Strana Ia
REGESTA DIPLOMATICA NEC NON EPISTOLARIA BOHEMIAE ET MORAVIAE. PARS II. ANNORUM 1253—1310. OPERA JOSEPHI EMLER. (Sumtibus regiae scientiarum societatis Bohemiae.) PRAGAE, 1882. TYPIS GRÉGERIANIS.

Strana Ib

Strana Ic
MEMORIAE FRANCISCI PALACKÝ CONSECRAVIT JOSEPHUS EMLER.

Strana Id

Strana I
PROŒMIUM. Franciscum Palacký, praeclarum rerum bohemicarum scriptorem, sero admodum ad conscribendas res annorum 1253—1403 ideo potissimum accessisse constat, quod exspectandum sibi putaverit, donec edatur alterum volumen regestorum bohemicorum, quorum partem primam doctissimus ille Carolus Jaromirus Erben iam anno 1855 publici iuris fecit. Qui aliis non minus necessariis quam gravibus laboribus occu- patus opus inchoatum persequi non potuit. Post viri illius immaturam mortem cum illustrissimus Palacký mecum conquereretur priusquam, ad conscribendas res illius aevi accederet, rursus sibi ut antea colligenda esse litterarum monumenta, pollicitus sum me quam celerrime facturum esse periculum redigendi in ordinem atque edendi alterius voluminis regestorum diplomaticorum Bohemiae atque Moraviae, quod annos 1253—1310 complecteretur. Id factum est ineunte anno 1871. Cum deinde perficiendi operis materiam indagarem, tantum 58 litteras aut indices litterarum deprehendi, quas Erben, cum primum volumen regestorum edidisset, residuas habebat vel postea ab amicis accepit in volumine altero edendas. Quarum tamen tertiam tantum partem in rem meam converti, cum reliquarum respiciendae essent editiones accuratae, quae inde ab anno 1855 prodierunt, aut exempla dili gentius descripta. Anno 1871 exeunte iam eo processit res, ut liber prelum subire posset. Sed cum paullo post illustrissimus Palacký res gestas illius aevi perscribere coepisset, ut ex opera mea exoptatum haberet levamen, accelerandum erat opus quam maxime. Nihilominus nonnunquam accidit, ut vir ille perdoctus plagularum nondum impressarum causa studia intermitteret. Ita utrumque opus pari intervallo proce- debat usque ad annum 1303; in illustranda aetate posteriore tantummodo regestis manu scriptis iuvare eum potui.

Strana II
Cuius rei, cum sit parvi momenti, mentionem non fecissem, nisi inde ema- nassent permulti errores, imprimis errata typographica, quae certe evitassem, si po- tuissem sedatiore animo omnia perscrutari, singulas litteras diligentius inter se con- ferre, denique quaecunque ad opus tanti momenti pertinerent, persolvere. Quod autem attinet ad materiam operis atque indices, quantum fieri poterat, eam quam servaverat doctissimus Erben rationem servabam. In componendo indice personarum atque locorum ab eo digressus sum, ille duos indices composuit, ego unum, qua dispositione labor inquirendorum nominum sublevetur. Etiam in notandis litteris falsis vel dubiis Erbenum secutus sum, qui litteras, quae vel forma vel argu- mento dubiae fidei sunt, binis crucibus (††), aperte vero et manifeste falsas ternis crucibus (††1) notaverat. Quasi corollarium quoddam alterius regestorum voluminis idoneum certe atque opportunum addidi rerum, quae sunt magni momenti, indicem, quo me si non uni- versam libri materiam exhausisse, saltem aliquantulam historicis gratiam facturum esse puto. Duo novissimi regestorum fasciculi nimis sero prodeunt in lucem. Cuius morae causam si quis indagaverit, videat, quantum temporis atque laboris impen- dendum fuerit in componendis indicibus, cum ego multis aliis officiis et laboribus occupatus difficultates rerum tantum paullatim superare potuerim. Qua in re quod mihi magno erant adiumento, debitas gratias persolvo viris optimis Venceslao Schulz, tabularii atque thesauri archaeologici musei regni Bohemiae custodi, et Henrico Metelka, c. r. bohemicarum scholarum realium Pragae professori. Josephus Emler.

Strana III
REGESTA BOHEMIAE ET MORAVIAE. PARS II.

Strana IV

Strana 1
1) 1253, 8 Nov. Pragae. P(remizslaus) Otakarus, „heres et dominus regni Boemiae, dux Austriae et Styriae ac Moraviae marchio", se fideliter assistere velle ecclesiae ac Willelmo Romanorum regi iterum promittit. (Cf. d. ab a. 1253, 17. Sept. I, n. 1445) „Significamus sanctitati vestrae, quod nos ad requisitionem venerabilis viri fratris Velasci ordinis fratrum Minorum, poenitentiarii et nuntii vestri, pro misimus et juravimus tactis sacrosanctis evangeliis in manibus ejusdem nuntii, in praesentia venerabilium patrum d. Nicolai Pragensis, d. Conradi Frisingensis, d. Brunonis Olomu- censis episcoporum, ac d. Johannis Stragoviensis et d. Martini Breunovensis abbatum, ac fratris Florentii fratrum Minorum Pragen. custodis, praesentibus etiam Zmylone, Jarosio, Bochcone baronibus regni et marchionatus nostri, et etiam paternitati vestrae cum affirmatione nostri juramenti tenore praesentium promittimus bona fide et sine omni malo ingenio, quod nos assistemus vobis et ecclesiae Romanae et Willelmo illustri regi Romanorum, quamdiu in gratia et devotione vestra et ejusdem ecclesiae Romanae perstiterit, per nos et nostros cum regno nostro, terris, castris et civitatibus nostris et cum toto posse nostro, et juvabimus ipsum regem Willelmum fideliter et sincere. Dat. Pragae VI id. Nov. a. incarn. dom. M'CC'LIII°.« Ex orig. in tabul. Vatic. copia auth. in Mus. Bohem. — Boczek III, 176. 2) 1253, 14 Nov. Pragae. Premizslaus, qui et Otocharus, dominus regni Bohemiae, dux Austriae et Stiriae et marchio Moraviae, abbati et conventui de Wilhalmscella quasdam immunitates tribuit. — — Ad notitiam oc., "quod nos monasterium vestrum cum omnibus suis pertinentiis et possessionibus perpetue libertati donamus, statuentes, ut nullus baronum nostrorum seu quo- rumlibet aliorum hominum in claustro vestro vel monasterii vestri bonis vobis pres umant invitis hospitari. — — Praecipimus et auctoritate regia prohibemus, ut nullus potentum seu baronum dominii nostri praesumat equos ad pascendum ponere in bonis monasterii vestri, nisi forte licentia a vobis petita pariter et obtenta. Si vero fur capitur in bonis ecclesiae et capitali poena condempnatur; item si interficitur aliquis homo, vel vulneratur in bonis eccle- siae, sive sit ecclesiae homo sive cujuslibet alterius privati, istarum et similium venditio culparum, quae in nostros et beneficiariorum nostrorum usus ex antiqua consvetudine cede- bat, cedat taliter in usus et utilitates ecclesiae memoratae, nec de culparum venditione prae-

Strana 2
2 Emler. Regesta Bohemiae. dictarum se beneficiarii nostri intromittant, si indignationem regiam voluerint evitare. Red- dimus etiam vos, et omnia bona vestra libera in perpetuum et exempta ab aliis exactionibus, quae narez vulgariter appellantur, zvod, narok, preseka, scheleso, woda, maetsch, kyg, et ut telam prolixi narratus brevis sermo texat, ab omnibus exactionibus et gravaminibus sive mo- lestiis quibuslibet vos et omnes subditos vestros cum possessionibus vestris universis et bonis omnibus mobilibus et immobilibus, seu se moventibus universaliter et singulaliter li- beros et exemptos. — Testes : Bawarus, Chunradus de Chlingenbergh, Boruta, Vitego 1) de Nova domo, Jaroschius, Vocho, 2) Zdezlaus de Sternberch. Gallus de Leomberch, Boscho bur- gravius Znoymensis, Janzo, Bohusch de La Castell, et alii. Dat. Pragae XVIII kal. Decemb. a. d. MCCLIII. Diplom. Wilemov. apud Dobn. Mon. VI. 382. 1) Dobner: Nicego. 2) Idem: Nocho. 3) 1253, 20 Nov. Pragae. Premizl, heres regni Boemiae oc., omnibus ecclesiis regni Boemiae libertatem ab omnibus sordidis muneribus et exactionum vexationibus concedit. — „Sane ad honorem dei omnipotentis, cujus spiritu totum corpus ecclesiae regitur, et beatorum martyrum Viti, Wencezlay, Adalberti, in quorum honore sancta Pragensis ecclesia, episcopali kathedra de- corata, fundata dinoscitur, de cujus etiam corpore suscepturi sumus deo propitio nostri ca- pitis diadema, et plenam regiae dignitatis adepturi potestatem, nec non honorabilem Wisse- gradensem ecciesiam, capellam nostram specialem, nullo medio in spiritualibus ecclesiae Ro- manae subjectam, ad honorem beati Petri apostolorum principis a nostris pia devotione progenitoribus institutam et nobilibus munitam privilegiis, ecclesiam etiam sacratissimae vir- ginis Mariae, matris domini nostri Jesu Christi, per quam post deum totus vivit orbis terra- rum, in monte Syon feliciter institutam et venerabili Praemonstratensi ordini deputatam, pium insuper Brevnovense monasterium ordinis sancti Benedicti, in vicinis campis feliciter constructum et dotatum, ac omnes alias ecclesias regni Boemiae tam seculares quam reli- giosas, quocumque nomine censeantur, perpetua et irrefragabili gaudere volumus libertate, ita videlicet, ut ab omnibus sordidis muneribus sint exemptae, ab angariis et parangariis universis immunes, ab exactionum vexationibus alienae. Ceterum ut illa, ad quae sunt divinitus in- stitutae, quietius peragere valeant, telam prolixi narratus texat sermo brevis, sic cunctas dominii nostri ecclesias ab omnibus esse volumus vexationibus immunes, ut ipsarum oratio- nibus,quae pro nobis jugiter interpellant apud deum, et mundi cursus pacifice nostris actibus dirigatur, et earum meritis in aeterni regis palatio desiderata nobis mansio praeparetur. Omnia etiam eis privilegia, a nostris pia antecessoribus consideratione concessa, sive sint realia, sive personalia, ad res seu jura pertinentia, dummodo appareant in prima figura, et autenticis sigillis sigillata, non viciata, non cancellata, non in aliqua sui parte abolita, rata habemus et firma et ea auctoritate praesentis scripti confirmamus“. Act. Pragae a. d. M°CC’LIII° XII kal. Dec., praesentibus his testibus: d. Conrado Frisiensi episcopo, fratre Velasco de ordine Minorum, d. papae penitentiario et nuntio, Borsone camerario regni

Strana 3
Ottocarus II. 1253—1278. 3 Boemiae, Jarosio purchrauio Pragensi, Vitkone de Nouo castro, Bauaro et Conrado castellanis de Klingeberk, Boruta castellano Luthomericensi, Jarozlao castellano de Netholich, Gallo de Leuvberk, Olrico castellano de Loketh, Chech pincerna aulae regiae, Marquardo subcame- rario, Pomneno summo aulae regiae judice. Dat. per manus magistri Gwillelmi prothono- tarii, Pragensis ecclesiae canonici, die et loco praefatis.“ Ex orig. arch. capit. Wissegrad cop. in Mus. Boh. Alterum dipl. orig. eiusdem tenoris asservatur in arch. cap. Prag. 4) 1253, 20 Nov. Pragae. Literae eiusdem fere tenoris, quibus Premizl, heres regni Bohemiae, dux Austriae, dominus Styriae et Moraviae marchio ecclesiam Pragensem ab omnibus sordidis muneribus liberat, et privilegia a praedecessoribus suis ipsi concessa confirmat. Act. Pragae a. d. M° CC° LIII° XII° kal. Dec. praesentibus testibus iisdem ut supra. Ex orig. arch. cap. Prag. 5) 1253, m. Dec. Moderis. Bruno, episcopus Olomucensis, decretum synodi Cremsirensis in favorem fratrum Praedicatorum et Minorum interpretatur, ut iidem fratres ubivis libere praedicare et con- fessionem audire possint. "Meminimus nos nuper in synodo nostra, quam in Chremsier celebra- vimus, generali, in vestra praesentia ordinasse, ut simulationi et deceptioni eorum, qui non praemissa suorum confessione peccatorum, nec absolutione recepta, indigni singulis annis praesumunt accedere ad recipiendum dominici corporis sacramentum, in suarum dispendium animarum, deberemus praecavere. Propter quod decretalem illam, videlicet — ut singuli pa- rochiani semel in anno saltem suis sacerdotibus confiteantur, mandavimus publicari. — Addi- dimus etiam, ut si qui vestrum ordinationem nostram pervertere, vel decretalem ipsam aliter, quam sonat, exponere, vel aliquid superaddere praesumerent, excommunicationis sententiam incurrerent, quam in eos tulimus ipso facto. Sed quidam ex vobis, — minus provide atten- dentes, quod nostrae intentionis non erat, per huiusmodi ordinationem nostram dilectis in Christo religiosis viris fratribus Predicatoribus et Minoribus in aliquo derogare, quin secun- dum gratiam eis a deo datam auctoritate sedis apostolice, qua funguntur, ac nostra, verbum dei proponere et confessiones libere audire possint et debeant, — dixerunt, sicut audivimus, publice et private, ipsorum fratrum familiaritatem insultantes, quod causa penitentie ipsos fratres adire ulterius non deberent, et quod ipsi fratres non possent iniungere penitentiam, cum non sint eorum proprii sacerdotes ; quod nobis grave erat et molestum. — Verum cum predicti fratres et eorum ordines, qui scientie dono, conversationis merito et virtutis (excel- lentia) dinoscuntur in ecclesia dei precipue insigniti, suis meritis promouendi sunt et ex- tollendi omni gratia et fauore, — vobis decreuimus iniungendum, ut debitam eisdem fratribus vicissitudinem inpendentes, parochiales vestros inducere studeatis, ut ad fratres ipsos tan- quam ad peritos et salubres medicos animarum pro consiliis et confessionibus frequenter ac- cedant, — et vos et ipsi, ut subiectum vobis populum regere et eorum offensas in foro

Strana 4
4 Emler, Regesta Bohemiae. penitentie tutius judicare possitis, frequenter eosdem fratres ipsos requirere et per eos in- strui debeatis. — Quocirca uniuersitati vestre districte precipiendo mandamus, quatinus si quae contra predictos fratres vel in eorum scandalum huiusmodi, vel alia quacunque occa- sione per aliquos vestrum in populo nunciata vel disseminata sunt, penitus reuocantes, nun- cietis per ecclesias vestras populo uniuerso, quod ad fratres ipsos pro confessionibus et penitentiis possint accedere libere, sicut prius. Volumus etiam, ut populo ipsi nuncietis, ut in qualibet quadragesima pro confessionibus faciendis et penitentiis recipiendis semel ad minus ad suos sacerdotes parochiales — accedere non postponant. Quod si forte id facere neglexerint aut contempserint, vobis licitum sit, eosdem parochianos per subtractionem eu- charistie et aliorum sacramentorum, premissa admonitione congrua, cohercere. Datum in Moderis anno gratie MCCLIII, in aduentu domini. Ex orig. in arch. fratrum Praedic. Olomucii Boczek III, 174. 6) 1253, 17 Decem. apud Pragam. Otacharus, dominus regni Boemiae oc, Witegoni scribae suo et fratri ejus Rudgero concedit — „castrum Haldenrayn cum universis attinentiis suis, cuicunque hominum, qui de parte nostra fuerit, vendendi plenitudinem potestatis. — — Act. et dat. apud Pragam a. d. M°CC LIII° sextodecimo kal. Jan." Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. Font. rer. Austr. II, I, 34. 7) 1253, 21 Dec. In Stihniz. Frater Anselmus de domo Teutonica, Warmiensis episcopus, ecclesiam in Stihniz con- secrat, eiusque dotem confirmat. „Noscat oc., quod nos Anshaelmus Warmiensis ecclesie episcopus de consensu Brvnonis Olomucensis episcopi ecclesie in Stihnis manus consecra- tionis imposuimus, quam etiam limitatam et dotatam infra scriptis: duobus laneis in eadem uilla et uineis, que mons dotis appelantur, cum iure quod berchrcht nuncupatur, et cum decimis ipsarum uinearum plenariis; item cum dimidia vinea in Maratiz; item cum decimis plenariis in Stihniz frugum et animalium; item cum decimis uille Maratiz; item cum decimis in Gera et cum decimis in Strietz ; item cum decimis in Spaniz. Pretaxata omnia cum aliis attinentiis, sicut eam sub regimine domini Volchmari eiusdem ecclesie plebani inuenimus, presentium auctoritate dedicauimus. — Testes: Frater Sifridus de domo Devtonica, frater Ludewicus de eadem domo, frater Albertus dictus de Babinberch cum fratre suo Hermanno de ordine Predicatorum, Johannas plebanus de Holacwiz et decanus Znoimensis prouincie, Gotfridus de Petrowiz, Petrvs de Vrbow, Chunradus de Bochdiz, Berngerus de Mirzelovs, Otto de Wischnow, Boreas de Serotiz, Eneas de Gurrihev, Liutoldus de Wolframiz plebani, frater Hainricus de domo hospitalis s. Johannis, et alii. Acta in Stihniz a. gratie M. CC. LIII. in die b. Thome Cantuariensis archiepiscopi et martiris. Ex orig. mon. Luc. Boczek III, 177.

Strana 5
Ottocarus II 1253—1278. 5 8) 1253, 27 Decem. Cladrub. Otacharus, dominus regni Boemiae, confirmat monasterio Choteschowensi possessionem villarum Viezdetz et Zboch. — „—— villas duas, videlicet Viezdetz et Zboch, quas quondam patris nostri piae recordationis sanctuarii possidebant, quas cum universis attinentiis suis praefato conventui dictus pater noster de speciali gratia noscitur libere contulisse, tenore praesentium ipsi confirmamus perpetuo possidendas. — Testes: Bowarus de Zdrakonitz, Jaro- schius burcrauius Pragensis, Witego de Nova domo, Zawische, Chunradus de Chlingenberch, Briedschizlaus cum filio suo Diepoldo, Marquardus subcamerarius, Andreas dapifer et frater suus Zlavko, Sdezlaus de Sternberch, Wilhelmus de Poediebrad, Vlricus Lepus, Dluhomilus de Bor, Brirkosch et Niepro fratres, Sdezlaus de Gozstel, Drisicray de Swihov, Heinricus et Wintherus fratres, Bohuzlaus filius Jankonis, Zezema de Dolen, Zobieherdus de Chlattowe, Zbrazlaus de Mutin, Ditricus Albus, et alii quam plures. Act. et dat. in cenobio Chladru- bensi a. d. M° CC° LIII° sexto kal. Januarii." Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. Hormayr, Taschenb. 1840, 448. 9) 1254, 18 Jan. Laterani. Innocentius papa IV confirmat magistro et fratribus hospitalis Jerosolimitani in Mo- rauia fundationem hospitalis s. Spiritus Brunae. „Uestra petitio continebat, quod bone memorie Rudegerus ciuis Brunnensis et quondam Hodona uxor eius hospitale de Brunnen, quod in proprio fundo eorum construxerant et de bonis dotauerant propriis, clare quoque re- cordacionis Wencezlaus rex Boemie idem hospitale nonnullis libertatibus et immunitatibus ac villis, possessionibus, vineis, siluis, molendinis et rebus aliis dotauit. Nos igitur uestris sup- plicationibus inclinati concessiones huiusmodi confirmamus. Dat. Laterani XV. kal. Februarii, pontific. a. vndecimo. Boczek III, 179. 10) 1254, 23 Jan. Laterani. Innocentius papa IV „vener. fratribus episcopis ac dil. filiis abbatibus, prioribus, de- canis, archidiaconis et aliis ecclesiarum praelatis ac rectoribus eorumque capitulis et collegiis in terra dilecti filii nobilis viri marchionis Misnensis constitutis“ de cantu novo in solemniis b. Mariae virginis cantando. — „Dilectus filius nobilis vir .. marchio Misnensis sinceritate qua decuit revolvens in animo, ut quem ad ipsam habet devotionis affectum, evidenter expri- meret, eamque pro suae possibilitatis modulo congruis obsequiis honoraret, super Kyrieleison et Gloria in excelsis deo cantum novum edidisse proponitur, ut capellae suae clerici eo in missarum solemniis eiusdem virginis uterentur. Et quia cantum ipsum ex parte ipsius mar- chionis praesentatum, quem coram nobis cantare fecimus, deo gratum et hominibus acceptum invenimus, ipsum ob inventoris devotionem, quae dum spiritu dei ducitur, musicae regulis non artatur, duximus approbandum, cantandi et faciendi eum cantari vobis in praemissis solemniis

Strana 6
6 Emler, Regesta Bohemiae. libera facultate concessa. Ad maiorem vero certitudinem praemissa Kyrieleison et Gloria sub ipso cantu vobis sub bulla nostra mittimus interclusa. Dat. Laterani X. kal. Febr., a. XI. E regest. Innocentii pp. IV, ann. XI, epist. 377, in tabul. Vatic. cop. auth. in Mus. Boh. 11) 1254, 6 Febr. In Legnitz. Bolezlaus dux Zlesie confert monasterio Opatovicensi quandam silvam ad claustrum s. Laurentii construendum. „Innotescat, quod nos cupientes predecessorum nostrorum facta et donaciones observare et maxime inclite recordacionis patris nostri ducis Heynrici, quam donacionem fecit de silva Cressovobor fratribus ordinis s. Benedicti de Opatowicz, eam con- firmamus et confirmando donamus cum pratis et aquis ibidem sitis. Addimus eciam pro animabus predecessorum et remedio peccatorum nostrorum eisdem fratribus quasdam sylvas ex alia parte Sanderin sitas versus Boemiam circa fluvios, qui fluvii propriis nominibus nuncupantur Dupyzha et Swydnig, in eo loco, ubi intrant aquam Bober, ad ducentos mansos franconicos jure teutonico locandos, in quibus mansis et etiam in Cressovobor judicium, vide- licet judicium sanguinis et vecturam ad expedicionem nobis et nostris successoribus reservamus secundum cursum et consuetudinem aliarum villarum, quas in terra nostra viri religiosi pos- sident et claustrales. Volumus etiam, quod inter prefatos mansos, ubi nobis placuerit et d. abbati de Opatwicz nec non et fratribus sepe dictis visum fuerit, cl austrum ad honorem dei et b. Laurencii edificabitur cum auxilio nostro et aliorum proborum virorum. Quod claustrum immediate ad nostram jurisdiccionem et defensionem in temporalibus pertinebit et in spiritu- alibus ad patrem nostrum d. episcopum Wratislaviensem. — Dat. in Legniz per manum d. Valentini a. incarn. d. MCCLIV. VIII id. Febr. Sommersberg, Script. rer. Silesiarum II, 862. 12) 1254, 2 Mart. In Crems. Ottocarus dom. regni Bohemiae, Austriae, Styriae et Moraviae confirmat ecclesiae s. Lamberti in Altenburg ecclesiam in Röhrenbach. Mon. Boica XXIX b, 210. (Extr.) 13) 1254, 4. Mart. Chrems. Otacherus dom. regni Boemie monasterio in Mansee in gratiam suam recepto con- cedit, ut fratres vinum et alium victum per mutas terrae suae sine omni exactione libere possint ducere. Dat. Chrems IV non. Mart. a. incarn. d. M°CC°LIIII°. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 204. 14) 1254, 15. Mart. Laterani. Innocentius papa IV abbati et conventui monasterii in deserto Zaro indulgentias elargitur. „Cum igitur sicut ex parte dilecti filii nobilis viri Bochonis baronis marchie Morauie comitis de Nidche, fundatoris monasterii uestri, fuit expositum coram nobis, quod in ecclesia

Strana 7
Ottocarus II 1253—1278. vestra multorum sanctorum reliquie sub reuerenda custodia conseruentur, nos cupientes, ut eadem ecclesia congruis honoribus frequentetur, omnibus uere penitentibus et confessis, qui ecclesiam ipsam in die dedicationis eiusdem et singulis solempnitatibus Marie uirginis, ac festuitate b. Nicolai ueneralibiter uisitauerint, annuatim centum dies de iniuncta sibi peni- tentia relaxamus. Dat. Laterani id. Marcii pontificatus anno vndecimo. Boczek III, 179. 15) 1254, 16 Mart. Laterani. Innocentius IV papa regi Boemiae indulget, „ut nullus ordinarius vel sedis aposto- licae aut legatorum ipsius delegatus, subdelegatus, executor, aut etiam conservator, in te vel terras tuas excommunicationis vel interdicti sententias promulgare, aut interdicere tibi in- gressum ecclesiae valeat, absque speciali mandato sedis eiusdem, faciente plenam et expres- sam de hac indulgentia mentionem. — Dat. Laterani, XVII kal. Apr. pontif. anno XI.“ Ex autogr. regesto literar. Innocentii pp. IV, anni XI epist. 527, in tabul. Vatic. copia auth. in Mus. Boh. 16) 1254, 25 Mart. In Strahenn. Nicolaus frater ordinis s. Johannis Hierosol. plebanus in Strahen se nulla bona ecclesiae sibi collatae alienaturum promittit. „Ego fr. Nicolaus ordinis S. Johannis Jerosoli- mitani et plebanus in Strahen profiteor, quia d. Johannem de Swambergk in Strakincz resi- dentem, magistrum prioratus Boemie, habeo confiteorque pro domino suo et ordinis, cui fidem, honorem et obedienciam sinceram promitto, illam domum michi concessam regere ac guber- nare, bonusque in ea hospes et diligentissimus pro honore dei et illius conuentus vtilitate fieri juxta posse meum et facultatem et cum dei adiuuamine. Eciam promitto, a domo michi concessa et commissa omnino cuiquam nil alienare, dare uel distrahere aut arrestare, sed pocius augere et meliorare ipsam promitto, et si que fuerint qualitercunque per me alienata, ea presentibus casso, nihillo et penitus irrita facio singula. Dat. in Strahenn in die Annuncciacionis Marie virginis a. d. oc quinquagesimo quarto.“ Ex orig. arch. Melit. Pragae. 17) 1254, 29 Mart. Viennae. Otakarus rex (sic) Boemiae, dux Austriae et Styriae et Marchio Moraviae Judaeis in regno suo constitutis jura statuit. §. 1. Primum quidem statuimus, ut pro pecunia mobili aut pro re immobili, aut in causa criminali, quae tangit personam aut res Judaei, nullus christianus contra Judaeum nisi cum christiano et Judaeo in testimonium admittatur. §. 2. Item si christianus Judaeum impetit asserens, quod ei pignora sua obligaverit, et Judaeus hoc dif- fitetur: si christianus Judaei simplici verbo fidem noluerit adhibere, Judaeus jurando super aequivalente sibi oblato (obligato) pignore suam intentionem probabit et transeat absolutus. §. 3. Item, si christianus obligaverit pignus Judaeo, affirmans quod Judaeo pro minori pecunia obligaverit, quam Judaeus confiteatur: jurabit Judaeus super pignore sibi oblato (obligato) et

Strana 8
8 Emler, Regesta Bohemiae. quod jurando probaverit, christianus ei solvere non recuset. §. 4. Item, si Judaeus christiano non assumptis testibus dicat, se pignora mutuasse, et ille negaverit: super hoc christianus solius sui juramento se expurget. §. 5. Item, Judaeus recipere poterit nomine pignoris omnia, quae sibi fuerint oblata, quocunque nomine vocentur, nulla de his requisitione facta, exceptis vestibus sanguinolentis et madefactis et sacris vestibus, quas nullatenus acceptabit. §. 6. Item, si christianus impetierit Judaeum, quod pignus, quod Judaeus habet, ei furtive vel per vio- lentiam sit ablatum (Br. ablatum vel raptum) : Judaeus juret super illo pignore, quod cum recepit, furtim ablatum vel raptum ignoraverit, hoc suo juramento implicito, quanto sit ei pignus obligatum hujusmodi, probabit, et sic expurgatione facta, christianus sortem et usuras ei persolvet, quae medio tempore accreverint. §. 7. Item, si aut per casum incendii aut per furtum aut per vim res suas cum obligatis sibi pignoribus amiserit et hoc constiterit, et christianus, qui hoc obligaverit, nihilominus impetit eum: Judaeus juramento proprio se ab- solvet. §. 8. Item, si Judaei inter se discordiam de facto moverint aut guerram, judex civi- tatis nostrae nullam jurisdictionem sibi vendicet in eosdem, sed rex aut dux aut summus terrae vel regni camerarius judicium exercebit; si autem reatus vergit in personam, soli regi sive duci casus reservabitur judicandus. §. 9. Item, si christianus Judaeo vulnus qualecunque inflixerit, reus regi vel duci solvat XII marcas auri suae camerae deferendas, et vulnerato XII marcas argenti et expensas, quas pro sua curatione impenderit medicinae. §. 10. Item, si christianus Judaeum occiderit, digno judicio puniatur, et omnia rei mobilia et immobilia in regis sive ducis potestatem transeant. §. 11. Item, si christianus Judaeum ceciderit, ita tamen quod sanguinem non effundat, solvat regi vel duci IIII marcas auri, et percusso seu laeso IIII marcas argenti; si vero pecuniam habere non poterit, per detruncationem manus satisfaciat pro comisso. §. 12. Item, ubicunque Judaeus dominium nostrum transierit, nullus ei aliquod impedimentum praestabit aut molestiam inferat nec gravamen ; sed si aliquas merces aut alias res duxerit, de quibus muta debeat provenire : per omnia mutarum loca nonnisi debitam solvat mutam, quam solveret unus civium civitatis illius, in qua Judaeus eo tempore commoratur. §. 13. Item, si Judaei juxta suam consuetudinem aliquem ex mortuis suis aut de civitate ad civitatem, aut de provincia ad provinciam, aut de una terra ad aliam terram deduxerint; nihil ab eis per mutarios nostros volumus extorqueri; si autem mutarius ali- quid (Br. ab eis) extorserit, ut praedo, qui vulgariter berawber dicitur, puniatur. §. 14. Item, si christianus cimiterium eorum quacumque temeritate dissipaverit aut invaserit : in forma judicii moriatur, et omnia sua perveniant camerae regis sive ducis, quocunque nomine nuncupentur. §. 15. Item, si aliquis temerarie jactaverit super scolas Judaeorum, duo talenta volumus ut persolvat. §. 16. Item, si Judaeus judici suo in poena pecuniaria (poenitentiaria), quae wandel dicitur, reus inventus fuerit, nonnisi XII denarios ei solvat. §. 17. Item, si Judaeus per edictum sui judicis vocatus ad judicium, primo et secundo non venerit: pro- utraque vice judici IV denarios solvet; si ad tertium edictum non venerit, solvat XXXVI de- narios judici memorato. §. 18. Item, si Judaeus Judaeum vulneraverit, suo judici in poenam quae wandel dicitur, duo talenta solvere non recuset. §. 19. Item statuimus, quod nullus Judaeus juret super rodali, nisi sit pro magnis causis, quae se extendunt ad L marcas argenti

Strana 9
Ottacarus II, rex Bohemiae 1253—1278. 9 praeterquam ad nostram praesentiam evocatus ; pro minoribus vero causis jurare debet ante scolas ad ostium dictae scolae. (Br. Item statuimus, quod nullus Judaeus juret super rodale, praeterquam ad nostram praesentiam evocatus.) §. 20. Item, si Judaeus clam fuerit interemptus, ut per testimonium contestari (constare) non possit amicis suis, quis eum interemerit: si post inquisitionem factam aliquem suspectum habere coeperint Judaei (Br. Judaei deest), Judaeis pugilem contra suspectum volumus exhibere. §. 21. Item, si christiani alicui Judaeo manum injecerint violentam, manum illorum volumus detruncari. §. 22. Item judex Judaeorum nullam causam ortam inter Judaeos ad judicium deducat, nisi per querimoniam fuerit invitatus. §. 23. Item, si christianus a Judaeo pignus suum absolverit, ita quod usuras non persolverit, easdem usuras si infra mensem non dederit, illis usuris accrescant usurae. §. 24. Item, nullum in domo Judaei volumus hospitari. §. 25. Item, si Judaeus super possessiones aut literas ma- gnatum terrae pecuniam mutuaverit, et hoc per suas literas et sigillum probaverit: nos Judaeo jure aliorum pignorum possessiones assignabimus obligatas, et eis eas contra violentiam de- fendemus. §. 26. Item, si aliquis vel aliqua puerum Judaei abduxerit, ut fur volumus condem- pnetur. §. 27. Item, si Judaeus receperit a christiano pignus et per spatium unius anni tenuerit, si pignoris valor mutuatam pecuniam non excesserit : Judaeus pignus judici suo demonstrabit et postea habeat vendendi libertatem ; si quod (Br. sed postquam) pignus apud Judaeum diem et annum remanserit, nulli postea super eo respondebit. §. 28. Item, volumus, ut nullus Judaeum super solutione pignorum in sua feriali die audeat coarctare. §. 29. Item, quicunque christianorum Judaeo (Br. christianus per vim) per vim abstulerit pignus suum aut violentiam in domo sua exercuerit: ut dissipator nostrae camerae graviter punietur. §. 30. Item, contra Judaeum nonnisi in scolis in judicio procedatur, nobis exceptis, qui eos possumus ad nostram prae- sentiam evocare. §. 31. Item, juxta constitutiones papae in nomine s. patris nostri districtius prohibemus, ne de cetero Judaei singuli in nostro dominio constituti culpari debeant, quod humano utantur sanguine, cum juxta praeceptum legis ab omni prorsus sanguine se Judaei contineant universi. Sed si aliquis Judaeus de occisione alicujus pueri christiani per christi- anum fuerit inculpatus, tribus christianis et totitem Judaeis convinci debet; et postquam convictus fuerit, tunc ipse Judaeus tantummodo, poena quae sequitur, puniatur crimine pro commisso; si vero ipsum testes supradicti et sua innocentia expurgabit, poenam christianus, quam Judaeus pati debuerat, non immerito sustinebit. §. 32. Item statuimus, ut quicquid Judaeus mutuaverit, sive aurum fuerit, denarii vel argentum: idem ipsi solvi et reddi debeat cum usura debita, quae accrescit. (Br. §. 33. Nullus Judaeus moram trahens in civitate Brunensi pignus quodcunque post occasum solis a personis quibuscunque, notis vel ignotis, recipiat, etiam de die nec de equis, bobus, vaccis seu rebus aliis, de quibus suspicio subtrac- tionis habetur, se nullatenus intromittat, nisi sub duorum civitatis testimonio juratorum.) (Br.: §. 34. Judaei etiam pro reparatione murorum et fossati civitatis debent contribuere quartam partem.) . . . Testes: Benessius camerarius Moraviae, Jenczo de Doblin, Hartlebus frater suus, Cuno marschalcus de Welbezin, Smilo de Brumowe, Dietricus filius Hrutonis, Bsnata dapifer, Nezamysl pincerna, Bohussius filius Chironis, Bohussius de Tasow, Nicolaus frater Bononis, Hymlo de Belcowe, Jeroscius frater suus, Markvardus Longus, Wikardus de 2

Strana 10
10 Emler, Regesta Bohemiae. Tyrna, Milota frater Benessii, Laczlaus, Hartlebus filius Wyerene, Johannes de Wssczenow, Radslaus de Herolticz, Andreas frater Benessii, Woczlaus de Lublich. Item servientes: Rati- borius frater Nezamyslini, Uncones de Tasow ambo, Prziedbor et Radmir filii Ydiconis, Wil- helmus filius Slawiborii, Marquardus de Byelkow, Unssik, Drahoslaus, Wolbramus, Kaytynarius, Wilhelmus filius Wolbrami, Mertlo frater suus, Hersso cognatus Wicardi, Eberhardus frater suus, Pardicz, Lutschmannus, Woless, Wenez, Seboth et alii. Act. in Praga A. D. MCCLIIII" Dat. Wiennae per manum nostri prothonotarii, magistri Arnoldi IIII., Kalend. Aprilis. Jireček: Cod. jur. Boh I. 134. Quae supra uncinis includuntur sumpta sunt e privilegio ab Ottakaro rege Judaeis Brunensibus a. d. MCCLXVIII dato. 18) 1254, 30 Mart. Laterani. Innocentius papa IV „abbati Strahowiensi, Prag. dioc.“, ut cessionem spontaneam ab- batissae S. Georgii vice apostolica recipiat. — „Cum dilecta in Christo filia .. abbatissa mo- nasterii S. Georgii in castro Pragensi ordinis S. Benedicti, consanguinea carmi in Chr. filii nostri.. illustris regis Boemiae cupiat, sicut asserit, cedere regimini monasterii memorati: mandamus, quatenus quandocunque voluerit cedere, recipiens cessionem hujusmodi vice nostra, ei de bonis ipsius monasterii juxta facultates ejusdem pro sustentatione sua honeste ac con- grue, nec non de aliquibus domibus juxta ipsum monasterium pro sua et personarum sibi assistentium habitatione studeas auctoritate nostra per te vel per alios providere, ac facias eam provisionis hujusmodi pacifica possessione gaudere. Contradict. oc. Dat. Laterani, III kal. Aprilis, pontif. anno XI. Ex autogr. regesto literarum f. r. Innocentii pp. IV anni XI epist. 560, in tabulariis Vaticanis. 19) 1254, 31 Mart. Laterani. Innocentius papa IV „abbati de Luka Praemonstr. ordinis, Olomuc. dioc." litem inter monasterium Brevnoviense et magistrum Cruciferorum in capite pontis Prag. decidendam con- fert. — „Conquesti sunt nobis abbas et conventus monasterii Brewnoviensis, quod magister Cruciferorum domus sanctae Mariae Pragensis in capite pontis, et quidam alii Pragensis civi- tatis et diocesis super decimis, redditibus, possessionibus et rebus aliis injuriantur eisdem. Ideoque mandamus oc. — Datum Laterani II kalend. Aprilis, pontificatus anno XI. Dobner, Mon. VI, 23. 20) 1254, 31 Mart. Viennae. Ottakarus dom. regni Bohemie oc. Chunrado episcopo Frisingensi in recompensacio- nem damnorum a rege Ungarorum receptorum cum consensu Margarete uxoris suae donat omnes homines, qui quondam erant comitis Albrechti de Weichselberch et nobilis viri dicti Preis. Acta a. incar. dom. MCCLIIII, indictione XII, pridie kal. Aprilis. E cod.m. arch. reg. Monac. n. CXCI, 39 Zahn, Cod. dipl. Aust. Frising. Font. rer. Aust. XXXI, 168.

Strana 11
Ottacarus II, rex Bohemiae 1253—1278. 11 21) 1254, 31 Mart. Viennae. *Ofttacarus] dom. reg. Bohemie oc. et Margareta vxor eius notificat hominibus quondam comitis Albrehti de Weihselberch et nobilis viri dicti Preis donationem ipsorum ecclesiae Frisingensi notificant. Dat. Wienne a. d. MCCLIIII°, indictione XII, prid. kal. Aprilis. Ibidem, 170. 22) 1254, 21 Mart. Laterani. Innocentius papa IV confirmat fundationem hospitalis s. Elizabeth Cruciferorum stel- latorum Wratislauiensium, additis ei conservatoribus Pragensi et Olomucensi episcopis. Dat. Laterani II kal. Apr. Palacký, Ital. Reise 34. 23) 1254, 2 Apr. Laterani. Innocentius IV papa „archiepiscopis et episcopis et dil. filiis abbatibus, prioribus, decanis, archidiaconis et aliis eccl. praelatis et capitulis per Ungariam, Boemiam, Austriam, Styriam et Moraviam constitutis“, ut paci componendae inter Ungariae et Boemiae reges una cum electo Neapolitano A. S. L. studium adhibeant. — „Malorum omnium veternosus incen- tor — inter carissimos in Chr. filios nostros.. Ungariae et.. Boemiae reges illustres con- sanguinitate conjunctos infestam admodum nobis et infaustam jam pridem discordiam seminavit, ex qua deploranda rerum, animarum et corporum grandi moerore discrimina assidue provenire noscuntur, quia desolantur ecclesiae, opprimuntur orphani, pauperes et viduae praedae patent, et quod gravius gerimus, fideles, quos Christus suo sanguine pretioso liberos reddidit, diro gen- tilium subduntur dominio, compedibus obnoxii prohdolor servitutis. Propter quod est nobis super hiis saniori summopere providendum consilio, ut ad interitum deducatur dissensionis se- men huiusmodi, antequam per negligentiam amplius coalescat; quia si nostra ipsum pullulare dissimulatio ultra permiserit, difficile poterit etiam providentiae falce adhibita postmodum rese- cari, quam ignis vorax ipsorum terras regum in solitudinem redigat et mucro desaeviens eo plurium, si, quod absit, ipsorum perveniatur ad pugnam, stragem miserabilem ingerat et rui- nam, quo congredientium de terris suae ditioni subjectis copiosior haberi dinoscitur numerus hinc et inde. Ne igitur hujusmodi pericula nostri dolorem animi, quem jam ex hiis, quae contigerunt ingentem concepimus, si eis prompto non resistatur remedio, exaggerent proventura, sed ut nostra saltem infra christianitatis viscera gratam sollicitudo pacis quietem recipiat, cujus corpus in suis extremitatibus non absque mentis amaritudine quotidie a paganis conspicimus graviter impugnari, pro reintegranda inter eosdem reges, discordiarum semota materia, sinceritatis amore, vel saltem ineundis treugis, quae solent esse paci praeambulae, ut per eorum interventum de compositione postmodum tractatus commodior habeatur, dil. filium B(er- nardum) Neapolitanum electum capellanum nostrum, virum dono scientiae praeditum, vitae integri- tatis (sic) conspicuum, ac nobis et fratribus nostris merito suae probitatis acceptum, commisso ei legationis officio, ut aedificet et plantet, evellat, disperdat et dissipet, prout secundum da- 2*

Strana 12
12 Emler, Regesta Bohemiae. tam ei a deo prudentiam expedire viderit, de consilio eorumdem fratrum digne providimus destinandum; spe nobis proposita, quod auctore illo, qui velut pax nostra fecit utraque unum et duos in se ipso parietes copulavit, eosdem reges grato reconciliationis foedere ad invicem uniet, quos inimicus humani generis per suae fraudis commenta nequiter ab invicem segre- gavit. Quocirca universitatem vestram rogamus, monemus et hortamur attente, per aposto- lica vobis scripta praecipiendo mandantes, quatenus ipsum, imo verius nos in ipso recipien- tes hilariter et honorifice pertractantes, salubribus monitis et mandatis ipsius intendatis fideliter et obediatis humiliter et devote, quae pro reformatione pacis vel treugarum hujus- modi seu alias facienda duxerit, inviolabiter servaturi oc. Dat. Laterani, IV non. Apr. pontif. anno XI." Ex autographo regesto literarum f. r. Innocentii pp. IV, anni XI, epist 570, in tabulariis Vaticanis. Theiner, Mon. hist. Hung. I. 226. 24) 1254, 3 April. Apud Budam. Articuli pacis inter Premyslaum Otacarum Bohemiae regem et Belam regem Hun- gariae compositae. — "Nos B(enedictus) miseratione divina archiepiscopus Colocensis aulae illu- stris regis Hungariae cancellarius, Rolandus comes palatinus et Posoniensis, Stephanus dux to- tius Sclauoniae, Chak summus camerarius et comes Supruniensis, arbitratores domini B(elae) inclyti regis Ungariae, significamus universis praesentium per tenorem, quod cum ex parte praedicti domini nostri constituti fuissemus super ordinatione pacis et concordiae inter prae- fatum dominum nostrum regem et P(remyslaum) illustrem dominum regem Boemiae, deputatis nobis et associatis coarbitratoribus venerabili in Christo patre B(runone) dei gratia episcopo Ol- mocensi, Wythycone de Nova domo, Otthone de Messo, Kadoldo orphano, Wykardo de Terna ex parte praefati P(remyslai) domini regis Boemiae ad ordinationem ejusdem pacis et concordiae cum effectu, tractatu praehabito diligenti tandem convenimus in hac forma: quod dominus noster rex Hungariae et sui heredes ducatum Stiriae cum omnibus attinentiis suis et iuribus possi- debunt iure perpetuo et tenebunt usque ad terminos infrascriptos, scilicet a summitate mon- tis, qui dicitur Semernyk, secundum quod eadem montana pro diversitate locorum adiacen- tium, diversis nominibus nuncupata, ab Hungaria in Bavariam protenduntur et in Bavaria ter- minantur, cursu aquarum versus Muram ab eadem summitate montium decurrentium terminos distinguente, hoc adiecto, quod si castrum Suarchumpah secundum decursum aquae non ce- deret in partem ducatus Stiriae, domino nostro regi praefati nuncii et arbitratores domini P. regni Boemiae assumpserunt super se, obtinere cum effectu a domino suo praedicto, quod in partem domini nostri regis transeat cum omnibus suis attinentiis et iuribus et assignetur perpetuo posidendum. Ab eadem autem summitate montium secundum cursum aquarum versus Danubium fluentium illam portionem Stiriae cum toto ducatu Austriae praedictus P. dominus cum suis heredibus iure perpetuo cum omnibus attinentiis suis et iuribus possi- debit etiam et tenebit; ita insuper, quod dominus noster rex de parte illa, quam ipse possi- debit, dominae de Impirg satisfaciet, ut contra praedictum P. dominum materiam non habeat conquerendi, nichil propter hoc de ducatu Austriae retentura. Et dominus P. de parte illa.

Strana 13
Ottacarus II, 1253—1278. 13 quam ipse tenebit, satisfaciet dominae praeclarae uxori suae, si ipsum praemori contingat, et heredibus ipsius, ita ut nullam contra dominum nostrum regem ipsa vel ipsius heredes in parte illa, quam rex tenebit, possit habere questionem. Facta autem cognatorum et amico- rum utriusque partis iuxta ipsorum decentiam tunc ordinabuntur, quando dominus noster rex et dominus P. praefatus ad colloquium et tractatum convenerint, loco et die ad hoc com- muniter assignatis. Ut autem de istis articulis nichil per dominum nostrum regem immu- tetur, in animam suam corporale praestitimus iuramentum, et sigillorum nostrorum fecimus appensione roborari. Act. a. d. MCCLIV apud Budam, sexta feria ante dominicam palmarum. Ex originali archivi Trebonensis copia in Mus. Boh. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III. 204. Kurz. Ottokar u. Albrecht I, II, 171. Boczek III, 181. 25) 1254, 4 Apr. Laterani. Innocentius IV papa B(ernardum) electum Neapolitanum, capellanum suum, ap. sedis leg. mittit pro sedanda discordia inter Ungariae et Bohemiae reges. Et „ut nichil tibi desit ad se- dandam eandem, sed illius prosecutio in tuis manibus prospere dirigatur, relaxandi juxta formam ecclesiae suspensionis et excommunicationis in quascunque personas, nec non et inter- dicti in loca regnorum Ungariae et Boemiae et partium vicinarum sententias occasione hujus- modi discordiae promulgatas recepta debita satisfactione ab eisdem personis et locis, dis- cretioni tuae auctoritate praesentium concedimus facultatem. D. Laterani, II nonas Apr. pontif. a. XI.“ Ex autographo regesto liter. f. r. Innocentii pp. IV, anni XI epist. 919 in tabulariis Vaticanis. Theiner, Mon. hist. Hung. I, 227. Boczek III, 185. 26) 1254, 6 Apr. Laterani. Innocentius IV papa universis ecclesiarum praelatis commendans B(ernardum) electum Neapolitanum, quem pro sedanda discordia, inter Ungariae et Boemiae reges suborta, ad partes illas, commisso sibi legationis officio, destinavit, mandat, „quatenus eundem electum, cum ad vos accesserit, pro apost. sedis et nostra reverentia recipientes ac honorifice pertractantes, ei ac familiae suae de necessariis et securo conductu liberaliter providere curetis“ oc. Dat. Laterani, VIII idus Aprilis, pontif. anno XI.“ Ex autographo regesto liter. f. r. Innocentii pp. IV, anni XI epist. 917, in tabulariis Vatic. Boczek III 183. Theiner ibidem 227. 27) 1254, 7 Apr. Laterani. Innocentius papa IV preposito et conuentui monasterii s. Petride Raygrad. — „Licet fideles Christi ad ecclesiam vestram in festo b. Petri deuote accedant, ut eo tamen libentius veniant ad eandem, omnibus vere penitentibus et confessis, qui eandem ecclesiam in iam dicto festo venerabiliter visitant, annuatim XL dies de iniuncta sibi penitentia relaxamus. Laterani VII. idus Apr. pontific. anno XI. Boczek III. 186.

Strana 14
14 Emler, Regesta Bohemiae. 28) 1254, 8 Apr. Laterani. Innocentius IV. papa „B(ernardo) Neapolitano electo, apost. sedis legato“, ut Ota- charum Boemiae regem durante archiepiscopi Moguntini excommunicatione per aliquem de suffra- ganeis ejus coronari faciat. — „Cum cariss. in Chr. filius noster Otacharus rex Boemiae illlustris, sicut eo insinuante accepimus, regali diademate cupiat coronari, quia . . Maguntinus archiepiscopus, de cujus manibus deberet idem rex coronam suscipere, per dilectum filium nostrum H. tit. S. Sabinae presbyterum cardinalem tunc legatum apost. sedis excommunica- tionis vinculo dicitur innodatus, volumus et praesentium tibi auctoritate mandamus, quatenus eidem archiepiscopo, ut libere ad ejusdem regis coronationem possit procedere, absolutionis beneficium, dummodo satisfaciat super his, pro quibus excommunicatus habetur, juxta ecclesiae formam exhibere procures. Quodsi recusaverit satisfacere, tu dilectis filiis capitulo Maguntino auctoritate nostra praecipias, ut ipsi loco archiepiscopi et ecclesiae Maguntinae nomine per aliquem de suffraganeis suis (sic) ecclesiae regem eundem faciant coronari ; et si praefati capitulum id noluerint efficere, tu hoc uni de suffraganeis ipsius vel alicui alii pontifici, quem ad id idoneum fore cognoveris, eadem auctoritate committas, qui ejusdem archiepiscopi vice corona- tionis ipsius officium seu ministerium exsequatur. Dat. Laterani VI idus Aprilis, pontif. anno XI.“ Ex autographo regesto literar. f. r. Innocentii pp. IV, anni XI epist. 584, in tabulariis Vaticanis. 29) 1254, 12 Apr. Ottakarus rex Boh. restituit hospitali s. Francisci Pragae possessionem villae Tat- schitz, quam ipsi pater eius abstulit, datque hospitali eidem pro villa Drahonicz, quam civi- tati Piscensi dedit, silvam Ladwyn prope Pragam iacentem. Bienenberg, Analekten zur Geschichte des Militaerkreuzordens mit dem rothen Sterne 32. (Extr.). 30) 1254, 15 Apr. In Chrems. O(ttacarus) dom. regni Bohemie domui s. Floriani in Austria Superiori omnia iura a praedecessoribus suis collata confirmat, volens ut uniuersa eius victualia tam in vino quam in grano in suo dominio tam in aqua quam in terra transeant libere sine muta. Dat. in Chrems a. d. MCCLIIII°, XV kal. Maii. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 206. 31) 1254, 1 Mai. Viennae. Otakrus dom. regni Boemiae, dux Austriae et Styriae ac marchio Moraviae Ulrico episcopo Seccoviensi jus patronatus in ecclesia Mutensdorf confert, uxore sua d. Margareta consentiente. Dat. Wiennae a. d. M°CC°LIIII° kal. Maii. Copia musei Johannei. Pusch et Frölich, Dipl. Styr. I, 326.

Strana 15
Ottacarus II, 1253—1278. 15 32) 1254, 23 Mai. Asissii. Innocentius pp. IV „Alwico rectori ecclesiae de Herman, Prag. dioc.“— "Cum, prout asseris, per inimicos Romanae ecclesiae quatuor fratres amiseris in devotione ipsius ecclesiae persistentes, nos tibi paterno compatientes affectu, — ut de Herman et de Mirotiz ecclesias curam animarum habentes Pragensis diocesis, quas obtines, licite retinere possis, constitutione generalis concilii super hoc edita non obstante, te cum auctoritate apostolica dispensamus oc. Dat. Asissii, X kal. Junii pontif. a. XI." Ex autogr. reg. literar. Innocentii papae IV, anni XI epist. 667 et 743, in tabul. Vat. copia authent. in Mus. Boh. 33) 1254, 28 Mai. Asisii. Innocentius pp. IV Valhemaro rectori ecclesiae de Stihniz Olomuc. dioc. parochiam hujus ecclesiae, ab Olomucensi episcopo limitatam, confirmat. „Dat. Asisii, V kal. Junii, pontif. anno XI.“ Ex autogr. regesto literar. Innocentii pp. IV anni XI, epist. 743, in Tabul. Vatic. copia authent. in Mus. Bohem. Boczek, III, 187. 34) 1254, Brunae. Ottakarus qui et Prymisl dominus regni Boemiae oc pratum quoddam apud Hrdie- borzicz situm ad ecclesiam Olomucensem pertinere protestatur—“. Ad universorum noticiam oc. quod pratum inter villam Hrdieboricz et pontem Cralicensem absque omnium contradiccione ad Olomucensem ecclesiam de iure pertinere debere presentibus protestamur, vtpote quod in generali colloquio et in publico iudicio coram beneficiariis nostris Pardussio camerario, Ydik castellano, Johanne iudice, Hinczone officiali prouinciali et aliis beneficiariis Olomucen- sibus euictum extitit et obtentum et postmodum pacifice ab ecclesia Olomucensi possessum, prout quidam ex eisdem beneficiariis nobis oretenus retulerunt. Testes: Bruno Olomucensis episcopus, Nicolaus prepositus, Bartholomeus archidiaconus, magister Johannes archidiaconus Prerouiensis, Simon, Gregorius, Jacobus, Allexius, item iunior Allexius canonici Olomucenses. Item barones nostri Hartlebus cum fratre Janzone, Nezamisl cum fratre Ratiborio, Beneda magister venatorum, d. Andreas, Kavca, Ratibor de Byelcowiz cum fratre Tworimiro, Wsebor cum fratre Hrabisa filii Ydik, Martinco de Pricaz, Sulizlaus de Zabryeh, et alii oc. Dat. in Bruna in colloquio generali a. d. Millesimo CC. LV. per manus aule nostre notariorum Wil- helmi et Arnoldi. Boczek III, 180. 35) 1254, 31 Maji. Brunae. Otacharus qui et Premizl dominus regni Boemiae oc. ius montium in vineis iuxta Brunam confert fratribus hosp. s. Johannis. „Innotescimus oc., quod fratribus hospitalis s. Johannis baptiste, quorum est sollicitudo precipua pauperes Christi pascere et potare, do- namus ius moncium in vineis iuxta Brunnam ad usus pauperum possidendum, cum omni plenitudine iuris nostri. Testes: Chunradus Frisingensis et Bruno Olomucensis episcopi.

Strana 16
16 Emler, Regesta Bohemiae. Otto comes de Hardekke, Boschko comes de Bernekke et burcerauius in Znoym, Chuno, Nycolaus et Zmilo fratres eius, Iaenzo et Hartlibus fratres, Albero de Chunrigen, Heinricus pincerna de Habspach, magister Wilhelmus prothonotarius noster, et alii. Act. in Znoym et datum Brunne a. d. M. CC. LIIII. pridie kal. Junii. Ex orig. arch. Melit. Pragae. Boczek III, 187. 36) 1254, 10 Jul. Pragae. "Othakarus qui et Primuzl, dom. regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae,“ confirmat "abbati et conventui in Ossek in restaurum damnorum, quae passi sunt tempore guerrae generalis, quae inter patrem nostrum et nos ex suasione orta fuerat inimica, universa jura ipsis concessa, quae in privilegiis ipsorum plenius sunt expressa, et approbatas consue- tudines favorabiliter renovando, medietatem piscatorum nostrorum in Chomeran cum parte lacus ad eosdem pertinente, et partem villarum Scirinin, Chrelin, Polurad, Hornow, dudum ipsis datum. — Testes : Boruta de Ryedhosch, Borso filius Bohuzlai, Vitus de Radowischiz, Gallus filius Galli de Leumberch, Ratmirus de Primda, Johannes de Polmna, Jarik de Wiclitz, Vitus de Beluschitz, Thomas de Swietz, Odolen de Chysch et alii. Act. et dat. Pragae a. d. M° CC° LIIII°, VIa idus Julii.“ E cod. diplomat. Ossecensi, fol. 6. 37) 1254, 13 Jul. Aragrise. — — „electo Neapolitano apostolice sedis legato,“ ut officio lega- Innocentius papa IV. tionis suae ratione discordiae inter Ungariae et Bohemiae reges exortae supersedeat. — "Venerabilis frater noster . . . Zagrabiensis episcopus et dilectus filius frater Ecce de ordine Minorum, postquam discessisti a nobis, ad sedem apostolicam accedentes, ex parte carissimi in Christo filii nostri .. regis Ungariae illustris nobis exponere curaverunt, quod rex ipse occasione discordiae inter eum et carissimum in Christo filium nostrum . . regem Boemiae illustrem exortae, auctoritate nostra citatus extiterat, ut in festo nativitatis b. Johannis Bap- tistae proximo (sic) praeterito per responsabilem idoneum in nostra compareret praesentia propter quod eosdem episcopum et fratrem ad praedictam sedem in ipso termino destinarat, quodque rex idem nostrae super hoc ordinationi stare volebat, et ad firmitatem et securitatem majorem paratus erat castra, munitiones et alia, quae tenet in terris et locis, de quibus inter ipsum et praefatum regem Boemiae praedicta intervenit discordia, ejusdem sedis nuntiis as- signare, per ipsos interim retinenda, dummodo dictus rex Boemiae de hiis, quae ipse tenet similem propter hoc assignationem duceret faciendam. Et haec eadem frater Velascus de ordine Minorum, quem pro hujusmodi negotio in Ungariam olim transmisimus, similiter dixit nobis, super quibus iidem episcopus et frater Ecce patentes ab ipso rege habebant literas et mandatum. Licet igitur te ad ipsius Ungariae partes, commisso in illis tibi legationis of- ficio, pro eodem negotio duxerimus destinandum: quia tamen tunc ista ignorabamus, et quod ipse rex Ungariae talem in hiis gereret voluntatem, volumus et praesentium tibi tenore mandamus, quatenus praedicto legationis officio supersedere procures, et si ejus praetextu

Strana 17
Ottocarus II. 1253—1278. 17 circa praemissa forsan in aliquo processisti, processum tuum studeas revocare. D. Anagniae, III idus Julii, pontif. an. VII. Ex autogr. reg. liter. Innocentii pp. IV, anni XII, epist. 469, in Tabul. Vatic. copia auth. in Mus. Boh. Boczek III, 188. Theiner, Mon. hist. Hung. I, 228. 38) 1254, 2 Aug. Frater Ludovicus commendator domus Theutonicae in Bohemia concordat cum ma- gistro hospitalis s. Francisci Pragae de decimis in Ratzhe et Rypin. Bienenberg, Analekten zur Geschichte des Militärkreuzordens mit dem rothen Sterne 32 (Extr.). 39) 1254, 9 Ang. In Polich. Martinus abbas Brewnowiensis silvam ad Polich pertinentem circa flumen Zribcsca quod est meta — — — et bonorum domini Gron de Nachod Vtechoni fideli suo extir- pandam confert jure hereditario seu teuthonico, hereditatem (sic) eiusdem silvae in perpetuum possidendam sub tali conditione, "quod idem Vtech unum mansum cum dominio richtariae et unum molendinum praeter culpas, quas ipse umquam incurrerit vel sui, libere habeat, et omni tempore tertium denarium de judicio recipiat et duo nostrae camerae cedant. Transactis autem XVI annis a tempore nostrae donacionis cedat ei quilibet sextus mansus, dimidiam marcam argenti ponderis pragensis persolvendo cum diverso frumento sicut et nobis omnes autem reliqui mansus per dimidiam marcam argenti ponderis prag. omni anno et sex men- suras sive corech boemice dicto (sic), duas videlicet tritici, duas siliginis et duas avenae nobis persolvant, et jus richtariae praedictae Vtech et sui successores, sicut et alii advocati villarum nostrarum non vendant sine licentia domini abbatis Brewnowensis speciali.“ Acta sunt in Polich a. d. MCCLIIII quinta id. Augusti. E cod. Brewnow.: Cantica canticorum inscripto communicavit mecum d. Tomek. 40) 1254, 17 Aug. Premysl dom. regni Boemiae oc. duas areas in preurbio sitas iuxta curias Olomucen- sium canonicorum, quas aduocatus Olomucensis Stephanus capellanis regiis magistro Arnoldo et Woyslao ex precepto regis assignauit, Olomucensi ecclesie confert. Acta autem sunt hec a. dom. incarn. millesimo CCLIIII° XVI kal. Sept., data per manus magistri Wilhelmi tunc prothonotarii aule nostre. Boczek III, 189. 41) 1254, 23 Oct. In Satesca. Ottakarus, qui et Przyemysl, dux Austriae et marchio Moraviae, transsumit literas Innocentii IV papae Judaeis concessas (dd. 1249, 25. Sept.), mandans „universis fidelibus regni nostri peri Boemiam, baronibus, supanis, villicis, judicibus, et aliis a nobis habentibus judiciariam potestatem, — ut et ipsi una nobiscum firmiter custodiant et observent universa et singula, quae in hac pagina sunt expressa, de Judaeis in praedicto regno nostro constitutis, 3

Strana 18
18 Emler, Regesta Bohemiae. et cimiteriis eorum, synagogis, rebus quoque et personis perpetuo, indebite non laedendis.“ Testes : „Bauarus summus camerarius regni nostri, Witko de Noua domo, Smilo de Luchtem- burch, Jerossius burgravius Pragensis, Sdeslaus dapifer Moravie, Chadoldus Orphanus, Mar- quardus subcamerarius, Andreas subdapifer et alii. Act. in Satesca a. gr. MCCLIV. X kal. Nov." Insertum privilegio Caroli IV. Judaeis dato an. 1356, 30 Sept., in codicibus legum duobus, membran. et chart. sec. XIV exeuntis, in archivo civit. Prag. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 131. — Tenor autem praefatorum privilegiorum papalium hic est : „Innocentius oc. Sicut Judaeis non debet esse licentia in synagogis suis, ultra quam permissum est lege, praesumere, ita in hiis, quae concessa sunt, nullum debent prae- judicium sustinere. Nos ergo, licet in sua magis velint duritia perdurare, quam prophetarum verba et suarum scripturarum archana cognoscere atque ad christianae fidei et salutis notitiam pervenire: quia tamen defensionem nostram et auxilia postulant, ex christianae pietatis mansuetudine praedecessorum nostrorum felicis memoriae: Calixti, Eugenii, Alexandri, Clementis, Coelestini, Innocentii, Honorii et Gregorii, Romanorum pontificum, vestigiis inhaerentes, ipsorum petitionem admittimus eisque protectionis nostrae clipeum indulgemus. Statuimus etiam, ut nullus Christianus invitos vel nolentes ad baptismum venire compellat; sed si eorum quilibet sponte ad Christianos fidei causa confugerit, postquam voluntas ejus fuerit patefacta, Christianus absque aliqua efficiatur calumnia. Veram quippe christianitatis fidem habere non creditur, qui ad Christianorum baptisma, non spontaneus, sed invitus cognoscitur pervenire. Nullus etiam Christianus eorum personas sine judicio potestatis terrae vulnerare ac occidere, vel suas illis pecunias auferre praesumat, ac bonas, quas actenus in ea, in qua habitant, regione habuerunt, consvetudines inmutare. Praeterea in festivitatum suarum celebratione quisquam fustibus vel lapidibus eos nullatenus non perturbet, neque aliquis ab eis coacta servitia exigat, nisi ea, quae ipsi praeteritis facere temporibus consveverunt. Ad haec malorum hominum pravitati avaritiae obviantes, decrevimus, ut nemo cimiterium Judaeorum inutilitare vel minuere audeat sub obtentu pecuniae, corpora humata effo- dere; nec etiam aliquis eis obiciat, quod in ritu suo humano utantur sanguine, cum tamen in veteri testamento praeceptum sit eis, ut de humano sanguine taceamus, quod quolibet sanguine non utantur; cum aput Fuldam et in pluribus aliis locis propter hujusmodi suspicionem multi Judaei sint occisi, quod auctoritate praesentium, ne deinceps fiat, districtius inhibemus. Si quis autem, decreti hujus te- nore cognito, temere, quod absit, contraire temptaverit, honoris et officii sui periculum patiatur, ac ex- communicationis ultione plectatur, nisi praesumptionem suam digna satisfactione correxerit. Nos autem dumtaxat hujus protectionis praesidio volumus communiri, qui nichil machinari praesumpserint in sub- versionem fidei christianae. — Innocentius oc. dilecto filio decano Erbipolensi, salutem et ap. bene- dictionem. Obviare non credimus ecclesiasticae honestati, si sedes apostolica, pia mater, Judaeos, quos inter filios sui uteri, sub propriis ritibus, eorumdem salutem expectans, misericorditer patitur conver- sari, sui expertes favoris et praesidii non relinquit. Sane sicut Judaeorum civitatis et diocesis Herbi- polensis petitio nobis exhibita continebat, venerabilis frater noster, Herbipolensis episcopus, conside- rans, quod nonnulli Christianorum ejusdem civitatis et diocesis dictos Judaeos indebitis molestiis et exactionibus contra indulta privilegii dictae sedis inhumaniter affligebant, ac pia super hiis gestans viscera erga nos, volensque ipsorum quieti consulere in hac parte, ac dictorum Christianorum providere saluti in civitate et diocesi praedictis, per subditorum suorum loca duxit generaliter statuendum ac etiam inhibendum, ne aliquis subditorum suorum, clericus vel laicus, in quos ipse spiritualem vel temporalem jurisdictionem obtinet, Judaeos ipsos in parte aliqua, in personis, rebus vel familiis eorum- dem aliquatenus audeat laedere, invadere, vel etiam in alique molestare, prout in literis confectis exinde, ac ipsius episcopi sigillo munitis plenius dicitur contineri. Nos itaque predictorum Judaeorum praecibus inclinati, quod ab eodem episcopo super hoc provide factum est, ratum habentes, discr. tuae per apost. scripta mandamus, quatenus eosdem Judaeos contra praedictorum statuti et inhibitionis tenorem non per- mittas super hiis ab aliquibus indebite molestari, molestatores huiusmodi per censuram ecclesiasticam, appellatione postposita, compescendo, non obstante, si aliquibus a sede apostolica sit indultum, quod absque nostro speciali mandato excommunicari aut interdici nequeant aut suspendi. Datum Asissii, VII kalend. Octobris, pontificatus nostri anno XI.“ (sic in utroque codice pro VI.)

Strana 19
Ottocarus II, 1253—1278. 19 42) 1254, 17 Nov. Chremis. Otakarus dom. regni Boemie oc monasterio s. Marie in Gersten omnia iura, posses- siones et predia a praedecessoribus suis, ducibus Austriae, ipsi collata, confirmat . . . Acta sunt hec Chremse per manus magistri Wilhalmi et Gotschalci notariorum a. d. incarn. MCCLIIII" indictionis duodecime, dat. Chremis XV kal. Dec. feliciter amen presidente sedi Romane papa Innocentio quarto, vacante imperio, regnante rege Wilhalmo. Ex orig. arch. mon. Garstensis Urkundenb. des Landes Ob der Enns, III, 209. 43) 1254, 18 Dec. Otackarus dom. regni Boemiae oc. volens monasterio S. Crucis, quod ab Hungaris et paganis gravius et frequentius est vastatum, succurrere, donat ei ius patronatus ecclesiae in Aleht. Act. a. d. M°CC-LIIII°, XV° kal. Jan. Ex orig. arch. mon. S. Crucis Font. rer. Austr. XI, 126. Mon. Boica XXIX, p. II, 95. 44) 1254. Alexander IV papa regem Boemiae crucesignatorum exercitui in Livonia, Curonia et Prussia praeficit capitaneum. — „Nuper a nobis fuit ex parte regia postulatum, cum in Livoniae, Curoniae ac Prussiae subsidium signum crucis devote duxeris assumendum, te crucesignatorum exercitui praeficere in capitaneum curaremus. Nos autem attendentes, quod hujusmodi negotium nonnullos tangebat magnates et nobiles, qui se ad hnjusmodi negotii pro- motionem similiter accinxerunt, et dubitantes ne posset aliquibus materiam scandali vel tur- bationis ingerere, si te contingeret ex nostro imperio praefici praedictis nobilibus nulla super hoc ex parte nostra persvasione praeventis, pro vitando hujusmodi scandalo salubrem viam sicut speramus duximus eligendam, scribendo videlicet satis efficaciter per literas speciales crucesignatis et crucesignandis in praedictarum regionum subsidium et ipsos apostolicis ex- hortationibus et consiliis inducendo, ut ad prosecutionem ipsius negotii te in capitaneum generalem assumerent, prout in eisdem literis videbis plenius contineri. Quaesumus igitur, ut dictum negotium, quod laudabiliter incoepisti, ad dei laudem et gloriam prosequaris, ita quod exinde perennis retributionis et gratiae tibi proveniat incrementum. E formulis M. Marini de Ebolo in biblioth. Vaticana Nr. 3976 fol. 281 r. copia in Mus. Boh. 45) 1254. Idem „universis crucesignatis et crucesignandis“ svadet, ut regem Boemiae in capi- taneum generalem in partibus Livoniae, Curoniae et Prusciae sibi assumant. — "Juxta sol- licitudinis apostolicae debitum de statu filiorum sanctae matris ecclesiae sub religione mili- tantium fidei christianae assidue cogitantes sollicitius mentis aciem extendimus ad remotos, quo illos utpote corporalem nostram praesentiam non habentes cônjicimus apostolicis potius praesidiis indigere. Ad partes itaque Livoniae, Curoniae et Prusciae oculos nostros et ani- mum convertentes, super eo quod multi ex fratribus ordinis s. Mariae Theotonicorum pro fidei negotio promovendo fuerant in illis partibus per manus infidelium, sicut ad nostrum auditum 3*

Strana 20
20 Emler, Regesta Bohemiae. pervenerat, interempti, neophytorum multitudine partium earumdem damnabiliter in errorem pristinum relabente. Consideratis quoque periculis, quibus residui praedictorum fratrum et christiani regionum illarum omni quasi destituti praesidio subjacebant, cum illorum afflictio nos vehementer affligeret, expandimus nostrae pietatis affectum, et in diversis provinciis contra praedictos infideles verbum crucis mandavimus praedicari, ut ipsius fidei negotium, quod alias fuerat multa sanguinis effusione promotum, fultum Christi fidelium auxilio non periret. Qua- propter carissimus in Christo filius noster Boemiae rex illustris, intimae zelo devotionis ac- census tamquam princeps christianissimus, et strenuus athleta Christi tam fidelibus quam fidei mente devota compatiens, ac ad exaltandum ejusdem fidei gloriam magnifica devotione consurgens signum vivificae crucis cum multitudine baronum et aliorum suorum fidelium dici- tur assumpsisse potenter contra dictos infideles divina favente clementia processurus. Unde pensandum est et diligens studium adhibendum, ut sic prudenter et circumspecte tantum ne- gotium dirigatur, quod prosecutione felici proficiat et possit triumphalibus incrementis cum dei auxilio promoveri. Profecto inter cetera, quibus ipsum negotium expedit adjuvari, convenit nostrum exercitum providi ducis gubernationi committi. Ex tali enim ducis industria non numquam futuri praevidentur eventus, praecavetur a noxiis et datur facilius profuturis effectus oc. — Dum igitur, in hoc digna sollicitamur instantia, consideratis omnibus, quae sunt erga dictum negotium attendenda, nostros ad praefatum regem convertimus oculos et ipsum ut- pote principem deo et apostolicae sedi devotum, strenuitate praeclarum et potentia praeditum principem utique magni nominis et excellentiae praecellentis, qui pro Christi reverentia duxit ipsum negotium principaliter assumendum, eidem exertitui praefici multipliciter utile repu- tamus. Ideoque devotioni vestrae paterno consilio suademus, quatenus praedictis devota meditate (sic) pensatis, regem eundem assumatis vobis in capitaneum generalem, eum et vias ac dispositiones ipsius in eodem negotio secuturi. Firmam namque spem et fiduciam obti- nemus, quod secum et vobiscum domino faciente virtutem, memoratum negotium promotionem suscipiet, ac iidem infideles, eorum expiatis erroribus, ad viam veritatis juxta nostra et vestra desideria reducentur. E formulis M. Marini de Ebolo in biblioth. Vaticana Nr. 3976. fol. 281 ro copia in Mus. Boh. 46) 1254. Olomuc. Premysl dominus regni Boemie oc. capellano suo Gregorio custodi Olomucensis ecclesie. Cum „in privilegiis donacionis Premizl quondam marchionis Morauie patrui nostri et ex scriptis autenticis confirmacionis Wencezlai regis Boemie patris nostri super eadem do- nacione inuenerimus contineri, te terram duorum camerariorum de Lodeyniz et siluam pro- ximo adiacentem hereditario iure ex principali munificencia obtinere, nos eandem donacionem et confirmationem firmam habentes, terram predictam et siluam Olomucensi ecclesie ad tuam collacionem pariterque peticionem confirmamus, ea condicione adiecta, quod si Woyzlaus et Johannes nepotes tui eandem terram et siluam redimere uoluerint, Olomucensi capitulo datis tribus marcis argenti predicta bona obtineant iure hereditario imperpetuum possidenda. Te- stes: Sdezlaus filius Diuis, Pardus camerarius Olomucensis., Sudomirus frater eius. Beneda

Strana 21
Ottocarus II 1253—1278. 21 venator, Pardus filius Fabiani et alii quam plures clerici et milites. Dat. Olomuc per manum Wilhelmi prothonotharii nostri a. d. MCCLIIII°. Boczek III, 190. 47) 1255, 2 Jan. Brunae. † Premizl rex Bohemiae, dux Austriae ac marchio Moraviae confirmat monasterio in Tischowitz privilegium Premyslai marchionis Moraviae et confirmationem privilegii eiusdem a patre suo factam. Testes : Dux Poloniae Henricus, Wittego de Novadomo, Geroslaus, An- dreas, Marquardus de Donawitz, Zdezlaus de Sternberch, Ulricus Zareschech, nobiles Boemie, Parduz camerarius, Egidius burchgrauius de Grez, Hartlibus fr. eius, Zudomirus camerarius Breschizlawiensis, Woitech, Andreas, Gerohneus Breschlawienses, Zmilo burchgrauius Bru- nensis, Chuno burchgrauius de Eichorns, Carolus camerarius, Luzlaus venator, Lambertus zu- darius, Bohuscha, Hartmannus fratres Bohuscha, Bniata fratres Brunenses, Ruto camerarius de Bielkow, Wychardus de Tyrna Znoymensis, et alii quam plures. Dat. in Bruna per manus Wilhelmi notarii anno ab incarnatione dei Millesimo CC° LV° IIII nonas Januarii. E copia simpl. in Mus. Boh. 48) 1255, 18 Febr. Brunae. Otakarus, qui et Premisl, dom. regni Bohemie oc. confirmat fratribus Praedicatoribus in Olomucz capellam s. Michaelis cum areis adjacentibus, quam pater eius ipsis contulit. Testes : d. Witko de Noua domo, Marquardus subcamerarius Bohemie, Bohuslaus filius Cerhonis, Leo de Bolehradicz, Hermannus de Lethouicz, Stephanus gener Sudomiri viri nobilis regni nostri; insuper curie nostre capellani Gaudentius et Woyslaus et alii. Dat. in Bruna a. incarn. dom. MCCLV, XII kal. Martii per manus d. Wilhelmi nostri notarii. Boczek III, 191. 49) 1255, 18 Mart. Brunae. Otacharus, qui et Premizl, dom. regni Boh. dux Austriae et marchio Moraviae fratribus in domo s. Nicolai proxime muros Patavienses viventibus plenissimam libertatem per terras suas tam in aquis quam in terris quascunque voluerint res traducendi vectigalium exactione inhibita confert. Inter testes: Wocho de Rosenberch. Act. et dat. apud Chrembsam a. d MCCLV, XV kal. Apr. Mon. Boic. IV, 347 Lambacher, Interregum, Anhang 35. 50) 1255 23 Mart. Apud Sytansteten. Otaharus, qui et Premizl, dom. regni Boemiae oc. homines et possessiones monasterii s. Mariae in Sytansteten ab omni jurisdictione officialium vel praefectorum regiorum eximit. Inter testes: mag. Wilhelmus et mag. Gotscalcus notarii regis. Act. et dat. apud Sytansteten anno inc. d. MCC°LV°, dec. kal. Apr. Hormayr Taschenb. 1840, 447.

Strana 22
22 Emler, Regesta Bohemiae. 51) 1255, 24 Mart. Apud Stiriam. Otokarus dom. regni Boemiae oc. hospitali s. Mariae in pede montis Pyrdonis omnia iura et privilegia ipsi a praedecessoribus suis concessa confirmat. Inter testes : mag. Wil- helmus et mag. Gotscalcus. Dat. apud Stiriam a. d. M°CCLV, IX kal. Apr. XIII indictione. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. Lorenz, Deutsche Geschichte im 13. u. 14. Jahrh. I, 446. 52) 1255, 30 Mart. Apud Lintzam. Ottocharus dom. regni Boemiae oc. promittit ecclesiae in Berchtoldesgadem, „quod in possessionibus memorate eccl. nullam a nobis aduocatiam alienabimus, dum uiuemus.“ Dat. apud Lintzam a. d. M°CC"LV° tertio kal. Apr. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. Lorenz, Deut. Gesch. im 13. u. 14. Ja hrhund. I, 448. 53) 1255, M. Mart. In Linza. Otacharus dom. regni Boemiae oc. monasterio Gerstensi de suis praediis redditus duorum talentorum assignat, videlicet in officio Ternperch et in officio Moln. Inter testes: Mag. Wilhelmus et magist. Gotschalcus prothonotarii curie... Dat. et act. in Linza a. d. MCCLV° indictionis terciaedecime. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 220. 54) 1255, 1 Apr. Laterani. Alexander IV papa episcopo Pragensi de quibusdam clericis, ne monasterium Brewno- viense in festo Innocentium ad ludibria exercenda intrent. — „Sua nobis dilecti filii abbas et conventus monasterii Brzevnoviensis ordinis s. Benedicti petitione monstrarunt, quod cle- rici N. N. ex eo, quod in festo Innocentium cum maximo comitatu intrare consueverant ipso- rum monasterium annuatim, festum huiusmodi reddunt infestum, dum praesumunt ibidem multa ludibria et insanias exercere, alias eis existentes multipliciter importuni, et quietem ipsorum plurimum perturbantes, in derogationem monasticae honestatis, quare fuit ex parte dictorum abbatis et conventus nobis humiliter supplicatum, ut super hoc congruum adhibere remedium curaremus. — Mandamus, quatenus, si est ita, dictos clericos, ut a tali prae- sumptione desistant, monitione praemissa per censuram ecclesiasticam appellatione remota praevia ratione compellas. Dat. Laterani kal. Aprilis pontific. anno II.“ Ziegelbauer, p. 227. 55) 1255, 1 Mai. Bolezlai ducis Cracoviae et Sandomeriae privilegium ecclesiae Cracoviensi concessum, cujus in fine commemoratur colloquium in Zauichost cum baronibus Poloniae habitum, anno MCCLV, kalendis Maji, praesentibus praeter alios „D. Martino abbate de Wancoce Cisterci- ensis ordinis fratre et magistro Bartholomaeo de Praga, et fratre Alberto ordinis Minorum, quibus mediantibus supradicta omnia sunt completa." Ex autogr. regesto liter. Alexandri pp. IV, anni II, epist. 109 in tabulariis Vatic. copia authent in Mus. Boh

Strana 23
Ottocarus II 1253—1278. 23 56) 1255, 10 Mai. Pragae. Ottacarus, Bohemorum rex, "ad instantiam Martini abbatis Brewnoviensis monasterii, de novo facit rescribi atque confirmat ejus monasterio privilegium libertatis, quod Boleslaus dux Bohemorum eidem contulerat (v. I, n. 78) „et jam nimia vetustate fere consumptum fuerat adeo, quod propter attritionem cartulae vix literae apparebant;“ simulque confirmat privilegia regum Premyslai Ottacari avi, nec non Wenceslai patris sui eidem monasterio concessa. „Datum in civitate Pragensi per manus magistri Wilhalmi regalis aulae prothonotarii, Pra- gensis canonici, a. gratiae MCCLV, sexto id. Maji coram his testibus, qui omnes tunc tem- poris in colloquio nostro, quod in Stragov celebravimus, praesentialiter affuerunt, quorum no- mina subscribuntur: D. Bruno Olomucensis episcopus, Nicolaus praepositus ejusdem ecclesiae, Briznoborius Wissegradensis canonicus, Herbordus Pragensis canonicus, dominus Bawor re- galis aulae summus camerarius, Pomney judex Boemiae, Jaros burgravius Pragensis castri, Andreas, Checz Pragensis, Bores filius Bohuzlai, Marquardus subcamerarius, Witko filius Henrici de Gradez, Shavisse filius Witkonis, Smil filius Henrici, Chenec frater ejus, Siphri- dus Orphanus, Boruta de Redhost, Boleslaus filius ejus, Brezislaus filius Brecizlai, Bawor subjudex et alii quam plures.“ Acta sunt hoc regni nostri II°. Dobner Mon. VI. 24—26. 57) 1255, 7 Jun. Przemysl (Ottakarus) rex Boh. confirmat hospitali s. Francisci Pragensis possessionem villae Czernucz. Bienenberg, Analekten zur Gesch. des Militärkreuzherrnordens mit dem rothen Sterne 32 (Extr.). 58) 1255, 26 Jun. Viennae. Otacharus dom. regni Boh. oc. innovat fratribus monasterii in Raitenhaslach libertatem in ascensu et in descensu victualia sua per terras et aquas sine mutarum exactione libere traducendi. Inter testes: Philippus ecclesiae Salzburgensis electus, Otto praepositus ecclesiae eiusdem. Dat. Wienne a. d. MCCLV indicc. XIV° VI kal. Jul. mag. Gotschalcus et mag. Wilhalmus prothonotorii. Mon. Boic. III, 151. 59) 1255, 9 Jul. Anagniae. Alexander IV papa „regi Boemiae illustri“ indulget, „ut nullus delegatus vel sub- delegatus ab eo executor seu etiam conservator aut etiam ordinarius possit in personam tuam excommunicationis sententiam promulgare absque speciali mandato sedis ejusdem, faciente plenam et expressam de indulto hujusmodi mentionem. — Dat. Anagniae, VII id. Jul. anno I°.“ Ex autogr. regesto literar. Alexandri pp. IV, anni I, epist. 494, in tabul. Vatic. copia auth. in Mus. Boh. 60) 1255, 19 Jul. Pragae. Przemysl rex Bohemiae mediante Prandota episcopo Cracoviensi concordat cum prin- cipibus Poloniae nec non Daniele rege Russiae, qui terras eius, praesertim territorium Oppa- viense, devastaverunt. Arch. für Kunde öster. Geschichte XLV, 116 extr.

Strana 24
24 Emler, Regesta Bohemiae. 61) 1255, 6 Aug. Anagniae. Alexander papa IV „fratri Bartholomaeo de Boemia, ord. fratrum Minorum“ concedit facultatem „absolvendi clericos et laicos juxta formam ecclesiae, qui in illis provinciis, in quibus contra paganos tibi praedicationem crucis commisimus, pro violentia (sic) injectione manuum in canonem inciderunt, — dummodo ipsorum excessus adeo gravis non fuerit et enormis, propter quem praedicta sedes esset merito consulenda. Dat. Annagniae, VIII. id. Augusti, anno I. Ex autogr. regesto liter. Alexandri IV pp., anni I, epist. 564 d. in tabul. Vatic. copia authent. in Mus. Boh. 62) 1255, 6 Aug. Anagniae. Alexander papa IV „fratri Bartholomaeo de Boemia, ordinis fratrum Minorum,“ ut contra Lithvanos aliosque paganos verbum crucis in Polonia, Boemia, Moravia et Austria prae- dicari faciat. — „Nuper ad audientiam nostram pervenit, quod Lithvani et Jentuesones ac nonnulli alii ethnici, qui Romanam ecclesiam numquam matrem suae professione fidei agno- verunt, vires exacuunt contra ipsam, dum iidem christianorum finitimas, videlicet Poloniam et quasdam alias vicinas provincias hostialiter (sic) invadentes, multos ex populo christiano morti et infinitos captivitati dederunt, non parcendo sexui vel aetati; et nec adhuc fidelium saturati cruore, ad impugnandum cum aliis paganis et infidelibus Poloniam et regiones finiti- mas conflatis in unum viribus se accingunt. Propter quod nos gravi dolore confodimur, et super tanta strage fidelium paterno compatientes affectu, remedia, per quae tantis obvietur periculis, sollicite cogitamus. Nos igitur de circumspectione tua, nobis a pluribus et in plu- ribus commendata plenam in domino fiduciam obtinentes, mandamus, quatenus tam per te quam per fratres tui ordinis, quos ad hoc idoneos esse cognoveris, in Polonia, Boemia, Mo- ravia et Austria, contra praedictos paganos praedices et praedicari facias verbum crucis, con- cessa per nos auctoritate nostra illis christianis earumdem partium, qui contra infideles eos- dem crucis assumto signaculo se duxerint accingendos, suorum venia peccatorum, quae darit (sic) consuevit euntentibus in subsidium terrae sanctae. Dat. Anagniae, VIII id. Augusti, pontif. anno 1°. Ex autogr. reg. liter. Alexandri pp. IV, anni I, epist. 564, in tabul. Vatic. copia auth. in Mus. Bohem. Boczek III, 192. 63) 1255, 7 Aug. Agnaniae. Alexander papa IV „fratri Bartholomaeo de Boemia ord. fratrum Minorum“, ut „Christi fidelibus crucis signaculum suscepturis, non solum qui hujusmodi negotium in propriis per- sonis subierint, verum etiam qui adversus paganos eosdem miserint in expensis suis bella- tores idoneos juxta proprias facultates, illam indulgentiam idemque privilegium“ concedat, „quae transeuntibus et de bonis suis congrua suffragia mittentibus in terrae sanctae subsidium conceduntur. Commutandi quoque vota in hujusmodi negotium, Jerosolymitano et aliis simi- libus votis dumtaxat exceptis, facultatem tibi duximus concedendam.“ Dat. Anagniae, VII id. Aug. pontif. a. I. Ex autogr. reg. liter. Alexandri pp. IV anni I, epist. 564. c. in tabul. Vatic. copia authen. in Mus. Bah.

Strana 25
Ottacarus II, rez Bohemiae 1253—1278. 25 64) 1255, 7 Ang. Anagniae. Alexander papa IV „fratri Bartholomaeo de Boemia ord. fratrum Minorum,“ ut cen- suris ecel. compescere possit clericos et laicos. — „Cum in Polonia, Boemia, Moravia et Austria praedicationem crucis contra paganos tibi sub certa forma duxerimus committendam, ne hujusmodi crucis negotium per aliquorum insolentiam valeat impediri, compescendi cle- rices et laicos per censuram ecclesiasticam, cujuscunque sint dignitatis vel ordinis, qui eis- dem paganis auxilium aliquod praestiterint vel favorem in derogationem fidei christianae, aut ipsum negotium per se vel per alios temere praesumpserint impedire, liberam tibi auctoritate praesentium tribuimus facultatem. — Dat. Anagniae, VII idus Augusti anno primo. Ex autogr. regesto lit. f. r. Alexandri pp. IV, anni III, epist. 309, in tabul. Vaticanis, cop. auth. in Mus. Boh. 65) 1255, 7 Ang. Anagniae. Alexander papa IV „archiepiscopis et episcopis per Poloniam, Boemiam, Moraviam et Austriam constitutis“ similibus earum, quas ad fratrem Bartholomaeum dedit, literis mandat, ut tam per se quam per alios idoneos verbum crucis in Polonia, Boemia, Moravia et Austria praedicari faciant. Dat. Anagniae, VII idus Augusti, anno I. Ex autogr. regesto Alex. pp. IV, anni I. epist. 564 b, in tabul. vatic. copia authentica in Museo Boh. 66) 1255, 12 Aug. In castro Olomucensi. Robbertus abbas Gradicensis silvam inter Knynicz et Strelech sitam lite cum fra- tribus de Wasan decisa obtinet. „Notum sit oc., „quod ego Robertus, abbas ecclesie Gra- dicensis, super silua, que est inter Knynicz et Strelech, quam filii Pachonis Zdeslaus, Wlasti- bor, Bichay, Zalud, et filius Zdan Hodislaus, et Gotthardus filius Cratess, omnes de Wasan, occupatam in preiudicium ecclesie mee tenebant, domino concedente iustitiam obtinui contra ipsos tali modo: A. dom. incarn. M. CC. LV. pridie idus Augusti, presidentibus d. Pardo ca- merario, Egidio castellano Olomucensi, et Zkudemiro camerario Bretislauiensis prouincie, et Smilone castellano Prerouiensi, in persona d. Premisl, illustris principis Boemie et Morauie in castro Olomucensi iudicio generali, stans ego coram ipsis, petii d. Andream de Richcouicz mihi dari ab ipsis in prolocutorem et aduocatum, qui uice mea uerbum meum coram ipsis conquerendo proposuit in hunc modum: Conqueritur uobis. d. Pardus, et uestris collegis, qui in persona d. Premisl, illustris principis Boemie et Morauie, hic nunc iudicio pre- sidetis, d. Robertus abbas Gradicensis, quod, cum siluam ecclesie sue pertinentem, que est inter Knynicz et Strielech, cum metis uille Strielech predecessores ipsius Pachoni, Zdan et Cratess de Wazian pro seruitiis ipsorum concesserint ad tempus, modo filii ipsorum Ho- dislaus et alii supranominati eam sibi usurpantes uendicant, et tenent uiolenter occupatam, nec de ea cedere, quamuis moniti, uelint. Quare d. Robertus abbas super id sibi et ecclesie sue iustitiam fieri postulat coram uobis, sicut iam antea sepius postulauit. Ipsi uero ac- cepto aduocato suo nomine de Scherbein responderunt, quod eadem sylua ipsorum sit here- ditas. Tandem assessoribus, uiris nobilibus et discretis, et his, qui iudicio presidebant, inter- loquentibus, sum ab ipsis interrogatus, si testes possem producere contra predictos: dixi"

Strana 26
26 Emler, Regesta Bohemiae. quod possem; et in instanti produxi nobiles uiros Welen et Emmerammum filios Lamberti de Bozcouicz, Zdislaum de Bistricz, Crssek de Probicz, Budislaum et fratrem ipsius Wissebo- rium de Raycz, Svatoslaum de Cunicz, qui interrogati super fidem catholicam, et in animam suam protestati sunt, sepedictam siluam semper fuisse mee ecclesie, quorum tres idoneores, uidelicet Emmerammum, Zdislaum et Crssek iurare fecerunt super sancta sanctorum. Ita sen- tentia dictante iustitiam a predictis baronibus in persona principis iudicio presidentibus ad possessionem perpetuam totius silue nominate nomine mee ecclesiae sum intromissus, et tota silua eadem ecclesie mee est perpetuo adiudicata. Acta sunt hec anno et loco supradictis his nobilibus uiris presentibus: Benessio subcamerario, Joanne zchudi, et Hodislao iudice prouinciali, Olomucensibus. Affuerunt etiam d. Stephanus, qui tenet beneficium in Prostei, Smil castellanus de Prerow, Zchudomerius camerarius de Bretislaw, Woytiech iudex ibidem, Beneda magister uenatorum, Pribor et filius suus Dun, Zschulislaus, Bohuss filius Czrchonis cum fratre suo Hartmanno, Martinus de Prikas, Lambertus iudex de Bruna, Leo de Bole- radicz, Holacz de Dubrawicz, Holacz de Pohorelicz, Ratibor de Bilkouicz, et alii quam plures, quorum nomina propter prolixitatem non potuerunt scribi in hac charta. Preterea intimaui bidem omnibus baronibus audientibus, quod iidem supradicti de Wazan terram ecclesie mee tenent sibi expositam pro marca auri. Intimaui etiam ibidem, quod Strelna et totus circuitus, ad eam pertinens, pertinet ad ecclesiam s. Stephani protomartyris in Gradisch, super quo monstraui priuilegium d. Wladislai, primi marchionis Morauie, in eodem colloquio et iudicio. Ad quarum rerum euidentiam d. Pardus camerarius, et Egidius castellanus Olomucensis, et dom. castellanus Prerouiensis, et Zudomerius castellanus Bretislauiensis et Beness subcamera- rius d. marchionis sigilla apposuerunt. Ex Annalib. Gradic. Boczek III, 193. 67) 1255, 31 Aug. In Polich. Notum oc., „quod nos Martinus abbas Brewnowiensis Tricheloni Teuthonico silvam domus s. Mariae de Polich circa fluvios Zlatinni et Zahorow et circa flumen Stenawam dedimus ad extirpandum hereditario jure sub tali pacto possidendam, quod ipse T. elapsis XV annis a donatione sibi a nobis facta habeat unum liberum mansum cum uno molendino, et unam tabernam, si poterit fieri sine praeiudicio aliorum; in reliquis vero mansibus quilibet sextus mansus censum sibi solvat cum diverso frumento sicut et nobis, videlicet dimidiam marcam argenti ponderis pragensis, duas mensuras tritici, duas siliginis, duas avenae. Et ad hoc tercium denarium habebit de judicio, et duo ad nostram cameram cedent. Dat. in Polich a. d. MCCLV pridie kal. Sept.“ E codice mon. Brewnowiensis Cantica cant. iuscripto comun. mecum d. Tomek. bo V us. n she. 68) 1255, 4 Sept. In Polich. — silvam Policensem circa fluvium Crinice dedimus [abbas et con- „Chunrado — ventus monasterii Brzewnowiensis] ad extirpandum, sicut et aliis soltis sive rihtariis, ex- cepto hoc, quia tot mansus fundabit, quot fundare poterit sine gravamine aliarum villarum

Strana 27
Ottacarus II, rex Bohemiae 1253—1278. 27 sibi adjacentium; molendinum etiam habebit, ita quidem ne noceat villis eisdem, alioquin molendinum non faciat. Act. a. d. M°CC°LV pridie non. Sept. in Polich." E cod. mon. Brewnowiensis: Cantica cant. inscripto comun. mecum d. Tomek. 69) 1255, 5 Sept. Bolezlaus Cracoviae et Sandomiriae dux capitulo Cracoviensi mediante fratre Bartho- lomaeo de Boemia privilegia quaedam concedit. Palacký, Ital. Reise, 35. 70) 1255, m. Sept. Testimonium Brunonis episcopi Olom. de reconsecratione ecclesiae Raygradensis, „Notum oc., quod nos Bruno Olomucensis episcopus ecclesiam Rayhradensem, que violata erat per Cumanos et Ungaros, et penitus in omni ornatu ecclesiastico spoliata adeo, ut etiam reliquias sanctorum de altari asportarint, reconsecrauimus tam cymiterium, quam monasterium, nec non principale altare in die dominica proxima post Natiuitatem b. virginis, statuentes fir- miter, ut ipsa dedicatio sit principalis, et annis singulis celebretur in die dominica proxima post Natiuitatem domine nostre s. Marie prima dedicatione penitus abolita et suspensa. Qui- cunque ergo ad ipsam s. dedicationem deuote accesserint, sexaginta dies de iniuncta sibi penitentia consequantur — Facta est autem ipsa reconciliatio siue reconsecratio a. gr. M.CC.LV pontif. nostri a. IX, regnante duce Boemie et Austrie Premisl, abbate vero Brewnouiensi ec- clesiam procurante d. Martino, qui prius fuit prepositus Rayhradensis monasterii per multa tempora annorum.“ Boczek III, 197. 71) 1255, 4 Oct. Pragae. Przemislaus dominus et heres regni Bohemiae oc. episcopo, et decano et capitulo Cracowiensi. Quo affectu, et quanta fidei nostrae devotione gloriosum pontificem Christi et martyrem Stanislaum, qui nobis in peregrinatione Prussiae positis, suo apud deum profuit interventu, et affuit praesidio auxilii oportuni, singulariter veneremur, nec lingua dicere, nec scripturis calamus posset explicare. Hinc est, quod amore, et obtentu brachii eiusdem sancti nobis desiderabilis, super aurum et topaxion pretiosum, omnem nostram offensam nobis in gravi et enormi laesione nostrarum terrarum, praesertim Opaviensis, sine nostris meritis ir- rogatam, Poloniae universae penitus ex animo relaxamus, ita tamen, quod amicabiliter petimus, ut nostri, qui adhuc in partibus Poloniae detinentur, restituantur captivi, eo modo, ut si qui forte sunt servituti per filios Poloniae mancipati, huiusmodi libere absolvantur ; redempti vero ab Ungaris et Chomanis etiam seu Ruthenis, aut interpellatione precum libertati votivae reddantur, vel a nostris hominibus eorundem captivorum propinquis et charorum iusto pretio redimantur, quod nobis ex divina lege maxime pro reintegrandis matrimoniis congruit sollici- tius exequendum. — — Etiam vobis et ecclesiae vestrae in vestris necessitatibus magni- 4*

Strana 28
28 Emler. Regesta Bohemiae. ficentiae nostrae praesidia repromittimus opportuna, cupientes interventu nostro velati lapide angulari duos e diverso parietes coniungendo in unum, nobis indissolubilis foederis et ami- citiae vinculo, cunctos Poloniae principes sociari, quorum nos terras, et praesertim dilecti consanguinei et affinis nostri, illustris Cracoviae et Sandomiriae ducis Boleslai, qui pro im- petrando nobis munere praefato a nobis dedit operam efficacem, promittimus ab omnibus invasoribus, praesertim schismaticis et paganis, favente domino, deffensare, tanto efficacius, quanto potentiae magnitudo nobis amplior caelitus aspirarit. — Dat. Pragae anno ab incar. d. Millesimo ducentesimo quinquagesimo quinto, indic. tredecima, IV non Oct. Dogiel, Cod. dipl. reg. Poloniac, 1. 72) 1255, 7 Oct. Anagniae. Alexander papa IV abbatissae et conuentui monasterii de Porta celi confirmat jus patronatus, quod ipsis „in s. Petri in Bruna, in Budwize et in Bites ecclesiis Wenceslaus rex Bohemie contulit.“ — Dat. Anagnie nonis Oct. pontif. anno secundo. Boczek Cod. dipl. Mor. III, 194. 73) 1255, 6 Nov. In Olomuc. Compositio litis inter Brunonem episcopum Olomucensem et monasterium Raygradense de quibusdam parochiis. „Noscat oc, quod cum inter nos et honorabiles canonicos Olomucenses ex vna parte, et inter abbates ac alios prelatos cuiuslibet ordinis ex altera super decimis et aliis iuribus episcopalibus disceptacio esset exorta, d. Martinus abbas in Brevnov pro decimis, quas ab ipso repetebamus et pro iure instituendi et destituendi plebanos in Raygradensi ec- clesia ac in aliis parrochiis, videlicet in Zebranitc, in Domasov, in Ozstrovachovic, in Sdeboric in quibus ius patronatus habere dinoscitur manifeste, sitis in dyocesi Olomucensi, nolens subire iudicium contenciosum nobiscum et cum canonicis nostris, petebat, ut aliquibus viris discretis ipsam causam delegaremus per compositionem amicabilem terminandam, quamquam de iure suo non diffideret, cum et decimas et ius instituendi et destituendi in parrochiis suis possederit a tempore, a quo non extat memoria quiete. Nos uero habito consilio super hoc peticionem iam dicti abbatis duximus admittendam, et viris discretis, videlicet magistro Mar- chardo scolastico Pragensi et fratri Gotfrido de domo Tevtonica arbitrium commisimus. Qui causam ipsam hinc inde ventilantes formam composicionis protulerunt in hunc modum, quod sepe dictus abbas omnia iura, que a prima sui fundacione Raigradense monasterium possedit, tam in decimis omnium uillarum ad ipsum spectancium quam in iure instituendi et destitu- endi plebanos, in parrochiis suis possideat. — Preterea denunciarunt, ut pro saluanda sua consciencia nobis ad conparandum bona ecclesie nostre XXIX talenta hac uice tantummodo persoluat. Acta sunt hec in Olomotz in kathedrali ecclesia a. gr. M.CC.LV. octauo id. Nouem pontif. nostri a. IX in presencia horum omnium, quorum nomina subscribuntur, qui huic con- positioni nostre omnes personaliter affuerunt: Bartholomeus archidiaconus Olomucensis, ma- gister Johannes archidiaconus Prerouensis, magister Marquardus archidiaconus Znoymensis, Gregorius custos, Symon, Jacobys, Haidolfus archidiaconus Opaviensis, Chvnradus scolasticus,

Strana 29
Ottacarus II, rex Bohemiae 1253—1273. 29 canonici Olomucenses, Arnoldus abbas Trebecensis, Stephanus abbas de Lvca, Robertus ab- bas de Gradisch, frater Gotfridus de domo Tevtonica, qui fuit arbiter huius facti, et alii." Ex orig., Boczek III, 195. 74) 1255, 7 Nov. Olomuz. Bruno episcopus Olomucensis Herbordo quasdam villas in feudum confert. „Nouerit oc., quod nos bona nostra, uidelicet uillam Glesin cum quinquaginta mansis, et uillam Tho- maz cum viginti quatuor mansis in Polonia sitas, quas in restaurum pro dampnis et iniuriis illatis ecclesie nostre per nobilem uirum Wladizlaum ducem Opulie sumus per quoddam ar- bitrium inter nos et ipsum habitum et observatum a partibus consecuti Herbordo militi dapi- fero nostro et suis heredibus, qui se ac sua pro defensione ecclesie nostre, et pro iure ipsius ecclesie recuperando, contra predictum nobilem exponere non expauit; insuper alia bona, uidelicet uillam Rudolueswalt cum quadraginta mansis, et uillam Godeuridestorp cum triginta quinque mansis, et uillam Zlawecowe cum triginta quinque mansis iure ministerialium Magdeburgensis ecclesie tam in pascuis quam in pratis, siluis, piscationibus, aquis, molen- dinis, venationibus, agris cultis et incultis, allodiis et ceteris omnibus attinentiis, nec non et medietatem castri Wlmensten, que perpetuo ad dapiferatus officium pertinebit, duximus con- ferenda. Idem quoque Herbordus miles dapifer noster filios suos Johannem. Herbordum et Theodericum motu proprii arbitrii sui et eorum dedit et obtulit ministeriales ecclesie nostre, que prius nullos habebat, ut sibi deuotione, obsequio, fideque debita ipsi et heredes eorum, necnon et tota posteritas iure ministerialium Magdeburgensis ecclesie perpetuo sint astricti. Quos prefatus dapifer sicut nobis et capitulo nostro permiserat ab ecclesia Molebeke Min- densis diocesis, cuius ante ministeriales fuerant, plene redemit et absoluit, et manumitti pro- curauit; ipsique per patentes literas abbatisse et conventus eiusdem loci nostre Olomucensi ecclesie liberi sunt transmissi. Item conuenimus inter nos et condiximus , quod si nos uel aliquis successorum nostrorum non pro utilitate sed pro commodo tamen medietatem uille Godeuristorp (in altero diplomate Godeuridestorp), que ante castrum Wlmsten sita est, cum- bonis equiualentibus uoluerimus commutare; Herbordus dapifer et heredes sui nostre uel successorum nostrorum non debent in hoc contraire aliquatenus uoluntati — Actum Olomuz anno millesimo ducentesimo LV°. VIII idus Nouembris, presentibus hiis testibus: Herbordo decano, Mjc preposito, Bartholomeo archidiacono; Marquardo archidiacono, Alexio seniore, Symone, Gregorio, Dauid, Johanne archidiacono, Jacobo, Willelmo, Alexio iuniore, Heodulfo archidiacono, Arnoldo, Marquardo, Woytek, Conrado canonicis Olomucensibus ; Vlrico de Alta fago, Ludewico de Medeuiz, Theodorico Stangone, Helemberto de turri, Rutghero de Bardeleue, militibus nostris et aliis quam pluribus. Datum per manum prefati Conradi cano- nici curie nostre notarii die ac loco prefatis.“ Ex orig, in arch. Cremsiensi duplici Boczek III, 198. 75) 1255, 10 Dec. Znoymae. Stephanus abbas de Luca litem inter abbatem Brevnoviensem et magistrum domus hospitalis prope pontem Pragensem exortam componit. „Nobis Stephano abbate de Luca pre

Strana 30
Emler, Regesta Bohemiae. 30 sidente iudicio in claustro Trebez in causa, que uertitur inter d. abbatem de Brevnow ex parte una et magistrum domus hospitalis in Praga prope pontem ex altera, f. H. domus eiusdem procuratorium exhibuit in hec verba: Frater H. magister domus hospitalis s. Marie in Praga iuxta pontem. Vniuersis oc, quod cum ego sim grauibus negociis prepeditus, fratrem H. sacerdotem confratrem meum in causis, quas ad presens habeo, contra quoscumque habiturus sum, procuratorem meum et fratrum meorum constituo. Exhibito procuratorio idem procurator petiuit, ut propter defectum aduocati ac consilii dignaremur negocium ad alium terminum pro- rogare, quod et fecimus, partibus VI feriam ante Lucie proximam terminum peremptorium in Znom assignando. Acta sunt hec II feria post festum Martini episcopi proxima. Item existen- tibus nobis Znom VI feria ante diem Lucie proxima in ecclesia b. Nicolai comparuit coram nobis Boreas monachus procurator abbatis et monasterii de Brevnovv ex parte vna, et frater Heinricus ex parte magistri hospitalis et ff. in Praga prope pontem ex altera. Petiuit procurator de Brevnov decimas trium uillarum in Luthomeriensi prouincia sitarum, scilicet Plozcouici, Stanchouici et Mihce, quarum uillarum nomine magister hospitalis, qui pro tempore fuit, et fratres prefato monasterio singulis annis soluebant tres fertones argenti, sed nunc solucioni quatuor annis et amplius supersederunt; procurator uero magistri et fratrum uolens declinare iudicium, dicens se minus instructum, terminum sibi supplicauit alium assignari. Et quia in eo non fuit exauditus, parte altera renitente, nobis in scripto presentauit appellacionem. Appellacione quali recitata procurator abbatis et monasterii persuadebat appellacioni minime deferendum. Nos nero habito prudentum consilio interlocuti fuimus appellacioni minime deferendum, ex causis in litteris appellacionis comprehensis, et libenter apostolos dedissemus procu- ratori magistri et ff., si uoluisset expectasse, et non contumaciter recessit. Deinde procu- rator abbatis et monasterii petiuit partem aduersam iudicari contumacem, et penam infligi a canonibus constitutam. Nos uero habito consilio magistrum hospitalis et ff. ipsius iudi- cauimus contumaces, et nichilominus eosdem, quantum ad duos dies in Trebez, et Znoym ipsos condempnauimus in expensis. Postmodum uero procurator abbatis et monasterii cona- batur multipliciter per iura ostendere, quod essent in possessionem mittendi decimarum ante petitarum, uel saltem partem adversam excommunicaremus, quia contumaciter iudicio stare rennuit, ut debebat, super eo alternatiue interlocutoriam instantissime postulando. Nos uero habito consilio et tractatu super hiis, abbatem et monachos de Brevnovv, iusticia exigente, misimus in possessionem decimarum, trium uillarum superius prefatarum. Et quia frustra ludex mittit inpossessionem, nisi inmissum tueatur, auctoritate d. pape, qua fungimur in hac parte, mandamus honor. viro Priznoborio canonico Wissegradensi, ut sepe fatos abbatem et monachos mittat in possessionem corporalem predictarum decimarum contradictores et re- belles per censuram ecclesiasticam compescendo. Acta sunt hec in Znoym a. ab incarn. d. Millesimo CC. L. V°, VI feria ante diem Lucie virginis. Et hoc testantur, quorum nomina subscribuntur: d. Conradus canonicus Pragensis de Waldenberch et magister suus Theodo- ricus ; ff. minores : f. Radich, et f. Johannes, Fridericus uicarius s. Nicolai, et socius suus Petrus, Cvnradus capellanus abbatis de Luca, et ceteri.“ Ex orig. Mus. Boh. Boczek V, 239.

Strana 31
Ottacarus II, rex Bohemiae 1253—1278. 31 76) 1255, 12 Dec. In Cremsa. át Otacharus dom. regni Boemie, oc. monasterio in Chremsmunster ius suum in monte 1 s. —Martini, quod marchfuter wlgariter appellatur, indulget. Dat. in Cremsa a. d. M°CCLV° Urkundenb. des Landes Ob der Enns, 567. uoe - Otacharus dom. regni Bohemiae monasterio in Chremsmunster indulget libertatem victualium, quaecunque ipsi per districtus mutarum regni eius deducantur, libere sine muta traducendorum. „Act. a. d. MCCLV in Chrems per manum magistri Arnoldi nostrae curiae notarii.“ Sat 77) 1255, c. 10 Dec. In Chrems. Urkundenbuch des Landes Ob der Enns III, 219. Lambacher, Interregnum, Anhang 36. čornta šl taitoetimé rrč 78) 1255, 17 Dec. In Znoym. Bothscho comes Bernecensis et castellanus Znoemensis monasterio in Saarh varia bona legat. „Noscat oc., quod ego Botscho graui infirmitate laborans fundacioni mee, monasterio s. Marie virginis sanctique Nicolai in Saarh, tale constitui testamentum de libera hereditate mea, de beniuolo vxoris mee et liberorum meorum consilio et consensu, legans inprimis totam hereditatem meam, quam habeo iuxta ciuitatem Oppauiensem, scilicet Milhostowizi et Plesna uillas et medietatem uille Putsche cum omni iure et attinentiis, quibus ego possedi; item in confinio Brvnnensi Koszherowe et Helhuta cum parrochia, decima loco-census instituta, cum iudicio eciam et omni iure et attinenciis, quibus ego possedi; item apud castrum Jarzlawiz uillam Hfrelawiz et in ea curiam cum duabus cultis, cum equis, bubus, vaccis et ouibus, et pecoribus vniuersis, et omni iure et attinenciis, quibus ego possedi. Addens hiis omnibus totam equariciam meam, quinquaginta et octo equas tam in iuuenibus quam in senibus conti- nentem, absque omni diuisione uel diminutione claustro integraliter assignandam. Nemore eciam meo aput Brazla, quod de patrimonio me contingit, eidem cenobio assignato ad eccle- siam inibi extruendam. Presentem cedulam exinde conscribi et mei et fratrum meorum Zmi- lonis et Cononis sigillorum feci munimine roborari, constituens eosdem fratres meos loco mei prefate fundationis promotores. — Testes: d. Cuonradus abbas et Johannes prior de Saarh, frater Radich et Gothardus ordinis minorum fratrum, Zmil et Cono fratres Botschonis, Benes filius Wockonis camerarius, Bohusche filius Cerronis, Chirninus, Hortwinus de Luczh, Vlricus de Plezberch, Ipolitus et filius eius Henricus de Othmiz, Blasius de Primetiz, Bvno de Schirnin, Dalebor de Bonecowiz, Jurata filius Zlawe, Oztoi de Raschiz, Petrus de Bonowiz, Petrus et filius eius Pomenen de Ozeowe, Psribizlaus de Selchwiz. Rizech de Stiniz, Petrus de Selesna, Mazcho et filius eius Mazcho de Bohanschiz, Vitus de Puzov, Rizcho de Schirnin, Srepolt de Stawicowiz, Woithech de Bucowiz, Dietel de Schaliz, Martinus de Sobebruch et " alii. Acta sunt hec in Znoym XVI kal. Jan. verbi incarnati a. M.CC.LV, indict. XIII. Ex orig. eiusdem monast. Boczek III. 200.

Strana 32
32 Emler, Regesta Bohemiae. 79) 1255, 28 Dec. Pragae. Premyzel, qui et Otdackerus, dom. Boemiae oc „magistro et fratribus hospitalis S. Francisci Pragensis“ confirmat privilegium patris sui Wenzezlai regis datum Pragae VIII Idus Apr. 1253 (v. I, n. 1323) — Testes: Bawarus summus camerarius regis, Borso de Risen— burch, Wittico de Nouo castro, Borutha, Wittico de Rosenberch, Marquardus de Donowitz, Zdezlaus de Sternberch, Zvlizlaus de Pnivtlyk, Bretschizlavs, Pavlich de Hoztvn, Andreas dapifer, Vlricus pincerna de Cubito, Ratmirus, Zdizlaus marschalcus et alii quam plures. Dat. in Praga a. d. MCCLVI, V kal. Januarii, indict. XIII, per manum Willhelmj curiae nostrae notarii. Ex orig. archivi Cruciferorum cum steila Pragae. 80) 1255, Dec. Otto, Pataviensis episcopus, confirmat "abbati et conventui sanctae Chrucis jus pa- tronatus ecclesiae in Alacht, quod ab illustri principe Austriae, Otakaro domino regni Bo- he miae, eis pro pace et quiete sui coenobii est collatum (v. II, n. 43). — Actum a. d MCCLV, pontificatus nostri anno II." Monum. Boica XXIX, pars II, 96. 81) 1255. In Castello veteri. Otakarus rex confirmat „ordinationem de anniversario serenissimi patris nostri, quae facta est ex capella sanctae Margaretae." — Testes : Jerossius Pragensis burgravius, W(ittigo) de Nouo castro, Vlricus Lepus, Andreas dapifer, Magister Wilhelmus prothonotarius, Gaudentius sacerdos. Act. a. dom. MCCLV, dat. in Castello veteri.“ Ex orig. arch. capit. Wissegrad. copia in Mus. Boh. 82) 1255. Alexander IV papa regem Bohemiae monet, ut fratribus hospitalis S. Mariae Teuto- nicorum in Prussia contra paganos subveniat. — „Regis aeterni benignitas magnitudinem suae gratiae circa te multipliciter noscitur effudisse, sed in eo potissimum, quod te in piis operibus reddidit studiosum: ex quibus datur plenitudo fiduciae, quod tu in praesenti vita regia dignitate praefulgens et copiosus in prosperis, tandem coelestis coronae gloriam apud ipsius regis clementiam consequeris; tuo claro nomine, ob illam tamen in multis partibus interim relucente, quod tu olim, pro fide catholica in Prussiae partibus, ad honorem divini nominis, magnifice promovenda, crucis assumto signaculo, illuc personabiliter, cum magna et famosa bellatorum multitudine processisti, paganos in terra Sambiae conssitutos confe- rendo taliter virtute tui brachii, quod ipsam per dei gratiam christiano domino subjugasti. Processu vero temporis tu pie considerans, quod ex multiplicato studio beatorum operum major proveniat cumulus praemiorum perennium, denuo crucis characterem tuis humeris affi- xisti, ut divina tibi suffragante potentia majestatis, fideles Christi defendas a discrimine, quod eis posset per saevitiam paganorum aut aliorum infidelium imminere. De tanta siquidem tuorum excellentia meritorum nos in domino multa jucunditate perfusi serenitatem tuam affectuo —

Strana 33
Ottacarus II, 1253—1278. 33 se rogandam duximus et monendam, in remissionem tibi peccatorum injungentes, quatenus deliciosum tibi constituens, quod semper fervens et stabilis in iis, quae deo sunt placita et opportuna saluti fidelium, habearis, dilectis filiis fratribus hospitalis S. Mariae Teutonicorum, quorum plurimi pro defensione fidei catholicae per manus infidelium in ejusdem Prussiae par- tibus denuo crudelissime sunt occisi, reliqua parte ipsorum mortis periculum habente prae oculis propter obsidionem durissimam, quam sustinent a paganis, dextra triumphali sine dila- tione subvenias, et tui laboris pristini fructum amoenissimum de pagonorum ipsorum spurcida potestate resumas, ita quod et nos, qui te filium benedictionis gratiae paterna in domino sinceritate diligimus, ad ea, per quae tibi secundum deum honoris et prosperitatis augmen- tum provenire valeant, esse promptissimi gaudeamus, et pietatis regnantis in saecula domini Jesu Christi, qui effectum placendi ac serviendi sibi diligenter tibi contulit, post decursum feliciter praesentis vitae spatium te clementer aggreget collegio principum supernorum.“ Balbin Misc: VIII. 10 n. 12. Rainaldus XIII, 12. 83) 1255. Ego Botsco comes Bernekcensis et castellanus Znoymensis deo et s. Marie in Jerus fratribusque ibidem deo famulantibus curiam unam in Cocats, uenatorum nuncupatam, cum omnibus agris, pratis, et hortis, ac aliis attinentiis ad ipsam pertinentibus pro remedio anime mee contuli iure hereditario possidendam. Testes: Smilo et Chovno fratres mei, Smilo de Bilcowe, Stephanus de Medlowe, Johannes plebanus de Drozendorf, et ciues eiusdem ciuitatis, Gerwigius tunc temporis castellanus, Chunradus quondam iudex, Pilgrimus molendinator, Wal- therus Pephel, Vlricus Swebel et Gerlacus prior de Jerus. Dat. a. d. MCCLV° concurrente III, indictione XIII, epacte XI, principe Othacharo Austriam gubernante. Boczek III, 201 84) 1255, In Brunna. † j Primizel rex Boemye, dux Austrie ac marchio Morauie ab Alexandro papa IV con- servationem monasterii Tissnowicensis expetit. „Literas d. Ruodberti tunc Olomucensis episcopi uidimus in hec uerba (v. I, n. 973). Et cum idem monasterium, pater reuerende, enormiter sit lesum tam a Tartaris, quam ab Hungaris ac Comanis, et nunc etiam multipliciter super de- cimis per ante nominatum episcopum Ruodbertum collatis nunc a d. B(runone) Olomucensi episcopo quam plurimum aggrauetur, petimus —, ut ecclesias a nobis et progenitoribus nostris ad usum sanctimonialium inibi degentium collatas una cum decimis per episcopum d. Ruod- bertum concessas auctoritate apostolica dignemini confirmare, dando monasterio conseruatores, qui tam in ecclesiis quam in decimis quam in aliis bonis idem monasterium auctoritate aposto- lica ualeant defensare. Dat. in Brunna. a. d. MCCLV.“ Boczek III, 202. 85) Ce. 1255. (?) Haec sunt metae bonorum domus s. Mariae Policensis et d. Petri filii Zezeme et domini Rubini: Methuge flumen est dimidium nostrum cum litore ex parte nostra et dom. 5

Strana 34
34 Emler, Regesta Bohemie. Petri dimidium cum litore ex parte sua a loco, ubi Ziirbsca fluvius intrat Methugem, usque ad fluvium, qui Wlazinni vocatur, qui intrat superius Methugem, et ab illo loco habemus dimi- diam Methugem cum litore ex parte nostra et dom. Rubinus dimidiam cum litore in parte sua, usque ad fluvium Vnesse nomine usque ad locum ubi influit Methugem, et ab illo loco usque ad finem montium, qui Steni vocantur, et ab illo fine montium directe usque ad fluvium Voletin inter nos et Rubinum est meta, ita quod noster est dimidius fluvius cum litore partis nostrae et dimiduus Rubini partis suae usque ad locum, ubi proxime flumen Stenava adproximat Voletino fluvio, et ab illo loco Voletin fluvius est totus noster cum silva ex utraque parte, et sub Dobrohoste fluvio Rubini prope est meta posita directissime usque ad montes Jawore, metam Poloniae. E cod. Brewnow. Cantica cantic. inscripto, communicavit mecum d. Tomek. 86) 1256, 1 Jan. In Bruna. Ottacarus, dominus regni Bohemie oc. confirmat testamentum Boczkonis a. d. MCCLV XVI kal. Januarii factum (v. II, n. 78). Testes: Withigo de Nouo Castro, Andreas de Praga, Rathmirus de Urimberg, Markardus de Donawiz, Benes et Milotha fratres, Zmil et Cono fratres, Bohusche et Hartmannus fratres, et alii oc. Act. verbi incarnati a. MCCLVI, indict. XIII, dat. in Bruna per manum Arnoldi notarii nostri kalendis Januarii. Boczek III, 203. Steinbach II, 14. 87) 1256, 16 Jan. In Olomuc. Ottacharus, dominus regni Boemie oc. confirmat literas a patre suo a. MCCXXXII 18 Jan. (v. I, n. 776) monasterio Welehradensi datas. Testes: Nicolaus prepositus Olomucensis, Bartholomeus archidyaconus Olomucensis, Johannes archidyaconus Prerouiensis, Symon, Arnol- dus, notarius illustris ducis Austriae, canonici Olomucenses, Gaudencius capellanus d. regni Boemie, Zydezlaus plebanus de Luca, Parduz camerarius Olomucensis cum fratre suo Zude- miro, Egidius burchgrauius Olomucensis, Wocco de Rosenberch, Zdezlaus dapifer Morauie, Wi- chardus burchgrauius Wranowensis, Jancho burchgrauius de Gradech, Hartlebus frater suus, Smilo cum fratre suo Cunone, Smilo burchgrauius Wetoensis, Andreas cum fratre suo Dywis, Benessius cum fratre suo Milota, Bohusso cum fratre suo Biznata, Drahozlaus, Vnca Thasso- uienses, Stephanus de Medlow, Johannes de Wisnow cum fratre suo Prawchone, et alii. Dat in Olomuc a. incarnat. dom. MCCLVI, XVII kal. Febr. per manus Wilhelmi curie nostre notarii. Ex orig. Boczek III, 203. 88) 1256, 28 Jan. In Olomucz. Premisl, qui et Ottacarus, dominus regni Bohemie civibus de Prerow quasdam liber- tates concedit. „Noscat oc., quod ob fidelitatem et dilectionem ciuium nostrorum in Prerow, et destructionem generalem Morauie, terre nostre, inspectis eorundem grauaminibus et pressuris, quas ex multis persecutionibus passi sunt usque modo, nostram circa commodum et profectum eorundem voluimus gratiam ampliari, presertim ob petitinoem et merita dilecti fidelis nostri Smilonis de Brumow burggrauii, hanc videlicet gratiam ipsis duximus faciendam, quod in

Strana 35
Ottacarus II, 1253—1278. 35 eodem iure ac libertate sedeant et morentur, quo ciuitatenses nostri in Olomucz hactenus ex nostre concessionis gratia sunt gauisi. — Censum vero soluant singulis annis mediam marcam argenti de quolibet laneo, transacta quinque annorum libertate. Testes: Smilo burg- grauius de Brumow, Benessius camerarius noster, Wichardus de Tyrna, Pardus camerarius Olomucensis, Beneda, Jenczo de Deblin et alii Act. et dat. in Olomucz a. d. MCCLVI, quinto kal. Februarii." Boczek III, 204. 89) 1256, m. Jan. Brunae. Ottakarus, dominus regni Boemie oc. empcionem, „quam fecerunt abbas et conuentus monasterii in Welegrad super villa Zlatnik, contra Zmylonem de Belkow“ ratam habens con- firmat. Testes : Witego de Noua domo, Marquardus de Donawicz, Parduz Olomucensis came- rarius, Zudomirus frater eius, Wilhelmus de Huztopecsh, Odolen, Benes, Rutsco, Nezamisl, Ratibor. Act. a. d. MCCLVI, dat. in Brunna per manus magistri Wilhelmi prothonotarii curie nostre. Boczek III, 205. 90) 1256, 11 Mart. Laterani. Alexander papa IV priorem et fratres ordinis Praedicatorum Pragenses in civitate et diocesi Pragensi, Olomucenses et Brunenses diocesis Olomucensis exhortatur, ut fratres sui ordinis ad praedicandum verbum crucis contra paganos in Livonia et Prussia mittant. Dat. Lat. V id. Martii, pontif. a. II. Theiner, II Vet. mon. Poloniae et Lithuaniae oc. I, 69. 91) 1256, c. 15 Mart. Martinus abbas Brewnoviensis confert iure hereditario seu teuthonico silvam Poli- oensem exstirpandam. „Ad XVI annos silvam Policensem circa Bosanow et circa Stenawam Pertoldo dedimus a. d. M°CCILVI?] id. Mart., et praefatus Pertoldus nulli advocato debet subesse, sed liber existens cum suis LXXX — — — tantummodo d. abbati Brewnowensi s[ervjire. Praeterea debet habere unum molendinum pro servitio et aliud de jure et tabernam, dummodo non noceat aliis [molendinis adja]centibus bonis nostris. Item silvam [monasterii eius]dem Policensis ecclesiae [Rud]gero mechanico circa Stenawam ad L mansos sub eodem jure dedimus [ac donavimus] circa villam forensem, quae Brunow vulgariter vocatur. De denariis autem, qui de judicio nobis cedent, [de villlis pertinentibus ad civitatem aliquam utilitatem, sicut nobis videbitur, exhibebit — — —; post XVI annos a tempore donationis — — secundum quod tunc nobis visum fuerit, faciemus. Act. in Polich a. MCCLVI" — — — id. Mart. E cod. Brewnow.: Cantica canticorum inscripto communicavit mecum d. Tomek. 5*

Strana 36
36 Emler, Regesta Bohemiae. 92) 1256, 15 Mart. Apud Pragam. Otacharus, qui et Premizl, dominus regni Boemie oc. possessiones domus s. Joannis per Morauiam a jurisdictione regia et a diversis exactionibus eximit. „Nouerint oc., quod omnes possessiones domus s. Joannis per Morauiam vniuersam, in quacunque prouincia eas possideant et adhuc fuerint possessuri, ab omni iure, quod ad nos vel successores nostros pertinet, duximus absoluendos. Jura autem, a quibus eos absoluimus, sunt hec: narez, nocz- legh, powoz, et ab illo iure, pro quo dantur quatuordecim nummi. Insuper liberos esse vo- lumus ab illis nummis, qui dantur pro capite vel pro swod, et ab omni exaccione, que spectat ad castrorum edificacionem secundum terre nostre morem. Si quis autem hominum illius domus pro furto ceciderit accusatus, vel eciam in furti actione fuerit deprehensus, bona furis domui remaneant, et ipse cum aduersario suo satisfaciat, pro capite suo graciam principis inuenturus. Nullus eciam principum vel terre inbeneficiatus, siue camerarius siue iudex siue ceteri officiales, quocunque modo nominati, aliquid ab hominibus domus illius exigat, vel nouas consuetudines imponat. Omne eciam ius, quod pater noster Wencezlaus cum fratre suo Wladizlao abbacie Welegradensi concesserat, nos domui predicte confirmamus. Testes: Bawarus summus camerarius regni nostri, Jeroscius burccrauius in Praga, Sdezlaus dapifer noster, Marquardus camerarius, Andreas subdapifer, Wilhelmus de Poydebrad, Jerozlaus frater Galli, Schenko de Sytauia cum fratre suo Hainrico ; Vlricus Lepus, Boruto, Hermannus filius Zobezlay, Ratmirus burccrauius de Primda, Diwischius frater Andree, Stiborius Hlava, Budiz- laus Caluus et alii. Act. apud Pragam a. d. MCCLVI, dat. per manus aule nostre protho- notarii Arnoldi id. Martii. XIII indict.“ Ex orig. Boczek III, 206. 93) 1256, 27 Mart. In Zachea. O(ttacarus) dom. regni Boemie oc. Arnoldum praepositum monasterii s. Floriani in curiae suae recipit capellanum et confirmat omnia iura et privilegia monasterii eiusdem. Dat. in Zachea VI kal. Apr. a. d. M°CCOLVI°. Ex orig. mon. S. Flor. Urkundenbuch des Landes Ob der Enns, III 225. Kurz, Albrecht IV. II, 475. 94) 1256, 30 Mart. Wiennae. O(ttacarus) dom. reg. Boemiae oc., dux Austriae et Styriae et marchio Moraviae cedit liti inter se et abbatem ac conventum monasterii de Liligenuelt de iure patronatus ec- clesie in Wizelndorf habitae. Inter testes mag. Arnoldus prothonotarius ducis Austriae. Act. Wienne a. d. M°CCLVI, tertio kal. Apr. Dat. per manus mag. Arnoldi prothonotarii. Lorenz, Deut. Gesch. im 13. u. 14. Jahrb. I, 448. Hocce diploma verisimiliter ad annum MCCLIV° po- nendum est. 95) 1256, 19 Apr. Pragae. Premisl rex monasterio Brevnovensi pro villa Podmokleh dat agros in Churomrtwi: „pro quadam villa monasterii Brewnoviensis Podmokleh nomine abbati Martino, dilecto

Strana 37
Ottacarus II 1253—1278. 37 capellano nostro, ac conventui ejusdem monasterii commutationem congruam fecimus, dantes eis libera voluntate in villa nostra Churomirtwi nomine, agros quorundam hominum, qui ad jus summi camerarii pertinebant, quos tunc temporis fideli nostro militi Bawaro ob suae pro- bitatis merita in beneficium contuleramus. Damus eis nihilominus liberam facultatem eosdem homines amovendi, et procul pellendi, si prefatam hereditatem pro se suis maluerint usibus applicare. — Acta sunt haec a. gr. d. 1256 in dominica paschae, fer. IV dat. Pragae in curia domini Ottonis Melnicensis praepositi per manum domini Wilhelmi regalis aulae summi no- tarii in praesentia horum testium, quorum nomina subscribuntur : Bawor regalis aulae summus camerarius, Marquardus subcamerarius, Cech judex curiae regalis, Zmil filius Henrici, Jaroz- laus frater Galli, Sdezlaus filius Divissii, Zezema de Coztomlakt, Zulizlaus de Pnotluk, Nace- rad, filius Pakozlai, Wilhelmus filius Hroznatae, Beznata, Cazlawal, Bohuzlaus, Desider, De- mirt, et alii quam plures." Dobner Mon. VI. 26. 96) 1256, 3 Maii. Robbertus abbas et conuentus ecclesiae Gradicensis Sifrido civi Olomucensi quaedam bona in Topolan jure emphiteutico concedit. „Tenore oc, quod nos — Siffrido, ciui et ma- gistro pontium Olomucensi, laneum unum integrum et alium dimidium in Topolan, ad nos et ecclesiam nostram spectantes, quos ipse a Sighardo sagittario et Widroldo, ciuibus dicte ciui- tatis, de propria pecunia sua emit, iure emphiteutico, quod burgrecht dicitur in vulgari, sub annuo censu, qui uidelicet census ad quinque fertones argenti est deputatus, sibi concessimus perpetuo possidendos. Et quia eidem Siffrido — de tota abbatia nostra, uillis ac prouentibus contingeret minui uel augeri marcam argenti, quam quolibet anno ipse Siffridus nobis ratione dictorum laneorum annis singulis soluere teneretur, marcam argenti relaxamus, sed fertonem argenti omni anno nobis et ecclesie nostre soluat infra festum beati martyris Wenceslai. In- super idem Siffridus in tribus temporibus cuiuslibet anni offerat tres presentationes, quarum unam nobis offerat infra tempus pasche cum ouis, numero quatuor et triginta; secunda presen- tatio debet esse infra penthecosten, et offerat duos caseos; tertia infra natiuitatem domini, et offerat duas gallinas. — Preterea uolumus, ut ipse Siffridus de collecta nobis et ecclesie nostre danda et ab omni seruitutis onere, ut uectura, messura, falcatura ac aliis, quoquo modo nuncupentur, de nostre concessionis gratia sit exemptus, nec ad iudicia nostra, que in uulgari obecne schud dicuntur, uenire cogatur, nisi ipsemet uoluntate propria uelit interesse. Sed dum pro suis excessibus citatus per nos fuerit, coram nobis uel preposito nostro compareat et in eo omni, quo per iusti iudicii sententiam uictus succubuerit, satisfaciat, se abbatis uel prepositi gratie offerendo. Ceterum pro bubulcis suis et mercenariis, si ipsi in furto, latrocinio seu etiam homicidio fuerint deprehensi, dictus Siffridus ciuis nullatenus respondebit, sed ipsimet bubulci et mercenarii pro se respondebunt. In aliis uero casibus, exceptis tribus supra- nominatis, Sifridus pro bubulcis et mercenariis suis respondeat, et nobis satisfaciat iuxta merita cuiuslibet excessus excedentis. Ad collectam uero generalem principi dandam, uel ipsum ab eo liberandum, pro ipso nos nullatenus obligamus, sed nostris intercessionibus

Strana 38
38 precibus, ac aliis, quibus poterimus studiis, pro ipso laborabimus diligenter, ad hec adicientes, quod idem Siffridus prenominatos suis liberis et omnibus his, quibus ipse uoluerit, eo pacto, condicione et iure, quo sunt superius prelibata, possit — libere uendere uel conferre. — Testes : Frater Richerus prior, Abraham, Andreas, Mattheus custos, Radoslaus prepositus" Cyriacus supprior, Florianus, Ambrosius, Mattheus, Urbanus, Blasius sacerdotes ; Joannes, Ar- noldus, Brabantinus diaconi ; Simon, Andreas, Christinus subdiaconi ; Woyslaus, Michael, Petrus acolithi, D. Alexius Caluus prepositus ecclesie Olomucensis, Joseph clericus et capellanus d. abbatis Gradicensis, Rodher filius Krelicer, Otto filius Raiheri, Otto filius Loduici, Fridericus filius Ottonis, Kuncz et frater ipsius Eberhardus, Henich mercator Olomucensis, Slauik, Boh- dalcius et frater ipsius Sudko, Bartholomeus notarius d. abbatis, et alii. Acta sunt hec a. d. MCCLVI. ind. XIV, V non. Maii.“ Boczek III, 207. Emler, Regesta Bohemiae. 97) 1256, 10 Maii. Laterani. Alexander papa IV regi Bohemiae illustri, ut bona hospitalis s. Francisci Pragensis ordinis s. Augustini conservet et augeat. Dat. Laterani VI id. Maii pontif. anno II. Ex orig. valde laeso arch. Crucif. cum rubea stella Pragae. 98) 1256, 15 Maii. In Clingenberch. O(ttacarus), dom. regni Boemiae oc., „sorori Herburgi et conventui de Cella S. Mariae“ in- dulget, "quod areae earumdem extra civitatem (Brunnam) positae ad censum vel exactionem vel precariam civitatis teneri non debeant quoquomodo.“ — Dat. in Clingenberch, idus Maji. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. copia in Mus. Boh. 99) 1256, 20 Maii. Misnae. Conradus episcopus et capitulum ecclesiae Misnensis appellant ad sedem apostolicam in quadam causa ab abbate de Ozzek et a priore eius coniudice. Act Misnae a. d. M'CCLVI°, XIII kal. Jun. Inter testes praepositus de Luttemaritz. Gersdorf, Cod. dipl. Saxoniae reg. I., 148. 100) 1256, 2 Jun. Olomucz. Bruno episcopus Olomucensis Helemberto dicto de Turri militi suo confert CCX laneos iuxta Zlawizin iure feudali. — „Sicut a nobis petisti, quod pro uilla Sconowe in Polonia sita, quam a duce de Opul pro dampnis et iniuriis illatis nobis in quadam compositionis forma et a partibus obseruata, in perpetuum iure proprii adepti sumus, quam tibi seruiciorum tuorum tueque fidelitatis obtentu contra predictum ducem constanter et uiriliter assistendo nobis iure feudali contulimus, — quia nondum adhuc ecclesie nostre per nos collata fuerat, et pro aliis bonis, quinquaginta uidelicet mansis, quos iure locationis uillarum Leuendal et Renuerdestorp possedisti; et pro duodecim mansis, quos tibi de bonis ecclesie nostre — contulimus, — curaremus conferre tibi ducentos et decem mansos in districtu Zlawizin iure

Strana 39
Ottacarus II, 1253—1278. 39 feudali perpetuo possidendos, nos petitioni tue annuentes — post liberam resignationem predictorum bonorum, que prius possederas, damus — tibi, tuisque heredibus in eodem di- strictu Zlawizin iure feudali ducentos et decem mansos in quantitate ac mensura mansorum uille Henrikestorp iuxta Hocenpla site, cum censu, decimis, iudicio, molendinis et omnibus suis attinentiis et prouentibus, perpetuo possidendos; tali adiecta condicione, quod de pre- dictis ducentis et decem mansis post libertatem octo annorum singulis persoluas annis mar- cam vnam auri nobis et successoribus nostris et dimidiam, et capitulo nostro dimidiam in recognitionem et stabilitatem perpetuam iuris tui. Et tolam illam prouinciam Zlawizin, que iam longo tempore totaliter deserta fuit, nulloque inhabitata cultore, cum uilla Braziz, que sita est iuxta Brode, exceptis duabus uillis Belawis et Biscopis per tuam, sicut promisisti, locabis industriam et locationis iure preter illos ducentos et decem mansos, tercius de iu- dicio denarius, sicut consuetum est, et decimus mansus nichilominus te contingent; omnes uero residui mansi nobis et successoribus nostris cedent. Homines eciam, quos ibidem lo- caueris, octo annorum spacio libertate gaudebunt; et per totum illum districtum ad quinqua- ginta mansos, et sic per singulos cum vna rota tantum ponetur vnicum molendinum. Hoc eciam condictum et promissum est, si infra predictos libertatis annos non plene locaueris circuitum mémoratum, quod de locatis agris usque ad numerum mansorum, quotquot per to- tam prouinciam illam et per bona uille Braziz in partem nostram ceciderint, nos intromit- tere debeamus. Condictum est eciam inter nos, ut medietas oppidi Zlawizin cum agris, foro et muta et omni alia utilitate, et medietas ville, si quae plantabitur in silua sub monte, in quo municionem facere intendimus, tibi cedat, sed mansi, qui te contingent in hac parte, debent in sortem ducentorum et decem mansorum nichilominus computari. Eiusdem etiam munitionis medietas, ad cuius structuram et edificia facies et appones eque per medium la- bores, operam et expensas, iure feudi tibi et heredibus tuis cedet. Concedimus etiam tibi —, quod homines tui in illis ducentis et decem mansis residentes ad uecturas, ad fossata et huiusmodi seruicia extra illum districtum non debeant quoquam trahi. Preterea si per tuam uel aliquorum industriam in eodem districtu in nostris uel in tuis bonis metallum cuiuscunque generis inuentum fuerit, plumbum, stannum, ferrum, siue cuprum, uel etiam sal repertum fuerit, de omnibus hiis, excepto dumtaxat auro et argento, medietas te continget. Insuper post resignationem iuris patronatus, quod in duabus ecclesiis de bonis obtinebas prioribus, in ecclesia eiusdem oppidi Zlawizin ius tibi conferimus patronatus. Hoc eciam tibi concedimus —, quod in siluis, que in eodem districtu fuerint, venatione fruaris. Et quod siluarum illarum ligna ad edificandum ad comburendum et ad huiusmodi necessaria, preter solam uendicionem tibi et tuis hominibus sint communia et exposita tamquam nostris. — Actum Olomucz sexta feria ante diem pentecosten presentibus Herbordo decano, Bartholomeo archidiacono, Gregorio custode, Alexio seniore, Symone, Dauid, Ottone de Aldenburch, Hey- dolpho archidiacono prouincie Opauiensis, Woytek de Dubranik preposito, Conrado canonicis Olomucensibus. A. d. millesimo ducentesimo LVI,° IV non. Junii.“ Ex orig. in arch. Cremsiensii Boczek III, 207. Sternberg, Bergwerke I, 2, p. 17.

Strana 40
40 Emler, Regesta Bohemiae. 101) 1256, 9 Jun. Viennae. Otakarus dom. reg. Bohemiae oc confirmat praerogativam, domui episcopi Frisingensis Wiennae a praedecessoribus suis concessam „videlicet ut rector et hospes dicte domus ac ce- teri ipsam domum inhabitantes nec non et omnes in dote capelle ipsius domus commorantes non nisi pro excessibus, qui mortem vel pacis violacionem inducere videntur, a iudice ciui- tatis ad iudicium debeant euocari.“ Dat. Wienne a. d. MCCLVI, V Idus Jun., XIII indictione. Zahn, Cod. dipl. Austr. — Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 180. 102) 1256, 17 Juni. Anagniae. Alexander IV papa omnibus praesulibus Bohemiae, Moraviae nec non Austriae mandat, „apparuisse religiosum ordinem heremitarum ordinis S. Augustini, qui succincti tunicas cum corrigiis baculos gestantes in manibus, nunc vero dimissis baculis incederent, pecuniam pro eleemosinis aliisque deposcentes subsidiis, et adeo variantes interdum habitus sui formam, ut dilectis filiis fratribus Minoribus in derogationem multiplicem ipsorum ordinis crederentur. Quod omni modo pontifex in melius vertere studuit.“ Mon. Boic. 103) 1256, 24 Jun. Otto, Pataviensi sepiscopus, in lite inter se ex una parte, atque Henricum et Wernherum fratres de Schaumberch ex altera, super quodam negotio Wern(heri) de Schoumberch junioris, eligit pro parte sua tres arbitros, tribus quoque pro parte dictorum fratrum electis, "qui a proxima dominica post festum Johannis Baptistae ad quatuor ebdomadas Lintzam intrabunt, terminaturi causam eandem,“ sub CCCC talentorum poena, ab ea parte parti alteri solvenda, de qua electi arbitri non venerint. "Praedicti vero nobiles una cum domino Wokone de Rosenberch nostris arbitris procurabunt securitatem conductus Lintzam veniendi, standi et etiam redeundi. — Act. a. d. MCCLVI, VIII kalend. Julii." Monum. Boica XXIX, pars II, pag. 105. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 228. 104) 1256, 26 Junii. Anagniae. Sententia a Guillelmo Foroiuliensi preposito et pape capellano auditore causae lata in ite de jure patronatus ecclesiae s. Petri in Bruna inter abbatissam et conuentum monasterii de Porta Celi, quod Tischnowitz uulgariter appellatur, et Albertum, qui se gerebat pro rectore ecclesiae eiusdem, qua sententia abbatissae et conuentui Tischnowitzensi ecclesia supradicta adiudicatur. Data Anagnie a. d. MCCLVI, die sexto kal. Julii. Boczek, Cod. dipl. Mor. III, 212. 105) 1256, 11 Jul. Pragae. Nicolaus Pragensis episcopus cum suo capitulo, et Johannes abbas montis Syon, ordinis Praemonstratensis, recognoscunt, se vidisse et audivisse autenticum Gregorii papae IX, datum

Strana 41
Ottacarus II. 1253—1278. 41 praeposito et capitulo S. Petri Wissegradensis, pontificatus sui anno XI (v. I, n. 919). Acta Pragae a. d. MCCLVI, V Idus Julii. Ex orig. arch. capit. Wissegrad. copia in Mus. Boh. 106) 1256, 16 Jul. Oppaviae. Ottacarus, rex Bohemiae, confirmat diploma Premyslai I regis a. 1206 episcopatui Olo- mucensi super libertatibus ecclesiae collatum (v. I, 501) adiciens quasdam constitutiones, quae in primo diplomate desiderantur (A); accedunt etiam constitutiones quaedam a Premyslo I noviter episcopatui praedicto collatae (B). (A) „Ego Premizl rex Bohemorum tercius venerabili episcopo Olomucensi Roberto eiusque successoribus. Nonerit oc., quod antiqua Olomucensis ecclesie renouantes priuilegia, omnes possessiones eius habitas uel habendas, siue sint in Bohemia siue in Morawia, ab omni genere tributorum, uectigalium, collectarum, aliarumque omnium exactionum esse absolutas decreuimus, adicientes ut nullus pro castrorum edificatione uel reedificatione siue pro aliqua ingruenti expeditione, secundum quod in antiquis continetur priuilegiis, homines episcopatus et ecclesie audeat inquietare, seu ad fossata circa castra uel oppida facienda, seu etiam pontes edificandos uiolenta coactione compellere, precipue cum a grauaminibus huiusmodi priuilegiorum beneficio ex antecessorum nostrorum et nostro tali liberalitatis munere sibi collato, ecclesia Olomucensis penitus sit exhonerata. Jus quod datur pro capite siue pro fure, uel pro swod, uel pro eo, quod uulgo dicitur christotne, principi, siue eius inbeneficiatis — Ruberto episcopo, et eius successoribus et ecclesie conces- simus — obtinendum, hoc statuentes de fure, si in maleficio fuerit deprehensus, manens in prediis ecclesie, siue capiatur et coram iudicio conuincatur, eius bona scilicet furis, remaneant ecclesie, ipse uero, secundum quod placuerit principi, puniatur. Si vero homines episcopatus et ecclesie in aliquo coram iudicio culpabiles inveniuntur, nec nobis nec iudicibus nostris curialibusque uel inbeneficiatis, aliquid inde proueniat vtilitatis, sed apud episcopum et eius successores, culpe perseueret satisfactio, nisi in quo tenetur satisfacere aduersario, inhibentes firmiter venditionem illam, ab hominibus episcopatus exigi, que fieri solet propter uie grauis dispendia, vbi de communi strata disgressio fit secus uiam propter euitationem mali transitus, nec spolia ab ipsis recipi. Similiter in occupatione metarum, si aliqui in iudicium fuerint uocati et iudicati, ad ecclesiam venditio redeat simul cum eo, quod vulgo dicitur meznjvol, et conquerenti satisfiat. (Sequuntur ea, quae in parte I Regestorum n 501 a verbis Cetera ut omnia usque ad verba et ne in posterum irritetur, prohibemus, leguntur.) (B) Et quia d. papa con- firmauit priuilegium aui nostri et transgressores excommunicauit, nos illud uolumus habere ra- tum. — Hanc gratiam etiam eidem ecclesie — conferimus, ut quascunque possessiones emerunt episcopi uel canonici nomine ecclesie, prescripta gaudeant libertate. Si uero episcopus uel aliqui ex canonicis emerunt in usus proprios, respondeant principi secundum ius terre. Quod si temporis processu per illorum bonam voluntatem, qui eas emerant, contigerit, vt ecclesie as- signentur, decreuimus eas subiacere prefate libertati. — Hanc libertatem ipsis concedendo statuimus, ut nullus camerariorum uel quorumlibet nunciorum per beneficos transmissorum 6

Strana 42
42 Emler, Regesta Bohemiae. audeat villas canonicorum et ecclesie ingredi, ad iudicium euocandos ipsorum homines, seu pro aliqua culpa grauandos. Non enim volumus admittere, ut domus pauperum ipsorum pre- uideanter a camerariis uel a quibuslibet per iudicem seu beneficiarios a castro ad hoc depu- tatis. Sed si ex euentu contigerit coram iudicio, ut accusentur, decreuimus, ut ad dominos ipsorum mittantur benefici, quatinus per eos citentur, qui fuerint accusati, et iudicio assistant tempore et loco determinato, per iudicem uel beneficos super sibi obiectis responsuri. In promptu autem causa est, quare uiolentias huiusmodi fieri prohibemus, quia sine graui pauperum le- sione exerceri non possunt, et precipue cum omnis venditio hominum ecclesie ad episcopum pertineat, et canonicorum transeat vtilitatem, et nichil nobis commodi inportet, uel beneficis augeat aliquid emolumenti. Ceterum quia beneficia assecuti per principem nouiter uel ex antiquo soliti sunt interrumpere decimam episcopalem septimanam, et canonicorum detrahentes vtilitati ecclesiam damnificant in periculum animarum suarum, ius decimale inpedientes, fir- miter hanc violentiam fieri inhibentes, per nobiles nostros statuimus, vt quisquis hanc fecerit violentiam ecclesie, sine nostra offensa ecclesiastice subiaceat vltioni, quam meruit, nec dede- cus, quod incurrit, audeat coram nobis per inanem querimoniam propulsare, sed sciat se tan- quam nostri transgressor mandati priuandum beneficii honore, nisi festinet delictum suum corrigere digna satisfactione pro ea, quam fecit ecclesie, graui lesione. Demum quia ius suum indempne libertas debet semper optinere, et nullum bonum est irremuneratum aput deum, intendentes augere profectum ecclesie Olomucensis, et nostre largitatis beneficiis ipsam sub- limare, villam nomine Rathay quam d. episcopus Robertus de licentia aui nostri Premizl in- cliti regis Bohemorum emptam ecclesie contulit, et alteram vulgo dictam Medweze per patruum patris nostri Wladizlaum, pie memorie marchionem Morauie, emptam et collatam, et illas, quas Waltherus decanus et Stephanus prepositus contulerunt de licentia patrui patris nostri, uidelicet Lutin, Neredeyn, Gozchich, Myzlochowich, et domine marchionisse tres terras in Clado- rub et vnam in Semithesisch, et eas omnes, quas sub temporibus Wladimiri principis, seu patrui patris nostri possedit ecclesia in Lissek, in Nelesouich et in Celehhowich sub episcopatus iure antiquo, liberas esse statuimus et inquietari prohibemus, saluum ius in omnibus ecclesie Olomu- censis libertatis relinquentes. — Inhibemus etiam a canonicorum plaustris in theloniis, cum uina sua uel salem, segetem uel humulum, seu alia quelibet deducunt, sine quibus subsistere non possunt, ne ab ipsis thelonium exigatur, uel aliqua violentia inferatur eis indebite ex- actionis. — Decreuimus etiam hoc obseruari secundum iura canonum, ut clerici non tra- hantur in iudicium seculare, nec iudicentur per seculares personas, sed ecclesia cuius interest discutiat clericorum iudicia et eorum, qui contra ipsos procedunt in qualicunque querimonia; adicientes hoc, ut benefici nostri nichil habeant iudicare de diuortio uel de matrimonio dis- cutere inter virum et mulierem, cum omne tale iudicium soli sit ecclesie specialiter aucto- ritate apostolica concessum, huiusmodi enim iudicia venditione non indigent, sed penitentia et spiritali iusticia. Vt omnia autem matri nostre sancte Olomucensi ecclesie cupiamus prospera, a deo retributionis beate gratiam prestolantes thabernas canonicorum, que primitus inpedie- bantur per nostros beneficos, thabernarium Olomucensem seu per villicum nostrum, liberas esse precipimus, et ne amplius grauentur inhibemus in Cirtorige et in Rathay et in montibus,

Strana 43
Ottacarus II, rex Bohemiae 1253—1278. 43 et que in dotem sunt ecclesiis assignate et utilitatem. Quia uero de villa dicta Brunowich sepius inpetebatur episcopus et ecclesia Olomucensis, et tam per principes quam per nobiles molestabatur principum, ne deinceps calumpniose molestetur uel infestetur — episcopus, ipsam Olomucensi ecclesie — confirmamus possidendam, — huic adicientes confirmationi nostre regie villam nuncupatam Nasazawe, ut libere et in quiete easdem Olomucensis possideat ecclesia. — Testes: Pardus camerarius Olomucensis, Egidius castellanus Olomucensis, Johannes sudarius Olomucensis, Beneda Lowcki, Marquardus camerarius Bohemie, Wolkmarus camerarius regine, Benessius camerarius Morauie, Svdomirus camerarius Brechyzlauiensis, Smilo castellanus Prerowiensis, Jenchzo castellanus Gradicensis, Kvno camerarius Brunensis, Radozlaus de Heral- tich, Johannes de Wisnow, Bvdizlaus iudex Oppauiensis, Zlauiborius, Bohuzlaus filius Rath- miri, Vlricus filius Prothiue, Chastolous cum Harthmanno fratre suo, Milota et Rupertus filii Wokkonis, Wilhelmus filius Slawiborii, Nezamisl et frater eius Rathiborius de Ramur, Gallus de Levmberk, Bohuzlaus dapifer cum fratre suo Predborio, Ruzs et Wilhelmus filius Prothiue, Theodoricus Albus, Weseborius et Grabysse filii Egidii, D. Gregorius custos Olomucensis, Alexius et Dauit canonici eiusdem ecclesie, et alii quam plures. Acta sunt hec anno gratie MCCLVI, et publicata in colloquio generali in Oppauia celebrato, XVII kal. Augusti. Data per manus notariorum d. Wilhelmi et d. Arnoldi virorum illustrium et proborum. Ex orig. Boczek III, 214. Jireček, Cod. jur. Boh. I, 143. 107) 1256, 18 Jul. Apud Opauiam. Premizl, qui et Othacarus, dominus regni Bohemiae oc. notificat fidelibus suis per pro- uinciam Opauiensem constitutis, se commutationem quorundam bonorum inter cives Opavienses et fratres domus Theutonicae ibidem factam confirmasse. — „Notum oc, quod nos concambium curie in Opawicz ciuium nostrorum fidelium de Opauia pro curia in Slawkoue fratrum domus Theutonicorum in Opauia de consensu nostro — factum ad petitionem partium predictarum auctoritate nostra regia confirmamus in omnibus suis punctis et articulis. — Testes: Mar- quardus camerarius, Ydik et Zlauiborius fratres, Chuno cum fratre, Benescius camerarius, Diwiscius pincerna, Schaenko de Sitauia cum fratre suo, Hartlibus et Jaenzo fratres, Bohusch filius Cyrhonis, et alii. Act. a. d. MCCLVI dat. apud Opauiam per manus Wilhelmi et Ar- noldi tunc prothonotariorum nostrorum XV kal. Augusti. Boczek III, 220. 108) 1256, 18 Jul. Apud Opauiam. Otacharus, dominus regni Boemiae oc. confirmat cessionem villae Vgezde a fratribus domus hospitalis s. Joannis in Hrobnik Pardus camerario Olomucensi factam. "Profitemur, quod — magister domus hospitalis s. Joannis Jerosolimitani, per Boemiam et Moraviam et Poloniam et fratres domus in Grobnich, villam quandam Vgezde nominatam fideli nostro Parduz camerario Olomucensi, centulerunt ad tempora vite sue, ita tamen, vt fructus ipsius ville precipiat et post eius obitum — ad vsus fratrum predictorum et hospitalis villa prenotata cum suis prouentibus libere reuoluatur. Nos igitur quod prouide actum est in premissis, 6.*

Strana 44
44 Emler, Regesta Bohemiae. gratum et ratum habentes, sigillis nostris cum subscriptione testium confirmamus. — Testes: Marquardus camerarius, Ydik et Zlauiborius fratres, Chuno cum fratre, Benescius camerarius, Diwiscius pincerna, Schaenko de Sitauia cum fratre suo, Hartlibus et Jaenzo fratres, Bohusch filius Cyrhonis et alii. Act. a. d. MCCLVI, dat. apud Opauiam per manus Wilhelmi et Ar- noldi tunc prothonotariorum nostrorum. XV kal. Augusti. Ex orig. in arch. Melit. Pragae Boczek III, 220. 109) 1256, 18 Jul. Apud Opaviam. Pardus cam. Olomuc. partem bonorum in Dirsislawe fratribus domus s. Johannis in Grob- nich confert. — „Ego Parduz — profiteor —, quod partem bonorum, quecumque me con- tingit in villa, que Dirsizlawe vocatur, nullo amicorum meorum obstante impedimento, fratribus domus de Grobnich cruciferis hospitalis sancti Johannis Jerosolimitani, pro remedio omnium meorum contuli peccatorum.“ — Testes: Zudomirus et Budiwoy fratres mei, Marquardus camerarius, Benescius camerarius, Idick et Zlauiborius fratres, Beneda, Schaenko de Sitauia, Hartlibus et Jaenzo fratres, Zmilo et Chuno fratres, Diwischius pincerna, Bohusch filius Cir- honis, et alii. Act. a. d. MCCLVI°, dat. apud Opauiam XV kal. Augusti. Ex orig. Boczek III, 221. 110) 1256, 20 Jul. Wiennae. Otocharus dom. reg. Boemiae oc. roborat literis suis ordinationem Bertholdi militis de Ernstprun super dotalicio vxoris eius Margarethae filiae Cunradi militis de Greifenstayn. A. d. M°CCOLVI° indict. XIIII°, XIII kal. Aug. Ex orig. arch. mon. S. Crucis, Font. rer. Austr. XI, 133. 111) 1256, 24 Oct. Anagniae. Alexander papa IV confirmat compositionem litis, quae vertebatur inter episcopum Olomucensem et abbatem Brewnoviensem super ecclesiis instituendis ac destituendis rectori- bus seu plebanis in ecclesiis parochialibus monasterii Welehradensis (v. II, n. 73.) Dat. Anagnie VIIII kal. Nouembris pontif. anno secundo. Boczek, Cod. dipl. Mor. III. 222. 112) 1256, 6 Nov. Concordatio Brunonis episcopi Olomucensis et monasterii de Lvtomisl super metis siluae apud Zvitauiam sitae et allis proventibus ibidem. "Recognoscimus", "quod nos cum abbate et conuentu suo de Lvtomisl — super metis silue inter claustrum eorum et oppidum nostrum Zvitauiam concordauimus in hunc modum, videlicet quod eadem silua usque ad cacumina moncium, qui sunt uersus Bohemiam, a quibus aqua decurrit ad terram Morauie, nobis et nostris successoribus ecclesie nostre perpetuo debeat pertinere, et quod abbas et conuentus ecclesie Lutomislensis tam in censu quam in decimis, jvdicio, pascuis, pratis, piscacionibus, aquis, molendinis, venacionibus, allodiis et ceteris omnibus, que ex utraque parte aque tam

Strana 45
Ottacarus II, rex Bohemiae 1253—1278. 45 de illa, de qua nobis questio mota fuit, quam de alia, de qua nulla mouebatur questio, et per totum illum circuitum et districtum nobis prouenient et soluentur, decimam percipient, quam in dotem damus et assignamus ecclesie siue parochie, que nunc est in eodem oppido nostro, in qua et in omnibus aliis, que processu temporis in eodem districtu fundate ac edi- ficate fuerint, prefatis abbati et conuentui et eorum nomine claustro in Lutomisl jvs patro- natus et temporalia conferimus de consensu nostri capituli perpetuo possidenda, nobis et no- stris successoribus tantum in eis spiritualibus reseruatis. Item habebunt nomine eiusdem ecclesie decimam septimanam muth in Gewich et tres mansos, vnum, ubi antiqua Zuitawia sita fuit, alium in eo loco, ubi nunc prefata villa et ecclesia fundata est, tercium in Drwa- lowicz, quos prefata ecclesia nomine dotis ab antiquo tenuit et possedit. Item volumus, ut plebanus prenominate ecclesie sit notarius ibi adhoc, ut ecclesie Lutomislensi nichil in iure suo depereat, et quod cum aduocato nostro iudicio presideat, ita quod jvs eorundem in omni- bus integre conseruetur.“ — Testes: „Herbordus decanus, Nicolaus prepositus, Bartholo- meus archidiaconus Olomucensis, Marquardus Znoymensis, Johannes Prerouensis, Heydolfus Oppauiensis, Wilhelmus notarius ducis, Arnoldus similiter notarius ducis, magister Stephanus, Gregorius sacrista, Symon, Dauid, Cvonradus capellanus episcopi et scolasticus chori. De choro autem Lutomislensi: Philippus prior, Lambertus subprior, Antonius, Nicolaus sacer- dotes, Alexander cnstos, Cunradus camerarius, Radozlaus, Gothardus, Fridericus Petrus, Her- mannus fratres eiusdem ecclesie et alii quam plures. Acta sunt hec a. gracie millesimo CC.LVI. VIII idus Novembris." Ex orig. arch. archiep. Cremsirii Boczek III, 223. 113) 1256 14, Nov. In Krems. Ottacarus rex Bohemiae confirmat monastecio S. Petri in Salzburg privilegia Leopoldi et Friderici ducum Austriae de importatione vini. Lorenz, Deut. Gesch. im 13. u. 14. Jahrh. I, 482. Extr. 114) 1256, 17 Nov. Pragae. Nicholaus, Pragensis episcopus, concedit indulgentias visitantibus ecclesiam in Zderaz.— „Ob reverentiam itaque et amorem dominici sepulchri ecclesiam Cruciferorum ejusdem sepul- chri in Zderaz speciali praerogativa dotare cupientes in die dedicationis dictae ecclesiae quadragesima et in quolibet festo beati Petri apostoli ejusdem ecclesiae patroni, quod sacro- sancta mater ecclesia celebrat, ter in anno, XX dies omnibus, qui ad ecclesiam memoratam devote humiliterque convenerint, de injuncta sibi poenitentia eorum peccaminum, de quibus vere penitentes fuerint et confessi, singulis annis misericorditer relaxamus.“ Dat. Pragae a. d. MCCLVI°, XV° kal. Decembris, pontificatus annno XVI°. Ex orig. bibl. univ. Prag. cop. in Mus. Boh.

Strana 46
46 Emler, Regesta Bohemiae. 115) 1256, 30 Nov. Wiennae. Otocharus, dominus regni Boemiae oc. restituit ad preces Luipoldi, capellani sui et praepositi Ardacensis, forum ebdomadale in foro Ardacenci. Dat. in Wienna in die s. Andreae a. d. M'CC’LVI°. Inter testes: Zmilo de Luchtenburch, Wocko de Rosenberch et Benessius. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. Archiv für öster. Geschichte XLVI, 479. 116) 1256, 8 Dec. Ottacarus rex Bohemiae eximit homines monasterii Mellicensis a iurisdictione iudicum provincialium, liberat monasterium praedictum a solutione thelonei et mutarum et confert ipsi alias libertates. Lorenz, Deut. Gesch. im 13. u. 14. Jahrh. I, 482. Extr. 117) 1256, 9 Dec. Abbas et conventus monasterii Brewnoviensis jure hereditario seu teutonico XVI annos possidendam silvam Policensem circa rivulum Pozdesin Wikmanno Tevthonico con- ferunt. A. d. MCCLVI, V id. Dec. E cod. Brewn.: Cantica canticorum inscripto ; communicavit mecum d. Tomek. Cnf. II, n. 39. 118) 1256, 10 Dec. Wiennae. Otokarus, dom. regni Boemiae oc. monasterium a „multis rebus“ eximit. Testes: Philippus archiepiscopus Salzburgensis, Oto Pataviensis, et Albertus Ratisponensis episcopi, Otto comes de Hardekke, Wernhardus liber de Shoumberch, Albero et Henricus fratres de Chunringe, Albero dapifer de Velzsperch, Heinricus de Seveld, Heinricus et Albertus fratres de Lichtenstain, Otto de Haslawe, Syfridus et Chadoldus Orphani fratres, Hadmarus et Ra- poto fratres de Valchenberkch, Otto de Myssowe, Chunradus de Hintperch, Heinricus pin- cerna de Houspach et frater suus Ulricus, Heinricus dapifer de Grischenstain, Chunradus de Zekkinge, Otto de Pertoldstorff, Albertus et Ludovicus fratres de Zelkinge, Heinricus de Lapide, Zmilo de Liuchtenburkch, Wilchellmus de Podebrat, Benessius camerarius Moraviae, Chuno marschalcus Moraviae, Bocho de Rosenberch, Wichardus de Tyerna, et alii. — Dat. Wiennae per manus prothonotariorum nostrorum, magistri Wilhelmi plebani de Butzbach, et Magistri Arnoldi plebani de Hollabrunne. A. D. MCCLVI. IV idus Decemb. Hueber Aust. ex arch. Mell. illustr., 24. Extr. 119) 1256, 18 Dec. Wiennae. Otocarus, dom. reg. Boemiae oc. monasterio Sanctae Crucis in Austria confert redi- tus apud Hofin, triginta denarios apud Haimburch et dimidium modiolum de suo granario et purchwerch ad Melicum. Dat. Wienne a. d. M'CC’LVI° quintodecimo kal. Jan. Ex orig. arch. mon. S. Crucis Font. rer. Austr. XI, 134.

Strana 47
Ottacarus II, rex Bohemiae 1253—1278. 47 120) 1256, 26 Dec. O(ttakarus), dominus regni Boemiae oc. forum, quod aput Niunburch ex parte claustri die dominico populus consvevit frequentare, ad instantiam Cunradi praepositi et monasterii ibidem siti in diem lunae transfert. Dat. VII kal. Jan. a. MCCLVI. Fischer, Schicksale von Klosterneuburg II, 241. 121) 1256, 28 Dec. Laterani. Alexander papa IV fratri R. ordinis fratrum Minorum,“ ut super consanguinitate in matrimonio Henrici de Luchtumburch dispenset. — „Cum sicut ex parte dilecti filii Henrici nati nobilis viri Smilonis de Luchtemburch et Domazlavae natae nobilis viri Bavari came- rarii carissimi in Christo filii nostri illustris regis Boemiae fuit propositum coram nobis, quod ipsi, qui dubitant, an se in quarto an quinto consanguinitatis gradu contingant affectant matrimonialiter copulari: propter id tam ipsi quam dictus rex nobis humiliter supplicarunt, ut super hoc cum ipsis dispensare misericorditer dignaremur. Cum igitur ex copula praedicto- rum multa dicantur utilitatis et tranquillitatis posse commoda in illis partibus provenire discretioni tuae per apostolica scripta mandamus, quatenus inquisita super his diligentius veritate cum eis auctoritate nostra dispenses“ etc. — Dat. Laterani V. kal Januarii anno tertio. Ex autogr. reg. liter. f. r. Alexandri pp. IV, anni III, epist. 302, in tabulariis Vaticanis copia auth. in Mus. Boh. 122) 1256. Otto episcopus Pataviensis promittens dominis de Schoumberch solutionem DCCL tal. obligat pro dicta pecunia quosdam fideiussores, inter quos etiam W(ocho) de Rosenberch nominatur. Mon. Boic. XXIX, II, 205. Urknndenb. des Landes Ob der Enns, III, 233. 123) 1256. (In Ilzstat.) Presidente Pataviensi episcopo Ottone „in Iltstat placito generali ministeriales eccle- siae de abbatia interrogati dixerunt, terrae ex antiquo deberi communiter ista jure: —— Item circa Mvhelam de duobus volgultigen lehen, pro chunikstevra V denarios. — Item notandum, quod ab Iltsa usque ad majorem Mvhelam Leiten circa Danubium sunt domini episcopi, sub hac forma etc. — Item notandum, quod hii ibunt cum samariis in via Boe- morum 1): in Waltchirchen, de Schelwege, de Zwisel, de Vurholz, et Boemi, et nullus alius. Qui si perdiderint equos suos, solvetur illis pro equo VII solidos, minus X denarios, si illos de die perdiderint; si vero in nocte, nichil solvetur eis. E cod. Patav. Mon. Boic. XXIX, II, pg. 224 — 1) De hac via Boemorum, alias et strata silvestris, et Schefweck nuncupata. cf. dipl. a. 1212, 27 Januar.

Strana 48
48 Emler, Regesta Bohemiae. 124) 1256. Grecz. Premislaw, König zu Behem, Fürst in Schlesien, Herr zu Troppe, bestättigt den Jo- hannitern den Besitz von Groebnig, und verbietet in diesem Hause oder überhaupt auf des Ordens Gütern gewaltsam Herberge zu fordern. Dto. effm. Schloss zur Grecz. 1256. Chytil, Cod. dipl. et epist. Mor. VII, 760. Extr. 125) 1256. Smilo de Pravnowe restituit monasterio Geracensi curiam in Raystorf sitam. — „Ego Smilo dictus de Pravnowe, uicem gerens fratris mei Botsconis bone memorie ac rector prouincie Bernekcensis, vniuersis — significo, quod ego curiam in Raystorf sitam ab Alberone milite de Wihalmestorf domui Bernekensi quondam collatam, postmodum vero per suggestionem quorundam a fratre meo ab ipsa alienatam suis eandem uendicans usibus, credens secundum eorum relationem, se in ea iurisdictionem habere, ad petitionem d. abbatis de Jerus et pre- positi de Bernek, multorumque nobilium persuadente consilio, nec non et puerorum uoluntate consentiente cum omnibus agris, pratis, et hortis, siue aliis attinentiis domui prenominate integraliter restituo“. — Testes: „Zmilo et Ratiborius de Belcowe, Vlricus de Plerpach, Razlaus de Heroltiz, Gerwigius in Drozendorf castellanus; et ciues eiusdem loci: Chunradus quondam iudex, Waltherus Phephel, Waltherus Grossus, Pilgrimus molendinator, Leutoldus iudex, Chunradus clerici filius, Vlricus Swebel, et alii“ oc. Dat. a. d. MCCLVI concurrente VI, indictione XIIII, epacte XXII, d. Othachro Austriam gubernante. Boczek III, 224. 126) 1256. Siboto iudex cum universitate civium Lincensis civitatis testantur, se Bovzlaum abba- tem de Zwetil, cum dominus Wocco in Linza prouinciali presideret iudicio, cognouisse pro- testantem, coenobium suum a dom. duce Austriae dicto Ottakaro et suis praedecessoribus esse privilegiatum, ut sales suos, quantum ad duo talenta maioris ligaminis, conducentes li- bere conducere possent, hanc quoque libertatem praefatum abbatem eidem coenobio ostenso privilegio obtinuisse seruari indiscussam. Dat. a. d. MCCLVI. Font. rer. Austr. III, 297. 127) [1256]. Otthacarus Bohemiae rex oc. concordat cum Wladislao duce de Opol et distinguit fines terrae Moraviae et ducatus Opoliensis. „Ut inter nos et illustrem principem d. V. inclytum ducem de Opol, carissimum compatrem nostrum, vigeat debitae dilectionis sinceritas, con- cordiae unio, perpetuaeque pacis stabilitas, omni rancoris ac dissensionis symptomate resecato : ecce limites sive metas terrarum, super quibus inter nos et ipsum, et clarissimos progenito- res utriusque nostrum, jam dudum vertebatur materia quaestionis, taliter duximus distin- guendas, videlicet quod metae terrae Moraviae et ducatus Opoliensis a terminis episcopatus Wratizlaviensis, scilicet in villa, que Lypa nuncupatur, incipiunt, et abinde usque in villam

Strana 49
Ottacarus II, rex Bohemiae 1253—1278. 49 Bogun nominatam praedicti ducis Opoliae protenduntur. A qua siquidem villa eadem metae fluvium, qui Odra dicitur, transeunt versus villam Grussene, et abinde in Ostravam fluvium, qui usque ad terminos terrae Ungariae protenditur, discurrentes. Palacký, Formelbücher, p. 300. 128) 1257, 5 Jan. Laterani. Alexander papa IV ". . Cracoviensi et .. Wratislaviensi episcopis et . . abbati de Suleioy Gnesnensis diocesis,“ ne permittant crucesignatos molestari. — „Cum sicut ex parte dilectorum filiorum, nobilium virorum Kasmiri Lansici et Cuiaviae ducis, ac aliorum ducum, baronum et universorum crucesignatorum per Poloniam, Boemiam, Moraviam et Austriam constitutorum fuit propositum coram nobis, ipsi zelo fidei et devotionis accensi, ad exhorta- tionem venerabilium fratrum nostrorum .. archiepiscopi Gneznensis et suffraganeorum ejus, ac dilecti filii fratris Bartholomaei de ordine fratrum minorum contra Litvanos, Jacintiones et alios paganos et scismaticos, qui terris christianorum confines existunt, de mandato nostro praedicantium verbum dei, vivificae crucis assumpto signaculo contra eosdem perfidos velint viriliter cum dei adjutorio proficisci : nos propter hoc eos benigno favore prosequi delectantes, eorum supplicationibus inclinati, personas ipsorum cum familia et omnibus bonis, quae im- praesentiarum possident, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus, ipsis auctoritate praesentium nihilominus concedentes, ut eisdem indulgentiis et immunitatibus gaudeant, quibus gaudent crucesignati in terrae sanctae subsidium accedentes. Quo circa discretioni vestrae per apostolica scripta mandamus, quatenus non permittatis eos super his contra protectionis et concessionis nostrae tenorem ab aliquibus indebite molestari etc. — Dat. Laterani nonis Januarii, pontif. anno tertio. Ex autogr. regesto liter. f. r. Alexandri pp. IV, anni III, epist. 7 in tabul. Vatic. Crf. Theiner, mon. hist. Pol. I, 72, n. CXLII. 129) 1257, 7 Jan. Pragae. Premizl, dominus regni Bohemie oc. bona fratrum hospitalis s. Joannis ab onere pernocta- tionum liberat. — „Nouerint oc., quod hac speciali libertate domum hospitalis Hierosolimitani ecclesie s. Marie iuxta pontem Pragensem honorauimus —, quod nullus baronum regni nostri siue militum aut iudicum aut officialium, quantecunque fuerit dignitatis, in curiis aut villis predicti hospitalis audeat uiolenter pernoctare vel etiam de bonis fratrum eiusdem hospitalis cum alba cruce sibi quicquam — usurpare. Dat. Prage a. d. MCCLVII, VII idus Jan. Ex orig. Boczek III, 225. 130) 1257, 8 Jan. Laterani. Alexander papa IV mandat abbati Scotorum Wiennae, ut litem inter monasterium de Porta celi (Tissnowicense) et Albertum prepositum, "qui se gerit pro rectore ecclesiae s. Petri in Brunna“ decidat. Dat. Laterani VI idus Januarii, pontif. anno tertio. Boczek, Cod. dipl. Mor. III, 226.

Strana 50
50 Emler, Regesta Bohemiac. 131) 1257, 9 Jan. Romae. Prior et capitulum ecclesiae Lateranensis annuum censum unius fertonis argenti, in quo ecclesia de Niplawiz de Opavia Olomucensis diocesis erat eidem ecclesiae Lateranensi censu- alis, cum magistro Johanne de Capua papae notario, fratre ac generali procuratore totius ordinis hospitalis S. Mariae Teutonicorum Jerosolymitani, et fratre Alberto de Boemia pres- bytero speciali procuratore ejusdem ecclesiae de Niplawiz, permutant pro quibusdam vineis sitis prospe Romam et ad dictum hospitale S. Mariae Teutonicorum Jerosolymitanum spectan- tibus. Act. Romae in palatio de Laterano, praesentibus testibus: Fr. Barthol. de Boemia ord. fratrum Minorum, fr. Lamberto Teutonico ejusdem ordinis, M. Gentile de Montegranerio d. papae scriptore etc. Dat. anno MCCLVII, XV indict., die Martis nono intrantis mensis Januarii. Insertum literis Alexandri pp. IV, anni III, n. 74. Cfr. II, n. 135 p. 52. 132) 1257, 10 Jan. Pataviae. „Wokho dictus de Rosenberch marscalius Boemie, obligans sese ad servitutem ecclesiae Pataviensis, Ottoni episcopo juramentum fidelitatis praestat. — „Cum dominus meus Otto venerabilis Patauiensis episcopus ex speciali gratia per beneficia sua me ad sue ecclesie obli- gauerit seruitutem, offerenus sibi juramentum fidelitatis, ut jus hominii exigit generale, pro- mitto bona fide sine dolo ipsum et ecclesiam in suis agendis singulis promouere, ministeria- libus quoque suis et omnibus aliis, qui de familia ecclesie sue sunt, iura sua, quibus gauisi sunt et fruebantur temporibus patris mei d. Witigonis pie memorie, seruare per omnia incon- uolsa ; nec aliquid deinceps in eorum attemptare grauamen, sed eos tamquam fidelis et de- uotus Patauiensis ecclesie pro mearum possibilitate virium defensabo. — Testes: Heinricus et Wernhardus fratres de Schovmberch, Wernhardus junior de Schovmberch, Vlricus et Siboto fratres de Lonstorf, Henricus et Conradus fratres de Hartheim, Sighardus Pibero, Meinhardus dictus Trostelo, Berhtoldus de Haidendorf, Waltherus de Tannberch, Hartnidus dapifer de Schovmberch, Vlricus de Furte, Chovnradus Strachener, Pilgrimus de Tannberch, Chalhohus et Heinricus fratres de Valchenstein, Heinricus de Radekke, et alii. Dat. Patauie a. d. MCCLVII, IIII. idus Jan. E copia simplici seculi XV in arch. Novodom. — Monum Boic. XXIX, pars II, pag. 107. — Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 235. 133) 1257, 10 Jan. Pataviae. „Wokho dictus de Rosenberch, marscalcus Boemie“, ratam habet transactionem contro- versiae suae cum episcopo Pataviensi super terminis judiciorum inter Danubium et fluvium Reuschmühl sitis. — „Notam facio —, quod cum domino meo Ottone venerabili episcopo Patauiensis ecclesie super quibusdam terminis judiciorum inter Danubium et fluuium qui Reuschmuhel dicitur sitis, iuxta quod in instrumentis patris mei domini Witigonis pie memorie euidenter expressum est, mouerem saepius questionem, tandem fidelibus consilii dicti domini episcopi de capitulo videlicet et ministerialibus ex parte ipsius, ex parte vero mea H(enrico)

Strana 51
Ottacarus II, rex Bohemiae 1253—1278. 51 et W(ernhardo) juniore de Schoumberch amicis meis aliisque discretis familiaribus meis ad bonum concordie et compositionis ex utraque parte fideliter intendentibus, sic eadem impetitio est sopita: quod videlicet eidem episcopo quinquaginta marchas, in quibus sibi tenebar, mihi liberaliter relaxanti promisi bona fide per H(enricum) et W(ernhardum) praedictos pro habun- danti cautela sibi faciens nihilominus fideiussoriam cautionem pro centum marchis argenti in loco vel locis competentibus sue diocesis proprietates sue ecclesie comparare, infra spatium vnius anni, si superstes fuero domino sic volente; quas idem episcopus mihi, vxori mee et heredibus nostris utriusque sexus, siqui per nos procreati fuerint, conferet titulo feodali. Si vero de hac vita migrauero infra ipsum terminum prescriptis proprietatibus nondum emptis, ex tunc per predictam vxorem meam et prefatos nobiles de Schoumberch eadem emptio com- pleatur, ipsasque proprietates, tunc relicta mea cum suis paruis vel sola, quamdiu vixerit, nec pueros per me habuerit, prefato titulo possidebit. Si vero successione sobolum non habita et emptione dictarum proprietatum non facta ambos decedere nos contingat, predicti H(en- ricus), W(ernhardus) vel alter eorum pro eadem summa, pro qua fideiussores existunt, proprie- tates infra annum, quas et ipsi a dicto episcopo et ecclesia possidebunt feodaliter, compara- bunt. Si autem huic emptioni proprietatum premori contigerit episcopum memoratum, vni- uersa prelibata suis successoribus et ecclesie fideliter seruabuntur. Iidem etiam successores sui mihi ad singulorum premissorum obseruantian tenebuntur. Adhec renuntio omnibus scriptis bona fide, que mihi contra ecclesiam Pataviensem vel eius episcopos, super pre- fatis judiciis actionem inducere videbantur, pronuntians ea deinceps aliquatenus non valere, Testes: Heinricus et Wernhardus fratres de Schoumberch, Wernhardus junior de Schoumberch- Vlricus et Siboto fratres de Lonstorf, Heinricus et Chunradus fratres de Hartheim, Sig- hardus Pibero, Meinhardus Trostela, Berhtoldus de Haidendorf, Waltherus de Tannberch, Heinricus de Merswanch, Hartnidus dapifer de Schoumberch, Vlricus de Furtte, Chun- radus Strachener, Rugerus Pruschinche, Pilgrimus de Tannberch, Johannes de Merswanch Chalhohus et Heinricus fratres de Valchenstein, Heinricus de Radekke et alii. Act. Pataviae a. d. millesimo ducentesimo quinquagesimo septimo, IV idus Jan. Ex orig. arch. reg. Monac. cop. Mus. Boh. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 235. — Mon. Boica XXIX, 2, 413. 134) 1257, 29 Jan. Laterani. Alexander papa IV „archiepiscopis et episcopis ac abbatibus, prioribus, decanis, prae- positis, archidiaconis, rectoribus et aliis ecclesiarum praelatis et clericis per Boemiam, Polo- niam, Moraviam et Austriam, nec non et partes vicinas constitutis“ mandat, ut Bartholomaeum de Boemia in praedicanda cruce adjuvent. — „Cum dil. filio fr. Bartholomaeo de Boemia ord. fratrum minorum, quem suae religionis et probitatis obtentu carum habemus admodum et acceptum, et in cujus ore non est verbum domini alligatum, contra Litvanos et alios in- fideles in partibus vestris praedicare commiserimus verbum crucis : universitatem vestram ro- gamus et hortamur attente, per apost. vobis scripta mandantes, quatenus ipsum ob reveren- tiam apost. sedis et nostram honeste ac benigne tractantes, eidem cum quatuor personis et 7*

Strana 52
52 totidem equis in securo conductu et aliis necessariis curetis taliter providere., quod vestra devotio inde possit merito commendari. Alioquin sententiam, quam ipse propter hoc rite tu- lerit in rebelles, ratam habebimus, et faciemus auctore domino usque ad satisfactionem con- dignam appellatione remota inviolabiliter observari. Dat. Laterani, IV kal. Februarii anno tertio. Ex autogr. reg. liter. f. r. Alexandri pp. IV, anni III, epist. 308 in tabulariis Vaticanis. — Boczek III, 227. Emler, Regesta Bohemiae. 135) 1257, 30 Jan. Laterani. Alexander papa IV „magistro et fratribus hospitalis S. Mariae Teutonicorum Jerosoly- mitani“ confirmat permutationem quarundam vinearum, quas prope Romam possidebant, cum capitulo ecclesiae Lateranensis, pro censu de ecclesia Niplawicensi huic debito, tenorem in- strumenti praefati (v. II, n. 131) literis suis inserendo. Datum Laterani III kal. Februar. pontif. anno tertio. Ex autogr. regesto literar. Alexandri pp. IV, anni III, epist. 74, in tabul. Vatic. copia authent. in Mus. Boh. — Boczek III, 228. 136) 1257, 30 Jan. Laterani. Alexander papa IV regem Boemiae in eadem causa monet, "quatenus fratres hospi- talis ejusdem morantes in praefata ecclesia de Niplawiz, pro divina et nostra reverentia commendatos habeas, et eos in possessione ipsius, quantum in te fuerit, manuteneas et de- fendas“ etc. Dat. Laterani III kal. Februar. pontif. anno III. Ex autogr. reg. literar. Alexandri pp. IV, anni III, epist. 76, in tabul. Vatic. copia authentica in Mus. Boh. — Boczek III, 231. 137) 1257, 30 Jan. Laterani. Alexander papa IV „episcopo Olomucensi“ ratione permatationis ejusdem mandat, „quatenus dictos magistrum et fratres in possessione ipsius ecclesiae de Niplawiz cum ju- ribus et pertinentiis suis per te vel alium auctoritate nostra inducas el defendas inductos." Dat. Laterani, die et anno quibus supra. Ex autogr. reg. liter. Alexandri pp. IV, anni III, epist. 75, in tabul. Vatic. copia authent. in Mus. Boh. — Boczek III, 230. 138) 1257, 1 Febr. Laterani. Alexander papa IV „archiepiscopo Gnesnensi et .. episcopo Cracoviensi“ committit peti- tionem ducis Cracoviae de erigenda sede episcopali in castro Lucou. — „Dilectus filius nobilis vir.. dux Cracoviae et Sandomiriae, et dil. in Christo filia Salomea monialis ordinis s. Damiani, quondam regina Galliciae, soror praedicti ducis, nec non magister domus militiae Templi in Alamania et Sclavonia nobis humiliter supplicarunt, ut castrum Lucou Cracoviensis diocesis ipsi magistro et fratribus militiae Templi a praefato duce Cracoviae et Sandomiriae collatum, quod est in con- finio Letaavorum et aliorum infidelium, statueremus esse decetero civitatem et ecclesiam ca- thedralem ibidem exigere, ac ipsi castro episcopalem dignitatem concedere, nec non dil. filium fr. Bartholomaeum de Boemia ordinis fratrum Minorum, qui contra praedictos infideles pro

Strana 53
Ottacarus II, rex Bohemiae 1253—1278. 53 negotio fidei in illis partibus diligenter laborat, in episcopum et pastorem inibi praeficere, praesertim cum ad id tuus frater episcope, qui loci diocesanus existis, assensus accedat, et ex hoc fidei catholicae cultus possit in illis partibus augmentari non modicum, apostolica sollicitudine curaremus. Nos igitur hujusmodi cultum fidei cupientes per orbem longius la tiusque diffundi, fraternitati vestrae praesentium auctoritate commitimus, quatenus praemissis omnibus provida meditatione pensatis, si hoc sine dil. filii magistri et fratrum hospitalis s. Mariae Teutonicorum et aliorum praejudicio fieri poterit, idque ad augmentum fidei co- gnoveritis redundare, ordinetis, statuatis ac faciatis auctoritate nostra super praedictis, prout secundum deum incremento ejusdem fidei videritis expedire. Dat. Laterani kal. Februarii pontif. anno tertio. Ex autogr. reg. lit. f. r. Alexandri pp. IV, anni tertii, epist. 311, in tabul. Vatic. — Theiner, Mon Pol. I, 72. 139) 1257, 5 Febr. Premisl, dominus regni Boemorum, dux Austriae et marchio Moraviae, confirmat "ho- nestam et sanctam praedecessorum nostrorum donationem, ad capellam S. Wencezlay mar- tiris pertinentem, de qua custos ejusdem capellae in hujus vitae necessariis valeat jugiter sustentari, — et ab omni secularis judicii vexatione seu pecuniaria in cameram nostram solu- tione et a tota cujuslibet potestatis exactione liberam in perpetuum eandem esse statuimus. — Bona quoque ad sepulcrum beati martyris per nostros antecessores vel per nobiles regni nostri collata, ne per oblivionem depereant, aut per violentam aliquorum invasionem inmi- nuantur praesenti paginae fecimus inscribenda: in villa, quae dicitur Sedlech III animatores cum suis possessionibus; in Neradich IV animatores cum possessionibus, qui tenentur red- dere ministro capelle memorate pisces feria IV et feria VI singulis per circulum annorum septimanis; in villa Bychos curia cum possessione et dote ad aratrum pertinente et IV hospitibus et horto ; in villa Lyzolay curia cum possessione — pertinente et tribus hospitibus ; in villa Preboy tenta ad aratrum sufficiente (sic), prata etiam et silue cum collibus ad villas modo nominatas pertinentia.“ Testes autem, qui huic confirmationi afuerunt, sunt hii: Borso, Jarosius, Andreas, Bauor, Zauise, Marquardus . . . . . . . Olricus, Thobyas prepositus. Acta vero sunt haec a. dom. incarnationis MCCLVII, data per manum Wilhelmi . . . . . . nostre curiae prothonotariorum, die non. Februarii. Ex orig. arch. capit. Prag. 140) 1257 13 Febr. Pragae. Nicolaus, episcopus Pragensis, "magistro et fratribus hospitalis S. Francisci Pragensis“ confirmat „jus patronatus et ipsas ecclesias, quas Wenceslaus rex Boh. aliique nobiles seu fideles Pragensis diocesis vobis et vestro hospitali ad usum ac sustentationem infirmorum ejusdem hospitalis cum omnibus reditibus et aliis pertinentiis contulerunt. — Ecclesie autem iste sunt: (Ecclesia) s. Francisci ad pedem pontis in civitate Pragensi, ecclesia s. Valentini infra muros, ecclesia s. Petri in vico Tevthonicorum extra muros, ecclesia s. Stephani in

Strana 54
54 Emler, Regesta Bohemiae. Ribenic, ecclesia in Cubito cum suis filiabus et aliis pertinentiis, ecclesia in Wirbna cum decimis et pertinentiis suis, ecclesia in Revnitz cum filiali, et villis et decimis, et aliis pertinentiis, post mortem Cunradi plebani, qui nunc est, ecclesia in Lupetin, ecclesia in Tsirnutz, ecclesia in Borotitz, ecclesia in Sliwentz, ecclesia in Tys, ecclesia in Misa cum filiabus suis, ecclesia in Ponte s. Wenceslai extra muros, ecclesia in Lvtomeriz s. Mariae extra muros, ecclesia in Duba et aliis pertinentiis. Hanc igitur donationem — ratam habentes — salvis decimis episcopalibus, videlicet sex denariorum, qui de quolibet manso tam vestrorum quam aliorum hominum, qui ad easdem parochias pertinere noscuntur, per totum regnum Boemie convertuntur, tam in spiritualibus quam in temporalibus — confirmamus. — Testes: Tho- bias praepositus, Vitus decanus, Radozlaus archdiaconus, Fr. Thomas prior hospitalis, Fr. Mer- bota vicemagister, Fr. Fridericus, Fr. Zbramirus, Fr. Symon, Fr. Cunradus de Wormatia., Fr. Teodericus, Fr. Fridericus, Fr. Wolframus de ordine fratrum Minorum, et alii. Acta sunt haec Pragae anno inc. dom. MCC LVII. idus Februarii, XV indict. Ex orig. in arch. crucif. cum rubea stella Pragae. 141) 1257, 13 Febr. Laterani. Alexander papa IV „Danieli regi Rusciae,“ ut impleat, quae olim juramento prae- stito promiserat. — „Inter alia, quae nobis ex injuncto apostolatus incumbunt officio, ani- marum nos convenit praecipue invigilare saluti, ut eas regum regi, qui nos illarum licet im- meritos voluit praeesse regimini, lucrafacere sua nobis cooperante gratia valeamus. Verum quia non est deo acceptum obsequium, quod sine fide praestatur, nec pervenitur operum aedificio ad salutem, quod supra firmitatem fidei non consurgit, ad propagandam eam et corro- borandam in mentibus omnium et specialiter regum et principum intentione tota omnique sollicitudine ac verbi et operis efficacia laborare debemus, ut christiana religione latius diffusa per orbem, patris aeterni filius multiplicatis servitoribus plenius honoretur. Sane tu olim cupiens de infidelitatis tenebris, quae postquam etiam renatus fuisti fonte baptismatis, oculos tuae mentis involverant, ad lumen catholicae fidei, sine qua nemo salvatur, et ad obe- dientiam ecclesiae Romanae non sine divina inspiratione redire, juramento praestito promisisti ecclesiae praedictae tamquam fidelis ejus filius obedire, ac fidem catholicam sicut alii ortho- doxi mundi principes observare; propter quod ecclesia eadem volens te in sui devotione congruis firmare favoribus et condignis gratiis confovere, personam tuam ad regalis dignita- tis apicem sublimavit, faciendo te inungi sacri crismatis oleo, tuoque imponi capiti regum diadema. Sed tu sicut ad audientiam nostram non sine cordis turbatione pervenit, tam spi- ritualium quam temporalium beneficiorum ipsius ecclesiae immemor, tantaeque gratiae prorsus ingratus, praestiti juramenti religione contempta id, quod circa obedientiam ejusdem ecclesiae ac praedictae observationem fidei promisisse dinosceris, observare postmodum non curasti in animae tuae periculum, ipsius injuriam fidei, ecclesiae praedictae contemptum et opprobrium Jesu Christi. Super quo tanto vehementius contristamur, quanto ferventius super omnia cor- dis nostri desiderabilia cupimus, ut cultus ejusdem fidei per orbem longius latiusque diffussus continuum auctore domino suscipiat incrementum. Volentes igitur apostolicis apud te super

Strana 55
Ottacarus II., rex Bohemiae 1253—1278. 55 hoc insistere monitis, et ad veritatem, quae Christus est, paternis te persuasionibus revocare, ac sperantes, quod te graviter contra deum et ejus ecclesiam deliquisse considerans condigne poeniteas et errorem tuum corrigere studeas per te ipsum, magnitudinem tuam monendam duximus attentius et hortandam, quatenus ad tuam memoriam revocans, quanto studio quan- taque sollicitudine circa exaltationem tuam sedes apostolica laboravit, considerans etiam, quod non ecclesiam, sed te ipsum decipis, tuum in hac parte promissum damnabiliter non servando, perditionis viam, qua graderis, non differas abjurare, et id quod de ipsius observatione fidei et praedictae ecclesiae obedientia juramento praestito promisisti, inviolabiliter observare procures, ita quod nos tuorum laudabilium operum odore percepto, multa exinde perfusi lae- titia, dulcia ipsius ecclesiae ubera, quae copiose dudum in multorum beneficiorum perceptione suxisti, tibi tuis exigentibus meritis affectuosius porrigamus. Alioquin venerabilibus fratribus nostris.. Olomucensi et .. Wratislaviensi episcopis literis nostris injungimus, ut te ad id per censuram ecclesiasticam appellatione remota compellant; invocato nihilominus contra te auxilio brachii secularis, non obstantibus aliquibus literis apostolicis, cujuscunque tenor is existant, per quas effectus praesentium impediri valeat vel differi, et constitutione de duabus dietis edita in concilio generali. Dat. Laterani idus Februarii pontif. anno tertio. Ex autogr. reg. liter. Alexandri pp. IV, anni III, epist. 110, in tabul. Vatic. — Boczek III, 232. 142) 1257, 13 Febr. Laterani. Alexander papa IV „Olomucensi et Wratislaviensi episcopis“ mandat, ut Danielem regem Rusciae, si promissa neglexerit adimplere, ad id per censuram ecclesiasticam compellant Dat. Laterani idus Februarii pontif. anno III. Ex autogr. regesto liter. Alexandri pp. IV, anni III, epist. 110 in tabulariis Vaticanis. copia auth. in Mus. Boh. — Boczek III, 234. 143) 1257, 13 Febr. In castro Pragensi. Ottakarus, qui et Premizl, dominus regni Boemiae etc. Bartholomeo custodi et cano- nico ecclesiae S. Petri Wissegradensis concedit „capellam nostram in monte sancti Stephani de Zlechov sitam, cum universitate juris patronatus, quod habemus in ipsa, et omnibus suis pertinentiis, agris, pratis, curtis, ortis, colonis, tam ibidem in Zlechov, quam in Cnesues et in Hlubocirp et alibi praesertim consensu adhoc et auctoritate venerabilis in Christo patris domini Nicolai Pragensis episcopi accedente, — in qua nihilominus capellanus et rector con- cessione progenitorum nostrorum et venerabilium episcoporum institutione annis pluribus exti- tisti, quod utique non sine matura deliberatione facere decrevimus, eo quod quandam terram in villa Vuritiz ultra Albeam a Praga remotam adjacentem civitati Luthomericensi civibus ejusdem contulimus civitatis, que, ut asseruisti, tibi annuatim marcam et dimidiam argenti solvebat. Sane ut a nostra beneficentia tamquam bene meritus copiosiorem gratiae conse- quaris effectum, te de hac vita migrante successores tui in eadem praebenda Wissegradenses canonici, pleno et eodem jure capellam praedictam cum juris patronatus honore et omnibus

Strana 56
56 Emler, Regesta Bohemiae. pertinentibus ad eandem pacifice semper obtineant et quiete, ita tamen quod quicquid ultra marcam argenti et dimidiam de proventibus ejusdem capelle perceperint annuatim, inde tuum annniversarium in vigiliis, missa, candelis, offertorio et in refectione canonicorum, vicariorum et pauperum peragant bona fide, ad quod utique faciendum est eisdem sufficienter provisum, eo quod redditus ejusdem capellae ad minus ad quatuor marcas argenti de praesenti annis singulis se extendunt ; eo salvo quod eadem capella debitis serviciis non fraudetur, et animarum cura in ea nullatenus negligatur; quod utique in animabus ponimus possessorum. Adjicientes, ut successores tui Wissegradenses custodes ad officium suum in civitate Pragensi in per- petuum obtineant duas tabernas medonis, unam ex predecessorum nostrorum et aliam ex nostra donatione, prout super hoc in autentico nostro privilegio plenius est expressum. — Hujus rei testes sunt: Smilo filius Heinrici de Sitavia, Wilhelmus filius Hroznatae, Benes filius Voconis de Benesov, Andreas de Wsecrhom noster subdapifer, Gerhardus plebanus Vienensis, Prisnoborius regni nostri notarius generalis, Pragensis et Wissegradensis canonicus, et alii clerici et laici. Acta sunt hec in castro Pragensi a. d. MCCLVII° idus Februarii, dat. per manus Wilhelmi et Arnoldi nostrae aulae notariorum. Ex orig. arch. capit. Wissegrad. 144) 1257, 13 Febr. Pragae. Nycolaus, episcopus Pragensis, Bartholomaeo custodi et canonico ecclesiae s. Petri Wissegradensis ad instantiam Premizl regis Boemiae confirmat „capellam in monte sancti Stephani de Zlechov sitam cum universitate juris patronatus et omnibus suis pertinentiis, secundum quod eandem tibi ad augmentum praebendae tuae Wissegradensis principali muni- ficentia et successoribus tuis in eadem praebenda Wissegradensibus canonicis pleno jure con- tulit et donavit." — Actum Pragae anno domini MCCLVII, idus Februarii, pontificatus nostri anno XVI. Ex inserto dipl. originali ann. 1258 in arch. capit. Wissegr. cop. Mus. Boh. 145) 1257, 26 Febr. In Puztimir. Bruno episcopus Olomucensis decidit litem inter monasterium Cellae s. Mariae Brunae et crucigeros s. Joannis de agris in Königsfeld. „Cum inter sororem Herburgim et conuen- tum Celle sancte Marie in Brunna ex vna parte et fratrem Ghedolfum magistrum hospi- talis sancti Johannis eiusdem loci super quibusdam decimis de Cuneghesveld ex altera no- mine ipsius hospitalis coram nobis questio uerteretur, tandem ambe partes — in nos — conuenerunt — Cognitis igitur iuribus utriusque partis sic — ordinauimus inter partes, quod predicte soror Herburgis et conuentus Celle sancte Marie prefato fratri G. magistro hospitalis sancti Johannis et suis successoribus et eornm nomine hospitali predicto sexaginta denarios nomine decime de aratura vna in Cuneghesueld, quam ibidem habent, sepedicte soror Herburgis et conuentus in festo s. Martini singulis annis soluant, hoc saluo, ut si de terra illa, de qua decime petebantur, plus est, quam aratura, dicte sorores et earum clau-

Strana 57
Ottacarus II, rex Bohemiae 1253—1278. 57 strum secundum extimationem et ratam predicte solutionis, eidem hospitali de superfluo vnius arature, decimas in eodem termino soluere teneantur. — Act. in Puztimir IV kal. Martii a. d. MCCLVII° presentibus his testibus : Bartholomeo archidiacono Olomucensi, ma- gistro Johanne archidiacono Prerouensi, Heydolfo archidiacono Opauiensi, magistro Stephano, Alexio canonicis Olomucensibus, Friderico vicario s. Mauritii in Olomuz, et aliis. Ex orig. in arch. S. J. Brun. Boczek III, 235. 146) 1257, 5 Apr. Laterani. Alexander papa IV fratri Bartholomaeo de Boemia ord fr. Min.“, facultatem conce- dit absolvendi a sententia canonis. — „Ut commissum tibi officium praedicandi verbum cru- cis contra Litvanos, Jatuenzenos et Ruthenos ac alios paganos et schismaticos illarum par- tium prospere auctore domino in tuis manibus dirigatur, absolvendi a sententia canonis juxta formam ecclesiae per te ac alios fratres tui ordinis ad hoc idoneos illos, qui contra prae- dictos assumserint signum crucis, dummodo in personis propriis votum hujusmodi prosequan- tur, auctoritate tibi praesentium concedimus facultatem, proviso quod hujusmodi excommuni- cati super hoc satisfaciant, ut tenentur, et injuncto eis a te vel a fratribus ipsis, quod de jure fuerit injungendum. Dat. Laterani nonis Aprilis pontif. anno tertio. Ex autogr. reg. liter. f. r. Alexandri pp. IV., anni III, epist. 310, in tabul. Vatic. — Boczek III, 237. 147) 1257, 15 Apr. Laterani. Alexander papa IV hortatur universos Christi fideles, "quatenus ad ecclesiam b. Mariae in Capliz Pragensis diocesis imploraturi a domino veniam delictorum in humilitate spiritus accedatis. Nos enim — omnibus vere poenitentibus et confessis, qui cum debita reverentia illuc in assumptione b. Mariae virginis et apostolorum Petri et Pauli festivitatibus ac in omnium sanctorum commemoratione accesserint, annuatim quadraginta dies de injunctis sibi poenitentiis relaxamus.“ Dat. Laterani XVII kal. Maii pontif. anno tertio. Ex autographo regesto literarum f. r. Alexandri pp. IV, anni III. epist. 272, in tabulariis Vaticanis. 148) 1257, 15 Apr. Laterani. Alexander papa IV universis Christi fidelibus injungit, „quatenus ad ecclesiam s. Catherinae in Lazice Prag. dioc. imploraturi a domino veniam delictorum in humilitate spi- ritus accedatis. Nos enim — poenitentibus et confessis, qui cum debita reverentia illuc in festo ipsius sanctae et die dedicationis ejusdem ecclesiae accesserint, annuatim quadraginta dies de injunctis sibi poenitentiis relaxamus. Dat. ut supra. Ex autogr. reg. lit. Alexandri pp. IV, anni III, epist. 273, in tabul. Vatic. copia authent. in Mus. Boh. 149) 1257, 15 Apr. Laterani. Alexander papa IV „abbati et conventui monasterii de Mileuzk, Praemonstr. ordinis, Prag. diocesis“, indulget, ut ecclesiae ipsius collecta vel tallia sive procuratio imponi nequeat. — „Significastis siquidem nobis, quod vos quandam parochialem habetis ecclesiam infra septa 8

Strana 58
58 Emler, Regesta Bohemiae. vestri monasterii, quae ad vos pleno jure noscitur pertinere, in qua etiam per idoneam per- sonam ipsius monasterii fecistis a tempore, cujus non existit memoria, et facitis deserviri, et ejusdem proventus sustentationi vestrae totaliter deputatis, pro qua sicut et pro ceteris posses- sionibus vestris collectas et tallias ac procurationes, si quae vobis per legatos et nuntios sedis apostolicae seu per diocesanum vestrum vel per quemcunque alium imponuntur, aut a vobis etiam exiguntur, persolvitis et hactenus persolvistis. Nos igitur vestris supplicationibus in- clinati, ut per praedictos seu quoscunque alios eidem ecclesiae singulariter collecta vel tallia sive procuratio imponi nequeat aut exigi ab eadem, nec vos ad exhibitionem ipsarum pro dicta ecclesia specialiter compelli possitis, veris existentibus supradictis auctoritate vobis praesen- tium indulgemus.“ Dat. Laterani XVII kal. Maii, pontif. anno tertio. Ex autogr. reg. liter. f. r. Alexandri pp. IV, anni III, epist. 270, in tabul. Vatic. cop. aut. in Mus. Boh. 150) 1257, 16 Apr. Viennae. Transactio inter Wochonem de Rosenberch, mareschalcum Bohemiae, et Ottonem episcopum Pataviensem de castro Haichenbach. — Wocho de Rosenberch notum facit, termi- natum fuisse per quinque viros arbitros sub hac forma: "quod idem dominus episcopus da- bit mihi centum et quinquaginta libras denariorum viennensium et duodecim marcas argenti infra nativitatem domini proxime nunc venturam, vel conferet mihi vice dictarum centum et L librarum viginti librarum redditus, si medio tempore vacare ceperint. Si autem praedictae centum et L libre mihi assignate fuerint et non redditus, conparabo pro illis viginti libris redditus, vel tantundem de meis proprietatibus dabo ecclesiae Pataviensi in proprium et illas a praedicto domino episcopo recipiam titulo feodali. Castrum autem in Haichenpach cum omnibus, quae apud Rudlinum de Haichenpach comparavi, eidem restituam integraliter in in- stanti, nec de cetero ibi vel alibi in comitia vel districtu Pataviensis ecclesiae aliquid comparabo vel acquiram sine speciali licentia domini episcopi et consensu nec munitiones aliquas faciam, et fidelitatem eidem ecclesiae vel episcopo perpetuo observabo, nec eam vel eum in aliquo molestabo. Ministeriales etiam et alios fideles ipsius ab ecclesia ad meum servitium non vocabo nec traham aliquomodo, nec fovebo eos in suum et ecclesiae dispendium. Sed si ali- quis gratiam suam demeruerit, illum sibi amicabiliter sine dampno ecclesiae, in quantum po- tero, reformabo. — Dat. Viennae a. d. MCCLVIII, XVI kal. Maii. Monum. Boica XXIX, pars II. p. 136. 151) 1257, 17 Apr. Laterani. Alexander papa IV, Bartholomaeo lectori de Brunna et Lamberto dicto Teotonico, fratribus ordinis fratrum Minorum, Olomuc. et Prag. diocesis,“ committit officium inquisitorum haereticae pravitatis in partibus regni Boemiae et confiniis Poloniae. — "Quia in aliquibus partibus regni et dominii carissimi in Christo filii nostri . . illustris regis Boemorum et Polo- niae confiniis adeo infidelitatis error invaluit, quod ibi quam plurimi a via veritatis prorsus aversi mentes, per devium falsitatis, pestiferas ad concutiendum orthodoxae murum fidei ma- chinas construebant, molientes ipsum fallacium argumentationum impulsibus demoliri, sedis

Strana 59
Ottacarus II, rex Bohemiae 1253—1278. 59 apostolicae diligentia contra talium dolosam astutiam, ne diffusus serperet morbus ipse, re- medium adhibuit opportunum, instituens illic viros idoneos, quorum honesta conversatio exem- plum tribueret puritatis et erudita labia doctrinam funderent salutarem, ut sacro ipsorum ministerio praefatae partes ab hujusmodi contagiis purgarentur. Et licet horum ducatu (sic) homines partium earumdem in rectam semitam sint directi, et per hoc multis sit ibidem peri- culis obviatum, cupientes tamen anxie, ut negotium inibi fidei jugi profectu, elisis omnino erroribus, fortius convalescat, vigilare ad haec per nos et alios, prout solertius possumus, non cessamus, et modo circa id ipsum eo studemus attentius, quo dictum regem ferventiorem sen- timus ad idem negotium efficaciter promovendum, quare habita deliberatione providimus ibidem ad praesens personas aliquas circumspectas pro tanto negotio deputare. Quia igitur de sollicitudine, prudentia et industria vestra firmam in domino fiduciam obtinemus, vos tamquam inter alios praeelectos, in eisdem partibus ad instantiam praefati regis ad hoc duximus deputandos, discretioni vestrae per apostolica scripta districte praecipiendo mandantes, ac in remissionem vobis peccaminum injungentes, quatenus in caritate dei, hominum timore postposito, virtutem, spiritus induentes ex alto, inquisitionis officium contra haereticos ad extirpandam de praedictis partibus haereticam pravitatem sub spe mercedis aeternae totis as- sumentes affectibus sic efficaciter prosequi studeatis, ut per sollicitudinis vestrae prudentiam de ipsis radix iniquitatis haereticae succidatur, et vinea domini exterminatis vulpeculis, quae perversis moribus demoliuntur eandem, fructus afferat catholicae puritatis; facientes vobis quaternos et alia scripta, in quibus inquisitiones factae contra haereticos et processus contra ipsos habiti continentur, a quibuslibet detentoribus assignari. Si quos autem de pravitate praedicta culpabiles inveneritis vel infectos seu etiam infamatos, contra ipsos, nisi examinati absolute velint mandatis ecclesiae obedire, nec non et receptatores, defensores et fautores eorum, juxta sanctiones canonicas auctoritate apostolica, hominum metu divino timori post- posito, procedere procuretis, invocato ad hoc, si opus fuerit, auxilio brachii secularis. — Si vero aliqui ex haereticis ipsis haeretica labe penitus abjurata, redire voluerint ad ecclesiae unitatem, eis juxta formam ecclesiae absolutionis beneficium impendentes, injungatis eisdem, quod injungi talibus consvevit; proviso solerter, ne simulata conversione redeant fraudulenter, et vos imo potius se ipsos fallentes, sub agni specie gerant lupum. Ut ergo commissi vobis officii debitum libentius exequamini, committendi citationes, testium examinationes, cum de praedicto crimine ac ipsius circumstantiis duxeritis inquirendum, et sententiarum denuntiationes, quas in quoslibet hac de causa tuleritis, plenam vobis concedimus facultatem; non obstante si religiosis quibuslibet quod causarum vel negotiorum commissiones minime teneantur sus- cipere, quodque excommunicari vel interdici aut suspendi nequeant, a sede apostolica sit in- dultum. Sed quia in tam gravi crimine cum multa oportet cautela procedi, ut in reos sine ullo proferatur errore durae ac dignae severitas ultionis, volumus et mandamus, ut vos, vel quos ad hoc duxeritis deputandos, in examinatione testium, quos recipi super crimine praedicto ipsumque contingentibus oportuerit, adhibeatis vobis duas religiosas et discretas personas, sub quarum praesentia per viros idoneos fideliter eorum testium deposita conscri- bantur. Ceterum cum aliqui fuerint judicandi haeretici, vel incarcerationis poena perpetuae 8*

Strana 60
60 Emler, Regesta Bohemiac. alicui pro hujusmodi crimine infligenda, ad id de diocesanorum vel vicariorum suorum, si ipsi diocesanis absentibus praesentes fuerint, consilio procedatis, ut in tantae animadversionis ju- dicio non postponenda pontificum auctoritas intercedat. Verum ut praedicta possitis utilius et liberius exercere, vobis largiendi viginti vel quadraginta dierum indulgentiam, quotiens op- portunum videritis, omnibus poenitentibus et confessis, qui ad vestram convocationem propter hoc faciendam accesserint, plenam tenore praesentium concedimus facultatem. Vobis siquidem pro hujusmodi negotio laborantibus et omnibus personaliter vobis assistentibus in eodem illam peccatorum veniam indulgemus, quae succurentibus terrae sanctae in generali con- cilio est concessa. Illos vero, qui ad impugnandum haereticos, fautores et receptatores ac defensores eorum vobis ex animo auxilium, consilium praestiterint vel favorem, de omnipo- tentis dei misericordia et bb. Petri et Pauli apostolorum ejus auctoritate confisi, tres annos de injuncta sibi poenitentia relaxamus; et si qui ex hiis in prosecutione hujusmodi negotii forte decesserint, eis peccatorum omnium, de quibus corde contriti ac ore confessi fuerint. plenam veniant indulgemus. Compescendi quoque monitione praevia per censuram apostolicam appellatione postposita praedicatores quaestuarios a praedicationis officio, quod ad ipsos nul- latenus pertinet, quorum interest tantum caritativa subsidia simpliciter petere, ac indulgentiam, si quam forte habent, exponere, liberam vobis tribuimus facultatem. Quod si non vobis ambo etc. Dat. Laterani XV kal. Maii, pontif. anno tertio. Ex autogr. reg. literar. f. r. Alexandri pp. IV, anni III, epist. 365, in tabulariis Vatic. — Boczek III, 238. 152) 1257, 17 Apr. Laterani. — Alexander papa IV „abbati de Porta Apostolorum ordinis S. Benedicti Prag. dioc. Wratislauiensi et .. Olomucensi decanis" litem inter magistram et sorores ecclesiae de Sowez et fratres hospitalis Jerosolymitani in Boemia committit decidendam. — "Dilectae in Christo filiae . . magistra et sorores ecclesiae de Sowez nobis significare curarunt, quod . . magister et fratres hospitalis Jerosolimitani in Boemia ea occasione dumtaxat, quod ipse aliquando eorum signum de ipsorum voluntate in suis portarunt vestibus, licet quod eorum ordinem profiteri nolebant, semper fuerint protestate, et adhuc eorundem fratrum vel alterius ordinis observantiam minime sint professae, dictorum fratrum profiteri ordinem et obedientiam sibi praestare ipsas conpellunt invitas, eas occasione hujusmodi laboribus et expensis multipliciter aggravando. Quocirca discretioni vestrae per apostolica scripta mandamus, quatinus vocatis qui fuerint evocandi, et auditis hinc inde propositis, quod canonicum fuerit appellatione post- posita statuatis etc. — Dat. Laterani XV kal. Maii, pontif. anno tertio. Ex orig. arch c. r. aul. Vind. 153) 1257, 23 Apr. In Lintza. Otthacharius rex oc. promittit fide data „domino et amico venerabili Pataviensi epis- copo assistere contra duces Bavariae totis viribus, dum vivemus, civitates et castra nostra sibi ad ejus beneplacitum in isto negotio patula facientes, nec in faciendis treugis, vel con- cordia specialiter cum dictis ducibus quicquam attemptabimus, nisi praedictus dominus epis-

Strana 61
Ottacarus II, rex Bohemiae 1253—1278. 61 copus Pataviensis treugis paci vel concordiae sit inclusus et sua una cum nostris negotiis terminemus.“ — Testes: Henricus de Schovmberch, Otto comes de Hardhecke, Wokcho de Rosenberch, Wichardus de Tyrna, Otto de Meyssowe, Chonradus de Zekkingen, Chadoldus Orphanus, Hardmarus de Lichtenwerde et alii plures. Dat. in Lintza a. d. MCCLVII, IX kal. Maji. Monum. Boica XXIX p. 2. pag. 109. 1. — Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 240. 154) 1257, 23 Apr. In Lintza. Otto, ecclesiae Pataviensis episcopus, promittit „domino et amico dilecto, O(ttacaro) illustri duci Austriae assistere fideliter contra ducem Bawariae totis viribus, dum vivemus; civitates et castra nostra sibi ad ejus beneplacitum in isto negotio patula facientes" etc. (In simili ut supra.) Datum in Linza a. d. MCCLVII, IX kal. Maji. Mon. Boica, vol. XXIX, pars II, pag. 109. — Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 241. 155) 1257, 30 Apr. In Igla. Bruno Olomucensis ecclesiae episcopus consecrat ecclesiam parochialem s. Jacobi Igla- viae et dotem eius describit. — „Notum facimus oc., quod obtentu et precibus conuentus ec- clesiae Siloensis et ciuium in Igla, pridie calendas Maii, feria quinta pentecostes — ad laudem et honorem dei, s. quoque Jacobi apostoli et s. Marie Magdalene, chorum parochialem et altare summum, nec non in medio ecclesie altare vnum ad honorem s. Nicolai, et aliorum plurimorum dedicauimus sanctorum. De anniuersario siquidem die dedicationis taliter ordinantes, vt eius- dem chori et altaris summi dedicatio feria tertia pentecostes annis singulis peragantur, se- quenti vero die dedicatio altaris s. Nicolai; et omnibus vere confessis et contritis, deuotionis affectu tunc inibi congregatis, quadraginta dies de iniuncta eis penitentia, et sequenti die to- tidem dies ad altare s. Nicolai — relaxamus. Porro — dotes ipsius ecclesie cum ambitu ex terminis parochie attinentibus hoc modo, sicut in priuilegiis principum inuenimus, fecimus circumscribi. Quorum hec sunt nomina: Pobicozel, Borischow, Wincenow, Kossow, Bolemilziz, Dobresowiz, Porez, Lehotka, Stibor, et alterum Stibor, Bukow, Zmierzna, et secundum Zmierzna, Sareh, molendinum, allodium cum suis agris. Decima vero hebdomada de theloneo. In quo pago seu ambitu iam scripto, per omnes villas adiacentes iam cultas seu in posterum colen- das plene decime de omni grano parochie iam dicte in sustentationem plebani, ab eorum cultoribus in perpetuum annis singulis persoluentur. Quibus e conuerso plebanus hec reci- piens baptismum, sepulturam, nec non omnia ecclesie iura tenebitur exhibere.“ — Acta hec sunt anno gratie MCCLVII, datum in Igla pridie calendas Maii. Boczek III, 241 156) 1257, 7 Maii. In Priwiz. Bruno episcopus Olomucensis confirmat ecclesiae in Priwiz dotem et decimas. „Officii nostri debitum exercentes — in dono consecrationis ecclesie de Priwiz in honore s. Johannis baptiste dedicate, cuius dotem et decimas integras omnis annone, magnas et mi-

Strana 62
62 Emler, Regesta Bohemiae. nutas, villarum, uidelicet de Priwiz, de Prenwiz uero, et de Topolan, de octo laneis integras decimas omnis annone, de Yuuans etiam de quolibet laneo per quinque capecias omnis annone, de Szetes autem et de Boronawiz boemicales decimas, de quolibet laneo per tria capecia, et omni iure parrochiali spectantes inuenimus ad ecclesiam supradictam, asserentibus ita esse et fuisse multis temporibus retroactis uiris fide dignis eiusdem ecclesie plebesanis. Nos vero — decimas integras et minutas villarum predicarum — debere — pertinere ad prenominatam ecclesiam in Priwiz — confirmamus . . . Dat. a. d. Millesimo ducentesimo LVII, nonis Mai, in loco ante dicto. Ex orig. arch. Melit. Pragae, Boczek III, 242. 157) 1257, 9 Maii. In Noua ciuitate. Otacharus dom. reg. Boemiae oc. confirmat monasterio in Lylienvelde bona et privi- legia a fundatoribus monasterii eiusdem, Liupoldo et Friderico ducibus Austriae, ipsi con- cessa, ex quibus quaedam privilegio suo insert. Inter testes: Shastilo, Benesso castellanus de Znoym, Genzo de Tobleins, Zmylo de Pylka, Marquardus de Donwiz, Andreas dapifer Boemi. Acta sunt hec in Noua ciuitate a. d. MCCLVII, septimo id. Maii, indiccione XV, dat. per manus mag. Arnoldi notarii. Lorenz, Deut. Gesch. im 13. u. 14. Jahrh. I, 450. 158) 1257, 2 Jun. Bruno episcopus Olomucensis designat dotem ecclesiae de Cheyze eique indulgentias concedit. „Nouerit oc., quod nos dotem ecclesie in Cheyze, quam post fugam Cumanorum — consecrauimus, coram nobis in ipsius consecratione nominatam — scripto presenti fecimus annotari; videlicet mansum unum lib erum et solutum ad curiam et allodium plebani et alium mansum censualem et seruilem in omnibus eidem ecclesie et plebano. Item tertiam partem decimarum vini et frumenti de eadem villa Cheyze, et de villa Capaniz, que ad eandem iure parrochiali spectat ecclesiam, et tertiam partem decime agnellorum. Has decimas plebanus ipsius ecclesie, quicumque pro tempore fuerit, percipiet annuatim . . . Et ut eadem ecclesia congruis frequentetur honoribus, — omnibus uere penitentibus et confessis, qui ad eandem in aniuersario dedicationis sue deuote ac humiliter accesserint, — quadraginta dies de iniuncta sibi penitentia — relaxamus. — Act. IIII nonas Junii a. d. Millesimo ducentesimo LVII con- secrationis nostre anno decimo. Ex orig. in arch. mon. Tišnovic. Boczek III, 243. 159) 1257, 16 Jun. Viterbii. Alexander papa IV "ministris et aliis fratribus Boemiae, Poloniae et Austriae, praedi- cantibus verbum crucis ordinis fratrum Minorum“, ne quis crucesignatos a voto absolvere praesumat. — "Lecta nobis vestra petitio continebat, quod licet vos de mandato apostolico contra Litwanos, Jatuerzanos et alios paganos illarum partium praedicaveritis verbum crucis, et ad exhortationem vestram multi fideles signo vivificae crucis assumpto proponant in brevi

Strana 63
Ottacarus II, rex Bohemiae 1253—1278. 63 contra paganos eosdem cum dei adjutorio proficisci: quidam tamen potius ardore avaritiae, quam pietatis zelo succensi, nonnullos de crucesignatis eisdem obtentu pecuniae, quam ab ipsis recipiunt, a voto crucis absolvunt pro suae libito voluntatis, asserentes, se habere super hoc a sede apostolica potestatem, propter quod hujusmodi negotii prosecutio in dispendium christianae fidei non modicum impeditur. Quare fuit ex parte vestra nobis humiliter suppli- catum, ut super hoc providere de opportuno remedio curaremus. Nos igitur vestris supplicatio- nibus inclinati, ne quis de cetero crucesignatos eosdem absque nostro speciali mandato tali- ter absolvere praesumat, auctoritate praesentium districtius inhibemus. Nulli ergo etc. nostrae inhibitionis etc. Dat. Viterbii XVI. kal. Julii pontif. anno tertio. Ex autogr. reg. liter. f. r. Alexandri pp. IV, anni III, epist. 346, in tabulariis Vatic. — Boczek III, 244. 160) 1257, 19 Jul. In Lilenvelt. Ottacharus, dom. reg. Boemiae oc. confirmat monasterio in Lilenwelt privilegium Friderici imperatoris Rom. II d. dto Patav. XVIII kal. Jul. a. d. MCCXVII. Dat. in Lilen- velt XIIII kal. Aug., indic. XV, per manus mag. Arnoldi a. d. MCCLVII. Lorenz, Deut. Gesch. im 13. u. 14. Jahrh. I, 454. 161) 1258, 8 Aug. Viterbii. Alexander papa IV fratri Bartholomaco de Bohemia eiusque sociis ordinis fratrum Minorum praedicantibus contra paganos in Lethowia et Gotwezia interdicit, ne in Bohemia, Polonia, Morauia, Pomerania, terris subsidio Lyuonie ac Pruscie a pontificibus Romanis depu- tatis, verbum crucis contra paganos et alios infideles predicent. Dat. Viterbii VI idus Aug. pontificatus anno tertio. Voigt, Cod. dip. Prus. I, 109. 162) 1257, 14 Oct. Brunae. Decisio litis inter monasterium de Rusch et Ludmillam et Marquardum de Castello. — „Nos Theodericus, abbas Zaburdewicensis, Nicolaus Olomucensis ecclesie prepositus, magister Joannes Prerouiensis archidiaconus, et Otto plebanus s. Jacobi in Brunna notum oc., quod, cum causa, que vertebatur inter Gotfridum, prepositum de Rusch, ex una parte, et dominam Lutmillam et filium eius Marquardum de Castello, sito circa Rusch, ex altera, super iure- patronatus et decimis et duobus mansis, sitis in Altenrusch, ad claustrum dominarum in Rusch pertinentibus, coram — d. B(runone), Olomucensi episcopo, esset aliquamdiu agitata, tandem in nos tamquam in arbitros — committebatur — terminanda. — Nos itaque — taliter decreuimus esse statuendum, quod iuspatronatus parochie de Altenrusch ad prefatam dominam Lutmillam et eius filium Marquardum prenominatum eorumque successores debeat in perpetuum pertinere, claustrales quoque, qui ibidem perpetuo de Rusch fuerint instituendi, percipient decimas maiores et minores a plebesanis suis, tantum in ipsa villa Altenrusch, quibus, sicut et aliis plebesanis suis, sacramenta ecclesiastica administrabunt. Unum de pre- dictis duobus mansis doti ecclesiae in Altenrusch assignando; reliquus vero mansus cum om-

Strana 64
64 Emler, Regesta Bohemiae. nibus prouentibus dicto preposito et claustro de Rusch cum decimis paruis et magnis de villis infra nominandis iam ammodo pertinebit. Quarum hec sunt nomina: Marquardiz et Woykowiz, Schytech Maior et Minor, Paffendorp et Schedelethiz, Olschowe et Rzymove, Lu- polze et Wessele. Acta sunt hec a. o. MCCLVII in die Kalyxti pape Brunne in ecclesia sancti Michaelis. Ex orig. confir. Brunonis episc. Boczek III, 245. 163) 1257 15, Oct. In Plaz. Premizl dominus regni Boemie oc. locat munitionem seu oppidum Hradiště contra terminos Ungarorum. „Hinc est quod ad petitionem . . . Hartlibi abbatis et conuentus monasterii Weligradensis Cysterciensis ordinis, in quorum hereditate contra terminos Vn- garorum munitionem vnam seu oppidum pro necessitate ac conseruatione terre nostre preparari et edificari ivssimus, dantes in mandatis — d. Brvnoni Olomucensi episcopo, Heinrico de Lichtenstein, Wilhelmo de Hvstopetz, Parduzzoni camerario, Zodemiro fratri suo, et Johanni de Wissenowe iudici nostro, — ut taliter ordinare procurarent, quod eiusdem oppidi locatio prefatis conuentui et monasterio Weligradensi non preiudicialis nec in aliquo existeret onerosa, omnia per eosdem fideles nostros circa locationem eandem ordinata et statuta, ne ipsi exinde processu temporis ullum sentiant periculum et iacturam, excellentie nostre cura- uimus priuilegio communire, omnem ordinationem ipsorum et statuta singula instructi plenius per ipsos presentibus exprimi facientes: videlicet quod ad insulam, in qua sita est capella s. Georgii, que pre ceteris in illo districtu ad construendam munitionem omnium predictorum fidelium nostrorum iudicio aptior videbatur, tam homines nostri de Conowiz quam ho- mines monasterii Weligradensis de ipsa forensi villa Weligrad, cum pro omnibus sit la- tus et capax locus ille, simul debeant se transferre, et quod census arearum, in quibus tam nostri quam monasterii residebunt homines, eidem monasterio cum fundus ad ipsum spectet annis singulis persoluatur, et quod omnia in aquis, molendinis, piscationibus, siluis, pratis et agris et quibuslibet aliis, de quibus conuentus Weligradensis docere poterit no- mine dicti monasterii, teneat et possideat iure tali eodemque libertatis titulo, sicut hac- tenus dinoscitur possedisse, et quod ratione locationis huius nichil circa talia in preiu- dicium monasterii debeat immutari. Forum rerum venalium in eodem oppido nouo duobus diebus qualibet seruabitur septimana, vno eodemque die, sicut in ipsa forensi villa Weligrad hactenus est seruatum, et ipso die omnia, que prouenire poterint, cedent monasterio iure fori ; alio die, sicut in Conowiz hactenus est seruatum, et illo die fori omnia, que prouenient, nobis cedent. Ceterum omnia, que hominibus nostris de Conowiz circa eadem bona nostra in pascuis et lignis sunt communia, erunt exnunc hominibus de Weligrad simul cum ipsis communia. Et e conuerso homines nostri de Conowiz in omnibus hiis simili cum hominibus de Weligrad circa bona monasterii communitate gaudebunt. Item quandocunque steuram per ciuitates et oppida nostra tantum recipere uoluerimus, tunc homines monasterii in eodem nouo residentes oppido, nichil soluent nobis ; sed quando generalem stevram per totam ter- ram et singulas villas nobis placuerit recipere, tunc et ipsi nobis cum aliis soluere tene-

Strana 65
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 65 buntur, sed in omnibus aliis ad monasterium et conuentum plenum habebunt respectum, quemadmodum hactenus habuerunt. Et ut magis in locatione tali dicti fideles nostri eidem prouiderent monasterio, decreuerunt et statuerunt, quod tam ex parte nostri quam monasterii et conuentus in eodem oppido esse debeat vnus ivdex instituendus non per nos sed per con- uentum, qui nichilominus nobis de ivdicio, de foro, de culpis hominum nostrorum et omnibus aliis, que nos contingent, et conuentui de hiis omnibus, sicut ipsum contingunt, ab hominibus svis fideliter respondebit. Prefatum etiam monasterium et conuentus in oppido sepedicto ius patronatus ecclesie obtinebunt. — Act. in Plaz idvs Octobris, a. d. millesimo CCLVII, in- dictione XV, presentibus hiis testibus: vener. d. Brvnone, Olomucensi episcopo, abbate Hein- rico de Plaz, Wilhelmo et Arnoldo protonotariis nostris, Geros bvrgrauio Pragensi, An- drea dapifero, Heinrico de Cekking, Heinrico de Lihtenstein, Wilhelmo de Hvstopetz, Par- dvzone et Zvdomiro fratre suo, Johanne de Wissenowe, Hadmaro de Lichtenwerd, Cvnone et Zmilone fratre suo, Vlrico de Costel, et aliis quam plurimis. Ex orig. in arch. mon. Welehradensis Boczek III, 246. 164) 1257, 24 Oct. In Plaz. Premizl, dom. regni Boemorum oc., monasterio Plazensi confirmat immunitatem ab- judiciis provincialibus. — „Sicut pater noster homines improbos — ecclesiam Placensem et suos fratres, nec non et eorum homines ad judicia extraordinaria pertrahentes cohercuit, — ita et nos ne tale aliquid a nostris judicibus et beneficiariis in posterum praesumatur, unde possit eorumden fratrum pax et tranquillitas perturbari, ut nec in Pilzen, nec in Misa, nec in Ra- covnik, nec in alio ullo loco coram quopiam in seculari judicio nisi coram abbate loci seu coram nostra serenitate aut coram eo, cui nostras vices super hoc commiserimus speciales, valeant conveniri, et ne dictae ecclesiae Placensis homines sive involuntarie a se ipsis, sive per violentiam ab aliis vulneratos se judicibus et beneficiariis praedictis praesentent, reddimus absolutos; et pecuniam ipsis consvetudinarie judicibus pro huiusmodi vulneratione solvendam auctoritate praesentium in perpetuum magnifice indulgemus.“ — Testes sunt: Bavwarus de Strakoniz maior camerarius, Jaros castellanus Pragensis, Cece, Rathmirus et frater suus Bovzlaus, Andreas dapifer, Zobehird, Brezislaus, Bittroldus, Iwanus, Hirzo, Wocco, Paulicus, Dobrohost suppani et alii quam plures milites et servientes. Acta autem sunt haec anno ab incarnatione domini MCCLVII, indictione quinta decima, datum in Plaz per manum magistri Willehelmi tunc prothonotarii nostri, nono kalendas Novembris. Ex orig. arch. c. r. aul. Vind. — Hormayr Taschenb. 1840, 450. 165) 1257, 5 Nov. In Scedelicz. Zmilo de Lichtenburch decimas ex argentifodinis suis Sedlecensi. Sarensi et Hradi- sstensi monasteriis confert. „Notum esse oc, quod nos inter gradus ordinum Cisterciensem ordinem speciali fauoris intuitu proseqventes — decimas omnium reddituum et prouentuum, quos de argenti fodinis in Brode, Biela, Zlappanis et Priemeslaves, immo eciam vbicunque per omnes partes hereditatis nostre cultura montivm fuerit, recipimus, vel heredes nostri 9

Strana 66
66 Emler, Regesta Bohemiae. receperint in futurum, cum assensu filii nostri Heinrici et fratris nostri Tzastezlai ordini pre- fato in elemosynam erogamus, assignantes terciam partem earundem decimarum conuentui et fratribus de Scedelitz, terciam partem in Gredish et residuam terciam partem in Sara, vt ipsam de manu nostra, quandiu vixerimus, et ab heredum nostrorum manibus, postquam car- nis debitum impleuerimus, suscipiant annuatim.“ — Testes: capellani nostri: Heinricus, Jaco- bus et Valentinus; Bohuzlaus miles de Chuochel, Jurshik de Jenikow, Petrus de Zkrechlebe, Zacharias de Konitz, Massuna de Vzthie, Laurentius de Ledeiz, Swezsth de Dedijz, Bohus- laus de Boyman, Zulezlaus de Boyman, Beneda de Marquardicz, Petrus de Ostirhoe, Hous de Wie- czemlicz, Radosta de Thurkowicz, Gallus de Yporiticz, Marquardus de Clessicz, Lvtherus de Zvchodol, et alii. Dat. in Scedelicz a. ab incar. d. MCCLVII quinto die intrante mense Novem. Ex orig. mon. Sar. Boczek III, 248. 166) 1257, 9 Nov. Viterbii. Alexander papa IV rescribens ad Sibertum canonicum Wratislawiensem, confirmat definitivam sententiam, quam Octavianus diaconus cardinalis in lite per priorem Praedicatorum Olomuc. inter praefatum Sibertum et Ratiborium clericum de praebenda ecclesiae Wratisla- wiensis disquisita tulit. Dat. Viterbii V idus Novembris a. d. M°CC'LVII°. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 363. 167) 1257, 23 Dec. Laterani. Alexander papa IV abbatibus de Placz et de Ossek mandat, ut bona praepositurae Wissegradensis illicite alienata ad proprietatem praedicte praepositurae studeant revocare. — „Ad audientiam nostram noveritis pervenisse, quod tam dilectus filius Wladeslaus, prepositus ecclesiae Wissegradensis, capellanus noster, quam predecessores ipsius, et alii etiam terras, possessiones, decimas, jura, jurisdictiones et alia bona prepositure eiusdem ecclesie quibusdam clericis et laicis ex eis perpetuo, quibusdam vero ad eorum vitam, et quibusdam ad non modicum tempus sub certo censu et sine censu etiam concesserunt, datis super hoc literis penis adiectis et interpositis iuramentis. Quorum aliqui super hoc confirmationis literas in forma communi a sede apostolica impetrarunt in prepositurae predicte preiudicium et gravamen. Quia igitur nostra in- terest, lesis ecclesiis subvenire, discretioni vestre per apostolica scripta mandamus, quatenus ea, que de bonis prefate prepositure praedictis modis vel alias illicite alienata inveneritis, vel distracta ad ius et proprietatem eiusdem prepositure dictis literis penis et iuramentis nequaquam obstan- tibus studeatis legitime reuocare etc. — Dat. Laterani X kal. Januarii pontific. anno tertio. Ex orig. arch. c. r. aul. Vind. 168) 1257. Pragae. Henricus magister hospitalis Wratislawiensis promittit oboedientiam magistro hospi- talis s. Francisci Pragensis. — „Ego frater Henricus magister hospitalis sancte Elizabeth in Wratiziauia ordinis Cruciferorum stellatorum hospitalis sancti Francisci in Praga vna cum ratribus meis spontanea uoluntate recognoscimus, quod de domo hospitalis sancti Francisci

Strana 67
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—2178. 67 Pragensis domus nostra et congregacio fratrum fundata sit et originem acceperit. Nam frater Albertus condam magister hospitalis sancti Francisci Pragensis hospitale nostrum sancte Elizabeth in Wratizlauia a domina Anna ducissa Zlezie eiusque filiis duce Bolezlao, Henrico, Conrado, Wladizlao constructum et dotatum et libere ab eisdem oblatum accedente consensu venerabilis patris domini Thome Wratizlauiensis episcopi recepit nomine suo et fratrum suorum ad sustentacionem pauperum et infirmorum decumbentium in eodem hospitali. Ibique fratres instituit sub sua obediencia suique ordinis regula et sorores deo et infirmis perpetuo serui- turos. Ab illo quoque tempore usque nunc sine omni contradictione fratres atque sorores signum nostre domus et habitum portantes et eandem regulam obseruantes et a prefato ma- gistrô Alberto eiusque successoribus regebantur in instituendo ac destituendo magistrum ab eisdem electum canonice confirmando, uisitando, corrigendo et reformando ea, quae secundum regulam beati Augustini fuerint reformanda. Ego eciam Henricus nunc magister hospitalis Wratizlauiensis a fratre Conrado tunc magistro et C. priore hospitalis sancti Francisci Pragensis in eodem sum canonice institutus. Ideoque ad debitam obedienciam atque re- uerenciam vna cum fratribus meis me confiteor obligatum sepe dicto magistro, eiusque suc- cessoribus hospitalis sancti Francisci Pragensis. In cuius rei argumentum presentem cartam sigillo nostro speciali duximus roborandam. Datum Prage anno incarnacionis dominice M°CC°L° VII, Idus (sic) quinta decima indictione. Ex orig. in arch. crucif. cum rubea stella Pragae asservato. 169) 1257. Lezchow. R(atmirus), burgravius de Phrimberch, monasterium Pontis Bohemici ex injuncto re- gis Boh. in tutelam suam recipit. — „Inter ceteras sollicitudinis nostrae curas, ad quas jugum suscepte dignitatis per dexteram potentissimam praefati domini regis Boemorum nos obligat, altiori mente revolvimus, qualiter etiam domum sanctam exiguam pauperem et humil- lime inclinatam elevare possimus, novam scilicet plantationem ovium et agnorum, id est fratrum ac sororum in Ponte Boemico ita dictam; et qualiter contra omnes detractores et in- vasores dictae domus redimere phaselum eandem valeamus. — Ut ergo sepius jam tacta domus cum grege suo semper et ubique maneat illibata, literas eidem nostri sigilli tradimus munimine roboratas, ex injuncto regis Boemiae praecipientes, ut tam prope positi quam re- mote, fratres hujusmodi aliquomodo non infestent.“ Actum Lezchow anno gratiae MCCLVII. Ex orig. arch. reg. Monac. 170) 1257. „Ego Zmylo de Bilcowe et fratres mei, Marquardus, aduocatus illius ecclesie, Ranzir et Jerus, et Ratiborius, cum consensu uxorum nostrarum et filiorum nostrorum notum esse cupimus, — quod nos ius patronatus ac collationis, quod in ecclesia Ransir habuimus, si- mul cum iam predicta ecclesia fratribus et ecclesie s. Marie contulimus Jerocensi. — Pre- terea innuimus, — quod de terra, quantum ad aratrum spectat, sepe dictam ecclesiam Jero- censem perpetuo sumus locupletati.“ Testes : Wychardus de Tyrna, Tobis, Leopoldus, Peschel, 9*

Strana 68
68 Emler, Regesta Bohemiae. Gaitmar filius Libri, Marquardus de Clatin et fratres sui Wolframus et Albertus, Bertholdus de Primersdorff, Ortlibus de Cocasch, Walterus de Chodon, Walterus civis, Conradus de Horn, Peregrinus. — Acta sunt hec a. dom. inc. MCCLVII, concurrente VI, indictione XIIII, d. duce Othacaro Austriam gubernante. Boczek III, 249. 171) 1257. Arnoldus abbas et conventus ecclesiae Trebetschensis, Johannes praepositus Lunewi- censis, frater Bertoldus, ordinis Minorum fratrum dom. s. Mariae in Iglavia gardianus et frater Eberhardus de ordine Praedicatorum fratrum domus S. Crucis, eiusdem loci prior, dio- cesis Olomucensis privilegia ecclesiae Syloensis super ecclesiis in Gyglaua et in Iumpolcz, per Marsilium monasterii Syloensis abbatem ipsis ostensa et exhibita, quorum primum da- tum est a. d. MCCXXXIII° (v. I, n. 818), alterum anno eodem (v. I, 819), tertium vero mense Martio a. d. MCCXLIII (v. I, 1073), transcribi faciunt et hoc transcriptum sigillis suis roborant. Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 761. 172) 1257. Frater Titus episcopus Lithoviensis de ordine fratrum Praedicatorum, „ut ecclesia fratrum Praedicatorum in Olomuz congruis honoribus frequentetur, omnibus, — qui ibidem in die natiuitatis domini et duobos sequentibus, pasce et duobos sequentibus, pentecostes et duobos sequentibus, omnium sollempnitatum beate virginis Marie, beati Michaelis et beati Nicolai, beati Dominici, Petri martiris, Marie Magdalene, Katherine, Margarethe, Elyzabeth, dedicationis ecclesie et aliarum festiuitatum, que ibidem sollempnes habentur, ac per octauas earundem causa deuotionis conuenerint et accesserint, XL dies indulgentie — indulget." Datum anno gratie MCCLVII. Ex orig. Boczek III, 250. 173) Ce. 1257. Vocko de Rosenberg matrimonium init cum Hedwige, filia Henrici de Schowenberg. — „Notum igitur esse volumus cunctis praesentem paginam inspecturis, quod nos discordiam, quae inter dominos et nobiles viros de Schowenberg H. et Wn. et nos vertebatur, amico- rum utriusque consilio favente postponentes, d. Henricum de Schowenberg cum diligentia rogavimus, ut filiam suam Hedwigem, nobis legitime copularet. Qui nobis super hoc amica- biliter consensit, tali ordinatione mediante, quod bona, quae Henricus de Chunring filiae praedicti Henrici pro dote deputavit, et quae de jure ei dare potuit, nobis libere assignaret, et si praemissa bona justitia mediante a nobis quis obtinuerit"... Copia manca seculi XVI in arch. Krumlov.

Strana 69
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 69 174) 1258, 3 Jan. Olomucii. Bruno episcopus Olomucensis quatuor praebendas in ecclesia Olomucensi creat. „Noueritoc., quod nos — quatuor prebendas canonicorum de redditibus episcopalibus in ecclesia Olomucensi creauimus, et villam Witaniz, que episcopatui ab antiquo pertinuit, et LXVI mansos de silua extirpandos in districtu iuxta Stariz, quem nos comparauimus ecclesie nostre, ad corpora preben- darum assignauimus earundem. Et ut canonici prebendarum per nos creatarum in prandiis, distributionibus cottidianis, ac omnibus aliis sicut et ceteri canonici participationem habeant, nec in aliquo sint diuissi ab aliis, — statuimus de consensu capituli nostri predicti, vt prepositus — nomine prandiorum, que ministrat, quinque talenta, et obedientiarius quadragesimalis nomine aministracionis prandiorum, similiter quinque talenta, et capitulum superpelliciorum nomine, octo talenta, de decimalibus denariis per archidiaconatum Olomucensem perpetuo perci- piant annuatim. Insuper redditus et prouentus decanie, qui nimis erant tenues et exiles, si- cut visum fuit nobis et canonicis nostris, de consensu et consilio eorundem per adiectionem ville Wiklech, que ad mensam pertinebat episcopalem, duximus augmentandos; ita quod villa eadem decanie Olomucensi sit annexa, in cuius possessionem — Herbordum decanum induci feci- mus corporalem. Preterea ut ecclesia nostra frequentiori filiorum suorum consoletur presentia —, nos — statuimus et ordinauimus, quod de duabus villis, videlicet Ghelziz, que pertinuit episco- patui, quam nos ad hoc cum omnibus attinentiis et prouentibus suis inperpetuum contulimus ; et de uilla Hodena sita iuxta pontem Olomuz, quam ad hoc canonici assignarunt, detur cui- libet canonico presenti per totum annum singulis diebus vnus panis de simila, et vnus de subsimila; solusque decanus hec percipiet duplicata, et hii panes tante debent esse magni- tudinis, quod obedientarius, qui predictas villas tenuerit, qualibet ebdomade debet dare ad hos panes vnam muttam tritici, brunnensis mensure. Ad hec idem obedientiarius de villis predictis dabit viginti scolaribus pauperibus, qui deputati fuerint, qui chorum frequentabunt, cuilibet panem vnum siligineum, eciam diebus singulis et per totum annum; et hii panes in tanta de- bent esse quantitate, quod dimidia mutta brunnensis mensure sufficiat per ebdomadem ad hos panes. Item eisdem scolaribus quolibet die per totum annum, vnicuique in conpetenti cipho cereuisie prouidebit. Item quatuor vicariis per totum annum et diebus singulis, ministrabit duas tantum prebendas in pane, sicut sunt canonicis constitute; et hoc de prebendis canonicorum absentium. Item duobus ministris vnam prebendam, magistro scolarum et organiste seu can- tori prebendam vnam, similiter diebus singulis et per totum annum, eciam de prebendis ab- sentium canonicorum et sicut sunt canonicis constitute. Nullus eciam canonicorum et omnium predictorum, nisi fuerit in choro, uel prepedicione canonica et honesta defuerit, in ciuitate uel in curia sua existendo, percipiet hanc prebendam. Insuper statuimus, quod in anniuer- sario episcopi Roberti, Adolphi patris nostri, Adelheydis matris nostre, ac nostro, cum deces- serimus, in cuiuslibet dimidiam muttam siliginis, mensure brunnensis, ad panem distribuendum pauperibus obedientiarius, qui dictas villas tenuerit, annis dare singulis teneatur, reliqua omnia, que in pane canonicorum absentium et in quibuscunque aliis, de villis eisdem prouenientibus, superauerint, idem obedientiarius pro se tenebit, in hoc conuertendo, quod panis pistetur, et

Strana 70
70 Emler, Regesta Bohemiae. omnia, sicut expressum est superius, ministrentur. Et si canonicos nostros omnes, quandoque presentes contigerit, nichilominus tamen vicariis, ministris, magistro, scolarum, organiste seu cantori predictis, prebendam eis asscriptam et statutam tenebitur ministrare. — Actum Olomuz III nonas Januarii a. d. MCCLVIII presentibus Herbordo decano, Nicolao pre- posito, Bartholomeo archidiacono Olomucensi, Gregorio custode, Simone, Willelmo, Jacobo, ma- gistro Johanne Prerouensi archidiacono, Alexio, Arnoldo, Heydolfo Opauiensi archidiacono, Ottone, magistro Stephano, Romano, Marquardo, Conrado, Woytek, Bartholomeo innene, Woy- zlao, Petro, Johanne, canonicis nostris Olomucensibus. Ex orig. in arch. cap. Olomuc. Boczek III, 251. 175) 1258, 21 Jan. Anagniae. Alexander papa IV decano Wissegradensi mandat, ut alienata vel distracta bona priorum et fratrum hospitalis Jerosolimitani Pragae ad ius et proprietatem eiusdem hospi- talis revocare procuret. Dat. Anagnie XII kal. Febr. pontif. a. V. Ex orig. Boczek III, 253. 176) 1258, 1 Febr. Wiennae. Otacherus, dom. regni Boemiae oc., confirmat monasterio s. Floriani privilegium Leo- poldi ducis VII datum a. d. M°CCOVII°, 15 Oct. Testes : „Bawarus, Jeroscius burchravius Pragensis, Zmilo de Lychtenburch, Wocho de Rosenberch, Ratmirus de Pfrimberch, Schenko de Sitavia, Wilhelmus de Boydebrad, Vlricus Lepus, Andreas dapifer, Marquardus subcamerarius Hermannus de Richenawe, Paulik et frater suus Sdezlaus de Sternberch, Chunradus de Cek- kinge, Vlricus de Lobenstain, Meinhardus Trostilo, Sigehardus Pibero et frater suus Rvdilo et alii quam plures. Dat. Wienne per manus magistri Arnoldi notarii, a. dominice incarnationis M°CCLVIII° kal. Febr. indictione secunda. Ex orig. arch. S. Floriani Urkundenb. des Landes Ob der Enns, III, 247. 177) 1258, 12 Febr. Wiennae. Ottacarus, dom. regni Bohemiae oc. subscriptus reperitur inter testes in instrumento quo domini de Altenburg et Dietricus de Hohenberg liti suae adversum monasterium in Li- lienfeld renunciarunt. Dat. Wiennae in domo Ottonis in foro a. MCCLVIII, II id. Febr. indicc. I. Hanthaler, Rec. I, 183. 178) 1258, 13 Febr. Viterbii. Alexander papa IV Brunoni, episcopo Olomucensi. Significasti nobis, quod cum fre- quenter ecclesias tue dyocesis, in quibus rectorum institutio ad te pertinet, vacare contingat, nonulli religiosi Cisterciensium, ss. Benedicti et Augustini ac Premonstratensis ordinum illa- rum patroni tempore uacationis earum prouentus, redditus, decimas, et alia bona ipsarum auctoritate sua propriis vsibus applicare, quidam vero partem eorum distrahere, aliqui quoque

Strana 71
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 71 maiori bonorum ipsorum parte sibi retenta, clericos instituendos in eisdem ecclesiis ad mi- norem partem, alii autem ab huiusmodi clericis pecunia seu iuramento receptis, quod parti- bus minime sint contenti, eos non absque symonie uitio ad dictas ecclesias presentare, ac nonulli patronorum ipsorum eosdem clericos in prefatis ecclesiis instituere, et destituere pro- pria temeritate presumunt in sue salutis dispendium, tuum preiudicium, et ecclesiarum ipsarum non modicum detrimentum. Quare petebas a nobis, ut eosdem patronos compesci ab huius- modi temeritatibus, et presumptionibus secundum statuta canonum faceremus. Nos itaque — tibi — concedimus, ut non obstante friuole appellationis obiectu super hiis libere officii tui debitum exequaris. — Datum Viterbii, idus Februarii. Pontificatus nostri anno quarto. Boczek III, 254. 179) 1258, 23 Febr. In Cremeser. Bruno episcopus Olomucensis Gotfrido preposito de Rusch. „Cum causa, que inter te ex una parte, et dominam Lutmillam et filium eius Marquardum super iure patronatus et decimis et duobus mansis, sitis in Altenrusch, ex altera vertebatur, de consensu partium sit per arbitros terminata, — illud auctoritate ordinaria confirmamus. — Dat. in Cremeser VII kal. Martii a. d. MCCLVIII. Ex orig. Boczek III, 254. 180) 1258, 21 Mart. Pragae. Joannes, episcopus Pragensis, confirmat incorporationem monasterii in Sifridsdorf ordini Cisterciensi. — "Volumus esse notum, quod abbatissa et conventus monasterii Wallis s. Mariae dicti Ziwrsdorph Cisterciensis ordinis nostrae dioecesis olim in nativitate sua, cum adhuc essemus in minori officio constituti, de assensu venerabilis patris Nicolai, praedeces- soris nostri, et totius Pragensis ecclesiae capituli praedicto sanctissimo Cisterciensi ordini et ipsius ordinis monasteriorum consortio, modo rationabili et consueto incorporatae, et aggre- gatae fuerunt cum ipso monasterio superius nominato, quod nos etiam nunc, et hac pontifi- cali dignitate constituti, ratum et gratum habemus.“ Act. et dat. Pragae in die coenae do- mini, pontif. nostri anno primo. E cop. Mus. Boh. 181) 1258 25 Mart. Apud Piezk. Ottacharus rex Martino, abbati de Brewnov, confirmat "concambium, factum inter ipsum abbatem ex una parte, et Bohusch filium Cerhonis, dilectum fidelem nostrum, ex parte altera, super circuitu ipsius abbatis Sebranich nominato, sito in Uzbrunne, et villa dicti fidelis nostri B. nominata Sobutowitz sita in Brunensi provincia.“ Testes: Bowar, An- dreas, Ydik, Pardus, Zudomir, Zmilo frater Pesconis, Wocho, Joannes zudarius, Benessius camerarius, Jeroscius Pragensis burcravius, et alii. Act. a. d. millesimo ducentesimo quinqua- gesimo octavo, datum per manum mag. Arnoldi prothonotarii apud Piezk VIII kal. Aprilis. Dobner, Mon. VI, 27. Boczek III, 255.

Strana 72
72 Emler, Regesta Bohemiae. 182) 1258, 5 Apr. Viterbii. Alexander papa IV episcopo Wratislauiensi mandat, ut excommunicationis sententiam in capitulum Pragense propter quaedam canonica non recepta promulgatam, relaxari pro- curet. — „Dilecti filii .. decanus et capitulum Pragensis ecclesie sua nobis peticione mon- strarunt, quod ipsi olim tam auctoritate litterarum apostolice sedis quam legatorum ipsius et motu proprio ipsorum, plures quam octo in canonicos ipsius ecclesie receperunt, qui nondum prebendas in eadem ecclesia sunt adepti. Et licet nos receptiones canonicorum, factas in ec- clesiis ultra quaternarium numerum decreuerimus irritas et inanes, tamen Rodus et quam plures alii clerici, qui super receptione ac prouisione sua in dicta ecclesia litteras a sede impetrarunt, eadem ipsos super hujusmodi receptione ac prouisione pretextu litterarum ipsarum, quamquam non sint de hujusmodi numero, multipliciter molestare presumunt, facientes inter- dum in eos uel ipsorum aliquos per executores ab ipsa sede deputatos eisdem excommuni- cationis, suspensionis et interdicti sententias promulgari. Quare fuit ex parte ipsorum de- cani et capituli nobis humiliter supplicatum, ut prouidere sibi super hoc de benignitate aposto- lica curaremus. Quocirca fraternitati tue per apostolica scripta mandamus, quatinus, si est ita, eosdem decanum et capitulum ad receptionem seu prouisionem ipsorum per easdem lit- teras per te uel per alium denunties penitus non teneri, ac predictas excommunicationis, sus- pensionis et interdicti sententias taliter latas, uel si quas in eos uel ipsorum aliquos huius- modi occasione fieri contigerit, sine difficultate qualibet relaxare procures, contradictores per censuram ecclesiasticam appellatione postposita conpescendo. Dat. Viterbii nonis Aprilis pontif. anno quarto. Ex orig. in arch. cap. Prag. 183) 1258, 12 Maii. Viennae. Otto, episcopus Pataviensis, protestatur, "quod sicut nichil juris acquisitum debet esse reverendo patri et domino .. metropolitano suo vel nobis aut ecclesiis nostris ex hoc, quod ad preces venerabilis patris domini Johannis, Pragensis ecclesiae episcopi, ad consecrationem ejus in terminis nostrae dyocesis nostrum curavimus ministerium exhibere, sic et metropoli suae aut sibi vel eorum ecclesiis nichil ex hoc versa vice juris debet esse aliquatenus ac- quisitum". Datum a. d. MCCLVIII in die Pentec. Monum Boica XXIX, 2. p. 117. 184) 1258, 12 Maii. Viennae. Otto Pataviensis, Albertus Ratisponensis et Heinricus Witsaciensis in Litouia epis- copi recognoscunt, „quod nos de consensu vener. patris d. Gebhardi, archiepiscopi Mogun- tensis, sufficienter nobis per suas literas declarato, vener. fratri d. B(runoni), Olomucensi episcopo, cooperati fuimus, nostrum ministerium adhibentes in ecclesia sancti Stephani Wien- nensi, ubi domino Johanni tune Pragensi electo suae munus consecrationis impendit. Actum a. d. MCCLVIII in die Pentecoste. Monum Boica XXIX, II, p. 117.

Strana 73
Ottacarus II, rex Bohemiae 1253—1278. 73 185) 1258, 23 Maji. Apud Novam Velgrad. Premisl dominus regni Boemie oc. iura civitatis Hradisst noviter fundatae stabilit ei- que varias libertates concedit. — „Cum pro necessitate seu conseruacione terre nostre municionem seu oppidum in hereditate monasterii Welegradensis, de voluntate vel consensu abbatis et conuentus eiusdem monasterii contra terminos Vngarorum preparari et edificari iussimus in insula, in qua sita est capella sancti Georgii, que ad construendam municionem dilectorum fidelium nostrorum, venerabilis in Christo patris d. Brunonis, Olomucensis epi- scopi, Henrici de Lichtensteyn, Vilhelmi de Hustopecz, Parduzonis camerarii, Zudomiri fratris sui et Johannis de Wisshenoue iudicis nostri iudicio apcior videbatur, decreuimus de con- silio dictorum fidelium nostrorum et de consensu abbatis et conuentus monasterii memo- rati, vt tam homines de Kunowicz, quam homines monasterii de Welegrad de ipsa forensi villa Velegrad cum omnibus, cum omnibus sit latus et capax locus ille, simul ad idem opidum debeant se transferre, et quod census arearum, in quibus tam nostri, quam monasterii reside- bunt homines, eidem monasterio cum fundis ad ipsum spectet annis singulis in festo sancti Mar- tini per duodecim denarios de qualibet area monete temporis eiusdem persoluant. Forum rerum venalium in eodem opido nouo duobus diebus qualibet seruabitur septimana, vno eodemque die, sicut in ipsa forensi villa Velegrad hactenus est seruatum, ipso die eciam omnia, que prouenire poterunt, cedent monasterio iure fori; alio die sicut in Kunowicz hac- tenus est seruatum, et illo die fori omnia, que prouenire poterunt, nobis cedent. Ceterum omnia, que hominibus nostris de Kunowicz circa eadem bona nostra in pascuis, lignis sunt communia, erunt ex nunc hominibus simul cum ipsis communia. Et e conuerso homines nostri de Kunowicz in omnibus hiis simili cum hominibus de Welegrad circa bona monasterii communitate gaudebunt. Vnus quoque iudex in eodem opido tam ex parte nostri, quam mona- sterii et conuentus prelibati est instituendus non per nos, sed per conuentum; qui nichilo- minus nobis de iudicio, de foro, de culpis hominum nostrorum et omnibus aliis, que nos contingunt, et conuentui de omnibus hiis, que ipsum contingunt ab hominibus suis, fideliter respondebit. Verum considerauimus, quod in ipso oppido ciues nostri minus proficerent, vt- pote in insula collocati, si per rus exterius subueccionem non haberent, villas nostras seu bona Kunicz, Longenczyl et Minogwicz ipsis dedimus et eorum successoribus, cum agris, siluis circa eadem bona existentibus, cum pratis, pascuis et cum omnibus ad easdem villas pertinentibus perpetuo possidendas, et eadem bona ab ipso tempore donacionis per X annos inmediate sibi succedentes sine omni censu et sine quauis tenebunt exaccione; finitis autem eisdem X annis nobis decetero vel camerario nostro singulis annis in festo sancti Martini ipsi ciues de eisdem bonis seu villis soluent XL marcas argenti nomine census, quem dicti ciues repetere debent et recipere ab eis, qui dictas villas colunt uel inhabitant, siue in eis- dem villis vel cum eis in opido residentes fuerint memorato, et postea nobis vel camerario nostro — presentare. Vt eciam nominati ciues structure ciuitatis vel propriis edificiis libe- rius valeant intendere, siluam nostram circa Morauam, a terminis eiusdem opidi vsque ad terminos ville piscatorum, que dicitur Costelan, cum piscatoribus in ipsa parte residentibus 10

Strana 74
74 Emler, Regesta Bohemiae. dedimus eisdem. Volentes eciam, vt fideles nostri per nos proficiant in vniuersum, ecce in- dulsimus dilectis ciuibus nostris opidi prenotati, vt annis singulis forum annuale debeant in sua ciuitate habere XIIII dies post festum beati Michaelis ; idem forum dies XIIII inchoabit, dies XIIII stabit et dies XIIII consumabitur, vt in ceteris ciuitatibus est consuetum. Item omnes ad iam dictum forum venientes omnimodam libertatem habebunt, ita quod sine omni teloneo ad ipsum forum venient, stabunt ibidem et recedent, pro sue libito voluntatis. Item statuimus, vt via publica, que condam per Kunycz directe transitum habuit, nunc per ipsam ciuitatem seu municionem decetero vniuersi transeuntes ire debeant, nec alias flectere iter suum, alias pena debita punientur. Item volumus et mandamus, vt infra miliare ciui- tatis predicte nulla taberna penitus habeatur. Demum statuimus et volumus, ut ferrum mo- nete nunc et decetero teneatur ibidem. Item volumus et mandamus, vt ciuitas ipso eo funda- retur iure et gauderet perpetuo, quo ciuitas Brunnensis fundata videtur vel gaudere. Testes: Bruno episcopus Olomucensis, Henricus de Lichtenstein, Wilhelmus de Hustopecz, Zudmirus et Parduz fratres, Zmilo frater Boskonis, Chuno frater Boskonis, Benessius came- rarius, Johannes de Wissenowe et alii plures. Dat. et act. aput Nouam Velgrad a. d. MCCLVIII; dat. per manum magistri Arnoldi nostri protonotarii feria quinta infra octauam Trinitatis. Boczek III, 256. Cfr. dipl. d. dto. 15 Oct. 1257, II, n. 163. 186) 1258, 20. Jun. (Viterbii). Alexander papa IV „prioribus Praedicatorum et fratrum Minorum Alemaniae, Bohe- miae, Moraviae et Poloniae sermone celebrat, gentem amaram esse super terram Tartarorum, quae de illa progrediens nullam arbitratur invenire potentiam, quae valeat sibi resistere super terram, et quorum persecutio christianorum procul dubio infausta creditur toti mundo. Injungitur ergo fratribus praedicandi crucem contra illos per Alemaniae et Bohemiae regna, nec non Poloniae ac Moraviae provincias. Mon. Boic. XXIX, II, 8. 187) 1258, 24 Junii. Pragae. Johannes, episcopus Pragensis, rogatus a Sdizlao, praeposito fratrum ordinis Sepulchri dominici in Zderaz, omnibus qui in anniversario dedicationis ecclesiam in Zderaz visitaverint, quadraginta dies, et in quolibet festo beati Petri apostoli, videlicet in ipso die selempni et in kathedra et in ad vincula ejusdem viginti dies eorum peccaminum, de quibus vere poeni- tentes fuerint et confessi, de injuncta sibi poenitentia annis singulis relaxat. Dat. Pragae a. d. M°CC LVIII°, VIII° kal. Julii, pontificatus anno primo. Ex orig. bibl. univ. Prag. cop. in Mus. Boh. 188) (c. 1258,) 22 Julii. Apud Challenperge. O(ttacarus), dominus regni Boemie, dux Austriae et marchio Moraviae remittit culpam ministerialibus ecclesie Salisburgensis. „Noverint universi, quod nos omnem culpam sive

Strana 75
Ottacarus II. rex Bohemiae, 1253—1278. 75 causam, quam habuimus contra ministeriales ecclesiae Saltzburgensis hujusmodi praetextu, quod per ipsos in Muldorf nobis accidit, pure in pace et concordia facta inter nos et dilectum fratrem nostrum ducem Bavariae Henricum, remisimus et relaxavimus universis. Si autem contra fratrem nostrum, vener. Saltzburgensem electum Ph(ilippum) ante vel post contraxerunt de illo in nostra concordia nullam prorsus fecimus mentionem, nec eosdem asserimus nostra gratia reformatos.“ Dat. apud Challenperge, in die beatae Marie Magdalenae. Ex orig. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. Jahrbücher der Literatur 1844, 166. 189) 1258, 6 Aug. Apud Burglinum. Prziemisl, qui et Othakarus, d. regni Boemie oc. civitati de Gewiczka usum jurium Magdeburgensium concedit. — Vniuersis oc., quod nos oculis misericordie inspectis affliccio- nibus et pressuris dilectorum ciuium nostrorum de Gewiczka, qui ex donacione eiusdem ciuitatis per nostros predecessores et nos nostris nobilibus nimis indebitis exaccionibus per eosdem preter iusticiam sint afflicti, nos eandem ciuitatem tenendam amodo pro reparacione boni status et comodo eiusdem nostre attraximus potestati. — Promittimus tamen, vt si dictam ciuitatem ex casu nos alicui nobili nostro tenendam conferre contingeret, quod idem nobilis non nisi certo et debito censu contentus esse debeat, quem hucusque ex antiquo ciuitas soluere usitauit. Volentes simpliciter vt omnibus iuribus censualibus et aliis iuribus, quibus Nouaciuitas, Vniczow alio nomine nuncupata, et iudicium eiusdem ciuitatis gaudet et fruitur temporibus ex antiquo, (etiam cives de Gewiczka gaudeant), damus, — et nominatim cum tredecim uillis circum ciuitatem Gewiczka adiacentibus, uidelicet Kornicz, Albendorf, Ar- nolczdorf, Dorflins, Ernestendorf, Brasen, Hartungsdorf, Mertinczdorf, Vnracz, Niderunracz, Mitterdorf, Vrsedel et Neubranow et silua dicta Branerualde. Inclusis specialiter causis ma- ioribus siue criminalibus in iudiciis dictarum uillarum occurentibus, quas in ipsa ciuitate Gewi- czka et non aliunde volumus iudicari et quibuslibet aliis iuribus, cum quibus ciuitas Gewiczka una cum iudicio fuit primitus elocata. — Hoc adiecto, quod in loco eodem iuxta diuturnam consuetu- dinem sit vie transitus publicus et communis ex omni parte ipsius ciuitatis ad spacium trium milliarium singulis et vniuersis uiarum transitus racione ipsius thelonei occupetur, volentes, ut ab ipso loco Gewiczka ad unius spacium milliaris ad omne latus et in loco quolibet nullatenus ali- quis thabernam habere, braxare cereuisiam uel habere venalem uel aliquod opus mechanicum exercere audeat uel presumat. Albero uero et suis heredibus legitimis, et quicumque alii iudices ibidem erunt, iudicia ipsius ciuitatis damus, — et nominatim cum iudiciis tredecim villarum prius dictarum, quarum villarum videlicet Kornicz, Dorfleins, Brasen iudicia ad iudicium ipsius ciuitatis hereditarie spectabunt. Iudicia vero aliarum villarum, non inclusis specialiter causis maioribus siue criminalibus omnium istarum uillarum occurrentibus, homi- cidia et culpe maiores, que tangunt sentenciam sanguinis et interitum personarum, quas in ipsa ciuitate Gewiczka et non aliunde uolumus iudicari, ex quibus due partes ad nos pertine- bunt, et tercia pars ad Alberum et suos heredes et suos quoslibet successores spectabit. Et de hac tercia parte iudex ville recipiet terciam partem et hac erit contentus. Si uero fuerit pecuniaria culpa octo solidorum paruulorum denariorum non transcendens, due partes 10*

Strana 76
76 Emler, Regesta Bohemiae. ad nos et tercia pars ad ipsius ville iudicem, in qua talis excessus fuerit perpetratus, et ad nullum alium pertinebit. Volumus eciam, ne aliquis iudex vel officialis super ipsum Alberum et suos heredes vel eum, qui ei per empcionem legitimam successerit ibidem, de aliquibus causis iudicans statuatur. Assignamus eciam ipsi Albero et suis heredibus seu successoribus, ad ipsum iudicium duos laneos agrorum, unum molendinum, sex macella carnium, sex stacia panum, sex stacia sutorum, unam stubam balnealem, piscaciones per decursus aquarum in limitibus ciuitatis, venaciones, necessitatem lignorum pro igne domus et edificiis in sil- uis et rubetis, que ad ipsam ciuitatem ab antiquis pertinere dinoscuntur.“ — Testes: Jerossius purchrauius Pragensis, Naczeradus de Parcz, Christanus miles Jerossii, Jenczo de Doblin et alii. Act. apud Burglinum a. d. millesimo ducentesimo quinquagesimo octauo, dat. per manus magistrorum Arnoldi et Vlrici tunc prothonotariorum nostrorum VIII idus Augusti. Boczek V, 243. 190) 1258, 19 Ang. (Brunae.) „Ego Starchandus filius pie recordationis Peregrini, protestor, — quod curiam meam prope ciuitatem Brunensem hereditario iure uendidi dominabus de Cella sancte Marie in Brunna, ea tamen conditione adiecta, vt singulis annis, quando ager, qui ad eandem curiam pertinet totaliter seminatur, vnus modius cuiuscunque grani ad parrochiam s. Jacobi in reme- dium anime mee et predecessorum meorum — assignetur. Cum autem non fuerit seminatus ex integro, non est uoluntatis et intentionis mee, quod huiuscemodi conditione grauetur ali- quo modo cella superius nominata.“ — Dat. a. d. millesimo CCLVIII, XIV kal. Septembris. Ex orig. Boczek III, 258. 191) 1258, 1 Sept. Pragae. Johannes, episcopus Pragensis, monasterio Brewnowiensi confert parochiam in Bru- mow. Notum esse volumus, quod nos „ob reverentiam et amorem dei omnipotentis et s Martyris Adalberti, nostri et ecclesiae nostrae patroni, Brzevnoviense monasterium, nostrae dioecesis, ordinis s. Benedicti, quod idem martyr pristinis temporibus fundavit, dum viveret, et dotavit, favore benevolo, quantum possumus, prosequentes, omnes fructus et obventiones ecclesiae parochialis de Brumow oppido forensi ad mensam honestorum virorum et religiosorum abbatis et conventus dicti monasterii pro pitantia piscium, quorum frequenter non modicam habent penuriam, duximus deputandos et in perpetuum applicandos. Honorabili viro et pro- vido Martino abbati hujus claustri et omnibus ejus successoribus auctoritate praesentium similiter in perpetuum indulgemus, ut in eadem de Brumow ecclesia vicarium, quemcunque voluerit, instituere et destituere valeat, quandocunque sibi visum fuerit expedire pro suae beneplacito voluntatis, et vicarius, qui in ipsa fuerit ecclesia, abbati praedicto in spiritualibus et temporalibus et nulli alteri tenebitur reddere rationem, et ab eo vice nostri curam reci- piet animarum, quam ei abbas ipse auctoritate nostra, quam in eum in hac parte transferimus,

Strana 77
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 77 prout voluerit, poterit impertiri. Nos enim dicto Martino abbati bonae actionis ejus meritis exigentibus et per eum universis successoribus in praemissis omnibus et singulis praemissorum plenam et integram concedimus potestatem. Dat. Pragae kal. Septembris pontificatus nostri anno primo. Ziegelbauer 259. 192) 1258, 12 Oct. In Welsa. Ulricus, regis Boemiae protonotarius, ecclesiae s. Andreae in Frisinga canonicus, ma- gistrum Heinricum notarium in Wienna constituit suum procuratorem in causis, quae int er ipsum et episcopum Pataviensem et Wisentonem decanum Wiennensem vertebantur. Dat. in Welsa a. d. MCCLVIII, IIII id. Octobris. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 197. 193) 1258, 17 Oct. Brunae. „Nos Otacharus, — dominus regni Boemie oc. uolumus fieri manifestum, quod cum inter — abbatissam et conuentum de Tuschenowiz ex una parte, et d. Albertum rectorem ecclesie s. Petri in Brunna ex altera questio verteretur super prefata ecclesia, — arbi- trio — abbatis Scotorum, fratris Haberni Minorum fratrum et magistri Gerhardi plebani Wiennensis se duxerunt submittendum. Qui — arbitrium — promulgarunt taliter, quod pre- dictus A(lbertus) rector ius patronatus ecclesie s. Petri in Brunna, quod olim — pater noster — Venzeslaus rex Boemie — prefatis abbatisse et conuentui contulerat, ipsis reco- gnoscere debeat in eadem, et eandem ecclesiam ad dies uite sue possideat. — Nos vero — gratum habemus et ratum ius patronatus, quod predictus pater noster prefatis abbatisse et conuentui de Tuschenowiz contulisse dinoscitur, ipsis recognoscimus, — quod — Bruno, Olomucensis episcopus predictis sanctimonialibus ius patronatus huiusmodi debeat confir- mare. — Testes: comes Otto de Hardekke, Otto de Misowe, Benisius, Cunradus de Zechin- gen, Jenzo, Hadmar de Lichtenwerde, Cuono marscalcus, Cunradus de Himperc, Besneto, Kadoldus Orphanus, Smilo de Bilkow nobiles, d. Herbordus decanus Olomuzensis, Gauden- tius et Nicholaus presbyteri, nostri capellani. Act. Brunne indiccione XV, XVI kal. Nouem. a. d. MCCL octauo. Ex orig. in arch. mon. Tissn. Boczek III, 259. 194) 1258, 17 Oct. Brunae. Otakarus, dominus regni Boemie oc. lite eadem decisa jus patronatus ecclesiae s. Petri Brunae monasterio de Tuschenowiz confirmat. „Testibus: d. Philippo abbate Scotorum de Wienna, Herbordo decano Olomucensis ecclesie, magistro Gerhardo plebano Wiennensi, magistris Arnoldo et Virico notariis, Gaudentio et Nicholao capellanis curie nostre, Benisio, Smilone de Bilkowe. Cvonone, Besnethone, Bohuschone baronibus Morauie, item comite Ot-

Strana 78
78 Emler, Regesta Bohemiae. tone de Hardekke, Ottone de Misowe, Hadmaro de Lichtenwerde, Conrado de Zechingen ministerialibus Austrie, et aliis quam pluribus. Act. Brunne indiccione XV, XVI kal. Nouem- bris a. d. MCCL octauo. Ex orig. in arch. mon. Tissn. Boczek III, 260. 195) 1258, 25 Oct. In Szlappan. Henricus dictus Avis magister monetae testatur, Eberhardum magistrum monetae Theoderico Vriberch dicto stollonem quendam porrexisse. „Notum facimus oc., quod d. Eber- hardus magister monetae super argenti fodinas in Brode aliasque per Boemiam plenariam facultatem habens porrigendi quoslibet montes sive meatus, coram nobis est professus, quod Theoderico, qui Vriberch dicitur, viro veraci et fide digno, et Gernoto dicto Nigro aliisque suis heredibus irrevocabiliter et perpetuo porrexerit stollonem, qui stollo Vribergeri nomina- tur, et alium, quem stollonem profundiorem appellant, quos idem Th. primo sui ipsius vice, ac deinde sub heredum suorum nomine suscepit a manu praefati E. rationabiliter et juste, ita quod ab eisdem stollonibus nullus omnino hominum octavam partem, que quocunque modo noviter inolevit, requirere debeat in futurum. Profitebatur etiam saepe dictus E(berhardus), quod stolloni, qui a praememorato Th. Vriberch nomen sortitus est, per justam et veram sententiam hi montes fuerint adjudicati coram ipso: Jegerberch, Vberschar, Hertwigesberch, Breitbartes- berch, Scubelerberch, Helmerichesberch, Buchberch Juvenis et Buchberch Antiquus, Letten- berch, Clophurberch, Hohalde, Haberberch et campus incultus his montibus interjacens donec ad viam procedentem penes hospitium saepius dicti Th. versus villam Ottonis usque ad mon- tem dictum Hohalde, sub hac forma, quod sibi cum omnibus laneis d. regis, d. Zmilonis et civium omni jure justae proprietatis debeant subservire. Omni eodemque modo stollonem Cunradi cum monte dicto Gotesgabe appropriatos profundiori stolloni cum omnibus praefatis laneis fatebatur, hoc adjuncto, quod in universum eo jure frui debeat, quod superior fuerit exsecutus. Nos vero praefatus H. dictus Avis magister monetae super omnibus praedictis praememoratum Th. dictum Vriberch pariter cum cognato suo Gernodo dicto Nigro, nec non et omnibus coheredibus suis super universa jura tum civilia tum universalia, quae ad prae- memoratos montes spectare dinoscuntur, irrevocabiliter decrevimus confirmare.“ — Testes sunt: capellani d. Zmilonis, videlicet Jacobus, Henricus de Zlappans, Henricus de Bela; milites Boezlaus burchgrauius, Beneda, Jursich, Wezzelo de Loh; Henricus curialis, Thiero de Wriberch, Gernotus Niger, Conradus Herstul, Stusso et alii. Dat. in Szlappan, VIII kal. Novem. a. d. M°CC°LVIII°. Sternberg, Umrisse einer Gesch. der böhm. Bergwerke, I, 2, 20. 196) 1258, m. Oct. In Wels. Otacharus dom. regni Bohemie oc. confirmat monasterio de Chremsmunster privile- gium Friderici ducis Austriae d. dto. 25 Apr. a. d. M°CCXXXVI°. Inter testes: Wocho de Rosenberch. „Dat. In Wels in mense Octobris a. d. MCCLVIII°, indictione secunda. Urkundenb. v. Kremsmünster Nr. 95. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 574.

Strana 79
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 79 197) 1258, m. Oct. Otacharus, dom. regni Bohemie iterum confirmat monasterio in Chremsmunster privi- legium Friderici ducis Austriae d. dto. 25 Apr. a. d. M°CC°XXXVI°. Inter testes: Wocho de Rosenberch. Dat. in Wels in mense Octobris a. d. MCCLVIII, indictione secunda. Urkundenb. v. Kremsmünster Nr. 96. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 575. 198) 1258, m. Oct. In Wels. Otacharus, dom. regni Bohemie oc. confirmat monasterio in Chremsmunster privi- legium Leopoldi ducis Austriae d. dto. 4. Jan. a. d. M°CLXXXIX°. Inter testes: Wocho de Rosenberch. „Dat. in Wels per manum magistri Arnoldi prothonotarii, in mense Octobri a. d. M°CC°LVIII, indiccione . . . Urkundenb. v. Kremsmünster N. 94. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 573. 199) 1258, 2 Nov. Iglaviae. Magistri monetae et cives Iglavienses hospitale suum in Iglavia abbati Siloensi et Stephano plebano Iglaviensi conferunt. — „Nos E(berhardus), T(itmarus), H(einricus) et Hein- ricus, magistri monete totius regni Bohemie, nec non et fidelis unitas iuratorum ciuitatis Iglauie una cum uniuersitate — cognoscentes, hospitale nostrum per homines incertos et uagabundos proficere non posse, immo magis de die in diem deficere, et ad ultimum penitus inclinari, — Marsilio abbati Syloensi et d. Stephano, h. uiro, plebano nostro, et eorum succes- soribus dictum hospitale cum omnibus attinentiis et possessionibus — contulimus — possi- dendum. — Acta sunt autem hec in domo fratrum Minorum, mediantibus fratre Bertholdo et fratre Thudone ordinis eiusdem. Dat. in Iglauia a. gracie MCCLVIII, IIII nonas. Nouem. Boczek III, 262. Sternberg, Bergwerke I, 2 p. 21. 200) 1258, 9 Nov. Brunae. Frater Gotfridus sacerdos hospitalis s. Mariae Jerusalem de Nawsedlitz, iudex dele- gatus in causa, quae vertebatur inter magistrum Ulricum, protonotarium regis Boemiae atque canonicum Frisingensem, parte ex una, et Ottonem episcopum Pataviensem parte ex altera, super parochia in Probstorf examinat procuratores episcopi praedicti. Dat. Brunae a. d. M°CC�LVIII°, V id. Nov. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 199. 201) 1258, 9 Nov. Brunae. Gotfridus sacerdos hospitalis s. Mariae Jerusalem, officialis B. Olomucensis episcopi, a Salzburgensi episcopo iudex delegatus in causa, quae inter Ulricum canonicum Frisingen- sem parte ex una, et Ottonem episcopum Pataviensem atque Wisentonem decanum Wiennen- sem parte ex altera, super ecclesia de Probstoff uertebatur, tradit curiae Romanae appella- tionem a procuratoribus episcopi praedicti factam. Dat. Brune a. d. M. CC. LVIII, V id. Nov. Ex orig. arch. r. Monac. Zahn, Cod. dipl. Aust. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 200.

Strana 80
80 Emler, Regesta Bohemiae. 202) 1258, 9 Nov. Brunae. Prior de Zabrawicz Vlmocensis diocesis ordinis Premonstratensium et frater Gotfri- dus sacerdos hospitalis s. Marie Jerusalem, officiales episcopi Vlmocensis, subdelegati episco- porum Pragensis et Vlmocensis a sede apostolica delegatorum in causa eadem, tradunt curiae Romanae appellationem a procuratore Wisentonis factam. Dat. Brunne a. d. MCCLVIII, V id. Nov. Zahn, Cod. dipl. Aust. Frising. Font rer. Austr. XXXI, 202. 203) 1258, 20 Nov. Anagniae. Alexander Papa IV omnibus, qui ad ecclesiam fratrum Praedicatorum Olomucensium festiuitatibus gl. Marie virginis, b. Michaelis archangeli et b. Dominici confessoris et Petri martiris eiusdem ordinis professoris ac in anniuersario die dedicationis eiusdem ecclesie et septem diebus immediate sequentibus causa deuotionis accesserint, annuatim centum dies de iniuncta sibi penitentia — relaxat. — Dat. Anagnie XII kal. Decem. pontif. anno quarto. Ex orig. eiusdem mon. Boczek III, 263. 204) 1258, 15 Dec. In Olomuc. Bruno Olomucensis episcopus totumque eiusdem ecclesie capitulum Reynhardo de Prosteys conferunt curiam in Drozdowicz. — „Notum oc., quod nos — curiam in Drozdowicz cum suis pertinentiis ecclesie sancte Marie ante castrum in Olomuc site ad hospitale no- strum ibidem spectantem, tibi Reynharde tuisque heredibus seu successoribus iure illo, quod vulgariter burgrecht appellatur, sub tali concedimus condicione, ut in festo s. Michaelis ho- spitali eidem annuatim persoluas dimidiam marcam argenti et plenas decimas de tritico, sili- gine, auena, pisa et ordeo post partem coloni et messorum in curia predicta soluas prefato hospitali. Si autem tu Reynharde uel heredes — tui iam dictam decimam dare nolueris uel noluerint, tunc mediam marcam pro ipsa decima dare teneberis aut successores tui dare te- nebuntur in festo s. Michaelis memorato hospitali.“ — Dat. in Olomuc a. d. M.CC.LVIII°, XVIII kal. Januarij. Ex orig. cap. Olom. Boczek III, 264. 205) 1258. Otacharus dom. regni Boemorum testatur, Alberonem de Leizze predium suum in Gvnthartsdorf, videlicet quatuor mansos, monasterio Sancte Orucis contulisse. Act. a. d. M°CC°LVIII°. Ex orig. arch. monast. S. Crucis Font. rer. Austr. XI, 142. 206) 1258. Pragae. Ottacarus, qui et Premizl, dominus regni Boemie oc. concedit ecclesiae Pragensi et canonicis ejusdem ecclesiae „mensuram regalem, que chtwrtne wlgariter appellatur, in ciui- tate Pragensi, quam olim pater ejus „Wencezlaus rex Boemorum quartus“ praedictae eccle-

Strana 81
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 81 siae contulerat. „Huius rei testes sunt nobiles uiri: Jaros purgrauius Pragensis, Zmilo de Sitauia, Benes burgrauius Znoymensis, Andreas dapifer, Chech summus iudex, Chenko de Sitauia, Volkmarus de Trebonin, Pitrolfus subcamerarius, et alii plures. Dat. Prage per ma- num domini Willelmi nostre curie prothonotarii a. d. M°CC°LVIII°. Ex orig. arch. capit. Prag. copia in Mus. Boh. Conf. dipl. regis Wenceslai d. d. 1249 22 Sept. 207) 1258. Pragae. ma Johannes episcopus Pragensis confirmat Bartholomaeo custodi et canonico ecclesiae Wissegradensis privilegia Ottacari, regis Bohemiae, et Nicolai, episcopi Pragensis, ddto 13 Febr 1257, atque facit ei potestatem capellam s. Stephani de Zlechow transferendi in Wissegrad. „Ad instantiam incliti principis, domini regni Boemie, ducis Austrie et marchionis Moravie, capelle in monte s. Stephani de Zlechov, principalis ac munifici donatoris, tueque deuocionis precibus inclinati liberam tibi concedimus facultatem, ut si tibi visum fuerit expedire, reli- quias predicte capelle, auctoritate nostra fultus, licite transferas ad capellam rotundam in Wissegrad in curia regis sitam, que aliquando intitulata fuit s. Johanni evangeliste, sed hac- tenus — deserta stetit et inofficiata, quam idem princeps tibi et tuis successoribus, Wisse- 11121 gradensibus canonicis, liberaliter contulit, et de translatione reliquiarum de una capella ad NRNT ☞ àliam exprresse consensit, nostra super hoc auctoritate requisita . . . indulto tibi et succes- soribus tuis, canonicis Wissegradensibus, iuribus episcopalibus et aliis quibuscunque de gracia speciali, que in capella predicta habuimus ab antiquo, ita quod capella ipsa post translationem reliquiarum funditus diruatur, ne fiat, si non officio der . . . ta, cuius plebs de Zlechow et de Hlubocirp seu aliunde, que iure parochiali spectabat ad illam ad uicinas ecclesias conuer- tatur, quarum plebanis curam animarum plebis predicte committimus, tam uiuorum quam fide- lium defunctorum, ratificantes omnia, — que titulo donationis a principe sev racione confirma- cionis a nostro predecessore, prout in eorumdem priuilegiis superius recapitulatur, aut etiam ea, que a nostra liberalitate Bartholome custos Wissegradensis obtines, in hac parte firmiter statuentes, ut in plenitudine iuris eiusdem successores tui, Wissegradenses canonici, immo- biliter permaneant et subsistant, ita quod capella in curia regis in Wissegrad noviter instau- rata titulum s. Stephani protomartyris obtineat nunc et semper, et quod eadem debitis ser- uiciis non fraudetur. Cuius capellanus, qui eandem officiauerit, de omnibus prouentibus spectantibus ad eandem, tam de Cnezves quam Hlubocrip cum totali offertorio, quod ibidem a Chrišti fidelibus oblatum fuerit, plenam perceptionem singulis annis habeat decimarum. Dat. Prage a. d. M°CC°LOVIII°. Ex orig. arch. capit. Wissegrad. copia in Mus. Boh. 208) 1259, 1 Jan. In Benatk. Zmilo dominus de Luchtenburch confirmat praebitionem cuiusdam stollonis per com- patrem suum Eberardum magistrum monetae Theoderio Vriberch dicto factam. (Diploma eius- dem tenoris ut supra II, n. 195.) Testes: capellani nostri Jacobus de Zlappan, Heinricus de Bela; milites Bohezlaus burchgravius, Beneda, Jurshich, Wetzelo de Loh; Heinricus curialis, 1 11

Strana 82
82 Emler, Regesta Bohemiae. Thiero de Vriberch, Gernotus Niger, Cunradus Herstul, Stuhso, Schuchtewinus, Arnoldus scriptor et alii. Dat. in Benatk per manum Theoderici notarii a. d. M°CC°LVIIII° primo die intrante mense Januario. Sternberg, Umrisse einer Gesch. der böhm. Bergw. I, 2, 22. 209) 1259, 5 Jan. Brunae. † † Premizel, rex (sic) Boemye oc. confirmat literas fundationis monasterii Tissnowiczensis v. I, n. 861), mutato literarum tenore a voce Concambium . . . usque . . . decreuimus etiam ut sequitur: "Concambium autem hoc est, Gyglawa cum thelonio et cum aliis uillis ad eam pertinentibus, Buerdniz cum suis villis et omnibus attinentiis, Wignanowe, cum omnibus suis appenditiis ex mera liberalitate nostra addimus claustro predicto et aliam uillam Wemi- aliz nomine similiter. Appenditia autem uocamus, quicquid est in siluis, in pratis, in pascuis, in aquis, in piscaturis, in molendinis, et huius modi, que utilitati claustri con- ueniunt. Nunc autem per me Primizl marchionem factum est aliud concambium de con- sensu et auctoritate fratris nostri, clare memorie Wencezlai regis Boemorum, Thussnowiz cum ecclesia et decimis ac iudicio integrali ipsius ciuitatis et omnium uillarum ad idem monasterium pertinentium, Srazow cum ecclesia et decimis, Domaradiz, Briesym, Drahnisch, Lomniz, Selesne, Jamne, Homenze, Bvkowize, Rohozez, Schechowize, Comyn, Knehnize ec- clesia et decime, Zwatozlaus cum ecclesia et decimis, Wemeliz cum ecclesia et pertinentiis, Lvcowe cum ecclesia et decimis, Bvdwiz ecclesia cum decimis, Scheitz cum tertia parte deci- marum, ecclesia ibidem, Cappaniz cum iudicio integrali et tercia parte de cimarum, Bochu- walewiz, quod et Hohendorf nuncupatur, cum tabernis ac omni iure et utilitate, ecclesia in Bytess seu Heinrichs cum decimis integralibus“ — Testes sunt: Dux Polonie Heinricus, Wittego de Noua domo, Gerozlaus, Andreas, Marquardus de Donawiz, Zdezlaus de Sternberch, Vlricus Zages, Chech, nobiles Boemie; Parduz camerarius, Egidius purchrauius, Beneda uena- tor, Ne zamisl, Johannes Olomucenses, Jaenzo purchrauius de Graez, Hartlibus frater eius, Zudomirus camerarius Breschizlauiensis, Woytech, Andreas, Gerohneus Breschzlauienses, Zmilo purchrauius Brumoensis, Chuno purchrauius de Eychorns, Karulus camerarius, Luzlaus uenator, Lambertus zudarius, Bohuscha, Hartmannus fratres, Bohusche, Bznata fratres, Brun- nenses, Ruto camerarius, Zmilo de Byelkow, Wichardus de Tyrna, Znoymenses, et alii quam plures. Dat. in Brunna per manum Willehelmi notarii a. ab incarnatione d. MCCLVIIII" non. Januarii. Ex orig. Boczek III, 264. 210) 1259, 1 Febr. In Znoym. J. abbatissa s. Marie de Ossla totusque conventus eiusdem loci confirmant commu- tationem villae Recnowic pro uilla Maswic. „Nouerit oc., quod de consensu nostro et tocius capituli nostri est et fuerunt omnia, que facta sunt pariter et ordinata per Chunradum nostrum unc temporis prepositum in Ossla cum fratre Karulo tunc temporis preposito s. Ipoliti de

Strana 83
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 83 commutacione, quam fecit de uilla Recnowic pro uilla nomine Maswic, nobis dictus prepositus s. Ypoliti addendo XLVI marcas examinati ac purissimi argenti, ratum et illibatum habemus nos J. abbatissa totusque conuentus de Ossla“. — „Protestamur eciam, quod ius patronatus de ecclesia s. Johannis baptiste Maswic, quod nos quondam plenivs contingebat, a nobis liberum et penitus maneat absolutum, et hoc cum consensu et voluntate nobilis uiri d. Wik- nandi ordinatum est pariter et tractatum, ut amodo prelibatus prepositus s. Ypoliti siue sui inperpetuum successores conferendi, instituendi et destituendi plena gaudeat ac gaudeant pote- — Acta sunt hec in Znoym a. d. M°CC°LIX° kal. Febrvarii, indictione II. presen- state.“ tibus Chunrado preposito, Choblenccario presbitero d. Ossla, Karulo preposito, Chunrado de Clachic, Alberto celerario de ordine Stellatorum, Lupo de Nasmeric, Hartwico ccaudario, Matheo de Cowals et fratre ipsius Prawccone, Merchlino villico, Vlrico gladiatore, Rvodlino de Ruchwan, Friderico graui, Wacclao, Sifrido sutore ciuibus de Znoym. Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 762. 211) 1259, 1 Febr. In Snoym. Magister Albero domus hospitalis s. Francisci in Praga confirmat permutationem villae Reznawitz pro villa Maswitz cum monialibus in Osla factam. — „Nouerint oc., quod de consensu nostro et tocius capituli nostri et eciam assensu fundatricis nostre sororis Agnetis d. Karulo prepositus Sancti Ypoliti et confrater ordinis nostri commutationem fecit de uilla Reznawitze pro uilla Maswitz, addendo quadraginta sex marcas puri argenti cum C(onrado) preposito et conuentu sanctimonialium in Osla, renunctiando omni iuri et proprietati, quam habebat in uilla superius memorata, promittendo eisdem, quod si qua in futurum ecclesiastica secularisve persona iam dictos prepositum et sanctimoniales in Osla de uilla et proprietate in Reznawitz inpetierit, in uilla Maswitz equipolentes redditus ad usus svos recipient, quo usque partis aduerse lites per omnia decidantur.“ Dat. in Snoym a. d. MCC quinquagesimo, nono, kalendis Februarii, indictione secunda. Acta sunt hec coram testibus subnotatis: d. Lupo de Nasmeritz, d. Ekhardo de Mirslaus, d. Hartlibo de Miselboritz fratre eius, d. Ran- ciro, d. Zuzicray de Zeretiz, d. Ottone et d. Ortilone fratribus, d. Heinrico de Tobitz, d. Alexio canonico Pragensi, d. Friderico prouinciali, d. Hertwico et aliis. Ex orig. Boczek III, 266. 212) 1259, 5 Mart. Pragae. Ottakarus rex Boemorum, dux Austrie et Stirie ac marchio Morauie suis mutariis in Ybs et in Stain precipit, ut ecclesiam s. Johannis in Waldhawsen ex donatione Leupoldi et Friderici ducum Austriae libertate mutaria gaudentem eadem libertate gaudere permittant. E lit. vidim. Kurz, Beitraege IV, 465. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 259. 213) (1259), 13 Apr. Viennae. Otacharus dom. Boemiae, dux Austriae et marchio Moraviae Nicolao praeposito et conventui in Nivmburch confirmat libertates a praedecessoribus suis de justitia facienda mona- sterio praedicto concessas. "Act. et dat. Wienne id. Apr. Fischer, Schicksale v. Klostern. II, 242. 11*

Strana 84
84 Emler, Regesta Bohemiae. K 214) 1259, 13 Apr. Olomuz. Bruno, Olomucensis episcopus, confirmat collationem quinque laneorum pro vicario in ecclesia Olomucensi per Benedam factam. — „Cum — nobilis vir d. Beneda — pro re- medio peccaminum bone memorie Marquardi filii sui, olim ecclesie nostre canonici, quinque mansos in villa sua Crikzeman, cum omnibus suis serviciis, prouentibus et attinentis ecclesie nostre, duxerit conferendos, petens et statuens, quod in qualibet ebdomada singulis annis et per circulum anni cuiuslibet perpetuus ecclesie nostre vicarius, quicumque pro tempore man- sos eosdem tenuerit, ad minus duas missas pro defundis, et vnam in honore b. Marie vir- ginis, — debitum in choro ecclesiae nostre vicarii nomine obsequium nichilominus prestiturus, nos — statutum huiusmodi — confirmamus. — Sigilla apposuerunt: Beneda suum et Her- bordus decanus, Nicolaus prepositus, Bartholomeus archidiaconus, ceterique Olomucenses ca- nonici sigillum capituli. — Act. Olomuz idus Aprilis a. d. M.CC.LIX°, indictione secunda, da- tum per manum Conradi notarii nostri die ac loco prefatis. Ex orig. Boczek III, 267. 215) 1259, 16 Apr. Wiennae. Wocho de Rosenberch testatur compositionem litis, quae inter se et episcopum Pa- taviensem vertebatur. — „Ego Wocho de Rosenberch marschalcus notum oc., quod inter — d. Ottonem, Patauiensem episcopum, et me super castro Haichenbach et suis attinentiis per discretos uiros Chadoldum Orphanum, Ottonem de Haselowe, Ottonem de Meissowe, Chun- radum de Caekking et Heinricum de Merswanch — terminatum est — sub hac forma : quod idem d. episcopus dabit mihi centum et quinquaginta libras denariorum wiennensium et duo- decim marcas argenti infra natiuitatem domini proxime nunc uenturam uel conferet mihi vice dictarum centum et L librarum viginti librarum redditus, si medio tempore vacare cepe- rint. Si autem predicte centum et L libre mihi assignate fuerint et non redditus, conparabo pro illis viginti libros redditus uel tantundem de meis proprietatibus dabo ecclesie Patauiensi in proprium et illas a predicto d. episcopo recipiam titulo feodali. Castrum autem in Haichen- pach cum omnibus, que aput Rudlinum de Haichenpach conparaui, eidem restituam integraliter in instanti, nec de cetero ibi vel alibi in comicia uel districtu Patauiensis ecclesie aliquid con- parabo, — sine speciali licentia d. episcopi, — nec munitiones aliquas faciam, et fidelitatem eidem ecclesie uel episcopo perpetuo obseruabo, nec eam uel eum in aliquo molestabo. Mini- steriales etiam et alios fideles ipsius ab ecclesia ad meum seruitium non uocabo nec traham in suum et ecclesie dispendium. — Testes: Sifridus Orphanus, Heinricus de Lichtenstein. Vlricus de Lobenstein, Vlricus de Capelle, Berchtoldus de Haidendorph, Vlricus de Vihouen Rugerus Proschinche, Gerbertus Johannes de Merswanch, Heinricus de Radekke, Eberhardus de Veuhtenpach, Vlricus de Preisekke, et alii. Dat. Wienna a. d. M°CC°LVIIII°, XVI kal. Maii Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 260. Monum. Boica XXIX, II, 136. 216) 1259, 18 Apr. Apud Wiennam. Ottacarus rex relaxat civibus ad S. Hypolitum annuam pecuniae summam judici ci- vitatis Viennensis persolvendam et iterum recipiendam a mercatoribus de Wilhalmspurch, de

Strana 85
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 85 Chuleub, de Lastorph, de Medlico, de Pechlarn et de Ibsa pro facultate pannos coloratos Viennam ducendi. Act. a. d. M°CC°LVIII° per manum mag. Arnoldi prothonotharii nostri apud Wiennam XIIII kal. Maii. Mon Boica, XXIX, II, pag. 138. dr1. 217) 1259, 1 Maii. Anagniae. Alexander papa IV confirmat literas Ottacari regis de anno M°CC°LII° octavo idus Iunii ecclesiae s. Hippolyti in Gradicz circa Znoymam datas. (v. I, n. 1304) Dat. Anagnie kal. Maji pontificatus anno quinto. Ex orig. arch. praeposit. s. Hippolyti, Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 245. Otacharus, dom. reg. Bohemiae oc. ecclesiae s. Petri in Erla concedit, ut omnia ad victum necessaria tam per aquam quam per terram sine omni exactione teloneni sive mutae eo advehi debeant. Act. apud Anasum d. d. MCCLVIIII, dat. per manum mag. Arnoldi notari apud Welsam pridie non. Maii. Pez, Thes. anecd. VI, p. II, 107, n. CLX XXVIII. 218) 1259, 6 Maii. 219) 1259, 10 Maii. Apud Welsam. Othacarus, dom. regni Boemiae oc. confirmat litteras, diplomati suo insertas, Henrici scribae Anasi, quibus testatur, Ottonem advocatum suam curiam in Atych cum tribus feudis, apud ripam ad s. Petrum in Augia monasterio in Sythanstetten pro remedio anime suae ordi- navisse. Act. et dat. apud Welsam a. d. M°CC°LVIII°, VI id. Maii. Hormayr, Taschenb. 1840, 451 Cfr. Lorenz, Deut. Gesch. im 13. u. 14. Jahrh. I, 482. S 220) (1259), 15 Maji. In Klingenberg. Othacharus, dominus regni Boemie oc „P. iudici Hertelino, Franconi, Friderico scriptori, Cunzoni de antiquo foro, ciuibus Brunnensibus. — Quia propter remedium anime nostre sorori Herburge et conuentui de Cella s. Mariae hanc graciam duximum faciendam, uidelicet quod aree earundum extra ciuitatem posite ad censum, vel exactionem, vel preca- riam ciuitatis teneri non debent quoquomodo, volumus, — ut ipsam sororem, seu eius con- uentum super huiusmodi grauaminibus non presumatis de cetero pertubare. Volumus etiam ut iura foralia, siue uendant siue emant, eisdem nullatenus denegetis. Dat. in Clingenberch idus Maii." Ex orig. Boczek III, 268. 221) Ce. 1259. W(ok) de Rosenberch marscalcus Boemie abbati Cysterciensi, ut monasterium Alto- vadense ordini suo incorporet. — "Habentes in desiderio pro nostra nostrorumque progenitorum et successorum salute — abbatiam uestri ordinis construere et fundare, discretioni uestre significamus, quod — presente venerabili abbate et quibusdam fratribus de Ylaria de con-

Strana 86
86 Emler, Regesta Bohemiae. sensu — coniugis nostre et aliorum amicorum nostrorum ad hoc locum distinximus safis aptum, uolentes eum predicto abbati de Ylaria et eius ecclesie tamquam matri filiam in per- petuum obedire; dotauimus etiam locum supradictum redditibus sexaginta talenta plene per- soluentibus annuatim, addentes duas uineas cum piscationibus, pascuis et nemoribus spatiosis, in proposito tenentes de die in diem pro nostra possibilitate eosdem redditus augmentare." Ex orig. mon. Wilhering. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 271. Pangerl, Urkundenb. v. Hohen- furt. Fontes rer. Austr. XXIII, 1. 222) 1259, 23 Maii. In Thin. Johannes, episcopus Pragensis, ad instantiam viri nobilis Wokonis de Rosenberc, mar- salci regni Boemie, donationem, quam ipse super ecclesiis in Rosental et in Predol, quarum ad ipsum jus pertinuit patronatus, fratribus Cisterciensis ordinis in Atowado pro remedio anime sue suorumque parentum fecit, pleno jure in perpetuum possidendam, confirmat. Dat. in Thin a. d. MCCLIX°, X kal. Junii, pontificatus nostri anno primo. Ex orig. arch. Altovad. Pangerl, Urkundenb. v. Hohenfurt Font. rer Austr. XXIII, 1. 223) 1259, 1 Jun. Johannes episcopus Pragensis confirmat fundationem et dotationem monasterii in Hohenfurt a Woccone de Rosenberg factam. „Volumus esse notum, quod nobilis vir Wocco de Rosmberk, marsalcus regni Boemie, compater noster carissimus, cenobio, quod in honore et memoria s. Marie gloriose uirginis de nouo fundari fecit, in bonis suis ultra Rosmberk sub nemore Cisterciensis ordinis nostre dyocesis, Hohenuurt uulgariter appellato, pro suorum peccatorum remedio, propriam et progenitorum suorum salutem operibus misericordie pro- curare cupiens, predia, ecclesias, decimas de nostra conniuencia et subscriptos reditus rationis sue compos existens pietatis intuitu dedit liberaliter et concessit; ac de hiis ut patronus legitimus et fundator dotauit cenobium supradictum coram nobis et suis multis commilito- nibus et amicis de consensu Heduigis dilecte coniugis sue et principalium consanguineorum suorum, metas speciales ei et legitimos distinguendo terminos uoce propria in hunc modum : nemus ex altera parte Wlytaue fluminis uersus occidentem attingens uiam illam, que ducit in Helfenberk, Hohenuurt cenobio, quod de nouo fundaui, faciat metam unam ; et in parte orien- tali alia meta transit riuum quendam, qui uocatur minor Wlitauich, et ambit pratum Zbya- del, ut idem pratum cum aliis bonis conclusum ipso termino ad dictum cenobium pertineat integraliter pleno iure. Item alia meta in riuo Mokri nomine terminetur, qui terminus inci- piens a flumine Wlitaua dirigitur ascendendo usque ad hortum riuuli iam predicti, et inde per montem Hradisch in minorem Wlitauich reuertitur ex directo, et ascendit in illo riuo usque ad altitudinem silue Boemiam et Bauariam diuidentem. Item alia et ultima meta ex ista parte Wlitaue incipiens ab ipsa Wlitaua ascendit per decursum cuiusdamripe, que Psyn uo- catur, usque ad montem quendam Strasedelnik nominatum, et ab eo ascendit directe preter- iens metas et terminos uillarum, que fuerant Suatomiri, usque ad metas d. Witkonis de Crumlow. Predicto insuper cenobio piscaturas concessit et per has metas distinxit, uidelicet

Strana 87
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 87 quod mete piscationis iamdicte incipiant a riuo Mokri in flumine Wlitaua et ascendant usque ad metas Witkonis predicti. Illi autem sunt redditus et predia, de quibus mentio est facta superius, quos ipse Wocco in nostra presencia uoce sua expressit publice isto modo: do, pater reuerende, d. Johannes Pragensis episcope, de assensu uestro et iam dedi Hohenuurt cenobio de nouo fundato ecclesiam in Rosntal cum omnibus suis pertinenciis et usu totali, et partem tertiam decimarum tam de hiis villis meis, quibus utor, quam de illis, quas in feudo contuli de parrochia ecclesie iam predicte, et de curia mea Mihnich decimas integrales. Item do ecclesiam in Predol cum omni fructu, qui ab ea poterit prouenire, et de toto Predol decimas plenas, et de villis ad me et ecclesiam de Predol iamdictam spectanctibus, ac de curia mea Polen decimas integrales, et in Slauetych de septem araturis decimas totales et plenas, que dicuntur integrales, frugum scilicet, agnellorum, porcellorum, caseorum et alio- rum cunctorum prouentuum. Item uillam Sedlech iuxta Predol, que etiam in Predol ad ec- clesiam pertinebat. Item uillam Guteprune superiorem, que est sita iuxta Strobnich, cum omni suo fructu. Item uilla Wintersdorph me procurante ad idem cenobium est donata. Item de villa mea Lutwinouich tercium manipulum decimarum, et de villa mea Plan etiam partem tertiam decimarum. De assensu insuper uestro, domine episcope, do, uolo et ordino ac dispono incommutabiliter, ut omnes ville, que in hereditate mea situm habent, inter Wli- tauam et ripam Wlitauich maiorem, et que ibidem in posterum locabuntur, ad forensem ec- clesiam in Hohenuurt pertineant et ab ipsius ecclesie plebano, qui pro tempore fuerit, in- cole carum recipiant uniuersa ecclesiastica sacramenta, et ei parochialia iura persoluant, et ab eo audiant divina officia, et corpora defunctorum sepeliantur in eiusdem ecclesie cimiterio, sicut decet, et dent ipsi plebano de omnibus agris, quos excolunt et excollent in futurum, partem terciam decimarum. Item in terra Opauie villam unam nomine Kotchen de nouo fundatam et plantatam cum omni suo iure et prouentibus donaui cenobio antedicto. Item de Sonberk duas partes decimarum, et de Stradenich tercium manipulum decimarum, et de curia nostra Malsich decimas integrales. Item in Sedlechrut duas areas cum agris suis. Item villam Ba- bich cum omni prouentu, qui ex ea poterit prouenire. Item villam Ponedraz apud Wesele dedi dicto cenobio pleno iure — Act. et dat. anno gratie M°CC° VIIII°, kal. Junii, ind. XV Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII, 2. 224) 1259, 1 Jun. In Hohenfurt. „Nos Bvdwoy de Krymbenowe notum oc., quod de consensu et expressa voluntate uxoris nostre Perhte liberorumque nostrorum cenobio in Hohenwrt ordinis Cysterciensis, quod — Woko patruelis noster, marsalcus videlicet Boemie, de nouo fundare et construere in communi nostra possessione inchoauit, eam partem silue, que nos iure hereditario contin- gebat, ut ipsius boni propositi et remunerationis diuine participes simus et nominis funda- toris, per manum d. Johannis, venerabilis episcopi Pragensis, in dedicatione eiusdem ecclesiae dedimus in perpetuum pleno iure. — Hec autem sunt mete: nemus ex altera parte Wlte in occidentali parte attingens uiam illam, que ducit in Helfenberch, in orientali parte transiens riuum quendam, qui uocatur minor Wltawitz, et pratum Zbyadel inclusiue, ita quod idem

Strana 88
88 Emler, Regesta Bohemiae. pratum ad cenobium integraliter pertineat; et meta in riuulo Mokri nomine terminetur, et incipiens a flumine Wlta dirigitur ascendendo usque ad ortum riuuli iam predicti et inde per montem Hradisch in minorem Wltawitz reuertitur ex directo, et ascendit in illo riuo usque ad altitudinem silue Boemiam et Bawariam diuidentem. — Testes : d. Johannes, episcopus Pragensis ecclesie, d. Heinricus et Wernhardus fratres de Schowenberch, Wernhardus et Hein- ricus eiusdem tituli fratres minores, d. Gerbertus, d. Livpoldus, Habelo, Andreas, Prehtlo, Chun- radus de Turdelinge, Benada, Benisius, Bvdislaus purchrauii de Rosenberch. — Dat. et act. in Hohenwrt a. d. M°CC’LVIIII, kal. Junii, indictione XV. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. II, XXIII, 5. 225) 1259, 1 Jun. In Hohenfurt. Witigo de Krymbenowe de consensu uxoris suae Sibille dat monasterio de Hohenwrt eam partem silvae, quae eum iure hereditario contingebat. (Metae et testes ut supra n. 224.) Dat. et act. in Hohenwrt a. d. MCCLVIIII° kal. Jun. ind. XV. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. XIII, 6. 226) 1259, 3 Jun. In Moderiz. Bruno, Olomucensis episcopus abbatissae et conuentui in Ozlavan ius patronatus in ecclesia de Mohiln, quod Przemizl marchio Morauie in eas transtulit, confirmat. Dat. in Moderiz III non. Junii a. d. M.CC.LVIIII°. Boczek, III 269. 227) 1259, 15 Junii. (Apud Egram) Conradus, vulgo Conradinus, monasterio Walthassen „villam Wundrem (Wundreb), villam Pietelein et villam Grintilbach“, cum pertinentiis earum donat, quam donationem tutor ejus, Ludvicus comes palatinus Reni, dux Bavariae, vice ejus confirmat. Inter testes occurrunt: „Gotfridus judex, Albero, H. et Wolframus filii ejusdem, Bertoldux et Waltherus, de Curia, cives Egrenses. Dat. apud Egram MCCLVIIII° in die b. Viti, ind. II. Monum. Boica XXXI, I. pag. 587. 228) 1259, 22 Jul. In Wrein. Wichardus de Tyrna cum uxore et Johanne genero suo confert jus patronatus in Dobran sororibus s. Mariae Magdalenae. „Nos Wichardus de Tyrna et . . . . . (sic) vxor mea, et Jo- hannes gener meus dictus de Dobran scire volumus universos oc., quod ius patronatus eccle sie nostre in Dobran, que iure hereditario nos contingit, ob animarum nostrarum et progenitorum nostrorum remedium et salutem — sororibus s. Marie Magdalene contulimus perpetuo possi- dendum, ut eedem sorores sibi edificent ibi domum, et officient ipsam ecclesiam, ibique ordo earumdem sororum — cum pace usque in finem seculorum laudibus dei uacet.“ — Testes: Wern- hardus de Pusk, Gerungus de Herttenstein, Hadmarus de Steriz, Grelom de Leim, Petrus ple- banus de Wrein, Otto capellanus, Chunradus burgensis de Dobriasan, et alii. Dat. in Wrein XI kal.

Strana 89
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 89 Augusti, scilicet in festo sancte Marie Magdalene anno incarn. domin. M°CC° quinquage- simo nono. Ex orig. arch c. r. aul. Vind. copia in Mus. Boh. 229) 1259, 27 Jul. Apud Pragam. Othacarus, qui et Premizel, dominus regni Boemiae oc. abbati et conuentui Luthomyslensi privilegia confirmat, ciuitatemque Luthomysl iure et libertate civitatum regiarum vult gau- dere. — Nouerint, quod nos "contulimus et concessimus uenerabili abbati et conuentui in Lvthomycel omnia iura et libertates, quas in suis priuilegiis a nostris antecessoribus sibi rite collatis noscuntur habere, volentes, vt ciuitas ipsorum in Lvthomicel omni iure et liber- tate gaudere debeat, qua nostre ciuitates per Boemiam sunt contente.“ Testes: „Egidius, Cezama, Potho, Budizlaus, Vlricus, Zawiz, Styborius et alii quam plures. Actum in Gretz anno domini M°CC"LVIIII°, datum per manus magistri Arnoldi prothonotarii VI° kalendas Augusti apud Pragam. Ex orig. in registr. Gubern. Morav. copia in Mus. Boh. — Boczek III, 270. 230) 1259, 27 Jul. Pragae. Othacarus, qui et Premisl, dominus regni Boemiae, dux Austriae et marchio Morauiae monasterio Luthomyslensi concedit immunitates et jura ac libertates civitatis Luthomysl instituit. „Nouerint etc., quod nos consilio pietatis inducti, pro remedio animarum parentum nostro- rum ac nostre ecclesie Luthomislensi nec non et abbati et fratribus, ibidem deo et beate Marie famulantibus, talem concedimus libertatem, videlicet quod ciuitas ipsorum, que Luthomisl dicitur, que et ipsi ecclesie adiacet, iure fori, iure ciuili, iure iudicii ceterisque iuribus ac libertatibus gaudeat, quibus ciuitas nostra Gretz et alie ciuitates nostre per regnum Bohemie sunt con- tente; et quod homines dicte ciuitatis et vbique per abbatiam constituti nullius castri, nul- lorumque iudicum uel officialium seu beneficiariorum astent iudicio, sed Prage coram nobis uel nostro uicario iudicentur, et sint liberi et exemti ab omni iugo seruitutis seu exactionis et graua- minis, tam ab hiis, que uulgariter dicuntur narok, seu swode quam ab hiis, que uocantur na- rez aut nozleh et a retibus ad uenationem ducendis, et a uictualibus canibus dandis ac ipsorum custodibus, qui holoti uocantur, ab eo etiam, quod dicitur ozzep, atque a sex denariis, quod di- citur seztne, qui dari debent magistro uenatorie dignitatis. Statuimus etiam, ne homines memo- rate ecclesie grauentur in hoc, quando aliquis occisus seu strangulatus fuerit, quod materna lingua hlaua nuncupatur; siue se inuicem seditiose uulnerauerint, siue a latronibus uulnerentur, quod dicitur ranniz, liberi sint et absoluti, abbati tamen de culpis huiusmodi responsuri. Si uero aliquis hominum dicte ciuitatis et ecclesie suspensus fuerit, uel suspendendus, quod wi- seleh dicitur boemice, ipsos penitus decernimus absolutos, arbitrio abbatis nichilominus relin- quentes, vt pro hiis et aliis culpis homines suos pena debita puniat, in usus monasterii, quicquid ex culpa prouenerit conuertendo. Decernimus etiam, quod, quicquid emolumenti uel utilitalis de molendinis prefate ecclesie prouenerit, abbas dumtaxat et nullus alter recipere teneatur. 12

Strana 90
90 Emler, Regesta Bohemiae. Praeterea confirmat Ottacarus omnia iura ecclesie Lutomysslensis eidem ab antecessoribus suis concessa, siue sint realia siue personalia, ad res seu iura pertinentia. Testes: „Bawa- rus camerarius regni Boemie, Gerossius castellanus Pragensis, Chez iudex terre, Cezama de Costumlath, Poto de Bodensten, Vlricus de Dudleu, Stiborius de Loschan, Zawiz et alii. Act. Prage a. d. M°CC°LVIIII, dat. per manus magistri Arnoldi prothonotarii sexto kal. Au- gusti apud Pragam. Ex orig. in registr. Gubern. Mor. cop. in Mus. Boh. — Boczek III, 271. Jireček Cod. jur. Boh. I, 146. 231) 1259, 29 Sept. In Moderiz. Bruno, Olomucensis episcopus, decisa lite abbatissae et conventui in Tusnowiz jus patronatus ecclesiae s. Petri Brunae confirmat, quod ipsis Wenceslaus rex Boemorum contulit sed postmodum contra huiusmodi collationem Albertum „eiusdem ecclesie nunc rectorem" ius patronatus usurpando ad eandem ecclesiam presentavit. „Ceterum quia circa personas in monasterio vestro — expense plurime requiruntur, in quibus — defectum contingit ali- quociens uos habere, supplicastis etiam — nobis, vt de prouentibus ipsius ecclesie sancti Petri in Brunna in subsidium expensarum vestrarum aliqua consolacio vobis fiat, nos in hoc — sic statuimus, — quod omnes fructus et reditus ville de Bareuoz, qui in censu, iudicio et in huiusmodi temporabilus proueniunt, et plenas frumenti decimas ville de Curim, que spec- tare noscuntur ad eandem ecclesiam s. Petri, pro vobis et monasterio vestro post decessum in Christo dilecti Alberti ipsius ecclesie nunc rectoris annis singulis percipere ualeatis, ita tamen, quod plebanus ecclesie sepedicte — de decimis dicte ville de Curim decem muttas tritici et totidem muttas auene ac alios omnes eiusdem ecclesie reditus — sine diminucione percipiat annuatim. Inspecta quoque monasterii uestri necessitate, — ut de prouentibus ali- arum ecclesiarum parochialium nostre diocesis, in quibus ius patronatus obtinetis, post mo- dernorum decessum plebanorum annuam positis recipere pensionem, videlicet de ecclesia in Budwicz quartam partem decimarum et de ecclesia in Bites, quod et Heyreichs vvlgariter appellatur, tertiam partem decimarum, et de ecclesia in Cheycz quinque muttas tritici an- tique mensure brunnensis, et totidem muttas siliginis, cum dictarum ecclesiarum rectores — de prouentibus residuis possint honeste et commode sustentari, hospitalitatem seruare ac alia facere, que de iure fuerint facienda, vobis — concedimus. — Insuper iuspatronatus dic- tarum ecclesiarum in Budwiz et de Bites, quod et Henrichs uulgariter appellatur, collatum uobis per d. Wencezlaum regem — confirmamus.“ — Dat. in Moderiz in die beati Michaelis a. d. M.CC.LVIIII°. Ex orig. Boczek III, 273. 232) 1259, 6 Oct. Otacharus, dom. regni Boemiae oc. eximit possessiones capellae suae (s. Joannis bapt.) in Niwenburch ab advocatia castellanorum in Grieschenstain, eamque soli principi terrae in perpetuum attribuit. Dat. pridie non. Oct. a. MCCLIX. Pez, Thes. anecd. VI, p. II, 107, n. CLXXXIX. Fischer, Schicksale v. Klosterneuburg, II, 243.

Strana 91
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 91 233) 1259, 11 Oct. Anagniae. Alexander papa IV episcopo Pragensi et abbati de Plas Pragensis diocesis dat in mandatis, ut Albertum episcopum quondam Ratisponensem, qui episcopatu suo propter odia, impugnando olim Fridericum imperatorem sibi conflata, sponte cesserat, inducant in corpora- lem possessionem concessae sibi provisionis de beneficiis et bonis ad sedem Ratisponensem spectantibus, inductumque auctoritate apostolica defendant, invocato ad hoc etiam, si necesse fuerit, auxilio brachii secularis. Dat. Anagniae V id. Oct. pontif. anno quinto. Palacký, Ital. Reise 37. Extr. 234) 1259, 12 Oct. Wiennae. Gaudentius, fratris Gotfridi domus hospitalis capelle s. Marie Jerusalem delegati iu- dicis executor, Wisentonem decanum de Wienna ab ingressu ecclesiae suspendit pro eo, quod magistrum Ulricum, regis Boemie prothonotarium, in possesione ecclesiae in Probstorf ac do- mus ac prediorum capelle s. Nicolay agrauat. Dat. Wienne a. d. M.CC.LVIIII, IIII id. Oct. Ex orig. arch. r. Monac. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising Font. rer. Austr. XXXI, 209. 235) 1259, 16 Oct. Wiennae. O(thacarus), dominus regni Boemiae oc. adjungit magistrum Gerhardum plebanum Wiennensem, et Chunradum de Caekkinge episcopo Pataviensi de indagando statu ecclesiarum conuentualium et parochialium dioecesis Pataviensis in dominio suo constitutarum, quae per „suos rectores in diuinis obsequiis minus sollicite procurantur in animarum periculum et in temporalibus dilapidationem gravem sustinent in plurimorum dispendium et jacturam". Dat. Wiennae a. d. MCCLIX, XVII kal. Novem. Cop. Mus. Boh. Urkundenb. des Landes Ob der Enns, III, 260. Mon. Boica XXIX, 427. 236) (1259), 17 Nov. In Chrems. O(thacarus), dominus regni Boemiae oc. fideli suo H(enrico) de Tamprvkke injungit, ne Pataviensem episcopum O(ttonem) in predio suo Wiselburch ratione advocatiae vel quoquo modo alio molestet. Dat. in Chremisa XV kal. Dec. Monum. Boica. XXIX, pars II, p. 184. 237) 1259, 17 Nov. In Chrems. Otacharus, dom. regni Bohemiae oc. ecclesiae in Tegernsee concedit, ut hominibus suis, quacunque dignitate vel nomine censeantur, secure et de sua voluntate et consensu li- ceat cum hominibus in Tegernsee matrimonia contrahere, et hominibus dictae ecclesiae cum suis hominibus, ita tamen, ut quecumque proles per contractum huiusmodi proveniunt ex con- iunctione hominum praedictorum, aequaliter tam ipsi quam suis successoribus et supradictae ecclesiae dividantur. Act. in Chrems a. dom. inc. MCCLVIIII, dat. per manum prothonota- riorum nostrorum Arnoldi et Ulrici indiccione II. XV kal. Dec. Oefele, Ss. II, 86. 12*)

Strana 92
92 Emler, Regesta Bohemiae. 238) 1259, 17 Nov. In Znoym. Otthacarus, qui et Premizl, dominus regni Boemie oc. capellano suo Eliae confirmat decimam thelonei et census ecclesiae in Hlupchyzhc. Scire etc. „quod nos accepta sufficienti cau- tione et testimonio honesto super eo, quod decima decime nostre thelonei et census ecclesie in Hlupchyzhe attineat ex debito et de iure, ipsam decimam dilecto nobis capellano Elye et suis successoribus confirmamus.“ „Testes : Benessius camerarius noster, Milotha frater eius, frater Paulus et frater Henricus ordinis Minorum et alii. Act. et dat. in Znoym per manus protho- notariorum nostrorum Arnoldi et Vlrici magistrorum M'CC°LIX°, XV° kal. Dec. E confirmatione Kunegundis reginae Boemiae ab anno 1281 in archivo Melitensium Pragae. Boczek III, 275. E cod. mt. biblioth. c. r. aul. Vindob. (Mt. Philol. 187 fol. 80) copia in Mus. Boh. 239) ce. 1259. Chuno, burggravius in Eichhorn, confert monasterio Oslovanensi villam Cucouiz. — „Notum oc., quot ego Chvno, burccrauius in Aychorns, ecclesie et cenobio Ozlauinensi et col- leccioni eiusdem cenobii in subsidium villam dictam nouam plantacionem Cvcouiz vna cum villicatione attinenti in dotem . . . erogaui, in qua uilla XXII lanei colvntur. Et in Strup- pochowiz villicationem vnam cum iumentis et cum singulis attinentibus — preter duos laneos, quos serius contuli possidendos.“ — Hec acta sunt in presentia d. Zemielonis fratris sui et Bohussonis de Rozize et fratris sui Hartmanni, et Drahozlay, et Pauli, et Hotary et Brathay. Ex orig. Boczek III, 275. 240) 1260, 14 Jan. Laterani. Alexander papa IV ad petitionem praepositi et sororum de Rusch abbatibus de Sil- oa et de Jerus et praeposito de Dubranik mandat, ut litem terminent inter sores praedictas et abbatem et monasterium de Trebech super decimis in Sterici. Dat. Laterani XIX kal. Februarii pontif. anno sexto. Boczek III, 276. 241) 1260, 23 Jan. In Kaemnuch. Ottacarus, rex Bohemiae, fatetur, antistitem Pataviensem sententialiter obtinuisse, ut ecclesiae suae fideles nunquam coram alieno judicio conveniri queant, nisi forsan negaverit iustitiam vel ipsimet contradixerint juri stare contra eum. Monum. Boic. XXIX, II, 148. Extr. 242) 1260, 5 Febr. Pragae. Johannes, episcopus Pragensis, decimales denarios de Ledchicz, Krabchicz, Mnetes et Wraskow, de quibus sibi lis cum capitulo Pragensi fuerat, eidem colligendos confert. „Notum oc., quod nos de Ledchicz, Krabchicz, Mnetes uillis, et de media parte uille Wraskow deci- males denarios, super quibus inter nos ex vna parte et capitulum Pragensis ecclesie ex alia, se- pius et sepius questio fuit orta, uidelicet utrum colleccio eorum nos, uel ipsum capitulum, ex eo quod

Strana 93
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—2178. 93 prefate uille ad Melnicensem pertinere prouinciam dicebantur, de iure contingeret, prefate s. Pragensi ecclesie, de cuius cremio enutriti per patronorum ipsius martirum beatorum patrocinia, ad culmen conscendimus pastorale, ac capitulo eiusdem, quod racione dileccionis et fidelitatis efficacium, quibus nos prosequitur, interne caritatis brachiis amplectimur, quippe cum fideles nostros diligere teneamur et eisdem exhibere graciam cum profectu, iure perpetuo contulimus colligendos.“ Dat. Prage a. d. millesimo CC°LX°, nonis Februarii. Ex orig. arch. cap. Prag. cop. in Mus. Boh. 243) 1260, 9 Febr. Wiennae. O(ttacarus), dom. regni Boemiae oc. iudicibus et tributariis suis in Austria mandat, ne ab abbate et conventu ecclesiae Scotorum in Wienna vel colonis eorundem nec in vino nec in grano nec alias in bonis eorum thelonea vel servicia alia exigere praesumant. Dat. Wienne V id. Febr. a. d. M'CC’LX°. Ex orig. arch. mon. Scotorum Wiennae Font. rer. Austr. XVIII, 45. Hormayr, Wien, Urkd. XXVII h. V kal. Febr. 244) 1260, 13 Febr. Apud Sitzenperch. Otacharus, dominus regni Bohemiae, dux Austriae et marchio Moraviae, tradit in re- missionem pecaminum de consensu uxoris suae Margarethae et nobilium Austriae ecclesiam in Leubendorf, in pede montis Greyzenstein sitam in Austria cum pleno jure patronatus ma- gistro et fratribus ordinis Theutonici, qui non cessant pro nomine crucifixi personas suas morti exponere. Inter testes: Otto comes de Hardekke, Otto de Haslow, Henricus de Lichten- stein, Otto camererius de Berchtoldsdorf, Minhardus de Zinzendorf, Andreas frater Benessii de Moravia oc., Chunlinus magister monetae viennensis. Dat. per manus magistri Arnoldi et Vlrici prothonotariorum. Dt. apud Sitzenperch idibus Februarii a. d. MCCLX°. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 363. 245) 1260, 25 Febr. In Luca. Henricus de Dobliz confert monasterio Lucensi curiam suam in Testiz. — „Notum oc., — quod ego Henricus de Dobliz — curiam meam magigeram in Testiz cum cunctis attinentiis ecclesie s. Vencezlay in Luca iure dedi proprio — possidendam, hoc excepto, quod hoc anno prouentus yemis et estatis in vsus proprios convertam, — anno uero preha- bito exspirato usque ad ultimum mee uite fructus agrorum curie prenotate ecclesie Lucensi per medium partientur. Eciam hoc adiecto, quod meum post obitum curie sepe fate boues quatuor relinquentur.“ — Testes: Ranoscirus sentenciarius, Lupus de Naschmariz et de Heroltiz Raclaus, rector de Woluramiz, Alexius canonicus Olomucensis, Ditricus frater Alexii, Diri- slaus, Wurscho, Zbor, Laurencius filius Ranosciri, Vlricus Sweuus, Fridericus iudex prouin- cialis, Hermannus plebanus ecclesie s. Nicholaii in Znoym. Acta sunt hec a. d. millesimo CCLX, datum in Luca in die s. Mathie apostoli gloriosi. Ex orig. eiusdem monast. Boczek III, 276.

Strana 94
94 Emler, Regesta Bohemiae. 246) 1260, 10. Mart. Viennae. Otacharus, dom. regni Boh. confirmat monasterio Runensi privilegia, presertim autem immunitatem ab omnibus advocatis. Act. in Wienna a. d. M°CCLX°, dat. VI id. Martii. Pusch et Frölich, Dipl. sac. duc. Styriae II, 26. 247) 1260, 15 Mart. Anagniae. Alexander papa IV omnibus uere penitentibus et confessis, qui ad ecclesiam de Desras (Zderaz) sepulchri dominici Pragensis diocesis in honore s. Petri apostolorum principis con- structam accesserint festis s. Petri ac resurectionis dominice et in anniuersario die dedica- tionis predicte ecclesie, centum dies de iniuncta eis penitentia relaxat. Dat. Anagnie id. Mart. pontif. a. VI. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 248) 1260, 19 Mart. Ottacharus, dom. regni Boemiae oc. confirmat terminacionem litis factam ad mandatum suum per Chunradum de Zcekkingen inter homines suos in Vorlevgesdorf et homines mona- sterii in Niwenburch super metis camporum et pratorum hominum praedictorum. Dat. XIV kal. Apr. MCCLX°. Fischer, Schicksale v. Klostern II, 244.. 249) 1260, a. m. Apr. In castello Veteri. Premizl, dominus regni Boemiae, dux Austriae, marchio Moraviae monasterio Wald- sassensi confert immunitates quasdam. — „Notum oc., quod sicut pater noster homines im- probos et malignos ad solam malitiam et mendatia sapientes, suis moliminibus et iudiciis minus rectis fratres ecclesiae de Waltsassen, nec non et homines eorumdem in nostris dis- trictibus commanentes ad iudicia extraordinaria pertrahentes et eos rebus suis per iniusta judicia defraudantes cohercuit, sicut eorum exegit criminum magnitudo: ita et nos, ne tale aliquid a nostris iudicibus et beneficiariis in posterum presumatur, vnde possit eorumdem fratrum pax et tranquillitas perturbari, ut nec in Zacz nec in alio ullo loco stent iudicio seculari, nisi coram nostra serenitate, aut coram eo, cui nostras super hoc uices commiserimus speciales, ualeant conueniri, et ne dictorum fratrum homines siue inuoluntarie a se ipsis siue per uiolentiam ab aliis vulneratos uel occisos se iudicibus et beneficiariis predictis presentent, reddimus absolutos, et pecuniam ipsis consuetudinarie iudicibus pro huiusmodi vulneratione soluendam, — in perpetuum indulgemus; et ne alicui beneficiario nostro seu magistro uena- torum pro ducendis retibus sint astricti et ne persone aut familia predictorum fratrum in- trantes et exeuntes terram nostram siue pro educendis victualibus seu inducendis lignis per riuum, qui dicitur Egra, siue alias vndecumque versum theloneum soluere conpellantur, omni- modis inhibemus.“ Testes: Bauwir de Strakoniz maior camerarius, Herrois castellanus Pra-

Strana 95
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 95 gensis, Sceso iudex curie, Ratmirus et frater suus Bowzlaus, Andreas dapifer, Riwinus de Radoniz, Wazlaus de Winar et alii. Acta autem sunt hec a. ab incarnatione d. M°CC°LX" indictione tertia, datum in Castello veteri per manus notariorum nostrorum magistri Arnoldi et magistri Vlrici. Ex orig. arch. reg. Monc. cop. in Mus. Boh. 250) 1260, a. 3 Apr. In Upa. Egidius de Upa confert domui Zderasiensi villas Lubcze et Debrny cum aliis reddi- tibus. „Ego Egidius de Upa, tam de Usow quam de Swabenicz castrorum dictus dominus, in dignitate camere Wetoviensis constitutus — ob remedium anime mee, uxorisque Margarete, nec non filiorum meorum ceterorumque antecessorum meorum, hospitali meo noviter con- structo in civitate Upa vulgariter dicta, confero duas villas Lubcze nomine et Debrny, molen- dinum unum, laneum unum, decimum denarium in Upensi provincia de culpis omnibus per- petratis, plenitudinem decimarum de cunctis proventibus in curiis propriis omnibus provincia in eadem, duas capellas addendo, unam contiguam ibidem hospitali, secundam in civitate Brusnycz cum suis attinenciis in perpetuum possidenda, prefatumque hospitale subdidi domui Zderaziensi juxta Pragam venerabilium fratrum Cruciferorum, que domus habet respectum ad locum sanctissimum Jerosolimitanum, in quo corpus dominicum requievit.“ — Testes Witec de Upa filius d. Egidii benefactoris presencium, Swatobor notarius ejusdem domini, Dobostoy de Cyrnoticz, Streluk de Popkowicz, Blasata de Swabenicz, Miroslaw de Holows Sulislaw de Stupen, Zavid de Cirnocicz, Predbor etiam de Cirnocicz, Benec de Creczow Jacob de Zlavatin in Moravia, Swos, Lubiz, Alber judex de Upa, Hospil villicus d. Egidii Hincze ricznic de Upa. Dat. in Upa a. d. mill. ducentesimo sexagesimo. Ex orig. bibl. universit. Prag. 251) 1260, 3 Apr. Pragae. Johannes episcopus Pragensis confirmat domui Zderasiensi litteram Egidii de Upa de collatione villarum Lubcze et Debrny (v. II, n. 249). Dat. Pragae in vigilia Pasce a. d. M°CCLX, indicc. tertia. Ex orig. bibl. Prag. 252) 1260, 4 Apr. In Piezk. Otacharus, qui et Premizel, dominus regni Boemie, dux Austriae et Styriae et mar- chio Moraviae civibus Opaviensibus censum de tabernis relaxat. — „Notum oc., quod nos — dilectis ciuibus nostris de Opauia cuppam, que de tabernis semper reddita est, relaxauimus et liberos ipsos perpetuo dimisimus ab eadem, ut ad solutionem eiusdem non teneantur de cetero obligati.“ — Testes : Wocco de Rosenberch, Jerosius, Benesius, Ratmirus, Vlricus pin- cerna, Hermannus camerarius Bohemie, Beznata et alii. Act. et dat. in Piezck a. d. MCCLX. in die sancto Pasce. Boczek III, 277.

Strana 96
96 Emler, Regesta Bohemiae. 253) 1260, 26 Apr. Pragae. Przemisl, dom. regni Bohemiae, Austriae et Styriae dux, marchio Moraviae confert Martino abbati in Brzewnov eiusque monasterio villam Curomirtwi. „Ob reverentiam reli- giossimi fratris Guntheri in Brzewnov, pro cujus meritis omnipotens deus multa operatur miracula in diversis necessitatibus ipsum implorantibus, nec non pro tuo servicio terram co- corum in villa Curomirtvi, tibi, tuisque successoribus, et monasterio conferimus perpetuo possidendam. Et ut eadem donatio majorem obtineat firmitatem presentibus profitemur, quod cum non solum donacio dici possit, cum nobis pro eadem terra tu et monasterium sepe dictum titulo emptionis dederis ad cameram nostram centum marcas argenti boni juxta consvetudinem terre." — Acta sunt hec a. d. millesimo ducentesimo sexagesimo sexto kal. Maji, presentibus dominis Jarossio purgravio Pragensi, Andrea dapifero d. ducis, Hermanno subcamerario, et et aliis multis Dat. Prage per manum magistri Arnoldi dilecti notarii nostri. Piter, Thes. 63. — Dobner, Mon. VI, 28. Extr. 254) 1260, 26 Apr. Pragae. Ottakarus, qui et Premizl, dominus regni Bohemiae oc. decano, preposito totique capi- tulo Olomucensis ecclesiae confirmat villas Nenakuniz et Rudech. „Nos testamentum Nycholai Olomucensis praepositi de uerbo ad uerbum huic scripto fecimus annotari. Hinc est, quod idem prepositus disposuit villam emi pro XL marcis argenti, quas se dicit habere in parata pecunia, et assignari prepositure Olomucensi loco ville, quam alienauit ab ea. Villas duas Nenacuniz in Morauia et Rudech in Bohemia cum omnibus pertinentibus ad easdem ecclesie Olomucensi legauit, statuens, quod duo inde habeantur vicarii, quorum unus officiabit altare unum ad s. Pe- trum in Olomuc, alter in ecclesia maiori similiter altare vnum tenebitur officiare; et iidem cho- rum in ecclesia Olomucensi obligati erunt nichilominus frequentare, et de predictis villis duo lumina perpetua ministrari debent ad ecclesiam Olomucensem. Domum eciam suam in ciui- tate Pragensi sitam, cum omnibus in circuitu et immediate ad eam pertinentibus ecclesie Olomucensi legauit, ita quod ex parte Olomucensis ecclesie orphanis et amicis suis in X marcis nichilominus succurratur.“ Nos igitur testamentum huiusmodi oc. Dat. Prage. a. d. MCCLX, VI kalendas Maii. Ex orig. in arch. cap. Olomucensis, Boczek III, 278. 255) 1260, 24 Maii. Apud Lynzam. Otocharus, dom. regni Boh. oc. Henrico de Lyechtensteine, capitaneo Styriae, commendat monasterium Runense, iniungens ipsi, ut monasterium praedictum in possessione castri in Helfenstein defendat. Dat. apud Lynzam ad. d. MCCLX, VIIII kal. Jun. Pusch et Frölich, Dipl. sac. duc. Styriae II, 26. 256) 1260, 31 Maii. Anagniae. Alexander papa IV episcopo Pragensi scribit, fratrem Martinum, qui pastorem ordinis de poenit. beat. martyrum se confingat et nonullos alios fratres eiusdem ordinis multas literas

Strana 97
„t Ottacarus II. rex Bohemiae, 1253—1278. 97 falsas sub papae nomine fabricare, insuper praedicare populis atque confessiones temere au- dire oc. Mandat itaque, ut omnes huiusmodi literas sibi faciat exhiberi, praedicationesque et confessiones in eorum ordine prohibeat omnino ; literas eas Romam, contravenientes vero de cetero in carceres mittat. Dat. Anagniae II kal. Jun. pontif. anno VI°. Palacký, Ital. Reise 37 Extr. 257) 1260, 19 Jun. In Wissegrad. „Petrus de Pontecurno, capelle d. pape clericus, ad partes Boemie, Austrie et Morauie ex parte ipsius d. pape nuncius deputatus“ profitetur, se recepisse censum a capitulo Wisse- gradensi sedi apostolicae debitum. „Auctoritate mandati Alexandri papae IV dati V id. Oct. pontificatus anno primo „a ven. viris preposito, decano et capitulo Wissegradensi petiuimus censum sedis apostolice debitum et non solutum pro preteritis annis nobis ecclesie Romane nomine assignari. Facta itaque nobis fide per instrumenta apostolica bone memorie domi- norum Celestini et Gregorii nec non camerariorum Benedicti et Johannis de Ferentino, Phi- lippi de Asisio, et Symonis magistrorum, nec non venerabilis patris d. Thome Wratislauiensis episcopi, quod ab eisdem preposito et capitulo facta fuit solutio census papalis usque ad an- num ab incarnatione d. MCCLIII nec non quod quinque marce boni argenti soluere debe- bant singulis annis, ab eodem termino pro tribus annis recepimus quindecim marcas boni ar- genti in pondere pragensi, et pro quarto anno iterum protestamur nos recepisse quinque marcas argenti eiusdem ponderis nomine census. Cum vero nos contingeret in eadem lega- tione et predictis terris de mandato d. pape diucius permanere, iterato recepimus litteras apostolicas, et auctoritate mandati in eisdem litteris contenti a sepedictis preposito et capitulo recepimus quindecim marcas argenti pro tribus annis nomine census dantes eis lit- teras presentes pro testimonio solutionis facte in vniuerso annorum suprascriptorum septem, sigillo nostro roboratas et ad maiorem firmitatem vener. virorum abbatis Breunouiensis et capituli Pragensis et conuentus dicti monasterii Breunouiensis sigilla petiuimus appendi. Dat. in Wissegrad, a. d. MCCLX, XIII kal. Julii pontificatus d. Alexandri pape quarti a sexto. Ex orig. arch. capit. Wissegrad. cop. in Mus. Boh. 258) 1260, 29 Jun. In Oslowan. Nos Ekhardus dictus de Mirslaus "conuentui sanctimonialium in Osla ius patronatus ecclesie in Droscuwitz cum suis attinenciis contulimus, recedentes ab omni iure et donatione, que ad nos in iam dicta ecclesia pertinebat.“ — Dat. in Osla a. dom. incarn. MCCLX, III kal. Julii, acta sunt hec in Snoym coram hiis testibus: d. Ranciro, d. Brewici, d. Zuzicraie, d. Heinrico de Tobitz, d. Hartlibo de Miszelboritz, fratre Friderico et fratre Ottone de Lae or- dinis fratrum Minorum et aliis quam pluribus tam clericis quam laicis. Ex orig. in arch. eiusd. monast. Boczek III, 279. 13

Strana 98
98 Emler, Regesta Bohemiae. 259) 1260, 29 Jun. In Oslowan. W. gardianus fratrum Minorum in Lae attestatur, Ekhardum virum nobilem de Mir- slaus ius patronatus ecclesiae villae de Droscuwitz cum attinentiis contulisse conventui sancti- monialium in Osla. „Acta sunt hec in Osla a. d. MCCLX°, III kal. Julii coram testibus subnotatis: D. Hartlibo de Miselboritz, suo fratre, fratre nostro Friderico, et fratre Ottone, eius socio de Lae, C. preposito, H. et W. capellanis et sacerdotibus dominarum, et conuentus sanctimonialium quam plurima pars. Ex orig. in Mus. Brunensi. Boczek III, 280. 260) 1260, 29 Jun. In Oslowan. Idem attestatur, Hartlibum virum nobilem de Miszelboriz ius patronatus ecclesie de Miszelboriz cum attinentiis contulisse conventui sanctimonialium in Ozla assignando eis etiam sex laneos in Droscowiz possidendos post mortem suam. Acta sunt hec in Ozla a. d. MCCLX, III kalendas Jvlii coram testibus subnotatis : d. Ekhardo de Mirslaus, fratre svo, fratre nostro Friderico et fratre Ottone eius socio de Lae, C. preposito. H. et W. capellanis et sacerdotibus dominarum, et conuentus sanctimonialium quam plurima pars. Ex orig. eiusdem monast. Boczek III, 280. 261) 1260, m. Jun. In Rosenberch. Wocco de Rosenberch marscalcus Boemiae coenobio Altovadensi quaedam praedia redditusque confert. "Notum oc., quod nos de consensu et expressa uoluntate uxoris nostre omniumque parentum nostrorum cenobio in Hohenfurt ordinis Cisterciensis, quod ad honorem s. Marie pro nostra nostrorumque progenitorum et successorum salute et remedio animarum de nouo fundare et construere incepimus, pio fauore predia hic subscripta redditusque sub- scriptos contulimus in perpetuum pleno iure, exceptione qualibet praetermissa, metas predicto cenobio legitimas similiter distinguentes. Hec autem sunt mete : nemus ex altera parte Wulte in superiori parte attingens uiam illam, que ducit in Helfenberch, tangens in inferiori parte riuum quendam, qui vocatur minor Wultawitz, et pratum Zbyadel inclusiue, ita quod idem pratum ad cenobium supradictum integraliter debeat pertinere, incipiendo ab aqua Wulta extenditur per ascensum antedicti riui usque ad altitudinem silue Boemiam et Bawariam diui- dentem. Item ex ista parte Wulte incipiendo ab ipsa Wulta dirigitur per ascensum cuius- dam ripe, que Pzyn uocatur, usque ad montem quendam Strasedelnik nominatum, et ab eo- dem directe ascendit pertranseundo metas villarum Zwatemyri usque ad metas domini Witigonis de Krummenowe. Sepedicto vero cenobio piscaturas dedimus, distinguentes sic, quod a prato Zbyadel in aqua Wulta incipiant et ascendant, usque tangant metas domini Witigonis, attamen uo- lumus, quod piscatoribus nostris piscari liceat in eadem. Illi uero sunt redditus, quos ad ceno- ium dedimus supradictum: ecclesiam in Rosental cum usu totali et partem tertiam decimarum tam de nostris uillis, quam de aliis, quas contulimus in feudo in parochia iam predicta et de curia nostra in Michenitz decimas integrales. Item ecclesiam in Predal cum omni fructu, qui ab

Strana 99
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 99 ea poterit deuenire, et de curia nostra Polen decimas similiter integrales, et in Zlawatitz de septem aratris decimas frugum totas, et de caseis et agnis et aliis uniuersis. Item uillam in Cedelitz iuxta Predal, que etiam antea ad ecclesiam Predal pertinebat. Item uillam Guten- prunne Superiorem, que est iuxta Strobnitz sita, cum omni prouentu. Item de uilla nostra Levtwinitz tertium manipulum nostrarum decimarum, et de uilla nostra Plan etiam partem terciam decimarum. Fatemur similiter, sepedicto cenobio nos duas uineas contulisse, quarum unam comes de Hardekke nobis dedit, alteram vero noster consobrinus de Schowenberch iu- nior Wernhardus. Item in terra Opauie uillam unam Kotzen nomine fundatam nouiter et plantatam cum omnibus prouentibus ab ea venientibus, et in ea in presenti quinquaginta et duo uiri hospites morantur. Item de Sunnenberch partem decime, que nos contingit. Item de uilla Stradonitz tertium manipulum decimarum. Item de curia nostra Malschitz decimas integrales. Item in Cedliksrevt aream unam cum agro predicte aree pertinenti. Item uillam Wawitz cum omnibus prouentibus, qui ex ea poterunt prouenire.“ „Testes: Heinricus et Wernhardus fratres de Schowenberch, Wernhardus et Heinricus eiusdem tytuli fratres iuniores, dominus Budewoy et dominus Witigo de Krummenowe, frater suus, dominus Poppo, dominus Johannes, dominus Gerbertus, Benata et Benissius purchrauii in Rosenberch et alii. Acta sunt autem in Hohenfurt et scripta in Rosenberch anno gratie domini M°CC° sexagesimo in mense Junii. Ex orig. archivi Altovad. cop. in Mus. Boh. — Pangerl, Urkundenb. von Hohenfurt, 7. 262) 1260, (m. Jun.) In tentoriis ad Morawam. Ottokarus, dom. regni Bohemiae oc. concedit Wokoni de Rosenberg comitiam in Ratz. — „Notum oc. quod nos Wokoni de Rosenberg, cujus fidei puritatem per experientiam agnovimus, et maxime nobilitatem suam attendentes, quia a progenitoribus suis liberis at- que nobilibus vitam ducens comitias vel majores dignitates, si sibi collatae fuerint, tenere poterit et habere, de consensu et expressa voluntate conjugis nostrae d. Margarethae prae- dicto Wokoni et suis post ipsum haeredibus in perpetuum comitiam in Ratz contulimus cum suo jure, scilicet patronatu ecclesiarum de jam dicta comitia, homines beneficiatos et feuda in ea habentes, judicia, advocatias ad comitiam pertinentes, dotes, quae vulgariter lippgedinge nomi- nantur, sive possessiones per obligationem expositas, quae suo tempore absolute ad antedictam debent comitiam pertinere, et omnia alia jura, quocumque nomine sint vocata, nulla conditione aut exceptione interposita, saepedicto Wokoni et suis haeredibus, ut praedictum est, contulimus jure et titulo feudali.“ — Testes : D. Philippus Salisburgensis electus, d. Bruno ven. Olomu- censis episcopus, d. Otto illustris marchio Bramburgensis, d. Ulricus inclitus dux Carinthiae, d. Heinricus dux Poloniae, d. Werenhardus et Henricus fratres juniores de Schowenberg, d. Heinricus burggravius de Dewin, d. Hoygerius de Vridberch, d. Jeruschius burggravius Pragensis, d. Smilo de Leuchtenburg, d. Radimirus de Pfrimberg, d. Hermannus de Richenawe, d. Ba- varus de Strakonitz, d. Ulricus dictus Lepus, d. Wilhelmus de Podiebrad, d. Burhardus de Chlin- genberch, d. Stislaus de Sternberg, d. Budwoyus de Schalitz, d. Hoygerus de Swinz, d. Ulricus 13*

Strana 100
100 Emler, Regesta Bohemiae. de Nova Domo, d. Heinricus de Lichtenstein, d. Otto de Meysowe, d. Otto de Haselowe, d. Sifridus Orfanus, d. Hermannus et Wernhardus de Pillichdorf, d. Ludovicus de Cellinge, d. Ulricus de Lobenstein, d. Ulricus de Capella, d. Albero de Pollenheim, d. Otto et Hertnidus de Trun, et alii. Act. autem sunt haec in La, dat. in tentoriis ad Moravam per manum ma- gistri Arnoldi notarii a. ab incarn. d. MCCLX°. Kurz, Oesterreich unter den Königen Ottokar und Albrecht I, II, 173. 263) 1260, m. Jun. In Laa in tentoriis apud Morawam. Margareta, domina regni Boemiae, ducissa Austriae et Styriae, marchionissa Moraviae confert Wocconi de Rosenberch comitiam in Razk iure feudi possidendam. Acta sunt hec in La, dat. in tentoriis apud Morawam a. ab incarn. dom. MCCLX. Kurz, Oesterreich u. den Kön. Ottokar u. Albrecht I, II. 175. 264) 1260, 25 Jul. Wienne. Otakarus, dom. regni Bohemie oc. promittit se episcopum Frisingensem et possessiones eius defensurum. — „Notum oc., quod ad ampliandum et corroborandum robur perennis ami- cicie inter consanguineum nostrum karissimum d. Ch(unradum), Frisingensem episcopum, et nos inuiolabiliter contracte eidem d. Ch. Frisingensi episcopo data fide vice sacramenti com- promisimus, quod toto vite nostre tempore contra omnem viuentem hominem fidele presta- bimus adiutorium, quandocumque possimus, et iuuamen, et ipse versa vice nobis consimile adiutorium, et ad hec nos nichilominus ipsum d. Ch. Frisingensem episcopum et vniuersas ec- clesie sue possessiones sitas in quibuscunque partibus, ad quas nostra regalis potencia ex- tentitur, promittimus fideliter defensare“. — Acta sunt hec Wienne, a. d. MCCLX, VIII ka- lendas Augusti. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 209. — Lambacher, Interregnum, Anhang 40. 265) 1260, 4 Sept. In Zolum. Bela IV, Ungarorum rex, Ottoni, episcopo Pataviensi, significat, Cumanos abiuratis suae gentilitatis erroribus in sinum Romanae ecclesiae convenisse, et conqueritur de plu- ribus pacis infractionibus ab Ottacaro, Bohemorum rege, peractis. „Ad hoc autem quod de habenda pacis et concordie unione ex parte — summi pontificis et uestra nichilominus paternaliter nobis subiectis uestre prudentie respondemus, quod ipsum regem Bohemie, ne- potem nostrum carissimum, ad pacem semper inuitauimus, pacem ei obtulimus, et oblatam, quantum fuit ex parte nostra, semper et ubique seruauimus illibatam, et nunc etiam pacem, quantum in nobis est, habemus solidam cum eodem, cuius formam quanto uiciniores estis, tanto plenius cognoscere potuistis. Et cum nos omnes habite pacis articulos obseruauerimus et inuiolabiliter obseruemus, et conpleuerimus omnia, que in tractatu pacis inserta fuerant, immo etiam plurima alia, que postmodum pacis tractatui sunt adiecta, effecerimus, dictus tamen rex Bohemie, karissimus nepos noster, principem nostrum, quem pro securitate sibi commisimus, restituendum nobis, cum omnia conpleremus, que iam plenissime conplevimus,

Strana 101
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 101 ut est dictum, restituere nobis denegat et detractat, ostendens per hoc uerisimiliter, infrin- gende pacis propositum se habere. Cum igitur per nos interposite paci per omnia pareatur, sicut uestra paternitas euidentissime scire potest, immo et plene intelligere potuit ad hos dies, placeat uobis adire eundem et inducere salubriter ac hortari, ut dictum principem no- strum nobis restituere, et intemeratos pacis articulos debeat obseruare. Consulens in hoc fidei sue interposite indempnitati, pauperum et cruori, fame pariter ac honori. Adicimus etiam, quod post habitam pacem et concordiam inter nos et dictum nepotem nostrum, ho- mines eiusdem de Styria de exercitu suo ad propria redeuntes, magnam partem terre nostre in comitatu Worosdiensi crudeliter vastauerunt, homicidia, spolia, incendia, captiuationes pauperum et multa mala alia faciendo. Insuper castrum nostrum in Hungaria constitutum, quod eo tempore, quo nunc extat memoria, nos et nostri progenitores possedimus, non est nobis restitutum. Que omnia uestra debet attendere paternitas et referre nepoti nostro, petens super premissis nobis exhiberi satisfactionem debitam pariter et eamdem. Dat. in Zo- lum sabbato post festum s. Egidij. Mon. Boica XXIX, II, 163. 266) 1260, 20 Sept. W(ichardus) de Thyrna et J. gener ipsius de Dobran dotem ecclesiae in Dobran liberant ab omni exactione tributaria. Noscant oc., "quod nos ob reuerentiam omnipotentis dei et sanctorum eius in Dobran ecclesie dominabusque ibidem sub nomine b. Marie Magdalene deo famulan- tibus quinque marcas argenti, quas ecclesia dicta ab Jantiquo habere consueuerat ex integro conferendo singulis annis, talem libertatem concedimus, ut in hominibus dotalibus ab omni censura uel qualibet exactione tributaria, que in dicta ciuitate fiunt vel fieri debent, dos ec- clesie absoluta esse debeat tam in agris quam in pratis, fluminibus, molendinis atque piscationibus, et plena libertate perpetuo et tranquilla pace gaudere. Quam ob rem firmiter cupientes, ut ea que ritu dei aguntur, legitime roborentur, insuper istius anni censum laxatum concedimus a pauperibus exigendum, ut in melius domus dei prosperetur.“ Testes: „Petrus plebanus in Brenn et dominus Wernerus plebanus de Zlawniz, plebanum (sic) de Beuzla et iudicem de Dobran. Datum anno domini M'CCOLX° in vigilia Mathei apostoli. Ex orig. arch. c. r. aul. Vind. cop. in Mus. Boh. 267) 1260, 26 Sept. Brunnae. Notum oc., „quod ego Rudolfus Possoldi filius pro meorum salute carorum tam ui- uorum quam mortuorum ius patronatus ecclesie Omnium sanctorum cum suis attinentiis con- tuli conuentui sanctimonialium in Oszla.“ — Acta sunt hec in Brunna a. d. MCC sexagesimo, sexto kalendas Octobris coram testibus subnotatis: Ernesto ciui, Conrado filio Wolvelinne, Wolvelone fratre eius, Lockelario, Conrado de Drozendorf, Ottone plebano s. Jacobi, fratre Wolvelino, Johanne sacerdote, Heinrico sacerdote, Gunthero ciui et aliis. Ex orig. in arch. curiae Brun. Boczek V, 246.

Strana 102
102 Emler, Regesta Bohemiae. 268) 1260, 6 Oct. Anagniae. Alexander papa IV Pragensi et Olomucensi episcopis dat facultatem regem Boemiae coronandi. „Sane carissimus in Christo filius noster, illustris rex Boemiae, deuotissimus ec- clesiae filius — nobis humiliter supplicavit, ut cum progenitores sui reges Boemie inuncti et coronati in reges existerint per archiepiscopos Maguntinos, qui fuere pro tempore, ac ipse per dilectum filium Maguntinum electum pro eo, quod nondum est ejus electio per sedem apostolicam confirmata, inungi et coronari non possit, eum in regem inungi et regale diadema suo imponi capiti faceremus. Nos igitur dicti regis devotionem multimodam atten- dentes et considerantes, quod progenitoribus suis, qui fuerunt ardentes catholicae fidei zela- tores, non solum derivatione sanguinis sed et puritatis ac bonitatis immitatione succed it, ac cupientes ob hoc eum in his specialiter honorari, ipsius supplicationibus benignius inclinati, fraternitati vestrae mandamus, quatenus vos alter vestrum adhibito vobiscum decenti episco- porum numero tum propter ejusdem regis honorificentiam, tum propter reuerentiam sacramenti, sibi auctoritate nostra hujusmodi unctionem impendere et capiti eius imponere regale dia- dema curetis. Volumus autem atque statuimus, ut nullum ex hoc in posterum pontificibus Maguntinis, qui erunt pro tempore, et ecclesie Maguntinae praejudicium generetur, quin circa ipsius regis successores exsequantur libere, quod ad eos pertinet in hac parte. Ea vero, quae exhibiturus esset idem rex archiepiscopo Maguntino, si inungeret et coronaret eundem, integre ab eodem rege recipiatis, illa dicto electo, si eum confirmari contingat, alioquin ei, qui praedictae Maguntinae ecclesiae regimini praefuerit, fideliter transmissuri. Dat. Anagniae II nonas Octobris pontif. anno sexto. Ex autogr. regesto literarum Alexandri pp. IV in tabulariis Vaticanis cop. vid. in Mus. Boh. — Jireček. Cod. jur. Boh. I, 148. Boczek III, 281. Goldast 251. 269) 1260, 6 Oct. Anagniae. Alexander papa IV Nicolaum, filium Ottacari regis Bohemie ex thoro illegitimo na- tum, facit legitimum. „Attendentes igitur, quod carissimus in Christo filius noster, illustris rex Boemie, pater tuus conjugatus te genuerit ex soluta, ac volentes personam tuam intuitu regis ejusdem, qui semper erga Romanam ecclesiam puritate fidei, devotionis sinceritate, sedu- lique prosecutione obsequii specialiter dinoscitur claruisse, praecipui favoris gratia communire, ut quo abundantius apostolici uberis dulcedinem suxeris, tanto vehementius in nostris et praedictae ecclesiae beneplacitis delecteris, praedicti regis supplicationibus benignius inclinati, te legitimitatis titulo auctoritate apostolica decoramus, eadem tibi auctoritate, ut hujusmodi tuorum natalium non obstante defectu ad omnes dignitates, honores et principatus seculares, ad quas vel quos te legitime assumi, seu quas vel quos licite tibi conferri contigerit, obtinere libere valeas, indulgentes.“ Dat. Anagniae, II nonas Octobris, pontif. anno sexto. Ex autogr. regesto liter Alexandri pp. IV in tabulariis Vaticanis cop. vid. in Mus. Boh. — Boczek III,283.

Strana 103
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 103 270) 1260, 6 Oct. Anagniae. Alexander papa IV duas filias Ottacari regis Boemiae ex thoro illegitimo natas facit legitimas. „Attendentes igitur, quod tu conjugatus ex quadam soluta duas, quas habes ad praesens filias, genuisti, ac volentes easdem filias intuitu personae tuae, quae semper erga Romanam ecclesiam etc. (ut in dipl. superiori), ut quo abundantius eaedem filiae apostolici uberis dulcedinem suxerint, tanto etc. delectentur, tuis supplicationibus benignius inclinati, praedictas filias legitimatis titulo auctoritate apostolica decoramus, eadem eis auctoritate, ut hujusmodi suorum natalium non obstante defectu, ad omnes dignitates, honores et principatus seculares, ad quas vel ad quos eas legitime assumi, seu quas vel quos sibi licite conferri contigerit, obtinere libere valeant, indulgentes. Dat. ut supra. Ex autographo regesto liter. Alexandri pp. IV in tabulariis Vaticanis cop. vid. in Mus. Boh. — Boczek III, 283. 271) 1260, 8 Oct. Pragae. Ottacarus, rex Boemiae, Alexandro papae IV de victoria adversus regem Hungarorum obtenta. „Quia pium pastorem suarum a lupis liberatio ouium delectat, et benignum patrem iucundum reddit cum salute prosperitas filiorum, grauis belli, quod aduersus Belam et natum eiusdem Stephanum, Ungarie reges illustres, et Danielem, regem Russie, et filios eius, et ce- teros Ruthenos, ac Thartaros, qui eidem in auxilium venerant, et Boleslaum Cracouiensem, et Lestkonem iuuenem Lansaciae1) duces, et innumeram multitudinem inhumanorum hominum Cumanorum, Ungarorum, et diuersorum Sclauorum, Siculorum quoque et Valachorum, Bezze- niorum2) et Ismahelitarum, Scismaticorum etiam vtpote Grecorum, Bulgarorum, Rusciensium et Bosniensium hereticorum auctore deo gessimus, et victorie nobis date celitus, et post victo- riam inter nos ex parte una, et dictos reges ex altera concordie reformate processum non ab re duximus P. V. preuia veritate presentibus declarandum. Sane cum ad flumen, quod Mo- raua dicitur, circa locum a castro et oppido Hemburg3) duobus milliaribus distantem, Ungarie et Austrie inibi confinia terminantem, cum nostris exercitibus venissemus, dictos reges et exer- citus eorumdem illic castra metatos in opposita parte ripae invenimus, ex aduerso. Sicque factum est, ut nostra et aduersariorum castra solus duntaxat diuideret fluminis meatus, cum- que sic loci positio se haberet, ut aduersarios sine irremediabili nostrorum iactura votiuum non possemus consequi accessum, et pro reformanda inter nos et eosdem reges pace, post- quam fuisset utrimque aliquociens multipliciter attemptatum, ipsis vero regibus de die in diem, et de hora in horam suas in diuersas variantibus voluntates, non restaret aliquis pacis locus. Haut dubium ad instar Pharaonis corda illorum indurante domino ulcionum. Nouissime unius duorum parti aduerse obtulimus optionem, ut videlicet vel illa nobis cederet, quatenus ad eandem gerendi belli causa transire possemus, vel nos id parti adverse concederemus. E quibus disiunctis partibus alteram pars adversa elegit, ut videlicet nos cederemus, et nostra cessione eidem locum transeundi daremus, et ut id posse fieri videretur, quovis impedimento cessante, dicti règes, et eorum bani et comites threvgas constitutas, et suis iuramentis firmatas

Strana 104
104 Emler, Regesta Bohemiae. per totum diem b. Margarethe festum proxime precedentem, et medietatem ipsius festi diei nobis mediantibus ydoneis nunctiis remiserunt. Verum hi iidem sua pacta et iuramenta soliti violare per vada inventa, et sibi aptata clam nocte ad nostram partem cum omni suo exercitu transierunt. Et cum diceretur pax et securitas, subito cum inenarrabili multitudine contra nos improvisos apparuerunt in campo. Et cum in spe threvgarum vix decima pars nostri exercitus penes nos pro nostre custodia persone remansisset, eo quod plures de nostris tran- sito Danubio oppidum Hemburg intrauerant4), alii vero cum curribus descenderant ad staciones et loca castrorum, hostes nostri fraude pleni in modum semicirculi per ordinatas acies nos cingentes, nisi dominus adiuvisset, nos vivos forsitan deglutissent. Igitur in tam inevitabili neces- sitatis articulo constituti, attendentes potestatem esse celestem, et quoniam non multitudine exercitus, sed de celo victoria datur munere magni dei, totam in adiutorio altissimi spem ponentes, nostros adiutores, et commilitones primitus adhortati in plurimos aduersariorum cuneos, data nobis de celo fiducia, irruimus confidenter. Quos deus per manus nostras et nostrorum, ymmo suorum militum exterruit, et prostrauit et in fugam conuertit, ita ut fugien- tibus cum impetu, et se invicem comprimentibus dictus fluuius Moraua, iuxta sui presagi no- minis ethimologiam, tanquam mare rubrum Egiptiis multo cesorum sanguine rubricatus factus sit, in se submersis et intereuntibus mortis unda. Siquidem in eodem flumine fugientium a facie dei peccatorum tanta periit multitudo, quod per cadauera hominum et equorum, quasi per factos pontes, nonnulli ex nostris aduersariorum castra intrarent, et occupantes currus, tentoria et expensas quoque, preciosa spolia acceperunt. Quamuis igitur post triumphum di- uinitus nobis datum, quemadmodum communiter videbatur, regnum Ungarie, nostre dicioni potuerimus subiugare, et idem in perpetuam premere seruitutem, aduertentes tamen, quod me- lius sit bonum vicinum habere concordem, quam superare et exterminare rebellem, pensantes etiam, quoniam, ut ait imperator Constantinus, crebro suauiores sunt amicitie post inimici- tiarum causas ad concordiam restitute, cum principibus et proximis, alti sanguinis nostri, dictis scilicet Ungarie regibus et domina regina, et iuuene rege Bela, secundum oblatam nobis a magno comite Rulando in Posonio formam maluimus pacis federa reformare, quam vastando et debilitando magnum Ungariae regnum ad idem et nostri terras dominii Tartaris aditum reaperire. Itaque compositionis formam predictorum regum, regine, et ducis Bele, sigillis signatam vestro apostolatui transmittentes suppliciter petimus eandem a sede apo- stolica confirmari, et ut opere precium est, apostolico in evum patrocinio communiri. Dat. Pragae octaua Oct. M'CCLX. Turgenew, Hist. Russiae monum. II, 348. Balbin, Misc. dec. I, 10 n. 13. — Lambacher, Interregnum, An- hang 38. — Turg. h. 1) Lusicie (Lanciciae). 2) Bezzerminorum. 3) Haimburck. 4) Haimburgk intrarant. 272) 1260, 7 Oct. Pragae. Otacharus, qui et Przemizl, dominus regni Boemie oc. recognoscit venditionem villae Nyeprowitz, factam a Chunrado judice Pragensi monasterio Plazensi. — „Significamus oc., quod serenissimus pater noster pie recordationis Wenzezlaus Chunrado tune judici Pragensi

Strana 105
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 105 vendidit quandam villam Nyeprowitz nominatam cum omnibus pertinentiis eidem ville de consensu et bona voluntate baroni sui dicti Lupi hereditario iure vna cum liberis suis vni- uersis perpetuo possidendam. Dedit eciam idem Ch. nobis dextrarium pro decem marcis argenti estimatum, quod terminos dicte ville distingui siue circui faceremus eidem, ad quod faciendum misimus fideles nostros Andream tunc dapiferum, Schietsconem prouincialem iudi- cem, Marquardum camerarium de Donayowitz, Bowarum summum camerarium, Diwischium nunc dapiferum, Vrowinum, Ottonem, Lambinum gallicum. Item dedit idem Ch. karissime uxori nostre domine Margarete similiter pro distinguendis terminis dicte ville decem marcas argenti, ad quos distinguendos deputauit ipsa domina M., uxor nostra, pro parte sua Liu- poldum et Volchmarum camerarios suos, qui eciam ponuntur cum predictis pro testibus in hoc facto. Chunradus vero judex sepe nominatus, processu temporis praenotatam villam Ni- prowitz, quam pro sexaginta marcis argenti apud patrem nostrum et Wulskonem comparauit, volens vendiconi exponere, a nobis supliciter postulauit, vt de nostro consensu et voluntate liceret eidem vendere dictam villam. Nos vero ipsius Ch. petitionibns racionabilibus assensum prebentes, admisimus voluntario ex consensu, quod eandem villam cum omnibus suis perti- nentiis et terminorum distinctione, eo etiam jure, quo eandem tenebat a nobis antefatus Ch. vendidit viris venerabilibus abbati et conuentui in Plaz proprietatis tytulo perpetuo possi- dendam. Nos itaque volentes cauere indempnitatibus parcium vtrarumque, — presentem pa- ginam ipsis dari mandauimus.“ Testes uero huius facti sunt nobiles suprascripti. Actum Prage a. d. M'CC'LX°, dat. per manum magistri Arnoldi tunc nostri prothonotarii, nonas Oct. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Hormayr, Taschenbuch 1840, 453. 273) 1260, 12 Oct. In Moderiz. Bruno, episcopus Olomucensis, monasterio in Ozla jus patronatus ecclesiae in Miszel- boritz a Hartlibo de Miszelboritz eidem collatum confirmat. Boczek, III, 289. 274) 1260, 21 Oct. Anagniae. Alexander papa IV regem Boemiae (Ottacarum) certiorem facit de praestita liberis ex thoro illegitimo ei natis legitimitate. „Ex parte tua fuit nobis humiliter supplicatum, ut cum tu conjugatus dilectum filium, nobilem virum Nicolaum, natum tuum, et duas, quas ad praesens habes filias, genueris ex soluta, ipsum Nicolaum easdemque filias legitimitatis decorare titulo auctoritate apostolica curaremus, eadem auctoritate concedentes eisdem, ut hujusmodi suorum natalium non obstante defectu ad omnes dignitates, honores et principatus seculares ad quas vel ad quos ipsum N. et dictes filias legitime assumi seu quas vel quos licite eis conferri contigerit, libere valeant obtinere. Nos igitur attendentes, quod tu semper erga Romanam ecclesiam puritate fidei, devotionis sinceritate, sedulique prosecutione obsequii specialiter claruisti, ac volentes ex hoc ejusdem Nicolai et ipsarum filiarum personas praeci- pui favoris gratia communire, ut quo abundantius apostolici uberis dulcedinem suxerint, tanto vehementius in nostris et praedictae ecclesiae beneplacitis delectentur, tuas in hac parte 14

Strana 106
106 Emler, Regesta Bohemiae. supplicationes ad exauditionis gratiam duximus admittendas. Et ecce apostolicas super hujus- modi dispensatione literas per dil. fil. mag. Berardum de Furconio, scriptorem nostrum, la- torem praesentium, tuae Magnitudini destinamus. Verumtamen scire te volumus, quod ne- quaqam nostrae intentionis extitit vel existit, quod idem Nicolaus vel dictae filiae aut aliqua ex eis per hujusmodi literas seu earum praetextu obtinere vel habere possint regnum Boe- miae, vel ejusdem regni regiam dignitatem, aut succedere in eisdem. Praedictum autem scriptorem ideo ad tuam duximus praesentiam transmittendum, ut hujusmodi intentionem no- stram tibi aperte predicat et haec omnia coram te ex parte nostra publice protestetur.“ Dat Anagniae, XII kal. Novemb. pontif. anno sexto. Ex autogr. regesto literarum Alexandri pp. IV in tabul. Vaticanis cop. in Mus. Boh. 275) 1260, 21 Oct. Anagniae. Alexander papa IV dirigit mag. Berardum de Furconio, scriptorem suum, ad regem Boemiae cum literis de praestita liberis ipsius ex thoro illegitimo natis legitimate. — „Ex parte carmi in Chr. filii nostri, illustris regis Boemiae, fuit nobis humiliter supplicatum, ut cum ipse conjugatus dil. fil., nob. virum Nicolaum, natum suum, et duas filias etc. usque valeant obtinere. Nos igitur attendentes, quod idem rex semper erga Romanam eccl. etc. usque claruit, ac volentes ex hoc etc. usque delectentur, ut supra, ipsius regis in hac parte supplicationes libenter ad exauditionis gratiam duximus admittendas. Cum igitur apostolicas super hujus- modi dispensatione literas per te, de cujus sincera fidelitate plenam habemus fiduciam, regi destinemus eidem, mandamus, quatenus ad praesentiam dicti regis te personaliter conferens, coram aliquibus praelatis et aliis personis idoneis sibi aperte praedicas in assignatione lite- rarum hujusmodi, et ex parte nostra coram eo publice protesteris, quod nostrae nequaquam intentionis extitit vel existit, quod etc. usque succedere in eisdem; et de protestatione hujus- modi confici facias publicum instrumentum, nobis per te fideliter assignandum. Datum ut supra. Ex autogr. regesto literarum Alexandri papae IV in tabulariis Vaticanis cop. in Mus. Boh. 276) 1260, 3 Nov. Pragae. Othacarus, dominus regni Boemiae oc. monasterio Brewnoviensi confirmat omnia pri- vilegia et libertates eidem super districtum Policensem a praedecessoribus suis, ducibus et regibus Boemiae, datas. — „Decernimus — privilegia universa obtinere robur perpetue firmitatis, pre- senti pagina sanctientes, ut juxta tenorem privilegiorum avi nostri et patris nostri pre- dictorum ad preposituram de Politz spectans circuitus cum omnibus ceteris bonis, que sunt ultra montes, qui Steni et parietes vulgariter nominantur, tam in judiciis quam aliis juribus et censibus libere deserviant dicto monasterio Brewnoviensi, ita quod judex provincialis et alii officiales provincie Gladcensis in nullo casu super homines in bonis prenotatis ecclesie Brewno- viensis manentes praesumant sibi jurisdictionem aliquam usurpare. Si tamen casus aliqui graves contra eosdem homines moverentur, iidem secundum nostram sanctionem Pragensi ju- dicio vel coram nobis duntaxat astabunt, eo saluo et cauto, ut ad vener. in Christo patrem, dominum scilicet Martinum, abbatem Brewnowiensem, et successores ejus omnes toto ex judicio

Strana 107
au Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 107 proueniens pena pecuniaria seu aliorum quorumcunque bonorum aut rerum usus sine difficultate aliqua integraliter devolvatur, quemadmodum in prefatorum nostre magnitudinis progenitorum privilegiis exinde confectis apertius continetur.“ Testes : „Jaros burgrauius Pragensis et filius ejusdem Albertus, Andreas camerarius regni nostri et Diwis frater ipsius. Item Sdizlaus curie nostre marsalcus, Cunradus frater suus, Chetz judex Boemie et Sezema de Cozthomlat, Hrono et Natserat frater ejusdem, Ruben et Bohus frater ipsius, et alii. Dat. Prage per manum ma- gistri Arnoldi notarii nostri a. d. MCCLX, indictione III, III° nonas Novembris. Dobner Mon. VI, 28 277) 1260, 26 Nov. Margaretha, regina Boemiae oc. monasterio Brewnoviensi resignat villam Crassitz. — "No- verit oc., quod nos villam, quae dicitur Crassitz, in provincia Bozinensi, quam pro tempore nostri villici in primo nostro introitu in regnum Boemiae occuparant, ignari in hac parte donationis et gratiae dominae Cungundis quondam illustris Boemorum reginae, socrus nostrae, quae villam me- moratam Brzewnowiensi monasterio divinae retributionis intuitu contulit in perpetuum possi- dendam, eidem monasterio jure haereditario resignauimus cum — omnibus pertinentiis villae supra dictae et metis seu terminis ejusdem villae antiquis possidendam perpetuo absque aliqua quae- stione, volentes eandem cum utraque ripa fluminis Wltavae et omnibus aliis tam agris quam pratis ac ceteris juribus nominato monasterio proprietatis jure perpetuo deservire." Testes: „Jaros bur- grauius Pragensis et filius ejus Albertus, Andreas summus camerarius regni Boemiae et filius ejus Wilc, Chetz judex provincialis cum filiis suis Andrea et Prothywoy, Sdizlaus marscalcus et frater ejus Cunradus, Burchardus et Hirzo burgravii de Swecow, Jacobus de Cunyc, Gothardus de Lo- betz, Rathmir de Rostok, Ratziboz de Wesche, Lupoldus camerarius noster, per cujus manus ap- positio praesentis sigilli manavit. Acta sunt haec aliis quam pluribus praesentibus a. d. 1260 indict. 3, sexto cal. Decembr. Dobner, Monumenta VI, 29. — Ziegelbauer 280. 278) (1260), 4 Dec. Znoymae. Stk k 4201 Othacharus, dominus regni Bohemie oc. iudici, scabinis et vniversis ciuibus in Bruna. „Hinc est, quod ad subleuandam inopiam [priorissae et conventus de Cella s. Mariae in Brunna concedimus plantationes quarundam domorum nouellas prope muros ciuitatis superius memo- rate — mandantes vobis, — ne quis vestrum umquam racione exactionis, siue precarie ciui- tatis, siue in iuribus foraliis emendo seu vendendo, uel quacunque alia de causa dictos homines in dictarum dominorum bonis degentes aliquam molestiam indebitam presumat seu violenciam irrogare.“ — Dat. in Zhnoym pridie nonas Decembris. Boczek III, 291 ex orig. in arch. c. r. aul. Vindob. 279) 1260, m. Dec. Viennae. Otacherus, dominus regni Boemiae oc. monasterio Runensi ord. Cissterc. dioec. Salz- burgensis privilegio magnifico multas largitur immunitates, sequendo tenorem privilegii supe- 143

Strana 108
108 Emler, Regesta Bohemiae. riori anno a Stephano, regis Hungariae primogenito, eidem monasterio concessi. Testes plu- rimi nobiles Styrii. Dat. in Wienna, a. d. MCCLX per manus mag. Arnoldi protonotarii. Reg. in Mus. Boh. e copia Mus. Johannei. 280) 1260, 21 Decemb. In Grez. Otacharus, dominus regni Boemie oc. monasterio Victoriensi confirmat privilegium Friderici, ducis Austriae et Styriae et domini Carnioliae, (dd. ap. Leuben, 1243 indict. VII kal. Sept.): Testes multi Styrii, Australes et Boemi: Smilo de Litemburg, Jereslius purcra- vius Pragensis, Wokko de Rosenberg, Yetro de Viedmons (sic) et alii. Dat. in Grez a. d. MCCLX°, XII° kalend. Januarii. E cop. Mus. Johannei regestum in Mus. Boh. 281) 1260, 23 Dec. Aput Grez. O(ttacarus), dom. regni Bohemie oc. concedit, Ch(unradum), episcopum Frisingensem, ut ubicunque in possessionibus eius metallum auri vel argenti vel etiam salis inventum fuerit, gaudere iure suo ad instar juris regii. Testes : Bruno, episc. Olomucensis, Gerus, Woko et Benessius Bohemi, magister Arnoldus, magister Vlricus „tunc pro tempore nostri notarii“, Stizlo de Sternberch, Otto de Missowe, Ch. de Zeckingen, Otto de Haselawe et alii. Acta aput Grez a. d. M.CC.LX, X kal. Jan. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. II, XXXI, 210. 282) 1260, 24 Dec. Apud Gretz. Ottacarus, dom. reg. Boh., decidit litem pendentem inter monasterium ad S. Paulum et Henricum Bernhardumque comites de Phannberg, qui sibi ius advocatiae in monasterio prae- dicto vindicabant. Act. apud Gretz in cemeterio ecclesiae parochialis in judicio publico. Muchar, Gesch. des Herzogth. Steiermark V, 307. 283) 1260, (22—25 Dec.) In Graetz. Ottacarus, dominus regni Boemiae oc. monasterio S. Lamberti, sito in archiepiscopatu Salzburgensi, (in comitatu Frisach, in silva ultra aquam Theodosiam) privilegium Hainrici ducis Karinthiae, filii Marquardi, ejusdem monasterii fundatoris, renovat et confirmat, testi- bus Brunone Holmunciensi, Ditrico Gurcensi episcopis, Ditmaro de Wizeneke, Hainrico de Lihtestein, Vulfingo de Stubenberch et aliis pluribus. Dat. in Graetz a. d. incarn. M.CC.LX° Reg. in Mus. Boh. e cop. Musei Johannei. 284) 1260, 25 Decemb. In Graetz. Otacharus, dominus regni Boemiae oc. Wokoni de Rosenberch, capitaneo Styriae, prae- cipit, ut ecclesiam in Graedwin, in qua ecclesiae Seccowensi jus competere, et plurimorum certa relatio et instrumenta regi super hoc exhibita demonstrarunt, ad usus dictae Seccowen-

Strana 109
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 109 sis ecclesiae sub regalis protectionis praesidio conservet, eamque contra violentiam quorum cunque defendat. Dat. in Graetz, VIII° kal. Jan. a. d. M'CC°LX°. E cop. Mus. Johannei reg. in Mus. Boh. — Pusch et Frölich, Dipl. sac. duc. Styriae I, 218. 285) 1260, 25 Dec. In Gretz. Otakarus, dom. regni Boh. oc. monasterio Runensi confirmat fundationes eidem a Conrado II, Romanorum rege, in Stibing et Geistal factas, item ab Otakaro marchione Styriae, qui dedit alodium Sedingen, et ab Elisabetha de Gnetenberg legante Alpes in Netzthal ; praeterea confert proventus quosdam de salina in Ovsse etc. Dat. in Gretz a. d. MCCLX°, in natali domini. Testes: Bruno, Olomucensis episcopus, Vlricus, dux Karinthiae cognatus noster, Wocho de Rosenberch capitaneus Stiriae, notarii curiae nostrae mag. Wilhelmus a mag. Arnol- dus, Benes de Moravia, Heinricus de Lichtenstein et plurimi alii Austriaci atque Styrii nobiles. E cop. Mus. Johannei reg. in Mus. Boh. Pusch et Frölich, Dipl. sacr. duc. Styr. II, 25. 286) 1260, 25 Decemb. In Gretz. Otakarus, dominus regni Boemiae oc. monasterio Runensi confirmat literas a Fride- rico duce Austriae et Stiriae (d. in Hintperch MCCXLVI, kal. Mart. indict. IV.) in eundem finem datas. Dat. ibidem, eodem die. Testes ut supra. Reg. in Mus. Boh. e cop. Musei Johannei. 287) (1260?) O(ttacarus), rex Bohemiae, obligat se et heredes suos ad solvendum 3000 marc. ar- genti Ludovico comiti palatino Reni nomine dotis pro nepte sua Anna, filia Conradi, ducis Glogoviensis. — „Notum oc., quod iuramento corporaliter prestito per stipulationem factam sollempniter nos et heredes nostros presentibus litteris obligamus ad dandum et solvendum dilecto consanguineo, illustri principi J. comiti palentino Reni, vel suis nunciis super certas litteras suas deferentibus, tria millia marcarum argenti boni ad pondus pragense, nomine dotis pro karissima nepte nostra domina Anna, filia illustris principis domini Th. ducis Zlezie, a festo pentechostes proxime futuro per duos annos vel ante sub periculo in terminis pre- fati L. consanguinei nostri comiti palentino assignanda, damus etiam mandatum speciale reve- rendo in Christo patri domino . . Pragensi episcopo, B. C. D. fidelibus regni nostri se constituendi principales debitores et cuiuslibet eorum in solidum pro memorata pecunia sol- venda et assignanda loco et termino constitutis. Si autem nostra neptis decesserit, quod absit, infra terminum solucioni predicte et obligationibus constitutum, nos et nostri princi- pales debitores nichilominus sepedicto nostro consanguineo predicta tria millia marcarum argenti integre persolvemus, renunciantes in predictis omnibus exceptioni cuilibet et privi- legio, indulgenciis et quibuslibet aliis munimentis obtentis et obtinendis, per que nos et con- debitores nostros possemus ab observacione predictorum singulorum excusari. Voigt, urkundl. Formelbuch des Henricus Italicus, Archiv für Kunde öst. Gesch. XXIX, 70.

Strana 110
110 Emler, Regesta Bohemiae. 288) Ce. 1260. Wok de Rosenberch dat ecclesiae Pataviensi quasdam villas pro LV marcis arg., quas ei debeat pro iudicio in possessionibus ultra Muhlam apud patrem suum Witigonem conparatis. Mon. Boic. XXIX, II, 220. — Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 273. 289) Ce. 1260. M. judex et iurati in Igla atque urborarii regis in Boemia et Moravia N. abbat Lubensi. Dominacioni vestre tenore presencium innotescat, quod nos secundum justiciam no- stram atque nobilium terre, quam habemus in montibus de illustrissimo d. nostro rege, vobis remandamus. Ubicunque in hereditate d. abbatis unius cujusque claustri vel aliorum nobi- lium terre novus mons inventus fuerit, si est in hereditate d. abbatis in primis septem la- neis mensuratis tricesimam secundam partem d. abbas obtinebit, quod in vulgari Ackersteil nuncupatur, et de urbura, que datur domino terre, datur sibi tertia pars metalli, et in laneo d. regis de urbura tertiam partem d. abbas obtinebit. Item in laneo d. abbatis datur sibi tertia pars de urbura, et de septima parte tertiam partem metalli obtinebit in eodem laneo, et non in aliis, tantum. Insuper de judicio ipsius montis et de aliis diversis, que sunt in monte, dominus ipsius terre se intromittit, et silvam ipsorum fratrum montanis ad ipsorum necessaria nequaquam iniberi debent predicti fratres nec dominus ipsius terre.“ Sternberg, Umrisse einer Gesch. der böhm. Bergwerke I, 2, 23. 290) 1261, 8 Jan. Laterani. Alexander papa IV abbati et conventui monasterii de Welegrad concedit, ut posses- siones et alia bona mobilia et immobilia, que liberas personas fratrum eorum, mundi relicta vanitate ad monasterium conuolancium et professionem faciencium, in eodem iure successio- nis vel alio iusto titulo, si remansissent in seculo, contigissent et ipsi potuissent aliis libere — erogare, rebus feudalibus duntaxat exceptis, valeant petere, recipere ac eciam retinere. Dat. Laterani VI idus Jan. pontificatus anno septimo. Boczek III, 292. 291) 1261, 8 Jan. Laterani. Alexander papa IV monasterio de Porta celi (Tissnowiczensi) concedit, ut privi- legiis et indulgentiis generaliter ordini eidem a sede apostolica concessis uti valeat. Dat. La- terani VI id. Jan. pontif. a. septimo. Boczek III, 293. 292) 1261, 9 Jan. In Brod. Otacharus, dominus regni Boemiae oc. stollonem Ditrici dicti Vriberch ab iurisdictione magistrorum montium et monetae per Moraviam liberat. — „Notum oc., quod nos dilecto fideli nostro Ditrico dicto Vriberch pro suae merita (sic) probitatis hanc gratiam fecimus

Strana 111
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 111 quod cuicunque officia nostra per Moraviam, montana videlicet et monetam locabimus, cum sua locatione, quae stolle dicitur, duplici, apud montem dictum Puchperch, et cum eo, quod eidem Ditrico tunc magistri monetae nostrae Eberlo, Chrutzburgarius et Ditmarus ad prae- dictos stollones contulerunt, nihil prorsus juris habere debeat, nec aliquid agere vel attem- ptare contra ipsum, per quod in parte aliqua valeat molestari ; salvo tamen jure nostro et Zmilonis de Luchtenburch, cvi nolumus praejudicium aliquod per gratiam hujusmodi generari." — Testes : Benescius, camerarius Znoymensis, Chuno marscalcus, Bsnata dapifer, Zmilo de Belkowe, Wichardus de Tyrna, Zmilo de Brumowe, Hartlibus subcamerarius, Ditricus filius Hrutonis et alii. Act. in Brod. a. d. M°CC LXI°, dat. per manum mag. Arnoldi nostri protonotarii V. id. Jan. Ex orig. bibl. univ. Prag. Sternberg, Umrisse einer Gesch. der böhm. Bergwerke, I, 2, 24. 293) 1261, 11 Jan. Laterani. Alexander papa IV episcopo Wormiensi de promocione fratrum hospitalis S. M. T. Pro fidei negotio in Liuonie ac Pruscie partibus ad dei gloriam magnifice promouendo dilecti filii fratres hospitalis S. M. Th. a longis retro temporibus corpus et animam constanter et intrepide posuerunt, ita quod fere quingenti ex eis iam, prout accepimus, manibus infidelium crudeliter sunt occisi, ordine ipsorum propter expensas habitas in tanti prosecutione negotii ad illam redacto pauperiem, quod plurimi ex iam dictis fratribus et illi precipue, per quos nouella Christi plantatio in eisdem Pruscie partibus potenti manu et sine intermissione de- fenditur, defectum grauissimum in uite necessariis sub continua expectatione martirii frequen- tissime patiuntur. Hec siquidem clara merita fratrum ipsorum circumspecta benignitas apo- stolice sedis diligenter attendens, Boemiam, Poloniam, Morauiam, Pomeraniam et quasdam alias prouincias ac terras fratribus eisdem in predictarum Liuonie ac Pruscie subsidium depu- tauit, iniuncto dilectis filiis ministris prouincialibus ordinis fratrum Minorum, ut in Boemia et prouinciis ac terris iam dictis per custodes et guardianos ac fratres eiusdem ordinis sibi commissos sub ea forma predicari faciant uerbum crucis, quod Christi fideles de prouinciis et terris eisdem, qui crucis signaculum propter hoc duxerint assumendum, illam indulgentiam idemque priuilegium consequantur, que transeuntibus in terre sancte subidium a sede apo- stolica in generali concilio sunt concessa. Cum autem dicti fratres hospitalis eiusdem, qui iam maiorem partem dictarum Liuonie ac Pruscie christiano domino triumphante diuina dex- tera subiugarunt, non possint sine peregrinorum auxilio in partibus illis subsistere uel se a mortis discrimine perseruare, volumus et fraternitati tue — mandamus, quatinus si forte aliqui sue damnabilis sequentes impetum uoluntatis, huiusmodi pium et sanctum negotium tot expensis et tanti sanguinis effusione promotum impedire aut turbare seu peregrinos auer- tere a subsidio predictarum Liuonie ac Pruscie uel in praeceptores et fratres prefati hospi- talis aut peregrinos eosdem seu quoscumque alios pretextu ipsius negotii excommunicationis uel suspensionis aut interdicti sententias easdem, et quicquid ex eis uel ob ipsas secutum fuerit, auctoritate nostra in irritum reuocare procures. Dat. Laterani III idus Jan. pontif. a. septimo- Voigt, Cod. dipl. Prussicus I.

Strana 112
112 Emler, Regesta Bohemiae. 294) 1261, 11 Jan. Laterani. Alexander papa IV archiepiscopo Maguntino et eius suffraganeis mandat, ut mona- sterium de Wellegrad adversus violatores, invasores et detentores rerum eiusdem monasterii defendant. Dat. Laterani III idus Jan. pontif. a. septimo. Boczek III, 293. 295) 1261, 14 Jan. Laterani. Alexander papa IV abbati et conuentui de Welegrad indulget, ut in suis civitatibus, villis, grangiis et domibus ipsis liceat divina officia celebrare sine iuris preiudicio alieni. Dat. Laterani XIX kal. Febr. pontificatus a. septimo. Boczek III, 295. 296) 1261, 21 Jan. Apud Crawar. Othacharus, dominus regni Boemiae oc. monasterio Dakzanensi privilegium patris sui dd. 1249, 23 Jul. (v. I, n. 1235) confirmat. Testes: „Frater Ludowicus de domo Thevto- nica, per Boemiam et Morauiam commendator, Andreas camerarius regni Boemie, Diwissius dapifer Boemie, Zmilo de Brumow, Zmylo de Belkow, Wilhelmus de Podbrad, Nezamilz, Hermanus de Richnow camerarius curie et alii. Act. et dat. apud Crawar a. d. millesimo CC LXI° per manum mag. Arnoldi nostri prothonotarii XII kal. Febr. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Hormayr, Taschenb. 1840, 454. 297) 1261, 27 Jan. In Choderitz. Brunno, episcopus Olomucensis, collata per testamentum Boczkonis olim castellani in Znohem praedia monasterio Zarensi auctoritate diocecana confirmat, „videlicet Milhostowizi et Plezna villas et medietatem ville Pulsche juxta ciuitatem Oppauiensem; item in confinio Brunnensi Kozherowe et Elhuta; item apud castrum Jarslawiz villam Hfrelawiz et in ea curiam cum duabus cultis araturis et nemus apud Brazla.“ — Dat. in Choderitz VI kal. Febr. a. d. M.CC.LXI°. Ex orig. arch. olim Zarens. apud Steinbach II, 17. Boczek III, 295. 298) 1261, 27 Jan. Laterani. Alexander papa IV confirmat monasterio Vallis s. Marie de Ozlaua ius patronatus ecclesiae s. Jacobi de burgo Brunensi, quod Primisl rex Boemie praedicto monasterio donauit. Datum Laterani VI kal. Februarii pontif. a. VII. Boczek III, 296. 299) 1261, 28 Jan. Laterani. Alexander papa IV abbati et conuentui monasterii de Welegrad decimas in villis, possessionibus, vineis, animalibus et aliis bonis eorum, que ad episcopum et capitulum eccle-

Strana 113
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 113 siae Olomucensis pertinebant et a Roberto, episcopo Olomucensi, de consensu capituli ipsis concessae erant, confirmat. Dat. Laterani quinto kal. Febr. pontif. a. septimo. Boczek III, 297. 300) 1261, 28 Jan. Laterani. Alexander papa IV abbati et conuentui monasterii de Wellegrad. "Petitio vestra con- tinebat, quod cum . . rex Boemiae quoddam castrum seu munitionem in quodam fundo ve- stro de insula s. Georgii fecisset construi pro munitione terrae, suis incolis de Conowicz ad eundem regem, et de forensi Wellegrad ad vos spectantium villarum campestrium de ipsius regis vestro assensu se ad inhabitandum dictum locum a rege ipso munitum transferentibus, tandem mediante ven. fratre nostro Olomucensi episcopo, loci diocesaneo, et quibusdam aliis bonis uiris super censibus, redditibus et aliis proventibus, tam de dicto loco quam de ipsius incolis proventuris, — inter vos — et dictum regem compositio intervenit, ita ut ius patro- natus ecclesiae ac decimae ipsius loci, quae ad vos ratione fundi huiusmodi pertinebunt, vobis et monasterio vestro cedant et iurisdictio, quam in illos ex prefatis incolis, qui de praedicta villa vestra fuerunt, hactenus habebatis, vobis et eidem monasterio remaneant, — electio quoque iudicis in eodem loco iustitiam exercentis, qui vobis et vestris et dicto regi de suis iuribus exinde proventuris respondeat, ad vos et successores vestros debeat pertinere, — nos itaque — compositionem huiusmodi — confirmamus . . . Dat. Laterani V kal. Febr. pontif. a. septimo. Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 763. 301) 1261, 30 Jan. Laterani. Alexander papa IV confirmat abbati et conventui monasterii de Wellegrad quasdam pos- sessiones, quas nobilis Zmilo dictus Zdrilke ad opus cuiusdam monasterii, quod de novo fun- dare disposuerunt, concessit. Dat. Laterani III kal. Febr. pontif. a. septimo. Ex orig. mon. eiusdem. Boczek III, 298. 302) 1261, 30 Jan. Laterani. Alexander papa IV abbatisse et conuentui monasterii de Celiporta (Tissnowicz) ius patronatus ecclesie s. Petri de burgo Brunensi confirmat. Dat. Laterani III kal. Febr. pontif a. septimo. Ex orig. eiusdem mon. Boczek, III, 299. 303) 1261, 1 Febr. In Sates. Otacharus, dominus regni Boemie oc. fratribus de domo Theutonica concedit judicium villarum forensium Mylatin et Chomontowe. — "Pio cordis oculo intuentes pressuras et afflic- tiones, quas incessanter homines virorum religiosorum, fratrum domus s. Marie de domo Thevtonica, per regnum nostrum Boemie a nostris officialibus, villicis, zudariis et judicibus sustinent, easdem ipsis subleuare in parte aliqua cupientes, hanc ipsis graciam duximus fa- 15

Strana 114
114 Emler, Regesta Bohemiae. ciendam, quod — ipsis concessimus judicium duarum villarum suarum forensium et eorum, qui ad ipsas villas spectant hominum et possessionum, Mylatyn videlicet et Chomontowe, cum omni integritate juris judiciorum, patibulo scilicet atque trunco.“ Testes: „Jeroscius burcrauius Pragensis, Vlricus Lepus, Sdezlaus de Sternberch, Wilhelmus de Boydebrad, Stiborius Hlava, Diwiscius dapifer, Natsceradus de Parts, Zulizlaus, Hermannus de Richenowe camerarius et alii. Act. in Sates a. d. M'CC’LXI°, datum per manum magistri Arnoldi tunc nostri protho- notarii kalend. Februarii. Ex orig. arch. gubern. Prag. copia in Mus. Boh. 304) 1261, 5 Febr. Laterani. Alexander papa IV episcopo Olomucensi mandat, ut bona, quae tam abbas et con- ventus monasterii de Vallegrande quam praedecessores eorum „clericis et laicis, aliquibus eorum ad uitam, quibusdam uero ad non modicum tempus et aliis perpetuo ad firmam-uel sub censu annuo concesserunt“, ad ius et proprietatem eiusdem monasterii studeat reuocare. Dat. Laterani nonis Febr. pontif. anno VII°. Ex orig. eiusdem monasterii Boczek III, 300. 305) 1261, 9 Febr. Laterani. Alexander papa IV abbatissae et conventui monasterii de Porta celi (Tissnowicz) concedit, ut professarum suarum bona, rebus feudalibus exceptis, recipere et retinere possint. Dat. Lat. V idus Febr. pontif. anno septimo. Ex orig. eiusdem arch. Boczek III, 300. 306) 1261, 9 Febr. Laterani. Alexander papa IV abbati monasterii de Scotis Wiennensis mandat, ut decidat litem inter monasterium de Porta celi et plebanum ecclesiae de Heinrichs, „qui sicut et alii clerici Olomucensis civitatis et diocesis super decimis, terris, possessionibus et rebus aliis iniuriantur monasterio praedicto.“ Dat. Laterani V id. Februarii pontif. anno septimo. Ex orig. eiusdem mon. Boczek III, 301. 307) 1261, 13 Febr. Laterani. Alexander papa IV abbati et monasterio de Welegrad concedit sepulturam fundato- rum et aliorum saecularium apud monasterium. — Vobis indulgemus, "ut si fundatores mo- nasterii vestri vel alii Christi fideles aput vestrum monasterium elegerunt sepulturam, dum- modo non sint excommunicati vel interdicti aut eciam publici vsurarii, deuocioni et extreme voluntati eorum in hac parte nullus obsistat, sed liceat vobis illorum corpora, cum decesserint, non obstante alicuius contradiccione temeraria ecclesiastice tradere sepulture, salua tamen iusticia illarum ecclesiarum, a quibus mortuorum corpora assumentur.“ — Dat. Laterani idus Febr. pontif. a. VII. Boczek III, 302.

Strana 115
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 115 308) 1261, 13 Febr. Laterani. Alexander papa IV abbati et conuentui monasterii de Welegrad indulget, "ut ad receptionem et prouisionem alicuius in pensionibus vel beneficiis ecclesiasticis minime teneamini nec ad id compelli possitis per litteras apostolicas, que plenam et expressam de indulgencia huiusmodi et ordine vestro non fecerint mencionem.“ — Dat. Laterani idus Februarii pontifi- catus a. septimo. Boczek III, 302. 309) 1261, 15 Febr. Laterani. Alexander papa IV confirmat abbatisse et conventui monasterii de Celi porta jus patronatus ecclesiae s. Wenceslai in Thusnawiz. — „Sane petitio uestra nobis exhibita con- tinebat, quod cum clare memorie Constantia, regina Boemie, ius patronatus, quod in ecclesia s. Vuenceslai de Thusnawiz — obtinebat, uobis donasset intuitu pietatis, tandem bone memorie Robertus, Olomucensis episcopus, huiusmodi donationem approbans — uobis — concessit, ut dictam ecclesiam, in qua rectoris institutio spectabat ad eum, cum iuribus et pertinentiis suis, cedente uel decedente illius rectore, in uestros usus proprios retinere possitis, deputata de prouentibus ipsius ecclesie uicario presbytero ibidem perpetuo seruituro pro sustentatione sua et episcopalibus iuribus persoluendis ac supportandis eius consuetis oneribus congrua por- tione. — Nos itaque uestris supplicationibus inclinati, quod ab eisdem regina et episcopo super premissis — factum est, ratum — habentes, id non obstante, quod ad hoc assensus Olomucensis capituli minime interuenit, auctoritate apostolica confirmamus.“ — Dat. Lateran XV kal. Martii pontificatus a. septimo. Boczek III, 303. 310) 1261, 20 Febr. Laterani. Alexander papa IV abbati et conventui monasterii de Welegrad indulget, „ut de bonis mobilibus et immobilibus, feudalibus duntaxat exceptis, que Christi fideles sani et in- columes ad se spectantia in uita sua uobis et monasterio uestro contulerint intuitu pietatis, nullam teneamini alicui soluere portionem.“ — Dat. Laterani X kalendas Martii pontificatus a. septimo. Boczek III, 304. 311) 1261, 21 Febr. Alexandro papae IV Hermannus abbas monasterii in Altah. „Significo sanctitati uestre, quod quondam nobilis quidam laicus et diues terrenarum rerum, dictus Guntherius, mun di pompa pro amore domini derelicta, in monasterio nostro monachus est effectus, et ibidem sub regimine s. Godehardi tunc abbatis nostri aliquamdiu est laudabiliter conuersatus. Post hec a predicto abbate petita licentia et obtenta a. d. M°VIII° instinctu diuino heremi secreta concupiuit et in eadem heremo per XXXVII annos tanta vite austeritate ac multimodo chruciatu laborum famis et frigoris pro desiderio celestis patrie se afflixit, quod pietas di- 15*

Strana 116
116 Emler, Regesta Bohemiae. uina, quanti meriti sit in celis, frequenter ostendere dignatur ad sepulchrum eius per mira- cula gloriosa. Commissa fuit itaque michi et abbati de Ztrahaw Pragensis dyocesis ac pre- posito de Rimchna a felicis recordationis d. papa Innocentio IV, predecessore uestro, huius- modi miraculorum ueritas inquirenda, qui duo, quia ego interesse non poteram, processum in- quisitionis secundum mandatum apostolicum habuerunt, eumque predicto d. I(nnocentio) pape per quendam magistrum Dyonisium, prepositum Wisegradensis ecclesie, transmiserunt. Quo defuncto in itinere sanctum illud negotium ad effectum condignum non poterat tunc perduci. Coruscantia igitur crebra miracula s. uiri serenissimi d. O(ttacari), incliti regis Boemie, et totius populi regionis illius animos iterum excitant et inducunt, ut ad gloriam dei et corroborationem fidei christiane pro canonizatione huius sancti reuerentissime paternitati uestre preces supplices porrigantur, quibus ego mee paruitatis preces coniungo, utpote qui sum et esse debeo testis omnium predictorum. Scriptum VIIII kalendas Martii, a. d. M°CC°LX primo. Font. rer. Austr. I, 155. — Pither, Thesaurus 64. 312) 1261, 25 Febr. Laterani. Alexander papa IV possessiones et libertates abbati et fratribus monasterii in Wele- grad concessas enumerat et confirmat. — „Dilecti in domino filii vestris iustis postulacio- nibus — annuimus et monasterium sancte dei genitricis et virginis Marie de Welegrad — sub beati Petri et nostra proteccione suscipimus. — Inprimis siquidem statuentes, ut ordo monasticus, qui secundum deum et b. Benedicti regulam atque institucionem Cisterciensium fratrum a nobis ante concilium generale susceptam in eodem monasterio institutus esse di- noscitur, perpetuis ibidem temporibus inuiolabiliter obseruetur. Preterea quascumque posses- siones, quecumque bona idem monasterium inpresenciarum iuste ac canonice possidet aut in futurum concessione pontificum, largicione regum uel principum, oblacione fidelium seu aliis iustis modis prestante domino poterit adipisci, summa uobis vestrisque successoribus et illi- bata permaneant. In quibus hec propriis duximus exprimenda vocabulis: locum ipsum, in quo prefatum monasterium situm est, cum omnibus pertinenciis suis, decimas, terras, pos- sessiones, prata et pascua, que habetis in villa, que dicitur Welegrad; decimas, terras, pos- sessiones, prata et pascua, que habetis in villa, que dicitur Maraticz; terras, possessiones, prata et pascua in villis Popowicz et Popowicz vulgariter nominatis; terras, possessiones, prata et pascua in villa, que dicitur Kennespole; decimas, possessiones, prata et pascua, que habetis in villis Walcowicz, Ceichowe, Tupicz, et Borschicz vulgariter nominatis ; possessiones, prata et pascua, que habetis in villis Costelan, Babicz, Wasan, Nealu (?) et Traplics vul- gariter nuncupatis; possessiones, molendina cum aquarum decursibus, prata, pascua, que ha- betis in villa, que Naconicz vulgariter nominatur; possessiones, decimas, vineas, prata et pascua, que habetis in villis Poelspicz, Prist, Potuwaricz, Nenewicz, Clobhuc, Mistersinghen, Domaninghen, Vriecha, Luebric, Wulkowicz et Walterstoph vulgariter nuncupatis; possessiones, decimas, vineas, molendina cum aquarum decursibus, prata, pascua et piscarias, quas habetis in villis Pritlhuc, Nemsicz vulgariter nominatis ; possessiones, prata et pascua, que habetis in villa, que Stiboricz dicitur, et in villis dependentibus ab eadem cum terris, pratis, vineis,

Strana 117
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 117 nemoribus, vsuagiis et pascuis in bosco et plano, in aquis et molendinis, in viis et semitis et omnibus aliis libertatibus et immunitatibus suis.“ Dat. Laterani per manum magistri Jor- dani sancte Romane ecclesie notarii et vicecancellarii V kal. Marcii, indiccione III, incarna- cionis dominice a. m. CCLX, (sic) pontificatus uero domini Alexandri pape IIII anno septimo. Boczek III, 304. 313) 1261, 25 Febr. Laterani. Alexander papa IV confirmat rectori ecclesiae s. Jacobi Brunae incorporatam per Robertum, episcopum Olomucensem, capellam s. Nicolai. — „Petitio tua nobis exhibita con- tinebat, quod bone memorie Robertus, Olomucensis episcopus, de consensu capituli sui duxit — ordinandum, ut ecclesia tua s. Jacobi in burgo Brunnensi parochiam ipsius loci, que nondum deputata fuerat alteri ecclesie, habeat, et in eadem ecclesia s. Jacobi predicte parochie pueri baptizentur, et parochiani eius recipiant ibidem omnia ecclesiastica sacramenta, nec non quod ecclesia ipsa liberam habeat sepulturam; declarans et statuens, quod capella s. Nicolai supra- dicti loci, que a predicta dependet ecclesia, parochiam aut ius aliquod parochiale habere non debet. — Quia vero huiusmodi ordinatio — est, sicut asseris, a longis retroactis temporibus pacifice obseruata: nos tuis supplicationibus inclinati, quod super ipsis ab eodem episcopo prouide factum est et in alicuius preiudicium non redundat, ratum — habentes, id — confir- mamus.“ — Dat. Laterani V idus Martii, pontif. a. septimo. Boczek III, 306. — 314) 1261, 1 Mart. In Gretz. Gertrudis, ducissa Austriae et Styriae, Wokoni de Rosenberg collationem comitiae Ratz per Ottogarum, regem Bohemiae, et Margaretham vxorem eius factam confirmat. Acta in Woitsperg, datum in Gretz a. d. MCCLXI° kal. Mart. Kurz, Oesterreich u. d. König. Ottokar u. Albrecht I. II, 177. 315) 1261, 30 Mart. Wiennae. Ottacarus, rex Boemiae, adjudicat monasterio in Lilienfeld ius patronatus in Wizels- torf, quod antea tamquam princeps terrae praetendebat, postea de iure monasterii per suos in- quisitores melius informatus. Hanthaler, Recens. I. 184. 316) 1261, 31 Mart. Viennae. Otto Pataviensis, Bruno Olomucensis et Iohannes Pragensis episcopi promittunt, se velle Ottacarum, dominum regni Bohemiae oc. ad obseruandum omnia, que instrumentis inter ipsum et regem Ungarie et reginam atque ipsorum filios mediantibus religioso viro fratre Ludowico de domo Teutonica, commendatore domorum per Boemiam, et nobilibus viris Iaro- sio, Pragensi purcrauio, et Wokkone, marscalco regni Boemie, confectis continentur, inducere, eumque, si compositionem praedictam violaverit, excommunicare. Hormayr Archiv 1828 p. 480. — Mon. Boica XXIX, II. p. 174. — Boczek III, 307.

Strana 118
118 Emler, Regesta Bohemiae. 317) 1261, 7 Apr. Pataviae. Otto, ecclesiae Pataviensis episcopus, notificat, se Ottacarum, regem Boemie, excom- municaturum, si concordiam cum rege Hungariae initam non servaverit. „Ad petitionem et instantiam serenissimi domini O(ttacari) regis Bohemie, ducis Austriae oc. iurati promittimus bona fide, quod ipsum per nostram diocesem excommunicabimus et terram ipsius Austriam ecclesiastico supponemus interdicto, si idem, quod absit, formam concordie inter ipsum et dominum regem Hungarie ordinatam — excesserit et attemptaverit violare.“ Dat. Pataviae a. d. MCCLXI°, VII idus Aprilis. Hormayr Archiv 1828 p. 480. Mon. Boica XXIX, II, 175. Boczek III, 308. 318) 1261, 19 Mai. Dat. in Ozla. Elisabeth relicta d. Kadoldi Orphani renovat collationem iuris patronatus ecclesiae in Mohvln. — „Notum oc., quod rem multis annis retroactis pie inceptam, piius et deuocius innouaui, videlicet in eo, quod ius patronatus ecclesie in Mohvln ecclesie Ozlawensi et col- legio inibi devote deo famulanti a principibus dudvm collatam recognoui. Preterea notum facio, quod iam dictus Kadoldus pro agro dotali, quem ab ecclesia Mohvln alienauerat, in vita sua lanevm et curticulam restaurauit, et ego vt plena fieret reconpensatio curticulam ad- didi. Insuper quinque laneos, qui a dicta ecclesia alienati fuerant, in villa, que dicitur Pob- wiz, resignaui.“ Testes: Wilhelmus et Milota de ordine fratrum Minorum, Otto et Hein- ricus sacerdotes de Ozlawan, Kadoldus miles, qui cognominatur Weinger, Cvonradus miles de Dvrrenholz et alii. — Dat. in Ozla a. d. MCCLXI°, XIIII kal. Junii. Ex orig. eiusdem monast. Boczek III, 310. 319) 1261, 23 Mai. Dat. apud Piezk. Othacarus, qui et Premizl, dom. regni Boemie oc. Brunoni, episcopo Olomucensi, confert circuitum Hulin cum quibusdam villis. — „Hinc est, quod inspectis seruiciis multi- plicibus atque magnis, que non sine graui persone sue periculo, et maximo rerum suarum dispendio — Bruno, episcopus Olomucensis, iam diu nobis pro defensione terre et honoris nostri contra nostros aduersarios impendit fideliter, — damus et concedimus — ipsi et ecclesie, sue — totum districtum Hulyn cum ipsa forensi villa Hulyn et aliis villis, ad ipsam spectan- tibus, Praweziz, Nemezis et Altendorf cum omnibus attinenciis suis, agris, cultis et incultis, siluis, nemoribus, venacionibus, pascuis, pratis, aquis, et aquarum decursibus, piscacionibus, molendinis, theloneis, viis et inuiis, iure pleno et iurisdictione perfecta, per ipsum episcopum et successores ipsius cum iurepatronatus ecclesie in Hulyn perpetue possidendum, quemad- modum progenitores nostri et nos ad hec tempora dinoscimur possedisse.“ — Testes : Fride- ricus, filius domine G(ertrudis) ducisse de Judenburch, H(enricus) filius d. B(oleslai) ducis Slezie, Herbordus prepositus Olomucensis, Heydolfus archidiaconus Znoymensis, Chunradus notarius ipsius episcopi Olomucensis; de Boemia: Wocko marscalcus regni Boemie, Jeroscius purcra- uius Pragensis, Zmilo de Luhtenburch, Andreas summus camerarius regni, Hermannus sub-

Strana 119
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 119 camerarius, Diwiscius dapifer, Stiborius Hlauua, Onsco subpincerna; de Morauia: Benescius camerarius Znoymensis, Ditricus camerarius Vetowensis, Nezamizl pincerna, Chuno marscalcus Morauie, Zmilo de Brumowe, Jaenzo burccrauius de Gretz, Hartlibus frater suus, et alii. Actum apud Piezk a. d. incarn. millesimo ducentesimo sexagesimo primo, datum per manum magistri Arnoldi tunc prothonotarii nostri, X kal. Junii indictione IIII. Ex orig. in arch. cap. Olomuz. Boczek III, 311. 320) 1261, 29 Mai. In Gretz. Wocho (de Rosenberg), marscalcus Boemiae, enumerat bona, data a se monasterio Altovadensi, quod pro sua suorumque progenitorum et successorum salute et remedio ani- marum de novo fundare et construere incepit, et metas cenobio praedicto distinguit. „He autem sunt mete : Nemus ex altera parte Wulte, in occidentali parte attingens uiam illam, que ducit in Helfenberch, in orientali parte transiens riuum quendam, qui uocatur minor Wultawitz, et pratum Zbyadel inclusiue, ita quod idem pratum ad cenobium integraliter per- tineat, et meta in riuulo Mokri nomine terminetur, et incipiens a flumine Wulta dirigitur as- cendendo usque ad ortum riuuli iam predicti, et inde per montem Gradiss in minorem Wultawitz reuertitur ex directo, et ascendit in illo riuo usque ad altitudinem silue Boemiam et Bawariam dividentem. Item ex ista parte Wulte incipiens ab ipsa Wulta ascendit per decursum cuiusdam ripe, que Pyzin uocatur, usque ad montem Strasedelnik nominatum, et ab eo ascendit directe preteriens metas uillarum, que fuerant Zwatemyri, usque ad metas d. Witegonis de Krummenowe. Sepedicto vero cenobio piscaturas dedimus, similiter distinguentes metis, sic quod incipiant a riuulo Mokry in flumine Wulta et ascendant usque ad metas d. Witigonis. Hii autem sunt redditus, quos ad cenobium dedimus supradictum: ecclesiam in Rosental cum usu totali dedimus et partem terciam decimarum tam de nostris uillis, quibus utimur in presenti, quam de illis, quas in feodo contulimus de parochia iam predicta, et de curia nostra Michenitz decimas integrales. Item ecclesiam in Predol cum omni fructu, qui ab ea poterit prouenire, et de curia nostra Polen decimas similiter integrales, et de Zlawatitz de septem aratris decimas frugum totas, et de caseis et agnis decimas et de aliis vniuersis. Item uillam Cedelitz iuxta Predal, que etiam antea ad ecclesiam in Predal pertinebat. Item uillam Gutenprunne Superiorem, que est sita iuxta Strobnitz, cum omni suo fructu. Item uilla Winthersdorf nobis procurantibus ad idem cenobium est donata. Item de uilla nostra Levtwinitz tercium manipulum dedimus decimarum et de villa nostra Plan etiam partem terciam decimarum. Fatemur similiter, nos duas uineas dedisse ad cenobium sepedictum. quarum unam comes de Hardekke dedit nobis, alteram vero consobrinus noster, de Schowen- berch Werenhardus iunior, dedit nobis. Item in terra Opauie uillam unam nomine Kotzen nouiter fundatam et plantatam cum omni suo iure et prouentibus ad cenobium dedimus ante- dictum. Item de Sunnenberch duas partes decimarum ad idem cenobium dedimus, et de Stra- donitz tercium manipulum decimarum, et de curia nostra Malschitz decimas integrales. Item in Cedlixrevt duas areas cum agris suis. Item uillam Wawitz cum omni prouentu, qui ex ea

Strana 120
120 Emler, Regesta Bohemiae. poterit prouenire. Ad hec autem uillam Ponedraz apud Wezzal dedimus ad idem cenobium pleno iure. Item cum essemus in extremo tempore uite nostre, dedimus forum Stradonitz, et uillam Plan et curiam Malschitz eidem cenobio integraliter iure pleno. Testes: d. Hein- ricus et Werenhardus fratres de Schowenberch, Werenhardus et Heinricus eiusdem tituli fratres iuniores, d. Budewoy et d. Witigo de Krummenowe, d. Gerbertus, d. Leupoldus, d. Habelo, d. Andreas, d. Prechtilo de Ried, Cunradus de Turdeling, Benata, Benysius, Bude- laus, purchgrauii de Rosenberch, et alii. Dat. et act. in Gretz a. d. millesimo ducentesimo sexagesimo primo, IIII° kal. Junii. Pangerl. Urkb. v. Hohenfurt. Font. rer. Austr. XXIII, 10. 321) 1261, (11 Jun.) (Pragae.) Wocko de Rosenperch, marscalcus Boemie, monasterio Altovadensi donat ecclesiam in Wezzel et villam Ponedraz. — „Notum esse cupio, quod de consensu et expressa uolun- tate uxoris mee Hadwigis atque consilio et uoluntate domini Johannis, uenerabilis episcopi Pragensis, compatris mei ad fundationem meam, ad claustrum scilicet Hohenfurt, ecclesiam in Wezzel et uillam Ponedraz iuxta Wezzel sitam donaui integraliter cum omnibus prouentibus, qui ex eis poterunt prouenire. Et sciendum, quod iam dictam ecclesiam cum tertia parte decimarum et restauro dato de aliis bonis meis . . . . . (sic) pro uilla praedicta dominus Cenco plebanus predicte ecclesie ad uitam suam tantum habebit.“ Testes : d. Witigo de Crum- menowe, d. Albertus de Borschow, d. Billungus, d. Jacobus, d. Hirzo, d. Hotizlaus, d. Nicolaus, d. Gerbertus, d. Liupoldus, Benisius cum fratribus suis, et alii. Acta sunt hec a. d. M°CC’LX°I°. Ex orig. arch. Altovad. cop. in Mus. Boh. — Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII, 12. 322) 1261, 11 Jun. Pragae. Johannes, episcopus Pragensis, confirmat monasterio Altovadensi jus patronatus ec- clesiae in Wezzel. "Quoniam ex officii nostri sollicitudine tenemur fidelium notis annuere — nobilis viri, dilecti compatris nostri, Wokkonis de Rosenberch, marscalci Boemie, peticionem tanto beniuolencius admisimus, quanto eam plenius cognouimus de magno deuocionis fomite processisse. Si quidem pro subleuacione nouelle plantacionis sue, monasterii uidelicet de Alto vado — ius patronatus ecclesie de Wezzel, quod ipse iuste possidet et quiete, de con- senso nobilis uxoris sue Hedwidis monasterio contulit supradicto, petens — quatenus nos ipsam donationem ratam habentes — dignaremus firmare et ius patronatus praedicte ecclesie de Wezzel sepedicto monasterio de Alto vado in possessionem perpetuam confirmare. Nos vero — ius patronatus ecclesie de Wezzel monasterio de Alto uado in possessionem perpetuam con- firmamus.“ Dat. Prage tertio idus Junii pontificatus nostri anno tertio. Testes: d. Witigo de Chrumenowe, d. Albertus de Borschowe, d. Bilungus, d. Jacobus, d. Hirzo, d. Hotizlaus, d. Nicolaus, d. Gerbertus, d. Liupoldus, Benisius cum fratribus suis, et alii. Acta sunt hec a. d. M°CC LX I°. Ex orig. arch. Altovad, cop. in Mus. Boh. — Pangerl, Urkundenb. von Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII 13.

Strana 121
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 121 323) 1261, 21 Jun. In Richenowe. Agnes uxor quondam Pilgerimi de Witigenowe monasterio Altovadensi donat ecclesiam in Richenowe. — „Domui, que Altumuadum dicitur, ordinis Cysterciensis in honore beate semperque virginis Marie constructe ab illustri barone et marscalco principis Boemie, Wok- kone, et a sanctissimo Johanne Pragensis ecclesie pontifice solempniter dedicate, fratribusque ibidem iugiter deo et beate Marie semper uirgini famulantibus ecclesiam in Richenowe modo uaccantem iure hereditario in perpetuo tradidi." — "Hanc autem solempnem donationem feci nullo contradicente sed et nobilibus baronibus filiisque meis Wokkone et Zezimir, germa- nioribus scilicet domino Wokkone iam dicti cenobii fundatore et domino Hoigerio patruo filiorum meorum iam dictorum et domino Budiwoi ceterisque consanguineis nostris consen- tientibus.“— Testes: „Abbas Otto iam dicti cenobii, in cuius manus hanc donationem dele- gauimus, Adam prior de Alto uado, Otto monachus et sacerdos, Gallus plebanus de Praedal, Stizlaus miles et alii. Acta sunt hec a. d. MCCLXI°, indictione IIII, epacta XVII, concur- rente V in Richenowe in festo beatorum apostolorum Petri et Pauli. Hec ergo ut rata et inconuulsa perseuerent, presentem paginam sigillo mariti mei iam defuncti et fratris sui d. Hoigerii adhuc superstitis fecimus communiri. Exorig. arch. Altovad. cop. in Mus. Boh. — Pangerl, Urkundenb. von Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII, 14. 324) 1261, c. 1 Jul. Luchtinburg. Smilo de Luchtinburg decidit controversiam inter cives et plebanum in Brod super dote ejusdem. — „Ex parte vestra querela ad nos delata per procuratorem uestrum Henricum cv- rialem ciuem nostrum lacrimabilis continebat, quod frater Gotfridus sacerdos domus s. Marie Jerusalem, plebanus uester, ibidem diuina suspendit, nec mortuos sepelire permittit in cimi- terio, set in campis, ubi fures et latrones et alii malefici occidvntur, alias uobis grauis et iniuriosus existit sub pretextu repeticionis dotis sue, quam quosdam ex uobis dicit uiolenter, ut asseritis, possidere; qui dum ad nostram esset uocatus presenciam, ipse cum fratre Lvdo- vico, commendatore suo, respondit, uobis in nullo esse grauis nec iniuriosus, eo quod quic- quit circa predicta fecerat non sua auctoritate, set pocius de mandato venerabilis patris episcopi Pragensis et nostra fecit uoluntate; et multa plura alia predictis pro se, quare pre- dicta fecerat, allegabat. Nos vero attendentes, quod inter prefatum fratrem Gotfridum, ple- banum uestrum, et uos mutua debet esse caritatis dilectio, querelam vestram ad nos delatam ad modum querele diffinire noluimus, immo pocius eam per modum amicabilis composicionis studuimus terminare, ad quod frater Gotfridus plebanus uester cum fratre Lvdowico commen- datore suo consensum adhibuit, dicto fratre Ludowico commendatore nobis firmiter hoc pro- mittente, quod quicquit per nos statueretur super predictis, vna cum fratre Gotfrido plebano vestro et aliis fratribus uellet firmiter in perpetuum obseruare. Nos igitur considerantes, quod dotes ecclesiarum ab ecclesiis alienari siue uendi non possint, nisi recompensatio fiat equiualens, et hoc de consensu plebani decernimus statuendum, quod omnes detentores dotem ecclesie restituant, quam dicto fratri Gotfrido per burcgrauium et alios nostros familiares 16

Strana 122
122 Emler, Regesta Bohemiae. fecimus assignari, nisi hoc pocius acceptent, quod ipsi detentores de suis araturis et ortis plenas decimas dent, quas de jure communi quilibet christianus dare tenetur. Insuper censum annuum, quem nobis soluere tenebantur, pro ea portione terre, que sita est in assignatione dotis, eidem persoluant: illi uero, qui antea plenas decimas persoluerent, uel male detentam dotem destituant, uel decimas de duabus araturis assignent; qui uero prata doti per nos as- signata spontanee restituerent justicia mediante, si ea restitucione uolunt esse contenti, ac- ceptum habemus sev acceptamus, sin autem de araturis suis plenas dent decimas et recu- perent prata sua, si autem araturas non habent, tercia pars pecunie, quam in emptione de- derunt a dicto fratre Gotfrido restituatur eisdem de summa pecunie persoluta juramento ac- cepto; quicunque autem aliquotam partem dotis siue in pratis siue in pascuis, siue in pisca- tionibus, siue in ortis occupant non emptam a procuratore nostro, sine aliqua reconpensatione restituant. Insuper uolumus, ut omnis lis et discordia, siue impeticio, quam uos habetis contra dictum fratrem Ludovicum et fratrem Gotfridum siue nomine meo siue nomine uestro et contra ipsi habent erga nos penitus sint sopite“. — Acta sunt hec Luchtinburg anno domini M°CC’LXI° infra octauam beati Johannis Baptiste. Ex orig. in Mus. Boh. 325) 1261, 18 Julii. Wocho de Rosenberch capitaneus Styriae declarat, Amelricum abbatem et conventum de Runa a Bernhardo et Heinrico comitibus de Phannenberch in possessione Helfenstein im- peditos in placito provinciali apud Marchpurch celebrato coram se et aliis provincialibus ipsam possessionem legitime et per juris sententiam obtinuisse. Dat. s. 1. 1261, XV kal. Aug. Reg. in Mus. Boh. e cop. Mus. Johannei. 326) 1261, p. 15 Aug. Olomucii. Zmilo de Strieltz fundat monasterium de Zmilenheim. — Nouerit oc., "quod nos Zmilo de Strieltz, castellanus de Brunow, vnacum Bohuvlast nostra coniuge predilecta — ab- batiam in propria hereditate nostra Bysowicz fundauimus serenissimi d. nostri Psremizel, qui et Ottakarus, d. regni Boemie oc. voluntate accedente, necnon d. Brunone, episcopo Olomu- censi, consentiente, nomen eidem abbacie Zmilenheim nostro ex nomine imponentes, venerabili d. Nicolao, Welegradensis ecclesie abbati, vtpote a conuentu Welegradensium propagatam, committendo visitacionis officia, seu alia quelibet iura ordinis predicti ab eodem suisque suc- cessoribus regulariter substituendis, more debito percepturam. Vt ergo predictam nouellam abbatiam — successus prosperi comitentur, et fratres inibi — ad habenda uite necessaria fulciantur, subscriptas villas et hereditates illis contulimus possidendas. Inprimis Byso- wicz tercie ferie forum, Krasteschow, Luthonin villas et omne, quod habuimus in Zadwasicz, Dyrnowicz, Byssoka Lhota, que et Byssokapoli dicitur, villas Wilperck insuper, siue Vgesd vocatam villam forensem, ferie quinte, Lutsch preterea villam, Halosicz quoque et Zmilonov villas iam sitas, et adhuc plurimis circumquaque in eodem nemore statuendis, omni iure, que possedimus, eisdem fratribus tradidimus cum metis et terminis suis, — et — metas — de-

Strana 123
Ottacarus II. rex Bohemiae, 1253—1278. 123 cernimus inscribendas. Incipiunt enim contra Sluschowicz, vbi influit Ostrata in Drsievnicz et per vltimam vallem, que est contra Sluschowicz, ascendunt in cacumen montis, et in illo cacumine montis transeunt ad quoddam signum aque, que dicitur Pschemina, abinde per idem cacumen vadunt, quo oriuntur Roketnics ad dextram et Tyrnawa ad sinistram, quibus riuulis pretermissis pertingunt in Czieschikowpotok, per cuius defluxum descendunt in Betschwa, hoc considerato, quod quicquid a prescripto monte defluit per aquam pluuialem siue viuam in dex- teram partem, et per Betschwa, vsque in Syennicza et sursum, vbi a tergo dimittitur Mam- mona huera et Polumpni, donec influat Blatnasyenenka, que in eodem monte oritur, vbi et due aque habent inceptum, que vocantur Smolin, in vtroque littore plenam et firmam habui- mus et habemus potestatem, molendina locandi, siue in virgultis ibi natis, et in piscacione, et in omnium fructu, qui poterit prouenire ibidem. Per Smolina vero descendunt coequaliter gradiuntur in Camenecz, qui admixtus cum Byschnowa et Boynieczin ostentant metas, vbi influit Schwework in easdem. Schwework ingreditur riuulus, qui oritur sub monte, qui est vltra Blachowicz, per quem riuulum ascendunt et ab ortu eiusdem transcendunt vltra Mot- schedni, et tenent medietatem montis vltra Milonow vsque in aquam dictam Nevschowa, per quam aquam ascendunt montem oppositum, sub quo simili modo fluit Milonow et incumbunt descensui montis et distinguunt per aquam pluuialem metas, donec incipiatur aqua dicta Lippowskazahumni, ab cuius ortu pertingunt ad initium Lippowskipotok, et in egressvm Lukschin, quo postmisso transeunt in Studnitschni, et vltra Schtewnicza in primum effluxum Oschniczi et ultra montem transcendunt in riuulum, qui primum in silua oritur et cum quam plurimis aliis riuulis ex utraque parte in eum fluentibus subtus castrum dictum Engelsperk et subtus montem, in quo illud castrum est situm, ostentant metas inter duos montes, quorum vnus vocatur Brsyes et alter Tlustahuera in Suchaosselna. Hoc considerato, quod sub eisdem montibus tres aque oriuntur, que omnes nuncupantur Osselna, sed hec sola finalem terminum metarum ostendit, que descendit per Selichowicz in Drsiewnicz, et sic iterato mete desi- gnantur per Drsiewnicz ascendendo, quo primo fuerunt incepte, vbi Ostrata fluit in Drsiewnicz. Inserimus quoque, quod partem in Zadwasicz et Lip villam et Selichowicz, quantum inclu- siue continetur in suprascriptis terminis, predictis fratribus Wilhelmus nobilis vir de Husto- petsch — sponsione voluntaria facta, post mortem suam libere resignauit. Slopnam denique villam discretus vir d. Petrus heres eiusdem a se et a fratribus suis prescriptis fratribus de Zmilenheym simili modo post mortem suam libere condonauit, que videlicet villa Slopna con- nexa est Wilperk, vbi eciam ecclesiastica percipit sacramenta. — Ceteras quoque villas et hereditates, per queuis loca sint per Morauiam site, cum nominibus suis proprie expressimus et distincte, videlicet Bissokalhota villam super riuum, qui Hrosenko vocatur, annexam Compne et terminos suos extendit usque in Drsietum, Schonov quoque villam in terminis Hungarorum sitam, Nynnicz insuper villam cum terminis et metis suis, que incipiunt in fonticulo, qui Czieschow vocatur, et transcendunt vltra Cralowahuera, et pertingunt duo iugera subtus Suchalusi in Wistricz aquam, per quam descendunt in Luwna, per quam ascendunt vsque dum Luwna primum habeat ortum, abinde gradiuntur per descensum saltus, sub quo fluit Luwna et equaliter girant vltra primum egressum Brussne et vltra Byeczkowecz, qui primum 16*

Strana 124
124 Emler, Regesta Bohemiae. ortum ostentat in fonticulo, de quo equaliter opposito modo descendunt in aquam, que fluit retro Slevkow, abinde extenduntur in Thopolov, quo deficiente transeunt vltra Schero- nov in vallem dictam Dgolkov, cuius vallis medietatem tenent vltra Nyebniczkipotok, et per Bay owecz subtus Cralowahuera, iterato in Cyeschow. Siluam quoque, quam nobis — d. noster Psremizel serenissimus donauit, predicte ville denotamus, que nobis imperpetuum est collata pro omnibus vsibus predicte ville, tam cremandis quam edificandis, et in quoscunque vsus redigendis, eciam si in infra descriptis metis ville inposterum locarentur, et cuicumque hominum in feodum siue in hereditatem a succedentibus principibus donarentur, tamen predicta villa a silua et vsu eius non possit frustrari. Termini autem huius silue sic limitantur: incipiunt a Luwna et per totum montem et usque in flumen, quod Clanschni vocatur, et in Gewornik montem et circumquaque, donec in Nemtschipotok. Item villas Pleschowicz, Lhotka, Chropin, Zarsiecz in distinctu metarum, que incipiunt in via tendentem per Tschirni in Brsiest, quo proprius adfluit Moschdenicz, ibi incidunt et per eam descendunt in Morauam, per Morauam ascendunt et girant siluam, quam ambit Tschirni et iterato per Morauam circueunt insulam dictam Gestrshawi, per Struhomesni et Czeki, iterato in Morauam, per quam tendunt in Lukawecz, et in Betschwa, per quam tenent vim suam, donec diuidatur Tschirni ab eadem, et per Tschirni descendunt, quo prime mete sunt incepte. Omnes istas aquas circumquaque in vtroque littore, cum propriis piscacionibus, molendinis iam positis et adhuc ponendis, insulis et aquis decurrentibus, que proprie non sunt expresse, prout tenuimus, omni preiudicio et of- fensa semotis predictos fratres perpetuos facimus possessores. Item quicquid habuimus in Brsiesolub villa antedictos fratres volumus possidere. Item Czetochowics villam coniunctam ecclesie in Roschtschin, cum omnibus terminis et circuitu suo, siluis et pertinenciis suis sepedictos fratres facimus heredes. Item Lowschicz, Prsiestawulk, Czwikow villas, quamlibet mediam, cum terminis, siluis et ambitu suo eisdem condonamus. Mete autem siluarum ibidem sunt hee : includunt totum montem a valle incipiendo penes Nechwalin vsque in cacumen montis et per viam, que est vltra Gesercze, et tendunt vltra incepcionem vallis, que descendit in Halosicz et per viam vsque in Gelenerohi. Item Lesch et Obcze villas iuxta Brunnam sitas, que talibus metis distinguuntur: primo incipiunt contra Podole, vbi mons totaliter de- ficit, et in plano tendunt ad stratam publicam Brunnensem, per quam vadunt, donec deficiant mete de Podole, penes quas descendunt ad viam, que est de Slaczin in Slapanicz, et duo iugera de Slaczin reuertuntur ad stratam publicam supradictam, ascenduntque contra Scalicz, ita quod Scalicz includatur, adiacens vero mons excludatur, sed solum descensus eius, per quem defluunt aque pluuiales in subiacentem vallem, vsque dum equaliter tendunt vltra vallem in cacumen montis dictum Lissahuera, in cuius eminentia potest videri Obersen, abinde diri- guntur mete in monticulum, qui est vltra Recznianicze, et per medium Stwelik in verticem montis, qui nominatur Bissoka, et in summitate Winprechticz, abinde per medium vallis, que nuncupatur Obecznischleb, tenentque verum medium inter Obcze et Ochosa vsque in val- lem, que oritur circa Telnicz, ab ortu vero Telnicz et infra, vbi mete incipiunt, quicquid po- test influentiam habere per aquam pluuialem siue fluentem ex parte sinistra a monte, sub quo fluit, quia dextera inclusiue est in metis, omnem siluam, prata, piscaciones in vtroque

Strana 125
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 125 littore, et omne, quod poterit prouenire, prout tenuimus hactenus, ab omni molestia et in- iuria a vicinis circumquaque liberum et tutum pretaxatos fratres possessionis munere condo- namus. Prus et Jursikowicz preterea villas in Breczliauiensi prouincia sitas cum omni cir- cuitu metarum, vtilitatibus et prouentibus suis, solum Prus, prout in Potworicz villa in om- nibus sedent, prenotatos fratres perpetua possessione dotamus . — Acta sunt hec in pre- sencia — Psremizel, qui Ottakarus — d. regni Boemie oc, necnon et promissio facta coram eodem de resignandis et donandis racione testamenti post exitum corporalem, a preno- tatis d. et nobilibus viris, d. Wilhelmo de Hustopetsch de parte in Zadwasicz et Lipa villa, sed et Zelichowicz medium, et Petro de Sloppna a se et a fratribus suis, eandem villam Sloppnam iure hereditario, quod et idem serenissimus princeps consensit eisdem.“ — Testes: D. Bruno, episcopus Olomucensis, Arnoldus, notarius d. ducis, Borscho de Risenburchc, Zmilo de Luchtenburchc, Wilhelmus de Hustopetsch, Wichardus de Tyrna, Hartlibus frater Jenzonis, Egidius de Zwawnicz, Beneschius, Milota et Andreas fratres, Chuno de Eychorns, mar- schalcus Morauie, Zmilo et Gerhardus fratres et filii Botschkonis, Zudomirus camerarius Breczizlauiensis, Johannes de Tymenicz, Boycich de Raschkowicz, Woyslaus, Dubiko, Petrus de Sloppna et alii quam plures. Dat. et actum in Olomucz in capitulo Predicatorum dominica infra octauam assumpcionis virginis gloriose a. d. millesimo ducentesimo sexagesimo primo, indiccione quarta. Boczek III, 313. 327) 1261, 21 Aug. In Olomuc. Othacarus, qui et Premisl, dominus regni Bohemie oc. decano, preposito totique ec- clesie s. Wenceslai capitulo Olomucensi. — „Fidelis nostri Pardus, Olomucensis camerarii, pre- cibus inclinati — duximus annuendum, vt villam nomine Wsysche prope Olomuc sitam, — quam eidem pro sue fidei meritis iure contulimus hereditario cum omnibus suis attinenciis, quam idem Pardus pro remedio anime sue et suorum progenitorum in gremio Olomucencis ecclesie quiescencium vobis et vestris successoribus contradidit — vobis — confirmamus.“ — Testes: Ratmir de Primda, Smilo de Luchtmburch, Wylhelmus de Podebrad, Chstibor de Cosan, Herman de Rychnow, Jarec de Walldenberc, Boleslau, Borutich, Potha de Ryetich, Cuna de Weueric, Artleb de Duban, Sudomirus de Wessele, Ludizlau de Hlubochan, Wilhelmus de Namesch, Egidius de Swabenich, Nezamisl burgrauius Olomucensis, Arcleb subcamerarius Morauie, Zasith de Tlumachow, Cadolt de Wehgna, Marquart frater Galli, Castolow de Ronow, Hindrich de Luchtmburch, Dytrich, Ryestin et alii. Dat. in Olomuc a. d. MCCLXI°, XII kal. Septembris. Boczek III, 319. 328) 1261, 26 Sept. Viterbii. Urbanus papa IV mag. Petro de Pontecurvo, archidiacono Gradicensi. Cum de censibus et aliis ecclesiae Romanae ac terrae sanctae debitis in Ungariae, Boemiae ac Poloniae

Strana 126
126 Emler, Regesta Bohemiae. partibus non modicam dicaris auctoritate sedis apost. pecuniam collegisse, praesentium tibi auctoritate mandamus, quatenus quicquid habes de pecunia earumdem ecclesiae vel terrae penes quascunque personas nomine depositi commendatum, quantocius colligas, illud, et quam- cunque pecuniam aliam de praedictis censibus et debitis collegisti, Venetias per aliquos religiosos, vel alias fideles et securas personas deferri faciens, ibique apud ecclesiam s. Marci cum debita cautela nomine nostro deponi, et ad nostram praesentiam revertaris, commissae tibi sollicitudinis rationem fideliter redditurus.“ — Dat. Viterbii, VI kalendas Octobris pontif. anno primo. Ex autographo reg. lit. Urbani papae IV tom. II, anni I, p. 3, in tab. Vat. cop. in Mus. Boh. 329) 1261, 1 Oct. Pragae. Otacher, dominus regni Boemiae oc. Ottoni, episcopo Pataviensi, litem, quae inter ipsum et abbatem in Gerus de ecclesia in Weichartslag vertebatur, committit finaliter deci- dendam. Dat. Pragae a. d. M°CCLXI in kal. Oct. Archiv fur Kunde öst. Geschichtsquellen I, 36. 330) 1261, 13 Oct. Apud Iglaviam. Otacharus, qui et Premizl, dom. regni Boemiae oc. committit, ut Olomucii domus communis Chaufhus dicta adificetur. — Universis oc., "quod nos ciuitatem nostram in Olomuz — proficere cupientes — admisimus, quod edificetur ibidem theatrum siue do- mus communis, que in vulgo Chaufhus dicitur, pro bono publico et profectu. Adi- cientes, — quod in predicta ciuitate nundine siue forum annuale sit in festo b. Galli annis singulis in futurum, ita quod venientes ad nundinas supradictas siue forum an- nuale per sex septimanas, scilicet per duas septimanas in veniendo ad forum, per duas septimanas stando in foro, per duas septimanas recedendo a foro, siue nundinis annualibus supradictis, sint liberi et exempti ab omni theolonio siue muta, quocumque nomine censeatur, addito et adiecto iure, tocius libertatis et gracie, quod ratione nundinarum et fori annualis, in ciuitate nostra Brunna dinoscitur ad hec tempora viguisse.“ — Testes: Nezamizl, Olomu- censis purcrauius et pincerna Moravie, Hartlibus, camerarius Moravie, Bsnata, dapifer Moravie, Hermannus filius Zmylonis de Luchtenburch, Ludzlaus phorestarius Moravie, Pota, Zazlaus de Pencick, et alii. Act. apud Iglauiam a. d. M.CC.LXI, dat. ibidem per manus magistrorum Guilhelmi et Arnoldi, tunc nostrorum prothonothariorum, III° idus Octobris. Ex orig. in curia eiusd. civ. Boczek III, 320. 331) 1261, 4 Nov. Salzburgae. Philippus, Salzburgensis ecclesiae electus, mediantibus Ottocaro, rege Boemiae et fratre suo Ulrico, duce Karinthiae, concordat cum capitulo Salzburgensi. — Notum oc., "quod cum auunculi nostri, — Otakari, regis Boemie, et fratris nostri Vlrici, ducis Karinthie, ad instanciam nostram, intencionis semper fuerit et sollicitudinis principalis, quomodo cum preposito et capitulo nostre ecclesie, nos ad vnionem debitam reuocarent, ex qua nostra

Strana 127
Ottacarus II, rex Bohemiac, 1253—1278. 127 reparetur ecclesia, propter eorum reuerenciam et nostram promocionem et honorem, per ho- norabiles viros dominum B(artholomaeum) decanum Olomucensem, et d. Vlricum de Loben- stein, quos ipse auunculus noster, rex Boemie, ad tractandam talem vnionem suo nomine de- putarat, cum dictis, preposito et capitulo nostro ad vnionem et concordiam peruenimus in hanc formam: quod pure et sincere ignouimus, preposito et capitulo et eorum seruitoribus, in quocumque per eos fuerimus hactenus nos grauati, et ex integro ipsos recepimus in no- stram gratiam et fauorem, et in nostram protectionem cum quibuslibet bonis suis. Capitulo quoque nostro suam remisimus libertatem, sicut eam a nobis et a nostris antecessoribus habuerunt. Omnes possessiones etiam capituli, de iure ad ipsum pertinentes, sibi restituimus et remisimus, quocunque nomine censeantur. Ad hec preposito sua beneficia remisimus per- sonalia vniuersa. Insuper episcopatum sibi dimisimus Lauendinum — profitentes, quotiens- cumque pro reparatione status nostri, ex parte prepositi et capituli ad Romanam curiam fuerint nuncii destinandi, quod eisdem prouidebimus in expensis, et dampna, que memoratis preposito et capitulo, per nos et nostros in nostro seruicio, sunt illata, ad nostram recepi- mus gratiam, pro deuotionis eorum meritis abolenda. — Nichilominus ad obseruantiam omnium premissorum, nos auunculo nostro, regi Boemie, et fratri nostro duci Karinthie obli- gantes in tantum, ut huius pacis premissam formam inviolabiliter obseruandam, auctorent et firment, per sua publica instrumenta. Act. Salzburge a. d. M°CC°LXI°, II. nonas Nov. Jahrbücher der Literatur 1844 p. 170. 332) 1261, 4 Nov. Salzburgae. Otto praepositus, F. decanus totumque capitulum Salzburgense concordant cum Ph(ilippo) electo Salzburgensi. — „Notum oc., quod cum inter reuerendum patrem nostrum Phi- lippum, electum Salzburgensem, ex vna parte, et-nos ex altera interuenisset cuiusdam aliena- tionis discordia, quam inter nos antiqui hostis versutia suscitarat, nos propter reuerentiam dd. nostrorum illustris regis Boemie O(ttacari), auunculi sui, et Vlrici, illustris ducis Karin- thie, fratris sui, ac ad honorem et promotionem reuerendi patris nostri prenotati, ab illius discordie scrupulo recedentes, et vt ex ea recessione repararetur ecclesie nostre status, cum dicto domino et patre nostro, per honor. viros. B(artholomaeum) decanum Olomucensem et d. Vlricum de Lobenstein, quos dominus noster rex Boemiae ad tractandam talem vnionem vice sua et nomine deputarat, ad sincere pacis et concordie vnionem, secundum utriusque partis animum et consensum, peruenimus in hunc modum: quod prestito corporaliter promisimus iuramento, consilio, auxilio, et fauore, patenter et clam, adesse, d. et patri nostro memo- rato, pro reparatione status sui apud papam et Romanam curiam bona fide. Et quod sta- tim nos transferamus ad nostram ecclesiam, sub alis d. et patris nostri, et regis Boemie, auunculi sui, ac fratris sui, ducis Karinthie, remansuri, speciales etiam nuncios nostros, pro reparando statu suo, ad nutum ipsius d. et patris, et in expensis suis, quotienscumque opus fuerit, sub utili forma necessaria et honesta, ad Romanam curiam dirigemus, quod si prô salvando statu suo, pecunia fuerit curie tribuenda, ecclesiam nostram, per sigillum nostrum

Strana 128
128 Emler, Regesta Bohemiae. et litteras, in episcopatus redditus, pro tali pecunia debebimus obligare. Et si in redinte- grando antedicto domino et patri nostro statu suo, curia ingereret grauitatem, nichilominus nos prepositus cum capitulo nostro, per bonos modos, saluis nobis personis et omnibus bonis nostris, sub dominio et alis supradicti domini et patris nostri, et regis Boemie et ducis Karinthie moraremur, non nocituri sibi in aliquo, sed ad suam requisitionem nos ei ubique pro uiribus prodessemus. Ministeriales quoque a rebellione sua ad suam gratiam reuocabi- mus bona fide, et eum vbique pro posse promouebimus et intercipiemus etiam dampna sua. Preterea a lite sua reuocabimus, inquantum poterimus bona fide, principalem aduersarium status sui. Et in ecclesiis, in quibus est hactenus celebratum, celebrabimus vel permittemus sub debitis prebendis eorum vicarios celebrare. Ad hoc vniuersis, qui nobis et ecclesie no- stre occasione pretacti d. nostri aliqua grauamina intulerunt, pure ignoscimus, ad gratiam ipsius nostri d., illa dampna nobis pro devotionis nostre meritis abolenda.“ Act. Salzburge a. d. M'CC’LXI° ij non. Nouembris. Jahrbücher der Literatur, 1844, p. 171. 333) 1261, 5 Nov. Salmannus, plebanus de Wessel, litem intendit Ottoni abbati et conventui monasterii de Altovado, qui eum quadam villa spoliaverunt. Testes, quos Salmannus duxit, erant: Blasias plebanus de Zimenticz, Math. pleb. de Krstenow et Wenceslaus plebanus de Piechin. Ex orig. valde laeso Pangerl, Urkundenb. v. Hohenfurt 15. 334) 1261, 11 Nov. Pragae. Nos Ottacarus, dom. regni Bohemiae oc., contulimus ecclesie St. Marie iuxta pontem pragensem in subsidium pauperum et infirmorum s. domus hospitalis Iherosolimitani jus pa- tronatus ecclesiarum constructarum siue construendarum in villis locatis et cultis, in locis silvestribus, ubi quondam extiterat hortus ferarum, ab Aruone, cive de Cadan, et ab eiusdem successoribus in posterum excolendis, quarum villarum nomina sunt hec: Nycolausdorf, Wernhardsdorf, Buchelberch, Brumardsdorf. Acta sunt hec a. d. millesimo CC°. LXI.— Testes: Jaros, prefectus Pragensis, Ciech, judex prouincialis, Smil de Ronowe, Andreas ca- stellanus, Zdizlaus marschalcus, Sdezlaus de Sternberch, Haulo de Lewenberch, Heinricus filius Smilonis, Jaroslaus, Margwardus, Benes, Engelbertus, decanus Wissegradensis, Albero, Fridericus, scolasticus Wissegradenses (sic). Dat. Prage a. d. M° CC° LXI°, iij id. Nov. Ex orig. arch. prior. Melic. Pragae. 335) 1261, 24 Nov. In Znoym. Otakarus, dominus regni Boemiae oc. approbat concordiam mediantibus Bartholomeo decano Olomucensi et Ulrico de Lobenstein inter Philippum, electum archiepiscopum Salzbur- gensem, et capitulum ejusdem ecclesie factam. (V. II, n. 331 et 332). Dat. in Znoim a. d. M°CC°LXI°, VIII. kal. Dec. Ex orig. c. r. aul. Vind. cop. in Mus. Boh.

Strana 129
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 129 336) 1261, 27 Nov. Pragae. Odacharvs, dom regni Boemiae oc. Wernherum, archiepiscopum Moguntinum ad coro- nationem venientem in expensas et conductum recipit oc. — Recognoscimus, — quod nos — d. Wernherym, archiepiscopum Maguntinum, ad nos in Boemiam, ab Erfordia venientem, apud nos stantem, ac post recessum a nobis usque Erfordiam redeuntem, cum persona, familia, et rebus suis, in expensas et conductum nostrum sub nostro periculo recepimus, omni dolo prorsus exeluso, ita, quod si eum vel aliquem suorum de familia sua existentium, tempore medio, donec est in veniendo ad nos, donec stat apud nos, et donec a nobis est in redeundo, usque Erfordiam, captiuari, seu dampnificari contigerit ullo modo, quod absit, seruabimus eos prorsus indempnes. Et hoc promittimus fideliter et constanter. Ad maiorem autem certitudinem predictorum sponte subicimus nos, et terras nostras, iurisdictioni iudicum s. Maguntinne sedis, ut si secus fecerimus, valeant in personam, excommunicationis et in terras nostras interdicti, setentias libere promulgare, ita quod contra hoc nullum nobis iuris auxi- lium valeat aliquo modo suffragari, donec omnes et singuli, captiuati seu aliqualiter dampni- ficari facti fuerint liberi, et indempnes omnino. Dat. Prage a. d. MCCLXI, in dominica Ad te leuaui. Gudenus, Cod. dipl. I, 691. — Boczek III, 321. 337) 1261, 29 Nov. Viterbii. Urbanus papa IV praeposito ecclesiae s. Thomae in Lipzh mandat, ut causam inter episcopum Misnensem ex vna et Henricum de Donin, Theodericum de Raten, Rudlichonem de Biuerstein et quosdam alios laicos Wratislaviensis et Pragensis civitatum et diocesum parte ex altera super terris, debitis, possessionibus et aliis rebus vertentem decidat. Dat. Viterbii III kal. Dec. pontif. anno primo. Gersdorf, Cod. dipl. Saxoniae reg. I, 153. 338) 1261, 2 Dec. Viennae. Ottacherus, dom. regni Boemie oc. confirmat monasterio Neumburgensi privilegium Heinrici quondam ducis de Medlico super villa in Chogelprunne datum a. d. MCC°XXI°. Inter testes: Bruno, Olomucensis episcopus, magister Arnoldus, protonotarius curiae. Act. in Wien a. d. M°CC.LXI° quarto non. Decemb. Font. rer. Austr. X, 13. — Fischer, Schicksale von Klosterneuburg II, 247. 339) 1261, 25 Dec. Pragae. Odacharvs, quintus Boemorum rex, Wernherum, Maguntinae sedis archiepiscopum, s. imperii per Germanium archicancellarium, promittit occasione coronationis suae indemnem servaturum. — „Si pro obsequio et honore, quem in nostra et precipue in dilecte coniugis nostre Cvnegvndis coronatione non absque graui labore nobis liberaliter ac hilariter iuxta. vestrum debitum impendistis, vestram ecclesiam vel personam contingeret dampnum seu de- 17

Strana 130
130 Emler, Regesta Bohemiae. decus aliquod sustinere; ecce! per salutem nostram, et per fastigium dignitatis regalis, vobis promittimus firma fide, quod si per ecclesiam Romanam contingeret vestram personam ali- quibus grauari sententiis occasione coronationis huiusmodi, nostris illas expensis procurabimus relaxari. Et si vos pro recuperanda gratia sedis apostolice in hac parte aliquas expensas subire contingeret, servabimus vos sine preiudicio et indempnem. Ceterum si eadem Ro- mana ecclesia occasione huiusmodi aliquid ordinaret, vel statueret in preiudicium ecclesie Maguntine circa coronationem regum Boemie, vos aut vestros successores a coronatione huiusmodi suspendendo ad tempus, aut coronationis auctoritatem in aliam ecolesiam omni- modis transferendo, vobis, vestrisque successoribus et ecclesie Maguntine sub simili fidei firmitate pro nobis et nostris successoribus bona fide promittimus et constanter, quod num- quam ab alio quam archiepiscopo Maguntino, qui pro tempore fuerit, coronationem accipient. Illam quoque ecclesiam et personam, que taliter sibi auctoritatem coronationis assumeret, persequemur, et nostri successores persequentur, una cum Maguntina ecclesia, sicut hostem publicum regni nostri. Dat. Prage, in die coronationis nostre, que fuit dominica, et natalis domini anno gratie MCCLXII°. Gudenus, Cod. nipl. I, 692. — Boczek III, 322. 340) 1261, 25 Dec. Pragae. Godefridvs de Eppenstein, Fridericvs de Bichelingen, Henricvs de Willenowe, Die- thervs de Cazenellenbogen, Gvnthervs de Schwarzburg comites, et Wernhervs de Bolandia, imperialis aule camerarius, recognoscimus, quod nos cum — d. Wernhero, s. Moguntine sedis archiepiscopo, fuimus presentes in ecclesia Pragensi a. d. MCCLXII, in dominica die natalis domini, ubi ipse d. archiepiscopus unxit et coronauit in regem d. Othacarum, heredem regni Boemie, et uxorem eius Kvnegvndim in reginam. Idem etiam rex, qui et fuit dux Austrie ac Styrie, marchioque Morauie, assumpserat Erfordie in expensas et conductum suum in eundo Pragam, ubi procurauit nos XVIII diebus, et in reditu usque Erfordiam nos et d. archiepiscopum memoratum et totam ipsius familiam cum personis et rebus eorum. Mini- strauit quoque nobis omnibus copiosas expensas, dedit etiam d. archiepiscopo pro iure suo centum marcas auri. Item pro iure curie sexaginta et quatuor marcas capitulo Moguntino pro iure suo ad emendum ecclesie aliquid in ornatum. Insuper honorauit nos in spadonibus et xeniis, pulchre satis, et taliter, ut decebat eundem. Acta sunt hec a. d. et die predicto. Gudenus, Cod. dipl. I, 693. — Boczek III, 323. Cfr. Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 765. 341) 1261. Wocho de Rosenberch, capitaneus Styriae, notum facit, fratres conventus de Runa ord. Cisterc. coram se in Marchpurch in placito generali probasse testimoniis idoneis, mon- tem, in quo castrum Helfenstain fuerat collocatum, illis a Friderico quondam duce collatum ab Eberhardo, archiepiscopo Salzburgensi, literis patentibus confirmatum esse. Datum s. 1. 1261. Reg. in Mus. Boh. e copia Mus. Johannei.

Strana 131
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 131 342) 1262, 13 Jan. Pragae. Ottacarus quintus rex Boemorum oc. ecclesiae Pragensi confirmat diploma ddto. 20. Nov. 1253 (v. II, n. 3) „Act. Prage a. d. M°CC°LXII°, id. Jan. presentibus his testibus: domino Johanne ven. epis c., Jacobo preposito, Priznoborio scolastico Pragensibus, domino Andrea, aule regie summo camerario, domino Jarosio, purcravio Pragensi, domino Chechone iudice, domino Hermanno subcamerario, Olrico purcravio de Loket, Olrico de Noua domo, Villelmo de Podebrad, Zezema de Costomlat, Sdizlao submarsalco, Zdezlao de Stermberch, Jarozlao, castellano de Bolezlaw, Benesio, subcamerario Morawiensi. Dat. per manus magistro- rum Arnoldi et Villelmi prothonotariorum, Pragensis ecclesie canonicorum, die et loco prefatis. Ex orig. arch. cap. Prag. cop. in Mus. Boh. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 150. 343) 1262, 21 Jan. Pragae. Ottacarus, qui et Premizl, quintus rex Boemorum oc, ecclesiae Pragensi confirmat diploma regis Wenceslai I super mensura regali in ciuitate Pragensi, vulgariter chstirnie appellata (v. I, n. 1238). „Testes sunt nobiles uiri: Andreas, summus cammerarius, Jarosius purcrauius Pragensis, Zmilo de Litmburc, Chech iudex, Wokko marsalcus, Hermannus sub- camerarius, Olricus purcrauius de Loket, Ratmirus de Primda, Diwis dapifer, Zezema de Co- stomlat, Jarozlaus, castellanus de Bolezlaw, Zdezlaus de Stermberch, Willelmus de Podebrad, Jencho, purcrauius Gradicensis, Zmilo, purcrauius de Vetov, Nezamizl, purcravius de Olomuch, Benesius, subcamerarius Morauie, Vikardus, purcrauius de Vranov, et alii. Act. Prage a. d. M.CC LXII°, datum ibidem per manus magistri Arnoldi prothonotarii XII kal. Febr. Ex orig. arch. capit. Prag. cop. in Mus. Boh. 344) 1262, 23 Jan. Viterbii. Urbanus papa IV confirmat privilegia et possessiones monasterii Siloensis. — „Ea propter uestris iustis postulationibus grato concurrentes assensu, personas uestras et locum, in quo diuino estis obsequio mancipati cum omnibus bonis — sub b. Petri et nostra protectione suscipimus, specialiter autem decimas, terras, possessiones, uineas, domos, et alia bona uestra auctoritate apostolica confirmamus" — salua in predictis decimis moderatione concilii gene- ralis. Dat. Viterbii X kal. Febr. pontif. a. primo. Ex orig. arch. Siloen. cop. in Mus. Boh. 345) 1262, 30 Jan. In claustro S. Georgii Pragae. Otthakarus, qui et Premizl, quintus Boemorum rex, confirmat monasterio s. Georgii in castro Pragensi privilegia, eique quasdam novas libertates addit. — „Hinc est, quod ecclesiam s. Georgii Prage in castro — exaltare intendimus, et quidem primum ea, que ad pacem iam dicte ecclesie statuimus, rata esse volumus, scilicet, vt amputatis omnium vexacionibus potestatum tantummodo ad nostrum iudicium respectum habeant; in possessionibus vero suis, datis et dandis ubique pacem firmam obtineant. Ceterum et hanc deuocionis nostre donaci- 17*

Strana 132
132 Emler, Regesta Bohemiae. onem nouam addimus huic beatissimi Georgii ecclesie, vt omnis acquisitio, que prouenire solet in istis, zuuod, narok et quod vulgo dicitur hlaua, super omnes homines, vbicunque fuerint, pertinentes ecclesie, damus in vsum domine abbatisse et congregacioni ipsius nunc et in perpetuum. Insuper de eo, quod dicitur nochleh seu narez, homines eiusdem ecclesie liberamus. Si quis vero ex hominibus ecclesie supplicio capitis dampnatus fuerit, possessio quidem ecclesie, capud cedat laqueo. Vendicio seu collecta generalis, si quando fuerit super homines ecclesie, abbatisse et congregationis eius sit nunc et in sempiternum. Pèrmutationes eciam villarum pro commodo eiusdem monasterii factas, videlicet Polepi, Pzari. Radcice Bauorouice loco Craslouice, Vitici, Lubmouici, Podhore cum omnibus appendiciis ratas ha- bemus. Preterea loco silue Hosyn, quam occasione venationis felicis recordationis pater noster ad vsus suos retinuerat, eidem collegio siluas Rohozni et Budineh assignamus per- petuo possidendas. Ad hec areas, in suburbio Pragensi cum aqua et duabus insulis sitas, que cum Noua ciuitas plantaretur, per ciues eiusdem ciuitatis indebite fuerant occupate, cum plenitudine fauoris nostri ecclesie restituimus supradicte. Deinde omnia iura, que tempore antecessorum nostrorum predicta ecclesia habuit per ciuitates et fora provincialia, quoquomodo recesserint ab eadem: vtpote Prage nonum forum, Lutomirich in theloneo nona septimana, Vat nona septimana in theloneo, Zlany nonum forum, Domasilich nona septimana, Netholich nonum forum, Prahatich nonum forum cum theloneo, eidem ecclesiae sine contra- dictione qualibet ex integro duximus restauranda.“ Testes: Johannes, Pragensis episcopus, Martinus, abbas Breunonensis, Jacobus, prepositus Pragensis, Vitus, decanus Pragensis, Rado zlaus, archidyaconus Pragensis, Priznaborius scolasticus Pragensis, Johannes, abbas S(trahowiensis) Engelbertus, decanus Wisegradensis, Jarosius, burchrauius Pragensis, Andreas, camerarius regis, Checho summus judex, Sdyzlaus marsalcus, Hermannus subcamerarius, Dyuis dapifer, Vlricus pincerna, Wilhelmus de Podebrad, Cstibor Hlaua, Sdezlaus filius Dyuini, Ratmyrus filius Ratmiri, Zmilo filius Heynrici, Beness filius Wocconis, Paulik filius Humpreht, Wolcmarus, camerarius regine, Domazlaus dapifer regine, Hyrcho pincerna regine, Prikos et Dynepr filii Pribyzlay et alii. Acta sunt hec in claustro sancti Georgii a. dom. incarnationis M°CCLXII" indictione quinta, III° kal. Februarii, data per manus Wylhelmi et Arnoldi prothonothariorum atque Emmerammi scriptoris. Ex orig. arch. c. r. aul. Vind. cop. in Mus. Boh. 346) 1262, 6 Febr. Pragae. Ottacharus, rex Boemorum quintus oc. renuntiat juri suo in ecclesiam parro- chialem in Holabrun in favorem capituli ecclesiae Pataviensis, quam ad ecclesiam primo mag. Arnoldum, curiae suae notarium, et deinde Thobiam, canonicum Pragensem, praesentaverat, quorum neuter per diocesanum episcopum fuit institutus. Testibus: Brunone Olomucensi ac Johanne Pragensi episcopis, Jacobo preposito, Vito decano, Prisnoborio, scolastico Pragensi, item Engelberto decano, Friderico scolastico, Bartholomeo custode Wissegradensibus, Pragensis dyocesis. Item Nycolao, Gaudencio, capellanis curie nostre, Item nobilibus nostris Andrea camerario, Gerossio, castellano Pragensi, Chechone, judice prouinciali, Hermanno subcamerario,

Strana 133
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 133 Styborio burchgrauio de Glatz, Rathmiro burchgrauio Znoymensi, Yentzone de Doblin, et aliis quam pluribus Boemie, Austrie, Stirie et Morauie, nostrarum terrarum nobilibus. Dat. Prage per manus magistrorum Wilhelmi et Arnoldi, prothonotariorum nostrorum. a. d. mil- lesimo CCLXII°, VIII idus Februarij, Indictione V. Mon. Boic. XXIX, II, 440. 347) 1262, 6 Febr. Pragae. Otakarus, rex Boemiae oc. capitulo Pataviensi ius patronatus ecclesiae in Holabrun, super quo inter ipsum et capitulum praedictum controversia dudum fuit agitata, praesertim hanc ob causam confert, quia canonici capituli Pataviensis dilectum capellanum suum Tho- biam, canonicum Pragensem, in suum receperunt canonicum et fratrem, conferentes sibi eccle- siam Pataviae parrochialem. Praesentibus testibus: Brvnone Olomuzensi ac Johanne Pra- gensi episcopis, Jacobo preposito, Vito decano, Prisnoborio, scolastico Pragensi; item Engel- berto decano, Friderico scolastico, Bartholomeo custode Wisgradensibus, Pragensis dyocesis. Item Nicolao, Gaudentio capellanis curie nostre, item nobilibus nostris, Andrea camerario, Gerossio, castellano Pragensi, Chechone, judice prouinciali, Hermanno subcamerario, Stiborio burcgrauio de Glaz, Rathmiro, burgrauio de Phrinberhc, Wilhalmo de Povdebra, Benisio, burchgrauio Znoymensi, Jenzone de Doblin et alijs quampluribus Boemie, Austrie, Styrie, et Marauie nostris nobilibus. Dat. per manus magistrorum Wilhelmi, prothonotariorum nostro- rum, et Arnoldi a. d. millesimo ducentesimo sexagesimo secundo, octauo idus Februarij. Mon. Boic. XXIX, II, 439. 348) 1262, 7 Febr. Viennae. di& APDipl. 15 1l7) Ottocarus, Boemie rex oc. judicibus et officialibus suis in Ischelen provincia, ne quis eorum monasterium in Moense impediat in donatione duorum talentorum redditus, de praedio in Isselen eidem monasterio facta. Dat. Wiennae VII idus Februarii. Urkundenb. des Landes Ob der Enns. III, 284. 72 349) 1262, 9 Febr. Ego Heinricus de Blutaw notum facio, "quod in ultima mea voluntate hoc statuo, quod fratres domus b. Michaelis in Bruna, pro refectione domestica et necessariorum suorum, et perpetue habere debent et percipere in usus suos convertendum singulis annis de decimis meis vinearum in Brawnsdorff unum vas vini, viginti urnas mensure ibidem iure montano solito capiens, ut pro hoc anniversarius meus perpetuo et ecclesiastico more peragatur, in meum et meorum salutis incrementum. Sub testimonio: Andreae nati olim fratris mei d. Hynconis, nec non nobilis d. mei d. Czenkonis de Lippa, supremi regni Bohemie marsalci feria V. post Dorothee virginis a. d. MCCLXII°. Boczek V, 248.

Strana 134
134 Emler, Regesta Bohemiae. 350) 1262, 16 Febr. Apud Urbem Veterem. Urbanus papa IV fundationem monasterii Zarensis confirmans eius regulas stabilit. „In primis siquidem statuentes, ut ordo monasticus, qui secundum deum et b. Benedicti re- gulam atque institutionem Cisterciensium fratrum a uobis post concilium generale susceptam in eodem monasterio institutus esse dinoscitur, perpetuis ibidem temporibus inuiolabiliter obseruetur. Pretera quascumque possessiones, quecumque bona idem monasterium impresen- tiarum iuste ac canonice possidet aut in futurum concessione pontificum, largitione regum uel principum, oblatione fidelium seu aliis iustis modis prestante domino poterit adipisci, firma uobis uestrisque successoribus et ilibata permaneant. In quibus hec propriis duximus ex- primenda uocabulis: locum ipsum, in quo prefatum monasterium situm est cum omnibus per- tinentiis suis, cum terris, pratis, vineis, nemoribus, usuagiis, et pascuis, in bosco et plano, in aquis et molendinis, in viis et semitis et omnibus aliis libertatibus et immunitatibus suis. Sane noualium uestrorum, que propriis manibus aut sumptibus colitis, de quibus aliquis hactenus non percepit, siue de ortis, virgultis et piscationibus uestris seu de uestrorum ani- malium nutrimentis nullus a uobis decimas exigere uel extorquere presumat. Liceat quoque uobis clericos uel laicos liberos et absolutos e seculo fugientes ad conuersionem recipere et eos absque contradictione aliqua retinere. Prohibemus insuper, ut nulli fratrum uestrorum post factam in monasterio uestro professionem fas sit sine abbatis sui licentia de eodem loco discedere, discedentem uero absque comunium litterarum uestrarum cautione nullus audeat retinere. Quod si quis forte retinere presumpserit, licitum uobis sit in ipsos monachos et con- uersos regularem sententiam promulgare, illud districtius inhibentes, ne terras seu quod- libet beneficium ecclesie uestre collatum liceat alicui personaliter dari seu alio modo alienari absque consensu totius capituli uel maioris aut sanioris partis ipsius. Si que uero donationes aut alienationes aliter, quam dictum est, facte fuerint, eas irritas esse censemus. Ad hec etiam prohibemus, ne aliquis monachus siue conuersus sub professione uestre domus astrictus sine consensu et licentia abbatis et maioris partis capituli uestri pro aliquo fideiubeat uel ab aliquo pecuniam mutuo accipiat ultra summam capituli uestri prouidentia constitutam, nisi propter manifestam domus uestre utilitatem. Quod si facere forte presumpserit, non teneatur conuentus pro hiis aliquatenus respondere. Licitum preterea sit uobis in causis propriis, siue ciuilem siue criminalem contineant questionem, fratrum uestrorum testimoniis uti, ne pro de- fectu testium ius uestrum ualeat in aliquo deperire. Insuper auctoritate apostolica inhibemus, ne ullus episcopus vel quelibet alia persona ad synodos vel conuentus forenses uos ire uel iu- dicio seculari de uestra propria substantia vel possessionibus uestris subiacere compellat, nec ad domos uestras causa ordines celebrandi, causas tractandi uel aliquos conuentus publicos conuocandi uenire presumat, nec regularem electionem abbatis uestri impediat, aut de insti- tuendo vel remouendo eo, qui pro tempore fuerit, contra statuta Cisterciensis ordinis se ali- quatenus intromittat. Si uero episcopus, in cuius parochia domus uestra fundata est, cum humilitate ac deuotione, qua conuenit, requisitus substitutum abbatem benedicere et alia, que ad officium suum pertinent, exercere et uobis omnia ab alio episcopo percipere, que a uestro

Strana 135
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 135 fuerint indebite denegata. Illud adicientes, ut in recipiendis professionibus, que a benedictis vel benedicendis abbatibus exhibentur, ea sint episcopi forma et expressione contenti, que ab origine ordinis noscitur instituta, ut scilicet abbates ipsi episcopo saluo ordine suo pro- fiteri debeant et contra statuta ordinis sui nullam professionem facere compellantur. Pro consecrationibus uero altarium vel ecclesiarum siue pro oleo sancto, uel quolibet ecclesiastico sacramento nullus a vobis sub obtentu consuetudinis vel alio modo quicquam audeat extor- quere, set hec omnia gratis uobis episcopus diocesanus impendat, alioquin liceat uobis, quem- cumque malueritis catholicum adire antistitem gratiam et comunionem apostolice sedis ha- bentem, qui nostra fretus auctoritate vobis, quod postulatur, impendat. Quod si sedes dio- cesani episcopi forte uacauerit, interim omnia ecclesiastica sacramenta a uicinis episcopis accipere libere et absque contradictione possitis, sic tamen, ut ex hoc in posterum proprio episcopo nullum preiudicium generetur. Quia uero interdum proprii episcopi copiam non habetis, si quem episcopum Romane sedis, ut diximus, gratiam et comunionem habentem, et de quo plenam notitiam habeatis, per uos transire contigerit, ab eo benedictiones uasorum et uestium, consecrationes altarium, ordinationes monachorum auctoritate sedis apostolice re- cipere ualeatis. Porro si episcopi uel alii ecclesiarum rectores in monasterium uestrum uel personas inibi constitutas suspensionis et excommunicationis uel interdicti sententiam promul- gauerint, siue etiam in mercennarios uestros pro eo, quod decimas, sicut dictum est, non persoluitis, siue aliqua occasione eorum, que ab apostolica benignitate uobis indulta sunt, seu benefactores uestros pro eo, quod aliqua uobis beneficia vel obsequia ex caritate prestiterint uel ad laborandum adiuuerint in illis diebus, in quibus uos laboratis et alii feriantur, eandem sententiam protulerint, ipsam tanquam contra apostolice sedis indulta prolatam decernimus irritandum, nec littere ille firmitatem habeant, quas tacito nomine Cisterciensis ordinis et contra indulta apostolicorum priuilegiorum constiterit impetrari. Preterea cum comune in- terdictum terre fuerit, liceat uobis nichilominus in uestro monasterio excommunicatis inter- dictis diuina officia celebrare. Paci quoque et tranquillitati uestre paterna in posterum solli- citudine prouidere uolentes prohibemus, ut infra clausuras locorum seu grangiarum uestrarum nullus rapinam seu furtum facere, ignem apponere, sanquinem fundere, hominem temere ca- pere uel interficere, seu uiolentiam audeat exercere. Preterea omnes libertates et immuni- tates a predecessoribus nostris, Romanis pontificibus, ordini uestro concessas necnon libertates et exemptiones secularium exactionum a regibus et principibus uel aliis Christi fidelibus ra- tionabiliter uobis indultas auctoritate apostolica confirmamus. "Ego Vrbanus catholice ecclesie episcopus. (Signum: fac mecum domine signum bonum.) Frater Hugo t. s. Sabine presbyter cardinalis ss. mp. Ego Symon t. s. Martini presbyter cardinalis ss. mp. Ego frater Guido t. s. Laurentii in Lucina presbyter cardinalis ss. mp. Ego Ancherus t. s. Praxedis presbyter cardinalis ss. mp. Ego Guilelmus t. s. Marci presbyter cardinalis ss. mp. Ego Odo Tusculanus episcopus ss. mp. Ego Stephanus Prenestinus episcopus ss. mp. Ego frater Johannes Por- tuensis et s. Ruffine episcopus ss. mp. Ego Radulfus Albanensis episcopus ss. mp. Ego Ottauianus s. Marie in via lata diaconus cardinalis ss. mp. Ego Ortobonus s. Adriani dia- conus cardinalis ss. mp. Ego Jacobus Marie in Cor . . . diaconus cardinalis ss. mp. Ego Gottofridus s. Georgii ad velum aureum diaconus cardinalis ss. mp. Ego Vbertus s. Eustachii

Strana 136
136 Emler, Regesta Bohemiae. diaconcs cardinalis ss. mp. Ego Jordanus ss. Cosme et Damiani diaconus cardinalis ss. mp. Dat. apud Vrbem ueterem per manum magistri Michaelis de Tholosa s. Romane ecclesie vicecancellarii XIIII kalendas Marcii, indictione VI, incarn dom. a. MCCLXII, pontificatus uero d. Vrbani pape IIII anno secundo (sic). Boczek III, 324. 351) 1262, 5 Mart. Olomuz. Bruno, Olomucensis episcopus, incorporat bonis capituli Olomucensis villam Bisko- piz. — Notum oc. "quod villa Biscopiz sita iuxta Ghewitz, que ad mensam spectabat episco- palem, in cuius nos adhuc possessione sumus, debet ex ordinatione nostra et capituli nostri post mortem Ottonis de Aldenburch, Olomucensis canonici, siue post cessionem aut resigna- tionem suam, ad corpus prebende in eadem Olomucensi ecclesia perpetuo pertinere; nam villa Mertinicz, prius pertinens ad prebende corpus, quam de consensu capituli nostri Crem- serensi contulimus ecclesie, pro eadem villa Biscopiz est in permutatione recepta.“ — Act. et dat. Olomuz iij non. Marcij a. d. M.CC.LXII, presentibus Bartholomeo decano, Herbordo preposito, magistro Stephano, archidiacono Olomucensi, Symone custode, Heydolfo, archidia- cono Znoemensi, et alijs quampluribus canonicis Olomucensibus. Ex orig. in arch. cap. Olomuz. Boczek III, 328. 352) 1262, 31 Mart. Viterbii. Urbanus papa IV monasterium in Steraz in protectionem sedis apostolicae suscipit. „Eapropter uestris iustis postulationibus grato concurrentes assensu personas uestras et lo- cum, in quo diuino estis obsequio mancipati, cum omnibus bonis, que impresentiarum rationa- biliter possidetis aut in futurum prestante domino iustis modis poteritis adipisci, sub beati Petri et nostra protectione snscipimus, specialiter autem terras, vineas, possessiones, domos, prata, nemora et alia bona uestra — uobis et per uos domui uestre confirmamus.“ Dat. Viterbii II kal. Apr. pontificatus a. primo. Ex orig. arch. c. r. aul. Vind. cop. in Mus. Boh. 353) 1262, 9 Apr. Olomuz. Anshelmus, Warmiensis episcopus, omnibus qui ecclesiam Olomucensem diebus do- minicis et festivis accesserint, 40 dies de iniuncta sibi poenitentia relaxat. Dat. Olomuc in die Pasce a. d. MCCLXII°. Boczek, Cod. dipl. Mor. III, 332. 354) 1262 14 Apr. Zmilo de Luchtinburc donat monasterio Zarensi villam Cappil Bobrowa. "Hinc est, quod diuina inspiracione compuncti de consensu et uoluntate uxoris nostre Elisabeth et ad-

Strana 137
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 137 stipulatione heredum nostrorum villam dictam Cappil Bobrowe, quam dicte uxoris de parte libere possidemus, claustro dicto Sar cum omnibus suis pertinenciis, cultis et incultis, siluis, pratis, pascuis, piscacionibus, venacionibus perpetuo contulimus possidendam.“ — Act. a. d. millesimo CC°LXII, VIII kal. Maji. Testes: ipsa domina Elisabeth de Luchtenburc et filius eius Zmilo, domina Eufemia fundatrix praedicti claustri, filii ejusdem Zmilo et Gerhardus, Buslaus, burcgravius in Lichtenburc. Ex orig. arch. olim Zarensis apud Steinbach II, 18. — Boczek III, 331. 355) 1262, 20 Apr. Viterbi. Urbanus papa IV Ottakaro regi Boemiae. — „Ex parte tua fuit propositum coram nobis, quod olim nobilis Margareta, quondam Romanorum regina, in prouinciali capitulo fratrum Predicatorum apud Treuerim congregato solemni voto castitatis emisso, ordinem so- rorum secundum instituta fratrum predictorum viuentium se seruaturam, ac obedientiam in ma- nibus H. tunc in Alamannia prioris prouincialis eorundem fratrum Predicatorum promittens, habitum ibidem religionis assumpsit, et tandem ad monasterium sororum s. Marci Herbipolensis secundum instituta predicta viuentium, cuius curam et regimen prior ipse gerebat, se transferens, per annum et amplius sub eodem habitu in dicto monasterio moram traxit. Cum qua postmodum de facto matrimonium contraxisti, ei aliquamdiu cohabitans ut uxori. Demum vero tam tu, quam dicta nobilis attendentes, quod non poteratis in prefato matrimonio, quod nullum erat, sine proprie salutis interitu remanere, voluistis abinuicem separari, alterutro ab altero diuer- tente. Que quidem omnia in literis plurium episcoporum illarum partium et predicte nobilis, que propter hoc ad sedem apostolicam certum nuntium destinauit, et alias etiam existens libera, hoc sponte confessa extitit, continentur. Quidam quoque religiosi et alii de dictis partibus apud sedem existentes eandem, asseruerunt eadem esse vera. Tuque carissimam in Christo filiam nostram Kunigundim, illustrem reginam Boemie, neptem carissimi in Christo filii nostri .. regis Ungarie illustris tibi matrimonialiter copulasti, que tibi quarto consanguinitatis et tertio affinitatis gradibus est coniuncta. Cum autem, sicut accepimus, ex persistentia ma- trimonii taliter inter te et dictam Kunigundim contracti pax in Ungarie atque Boemie regnis et aliis vicinis prouinciis conseruetur, ac fideles illarum partium roborentur ad resistendum perfidie Tartarorum, necnon aliis hostibus fidei christiane, multorumque liberatio, qui alias subiicerentur perpetue seruituti ac plures alie utilitates prouenire noscantur : nos his et aliis premissis diligenter pensatis, denuntiamus veris existentibus supradictis matrimonium, quod, ut predictum est, tu et dicta nobilis contraxistis ad inuicem non tenere, ac tuis et prefati regis apostolicam super hoc gratiam implorantis supplicationibus inclinati, ut non obstante impedimento, quod ex huiusmodi consanguinitate ac affinitate prouenit, tu dictaque Kuni- gundis in predicto matrimonio contracto inter vos possitis licite remanere, vobiscum aucto- ritate apostolica dispensamus.“ — Dat. Viterbii XII kal. Maii, pontificatus anno primo. Ex autogr. reg. Urbani pp. IV, tom. 2. anni 1. fol. 58. in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. — Boczek III, 332. 18

Strana 138
138 Emler, Regesta Bohemiae. 356) 1262, 22 Apr. Viterbii. Urbanus papa IV confirmat ecclesiae Olomucensi privilegium a rege Pzremysl a. MCC.VII concessum. Dat. Viterbii X kal. Maji pontificatus a. primo. Boczek, Cod. dipl. Mor. III, 334. 357) 1262, 24 Apr. Viterbii. Urbanus papa IV sepulturam ecclesiae in Sderacz liberam esse declarat. — „Dilecti in domino filii vestris postulationibus grato concurrentes assensu, sepulturam ecclesiae vestrae li- beram esse decernimus, ut eorum devotioni et extreme voluntati, qui se illic sepeliri deli- beraverint, nisi excommunicati vel interdicti, aut etiam publice usurarii fuerint, nullus ob- sistat; salvis tamen canonica justitia et jure parochiali illarum ecclesiarum, a quibus mor- tuorum corpora assumuntur.“ — Dat Viterbii VIII kal. Maii pontif. a. primo. Ex orig. bibl. univ. Pragensis cop. in Mus. Boh. 358) 1262, 25 Aprilis. Viterbii. Urbanus papa IV monasterium de Sderaz ordinis sancti Augustini ab exhibitione procurationum facienda personis ecclesiasticis liberat. — "Hinc est, quod nos uobis indulgemus, ut ad exhibitionem procurationum uel cuiuscumque subsidii faciendam archiepiscopis uel epi- scopis aut quibuscunque ordinariis uel ecclesiarum prelatis seu etiam legatis et nuntiis aposto- lice sedis minime teneamini, nec ad id compelli possitis sine speciali mandato sedis eiusdem faciente plenam et expressam de supulcro dominici et indulgentia huiusmodi ac toto eius te- nore de uerbo ad uerbum plenariam mentionem." — Dat. Viterbii VII kal. Maii, pontif. a. primo. Ex orig. arch. c. r. aul. Vind. cop. in Mus. Boh. 359) 1262, 26 Apr. Viterbii. Urbanus papa IV Pragensi episcopo mandat, ut defendat religiosos domus dominici sepulchri in Sderaz. — „Prepositus et fratres domus dominici sepulcri de Sderaz nobis gra- uiter sunt conquesti, quod . . decanus et capitulum Olomucensis diocesis Brunensem, Snoe- mensem, et Betouensem ecclesias ad dictam domum pleno iure spectantes indebitis exactio- nibus aggrauant et molestant. Quocirca fraternitati tue mandamus, quatinus, si est ita, dictum decanum, quod ab huiusmodi exactionibus omnino desistat, monitione premissa, per censuram ecclesiasticam appellatione remota preuia racione compellas.“ — Dat. Viterbii VI kal. Maii pontif. a. primo. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Dobner, Monum. IV, 267. — Boczek III, 310. 360) 1262, 26 April. Viterbii. Urbanus papa IV preposito et fratribus domus dominici sepulcri de Sderaz ordinis s. Augustini indulget, ut in ecclesiis ad eandem do mum spectantibus et in diocesi Olomucensi jacentibus per fratres ejusdem domus deserviatur. — „Sane petitio uestra nobis exhibita conti-

Strana 139
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 139 nebat, quod licet in ecclesiis, quas in Olomucensi ciuitate ac diocesi obtinetis, per fratres domus uestre presbyteros consueueritis a tempore, cuius non existit memoria, facere seruiri, ven. tamen frater noster, Olomucensis episcopus, uos super hoc interdum molestat, — in uestrum ac eiusdem domus preiudicium et ipsius ecclesie Jerosolimitane, ad quam prefata domus pleno iure pertinet, non modicum detrimentum. Quia uero iam dicta ecclesia cum omnibus suis membris ad Romanam ecclesiam nullo pertinet mediante, nos ipsam uolentes plena exemptionis libertate gaudere, ut in dictis ecclesiis, sicut hactenus sic et in posterum, per huiusmodi fratres possitis facere deseruiri, non obstante contradictione temeraria prefati episcopi uobis auctoritate presentium indulgemus; sententias autem suspensionis aut inter- dicti uel excommunicationis, si que propter hoc in uos uel aliquem uestrum per eundem episcopum aut alium de mandato eius promulgate fuerint, ex nunc decernimus irritas et in- nanes.“ — Dat. Viterbii VI kal. Maii, pontif. a. primo. Ex orig. arch. c. r. aul. Vind. copia in Mus. Boh. — Dobner Mon. VI, 267. — Boczek III, 309. 361) 1262, 26 Apr. Viterbii. Urbanus papa IV confirmat ecclesiae Pragensi litteras ipsi a Premyslao Ottacaro rege Bohemiae 2 m. Jul. a. d. MCCXXI datas et iam a. MCCXXII ab Honorio papa III ec- clesiae Pragensi confirmatas. Dat. Viterbii VI kal. Maii pontif. a. primo. Ex orig. arch. cap. Prag. 362) 1262, 27 Apr. Viterbii. Urbanus papa IV abbatissae et conuentui monasterii s. Georgii in castro Pragensi libertates et exemptiones a secularibus exactionibus monasterio eidem et ejus hominibus a rege Wenceslao concessas communit. Dat. Viterbii V kal. Maii pontif. anno primo. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 363) 1262, 1 Maji. Viennae. Ottacarus, rex Boemiae oc. innovat privilegium suum datum Heinrico de Lichtenstein super praedio de Nikolspurg. — "Dilecto fideli nostro Henrico de Lichtenstein et heredibus ipsius utriusque sexus, ratione et causa multorum et magnorum seruitiorum, que ipse patri nostro — et nobis — exhibuit, — priuilegium inquam datum eidem, super predio in Nikols- purg et suis attinentiis uniuersis, agris, vineis oc. ratum et inuiolabile statuentes, ut pre- missa a nobis una cum suis heredibus utriusque sexus, ut predictum est, perpetuo teneat proprietatis nomine, pleno iure, — quemadmodum progenitores nostri et nos illa bona de- noscimur possedisse. — Testes : Wocho de Rosenberg, capitaneus Stirie, Jerascius, Pragensis burggrauius, Andreas, summus regni Bohemie camerarius, Zmilo de Luchtenburg, et Henricus filius eius, Sdezlaus de Sternberg, Ratimirus de Pfrimberg; de Austria: Henricus comes de Hartegg, Otto de Meyssovve, Otto de Haslovve, Al(bero) dapifer de Welsperg, Conradus de Zelkingen, Al(bero) et L(udovicus) fratres de Zelkingen, Henricus dapifer de Lengenpach; de Stiria: Fridericus de Betthouia, Hardnidus de Orth, Wolffgangus de Stubenberg, Bernhardus 18*

Strana 140
140 Emler, Regesta Bohemiae. comes de Pfannenberg cum fratre suo, Ulricus de Wildonia et filii sui, Rudolphus et Lu- doldus fratres de Stadegge, Erchengerus de Landesser dapifer, Gundackerus pincerna; de Morauia: Benescius Znoymensis, Andreas et Milota fratres ipsius, Zmilo de Brumoue, Hart- libus et Jenzo fratres de Doblin, Wichardus de Tyrna, Chuno marscalcus, Bsnata dapifer, Nezamizl pincerna, Hartlibus camerarius, Zmilo de Belkovve, Theodoricus filius Hrutonis, Buhusch filius Cirhonis, Wilhelmus de Ustbecz et alii quam plures. Act. Vienne à MCCLXII, dat. per manum magistri Arnoldi, tunc nostri prothonotarii, kalendis Maij regni nostri anno primo, quinte indictionis feliciter, amen. Boczek III, 335. 364) 1262, 3 Maji. Viterbii. Urbanus papa IV Olomucensi episcopo. — Tuas literas — „recepimus et earum te- nore plenius intellecto, gratum gerimus, quod de nostro et ecclesie uniuersalis statu solli- citus prudenter cogitas et diligenter exponis instruendo et suggerendo fideliter, que pacis et tranquillitatis nostre ac eiusdem ecclesie credis profectibus profutura. Verum licet, quod de translatione nostre et ecclesie Romane pro ipsius statu salubri et utilitate sentiendo suades, nostris etiam sensibus forsan non inutile videatur: negotiorum tamen non patitur conditio, que incumbunt, ut ad presens possimus efficere, quod hortaris. Nostrum tamen iactamus in dominum cogitatum, — quod ipse rectitudinem intentionis nostre ac fidei respiciens puri- tatem inter presentis seculi deuia reget ac diriget vicarii sui gressus, et ecclesiam sanctam suam inter turbulentas inundationum, tribulationum procellas, licet frequenter et terribiliter agitetur, sponsus eius Christus pati naufragium non permittet. Ceterum cum dilecto filio magistro Petro de Pontecuruo, clerico capelle nostre, sedis apostolice nuntio, nostris demus literis in mandatis, ut totam pecuniam, quam ipse in partibus Ungarie ac Polonie predicte sedis auctori- tate collegit, tibi nomine nostro assignare procuret : nos de tue deuotionis sinceritate plenius confidentes, fraternitati tue mandamus, quatenus pecuniam ipsam sine difficultate recipias et receptam per fideles et securos nuntios transmittas pro reuerentia nostra Venetias, ibidem in thesauraria ecclesie s. Marci per eosdem nuntios nomine nostro, cum cautela tamen debita fideliter deponendam, rescripturus nobis quantocius, quid et quantum tibi assignatum fuerit ab eodem clerico de pecunia memorata, et quid inde duxeris faciendum.“ — Dat. Viterbii V. nonas Maii, pontif. a. primo. Boczek III, 336. 365) 1262, 3 Maii. Viterbii. Urbanus papa IV mag. Petro de Pontecuruo, clerico capellae suae, sedis apostolicae nuntio. — „Praesentium tibi auctoritate mandamus, quatenus omnem pecuniam per te vel per alios de mandato tuo in partibus Ungariae ac Poloniae apostolicae sedis auctoritate collectam ven. fratri nostro .. Olomucensi episcopo, cui super hoc scribimus, nomine nostro, cum cau- tela tamen debita, non differas assignare; rescripturus nobis quantocius, quid et quantum inde sibi duxeris assignandum, ac ad praesentiam nostram quam citius poteris accessurus,

Strana 141
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 141 paratus villicationis tuae sufficientem et plenam nobis reddere rationem.“ — Dat. Viterbii V no- nas Maii pontif. anno primo. Ex autogr. reg. lit. cam. f. r. Urbani pp. IV, tom. II, anni I, pag. 3 in tab. Vat. cop. in Mus. Boh. 366) 1262, 9 Maii. Viterbii. Urbanus papa IV monasterio Brewnoviensi transumptum literarum regis Boemiae, in quibus tenor privilegii eidem monasterio a papa Johanne concessi et largitio quarundam libertatum indultarum ab eodem rege nonnullis hominibus ipsius monasterii continentur, con- firmat. Datum Viterbii VII idus Maii, pontif. a. primo Ziegelbauer, 261. 367) 1262, 15 Maii. Viterbii. Urbanus papa IV venerabilibus fratribus archiepiscopis et episcopis, ac dil. filiis abbatibus, prioribus Cisterciensis et aliorum ordinum, ac decanis, praepositis, archidiaconis, plebanis, capitulis exemptis et non exemptis et aliis ecclesiarum praelatis seu rectoribus, nec non hospitalis Jerosolimitani et militiae Templi magistris, praeceptoribus et fratribus oc. — „Cum dilectum filium magistrum Petrum de Pontecuruo, clericum capellae nostrae, archidia- conum Gradicensem jamdudum in Boemiae ac Poloniae partibus apost. sedis nuntium duxe- rimus revocandum, universitatem vestram rogamus et monemus attente, per apost. vobis scripta mandantes, quatenus clericum ipsum cum quatuor equis et quinque personis ad nostram praesentiam redeuntem, cum per vos transierit, benigne recipientes ac tractantes honeste, eidem in securo conductu et necessariis dumtaxat victualium pro se et praedicto equorum et personarum numero, ob reverentiam apost. sedis et nostram, liberaliter providere curetis, ita quod devotionem vestram debeamus exinde merito commendare.“ Dat. Viterbii, idus Mai, pontif. anno primo. Ex autogr. regesto lit. camer. f. r. Urbani papae IV, vol. II, anni I, fol. 1 in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. 368) 1262, 15 Maii. Viterbii. Idem eisdem. „Universitatem vestram rogamus, monemus et hortamur attente, per apost. vobis scripta in virtute obedientiae praecipiendo mandantes. quatenus pecuniam, quam dil. filius Petrus de Pontecuruo, clericus capellae nostrae, archidiaconus Gradicensis, per se vel alios vobis duxerit assignandam, sine difficultate recipere, et ad loca, quae ipse vobis expresserit per vos vel fideles et securas personas in expensis propriis sub periculo vestro transferre ac deponere, sicut ipse mandaverit, ob nostram et apostolicae sedis reverentiam procuretis, ita quod nos id gratum habentes, devotionem vestram debeamus exinde cum gratiarum actionibus commendare. Alioquin sententiam, quam idem propter hoc in contra- dicentes tulerit et rebelles, quibus cujuscunque dignitatis, conditionis vel ordinis fuerint, nullum privilegium vel indulgentiam suffragari volumus in hac parte, ratam habebimus.“ — Dat. ut supra. Ibidem.

Strana 142
142 Emler, Regesta Bohemiae. 369) 1262, 23 Maii. In Chrumenowe. Margareta, Romanorum regina, filia ducis Liupoldi, monasterio in Sancte (sic) Cruce confert ius montanum in Talarn, quod ad tres carratas et decem vrnas vini maioris mensurae aestimabatur. Dat. in Chrumenowe a. d. M°CC°LXII° ind. quinta, X kal. Jun. Ex orig. arch. mon. S. Crucis. Font. rer. Austr. XI, 152. 370) 1262, 3 Jun. Viterbii. Urbanus papa IV Ottacaro, regi Bohemiae, de electione regis Romanorum. — "Dilectum filium m. Petrum, capellanum et nuntium tuum, nec non et literas, quas nobis ex parte regia praesentavit, affectione paterna recepimus, et tam ea, quae idem nuntius, quem de multa dili- gentia, sollicitudine ac prudentia commendamus, quam etiam quae eaedem literae continebant, plene advertimus et intelleximus diligenter, uberem tuae circa Romanam matrem ecclesiam devotionis affluentiam ex eo specialiter dignis laudum titulis efferentes, quod regiae circum- spectionis industria de honore ipsius ecclesiae sollicita, pervigil et attenta, ea quae circa negotium Romani imperii in Alamanniae partibus disponuntur ad praesens, praesentiens, per eundem nuntium nec non et per praedictas literas nobis ad nostram dictaeque ecclesiae praemunitionem atque cautelam inter alia significare decrevit, qualiter vener. fr. nr. . . archi- episcopus Maguntinus tibi et aliis principibus regni Teutoniae, ad quos Romanorum regis in imperatorem promovendi spectat electio, certum de novo diem et locum praefigere ac as- signare curavit, quo personaliter conveniatis in unum, de electione ac creatione futuri regis ad invicem tractaturi; et qualiter etiam in illis partibus vulgaris rumor insonuit, quod non- nullorum ex praedictis principibus ad hoc tendit intentio, ut videlicet Corradus puer, natus quondam Corradi, filii quondam Friderici olim Romanorum imperatoris, ad Romani culmen imperii sublimetur. Nos autem attendentes, quod ad intimandum nobis talia ex multa cordis, quam ad nos et praedictam geris ecclesiam, puritate ac sinceritate animi processisti, tuam propter hoc devotionem multiplicibus gratiarum actionibus prosequendam (sic), superno regi, per quem regni tui moderaris habenas, laudes debitas exsolventes, quod tam carum, tam placidum tamque devotum habemus in te filium, probitate quidem ac bonitate praefulgidum et multarum virtutum gratia praepollentem; propter quod ad personam tuam copiosa mentis affectione dirigimur, cogitantes semper et infra cordis intima revolventes, quid gratiae, quid favoris filio possimus impendere tam excelso et quibus honorificentiis suum insignire statum magni- ficum valeamus. Verum quia praedictus Fridericus ejusque progenitores et posteri, aliorum persecutorum excedentes tyrannidem, gravioribus eandem ecclesiam affecerunt injuriis et op- pressionibus durioribus afflixerunt, et velut in caedem et exterminium ejus tendentes furoris arcum et feritatis gladium acuentes, diris illam ubilibet tribulavere flagellis, et usque ad in- teriora profundis illatis vulneribus sauciarunt: nos considerantes, quod in hoc pravo genere patrum in filios cum sanguine derivata malitia, sicut carnis propagatione, sic imitatione operum nati genitoribus successerunt, ac volentes periculis, quae praedictae immin erent ecclesiae, si dictus Conradus puer assumeretur, quod absit, ad regiam vel imperatoriam dignitatem, aposto- lica diligentia praecavere: praedictum archiepiscopum et alios ecclesiasticos principes coelectores

Strana 143
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 143 ipsius, f. r. Alexandri papae praedecessoris nostri super hoc inhaerendo vestigiis, monendos, rogandos attente duximus et hortandos, nostris eis in virtute obedientiae sub debito fideli- tatis, quo nobis et ecclesiae praedictae tenentur, ac sub poena excommunicationis, quam ex tunc in eos protulimus, districte dantes literis in praeceptis, ut memoratum Conradum puerum nullo umquam tempore in regem eligant, nec nominent, neque consentiant in eundem, ita quod excommunicati existant, si contra mandatum nostrum facere vel venire praesum- pserint et eundem Corradum nominaverint vel elegerint aut in ipsum consenserint, seu opem vel operam, consilium, auxilium vel favorem, ut eligatur, impenderint, et etiam si ejus nomi- nationem et electionem non impediverint toto posse, ut si forte ad ipsius electionem, vel nominationem aliquo tempore processerint, noscant se prius excommunicatione ligatos; aliis vero coelectoribus suis auctoritate apostolica firmiter inhibeant, ne ipsum Corradum ad hoc nominent vel eligant, nec in eum consentiant, promulgando eadem auctoritate in eos excom- municationis sententiam, si contra hanc inhibitionem venire tentaverint, ita quod si eum ullo umquam tempore nominare vel eligere aut in ipsum consentire praesumpserint, noscant se prius excommunicationis vinculo alligatos, ut ex hoc ipso, si de praedicto Corrado quicquam in hac parte attentatum fuerit, sit prorsus vacuum, irritum et inane. Nos quoque nihilominus in omnes electores, qui praemissum puerum ad hoc nominare vel eligere seu in ipsum con- sentire, aut opem vel operam, consilium, auxilium, vel favorem, ut eligatur, dare praesum- pserint, excommunicationis sententiam duximus promulgandam, quam statim per illos, ante- quam ad nominationem vel electionem aliquam aliquo tempore procedatur, reliquis suis coelec- toribus praecepimus innovari. Quod si non fecerint, eo ipso se noverint excommunicationis laqueo innodatos. Ideoque serenitatem tuam rogamus et hortamur attente, quatenus hujus- modi processum nostrum prudenter considerans et discutiens sapienter, sic illum semper habeas ante oculos tuae mentis, ut si ullo umquam tempore electioni faciendae de rege Romanorum te interesse contigerit, attente provideas, ne hujusmodi excommunicationum sententiis quo- modolibet involvaris, nominando vel eligendo praedictum puerum, aut exhibendo ad hoc, ut eligatur, consilium, auxilium vel favorem.“ Dat. Viterbii III nonas Junii, pontif. anno I. Ex autogr. reg. lit. f. r. Urbani pp. IV, anni I, epist. 102, in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. 371) 1262, 4 Jun. In Gretz. Testamentum Wochonis de Rosenberch. — Notum oc., "quod Hedwigi uxori mee di- lecte disposui et plane dedi uniuersa bona mea, tam res mobiles quam omnes redditus meos, ut utatur eis et habeat una cum pueris meis libere sicut uelit tam diu, ut caste in sede uiduali curauerit residere. Si uero uoluntarie a pueris suis separari et diuidi uoluerit et caste absque marito uixerit, habeat Pudeiauz cum attinentiis suis, Strobnitz cum pertinentiis suis, et Wezzal cum omnibus, que ad hoc pertinent, et Gemundam habeat tamtum pro pecunia, ut ei primo fuerat obligata, et dotem, que ei in primo contractu sponsalium a me fuerat assignata. Illa uero bona citra Gemundam, que denariis meis redemi, domine de Potendorf reddo in- tegraliter et relaxo. Si autem uxor mea uiro alio nubere uoluerit, Strobnitz cum attinentiis suis et Wezzal cum omnibus, que ad hoc pertinent, et Gemundam et dotem suam cum curia

Strana 144
144 supra Swant hab eat et recedat. Item litem, que inter me et patruum meum Budewoy uer- titur de Schinta, sic decido, quod ipse ad claustrum in Slegel det pro anime mee remedio, si mihi cedat de iure, aut illud det pro anime sue remedio, si de iure sibi cedat, aut met- ipse super animam suam retineat ; hoc eius conscientie sic relinquo. Item peto et inuoco gratiam d. mei regis, ut ducentas marcas argenti, quas canonicis Pragensibus dedi, faciat restitui et triginta marcas de eadem recipiat peccunia, quia triginta marcas de peccunia comití de Wirten- berch danda de Styr iam recepi. De residua autem peccunia predicatoribus de Auzt, quicquid ipsis soluere teneor, persoluatur ; et post hec domine Christine de Praga, quidquid superfluum fuerit, tribuatur. Item Hermanno de Letowitz do Maius Pomerswitz, ut michi ignoscat, quod d. meum regem pro ipso non ammonui, ut sperabat. Vlrico etiam de Hohenpurch Minus Pomerswitz dedi et eum a bonis meis aliis penitus exclusi. Item Borute uillam meam Ruzin assigno nomine pignoris pro peccunia, quam adhuc sibi soluere debui, sicut Zwatemiro, meo militi, bene constat, aut reddat pueris meis peccuniam, quam ipsi dedi, si uillam uoluerit reti- nere. Item pueris sororis mee do Pritschit in cambium pro Dobricho, si habere uoluerint uel dent d. Jerusio compatri meo, et reddet ipsis Dobricho. Pro eo autem, quod usus sum bonis eorum, do eis Vletitz et illas duas uillas, quas habent Zwatebor et Petrus. Item d. Hozti- zlao pro triginta tribus marcis argenti, quas ipsis soluere debui, Paschitz dedi, si tantum ua- leat, si uero non ualeat tantum, residuum de bonis meis illi persoluatur. Et Benate duas hubas in Treboni, que mel soluunt, pro decem marcis argenti et in pignore assignaui. Item Alberoni de Rotenstain duas maiores uillas supra Swant contuli, ut habeat a pueris meis in feodo. Curiam autem et agros contra Sumerowe et interiores agros contra Ibenstain usque ad metas Boemie do vxori mee. Item uolo, ut Schecow tres ille uille uendantur domino Predote pro- centum septuaginta marcis et soluatur inde fratribus de s. Clemente, si quinque marce auri ipsis non sint integraliter persolute. Et quinque marce auri soluantur inde pueris d. Bawari secundum conscientiam d. Benissii sororii d. Bawari et d. Predote iam predicti. Et triginta marce argenti dentur inde homini, qui pro anima mea uadat ad Pruthenos. Et uendantur ui- ginti marce pro XXX talentis wiennensibus, et XV talenta dentur in Durrenpach, et XV in Gors, et residuum in Tyn et circa in villis secundum d. Hoztizlai conscientiam persoluatur. Item homini de Patauia pro uiginti marcis argenti in Leimpach dentur due hube, sed si gratiam mihi fecerit, tantum una. Item Rudigero notario, vxori sue et suis heredibus dedi Kirspovm uillam li- bere cum omni iure, ita tamen quod inde vxori mee, dum uiuit, seruiat obsequia debita per scripturam, et tantum uiginti marcas argenti, si a pueris meis et vxore recedere uoluerit, habeat super uillam iam predictam. Item Koyate camerario in Stybnitz tres hubas dedi, illas in- quam, que iudicis fuerant, dum uiuebat. Item Cunrado de Turdeling uillam Gutenprvn, quam prius a me tenuit in feodo, in proprietatem dedi, ita tamen quod nunquam se dum uiuit, a pueris meis seruiendo ipsis fideliter alienet; et duo molendina iuxta aquam Strobnitz, et quatuor hubas in Fridrichisslage eidem Cunrado pro triginta marcis argenti obligaui, uel habeat in feodo, si sibi uidebitur expedire. Item quicquid in Gunthersrevt habeo solutum, Kalhocho contuli in feodo ; et reddo Andree militi suam uillam. Item ad claustrum Hohen- vurt dedi Plawe, Nouum Forum, et quicquid ex ista parte Wulte habeo, pro anime mee Emler, Regesta Bohemiae.

Strana 145
Ottacarus II. rex Bohemiae, 1253—1278. 145 remedio et successorum meorum salute et remedio animarum. Item uolo, ut Budewoy pa- truus meus Lohemilo det uillam unam de meis possessionibus ex altera parte Pritschitz, ubi ipsum sua discretio ammonebit. Item uolo, ut idem patruus meus Budewoy illi militi, cuius dextrarium accepi, uillam illam assignet in pignore iterato, que prius ipsi fuerat assi- gnata, et ille due uille reddantur ecclesie, ut est iustum, quas idem miles habet. Item uolo, ut d. Zwatemirus pro quadraginta marcis argenti uillam meam Treboni assignet in pignore d. Borsoni, ut indultum et remissum michi sit, si ipsum in commutatione, quam feci pro Strobnitz, aliqualiter defraudaui; et non multum rogetur sed addatur ei aliquid, si quadra- ginta marcas beniuole rennuerit acceptare. Item uolo, ut Bvdewoy patruus meus pro quinqua- ginta marcis argenti obliget Bozeiowitz uillam meam et distribuatur illud argentum inter orphanos meos et orphanos fratris mei, seruos illos scilicet, quorum patres a me nulla feoda tenuerunt. Et quatuordecim equi, quos frater meus reliquit in Pribenits, distribuantur similiter inter illos, ex una parte secundum conscientiam d. Prehtelini, d. Gerberti, Cunradi de Tur- deling; ex parte uero altera secundum conscientiam d. Zwatemiri, d. Predote et d. Hoztizlai, ut unicuique pro obsequii sui merito tribuatur. Item Budelao uillam meam Babenberch obli- gationis titulo assignaui pro quadraginta talentis wiennensium denariorum, quas sibi dare promisi cum uxore sua, cum eam sibi legitime copulaui. Item eidem curiam in suburbio castri Rosenberch dedi, ut in ea resideat pro purchhuta. Item Werenhardo marstellario curiam unam in Mutscherat dedi, illam que quondam Berhtoldo carpentario scruiebat. Item Gvil- loni in Emerndorf quatuor benefitia contuli iure et tytulo feodali. Item hospitalario de Pirn sex marcas denar., quas ei soluere debeo, iubeo sibi dari, et arma mea similiter sibi dedi. Monachis de Hohenvurt uasa mea argentea et dextrarium meum dedi — Acta sunt autem hec presentibus fratre Gotfrido et fratre Ottone sacerdotibus ordinis Predicatorum, d. Prehtelino, Cunrado offitiali, Koyta et Grillone camerariis, Rudigero notario et aliis multis. Dat. in Gretz a. gratie d. millesimo ducentesimo sexagesimo secundo pridie non. Junii. Pangerl. Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII, 17. 372) 1262, 11 Jun. Iglaviae. Otakarus, rex Bohemiae oc. testatur compositionem litis inter Chunradum episcopum Frisingenem et inter Marquardum, Vlricum et Chunradum fratres de Pilhdorf. Inter testes: dominus Jerus, Zmielo de Lvhtenbvrk et Gerizla, Bohemi. Dat. in Iglavia per magistrum Arnoldum protonotarium XI kal. Jul. a. d. M.CC.LXII, indictione quinta. Ex orig. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 221. 373) 1262, 26 Jun. In claustro Zwetl. Schetscho de Wilitschin, baro terrae Boemiae, cum voluntate coniugis suae Gisle, so- roris dominorum de Chvnnring, assignat monasterio in Zwetel villam in Reinprehts sitam iuxta Westra. Inter testes: Vlricus de Noua domo, Hogerius de Witingenaw, Witigo de Chrvmnaw, Bodiboe de Scalitz, Albero de Borshcowe, Zmilo de Lichtenbuch (Zimlenburch) Act. a d. MCCLXVI in clausto Zwetl in die s. Martyrum. Frast, Das Stifl. Buch c. Zw. Font. rer. Austr. III, 243. 19

Strana 146
146 Emler, Regesta Bohemiae. 374) 1262, 27 Jun. Viterbii. Urbanus papa IV procuratoribus regis Boemiae apud Venetias constitutis pro eius- dem regis debitis persolvendis. — „Licet carmus in Christo filius noster, rex Boemiae illustris, pro quodam servitio per procuratores suos nobis ex parte regis ejusdem oblato, Dulci de Burgo ejusque sociis, mercatoribus Florentinis, in quadam sit summa pecuniae obligatus: pe- cuniam tamen ipsam ad manus ipsius Duleis uel alicujus sociorum suorum pervenire nolen- tes, praesentium vobis auctoritate sub poena excommunicationis districte praecipiendo man- damus, quatenus de pecunia ipsa nihil eisdem mercatoribus vel eorum alicui persolvatis, sed in thesauraria ecclesiae S. Marci de Venetiis totam eandem pecuniam deponentes, diem de- positionis hujusmodi et quicquid inde feceritis, per literas vestras, tenorem continentes prae- sentium, nobis sine morae dispendio intimatis." — Dat. Viterbii V kal. Jul. pontif. a. primo. Ex autographo regesto liter. Urbani papae IV cop. vid. in Mus. Boh. 375) 1262, 6 Jul. Olomuz. Bruno, Olomucensis episcopus, Marsilio, abbati ecclesiae Syloensis, et Heinrico, plebano Iglauiensi. — „Cum — scabini et ciues Yglauienses, pium erga hospitale infirmorum eiusdem loci gerentes deuotionis affectum, voluntate pia et libera et unanimi consensu decreuerint statuendum, quod abbas ecclesie Syloensis et plebanus Yglauiensis qui pro tempore fuerint, hospitale predictum, considerantes in hoc profectum et utilitatem ipsius, in temporalibus de- beant ordinare, — nos vestre deuotionis precibus inclinati, quod ab eisdem ciuibus in hac parte factum est, confirmamus.“ — Dat. Olomuz pridie non. Julii a. d. M.CC.LXII°. Boczek III, 338. 376) 1262, 15 Jul. Pragae. Ottacarus, qui et Premizl, Boemorum rex oc., ecclesiae Wissegradensi confert jus pa- tronatus ecclesiae de Budech. — "Hinc est, quod nos oc., fidelis nostri capellani Priznoborii, scolastici Pragensis et Wissegradensis canonici, fidem et seruitia pre oculis habentes, ad ipsius instantiam et petitionem, ius patronatus ecclesie de Budech cum omnibus attinentiis ecclesie b. Petri in Wissegrad — contulimus pleno iure — volentes, ut idem ius et ec- clesia aput capitulum Wissegradense permaneant in perpetuum duratura et quod redditus ipsius ecclesie ad refectionum cedere debeant canonicorum suplementum.“ — Testes: Andreas camerarius, Diuis dapifer, Jarosius, purcrauius Pragensis, Chech, judex summus, Cstiborius, purcrauius de Cladzch, et alii. Dat. Prage per manus Villelmi et Arnoldi notariorum a. d. M°CC°LXII° in festo diuisionis apostolorum. Ex orig. arch. cap. Wissegrad cop. in Mus. Boh. 377) 1262, 15 Jul. Pragae. Cvnegundis, Boemorum regina oc., confert ecclesiae Wissegradensi jus patronatus ecclesie in Budech. „Hinc est oc., quod ad instantiam et petitionem mandatumque

Strana 147
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 147 karissimi et dilectissimi mariti nostri, illustris regis Boemorum, ius patronatus ecclesie de Budech cum omnibus attinentiis suis ecclesie b. Petri in Wissegrad, — contulimus pleno iure, — licet ad nos dictum ius cum collatione eiusdem ecclesie specialiter pertineret.“ — Te- stes: Venerabilis mater nostra Anna de Galatia, de Machow et de Rodna, Andreas, summus camerarius, Domazlaus pincerna, Hirzo dapifer, Jarosius, purcrauius Pragensis, Chech, iudex summus, Sdizlaus marsalcus et alii. Dat. Prage per manus magistri Vernheri notarii a. d. M'CC’LXII° in festiuitate diuisionis apostolorum. Ex orig. arch. cap. Prag. cop. in Mus. Boh. 378) 1262, 25 Jul. In Neunstat. Otacherus, rex Boemie oc., pro bono ecclesiae Seccoviensis advocatiam illam in Chvnen- berge et circa Rabam ac Hainrichstorf, quam Haertnidus de Ort quondam detinebat suae attractam potestati, promittit nulli hominum umquam in feodo se assignaturum esse, sed semper sub sua potestate eam tenere velle, inhibens, ne officiales sui in bonis supradictis aliquid facere vel disponere praesumant, nisi de praepositi Seccoviensis ecclesiae bona volun- tate. Dat. in Neunstat a. M'CC’LX° et II°, VIII kal. Augusti. Reg. in Mus. Boh. e cop. Musei Johannei. 379) 1262, 9 Aug. Aquisgrani. Ricardus, Romanorum rex, Ottacarum regem de feudis regni Bohemiae et marchio- natus Moraviae investit eidemque feuda ducatus Austriae et marchionatus Styriae cum apper- tinenciis concedit. — „Hinc est, quod cum illustris O(ttacarus), Boemorum rex, nullis grati- ficationis muneribus sed proprie dumtaxat virtutis et liberalitatis instinctu pellectus libera- liter ad nostri cultum dominii sit conuersus et promittat legaliter, se deinceps nostre deuo- cionis obsequiis et mandatis constanter et fideliter adhesurum, nos ipsum ob hoc condignio- ribus honoribus et graciosioribus beneficiis prosequi cupientes, nosse vos volumus vniuersos, quod eundem regem de principatibus regni Boemie et marchionatus Morauie ac omnibus feodis dictis duobus principatibus attinentibus, quos et que clare memorie pater et progeni- tores eiusdem iuste et racionabiliter ab imperio tenuerunt, — inuestimus, eique dictos princi- patus et feoda simpliciter auctoritate regia confirmamus. Et quia non multum gracie tante potencie et claritatis uiro per ista uidemur impendere, que constat claros progenitores suos officiosis laboribus et gloriosis actibus meruisse, nos ipsum pro sue deuocionis meritis ple- nius et insignius honorare volentes eidem regi et suis legittimis heredibus, qui ei in bonis feodalibus secundum ius et consuetudinem Sacri imperii de jure poterunt et habebunt suc- cedere, pro nobis et nostris successoribus, imperatoribus et regibus Romanis, illos duos no- biles principatus, ducatum videlicet Austrie et marchionatum Styrie, ad manum imperii et ad nostram de iure libere deuolutos cum omnibus feodis ad dictos duos pertinentibus princi- patus ab imperio debitis et consuetis teneri integraliter et simpliciter in feodum concedimus, eique et huiusmodi suis heredibus in perpetuum presentis scripti patrocinio stabilimus, ab ipso et suis heredibus, quemadmodum est prescriptum, iure et titulo feodali perpetuo possi- 19*

Strana 148
148 Emler, Regesta Bohemiae. dendos.“ — Dat. Aquisgrani IX die Augusti, indictione quinta, a. d. millesimo ducentesimo sexagesimo secundo, regni vero nostri sexto. Ex orig. arch. c. r. aulici copia in Mus. Boh. Goldast, Appendix n. 33. Balbin Misc. dec. I, 10 n. 14 Urkb. des Landes Ob der Enns III, 290. Jireček, Cod. jur. Boh. I, 152. 380) 1262, 10 Aug. Lutomeric. Jurati et scabini civitatis Lutomericensis attestantur concordiam, factam inter con- ventum Doczanensem et Johannem concivem suum super obstaculo in Copiz. — „Nos prote- stamur, quod dominus Johannes ven. prepositus totusque conuentus Doczanensis ecclesie cum diutinam habuissent controuersiam cum Johanne, nostro conciue, videlicet filio quondam Herberti, super obstaculo, quod est in Copiz prope molendinum suum in fluuio, qui nuncu- patur Egera, eo quod structum videbatur in graue preiudicium ecclesie iam dicte, tandem de consilio et instigatione discretorum virorum secum venerunt ad pacem et concordiam in hunc modum, quod idem obstaculum manebit ad usum molendini prefati Johannis, conventus autem nominate ecclesie secundum iudicium piscatorum habilitabit sibi ipsum obstaculum ad capiendum pisces, in eo sibi solum ac sue ecclesie usibus perpetuo profuturos. Preterea quod a molendino memorato non fieret aliud obstaculum usque ad Albeam, set possent clausure simpliciter fieri piscatorum. Ceterum quando supradictus Johannes emendare seu preparare (sic) uoluerit sepe dictum obstaculum, hoc faciet absque omni lesione silue pretacte ecclesie, nisi quod vnam viam habebit uersus obstaculum, ita tamen quod ex hoc etiam dicta silua non ledatur. E conuerso prescriptus conuentus pro usu ecclesie sue, quando sibi placuerit, struere potest trans aquam nominati Johannis unum pontem, vbi eiusdem conuentus prepo- sito uidebitur melius expedire. Et ad ipsum pontem per bona Johannis habebitur vna uia. Preter hec promissum fuit utrimque, quod si pauperes ecclesie prelibate lederentur aliquo modo uel turbarentur a pauperibus ipsius Johannis, hoc ipse iudicare deberet in prenarrata. uilla, procuratore eiusdem ecclesie querimoniam proponente. E conuerso expectabit ipse Johannes iudicium in consimili casu procuratore ipsius conuentus in eadem uilla iudicio presi- dente. Promissum etiam fuit ex utraque parte, quod si quis predictis factis calumpniam nite- retur in posterum apponere, condempnaretur ex hoc in decem marcis argenti, que actori ex integro permanere deberent." — Testes: Dominus Poto de Msene, Sdata de Ratssinawez, Mar- tinus de Znizeboh, Heinricus de Curim, Gwalo de Psibnitz (sic), Demetrius de Poscapel, Witgo quondum iudex Lutomericensis, Nicolaus filius Adolfi de Vriberc, Herbertus quondam iudex Lutomericensis, Otto de Aldenburc, Otto de Hessler, Petrus de Vzch, et alii. Dat. Lutomeric a. d. M'CC°LXII, IIII Ydus Augusti. Ex orig. arch. c. r. aul. Vind. cop in Mus. Boh. 381) 1262, m. Aug. In Marburga. Bruno, Olomuc. episcopus, capitaneus Styriae mandat Leobiensibus, ut quatuor majores aut decem minores ferri massas ad Gyriense monasterium a Leupoldo quondam Styriae duce

Strana 149
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 149 annuatim designatas sine ullo teloneo avehi permittant. Dat. in Marburga, anno mill. ducent. sexag. secundo, mense Augusto. Pusch et Froelich: Dip. sac. duc. Styriae. 141. 382) 1262, m. Augusto. In Modriz. Bruno, Olomucensis episcopus, consentit venditioni villae Diwak a monasterio Zabrdo- wicensi factae. — „Notum oc., quod soror Herburgis, sanctimonialis de Cella s. Marie in Brunna, et totus conuentus eiusdem loci quasdam possessiones emerunt racionabiliter et legittime ab abbate et fratribus in Zawardawizze, villam videlicet in Diwax per manus puplicas et coram puplicis et fide dignis personis pro pecunia numerata et tempore promisso et loco soluta, et quiete gaudent illa possessione et solutionum perceptione; nam euidenter iura scripta docent, quod nulla emptio uel uenditio uel rei spiritualis commutatio debeat fieri de possessionibus ecclesiarum, nisi interueniente assensu beneuolo episcopi dyocesani. — Vnde abbas ecclesie in Sawardawizze et fratres eius, in maxima necessitate constituti, causam sue inopie osten- derunt nobis, consilium super hoc a nobis petierunt. Nos indulsimus eis vendere villam supra scriptam dominabus s. Marie in Brunna, et etiam dominabus eam emere pro sua pecunia. Si vero contingeret futuris temporibus, statum ecclesie dominarum ad inopiam per- uenire, et necessitas eas cogeret suas possessiones vendere, pium uidetur esse, si prius suam uenditionem offerant memoratis fratribus quam alienis. Celebrata igitur uenditione legitime. et solutione peccunie facta et nostro assensu adhibito, nec non abbatis et de Strahau, ipsorum correctoris, beneplacito accedente, presentibus ciuibus Brunnensis ciuitatis, ad cautelam futu- rorum — nostras littaras potentes duximus eis concedendas.“ Hi sunt ciues, qui inter- fuerunt: Volfilo, Erbilo, Hartil, Berzlo, Svvellarius et alii. Acta sunt hec in Modriz a. d. MCCLXII mense Augusto. Ex orig. in arch. S. J. Brunensis Boczek III, 340. 383) Cc. 1262, 8 Sept. Apud Gaeminch. 4. č. 102 Ottakerus, rex Bohemiae oc. monasterium de Mennsee in suam protectionem recipiens, abbatem monasterii eiusdem capellanum curiae sue facit, eique concedit, ut omnia victualia claustri per totam terram regis praedicti et per aquas traducere possit sine omni muta. Dat. apud Gaeminch VI id. Sept. E lib. cop. monast. Lunaelac. chronicon Lunaelac. t. 151. Urkundenb. des Landes Ob der Enns, III, 291. 384) 1262, 13 Sept. Viterbii. Urbanus papa IV omnibus vere poenitentibus et confessis, qui ad ecclesiam mona- sterii Brzewnowiensis in festo ss. Adalberti, Benedicti et Dionysii et in anniversario die de- dicationis ecclesiae eiusdem causa devotionis accesserint, annuatim centum dies de iniuncta sibi poenitentia relaxat. Dat. Viterbii id. Sept. pontif. anno I. Pitter Thezaurus, 77.

Strana 150
150 Emler, Regesta Bohemiae. 385) 1262, 14 Sept. Apud Montem flasconem. Urbanus papa IV decano, preposito et capitulo Olomucensi. — „Ex parte uestra fuit nobis humiliter supplicatum, ut cum per industriam dilecti filii Petri de Olomuz clerici, ne- potis . . custodis ecclesie uestre, uobis et eidem ecclesie multa possint comoda prouenire ac in ea canonicorum institutio et prebendarum collatio ad uos communiter pertinere no- scantur, prouidendi eidem clerico de prebenda, si qua uacat ibidem ad presens uel quampri- mum ad id obtulerit se facultas ac recipiendi eum in eadem ecclesia in canonicum et in fratrem, non obstante iuramento, quod de non recipiendis aliquibus nullis prebendis ibidem uacantibus prestitisse dicimini, aut etiam statuto, quod habetis de certo canonicorum nu- mero — uobis licentiam misericorditer largiremur. Nos — uobis faciendi premissa — concedimus facultatem." — Dat. apud Montemflasconem XVIII kalendas Octobris, pontif. a. secundo. Boczek III, 341. 386) 1262, 21 Sept. Aput Lipzich. Nos Ottacherus, rex Bohemie oc. notum oc., "quod cum Ch(unradus), episcopus Fri- singensis, ducentas libras fratribus de Pilhdorf persoluerit, aduocacia in Enzinstorf ab eorun- dem fratrum impeticione libera permanebit, hoc excepto, quod de eadem aduocacia 30 libras wiennensis monete ad cameram nostram annis singulis debent dari.“ — Dat. aput Lipzich a. d. M.CC.LXII, XI kal. Octobris. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 227. 387) 1262, 29 Sept. In Zabirdowiz. Theodericus, abbas monasterii s. Marie in Zabirdowiz, vendit villam Dywax mon. de cella s. Marie Brunensi. — „Protestamur, quod cum conscientia d. episcopi Olomucensis, et regie magestatis fauore — de comuni fratrum nostrorum consilio, — egestate cogente, qua domus nostra temporibus caristie premebatur, villam que Dywax vulgariter appellatur, vendi- dimus sanctimonialibus de Cella s. Marie in Brunna pro pecunia centum viginti marcarum argenti. Quam pecuniam recepimus ex integro, assignatam nobis et creditoribus nostris ex parte ipsius celle superius nominate. Nos quoque de consilio nobilium terre villam supra- dictam coram iudicio prouinciali in Brunna resignauimus sanctimonialibus eisdem.“ — Testes : Johannes, abbas Montis Syon, d. Harthlyuus, camerarius Morauie, d. Leo de Poleradiz, et d. Matheus de Chobels, qui tunc temporis prouinciali iudicio presidebant, et d. Steto, et Petrus, scriptor, et Drosslinus. Ciues insuper Brunnenses: Hertlinus, Svellarius, Perslinus, Rvdlo, Drozendorpharius, Kepho, et alii. Act. a. d. M.CC.LXII. dat. in Zabirdowiz III kalendas Octobris. Ex orig. in arch. S. J. Brunensis. Boczek III, 341. 388) 1262, 29 Sept. In Modriz. Bruno, episcopus Olomucensis, venditionem villae Dywax rite factam protestatur. — Testes : d. Hartleibus, camerarius Morauie, Johannes, abbas Montis Sion, d. Steto, d. Leo de

Strana 151
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 151 Poleradiz, d. Mathias de Covals, Throsschilinus, qui tunc temporis iudicio prouinciali presi- debant. Insuper ciues Brunnenses: Hethlinus, Suuellarius, Proselinus, Petrus scriptor, Rudelo, C. Drozindorfarius, Keppo, et alii. Acta sunt hec a. d. M.CC.LX.II°, III. kal. Oct. in Modriz. Ex orig. in arch. S. J. Brunensis. Boczek III, 342. 389) 1262, 22 Oct. Apud Urbem veterem. Urbanus papa IV procuratoribus regis Boemiae constitutis apud Venetias pro ejus- dem regis debitis persolvendis. — „Licet per alias literas nostras sub poena excommunicationis duxerimus inhibendum, ne Dulci de Burgo vel ejus sociis, civibus et mercatoribus Florentinis, aut eorum alicui seu pro eis quaedam summa pecuniae, in qua eis .. rex Boemiae pro quodam servitio nobis ex parte regis ejusdem oblato obligatus extitit, aliquatenus solveretur: quia tamen idem Dulcis et Huguertus socius ejus pro se et aliis eorum sociis de certa scientia et voluntate nostra constituerunt dilectum filium magistrum Synicium, clericum camerae no- strae, latorem praesentium nuntium et procuratorem suum, ad recipiendum ipsorum nomine certam de praedicta summa pecuniae quantitatem, sicut in instrumento procurationis hujus- modi continetur: volumus et per apostolica vobis scripta mandamus, quatenus non obstante inhibitione praedicta, pecuniam ipsam eidem procuratori juxta instrumenti praedicti tenorem libere sine dilatione ac difficultate qualibet persolvatis.“ — Dat. apud Urbem veterem XI kal. Novembris anno secundo. Ex autographo regesto literar. Urbani papae IV. cop. vid. in Mus. Boh. 390) 1262, 16 Oct. Viennae. Otacherus, rex Bohemiae, dux Austriae, et Styriae oc., judicibus suis in Austria dat in mandatis severe invigilandi, ne moribundarum aut demortuarum personarum ecclesiasti- carum bona amplius deripiantur. Dat. Wienne VII kal. Nov. Mon. Boic. XXVIII, B, 381. 391) 1262, 31 Oct. Apud Urbem Veterem. Urbanus papa IV fratribus ordinis Praedicatorum in Alemania, Dacia, Boemia et Po- lonia mandat, ut praedicationibus suis incitent gentem ad crucem summendam contra Prus- sianos et Livones, qui ultro quingentos fratres theutonicos occiderant, vel saltem ad opem ferendam fratribus residuis, ipsis eam tribuendo indulgentiam, quae peregrinantibus in ter- ram sanctam est concessa. Act. apud Urbem Veterem II kal. Novembris, pontificatus anno II. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 364. 392) 1262, 29 Nov. Znoymae. Ekhardus dictus de Mirslaus vendit monasterio in Oslawa bona in villa Droscuwitz. — Notum oc., „quod nos una cum uxore nostra, videlicet domina Agnete et liberis nostris.. abbatisse et conuentui sanctimonialium de Valle s. Marie in Oslawa vendidimus laneum, et agros in estimatione pene dimidii lanei, et decem curticulas in villa, que vocatur Droscuwitz,

Strana 152
152 Emler, Regesta Bohemiae. pro quindecim marcis argenti. — Profitentes nichilominus, quod ius patronatus in ecclesia ville de Droscuwitz ad manus d. Hermanni, decani de Snoym, resignauimus quam pluribus pre- sentibus abbatisse et conuentui memorato, quod videlicet multis retroactis temporibus eisdem resignauimus." — "Quas litteras sigilli nostri et fratris nostri, videlicet d. Hartlibi de Misel- boritz, quia uno tamen sigillo vtimur, qui suum in supranotata emptione et in iam dicte ecclesie donatione plenarie adhibuit consensum, et aliorum sigillorum, uidelicet d. Hermanni decani Snoymensis, d. Karuli prepositi Montis s. Ypoliti, d. Egidii, kamerarii Vetouiensis, ordinauimus munime roborari ad cautelam. Acta sunt hec in Snoym a. d. M.CC.LXII, III. kal. Dec. coram testibus subnotatis : uidelicet d. decano Snoymensi, d. preposito Karulo no- mine Montis s. Ypoliti, d. Egidio, kamerario Vetouiensi, d. Smilone de Belekouwe, d. Ran- cyro zcudario, d. prouinciali Merbotone, d. Marguarto, d. Lupo de Nasmeritz, d. Gerslao de Knenitz, d. Wernardo filio Lupi, d. O. preposito et fratre W. capellanis in Osla et aliis quam pluribus tunc ibidem collectis. Ex orig. eiusdem mon. Boczek III, 343. 393) 1262, 19 Nov. Idic, camerarius Vetouiensis, eandem venditionem et resignationem attestatur. — „Acta sunt hec in Znoym a. d. M.CC. sexagesimo secundo, III. kalendas Dec. coram testibus: d. Hermanno, decano Znoymensi, d. Karulo preposito Montis s. Ypoliti, d. O. preposito in Osla et W. capellano dominarum, d. Marquardo, d. Lupo et Wernhardo filio suo de Nasmeritz, d. Smilone de Belkouwe, d. Hartlibo de Miselboritz, Rancyro zudario, Gerslao de Knenitz, Merbotone prouinciali Znoymensi et aliis quam pluribus tunc collectis ibidem. Ex orig. arch. eiusdem mon. Boczek III, 344. 394) 1262, 30 Nov. Otacharus, rex Boemorum oc., renovat privilegia monasterii in Erlach de iudicio pro- vinciali infra flumen Troyn et flumen Anasum. Act. et dat. per manus Magistri Arnoldi, tunc nostri prothonotarii, a. d. MCC°LXII, II kal. Dec. Pez, Theseur. Anecdot. VI, II, 108. Urkundenb. des Landes Ob der Enns, III, 292. 395) 1262, 1 Dec. In Lincia. Otacharus, Boemonum rex oc. renunciat omni questioni, quae de limitibus inter ipsum et monasterium de Maense diucius fuit agitata donatque monasterio praedicto duo talenta re- ditus infra Yskalam fluvium atque Trunam. Dat. in Lincia kal. Dec. a. d. M'CC°LXII. E lib. cop. mon. Lunaelac. Urkundenb. des Landes Ob der Enns, III, 293. 396) 1262, 1 Dec. In Lintza. Otacharus, rex Boemorum oc., monasterio in Chremsmunster indulget, — „victualia vniuersa tam in aqua, quam in terra, que ipsis per districtus nostrarum mutarum quocun- que tempore deducantur, vt sine myta transeant.“ — Inter testes: Dietricus pincerna de

Strana 153
Ottacarus II, rex Bohemiae 1253—1278. 153 Dobra. Act. a. d. MCCLXII, in crastino b. Andree apostoli, dat. in Lintza per manum magistri Arnoldi, nostre curie prothonotharii. Urkundenb. v. Kremsmünster N. 103. — Urkundenb. des Landes Ob der Enns, III, 294. 397) 1262, 10 Decembr. In Graetz. Bruno, Olomucensis episcopus, diplomate suo declarat, se generali placito sive judicio in Graetz praesidente, Ortolfum, praepositum Seccoviensem, mota quaestione super possesione bonorum Erzwalde, eadem bona in eodem judicio per veram et justam sententiam juxta terrae Styriae consuetudinem obtinuisse rationabiliter et evicisse; poinde eum, ecclesiam suam et bona praefata in domini sui regis Boemorum et suam protectionem recipit. Dat. in Graetz, IV idus Dec. a. d. M°CCOLXII° praesentibus multis nobilibus Styriae. Reg. in Mus. Boh. e cop. Musei Johannei. — Pusch et Frölich I, 220. — Notizenblatt 1856, 322. 398) 1262, 20 Dec. Apud Urbem Veterem. Urbanus papa IV mandat episcopo Olomucensi, ut decidat litem inter abbatem in Glunik et parochum de Sirnich de ecclesia in Tuedich. Dat. apud Urbem Vet. XIII kal. Jan. pontif. anno secundo. Kurz, Beitraege III, 347. 399) 1262, 21 Dec. In Olomuc. B(artholomeus) decanus totumque capitulum Olomucense oc. suscipiunt Henricum ad- vocatum de Hoczemplocz in suam protectionem. — „Noueritis, nos litteras d. Olrici militis de Hoenbuch recepisse sub hac forma : Ven. in Ch. dd. preposito, decano et capitulo Olomu- censi O. dictus de Hoenbuch (de Alta fago alibi), miles d. episcopi Olomucensis oc. Notum vobis esse cupimus, quod nos villam nostram Luptyn Henrico aduocato de Hoczemplocz ven- didimus — ad manus suas nomine ecclesie Olomucensis, vnde rogamus, vt eandem villam protegatis sicut decet. Quapropter ad ipsius instanciam prefatum H(enricum) aduocatum et villam in nostram proteccionem suscepimus et tutelam“ — Dat. in Olomuc a. d. M.CC.LXII, in die s. Thome. Boczek III, 345. A 400) 1262. Otacarus, rex Boemorum oc. cernens, ecclesiam Sanctae Crucis frequenti incursu Ungarorum et Chumanorum prae ceteris coenobiis periculosius laborare, vinum, quod pro iure montis in Talarn et in Engelschalsdorf sibi aunuatim fratres ecclesiae eiusdem persolue- bant, ipsis relaxat. Act. a. inc. d. MCCLXII. Ex orig. arch. mon. S. Crucis Font. rer. Austr. XI, 154. — Pez, Thes. VI, II, 108, n. CXC. 20

Strana 154
154 Emler, Regesta Bohemiae. 401) 1262. Pragae. Othakarus, Boemorum rex quintus oc. abbatissae et conventui de Siuirdsdorf confir- mat decem mansos comparatos in Richinowe. — „Uniuersis oc., quod nos — abbatisse et conventui de Sjujrdsdorph decem mansos, quos compararunt in Richinowe, contra Wernerum militem dictum de Opal autoritate regia confirmamus et damus eosdem mansus omnibus ser- vitiis absolutis, quae nobis abinde debebantur, perpetuae libertati. Testamur etiam, quod idem Wernerus praedictos mansos ab omni impetitione promisit absolvere conventui me- morato.“ — Testes : „Benessius, camerarius Moraviae quondam, frater Ludewicus, commendator domus Theutonicae per Bohemiam et Moraviam, Qualo de Sithauja, Conradus, burchravius de Ronowe, Lutoldus de Nemans, Albertus de Curch et alii. Act. a. d. MCCLXII, dat. Pragae per manum mag. Arnoldi, nostrae curiae prothonotharii. Ex orig. Mariae-Vall. cop. in Mus. Boh. 402) 1262. In Gigla. Ottacarus, qui et Premizl, Boemorum rex oc. ecclesiae Pragensi concedit forum in Gnewchowich. — „Ad honorem bb. martirum Witi, Wencezlai, Adalberti bona Pragensis ec- clesie cupientes multipliciter ampliare et ibidem in ea deo seruientium quietem preparare, ad petitionem Priznoborii, dilecti capellani nostri, scolastici Pragensis, forum in Gnewchowich concessimus per militem nostrum Zlawkonem de Ledech liberaliter conuocandum, ita ut in eodem oppido tabernas habeant, iudiciis more aliarum ciuitatum vtantur et aliis omnibus preter pa- tibulum, sicut nostre ciuitates habere consueverunt." — Acta sunt hec in Gigla, anno domini M°CC'LXII°, coram hiis testibus: Andrea, summo camerario Boemie, Jarosio, purcrawio Pra- gensi, Wikardo de Tirna, Jenchone de Deblin, Hartlebo, subcamerario Morawie, Bohussone subdapifero, Cstiborio dicto Hlawa, purcrawio de Cladzk, et aliis. Datum per manus magistri Arnoldi prothonotarii anno coronationis serenissimi domini nostri regis Boemorum, anno primo. Ex orig. arch. capit. Prag. copia in Mus. Boh. 403) 1262. In Olomvz. Herbordus prepositus, et Magdalena magistra et conuentus mon. s. Petri in Olomvs con- ferunt iure emphiteutico molendinum sub monte s. Petri Heinrico civi Olomucensi. — „Constare oc., quod nos molendinum sub monte s. Petri cum edificiis ad illud pertinentibus contulimus Hen- rico ciui Olomvcensi ac suis heredibas eo iure, quod bvrcreth dicitur, possidendum, sub hac forma, vt vnam marcam argenti, et tria seruicia, que wlgariter wisode nuncupantur, annis singulis sol- uere teneatur, et ad molendum prefato conuentui vniuersa victualia in pane et cereuisia ipsis necessaria, et ad curiam prepositi brasia molere habundanter sine omni contradictione abilis valeat inveniri. Insuper insulam inter duas aquas sitam, que predicto molendino dinoscitur adiacere, sue vtilitati contulimus, hoc adiecto, vt si in ipsa insula molendinum nouum in pre- iudicium prioris molendini decreuerit instaurare, ad conuentum molendinum ex nouo fundatum

Strana 155
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 155 libere debeat pertinere. Item nos circa sepedictum molendinum et insulam habere debemus piscandi liberam potestatem, excepto quod nostri piscatores sine licentia predicti H(enrici) non debeant aliquibus nauibus transire, per obstacula molendini. — Testibus : Bartholomeo decano, magistro Stephano archidiacono, Symone custode, Alexio de Znohim et Bartholomeo canonicis Olomvcensibus ; Friderico aduocato, Heinrico de Noua ciuitate, Heinrico pilliatore, Friderico de Noua ciuitate, Sifrido Brugnario, Wernardo ciuibus Olomvcensibus. Dat. in Olomvz a. domin. incarn. MCCLXII. Ex orig. in arch. capit. Olom. Boczek III, 346. 404) 1262. Bruno, Olomúcký biskup, milému nám . . z Jilet měštěnínu Brněnskému. Dáváme a uvozujeme tobě — dva lány ve vsi biskupské z Šlapanic od platu a desátku a ode všech jiných služeb svobodnost a prázdnost, aby je takovou svobodou držel a nimi vládl, a k dědicuom tvým přináležely také s takovou svobodou, však tak což i oni nám, potomkuom našim a kostelu našemu k takovým byli poddáni službám, jakož ty nám činiti zvykl. My Olomúcká kapitola: Bartoloměj děkan, Herbordus probošt a všickni kanovníci dání toto vděčně — držíme, spolusvolení naše k tomu dávajíce. Leta MCCLXII. Boczek V, 247. 405) 1262. Conradus Frisingensis, Otto Pataviensis, Albertus Ratisponensis, Heinricus Chiemensis et Otto Laventinus episcopi cardinalium collegio miserandum matris suae Iuvaviensis ecclesiae statum denuntiant. — „Matris nostre Salzcburgensis ecclesie miseranda calamitas non solum ad uos gemitus filiorum excitat, sed et tumultus ad uos prouocat querelantes, quod cum ipsa dudum per mortem d. Eberhardi quondam eius archiepiscopi pastoris esset solatio destituta et uiduitatis sue longa luxisset tempora, dum sub occupatione d. Phylippi quondam eius electi detentione lugubri teneretur, et d. papa postmodum sibi paterno conpatiens affectu illam reuerendo patri d. Vlrico nunc eius archiepiscopo duxit prouide maritandam, sub cuius industria potuisset recuperationem spiritualium et temporalium accepisse, si malitia dierum et temporum non fuisset, que in partibus nostris discurrit undique, non cohibens in longum et latum protendere passus suos. A primordio enim institutionis sue propter gwerras multi- plices nunc regis Vngarie cum nobilibus terre Styrie, nunc eiusdem regis cum rege Bohemie suscitatas, et propter pertinaciam d. Phylippi, qui gelans in malitia, mandatorum d. pape et ecclesie clauium est contemptor inpudens, possessionem ecclesie sue nunquam potuit adipisci, verumptamen quantumcunque in hiis tribulationum aculeis pungeretur, et quateretur turbinibus procellosis, collegerat hoc anno conpetentem pecunie quantitatem, et illam pro solutione debitorum curie ad eandem curiam destinarat, quam dux Karinthie una cum hominibus pre- fati d. Phylippi in uia abstulit violenter. Cum tamen inter eos treugas tunc temporis, rex Bohemie ordinarit, cumque post infortunii talem casum, magister Johannes de Ocra super- ueniens, ab ipso IV milia marcarum argenti peteret ecclesie Romane nomine infra unius 20*

Strana 156
156 Emler, Regesta Bohemiae. mensis spatium sibi dari, alioquin excommunicationis eum et aliis sententiis innodaret, ipse d. archiepiscopus de Styria uocatus in Bawariam a ministerialibus suis fidelibus vassallis illuc eundem vocauit magistrum, vt utiliter de solutione huiusmodi tractaretur, quia predicti vocatores sui sibi ut possessionem ecclesie sue potuisset nancisci, eorum adiutorio, spem dederunt. Sed dum illuc ageret ueniendi, ecce tribulatio se infronte multiplicans tribulato, fuit in uia per homines regis Bohemie captiuatus et spoliatus equis, vestibus et rebus aliis omnibus, que ducebat. Liberato tandem a detentione huiusmodi dictus rex propter mandati domini pape reuerentiam, quod de nouo sibi sua sanctitas pro ipso d. archiepiscopo dirigere dignabatur, priuilegium dedit, quod de cetero nollet eum in ecclesie sue impedire negotiis, immo potius promouere. Et dum ex hoc omnis ecclesie sue familia letaretur, credens nubilum sue tenebrose caliginis, sub quo diu languit sic transisse, cum d. Philippi nunquam malitiam sed solum prefati regis potentiam timuisset, denuo ipsum ad suam ecclesiam uocauerunt. Ad quam dum procederet, nullam de accipienda ecclesie sue possessione habens diffidentiam sed spem certam, quod castra et munitiones, ac ipsa Salzburgensis ciuitas sibi assignata fuisset, antedictus magister Johannes ipsum festine precurrens, in ipsa ciuitate Salzburgensi cum d. Philippo et excommunicatis d. pape aliis se recepit, aditum sibi ciuitatis et posses- sionis ecclesie precludendo, per quod non solum uenit super eum dispendium, sed et tota terra scandalo est perfusa, cum d. papa regibus et nobis et aliis principibus iniungat fre- quentius, quod ipsi et nos ipsum d. archiepiscopum in suis adiuuemus iuribus, et tam sol- lempnis, ut fatetur, curie nuntius missus est in contrarium laborare. Nam prelatos et alios clericos illuc euocauit conmuniter, ut audirent sententias, quas proponebat se velle contra d. archiepiscopum promulgare. Ipse uero d. archiepiscopus omni requisiuit studio, quod ipse nuntius curie de Salzburga recedens, cum sit interdicta ciuitas nec ad eam uel suorum nuntiorum pateret accessus, excommunicatorum d. pape consortium declinaret, et se aput ipsum in suis castris prope Salzburgam reciperet, et de solutione debitorum curie, que petiuit, pertractaret, quod omnino renunciens, post appellationem ab ipso d. archiepiscopo interpo- sitam legitime in loco ipso interdicto, coram quodam Alberone ac aliis quibusdam, qui contra interdictum d. pape in fauorem ipsius d. Philippi et in contemptum clauium ecclesie diuina profanare iam multis temporibus presumpserit, cum alii, quos uocauerat, ubi uenerunt, ex- communicationis sententiam in eundem d. archiepiscopum de facto, cum de iure non potuerit, fulminauit, in induciarum mense sibi tradito detentionis sue temporibus conputatis. Et sic nec per possessionum suarum redditus pecuniam pro debitorum solutione aut per mutuum, quod iam alium conquisierat, eum permisit idem d. pape nuntius obtinere. Sed absolutionem debitoris impediens solutioni creditoris se opposuit, querens in amborum dispendio lucra sua. Vnde paternitati uestre supplicamus, — quatenus vniuersis terrarum nostrarum princi- pibus et hominibus super tanto prouidentes scandalo pie ac paterne ipsi d. archiepiscopo et eius negotio succurratis, ne propter adiutorii defectum pereat. Mon. Boic. XXIX, B, 187. — Hormayr, Arch. 1828, 496.

Strana 157
Ottacarus II, rex Bohemiae 1253—1278. 157 406) Cc. 1262. Otacharus, rex Boemorum oc. praedia monasterii S. Floriani, que habet sub nemore iuxta montem b. Stephani, in defensionem suam suscipit. „Praeterea uos [barones meos scire uolo, quod dilecto nostro Benessoni prepositum dicte ecclesie manu ad manum committentes aduocatum et uice nostri defensorem ipsum nec non et barones nostros Bu- xonem, Witegonem, Zaeusonem constituimus." Ex orig. arch. S. Flor. Urkundenbuch des Landes Ob der Enns III, 301. — Cfr. Pangerl, Zawisch von I. Falkenstein, 8. 407) 1263, 9 Jan. Apud Urbem Veterem. Urbanus papa IV regi Bohemie commendat fratres ordinis s. Augustini. — „Cum di- lecti filii priores et fratres“ ordinis sancti Augustini „regni tui cupiant, sicut asserunt, tui favoris obtinere presidium, ut a malignantium expediti calumniis liberius possint insistere obsequiis omnium conditoris, serenitatem tuam attente rogandam duximus et monendam, qua- tenus eosdem priores et fratres pro divina et nostra reverentia commendatos habeas, nec ipsos in personis et bonis suis ab aliquibus laicis, quantum in te fuerit, molestari permittas, presentes nostras in hac parte impleturus, ut nos, qui deum in pauperibus et religiosis per- sonis honorare cupimus, excellentie tue speciales exinde gratias referamus.“ — Dat. apud Urbem Veterem V idus Jan. pontificatus a. secundo. Cod. Thomaeus. 408) 1263, 13 Jan. Apud Urbem Veterem. Urbanus papa IV abbati et conuentui monasterii Fontis s. Mariae in Sar libertates et immunitates confirmat. Datum apud Vrbem Veterem idus Januarii pontificatus anno secundo. Boczek Cod. dipl. Mor. III, 323. 409) 1263. (m. Jan.) Otakarus, rex Boemie oc. fundat monasterium ad Sanctam Coronam. — "Quapropter nos — monasterium Cysterciensis ordinis ad ipsius gloriam in honore beate et glo- riose dei genitricis Marie construere decreuimus pro anime nostre ac progenitorum nostrorum remedio et salute, ipsum quoque monasterium ob reverenciam sancte Spinee Corone volumus ad Sanctam Coronam ab omnibus nominari, assignantes ordinationem ipsius cenobio sancte Crucis. Presentibus eciam nobilibus et baronibus nostris eundem locum dotauimus predio nostro Bolotitz dicto donatione libera et sollempni, cuius predii termini in parte meridiana metis Teutonie coniunguntur, prout fontes et rivi influunt cum aquis pluvialibus nostro regno, et in parte occidentali usque in Prachatits ad predium Wischgradensis ecclesie extenduntur, et per viam, qua de Patavia ad regnum nostrum venitur, usque ad riuum Obschi dictum porriguntur, inde ad riuum Cesschin, inde per riuos Korenatetz et Klopotni ad riuum Cre- messchni, abhinc in parte aquilonis per riuum Wudika ad locum, ubi riuus Rapotscha monti

Strana 158
158 Emler, Regesta Bohemiae. affluit, qui Vrohob appellatur, de vertice huius montis ad rupem dictam vulgariter Psilepin, inde per summitatem montium Buleb et Huba ad montem Naklethi, abhinc descendunt per rivum Huzzni, et circueunt ac includunt totum predium Crenov, Claden, Zahoru et Kayow dictum, prout ipsius predii mete antiquitus sunt distincte. Abhinc in parte orientali exten- duntur ad montem, qui Radisch nuncupatur;exinde pretereunt predium Hyrzonis et transeunt flumen Wlthaam ad terminos Teutonie supradictos. Quecumque igitur hiis terminis inclu- duntur in agris, silvis, pratis, pascuis, cultis et incultis, aquis aquarumque decursibus, pis- cinis, piscationibus, molendinis, fodinis quesitis et inquirendis, cum omni prorsus terrena utilitate et cum monte, qui dicitur castrum Dyrizlai, cunctisque rite dicendis et privilegio pro religiosorum libertate et pacis plenitudine inscribendis, excepta villa Zahor, quam cum agris et campis adiacentibus Wittigo nuper a Zezema comparauit, ad quam nichil penitus de silva noscitur pertinere, ea quoque plena libertate et iurisdiccione, qua nos et progenitores nostri ipsum predium possedimus, sine qualibet diminutione contulimus monasterio memorato, volentes ipsum ab omni exactione et vexatione iudicum, monetariorum, theloneariorum seu qualibet violentorum infestatione esse liberum et immune. Unde statuimus, ut nullus judicum, monetariorum seu quorumlibet villicorum et officialium nostrorum in prediis prefati mona- sterii iuris quippiam sibi audeat vendicare, vel violencie aliquid attemptare. Sed si fur vel quilibet sceleratus in bonis et prediis cenobii fuerit deprehensus, per iudicem proprium, prout ipsius exegerint scelera, puniantur. Et ut memoria nostri inposterum commendabilis habeatur, videlicet quod pro defensione terrarum Austrie et Stirie contra frequentes insultus paganorum et Vngarorum personam nostram cum hominibus nostris exposuimus et cum rebus omnibus terras nostras, duas vineas in Austria, que ad nos pro pecunia devenerunt, tradidimus nostro monasterio antedicto. Eidem eciam contulimus domum unam in suburbio Pragensis castri libere et quiete perpetuo possidendam. Preterea eandem libertatem et graciam, quam habent claustra Cysterciensis ordinis in Austria constituta in salibus, vino et omnibus victualibus suis per Danubium et per terram sine muta quiete et libere deducendis, dedimus nostro claustro.“ — Huius rei testes sunt: Johannes, episcopus Pragensis ecclesie, Bruno, Olomucensis episcopus, Jacobus, prepositus Pragensis, Vitus decanus, Zmilo de Leuchtmburch et filius eius Heyn- ricus, Hoygerus de Swinz, Stezlaus de Sterenberch, Borso de Rysenburch, Iherosius, burg- rauius Pragensis, Schescho, provincialis iudex, Wernherus de Steynchirchen, Bawarus de Strakonitz, Vlricus de Nova domo, Wilhelmus, burgrauius de Phrymberch, Vlricus Lepus et alii. Acta a. d. millesimo ducentesimo LXIII°, indictione VI, data per manum magistri Arnoldi prothonotarii. E copiis pluribus vidimatis in archivio Krumloviensi cop. in Mus. Boh. — Hormayr, Taschenbuch 1840, 459. 410) 1263, 2 Febr. Apud Gretz. Otacharus, rex Bohemie oc. villicis Curimensi et Grecensi mandat, ne a monasterio Zedlicensi de villis Pobor et Steboditz et de curia Podezheim falcatores vel alia servitia exigant. — „Quoniam nos — fratribus de Zedlitz hanc graciam fecimus, quod villas Pobor et

Strana 159
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 159 Steboditz dictas et curiam prope Gretz sitam vocatam Podezheim cum eorum attinenciis et hominibus ab omni seruitute et seruitiis eximimus et libertamus, que homines et magistri dictorum bonorum in falcatione siue messione frugum nostrarum et aliorum serui- ciorum hactenus nobis facere consueuerunt, sub obtentu personarum et rerum firmiter vobis precipimus et precise, quatenus ab hominibus siue magistris sepe dictorum bonorum nullos de cetero messores seu falcatores vel alia aliqua servicia exigere debeatis, aut ipsos in aliquo molestetis.“ — Act. et dat. apud Gretz a. d. M°CC'LXIII°, IIII nonas Februarii. Ex orig. procur. fisci reg. Pragae copia in Mus. Boh. 411) 1263, 7 Febr. Apud Gretz. Bruno, episcopus Olomucensis, componit litem inter Chunradum, episcopum Frisin- gensem, et Wlfingum de Stubenberch super damnis, factis per ipsum Wlfingum et suos ho- mines hominibus episcopi praedicti, apud Welz et s. Petrum residentibus. Acta aput Gretz in domo domini plebani a. d. MCCLXIII, septimo id. Febr., "quo anno et die ac mense d. nostri Ottachrii illustris regis Boemie vices in partibus Styrie gerebamus.“ Ex orig. arch. r. XXXI monac. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising XXI, 236. € 412) 1263, 13 Febr. Apud Urbem Veterem. Urbanus papa IV Alberto, episcopo quondam Ratisponensi, praedicationem crucis pro terrae sanctae subsidio „in Alamania, Boemia et aliis locis, ad quae lingua teutonica se ex- tendit", per diversas sub certa forma literas committit. Dat. apud Urbem Veterem id. Febr. pontif. anno secundo. Palacký, Ital. Reise 38. Extr. 413) 1263, 26 Febr. In Hayda. Rathmirus, burgrauius de Pfrimperc, monasterio Pontis Bohemici villam Houlen con- fert. — „Notum fieri volumus, quod nos ob remissionem nostrorum pecaminum ad domum beate et gloriose virginis Marie aput Pontem Bohemicum sic nuncupatum fratribus atque sororibus ibidem deo jugiter famulantibus villam Houlen nominatam libere contulimus, supplicantes igitur omnibus successoribus nostris, vt collacionem a nobis factam pocius augeant quam infirment." — Dat. in Hayda IIII kal. Marcii anno gracie M.CC.LX.III°. Ex orig. arch. reg. Monac. cop. in Mus. Boh. 414) 1263, 5 Mart. Apud Urbem Veterem. Urbanus papa IV regi Boemiae. „Cum — priorissa et conuentus monasterii de Cella s. Marie in Bruna — praesidii regalis subsidium sibi contra peruersorum nequitias asserant quamplurimum opportunum, serenitatem tuam attente rogandam duximus et monen- dam, quatinus dictas priorissam et conuentum commendatas habeas, ipsasque ab aliquibus

Strana 160
160 Emler, Regesta Bohemiae. tue ditioni subiectis molestari aliquatenus non permittas.“ Dat. apud Vrbem Ueterem III non. Martii, pontif. a. secundo. Boczek III, 329. bnahvkkne 415) 1263, 5 Mart. Apud Urbem Veterem. Urbanus papa IV priorisse et conventui monasterii de Cella s. Mariae de Brunna jura et libertates a Romanis pontificibus et a personis saecularibus concessas confirmat. Dat. apud Urbem Veterem nonis Martii pontif. a. secundo. Boczek, Cod. Mor. III, 329. 416) 1263, 25 Mart. In Gredcz. Otakarus, qui et Premisl, rex Boemorum oc. civitati in Lutomyssl monasterii Lutomyss- lensis concedit libertates, quibus civitates regiae gaudent. — „Nouerint oc., quod nos — ecclesie Lutomislensi necnon et abbati et fratribus, ibidem — talem concedimus libertatem videlicet, quod ciuitas ipsorum, que Lutomisil dicitur, que et ipsi ecclesie adiacet, iure fori, iure ciuili, iure iudicii ceterisque iuribus ac libertatibus gaudeat, quibus ciuitas nostra Gredz et alie ciuitates nostre per regnum Boemie sunt contente; et quod homines dicte ciuitatis et ubique per abbatiam constituti nullius castri nullorumque iudicum uel officialium seu bene- ficiariorum astent iudicio, sed Prage coram nobis vel nostro uicario iudicentur et sint liberi et exemti ab omni iugo seruitutis seu exactionis et grauaminis, tam ab hiis, que vulgariter dicuntur narok seu zwod, quam ab hiis, que uocantur narez, et a retibus ad uenationem ducendis, et a uictualibus canibus dandis, et ipsorum custodibus, qui holoty vocatur; ab eo etiam, quod dicitur ozzep, atque a sex denariis, quod dicitur seztne, qui dari debentur magistro uenatorie dignitatis. Statuimus etiam, ne homines memorate ecclesie grauentur in hoc, quando aliquis occisus seu strangulatus fuerit, quod materna linqua hlawa nuncupatur, siue se inuicem seditiose uulnerauerint, siue a latronibus uulnerentur, quod dicitur ranne, liberi sint et absoluti, abbati tamen de culpis huiusmodi responsuri. Si vero aliquis hominum dicte ciuitatis et ecclesie suspensus fuerit uel suspendendus, quod wizelche dicitur boemice, ipsos penitus decernimus absolutos, arbitrio abbatis nichilominus relinquentes, ut pro hiis et aliis culpis homines suos pena debita puniat, in usus monasterii, quidquid ex culpa prouenerit, conuertendo. Decernimus etiam, quod, quicquid emolumenti uel utilitatis de molendinis prefate ecclesie prouenerit, abbas duntaxat et nullus alter recipere teneatur.“ — Testes: Jerosius, burggrauius Pragensis, et filius eius Albertus, Andreas, camerarius Pra- gensis, Vlricus subcamerarius, Chacho, iudex terre, et filius suus Protywen, Zmilo de Bel- kow, Egidius de Zuabenicz et filius suus Grabisse, Hrono de Nachod, Nacherat frater suus de Brada, Zawisse filius Zueslai, Vlricus de Hermanicz, Pribislaus de Morauan, Nitibor frater suus, Dirsizlaus de Samlowicz, Domazlaus, frater suus, Bose de Radhorech, et alii. Acta sunt hec anno incarn. domin. millesimo ducentesimo sexagesimo tertio. Dat. in Gredcz per manus magistri Arnoldi VIII kal. Aprilis. Ex orig. arch. mon. eiusdem. — Boczek III, 347.

Strana 161
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 161 417) 1263, 29 Mart. Olomuz. Bruno, Olomucensis episcopus, Nicolao militi suo confert iure feudali villam Chorim. — „Nos conferimus — tibi et heredibus tuis iure feodali villam Chorim apud Ghelz sitam cum vniuersis suis pertinentiis et iuribus, censu. decimis, iudicio, stura, silvis, pratis, pascuis, molendinis, aquis, piscationibus, ortis, curticulis, humulariis, agris cultis et incultis, et om- nibus aliis seruiciis et redditibus. — Item duos mansos siue laneos et dimidium in villa Milotiz similiter cum suis attinentiis vniuersis, et siluulam totam, que adiacet ipsi ville, episcopatui pertinentem. — Et tu quemadmodum promisisti nobis, bona pro quadraginta marcis argenti comparabis immobilia et de proprio, et ab ecclesia nostra recipies bona eadem comparata. Item in recognitionem bonorum, que tibi contulimus, episcopalium scilicet, dabis annis singulis mensuram vnam tritici, continentem modium vnum opauiensem, de manso siue de laneo quolibet, et de mansis dumtaxat censualibus; de allodio tuo, de zluhonibus et de manso iudicis nichil dabis; sed de bonis emptis, ut ab aliis discerni possint melius, similiter nichil dabis. Nam bona episcopalia, que tibi collata sunt, ad heredes tuos tantum filios transferentur, et numquam ad filias ; sed empticia bona tam ad filias quam ad filios trans- ferentur. De predictis bonis omnibus tam emptis quam collatis tibi ab ecclesia in hiis, quibus tenemur d. nos tro regi ad honoris sui et terre sue defensionem, et in propriis neces- sitatibus nostris — et ecclesie nostre seruicia facies militaria, in armis videlicet, quandocunque a nobis vel nostris successoribus fueris requisitus, et heredes tui ad eadem et similia seruicia perpetuo tenebuntur.“ — Ego Bartholomeus decanus, ego Herbordus prepositus, ego Ste- phanus, Olomucensis archidiaconus, ego Symon custos, ego Johannes, Prerouensis archidiaconus, ego Alexius, prepositus de Wolframskirken, ego Heydolfus, Znoymensis archidiaconus, ego Arnoldus, Cremeserensis prepositus et archidiaconus, et nos ceteri Olomucenses canonici per manum Conradi canonici et fratris nostri, notarii ven. patris d. nostri Brunonis, Olomucensis episcopi, huic carte subscribimus et premissis — consentimus. Act. et dat. Olomuz IIII ka- lendas Aprilis a. d. millesimo CCLXIII. Ex orig. in arch. archiep. Cremsirii Boczek III, 349. 418) 1263, 29 Mart. In Budwog. Scech de Budwog vendit monasterio in Hohenfurt villam Zabore. — „Nouerint oc. quod nos Scech de Budwog de bona voluntate vxoris nostre, que Jevtta vocatur, possessionem nostram, quam wlgus Zabore appellat, cum omnibus pertinenciis suis abbati et conuentui de Altovado — vendidimus iure hereditario libere possidendam.“ — Testes: Zwatimir de Nemsiche, Rwto de Witkowich, Clawat de Ladem, Aloz de Hawsen, Psid de Howsen, Zvzlab de Dvdem, Jeruzlab de Strizendorf, Otto filius Wetmanni, Boriz seruiens Alberti, Chwnch Renner, Chwnch iudex de Ztradanich, Michael de Wgezt, Albret de Ztriben. — Dat. a. d. millesimo ducentesimo sexagesimo tercio in dictione quinta decima in Budwog in cena domini. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt. Font. rer. Austr. XXIII. 20. 21

Strana 162
162 Emler, Regesta Bohemiae. 419) 1263, 30 Mart. Olomuz. Nos Bruno, episcopus Olomucensis oc. recognoscimus, "quod — Nicolaus, quondam Olomucensis prepositus, villam Zlathyna, quam emptionis titulo comparauit, et quam iure proprii, seu hereditario dinoscitur possedisse, dedit et contulit — sororibus siue monialibus s. Petri in Olomuz — exceptis dumtaxat manso et dimidio, sitis ad eandem villam, qui cum omnibus suis attinentiis et iuribus pertinuerunt ab antiquo et adhuc pertinent ad corpus vnius prebende in Olomucensi ecclesia, quam nunc habet dilectus in Christo Bartholomeus, ecclesie nostre decanus, in quibus dicte moniales nichil penitus sibi poterunt uendicare.“ — Presentibus Bartholomeo decano, Herbordo preposito, magistro Stephano, archidiacono Olo- mucensi, Symone custode, magistro Johanne, Prerouensi archidiacono, Heydolfo, Znoemensi archidiacono, Conrado, Bartholomeo, et Woyzlao, canonicis nostris Olomucensibus. Dat. Olomuz III kal. Aprilis a. d. MCCLXIII°. Ex orig. in arch. capit. Olom. Boczek III, 351. 420) 1263, 12 Apr. Apud Urbem Veterem. Urbanus papa IV Brunoni, episcopo Olomucensi, mandat, ut monialibus de Cella s. Mariae Brunae aliquos sacerdotes idoneos pro necessitate spirituali deputet. Dat. apud Urbem Veterem II idus Apr. pontif. anno secundo. Boczek III, 330. 421) 1263, 9 Mai. Olomuz. Bruno, episcopus Olomucensis ecclesiae, cum capitulo ecclesiae ejusdem confirmat concordiam factam inter Joannem rectorem ecclesiae in Lvozan et monasterium Zarense super villa et capella in Bertolsdorf. — "Ita videlicet ut predictus rector et quilibet successorum suorum in posterum jus parochiale in Bertholsdorf una cum potestate, ordinacione et dominio capelle ibidem deinceps absque predictorum abbatis et conventus impeticione libere et in- concusse possideant. Ipsi autem abbas et conventus nomine monasterii sui in Zahr villam eandem cum universitate decimarum seu laneorum et aliarum quarumlibet obuencionum sine qualibet impetitione rectorum in Luozan, qui pro tempore fuerint, retineant in quiete.“ — Testes : Bartholomeus, decanus Olomucensis, Haydolfus, archidiaconus Znoymensis, Cunradus canonici Olomucenses. Dat. Olomuz a. d. M°CC°LX°III°, VII° idus Mai. Ex orig. arch. olim. Zarensis ap. Steinbach II, 19. — Boczek III, 352. 422) 1263, 19 Maii. Wiennae. Otacharus, rex Boemiae oc. fideli suo pincernae de Dobra mandat, ne abbatem de Mense in bonis eius in Ischil, quae sibi contulerat, a salzmagistro vel ab alio quoquam ag- gravari permittat. Dat. Wiennae XIV kal. Jun. Urkundenb. des Landes Ob der Enns. III, 306.

Strana 163
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 163 423) 1263, 14 Jun. In Drobowitz. Anshelmus, episcopus Warmiensis, sedis apostolicae legatus, indulgentias concedit om- nibus, qui ad aedificandam ecclesiam in Valle s. Mariae manus praebuerint adjutrices. — „Cum igitur dilectus nobis in Christo . . plebanus Vallis s. Mariae, sicut ipse nobis significare cura- uit, ecclesiam parochialem edificare inceperit opere sumptuoso, nec ad consummationem illius proprie suppetant facultates, uniuersitatem vestram rogamus, monemus et hortamur in do- mino, in remissionem vobis peccaminum iniungentes, quatinus de bonis vobis a deo collatis pias ad hoc opus elemosynas et grata caritatis subsidia erogetis, ut per vestram subuentionem dictum opus valeat consummari, et vos per hec et alia bona, que domino inspirante feceritis, possitis ad eterne felicitatis gaudia pervenire. Nos — enim omnibus vere penitentibus et con- fessis, qui ei ad hoc manum porrexerint adjutricem, quadraginta dies indulgentie de injuncta sibi penitantia — relaxamus; presentibus post perfectionem operis minime valituris“. — Dat. in Drobowitz, XVIII kal. Julii, anno incarnationis domini M'CC° sexagesimo tertio. Ex orig. bibl. univ. Prag. 424) 1263, 23 Jun. „Nos Robertus abbas, totusque conuentus ecclesie Gradicensis — et Lupinus, ab- bas, et totus conuentus ecclesie Welehradensis — profitemur, quod controuersia, que inter nos agitabatur ratione metarum et terminorum, que in foribus claustri dicti Gradicensis ex una parte habebantur, et parte altera inter uillas Chwalkowicz et Tynczek nuncupatas, arbi- trantibus nobilibus uiris et discretis, uidelicet Woccone, filio pie memorie Drslai, Lamberto de Bozkowitz, Borzuta de Woccow, Donone de Skrbyn, Andrea dicto Cauca, quos ad hoc ex utraque parte concorditer elegeramus, inter nos — est composita. — Testes: arbitri supra- scripti, et Tworimirus de Buscowitz, Petrus dictus Puklicz de Strzelek, Casta de Chrelow, Ziuota de Tyesseticz, Otto cum fratre suo Ortwino de Syrzeticz, Nagradus cum fratre suo Ylia, Bochdalecz de Slusowicz, Sutko de Obidkowicz, Cunratecz druho d. Benede, Alexander frater Martyeconis et Stybor, nepos suus, Hiercho, ciuis Olomucensis, et alii quam plures. — Acta a. gracie MCCLXIII nono kal. Julii. Hoc etiam vniuersis presentibus scire damus, quod antiquas metas et priores terminos de uoluntate utrarumque partium destrui fecimus, et nouas metas, ac terminos et aceruos nouos fecimus eleuari, anno et mense suprascripto. Boczek III, 353. 425) 1263, 29 Jun. Brunnae. „Nos soror Herburgis, procuratrix cenobii s. Marie in Brunna de bona uoluntate nostri totius capituli et consensu Gunthero, ciui Brunnensi, molendinum situm iuxta fluuium dictum Suarcza contulimus pleno iure una cum liberis, si quos habuerit, possidendum, aut si cuiquam consanguineorum suorum nobis conuenienti post mortem suam predictum molen— dinum assignauerit, consentimus, sub censu tamen unius marce argenti, sicut sibi contu- limus, nunc a festo b. Michaelis archangeli quoad annum nobis annis singulis persoluendo 21*

Strana 164
164 Emler, Regesta Bohemiae. etiam in omnibus, de quibus molere prefatum cènobium nostrum eguerit, fideliter promouere ; insuper XVIII pullos, metretam siliginsis fracte nostre domui annis singulis ministrare.“ — Dat. in Brunna in die bb. apostolorum Petri et Pauli. Testes: Erklo, Persilo, Rudilo in fine, Woluilo de antiquo foro, Sweller, Cunradus Svewus, Pertoldus, Ouner de Praem. Ex orig. in arch. S. Z. Brunnensis. — Boczek III, 353. 426) 1263, 2 Jul. In Plaz. Premizl, rex Boemiae oc. conventum Placensem et homines ejusdem a quocumque saecu- lari judicio facit immunes. — „Notum oc., quod sicut pater noster homines improbos et ma- lignos ad solam maliciam et mendacia sapientes suis moliminibus et iudiciis minus iustis ecclesiam Placensem et suos fratres nec non et eorum homines ad iudicia extraordinaria pertrahentes et eos rebus suis per iniusta iudicia defraudantes cohercuit, sicut eorum exe- gerunt merita criminosa: ita et nos, ne tale aliquid a nostris iudicibus et beneficiariis in posterum presumatur, vnde possit eorumdem fratrum pax et tranquillitas perturbari, vt nec in Pilzen, nec in Misa nec in Racovnick, nec in alio ullo loco coram quoquam in seculari iudicio, nisi coram abbate loci seu coram nostra serenitate, aut coram eo, cui nostras vices super hoc commiserimus speciales, valeant conueniri, et ne dicte ecclesie Placensis homines siue inuoluntarie a se ipsis, siue per uiolenciam ab aliis uulneratos se iudicibus et bene- ficiariis predictis presentent, reddimus absolutos, et pecuniam ipsis consuetudinarie iudicibus pro huiusmodi uulneratione soluendam auctoritate presencium in perpetuum magnifice indul- gemus". — Testes: Hermannus comes de Orlemunde, Andreas, maior camerarius, Checho, de Praga iudex prouincialis. Heinricus filius Zmilonis de Luchtenborg, Burchardus de Clingen- berg, Dywisch dapifer, Erkenbertus de Starkenberg Gwalo, Fridericus de Pettowe, Theodericus Spatman, Zdislaus de Praga, Boscho de Morauia filius Cerronis, Nesamyzl, burchrauius Olomu- censis, Theodericus de Creschewiz, Heinricus de Radymawiz, Ywanus, Bouzlaus frater Rat- miri, Chyno de Horewiz, suppani et alii quam plures milites et seruientes. Acta sunt hec anno ab incarnatione d. M'CC"LXIII°, indictione sexta, dat. in Plaz per manum mag. Ar- noldi tunc prothonotarii nostri, sexto nonas Julii. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Hormayr, Taschenb. 1840, 461. 427) 1263, 25 Jul. In Neustat. Otakarus, rex Boemiae oc. literas Brunonis, episcopi Olomucensis et sui super Styriam capitanei, (dd. in Graetz, IV idus Dec. 1262) suis insertas confirmans, Ortolfum, Seccoviensem praepositum, una cum suo praedio in Erzwalde, sito apud castrum Waltstain, in suam recipit protectionem. Dat. in Neustat MCCLXIII°, VIII kal. Augusti, ipso die b. Jacobi apostoli. E cop. Mus. Johannei reg. in Mus. Boh. — Pusch et Frölich I, 221. 428) 1263, 26 Jul. Apud Neustadt. Otacherus, rex Boemiae oc. donationem quorumdam bonorum in Wirflach, Owe et in monte Tyrenperch, quam relicta Richeri de Gutenstein, nomine Elleys, pro sua receptione

Strana 165
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 165 apud sorores in Seccowe fecerat, ratam habet et firmam. Dat. apud Nevnstat, a. 1263, in sequenti die Jacobi apostoli. E cop. Mus. Johannei reg. in Mus. Boh. — Pusch et Frölich I, 221. 429) 1263, 23 Aug. Apud Urbem Veterem. Urbanus papa IV . . abbati S. Mariae Wratislawiensi, ordinis s. Augustini. — „Sincerae devotionis affectum, quem dil. fil. nobilis vir Kasmirus, dux Lanciciae et Cuiaviae, olim circa nos tunc fungentes legationis officio in Prusciae partibus, ac etiam postquam divina clementia disponente pervenimus ad culmen apostolicae dignitatis, gerere studuit, mente benivola medi- tantes, dignum esse providimus, ut ipsum gratiosi favoris munere foveamus. Hinc est quod nos personam dicti ducis in dil. fil. Johanne de Wratislavia, capellano ipsius, canonico Pozna- niensi de honestis moribus et conversatione laudabili ac etiam literarum scientia commendato specialiter honorare volentes, discretioni tuae mandamus, quatenus eundem Johannem, dum- modo sit idoneus, vel procuratorem suum ejus nomine, in cathedrali ecclesia Pragensi facias per te vel per alium auctoritate nostra in canonicum recipi et in fratrem, sibi de praebenda, si qua ibidem vacat ad praesens, vel quam primum ad id se facultas obtulerit, provisurus. Non obstante statuto de certo canonicorum numero ipsius ecclesiae, juramento vel confirma- tione apostolica, seu quacunque firmitate vallato, aut si scripta sedis apostolicae sunt ibi directa pro aliis, quibus auctoritate praesentium nolumus praejudicium generari, seu quod idem Johannes alias beneficiatus existit, vel, si ven. f. n. .. episcopo et dil. filiis capitulo Pragensi communiter seu divisim a sede sit praedicta indultum, quod ad receptionem et pro- visionem alicujus minime teneantur, quodque ad id compelli vel suspendi aut interdici seu excommunicari non possint, et quod alius nequeat de praebendis et beneficiis ad illorum col- lationem spectantibus providere per ipsius sedis literas, non facientes plenam et expressam de indulto hujusmodi mentionem, sive aliqua indulgentia sedis ejusdem, per quam effectus hujusmodi gratiae impediri valeat vel differri, et de qua cujusque toto tenore in literis nostris fieri debeat mentio specialis, vel si aliqui motu proprio dictorum episcopi et capituli sint in ecclesia ipsa recepti, quibus praedictum Johannem in assecutione praebendae volumus ante- ferri. Contradictores auctoritate nostra oc. — Dat. apud Urbem Veterem X kal. Septembris, anno secundo. Ex reg. autogr. lit. f. r. Urbani pp. IV, anni II, epist. 231 in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. 430) 1263, 27 Aug. Apud Urbem Veterem. Decisio litis Cruciferorum s. Joannis cum rectore s. Jacobi Brunae de decimis villae Cunigesuelt.“ Orta dudum inter .. priorem et fratres hospitalis Jerusalem in Morauia et Po- lonia ex parte una, et .. rectorem ecclesie s. Jacobi in Brunna — ex altera, coram . . abbate montis Syon, .. scolastico Wissegradensi et .. archidiacono Gradicensi, iudicibus a sede apostolica deputatis super quibusdam decimis et iuribus parrochialibus loci de Ounige- suelt — materia questionis, dicti iudices rectorem ipsum, eius coutumaciis exigentibus, in duodecim marchis brunnensis ponderis et puri argenti dictis priori et fratribus sententialiter

Strana 166
166 Emler, Regesta Bohemiae. condempnarunt et causam ad sedem apostolicam, prout ex beneficio litterarum sedis eiusdem poterant, tempore debito remiserunt. Quam causam — Vrbanus — papa quartus, nobis Sy- moni, — tituli s. Martini presbitero cardinali audiendam comisit,“ — qui eam sic termina- uimus: „Dicimus et interloquendo pronunciamus, dictos priorem et fratres nomine ho- spitalis eiusdem esse mittendos causa rei seruande in possessionem bonorum mobilium ad dictum rectorem racione persone spectantium, uel immobilium, si non extant mobilia, ad ualorem duodecim marcarum brunnensis ponderis et puri argenti, in quibus idem rector me- moratis priori et fratribus per abbatem et eius coniudices supradictos extitit pro suis contu- maciis condempnatus, prout nobis iam constitit legitimis documentis; nec non et pro fructi- bus perceptis per dictum rectorem a predictis sex annis de decimis et iuribus parrochialibus supradictis ab eo dicto tempore occupatis temere ac detentis causa rei seruande in posses- sionem bonorum mobilium ad dictum rectorem racione persone spectantium, uel immobilium, si non extant mobilia ad ualorem annuum decem marcharum predictorum ponderis et argenti, pro quolibet ipsorum sex annorum, iuramento a procuratore dictorum prioris et fratrum nobis propterea prestito, et per nos deliberatione ac taxatione prehabitis pro modo debiti declarari.“ — Act. apud Vrbem Veterem in hospitio dicti d. Symonis cardinalis, auditoris dicte cause, a. domin. incarn. millesimo ducentesimo sexagesimo tertio, mense Augusti die vicesima septima, indictione sexta, pontif. d. Vrbani pape quarti anno secundo. Ex orig. in arch. Melit. Pragae. — Boczek III, 354. 431) 1263, 31 Aug. Wratislauiae. Thomas, Vratislaviensis episcopus, dividit bona in Cigenals oc. inter filios Witingonis, advocati Otmuchouiensis, et Theodricum filium Sifridi. — Notum oc., "quod cum temporibus predecessoris nostri — Laurencii episcopi ad retinendos et excolendos terminos Otmuchouien- ses, quod est castellania specialis episcopatus Vratislauiensis, a fundacione cristianitatis collata b. Johanni, aduocatiam — illius partis terre contulit dictus predecessor noster — cuidam uiro strenuo Vitigoni, qui eosdem terminos retinens, et cultores terre circa illas partes ponens, et que sunt b. Johannis, retineret, et a violentiis eorum, qui indebite fines episcopatus Vratislauiensis niterentur occupare, secundum suam defenderet facultatem. Dictus vero Vitigo aduocatus in adiutorium sui ministerii competencius exercendi elegit sibi in participium oneris et honoris quemdam uirum probum et honestum, Sifridum nomine, fa- ciens eum participem et heredes eius quarundam utilitatum et iurium. — Defunctis autem predictis personis, et inter heredes ipsorum quibusdam dissensionibus subortis, venerunt co- ram nobis quatuor filii Vitigonis ex una parte, videlicet Moyco, Vitigo, Rembolbus, Lauren- cius, ex altera vero filius Sifridi Theodricus, petentes a nobis, ut posteris, quid ad ipsos in predictis terris uel iuribus pertineat, — nostris vellemus litteris declarare. Nos — itaque taliter declaramus: filii Vitigonis habent aduocatiam, et ius iudicandi, ita quod solus Vitigo in causis capitalibus iudex sit, et eciam in aliis in ciuitate; de iudicato vero in talibus causis due partes cedunt d. episcopo, tercia vero Vitigoni, de qua sua parte accipiet Theodericus filius Sifridi, tercium denarium. Sunt triginta mansi, ad ciuitatem Cigenals pertinentes, preter

Strana 167
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 167 pascua; in istis mansis et in areis ciuitatis due partes census pertinent d. episcopo, dictis filiis Vitigonis et Sifridi tercia, de qua tercia parte habebit terciam partem Theoderi- cus filius Sifridi. Census autem est talis: quilibet mansus soluit duas denariacas auri, que tales esse debent, quod decem pensent scotum. Area autem quelibet soluet obulatam auri. Macella, in quibus uenditur caro, panis et calcei, sunt ipsorum et ciuium. Domus, in qua occiduntur peccora, pertinent filiis Vitigonis et Sifridi in medium. Duo molendina, que atti- nent ciuitati, talem diuisionem recipiunt: vtilitas diuiditur in nouem partes; septem partes recipiunt filii Vitigonis cum molendinario, duas partes recipit Theodericus filius Sifridi. In Longa uilla sunt sexaginta sex mansi; de hiis, habere debent filii Vitigonis cum suis amicis quadraginta et vnum cum quibusdam ortulis et insulis, et cum iudicio eiusdem uille, quod specialiter pertinet Moyconi, residui mansi pertinent filio Sifridi Theoderico, qui Theodericus, licet in capitalibus causis habet terciam partem de parte Vitigonis, in scolteciis tamen vil- larum aliarum in causis minoribus nichil habet iuris. In dicta villa sunt duo molendina, quorum vtilitas per medium diuiditur inter filium Sifridi et filios Vitigonis. In uilla Nicolai scoltetiam nos contulimus filiis Vitigonis specialiter. Alia autem vtilitas totius ville diuiditur inter filios Vitigonis et filium Sifridi per medium; vtilitas eciam omnium aliarum uillarum in censu et decima pertinet per medium filiis Vitigonis et filio Sifridi, scilicet in uilla Conradi, Andree, Scorossonis, Lichtenberc et montibus contra Cucmantel et Vrudental, in quibus plenam obtinent iurisdictionem. Nos eciam de speciali gracia addidimus filiis Vitigonis ad- uocaciam de uilla nostra uilla Luduigi.“ — In presentia: D. Nicolai, decani Vratislauiensis, Gerlaci, prepositi Lubucensis, Gregorii, prepositi Opoliensis, Heccardi, Martini, Volkeri, Bogu- slai, Hartuici, Leonardi, Valentini, Leonardi, Thome, magistri Franconis, magistri Petri, Pert- conis cancellarii, Virchoslai, Nicolai, Dimitrii. Scriptum per manum Alberti Corui, dat. Vrati- slauie in ecclesia b. Egidii, a. domin. incarn. M'CC"LX tercio, II kal. Sept. Ex orig. in arch. S. J. Opauien. — Boczek III, 357. 432) 1263, 12 Sep. In Beyzska. Ottacharus, rex Bohemiae oc., confirmat fratribus hospitalis s. Johannis donationem hereditatis Grobnik per patrem suum hospitali praedicto factam. — „Universis oc., quod nos — super iniuriis et violentiis, quae ff. s. domus hospitalis s. Johannis Baptistae Jerosolymitani potestatum occasione aut aliorum maleficum ante nostra et nostris temporibus contigit irro- gari, moti compassionis affectu, donationem et confirmationem, quam — pater noster W(enze- slaus) rex illustris, quoque patruus eius Henricus, marchio Moraviae, praedictis ff. in pro- vincia Oppauiensi, hereditatem, quae vulgariter Grobnik nuncupatur, una cum ceteris atti- nentiis liberaliter contulerunt, favorabiliter confirmamus. — Statuimus, ut nullus episcopus oc. de ecclesiasticis personis mundanisve comitum, nobilium sive camerariorum nostrorum, iudicum, beneficiariorum oc. quidquam iuris ac potestatis in praedicta haereditate contra regiae maiestatis decretum attentet usurpare vel vendicare, quoniam nos praefatis ff. iudi- ciariam plene contulimus potestatem in saepe fata haereditate tam in furtis quam in homi- cidiis sive in omnibus causis ad regiam dignitatem spectantibus, et non solum iam dicta

Strana 168
168 concedimus, verum etiam villam forensem, nec non competentem et fortem sibi domum constituendi — cum nostrorum nobilium consensu concedendo aeternaliter confirmamus.“ — Testes sunt de Moravia: Benessius, Milota, Tobias ff., Hartlibus et Jenzo ff., Hartlibus, came- rarius Moraviae, Bohus marschalcus et Hartmannus ff., Budzlaus forestarius, Zehscho de Hewiezdlicz, Pardus minor, Onzik Nezamisl pincerna, Beznata dapifer Moraviae, Chono f. Boczkonis, Pardus, camerarius Olomucensis, Zudomirus f. eius. Item Boemi: Dionisius da- pifer noster, Onko pincerna, Thazlaus dapifer uxoris nostrae, Domezlaus pincerna, Henricus de Sytavia, Zenko f. Zmilonis, Henco filius Zmil onis, marschalcus Boemiae et alii. Act. in Beyzska a. d. millesimo CCLXIII fact. ibidem per manus magistri Arnoldi, tunc nostri protho- notarii, pridie idus. Sept. E cop. simpl. Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 765. Emler, Regesta Bohemiae. 433) 1263, 18 Oct. Apud Urbem Veterem. Urbanus papa IV .. episcopo Pragensi, episcopo et decano Olomucensibus, episcopo Pataviensi et mag. Gerardo plebano Viennensi. — „Cum Petrus de Ponte curvo, archidiaco- nus Gradicensis, tunc capellae apostolicae sedis clericus, olim tempore f. r. Alexandri pp. praedecessoris nostri in partibus illis ejusdem sedis nuntius ab ecclesiarum praelatis et cle- ricis civitatis et diocesis Pragensis oc. tum de censibus et aliis ecclesiae Romanae ac terrae sanctae debitis, tum etiam de redemptione votorum non modicam recepisse dicatur pecuniae quantitatem, discretioni vestrae — mandamus, quatenus convocatis abbatibus, archidiaconis et archipresbyteris civitatis & diocesis earumdem, a singulis per juramentum ipsorum, ad quod praestandum rebelles, si qui fuerint, per vos volumus ecclesiastica censura compelli, quid et quantum et a quibus et ex qua causa clericus ipse per se vel alios recepit in archidiacona- tibus aut archipresbiteratibus eorundem inquiratis, et quod inveneritis, per vestras patentes literas cum sigillorum vestrorum appensione tenorem de verbo ad verbum praesentium conti- nentes nobis plene ac fideliter significare curetis, scituri, quod si propter defectum vestrum circa inquisitionem hujusmodi aliquid omissum fuerit vel neglectum, illud de vestris manibus requiremus.“ — Dat. apud Urbem Veterem XV kal. Nov. pontif. anno tertio. Ex autogr. reg. lit. Urbani IV papae, tom. 2, ann. III, fol. 146 in tab. Vat. cop. in Mus. Boh. 434) 1263, 1 Dec. Znoymae. „Nos Lupus dictus de Nasmeritz — notum esse volumus oc., quod d. Ekhardus de Mirslaus — ius patronatus in ecclesia ville de Droscuwitz, quod a progenitoribus suis iure successionis in ipsum translatum fuit, dedit abbatisse et conuentui in Osla accedente dum- taxat consensu uxoris sue, videlicet d. Agnetis pro remedio carorum suorum tam viuorum quam mortuorum et pro suorum peccatorum venia consequenda, in presentia videlicet d. Hartlibi de Misselboritz fratris sui, qui suum adhibuit consensum, licet de iure patronatus dicte ville de Dros- cuwitz ad ipsum minime pertineret." — Dat. in Znoym a. d. M.CC.LX.III. (?) kal. Decembris coram testibus subnotatis : d. Hermanno, decano Znoymensi, d. Karulo, preposito Montis s. Ypo- liti, d. O(ttone) preposito et W. capellanis et sacerdotibus de Osla, d. Egydio, kamerario Veto-

Strana 169
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 169 uiensi, d. Hartliebo et d. Jencone ff. d. Dubna, d. Smilone de Bilkouwe, d. Marquardo, d. Tas- sone, d. Geroslao de Knenitz, d. Rancyro, zudario Znoymensi, Wernhardo filio nostro, Mer- botone, prouinciali Znoymensi, et aliis quam pluribus tunc ibidem collectis. Ex orig. eiusdem mon. Boczek V, 248. — Cfr. dipl. ddto. 29 Nov. a. d. 1262 n. 392 et 393. 435) 1263, 15 Dec. (Apud Urbem Veterem.) Urbanus papa IV praeposito ecclesiae Olomucensis de controversia inter fratres hospitalis Hierosol. et rectorem ecclesiae s. Jacobi in Brunna super quibusdam decimis et juribus parochialibus loci de Cunigesuelt actitata. Palacký, Ital. Reise, 39. 436) 1263, s. d. In Luthomericz. Hermannus praepositus, Giselbertus prior, Predizl magistra totumque capitulum Doxanense vendunt civibus in Krawar areas et agros in Copiz et in Korissiz. Nos Henricus advocatus, Henricus frater ejus, Henricus Haspergenger, Arnoldus dictus de Lipa cives in Krawar, quae et Raduss — recognoscimus, — quod d. Hermannus praepositus, Giselbertus prior, Predizl magistra totumque capitolum Doczanense, de consensu et voluntate venerabilis d. Johannis abbatis et capituli Montis Sion, qui et Stragow, vendiderunt nobis et successo- ribus nostris jure hereditario et teutonicali areas et agros, quos habuerunt in Copiz et in Korissiz, pascua communia et lacum, qui protenditur aput villas praedictas, et fructus ar- borum, quae sunt inter villas et lacum, quantum ad ipsos dinoscitur pertinere, et etiam de silvis ad spatium sex jugerum sub annua pensione, ita videlicet, quod singulis annis in die b. Martini confessoris atque pontificis de quolibet manso agrorum tantummodo eisdem persol- vamus in censu dimidiam marcam argenti et sex modios siliginis et duos modios tritici lutomericensis ponderis et mensurae, et ut hunc censum eisdem in Doczan plenarie praesen- temus, vallato tamen praetaxato censu hoc statuto, quod qui die praenotato eundem persol- vere neglexerit, sequenti die illi teneatur in triginta solidis et in censu. Et si ulterius negligens permanserit in solvendo, de singulis XIIII diebus post futuris eisdem usque ad solutionem praedictorum in singulis XXX solidis sit amulctandus. Si vero muleta praetaxata major aestimatione possessionum supercreverit, ejusdem possessiones ad praefatum capitulum libere revertantur. Exceperunt tamen praedictum capitulum de qualibet praedictarum villarum unam aream et dimidium mansum, quos pro se et suarum silvarum custodibus reservaverunt, de silvis vero et fructibus arborum et de aquis aliis a praenotatis nichil ad nos pertinet, nisi ab eisdem obtineamus de gratia speciali. Insuper si alicui nostrum quidquam de praefatis possessionibus vendere placuerit, praedicto capitulo primo exhibeat redimendum; si autem ipsis redimere non contingerit, alicui, quem ipsi approbaverint et qui de ipsis recipiat, ven- dendi habeamus liberam potestatem. Idem quoque capitulum unum de residentibus in villis praenotatis ex parte sui judicem constituent, quem voluerint, qui de acquisitis per judicium tertiam denariorum partem recipiet et eis reliquum repraesentet. Et si aliquis casus emer- serit, quem per se vel per aliquem suum judicare voluerint in claustro suo sive in aliis pos- 22

Strana 170
170 Emler, Regesta Bohemiae. sessionibus suis, nullo obstante, ubi voluerint, poterint judicare. Item quotiescumque ipsos cum inclito rege Boemorum in claustro suo expensas facere contigerit, totiens ipsis in marca dimidia suffragemur. Ceterum si expeditio nomine praefati regis fuerit edicta, ad quam claustra quocumque modo seu per vecturam sive pecuniam seu qualitercumque operam prae- stare contigerit, nos de quolibet mansorum praedictorum in duobus denariorum solidis sub- serviemus eisdem." — Acta sunt haec praesentibus viris idoneis d. Herbordo, praeposito prae- dictae Luthomericensis ecclesiae, Johanne, Theoderi (sic), Absalone canonico ibidem, d. Budi- lao et Puothone baronibus, Demetrio, Kwalone, Henrico de Gurim et Zwestone militibus, Czizone et Procemerio villico in Budin, Brunone, Petro, Wernero, Anselmo burgensibus in Lutomericz et aliis quam pluribus. Dat. in Luthomericz, per manum Johannis scolastici ibidem a. d. M'CC’LX tertio, indictione VI°, concurrente septima, epacta IX. Tab. cur. reg. XIV, 223. 437) 1264. Consiliarii Austriae notificantes regi Boemiae, abbatem Chotwicensem singulis annis totam summam avenae nullo modo soluere posse, rogant eundem, ut propter defectus monasterii e iusdem CC modios singulis annis pro toto dignetur acceptare et ut monasterio Chotwicensi possessiones circa Himperch reddat. Font. rer. Austr. VIII, 315. 438) 1264, 20 Jan. Viterbii. Urbanus papa IV carissimo in Christo filio .. regi Bohemiae illustri. — „In tui magni- ficentia culminis, mater ecclesia, quam plurimum delectatur, dum intentis et devotis studiis elaboras, statum magnificare fidelium, et procurare christianae religionis augmentum. Hoc igitur providentia Sedis apostolicae digne considerans, Tibi per suas literas olim dicitur concessisse, ut terras, quas de manibus Lituanorum et aliorum infidelium, si tamen Tartaris vel alijs chri- stiani nominis inimicis se, prout ferebatur, damnabiliter copularant, eriperes, illis dumtaxat ex- ceptis, quae ad dilectos filios magistrum et ff. hospitalis s. Mariae Thevtonicorum, vel ad alios Christi fideles pertinebant; ad manus tuas libere posses ac licite retinere. Unde cum sicut asseris, signo vivificae crucis assumto, proponas in brevi, favente divina clementia, extento po- tentiae tuae brachio procedere contra illos, ac tandem in finibus locorum, quae praedictis in- fidelibus remanere contigerit, magnum constituere praesidium bellatorum, ad infidelium eorundem locorum populum, saltem per vexationis augustias ad caulam domini reducendum. Nos zelum tuae devotionis, qua circa cultum orthodoxae fidei ampliandam fervere dignosceris, tuumque pium in hac parte propositum, utpote laude dignum, multipliciter in domino commendantes, et intendentes te prosequi favoris gratia plenioris, regijs supplicationibus inclinati, et ff. no- strorum consilio, praesentium tibi auctoritate concedimus, ut si terram Letovviae, de qua praedictae Sedis auctoritate regnum extitit constitutum, praesidente illi clarae memoriae Min- dota, qui post receptum baptismatis sacramentum auctoritate apostolica coronatus in regem, fuit tandem a quibusdam perditionis filijs crudeliter interfectus, de manibus inimicorum, tuo

Strana 171
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 171 ministerio eripi domino praestante contigerit, in illa regni solium, sicut prius, erigere libere valeas, ac illius regimini personam fidelem et ecclesiae Romanae devotam praeficere, prout bono statui fidelium et augmento catholicae fidei videris utilius expedire. Nolumus tamen per hoc praedictis magistro et ff. hospitalis s. Mariae Thevtonicorum quo ad terras, bona et iura spectantia ad eosdem, sive ea teneant sive ab alijs etiam infidelibus teneantur, in aliquo praeiudicium generari.“ — Dat. Viterbij XIII kal. Februarij a. III. Boczek V, 249. 439) 1264, 25 Jan. Pragae. Othacarus, rex Boemiae oc. Henrico de Scharphenberch titulo feudi confert quandam decimam ad pincernatum ecclesiae Aquilegensis pertinentem, quae post mortem Alberti dicti de Troghe vacabat. Act. et dat. Pragae VIII kal. Febr. a. d. M°CC°LXIIII, praesentibus his testibus: Smilone de Luchtenburch, Andrea magno. Henrico marscalco, Zenecone fratre Smi- lonis, Gallo et aliis. Ex orig. arch. c. r. aul. Vind. Font. rer. Austr. I, 58. Mittheil. des hist. Vereins für Steiermark. V Heft, 214. 440) 1264, 1 Febr. Pragae. Radozlaus, archidiaconus Pragensis, tres hereditates in villa Zemech deputat ad al- tare s. Stephani in Pragensi ecclesia. — „Nos Radozlaus — pro nostra nostrorumque paren- tum animarum salute comparavimus tres hereditates in villa Zemech titulo emptionis ; qua- rum duae domini Gilge et uxoris Bethleehem hereditates vvlgariter nuncupantur; de quibus presbytero duximus perpetuo providendum, cum pratis, colonariis seu asscriptitiis et omnibus pertinentiis, tali pacto rite interjecto, ut sacerdos, cui praedictae hereditates deputatae fue- rint, ad altare s. Stephani in majori Pragensi ecclesia, divinum officium fideliter exsequatur ac devote. Adjicientes, ut singulis annis, dum anniversarius dies exsequiarum nostrarum colitur, in duodecim denariis cum totidem candelis ad officium missae studeat providendum presbyter antedictus ; praeterea clericos pauperes eodem die pro suae possibilitatis modulo in expensis procurabit competenter. Assignavimus insuper eidem presbytero mansiunculam, quae sita est conjunctim ecclesiae in castro Pragensi. Hereditatem vero tertiam, a Bogu- tone per nos emptam, praebendae nostrae ac nostro deputavimus canonice successori; duas vero hereditates, de quibus superius est expressum, a praebenda, quam nunc obtinemus, post nostrum decessum ordinavimus aequo tramite sequestrandas.“ — Testes: Jacobus praepositus, Vitus decanus, Otto, praepositus Melnicensis, Herbordus Olomucensis, Gotfridus, praepositus Tynensis, Willemus, Antonius, Budilaus, Tobias et alii quam plures canonici Pragenses. Act. Pragae a. d. inc. M°CC°LX IIIj°, kal. Februarii. Ex orig. arch. cap. Prag. cop. in Mus. Boh. 441) 1264, 9 Febr. Pragae. Johannes, episcopus Pragensis, confirmat ordinationem Bartholomaei, Olomucensis de- cani, de capellis in Wissegrad et Zlechow.— „Hinc est quod cum Bartholomeus. Olomucensis 22*

Strana 172
172 Emler, Regesta Bohemiae. decanus, olim custos Wissegradensis, a domino Premizlone siue Ottakaro, serenissimo Boemo- rum rege, capellam s. Stephani de Zlechow, cuius idem tunc rector extitit, mediantibus suis seruiciis nomine ecclesie Wissegradensis ius patronatus cum uniuersis pertinenciis de con- sensu felicis recordacionis Nycolai, Pragensis episcopi, predecessoris nostri, sibi conferi obti- nuerit pleno iure, et postmodum capellam Wissegrad in curia regis sitam desolatam totaliter et desertam ab eodem illustri rege sibi collatam reedificauerit et reparauerit propriis sumpti- bus condecenter, cui collationi nostre prebuimus auctoritatis assensum; quam etiam ad ho- norem dei et sanctorum martyrum Stephani prothomartyris et Gereonis sociorumque eius re- conciliauimus studiose, ut in eadem capella diuinum officium habeatur. Idem decanus nostro principaliter et Wissegradensis capituli requisito diligenter et impetrato consensu taliter pro- uidere curauit, ut predictam capellam Wissegrad in curia regis sitam habeat et possideat Wencezlaus presbyter, ecclesie Wissegradensis sacrista, cum agris et omnibus pertinenciis in uilla, que vulgariter Chenzuez dicitur, prope Pragam et cum tribus hominibus de Hlubocrip cum terris ipsorum spectantibus ad eosdem, ita quod eadem capella sacristie Wissegradensi cum predictis possessionibus et redditibus et cum terra in Voderad et horto sub uinea Wissegradensi sito perpetuo sint annexa, et omnes Wissegradensis ecclesie sacriste in idem officium succedentes uigilem curam adhibeant, quod in animabus et conscienciis ipsorum po- nimus, quod sepe fata capella diuino officio non fraudetur, quam per b. Adalbertum, predeces- sorem nostrum, Pragensis ecclesie secundum episcopum et patronum, uerissimis argumentis comperimus aliquando dedicatam fuisse, ob cuius reuerenciam capellam eandem debito cultu prosequimur et honore. Ceterum sacrista Wissegradensis et successores ipsius in dedicatione al- taris s. Gereonis, quod in Wissegradensi habetur ecclesia, singulis annis dabunt prandium Wissegradensi capitulo, quamdiu uixerit Bartholomeus, Olomucensis decanus, post cuius obi tum prandium huius modi ad ipsius anniuersarium conuertetur. Adicimus inter alia, quod idem decanus domum suam in Wissegrad confert Wissegradensi custodi et ipsius successo- ribus, de qua et de taberna medonis, quam ipse decanus ab illustri rege Boemie Premizlone sev Ottakaro in ciuitate Pragensi ad Wissegradensem custodiam dari obtinuit, custos ipsius ecclesie et successores eius in die sanctorum Gereonis et sociorum eius capitulo eiusdem ecclesie singulis annis prandium administrent. Capella vero s. Stephani de Zlechow, in qua de presenti rector ecclesie in Minori Cuhlea auctoritate nostra tamquam ipsius plebanus diuinum officium administret, cui etiam pro laboribus suis ab eadem ecclesia est competenter prouisum, spectare debet ad Wecezlum (sic), sacristam Wissegradensis ecclesie et succes- sorum ipsius Wissegradensium sacristarum, in qua idem ius obtinet patronatus. Act. in Praga in domo nostra coram hiis testibus: Jacobo, Pragensi preposito, Engelberto decano, Friderico, scolastico, Priznoborio, Pragensi scolastico, Rembothone, magistro Hermanno, Petro Saxone, Arnoldo, Bartholomeo, Bohuzlao, Chunone Wissegradensibus canonicis. Anno dom. M°CC°LX IIII°, V° idus Febr., dat. per manus Petri Perlic, nostre curie notarii. Ex orig. arch. cap. Wissegrad. cop. in Mus. Boh.

Strana 173
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 173 442) 1264, 3 Mart. In Wulchenow. Noscat oc., „quod ego Borssho, castellanus in Rysenburch, duodecim mansos, qui leen vulgariter nuncupantur, ad opera ecclesiae Welegradensis olim a patre nostro Bohuslao in re medium sue et suorum parentum ac successorum animarum in villa nostra Wellica collatos — confirmaui — hoc solo excepto, quod iudicem et plantatorem per se habeant specialem, cum quo ter in anno in iudicio, quod vulgo bandich dicitur, comparebunt, de querimoniis tamquam ceteri nostri homines responsuri, nisi quod de satisfaccionibus culparum suo do- mino tenebuntur.“ — Testes: Filius noster Zlavko, Wilhelmus de Dolen, Bohuzlaus de Za- hon, Ludher de Chotemicz, Nicolaus et Mikol fratres, Johannes de Turnicz. Acta in Wyl- chenow a. d. MCCLXIIII°, indiccione VII, in dominica: Esto michi, Amen. Boczek III, 361. 443) 1264, 12 Mart. Iglaviae. O(ttacarus), rex Boemiae oc. vrburariis, procuratoribus et montanis montium suorum. — „Admittimus —, quod abbas et ecclesia Fontis s. Marie in Sar ex integro percipiat vsum et questum de aurifodinis et argentifodinis, si que reperte fuerint, in hereditate pertinente eisdem, quem ceteri claustrales et nobiles terre nostre in hereditate sua ex dicto negocio recipere consueuerunt, salvis tamen juribus nostris, que exinde nos contingunt..“ — Dat. in Igla a. d. M'CC°LXIIII', quarto id. Marc. regni nostri anno tercio. Ex orig. Mus. Boh. — Boczek III, 362. 444) 1264, 15 Mart. Apud Urbem Veterem. Urbanus papa IV „Nicolao capellano nostro, scolastico Cracoviensi, confert canoni- catum in Pragensi ecclesia, eumque de illo per annulum suum investit. Dat. ap. Urbem Ve- terem, idus Mart. pontif. anno III. Palacký, Ital. Reise, 39. 445) 1264, 15 Mart. Apud Urbem Veterem. Urbanus papa IV episcopo Lubucensi collationem modo relatam notam faciens mandat, ut M. Nicolaum in ecclesia Pragensi in canonicum recipi procuret. Dat. ap. Urbem Veterem, idus Mart. pontif. ann. III. Palacký, Ital. Reise, 39. 446) 1264, 17 Mart. Wiennae. Otacarus, rex Boemiae oc., monasterio Chotwicensi de summa avenae marchfvter dicta, videlicet de CCCCL modiis CCL modios remittit, et in recompensacionem huius gratiae abbas et conventus cedunt iuri, quod in bonis suis omnibus circa Himperch, videlicet Pellen- dorf et Honeinsdorf, habuerunt. Act. aput Wiennam a. d. MCCLXIIII°, dat. ibidem per manus mag. Petri prothonotarii XVI kal. Apr. Font. rer. Austr. VIII, 316.

Strana 174
174 Emler, Regesta Bohemiae. 447) (1264), 18 Mart. Wiennae. O(ttakarus), rex Boemorum, dux Austriae et Styriae et marchio Moraviae, eximit monasterium Sancte Crucis in Austria a iudiciis provincialibus. Dat. Wiennae XV kal. Apr. Ex orig. arch. mon. S. Crucis. Font. rer. Austr. XI, 164. 448) 1264, 25 April. Ottacarus, rex Boh. oc., monasterio Brewnowiensi restituit villam Zepi, quam occupa- verat Frowinus, civis Pragensis. — „Notum oc., quod ad instanciam vener. viri Martini, abbatis Brewnoviensis, querelantis, quod quidam Frowinus, civis Pragensis, quandam villam nomine Zepi ad monasterium Brewnoviense spectantem pleno jure, detineret contra justiciam occupatam, propter quod cognitis cause meritis, videlicet quod — pater noster Wenceslaus, rex Boemie, dictam villam restitui mandaverit memorato, eo quod sine ipsius consensu, nec non vener. patris Pragensis episcopi non debuit, nec potuit alienari; mandatum ipsius patris nostri super eo exsequi cupientes, supra dictam villam Zepi sibi et monasterio Brewnoviensi restituimus pieno jure, heredibus Frovino et successoribus ejus quacunque ex causa super eadem villa perpetuum silencium inponentes. Et ne posset imposterum oriri dubium, quod terras quasdam, quas quidem tenebant homines nostri ad nostram mensam spectantes in ea- dem villa, qui Hoztivzi vulgariter vocantur, ipsi monasterio adjunximus ac donavimus sine qualibet dubietate in perpetuum possidendas. Acta sunt hec a. d. MCCLXIV°, VII kalendas Maji, presentibus Andrea, summo camerario, Jarosio, burggravio Pragensi, Chechone judice, Olrico camerario, Olrico pincerna, Purchardo Prachinensi, Hirzone, castellano de Zwecow, Jacobo preposito, Priznoborio scolastico Pragensibus, Engelberto decano, Friderico scolastico Wissegradensibus, et aliis. Dobner, Monum. VI, 31. 449) 1264, 29 Apr. Olomuz. Bruno, episcopus Olomucensis, Conrado dicto de Hucsaria. — "Conferimus tibi et heredibus tuis iure feudali villam Bicowiz cum omnibus suis pertinenciis et iuribus, censu, decimis, allodio, iudicio, stura, siluis, pratis, pascuis, molendinis, aquis, piscationibus, ortis, curticulis, humulariis agris cultis et incultis; et omnibus aliis seruiciis et redditibus. — Item decem marcas argenti, percipiendas annis singulis ab abbate Trebecensis monasterii, qui pro tempore fuerit, quas tenetur soluere pro decimalibus denariis tibi et heredibus tuis, iure conferimus prenotato. Hoc autem de consilio canonicorum nostrorum ordinauimus et sta- tuimus, quod vassallus quilibet ecclesie nostre, qui per nos de bonis episcopalibus infeuda- tus existit, comparare debeat alias hereditates et bona, que medietatem valeant bonorum episcopalium sibi collatorum, et eadem ecclesie nostre dare — et in feudo a nobis recipere bona similiter comparata. — Ideoque presentibus inserendum duximus, quod tu secundum ordinationem hanc, de Jurkowis et de Milazowe villas habentes XVI mansos et siluulam, per te comparatas emptionis titulo dedisti ecclesie nostre, — recipiens a nobis in feudo villas predictas, quas apud Muthyn laycum, filium sororis d. Jenzonis et Hartlebi, pro tri-

Strana 175
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 175 ginta sex marcis argenti iure proprii comparasti. In recognitionem vero bonorum episco- palium, que tibi contulimus, dabis annis singulis canonicis ecclesie nostre mensuram vnam tritici, continentem modium vnum opauiensem, de manso siue de laneo quolibet, et de man- sis dumtaxat censualibus tibi, de allodio tuo, de zluhonibus et de manso iudicis nichil dabis, et de predictis decem marcis argenti non teneberis quicquam dare. Item de bonis emptis, ut ab hiis discerni possint, similiter nichil solues. De predictis bonis om- nibus — in necessitatibus, in quibus adesse tenemur d. nostro, regi Boemorum, — et in propriis necessitatibus nostris — seruicia facies militaria in armis videlicet et dextrario, quandocumque per nos aut successores nostros fueris requisitus." — "Ego Bartholomeus de- canus, ego Herbordus prepositus, ego Stephanus, archidiaconus Olomucensis, ego Symon custos, ego Johannes, Znoymensis archidiaconus, ego Alexius, prepositus de Wolframskirken, ego Hey- dolfus, prepositus et archidiaconus Cremeserensis, et nos ceteri Olomucensis ecclesie canonici per manum Conradi, dicti d. nostri episcopi notarii, canonici et confratris nostri, huic carte subscribimus". — Actum et dat. Olomuz IV kalendas Maii, a. d. MCCLXIIII°. Ex orig. in arch. archiep. Cremsirii Boczek III, 362. 450) 1264, 29 Apr. Olomuz. Bruno episcopus Olomucensis Thome famulo suo. — „Conferimus tibi et heredibus tuis iure feudali villam episcopalem Zewiz, sitam in Boemia, cum vniuersis suis pertinentiis, censu decimis, allodio, iudicio, stura, siluis, pratis, pascuis, molendinis, aquis, piscationibus, ortis, curticulis, humulariis, agris cultis et incultis, et omnibus aliis seruiciis et redditibus — per- petuo possidendam. Hoc autem de consilio canonicorum oc. ut supra. Ideoque presentibus inserendum duximus, quod tu secundum ordinationem hanc, araturam vnam, tabernas duas, molendinum vnum super Albiam in Boemia, que omnia data sunt tibi cum vxore tua, et villam Serotis, quam cum aliis terris et possessionibus inmediate adiacentibus ipsi ville apud d. Johannem, Pragensem episcopum, pro XXXVI marcis argenti, emptionis titulo comparasti. sitam in Boemia apud predictam villam Zewiz, quam tibi et heredibus tuis contulimus, et translatam ad ipsam per te, ita quod vna indiuisim uidetur esse uilla, dedisti ecclesie nostre — recipiens a nobis in feudo bona predicta. — In recognitionem oc. ut supra. Item de bonis emptis et de bonis cum vxore tua datis tibi, vt ab hiis discerni possint, similiter ni- chil solues. Nam bona episcopalia, que tibi collata sunt, ad heredes tuos tantum filios trans- ferentur, et numquam ad filias; sed empticia bona et cum vxore data tibi, iure successionis tam ad filias quam ad filios transferentur. De predictis bonis omnibus tam emptis quam episcopalibus in necessitatibus oc. ut supra. Ego Bartholomeus decanus, ego Herbordus pre- positus, oc. ut supra. Actum et dat. Olomuz. III kal. Maii a. d. M.CC.LXIIII°. Ex orig. in arch. archiep. Cremsirii Boczek III, 365. 451) 1264, 12 Maii. Apud Pyezkam. Otakarus. rex Behemiae oc commutationem bonorum facit cum Stirone milite de Wetkowitz, dans ei praedia in Haberse et Vesce pro villa Bohdanic. "Constare cupimus

Strana 176
176 Emler, Regesta Bohemiae. tenorem per presentum, quod cum Stirone milite de Wetkowitz fecimus commutationem —.. . su, quam ipsius, hoc modo, pro villa, que Bohdanitz dicitur, damus et confirmamus eidem Stir et suis heredibus predia in Haberse et Vesce, jure hereditario perpetuo possidenda. Nobis eciam et nostris heredibus similiter villam predictam Bohdanitz, debere censemus jure prefato, hoc adiecto, quod Stir miles antedictus aut heredes ipsius prefati, predicta predia dare, legare, obligare, vendere possint libere pro sue placito voluntatis. Adiicimus hoc etiam et promittimus, quod si ..... . aut dictam commutationem aliquomodo continge- ret imutari, Stironi memorato et heredibus eiusdem, de nostris bonis et hereditatibus pre- diorum predictorum facere restaurum et emendam.“ — Testes: Burchardus de Wintherberc, Hogerus de Svintz, Vlricus pincerna, Vlricus de Rosental, Hyrzo, burcrauius de Klingenberc, Budiwoi de Scharitz, Witigo de Crumnov, Zdeslaus de Kasseowitz, Ratmirus de Bezdezkow, Thomas de Zlubegewitz, Dirzlaus de Zveraditz, Diuissius dapifer, Onsho pincerna, Wernherus de Koztel, Petrus de Zemnavitz, et alii. Act. et dat. apud Pyezkam a. d. M°CC°LXIIII°, quarto idus Maii per manus magistri nostri prothonotarii, septime indictionis, regni nostri anno tercio. Ex orig. passim attrito in arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 452) 1264, 4 Jun. (Apud Urbem Veterem.) Urbanus papa IV m. Petro, canonico eccl. Prag. et notario regis Boemiae, indulget, ne ad faciendam personalem in ecclesia sua residentiam cogi possit et praepositum ecclesiae Nyemburgensis Patav. dioc. praedictae indulgentiac executorem et conservatorem instituit. Palacký, Ital. Reise, 39. 453) 1264, 4 Jun. (Apud Urbem Veterem.) Urbanus IV papa regem Ottacarum rogat, ut ad fidei tuitionem contra Ruthenos et Litvanos potenti manu procedat. — "Agimus deo laudes et gratias, quod sicut famae tuae prae- conium patenter insinuat, tu velut fidelis athleta Christi solerter intendis ad ampliandum inter barbaras nationes cultum nominis christiani. Unde tibi velut catholico et devotissimo principi cum fiducia seribimus super his maxime, quae augmentum orthodoxae fidei contin- gere dinoscuntur. Accepimus enim, quod Rutheni scismatici et Litwani ac alii habitantes in eorum confinibus, qui deum non colunt, sed blasphemant potius nomen ejus, una cum Tar- taris, eorum complicibus, quibus sunt foedere damnato conjuncti, Poloniam hostiliter fre- quenter invadunt, eis nemine resistente. Ipsi etiam quicquid est in Pruscia per dilectos- filios fratres domus hospitalis s. Mariae Teutonicorum Jerosolymitani auxilio sedis apost. Christique fidelium, non absque plurima effusione sanguinis acquisitum, conantur destruere, intendentes fidem Christianam exinde totaliter exstirpare. Ideoque serenitatem regiam rogamus et hortamur attente, tibi nihilominus in remissionem peccaminum suadentes, quatenus ad ejus- dem fidei tuitionem et sui cultus ampliationem, contra scismaticos et alios praedictos potenti manu procedas. Nos enim apostolica tibi auctoritate concedimus, ut terrae Ruthenorum et Litwanorum, quas per ministerium tuum ad christianam fidem favente clementia divina con- verti vel per te expugnari contigerit, dummodo praedictis fratribus seu quibuscunque aliis

Strana 177
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 177 catholicis jus in terris eisdem non competat, collocatis in eis Christi fidelibus, in tuo et heredum tuorum dominio perpetuo debeant permanere.“ — Dat. apud Urbem Veterem II non. Junii, pontif. anno tertio. Ex autogr. regesto lit. f. r. Urbani papae IV, anni III, epist. 850, in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. — Balbin Misc. I, VIII, 16. — Turgenew, Hist. Russiae mon. II, 350. — Theiner, Mon. hist. Pol. I, 77. — Boczek III, 367. 454) 1264, 23 Jun. Pragae. † † — Ottakarus, rex Boemiae, dux Austriae et Stiriae marchioque Moraviae oc. (sic) Wokoni de Rosenberg concedit castrum Sokolczye et fortalicium Przienicze, facitque eum et successores eius supremos justiciarios et purgravios regni. — „Notum facimus oc., quod nos dedimus no- bili Wokoni de Rosennberg, supremo marscalco nostro regni Boemie et capitaneo Carinthie et Stirie speciali, fideli nostro dilecto et successoribus suis cum consilio fidelium nostrorum ac- cedente consilio et ex certa (sic) nostra scientia castrum Sokolczye, quem (sic) ipse suis sum- ptibus et impensis propter spolia et rapinas a Janakone de Wodycz comparauit, et fortalitium Przienicze a Benessio dicto Nossony propter eundem casum cum omnibus pertinentiis, que spectant ad supradictum castrum et fortalitium, silvis, pratis, agris cultis et incultis, nemoribus, pascuis, molendinis aquarumve decursibus et cum omni jure ad ea spectante et pleno dominio sibi et successoribus suis hereditarie tenendum et possidendum. Considerantes bonum regni et nostrum utile, quod dum opprimuntur mali eriguntur boni, videntes diligentiam ejus in hiis, que sunt pro regno pacis et pro persona majestatis nostre, indeficienter servientem, ipsum supra- dictum Wokonem et successores ejus facimus et creamus eos auctoritate nostra regia Boemie post nos primos et supremos iustitiarios et purcravios judicesque totius regni, cum ipse vel ipsi invenirent tales homines raptores vel maleficos contra pacem et jura Boemie quocunque modo facientes, eos opprimere et destruere, qualiter sibi vel successoribus suis viderit oppor- tunum in corporibus et rebus secundum exigentiam condignam eorum; et si aliquis in regno tales contra regnum et contra eos adjuvare vel tuere (sic) presumpserit, in eandem indignationem regie majestatis nostre et regni incurreret ultionem. Et quem vel quoscunque in castris, forta- litiis, munitionibusque et eos devincerent, debent facere cum eis secundum condecentiam volun- tatis eorum; et quecunque eorum sunt vel fuerint talium, sint bona mobilia vel immobilia, — debent habere et tenere ex officio suo et pro suis laboribus et impensis hereditarie possidendum cujuscunque status vel conditionis sit; tamen sub tali conditione, quod si nos vel successores nostri reges Boemie volentes habere pro nobis vel pro camera nostra, debemus eis impensas et expensas et dampna eorum refondere et resarcire, quascunque perciperent in hac causa, et ipsi debent nobis notificare omnes impensas et expensas et dampna eorum sub juramento tali, sicut nobis obligantur; et nos expedientes eos indempnes, possumus cum illis bonis facere, quid nobis placet vel successoribus nostris. Etiam si aurifodinas vel argenti, vel cupri, ferri aut cujuscunque metalli invenirent in bonis hereditariis suis, debent tenere et habere et uti sine impedimento nostro et nostrorum successorum et aliorum omnium (sic) procul motis tam diu, usque quo non aligenarent per venditionem. Etiam supradicto Wokoni et suis suc- 23

Strana 178
178 Emler, Regesta Bohemiae. cessoribus legitimis facimus hanc gratiam, considerantes servitia ejus grata nobis et con- digna, ut possent emere omagium, vasellos sibi comparare secundum consuetudinem terre Boemie, et de consensu nostro et successorum nostrorum cum omnibus pertinentiis et liber- tatibus suis ad instar aliorum bonorum suorum liberorum habere, tenere debeant imperpetuum et libere possidere, hoc adjecto, si emerent omagium, debent libere tenere, sicut supra scriptum est. Sed si contingeret eos vendere pro quacunque necessitate, tunc possunt vendere tali modo, sicut tenuit ille in omagio, a quo emerunt, cui vendent, ut ipse tali modo teneat. Etiam si contingeret eis cui vel contra quem juramentum facere, non debent jurare nec in cruce, nec tactis sanctis evangeliis, sed ponentes supra pectus suum digitos suos debent dicere: ego A. vel B. (nomen suum nominando) juro juramento, in quo obligor domino deo et domino meo regi (nominando regem nomine suo), quod non sum reus cum hiis omnibus, in quibus me inculpat iste; sic me adjuvat deus, beata virgo et omnes sancti (nominando personam cui vel contra quem juramentum prestitit), et alia verba in juramentis non sunt obligati facere, per illam gratiam, quam fecimus eis auctoritate regia tamquam rex Boemie, propter legalitatem (sic) domus eorum et utilia et grata servitia, quas nobis fecerunt, faciunt et facere intendunt.“ — Dat. Prage anno a nativ. dom. millessimo ducentesimo sexagesimo quarto, in vigilia Johannis baptiste. E transsumpto ab. anno 1460 in arch. Treb. cop. in Mus. Boh. 455) 1264, 27 Jun. Apud Urbem Veterem. Urbanus papa IV episcopum Halberstadensem admonet, ut m. Herbertum de Halis, episcopi Olomucensis clericum, ab eoque commendatum, in civitate vel diocesi sua ad bene- ficium aliquod ecclesiasticum promoveri faciat. Dat. ap. Urbem Veterem V kal. Julii pontif. ann. tertio. Palacký, Ital. Reise 40. 456) 1264, 28 Jun. Testimomum Symonis, custodis ecclesiae Olomucensis ac Brezlauiensis archidiaconi nec non Brunensis notarii, de decimis a monasterio Zabrdowicensi in Husicz percipiendis. — Simon — custos Olomucensis ecclesie, ac Brezlauiensis. Nouerint oc. „quod sicut ecclesia Zabrdouicensis de predio in Husicz plenas decimas a retroactis temporibus iure consueuit percipere, sic et nostris temporibus easdem recepit pacifice ac quiete. Nam cum primum quatuor laneos a Volschone pie recordationis ibidem comparauimus, ius, quod in dandis de- cimis inuenimus plene, studuimus seruare, idem facientes ex laneis ab Henrico Husensnidario comparatis. Postremo agros quosdam ecclesie, qui Prues (?) vulgariter nuncupantur, dicto predio adiacentes, emimus ab abbate Theodorico de consensu totius conuentus sub hac forma, quod singulis annis dimidiam marcam argenti nomine census, ac plenas decimas de eisdem soluere deberemus, quam formam non excessimus, quamdiu nostre iurisdictioni subiecta fuit possessio memorata. — Tandem vero, cum sepedictum predium, seu curiam venderemus Hay- manno, ciui Iglauiensi, in ipso contractu, euidenter expressimus ius et consuetudinem predii

Strana 179
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 179 prenotati.“ — Testes : Fridericus de Goding, iudex prouincialis, d. Fridericus, subpincerna regis, Eberhardus, Preslo, Swellarius, Perengerus, Hiruso ciues Brunenses. Acta sunt hec a. d. M.CC.LXIIII°, IV kal. Jul. Boczek III, 368. 457) 1264, 7 Jul. Apud Urbem Veterem. Urbanus papa IV episcopo Olomucensi mandat, ut Chunrado, rectori eccl. s. Martini in Hartperch Salzeburg. dioc., notario regis Boemiae, auxilio adsit ad obtinendum benefi- cium aliquod ab abbate monast. Metlicensis ord. s. Benedicti Patav. dioc, de quo olim Alex- ander pp. IV eidem Chunrado providerat, abbas vero id implere non curabat. Dat. ap. Urbem Veterem nonis Julii pontif. a. tertio. Palacký, Ital. Reise, 40. 458) 126, 17 Jul. Apud Urbem veterem. Urbanus papa IV episcopo Olomucensi commendat Johannem de Ponte, clericum Treverensis dioc., qui in diocesi Olomucensi mansionem elegerat, ut, si nil canonicum obstiterit, ei de aliquo eccl. beneficio ad collationem vel praesentationem abbatissae et conventus mona- sterii de Tusnewiz pertinente, consueto clericis secularibus assignari, providere procuret. Dat. apud Urbem Veterem XVI kal. Aug. pontif. a. tertio. Palacký, Ital. Reise, 40. 459) 126, 17 Jul. Apud Urbem Veterem. Urbanus papa IV carissimo in christo filio suo regi Boemiae. — "Regalem excellen- tiam rogamus attentius et hortamur, quatinus dilectis filiis .. preposito et capitulo Salse- burgensis ecclesie pro nostra et apostolice sedis reuerentia exhibens te fauorabilem et beni- gnum eis in hiis, super quibus te duxerint requirendum, ad defensionem libertatis ecclesia- stice iurium suorum fauorem et auxilium regium largiaris." — Dat. apud Urbem Veterem XVI kal. Aug. pontif. a. tertio. Jahrbücher der Literatur, 1828, 174. 460) 1264, 17 Jul. Apud Pyezka. Otacharus, rex oc. confirmat literas fundationis monasterii in Hohenvurt a. d. 1261 quarto kal. Junii a Wockone de Rosenberg factae. „Data apud Pyezka a. d. MCCLXIIII°, XVI kal. Aug. indic. VII, regni nostri anno III°, expedita per manus prothonothariorum no- strorum Petri et Vlrici. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII, 21. 461) 126 , 1 Sept. Apud Urbem Veterem. Urbanus papa IV decano et Bartholomaeo canonico Olomucensibus mandat, ut m. Stephanum, subdiaconum et capellanum papae, archidiaconum Wratislaviensem, procurent re- 23*

Strana 180
180 Emler, Regesta Bohemiae. cipi in ecclesia Cracoviensi in canonicum et fratrem. Dat. ap. Urb. Veter. kal. Sept. pontif. an. tertio. Palacký, Ital. Reise, 40. 383 462) 1264, 8 Sept. Apud Gamnich. Otacharus, Bohemorum rex oc. ministerialibus, judicibus mutariis per Superiorem et Inferiorem Austriam iterum intimat, se monasterium de Maense in suam protectionem rece- pisse, et ipsi gratiam fecisse, ut omnia victualia claustri praedicti per totam terram regni sui et per aquas traducere possint sine exactione qualibet atque muta. — Dat. apud Gamnich VI id. Septembris. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 325. 463) 1264, 22 Oct. Apud Peyzkam. Otacharus, rex Boemiae oc. Chunrado et Hertwico de Kraewer locat de silva in Besdhetz una cum villa Clumme ad civitatem aedificandam. — „Unde constare volumus tam viventibus quam victuris, quod de silua nostra in Besdhetz sita circa aquam dictam Dogs, vna cum villa, que Clumme dicitur, ad estimacionem centum laneorum et non ultra, una cum pratis, pascuis, agris et ceteris suis pertinentiis locauimus Chunrado et Hertwico de Kraewer pro fundanda ciuitate in silua iam dicta, in qua ciuitate dictus Chunradus et legitimi here- des ipsius tenebunt iudicium perpetuo et tercium denarium de illo, habebuntque duos laneos iam cultos et duos adhuc exstirpandos, vna cum molendino adhuc circa prenotatam aquam construendo, sine omni censu et pacto libere et quiete racione iudicii prenotati. Item con- cedimus dicto iudici suisque heredibus et omnibus incolis ciuitatis istius iura ciuitatis Pra- gensis et libertates, quas habent ciuitates et oppida regni nostri. Tenebuntur quoque agri- cole ciuitatis istius a festo b. Walburgis nunc proximo ad annum, nobis soluere de laneo quolibet iam culto vnam marcam prag. ponderis et argenti, vnam scapulam porcinam, tres pullos, vnam mensuram, que vulgariter koretz dicitur, tritici, vnam siliginis et vnam auene. Ad quorum solucionem tenebuntur nobis annis singulis modo predicto. De laneis quoque excolendis adhuc concedimus eis libertatem plenariam a festo b. Walburgis nunc proximo ad spacium octo annorum, quibus expletis, soluent de laneo quolibet iuxta formam pretac- tam. Item dicti Chunradus et Hertwicus rependentes nobis vicem de gracia locacionis istius, obligauerunt se nobis ad solutionem centum marcarum argenti de suo, quas soluent ante natiuitatem domini nunc instantem.“ — Testes: Heinricus filius Chastolai, H. filius Zmylonis, Naczpluck, Chenko frater Zmylonis, Jan villicus de Besdetz, et alii. Act. apud Peyzkam a. d. M°CC LXIIII°, datum ibidem per manus mag. Petri nostri prothonotarii XI kal. Novembris, anno tercio regni nostri. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Hormayr, Taschenbuch 1840, 437.

Strana 181
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 181 464) 1264, 11 Nov. In Olomunz. Premyzel, rex Bohemiae oc. adjudicat monasterio in Tusnowiz villam Lucowe. „Nouerint oc., quod abbatissa Elyzabet nomine sanctimonialium — in Porta celi, quod uulgo Tusnowiz dicitur, cum reliquis sanctimonialibus accedens ad presentiam nostram, cum iudicio presideremus in Olomunz una cum d. B(runone), dicti loci antistite, ac baronibus Bohemie et Morauie nobilibus in festo b. Martini, correcturi terre nobis subiecte obstacula multipli- cia, querimoniam mouit de villa Lucove nuncupata per Drahozlaum militem nostrum sibi violenter ablata. Dictus vero miles eclipticare se sentiens iure obuiandi aduerse parti nobi- lium consilio suarum suorumque instancia precum amicorum villam prefatam, Lucove videlicet, contra iam dictam abbatissam suumque conuentum usque sue ad finem vite possidendam devocius impetrauit — sub hac autem forma, ut claustro prelibato Porte celi, omni iure pri- stino, pratis, siluis, molendinis aliisque attinentiis omnibus iustis possessis modis ipso mortuo assignetur, quod nec uxor sua nec quisquam puerorum suorum uel amicorum respectum im- posterum uel spem ad villam habeat nuncupatam.“ — Testes: Bruno, episcopus Olomucensis, cuius sigillum volumus huic littere apponi, d. Robertus, abbas Gradycensis, Zmylo de Luch- tenburch, Zmylo de Bylcow, Egidius cum filiis suis, Pardvz, Beneda, Hartlebus, cum fratre suo Jenzone, Zezema, Bohus filius Cyrhonis, Bzneto, Hartlebus camerarius, et alii. Dat. a. d. M. GC. LXIIII°. Boczek III, 369. 465) 1264, 14 Nov. Pragae. † † Ottakarus, rex Boemiae, dux Austriae marchioque Moraviae oc. (sic) Wokoni de Rosenberg donat bona monasterii S. Coronae defendenda. — "Notum facimus oc., quod cum nobilis Woko de Rosennberg, summus marscalcus regni Bohemie et capitaneus Carinthie et Stirie, monasterium S. Corone, fundationem nostram sumptibus nostris et etiam impensis suis in bona parte construxit et dotavit, et ut idem ex sua dotatione commodum et fructum possit debitum reportare, prefato Wokoni de Rosennberg predicta bona in parte dotante — donamus per ipsum, heredes et successores suos legitimos tuendum et defendendum sine im- pedimento quolibet hereditarie possidendum, ita quod nos seu successores nostri nulli ho- minum predicta bona, videlicet monasterium S. Corone — valeamus seu possimus committere seu aliquas proscriptiones super iisdem facere quomodolibet. Etiam pro majori diligentia tuitionis illius monasterii ex nostra liberalitate regia — conferimus sibi et heredibus suis, ut possit venare illius supradicti monasterii bonis (sic) quocunque, modo ipse et successores sui et preter eos nullus alius, sine impedimento quolibet. Dat. Prage feria VI post Martini a. d. millesimo ducentesimo sexagesimo quarto. E transumpto ab anno 1460 in arch. Treb. cop. in Mus. Boh.

Strana 182
182 Emler, Regesta Bohemiae. 466) 1264, 14 Dec. Prunne. O(ttakarus), rex Boemiae, oc., confert de novo Jacobo de Regonia et fratribus suis omnia feuda, quae hactenus a principibus Austriae tenuerunt. Dat. Prvnne anno domin. M'CC.LXIIII°, XIIII° intrante Dec. Ex orig. arch. c. r. aul. Vind. — Font. rer. Austr. I, 62. 467) 1264. (Pragae). Malichia relicta Wrowini civis Pragensis subjicit se compromissioni factae cum mona- sterio Brewnowiensi super villa Zepi. — „Noverint oc., quod nos Malichia relicta quondam Wrowini civis Pragensis cum filia nostra Ysalda, et genero nostro Ottone filio Frenclini, nec non Cunchone judice civitatis, Frenclino patre predicti pueri, et Welwino super controversia, quae vertebatur inter nos ex una parte super villa dicta Zepi, et Martinum, abbatem Brewno- viensem, et ipsius conventum ex altera, in probos viros Priznoborium, scholasticum Pra- gensem, Andream, regiae aulae camerarium majorem, quaestione diu agitata, et inimicitiis durantibus compromisimus tanquam in amicabiles compositores et pacis ordinatores sub hac forma : quod a dicto abbate, et ipsius conventu recepimus 60 marcas argenti communis ad pondus pragense pro dicta villa, et aliis nobis injuriis irrogatis, ita quod dominum abbatem et ejus successores, vel ipsius conventum nunquam tam in jure temporali, seu civili, quam etiam spirituali super dicta villa conveniemus, seu quocunque judicio requiremus.“ — Acta sunt hec a. d. 1264, praesentibus his testibus : Wenceslao, notario Boemie, Laurentio physico, Wisse- gradensi et Boleslaviensi canonico, Meynardo, Heroldo, Simone, et aliis quam pluribus civibus Pragensibus. Dobner, Mon. VI, 30. 468) 1264. „Ego Budiboy et Berchta uxor mea de Zkaliz . . . scire uolumus oc., quod nos — contulimus ecclesie s. Marie in Slage — villam in Schintav, que uxorem meam iure heredi- tario contingit, cum omnibus pertinentiis suis, cultis et incultis, tam in plano quam in bosco, cum riuis et siluis et omnibus piscationibus omnibusque decimis, quas in predicto predio percipere solebamus, pro remedio anime nostre et omnium progenitorum nostrorum. — Ter- mini autem predicte ville extenduntur usque ad aquam, que dicitur Chlaffundez vazzer.“ Testes : d. Wernhardus de Morspach, canonicus Pataviensis ecclesie, d. Otto cantor et cano- nicus eiusdem ecclesie, d. Reinoldus, canonicus eiusdem ecclesie, d. Witigo de Chrumnav, Pilgrimus de Valchenstein, Heinricus de Waldek, Haidenricus et patruus suus Rvdigerus de Heichenbach, Alhkerus de Johenstein, Syboto miles de Sprinzenstein, Perhtoldus miles de Haidendorf, Wernhardus et Marchwardus fratres de Monte, Wernhardus miles et frater suus Hainricus cognomento Ravber, Wilhalmus de Saenneperge, Wlungus de Haelfenberch, Al- bertus de Rvzeinsdorf, Vlricus et Wernhardus fratres de Gotergaezzinge. Acta sunt hec a. ab incarnatione d. MCCLXIIII°. Ex orig. in arch. eiusdem mon. — Urkundenb. des Landes Ob der Enns, III, 328.

Strana 183
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 183 469) 1264. Zmilo dominus de Lvochtenburg vna cum uxore sua Elysabet ratam habent dona- tionem villae Slaukouitz monasterio Sarensi a Bohuslao, burchgrauio in Luchtenburch, factam. — Notum oc., "quod nobilis vir Bohvzlaus, burchrauius noster in Lvochtenburch, et vxor sua — villam dictam Slaukowitz, quam possident iure feudi ex parte Elysabet vxoris nostre cum omnibus sibi iure attinenciis, cultis et incvltis, siluis, pratis, piscationibus, venationibus, post mortem suam et vxoris sue, cenobio Sar appellato — contulerunt possidendam; ita tamen quodsi vxor marito defuncto denuo nupserit, predictam villam omni occasione cessante supra memoratum cenobium pacifice possidebit. Si autem vidua permanserit, sine omni impedi- mento usque ad terminum vite sue obtinebit. — Nos Zmilo cum vxore nostra ac liberis nostris dictam villam — prefato cenobio iure hereditario possidendam confirmamus.“ Dat. ab incarn. d. M.CCLXIV°. Ex orig. eiusdem mon. apud Steinbach II, 21. — Boczek III, 370. — 470) Cc. 1264. Jaroschius de Whsperch homines cenobii Ozzecensis de Schemnitz et Zwetibor de- scribit liberos a quibusdam servitiis. — Profiteor oc., "quod quidquid homines cenobii Ozze- censis, videlicet de Schemnitz et de Zwetibor, mihi et antecessoribus meis, burgraviis existentibus in Cubito, servitii impenderunt exactionibus, steuris sive quibuscunque, de justitia non fecerunt, sed rogati potius et coacti; a quibus omnibus ipsos describo liberos et solutos, ut in nullis teneantur advocatis ibidem existentibus respondere, nec in aliquibus obaudire. E cod. dipl. Ossecensi cop in Mus. Boh. 471) 1265, 1 Jan. Pragae. Otacharus, rex Boemiae oc. confirmat civibus in Otensheim privilegium Friderici ducis Austriae de solutione mutae et thelonei. Testes: Andreas, camerarius Boemie, Hartlibus, camerarius Moravie, Dybischius dapifer, Chunradus Niger cognomine et alij. Dat. Prage a. d. M°CC’LXV° per manus prothonotariorum nostrorum, Vlrici et Petri, indictione VIIII° (sic) kalendis Jan. Ex orig. eiusdem civit. Urkundb. des Landes Ob der Enns III, 331. 472) 1265, 3 Febr. Pragae. Othacharus, Boemorum rex oc. praepositurae Cremsiriensi villam Lessicz confert. — „Hinc est, quod ad peticionem — Brunonis, episcopi Olomucensis, — ad preposituram ec- clesie de Cromesier sue diocesis villam de Lessicz, quam camerarii hactenus possederunt, iuxta Cromesier sitam, damus et conferimus — iure pleno et iurisdiccione perfecta, cum om- nibus suis attinenciis — possidendam perpetuo per Heydolphum, nunc prepositum de Cro- mesier, et successores suos, facientes iam dictum Heidolfum prepositum in eiusdem ville corporalem possessionem induci." — Act. Prage III nonas Februarii, a. d. M.CC.LXV°, pre-

Strana 184
184 Emler, Regesta Bohemiae. sentibus vener. patribus d. Bertoldo, d. Johanne, d. Brunone, Babenbergensis, Pragensis et Olomucensis ecclesiarum episcopis, Jacobo, preposito Pragensi, Hartlebo, camerario de Morauia, Herbordo, dapifero episcopi Olomucensis, et aliis. Dat. per manum magistrorum Vlrici et Petri, curie nostre prothonotariorum, die ac loco prefatis. Boczek III, 371. 473) 1265, 5 Febr. Pragae. Otakarus rex Herbordo de Tullenstein dapifero Brunonis, episcopi Olomucensis, confert villas Křenowice et Štěpanowice. Boczek V, 251. Extr. 474) 1265, 25 Febr. Cremsirii. Bruno, episcopus Olomucensis, attestatur conventionem inter se et monasterium Wele- hradense factam de solvenda marca auri pro decimalibus denariis de villis monasterii. — „Inter nos et . . abbatem Willeradensem suumque conuentum — taliter condictum sit ac — ordinatum, vt de villis infra scriptis ad monasterium suum pertinentibus, videlicet de Prietz, de Tupis, de Lechowe, de Borsiz, de Coztelen, de Naconiz, de Polissowis, de Domaningen, de Mister- singen, de Clobuch, de Potuoriz, de Walterdorf, de Pritluch, de Nempschitz, de Lenewiz, de Qualcowiz, de Doloplaz, de Zucowiz, de Babiz, de Vssnawiz, de Gelube, de Trappliz, de Wellegrad, de Knespol, de Gherosowe, de Maratiz, de Popowiz vtroque, de Wasan, de Vgest, de Sifridsdorf, de Darcendorf, de Piess, de Bolatiz, de Clebegowe, de Hossiz, de Stiboriz, de Jescowiz, de Gemniz, de Zadeh, de Labniz, de Bratricowiz, de Mladotiz, de Eckardi villa, de Hermanni villa, de Bochdanewiz, de Schouebrunne, pro decimalibus denariis marcam auri in octaua b. Martini nobis soluere debeant annuatim“. — Act. et dat. apud Cremeser, V kal. Martii a. d. M.CC.LXV°. Ex orig. in arch. eiusdem mon. Boczek III, 372. 475) 1265, 10 Mart. Hiirso miles, burgravius de Klingenberg, nomine regis confert fratribus Praedicatori- bus aream ad aedificandum claustrum in Budweis. — „Notum oc., quod ego Hiirso miles, regis Bohemorum burgravius de Klingenberg, vice et nomine domini mei regis Bohemiae aream contuli fratribus ordinis Praedicatorum, aptam ad aedificium claustri et officinam ejus- dem, in loco, ubi nova civitas est aedificanda circa Budweis in possessionem praefati domini mei regis juxta decursum brachii fluviorum Wltavae et Malchae, partem etiam prati ex al- tera parte contra claustrum, quod est situm juxta praefatum brachium fluviorum, ad hortum ejusdem claustri excolendum, et ad vitandas insolentias quorundam hominum discolorum, et ad pacem ejusdem claustri aptius conservandam. — Acta a. dom. MCCLXV°, VI idus Mar- tii, sub dom. meo Ottacharo, rege Bohemorum quinto. E cop. simplici sec. XVII Musei Boh.

Strana 185
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 185 476) 1265, 26 Mart. Viennae. Ottokar, König von Böhmen, gibt seinen bürgern von Lubschitz mit erbrecht ewig zu besitzen von dem walde genannt Tropowicz alsoviel, als genug mag sein für zwanzig huben, zu einer beerunge der erbe also, dass sich davon die stadt und die bürger mögen bessern. Für diese gnade verehrten die bürger als ehrbare und weise maener dem könige vier mark goldes. Wien im J. 1265 gegeben von der meister haende Peter und Ulrich, unser obersten Kanzler an dem siebenten rüsttag der römischen abscheidung von dem monden yormarkt april genant. Cod. dipl. et epist. Moraviae VII, 767. 477) 1265, 4 Apr. Wiennae. Otakarus, rex Bohemiae oc, (concedit Chunrado, episcopo Frisingensi, ut omnibus iuribus prouinciali iudicio in Heybs attinentibus, „quibus praedecessor suus gauisus est, gau- dere debeat.“ — Actum a. d. M.CCLX quinto, VIIII indictione, praesentibus testibus Zmilone de Belkowe, Henkone, marschalco Boemie, Wilhelmo de Phrinsperge, Disnata, dapifero Mo- rauie, Hartlibo camerario, Zmielone de Brumawe etc. Dat. pridie non. Apr. dat. ibidem, pridie non. Aprilis per manus protonotariorum nostrorum Ulrici et Petri, regni nostri a. quarto. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 254. 478) 1265, 11 Apr. Wiennae. Otackarus, Boemiae rex oc. confirmat monasterio in Lirenueld omnes libertates, quas habet a praedecessoribus suis, ducibus Austriae, et specialiter eam, quae ei data est super iudicio provinciali. Dat. Wiennae a. d. MCCLX quinto, tercio id. Aprilis. Lorenz, Deut. Gesch. im 13. u. 14. Jahrh. I, 460. — Hanthaler, Recens. I, 184. 479) 1265, 13 Apr. Viennae. Ottacarus, rex Bohemiae oc. mandat iudicibus provincialibus in Austria, ut iura monasterii in Lilienfeld defendat. Böhmer, Add. II ad reg. imper. 440. 480) 1265, 21 Apr. In Gretz. Otackarus, Boemiae rex oc. confirmat iura et libertates monasterii in Gersten a prin- cipibus Austriae et Styriae ipsi concessas. — Inter testes : Bruno, episcopus Olomucensis, magister Heinricus, prepositus Frisacensis, Pernhardus et Heinricus comites de Phanberch, Wlfingus de Stubenberch, Fridericus de Pettovia, Vlricus de Lihtenstein, Levtoldus de Stadeck, Ditt- marus de Offenberch, Herrandus de Wildonia, Vlricus et Gundackarus de Habspach, Otto de Haselow, Perhtoldus de Engelschalchvelde, Wichardus fratrer suus, Erchengerus de Landese (sic), Wlfingus de Ernuels, Wlfingus de Trewenstein, Hertnidus de Stadeck et alii. Act. et dat. in Gretz per manus magistri Vlrici, prothonotarii curie nostre, a. d. M°CC'LX° quinto, XI kal. Maji, indictione octaua, regni nostri anno quarto. Ex orig. arch. mon. Garst. Urkundenb. des Landes Ob der Enns, III, 333. 24

Strana 186
186 Emler, Regesta Bohemiae. 481) 1265, 21 Apr. In Graetz. Ottacharus, r. B. oc. monasterio S. Mariae Seccowensi jura et libertates a praecessore suo Ottacharo, duce Styriae, eidem concessas et diplomate (dd. in foro Graetze, 1182, III kal. Dec.) hic inserto declaratas, literis suis confirmat. Dat. in Graetz M'CC'LXV°, VIII. indict. XI kal. Mai, r. a. quarto, testibus Ulrico, aepo. Salzburg., Brunone, episcopo Olomucensi, Hen- kone, marschalco Boemiae, Wilhelmo de Phrimperge, Hainrico suppano de Witrach, mar- schalco Austriae, Heinrico de Liechtenstein et multis aliis nobilibus Styriae, per manus mag. Ulrici protonotarii. Pusch et Frölich I, 227. — Notizenblatt der k. Akad. der Wissenschft. 1856, 323. 482) 1265, 23 Apr. In Greze. O(ttacarus), rex Bohemiae oc. capitaneis Styriae, cetrisque officialibus suis mandat, „ut de advocatiis prediorum in Welze et in s. Petro simplex ius aduocatiae tantummodo requirant, quia homines episcopi Frisingensis ab exactionibus, pernoctationibus, herbergariis, vexacionibus liberos esse vult. Dat. in Greze a. d. M°CC.LXV°, VIII indice. VIIII kal. Maii. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 259. 483) 1265, 26 Apr. In Newnkirchen. Ottakarus, rex Boemiae oc. monasterio Gerstensi omnia iura et libertates ab Otta- caro duce Stiriae concessas confirmat. — Testibus: Brunone, episcopo Olomucensi, Erken- gero de Lantse (sic) dapifero, Wlfingo de Stubenberch, Friderico de Petovia, Wernhardo dicto Prausselino, Gvndakaro de Habspach et aliis. — Act. et dat. in Newenchirchen a. d. M°CC°L X° quinto, VIII Indictione, VI kal. Madii per manus magistrorum Vlrici et Petri, prothonotariorum nostrorum predilectorum, regni nostri anno quarto. Ex orig. arch. mon. Garsten. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 339. 484) 1265, 25 Maji. Ludmila de Reusch vendit monasterio de Zwettl redditus quosdam in Walkersdorf. — Singulorum — notitie oc., „quod ego Ludmilla de Reusch, intendens dare operam sorori mee domine Katarine ad fundandam plantationem novam ordinis Cysterciensis in Boemia pro- habitatione sanctimonialium feminarum, vendidi d. Chunrado — abbati de Zwettl in Austria de possessione mea hereditaria redditum quinque talentorum et dimidium in Walkersdorf pro viginti marcis argenti, ut per easdem res mobiles plantationis nove predicte res immo- biles comparentur. — Unde cum fratres mei Witigo de Zcaliz, Hogerius de Witigenaue, Wilhelmus quoque de Syzinko, Zumbracus de Linz ex parte sororum mearum Gertrudis et Jutte, et omnes heredes — omni iuri hereditatis et impeticioni cesserint absolute, ut tam ipsorum, quam heredum suorum, tam in Zwettl quam in nova fundatione perhennis memoria habeatur, pro habundanti tamen cautella prefatis fratribus de Zwetti dedi pro defensore d. Rapotonem de Valchenberch et filium suum Rapotonem et heredes suos, ut si qui pre-

Strana 187
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 187 sentem meam liberam venditionem et fratrum cautam emptionem adtemptaverint retractare, non tam ius quam iuris iniurias fabricantes, cum omnis in hac actione litis occasio sit de- cisa, predictus d. Rapoto de Valchenberch et Rapoto filius suus et heredes sui eiusdem pos- sessionis redditus, pro ipsis stando, tueri ac defendere teneantur secundum ius terre Austrie generale. Eandem quoque defensionem sumunt sibi Vitigo de Zcalitz, Hogerius de Witi- genaue, Wilhelmus de Syzinko, Zumbracus de Linz contra omnes heredes in Boemia consti- tutos.“ — Testes : Ulricus de Newenhaus, Ulricus de Lomnitz, Bvdiboy de Zcalitz, Vitigo de Chrumnow, Woko et Zezen fratres de Witigenawe, Rapoto de Valchenberch, et Rapoto filius suus, Pilgrimus de Swarzenawe, Henricus frater eius, Chatoldus filius Pilgrimi, Rudolfus purchrauius de Gors, Hugo Turso et Hadmar frater eius, Otto de Rastenberch, et Albero frater eius et alii quam plures. Acta sunt hec a. d. millesimo ducentesimo sexagesimo quinto in festo b. Urbani pape. Ex orig. eiusdem mon. Boczek III, 373. 485) 1265, 25 Maji. Vitigo de Zcalitz, Hoygerus de Witigenow fratres, Wilhelmus de Sizingo et Zum bracus de Linz vice sororum Gertrudis et Iutte cedunt de jure suo in redditibus quinque ta- lentorum et dimidii sitis in Austria in Walkersdorf, quos soror eorum et consanguinea Ludmilla de Reusch abbati et fratribus de Zwettl vendiderat. — Testes : Vlricus de Niwenhovs, Vlricus de Lomnitz, Budiboy de Scalitz, Witigo de Chrumenow, Woko et Zezen fratres de Witigenow, Rapoto de Valchenberch, et Rapoto filius eius, Pilgrimus de Swarcenow et Hain- ricus frater eius, Chadoldus filius Pilgrimi, Rudolfus purcravius de Gors, Hugo Turso, Had- marus frater ejus, Otto de Rastenberch, Otto filius fratris eius, et alii quam plures. Acta sunt hec a. d. millesimo ducentesimo LXV°, in die s. Vrbani pape et martiris. Ex orig. ibidem Boczek III, 374. 486) (1265.) Iidem Rapotonem de Valchenberch et Rapotonem filium eius constituunt defensorem hereditatis praedicte. Boczek III, 376. 487) 1265, 6 Jun. Perusii. Clemens papa IV Brunoni, episcopo Olomucensi, ut bona ecclesiae Secowensis illi- cite distracta ad proprietatem eiusdem ecclesiae reuocare procuret. Dat. Perusii VIII id. Jun. pontif. a. primo. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. Font. rer. Austr. I, 62. 488) 1265, 13 Jun. In Brod. G. vicearchidiaconus Curimensis Jacobum, plebanum in Pohled, inducit in pos- sessionem villarum Sagittarii et Ottonis, de quibus ipsi controversia fuerat cum Ditrico offi- 24*

Strana 188
188 Emler, Regesta Bohemiae. ciante ecclesiam in monte Herliwini. — „Cum coram nobis fratre G. vicearchidiacono Curi- mensi d. Jacobus, plebanus in Pohled, d. Ditricum officiantem ecclesiam in monte Herli- wini traxisset in causam, dicto d. Jacobo petente sibi restitui duas uillas, videlicet villam Sagittarii et Ottonis, quas ad dictam ecclesiam in Pohled dictus d. Jacobus dicebat pertinere : dictus d. Ditricus cum coram nobis esset in iudicio, ulteriores inducias sibi petebat indulgeri, eo quod inmunitus venerat illa vice. Quamquam autem partibus eumdem diem peremptorium assignassemus, ut tunc se nostro conspectui presentarent, et in negotio potuissemus proces- sisse, quantum de jure foret procedendum: ejus tamen petitioni annuentes, ulteriores inducias dedimus, terminum prolongantes pro suo libitu voluntatis. Ad quem terminum cum dictus Ditricus venire contempneret, dicto d. Jacobo suam presentiam exhibente, nos dictum d. Jacobum in possessionem petitarum villarum predictarum decreuimus esse mittendum, et eundem in possessionem misimus corporalem. Postmodum domino nostro archidiacono ponente lapidem primarium in predicta ecclesia Pohled, dictus d. Jacobus accedens ad d. archidiaconum petebat, ut dictum d. Ditricum compesceret, ne ipsum in nacta possessione aliquatinus pertur- baret, et ne se de capella in Buchberch in limitibus dicte ecclesie in Pohled constructa in- tromitteret in suum et sue ecclesie predicte preiudicium et grauamen. Ad quod cum dictus Ditricus responderet, quod dictam capellam non nomine suo, sed nomine plebani d. Sifridi in Primizlaus possideret, qui cum ibidem presens esset, hoc quod d. Ditricus dixerat, dictus d. Sifridus affirmabat, dicens dictam capellam non ad dictam ecclesiam in Pohled, sed ad suam potius pertinere, allegans possessionem aliquotam. Dictus vero d. Jacobus suam in- tentionem se velle probare in termino, quem d. archidiaconus sibi assignaret, promittebat. Verum cum d. archidiaconus moram trahere non posset, nobis ad causam istam prosequendam speciale dedit mandatum. Partibus igitur pro termino peremptorio assignantes tertiam feriam post octavam Trinitatis, suam presentiam exhibentibus, coram nobis d. Jacobus intentionem suam per testes omni exceptione maiores probavit, quod predicta capella et ville, de quibus actum est, in limitibus sunt parochie de Pohled. Et quia predicta capella in fundo nobilis viri d. Zmilonis sita est, ad mandatum ipsius d. Jacobum in possessionem predictarum villarum et capelle duximus corporalem. Acta sunt hec in Brod, a. d. M°CC°LX°V°, idus Junii. Ex orig. bibl. univ. Prag, cop. in Mus. Boh. 489) Ce. 1265, 15 Jun. In Nutschitz. Otacharus, Boemiae rex oc. promittit abbatibus, praepositis et vniuersis claustralibus super Anasum, se advocacias claustrorum, ad quas principes Austriae ab ipsis claustribus spontanee electi sunt, personaliter tenere et gubernare velle. Dat. in Nutschitz in die s. Viti. Urkundenb. v. Kremsmünster N. 102. — Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 579. 490) 1265, 23 Jun. Apud Marcpurc. Bruno, episcopus Olomucensis, testatur, in generali iudicio apud Marcburch castrum Herbergh cum pertinenciis, de quo lis erat inter Henricum de Scherphenberch et dominam ..

Strana 189
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. de Lengburch, Henrico praedicto adiudicatum esse. A. d. M'CC'LXV° in vigilia b. Johannis Baptistae. 189 Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. Font. rer. Austr. I, 64. 491) 1265, 25 Jun. Perusii. Clemens papa IV archiepiscopis Strigoniensi et Colocensi, ut in Hungaria, Polonia, Bohemia, Austria oc. verbum crucis contra Tartaros praedicent. — "In generalem mundi no- titiam iam devenit, quod Tartarorum gens effera, de terre finibus impetuose progrediens, urbes munitissimas et diversas sibi subiugasse dinoscitur regiones. Et quia permittente do- mino non solum de potentibus plurimis, sed de famosis regibus triumphavit, direptis in pre- dam illorum divitiis, et bonis desiderabilibus asportatis, nullam deinceps arbitratur invenire potentiam, que sibi resistere valeat super terram : fortuna siquidem in sui execrabilis prose- cutione propositi ei olim taliter blandiente, huiusmodi gens perfida in superbiam magis ac magis semper erigitur, et in vanitatibus fortius roboratur, dum id suis viribus presumit ascribere, quod propter peccata populi sibi ad victoriam cernitur accidisse. Quamvis itaque ipsius persecutio nationis perverse gravis sit nimium et infesta christicolis, tamen fidelibus dei regno Ungarie ac Polonie et conterminis partibus tanto magis occurrit horribilis et ti- menda, quanto fideles ipsi sunt inter alios ei proximi, et illius incursum ac sevitiam, peccatis exigentibus, quandoque gravius sunt perpessi. Porro sicut carissimus in Christo filius noster B(ela), Ungarie rex illustris, nobis exposuit per nuntium specialem nuper ad ipsum relatu fidedigno pervenit, quod Tartari memorati, associatis sibi quibusdam aliis paganis eis ad- herentibus et diversis suis exercitibus congregatis, in terris christianorum predictis regno et Polonie conterminas in brevi proponunt insultum facere, illosque sibi more solito subiugare processuri, quod absit, ulterius, nisi eis viriliter resistatur: propter quod idem rex velut princeps catholicus et in conservatione fîdei ac fidelium studiosus, eis in prefati regni con- finio, ne in confusionem christiani populi possint ulterius proficisci, previo divine virtutis auxilio, proponit et obviare viriliter et repugnare potenter. Quia vero subsidium Christi fidelium ad hoc ei esse dinoscitur plurimum oportunum, fraternitati vestre per apostolica scripta firmiter precipiendo mandamus, quatenus in Ungaria, Boemia, Polonia, Stiria, Austria, Carinthia et marchionatu Brandeburgensi, per vos et alios ad hoc ydoneos contra dictorum sevitiam Tartarorum et aliorum paganorum eis adherentium auctoritate nostra verbum crucis cum omni diligentia predicetis, reverenter illam omnibus, qui suscipere ipsam voluerint, largi- turi. Nos enim, ut quod pro divini honore nominis tam digne deposcitur, effectu facili com- pleatur, omnibus de ipsorum Ungarie, Boemie et Polonie, aliisque predictis partibus, qui assumpto crucis signaculo cum prefato rege vel eius vicario ad tam pium certamen in propriis laboribus et expensis, eis vero, qui in propriis personis, sed in expensis alienis accesserint contra tartaricam feritatem, ac illis, qui mittent illuc in expensis propriis ydoneos bellatores, eis quoque, qui ero- gabunt aliqua de facultatibus propriis pro huiusmodi bellatoribus conducendis, iuxta quantitatem subsidii et devotionis affectum, illam — concedimus suorum veniam peccatorum, de quibus veraciter corde contriti et ore confessi fuerint, que transeuntibus in terre sancte subsidium a

Strana 190
190 Emler, Regesta Bohemiae. sede apostolica in generali concilio est concessa. — Ceterum volumus, quod ex huiusmodi predicatione tua nullum predicationi crucis, que fit auctoritate sedis apostolice in subsidium dilectorum filiorum ff. hospitalis s. Marie Theutonicorum aliorumque fidelium de Livonia, Cu- ronia et Pruscia, preiudicium generetur. Dat. Perusii VII kal. Julii pontif. anno primo.“ — Theiner, Mon. hist. Hung. I, 280. 492) 1265, 11 Jul. Budebins. Ottacarus, rex Boemiae oc. confirmat monasterio Mellicensi literas Friderici, ducis Austriae, ddto. 4 Oct. a. d. MCCXLII°. Testes: Andreas camerarius, castellanus in Praga, Hirzo, castellanus in Chlingenberch, et Gallus, pincerna Boemiae. Acta apud Budebins a. d. MCCLXV. V id Jul. Hueber, Austr. ex arch. Mell. illustr. 25. Extr. 493) 1265, 11 Jul. Perusii. Clemens papa IV hortatur et rogat Ottacarum, regem Bohemiae, ut praepositum et capitulum ecclesiae Seccowensis contra Philippum quondam Salzburgensem electum, qui eos multi- pliciter prosequitur, et contra alios inimicos defendat. Dat. Perusii V id. Julii pontif. anno primo. Pusch et Frölich, Dipl. s duc. Styriae I, 226. 494) 1265, 25 Aug. Pragae. Othocarus, Bohemorum rex, oc. concedit Eberhardo magistro monetae libertatem salas ad S. Gallum Pragae habendi. — „Cum nova civitas apud s. Gallum temporibus domini Wence- slai patris nostri magnifice sit constructa, institutis in ea juribus et libertatibus universis, quibus aliae civitates regni nostri solitae sunt gaudere, nos eiusdem patris nostri pia facta et gratias dictae civitati ab ipso concessas augere volentes potius quam minuere, scire cupimus omnes, quod1) consideratis meritis dilecti nobis Eberhardi magistri monetae nostrae, tam patri nostro quam nobis ab ipso semper exhibitis et impensis, tum2) etiam quod dictus magister monetae nostrae et sui amici constructores ipsius novae civitatis partis3) maxime extiterunt, ipsis4) et ibidem civibus habere salas 5) concedimus ad s. Gallum eo modo et libertate per omnia, qua in aliis nostris civitatibus haberis) communiter consueuerunt. Testes: Andreas, camerarius regni nostri, Ulricus, burggrauius Pragensis, Diuissus dapifer, Wilhelmus de Duren- holtz, Ungeho Chur, magister coquinae, Eberhardus, dictae magister monetae, et alii. Dat. Pragae per manus magistai Petri, prothonotarii nostri, a. d. MCCLXV, indictione VIII, ) regni nostri anno quarto, VIII kal. Sept. E eod. bibl. Strahoviensis sig. X, IV, 351 communicavit mecum d. V. V. Tomek. Cfr. Palacký, Formel- bücher I, 311. 1) Cod. Str. et vero 2) cum etiam iam dictus m. ibidem. 3) partem maximam extruxerunt ibidem. 4) propriis ibidem civ. ibidem. 5) scholas ibidem 6) habere consv. ibidem. 7) indictione Octobris ibidem 495) 1265, 28 Aug. Wiennae. Arnoldus, praepositus s. Benedicti de Brvnna, et Dietricus, decanus Medlicensis, sub- delegati delegatorum sedis apostolicae, videlicet abbatis S. Crucis et decani Znoymensis, pro-

Strana 191
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 191 nunciant sentenciam in causa, quae vertebatur inter monasterium Scotorum de Wienna et magistrum G(erardum), plebanum Viennensem, super iuribus parochialibus ipsius monasterii et capellarum sibi attinentium. Dat. a. d. M'CC°LXV°, indic. VIII, quinto kal. Sept. Ex orig. arch. mon. Scotorum Wiennae. Font. rer. Austr. XVIII, 47. 496) 1265, 28 Aug. Jaros dominabus Vthae et Ludmilae ad fundandum coenobium vendit villam Pnow. — Noverint oc., "quod nobiles matronae, videlicet domina Vtha et domina Ludmila sorores, divinitus inspiratae, villam quandam Pnow nomine, accedente consensu et bona voluntate uxoris nostrae et puerorum nostrorum, cum piscationibus, pratis, silvis, molendinis et omnibus attinentiis ad fundandum coenobium sanctimonialium ordinis Cisterciensis a nobis pro XX et CC marcarum pretio compararunt. Nos vero, sicut de praefatae villae a longe retroactis tempo- ribus libera et quieta possessione gaudebamus, ita eisdem contulimus, recedentes ab omni jure, quod in eadem villa videbamur habere." — Testes huiusmodi resignationis dictae villae coram rege sunt hi: Petrus, praepositus de Wyssechrad, Zezema de Costomlath, Hermannus de Rychnow, Zumrak de Tynz, Wylhelmus filius d. Proziwoy et alii. Act. in Sathka, in de- collatione s. Johannis baptistae. Testes vero assignationis dictae villae hi sunt: Albertus filius d. Jarossii, Nachepluk de Drchlawa, Pribizlaus de Radostich, Predota de Radenyn, Milota de Zwoysich, Horina de Bechwar, Vlricus de Pazeka et alii. Acta sunt post octavam assumptionis proxima sexta feria a. d. M°CC"LXV°, V° kal. Sept. E cod. msto sec. XIV in bibl. universit. Prag. (XIV, E, 13) cop. Mus. Boh. 497) 1265, 31 Aug. Wiennae. Mag. Ulricus, regis Boemiae et ducis Austriae prothonotarius, litem inter conventum Scotorum et Gerhardum, plebanum Viennensem, usque ad regis adventum prorogat. Act. et dat. Wienne a. d. MCCLXV in vigilia s. Egidii. Mon. Boic. XXIX, II, 463. 498) 1265, 23 Sept In Cremeser. Bruno, episcopus Olomucensis, Alberto presbytero ordinis Premonstratensis per mag. Joannem, Znoemensem archidiaconum, ad ecclesiam Mizlawe, in qua ius patronatus abbas de Gerus obtinebat, praesentato tamquam per archidiaconum loci, praedictam eccleisam confirmat. Dat. X in Cremeser in crastino b. Mauricii a. d. MCCLXV. Arch. für Kunde öst. Geschichtsquellen I, 37. 499) 1265, 27 Sept. Apud Pragam. Ottogarus, rex Bohemiae oc. stabilit iura civitatis in Policzka. — „Scientes, quod in multitudine populi sit gloria principis, quodque numerositate subditorum attollatur honor et potentia regiae majestatis, ad honorem et decus principatuum nostrorum loca deserta et in- via, qvorum ad haec situatio habilis est et apta, per filios hominum inhabitari et excolli,

Strana 192
192 Emler, Regesta Bohemiae. procuramus divinis obsequiis et humanis usibus profutura; proseqventes itaque praemissa zelo et affectione ferventi — commisimus Cunrado de Levendorf, qvem in talibus audivimus esse virum idoneum et expertum, et injunximus ei, ut novellam plantationem nostrae civi- tatis in Policzek una cum omnibus haereditatibus et agris cultis et incultis, sylvis, nemoribus, venationibus, pratis, pascuis, aquis, et aqvarum detensionibus, piscationibus, et congrualiter omnibus, qvae infra in longum et in latum dictae adjacent civitati, qvocunqve nomine censeantur, locare et fructifera nobis facere sub jure pactionibus et conditionibus subnotatis. Tenebit enim dictus Cunradus et sui haeredes legitimi masculi sexus advocatiam et judicium civitatis ejusdem in Policzek et villarum omnium, qvae sunt in praesenti et fient in posterum infra dictas metas haereditatis totius jure haereditario, eruntque tam in civitate qvam in villis jura et judicia, qvae in civitate nostra Altomauta et villis adjacentibus eidem vigere noscuntur, et duae partes de judicio nos contingent. Homicidia qvoque et culpae majores, qvae tangunt sententiam sangvinis et vergunt in interitum personarum in villis perpetratae fuerint, judicabuntur per dictum Cunradum aut suos haeredes vel eum, qvi ei per emptionem legitimam aut suis haeredibus successerit in Policzek civitate praetacta. Causas vero minores judicabunt judices villarum illarum, in qvibus perpetratae fuerint, et si fuerit poena pecu- niaria pro culpa duodecim denarios non transcendens ad ipsum villae judicem, in qva talis excessus fuerit perpetratus, et nullum alium pertinebit, si vero major fuerit duodecim denarijs, duae partes pertinebunt nobis et tertia pars cedet Cunrado sive suis haeredibus vel emptori, et de hac parte tertia judex villae, qvi judicabit hanc causam, recipiet partem tertiam, et hac erit contentus; habebit qvoqve dictus Cunradus et sui haeredes aut emptor, ut diximus, duos laneos liberos absqve censu et pacto. Item in Policzek civitate duo macella pro ven- dendis carnibus, et totidem pro vendendis panibus libera et a censu soluta. Item in Leven- dorff thabernam unam libere tenebunt, et nullae aliae thabernae stabunt per villas alias infra praenotati spatium milliaris, sed solummodo in Policzek infra ambitum civitatis. Item in qvatuor locis habebunt detursiones aqvarum pro molendinis parandis et ea libere possidebunt. Alia vero molendina, si qvae fieri poterint, juxta proborum virorum aestimationem et taxationem nobis ad solutionem annuam tenebuntur transacto tempore suae libertatis. De agris et haere- ditate, qvae per unum milliare, ut diximus, adjacet memoratae civitati in Policzek, qui aesti- mati sunt ad octingentos laneos, locabuntur ad civitatem qvinqvaginta lanei, qvorum pos- sessores per decem et octo annos habebunt libertatem in omnibus plenariam et perfectam, incolae vero haereditatum et agrorum jam cultorum infra spatium milliaris saepe dicti, qvi respectum habebunt in Policzek civitatem, solvent censum et pactum, juxta qvod libertas eis data dignoscitur exspirare; et hi agri vna cum agris adhuc nemorosis et incultis, qui ab eo tempore, quo primum fuerint seminati, per viginti annos plenaria libertate gaudebunt et apponentur ad villas infra milliare a civitate saepe dicta Policzek sitas, et ad eam, ut praemisimus, pertinentes. Et priusqvam exspiravit libertas dabitur, nobis annuatim de uno quoqve laneorum istorum ferto unus litomischlensis ponderis argenti. Item insuper da- buntur de laneo qvolibet sex tinae silliginis, et sex tinae avenae mensurae ad praesens apud Lutomisl usitatae. Et ut Cunradus supradictus magis sit solicitus et intentus in locatione

Strana 193
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 193 praetacta, concedimus, ut eidem et suis haeredibus aut emptori quoque laneus decimus per totam istam haereditatem, de qva diximus, pertineat pleno jure. Insuper ut videamus atto- lere et meliorare conditiones et statum ad dictam haereditatem nostram in Policzek venire volentium, — inhibemus strictius, ne quis eos impediat vel retardet, liberamusque ipsos ab omni thelonio sive mauta, securamusque ipsos et absolvimus per biennium ab omni impetitione cujuscunqve causae et culpae alibi perpetratae debito dumtaxat excepto, his impositis et ad- jectis, qvod via et strata publica de Altamauta versus Brunam per dictam civitatem in Policzek et non alibi ex directo procedat. Statuimus insuper, qvod theloniarius sive nuntius ejus signa mautae suae extra civitatem in Policzek et non in ea expetat et requirat a viatoribus, prout apud Altam Mautam fieri consuetum est.“ — Act. apud Missembt a. d. millesimo ducen- tesimo sexagesimo quinto, dat. apud Pragam per manus magistrorum Petri et Ulrici, proto- notariorum nostrorum, qvinta kalendis Octobris, coronationis nostrae anno quarto. E transumpto orig. arch. regni Boemiae. 500) Cc. 1265, 1 Oct. In Kamnich. 2 N.. Hb O(ttacarus), Bohemiae rex oc, relictae quondam Ussehalci de Lewenberch mandat, ut omnibus bonis, quae ratione purchutae castri in Strazberch detinet, cedat, quia venera- bili suo capitaneo dedit in mandatis, ut bona supradicta episcopo Gurcensi assignaret. Dat. in Kamnich kalendis Oct. Ex orig. arch. Gurc. Lorenz, Deut. Gesch. im 13. u. 14. Jahrh. I, 479. 501) 1265, 5 Nov. Apud Liberam civitatem. O(ttacarus), rex Boemiae oc. capitulo et civibus Pataviensibus promittit omnimodam defensionem contra duces Bawariae secundum foedus contra eosdem factum. — "O. rex M. preposito, P. decano totique capitulo, ministerialibus et vniuersis ciuibus ciuitatis ac ec- clesie Pataviensis salutem. Cum ecclesiam Patawiensem ex apostolica commissione teneamur in omnibus confouere, ac suis damnis pariter et dispendiis precauere, vestram scire volumus vniuersitatem per presentes, quod consideratis vestra sinceritate et fidei constancia, quam nobis geritis ex affectu, promittimus bona fide, quod recompensam facere volumus condignam dampnorum, que vobis ex parte ducum Bawarie propter deuocionis nostre sinceritatem et fidelia obsequia, que nobis impenditis jugiter et constanter, irrogata fuerint uel illata, et pre- cipue tamen ex hiis causis, quod per ciuitatem Patauie, castra et municiones uestras ac ecclesie Pataviensis nobis et nostris seruitoribus liberum conceditis transitum, nos eciam cum nostris ad resistendum et obuiandum iniquis conatibus dictorum ducum Bawarie recipitis in eiisdem, quandocunque necessitatis tempore fueritis requisiti: volentes secundum quod nobis dedistis locandi capitaneum in prefata Pataviensi ciuitate liberam facultamem, talem locare capiteneum ibidem, qui vobis et dicte Pataviensi ecclesie non sit grauis aliquatenus uel in- festus, sed conseruator fidelissimus et defensor. Quoniam autem nobis promisistis adherere fideliter totis viribus, rebus pariter et persona, nos promittimus vestre vniuersitati, quod numquam cum prefatis ducibus Bawarie concordabimur, nisi dicte Pataviensi ecclessie et 25

Strana 194
194 Emler, Regesta Bohemiae. vobis canonicis, ministerialibus siue ciuibus ibidem de illatis primitus satisfiat; et si quas trevgas eciam cum ipsis sepedictis ducibus Bawarie forsitan faciemus, hiis vos vniuersaliter et finaliter includemus. Insuper vobis duximus firmiter promittendum, quod si praeter so- pitam gverram, que inter nos et saepefatos duces Bavarie uertitur in presenti, ipsi duces no- uam et extrinsecam causam discordie conceperint seu mouerint contra vniuersitatem vestram et ecclesiam Pataviensem, extunc vos et ipsam dictam Patav. ecclesiam manu tenere volumus et defendere contra ipsos duces Bawarie jam dictos consilio, auxilio pariter et fauore; adi- cientes, quod vos a premissis condicionibus et promissis in aduentu futuri pontificis reddi- mus absolutos.“ — Dat. apud Liberam ciuitatem a. d. M°CC°LX° quinto, nonis Nouem. Ex orig. arch. reg. Monac. cop. in Mus. Boh. — Monum. Boica XXIX, II, 463. 502) 1265, 30 Nov. In Sumirburch. Zmilo de Luchtenburch, baro illustris regis Bohemiae, donat monasterio Zarensi ca- pellam in Chotieborz cum dote et decima telonei. — „Abbati et capitulo in Sar ex affectione sincera, qua vener. dom. Winricum abbatem amplectimur et capitulum dicti loci, capellam in Kotieborz cum dote ejus, et decimam thelonei tulimus in remedium animarum progenitorum ac successorum nostrorum et nostrum.“ — Testes: Jacobus, Henricus, Styzlaus, capellani no- stri, Wernherus dictus Piscator, judex in Broda, et alii quam plures. Act. in Sumirburch a. M.CC.LXV° in die b. Andreae apostoli, dat. ibidem per manus notarii nostri Gerlaci, quarto nonas Decemb., indiccionis octave. Ex orig. arch. olim Zarensis ap. Steinbach II, 22. — Boczek III, 377. 503) 1265, 2 Dec. In Sumirburch. Zmilo de Luchtenburch, baro illustris regis Boemiae, confert Wernhero judici in Broda villam Macerowe. — „Profitemur, quod merita dilecti nobis Wernheri dicti Piscator, judicis nostri in Broda, et grata servitiorum suorum impendia gratiosius intuentes, sibi et Gutliebe uxori sue ac eorum heredibus villam, que dicitur Macerovwe, cum agris universis et omnibus ad dictam villam spectantibus pleno jure absque omnis census solutione possidendam in per- petuum — contulimus sub hac forma, ut quandocunque seu quotiescumque belli nobis discri- mine imminente, dictus W. seu ejus heredes de dicta villa cum persona una in armis levibus, in expeditionis subsidium nobis debeant deservire. Eos quoque, ad quos dicta villa, seu suc- cessione hereditaria, seu venditione, seu qualitercunque devolvitur, prescripta gaudere volumus libertate, jure nostro nobis nichilominus reservato, ut videlicet de sepe dicta villa persona una, quemadmodum premissum est, nobis exigente tempore destinetur.“ — Testes : Otto, burgra- vius noster in Luchtenburch, Jacobus, Heinricus, Styzlaus capellani nostri, et alii. Act. in Sumirburch a. d. M.CC.LXV, datum ibidem per manus Gerlaci, notarii nostri, quarto nonas Decem. anno indictionis octavo. E cop. Pelzelii cop. Mus. Boh.

Strana 195
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 195 504) 1265, 6 Dec. In Ghelz. Bruno, episcopus Olomucensis, literis collectores pecuniae ad sublevandam ecclesiam suam exustam commendat. Dat. apud Ghelz in die b. Nicolai a. d. M°CC.LXV. Boczek, Cod. dipl. Mor. III, 378. ☞ 505) 1265. Wolfhildis relicta vidua Wikhardi de Tyrna donat monasterio Zwetlensi villam Ezelen- slage. — Testes : Wernhardus filius patrui d. Wikhardi, Ekkhardus de Mizilbaritz et frater psius Hartlibus, Chunradus, plebanus de Fretking, Almarus, pleb. de Drozendorf, Waltherus miles de Tyrna, d. Hugo de Lichtenwels, d. Pilgrimus de Swarzenawe, Winhardus de Lak- wiz, Winhardus frater ipsius, Ditricus et Winhardus fratres, filius Hugonis, Wolfhardus et Waltherus filii Watheri de Tyrna. Ex orig. ibidem Boczek III, 376. 506) 1265, s. d. Wiennae. Ottakerus, rex Bohemiae oc. confirmat abbati et conventui monasterii Formbacensis privilegium Friderici ducis Austriae ddto a. d. MCC XLI, 2 Mart., videlicet ut sint in victu- alibus suis deducendis ad monasterium liberi a qualibet exactione et muta. Act. et dat. Wienne a. d. MCCLXV°, VIII indicc. per manus Ulrici et Petri, dilectorum protonotariorum, regni nostri anno quarto. Mon. Boic. IV, 155. 507) 1265 exeunte. Richardus, Romanorum rex, notificans Ottakaro, regi Bohemiae, se Germaniam visita- turum esse, committit ei vicariatum Germaniae citra Rhenum. — „Richardus dei gratia Roma- norum rex semper Augustus, illustri et magnifico principi O. eadem gratia regi, carissimo suo, gratiam suam et omne bonum. Excellentiae Vestrae (literas) tanta hilaritate ac affec- tione recepimus, quanta processerunt ex intima benivolentia transmittentis. Quarum gratanter audito et intellecto tenore, in exultationem resoluta sunt gaudia, et exultationis novae solatio nostra praecordia renovata, super eo videlicet, quod plene gaudere vos novimus, quod manus altissimi, nostrae patronae justitiae, nobis suis opportunis temporibus auxilia opportuna prae- buit, et nos ab inimicis nostris mirifice liberavit. Accedit hoc insuper gratissimum votis nostris, quod nos sic sollicite, oblato liberalissime nobis, pro vestro beneplacito, ad hono- rem et gloriam sacrosancti Romani imperii, toto vestrae magnitudinis potentatu, ad regres- sum in Alamaniam excitatis; propter quod evidentibus indiciis et argumentis probabilibus plené ac plene novimus uel vidimus, vos ferventes in vestra fide ac devotione invariabili mente persistere ac affectare jugiter omnia, que nostri honoris et commodi respiciunt incre- mentum. Unde dignos vos uberrimi favoris nostri et gratiae provide reputantes, ac assurgen- tes vobis ad actiones uberrimas gratiarum, in retributione meritorum vestrorum, quae in 25

Strana 196
196 Emler, Regesta Bohemiae. conspectu nostro solis jubare clarius elucescunt et refulgent, vice reciproca nos promptis- simos et paratos offerimus ad omnia, quae vestram ac vestrorum perniciem (sic) respiciant et augmentum. Nos enim, qui jam circa reparationem collapsi status regni ac regis Angliae, germani nostri carissimi, magnopere studia nostra et curas convertemus, et de die in diem in iis feliciter per dei gratiam prosperamur, statu ejusdem regni, faciente auctore pacis, in proximo salubriter ordinato, ad desideratas oras Germanie una cum vener. patre d. Ottobono, divina providentia S. Adriani diacono cardinali, apostolicae sedis legato, amico nostro prae- cipuo, quem . . summus pontifex, sanctissimus pater noster, in Angliam et Almaniam, co- misso sibi plenae legationis officio, in favorem nostrum praecipue destinavit, resumptis un- dique viribus, cum apparatu regio veniemus ad reformandum statum imperii, quod procul dubio, ut scripsistis, tam apud N. quam alibi multimode dismembratum dinoscitur, vestra nobis assistente potentia, et aliorum principum et fidelium nostrorum favore suffulti, curas nostras et intentionem nostram omnimodam magnifice impensuri. Praeterea cum inter cetera desideria cordis nostri affectemus potissime illustres Saxoniae principes ad devotionem no- stram attrahere ipsosque tamquam vivida membra imperii nostro capiti couniri, ut ope mutua in reparando collapsum statum imperii nos juvemus, Serenitatem vestram omni affectione, qua possumus, deprecamur, quatenus apud illustres principes Johannem et Ottonem, marchio- nem Brandenburgiae, et heredem .. ducis Saxoniae, omni qua potestis et scitis industria et sollicitudine laboretis, ut nobis velint in promptitudine devotionis et fidei cohaerere. Nos enim juxta vestrum consilium, im quantum ad id se nostra extendit facultas et possibilitas patitur,erga eos nostra(m) munificientia(m), cum per vos exinde certiorati fuerimus, procul dubio extendemus. Unde super iis, si placet, voluntate ipsorum diligenti scrutinio exquisita, ve- litis nos de singulis vestris literis reddere certiores. Ut igitur bona praedicti imperii ne distrahantur vel alienentur ulterius, sed in statu debito usque ad adventum nostrum, qui erit in proximo, salubriter praeserventur, decet et expedit, ut vos, qui estis vividum et excellens membrum imperii, nobiscum, qui divina favente clementia locum capitis obtinemus, perfectam caritatem et compassionem habentes, cum necessitas imminens, ope mutua nos juvemus, ne membris subsidii debitum capiti suo negantibus, totum corpus reddatur infirmum, aut versa vice capite membris compassionem debitam subtrahente, compago corporis dissol- vatur. Nam certe si esset in rerum natura possibile, quod universum corpus a capite sine membrorum suffragio regeretur, potissimum nobis inter vota nostra veniret, quod communes labores sic pro universali portaremus imperio, ut particularia membra ipsius nullo vexationum ingruentium participio gravarentur. Quoniam ad omnia, rebus se ut nunc habentibus, possi- bilitas nobis data non sufficit, aliorum humeros in supportationis suffragium evocare coacti, defensionem bonorum imperii, quae a Conrado filio Conradi dicti regis, nati quondam divi Augusti F. Romanorum imperatoris, et ejusdem complicibus quasi jure hereditario distrahuntur et occupantur injuste, vobis ex illa parte Reni usque ad nostrum beneplacitum et usque ad nostrum adventum, qui auctore deo erit in proximo, et ex ista parte Reni vener. .. Magun- tinensi archiepiscopo, dilecto principi nostro, per nostras patentes literas fiducialiter duximus committendam. Excellentiam Vestram omni affectu, quo possumus, deprecantes, quatenus de-

Strana 197
ka W Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 197 fensionem praedictorum bonorum ob nostram et sacri imperii reverentiam viriliter assumatis et nostro nomine ad conservationem et recuperantionem praedictorum bonorum imperii omnem, quam potestis, opem et operam juxta datam vobis a deo potentiam atque providen- tiam strenue apponatis. Nam non est dubium, quin multorum sitis accincti robore, quin vallati divitiis, quin prudentia communiti. Unde si non desit affectus non deerit, qui circa talia desideratur, effectus. Palacký, Ueber Formelbücher, 263 508) 1266, 1 Jan. Apud Moderiz. Bruno, episcopus Olomucensis, omnibus, qui apud Cremsyr plantaverint vineas, liber- tatem concedit. — Notum oc., "quod apud opidum nostrum Cremsyr vineas locandas dedi- mus et plantandas ac omnibus, qui vineas ibidem receperint et plantauerint, per decem an- norum spacium conferimus libertatem, quibus completis soluent nobis de ipsis vineis, vt in locis aliis, in quibus eciam habentur vinee, optinet consuetudo, eodemque gaudebunt iure, quo et alii qui vineas in Morauia tenent ac possident, gaudere noscuntur. Et ad Conradum de Landisberg, famulum nostrum dilectum, opidanum nostrum in Cremsyr, cui locacionem vin- earum commisimus, quemque perkmeister fecimus ibidem et constituimus, in quo et heredes sui succedent eidem, in suscipiendis vineis et super iuribus suis respectum habebunt in omnibus et recursum.“ — Dat. apud Modericz in die Circumcisionis domini a. incar. sue M.CC.LXVI° presentibus Heydolfo, preposito de Cremsyr, Heydenrico decano, magistro Hein- rico de Kalcowe custode, canonico in Cremsyr, Conrado, notario nostro, Arnoldo, aduocato nostro in Cremsyr, et allis quam pluribus. Boczek III, 380. 509) 1266, 22 Jan. Pragae. Ottocarus, rex Bohemiae oc. judicibus provincialibus et civitatensibus per Austriam et supra Anasum, ne permittant, ut decedentibus personis ecclesiasticis laici bonis eorum mobilibus et immobilibus potiantur. — Dat. Pragae XI kal. Febr. a. d. M°CCLXVI, in- dictione nona. Urkb. des Landes Ob der Enns III, 344. 510) 1266, 9 Febr. Perusii. Clemens papa IV episcopo Pragensi, ut Henricum, comitem palatinum Reni, ducem Bavariae, moneat, ut terras archiepiscopatui Salzburgensi ablatas restituat. — „Significauit nobis dilectus filius Wlodizlaus, electus Salzeburgensis, quod nobilis vir Henricus, comes pa- latinus Reni, dux Bauarie, quasdam terras et possessiones ad Salzeburgensem sedem spec- tantes contra iustitiam occupauit, et illas detinet occupatas, alias eidem sedi dampna grauia et iuiurias irrogando. Quare idem electus nobis humiliter supplicauit, ut prouidere super hoc paterna sollicitudine curaremus. Quocirca fraternitati tue per apostolica scripta mandamus, quatinus, si est ita, eundem nobilem ex parte nostra moneas et inducas, ut terras et posses-

Strana 198
198 Emler, Regesta Bohemiae. — siones huiusmodi eidem electo sine qualibet difficultate restituat, et de dampnis datis et iniuriis irrogatis ei plenam satisfactionem impendat, eum ad id, si necesse fuerit, per excom- municationis in personam et in terras eius interdicti sententias appellatione postposita ra- tione preuia compellendo, ad hoc si opus fuerit brachii secularis et precipue carissimi in Christo filii nostri .. Boemie regis illustris auxilio inuocato. Non obstante qualibet indulgentia sedis apostolice, per quam commisse tibi super hoc iurisdictionis explicatio impediri ualeat uel differri, seu constitutione de duabus dietis edita in concilio generali, dummodo ultra ter- tiam uel quartam, extra suam dioecesim auctoritate presentium, „ad iudicium“ pars altera non trahatur." — Dat. Perusii V idus Febr. pontif. a. primo. Jahrbucher der Literatur, 1828, p. 176. 511) 1266, 9 Febr. Perusii. Clemens papa IV Ottacaro, regi Boemiae, ut archiepiscopum Salzburgensem contra Henricum, ducem Bavariae, tueatur. — „Sane dilecto filio . . Salzeburgensi electo nuper audivimus intimante, quod nobilis vir Henricus, comes palatinus Reni, dux Bauarie, quasdam terras et possessiones ad Salzeburgensem sedem spectantes, contra iustitiam occupauit, et illas detinet occupatas, alias eidem sedi dampna grauia irrogando. Cum igitur eodem electo ad nostram propter hoc prouidentiam recurente, vener. fr. nostro . . Pragensi episcopo nostras sub certa forma litteras destinemus, ut eundem nobilem ex parte nostra moneat et inducat, ut terras et possessiones huiusmodi eidem electo sine qualibet difficultate restituat, et de dampnis datis et iniuriis irrogatis huiusmodi ei plenariam satisfactionem impendat, eum ad id, si necesse fuerit, per excommunicationis in personam et in terras eius interdicti sententias, appellatione postposita ratione preuia compellendo, ad hoc, si opus fuerit, brachii secularis, et tuo precipue auxilio inuocato, serenitatem regiam rogandam duximus — et hortandam, qua- tinus dictos electum et ecclesiam habens pro nostra et apostolice sedis reuerentia commen- datos, memorato episcopo zelo iustitie, cuius amator feruidus affirmaris, fauorem super hoc, auxilium et consilium largiaris. — Dat. Perusii V idus Februarii pontif. a. primo. Jahrbücher der Literatur 1828, 176. 512) 1266, 15 Mart. In Egenburga. Ottacherus, rex Boemorum oc., judicibus et officialibus suis per Austriam, ne in bo- nis et possessionibus episcopi Pataviensis potestatem judiciariam exercere praesumant, et ut cives ipsius episcopi de Mautarn et de Everding omni jure perfrui permittant, quo sui cives et homines gaudent. Dat. in Egenburga a. d. M°CC°LXVI Idus Martii. Urkundenb. des Landes Ob der Enns. III, 346. 513) 1266, 23 Mart. In insula b. Virginis. Bela, rex Hungariae, cum filio suo rege Stephano, duce Transsilvano et domino Cuma- norum pacem faciens, jubet sibi ab eodem promitti concordiam, pacem et unionem etiam cum eiusdem matre regina, fratre duce Bela, sorore Anna ducissa, Bela filio eiusdem, item cum rege

Strana 199
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 199 Boemorum, cum ducibus Bolezlao Cracoviae, Bolizlao Gnezdensi, Liznik filio ducis Cazmerii et alio ipsorum amicis perpetuo servandam. Dat. in insula b. Virginis anno 1266, indict. 9, nono die Martio exeunte. Palacký, Ital. Reise, 41. 1 514) 1266, 14 Apr. Pragae. „Chunegundis, regina Boemiae oc. Brunoni, Olomucensis ecclesiae episcopo. „Paternitati vestre presentibus scriptis declaramus, quod nos — de ivre patronatus ecclesie, que dicitur Nuwenkirghen cessimus et cedimus ecclesie de Ozla. Licet multa discrimina oriri possent contra priuilegia earundem, tamen — volumus et petimus, ut dictam ecclesiam pacifice et quiete possideant. Quod si plebanus .. in prouentibus sepedicte ecclesie per aliquas cauil- laciones dictum monasterium molestare presumpserit, nostri causa ipsum . . non paciamini. Dat. Prage octauo decimo kal. Maii. Boczek III, 384. Asra 515) 1266, 23 Apr. In Gradis. — „A. d. M.CC.LXVI°, in die b. Adalberti, martiris atque pontificis, cum nos Johannes, abbas ecclesie montis Syon, cum collega nostro, d. Theodorico, abbate Lucensi, uisitaremus ecclesiam Gradicensem, nostram filiam specialem, — ad petitionem — d. Roberti, abbatis loci — confirmauimus ordinationem, quam de consensu et bona uoluntate sui conuentus de uilla Bystroczicz ordinauit in hunc modum, — uidelicet, quod de ipsa uilla, quam idem abbas emit de pecunia fratris sui, d. Tobie bone memorie, quondam prepositi Pragensis, et Benessii, cognati sui, et quam custodie assignauit, custos lumen prouideat, quod semper de noctibus in cemeterio ardeat, ac etiam de prouentibus dicte uille officium custodie, in quantum poterit, promoueat et emendet, et semel in anno sollempniter fiat a conuentu memoria gene- ralis iam dictorum et omnium aliorum parentum et charorum dicti abbatis, et custos in solatio refectionis, prout melius poterit, fratribus prouideat ipso die.“— Act. a. et die prefatis in Gradis. Boczek III, 380. 516) 1266, 9 Maji. In Egra. Ottokarus rex oc., confirmat libertates et jura civitatis Egrae, eiusque civibus concedit libertatem a teloneis et mutis. — „Hinc est oc., quod fidelibus nostris civibus Egrensibus vni- versis, omnes libertates et jura, quibus temporibus inclyte recordationis imperatorum regumque Romanorum hactenus sunt gauisi, que possunt rationabiliter edocere, immutabilia volumus conseruare. Item infeodationes ipsis ciuibus factas titulo infeodationis quocunque per impe- ratores, reges Romanos, palatinum Rheni, comitem Ludwicum et Chunradum filium regis Chunradi eisdem immutatas conseruabimus et intactas. Item dictos cives nostros gratia speciali ipsis facta per nos, videlicet quod per regnum nostrum et omnium terrarum no- strarum districtus cum suis mercimoniis quibuscunque sine theloneorum et mutarum solutio- nibus, et exactionibus libere debeant pertransire, volumus libere congaudere. Item thelonea,

Strana 200
WV 200 statuta indebite ac de nouo, pariter et conductus pronunciamus irrita atque cassa. Act. in Egra a. d. millesimo ducentesimo sexagesimo sexto, nona indictione, testibus, qui presentes his aderant, annotatis : Jerossio de Wtpch, Zimelone de Luchtenburg, Jerozlao fratre Galli, Andrea camerario, Ulrico de Nova domo camerario, Gallo pincerna, et aliis. Dat. ibidem nona May, per manus mag. Petri, prepositi Wissegradensis, regni nostri cancellarii, regni nostri anno quinto. Ex orig. arch. civ. Egrensis. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 160. — Pelzel, Karl IV, Urkb. N. 48. 517) 1266, 26 Maji. In castro Myrowe. Emler, Regesta Bohemiae. Bruno, episcopus Olomucensis, Ulrico laico villam Hermannsdorf locandam concedit. — „Cupimus esse notum, quod Vlrico laico villam in Hermannsdorff locandam dedimus, ipsique contulimus iudicium dicte ville, ita quod locationis iure sibi decimus mansus cedat. Item tertium de iudicio percipiat denarium, molendinum cum una rota, si fieri poterit, habebit ibidem. Dicti mansi et omnia predicta libere pertinebunt ad ipsum, et ad heredes suos perpetuo transferentur. Ad predictam villam quadraginta mansos deputauimus, et homines, qui locati sunt in ipsis, tredecim annorum ab hoc die libertate gaudebunt. Et si plures poterint locari homines in ipsa villa, mansorumque numerus augeri poterit, illi qui locabun- tur, adhuc insuper crescenti mansorum numero viginti annorum libertate fruentur. Postquam autem libertas expirauerit, dimidiam argenti marcam de manso quolibet in festo b. Martini annis singulis nobis et successoribus nostris soluent, decimam uero, ut in locatione condictum est, soluere non tenentur." — Dat. in castro nostro Myrowe feria quarta in ebdomada Trinitatis a. d. millesimo ducentesimo sexagesimo sexto presentibus Herbordo, preposito Olomucensi, Heydolfo, preposito Cremsiriensi, Conrado et Joanne notariis nostris, Helemberto, iudice de Suitauia, et aliis quam pluribus. Boczek III, 381. 518) 1266, 2 Jun. In Olomuz. Bruno, episcopus Olomucensis, confirmat fundationem a Beneda de Dubisk ecclesiae Olomucensi factam. — „Cum — nobilis vir d. Beneda de Dubisk, ad honorem dei et pro re- medio anime bone memorie Marquardi filij sui, olim ecclesie nostre canonici, quinque mansos in villa sua Kyrchman vice priori cum omnibus suis seruicijs, prouentibus, et attinencijs, ecclesie nostre duxerit conferendos, demum idem nobilis vir Beneda, sue prospiciens vici- niora saluti reliquam partem tocius ville predicte Kyrchman ecclesie nostre Olomucensi con- tulit, — petens, — quod donacionem huiusmodi — confirmare vellemus. Nos — ipsius sa- lutari proposito fauorabiliter annuentes feria quinta magna, que est cena domini, candelis extinctis, hanc collacionem sub interminacione anathematis in publica nostre ecclesie stacione duximus confirmandam, omnes violatores et invasores predicte ville et suorum pertinentium ipso facto decernentes excommunicationis vinculo subiacere. Ita quod minister, seu vicarius, ad altare b. Marie virginis — in medio ecclesie nostre situm — per se, vel per alium, missarum solempnia studeat celebrare. Ita, quod antequam prima incipiatur in choro, missa

Strana 201
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 201 eadem sit finita. Dans — Victori, capellano altaris eiusdem, possessionem primariam et integram, cum subsidibus, taberna et molendino et omnibus pertinencijs, — specialiter hoc adiecto, quod idem altare nocturno tempore lampade cum oleo, per capellanum ipsius altaris et successores eiusdem perpetuo illuminetur, et quod in anniuersario bone memorie Mar- quardi predicti — duodecim denarios et candelas totidem idem capellanus teneatur of ferre." — "Et nos Bartholomeus decanus, Herbordus prepositus, magister Stephanus archi- dyaconus, Symon custos, magister Johannes, et Heydolphus, Znoymensis et Prerouiensis archi- diaconi, Alexius, Bartholomeus, Sdezlaus, Olomucenses canonici — sigillum — nostri capituli apposuimus huic scripto.“ — Testes: Paulus, Wsezlaus, Hodizlaus, Lupellus, Victor, Franco Olomucenses vicarii, Pardus camerarius, Nezamisl, Jencho, Bohussie, Olomucensis, Gradicensis Prerouiensis burchrauij, Johannes sudarius, Ludzlaus magister venatorum, Benco prouincialis, et alij quam plures. Act. in Olomuz a. d. millesimo CCLXVI, IIII non. Junij. Boczek III, 382. 519) 1266, 3 Jun. In Cremser. Bruno, episcopus Olomucensis, confirmat monasterio de Osla cessionem juris patro- natus ecclesiae de Nouuenkirghen factam a Kunegundi, regina Boemiae oc. a. d. M'CCLXVI, octauo decimo kal. Maji. (vide II, n. 514). Dat. in Cremser III non. Jvnii a. d. millesimo ducen- tesimo sexagesimo sexto praesentibus Bartholomeo decano, Herbordo preposito, mag. Stephano, archidiacono Olomucensi, mag. Johanne, Znoemensi archidiacono, Alexio, preposito in Wol- framskirhen, Heidolfo, preposito et archidiacono in Cremeser, et aliis quam pluribus clericis in nostra sinodo annua tunc collectis ibidem. Ex orig. arch. mon. einsdem Boczek III, 384. 520) 1266, 26 Jun. Ottacarus, rex Boemiae oc. monasterio Chotessouensi confert ecclesiam s. Laurentii apud Pilznam ejusdemque possessiones confirmat. — "Nos — ob fauorem, quem — circa do- minum Gothardum, prefati monasterii (Chotessouensis) prepositum, dilectum et specialem ca- pellanum nostrum, et conuentum eundem (sic) habere dignoscimur, aule nostre regie ecclesiam s. Laurentii apud Pilznam, cum iure patronatus et cum omnibus ecclesiis ab eadem depen- dentibus, et uniuersis earundem pertinentiis, sepedicto monasterio Chotessouensi perpetuo contulimus possidendam, nec non ad usus eorundem prepositi et conuentus iam dicti mona- sterii pro eorum beneplacito redigendam. Et ne sepius ecclesie dicte possessionum nomi- na de facili labi possint in obliuionis interitum, in quibus tam spiritualis quam temporalis obtinetur iurisdictio, que cum omnibus suis iuribus a nobis sepedicto monasterio collata dignos- cuntur, presentis scripti series hic ea prosequitur singillatim. Ecclesiam s. Marie in latere Pilznensis ciuitatis, ecclesiam s. Johannis Baptiste, ecclesiam s. Wencezlai, ecclesiam s. Mar- tini in Pilznensi ciuitate, ecclesiam s. Crucis, ecclesiam s. Petri in monte castri predicte ciuitatis, ecclesiam s. Blasii extra eandem ciuitatem, ecclesias in Thetin s. Michalis et s. Lud- mille apud Weronam, cum uno manso, siluis et montibus et cum piscaria, que uulgariter Zlup 26

Strana 202
202 Emler, Regesta Bohemiae. nuncupatur, pertinentibus ad easdem. Item villam Wseahlau-Zedlce, cum molendino et flu- mine Bradaua dicto, Lubacouich, in Wodokerth duos mansos, in Dudlebech similiter duos mansos, in Malich unum mansum, apud Dolen circa flumen, quod Misa uocatur, tres mansos, villam Popouich iuxta Veronam ciuitatem, cum omnibus pertinentiis suis, videlicet agris cultis et incultis, cum montibus et siluis, pratis et arbustis, cum aquarum decursibus, cum piscariis et molendinis, et cum omnibus pertinenciis earumdem villarum iam predictarum, cum omnibus decimis predialibus prouincie Pilznensis nostrarum curiarum, et cum minoribus decimis, vide- licet uitulis, agnellis, porcellis, pullis, caseis, et omnibus, que possunt prouenire de grangiis iam supradictis. Decimum forum in Pilzna, per totam septimanam, beneficium in Pilzna, in Misa ac in Domaslich ciuitatum, notariam ipsius s. Laurencii ecclesie totam prouinciam per Pilznensem, cum omnibus cancellaribus denariis nostre generalis collecte per totam prouinciam supradictam.“ — Dat. per manum mag. Petri, regalis aule nostre cancellarii et Wissegradensis prepositi et Pragensis ecclesie archidiaconi, a. d. mill. CC°LX VI°, indictione VII, VI° kal. Julii. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Hormayr, Taschenb. 1840, 469. 521) 1266, 26 Jun. In Zwetl. Schethso de Wilitschin baro terrae Bohemiae monasterio in Zwetl cedit villam Reimprechts. — „Hinc est, quod — cum bona voluntate coniugis nostre domine Gisle, sororis nobilium dd. de Chvnring, villam in Reimprehts sitam iuxta Weitra monasterio b. Marie virginis in Zvvetl delegauimus ad laudem ipsius et fratrum usum, deo ibidem iugiter famu- lantium, ea conditione, qua iam dicte uxori nostre assignata fuerat, multis coram astantibus nobilibus et honestis viris, ipso tempore, quo nobis legitime fuit copulata.“ — Testes: Vlricus de Noua domo, Witigo de Chrumnavy, Botiboe de Scalitz, Albero de Borschcowe, Zmilo de Zmilenburch, d. Rapoto de Valchenberch et filius suus Rapoto, Heinricus iunior de Witra, Pilgrinus de Swarzenawe et fr. suus Heinricus, Hugo de Lihtenfelse, Marquardus, Posho et alii. — Act. publice a. d. millesimo ducentesimo sexagesimo sexto, in claustro Zwetl, in die ss. martyrum Johannis et Pauli. Font. rer. Austr. III, 245. Ludewig, Reliquiae, IV, 63. 522) 1266, 2 Jul. In castro Pragensi. Andreas camerarius et Sdizlaus, marsalcus regis Boemiae, attestantur venditionem ad- vocatiae in Brunow monasterio Brewnowiensi factam. — „Nos igitur Andreas, camerarins illustrissimi d. regis Boemorum, et Sdizlaus, marsalcus eiusdem, notum oc., quod Martinus, abbas Brewnoviensis, de consensu nostro et aliorum proborum virorum advocatiam in Brunow emit pro 220 marcis argenti perpetuo possidendam a Wichero, advocato ejusdem loci, cum omnibus proventibus, et juribus, quos idem advocatus percipere debuerat, si personaliter eidem advocatiae praesideret.“ — Acta sunt haec a. d. 1266, VI non. Julii in curia domini Andreae in castro Pragensi, regnante Premizl rege, filio regis Wenceslai. Testes: Budizlaus de Resich, Rehme de Lutowich, Chotebor de Lipua, Protiwen de Onsow, Wecemil de Rado- wizich, Ranco de Prezow, Chiruko de Korech, Zwezt de Zdib, Pribizlaus de Zluh, Borizlaus

Strana 203
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 203 de Chotiwina, Bohuzlaus de Budichoztich, Radzlaus de Zuchodol, Zudonna de Kowanietz, Milhozt de Lubodran, Ranko de Ksol, Withmarus de Treboradich, Jacobus de Chakowich, Rathimerus de Kamenich, Bohusal de Kalbarow. Dobner, Monum. VI, 32. 523) 1266, 7 Jul. In Vitis. „Nos Elisabeth relicta d. Kadoldi Orphani — notum oc., quod nos — conventui dominarum in Ozla — pro remedio anime d. Kadoldi quinque laneos in villa, que vocatur Popwiz exceptis aliis quinque laneis, qui ad dotem pertinent in Mohvln, cum pratis, siluis, agris — cym omni ivrisdicione contulimus.“ — Acta sunt hec in Witis a. d. MCCLXVI°, nonis Jvlii, presentibus d. Hartliebo de Dvbna, d. Cvnone de Brazlaus, plebano in Vitis, et socio suo, fratre Friderico et socio suo ordinis Minorum, Ottone preposito et H. plebano in Mirzlavs et aliis. Ex orig. eiusdem mon. Boczek III, 385. 524) 1266, 24 Jul. In Tust. Ottacarus, rex Boemiae oc. urbem Ratisbonam contra duces Bavariae et quemcun- que alium in suam tutelam recipit, exceptis Bela, rege Hungariae, Ottone, marchione Brandenburgensi, marchione Misnensi, landgravio Thuringiae, Wladislao, archiepiscopo Salz- burgensis ecclesiae, Udalrico, duce Karinthiae, ducibus Silesiae et Petro, episcopo Pata- viensi. Böhmer, Additamentum sec. ad reg. Imperii inde ab anno 1246 usque ad annum 1313 p. 441. 525) 1266, 5 Sept. Otakarus, rex Boemiae oc. confirmat monasterio in Zwetel redditus in Walkersdorf emtos a Ludmilla de Reusch (v. II, n. 484). Dat. per manus mag. Petri protonotarii a. d. M°CCLXVI, indictione VIII (sic), non. Sept. regni anno quarto (sic). Ex orig. eiusdem mon. Boczek Mor. III, 386. 526) 1266, 9 Oct. Avinione. Clemens papa IV abbati Scotorum Viennae, ut ea, quae de bonis monasterii in Osla alienata invenerit illicite vel distracta, ad proprietatem eiusdem monasterii reuocari pro- curet. Dat. Avinione VII idus Oct. pontif. anno secundo. Boczek III, 387. 527) 1266, 1 Nov. In Fullenstein. Bruno, Olomucensis episcopus, Theodorico de Broda, famulo suo. — „Notum oc., qued nos tibi tuisque heredibus pretextu seruitiorum tuorum nec non fratris tui Johannis militis — mansum et dimidium, sitos in villa nostra Mathisdorf, quos de nostro consensu emptionis titulo dinosceris comparauisse, conferimus — iure feodi perpetuo possidendos. — 26*

Strana 204
204 Emler, Regesta Bohemiae. Adiicientes etiam tibi, — vt eadem bona ad heredes tuos tam feminas quam masculos trans- ferantur.“ — Testes : Heydolfus decanus, Conradus, scolasticus ecclesie nostre, Johannes de Ketscher, capellanus noster, Johannes et Arnoldus, notarii nostri, Herbordus de Fullenstein, dapifer noster, et Johannes filius suus, Henricus et Johannes de Broda, Otto de Livonia, Henricus Struz, milites nostri, et quam plures alii. Dat. in Fullenstein a. d. MCCLXVI in die Omnium sanctorum. Boczek III, 387. 528) 1266, 4 Dec. Aput Friestat. Ottacharus, rex Bohemiae oc. officialibus atque venatoribus suis per Austriam con- stitutis notum facit, se Chunrado, Frisingensi episcopo, amico suo karissimo, indulsisse, ut ipse aut venatores sui in praedio Frisingensis ecclesiae in Austria constituti venationes pro sui solatii deduccione per totum sui districtus dominium valeant exercere. Dat. aput Friestat a. d. MCCLXVI, pridie non. Dec. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 281. 529) 1266, 4 Dec. Aput Linzam. „Nos Otakarus, rex Bohemiae oc. concedimus, „ut pueri inter Frisingensem ecclesiam et nos equaliter diuidantur, quicunque procreati fuerint ex hiis, qui vel que ex nostris matri- monium contraxerint cum hiis, qui vel que fuerint de familia ecclesie Frisingensis.“ Dat. aput Linzam a. d. M°CCLXVI pridie non. Dec. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 282. 530) 1266, 4 Dec. Aput Linzam. Otakarus, rex Bohemiae oc., comiti de Hardeke, iudici provinciali Austriae, mandat, ut causam, "quae occasione castri in Herranstain inter Frisingensem ecclesiam et dominum de Pottendorf vertitur vel verti speratur,“ audiat, et auditam sibi praesentet. Dat. aput Linzam a. d. M°CCLXVI pridie non. Dec. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising, Font. rer. Austr. XXXI, 282. 531) 1266, 30 Dec. Pragae. „Nos Otakarus — Boemiae rex oc., — donamus de gratia speciali ciuibus nostris de Zacz et ad eandem pertinentibus, quod ad iudicium Prag. vel. aliud qualecumque trahi non debeant nec conuenire alibi quam coram suo iudice super excessu quocumque, nisi forte iudex idem iustitiam facere denegaret. Et quod suos debitores quoslibet aut alios, contra quos actio eis competit, in iam dicta ciuitate cum suo iudice siue nuncio eius licite valeant deti- nere ad suas iniurias mediante iusticia prosequendas. — Statuimus, vt omnia perpetrata in diebus, quibus forum est in eadem ciuitate, per uenientes et recedentes in via circumquaque infra spacium vnius milliaris iudex idem iudicet et decidat iusticia mediante, hoc adiecto, quod si quem ad presidendum iudicio loco nostri ibidem prefecerimus, ut ipse iudicet causas omnes iure ibidem

Strana 205
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 205 consuetudinario et ciuili. Statuimus eciam, quod circumquaque ab ipsa ciuitate ad milliare taberna non sit, et quod ab eis uel eorum familia ad siluam euntibus signum, quod in vulgo peczacz dicitur, non petatur. Et quicunque ad ciuitatem se transferre voluerit pro manendo et soluerit domino suo ius, quod vulgariter wayhost1) dicitur, ibit libere nec retardetur aut impediatur in aliquo per dominum, in cuius antea bonis mansit. Eadem quoque libertate gaudebunt ad aliud dominium de ciuitate uolentes exire gratia mansionis." — Testes: Andreas camerarius, Gerossius, Zulislaus de Tirnowan, Hirzsso, purgrauius de Chlingenberg, Petrus, iudex prouincie Zatcensis, Stephanus de Hrussowan, Hroznata de Pnitluk, Theodoricus Spazmannus, Chunradus iudex Pragensis. Actum Prage a. d. 1266, IX ind., dat. ibidem III kal. Jan. per manus magistrorum Petri et Vlrici protonot. nostrorum, regni nostri anno 5. E libro priv. civ. Sacensis antiquissimo fol. 7. 1) weglose h. cop. a d. Palacký facta. 532) 1266. In Graez. Otacher, rex Bohemiae oc. comiti de Hardeke ac ceteris capitaneis et iudicibus Austriae mandat, ne cives in Waidhoven in foro ipsorum circa ferrum emendum et ven- dendum et super aliis mercimoniis sinat per Haspechenses et alios quoscunque impediri- Dat. in Graez a. d. MCCLXVI. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 283. 533) Ce. 1266. Decretum comitiorum regni Bohemiae. — Otakarus, rex Bohemiae oc. „Regni nostri barones ad nostram convocari presenciam fecimus, et ab ipsis in die beati Andree nunc in- stante Prage coram nostre maiestatis culmine presencialiter constitutis diligencius quesivimus, quibus penarum talionibus esset falsariorum detestanda nequicia, qui in generale regni nostri dispendium adulterinam pecuniam fabricant et alias falsitates committunt, ac noxia prescrip- torum malignitas punienda, nec non et quibus obviandum esset cursibus damnorum calami- tatibus, quas illi nostris infestant subditis, quod ad expeditionem procedere contingebat. Qui siquidem barones, habito perpense deliberacionis consilio, in falsarios primitus proferentes sen- tenciam, contra ipsos procedi debere taliter decreverunt, quod, si fama forsan aut suspicio haberetur seu comperiretur aliquomodo in bonis seu hereditate alicuius baronis falsam mone- tari pecuniam vel aliqua alia falsitas exerceri, ille baro, in cujus bonis huiusmodi falsitas dice- retur, per septem barones sibi compares debet convinci, qui iurati deponent, quod in bonis eius id scelus fuerit perpetratum, et tunc, postquam illi septem iuraverunt, contra ipsum statim de persona et bonis omnibus ipsius convicti tamquam iam dampnati disponemus et faciemus nostre potestatis exequentes officium pro nostre arbitrio voluntatis. Quod si miles vel alicuius baronis servus de falsitatis crimine suspectus habitus fuerit, et eiusmodi reus sceleris impe- tatur, per septem viros eciam in condicione ipsis accusatis equales, sive miles accusatus fuerit siue servus, qui quidem viri eciam de veritate dicenda iuraverint, convinci debet et, quod vera sit de ipsis accusatis suspicio excitata, probari, et tunc statim de personis et bonis ipsorum convictorum faciemus iuxta nostre beneplacitum voluntatis, hoc specialiter expresso, quod

Strana 206
Emler, Regesta Bohemiae. 206 per humilioris condicionis homines, quam sint accusati, probacio ipsius suspicionis vel ac- cusacionis non debet fieri vel admitti, et si per altioris condicionis viros fiet, eo magis efficax mota contra reos suspicio est habenda. Eodem iure valituro in cive quolibet, qui suspectus vel infamis de simili crimine haberetur, scilicet, ut per septem equales sibi convin- catur conpares, et de ipsius convicti persona et bonis, quitquit nobis placuerit, faciamus. Nec non et in examinacione quolibet argenti similiter observando. De magistris autem monete per Bohemiam sic est specialiter diffinitum, quod si magister monete deprehensus fuerit in aliqua falsitate argenti vel in falsitate excessus numerum de nariJorum, qui fabricari rectius de marca argenti diceretur super marcam argenti, vel plures, scilicet quam concessum sit, faciat fabri- cari, camerarius et subcamerarius regni nostri, qui pro tempore fuerint, tractabunt de causa huius et discernent. De hominibus Bohemie, qui ad expedicionem processerunt, ta- liter est decretum, quod nullus ad expedicionem procedens in prima dieta processus sui in loco viciniori domui sue, quam ad duorum miliarium spacium, audeat pernoctare, nec pullos, nec anseres, equos pro curribus suis vel pro aliis utilitatibus quibuscunque, boves, porcos, oves, capras vel aliquod animal, vestes vel alias res aliquibus in via residentibus au- ferre presumat, et omnino nichil preter pabulum tantum pro equis suis violenter attem- ptet. Si vero aliquis in temeritatis prorumpens audaciam aliquod ultra pabulum, quod sibi pro equis libere recipere est permissum, auferre attemptaverit alicui, et illud, quod vio- lenter accepit, estimacione conpetenti habita ad X marcarum argenti summam se in tantum extendet, vel circa ipsius summe resedit quantitatem, et tunc ille, cui hoc ablatum fuerit, ad viciniores sibi beneficiarios et iudices pro consequenda iusticia de illata sibi violencia ire debet, et coram ipsis illum, qui sibi violenciam intulerit, convenire, beneficiarii autem causa vel intencione illius, qui passus est violenciam, intellecta eum, qui talia presumpsit facere, et de quo passus violenciam exigit sibi racionem, uno edicto tantummodo pro omnibus peremptorie citari faciant, ut coram eis facturus racionem de hiis, super quibus impetitur, debeat com- parere. Qui siquidem conventus, si se ac suos homines coram eisdem beneficiariis expur- gaverit per proprium iuramentum, ab impeticione huiusmodi absolvatur, verum si probabitur, quod sacramentum ab ipso reo prestitum falsum fuerit, tunc nobis adiudicabitur et rebus condem- pnabitur et persona. Si autem reus vel accusatus ad expurgandum se vel suos homines pre- stare noluerit sacramentum, actori condempnabitur ad integralem restitucionem eorum omnium, pro quibus conventus fuerit ab actore. Preterea tamen idem solvet ipsis beneficiariis pro offensa, et nichilominus nostrum intrabit carcerem in quocunque loco sibi deputaverimus, ibidem per octo septimanarum spacium detinendus. Sed si, que recepta fuerunt, se ultra decem marcarum quantitatem extendunt, tunc reus ad presenciam beneficiariorum Pragen[sium uno tantummodo edicto pro omnibus citabitur peremptorie responsurus, et de ipso simili modo fiet iudicium et vindicta sumetur, prout superius est expressum. De proscriptis vero sentenciatum est taliter decretum, quod, quicunque, sive baro, sive miles, sive qualiscunque proscriptum aliquem receptaverit, foverit, sive victualia ei ministraverit, secum equitaverit, vel homines suos miserit, aut in aliquo ipsum promoverit, et de ipsis receptacione, fomento, seu victualium ministracione, equitacione, vel hominum transmissione atque promocione, ba-

Strana 207
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 207 ronem, militem, vel alium qualemque civitatum consules profitendo criminabuntur, ille, cui premissa vel premissorum aliquod opponetur, per civitatum consules, ut est dictum, nobis addicetur vel adiudicabitur in persona et rebus suis omnibus, ut de ipso ac de bonis omnibus, ipsius pro nostre faciamus arbitrio voluntatis. Preterea quum non videtur esse sufficiens, solum modo, que aliquo causentur et scelere, obice cautele remedio ad salutem rei publice obviare, nisi et in aliis communi utilitate circumspecte ac provide consulatur, per eosdem barones nostros decretum est hoc eciam et statutum, ut nullus in claustris aut in bonis claustralibus aliqua placita vel venaciones cervorum, leporum, avium aut qualiumcunque fe- rarum audeat exercere, sed si aliquis voluerit placitare, ea in nostris civitatibus celebret et pertractet.“ Voigt, Das urkundl. Formelb. des königl. Notars Henricus Ital. Arch. für Kunde öst. Gesch. XXIX, 136. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 156. 534) 1267, 20 Jan. In Lâ. Otackharus, Boemiae rex oc. confirmat monasterio in Lirenueld donationem villae Gravenperg per Margaretam quondam Romanorum reginam factam, quae in monasterio praedicto elegit sui corporis sepulturam. Actum Wienne, dat. in Lâ per manus mag. Ulrici protonotarii a. d. M°CCLVII°, XIII kal. Febr. Inter testes: Hartlibus, camerarius de Morauia. Lorenz, Deut. Gesch. im 13. und 14. Jahrh. I, 460. 535) Cc. 1267, 21 Jan. Pragae. Otacharus, Boemorum rex, dux Austriae et Styriae ac Moraviae marchio, hominibus ecclesiae Pataviensis singularem gratiam et tuitionem pollicetur omnium jurium tam super Danubium quam alibi, ob magna in regem Petri episcopi merita. Mon. Boica, XXVIII, II, 395. 536) 1267, 22 Jan. Pragae. Chunegundis, Boemorum regina oc. jus patrorantus Noue ecclesie sitae in terminis Opauie, super quo inter ipsam et abbatissam de Ozlawan lis vertebatur, eidem abbatissae et conventui totaliter resignat. Dat. Prage a. d. M°CC°LXVII, XI kal. Febr. Boczek III, 388. 537) 1267, 27 Jan. Apud Brodam. O(ttacarus), rex Boemiae oc. B(artholomaeo), decano Olomucensi. „Tibi — admittimus, quod domum tibi et tuis successoribus — in castro nostro apud Olomuz inter capellam s. Marie Magdalene et domum Benede de Dubicsco possis construere et eam tenere pro te libere et ipsi pro se tempore succedente, aream predictam tibi cum suis pertinenciis liberaliter con- ferentes." — Dat. a. d. M.CC.LXVII° apud Brodam, VI kal. Februarii. Boczek III, 391.

Strana 208
208 Emler, Regesta Bohemiae. 538) 1267, 1 Mart. Pragae. Ottakarus, qui et Premizl, rex oc. confirmat ordinationem de capella Omnium sanctorum circa ecclesiam Pragensem, factam a Cheech, quondam summo judice regni. — Notum oc., "quod nos ad honorem dei omnipotentis et b. Marie semper virginis ac omnium sanctorum liberalitate solita viro nobili Cheech nomine pie memorie, quondam summo iudici regni nostri, concessimus conferre quasdam possessiones in Drihkow et in Wyssyn pro eius fideli seruicio et laboribus honestis nobis inpensis ab ipso capelle Omnium sanctorum, circa ecclesiam Pragensem a dicto iudice fabricate, in qua capella idem iudex bene sanus corpore et mente duos insti- tuit presbiteros ad officium diuinum ibidem iugiter peragendum. Quandam eciam possessionem ad luminaria prouidit conferendo, vt die noctuque in dicta capella luceant incessanter. Quam donationem et sacerdotum institucionem supradicti iudicis approbamus, precipientes, vt nullus suppanorum vel nobilium nostrorum easdem possessiones occupare audeat ac eosdem pres- biteros aliquo molestare sev eciam aggrauare. Volumus eciam, vt in eadem capella omni die sabbati de beata virgine Maria missa celebretur pro nostra et nostre coniugis ac prolis salute pariter et quiete. Collacionem autem sepedicte capelle, si quando vacare contigerit, do- mino .. Pragensi decano conferendi liberam concedimus facultatem.“ — Testes: Harthlib, sub- camerarius Morawie, Willelmus, burcrauius de Frindeberk, Olricus Durnholch, Conradus frater Sdizlay, Cunchlinus subcamerarius, Gregorius, camerarius regine, Dyuo pedagogus regis, Johannes et Bernardus physici regis, et alii. Dat. Prage per manum domini Petri, Wisse- gradensis prepositi, regni Boem. cancellarii, a. d. incarn. M°CC LX VII°, decima indictione, kal. Marcii, regni nostri anno sexto. Ex orig. arch. cap. Prag. 539) 1267, 18 Mart. Pragae. Frater Guido, tt. s. Laurencii in Lucina presbiter cardinalis, apost. sedis legatus omnibus ecclesiam de Noua cella in Campo s. Mariae Pragensis diocesis, in festo as- sumptionis b. Mariae virg. et in dedicatione eiusdem cum deuotione visitantibus quadra- ginta dies de iniunctis sibi poenitentiis relaxat. Dat. Pragae XV kal. Apr. pontif. dom. Cle- mentis papae IIII anno tertio. Ex orig. arch. Mus. Boh. 540) 1267, 18 Mart. Pragae. Frater Quido, tituli s. Laurentii in Lucina presbiter cardinalis, apostolicae sedis le- gatus, omnibus vere poenitentibus et confessis, qui ecclesiam de Valle s. Mariae, Cisterciensis ordinis, Pragensis diocesis, in die dedicationis ipsius et in festivitatibus b. Mariae virginis causa devotionis annis singulis visitaverint, quadraginta dies de iniunctis sibi poenitentiis relaxat. Dat. Pragae, XV kal. April. pontificatus d. Clementis papae IV anno tertio. Ex orig. bibl. univ. Prag.

Strana 209
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 209 541) 1267, 18 Mart. Pragae. Frater Guido, tt. s. Laurencii in Lucina presbiter cardinalis, apost. sedis legatus omnibus, qui ecclesiam in Brewnou in dedicatione eiusdem et in festivitatibus sanctorum Benedicti et Dyonisii cum deuotione ac reuerencia visitaverint, LX dies de iniunctis peni- tentiis relaxat. Dat. Pragae XV kal. Apr. pontif. d. Clementis papae IIII anno III°. Ex orig. arch. Mus. Boh. 542) 1267, 18 Mart. Viennae. Ottacarus, rex Bohemiae, mandat iudicibus provincialibus Austriae, ut lites monasterii. S. Crucis de possessionibus monasteri i eiusdem motas iudicio curiae determinandas permittant Böhmer, Add. II ad reg. imp. 442. 543) 1267, 25 Mart. Pragae. Frater Guido oc. presbyter cardinalis oc. omnibus vere poenitentibus et confessis, qui ecclesiam Wissegradensem in die dedicationis ipsius et in festivitatibus bb. apostolorum Petri et Pauli cum reverentia ac devotione visitaverint, centum dies de iniunctis poenitentiis, annis singulis relaxat. Dat. Pragae VIII kal. April. pontificatus d. Clementis papae IIII anno tercio. Ex orig. arch. cap. Wissegrad. cop. in Mus. Boh. 544) 1267, 26 Mart. Pragae. Frater Quido, presbyter cardinalis oc. omnibus vere poenitentibus et confessis, qui ecclesiam s. Mariae in Cladorubi Pragensis diocesis in festivitatibus .... causa devotionis annis singulis visitaverint, centum sexaginta dies de injuncta ipsis poenitentia relaxat. Dat. Pragae VII kal. April. pontificatus d. Clementis papae IV anno tertio. Ex orig. bibl. univ. Prag. 545) 1267, 30 Mart. Cremeser. „Hotizlaus, procurator seu actor abbatis in Wilhelmow, patroni ecclesie in Hursic, nomine eiusdem abbatis, et Elwinus, eiusdem ecclesie in Hursic plebanus, petiuerunt per officialem d. B(runonis), episcopi Olomucensis, compelli abbatem de Welegrad ad responden- dum eisdem super solucione unius carrate vini, soluende eidem ecclesie in Hursic annis sin- gulis ab abbate in monasterio in Welegrad pro decimis prediorum in Chorcic, que nobilis Conradus vir de Hardek monasterio de Welegrad ea condicione contulerat, ut dicta carrata annis singulis solueretur. Item petiuerunt, cum predicta ecclesia in Hursic in possessione percipiendi huiusmodi carratam annis pluribus fuerit, se ad possessionem restitui, vel respon- deri sibi, quare ecclesie in Hursic, eam subtraxerint. Item petebant XIV carratas per XIV annos ecclesie in Hursic subtractas. Ad quod abbas de Welegrad litem contestando respon- dit, se non teneri ad solucionem predicte carrate, cum nullam solucionem de predictis pre- 27

Strana 210
210 Emler, Regesta Bohemiae. diis ecclesie in Hursic facere teneretur, nec ipsam ecclesiam restitui in hac parte debere, cum nunquam in possessione percipiendi hujusmodi fuerit, et ob hoc eciam XIV carratas petitas minime soluere teneretur. Lite ergo contestata dictus officialis predictos abbates Cremeser citauit, ut iuramentum de veritate seu de calumpnia prestarent, et alia facerent, que tunc de iure incumberent facienda, diem eis peremptoriam ad hoc faciendum feriam proximam post octauam Philippi et Jacobi assignando.“ — Actum Cremeser a. d. MCCLVII°, III calend. Aprilis, presentibus Conrado, scholastico et canonico Olomucensi, Johanne de Kescer, canonico Cremese- rensi, et preposito Hermanno de monasterio. Dobner, Mon. IV, 275. 546) 1267, 9 Apr. „Honorabili viro domino P(etro), preposito ecclesie Wissegradensis, G. custos, F. scolasticus, Bartholomeus, Petrus, Belinensis archidiaconus, Arnoldus, plebanus sanctorum Clementis et Laurencii, Bohuzlaus, Pliznensis archidiaconus, Laurentius physicus, Heinricus, plebanus de Curim, eiusdem ecclesie canonici, debitam reuerenciam cum honore. Litteras dominacionis vestre, in quarum salutacionis exordio note nos infamie coniecimus inuolutos, pro tanto, quod exclusis quibusdam capituli nostri dominis, nobis pre aliis scripseritis, vidimus, et tenorem earum, in quo sub testimonio altissimi, in omnibus agendis vestris circa nos et ecclesiam nostram, et specialiter inter nos et decanum nostrum, nostris vos consiliis adhesisse asseritis, perspeximus diligenter. Super quo, iuxta quod eciam scriptis vestris petiuistis, non sine deliberacionis preambulo, honorificencie vestre voto, voce et consensu unanimi respon- demus, quod iuxta consciencie nostre puritatem, quemadmodum littere nostre continebant, immo sub testimonio beati Petri apostoli patroni nostri, ac intemerate virginis Marie, teste etiam altissimo, nullo unquam tempore, vt grauaretis nos in ecclesia et ecclesiam in nobis, ac capitulum generaliter et decanum nostrum specialiter, consilii nostri fuit: sed ea, que facitis et fecistis ductu proprio, ut arbitramur, et motu egistis proprie uoluntatis. Ceterum vero, quod circumscriptis aliis et omissis ad speciem descenditis de negligenciis, omissionibus et abusionibus decani nostri circa hospitale ecclesie nostre, facientes mencionem, dicimus communiter et singuli vna voce, omnia, que circa dictum hospitale facitis et fecistis, in ec- clesie nostre ac capituli nostri et in nostrum preiudicium fieri et contemptum, et sepe dictum hospitale ad ecclesiam nostram et capitulum nostrum et ad nos pertinere. Et cum preme- moratus decanus noster, qui dictum hospitale de arbitrio vestre voluntatis ac capituli ac omnium nostrorum recepit et tenuit de consensu de manibus domini Engelberti, pie memorie quondam decani, in presencia vestra susceptum, et super hujusmodi negligenciis, omissionibus, abusionibus, que uos scribitis, numquam fuit nec per vos nec per aliquem de capitulo nostro, prout decuit, premonitus, requisitus, seu incusatus, dicimus decanum nostrum cum omni honore, profectu et promocione idem hospitale sepe dictum tenuisse ad hec tempora et rexisse, quod per uos iam quam pluries plus quam per aliquem alium demolitur.“ — Datum Vydus Aprilis. Miramur multum, quare vestra industria datum sic immutet, et quamobrem huius-

Strana 211
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 211 modi interlineares superscripciones variata manu et incausto scribatis, quod rogamus sicut prius rogaueramus nobis non faciatis. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 547) 1267, 16 April. Pragae. Joannes, episcopus Pragensis, confirmat donationem Zmilonis de Lichtenburg 2 Dec. 1265 monasterio Zarensi factam. — „Vestris (abbatis et conventus fontis s. Mariae in Zar) et nobilis viri Zmilonis de Luchtenburch piis et racionabilibus precibus, inclinati, ut in bonis et dote ecclesie de Chotieborz, quam ipse nobilis cum omnibus suis pertinenciis per- petuo possidendam pietatis intuitu donauit vobis et ecclesie vestre, duos vel tres ordinis vestri fratres continue habere possitis, presbytero seculari, qui parochianos eiusdem de Cho- tieborz ecclesie in administracione spiritualium una cum ipsis fratribus procurabit, tantum de premisse dotis redditibus et possessionibus assignantes, quod sustentacionem sufficientem habere et archidiaconalia jura et nostra persoluere valeat, tenore vobis presentium indulge- mus, donacionem predictam vobis et ecclesiae vestrae factam per Zmilonem virum nobilem predictum de prefata de Chotieborz ecclesia et ipsius pertinentiis vniversis confirmantes.“ — Act. et dat Prage XVI kal. Maji anno domini millesimo ducentesimo sexagesimo septimo, indiccione decima, pontificatus vero nostri anno nono. Ex orig. arch. olim. Zarensi apud Steinbach II, 23. — Boczek III, 393. 548) 1267, 19 Apr. Olomucii. „Nos, Bruno episcopus Olomucensis, notum oc., quod cum terram unam in Drozdo- wics ad nos pertinentem — magistro Johanni, archidiacono Znoemensi, in ecclesia Olomu- censi concessissemus quamdiu uiueret possidendam, idem redempto iure, quod dicitur purk- recht, a Hodone sororio Morauconis, capellani Pragensis episcopi, qui terram eandem iure possidebat predicto, Rhiuino seruienti suo et Margarethe uxori eiusdem nepti ipsius magistri Johannis ac eorum heredibus iure prefato concessit, ita quod iidem in festo s. Galli, licet prefatus H. non soluerit nisi fertonem argenti, dimidiam marcam argenti liberi ab omnibus talliis et exactionibus annnuatim soluere teneantur, propter quod idem magister Johannes — petiuit a nobis, vt concessionem ratam habentes eandem — confirmare vellemus. Nos — ipsam presenti pagina confirmamus.“ — Act. Olomucii XIII kal. Maii a. d. MCCLXVII presen- tibus Heberhardo preposito, Allexio, preposito in Wolframskirch, Heidolfo, preposito in Crem- sir, canonicis Olomucensibus, et aliis. Dat. per manus Conradi, notarii nostri, canonici Olomucensis, die et loco prefatis. Boczek III, 394. 549) 1267, 26 Apr. In Lustz. „Ego Borsso de Rysemburg notum oc., quod ego pro remedio anime mee et anteces- sorum meorum et Richardis uxoris mee, et liberorum meorum — dedi dimidiam villam Tetniz habentem viginti quatuor laneos, cum omni iurisdictione fratribus eremitarum ordinis 27 *

Strana 212
212 Emler, Regesta Bohemiae. s. Augustini. Item dedi eisdem fratribus quatuor laneos in Trivernsdorff et molendinum, quod redemi a Cunrado villico eiusdem ville, et decimam de equariis meis.“ — Acta sunt hec in Lustz in terra Morauie a. d. millesimo ducentesimo sexagesimo septimo, coram d. Jordano sacerdote, Sigmundo de Wart, Mutysone de Honstein, Meragno scriptore et Sedlino aduocato de Tribouia VI kal. Maii. E cod. Thomaeo. 550) 1267, 30 Apr. Pragae. - N.. Othogarus, Boemorum rex oc. renovat hospitali s. Francisci Pragae privilegia, quae pater et ipse ante tempus coronationis suae domui ac fratribus praedictis contulit. — Testes: Andreas, Boemiae camerarius, Zmilo de Luthenburch, Jarossius, burgravius Egrensis, Vlricus, burgravius Pragensis, Jaroslaus frater Galli, Vlricus de Nova domo, Milota frater Be- nesij, Burchardus, marschalcus Boëmie, Tschenko frater Zmilonis de Luthenburg, Gallus, pin- cerna Boëmie, Wilhelmus, burgravius de Freimberch, Vlricus, burgravius Znoymensis, filij Zdislai de Sternberch, Bawarus de Rakonitz, Fridricus Spatzmannus, Albertus frater suus, castellanus in Purgelinz, Dipoldus frater Wilhelmi de Freimberch, Jerco de Valdenberch, Lutolfus de La- pide, Diwissius dapifer, Lupus filius Andreae, Stizlaus submarschalcus, Chundradus subcame- rarius, Onzo subpincerna, Chunradus magister coquinae, et alij. Actum in Praga anno domini MCCLXVII, II kalend. Maij ibidem per manus magistri Petri, venerabilis praepositi Wische- gradensis, cancellarij regni nostri, anno et die praedictis, coronationis nostrae anno octavo, in- dictione duodecima. E cop. simplici archivi civit. Pragensis. 551) 1267, 30 Apr. Viennae. Frater Guido, tt. s. Laurentii in Lucina presbyter cardinalis, apostolicae sedis lega- tus, omnibus vere poenitentibus et confessis, qui ecclesiam monasterii de Altouado in festi- vitatibus b. Mariae, nativitatis dominicae, pentecostes, bb. Petri et Pauli apostolorum et s. Johannis Baptistae visitaverint sexaginta dies de iniunctis poenitentiis annis singulis relaxat. „Dat. Vienne II kal. Maii pont. d. Clementis papae quarti anno tertio. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt. Font. rer. Austr. XXIII. 23. 552) 1267, 1 Mai. (Pragae.) Brewnovensis et Montis Syon abbates notum faciunt, quo modo in ipsos in contro- versia sua compromiserint praepositus ex una et decanus cum capitulo Wissegradensi parte ex altera. — "Nos Martinus Breunowensis et Siffridus montis Syon — abbates, auditores cause, que uertitur inter d. Wissegradensis ecclesie prepositum ex vna parte, et decanum et capi- tulum eiusdem ecclesie ex altera, a serenissimo domino nostro rege constituti, notum esse oc., quod in die Philippi et Jacobi apostolorum partibus predictis coram nobis conparentibus in capitulo Pragensi, diuersis hinc et inde habitis tractatibus, tandem deuentum est ad hanc formam, quod videlicet utraque partium fide data nomine iuramenti in manus nostras Brewno-

Strana 213
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 213 wensis abbatis nomine et vice omnium predicte cause coauditorum, sub pena ducentarum marcarum chamere domini regis persoluendarum promiserunt, quod quicquid nos et alii co- auditores nostri in causis eorum nobis ad audiendum commissis eis iniungeremus, deberent acceptare. Tali igitur iuramento et conpromisso ab eisdem acceptis mandauimus, quatenus quatuor viri ecclesiastici, prolocutoribus decretistis, qui causam protrahere possent, dumtaxat exclusis, partibus eligerentur ab utrisque, et coram nobis electi exprimerentur nominatim. Hiis itaque taliter a nobis ordinatis, dictus d. prepositus in sua parte elegit et nominauit publice coram nobis hon. viros d. Gregorium, decanum Pragensem, et Radoslaum, decanus vero et capitulum in sua parte elegerunt et nominauerunt viros religiosos Johannem lectorem et Stephanum fratres ordinis Predicatorum de domo s. Clementis, vt hii quatuor iam dicti in ter- mino, quem dominus Domaslaus, regni Boemie chamerarius, cum super eo requisitus fuerit, as- signabit, una cum ipso domino et nobis inspecta utriusque partis justicia causam modo iudiciario seu arbitrario terminarent.“ — Acta sunt hec a. d. Mill. CC. LXVII° die et loco supradictis, in presentia honorabilium virorum domini Heinrici, cellerarii Strahoviensis, quondam prioris, prioris Nycolai, et subprioris Cristofori fratrum ordinis Predicatorum domus s. Clementis, fratrum etiam ordinis Minorum de domo s. Jacobi gardiani, Theoderici dicti de Grecz, de s. Francisco, Theoderici confessoris domicelle et Mathei quondam ministri, dominorum etiam Onsonis, pin- cerne domini regis, Conradi, Vlrici burchrauiorum Pragensium, et aliorum quam plurimorum. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop in Mus. Boh. 553) 1267, 12 Maii. Viennae. Frater Guido, tt. s. Laurentii in Lucina presbyter cardinalis, apostol. sedis legatus, abbati et conventui de Altovado confirmat omnes indulgentias, quas ecclesiae eorum archi- episcopi et episcopi fecerunt. Dat. Vienne IIII id. Maii, pont. dom. Clementis pape IIII anno tertio. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII, 23. 554) 1267, 15 Jun. In Wischowe. Frater Guido, tt. s. Laurentii in Lucina presbyter cardinalis, apostolicae sedis lega- tus, omnibus vere poenitentibus, qui ecclesiam monasterii in Raygrad in quatuor festivitatibus b. Mariae virginis ac in festo b. Petri apostoli, ac in anniversario die dedicationis eiusdem ec- clesie — visitaverint, — quadraginta dies de iniuncta poenitentia singulis annis — relaxat. Dat. Wisschowe XVII kal. Jul., pontif. d. Clementis pape IIII anno tertio. Boczek III, 395. 555) 1267, 12 Jul. In Lutomiric. Concordia inter Petrum, praepositum Wissegradensem, regni Boemie cancellarium, Pra- gensem archidiaconum, et Sifridum de Misna ciuem Lutomiricensem super quibusdam agris in Sitenitz. Nos — Petrus oc. notum esse oc., „quod cum inter nos ex parte vna, et Sifridum dictum de Misna, ciuem Lutomiricensem, ex altera, super quibusdam agris ad curiam nostram

Strana 214
214 Emler, Regesta Bohemiae. S in Sitenitz pertinentibus, quos idem Sifridus sibi vendicionis titulo uendicauit, questio uer- teretur, super ea fuisset diucius et diuersis modis hinc inde disceptatum, tandem per arbitros communiter electos eadem decertatio extitit diffinita, videlicet quod cum sepe nominatus Sifridus fide hinc inde prestita firmiter asseuerasset dictos agros emisse pro viginti marcis argenti ad pondus lutomiricense, licet alias eosdem agros multis expensis et laboribus meliorasset, nos ipsi Sifrido viginti marcas, sub eodem pondere vsque ad octauam assum- pcionis b. Marie persoluemus, tali adiecta pena, nisi eodem termino dicta summa fuerit persoluta, ex tunc idem Sifridus ac liberi sui plenum jus habebunt eosdem agros retinendi ac alienandi seu vendendi pro ipsorum placito sine qualibet contradiccione, et hoc faciemus sibi et suis liberis per Wissegradense capitulum confirmari. Ego eciam Sifridus obligo me ad penam quinquaginta marcarum, quod dictum arbitrium pro me et meis in posterum uel ad presens inuiolabiliter obseruabo et dictum prepositum et successores suos faciam ab omni impeticione quieta gaudere possessione, alioquin nos Johannes filius Herberti, Cun- radus de Sandowe, Petrus de Sandowe fratres, et ego Sifridus cum filiis meis Cunrado et Johanne, cum nostris rebus omnibus obligamus nos dictas marcas quinquaginta preposito — persoluturos sine qualibet contradiccione.“ — Testes: Engelbertus decanus, Fridericus scola- sticus et Engelbertus, canonici Wissegradenses, Johannes de Aschafenburch, Absalon, Bohu- slaus et Arnoldus, canonici Lutomiricenses, Gallus, canonicus s. Egidii, Herbertus iudex, Antonius, Henricus de Hildensim, Cunradus de Misna, Henricus de Pernis, et alii quam plures ciues cum predictis ciuibus Lutomiricensibus. Acta sunt hec in domo fratrum Mi- norum Lutomiricensium a. d. millesimo ducentesimo LVVII° in vigilia beate Margarete. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 556) 1267, 7 Aug. In Budin. Otackarus, rex Boemiae oc. confirmat privilegium avi sui, quod coenobio in Hra- disch a. d. M°CC° primo super villa Štěpanowice et exemtione aliarum villarum dedit. Testes: Nezabitz, purchrauius Olomucensis, Vlricus, buchrauius de Znoym, Heinko, burch- rauius de Ponte, Albertus, burchrauius de Vren, Onscho pincerna, Hermannus de Richenove, Domazlaus, pincerna karissime domine vxoris nostre, Schazlaus, dapifer eiusdem, Myzthidruh, camerarius ejusdem, Rehnickus, subcamerarius eius, Dluhomilus de Wezzele et alii. Act. et dat. in Budin per manus mag. Petri ven. prepositi Wissegradensis, regni nostri cancellarii, a. d. M'CCLXVII, VII ydus Aug. regni nostri anno VII° (sic). Ex orig. mutilo eiusdem mon. Boczek III, 396. 557) 1267, 25 Aug. Apud Goritiam. Albertus, comes Goritiae, Aquilegensis ecclesiae advocatus, et complices ejus super facto capcionis Gregorii patriarchae Aquilegensis et super concordia et pace inter ipsum patriarcham et se et complices suos tenenda et super restitutione in statum pristinum compromittunt in Ottakarum, regem Boemiae, et Wodeslaum, archiepiscopum Salzeburgensem. Dat. anno dom. MCCLXVII die VII exeunte Aug. indiccione X apud Goritiam in palatio. Ex orig. arch. c. r. aul. Vind. Font. rer. Austr. I, 87.

Strana 215
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 215 558) 1267, 19 Sept. Pragae. Othakarus, Boemorum rex oc., promittit, se velle fratres militiae domus Teutonico- rum in possessionibus eorum conservare. — „Regalis celsitudinis gloria, e largiente bonorum omnium datore decorati, multiplicibus potentatibus divitiarum et virium praecellentes, zelo- ducti fidei, ad ampliandum titulos et cultus nominis christiani, in elisiones et exterminationes gentilium insidiantium fidei christianae, ut refrenetur tyrannidis (sic) eorumdem, nos nostros et potentiam nostram, participii aeternae intuitu beatitudinis, defensorem exponimus atque murum, ad occupandum & capiendum terras ipsorum gentilium et terminos partium eorum- dem cultui divini nominis subjugandos, ita videlicet, ut fratribus militiae domus Teutonico- rum in partibus terrarum Prusciae, quas iidem fratres occuparunt et in sua potestate jam detinent occupatas, vel in partibus terrarum a fide apostatarum, quas dicti fratres aliquando habuerunt in sua potentia et possessione, videlicet terra Culmensi, Lubovia, Soysim, Pomi- zania, Pazluch, Landesen, Sambia, Pogzania, Warmia, Natangia et Barthia, cum territoriis et attinentiis earumdem nullus umquam per nos vel nostros successores ratione dominii, nomi- nis dominationis seu juris nobis ascribendis, quantum ad praedicta loca nunc vel in posterum praejudicium generetur. In quibus saepedictis fratribus plenum jus, quod et ante habuerunt, jurisdictionis, dominationis, proprietatis, possessionis et acquisitionis eorumdem quietum et liberum profitemur a nobis et nostris posteris remanere, scriptoque promittimus in praesenti, quod ad recuperandum terras jam dictas a fide scilicet apostatas ipsis fratribus astabimus pro viribus auxilio, consilio et favore. lidem quoque fratres ad acquirendum et occupandum Ga- lendiam, Getwesiam, Lutowiam et alios inimicos crucis Christi, quantum possunt, pro viribus nos juvabunt, ut eaedem terrae cultui fidei Christianae ac nostrae ditioni regiae applicentur, prout in instrumentis super hoc nobis traditis plenius est expressum.“ —Acta sunt haec Pragae a. d. M°CC°LXVII°, dat. ibidem per manum mag. Petri, Wissegradensis praepositi, regni no- stri cancellarii, XIII kal. Octobris. Voigt, Cod. dipl. Prus. I, 163. — Boczek VII, 767. 559) 1267, 30 Sept. Viterbii. Clemens papa IV — Ottacaro, regi Boemiae illustri. — „Excellentiae tuae dudum probata devotio, quam ad Romanam geris ecclesiam et ad personas ecclesiasticas in necessi- tatibus earumdem ostendis, eo nuper indicio manifestius claruit, quod capto vener. fratre nostro patriarcha Aquilegensi te ad procurandam libertatem ipsius promtum nobis per tuas literas obtulisti; et ne tam piam et humilem sponsionem occupatio quaevis suspenderet, per te et per vener. fratrem nostrum ..Salzeburgensem archiepiscopum, nepotem tuum, ad solu- tionem ejusdem efficaciter procurasti, priusquam super oblatis nostrum posses habere responsum. Quocirca de promissione tam grata et ejus adimpletione tam prospera grates tibi quamplu- rimas referentes, serenitatem tuam rogandam duximus et hortandam, quatenus sicut hacte- nus, sic in posterum in coeptae devotionis instantia perseverans de bono semper procedas in melius, ut a rege regum et domino dominantium et in praesenti gratiam et in futuro glo-

Strana 216
216 Emler, Regesta Bohemiae. riam consequaris, et nos qui licet immeriti vices ejus in terris gerimus, ad ea, quae sunt tui commodi et honoris accensi tuis semper crescentibus meritis vehementius animemur. De- mum licet pacem amare nos deceat, si comitem habeat veritatem, quia tamen sub pacis specie multa saepe pati contraria procurantur, magnitudinem regiam attentam reddimus et cautam esse volumus ac rogamus, ne cum inimicis ecclesiae foedus ineas, nec amicitia his, qui sunt contra dominum conjungaris, salvo tamen in omnibus caritatis affectu, quem ipsis etiam inimicis praecipit dominus exhiberi, sciens quod hujuscemodi foedera multorum merita denigrasse dicuntur, quorum opera deo placuerant, ob hoc solum a domino reprobata.“ Dat. Viterbii, II kal. Octobr. pontif. anno tertio. Ex autogr. reg. lit. f. r. Clementis pp. IV, in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. 560) 1267, 3 Oct. In Planceke. Bruno, Olomucensis episcopus, ad petitionem Winrici, abbatis monasterii de Saar, ratum habet, "quod dictum monasterium, vt plenius in ipso divinum agatur obseqvium, de bonis per fundatorem suum, bone memorie d. Botzkonem sibi collatis, videlicet per circuitum de Boberowe, de Saar, et de Botzkonowe plenas decimas percipiat annuatim, et hoc tam de bonis ipsi monasterio plene pertinentibus quam de bonis aliis heredum fundatoris predicti, de quibus etiam minorando censum suum, plenas decimas — monasterio contulit prenotato. Hoc nobis saluo, quod nichilominus decimales denarii iuxta consuetudinem per nostram dyo- cesim diutius obseruatam de predictis bonis omnibus annis singulis persoluantur, et quod ecclesie in ipsis bonis fundate de nostro et successorum nostrorum consilio sic dotentur, quod rectores earum jura episcopalia persoluere ac congruam et honestam sustentationem inde possint habere." — Dat. in Planceke quinto nonas Oct. a. d. MCCLXVII°. Ex orig. in arch. eiusdem mon. apud Steinbach II, 25. — Boczek III, 397. 561) 1267, 3 Oct. In Planceke. Nos Bruno, episcopus Olomucensis, inspectis necessitatibus monasterii de Saar „super decimis plenis ville de Zhayetz, quas bone memorie d. Boceko, fundator ipsius monasterii, pie deuotionis intuitu eidem contulit monasterio, sic duximus ordinandum, quod ipsum mona- sterium duas partes, et rector ecclesie in villa de Zhayetz — terciam partem nomine dotis decimarum annuatim percipiat earumdem.“ — Dat. in Planceke V nonas Oct. a. d. M.CC.LXVII Ex orig. in arch. quondam Aulae Reginae in Antiqua Bruna. — Boczek III, 397. 562) 1267, 17 Oct. In Luchtenburch. Zmilo de Luchtenburch cedit de omni jure suo super villa Polet ad promotionem fundationis claustri ibidem per dominam Utam facte. — Profitemur, "quod Bodizslaus et Bar- tholomaeus fratres et Osanna relicta fratris eorumdem Bozslai militis, quondam burgravii nostri, villam, quae vulgariter Polet nuncupatur, quam dicti fratres et eorum antecessores a nobis et a nostris antecessoribus ob eorum merita probitatis eis collatam sub proprietatis forma liberam habuerunt, cum villis, agris, aquis, molendinis, pratis et universis quibuscunque

Strana 217
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 217 ab antiquo ad dictam villam spectantibus cum jure patronatus ecclesiae ejusdem villae, co- ram nobis vendiderunt nobili dominae Utae relictae Cunonis nobilis bonae memoriae quon- dam dicti de Chowan, cum pleno jure et perfecta libertate, quemadmodum praedicti B. et B. fratres cum suis antecessoribus bona eadem habuerunt, consensu nostro nec non puerorum nostrorum super hoc requisito tam benigne quam liberaliter accedente. Et quia praefata domina U. saepedictam villam cum universis et singulis praenominatis attinentiis magnae pietatis zelo comparavit, ut videlicet in ecclesia saepedictae villae, videlicet Polet, claustrum sanctimonialium ordinis Cisterciensis cum saepedictis bonis in honorem beatae Virginis fun- dare velit cooperante domino, et jam fundare inchoaverit: nos una cum pueris nostris ad honorem b. Virginis in huiusmodi pii propositi promotionem, confirmationem, cedimus de omni jure nostro, videlicet de judiciis universarum causarum seu majorum seu minorum, de exactionibus, de servitiis quibuscunque, per quae dicti loci conventus posset in posterum a nostris posteris seu aliis quibuscunque indebite aggravari." — Testes: Heinricus filius noster, marscalcus Boemiae, Natschepluk, Welizslaus de Sbizlav, Bozlaus filius Nelesi, Gallus de Lipolticz, Bodizlaus de Zobecu (sic), Georius, Pohuba, Nemoy, pincerna noster, Martinus de Kralowitz, Zacharias de Conitz milites, Jacobus, Heinricus capellani nostri, et alii. Acta sunt haec in Luchtenburch a. d. M°CC'LXVII°, dat. ibidem per manus notarii nostri Ger- laci XVI kal. Nov. E cop. Mus. Boh. 563) 1267, 18 Oct. Pragae. Joannes, Pragensis episcopus, clero dyocesis suae, ut nuntios ecclesiae Olomucensis exustae, cum ad eos pro petendis fidelium elemosinis venerint, benigne recipiant, populum — „ad hoc sub pena excommunicationis inducentes, quatenus illo die, cum in ecclesiis vestris verbum dei proponere voluerint, ab omni seruili opere abstineant, donec missarum sollempnia et indulgencias d. pape et nostras necnon et ven. fratris nostri, d. Olomucensis episcopi, et ecclesie illius capituli et aliorum episcoporum humiliter audiant ac deuote. — Premissa uero indulgentia hec est : Ex parte d. apostolici centum dies, ex parte d. Salcburgensis electi annum et XL dies, ex parte d. Maguntini annum et XL dies, ex parte d. Wratislauiensis XL dies, ex parte d. Patauiensis XL dies, ex parte d. Olomucensis annum et XL dies, ex parte capituli Olomucensis oracionem et fraternitatem. Ex parte d. Maguntini insuper eis, qui se in confraternitatem eorum recipi fecerint, relaxantur peccata oblita, uota fracta, si ad ea redierint, iuramenta incauta et leuia, offensas (sic) patrum et matrum sine inieccione manuum violenta. Nos eciam hiis omnibus addimus indulgencie annum venialium et quadraginta dies terminalium ipsas ratas et gratas habentes testimonio huius scripti ; per annum valeat et non vltra.“ — Dat. Prage in die s. Luce pontif. nostri anno nono. Ex orig. in arch. cap. Olom. — Boczek III, 398. 28

Strana 218
218 Emler, Regesta Bohemiae. 564) 1267, 18 Oct. In Cremesere. Otto, episcopus Myndensis, succurrentibus ecclesiae Olomucensi, quae ad reparationem cum per incendium totaliter destructa fuerit, exiget elemosinis subleuari, indulgentias XL, dierum elargitur. Dat. in Cremesere in die b. Luce a. d. MCCLXVII°. Boczek, Cod. dipl. Mor. III, 399. 565) 1267, 22 Oct. In monasterio Lucensi. Frater Quido, tt. s. Laurencii in Lucina presbyter cardinalis, apostolicae sedis le- gatus, vidimat monasterio Lucensi literas Honorii papae IV super decimas (dat. XIII kal. Junii pontif. anno VIII). Dat. in monasterio Lucensi, XI kal. Nov. pontif. d. Clementis papae quarti anno tertio. Ex orig. eiusdem mon. Boczek III, 400. 566) 1267, 26 Oct. Viterbii. Clemens papa IV R. episcopo Albanensi, apostolicae sedis legato. — „Inquietamur incessanter a rege pro fratribus P. de Cormeliaco et Olivario Minorum ordinis cathedrandis, et inculcantur nuntii et supplicationes exaggerantur immensae; nec reciperent tales quales ecclesias, sed opulentas exspectant. Rescribat nobis tua fraternitas, ubi eos collocare pos- semus. Rex adhuc est in Tuscia, Conradinus Tridenti, ubi crescit ejus societas, et timemus, ne crescat amplius, quia ejus avunculi, duces Bavariae, cum rege Boemiae pacem habent, sicut rex ipsemet nobis scripsit, Mediolanenses autem cum parte sua veniunt Brixiam in manu valida, qui ad certamen se offerunt cum eodem, nec creditur, quod invitis eisdem in- trare valeat Lombardiam." — Dat. Viterbii VII kal. Nov. pontif. anno tertio. E Clementis pp. IV reg. auth. tom. V fol. 101 in tab. Vatic. 567) 1267, 1 Nov. Pragae. Johannis, Pragensis episcopi, ordinatio de elemosinis fratribus hospitalis s. Mariae de domo Theutonica ex episcopatu suo in Prusciam mittendis. — „Mandamus oc., quatenus illa, quae de terra episcopatus nostri ab hominibus fidelibus et ultimis voluntatibus pro suarum remedio animarum legantur sive relinquuntur vel jam relicta sunt in subsidium terrae sanctae ; item illa, quae a parentibus decedentium subitanea morte vel improvisa pro salute animarum ipsorum morientium stipendiariis largiuntur, ut personaliter vadant in Prusciam, nisi fuerint certae personae a testatoribus nominatae, quae in expensis sibi dimissis peregri- nationis aggrediantur laborem; item illa, quae pro remedio vero crucis Prusciae erogantur, ipsis (fratribus hospitalis s. M. de domo Theutonica) dari sub poena excommunicationis integraliter debeatis. Nam sicut firmiter credimus, per ipsos fratres melius, quam per stipen- diarios, per quos saepe fraudes committuntur, utpote qui vel accepta pecunia (pro) peregri- natione peragenda ad alias partes non ad terram Prusciae se transferunt, vel si ad ipsam terram accedunt, nimis mature ab ea recedentes, parvum aut nullum subsidium eidem terrae

Strana 219
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 219 faciunt. Mandamus etiam vobis sub virtute obedientiae, quatenus ipsis fratribus exponere et dicere debeatis, si aliis aliquibus quam ipsis aliqui boni christiani hujusmodi elemosynas sunt largiti, sicut est praescriptum, quantum vel quo tempore fuerit assignatum. Contra- dicentes et neglectores hujus facti ipso facto se fuisse noverint excommunicatos.“ — Dat. Pragae, kalendas (sic) Novembris, pontif. nostri anno decimo. Ex orig. arch. Regiomontani cop. in Mus. Boh. — Millauer der deutsche Ritterorden in Böhmen 116. 568) 1267, 5 Nov. Brunae. Ottacarus, rex Boemiae et dux Austriae oc. homines monasterii Zwetlensis in Chrems et Egenburch ab omni exactione liberat. — Testes: Hartlibus, camerarius Moraviae, Znato dapifer, Nezabitz (sic) pincerna, Vlricus de Durrenholz, magister Petrus, prepositus Wische- gradensis, cancellarius nostri regni, et alii. Act. in Brunna a. d. M.CC.LXVII° et dat. per manus mag. Vlrici, plebani de Hartpurch, nonis Novembris. Ex orig. arch. Zwettlensis Boczek III, 251. — Frast, das Stiftb. von Zwettel, Font. rer. Austr. III, 1160. 569) 1267, 15 Nov. Brunae. Otakarus, Boemiae rex oc. concedit Zmyloni de Brumowe facultatem de bonis suis libere disponendi. — Scire uolumus oc., "quod considerata fidelitate — Zmylonis de Bru- mowe — ipsi hanc graciam — duximus faciendam, — quod de hereditate sua, cum prole careat hereditario successore, habeat legandi, cuicunque monasterio decreuerit, donandi eciam uel uendendi, sev quicquid uoluerit ordinandi plenariam facultatem, nostra ad hoc accedente uoluntate pariter et consensu.“ — Testes: Nezamyzl pincerna, Bznatha dapifer, Bohuse mar- schalcus, Kuna, camerarius Olomucensis, Hartlibus subcamerarius, frater eius Boleborius, Cernycius frater camerarii, Wylhelmus Zlauyborii filius, Budys, camerarius Brunnensis. — Act. in Brunna a. d. millesimo CCLXVII, XVII° kal. Decembris, et dat. ibidem per manus mag. Petri, prepositi Wyssegradensis, regni nostri cancellarii iam predicti. Ex orig. in arch. Cremsirensi. Boczek III, 401. 570) 1267, 15 Nov. Apud Pragam. † † † Ottacarus, rex Bohemiae confirmat monasterio Vallis s. Mariae emtionem villae Seifensdorf prope Zittaviam. Dat. apud Pragam a. d. MCCLXVII°, XVII kal. Dec. per manus mag. Wenceslai, prepositi Wissegradensis, dilecti cancellarii nostri, indict. X, anno regni nostri VI. Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 768. Extr. 571) 1267, 29 Nov. Olomuz. Instrumentum testamenti Brunonis episcopi Olomucensis. Executores testamenti : Otta- carus, rex Boemorum, Bartholomeus decanus, Herbordus prepositus, mag. Johannes, archidiac. 28*

Strana 220
220 Emler, Regesta Bohemiae. Olom. et mag. Petrus, prep. Wissegr. Olomuc. canonicus. Act. Olomuz III° kal. Dec. a. d. M'CC°LXVII°. Boczek, Cod. dipl. Mor. III, 402. 572) 1267, 29 Nov. In Olomuz. Bruno, episcopus Olomucensis, fundat anniversarios patris sui et matris suae in ec- clesia Olomucensi. — „Pro animabus patris et matris nostre — ordinamus de consilio Bar- tholomei decani, Herbordi prepositi, magistri Johannis, archidiaconi Olomucensis, Simonis cu- stodis, Alexii, prepositi in Wolframskirchen, archidiaconi Znoymensis, Heydolphi, prepositi et archidiaconi Cremesiriensis, et aliorum canonicorum nostrorum tunc presencium, quod III nonas Jan. agatur perpetuo anniuersarius patris nostri, comitis Adolphi, in ecclesia Olomu- censi in vigiliis et officio misse sollempniter decantandis et anniuersarius matris nostre Adelheydis VII idus Aprilis similiter peragetur. Ad hos duos anniuersarios celebrandos de- putamus quatuor talenta, duo quidem ad anniuersarium patris et totidem ad matris anniuer- sarium. Et dabuntur cuilibet canonico presenti XII denarii et cuilibet vicario perpetuo VI denarii et hec de vno talento. Item de alio thalento dabitur dimidium talentum scolaribus, de quo eciam quatuor denarii dandi sunt cuilibet campanario, qui deseruiunt in ecclesia maiori. Item dimidium talentum inter pauperes diuidetur. Et sic est in vtroque anniuer- sario faciendum. Hec quatuor talenta recipienda sunt annis singulis de bonis et de censu in Brunesuerde, in Frideberg et in Zwenser, cum et eundem censum deputauerimus pro anniuersariis eciam aliis celebrandis.“ — Act. Olomuz III kal. Decembris a. d. M.CC.LXVII. Boczek III, 408. 573) 1267, 30 Nov. In Miselboritz. Agnes relicta d. Ekhardi viri nobilis de Mirslaus donationem juris patronatus ec- clesiae villae de Droscuwitz, quam maritus ipsius abbatissae et conuentui de Osla contulit, ratam habet, „et quia sigillo proprio carui — d. Heinrici plebani de Mirslaus rogaui sigillo ro- borari." — Dat. in Miselboritz a. d. M.CCLXVII pridie kal. Dec. d. Hartlibo, Heinrico de Mirslaus et Gundackaro de Miselboritz, plebanis, Westone, Wolvramo, Ir. subpriorissa do- mina D. et Ger. monialibus de Osla et aliis quam pluribus tunc ibidem collectis presentibus. Ex orig. eiusdem mon. Boczek III, 409. 574) 1267, 8 Dec. Olomucii. Decisio litis de jure patronatus eeclesiae in Premtiz. „Cum — d. Bruno episcopus super causa inquisitionis multorum articulorum, quam d... abbas de Luca, patronus ecclesie de Premtiz, coram magistro Heydenrico, officiali eiusdem episcopi, mouit, contra Jesdontium, rectorem eiusdem ecclesie de Premtiz, nobis Herbordo, Olomucensi preposito, diffinitiuam commiserit terminandam, — quam diffinitiuam predic tus episcopus ex relatione eiusdem offi- cialis debebat promulgare in sua generali synodo, que in crastino b. Mauricij fuit in Crem- cser celebrata, quam tunc non protulit, sed eam proferendam nobis commisit, multis et

Strana 221
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 221 arduis negotiis occupatus, vnde nos nostrorum habito consilio assessorum, videlicet d. B(ar- tholomaei) decani et d. B. canonici Olomucensium, consideratoque, quod licet quedam crimina, que ipsi Yesdontio apponuntur, sint semiprobata vtpote ex publica fama, que scandalum in ecclesiam dei videntur inducere, quedam tamen sunt sufficienter probata, maxime crimen mani- festi concubinatus et celebrationis sub interdicto, — contra antedictum Yezsdontium diffini- tiuam sententiam promulgando, eundem Yezsdontium sine spe restitutionis predicta ecclesia in Premtiz perpetuo priuamus, propter irregularitates, quas ex predictis duobus criminibus ipsum Yezdontium non est dubium incurrisse, ex quo constat predictum episcopum in mani- festos concubinarios excommunicationis sententiam promulgasse.“ — Lata fuit hec sententia dif- finitua a. d. MCCLXVII°, V feria post b. Nicolai, in domo d. decani Olomucensis, presentibus Arnoldo, Reynoldo, capellanis eiusdem prepositi, ac Thechontio, plebano s. Petri ibidem. E cop. Mus. Boh. - 575) 1267, 11 Dec. Pragae. Ottakarus, rex Bohemiae oc. quoddam legatum Leopoldi, ducis Austriae, ad altare s. Andreae in ecclesia in Lilienfeld, annuorum duorum talentorum ex urbaria in Crems com- mutat aequivalentibus annuis reditibus e duabus curiis Salzburgiensibus ad s. Petrum ibidem spectantibus a monasterio in Lilienfeld recipiendis. — Act. in Praga a. d. MCCLXVII et dat. ibidem per manus mag. Ulrici, nostri notarii, plebani in Hartperch, III id. Dec. Hanthaler, Rec. I, 184. 576) 1267, 11 Dec. Pragae. Ottakarus, rex oc. capellam s. Stephani de Zlechow novae capellae in Wissegrad ad- jungit. — „Ottacarus capellano suo B(artholomaeo), vener. decano ecclesie Olomucensis, sa- lutem. Fidelitatis obsequia memorie reuocantes capellam sancti Stephani de Zlechow, quam a nostris progenitoribus ex confirmacione episcoporum Pragensium iure parochiali annis pluribus pacifice possedisti, in qua eciam postmodum a nostra munificencia ius patronatus obtinuisti pro terra in Wrutich ad tuam quondam in Wissegrad spectante prebendam, quam Luthomericensibus dederamus ciuibus, que iam est ad eandem prebendam reducta, cum ca- pella rotunda in Wissegrad in curia nostra sita, diu dilapsa, sed tuis sumptibus ad hono- rem diuine magestatis honorifice reparata, et per vener. in Christo patrem dominum Johan- nem, nunc Pragensem episcopum, ad tuam instanciam in honore s. Stephani prothomartiris dedicata, quasi ex noua donacione, prout prius disposueras, auctoritate d. Johannis, eiusdem Pragensis episcopi de consensu Wissegradensis capituli in ipsa ecclesia officium consti- tuere (sic), quo hactenus caruit sacristie (sic), super quo tam ipsius domini episcopi quam ca- pituli Wissegradensis sunt instrumenta confecta nomine Wissegradensis ecclesie, eidem iun- gimus et confirmamus sacristie obtinendam inperpetuum pleno iure, ut in eadem sacrista per- petuus habeatur, reuocatis in irritum priuilegiis seu aliis patentibus nostris instrumentis super hoc editis quoquomodo, ea condicione adiecta, quod tempore vite tue in dedicacione altaris s. Gereonis, quod per tuam industriam in Wissegradensi ecclesia est constructum ca-

Strana 222
222 Emler, Regesta Bohemiae. pitulo eiusdem ecclesie prandium ministretur, et te sublato de medio idem prandium ad tuum anniuersarium conuertatur.“ — Act. Pragae a. d. M'CCOLXOVII°, III° idus Dec. datum ibi- dem per manus magistri Petri, ven. prepositi Wissegradensis, cancellarii regni nostri, anno et die superius annotatis, coronacionis vero nostre anno sexto. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 577) 1267, 13 Dec. Cremsirii. Bruno, episcopus Olomucensis, concedit capitulo Cremsiriensi facultatem eligendi de- canum et canonicos. — Notum oc., „quod capitulo ecclesie s. Mauricii in Cremeser, — quam nos cepimus edificare de nouo, in ipsa creando prebendas, vt per se deinceps ad prebendas easdem canonicos, et decanum, de gremio ipsius ecclesie libere possint eligere, plenam damus et concedimus facultatem, — collationem vero prepositure in eadem ecclesia Cremeserensi nobis et nostris successoribus reseruamus et est Olomucensis ecclesie canonico, et non alterius ec- clesie, dum vacauerit, conferenda.“ — Dat. in Cremeser idibus Decembris anno MCCLXVII. Ex orig. in arch. archiepisc. Cremsiriensi. Boczek III, 411. 578) 1267, 21 Dec. Viterbii. Clemens papa IV car. in Christo filio C(arolo), regi Siciliae illustri. „Contra duces Bavariae suo libenter tempore non sicut petis, sed sicut expedit et mos habet Romanae ec- clesiae, procedemus; male quidem cuncta ministrat impetus, et majori soliditate fundantur, quae congruum tenent ordinem, in fornace deliberationis excocta. Nostrum sane laetifica- verunt animum carissimi in Chr. filii nostri, regis Boemiae illustris, literae, quarum nobis exemplum misisti, quem magnitudinem tuam decet ea benivolentia prosequi, ut in tua di- lectione firmatus, a te nequeat quavis occasione divelli. Mittimus autem literas tibi praesen- tibus interclusas, quas a consanguineo tuo recepimus, et nihilominus scire te volumus, quod prout nuper a fide dignis accepimus, multa tibi mala parantur in regno, ad cujus visitationem te nuper monuimus et iterato monemus, non immerito formidantes, ne dum queris lucrum in aliis, damnum in propriis patiaris.“ — Dat. Viterbii. XV kal. Januar. anno tertio. E Clementis pp IV regesto authentico tom. V, fol. 113, in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. 579) 1267, 31 Dec. Pragae. Johannes, episcopus Pragensis, confirmat ordinationem capituli Pragensis monasterio Brewnowiensi factam super solucione fertonis argenti innocentibus ecclesiae Pragensis. — „Ea- propter vestris (abbatis et conventus monasterii Brewnowiensis) precibus inclinati statutum et ordinationem ac prouisionem, per .. Jacobum prepositum, Witum decanum et totum Pra- gensis ecclesie capitulum de assensu nostro prouide factam, — per quam disponitur, — ut de cetero annis singulis in perpetuum domino episcopo innocentum eiusdem Pragensis ec- clesie et ipsis innocentibus ac eorum sociis omnibus pro expensis, que eis in monasterio uestro dari consueuerant una die pro quolibet anno, non nisi fertonem argenti boni in ultima ebdomada ante festum natiuitatis domini dare teneamini, assignando eum procuratori prefati

Strana 223
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 223 episcopi uel magistro puerorum, quo episcopus, innocentes et socii ipsorum predicti omnes et singuli debent esse contenti, nisi uos, domine abbas, uel aliquis ex successoribus uestris in predicto termino premissam quantitatem pecunie dare neglexeritis et etiam assignare in tempore constituto, ex certa sciencia confirmamus.“ Dat. Pragae per manum Petri, notarii nostri, a. d. M'CC°LX VII°, in die Siluestri pape et confessoris, indictione decima, pontificatus uero nostri anno nono. Ex orig. arch. Mus. Boh. 580) 1267. Concordia inter Potonem Petricum de Mseni et capitulum Pragense super puteis spectantibus ad villam Podole. — Noverint oc., „quod ego Poto dictus Petricus de Mseni in causa, que vertebatur inter me ex una parte super puteis ad nostram villam Podole spec- tantibus et J(acobum) prepositum, W(itum) decanum totumque capitulum Pragense super villa obediencie dicta Wirbich, quam tunc temporis dominus Thobias de Benesow, canonicus eius- dem ecclesie possidebat, concordauimus per honor. viros magistrum Sulizlaum de Domo templi et Zbraslaum de Predbor, sub hac forma, quod pauperes de Wirbiche usum puteorum cum meis hominibus tantum de Podole proxima villa habeant, et siluam, que fuit estimata ad quinque iugera, dictum capitulum mihi et heredibus meis darent in perpetuum possiden- dam, ita quod nec ego nec mei heredes pro usu aque ab hominibus de Wirbiche aliqua serui- — Sigilla dominorum Andree, summi camerarii, et tia uel exactiones debeant extorquere.“ Olrici, purcrawii Pragensis, et Jarosii baronis. Acta sunt hec anno domini M°CCLXVII" presentibus hiis testibus : Wikel de Martinawez, Bechlino de Bacow, Sdata de Ratchinawez, Petro de Positowich, Predzlao de Budezostich, Predborio de Rathcinawez, Choteborio de Gimlina, Borihnew de Chmelni, Zbraslao cum filio suo Chotevoyo de Predbor, et aliis quam pluribus. Ex orig. arch. cap. Prag. 581) 1267. „Ego Otto — ciuis Olomucensis vna cum filiis meis omne ius, quod in bonis duorum laneorum in Thopolan videbar habere sub testimonio proborum virorum ciuium Olomucen- sium primo Stephani tunc aduocati, deinde Heyczonis de Noua ciuitate, Conradi, Pertoldi, Sdislai, ad manus venerabilis d. Ro(berti) abbatis Gradicensis et conuentus totaliter resi- gnaui quare idem — d. Ro(bertus) abbas Gradicensis — ratione dictorum bonorum in Tho- polan vnum laneum in uilla nominata Repsin michi contulit quiete ac pacifice perpetuo possidendum, ita tamen, quod si filii mei post terminos vite ad seruiendum dicte ecclesie fuerint-minus apti aut ipsorum seruitium non placuerit, non tantum ipsi filii mei verum etiam alii, qui dicti lanei possessores extiterint, sepe dicto domino R. abbati et suis succes- soribus tres fertones argenti in festo b. Valpurgis soluere teneantur, tres uero presentas, que visitationes, vocantur, scilicet in natiuitate domini IIII pullos, in pascha XL oua, in penthe- costen IIII caseos, quorum quiuis IIII denarios valeat, singulis annis reddere non obmittant

Strana 224
224 Emler, Regesta Bohemiae. saluis collectis. Si vero me aut filios meos nominatos laneos vendere contigerit de volun- tate ipsius d. R. abbatis et suorum successorum, talibus tenemur vendere, qui sibi boni aut vtiles videantur.“ — Testes : frater Budis tunc prior, Cornelius suprior, Matheus Floren- tius, Vrbanus, Heyricus Caluus, Voyzlaus custos, Anthonius, Michael, Valerianus, Heyricus camerarius sacerdotes; de ordine vero fratrum Predicatorum frater Chualko tunc prior et frater Lucianus lector; ciues autem Olomucenses: primo Stepanus, tunc aduocatus, deinde Heyczo de Noua ciuitate, Conradus, Pertoldus, Sdizlaus. Acta sunt hec a. d. MCCLXVII. Ex orig. eiusdem mon. Boczek III, 410. 582) 1267. Ottacarus, rex Boemiae oc. iudici et ciuibus uniuersis in Lutouia. — „Quoniam ma- gistro hospitalis s. Spiritus de Sassia, quod in ciuitate uestra in leuamen infirmorum iam pridem edificari constituimus, facultatem dedimus redimendi ortum cum curia a Crisone con- ciue uestro Lutouiensi, inhibemus uobis per presens scriptum, ne quisquam prefatum ma- gistrum super eadem emptione audeat impedire.“ — A. d. MCCLXVII°. Boczek III, 411. 583) 1267. „Notum oc., quod ego Sudehna relicta Ludkonis ciuis de Unisow in dotem hospitalis s. Spiritus fratrum de Sassia in ciuitate Lutouiensi a — rege Otacharo collocati, et in consummationem ecclesie s. Marie ibidem hortum aput ciuitatem Antiquam Lutouiensem et laneum agrorum a me iusto emptionis titulo aquisitos pro remissione meorum et mariti mei — peccaminum et — amicorum nostrorum contuli.“ — Hec acta sunt in presentia iudicis et scabinorum predicte ciuitatis Lutouiensis et sub sigillo eorum conscripta a. incarn. d. millesimo (CC)LXVII°. Boczek III, 412. 584) 1267. (Ottacarus) rex mittit Brunonem, episcopum Olomucensem ad Pruthenos, quibus per- suadet, ut se baptizari sinant. — „Creator totius creaturae deus et homo pariter, qui aeternus pater noster, qui est in coelis, ad introitum regni coelestis nos regenerans, nobisque in ablutionem criminum baptisma consecrans, Jesus Christus, idemque assistens pontifex futurorum bonorum factus obediens patri usque ad mortem, per amplius et perfectius tabernaculum, quod non erit huius creationis, nec per sanguinem hircorum aut vitulorum, sed per proprium sanguinem introivit in sancta, redemptione inventa, quam ab aeterno nobis in eum confidentibus prae- paravit, i. e. confessoribus vitae suae, in qua nos in adoptione filios ex diversitate gentium adunavit ad futuram gloriam, de tenebris nos vocans in admirabile lumen suum, redemptos suo sanguine pretioso. Ad cuius gloriae participationem vocati, ut diximus, communem uni- versitatem vestram vocandam duximus et rogandam, quatenus ad praetacta, quae fidei Chri- stianae expediunt, praesenti persuasione acquiescere studeatis, baptisma sanctum in Jesu Christi redemptoris nomine recepturi. Nos etenim ad lucrandum animarum vestrarum salutem,

Strana 225
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 225 ad partes vestras habentes in futura hieme, dilationibus postpositis, proposita veniendi, de corpore regni nostri et de salute vestra ven. in Christo patrem d. B. Olomucensem episcopum ad vos praemittentes, piae voluntatis affectibus destinamus, cuius consiliis et exhortationibus acquiescere poteritis in praedictis, cuique ad executionem praefatorum, quae vestrae saluti expediunt, de pleno committimus vices nostras. Qui etiam concordandi vos cum honorab. et in Christo dilectis domus Theutonicorum ff., promissionis vestrae certitudine praestita, habebit plenariam potestatem, ff. praefatos ad ea, quae concordiam indicant, bono modo nostris per- suasionibus inducendo." Palacký, Formelbücher I, 273. 585) (1267?) (Legatus papae Ottacaro, regi Bohemiae.) — "Quoniam ex officio nobis injunctae lega- tionis incumbit animarum curam agere, quarum exactissimam rationem districtus judex in ex- tremo examine requiret a nobis: Excellentiae Vestrae quaesumus non sit honor, si vos pre- camur ut dominum, hortamur ut regem, et ut filium erudimus; nec enim alligatum est in ore nostro verbum domini, sed in spiritu libertatis loquimur, quod salutem animabus, quod quietem populis, quod ecclesiae libertatem, honorem deo et patriae libertatem conferat, atque de erroris imo ad viam veritatis et justitiae vos reducat. Sane multi catholici pacis com- moda et discordiarum incommoda discretionis oculo ponderantes, admirantur et dolent super hoc, quod inter vos et ducem Bavariae inimicus humani generis guerrarum zizaniam potuit tam efficaciter, imo tam dampnabiliter seminare. Non enim barbaricas nationes, quae hodie contra populum Christianum insaniunt, expugnatis, sed in familiares et domesticos fidei con- vertitis invicem arma vestra et potestates; a deo siquidem constitutae sunt, ut accipiant gladium ad vindictam maleficorum, laudem vero bonorum. De iis autem, qui contra fratres suos martiali gladio proibit (sic), certe si antiquorum principum facta seriatim considerare veletis, paucos aut nullos in regibus Romanorum invenire possetis sanguinis effusores, quo- rum sanguis effusus non fuerit super terram. Quare furor ebulliens attendere vos non sinit, quantum terrae vestrae ex harum occasione guerrarum devastentur, et debilitentur ecclesiae proventus; et bona ipsarum ausu sacrilego consumuntur, perit norma justitiae, cultus fidei Christianae minuitur, et animarum salus multipliciter impeditur. Quam ob rem regiam se- renitatem hortamur et obsecramus per aspersionem sanguinis Jesu Christi vel crucifixi, qua- tenus ob reverentiam apostolicae sedis et nostram, pacis et concordiae consiliis intendatis. Nos enim ita honori et commoditati vestrae pro posse nostro studebimus providere, quod amplius obtinebitis beneficium, quam possitis per ignem et gladium extorquere. Quodsi forte monitionibus nostris, quas vobis per venerabiles patres Pragensem et Ratisbonensem epi- scopos destinamus, acquiescere nolueritis, compellemur, licet inviti, ecclesiarum spoliatores et Christiani populi turbatores per censuram ecclesiasticam refrenare. Quid autem super iis vestra nobilitas duxerit acceptandum, nec non et super aliis, quae predictis episcopis vobis commisimus repetenda, nobis per vestras patentes literas intimetis.“ Palacký, Formelbücher 265. 29

Strana 226
226 Emler, Regesta Bohemiae. 586) (1267?) (Elisabetha, ducissa Bavariae, Cunegundi, reginae Bohemiae.) — „Singularis fiduciae praesumptio, quam non immerito de dilectione vestra gerimus, crebre nobis affert copiam bonae spei, ac preces amicabiles dirigere hortatur, ut videlicet in causa perpetuae unionis et amicitiae inter dilectum consanguineum nostrum inclytum regem Bohemorum, et carissimum dominum et maritum nostrum, vestra mediatio cooperari debeat principaliter et sincera sol- licitudine laborare. Sicut etiam venerabilem abbatem de t. 1. ad praesens in eodem negotio laborantem, a dilectione vestra petimus confoveri ac fide plena credere verbis ejus. Et ut, matertera dulcissima! major effectus in hac parte vestrae mediationis studium comittetur, consulimus, ut eo magis intentam vos praedicti consanguinei nostri velitis beneplacitis ex- hibere.“ Datum in Landowe. Palacký, Formelbücher 277. 587) (1267?) (Henricus, dux Bavariae, Cunegundi, reginae Bohemiae.) — „Vestrae serenitatis di- lectionem jam longo tempore sincero corde desideravimus salutasse, nisi non diffidentia ex discordia inter carissimum consanguineum nostrum dominum O(ttacarum), inclytum regem Bo- hemiae maritum vestrum, et nos hactenus obstitisset ; quia timebamus, quod non salutationem nostram vestra illustratio dignaretur. Sed modo speramus, quod longa dissensio inter ipsum d. regem Bohemiae et nos in bonum pacis, concordiae et verae amicitiae dirigatur, vestrae pietatis consilio et auxilio accedente. Propter quod vestrae venustatis claritatem affectuose depre- camur, ut vestris piis exhortationibus ipsum consanguineum nostrum d. regem Bohemiae ma- ritum vestrum inducere satagatis, ut nobiscum velit ad veram amicitiam concordare. Scientes, quod ad hoc semper intendimus et nos promptissimos exhibemus, qualiter suis valeamus de- sideriis complacere pro suae dilectionis amicitia capescenda. Ceterum non dubitetis, quin bonum statum vestrum ac liberorum vestrorum et personae vestrae sospitatem sincerissime diligamus et toto cordis desiderio adoptemus.“ Palacký, Formelbücher 277. 588) (1267?) (Elisabetha, ducissa Bavariae, Cunegundi, reginae Bohemiae.) — "Licet nostrum animum afflixerit vehementer, quod tua saluberrima gaudia tam diu nos latebant: tamen quod mora nobis subtraxit in tempore, supplevit tua legatio nobis plenissima gaudiorum, et in tantum nos fecit hilariter exultare, quod calamus non potest exprimere; sed tua dilectio aestimet affectu cum fiducia pleniore, cum nos in omnibus tuis gaudiis semper gaudere velimus, et dolere, si te tangeret, quod absit, moestitia corporalis. Sed quod te nostra legatio jam visitat et salutat, ex eo est, quod literas tuas tam raro cepimus vel legationem ; in quo, si tibi est aliquid occasio impedimenti, id carissima per tuam industriam studeas removere, ut nos possimus quandoque solatii causa literarum alloquio confovere, cum ad id nos naturae debitum liget et astringat, et ut etiam nostri pueri per nostrum favorem ad perpetui favoris

Strana 227
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 227 similis amicitiam inducantur. Ceterum a te petimus, ut nos de statu parentum nostrorum, ad quos nostra legatio non potest ut deceret saepius pervenire, nobis aliquid significes ac de- mandes. Dominum regem etiam maritum tuum, dilectum affinem nostrum, salutes nostro ob- sequio speciali et suam circa nos amicitiam foveas, qua forte nos possumus frequentibus legationibus, quando placet ad invicem recreare. Datum oc. Palacký, Formelbücher 277. 589) (1267?) (Henricus, dux Bavariae, Cunegundi reginae Bohemiae.) — „Etsi rara est nostra vel consortis nostrae carissimae materterae vestrae apud serenitatem vestram legatio literarum, dante causam diversi discriminis nocumento: frequens tamen et continua nobis inest fiducia, de vestra nobilitate praesumens, quod regalis throni sublimitas et successuum votivorum prosperitas ad intuitu (sic) cordis vestri cognati sanguinis memoriam non subducat. Sane cum praefata consors nostra jam parturiens in immensis doloribus urgeatur et sit anxia vitae suae, petimus omni studio supplicantes, ut moram nostram erga consanguineum nostrum regem Boemiae velitis habere propensius excusatam, causam nostram et nuntios ea qua speramus diligentia promoventes. Palacký, Formelbücher 278. 590) (1267?) (Elisabetha, ducissa Bavariae, Cunegundi, reginae Bohemiae.) — „Illa nos ex divino praecepto caritas compaginat, ac naturali vinculo jungit propinquitas, terrarum situs conter- minat, ut funiculus triplex, qui difficile rumpitur, nexu indissolubili nos perpetuo debeat unionis foedere in singulis fortunae successibus continere. Unde matertera dulcis et dilecta! si optata sospitate perfrueris, non minus quam de propria gratulamur. Nos quidem una cum domino carissimo et consorte nostro ac filiis et filiabus nostris laeta hilaritate valemus, ad vestri et liberorum vestrorum, quos divina gratia vobis donaverit, honoris propaginem et aug- mentum. Et quo ad hoc amicabilius aspiramus, tanto magis indigemus, ut utinam perpetuae firmitatis concordiam inter carissimum affinem nostrum inclytum regem Boemiae ac dilectum consortem nostrum palatinum comitem, ducem Bavariae, uno nobiscum animo studeas procu- rare et apud ipsum nostros nuntios in singulis negotiis promovere ; quatenus honoris tui sub- limatio de nostro (sic) liberorum profectu multiplicibus obsequiis in futurum valeat ampliari." Palacký, Formelbücher 278. 591) (1267?) (Cunegundis, ducissa Cracoviae, Cunegundi, reginae Bohemiae.) — „Forsitan non latet vestram dilectionem adversitas injuriosa, quam sustinet carissimus dominus et pater noster atque vester B(ela), inclytus Vngarorum rex, cujus dolor multiplex est, quia in aetate utique jam matura, ubi quiescere deberet, sublevatus baculo senectutis, de solio suo pellitur, frau- datur suis fidelibus, quorum perplures caesi subcubuerunt, majestatis suae justitiam defen- 29*

Strana 228
228 Emler, Regesta Bohemiae. dentes. Et ecce quia tacti doloris sui amaritudine, quam ut dignum est propter justitiam veri patris et domini reputamus propriam, una cum dilecto domino et marito nostro caris- simo scribimus, hortamur et supplicamus dilectioni vestrae, quatenus compatientes insolitis et injustis serenissimi domini et patris vestri ac nostri dolorum persecutionibus, inducere monitis, persuasionibus atque consiliis maritum vestrum dignemini ad succurrendum in forti brachio et armato contra temeritatem filii, paternae gloriae titulum infirmantis ; maxime cum dilectus dominus et maritus noster carissimus non parcendo personis, laboribus aut ex- pensis, id ipsum faciendo omnes vires suas fideliter exponere sit paratus. Palacký, Formelbücher 279. 592) 1268, 3 Jan. Apud Cholmen. Mystivoy, dux Pomeraniae, praesente et mediante Othakaro, Boemiae rege, concordat cum magistro, commendatoribus et cruciferis domus Teutonicae in Prusia. Act. a. d. MCCLXIII, dat. apud Cholmen III non Jan. Voigt, Cod. dipl. Prus. I, 159. 593) 1268, 20 Jan. Viterbii. Clemens papa IV Ottacarum, regem Boemiae, in proposito contra paganos expedi- tionem faciendi confirmat eidemque concedit, ut regnum Litaviae restituat et personae alicui sedi apostolicae devotae tradat. — „Providentia sedis apostolice — tibi per suas litteras olim dicitur concessisse, ut terras, quas de manibus Litvanorum et aliorum infidelium, si tamen Tartaris, uel alijs Christiani nominis inimicis se, prout ferebatur, dampnabiliter copularant, eriperes, illis duntaxat exceptis, que.. magistrum et fratres hospitalis s. Marie Theutonico- rum uel ad alios Christi fideles pertinebant, ad manus tuas libere posses ac licite retinere. Vnde cum sicut asseris signo uiuifice crucis assumpto, proponas in brevi — extento potentie tue brachio procedere contra illos, ac tandem in finibus locorum, que predictis infidelibus remanere contigerit, magnum constituere presidium bellatorum, ad infidelium eorundem locorum, populum saltem per uexationis angustias, ad caulam domini, reducendum, nos — tuum pium in hac parte propositum — in domino commendantes, et intendentes te prosequi fauoris gratia plenioris, regiis supplicationibus inclinati — tibi — concedimus, ut si terram Le- towie, de qua predicte sedis auctoritate regnum extitit constitutum, presidente illi clare memorie Mindota, qui post receptum baptismatis sacramentum auctoritate apostolica coro- natus in regem fuit, tandem a quibusdam perditionis filijs crudeliter interfectus de ma- nibus inimicorum, tuo ministerio eripi domino prestante contigerit, in illa regni solium sicut prius erigere libere ualeas, ac illius regimini personam fidelem et ecclesie Romane deuotam preficere, prout bono statui fidelium et augmento catholice fidei uideris utilius expedire. Nolumus tamen per hoc predictis magistro et fratribus hospitalis s. Marie Theuto- nicorum, quo ad terras bona et jura spectantia ad eosdem, siue ea teneant siue ab alijs

Strana 229
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 229 etiam infidelibus teneantur, in aliquo preiudicium generari.“ — Dat. Viterbij XIII kal. Fe- bruarii, pontif. nostri a. tercio. Theiner, Mon. Pol. I, 79. — Balbin Dec. I, VIII, 16. 594) 1268, 20 Jan. Viterbii. Clemens papa IV Ottacaro, regi Bohemiae oc. — „Significavit nobis regia celsitudo, quod tu in brevi contra infideles in Galandia, Getuesia, Letowia et aliis adjacentibus provin- ciis existentes, qui dilectos filios fratres hospitalis s. Mariae Teutonicorum et alios Christi fideles in Prusciae partibus constitutos incessanter affligunt, juxta conventionem inter te ac fratres ipsos habitam proponis in manu forti procedere, ac illos divina favente clementia convertere ad cultum fidei christianae; quodque vener. frater noster .. Olomucensis epi- scopus, signo vivificae crucis assumpto, tecum se conferre proponit ad ipsum negotium fidei promovendum. Quare nobis devota precum instantia supplicasti, ut cum in regno Boemiae, marchiatu (sic) Moraviae, Austriae ac Stiriae ducatibus tibi subjectis, nulla sedes archiepi- scopalis existat, licet antiquitus in Moravia sedes hujusmodi fuisse dicatur, venerab. fratri nostro . . archiepiscopo Salzeburgensi committere curaremus, ut si dictas Letowiam, Galan- diam et Getuesiam, vel ex eis tantum de praedictorum infidelium manibus eripi domino per- mittente contingeret, quod possit exinde metropolis statui congruenter, Olomucensem ecclesiam archiepiscopali dignitate praesignire curaret, ac alias in terris eisdem ecclesias erigeret cathedrales, quae ipsi Olomucensi ecclesiae tamquam metropolitanae subessent. Profecto fili carissime, tuum in hac parte desiderium, quod ex zelo magnae devotionis prodire percipimus, dignis in domino laudibus commendamus. Sed quia dicta Olomucensis ecclesia subjecta est, sicut te ignorare non credimus, Maguntinae, votis tuis super hoc annuere sine ipsius ec- clesiae Maguntinae praejudicio nequiremus. Nichilominus autem propter hoc in tam lauda- bili proposito non tepescas, quin immo prosequens fortitudinis spiritum, quem assumpsisse videris contra praefatos infideles, sperans de supernae clementiae virtute procedas. Nam si fuerit tibi ex alto permissum, quod de praedictis terris tantum conquirere valeas, quod ad statuendam metropolim sufficere dinoscatur, super his providere curabimus, prout tuis justis desideriis congruere, ac utilitati partium illarum viderimus expedire.“ — Dat. Viterbii XIII kal. Februarii, pontif. anno III°. E regesto autogr. lit. Clementis pp. IV tom. 3, anni III, epist. 141 in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. — Theiner, Mon. Pol. I, 79. — Voigt, Cod. dipl. Prussiae II, 161. 595) 1268, 25 Jan. Viterbii. Clemens papa IV episcopo Olomucensi. — "Ad exercendum opus dominicum tam- quam vir magnanimus et devotus exsurgens, proponis, sicut accepimus, una cum carmo in Chr. filio nostro . . illustri rege Boemiae contra barbaras nationes inimicas ejusdem fidei, vivificae crucis assumto signaculo proficisci. Unde cum eidem regi per apostolicas literas duxerimus sub certa forma inter alia concedendum, ut si terras Galandiae et Getuesiae de manibus eorumdem infidelium per potentiam dicti regis eripi domino permittente contigerit,

Strana 230
230 Emler, Regesta Bohemiae. idem rex possit illas ad manus suas libere ac licite retinere : nos dicti regis supplicationibus annuentes, fraternitati tuae, de qua plenam in domino fiduciam obtinemus, praesentium auctoritate concedimus, ut terras easdem, cum fuerint deo propitio taliter acquisitae, valeas in spiritualibus regere, dirigere, ac earum nationes doctrinis salubribus informare, sine juris praejudicio alieni, donec super his duxerimus aliter providendum." — Dat. Viterbii VIII kal. Febr. pontif. anno III°. Ex autogr. regesto lit. Clementis papae IV, tom. 3, anni III, epist. 142, in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. — Theiner, Mon. Pol. I, 80. 596) 1268, 26 Jan. Viterbii. Clemens papa IV Ottacaro regi facultatem concedit terras paganorum expugnandas libere disponendi. — „Obtinuisse diceris, per apostolicas tibi litteras indulgeri, ut terras, quas de manibus Litwanorum, vel aliorum infidelium, si tamen ipsi Tartaris et alijs christiani no- minis inimicis essent, prout ferebatur, dampnabili federe copulati, per tuam potentiam — eriperes, posses ad manus tuas libere ac licite retinere, illis terris prorsus exceptis, que ad dilectos filios fratres hospitalis s. Marie Theutonicorum seu quoscumque alios Christi fideles pertinere noscuntur, licet illas ad presens alij teneant, etiam infideles. Nunc autem, celsi- tudini tue pleniorem graciam facientes, ut terras easdem, taliter tue deuotioni concessas, postquam per tuum ministerium deo propitio extiterint acquisite, non solum ad manus tuas iuxta prescriptam formam retinere libere ualeas, sed et de ipsis absque dictorum fratrum preiudicio disponere — tibi — indulgeamus.“ — Dat. Viterbij VII1) kal. Febr. pontif. nostri a. tertio. Ex reg. autogr. lit. Clementis papae IV, tom. 3, ann. III, epist. 140. Theiner, Mon. Pol. I, 80. — Bal- bin, Misc. I, VIII, 16. 1) Balb. h. XIII kal. Febr. 597) 1268, 31 Jan. Viterbii. Clemens papa IV magistro et fratribus s. Mariae Theutonicorum in Prussia conven- tionem inter ipsos et Ottacarum regem Bohemiae de occupandis gentilium terminis initam confirmat. — „Exhibita siquidem nobis vestra petitio continebat, quod cum carmus in Chr. filius noster O(ttacarus), illustris rex Boemiae, zelo ductus fidei tam ad amplicandum titulos et cultum nominis Christiani ac gentilium refrenandam tyranidem, quam ad ipsorum occupandum et capiendum terminos, eosque divino cultui circa Prusciam et regiones conterminas subju- gandos potenti manu disponeret proficisci, tandem ut jura vestra in posterum illibata seu conservata vobis plenius apparerent, contestatus est, se ita praemissa debere prosequi, quod vobis exinde in partibus terrarum Prusciae, quas acquisivistis ibidem, et jam in vestra po- testate tenetis, vel in partibus terrarum, quae apostatarunt a fide, quasque vos aliquando in vestra possessione ac potentia habuistis, videlicet in terra Culmensi, Lubovia, Soysim, Poni- zania, Pazluch, Landesen, Sambia, Pogzania, Warmia, Natangia et Barchia cum territoriis et attinentiis earumdem, nullum umquam per eundem regem vel suos successores ratione do- minii, nominis dominationis seu juris sibi ascribendis quantum ad praedicta loca tunc vel in

Strana 231
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 231 posterum praejudicium generetur, in quibus dictus rex vobis plenum jus, quod et ante ha- bueratis, jurisdictionis, dominationis, proprietatis, possessionis et acquisitionis eorum quietum et liberum professus fuit a se et suis posteris remanere. Promisit quoque idem rex, quod ad recuperandum dictas terras, quae a fide scilicet apostataverant, vobis assistet pro viribus auxilio, consilio et favore. Vos autem ad acquirendum et occupandum Galendiam, Getwe- siam, Lutoviam et alios inimicos crucis Christi pro viribus eum juvabitis, ut terrae ipsae cultui fidei Christianae ac ditioni regis applicentur ejusdem, sicut in patentibus literis ipsius regis confectis exinde suoque sigillo munitis plenius continetur. Nos itaque vestris suppli- cationibus inclinati, quod super praemissis provide factum est ratum et firmum habentes, id auctoritate apostolica confirmamus et praesentis scripti patrocinio communimus. Tenorem autem literarum ipsarum de verbo ad verbum praesentibus fecimus annotari; qui talis est: (vide dipl. ddto. Pragae a. d. 1267, 19. Sept. II, n. 558). Dat. Viterbii II kal. Febr. pontif. a. III°. Ex orig. arch. c. r. aul. Vind. cop. in Mus. Boh. — Theiner, Mon. Pol. I, 81. — Voigt, Cod. dipl. Prus. II, 162. 598) 1268, 8 Febr. Znoimae. „Nos Alexius, — archidiaconus Znoemensis et prepositus in Wolframskirchen, — notum oc., quod domina Agnes relicta domini Ekhardi viri nobilis de Mirzlaus protestata est, quod eius mediante consensu idem nobilis felicis recordacionis jvs patronatus ecclesie ville de Drozkouiz, cuius collacio ad eum libere spectabat, contulerit abbatisse et conuentui de Ozla — recedentes vna cum ipso ab omni iure, quod in ipsa videbantur habere. — Uerum quia proprio sigillo caruit super huiusmodi protestacione, collacione et recessu presens tran- scriptum — inde conscribi petiuit, et sigilli nostri munimine recipere firmamentum". — Dat. in Znoim VI idus Febr. a. d. millesimo ducentesimo sexagesimo VIII°, presentibus d. Hen- rico, plebano de Mirzlaus, d. Bartholomeo, decano Znoimensi, Hermanno, quondam decano Znoimensi, Jordano de Wischnowe, Petro de Vrenen, plebanis, Peregrino, capellano plebani de Vrenen, et aliis quam plurimis“. Ex orig. arch. eiusdem mon. Boczek IV, 3. 599) 1268, 8 Febr. In Znoim. Alexius, miles viri nobilis d. Vlrici de Dorrenholz, burggravii Znoimensis, emit a mona- sterio de Ozla villam Mertiniz. — Notum oc., „quod dudum ante contractum matrimonium per uerba de presenti cum domina mea Zweizla uxore mea de uoluntate liberalissima — d. Otackari, regis Boemorum quinti, inter abbatissam et conuentum monialium de Ozla — qui- dam contractus de facto interuenit, scilicet de emptione cuiusdam ville Mertiniz nomine pro nonaginta marcis puri argenti, que habet XXXII laneos et XIII subsides, prata et pascua quam plurima, quam eedem abbatissa et conuentus de Ozla iusto titulo ab ipsa cenobii funda- tione quiete et pacifice possederunt, interposita — conditione et consuetudine approbata, ut post mortem meam exclusis uxore mea et filiis, si quos habiturus fuero in futurum, et here- dibus vniuersis villa dimidia de Mertiniz pro remedio anime mee et salute carorum meorum

Strana 232
Emler, Regesta Bohemiae. 232 sine omni contradictione et cauillatione qualibet ad proprietatem pristinam et usus domi- narum rediret, excepto iure patronatus ecclesie ville de Mertiniz, quam ad collationem et presentationem prefate abbatisse et conuentus sibi ipsis specialiter reseruarunt. Hoc eciam adiecto, quando carnis debitum soluero moriendo, si qui lanei in eadem villa inhabitabiles fuerint et inculti, cum aliis laneis bene cultis inter abbatissam et conuentum et heredes equa sorte cum pratis et pascuis diuidantur. Act. in Znoim II idus Maii.“ — Quia sigillo proprio carui, presentem paginam sigillo d. mei d. Vlrici viri nobilis de Dvrrenholz, burg- rauii Znoimensis, et sigillo d. Idiconis, camerarii Vetoviensis, volui recipere firmamentum. Dat. in Znoim VI idus Februarii a. d. MCCLXVIII presentibus Alexio, archidiacono Znoimensi et preposito in Wolframskirchen, d. Hartlebo de Miszelboriz, d. Stephano Vngaro, d. Gero- zlao de Kneniz, Ranciro, zvdario Znoimensi, Zvzcreio et Orrtlino fratre suo, Hadmaro, pro- vinciali Znoimensi, et aliis. Ex orig. arch. eiusdem monast. Boczek IV, 4. 600) 1268, 11 Febr. Brunae. Hartlibus, camerarius Moraviae et burgravius in Eichorns, emptionem villae Mer- tiniz per Alexium militem a monasterio de Ozla factam attestatur. Dat. in Brunna a. d. M.CC.LXVIII°, III idus Febr., presentibus dd. Bohvsone et Hartmanno fratribus de Zeblo- wiz, Bznatone de Tazzowe, Cvnone, quondam burgrauio in Eychorns, Mattheo de Gabbals, Leone, zvdario Brunnensi, et aliis. Ex orig. einsdem mon. Boczek IV, 5. 601) 1268, 16 Febr. Pragae. Ottakarus, Boemiae rex oc., confirmat Czephano, civi Olomucensi, officium vasorum trahendorum. — Ad notitiam oc., "quod Czepano, ciui nostro Olomucensi, — officium de vasis trahendis vulgo schrotambt seu lyzne uocatum in Olomucz, sicut hactenus tam a patre nostro quam a nobis tenuit, — confirmamus cum omni plenitudine sui iuris sibi suisque heredibus masculini tantum sexus perpetuo possidendum — indulgemusque nichilominus eidem de gracia speciali, prefatum officium beneficiumue pro sue libito voluntatis legandi, dandi, obligandi, locandi, vendendi atque donandi.“ — Testes: Andreas, camerarius Boemie, Gerossius, purccrauius de Egra et de Cubito, Hartlews, camerarius Morauie, Milotha frater quondam Benessii, Sebo- rius filius Egidii, Cheirnein et Bolibor fratres Hartlewy camerarii, dilecti fideles terrarum nostrarum Boemie et Morauie, et alii quam plures. Act. Prage a. d. M.CC.LXVIII°, XIV kal. Mar., dat. ibidem per manus magistri Petri, ven. prepositi Wissegradensis, cancellarii regni nostri, anno et die superius annotatis. Ex orig. in arch. civ. Olomuc. Boczek IV, 7. 602) 1268, 22 Febr. In Olomucz. Conventio inter decanum et capitulum Olomucense ratione villae Prekaz. — Bartho- lomeo, Olomucensi decano, Herbordus prepositus, magister Johannes Olomucensis, Symon

Strana 233
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 233 Brechzlauiensis, Alexius de Wolbramskirch et Heydolphus de Cremsyr prepositi, Znoymensis et Prerouiensis archidiaconi, Bartholomeus, Petrus, Johannes, Cuno, canonici, totumque ca- pitulum Olomucensis ecclesie. — Tenore oc. "quod vna vobiscum super medietate ville de Prekaz, quam ex donacione bone memorie nobilis viri Martinkonis de Prekaz possidetis, — in capitulo generali ad kathedram sancti Petri ex antiqua consuetudine hactenus in Olomucz obseruato — conuenimus sub hac forma, quod vos eandem partem dimidiam tempore vite vestre sine contradiccione qualibet cum suis pertinenciis et fructibus libere obtineatis, da- bitisque capitulo Olomucensi in anniuersario dicti Martinconis annuatim marcam argenti, et vicariis et pauperibus clericis eodem die competentem refeccionem cum LX denariis ad offer- torium, et totidem candelis ad missas fidelium defunctorum. Preterea inter maiorem eccle- siam et capellam sancti Johannis baptiste in atrio eiusdem ecclesie sitam de villa Prekaz diuisio extat talis: capitulum Olomucensis ecclesie habet VI laneos in superiori parte inte- gros cum pratis, piscacionibus, spectantibus in medietate ad eos; in alia parte inferiori versus aquam capella sancti Johannis baptiste habet sex laneos minus quartali et vnam tabernam pro illuminanda capella cum pratis, piscacionibus et pertinenciis, in medietate ad eos secundum iustam et equalem diuisionem, et instituetis capellanum eiusdem capelle in vita vestra, et vobis sublato de medio capitulum de capellano pro suo libitu deinceps prouidebit, qui officio misse hora debita in capella cottidie per se uel per alium decenter expleto chorum maioris ecclesie iuxta aliorum vicariorum consuetudinem frequentabit. Verum post decessum vestrum de parte ville Prekaz capitulum contingente in anniuersario Martinconis marca argenti annu- atim capitulo assignetur, et XII candele cum totidem denariis offerantur ad missam fidelium defunctorum, et reficiantur vicarii et pauperes clerici ipso die. In anniuersario vero uestro alia marca argenti capitulo et XII denarii cum totidem candelis ad missam animarum annis singulis ministrentur. De reliquis prouentibus partis eiusdem ville, que cedet capitulo, capi- tulum ordinabit. — Ceterum vna vobiscum a d. Brunone, Olomucensi episcopo, fundatore et dedicatore ipsius capelle, et impetrauimus, hanc paginam sue auctoritatis sigillo — roborari.“ — Acta sunt hec in Olomucz a. d. millesimo CCLXVIII°, die et loco superius assignatis. Bôczek IV, 7. 603) 1268, 28 Febr. Viterbii. Clemens papa IV regi Bohemiae pandit conatus Conradini in Italia. — „Ecce fili carissime pandere tibi cogimur conatus fatuos adolescentis stolidi Conradini, qui vocatus a perfidis in Italiam proficiscens primo venit Veronam et inde contulit se Papiam, nitens subvertere, prout fertur, opus nobile, quod in diebus nostris voluit dominus operari, caris- simum scilicet in Christo filium nostrum C(arolum), regem Siciliae illustrem, mirabiliter pro- movens et sublimans. Sane tua non cedat sublimitas, quod eundem praevalere posse cre- damus, sed haec tibi scribenda duximus, ut ejus scias stultitiam et tuorum insaniam vici- norum ducum Bavariae, qui puero puerilius sentientes, ductum eum ad Ligures, potiusve seductum, in hoc periculo dimiserunt, quodam sibi custode dimisso, qui ducem Austriae se appellat. Ceterum quia de tua bonitate confidimus, sinceritatem tuam rogandam duximus et 30

Strana 234
234 Emler, Regesta Bohemiae. hortandam, quatenus haec, quae parat infidelium machinatio contra matrem tuam sanctam Romanam ecclesiam tibi displiceant, et prudenter intelligas ac benigne recipias, quae tibi dil. filius Augustinus clericus tuus ac nuntius ex parte nostra duxerit proponenda.“ — Dat. Vi- terbii III kal. Martii, pontif. a. III°. Ex autogr. reg. lit. Clementis pp. IV tom. 1, fol. 76, tom. 5 fol. 116 anni III, 448 in tabul. Vatic. cop. in Mus. Boh. 604) 1268, 1 Mart. Viterbii. Clemens papa IV Otakaro, regi Boemiae homines fratrum ordinis s. Johannis in Moravia tuendos commendat. — „Cum .. prior et fratres hospitalis Jerusalem in Boemia cupiant, sicut asserunt, tui fauoris obtinere presidium, ut a malignantium expediti molestiis liberius possint obsequiis intendere redemptoris, serenitatem tuam rogandam duximus, — quatinus pie considerans, quod iidem prior et fratres non solum sua, uerumtamen semetipsos salubriter abnegantes contra inimicos crucis Christi pro fidei defensione pugnando, se morti exponere non formidant, pensans etiam, quod eorum bona in conseruatione terre sancte, ac alia pietatis opera conuertuntur, eosdem priorem et fratres ac homines suos, et presertim in Morauia — habeas commendatos — non permittens eos, uel dictos homines ab aliquibus tue ditioni subiectis, quantum in te fuerit, molestari.“ — Dat. Viterbii kal. Martii pontif. anno IV. Ex orig. in arch. Melit. Pragae. Boczek IV, 9. 605) 1268, 2 Mart. Viterbii. Clemens papa IV episcopo Albanensi, apost. sedis legato. — „Conradinum noveris esse Papiae cum gente non magna nec bene instructa, multaque paupertate depressa; nec potest procedere, cum non audeat, nec retrocedere, cum via sibi non pateat, sed ibi sicut potest in pudore et angustia transigit vitam suam, desertus ab avunculo, duce Bavariae, et a vitrico, comite Tirolis, et dimissus cuidam nobili, qui ducem Austriae se appellat, licet nec passum pedis teneat in ducatu, quem in solidum possidet filius noster in Chr. carmus Boemiae rex illustris. Rex noster hactenus revocari non potuit a nobis saepius requisitus, a Lombardis revocatus, ut Papiam obsideat, quod eidem, quantum potuimus, dissuasimus oc." — Dat. Viterbii VI nonas Martii, pontif. anno quarto. E reg. autogr. Clementis pp. IV. tom. V fol. 116. in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. 606) 1268, 4 Mart. In castro Pragensi. Ottacarus, rex Boemiae oc. innovat privilegia ecclesiae Wissegradensis, "quae vetu- state superveniente nimia consumptionem minari videntur.“ Act. in castro Pragensi a. d. M'CC'LX°VIII, indictione XI, epacta IIII, corcurrente VII, dat. per manum mag. Petri, ven. Wissegradensis prepositi, cancellarii regni Boemiae, IV non. Marcii. Testes: Andreas, came- rarius Boemie, Vlricus, burgrauius Pragensis, Jarosius, burgrauius Egrensis, Gallus, pincerna regis, Jaroslaus patruus Galli, Marquardus de Sarfnstain, Diuisius, dapifer regis. Onso sub-

Strana 235
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 235 pincerna, Dirsislaus, generalis judex Boemie, Domaslaus, pincerna regine, Mstidruh, camera- rius regine, Gregorius subcamerarius. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 607) 1268, 21 Mart. In Olomucz. Bruno, episc. Olomucensis, capellae s. Joannis infra atrium ecclesiae Olomucensis sitae dotem confirmat. — „A. d. MCCLXVII°, VII idus Julii nos Bruno, Olomucensis episco- pus, capellam s. Joannis baptiste infra maioris ecclesie nostre atrium sitam, studio — no- bilis viri Martynkonis de Prekaz et — Bartholomei, Olomucensis decani, quem idem Mar- tynko testamentarium et manufidelem suum instituit coram nobis, in qua capella iidem lo- cum sepulture de nostra speciali licencia elegerunt, — opere sumptuoso constructam dedi- cauimus in honore victoriosissime s. Crucis. b. Marie virginis, Omnium supernorum ciuium, beatorum patriarcharum, prophetarum, apostolorum, martirum, confessorum atque virginum et omnium sanctorum. In ara autem ipsius capelle horum reliquie continentur sanctorum; de ligno domini, de candela sepulcri domini, de peplo et vestimento matris domini, Johan- nis baptiste, Petri et Pauli, Andree, Jacobi, Johannis, Thome, Jacobi, Philippi, Bartholomei, Mathei, Simonis et Thadei, Barnabe, Mathie apostolorum, Marci, Luce ewangelistorum, Ste- phani protomartiris, Laurencii, Viti, Wenceslai, Adalberti, Mauricii et sociorum eius, Ge- reonis et sociorum eius, quinqne fratrum, Sebastiani, Crisogoni, Pancracii. Victoris, Marcialis martyrum, Martini, Nicolai, Briccii, Procopi, Justi, Maximini, Leonardi, Augustini episcopi Anglorum, Henrici imperatoris, Gotardi, Sigismundi regis confessorum, Marie Magdalene, Margarethe, Katharine, Cecilie, Barbare, Sabine, Cunegundis, Albine, Vrsule, Cordule, Eliza- beth, Ludmille virginum et aliorum sanctorum. Tytulus autem s. Johanni baptiste annotatur. Hec est autem dos ipsius capelle: immediate ville de Prekas sunt XII lanei minus quartali, taberna, ortus, piscaciones, prata et alia pertinencia, de quibus omnibus capella s. Johannis baptiste habet in dote VI laneos minus quartali, tabernam, ortum cum piscacionibus, pratis et aliis pertinenciis, in inferiori parte ville prope aquam, quem eciam laneum idem decanus iure purkrecht suis sumptibus exsolutum dederit capelle s. Johannis baptiste, dotans eundem cum seminibus ad estiualia et hiemalia sufficientibus; dedit eciam duos laneos, duos equos ad ipsum collendum, duas vaccas, XII oues, scrophas duas cum X porcellis, X antas, XX pul- los et domum, quam cepit edificare ibidem in orto, vbi posuit allodium. Preterea intrin- secus taliter ornauit et dotauit ipsam capellam: missale suum egregium dedit ei, pallum de aurifisio cum aliis duobus pallis cum totidem mensalibus et pannis lineis de opere gallico, cum quatuor cornibus altarium, tribus albis ad quamlibet albam cum suis stolis et appara- tibus, cum casula de aurifisio et alia purpurea subducta rubeo tendato; tercia de alba saga, calicem vnum totaliter deauratum et alium de argento, turribulum et duas ampulas argenteas ad calices et quatuor ampulas de stagno, cum cista ferrata, in qua in ipsa capella hec omnia conseruantur. Tapete grecum recens et nouum cum aliis quatuor maioribus et minoribus, et cortinas tres cum organis et ceteris rebus minutis sicut corporalibus, cum rebus eorum et cruce deaurata. Altare viaticum plenum magnis reliquiis et specialiter oleo 30*

Strana 236
Emler, Regesta Bohemiae. 236 de digito s. Nicolai ex lapide ruffo marmoreo deargentato, cum cruce eburnea in capella s. Johannis posita legat b. martiri Wenceslao, et aliud altare viaticum cum rubeo et nigro colore in albo marmore distinctum argento circumdatum dat ven. in Christo patri d. Brunoni, Olomucensi episcopo. Nos autem — in dedicatione capelle et annuis festiuitatibus s. Jo- hannis omnibus ad ipsam conuenientibus XL dies de iniuncta eis penitentia, misericorditer relaxamus.“ — Act. in Olomucz a. d. M.CC.LX.VIII in die b. Benedicti. Boczek IV, 21. 608) 1268, 17 Mart. In Pezca. Otakarus, rex Boemiae oc., confirmat collationem quorundam bonorum ab Hyrzone, purchravio de Chlyngenberch, factam monasterio s. spineae Coronae. — Scire volumus oc., „quod consideratis obsequiis et fidelitatis constantia, quibus dilectus et fidelis noster Hyrzo, purchrauius de Chlyngenberch, patri nostro — et nobis — adhesit fideliter et seruiuit, — suis precibus annuentes, donationem siue collationem talium bonorum, videlicet Nakhlewe Hore, Vgerc, Vmladone, Naochruhle, Vyanka, Nabelem Chlume, Vdirka, Vmica, Nemochrih, Vhlimi, Natschernerece, Nabliznich et Nahyrzove villarum, que ipsi Hyrz pater noster jure proprietario ratione suorum dederat meritorum, factam in remedium animarum progenitorum nostrorum, nostre ac conjugis nostre karissime, ac ipsius Hyrzonis et uxoris sue, claustro nostro in honore sancte spinee Corone domini nostri Jesu Christi a nobis constructo pariter et fundato, ratam habere volumus atque firmam. — Huiusmodi vero bonorum collatio ab ipso Hyrzone talibus distinctionibus est subiuncta, videlicet quod ipse et uxor sua eadem bona, quamdiu vixerint, libere possidebunt. Et post utriusque obitum ipsa bona in posses- sionem dicti cenobii devolventur. — Si vero Hyrzo predictus prior decesserit et domina relicta sua cum alio viro forte matrimonium duxerit contrahendum, tunc ipsa prefata bona manebunt integraliter cenobio supradicto, et ipse abbas, quicunque fuerit, dicte domine pro eisdem bonis centum marcas argenti libere assignabit, nullum ratione dictorum bonorum habens respectum de cetero ad eandem. Sin autem — elegerit vidua permanere, tunc us- que ad finem vite sue bona prehabita possidebit, omnem, quam potest, operam et auxilium ipsi cenobio impensura. Si vero dicta domina huius mundi statum lubricum et infirmum decre- verit immutare, in religione eligens aliqua ut deo serviat commanere, tunc ipsa jam pre- fata bona sepedicto claustro cedent absolute et libere pleno jure. Si vero ipsa domina prior mortua fuerit et dictus Hyrzo ratione talis contractus de prefatis bonis, ut dotalitium aliquod statuat ad uxorem ordinandi nullam habebit penitus facultatem, iuxta priorem suam ordinationem usque post decursum vite sue in bonis remanens supradictis. Prenominatus autem Hyrzo et domina uxor sua Darirza, quamdiu simul vixerint vel alter eorum superstes fuerit, debent unum esocem vel pecuniam equipollentem ad dictum cenobium dare singulis annis in memoriam premissorum.“ — Testes: Andreas, camerarius Boemie, Vlricus, purg- rauius Pragensis, Zmilo de Lyhtenburch, Purchardus marscalcus, Bawarus de Zracho- nitz, Cheche de Budiwogevich, Gothfridus, prepositus Tynensis, Wesoborius et Hradis filii Egidii, Hynko filius Schechonis, Vnscho subpincerna, Potho filius Prothiwe, Mrachota de

Strana 237
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 237 Csartolor, Jacobus de Kuneho et alii quam plures. Actum et datum in Pezka anno M°CC'LX VIII°, VI° kal. Apr. E copiis pluribus vidimatis cop. in Mus. Boh. 609) 1268, 3 Apr. Viterbii. Clemens papa IV regi Boemiae gratulatur de amicitia, quam cum rege Siciliae ha- bere proposuit. — „Literas magnitudinis tuae laeti recepimus, per quas nobis intimare cu- rasti amicitiam, quam cum carmo in Chr. filio nostro Carolo, rege Siciliae illustri, habere pro- ponis, de quo multum fuimus gratulati, tuum in hac parte laudabile propositum plurimum in domino commendantes. Ideoque serenitatem tuam rogandam duximus attentius et hortandam, quatenus ad fovendum eandem et eo quo poteris studio conservandam intendas, quam idem rex versavice pro viribus conservabit et nos eam gratam habituri plurimum et acceptam, ad ejus stabilitatem studium, quod poterimus, apponemus.“ — Dat. Viterbii HI non. Apr. pontif. anno quarto. E regesto autogr. Clementis pp. IV, tom. V, fol. 119, in tab. Vatic. 610) 1268, 7 Apr. Olomuz. Bruno, episcopus Olomucensis domino Gallo de Lewenberch in Boemia et fratribus eius confert villam episcopalem de Kothun in Boemia cum attinenciis titulo feodi possiden- dam.„Et nos Olomucense capitulum, ego videlicet Herbordus prepositus, ego magister Jo- hannes, archidiaconus Olomucensis, ego Symon custos, ego Alexius, prepositus in Wolframs- kirghen, ego Heydolfus Cremeserensis prepositus, et nos ceteri presentes, nostrum super huius- modi collatione — adhibentes consensum — per manum Conradi scolastici, concanonici no- stri, subscribimus." — Dat. Olomuz sabbato sancto vigilia pasche a. d. M.CC.LXVIII. Ex orig. in arch. archiep. Cremsirii Boczek IV, 10. 611) 1268, 14 Apr. In Puztimir. Bruno, episcopus Olomucensis, ratificat Th. abbati et conuentui monasterii de Luca decisionem litis super jure patronatus ecclesie de Primetiz, que inter idem monasterium et Gezdontium presbyterum, quondam rectorem ecclesiae eiusdem, pendebat et per Herbordum, praepositum Olomucensem, a. d. M'CCLXVII quinta feria post b. Nicolai finita est. „Datum in Puztimir a. d. M'CCLXVIII in crastino beatorum Tiburtii et Valeriani martirum." Boczek, Cod. dipl. Mor. IV, 11. 612) 1268, 17 Apr. Olomunz. Bruno, episcopus Olomucensis, Meynardo de Moderiz et heredibus ejus dat in fe- odum quinque mansos in villa de Sals, in villa de Zesans quatuor mansos, et in villa de Moderiz duos mansos, „cum quibusdam agris per nos additis ad mansos eosdem, et molendi- num vnum apud ipsam villam, quod sumptibus et expensis propriis Meynardus predictus

Strana 238
238 Emler, Regesta Bohemiae. construxit, ut omnes prefatos mansos, simul et molendinum cum censu, decimis, iudicio steuris, omnibusque prouentibus et attinentiis, titulo feodi teneat, ac ratione ipsius feodi ius vasallorum Magdeburgensis ecclesie in omnibus habeat indistinctum. Et in recognitionem bonorum ipsorum debet Meynardus praefatus dare annis singulis canonicis Olomucensibus de manso quolibet mensuram tritici quemadmodum infeodati ceteri dare tenentur.“ — Et nos Olomucense capitulum: ego uidelicet Herbordus prepositus, ego magister Johannes, archi- diaconus Olomucensis, ego Symon custos, ego Alexius, prepositus in Vvlframskirchen, archi- diaconus Znoemensis, ego Heydolfus, prepositus et archidiaconus in Cremeser, et nos ceteri presentes, super premissis omnibus consensum nostrum liberaliter adhibentes, per manum Conradi scolastici, coneanonici nostri, subscribimus. — Dat. Olomunz XV kal. Maii a. d. MCCLXVIII. Ex orig. in arch. archiepisc. Cremsirii Boczek IV, 12. 613) 1268, 24 Apr. Pragae. Othacarus, rex Bohemie oc. abbati et religiosis de Luthomissel concedit, ut sex ta- bernas in bonis suis ubicunque ipsis placuerit habere possint. — "Sciat oc., quod nos instantia precum Stephani, — abbatis de Luthomissel, et religiosorum ibidem — inclinati, ipsorum necessitatibus conpatiendo talem eis gratiam duximus faciendam: vt non obstante constitu- tione nostra, videlicet de tabernis in nostris et aliis ciuitatibus solummodo habendis, et non in prouinciis siue villis circumpositis hinc et inde, sex tabernas in bonis ipsorum, vbicum- que ipsis habere placuerit, possideant iure perpetuo suis vsibus finaliter adaptatas.“ — Testes: Andreas, camerarius Boemie, Vlricus, burkgrauius Pragensis, Gallus subpincerna de Lewen- berch, Protywoy pincerna, Sdyzlaus marscalcus, Dywissius dapifer, Chunradus, magister co- quine, et alii. Act. in Praga a. d. millesimo CCOLX" octauo, et dat. ibidem per manus mag. Petri, vener. Wisschegradensis prepositi, cancellarii regni nostri, octauo kalendas Maii. Ex orig. in registr. gub. Morav. cop. in Mus. Boh. 614) 1268, 11 Mai. Pragae. Othakarus, Bohemiae rex oc. fratribus s. Augustini confirmat ecclesiam s. Laurentii in Mielnik. — Constare oc., „quod nos fratribus ordinis s. Augustini ecclesiam s. Laurencii in Melnik cum omnibus suis attinenciis, agris pascuis, naulo in Albea ffuuio et uno molen- dino sito super riuulum dictum Pshowka cum tota hereditate ibidem, collatis eisdem fra- tribus per Zmilonem militem de Cethow et Paulum de Luczeniz pro remedio animarum, auctoritate regia confirmamus.“ — Act. Prage a. d. M°CCOLXOVIII° et dat. ibidem per manus mag. Petri, ven. prepositi Wissegradensis, cancellarii regni nostri, qvinto ydus Maii. Ex orig. Mus. Boh. — Tab. terrae, instr. 3°. 615) 1268, 13 Maji. Viennae. Frater Quido, tt. s. Laurentii in Lucina presbyter cardinalis, apostolicae sedis legatus, confirmat monasterio Zarensi jus patronatus ecclesiae in Chotieborz et residentiam fratrum

Strana 239
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 239 Cisterciensium ibidem. — „Vestris precibus — inclinati donacionem et concessionem juris patronatus ecclesie in Chotenbork per — Smilonem de Luchtenburk vobis et monasterio vestro factas nec non indulgentiam et concessionem, quas concessit vobis — Johannes, — Pragensis episcopus, videlicet quod in dicta ecclesia de Chotenbork tres fratres monasterii vestri continue habere possitis, qui fratres parochianis ejusdem ecclesie cum uno presbitero seculari divina officia ministrabunt, cui dicto presbitero seculari de redditibus et possessio- nibus dicte ecclesie tantum debet assignari, quod exinde vivere, et jura episcopalia et archi- dyaconalia persolvere valeat, — confirmamus.“ — Dat. Vienne III idus Maji, pontif. domini Clementis pp. quarti anno tercio. Ex orig. arch. olim. Zarensis apud Steinbach II, 26. — Boczek IV, 15. 616) 1268, 28 Maji. Pragae. Johannes, episcopus Pragensis, monasterio Plassensi vendit villam Otlech. — Nouerint oc. „quod nos Johannes, Pragensis episcopus XXIIII Jacobi prepositi, Witi decani, Petri archidiaconi et Prisnoborij scolastici ac tocius ecclesie nostre capituli de communi consilio et et assensu villam Otlech episcopatus nostri sitam inter Zel opidum forense et Ladotych curiam monachilem cum aquis, piscationibus, agris, memoribus, siue siluis et omnibus aliis ipsius ville pertinentijs .. abbati et conuentuj ecclesie sancte Marie de Plaz, libere uendidimus pro precio LXX marcarum boni et puri argenti et precium totum recepimus — iure heredi- — Testes: Antonins, magister Perdus, magister tario et perhenni, perpetuo possidenda.“ Johannes filius Pitrolphi, Thomas, canonici Pragenses, Peregrinus, dapifer noster, et Olricus subdapifer, Sdislaus subpincerna et Rudolphus, archidiaconus Zatchensis, Milko et Wseslaus frater eius de Presow, Gotsalcus et Lutco de Calch, Sezema de Crasouich, Dluhomilus de monte Irmacio, et alij. Act. et dat. Prage V kal. Jun. a. d. M°CC'LXVIII°, pontif. uero nostri a. vndecimo, indictione vndecima, epacta IIII. concurrente septimo. Ex orig. arch. c. r. aul. Vind. cop. in Mus. Boh. 617) 1268, 9 Jun. In Sychow. Boleslaus, dux Slesie, consentiente filio suo Henrico „minus experto“ sententiam juratorum Iglaviensium de iuribus, quae in montibus inventis habentur, confirmat (v. II, n. 289) Dat. in Sychow in die beatorum martyrum Primi et Feliciani a. dom. incarn. MCCLX octauo. Ex orig. in arch. eodem. 618) 1268, 13 Jun. Pragae. Johannes, episcopus Pragensis, indulgentias concedit ecclesiam Wallis s. Mariae visitantibus.“ — Rogamus — universitatem vestram, — quatinus ad cenobium — sanctimo- nialium de novo fundatum in loco, qui dicitur Wallis sancte Marie et ipsarum ecclesiam imploraturi a domino vestrorum delictorum veniam in humilitate spiritus accedatis. Nos enim — omnibus vere penitentibus et confessis, qui cenobium et ecclesiam supradictam in die dedicationis ipsius et in festivitatibus — Mariae virginis quater in anno, annuntiatione,

Strana 240
240 Emler, Regesta Bohemiae. assumptione, nativitate et purificatione annis singulis causa devotionis visitaverint, quadra- ginta dies criminalium et annum venialium de injunctis sibi poenitentiis misericorditer relaxamus". — Dat. Pragae tertio idus Julii, a. d. M°CC'LX° octavo, pontificatus nostri anno undecimo. Volumus autem, ut in secunda feria rogationum, in qua ad locum praedictum convenire solet populus fidelium, praedicta indulgentia debitum robur obtineat ut in festivi- tatibus suprascriptis, ut fideles Christi quasi per praemia salubriter ad merita invitentur. Ex orig. bibl. univ. Prag. cop. in Mus. Boh. 619) 1268 (?), 2 Aug. Pragae. Ottakarus, rex Boemie, dux Austrie, Styrie, Karinthie, marchio Moravie, dominus Karnyole, marchio Egrae ac portus Naonis (sic) homines in bonis monasterii Teplensis in Cu- bitensi provincia residentes a servitiis officialibus eiusdem provinciae praestandis liberat. — „Ad instantem — supplicacionem R . . religiosi viri, fratris H., venerabilis abbatis mona- sterii Teplensis, libertates et gracias subsequentes hominibus in bonis dicti monasterii, Hroznetyn sive in Liechtenstat nuncupatis, in Cubicensi provincia residentibus, cum omnibus suis pertinenciis per presentes confirmando, large ac libere condonamus, de speciali nostra gracia eximentes ipsos ab advocacia nostra et ab omni vexatione burggraviorum sive judicum aut aliorum officialium Cubicensis provincie, presencium et futurorum, qui ibi pro tempore per nos fuerint constituti; nullus jam dictorum homines prefate provincie Liechtenstat ad re- paracionem castri sive civitatis aut preurbii in Cubito, sive alias cogat, aut aliquatenus com- pellere presumat, volentes omnino, ut nullam jurisdiccionem habeant in bonis sepefatis, sed ab omni exaccione ac vexatione eorumdem de nostra speciali gracia sint liberi et exempti, quin ymo de omnibus causis aut culpis seperecitate provincie in Liechtenstat abbas antedicti monasterii liberam per nos concessam habeat facultatem. Preterea si homines prefate pro- vincie ad beneficium Pragense vel alias per querimoniam fuerint evocati aut citati, actori suf- ficiens fiat juris complementum; emende vero et culpe in usus . . abbatis proprie redigantur. Insuper si quis fur in prolata jam sepius provincia Liechtenstat deprehensus fuerit, aut si homicidium vel latrocinium vel furtum, aut aliam hujusmodi culpam grandem ibidem quis perpetraverit, perpetrator hujusmodi criminis penam debitam subeat, facultas vero ipsius tota monasterio permaneat sepedicto. Act. et dat. Prage a. d. M°CC°LXVIII (sic), V nonas Augusti. E confirmationibus ab annis 1333 et 1353 in arch. monast. Tepl. cop. in Mus. Boh. 620) 1268, 3 Aug. In Wgezd. Johannes, episcopus Pragensis, cum rege Ottacaro commutat quaedam bona. — "No- uerint oc., quod nos de consensu capituli nostri ac unanimi uoluntate, meliora prospicientes et contractum permutacionis celebrantes cum domino nostro Ottacaro, illustri Boemie rege — hereditaria episcopatus nostri et ecclesie nostre bona cum omnibus ipsorum pertinentiis, que habuimus in Wesche, Tuklek, Hosti, Dubrauiche, Netehouiche, Nuziche, Hodoniche, Wranow, in prouincia Bechinensi, et apud Pragam Zbraslaw. Zabehlice et utrumque Huhel, commuta- uimus pro aliis bonis et possessionibus ac vniuersis pertinentiis eorundem, Slauetin uidelicet

Strana 241
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 241 opido forensi, Obora et parte uille Blsan nomine, nec non et uilla Wrisouici, que fuit Ne- pronis filii Borute, de qua idem Nepro propter suos enormes excessus, ad ius et proprie- tatem regalis dominii, domini regis prehabiti deuoluta, eidem domino regi cessit, que nobis et nostre ecclesie ac episcopatui nostro iure hereditario exstitit assignata in concambium, ut dictum est, per ipsum dominum regem coram testibus infrascriptis. Et ad complendam plenam et integram estimationem et compensationem dictorum bonorum, que permutauimus pro prescriptis bonis et possessionibus, ut superius est expressum, prefatus dominus rex nobis et ecclesie nostre centum marcas argenti in festo beati Martini proxime uenturo dare pro- misit vel ad ualorem earum possessionem aliquam ubi expedierit assignare. Vt autem in huiusmodi contractu, quem fecimus cum sepedicto domino rege, regalis munificencie senciamus effectum, idem dominus rex bona prehabita, que nobis titulo permutacionis assignauit et nos recepimus ab eodem, ab omni inquietatione et offensa, que fieri solet per exercitum tran- seuntem, decreuit esse libera et totaliter absoluta, et super hoc nobis et ecclesie nostre priuilegium suum regale tradidit et concessit. — Remisimus insuper ipsi domino nostro regi etiam sub spe gracie sue puro corde et amicabiliter ac sincere nostro et ecclesie nostre nomine, si quid a domino Nicholao, felicis recordationis antecessore nostro, in aliqua pecunia cuiuscunque iuris titulo ipse contraxerit debitorum". — Testes: dominus Petrus, Wissegra- densis prepositus, Andreas, camerarius Boemie, Olricus de Noua domo subcamerarius, Gallus subpincerna, Diuinus (sic) subdapifer, Wilelmus, burcrauius de Primberk, Hoierus de Suin, Budinoy de Sepecow, Bauor de Straconich, Sulislaus de Trinouan, Pribislaus filius Hrenonis, Wernerus iudex et Drisislaus iudex terrae, Smilo dictus Buhsich et Albertus frater eius, Winterus filius Radoslai, Olricus dictus Drunholch, Hartleuus, subcamerarius Morauie, Neza- misl, burcrauius Olomucensis, Wilam filius Slauiborii, Protiuoy filius Chechonis, Jarco de Walkenberk et alii. Acta sunt in Wgezd a. d. M°CC°LXOVIII°, tercio non. Aug., dat. ibidem per manum Petri, notarii nostri, Boleslauiensis canonici, anno et die predictis, indictione vndecima. Ex orig. arch. cap. Prag. cop. in Mus. Boh. 621) 1268, 15 Aug. Apud Znoim. Otacherus, Boemiae rex oc. jus patronatus ecclesiae apud Marchek — uniuersitati fratrum in Maevrensperge de hospitalis s. Johannis Jerosolimitane ciuitatis domo et gremio transplantati — donat. — Dat. apud Znoim a. d. MCCLXVIII, indictione X, XVIII kalendas Septembris per manum magistri Vlrici, nostri prothonotarii predilecti. Ex orig. arch. Melit. Pragae. 622) 1268, 23 Aug. Apud Brunam. Otakarus, rex Boemiae oc. jura et leges Judaeorum, praesertim Brunnensium, reno- vat. (V. II, n. 17, ubi additamenta Judaeis Brunnensibus data uncinis includuntur.) Testes: Hartlews, camerarius Morauie, Nezamisla pincerna, Bzanata dapifer, Smylo de Brumaw, Chvno 31

Strana 242
242 camerarius Olomucensis, Bohemie marschalcus et alii. Act. apud Brunam a. d. M°CCLXVIII" et dat. ibidem per manus mag. Petri, ven. Wyssegrad. prepositi, canc. reg. nostri X kal. Sept., indicc. XI, coronationis nostre anno octauo. Boczek IV, 17. Emler, Regesta Bohemiae. 623) 1268, 16 Sept. Pratzowe. Ottacarus, rex Bohemiae oc., concedit monasterio Melicensi quoddam privilegium. Böhmer, Addit. secundum ad reg. imp. XXXVI. 624) 1268, 18 Sept. Pragae. Fratres Cruciferi cum rubea stella concordant cum parochianis ecclesiae s. Valentini Maioris civitatis Pragensis de iure patronatus ecclesiae praedictae. — "Notum oc., quod super quaestione, quae inter Cruciferos stellatos hospitalis s. Francisci Pragae in latere pontis siti ex una, et inter dominum Swatancium presbyterum nec non parochiales ecclesiae s. Va- lentini Pragensis civitatis ex parte altera vertebatur, super ipsa ecclesia et iure patronatus ipsius, eo qvod ipsi Cruciferi ius patronatus ecclesiae iam dictae ad se pertinere dicebant, nec ad eam Svatancium presbyterum per eos extitisse praesentatum. Eodem vero presbytero ac parochialibus ex adverso negantibus ipsos aliqvod ius in praedictam ecclesiam obtinere, domino Svatancio affirmante se in eadem canonice institutum, cum consensu utriusque partis lite nondum contestata pro bono pacis et concordiae amicabilis compositio taliter intercessit: quod pars conventa cedat liti, ipsi vero Cruciferi in praenotata ecclesia ius obtineant patro- natus, et eo iure sic utantur, ut personas idoneas, quas duxerint assumendas ad regimen ecclesiae supradictae, prius coram parochialibus exhibeant et eorum reqvirant assensum, et si qvid legitime contra ipsos parochiales iam dicti possint obicere, repellantur. Dominum vero Svatancium saepedictum, in qvem utraque pars consensit, pro confirmatione obtinenda domino episcopo vel archidiacono repraesentent: redditus etiam, qvos saepe dicta ecclesia cunctis vicibus annuatim consuevit percipere, Svatancio persolvere integre ipsi Cruciferi te- neantur, et impedimenta ecclesiae, fornacem videlicet, calcem et coementum, qvod in porticu ecclesiae praenotatae servabatur, debeant amplius removere, ac corpora suorum mortuorum in cemiterio in loco deputato specialiter et diviso a corporibus parochialium profundius sepelire.“ — Testes : Cuno capellanus regis Bohemiae, Bartholomaeus, canonicus Visegradensis, Wolchema- rus, decanus civitatis Pragensis, Joannes, plebanus sancti Leonardi, Sachaeus, plebanus sanctae Mariae de Luto, Bohdal, plebanus sancti Castuli, Echardus, plebanus sancti Benedicti, Men- gotus, plebanus Curimensis. Dat. et act. Pragae a. d. 1268, indictione undecima, decimo quarto kal. Octobris, domino Clemente quarto Romanorum pontifice existente. E copia vid. archivi civit. Pragensis.

Strana 243
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 243 625) 1268, 19 Sept. Viennae. Guardianus fratrum Minorum et commendator s. Mariae domus Theutonicorum Viennae, Ottocaro regi statum causae enuntiant inter parochiam divi Stephani Viennensem et conven- tum Scotorum. Datum Wiennae anno domini MCCLXVIII, XIII kal. Octobris. Mon. Boica XXIX, II, 484. 626) 1268, 14 Oct. Viterbii. Clemens papa IV regi Siciliae illustri. „Martinum habitu saltem templarium, quem in Alamanniam mittere decrevisti, petentem a nobis eundi licentiam, exaudire noluimus, sed ad suum magistrum, qui tunc erat Viterbii, pro licentia petenda transmisimus, quam habuit protinus ab eodem, sed longe maluisset obtinuisse a nobis, ut aliqua sibi esset occasio jugum ordinis declinandi. Sane dudum ab illustri rege Boemiae super his, quae inquiris, certum responsum habuimus, quod non multum nobis fuit acceptum, cum responderit eo tempore, quod de filia jam se aliis obligaverat; sed habere poterat adhuc liberos, quibus habitis locus esset inter te et ipsum pro tuis et suis liberis foedera solidandi. Si igitur et nostrum et tuum honorem attendis, sufficere tibi potest, si tu tuum Martinum miseris, et nos nostro Mar- tino parcemus, quem utique mittere nihil esset, nisi confusionem dupplicem reportare. Fecit quidem tunc noster poenitentiarius frater Martinus quod potuit, et non sine personae peri- culo, multis fractus laboribus fructum voluit sed non valuit reportare.“ Dat. Viterbii II idus Octobris, pontif. anno quarto. E reg. aut. Clementis pp. IV in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. 1é68 c. 1s Jam m. vislu/ je munullumi kacka / /: R3I7M. č. 1871) 627) 1268, 7 Nov. Viterbii. Clemens papa IV Ottacaro, regi Bohemiae, ne assentiat electoribus imperii, qui vo- lebant ad novam electionem regis procedere. — „Dilecti filii magistri Joannes, archidiaconus Olomucensis, et Augustinus, subdiaconus noster, Pragensis canonicus, tui capellani ac nuncii, nobis tuae serenitatis literis, apostolicae sedis affectum ad progenitores tuos, tuamque magni- tudinem continuatum ab olim grata recognitione fatentibus, ac asserentibus constans tuae devotionis sincerae propositum ad beneplacita ipsius sedis et nostra; ipsisque nuntiis, prae- cipue super quibusdam articulis fidem adhiberi petentibus ex parte tua inter cetera retule- runt, quod nonnulli principes Alemaniae, ad quos regis Romanorum in imperatorem post- modum promovendi spectat electio, per charissimos in Christo filios nostros, Alfonsum, regem Castellae ac Legionis illustrem, et Richardum in Romanorum regem electos ; nec non Roma- nam ecclesiam, in eo quod alterutrius illorum electionem confirmare, vel utramque, si ju- stitia suadebit, infirmare distulit, sibi conquerentes illusum; die statuto ad electionem de tertio celebrandam, te ut eodem die cum ipsis ad id convenias citaverunt, variis nihilo- minus ad hoc suggestionibus inducentes. Unde dicti nuntii, nobis humiliter supplicarunt, ut quid tibi sit super tanto negotio faciendum; in quo ut dicebant, contra nostrum beneplacitum procedere tanquam devotionis filius non intendis; nostris tibi exponere literis curaremus. 31*

Strana 244
ng 244 Emler, Regesta Bohemiae. Sane, fili charissime, gaudenter accepimus te affectionem, quam semper ad personam tuam et progenitores ipsos eadem gessit ecclesia, tam humili confesione fateri; et exellentiae tuae quam plurimum congaudemus, quod ad propriae salutem animae ad tui commodi et honoris augmentum, ad regalis exaltationem nominis, indefesso proposito ipsius matris ecclesiae ho- norem prosequi, ejus et nostris obedire mandatis, ac ea promovere solicite devota et prompta intentione disponis. Verum de praedictorum querela et conatu principum, intendentium ad electionem tertiam, dum inter memoratos electos super duabus celebratis de ipsis quaestio agitur, promovendam; de praemissa etiam tua circa id dubitatione non sufficimus admirari. Nullum enim fere angulum ipsius latere debet imperii, quod de praedictis electis, hujusmodi electionibus in discordia celebratis, et electis ipsis non curantibus subire judicium; sed pro- priis se velle inniti viribus expresse dicentibus; eadem ecclesia fel. recordationis Alexandri et Urbani, Romanorum pontificum, praedecessorum nostrorum, temporibus attente considerans, et amare deplorans immensa pericula, quae de hujusmodi fluctuatione imperii, non solum ipsi ecclesiae, principibus, totique imperio praedictis, sed et universo commisso eidem ec- clesiae populo, tam quoad animas quam quoad corpora et bona etiam imminebant ; licet partes ab initio ad suum subeundum judicium, sicut nec decuisset nemine provocante, tam subito non arctarit ; tamen ad reformanda inter eas pacis foedera, et negotium non solum pro- earumdem utilitate partium, sed ecclesiae totius imperii principum et populi praedictrum in concordia terminandum ; varias vias excogitans ad celerem ipsius ordinationem imperii, multi- pliciter et solicite laboravit. Et demum memorati regis Castellae procuratoribus ipsum regem ; prefati post vero Richardi specialibus ad hoc nunciis eundem Richardum petentibus, inter cetera, tempore dicti praedecessoris Urbani ad recipiendum de ipsius praedecessoris ma- nibus ejusdem imperii diadem vocari, et eis consuetam in talibus justitiam exhiberi; dictus praedecessor eorumdem electorum concordiam, et pacificam ipsius ordinationem imperii, tan- quam toti mundo perutilem, sibique ac ecclesiae praedictae valde votivam, multo affectu de- siderans ; deliberavit sic hujus petitioni exhibendae justitiae, quam earumdem partium in- stantia exigebat, annuere, quod tractatus concordiae, ad quam semper ejusdem ecclesiae suspi- ravit intentio, nequaquam inter illos negligere censeretur. Sicque ad ipsos electos speciales nuncios, viros quidem magnae auctoritatis, discretos, et providos capellanos suos, qui eos ad pacis unitatem inducerent, de fratrum suorum consilio destinavit. Et ne quid deesse ipsorum praedecessoris et ecclesiae solicitudini ad accelerandam expeditionem ejusdem ne- gotii putaretur; eosdem electos peremptorie fecit ad certum terminum, et sub certa forma citari. Sed eodem pendente termino, turbatione valida in regno Angliae insurgente, contigit eundem Richardum electum, sicut satis credimus esse notorium, taliter impediri, quod ne- mine pro ipso in dicto termino comparante, in eodem negotio nullus processus est habitus: sed idem terminus, omnibus in suo flatu manentibus, justitia exigente dilatus. — — — Tecum igitur, fili, attenta meditatione considera, quid in his possit eidem piae matri ecclesiae im- putari. Nunquid quod dicti principes memoratos electos in discordia elegerunt.? An quod iidem electi jus, quod sibi per electiones hujusmodi acquisitum reputant, non omittunt? Vel quod eadem ecclesia, tantorum maxime principum jura praecipiti non praecipitavit judicio, seu

Strana 245
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 245 perverso forsitan non subvertit? An quod casibus fortuitis, quibus non potest diligentia humana resistere, non occurrit? Profecto licet eadem ecclesia electionis tunc instantis prae- veniendo tempora, electores eosdem ad concordiam sedulis monitionibus invitaverit, natu- ralem tamen ad dissentiendum facilitatem hominum in eis non potuit impedire. Nos electos arctare decuit, immo nec licuit, ad cedendum, sicut nec ipsorum pervertere aut praecipitare justitiam: nec prohibere, seu etiam praevidere potuit casus varios postmodum incidentes. Haec si memorati principes, qui de tertia electione, ut supra exprimitur, satis inconsulte co- gitare dicuntur, consultius attendissent, puderet eos super jura imperii ejusdem inter electos ipsos, quos constat eosdem principes elegisse, pendente judicio, non sine nimio variationis opprobrio, et inconstantiae nota, in vanum talia cogitare: cum scire debeant, quod si iidem, non terminato judicio, ad illa praesumptuosis, quod vix credere possumus, conatibus prosili- rent: et ipso jure foret, et nos nihilominus decerneremus, et nimirum ex nunc decrevimus, quidquid sic praesumptum fuerit, irritum et inane : tam tibi quam ipsis nihilominus inhiben- tes, ne contra hujusmodi decreti nostri tenorem id attentetis : firma spe ac fide tenentes in- dubia, quod id semper eadem egit ecclesia, id etiam nos et hactenus gessimus et adhuc puro gestamus in pectore, quod idem negotium, sine ipsorum electorum et principum eos eligentium quavis injuria, expeditionem celerem ad totius ejusdem pacem imperii sortiatur. Nec inten- tionis ecclesiae ipsius aut nostrae unquam extitit vel existit, jus eligendi, quod tibi et eis- dem principibus competere non negamus, quoquo modo minuere aut tibi vel ipsis circa illud, aut ejus libertatem in aliquo derogare. Quin potius in votis gerimus, et cordi nobis est ad- modum, sic illud vobis conservare integrum penitus et illaesum, quod sive alterutram prae- dictarum electionum confirmari sive utramque cassari justitia cogente contingat; idem jus perinde omnino non imminutum habeatis et liberum, sicut tibi et illis, vestrisque praedeces- soribus competiisse dignoscitur ab antiquo. Praemissa quoque, si excellentiae tuae prudentia debito discussisset examine, tua etiam dubitatio, quae tamen filialis devotionis signa prae- tendens, ad paternum, sicut decuit, devote recurrendo consilium, in eo potissime grata per- venit, quod gaudemus et volumus te in tuis beneplacitis ad nos cum omni securitate recur- rere, quievisset. Si quidem ignorare non debes, quod cum in utrumque dictorum electorum tua vota, licet successive, direxeris, illorum saltem alterutrum velut efficax tibi tertio consentiendo in alterum revocare non licet: sed est potius, dum de illorum juribus pendet discussio, ab ele- ctione tertii, et propter juris exigentiam et propter etiam decentiam, omnimodis abstinendum oc., Addit preces; ne se ab iis, qui tertium creari vellent, flecti pateretur : quin potius delata saepius sedi apostolicae studia explicaret. Dat. Viterbii VII id. Novembris pontificatus nostri anno IV. Raynaldus Annal. eccl. XIV, 167—168. 628) 1268, 1 Dec. Gretz. Bruno, episc. Olomucensis, capitaneus Stiriae, declarat bona ecclesiae Seccoviensis, ab Ulrico b. m. episcopo, cum esset archiepiscopus Salzburgensis, sine forma juris alienata, in provinciali placito sabbato post festum Andreae proxime habito apud Gretz d. Wernhardo, nunc Seccoviensi episcopo, per sententiam adjudicata esse, mandatque eum in possessionem

Strana 246
246 Emler, Regesta Bohemiae. eorumdem mitti, sub obtentu gratiae sermi domini regis Bohemiae ac suae. Dat. Gretz kal. Dec. a. d. mill. ducent. sexag. octavo. E cop. Musei Johannei reg. in Mus. Boh. 629) 1268, 2 Dec. Gretz. „Viro strenuo d. Alberto de Horneke Herbordus dapifer de Fulinstain, judex prouin- cialis Styriae, ad beneplacita voluntatem. Sicut in placito provinciali apud Gretz per vener. patrem et d. Olomucensem episcopum vobis est commissum viva voce, sic praesentibus com- mittimus et sub obtentu gratiae sermi domini nostri Otakari, regis Bohemiae, vobis praeci- pimus et mandamus firmiter et districte, quatenus revdum in Christo patrem et d. Wern- hardum, epis. Seccoviensem, mittatis in corporalem possessionem bonorum sibi adjudicatorum per sententiam coram vener. d. Olomucensi episcopo memorato; illorum videlicet, quae Chvn- radus Schevchlicher et Leuphildis Rvzzeuna de Judenburga detinent, et aliorum omnium, sicut in aliis literis vener. domini nostri Olomucensis episcopi continetur. Dat. Gretz iiij nonas Dec. E cop. Mus. Johannei reg. in Mus. Boh. 630) 1268, 4 Dec. In Podibrat. Vlricus, dux Karinthiae, dominus Carniolae, Ottacarum regem heredem suum insti- tuit. — »Ad noticiam oc., quod nos — ex diuina prouisione, cuius dispensacione prouida sin- gula gubernantur, heredibus careamus, dominum Othachrum, serenissimum regem Bohemorum, ducem Austrie et Stirie ac marchionem Morauie, presertim cum sit nobis consanguinitatis vinculo alligatus, multaque amicicie beneficia ac indefesse dilectionis argumenta percepimus ab eodem, heredem nostrum statuimus, ita quod post mortem nostram, si sine filiis et filiabus decesserimus per nos legitime generatis, terras nostras, proprietates ac pheoda seu alia bona nostra, quocunque ipsa possessionis titulo teneamus, possidere debeat libere et quiete, talibus tamen conditionibus interiectis, quod redditus centum marcarum de hereditate nostra locis religiosis legabimus, in quibus nobis placuerit, ut nostre deposicionis memoria specialiter peragatur. Si autem de bonis nostris prefatus dominus rex aliquid adicere uoluerit, inchoate a nobis caritatis opus pro anime nostre remedio ampliando, illud sue sinceritati ac fidelitatis constancie duximus relinquendum. Ad hec etiam, si forte karissima uxor nostra per mortis diuorcium fuerit sepa- rata a nobis, aliamque duxerimus legittime in uxorem, bona, que pro dote eidem secundum con- silium dicti regis decreuerimus assignare, post mortem nostram pacifice ac sine contradictione qualibet possidebit.“ — Testes: Albertus comes Goricie et Tirolis, magister Petrus, prepositus Wissegradensis, regni Bohemie cancellarius, Vlricus comes de Hevnenberch, Henricus comes de Hardekke, Liber de Cauriaco, Vlricus de Riffenberch, Jeroslaus frater Galli, Smilo de Bru- mowe, Hartlebus, camerarius Moravie, Chvnradus, prepositus Brunensis, et alii. Dat. in Podi- brat a. d. M°CC’LXVIII° pridie nonas Decembris indict. XI. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 162. — Balbin, Misc. VIII, 15.

Strana 247
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 247 631) 1268, 30 Dec. In Bischaw. Otacherus, Boemorum rex oc. confirmat litteras Ditrici de Hohenberch, quibus lis inter monasterium Chotwicense et Ditricum praedictum de iure advocatiae in S. Vito est composita. Dat. in Bischaw per manum magistri Vlrici protonotarii a. d. M.CC.LXVIII, III kal. Jan. Testes: „Petrus, cancellarius regni Boemie, mag. Vlricus protonotarius, mag. Hain- ricus de Draechschirchen, Andreas camerarius noster, Gallus, pincerna noster, Tybischius dapifer noster. Ex orig. arch. monast. Gottwicensis, Font. rer. Austr. VIII, 319. 632) 1269, 13 Jan. In Valchenstain. Notum oc., "quod ego Chalhohus de Valchenstain saluti anime mee cupiens proui- dere ecclesie s. Marie in Slage — contuli omnes redditus meos in Straze.“ Inter testes: domini Bvdiboi filius dictus Zewisch, Petrus miles suus. Acta sunt hec in Valchenstain in octaua Epiphanie incarnati uerbi M°CC°LX-VIIII°. Ex orig. arch. Plag. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 362. 633) 1269, 14 Febr. Zmilo de Luchtenburch villas Iursichowiz et Rednowicz et penas pecuniarias a sub- ditis Zarensibus in terris suis solvendas monasterio Zarensi donat. — Tenore oc. „quod de con- sensu et voluntate Elisabeth vxoris nostre et liberorum nostrorum ad honorem summi dei et intemeraté matris eius — duas villas Iursichowis et Rednowiz uulgariter nuncupatas, sitas in Olomuc. diocesi, claustro dicto Sar, quod fons S. Marie intitulatur, — cum omnibus suis attinenciis cultis et incultis, siluis, pratis, pascuis, piscationibus, venationibus, perpetuo con- tulimus possidendas, tali condicione, quod post mortem nostram et uxoris nostre in anni- versariis de dictis villis fratribus in conventu, quanto melius poterit, ministretur. Volumus etiám, ut si homines memorati claustri in quibuscunque nostris hereditatibus qualicunque modo fore fecerint, de omnibus prouentibus et emendis, que nobis de ipsorum excessibus possent cedere et deriuari, liberi sint et absoluti, sed post latam sentenciam cum culpis ad do- minum abbatem remittantur pro suis demeritis puniendi. Concedimus nichilominus, ut homines sepe dicti claustri negociando hinc et inde ad omnes et per omnes civitates nostras et villas forenses libere transeant et ab eisdem per officiales nostros nichil penitus exigatur.“ — Testes : nobilis vir d. Gallus miles, et Iursic et Woytech milites, d. Jacobus, sacerdos et procurator, d. Heinricus, plebanus d. Zlapans, Gerlacus notarius et alii. Acta sunt hec a. gracie M.CC sexagesimo nono. In Sumerburch XVI kal. Martii. Ex orig. arch. olim Zarensi apud Steinbach II, 27. — Boczek IV, 23.

Strana 248
248 Emler, Regesta Bohemiae. 635) 1269, 24 Febr. In Podebrad. Otakarus, rex Boh. oc., confirmat fundationem monasterii Vallis s. Mariae cum om- nibus eiusdem pertinentiis, confertque uxori suae Kunegundi jus advocatiae hujus monasterii. — Ad notitiam oc., "quod nos merita sanctimonialium monasterii Vallis sancte Marie siti juxta Brod, in metis Boemie et Moravie, — intuentes, idem monasterium cum omnibus personis, que deo militant in eodem, in nostram protectionem et gratiam recepimus specialem, jus ad- vocatie et ipsius monasterii conservationem domine Chunegundi, carissime uxori nostre, illustri Boemorum regine, specialiter committendo, pro eo videlicet, ut ad defensionum patrocinia eidem monasterio sincerius et astrictius teneatur. Preterea villam in Juthcow et silvam ibidem cum singulis attinentiis, quam abbatissa et conventus predicti monasterii in commu- tatione pro bonis aliis sitis in Pnow a fideli nostro Zmylone de Luchtenburch receperunt, juxta quod in ipsius privilegiis super eo confectis expressius continetur, nec non medietatem ville in partibus Austrie, scilicet Wezzelensdorph, ac etiam bona alia seu possessiones mona- sterii memorati, sive ea vel eas jure donationis, commutationis seu emptionis vel qualiter- cunque possideat, vel in posterum possidebit, cum omnibus utilitatibus — eidem monasterio cum omnibus libertatibus et conditionibus eorundem bonorum seu possessionum auctoritate regia confirmamus. Sane etiam adicimus, quod ad donationem bonorum in Antiquo Ruz, cum attinentiis universis, quam Elyzabeth et Welena sorores filie Ludmyle, bone memorie quon- dam alumpne conjugis nostre prefate, que nunc in eadem plantatione religionis habitum as- sumpserunt, fecerunt monasterio sepe fato, nostri consensum beneplaciti plenarie adhibemus, volentes quod ipsum monasterium in perceptionem gratie amplioris hujusmodi bona sub eis- dem libertatibus ac conditionibus possideat, quibus ea predicta Ludmilla et sui antecessores in eisdem suis temporibus quiete et pacifice possederunt.“ — Testes: Thobias, prepositus Mel- nycensis, Johannes, prepositus Sazzensis, Kuno, custos ecclesie Wissegradensis, Severinus, Cristinus, Hugo, Phylippus sacerdotes capellani nostri. Item Andreas, regni Boemie came- rarius, Ulricus, purgravius Pragensis, Jarossius, purgravius Egrensis, Dyrsizlaus zudarius, Zmylo de Luchtenburch, Hogerius de Zwynz, Purkardus. marschalcus Boemie, Dywissius da- pifer, Gallus pincerna, Wylhelmus, purgravius de Phrimberch, Ulricus de Noua domo subcame- rarius Boemie, Ulricus de Durnholz, Mylotha frater Benesii, Benesius et Jarozlaus frater suus, filii Zdezlay de Sternberch, Sdyzlaus submarscalcus. Chunradus, magister coquine, Onso sub- pincerna, officiales et milites nostri. Item Myztidruh camerarius, Gregorius subcamerarius, Domazlaus pincerna, Johannes subpincerna, Chazlaus dapifer, Otto magister coquine, Wlazti- borius marscalcus, Bohutha submarschalcus, officiales uxoris nostre, et alii. Act. in Podebrad a. d. incarnationis MCCLX nono, sexto kalendas Martii, datum ibidem, anno et die predictis per manus magistri Petri, vener. Wissegradensis ecclesie prepositi, cancellarii regni nostri, ma- gistri Ulrici, prothonotarii Austrie et Stirie, et magistri Gothfridi prothonotarii uxoris nostre, anno coronationis nostre et ipsius uxoris nostre prefate octavo, indictione duodecima. E cop. Pelzelii ex orig. cop. in Mus. Boh.

Strana 249
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 249 635) 1269, 1 Mart. In Podebrad. Chunegundis, Boemiae regina, ducissa Austriae oc. dominabus domus s. Mariae Brunae curiam quandam in Pohorlicz restituit. — Hinc oc., "quod nos — dominabus domus s. Marie in Bruna curiam quandam sitam in Pohorlicz foro nostro, dominio videlicet marchionatus nostri in Morauia, quam fundator domus eiusdem — contulerat dicto loco, — nostris quoque temporibus per prauorum odiosam suggestionem turbabantur in eadem curia dicte domine, — nos memoratam curiam cum hominibus ad eamdem curiam pertinentibus et cum omnibus bonis campestribus et domesticis, mobilibus atque immobilibus, que ablata ipsis fuerant in eadem curia restituimus." — Testes: Fr. Zacharias, confessor noster, et frater Protiua ordinis fratrum Predicatorum, Mstydruh, camerarius noster, Domazlaus pincerna, Chazlaus dapifer, Wlastiborius marsalcus, Benesius zudarius, Gregorius subcamerarius, Johannes subpincerna, Ottho subdapifer, Bohuta submarsalcus et alii. Act. et dat. in Podebrad per manum ma- gistri Gotfridi, tunc nostri protonotarii, kal. Martii a. d. MCCLXIX°, coronationis nostre anno IX° (sic). Boczek IV, 24. 636) 1269, 3 Mart. Pragae. Otakarus, rex Boh. oc. literas Brunonis, episc. Olomuc. (dd. Gretz, 1 Dec. 1268) de —ecclesia Seccoviensi suis insertas confirmat, processumque ejusmodi rite et legitime factum ratum et gratum habet. Dat. Pragae 1269 quinto nonas Martii. E cop. Mus. Johannei cop. in Mus. Boh. 637) 1269, 4 Mart. In Leutmartz. Otakarus, rex Boemiae oc., confirmat Ortolfo, abbati monasterii Medlicensis, quas- dam literas. Inter testes Sidlo, notarius d. regis. Dat. in Leutmartz per manum protho- notarii nostri mag. Ulrici, canonici Pataviensis, a. d. MCCLXVIIII, IV non. Mart. Hueber, Austr. ex arch. Mell. illustr. 26. Extr. 638) (1269), 5 Mart. Pragae. Otakarus, r. Boh., dux Austriae et Styriae ac. marchio Moraviae judici et civibus in 3a Judenburch mandat, ne sub praetextu tam frivolo quam non vero, quasi ecclesiae vel prae- lati non debeant nec possint domos vel areas jure civili in civitatibus vel oppidis possidere, d. Wernhardum, Seccoviensem episcopum, in domibus et areis in Judenburch ab antecessoribus suis possessis jure civili ullomodo impedire praesumant. Dat. Pragae tertio nonas Martii. E cop. Mus. Johannei reg. in Mus. Boh. 32

Strana 250
N 250 Emler, Regesta Bohemiae. 639) 1269, 5 Mart. Pragae. O(ttacarus), Boemiae rex oc. judici provinciali in Machlant mandat, ut monasterium de Walthusen in omni libertate et iusticia confoueat, qua praedecessorum suorum tempore sunt gavisi. — Dat. Prage a. d. MOCLXVIIII°, III non. Mart. Urkundenbuch des Landes Ob der Enns III, 362. 640) 1269, 5 Mart. Pragae. O(ttacarus), Boemiae rex, suis mutuariis in Ybs et in Stain mandat, ut monasterium in Walthausen eadem libertate mutoria gaudere permittant, qua praedecessoribus suis Leu- poldo et Friderico ducibus gavisum est. Dat. Pragae a. d. M'CCLXVIIII°, III non. Marcii. Urkundenbuch des Landes Ob der Enns III, 363. 641) 1269, 5 Mart. Apud Pragam. Othakarus, rex Boemiae oc., confirmat quaedam privilegia monasterii in Waldsassen. — Ad notitiam oc., „quod nos — monasterium ordinis Cisterciensis situm in predio Waltsassen — cum vniuersis bonis suis et personis in nostram protectionem et graciam recepimus specialem. Preterea statuimus et perpetua firmitate sanctimus, vt nullus baronum nostrorum, ministeri- alium, judicum, officiatorum seu aliorum quorumcunque, qui nostre subiacent regie maiestati, in bonis quibuscunque, que prefatum monasterium iusto possessionis tytulo in presenti pos- sidet sev in posterum possidebit, ius advocacie sibi presumat aliquatenus usurpare, vel in predicto monasterio, videlicet in personis vel rebus mobilibus et immobilibus, grangiis, villis seu possessionibus aliis quibuscumque, quomodolibet exercere iudiciariam potestatem. Sed apud idem monasterium, si eidem necessitas ingruerit, defensionis assumendi patronum fa- cultas plenarie remanebit iuxta arbitrium proprie voluntatis. Cause vero, que inter homines ipsius monasterii emerserint, qualescumque fuerint, ipsas villicorum aliquis monasterii eius- dem, quem abbas et conuentus supradicti ad hoc pro utilitate ecclesie decreuerint ordinare, iudicare debebit secundum iusticie racionem nulla persona alia mediante, easdem in vsus prefate ecclesie diligenter ac fideliter conuertendo. Ceterum eciam adicimus, quod ad omnes donaciones — eidem monasterio per nostros progenitores, ministeriales vel alios quoscumque factas vel deinceps faciendas — nostri fauoris assensum plenarie adhibemus, nec non eciam in beneficium gracie amplioris omnia priuilegia, quibus a Romanis imperatoribus, regibus, nostrisque progenitoribus, atque ab aliis principibus spiritualibus ac secularibus idem est monasterium sollempniter insignitum, iuxta condiciones ac libertates, que in eisdem priuilegiis expressius continentur, auctoritate regia confirmamus." — Testes: Andreas, camerarius Boemie, Jarossius, purgrauius Egrensis, Jarozlaus frater Galli, Vlricus de Noua domo subcamerarius, Borso de Risenburch, Vlricus, purgrauius Pragensis, Zmylo de Lichtenburch, Wylhelmus, purgrauius de Phrimberch, Hermannus de Durnholz, Vlricus nepos suus, Bawarus de Zrako- nyz, Albertus et Jarozlaus frater suus filii Zdezlai de Sternberch, Hartlibus, camerarius Mo- ravie, Gallus pincerna Boemie de Lewenberch, Dywissius dapifer, Onso subpincerna, Chun- radus magister coquine, et alii. Act. apud Pragam a. d. M.CC.LX nono, et datum ibidem

Strana 251
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 251 per manus magistri Petri, ven. prepositi Wissegradensis, dilecti cancellarii regni nostri, tercio nonas Marcii, coronationis nostre anno octavo, indictione duodecima. Ex orig. arch. reg. Monac. cop. in Mus. Boh. 642) 1269, 7 Mart. In Lutmariz. Otacherus, Boemiae rex oc., confirmat binas literas a Friderico duce H. venatori suo in Moln concessas. — Dat. in Lutmariz a. d. M°CCLXVIIII°, nonis Marcii. Ex orig. arch. mon. Garst. Urkundenb. des Landes Ob der Enns, III, 364. 643) 1269, 11 Mart. Pragae. Otakarus, rex Boh. oc., „quia Seccoviensem ecclesiam longo tempore deformatam graviter et oppressam et in suis libertatibus, juribus et bonis temporalibus diu laesam multi- pliciter et afflictam, nos tamquam ejus principalis et praecipuus advocatus libenter volumus et efficacius reformare,“ — universis nobilibus, ministerialibus, militibus, judicibus oc. per Stiriam constitutis mandat, ut d. Wernhardo episcopo jura et libertates ejus illibatas con- servent, „et si qui ea ex vobis hactenus invaserunt, penitus resipiscant et de damno dato satisfaciant.“ Dat. Pragae, a. 1269, quinto idus Martii. E cop. Mus. Johannei reg. in Mus. Boh. — Pusch et Frölich I, 330. 644) 1269, 18 Mart. In Purglino. Othakarus, rex Bohemiae oc., monasterium Plazense ejusque homines facit immunes a qualibet judiciaria potestate, et confirmat eidem monasterio emtionem villae Ledez. — Ad notitiam oc., "quod nos — monasterium Plaz nominatum — cum vniuersis bonis suis pariter et personis, in nostram protectionem et gratiam recepimus specialem, preterea ut idem mona- sterium contra molestatorum obpressiones quaslibet et incursus nostre defensionis presidio forcius muniatur, statuimus, — ne aliquis ex hominibus regni nostri fratres seu homines eiusdem monasterij molestare presumat ipsos ad iudicia extraordinaria pertrahendo, sev aliquatenus in eosdem exercendo iudiciariam potestatem, quinimmo fratres predicti mona- sterij et homines eorumdem a iudiciis in Pilzn, Mysa, Rakovnik, et aliorum locorum ubi- cumque penitus eximentes, eosdem abbatis loci sev nostre celsitudinis aut beneficiariorum Pragensium decernimus specialiter iudicio subiacere. Adicimus eciam nostre gracie sub ob- tentu, ne quis baronum nostrorum sive hominum aliorum, sine nutu ipsius abbatis et licencia speciali in grangiis pretacti monasterij sev bonis aliis quibuscumque presumat aliquatenus hospitari. Sane eciam in beneficium gracie amplioris possessiones ville videlicet Ledez, cum omnibus pertinenciis ad eandem, quam apud matrem Budijwogij de Selezniz dilecti fidelis nostri fratres monasterij sepedicti empcionis titulo conpararunt, eidem monasterio auctori- tate regia confirmamus.“ — Testes: Andreas, camerarius Boemie, Jarossius, purgrauius Egrensis, Purchardus marschalcus, Vlricus, purgrauius Pragensis, Wilhelmus, purgravius de Phrimberch, Vlricus de Durnholz, purgravius Znoymensis, Bawarus de Zrakoniz, Dietricus Spazmannius, purgravius in Ponte, Gallus pincerna, Dywissius dapifer, Chunradus, magister 32"

Strana 252
252 Emler, Regesta Bohemiae. coquine, Ruz et Potho fratres Wilhelmi, purgrauij de Phrimberch, Mylotha frater Thobye, pre- positi Melnijcensis, Zezema de Crassowiz, Heynricus de Radymowiz, Ywan de Ywanowiz, Heyn- ricus de Rabenstein, et alij. Actum in Purglino a. d. M°CC°LX° nono, XV kal. Apr., datum ibidem anno et die predictis per manus mag. Petri ven. prepositi Wissegradensis, cancellarij regni nostri, coronacionis nostre anno octauo, indictione duodecima. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Hormayr, Taschenb. 1840, 470. 645) 1269, 10 Apr. Pragae. Otackarus, quintus Boemorum rex oc., confirmat concordationem inter Brunonem, episcopum Olomucensem, et monasterium Lutomislense de metis (juxta Switawiam?) et de- cimis factam. — Testes: Andreas, regni Boemie camerarius, Vlricus de Noua domo, Vlricus Lepus, burgrauius Pragensis, Hartleuus, camerarius Morauie, mag. Petrus, aule regie cancel- larius, Wissegradensis prepositus, Philippus et Lambertus, curie nostre notarii. Dat. Prage a. d. millesimo ducentesimo LX nono, quarto idus Apr. Ex orig. in arch. archiepisc. Cremsirii. Boczek IV, 25. 646) 1269, 16 April. Gretz. Herbordus dapifer de Fulenstein, judex per Stiriam generalis, juxta sententiam in placito provinciali latam atque a rege Bohemiae confirmatam, de mandato ejusdem regis at- que Brunonis episcopi d. Wernhardum, Seccoviensem episcopum, in possessionem bonorum ab Ulrico olim episcopo indebite alienatorum, specialiter in S. Stephano, Kirchpach, Wols- perch et Jägerberch, quae Gundacharo de Gleitsaw obligata fuerant, mittit et in eadem se tueri velle declarat. Dat. Gretz 1269, XVI kal. Maii. E cop. mus. Johannei reg. in Mus. Boh. 647) 1269, 1 Maii. Pragae. Othakarus, rex Boh. oc. libertates fratrum hospitalis s. Francisci in latere pontis Pra- gensis constructi literis a Wenceslao I a. d. MCCXXXVII° datis contentas confirmat. — Te- stes: Andreas, Bohemie camerarius, Zmilo de Luchtenburch, Jarossius, purgrauius Egrensis, Vl- ricus, purgrauius Pragensis, Jarozlaus frater Galli, Vlricus de Noua domo, Milota frater Be- nessij, Purchardus, marschalcus Bohemie, Tsenko frater Zmilonis de Luchtenburch, Gallusi pincerna Bohemie, Wilhelmus, purchrauius de Freimberch, Vlricus, purgrauius Znoymensis, filij Sdizslai de Sternberch, Bawarus de Raconitz, Tydricus Spatzmannus, Albertus frater suus, castellanus in Purgelino, Dipoldus frater Wilhelmi de Freimberch, Jerko de Walden- barch, Lutolfus de Lapide, Diwissius dapifer, Lupus filius Andree, Stizlaus submarschalcus, Chunradus subcamerarius, Onzo subpincerna, Chunradus, magister coquine, et alii quam plures. Act. in Praga a. d. M°CC’LX’IX, kalendas Maij, datum ibidem per manus mag. Petri, ven. prepositi Wischigradensis, cancellarii regni nostri, anno et die predictis, corona- tionis nostre anno octavo, indiccione duodecima. Ex orig. arch. Cruciferorum Pragae.

Strana 253
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 253 648) 1269, 2 Maii. In Scherub. Literae G. abbatis in Plaz de compositione litis, quam cum Laurentio de Pnewan de metis possessionum in Lohow habebat. — „Nos frater G. dictus abbas in Plaz protestamur, quod controuersia, que mouebatur inter nos et Laurencium de Pnewan et suos adtinentes pro metis possessionum in Lohow hoc modo in firmam amiciciam est redacta: vt mons, de quo mentio habebatur, cum siluis et frutectis vsque ad flumen Misam ecclesie Placensi to- taliter remaneret, excepto solo molendino, quod prefatus Laurencius iam inceperat instaurare. De ipso uero molendino singulis annis infra octauas s. Wenzeslai curie in Lohow octo mo- dios claustralis mensure molere non obmittat, alioquin pro quolibet neglectu dimidium talen- tum denariorum ecclesie nostre tenebitur presentare. Lapides et terram ad opus reclusorij molendini prefatus Laurencius de monte poterit accipere tali pacto, vt ligna et frutecta pre- fati montis attingere non presumat. Insuper processu temporis, qui conposicionem hanc in- fringere presumpserit, nouem marcas et molendinum se nouerit perdidisse.“ Acta sunt hec in Scherub. a. d. M'CCOLXIX° in vigilia s. Crucis coram testibus : Primus Dirizlaus, iudex prouincialis, et filius eius Dirizlaus, Ratmerus frater eius et filius eius W(ilhelmus), Proteiw et filius eius Lupoldus, Henricus de Promuckel et filij eius Geroizlaus et Henricus, Predota de Leissan et filius eius Bouslaus, Milizlaus de Buz et frater eius Sane et filij eorum Rapoto et Harat, Rupertus de Salowe et filii Rupertus et Sane, Budizlaus de Brisen et filius eius Bodi- zlaus, Theodericus de Cresnewiz, Milizlaus de Cleinowiz, Milizlaus de Cunowiz, Prossimir de Cleinowiz, Petrus de Nizowe, et alii quam plures. Ex orig. arch. c. r. aul. Vind. cop. in Mus. Boh. 649) 1269, 13 Maji. Pragae. Ottagarus, rex Bohemiae oc, fratres hospitalis s. Francisci in latere pontis Pragensis eximit ab omnibus theloneis in regno suo. — „Sane equidem, cum fratres hospitalis s. Fran- cisci in latere pontis Pragensis, — qui ibidem domino militant sub beati regula Augustini, Christum in suis pauperibus reficiant et sedulo consolentur, cupientes, ut quanto magis ad huius- modi charitatis opera manum mittant, tanto fortius ac validius a molestatorum vexationibus conseruentur, eisdem fratribus plenam concedimus libertatem, ut per nostre terminos pauper- tatis ab omni requisitione theloneorum et aliorum vectigalium seu solutionum ac exactionum quarumcunque — tam in terris quam in aquis transire valeant exempti penitus et soluti, dummodo tamen in hiis ecclesiae Wissegradensi in suis juribus et libertatibus nullum prae- judicium generetur.“ — Dat. Prage a. d. milesimo ducentesimo sexagesimo nono, tertio id. Maii. Ex orig. arch. Crucifer. cum rub. stella Pragae. 650) 1269, 12 Jun. Znoymae. Otacharus, Boemiae rex oc. iura et privilegia a Friderico duce Austriae oc. a. d. MCCXXXIX°, 6 Septem. monasterio Glunacensi concessa confirmat. — Testes : Petrus, Pata- viensis episcopus, Bruno, Olomucensis episcopus et capitaneus Stirie, Ortolfus, abbas mona- sterii Medlicensis, Fridericus, abbas Gerstensis, magister Petrus et magister Vlricus, protho-

Strana 254
N- Emler, Regesta Bohemiae. 254 notarii illustris regis, Heinricus comes de Hardekke, Chunradus scriba Anasi, Vlricus de Noua domo, Heinricus de Chvonringe, Otto de Haselowe, Albertus dapifer de Waelsperch, Otto de Perchtolfstorf, Wlfingus de Stvbenberch, Wernhardus comes de Phanneberch, Hein- ricus de Schowenberch, Vlricus de Liehtenstein, Chunradus, Heinricus fratres de Svmberawe, Vlricus de Chappelle, Vlricus de Lobenstein, Gvndakarus, Rugerus fratres de Storchenberch, Otto, Hertnidus de Trvna, Wichardus de Pollenheim, Pilgrimus de Tanneberch, Dietericus, Heinricus fratres de Dobra, Ortolfus de Chersperch, Richerus de Stadel, Marquardus, Perch- toldus fratres de Prevhaven et alii multi. Act. et dat. a. d. MCCLXIX° per manus mag. Vlrici prothonotarii Znoyme II id. Jun. Urkundenb. des Landes Ob der Enns, III, 365. — Kurz, Beiträge III, 351. 651) (1269), 12 Jun. Apud Znoym. O(ttacarus), rex Bohemiae, oc. comiti de Hardekke mandat, ut defendat episcopum Frisingensem in possessione adipiscenda castri in Randekke, quod sibi vendicat vidua quon- dam Reinspergarii, qui hoc castrum titulo feudi tenuit ab ecclesia Frisingensi. Dat. apud Znoym pridie id. Junii. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 301. 652) 1269, 13 Jun. In Znoym. Otakarus, rex Bohemiae oc. ecclesiae Seccoviensi et episcopis ejus privilegium a Friderico duce olim Austriae (ann. 1239 apud Ips) concessum confirmat. Dat. in Znoym, ann. M'CC°LX VIIII°, idus Junii. Idem eidem confirmat privilegium Friderici, ducis Austriae, (dd. apud Tobel 1241, II id. Augusti) super jure patronatus ecclesiae in Tobel. Dat. ut supra. Idem eidem confirmat privilegium a se concessum (dd. apud Leuben 1253, XVI kal. Jun.) de possessionibus circa Leybentz et Stiven a comitibus de Playne absolvendis. Dat. ut supra. Idem eidem confirmat privilegium a se olim (Wienne 1254, kal. Maii) de consensu uxoris suae d. Margarethae super jure patronatus ecclesiae in Mvntensdorf concessum. Dat. ibidem eodem anno et die. E cop. Mus. Joh. reg. in Mus. Boh. 653) 1269, 13 Jun. Apud Znoym. „Nos (Conradus) Vrisingensis, P(etrus) Pataviensis, B(runo) Brixiensis, B(runo) Olo- mucensis, (Werenhardus) Secoviensis episcopi omnibus vere confessis et contritis, qui festi- uitates sancte Hedewigis et sancte Elizabet, nec non sancti Mauricij et sociorum eius et sancti Cholomanni, in quorum honorem in ecclesia Lucensi duo altaria sunt fundata et consecrata, et debita reuerencia visitauerint et honore, et de bonis a deo sibi collatis eisdem manum porre- xerint adiutricem, annuatim quadraginta dies relaxamus.“ — Dat. a. d. M.CC.LXIX° apud Znoym idus Jun., presentibus perpetuo valituris. Boczek IV, 26.

Strana 255
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 255 654) (1269), 13 Jun. In Znoym. Ottokarus, Bohemorum rex oc. mutariis suis in Newnburch, ut permittant victualia monasterii in Richersperg tam per aquas quam per terras sine mutarum requisitionibus per- transire. Dat. in Znoym idus Junii. Urkundenbuch des Landes Ob der Enns III, 377. — Mon. boic. IV, 455. 655) 1269, 28 Jun. Ratgerspurch. Bruno, episc. Olomucensis, litem inter Wernhardum, episc. Seccoviensem, et Ortol- fum de Stretwich de villa Raevsentz exortam componit, datis literis sub sigillis suo, Chun- radi, praepositi de Brunna, Vlrici de Lyhtenstaeyn et Herbordi de Fulnstain. Dat. Ratgers- purch 1269, indict. XII, quarto kal. Jul. Testes Styrii nobiles et milites multi. E cop. Mus. Johannei reg. in Mus. Boh. 656) 1269, 4 Jul. Brunae. — — Othacarus, Boemiae rex oc. „Ad notitiam oc., quod nos depositiones rerum uena- lium, que in Brod habite sunt, hactenus ciuitate, sub inflictione animaduersionis debite di- strictius prohibemus, ad emendationem ciuitatis nostre Iglauiensis, quam fauore amplectimur speciali. Proinde duximus statuendum, ut depositiones venalium eorundem, videlicet in pan- nis, plumbo, halecibus et mercimonijs alijs quibuscunque in eadem Iglauiensi ciuitate de ce- tero generaliter obseruentur.“ — Testes: Nicolaus, dominus Opauie, Comes de Hardeck, Ulricus de Durrenholz, Bauarus de Rakoniz, filii Sdezlay de Sternberch, Hartlewus, Morauie came- rarius, Bohusch marschalcus, Nezamisl, pincerna Morauie, Otto de Haslaw, dapifer de Velds- perch, Fridericus de Langenbach, Wsnata, dapifer Morauie, Sbor, magister coquine, et alii quam plures regni nostri. Act. Bruna a. d. MCCLXIX°, quarto nonas Julij, datum ibidem per manus mag. Petri, ven. Wischegradensis ecclesie prepositi, cancellarii regni nostri, anno et die predictis, coronationis nostre anno octauo, indictione duodecima. Ex orig. eiusdem civ. Boczek IV, 27. 657) 1269, 19 Jul. In Lubsitz. Otacharus, rex Boemiae oc. monasterio Niuwenbergensi privilegium a duce Liupoldo super muta navium, quae in Danubio usque Anasum veniunt, eidem monasterio concessum confirmat. Dat. in Lubsitz a. d. MCCLXVIIII, ind. XII, XIIII kal. Aug. Pez, Thes. anecd. VI, p. II, 116 n. COV. — Fischer, Schicksale v. Klostern. II, 258. 658) 1269, 25 Jul. Othacarus, Boemiae rex bc. capitulo Frisingensi omnia iura et libertates de myta et thelonio tam per aquas quam per terras de vino et victualibus non solvendis confirmat. Dat. a. d. M'CCLXIX, indicc. duodecima, octavo kal. Aug. Ex orig. arch. reg. Monac. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 301.

Strana 256
a 256 Emler, Regesta Bohemiae. 659) 1269, 27 Jul. Apud Piezkam. Otacharus, rex Boemiae oc. civibus de Perge concedit gratiam, "ut in deducendis tam per aquam quam per terram victualibus, vino et rebus aliis — omni iure gaudere, debeant — quibus gaudent in Anaso, in Lintz et in aliis ciuitatibus ciues nostri.“ — Act. dat. et re- nouatum a. d. M°CC°LXVIIII° apud Piezkam, VI° kal. Aug.1) Ex orig. arch. Perg. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 367. — Kurz, Oester. unter dem König Ottakar u. Albrecht II, 49. 1) Kurz, h. XVI kal. Aug. 660) 1269, 15 Aug. In Betscheine. Mechtildis relicta Hadmari de Schonperch et filii eius cedit quaedam praedia prae- posito et capitulo in Glanz. — Litterae sunt sigillatae sigillis Brunonis Olomucensis, Wern- hardi Seccowiensis episcoporum et Herbordi de Fulnsteine dapiferi, judicis per Styriam ge- neralis. Dat. in Betscheine a. d. MCCLXIX°, XVIII kal. Sept. Pusch et Frölich, Dipl. sac. duc. Styriae, I, 233. 661) 1269, 29 Aug. Theodricus, abbas ecclesiae Lucensis totusque conventus ibidem Alsiconi de Kovernik decimam vini in Kovernik concedunt. — „Hinc est, quod nos freti conuentus nostri con- silio domino Alsiconi militi de Kovernik, suis meritis et seruicijs exigentibus, decimam vini de monte in Kovernik, que decima est ecclesie Lucensis, sibi quoad vitam suam concedimus et donamus, ita quod nobis et ecclesie singulis annis, quamdiu vixerit, decem vrnas vini eiusdem montis mensure soluere teneatur, et de aliis vineis eiusdem montis de Kovernik, que ad agros sunt redacte, nobis decimas prediales de culturis agrorum soluere teneatur plenarie eorundem; tali etiam conditione habita super predicta concessione, quod nostra iam dicta datio seu concessio ad ipsius Alsiconis militis heredes post mortem suam non tran- seat, sed ad ecclesiam nostram omnes decimarum prouentus, qui de ipso monte prouenire poterunt, libere et integraliter reuertantur. Et quia ipse Alsico miles proprio sigillo caruit. sigillis domini Alexij, archidiaconi loci, et fratris Karuli de monte s. Ypoliti, coram quibus in capitulo eiusdem archidiaconi hec facta fuerant, roborari etiam presentem paginam fecimus ad cautelam.“ — Dat. a. d. MCCLXIX°, in die decollationis s. Johannis Baptiste; presentibus quorum nomina subscribuntur. Stephanus, plebanus de Grilwiz oc. (sic). Ex orig. eiusdem mon. Boczek IV, 28. 662) 1269, 4 Sept. In Opauia. Conventio inter fratrem Lupinum dictum abbatem et conventum de Welegrad et Hermannum Lohen civem Opaviensem de bonis in Maiori Hosschiz inita. — Notum oc., "quod nos curiam et partem ville ac redituum in Majori Hosschiz pariter et Minori per dominum Hartlibum, quondam abbatem in Welegrad, prouido uiro Hermanno cognomento Lohen, ciui Oppauiensi, olim pro LXXXIIII marcis arg. sine sui conuentus consilio venditam et consensu contra iura ecclesiastica minus prouide ac discrete de mandato serenissimi domini nostri

Strana 257
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 257 Ottackari regis Boemorum, Hartlibo, subcamerario suo, super hac causa nobis iudice desti- nato repetere a dicto Hermanno iudiciarie uolebamus, nonnullis ei ammonitionibus prerogatis. Verum pluribus personis pro eo intercedentibus tandem in arbitros cum eo consensimus eligentes nobilem virum d. Cvnonem, camerarium Olomucensem, et dominum Zaschit in partem nostram, et supradictus Hermannus dominum Milotam et Mracotam milites in suam partem, per quos in arbitrando taliter est processum, quod sepedictus Hermannus nobis in Minori Hoschiz vnum mansum in festo s. Martini marcam et lotonem argenti et vnum molendinum, dimidiam marcam, ac vnum ortum et dimidium lotonem et alia seruicia ad ualorem lotonis uel amplius persoluentes, que cum prefatis bonis in Maiori Hosschiz a predicto abbate antea compararat, in manus nostras libere resignaret ecclesie nostre perpetuo seruitura. Nos autem eidem de omnibus proventibus, que antiquitus in Maiori Hosschitz nostra ecclesia possidebat, cederemus dimittentes eos perpetuo liberos et quietos.“ — Testes: frater Johannes prior de Saahr et frater Johannes magister curie in Stiboriz monachi sacerdotes, Cvno, camerarius Olomu- censis, Hartliebus, subcamerarius domini regis, Milota de Quasschiz, Zaschit, Woyzlaus de Heroltiz, Zwirchs de Nascil zudarius, Mracota de Crawarn, Mirozlaus de Piess, milites, Gun- pertus, aduocatus de Lubeschiz, et Theodericus frater eius, Sifridus de Jegerdorf, Vilhelmus Strippir, aduocatus Oppaviensis, et Albertus frater eius, Erenfridus et Rapoto, Meinhardus, Wilhelmus cognomento Hoower, Henningus, magister monete, Heroldus et Cristanus filii Vol- radi, ciues Oppauienses, et alii. Acta sunt hec sollempniter in choro Minorum fratrum in Oppauia anno verbi incarnati millesimo CCLXIX pridie nonas Septembris, indictione XII. Ex orig. in arch. Treb. Boczek IV, 29. 663) 1269, m. Sept. exeunt. „Excellenti et magnifico principi, consanguineo suo carissimo, d. O. illustri regi Bohe- miae oc. Vlricus dei gratia dux Carinthiae oc. se ipsum ad eius beneplacita et mandata. Reverendo in Christo patre ac domino piae memoriae domino G. sanctae Aquiliensis sedis patriarcha, in festo nativitatis beatae Mariae virginis proxime praeterito, viam, sicut deo pla- cuit, uniuersae carnis ingresso, et in ecclesia Ciuiatensi honorifice tumulato, suffraganei capi- tulum ipsius Aquileensis ecclesiae, ne sub viduitatis incommodo diutius eadem langueret ecclesia, de futuri substitutione patriarchae tractantes, termino apud Aquilegiam, scilicet die octavo exeunte praesentis mensis Septembris ad electionem praefixo, ipso die, super quo laudes dignas exsolvimus filio dei vivi, mediantibus vestris apicibus et precibus, nulloque penitus discrepante, carissimum fratrem nostrum dominum Philippum in patriarcham et do- minum ecclesiae praedictae unanimiter et concorditer per formam scrutinii elegerunt, argumento probabili obtinentes, quod ecclesia ipsa, quam diversi procellarum turbines hucusque durissime ac amarissime conquassarunt, dei ac excellentiae vestrae praesidio ac aliorum consanguineorum ac amicorum nostrorum, de quibus nostram prosapiam divina clementia praedotavit, dicto fratre nostro suffulto praesidio, per eum potissime quietis percipere gaudia et spiritualibus ac tempo- ralibus proficere poterit incrementis. Nos quoque super eo, quod magnificentia vestra circa pro- motionem supradicti fratris nostri tam libenter, tam humiliter et tam hilariter ostendit se beni- 33

Strana 258
Emler, Regesta Bohemiae. 258 volam ac etiam efficacem, gratiarum magnitudini vestrae cum prompto perpetuis temporibus devotionis obsequio referimus uberrimas actiones, excellentiae vestrae, ut nobiscum suscipiatis inde gaudium, id in eximiae decantationis jubilum nuntiantes. Ceterum magnitudini vestrae con- querimur durius per praesentes, quod ad(huc) vivente patriarcha praedicto, homines Al. co- mitis Goriciae ac Justinopolitani, una cum eorum complicibus, rupto treugarum foedere, per vos et per nos inter eundem patriarcham et suos ex parte una et praedictos comitem, Ju- stinopolitanos, et eorum complices statutarum ex altera, quoddam nobile castrum Aquile- gensis ecclesiae, quod castrum Veneris nuncupatur, exposuerunt incendio et ruinae; et his postmodum ac aliis damnis et injuriis non contenti, postquam per capitulum ecclesiae Aqui- legensis ac universos ministeriales et communia et alios homines terrae Fori Julii ad capi- taniae officium assumpti fuimus, et praedictus frater noster ad eandem ecclesiam fuit electus, quod officium non solum ad honorem nostrum suscepimus, et devotis terrae Aquilegensis, imo nobis, merita (sic) damna et enormes injurias irrogarunt. Quodque injuriae ac gravamina nobis illata nobis (sic) in hoc negotio, etiam et vos tangunt, penitus displicere, prout celsitu- dinem regiam condecet et honorem (sic). Datum in tali oc." Palacký, Formelbücher 265. 664) (1269), 25 Sept. Cremsirii. B(runo), Olomucensis episcopus, decisores litis inter monasterium de Sar et fratres domus militiae Templi de Scheykwiz „super decima uille Michelsdorf, quam predicti abbas et conuentus ad ecclesiam in Cobals — asserunt pertinere" nominat, terminumque decisionis litis praedictae designat. Dat. in Cremsir VII kal. Octobris. Ex orig. arch. olim Zarensis Boczek IV, 30. 665) 1269, 7 Oct. In Sazg. Otacherus, Boemiae rex oc., confirmat compositionem litis inter Mathildem relictam Hadmari de Schoenberch et filios eius Raimbertum et Hadmarum parte ex una et capitulum Secoviense parte ex altera diu agitatae. Inter testes: Bruno, episcopus Olomuc. Dat. in Sazg anno dom. M°CCLXVIIII, non. Oct. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. Font. rer. Austr. I, 99. 666) 1269, 7 Oct. In Graetz. Bruno, Olomuc. episc., capitaneus seu rector Styriae, monasterio s. Pauli de Lavent judicium in bonis ad s. Laurentium dictis, quod Heinricus de Rohasth inpetierat, in placito generali Graecii 1269 fer. III infra octavam assumptionis b. Virg. se praesidente celebrato adjudicatum fuisse testatur, eique monasterio literas olim Luipoldi, ducis Austr. et Styriae, super eodem innovat et confirmat auctoritate r. Otakari. Dat. in Graetz, ut supra. Testes plurimi Styrii. E cop. Mus. Johannei reg. in Mus. Boh.

Strana 259
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 259 667) 1269, 15 Oct. In Moderiz. Bruno, episcopus Olomucensis, abbatissae et conventui monasterii in Oslavan jus patronatus ecclesiae Omnium sanctorum extra portam Brunnensem confirmat. — „Cum igitur, sicut vestra nobis exhibita petitio continebat, Rudolphus Poszoldi filius, ciuis Brunnensis, pium liberalitatis et deuotionis zelum erga uos et uestrum monasterium gerens ius patro- natus ecclesie Omnium sanctorum extra portam Brunnensem, quod habuisse dinoscitur a pro- genitoribus suis et iure hereditario translatum sit in eundem, in vos duxerit transferendum, — nos dicti ciuis factum — confirmamus mandantes sub interminatione anathematis, ne quis hanc nostram confirmationem presumat infringere.“ — Dat. in Moderiz anno MCCLXIX", idus Octobris. Boczek IV, 32. 668) 1269, 25 Oct. In Kelcz. Bruno, Olomucensis episcopus, decidit litem inter monasterium de Sar et fratres mi- litiae de Templo de jure parochiae et decimis in Michelsdorf. — Notum oc., „quod cum inter d. abbatem de Sar et conuentum eius et fratres militie de Templo questio uerteretur, et iam dudum agitata fuisset super iure parochiali et decimis in Michelsdorff, tandem — placuit eis nobis tamquam arbitris committere totum factum. Nos — eam terminauimus in hunc modum, quod ecclesia in Sequihc, cuius ius patronatus spectat ad fratres militie Templi pleno iure, gaudeat iure parochiali de uilla Michelsdorff, et quod ecclesia de Cobelche, cuius ius patro- natus spectat ad abbatem et conuentum de Sar, tollat de sex laneis de prefata uilla Michels- dorff decimas, que dari consueuerunt, uel que dari contingeret procedente tempore de eiisdem. Volumus etiam, quod, cum uiginti lanei sint in Michelsdorff et non plures, determinentur sex lanei de eisdem, qui non de prioribus sint, non de melioribus, de quibus parochie de Co- belche predicte decime annis singulis exsoluantur.“ — Testes : Henricus, plebanus de Mognich, Joannes, nicarius domini episcopi, Hugo, uicarius s. Mauritii, Cuno et Gebhardus, milites. Act. et dat. in Kelcz a. d. M.CC. sexagesimo nono, VIII kal. Nou. indictione XV. Boczek IV, 32. — Steinbach II, 28. 669) 1269, 6 Dec. In Ketcer. Bruno, episc. Olom., civitatem Brunsperh secundum jus Magdeburgense construi et locari facit. — Notum oc., "quod ego Bruno, — Olomucensis episcopus, ad emendationem mearum hereditatum et meam et Olomucensis ecclesie utilitatem proposui construere ciui- tatem, quam construendam et locandam confero fidelibus iudicibus meis, scilicet Bertoldo iu- dici de Staritz et suo socio Henrico iudici meo de Vreccendorf, ut sicut mihi ciuitatem, quam Brunsperh nuncupaui, promiserunt fideliter, debeant construere et locare. Ego autem in remu- neracionem laborum, quos facient dictam ciuitatem construendo, et eorum fidelis seruicii, quod semper diligenter inspexi, confero sextam curiam liberam preter duas curias liberas, quas principaliter cum aliis libere possidebunt. Confero eciam eisdem fidelibus meis molendinum unum cum duabus rotis liberum ipsis et eorum successoribns in perpetuum libere possidendum. 33*

Strana 260
260 Emler, Regesta Bohemiae. Addo eciam eisdem fidelibus meis eorumque successoribus stubam unam balniariam libere possidendam. Debent autem ipsi fideles iudices mei quatuor macella libera, quatuor bancos, in quibus panes solent uendi, eciam quatuor bancos, in quibus calcei solent uendi, liberos obtinere ipsi eorumque successores in perpetuum libere possidendum. Preter maiorem graciam eisdem inpendendo conferro in uilla ciuitati adiacenti, quam locabunt, sextum mansum liberum et molendinum liberum cum sola rota molari. Debent etiam obtinere mei ciues ad pascua pecorum eorum liberos duos mansos et villa adiacens similiter ad pascua unum mansum li- berum obtinebit. Preterea uolo, ut ad ipsam ciuitatem meam scilicet Brunsperh adiacentes uille, scilicet Staritz et Vreccendorf et Brunswerde et Passecov, et si quid in terminis pre- scriptis adhuc poterit collocari, spectare teneantur, scilicet in iudicio maiori, quod est pro homicidio, pro adulterio, pro furtu et singulis, quibus uille ad ciuitatem quamlibet spectare consueuerunt, cum in uillis pro uulneribus uel quidquid alcius est non debeat iudicari. Vt autem sepe dicti iudices mei circa huiusmodi ciuitatem construendam eo fidelius laborent, ius eis et omnibus ciuibus meis confero meydburgense. Addo eciam supradictis iudicibus — tercium denarium de omnibus culpis iudiciariis. Confero eciam supramemorate ciuitati mee ciuibusque in ea habitantibus per duodecim annorum spacium libertatem, uille autem adiacenti libertatem per spacium sedecim annorum; expletis autem XII annis liberis uolo, ut de qualibet curia in ciuitate sex nummi persolui teneantur, de uilla autem expleta libertate ut de aliis uillis persoluere tenebuntur. Preterea ut promisi, quod meis ciuibus ius magdeburgense doceatur apud Oppauiam tenorem obtinere. Preterea soli Bertoldo iudici meo confero allodium ciui- tati mee adiacens libere et liberaliter possidendum.“ — Testes: d. Herbordus dapifer, d. Henningus filius eius, d. Conradus filius eius, d. Ditricus de Zell, d. Bruno de Spenchove et alii. Acta sunt hec in Ketcer a. d. M.CC.LXIX° in die b. Nicholai. Ex orig. in arch. archiep. Cremsiriensi Boczek IV, 33. 670) 1269, 19 Dec. Pragae. Othacarus, Boemiae rex oc. monasterio in Luthomizl restitutionem quorundam bono- rum circa Poliska confirmat. — Ad notitiam oc., "quod cum Stephanus v. abbas et connentus monasterii in Luthomizl de omni iure proprietatis, quod eisdem in bonis Poliska et termi- nis circumadiacentibus, videlicet ortu Dezne usque ad fluuium Zwratkam, deinde inferius usque ryuum Strahwiov, et ab inde contra albos lapides et usque ad fluuium Zwytauam, per fideles nostros Hermannum et Ymmramum et quosdam alios violenter actinus occupatis, cesserint et renuntiauerint spontanea voluntate:nos in hiis abbatis et conuentus predictorum deuotionis affectum grato animo colligentes, — de bonis nostris, que circa prelibatam Poliskam habemus, sexaginta laneos tam de rudi silua, quam de silua exstirpata, inter Latam vallem contra ortum Dezne et fluuium Borownice sitos, monasterio supra dicto contulimus ad vsus per- petuos possidendos.“ — Testes: Andreas, Boemie camerarius, Vlricus, purgrauius Pragensis, Hartlebus, Morauie camerarius, Ierozlaus frater Galli, Burchardus, marscalcus Boemie, Bawarus de Straconitz, Gallus, pincerna Boemie, Albertus purgrauius de Castello et Theodoricus frater suus, purgrauius in Ponte, Albertus et Ierozlaus filius Dezslay de Sternenberch, Diuissius da-

Strana 261
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 261 pifer, Dizslaus submarscalcus, Onso subpincerna, Chunradus, magister coquine, et alii. Act. Prage a. d. millesimo ducentesimo sexagesimo nono, datum ibidem anno predicto per manum mag. Petri, v. Wissegradensis ecclesie prepositi, cancellarii regni nostri, XIIII kal. Januarii, anno coronationis nostre octauo, indictione duodecima. Ex orig. olim monast. eiusdem. Boczek IV, 35. 671) 1269. „Ego Kalchochus de Walkenstain scire cupio oc., quod ego in extremis agens et ul- timam voluntatem meam per testamentum — declarans, inter caetera contuli paruum testa- mentum de consensu et bona uoluntate uxoris meae Elisabeth, et omnium heredum meorum ecclesiae s. Mariae in Slage — pro remedio animae meae et omnium progenitorum meorum et sobolum partem decimae in Schintelaw — possidendam“. — Act. a. gratiae 1269. Te- stes d. Heinricus de Waldek, d. Haidenricus et d. Rudygerus de Haychenpach, d. Budi- woi filius dictus Zewisch, d. Petrus miles ipsius, d. Bernhardus miles cognomine Rauber, frater suus Heinricus, Rapoto de Bach, Sifridus de Röder (sic), Raboto Sweker et quam plures. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 361. 672) 1269. Pragae. FI Premizl „quintus rex Boemie, dux Austrie, Stirie et Karinthie, marchio Morauie, dom. Karniole marchie, Egre et Portus Naonis“ confirmat decisionem litis inter monasterium Gradicense atque filios Sdeslai de Sternberch de silva et montanis apud Domasow. — Ad noti- ciam oc., "quod in causa, que super silua sita aput villam Domasow et ferrifodinis eiusdem silue et lapidibus molaribus, qui ibidem exciduntur, inter v. abbatem Budis Gradicensem et monasterium eiusdem loci ex una et Albertum et fratres suos filios Sdezlai de Sternberch ex parte altera uertebatur, in dilectos fideles nostros, Cunonem camerarium et Nezamizl, bur- chrauium Olomucensem, — fuisset arbitrio compromissum, iidem arbitri de maturo consilio — talem arbitrii sententiam protulerunt: quod inter abbatem et filios Sdezlai supradictos in pretacta silua esse debeat terminorum distinctio infra scripta, que est talis: scilicet inter viam, pèr quam itur de Sternow uersus Bunowicz villam monasterii et aliam viam, per quam itur de castro Sternberch uersus Lasczan villam, monasterii sunt mete, que vvlgo hranicie nuncupantur. Deinde directe per fluuium Olesnik, qui facit metam, est eundem, usque ad originem suam, et ibi est meta posita, que vvlgo dicitur kopecz. Deinde directe trans montem procedendo sunt mete, que vulgo hranicie dicuntur, usque ad fluuium Debrnik, ubi est meta, que vulgo dicitur kopecz. Qui fluuius per ascensum facit metam, usque ad suam originem, et ibi est posita meta, que vvlgo dicitur kopecz. Deinde per directum eundo sunt signa, que vvlgo hranicie dicuntur usque ad viam publicam, que vulgo dicitur rudna ciesta, que via versus orientem facit metam cum signis, que vvlgo dicuntur kopci, trans fluuios scilicet Lo- dinnice, Hrussovi, Sirz usque ad pontem ffuuii Bistricie, ubi circa pontem positum est si- gnum, qui vvlgo dicitur kopecz. Fluuius vero Bistricie per descensum fluens facit metam usque ad locum, qui vvlgo dicitur Bychotino pole; deinde directe procedendo per semitam

Strana 262
262 Emler, Regesta Bohemiae. vsque ad originem fiuuii, qui dicitur vvlgo Hraniczni. Fluuius uero predictus per descen- sum fluens facit metam usque ad viam, que vvlgo dicitur Gywowska ciesta. Via vero pre- dicta metam facit vsque ad originem fluuii, qui vulgo dicitur Strelni. Fluuius -uero predictus per descensum fluens facit metam, sicut fluit in fluuium Lodinnicie. Predictus uero fluuius per descensum fluuens facit metam usque subtus villas Lasczan monasterii Gradicensis ex vna et villam Belkowici ex altera. Quicquid autem in predicta silua, agris, campis uel fluuiis ex vtilitate auri et omnium metallorum de cetero prouenerit infra distinctionem sig- norum et metarum supradictarum, ad monasterium pertinet memoratum. Fluuii uero supra- dicti sunt cum libera ripa et aqua monasterii, ita quod in ipsis molendina sine aliqua contra- dictione Alberti et fratrum suorum et ipsorum successorum ceterorumque vicinorum potesta- tem abbas habeat liberam faciendi. Item prefati arbitri — statuerunt, ut idem Albertus et fratres sui filii Sdezlai memorati duo molendina, que vvlgo hutte dicuntur, ad ferrifodinas pertinentia de parte sua et bonis in remotiori fluuio Bistricie, vbi ipsorum molendina siue hutte alie sunt locate, que duas massas ferri qualibet septimana persoluant, predicto mona- sterio asignarent iure hereditario possidenda. Qui statim de eisdem molendinis siue huttis coram nobis in castro Olomucensi libere cesserunt monasterio nominato sub tali forma, quod vbicunque de cetero in bonis Alberti et fratrum suorum mettallum ferri posset inveniri ad ipsorum molendina homines monasterii nominati ad sua molendina duo predicta metallum ferri absque aliqua contradiccione Alberti et fratrum suorum et hominum ipsorum accipiendi habeant liberam potestatem. — Destinati sunt ex patre etiam predictorum arbitrum sol- lempnes milites cum beneficiariis, videlicet d. Lupus de Dobroticz, Andreas Cauca de Luchan, Martiecz de Pruss, Walcho de Strelecz, camerarii vero Swaton et Hostec et Ospel, Ossadni ad reuocandas et determinandas metas predictas secundum ius terre. Nos vero dictum arbi- trium — confirmamus." — Testes: Harthlebus, burchrauius de Wewerij, Cuno camerarius, Ne- zamizl burchrauius, Johannes, judex Olomucensis, Zdizlaus, uillicus prouincie, Wsebor filius Egydii, camerarius Wietowiensis, Hrabisse frater suus de Vssow, Wilhelmus de Nameszc, Koyata frater suus, Wocko filius Dirzislai de Krawar, Beneda de Dubiszco, Wilhelmus filius suus, Radozlaus de Radzlauicz, Wnzata dapifer regis, Bohusse de Drahotus, marcalcus regis, filius Cirhonis, Lvpus de Dobroticz, Andreas Cauca de Luchan, Martiecz de Pruss, Budislaus Prauonicz de Vyezd, Wlastibor de Wasan et alii quam plures. Dat. Prage a. d. MCCLXIX" per manus mag. Petri, prepositi Wissegradensis, cancellarii regni nostri. Boczek IV, 36. 673) 1269. Brunae. Schernin de Popwiz vendit monasterio de Ozla praedium in Studin. — Notum oc. „quod quidam contractus de facto interuenit inter nos ex parte vna et — abatissam et eius conuentum de Ozla — ex parte altera super emptione videlicet VII laneorum et vnius curticule, pratis, pascuis et rubetis in villa, que uocatur Studin, pro XXXIIII marcis arg., que omnia in nos ivre successionis hereditario a nostris progenitoribus translata fuerunt et in earum possessione longo tempore fuimus pacifice et quiete; recedentes dumtaxat de

Strana 263
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 263 consensu fratrum nostrorum, videlicet d. Hartlibi, camerarii Morauie, burgravii in Eichhorns, et d. Boliborii ab omni actione et iure, quod in eisdem bonis uidebamur habere. Nichilo- minus aput — abatissam et moniales prefati monasterii de Ozla talionis et sponsionis vin- culo nos adstringentes, quod si in futurum de bonis eisdem per qualemcunque viam contro- uersie ipsas contigerit impediri, nos in bonis nostris equipollentes redditus ad vsus earundem restituemus.“ — Acta sunt hec in Brunna a. d. millesimo CC.LXIX, coram testibus d. Chu- none, d. Bznetone, d. Bohus, d. Philippo de Medelowe, Matheo de Cobals, Boliborio fratre nostro, Petro de Othsassowe, Droschelino, Blasio, prouinciali Brunnensi, Stizlawo et Ernesto fratribus de Lochwan et aliis. Ex orig. eiusdem monast. Boczek IV, 39. 674) 1269. Brunae. Hartlibus, camerarius Moraviae et burgrauius in Eikorns, confirmat venditionem eandem. Presentibus quibus supra. Boczek IV, 40. 675) 1269, s. d. In Bodibrad. Otacherus, Boemiae rex oc. — ius patronatus ecclesiae in Michelsteten Patauiensis diocesis — domui et vniuersitati fratrum in Mevrenperg hospitalis s. Johannis donat. — Dat. in Bodibrad a. d. M°CC°LXVIIII°. Testibus : d. Brvnone, episc. Olomucensi, Gallo, pin- cèrna Boemie, Vnschone, Chvnrado, magistro coquine, et magistro Vlrico, prothonotario per Austriam et Stiriam, Friderico dapifero de Lengenpach et pluribus aliis. Ex orig. arch. Melit. Pragae. 676) 1270, 10 Jan. In Laa. Otakarus, Boemorum rex oc. concedit monasterio Sancte Crucis, ut domus eius in Prucka libera sit a steuris persolvendis vel aliis exactionibus, sicut domus monasterii eius- dem in aliis civitatibus ab antiquis temporibus eadem libertate gavisae sunt. Dat. in Laa a. d. M°CC°LXX° IIII id. Jan. Ex orig. arch. mon. S. Crucis Font. rer. Austr. XI, 171. 677) 1270, 12 Jan. Iglaviae. Othackarus, Boemiae rex oc., civibus Iglaviensibus indulget, ut tantum de eorum con- sensu novae casae construi possint. — Scire oc. „quod nos ciuium nostrorum de Iglauia de- uotionis merita et parata fidelitatis obsequia, que nostre celsitudini exhibere iam dudum cum promptitudine et diligentia studuerunt, respectu gratuito intuentes volentesque etiam, ut seruitia eorundem, quanto amplius ea ad nostra beneplacita excederant, tanto amplius per nos remu- nerationis premio coronentur, — ciuibus de Iglavia — duximus indulgendum, ut case dun- taxat ad Iglauiensem pertinentes ciuitatem debeant de cetero permanere, et quod iidem ciues liberam habeant facultatem, casas, ubi necesse fuerit, pro eiusdem ciuitatis utilitatibus eri-

Strana 264
264 Emler, Regesta Bohemiae. gendi. Quare ne huiusmodi noue gratie per priores indulgentias super constructionem casarum per nos concessas preiudicium ualeat generari, proinde duximus statuendum, ut case per quos- cunque constructe fuerint, que in nocumentum siue dampnum vergere videntur prehabite ciui- tatis, penitus diruantur, nec de cetero erigantur ulle case, quarum nisi constructio de consilio et consensu processerit ciuium predictorum“ — Testes: Andreas, Boemie camerarius, Hartlebus, Morauie camerarius, Burchardus, marschalkus Boemie, Gallus, pincerna Boemie, Bohusche, marschalkus Morauie, Wznata, dapifer Morauie, Nezamisl, pincerna Morauie, et alii quam plures fideles nostri. Actum Iglauie, anno d. millesimo ducentesimo septuagesimo, pridie idus Januarii. Datum ibidem anno et die predictis per manus Petri, u. Wissehradensis ec- clesie prepositi, cancellarii regni nostri, indictione tredecima, anno coronationis nostre nono. Boczek IV, 41. 678) 1270, 27 Jan. Viennae. Ottacarus, rex Bohemiae oc. confirmat privilegium a Leupoldo duce Austriae, mona- sterio in Wilheringe datum a. d. M°CC II°, 15 Dec. — Dat. Wienne a. d. M°CC°LXX°, VI kal. Febr. Testes : Petrus, prepositus de Wisherat, Dobihs, prepositus de Melnik, ma- gister Vlricus prothonotarius, magister Gerhardus de Wienna, Eberhardus, plebanus de Rus- pach, Wernherus, plebanus de Holabrunne, d. Nicolaus filius regis, Heinricus comes de Hard- ekke, (Zmielo) de (Strielz), Hartlibus, camerarius Morauie, Otto de Perhtoltstorf, Otto de Haslawe, Chadoldus de Waching, Fridericus dapifer de Lengepach, Hadmarus de Werde et alii. Ex orig. arch. monast. Wilhering. Urkundenbuch des Landes Ob der Enns, III, 369. — Stülz, Wilhering 52. 679) 1270, 27 Jan. (Viennae.) O(ttacarus), rex Bohemiae oc. confirmat monasterio in Wilheringe donationem ecclesiae parochialis Greymarsteten per Fridericum ducem Austriae a. d. M’CCXL factam. — Testes : Petrus, prepositus de Wisherat, Dobihs, prepositus de Melnik, magister Vlricus prothonotarius, magister Gerhardus, plebanus de Wienna, Eberhardus, plebanus de Ruspach, Wernherus, ple- banus de Hollabrunne, d. Nicolaus filius regis, Heinricus comes de Hardekke, Zmielo de Strielz, Hartlebus, camerarius Morauie, Otto de Perdtoldstorf, Otto de Haslawe, Chadoldus de Waching, Fridericus dapifer de Lengepach, Hadmarus de Werde et alii. Dat. anno dom. M'CCLXX sexto kal. Febr. Ex orig. arch. monast. Wilhering. Urkundenbuch des Landes Ob der Enns III, 371. Stülz, Wiltering 544. 680) 1270, 27 Jan. Viennae. Otokarus, rex Bohemiae oc. confirmat monasterio in Wilheringe donationem villae Ekkendorf iuxta Wachrein et duarum curiarum in Poeschingen et in Ceilae a Friderico, duce Austriae, monasterio praedicto a. d. MCCXLI° collatarum. — Dat. Wiennae a. d. M'CCLXX sexto Cal. Febr. praesentibus testibus ut supra. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 371. — Stülz, Wilhering 541.

Strana 265
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 265 681) 1270, 27 Jan. Viennae. Otacharus, rex Boemiae oc. iterum confirmat monasterio in Wilheringe privilegium a Friderico quondam duce Austriae ipsi super libera advocatione collatum. Dat. Wienne a. d. M°CC’LXX°, VI kal. Febr. Urkundeb. des Landes Ob der Enns III, 372. — Stülz, Wilhering, 543. 682) 1270, 27 Jan. Viennae. Ottacharus, Bohemiae rex, dux Austriae, Styriae et Karinthiae marchioque Moraviae capitulo Salzburgensis ecclesiae libertates et iura a praedecessoribus suis ducibus Austriae de adducendis victualibus et vino per terras suas ad mensam canonicorum concessa confirmat. Dat. Wienne a. d. M.CCLXX°, VI kal. Febr. Hormayr, Taschenb. 1840, 463. 683) 1270, 29 Jan. Viennae. O(ttacarus), rex Bohemiae oc. iterum confirmat monasterio in Wilheringe privilegium Friderici, ducis Austriae, antecessoris sui, super libertate mutuaria. Dat. Wiennae a. d. M'CCLXX quarto kal. Febr. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 372. — Stülz, Wilhering III, 545. 684) 1270, 29 Jan. Viennae. Ottakarus, Bohemiae rex oc. testatur, abbatem et conventum s. Lamberti in iudicio apud Gretz habito obtinuisse et probasse, predium situm in Longowe apud s. Martinum pro concambio fundi civitatis et castri in Voitzperch per Luipoldum, quondam ducem Austriae, eandem civitatem construentem, ipsis traditum esse. Act. in Wienna a. d. MCCLXX et datum per manus mag. Ulrici protonotarii quarto kal. Febr. Lorenz, Deut. Gesch. im 13. u. 14. Jahrh. I, 461. 685) 1270, 30 Jan. Viennae. Ottacarus, rex Bohemiae oc. confirmat monasterio in Admont iudiciariam potestatem in bonis et hominibus, quae monasterio eidem per Brunonem, episcopum Olomucensem, sunt adiudicata. Böhmer, Add. II ad reg. imp. 444. 686) 1270, 31 Jan. Ottacarus, rex Boh. oc. confirmat donationes, quas Ullricus, dux Karinthiae, ecclesiae in Spital a. 1264 (14 Oct.) et 1269 (16 et 22 Maii) fecit. Lorenz, Deutsche Gesch. im 13. u. 14. Jahrh. I, 483, Extr. 34

Strana 266
266 Emler, Regesta Bohemiae. 687) 1270, 31 Jan. Viennae. Ottakarus, rex Bohemiae oc. confirmat compositionem litis, versatae inter monasterium s. Lamberti et Wichardum de Rumstein super damnis ab eodem Wichardo monasterio prae- dicto illatis. Dat. Wienne a. d. MCCLXX, II kal. Febr. Lorenz, Deut. Gesch. im 13. u. 14. Jahrh. I, 462. 688) 1270, 2 Febr. Viennae. „Nos Ottakarus, Bohemiae rex oc., notum oc., quod d. Chvnradus, episcopus Frisin- gensis, universa feoda, que sibi et ecclesie Frisingensi vacare ceperunt per mortem d. Vlrici, ducis Karinthie et domini Carniole et Marchie, nobis — feodali tytulo contulit possidenda, atten- dens defensionis et commoditatis fructum, que a nobis — sibi et ecclesie Frisingensi — poterunt peruenire. Nos vero versa vice vniuersa iura et libertates ecclesie Frisingensis — promisimus obseruare.“ — Testes: Perhtoldus Babenbergensis, Petrus Patauiensis, Theodricus Gurzensis, Bruno Olomucensis ecclesiarum episcopi, Menhardus et Albertus fratres comites Guricie et Tyrolenses, Fridericus comes de Ortenburch, Vlricus comes de Sternberch, Pernhardus et Hainricus comites de Phannenberch, Otto comes de Orlamunde, Gvntherus comes de Swar- zenburch, Heinricus comes de Hardeke; de Bohemia: Zmilo de Prumowe, Vlricus de Noua domo, Babarus de Straconiz, Vlricus de Turrenholz, Burchardus de Chlingenberch, marscalcus Bohemie; de Morauia: Hartliebus camerarius, Bznata dapifer ; de Austria: Otto camerarius de Perchtoltstorf, Otto de Hazlau, Fridericus de Lengenpach, Heinricus de Hawenvelt, Rapoto de Valchenberch, Radolfus de Wechingen; de Styria: Vlricus de Leihtenstain et Otto filius suus ; de Karinthia : Wilhelmus de Chrech, Cyzlo, pincerna Karinthie, Otto de Vochenmach (!) et alii quamplures fide digni. Act. et dat. Wienne, a. d. millesimo CCLXX, IIII nonas Februarii. Ex orig. arch. r. Monac. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 310. 689) 1270, 2 Febr. Viennae. „Nos Chunradus, Frisingensis episcopus, — protestamur, quod vniuersa feoda, que per mortem d. Vlrici, incliti ducis Karinthie et domini Carniole oc. nobis et ecclesie nostre vacauerunt, d. Otakaro — Bohemorum regi oc. de bona et libera voluntate contulimus in perpetuum iure feodi possidenda, consideratione prouida attendentes defensionis et commodi- tatis fructum, que ab eodem nostre in futurum ecclesie poterunt prouenire, et ipse d. rex vniuersa iura et libertates ecclesie nostre in aliis prediis ad ecclesiam nostram pertinentibus nobis integraliter obseruabit“. — Testes: Berhtoldus Babenbergensis, Petrus Patauiensis, Di- tricus Gurcensis, Bruno Olmucensis ecclesiarum episcopi, Minhardus et Albertus comites Goricie et Tyrolenses fratres, comes VI. de Hevnburch, comes VI. de Sternberch, comes Fridericus de Ortenburch, .. . comes de Orlemunde,.. . . comes de Swarcenburch, .. . . comes de Hohenstein, Heinricus comes de Hardekke, comites Heinricus et Bernhardus de Pfannenberch, Cmilo de Brvmawe, Purchardus, marschalcus Bohemie, Hartlibus, camerarius Morauie, Otto camerarius de Perhtoltstorf in Austria et Otto de Haselawe, Kadoldus de Wae-

Strana 267
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 267 hinge, Rapoto de Valchenberch, Heinricus de Havnuelde; de Stiria: Vlricus de Liehtenstain et Otto filius suus, Wuluingus de Stubenberch ; de Karinthia : Wilhelmus de Chreich, Cisilo, pincerna Karinthie, Otto de Volchenmarcht; de Carniola: Gebhardus de Lilinberch, Ortolfus de Gurchueld, Chunradus de Lok, Chunradus dictus Galle et alii. Act. in Wienna anno dom. MCCLXX, quarto nonas Februarii. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 309. 690) 1270, 3 Febr. Viennae. Ottacharus, rex Bohemiae oc. iudicibus prouincialibus per Styriam constitutis mandat ne quis eorum de bonis, possessionibus et hominibus episcopi Frisingensis iudicium aliquod sibi assumat. Dat. Wienne a. d. M.CC.LXX, III nonas Februarii. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Fontes rer. Austr. XXXI, 311. V 691) 1270, 7 Febr. Ottakarus, rex Boemiae, dux Austriae, Styriae, Karinthiae, marchio Moraviae, domi- nus Karniolae et Marchiae diplomate suo declarat, quot cives de Judenburg de mercibus ad Novam civitatem adductis nomine mutae solvere debeant in Noua ciuitate, in Salhenaw et in Neundorf. Capitaneus tunc Novae civitatis fuit Heinricus de Hauenfeld. Dat. s. 1. 1270, septimo idus Febr. E cop. Mus. Johannei reg. in Mus. Font. rer. Austr. I, 106. 692) 1270, 16 Febr. Brunae. Ottakarus, rex Boemiae oc. confirmat privilegia monasterio Welehradensi ab Ottacaro I et Wenceslao I concessa unacum his villis, „que sunt in Opauiensi prouincia: Styboriz, Jezd- cowiz, Jemniz, Zadech, Hlamniz, Mladodiz, Bratsicowiz, Hermanstorf, Schonebrvne, Drisco- wiz, Ekhartstorf, Bohdanowiz, Darcowiz, Seiffridestorf, Mezina, Piesche, Bolatiz, Zaberzi, Chlebeschawe, Minus Hoschiz et Minus Ekharthowiz, in Turcho curie tres, et ex ista parte silue Wilcowiz, Lvbiz, Walthertorf, Zobikur, Lashiz, Cerans, Svcuwiz, Vherz, Chlobvch, duo lanei in Orechauve, Balina circa Znoimam cum uineis et agris, que contulit d. Vlricus de Nouo castro, siue ecclesie, uille iure plantationis sev emptionis uel commutationis aut quali- cunque possessionis titulo monasterio accesserint.“ — Testes: Nycolaus, dominus Opauie, Winricus ven. de Saher, Albertus de Wizowiz, Bvdissius de Hradis ecclesiarum abbates, d. Albertus, prepositus s. Petri in Brvnna, mag. Alexius, archidyaconus Znoemensis, d. Chunradus, canonicus Pragensis, Theodericus, notarius Iglauie, capellani nostri ; Zmilo de Brumowe, frater suus Chuno, Hartlibus, camerarius, Hartlibus de Dubna, Bsnata dapifer, Bohusch marscalcus, Svmrath de Tyenez, Saschit, Jeronimus et Andreas fratres de Bychlawiz, Twrthe de Rohaz, Muttin de Twrdoniz, Theodericus filius Hrutonis, Seborius, camerarius Vethouiensis, cum fra- tribus Hrawische et Witigone et alii. Act. Brvnne a. d. M.CC.LXX°, XIIII kal. Martii, dat ibidem anno et die predictis per manum mag. Petri, ven. Wissehradensis ecclesie prepositi, cancellarii regni nostri, a. coronationis nostre IX°, indictione XIII, epacta XXVI, concurrente II. Ex orig. arch. c. r. aul. Vind. Boczek IV, 42. — Hormayr, Taschenb. 1840, 476. 34*

Strana 268
268 Emler, Regesta Bohemiae. 693) 1270, 24 Febr. In Braunsperg. Bruno, episcopus Olomucensis, Heynrico, iudici de Fryczendorf, villam Fryczendorf secundum ius teutonicum locandam concedit. — „Ad noticiam oc., quod nos tibi tuisque he- redibus locandos in ipsa villa Fryczendorf septuaginta mansos et dimidium dedimus et con- tulimus isto iure, videlicet, quod de omnibus istis mansis tu et heredes tui pretextu locationis liberum habebitis sextum mansum; scire volentes posteros et presentes, quod de illis LXX mansis et dimidio canonicis ecclesie nostre Olomucensis ob dei reuerentiam et b. Wenceslai in eadem villa mansos contulimus sexaginta, taliter ordinantes, quod idem Heynricus vel quisquam suorum heredum de istis LX mansis nullum habebunt penitus vel requirent. Habe- bunt enim tercium denarium iudicii in eisdem, sicut in mansis, quos a nobis tenent. Quot- quot autem mansi prefato Heynrico iudici et suis heredibus de LXX et dimidio in predicta villa possunt cedere nec non cedent, volumus, ut de parte mansorum uestrorum residuorum in eadem villa totidem eis cedant. Et si forsitan in eisdem mansis idem Heynricus iudex et sui heredes defectum uel diminutionem aliquam patientur, illam ei supplemus in contiguis bonis nostris, videlicet in campo pertinente in Brunsperg, contiguo campo in Friczendorf. Damus eciam eidem Heynrico iudici et suis heredibus vnam rotam molendini in eadem villa liberam, et tertium denarium iudicii libere perpetuo possidendum. Idem vero Heynricus iudex suique heredes et homines prefate ville in ciuitate nostra Brunsperg querent iudicium, quot foytdynk dicitur, ter in anno, volentes, ut omnes cause criminales coram loci iudice debeant pertractari. Nichilominus dictus Heynricus iudex et heredes sui suum retinebunt tertium denarium iudicii, ac si eedem cause criminales tractarentur coram ipsis. Ad hec scire volumus vniversos, quod XX mansi, in quibus adhuc nemus existit, pertinent ad canonicos nostros Olomucenses. De LX superius annotatis a festo beatorum apostolorum Philippi et Jacobi nunc instanti (damus) XII annos nostro et predictorum canonicorum nomine ad libertatem. Platee vero ville memorate de Fryczendorf protendentes versus Staricz, quia agri aliis sunt peiores, ad IV annos a termino prenotato damus libertatem de gracia speciali.“ — Dat. in Brauns- perg a. d. MCCLXX° in vigilia S. Walpurgis virginis. Boczek IV, 43. 694) 1270, 14 Mart. Pragae. Otakarus, Bohemiae rex, dux Austriae, Styriae et Karinthiae, marchio Moraviae, do- minus Carniolae, Marchiae et Egrae, ad preces Heinrici comitis de Hardek recipit monasterium monialium in Maylan, ab Henrico praedicto fundatum, in suam protectionem, illudque a mutis et teloneis liberum declarat. Dat. Pragae a. d. MCCLXX°, II id. Mart. Font. rer. Austr. VI, 153. 695) (1270), 1 Apr. In Budin. O(ttacarus), rex Boemiae oc. d. Philippo quondam Saltzburgensis ecclesiae archiepi- scopo. — „Incusastis nos, quod vobis inferemus gravamina et offensas, in hiis utique nos causam vobis possemus inpingere congruencius quam vos nobis; nam quicquit dissensionis

Strana 269
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 269 inter nos et vos est, illa ex parte vestri principaliter est suborta; nam fratre vestro d. Ul- rico beate memorie decedente, qui nobis terras suas et homines legaverat et de libera dederat voluntate, vos in nostri preiudicium vobis quedam castra et municiones, que ad nos cessisse debuerant, attraxistis, que ad vos pertinere de iure non debebant, presertim cum predictus frater vester propter vestram malitiam vos a successione hereditaria adhuc vivens separasset et alienasset ab omnibus bonis suis, exigentibus culpis vestris; nos enim, si ex parte vestra primum non fuisset in nostri preiudicium laboratum, fecissemus, quicquit fuisset condecens et honestum, set quum contra nos primo attemptatis, nos ius nostrum persequi et defendere volumus iuxta posse; unde si vos volueritis vos nostris coniungere inimicis, oportet, ut id vestro arbitrio relinquamus et nos vice versa nostris amicis iungi volumus ad propulsandas iniurias et molestias, si que per vos seu alios nobis fuerint irrogate“. — Dat. in Budin, kal. Apr. Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 770. 696) 1270, 13 Apr. Apud Olomunz. Bruno, Olomucensis episcopus, Katherinae relictae quondam militis sui Alberti atque heredibus feudum in quibusdam villis confert. — „Hinc est, quod inspectis seruitiis, que in ecclesie nostre negotiis et vtilitatibus idem Albertus, quondam maritus tuus — diutius im- pendit, — nos tibi et heredibus tuis — conferimus — in feodum — istas villas cum suis attinentiis, molendinis, pratis, pascuis, siluis et subsidibus, videlicet Comarouicze cum mo- lendino, nouam villam Branech cum molendino, Babicz cum molendino, Tutspeh, Paczotluch, duo molendina circa Gelcz et octo curticulas, vt omnia predicta bona simul cum censu, de- cimis, steuris, iudiciis omnibusque prouentibus ac pertinentiis, nullo diminuto vel excepto, per te ac heredes tuos, filios dumtaxat et non filias, titulo feodi teneas ac possideas ac ra- tione ipsius feodi ius vasallorum ecclesie Magdeburgensis in omnibus habeas indistinctum, quod omnibus concedimus infeodatis a nobis, quodque heredes tui, filii tantum, sicut pre- missum est, gaudeant ipso iure. Dabis etiam annis singulis in recognitionem bonorum ipsorum canonicis nostris Olomucensibus de quolibet manso mensuram tritici, quemadmodum ceteri in- feodati dare tenentur. Ceterum statutum est per nos oc. (v. II, n. 449). Illa quoque bona empta oc. (v. ibidem). Sed ad distinctionem bonorum emptorum et episcopalium, non dabunt de bonis emptis mensuram tritici oc. (v. ibidem). Non dabis etiam mensuram de agris, quos ad usus et culturam tuam ac famulorum tuorum duxeris deputandos.“ — Et nos Olomucense capitulum: Heydolfus decanus, Herwordus prepositus, mag. Johannes archidiaconus, Olomu- censes, Allexius, prepositus in Wolframskirchen, archidiaconus Snaymensis, Lambertus, custos Olomucensis, Voyslaus, et nos ceteri presentes, super premissis omnibus consensum nostrum liberaliter adhibentes, presens scriptum sigilli nostri munimine roboramus“. — Act. et dat. aput Olomunz a. d. M.CC.LXX°, in die sancte Pasche. Boczek IV, 45.

Strana 270
270 Emler, Regesta Bohemiae. 697) 1270, 13 Apr. Olomucii. Bruno, episcopus Olomucensis, Everhardo militi suo feudum in villa Spizk et in alia nova villa confert. — „Nos tibi — damus et conferimus — in feodum — in villa Spizk quindecim mansos, quorum vnus mansus pertinet ad dotem ecclesie ipsius ville, cuius inquam ecclesie te et heredes tuos ius habere volumus patronatus. Molendinum unum tibi et here- dibus tuis habere concedimus, et quatuor tabernas, qvarum vna est ecclesie ville prefate. Vnum etiam piscatorem te et heredes tuos in eadem villa habere volumus et non plures. Preterea — conferimus tibi et heredibus tuis in alia noua villa decem et octo mansos, qui habent et habere debent decem annorum a receptione presencium libertatem. Conferimus etiam tibi et heredibus tuis infra limites dictarum ecclesiarum siluas, prata, pascua, et omnem vtilitatem, que ipsis villis nunc inest vel inesse poterit in futurum, ita ut omnes mansos prefatos simul cum censu, decimis, iudicio, stevris, omnibusque prouentibus — per te et heredes tuos, filios duntaxat et non filias, titulo feodi teneas oc. (ut in dipl. sup.). Dabis eciam oc. (ut ibidem). Ceterum oc. (ut ibidem). Et nos Olomucense capitulum: Heidolphus, decanus, Herbordus prepositus, magister Johannes archidiaconus, ceterique canonici super premissis omnibus consensum nostrum liberaliter adhibentes,“ oc. (ut supra). Dat. Olomuz a. d. M. dvcentesimo septuagesimo, in Pascha domini. Boczek IV, 46. 698) 1270, 13 Apr. Olomucii. Bruno, Olomucensis episcopus, Gotfrido, Heinrico et Bertoldo de Emse villam Tluzte- mot in feudum confert. — „Nos vobis — conferimus — in feodum — totam villam Tluzte- moz, in qua sunt quindecim mansi, quorum iidem fratres predicti tres mansos sub aratro suo tenent, vnum molendinum, prata, pascua et omnem vtilitatem, que eidem nunc inest, vel inesse poterit in futurum, ita ut omnes prefatos mansos simul et molendinum cum censu, decimis, iudicio, steuris omnibusque prouentibus et attinenciis, nullo diminuto vel excepto, per uos ac heredes vestros, filios dumtaxat et non filias, titulo feodi teneatis et possideatis, ac racione ipsius feodi ius vasallorum Magdeburgensis ecclesie habeatis, oc. (ut supra) — Dabis eciam annis singulis in recognitionem oc. (ut supra) — de quolibet nisi de illis, quos sub vestra colitis aratura, mensuram tritici oc. Ceterum statutum est oc. (ut supra). Hey- dolfus decanus, Herbortus prepositus, magister Johannes, archidiaconus, Olomucenses, Alexius, prepositus in Wolframskirchen, archidiaconus Znoimensis, Albertus, prepositus Cremsir, Lam- bertus, custos Olomucensis, archidiaconus Praczouiensis, ceterique presentes super premissis omnibus consensum adhibuerunt.“ — Dat. Olomuz per manus notariorum nostrorum Johannis et Arnoldi a. d. millesimo ducentessimo LXX° in die sancto Pasche. Boczek IV, 48.

Strana 271
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 271 699) (1270, mens. Apr.) Bela, rex Hungariae, Ottacaro, regi Bohemiae, ut consortem et filiam suam atque fideles barones suos recipiat. — „Cum, fili dulcissime, manus excelsi regis nos tam gravi te- tigerit infirmitate, ut tributum extremae diei solvere debeamus, spem vivendi penitus renun- tiando: vestrum dulcem affectum et animum, quem erga nos semper habuistis et habere voluistis, praesentibus petimus ex tota cordis intentione, quatenus si domino invocante viam universae carnis in infirmitate praesenti nos ingredi contigerit, nostram consortem carissimam, reginam Ungariae, et filiam nostram dulcissimam, matrem vestram dilectissimam, ac omnes nostros barones, qui fuerunt perseverantes in fidelitate, cum ad vos refugium habuerint, am- plexu paterno recipiatis, consilium et auxilium opportuno tempore eisdem impendentes, cum ad vestra confinia post nostrum decessum contigerit eosdem devenire, secundum vota mutuae dilectionis saepius inter nos habita, sicut scitis, ut ex hoc facto noster animus in coelesti paradiso simul conjungi et gaudiis aeternis perfrui mereatur, (et) dominus, qui nos tam dul- citer conjunxerat et beneficiis et obsequiis familiaribus inpensis, per dilectionem inter nos habitam glorietur. Praedicta a vobis, dulcissime fili, petimus, laborantes in lecto, tamquam in ultimo testamento." Palacký, Formelbücher p. 268. 700) 1270, 12 Maji. In Tusnowiz. Decisio litis inter monasterium de Tvsnowicz et plebanum de Wemsliz. — „N. de Ebra, H. de Andreo, I. de Grvnhagen, L(upinus) de Welherat — abbates. „Accedentes ad nos cum essemus in Welherat constituti honorabiles viri archidiaconi: A. Znoimensis et L. Brezlaviensis obnixius rogauerunt, quod venientes ad conventum dominarum de Tvsnowiz litem, que dudum uersabatur inter ipsas ex parte vna et H. plebanum de Wemsliz ex altera — finaliter terminaremus, quod et fecimus sub hac forma. Nos dei gratia abatissa et conventus sanctimonalium de Tvsnowiz hiis nostris litteris protestamur, quod ad consilium venerabilium abbatum N. de Ebra, H. de Andreo, J. de Grvnhagen, L. de Welherat ecclesiam, quam ac- tenus habuit a nostris predecessoribus concessam, dimisimus perpetuo possidendam tali con- ditione, quod de nostra bona voluntate habebit et consensu decimas XI laneorum; laneus vero, pro quo est lis aliquamdiu ventilata in nostram cedet partem, addentes quoque de- cimas IX curticularum et quartam partem prati tali modo, quod si nobis visum fuerit, in po- sterum aliud pratum equipollens recipiat et de predicto cedat voluntarie pacis causa.“ — Actum hoc in Tvsnowiz coram abbatibus prefatis, Th. cellario, G. suppriore, F. custode de Welherat, N. sacerdote, et plebanis H. de Wemsliz, R. de Pudewiz. H. de Lvkowe et aliis. Dat. ibidem a. d. M.CC.LXX°, IIII idus Maii. Ex orig. monast. Tišnov. Boczek IV, 49. 701) 1270, 19 Maji. In Znoym. Ottakarus, Boemiae rex, dux Austriae, Styriae et Karinthiae marchioque Morauiae, dominus Carniolae, Marchiae et Egrae, renovat et confirmat monasterio in Chremsmunster pri-

Strana 272
272 Emler, Regesta Bohemiae. vilegium datum a. d. M°CCLV", 12 Dec. (v. II n. 76). Act. in Znoym a. d. M°CCLXX° et dat. per manum mag. Vlrici, prothonotharij nostri, XIIII° kal. Junij. Urkundenb. v. Kremsmünster N. 113. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 375. 702) (1270, mens. Maio.) Ottacarus, rex Boemiae oc. promittit, se Henricum, ducem Wratislawiensem, velle re- cipere in tuitionem. — Quanta doloris amaritudine decessus d. W(ladislai) vener. archiepiscopi, patris nostri avunculi carissimi, qui ut audivimus, tali die in tali loco diem clausit extremum, re- plevit intima cordis nostri, solum ille cognovit, qui inspector est cordium et omnium cogni- tor secretorum. Sed quia inevitabilis est via mortis, nil aliud nobis restat, nisi ut dolores nostros in eo consolemur, qui moestorum est consolator, et in cuius dispositione consistunt mors pariter atque vita. Et quoniam pater vester adhuc vivens, avunculus noster carissi- mus, vos et terram vestram nostrae contuitioni commisit, dilectionem vestram scire volu- mus per praesentes, quod vestram personam et terras vestras nostrae defensionis praesidio semper habere volumus recommissas, cum promptitudinis benivolentia intendendo ad omnia, quae vestram promotionem pariter et defensionem sapere videbuntur. Palacký, Formelbücher 274. 703) 1270, 16 Jun. Pragae. Johannes, Pragensis episcopus, renouat monasterio de Hohenuurt indulgentiam, quam ei prius concessit, et habet ratam indulgentiam monasterio eidem ab episcopo Ratisponensi datam. Dat. Prage XVI kal. Jul. pontif. anno tertio decimo. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII, 24. 704) 1270, 21 Jun. In Zwetel. Hainricus de Kunnring ministerialis Austriae dat monasterio de Zwetel villam in Tavreis pro villa in Reimprehts. — Innoteseat oc., "quod cum dilectissima soror nostra dna Gisla bone memorie iam defuncta d. Scheschoni de Bedwois matrimonialiter copulata fuisset et legittime tradita in vxorem, villam in Reimprehts ipsi tradidimus hereditaria portione conditione huiusmodi mediante, vt videlicet, quoniam propter situm ipsa villa vtpote castro et ciuitati nostre Weitra contigua eius vsibus non satis ydonea uidebatur, nos et heredes nostri villam eandem pro ducentis marcis argenti redimendi haberemus liberam facultatem. Cvm autem per plures annos a nobis non fuisset redempta, predicta soror nostra d. Gisla zelo pietatis ducta heredem suum volens constituere d. Ihesum Christum — villam eandem Reinprehts tradidit fratribus de Zwetel cum omni iure proprietatis aduocatie ac iudicii nobis tantum et heredibus nostris redimendi conditione pro pecunia quam supra diximus re- manente. Nos itaque — villam in Tavreis cum omni iure — dedimus pro villa in Reim- prehts prefatis fratribus de Zwetil possessione perpetua remansuram." — Acta sunt hec in claustro Zwetel a. d. M°CC°LXX°, Xj° kal. Jul. Font. rer. Austr. III, 245.

Strana 273
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 273 705) (1270), 13 Jul. Brunae. Otakarus, rex Bohemiae oc. Sidelino, scribae per Austriam, mandat, ut Ch(unradum), episcopum Frisingensem, in possessionem castri in Randekke inducat. Dat. Prvnne III id. Jul. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising, Font. rer. Austr. XXXI, 313. 706) (1270), 14 Jul. Brunae. Otacharus, rex Bohemiae oc. Sidelino, scribae Austriae, mandat, ut episcopo Frisin gensi manuteneat predium in Alarn, quo eum Fridericus dapifer de Lengenbach, Fridericus de Maurbach et quidam alii uti non sinunt. Dat. apud Brunne pridie id. Jul. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 314. 707) (1270, p. m. Jul.) Otakarus, rex Boh. Sidelino, scribae per Austriam, iterum mandat, ut Chunradum episcopum Frisingensem, in possessionem castri in Randekke inducat. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXLI, 315. 708) 1270, 21 Aug. Pragae. Otthakarus, Boemiae rex oc. privilegia monasterio Gradicensi a praedecessoribus suis data confirmat. — Testes : Andreas et Gallus, Boemie camerarii, Hartleuus, Morauie came- rarius, Divissius dapifer, Volcmarus pincerna, Prothiwoi filius Chechonis, Stephanus de Me- dlowe, Sdyszlaus submarschalcus, Onso subpincerna, Cvnradus, magister coquine, et alii. Act. Prage a. d. M.CC.LXX°, XII kal. Sept., dat. ibidem anno et die predictis per manum mag. Petri, ven. Wissegradensis ecclesie prepositi, cancellarii regni nostri. Boczek IV, 50. 709) 1270, 24 Ang. Blanzk. Bruno, Olomucensis episcopus, Heinrico iudici de Bolen villam Bolen locandam con- fert. — Constare oc. — "quod nos tibi tuisque heredibus totam sylvam nostram existentem inter Greifendorph et Hermansdorph, villas nostras, et metas viri nobilis d. Bursonis et suorum heredum, et inter viam, que protenditur versus Gewicz, locacionis titulo et iure here- ditario contulimus, videlicet isto iure, ut quotquot mansi ibidem esse poterint, tu et heredes tui ex-speciali libertate, quam damus decem et octo annis a recepcione presencium, decimum mansum liberum habebitis libere perpetuo possidendum. Adhec unam tabernam liberam, unam rotam molendinam liberam et non plures, si vero plures, tunc processu temporis nobis esse debent et nostris successoribus censuales. Item tercium denarium totius iudicii liberum habebitis cum omnibus supradictis. Preterea in eadem villa Bolen ecclesiam esse volumus, quam plebanus, qui pro tempore fuerit in Greifendorph, semel infra quatuordecim dies in di- uino officio procurabit. Communitas uero hominum ville supradicte de Bolen inter se unum 35

Strana 274
274 mansum comparabit, ecclesie de Bolen et plebano de Greifendorph libere perpetuo servi- turum.“ — Dat. Blanzk a. d. millesimo ducentesimo LXX, in die s. Bartholomei. Emler, Regesta Bohemiae. Boczek IV, 51. 710) 1270, 25 Aug. In Stoyce. Agnes relicta d. Kadoldi de Weingen monasterio in Osla quaedam bona in Genstren- dorf confert. — Protestamur, "quod nobilis femina, videlicet domina Demudis mater domini mei et mariti — pro remedio anime sue et successorum suorum legauit duos laneos in Hedrichstorf ven. abbatisse et conuentui monasterii de Osla — soluentes XIIII solidos wien. et curticulam soluentem solidum wien. iure perpetuo et piscaturam in Musza, pro quorum reconpensatione reddidimus v. abbatisse et conuentui in villa Genstrendorf unum laneum XII solidos wien. soluentem et curticulam II solidos eiusdem monete annis singulis soluentem iure perpetuo, recedentes ab omni iure, quod in premissis videbamur habere. Preterea do- mine Jutte sorori domini mei — assignauimus duos laneos in eadem villa soluentes XXIIII solidos wien. annis singulis, quos tantum uite sue temporibus ad usus suos libere retinebit“. — Act. in Stoyce a. d. M.CC.LXX°, in crastino b. Bartholomei, VIII kal. Sept. presentibus Ka- doldo, Smilone, Vlrico filiis meis, d. Elysabet orphana relicte d. Kadoldi et ipsarum pedise- quis, d. Birchano, fratre Rudolpho conuerso, d. de Osla. plebano de Stoyce et aliis quam pluribus tunc ibidem collectis. Ex orig. eiusdem mon. Boczek IV, 52. 711) 1270, 28 Aug. In Krehnenhicz. * Otakarus, rex Boemiae dux Austriae, Styriae, Karinthiae, marchio Moraviae dom. Carniolae, Marchiae, Egrae ac Portus Naonis confirmat et auget iura civitatis in Lubsiz. — Tenore oc., "quod nos justis supplicationibus vniuersorum ciuium in Lubsiz — annuentes, antiquatum quoddam ipsorum priuilegium et iam pre senio maceratum eis a nostris conces- sum predecessoribus renouari fecimus. — Erat autem ipsius antiqui privilegii continentia talis: Inprimis statutum est ipsis ciuibus, vt de quolibet manso ipsius ciuitatis soluere te- neantur dimidium fertonem argenti. Item quod de quatuor granibus frumenti, tritico scilicet, siligine, auena et ordeo decimam in ipsis agris nobis soluere teneantur. Item quilibet man- sus debet apud eos habere triginta sex iugera. Item de qualibet curia sex denarios in festo b. Martini nobis dicti ciues quolibet anno soluent, vel penam quinque solidorum luet, quicunque non dederit ipso die. Item ut in eodem festo omnes stantes ad forum et vendentes res super mensas, in alveolis vel capisteriis, vel mensuris quibuscunque soluant in censu tres denarios. Item ut quattuor molendina, civitati adiacentia in eodem festo sol- uant talem censum, unum fertonem et dimidium argenti, aliud fertonem unum, tertium dimi- dium fertonem, quartum lotonem. Item ut siluas et pascua eidem attinentia ciuitati ipsi ciues cum omni possideant libertate. Item ut infra miliare circa Lubsiz nullus audeat bra- seum preparare vel bracseare, vel aliquod manuale officium exercere. Item quod scolas, officium campanatoris et pastoris pecorum cum consilio ciuium semper conferat aduocatus.

Strana 275
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 275 In iudiciis autem hec iura teneant iudicando. Primo quidem si quis pacem dei et d. regis et ipsius ciuitatis violando quenquam vulnerauerit (et) expurgare se non poterit, sed pocius legitimum contra se testimonium sustinebit, si lesus cum septem uiris ydoneis se lesum ab illo probauerit, ille sic conuictus debet decollari. Sin autem lesus, quod obicit, probare non poterit, reus liber erit, sed pro vulnere mettercius iurabit vel satisfaciet leso et iudici. Si quis autem eandem pacem violando pugno, baculo, claua, cultello vel gladio extracto cuiquaml fuerit comminatus, et per tres testes ydoneos de hoc conuictus, vel manu truncabitur, ve iudici soluet penam decem talentorum et nichilominus placare debet lesum. Si quis autem verbo probroso pacem infregerit et de hoc legitime conuictus fuerit, soluet penam triginta soli- dorum. Si quis autem manu armata cuiusquam domum violenter inuaserit et de hoc per septem vicinos ydoneos conuincitur, debet decollari. Quod si de hoc non conuincitur, et nullus ab eo fuerit vulneratus, reus se purgabit proprio iuramento. Sin autem fuerit aliquis ibi vulneratus, licet actor non possit probare, reus se tamen expurgabit iure vulnerum supra- dicto. Si quis autem stuprauerit virginem, vel vi opresserit aliquam mulierem et deprehensus fuerit in facto cum clamore stuprate, debet decollari. Sin autem effugerit et ad mandatum iudicis vocatus non comparuerit, statim proscribetur. Sin autem comparuerit et clamore conuictus non fuerit, propria se manu expurgabit. Si quis hominem interfecerit et inuentum fuerit in manu eius instrumentum, per quod mortem intulit, decolletur. Sin autem apud ipsum non fuerit inuentum tale instrumentum, iure suo fruatur pars utraque. Quod si per duellum amici occisi reum negantem volunt conuincere et peruenerunt ad annos viriles, pro- pria manu pugnabunt; si vero minores annis fuerint, pugilem poterunt pro se dare. Quod si amici occisi non per pugnam sed per querelam simplicem procedant contra reum, et ipse reus cum septem viris ydoneis se poterit expurgare, liber erit. Sed si defecerit insufficienter se expurgando, decollabitur. Item si quis aliquem membro mutilauerit, et mutilatus non prouocet ad pugnam, reus se septima manu virorum ydoneorum expurgabit. In quo si de- fecerit, manu truncabitur, vel decem marchas exsoluet pro emenda, cuius emende due partes cedunt iudici, et tercia leso, et reus emendabit ipsi leso ad arbitrium proborum virorum. Item si vulnus inflixerit, quod est dignum pugna, vel tercia manu se reus expurgabit, vel iura vulnerum predicta pacietur. Item si quis aliquod membrum fregerit cuiusquam sine sanguinis effusione, et ipsum membrum fuerit postmodum resanatum, cum tribus viris ydoneis reus se purgabit, vel iudicem et actorem debito modo complacabit. Item si vulneratus a quo- cunque pre superbia non conqueritur lesionem suam in proximo iudicio post acceptum vulnus, eo ipso suam perdet in posterum accionem et satisfaciet iudici, prout ipse lesor et reus fa- cere debuisset conuictus. Item si quis aliquem baculauerit vel colaphizauerit, aut aliter male tractauerit sine sanguinis effusione et lesus in primo iudicio non conqueritur, totam in po- sterum perdidit actionem. Item si quis aliquem ex proposita malicia debaculauerit vel aliter male tractauerit, et actor probare non poterit, sed reus negauerit, propria manu se pur- gabit. Sed si conuictus fuerit a tribus ydoneis testibus, quinque talenta soluere debet iudici, et satisfaciet leso. Item in quacunque honesta causa (si) vir aliquis vita vel rebus meru- erit condempnari, tercia pars omnium bonorum suorum legitime cedet sue uxori, IV crimi- 35*

Strana 276
276 Emler, Regesta Bohemiae. nibus exceptis, preda seu incendio, homicidio et crimine falsi. Item sunt in anno tria iu- dicia publica, que pronuncciabuntur in ecclesia et in foro; primum post natales domini, se- cundum post pascha, tertium post festum sancti Michaelis. Ad que iudicia, si quis non ve- nerit, si nulla contra eum mouetur querimonia, viginti denarios dabit pro pena. Si vero ali- qua contra eum querimonia fuerit, IV solidos dabit iudici. Si quis verbis excesserit in eis- dem iudiciis, VIII solidos in penam dabit. Omnes autem pene, que dantur in istis et in omnibus iudiciis, medie relaxabuntur et medie iudici persoluentur. Item in die forensi tanta est libertas fori publici in Lubsicz, ut quicquid emerit quisquam in hoc foro, et hoc poterit legitime comprobare, eciam si illa res inpetatur ab aliquo nomine furti vel rapine, ipsi em- ptori nichil ex hoc deperiet in rebus suis aut honore. Sed si in platea vel in domo extra forum aut non in die forensi quicquam emerit sub testimonio honesto, ipse quidem innocens erit in fama, si res illa inpetatur et eciam conuincatur, sed perdet res ruas, quas dedit pro eadem. Si vero non probauerit, se talem rem emisse, de furto tenebitur respondere, si res euincatur, et penam legitimam sustinebit. Item si fur aliquis capitur cum re furtiua, di- midium fertonem valente vel ultra, et ille, qui furem insequitur, de ipsa sit prouincia, cum tribus viris idoneis ipsum conuincet. Si autem de terra fuerit aliena, cum septem viris ydoneis ipsum prosequetur. De predonibus vero idem fiat. Si autem res furtiua minus quam dimidium fertonem valuerit, et reus antea non fuit infamis, non suspendetur, sed iuxta statuam in pu- blico virgis cedetur. Si uero fur antea fuit infamis, suspendatur. Item si quis a sua heredi- tate discesserit et nullam inde iusticiam fecerit, ut tenetur, si iudex eum prouocauerit, ut satisfaciat, et ipse hoc neglexerit, ad primum preceptum tenebitur iudici ad penam quinque solidorum. Si vero secundo iussus non satisfecerit, dabit VIII solidos. Si vero nec tercio satisfecerit, triginta solidos dabit. Tandem iudex precipiet ei, venire infra annum et diem, et satisfacere, quod si neglexerit, ipsa hereditas adiudicabitur nobis, et iste cadet ab omni deinceps accione. Item si quis prosequitur equum sibi sublatum et ipsum voluerit senten- cialiter obtinere, ipsum equum usque ad septimum guaranditorem prosequetur, et tunc equum perdet, vel sentencialiter obtinebit. Item compromissio, facta per viros ydoneos et soluta, preiudicat omni iuri, dummodo contra iusticiam non fiat vel communem honestatem. Preterea ciuibus eiusdem ciuitatis — duximus concedendum, quod, si quando aduocatus eorum et con- sules, qui pro tempore ipsi prefuerint ciuitati, aliquam sentenciam tulerint de aliquo arti- culo, qui non sit predictis insertus, sed de nouo emerserit ex ignota causa, volumus eam sentenciam ratam et illibatam seruari ac si superius esset scripta, dummodo eadem sentencia non sit contra iusticiam vel contra communem honestatem, alioquin si contra iusticiam fuerit vel communem honestatem, eam irritam volumus et inanem." — Act. et dat. in Krenenhicz a. d. millesimo ducentesimo septuagesimo, V kal. Sept., IIII indicc. Boczek IV, 53. — Jireček, God. jur. Boh. I, 168. 712) (cc. 1270,) 2 Sept. In Dobrowitz. Fr. Ludouicus, prouincialis commendator ff. hospitalis s. Mariae domus Theutonicorum per Bohemiam et Morauiam, omne jus suum, quod habuit in ecclesia Vallis s. Mariae circa Bro-

Strana 277
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 277 dam, resignat. — Notum oc., „quod ad instantiam et gratiam nobilis uiri, felicis recordationis d. Zmilonis dicti de Lichtenburg, baronis illustris regis Bohemie, fratrum nostrorum accedente consensu, resignauimus liberaliter omne ius, quod habuimus in ecclesia Vallis s. Marie, Pra- gensis diocesis, sita circa Brodam, et hoc pro fundando et edificando monasterio sanctimoni- alium s. Benedicti ordinis Cisterciensis, etiam presentibus protestantes, quod per gratiam ipsius d. Zmilonis, quosdam agros sitos in Brodensi parochia, quos iudex Wernherus nomine Pis- cator possidet, habuimus et recepimus illius ecclesie in restaurum.“ — Testes: Magister Hen- ricus, doctor decretorum, fr. Leopoldus, commendator de Oppauia, fr. Heluicus, commendator de Brod, fr. Chunradus, commendator de Nouadomo, fr. Gottfridus, commendator de Dobro- witz, et alii ffr. in prouinciali capitulo constituti. Dat. in Dobrowitz, quarto idus Sempt. Millauer, Gesch. des. deut. Ordens 118. 713) 1270, 22 Sept. Apud Chremsir. Bruno, episcopus Olomucensis, monasterio Cellae s. Mariae Brunensi decimas in Ho- stradicz adjudicat. — "Cum plebanus de Scheroticz in sinodo nostro (sic) generali in Chremsir celebrata proponeret coram nobis, quod sanctimoniales Celle s. Marie in Bruna ei denegarent dare decimam de villa Hostradicz, videlicet tria capacia de laneo secundum nostram consti- tutionem, procurator sanctimonialium predictarum paratum se dare decimam exhibuit, dum omnes ville eidem ecclesie attinentes predictam dare decimam non negarent.“ — Nos igitur statuimus, ut iam dictus sacerdos de Scheroticz aut aliquis suorum successorum non presumat exigere decimas in villa memorata, nisi prius adiacentes ville eidem ecclesie attinentes pre- dictam dare decimam conpellantur et nullam de neglectis huius anni decimis faciant mentionem; sed unusquisque sacerdotum in eadem residens ecclesia contentus decima sit antiqua. Dat. apud Chremsir a. d. MCCLXX° in die b. Mauricij. Boczek IV, 57. t Ne — 714) 1270, 27 Sept. Pragae. Johannes, episcopus Pragensis, indulgentias concedit omnibus, qui ad opus chori in Zderasiensi ecclesia construendum manus adiutrices porrexerint. — „Rogamus — universita- tem vestram, — quatinus ad opus chori Zderasensis ecclesie ordinis sepulcri dominici, qui ibidem construitur opere sumptuoso, de bonis a deo vobis collatis vestras pias elemosinas et grata caritatis subsidia taliter erogare curetis, cum super hoc fueritis requisiti, ut per hec et alia bona — ad eterna possitis felicitatis gaudia pervenire. Nos enim — omnibus vere penitentibus et confessis, qui ad opus predictum manum porrexerint adiutricem, quadraginta dies criminalium et annum venialium de iniuncta sibi penitentia — relaxamus, presentibus usque ad consumationem operis valituris. Et quia venerabiles patres Leo, videlicet Ratispo- nensís episcopus, XL dies criminalium et LXXX venialium, et Wilhelmus, Lubucensis epi- scopus. XL dies criminalium et LXXX venialium ac frater Herbordus, episcopus Lauentinus, XL dies criminalium et LXXX venialium, nec non d. Bruno, Olomucensis episcopus, XL dies in hoc pio negotio christiano populo usque ad perfectionem operis contulerunt honestorum

Strana 278
278 et religiosorum virorum prioris et fratrum dicte eclesie super ipsorum necessitatibus pio conpacientes affectu, nos hujusmodi gratiam salutiferam confirmamus, ut benefactoribus pre- dicti operis proficiat ad salutem. Dat. Prage in die ss. Cosme et Damiani martyrum, pontificatus nostri anno tertio decimo. Ex orig. bibl. universit. Prag. Emler, Regesta Bohemiae. 715) 1270, 1 Oct. Pragae. O(ttacarus), Bohemorum rex, Austriae, Stiriae et Karinthiae dux, marchioque Mora- viae, dominus Carniolae, Marchiae et Egrae et H(enricus) dux Slesiae abbatissam et conven- tum sanctae Clarae Wratislaviensis monasterii ipsarumque bona omnia in protectionem suam suscipiunt. Dat. Prage a. d. Millesimo CC°LXX°, kal. Oct. Ex orig. arch. reg. provinc. Siles. Wratislaviensis cop. in Mus. Boh. 716) (1270), 1 Oct. In Kamnich. = Ko No O(ttacarus), Bohemiae rex, dux Austriae, Stiriae et Karinthiae, marchio Morauiae, dom. Carniolae, Marchiae, Egrae, „domine relicte quondam Ussehalci de Lewenberch ac pueris eius. — Cum castrum in Strazberch, de quo multa damna et grauamina terris nostris hactenus sunt illata, iusta de causa sit dirutum et destructum et ex hoc purchuta castri eiusdem, quam maritus uester dum uiueret tenuit racione custodie et possedit, ad Gurciensem ecclesiam sit iusto titulo deuoluta, mandamus uobis districtius per presentes, quatenus eisdem bonis, que adhuc racione purchute detinetis, cedere simpliciter debeatis nichil habentes ordinare de cetero penitus cum eisdem, quod venerabili nostro capitaneo dedimus in mandatis, ut domino episcopo Gurcensi assignare bona debeat supradicta.“ — Dat. in Kamnich, kalendis Octobris- Lorenz, Deutsche Gesch. im 13. u. 14. Jahrh. I, 479. 717) 1270, 8 Oct. Marchpurge. Nos Burchardus, marschalcus regni Bohemiae, capitaneus Stiriae, notum oc. — quod coram nobis in generali placito Marchpurge fer. III ante festum b. Dionysii celebrato, Hert- nido pincerna de Rammenstain d. Ortolfo praeposito et capitulo Secoviensis ecclesiae super praediis in Clerzewalde, conquerente, idem praepositus exhibuit literas sermi domini nostri magnifici regis Bohemiae continentes eandem quaestionem dudum coram vener. d. Olomucensi episcopo, tunc capitaneo Stiriae, discussam et finaliter terminatam oc. Dat. Marchpurge 1270, octauo idus Oct., nobis d. Chunrado scriba Stiriae assidente, et praesentibus plurimis nobi- libus Styriae. E cop. Musei Johannei reg. in Mus. Boh. — Pusch et Frölich I, 234. 718) 1 70, 26 Oct. Viennae. Petrus, episcopus Pataviensis, confirmat sententiam latam ab abbate Gerstensi in causa, quae inter Offemiam de Potendorf ac Fridericum clericum parte ex una et Chunra- dum, episcopum Frisingensem, et magistrum Ulricum, canonicum Pataviensem, regis Boemiae

Strana 279
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 279 protonotarium, super ecclesia in Herranstain vertebatur, qua sententia praedicta ecclesia epi- scopo Frisingensi et magistro Ulrico est adiudicata. Dat. in Wienna anno dom. M'CCLXX°, VII kal. Nov. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob Font. rer. Austr. I, 116. od3 719) 1270, 27 Oct. Viennae. Ottocharus, Bohemiae rex, dux Austr. Stir. Karint. marchioque Mor. dom. Carn. Mar- chiae, Egrae et Portus Nahonis confirmat civibus in Tulna omnes libertates et privilegia a prae- decessoribus suis, Liupoldo et Friederico, ducibus Austriae, ipsis concessa. Inter testes : mag. Petrus, regni Bohemiae cancellarius, Gallus, camerarius Bohemiae, Hartlibus, camerarius Mo- raviae. Act. Wiennae a. d. M°CC’LXX°, ind. XIII, et dat. per manus mag. Vlrici, nostri prothonotarii, VI kal. Nov. Ex orig. Lorenz, Deut. Gesch. im 13. u. 15. Jahrh. I, 464. 720) 1270, 28 Oct. Viennae. Otakcherus, Bohemiae rex oc. confirmat privilegium, quod monasterio s. Ipoliti cc. a. 1252 concessit. Testes: Fridericus archiepiscopus Saltzburgensis, Perichtoldus Babenber- „gensis, Chunradus Frisingensis, Petrus Pataviensis, Wernhardus Seccoviensis ecclesiarum episcopi; Gallus pincerna, Hartlibus, camerarius noster, mag. Petrus, cancellarius et mag. Ulricus protonotarius noster, Syfridus, scriba Austriae, Gozo et Paltramus, comites camerae nostrae, et alii. Act. in Wienna a. d. MCC°LXX°, indict. XIII, et dat. ibidem per ma- nus magistri Ulrici protonotarii V kal. Nov. Duellii excerpta, 41. 721) 1270, 28 Oct. (Viennae). Otacharus, Boh. rex, dux Austriae, Styriae, Karinthiae, marchio Moraviae, dominus Carniolae, Marchiae et Egrae, literas Purchardi de Chlingberch, capitanei Styriae, ddto 1270, 8 Oct. confirmans, ecclesiam Seccoviensem in bonis eiusdem tuendam suscipit. — Dat. s. 1. 1270 V kal. Novembr. per mag. Ulricum protonotarium, testibus Friderico, archiepiscopo Salzbur- gensi, Cunrado, episcopo Frising., mag. Petro, cancellario regni Boemiae, Andrea, Hablone, Hartlibo camerariis. E cop. Mus. Joh. reg. in Mus. Boh. 722) (1270, m. Oct.) Stephanus, rex Hungariae oc. declarat Philippum, Aquilegiensis ecclesiae electum, a treu- gis cum rege Boemiae initis exclusum. — "Declaramus oc., quod licet d. Philippum, Aquile- giensis ecclesie dominum, dilectum consanguineum nostrum, iucluserimus prioribus treugis no- stris, tamen quia in festo s. Galli nunc preterito in loco nostris colloquiis deputato suam noluit presenciam exhibere nec per se, nec per suos solemnes nuntios, nec super his, in quibus d. rex Bohemie eundem electum treugas asserebat multipliciter violasse, quas instituimus pro eodem,

Strana 280
280 Emler, Regesta Bohemiae. satisfacere curauit, sicut decuit, in termino memorato: eundem d. Philippum a treugis nostris, quas a predicto festo s. Galli usque ad festum s. Martini proxime affuturum et abinde per duos annos continuos cum d. O(ttacaro), serenissimo rege Bohemie, duce Austrie, Stirie et Karinthie, marchione Moravie, domino Carniole, Marchie, Egre ac Portus Naonis, carissimo consanguineo nostro et affine, duximus statuendas, sicut in privilegiis utriusque nostrum super eo confectis expressius continetur, barones nostri electi et assumti in arbitros seu arbitratores interlocutoria sua declararunt exclusum a treugis inpresenciarum interpositis siue factis maxime cum sese ex ipsarum treugarum violacione ab eisdem treugis excluserit manifeste. Nosque iuxta ba- ronum nostrorum nec non baronum predicti regis Bohemie sentenciam relatam eundem de- claramus penitus exclusum, cum tam nos quam ipse rex promiserimus sollempniter prefato sacramento arbitrium seu arbitracionem, pronuntiacionem laudum seu ordinacionem ipsorum baronum receptare, seruare et emulgare saluis articulis in nostris et ipsius regis litteris com- prehensis et per omnia inuiolabiliter obseruandis. Lib. formul. Henrici Italici in bibl. capit. Prag. f. 83. — Cfr. Palacký, Gesch. v. Böhmen II, 1 p. 211. 723) (1270?) O(ttacarus), rex Bohemiae universis oc. „Treugas cum magnifico principe d. inclito rege Ungarie inivimus et statuimus ac fatemur presentibus promittentes, quod eas a festo b ... . primo futuro usque ad festum ... proxime secuturum servabimus fideliter et observari ab omnibus nostris subditis inviolabiliter faciemus, nec per nos aut aliquem ex nostris stabit, quo- minus eedem treuge per prefatum temporis spacium preseruentur dummodo per predictum d. regem Ungarie ac per suos subditos dicte treuge per idem tempus teneantur inviolabiliter et serventur. Voigt, Formelb. des königl. Not. Henricus Italicus n. XXV. 724) (1270.) St(ephanus), rex Ungariae treugas init cum rege Bohemiae. — "Declaramus, quod cum nos in termino . . . cum . . . d . . . . rege super concordie et dileccionis unione inter nos invicem solidanda et pacis federibus firmitatis funiculis forcius colligandis convenire de baronum nostrorum consilio personaliter intendamus, ut offeratur ab utrisque desiderate unionis aspectus, concordie tractatus et amica colloquiorum perfruicio hinc et inde, que quodammodo preparatura et internuncia mutui sunt amoris cum d. Ph. ob precum in- stancias diligentes eiusdem regis, que apud nos in hac parte exaudicionis effectum, cum propter affinitatis tum eciam propter consanguinitatis nexus, quibus nobis velud duplici con- iunccionis brachio connectitur, invenerunt, treugas duximus admittendas usque ad terminum talibus quippe condicionibus interiectis, quod treugis talibus pendentibus idem Ph. municiones, quas habet in eo statu per omnia, quo eas nunc possidet, a treugarum institucione usque ad exitum earumdem libere et quiete debeat possidere, et quod ad nulla nos tempore medio extendemus, que ipsius Ph. aut fautorum suorum preiudicium sapere videantur, et d. Ph. viceversa tam circa nos quam circa nostros . . . et . . in terris nostris bona habentes ac universos et fideles et fautores nostros pacis quietem et treugarum federa inviolabiliter ob-

Strana 281
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 281 servabit, nullis prorsus vel per alios bona nostra vel alia fautorum et fidelium nostrorum bona bellorum seu aliarum offensarum insultibus infestando. Si autem treugarum statutis re- lictis contra nos et nostros forsitan contrarium moliretur treugis durantibus supradictis, ex- tunc ipsum et suos nostras et nostrorum iniurias propulsabimus iuxta posse, et nichilominus predictus rex contra eundem Ph. sue potencie viribus tenebitur nos iuvare.“ Voigt, Formelb. d. königl. Not. Henricus Italicus n. XXVI. 725) (1270), m. Oct. Ottakarus oc. treugas cum Stephano, rege Hungariae, init. — „Protestamur, quod licet ad aeterni regis exemplar, qui pacis auctor est, institutor pariter et amator, concordiam ex puris amemus affectibus, et pacem, quam ipsius dispositio provida cum caritatis osculo nobis dedit et reliquit jugiter observandam, cum omnibus christianae fidei professoribus ser- vare desiderantibus votis et votivis desideriis affectemus: tamen affectu ardentiori appetimus et desideramus desiderio ampliori, ut praecipue cum illis, quos nobis sanguinis conjunctio counivit, valeamus in pacis unione et debito dilectionis feruore, sicut decet, sedulo permanere. Ea propter diligentius intuentes et attenta consideratione pensantes, quod una cum domino St(ephano), serenissimo rege Ungarorum oc. non solum unicus sed duplicatus familiaritatis funiculus in amicitia nos constringit, et quod tam consanguinitas quam affinitas ad concordiae oscula alterutrum nos invitant, animum praebemus et praebere volumus ad omnia, quae inter ipsum et nos pacem et concordiam mutuam sapere dinoscuntur. Cujus siquidem pacis seu concordiae unio, ut interjecto aliquo temporis intervallo amplius uniatur, firmetur fir- mius, et fortius solidetur, quolibet rancoris symptomate resecato: ecce treugas absque omni fraude et dolo a festo sancti Martini proximo affuturo per duos annos cum ipso statuimus, quas per nos et per nostros fideliter promittimus observare; hujusmodi nempe treugis vene- rabiles patres dominos, Salczburgensem archiepiscopum oc aliosque fideles et fautores nostros ex parte nostra nominatim et specialiter includendo. Quas profecto treugas ad majorem ob- servantiam earumdem conditionibus etiam vallavimus infra scriptis, videlicet quod si quis eas ex nobis forsitan violarit, ex ipso facto excommunicationi summi pontificis et dominorum cardinalium, archiepiscoporum, episcoporum omnium debeat subjacere, et nihilominus fidei vio- lator et rex carens veritate, quae potissima debet esse socia regiae majestatis, a cunctis Christi fidelibus reputari et tanquam infamis et perjurus, cui potestates dignitatis patere non debent, secundum canonicas et legales sanctiones infamiae dispendio subjacere.“ Palacký, Formelbücher. p. 301. 726) (1270, m. Oct.) Ottacarus, rex Bohemiae, cum rege Ungarorum pacem servaturum se promittens dat. personis quibusdam plenariam arbitrandi potestatem inter se et regem Ungariae. — „Acuta consideratione pensantes, et in pectoris nostri archa diligentius revolventes, quod ex divina clementia regni et terrarum gubernacula teneamus, in throno regio collocati, ne lumen pacis, quo lucere debeamus aliis, tenebrae sint, cum d. St(ephano), serenissimo rege Ungarorum, cum quo 36

Strana 282
N 282 Emler, Regesta Bohemiae. tam consanguinitatis quam affinitatis fibula in amicitia nos connectit, et alterutrum nos in- vitant ad concordiae unionem, pacem plenam et perpetuam promittimus observare, quam per nos vel per nostros nullo unquam tempore aliqua dissensionis corruptela discidii zizania vio- lari volumus aliquatenus vel corrumpi. Et ut haec quidem pacis foedera possent personis intermediis fortius couniri : ecce nobis et praedicto rege St. in insula juxta Pozonium et Potinburch pariter constitutis, in octo personas, quibus arbitrandi plenariam dedimus facul- tatem, per nos hinc et inde exstitit compromissum, talibus tamen conditionibus interjectis." Palacký, über Formelbücher p. 301. 727) 1270, 1 Nov. Viennae. Ottacarus, rex Boh. oc. renovat ac confirmat privilegium suis literis insertum, quod a. d. 1241 Fridericus, dux Austriae, planihonibus nautae in Stadelow concessit. Lorenz, Deutsche Gesch. im 13. u. 14. Jahrh. I, 484. Extr. 728) 1270, 24 Nov. Apud Sittich. Otakarus, rex Bohemiae, dux Austriae, Styriae et Karinthiae, dominus Carniolae, Marchiae ac Portus Naonis fratribus monasterii Fontis S. Mariae in Landestrost, Aquileg. dioecesis, confert decimam omnium proventuum, quos habet in castro et civitate Landestrost, in perpetuum recipiendam, tali conditione, ut iidem fratres "ducis Bernardi fundatoris ejus- dem domus, d. Judae, ducissae Carinthiae, dilectae amitae nostrae, ac heredum eorumdem, nec non etiam charissimi patris nostri Wenceziai, serm regis Bohemorum, atque d. Chunegundis, reginae Bohemiae, matris nostrae, atque nostri, uxoris nostrae et heredum nostrorum anni- versaria et memoriam solemniter, sicut decet, annis singulis debeant celebrare.“ — Dat. apud Sittich MCCLXX°, VIII kal. Dec. indict. XIII, coronat. nostrae anno decimo. E cop. Mus. Johannei reg. in Mus. Boh. 729) 1270, 6 Dec. Villaci. Ottacarus, rex Boh. oc. confirmat privilegia literis suis inserta, quae monasterio Victoriensi Bernhardus et Ulricus, duces Karinthiae concesserunt, et liberat monasterium prae- dictum a teloneo in Mautenberg. Lorenz, Deut. Gesch. im 13. u. 14. Jahrh. I, 484. Extr. 730) 1270, 12 Dec. In Judenburch. Otakarus, rex Boh., dux Aust., Styr., Kar., marchio Mor. et dom. Marchiae, Egrae et Carniolae, promittit, se cum Friderico, Salzburgensi electo, colloquium celebraturum apud Wiennam concordiae faciendae causa. — Promittimus, „quod in festo sanctorum Philippi et Jacobi cum — Fridrico, — Salzburgensis ecclesiae electo, diem servabimus et colloquium celebrabimus apud Wiennam, et de omnibus castris, territoriis, oppidis, redditibus, possessionibus, mineris et rebus aliis, — de quibus nobis pro se et ecclesia Salzburgensi idem vener. electus moverit rationabiliter quaestionem, vel quae legitime docuerit in suum

Strana 283
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 283 et ecclesiae Salzburgensis a nobis detineri praejudicium seu gravamen, secum amicabiliter concordabimus. — Tali tamen conditione superaddita, quod si nos vel nostri consiliarii ali- quibus impedimentis legitimis fuerimus impediti, quod nihilominus alium terminum sine dolo recipiamus pro terminando hujusmodi negotio apud Wiennam.“ — Dat. in Judenburch pridie idus Decem. a. d. M'CC°LXX°. Ex orig. duplo arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Bob. 731) 1270, 12 Dec. In Judenburch. Nos Otakarus oc. pollicemur ven. patri et domino Friderico, electo Salzburgensi, — „quod ipsum et eandem ecclesiam ex nunc infra festum pascatis proximo affuturum posses- sionum quarumlibet et etiam decimarum ubicunque per terras nostras situm habentium, quae ut videtur a diversis personis in ipsius domini electi et ecclesiae Salzburgensis prae- judicium occupantur, potentem modis omnibus faciemus, quemadmodum avunculus noster carissimus, praedecessor suus, Wlodizlaus archiepiscopus in possessionem missus usque ad obitum suum tenuit eadem sine quolibet detrimento. Volentes ipsum d. electum et ec- clesiam Salzburgensem in earumdem decimarum et bonorum pariter possessione nichilominus defensare. Salvo tamen, quod saepedictus d. electus juxta moderamen consilii nostrorum et suorum consulum, eis a quorum potestate hujusmodi possessiones et decimae exemptae fuerint et extractae, debeat exhibere justitiam vel amorem.“ — Dat. in Judenburch pridie idus Decembris, anno domini M'CC LXX°. Ex orig. duplo arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 732) 1270, 12 Dec. In Judenburga. Otacherus, Boemorum rex, dux Austriae, Styriae ac Karinthiae, marchio Moraviae dom. Carniolae, Marchiae et Egrae oc. promittit se amicitiam facturum cum Friderico, electo Salzburgensi. — „Sancte Salzburgensis ecclesie electus, sana deliberatione prehabita, et maturo munitus consilio, nobis contulerit omnia feuda principalia ubicunque sita, que ab antiquo tempore predecessores nostri, bone memorie illustres duces Austrie ac Styrie, Leupoldus et filius suus Fridericus, ad principatum suum pertinentia tytulo feudali a suis habuerunt predecessoribus et ab ecclesia Salzburgensi, nos vice versa non inmemores accepti beneficii nec ingrati, sed feruenti desiderio cupientes, grata sibi et ecclesie Salzburgensi promotionis vi- cissitudine conplacere, fideles nostros quatuor, uidelicet Nesamez pincernam, et Hartlibum, came- rarium Morauie, Ottonem de Haslovve et Ottonem de Perhtolstorf, camerarium Austrie, pro parte nostra, et pro parte sua dictus d. vener. electus Chvnradum de Khaepfingen cantorem et canonicum Salzburgensem, fr. Andream, Gebhardum fratres de Velvven, et Ekkehardum de Dobrenge pari beneplacito et consensu duximus assumendos, in arbitros uel arbitratores et pacis ac amicitie firmatores, prouidos et fideles, ad tractandum et taxandum et ordinandum fideliter, quantum a nobis dari debeat uel expediat, in peccunia uel argento, ipsi d. vener. electo pro gratia huiusmodi nobis facta. Et nos quia tractatus premissus sine hoc expediri non potuit, dicto ipsorum, si concordes fuerint, stare bona fide promisimus efficaciter adin- 36"

Strana 284
284 Emler, Regesta Bohemiae. plendo. Si uero, quod absit, dicti arbitri uel arbitratores dissenserint, vener. patrem d. Wernhardum, Secoviensem episcopum, tanquam illis superiorem communiter assumpsimus ar- bitrum, arbitratorem, et compositorem amicabilem et fidelem, ordinationi et dicto eiusdem plene ac fideliter vtrimque acquiescere inuiolabiliter promittentes, dicto d. Secoviensi episcopo data fide firmiter promittente, quod equus, fidelis et communis erit arbiter, arbitrator, et equitatis in omnibus obseruator. Ad hoc si unum uel plures dictorum arbitrorum uel arbitra- torum et compositorum amicabilium abesse contigerit, placuit et placet nobis concorditer, ut alius uel alii loco absentis uel absentium assumantur ad premissa finaliter exequenda. Preterea memo- ratus vener. d. electus omnia feuda nobis contulit tytulo feudali, que dilectus affinis noster Bern- hardus, bone recordationis illustris dux Karinthie, et auunculus noster karissimus pie memorie Vlricus filius suus a suis predecessoribus et ecclesia Salzburgensi ab antiquo tempore feuda- liter habuerunt, sita etiam vbicumque. Sed exceptio facta fuit de oppido vel medietate oppidi s. Viti cum redditibus centum marcarum, castro et foro in Clagenfurt cum redditibus centum marcarum, et castri montis s. Georii in Juuental cum redditibus centum marcarum, que predictus dux Vlricus sano corpore et saniori mente pro satisfactione dampni, quod intulerat prefate ecclesie Salzburgensi, rationabiliter estimati ad summam quadraginta milium marcarum, de- dit voluntarie ac contulit spontanee Salzburgensi ecclesie prelibate, sicut inde confecta di- cuntur priuilegia continere et probari posse dicitur per castellanos et plures homines dicta- rum munitionum, qui tunc iurasse narrantur, quod eidem ecclesie Salzburgensi et eius archi- episcopo uel electo post mortem dicti ducis Vlrici easdem munitiones libere assignarent, vtpote legitime pertinentes ad dominium ecelesie Salzburgensis. Sed ad ipsam exceptionem taliter duximus respondendum: quodsi ipsa castra, forum et oppidum cum redditibus supra- dictis ad principatum Karinthie pertineant tali modo, quod non potuerit ipsa alienare, per- mutare, vendere uel donare in preiudicium principatus Karinthie dux predictus, extunc sub- esse debeat arbitrio predictorum, et Secoviensis episcopi, si necessitas exigit, memorati, ut quicquid illi super hiis duxerint decernendum, vel d. Secoviensis episcopus, si fuerit opor- tunum, nos teneamur inviolabiliter obseruare. Si autem castrorum illorum, fori et oppidi s. Viti seu reddituum predictorum, sic se habet conditio, quod ea donare, obligare uel uen- dere poterat dux premissus, extunc cedere debeant et transire in ius feudorum nostrorum cum aliis feudis antedictis. Et pro illis recompensationem facere tenebimur competentem secun- dum dictum et arbitrium predictorum arbitrorum uel arbitratorum et compositorum amicabi- lium, ac d. Secoviensis episcopi, si opus fuerit, supradicti. Insuper quicquid vertitur que- stionis inter nos et nostros ex una parte ac ecclesiam Salzburgensem ex parte altera de mineris siue fodinis metallorum quorumcunque, uel decimis eorumdem, ad ipsam Salzbur- gensem ecclesiam recte spectantibus, monetis, ferramentis recipiendis, theloneis, mutis, iudi- ciis, aduocatiis et libertatibus quibuscunque, nec non defectibus, id totum debet per arbi- trium predictorum et Secoviensis episcopi, si necessitas exigit, secundum iustitiam terminari veritate primitus inquisita de singulis diligenter aput indigenas fide dignos. Et nos dicta eorum tenebimur inviolabiliter attendere ac servare. Ad hec de omnibus feudis, que per comites liberos, nobiles alios, ministeriales, milites, militares aut vasallos quoscunque vacare

Strana 285
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 285 ceperunt iam dudum vel adhuc ceperint per Austriam, Styriam, Karinthiam et Carniolam, uel ubicumque alibi in nostro dominio, dicto d. vener. electo Salzburgensi et ecclesie sue facere tenebimur et tenemur iustitie conplementum contra quoslibet illicitos detentores, uel illos gratie sue amicabiliter reformare.“ — Dat. in Judenburga a. d. millesimo ducentesimo septua- gesimo, pridie id. Dec. Jahrbücher der Literatur 108, p. 183. 733) 1270, 13 Dec. In Znoym. W Hartlibus, camerius Morauie et purcrauius in Aychorns, — protestatur, „quod do- minus Ditho uir nobilis, — pro remedio anime sue et carorum suorum, quinque laneos et dimi- dium, LX iugera lignorum, duas partes molendini in villa, que dicitur Chermankuwicz, contulit abbatisse et conuentui monasterii de Osla, — hac videlicet conditione interiecta, quod si infra terminum anni vnius, in quo defunctus fuerit suus filius, bona superius prenotata pro decem marcis argenti redimere voluerit, sine omni contradictione liberam habeat facultatem. Si uero uoluntarie uel inopia depressus a redemptione recesserit premissorum, abbatissa et conuentus pro bonis eisdem quiete possidendis XVI marcas argenti eidem assignabunt.“ — Act. in Znoym idus Dec. a. d. M.CC.LXX°. Testibus: d. Stephano Vngaro, Zukrayo scudario, Lau- rentio et Wolvelino filiis Rancyrii, Alexio et fratre suo de Kudernic et aliis. Ex orig. eiusdem mon. Boczek IV, 58. z výmu 734) (1270.) In Windisch-Gretz. Otacharus, rex Boh., dux Austr., Styr., Kar., marchio Mor., dominus Carn., Marchiae et Egrae ac Portus Naonis, petente Jacobo priore de Siths confirmat privilegia fratribus ord. Kartusiensis in Valle S. Johannis ibidem collata: a) ab avunculo suo Ulrico, duce Karinthiae et domino Carniolae, dat. in Scheuz prope Laybacum 1267, XI kal. Junii, — et b) a Theo- dora, ducissa Austriae et Styriae dd. in Niwenburch 1233, indict. VI, — praesentibus iisdem testibus, ut infra, Ulrico de Durrenholz, Ottone de Haslaw oc. Act. ann. 1270, et datum in Windisch Gretz, per manum m. Ulrici protonotarii, XIII indictione. E cop. Mus. Johannei reg. in Mus. Boh. 735) 1270. (In Windisch-Gretz.) Ottacharus, rex Bohemiae, dux Austr., Styr., Karint., marchio Mor., dominus Carn., Marchiae et Egrae, petente Jacobo, priore monasterii in Seytz, confirmat literas Otachari, ducis olim Styriae, fundatoris ejusdem monasterii, suis insertas, augetque gratiam donatione complurium bonorum eidem monasterio facta. Testes: Ulricus capitaneus de Durrenholz, Otto de Haslawe, Otto de Perhtoltsdorf et alii nobiles multi. Dat. per manum mag. Ulrici protonotarii s. 1. ann. 1270, XIII indictione. E cop. mus. Johannei reg. in Mus. Boh.

Strana 286
286 Emler, Regesta Bohemiae. 736) 1270. Frater Vlricus, prior fratrum Eremitarum ordinis sancti Augustini in Corona sancte Marie, una cum conuentu testantur emtionem iudicii in Tribersdorf. — Notum oc., „quod Petrus et Sidelmannus frater eius, iudices medie partis uille Tribersdorf, debitum uidelicet quinque marcarum, pro quo nos citauerunt et traxerunt ad iudicium civile, quod tamen Chun- rado dicto Surmanno, patri eorum, quondam iudici dicte uille, qui pretaxatum iudicium domui nostre nec non fratribus nostris racionabiliter et iure hereditario uendidit, fuerat utique per- solutum, fecimus, quod nos non decebat, propter bonum pacis et formam concordie nostro iuri derogantes ac priuilegio, comparuimus in Tribouia ante tribunal iudicis tribus uicibus habito iudicio sentenciali et exhibito iuramento prefatis de obiectis omnibus responsuri. Sed quia sepedicti cognoscentes agnicionem ueritatis, nos indebite grauasse et iniuriose, fecerunt, quod debuerunt, tam ipsam sinistram opinionem temere accusacionis et omnem rancorem et controuersiam erga nos habentes pro remedio anime patris eorum antedicti nobis beneuole relaxantes." — Acta sunt hec a. d. millesimo ducentesimo septuagesimo sub aduocato pro- uincie Tribouiensis Johanne, ciuitatis uero Hamanno et presentibus ciuibus Chunrado cutel- latore, Siberio, Arnoldo, Sibotone sutore et aliis, uidelicet: Herolto iudice de Chuncendorf, iudice Heinrico de Tribersdorf, Chunrado dicto de Wya de Antiqua Tribouia, d. plebano Christiano eciam de Tribouia. Boczek IV, 59. 737) (сc. 1270.) Bruno, episcopus Olomucensis, Chunrado de Landesberch villam Chowalowicz in feu- dum confert. — „Nos tibi — damus et conferimus — villam Chowalowicz, que continet sex laneos et vnum allodium de tribus laneis, pomerium, siluas, curticulas, pascua et cum alia vtilitate, que eidem ville nunc inest uel inesse poterit in futurum, videlicet censu, iudicio, steuris, prouentibus et attinentiis, nullo diminuto uel excepto, in feodum, — ut per te ac he- redes tuos, filios duntaxat et non filias, titulo feodi teneas — ac racione ipsius feodi ius vasal- lorum Magdeburgensis ecclesie in omnibus habeas indistinctum oc. (ut II, n. 449). Dabis eciam annis singulis oc. (ut ibidem). Ceterum statutum est oc. (ut ibidem). Illaque bona compa- rata siue empta recipere debent a nobis et ab ecclesia nostra et tenere similiter iure ac ti- tulo feodali quemadmodum bona episcopalia, sed ad distinctionem bonorum emptorum et episcopalium non dabunt de bonis emptis mensuram tritici predictam. Illaque bona com- parata siue empta non solum ad filios uerum etiam ad filias transferentur. Te vero ab huius- modi statuto exemptum fore volumus, specialem — tibi gratiam facientes, vt nullum exinde tibi quoad dictum feodum tuum preiudicium generetur. Et nos Olomucense capitulum super premissis omnibus consensum nostrum liberaliter adhibentes per manum Arnoldi notarii subscribimus presensque scriptum sigilli nostri munimine roboramus.“ Boczek IV, 60.

Strana 287
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 287 738) 1270. Volricus, decanus Civitatensis, capitulo annuente foedus init cum Othokaro, rege Bohemiae, considerata eius sincera dilectione ad personam beatae memoriae Gregorii patri- archae Aquileiensis. Abhandlungen der hist. Klasse der k. baier. Akademie der Wissenschaften IX, I, 450. 739) (1270.) V- Anna, principissa Galitiae, regi Boemie. — Magno gaudio, magna consolatione cor nostrum extollitur in laetitia, quia vestri favoris et benivolentiae gratia nos filialiter contem- plando, visitatione literarum vestrarum et nuntiorum consolamini frequentia salutandi, pro- quo vobis in plenum regratiari non possumus, fili care; gaudentes super omnia de vestris prosperitatibus et salute, de quibus laetamur tamquam de propriis teste deo. Sciat etiam vestra dilectio, quod dilecta filia nostra, vestra conjux, per dei gratiam convaluit aliquantum, excepto hoc, quod in uno dolet latere, et vestra visione una nobiscum exspectat cum desi- derio refoveri. Nos itaque considerantes animadversione sollicita vos vinctos amoris unione alterius ad alterum plenitudine sincera gaudere in mortem et mori : proinde jam amplius in gaudio nos delectat (sic). Super omnia supplicantes, ut pro amore ejusdem carissimae vestrae conjugis, nostrae filiae, nostrae quoque dilectionis intuitu, hac vice vestram nobis desideratam praesentiam quantocius offeratis.“ Palacký, Formelbücher, 269. 740) Ce. 1270. Scriptor libri fundationum monasterii Zwetlensis memorat, Eufemiam de Potendorf monasterio praedicto maxima damna intulisse, praesertim cum parrochiam Zwettlensis civi- tatis ad detrimentum monasterii fratribus teutonicis Viennae dedisset. „Huiusmodi autem donationem seniores domus nostre cum aliquibus fundatoribus et iuristis tandem uix reuoca- uerunt; et propter hanc fatigationem possessiones diuersas in Bohemia sitas et a ducibus et regibus Bohemie nobis datas et per priuilegia confirmatas, videlicet Witigenave et Saher cum aliis possessionibus vendiderunt, et tam grauem uexationem monasterii vix tandem multis inquietationibus redemerunt." Font. rer. Austr. III, 144. 741) 1271, 3 Febr. Johannes, episcopus Pragensis, monasterium Vallis s. Mariae in specialem protectionem recipiens omnia bona eius confirmat. — Dilectae filiae "vos et eas, que uobis succedent sorores ac locum uestrum — cum omnibus bonis et possessionibus, que ad uos et iam dictum locum uestrum pertinent et in posterum pertinebunt, in beatorum Witi, Wenceslai atquae Adalberti martyrum, nostram et ecclesie Pragensis protectionem recipimus, donationem uobis et ecclesie uestre factam tam rerum mobilium quam immobilium, ac deinceps in perpetuum faciendam —

Strana 288
288 Emler, Regesta Bohemiae. confirmantes.“ — Dat. per manum Petri notarij nostri a. d. M°CC°LXX°I°, tercio non. Febr. pontif. nostri anno tercio decimo, indict. quartadecima. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 742) 1271, 17 Mart. Pardus miles de Horka monasterio Gradicensi aliisque ecclesiis quaedam bona sua legat. — Scire oc., "quod nos Pardus miles de Horka — pro remedio anime nostre — decem marcas argenti, sex iumenta et unum poledrum capelle beate uirginis Marie, nec non ecclesie sancti Stephani in Gradisch, d. Budis abbati et fratribus donauimus, — ita tamen quod pre- dicte decem marce cum omni fructu et utilitate, que de eisdem iumentis imposterum poterit prouenire, conuerti teneantur ibidem ad ampliationem et usum capelle uirginis gloriose. — Perfecta autem ampliatione dicte capelle ossa nostra parentumque nostrorum defunctorum colligi debent et reponi humiliter in eadem. — Iterum pateat vniuersis, quod aquam quandam, que uulgariter Byelidlo nuncupatur, circa Olomuz fluentem, una cum patruo nostro Bose do- nauimus Friderico, quondam aduocato Olomucensi, iure emphiteutico, quod uulgariter burg- recht dicitur, ea nichilominus conditione, quod de ipsa aqua annis singulis ipse Fridericus siue sui successores persoluere teneantur tres fertones argenti ecclesie nominate. Ad hec statuimus, ut, ubicumque locorum finire nos contigeret dies nostros, dari pro offertorio ecclesie supradicte duas marcas argenti, ecclesie s. Wenceslai in castro Olomucensi duas marcas, ec- clesie s. Michaelis apud Predicatores duas marcas. Huius autem — executorem — statuimus d. Benedam, Olomucensis ecclesie canonicum.“ — Acta sunt hec a. d. M.CC.LXXI, in feria III post dominicam Letare. Boczek IV, 61. 743) 1271, 22 Mart. Brunae. Othacharus, rex Boemiae oc., priorissae et conventui de Cella s. Mariae in Bruna jura et privilegia confirmat. — „Hee sunt — libertates claustri superius sepedicti, quod omnes possessiones jam habitas, et habendas in Moravia constitutas, cum suis hominibus ab omni genere tributorum, vectigalium, collectarum, aliarumque omnium exactionum et a naroch, quod vocatur accusatio, et a iuribus montium, que vulgariter bergrecht appelantur, et ab omni ve- xatione theolonii esse decreuimus absolutas, adicientes, ut nullus pro castrorum edificatione uel reedificatione, seu in vallorum effosione, siue pro aliqua ingruenti expeditione homines monasterii audeat inquietare. Jus etiam, quod datur pro capite, siue pro fure, siue pro zwod principi uel eius inbeneficiatis, monasterio prememorato perpetuo concessimus obtinendum. Hoc statuentes de fure, si in monasterio fuerit deprehensus manens in prediis monasterii, siue rapiatur et coram iudicio conuincatur, quatenus eius bona monasterio remaneant, ipse vero, secundum quod placuerit principi, puniatur. Si vero homines monasterii coram iudicio in aliquo culpabiles inueniantur, nec nobis nec iudicibus nostris uel curialibus seu inbene- ficiatis aliquid inde proueniat utilitatis, sed apud monasterium culpe perseueret satisfactio, nisi in quo tenetur satisfacere aduersario. Prohibemus insuper, sicut decreuit et statuit glor.

Strana 289
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 289 d. ac pater noster rex Bohemie, ut de ortis in Bruna et prouentibus ibidem instauratis, de omnibus etiam, qui in Kunigsfeld arando, vel alias laborando excolunt, de duobus quoque laneis in Meneis et duobus in Pohorlics decimam vel censum vel steuram non religiosus, non clericus, baro vel laycus nec beneficiarius in siluis, seu pratis, in pascuis et piscaturis, in molendinis et ab huiusmodi, que vtilitati claustri conueniunt, valeat extorquere. Ceterum autem, ut omnia breuiter comprehendamus, omne ius, quod spectat ad usus principum, eidem monasterio remittimus, ut deo dicate domine inibi degentes plena ac perfecta gaudeant libertate, nec ullus hominum ei novas condiciones audeat imponere, vel eius iura per nos concessa solenniter immutare. Acta sunt hec auctoritate patris nostri illustris regis Bohemie in Bruna presentibus d. Rudgero, abbate de Zabirdowicz, d. abbate de Welehrad, d. abbate de Luca, d. Bochcone de Znoym, d. Bousone filio Cerhonis, d. Ienzone filio Ratiborii, d. Benes- sio subcamerario, preterea ciuibus Brunensibus, Bernardo iudice, Alramo, Francone Albo; a. d. MCCXLV.“ — Nos autem omnia, que prescripta sunt, nostri sigilli munimine renouamus. Act. in Bruna presentibus d. Hartlibo, camerario Morauie, d. Drahozlao, d. Leone de Pole- radiz, d. Stetone et aliis nobilibus ; ciuibus quoque Brunensibus : Perslino, Swellario, Friderico de Antiquo foro et aliis. Dat. per manus d. Petri, protonotarii regni Boemie et prepositi Wissegradensis, anno d. MCCLXXI, indict. XIV, epacta VII, concurrente III, XI kal. April. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. Boczek IV, 63. — Hormayr, Taschenb. 1840, 484. 744) 1271. (m. Martio.) Hartliebus de Miszelboriz procedens in expeditionem Hungaricam testamentum facit. Notum oc. — "testamentum — cum in Vngariam ad expedicionem procederem coram vxore mea in hunc modum me ordinasse. Primo ecclesie in Hosla quatuor laneos in Drozkewiz perpetuo ordinaui. Item sorori mee Dymodi in eadem ecclesia deo famulanti in eadem uilla duos laneos uidelicet Drozkewiz delegaui ad vsus eius tali pactu, quod idem duo lanei post obitum sororis mee ad predictam ecclesiam debeant perpetuo omni iure subiugari. Item vxori mee, si uirum alium duxerit CL marcas argenti delegaui, quod argentum videlicet super villam Mirslaws debet requirere, et quandocunque pueri mei eandem villam exsoluere poterint, dominam de prenotata pecunia expediant, et uilla pueris meis deseruiat; quamdiu vero alium uirum non duxerit, omnes hereditates mee eius obediant voluntati et ipsa pueris meis et suis prouideat, ut fides maternalis eam compellit. Item ecclesie in Mizelboriz ordi- naui vnum laneum in eadem ad opus ecclesie tali conditione, si pueri mei eum soluere volu- erint, IIII marcas argenti eidem ecclesie reddant. Item siluulam eidem ecclesie dispono. Item notum facio vniuersis, quod frater meus Ecchardus, dum sanus esset, uiua et libera voce ecclesiam Drozkewiz cenobio in Hosla post mortem sacerdotis presentis ordinauit et contulit. — Item omnibus seruientibus meis, quibus equos uel arma aut argentum dedi, ordino, ut nullus amicorum meorum eos debeat perturbare, et si uxori mee seruire noluerint, recedendi quocumque uelint habeant plenam libertatem. Item scolari meo Chun- rado, si domine mee seruire noluerit, ordino IIII marcas argenti. Item ecclesie in gri gvrhew (sic) ad opus ecclesie II mar. arg. Item in Retschize ad opus ecclesie II mar. arg. 37

Strana 290
290 Hec sunt debita mea: Primo teneor Perhtoldo, mercatori in Ygla, II marcas argenti et Dit- maro, mercatori ibidem, I marcam. Item Chunrado in Znoym IIII marcas argenti. Item ad librum matutinalem in Mizelboriz I marcam argenti." — Testes sunt : Gvndackerus sacerdos in Mizelboriz, Vlricus sacerdos, Wieston de Mizelboriz, domina Zvdna, soror Dymodis. Acta sunt autem hec anno dominice incarnacionis millesimo CCLXXI. Ex orig. in arch. mon. Oslow. Boczek IV, 86. Emler, Regesta Bohemiae. 745) 1271, 23 Mart. Stephanus, rex Hungariae, praeclara fidei ac virtutis Laurentii bani de Zeurino et comitis de Doboka merita bonis donatis remuneratur, merita praefata his verbis enarrans: „Attendentes etiam, quod cum post obitum patris nostri domini B(elae), strenuissimi regis Hun- garie clare memorie, nobis e vicino deberetur regni gubernaculum et corona, quibusdam ex baronibus patris nostri telo perfidie sauciatis, statim post ejusdem strenuissimi regis decessum, ad confinia commento malicie diuertentibus et sua versucia et fraude thesaurum regni nostri perducentibus in potestatem regis Boemie ac distractum, ipse tamen Laurentius, tunc pala- tinus regni et comes Simigiensis ac de Kemluk, vtpote qui in diuersis fidelitatum meritis ab annis adolescentie penes dominum regem patrem nostrum pro regni vtilitate et obsequio fidelibus semper coaluit sudoribus et viguit coalescens, quem ambit et quem ducit perstans et immobilis fidei fortitudo, ante alios barones et proceres regni nostri celsitudini nostre se obsequiosum exhibuit ac deuotum; ita vt viam aperiret et pararet suo exemplo reliquis omnibus ad nostram maiestatem fiducialiter accedendi; post coronationem etiam nostram cum peregrinationis gratia haberemus votum et desiderium, paucis comitantibus in Poloniam di- uertendi personam nostram et tanti regis fortunam deuotionis intuitu externe regionis euen- tibus et casibus committendo, prefatus Laurentius banus nostro semper adhaerens lateri so- latio et consilio inter viarum discrimina graciosum nobis exhibuit famulatum. Ad hec quum ad habendum tractatum et colloquium cum rege Boemie apud Posonium conuenissemus com- muniter et vicissim ac ex condicto; malo tamen et excogitato ingenio capitalis hostis nostri, regis Boemie, in quadam insula cum certo et paucissimo numero personarum debuissemus cum ipso rege Boemie invicem nos videre, quamuis fraudis astutia victus portaret in animo suo more precogitata, tamen fraude et insidiis ac versuciis dicti regis, licet personam regiam, in qua salus pendet et integritas subiectorum, non expediret ancipiti fortune casui immiscere, fortitudine tamen animi galeati dictam adiuimus insulam cum rege Boemie prenotato, ipso Laurentio bano nobis inter reliquos asseclas et fideles constanter et fideliter adsistente; vbi eum laudabilem agnouimus rerum experientia comprobante. In expeditione etiam nostra, quam contra Austrenses mouimus propter versuciam et iniustitiam regis Boemie comprimendam, qui nobis multipliciter fidem fregit, infideles nostros in suum dominium admittendo et the- saurum regni nostri ausu temerario contrectando dictum banum solertem, prouidum et bellicis sudoribus expositum inuenimus et circa omnia nostra exequenda mandata promptissimum et attentum pro fidelitate corone debita et conseruacione patrie sue post tergum omnia relin- quendo ac continue in nostro exercitu contra presentiam regis Boemie laudabiliter concer-

Strana 291
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 291 tando sibi non parcens, nec vite, gloriosam vitam reputans pro patria dimicare, quin ymo cum proclamato et vocato nostro exercitu contra insultum prefati regis Boemie paulisper nostra se militia prepararet, dictum Laurentium banum de sua fide et industria per multa auspicia confidentes, quamuis continuis belli sudoribus fatigatum, necesario premisimus ante exercitum ad regni confinia defendenda.“ — Datum a. d. MCCLXXI, X kal. April. regni autem nostri anno primo. Féjer, Cod. dipl. Hung. V, 1. 98. 746) 1271, 28 Apr. In Lundenburg. r Wilhelmus de Vzpetsch fratribus s. Johannis in Hohenowe quaedam bona confert. — Ad euidenciam ac., "quod ego Wilhalmus de Vzpetsch dictus de prediis, que gracia — regis Wenzezlay et nobilis ducis Ottachari meorum exigentia meritorum titulo possideo feodali, pro- salute anime mee — spacium silue et pascua, quantum comprehendit vallis Gebolfi tendens a fluuio Marhe usque in rivvum Swartza, domui ordinis s. Johannis in Hohenowe, ea vice, cum nullum repugnare valeret obstaculum, libere delegaui, condicione huiusmodi interclusa, vt nullus advocatus preter me et post decessum meum pueri mei, post quorum finem tocius mee posteritatis propago aliquatenus dinoscatur.“ — Testes : d. Albertus dapifer de Veldesperch, d. Ditmarus de Poumgarten, d. Heinricus de Pernhartstal, d. Hodelus de Vzpetsch, d. Boy- zlavs, d. Vazeslaus, d. Zvmprach de Tynch, d. Mvtin de Tvrdenitz, d. Vlricus de Reinprehs- torf et d. Herbordus eiusdem filius, d. Gotfridus de Hvetenberch, d. Otto de Zistemdorf, d. Vlricus de Rabenspurch, Rvemhardus et Wichardus fratres de Neusidel, Liupoldus de Lachsen- dorf, Otto dictus Rouber, Vlricus dictus Holzzer, Otto dictus Harlunch et ceteri fide digni. Dat. in Lontenburch et act. a. d. millesimo ducentesimo LXX primo, quarto kal. Maij, indicc. quinta (sic). Ex orig. in arch. Melit. Pragae. Boczek IV, 66. 747) (1271. m. Maio verg.) Ottacarus rex Cunegundi reginaé vel alteri cuidam prosperos contra Hungaros pro- gressus notificat aliis promulgandos. — „Nostrorum felicium gesta processuum incrementis adaucta.uotivis, que nouiter prosperis promouit dirigendo successibus dispensatoris dextera prepotentis, ad exultacionis vestre tripudium et plausus iocundi solemnia uobis presencium programate denotamus. Infesta igitur nobis et innumeris profesta mortalibus regis Vnga- rorum tyrampnides, et seuicie feritas truculente, quibus ueluti furialibus agitatus stimulis di- uine potencie non reueritus melitam maiestatem, nec uerens aput homines infamie notam in- currere, impudenter defederato federe, quo nobis olim se pacifice federarat, et fide infi- deliter uiolata, uelut atrox bestia humanum siciens sanguinem in nostre seuiit homines dicionis, sicut vobis credimus non fore (in)cognitum, cum fere sit notorium vniuersis, ad propulsandas iure contumeliosas, que inferebantur, iniurie uiolencias nostre sinceritatis culmen impulit, accendit, armauit, ita quod in manu forti et excelsi brachij potentatu ad ipsius regnum celeri cursu direximus gressus nostros, cupientes illum, qui dubium fraudu- lenter lacescere martem non timuit, marthialibus armis patenter inuadere, uisitare ipsum in 37*

Strana 292
292 Emler, Regesta Bohemiae. proprijs laribus et potenter prosternere uisitatum. Cuius siquidem regni metas, quas dictus rex, ne nobis liber pateret transitus, fecerat custodiri, ponte super Morauam constructo uelo- citer et transacto, letabundis auspicijs attingentes, dum nullos inueniremus alicuius obice re- paguli resistentes, hijs, qui positi erant ad transitum defendendum, ut credimus, fama terri- fica nostre potentie concussis et eciam effugatis, maturauimus accessum vlterius, et castro Presburch, viriliter expugnato uersus Tyrnam et partes alias, circa Morauiam et Poloniam ad- iacentes, direximus iter nostrum, vbi municiones turrigere, opidaque aggeribus vallata pro- fundis, tum congressibus bellicis et inuite, tum sue saluti consulentes proprie voluntatis ar- bitrio sub iuga nostri dominij sunt deducta. Post quorum dedicionem, ut diximus, tam volun- tariam quam inuitam super fluuium, qui Vaha dicitur, Tyrne terras irrigue scaturiginis vbe- rantibus vndis largiflue infiuentem, qui negans transitum se non exhibet habilem ad uadandum, pontem fecit construi nostre preeminencia maiestatis, per quem pars quedam nostri exercitus transiens usque ad fiumen Tyzan sine vllius obiecti cucurrit obstaculo, et castrum Nytre, in quo sedes pontificalis existit, ciuitatem et alia loca fortitudinis robore communita, tam vici- nitate situs proxima quam remota, nostre subdidit dicioni. Verum dum singula nobis ad votum cederent, retrocessimus aliquantum versus Danubium occasione pontis, quem iuxta Presburch fieri fecimus, nostri gressus tramitem lineantes. A cujus quidem altera parte fluminis, que fiuuios Rabuch et Raban respicit, cum nostra figi tentoria fecissemus satis ponti contermina, commodo transeuncium circumspeccione salutifera prouidentes, in Vngaros et Comanos innu- meros, qui nostris transire volentibus impedimentum venerant irrogare fortiterque iam cepe- rant contra gentem nostram ipsorum respectu modicam, que iam transierat, conflictu acerrimo insseuire, irruimus personaliter cum ingenti nostrorum militum comitiua, ex quibus pluribus in- terfectis, qui superstites aderant, proximo sabbato post festum sancte crucis, per vituperabile fuge sed eis tum frugi auxilium ex ore se nostri gladij, qui eorum cupiebat saturari sanguine, sub- traxerunt, vltra civitatem Mysenburch et castrum Altenburch et aquam, que Leytha vocatur, infausto et execrabili eorum omine sua hospicia collocantes. In quos sexta feria sequenti audacter insiliens nostre milicie ala quedam, limosa Leytha inopinabiliter transuadata, et nobis iam iuxta predictum castrum Altenburch castra metantibus, castroque Cheruellenburch per suos habitatores exusto pre timore nostri, qui eorum cordium intima intestinis concus- sionibus profundius quaciens coegit eos de nostra misericordia desperare, belli discrimen mire cepit protinus cum eisdem. In quorum auxilium, dum concurreret pars aduersa, sicut neces- sitatis exigebat articulus, nostrorum velociter iuimus pugnancium in succursum, et post mul- torum strages, captiuitates plurium et fugam omnium reliquorum ad nostra castra remeauimus in nullo nostro exercitu diminuto. Post hec autem omnia, vbi castrum Altenburch antedictum tum machinarum tormentis continuis laceratum, tum alijs debellandi lacessitum generibus, suis debilitatum virtutibus et viribus cepimus deuiratum, vbi ciuitas Misenburch nostris ius- sionibus se subiecit, aduersus quam nostre indignacionis ualide ira fremens in eam depopu- lacionis sententiam tulimus eiusque omnia edificia terre fecimus adequari, ubi pontium suf- ragijs aquam predictam illese transiuimus et paludes, et aliquociens valdones nostros ad depo- pulacionem insularum et aliarum terrarum Vngarie mitteremus, ad nos residentes iuxta pre-

Strana 293
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 293 dictam ciuitatem ad dimidium miliare venerabilis pater Vesprimiensis episcopus (et) comes Rolandus maior Vngarie banus pro reformanda pace inter nos et regem Stephanum per ipsum olim tam viliter deformata venerunt, treugas vtrinque fieri infra triduum postulantes. Quorum peticionibus hilariter annuentes, nuncium nostrum cum ipsis misimus, ut ipsius regis uideret exercitum, et sui status continenciam solerti studio indagaret. Qui siquidem nuncius simul cum nuncijs episcopi et comitis predictorum ad nos remeans, gentis innume- rabilis multitudine circumuallatum fore regem Vngarie nuncians, pecijt vna cum nuncijs prelibatis, ut prefatis episcopo et comiti a nobis daretur copia rursus nostram excellenciam adeundi. Nos autem hoc iterum admittentes usque ad duorum dierum spacium treugas prolixauimus, dictos legatos suscepimus, eisque auditum prestitimus fauoralem, et ipsorum uerbis plenarie intellectis, cum nobis in aliquo non placerent, eoque maxime quod ea omnia resignari petebant domino suo, que virtute gladij fuerant aquisita, eos abire permisimus rebus statu remanentibus in priori. Demum vero cum longam belli expectacionem, ad quod noster animus ardentibus desiderijs anhelabat, ipse rex Vngarie calumpniosis dila- cionibus procrastinans, cogeret fere nostre mentis gaudium exulare, ne nostra nobiscum desi- deria senescerent, ymo quasi penitus interirent, qui non poteramus eum ad preludia pugne per audacie modum adducere, elegimus eundem per alterius uie modum ad idem pugne comercium inflammare, ut uidelicet uestigijs prioris conflictus, quem secum aput Mo- rauam gessimus et de ipso triumphum nostra serenitas obtinuit concupitum, firmius inherentes fingeremus nos retrocedere, quasi fugam simulantes, ut ipse postmodum sequeretur. Quod quidem, quam ratum fuerit, aliter non euenit. Nam quasi timoris gelicidio propter sue gentis multitudinem terrefacti trepidacione cessimus, uelut tergiuersacione quadam formidinis fugam arripere pretendentes. Quod postquam ad eius audienciam est delatum, assumpsit animum, iterum accingitur, insecutus est fugere simulantem, et in octaua ascensionis domini nos cum multis suorum milibus est aggressus. Nos autem, qui talia gliscebamus et exspectaueramus diucius illum diem, nostrorum strenuorum militum structis cuneis et aciebus singulis iuxta debitum ordinatis, in ipsos inmani manu et ingenti gentis nostre molimine insurgentes, taliter hostes repressimus et fauente diuina gratia contriuimus inimicos, ut nostre molem potencie ferre pénitus nequeuntes in fugam se conuerterent vniuersi, qui funestas inter acies nostris subducti gladijs non ruere. Sed ipsos tamen usque ad flumen Rabinicz, quod a loco, vbi congressus belli fuerat, per tria maxima milia distans erat, nostrorum caterue militum pro- sequentes, in ipsa fuga morti quam plurimos tradiderunt, in fiumine ipso innumerabilibus sub- mersis, sicut ex relatibus accepimus diuersorum et fama docente didicimus, cum habere certi- tudinem non possemus, multitudo est depressa nobilium et non pauci ex principibus exer- cituum cecidere. Qua de causa talium nostrorum successuum exhilarati fauoribus in leticie plenitudine congaudentes presencium nostrorum magnalia, qui de nostro emolumento letantur, et audire de nobis noua felicia siciunt, promulgetis." Dolliner, Cod. epist. Ottacari II. 1

Strana 294
294 Emler, Regesta Bohemiae. 748) 1271, 5 Jun. Viennae. Ottacarus, rex Bohemiae oc. confirmat monasterio in Lilienfeld duo feuda Herwordi et Ulrici servitorum dominae Margarethae, quondam Romanorum reginae, in villa Grauenperge. Dat. Wienne per manus mag. Petri, cancellarii regni Boemiae, a. MCCLXXI non. Jun. Lorenz, Gesch. Oesterr. im XIII u. XIV Jahrh. I, 472 — Hanthaler, Rec. I, 184. 749) 1271, 12 Jun. Viennae. Ottacharus, Boemiae rex oc. monasterio Scotorum in Wienna confirmat omnes liber- tates approbatque consuetudinem observatam, ut sua familia et peregrini et hospites et ipsius ecclesiae homines in Wienna decedentes in praefata ecclesia possint sepeliri. Dat. Wienne per manum mag. Petri cancellarii regni Boemie a. d. M°CC.LXX primo, II id. Jun. Ex orig. monast. Scot. Font. rer. Austr. XVIII, 62. — Hormayr, Wien, Urkb. n. XXXI. 750) (1271, m. Jun.) Barones et episcopi Hungariae Ottacaro, regi Boemiae, de acceleratione pacis trac- tandae. — „Literas celsitudinis vestrae debito recepimus cum honore, continentes, quod vobis, qui pacis estis filii et bona pacis diligitis cum omnibus Christi fidelibus, maxime tamen cum his, qui serenitati vestrae cognationis funiculo conjunguntur, pacis procuratio bene placet. Nos etiam proposito nostro et literarum vestrarum serie audientiae d. nostri regis Ungariae ex ordine recitato, pium ipsius animum multis suadentes rationibus induximus ad pacem amandam et concordiam reformandam secundum licitum et honestum, majestatem vestram attentius inducentes, quatenus ad finem debitum tanto negotio imponendum vobis a. d. tra- dita sapientia festinetis, accelerando, quod pacis tractatus exigit et requirit, ne mora pro- tractionis cadat in multorum perniciem animarum. Scituri, d. nostro regi de novo de exteris regionibus maximum advenisse populum armatorum; nec esset deo placitum mutuis caedibus litare sanguinem subjectorum. Quod vero nota dignum reputastis, qualiter vener. pater d. Ph. archiepiscopus Strigoniensis hujusmodi pacis tractatui non affuerit, nec per literas suam intentionem voluerit reserare, qui antea circa tractatum pacis habendae fideli animo et de- voto studio laboravit: nos enim rogamus affectu (sic), sed ipsius laboris intentio nullum in- venit effectum. Intererit tamen finaliter tanto negotio reformando, si ad meliora d. vicissim produxerit et direxerit aciem vestrae mentis." Palacký, Formelbücher 270. 751) 1271, 2 Jul. Apud Posoniam. Stephanus, archiepiscopus Colocensis aliique episcopi Hungarici promittunt se excom- municationis sententiam in Stephanum, regem Hungariae, laturos, nisi pacem cum Ottacaro rege factam observaverit. — „Nos Stephanus, — archiepiscopus Colocensis, aule regis Hun- garie cancellarius, Lampertus Agriensis, Job Quinqueecclesiensis, Philippus Waciensis, Paulus Vesprimiensis, Timotheus Zagrabiensis et Ladizlaus Timmensis ecclesiarum episcopi signifi- camus oc., — quod ad requisitionem domini nostri Stephani oc. et de beneplacito et volun-

Strana 295
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 295 tate ipsius, ut bellorum discrimina et occasio effundendi sanguinis auferatur, promittimus et promittendo juramus, nos procuraturos et facturos, quantum in nobis est, ut pacta et con- venciones pacis et unionis habite inter ipsum dominum nostrum, regem Hungarie, ex una parte, et dominum Othakarum, regem Boemie, ex altera attendantur et observentur per ipsum dominum nostrum regem et suos bona fide sine fraude et absque omni malo ingenio. Qui si temerator, violator et transgressor omnium vel singulorum contentorum in ipsis pacis et convencionis litteris extiterit, extunc ipso facto sententiam excommunicationis, quam ex nunc de consensu, voluntate et beneplacito ejusdem domini nostri, regis Hungarie, requisiti in scriptis proferimus, idem dominus rex Stephanus ex hujusmodi violacione pacis incurret, pro- mittentes sub religione prestiti juramenti, quod postquam nobis per regem Boemie de vio- lacione et transgressione hujusmodi constiterit evidenter, ipsum dominum nostrum, regem Stephanum, evitabimus, et faciemus ab omnibus arcius evitari, et ipsum dominum regem Stephanum deseremus, ac regi Boemie adherebimus, foventes eundem pro viribus et pro posse. Promittimus nihilominus, quod totam terram ipsius subjiciemus ecclesiastico interdicto, quilibet nostrum in sua diocesi, remotis omni gracia et favore; quod si nos negligentes ex- titerimus in premissis omnibus firmiter exequendis, exnunc subjiciemus nos jurisdiccioni domi- norum cardinalium sacrosancte Romane ecclesie, qui per censuram ecclesiasticam compellere et cohercere nos valeant ad premissa arcius exequenda, presertim cum archiepiscopus Salch- purginensis et Pragensis, Olomucensis, Pathauiensis, Frisiensis, Ratisponensis ecclesiarum episcopi similem in scriptis sententiam protulerunt contra predictum dominum regem Boemie de ipsius beneplacito et consensu, si articulorum in forma pacis conprehensorum extiterit vio- lator.“ — Dat. aput Posonium a. d. MCCLXXI, sexto non. Jul. Ex orig. arch. s. Venceslai cop. Mus. Boh. — Cfr. Dobner, Mon. II, 369 et Palacký, Geschichte von Böhmen II, 1 p. 212. 752) 1271, 3 Jul. In castris apud Posonium. Stephanus, rex Hungariae oc., articulos pacis cum Ottacaro, rege Boemiae, initae ratos habet (V. dipl. dd. 14 Jul. 1271 II, n. 753). — Datum et actum in castris apud Posonium a. d. M'CCLXXI°, regni autem nostri anno secundo, V° non. Jul. E reg. autogr. Gregorii pp. X anni I, lit. 6. 753) 1271, 13 Jul. Pragae. Othacharus, rex Bohemiae, dux Austriae, Styriae, Carinthiae, marchioque Moraviae, dominus Carniolae, Marchiae, Egrae et Portus Naonis articulos pacis cum Stephano, rege Hungariae, initae ratos habet. — „Noverint universi, quod post longa guerrarum discrimina, quael) inter dominum Stephanum, regem Ungariae illustrem, Dalmatiae, Croatiae, Ramae, Serviae, Galiciae, Lodomeriae, Cumaniae et Bulgariae, ducem totius Sclavoniae, carissimum cognatum nostrum ex una parte, et nos ex altera suscitata fuerant suggerente humani ge- neris inimico, cum nos pro votivae pacis puritate reformanda dilectos fideles?) nostros, d. Brunonem, venerab. episcopum Olomucensem, fratrem Hartpernum, ministrum ordinis fratrum

Strana 296
296 Emler, Regesta Bohemiae. Minorum per Austriam, Hartibum camerarium, Buhulchonem (sic) marschalcum, Noczamizlonem (sic) pincernam Morauiae, barones regni nostri misissemus, dato eisdem pleno, sufficienti et legali mandato, ut convenientes cum praelatis et baronibus regni3) Ungariae, d. Paulo, venerab. episcopo Vesprimiensi, Egidio, summo camerario, Rolando bano et m. Benedicto, praeposito Oradiensi vicecancellario, a praedicto rege Ungariae similiter cum pleno mandato destinatis, tractare, ordinare et diffinire possent omnia ad reformationem pacis facientia, quae nos ipsi, si praesentialiter cum ipso rege Ungariae*) convenissemus, ordinare et diffinire possemus pro- nostri quiete animi et nostrorum tranquillitate subjectorum: iidem barones nostri considentes cum praedictis baronibus regni Ungariae 5) ordinaverunt et assumpserunt juxta mandati traditi sibi formam, ut decetero perpetua pax inter regem Ungariae*) ac nos debeat obseruari, nec eidem regi vel suis turbationes vel molestias inferemus, vel inferri per nostros patiemur, in- cludentes eidem paci et eadem vallantes*) regnum nostrum Boemiae terrasque nostras Au- striam, Stiriam, Karinthiam, Moraviam, Karniolam, Marchiam, Egram et Portum Naonis, cum omnibus attinentiis eorumdem, secundum signa, distinctiones et metas antiquas, prout etiam progenitores nostris), reges Boemiae et marchiones Moraviae, nec non antecessores nostri duces Austriae, Styriae et Karinthiae, domini Carniolae, Marchiae, Egrae ac Portus Naonis usque tempus vitae d. Belae inclytae recordationis patris dicti d. Stephani, regis Ungariae, possederunt, et tenuerunt. Verum si termini hinc inde fuissent avulsi vel mutati, venerabiles patres d. archiepiscopus Strigoniensis et episcopus Olomucensis, deum et justitiam habentes prae oculis, super ipsis terminis et limitibus cognoscent, et id quod legitime diffiniverint, per cen- suram ecclesiasticam partes facient observare; hoc adjecto, ut occasione terminorum seu li- mitum, de quibus dicti archiepiscopus et episcopus cognoscent, pacis puritas inter regem Ungariae") et nos non turbabitur, nec nos cum eodem rege relabemur in guerrarum discrimina recidiva. Pace igitur hujusmodi inter16) ipsum regem et nos reformata, et cautionibus tam literarum authenticarum quam jurisjurandi religione firmata, ut eadem robore subsistere va- leat firmiori, infra terminum inter illustrem regem Ungariael1) et nos statuendum seu12) moderandum pro pacis multiplici firmitate eidem regi Ungariae13) dari procurabimus et fa- ciemus literas magnificorum 14) virorum d. Henrici Misenensis et d. Ottonis Brandburgensis inclytorum marchionum, cognatorum et amicorum nostrorum, praesenti paci ex parte nostra inclusorum, super eo quod iidem pacifs] conventioni seu compositioni nunc factis per nos et nostros barones adhibebunt consensum, conniventiam et opitulationem omnimodam inviola- biliter observandam ; eo expressim cauto15) tam in literis marchionis Heinrici Misenensis quam d. Ottonis, marchionis Brandburgensis, praedictorum, ut si nos pacem contingat, quod absit, infringere vel turbare, extunc iidem 16) marchiones nobis non assistent auxilio, consilio vel favore, sed se a nobis penitus separabunt. Rex autem Ungariae1") sub eadem seu consimili forma nobis dari faciet literas magnifici13) d. Caroli, illustris regis Siciliae, ducatus Apuliae, principatus Capuae et comitis Fulcalquerii, nec non literas d. Heinrici, inclyti ducis Bawariae, amicorum suorum, sub ea forma, ut si rex Ungariae aliquid contra pacem fecerit vel atten- tarit, violando seu infringendo eandem, ex tunc19) iidem rex et dux a societate et amicitia regis Ungariae2°) se penitus retrahentes, eidem contra nos non impertientur consilium, au-

Strana 297
Ottacarus II, rex Bohemiac, 1253—1278. 297 auxilium et favorem, et hoc expressim continebitur in eorumdem21) regis et ducis patentibus literis sigillis eorum authenticis pendentibus consignatis, quae ut dictum est, infra terminum per d. regem Ungariae22) et nos moderandum nobis debent similiter assignari. Ceterum quae- dam castra intra limites23) regni Ungariae constituta, quorum principale dominium ad24) ipsum regem pertinet, Keuwzeg videlicet, de monte S. Viti, Zloymuk, Pernsteyn, de Kertus ac ca- strum Farcasii de Zaguria, quae Henricus et duo castra Strigo 25) vocata, quae Johannes filius ejusdem Henrici, ac castrum Dobra, quod Nicolaus et Stephanus filii Pauli, et castrum Row26) vocatum, quod Merk27) filius Gyanwr, qui a rege Ungariae transfugientes, se ad nos trans- tulerunt, detinent occupata, juxta ordinationem baronum nostrorum et ipsius regis Ungariae2s) recuperanda et habenda de nostra29) bona voluntate deseruimus; adjiciendo et expresse ca- vendo, quod detentores praedictorum castrorum nec per Teutonicos nec per Boemos30) juva- bimus, nec juvari aliquatenus permittemus palam vel occulte, et nominatim non patiemur 31) eos juvari contra regem Ungariae in ipsis castris detinendis per homines, quos ipsis Henrico scilicet et Johanni filio ejusdem, Nicolao et Stephano filiis Pauli et Laurentio filio Petri con- cessimus 32), postquam se a rege Ungariae ad nos cum ipsis castris transtulerunt ; promittendo firmiter juxta eorumdem baronum ordinationem, quod33) de castris nostris nullum nocumentum hominibus regni Ungariae inferri patiemur34) per supradictos Henricum, Johannem filium ejus- dem, Nicolaum et Stephanum filios Pauli et socios eorumdem ac adhaerentes eisdem, hoc ex- presse declarato, quod si iidem damna, injurias, insultus vel depraedationes aliquas hominibus regni35) Ungariae quolibet ingenio, fraude vel machinamento inferre praesumserint, et super hoc36) nobis per Hartlibum, camerarium nostrum, qui secundum formam compositionis in praesentiarum factae ad investigandum et inquirendum hominem suum, cui super praemissis credi possit""), transmittere tenetur, facta fuerit certa fides, extunc eosdem omnibus posses- sionibus in quacunque parte33) regni nostri et terrarum nostrarum a nobis concessis et datis spoliabimus et privabimus, nullo regressu ipsis ad possessiones easdem reservato; et ut ex- presse appareat eosdem39) per nos in sua malitia non foveri, ipsos sic privatos praedictis possessionibus ubicunque40) a nobis datis et concessis de regni et ducatuum41) nostrorum terrarumque nobis adhaerentium partibus excludere tenebimur42) utpote pacis necessariae turbatores. Promisit43) etiam rex Stephanus saepedictus secundum ordinationem praedictorum baronum, quod 44) non recipiet in gratiam suam Henricum, Johannem, Stephanum, Nicolaum et Laurentium filium Petri ac complices eorumdem supradictos cum castris et munitionibus a45) nobis eisdem traditis et concessis in regno et terris nostris46), vel in posterum conce- dendis. Sane quia per infideles et transfugas huc illucque inter mundi principes discurrentes seminari solent pestifera, pacis turbantia puritatem, quae interdum ipsis principibus non tam temporalis tranquillitatis commodum quam vitae futurae subsidia per guerrarum discrimina adimunt opportuna, promittimus juxta ordinationem praedictam non receptare infideles ex parte ipsius regis Ungariae47) ad nos transfugientes, nec eis subsidium vel benignitatem ali- quam impertiemur, sed ipsos potius tamquam male meritos excludemus, nec per amicos nostros vel subditos receptari vel foveri aliquatenus patiemur. Porro quia multiplex tam consangui- nitatis quam affinitatis affectio ad correlativum amorem nos possunt et debent mutuo inci- 38

Strana 298
Emler, Regesta Bohemiae. 298 tare, pro observatione pacis nunc factae et in posterum duraturae promittimus et àssumimus, ut si aliqua temporum processibus successivis contingeret suboriri hinc inde, quae turbare possent pacis et concordiae unionem, pace eadem nunc facta in suo robore permanente super gravioribus, quae ex parte hominum nostrorum contra homines regis Ungariae4s) attentata fuerint sive facta, episcopus49) Olomucensis tam ex ordinaria jurisdictione quam ex ipsius jurisdictionis in eos, qui eidem episcopo30) subjecti non sunt, prorogatione nunc facta cognoscet, et quae judiciaria maturitate servata invenerit perperam attentata seu facta in praejudicium regis Ungariae51) et hominum suorum prolata diffinitiva sententia reformabit, postquam de causae meritis cognoverit, ut est juris, et quae diffiniverit, per censuram ecclesiasticam faciet observari, cum id52) ipsius regis Ungariae et nostri barones ordinaverint juxta traditam sibi formam, et 53) ipse rex Ungariae ac nos assumserimus, approbaverimus et emologaverimus praemissa omnia et singula spontanea voluntate. Si vero aliqua graviora per homines regis Ungariae54) vel barones ejusdem attentata fuerint sive facta, per quae nobis et hominibus regni55) terrarumque nostrarum posset praejudicium generari, super his venerab. pater 5) d. Ph. Strigoniensis archiepiscopus ex ordinaria jurisdictione, quam omnes barones et homines regni Ungariae"") in se prorogaverunt, cognoscet juxta formam articuli proximo expressi, et quod diffiniverit, executioni mandabit, contradictores per censuram ecclesiasticam districtius compescendo; et in hujusmodi cognitionibus, diffinitionibus et executionibus causarum pro- cedent iidem archiepiscopus et episcopus, deum et justitiam habentes prae oculis, postpositis gratia, timore, odio et favore. Iidem quoque archiepiscopus et episcopus in personam regis Ungariae5s) atque nostram singuli singillatim promulgandi excommunicationis sententiam plenam habeant facultatem, cum59) ipse et nos in praemissis subjecerimus personas nostras juris- dictionibus eorumdem. In minoribus vero causis, quae hinc inde inter 0) ipsius regis et nostros homines emerserint circa confinia Moraviae, duoe1) ex parte ipsius regis Ungariae, videlicet comes Posoniensis et comes Nitriensis, ex parte nostra°2) camerarius Moraviae et purchravius de Brumowe, circa confinia Austriae ex parte regis Ungariae83) comites Supru- niensis et Musuniensis, ex parte nostra ‘4) .. castellanus de Haselowe et castellanus Novae civi- tatis judices provinciales, circa confinia Styriae ex parte regis Ungariae"5) comites Castriferrei et .. de Zala, ex parte nostra“6) . . capitaneus et . . notarius Styriae, circa confinia Ka- rinthiae, Carniolae, Marchiae ex parte‘7) regis Ungariae banus totius Sclavoniae, ex parte nostra“s) capitaneus Karinthiae, Carniolae deputabuntur, qui querelantibus hinc inde justitiae facient complementum, et id quod fecerint, tam ipsius regis Ungariae“9) quam nostra aucto- ritate facient observari. Quod si aliqui ex ipsis fuerint diem functi, successores ipsorum dignitatis hereditarii vel per alterutrum regum substituti fungentur vice et partibus eorum- dem. Item si inter amicos regis Ungariae"°) et nostros aliqua fuerit discordia suscitata, pro causa hujusmodi contra pacem, promittimus non venire, sed discordantes studebimus, si pote- rimus, ad pacem et concordiam revocare. Alioquin causa inter"1) ipsos discordantes exorta archi- episcoporum et episcoporum judicio vel ordinationi relinquetur, quam ipsi recipient et eidem parebunt sive stabunt. Quodsi amici nostri haec renuerint adimplere, nullum consilium et auxilium eisdem impendemus contra regem Ungariae 2) supradictum, si vero, quod absit, rex

Strana 299
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 299 Ungariae 3) pacis violator ex quacunque causa propria vel amicorum suorum ac hominum regni 4) sui inventus fuerit vel turbator, ipso facto incidet in sententiam excommunicationis, quam exnunc venerab. patres archiepiscopi 5) Strigoniensis et Colocensis eorumque suffra- ganei, episcopi Ungariae, tulerunt in scriptis solenniter; et quod eadem sententia teneat et astringat violatorem pacis et concordiae cum effectu, ipse rex"s) Ungariae subjecit se juris- dictioni ipsorum archiepiscoporum et episcoporum, non obstantibus aliquibus literis, indul- gentiis seu privilegiis a sede apostolica impetratis vel in posterum impetrandis. Praeterea ut multiplicatus funiculus pacem faciat pleniorem"1), venerab. patres, . . electus Salzebur- gensis, .. Pataviensis, .. Frisingensis, ..Ratisponensis, .. Pragensis, .. Olomucensis et . . Secoviensis episcopi regni terrarumque nostrarum juraverunt, quantum in eis est, pacem praesentem inter"s) ipsum regem et nos ordinatam tenere ac servare et nos inducere juxta promissionis a se factae formam ad eandem mutuo observandam et tenendum ea, quae in praesentiarum promisimus et promittimus, spopondimus et spondemus, sicut in ipsorum literis plenius continetur. Promiserunt etiam per idem juramentum et promittunt, quod si nos, quod absit, pacem infringere contingeret, vel ea, quae in praesens placitum sunt deducta, violare, iidem 9) Salzeburgensis electus ecclesiae et episcopi nominati regnique nostri barones nos deserent et regi Ungariae adhaerebunt ex debito praestiti juramenti. Verum si regem Ungariae80) pacem vel ea, quae in placitum devenerunt, infringere con- tigerit vel turbares1). archiepiscopi et episcopi regni sui et barones ac comites ejusdem juxta formam praesentis compositionis et ordinationis eum deserent et nobis adhaerebunt si- militer ex debito praestiti juramenti, sicut in ipsorum patentibus literis continetur. Item82) electus Salzeburgensis, et vener. patres .. Pataviensis, . . Frisingensis, .. Ratisponensis, .. Pragensis, ..Olomucensis et .. Secoviensis episcopi de nostra et baronum nostrorum voluntate exnunc sententiam excommunicationis promulgarunt, quam si nos, quod absit, pacem trans- gredi contigerit, ipso facto incurremus et nihilominus iidem83) electus et episcopi totum regnum terrasque nostras ecclesiastico subjicient in suis diocesibus interdicto, non obstantibus literis seu indulgentiis impetratis vel in posterum impetrandis84). Archiepiscopus etiam Strigoniensis, qui ordinarius regis Ungariae existit, et archiepiscopus Colocensis, ipsius can- cellarius, ac suffraganei eorumdem, praelati regni Ungariae, consimilem excommunicationis sen- tentiam in scriptis solenniter tulerunt, quam ipse rex Ungariae“5) ipso facto incurret, si trans- gressor pacis existeret vel turbator. Et si in hac parte archiepiscopi et episcopi praedicti tam regnorum regni Ungariae quam regni nostri et terrarum nostrarum negligentes in exe- quendis praemissis exstiterint vel remissi, punientur a dominis cardinalibus, quorum juris- dictioni se in hac parte subjecerunt, tamquam juramenti praestiti transgressores. Barones insuper regni85) nostri, videlicet Andreas, camerarius Boemiae, Yeroschius de Vvhsperch, (sic) Jarozlaus de Lewenberch, Borscho de Lisemburch (sic), Ziwizlaus, purchravius Pragensis, Jaurbo (sic) de Waldemberch, Dytricus, subcamerarius Boemiae, Rowarus de Stratawiz, Hymko de Luhtemburch, Stembo frater Zmylonis, Zlabko filius Borschonis, Hartlibus, camerarius Mo- raviae, Bohusch mareschalcus, Bnezta dapifer, Nezamizlaus, pincerna Moraviae, Milota frater Benesii, Chuno frater Zmizlonis, Otto de Haselowe, Otto de Perhtoltstorf, Heutef de Ho- 38*

Strana 300
300 Emler, Regesta Bohemiae. wuelde et alii quam plures juraverunt quantum in eis est pacem nunc factam fidèliter ob- servare et nos inducere juxta posse bona fide ad promissa nostra et sua servanda suis super hoc regi Ungariae87) literis traditis et concessis. Adhaec ut concordiae et amoris dulcedo inter ipsum regem Ungariaess) et nos propagines suas faciat largiores, ordinatum exstitit a praedictis baronibuss9) regis Ungariae et nostris ad tractatum praesentis pacis specialiter deputatis, ut idem rex9°) Ungariae Philippum, electum Aquilegensem, et nos Stephanum Lom- bardum, nepotem marchionis Estensis, excludere a nostra societate et amicitia deberemus. Nos itaque juxta placita et ordinationem baronum nostrorum juramento firmata excludimus et exclusimus a nostra societate et amicitia omnimodis eundem"1) Stephanum, promittentes eum non receptare nec fovere in nostris et amicorum nostrorum finibus sive terris, sed excludere et excludi facere penitus de eisdem, cum rex Ungariae Philippum electum similiter exclu- serit de sua societate, familiaritate et 2) amicitia omnimodis, non obstantibus literis concessis eidem et promissionibus sibi factis, imo penitus removerit, et omnino et specialiter assumserit non receptare vel fovere eundem in suis et amicorum suorum finibus sive terris, promittens eum excludere et excludi facere de eisdem. Exclusit 3) etiam rex Ungariae supradictus Wil- helmum de Scharfenberch et Nicolaum de Leumberch terrarum nostrarum profugos a suo servitio, gratia et favore, promittens 4) in defendendis et detinendis castris ipsorum eos contra?5) nos et nostros homines non juvare. Insuper d. 6) Stephanus rex Ungariae renuntiavit omni juri et actioni, quod et quae sibi videbantur competere seu etiam competebant in ducatibus Styriae, Karinthiae et dominiis Carniolae, Marchiae, nullam decetero°7) suo vel heredum suorum 98) nomine contra nos et heredes nostros super illis moturus materiam quaestionis. Renuntiavit" etiam rex Stephanus Ungariae saepedictus juri et actioni sibi et suis heredibus competentibus de insigniis regalibus, corona videlicet, gladio, monili, sella, scutellis et aliis clenodiis ac the- sauro delatis per d. Annam, socrum nostram, in regnum Boemiae"9). Item praedictae ordina- tioni et paci includi volumus et includimus excellentes dominos 100) et illustres . . regem Hispaniae, . . regem Angliae, d. Riccardum fratrem regis Angliae, electum Romanorum in imperatorem, cum filiis eorumdem; vener. patres dominos .. archiepiscopum Maguntinum cum suis suffraganeis, . . archiepiscopum Magdeburgensem cum suis suffraganeis, . . archi- episcopum Salzeburgensem cum suis suffraganeis, d. Ludevicum, comitem palatinum Rheni, d. Henricum, marchionem Misnensem, d. ducem Saxoniae cum fratribus et filiis suis, . . ducem Brunsvicensem et fratrem suum, .. d. ducem Brabantiae, d. ducem de Limpurch, d. Albertum, lantgravium Turingiae, d. Theodericum, marchionem de Lantsperch, d. Ottonem, marchionem de Brandburch cum fratribus suis, carissimis avunculis nostris, filios d. Johannis marchionis, videl. d. Johannem, marchionem Brandburgensem, cum fratribus et filiis suis, d. Wolezlaum (sic), ducem Slesiae et suum ducem Henricum ac alios filios suos, d. Chunradum ducem Slesiae cum pueris suis, d. Henricum filium ducis Henr. de Wratislavia, d. Lezkonem et fratrem ejus, duces Cuiaviae, aliosque fideles fautores et familiares nostros cum filiis om- nibus, terris, regnis, ducatibus, juribus ac possessionibus eorumdem. Insuper promisimus et promittimus juxta ipsorum baronum nostrorum ordinationem, quod a dominis cardinalibus va- cante nunc sede apostolica obtinebimus transmissis nostris nuntiis confirmationem pacis nunc

Strana 301
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 301 factae, hoc adjecto,101) quod ipsius regis Ungariae et nostri nuntii circa festum s. Michaelis nunc venturum iter arripient, et in festo Omnium sanctorum proximo subsequenti se domi- norum cardinalium conspectui praesentabunt, et confirmationem nostris sumtibus et expensis obtentam faciemus ipsi regi Ungariae102) assignari. Idem103) etiam rex per suos proprios nuntios impetrabit consimiles confirmationis literas suis expensis et sumptibus nobis dandas- Creato vero papa, confirmationem eandem sub simili vicissitudine alterutri nostrum dandam faciemus largiente domino impetrari. Damna autem illata hinc inde compensatione mutua sunt sublata juxta ordinationem saepius memoratam. Ut igitur praemissa universa et sin- gula per nos inviolabiliter observentur, nec successivorum temporum mutatione infringi va- leant vel aliqualiter vacillare, juravimus et juramus tactis corporaliter sacrosanctis evangeliis, multorum sanctorum reliquiis et vivificae crucis ligno; adjicientes, ut transgressor praemis- sorum praeter infamiae notam, quam ex transgressione jura menti incurret, divinae acrimoniam sentiat ultionis, et cum Chore, Datan et Abiron recipiat portionem, dei omnipotentis et glo- riosissimae virginis ac sanctorum omnium suffragiis destitutus.“ — In cujus rei testimonium et perpetuam memoriam ac munimen praesentes concessimus literas, duplicis sigilli nostri muni- mine roboratas. Datum et actum Pragae, anno domini M'CC'LXXI“, coronationis nostrae anno decimo, II Idus Julii. Ex autographo reg. Gregorii pp. X, a. I, ep. 4 in tab. Vatic. copia Mus. Boh. — Diploma Stephani, Ungariae, Dalmatiae, Croatiae, Ramae, Serviae, Galitiae, Ludomeriae, Comaniae Bulgariaeque regis ddto 3 Jul. 1271 fere eundem tenorem habet; variationes ibidem existentes hicce posuimus. I) quae inter d. Othaccarum, regem Boemiae illustrem, ducem Austriae, Styriae, Carinthiae, marchionem Mora- viae, dominum Carniolae, Marchiae, Egrae ac Portus Naonis, carissimum cognatum ex parte una et nos oc. 2) fid. nost. d. Paulum, episcopum Vesprimensem, Egidium, summum camerarium aulae nostrae, Rolandum banum, mag. Benedictum, praepositum Oradiensem, aulae nostrae vicecancellarium, barones regni nostri misissemus, dato eisdem oc. 3) reg. Boemiae, d. Brunone, episcopo videlicet Olomucensi, fratre Hartperno, m. ord. ffr. Minorum per Austriam, Hartlibo camerario, Bohussone marschalco, Ne- zamizl, pincerna Moraviae, a praedicto rege Boemiae sim. oc. *) Boemiae. 5) Boemiae. 6) Boemiae. ") vall. regna nostra vid. Ungariam, Dalmatiam, Croatiam, Ramam, Serviam, Galiciam, Lodomeriam, Comaniam Bulgariam, totumque ducatum Sclavoniae cum omnibus attin. oc. 8) nostri et antecessores reges Ungariae usque tempus vitae d. Belae, gloriosissimi patris nostri possederunt et ten. oc. 3) Boemiae. 1°) inter nos et ipsum regem reform. 11) Boemiae. 12) seu moderandum desunt. 13) Boemiae. 14) magnifici d. Karuli, illustris regis Siciliae, ducatus Apuliae, principatus Capuae et com. Forqualquerii, nec non literas d. Henrici, inclyti ducis Bawariae, praesenti paci ex parte nostra incl. oc. 15) cauto tam in literis reg. Si- ciliae, quam Henrici, ducis Bawariae, praedict. oc 16) iidem rex et dux nobis oc. 17) Boemiae. I8) magni- ficorum virorum d. Heinrici Misnensis et d. Ottonis Brandenburgensis inclyt. marchionum cognatorum et amicorum suorum sub ea forma, si rex Boemiae aliquid. 19) extunc iidem marchiones. 20) Boemiae 21) marchionum pat. 22) Boemiae. 23) lim. regni nostri const. 21) ad nos pertinet, Kuzeg videlicet, de monte s. Viti, Slomule, Perstan, de Chertus ac castrum Farcasii. 25) Stago. 26) Ron. 27) Merch, filius Gianur, qui a nobis transfugientes se ad regem Boemiae transtulerunt. 23) Boemiae. 29) de sua bona voluntate deseruit rex praedictus, adjic. 30) Boemos idem d. rex Boemorum juvabit vel juvari permittet palam oc. 31) non patietur eos juvari contra nos in ipsis c. oc. 32) concessit postq. se a nobis ad ipsum regem Boemiae cum oc. 33) quod de regis Boemiae castris. 31) patietur rex praedictus. 35) regni nostri quolibet oc. 6) hoc regi Boemiae per Hartlibum camerarium, qui oc. 37) debet. 38) par. regni sui vel terrarum suarum ab ipso d. rege concessis et datis spoliabit et privabit. 3) eosdem per ipsum regem Boemiac in sua malitia. 40) ubicunque ab eodem rege Boemiae dat. 41) ducatum suorum et terrarum sibi adhaer. 42) tenebitur. 43) Promittit etiam secundum ord. praed. 44) quod recipiemus in gratiam no- stram.45) ab eodem rege Boemiae eisdem traditis. 45) suis. 47) Boemiae. 48) Boemiae. 42) archiepiscopus

Strana 302
302 Emler, Regesta Bohemiae. Strigoniensis tam. 50) archiepiscopo subj. 51) Boemiae. 52) cum id et nostri et ipsius regis Boemiae ba- rones. 53) et nos ac ipse rex Boemiae assumserimus. 54) Boemiae. 55) regni nostri praejud. 55) pat. d. Bruno, episcopus Olomuc. ex ord. 57) regni Boemiae. 5s) Boemiae. 59) cum nos et ipse in praem. 60) inter nostros et ipsius reg. hom. 61) duo ex parte nostra, vid. com. Poson. 62) regis Boemiae cam. Mor. 63) ex parte nostra com. 64) ex par. regis Boemiae. 65) nostra. 66) regis Boemiae. 67) ex p. nostra banus. 68) regis Boemiae cap. 6°) Boemiae. 7°) Boemiae. 71) inter nos et ipsos. 72) Boemiae. 73) Boemiae. 74) terrae suae inventus. 75) ven. patres Pataviensis, Olomucensis, et Pragensis episcopi tulerunt. 70) rex Boemiae subjecit se jurisdiccioni ipsorum episcoporum non obst. 77) pleniorem archiepiscopi et episcopi regni nostri juraverunt. 73) inter nos et ipsum regem ord. 73) iidem archiepiscopi et episcopi et regni nostri barones nos des. et regi Boemiae adhaer. 8°) Boemiae. 81) turbare episcopi terrarum suarum et barones eiusdem juxta formam. 82) Item archiepiscopus Strigoniensis, qui ordinarius noster existit, et archiepiscopus Colocensis, aulae nostrae cancellarius, et suffraganei eorumdem et baronum nostrorum voluntate oc. 81) iidem archiepiscopi et episcopi totum regnum nostrum eccles. 84) impetrandis. Electus etiam Salzburgensis et ven. patres Pataviensis, Vrisingensis et alii praelati regni et terrarum suarum consimilem oc. 85) Boemiae. 86) regni nostri, Mois videlicet palatinus comes Supruniensis et judex Co- manorum, Egidius, summus camerarius aulae nostrae, comes Simigiensis, Joachinus, banus totius Scla- voniae, Maths, woywoda Transilvanus, et comes de Zonuk et Laurentius, banus de Zeurino et comes de Doboca, Rolandus banus, Petrus magister dapif. nostr., Ernerius banus comes Worosdiensis, Porach banus, comes Zaladiensis, Michael, comes Nitriensis, Paulus banus, comes Bachiensis, Dionisius, comes de Morocha, magister Andreas, comes de Reuche, et Petrus comes de Zana et alii quam plures. 87) Boe- miae. 88) Boemiae. 8°) bar. regis Boemiae et nostris. 30) ut idem rex Boemiae Lombardum Stephanum, nepotem marchionis Estensis, et nos Philippum, electum Aquilegiensem, excludere. 21) eundem Phi lippum non obstantibus literis concessis eidem et promissionibus sibi factis, eidem itaque non assistemus consilio, auxilio et favore, cum idem rex Boemiae Stephanum praedictum similiter excluserit. 92) et amic. et penitus removerit seu omnino. °3) Exclusimus etiam et excludimus Wilhelmum de S — et N de Lebenberch a nostro servitio. 24) promittentes, 95) contra regem Beemiae et suos non juv. 26) Item re- nuntiamus juri et actioni, quod et quae videb. nobis comp. 97) nostro vel heredum nostrorum nomine contra ipsum regem et suos heredes moturi. s) Renuntiamus insuper juri et actioni nobis et nostris heredibus comp. 23) Boemorum. 100) dominos Philippum Francorum et Karulum, Siciliae reges illustres, Karulum juniorem, primogenitum ipsius regis Karuli, generum nostrum, Michaelem Angelum Palaeologum, imperatorem Graecorum, Andronicum, juniorem imperatorem Graec., generum nostrum, Bouzlaum Craco- viae et Sandomeriae, Boizlaum maioris Poloniae, Heinricum Bavariae inclytos duces, generos nostros, Belam, ducem de Machow et de Bozna, fratrem nostrum, Vrossium, regem Serviae, et Stephanum filium eius juniorem, regem Serviae, generum nostrum, Swetizlaum, imperatorem Bulgarorum, et Leonem, gene- rum nostrum, ducem Rutenorum, Mitizlaum fratrem eiusdem et Wazulam filium Wazulae, ducis Rute- norum, aliosque fid. faut. et fam. 101) adjecto, quod nostri et ipsius regis Boemiae nuntii. 102) Boemiae. 103) Idem autem rex. 104) Dat. et act. in castris apud Pozoniam a. d. M'CC LXXI°, regni autem nostri anno secundo, V° nonas Julii. (Vid. II, n. 752). 754) 1271, 5 Aug. Apud Urbem Veterem. Gregorius papa X mandat episcopo Prag., ut monasterium Vallis s. Mariæe protegat. — „Cum .. abbatissa et conventus monasterii Vallis sancte Marie ad Romanam ecclesiam nullo medio pertinentis — a nonnullis, qui nomen domini recipere in vacuum non formidant, diversis, prout accepimus, affligantur molestiis et pressuris: nos earum providere quieti et malignan- tium malitiis obviare volentes, fraternitati tue — mandamus, quatinus eisdem abbatisse et conventui adversus raptorum, predonum et invasorum audaciam efficaci presidio defensionis assistens, non permittas ipsas in personis et bonis suis a talibus molestari, molestatores

Strana 303
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 303 hujusmodi per censuram ecclesiasticam compescendo.“ — Dat. apud Urbem Veterem nonis Aug. pontif. a. primo. E cop. Pelzelii. 755) 1271, 5 Aug. Apud Urbem Veterem. Gregorius papa X monasterium Vallis s. Mariæ in specialem protectionem recipit eiusque bona confirmat. — Dat. apud Urbem Veterem nonis Augusti pontif. a. primo. E cop. Pelzelii. — 756) 1271, 17 Aug. Giselbertus, quondam judex in Hlussouicz, protestatur, se tres laneos ibidem a mona- sterio Gradicensi sub censu tenere. — Nouerint oc., "quod ego Giselbertus, quondam judex in Hlussouicz, hodie confiteor, — me grauiter deliquisse et pecasse in eo, quod hereditatem s. Stephani in Gradisch, uidelicet tres laneos, quos in Hlussouicz a d. Roberto, — predeces- sore nunc domini mei, usque ad extremum uite mee diem liberos tenendos suscepi, iure hereditario filio meo coram judicio Oppauiensi dare promiseram et dederam me defuncto; et quia in hoc facto contra dominum meum iniuste me egisse confiteor et peccasse, hodie coram iuratis et ciuibus vniuersis tam Olomucensibus quam Oppauiensibus, que feci, — reuoco et retracto; et ideo quidquid dominus meus mecum egit in hoc facto siue fecit, et per uiros idoneos comprobauit, iusto iudicio mihi fecit. Propterea cum uxore mea et pueris meis omni iurisdictioni, que de predictis laneis tribus ad me spectat, hodie in iudicio Olomucensi et Oppauiensi cedo, et fateor integraliter me carere. Attamen dominus meus — gratiam mihi fecit specialem, in eo uidelicet quod predictos tres laneos usque ad finem uite mee mihi contulit iterato libere possidendos, excepto eo, quod ad expeditionem cum equo falerato de eisdem laneis d. meo abbati seruire tenear sicut prius et soluere similiter lapidem cere annuatim. Post mortem autem meam cuicumque dedero siue uendidero laneos antedictos, in eisdem residere debet personaliter et manere; eundem nichilominus censum, quem predicte uille rustici soluunt annuatim — soluere teneatur.“ — Testes: Wynandus, iudex Olomucensis, Stephanus, Ottho, Bertholdus, Altmannus, Hansel, Walterus, Rusel, iurati Olomucenses; Ber- toldus, Arleboem, Meingoltus, Goblinus, ciues Olomucenses; Snypir, aduocatus Oppauiensis, Wilhelmus, Christianus, Rapota, Mainhardus, Stesno, iurati Oppauienses, et alii. Acta sunt hec et data a. d. M.CC.LXXI, fer. III. post assumptionem b. Marie virginis. Boczek IV, 84. 757) 1271, 1 Sept. Apud Graetz. Purchardus, marchscalcus regni Boemiæ, capitaneus Styriæ, profitetur, se monasterio Runensi construendi granarium concessisse liberam facultatem. — Testibus: d. Heinrico de Barut genero nostro, d. Walthero de Valle, d. Vlmanno militibus nostris, Volchmaro, Her- mano de Windisgraetz et Chunrado dicto Pouch civibus de Græetz. Dat. apud Gratz in capella s. Thomæ apost. a. MCCLXXI, kal. Sept. E cop. Mus. Joh. reg. in Mus. Boh.

Strana 304
304 Emler, Regesta Bohemiae. 758) 1271, 1 Sept. Pragae. Ottakarus, rex Boemiæe oc. confirmat donationem et conventionem factam inter mona- sterium Chotessowiczense et Vitlonem de Ztancow super Ztancow et Ohulchow. — Per presens scriptum oc., "quod Myree prepositus et conventus monasterii in Chotessowhicz nostre fecerunt excellentie manifestum, quod Vitlo de Ztancov ipsam Ztancow et Ohulchow cum pratis, piscationibus et omnibus pertinentiis earundem, bono motus spiritu et karitatis concitus incentiuo, monasterio donavit et tradidit prelibato, eo modo videlicet, et istis conditionibus interjectis, quod si uxor sua ipso superviveret decedente, in bonis ipsius monasterii videlicet in villis Vischuss et Lizow, quas etiam ad vite sustentationem dicto Vitloni, quoad viveret, concesserunt, habebit residentiam a die persolutionis dotis ejus, usque per anni circulum dote ipsa ei ab eodem preposito et conventu nichilominus persoluta. Quare dicti prepositus et conventus, ut dictam donationem Vitlonis et conditiones habitas inter eos, — confirmare nostra serenitas dignaretur, nobis — supplicarunt. Nos — ipsius prepositi et conventus prefati monasterii precibus — annuentes, ipsam donationem et conventiones predictas — ratificandas et confirmandas duximus“ — Act. Prage a. d. millesimo ducentesimo septuage- simo primo, quinto non. Sept. dat. per manus mag. Petri, venerabilis prepositi Wissegradensis, cancellarii regni nostri, anno et die predictis, indictionis decime quarte, coronationis nostre anno decimo. E cop. Pelzelii. 759) 1271, 14 Sept. Ratisponae. Leo, episcopus Ratisponensis, assentit unioni hospitalis Egrensis cum hospitali in pede pontis Pragensis. — Notum oc., quod cum honorabiles viri . . cives Egrenses, pa- troni hospitalis civitatis ejusdem ad instantiam d. Otacari, serenissimi regis Bohemiae, deliberassent hospitale ipsum (hospitali) fratrum stellatorum in pede pontis Pragensis civi- tatis cum suis pertinentiis subjicere atque ad ordines eorum transferre, praesertim cum nullam approbatae religionis regulam rector et fratres hospitalis antedicti hactenus ha- buissent: iidem cives Egrenses una cum rectore et fratribus hospitalis perspicaciter intel- ligentes, unionem hujusmodi ob reverentiam domini regis et protectionem ipsius specialem profectui dicti hospitalis Egrensis fore non modicum profuturam, super hoc providentiae officium humiliter ac devote implorare curarunt, supplicantes attentius, quatenus nobis median- tibus et auctoritatem nostram interponentibus dicta ordinatio fieret et finem canonicum sorti- retur, per nos rite et rationabiliter celebrata; illud etiam a nobis saepedicto d. rege Bohemiae propensius exposcente. Nos vero attendentes, quod ecclesiae sive domus religiosae nostrae diocesis de nostro debent ordinari assensu, consideratis causis praemissis, quae in se noscuntur urgentem necessitatem ipsius hospitalis Egrensis evidentem continere utilitatem, precibus quoque supradicti d regis favorabiliter inclinati, tractatu nostri capituli praehabito diligenti et de ipsius consensu ac fratris Henrici domus Teutunicae, plebani et commendatoris Egrensis et fratrum suorum et aliorum, quorum interest, dictum hospitale in Egra cum omnibus per- tinentiis suis praenotato hospitali pariter et ordini stellatorum in pede pontis civitatis Pra-

Strana 305
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 305 gensis unionis sive translationis titulo duximus annectendum.“ — Dat. Ratisponae a. d. millesimo MLXXI, XVIII kal. Oct. E cop. arch. Crucif. cum rub. stella Egrae. 760) (1271, m. Sept. verg.) Nunciatur Ottacaro regi eclectio Gregorii papæ X et nativitas filii Wenceslai. — „Festiui gaudii noua solemnia. — Jocunditate celebri sacre regie maiestati presentibus rese- ratur, quod respiciens ex alto dominus plebem suam, qui potens est de excelsis auxilium mittere, mundo et rebus prouidit nouiter, qui sub tenebrarum iacebat caligine inuolutus et nobis specialiter omnibus, qui sub uestri consistimus regiminis potentatu. Quia ecce! quod non sine grandi dico leticia, et in iubilo refero mentis mee, aurora consurgente populis, sol mundo emicuit matutinus, qui per orbis lucens orbitam purgabit tenebras, papa nouus, dominus uidelicet Theobaldus, Placencie vicecomes et archidiaconus Leodiensis, in pontificalis cathedre apicem sublimatus, sicut plene vobis patere poterit per literas speciales ; nec non et quod in maioris festiuitate tripudij et in gaudijs animi impar uobis nuncio infinitis, ut iocundis iocundiora consonent, feliciora concordent felicibus, et gratis respondeant graciora, illustris- sima domina regina Boemie, consors vestra, in aurora diei dominici suo felici partu edidit solem vestre dicioni subiectis gentibus singularem, qui noua luminis sui claritate mentes exhilarans subditorum letabundis applausibus, regno vestrisque provincijs arridebit, dum spes de cetero vestrorum fidelium in nouelli regis plantula generosa stabilita firmissime nullatenus fluctuabit, ymo spes in stirpe regia singulorum firmabitur, et fidei sinceritas reintegrabitur vniuersis. In cuius novitatis auspicijs, concurrentibus hijs duobus non sine diuine providencie grátia manifesta, rege uidelicet tenero (et) papa nouo, letabundo mundo vestra celsitudo congaudeat, et in suo sibi complaceat filio exultacionis leticie specialis.“ Dolliner, Cod epist. Ottacari II, 6. 761) 1271, 13 Oct. Pragae. Otakarus, rex Boemiæ oc. confirmat monasterio Runensi donationem cuiusdam mansi factam a Rudigero cive Græcensi. Actum Pragæ a. d. MCCLXXI°, III° id. Oct. coronationis nostræe anno decimo, dat. ibidem anno et die præedictis, indiccione XV. Pusch et Frölich, Dipl. sac. duc. Styriae II, 28. 762) 1271, 16 Oct. Pragae. Otakarus, rex Boemiæ oc. confirmat privilegia et immunitates monasterii ad s. Georgium in castro Pragensi. — „Cum — domina Juditta, venerabilis abbatissa monasterij s. Georgij in Praga, nostre celsitudini humiliter supplicarit, ut privilegia immunitatum ipsius ecclesie que progenitorum nostrorum memoranda prioritas dicto monasterio concesserat, confirmare ac renouare nostra magnificentia dignaretur, nos autem ipsius petitionibus benignum prestantes assensum, tenore oc. — quod ea, que predecessores nostri predicto monasterio concesserunt confirmanda duximus, — videlicet quod nos monasterium ipsum et homines ipsi monasterio subditos ab omnium regni nostri beneficiariorum iurisdictionibus eximentes, astringi uolumus 39

Strana 306
306 coram solius nostre presentia maiestatis. Nec non et ab eo, quod vulgo dicitur nochleh seu narez et preseka, eosdem homines liberantes statuimus, ut si quis ex eisdem hominibus dampnatus pena plecti debeat capitali, ipsius dampnati possessio cedat ecclesie prelibate; omnis eciam acquisitio uel proficui emolumentum, que prouenire solent ex istis uel in istis zuuod, narok, et quod vulgo dicitur hlaua, super omnes homines, ubicumque fuerint, perti- nentes dicto monasterio uolumus, ut in ipsius usum monasterij redigantur. Eidem etiam monasterio mulcta seu collecta generali cedentibus, ut eiusdem accrescat usibus semper, si quando super ipsius monasterij homines fuerit dicta mulcta uel collecta etiam generalis. Ratificantes et etiam confirmantes nec non et ab alijs inuiolabiliter observari mandantes villarum permutationes pro utilitate ipsius monasterij factas, videlicet Polepi, Pzari, Radcice, Bauorowice loco Craslouice, Vitici, Lubmouici, Podhore cum omnibus appendicijs earundem. De habundanti preterea gratia nostra in concambium silue Hosyn, quam ad venationum deductiones et sui usum solacij sibi retinuerat — pater noster, siluas Rohozni et Budineh dicto monasterio tradidimus perpetuo possidendas; areas quoque in Piessek, quas in suburbio Pragensi cum aqua et duabus insulis sitas ciues eiusdem ciuitatis occuparant indebite, cum noua civitas plantaretur, cum plenitudine fauoris nostri dicto monasterio restituimus. Red- integrantes ad hec omnia ipsius monasterij iura seu in integrum restituentes eidem, que tempore predecessorum nostrorum predictum monasterium habuit per ciuitates et fora pro- uincialia, quocumque modo ipsa habere idem monasterium desinisset uel eadem recesserint ab eodem, scilicet Prage nonum forum, Lutomeriz in theloneo nonam septimanam, Ust in theloneo nonam septimanam, Zlany nonum forum, Domasilich nonam septimanam, Netholich no- num forum, Prahatich nonum forum cum theloneo.“ — Act. Prage a. d. millesimo ducentesimo septuagesimo primo, septimo decimo kal. Nov., coronationis nostre anno decimo, dat per manus mag. Petri, vener. Wissegradensis prepositi, cancellarij regni nostri, anno et die predictis quintedecime indictionis. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Hormayr, Taschenb. 1840. 488. Emler, Regesta Bohemiae. 763) 1271, 20 Oct. Pragae. Johannes, episcopus Pragensis, dotationem, quam domina Heduigis relicta Wocconis de Rosmberk de amborum filiorum suorum consensu ecclesiae de Rosmberk fecit, confirmat. Act. et dat. Prage a. d. M°CC°L XXI°, XIII kal. Novemb., indicc. XIV, pontif. anno quartodecimo. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt Font. rer. Austr. XXIII; 24. 764) (1271. m. Oct.) Ottacarus rex cardinalium collegio gratias agit ob electionem Gregorii papae. — "Quod dissolutis vndique tenebris, quas vniuerse terre faciem obtegentes maioris dudum eclipsis induxerat luminaris, ad oportune nostre peticionis instantiam, mundo rebusque prouidens vestre gratie plenitudo, in noui substitucione pontificis affectate lucis uotiua gaudia reparauit, deo vobisque ad gratiarum assurgimus vberes acciones, quia iam orbis orbita, que varijs rumorum commentis fluctuans, in tanto rerum strepitu posita quodammodo faciscebat, et illorum

Strana 307
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 307 mentes omnium, quos insignis presignit religio fidei christiane, que velut in estuantis pelagi altitudine commorantes, dum proprij remigis carerent suffragio, ac sui pastoris desistenciam deplorarent, quasi procellarum exagitate spiritibus vacillabant, ad desiderate portum tran- quillitatis et gaudij peruenerunt." Dolliner, Cod. epist. Ottacari II. 7. 765) 1271, 24 Nov. Wratislawiae. Othakarus, Boemiae rex civibus in Opauia relaxat depositionem plumbi Brodae ad trium dierum terminum. — Ad noticiam oc. "quod civibus nostris in Opauia ad emendationem et pro- fectum ciuitatis eiusdem, gratiose duximus indulgendum, quod currus eorum plumbum deferentes in Brod circa metas Ungarie, tribus diebus tantummodo stare debeant, abinde quarto die, siue plumbum venditum fuerit siue non, versus Ungariam, vel quocunque ipsis placuerit, processuri. Item volumus, quod — Hartlebus, camerarius Morauie, eisdem ciuibus de sylua circa Gredz ad usus ciuitatis predicte debeat quadraginta laneos assignare, et quod iidem ciues a montibus argentifodinis circa Benessow laneos habeant, qui sephenlehen vulgariter nominantur. Quod eciam ipsis omnia iura, que apud Iglauiam circa montes huiusmodi fieri consueuerunt, prefatis ciuibus diligentius obseruentur, ipsis similiter concedimus.“ — Testes: Andreas, camerarius Bohemie, Purcardus, marschalcus Bohemie, Dytricus, subcamerarius Boemie, Dywissius dapifer, Zmylo de Brumow, Zmylo de Belcow et alii. Act. Wratislauie a. d. MCCLXXI, VIII kalendas Decembris, dat. ibidem per manus mag. Petri, vener. Wissegra- densis prepositi, cancellarii regni nostri a. et die predictis, coronat. nostre a. undecimo, indict. quintadecima. Boczek IV, 85. 766) 1271, 4 Dec. Apud Chremsyr. Bruno, Olumucensis episcopus, confirmat monasterio Cellae s. Marie Brunae emptionem praedii per Starchandum filium Peregrini a. d. M'CC°LVIII° factam. Dat. aput Chremsyr a. d. MCCLXX primo pridie nonas Decembris. Boczek. Cod. dipl. Mor. IV. 86. 767) (1271—1275), 30 Dec. Pragae. O(ttacarus), rex Boemiae, dux Austriae, Stiriae, Karinthiae, marchio Moraviae, dom. Carniolae, Marchiae, Egrae ac Portus Naonis teloneariis per districtus sui dominii constitutis. — „Cum magistrum et fratres hospitalis sancti Francisci Pragensis a solucione thelonei cuius- libet absoluerimus ex gracia speciali, vobis damus districcius in mandatis nostre gracie per obtentum, quatinus currus honeratos, quibuscunque rebus predictorum fratrum de Boemia in Morauiam et Austriam transeuntes siue eciam de Austria in Morauiam vel Boemiam sine qualibet exaccione thelonei transire permittatis pacifice et quiete.“ — Datum Prage III ka- lendas Januarii. Ex orig. arch. Crucifer. Pragensium. 39*

Strana 308
308 Emler, Regesta Bohemiae. 768) (1271.) „Ottacarus, rex Boemiae, cardinalium collegio et principibus christianis. Grande scelus, nefandum crimen et destestabilem perfidiam, per St. regem Ungariae in christianum populum perpetratam, ad aures vestras deferimus cum querela, utpote qui christianus princeps estis, et qui merito ad compassionis dolorem excitari debetis ex traditione filiorum s. matris ecclesiae et jactura nominis christiani. Ecce enim cum eodem rege St. treugas nunc a festo beati Galli usque ad festum b. Martini et abinde per duos annos continuos duximus statuendas, quae ad stabilem observantiam earundem tam nostris quam ipsius, quam etiam archiepiscoporum, episcoporum et baronum in terris utriusque nostrum moran- tium literis vel promissionibus fuerant stabilitae, interpositis corporalibus fidei sacramentis vicibus repetitis, et authenticis privilegiis super eo praestitis hinc et inde. Sed ipse rex St., cujus stabilitas est, esse instabilem, et fides, perfidiae deservire, sicut patet ex operum argumentis, non renunciatis treugis, nobis non diffidatis, nobis non prae- munitis, nobisque nil tale timentibus, sed de partibus Karinthiae, Carniolae et Marchiae. ubi quosdam infideles nostros, qui se contra nos in rebellionem erexerant, ad nostrae retra- ximus dominium potestatis, sub treugarum praetextu secure versus Austriam dirigentibus iter nostrum, spicula non ultra dissimulans perfidiae, quae etiam in suis parentibus excreuit ali- quando, fidem datam violans, promissiones irritans, concessa privilegia vilipendens, dictam terram nostram Austriae fraudulenter invasit, in ipsa proh dolor per Comanos et alios infi- deles Christi effundens profuvium sanguinis Christiani. O quis christianus princeps digne non compatiatur? O quis catholicae religionis zelator merito poterit non dolere? Quod manus barbara, manus canina, in locis diversis sacram pedibus conculcavit eucharistiam, sacerdotes tormentorum affecit martyriis, devastavit ecclesias, sanctuaria profanavit, virgines et juvenes abduxit captivitati perpetuae redigendos et nocenter effudit sanguinem innocentum, non par- cens conditioni, sanguini, sexui vel aetati. Quare profecto vos rogamus attentius et hortamur, ut velitis, si non nobis, saltim christianis, quorum sanguis effusus est in creatoris contu- meliam, condolere. Ad haec etiam, ut immanitas criminis vos ad compassionem excitet ampliorem, ad id vestrae discretionis acclinetis acumen et interiores cordis oculos diligentius convertatis, quod si nos, quod absit, qui murus vester sumus contra perfidas nationes, corru- erimus et paries nostrae potentiae fuerit perforatus, vos de cetero sciatis consimilis jacturae periculo subjacere; nam sicut describit auctoritas, „Res tua tunc agitur, paries cum proximus ardet“, quoniam mala vicina et imminentia, si eisdem non tempestivis remediis obvietur, laedere ac nocere facilius consueverunt. Ut igitur formam privilegiorum super treugis hujus- modi confectorum, quam ad notitiam d. papae, cardinalium, archiepiscoporum, episcoporum et omnium christianorum deferre volumus, ut nostram innocentiam et inauditam injuriam nobis factam audiat totus mundus, atque etiam, ut singulas conditiones, quibus treugae eae- dem sunt vallatae, plenius cognoscatis, ecce vobis de verbo ad verbum transscriptum mit- timus eorundem, sigilli nostri munimine roboratum.“ Palacky, Formelbucher, 275.

Strana 309
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 309 769) 1271. Stephanus, rex Hungariae, Ioachimo de Seeg ob egregia merita quandam terram castri Nitriensis confert, merita praedicta his verbis enarrans : „Cum nuper inter nos et regem Bohemiae discordia fuisset suscitata, idem Ioachimus in ipso facto nostro nobis gratum ex- hibuit seruitium et sedulum famulatum, in hoc specialiter, quod, cum infideles regni nostri, Nicolaus videlicet et Stephanus, filii Pauli, venissent ad expugnandum castrum nostrum Ni- triense, idem Ioachimus de castro exiens contra eosdem captus fuerat, qui postmodum septua- ginta marcis se redemit ab eisdem ; postmodum vero cum exercitus eiusdem regis Bohemiae ex transmissione eiusdem ad deuastandam terram nostram versus domum suam in villam Seeg accessissent, eundem Ioachimum pro fidelitate nobis exhibenda omnibus bonis suis spo- liarunt.“ — Dat. a. d. MCCLXXI° regni autem nostri a. II. Féjer, Cod. dipl. Hung. V. 1. 144. b 770) 1272, 3 Jan. Pragae. „Nos Othakarus, Boemie rex oc—protestamur, quod cum ciues Iglauienses nobis pro eo suam contulerunt pecuniam, quod eisdem conferre seiphenlehen in Awsk gratiosius debe- remus, nos ipsorum promotionibus ex affectu beneuollo intendentes eadem iura in montibus, qui in Awsk sunt inuenti, et qui adhuc inter Iglauienses et Awskenses inuenti fuerint, eisdem fauorabiliter duximus conferenda". — Act. et dat. Prage a. d. millesimo ducentesimo septua- gesimo secundo, tertio nonas Januarii, coronationis nostre anno undecimo. Ex orig. civ. Iglaviae Boczek IV, 88. — Sternberg, Gesch. des böhm. Bergw. I, 2, 27. 771) 1272, 19 Jan. Pragae. Otakarus, rex oc fratribus hospitalis s. Johannis Bapt. Iherosilimitani per Boemiam constitutis propter merita fratris Henrici magistri ordinis eiusdem per Boemiam indulget, „ut homines ipsorum per totum regnum Boemie nusquam iuri nisi Prage stare debeant vel ad iudicium uocari, ubi coram beneficiariis Pragensibus omnibus, qui de ipsis querimonias depo- suerint, respondebunt. Ut eciam circa eosdem fratres amplior nostre liberalitatis gracia elucescat, homines ipsorum a testimonio, quod ozada wulgariter nuncupatur, liberos esse volumus et solutos." — Testes: d. Johannes, ven. Prag. episc., Andreas, camerarius Boemie, Burchardus, marschalcus Boemie, Hartlebus, camerarius Morauie, Dietricus camerarius, Zmylo de Brunow, Wolkmarus pincerna, Dyuissius dapifer, Zbrzlaus, burgrauius Pragensis, Jerko de Waldembach, burgrauius Egrensis, Bawarus de Strakoniz, Nezamysl, pincerna Morauie, burgrauius Olomu- censis, Hroznata, dapifer Morauie, Myztidruch, camerarius domine et inclite regine Boemie, carissime conjugis nostre, Onso subpincerna, Cunradus, magister coquine, et alii. Act. Prage a. d. 1272, quartodecimo kal. Februarii. Pelzel, K. Karl IV, Urkb. I, 193.

Strana 310
310 Emler, Regesta Bohemiae. 772) 1272, 16 Febr. Stephanus, rex Hungariae, iobbagiones castri Ferrei de villa Surk, — cum „in ex- peditione nostra, quam habuimus contra regem Boemorum, in conservatione confinii nostri de castro Ferreo, fidelia servitia et acceptabilia nobis impendissent, personas suas dubiis ca- — in consortium servientium regalium transfert. A. d. MCCLXXII°, sibus exponendo“ XIV kal. Mart. Féjer, Cod. dipl. Hung. V, I, 214. 773) (1272), 22 Febr. In Zbrabowae. Ottokarus, Bohemorum rex, Bernhardum, Seccoviensem episcopum, rogat, ut, cum fun- dationi claustri monialium in Kirchberg per dominam quondam de Kranichberg constructi assen- sum dedisset, negotium dicti claustri exsequatur. Dat. in Zbrabowae VIII kal. Mart. Pez, Thesaur anecd. VI, p. II, 119 n. CCXII. 774) 1272—1276, 14 Mart. Pragae. Othacarus, Boh. rex, dux Austriae, Styr., Karin., marchio Mor., dom. Carn. Marchiae, Egrae ac Portus Naonis fratres hospitalis s. Francisci elemosinas ad reparationem pontis Pra- gensis colligentes incollis regni Boemiae commendat. — „Exhibitores presencium, nuncios ho- spitalis s. Francisci super pontem Pragensem ad reparationem pontis in Praga per magistrum et fratres ipsius hospitalis pro colligendis elemosinis specialiter deputatis universitati uestre duximus literis nostris regalibus affectuosius committendos attente nichilominus iniungendo, quatenus eosdem nuncios, cum ad vos venerint pro petendis elemosinis, ob diuine ac nostre maiestatis reuerenciam recipientes in brachijs caritatis vos eisdem circa tam pium reipublice negocium, quociens quando et vbi aliquem sev aliquos ex uobis requirendos duxerint, debeatis beniuolos exhibere, non permittentes ipsos ab aliquo molestari ; ita quod vobis proinde preter nostre gratificacionis impendium et regnum debeant eternum.“ — Dat. Prage ij idus Mar. Ex orig. arrch. Crucifer. cum rub. stella. 775) 1272, 16 Mart. In Podbrad. Othakarus, rex Bohemiae oc. monasterio de Ozzek confirmat collationem ecclesiae de Slaukenwerd. — Notum oc, "quod privilegia fratrum de Ozzek — vidimus et audivimus, per abbatem nobis praedictae ecclesiae praesentata, quorum plenarie series exprimebat, quod col- latio ecclesiae in Slaukenwerd ad abbatem praenotatae ecclesiae spectaverit ab antiquo. Nos vero nolentes eandem collationem eidem abbati aut suo conventui violare, — injungimus, — universis, ne aliquis — in praejudicium collationis ecclesiae in Slaukenwerd adversus abbatem aut ejus conventum aliquid de cetero praesumat vel audeat attemptare.“ — Testes: Andreas, came- rarius Boem., Dywissius dapifer, Wolemarus pincerna, Purchardus marschalcus, Conradus, mag. coquinae, et alii. Act. in Podbrad a. d. M°CC’LXX secundo, dat. ibidem per manus mag. Petri, ven.

Strana 311
Ottokarus II. rex Bohemiae, 1253—1278. 311 Wissegradensis ecclesiae praepositi, cancellarii regni nostri, XVIII. kal. Aprilis, nostrae coro- nationis anno undecimo. E cod. dipl. Ossec. cop. in Mus. Boh. 776) 1272, 19 Mart. In Rosenberch. Hanricus et Witko fratres de Rosenberch protestantur, se de consensu et expressa voluntate matris suae Hedewigis abbati de Hohenwrt et conuentui eiusdem loci — ius patro- natus ecclesie in Rakz Patauiensis dyocesis, quod ad ipsos ex vero patrimonio pertinebat, resignauisse. — Testes: d. Wernhardus et Hanricus fratres de Schowenberch, d. Vlricus de Nova domo, d. Hoyerus de Klocot, d. Zewis, d. Witigo, Wocho filii domini Budewoy de Krum- menow, Hanricus et Wocho domini Witigonis filii de Krummenow, d. Albertus de Porsow, d. Benysius frater suus, d. Hanricus de Hvritzh, d. Benysius de Horach, et fratres sui Johannes, Johan (sic), Bohuzlaus, d. Zwatemirus miles, d. Predota frater suus, d. Benata purgrauius et frater ejus Vlricus de Wisle, Ozle et frater suus Bezpri, Kunas de Strizendorf et alii. Dat. et act. in Rosenberch a. gracie d. millesimo ducentesimo septuagesimo secundo, XIIII° kal. Aprilis. Ex orig. arch. Altov. — Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt. 25. — Kurz, Oester. unter Ottokar und Al- brecht II, p. 178 777) 1272, 22 Apr. Pragae. Ottacharus, rex Boemiae oc claustrum sanctimonialium in monte S. Mariae apud Mernberch cum hominibus ac omnibus possessionibus atque bonis quibuslibet in protectionem specialem recipit, mandans — Vlrico de Durrenholtz, capitaneo Karinthiae, Karniolae et Marchiae et Chunrado, scribae Styriae, — ut easdem sanctimoniales manuteneant et de- fendant. — Dat. Pragae a. d. M°CC’LXX secundo, decimo kal. Maii. E cop. Musei Johannei reg. in Mus. Boh. — Pusch et Frölich II, 325. 778) 1272, 24 Apr. Znoymae. „Nos Ratzlaus, purcrauius Znoymensis, — protestamur, quod Lubus de Olekuwicz — XVI iugera agrorum et pratum quoddam suum super Iglauiam, aquam uille prenotate, — d. abbatisse et conuentui dd. de Osla pro VII marcis argenti puri morauiensis ponderis exposuit et obligauit.“ — Act. Znoyme presentibus szudario d. Szucecraio, Laurencio et Woluelino ff. filiis Rancirii, d. Sborone, d. Rancirio, Wernhardo et Jencone filiis Lupi de Nasmericz, d. Jeroslao de Kmenitz, Merbotone, prouinciali Znoymensi, et aliis. A. d. MCCLXXII, in vigilia Marci. Ex orig. arch. cur. Brun. Boczek V, 254. 779) 1272, 5 Maji. Laterani. Gregorius pp. X oc Pragensi et Olomucensi episcopis. „Lecta nobis carmi in Chr. filii nostri Stephani, illustris regis Ungariae, petitio continebat, quod cum inter ipsum et carmum in Chr. filium nostrum Otacharum, illustrem regem Boemiae, gravium guerrarum peri-

Strana 312
312 Emler, Regesta Bohemiae. culosa discrimina seductor humani generis seminasset, divina tandem clementia desuper inspirante, iidem reges bonis viris mediantibus de assensu praelatorum et baronum utriuslibet pacem perpetuam inierunt, confectis super hoc literis et interpositis juramentis, ac de utriusque beneplacito per certos ordinarios, quorum in se jurisdictionem prorogare curarunt, in utrumque ipsorum in scriptis excommunicationis sententiis promulgatis, eo inter cetera expresse in tractatu pacis ejusdem habito, quod terra illius, qui violaverit pacem ipsam, per eosdem ordinarios interdicto ecclesiastico supponatur, quodque barones illius, qui pacem ipsam violaverit, ab ipsius auxilio et defensione discedant, et assistentes eidem, qui pacem servarit praedictam, ipsum contra pacis violatorem adjuvent et defendant; potioribus nihilo- minus ex ipsis baronibus se ad hoc de ipsorum regum mandato astringentibus per proprium juramentum; acto etiam in eadem pace, ut eam uterque ipsorum procuret per sedem apo- stolicam confirmari, prout in praedictis literis plenius dinoscitur contineri. Nos igitur atten- dentes, quod nonnisi in pace colitur pacis auctor, eorumdem regum precibus inclinati pacem ipsam, prout salubri consilio et deliberatione provida inita est, auctoritate apostolica duximus confirmandam. Quocirca de utriusque regis assensu fratt vestrae per apost. scripta mandamus, quatenus vos vel alter vestrum per vos vel alios seu alium pacem ipsam per poenas et ea, quae in ipsius tractatu pro illius observatione noscuntur expressa, faciatis auctoritate nostra inviolabiter observari, contradictores etc. Et omnes quos pro ejusdem pacis violatione laqueo excommunicationis involvi contigerit, cujuscunque dignitatis, ordinis vel praeeminentiae fuerint, singulis diebus dominicis et festivis pulsatis campanis et candelis accensis in omnibus locis, quibus expedire videbitis, excomunicatos solenniter nuntiando ac faciendo per ecclesiarum et monasteriorum praelatos et clericos ac alios nuntiari.“ — Dat. Laterani III nonas Maii pontif. anno primo. In e. m. scriptum est archiepiscopo Strigoniensi et episcopo Waciensi. Ex autogr. reg. lit. Gregorii pp. X a. I ep. IV in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. — Theiner, Mon. Hung. I, 304. 780) 1272 5 Maji. Laterani. Gregorius pp. oc Stephano, regi Ungariae. „Lecta nobis serenitatis regiae petitio con- tinebat quod cum inter te oc mut. mutand. ut in dipl. praeced. usque ... dinoscitur contineri. „Nos igitur tam tuis quam ejusdem regis Boemiae precibus inclinati, pacem ipsam, prout sa- lubri consilio et deliberatione provida inita est, auctoritate apostolica confirmamus — tenorem literarum ipsarum, qui nobis sub sigillis authenticis tam ex parte tua quam ejusdem regis Boemiae fuit exhibitus, de verbo ad verbum praesentibus inseri facientes. Nulli ergo nostrae confirmationis oc ut supra. Dat. Laterani III non. Maii pontif. a. 1°. Ex autogr. reg. liter. Gregorii papae X, anni I ep. 5 et 7 in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. 781) 1272, 13 Maji. Apud Urbem Veterem. Gregorius papa oc monasterium Chotissowicense in protectionem apostolicam sus- cipit. — "Dilecte in Christo filie vestris — postulationibus — annuimus et monasterium Chotissovicense abbatissam propriam non habens sed per magistram solitum gubernari Pragensis

Strana 313
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 313 diocesis — sub. b. Petri et nostra protectione suscipimus, — inprimis siquidem statuentes, ut ordo canonicus, qui secundum deum et b. Augustini regulam atque institutionem Premon- stratensium fratrum in eodem monasterio institutus esse dinoscitur, perpetuis ibidem temporibus inviolabiliter observetur. Preterea quascunque possessiones, quecunqne bona idem monasterium in presentiarum juste ac canonice possidet, aut in futurum — poterit adipisci, firma vobis — et illibata permaneant. In quibus hec propriis duximus exprimenda vocabulis: locum ipsum, in quo prefatum monasterium situm est, cum omnibus pertinentiis suis, villam Chotessovich cum hominibus, Manton cum foro et jurisdictione temporali et omnibus pertinentiis et appenditiis suis, villam Dobran cum foro et cum duabus ecclesiis, videlicet s. Viti et s. Nicolai ac omnibus pertinentiis suis, de Wschuse, de Locina, de Cernotin, de Lesan, de Pretino, de secunda Cernotin, de Wcehono et de Juharche villas cum omnibus appendiciis et pertinentiis earundem villam de Ctankon, cum ecclesia s. Jacobi et cum foro et ceteris pertinentiis et appendiciis earundem. De Chuchon, de Holissono, de Hindovici, de Cttrelici, de Celono, de Ctod, de Liccono et de Bitono villis cum universis appenditiis et pertinentiis earundem, villam de Cekirene cum capella s. Gastuli, et aliam villam de Ceckitam, de Preisson, de Caluse, de Kotonici, de Cedlte, de Horekonici, de Thynech, de Obon, de Vgecdech, de Wherti, de Ni- rane, et de alia Weedech, et de Levi villas cum omnibus appenditiis et pertinentiis earundem. Medietatem ville de Oijprinich, de Jocuowi, et de Tornova villas, cum omnibus attinentiis et pertinentiis earundem. Ecclesiam s. Laurentii in Piena, sitam in monte, cum ecclesiis et ca- pellis dependentibus ab eadem, videlicet s. Johannis, s. Marie, s. Petri, s. Martini, s. Crucis et s. Wenceslai, ac omnibus pertinentiis earundem. Ecclesiam s. Blasii de Craboccon et annuum redditum denariorum, quem percipitis in civitate Pilenensi, in Misa, et in Domaslich, et in foro civitatis ejusdem. Terras, possessiones, redditus, jurisdictionem temporalem, et quidquid juris in villis et locis predictis monasterium vestrum noscitur obtinere, decimas grossas et minutas, quas percipitis in grangiis regis in Pilenensi provincia constitutis, telo- neum in villa de Domaslich, in Wschahlau, in Cedlice et in Lubakonici; in Wodokerth duos, mansus; in Tetin duas capellas, videlicet s. Michaelis et s. Ludmille. Villam de Hrus- sovene cum capella s. Gothardi. Villam de Praona, cum ecclesia s. Nicolaij. Villas de Ternova, de Wrutice, de Cauaremirici et Luthochonici cum omnibus appenditiis et perti- nentiis earundem et alias terras et possessiones vestras, et quicquid juris in regno Boemie monasterium vestrum noscitur obtinere, cum terris, pratis, vineis, nemoribus, usuagiis et pascuis in bosco et plano, in aquis et molendinis, in viis et semitis, et omnibus aliis liber- tatibus et immunitatibus suis. Sane novalium vestrorum, que propriis sumptibus colitis, de quibus aliquis hactenus non percepit, sive de vestrorum animalium nutrimentis nullus a vobis dečimas exigere vel extorquere presumat. Liceat quoque vobis personas liberas et obsolutas, e seculo fugientes, ad conversionem recipere et eas absque contradictione aliqua retinere. Prohibemus insuper, ut nulli sororum vestrarum post factam in monasterio vestro profes- sionem fas sit sine magistre sue licentia de eodem loco, nisi artioris religionis obtentu dis- cedere ; discedentem vero absque communium litterarum vestrarum cautione nullus audeat re- tinere. Cum autem generale interdictum terre fuerit, liceat vobis clausis januis exclusis ex- 40

Strana 314
314 Emler, Regesta Bohemiae. communicatis et interdictis, non pulsatis campanis, suppressa voce divina officia celebrare, dummodo causam non dederitis interdicto. Crisma vero, oleum sanctum, consecrationes al- tarium seu basilicarum et benedictiones monialium a diocesano suscipietis episcopo, siquidem catholicus fuerit et gratiam et communionem sacrosancte Romane sedis habuerit et ea vobis voluerit sine pravitate aliqua exhibere. Prohibemus insuper, ut infra fines parochie vestre, si eam habetis, nullus sine assensu diocesani episcopi et vestro capellam seu oratorium de novo construere audeat, salvis privilegiis pontificum Romanorum. Ad hec novas et indebitas exactiones ab archiepiscopis, episcopis, archidiaconis, seu decanis aliisque omnibus ecclesiasticis secularibusve personis a vobis omnino fieri prohibemus. Sepulturam quoque ipsius loci li- beram esse decernimus, ut eorum devotioni et extreme voluntati, qui se illic sepeliri delibera- verint, nisi forte excommunicati vel interdicti sint, aut etiam publice usurarii, nullus obsistat: salva tamen justitia illarum ecclesiarum, a quibus mortuorum corpora assumuntur. Decimas preterea et possessiones ad jus ecclesiarum vestrarum spectantes, que a laicis retinentur, re- dimendi et legitime liberandi de manibus eorum et ad ecclesias, ad quas pertinent, revo- candi libera sit vobis de nostra auctoritate facultas. Paci quoque — vestre — providere volentes — prohibemus, ut infra clausuras locorum seu grangiarum vestrarum nullus rapinam seu furtum facere, ignem apponere, sanguinem fundere, hominem tenere, capere vel inter- ficere, seu violentiam audeat exercere. Preterea omnes libertates — a predecessoribus nostris — monasterio vestro concessas nec non libertates et exemptiones secularium exactionum a re- gibus et principibus vel aliis fidelibus — vobis indultas — confirmamus." — Ego Gregorius, catholice ecclesie episcopus. Ego Simon, tt. s. Martini presbyter cardinalis. Ego Ancherus, tt. s. Praxedis presbyter cardinalis. Ego Johannes, s. Nicolai in carcere Tulliano diaconus cardinalis. Ego Ottobonus, s. Adriani diaconus cardinalis. Ego Gothofridus, s. Georgii ad vellum aureum diaconus cardinalis. Ego frater Johannes, s. Rufine episcopus. Dat. apud Urbem veterem per manum mag. Janoni Leccaconii, s. Romane ecclesie vicecancellarii, X kal. Junii, indict. prima, incarn. dom. a. MCCLXXII, pontificatus vero domini Gregorii pape decimi anno secundo. E cop. Pelzelii. 782) 1272, 25 Maji. Olomucii. Bruno, episcopus Olomucensis, permutationis titulo Henrico de Pryelep tradit villam Zepy pro villa Zubricii. — Nouerit oc., "quod nos villam de Zepy, que spectabat ecclesie nostre, que sita est aput Holzove, pro alia villa de Zubricij, que Henrico laico de Pryelep iure pertinebat hereditario, apud Ghelez sita, ratione montis, qui est in terminis dicte ville, in quo pro ecclesia nostra castrum bonum et necessarium construitur, decreuimus permutare; et hoc perduximus ad effectum. Sed quia villa de Zepy cum attinentiis suis maior est et latior quam uilla, que fuerat dicti laici, ipse nobis in eadem permutatione de consilio fide dignorum taxatione prehabita, superaddidit viginti octo marcas arg., quas per ipsum nobis plene ponderatas, numeratas recognoscimus et solutas, easque in utilitatem ecclesie totaliter conuertimus, aliam villam Polon scilicet, sub eodem castro sitam, habentem preter agros siluam latam et magnam, que domine Katerine Narradi filie iure spectabat hereditario, pro

Strana 315
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 315 quadraginta marcis argenti emptionis titulo comparando.“ — Et nos Olomucensis ecclesie ca- pitulum: Heydolfus decanus, Albertus prepositus, mag. Johannes archidiaconus, Alexius prepositus et archidiaconus, Lampertus, custos et archidiaconus, ceterique canonici, dictam per- mutationem — ratam tenemus." — Act. Olomuz a. d. milles. ducentesimo septuagesimo secundo, VIII kal. Junii, dat. per manum Conradi, notarii nostri, canonici Olomucensis, die ac loco prefatis. Ex orig. in arch. archiepisc. Cremsiriensi Boczek IV, 94. 783) 1272, 28 Maii. V = Stephanus, rex Hungariae, quibusdam fidelibus suis bona castri Kuzeg vacantia con- fert, merita fidelium praedictorum his verbis enarrans: „Demum post obitum ipsius diui Belae regis, charissimi patris nostri inter nos et Othocarum, regem Bohemiae, diro guerrarum discrimine suscitato cum necessario, oportuisset nos generalem leuare exercitum contra ipsum regem Bohemiae, iidem N. et N. per nos ad conseruationem castri Soproniensis deputati ipsum castrum seruauerunt et suo sanguine defenderunt contra potentiam ipsius regis Bo- hemiae et insultum. Ex militibus dicti regis ad obsidionem dicti castri frequenter venien- tibus, nonnullis captiuatis et pluribus interemptis. Praeterea cum Henricus banus, filius Henrici, deserta patria et proditis castris nostris se per infidelitatem ad regem transtulisset praenotatum, de quodam castro suo finitimo Kuzeg vocato multa spolia, rapinas et incendia confinio regni nostri faceret atrociter exercere, praefati N. et N. vna cum Gregorio, magistro tauernicorum dominae reginae, comite Castriferrei, ad expugnandum ipsum castrum Kuzeg a nobis destinati tam laudabilem famulatum tamque graciosum ibidem impenderunt obse- quium, vt per ipsorum militiam recuperauimus ipsum castrum, exclusis et eliminatis de illo inuasoribus regni nostri." — A. d. MCCLXX(II), IV kal. Maii, indictione decima quinta, regni autem nostri anno secundo. Féjer, Cod. dipl. Hung. V, 1. 234. 784) 1272, 25 Jun. Olomucii. Bruno, episcopus Olomucensis, Helmholdo, Ottoni et Gunthero fratribus dictis de Welyn, famulis suis feudum in villa Bela confert. — "Conferimus — vobis et heredibus uestris iure feodali triginta mansos in villa de Bela cum omnibus suis pertinentiis et iuribus, censu, decimis, iudicio, steura et omnibus aliis seruiciis debitis et consuetis. — Damus et concedimus insuper uobis, cum plures sint mansi preter vestros in eadem villa, quod iudex dicte ville, qui pro tempore fuerit, quique ratione iudicii quinque mansos habet liberos, molendinum vnum, tabernam vnam et tercium de iudicio denarium per uillam totam, principaliter vester sit, et ad uos tanquam ad dominos suos respectum habeat, pleneque uobis intendat. Permittimus eciam et gratum habemus, si bona vestra predicta ad vtili- tatem uestram infra terminos suos poteritis in aliquo emendare. Hoc autem de con- silio canonicorum nostrorum statuimus et ordinauimus, quod vasallus quilibet oc. (ut II, n. 149). In recognitionem uero bonorum episcopalium, que uobis contulimus, dabitis an- nis singulis canonicis nostris mensuram vnam tritici, continentem modium vnum opauiensem, 40*

Strana 316
Emler, Regesta Bohemiae. 316 de manso siue de laneo quolibet; et de mansis dumtaxat censualibus uobis, de allodio vestro, de zluhonibus, et de mansis iudicis mensuram non dabitis prenotatam. Item de bonis com- paratis oc. (ut ibidem). Ego Heydolfus decanus, ego Albertus prepositus, ego mag. Johannes archid. Olomuc., ego Alexius, prepositus de Vvlframskirchen, archidiaconus Znoemensis, ego Lampertus custos, archidiaconus Willeradensis, et nos ceteri Olomucensis ecclesie canonici per manum Conradi, dicti domini nostri episcopi notarii, canonici et confratris nostri, huic carte subscribimus.“ — Act. et dat. Olomuz a. d. MCCLXXII, VII kal. Julii. Ex orig. arch. archiep. Cremsirii Boczek IV, 95. 785) 1272, 27 Jun. In Velden. „Ego Zawisius de Valchenstain significo, — quod super diuersis dampnis, per — d. Patauiensem episcopum indebite mihi factis, cum ipso ad diem colloquij in Velden depu- tatum per serenissimum dominum meum, regem Boemie, conuenissem, volens aliqua super premissis mihi utilia de amicorum meorum consilio et aliorum discretorum, qui ibidem ad- erant, ordinare, nec in huiusmodi possem proficere ullo modo, tandem, cum modus concordie non posset alius inueniri, ad consilium eorundem amicorum meorum vna cum predicto d. episcopo in arbitros compromisi, qui pro se et ecclesia sua elegit pro arbitris d. Chunradum de Harthaim et Heinricum de Radek; ego vero pro me patrem meum d. Bvdwigium et patruum meum d. Witigonem de Natscharad, qui omnes a feria sexta sequente festum b. Jo- hannis Baptiste ad dies quatuordecim in ciuitate Velden vnam domum intrabunt, et — iura- bunt, ab eadem nunquam exire, quousque secundum deum et iusticiam super predictis dictum d. episcopum et me concordauerint.“ — Testes: d. W(eikart), prepositus Patauiensis, d. O(tto), cantor ibidem, d. W(ernhard), et H(einricus). fratres de Schawenberch, d. G(undaker), de Storchenberch, d. P(ilgrim) de Tannberch, d. S(eibotho) de Lonstorf, d. Ch(unr.) de H(art- haim), P. de Haidendorf, W. de Dahsperch, Eng. de Inne, Ditricus de Mauthusen, H. de Radek et alij quam plures. Act. in Velden a. d. M.CCLXX secundo, V kal. Jul. Mon. Boica XXIX, II, 503. 786) 1272, 13 Jul. Pragae. Otakarus, rex oc homines monasterii Ossecensis liberat a jurisdictione in Elnbogen. — Scire cupimus oc., "quod abbati et conventui in Ossek hanc gratiam duximus faciendam, videlicet quod homines ipsorum universos in Zwetivor ac in aliis villis eorum adjacentibus constitutos a jurisdictione praefectorum, advocatorum et judicum in Elnbogen, secundum te- norem privilegiorum ipsis a nostris progenitoribus concessorum, reddimus liberos et exemptos, adjicientes, quod nullus forestariorum seu custodum sylvae ipsos et eorum homines in sylva, quae per proborum virorum solertiam ipsis, scilicet abbati et conventui, est metata certis limitibus et distincta, debeat aliqualiter impedire.“ — Act. et dat. Pragae a. d. M'CC LXXII, tertio idus Jul. E cod. dipl. Ossecensi cop. in Mus. Boh.

Strana 317
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 317 787) 1272, 14 Jul. Pragae. V Othakarus, rex Boem. oc. confirmat immunitates monasterii Ozzecensis. — Ad no- titiam oc., quod nos — monasterium situm in praedio Ozzek — favore prosequimur gratioso vestigiis inhaerendo — progenitorum nostrorum — Othakari — et — Wencezlai —, qui in eodem monasterio multis beneficiorum et gratiarum impensionibus regiae liberalitatis insignia reliquerunt, secundum quod in utriusque ipsorum privilegiis vidimus et audivimus expressius contineri, videlicet, quod ipsum coenobium Ozzek sub defensionem protectionis suae susci- pientes, homines a seculi actibus liberatos esse — penitus decreverunt, statuentes, — ne quis judex, ne quis officiatus, ne qua plane sublimis humilisve persona in villis aut curiis eorum tyrannidem vel aliquem exerceat potestatem, nec de excessibus rusticorum se judicem inter- ponat, nec praesumat aliquatenus eosdem pro debitis inpignorare, aut pro aliis causis, quales- cunque etiam fuerint, perturbare, nisi prius super debitis et causis hujusmodi abbatis prae- dicti judicium requiratur; sed sive se mutuo vulnerent vel occidant, seu qualibet arte con- turbent, ipsi scilicet abbas et conventus cum consilio fidelium suorum ordinent atque dis- ponant, — remittentes eis ac hominibus ipsorum jura vectigalium, quae solent dare exeuntes in Copitz, adjicientes, ne quis conprovincialium sylvam praedio eorum contiguam, metatam certis limitibus et distinctam, ad aliquos usus praesumat succidere, quia ipsis tantum ha- bendam pro suis ac pro suae posteritatis et non aliorum usibus concesserunt. Quas quidem gratias jam praemissas praefatis abbati et conventui a nostris praedecessoribus concessas in privilegiis ipsius conventus non rasis, non cancellatis, non abolitis nec in aliqua sui parte viciatis expresse audivimus et vidimus contineri, et — ipsas ratas et gratas habentes ad- mittimus, ut nullus easdem impedire debeat aut aliqualiter infirmare.“ — Testes: Andreas, camerarius Boemiae, Jarozlaus de Turnow frater Galli, Burchardus, marscalcus Boemiae, Borso de Rysenburch, Theodricus, subcamerarius Boemiae, Zbyzlaus, purcgrauius Pragensis, Gerko de Waldenberch, purcgrauius Egrensis, Bohuzlaus, burcgrauius de Primberc, Heinricus, camerarius Pylznensis, Henco filius Zmilonis de Luchtenburch, Cenco de Ronnow, Diuisius dapifer, Volcmarus pincerna, Onso subpincerna, Conradus, magister coquinae, et alii. Acta sunt haec Pragae a. d. M'CC°LXXIj°, pridie idus Julii, coron. nostrae a. undecimo, data ibidem per manus mag. Petri, vener. Wissegradensis praepositi, cancellarii regni nostri, a et die praedictis. E cod. dipl. Ossec. cop. in Mus. Boh. 788) 1272, 14 Jul. In domo s. Clementis Pragae. Concordia inter abbatem Teplensem et fratres hospitalis s. Mariae domus Theutonicae super quibusdam bonis. — „Cum inter viros venerabiles, videlicet abbatem H. Teplennsis monasterii, fratrem Heinricum, commendatorem provincialem Bohemiae, et suorum fratrum hospitalis s. Marie domus Theutonice Jerosolimit., ex parte altera jam pridem suborta fuit quedam dissensionis materia super bonis Gyscowich, Wgezd, Stezel, Perna et curia in Luthomich cum duabus vineis, et cum omnibus attinenciis ad eas pertinentibus, que bona dominus abbas cum suo conventu dictis commendatori et fratribus ejusdem ordinis in quadra-

Strana 318
318 Emler, Regesta Bohemiae. ginta marcis argenti obligasse nomine pingnoris asserebat, et parati erant exhibere dictam pecuniam, ut de prefatis bonis ipsis cederent, non computantes ipsis in sortem proventus, quos de eisdem bonis annis jam plurimis receperunt. Commendator vero prefatus et fratres sui ordinis e contrario fatebantur, quod bona eadem titulo empcionis possiderent non nomine pingnoris, dicentes quod huiusmodi obligacionis nota in eodem eorum ordine prohibita sit sub pena culpe gravioris. Et cum hinc inde coram judicibus ecclesiasticis et eciam secu- laribus utraque pars se plurimum fatigasset, — pro dirimenda discordia in amicabiles arbi- tratores — partes denique compromiserunt, videlicet in fratrem Conradum, commendatorem hospitalis s. Joannis Jerosol. beate virginis in Praga, dominum Heinricum, cellarium de Tepla, et fratrem Lambertum ordinis Predicatorum ex parte domini abbatis et conuentus sui, et in fratrem Eckebrecht, magistrum hospitalis Stellatorum in Praga, fratrem Theodericum et fratrem Jacobum de ordine Predicatorum ex parte commendatoris et fratrum suorum. — Qui sen- tentiaverunt: dominus igitur abbas dicti cenobii cum toto suo conventu — bona voluntate cedunt viris venerabilibus commendatori sepedicto et fratribus sui ordinis — de omni jure et eo, quod ipsis in memoratis bonis competebat, — promittentes, quod deinceps predictum commendatorem — non debeant impetere, — non obstante, quod in quodam privilegio serenissime domine Constancie, quondam regine Bohemie, continetur, quod prefata bona sint eidem com- mendatori et fratribus sui ordinis nomine pignoris obligata, non vendita, cui obligationi eciam renunciant per presentes. Commendator vero sepe jam dictus pro se et nomine fratrum sui ordinis — renunciat omni actioni, quam exercere posset contra memoratum dominum abbatem et dominos sui conventus pro vexatione indebita, quam ipse et fratres sui ordinis ab eodem domino abbate et suis dominis sustinuerunt, et de expensis, quas occasione ipsorum fe- cerunt.“ — Testes : d. Syfridus, abbas montis Syonn, fr. Volcwijnus, Vlricus, prepositus Lu- cide ciuitatis, Libhardus custos et Heinricus cellarius Teplennsis ecclesie, Chonradus commen- dator de beata virgine, Eckebrechtus magister de hospitali, fr. Vincencius prior Pragen., fr. Theodericus, fr. Lambertus et fr. Jacobus fratrum Predicatorum ordinis. — Acta sunt hec Pragae in domo s. Clementis a. d. M'CC'LXXII°, in crastino s. Margaretae virginis et martyris. Millauer, der deutsche Orden in Böhmen, 120. 789) 1272, 30 Jul. Apud Urbem Veterem. Gregorius papa X abbati et conventui monasterii de Sar, quos cum omnibus bonis eorum in protectionem bb. Petri et Pauli et suam recipit, specialiter antem terras, possessiones, redditus, domos et alia bona eorum confirmat. Datum apud Urbem Veterem III kal. Aug. a. d. M.CC.LXXII°, pontificatus anno primo. Ex orig. arch. ol. Zarensi apud Steinbâch, II, 29. — Boczek IV, 97.

Strana 319
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 319 790) 1272, 5 Aug. Apud Urbem Veterem. Gregorius papa X episcopo Pragensi, ut abbatissam et conventum monasterii Vallis s. Mariae „adversus raptorum, predonum et inuasorum audaciam" defendat. Dat. apud Urbem Veterem nonis Augusti, pontif. anno I°. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. Mus. Boh. 791) 1272, 28 Aug. Ranna. H. et Or. fratres de Waldeke concordiam faciunt cum Pilgrimmo de Tannenberch. Litterae sigillatae sunt etiam sigillis Budwogii et filii sui Zabissi. — Act. in Ranna a. inc arn d. M.CC.LXXII°, XV kal. Sept. Urkb. des Landes Ob der Enns III, 389. 792) 1272, 27 Aug. Apud Rudnich. Johannes, episcopus Pragensis, Heluico, plebano in Brod, mandat, ut commissioni causae inter Katherinam, abbatissam et conventum Vallis s. Mariae et Sifridum, plebanum de Primislaus, omnino supersedeat, quia causa illa super capella de Buchberch cum suis perti- nentiis prius fuerat inter Jacobum, quondam plebanum de Pohled, et dictum Sifridum diutius judicialiter ventilata et diffinitiva sententia terminata. Dat. apud Rudnich VI kal. Sept. pontif. a. XV. Ex orig. bibl. univers. Prag. 793) 1272, 1 Sept. In Znoym. „Radozlaus de Heroltitz, castellanus Znoymensis, Suscicray, zudarius eiusdem loci, a rege Boemiae iudices constituti, litem inter abbatem ecclesiae Lucensis et cives Znoymensis civitatis ortam decidunt. — Inuenimus, — „id esse de iure ecclesiae Lucensis, quod ciues supra- dicte ciuitatis (Znoymensis) atque ad montem s. Ypoliti ad riuulum, qui dicitur Graedniz, nullam nauem vel piscationem ibidem habere tenentur, nisi tantum hamo in medio aque, que est in superiori parte Graedniz; pecora etiam ciuitatis in nulla silua ecclesie Lucensis, nec uirgultis, nec in uineis cultis uel incultis sed solum in campis desertis pascentur, id tamen non de iure sed gracia speciali, quia ex iure scimus predictam ecclesiam a primis funda- mentis taliter habuisse. Simili etiam modo pecora uille Scillaspis in campo ciuium pre- dictorum, quod dicitur Bruckerewelt pascentur. Super ista omnia dominus abbas de consilio nostro pro longeuitate illustris domini nostri regis Boemie lignum, per quod homines pre- dictam aquam transeant, indulsit, non tamen hoc aliquo jure exigente, sed gracia speciali." — Dat. in Znoym a. d. M.CC.LXXII, in die b. Egidii abbatis, presentibus Ranocerio quondam zudario, filio suo Lupo, Jarozlao de Kneniz, Conrado Murcerio, Friderico quondam lantrich- terio, Buhossone, Nagrado, Rissone, Cvnzone de Vitis, Doberlone, ciuibus de Znoym et aliis quam pluribus. Ex orig. mon. Lucensis Boczek IV, 98.

Strana 320
320 Emler, Regesta Bohemiae. 794) 1272 7 Sept. Viennae. Ottokarus, rex Boemiae oc. sorori Sophiae et claustro Fontis gratiae, vulgariter Stu- denitz dicto, in recompensationem bonorum, quae habuit in Karinthia, videlicet castri Jovnekke et reddituum attinencium de officio in Marchpurch ultra Traham, quinquaginta septem marcas den. dat possidendas. Testes: comes Ulricus de Heumburch, com. Ulricus de Steremberch, Fridericus comes de Ortemburch, comes Heinricus de Phanberch, Purchardus de Chlingen- berch, marscalcus regni Boemiae, Vlricus de Dvrrenholz, capitaneus Karinhiae, Nezenzlinus, castellanus in Olomvnz, Otto de Haslowe, Otto de Perchtolstorf, camerarius Austriae et alii. — Acta in Wienna a. d. M'CCLXXII, septimo Idus Sept., dat. per manum mag. Ulrici, protonotarii curie nostre. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. Lorenz, Deut. Gesch. im 13. u. 14. Jahrh. I, 472. 795) 1272, 14 Sept. In Pasenperg. O(ttacarus), Bohemiae rex oc. iudicibus et ciuibus in Wien, in Nova civitate et in Chremsa notificat, se monasterio in Lilienfeld, concessisse, ut ad civitatem Wien quinquaginta, ad Nouam civitatem triginta et in Chremsam totidem carradas vini ducere et reponere ipsius monasterii procuratores possint. — Dat. in Pisenperg XVIII kal. Oct. a. d. M'CC.LXXII. Lorenz, Deut. Gesch. im XIII u. XIV Jahrh. I, 475. 796) 1272, 30 Sept. Olomucii. Bruno, episcopus Olomucensis monasterio, in Tusnowis renouat confirmationem juris patronatus ecclesiarum s. Petri Brunae, in Budwiz et Bites (v. II, n. 231). — Dat. Olomucii in festo b. Michaelis a. d. M.CC.LXXII, III kal. Oct. — „Nos etiam Heydolfus decanus, Albertus prepositus, archidiaconus Brunnensis, totumque capitulum, videlicet Cyrus, archidiaconus Olo- mucensis, Alexius, prepositus de Wolwramskirchen, archidiaconus Znoymensis, Lampertus custos, archidiaconus Prezzlauiensis, Chunradus scholasticus, Bartholomeus, Woyzlaus, Johannes de Homburch, Theodericus de Wlinstein, Thomas Petratus, mag. Theodericus, notarius Yglauie, canonici Olomucenses, graciam supradicto monasterio —factam gratam et ratam habemus. Ex orig. eiusdem mon. Boczek IV, 99. 797) 1272, 7 Oct. Compositio litis inter Mirozlaum, praepositum Chotiessovicensem, et Jutam, priorissam in Dobran. „Noverit oc., quod nos (Juta soror totusque conventus in Dobran) per quosdam fraudiloquos vere pacis turbatores et commode quietis emulos tanquam inbecilles femine et sanioris consilii tunc capaces imprudenter affate et inducte, dominum Mirozlaum, prepositum et conventum monasterii Chotessovicensis, occasione cujusdam summe pecunie, videlicet quinque marcarum argenti coram vener. patre d. Leone, Ratisponensi episcopo, auctoritate sedis apostolice, ordini nostro per Alemaniam dato conservatore, traximus in causam. Com- parentibus igitur nobis coram eodem domino episcopo termino et loco datis et contra dictum dominum prepositum et conventum proponentibus, pars ipsius domini prepositi et conventus-

Strana 321
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 32 1 que citata ibidem aderat, excipiendo proposuit, quod sepe dictus prepositus et conventus non deberet coram ipso domino episcopo respondere, nec ipsius auctoritate posse astringi, quam idem episcopus ratione conservatorie commissionis sibi dicebat esse attributam, pro eo quod Boemia non contineatur sub regno Alemanie, cum sit regnum per se, et alio utatur ydiomate, nec idem episcopus rationem predictam potuerat agnoscere aliter, nisi de manifestis, que nulla tergiver- satione celari possunt. Excipiens etiam dicta pars de loco non tuto, sedem apostolicam appellavit: sane nos dictam causam — habito sapientum consilio presente fratre Jacobo guardiano et fratre Friderico Egrensi de Misa ordinis fratrum Minorum, et aliorum, — de consensu nostri prepositi generalis nec non in presentia nostri provincialis Themonis dicti, ipsius etiam assensu — ad gratiam prefati domini prepositi, in scriptis nichil nobis de jure dicte cause in posterum reservantes in manus dicti domini prepositi resignavimus. — Pre- terea offerimus nos — dicto domino preposito ad exhibendam debitam reverentiam tamquam domino nostro et predicte nostre domus vero patrono ac securo protectori, attribuimus etiam ipso domino preposito vicarium a nobis electum et presentatum in predictis nostris ecclesiis instituere ac cum se nobis forte ingratum reddiderit destituere, quemadmodum id ad officium pertinet juris patronatus. Ad hoc lucide ac directe profitemur, quod omnia mobilia et im- mobilia ad predictas ecclesias in Dobran pertinentia, que a dom. Wichardo et Johanne re- cepimus, in manus dicti jam prepositi resignavimus, que omnia ab eodem dom. et paterno nostro Hotessowensi preposito denuo recepimus ad signum debite subjectionis possidenda.“ Acta sunt hec a. d. MCCLXXII, nonas Octobris. E cop. Pelzelii. 798) 1272, 7 Oct. In Chotissowich. Compromissio litis inter Mirozlaum, praepositum Chotiessowicensem, et conventum in Dobran exortae. — „Cum olim quedam controversia inter nos — et Mirozlaum, prepositum et conventum monasterii Chotiessowicensis — fuisset suborta, mediantibus viris — dom. Reinhero, abbate Cladrubensi, fratre Jacobo guardiano et fratre Friderico Egrensi ordinis fratrum Mi- norum in Misa, presentibus dom. Dobrovito, decano in Topla, Cunrado de Ztancau et Jacobo de Chotissowich plebanis, Ulrico judice cum aliis juratis civibus de Dobran ad hoc specialiter evocatis, fratre Themone, nostro tunc visitatore, — talis inter nos et memoratum prepositum et conventum concordia — intervenit, quod nos ecclesias s. Viti, s. Nicolai in Dobran, quibus a viris nobilibus Wichardo et Johanne ipsius genero, dictarum ecclesiarum tunc patronis, fueramus investite, cum omnibus privilegiis nostris, que super ipsas undecunque fuerant ob- tenta, in manus jam dicti prepositi, ad quem ipsarum ecclesiarum jus patronatus cum uni- versitate postmodum est devolutum, — resignavimus. — Verum idem prepositus — nos in specialem recipiens gratiam — in prefatis ecclesiis cum ipsarum pertinentiis omnibus, — quemadmodum in aliis litteris super hoc editis plenius continetur, canonice nos instituit, et institutas — nos nostraque in propriam recepit defensionem.“ — Acta sunt hec in Choti- ssowich a. d. MCCLXXII, nonas Octobris. E cop. Pelzelii. 41

Strana 322
322 Emler, Regesta Bohemiae. 799) 1272, 23 Oct. Iglaviae. Hanmannus, Ludmannus et Helwicus, regis Otthocari urburarii per totam Bohemiam, nec non universitas juratorum in Iglauia conferunt monasterio Siloensi stollonem in monte Rudolfi. — Nouerit oc. "quod nos vtilitatem attendentes communem et ciuitatis Yglauie profectum nec non totius prouincie grauesque labores et expensas Wernhero dicto Lotingo et d. M(arsilio), abbati Sylowensis ecclesie, cum ipsorum cooperariis contulimus stollonem in monte Rudolfi et omnes montes ibidem mensuratos tam cum dominor um laneis quam burgensium, et quic- quid ibi confractum fuerit usque ad semitam, per quam itur in Aychornberck, pro parte regis tantum omni iure hereditario colendum et possidendum, et idem stollo in dependentibus et pro- stratis jura cuiuslibet stollonis hereditarie obtinebit.“ — Act. sunt hec a. d. M°CC°LXXII°. X kal. Nov. presentibus juratis Yglauie ciuitatis, videlicet Wernhero Lotingo, .. nodo, mag. Jacobo, Hermanno, Ortwino, Dithmaro, Musiro, Leone et aliis personis. Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 770. 800) 1272, 29 Oct. Apud Brunam. — Othacarus, rex Boemiae — civitati de Broda (in Moravia) quaedam jura concedit. Liqueat, "quod — ciuium nostrorum de Broda profectui et commodo flagrantius intendentes, ipsis — vt eo iure, quod habet ciuitas nostra Lubchicz, gaudere ualeant, nunc et in euum duximus indulgendum. Desuper — ius depositionis mercium seu mercimoniorum ibidem concurrentium hinc et inde, quod vulgo niderlage dicitur, concedentes, huiusmodi sub pre- textu, quod ciues de terris nostris octo diebus et ciues aliarum terrarum duabus ebdomadis ad plenum cum suis mercibus inibi moram trahere teneantur, abinde postmodum et non prius libere cum suis mercibus vlterius processuri.“ — Testibus: Chirnino camerario, Ne- zamizlone pincerna, Besnata, dapifero Morauie, Smilone de Brumow, Vlrico de Durrenhocz, capitaneo Karinthie, et aliis. — Acta sunt hec aput Brunnam sub anno dominice incarnationis M.CC.LXXII, IIII kal. Nouem., coronationis nostre diuina fauente clementia a. XI, dat. ibidem per manum mag. Petri, ven. prepositi Wissegr, cancellarii regni nostri, a. et die predictis. Ex orig. eiusdem civ. Boczek IV, 100. 801) 1272, 16 Dec. In Krems. Ottacarus, rex Boemiae oc. monasterio Mellicensi quoddam privilegium super advo- catia in Radendorf confert. Böhmer, Add. ad reg. imp. XXXVI. Extr. 802) 1272, 19 Dec. In Luthouia. Albertus de Lessan — villam Towirz restituit monasteriis Gradicensi et s. Jacobi Olomucensi. — Protestamur, „quod nos uillam Towirz dictam in districtu Olomucensi sitam, quam occupaueramus, de nostra bona uoluntate cedendo ecclesiis, uidelicet b. Stephani in Gradisch — et b. Jacobi in ciuitate Olomucensi, cum omnibus pertinentiis et iuribus ad eandem uillam spectantibus, possidendam iure hereditario perpetuo assignamus, pari seu equali nihilo-

Strana 323
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 323 minus et iusta portione inter duas ecclesias diuidendam, sicut d. Sabina relicta d. Neza- misl, — quondam purgrauii in Olmucz, prenotatis ecclesiis de suo patrimonio olim lega- uerat.“ — Testes: d. Onscho camerarius, Chenlinus, quondam Olomucensis purgrauius, Lu- therus, czudarius Olomucensis, Koyata de Drnouicz, Pardus de Horka, Weliz de Lizouicz, Weliz de Lazan, Woyslaus de Tessnowicz et quam plures alii. „Dat. et act. in Luthouia anno d. M.CC.LXXII, XIV kalendas Januarii. Boczek IV, 101. 803) 1272, 29 Dec. In Hostroditz. „Nos fr. Anna (Hanno ?), mag. hospitalis s. Marie domus Theutonicorum Lerosolimi- tane — villam quondam dictam Crouls baline Morauie adtinentem inde transtulimus ad balinam Austrie de consilio ff. nostrorum discretorum propter situm ville eiusdem, quia multo melius adiacens est Austrie quam Morauie, ad locandum hominibus, qui mansiones ibidem construant et ordini nostro deseruiant tempore oportuno.“ — Presentibus ff. nostris : fr. Lu- dewico, commendatore Bohemie, et fr. Hermanno de Heldrungen. — Dat. et act. Hostro- ditz a. d. incarn. M.CC.LXXII°, quarto kal. Januarij. Ex orig. in arch. ordinis Teut. Viennae Chytil V, 255. 804) (1272.) Gregorius pp. X regi Boemiae illustri. Paternum ad tuae celsitudinis incrementa morem gerimus, dum te ad ea, quae saluti expediunt et honori tuo congruunt, sollicitis monitionibus invitamus. Persuasiones itaque nostras devota mente suscipias, ad ea, quae tibi suggerimus, apertos habiturus oculos et aures illis adhibiturus intentas, ut in rationis deducta secretum et ipsius examinata scrutinio admittantur devotius et pressius imprimantur admissa et impressa fructificent, germinatura pacem et productura quietem praecidendo ini- micitiarum causas, et amicitias augmentando. Nosti fili carissime, quod post varia et gravia guerrarum discrimina, quas inter te ac clarae memoriae Stephanum, regem Ungariae, ini- micus humani generis pacis impatiens excitavit, post graves ex eis hinc inde personarum strages, grandiaque rerum secuta dispendia, disponente pacis actore inter te ac regem eun- dem reformata concordia, firmata sunt foedera juramenti et poenarum adjectione, confirmationis nostrae ad tuam et ipsius instantiam, ac aliarum firmitatum robore confirmata, quae idem rex toto vitae suae tempore dicitur observasse. Ceterum memorato regi carissimus in Chr. filius Latizlaus, rex Ungariae, ut tua novit sublimitas, in regno successit, qui cum sit adhuc aetatis innocentis, de nulla contra te potest offensa notari. Et cum ipsum filiis tuis uniat, sicut accepimus, sanguinis unitas, contra eum nulla tibi de futuro verisimilis potest esse suspicio, quam naturalis potius non solum excludere debet omnino conjunctio, sed et suspi- cantium corda ponere in tranquillo. Ad observanda igitur illi cum memorato genitore ipsius inita foedera tanto efficacius tuam debet excellentiam horum consideratio invitare, quanto judicium est de praeterito certius ea per ipsum non esse hactenus violata, et de futuro veri- similius credi potest, ne (sic) in posterum violanda. Adjicit autem ad servandae a te hujus- 413 —

Strana 324
324 modi observationis instantiam, quia si quis in eodem genitore vel ejus subditis forsan argui possit excessus, idem rex L(adislaus) ad emendationem cum debitae satisfactionis promtitudine juxta conventiones in foederibus praedictis adjectas dicitur esse votivus. Et quia nec glori- osum foret celsitudini regiae, nec gloriae regali magnificum in pupillum insurgere, aut aetatem tam teneram impugnare, ideoque serenitatem regiam monemus, rogamus et hortamur in do- mino Jesu Christo, in remissionem tibi peccatorum suadentes, quatenus praedictas conven- tiones diligenter observans ab omni memorati regis L. suorumque offensa et injuria studeas penitus abstinere, in hoc non solum ejusdem regis L. et carissimae in Chr. filiae nostrae Isa- bellis, consortis ipsius, natae carissimi in Chr. filii nostri, .. regis Siciliae illustris, aetati de- ferens, sed ad eundem regem Siciliae, virum quidem tantae excellentiae ac virtutis, cui celsi- tudini tuae utile fore credimus in sinceritate caritatis uniri, prout te decet attendens, no- strisque monitionibus, quae honorem etiam tuum respiciunt, cum tuae magnitudini congruat praemissa servare taliter acquiescens, quod ad tua commoda memorati regis Siciliae animum attrahas, et apud nos proinde augmentum tibi favoris acquiras. E regesto Berardi de Neapoli epist. 149 in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. Emler, Regesta Bohemiae. 805) (1272.) Gregorius pp. X illustri regi Ungariae. — In cordis nostri laetitiam redundavit, quod dilectus filius . . . abbas monasterii . . ord. S. Benedicti . . dioc. nuntius tuus, te cum ca- rissimo in Chr. f. n. illustri rege Boemiae ad salutarem compositionem et pacem asseruit devenisse, cessante discordia illa detestabili, quam inter te et regem eundem procuravit ini- micus humani generis exoriri. Pro jam dictis quidem compositione et forma pacis aposto- lico munimine roborandis praedictus abbas ex parte tua penes nos institit diligenter: sed quia negotium erat valde arduum et multos in se articulos difficiles continebat, de quibus ad praesens, cum de novo ad fastigium dignitatis apostolicae, licet immeriti, simus divina dispo- nente clementia evocati, sufficienter nequivimus informari, hujusmodi negotio supersedendum duximus, quousque super eisdem articulis fieri certiores ac de meritis et qualitate ejusdem negotii possimus plenius edoceri. Pro indigno itaque a dilectissima nobis in Christo tua celsitudine non ducatur, sed pro firmo teneatur ab ipsa, quod in his, quae secundum deum tempore opportuno poterimus, circa personam tuam affectum internae benivolentiae libera- liter exponemus. E form. M. Marini de Ebolo in bibl. Vatic. n. 3976 fol. 60. 806) 1272. Brunae. Bruno, episcopus Olomucensis, omnibus decanis diocesis suae dat in mandatis, ut fratres Minores libere predicare, confessiones audire atque eciam sepelire corpora illorum, qui apud eos elegerint sepulturam, patiantur. Data Brunne a. d. inc. M°CC°LXXII°. Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 771.

Strana 325
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 325 807) 1272. Stephanus, rex Hungariae, comiti Dominico et Michaeli fratri eius terram Korus donat. Enarrans merita eorum dicit: „Item tercio post obitum karissimi patris nostri Bele felicis recordationis in conflictu regis Boemie iuxta fluuium Rabcha predictus Michael fidelis noster regis et corone consueta sua seruicia non relinquens, in ipsa area certaminis multi- plices plagas sufferendo pro regali gracia et honore.“ A. d. MCCLXXII°, regni autem nostri anno tercio. Féjer, Cod. dipl. Hung. V. 1. 238. 808) 1273, 1 Jan. In Strahovia. Leo, Ratisponensis episcopus, e consensu Johannis, episcopi Pragensis, omnibus, qui hospitalis ordinis s. Johannis Baptistae Jerosolimitani per Boemiam ecclesias seu parochias orationis causa quaesierint, quadraginta dies criminalium et centum venialium de injuncta ipsis poenitentia relaxat. Dat. in Strahovia a. d. M°CC°LXX° tercio, kalendis Januarii. Ex orig. arch. capit. Prag. copia in Mus. Boh. 809) 1273, 4 Jan. In Strahovia. Leo, episcopus Ratisponensis, omnibus, qui ad altare s. Michahelis Archangeli in ccclesia Wissegradensi in anniversario dedicationis ciusdem et in festivitatibus ss. Michahelis, Mathiae et Andreae nec non in quatuor festivitatibus virginis gloriosae causa devocionis con- fluxerint, triginta dies criminalium et sexaginta venialium de iniuncta ipsis poenitencia relaxat. Dat. in Strahovia a. d. M°CC’LXX° tercio, pridie non. Jan. Ex orig. tab. capit. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 810) 1273, 5 Jan. Apud Urbem Veterem. Gregorius pp. X abbati et conventui monasterii in Tepla omnes libertates et immu- nitates a Romanis pontificibus concessas nec non libertates et exemptiones saecularium ex- actionum a regibus aliisque personis ipsis indultas confirmat. Dat. apud Urbem Veterem nonis Januarii pontificatus anno primo. Ex orig. arch. Teplensis cop. in Mus. Boh. 811) 1273, 14 Jan. Aput Sbrazlaus. Othakarus, rex Boemiae oc. sororibus s. Clarae in Egra donat villam in Treinzk spectantem olim ad casteflaneam Egrensem cum censu, decimis atque aliis iuribus. — „Act. aput Sbrazlaus a. d. M°CC°LXXIII°, XVIIII° kal. Februarii, dat. ibidem per manum mag. Petri, ven. Wissegradensis ecclesie prepositi, cancellarii regni nostri, anno et die predictis, coro- nationis nostre diuina fauente clementia anno XII°, indictione prima." Ex orig. arch. c. r. aulici cop. in Mus. Boh. — Hormayr, Taschenb. 1840, 490.

Strana 326
326 Emler, Regesta Bohemiae. 812) 1273, m. Jan. Instrumentum pacis inter Ottacarum, regem Bohemiae, et Henricum, ducem Bavariae, factae. — „Noverint oc., quod post longa gwerrarum discrimina, que inter dominum . . ducem Bawarie, consanguineum nostrum karissimum, et nos inimicus humani generis inpatiens pacis excitaret, pacis auctori placuit corda ipsius et nostrum algore odii congelata caritativi amoris reducere ad fervorem, ex quo ipsi et nobis in subditorum nostrorum quiete commo- ditas optata et votiva provenit tranquillitas animorum, cum pro votive pacis puritate refor- mata idem dux reverendum in Christo patrem d. . . vener. episcopum Ratisbonensem, virum- que nobilem .. de Sigenhoven ad nostram presenciam miserit hiis diebus dato eis pleno sufficienti legali mandato, ut convenientes nobiscum ordinare, tractare ac diffinire possent omnia ad reformacionem pacis faciencia, que ipse dux, si nobiscum fuisset constitutus, or- dinare ac diffinire presencialiter potuisset, qui in nostri presencia constituti, diversis tracta- tibus habitis et discussis plenius qualitatibus negociorum et tractatuum hine et inde, deli- beracione eciam habita prematura, nomine dicti ducis una nobiscum ordinaverunt et assum- pserunt, ut inter d. ducem et nos pax perpetuo debeat observari, quam nos assumpsimus et assumimus, spopondimus et spondemus inviolabiliter nostris temporibus observare, eidem- que d. duci tamquam amico karissimo promisimus et promittimus teneri ad omne robur amicicie, nec eandem amiciciam sive pacem inter nos perpetuo duraturam infringere volumus, seu infringi propter aliquem hominem huius mundi in statu maiorum vel minorum positum, clericum vel laycum, affinitate seu sanguinis idemptitate nobis et pueris nostris iunctum, eidem paci includentes et eadem vallantes regnum nostrum Bohemie, principatus nostros Austrie, Stirie, Karinthie, Moravie, Carniolam, Marchiam, Egram et Portum Naonis cum uni- versis attinenciis eorumdem, ut et universa et singula, que in pacis federa sunt deducta, clarius exprimantur singillatim, in ordine ea duximus subiungenda. Primo videlicet castrum Ried dictum cum omnibus suis attinenciis in nostra remanere debet et remanebit regia di- cione, dicto d. duci et suis heredibus nullo iure seu accione de illo repetendo animo com- petente nisi de liberalitate regia, voluntate nostra seu beneplacito idem castrum d. dux vel heredes sui valeant in posterum obtinere. De districtibus quoque et iudiciis, que et quos fratres de Waldeck in ipsius d. ducis preiudicium, ut asserit, detinent occupata, d. dux do- cebit per nostra privilegia, quod iuri et accioni nobis competentibus in eisdem renunciavimus, quodque dicti ff. recepta ab eo quadam pecunie quantitate renunciaverint similiter iuri suo, quibus cognitis et probatis idem dux gaudebit in eisdem, prout est equitati iuris consen- taneum, jure suo. Sane pro bono pacis, quod diligimus et zelo amplectimur puriori, de reverendis in Christo patribus et dd. . . vener. episcopis Salczburgen. Babenbergen. Ratis- ponen. Patauen. Frisingen. Brixien. ecclesiarum in pacto pacis taliter est deductum, ut omnes discordie et dissensiones usque ad hec tempora habite inter illos et d. ducem sint sopite plenius et planate, ita quod de illis nullius rancoris vel odii materia seu fomes, quantum in nobis est, amodo habeatur, sique hiidem dd. episcopi prosequi voluerint forsan illas, in pro- secucione hac eos non promovebimus, nec eciam inpedimenta hiis prestabimus, illud eorum

Strana 327
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 327 opinioni et arbitrio relinquentes. Sed si qua discordia seu gwerrarum discrimina de novo, quod absit, inter dd. episcopos et d. ducem fuerint suscitata, ad eadem complananda amica- biliter, si possumus, pro viribus intendemus, eos infra spatium duorum mensium concordando, et si infra idem tempus eos non possemus vel vellemus reducere ad concordie unionem, ex- tunc dicti d. episcopi et d. dux de suo consilio tenebuntur eligere sex iuratos, utraque parcium pro se tres personas, ad discuciendum et diffiniendum hujus dissensionis articulum super quocunque casu seu causa exortum, qui si concordare forsan non potuerunt in discu- cienda et diffinienda cuiuscumque dissensionis materia, eligere tenebuntur personam septimam, que una cum eis dissensionem, quecumque emersa fuerit, diffiniat et decid at amore vel iu- sticia mediante, consuetudine patrie seu terre Bawarie comprobata, per omnia conservata. Sique adhuc heedem persone septem numero non possent vel vellent forsitan concordare, seu discordantes ad viam reducere unionis per modum et formam amicatricem, extunc nos dd. episcopos sequentes proprii animi sui materiam in sua dissensione et pertinacia non fove- bimus contra ducem, sed eidem pocius astabimus ipsumque in sua iusticia fovebimus contra illos. Si vero d. dux nolens acceptare amorem vel iusticiam a dd. episcopis, sequendo in hoc animi sui motum, hoc cognito fovebimus et fovere tenebimus dd. episcopos a violencia potestativa, si qua illis inferretur quomodolibet in hoc casu. Sique dd. episcopi seu eciam dux predictus in eligendis arbitris pro dissensionibus sopiendis remissi forent vel eciam negligentes, per modum aliquem subterfugia queritantes, nos tenebimur parti remisse seu negligenti in sua violencia contraire, partem alteram in debita iusticia confovendo. Ad maiorem eciam huiusmodi amicicie firmitatem promisimus et promittimus, quod nullam iuris- diccionem seu iudicium in principatibus sive terris dicti d. ducis nobis amodo assumemus, hiis exceptis bonis, possessionibus et iudiciis, que in presenti possidere dinoscitur et tenere. Preterea ut fecus, fermentum et fomentum discordiarum inter nos hactenus habitarum eva- cuetur penitus seu eciam expurgetur, renunciamus et renunciavimus omni iuri et accioni nobis et heredibus nostris competentibus in comitatibus Pogen, Tekkendorf et in castris Scherdingen, Flocz, Bartensteyn, et in omnibus aliis castris, bonis et possessionibus ab ipso d. duce Bawarie nunc possessis. Idem quoque d. dux renunciavit et renunciat omni iuri et accioni sibi et heredibus suis competentibus in castris, possessionibus atque bonis dictis Shutenhoven1), Gresensteyn, Erensprune2) et aliis omnibus iuribus sibi heredibusque suis com- petentibus in regno Bohemie, ducatibus Austrie, Stirie et Karinthie, marchionatu Moravie, dominatu Carniole atque Marchie, Egre, exceptis dumtaxat quibusdam possessionibus in Wa- chow in Austria situatis, in quibus ipsum et heredes suos recognoscimus et dicimus ius habere, dum tamen, quod et expresse cavimus et cavemus, nobilibus, militibus seu clientibus nostris vel aliis de Austria, qui sibi acciones quasdam asserunt competere in eisdem, iudi- cium et iusticiam faciat et ydempnitati eorum, quantum de iure debet, caveat in hac parte. Et ut omnis materia questionis cuiuscumque super premissis tollatur de medio in futurum, plane, nominatim et expresse in presens placitum est reductum, quod uterque nostrum in solidum possideat et teneat universa et singula, que in presencia sine excepcione et impedi- mento quolibet partis alterius pacifice et quiete. Dampna eciam hinc inde illata compensa-

Strana 328
Emler, Regesta Bohemiae. 328 cione mutua sunt sublata, sive per nos et nobiles seu servitores nostros quoscumque dampna huiusmodi sunt admissa, et hii, qui dampna terris nostris et hominibus intulerunt, plene gra- ciam nostram habeant de dampnis et iniuriis usque ad hec tempora irrogatis. Porro quia multiplex affinitatis et consanguinitatis affeccio ad correlativum amorem nos possunt et de- bent mutuo incitare, pro observacione pacis nunc facte et inposterum durature promittimus et assumimus, ut si aliqua processibus temporum successivis contingeret suboriri discordia per nobiles, milites, clientes, et alios cuiuscumque condicionis homines infra terminos vel in terminis nostri dominii constitutos, que turbare possent pacis et concordie unionem, pace nunc facta in suo robore permanente, eedem quecumque emerserint, per capitaneum seu pro- curatores utriusque dominii in terminis positos et vicinos infra spacium unius mensis amore vel iusticia mediante corrigantur seu eciam emendentur, que correctio seu emenda, si ex ne- gligentia seu favore officiatorum processum forsitan non haberet, ex tunc, si homo noster est seu infra terminos nostri dominii constitutus, qui quomodolibet pacis federa perturbabat, tenebitur eum, quicunque fuerit, a defensione nostra excludere, nec eum in sua malicia con- fovere, quod et d. dux de quocunque suo homine vel alio infra terminos suos posito, qui excesserit, facere tenebitur versa vice. Quia eciam per infideles et transfugos huc et illuc inter mundi principes discurrentes seminari solent interdum pestifera pacis turbancia puri- tatem, que et aliquando ipsis principibus non tam temporalis tranquillitatis commodum quam eciam vite future subsidia per gwerrarum discrimina adimunt oportuna, promittimus iuxta ordinacionem factam, non receptare infideles et profugos d. ducis nec eos in sui preiudi- cium confovere, sique eos ad tempus receperimus3) propter inopinatum et insperatum casum seu eventum, qui forsan non ex culpa sed casualiter eisdem forsitan eveniret, extunc infra duorum mensium spacium per nos sibi debent reconciliari et reformari sue gracie sic recepti, si fieri non poterit, et si negocii seu excessus qualitas hoc requirit, sique hiis non possemus graciam obtinere, extunc requisiti per d. ducem tenebimur hos dimittere et a nobis excludere intra terminum prefinitum hoc expresso caute, si profugi et infideles illi unum vel plura de exceptis criminibus perpetrarunt, quod ex prefato in nullum casum aliqua diei noctisve- hora, tempore vel momento recipiantur vel aliquatenus foveantur, sed tanquam malemeriti et inmunes omnis gracie excludantur. Ut igitur universa et singula in suo robore maneant fir- miora, bona fide, sine dolo ea omnia promittimus attendere et servare, iurabimusque, dum simul fuerimus presencialiter constituti, tactisque sacrosanctis ewangeliis et vivifice crucis ligno, quod universa, que in pacto pacis seu placito sunt deducta, prout superius est expressum, nullatenus infringemus seu infringi per nostros aliquatenus permittemus, hoc adiecto quod qui- cunque ex nobis turbator pacis seu transgressor praemissorum exstiterut, hic in se sentiat divine acrimoniam ulcionis, et cum Chore, Datan et Abiron recipiat portionem, dei omnipotentis et gloriosissime virginis ac sanctorum omnium suffragiis destitutus. Voigt das urkund. Formelbuch Henrici Italici, 71. — Ms. capit. eccl. Prag. 1) Man. cap. h. Schuten- hafen. 2) Deest ibid. 3) Ibidem: refouerimus.

Strana 329
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 329 813) 1273, 25 Jan. In Misseritz. Othakar, rex Boemiae oc. cum monasterio Altovadensi quasdam villas commutat. — Ad notitiam oc., "quod monasterio sito in Altovado — possessiones seu uillas, uidelicet Nemtsicz, Bilhlawa, Chratzan, et Tupess, que olim fuerant Swatomiri militis, nobisque propter excessus eiusdem enormes jure preuio sunt addicte : nam non solum eisdem ac eciam aliis possessionibus culpis suis exigentibus debite est priuatus, immo propter commissi faci- noris qualitatem, nisi nostra preuentus fuisset gratia, mortis subire supplicium debuisset, cum uniuersis attinenciis earundem contulimus liberaliter et sincere in concambium quarumdam uillarum, uidelicet Ztradanicz, Plawen, Malcze et Zaborsi, quas abbas et conuentus dicti monasterii nobis — assignarunt. — In predictis eciam bonis, que monasterio contulimus supra- dicto, nobis uel heredibus nostris nullam reseruamus — actionem, absoluentes ipsum mona- sterium ab omni impeticione, que per dictum Swatomirum, vel heredes suos — super repe- ticione bonorum hujusmodi posset institui — contra ipsum.“ — Testes : Andreas, Boemie camerarius, Jerco de Waldenberch, Burchardus, marschalcus Boemie, Theodericus subcamerarius, Bawarus de Ztraconicz, Sifridus de Baruch, Bohuslaus, burchrauius de Phrimberch, Albertus burchrauius in Vren, Wernhardus de Schovmberch, Onso subpincerna, Chunradus, magister coquine, et alii. Act. in Misseritz a. d. millesimo CC°LXXIII°, VIII° kal. Febr., dat. ibidem anno et die predictis, coronationis nostre a. XI, indictione prima. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt Font. rer. Austr. XXIII, 26. 814) 1273, 5 Febr. Bruno, Brixinensis ecclesiae episcopus, protestatur, „quod vniuersa feoda, que per mortem Ulrici, ducis Karinthie oc. sibi et ecclesie suae, vacauerunt, Ottakaro, regi Boemorum oc. contulit iure feodi possidenda.“ — Testes: Berchtoldus Babenbergensis, Chunradus Frisi- gensis, Petrus Patauiensis, Ditricus Gurcensis, Bruno Olomucensis ecclesiarum episcopi, Meyn- hardus et Albertus comites Goricie et Tyrolie, comes Vlricus de Heunburch, comes Vlricus de Sternberch, comes Fridricus de Ortenburch, Otto comes de Orlamund, comes Guntherus de Zwarzenburch, ... (sic) comes de Hohensteyn, Heinricus comes de Hardek, comes Hein- ricus et Bernhardus de Phannberch, Zmylo de Brumow, Purchardus, marscalcus Bohemie, Hartlibus, camerarius Morauie, Otto camerarius de Perchtolstorf, Otto de Hazlaw, Kadoldus de Wehing, Rapoto de Valchenberch, Heinricus de Hawenueld; de Styria : Vlricus de Lichten- stein et Otto filius suus, Wlunig, Gerhardus de Lilinberch, Ortolfus de Gurchueld, Chun- radus de Lok, Chunradus dictus Galle. Dat. a. d. M°CC°LXX°III, non. Febr. Ex orig. arch. cap. Prag. cop. in Mus. Boh. 815) 1273, 1 Mart. In Brucke. Ludewicus dictus Merce allodium suum in villa Kayowe locat. — Notum oc., quod allodium meum — in Kayowe — locavi — Johanni filio Episcopi in possessionem veram — suisque heredibus — sub hac forma, "quod dictus Johannes mihi per tempus vite mee de prefato allodio solvere debet anno quolibet quinque marcas argenti, in festo beati Michaelis 42

Strana 330
Emler, Regesta Bohemiae. 330 duas marcas et dimidiam; in festo nativitatis domini duas marcas et dimidiam, et in die beati Martini annis singulis pro censu solvet hospitali in Brucke tres fertones et dimidium. Post mortem vero meam predictus Joannes siue sui heredes — prefatas quinque marcas quolibet anno in festo beati Martini solvet — locis et personis subnotatis, quibus eas pro anime mee remedio assignavi. Videlicet ecclesie parochiali in Ponte marcam unam, capelle s. Michaelis ibidem marcam unam ad perpetui sacerdotis in eadem capella omni die celebraturi; item fratribus Minoribus in Ponte marcam unam, monachis in Ozzek marcam unam; et in festo beati Mi- chaelis quolibet anno cum una marca pauperes vestire debebit. Si vero propter discordiam et guerram principum provincia Belynensis, in qua dictum allodium situm est, devastata fuerit, et idem allodium propter hoc cum aliis villis circumiacentibus desolatum et incultum iacuerit, nec michi, si vixero, nec locis et personis prenotatis dictus Jo. supradictas quinque marcas soluere tenebitur, donec pace reformata per principes, sepedicti allodii pacificam redeat ad culturam.“ — Acta sunt hec in Brucke a. d. Mill. CC LXXIII°, kal. Martii, vi- dentibus et audientibus testibus, quorum nomina sunt subscripta. Sunt autem hii: Henricus plebanus de Ponte, Berenger et Vlricus frater ejus, Herman scriptor, Theodericus gener episcopi et filius ejus Nicolaus, Stizlaus et alii quam plures. Ex orig. bibl. univ. Prag. cop. in bibl. Mus. Boh. 816) 1273, 10 Mart. In castello Chlinberch. Otakarus, rex oc. donationem factam ecclesiae monasterii Cladrubensis in bonis villa- rum Zhorzy et Zahorzany cum attinenciis universis per nobilem virum Ztanimirum de Bo- zychce confirmat, ita tamen, "quod eidem Ztanimiro et suae conjugi a jam dicto claustro de Cladrub in hereditate unius araturae temporibus vitae ipsorum debeat provideri.“ — Acta sunt haec dom. incarn. a. millesimo ducentesimo septuagesimo tertio, sexto idus Mart. in castello Chlinberch. E cod. dipl. Kladr. in bibl. univ. Prag. cop. in Mus. Boh. 817) 1273, 11 Mart. Apud Urbem Veterem. Gregorius pp. X quibusdam praelatis per omnes christianorum terras („in Boemia Episcopo Olomucensi“) scribit „super indagatione de moribus corrigendis facienda et refe- renda ad concilium. Palacký, Ital. Reise 42. Extr. 818) (1273, m. Mart. v. Apr.) „Reuerendo in Christo patri, domino B. venerabili Olomucensi episcopo O. dei gracia rex Boemie salutem et sincere dileccionis affectum. Testamur deum, qui cordium secreta ri- matur, quod libenter voluimus cum Vngaris ad pacis et concordie devenire stabilem vnionem. Sed postquam tumultuariam gentem malignandi motus exagitat inquietus, sciatis, quod is non nisi pace, quam nobis victoria pariet, ad temperate tranquillitatis limites conquiescet, de regis benignitate pacifici confidentes, quod nobis taliter assistere debeat, ut illos sub iuga

Strana 331
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 331 pacis ire cogemus, quorum stimulante discordia nobis ad gerendum bella tociens sur- gunt ire." Dolliner cod. epist. Primislai Ottocari II. p. 8. 819) 1273, 13 Apr. Apud Urbem Veterem. Gregorius papa X regibus Fransiae, Angliae, Scotiae, Norwegae, Ungariae, Boemiae, Castellae, Aragonum atque Navarrae; comitibus Carnotensi, Flandrensi, Atrebatensi, Brittan- niae, Blesensi, Nivernensi, Burgundiae; ducibus Burgundiae, Brabantiae, Saxoniae et de Brunsuic; marchionibus Brandeburgensi et Misnensi, principi Achayae et judicibus quarum- dam civitatum scribit, ut in Lugdunensi concilio suam praesentiam exhibeant. Dat. ap. Urbem Veterem idibus April. pontif. anno secundo. Palacký, Ital. Reise 42. Extr. 820) 1273, 18 Apr. Olomucii. Bruno, Olomucensis episcopus, A(lbertus) decanus, Alexius praepositus, Cyrus archi- diaconus, totumque capitulum eiusdem ecclesiae fundationem duarum vicariarum de redditibus in Kozlow confirmant. — Johannni de Homburc, confratri suo et canonico „Confitemur, qua- liter bone memorie magister Johannes, plebanus de Hoczenploz, nostre Olomucensis ecclesie et Cremsiriensis canonicus, tunc in studio generali Padue existens, circa sua extrema (?) dum et aliqua de bonis suis legasset . . . te et magistrum Johannem de Noua ecclesia, et dominum Henricum de Merin (suos) fidei commisarios fecit — vestre fidei recomittens taliter de hiis agendum, prout anime sue magis posset expedire. Tu autem persolutis legatis de rebus predicti magistri Johannis iam defuncti de superfluo eatenus prouidisti. Comparasti etenim pro septuaginta duobus marcis argenti in villa Coselow ultra nemus octo laneos cum omnibus suis pertinentiis, iudiciis videlicet atque steuris, qui preter hec iura singuli singulas marcas soluent octo marcas annuatim. Horum quoque laneorum quatuor cum omnibus suis iuribus pro vna vicaria in nostra Olomucensi ecclesia, et aliorum quatuor pro altera in Cremsiriensi habenda deputasti, intendans de huiusmodi 'duabus prebendulis in sacerdotali ordine duos vicarios prebendari, qui in ministerio sui officii diuini numinis cultum adaugeant. In vtraque ordinasti eciam, vt postquam de nostro consensu vice prima contuleris et de ea prouideris per- on e alicui, quociescunque deinceps vicaria predicta vacauerit, ordinacio eius ad capitulum nostre Olomucensis ecclesie debeat pertinere. Verum quoniam vicariorum acceptatio a nobis de ratione requiritur ac confirmatio desideratur, quod in hac parte laudabiliter intentum et effectum existit, acceptum gerimus ac etiam confirmamus, statuentes et ordinantes, vt predicte vicariales preben- dule inter alias vicarias nostre Olomucensis et Cremsiriensis ecclesie reputentur. Et qui pro- eis diuini officii ministri extiterint, pro vicariis et vicariorum nomine censeri debeant ac eciam nuncupari, eis locum et stallum inter alios vicarios designando. Ad hec statuimus, vt qui pro- aliqua prebendularum huiusmodi in prefata nostra Olomucensi ecclesia vicarius fuerit, quolibet die dominico, sabbato et feria sexta et quibuslibet diebus aliis, qui extra dies iam dictos feriales occurrerint, in officio, quod dici competierit, missam dicere teneatur. Insuper in quo- 42*

Strana 332
332 Emler, Regesta Bohemiae. libet mense semel peragendo memoriam predicti magistri Johannis missam vnam dicere pro defunctis, debeatque cunctis horis psallendis in nostra ecclesia cum aliis vicariis interesse ; pro loco autem, vbi execucionem sui officii deo persoluat, quodlibet altare in ipsa Olomu- censi ecclesia, quod tunc temporis aptum et ad hoc vacare poterit, deputamus.“ — Act. et dat. Olomucii in capitulo pro electione decani aliisque expediendis nostre ecclesie negotiis secun da feria post Quasi modo geniti indicto et continuato vsque in proximam tertiam subsequentem a. d. MCCLXXIII°. Boczek IV, 109. 821) 1273, 19 Apr. — Ottacharus, rex Boemorum oc ecclesiae in Ruchowan villam Priswize confert. Notum oc, "quod villam, que vulgariter Priswize nuncupatur, que ex morte Marchwardi ad nos iure patrie, cum sine heredibus decesserit, esse noscitur deuoluta, — ecclesie s. Marie in Ruchowan — et in mag. Wernheri, eiusdem ecclesie rectoris, dilecti capellani nostri, pre- mium meritorum conferimus, — hanc sibi nichilominus gratiam concedentes, vt in villa pre- dicta causas quaslibet debeat iudicare, nullo alio sibi vendicante iudicuim de hominibus dicte ville. In causis vero criminalibus, que membrorum mutilationem requirunt seu uite pri- uationem, iudex eiusdem rectoris associato sibi iudice loci, in qua sita est ecclesia, tanquam assessore causam cum eodem fine debito terminabit, illo tamen adhibito moderamine, quod ex officio assessorio idem iudex nichil sibi iuris in culpis huiusmodi vendicabit.“ — Testes: Schyrninus, camerarius Morauie, Andreas et Ditricus, camerarii Boemie, Purchardus, marschal- cus Boemie, Zmilo de Strelik, Gregorius, camerarius d. regine, Schetco et alii. Act. et dat. a. d. millesimo ducentesimo septuagesimo tercio, XIII kal. Maii. Ex orig. in cur. Brun. Boczek IV, 102. 822) 1273, 20 Apr. Pragae. Othakarus, rex Boem. oc. confirmat renuntiationem de villa Rudunchsdorf, quam in favorem monasterii Sivridesdorff cum fratribus suis fecit Tietzo de Cholbow, super qua villa inter monasterium praedictum et memoratos fratres altercatio versabatur. — Testes: Andreas, Boemie camerarius, Jarozlaus de Turnow, Zmilo de Brumow, Burchardus, marschalcus Boemie, Volchmarus pincerna. Onso subpincerna, Chunradus, magister coquine, et alii. Act. et dat. in Praga a. d. millesimo CCLXXIII, XII kalendas Maji. Ex orig. cop. in Mus. Boh. — Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 772. 823) 1273, 15 Maji. In Olomuz. Bruno, episcopus Olomucensis, Mengoto, ciui Olomucensi, quaedam bona confert. — Conferimus — "tibi et heredibus tuis iure fevdali villam de Kracowicz quatuor mansos ha- bentem et allodium de Mossan habens duos mansos cum censu, decimis, iudicio, steuris, pratis, rubetis et omnibus attinentiis, nec non iuribus et terminis suis plenis, per te ac heredes tuos legitimos masculos tantum perpetuo possidenda, capituli nostri ad hoc — con-

Strana 333
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 333 sensu — obtento, cui dabis in recognitionem dictorum bonorum mensuram tritici de manso quolibet annis singulis, quemadmodum vasalli nostri et ecclesie nostre infeodati de bonis episcopalibus dare tenentur, nobisque et nostris successoribus, tu et heredes tui talia in- pendetis seruicia, sicut predictus pater tuus Henricus nobis exhibere consueuit.“ — Act. et dat. Olomuz a. d. M.CC.LXXIII°, idus Maii presentibus et consentientibus: d. Alexio de- cano, Alberto preposito, Cyro archidiacono, Conrado scolastico, Bartholomeo, Woyzlao, Lam- berto custode, Petro, Thoma Romano, Johanne de Hompurch, Theodorico de Fulmensteyn, mag. Theoderico de Iglauia, Vlrico d. Razlai filio, Budislao et Hartmanno, canonicis Olomucensis ecclesie. Ex orig. in arch. archiepisc. Cremsiriensi Boczek IV, 103. 824) 1273, 15 Maji. Apud Urbem Veterem. Gregorius pp. X monasterium de Dokzan sub protectione apostolica suscipit, bona et privilegia eiusdem confirmans. — „Dilecte in Christo filie uestris iustis postulacionibus — annuimus et monasterium de Dokzan — abbatissam propriam non habens sed per magistram solitum gubernari — sub b. Petri et nostra protectione suscipimus, — in primis siquidem statuentes, ut ordo canonicus, qui secundum deum et beati Augustini regulam atque institu- tionem Premonstratensium fratrum in eodem monasterio institutus esse dinoscitur, perpe- tuis ibidem temporibus inuiolabiliter obseruetur. Preterea quascunque possessiones, quecum- que bona idem monasterium — iuste et canonice possidet, aut — iustis modis — poterit adipisci, firma uobis — permaneant. In quibus hec proprijs duximus exprimenda uocabulis. Locum ipsum, in quo prefatum monasterium situm est, cum omnibus pertinentijs suis, villam de Mur cum terris, pratis, aquis, molendinis, et omnibus pertinentijs suis ; villam de Pelez cum terris, pratis, aquis, et alijs pertinentijs suis; villam de Walin cum uinea, terris et alijs at- tinentijs suis; uillas de Rohatecz et de Olesk cum pertinentijs earundem; villam de Chotsowicz cum ecclesia, quam habetis ibidem, vinea et alijs pertinentijs suis ; villam de Luboteniz cum red- ditibus denariorum et alijs suis pertinentijs; villam de Goduin cum terris, pratis et alijs suis attinentijs ; villam de Nuchnicz cum pertinentijs suis ; villam de Chopistz, cum terris, piscarijs, redditibus, siluis, molendinis, aquis et alijs pertinentijs suis; villam de Dusnibe, de Martinowa- wez et de Wraschow; villam de Lenechicz cum ecclesia, quam habetis ibidem; villam de Crab- chicz cum vinea, terris et attinentijs suis ; villam de Weltrus cum ecclesia et alijs suis atti- nentijs ; villas de Gluzin, de Chinowicz, de Chotisow, de Chirnowicz, de Wirbechau, de Wognicz, de Birnang, de Busowics, de Chorchitz, de Chopistz, de Zalesl, de Hosthuicz et de Sirbicz cum ecclesia; villam de Cholowsk cum terris, siluis, pratis et alijs pertinentijs suis, villam de Crawar cum foro et alijs pertinentijs suis ; villas de Janesdorp, de Hermannesdorp et de Palics, cum agris, aquis, molendinis, siluis et alijs attinentijs earundem; de Welichow, de Jacobz, de Peterstorph, de Lupoldesdorph, de Wichowicz, de Domnicz, de Sonewalde, et de Permin- desgrune villas cum terris, siluis, aquis, piscarijs et alijs pertinentijs suis ; villam de Sbuncz cum ecclesia, quam habetis ibidem, nec non decimas, redditus, possessiones, siluas, aquas, piscarias, homines, iurisdictionem temporalem et quicquid iuris tam in predictis locis et vil- lis quam alijs predicte diocesis monasterium uestrum noscitur obtinere, cum terris, pratis

Strana 334
Emler, Regesta Bohemiae. 334 uineis, nemoribus usuagijs et pascuis, in bosco et plano, in aquis et molendinis, in uijs et semitis et omnibus alijs libertatibus et immunitatibus suis.“ — (Cetera ut in bulla mona- sterii Chotess. dd. 23. Maji a. 1272; v. II, n. 781). Ego Gregorius, catholice ecclesie epi- scopus m. p. Ego frater Johannes, Portuencis et sancte Rufine episcopus. Ego Symon, tt. s. Martini presbiter cardinalis. Ego Antherus, tt. s. Praxedis presbiter cardin. Ego Johan- nes, s. Nicolai in carcere Tulliano diaconus cardinalis. Ego Ottobonus, s. Adrianj diaconus cardinalis. Ego Jacobus, s. Marie in Cosmydin diaconus cardinalis. Ego Gottefridus, s. Ge- orgij ad velum aureum diaconus cardinalis. — Dat. apud Vrbem Veterem per manum mag. Janoni Leccacorii, s. Romane ecclesie vicecancellarii, idus Maij, indictione prima, incarna- tionis dominice an. M'CC°LXXIII°, pontif. uero d. Gregorij pape X a. II°. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 825) 1273, 23 Maii. Apud Urbem Veterem. Gregorius pp. X monasterium Teplense sub protectione sedis apostolicae suscipit bona et privilegia eius confirmans. — „Dilecti in domino filii uestris iustis postulationibus — annuimus et monasterium Teplense, — sub b. Petri et nostra protectione suscipimus, — inprimis siquidem statuentes, ut ordo canonicus, qui secundum deum et beati Augustini (oc. ut in dipl. sup.) In quibus hec propriis duximus exprimenda uocabulis: Locum ipsum in quo prefatum monasterium situm est, cum omnibus pertinentiis suis; villam Teplensem cum foro et omnibus appenditiis et pertinentiis suis, de Jankouici, de Rankouo, de Tyzzoua, de Babici, de Zlusetino, de Stipoclazi, de Hoztche, de Cramosin, de Cirazouo, de Bezzue- rouo, de Baranouo, de Pekouici, de Crepkouici, de Zahradha, de Nezdici, de Berni, de Hoztche, de Criuche, de Rozneuici, de Cerneuici, de Pernarte, de Crukanici, de Vgezd, de Huoschene, de Pitel, de Cihan, de Luki, de Budche, de Olechouici et de Nouum forum vil- las cum hominibus, terris, possessionibus, iurisdictione temporali ac uniuersis appendiciis et pertinentiis earundem ; villam de Nukachow cum pertinentiis suis, de Herztouo, de Pracho- moti, de Dobrauoda, de Nemehici, de Ztarauez, de Vitsino, de Lichene, de Poschouo, de Dechkouici, de Dreuohrisi, de Cladrub, de Baran, de Landeke, de Tyzzona, curia Adoldi, de Heremita, de Raiouo, de Chihan, de Bohuzlaue, de Popouici, de Hostenouo, de Holubino, de Cramolin, de Ebruinou, de Zauissino, de Zadub, de Milhoztouo, de Vseuice, de Vulko- uici, de Skuarouo, de Riskouici, de Wizochane, de Oldrichouo, de Psewilchi, de Clectini, de Zozni, de Hroznetino, de Ditreihsgrun, de Tiphenbach, de Rinolisgrun, de Vlrichons- grun, de Vernhartsgrun, de Woytsgrun, de Vlipi, de Merclinsgrun, de Camressgrun, de Odersgrun, de Henrichsgrun, de Dipoltsgrun, de Ruprechtsgrun, de Spitersgrun, et de Witkes- grun villas cum hominibus, terris, possessionibus, iurisdictione temporali, ac omnibus appen- ditiis et pertinentiis earumdem, nec non et ecclesias, quas in villis obtinetis predictis, ac quidquid iuris in predicta diocesi et regno Boemie monasterium — uestrum noscitur obtinere cum terris“ (oc. ut in bulla mon. Chotess. dd. 23 Maii a. d. 1272 6. II, n. 781). (L. M.) Ego Gregorius, catholice ecclesie episcopus s. Ego Symon, tt. sct. Martini pbr. card. ss. Ego Antherus. tt. sce. Praxedis presbr. card. ss. Ego frater Johannes, Portuensis et s. Rufine

Strana 335
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 335 eps. ss. Ego Johannes, s. Nicolai in carcere Tulliano diacon. card. ss. Ego Ottobonus, s. Adriani diaconus card. ss. Ego Jacobus, s. Marie Cosmydin diaconus card. ss. Ego Gotte- fridus, s. Georgii ad velum aureum diacon. card. ss. — Dat. apud Urbem Veterem per manum mag. Janoni Leccacorii, s. Romane ecclesie vicecancellarii, X kal. Junii, indict. prima, in- carnat. dom. a. M°CC'LXXIII° pontif. uero d. Gregorii pp. X a. II°. Ex orig. arch. monast. Teplensis copia Mus. Boh. 826) 1273, 15 Jun. In Gradisch. Budis, abbas monasterii Gradicensis, novam plantationem villae Stephanow et exstir- pationem villae adiacentis ordinat. — „Innotescat, quod nos Budis, — abbas ecclesie Gradi- censis, nouam plantationem quandam, nomine Stephanow, et siluam adiacentem ad latitu- dinem quinquaginta laneorum iure noue ciuitatis iudici de Stephandorff et pueris suis extir- pandam et plantaudam de consensu fratrum nostrorum contulimus et dedimus pacifice et quiete possidendam, ita tamen, quod finita libertate et termino antedicto quilibet laneus fer- tonem argenti... udonem unum tritici, alium siliginis, duos auene et tres honores, uidelicet in natiuitate domini quatuor pullos, in festo pasche quadraginta oua, in pentecoste quatuor caseos, et pro nostra uoluntate uiginti denarios dare nobis singulis annis teneatur, domino episcopo sex denarios decimales, et sex similiter ad reparationem pontium circa Olomuz per- soluere annis singulis teneatur; equum otiosum bene expeditum d. regi, si necesse fuerit, similiter ducere sit paratus; communes steuras seu exactiones d. nostri regis, una cum pau- peribus uel hominibus suis, tanquam alii pauperes residentes in bonis abbatie similiter soluère teneatur, quandocunque fuerit requisitus. Preterea tres laneos liberos dicto iudici et pueris suis perpetuo dedimus habendos; et si ultra numerum quinquaginta laneorum plures extir- pauerit, similiter decimus suus erit; habebit etiam molendinum unum liberum, et tabernam, et tertium denarium dicte uille. Habebit etiam fabrum et pistorem, bancum carnificis et sutorem.“ — Acta sunt hec a. d. M.CC.LXXIII°, dat. in Gradisch in die s. Viti martyris. Ex annal. Gradic. cop. in Mus. Boh. — Boczek IV, 104. 827) 1273, 17 Jun. Znoymae. Otacharus, Boemiae rex oc. concedit praeposito et capitulo ecclesiae Ardacensis, ut iura et libertates, quibus est gavisa temporibus praedecessorum suorum, ducum Austriae, ec- clesia eorundem, etiam temporibus regni sui possideat. — Dat. in Znoyma a. d. MCCLXXIII°, XV kal. Jul. Ex orig. in arch. c. r. aul. Vind. Archiv für österr. Gesch., XLVI 482. 828) 1273, 19 Jun. Apud Znohem. Bruno, episcopus Olomucensis, abbati et conuentui monasterii Lucensis renovat et confirmat literas Roberti, episcopi Olomucensis, datas a. d. M°CCXX° (v. I, n. 638) Dat. apud Znohem a. d. M°CCLXXIII°, XIII kal. Julii. Boczek, Cod. dipl. Mor. IV, 105.

Strana 336
336 Emler, Regesta Bohemiae. 829) 1273, 21 Jun. Tulnae. Nos jurati et universitas ciuium in Tulna profitemur, "quod cum Hainricus, frater Hainrici dapiferi de Lengpach, accepta pecunia regis Boemie murum civitatis nostre circa aream contiguam domui, que aula vocatur, erigere neglexisset, et pro negligentia eadem area fuisset adiudicata regi et pariter ciuitati, magister Chunradus, scriba Styrie, qui ex donatione regis tenet aream predictam, murum civitatis in circuitu eiusdem aree et extra integraliter restaurauit.“ — Act. a. d. M.CC.LXXIII°, XI kal. Jul. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. Font. rer. Austr. I, 133. 830) 1273, 4 Jul. Brunae. Ottakarus, rex oc. Winrico abbati et conventui monasterii in Saar donat "omnes cul- pas et mulctas siue penas pecuniarias, in quibus homines ipsius monasterii per singulos be- neficiarios terrarum Bohemieet Morauie in iudiciis fuerint condempnati, — hoc expresso, quod homines prelibati monasterii ad citationes beneficiariorum nostrorum judicio astare debeant, mandans "beneficiaris terrarum Bohemie et Moravie, — quatenus a d. monasterii hominibus, si qui per ipsos in aliqua pena pecuniaria in judicio fuerint condempnati, nullam pecuniam exigere — audeant.“ — Act. Brunne a. d. Millesimo ducentesimo septuagesimo tercio, quarto nonas Jul. dat. ibidem anno et die predictis per manum Johannis, aule nostre notarii, coro- nationis nostrae anno undecimo, indictionis prime. Steinbach II, 30. — Hormayr, Taschenb. 1840, 491. 831) 1273, 17 Jul. Apud Posonium. O(ttacarus), rex oc. Vlrico de Chapell, filio Pilgrimi, confert titulo feudali possidendas duas curias in Tabra, quarum altera supra montem altera est inferius situata, cum attinentiis uniuersis. Dat. in castris aput Posonium a. d. M'CCLXX tertio, XVI kal. Augusti. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 832) 1273, 1 Aug. In Portu Naonis. „Fridericus de Pinzano et Martinus de Monteregali constituti arbitri super quaestione inter Henricum, praesulem Verdensem, Aquil. ecclesiae ac regis Bohemiae Othokari in Foroiulii vicarium, ex una parte, et Gabrielem, Joannem, Weceletum et fratres quondam Wecelonis de Prata ac Artuicum et Gabrielem fratres quondam Viclenis de Porcillis, definiunt, ut dict fratres eorumque homines de Masnata possessiones et feuda regis Bohemiae resignent in ma- nibus Conradi Vendelfaffi, capitanei Portusnaonis, usque ad quindecim dies proxime venturos. Abhandlungen der hist. Classe der k. baier. Akad. der Wissensch. XXXV, 451. 833) 1273, 1 Sept. Maguncie. Unio inter Wernherum, archiepiscopum Moguntinensem, et Ludowicum, comitem pala- tinum Reni, de eligendo rege Romanorum. — Nos Wernherus, Mognutinensis archiepiscopus, — notum oc., "quod cum illustri principe d. Ludowico, comite palatino Reni, duce Bawarie, taliter

Strana 337
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 337 vniti sumus, quod fide data vice sacramenti ad hoc nos astrinximus, quod in electione Roma- norum regis, quam proxime celebrare contendimus et debemus, si in personam suam non po- terimus concordare, ad quod tamen tenemur et promisimus omni fide et diligentia laborare, cum eodem palatino uel in personam viri nobilis Sifridi comitis de Anehald uel Rudolfi co- mitis de Habesburg promisimus et tenebimur concordare, ita quod predictum dominum pala- tinum et dominum Rudolfum plene primitus concordemus, et tollamus de medio, si quid inter ipsos odii fuerit seu rancoris. Promisimus etiam dominum archiepiscopum Treuerensem pre- fate includere unioni, vel si facere non poterimus, nos duo nihilominus cum domino Engel- berto, Coloniensi archiepiscopo, in predictam electionem erimus sub fide prestita et pretacta unanimes et concordes. Si uero de altero predictorum comitum processum nostrum propo- situm non haberet, nihilominus vota nostra in alium, quem expedire uiderimus, unanimiter, uel quo maior inter nos numerus declinauerit, conuertemus. Hoc tamen incluso, quod si quem elegerimus graciosum, fauorabilem et conformem ei, cui inter nos contrarius et molestus extitit, primiter faciemus. A. d. MCCLXXIII, kal. Sept. Hormayr, Arch. 1828, p. 124. 834) 1273, 3 Sept. In Wissegrad. Concordia inter praepositum et capitulum eccl. Wissegradensis. — „Nos P(etrus), Wisse- gradensis prepositus, totius regni Boemie cancellarius, domini pape capellanus, constare volumus, — quod cum super censu papali deponendo per nos in ecclesia, et de solucione duarum marcarum auri pro dote in Cholch ac de donacione litterarum nostrarum super possessione porcionis uille in Krich, simul et de obmissione solucionis alicuius census preteriti aput Za- gradcam, nec non de assignacione siue donacione annonarum nostrarum in Bychos et Cameni most per nos factarum ipsi ecclesie Wissegradensi, de viginti etiam marchis argenti depu- tatis domino Sdizlao, demum de campanariis et custodibus ipsius ecclesie, item de fluminis Zazaue condicionibus sev iuribus vel etiam consuetudinibus actenus obseruatis vel eciam obser- uandis, ac de dampnis domini Petri archidiaconi, item de tecto ecclesie, ac vltimo de supple- cione census XXX marcharum pro prandiis inter ipsum capitulum et nos mentio haberetur: ecce nos, qui a primo introitu nostro in dictam ecclesiam Wissegradensem eiusdem capituli secuti sumus per omnia voluntates, fomites discordie, qui hinc et inde occasione predictorum possent aliqualiter generari, iusto rationis tramite resecantes, dicimus et recognoscimus, quod censum papalem, ex quo recepimus Cholch, non soluimus, duas marcas auri debitas ratione dotis in Chelch, viginti marcas argenti domini Sdislai pro Krich, de Zagradca quoque duorum annorum medium censum pro ornatu ecclesie non soluimus, que omnia in octauis b. Martini dante domino persoluemus. De annona in Bychos et Camenimost pro remedio anime nostre dicto capitulo cedimus liberaliter et libenter. Super uilla Krich dicimus et recognoscimus, quod eam recepimus sub hac forma a domino C(unssone) decano et capitulo nomine obe- tdiencie tempore uite nostre, quod in anniversario felicis memorie domini Jacobi, prepositi Pra- gensis et ecclesie nostre canonici, qui contulit ecclesie nostre medietatem uille eiusdem, enemur dare prandium, candelam nocturnalem et sex candelas cum totidem denariis ad- 43

Strana 338
338 Emler, Regesta Bohemiae. offertorium, ut moris est in ecclesia Wissegradensi, super quo scripta nostra sigillo nostro ipsi decano et capitulo dedimus roborata. Recognoscimus etiam illos dominos, quorum predia siue possessiones adherent flumini dicto Zazaua, ius piscandi habere ibidem. De tecto ec- clesie taliter duximus terminandum, quod medietatem soluemus sumptuum ista uice, cum ecclesiam Wissegradensem contigerit operiri, quandocumque fuerimus requisiti, saluis tamen per omnia priuilegiis ecclesie, que super eodem articulo ante nostra tempora per maiorum et seniorum nostrorum industriam sunt confecta. Recognoscimus eciam, quod clare memorie rex Boemorum Ottacarus Zagradcam cum suis attinentiis ecclesie Wissegradensi liberaliter contulit pro ornatu ecclesie et aliis, que canonici necessaria et utilia ecclesie viderint, refor- mandis. Vnde nos fratribus nostris, ecclesie nostre canonicis, medietatem census de ipsa Za- gradca singulis annis soluere de racione tenemur. Causam et questionem, que de silua domini Petri mota est inter ipsum et homines nostros, domino decano et capitulo commisimus deci- dendam. Recognoscimus etiam ipsis in decem prandiis nos teneri in omnem euentum, quo- rum termini in subsciptis melius sunt expressi. Primum in anniuersario fundatricis ecclesie Wissegradensis intrante Septembri; secundum in natiuitate domini; tercium in epiphania do- mini; quartum in anniuersario fundatoris in die Felicis in Pincis; quintum in die palmarum; sextum in die pasche; septimum in ascensione domini; octauum in die pentecostes ; nonum in die Petri et Pauli; decimum et ultimum in dedicacione ecclesie. Sane de agris campanario- orum et custodum ecclesie, quos uel nos uel homines nostri occupant siue occupauerunt, statim cedimus, volentes ut quicumque agri de morte ipsorum campanariorum siue custodum uacauerint, ad heredes ipsorum, ut iustum est, deuoluantur; si vero absque heredibus deces- serint, agri, quoscunque reliquerint, talibus conferantur, qui possent ecclesie Wissegradensi secundum consuetudinem eiusdem ecclesie utiliter deseruire. Promittimus etiam infra hinc et octauam b. Martini supplere defectum possessionum, quas capitulo dedimus nomine pran- diorum, qui extenditur ad duas marcas argenti.“ — Acta sunt hec a. d. M'CC°LXX°III°, tercio non. Sept. in domo nostra in Wissegrad. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 835) 1273, 11 Sept. Bopardie. Unio inter Engelbertum Coloniensem et Moguntinensem ac Treverensem archiepisco- pos comitemque palatinum Reni de rege Rom. eligendo. — "Nos Engelbertus, — Coloniensis archiepiscopus, declaramus, quod cum d. Moguntinense (et) d. . . Treuerense archiepiscopis et cum d. duce Bawarie, comite palatino Reni, taliter uniti sumus fide data uice sacramenti, ad hec nos nichilominus astringentes, quod in electione Romanorum regis, quam proxime celebrare intendimus et debemus, sine capcione qualibet erimus vnanimes et concordes, ita tamen, quod in quemcunque tres ex nobis concordauerint, quartus sine contradictione qualibet sequetur eos- dem, cujus utrumque commodum et honorem tanquam proprium apud eum, quem elegerimus, tenebimur procurare, et indempnitati sue, secundum quod nostre fidei congruit et honori, sicut nostro fideliter precauere. Dominus eciam Moguntinus archiepiscopus pro domino Tre- uerensi promisit, quod in societate predicte vnionis debeat remanere, quod si facere recusaverit,

Strana 339
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 339 nos cum predictis duobus uidelicet domino Moguntino et comite palatino Reni, duce Bawarie, concordes secundum formam remanebimus prenotatam.“ — Dat. Bopardie III id. Sept. an. d. MCCLXX tercio. Hormayr, Arch. 1828, p. 124. 836) (1273, m. Oct.?) „Nos O(ttacarus), rex Bohemie oc., notum oc., quod nos cum d. L. Ungarie rege illustri, consanguineo nostro karissimo, pacem et concordiam, que inter nos invicem gravis dissen- sionis et scandali lolio fuerat hactenus viciata, inter nos, regna, principatus et terras altrin- secus duximus perpetuo reformandam. Et ut eiusdem pacis atque concordie integritas inter nos noviter, ut prediximus, reformate maioris firmitatis robore fulciatur, ex parte utriusque nostrum propense deliberacionis consilio et statutum pariter est acceptum, quod pro parte dicti regis Ungarie rex Karolus in ipsius consiliarii domina ac ducissa de Machav oc. et pro parte nostra dux Bawarie, marchioMisnensis oc. in octava s. Michaelis (?) primo ventura inter Altem- burch et Haymburch debeant convenire et tam super restitucione castrorum Ungarie, que in nostra pronunc permanent potestate, super addicione caucionum, munimine, quod pax presens inter nos inita stabilius et perfectius solidetur, quam super questionibus, que tunc ab utriusque nostrum parte racionabiliter proponent iuxta discrecionis examen, adeo eis pre- stitit arbitrari secundum deum et iustitiam sentenciam promulgantes, quod si prefati d. omnes non poterint huic arbitrationis negocio interesse, tunc illi, qui advenerint, arbitrabunt et sentenciabunt super premissis et quolibet premissorum. Et quoniam sic debemus prudenter invigilare negociis, ut dum maturi falce consilii nocui casus incidencia presecamus, im- pedimentum nequeamus aliquod inposterum formidare, ne zelo alicuius nostri emuli huius- modi pax inter nos reformata noviter corrumpatur. Item d. r. Ungarie non contrahet amiciciam et parentelam cum Rudolfo comite, qui electus in regem dicitur Romanorum, sine nostre voluntatis beneplacito et consensu suffragatorie. Preterea operis auxilio alterutrum assistemus, ita ut quocienscumque nobis necessarium fuerit, dictus rex Ungarie contra quoslibet et ma- xime contra dictum R. cum omni sua potencia nobis adiutorium ministrabit, et quandocumque idem regi Ungarie fuerit oportunum, sibi contra quoslibet cum totis nostre potencie viribus inparciemur subsidium viceversa. Profugos eciam et infideles nostros, qui pene ducti formi dine ad loca se conferunt aliena, idem rex Ungarie in terris suis nullatenus recipiet, et nos eciam transfugos et infideles suos nullatenus receptabimus nec recipi promittimus." Voigt, Urkundl. Formelb. des Henricus Italicus, 38. 837) 1273, 3 Oct. In castris ante Supronium. Othakarus, rex Boemiae oc. monialibus in Minpach concedit proprietatem cuiusdam vineae, quae sita est inter viam, quae a civitate Crems descendit versus Rehperch et aquam Cremsam, quam in feudo quondam tenuit Hadmarus de Lunperch. Dat. in castris apud Su- pronium a. d. M'CCLXXIII°, V non. Oct. II indict. per manus Henrici, notarii nostri. Chmel, Geschichtsforscher I, 554. 43*

Strana 340
340 Emler, Regesta Bohemiae. 838) 1273, 10 Oct. Pragae. Johannes, Pragensis episcopus XXIIII, recognoscit, „quod Wissegradensis ecclesia nostre dyocesis exemptionis ab antiquo dotata priuilegio, ecclesie Romane et domino pape nullo medio est subiecta, et hoc eam exemptionis gaudere priuilegio inconcusse uidimus et cognouimus a tempore nostre floride iuuentutis, sub temporibus quatuor predecessorum no- strorum, Peregrini uidelicet et Johannis, qui fuit auunculus noster, Bernardi et Nicholai epi- scoporum Pragensium.“ — Dat. Prage in die ss. Gereonis et sociorum eius martyrum a. d. M°CC°LXX° tercio. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 839) 1273, 14 Oct. In Chremsa. Otacharus, rex Bohemiae oc. confirmat et innovat fratribus monasterii in Raitenhaslach libertatem, ut in deducendis salibus duorum talentorum amplioris ligaminis et victualium apud castrum Neumburch situm super Enum in exactione thelonei sive mutae non debeant impediri. Testes: Petrus, episc. Pataviensis, Zmilo de Brumow, abbas de S. Corona, Schetso, Gregorius, reginae Bohemiae camerarius. Dat. in Chremsa a. d. MCCLXXIII°, pridie id. Oct. indicc. II. Mon. Boic. III, 170. 840) (1273. Novembri ineun.) Ottacarus Gregorio papae X. „Cum cadentis mundi miseratus angustias, a dextris patris descenderit filius, et regio procedens tramite docuerit sequi rectum, reuera, postquam ei placuit ad patrem, unde uenerat, remeare, sibi Petrum et vos per consequens fieri uoluit successores, ut prefulgentes antistiticij dignitate sic orbis regatis et dirigatis orbitam, quod rationis bonitas malum proscribat stultitie, abusus corrigat equitas, temperancie frenis lima castigetur excessuum, et fortitudinis perseverancia pugnax deuincatur exercitus viciorum. Quo circa si quando respublica premitur, uel nobis infertur iniuria, nec admittit ratio, nec fauet possibilitas uel uoluntas, ut recurramus ad alium nisi ad uos tantummodo, qui generali resi- dentes in solio, prout apostolici mandati norma requirit, ex officii sumpti debito in recti sta- tera iudicij decernentes singula, et figurantes iura prouideque toto sparsim promulgantes in orbe, praua tenemini linea rectitudinis exequare, vnde cum principes Alemannie, quibus po- testas est cesares eligendi, qui, — liuoris veneno nolumus plura dicere, nec more regio de- tractio locum habet, — concorditer in quendam comitem minus ydoneum, solemnibus nostris nunccijs, quos Wrauenwrt, vbi celebrari debebat eleccio, nostros procuratores miseramus, con- tradicentibus et reclamantibus, euidenter uota sua direxerunt, et eundem in grauamen im- perij nostrumque preiudicium, postquam solemniter appellauimus ad sedem apostolicam, sacri dyadematis insigniuerunt maiestate, ad vos velut inexhaustum scaturientis iusticie fontem et interminabile pietatis asilum vna cum imperio recurrimus irracionabiliter pregrauati, sancti- tatem vestram suppliciter exorantes, quatenus nos non permittatis in iure nostro, quod pre- fati principes manifestis deprimere conantur iniurijs et infestis, aliquatenus conculcari, pium

Strana 341
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 341 que sancte mentis intuitum flectere dignemini ad imperij statum flebilem, cui misericordie viscera reserantes, compaciatur sibi matris cclesie beata benignitas, dum illud imperium, a quo mundus contremuit vniuersus, quod dignitatibus omnibus monarchie prelatum fastigio excellentissimis conferebatur tantummodo gerendum feliciter et regendum, nunc illis contingit personis, quas fame recondit obscuritas, que virium destituuntur potentia et penuriose gra- uantur sarcina paupertatis, quorum quidem contrarijs diuos augustos oportet necessario re- dimiri. Misericordia moueamini, pater sanctissime, quin pocius uobis, quod sic deprimitur, indignissimum uideatur, cum, si sedes apostolica permiserit, si mundus tollerauerit, ut deiectis et humilibus conferri debeat culminis tantus apex, redigetur in nichilum, et cui Arabs famulabatur, seruiebat Indus, obsequebatur Ytalus, Hispanus obtemperabat, obsecundat cum reuerencia totus mundus, cunctis reddetur despicabilis et abiectus. Quem senatus populusque Romanus statuit, quem lex virtusque statuit, quem deus ipse statuit, contem- pnent singuli, frenis agi pauperis respuentes; sicque iusticia suffocabitur, et exulabit con- cordia, et pax regnantibus criminibus expirabit, impunes dissultabunt iniurie, proximus in- surget in proximum, tantaque calamitas tantaque miseria, proch dolor, imminebit, quod exosa uiuentibus uita fiet. Aperiatis, quesumus, imperio clemencie vestre ianuam, intendatis in ipsum humanitatis affectibus mansuete, quod ea semper in subditos fuit vsum clemencia, illaque semper humanitate relanguit, ut parcere dignius reputauerit quam punire. Non per- mittat amplius vestra pietas angi miserijs, cuius ope consueuerunt ab orbe miserie relegari. Vos enim in protectorem suum suscipit, uos in tantis requirit angustijs, vestre potestati se subiciens vociferatur et clamitat: pater clementissime, miserere. Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II. p. 16. 841) 1273, 25 Nov. Bruno, episcopus Olomucensis, Hermanno laico vendit judicium ciuitatis Miglicz. — Scire volumus oc., „quod nos tibi vendidimus iure hereditario iudicium ciuitatis nostre Mi- glicz cum duobus mansis liberis, pertinentibus ad ipsam ciuitatem, quatuor macellis, vide- licet duobus carnium, duobus panum, et una stuba balneali, similiter liberis, in eadem ciui- tate, et uillarum, quarum nomina scribuntur, videlicet Lubyn, Lukawecz, Smola, Schiczen- dorff, Reyssiel Magnum et Paruum, Galicz, Hudkendorf Paruum, Gestrzeb, Quitein, Kirch- lebs, Crymoiczow, Stebnitz, Zadlawicz, et etiam tertium denarium iudicii ciuitatis et villa- rum omnium predictarum, ita ut istud tuum iudicium hereditarium successionis iure tuos libere transeat ad heredes, ad nulla prorsus seruitia a nobis vel a nostris successoribus com- pellaris, nec aliqui tuorum heredum.“ — Testes: Conradus, scholasticus ecclesie nostre, Joannes et Arnoldus, çurie nostre notarii, Joannes de Phulstein, dapifer noster, Theodoricus Stange, marschalcus noster. Dat. in Keltsch per manum Gysconis a. d. millesimo ducente- simo septuagesimo tertio in die s. Catharine. Boczek IV, 107.

Strana 342
342 Emler, Regesta Bohemiae. 842) 1273, 6 Dec. In Keltschir. Bruno, episcopus Olomucensis — Johanni Vrolenwezensi, famulo suo, feudum in Keltschir confert. — „Notum oc., quod nos tibi et tuis heredibus — X mansos, sitos in villa nostra Keltschir, quos soror tua relicta quondam Alberti Stangonis, militis nostri, — a nobis et ab ecclesia nostra in feodum tenet temporibus vite sue, conferimus, iure feodi perpetuo possidendos, ita tam en, quod non prius habeas aliquam iurisdictionem in eisdem laneis, nisi prius predicta soror tua disponente domino clauserit dies suos.“ — Testes: Conradus sco- lasticus, Theodoricus de Fullenstein, ecclesie nostre canonicus, Johannes de Keltschir, Jo- hannes, notarius capituli nostri, Herbordus de Fullenstein, dapifer noster, et Johannes filius eius, Ticzmannus Stange, marschalcus noster, Herbordus et Waltherus fratres de Fullenstein. Dat. in Keltschir a. d. M°CCLXXIII°, in die beati Nicolai. Boczek IV, 108. 843) 1273, 8 Dec. In Munsterberch. Heinricus, dux Sleziae, monasterio in Camenz concedit, ut super locis mineralibus et metallis, quae in bonis monasterii praedicti inveniantur eodem gaudeat iure, quod super talibus homines O(ttacari), Boemorum regis, habent. Dat. in Munsterberch anno dom. M'CCLXXIII°, VI id. Dec. Sternberg, Umrisse e. Gesch. der böhm. Bergwerke, I, 2, 28. 844) 1273 15 Dec. Ottacarus, rex Bohemiae oc. confert monialibus in Minbach quasdam decimas in Medelico. Chmel, Notizblatt 1843, 74. Extr. 845) 1273, 16 Dec. Bruno, episcopus Olomucensis, scribens Gregorio papae X subiungit suam relationem super deliberandis in con cilio rebus. — "Sanctitatis vestrae literas et mandatum, quod contine- batur, — suscepimus, et si non exacta, tamen ea, qua potuimus, juxta conditionem temporis sumus illud diligentia executi. Quia vero in missione literarum, quas vobis inscripsimus, tardasse videmur, supplicamus humiliter et devote, quatenus sanctitatis vestrae clementia nos in hoc excusatos habere dignetur. Receptis enim literis vestris ad exequendum id, quod continebant, nulla prius propter diram guerrae commotionem inter — nostrum regem Bohemorum — et d. Hungariae regem nobis obtulit se facultas. In his etiam, quod sanctitati vestrae sub spe fiduciae scripsimus, provida et circumspecta discretio vestra nobis, quod necessarium arbitramur, valde cavere dignetur. Dat. XVIII Cal. Januarii (1273). (Relatio Episcopi Olomucensis in Ale- mannia ad papam super deliberandis in concilio.) Quoniam dies mali sunt, ad instantis tem- poris malitiam redimendam, immo potius propulsandam, vestra providentia sanctitatis indixit concilium, ut communi consilio malis communibus occurratur; inter cetera mandans nobis, quatenus ea, quae in regno Alemanniae, et partibus convieinis, prout facultas aderit, sive in clero cujuscunque religionis aut status, vel in reliquo populo christiano utriusque sexus, sive in

Strana 343
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 343 infidelibus cujuscumque sectae, vel ritus conversantibus inter eos, quatenus per illos chri- stiana religio infici potest, seu quomodolibet fermentari, correctionis remedio indigere viden- tur; per nos aut alios viros ad hoc idoneos, non quidem per testes juratos seu alios ordi- naria inquisitione, sed alia investigatione, quae per familiares collationes et alios diversos indagandi modos cum religiosis et aliis execrantibus maxime vitia, colentibusque virtutes ha- beri poterit, diligenter exquirentes ea sigillatim distincte et aperte conscripta; nec non et consilia de remediis adhibendis ad correctionem et reformationem illorum sub sigillo nostro per aliquos fideles nuntios ad praesentiam vestram mittamus, in missione hujusmodi tempus ipsius praeveniendo concilii per sex menses, ut interim haberi possit competens discussio et plena deliberatio ad opportuna exquirenda, ut decet, antidota circa illa per approbationem ejusmodi concilii adhibenda ; volentes nos omni cautela et diligentia providere, ut ad investi- gationem praedictorum taliter procedatur, quod nulli per hoc irrogari possit infamia nec ad- versus aliquem proinde scandalum suscitari. Quod quidem intelligimus de personis specialibus, non in genere: praesertim cum mandaveritis in clero cujuscunque religionis aut status in regno Alemanniae et partibus convicinis, sive in reliquo populo christiano utriusque sexus fieri hoc debere. Nos igitur in his vestro parentes mandato, immo secundum opinionem vestram procedere intendentes in his, quae per experimentiam didicimus, quod scimus loquimur, et quod vidimus protestamur. quoniam secundum apostolum periculosa tempora jam venerunt, in quibus homines se ipsos amantes praeponunt commodo reipublicae rem privatam: unde non solum in regno Alemanniae, sed ubique haec pestis in tantum invaluit, quod, quantum est in hominibus sive spiritualibus sive secularibus horrentes juga superiorum in regum electionibus et etiam praelatorum aut tales eligunt, quos eis subesse potius oporteat quam praeesse, aut in diversos dividunt vota sua: duabus forsan de causis, ut plus emungant a pluribus quam ab uno; aut ideo, si voluerit unus procedere per rigorem justitiae contra ipsos, per alium defendantur. Ecce pater et domine reverende, exemplum hujusmodi coram vestris oculis et nostris, jam praeteritum et jam instans: praeteritum in electione regis Hispaniae et comitis Richardi; et nunc regis Hispaniae et comitis Rudolphi. Hoc ideo vobis scribimus, quia in litera prima, quam de concilio scripsistis super uno principali articulo celebrando, qualiter subveniatur terrae sanctae, eadem subventio jam debilitata videatur, cum imperii turbatio penitus turbet eam. Cujus reformationis concilii credimus, esse summam, quod talis, si fieri posset, per vestrum consilium haberetur imperator, consilio concilii adjuvante, qui potenter ordinata pace in mundo posset esse hujus executor negotii propria in persona. Terrae (sic) domine reverende, si audemus dicere, videtur, quod tam spirituales quam secu- lares imperatoris potentiam jam abhorrent. Volunt quidem per spiritus sancti benignitatem imperatorem habere, es per unigenitam sapientiam dei patris imperatorem eligere sapientem; sed quasi personam tertiam abnegantes potentiam ipsam horrent; cum tamen velle et scire nihil valeant sine posse, et nihil magis expediens videatur quam unius potentia, etiamsi ali- quantulum malignari vellet, malignitatem aliorum nihilominus compescendo toleraretur, quam si sine compescente insolescerent universi. Illius saltem malignitate(m) mors deleret unius, plurium insolentiam de facili delere non posset, cum jam in consuetudinem devenisset. Haec

Strana 344
344 Emler, Regesta Bohemiae. de regno Alemanniae sufficiant: quamvis in eis exprimendis nos diminutos potius quam super- fluos reputemus. — — Confinia vero regni circa terminos nostros haec sunt : Ungaria, Russia, Lituania et Prussia. Haec vero sunt pericula a regno Ungariae christianitati imminentia: primum quod in ipso regno Cumani manutenentur, qui non solum alienigenis, sed etiam ipsius regni incolis atrociter sunt infesti, et modo apud alios minus solito praeliandi, in- fantibus et senibus non parcentes, juvenes et juvenculas captivatos in sui ritus malitiae de- ducunt consuetudinem: ita quod potentiam suam taliter jam multiplicaverunt per eosdem, quod ipsi Ungariae certum ex hoc imminet periculum et jactura, et terris etiam con- vicinis. — — Item in eodem regno manifeste haeretici et schismatici confoventur terrarum profugi aliarum. Ecce ipsa regina Ungariae est Cumana, proximi parentes ejus gentiles sunt et fuerunt: duae filiae regis Ungariae Rhutenis, qui sunt schismatici, desponsae fuerunt: soror juvenis hujus regis Vathario est tradita ecclesiae inimico: Rhuteni sunt schismatici et Tartarorum nihilominus servitores: Lethuani et Utheni (Prutheni) velut gentiles plures epi- scopatus Poloniae jam penitus deleverunt: isti sunt parietes proximi nobis, in quibus cum ardeat rem nostram agi sine dubio jam videmus. Ut ergo de principibus Theutoniae taceamus, qui adeo inter se sunt divisi, ut superiorem habere non intendant, quod desolationem et de- structionem suae terrae unus ab altero expectare videtur: unde ad christianitatem in nostris partibus defendendam, vel ad damna transmaritimarum partium propulsanda inhabiles sunt omnino ; soli regno Boemiae imminere videtur in partibus nostris defensio fidei christianae. Certe per has terras fuit introitus Tartarorum et iterum expectatur, nisi vestra paterna pro- videntia cavere voluerit periculis jam vicinis, sic studens in acquisitione Terrae sanctae, quod non relinquat in periculo terras istas : volentes vitare Charybdim in Scyllam utique incide- remus. De clero uero scribimus ita vobis, quod in illis quidem, quae sunt de vita et hone- state eorum, satis in aliis conciliis est provisum. De quibusdam vero emergentibus in terris nostris et nobis vicinis, nescimus autem, si sint generalia apud omnes, credimus ita esse, quod quoad paucitatem beneficiorum et eorum tenuitatem, nimietas est eorum, qui gaudere volunt privilegio clericali: ex quo nobis, qui praelati simus, maxima perplexio consuevit oriri. Cum enim talibus provideri non possit, coguntur mendicare in opprobrium ordinis clericalis: vel quod verius est, nolentes fodere, artes mechanicas nescientes, quarum commercio vitam ducant, ad furta, latrocinia et sacrilegia convertuntur, et in talibus comprehensi, quandoque traduntur episcopis ; quorum tanden carcerem evadentes, perseverantes tamen malitia in consueta, iterum deprehensi suppliciis deputantur manibus judicantium et consentientium inquinatis : adeo ut multitudinem effrenatam propter hoc accidat aliquando denuntiari excommunicationis vincu- lum incidisse, propter quod inter praelatos et laicos frequenter scandalum suscitatur. —— Placeat ergo sanctitati vestrae, ex quo tanta est distantia episcoporum in partibus nostris, quod de facili ad degradationem talium convenire non possint in talibus casibus, ubi incorrigibiles inveniuntur clerici, primo, secundo et tertio in factis enormibus deprehensi, valeat episcopus sine convo- catione episcoporum, eos solus in sua solemni synodo approbante ipsa synodo degradare; vel aliter propter multitudinem ipsos clericos capientium sine difficili accessu curiae Romanae ipsis laicis vestra studeat paternitas in absolutionis beneficio providere. Sunt alia vero, in

Strana 345
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 345 quibus clerum et ecclesias seculares, conventuales seu parochiales adeo contingit offendi, quod sedem apostolicam ab hujusmodi filiabus jam non oporteat expectare, quod crescant : cum eas quotidie in rebus et juribus minui et decrescere videamus. Illa enim ostensio, quae per dominum in evangelio et per Moysen in veteri testamento leprosorum sacerdotibus debebatur, per quam peccantium confessio intelligitur, est de medio sublata: praedication is verbum, quod eis in commisso sibi populo competebat audiri, contemnitur ab eisdem: ipsas conventuales et parochiales ecclesias in diebus dominicis et festivis non contingit a populo frequentari, et hoc maxime in civitatibus et oppidis, ubi Praedicatores et Minores domicilia sua habent. — — Solent enim dicti fratres primo diluculo dicere missas suas usque ad horam tertiam non cessando: praeter unam autem, quam dicunt solemniter in conventu, le- gendo breviter continuant plures missas: et quoniam gaudent brevitate moderni, populus quaerit potius missas illas, conventualibus et parochialibus ecclesiis praetermissis. Consue- verunt etiam dictis missis fratres detinere populum per sermonem, quare ecclesias alias non visitant, ut deberent. Consueverunt etiam dare indulgentiam duorum, trium, quatuor, decem plurium annorum in diebus solemnitatum suarum et per octavas earum de indulgentiis, quas a singulis episcopis colligere consueverunt. Vidimus et quasdam litteras papales, quas habent, indulgentiarum quotidie centum dierum iis, qui visitarunt ecclesias eorundem. In quibus omnibus non solum ecclesiis civitatum ipsarum, sed etiam liminibus s. apostolorum Petri et Pauli et aliorum sanctorum, quae exinde non frequentantur, sicut prius consuetum fuerat, non modicum derogatur. Vobis etiam, pater reverende, et aliis confratribus vestris et coepi- scopis, legatis etiam et a latere vestro missis non bene sedere videtur, quod cum in quoti- dianis praedicationibus vestris et nostris non plus quam quadraginta dies dare consueverimus, eorum auctoritas excellere nos videtur. Quid ergo? immo nihil aliud fit quotidie, nisi quod nomen fratrum patribus praejudicet, sacerdotibus videlicet, episcopis, immo vobis, et pastores amodo dici non debeamus nec oporteat vultum agnoscere pecoris nostri in confessionibus nec pabulum eis praedicationis afferre nec curare infirmum nec consolidare confractum, cum ipsi de his omnibus nobis invitis et irrequisitis se quotidie intromittant, privilegiatos se in eo per sedem apostolicam asserentes. Unde quia non communicamus vivis, nec etiam com- municamus defunctis sive in oblationibus sive in canonica portione. Habent enim dicti fratres in civitatibus quasi omnium hominum sepulturas. Semen clericorum, quod in testamentis quandoque steterat, nunc a testamentis dinoscitur penitus cecidisse, et legata sunt ab eis pe- nitus relegata. Haec quaedam sunt damna, quae clerus sustinet ab eisdem. Exinde autem plura etiam convenientia subsequuntur. Certe cum dominus b. Petro apostolo simul com- miserit jus ligandi atque solvendi, et cum contrariorum esse debe ant (sic) eadem disciplina mi- ramur, qualiter jus solsendi habere se dicant, cum non habeant jus ligandi; nec etiam ha- bere vellent, cum etsi committatur eis etiam ab episcopis, quod aliquem excommunicent, red- dunt se difficiles tanquam exemptos; timent enim ex hoc eis displicere, contra quos hoc esset forsitan faciendum. Volunt quidem bibere calicem vini meri, cum tamen plenus sit mixto, et faex ejus non sit exinanita, bibendam illam clericis relinquentes. Videntur enim dicti fratres non curanda curare, cum curam non habeant animarum. Utilitatem curae 44

Strana 346
346 Emler, Regesta Bohemiae. percipiunt et ejus periculum recusantes habere presunt sic sine sollicitudine honorem curae habentes sine onere et sine discriminis proprii periculo agnoscentes crimina aliorum. Item auctoritas eorum in confessionibus audiendis poenitentiariorum nostrorum videtur excedere potestatem. Illi enim remittunt ad nos absolutos pro poenitentia injungenda; isti vero absolvunt et injungunt poenitentias sine nobis. Legati a latere vestro missi legationis suae terminos exeuntes, archiepiscopi et episcopi extra suas dioceses de absolvendo et ligando intromittere se non possunt, fratres vero ad quascunque terras veniunt, injungunt poeni- tentias et absolvunt, excellentes in hac jurisdictione omnes jurisdictiones ordinarias et etiam delegatas. In his omnibus consilium vires nostras excedit. Sed vestrum est potius pro- videre, quod et praelatorum et cleri auctoritas conservetur, et nihilominus tamen sanctorum ordinum multitudo maxima valeat sustentari mediam forte viam tenendo inter d. Inno- centium pp. IV et IV Alexandrum, quorum unus pro clero, alter pro fratribus suas consti- tutiones dinoscitur edidisse. Quoniam autem injunxistis nobis, aliquid consilii nostri in mare magnum discretionis vestrae praesumimus instillare, videlicet quod de confessionibus audiendis quoad consulendum non arceantur fratres, sed pro absolutionibus et poenitentiis in- jungendis remittant nihilominus confitentes ad legitimos sacerdotes. Et quamvis fratres alias sint exempti, tamen quoad confessiones audiendum et etiam praedicandum eligantur ab epi- scopis tantum, qui ad hoc ab ipsis habiles et idonei judicentur habentibus potestatem eos, qui secus praesumpserint, per censuram ecclesiasticam compescendi et etiam praedicationis si- lentium imponendi perpetuo eis, qui in praedicationibus suis clero detrahere consueverunt. Ne autem, sicut dictum est supra, populus in praedicatione fratrum distrahatur a missis in propriis parochiis audiendis, statuere potestis, ut ab ipsis fratribus tantum in parochiis prae- dicetur, nisi forsan in fratrum festivitatibus dedicationis videlicet et patroni, sub cujus titulo speciali eorum ecclesia est fundata. Videtur etiam, quod cum ordines isti super paupertatem et mendicitatem penitus sint fundati, nihil propriis manibus laborantes, cum hoc sine ma- ximo mundi praejudicio stare non possit, quod, qui non laborat, manducet, et hoc in multi- tudine nimium effrenata prohibere merito debeatis, et etiam episcopis, ut prohibeant, pote- statem dare, ne conventum accipiant in locis omnibus, ubi placet. Ubi autem hoc fieri pos- sit et debeat, fiat requisita et accepta episcopi voluntate. Item pater et domine reverende, discretio vestra sciat, quod etiam ab aliis quibusdam religiosis monasterii parochiales eccle- siae sibimet servatae secularibus clericis, quos praesentant, vix tantum relinqunt, ut ta- ceamus de hospitalitate servanda, quae sufficere sibi possint. Praesentant etiam quandoque religiosos ordinis sui dicentes e privilegio sedis apostolicae hoc eis licere, et revocant eos, quando volunt, forte alia non de causa, nisi quod cum eis pro velle suo bona ecclesiae mi- nime partiuntur, alias fingentes causas contra ipsos, de quibus eos coram episcopo accusare recusant, asserentes quod non debeant fratres sui ordinis infamarè, cum illi tamen episcopo praesentati coram ipso velint defendere famam suam. Sciat etiam vestra paternitas reverenda, quod excepto rege Bohemiae, qui solus praesentat episcopo ad ecclesias sibi vacantes, in quibus jus obtinet patronatus, investiendos clericos, sicut debet, omnes alii in Pragensi diocesi hoc facere contradicunt, et ita ascendunt ad regimen animarum sacerdotes clavibus non acceptis

Strana 347
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 347 et eos destituunt ipsi laici, quando placet, et hoc d. episcopus Pragensis propter consuetudinem nimis inveteratam et propter multitudinem generaliter contradicentium reformare non poterit, nisi ei vestra auctoritas suffragetur. Haec de clero vobis scripsimus, sicut de veritate omni- moda nobis constat. De populo vero christiano utriusque sexus vobis constare scimus tanquam ei, qui Leodiensis archidiaconus extitistis, quod in illis et aliis quibusdam partibus christianitatis synodus aliquotiens in anno cum laicis celebrari consuevit, ubi testes synodales ad hoc electi et jurati deponere consueverunt et dicere, quae contra deum et religionem christianam publice fiunt a laicis illo anno vel etiam quae arma accusat, contra quam vel purgare se contingit accu- satos, vel non purgantes se canonicam secundum terrae consuetudinem non evadere ultionem. In aliis vero diocesibus haec fieri non obtinet consuetudo, unde laicorum impuniti maneant excessus, si sint etiam manifesti. Si vero sacerdos tales forsitan voluerit in sua parochia accusare, frequenter ex eo sentit periculum vitae suae. Provideat ergo sanctitas vestra, si placet, ut christianitatis synodus servetur utique pro conservanda honestate populi christiani: cum idem deposcat auctoritas evangelica, in qua dicitur: dic ecclesiae, quod talia ecclesiae sunt dicenda. Sunt etiam quidam et quaedam apud nos religiosorum sibi habitum et no- mina vendicantes, quos et quae, cum eorum non sit religio per sedem apostolicam confirmata, sectarum credimus nomine comprehendi, qui passim, ut jugum evadant obedientiae, habentes velamen malitiae libertatem, quasi liberius domino servituri, dominos et dominas habere no- lentes ; fugientes etiam obedientiam sacerdotum, seu etiam coercitionem conjugii maritalis, et per aliquem ordinem se astringi; feminae juvenes in statu viduitatis se ponunt, illectae for- sitan ab aliquibus, per quos nubere prohibentur, contra apostolum, qui de talibus ita dicit : vidua non eligatur nisi sexaginta annorum. Item: adolescentiores autem viduas devita. Volo autem hujusmodi nubere; istae enim sunt, quae solent circuire domos non solum otiosae sed verbosae; unde et post sathanam saepius convertuntur retrorsum. Certe istae sunt illae re- ligiosae, quae sub nomine honestatis sicut olim contra Barnabam et Paulum seditiones contra clericos suscitare sueverunt, a quibus etiam in confessionibus fugiunt nec recipiunt eccle- siastica sacramenta, et innuentes tacite, quasi sacramenta, in eorum manibus sint polluta. Consilium autem de hujusmodi aliud non damus, nisi quod apostolus dedisse dignoscitur, sicut supra, quod tales nuberent, suam dixit omnimodam voluntatem, vel in approbatis religionibus retrudantur. De infidelibus vero inter nos conversantibus, deo teste, de haereticis nihil scimus. De Judaeis vero dicimus, quod christianas habent nutrices, usuras patenter exercent, et eas in- digentibus aggravant ultra modum in tantum, ut infra annum excedant etiam ipsam sortem. Publica exercent officia, telonearii, monetarii fiunt, et cum alias sint infideles, fidem minimam etiam in his servant. Furantes calices, vestes sacras, nec non et libros recipiunt a furibus, et servant ; et cum sic agceptos cogantur restituere christiani, si apud eos fortassis inveniantur, Judaéi eos restituere non coguntur. In his omnibus, quae vestrae scripsimus sanctitati, si di- minuti forsan vel superflui invenimur, petimus ut vestra discretio parcat nobis. Voluistis autem, ut vobis cum omni cautela et diligentia scriberemus : quod sine dubio nobis ipsis ne- 44*

Strana 348
348 cessarium arbitramur, quoniam si litera ista de nomine nostro ad aliorum manus quam ad vestras forsitan perveniret, scimus, quod persecutionis scandalum evadere non possemus. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 364. Emler, Regesta Bohemiae. 846) 1273, 22 Dec. Haganowe. Rudolfus, Rom. rex, cardinâlibus de sua electione. — „Principes in Romani electione regis, ad quos de iure et approbata consuetudine ius eligendi ab antiquo pertinet, per multa tempora desides et discordes, non multis diebus elapsis die locoque prefixis ab omnibus, qui debuerunt, potuerunt et voluerunt interesse, convenientes in unum, post varios de futuri regis electione tractatus tandem sub deliberationis prolixe consilio, que negotii magnitu- dinem condecebant, licet poterint in quam plures alios claritatis meriti dotibus redimitos et amplioris prestancie luminositate conspicuos consensisse, in nos tamen ad tam pre- celse dignitatis fastigium nullo prorsus ambitu aspirantis occulos suos concorditer direxerunt, nos ad imperii regimen erigentes. Nos itaque quamquam stupidi trepido revolverimus in animo, que et qualis esset huiusmodi dispositionis divine vocatio, nostre insufficiencie non ignari, et inspecta deorsum subiacentis abissi facie, timuerimus adeo preheminentis adscen- dere speculam dignitatis: in eo tamen qui indagabili dispensationis sue consilio conditiones statusque terrestrium, prout vult, alternat et variat, quique ponit humiles in sublimi et in- firma corroborat, spiritum fortitudinis assumentes, ad laudem et gloriam regis regum ob re- verentiam sancte matris ecclesie et exaltationem catholice fidei, sub illius fiducia, qui dat omne per gratiam forcia, que sunt fragilia per naturam, tam importabile honus in umeris nostris assumpsimus, et tam formidabilis curam regiminis, ne contingeret infirmari ruptura dispositionis, que divine sapientie altitudo decreverat, nostro ministerio duximus alligandam. Sperantes immo pro firmo tenentes, quod vos, qui estis ecclesie cardinesque et columpne mundique lumen et speculum sine ruga, nobis fidelem causam dei et ecclesie sue sancte ge- rentibus exoptatis aspirare favoribus et benivolencie gratiose dulcoribus nostro processui de- beatis adesse. Quocirca paternitatem vestram piissimam omni, qua possimus, precum instan- cia duximus exorandam, quatenus provida consideratione pensantes, quantum quietis et tran- quilitatis et pacis ex nostra sublimatione universali catholice fidei poterit provenire, altis- simo creatori hostias placabiles afferentes tam debitas quam congruas persolvatis, quod sa- crum imperium ob peccata et transgressiones hominum per multa tempora debiti rectoris solacio destitutum in fidei catholice obprobrium, in exultationem et gaudium gentilium et quorundam perfidorum, in nostra persona licet inmerita duxerit misericorditer reformandum; certo certius habentes, quod sacrosanctam Romanam ecclesiam semper intendimus honorare veluti filius devotissimus piam matrem, universum clerum protegere, viduas et orfanos et pupillos et alias personas miserabiles deffensare, pacemque disponere cunctis subiacentibus Romano imperio, hostibus fidei nos murum opponere, et in omnibus per omnia sanctissimi in Christo patris ac domini Gregorii divina providentia summi pontificis iussionibus vobisque universis et singulis conplacere. Praecipiat igitur pater sanctissimus nobis filio suo devotis- simo, vestrique cetus reverenda universitas nobis iniungat aliquid horum facere, que vestrum

Strana 349
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 349 commodum et honorem respiciunt. Ecce enim parati sumus iugum suave domini et onus nobis levissimum licet in se difficillimum sustinere. Super hiis itaque honorabilem virum O(ttonem), sancti Guidonis Spirensis prepositum, nostrum secretarium et conscium mentis nostre, canzelarium nostre curie, vobis duximus destinandum, cui in omnibus, que vobis ex nostra parte retulerit, adhibere dignemini plenam fidem.“ — Dat. Haganowe XI. kal. Januarii regni nostri anno primo. Pertz, Mon. Ger. hist. XVIII, 559. 847) 1273, 31 Dec. Brunae. O(ttacarus), rex Bohemiae oc. confirmat libertates et jiura domus episcopi Frisingensis sitae in Wienna et dotis capellae domus eiusdem et mandat officialibus suis, ut eadem iura et libertates servare studeant. Dat. Brunne a. d. M.CCLXXIIII, pridie kal. Jan. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 324. 848) (1273?) Quidam commendat Ottacaro regi Henricum de Ysernia. — "Quia speramus uos ad imperialis fasces culminis ascensurum, quin pocius ardentibus desiderijs prestolamur, et illos, quibus potestas summa committitur, personas decet habere ydoneas, quibus reipublice utilitas explicetur, idcirco nos libenter ea perquirimus, que ad vestri spectent gloriam principatus. Vnde cum de Ysernia lator presencium, quem dileccione speciali prosequimur et fauore, non modicum sit uestre celsitudini expediens ad officium notarie, serenitatem regiam attente du- ximus deprecandam, quatenus eundem recipere dignetur in suum notarium et fidelem, nec de ipso potest regia maiestas dubitare, qui nostro meruit examine approbari, quoniam explora- cionis argute solemus trutinare solercia, quidquid nostro iudicio redditur approbatum.“ Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II p. 10. 849) 1273. Cives Pragenses recipiunt sub annuo censu per biennium villam Holubycz a capitulo de Sazka. — Noverint oc., „quod nos C. et S. cives Pragenses recepimus ad firmam sub annuo censu per biennium a festo beati Wencezlai nunc praesenti annuatim pro tribus m(ar- cis) aur. boni pragensis ponderis, villam Holubycz a venerabili d. Johanne, praeposito de Sazka, Pragensis ecclesiae canonico, interjectis conditionibus, quae sequuntur, videlicet: quod in praesenti festo tali damus ei marcam auri, et in octava festi beati Jacobi in hoc anno primo de censu ejusdem anni debemus sibi aut procuratori suo ad hoc deputato nomine ejus dare duas marcas auri qualitatis et quantitatis praedictae. Item pro alio anno totum censum ex integro III marcas aur. s. boni in pondere pragensi in proxime venturo carnisprivio dicto domino praeposito aut procuratori ejus infallibiliter persolvemus, et hoc facto praefatam villam et utilitatem ejus habebimus per duos annos a termino supradicto, translatione videlicet beati Wencezlai, nihil amplius persolventes. Cum vero duo anni completi fuerint, villam eandem tenebimur resignare illaesam ipsi domino praeposito aut procuratori ejus cum dote,

Strana 350
350 Emler, Regesta Bohemiae. de qua nos intromisimus, et est talis: VIII equi, qui aestimati sunt ad valorem X marca- rum, novem boves, qui aestimati sunt ad valorem V marcarum. Et in optione erit praepo- siti et procuratoris eius, quod istorum velint recipere equos, boves etc. aut pecuniam, pro qua sunt eadem animalia aestimata: et nos eis, quidquid istorum ipsi aut alter eorum ac- ceptaverint, tenebimur assignare. Item ad dotem illam pertinent XX oves, pulli, anseres, et segetes hyemales VC (sic) regalibus mensuris. Item semina aestivalia dotis ejusdem nobis assignata sunt haec: sex mensurae regales de tritico, de hordeo, et totidem de avena. Et ad ista omnia solvenda, resignanda et complenda fideliter in terminis constitutis, uterque nostrum se et sua mobilia et immobilia obligavit in hoc in solidum domino praeposito supra- dicto, videlicet quod si unus nostrum, quae praemissa sunt, non faceret, aut aliquid obmitte- ret de praemissis, hoc alter complere nihilominus integraliter teneretur sub hypotheca obliga- tionis jam praedictae. Dominus autem praepositus promisit, et super hoc se et suos etiam nobis obligavit, quod antequam duo anni praedicti totaliter evoluti fuerint et completi, dummodo nos solvamus modo debito pecuniam supradictam in terminis, ab ipsius villae possessione nos nulla- tenus removebit vel faciet removeri ; et quod meliorationes, quas medio tempore faciemus in curia villae praedictae, in horreo et in aliis quibuscunque, nobis in resignatione villae ipsius persolvi faciet, prout duo viri a parte sua et alii duo assumpti a parte nostra fuerint ar- bitrati.“ — Actum et datum Pragae anno domini MCC.LXXIII a nativitate domini computato. Palacký, Formelbücher, p. 307. 849) 1274, 1 Jan. In Scepanow. Johannes, Pragensis episcopus, decano et plebano Cladcensi et universis subditis eorum. — "Cum quidam cives de Cladsk cum suis complicibus — violenter ingressi clau- strum et domum fratrum Minorum in Cladsk, quemdam ibidem ceciderunt hominem et ipsius occisi corpus in piscinam eorumdem fratrum nequiter proiecerunt, gladio quodam ante coquinam ipsorum et martello, cum quo prefatum iugulaverant hominem, derelictis, in eorum non modicum et tocius religionis ecclesiastice ac nostrum — grauamen, — proinde universis vobis et singulis in virtute s. obediencie et sub pena excommunicacionis districte precipiendo mandamus, quatinus quilibet vestrum in ecclesia sua et alibi, ubicunque expedire videbitur, dictos cives nominatim et alios in genere, qui — aliqua cooperatione — per se vel alium aut alios predictum iniuriosum deo ac hominibus ac horribile facinus per- petrarunt, tamdiu sollemniter et publice singulis diebus dominicis et festivis, pulsatis cam- panis et candelis extinctis excommunicationis sententie, quam ipso facto incurrerunt sacri- legi supradicti, denunciet subiacere, faciatisque ipsos ab universis Christi fidelibus artius evitari, donec ipsi primo satisfaciant nobis et predictis fratribus de tam gravi et atroci in- iuria irrogata, et postmodum sedem apostolicam adeant et ab ea in forma ecclesiae obti- neant se absolvi." — Dat. in Scepanow kal. Jan. pontif. n. a. sextodecimo. Ex orig. arch. reg. prov. Wratisl.

Strana 351
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 351 850) 1274, 8 Jan. Pragae. Otakarus, rex Boemiae oc. indulget, ut episcopus Olomucensis cum capituli sui con- sensu bona episcopalia in feudum conferre possit. — „Cum — Bruno, episcopus Olomu- censis, — militibus et famulis suis, qui tam nobis in defensione terrarum nostrarum et ad resistendum inimicis nostris quam eciam ipsi domino episcopo, nobis semper exposito et pa- rato — seruiunt, — de bonis et possessionibus episcopalibus unicuique iuxta suorum exi- gentiam obsequiorum, nomine feodi bona duxerit aliqua conferenda pleno capituli sui acce- dente consensu, nos considerantes — quod eidem ecclesie Olomucensi non modicus in hoc facto profectus et honor accrescit, quodque d. Bruno episcopus tam per industriam suam, quam per nostram eciam largitionem Olomucensi ecclesie, — cui contulimus et donauimus oppidum de Hullyn cum omnibus suis pertinentiis, — temporibus suis bona plurima conqui- sivit; tales etiam, qui militaria nobis prestent obsequia, pro defensione terrarum nostrarum et ad resistendum aduersariis nostris, ut temporis condicio presentis exposcit, volentes ha- bere mansione stabili infra dominii nostri rete, consensum nostrum super infeodationibus huiusmodi — adhibemus, et ut prefati milites ac famuli, nec non et heredes sui dictorum feodorum — stabili et perpetua gaudeant firmitate ipsique et eorum posteri — episcopo, qui pro tempore fuerit, et ecclesie Olomucensi obsequiis militaribus perpetuo sint astricti, nos — quod per eundem d. Brunonem episcopum et capitulum suum in hac parte factum est, ratum habentes, — id — confirmamus“. — Dat. Prage per manum magistri Petri, Wisse- gradensis prepositi, regni nostri cancellarii, a. d. millesimo ducentesimo LXXIIII, VI id. Jan., indict. II. Jireček, Cod. jur. Boh. I, 183. — Boczek IV, 110. 851) 1274, 30 Jan. Othakarus, rex Boemiae oc. fideli suo Heinrico, civi Olomucensis ciuitatis, dicto de Iwaniz judicium in Tynez confert. — „Fidelis nostri Petri, quondam villici in Olomucensi prouincia, ordinationem — super uilla nostra Tynez confirmantes — te in eadem uilla iudi- cem constituimus, ut ipsa bohemici iuris conditione mutata in omnibus, que ibidem iudicanda seu ordinanda fuerint, ius teutonicum studeas conseruare, et ut iusticie et profectui uille eius- dem et hominum ibidem manentium melius ualeas intendere, unum laneum ad dicte uille iu- dicium pertinentem et thabernam et molendinum et stubam balneariam absque alicujus census exactione tibi et heredibus tuis iure concedimus feodali, ita ut ad tuos et tuorum heredes po- steros huiusmodi concessio deuoluatur. Super omnibus itaque causis et culpis faciendi iudi- cii et iustitie in prefata uilla tibi plenam conferimus potestatem. Causas ergo siue culpas furti, adulterii siue stupri et homicidii iudicabit noster specialis nuntius uel noster uillicus per Olo- mucensem prouinciam te presente, iudiciorum etiam questus pro culpis minoribus prouenientes tibi ex integro conferentes, pro culpis maioribus iudiciorum questus partem tertiam tantummodo tibi uolumus prouenire, sed duas partes eorundem nostre camere adsignari.“ — Dat. a. d. M.CC.LXXIV°, III kal. Febr. Boczek IV, 112.

Strana 352
352 Emler, Regesta Bohemiae. 852) 1274, 7 Febr. Pragae. Johannes, Pragensis episcopus, C. decano Cladcensi et plebano in Suedlersdorph. — „Miramur de tue devotionis prouidencia, quod in denunciatione, quam ad instantiam reli- giosorum virorum gardiani et fratrum Minorum de Cladsk ex officio nostro in negotio eodem procedentes fieri mandavimus, tibi et plebano de Cladsk, nec non vniuersis aliis plebanis ac eorum vicariis in decanatu tuo constitutis, — tu tamen — negotium ipsum saltem in genere exequi hactenus non curasti. Et licet contra te propterea ad penam canonicam procedere deberemus, — tecum tamen hac vice mitius agere cupientes discretioni tue mandamus iterato sub pena excommunicationis, quatinus prefatam denunciationem non expressis propriis no- minibus aliquorum, sed tantum in genere, tam diu in parochiali ecclesia de Cladsk et in ec- clesia etiam premissorum fratrum Minorum ac in omnibus aliis ecclesiis, ubicunque fratres predicti voluerint per totum decanatum tuum, singulis diebus dominicis et festivis, pulsatis campanis et candelis extinctis solempniter et publice expleri facias iuxta priorum continentiam literarum.“ — Dat. Prage VII idus Febr., pontif. nostri anno sextodecimo. Cop. Mus. Boh. 2tvij v Staulooteě Baeloo 2ci, Villmto Polieno 6k8 1/2 sli. Bism. 853) 1274, 11 Febr. Cremsirii. Bruno, Olom. episc., Mrawichoni, militi suo, et Annae uxori eius ob servitiorum me- rita sibi et ecclesiae suae exhibita villam Murist cum pertinentiis, videlicet agris, nemoribus, cultis pariter et non cultis, aquis, rivulis, pratis, pascuis, piscationibus confert iure feodi possi- dendam temporibus vitae Mrawichonis praedicti. Consensus accessit Alexii decani, Alberti praepositi, Cyri archidiaconi, Woyzlai, Bartholomaei, Johannis de Hamburch, Theoderici de vo Wlmenstein et aliorum canonicorum eccl. Olomuc. — Dat. Cremeser a. d. MCCLXXIV°, dominica, qua cantatur: Esto michi. Ex orig. in arch. archiep. Cremsiriensi Boczek IV, 113. 854) 1274, 25 Febr. Cremsirii. Bruno, — episcopus Olomucensis, Heydenrico de Domatsov, militi suo villas Belewiz et Psychopycz in feudum confert. — „Nos tibi — damus — in feodum — villas Belewiz et Pyschopyz, cum omnibus iuribus earundem, videlicet siluis, pratis, pascuis, piscacionibus, censu, iudiciis, sturis et omnibus prouentibus, qui supradictis villis jam insunt vel inesse po- terunt in futuro, nullo diminuto uel excepto, per te ac heredes tuos filios, duntaxat et non filias, titulo feodi tenendas, — ac ut ratione ipsius feodi ius vasallorum Magdeburgensis ecclesie in omnibus habeas indistinctum. — Dabis eciam annis singulis in recognicionem bonorum ipsorum canonicis nostris Olomucensibus de quolibet manso mensuram tritici, quemadmodum infeodati ceteri dare tenentur. Ceterum statutum est per nos de consilio capituli nostri, vt quilibet vasallorum infeodatorum a nobis alia de propria pecunia debeat comparare bona, que estimatione facta bonorum sibi collatorum ab ecclesia terciam partem valere debeant eorundam. Te vero ab huiusmodi statuto exemptum fore volumus, — vt nullum exinde quoad dictum feodum tuum tibi preiudicium generetur. — Et nos Olomucense capitulum

Strana 353
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 353 ego Alexius decanus, Albertus prepositus, Cyrus archidiaconus, Conradus scolasticus, Lam- pertus custos, Bartolomeus, Woizlaus, Johannes de Honbergh, Theodericus de Wlmenstein, Petracus, Thomas, Budizlaus et alii — super premissis omnibus consensum — adhibentes sub- scribimus. — Dat. in Cremser a. d. M.CC.LXXIIII dominica, qua cantatur: Reminiscere mise- rationum tuarum domine. Ex orig. in arch. archiep. Crems. Boczek IV, 116. 855) 1274, Martio vel ante. Ottacarus, rex Boh. a Gregorio papa X veniam petit pro Petro, cancellario suo, prae- posito Wissegradensi, quod concilio Lugdunensi interesse non queat. — „Cum — presencia ma- gistri P(etri), vener. Wyssegradensis prepositi, sit nostre non modicum expediens maiestati tanquam ilhius persone, que discrecionis uigens acumine nostroque assistens lateri ad ha- benas nostre reipublice moderandas prebet satis placitum nostre supereminencie famulatum, et sue solicitudinis comendabili studio, dum cura scrutatur peruigili ea, que nostris accres- cunt tytulis et que nostre pariunt celsitudinis incrementa, se magis reddat nobis cottidie graciosum, ipsum non permisimus de curia nostra discedere ista uice. Qua de causa, si uestre sanctitatis non interesse concilio ualeat, habeat eum vestra benignitas deuocionis nostre interuentu, exoramus suppliciter, excusatum.“ Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 19. 856) 1274, 7 Mart. Olomucii. Bruno, episcopus Olomucensis, vendit capitulo Olomucensi villam Cozelowe. — Te- nore oc., "quod cum villam Cozelowe in Opauiensi prouincia sitam pro nostra peccunia emisse- mus, nobis quippe alias aduenticia quam de rebus ecclesie conquisita, prospicientes in ipsa nostra Olomucensi ecclesia quandam repositam peccuniam, quam pro creando in eadem cuius- dam certi et honesti ministerii cultu quidam iam defuncti canonici legarant eidem; vnde su- perstitibus canonicis intendentibus hac mediante peccunia, pro disponendis priuatis vtilitati- bus nostre sedis, de communicato eorumdem nostrorum canonicorum consilio pariter et con- sensu, in predicta villa duodecim mansos cum censu, decimis, pratis, steuris, iudiciis et aliis omnibus pertinenciis suis nec non iurisdictione perfecta eisdem vendidimus pro centum et octo marcis argenti — ad possidendum et disponendum, prout et ex dispositione predictorum defunctorum disponère habuerunt. Et nos Olomucense capitulum, videlicet Alexius decanus, ego Albertus prepositus, ego Cyrus, archidiaconus Olomucensis, ego Lambertus custos, ego Conradus notarius, ego Bartholomeus, ego Woyzlaus, ego Ditricus, ego Petrus, ego Joannes de Homburch et nos ceteri canonici Olomucenses premissis omnibus consensum — adhi- bemus.“ — Act. et dat. Olomuz a. d. MCCLXXIIII, non. Mar. Ex orig. in arch. cap. Olom. Boczek IV, 114. 45

Strana 354
354 Emler, Regesta Bohemiae. 857) 1274, 4 Mart. Cremsirii. Bruno, episcopus Olomucensis, Hermanno de Wertinghehusen quaedam bona confert. — „Nos tibi — damus — villam integram Bysertiz, in villa nostra Sals duos laneos, item duos laneos in monte circa Cremser exstirpandos, et piscinam unam sub eodem monte sitam, quorum laneorum et piscine medietas tua est, et alia medietas Ghiseconis, capellani nostri, cum atti- nentiis earundem, videlicet siluis, pratis, pascuis, piscationibus, censu, decimis, iudicio, steuris, omnibusque prouentibus, qui supradictis bonis ad presens insunt.“ — Et nos Olomucense capitulum: ego Allexius decanus, Albertus prepositus, Cyrus archidiaconus, Conradus scola- sticus, Lambertus custos, Bartholomeus, Johannes de Honburgh, Theodericus de Wlmen- steyn, Petracus, Vlricus, Budizlaus, Hartmannus et alii quam plures super premissis omnibus consensum — adhibentes per manum Arnoldi notarii subscribimus. Dat. Cremser a. d. M.CCLXXIIII°, dominica, qua cantatur: Oculi mei semper ad dominum. Boczek IV, 117. 858) 1274, 7 Mart. Olomucii. Bruno, episc. Olom. confirmat fundatam ab Heydolfo decano vicariam cum proventibus in Studendol et Cossolaw. — „Scripturam testamentariam — Heidolfi decani perlegentes hoc ipsum inter cetera — decreta potissimum comperimus statuisse: Inprimis hic etenim pro- fitendo ad se spectare villam Studendol, seque habere redditus vnius et dimidie marce in Cossolaw vltra nemus et vnum ortum humularium circa Olomuz, qui sic — ordinauit, vt de predictis bonis constituatur et habeatur vicaria in ipsa nostra Olomucensi ecclesia, et Ortol- phus, scolaris suus, quam cito sacerdos — efficietur, redditus et vtilitates eius percipiat de eis, — in ipsa ecclesia more vicarii officium impleturus. Et idem Ortolphus et quicunque successor vicarius singulis annis in vigilia b. Katherine talentum denariorum inter vicarios et scolares chorales, plus dando vicariis et scolaribus minus, distribuere teneatur. Habens ad hoc, quod ipsius H. decani disposicione vineam quandam in Pustemir sibi pro media parte dispositam, reliqua parte cedente ad illuminacionem parochie quondam sue ibidem in Pustemir situate. Huius autem disposicionis — nos idem H. executorem — accipiens, nobis pro — nostra consciencia recommisit singula adimplenda. Qui — de — obtento consensu nostri capituli acceptamus de bonis pro ipsa superius designatis vicaria et ei locum exstandi in prefata nostra ecclesia Olomucensi beniuole indulgemus, cedentes de villa predicta Studen- dol et omnibus iuribis, que nobis in ea competerent, quam cuius ad nos spectante dominio quidam a nobis tenebat; sed prefatus H. decanus suis denariis redemit eandem, et adiicientes ipsam ad opus huiusmodi vicarie, ordinamus eciam, — vt prefatus Or. et quicunque alius successor suus — pro vicario et vicarii nomine censeri debeat et eciam nuncupari, ei locum et stallum inter alios ipsius nostre ecclesie vicarios designando, qui ordine sacerdotali de- seruiens cunctis horis psallendis debeat interesse. Indulgentes et permittentes pro voto et di- sposicione ipsius Hei. erigi altare circa locum sue sepulture in honore b. virginis Katherine. Ibique debeat idem Or. et suus successor — missarum sollempnia celebrare. Ordinabitque

Strana 355
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 355 de huiusmodi, cum vacauerit, vicaria decanus cum consilio et consensu sui capituli de per- sona tali, que apta videbitur pro singulis, que conueniunt, adimplendis.“ — Et nos Olomu- cense capitulum: ego Alexius decanus, ego Albertus prepositus, ego Cyrus archidiaconus, ego Lambertus custos, Conradus notarius, ego Barsco, ego Woyslaus, ego Tilmanus, ego Johannes de Hamburc et nos ceteri canonici Olomucenses nostrum consensum — accommo- damus. Acta sunt Olomucii nonas Mart. a. d. MCCLXXIIII. Boczek IV, 115. 859) 1274, 11 Mart. Cremsirii. Bruno, episc. Olom. Henrico et Gunthero de Brandeyz fratribus confert in feudum quasdam villas. — „Nos uobis — conferimus — in feodum — in solidum villas Mosniz, et ibidem ius patronatus ecclesie, Richowiz, Stolbach, et mediam villam Vnsitz cum attinen- ciis earundem, videlicet siluis, nemoribus, pratis, pascuis, piscacionibus, censu, decimis, iudi ciis, steuris omnibusque prouentibus — per vos ac heredes uestros — filios dumtaxat et non filias, tytulo feodi teneatis et possideatis, ac racione ipsius feodi ius uasallorum Magde- burgensis ecclesie habeatis in omnibus indistinctum. — Dabitis eciam annis singulis in re- cognicionem bonorum ipsorum canonicis nostris Olomucensibus de quolibet manso mensuram tritici, quemadmodum infeodati ceteri dare tenentur.“ — Et nos Olomucense capitulum: ego Alexius decanus, Albertus prepositus, Cyrus archidiaconus, Conradus scolasticus, Lampertus custos, Woyzlaus, Bartholomeus, Johannes de Honburch, Thidericus de Wilmensteyn, Petra- cus, Ulricus, Budizlaus, Hartmannus et alii — super premissis omnibus consensum — adhi- bentes subscribimus.“ — Dat. in Cremser a. d. M CCLXXIV°, dominica, qua cantatur: Letare. Ex orig. in arch. Crems. Boczek IV, 118. 860) 1274, (11 Mart.) Cremsirii. Bruno, Olomucensis episcopus, Achilli de Hemenhusen, militi suo, dat in feudum quaedam bona. — „Nos tibi — conferimus in feodum — villam integram in Shadic. Item in villa Mathei allodium vnum et quartum medium mansum in ipsa villa cum omnibus iuribus eorundem, videlicet siluis, pratis, pascuis, piscationibus, censu, iudicio, sturis, omnibusque prouentibus — per te et heredes tuos, filios dumtaxat et non filias, titulo feodi teneas — ac racione ipsius feodi ius wasallorum Magdeburgensis ecclesie habeas in omnibus indistin- ctum. Dabis eciam etc. ut in dipl. superiori. — Et nos Olomucense capitulum etc. ut in dipl. praec. — Dat. in Cremser a. d. M.CC.LXXIIII°. Ex orig. in arch. archiep. Crems. Boczek IV, 120. 9 861) 1274, 16 Mart. Apud Taust. Henricus, comes palatinus Reni, dux Bawariae concedit fratribus et sanctimonialibus in Cotesawe libertatem, „quod pro domo sua ducentas cuppas salis maioris ligaminis, apud oppidum nostrum in Chambe semel in anno possint ducere sub nostra deffensione, sine qua- libet requisitione vectigalis vel myte sev thelonei, quocumque ius illud vel postulatio no- 45*

Strana 356
356 mine censeatur; ab omni enim eo, quod pro pretaxata quantitate salis semel in anno recipi consueuit, dictam ecclesiam recognoscimus absolutam.“ — Dat. apud Tavst a. d. millesimo CC."LXXIIII°, XVII kal. Apr. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. Emler, Regesta Bohemiae. 862) 1274, 19 Mart. In Rosenberch. Henricus et Witko fratres de Rosenberch de consensu et voluntate matris suae Hedwigis abbati de Hohenvurt et conuentui eiusdem mon. jus patronatus ecclesiae in Rakz, Patavien- sis dyocesis, quod ad ipsos vero patrimonio pertinebat, iterum resignant. — Testes : Werenhar- dus et Heinricus fratres de Schowenberch, d. Vlricus de Noua domo, d. Hoyerus de Klocot, d. Zewis, d. Witigo, Wocho filii d. Budewoy de Krummenow, Heinricus et Wocho d. Witigonis filii de Krummenow, d. Albertus de Porsow, d. Benysius frater suus, d. Heinricus de Hvritz, d. Benysius de Horach et fratres sui Johannes, Johan, Bohuzlaus, d. Zwatemyrus miles, d. Predota frater suus, d. Benata, purchgrauius et frater suus Vlricus de Wisle, Ozle et frater suus Bezpri, Kunas de Strizendorf, et alii quam plures. Dat. et act. in Rosenberch a. gratie d. MCCLXXIV°, XIIII° kal. Apr. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt Font. rer. Austr. XXIII, 28. 863) 1274, 21 Mart. Apud Modriz. Bruno, Olomucensis episcopus, Franconi et Alberto fratribus dictis Stokvisch quaedam bona in feudum confert. — „Nos vobis — conferimus — in feodum — villam in Seletitz, que XXIIII laneos dicitur obtinere et X curticulas, cum omnibus iuribus, attinentiis et vtili- tatibus. — Preterea damus et conferimus vobis et heredibus vestris iure feodi et pleno iure villam episcopalem in Costeliz, que XVI laneos et XIIII curticulas habere dinoscitur, et allo- dium, quod ipsi colere dicimini aratro vestro, vt omnia predicta simul cum censu, decimis, iudicio, stewris, omnibusque prouentibus ac pertinentiis, nullo diminuto vel excepto, per vos ac heredes vestros, filios dumtaxat et non filias, titulo feodi teneatis. — Damus etiam et conferimus vobis decimam nostram in Pratzowe, quam decimam nos habere dinoscimur, duas videlicet partes decimarum; tertium plebanus loci iure simili obtinebit. Idem de vineis, si ex eis aliquid contigerit provenire, vobis conferimus liberaliter et libenter. Conferimus etiam vobis simili iure racione custodie castri nostri in Modriz, quod ibi ambo vel vnus vestrum ad minus residentiam faciatis, in eadem villa quatuor laneos et quatuor curticulas et vnum molendinum, quod inquam molendinum nobis molere debet, quantumcunque ad nostram cu- riam indigemus, et racione eius, quod nobis molere debet, de merica nostra ad dictum mo- lendinum recipiet ligna nostra pro suo libito voluntatis. Et etiam ad curiam suam ad castrum tantummodo ligna nostra recipiet pro igne et aliis necessarïis preter ligna quercina, que omnimodis prohibemus. Statuimus etiam et volumus, vt racione ipsius feodi ius vasallorum ecclesie Maydburgensis in omnibus habeatis indistinctum.“ — Dabitis oc. (ut supra n. 449.) Et nos capitulum Olomucense: ego Alexius decanus, ego Albertus prepositus, ego magister Jo-

Strana 357
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 357 hannes, archidiaconus Olomucensis, ego Lambertus, custos Olomucensis, Conradus, scolasticus Olomucensis, et nos ceteri presentes : Woyzlaus, Bartholomeus, Petrus, Thomas et alii — super premissis omnibus consensum nostrum liberaliter adhibemus.“ — Act. et dat. apud Modriz a. d. M'CCOLXX quarto, XII kal. Apr. Ex orig. in arch. archiep. Crems. Boczek IV, 121. 864) 1274, 25 Mart. Apud Znoym. Bruno, episc. Olom., Theoderico abbati totique conuentui Lucensis monasterii. Pe- titio vestra continebat, "quod uos attendentes deuotionis affectum, quem Alsico miles ad vos et monasterium vestrum gerit, eidem decimam vini in monte ville de Kovernik, que spectat ad monasterium vestrum, contulistis vite sue temporibus possidendam, ita tamen, quod de ipsa decima in recognitionem decem vrnas uini annis singulis monasterio uestro solvat, et quod post ipsius obitum dicta decima libere ac integraliter ad vestrum monaste- rium reuertatur. — Nos, quod per uos in hac parte factum est, ratum habentes — confir- mamus.“ — Dat. apud Znoym a. d. M.CCLXXIV°, VIII kal. Apr. Boczek IV, 123. 865) 1274, 31 Mart. Cremsirii. Bruno, episcopus Olomucensis, Berchtoldo de Ronberch, militi suo, villam Chvchow in feudum confert. — „Nos tibi — conferimus — in feodum — in villa nostra in Chvchow de- cem et nouem laneos siue mansos cum omnibus iuribus et attinentiis eorundem laneorum, videlicet siluis, nemoribus, pratis, pascuis, piscationibus, censu, decimis, iudiciis, steuris et omnibus pertinentiis — per te ac heredes tuos, filios dumtaxat et non filias, titulo feodi teneas — ac ratione ipsius feodi ius vasallorum Magdeburgensis ecclesie habeas in omni- bus indistinctum. Dabis etiam singulis annis in recognitionem bonorum ipsorum canonicis nostris Olomucensibus de quolibet manso mensuram tritici, quemadmodum infeodati ceteri dare tenentur. Non dabis etiam mensuram tritici de agris seu laneis, quos ad usus agriculture tue ac famulorum tuorum duxeris deputandos.“ Et nos Olomucense capitulum : ego Alexius decanus, Albertus prepositus, Cyrus archidiaconus, Woyslaus scolasticus, Lam- bertus custos, Bartolomeus, Johannes Homberch, Theodoricus de Wlinsteyn, Vlricus, Petra- cus, Thomas, Budislaus et alii presentes canonici super premissis omnibus consensum no- strum — adhibemus." — Dat. in Cremsyr per manum Johannis notarii a. ab incarn. d. M.CC.L.XXIV, pridie kal. Apr. Boczek IV, 124. 866) 1274, 3 Apr. Viennae. Otakarus, Boemiae rex, dux Austriae, Styriae ac Carinthiae, marchio Moraviae, domi- nus Carniolae, Marchiae, Egrae, Portusque Naonis confirmat Walthero abbati monasterii Me- dlicensis quoddam privilegium Friderici, ducis Austriae, antecessoris sui. Dat. Viennae a. d. MCCLXXIV, III non. Apr. Hueber, Austria ex arch. Mell. illustr. 25. Extr.

Strana 358
358 Emler, Regesta Bohemiae. 867) 1274, 9 Apr. Rotemburc. Rudolfi, Rom. regis, literae datae oratoribus auctoritate sua instructis — „Sanctissimo in Christo patri et domino suo, domino Gregorio, sacrosanctae ac universalis ecclesiae summo pontifici, Rudolphus, Romanorum rex semper Augustus, pedum oscula beatorum. Sanctitati vestrae praesentibus notescat, quod ego devotus vester et ecclesiae Romanae filius, honor. virum Othonem, praepositum s. Widonis Spirensis, regalis aulae meae cancellarium, meum nuncium et procuratorem constituo, dans ei liberam potestatem et speciale mandatum faciendi nomine meo b. Petro apostolo, coelestis regni clavigero, ac vobis ejus successori cete- risque vestris canonicis successoribus et ecclesiae Romanae confirmationes, concessiones, privilegia, juramenta et cetera omnia, quae mei praedecessores, reges Romanorum, fecisse noscuntur seu inveniuntur; nec non et alia promittendi seu faciendi, quae vos, sanctis- sime pater et domine, sine demembratione imperii secundum deum et honestatem videritis expedire ; et in animam meam jurandi, quod ea omnia et singula rata habebo et inviola- biliter observabo, nec contra ea per me vel per alium publice vel oculte venire tentabo. Do etiam ei potestatem promittendi nomine meo, quod ego per me ipsum eadem fa- ciam et promittam atque jurabo, quandocumque per vos literis vel nuncio fuero requisitus. Et super his omnibus patentes literas meas dabo aurea bulla typario regiae majestetis im- pressae bullatas. Do praeterea eidem cancellario potestatem et speciale mandatum dandi super omnibus praemissis et singulis patentes literas seu publicum instrumentum, et omnia faciendi, quae in praemissis et circa praemissa fuerint necessaria vel etiam opportuna, etiamsi mandatum exigerent speciale." — Dat. Rotemburc a. d. MCCLXXIV in crastino dominicae, qua cantatur: Quasi modo geniti, regni nostri a. I°. Raynaldus, Ann. eccl. XIV, 221. 868) 1274, 13 Apr. Apud Graetz. Ottakarus, rex Bohemiae oc. monasterium Victoriense recipit in suam protectionem contra Fridericum de Pettau et Meinhardum de Zinzleinsdorf. Muchar, Gesch. d. Herzogth. Steyermark V, 359. Extr. 869) 1274, 16 Apr. In Gretz. Otacarus, rex Boh. oc. fratres domus ordinis s. Benedicti sitae in Oberenburch in protectionem suam recipit specialem, capitaneis suis praecipiens, ne eosdem per quoscunque indebite molestari permittant. Dat. in Gretz a. 1274, XVI" kal. Mai. E cop. Mus. Johannei reg. in Mus. Boh. — Pusch et Frölich II, 294. 870) 1274, 17 Apr. Apud Graetz. Ottacharus, Boemiae rex oc. Chunrado, episcopo Frisingensi, litteras Vlrici ducis Ka- rinthiae d. a. M.CCLXV°, 14. Jun. confirmat. — Dat. apud Graetz a. d. M.CC.LXX quarto, XV kal. Maii. Ex orig. arch. r. Monac. Zahn, Cod. dipl. Aust. Frising. Fontes rerum Austr. XXXI, 328.

Strana 359
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 359 871) 1274, 21 Apr. In Graez. Otacharus, rex Boh. oc. donationem factam hospitali s. Mariae in Cerwald per Wolch- marum, ciuem Graecensem, de manso suo in Gözzendorf, quem ab rege tenuit titulo feodali, ratam habet. — Dat. in Graez a. d. MCCLXXIIII°, XI° kal. Maii. Communic. mecum d. Zahn, praefectus arch. duc. Styriae. 872) 1274, 25 Apr. Apud Graetz. Otakarus, rex Boh. oc. capitaneis praesentibus et futuris Carniolae et Marchiae man- dat, ut monasterio in Landstrost, ubi amita sua d. Juta, ducissa Carinthiae, tumulata est, cujusque ipse fundator esse cupit, per spatium novem annorum singulis annis 30 marcas ar- genti de sua regali moneta persolvi faciant pro aedificatione monasterii ejusdem inchoati. Dat. apud Graetz a. 1274, VII kal. Maii. E cop. Mus. Joh. reg. in Mus. Boh. — Pusch et Frölich II, 73. 873) 1274, 25 Apr. In Gretz. Otacharus, rex Boh. oc. monasterio fratrum in Seytz confirmat privilegium Otachari, ducis olim Styriae (dd. in Rakerspurch, V° kal. Oct. 1185), augetque gratiam adjunctis novis immunitatibus. Dat in Gretz 1274, VII° kal. Maii, indict. II°. E cop. Mus. Joh. reg. in Mus. Boh. 874) 1274, 3 Maii. Viennae. Ottakarus, Boemiae rex oc. innovat monasterio de Zwetel libertatem, ut duo talenta salis maioris ligaminis in Danubio per Lintz et Stayn ducere possint annis singulis libere sine myta. Dat. Wienne per manum mag. Vlrici prothonotarii a. d. M°CC'LXXIV°, in in- ventione s. Crucis. Testes: Pvrchardus, marschalcus regni Boemie et capitaneus Anasi, Hein- ricus iunior de Witra, marschalcus Austriae, Leutoldus de Tirenstein, Stephanus de Missowe, Reinbertus et Hadmarus de Schonenberch, Chunradus et Sifridus ff. de Purchperch, Heinri- cus, Chunradus, Sibito ff. de Potendorf et alii. Frast, Das Stiftungsb. des Kl. Zwetl, Font. rer. Austr. III, 158. 875) 1274, 3 Maii. Viennae. Otacharus, Boemiae rex oc., notificat castellanis in Newenburch nec non iudicibus et mutariis in Ibs et in Lintza, se dedisse monasterio Zwetlensi libertatem, ut duo talenta salis maioris ligaminis in Danubio annis singulis libere ducere possint sine muta. Datum ut supra, testes ut supra. Ibidem. 876) 1274, 12 Maii. Lugduni. Johannes, Prag. episc., promotioni novae plantationis Cellae s. Mariae ordinis Cister- ciensis Pataviensis dyocesis, quam magister Hertvicus, Pataviensis ecclesiae canonicus, de novo

Strana 360
360 fundare coepit devote intendere cupiens, universis ad ipsum locum convenientibus in qualibet festivitate beatae virginis ac in die ipsius ecclesiae dedicationis de consensu Petri, Pataviensis episcopi, annum unum venalium et 40 dies criminalium de iniuncta ipsis poenitentia relaxat. Dat. Lugduni a. d. M.CC.LXX.IIII°, IIII idus Maii. Ex orig. arch. reg. Monac. cop. in Mus. Boh. Emler, Regesta Bohemiae. 877) 1274, 14 Maii. Viennae. Otakarus, rex Boh. oc. agnoscit libertatem monasterii Gerstensis advocatum in villis Munschrut et Gersten libere instituendi. Dat. Wienne pridie id. Maii. Urkundenb. des Landes Ob der Enns, III, 405. Notizenblatt, 1859, 369. 878) 1274, 14 Maii. Lugduni. Gregorius papa X confirmat augmentationem bonorum scolastriae Olomucensi per Brunonem, episcopum Olomucensem, factam. Dat. Lugduni II id. Maii pontif. a. III. Ex orig. in arch. cap. Olom. Boczek IV, 125. 879) (1274), 15 Maii. Viennae. Otakarus, Boemorum rex oc. fratribus monasterii Sancte Crucis in Austria indulget, ut apud castrum Newenburch supra Pataviam situm naves deferentes duo talenta salis ma- ioris ligaminis annis singulis absque muta et exactione cuiuscunque iuris per Enum deducant libere, quemadmodum eis in singulis locis mutarum suarum circa Danubium est indultum. Dat. Wienne id. Maii. Ex orig. arch. mon. S. Cruc. Font. rer. Austr. XI, 187. 880) 1274, 16 Maii. In Newnburga. Otakarus, Bohemiae rex oc. confirmat fratribus hospitalis s. Spiritus. in Wienna omnia privilegia a praedecessoribus suis ipsis concessa. Dat. in Newnburga a. d. M°CCLXXIV° XVII kal. Jun. Hormayr, Wien 5, XIII, n. 132. 882) 1274, 16 Maii. Lugduni. Ad subsidium ecclesiae Ratisponensis ignis voragine destructae indulgentiae conce- duntur praeter alios archiepiscopos atque episcopos etiam per Brunonem, episc. Olom. Dat. Lugduni XVII kal. Jun. Lang, Reg. Boica III, 436. 883) 1274, 28 Maji. Brunae. O(ttacarus), rex Boemiae oc. commutat cum monasterio Gradicensi villam Rochcyn pro villa Zugitz. — Ad noticiam oc., "quod cum — B(udis), abbate Gradycensi, de — fratrum suorum — assensu, contractum permutationis, de villis infra nominatis iniuimus sub hac for-

Strana 361
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 361 ma, quod uidelicet predictus abbas nomine monasterii sui villam Rochcyn cum omnibus suis usibus et pertinentibus — iure nobis hereditario possidendam — resignauit, et nos uillam Zugitz Hermanni de Lethowicz, ad nos post mortem ipsius Her(manni) de iure spectantem titulo commutationis inter nos habito hinc et inde, predicto abbati nomine sui monasterii post tempora uite predicti Her(manni) perpetuo possidendam iure proprietatis econtra — assignamus, volentes ut prefata uilla eadem, qua et cetere uille alie monasterii predicti, gaudeat libertate, protestantes etiam, quod si idem abbas cum predicto Her(manno) de Le- thowitz taliter poterit ordinare, ut ad huc tempore uite sue idem Her. predictam uillam eidem monasterio assignet, id pro grato recipimus.“ — Testes: C(yrninus), camerarius Mo- rauie, Sathcyet cum fratribus suis, Hartleuus frater Jensonis, Sbnatha dapifer, Bohusso mar- schalcus, Hartmannus frater suus, Woocko, Mylota et alii fratres eorum, Seborius filius Egidii cum fratre, Jarozlaus de Sternenberch cum fratre, et alii. Acta sunt hec Brunne a. d. MCCLXXIV°, V kal. Jun. Dat. ibidem per manus Henrici, aule nostre notarii, a. et die predictis, indictione secunda. ga Ex orig. cap. Olomuc. Boczek IV, 126. 884) 1274, 23 Maii. Ladislaus, rex Hungariae, merita fratrum Petri et Mathei de genere Chak praemiat. Enarrans merita praedicta dicit: „Porro cum Ottocar, Bohemorum rex, tunc patris nostri nunc autem noster capitalis inimicus, fidei suae desertor, violata pace, fractis treugis, et ruptis iuramenti sui vinculis, ducens in auxilium sibi florem totius Alemanniae contra patrem no- strum fines regni Vngariae, potentialiter adiisset; Posonium et quaedam alia castra prodi- tionaliter occupasset; idemque pater noster generalem leuasset exercitum contra eum, saepe dictus magister Petrus, simul cum eodem fratre suo apud Posonium, post circa Musunium, quo idem rex Bohemorum castra sua defixerat militiae suae aciem ad bellum praeparando, ac demum in fluuio Rebucze (Rabcza), vnde de area certaminis, quum patri nostro felix cesserat victoria, vt vix euasit fugitiuus, ante alios irruens in aduersum exercitum tales ti- tulos triumphi, talemque laudem obtinuit victoriae, quorum memoriam non tollet obliuio in aeternum. Qui licet hinc inde impugnaretur et pugnaret, Belam tamen ducem, tunc intimum patris nostri defensorem et militem strenuum, eius equo in bello mortuo ipse magister Petrus de medio cunei per probitatem suam et virtutem propriam redemit et reduxit.“ Anno domin. incarn. MCCLXXII (sic) decimo kalendas Junii, regni autem nostri anno primo. 885) 1274, 6 Jun. Lugduni. Otto, praepositus s. Widonis Spirensis, regalis aulae cancellarius, procurator et nuncius Rudolphi Romanorum regis, profitetur, se in praesentia plurium cardinalium et principum Germaniae juramenta et privilegia Ottonis IV et Friderici II, imperatorum Romanorum, le- gisse, promittitque nomine Rudolphi, Romanorum regis, eundem juramenta praedicta etiam rata et sancta habiturum. Praeterea promittit Otto praedictus Rudolphum terras ecclesiae Ro- manae aut vasallorum eius non invasurum, bellum Siciliae regi non illaturum et acceptis im- 46

Strana 362
362 Emler, Regesta Bohemiae. perialibus ornamentis promissa memorata iterum corroboraturum. Dat. Lugduni a. d. 1274 mense Jun. die Martis 6 eiusdem mensis. Raynaldi ann. eccl. a. 1274, XIV 220. 886) 1274, 6 Jun. Lugduni. Henricus Trevirensis, Guarnerus Maguntinus, Engelbertus Coloniensis, Conradus Mag- deburgensis, Giselbertus Bremensis archiepiscopi; Conradus Argentinensis, Leo Ratisponensis, Bruno Brixinensis, Otho Mindensis, Fredericus Merseburgensis, Widego Missinensis, Joannes Kimensis, Ildebrandus Eistetensis episcopi; Fredericus, burchgravius de Nuremberch, et Goti- fredus comes Setinensis testantur se vidisse privilegia superius memorata (v. II, n. 885), promittuntque, se Rudolphum ad servanda, quae Otto, praepositus Spirensis, promiserit, ad- acturos. „Nos — memorati archiepiscopi et episcopi omnia praemissa, quae per eundem can- cellarium acta sunt, de nostro, ut praemittitur, consilio et assensu habentes rata et firma pro- mittimus in verbo sacerdotis et sacrosanctis evangeliis tactis promittimus et juramus, nos bona fide curaturos et facturos, quod idem rex eadem omnia et singula observabit plenarie, nec per se nec per alium veniet contra ea, seu aliquod eorumdem.“ — Acta sunt haec Lugduni etc. ut supra. Raynaldus, ibidem XIV, p. 221. 887) 1274, 27 Jun. Lugduni. Gregorius papa X decano Olomucensi mandat, ut restitutionem detentorum fratribus hospitalis s. Joannis in Austria redituum procuret. Dat. Lugduni V kal. Julii, pontificatus anno III. Ex orig. in arch. M. prioratus Melitensium Pragae. Boczek IV, 127. 888) 1274, 9 Jul. Apud Pochedelich. Johannes, Pragensis episcopus, ad praesentationem hon. vir. P(etri) praepositi, C(u- nonis) decani et totius capituli Wissegradensis ecclesiae magistro Jordano, iamdictae ecclesiae canonico, ecclesiam s. Mariae, sitam in civitate Pragensi, dictam de hospitali confert, eum- que ibidem rectorem et plebanum instituit. Act. et dat. apud Pochedelich a. d. MCCLXXIIII°, VII yd. Jul. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 889) 1274, 5 Jul. Pragae. Othakarus, Boem. rex quintus, dux Austriae oc. Brunoni, episc. Olom. indulget, ut villam suam Cozelowe suo capitulo vendere possit. — Hinc est, quod nos Brunoni, episc. Olom. indulgemus, „ut uillam Cozelowe in Opauiensi prouincia sitam, quam iam dudum emisse dinoscitur ex nostra superuenienti licencia et assensu, licet empcionis titulo comparasse po- tuerit et iam emptam pro se et sua ecclesia possidere, damus nichilominus eidem — vendendi,

Strana 363
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 363 donandi predictam villam pro suo et ecclesie sue honore, cultu et vtilitate, plenariam fa- cultatem. — Dantes — ipsi plenam et perfectam iurisdictionem in villa predicta, precipientes eciam, ut nec iudex prouincialis, camerarius nec aliquis officialis noster prefatum dominum B(runonem), Olom. episc, seu quemcunque alium possessorem, ad quem predicta villa pos- sidenda peruenerit, aliquo modo molestare — presumat.“ — Dat. Prage per manum ma- gistri Petri, Wissegradensis prepositi, regni nostri cancellarii, a. d. MCCLXXIIII°, III non. Jul. indic. II. Boczek IV, 128. 890) (1274) Gregorius pp. X Ottacaro, regi Boemiae. — "Quam necessaria, quantumque sit impe- rialis culminis acceleranda provisio, et totius orbis necessitates innumere protestantur, et regalis circumspectio, discriminum, quae longa vacatio induxit imperii, conscia non ignorat. Et ideo nimirum horum consideratis vehementer conscientiam nostram urget, ut provisionem eandem nequaquam ulterius differamus, sed acceleremus omnimodis, praesertim cum patenter appareat, per dilationem ipsius grandia dei servitia periculosissime impediri, et specialiter terram sanctam perditionis periculo subjacere. Accelerationem quidem hujusmodi conveniente pluries coram nobis magna praelatorum multitudine, qui ad indictum, sicut nosti, generale concilium convenerunt, exposita per plures et magnos ex eis devota supplicatio exigit, eam omnium quasi communis assertio suggerit, detestantium, non sine nota sedis apost. quamvis veritatis fulcimento careat, tantum et tale negotium tam longa procrastinatione dilatum. Quare devotionis tuae sinceritatem, quam hactenus ad tuam matrem ecclesiam verbis et ope- ribus praetendisti, debitae considerationis examine attendentes, curandum fore censuimus, ut si per te forte non steterit, praemissa cum tui status pacifici, quantum fieri poterit, pro- visione procedant, nec te in gravis et periculosae dissentionis prolabi discrimen, aut ipsius dubiis eventibus patiamur exponi. Propter quod venerabiles fratres nostros . . Olomocensem et . . Secoviensem episcopos ad regalem praesentiam deliberavimus remittendos, excellentiae tuae aliqua relaturos, quae licet nobis valde profecto sint oneri, adeo tamen tuis credimus utilitatibus expedire, ut sano consilio et paterno tibi suadeamus affectu, quatinus ad promptam illorum expeditionem et celerem sic disponas animum, sic inclines, ut inconsulta, quod absit, electio seram fortasse poenitentiam non inducat." E reg. Berardi de Neapoli epist. 54 in tab. Vat. cop. in Mus. Boh. — Boczek IV, 129. 891) (1274.) Gregorius papa X regi Boemiae illustri. — "Jocunditatis causam, quam nobis litera- rum et nuntiorum tuorum relatio ministravit, illi soli credimus ascribendam, qui ubi vult spirat, et corda principum habens in suae potestatis arbitrio eadem ad nutum suae volun- tatis inclinat. Illi et tu fili carissime teneris procul dubio cordis genua flectere, humiliare spiritum, ex intimis gratias agere, quod tuo inspiravit animo, et in te tale dignatus est for- mare ac firmare, prout testantur literae praedictae, propositum, ut in cujus beneplacita diri- 46*

Strana 364
364 Emler, Regesta Bohemiae. gens vota tua, te ad terrae sanctae subsidium offeras tam liberaliter, tam patenter. O fili, si prudenter consideres hujus propositi exitum, si fructum operis mediteris, procul dubio, sicut speramus firmiter, zelus tuus adeo accendetur, quod tibi molestiam ingeret propositi ejusdem quaecunque dilatio, et desiderantis affectibus praesentabit ipsa quasi celeritas tardi- tatem, consurget ingenium, inibit consilia, remedia exquiret attentius, ut impedimenta sub- moveat et executionis promtitudinem praeparet, ne tua tam salubris dispositio morae cujus- que dispendium patiatur. Considera itaque princeps inclyte, considera et attende, ad quan- tum per haec tuae gloriae titulum, imo ad quantum salutis animae tuae compendium invi- taris. Considera et excitatum in te a domino spiritum ne extinguas, nec a quibuscunque te a tam salutari proposito retrahere volentibus patiaris extingui, sed susurronibus, quae sunt sua quaerentibus non quae Christi, resiste viriliter, et ut non impinguet peccatoris oleum caput tuum, nequaquam ipsorum adulationibus acquiescas, quin potius in ipsarum exordio regali constantia confutes easdem. Ceterum super sedatione discordiae de qua celsitudini tuae alias scripsimus, et tu etiam respondisti, cito quod expedire credimus curabimus plenius intimare ; et nihilominus nuntii tui, latores praesentium, interim aliqua referent viva voce." E regesto Berardi de Neapoli epist. 313 in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. 892) 1274, 12 Jul. Pragae. Bruno, episcopus Olomucensis Gregorio papae X. — „Sanctissimo patri domino suo, Gregorio, sacrosanctae Romanae sedis summo pontifici, B(runo) — episc. Olom. debitam re- verentiam cum devoto pedum osculo beatorum. Obedientiae filialis debitum, cum ex debito timoris et ex filiatione reverentiam amoris accipit, in hiis, quae sibi committuntur, quantum in ipso est, vacuum non revertitur, sed prosperabitur in hiis, ad quae dominus misit illud. Hinc et pater et domine reverende, quod in verbo legationis, in quo sanctitas vestra me misit ad illustrem dominum meum regem, cucurri et direxi viam meam domino dirigente, cujus voluntas fuit, ut mihi cite occurreret, quod volebam. Semen enim verbi vestri postquam ce- cidit in terram bonam cordis praedicti domini mei regis, produxit fructum de praeparato ad omne bonum ipsius cordis habitaculo, sine dubio ampliorem, quam etiam speraretur. De submissione siquidem terrarum suarum mihi commiseratis talentum paternitati vestrae unicum referendum, et ecce cum multiplicato fructu refero vobis illud. Ipse enim ex sincera indoli (sic) boni cordis, intellecto per relationem meam vestrae mentis affectu, quem geritis ad sub- sidium terrae sanctae, in propria se persona cum exercitu suo secundum terrarum, distan- tiam et secundum exigentiam expensarum et bonorum, mobilium vel immobilium facultatem in omnibus terris suis ultro, nec etiam requisitus a me, offert post quadriennium ad obse- quium Jesu Christi. Nihilominus in instanti vestrae gratiae se submittens, ut post peregri- n ationis suae reditum et tunc cognoscendis jurium suorum meritis secundum deum et hone- statem in negotio procedatis eodem. Injunxerat mihi siquidem sanctitatis vestrae providentia, me astringens nihilominus ad hoc virtute praestiti juramenti, ut ad submissionem plenam faciendam fidelis persuasor essem apud dominum meum regem; et ut vobis in hac parte

Strana 365
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 365 clare luceat fides mea, causas, propter quas hoc facere deberet, sibi tunc expressas et in scriptis positas, vobis etiam studui annotare. Quae tales sunt. „Domine praedilecte! Astricti sumus juramento, sicut scitis, quod persuadeamus vobis, ut submittatis vos ordinationi domini papae, et credimus, quod hoc juramentum nos nihilominus non astringat, ut hoc irra- tionabiliter faciamus. Et quia libenter vos credimus hoc audire, causas ponere decrevimus, propter quas hoc facere debeatis. Prima causa est, quia ad submissionem faciendam domi- nus papa personaliter vos invitat, et propter hoc multum deberet et deo et hominibus dis- plicere, si aliquid talium fieri juberet, in quo jus vestrum offendere videretur. Secunda est, ne reddatis vos suspectum ei et ecclesiae, quod velitis aliquid contra deum et honestatem tenere, cum ipse promittat secundum deum et honestatem procedere in hoc facto. Tertia causa est, quod cum iam impetamini ab electo super terris vestris, et oporteat judices esse aliquos hujus causae, valde periculosum esset vobis coram principibus litigare, quorum sen- tentias videtur, quod evadere competentius non possitis, nisi per submissionem causae do- mino papae factam. Quarta causa est, quia quamdiu submissio ista staret, nec gravare vos posset electus, nec aliquis suorum; nec credimus in tanto negotio sine matura discussione jurium utriusque partis, gravitatem apostolicam impetuosa acceleratione moveri debere, quia hoc fieri vix posset sine laesione partis alterius vel etiam utriusque.“ Quoniam autem, pa- ter et domine mihi prae aliis mortalibus diligende, et merito, quia inter praelatos alios et confratres consideravi benignitatis vestrae oculum erga me clariorem, non immerito etiam debeo formidare, ne propter hoc meae praesumptionis oculus nequam fiat, quia vestrae beni- gnitatis intuitus erga me bonus fuit: supplico sanctitati vestrae, ne praesumptioni temerariae ascribere hoc velitis, si discretionis vestrae solem consilii mei coner facibus adjuvare et in mare magnum hoc et spatiosum, non solum vestrae discretionis, sed cardinalium vobis in- fluentium experientiae ac scientiae rivos multos praesumam, superflue licet, immittere stillam unam: videtur namque meae parvitatis ingenio, quod paternitati vestrae haec forma submis- sionis, ex quo alia cum voluntate domini mei stare non potest, non immerito possit aliquan- tulum complacere : primo, quia freno submissionis hujusmodi maxillas duorum regum po- tentium constrinxistis, etsi diu tenueritis frenum istud, medio tempore non poterunt contra se invicem calcitare, et eos majorem erga vos reverentiam continget habere; praeterea quia dominus meus proponit se personaliter praeparare ad obsequium Jesu Christi. Qui se ipsum tradit, quomodo non omnia donaret cum ipso, quaecunque in terris praedictis tam Austria, Stiria et aliis, quam in hominibus et rebus dinoscitur possidere, expendenda in subsidio terrae sanctae? Item, quia non videbitur inutile, quod neutra pars isto tempore offendatur, quo terra sancta eget subsidio utriusque, cum vix fieri possit, quod negotium submissionis sine alterius eorum gravamine terminetur, nisi forte non per modum arbitrii, sed per modum amicabilem eos contingeret tempore medio concordare. Et si hoc fieri deberet, vobis sine dubio foret pulcrum, ut aliquis vester sollemnis nuntius praesens esset, vel magister Gre- gorius, aut frater Humbertus, vel alter aliquis, in quo plenam fiduciam gereretis, ut sic per vestrae dispositionis auctoritatem ad vestram gloriam et honorem tantae discordiae negotium in unitatem amicitiae reformatum, exitu concluderetur optato. Et sic pater et domine dili-

Strana 366
366 Emler, Regesta Bohemiae. gende, vos in persona Moysi istorum duorum magnorum regum brachiis, quasi Vr et Aaron sustentati, ad laudem bonorum et vindictam malorum possetis feliciter proficisci.“ Dat. Pragae IIII id. Jul. Ex autogr. membr. in tab. Vatic. — Boczek IV, 130. 893) 1274, 25 Jul. Nos Otakarus, rex Boh. „Heinricum dictum Chleuser cum mansis sitis in Engel- deinsdorf, quos a nobis nomine feudi possidet, propter suorum obsequiorum promptitudinem et devotionem ipsius in nostram protectionem recepimus specialem“ Dat. Pragae in die b. Jacobi apost. a. M.CC°LXIIII°. E cop. Musei Johannei regest. Mus. Bohemiae. 894) (1274.) Ladislaus, rex Ungariae, Rudolfo, Romanorum regi. — "Cum — in sublimitate vestri nominis tamquam in ortu novi sideris gratulemur ex intimis, cupientes, ut affectum nostrae mentis proximitatis annexio sequeretur: super matrimonio contrahendo inter filiam vestram principaliter, si exstat, aut filii vestri vel filiae seu sororis filiam, et fratrem nostrum caris- simum Andream, inclytum ducem Slavoniae et Croatiae, infra octeannum constitutum, de omnium procerum et baronum vestrorum consilio, magnifico (Meinhardo), comiti Tyrolensi et Goritiae, cognato nostro caro, vices nostras duximus committendas, ad serenitatem vestram nihilominus nobilem virum, magistrum A. familiarem et fidelem nostrum nuntium specialem super his et aliis qualibet auctoritate suffultum quantocius transmissuri. Excellentiam Ve- stram praesentibus affectuosius requirentes, quatenus super hujusmodi matrimonio contrahendo ipsi Meinhardo comiti vel ejus misso velitis promptae exauditionis gratiam impertiri, ut vestrae felicitatis invicem brachiis solidati glorientur humiles, terreantur tumidi, ac conver- tantur et ad juga veniant exercere potestates." Palacký, Formelbücher p. 319. 895) (1274.) Ladislaus, rex Ungariae, scholasticum Quinqueecclesiensem instituit procuratorem apud Rudolfum, Rom. regem. — Noscat oc., "quod nos S. providum et discretum virum lectorem seu scholasticum Quinqueecclesiensis ecclesiae kathedralis, de omnium archiepisco- porum, episcoporum, procerum et baronum regni Ungariae consilio et tractatu, intercedente etiam consensu Andreae, ducis Slavoniae et Chroatiae, fratris nostri carissimi, ex affidata nostrae fraternae caritati tutela, damus, facimus, constituimus et ordinamus nostrum procura- torem, syndicum vel actorem penes d. Rudolfum, Romanorum regem semper Augustum, et in- clytam aulam ejus, super iniendis arrhis sponsaliis seu matrimonio contrahendo nomine ejus- dem ducis Andreae, fratris nostri carissimi, inter ipsum ducem Andream ac filiam domini R(udolphi), serenissimi regis Romanorum, seu filii sui vel filiae aut sororis filiam, quamvis

Strana 367
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 367 inter absentes, spiritus tamen unione praesentes, proponendum, tractandum, matrimonium contrahendum per verba de praesenti aut quolibet amminiculo juris.“ Palacký, Formelbücher p. 319. 896) (1274.) Rudolfus, Romanorum rex, regi Hungariae. — „Regalibus vestris litteris nuper cul- mini nostro directis — et eis lectis, super earum serie celsitudini vestrae taliter duximus respon- dendum: quod licet ad omnia esse velimus ultronei, quae vestrum demulcere possunt animum et affectum, et licet spectabilem virum N. camerarium vestrum, suis claris et virtuosis exigentibus meritis, gratiose benevolentiae ulmis patentibus amplexemur, quia tamen nos ipsi et dilecti prin- cipes nostri NN. in quibusdam terris, quas inclytus rex Bohemiae occupare dignoscitur, nos con- tendimus jus habere, non minus reprehensibile videretur, si sic repente, sic praecipitanter ad colla- tionem aliquorum districtuum ad easdem terras spectantium, hujusmodi declaratione seu dis- cretione neglecta, cui videlicet, quibusve de jure competerent, nos contingeret prosilire; ideo vestra nobis porrecta petitio pro dicto N. ad praesens est effectu frustrata. Quae utique mentem regiam displicentiae spiritu non perturbet; cum sint, ut nostis, agendorum processus hujus trutinandi judiciis, et maturis examinandi consilis et exactis, ne possit mutabilitatis et inconstantiae argui praesidentia principalis Verumtamen ad vestrae gloriae titulos atto- lendos tam fervide gerimus inconcussae synceritatis affectum, ut quod libuerit vobis, et nobis, super hoc in benevolentiae singularis uberi affluentia, quantum sine juris possumus injuria, libenter et liberaliter aspirare." Gerbert, Cod. epist. Rud. II, 88. 897) (1274.) Rudolfus, Rom. rex, reginae Ungariae, viduae Stephani, regis Ungariae. — „Congratu- lationis amicae placiditas, literis vestris, quas nuper valde gratanter accepimus, super fortu- natis et prosperis nostrae sublimationis auspiciis cum tripudiosa jocunditate regalibus re- praesentata conspectibus, animum nostrum tanto uberioris gaudii poculo fecundavit, quanto probabilioris ex hoc evidentiae argumento colligimus, quod illius indissolubilis dilectionis iden- titas, quam cum clarae recordationis S. (Stephano rege Ung.), viro vestro, quasi cor unum et eadem amicitia noscitur exstitisse dum annueret, (sic) cum eodem decedente nequaquam ex- tincta deperiit, sed in vobis propagatione laudabili radicata praedicabiliter et transfusa te- nacius conquievit. Super quo utique, et super hoc praecipue, quod filiam nostram inclyto A. filio vestro cupitis matrimonialis vinculi foedere couniri, quod auxit in pectore nostro diffusius materiam gaudiorum, dilectioni vestrae ad grates uberrimas inclinantes, proinde vos et vestros invariabili animo semper disponimus gratis amplecti favoribus et condignis ho- noribus ampliare. Unde licet valde cordi nobis sit, licetque laetis praecordiis affectemus, quod domus nostra cum vestra matrimonialibus uniatur amplexibus nativis floride virgulis secundanda, quibus progenitores exultant in filios filiorum: quia tamen negotii hujusmodi arduitas principum et fidelium nostrorum consilio indiget fulciri, cum eis super hoc finalem

Strana 368
368 Emler, Regesta Bohemiae. et salutarem disponimus festinanter habere tractatum, ut ad honorem et commodum partis utriusque votiva conclusio in praedicto negotio subsequeatur." Palacký, Formelbücher, p. 319. 898) (1274, a. 26 m. Sept.) Ottacarus, rex Boh. Catharinae, Serviae reginae nunciat, cur ad condictum pace col- loquium cum Ladislao, Hung. rege, celebrandum convenire nolit. — „Cum zelum, quo pre- cordialiter amplexamur, concordiam, eiusque contrarium detestamur, nequeamus in conclaui recondere, cum nimis exuberet, nec uelimus, ne partis aduerse versipellis astucia detra- ctorie lingue obloquijs venenosis de nobis aliud diceret, quam ueritas se haberet, ad uestre serenitatis noticiam stilo ueridico duximus deferendum quod pacem et modum con- cordie, inter dominum L. illustrem regem Vngarie et nos per personas spectabiles et pre- signes tam ecclesiasticas quam eciam seculares uidelicet . . et . . .nouissime ordinatam, ar- denti desiderio volumus obseruare. Placitum-eciam, quod habere debeamus inuicem ad ipsius preordinate pacis stabilitatem firmius solidandam, et ut eo fulgiretur munimine, quod eam pati de cetero, sicut pluries actum fuit, violacionis non contingeret corruptelam, ad effectum ducere nostra serenitas plurimum affectauit iuxta formam per ipsius ordinatores concor- die adinuentam. Sed quia iam totum ordinacionis ipsius est propositum immutatum, cum prefato rege ad habendum colloquium nolumus conuenire. Nam cum ad ipsum placitum celebrandum inermes et omni penitus abdicata materia, que alicuius esset discriminis seu bellorum strepitus illatura stipendium, ex illorum, qui hoc inter nos statuerant, ordinacione debuissemus inuicem conuenire, prefatus rex inductus perfidis sugillacionibus comitis Jo- achim, qui nec eidem regi nec regno Vngarie fidelis existit, cuius detestanda perfidia fa- ciente felicis memorie olim rex Stephanus pater uester, dum filium suum ab eodem Joachimo subreptum per inuestigacionis cite laboriosam festinanciam cuperet rehabere, ac eciam prop- ter dolorem et inconsuete fatigacionis onus falce crudelis fati exstitit interemptus. Sed nec in hoc solum dictus Joachimus criminosus esse dinoscitur, verum eciam aliorum plurium reus facinorum perhibetur. Quia ne sua nequicia post ipsius regi Stephani mortem ab in- fidelitatis torperet operibus, sed malignaretur in filijs, qui nequam fuit in parente, dominum A. juniorem regem Vngarie abduxit, et zyzanie lolium seminans inter fratres, sua procura- cione partes in dissonas scissum fuit regnum Vngarie, et deuentum est ad rigidi martis cer- tamina, ita ut inter germanitatis ivnctos federe, naturalique fibula copulatos hostiliter pugna- retur. Idem eciam in presenti predictum L. dominum illustrem regem Vngarie suo regi- mini sic addixit, ut prefatus rex nil nisi iuxta ipsius Joachimi arbitrium audeat operari. Vnde, ut prelibauimus, armata manu hostilium representatiua congressuum ad nobiscum collo- quium habendum, contra conuenciones ac pacis statuta inter nos et ipsum inita, contra sa- cramenta, que ad ipsius pacis stabilem firmitatem per predictos tales in nostra presencia sunt prestita, et postmodum per ipsum regem et ceteros regni Vngarie incolas in Buda fu- erant exhibita, uult uenire. Quod quideni instabilitatis huius uicium prefato domino L. non ascribimus, nec sibi aliquatenus imputamus, cum tamquam minor annis sue voluntatis et ar-

Strana 369
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 369 bitrij non sit compos, sed illorum iniquorum, sub quorum est manibus, uoluntatibus se opor- teat coaptare. Abducitur enim facile per deuium inscicia, quin ymmo in peiora procliuior, diligentis respuit monitus persepe, consilium sequitur inimici. Nec solum profecto in pre- libatis pacciones conuente pacis sunt nequiter uiolate, verum eciam in alijs sunt corrupte. Nam cum inter illa, que in ipsis paccionum stipulationibus principaliter habebantur, hoc esset enucleatius denotatum, ut dictus rex nullum nostrum in terra sua deberet tenere uel recipere infidelem, nec nos suum similiter uice uersa; ipse tamen post contracte concordie federa . . , cui sue infidelitatis exigentibus meritis est status in terris nostre dicioni subditis racionabiliter interdictus, in regno recepit Vngarie, ac eum ibidem patitur per- manere. Tales eciam, qui dudum obnixe seruitutis fide, qua nostro ascribebantur culmini, nequiter (in) perfidiam permutata excludi de nostris provincijs meruerunt, adhuc in Vngaria, (quo) tamquam profugi se contulerunt, sustinet, et quos deiecisse debuerat, ut ea, que pro- miserat, opere percompleret, inite concordie fedus defederans adhuc in regno suo retinet at- que fouet, quamquam (nos eosdem) ad innumeras multarum precum instancias ad nostre noluerimus recipere graciam maiestatis, ne forte venire aliquomodo contra nostram concor- diam diceremur. Quamobrem solerti meditacione pensantes, dictum placitum, quod amica- biliter fore debuerat, odiosum et inimicabile, ac aliter, quam opinabamur futurum, factum est, non uidetur nobis conueniens, ut uos uel alie uestre sorores ad celebritatem huius placiti uestri congressus tramitem dirigere debeatis, quia nos eciam consortem nostram uel nostros filios ad tale placitum aliquatenus non ducemus. Nimirum cum filius noster in annis adhuc teneris constitutus non reddatur habilis ad pugnandum, nolumus eum cum matre atque sororibus ad illud colloquium destinare, vbi armorum strepitus esse debeat, uel dubia bellorum dispendia suscitari. Ad celebrandum preterea cum eodem rege tale collo- quium nolumus proficisci ex eo, quod ipse sub gubernacione consistit prefati comitis Joachimi, qui eundem regem ad singula, que nobis nocitura fuerint, suggestionis suadela le- tifere incitat et irritat, et quidquid mali texere contra nostre potest excellencie maiestatem, procurat, ordinat, machinatur. Nam cum sciret, quod comes Rudolphus, qui electus esse in regem dicitur Romanorum, quamquam eadem eleccio deuenire (vix) ualeat dante deo ad fe- licis exitus complementum, nostre inimicus esset magnificencie capitalis, dominum A. junio- rem regem Vngarie, quem proditorie subripuerat, volebat ipsius R. comitis filie matrimonialis uinculi federe copulare, petens vnam nostram provinciam ab eodem comite R. sibi dari, quam nos legittime ac racionabiliter possidemus. Vnde si idem rex Vngarie in uestre guberna- cionis manibus, uel alicuius alterius sue amice, aut communis persone, que sibi ac regno Vngarie fidelis crederetur, constitutus esset, secum non renueremus habere colloquium, sed quamdiu idem rex est sub illius regimine, qui aduersus nos actus nefarios perfidie satagit dirigere et laborat, nolumus cum eo colloquium celebrare. Verumtamen cum preeminencie nostre magnifico potentatu et mole nostrarum virium ad illas nos partes, vbi prefatum cele- brari debuit colloquium, in manu forti et excelso brachio ueniemus, non ut secum intersca- laris habeamus sermonis alloquia, sed ut, si quid in nostrarum provinciarum aliqua molestie aut grauaminis inferetur, ualeamus uiriliter defensare, et aduersus aduersa insurgere taliter, 47

Strana 370
370 Emler, Regesta Bohemiae. ut conatus elidantur hostiles, et inimicorum machinatio incompleta consistat. At tamen si eidem regi placuerit, eiusdem placiti terminum prorogare, ita ut eidem placito rex Karolus, socer eius, uel ipsius Karoli filius, siue saltem eius consiliarij ualeant interesse, plurimum placet nobis. Si autem nollet illum terminum prorogari, sed placet sibi, ut consiliarij nostri ac sui conueniant, qui super negocijs utrinque discuciendis prouide consultacionis discrecione deliberent et disponant, et ipse in regno suo, ac nos in nostro remaneamus, hoc gratum est nobis eciam et acceptum. Sed si cum armata manu, uelut prediximus, uelit ad nobiscum habendum colloquium deuenire, hoc aliquatenus nolumus acceptare. Hec autem omnia, ut sunt superius enarrata, propterea uestre serenitati descripsimus, ut sciatis, quod nos affectum promptum gerimus ad pacem, quam cum rege modo ultimo iniuimus, inuiolabiliter obser- uandam, et quod per nos non stat, quin eadem concordia stabiliter obseruetur.“ Dolliner cod. epist. Primislai Ottocari II. p. 35. 899) (1274?) Rudolfus, rex Romanorum, papae. — „Ea beatissime pater de admirabili vestra crea- tione praecordiis nostris tenaciter est infixa fiducia, illa revera verisimiliter super ea prae- sumptio nostris intimis est impressa, quod ex humanae imbecillitatis opinione non prodiit, sed quod ex inspirata vobis tunc in remotis agentibus spiritus inspiratione paracliti ad uni- versalis ecclesiae regimen coelestis altitudo consilii vos vocavit. Sic etiam nosmet ipsi, dum pristinum statum nostrum in interiorum profunditate revolvimus, et dum vocis exemplo pro- pheticae divinorum judiciorum in nostrae considerationis speculo speculamur abissum, in forma consimili licet impari merito nos sentimus ignaros, et etiam non instantes excluso totaliter quolibet gradus ambitu celsioris divinitus ad Romanae monarchiae molimina dirigenda pro- vectos. His igitur pie pater in trutina rationis appensis, in omnibus arduis et diversis, quae nobis postmodum occurrere negotiis, et praecipue super nuntiorum Hungariae et Bohemiae regum legationibus nobis propositis, et oblationibus editis, nihil penitus aggredi libuit, nihil prorsus, ut decuit attemptare voluimus, nisi vestra, quam semper fuimus praestolati, respon- sione seu salutifera informatione suscepta. Ex quo itaque, pater clementissime! vos elegit altissimus, ita quod de terra jam orta sit veritas prospiciente de coelo justitia, ex quo dextera domini etiam suae misericordiae unctione nos unxit, ut super colla sublimium gloriae solium teneamus, ut ista duo coelitus in conformitatis idemptitate per mutuos compatiantur amplexus, ecce quod nostram, et liberorum nostrorum personas, nec non et creditum nobis imperium vestrae piae dispositioni submittimus, ut secundum deum et puram conscientiam libere statuatis et ordinetis salubriter de praemissis, quicquid honori dei, ecclesiasticae libertati, ac orthodoxae fidei, nec non bono imperii statui credideritis expedire. Et licet il- lustris rex Bohemiae non tam justis ut voluntariis motibus diu fuerit in exheredationem imperii degrassatus, quia tamen in vobis, utpote, sicut superius est expressum, electis a dec divinae gratiae et justitiae plenitude exuberanter habundat, praesertim ut terrae sanctae in oportuno subsidio nil dematur, controversiam, quae inter nos et ipsum pro bonis imperii vertitur occupatis ab ipso, fiducialiter apostolicae ordinationi et aequitati relinquimus, et ex-

Strana 371
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 371 ponimus dirimendam. Pro certo quidem et pro constanti tenemus, quod indempnitati cavebit imperii vestrae sanctitatis inobliquabilis rectitudo. Ceterum super illius benivoli favoris et benivolentiae favorabilis exhibitione, quam causa nostrae justitiae gratiose praetenditis, juxta quod dilectus fidelis noster N. nuper de vestrae beatitudinis pedibus ad nos rediens enar- ravit, si non ad quantas vobis debemus, tamen ad quantas sufficimus gratiarum totaliter nos provolvimus actiones, grata recipientes et placita, nec non invariabiliter observantes, quae per dilectos fideles nostros N. et N. in beatitudinis vestrae praesentia sunt tractata.“ Bodmann 134. — Gerbert II, 63. 900) 1274, 4 Aug. In Hagenaw. Rudolfus, Romanorum rex oc. F(riderico), Salzburg. archiepiscopo, Leoni Ratisp. et P(etro) Patav. eclesiarum episcopis. — „Postquam vestrae devotionis obsequia manuali homagio nobis facto — obtulistis nostrae regiae maiestati, ac a nobis jura nostrorum re- galium juxta morem Romani imperii suscepistis, — concepimus, ut — nostra negotia, maxime quae a nobis personaliter geri nequeunt, vestrae — fidei commitantur, sane cum pro refor- matione Romani imperii tractatus varii et diversi cum diversae conditionis hominibus neces- sario sint habendi, quibus omnibus propter locorum distantias et plures inportunitates alias, quas portamus, personaliter non possumus interesse, vobis et cuilibet vestrum in solidum committimus, et committendo praecipimus per praesentes, quatenus cum baronibus, comitibus, liberis, ministerialibus, militibus, civibus et communitatibus civitatum vestrae provinciae super his, quae ad utilitatem et reformationem imperii nec non ad commodum et honorem eorum, qui vobiscum de hujusmodi colloquentur, poterunt pertinere, quotiens utile vobis visum fuerit, nostro et Romani imperii nomine conferatis, tractetis, statuetis et ordinetis, prout vobis sug- gesserit fides vestra. Nos — promittimus, nos — firmum perpetuo habituros, quicquid per vos vel unum ex vobis nostro nomine dictum, actum promissumve fuerit.“ — Dat. in Hage- naw a. d. MCCLXXIV°, II non. Aug., indict. II, regni nostri a. I°. Mon. Boica XXIX, II, 509. 901) 1274, 4 Aug. In Hagenawe. Rudolfus, Romanorum rex oc. Fridericum, Salzburg. archiepisc., Leonem Ratisp., Petrum Patav. episcopos, eorum ecclesias, homines, subditos et fautores — in Romani im- perii et suam protectionem suscipit, — inhibens, ne quisquam hominum — ipsos, in eorum personis et suis hominibus, possessionibus — molestare praesumat, aut ipsorum jura, liber- tates oc., quas — confirmat, — violare contendat. Praeterea ministerialibus et eorum homi- nibus propriis — mandat, ut ipsis, tanquam veris dominis reverenter obediant, devote serviant, et potenter assistant, nec ad aliorum, nisi ad imperatoris, vel regis Romani servitia sine speciali dominorum suorum licentia, se conjungere vel transferre praesumant. — „Prae- terea universa — jura, — quae praelatis praedictis et eorum ecclesiis in terris Austriae, Styriae, Karinthiae et Bawariae competunt in hominibus oc., ipsis et eorum ecclesiis reco- gnoscimus integre et in totum, et — pollicemur, quod ad eorum potestatem et dominium * 47

Strana 372
372 Emler, Regesta Bohemiae. bona eadem, quanto poterimus citius, reducemus, non obstante, si ab aliquibus potentibus vi vel metu seu alias inciviliter a praedictis praelatis de praefatis bonis sive possessionibus aliquid improbé est extortum, quae viribus vacua esse volumus et nullius haberé robor is firmitatem.“ — Dat. in Hagenawe a. d. MCCLXXIIII°, II non. Aug., indict. II. regni nostri anno 1°. Mon. Boica XXIX, II, 510. 902) 1274, 7 et 8 Aug. In castro Utini. Nuncii Ottacari, regis Boemiae oc., agunt cum patriarcha Aquilegensi de amicitiae unione. — „A. d. M°CC° septuagesimo quarto, indictione secunda, die Martis septima in- trante Augusto, in castro Vtini in camera patriarchali presentibus venerabilibus uiris dominis Asguino decano, Johanne archidiacono, et Henrico de Legio, Berengero, preposito sancti Wo- dolrici, Wodolrico, decano Ciuitatensi, magistris Johanne et Laurentio fratre eius et Artuico canonicis Aquilegensibus, fratribus Petro priore et Galuano lectore fratrum Predicatorum de Ciuitate, fratribus Wa(l)tero et Hermanno, Humili et Bonofilio de ordine fratrum Minorum, dominis Raynerio de Pirouano ordinis Med., fratre Pagano Louono ordinis Humiliatorum, Gothefredo de la Turre, potestate Padue, Gabriele de Pratta, Henrico seniore de Villalta, Asquino de Varmo, Glicoio de Mels, Pagano de Tercago medico, Friderico de Pincano, Ni- colao de Budrio, Thomasio de Cucanea, Friderico gastaldione Vtini, Meynardo de Flagonea et Wichemaro de Flaganea et aliis pluribus testibus, venerabiles uiri frater Chonradus, preceptor domus Theotonice per Styriam et Austriam et magister Henricus, prepositus Werdensis, ac magister Chonradus, plebanus de .. procuratores domini O(ttacari), illustris regis Boemie, ut dicebant procuratorio nomine pro ipso domino rege reuerendo patri et domino R(ai- mundo), dei gratia sancte sedis Aquilegensis patriarche, in scriptis peticionem fecerunt in- frascripti tenoris, que sunt talia: Sane si uestra paternitas reuerenda nobiscum in eodem affectu amicitiae curauerit permanere, ita quod uniuersa in Foroiulii ad nos spectantia, uide- licet Portus Naonis cum possessionibus et uillis, hominibus et iuribus pertinentibus ad eun- dem, sicut dux Leopoldus, qui Portum huiusmodi pro pecunia comparauit, et postmodum do- minus dux Fridericus ea pacifice possederunt, in nostra integraliter pleno iure permaneant potestate, et uniuersa iura, que dominus Vlricus, dux Karinthie felicis memorie, in Karinthia, Carniola et Marchia a uestra ecclesia tenuit, et specialiter castrum et ciuitatem Windesgrec cum omnibus huius attinenciis nobis et nostris heredibus conferre uelitis una cum iuribus, que a uobis in Styria debemus recipere, et etiam in eiusdem, sicut cum domino Gregorio predicto antecessore uestro fuimus, libenter remanebimus amicitie unione, uobis rebus et per- sona contra quoslibet uestros aduersarios assistendo et bona, que in terris nostris habueritis, sollicite protegendo. Item hec sunt, que duces Karinthie feudali titulo ab Aquilegensi ecclesia habuerunt, uidelicet iudicia a Craymperch usque ad Chaltenprunnen; item decime, quecunque sunt ultra aquam, que dicitur Iraha; item decime in Karinthia, Carniola et Marchia, que super mensas ducum Karinthie seruierunt, exceptis hiis, que ab ipsis ducibus de eisdem decimis aliis sunt concesse; item predia in eisdem terris sita similiter feuda sunt ab ecclesia memo-

Strana 373
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 373 rata ; item in Karinthia decimam in Chelerperch usque ad extremitatem vallis June iidem duces Karinthie feudali titulo tenuerunt; item dux Austrie, quicumque pro tempore fuerit, habere debet officium pincernatus a domino patriarcha cum suis pertinentiis; item castrum Arusperch cum omnibus suis attinentiis; item castrum Windesgrec cum omnibus suis atti- nentiis preter ea, que processu temporis nominatim exprimentur. Hec petiit dominus noster rex Boemie, petiit primo inuestiri de omnibus feudis, que duces Austrie, Styrie et Karinthie ab ecclesia Aquilegensi feudali titulo possederunt; item petiit, quod placeat domino patriarche, quod mediante ipso domino nostro rege Boemie omnis discordia et dis(s)ensio inter dominum patriarcham et dominum Albertum, comitem Goritie, decidatur, et si fieri potest, per amica- bilem compositionem uel per iustitiam; item petiit quod amicicia inter ipsum dominum pa- triarcham et ipsum dominum regem iam contracta seu etiam contrahenda quibuscunque con- dicionibus appositis et insertis firmetur publicis instrumentis continentibus penam debitam et condignam, ut uterque sit certus de amicicia alterius; item petiit, quod pro illa iniuria et uiolentia ac proditione, que procurata fuerant contra dominum comitem super castro Cor- mons treugarum tempore male occupando, plena satisfactio eidem domino comiti plene ex- hibeatur; item petiit, quod nullus seruitorum suorum, siue sit de eius siue de Aquilegensis ec clesie familia, qui magistro H(enrico), vener. Werdensis ecclesie preposito, quondam terre Foriiulii vicedomino, tempore sui regiminis adheserant, debeant ex hoc una cum eodem pre- posito apud ipsum dominum patriarcham dampnum incurrere uel aliquam indignacionem in rebus et etiam in personis; item petiit, quod restitutio castrorum Artenee, Cluse atque Mute fiat in manus illorum et tradatur in illorum potestatem, a quibus sunt recepta, ut teneant illa tanto tempore, donec eisdem et aliis creditoribus sit satisfactum in solutione pecunie, que pro defensione ecclesie Aquilegensis et terre Fori Julii etiam consumpta, maxime in illa, que a die creationis domini patriarche usque in hodiernum diem mutuo est recepta occasione dictorum castrorum custodiendorum, dum ante tempus conueniens omnes gastaldiones admini- strare necessaria dictis castris contradixerunt, et in se per uiolentiam retinerent omnes reddi- tus et prouentus, quos debebant de iure longe etiam ante creationem domini patriarche memo- rato preposito tamquam vicedomino et dictis castris assignasse. — — — Millesimo ducent. septuagesimo quarto, die Mercurii octauo intrante Augusto, in castro Vtini in camera patriar- chali presentibus venerabilibus uiris, dominis Asguino decano, Johanne archidiacono, Berengero, preposito sancti Wodolrici, Wodolrico, decano Ciuitatensi, Henrico de Legio, magistro Waltero, magistro Johanne et magistro Laurentio fratre eius, canonicis Aquilegensibus, Raynerio de Pirouano ordinis Med., fratre Pagano Louono de ordine Humiliatorum, magistro Nicolao de Lupico, fratribus Petro priore, Galuano, lectore fratrum Predicatorum de Ciuitate, fratribus Hu- mili et Bonofilio de ordine fratrum Minorum, nobilibus uiris Gothfredo de la Turre, potestate Padue, Pagano de Tercago, comite Fortino de Cremma, Gabriele de Pratta, Asquino de Varmo, Frederico de Pincano, Glicoio de Mels, Nicolao de Budrio, Thoma de Cucanea, Meynardo de Flagonea, Friderico gastaldione Vtini, Wichemaro de Flaganea et aliis pluribus tam consi- liariis reuerendi patris domini R., patriarche Aquilegensis, quam aliis in pleno ipsius domini patriarche consilio congregatis ibidem, ad petitiones domini regis propositas per nuncios eius,

Strana 374
374 Emler, Regesta Bohemiae. dominus patriarcha Aquilegensis habito consilio et omnium suorum consiliariorum decernente sententia sic respondit: Super eo quod primo ex parte regis petebatur, quod dominus patri- archa secum iniret amicicie unionem, sicut olim fecerat venerabilis pater dominus patriarcha Gregorius, respondit, quod gratam habet ualde et acceptam talem a tanto domino requisi- tionem, quia sperat, quod amicicia tam incliti tamque potentis regis sibi non possit non esse fructuosa et utilis, utpote cuius potestas ad sua uicinia extenditur et sub cuius protectionis ac defensionis gratia Aquilegensis ecclesia pluries a suis grauaminibus releuata noscitur respirasse, propter quod paratus est inire cum dicto domino rege secundum formam prefate connexionis cum dicto Gregorio olim initam amicicie indissolubilis unionem. Placet nichilominus ei, quod si aliquid ad formam dicte unionis addi potest uel detrahi uel mutari, quod ad honorem uel utilitatem utriusque partis esse ualeat, hoc addatur, subtrahatur uel etiam immutetur. Verum quia talis nec ualida nec constans esse ualeret, nisi castra, possessiones, red(d)itus et iura ecclesie Aquilegensis, que dictus dominus rex occupata detinet, primitus restituantur eidem, petiit dominus patriarcha ab ambassatoribus regis, quod omnia castra et cetera iura Aquilegensis ecclesie, que dictus dominus rex occupata tenet in Carinthia, Carniola, Marchia et in Foroiulii, sibi plene et integraliter restituant, cum super huiusmodi restitutione a domino rege plenam auctoritatem habeant, uel restitui faciant, cum alias in eundem amicicie nulla stabilitas esse potest, cum et hoc ipsum ipsi domino regi mandatum sit a summo pontifice tam per litteras quam etiam per venerabilem dominum episcopum Olmucensem. Super eo uero quod secundo petebatur, quod Portusnaonis cum omnibus iuribus et pertinentiis suis, quem dicunt emptionem ducis Lupoldi et possessionem fuisse ducis Friderici, dimittatur sibi, et cetera, que circa dictum Portumnaonem sita sunt, que non fuerunt in illa empcione, sed fuerunt feuda ducum predictorum sibi feudali titulo dimittantur. Sic respondit ad primam partem peticionis istius, quod non est intencionis ipsius ipsum d. regem super aliqua sua proprietate aut aliquo iure molestare aut inquietare aut etiam inquietari permittere per ali- quem sibi subiectorum, immo magis omnia iura sua uelle sibi illesa conseruare et tam per se quam per suos nobiles et ministeriales pro uiribus defensare. Super altera uero parte pe- ticionis, in qua de feudis tangebatur, sic respondit, quod cum illa feuda per mortem ducis Friderici absque herede legitimo decedentis sint ad Aquilegensem ecclesiam deuoluta, nec ipse ea, que ecclesie acquisita uel accessisse repererit, alienare uel de nouo infeudare ua- leat absque domini pape mandato et licencia speciali, cui super hoc iuramentum prestitit corporale, nec etiam de eisdem per dominum Gregorium fuerit inuestitus, mirari non debet regia dignitas uel etiam grauari, si in hoc contra iuramentum proprium petitiones regias non exaudit, quod si docere poterit, quod de ipsis per patriarchas preteritos inuestitus extiterit, libentissime eum inuestiet, ut debebit. Super peticione tercia, qua petebatur dictus rex in- uestiri de feudis, que habuerant duces Lupoldus et Fridericus in Stiria, et de quibus ipse per vener. patrem d. Gregorium patriarcham fuerat inuestitus, respondet, quod gaudet et exultat ecclesiam sibi creditam tante dignitatis, tante potenciè, uirtutis et sapientie habere uassallum, qui ipsam defensare et a sua humilitate exigere possit et uelit, utpote qui fide- litatis, quam matri debet et patri, non putabitur obliuisci, propter quod libentissime ipsum

Strana 375
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 375 inuestiet secundum formam prime inuestiture, recepto ab (eo), sicut moris est, fidelitatis pri- mitus iuramento. Super quarta peticione, qua petebatur inuestiri de feudis et iuribus, que tenebat in Carinthia, Carniola et Marchia dux Karinthie Vlricus, respondit lectis prius priui- legiis imperialibus, quibus docebatur illa et iura ex antiquo ad Aquilegensem ecclesiam per- tinere, lecta etiam forma iuramenti facti summo pontifici in manibus episcopi Laudanensis, quod cum dicta feuda et iura per mortem dicti ducis absque herede legitimo decedentis ec- clesie exciderint tempore, quo sedes ipsa uacabat, nec ipse per aliquem predecessorum suorum inuestitus fuerit, nec inuestiri potuerit predecessore s uo domino Gregorio iam defuncto, ea nullomodo alicui infeudare ualet absque sedis apostolice auctoritate et licentia speciali, quia alias iuramenti prestiti existeret uiolator, nec credit, quod dominus rex sibi consulendum existimat, quod existat iuramenti proprii temerator, parum enim in ipso confidere posset, quem tamen ad amicicie connexionem aduocat, si ipsum agnoscet iurisiurandi legitima uio- lasse. Super quinta peticione, qua petebatur inuestiri ipse rex et sui heredes inperpetuum de castro et foro Windesgrec, respondit, quod castrum illud cum attinenciis suis fuerat pro- prietas d. patriarche Bertoldi et per ipsum collata extitit ecelesie Aquilegensi, verum est tamen, quod dux Vlricus illud in salutis sue dispendium contra iustitiam aliquo tempore tenuit occupatum et tam in hoc quam in aliis grauaminibus Aquilegensem ecclesiam aliquam- diu molestauit, qui tandem ad cor rediens pro recompensacione grauaminum, quibus iniuste grauauerat, quedam iura sua, que in Foroiulii et in Istria habebat, et castrum de Laybaco cum attinenciis suis dicte ecclesie tradidit et donauit recipiens in feudum a patriarcha Gre- gorio castrum de Laybaco cum suis pertinentiis pro se et fratre suo eorumque heredibus ex eis uel altero eorum ex legitimo matrimonio processuris, vsum uero castri et fori de Win- desgrec solum ad tempus uite sue retinuit, proprietate totaliter, sicut debuit, Aquilegensi ec- clesie remanente. Et hec omnia iura et singula patent per publica documenta. Quapropter cum dictus dux absque herede legitime ex eo descendente decesserit, frater autem eius dominus Philippus, qui etiam donationi predicte consensit, sicut patet per publicum instrumentum, he- redes ex eo legitime descendentes utpote in sacris constitutus habere non possit, manifestum est castrum de Laybaco cum suis attinenciis, heredibus legitimis utrobique descendentibus (sic) ad Aquilegensem ecclesiam deuenisse, saluo hoc quod d. Philippus illud solum in uita sua, cum heredes legitimos habere nequeat, titulo feudali posset possidere, nisi illud ecclesie donasset eo tempore, quo proficiscebatur ad regem, sicut patet per publicum instrumentum, qui etiam dominum Carellum nomine ecclesie in corporalem possessionem misit et homines sibi iurare fecit. Castrum uero de Windesgrec nulli unquam ab alio patriarcharum Aquile- gensium infeudatum extitit, sed semper ex quo per donacionem domini Bertoldi ecclesie ces- sit, proprietas eius fuit, ideoque cum obstante predicto iuramento ipsum infeudare non pos- sit, non miretur aut indignetur regia celsitudo, si eius peticionibus non consentit. Ceterum si dominus rex ultra ea, que sibi de iure debentur ab ecclesia Aquilegensi, feuda uel iura noua requirit, licenciam ab apostolica sede impetret et auctoritatem, ut in hoc contra suum non ueniat iuramentum, ad omnia, que regia celsitude imperauerit, spontaneum inueniet et paratum. Denique super hôc, quod propositum fuit, quod dominus rex libenter haberet cum

Strana 376
376 Emler, Regesta Bohemiae. ipso domino patriarcha colloquium personale, respondit, quod pre ceteris regibus et princi- pibus mundi interesse desiderat eius colloquio, quia sperat nec dubitat, quin per huiusmodi colloquium, si comode inter ipsos haberi possit, perfecte amicicie cum honore et utilitate utriusque fieri ualeat complementum, et hoc tanto confidencius affectat, quanto nouit maiori prouidentia, graciosiora disciplina, saniori consilio pollere culmen regie dignitatis, propter quod determinationem diei et loci competentis et habilis ad huiusmodi colloquium arbitric regio derelinquit. — Si saluo honore et reuerentia sedis apostolice, saluis iuribus et digni- tate Aquilegensis ecclesie et honore persone proprie conueniencius et accepcius peticionibus regalibus respondere sciret et posset, libentissime id fecisset, utpote qui eius amicicie de- uotus et obsequiosus esse ex corde desiderat et honori ad hec personam suam, ecclesiam Aquilegensem, fratrum, nepotum et amicorum suorum offert ad beneplacita regie dignita- tis. Ceterum quia ex iuramento suo et impositi oneris sollicitudine tenetur, omnia iura Aquilegensis ecclesie recuperare ac defensare, petit instanter castra et iura ecclesie, que dominus rex detinet, cum prouentibus sibi restitui, secundum quod in litteris apostolicis est expressum et per dominum Olmucensem sibi a summo pontifice est iniunctum, cum et ipse dominus rex terram Foriiulii regendam et defensandam propriis expensis susceperit ac statim relinquendam, cum sibi per sedem apostolicam de pastore prouisum existeret, sicut constat per regales litteras et publica instrumenta. Sane si dominus rex predicta restituere nollet, nec est intencionis domini patriarche contra regalem bellare potenciam et sua iura tumultu bellico defensare, immo si dominus rex terram patriarchatus occupandam intrare uoluerit uel ad eius occupationem suos homines destinare, quod tamen cum uelle suspicari non potest, sibi per modum bellicum non resistet, immo de plano sibi cedet et terram sue potencie derelinquet. Verumtamen hoc ipsum summo pontifici, qui vniuersorum christia- norum est dominus, insinuare curabit et suo beneplacito committet causam sue ecclesie iudi- candam. Ad hec nunciis regalibus insinuare curabit, quod licet iuste de domino rege con- queri posset, utpote qui multa iura et redditus ecclesie tempore multo detinuit, tamen hac- tenus ab huiusmodi querela cessauit, nec aliquid super hoc summo pontifici aut Romane curie significare uoluit, sperans quod si quid hactenus gestum est in dispendium et preiu- dicium iurium Aquilegensis ecclesie, prouisione curialitatis et benignitatis regie reconpensa- bitur et indempnitati ecclesie prouidebitur, secundum quod decebit regiam pietatem. Quod si ulterius, quod absit, in proposito detentionis iniuste perseuerare uoluerit, cogetur dominus patriarcha apud summum pontificem querelam deponere, ad hoc ipsum propria consciencia perurgente. Insuper dictis ambassatoribus regiis et per ipsos domino regi est conquestus, quod capitaneus regis per Portumnaonis tenet ecclesiam Aquilegensem in succisione nemorum suorum, in oppressione hominum et aliarum irrogatarum iniuriarum usque ad ualorem mille marcarum et amplius dampnificauit in multos et quod capitaneus Carniole et Marchie dictam ecclesiam multiplicibus affecit iniuriis, collectas et exactiones iniustas ecclesiis et clericis im- ponendo et nuper archidiaconum parcium illarum, qui quasdam collectas pro ipso domino pa- triarcha collegerat, cepit, propriis spoliauit rebus et pecuniam abstulit, quam collegit, ex quo excommunicationis sententiam noscitur incurrisse. Vnde petit quod huiusmodi excessus

Strana 377
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 377 per prouidenciam regiam corrigantur et dicti iniuratores ad satisfactionem debitam tam de iniuriis, quam de dampnis censura regia compellantur. Maculam enim regie dignitati inge- reret, si officiales ipsius ad uiolentorum et iniuriatorum coercendas malicias positi impune peccare deberent, qui ad decus regalis culminis exacta iustitia corrigere et punire debuerunt delinquentes. Fuit etiam ultimo coram domino patriarca propositum, quod cum dominus rex cum comite Goricie sub sacramenti uinculo ad unionem amicicie sit ligatus, nec ipsum posset dominus rex deserere nec tamen ipsum contra iusticiam siue in preiudicium Aqui- legensis ecclesie defensare, immo mediator et compositor esse uelit ad decidendum questionem, que inter dominum patriarcham uertitur et predictum comitem Goricie. Ad quod dominus patriarcha sic respondit, quod non modicum mirari cogitur, siue hoc ex mandato regis siue ex motu proprio nunciorum eius sit propositum, quomodo dominus rex cum tali homine et sub iureiurando unionem amicicie inire uoluerit, quem excommunicatum nouit et lese fidelitatis in proprium dominum reum esse, et preterea cum ipse Aquilegensis ecclesie sit uasallus, non bene uidetur sue fidelitatis memor, si ad defensionem uiri perfidi contra dominum suum et dominam, scilicet Aquilegensem ecclesiam se accingit. Verum tamen ob reuerenciam regie cel situdinis nunciorum regalium petitiones siue ex ipsorum siue ex parte regis propositas omnino declinare noluit, immo quantum cum iusticie et benignitatis moderamine potuit, ex- audiuit, et licet dictus comes ecclesie Aquilegensis semper uiolentus inuasor extiterit et op- pressor, ipsum tamen expassis brachiis, si respicere uoluerit, ad graciam suam recipiet, ita tamen quod nec nimis rigide nec nimis leniter tractatus, de scelere in predecessorem eius commisso transeat impunitus, insinuans nichilominus regali prouidencie, quod dictus comes ex quo per regales nuncios mandatum regis peruenit ad ipsum, quod ecclesiam Aquilegensem in nullo offendere aut molestare deberet, ex tunc usque ad presentem diem plus quam ad ualorem duorum milium marcarum dampnificauit ecclesiam et grauauit. Super quo postulat dictus dominus patriarcha non solum, quod a defensione talis uiri dominus rex se sub- trahat, immo etiam utpote fidelis uasallus ecclesie, proprie fidelitatis et iuramenti uasal- latici non immemor, si necesse fuerit, ad defensionem matris sue Aquilegensis ecclesie se preparet et exponat, quin immo si secus fecerit iuramentum proprium temerabit (?), quo iure uasallatico domino patriarche obligari dinoscitur et teneri, insinuans nihilominus regiis nunciis et per ipsos domino regi, quod auctoritatem habet a sede apostolica et mandatum, quod omnes cuiuscumque dignitatis sint aut potestatis, qui Ytaliam cum armis intrare uolu- erint, ad turbandum statum terre pacificum aut ad hoc homines transmiserint, tam uenientes quam mittentes quam, etiam suscipientes excommunicationi subiciat, quam sententiam iam pridie in locis publicis presenti populo promulgauit.“ E lib. cancellariae Walteri (fol. 1—4) Mus. civ. Udinensis communicavit mecum dom. J. Zahn, praepo- situs arch. duc. Styr. — Mittheil. des hist. Vereins für Krain XV, 45. 48

Strana 378
378 Emler, Regesta Bohemiae. 903) 1274, 9 Sept. Henricus, vices ordinis monasteriorum s. Mariae Magdalenae in Bohemia, Moravia, Au- stria et Stiria nec non Bavaria cum plenitudine potestatis sibi a capitulo generali iniuncta gerens, concordiam mediantibus Rinhero, abbate Cladrubensi, fratre Jacobo, guardiano in Misa, et fratre Friderico ibidem super solutione quinque marcarum factam inter sorores mona- sterii de Dobersano et praepositum in Chothesow communit. Ex orig. arch. c. r. aul. Vind. cop. in Mus. Boh. 904) 1274, 26 Sept. Lugduni. Gregorius papa X archiepiscopis Treverensi, Maguntino, Coloniensi, Salzeburgensi, Magdeburgensi, Bremensi; Ludovico, comiti palatino, Henrico, duci Bavariae, Johanni, mar- chioni Brandeburgensi, . . duci Saxoniae, Henrico, marchioni Misnensi, langravio Thuringiae, Theodorico, marchioni de Landesperch, Johanni, duci Brabantiae, . . duci Lothoringiae, uni- versisque aliis episcopis, praelatis, civitatibus, principibus oc. regni Alemanniae notum facit, se Rudolfum declarasse regem Romanorum, jubetque, ut eum manu teneant in jure suo et praestent sibi auxilium atque favorem. Palacký, Ital. Reise 43. 905) 1274, 26 Sept. Lugduni. Gregorius pp. X Ottacaro, regi Bohemiae oc. — „Ad occurendum discordiae, quae inter te et carissimum in Chr. filium nostrum Rudolfum, regem Romanorum illustrem, sui aliqua indicia minabatur, jam secundo tibi scripsisse meminimus, et novissime nos tibi cito insinuaturos expressimus, quid circa hoc expediens putaremus. Mandavimus etiam interim per nuntios tuos exponi, quod cum ordinationem imperii, cujus dispendiosa vacatio innumera multiplicavit incommoda et immensa pericula inculcavit, totius orbis necessitas, diversa dei servitia, pro quibus exstitit concilium congregatum, et praecipue terrae sanctae conditio in- stanter exposcerent, ejusdem concilii quasi communis petiisset instantia et justitia suaderet, ipsam differre non poteramus ulterius, nec etiam volebamus. Propter quod celsitudini tuae per eosdem nuntios suaderi voluimus, et adhuc etiam suademus, ut ad tollendas causas et occasiones dictae discordiae per communes amicos tam tu quam dictus rex, cui etiam idem suggerimus et suggessimus hactenus, efficaciter intendatis. Ut igitur agere possis cuncta consultius tuisque, prout desideramus, oviare dispendiis et commodis providere, regalem ex- cellentiam nolumus ignorare, quod ex causis praemissis et aliis, quae conscientiam nostram urgebant, memorato regi nuper, cum fratribus nostris deliberatione praehabita, denominationem regiam duximus ascribendam, et eum regem Romanorum de ipsorum consilio nominamus, per nostras literas hortantes eundem, ut se sic praeparet, sic disponat, quod cum eum ad unctionem, consecrationem et imperialis diadematis coronationem de nostris recipiendas ma- nibus duxerimus evocandum, ad quod termirum in proximo, prout circumstantiae pensandae permiserint, intendimus assignare, non improvisus, sed ut tanti negotii solennia exigunt, pa- ratus appareat, et ad praemissa non morosus, sed promtus et festinus occurrat, et nihilo-

Strana 379
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253- 1278. 379 minus aliquem vel aliquos, qui super ejusdem assignatione termini, quid suae commoditat congruat, et alias plene ipsius super hoc per omnia voluntatem nobis insinuare valeant, cele- briter ad praesentiam nostram mittat. Ideoque serenitatem regiam paterno commonemus af- fectu, quatenus in praemissis non quid velles, sed quid velle te decet inspiciens, et tam in illis quam in aliis, quae agenda occurrunt, non solum initium sed et prosecutionem et finem praeambula et attenta meditatione discutiens circumspecte quoque considerans, quam incertus sit guerrarum eventus, quam periculosus animabus, quantum corporum plenus exitio, quantam rerum ingerat vastitatem, discordiam cum praedicto rege, imo potius cum imperio, sollicite ac prudenter evitans, sic ad solidam concordiam cum eodem animum tuum habilites et opere prosequente coaptes, ut omnis dissensionis inter te ac ipsum sublata materia ipse tuo fretus auxilio consequatur praemissa, unctionem, consecrationem et imperiale diadema facilius, in- cumbentia sibi prosequatur efficacius, et ejusdem imperii throno te cooperante firmato, tu et ipse mutuis vos favoribus foveatis et in unanimitate laudabili non solum ejusdem imperii, cujus te tamquam ipsius eximium principem decet reformationi totis vacare conatibus, ex- altationi possitis intendere, sed ad totius christianitatis et christianae fidei promovenda negotia potentiae vestrae vires ad obtinendum inaestimabile retributionis aeternae praemium et perpetuae laudis memoriale praeconium utiliter exercere.“ — Dat. Lugduni VI kal. Octobris, pontif. a. III°. E reg. Berardi de Neapoli epist. 66 in tab. Vatic. — Boczek IV, 133. 906) 1274, 2 Oct. Apud Manzanum. Raymundus, patriarcha Aquilegensis, mediantibus fr. Conrado, praeceptore domus s. Mariae Theutonicorum per Austriam et Styriam generali, et mag. Henrico, Werdensi praepo- sito, nunciis Ottacari, regis Bohemiae, cum Alberto, comite Goritiae, treugas init usque ad octavam b. Martini observandas sub poena 4000 marc., cuius poenae medietas parti treugas observanti et alia medietas regi Bohemiae cedere debuit. Nuncii regis Bohemiae promiserunt, „quod ipse rex poenam praedictam a parte, quae contravenerit, exiget infra duos menses, postquam sibi denunciatum fuerit, et medietatem ipsius parti servanti faciet assignari.“ — Dat. in castris apud Manzanum a d. MCCLXXIIII°, II indicc., secundo die intrante Octobre. De Rubeis, Monum. eccl. Aquil. 767. 907) 1274, 15 Oct. Apud Pizkam. Otokarus, Bohemorum rex oc. fratribus coenobii in Rymchna concedit, ut in omni- bus mutis seu theloneis, praesertim in Stain, Ips, Emarstorf et Maurhusen et Lintz, cum vic- tualibus suis per terras et aquas absque exactione qualibet transire valeant. Dat. apud Pizkam existente ibidem nobiscum carissimo consanguineo nostro d. H(enrico), illustri pala- tino comite Reni, duce Bawarie, a. d. MCCLXXIV, id. Octobr. Mon. Boic. XI, 248. 48*

Strana 380
380 Emler, Regesta Bohemiae. 908) 1274, 24 Oct. In Piezka. Ottacharus, Bohemiae rex oc. Chunrado, episc. Frising. eiusque ecclesiae praedium Lock dictum in Carniola situatum cum attinentiis tradit sub hac conditione, ut annis singu- lis sibi et successoribus suis duodecim marcas laybacensium denariorum nomine pensionis provincialis iudicii de oppido et praedio in Lok et Lengenvelt persolvat. — Testibus: d. Hen- rico, illustri duce Bawarie, consanguineo nostro, Sifrido de Sigenhouen, Greymoldo de Preisin- gen, Wimaro dicto Vrumesel, ipsius ducis consiliariis, Andrea, camerario regni Boemie, Purchardo, marschalco regni eiusdem, Vlrico pincerna de Hauspach, capitaneo Carniole et Marchie, Zmy- lone, purchrauio de Vetowe, magistro Heinrico, preposito Werdensi, magistro Vlrico, plebano Wien- nensi, prothonotario nostro, et magistro Hermanno, canonico ecclesie sancti Andree in Frisinga, ac aliis quam pluribus fidedignis. Act. in Piezka a. d. M.CC.LXXIV°, nono kl. Nov. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 329. 909) 1274, 11 Nov. Pragae. Otakarus rex oc. quaedam bona ecclesiae Pragensis a jurisdictione beneficiariorum provincialium liberat. — „Nos — rev. pat. d. Johannis — Prag. episc. — precibus annuentes — omnia bona quadragesimalis obediencie, scilicet Prouitz cum aliis villis in prouincia Chazla- uiensi sitis nec non et Vgretz cum aliis villis in Boleslauiensi prouincia locatis, ad ecclesiam Pragensem spectantia, tali gaudere uolumus gracia libertatis, videlicet ut omnes habitantes in bonis prefatis, ab omnium aliorum quorumlibet beneficiariorum iurisdiccione sint liberi et in- munes, et iurisdictioni beneficiariorum Pragensium tantummodo sint astricti et coram ipsis solummodo ualeant conueniri." — Act. et dat. Prage per manus magistri Henrici, prothono- tarii regni nostri, a. MCCLXXIIII°, tercio idus Novem. III indicc. Ex orig. arch. cap. Prag. cop. in Mus. Boh. 910) 1274, 19 Nov. Nurenberg. Constitutiones quaedam regalis curiae in Nurenberg celebratae. — "In publico consi- storio tempore sollempnis et regalis curie Nurenberc celebrate, considentibus principibus ac honorabili caterva comitum et baronum, maximaque multitudine nobilium et plebeiorum astante coram serenissimo domino Rudolfo, Romanorum rege, ad exhibendum unicuique iusticie com- plementum, primo peciit rex sententialiter diffiniri, quis deberet esse iudex, si Romanorum rex super bonis imperialibus et ad fiscum pertinentibus, et aliis iniuriis regno vel regi irro- gatis, contra aliquem principem imperii haberet proponere aliquid questionis? Et diffinitum fuit ab omnibus principibus et baronibus, qui aderant, quod palatinus comes Reni auctori- tatem iudicandi super questionibus, quas imperator vel rex movere vult principi imperii, optinuit et optinet ex antiquo. Sedente itaque pro tribunali dicto palatino comite, rex peciit primo sententialiter diffiniri, quid ipse rex de iure possit et debeat facere de bonis, que Fridericus quondam imperator, antequam lata esset principum deposicionis sentencia, possedit et tenuit pacifice et quiete, et de bonis alias imperio vacantibus, que bona alii per violenciam detinent occupata? Et sentiatum fuit, quod ipse rex de omnibus talibus bonis se

Strana 381
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 381 debeat intromittere, et ipsa bona in suam retrahere potestatem ; et si aliquis in recuperan- dis talibus bonis ipsi regi se opponere presumeret, iniuriosam violentiam regali potencia de- beat repellere, et iura imperii conservare. Secundo petiit rex sententiari, quid iuris sit de rege Boemie, qui per annum et diem et amplius a die coronacionis regis Romanorum cele- brate Aquisgranis contumaciter supersedit, quod feoda sua a rege Romanorum nec peciit- nec recepit? Et sententiatum fuit ab omnibus principibus et baronibus, quod quicunque sine causa legitima per negligenciam vel contumaciam per annum et diem steterit, quod de fe- odis suis se non pecierit infeodari, ipso lapsu temporis cecidit a iure omnium feodorum suorum. Tercio peciit rex sententiari, qualiter contra regem Boemie deberet procedere ad ipsius contumaciam reprimendam? Et sentencia fuit lata, quod palatinus comes Reni per vi- rum ingenuum ad certum locum et diem, videlicet infra sex septimanas et tres dies a die iudicii numerandos, deberet dictum regem citare, coram ipso palatino questionibus regis super contumacia peremptorie responsurum; et si ingenuus electus ad citationem faciendam assereret et confirmaret proprio iuramento, quod ob metum, qui cadere potest in constan- tem virum, non auderet se ipsius regis Boemie conspectibus presentare, vel terram regis in- gredi, sufficeret edictum publicum proponi in ipsa sollempni curia, et citacionem fieri publice in civitate vel oppido sepedicti comitis palatini regno Boemie plus vicino. Ut autem omnia procederent ordinate, ad faciendam presentationem citacionis sex septimanis et tribus diebus superadditis decem et octo diebus, in summa date sunt inducie prefato regi Boemie novem ebdomade, a duodecimo kalend. Decembr. computande, ita quod decimo kalend. Febr. ipse rex Boemie coram prefato comite palatino Reni in Herbipolensi civitate debeat comparere, alioquin contra ipsum, prout ius permiserit, procedetur.“ — Acta sunt hec anno domini 1274, 13 kal. Decembr. indictione 3, regni nostri anno 2. Pertz, Leg. II. p. 399. 911) 1274, 23 Nov. Nurenberch. Rudolfus, rex Romanorum, Salzburg. archiepiscopo et ipsius suffraganeis. — „Laborum et persecutionum pressuras et angustias, quibus vestra sinceritas propter suae fidei puritatem et de votionis constantiam, quibus nos et sacrum Romanum imperium incessanter prosequitur, a boemica tyrannide injuriose concutitur, amarissimo miserantes affectu, vias et modos non desinimus exquirere, quibus ipsa vestra sinceritas a tribulationum procellis et calamitatum miseriis liberari valeat. — Ne tamen — vestra fidelitas, et fidelis devotio in ecclesiarum ve- strarum dispendiosam perniciem omnimodis convertatur, — statuimus, ut super dampnis datis vel dandis, illustri — regi Boemiae suisque fautoribus et complicibus, post pacatam hujus- modi discordiam contra vos — vel ecclesias vestras prorsus nulla competat actio, vel etiam dirigatur. Praeterea devotioni vestrae — indulgemus, ut siqua de bonis, castris, oppidis, munitionibus, possessionibus et juribus adversantium et rebellantium nobis et imperio — occupaveritis, — illa, adversantibus et rebellibus ad devotionem et gratiam imperii redeuntibus, legitime possidere possitis, quousque satisfactionem dampnorum vestrorum plenariam fueritis consecuti. Insuper si vestri vel ecclesiarum vestrarum vasalli seu ministeriales — se contra

Strana 382
382 vos et imperium in praesenti discordia in rebellionis calcaneum erexerunt, vobis similiter concedimus et statuimus, quod ipsorum feuda, quae a vobis et vestris tenent ecclesiis, — ad vos et vestras ecclesias — revertantur et auctoritate regia vos possitis intromittere de eisdem. Item vobis ecclesiarum vestrarum nomine promittimus, — quod omnia dampna, quae occasione praesentis discordiae pro honore imperii vestraque devotione a dicto — rege Boemiae et suis complicibus vos et ecclesias vestras sustinere contigerit, vobis volumus re- sarcire. Promittimus nichilominus vestrae devotioni, — quod nullam compositionem, ordi- nationem seu transactionem faciemus seu acceptabimus vobis et vestris fautoribus ignoran- tibus et exclusis." — Dat. Nurenberch IX kal. Dec., indic. III, regni nostri a. II°. Mon. Boica XXIX, II, 513. Emler, Regesta Bohemiae. 912) 1274, 24 Nov. In Nurenberg. Rudolfus, Rom. rex, ministerialibus ecclesiae Salisburgensis, ut archiepiscopo ecclesiae praedictae obediant. Böhmer, Reg. imp. 1246—1313 p. 67. Extr. 913) 1274, 25 Nov. Pragae. Ottogarus rex oc. ad utilitatem Melnicensis civitatis, et ut eius commoditas valeat procurari et reparationibus, quibus indiget, fulciatur, universitati civium ipsius civitatis — concedit, — quod depositiones quatuor navium cum sale, alecibus et aliis rebus civitate li- bere fieri debeant in praefata. — Act. et dat. in Praga a. d. MCCLXXIV, septimo cal. Dec. III indict., per manus mag. Henrici, prothonotharii regni nostri et plebani in Gors. E conf. Caroli IV apud Pelzel, Urkb. I, 196. 914) 1274, 26 Nov. Pragae. Ottakarus, rex Boemiae oc. confirmat Theutonicis Pragensibus privilegium a patre suo Wenceslao cc. a. M'CCXXXI concessum. Act. et dat. Pragae per manus mag. Henrici, prothonotarii regni nostri et plebani in Chors, a. d. millesimo CCLXXIIII, VI. kal. Decembris, III indictionis. E confirmatione regis Johannis Jireček Cod. iur. Boh. I, 185. — Rössler, Altprager Stadtrecht 187. 915) 1274, 1 Dec. Lugduni. Gregorius papa X Rudolfo, Rom. regi, ut quanto citius ad partes Germaniae ponti- fici viciniores accedat, „ut quae necessitas vel utilitas communicanda suggesserit, nuntiorum discursus properantius explicet“, atque ut nuntios mittat instructos super his, quae inter eum et regem Siciliae ac comitem Sabaudiae aguntur. — Dat. Lugduni kal. Dec. ann. III S. d. Idem eidem „super eodem“, nempe ut nuntios mittat cum pleno mandato ad tractandum cum rege Siciliae. Palacký, Ital. Reise 44.

Strana 383
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 383 916) 1274, 7 Dec. Pragae. Ottacarus, rex Boh. Brunoni, episcopo Olomucensi, facultatem judicii feudalis insti- tuendi confert. Böhmer, Additamentum II ad reg. imp. 451. Extr. 917) 1274, 11 Dec. Newenburch. Nos Ottacharus d. gr. Boemiae rex oc. protestamur, „quod cum a — d. Petro — Patav. episc. reciperemus feoda in Newenburch, oppido regni nostri, quae praedecessores nostri, Leupoldus et Fridericus, duces Austriae, — a Patav. ecclesia feudali titulo tenuerunt promisimus eidem, quod mille quingentas marcas argenti, vel mille et quingenta talenta de- nariorum wiennensium, quas vel quae cum praedicta feuda d. Berhtoldus, Patav. episc. nobis primo conferret, dare ac persolvere dictae Pataviensi ecclesiae promiseramus, sibi in infra- scriptis terminis exsolvamus, videlicet in festo pascae venturo proxime quingentas marcas ar- genti vel quingenta talenta denariorum wiennensium; item ab eodem festo Michaelis ad annum quingentas marcas argenti vel quingenta talenta denariorum wiennensium, et notandum, quod praehabitam pecuniam in argento vel denariis persolvemus.“ — Testes: Albertus liber de Hals, Purchardus de Chlingenberch, capitaneus Anasi, Dietricus Spazmannus, Siboto de Tannenberch, canonicus Pataviensis, capellanus noster, et Pilgrimus, frater ipsius, Siboto de Lon storf, Chunradus de Harthaim, Zabissius, castellanus in Valchenstain, et alii. Dat. in Newen- burch a. d. MCCLXX quarto, III idus Dec. Mon. Boica XXIX, II, 515. 918) 1274 s. d. Gregorius papa X Henrico, duci Bawariae. — „Etsi, ut literarum tuarum tenor ha- bebat, considerata prudenter carissimi in Chr. filii nostri .. regis Boemiae illustris tuorum- que sublimium origo natalium sinistrae suspicionis verisimilitudinem non admittat: mallemus tamen, quod vota ipsius regis et tua, cum carissimo in Chr. filio nostro Rudolfo, illustri rege Romanorum, in concordiae unitate concordia, diffidentiae quaevis argumenta refellerent et im- posturae cujuslibet excluderent conjecturam. Speramus enim, quod unio praedictorum regum ac tua obsequiorum dei promtiorem, ut desideramus, executionem induceret et collapsi repa- rationem imperii efficaciter promovens, quietem mundo nimirum acceptam et necessariam ipsius praecipue subditis praepararet. Laudabile itaque propositum, quo te dicto Romanorum regi non adversatum nec adversari velle in aliquo, sed ad ipsius et memorati regis Boemiae pacem laborasse hactenus et adhuc laborare paratum dictae literae fatebantur, multipliciter commendantes, magnificentiam tuam monemus, rogamus et hortamur in domino, per apostolica tibi scripta mandantes, quatenus diligenter attendens, quod sicut jam tibi scripsisse memi- nimus, utilitate publica exigente, praefato Romanorum regi de fratrum nostrorum consilio titulo regiae denominationis ascripto eidem pro communi orbis commodo, quantum cum deo possumus, favere decrevimus nec in suis opportunitatibus sibi deesse proponimus sicut nec etiam deberemus, non solum a quolibet impedimento ipsius abstineas, sed tam in procuranda

Strana 384
384 Emler, Regesta Bohemiae. ejus et saepefacti Boemiae regis concordia, quam in aliis, praesertim cum ad id tamquam magnum et nobile dicti membrum imperii tenearis, fideliter et constanter assistas. Nos enim eundem Romanorum regem efficacibus monitionibus inducere proponimus et hortari, ut nullius contrariis suggestionibus acquiescens in his, quae sunt ad pacem et tranquillitatem, tecum et cum eodem rege Boemiae sic promta voluntate concurrat, quod libenter alterutrius commodis semper intendat alteruter, et inter vos solidae caritatis affectus quotidie augmentetur." E reg. Berardi de Neapoli epist. 71 in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. 919) 1274, 13 Dec. Lugduni. Gregorius papa X regi Boemiae illustri. — „Quamvis devotionem regiam a tuis ma- joribus in te continuatione laudabili propagatam missarum nuper literarum, ne se nimis in sui laudes auctoris forte diffunderent, brevi compendio textura meminerit, mentemque nostram circa illam succincti sermonis breviloquio excitarit, nostra tamen et apostolicae sedis attentio frequenti eam latius meditatione recensens, ipsamque grata nimirum censura dijudicans, de- lectabili repetitione commemorat, et in ipsius grata memoria multipliciter delectatur. Hinc tui decus nominis dilatari semper in beneplacito divino quaesivimus, illaque tibi paterna frequenter inductione suasimus et adhuc salutari commonitorio suademus, per quae tempo- ribus tuis tranquillitas humano statui amica succederet, et in virtute tua pacis abundantia resultaret. Hinc quia id excellentiae tuae honori et commodis praevidimus expedire, insertum missis pluries ad magnificentiam tuam nostris exhortationibus memoramur, ut cum carissimo in Chr. filio Rudolfo, rege Romanorum illustri, cui, sicut directae ad te super hoc, prout verisimiliter, credimus, jam apostolicae literae pertulerunt, de fratrum nostrorum consilio fa vere constanter pro status publici quiete decrevimus, vota tua in concordiae unitate copu- lata concurrerent, et promotionis suae negotium amicabilis prosecutionis auxilio confoveres. Ex tua namque ac ipsius regis unanimitate nobis admodum non indigne votiva deo gratum obsequium in negotiorum suorum promtioni executione reddendum, et grandium turbationum sublato discrimine, universis Christi fidelibus et praecipue imperii subditis immensi materiam gaudii conspicimus praeparari. Quocirca serenitatem regiam eo attentius quo frequentius ro- gamus et hortamur in domino Jesu Christo, quatenus prudenter attendens quam dispendiosum sit etiam quibusque potentibus statum proprium guerrarum eventibus incertis exponere, ut animarum et corporum pensanda praecipue pericula taceamus, quantumque deo implacidum, nobisque ac eidem sedi esse possit infestum, processum prosperum dicti regis, et proinde eadem dei negotia impediri, non solum a quolibet ejus impedimento abstineas, et specialiter nullam in Italiam mittendo militiam nec gentem aliquam, nec alias cum Italicis contra eum te in obligationes seu confoederationes aliquas involvendo, quod procul dubio sedes eadem aequanimiter ferre non posset, sed sic ad pacis foedera inter te ac regem ipsum, apud quem etiam super hoc non omisimus hactenus nec omittere intendimus debitae persuasionis officium, ineunda per communes amicos, qui dissentientium corda concilient et differentes uniant vo- luntates, aut aliter prout ex alto promtius concedetur, animum tuum promtum exhibeas, et

Strana 385
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 385 voluntarium ac paratum exponas, quod inter te ac ipsum principalis dissensionis sublata ma- teria cujuslibet sinistrae suspicionis occasio praecidatur, tuque creatoris tui pacis auctoris semitas sequendo pacificas beneplacitis te coaptans ipsum experiaris in omni tua opportuni- tate propitium, et nos ac sedem eandem, qui praefato regi deesse non possumus, sed favora- biliter ipsius justitiae adesse proponimus, et quasi operi manuum nostrarum porrigere dex- teram in ipsius de cetero favorabili prosecutione tenemur, habere merearis in tuis bene- placitis promtiores. Dat. Lugduni, idus Decembris, pontif. a. tertio. E regesto Berardi de Neapoli epist. 72 in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. 920) 1274, 17 Dec. Olomucii. Concordia inter episc. Brunonem et abbatem Gradicensem ratione silvae Strelna prope Olomuc. — „Nos Bruno, Olomuc. episc., Alexius decanus, Albertus prepositus, Cirus archidia- conus, Conradus scolasticus, totumque capitulum, eiusdem ecclesie vniversis oc. Cum inter nos — ex una, et — d. Budisch, abbatem monasterii s. Stephani in Gradisch, — ex parte altera, super silua quadam, que Strelna maior vocatur, que distincta est per certos terminos, et alia Strelna minor canonicorum, que est ex ista parte riuuli Bunow inter ciuitatem Olo- muz sita et dictum riuulum, ac circuitibus earundem in campis et aliis attinenciis quibus- cunque questio fuisset diucius agitata, — talis inter nos concordia interuenit, videlicet quod silue predicte cum suis pertinenciis, quocunque nomine appelentur, in duas partes equaliter diuidantur, ita quod una partium nobis ac nostro capitulo assignetur, alia vero d. abbati et conuentui antedicti monasterii relinquatur. Item de ecclesiis et oratoriis construendis di- cimus, quod nos in nostra et abbas in sua parte habeamus — liberam facultatem, non ob- stante ecclesia, que nunc sita est in maiori Strelna.“ — Acta sunt hec a. d. MCCLXXIV XVI kal. Jan. dat. in Olomuz a. et die prefatis. Boczek IV, 137. 921) 1274, 19 Dec. Lugduni. Gregorius papa X regi Castellae ac Legionis, „ut desistat a prosecutione imperii, cum jus non habeat; super quo mittit episcopum Valentinum." Palacký, Ital. Reise, p. 44. 922) 1274, 26 Sept. Lugduni. Gregorius papa X Rudolfo, regi Romanorum: — „licet non sine causa distuleri- mus regiam tibi denominationem ascribere, cum fratribus tamen nostris nuper deliberatione praehabita te regem Romanorum de ipsorum consilio nominamus.“ Raynaldus XIV, 231. — Palacký, Ital. R. 43. 49

Strana 386
386 Emler, Regesta Bohemiae. 923) 1274, 31 Dec. Lugduni. Gregorius pp. X regi Castellae ac Legionis, "ut respondeat papae per litteras“ oc. Dat. Lugduni II kal. Januar. Idem reginae Castellae ac Legionis, „ut inducat regem ad parendum monitis papae super negotio imperii.“ Palacký, Ital. Reise, p. 44. 924) 1274 s. d. Gregorius X regi Francorum scribit, „ut paratam militiam non mittat versus partes imperii." Raynaldus, XIV, 232. — Palacký, Ital. Reise 44. 925) (1274.) Gregorius papa X Guillelmo advocato, Neapolioni et Francisco de Laturre, totique consilio et commun(itat)i Mediolanensi, ut constanter adhaereant Rudolfo, regi Roman. Palacký, Ital. Reise, p. 44. 926) (1274?) Rudolfus, Romanorum rex, (Henrico, duci Bavariae inferioris), „ut nos, regem tuum, in quem utique voto consono consensisse dinosceris, tanquam imperii possessorem agnosce- res et a nobis de feudis tuis te peteres investiri.“ Gerbert, Cod. epist. Rud. 39. 927) (Cc. 1274.) Rudolfus, Rom. rex (?) Borsoni. — "Confortare, et esto robustus in fide, in devo- tione stabilis, in spe firmus, fidelis noster karissime ! nam per sceptrum juramus regium, et in summa veritate, quae est Christus, tibi dicimus, quod nunquam te majestas regia deseret, sed tibi tamquam carnali nostro filio favorabiliter aspirabit. Quamquam igitur ad praesens aliqua transitoria breviter patiaris discrimina, patienter quaeque sustine; subito enim veniet, qui te salvabit ab impio, et manum ipsius senties sine dubio magnifice adiutricem. Et ad nostrae promissionis certitudinem pleniorem volumus praecise, quod N. ad nostram praesen- tiam destinare non differas, per quem tibi aliqua demandabimus oretenus referenda, quae scripturae officium non admittit, et quae tibi literatorie non possumus demandare.“ Bodmann Cod. epist. Rud. 12. 928) Cc. 1274. Plures abbates monasteriorum ordinis s. Benedicti diocesis Pataviensis rogant Pe- trum, episcopum dictae diocesis, ut ab archiepiscopo Salzburgensi impetret, ut ipse ea, quae per abbatem mon. s. Petri Salzburgensis et quosdam alios praelatos eiusdem ordinis in capitulo minus canonice sunt tractata, in irritum revocet, quia capitulo praedicto ad- esse non poterant -propter diuersa discrimina nostrarum partium et ne illustris dominus

Strana 387
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 387 noster rex nostros tractatus haberet suspectos et ex hoc nostris monasteriis plura di- spendia parerentur. Urkundenb. des Landes Ob der Enns, III, 416. 929) (1274). Archiepisc. Salisburgensis et eius suffraganei pontifici maximo de persecutione eccle- siarum ab Ottacaro, Boh. rege. — „Illustris — princeps N. post reditum nostrum a concilio generali, gravi adversum nos indignatione concepta omnes ecclesiarum nostrarum redditus, et proventus sic integraliter occupavit, quod plerisque ex nobis tot temporalia, quae octo dierum necessitati sufficerent, non reliquit: homines, possessiones et praedia nostra, edicto regio annotata, non nobis sed sibi serviunt et intendunt : civitates, oppida et castra nostra hostiliter occupantur, et ab hac valida persecutione nullus excipitur, praeter eos, qui se jura- mentis et aliis cautionibus astrinxerunt, quod nec ad Romanae ecclesiae jussionem, nec ad regis Romani praeceptum, quidquam eorum faciant in futurum, quod eidem regi valeat dis- plicere. Talia juramenta illicita et improbae factiones tam a secularibus quam regularibus extorquentur. Nos autem — apud regem praedictum locum veniae invenire non possumus ; sed praesentibus graviores injurias pro conservatione justitiae praestolamur. Et licet incum- bentia nobis ista pericula, quae ad subversionem ecclesiarum nostrarum et nostri interitum diriguntur, timoris pariter et doloris sufficientem nobis materiam subministrent, ex hoc tamen cruentius cruciamur, quod a promotione subsidii terrae sanctae ac praedicatione crucis salu- tiferae ac prosecutione s. negotii, in quo status fidei christianae agitur, omnes communiter praetextu dicti discriminis prohibemur. Aspiciat igitur ab altitudine sedis apostolicae vestra clementia, pater sancte, quae tribulationes nostras respiciat, et de manu tribulantis injuste nos eruat tribulatos; digneturque vestra benignitas — Romanorum regis potentiam ad re- demptionis nostrae subsidium, et ad sui ipsius injuriam propulsandam, quam nos pro ipso patimur, excitare. Nisi enim prompto nobis succurrat auxilio, ecclesiae nostrae in praecipito positae subverterentur. Gerbert, Cod. epist. Rud. 71. 930) (1275.) Archiepisc. Salisburg. Rudolfo, Rom. regi. — „Onerosum dominium immo gravis opressio — d. regis Bohemiae nec blandimentis seducere, nec tormentis subtrahere nos valebit a Romani imperii devotione. — Constantes erimus et immobiles persistemus, donec auxilium super nos regis aeterni per vestrum ministerium videamus. Scripsit nobis regalis gratia, ut eidem rescribere deberemus, quo numero militum, quo suffragio armatorum posset nobis suc- curri hoc tempore hyemali. Sciatis d. karissime, quod pro castrorum nostrorum custodia sufficiunt — homines, quos habemus ad praesens ; nam dictus rex nec obsidione nec exercitu publico nos invasit, sed solum victualia nostra fere omnia occupavit. Ante omnia unum vobis consulimus, ut dd. duces Bawariae reducatis ad concordiae unionem, et ducem H(en- ricum), cum quô multa de ista materia contulimus, a praedicti regis obsequiis subducatis. 49*

Strana 388
388 Emler, Regesta Bohemiae. Ista sola concordia, sicut firmiter credimus, totam expediet eam, quae inter vos et regem praedictum vertitur, quaestionem. Sit igitur praedicta concordia vobis cordi. Si contigerit hostiliter nos invadi, speramus in deo, quod tanto tempore salvis nostris munitionibus resi- stemus, donec vestro nobis suffragio succurratur. Consilium nostrum est, ut devotos vestros in Austria et Styria consolatoriis vestris affatibus visitetis, et quanto potestis celerius, manum mittatis ad fortia, ut in fortitudine brachii hostes imperii publicos conteratis ; timendum enim est, quod homines ad vos conversi noviter ex mora faciendi eis succursus, iterum subver- tantur ab homine, cujus insidias plenas laqueis illi nobiscum plenius cognoverunt, quos saga- citas venatoris dulci fistula et figmento fallaci multotiens irretivit. Ministeriales ecclesiae Babenbergensis mittunt d. episcopo Babenbergensi litteras et nuntium, requirentes ab eo, si regi Bohemiae jurare debeant vel obedire; hoc intercipite, alias sciatis pro firmo, quod, quic- quid concepimus in partibus Karinthiae et Styriae, penitus dissolvetur. Facite, ut ipse pa- tentibus suis literis, nobis et aliis devotis imperio ad consilium et auxilium mutuum se astringat, et nos sibi aequa vicisstudine volumus obligari.“ Bodmann, Cod. epist. 13. 931) (1275, ineunte?) Archiepisc. Salisburg. Rudolfo Rom. regi. — „Dissipatam in igne et gladio Salis- burgensem ecclesiam — rex Bohemiae persequi non cessabit, donec eam Romano imperio faciat indevotam, suaeque subjiciat servituti, nisi vestra clementia — de remedio cogitet op- portuno. Ecce post injurias atroces, post dampna gravissima inviti compellimur, — ut ad cumulum nostrae verecundiae post offensas innumerabiles praedicti regis praesentiam perso- naliter accedamus; et licet subditorum nostrorum importunitas, statusque nostri dura conditio nos compellant illuc ire, quo nolumus, nulla tamen casus asperitas in hoc constantiam fidei nostrae vincet, ut devotionem debitam vobis et Romano imperio deseramus; de quo regia celsitudo non dubitet, red regali consilio tractus cogitet, per quem modum nobis sic subito succurratis, ne fidei nostrae constantia deficiente nobis auxilio suffocetur.“ Bodmann, Cod. epist. 16. 932) (1275, ineunte.) Rudolfus, Roman. rex, Gregorio papae. — "Sane susceptis nuper — apostolicae prae- eminentiae litteris et mandatis, ut propter multa, quae frequenter occurrunt, ut verbis vestris utamur, ad partes terrae nostrae vobis viciniores accedere (debeamus. Nos in his sicut in omnibus aliis cupientes vestrorum incedere semitam mandatorum, mox ut vocem saluberrimae exhortationis audivimus, taliter cursui nostro providimus, sicque domui nostrae duximus dis- ponendum, quod celebrata quamprimum solemni curia de communi consilio principum no- strorum in tali loco edicta, ad quam peremptorie regem Bohemiae duximus evocandum, ad partes terrae nostrae beatitudini vestrae conterminas, festinatisque gressibus e vestigio pro- cedemus, ut ibidem de vestris beneplacitis, quibus semper habilitare nôs volumus, facilius et melius instrui valeamus." Gerbert, Cod. epist. 81.

Strana 389
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 389 933) (1275, ineunte?) Rudolfus, Rom. rex, cuidam personae ignotae. — „Super diffidatione regis Bohemiae, ut scripsisti, consultius existimantes, ut magis congrui temporis opportunitate captata, quando videlicet contra eum definita fuerit prolata sententia, ut processus omnino calumnia careat, ipsa diffidatio celebretur." Gerbert Cod. epist. Rud. 73. 934) 1275, 1 Jan. In Wissegrad. „Nos Petrus — prepositus, Chvno decanus, Gotfriedus custos, Fridericus scolasticus, Bartholomeus, Dominicus, Petrus, Bohuzlaus, Hermannus, Jordanus, Arnoldus, Laurentius, Bartholomeus, Johannes, Heinricus, canonici Wissegradensis ecclesie, — cupientes non solum persone in ecclesia nostra, sed eciam ecclesie in persona fauorabiliter prouidere, ut ex hoc successiuis adiuta profectibus continua suscipiat încrementa . . . in nostro communi capi- tulo — ordinauimus, — ut mag. Heinrico, regni Boemie prothonotario, Pragensi atque Olo- mucensi canonico et plebano in Gors, confratri et concanonico nostro, quem nobis et ecclesie nostre utilem fore scimus, et ex quo plurima poterit ecclesia nostra commoda reportare, et precipue quia non est congruum, ut prebenda careat, qui in canonicum cognoscitur esse re- ceptus, prebenda in nostra ecclesia per ecclesie nostre decanum, qui pro tempore fuerit, quam primum se facultas obtulerit, et quam idem magister Heinricus acceptandam duxerit, assignari debeat sine mora, et quod idem decanus statim eundem magistrum Heinricum in plenam pos- sessionem ipsius prebende immittat per se uel alium seu alios, ac eum sic inductum defen- dat.“ — Act. et dat. in capitulo Wissegradensi a. d. M.CC°LXXV°, kal. Jan. quarte(sic) indice. Ex orig. capit. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 935) 1275, 7 Jan. In Ostrow. Ottacarus, rex Boem. oc. monasterium Gradicense a solutione denariorum ad repa- rationem pontium in Prerow liberat. — "Cum d. Budissius, ven. abbas monasterii Gradicensis — cesserat de bonis suis, que sunt in Prerow, uidelicet media taberna, et quibusdam curti- culis, nec non quibusdam agris ad eandem tabernam pertinentibus illi, qui reparat pontes in prefata Prerow, ratione denariorum, qui soluebantur ab hominibus dicti abbatis de quo- libet manso ad reparationem pontium eorundem denariorum, — uolumus, — ne occasione re- parationis pontium predictorum ab hominibus dicti abbatis denarii de cetero per aliquem exigantur, sed ipsos a solutione predictorum denariorum — liberos esse uolumus.“ — Act. et dat. in Ostroh, per manus mag. Henrici, prothonotarii regni nostri et plebani in Gors a. d. MCCLXXV°, VII id. Jan. III indict. Boczek IV, 139.

Strana 390
390 Emler, Regesta Bohemiae. 936) 1275, 26 Jannar. Viennae. Otacherus, Boem. rex oc., castellanis, judicibus et officialibus per Styriam universis praecipit, ut praepositum Seccoviensis ecclesiae et procuratores ipsius in constitutione et de- stitutione hominum suorum nullomodo impediant. Dat. Wienne VII° kal. Febr. E cop. Mus. Joh. reg. in Mus. Boh. 937) (1275, 26 Jan.) Viennae. Otacherus, Boh. rex oc., Ditrico, purchravio in Offenberch, et universitati civium de Chnutelvelde praecipit, ne impediant tabernam et cauponem in villa Feustritz circa Prank a praeposito Seccoviensi de sua gratia institutam. Dat. Wienne VII kal. Febr. (s. a.) E cop. Mus. Joh. reg. in Mus. Boh. 938) (1275, 26 Jan.) Viennae. Ottakar, Boem. rex oc., Milotae, capitaneo Styriae, praecipit, ut Dietrico de Fulm, purchravio in Offenberch, et aliis castellanis et judicibus provincialibus det in mandatis, „ut nullam ipsis iurisdictionem vel auctoritatem judicandi homines ecclesiae Seccowensis vendi- cent vel usurpent, inter fluvios Levernich et Gradam residentes,“ sed praepositum ecclesiae ejusdem judicia hujusmodi exercere permittant modo et more in literis fusius declarato. Dat. Wienne VII kal. Febr. (sic). E cop. Mus. Joh. reg. in Mus. Boh. — Font. rer. Austr. I, 175. — Pusch et Fröl. I, 236. 939) 1275, 6 Febr. Viennae. Othakarus, Boh. rex oc. abbatem et conventum in Ozzek ab occupationis sarcina vul- gariter ozzada nuncupata, qua mediante citationum communiter fieri consueverunt edicta, eximit, inhibens, ne qui beneficiariorum regni ipsum abbatem et conventum tam in prae- missa ozzada quam in jurisdictionibus circa exercenda judicia in bonis ipsorum impediant. Dat. Wiennae per manum mag. Henrici protonotarii a. d. M°CC°LXXV°, VIII° idus Februarii coronationis nostrae a. XIIII°, indictione III. E cod. dipl. Ossecensi cop. in Mus. Boh. 940) 1275 15 Febr. Lugduni. Gregorius papa X Rudolfo, Rom. regi, assignat festum Omnium Sanctorum primo ven- turum ad recipiendam in basilica s. Petri Romae coronam imperialem. Idem omnibus archiepiscopis, episcopis, principibus imperii etc. idem notum facit. Palacký, Ital. Reise 44. 941) 1275, 15 Febr. Lugduni. Gregorius papa X Rudolfo, regi Rom. „Nosti fili carissime, quod bonae memoriae O(tto), sancti Guidonis Spirensis praepositus, cancellarius et procurator tuus, habens ad hoc

Strana 391
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 391 legitimum et speciale mandatum, nuper in concilio Lugdunensi praesentibus et consentientibus principibus et aliis praelatis ac magnatibus regni Alemanniae, qui tunc temporis in concilio ipso convenerant, quaedam privilegia regum Romanorum, praedecessorum tuorum, et alia con- cessa per ipsos reges Romanae ecclesiae recognoscens, ac ea nomine tuo innovans et concedens te illa primo in regem Romanorum et postea suscepto imperiali diademate ut imperatorem in- novaturum et etiam concessurum praestito in animam tuam juramento promisit. Licet itaque ad unctionem, consecrationem et coronationem de nostris recipiendas manibus tibi per alias nostras literas absolute videamur terminum assignare: serenitatem tamen regiam volumus non latere, quod inter nos et fratres nostros hoc expresse actum est, et tam nostrae quam ipsorum intentionis existit, quod ante ipsum terminum praemissa omnia, quae memoratus cancellarius, ut praemittitur, de consensu praedictorum principum et magnatum, qui eadem praesentialiter inspexerunt, solemniter nomine tuo promisit, per te ut per regem Romanorum plenarie imple- antur, cum per nos nuntio vel literis fueris requisitus. Ceterum regalem celsitudinem requiri- mus et rogamus, ut per dil. fil. M. Antonium, nuntium nostrum, latorem praesentium, quando — et ubi eaedem praesentes literae ad te pervenerint, nobis tuis intimare literis non omittas.“ Dat. Lugduni XV kal. Martii, pontif. a. III°. E reg. Berardi de Neapoli epist. 88 in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. 941) 1275. Gregorius pp. X Rudolfo, regi Rom.— "Ne celsitudinem regiam forsitan lateant, quae in tuum dispendium aguntur in partibus Lombardiae, sed illis in tuam deductis notitiam agas cautius et disponas consultius, quae facti qualitate docente videris opportuna: scire te vo- lumus, quod tui adversator culminis et honoris aemulus non dormit in illis partibus nec dor- mitat, sed ingenio conatur et viribus ad devotionem incolarum earumdem partium perver- tendam. Regalem itaque circumspectionem decet attendere, quod nisi celeriter ejus nisibus occuratur, adeo convalescere poterunt mala per moram, quod ea quae ad praesens constat esse facilia, non sine gravi discrimine in immensum difficiliora reddentur. Ideoque serenitatem regiam monemus attentius et hortamur, paterno nihilomimus suadentes affectu, quatenus omni mora et occasione postpositis, competentem militiam strenuam et expertam, cujus quanti- tatem tibi per dilectos filios fratres H. de ordine Minorum, lectorem Maguntinum, B. ma- gistrum ord. S. Johannis Jerosolymitani per Alemanniam, quos ad tuam praesentiam cum fe- lici expeditione remittimus, et magistrum A. nuntium nostrum, excellentiae regiae mandamus exponi, sic studeas praeparare, quod saltem circa finem instantis Maii cum bono capitaneo et probato sit in partibus supradictis, non solum adversis obstatura conatibus, sed illis deo auspice repressis omnino ad tui commodi et honoris augmentum conservatura feliciter et multiplicatura devotos. Quicquid autem super hoc duxeris disponendum, nobis per eundem nuntium nostrum cum omni, qua poteris celeritate rescribas, ut legato quem in magnificentiae tuae faverem ad partes destinamus easdem, nostris literis injungamus,

Strana 392
392 quod militiae praedictae festinus occurat, eamque utili consilio foveat et efficaci auxilio prosequatur." E reg. Berardi de Neapoli epist. 89 in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. Emler, Regesta Bohemiae. 943) 1275, 27 Febr. In Nurenberg. Rudolfus, Rom. rex, comitibus, nobilibus, ministerialibus et vasallis in Karinthia, Carniola et Marchia notum facit, se duci Philippo praedictas terras in feudum contulisse. Lichnovský, Reg. n. 257. Extr. 944) (1275, m. Mart.) Archiepisc. Salisburg. Rudolfo, Romanorum regi. „Exultat spiritus noster recreatus in gaudio, — quod sanctissimi patris nostri, d. N. summi pontificis cor et animum tam s. religione tamque celebri illustravit, quod sic ardenter sicque directe desiderat, universalem matrem ecclesiam per imponendum capiti vestro imperiale diadema pacis et gloriae jubare coronare. Sublimitati vestrae devotionis nostrae vota artius adstringentes, pro eo, quod sola clementiae vestrae immensitas pollicetur in missis nobis literis nos venturis novis a sede apostolica laetificare, quae, ut audire mereamur subito, deprecamur. Ceterum magnificentiae vestrae exponere cogimur lacrimose, — quod rex Bohemiae victis aliis quasi omnibus sibi adversantibus, solum nobis et ecclesiae nostrae exterminium in proximo comminatur, super quibus serenitatis vestrae gratiam et juvamen nostris anxietatibus et tribulationibus petimus impertiri. Timemus enim, quod terribili invasione quantocius ecclesiam nostram obruet, si non dei praesidium et defensionis vestrae clipeum habuerimus ex adverso.“ Bodmann Cod. epist. Rud. 14. 945) 1275, 9 Mart. Ratisponae. Leo, episc. Ratisponensis, ob graves expensas factas Lugduni in concilio generali et in provinciali Salzburgensi, et in conventu cum Ottacaro, rege Boh., pro liberandis posses- sionibus in Austria, quas rex occupavit, denique ad delendas expensas in curia Rudolfi, Rom. regis, apud Nurenberch celebrata, vendit Ulrico Hachenbergerio, duas curias in Cheszna pro 52 libris ratisponensibus. Dat. Ratisponae VII id. Martii. Lang, Res. Boica III, 452. 946) 1275, 9 Mart. Pragae. Sanctissimo in Christo patri et domino suo, Gregorio, sacrosanctae Romanae ecclesiae summo pontifici, O(ttacarus), Boemorum rex oc. cum reverentia devota pedum oscula beatorum. Sanctitatis vestrae arcanum petimus non latere devotionem, quam progenitorum nostrorum prioritas memoranda sui regni temporibus erga Romanam ecclesiam matrem sanctam fideliter habuit et constanter, quorum utique in nobis, tamquam devotionis filium, eadem suos ex- tendit propagines longiores. Ideoque sacri uestri concilii piis hortatibus promptius allecti

Strana 393
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 393 et devotius invitati, sanctum et laudabile propositum vestrum circa redemptionem terrae sanctae salubriter dispositum et utiliter ordinatum amplectentes devote veluti filii obedientiae, qui nullo umquam tempore recessimus, nec etiam recedemus a devotione sanctae matris ec- clesiae ac summorum pontificum voluntate, tam benignitate devota quam reverentia debita suscepimus et suscipimus pacem, quam ad ampliorem promotionem vestri propositi, quod est pium, toti christianitati servandam ad sexennium in sacro vestro concilio injunxistis et in- junctam denuntiastis publice observari. Ad honorem itaque redemptoris nostri et sanctae Romanae ecclesiae nostrum propositum salutare, diu mente conceptum, desiderio desiderantes opere adimplere, in subsidium terrae sanctae post quadriennium nos promptos offerimus in persona propria secundum decentiam nostrae magnitudinis processuros, ibidemque tamdiu permansuros in servitio dei et Romanae ecclesiae, quamdiu aliquis regum ex Christi fidelibus continuando statum suum pro impendendo subsidio terrae sanctae traxerit ibi moram. Sane ut infra idem quadriennium nos possimus de omnibus terris nostris, videlicet Austria, Styria et Karinthia, Carniola, Marchia et Egra, de quibus vel de quarum aliqua fortassis praesumunt ali- quis vel aliqui movere nobis indebite quaestionem, quas tamen inpraesentiarum legitime possidere dinoscimur et tenere, in quibus et singulis bonam fidem et justum habemus titulum in tantum, quod illis reservatis omnibus et retentis bona conscientia audemus in dei et ecclesiae servitio mortis periculo exponere nos et nostros, commodius et decentius expedire, ad exequendum et prosequendum desiderium nostrum hujusmodi cum effectu petimus supplicantes humiliter et obnixe, quatenus nobis et d. Rudolfo, comiti de Habchspurch, electo in Romanorum regem a quibusdam principibus vocem in electione habentibus, sed non a nobis, qui eligendi de jure ac consuetudine jus habemus, observare ac inviolabiliter retinere pacem, de qua supra teti- gimus, specialiter injungatis, ne propter gravia guerrarum discrimina, quae, quod absit, exci- tarentur inter ipsum et nos forsitan suscitante eadem humani generis inimico, sanctum et sa- lubre propositum vestrum in aliquibus mundi partibus retardetur; cum divina nobis suffra- gante gratia vestraeque paternitatis clementia annuente, tantum possimus subsidium, quantum dictus electus poterit, impendere terrae sanctae. Hanc etiam petitionem nostram rationabilem et honestam non credimus pati debere repulsam, ne nobis devotissimo Romanae ecclesiae singulariter denegetur, quod aliis minus devotis in subsidium terrae sanctae concessum est generaliter et injunctum. Adhaec ne opinio aliqua vel adversariorum nostrorum falsa sug- gestio vestrum constantem animum moveat ad credendum, nos in terris nostris omnibus et singulis, de quibus forte movetur quaestio, bonam fidem et justum titulum non habere, neve videamur vestrae sanctitatis velle beneplacitum declinare, ex nunc paternitatis vestrae recti- tudini nos submittimus et subjicimus, ponentes in manibus vestris, si fas est dicere, super fidem vestram et in animam vestram omnia jura nostra, in ipsis terris nobis competentia, diffinienda secundum deum et honestatem post nostrum reditum de partibus transmarinis. Hoc tamen nobis salvo, quod hujusmodi diffinitio non procedat, nisi prius nostris sollemnibus nuntiis, nostris et viris literatis ac expertis, et authenticis nostris privilegiis, instrumentis fidedignis et legitimis munimentis nec non veracibus documentis plene perfecteque instruamini de juribus nobis competentibus in eisdem, mittendis ad vestram praesentiam post paractam 50

Strana 394
394 Emler, Regesta Bohemiae. (sic) peregrinationem nostrumque felicem reditum de partibus memoratis. Ita etiam nos submisimus et submittimus sanctitatis vestrae rectitudini, si dictus electus se eodem modo clementiae vestrae omnino submittat et subjiciat in praemissis; sique se eidem non submi serit, ex tunc non per nos, sed potius per eundem stabit et staret, quod in manus vestras facta hujusmodi submissio non fuisset; et hoc videat et advertat vestra paternitas reve- renda, sibique imputet et nobis, quod vestrum beneplacitum declinavit. Ratum etiam et firmum semper habemus, quicquid secundum praemissa rectitudo vestra de jure nostro plene instructa tunc secundum deum et honestatem decreverit diffinire. In armario quoque sanctissimi sui cordis vestra pietas id recolligat et recondat, quod eadem diffinitio secundum deum et honestatem, quae nobis fieret seu fieri deberet, nobis, quod deus avertat, non rede- untibus, pueris nostris fiat a paterna clementia, si itinerando ex casu quocunque mortis natu- ralis vel casualis, utpote per vocationem dominicam assummamur (sic), vel tempestatibus maris et fluctuum ejus motu obrui et dimergi, vel in ore gladii, in bello pro dei servitio contra ascendentes ex adverso voluntarie nitendo, cadere seu occumbere nos contingat. Et ne processus nostri et electi praedicti pro inpendendo terrae sanctae subsidio dirigendi im- pedimenta capiant, expedit, ut utrique nostrum auctoritate apostolica stricto strictius injun- gatis, quod alter in alterius praejudicium, dispendium vel gravamen attemptare penitus nil praesumat, quodque quaestiones seu negotia, si quae inter nos sunt et vertuntur, in eo statu, in quo nunc sunt, teneantur et maneant in suspenso, pendente praedicto tempore sexennii universitati Christi fidelium pro subsidio terrae sanctae generaliter deputato. Damus etiam in testimonium praedictorum, et maxime submissionis praefatae, has nostras patentes et authenticas literas, duplicis nostri sigilli munimine roboratas, quae sanctitati vestrae dudum per nostros debeant nuntios exhiberi, videlicet per magistrum Theodericum et magistrum Witlonem, dilectos capellanos nostros, licet consilio extranee habito per eos in curia hoc fuerit praepeditum.“ — Dat. Pragae a. d. M'CC'LXX quinto, septimo idus Martii. Ex autogr. membr. in tab. Vat. copia in Mus. Boh. 947) (1275.) 9 Mart. Pragae. Ottacarus, Boemorum rex oc Gregorio, papae decimo. — „Sanctitatis vestrae literae nobis et venerab. patri domino B. Olomucensi episcopo novissime destinatae per dilectos cappellanos nostros, magistros Wittelonem et Theodricum, in finali clausula continebant, quod iidem nostri nuntii quaedam nobis proponerent ministerio vivae vocis. Qui praetextu ejusdem clausulae de parte paternae clementiae vestrae inter alia referebant, quod nos et electus in Romanorum regem a quibusdam principibus vocem in electione habentibus, sed non a nobis, qui in electione hujusmodi tam de jure quam approbata consuetudine simi- liter jus habemus, stare deberemus ordinationibus ipsius d. episcopi Olomucensis super universis et singulis quaestionibus, quae vertuntur seu verti speranturinter nos et ipsum electum. Quibus mandatis veluti devotionis filii, per ipsum episcopum requisiti, quantum in nobis fuit, stare promti fuimus et parere: sed dictus electus per eundem episcopum similiter requisitus, pendente negotio sub requisitionis pendulo, in curia apud Nuren-

Strana 395
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 395 berch celebrata quaedam de facto in nostri honoris dispendium et terrarum nostrarum non modicum detrimentum attemptare per suas sententias nitebatur et adhuc nititur, et per sua placita omni juri contraria malum nobis multipliciter contra justitiam machinatur, tamquam hostis noster publicus et adversarius manifestus, cum nullus fungi judicis officio ac vice actoris uti valeat, et specialiter in propria sua causa, nec alium sibi possit substitutere ju- dicem, qui a parte adversa aeque suspectus habetur, seu majori suspicione notatur, utpote Ludwicus, comes palatinus Rheni, et . . purchravius Nurenburgensis et quidam alii, quorum nu- tibus annuens contra rationis debitum nos gravare in principatibus sive terris, quos et quas bona fide et justo titulo obtinemus ab imperatoribus et regibus quondam Romanis clarae me- moriae et ab aliis quorum interest, prout suo tempore legitimis documentis poterimus con- probare. Porro, si propositum salutare, quod dudum concepimus dei gratia inspirante, sicut per alias nostras literas vestrae intimavimus sancitati, nos contingerit secundum desiderium nostri cordis prosequi cum effectu, divina nobis opitulante gratia vestroque beneplacito acce- dente et nos prosequente favorabiliter et paterne, credimus expedire, imo necessarium scimus esse, ut nobis et electo praedicto auctoritate apostolica stricto strictius injungatur, ne alter in alterius praejudicium seu terrarum ab altero possessarum dispendium, aliqua praesumat interim attentare, ne forte humani generis inimico guerrarum discrimina suscitante, quod absit, subsidium terrae sanctae et Christi fidelibus impendendum per eadem in parte aliqua retardetur. Non tamen hoc propter timorem cujusquam nostri hostis vel adversarii dicimus, quibus dante domino resistemus potenter, viriliter et decenter, sed ut negotium terrae sanctae, cui revera nostra intendit devotio fideliter et ardenter, procedat felicius et impedimento cessante salubrius possit et maturius expediri. Unde requirimus vestram clementiam, ut si simus utiles et necessarii pro inpendendo eodem subsidio terrae sanctae, ad quod fideliter et devote offerimus nos et nostra, ex tunc uxori nostrae dominae reginae parvulisque nostris utriusque sexus et omnibus terris, quas inpraesentiarum dinoscimur possidere, per annos, quibus nos aptabimus nostraque negotia disponemus ad impendendum subsidium ipsi terrae sanctae, quibusque nos expedit cum armata militia in dei servitio continuare in transmarinis partibus, statum nostrum, a sanctitate vestra, quantum in ea est, pacis puritas et votiva tran- quillitas praeparetur, adeo quod dicta d. regina, pueri, regnum, principatus et universi in- habitatores eorumdem interim optata tranquillitate muniri valeant et gaudere, et specialiter per sexennium, per quod pacem ad ampliorem promotionem vestri pii propositi toti christia- nitati servandam in sacro vestro concilio injunxistis et injunctam denunciastis publice ob- servari, ne nobis devotissimo Romanae ecclesiae, quod absit, singulariter denegetur, quod aliis minus devotis in subsidium terrae sanctae concessum est generaliter et injunctum. Sique hoc onus laboriosum et ministerium onerosum, praestandi subsidium terrae sanctae, speciali vestro beneplacito et assensu nos assumere voluerit vestra magnificentia et subire : petimus cum affectu, nobis in subsidium decimas cleri regni et principatuum nostrorum, nec non omnium ducatuum Po- loniae, de vestra speciali gratia deputari; certissimum hoc habendo, quod nihilominus nos etiam totum posse nostrum eidem negotio efficaciter prosequendo fideliter impendemus, pro illius et vestra reverentia, qui se ipsum pro salute nostra impendere, imo morti et crucis patibulo opponere 50*

Strana 396
396 Emler, Regesta Bohemiae. non expavit. Et super hiis pietatis vestrae beneplacitum petimus instanter nobis celeriter intimari, maxime cum circa dictum negotium terrae sanctae periculum sit in mora, sicut plenissime ac per experientiam paternitas vestra novit. Et ut nullum super praemissis et promissis hujusmodi dubium haberetur, magistrum Theodricum, Pragensis ecclesiae canonicum, dilectum capellanum nostrum, ad vestram praesentiam duximus destinandum, dantes eidem specialem et plenariam potestatem in animam nostram jurandi, quod praemissa omnia fideliter prosequemur et efficaciter exequemur, si et vestra paternitas supradictis, ut praemisimus, du- xerit favorabiliter annuendum. Alioquin nos licet invitos habere oportebit recursum, quod tamen salva reverentia vestra dicimus, ad remedia competentia juri nostro et subsidia op- portuna ; numquam tamen volentes, quantum in nobis est, fide et devotione recedere a sancta Romana ecclesia, quam nostram et omnium Christi fidelium scimus et recognoscimus nunc et semper matrem, dominum et magistrum.“ — Dat. Pragae VII id. Mart. Ex orig. autogr. memb. in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. 948) 1275, 10 Mart. Pragae. „Nos Othakarus, — rex Boemie oc. declaramus, quod pro VI laneis, molendinis, et alijs bonis, que quondam H. iudex de Dobersano, Mirozlao, ven. preposito in Chotessowiz, pro CCC et XXX marcis argenti uendidit, idem M(irozlaus) eundem H. in C et X marcas ar- genti in Cladruna expediuit, reliquas uero CC et XX marcas argenti pro eo, quod prefatus H. nostros ciues in Misa Chwalonem et Pesoldum potiores nulla precedente sententia in uindictam proprij animi temere decollauit, pro tali culpa se de captiuitate nostra liberans nobis apud dominum prepositum Chotessowicensem — assignauit, quas quidem CC et XX marcas argenti a prefato preposito nos profitemur presentibus recepisse.“ — Act. et dat. Prage a. d. M°CC°LXXV°, id. Mar. VI°. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 949) 1275, 15 Mart. Pragae. Otacharus, Bohemiae rex oc. fratribus monasterii in Raitenhaslach concedit, ut duo talenta cupparum salis ampli ligaminis libere et sine exactione mutae sive thelonei per ipsius dominium, praesertim autem apud Linz, Emarstorf, Ibs et Stain ducere possint. — Dat. Prage a. d. MOCLXXV, indicc. III, id. Martii. Mon. Boica III, 171. 950) 1275, 19 Mart. Pragae. Otakarus, Boh.rex oc. confirmat Reinhero, abbati Cladrubensis ecclesiae, donationem quorundam bonorum per Zemislaonem de Chwalenicz factam. — Act. et dat. Pragae a. d. Mill. CCLXXV, XIV° kal. Apr. E cod. dipl. Kladrub. cop. in Mus. Boh.

Strana 397
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 397 951) 1275, 29 Mart. In Rudnich. Johannes, Pragensis episcopus, reginae Boemiae ac advocati et civium de Cladsk pre- cibus inclinatus magistrum et fratres hospitalis in Cladsk in suam et beatorum Viti, Wence- slai atque Adalberti, Pragensis ecclesiae et totius regni Boemiae patronorum, protectionem re- cipit, iisque facultatem concedit, in eodem hospitali capellam in honore s. Mariae virginis et b. Antonii fundandi. Indulget etiam ipsis, ut in eius cimiterio illorum mortuorum corpora, qui in ipso hospitali defuncti fuerint, libere tumulari valeant et ut per rectorem ipsius capellae divina ibidem celebrentur officia et sanis et infirmis in eodem loco degentibus exhibeantur ecclesiastica sacramenta. — Dat. in Rudnich IV kal. Apr. pontif. nostri a. XVII, a. vero dom. incarn. MCCLXXV°. Ex orig. arch. prov. Wratisl. cop. in Mus. Boh. . Volionwe-Holiaus & & J. Gvofih ft 66421/ s. 37 952) 1275, (men. Mart. v. Apr.) Lugduni. Gregorius papa X regi Castellae ac Legionis: — „Ad veniendum Terrasconam infra octavas instantis festi Resurrectionis dominicae nos et fratres nostri proponimus deo praeduce ter arripere, ad praesentiam nuntium praemissuri, per quem quando Bellicadrum venire de- beas, tibi certius innotescet.“ — Dat. Lugduni s. d. Palacký Ital. Reise, p. 45. 953) 1275, 6 Apr. Brunae. Ottacharus, rex Boh. oc., monasterium ecclesiae S. Lamberti ejusque homines nec non ecclesiam in Hof in suae defensionis praesidium recipit et tutelam, advocatiam ejus sibi suoque per Styriam capitaneo reservans, prohibetque, ne castellanus castri Grazlob exactionem aliquam in bonis ejusdem monasterii exercere praesumat. — Dat. Brunae 1275, VIII idus Aprilis. E cop. Mus. Johannei reg. in Mus. Boh. 954) 1275, 10 Apr. Brunae. De lite decidenda inter abbatem Smilheimensem et fratres Minores domus Brunensis. — „Nos Al(exius), decanus Olomuc. ecclesie, — et Al(bertus), — eiusdem ecclesie prepositus iudices delegati a sede apostolica, in causa, que vertitur inter abbatem de Wissowicz — et fratres Minores domus Brunensis, — et Johannes canonicus predicte ecclesie dictus de Homburc subdelegatus a B(runone), Olom. epis. in eadem causa a sede apostolica dele- gato universis oc. Inde est, quod fratre Nicolao, ministro ordinis Minorum, ad nostram com- monitionem et abbate de Wisowicz et abbate Welegradensi — approbante placuit, ut pro- termino, quem eis proxima feria quarta post dominicam Quasimodogeniti in Olomuc coram nobis assignaueramus, de partium uoluntate alter terminus ab eis assignaretur, in quo per- sonas ydoneas deberent ex utraque parte conuocare, qui controuersiam inter eos motam ex arbitrio a partibus in eas translato per formam amicabilem deberent — complanare.“ — Dat. Brunne a. d. MCCLXXV°, feria quarta in dominica: Domine ne longe. Boczek IV, 140.

Strana 398
398 Emler, Regesta Bohemiae. 955) 1275, 20 Apr. Müglitz. Bruno, episc. Olom. . . presbytero, capellano suo, dotem in Müglitz assignat jura- que ecclesiae praedictae annotat. — Nouerint oc., "quod nos ecclesiam parochialem in Müglitz ad nostram collationem pleno iure spectantem tibi conferendam duximus, — cum omnibus iuribus, que ab antiquo ad dictam spectasse ecclesiam dignoscuntur, et — ecclesie tue — iura iussimus annotari. Sunt — hi redditus siue prouentus ecclesie tue in lestrebe, in Pobus, n Pobitz ville integre cum omnibus prouentibus et redditibus, cum steiris, censu, pascuis, siluis, piscationibus, venationibus in bonis tuis et cum omnibus iuribus, — iudiciis nihilo- minus etiam non exceptis; est etiam ecclesia filialis ad tuam spectans collationem, et ad tuos successores, sita in Smol, et regimen schole in Müglitz, balneum unum pleno iure, qua- tuor tabernas et unum molendinum cum duabus rotis, et alias curticulas, que nunc tenet et ab antiquo tenuit tua ecclesia, iure simili pacifice possidebis. Habebis etiam in eodem oppido decimum denarium in iudiciis, et plenam decimam de allodio et agris nostris etiam obtinebis.“ — Dat. Müglitz a. d. MCCLXXV° in die Agnetis virginis. Boczek IV, 148. 956) 1275, 28 Apr. (Pragae.) Testamentum Salomonis, perpetui vicarii Thobiae, praepositi Pragensis. — „Ego Sa- lomon aeger corpore, sana mente oc. rationis compos de rebus meis mobilibus et immobilibus tale condidi testamentum: primo domum, quam jure civili emi et comparavi pro propria pe- cunia, sub castro sitam, do et lego ecclesiae Pragensi sub hac forma, quod successor meus ipsam habeat et possideat cum pertinentiis suis, videlicet cervisia, braziis, lignis atque vasis, tertium diem et septimum cum tricesimis per annum, dies vero anniversarios in per- petuum peragendo; in quibus singulis duodecim candelas cum totidem denariis offeret ad missam defunctorum; pascet etiam ebdomadarios cum duodecim pauperibus his diebus. Ne autem successor meus sic aggravari videatur, dispono et ordino, quod dimidius ferto per d. Ottonem ad quemlibet dierum praedictorum, hoc est tertium, septimum, et ad omnes tri- cesimos, eidem assignetur; anniversarios vero dies sine aliquo adjumento, ut praemisi, in perpetuum procurabit. Item pro exequiis dispono equum meum et exhibeo, cum duobus cyphis argenteis et capa cum vario subducta, prout d. Ottoni videbitur expedire. It. domino meo et patri carissimo surtotum cum vario, tunicam, jopulam, cingulum, caputium, almutium. It. sororibus germanis duabus meis omnia lectisternia mea. It. maritis sororum mearum duos gladios, servienti meo Tiechoslao pallium jussi dari. Praeterea debita mea, quae teneor, do- mino sacristae fertonem et d. Georgio vicario suo dimidiam marcam argenti, volo quod d. Otto quondam subsacrista, quem procuratorem et executorem in omnibus ordinationibus meis constitui, persolvat; domino vero Gregorio, canonico S. Georgii, cui teneor quinque marcas, d. Otto solvet duas, et compater meus Themo, notarius d. Andreae, tres persolvet. It. doti in villa Welthyez, quae fuit mihi assignata, videlicet quinque jumenta usui araturae debita, addidi tria, it. duas vaccas, quibus addidi sex; it. quatuor scrofas, quibus addidi quatuor; it. ancas octo, quas restituo sine augmentatione; it. pullos sexaginta, quibus addidi viginti;

Strana 399
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 399 it. oves, licet nullam in dotem receperim, tamen octoginta cum aliis praetactis, quae auxi, in dotem converto. In his autem et in aliis ordinationem cum hominibus meis ibidem, si suc- cessori meo placuerit, tenebit: sin autem, recipiet ab eisdem octo equas, octo vaccas, LXXX oves, scrofas octo, ancas octo, pullos LXXXa et locabit hereditatem et pecora pro suae li- bito voluntatis. It. in villa Zathor, quia nullam dotem inveni, d. Vito praetacto pro dote ibidem comparanda VI marcas argenti assignaveram, quas volo ut idem d. Vitus sororino meo Wrathys infra spatium unius anni persolvat integraliter, vel quandocunque per d. Ot- tonem saepius dictum fuerit requisitus.“ — Acta sunt haec a. d. M'CC'LXX-V°, in die s. Marci, dat. autem IIII kal. Maii in domo mea. Ex orig. arch. cap. Prag. cop. in Mus. Boh. 957) 1275, 30 Apr. Olomucz. Bruno, Olomuc. episc. Eckerico, militi suo, filio Herbordi de Fullenstein, medium castrum Fullenstein atque alia bona in feudum confert. — Notum oc., „quod, cum nos villam episcopalem Gotfridisdorf a primo fundationis tempore in nostro primo introitu epi- scopatus Olomuc. Herbordo, dapifero nostro, contulissemus — iure et titulo feodali, idem dapifer — petiuit, ut sibi municionem in eadem villa — construere licuisset: nos in hac parte nolentes consentire, nisi tali interueniente conditione, quod eadem municio dimidi esset nostra et nostrorum in posterum successorum; admisimus municionem construi, et nos cum dicto dapifero aliquantum construximus partem nostram, qua parte constructa et castro in aliquo parte consummato, videntes et animo aduertentes, nos diuersis expensarum fatiga- tionibus in vigilibus videlicet et portenariis et aliis pluribus sine fructu et profectu assidue onerari, et etiam quia in opido nostro Hoczemplocz muro circumdato et fortiter munito domum quandam aput murum ciuitatis construximus pro nobis et nostris successoribus, pro maiori commodo et custodia ciuitatis, et vtrobique tam in Fullenstein quam in Hoczenplocz expense ad custodiam eorundem pertinentes — nobis graues satis et intolerabiles videbantur, — tibi et heredibus tuis castri nostri in Fullenstein dimidietatem cum omnibus iuribus, — et villam episcopalem in Paulowicz sitam circa idem castrum cum omnibus iuribus et utilitatibus suis mense nostre tunc deseruientem conferimus possidendam iure et titulo feodali; talibus tamen condicionibus interclusis, quod tu et heredes tui nobis et successoribus nostris ad omnes ne- cessitates — tenearis — fidelibus seruitiis deseruire, et quod tempore necessitatis, et si gwerrarum discrimina suborta fuerint, nobis — tenearis dictum castrum et debeas aperire et astare et defendere. — Et quod ex ea apertione tibi et fratri tuo Johanni nullum in per- dicione castri immineat periculum vel iactura. — Et — ne nos et successores nostri tuam vel heredum tuorum personam ab eodem castro alienando alios fortassis institueremus, CCL marcas argenti opauiensis ponderis et monete nobis dedisti et ponderasti, (proinde) ob huius do- nacionis graciam et fauorem, quod tu et heredes ab eodem castro ab eo qui pro tempore fuerit, Olomuc. episcopo, non possitis aliqualiter ammoueri. — Preterea eciam racione huius dona- cionis in opido nostro Hoczemplocz quosdam homines et redditus, quos pater tuus et fratres tui tenebatis iure feodi, nobis liberaliter resignastis, ita quod in eadem ciuitate nichil habetis

Strana 400
400 Emler, Regesta Bohemiae. cum patre et fratre penitus ordinare, cuius resignacionis valor ad L marcas argenti est ple- narie computatus." — Nos vero — Alexius decanus, Albertus prepositus, Cirus archidiaconus, ceterique canonici ecclesie eiusdem ad premissa consensum adhibemus. — Testes: Lutolfus de Dasle, magister Johannes de Mokeren, Johannes de Ketschir, Arnoldus notarius, Henricus de Spenchowe, Wilhelmus de Thurans clerici. Nicolaus pincerna, Meynhardus de Modericz, Heindericus de Domaschove, Martinus de Kelcz, Ebirhardus de Spicza, Lutolfus milites, Ludwicus de Modelicz, Henricus de Lynow, et alii. Dat. et act. aput Olomucz per manum Johannis, notarii nostri, a. d. MCCLXXV°, II kal. Maii. Boczek IV, 149. 958) 1275, 2 Maji. Aurasicae. Gregorius pp. X Otakaro, regi Boemiae. — "Per dilectum filium mag. Thedericum, celsi- tudinis regiae familiarem et nuntium, super diversis articulis diversas ex parte tua recepimus literas, super illorum aliquibus et specialiter super reformanda concordia inter te ac carissimum in Chr. filium nostrum, .. regem Romanorum illustrem, non continentes novi aliquid, sed licet sub diversitate verborum, quod hactenus scripseras repetentes. Et ideo nec nos ad illos respon- sionem credidimus innovandam, sed exhortationibus multotiens repetitis insistimus, ut ad eandem concordiam, quam sicut frequenter expressimus, et publica et privata partium suadet utilitas, efficacem daturus operam, aliquos viros ad hoc idoneos cito ad praesentiam nostram mittas, cum quibus et memorato rege ad nos sicut futurum in proximo credimus veniente, concordia ipsa, nisi antea provenerit, efficacius tractari valeat, et deo praeduce tecum post- modum facilius consummari; praesertim cum et idem rex missis ei ad hoc persuasionibus nostris inductus, nobis nuper suas literas destinarit, quarum inspecto tenore speramus ipsum de dicta concordia nostris beneplacitis pariturum. Ceterum serenitatem regiam scire volumus et pro certo tenere, nos decimam ecclesiasticorum reddituum in regno tuo pro terrae sanctae negotio iuxta ordinationem nostram editam in Lugdunensi concilio colligendam nec memorato regi, nec cuiquam alii concessisse, sed quod per ordinationem eandem aliis regibus est con- cessum, videlicet ut rex quilibet personaliter negotium praedictum assumens hujusmodi de- cimam in terris suis ad ipsius negotii prosecutionem obtineat, nec memorato regi nec tibi denegare proponimus, nec foret etiam denegandum. Sed nec imperii leges immutare inten- dimus aut ipsius consuetudinibus derogare; propter quod nec expedit nec nostrum deceret officium regi eidem interdicere, quo minus suo jure jura ejusdem imperii prosequatur. Verum speramus in domino, quod si nostris monitionibus acquiescas, inter te ac regem eundem pax desiderata proveniet, sicque omnis controversiae cessabit occasio, quod tu et ipse in uni- tate pacis uniti, vos et in terrae praedictae negotio, et in aliis mutuo favore fovebitis et auxilio fulcietis.“ — Dat. Aurasicae VI non. Maii, pontif. a. IV°. E reg. Berardi de Neapoli epist. 99 in tab. Vatic.

Strana 401
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 959) (1275.) 401 Gregorius papa X Rudolfo, Rom. regi, „commendat propositum, quod habet, de pace et parentela contrahendis cum rege Siciliae et duce Boweriae.“ — Dat. Aurasicae s. d. Palacký, Ital. Reise, p. 45. 960) 1275, 3 Maii. Aurasicae. Gregorius pp. X regi Castellae ac Legionis, "quod vult ire Bellicadrum, et ut rex temperet comitivam" (propter angustiam loci). Datum Aurasicae, V nonas Mai pontif. ann. IV. Palacký, Ital. Reise, p. 45. 961) 1275, 12 Maji. Aurasiacae. Gregorius papa X Rudolfo, regi Roman. — „Cunctis inopina celeritas, qua in accele- ratione tui negotii ad vitanda pericula, quae minabatur quaevis morosa cunctatio, usi sumus, et gravia scandala, quae pro reparatione status imperii, pro tuae conservatione justitiae sub- ire nequaquam expavimus, serenitatem regiam instruxisse debuerant ac efficaciter induxisse, ut et tu solerter advertens, quam nociva paratis solet esse dilatio, in ejusdem negotii pro- secutione tarditatis cujusque dispendia sollicitus evitares. Et ideo excusationem, quam circa missionem militiae ad partes Italiae missae nuper tuae celsitudinis literae praetendebant sumus non indigne mirati, praesertim cum tuorum petitio nuntiorum, qui publice tuam po- tentiam allegantes, ad recipiendum in basilica principis apostolorum de Urbe imperiale de nostris manibus diadema festum ascensionis dom. tibi petierunt terminum assignari, excusa- tionem hujusmodi non admittat. Si enim sufficientia suberat ad immensas coronationis ex- pensas, prout non solum innuebat dicta petitio, verum etiam ipsi petentes apertius asserebant, quomodo ad modicos sumtus dictae militiae pro modico saltem trium vel quatuor ad plus forte mensium tempore insufficientia potest probabiliter allegari? Attende itaque, fili ca- rissime, quam periculosum foret in ipsis quasi tuae promotionis auspiciis tantum revelare defectum, quam facile averti possent per hoc corda fidelium, et quod esset longe deterius, ad adversantis vota converti, si eo insistente oblatione munerum, nec a persecutionis instantia desistente, tu illos auxilio tuo destituas, nec eis speratum subsidium militiae praedictae transmittas. Considera, quantum ex hoc adversarii superbiae suae cornua elevarent, quam facile totius Lombardiae subversio sequi potest, per quam totalis tui casus negotii forsitan sequeretur, dum ademta tibi facultate prosequendi coronae imperialis recipiendae propositum, omnibus spes de consummatione tui fastigii demeretur. Considera, quae via supererit dictum relevandi negotium, si viribus aut insidiis persequentis Lombardia succumbat. Profecto in- comparabiliter facilius est impetentem repellere, quam expellere possidentem. Ideoque af- 51

Strana 402
402 Emler, Regesta Bohemiae. fectu paterno tuum zelantes honorem serenitatem regiam sollicitamus attentius et instanter hortamur, quatenus si diligis statum tuum, si confusionem extremam vitare desideras, milites, de quibus alias tibi suggessimus, ad partes praedictas non differas ulterius destinare. Spe- ramus enim in domino, quod si hujusmodi mittendo militiam idem tuum negotium viriliter prosequi videaris, succedet tibi eventus prosperioris applausus, quem variae conjecturae pro- mittunt; cedet adversitas, et aspera convertentur in plana, nec erit opus in illis partibus militiam retinere, vel si res forsan secus exigeret, adversariis in persecutione perstantibus, ibi poterit tractari commodius, ut per devotos, si ejusdem militiae praesentia indigent, ipsi stipendia ministrentur. Scire quidem te volumus, quod propter fratrum nostrorum et etiam mercatorum absentiam perquirendo tibi mutuo vacare nequivimus, nec vacandum credidimus, ne carissimo in Chr. filio nostro . . regi Castellae ac Legionis illustri, nobis jam valde vicino et infra paucos dies futuro nobiscum hujusmodi tua necessitas non sine grandi tuo periculo panderetur.“ — Dat. Aurasicae IV idus Maii, pontif. anno quarto. E reg. autogr. Berardi de Neapoli epist. 92 in tab. Vatic. 962) 1275, 15 Maii. Augustae. Rudolfus, Rom. rex, adjudicat duci Bavariae ius eligendi Romanorum regem. — "Declaramus, quod praesidentibus nobis curiae apud Augustam idibus Maji solemniter cele- bratae, et constitutis ibidem in praesentia nostra illustr. principum Ottokari, regis Boh. nunciis, et Henrici, ducis Bavariae, procuratoribus, subortaque inter eos quaestione super quasi possessione juris eligendi Romanorum regem, per procuratores praedicti ducis H. et illustr. Ludovicum, comitem palatinum Rheni, ducem Bavariae, filium nostrum charissimum, fuit propositum, ratione ducatus Bavariae, hoc eis competere ex antiquo. Idemque noster filius L. coram nobis, cunctisque principibus, praelatis, baronibus, militibus et universo po- pulo, qui eidem curiae assidebant, extitit publice protestatus, quod praedictus dux H. frater ipsius olim electioni inclyti Richardi, Roman, regis nostri praedecessoris, una cum ipso prae- sentialiter cum ceteris principibus coelectoribus interfuit, et in eum uterque direxit lega- liter votum suum, eundem in Romanum regem, una cum aliis comprincibus jus in hoc ha- bentibus eligendo. Deinde vero electionis tempore apud Franckenfurt de nobis ab omnibus principibus jus in electione habentibus concorditer celebratae per nuncios et procuratores ejusdem ducis Henrici, videlicet Henricum, praepositum Oettingen, et Fridericum, rectorem ecclesiae de Lantshud, ipsius absentiam propter impedimenta legitima, legitime excusantes praesente ven. Berchtoldo, Babenbergensi, episc. procuratore praedicti regis Bohemiae, et contradicente quidem ipsis procuratoribus, sed ipsius contradictione a principibus electoribus omnibus, tam ecclesiasticis quam secularibus, non admissa, in dictum L. comitem palatinum Rheni, nostrum filium, una cum aliis principibus omnibus, qui in nos direxerant sua vota, prout jam dicti procuratores in mandatis receperant, concorditer extitit compromissum, qui commissum hujusmodi in se recipiens suo et dicti H. ducis, fratris sui, ac omnium aliorum principum jus in electione habentium auctoritate et nomine in Romanum regem solemniter nos elegit, vocibus eorumdem fratrum, ducum Bavariae, comitum palatini Rheni, ratione du-

Strana 403
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 403 catus pro una, in septem principum jus in electione regis Romani habentium numero com- putatis, prout etiamin praedicta curia Augustensi vivae nostrae vocis eloquio, utrique ipsorum in praesentia nunciorum praefati regis Bohemiae, videlicet ven. Wernhardo, Se- ckoviensi episc. mag. Henrico, praeposito Werdensi, N. Commendatore domus Theutonicae per Austriam, et Wolfingo mag. hospitalis S. Johannis de Murperge, ac omnium ibidem prae- sentium principum, praelatorum ac baronum recognovimus et recognoscimus manifeste.“ — Testes: Hartmannus, August. episc. Hiltprandus Eisteten., Henricus Tridentinus epis.. N. de sancto Gallo, de Angea abbates, Rudolfus, cancellarius noster; e Laicis vero filius noster Ludovicus, comes palatinus Rheni, dux Bavariae, Philippus, dux Karinthiae, Meinhardus comes Tyrolen., Fridericus burggravius de Nürnberg, Henricus Marchio de Burgave, Ulricus de Helfenstain, Ludovicus de Oetingen, Albertus et Burchardus de Hochenberg, Henricus de Fürstenberg, Tibaldus de Pirreto, et Ludovicus de Honberg, comites Henricus et Berchtoldus de Niffen, Albertus de Pruckperch, Hermannus de Häginberch, Volkmarus de Chemnaten, et Marquardus filius suus, Winhardus de Rorbach, Henricus de Prisingen, et alii plures. Act. et dat. Augustae a. d. incarn. MCCLXXV°, regni vero nostri a. II°. Lambacher, Interregn. 76. 963) 1275, 29 Maii. Pragae. Ottacharus, Boemiae rex oc, et Fridericus, archiep. Salzburg. compromittunt in quosdam arbitros in causa inter ipsos versante. — Nos Ottacharus, Boemiae rex oc. tenore oc., "quod compromisimus pro parte nostra, in — d. (Bruno)nem, — Olom. episc., et dilectos fideles nostros, Andream camerarium, Purchardum, marschalcum regni Boemiae, et Nezamyzl, pincernam Moraviae, et — dom. F(ridericus), vener. Salzburg. ecclesiae archiep. — in d. Johannem, vener. Chiemensem episc fratrem Andream, vicedominum Salzburgensem, Gebhardum de Velwen et Chunradum de Wartenvels, fideles ipsius, ipsorum nos vtrique arbitrio committentes, et data fide ad manus eorum et d. W(ernheri), vener. Sekoviensis episc. specialisamici nostri, qui praesens de mutuo consensu, tanquam communis et superior arbiter est assumptus per ipsum d. F(ridericum) et nos, promittentes — vice praestiti iuramenti, quod — ratum habebimus atque gratum, quicquid, iidem d. et nobiles, se aput Chremsam praesencialiter conferentes XIIIj die post festum b. Michahelis pro termino ad hoc specialiter deputato, vel ex causa iusta et racionabili, utrobique vel alterutrum veraciter proposita, die non longo et loco alio constituto, bona fide et non malo ingenio super dampnis datis, ipsi domino F(riderico) per nostros homines, nec non super beneficiis, sive donis inpendendis eidem racione fevdorum, quae nobis idem d. F. electus et nondum confirmatus dinoscitur contulisse, fuerint concorditer arbitrati. Ac si concordare nequiuerint in arbitrio huiusmodi proferendo praedictae personae pro parte vtriusque nostrum ad hoc specialiter deputatae, extunc stabimus et parebimus hiis quae praefatus Sekoviensis episcopus tamquam communis et superior adhoc datus iuxta discre- tionem a domino sibi datam, et aequitatis semitam arbitrabitur, in praemissis et quia plus at- tenditur, quod specialiter promittitur, quam quod sponsione exprimitur generali, ipse d. F. nobis nominatim et expresse promisit sub sinceritate suae fidei manualiter nobis datae, quod 51*

Strana 404
404 Emler, Regesta Bohemiae. in negocio fevdorum nullam nouitatem aut varietatem inducendo nulla nobis nocumenta faciat siue brigas, nec attemptabit vel attemptari permittet per alios, sed praecauebit, quantum vnquam potest, ne nobis in dictis fevdis dampna aliqua moveantur. Si autem, quod absit, ex praemissis parcium arbitris aliquos loco et termino deputatis obitu vel casu alio legitimo inpeditos abesse contigerit, vice eorumdem aliae personae ydoneae ad hoc poterunt deputari." — Act. et dat. Pragae a. d. M'CC°LXX°V°, quarto kal. Jun. Hormayr, Taschenbuch 1840, 494. 964) 1275, 29 Maii. Pragae. Ottacharus, Boem. rex oc. promittit, se adversarios archiepiscopi Salzburg. in castris et ciuitatibus regni sui non recepturum esse. — Notum oc., "quod promisimus bona fide, vice praestiti sacramenti, — quod nullos adversarios seu etiam inimicos d. F(riderici), vener. Salz- burg. ecclesiae archiep., cujuscunque auctoritatis, eminentiae vel conditionis fuerint, recipiemus in castris, munitionibus, civitatibus et oppidis terrarum nostrarum, nec eos recipi per nostros aliquatenus patiemur, immo nec viam sive transitum ipsis dabimus per easdem, neque in- troitum ad eas nec exitum de eisdem in ipsius d. F. praejudicium, turbationem, dampnum dispendium vel jacturam. Nuntiorum partis adversae casualem et inopinabilem transitum non tenebimur, sicut nec possumus, servata bona fide occasionaliter impedire, nec etiam eos in aliquo promovere, verum per homines terrarum nostrarum et specialiter per castellanos et custodes munitionum nostrarum ipsi d. F. et suae ecclesiae ac hominibus ejusdem nulla dampna, injurias seu offensas inferemus aut inferri per nostros aliquatenus patiemur, sed potius opem et operam dabimus quantum possumus efficacem, ut iidem castellani et custodes praemissa et promissa nobiscum fideliter teneant et attendant dicti d. F. et suae ecclesiae ac hominum indempnitatibus pro posse penitus praecavendo, et in his fidem nobiscum sin- ceram et debitam observando.“ — Dat. et act. Pragae a. d. M°CC.LXX°V°, IIII° kal. Jun. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. 965) (1275. Post Majum.) Ottocarus, rex Boh. gratias agit Ladislao, Hungariae regi, de transmissione nunciorum pro conseruacione pacis. — "Regraciamur uobis, quod ad nos nuncios vestros .. et . . iuxta peticionem nostre celsitudinis transmisistis, et eos, postquam fuerunt in nostra presencia constituti, expediuimus, et uobis per ipsos nostram reserauimus voluntatem. Postmodum ad nos misistis episcopum Jauriensem, quem benigne suscepimus, et audiuimus, que pro parte uestra nobis duxit proponenda; proposuit enim nobis, quod nos uelletis uos recipere in patrem uestrum, et nostris concurrere beneplacitis, per quem eciam duximus uobis respondendum. Nos autem quamplurimum affectantes, vt vnio pacis inter nos et uos inite solide perseueret, sicut per priores nunccios, quos ad nos miseratis, vobis referendum duximus, sic per eundem . . epi- scopum super eodem negocio nostram denotauimus uoluntatem, quod una cum illis prioribus uestris nunccijs uestra intelligere poterit celsitudo.“ Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II p. 33.

Strana 405
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 405 966) (1275, m. Jun.) Archiepis. Salisburg. Rudolfo, Rom. regi. — „Sciatis, quod episcopus Secoviensis — prohibentibus nobis et invitis assumit legationes, deo et vobis contrarias, spreta devotione Romanae ecclesiae, qua vobis et nobis tenetur. Dum nuper nos idem episcopus transiret, ipsum super hoc fraterne corripuimus et occulte, ipse vero correctione nostra temere vili- pensa adversum nos et vener. fr. nostrum Conradum prorumpens in stultiloquium, multis magnis viris adstantibus, publice proclamavit et dixit: Nos ambos ad terras sui d. regis non ob aliud descendisse, quam ut ipsarum statum in vestrum favorem proditorie turbaremus: tantumque factionis suae contra nos fautores et complices provocavit, quod per vias devias nos fugiendo a terris illis cum magno nominis nostri vituperio recedere oportebat. Idem episcopus de quibusdam verbis fatuis in Augusta gloriando se jactitans non solum laicos a devotione vestra retrahit et avertit, verum etiam clericis, et religiosis viris inflat et sugge- rit, non tantum imperio sed et sedi apostolicae rebellare. Consilium itaque nostrum, quod precibus immiscemus, est illud, ut toto conamine cogitetis, qualiter episcopo dicto, qui solus se inter suffraganos aliosque praelatos erigit et protervit, et aliis est occasio delinquendi, per effectum poenalis operis ostendatis, quam sit temerarium, tam atrociter et proterve Romanam laedere majestatem." Gerbert, Cod. epist. Rud. 82. 967) 1275, 2 Jun. Pragae. „Nos Othacarus, rex Boemiae oc. — ad noticiam oc. quod infeudationem medietatis castri in Fullenstein factam per d. Brunonem, ven. Olom. episc., Eckerico, filio Herbordi de Fullen- stein, pro CCC marcis argenti confirmamus.“ — Dat. Prage per manus Henrici, prothonotarii nostri et plebani in Gors, a. d. MCCLXXV°, IV non. Iun. iudic. III. Boczek IV, 152. 968) 1275, 5 Jun. In Camenez. Othakarus, rex Bohemiae oc. cives de Brod Ungaricali a solutione cuiuslibet telonei per omnes terras suas eximit. — Act. in Camenez a. d. MCCLXXV° non. Jun., dat. ibidem per manum mag. Henrici, prothonotarii regni, a. et die praedictis. E cop. auth. in Mus. Bohemiae. Boczek IV, 153. 969) 1275, 9 Června. V Mohelnici. Bruno, biskup Olomúcký, dává Bertholdovi rychtu ve vsi Repově. — Známo oc. „že Bertoldovi, ukazateli listu tohoto, i jeho dědicům pravým dědičným obdarovali jsme rychtu ve vsi naší Řipově a k ní třetí peníz, což k té rychtě přisluší, lán rolí jeden celý svobodný, a jednu krčmu svobodnou v též vsi listem tímto oznamujem přislušeti, tak aby to právo od- oumrtním právem, od jich dědicův svobodně na jich dědice spadalo; dáváme také jemu i dě- dicům jeho odciziti a prodati moc tu rychtu se vším tím, což k ní přináleží, jakž se píše, — komu by chtěl neb mohl, kdož by toliko nám neb potomkům našim a vsi té se hodil.“

Strana 406
406 Emler, Regesta Bohemiae. Svědkové jsou: Jan Šipona, Oldřich Střelec a z Bladonic, měšťané naši z Mohelnice i jiní muži.“ — Dáno v Mohelnici skrz Arnolda písaře našeho ruce 1. p. MCCLXXV°, na slavnost Trojice svaté. Boczek V, 259. 970) 1275, 25 Jun. „Nos Nicolaus, — prepositus de Cuniz, et Wisinto, — prepositus de Ozla, — notum oc., „quod cum proxima feria secunda post ascensionem domini coram Al(exio), decano Olomucensi, et Al(berto), preposito eiusdem ecclesie, iudicibus a. B(runone), Olomuc. ecclesie episc. dele- gatis, super causa iuris patronatus ecclesie in Droskwiz in Brunna conparuissemus, videlicet me preposito de Cuniz dicente dictam ecclesiam Droskwiz ad ecclesiam Cunicensem perti- nere, preposito de Ozla ex parte altera in contrarium asserente, et d. Zmilone de Bilcow ex parte tercia referente, quod ius patronatus ecclesie sepedicte ad Cadoldum, filium Ekhardi quondam de Mirslaus, cuius tutor existeret, ex successione paterna pertineret. — Conpro- misimus sub hac forma, ut mag. Richardus, rector puerorum in Brunna iuratus, uniuersa in- strumenta seu qualescunque alias probationes parcium auctoritate iudicum premissorum con- scriberet, et quod conscripta d. episcopo certo die et termino presentarentur, ut ipse ex in- spectione eorundem instrumentorum — ad diffinitiuam sentenciam procederet prouulgandam. — Et cum die et termino assignato partibus presentibus per d. Albertum, prepositum Olom. d. episcopo in Mugeliz munimenta presentarentur, nescimus quo zelo ductus ad sententiandum noluit procedere sed ipsum negocium tribus personis delegauit — terminandum. — Sane quia nobis uisum fuit, quod per iudiciorum strepitum non numquam partes grauarentur laboribus et expensis, in d. Jo(hannem), Prag. ecclesie canonicum, et d. Witgonem, Olom. ecclesie ca- nonicum, conpromisimus sub hac forma, vt d. Johannes, tunc aduocatus ecclesie in Cuniz, omnia instrumenta ecclesie in Ozla competentia super iure ecclesie in Droskwicz ad se reci- peret, d. vero Witgo instrumenta ecclesie Cunicensis, et eisdem diligenter inspectis ad unum locum deberent conuenire, in quo secundum fidem nomine sacramenti d. Al. preposito Olomu- censi, datam deberent arbitraria potestate diffinitive pronunciare, que ecclesiarum nostrarum pocior esset, in iure eidem ipsum ius adiudicantes.“ — Acta sunt autem hec approbante d. Brunone, Olom. epis., presente d. Al. preposito Olomucensi, d. Johanne, canonico eiusdem ecclesie, d. Johanne, notario d. episcopi, magistro Jo. medico ordinis Cisterciensis et aliis quam pluribus a. d. MCCLXXV°, sequenti die post festum s. Johannis Baptiste. Ex orig. arch. monast. Oslow. Boczek IV, 154. 971) 1275 25 Jun. Bellicadri. Gregorius papa X Rudolfo, Rom. regi, „ut non miretur de mora (sua, scil. Bellicadri) sed properet ad coronationem.“ Dat. Bellicadri VII Kal. Jul. an. IV. Eodem anno 27 Jun. eidem „suadet, ut condescendat voluntati regis Castellae, qui dicebat comitatum Sueviae ad se pertinere ex successione materna.“ — Dat. Bellicadri V kal. Jul. an. IV. Palacký, Ital. Reise p. 45.

Strana 407
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 407 972) 1275, 8 Jul. In Cvonicz. — Nos Nicholaus, prepositus de Cvoniz, totusque conventus eiusdem ecclesie oc. notum oc., — "quod questio, que inter me et meum conuentum vertebatur ex vna, et prepo- situm et suum conuentum de Ozla ex parte altera super ivre patronatus ecclesie in Tro- schowiz per arbitros — a nobis electos est sopita, ita quod iam dicte ecclesie jus patronatus aput ecclesiam de Ozla, que ivre nostra ecclesia quantum ad hoc nitebatur pociori, remaneat pleno iure." — Dat. in Cvoniz a. d. MCCLXXV° in die s. Kiliani. Ex orig. arch. mon. Oslow. Bocz. IV, 155. 973) 1275, 14 Jul. In Planz. B(runo), Olom. epis. — I. Abbatisse de Ozla — et Chadoldo, filio quondam d. Egge- hardi de Murzlaus, nec non d. Smiloni, purgrauio Vetauiensi, qui se gerit pro tutore seu de- fensore dicti Chadoldi. — "Quum W(isintus), prepositus de Ozla in die beate Margarete vir- ginis coram nobis in castro Planz constitutus exhibuit literam patentem, quod N(icolaus). prepositus de Cvniz et suus conuentus renuntiauerunt omni iuri, quod habebant vel habere possent in ecclesiam Treschwis super iure patronatus, petens nomine abbatisse et sui con- uentus, ut suis probationibus seu instrvmentis incontinenti receptis, ad decisionem cause juris patronatus, quod se dicunt habere in predictam ecclesiam, procederemus, vel quod vni judici vel duobus, qui de facili possent conuenire, eam subdelegaremus terminandam, ne per lapsum temporis a iure prefixi eis vel earum ecclesie posset ex hoc aliquod preiudicium generari, quod facere noluimus, sed ut per priores judices super hoc datis cause cognitio fieret ac decisio secundum canonicas sanctiones, dantes utrique parti de gracia speciali ter- minum seu spatium vsque ad diem natiuitatis beate virginis, quod eis in spacio IIII vel V mensium, minime uolumus computare, infra quem causam procurent per iudices sibi datos terminari, alioquin cum ita aliis, in iusticia reddenda debeamus esse debitores, ut nostra iura non negligamus, ex tunc quantum nobis a iure permittitur, ad id efficiendum procedemus. Sane quia magister Wernherus, plebanus de Rvchwan, a parte Chadoldj seu sui tutoris vel de- fensoris, iudex delegatus in premissa causa a nobis est impetratus, volumus, — ut in ter- mino conpetenti ab aliis duobus iudicibus partibus deputato efficiatis, ut ipse W(ernherus) ad eundem terminum veniat ad premisse cause decisionem.“ — Dat. in Planz a. d. MCCLXXV° sequenti die post festum b. Margarete. Ex orig. mon. Rayhr. Boczek IV, 156. 974) 1275, 22 Jul. Bellicadri. Gregorius pp. X Ottacaro regi Boemie. — "Quid ita devotionem illam, quam protesta- tus es totiens in te a tuis progenitoribus radicatam absorbuit, quid circumspectionem regiam sic a semitis rationis abduxit, ut in ea prorumperes, quae nobis per tuas literas destinasti? Non sufficimus ammirari, cum causam non habeas, etsi occasionem, procul dubio frivolam fingere videaris. Quae namque causa filio suspicionis ad patrem ipsum ad pacis commoda invitantem, ut ejus saluti provideat, commodis consulat, occurrat dispendiis, sibi ac suis quietem

Strana 408
408 Emler, Regesta Bohemiae. indulgeat et conservet? Quid aliud ex omnibus literis excellentiae tuae super negotio ca- rissimi in Chr. filii nostri R(udolfi), regis Roman, illustris, destinatis intelligis? Quid his adversum vel diversum etiam nisi perverso forte judicio ad sensum trahantur omnino con- trarium elicis ex eisdem? Num quid moleste forte tulisti, sicut nuntii tui habere vide- batur assertio, quod in aliquibus illarum praediximus nostri esse propositi, ut ejusdem regis justitiae assistamus? Profecto si verbi ministerium attendisses, hoc nequaquam tuum animum molestasset. Cum enim justitia jus suum unicuique tribuat, dum justitiae litigantium etiam alterutrius assistitur, per consequens jus cujuslibet conservatur. Quae igitur injuria in praedictione praedicta? quae in his suspicionis occasio? quae appellandi causa, praeser- tim ab illo, qui supremi judicis vices gerens, superiorem non habet in terris? Numquid non appellatio gradum exigit, ut etiam, non parem appellare sufficiat, sed a minori ad majorem gravatus appellet? Quid hic tuus vel potius, prout verisimiliter praesumimus, tuorum consi- liariorum inconsultus conatus habuit nisi culpam? quid aliud nisi praesumtionem admodum temerariam, et argumenta, praetactae tuae protestationi contraria, notabilis et te omnino in- decentis indevotionis expressit? Porro, fili carissime! ista materiam multae commotionis in- gerunt: sed cum nesciat ab amico caritas etiam laesa recedere, procul dubio non imprimunt cordi nostro. Sic enim personam tuam solidae caritatis vinculis amplexamur, ut praemissa, quae adhuc facilitati vel aliorum malitiae credimus imputanda, donec a te illa perceperimus ex sen- tentia dicta esse, ipsam nec movere sufficiant nec turbare. Ideoque licet eadem tui potis- sime contemplatione displiceant, cum per ipsa, si forsan in communem notitiam devenirent et fama laederetur et tuo non modicum favori decresceret, nihilominus tamen eundem tuum nuntium in illis patienter audivimus in conclavi, et in publico parati eramus audire, nisi quod ipse prudenter attendens, quod lincentiatis et absentibus multis ex nostris fratribus, forum judiciale suspendimus, quousque nos in terra ecclesiae cum tota nostra curia residere contingat, a petitione publicae audientiae supersedit; praesertim cum ex causa praemissa hujusmodi audientia nullum habuisset effectum, absente praecipue parte altera nec vocata. Ad cor itaque inclyte princeps convertere, ingredere consistorium rationis et ipsius pacate consiliis acquiescens, patris puritatem attende. Nos enim, nisi quae inconsulte acta sunt, perseverantia patuerit animi fuisse judicium, non desistemus a coeptis sed tractatui concordiae inter te ac regem praedictum pacis auctore praevio sic efficaciter insistemus, quod ipso faciente, qui potest, non solum tibi et regi praedicto exinde fluenta quietis affluent, sed et imperio toti tranquillitatis lenitas arridebit.“ — Dat. Bellicadri, (XI kal. Augusti, pontif. anno quarto.) E reg. Berardi de Neapoli epist. 106, in tab. Vat. cop. in Mus. Boh. — Boczek IV, 157. 975) 1275, 15 Augusti. In castro Styrie. Purchardus de Klinberch, marsalchus regni Boh. capitaneus Anesi, confirmat mona- sterio Glunicensi jus patronatus ecclesiae Hedershouen dictae, quod ei Poppo de Grunen- purch tradidit. Dat. in castro Stirie a. d. MCCLXXV°, in festo assumptionis b. virg. Marie, indiccione III. Ex orig. arch. Glun. Kurz Beiträge III, 355. Urkundenb. des Landes Ob der Enns, III, 431.

Strana 409
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 409 976) 1275, 21 Aug. Zmilo de Pilgow committit arbitris litem decidendam de jure patronatus ecclesiae in Trosgwiz. — Notum oc. "quod nos d. Zmilo de Pilgov, Vetouiensis purgrauius et tutor Cha- dôldi filii quondam d. Eggehardi dicti de Mirozlaus, et ipse Chadoldus presens, auctoritate ipsius Z(milonis) sui tutoris interueniente, et d. Wisinto, prepositus de Ozla, habens super hoc mandatum abbatisse et sui conuentus speciale — super causa iuris patronatus ecclesie in Trosgwiz, que inter nos uertebatur, compromisimus, videlicet ex parte d. Zmilonis — in d. Albertum, prepositum Olom. et Cyrum, archidyaconum eiusdem ecclesie, ex parte uero d. Wisintonis, prepositi de Ozla, in d. Alexium, decanum Olomuc. et Johannem Romanum, Prag. eccl. canonicum, sub hac forma, — ut hec quatuor persone — ei parti ius patronatus sepe- dicte ecclesie in Trosgwiz ex arbitraria potestate adiudicarent, quam scirent in jure fore po- tiorem.“ — Acta sunt hec a. d. M.CC.LXX.V.° proximo die ante octauas assumptionis b. virginis, Brvnne in domo Predicatorum presentibus testibus : Woizlao scolastico Olomunc., et Bartholomeo et Podizlao et Witigone eiusdem ecclesie canonicis, et aliis quam pluribus qui eidem negotio affuerunt. Ex orig. mon. Oslow. Boczek IV, 160. 977) 1275, 23 Aug. Apud Brunam. Alexius decanus, Albertus praepositus et Cyrus archidiaconus eccl. Olomuc. et Jo- hannes, Prag. eccl. canonicus, citant partes (Zmilonem de Bilgov, Wisintonem, de Ozla prae- positum,) in causa de iure patronatus ecclesiae in Trosgwiz. — Dat. a. d. MCCLXXV°, aput Brunam in vigilia s. Bartholomei. Ex orig. in arch. civ. Brunensis Boczek IV, 161. 978) (1275), 30 Aug. In Aychorns. Otakarus, rex Boh. oc. Milotae, capitaneo Styriae, cum salina in Ausee fuerit de proprietate monasterii de Runa et ipsi L marcae sint annis singulis de eadem ordinatae, man- dat, ut abbatem Runensem de hujusmodi pecunia modis omnibus faciat expediri annis sin- gulis. — Dat. in Aychorns III° kal. Sept. Communicavit mecum d. Zahn, praefectus arch. duc. Styr. 979) 1275, 7 Sept. In Bystmir. Bruno, Olom. episc. protestatur, Cadoldum de Mirozlavs cessisse de jure patronatus ecclesiae in Droskwiz monasterio de Ozla. — Notum oc., „quod cum questio inter abbatis- sam de Ozla et suum conuentum ex vna parte et Cadoldum, filium d. Ekhardi militis dicti quondam de Mirozlavs, et d. Zmilonem de Bilkow, purgrauium Vetouiensem, ipsius Cadoldi tutorem, necnon d. Hartliebum de Miszelboriz, patruum ipsius Cadoldi, ex altera super jvre patronatus ecclesie de Droskwiz verteretur, tandem partibus grauiter afflictis et attritis la- boribus et expensis comparuit coram nobis dictus Cadoldus personaliter cum ydoneis nunciis sue partis et protestatus est viua uoce, quod ipse pleniter edoctus donationem jvris patro- 52

Strana 410
410 natus ecclesie in Droskwiz esse factam a suo patre Ekhardo milite quondam dicto de Miro- zlaus ecclesie in Ozla, quam ei infringere nolebat, sed pocius legitime esse factam recognouit cedens omni jvri et liti, quod sibi in dicte ecclesie Droskwiz jvre patronatus competebat vel competere posset in futurum nuncio sui tutoris, videlicet domini Zmilonis, purgrauii Veto- uiensis, et eciam patrui sui d. Hartliebi hoc idem in nostra presencia attestante.“ — Dat. Bvstimir a. d. M.CC.LXXV, VIII Idvs Sept. coram testibus : fratre Lvciano, lectore Olo- mucensi, et fratre Bartholomeo ordinis Predicatorum, mag. Johanne, Pragensi canonico, mag. Witchone, Olomucensi canonico, Johanne, notario nostro, Heinrico de Winzerlindorph d. Zmi- lonis nuncio de Bilkowe et d. Hartliebi de Miszelboriz. Ex orig. monast. Oslow. Boczek IV, 161. Emler, Regesta Bohemiae. 980) 1275, 12 Sept. In Kamuk. Otakarus, Boh. rex oc. monasterio de Valsassen confirmat privilegium patris sui regis Wenceslai dd. 1251, 13 Mart. Testes: Andreas, regni nostri summus camerarius, Theodericus Spathmannus subcamerarius, Jercho de Valdenberch, burggrauius noster in Egra, et Onso subpincerna noster. Act. et dat. in Kamuk per manus mag. Heinrici, protonotarii regni nostri et plebani in Gors, a. d. millesimo ducentesimo septuagesimo quinto, II idus Sept. IV indic. E cop. chart. sec. XV in arch. reg. Mon. cop. in Mus. Boh. 981) 1275, 12 Sept. In Kamuk. Ottacarus, rex Boh, annuit separationi parochiae Lienberg a parochia Türschenreuti. Act. et dat. in Kamuk II id. Sept. ind. IV. Lang, Reg. Boica III, 470. 982) 1275, 13 Sept. Gregorius papa X archiepiscopo Hispalensi „ut moneat regem Castellae, quod non, utatur contra suam promissionem circulo regis Alamanniae, nec sigillo.“ Palacký, Ital. Reise p. 45. 983) 1275, 22 Sept. Cremsirii. Bruno, episc. Olomuc. fidelibus suis, Bertoldo et Henrico dictis Saxonibus feudum in Setsans confert. — "Nos uobis redditus damus — in villa Setsans quatuor laneos cum atti- nenciis eorundem, videlicet siluis, pratis, pascuis, censu, iudicio, sturis, omnibusque prouen- tibus, qui supradictis laneis insunt vel inesse poterunt in futurum, nullo diminuto vel ex- cepto per uos ac heredes uestros, filios duntaxat et non filias, titulo feodi teneatis et possi- deatis ac ratione ipsius feodi ius wassallorum Magdeburgensis ecclesie habeatis in omnibus indistinctum, quod et aliis concessimus infeodatis a nobis, quodque heredes vestri, filii tan- tum, sicut premissum est, gaudeant ipso iure. Dabitis eciam annis singulis canonicis nostris Olomucensibus de quolibet manso mensuram tritici oc. (ut II, n. 249 c.) Ceterum statutum est oc. ut ibidem. — „Et nos Olomuc. capitulam, ego Allexius decanus, Albertus prepositus,

Strana 411
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 411 Cyrus archidiaconus, Woizlaus scolasticus, Lampertus custos, Bartholomeus, Johannes de Homburgh, Theodericus de Wlmenstein, Petracus, Vlricus, Budizlaus, Hartmannus et alii super premissis omnibus consensum nostrum — adhibemus.“ — Dat. Cremsirii anno dom. MCCLXXV° in die b. Mauricii. Ex orig. in arch. Crems. Boczek IV, 162. 984) 1275, 30 Sept. Brunae. Otakarus, Boh. rex oc. fabricam monetae in civitate Iglaviensi elocat. — Notum oc. „quod fabricam monete nostre in Iglavia cum omnibus attinentiis, que his retroactis tempo- ribus consueuerunt habere, qui eamdem fabricam tenuerunt, Jaroscio filio Ebrhardi, magistri monete olim per Boemiam, Hartmudo, genero Henrici Albi ciuis Iglauiensis, et Ebrhardo fratri ciuis nostri de Chazlavia, qui cognominatur Episcopus, fidelibus nostris ac heredibus ipsorum legitimis perpetuo possidendam concessimus, — volentes, quod magister monete — eos in iuribus ipsis debitis et consuetis non debeat aliquatenus inpedire. Et quod idem Jaroscius, Hartmudus et Ebrhardus ac ipsorum heredes nulla alia iura sibi in eadem fa- brica quam ea, que hii, qui tenuerunt eandem hactenus retroactis temporibus, habuisse nos- cuntur, ratione huiusmodi possessionis hereditarie audeant usurpare, cum nos eis dictam fa- bricam concedendam duxerimus absque qualibet nouitate, et non aliter quam possessa fuit per alios retroactis temporibus, per eos de cetero possidendam. Uolumus quoque, quod si ferrum eiusdem fabrice ad aliam civitatem uel alium quemlibet locum causa odii uel inimi- cicie uel propter aliquas necessitates transferretur, nichilominus dicti Jaroscius, Hartmudus et Ebrhardus fabricam in eo loco, ad quemcunque ferrum translatum fuerit, debeant secure ac sine difficultate aliqua possidere; et quod prefati ac monetarii eiusdem fabrice eisdem iuribus gaudeant, quibus aliarum fabricarum monetarii perfruuntur, que sunt per Morauiam constitute.“ — Act. et dat. Brune per manus mag. Henrici, prothonotarii regni nostri et plebani in Gors, a. d. MCCLXXV°, II kal. Oct. IV indic. Sternberg, Gesch. der böhm. Bergw. I, 2 p. — 29. Boczek IV, 163. 985) 1275, 20 Oct. Lausanae. Rudolfus, Rom. rex, Gregorio papae X promissa olim ab oratoribus suis Lugduni corroborat. — "Spondeo, polliceor et promitto et juro, quod omnes possessiones, honores, et jura Romanae ecclesiae pro posse meo bona fide protegam et servabo. Possessiones autem, quas ecclesia Romana recuperavit, liberas et quietas sibi dimittam, et ipsam ad eas retinendas bona fide juvabo; quas autem nondum recuperavit, adjutor ero ad recuperandum et recuperatarum secundum posse meum ero sine fraude defensor: et quaecumque ad manus meas devenient, sine difficultate restituere procurabo. Ad has pertinet tota terra, quae est a Radicophano usque Ceperanum, exarchatus Ravennae, Pentapolis, marchia Anconitana, ducatus Spoletanus, terra comitissae Mathildis, comitatus Brittenorii cum adjacentibus terris expressis in multis privilegiis imperatorum a tempore Ludovici. Has omnes pro posse meo restituam, et quiete dimittam cum omni jurisdictione, districtu et honore suc. Veruntamen cum ad reci- 52*

Strana 412
412 Emler, Regesta Bohemiae. piendum coronam imperii, vel pro necessitatibus ecclesiae ab apostolica sede vocatus accessero de mandato summi pontificis, accipiam procurationem ab eis. Adjutor etiam ero ad retinendum et defendendum ecclesiae Romanae regnum Siciliae. Vobis etiam domino meo Gregorio papae et successoribus vestris omnem obedientiam et honorificentiam exhibebo, quam devoti et catho- lici imperatores consueverunt sedi apostolicae exhibere. Et si propter negotium meum Ro- manam ecclesiam oportuerit incurrere guerram, subveniam ei, sicut necessitas postulaverit, in expensis. Omnia vero praedicta tam juramento quam scripto firmabo, cum imperii fuero coronam adeptus.“ Dat. Lausanae XIII kal. Nov. a. d. M'CCLXXV°. Raynaldus XIV, p. 243. 986) 1275, 21 Oct. Lausanae. Rudolfus, Rom. rex, alias promissiones, sedi apostolicae facit ; praesertim liberas pre- sulum electiones futuras sancit; heresibus excidendis se operam daturum promittit, pristi- norum imperatorum Rom. donationes renovat; Siciliam, Sardiniam et Corsicam juris esse apostolici agnoscit, se eas contra hostem ad requisitionem papae defensurum et Carolum, regem Siciliae, bello non lacessurum spondet. Dat. Lausanae XII kal. Nov. a. d. MCCLXXV°. Raynaldus XIV, 245. 987) 1275, 3 Nov. In Olomucz. Litterae Zaschitonis de Kurovitz super executione definitionis causae inter monasterium Gradicense et cives Olomucenses super quibusdam possessionibus. — „Ego Zaschit de Ku- rowitz a ser. d. Otakaro, qui et Przemisl, quinto rege Boemorum, deputatus executor suae difinitionis super causa, quae inter honorabilem virum dominum Budiz, abbatem monasterii Gradicensis, — ex parte una, et cives Olomucenses ex parte altera vertebatur, ratione curiae, areis et hominibus ibidem residentibus in suburbio Olomucensi, vel circa et villae dictae Haychin cum campis ante Olomucz ad ipsam villam spectantibus, insuper aquis, piscationibus pratis, pascuis, rubetis, virgultis, harundinetis ad dictum monasterium ab antiquo pertinentibus, nec non tabernis in villis Nakel, Lubos, Bunovici, Laschaz, prout in privilegiis ipsius domini regis et suorum praedecessorum plenius continetur, praesentium tenore — declaro : quod de speciali mandato d. regis praedicti personaliter ad cives Olomucenses accedens assumptis mecum pro testimonio fortiori nobilibus viris d. Wseborio, camerario Vetoviensi, d. Voizlao, magno iudice Olomucensi, d. Lupo de Buk, d. Protiwoy de Zaberch, et aliis multis nobilibus terrae, in ecclesia s. Michaelis apud fratres Praedicatores, praesente Vinando judice et civibus Olomucensibus, praefatum abbatem juxta executionem mihi a d. rege commissam in corpo- ralem et plenam possessionem induxi omnium praemissorum. His itaque peractis civitatem Olomucensem cum dictis nobilibus et beneficiariis castri Olomucensis, ac judice et civibus praefatis exiens, et secundum tenorem dictorum privilegiorum per omnia me gerens, certas metas praefati monasterii tam in agris, quam in aquis secundum jus terrae per acervos, qui vulgo kopci dicuntur, distinxi et distinotas praecepi sub poena in ipsis privilegiis con- tenta a civibus Olomucensibus et omnibus aliis inviolabiliter observari. In die vero se-

Strana 413
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 413 quenti secundum praedictum mandatum una cum jam dictis terrae nobilibus atque castri Olo- mucensis beneficiariis ad villam Bystrovici, quam Robertus — quondam abbas Gradicensis a civibus Olomucensibus pretio comparavit, quam etiam ser. rex superius nominatus de mera sua liberalitate praedictae ecclesiae Gradicensi suo privilegio confirmavit, accessi, ac ipsam ex parte silvae Holice, domini regis et beneficii castri Olomucencis, quod vulgo dicitur pod- stole, quod tenet dominus Don, et ex parte villarum Hodinan, Chwalchowiz, Pokwan et By- striz plenarie circuivi, coram quibus certos terminos secundum consuetudinem terrae per acervos, qui etiam kopci vulgariter appellantur, undique consignavi, praecipiens omnibus sub poena superius assignata, ne aliquis in posterum mutare, vel violare praesumat eosdem." Sigilla executoris et nobilis Wseborii. Act. in Olmucz a. d MCCLXXV°, III non. Nov., prae- sentibus nobilibus praefatis, domino Wseborio, camerario Vetoviensi, Voizlao de Luczlavicz, magno judice castri Olomucensis, Wokone de Krawar, Protiwen de Zaberch, Luthmiro de Wyrowan, subvillico Joannis villici Olomucensis, ministerialibus suis Wawrinchone de Woyniz et Heinsone de castro Olomucensi, Swchikone, villico domini Cunonis camerarii Olomucensis, ministerialibus suis Slawichone de Meschrez, Radzlao de Bosskowicz, Martino de Thynecz villico Nezamizli, purgravii Olomucensis, ministerialibus suis Radozlao de Sennichz, Hostkone de Nelesowicz, Alexandro de Prestawilk, subjudice Voyslai predicti judiciis Olomucensis, Theodricho de Pruscia, marscalcho d. episc. Olomuc., Hugone de Holesow, Sudkone de Bie- lawka, Czasta de Krelow, Lupo de Buk, Jeschone de Drenowicz, Bodislao de Wesele, Swir- ezone de Tyrnaua, Ratiborio de Tupecz, Leone de Prosinicz, Mstislao de Chiovicz, Johanne de Polkowicz, Witkone de Slawetyn, Mikvlone de Costelecz, Petro de Kozarini Hloti, Hermanno de Swetol, Sobolone de Rohczene, Mlagikone de Topolan, Belzsone de Topolan, Swoyano de Hermanicz, Holzsone de Bedihostz, Swatozlao de Drosin, Hodkone de Bedihoscz, Radikone de Obidkowicz, Hostessone de Bystroicicz, Leczikone procuratore de Haychin, Slawon de Sobe- sowicz, ministerialis Cunonis, camerarii Olomucensis, et aliis multis. Ex orig. Boczek IV, 164. 988) 1275, 5 Nov. In Rysemburg. Nos Borsso d. de Rysemburg ad notitiam oc. „quod nos diuinitus inspirati ob spem retributionis eterne ff. Eremitas ordinis s. Augustini Morauie in nostra hereditate locauimus, eis subnotata de manibus possidentium ea liberata ac liberaliter redempta donantes libere et liberaliter, iureque hereditario possidenda, videlicet collem et syluam inter villam dictam Vudicsdorff et aquam, que dicitur Zazauia, nec non quatuor mansos et molendinum inter villam dictam Trivernsdorff et prenotatam aquam, volentes, vt nulli hominum residentium in Tribuernsdorff preter prefatum molendinum molere absque causa audeat euidenti, nec vlli in vicino huius molendini aliud construere liceat, per quod huic dampnum valeat generari. In- super sepedictam aquam ab ipso molendino usque ad finem hereditatis nostre, et viginti mansos in pluries dicta villa Triuernsdorff ipsis ff. contulimus — omni jure, quo nos habuimus

Strana 414
414 exceptis tribus causis iudiciariis, videlicet adulterij, homicidii et furti, absque quolibet obsta- culo possidere." — Dat. in Rysemburg a. d. MCCLXXV, non. Nou. Ex orig. mon. s. Thomae Brunae Boczek IV, 166. Emler, Regesta Bohemiae. 989) 1275, 30 Nov. Olomucii. Complanatio limitum bonorum monasterii Gradicensis et capituli Olom. — „Nos Bu- dis, — abbas ecclesie Gradicensis — et Alexius, decanus Olomucensis tenore oc, quod con- trouersia, que inter nos longo tempore agitabatur ratione metarum et terminorum in foribus claustri Gradicensis ex parte vna, et villam Predmoste ecclesie Olomuc. ex altera, et etiam inter insulas circa pontes claustri prefati ex vna, et villam Hodinan ecclesie prefate ex al- tera, nec non in uilla Semitesiz, que est vtriusque ecclesie, occassione agrorum ac uirgulto- rum inter uillas Drozdyn, Chwalkowicz et Thowircz, hinc inde inutiliter commixtorum, et etiam ratione cuiusdam paruule aree in predicta uilla Semitesicz inter areas d. abbatis site, arbitrantibus uiris discretis, uidelicet Sobolone de Rowczin, Libnikone, iudice de Stephans- torf, Svatocio, procuratore d. decani, Nicolao notario, et Nagrado, ministeriali decani eius- dem, colonis itaque predictarum uillarum fide dignis — agris, uirgultis equanimiter limitatis ac — expedite utriusque ecclesie omnibus in melius commutatis, metis uero secundum ius terre per aceruos, qui uulgo kopcy dicuntur, distinctis, inter nos totaliter est sopita.“ — Exitum vero gregum, qui uulgariter drahy nominatur, tam ex parte Olomucensium quam ipsius claustri campis equaliter acceptis ordinamus, pascua uero hominibus prefate uille com- munia erunt in solidum, exceptis duntaxat d. abbatis siluis, sine omni contradictione. Via vero publica similiter vtramque contingens partem habebitur perpetue obseruata.“ — Acta sunt hec in Olomucz a. d. MCC.LXXV°, pridie kal. Dec. Boczek IV, 167. 990) (1275?) Archiepiscopus Salisburgensis regi Romanorum. — „Indignatio, quam — concepit ad- versus — Saltzpurgensem ecclesiam — rex Bohemiae — non quiescit, donec nostri et ec- clesiae nostrae vestigium et memoria deleantur a terra. Postquam enim omnes et singuli pariter perierunt in partibus Styriae, Austriae et Karinthiae, qui colebant justitiam et Rom. imperii legibus paruerunt, postquam fidelis nostra devotio removeri non potuit vel mutari, multis temptata terroribus, allecta promissis variis, et sollicitata quampluribus blandimentis a rege prae- dicto, ecce, quod tali die capitaneus Styriae nomine regis praedicti ecclesiae Saltzburgensis prae- dia, fora, civitates, et villas exercitu congregato invasit hostiliter captis hominibus et plerisque occisis, deductis rebus mobilibus, immobilibus vero per ignem et gladium tam crudeliter deva- statis, quod in omnibus partibus supradictis nihil nobis et ecclesiae Salzpurgeni superest, sed solis castris cum difficultate maxima reservatis, quae quidem multum hostiliter impugnantur, immo unum, proh dolor! in Karinthia perdidimus per fraudulentas insidias expugnatum ; omnia alia infra castrum posita in praedam et cineres sunt conversa. Civitatem nostram N., quae caput Styriae quondam fuit, sic funditus exsulcavit a terra, quod nec ipsis est parcitum fun-

Strana 415
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 415 damentis. Succensae sunt ecclesiae plurimae, et in ipsis homines plurimi, qui confugerant ad easdem, morte miserabili suffocati. Nunc autem eundem regem injurias et pressuras in Bawariae partibus cum personae et rerum multa formidine praestolamur. Quamvis autem cum devota humilitate prostrati, pacis gratiam vel saltem treugarum inducias petiverimus ab eodem, nulla tamen circa hoc conditione perficere potuimus, nisi adversus Romanam eccle- siam, sacrumque Rom. imperium temerato fidei nostrae debito voluissemus effici infideles. Nos igitur in angustiis pro Augusti reverentia constituti imploramus auxilium et subsidium exspectamus vestrae felicissimae majestatis cum dolore et gemitu, postulantes, quatinus saltem reliquiis dictae ecclesiae nostrae miserabiliter derelictae, ne id ipsum tenue et modicum facul- tatis, quod ab unguibus depraedantium excidit, iterum sorbeatur ab ipsis, festino suffragio succurratis; sic enim, proh dolor! jam se habet ecclesiae nostrae status, quod nisi nobis et ipsi subveniatur, subito suffocabitur totum, quod habemus residuum, nec habebit locum de cetero in nobis auxilium, postquam fuerimus totaliter consummati." Bodmann, Cod. epist. Rud. 136. — Gerbert Cod. epist. Rud. 70. 991) 1275, 19 Dec. In Burgelino. Otakarus, Boh. rex oc. communit divisionem bonorum factam inter Bohuslaum et Su- lislaum, filios quondam Sulislai de Trynouani — „Manifestum fieri volumus, — quod Bohu- slaus dictus Buscouich, filius quondam Sulislai de Trynouan, Prage in nostra presencia consti- tutus — confessus et protestatus est, quod duas villas, quarum vna Vribiche altera vero Be- dlno dicitur, cum ipsarum pertinenciis in prouincia Rokicensi sitas, que uille de pecunia quam — dom. Johannes, — Pragens. epis. in dotem dederat olim Zdeslaue, nepti sue et no- uerce ipsius Bohuslai, empte fuerunt, assignauit Sulislao fratri suo, quem dictus pater eius de prefata Zdislaua, nepte d. episcopi, susceperat, recognoscens et asserens, quod dicte due ville ad ipsum Bohuslaum non spectant nec spectare debebant, sed ad dictum Sulislaum, fra- trem ipsius, filium, ut dictum est, nouerce sue Zdeslaue, iure hereditario seu successionis tan- tummodo pertinebant, cum de pecunia, que in dotem dicte Zdeslaue data fuerat, eedem uille emte fuissent. — Secundario uero protestatus est atque confessus ibidem et eodem tempore dictus Bohuslaus fuit etiam coram nobis, quod postquam diuisus fuit ab Vlrico fratre suo et postquam ipsi Vlrico partem de bonis paternis eundem Vlricum contingentem assignauerat, postquam eciam Sulislao assignauerat, dictas duas villas, que empte fuerunt de pecunia, quam prefatus dom. episcopus in dotem dederat prefate Zdeslaue nepti sue, requisitus fuit idem Bohuslaus per prefatum dom. episcopum pluries, ut dicto Sulislao, filio neptis sue, assignare deberet de bonis paternis debitam porcionem. Qui siquidem Bohuslaus cum primo se durum et pertinacem in huiusmodi exhiberet, tandem tribus citatus edictis posuit hoc ne- gotium in manus communium amicorum. Et sic habito cum eisdem consilio diligenti omnes hereditates paternas sibi et prefato Sulislao ac Zauisse fratribus suis communes in tres par- tes diuisit et quod eleccionem prefato Sulislao, ut de ipsis porcionibus reciperet, qualem uel- let, et quod idem Sulislaus reciperet in partem suam ista bona, uidelicet totam et integram uillam Ochzhouech et medietatem uille Brezniche et totam ac integram villam Hluboki et

Strana 416
416 Emler, Regesta Bohemiae. septem curias cum attinenciis suis in Smurlo, que ville ac curie sunt in prefata prouincia Rokicensi; receperat eciam in partem suam Crihouichi ciuitatem forensem, que sita est in prouincia Podbridye vulgariter nuncupata, asserens et affirmans idem Bohuslaus, quod dictam recepcionem, quam Sulislaus dictus frater suus fecerat, ratam, firmam et acceptam habebat, et quod de cetero in prefatis bonis nullum ius haberet uel habere posset, sed ad prefatum fratrem suum Sulislaum, qui eadem bona sibi in sortem receperat, ex causa diuisionis fra- terne legittime ac racionabiliter pertinebant. Protestatus eciam et confessus fuit idem Bo- huslaus, quod obligauerat se dicto Sulislao fratri suo ad penam centum marcarum argenti, si contra dictam diuisionem venire aliquo tempore attemptaret, — nec non et quod idem Su- lislaus ad eandem penam dicto Bohuslao se obligauerat uiceuersa, si contra dictam diuisionem veniret.“ — Dat. in Burgelino per manus mag. Henrici, prothonotharii regni nostri et ple- bani in Gors, a. d. M.CCLXXV, XIIII° kal. Jan. quarte indict. E cop. simpl. Mus. Boh. 992) 1275. Gregorius pp. X Ottacaro, regi Boemiae oc. — "Extenso dudum sollicitae considerationis intuitu ad futura, cum specialiter nostri, qui pastoris in ovili dominico partes exercemus, inter- sit reminisci praeterita, instantias temporum librare praesentium et futurorum indicia prae- videre, tibi cum carissimo in Christo filio nostro R(udolfo), Rom. rege illustri, amicitiae foedus observare suggessimus, et mentem regiam ad unitatis bonum cum eodem rege concorditer exolendae literarum nostrarum serie recolimus induxisse; illud praecipue meditantes, quod ex regis ipsius tuaque concordia commoda immensa consurgerent, negotiorum dei, ad quae vota nostra direximus, promta sequeretur ac grata promotio, et discriminibus variis ex utriusque damnosa discordia suscitandis materia tolleretur. Sane si prout credimus tuae speculationis examen circa negotium dicti regis veritas patefacta non praeterit, dum initiis ejus atque pro- cessibus dexteram domini liquido patet favorabiliter esse propitiam, dum ex ipsius felici regimine prosperi status imperii reformatio exspectatur, nisi omnino ab illius impedimento desisteres, beneplacito dei resistere, nec sine gravi discrimine reformando eidem imperio perti- naciter obviare non immerito censereris. Ideoque nos de cujus cura praecipue inter Christi fideles pax et unitas procuranda requiritur, cum te ac eodem rege concordibus inaesti- mabilia bona proventura, te autem ac ipso discordibus mala quodammodo ineffabilia non tam verisimiliter quam palpabiliter aestimemus, apud excellentiam tuam quo frequentius eo instantius multiplicatis exhortationibus insistentes, serenitatem regiam iterato requirimus, monemus et hortamur in domino, in remissionem tibi peccaminum intensis affectibus sua- dentes, quatenus discriminosae dissensionis nulla profecto tibi uel alii producturae com- pendia, sed dispendia gravia probabiliter adlaturae actor vulgari delatione describi pru- denter evitans, et imminentis ex dissensione hujusmodi stragis excidia humana saltem compassione in ejusdem regis Romanorum et tua reconciliatione praecidens, ipsi, quem similiter ad hoc efficacibus inductionibus exhortamur, te ulterius ad plenum reconciliare non differas, sed ut regalem animum manifestius exhibens amatorem pacis et concordiae ac tran-

Strana 417
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 417 quillitatis publicae sectatorem celeriter sic solida unanimitate conjungas, quod processuum nostrorum, quos ad promotionem ejusdem regis Romanorum consummanda solemnia, prout utilitas publica exigit, continuare disponimus, quorumque impedimenta pati aequanimiter non possemns, experiamur te ad tuae salutis meritum et famae praeconium per rei evidentiam sedulum promotorem." E regesto Berardi de Neapoli epist. 96 in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. — Raynaldus XIV, 235 993) 1275. In Chremsir. „Nos Bruno — episc. Olom. notum oc., quod fideli nostro seruitori, magistro Ale- xandro, — tertiam partem de molendino nostro in Ketschir cum omnibus fructibus, qui exinde possunt deriuari, sibi suisque liberis contulimus — iure hereditario — possidendum.“ — Act. et dat. in Chremsir a. d. MCCLXXV° presentibus istis: Herbordo de Fullmstein, Nico- lao de Schowenburch, Hermanno Schacario et aliis multis probis. Boczek V, 258. 994) (1275?) Salisburg. archiepis. Rudolfo, Rom. regi. — „Tribulatio et angustia intumescunt ad- versus illorum fidelem promptitudinem, qui sub certae spei confidentia se vestrae celsitudini in partibus Styriae et Austriae submiserunt. Ploratus et ululatus multus auditur a matribus, lacerantibus viscera sua pro filiis datis obsidibus, quibus corporis cruciatus infligitur, et aerumnae intollerabiles irrogantur. Si propositi vestri est regem Bohemiae invadere, proce- datis, si placet, hoc modo: primo infestetis eum circa partes Bohemiae, ut sic ab Austria di- scedere compellatur. Deinde per comites Goritiae circa partes Styriae infestetur ; tunc demum locus est, ut milites vestri in Austriam transeant, et sic ibunt sine periculo; alias eis solis procedere non est cautum. Ad partes Austriae venit rex praedictus cum multitudine arma- torum, volens eos subvertere, qui ad refugii vestri gratiam diverterunt, ubi etiam noviter, ut audivimus, sunt duo castra vestrorum fidelium expugnata, homines vero ad castra alia maje- stati vestrae subdita confugientes per dei gratiam evaserunt. Ad partes Styriae missus est novus capitaneus, quidam potens Bohemiae, ad hoc specialiter, sicut didicimus, ut de terra viventium nos evellat.“ Bodmann, Cod. epist. 15. 995) 1275. Ottacarus sultani Babyloniae Aegyptique regis amicitiam aucupatur, mittens ei mu- nera petensque vicissim reliquias. Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 31. 53

Strana 418
418 Emler, Regesta Bohemiae. 996) (1275.) (Fridericus, archiepisc. Salzburg.), se ad coronationem Romanam Rudolphum, regem Romanorum, comitaturum pollicetur, „dummodo frequens et frequenter accrescens in nobis aemuli uestri intollerabilis impetus attrahere spiritum et paululum respirare concedat.“ Gerbert, Cod. epist. Rud. 44. 997) (1275?) (Rudolfus, Rom. rex, Henricum, inferioris Bavariae ducem,) hortatur, ut cum fra- tre suo Ludovico concordet, desertisque Ottacari, reg. Boh. partibus ad obsequium redeat. — „Ceterum cum rex Boh. manifestus sit hostis imperii et in proscriptione regia perseveret, tibi firmiter — praecipimus, — quatenus ad concordandum N (Ottacarum, reg. Boh.), cum ipso N (Ladislao, rege Hungariae,) te nullatenus intromittas, quia huiusmodi concordia videtur in conspirationem contra nos et sacrum imperium manifestius aspirare.“ Gerbert, Cod. epist. Rud. 77. 998) Ce. 1275. Otakarus, Boemorum rex oc. confirmat s. Mariae in Pirno monte donationem bono- rum factam per Hertnidum de Ortt. Testes: Wernhardus, ven. Sekouiensis episcopus, mag. Hainricus, venerabilis Werdensis praepositus, magister Vlricus, plebanus Wiennensis, noster prothonotarius. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 434. — Hormayr's Werke III, 461. 999) 1276, 5 Jan. Boleslaviae. Mag. Pardus praepositus, Wseslaus decanus, mag. Theodoricus scolasticus, totumque capitulum Boleslauiensis ecclesiae — d. Nicolao, praeposito Chunicensi, nec non eiusdem loci s. Mariae in Chunicz coenobio. — „Cum annui decimales denariorum ecclesiarum cunctarum Snoymensis prouincie — ad nostram ecclesiam spectent, ac incunctanter spectauerunt ab antiquo, quarum ecclesiarum predicti cenobii scilicet Chunicz, Praulyn, Malspicz, Vhrichicz, Wassaticz, Vrspicz, Pulina, Dunayowicz, Newzidel, Moschan, nec non sex ecclesiarum, vide- licet Breznawicz, Nawrowicz, Moschank, Wyasdecz, Miculow, Pohorselicz, ad Brunnensem archidiaconatum auctoritate Brunonis, Olomuc. episcopi, cum suo onere sint translate, in quibus velut in aliis ecclesiis ipsius prouincie eosdem recepimus decimales, quare volentes nobis nostreque ecclesie parcere laboribus et expensis predictarum ecclesiarum XVI annuos decimales de cetero vobis et vestro cenobio in emphiteosim perpetuam duximus concedendos, sub annua pensione vnius marce argenti morauici ponderis in festo Michaelis nobis seu nostro nuncio annis singulis ab ipso cenobio persoluenda.“ — Act. et dat. est hoc Boleslauie in capitulo nostro a. d. MCCLXXVI, in vigilia epyphanie domini. Boczek IV, 168.

Strana 419
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 419 1000) 1276, 22 Jan. In Nurenberg. Rudolfus, Rom. rex, pacta et conventiones inter Ottacarum, Boh. regem, et Philip- pum, ducem Karinthiae, initas nullius vigoris esse declarat. Lichnowsky, Reg. n. 316. Extr. 1001) 1276, 24 Febr. Pragae. Ottacarus, rex Bohemiae oc. confirmat Dietrico, episcopo Gurcensi, et ecclesiae ipsius possessionem castri Anderburg, quam Siegfriedus de Minchendorf sibi vendicabat. Muchar, Gesch. d. Herzogth. Steiermark, V, 174. 1002) (1276, m. Febr. vel. Mart.) Salisburg. archiepiscopus Rudolfo, Rom. regi. — „Qui adversus s. Romanam ecclesiam sacrumque Romanum imperium se jam dudum vibratis suae rebellionis cornibus contumaciter erexerunt, post decessum — papae Gregorii, exultantes in rebus pessimis, insolescunt sic atrociter, — acsi utraque dignitas — per mortem unius hominis sint deletae. Hoc in nobis et ecclesia nostra facile, sed miserabiliter est videre, qui pro eo solo persecutionem patimur, sustinemus opprobria, nostrumque exterminium exspectamus, quod tam sedi apostolicae quam Rom. imperio debitam et devotam libenter impendimus servitutem, quibus ad fidelitatis obse- quia recognoscimus nos teneri, prout lator praesentium, qui angustias nostras innumerabiles bene novit, plene sublimitati regiae recitabit. Quem etiam specialiter misimus ad regalis gloriae aspectum, ut nobis de creatione summi pontificis, vestroque processu — investiget sagaciter et solerter, nec non conditionem nostram miserabilem eidem commisimus maje- stati regiae exponendam, utque nobis gratiae vestrae consilium referat, cujus praesidio inter angustias nostras, quarum pondus et numerus de die in diem gravius augmentatur, hoc peri- culoso tempore dirigamur." Gerbert, Cod. epist. Rud. 110. 1003) 1276, 4 Mart. In Gradisch. Budis, abbas Gradicensis, civitatem Albam ecclesiam locandam ordinat. — „Sciant, — quod nos Budis, — abbas ecclesie Gradicensis, — quandam ciuitatem, que Alba ecclesia nuncupatur, cum agris ibidem extirpatis et quadam silua eidem ciuitati adiacente Tha- moni iudici et heredibus suis extirpanda et locanda dedimus ac contulimus iure Burgrecht seu emphiteutico — sub hac forma possidenda, videlicet quod dictus iudex habeat tres laneos liberos in eadem ciuitate de mensura chrudimensi, quatuor bancos panis liberos, et quatuor maccella carnium libera, unum balneum liberum, molendinum unum cum quatuor rotis liberum, piscationes in mensura sua et venationes licitas, exceptis venationibus d. re- gis ; ita tamen quod d. abbas liberam habeat in eisdem facultatem. Habebit etiam prefatus iudex tertium denarium de culpis; sed d. abbas maiores culpas personaliter vel per suos nun- tios iudicabit, iudici tamen semper de culpis tertius denarius remanebit. Duodecim vero iurati debent esse in eadem ciuitate, quorum quilibet habebit unum maccellum, et unum ban- 53*

Strana 420
420 Emler, Regesta Bohemiae. cum panis liberum. Et ius de Lubczicz fauemus eisdem. De agris vero extirpatis fauemus eisdem predictis ciuibus duobus annis libert atem, quibus finitis lanei ipsorum habebunt men- suram chrudimensem, et soluet quiui s laneus pro censu dimidiam marcam argenti in festo Walpurgis, et duos denarios delencios nostro notario. Item soluet quilibet laneus unam sca- pulam bovinam in paschate, quatuor caseos bonos in pentecoste, et quatuor pullos bonos in festo s. Michaelis, que omnia supradictus iudex presentabit in claustro Gradicensi in termi- nis supradictis. Item dabit quilibet laneus civitatis et quelibet taberna et quiuis artifex sex denarios pro decimalibus episc opi in festo s. Martini, et sex denarios ad pontem in Prerow in rogationibus. Et quilibet subses agros non habens dabit duos denarios decimales epis- copo, et duos ad pontem in terminis supradictis; in quibus denariis, videlicet episcopi et ad pontem nulla datur libertas. Et si infra istos duos annos libertatis regis steura generalis occurrerit, ipsam soluent cum aliis. Item duobus annis finitis recipient regem et reginam cum omnibus suis hospitibus in expensis, quadocunque regi placuerit, sine cura d. abbatis. Similiter omnem exactionem regis dabunt, qualitercunque nominetur, prout regi placet, sicut ceteri homines per totam abbatiam. Recipient etiam d. abbatem in expensis, quotiescunque necesse fuerit. Item volumus, ut nuncius noster una cum notario nostro censum nostrum colligant, et quod eos dem tempore solutionis iudex una cum pauperibus in expensis pro- curent. Ad siluam itaque extirp andam damus viginti annos libertatis, et ad quinquaginta laneos concedimus locari ville cuiuslibet laneum unum liberum, et etiam decimum laneum, tabernam unam, molendinum unum, fabrum unum, sutorem unum, bancum panis unum, maccellum unum, et de iudicio semper tertium denarium. Sed maiores culpas nobis reser- uamus, cedet tamen iudici tertius denarius de eisdem. Quibus uiginti annis finitis soluet quilibet laneus dictam marcam pro censu, et scapulam et caseos et pullos et decimales episcopi et denarium ad pontem, et omnia iura alia et seruitia in terminis consuetis, et omnem exactionem regis, sicut illi de Alba ecclesia. Item si aurum uel argentum seu ali- quod utile metallum in bonis inueniatur, volumus, vt pars debita nobis, prout decet, tem- poribus debitis assignetur. Ordinamus etiam, ut ciues, sepedictam ciuitatem inhabitantes, ex omni parte ciuitatis ad unum milliare in agris, in siluis, in pascuis, et in omnibus aliis commodis, in quantum ecclesie nostre sufficit proprietas, liberam habeant facultatem. Et etiam ne aliqua taberna infra iam dictum milliare in preiudicium sepedicte ciuitatis et grauamen locetur uel construatur, duntaxat in bonis nostris, inhibemus, nisi de li- centia ciuium prefatorum. Inhibemus etiam, ne aliquis iudicum siue ciuitatis eiusdem siue alicuius noue plantationis circa suum iudicium uendere seu commutare alicui presumat, nisi nostrum super hoc assensum prius requirat. — Item si infra prefatos annos libertatis ho- spites regis siue amici eiusdem pro defensione terre uel qualitercunque per Albam ecclesiam ad regem transeuntes pauperes ibidem residentes in aliquo leserint, propterea maiorem non concedimus eisdem, sed si inimici regis et terre ipsos deuastauerint, libertatem ampliorem ipsis non denegabimus, prout tempori et rationi uidebitur, sicut rationabiliter fuit exceptum coram nobis et conuentu nostro et nobilibus uiris d. Zaschitone de Curovitz et d. Wseborio

Strana 421
Ottacarus II. rex Bohemiae, 1253—1278. 421 de Namyescz, et aliis.“ Act. in Gradisch a. d. MCCLXXVI° in die translationis b. Wence- slai martyris. Boczek IV, 169. 1004) 1276, 9 Mart. Laterani. Innocentius pp. V Rudolfo, Roman. regi, "ut mittat nuntios ad curiam, et quod non veniat in Italiam, et si iter arripuit, ulterius non prosequatur, donec negotium melius sit ordinatum; et super hoc mittitur electus Albiensis.“ Dat. Laterani, VII idus Martii. Palacký, Ital. Reise, p. 46. 1005) 1276, 13 Mart. Pragae. Ottakarus, rex Boemiae oc. confirmat monasterio Dokzanensi privilegium, eidem a patre suo Wenceslao a. d. 1249, 23 Jul. concessum. — Testes: Andreas, camerarius regni nostri, Teodericus Spathmannus subcamerarius, Gregorius, camerarius domine regine, Hinco dapifer noster, Onso, pincerna noster, et Chunradus, magister coquine nostre. Act. et dat. Prage per manus mag. Henrici, prothonotarii regni nostri et plebani in Gors, a. d. MCCLXXVI°, III° id. Mar. IV indict. Ex orig. duplo arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Hormayr, Taschenb. 1840, 496. 1006) 1276, 13 Mart. Pragae. Otakarus, rex Boemiae oc., confirmat monasterio Dokzanensi privilegium avi sui Ottacari dd. a. d. 1226. Testes ut supra. Datum ut supra. Ex orig. olim. Doxanensi cop. Mus. Boh. 1007) 1276, 17 Mart. Laterani. Innocentius papa V Rudolfum, Rom. regem, monet, "ut injungat nuntiis suis, ut consultius procedant in negotiis ejus, et quod se nullatenus intromittant de exarchatu Ravennae et Pen- tapoli et Romaniola, sicut contra suum sacramentum praesumserunt jam." — Dat. Laterani XVI kal. April. Palacký, Ital. Reise 46. 1008) 1276, 18 Mart. In Kunicze. Maczka, mater quondam d. Ulrici de Drnoholec a monasterio Cuniczensi villam Bra- nicz ad tempora vitae accipit. — Notum oc. quod Maczka — „tam pro salute sua quam pro- remedio anime filii sui XXC marcas arg. contulit ecclesie s. Marie Cunicensi ibidem sepulti. Nos vero N(icolaus), eiusdem ecclesie prepositus, — de consilio — d. Jacobi, abbatis Syloen- sis, et Thome, abbatis ecclesie Lucensis, visitatorum eiusdem anni, simul et consilio conuen- tus, villam Branicz cum appenditiis suis, videlicet agris, pratis, simul cum curia tempore vite sue ipsi domine libere concessimus possidendam. Addidimus nihilominus ei quemdam montem cum silua, discrete per terminos distinctum; fauentes etiam sibi ad mensam suam in proxima aqua nostra einsdem ville piscari. De quibus bonis dicta iam domina ordinationi

Strana 422
422 tali insistens conuentui dominarum gratiam fecit talem: decem videlicet pallia pellibus subducta, quodlibet in vallore tertii dimidii fertonis singulis annis largiendo. Ordinauit etiam, ut lumen continuum in ecclesia ad sepulchrum filii sui, circa quod petiuit se tumulari, infra missam quotidie ardeat, et festis celebribus in vesperis et matutinis.“ — Acta in Cunicze anno dom. M.CCLXXVI°, XV kal. Apr. Boczek IV, 71. Emler, Regesta Bohemiae. 1009) 1276, 22 Mart. Pragae. Othakarus, rex Boemiae oc. universis beneficiariis, judicibus civitatum, monetariis et urburariis per Boemiam et Moraviam inhibet, ne homines monasterii de Wilhelmow molestent contra gracias ipsis concessas — „Cum per dilectum nobis Jaroslaum, abbatem monasterii de Wilhemow, exhibitis nobis progenitorum nostrorum privilegiis simus sufficienter instructi super libertatibus, quas prefato monasterio concesserunt, quod videlicet vendiciones quarum- libet culparum, et solutiones, que beneficiariis fieri solent, non alii quam ipsi monasterio ex- solvantur a suis hominibus, et quod de argentifodinis in terris dicti monasterii media pars urbure totius debetur eidem, atque ut tempore nove monete in suis forensibus opidis homines ipsius monasterii per nostros monetarios cambire denarios non cogantur inviti, quod a quibus- libet collectis, et prestationibus sint immunes: vobis universis et singulis — precipimus, ut — prefati monasterii homines nullatenus molestetis contra premissas gracias libertatum.“ Dat. Prage a. d. MCCLXXVI°, XI kal. Apr. Dobner: Monum. hist. Boem. VI, 390. 1010) 1276, 1 Apr. In Budin. † † †/ Othokarus, rex Bohemiae oc. Joanni (sic), olim archiepiscopo Salisburgensi modo pa- triarchae Aquileiensi, molestias sibi ab illo irrogatas asserit propulsaturum. Dat. in Budin kal. Aprilis. E membr. auth. Abhandl. des hist. Kl. der k. baier. Akademie der Wissensch. XXXV, 452. Extr. 1011) (1276, m. Apr.) Rudolfus, Rom. rex, archiepiscopo Salisburg. pro singulari eius circa ipsum cura gratias agit, adiciens quae sequuntur: „Super tam pura et integra vestrae amicitiae incon- taminata ferventia, quam ad nos promtissima mentis alacritate portenditis, aliena verborum argumenta non quaerimus, ubi effectus operis dicto praeponderans, certa nobis experimenta dilucidat, et conscientia nostra testis quantalibet testium depositione solemnior interpellat. Scimus etenim, imo indice facto probavimus, quod in vestris praecordiis erga nos concepta non algeant, sed quo plus labuntur in tempora, eo gratiosius adolescant. Patet hoc utique clarius omni claro per ea, quae missae nobis vestrae litterae continebant, ex quarum tenore probabili conjectura perpendimus, circa latera nostra vigilantis vos vigilis officium exercere et regalium excubiarum negotium tam salubriter, quam fideliter adimplere. Cum nil possit nobis occurrere tam tempestuosum, tam turbidum, tamque luci impervium et opacum, quin

Strana 423
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 423 vestrae luminosae prudentiae jubare serenetur. Super his igitur salutaribus vestris monitis, et reformatione gratuita, quibus nos utiliter instruxistis, paternitati vestrae grates, et gratias exsolventes, et propter haec et alia dulcifluae vestrae bonitatis seu voluntatis indicia, nos et nostra quibuslibet vestris nutibus exponentes de nostrae prosperitatis eventibus, quos audire libenter vos credimus, vestris desideriis duximus haec pandenda. Quod curiam nostram so- lemnem in tali loco et tali die copiosa nobis principum assidente caterva, et praeelectae sti- pati militiae comitiva, cui temporibus vix visa est consimilis, celebravimus concedenter in regio potentatu, constitutionibus congruis plurimis editis, cingulo militari multis tyronibus decoratis, et omnibus aliis, quae sedentem in throno regem magnificant et regalem exornant curiam, rite actis, et de contingentibus nil omissis, licet sedentis ab aquilone regis Bohemiae calliditas visa fuerit in occulto, cum nequiret in publico, nostris tam celebribus obviare pro- gressibus, tamque proficuis, et festivis solemniis in tentatione nefaria contraire, quae tamen dextera domini faciente virtutem, in sua defecit astutia, non profecit. Cetera vera dilectus familiaris noster N. praesentium exhibitor explicabit lucidius oraculo vivae vocis.“ Gerbert, Cod. epist. Rud. 132. T ri Alexius decanus et Cyrus archidiaconus Olomucensis ecclesiae oc. litem decidunt inter monasterium Gradicense et Budislaum de Hluboiat de capella in Hluboiat — Nouerint oc. „quod nos super causa, que orta fuit inter — d. Budis, abbatem Gradicensem, et Budyslaum de Hluboiat — super eo, quod idem Budislaus capellam in eadem villa Hluboiat in preiu- dicium ecclesie eiusdem — abbatis site in Polom, suo et conuentus sui irrequisito consensu construxit, quamuis ipsa uilla ad eius parechiam in Polom iure debeat pertinere, electi ar- bitri, — in ipsa causa — inter ipsos taliter — decreuimus componendum: ut prefatus Budislaus et sui successores capellam in uilla Hluboiat sine contradiccione abbatis et suc- cessorum eius et conventus libere habere debeat perpetuo pleno iure, predicti abbatis ca- pellano, plebano de Polom, sedecim mensuras opauienses, octo uidelicet siliginis et octo auene, et dimidium fertonem argenti in pondere olomucensi in uigilia b, Martini annis sin- gulis ex integro soluturus, ita ut quotiescunque huic nostre ordinationi Budislaus prescriptus contraire attemptauerit, negligendo pensionem reddere plebano ecclesie memorate, pene sub nomine teneatur ad decem marcas argenti, episcopo quatuor, tres Olomucensi capitulo, tres abbati et conuentui.“ — Act. a. d. MCCLXXVI, presentibus: Nicolao preposito, canonico re- gulari, Prethborio, filio Benede, Andrea, plebano s. Marie in Olomucz, Victore, uicario d. Budislai de Wessele, Borzita de Sennicz, Gesutborio de Racowe, Lamberto de Bystrzicz, et aliis. Dat. in Olomucz VI id. Apr. Boczek IV, 172. 1012) 1276, 8 Apr. Olomucii.

Strana 424
424 Emler, Regesta Bohemiae. 1013) 1276, 21 Apr. Viennae. Gerungus, abbas Mellicensis, Ottoni de Perchtoldstorf, camerario regis Boemiae per Austriam, quaedam feuda in parochia Medlicensi citra montes concedit. — Wiennae a. d. MCCLXXVI, XI kal. Maii. Hueber, Austr. ex arch. Mell. illustr. 27. Extr. 1014) 1276, 28 Apr. Brunae. Ottacarus, rex Boemiae oc., confirmat decisam litem inter monasterium Gradicense et cives Olomucenses de limitatione villarum Bistrowici et Hayczin. — „Volentes, ut circuitio uille Bistrowici, quam Robertus, olim — abbas monasterii Gradicensis, a ciuibus Olomu- censibus emit, facta ex parte Holice nostre et beneficii castri nostri Olomucensis, quod vulgo dicitur podstole, quod tenet d. de Wranowicz, et ex parte uillarum Hodinam, Chwalkowicz, Bukowan et Bystricz, ac circuitio uille Hayczin — nec non et missio d. Budiss, vener. abbatis prefati monasterii, prefati Roberti abbatis successoris, in corporalem possessionem curie, balnei, arearum, tabernarum in uillis Nakel, Luboss, Bunowici, Lassczan, et hominum residentium in suburbio uel circa, quam circuitionem et missionem in corporalem possessionem ad decisionem litigii, quod inter predictum d. Budis ex una parte et ciues Olomucenses ex altera uertebatur, super terminis et bonis prefatis, uillarum scilicet Bistrowiczy et Hayczin ac curie, balnei, arearum et hominum, in suburbio existentium Olomucensi, nec non et ta- bernarum predictarum in Nakel, Luboss, Bunowiczi et Laszan, ut predictum est, consistentium, per — Zaschit de Kurowicz una cum beneficiariis ipsius prouincie, vniuerso iure pleno ipsius monasterii fieri mandauimus, robur obtinere debeat — firmitatis, easdem circuitiones termi- natas per metas, que uulgo kopczy dicuntur, et missionem in possessionem bonorum omnium predictorum, secundum quod per predictum Zaschit rationabiliter facte sunt, confirmamus.“ — Dat. Brune per manus mag. Henrici, prothonotarii regni nostri et plebani in Gors, a. d. incarn. MCCXXVI°, VI kal. Maii, IV indict. Boczek IV, 173. 1015) 1276, 1 Maii. Brunae. Nos Ottakarus, Bohemiae rex oc. Chvnrado, episc. Frising. omnem avenam, quae vul- gariter marichfuter dicitur, quae de praediis Frisingensis ecclesiae in Umaruelt, Waidhoven et Holnstain sibi ad sua granaria de bebat dari annis singulis, relaxamus. Act. aput Brunnam a. d. M.CC.LXX sexto, kal. Maji. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 333. 1016) 1276, 1 Maji. Brunae. O(ttacarns), Bohemiae rex oc. capitaneis, iudicibus et officialibus suis per Austriam, Styriam, Karinthiam, Carniolam et marchiam constitutis. — "Vobis — declaramus, quod de nostra bona voluntate pariter et consensu — C(onradus), episc. Frising. — se pro tempore in partibus Bawarie recipiet pro quibusdam suis arduis negociis, que dilacionem non capiunt,

Strana 425
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 425 peragendis, sicut etiam nobis nuper aput Brunnam existentibus familiariter et secrete propo- suit oraculo viue vocis. Vnde cum idem d. episcopus tamquam ille, qui se nostris affectibus et beneplacitis conformem reddidit, propter cuiuslibet sinistre suspicionis tollendas et abolen- das maculas, quibus forte a suis emulis et inimicis posset circa nos sua innocencia obfus- cari, petiuit a nobis, — quod aliquem de nostris familiaribus et seruitoribus sibi nominatim exprimeremus, cuius fidei et diligencie in eius absencia committeret castra, municiones et possessiones, quas sub nostri districtus dominio habet ecclesia Frisingensis, cuius ecce pre- cibus inclinati communem et non suspectam personam videlicet mag. Heinricum de Lok, vener. Werdensem prepositum, dilectum capellanum nostrum, de cuius examinate fidei constantia ple- nam confidenciam gerimus, nominatim expressimus d. episcopo memorato, dantes eidem stric- tius in mandatis, vt se de dictis municionibus et possessionibus ipsius d. episcopi et nostro nomine intromitteret atque easdem regeret et teneret, donec ad ipsius d. episcopi reditum et aduentum, et qui omnes querelas Frisingensis ecclesie hominum et lesiones et offensas dictarum possessionum absente prefato d. episcopo aut in remotis partibus constituto ad no- stram regalem audienciam deportaret. Vnde vobis singulis et vniuersis — damus strictius in mandatis, quatenus sepedictum d. episcopum in suis castris, municionibus, possessionibus et hominibus, quamdiv absens fuerit, nullus ex vobis presumat offendere vel grauare.“ — Dat. Brunne a. d. M.CC.LXXVI°, kal. Maii. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. Font. rer. Austr. XXXI, 334. 1017) (1276,) 3 Maii. Brunae. Otacherus, rex Boh. oc. sententiam Ekkehardi de Dobreng aliorumque judicio apud Graetz (in cimiterio S. Aegidii, a. 1275 fer IIa post asumpt. b. Virg.) praesidentium inter fratres de Messenberch et Ortolfum praepositum Seccov. super usu lignorum in silva apud Feustritz nomine Milotae capitanei, imo potius nomine regis latam, praecipit usque ad fina- lem decisionem ejusdem litis observari. — Dat. Brunae s. a. V° nonas Mai. E cop. Mus. Johannei reg. in Mus. Boh. 1018) 1276, 27 Maji. Znoymae. „Noscat oc., quod nos Otakarus, rex Boemiae oc. donationem, quam Ludmilla, relicta Sbislai olim de Roswadouich, fecit Olomucensi ecclesie, ratam — habemus et eam — confir- mamus.“ — Act. Znoyme a. d. MCCLXXVI°, dat. per manus mag. Henrici, prothonotarii regni nostri, VI kal. Jun. IIII indict. Ex orig. in arch. cap. Olomuc. Boczek IV, 174. 1019) 1276, 28 Maji. Znoymae. Otakarus, rex Boemiae oc. — concedit civibus Brunensibus, ut judex civitatis ju- dicet homines in suburbiis eorum civitatis habitantes. — „Dum solicita mente — reuoluimus, que pacem disturbent in terris nostris, uidemus non modicum statui comodi communis offi- cere, quod in quibusdam prouinciarum nostrarum partibus, de prisca et abusiua consuetudine 54

Strana 426
426 Emler, Regesta Bohemiae. ciuitatum iudicibus, culpabiles et in ipsis ciuitatibus excedentes iudicare non licet, qui uel baronum nostrorum uel aliorum quorumlibet dominio sunt subiecti, etiam si penes ipsas re- sideant ciuitates. Sequitur enim, quod dum enormitas sceleris taliter pertrahitur impunis, dum penarum non cohercentur limitibus offensarum excessus, dum locus, qui contumelie nota inficitur, exibitione satisfactionis debite non diluitur, datur facinorosis audendi deteriora fi- ducia, uia reseratur iniuriis, et liber quodammodo transitus nequitie apperitur. Quare cum ciuitas nostra Brunne prefati mole abusus se grauari ac opprimi quereretur, nos eidem ciui- tati — succurrentes — concedimus, — ut iudex et beneficiarii Brunenses . .. homines habitantes in suburbiis ciuitatis ipsius Brunne uel ipsi ciuitati immediate connexis, de iniuriis ac culpis, quas in ipsa ciuitate commiserint, mediante iustitia valeant et debeant decetero sine contra- dictione aliqua iudicare, ita tamen, quod illud, in quo per eosdem iudices et beneficiarios Brunnensis ciuitatis rei condempnati fuerint, ipsorum cedat dominis, sicuti si essent per ipsos dominos aut eorum iudices sententialiter condempnati.“ — Act. Znoyme a. d. MCCLXXVI°, dat. ibidem per manus mag. Heinrici, prothonotarii regni nostri et plebani in Gors, V° kal. Junii, IIII indice. Ex orig. cur. Brunensis Boczek IV, 175. 1020) 1276, 31 Maii. Znoymae. O(ttacarus), Boemiae rex oc. universis capitaneis, scribis oc. Austriae mandat, ne quis eorum iura vel libertates monasterii Neunburgensis contentas in privilegiis a praedeces- soribus suis et a se eidem ecclesiae concessis ullo modo infringat. — Dat. Znoymae a. d. MCCLXXVI in die s. et indiv. Trinitatis. Pez, Thesaur. anecd. VI, p. II, 130 n. CCVIII. — Fischer, Schicksale v. Klosterneuburg II, 264. 1021) 1276, 2 Jun. Aput Snoymam. Otakarus, Bohemiae rex oc. testatur, Chunradum, episcopum Frising. a Goccone et Irnfrido filio ipsius, eivibus de Kremsa, quaedam bona in Teicca et apud Marchartsvruar emisse. Dat. aput Snoimam a. d. M.CC.LXXVI, IIII non. Jun. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. Zahn, Cod. dipl. Austr. Frising. XXXI, 336. 1022) 1276, 3 Jun. Znoymae. Otakarus, rex Bohemiae oc. ad ius solidum et usus perpetuos ecclesiae Salzburgensi dat tres filias Ekhardi de Dobringen, fidelis sui, qui ad ecclesiam Salzburgensem pertinens de persona duxit vxorem, quae ad proprietatem dominii regis pertinebat, et per illam pueros generavit. — Testes: Johannes, Chymensis episcopus, Otto, praepositus Salzburgensis, domi- nus abbas s. Petri, Gebhardus de Veloven, Conradus de Wartenvels, Otto et Conradus fra- tres de Goldek, Otto de Haslavo, Otto de Berchtoldesdorff, Henricus de Chunringen, mar- scalus Austriae. Dat. et. act. in Znoym III non. Jun. a. d. M'CCLXXVI° 1). Hormayr, Taschenb. 1840, 503, 1) — Hormayr h. MCCLXXVII.

Strana 427
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 427 1023) 1276, 3 Jun. Znoymae. „Nos Otakarus, rex Bohemie oc. universorum oc, quod quia Nycolaus de Stadow, qui de persona pertinet ad ecclesiam Salzburgensem, ad potestatem nostri culminis diuertit per connubium ducendo filiam fidelis nostri Chunradi de Sowrow, ecce deuota eiusdem Ny- colai euicti instantia ad hoc, ut idem — d. Salzburgensis archiepiscopi gratiam, quam par- tum propter culpam huiusmodi demeruit, plenius consequatur, primo et principaliter puerum, quem non ex eadem coniuge sua habet, eidem ecclesie Salzburgensi ad ius solidum et ad usus perpetuos tradimus, — deinde pueros quoscunque, quos generauerint, egali porcione inter nos et eandem ecclesiam diuidi — decernentes.“ — Dat. et act. in Znoym III nonis Junii a. MCCLXXVI. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. Lorenz, Deut. Gesch. im 13. u. 14. Jahrh. I, 478. 1024) 1276, 3 Jun. Znoymae. Otakarus, rex Bohemorum oc., Purchardo, capitaneo Austriae superioris, mandat, „ut hospitem domus venerabilis capituli Salzburgensis, site apud Linzam ciuitatem in districtu murorum, Engelbertum cognomine scolarem siue alium, qui eandem domum pro tempore in- habitauerit, ab omni steura et vexatione illicita conseruet.“ — Dat. apud Znoym anno dom. M'CC'LXXVI, III non Jun. Urkundenb. des Landes Ob der Enns, III, 435. — Hormayr, Taschenbuch 1840, 501. 1025) 1276, 6 Jun. In Prseschep Othakarus, rex Boemiae oc. homines monasterii in Reus a mulctis solvendis in judiciis ipsis inpositis eximit. — "Cum conuentus monasterii in Reus nostre celsitudini — supplicarit, ut — mulctas siue penas pecuniarias, in quibus homines monasterii ipsorum per iudices et be- neficiarios terre Morauie mediante iuris ordine et iusticia in iudiciis prouincialibus per sen- tencias aliquando condempnantur, ipsi monasterio et conuentui in Reus, quemadmodum pluri- bus aliis monasteriis per Morauiam graciose contulimus, ad utilitatem — ipsius conuentus largiri — dignaremur. Nos — dicti conuentus — peticiones — admisimus, — volentes, ut vniversi iudices et beneficiarii terre Morauie a singulis hominibus monasterii predicti in Reus pro quibuslibet mulctis siue penis pecuniariis, in quibus per eos mediante iuris ordine et iusticia condempnati fuerint, nullam pecuniam exigere siue recipere presumant.“ — Act. et dat. in Prseschep per manus mag. Henrici, prothonotarii nostri, plebani in Gors, a. d. MCCLXXVI°, octauo idus Jun. Ex orig. eiusdem mon. Boczek IV, 176. 1026) 1276, 21 Jun. Pragae. Johannes, Prag. episc., dedicat chorum et altare ecclesiae Zderaziensis et indul- gentias eam visitantibus concedit. — „A. ab incarn. d. M'CC'LXX VI° indict. quarta, die dominica in mense Julij, qua cantatur: Respice in me, presidente in sacrosancta Rom. ec- 54*

Strana 428
428 Emler, Regesta Bohemiae. clesia Innocentio pp. V°, ac regnante in Boemia — d. Ottacario, qui et Premisl, rege Boemie oc. in nomine s. et individue trinitatis oc. chorum venerabilis Zderacensis ecclesie et altare eius dedicauimus has sanctorum reliquias in altari eodem includentes : de ligno domini, de sepulcro domini, s. Marie virginis, s. Johannis Baptiste, ss. Andree, Johannis, Jacobi, Bartho- lomei, Thome, Philippi et Jacobi apostolorum, ss. Stephani, Laurentii, Apollinaris, Stanislai, Innocentium, Pantaleonis, Cosme et Damiani, Christophori, Magni, Wenceslai, Witalis et Wa- lentini Thebeorum, Eustacii, et ss. eius martirum; ss. Martini, Nicholai, Gregorii, Procopij, Odalrici, Geronimi, Benedicti confessorum, ss. Marie Magdalene, Margarete, Katherine, Agnetis, Anastasie, Elizabet, Cunegundis, Gertrudis, Vrsule, uirginum et aliarum sanctarum. Titulus uero ipsius chori et altaris iamdicti sanctissimo sepulcro dominico et s. Johanni Baptiste ue- raciter annotatus. Vt autem hec nostra dedicatio sempiternam obtineat memoriam et fideles Christi quasi per premia salubriter ad merita inuitentur, omnibus uere penitentibus et con- fessis, qui dictam Zderazensem ecclesiam et prefatum chorum eius in anniuersario die dedi- cationis ipsius, quem feria tertia infra pascha uolumus in perpetuum sollenpniter celebrari, et deinceps qualibet die usque ad conductum pasche necnon in festiuitatibus b. Johannis Bap- tiste, natiuitatis uidelicet eius et decollationis, annis singulis congruis honoribus frequentabunt, centum et uiginti dies, quique id ipsum facient in festiuis diebus sanctorum et sanctarum dei, quorum sunt reliquie superius recitate et in area predicta reposite, et specialiter in festiui- tatibus s. crucis inuentione et exaltatione uiginti dies de iniuncta sibi penitentia — relaxa- mus." — Dat. Prage XI kal. Jul. pontif. nostri a. XVIIIj. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 1027) (1276 m. Jun. v. Jul.) Rudolfus, Rom. rex, Henrico, duci Bavariae. — „Quod regalium literarum emissio, quarum alloquio te pridem fuimus aggressi, gratioso salutationis schemate carens, sensit apocopationis occasum ; hoc fuit procul dubio occasio et iderat causa, quod inclyto fratri tuo M. non absque nostra et imperii laesione dirissima visus es hactenus quadam obstinata duritia in fraternae legis dispendium, malum tam intolerabile machinari. Non enim decuit bene- volentiam nostram, nos literatorie tibi praetendere, dum intenderemus eidem filio nostro, ut oportebat, contra te ipsius jura calumniosis insultibus impugnantem debitae oppo- sitionis adstare clypeo ex aduerso. Verum quia, sicut nuper ven. N. episcopo Ratisbonensi gratanter nobis insinuante didicimus, tua quod praecordia visitata spiritus fervore para- cleti pristino mitigato rancore, ac intumescentiae impetu temperato, ad bonum concor- diae conspirent, magnificat anima nostra dominum, qui tibi dedit, ut speramus, quid sa- luti tuae expediat, quid honori: cum sit turpe nimis, plerumque periculis odiosis lethale fer- rum in viscera propria contorquere. Idcirco, si scriptis opera compensentur, in gratiae nostrae te plenitudinem colligentes, sinceritatem tuam hortamur attentius et rogamus, quatenus propter deum et tuae felicitatis augmentum, nec non ob generale totius provinciae commodum, collo- cata prae oculis, quanta pernicies ex hac scissura domestica provenerit reipublicae turbatrice, et adhuc major verisimiliter poterit pullulare, animum tuum ad indissociabile pacis perpetuae

Strana 429
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 429 ex innata tibi modestia studeas efficaciter inclinare, cum ipso germano tuo te patiens amica- bili foedere couniri. Alias enim dissimulare non possumus nec debemus, quin fratri tuo prae- dicto, qui nobis est funiculi duplicis ligatura conjunctus, praesertim cum apud te facturum se offerat, quidquid debet, ad propulsandos violentos et voluntarios motus tuos viriliter assi- stamus." Gerbert, Cod. epist. Rud. 123. — Lambacher, Interr. 101. 1028) 1276, 4 Jul. Olomucii. Chasta de Chrelow duas silvas inter villas Chomut et Bresci iacentes vendit mona- sterio Gradicensi. — Innotescat oc., „quod ego Chasta de Chrelow duas siluas, ad me iure spectantes hereditario, iacentes circa uillas Gradicensis ecclesie Chomut et Bresci, unam in- ter flumina Morauam et Oskauam, aliam uero inter Morauam et Morauicze, uendidi — d. Budis abbati et conuentui ecclesie Gradicensis iure hereditario — possidendas, pro uiginti sex marcis argenti et fertone, ex quibus sex marcas et fertonem in remedium animarum pre- decessorum meorum et mee legaui ecclesie supradicte; reliquas autem uiginti marcas argenti habeo, et coram beneficiariis Olomucensibus protestor publice me plenarie recepisse, facta insuper protestatione publica contractus memorati coram preuisis beneficiariis in prouinciali iudicio, prefatum abbatem et conuentum in possessionem siluarum predictarum duxi plena- riam, metis certis ac notabilibus, que uulgo kopczi dicuntur, sub eorum testimonio secundum ius terre ab omni parte per circuitum assignatis; reseruatis mihi duntaxat uite mee tem- pore in eisdem siluis licitis uenationibus et pascuis tabellarum. Ceterum duos piscatores in Sedlisk ratione prefati contractus recepi ab ipso abbate et conuentu, similiter tantum tem- pore uite mee, cuius completo curriculo ad ipsum et conuentum suum hec omnia sine stre- pitu litium ex integro reuertentur." — Testes : Zwetik, uillicus Cunonis camerarii, Radoslaus de Hostek et Pih pohonczy, Martinus de Chwalkowicz, uillicus d. Nezamisl, burgrauii de Ne- lesowicz, et Martinus de Sennicz pohonczy, Lutmir, subuillicus Johannis Wawrzik de Woiniczi et Heniczo de castro Olomucensi pohonczy, Swatoslaus cecus de suburbio, subuillicus Woy- slai, iudicis Olomucensis. Ex nobilibus quoque Pardus de Horka, Budislaus de Nezamislicz, Stanimir de Zborowicz, Daleborius de Polcowicz, Borzuta de Sennicze, Wilchko, forestarius regis de Usow, et alii quam plures. Act. et dat. in Olomucz a. d. MCCLXXVI, in die b. Procopii abbatis. Boczek IV, 178. 1029) 1276, 7 Jul. Aput Liberam ciuitatem. O(ttacarus), Boemiae rex oc. judicibus in Chrems notificat, se curiam monasterii in Povmgartenperg ab omni steurarum solutione et a quibuslibet exaccionibus absolvisse. — Dat. aput Liberam ciuitatem a. d. M'CCLXXVI°, nonis Jul. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. Font. rer. Austr. I, 183. — Urkb. des Landes Ob der Enns III, 437. — Kurz, Beiträge III, 431.

Strana 430
430 Emler, Regesta Bohemiae. 1030) (1276.) Rudolfus, Rom. rex, cuidam fideli suo. — „Cum ad recuperandum possessiones prae- claras imperii per regem Bohemiae hactenus occupatas imperialis potentiae signa movere in proximo — disponamus, sinceritatem tuam — duximus exhortandam, quatenus ad occupa- tionem castrorum praedicti regis, quae tuae sunt viciniora potentiae, omnes animi tui curas et studia opportuna convertere non omittas, ut ad invasionem ipsius per eadem loca liberior nobis transitus pateat, et ingressus habilior in perpetuum suae desolationis exterminium no- bis et nostris valeat praeparari." Bodmann, Cod. epist. 17. — Gerbert, Cod. epist. 121. 1031) (1276?) Rudolfus, Rom. rex cuidam fideli suo. — „In eo, quod tu — fideles nostros N. no- stris servitiis attraxisti, fidei tuae puritas clarius nobis patet; super quo tibi regalis nostra serenitas gratiarum actiones referre non desinit multiformes, rogantes attente, quatinus eo sollicitudinis fervore sicut hactenus universa nostra contra regem Bohemiae negotia et agenda efficaciter prosequaris ; speramus enim, quod in brevi — contra praedictum regem Bohemiae sic feliciter nostra dirigentur negotia, quod confractis et concussis rebellionis suae cornibus praefati regis insultus te et alios nostros fideles non erit necessum formidare." Bodmann, Cod. epist. 74. 1032) (1276.) Rudolfus, Rom. rex, cuidam fideli suo. — "Cum — futurarum guerrarum discrimina movenda cum — rege Bohemiae evitare aliqualiter non possimus, ad quod, sicut videmus ad oculum, jam res congrue se disponunt : expertae fidelitatis tuae constantiam — seriose requirimus, — quatenus — ad nostra et imperii servitia pro militia decenti et congrua totis affectibus, totisque viribus studeas diligentius laborare, sciturus, — quod si in his promptae devotionis studio votis nostris annueris, — tuae servitutis obsequio nos duxeris honorandos." Bodmann, Cod. epist. 67. 1033) (1276.) Rudolfus, Rom. rex, cuidam fideli suo. „Sciat — tua strenuitas, quod non alias, sed ad Austriae terminos te ad nostra et imperii servitia intendimus evocare, nec adhuc in men- tis nostrae resedit propositum, nos ad partes Italiae conferendi, nisi prius confractis regis Bohemiae contumaciae cornibus et aliis Alemaniae partibus ad statum pacificum positis et locatis sic nobis nostrisque fidelibus et universis fautoribus caveatur, quod alicujus principis vel alterius indevoti a tergo relicti contumacem pertinaciam nos oporteat formidare." Bodmann, Cod. epist. 73.

Strana 431
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 431 1034) (1276, m. Sept.) Fridericus, archiepiscopus Salisburgensis, diocesanos suos a juramentis praestitis Ottacaro, Bohemiae regi, absolvit, „quod contra deum et justitiam, statumque reipublicae in- debite sunt extorta et quoniam eadem juramenta observari non possunt sine praejudicio ve- strae salutis et mortali periculo animarum vestrarum.“ Gerbert, Cod. epist. Rud. 133. 1035 (1276.) Patriarcha Aquilegensis scribit Rudolfo, Rom. regi, de variis rebus, praesertim de rege Bohemiae supperando. — „Porro cum scribentis animus adeo sit in exaltationis vestrae promotione defixus, ut desideriorum meorum summa principalius cupiat, honoris et nominis vestri decus sermone et opere procurare, magnificentiam vestram scire cupio, quod viris et viribus congeram posse meum, ut quam cito de processu vestro felici contra regem Bohe- miae (qui contra deum, et omnem justitiam meis et ecclesiae meae juribus existit injurius, et honoribus inhonorus) mihi constiterit, me reddam pro viribus ad excellentiae vestrae servi- tia praeparatum. Ceterum litterarum vestrarum favorabilis inductio habuit, ut cum N. ad compositionem me disponere procurarem. Super quo sic per praesentes explico velle meum: quod inter me et ipsum non viget ad praesens alicujus dissensionis materia vel rancoris, nec ex me circa ipsum discordiae scrupulus orietur, quin inter nos amicitiae ac dilectionis in- tegritas vigeat et virescat. Veruntamen est, quod ipse me in vestris servitiis existente in praejudicium ecclesiae meae ac contra ipsius privilegia et jura publica erigi fecit castrum quoddam, quod nisi forsan ipse viam aequitatis et juris eligens ab injuria hujusmodi tam inde- bita violenta destiterit, malevolentiae inductivum esse poterit, et plus quam expediat nutritivum. Gerbert, Cod. epist. Rud. p. 128. 1036) (1276.) Rudolfus, Romanorum rex, filium suum primogenitum, quem in Austriam cum copiis militaribus praemittit, cuidam principi (archiepiscopo Salisburgensi?) commendat. — „Tur- batur non immerito nostrae serenitatis animus et ad iram concitamur vehementius ac tanto justius, quanto te et ceteros sacri imperii principes et fideles propter fidei puritatem, quam ad Romanum geris imperium, gravius per illustris regis Bohemiae rabiosam tyrannidem perpendimus tribulari. Sane multiformis dilectionis animum et affectum, quem ad te nostra gerit serenitas, curantes ferventibus atque irremissis desideriis tibi ceterisque nostris principibus inique tribu- latis similiter et opressis, operoso ac festino succursu et subventione potenti ostendere, disponimus et in voto gerimus versus Aegram, una cum filio L. rege regum dirigente feliciter gressus nostros, festinis progressibus nos conferre, primogenito nostro versus partes Austriae, cum armatorum multitudine et armatorum militum copiositate, apparatu decentissimo destinato. Qui cum necesse habeat tuos transire termines, absque alicuius hominum laesione, dispendio vel jactura, petimus, ut eidem nostro primogenito viam et introitum, juxta quam de tua fidelitate et discretione in- concussam fiduciam gerimus, studeas praeparare; faciens et disponens, quod fideles tui de suis

Strana 432
Emler, Regesta Bohemiae. 432 munitionibus eidem, imo sibi ipsis subveniant, atque ipsorum negotium in subventione nostri primo- geniti tam ardenter et tam strenue prosequantur, quod abjecto servitutis jugo per praedictum regem ipsis dudum imposito in amoenitate tranquillae pacis valeant respirare. Dictum nostrum filium tuae fidei puritati, examinatae discretionis consilio in totum committimus, et quasi pro filio tibi tradimus instruendum, gubernandum, et ad omnia, quae liberationem patriae respiciunt, dirigendum." Gerbert, Cod. epist. Rud. p. 122. 1037) 1276, 2 Aug. Pragae. Ottacarus, rex Boh. oc. confirmat privilegia monasterii s. Catharinae in Stanz a piae memoriae Leudoldo de Wildonia noviter plantati, se ipsum tutorem ejusdem constituens. Dat. Pragae MCCLXXVI, quarto non. Aug. E cop. Mus. Johannei reg. in Mus. Boh. 1038) 1276, 9 Aug. Apud Znoymam. Alexius, — archidiaconus Znoymensis, protestatur villam Nemsitz spectare ad parochiam in Schatow. — Notum oc., "quod causa quedam inter venerab. d. Theodericum, abbatem de Luca, — et nos — vertebatur super iure parochiali et decima ville de Nemsitz, quam villam nos ad parochiam in Vrbow, spectare putabamus iure parochiali, d. abbate in contrarium as- serente, quod ad parochiam in Schatow spectaret et hoc paratus esset proborum virorum testimonio approbare. Nos autem hoc audientes decimam supradicte uille iussimus seque- strari et de consensu aduerse partis scilicet d. abbatis in modum compromissionis supradictam causam in totum mag. Heinrico, de Vitis plebano, et d. Hermanno, decano Znoymensi, com- misimus terminandam, qui accedentes ad locum in Dyax testes audiuerunt — et — inuenerunt per eadem dicta, quod supra dicta villa de Nemsitz iure parochiali spectaret in Schatow pa- rochiam ex antiquo.“ — Dat. apud Znoym a. d. M.CC LXXVI°, in vigilia s. Laurentii martiris. Ex orig. mon. Luc. Boczek IV, 179. 1039) 1276, 7 Sept. Pragae. Ottacharus, rex Boemiae oc. civibus suis de Judenburch hanc gratiam facit, quod Lombardi seu Latini ad dictam civitatem Judenburch merzimonia deferentes eadem nulli ho- spitum vendere audeant, sed solummodo civibus supradictis sub poena X marcar. arg. — Dat. Pragae a. MCCLXXVI°, VII idus Sept. E cop. Mus. Johannei reg. in Mus. Boh. — Arch. für Geographie, Historie etc. 1818, 533. 1040) 1276, 19 Sept. Apud Runam. Conspiratio ministerialium Styriae et Carinthiae ad partes Rudolfi, regis Romano- rum, sequendas. — Nos Vlricus de Hevnburch, Hainricus de Phanenberch comites, Fridericus de Bettowe, Wuhf. de Stubenberch, Herrandus de Wildonia, Hainricus de Stadekher, Otto de Lichtenstein, Gotschalcus de Nytoph, Hainricus et Vlricus pincerne de Ramstain, Otto de Teuffenpach, Cholo de Sveldenhoven, Willehalmus et Hainricus de Scharfenberk, Gottfridus

Strana 433
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 433 de Tuchsen, Cholo de Marchpurch, Hertnidus de Leibenz, ceterique ministeriales Styrie ac Carinthie meliores — profitemur, — quod conuenientes in unum maturo consilio diffinito ius, quo sacro imperio astricti existimus, utpote vasalli ipsius imperii et fideles ex merito in- tuentes voluntarie, et omni dolositatis scrupulo proculmoto serenissimo principi, d. nostro Ru- dolfo, — regi Rom semper Augusto, jurati spopondimus vnanimiter famulari nichilominus hoc adjecto, quod in omnem euentum rebus pariter et personis, imo si, quod absit, ex nobis alicui obsidionis vel alias quomodolibet periculum immineret, non separabimus ab inuicem nisi morte, sed liberationi eiusdem afflicti concorditer intendemus. Si vero conspirationi hujusmodi motu proprio per nos facte aliquis ex nobis transgressor repertus extiterit, feuda, que ab imperio dinoscitur possidere, sint abjudicata eidem, medio quolibet resarcito, conferenda per prefatum dom. nostrum regem Romanorum et alios, qui ipsius imperii gubernatores pro tempore fuerint absolute aliis, prout eis uidebitur expedire, et insuper idem transgressor periurus, exlex, nec non a deo maledictus et hominibus perpetuo censeatur.“ — Act. et datum in monasterio b. Marie virginis apud Runam a d. MCCLXXVI°, XIII° kal. Octobr. Gerbert ex apographo in auct. dipl. 199. 1041) 1276, 24 Sept. Pataviae in castris. Rudolfus, Rom. rex, comitibus atque nobilibus Karinthiae et Carniolae mandat, ut duci suo Philippo pareant, quia omnibus, qui ab ipso defecissent, veniam dedit Böhmer, Reg. imp. ab. a. 1246—1313 p. 79. Extr. 1042) (1276.) Rudolfus, Rom. rex, scribit cuidam de defectione Carinthiorum ab Ottacaro, rege Bo- hemiae. — „Accedentibus nuper ad majestatis nostrae praesentiam N. et N. cum eisdem ha- bito diligenti tractatu, sub forma hujus informativi simpliciter abierunt a nobis, quod statim rege Bohemiae diffidato circa fines Carinthiae manus invasionis extendent in eum, et strenue bellicos attentabunt insultus N. et N. nostris obsequiis in eodem confinio corde et animo ac opere, prout verisimiliter creditur, applicandis. Haec igitur dic et manda fidelibus, quos de fortunatis nostris auspiciis arbitraveris gavisuros, ut sicut honorum nostrorum sunt avidi, sic et gloriae participio gratulentur; et longe pulsa formidine augustali brachio confidant se tutari contra calumniantium impetus et insidias aemulorum.“ Gerbert, Cod. epist. 130. 1043) (1276.) Rudolfus, Rom. rex, Bernhardo, episcopo Seccowiensi. — „Sane nunquam hactenus regia celsitudo de vestrae rectitudinis inobliquabilitate decredidit, sed in nobis, quidquid in puri pectoris hominem ministeriosae naturae potuerit artificium fudisse, semper existimavit divinitus inditum esse vobis. Ex his igitur, quae sincera praecordia rubiginosae non suscep- tibilia cicatricis jam verisimiliter produxerunt in lucem, celebris opinionis vestrae prae- stantiam et constantiae firmitatem condigno laudum praeconio commendantes excusacionem 55

Strana 434
434 vestram libenter admittimus, et nitentis innocentiae titulos approbamus. Viderint tamen illi, qui vobis insciis veritatis vacuos dictavere libellos, quid honoris et gloriae ex commen- tis hujusmodi consequantur. Porro super his, quae inter cetera celsitudini nostrae scrip- sistis, vos velle libenter ad bonum concordiae inter nos et regem Bohemiae per mediatoris solliciti modum interponere partes vestras, sic vobis duximus respondendum, quod cum idem rex ad principes nostros, archiepiscopos et episcopos veluti ad pupillam oculorum nostro- rum, utramque manum hostilis invasionis extenderit, in eorum continuum exterminium gra- viter debacchando penitus incongruens arbitramur et indecens, eo sic proterviente ferociter, in eventuum tractandorum et dubiorum involucro vos involvi. Verum si manum retraheret ab offensis et male facta corrigeret restitutionibus ablatorum ad ea, quae forent congrua ra- tioni, possemus facilius et remediabilius inclinari.“ Gerbert, Cod. epist. 125. Emler, Regesta Bohemiae. 1044) (1276.) Bernhardus, episc. Seccov. gratias agit Rudolfo, Rom. regi, quod ab eodem in gra- tiam sit receptus, culpam suam humiliter agnoscens. Gerbert, Cod. epist. 126. 1045) (1276, Sept.) Ottacarus, Boh. rex oc. marchionibus Misnensibus Henrici, Bawariae ducis, seces- sionem ad partes Rudolfi, Rom. regis, nunciat. — „Enormes excessus nobilis viri ducis Ba- uarie, compatris nostri, quos wlgaris, proch dolor, iam nocio predicat, et nullis tergiuersa- cionis excusandos suffragijs euidentis operis euidencia manifestat, ad audiencie uestre noticiam, que multarum virtutum ornamentis circumfulta corrutilat, morum laudabilium fulget circum — ornata splendoribus, et nobilium splendet actuum circumdata munimentis volatilis fame pre- loquiis, que uarijs consueuit interdum uariari relatibus, non ambigimus peruenisse. Nichilo- minus tamen eos, quos nullo umquam tempore conceptos, uel ante puerperium in conceptionis vtero fuisse premortuos gauderemus, magnitudini vestre, cui sincere dileccionis nexibus astrin- gimur, liquido stilo prouidimus declarandos, ut inter nos et eundem ducem, amicicie dudum contracto federe per nos, quibus ipsius contractus veritas tota patet, magnificencie uestre reserato, quantum sit eiusdem ducis in hijs mentalis execranda concepcio, quantumque in execrabiliorem partum properata prorupit, uobis et per vos alijs clarius elucescat. Hic nam- que dux Bawarus barbarica, prout eius monstrarunt facta nepharia, uariatus imagine, aua- ricie veneno uastatus ac hereticorum prauitate compositus, qui aliud loquitur, aliud sentit, foris amicum se simulans hostiliter intus ledens, nobiscum iam pluries fedus amoris iniuit, fide prestita tactis eciam sacrosanctis evangelijs in altari promittens, nobis semper adesse fideliter toto posse, consilio et auxilio, quocienscunque utile vel necesse fuisset, contra per- sonas quaslibet tam ecclesiasticas quam eciam seculares. Nos vero sibi fauorabilius, quam promisimus, ope, consilio et favore semper astitimus tam in pecunia quam rebus alijs, non improperando, que fecimus, sed recordando suauiter, prout decuit regiam maiestatem, et ut

Strana 435
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 435 firmioris inter nos et eum puritatis ac beniuolencie feruor temporum continuacione succres- ceret, compaternitatis vinculo, quod inter extraneos ad placide vnionis, proximitatis et confidencie medium, et inter proximos ad maioris colliganciam caritatis ueneranda sancto- rum patrum sancciuit auctoritas, eum nobis uoluimus et procurauimus couniri. At ipse nobilium nobilitate degenerans, a ducum fidelium tramite deuians, ab amici federis promis- sione resiliens et a compatrum laudabili compagine resipiscens, ignobilium accionum con- tagione fedatus, infidelium ducum errore seductus, amice paccionis oblitus, et compatrum fidelium debitum non exsoluens, conuersus nuper in arcum peruersum, cum crederemus ipsum tam per fidem nobis promissam et iuramenta nobis prestita per eundem, quam eciam per multa marcarum milia preter alia regalia dona quam plurima, quibus eum frequenter hono- rauit nostra liberalitas, sibi data, contra quoslibet aduersarios nostros strenue ac viriliter dimicare, comiti Rudolfo, aduersario nostro, qui pro Roman. rege se gerit, et a quo retri- bucionis et gratie nostre, quam poterat multiplicibus operum experimentis agnoscere libe- ralitate diligenter attenta, longe minoris emolumenti comodum reportabat, imminente neces- sitatis articulo, quo non abesse sed adesse veraciter debet amica fidelitas, a nobis recedens turpiter impudenter adhesit. O nobilis partus ignobilis ! O ducis ducatus erroneus! O amici non amica dileccio! O compatris non compar affeccio sed peruersa! Quis te docuit tam nefanda concipere, quis eciam parturire? Quis deuiare te compulit? Quis amicabiles pac- ciones infringere, quis denique compaternitatem uiolare? Quis generositatis titulus, quod stema prosapie viris ascriberetur illustribus, si generosus origine per sordidos actus sic im- pudice degenerat, si stematis illustris decoratus honoribus ad inhonestos et turpes sic elabitur prompta facilitate processus. Que de cetero dabitur amico de amico fiducia? Que inter com- patres alios coniunccionis paterne copula contrahetur, si sic deformiter tante cautele consilijs compaternitas connexa dissoluitur, si sic enormiter firmitatis tante sollempnis contracta beni- uolencie vincula violantur? Dic nobis, quesumus, dic, miles ignobilis, dux deuians, amice perfide, compater infidelis, sunt hec nobilis indicia militis, fidelis ducis insignia? Sunt he veri amici obsequia, sinceri compatris argumenta? Nonne nobis per tuam miliciam, nonne per tuam prosapiam, nonne per tuam fidem et iuramenta promiseras, te nobis constantis fidei puritatem inuiolabilem seruaturum? vbi nunc est tua milicia, vbi tua prosapia, vbi tua fides? vbi prestita iuramenta? Cur tuam miliciam in maliciam, tuam prosapiam in nequiciam, tuam fidem in perfidiam, juramenta in irritamenta nequiter conuertisti? Quomodo tantum crimen excogitare, quomodo tantum scelus admittere, quomodo perpetrare tantum facinus potuisti? Quid ultra tibi facere potuimus, et non fecimus ? Nonne tuas semper peticiones libenter audiuimus? Nonne uota tua gratanter admisimus? Nonne liberaliter tibi munera multa donauimus? Nonne constanter tibi promissa seruauimus? Nonne in uiolando letanter nos tibi conniuimus sacramento? Quod excepcionis aminiculum, quod excusacionis au- ditorium, quod allegacionis patrocinium contra tantam maliciam, contra tantam nequiciam, contra tantam perfidiam habere poteris, compater infidelis? Nullum nisi vnicum in hijs tibi suffragari poterit munimentum, illud tantum modo, quod a nepharijs progenitorum tuorum actibus, qui more brutorum sibi pocius elegerunt supra terram, quam infra putrescere, de- 55*

Strana 436
436 Emler, Regesta Bohemiae. generare non cupiens, cum patribus tuis iacere desideras insepultus, ut caro tua, nobilibus orta natalibus, nec accionibus intenta nobilibus, sed prodicionibus notabilibus asueta, in tuum tuique generis non preconium sed obprobrium, esca volatilibus celi et terre bestijs relinquatur. Ha deus! quam habere potuerunt alij de tanto non duce sed seductore, non amico sed inimico, non compatre sed pocius proditore fiduciam, si tante fidei comissarius fidem suam contra tam fidelem, tam stabilem amicum et compatrem sic maliciose non erubuit uariare? Cauendum est igitur omnibus a milite tam malicioso, tam sordido, a duce tam se- dicioso, tam deuio, ab amico tam fallaci, tam perfido, et a compatre tam callido, tam doloso, qui maliciose sic militat, sediciose sic deuiat, amat fallacias instruitque dolos. Illis verum tamen contra talem caucior est adhibenda cautela, qui locali sibi vicinitate coniuncti con- tagiosa possent fallaciter eius infamia maculari, cum perniciosa morbi censeantur inicia, sana malesanis adiungere, soleantque uicina contagio crebro sibi finitima viciare propter quod vobis, amici carissimi, quorum negocia reputamus ut propria, bona fide consulimus, et sano consilio suademus, ut in aliorum periculis vestris discatis precauere iacturis. Nam tua res agitur, paries dum proximus ardet, attenteque considerantes, ut expedit, quod fallere qui didicit, fallere semper amat, a blandis ac fallacibus nefandissimi ducis eiusdem verbis et actibus diligentissime caueatis, ne, si susurris et blandimentis eius aures vestras prone credulitatis confidencia faciles tribuetis, vestre bonitatis constanciam fraudulentis, ut assolet, decepcionis laqueis circumuoluat.“ Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II p. 44 1046) (1276, Oct. ineunte.) „Magnifico principi d. H(enrico), inclito marchioni Misnensi et Orientali, compatri suo ka- rissimo, O(ttacarus), rex Boemie, salutem et bonorum omnium incrementa. Serenitatem letitie man- sueta pretendit facie scorpius, idemque infert tristicie nubila caude aculeo truculente. Quare non est mirum, si dux .. se nostris confederauit emulis, amica nobis uerborum dulcedine blandiendo.“ Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 52. 1047) (1276, Oct. ineunte.) Ottacarus, rex Boh. Theoderico, marchioni de Landesperch, scribit, Henricum, Bava- riae ducem, ad partes Rudolfi transiisse. — „Magnifico principi domino Th(eodorico), inclito marchioni de Landesperch, affini suo karissimo, O(ttacarus), — rex Boemie, salutem et blan- dientis fortune muneribus continue prosperari. Querenda non est in homine falso legalitas, siue serenus applaudat siue turbidus persequatur, eo quod eiusmodi sit preclara sinceritas, ut. si suis pulsa non reperitur in laribus, in alienis nequeat ullatenus inueniri. Qui enim veneno perfidie uiciauit amiciciam, quid est, quod per ipsum sperare debeamus posse fide- liter inimicicias exercere? Dux autem talis, quod inuiti referimus, cum dolo fedus iniens fraudem sibi matrimonialiter copulauit. Quare nulla penitus fluctuamus dubietate, quin ipse, lesa fide pertractet hostilia, cum dolosus ypocrita simularit amorem." Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 53.

Strana 437
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 437 1048) 1276, 6 Oct. In Vraynstat. Ottacarus, rex Bohemiae oc. confert Alberoni de Pucheim officium dapiferatus in Veldsperch et „omnia ad idem pertinentia nec non bona, quae in Ort pertinent, eo quod de suae fidelitatis constantia honores et commoda merito debeat reportare.“ — Dat. in Vrayn- stat a. d. M°CCLXXVI° pridie non. Octobris. Chmel, Handschriften 2, 146. Extr. 1049) 1276, 16 Nov. Viterbii. Johannes papa XXI Rudolfo, Rom. regi, de iis, quae in partibus Romaniolae oc. mi- nus recte acta sunt, postulat dari ecclesiae nuntio „patentes literas, quod per errorem factum est, et quod receptionem huiusmodi ratam non habet.“ Dat. Viterbii XVI kal. Dec.pontif. a. I°. Item eidem, „ut mittat nuntios ad firmandum tractatus habitos inter se, et quod ante non veniat in Italiam." — Dat. ut supra. Palacký, Ital. Reise p. 46. 1050) 1276, 22 Nov. In castris ante Viennam. Articuli pacis inter Ottacarum, regem Boh. et Rudolfum, regem Rom. factae. — „Nos Berchtholdus, Herbipolensis, Bruno, Olomuc, episc. Ludwicus, comes palatinus Reni, dux Ba- varie, O(tto) marchio Brandenburgensis, arbitri dominorum Romanorum et Boemie regum, super questionibus, que inter ipsos super diuersis terris et principatibus uertebantur, arbi- trando pronunciamus, quod reuocentur, et retractentur, immo reuocate sint omnes sententie proscriptionis, excommunicacionis, interdicti, privationis, et quecunque alie promulgate contra dom. Otacarum, regem Boemie, et adherentes sibi, quocunque nomine censeantur. Item pronunciando arbitramur, quod inter ipsos Romanorum et Boemie reges plena sit concordia, pax firma et sincera reconciliacio sine qualibet captione, et seruitores utriusque regum — huiusmodi paci, concordie ac reconciliacioni cum sinceritate firmissima includantur, ca- stris eorum, munitionibus, possessionibus et hominibus, contra ius ab alterutro regum ipsis ablatis, vel a suis cum integritate debita restitutis. Item arbitramur, quod dom. O. rex Boemie, cedat simpliciter et precise omni juri, quod habebat vel habere uidebatur in terris, et hominibus cuiuscunque condicionis existant, Austria uidelicet, Styria, Karinthia, Carniola, Marchia, Egra et Portunahonis. Item arbitramur, quod deinceps non impediant archiepisco- pos, episcopos, comites, barones, ministeriales et quoscunque alios, quocunque nomine nuncu- pentur, in possessionibus, castris, municionibus, iuribus et hominibus eorum, sitis in terris superius nominatis. Item pronunciamus liberos et solutos omnes utriusque partis obsides et captiuos et fideiussores. — Item pronunciamus, quod dom. R. ser. Rom. rex, exceptis terris et ho- minibus supradictis infeudabit dom. O. regem Boemie, et liberos suos de omnibus feudis, uidelicet Boemie, Morauie et aliis quibuscunque, que progenitores sui, et ipse ab imperio de iure noscuntur hactenus tenuisse. Et ut predicta pax, concordia et reconciliacio firmi- tatem perpetuam obtineant, et partes mutuo se sincerius diligant, et coniuncti efficacius plena in amicicia solidentur, pronunciamus arbitrando, quod d. O. Boemie rex, tradat suam

Strana 438
438 Emler, Regesta Bohemiae. filiam in uxorem filio dom. R. regis Romanorum, et iam dictus O. Boemie rex dabit seu eciam resignabit simpliciter et precise dom. R. regi Romanorum, terras et possessiones in Austria, quas hactenus proprietatis uel feudi tytulo tenuit, uel sua pecunia comparauit, et easdem terras siue possessiones dom rex Romanorum suo filio obligabit pro quadraginta mi- libus marcarum argenti, quas eidem filio in donationem propter nuptias deputabit, saluis in utro- que casu archiepiscopis, episcopis, comitibus, baronibus, ministerialibus, et aliis hominibus qui- buscunque, iure, quod in castris, municionibus, possessionibus et feudis, que uacare ceperunt eisdem in districtu dicte terre, habent seu hactenus habuerunt, et eamdem terram dom. rex Romanorum uel successor ipsius, qui pro tempore fuerit, ab ipso filio suo redimet pro pecunia nominata, et si idem filius sine herede decesserit, predicta bona apud imperium remanebunt, nec ad uxorem ipsius, filiam regis Boemie, quicquam de bonis huiusmodi deuoluetur. Item dom. noster R. Romanorum rex, tradat suam filiam in uxorem filio dom. O. regis Boemie, et dabit rex Romanorum filio regis Boemie quadraginta milia marcarum argenti dotalicii no- mine, et pro illis obligabit sibi redditus quatuor milium marcarum argenti in terra Austrie ultra Danubium versus Boemiam, Moraviam et Vngariam, Chremsa et Stein opidis cum suis attinencijs duntaxat exceptis saluis etiam in hoc passu archiepiscopis, episcopis, comitibus, baronibus, ministerialibus et aliis hominibus quibuscunque, iure, quod in castris, municionibus, possessionibus, et feudis, que uacare ceperunt eisdem in districtu dicte terre, habent seu hactenus habuerunt: et si quid defuerit de summa superius iam expressa in redditibus dicte terre, supplebitur in alia parte Austrie citra Danubium, prout nos quatuor arbitri du- xerimus ordinandum, uel qui a partibus nobis fuerint subrogati; et si quid superfuerit, hoc Romanorum regi et imperio sine difficultate qualibet remanebit. Verum si filius regis Boemie sine herede decesserit, dicta terra ultra Danubium penes regnum Boemie tytulo pi- gnoris remanebit, nec ad uxorem ipsius, filiam regis Romanorum, quicquam de bonis huius- modi deuoluetur, et dom. rex Romanorum uel successores ipsius dictam terram redimendi pro quadraginta milibus marcarum argenti a rege Boemie habebunt liberam facultatem. Inter cetera specialiter arbitramur, quod dom. noster rex Romanorum recipiat specialiter in suam graciam et favorem Baltramum et magistrum Chunradum notarium, cives Wiennenses, cum suis parentibus et amicis, et civitatem Wiennensem cum omnibus ciuibus et hominibus, iu- ribus et possessionibus ipsis attinentibus, nec permittet eos indebite molestari, libertatibus, priuilegiis et immunitatibus eorum per omnia reseruatis, reuocatis omnibus latis sentenciis contra eos. Item specialiter arbitramur, quod magister Vlricus not. in ecclesia Wiennensi per regem Boemie presentatus, notarii, capellani et alii clerici in terra Austrie, Styrie et alibi ecclesias vel ecclesiastica beneficia et possessiones alias obtinentes, contra ius nullatenus of- fendantur, possessione uel quasi preter iuris ordinem spolientur. Item pronunciamus arbi- trando, quod illustris rex Vngarie cum suis quoad plenam amiciciam cum dom. rege Boemie ac suis presenti concordie includantur, ita quod quicquid de castris, civitatibus, municionibus, iuribus et possessionibus et hominibus regis Vngarie tenet uel possidet rex Boemie siue sui, sine difficultate qualibet restituat et dimittat libere absoluta, nec deinceps impediat in eis- dem, et hoc idem pro rege Boemie et suis per regem Vngarie et suos erit sine capcione

Strana 439
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 439 qualibet obseruandum, saluis utrique regum terrarum suarum limitibus et terminis, sicut ab antiquo tempore sunt distincti. Et quicunque regum eorumdem dicte pacis et concordie fuerit uiolator, contra talem dom. rex Romanorum obseruanti pacem et concordiam assistet consilio, auxilio et fauore.“ — Act. in castris ante Wiennam a. d. M'CC'LXX sexto, X kal. Decemb. Et quia Henricus, landgravius de Hassia, premissis interfuit, sigillum suum presen- tibus est adjectum. Bôczek IV, 180. — Urkundenbuch des Landes Ob der Enns III, 447. — Gerbert, Cod. epist. Rud. I, 200. 1051) 1276, 23 Nov. Viterbii. Johannes pp. XXI Welislao de Boemia, canonico Pragensi. — „Circa personam tuam de causa gerimus paternae benignitatis affectum, quia sicut in nostra constitutus praesentia retulisti, diu in jure canonico et civili studuisti et profecisti laudabiliter, ac etiam quia per dilectum filium, fratrem Martinum poenitentiarium nostrum de ordine Praedicatorum, et alios fide dignos commendatus de vita et moribus, nullum es ecclesiasticum beneficium assecutus. Hinc est quod nos — canonicatum ecclesiae Pragensis cum plenitudine juris canonici ac prae- bendam nulli alii de jure debitam, si qua in ecclesia ipsa vacat ad praesens, apostolica tibi auctoritate conferimus ac tibi providemus de ipsis, teque investimus praesentialiter per nostrum anulum de eisdem. Quodsi forte nulla talis praebenda nunc vacat ibidem, nos aliam praebendam proximo inibi vacaturam, quae de jure nulli alii debeatur conferendam tibi, cum vacaverit, do- nationi apostolicae reservamus. — Non obstantibus contrariis statutis vel consuetudinibus aut certo canonicorum numero ejusdem ecclesiae, juramento vel confirmatione apostolica seu quacunque firmitate vallatis, aut si sedis apost, scripta sint pro aliis in ecclesia ipsa directa, quorum aliqui sint ibidem recepti, vel ut recipiantur insistant, quibus per hoc nullum prae- judicium generetur; vel si vener. fratri nostro episcopo et dilectis filiis capitulo Pragensi communiter vel divisim a sede sit praedicta indultum, quod ad receptionem vel provisionem alicujus minime teneantur et ad id compelli non possint.“ — Dat. Viterbii VIIII kalendas Decemb. a. I. Idem mandat abbatibus in Cladrub et in Wilamou ac Berardo, priori ecclesiae Fuli- ginatis, capellano suo, „quatenus vos, vel duo aut unus vestrum eundem W. vel procuratorem suum eius nomine in possessionem ipsius canonicatus ac etiam huiusmodi praebendae in- ducatis et defendatis inductum.“ Dat. ut supra. E reg. autogr. lit. Johannis pp. XXI, anni I, epist. 61 et 225 in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. 1052) 1276, 25 Nov. In castris apud Viennam. Rudolfus, Rom. rex, Ottacarum regem, investit de regno Bohemiae et marchionatu Moraviae. — „Recognoscimus, — quod nos illustrem Ottacarum, Bohemie regem, principem nostrum charissimum, de regno Bohemie suisque attinentiis, nec non de marchionatu Mora- uie ceterisque omnibus, que a nobis et imperio in feudum obtinere de jure dignoscitur, ex regali benignitate consueta investimus, ac eidem principatus predictos cum omnibus ipsorum

Strana 440
440 Emler, Regesta Bohemiae. attinentiis duximus concedendos a nobis et imperio in feudum perpetuo obtinendos.“ — Dat in castris ante Wiennam VII kal. Dec. indict. V, a. d. MCCLXXVI, regni vero nostri anno IV. Boczek IV, 183. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 186. — Balbin, Misc. I, VIII, 21. — Goldast 39, 41. 1053) 1276, 26 Nov. Ante Viennam. Rudolfus Romanorum et Otakarus Boemorum reges confirmant pacem inter ipsos ordinatam. — „Noscant oc., quod cum nos predicti reges, de omni questione seu causa, que super principatibus siue terris Austrie, Styrie, Karinthie, Carniole, Marchie, Portusnaonis et Egre, ac ministerialibus, iuribus et terrarum ipsarum attinentijs vniuersis, inter nos hinc inde non sine magno dispendio mouebatur, compromisissemus, nos Rudolfus, Romanorum rex, pro nobis, imperio atque nostris in Bertoldum, Herbipolensem episcopum, et Ludowicum, comitem palatinum Reni, ducem Bawarie, nos autem Boemorum rex pro nobis et nostris in Brunonem Olomuc. episc., et Ottonem, marchionem Brandeburgensem, vener. et illustres principes, tam- quam in arbitros, — iidem arbitri — in presentia venerab. Wernheri Maguntini, et Fride- rici Salzburgensis archiepiscoporum et Bertoldi Babenbergensis, Leonis Ratisponensis, Petri Pattauiensis, Chunradi Frisingensis, Brunonis Brixiensis, Dittrici Gurcensis et Johannis Chy- mensis episcoporum, ac eorumdem applaudente sententia — diffinierunt causam, seu que- stionem huiusmodi in hunc modum. Nos Berchtoldus etc. (ut in dipl. dato 22 Nov. a. 1276 v. II. n. 1050). — Nos autem Rudolfus Romanorum et Otakarus Boemie reges predicti ordi- nationem — supradictorum arbitrorum — sub forma prehabita — approbantes — ipsique perpetuo stare uolentes, id a nostris successoribus inuiolabiliter uolumus obseruari. In cuius emologationis expresse euidens argumentum sigilla nostra una cum predictorum arbitrorum — et illustris H. lantgrauij Hassie, qui premissis interfuit, sigillis presentibus sunt appensa. Act. et dat. in castris ante Wiennam a. d. MCCLXXVI°, VI kal. Dec. Pertz, Mon. IV, 408. 1054) (1276, Nov. exeunte.) Archiepisc. Salisburg. ac suffraganei sui papae nunciant per Rudolfum regem libe- ratam ab Ottacaro, rege Bohemiae, Austriam. — Nuper nobis ad propria redeuntibus a con- cilio Lugdunensi, et volentibus ea prosequi, quae in ipso concilio fuerant — ordinata, — Ottocarus, rex Bohemiae, ad sui praesentiam nos vocavit, vocatis expresse prohibuit, ne de- cimam deputatam in terrae sanctae subsidium, in suis territoriis colligi faceremus, neve aliquis nostrum salutiferae crucis gloriam praedicaret. Postulavit etiam, ut jurejurando et aliis diversis cautionibus caveremus eidem, quod nec ad mandatum sedis apostolicae nec prae- textu sententiae vel praecepti a quocunque hominum proferendi aliquid faceremus, quod a suo distaret proposito, quo s. sedi apostolicae et Romano imperio proterve resistere dispo- nebat, non solum a nobis, verum etiam ab inferioribus, quibuscunque praelatis nostrarum partium exigens metu terribili illicita juramenta: nobis autem nolentibus inquinari hoc scelere servitutis asperae jugum imposuit, et defixa mente tandem disposuit, innocentiam nostram perdere exquisitis tortoribus et tormentis, ecclesiarum nostrarum civitates et castra, villas et

Strana 441
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 441 oppida a fundamentis subverti constituit, per incendia et rapinas. Et quamvis tantorum ma- lorum cumulus ad nostrum exterminium suffecisset, ex hac tamen formidine fecit nos prorsus exanimes rex praedictus, quod cum tyrannis et regibus Tartarorum foedo societatis foedere se conjunxit. Has nostras miserias, et Christi injurias — Rudolfus, Rom. rex, audiens et frequenter auditas exaudiens preces nostras, congregata fortitudine militaris exercitus, ab ultimis Alemaniae finibus castra movit, longa terrarum spatia et diversas pertransi ens na- tiones, circa festum sanctorum omnium intravit districtus terrae Austriae, non formidans prae- rupta cacumina montium, non abhorrens temporis intemperiem hyemalis, nec deferens altis nivibus gelidae regionis. Postquam principatus Austriae, Styriae oc. triumphali gloria trium- phavit, civitatem Viennensem, inter alias partium nostrarum optimam, quam adhuc rex Bo- hemiae in sua tenuit potestate, copioso cinxit exercitu, navibus nihilominus apparatu bel- lico mirifice ordinatis, quibus latum flumen Danubii transire disposuit, ut praedictum regem Bohemiae jam de fugae praesidio cogitantem in corde Bohemiae velut profugum occuparet Dictus vero Bohemiae rex sano quidem sed tardo fretus consilio paucorum dierum treugas petiit, petitas obtinuit, infra quos ad praedicti nostri domini venit exercitum, et ibidem nobis praesentibus fracto quidem animo et genibus incurvatis devote petitam veniam obtinuit, re- signatis prius obsidibus, civitatibus, castris et oppidis universis, quae dictis principatibus atti- nebant. De terris vero Bohemiae et Moraviae praestito fidelitatis homagio meruit investiri." Gerbert, Cod. epist. 134. 1055) (1276, Decem.) „Karissime vxori sue domine Ch. inclite regine Boemie, O(ttacarus), — rex Boemie, salutem et spiritum fortitudinis in aduersis. Postquam sic nostris forsitan exigentibus me- ritis accidit, vt terras amiserimus bellico sudore multique impensa sanguinis nobis partas indulgere nos luctibus non oportet, sed muliebribus procul querelis excussis nostra fatorum to- leremus equanimiter onera, ut dum regia maiestas posse non uidebitur infortunijs opprimi et inimici se nobis obfuisse non gaudeant, et circumsepti discrecione prudencie ac magnanimitatis vigere robore, quibus principum firmari debent solia, censeamur. Attendentes, quod errore ducuntur deuio, qui fortune sinistrantis instanciam lacrimosis eiulatibus querelantur ; sapienter uero faciunt, qui aduersus aduersa, quasi despicientes aspere fortune acerbitatem, consurgunt." Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottakari II p. 61. 1056) (1276, Dec. ineunte.) Ottacarus, Boh. rex, Rudolfo, Rom. regi. — „Per suas literas significauit nobis ue- stri culminis celsitudo, ut ad ea, que nobis denotastis in ipsis, respondere studiosius debe- remus. Nos igitur uolentes in hijs et alijs quibuslibet uestre potencie complacere, — ad vestram presenciam duximus destinandum, respondentes uobis per ipsum ad ea, super qui- bus uestra sibi per nos pecijt excellencia responderi, ut idem plenius et clarius uobis noti- ficet viua uocis expressione, quam posset facere series literarum. Qua de causa uestram 56

Strana 442
442 Emler, Regesta Bohemiae. deprecamur attencius maiestatem, quatenus prefato . . super omnibus, que uobis ex parte nostra dixerit respondendo, fidem dignemini credulam adhibere. Dolliner cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 55. 1057) (1276, Decemb. circiter medio.) Ottacarus, rex Boh. Rudolfo, Rom. regi. — „Cum eramus nuper in uestre maiesta- tis presencia constituti, tot instancium negociorum tam uos quam nos inuoluti eramus per- plexitatibus, cum et uos vestrum exercitum et nos nostrum dimissoria uellemus liberare li- cencia, multaque alia pre curiosis nostris manibus versarentur, ut pleraque de archiuo no- stre dilapsa memorie, que uestris erant necessario auribus instillanda, omiserimus explicare. Et id circo que tunc uobis uiue uocis oraculo non insinuauimus, ad literarum confugientes remedium, que mittentis supplent absenciam, lingue officio ministerio succedente calami de- claramus, tenore presencium celsitudini regie referentes, quod, quamuis . . ciuitas fuisset dos bone memorie olim domine matris nostre, tamen uobis eam postquam promisimus, du- ximus assignandam, volentes promissionem nostram, quam fecimus, inuiolabiter obseruare, nec minus sperantes de vestre mansuetudinis benignitate, quod nobis in ea maiestas gratie fauoralis oculo blandius arridebit, quam emulorum nostrorum opinio teneat, qui non dant nobis de vestra gratia spem sinceram. Nec solum in Egra confidimus uos nobis inuenire propicios, verum eciam spei certe freta presidijs nobis indubitata dictat credulitas, quod municiones, castra, que in Egrensi habemus provincia, ad nos tytulo empcionis spectancia, nobis ius nostrum conseruabitis in eisdem, tamquam qui actus uestros dirigitis, ut suo jure quilibet gaudeat, prout debitum officij regalis asciscit. Insuper sicut per priores nostras li- teras asseruimus, sic eciam harum serie inculcamus, quod omnia, quecumque uobis promi- simus, obseruationis stabilis constancia seruare uolumus, et executionis efficacis studio adim- plere, ut non in modico nostra eadem promissio uioletur. Nam ciuitates, quas habuimus, fecimus absque tarditatis diffugio assignari, nec iam restant nisi Egra et Haymburch tan- tummodo assignanda, autumantes cuiuslibet relegato ancipitis dubietatis ambiguo, quod et uos promissionem uestram non reddetis ab obseruacionis limitibus alienam, et quod retrac- tari faciatis omnia, que post ordinacionem concordie inter uos et nos spontaneis approbacio- nis consensibus stabilitam attemptata sunt enormiter et patrata, ita quod castra Pernek (et) Wykhartslag, que preter firmacionem concordie de nostrorum manibus hostiliter sunt exempta, nobis indilate faciatis restitui et ad manus nostras iterum assignari. Nam dicta castra non debuerunt per uiolenciam a nostra eximi potestate, et si (quis) aliquod jus in ipsis ca- stris habuerit, hoc mediante iusticia prosequatur, et de spolijs, que similiter firmata paée sunt comissa in Morauia, satisfieri sicut decet, quia, ut uerum fateamur et certum, leuiter potuimus spoliatoribus eisdem ocurrere, et ne huiusmodi spolia comitterent, ipsorum obsi- stentes conatibus obuiare, cum iam premuniti essemus de spolijs, et adhuc totum nostrum exercitum haberemus. Sed nos correctioni vestre celsitudinis rescruantes, pocius volumus tamquam impotentes uiolenciam perpeti, quam potenter iniuriam propulsare, ne fortasse ex parte nostra pacis ordinacio corrupta in aliquo uideretur, que inobseruata est in magistro

Strana 443
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 443 Vlrico, prothonotario nostro. Nam cum cautum esset expresse in forma composicionis, ne idem possessione Wiennensis ecclesie priuaretur, tamen spoliatus exstitit. Quare petimus, ut retractetur, et si postmodum ius aliquod episcopus Patauiensis oc. Preterea priuilegia nostra super approbacione promulgacionis arbitrij, sicut vestre patere potest magnificentie uobis tradidimus, sed vestra, que nobis debentur, nondum sunt nobis uicaria uicissitudine as- signata. Et idcirco maiestatis uestre preeminenciam duximus attencius exorandam, quatenus nobis dicta priuilegia exhiberi faciatis, nec non et illa concedat, quibus rati contineatur ha- bicio singularum et omnium libertatum ac iurium, quas et que progenitores nostri reges Boemie a predecessoribus vestris, Romanorum regibus et imperatoribus, habuerunt — pro . . nobis eadem priuilegia absque more dispendio transmittentes. Ad quod denique flexilem decet esse clemenciam, cum id ex nullius nouitatis primicijs recens sumat exordium, sed quasi priscis actum temporibus antiquitatis cuiusdam pretendens senium iuuenescat. Signi- ficamus quin eciam uobis, quod quidam ciues nostri per Boemiam mercacionis exercentes opera sunt in Karinthia rebus suis omnibus spoliati. Ob cuius denique causam rei regalis man- suetudinem clemencie similiter deprecamur, quatenus dignetur hoc agere, ut ablata restituantur eisdem, et de habundancioris gratie fecunditate statuere, ut omnes mercatores de terris nostris et omnes nuncij nostri, quos ad Romanam transmittimus curiam, per illas prouincias transire secure ualeant saluis rebus eorum omnibus et personis.“ Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 56. 1058) (1276, Dec. circiter medio) Ottacarus, Boh. rex, cuidem principi. — „Cum firmiter habeat intencionis nostre pro- positum, vniuersa et singula, que domino nostro regi promisimus, inuiolabiliter obseruare, et credamus indubitabiliter, quod ea, que pro parte sua nobis ipse promisit, stabiliter obser- uentur, magnificenciam vestram attencius deprecamur, quatenus eundem dominum nostrum regem uelitis inducere, ut singula, que irracionabiliter perpetrata contra nos fuerunt post firmacionem pacis et concordie inter dictum dominum nostrum regem et nos, dignetur facere retractari, et castra nostra . . et . . que post ipsius concordie consolidacionem sunt expug- nata, nobis restitui faciat, et de spolijs, que similiter post concordiam firmatam in Morauia sunt commissa, satisfieri nobis faciat, sicut decet, quia nos ita leuiter cavere potuissemus, ne dicta spolia fuissent facta, sicut leuiter de manu nostra possumus deicere cirothecam, cum essemus premuniti, quod fieri eadem debebant spolia, et adhuc totum nostrum exer- citum haberemus. Sed uolentes idem eiusdem domini nostri correccioni reseruare, pocius elegimus violenciam perpeti, quam iniurias huiusmodi defensionis obice propulsare. Pre- terea, sicut credimus, uos ante natiuitatem domini de Austria non recedetis, sed si post natiuitatem et ante carnispriuium ad propria remeare intenditis, nobis id petimus decla- rari. Nam libenter uobiscum in metis regni nostri uellemus personaliter conuenire, vnde postquam ad partes remeaueritis Bauarie, tunc nobis significare uelitis, ut post modum, si nobis facultas patuerit, inuicem colloquium habeamus.“ Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 60. 56*

Strana 444
444 Emler, Regesta Bohemiae. 1059) 1276, 30 Dec. Viennae. „Nos L(eo), Ratisponensis episcopus, L(udovicus), comes palatinus Reni, dux Bawa- rie, H(enricus), landgrauius Hassie" notum facimus, „quod cum inter ser. dom. nostrum Ru- dolfum, Rom. regem, — ex vna parte, et magnificum Ottokarum, regem Boemie, ex parte altera, super diuersis principatibus, terris oc. questionis materia verteretur, — talis inter dictos reges compositio intercessit nobis et reuerendis patribus B(erchtoldo) Herbipolensi, et B(runone) Olom. episcopis et illustri principe O(ttone), marchione Brandenburgensi, et viro nobili Fr(iderico), burggrauio de Nurenberg, mediantibus, quod magnificus princeps, dom. O. rex Boemie, renunciaret simpliciter et precise, sicut et postmodum fecit publice, principatibus, et terris, castris, municionibus oc. Austrie, Styrie, Karinthie, Carniole, Marchie, Egre et Portu- nahonis, et omni iuri, si quod ei in predictis vendicionis, permutacionis, feudi, uel quocunque alio titulo competebat. — Et serenis. dom. Rudolfus, Rom. rex, infeudaret, sicut et hylariter adimpleuit, dom. O., inclitum regem Boemie, regno Boemie, marchionatu Moravie, et aliis feudis, que progenitores sui ab imperio noscuntur hactenus tenuisse, aliis et inter ipsos reges pactis et conuencionibus interuenientibus, que in litteris, super eis confectis, plenius conti- nentur, quibus omnibus nos interfuisse presentibus litteris profitemur, et testimonium in nostras conscientias perhibemus, predicta omnia ita esse facta, et per dictum regem Boemie ad manus gloriosissimi dom. nostri Rud. Rom. regis, voluntarie consummata, et liberaliter approbata.“ — Dat. Wienne III kal. Januar. indictione V. a. d. MCCLXX sexto. Pertz, Mon. IV, 409. — Gerbert, Cod. epist. Rud. I, 201. 1060) 1276. „Nos Allexius decanus et Cyrus archidiaconus totumque Olomucensis ecclesie capi- tulum — protestamur, quod Victor, vicarius eiusdem ecclesie, nostro ex consilio et as- sensu iudicium ville dicte Kirchman ad suam pertinens prebendam in promocionem ipsius ecclesie ac suorum incrementum successorum locavit Meynhardo iure emhyatico, quod burc- reht dicitur in wlgari, sibi et suis successoribus perpetuo possidendum. Ista uero cum pre- fato iudicio idem Mey(nhardus), pistorem, fabrum, balneum, piscaciones in viuario, de iudiciis et culpis tercium denarium obtinebit. Emenda uero, que se ad duos solidos extendit, pro ipso iudice remanebit. Cetera vero omnia siue census siue honores sine omni diminucione ad d. tantummodo pertinebunt. Nulli uero eidem Mey(nhardo) iudici iudicium licebit vendere, nisi de sui domini gracia ac licencia speciali. Census vero dicte ville talis erit: de quolibet laneo tertius dimidius ferto argenti optimi. Cuius census dimidia pars dabitur in festo b. Yeorgii, videlicet per V lottones de laneo. Item in festo b. Martini reliqua pars dabitur de censu similiter per V lottones d. ville predicte. Dabunt eciam dicti coloni eiusdem ville de quolibet laneo suo domino in natuitate dom. per duos bonos pullos. Item dabunt eciam dicti coloni in festo Mychahelis per duos pullos suo domino similiter. Item in pascha per XXIIII ova laneo de quolibet dabunt suo d. similiter. Dabunt eciam predicti coloni in penthecosten per duos caseos bonos de quolibet laneo domino supradicto." — Testes: Bartholomeus, Voy-

Strana 445
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 445 zlaus, Thomas, Petrus, Budizlaus, Lambertus, Harthmannus canonici Olomucenses ; Wsezlaus, Lupellus, Rynoldus, Johannes, Balduinus, Thechoncius, Wyzundo, eiusdem ecclesie vicarii ; Hyncho, Pribizlaus, Olricus, Tyrwardus, cyues eciam eiusdem ciuitatis ; Martynus, officialis d. burcrauii. — Acta a. d. M.CC.LXX.VI°. Ex orig. in arch. cap. Olom. Boczek IV, 186. 1061) 1276. Concordia inter Johannem, praepositum Dokzanensem, et Budislaum, praepositum Mel- nicensem, super distinctione terminorum. — „Nos Lupus, burgrauius Luthmericensis, Potho de Mschen, Martinus, judex prouincie Luthmericensis, missi a latere dom. nostri Otakari, qui et Premisl, serens. regis Boemie, ad audiendum et cognoscendum de causa discordie, que uertebatur inter d. Johannem, prepositum ecclesie Dokzanensis, ex parte una, et d. Budizlaum, prepositum Melnicensem, ex parte altera, super distinctione quorumdam agrorum, aquarum de- cursibus, obstaculorum et insularum — protestamur, quod nos assumpto nobis honesto et di- screto viro d. Petro, archidiacono Belinensi, cooperatore et coadiutore nobis a — d. Johanne, Prag. episcopo, — deputato, concordiam ordinavimus inter ipsos, cuius concordie formam eui- dentius exprimit et declarat series subscriptorum. Nouerint oc. quod cum honorabiles viri Dokzanensis et Melnicensis prepositi — inter se super distinctione quorumdam contenderent terminorum, qui siti sunt inter ecclesiam Dokzanensem et villam Brosan, spectantem ad ec- clesiam Melnicensem, de consilio d. episcopi — in nos arbitros concordarunt; et nos post di- uersos habitos hinc inde tractatus — ordinauimus inter ipsos — de consensu partium utra- rumque. Igitur cum prepositi predicti primo de obstaculo fluminis Egre fluentis inter ter- minos utrorumque disceptarent, nos — ordinauimus, quod prepositus Dokzanensis perpetuo idem obstaculum exaltare debet et protendere contra litus ville Brosan ad spatium sex ulnarum et piscationes tam in Egra quam in lacubus eisdem terminis adiacentibus communes habere debent, prout est solitum ab antiquo. Similiter et de agris sitis circa litus Egre et virgultis, de quibus etiam controuersia mota fuit, in hoc — concordarunt, quod prepositus et con- uentus ecclesie Dokzanensis ipsos debent possidere pacifice suisque usibus uendicare secundum distinctionem terminorum positam in ipsis agris pariter et virgultis, conditione nichilominus hac adjuncta, quod si prepositus Melnicensis commutationem velit facere de eisdem agris cum preposito Dokzanensi, fauore d. regis super hoc prius obtento, de bonis ville Brosan proprie- tati Dokzanensis ecclesie adiacentibus, usque ad plenam agrorum commutationem quatuor iugera pro sex iugeribus assignabit. Ad hec exstitit collaudatum, quod omnis annona, ad usus curie Brosanensis seu familie ipsius curie necessaria moli debet gratis in molendinis ecclesie Dokzanensis. Insuper obstaculum in Copitz aperiri debet et apertum permanere ad transitum nauicule piscatoris, ut ascensus pateat salmonibus, quamdiu piscatores de Luth- meritz fideles super hoc requisiti in animas suas id dixerint faciendum. Si autem prepositus Dokzanensis monitus a preposito Melnicensi uel a suo procuratore dictum obstaculum non aperuerit, extunc quot septimanis in sua pertinacia negligens perstiterit, in tot salmonibus preposito Melnicensi obligatus manebit. Porro si aliquam controversiam inter homines utrorum-

Strana 446
446 Emler, Regesta Bohemiae. que oriri contigerit, eius decisionem per omnia ordinationi d. regis committunt. Preterea prepositus Dokzanensis ducere debet seu duci faciat, si necesse fuerit, lapides et ligna per pratum silue adiacentis ad obstaculum aque reparandum, contradictione qualibet non ob- stante." — Acta a. d. M'CC'LXXVI° testibus, qui aderant, annotatis. Qui sunt hii: Ulricus miles de Criwisude, Leo miles de Medewitz, Mykuz de Chakuwitz, Chakebor de Dobkuitz, Woyco de Dlazkuitz, Leo de Wratizlaw, Dobremil de Trizsowitz, Ratizlaus de Bahor, Mla- dota de Chenow, Woytech de Merkelitz, Theodericus de Mschen et frater suus Pothik. E cop. in arch. princ. P. Kinsky Pragae. 1062) (1276?) Rudolfus, Rom. rex, cuidam, fideli suo. — „Quod dilectum fidelem nostrum Borso- nem, nostrum et imperii propugnatorem eggregium, tam ferventer prosequeris tuo consilio, auxilio et favore, in hoc nobis et imperio specialis devotionis obsequium te noveris impen- disse; nos enim dictum Borsonem, quamdiu regni habenas moderabimur, nunquam a nostrae protectionis et defensionis auxilio excludemus. Itaque fidelis eggregie! grata tui favoris au- xilia eidem B. impertiri non desinas — condignae a nobis propter hoc retributionis proemia oportunis temporibus recepturus." Bodmann, Cod. epist. Rud. 34. 1063) (1276?) Fridericus, archiepisc. Salisburg., misso ad Rudolphum, Rom. regem, notario suo monet, ut ab insidiis caveat. Gerbert, Cod. epist. Rud. 131. 1064) (1277.) Cuiusdam principis litterae ad Rudolfum, Rom. regem, de castris ab O(ttacaro) aliis- que adhuc detentis. — „Sane ad hoc, quod nuper vestra celsitudo regia nobis conquerendo monstravit, videlicet adhuc quaedam vestra castra a nostris fidelibus detineri in vestrum praejudicium occupata, vestrae majestati taliter duximus respondendum: quod nos ab O. et aliis, qui castra praedicta detinent, jam dudum eadem requisivimus, qui offerunt se paratos, quandocunque vestrae serenitati placuerit, coram vestris baronibus per omnia facere, quic- quid juris fuerit, et consonum rationi. Propter quod vobis consulimus bona fide, quod ad terrarum nostrarum metas et terminos viros idoneos transmittatis, et nos de nostris aliquos adjungemus, ita quod in ipsorum et praedicta castra detinentium praesentia quaestio hujus- modi fine amicabili terminetur." Bodmann, Cod. epist. Rud. 66. 1065) 1277, 3 Jan. In Cremsir. Bruno, episc. Olom. confirmat conventionem inter capitulum Boleslawiense et mona- sterium Chunicense de denariis decimalibus in Snoymensi prouincia factam anno dom.

Strana 447
Ottacarus II. rex Bohemiae, 1253—1278. M°CCLXXVI, 5 Jan. (v. II, n. 999). Acta sunt hec a. d. MCCLXXVII, dat. in Cremsir III non. Jan. E codice Olomucensi Boczek, Cod. dipl. Mor. IV, 187. 447 1066) 1277, 11 Jan. Auinione. Joannes papa XXI confirmat monasterio Jerocensi jus patronatus ecclesiae in Vre- ting diocesis Olomucensis, quod ei Wichardus de Tyrna contulit. — Dat. Auinione III id. Jan. pontif. a. 1°. E copia simpl. apud c. r. gub. Mor. Boczek, Cod. dipl. Mor. V. 261. 1067) 1277, 30 Jan. Viterbii. Johannes XXI confirmat monasterio Saarensi dotem a Boschone, comite Bernicensi et castellano Znoemensi, assignatam, videlicet „omnia, que in Saar, Bertoldesdorf, que No- uawis aliter nuncupatur, Rorbach dicta Hruschowan, Dobrawoda et Jama villis cum siluis, agris et pratis, que ibidem habebat, nec non terciam partem vini prouenientis sibi de mon- tiuia in villis suis de Scalicze, Nazeraticze, Puzdram, Zaiechi, Paulowicz, vineam quoque suam de Cobals cum duobus laneis ac omnia bona alia ad eum spectancia iuxta Oppauiam : Milostiz, Pulgs, Bleesse, Cozerov, et de Luch iuxta Brumiensem (?) ac apud Jarzlawiz, Kril- wiz, nemus etiam suum in Brazla cum omnibus iuribus et pertinencijs suis, ac alias ius pa- tronatus, quod in Zaiechi, Cobile, Cozerow et Boberow ecclesiis obtinebat, que omnia pro remedio anime sue ac progenitorum suorum de uoluntate et assensu Eufemie uxoris eius ac liberorum suorum Zmilonis, Gerhardi et Agnetis — dicto monasterio in dotem et pro dote ipsius liberaliter contulit.“ — Dat. Viterbii III kal. Febr. pontif. nostri a. I°. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 370, v 1068) 1277, 8 Febr. Pragae. Ottakarus, rex Boemiae, dux Austriae, Styriae, Karinthiae, marchio Moraviae, domi- nus Carniolae, Marchiae, Egrae et Portus Naonis ad preces Henryci, abbatis Teplensis, privi- legium patris sui Wenceslai regis dd. 1232, 8 Jun. monasterio Teplensi confirmat. Act. Prage coram Andrea, summo camerario regni nostri, Gregorio, camerario domine regine, Neza- smilone (sic), purgravio Olomucensi, Smilone, purgrauio de Wetow, Hincone, dapifero nostro, et Chunrado, magistro coquine. — Dat ibidem per manus mag. Henrici, prothonotarii regni nostri et plebani in Gors, a. d. M°.CC° septuagesimo VII (sic), VI idus Febr., quarte indiccionis. E lit. confirm. anni 1353 monast. Tepl. 1069) (1277, Februario vergente vel Martio.) Ottacarus, rex Boh. Boleslao, duci Legnitzensi. — „Tristis rumor nostras nouiter peruenit ad aures, ex cuius acerbitate turbata sunt intrinseca mentis nostre, dum fama nun- ciante percepimus, quod per quosdam malignos homines dominus H. inclitus dux Wratizla- iensis captiuus sit uestris manibus assignatus, vnde licet propter ignare puerilitatis insciciami

Strana 448
448 Emler, Regesta Bohemiae. idem dux uobis displicuerit in aliquo, tamen uos attencius deprecamur, quatenus fauorabiliter intercipere uelitis, ne per quempiam ipsius terra uel bona in aliquo pregrauentur. In quo quidem maxime beniuolencie gratitudinem nobis reputabimus exhibere, scientes, quod .. et.. ad uos duximus destinandos, ut tam super prefato negocio, quam pro alijs uobis pro parte nostra insinuent intencionem nichilominus et declarent.“ Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 62. 1070) (1277, Martio.) Ottacarus, rex Boh. Rudolfo, Rom. regi. — „Excellentissimo domino suo oc. Cle- menciam uestram credimus in recti statera iudicij sic ponderare singula, sic niti tramite ra- cionis, ut terras nostras, quas a vestra gratia recepimus et tenemus, non paciamini distralli, sed ipsas proprijs distinctas modificatasque limitibus, nobis, ut nostris letemur iuribus, ueli- tis conseruare. Confidimus eciam de vestre mansuetudinis gratia quod licet alij forsitan uarijs sugillacionum comentis insinuent, quod nos, dum terram tenuimus Austrie, nostrarum terrarum confinijs eiusdem partem vsurpare fuerimus conati, uel addere, tamen ipsis assensus non prebeatis faciles. Nam in ueritate dicimus, sic eandem terram Austrie possedimus, quod in nullo sit metarum suarum distinccionibus derogatum. Vnde sicut nec aliarum ter- rarum, que regno nostro iacent contermine, terminos mendicare uolumus, sic speramus de uestra benignitate, quod limites terrarum nostrarum, quas a uobis tenemus atque recepimus, conseruentur illesi, et ut regnum nostrum taliter distrahi non contigat. Illud enim quod H. de Weitra sibi uendicare conatur, certi asserimus et securissime profitemur, quod ad regnum nostrum pertinet, et tempore ducis Leupoldi auus noster, tempore uero ducis Friderici pater noster pacifice possederunt; nam mete regni nostri usque ad illum locum, qui . . dicitur, protenduntur, et id totum auus noster et pater noster, ut diximus, temporibus L. et F. ducum Austrie absque contradiccione aliqua libere tenuerunt. Qua de causa, quamquam pre- fatum H. de . . prosequamur fauorabiliter et benigne, cum filius suus nostram habeat filiam in vxorem, tamen sibi tantum fauere nolumus, ut regni nostri transcendat terminos, eodem- que modo contingat idem regnum dirimi, et ad alias partes trahi, et prebet spes nobis firmam de vestra benignitate fiduciam, quod uos eciam terras nostras nobis sic integraliter conser- uare uelitis, ut permanentibus metarum distinccionibus nullius diminucionis auferesim paciantur. Preterea sicut pluries excellenciam uestram monuimus de Wyenensi ecclesia pro magistro Vl(rico), sic adhuc eciam uos monemus, petentes affectuose, quatenus eundem magistrum Vl., de possessione ecclesie ipsius in preiudicium concordie sic deiectum, dignemini facere retractari, nec non et quod nobis uestram super eo uoluntatem reserare uelitis. Nam multociens uobis scripsimus et nichil fuit adhuc pro parte uestri culminis denotatum. Ad hec nouerit uestra serenitas, quod, dum seruus noster sub securitate L. de Tyrnstein intenderet ad propria re- meare, per ciues de Cremsa detentus est, equis et rebus omnibus spoliatus. Quare vestram. excellenciam deprecamur, quatenus id eciam retractari faciat, et eundem seruientem nostrum iu- beat restitui pristine libertati, ac eidem ablata restitui, equos et res alias qualescunque.“ Dolliner cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 63.

Strana 449
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 449 1071) 1277, 20 Apr. Brunae. „Nos Otakarus — notum oc., quod nos affectantes, ut ciuitas nostra Opauia de nostre munificentie gratia meliorationis suscipiat incrementa, ciuibus eiusdem ciuitatis siluam sitam iuxta Krsrippaw, quam ipsis olim vendideramus ab antiquo, ad prefate ciuitatis Opa- uie meliorationem et commodum denuo concedimus ab ipsis ciuibus perpetuo possidendam.“ — Act. et dat. Brunne per manus mag. Henrici, prothonotarii regni nostri et plebani in Gors, a. d. MCCLXXVII, XII kal. Maii. Boczek IV, 188. 1072) 1277, 28 Apr. Aput Znohim. Bruno, episc. Olom. confirmat literas Alexii, archidiaconi Znoymensis, super jure pa- rochiali ville de Nemsicz datas anno dom. M'CCLXXVI, 9 Aug. (v. II, n. 1038). Dat. aput Znohim a. d. M.CC.LXX.VII, IIII kal. Maii. Ex orig. arch. mon. Lucensis Boczek, Cod. dipl. Mor. IV, 188. 1073) 1277, 1 Maii. Brunae. Otakarus, rex Boemiae, cum monasterio Brewnowiensi commutationem facit de qui- busdam bonis. — Noscat oc., „quod — ad d. Martini, — abbatis monasterii de Brewnow, pre- ces inclinati quorundam bonorum commutationem fecimus cum eodem. — Nos enim bona nostra in Sdakow et in Hluboki cum utroque molendino et omnibus curiis circumsedenti- bus ipsa molendina, pratis et agris ex utraque parte fluminis ipsis molendinis in Sdakow et Hluboki attinentibus, cum ejusdem fluminis naulo, que molendina et quas curias dilecti fideles nostri Albero et Dobessius fratres castellani in Clingberk tenuerunt et possederunt hucusque, prefato monasterio tradidimus perpetuo possidenda — ius et dominium nostrum de eisdem bonis in idem monasterium transferentes. — Dictus autem d. Martinus — cum omnium fratrum suorum conventu — cessit nobis de bonis in Sduchowiz, que idem mona- sterium habebat ibidem, et ea cum omnibus attinenciis et iuribus eorundem nobis tradidit per- petuo possidenda : et quia prefata bona nostra in Sdakow et in Hluboki — excedunt in va- lore bona in Sduchowiz, — addidit nobis idem d. Martinus abbas CXXIV marcas argenti in pondere pragensi usitate monete pro hujusmodi supplemento.“ — Act. et dat. Brune per manus mag. Heynrici, prothonotarii regni nostri et plebani in Gors, a. d. MCCLXX septimo, kal. Maji 1), quinte indicionis coram hys testibus, quorum nomina subscribuntur: d. Cristano, abbate de Porta apostolorum, d. Johanne, abbate de sancto Procopio, d. Siffrido, abbate de Monte Syna (sic), d. Thobia, preposito Wissegradensi, d. Gotfrido, preposito Tynensi, d. Gregorio, decano Pragensi, d. Cunone, decano Wissegradensi, d. Petro, decano de s. Egidio, mag. Lau- rencio, canonico Wisseg. d. Mstidruhone, castellano Prag. d. Domaslao, camerario reg. Boh. d. Depoldo, judice regni Boh. d. Bavaro marsalco, d. Sdislao submarsalco, d. Hyncone dapifero, d. Cun- rado subdapifero, d. Wolmaro pincerna, d. Onsone subpincerna, d. Nezamizlone, burgravio in Olo- much, d. Cunone, camerario Olomucensi, d. Zmilone, burgravio Wetovensi, et aliis quam pluribus. Dobner, Mon. VI, 33. — 1) Dobner h. 1270, 7 kal. Maii (25 Apr). 57

Strana 450
450 Emler, Regesta Bohemiae. 1074) 1277, 6 Maji. Viennae. Ottocharus, rex Boh. ratificat pacem cum Rudolfo, rege Rom. factam. — „Nos Otto charus, — Boemie rex, not. oc., quod formam pacis, inter ser. d. nostrum R(udolfum), Rom regem, — ex una, (et) nos ex altera parte, per vener. Olom. episcopum, Zmylonem, purch- rauium Vetoviensem, mag. Vlricum, notarium nostrum, et nobilem virum, d. Fridericum, purch- rauium de Nurenberch, prouide ordinatam, in omni sui parte et singulis suis articulis in- uiolabiliter obseruare promittimus, prout est inferius annotata. In primis siquidem obsides et captiui ab utraque parte ante pacem ordinatam et post dati mutuo et detenti a proxima die dominica nunc instante, infra quindecim dies debent restitui pristine libertati, ab omni prorsus obligacione, fideiussione seu exactione pecunie indempnes penitus et inmunes, nisi fortassis pro eis uel aliquibus eorum ante pacis ordinacionem aliquit sit solutum, ad cuius restitucionem is, cui solucio facta fuit, minime obligatur. Item ut inter predictum d. nostrum et nos specialis amicicie federa forciori uinculo solidentur, filium nostrum karissimum eius- dem regis filie dare promittimus in maritum, cui idem rex ciuitatem imperii, Egram scilicet, cum omnibus attinenciis suis, castris, possessionibus, hominibus et aliis quibuscunque, que nos ad presens tenere dinoscimur, pro decem milibus marcarum argenti nomine dotalicii siue dotis titulo pignoris obligabit. Preterea ea omnia castra, municiones, possessiones et- oppida, ad ducatum Austrie pertinentia, que per nos vel fautores seu adiutores nostros hac- tenus occupata fuerunt, restituemus ipsi domino nostro regi et suis fautoribus et etiam adiutoribus cum integritate plenaria, metis Boemie, Morauie et Austrie in eo statu manentibus, quo tem- pore clare memorie regum Boemie et marchionum Morauie, nec non Leupoldi et Friderici, ducum Austrie, ab eisdem dominis sunt possesse. Ipse etiam dominus noster rex similiter omnia castra, municiones, possessisnes et oppida, ad regnum Boemie et marchionatum Mo- rauie spectancia, que per ipsum uel suos nobis et nostris per iniuriosam violentiam sunt subtracta seu occupata, nobis et nostris restituet integre, et faciet restitui uice uersa, excepto duntaxat Nycolspurch, in cuius possessione Fr. de Lyehtenstayn, cuius feudum esse dinoscitur, permanebit pacifice et quiete. Preterea Chrumnowe ei, ad quem de iure pertinet, assignari debebit. Insuper castrum Mertenyz Alexio, militi nostro, et nobis castrum Durrenholts debet restitui siue reddi. Si quam tamen nos pecuniam debemus Hainrico de Chunring, marschallo Austrie, uel ipsius vxori, filie nostre dilecte, illam exsoluemus eisdem, et si idem H. uel uxor ipsius contra nos super iam dicto castro Durrenholtze habuerint aliquam actionem, nos ad dictum Olomucensis episcopi et purchrauii predictorum, qui sub iuramenti debito questionem huiusmodi diffinient, exhibebimus eisdem iusticie complementum. Preterea huiusmodi con- posicioni et paci generaliter includimus quoslibet seruitores nostros et adiutores, et nostris de Austria, Styria, Karinthia, Carniola et Marchia adiutoribus et seruitoribus, conposicioni pre- senti includi et stare uolentibus, sepedictus d. noster rex restituet omnia, que ante guerram uel post de eorum hereditatibus, allodiis et feudis notorie occupauit: si uero hujusmodi in- iuriosa occupacio dubia fuerit, per predictôs Olomucensem episcopum et purchrauium sub iuramenti debito decidetur huiusmodi questio iusticia uel amore. Ipsos eciam nostros de

Strana 451
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 451 predictis terris Austria, Styria, Karinthia, Carniola et Marchia seruitores et quoslibet nostros alios adiutores ipse d. noster rex plene gracie sue restituet et donabit. Nos eciam uice uersa omnibus adiutoribus et seruitoribus d. nostri regis per Boemiam et Morauiam plene nostre gracie restitutis omnia, que in h ereditatibus, feudis et allodiis ipsis notorie per nos uel nostros abstulimus, pleno restituemus etrestitui faciemus, in dubio vero, quicquit Olom. episcopus et purchrauius sepedicti nos facturos sub iuramenti debito pronunciaverint, faciemus. Preterea si, quod absit, nostrorum aliquis seruitorum per ipsum d. nostrum regem vel ad- iutores ipsius grauabitur, ipsum d. nostrum, si grauamen notorium et euidens fuerit, per nuncios nostros super reuocacione et retractacione huiusmodi grauaminis interpellare tene- bimur, qui d. noster rex, si interpellatus grauamen huiusmodi notorium et per rei euidenciam manifestum non reuocaverit nec fecerit retractari, nos adiutores nostros huiusmodi passos iniuriam possumus et tenebimur iuuare, quod in casu conuerso circa seruitores serenis. regis Romanorum d. nostri erit per omnia obseruandum; si uero grauamen nostris illatum dubium fuerit, Olom. episcopus et purchrauius supradicti super hoc a nobis interpellati perquirent cause plenius veritatem, qui si sub iuramenti debito dixerint, ipsum dominum nostrum vel adiutores ipsius grauamen uel iniuriam nostris seruitoribus nullatenus intulisse, nihil ipsi do- mino nostro vel suis inputabimus, si autem inuenerint d. nostrum regem vel suos culpabiles, et rex ipse requisitus ab ipsis Olom. episcopo et purchrauio non emendauerit, adiutores nostros iuuabimus, prout superius est expressum, quod circa regem Rom. d. nostrum vice versa per omnia obseruari debebit. Preterea si Olom. episcopum uel purchrauium sepedictos migrare contigerit ab hac luce, ipse dominus noster uel nos alium in defuncti locum sub- rogabimus, qui omnia et singula, que superius sunt expressa, fideliter exequatur. Insuper in- clitus rex Vngarie et ipsius frater sic includuntur in pace, quod quicquit in castris, muni- cionibus sive prediis circa metas regnorum hactenus fuit hinc inde iniuriose occupatum, in- tegre debeat vtrobique restitui, sic quod alteruter plene gaudeat suo iure. Preterea nulli notariorum, capellanorum seu clericorum nostrorum super beneficiis, que in terris predictis, Austria, Styria et Karinthia possident, lesionem seu iniuriosam molestiam d. noster inferet, et si ab aliis violenciam pacientur, si de hoc ad ipsum dominum nostrum delata questio fuerit, faciet, quod de iure fuerit faciendum. Insuper quicquit preter premissa vniuersa et singula venerabiles Herwipolensis et Olomucensis episcopi, et illustr. L(udovicus), comes pa- latinus Reni, O(tto), marchio Brandburgensis, et lantgrauius Hassye, vel si eorum copia ha- beri non poterit omnium, hii de predictis vel alii, quos prefati Olomucensis episcopus et purch- rauius de Nurnberch ad hoc elegerint, inter nos et regem prefatum, d. nostrum, infra pro- ximum festum s. Michaelis pro solidanda firmius inter d. nostrum et nos concordie unione sta- tuerint vel decreuerint, bona fide servabimus inconcussum; pronunciacione vero ab ipsis principibus inter dominum nostrum et nos facta, dictorum Olomucensis episcopi et purch- rauij auctoritas et iurisdicio exspirabit. Quod autem hec omnia, et singula supra scripta d. noster et nos debeamus inuiolabiliter obseruare, Olom. episcopus, Zmylo, et magister Vlricus predicti pro nobis ex mandato nostro, purchrauius vero super hoc plenum habens mandatum — in animam d. nostri regis fide data sollempniter promiserunt.“ In quorum testimonium 57*

Strana 452
452 Emler, Regesta Bohemiae. presenti scripto sigilla nostra antiqua, cum noua nondum fabricari fecerimus, apponenda du- ximus, protestantes, quod ex aliis titulis in eodem sigillo contentis preter titulos regni Boemie et marchionatus Morauie nihil iuris possumus nobis aut intendimus vendicare. Dat. Wienne prid. non. Maij, indictione V, a. d. M°CC°LXX septimo. Pertz, Mon. IV, 415. — Boczek IV, 193. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 186. — Gerb. Cod. epist. Rud. 204. 1075) 1277, 6 Maii. Viennae. Rudolfus, Romanorum rex, ratificat pacem cum Otakaro, rege Bohemiae factam. (Mu- tatis mutandis ut in dipl. praeced.) Dat. Wienne pridie non. Maji, indictione V, anno dom. M°CCLXXVII°, regni vero nostri anno quarto. Pertz, Mon. IV, 413. — Boczek, Cod. dipl. Mor. IV, 189. 1076) 1277, 6 Maii. Viennae. „Nos Bruno, — Olom. episc. Zmilo, purchrauius Vetouiensis, mag. Vlricus notarius, procuratores et nuncii speciales d. O(ttacari), Boemie regis illustris, significamus oc, quod nos cum viro nobili d. Friderico, purchrauio de Nurenberch, plenum mandatum habente, post multos tractatus hinc inde super pace reformanda habitos pari voto et consensu vnanimi, sicut placuit pacis auctori, pacem, amiciciam et vnionem indissolubilem et perpetuo duratu- ram ordinauimus, statuimus, approbauimus et firmauimus inter dominos nostros, Romano- rum et Boemie reges illustres, sub modis, pactionibus seu condicionibus in iam dicti d. Ro- manorum regis patentibus et autenticis litteris comprehensis, quorum tenor talis est: Nos O(ttocharus) notum oc. quod forma pacis, inter ser. d. nostrum R(udolfum), illustrem Rom. regem oc. ex una parte et nos ex altera parte per vener. Olomucensem episcopum oc. (ut in dipl. praec. v. II, n. 1074). Dat. Wienne, pridie non. Maii indict. V, a. d. M.CC.LXXVII°, Boczek IV, 189, 193. 1014) 1277, 10 Maii. Viennae. Bruno, episc. Olum. ecclesiae in Studenitz, quae de novo per d. Ditricum, Gurcen- sem episc. est fundata et in honorem b. Mariae virg. dedicata, indulgentias largitur solitas. Dat. Wienne a. MCCLXXVII°, VI° idus Maii. E cop. Mus. Joh. reg. in Mus. Boh. 1078) 1277, 30 Maii. Pragae. „Nos Otakarus, — rex Boemie, notum oc., quod nos — bona illa, que dudum re- ceperamus monasterio de Plass, videlicet villam, que Zrieporig dicitur, cum omnibus attinen- tijs eius eidem monasterio restituenda duximus. — Remittimus etiam sibi, abbati videlicet, et conuentui monasterij pretaxati culpam illam, qua indignationem nostram incurrerant ex eo, quod per homines ipsorum abbatis et conuentus duo de siluanis nostris fuerint indebite interfecti, ratione cuius occisionis nos bonis de prefatis intromitti non inmerito feceramus.“ —

Strana 453
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 453 Act. et dat. Prage per manus mag. Henrici, prothonotarij regnj nostri et plebani in Cors, a. d. MCCLXXVII°, III° kal. Jun. quinte indict. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Hormayr, Taschenb. 1840, 502. 1079) 1277, 31 Maii. — „Nos Budis — abbas et totus conuentus ecclesie Gradicensis — et Lupinus abbas totusque conuentus Velehradensis — protestamur, quod controuersiam et litem — inter villas Bistrouuan videlicet ecclesie Gradicensis ex vna parte, et Hwalcouici ecclesie Welehradensis ex altera, pro agris et uirgultis eisdem villis adiacentibus, ad quantitatem quatuor laneorum estimatis et mensis. committentes ex utraque parte in arbitrium d. Bu- dizlao, decano Olom. ecclesie, d. Alexio, preposito eiusdem ecclesie, Pardo de Horka, Her- manno de Moiethin, Chasta de Chrelov, Budizlao de Wezieli et aliis quampluribus fide di- gnis, sopiuimus, — qui uiso iure vtriusque partis — dictos laneos per medium partientes, duos in Bistrowan, et duos in Hwalcouic assignarunt, ponentes metas et terminos inter vil- las prenotatas, qui copci wlgariter nuncupantur. Addentes penam XX marcarum argenti su- per eum, qui eorum arbitrium — voluerit violare temerarie litem extinctam suscitando, ita scilicet, quod idem depositis primum XX marcis argenti X ecclesie, contra quam litem sus- citauerit, et X dictis arbitris, causam suam prosequatur.“ — Act. a. d. incarn. M.CCLXXVII°, pridie kal. Jun. Ex orig. in arch. cap. Olom. Boczek IV, 196. 1080) (1277, Majo exeun. vel Junio ineun.) Ottacarus, Boh. rex, Rudolfo, Rom. regi. — „Dilecti fideles nostri . . et . . ad ve- stre presenciam maiestatis, ad quam miseramus eosdem nuperrime, reuertentes nobis inter ce- tera retulerunt, quod uestre clemencie benignitas graciosius fauerat et promiserat annuens, ut Ch. de . . a fideiussionis ligamine, qua propter captiuitatem suam obligatus fuerat, red- deretur liberaliter absolutus. Qua de causa vestram magnificenciam duximus attencius exo- randam, quatenus attendentes benignius, quod promissi cuiuslibet execucio debet operis esse comes, et deuocionem nostram equo librantes (animo), considerantes eciam concordie formam, per quam expresse innuitur, ut omnes captiui ex utraque parte tam a captiuitatis laqueo quam a fideiussionis vinculo dimitti debeant liberaliter absoluti, predictum Ch. a debito, quod pro- misit et obligauerat racione captiuitatis sue, absolui dignetur facere vestre lenitas pietatis, precipue cum illo tempore, quo dictus . . captus fuit, de nostra esset familia, et nos non propter aliud accederet, nisi ut licenciam a nobis reciperet recedendi.“ Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 66. 1081) (1277, Jun.) Ottacarus, rex Boh. Annam, Rom. reginam. Viennam venientem salutat, utque sibi Rudolfi, Rom. regis, benevolentiam comparet, rogat. — „Licet corporea seiuncti presencia uos, ut desideramus, suscipere uisibiliter non possimus, in aduentu tamen vestro ac vestre regie

Strana 454
454 Emler, Regesta Bohemiae. sobolis excepti quadam celebritate gaudij feriantes, uos una cum prole uestra, corpoream per affectum supplentes absenciam, reuerenter ac deuote suscipimus, maiestatem vestram attencius exorantes, quatenus cum singula uelimus facere, que domino nostro, serenissimo regi Roma- norum, consorti uestro, fore sciuerimus placitura, ipsum uxorie dulcedinis inducere suadela dignemini, ut sue fauorali serenitati blandientes lumine dignetur prosequi graciose.“ Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II p. 68. 1082) 1277, 13 Jun. Viennae. Rudolfus, Rom. rex, ecclesiae Ratisponensi quaedam bona in Austria restituit, quibus per regem Boemiae Otakarum praeter justitiam est privata. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 470. — Ried, Cod. Ratisb. I, 546. 1083) 1277, 12 Jul. Viennae. Rudolfus, Rom. rex, cum Ladislao, Ungariae rege, foedus amicitiae contrahit, inter alia etiam haec promittens: „Promisimus eciam fide data universa et singula pacta, facta predicto amico nostro, regi Hungarie, circa ea que adversus dilectum principem nostrum regem Boemie, fideliter et legaliter observare; quodque sollemnes nuncios nostros ad dictum regem Boemie cum nunciis regis Hungarie transmittemus, per quos ipsum ammonere cura- bimus, eique instabimus bona fide, ut prefato regi et regno Hungarie ablata restituat, et de dampnis datis, iniuriis irrogatis, satisfaciat, sicut debet: alioquin facta priora, que amico nostro prefato fecimus, firma servabimus et tenebimus illibata. Item promittimus et promi- simus modo consimili data fide, ut omnia castra, municiones, oppida, villas, terras et alia, que predictus rex Boemie occupaverat vel fecerat occupari, vel nostris temporibus Australes, et Stirienses, Karinthani occuparant et detinent occupata, nec adhuc reddidimus vel reddi fecimus, restitui faciemus propriis nostris et nostrorum laboribus et expensis, ita tamen ut ubi necesse fuerit, predictus rex Hungarie nobis per suos, vel per se ipsum si necesse fuerit circa castrorum et municionum recuperacionem auxilium prebebit oportunum : terras eciam et regna, regnum videlicet regis Hungarie, et terras nostras Austrie, Stirie, Karinthie, in suis certis terminis et antiquis permanere faciemus, certis adhoc utrimque baronibus et fidelibus et die deputatis. Dat. Wienne IV id. Jul. a. d. 1277, regni a. IV°. Pertz, Mon. IV, 417. 1084) (1277, m. Jul.) Rudolfus, Rom. rex, cuidam significat conditiones foederis inter ipsum et Ungariae regem initi. — „Ordinator boni consilii — nos cum — d. L(adislao) sic uniformiter concor- dauit, quod alter nostrum in alterius damnis et lucris, commodis et incommodis factum pro- prium versari aestimet, et suum speciale reputet interesse. Nuper quidem nobis convenien- tibus — universas et singulas promissiones seu ordinationes, hinc inde per nostros consiliarios diversis temporibus inchoatas et tandem utriusque nostrum patentibus litteris approbatas, nos ambo reges pariter constituti ratas et gratas habere et perpetuo conservare promisimus,

Strana 455
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 455 fide data alter alteri manualiter, quam vice et loco praestitimus sacramenti. Hoc etiam de communi adjecimus voluntate: quod in litibus et quaestionibus super damnis datis et in- juriis irrogatis vel aliis quibuscunque, quas habemus adversus regem Bohemiae, unus alterum tam fideliter quam viriliter adjuvabit, nec unus sine alterius beneplacito et consensu cum praedicto rege treugas, pacem vel concordiam celebrabit, nec de ipsis tractatum habebit." Gerbert, Cod. epist. Rud. 149. 1085) 1277, 31 Aug. In Trebicz. Fr. Martinus, abbas — Trebicensis, fr. Unca praepositus, fr. Borssa prior, fr. Sdi- slaus, praepositus in Luha, fr. Fabianus, fr. Petrus Puczko totusque conventus loci praedicti Trebicensis liberant Hermannum civem in Trebicz a quibusdam exactionibus. — Not. oc., „quod consideratis meritoriis seruitiis ac obsequiosis meritis ciuis nostri Hermanni in Trebicz, attendentes etiam, quia ipsum de terra aliena reuocauimus, ad quam se transtulerat, et secum agere promisimus gratiose, eidem Hermanno suisque heredibus — in perpetuum conces- simus, — quod de domo sua, quam in ciuitate nostra tenet et possidet Trebiczii, mediam tantummodo marcam nobis et exactionem regalem, quando generaliter in terra exigitur, soluere debeat; Hermannum predictum ab omnibus exactionibus, steuris et contributionibus aliis, que frequenter pro diuersis necessitatibus ciuitati imponuntur, et suos heredes — pe- nitus et per omnia auctoritate presentium eximentes. Si uero processu temporis dictum Her- mannum vel heredes suos quacunque de causa domum predictam vendere contingeret, tunc emptorem dicte domus succedentem quemlibet predicta gratia gaudere perenniter volumus.“— Testes: Boliborius procurator, Budislaus de Wiczap, Budizlaus ciuis, Branislaus ciuis, Timo ciuis, et alii. — Dat. in Trebicz II kal. Sept. a. d. MCCLXXVII°. Boczek IV, 197. 1086) 1277, 4 Sept. In Suitauia. Bruno, Olom. episc. Theoderico Stanghoni, marscalco suo, ac heredibus suis confert quasdam villas iure feudali possidendas. — „Nos tibi, qui te tam fidei puritate quam serui- ciorum exigencia retributionis premio dignum reddis, — conferimus — in feodum — in di- strictu oppidi nostri Plancek duas villas, videlicet Branekesdorp et Birchow, et in eodem di- strictu pascua in Wirclowiz; item in Swencer viginti laneos et integram villam Brunnaz, exceptis quinque laneis, molendino et piscina cum vtilitate omni, videlicet censu, iudicio, sturis, omnibusque prouentibus — nullo diminuto vel excepto per te ac heredes tuos, filios dumtaxat et non filias, titulo feodi teneas — ac racione ipsius feodi ius wasallorum Magdebur- gensis ecclesie habeas in omnibus indistinctum. — Dabis etiam annis singulis (etc. ut in dipl. in vol. II, n. 449 cont.). Sciendum etiam est, quod villam Brunnaz tibi ac heredibus tuis ad tale ius con- tulimus, quod borglen wlgariter appellatur, de qua in castro nostro Puztimir facere debes resi- denciam personalem.“ — Et nos Olom. capitulum: ego Budizlaus decanus, Allexius prepo- situs, Cyrus archidiaconus, Johannes de Homburgh scolasticus, Lampertus custos, Theodericus

Strana 456
456 Emler, Regesta Bohemiae. de Vvlmensteyn, Bartholomeus, Theodericus de Yglauia, Vlricus, Petracus, Thomas, Hart- mannus, ceterique canonici subscribimus. — Dat. in Suitauia a. d. MCCLXXVII, sabbato pro- ximo ante festum natiuitatis domine nostre. Ex orig. in arch. archiepisc. Cremsirii. Boczek IV, 198. 1087) 1277, 4 Sept. Pragae. Otakarus, rex Boemiae, confert capellae s. Johannis Baptistae Brunensi quaedam bona. — Per presens privilegium noscat oc., "quod ad hoc ut capella nostra Brunnensis, quam in ho- norem b. Johannis Baptiste construi fecimus et procurauimus consecrari, condecentis dotis nixa presidijs uite necessaria ministrare ualeat sacerdoti suo, qui ministrauerit in eadem, ipsam capellam munificentia dotauimus liberali, conferentes — eidem dotis nomine in Rech- cowitz curiam nostram cum quinque laneis ibidem et quibuslibet appenditijs suis, uidelicet siluis, pratis, pascuis, nos contingentibus ratione curie antedicte, nec non et villam in Sulo- stowitz cum suis attinencijs omnibus, uineis, pratis, piscationibus et ceteris rebus alijs perti- nentibus iure attinentie uel appendicij ad eamdem, et quod dilectus capellanus noster Henricus, — prepositus de Dobrawnik, cui dictam capellam contulimus, ac successores ipsius, quibus nos uel heredes nostros capellam predictam conferre contigerit, dicta bona possi- deant ipsius capelle nomine.“ — Dat. Prage per manus mag. Henrici, prothonotarii regni nostri et plebani in Gors, a. ab incarn. d. MCCLXXVII°, pridie nonas Sept. VI indictionis. Ex orig. in arch. mon. aulae reginae Brunae Boczek IV, 199. 1088) (1277.) Ottacarus, rex Boh. Rudolfo, Rom. regi. — „Serenitati regie cum multiplicibus gra- ciarum accionibus inclinamus de affectu beniuolo, quo nos prosequimini, cuius gratitudinem nobis per . . de vestra redeuntes presencia nunciastis, in eo uidelicet quod, sicut per eosdem nostra patenter auris exhausit, vultis et intenditis pacis federa nobiscum contracta inuiola- biliter obseruare. Et quidem mens nostra non fluctuat, sed firme spei anchore innitentes procul dubio credimus, ymo scimus, quod uos, sicut eisdem nobis significastis nuncijs, ut inuiolata seruetur pax et concordia, curam dignabitur sedulam adhibere. Vnde indubitate scientie certitudine noueritis per presentes, quod nos eandem pacem studiose obseruare cu- rabimus, et operose intendere uolumus, ut permaneat incorrupta, ita quod in iuribus omni- bus, secundum quod ea nostri predecessores in suis habuere hominibus et terris, sine dimi- nucione aliqua conseruemur. Et ut tanto clarius intencionis nostre propositum circa pacis obseruanciam uobis euidencius enitescat, ecce petimus, ut uestris rogare dignetur literis prin- cipes vestros . . et tales et nos dominum Olomucensem episcopum requiremus, ut ipse (illuc uenire debeat, quod per eundem ad inuencionis discrete formam prefate pacis et concordie vinculum striccius firmioribus stabiliatur roboris ligaturis, quatenus sic stabilita deinceps in- dissolubilis maneat, et exinde tam nobis quam uobis quies (et) tranquillitas ociosa consur- gat. Quod si aliquis de prefatis principibus ad nos uenire sine securitatis cautela forsitan tytubaret, nos ne huiusmodi retardetur negocium, eidem plenam securitatem prestabimus, ut

Strana 457
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 457 ad nos uenire atque a nobis discedere ualeat, saluis et securis eius rebus et ipsum comi- tancium omnibus et personis." Dolliner, Cod epist. Primislai Ottocari II, p. 75. 1089) 1277, 12 Sept. Pragae. Otakarus, rex Boemiae, ratificat pacem cum Rudolfo, rege Rom. novissime ordina- tam. — „Tenore oc., quod nos — plenam pacem et concordiam inter ipsum d. nostrum re- gem Rom. ex una, et nos ex parte altera, d. Brunone, Olom. episc., Zmilone, purchrauio de Wetow, mag. Vlrico, prothonothario nostro, et nobili viro d. Friderico, purchrauio de Nurm- berch, nouissime ordinatam, conscriptam et eciam a prefato d. nostro rege atque a nobis approbatam, pro solidiori et puriori ipsius pacis et concordie fundamento formam assump- simus infrascriptam: Inprimis quidem promittimus, quod promissam pacis ordinacionem inter dictum d. nostrum regem et nos per predictos Olom. episc. Zmilonem, mag. Vlricum et purchrauium de Nuremberch initam seu statutam, in singulis suis articulis seruabimus illiba- tam, saluis tamen omnium terrarum nostrarum limitibus siue iuribus, ut easdem terras et homines earundem sub eisdem omnino teneamus iuribus et conditionibus, sicut umquam nos uel progenitores nostri tenuerunt eosdem. Hoc idem prefatus d. noster rex, quantum ad pacem pertinet, faciet uice uersa. Insuper et ipse d. noster rex nos contra quoslibet nobis molestiam inferentes seu irrogare uolentes manutenebit ac eciam defensabit, et nos in sin- cere deuotionis euidens argumentum contra quoslibet dicto d. nostro regi, prout de iure te- nemur, cum nostro auxilio eguerit, sibi exhibebimus auxilium manuale; preterea si pro im- perii necessitate dictus d. noster rex nostrum auxilium petiuerit, illud sibi exhibebimus, prout nos decuerit, si uero, ut cum ampliori militie comitiua ipsi d. nostro regi pro imperii neces- sitate seruiamus, nos interpellauerit dictus d. noster rex, ex tunc nobis consideratis seruitii nostri meritis, prout aliis principibus faciet, respondebit. Item si pro recipiendo imperialis fastigii diademate dictus d. noster, ut eum associemus, nos requisiuerit, nos eum associa- bimus, prout ad hoc iuris debito obligamur, quod si causa rationabili seu legitima prepediti hoc facere nequierimus, sibi pro nobis nostros, prout honorem nostrum decuerit, curabimus destinare. Ipse autem dominus noster rex nobis hanc gratiam faciet, quod nos infra ter- minum, quem predicti Olomucensis ep scopus, et F. purchrauius fuerint moderati, inuitos ad curiam suam, indictam solemniter non compellet. Preterea supradicte paci et concordie omnes terras nostras, adiutores, consanguineos, seruitores, homines et amicos nostros, et precipue dominum Al(bertum), inclitum lantgrauium Turingie, et d. Th(eodericum), inclitum marchionem de Landesperch, comites, barones, milites et ministeriales, nobiles et alios seruitores et ad- iutores nostros includimus. Specialiter autem includimus d. L(adislaum), inclitum regem Vn- garie, nostrum consanguineum et affinem, et d. H(enricum), inclitum ducem Wratislauie, ac ce- teros principes Polonie, qui nostri sunt consanguinei et amici, circa restitutionem quoque gracie et iurium suorum omnia secundum tenorem priorum priuilegiorum super concordia editorum adiutoribus et seruitoribus ipsius d. nostri regis et no stris plene fient. Preterea illos, qui de terris nostris d. nostro predicto, durante presentis guerre tempore astiterunt et 58

Strana 458
458 Emler, Regesta Bohemiae. auxilium prebuerunt, plene nostre restituimus gracie, et fauori et promittimus prestito iuramento quod huiusmodi culpam, quam in nos commiserunt, nunquam ad animum reuocabimus tem- poribus vite nostre nec eisdem aliquam uiolenciam contra iusticiam inferemus. Verum si in posterum excesserint, ex tunc contra ipsos non aliter quam contra alios regni nostri homines iure previo procedemus iuxta iura et consuetudinem regni nostri. Vt autem predicta omnia et singula et pax eciam inter dictum d. nostrum regem et nos ordinata in singulis suis iuxta prefatum tenorem articulis inuiolabiliter obseruentur, pro parte dicti d. nostri claris- simus d. Albertus primogenitus ejus pro ipso dicto d. rege, nomine et mandato ipsius d. nostri regis et in animam eius iurauit, et nos corporale prestitimus iuramentum. Preterea dictus d. noster rex suas et nos nostras metas sic custodiemus et observabimus, quod hinc inde idem d. noster rex et nos terrarum nostrarum incole dispendiosis iniurijs non grauentur: et si per nostros homines, quos in metis habemus uel alibi, ipsi d. regi uel eorum hominibus dampna aliqua inferentur, post monicionem ipsius d. nostri regis infra quindenam eos, qui dampna huiusmodi intulerunt, ad satisfaciendum per coaccionem suorum bonorum et iurium atque occupacionem compellemus, et de bonis ipsorum lesis integre dampna sua resarciemus, et nihilominus ipsos temeratores et castra ipsorum obsidebimus, et si necesse fuerit, nos mox proscriptionis et loci episcopus excommunicationis sententias infra sex septimanas a dampni dati tempore numerandas proferemus in eos, nullatenus relaxandas, nisi prius lesis de dampnis satisfecerint, et pro banno centum libras pragenses camere nostre soluerint. Hec eadem sepedictus d. noster rex Romanorum, si per suos nos et nostri turbati fuerimus uel grauati, per omnia obseruabit. Quod si non fecerit, fideles viri, comes de Hardegge, Lutoldus, pincerna Austrie, Henricus et Albero de Chunringen fratres, H. senior de Witra et H(enricus) mar- scallcus, filius suus, Fridericus de Liechtenstein messovarius, Otto de Guottratwerdarius, et Vlricus de Capella, burcgrauius, La intrabunt, ante satisfactionem plenariam abinde nullatenus recessuri. Verum si per nos steterit, quominus illata per nos iniuria iuxta modum expressum superius retractetur, tunc fideles nostri Bauarus de Strachonitz, Harthelebus de Dubna, Smilo de Belchow, Albertus de Vren, Bsnato et Tazzo, filius eius, Chirninus, Mucen, Gerardus, Milota, Bessegge, et T. filius Rutonis, Znoymam pro nobis intrabunt, exinde ante satisfactionem ple- nariam nullatenus recessuri. Et de hiis fideliter obseruandis et eciam faciendis tam ipsius d. nostri regis quam nostri fideles predicti prestiterunt corporaliter iuramentum. Et hec ita procedent, si in communibus, ut in predis, et spoliis paruis, et alijs minutis, non in principa- libus articulis, pax a nostrum aliquo sive nostris fuerit violata, si vero in maioribus, ut in occupacionibus municionum seu castrorum solennium et insignium, et similium, vel occisione persone sollennis et grauis, per ipsum d. nostrum regem Romanorum uel ipsius homines pacis ordinacio fuerit uiolata, nec idem d. rex illata infra terminum expressum superius emenda- uerit uel retractauerit iuxta modum supra notatum, ex tunc venerabilis Patauiensis episcopus et illustres principes d. L(udowicus), comes palatinus Reni, dux Bauarie, et d. Al. dux Sa- xonie, ac alii duodecim, quos de ipsius d. nostri regis comitibus, nobilibus, et ministerialibus dictus Olomuc. episc. elegerit, postquam per nos moniti fuerint per litteras uel per nuncios nostros, Nurnberch intrabunt, abinde nullatenus recessuri, nisi postquam per ipsum d. regem

Strana 459
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 459 plenaria satisfactio impendatur. Et super eo predicti tres principes d. nostri regis se iam dacione fidei et litteris astrinxerunt, et ad hoc cum principes, qui pro parte nostra sunt no- minati, iuraverint super casu consimili, se iuramenti uinculo corporaliter prestito obligabunt, de aliis eciam, duodecim uidelicet adiungendis a dicto domino nostro rege iam nouem, scilicet F. purchrauius de Nurenberch, marchio de Hachperch, C. de Catzenellenbogen, H. de Hunr- stenberch, .. de Riengge, .. de Hirsperch et H. de Vriburg comites, et nobiles Otto de Ohsenstayn, et Gebhardus de Brunegge iurauerunt, tres vero residui hoc idem iurabunt, per d. postquam Olomucensem nostro nomine fuerint nominati. Si autem per nos et nostros in dictis grauibus et maioribus articulis pacis ordinacio fuerit uiolata, ex tunc predictus Olom. episcopus et illustres principes, d. Otto, marchio Brandenburgensis, et H(enricus), dux Wratislauie, et duodecim, quos predictus purchrauius dicti d. nostri regis nomine de seruitoribus nostris ele- gerit, postquam per dictum d. nostrum regem moniti fuerint, Egram infra quatuor septimanas intrabunt abinde nullatenus ante satisfactionem commissorum plenariam recessuri, de quibus iam iurauerunt octo, videlicet Bauarus, marscalcus regni nostri, Purchart de Winterberch, Jerco de Waldenberch, Zmilo, purchrauius de Wetow, Nezamil, purchrauius Olomuc., Bohuss, marscalcus Morauie, Chuno, camerarius Olomucensis, et Wilhelmus: quatuor vero residui, qui tunc non erant in nostra presencia constituti, uidelicet Theodericus, purchrauius in Ponte, Hinco de Lichtenburch, Chenko de Lipa, et Jerozlaus de Steremberch similiter iuramentum prestabunt. Item nec dictus d. rex nostros sine nostro beneplacito et consensu, nec nos dicti d. regis seruitores aut homines sine eius consensu fouebimus et recipiemus. Preterea si de dicto d. rege nobis talia referrentur contraria uel sinistra, que merito animum nostrum moueant et ad credulitatem inducant, nos relatorem huiusmodi, et quid nobis retulerit, nun- ciauimus ipsi regi, quod et ipse d. noster rex nobis faciet uice uersa. Preterea quicquid infra Epyphaniam d. Herbipolensis et supradictus Olomucensis episcopi, et illustres principes d. L. comes palatinus Reni, dux Bauarie, d. Otto, marchio Brandenburgensis, predicti, H. lant- grauius Hassie, et dictus F. de Nuremberch, uel si dicti principes aut eorum aliqui haberi non potuerint, quos ex illis uel alijs ijdem Olomucensis et purchrauius pro solidiori et uti- liori amicicia et concordia firmiori inter dictum d. nostrum regem et nos inuenerint, simi- liter dictus d. noster rex et nos tenebimur inuiolabiliter obseruare.“ — Dat. Prage anno dom. MCC'LXXVII°, II idus Sept., sexte indictionis. Pertz, Mon. IV, 419. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 193. Boczek IV, 200. — Gerbert, Cod. epist. Ru- dolphi I, 209. 1090) 1277, 21 Sept. In Cremsir. Bruno, Olom. episc. vniuersis vicariis et aliis ecclesiarum rectoribus. — "Quia sunt nonnulli, qui — contra debitum iuris et nostrum statutum plura capecia de bonis et here- ditatibus — abbatis Welegradensis racione decimarum poscunt et exquirunt, quam facere de iure debent, — et quia per nos statutum et ordinatum est, quod de quolibet laneo tria ca- pecia persoluantur, mandamus vobis, quatenus de cetero non plura quam tria capecia de tritico, siligine et auena de bonis predicti abbatis Welegradensis exposcatis vel duas 58*

Strana 460
460 Emler, Regesta Bohemiae. mensuras pro eisdem tribus capeciis mensure Noue ciuitatis, quorum vno soluto ad secundum possessor cuiuslibet lanei non tenetur, nisi forte aliqui ex antiquo iure et ex ra- cionabili iusticia consueuerint plura dare.“ — Dat. in Cremsir a. d. MCCLXXVII, XI kal. Oct., pridie Mauricii. Boczek IV, 205. 1091) (1277.) Ottacarus, Boh. rex, Rudolfo, Rom. regi. — Significauit nobis H(enricus) Priczlinus et nonnulli eciam alij seruitores nostri ad nostram audienciam protulerunt, quod in bonis et possessionibus eorum grauantur indebite, molestantur frequenter, et ipsis inferuntur iniurie. Eapropter serenitatem regiam sub ea confidencia, quam de uobis gerimus, attencius duximus exorandam, quatenus efficaciter mandare dignemini, ut tam dicto H. quam alijs seruitoribus nostris nulla in bonis ipsorum grauamina uel iniurie irrogentur, restituantur eis ablata, et deinceps nichil penitus inferatur, dignantes clementer uestre mansuetudinis fauorem nobis in eo taliter demonstrare, ut tam nobis quam alijs clareat, qua dileccionis specie uestra nos prosequatur celsitudo, et ijdem seruitores nostri ex nostre peticionis instancia se commodum senciant reportasse.“ Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 77. 1092) 1277, 16 Oct. In Luthomiricz. Othakarus, rex Boemorum, liberat homines praepositi Wissegradensis extra muros civitatis Luthomiricensis residentes a judiciis, collectis oc. ejusdem civitatis. — „Wratizlaus Boemorum rex, et alii nostri progenitores ecclesiam Wissegradensem, que nostre curie spe- cialis est cancellaria pariter et capella, multis possessionum et uariis libertatum insigniis de- corarunt, inter quas libertates et pacis commoda — (hec specialia et precipua immo eciam) principalia statuerunt, quod homines cuiuscumque condicionis, extra ciuitatis muros vel loca forensia, ab exaccionibus collectarum vel iudiciorum ipsarum ciuitatum aut locorum quorum- cunque deberent esse penitus absoluti. Nos ad petitionem et instanciam fidelis nostri d. Petri, Wissegradensis prepositi nec non cancellarii tocius regni nostri, cuius merita aput nos cla- ruerunt clarentque ac inposterum clarebunt, — concedimus, — quod homines dicti prepositi extra muros Luthomiricensis ciuitatis residentes, non ad collectas, non ad iudicia vel cita- ciones iudiciorum neque ad negocia trahantur pertinencia ciuitati, nisi prius ex delictis infra spacium murorum quomodolibet perpetratis ipsius prepositi homines exigente iusticia con- uincantur. Nec volumus, quod ad causas extra muros contingentes in contractibus debitorum vel quibuscunque emergentibus causis aliqui conveniantur in ipsa ciuitate hominum pre- dictorum. Et querimonie coram prefato preposito aut eius procuratore deuolute discuciantur sue exigentibus condicionibus ecclesie libertatis, quas nullatenus infringere admittimus vel infringi. Adicimus eciam manum nostre munificencie extendentes, quatenus balneum ante muros ciuitatis predicte, quod in fundo dicte prepositure in prefati prepositi preiudicium est locatum, ad ipsum prepositum et suos successores pertineat, sub tali annuali censu, sicut

Strana 461
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 461 secum poterit conueniri, alioquin illud idem balneum ab huiusmodi fundo penitus et radi- citus euellatur.“ — Testes: Conradus Luthomiricensis et Budizlaus Melnicensis ecclesiarum prepositi, d. Domazlaus, regni nostri summus camerarius, Mstidruh, castellanus Pragensis, Onso iudex, Purchardus de Klingberch, Theodricus subcamerarius, Bauarus marscalcus, Hinco dapifer, prefate gracie executor et nuncius ad ciues, Wolkmarus pincerna, Prothiwen sub- pincerna, Conradus dapifer, Sdizlaus marscalcus, Jarco de Walmberk, purcrauius Luthomiri- censis, Pribizlaus, purcrauius Sathecensis, Albertus de Seberk, purcrauius de Cadan, et alii. Dat. in Luthomirich in die b. Galli per manus predicti prepositi et cancellarii regni nostri a. d. MCCLXXVII°. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 1093) 1277, 31 Oct. In Podebrad. Ottacarus, Boemorum rex, Rudolfo, Romanorum regi. — „Pro negociis Witegonidum et aliorum seruitorum nostrorum Boemorum vestrarum accepimus continenciam litterarum, quos quidem, quos vestros dicitis seruitores, a prima cum vestra celsitudine coram principibus apud Danubium concordia inita numquam inclusos sciuimus vestre paci. Quam utique ordi- natam inter vos et nos et per principes stabilitam seruauimus et seruare intendimus pro tempore uite nostre, licet in plerisque circa nos non fuerit obseruatum. Porro postmodum cum dominum B(runonem), vener. Olm. episcopum, Zmilonem de Belkaw baronem, ac magistrum Vlricum notarium, fideles nostros, ad vestram magnificenciam pro hiis, que ad pacem fuerant, miseramus, nullatenus ascenderat in cor nostrum, quod debuissent aliqui de nostris terri- genis et hiis maxime, qui nobis fidelitatis homagio sunt astricti, quorum eciam prosapia per nullum modum excepcionis a nostrorum progenitorum obsequiis pariter atque nostris excipi potuit uel aliqualiter segregari, paci vestre aut ordinacioni sub aliquo pretextu concordie intercludi. Et si qui sunt, quorum mediantibus tractatibus, eciam sub priuilegiis uel quibus- cumque instrumentis sit hec interclusio procurata, hii transgressi fines mandatorum no- strorum sine tocius nostre consciencie puritate hec poterant attemptasse ; licet prefatis nostris terrigenis, qui se contra nos erexerant infrunite, ex regali benignitate admiserimus miseri- corditér et benigne, quod usque ad terminum, in quo super articulis quibusdam inter vos et nos per principes debebant aliqua declarari, medio tempore vestre pacis intuitu sub treu- garum commodo sederent pacifice et quiete. Et ecce, ut in predictis omnibus nobis veritas suffragetur, ex euidentibus poteritis colligere argumentis. Nam domino F. viro nobili, burc- grauio de Nurenberg, apud nos in Opavia constituto inter singulas gracias, quas per ipsum a vestra excellencia sine lesione imperii petebamus, hoc precipuum et magis gratuitum nobis petiuimus, vt seruitores nostri intacti a corpore regni nostri nobis et nostris heredibus inte- graliter remanerent, quolibet scismatis ad personam aliam scrupulo relegato. Ac demum eodem domino F. buregrauio de Nurenberg cum domino viro nobili comite de Vurstenberg ad nos iteratis vicibus veniente Pragam, eiusdem intencionis fuimus sicut prius; ita quod ad omnia tenenda pro statu concordie inter vos et nos ac amicabilis vnionis nos astrinximus uramento, excipientes pleno ore, principaliter atque primo, quod nostri homines cum no-

Strana 462
462 strarum terrarum iuribus nobis remanerent integri et non scissi. Verumptamen illos, qui erga nos excessisse abusione qualibet videbantur, omni dicebamus vestri intuitu nos velle et debere prosequi gracia et fauore, nostre gracie gremio perpetuo reassumptos, ita quod de ipsorum excessu nulla deinceps apud nos perpetuo ad vestre peticionis instanciam mencio haberetur. Quare adhuc serenitatis vestre beniuolenciam omni et deuota precum instancia suppliciter exoramus, quatenus circa nostros homines omne ius, quod nostri progenitores hactenus habuerunt, nos habere velitis illesum; non attendentes sinistras persuasiones ad- uersariorum nostrorum, qui condicionem nostram et nostrorum heredum vellent multipliciter vulnerare. Non enim admisimus, ut superius tetigimus, quod tales composicioni pacis vestre per quoscunque inclusi fuerint; quod si secus extitit ordinatum, ad id sciatis nos nichil nostre consciencie uel consensus aliqualiter prestitisse: de vestra benignitate firmam spem et confidenciam retinentes, quod condiciones iurium nostrarum terrarum, que a nostris pro- genitoribus usque ad nos deducta sunt, ampliare quam debilitare pocius debeatis. Presertim cum simus vnum de membris imperij, in cuius debilitate non accrescere, immo decrescere im- perium magis potest. Ceterum ut H. Pruzlino in causis de possessionibus suis plena iusticia vestris iussionibus procuretur, pro gratissimo reputamus; quem libenti animo destinabimus ad persequendum et assequendum sue iusticie complementum. Dignum etiam est, quod idem H. de se querelantibus iuris exhibeat talionem." — Dat. in Podebrad II kalendas Nouembris. Kopp, Gesch. der eidgen. Bünde I, 891. Emler, Regesta Bohemiae. 1094) 1277, 11 Nov. Apud Heimburgam. Bertoldus Babenbergensis, Petrus Patauiensis, Johannes Chyemensis et Wernhardus Secoviensis ecclesiarum episcopi attestantur, se vidisse literas Boemorum regis Rudolfo, Rom. regi, directas, (v. II, n. 1093), quarum tenorem literis suis inserunt. Dat. apud Heim- burgam III id. Nov. Kopp, Gesch. der eidgen. Bünde I, 1, 891. 1095) 1277. „Nos Agnes, filia d. Boschonis, fundatoris de Sar, vxor d. Withichonis de Roden- burch“ — notum oc., „quia — de consensu — mariti nostri et liberorum nostrorum et omnium amicorum — tertiam partem uille Tyschan uulgariter nuncupate in Olmucensi dyo- cesi site claustro dicto Sar, quod Fons s. Marie intitulatur, — contulimus possidendam. Preterea si nobilis vir d. Withicho, maritus noster, predictam tertiam ville redimere uoluerit partem uel liberi nostri, centum marcas dabunt et rehabebunt.“ — Testes: nobilis vir d. Withicho, maritus noster, d. Gerhardus, frater noster, et d. Evfenia, mater nostra, et d. Chunone et filio eius Boschone. Act. in Sar presentibus d. Jo(hanne) abbate, et Hey(nrico) priore, Werhero subpriore et cellario Wigando eiusdem loci." — Ante omnia commendamus nos anima et corpore ff. claustri prenominati, volentes vt vbicunque extrema dies uite nos inue- nerit, corpus defunctum nostrum ad eundem locum mandandum sepulthure remota occasione qualibet deferatur.“ Dat. a. d. M.CC.LXXVII°. Ex orig. arch. olim Zarensis apud Steinbach II, 32. — Boczek IV, 206.

Strana 463
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 463 1096) 1277. Witigo dictus de Chrumenowe positus in extremis ob remedium animae suae et prae- decessorum suorum donat ecclesiae s. Mariae virginis in Alto uado quasdam possessiones suas, videlicet villam Gywowicz et aliam Nolomich, quae postea dicta est uulgariter ad piscatores, et tertiam uillam Hradowi, quae nunc mutato nomine vocatur curia Witigonis. Testes: D Prebizlaus, plebanus de Fridberch, d. Christanus, plebanus de S. Oswaldo, Gregorius et alii plures. Dat. et act. a. d. MCCLXX septimo. Ex orig. arch. Altovad. cop. in Mus. Boh. — Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt 29. 1097) 1277. „Nos Walthelmus dictus abbas in Scedelitz duximus declarandum, quod Gotfridus cognomento List, civis Coloniensis — et uxor ejus Adelheydis — testamentum facientes — ecclesiae nostrae tres lapides sebi purgati ad — remedium animi antecessoris sui, uxoris suae mariti, Gerardi List appellati — et animarum suarum et cunctorum vivorum ac mortu- orum heredum suorum, annuatim devote disposuerunt, ita ut in domo nostra plenariam habeant fraternitatem. — Hii predicti lapides sebi a Rudlino cive carnifice, prefati Gottfridi List cognato, singulis annis sunt requirendi et accipiendi, vel ab heredibus suis praesentibus ac futuris, qui hoc macellum receperint jure hereditario possidendum.“ — Data sunt haed a d. MCCLXXVII°. Testes: Gisilbertus judex, Waltherus de Turnow, Tilmannus, Fridericus, Marquardus de Welin, Conradus de Grob, item Conradus, Heinricus mercator, Arnoldus Vrowinus et Petrus germanus ejus et alii quam plures. Ex orig. arch. fisci reg. Pragae cop. in Mus. Boh. 1098) 1277. O(ttacarus), rex Boemiae, bona omnia monasterii de Plaz in tutelam et defensionem suam suscipit, „ita quod nulli hominum preter quam nobis uel in absentia nostra comiti Zlaweconi iuri stare uel de aliquo ipsi (monachi) uel eorum homines habeant respon- dere.“ — S. d. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Hormayr, Taschenb. 1840, 502. 1099) (1277.) O(ttacarus), rex Boh. Rudolfo, Rom. regi. — „Vnde cum dignum et iustum sit, et exe- quate dinoscatur esse consonum racioni, ut plebani, qui iam diu fuerunt in ecclesijs quiete atque pacifice constituti, absque alicuius turbacione molestie in eisdem manere ualeant, di- uinis obsequijs incumbentes, excellentiam uestram affectuosius exoramus, quatenus plebano (sic)1), regie serenitatis fauor clementer eluceat, sic dignetur sibi sue benignitatis oculo arri- dere, ut idem in ecclesia . . . nulla grauetur molestia, sed suam ecclesiam aspirante uestri muneris gratia possideat in tranquillo.“ Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 70. — 1) de Gors?

Strana 464
464 Emler, Regesta Bohemiae. 1100) (1277.) Salvus conductus ab Ottacaro, rege Boh. datus Boleslao, duci Silesiae, eiusque filio, Pragam venturis. — Notum oc., "quod nos illustres principes, karissimos cognatos nostros, dominos B(oleslaum), ducem Zlezie, et H(enricum) filium ipsius, inclitum ducem de Jawor, as- securamus sub nostrae regalis fidei puritate, ut iidem domini B. et H. duces cum omnibus suis comitibus ad nos in Pragam vel in Grec vel ubicumque locum regni nostri venire se- cure valeant, stare nobiscum et domum remeare ad propria salvis, securis et illaesis rebus suis ac suorum omnium comitum pariter et personis; promittentes fide pura, fide sincera, et mente non ficta, quod praefati domini duces, ac eorum comites universi in veniendo ad nos, stando nobiscum, et ad propria remeando, nullum periculum, nullum incommodum per nos aut nostros homines sustinebunt, nec ipsos per nos aut nostros mali vel dispendii pror- sum, fiet, sed secure, ut diximus, tam ipsos in personis, quam suos comites, atque rebus eorum omnibus super fidem nostram regiam assecuratis, et sine aliquo metu vel suspicionis typo venire et stare poterunt et ad propria libere remeare.“ Alterae literae: Nos O. notum oc., „quod nos illustrem principem, dominum N. in- clitum ducem, assecuramus, et ut ipsius mens anxia haerens, quod voluntas non formidet dubitans, nec dubitet formidans, ad nos dirigere gressus suos, promittimus vera fide, quod idem dominus dux una cum omnibus comitibus secure ad nos per terminos nostros venire poterit, quocunque et quandocunque sibi placuerit stare libere, nullum sibi aut suis comi- tibus, vel in personis, vel rebus ipsorum vituperium, dispendium vel incommodum inferetur nullatenus in veniendo ad nos, stando nobiscum et ad propria remeando, quin ymo ut incer- titudinis stabilitate ipsius animi fluctuantis anchora defigatur, dilectum fidelem nostrum N. sibi misimus in occursum, qui eum a finibus regni nostri suscipiens sub securitate nostra usque ad nos conducat honorifice, sicut decet.“ Bodmann, Cod. epist. Rud. p. 272, 273. 1101) (1277?) Ottacarus, rex Boh. capitulum generale ordinis Cysterciensis rogat, ut monasterium S. Coronae a nexu cum monasterio S. Crucis in Austria solvat ac monasterio Plazzensi subjiciat. — „Ob beate virginis honorem et sanctorum Bernhardi et Benedicti reuerenciam claustrum uestri ordinis in regno nostro fundauimus, ipsiusque largicionum nostrarum dona- rijs collatas ampliauimus et ampliare intendimus facultates. Quod quidem, sicut fieri con- sueuit in cuiuslibet noue plantacionis exordijs, ut ab antiquioris claustri maturitate quasi cuiusdam nouelle dependet propaginis surculus, monasterio Sancte Crucis vestri ordinis etiam, quod iacet (in) Austria, duximus submittendum, quatenus tenere magis etatis clau- strum institucionibus senis informaretur emeriti, et uisitasionis reformidans increpantis vir- gulam, ad lineam (disciplinae) regularetur antique. Sed quia fide, qua nobis dudum tenebantur astricti, nequiter in perfidiam permutata, serenitatis austrum in austeri nothi nubila conuer- terunt Australes, et a loris nostri moderaminis se nimis procaciter, quin pocius infideliter exi- mentes, sua colla jugo alterius dominij submiserunt, sicque sue contra nos erexerunt proterue

Strana 465
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 465 rebellionis calcaneum, quod iam non sit tutum nobis, ut illius patrie homines in regno nostro aliquid facere habeant, assequantur honores, uel dominio preferantur, seu quod abbas de ipsa provincia in nostro instituatur monasterio, uel potestatis alicuius preeminencia quisquam Au- stralis in terris nostris debeat prerogari, affectuose deposcimus, quatenus nostrum, quem erga ordinem vestrum gerimus, zelum prudenter attendentes, idem nostre fundacionis monasterium alteri uestri ordinis monasterio in regno nostro locato, uidelicet in Plaz, fauorabiliter et ex spe- ciali gratia submittatis, facturi nobis rem gratam ad modum et acceptam, et affectum magne beniuolencie ostensuri, si nostrarum precum libamina, tante deuocionis ac racionis innixa presidijs. optato dignabimini effectui mancipare, precipue cum illud monasterium de Plaz, cui submitti rogamus prefate fundacionis nostre claustrum, (de) vestri professione ordinis censeatur, nec illud a monasterio sancte Crucis in Austria occasione malicie abbatis uel monachorum ipsius eximi petimus, cum ijdem abbas et monachi probitatis et discrecionis dotibus redimantur. Sed quia intendimus vniuersaliter eximere regnum in suis membris singulis a potestate uel dominio cuiuslibet Australis, ne in ipso uel eius partibus Australis aliquis prerogetur, idcirco id duximus a uestra prouidencia non improbe postulandum, scientes, quod ab hoc de liberalitatis nostre munificencia prefata fundacio amplioribus proficiet incrementis, alias autem, quod non confidimus, si uestra discrecio exaudicionis sue ianuam nobis tam iuste pulsantibus nollet ad nostrarum precum instanciam reserare, scire de certo uos uolumus, quod proinde sedis apostolice, que nostris non consueuit obsurdescere precibus, impulsabimus clemenciam uel sic aliter disponemus, ut omnia nostra desideria compleantur.“ Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II p. 72. 1102) (1277?) Ottacarus cuidam fideli suo — „Ut (de) tue fidelitatis constancia debeamus in- corrupte spei fiduciam gerere, fidei predecessorum tuorum nos inducit memoria, quam pre nostris oculis retinemus. Scimus enim, tamquam qui argumento probabilitatis sumus eui- dentissime experti, quod pater tuus bone memorie nobis adhesit fideliter, sueque fidei puri- tatem ostendit per opera, dum nunquam a nostris secedens beneplacitis, continuatis obsequijs, nostre semper, dum uixit, complacuit maiestati. Patruus eciam tuus eiusdem deuocionis ze- lator exstitit nobis seruiuitque fideliter, quamdiu sibi uita comes fuit, ita quod a nostris servicijs nunquam diuelli potuit nisi morte. Vnde cum non dubitemus, sed sumus certo pocius cerciores, quod viam parentum tuorum imitans, deuocionis et fidei tue constanciam, quam erga nos semper gessisti, stabiliter debeas conseruare, petimus, ut non intercisis ope- ribus in ipsa impermutabiliter perseuerans secedere non debeas ab eadem, sed quidquid pro utilitate nostra jexpediens fieri uidebitur, studiose ac fideliter deducas in actum; nam nos, quamdiu uixerimus, tuis volumus speciali quadam singularitate inuigilare profectibus, et tecum cuncta, que habemus, sortiri uolumus, eciam si non nisi ad vnum denarium veniremus.“ Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 89. 59

Strana 466
466 Emler, Regesta Bohemiae. 1103) (1277 exeunte vel 1278 ineunte?) „O(ttacarus), rex Boemie dilecto fideli suo — Chunringero gratiam suam et omne bonum. Omnia suis sunt facienda temporibus, quia, licet audaces quandoque fortune innuet arrisio, sepissime tamen optato caret exitu, quidquid agitur intempeste. Qui marcor is hie- malis gelicidio agris Cererem mandat tepentibus, anno tristabitur sterili : uitare naufragium exiciale non poterit, qui, dum placida ventis stant equora, profundum sulcare preceps non curat nauita: nec sanabit medicus, qui dies debitos et temporales terminos non seruauit. Ideoque si recto racionis acumine uelis causarum merita intueri, nichil est, quod magis exi- gat suo geri tempore, quam discrimen ambiguum seui Martis, propterea quod non pro uita, que res est amabilis, ymo pro gloria, per quam ipsi uiuunt mortui, quod est preclarissimum, dimicatur. Quare non sis festinus, sed hore terminum debitum ad bellum te premuniens prestoleris." Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 90. 1104) (1277 v. 1278.) Rudolfus, Romanorum rex, Ottacarum, Bohemiae regem, per anni spatium a frequen- tatione curiae regalis et ab expeditione regalis exercitus liberat. — "Hinc est quod nos illustrem O. regem Bohemie, principem nostrum karissimum, cupientes favore gracie prosequi specialis, eidem liberaliter ducimus indulgendum, ut a frequentacione curie nostre regalis, si quam a nobis hoc anno instanti celebrari contingerit, et ab expedicione seu instauracione regalis exercitus, si quam celsitudo regia moverit per presentis et instantis anni spacium, sit exemptus, in cuius rei testimonium presens scriptum maiestatis nostre sigillo duximus robo- randum. Datum a. regni nostri quinto." Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. pag. 33. 1105) (1278?) Ottakarus, rex Boh. iniungit cuidam, ut operarios ad reparandum fossatum civ. Ca- slaviae mittat. — „Licet plenius constet nobis, quod in hac uice, exigente malicia temporis et ob nostrarum turbacionem terrarum, plusquam nimium sitis afflicti, tamen quia id neceś- sitas inportune requirit, carere non possumus, quin uos hijs, que sunt publici commodi, one- remus. Quare cum ciuitas nostra Zhaslauia, que tempore necessitatis vestrum et nostrorum refugium esse potest, reparacione fossati admodum egeat, vniuersitatem uestram requirendam duximus et ortandam, expresse nichilominus iniungentes, quatenus homines uestros ad repa- racionem ipsius fossati transmittere sine intermissione aliqua debeatis, ut eorum mediantibus operibus ad complementum debitum deducatur.“ Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 92. 1106) (1278?) O(ttacarus), rex Boh. auxilium exposcit a ducibus Poloniae. — „Requirentes racionis circumspecte scrutinio gentium genera diuersarum inuenimus, quod nobis magis est conformis

Strana 467
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 467 spaciose Polonie nacio et inter vniuersas orbis prouincias nostris, quas auctore deo guber- namus, regionibus eadem cuiusdam proprietate similitudinis magis eciam est affinis; ipsa enim in lingue consonancia nobis conuenit: ipsa proxima loci contiguitate, nullius interiecta distancie spacio, terris nostris coniungitur: ipsa et vnione glutinatur sanguinis, et affinitatis nobis connectitur vinculo, et demum inter ipsam nostramque serenitatem reperitur conformi- tatis conparitas, ut suos alumpnos et nos ex eiusdem uena profluxisse scaturiginis glorietur. Ob istius itaque consideracionis aspectum, ueris utique racionibus ueroque promissionis tra- mite procedentem, in illius transimus disposicionis habitum, et ad hoc naturalibus inducimur suasionibus, ut magnificos . . Polonie principes, barones, milites et populos vniuersos, quos sue amplitudinis sinu complectitur atque fouet, striccioris dileccionis prosequamur beniuo- lencia, ipsorum gaudeamus in prosperis et turbemur aduersis, ipsi cupiamus esse presidio, suique honoris et glorie continuum zelemus augmentum. Ex hac eciam consideracione magna nobis emergit fiducia et consurgit ac prouenit spes infracta, ut nos in necessitatis articulo requirere debeamus intrepide, nobis quod letanter curetis subuenciones et auxilia exhibere. Vnde cum dominus Rudolfus, rex Romanorum, non contentus, quod abstulit terras nostras, feruens adhuc malignandi cupidine, offendendi nos amplius siti estuet pociori, cumque nos ad resistendum sibi uiriliter desidiosum hucusque nunc erexerimus animum, velimusque suis oc- currere potencia nostre manus obice contumeliosis insultibus et pressuris, dileccionem vestram attencius duximus exorandam, quatenus nobis in auxilium venire dignemini cum strenua, sicut uestram decet excellenciam, armatorum militum comitiua, ita quod in tali die sitis in tali loco constitutus, vbi per solemnes nuncios nostros, uos et uestros decenter faciemus re- cipi eo tempore, et honorifice conduci ad nostre presenciam maiestatis. Sed ad huius quidem nobis impendendum subsidium non solum prefata uos debet inducere racio, verum eciam cause alterius efficax argumentum, quia si, quod absit, nos contingeret prefati regis oppres- sione pessundari, insaciabiles theutonicorum hiatus se liberius expanderent, et manus improbas facilius usque in ipsam prouinciam extenderent ipsorum noxij appetitus; sumus enim uobis et terris uestris quasi firmum secure tuicionis preurbium, quod si forte ante seuientis in- dignacionis faciem non posset, quod deus auertat, resistere, intelligere potestis, uobis et uestris subditis magna tunc pericula imminere, quia procax habendi fames contenta non esset nos tantum sibi subicere, sed bona uestra diriperet et in uos insuper intollerabilibus angu- stiarum grauaminibus inseuiret. O quantis affliccionibus exosa theutonicis vestre tunc op- primeretur nacionis numerositas, o quam dire seruitutis iugo libera submitteretur Polonia, o quanta sub clade fatisceret tunc vniuersitas uestre gentis, certe in promptu satis est ad- uertere, magisque uos potestis preconicere, quam deceat nos referre. Quapropter intendite in adiutorium nostrum, intendite et ad propulsandum longius distantis adhuc flamme incen- dium opem et operam efficaciter exhibete, attendentes consulcius fore obstare principijs, quam postquam ignis vorago nimis inualuerit resistenciam non timentis, et quod is, qui vicinam domum, ne comburatur, defenderit, tuetur propriam mansionem. Ad hec nuper nostra serenitas intellexit, quod dictus rex Rudolfus suis suasorijs legacionibus vos non solum a nostra quesierit amicicia, ab inpensione iuuaminis remouere, verum eciam inter nos dissidentis zy- 59*

Strana 468
468 Emler, Regesta Bohemiae. zanie lolium seminare. Qua de causa cum, si bene uelitis attendere, hoc uobis ad honorem non accederet, sed pocius ad iacturam, affectuose deposcimus, quatenus ipsius suggestionibus aures nolitis patulas adhibere, quin ymo nostrum, qui de uestre sumus gentis genere, in auxilium accingamini hilariter ac potenter, deliberacione aduertentes prouida, quod si vestrum iuueritis, uos iuuatis, et utique si nobis prebebitis auxiliaris dextere subsidium, nos aduersus aduersarios uestros nostrarum exponemus potenciam virium, et uobis potencialiter assistemus, siue iidem aduersarij uestri christiani fuerint uel pagani.“ Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 93. 1107) 1278, 10 Jan. Olomucii. Otakarus, rex Boemiae, confert civitati Brod Ungaricali omnem hereditatem Borsonis de Risenburg. — „Per presens priuilegium oc., quod ad hoc ut ciuitas nostra Brod Vngari- calis, que multis est solita molestijs per insultus hostium pregrauari, se possit tucius ab inimicorum importunis impeticionibus eo melius preseruare, omnes hereditates quondam Bor- sonis de Risemberch ex causa manifeste prodicionis, quam idem Borso in nobis commisit, ad manus nostre curie racionabiliter et iuxta baronum nostrorum perpensam deliberatamque sentenciam deuolutas, que ipsi adiacent ciuitati, tenore presentis priuilegij conferimus — a ciuibus ipsius ciuitatis in posterum possidendas, ita tamen quod de quolibet laneo, qui in eisdem hereditatibus mensuratus fuerit, ab illis, qui eosdem possederint laneos, quotquot fuerint, dimidia marcha argenti annis singulis nobis detur; verum tamen cum nos eisdem ciuibus ad aliquot annos dedimus libertatem non soluendi censum, uolumus, ut de ipsis here- ditatibus, quas a nunc damus eis, non debeant durantibus prefate libertatis temporibus quic- quam census nomine nobis dare, sed cum anni eiusdem libertatis expirauerint et tota ciuitas nobis censum incipiet soluere, tunc uolumus, quod possessores laneorum dictarum hereditatum di- midiam marcham argenti annis singulis in festo b. Michaelis, in quo aliorum laneorum census ipsius ciuitatis nobis exsolui consueuit et debet, camere nostre soluant.“ — Act. et dat. in Olmucz per manus mag. Henrici, prothonotarij nostri, a. d. MCCLXXVIII°, quarto idus Jan. sexte indiccionis. Boczek, Cod. dipl. V, 262. 1108) 1278, 21 Jan. In castro Brunensi. Judices ab Ottacaro, rege Boh. delegati adiudicant abbati Gradicensi mediam villam Tiesseticz. — „Nos Arthlebus de Dubna, camerarius Wethouiensis, Hartmannus de Zeblowicz, camerarius Brunnensis, Bohussie de Drahotuss, marscallus Morauie, et Wsseborius de Na- myescz, iudices delegati et constituti a — d. Ottocaro, — rege Boemorum in iudició seu curia generali, quod et quam idem d. rex indixerat Brune celebrari super decidendis que- stionibus, causis et litigiis Morauorum, — profitemur, quod de mandato dicti d. regis pro parte, uice et nomine ipsius regis presedimus iudicio XII kal. Febr. in castro Brunensi, au- dituri et diffinituri causas, — que preponerentur a quibuscunque de Morauia coram nobis. — Et tunc Pardus, filius Neplach, qui uenit de Russia, per aduocatum suum Pardusonem de

Strana 469
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 469 Horka conquestus fuit de d. Budis, — abbate Gradicense, qui una cum Neplach, qui dona- uerat dicta bona dicto d. abbati et ecclesie s. Stephani in Gradiss, — comparuit coram nobis, eidem Pardussoni responsurus per se uel aduocatum suum, de medietate uille Ties- seticz, de quarta parte syluarum inter flumina Morauam et Oskauam, et tribus piscatoribus in uilla Sedlski, dicens, quod dicta bona pertinerent ad ipsum Pardussonem, et quod ea dictus prelatus in ipsius Pardussonis teneret preiudicium et grauamen. Unde petiit, ut de eisdem bonis fieret sibi iustitie complementum. Prefatus autem abbas per aduocatum suum Nachepluk coram nobis — respondit, quod ipse tenebat iure atque legitime dicta bona et tenuerat atque possederat pacifice et quiete inter presentes spatio trium annorum et plus continue, iusto precedente titulo, et sine temporis interruptione, et iam dicta bona erant sibi et ecclesie sue prescripta. Tunc nos precepimus Onssoni, camerario Olomucensi, ut ipse inueniret sententiam iuxta tenorem querimonie Pardussonis et responsa dicti abbatis, et sen- tentiaret, qualiter esset sûper huiusmodi procedendum. Onsso autem predictus conuocatis baronibus, qui ibidem presentes erant, habita cum eisdem deliberatione diligenti, inuenit et promulgauit finaliter, ut dictus Pardus deberet intentionem suam probare testimonio trium beneficiariorum fide dignorum, qui kmetye uulgariter nuncupantur. Sed quia idem Pardus per tres secundum Onssonis et baronum, quos Onsso consuluerat, sententiam intentionem suam probare non potuit, deficiente eodem Pardussone in probatione intentionis sue patenter, pre- cepimus Rathmiro de Penczyn, ut deberet super hoc sententiam diffinitiuam inuenire, et eam in conspectu omnium nostrum et testium subscriptorum publice promulgare. Idem autem Rathmirus uocatis baronibus, qui ibi tunc presentes erant, ut eo melius et sanius sententiare ualeret, consuluit eosdem barones, et habita cum eisdem deliberatione perpensa, sententiauit pro prefato d. abbate, et absolutum dictum abbatem reddidit et monasterium eius ab impetitione dicti Pardussonis super bonis prefatis. Et tunc abbas predictus in testimonium prefate sen- tentie de communi iure et de mandato nostro dedit Alexandro presenti de Prestawlk, sub- iudici Olomucensi, duos denarios, qui prisudni uulgariter appellantur. Nos autem dictam sententiam — approbantes, una cum baronibus assidentibus nobis et testibus inferius deno- tatis collaudauimus, et — auctoritate nostra ipsam ratam reddidimus atque firmam.“ — Testes : Nezamisl, purgrauius Olomucensis, Budislaus, decanus Olomucensis, Alexius, prepositus Olomucensis, Chuno, purgrauius de Wranow, Woyslaus, iudex Olomucensis, Martinus, abbas Trebecensis, Jaroslaus, abbas de Wilimow, Ulricus, abbas de Lutomisl, Nicolaus, prepositus Kunicensis Milota de Diedicz, Hrabiss de Lesicz, Bludo de Gyczin, Millis de Dubsicz, Nicolaus fr. eius de Brodelo, Sbislaus de Scorotin, Pardus de Horka, Duon de Wranowicz, Benessius, filius Benessii de Branicz, Herardus de Obran, Laurentius de Plaucz, Lupus fr. eius de Plaucz, et alii. Act. et dat. in castro Brunensi a. d. M.CC.LXXVIII°, XII kal. Febr. indictione VI. Boczek IV, 206.

Strana 470
470 Emter, Regesta Bohemiae. O 1109) 1278, 24 Jan. Apud Brunam. 7 O(ttacarus), rex Boemiae et march. Moraviae, Richardo dicto de Damis, castellano in Cladz, et Rudlino, provinciali judici ibidem, mandat, ut fratres Minores in domo Cladcensi, qui crebro atteruntur iniuriis et insolentiis quatiuntur, in suam protectionem assumant contra eorum perturbatores. — „Intelligentes preterea, quod sepe fati fratres Minores per commen- datorem Cruciferorum, plebanum Cladcensem sepe acriter molestantur, dilectioni vestre pre- cipimus, — ut commendatorem eundem iubeatis a temeritate huiusmodi resilire, quod fratres sepius iterati in loco memorato sicut et in regni nostri civitatibus reliquis quiete et tran- quille domino famulentur. Si etenim nostre clemencie ex nunc de commendatore eodem, ple- bano Cladcense, fratres prehabiti fuerint querelati, ipsorum utique querelas et gravamina equo nequibimus animo tolerare." — Dat. apud Brunnam IX° kal. Febr. a. d. M°CC'LXXVIII°. Ex orig. arch. reg. provinc. Wratisl. cop. in Mus. Boh. 1110) 1278, 26 Jan. In castro Brunensi. Hartlibus, camerarius de Vetow, Bohusso, mareschalcus terre Morauie, et Scheborius, quondam filius Egidii de Swebniz, iudices a — rege Bohemie delegati adiudicant medietatem villarum Kocherow et Elhot mon. de Sar. — Notum oc., "quod d. Jo. abbas et conuentus de Sar, ad instanciam duorum sororum . . . . . . de Malchwiz, euocati coram nobis in castro Brunnensi comparuerunt, predictis dominabus super dimidietate duarum villarum Koche- row et Elhot parati secundum iuris ordinem respondere, que similiter in nostri presencia constitute, quia de iure suo minime confidebant, ab actione huiusmodi de virorum prudentum consilio penitus cessaverunt.“ — Testés: d. Chuno, burchrauius in Vren, d. Gerhardus de Obersez, Hrabisch, Harthmannus de Holenstein, Scheborius et d. Witko, frater eius, Lupus de Plauz, Zbor et Laurencius ff. eiusdem, Wiecemilus de Dobranz, Jarozlaus de Chnehniz, Jenzo de Nasmariz. Acta a. d. MCCLXXVIII, XII kal. Febr. Ex orig. arch. olim. Zarensis ap. Steinbach II, 33. — Boczek IV, 209. 1111) 1278, 7 Febr. Pragae. Rulco de Pyberstayn emit a rege Ottacaro castrum Vridelant. — „Ego Rulco de Pyber- stayn . . notum facio, quod castrum Vridelant cum omnibus iuribus et attinenciis ipsius castri emi a d. Otakaro, — rege Boemie, pro octingentis marchis vribergensis ponderis et argenti hereditarie possidendum, ita tamen quod ego et heredes mei legitimi teneamus et possideamus dictum castrum a d. rege Boemie pretaxato ad iura et condiciones regni Boemie, et quod ego ac heredes mei de dicto castro dicto d. regi et heredibus suis fideliter seruiamus et ob- sequia deuota impendamus, et iura exsoluamus quelibet secundum consuetudinem regni Boemie, et quod ego et heredes mei ad expediciones ipsius d. regis uel heredum suorum ueniamus et uenire teneamur muniti armis, equis et ceteris armorum necessariis, sicut decet, quociens ipsum d. regem eas facere contigerit uel eius heredes contra prouincias uel homines quales- cumque et breuiter vniuersa alia quecumque in iudicijs, steuris et expedicionibus ac alijs condicionibus quibuslibet iuxta regni ipsius consuetudinem impenduntur uel soluuntur ab aliis

Strana 471
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 471 fidelibus ipsius regis, eadem et singula ego et heredes mei dicto regi et heredibus suis in- pendamus et impendere teneamur." — Testes: d. Nicolaus, filius dicti d. regis, Domazlaus, camerarius Boemie, Mstidrusius, purchrauius Pragensis, Theodericus Spathmannus, camerarius Boemie, Hinco de Luhtemburch, Hinco dapifer, Czenko de Lippa, Willelmus de Luticz, Hinco de Duba, Jerco de Waldemberch, Gregorius, camerarius d. regine, et alij — Act. Prage a. d. MCCLXXVIII°, VII° id. Febr., sexte indicc. Ex orig. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Balb. Misc. VIII, n. 115. — Dobner, Mon. IV, 262. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 197. 1112) 1278, 22 Febr. In Hradisst. „Nouerint oc., quod ego Mengotus, ciuis Olomuc. a. — d. Budis abbate et conuentu ecclesie Gradicensis suscepi agros quosdam, dimidium equiparantes laneum, Olomucensi ciui- tati coniunctos, et a bonis ipsius ciuitatis per terminos, qui kopczy dicuntur uulgariter, se- paratos mihi et meis successoribus iure emphiteutico, quod burgrecht dicitur, perpetuo pos- sidendos, de eisdem agris lapidem cere in natiuitate b. uirginis ecclesie Gradicensi annis sin- gulis soluturus, eo pacto, ut si prefatum censum in predicto termino soluere contempsero pèr contumaciam, uel terminos agrorum prescriptos uiolare temere, uel in eos dolose presumpsero machinari, ipso facto eos perdo.“ — Act. a. d. M.CC.LXX.VIII. Testibus: Budislao decano, Alexio preposito, Cyro, archidiacono Olomucensis ecclesie, Wigando aduocato, Reslino, Theo- daco, Joanne, Otlino, Rotlebo, ciuibus Olomucensibus; preterea uiris nobilibus: Wochone de Benessow, Pardus de Horka, Neplach de Buniowitz, et aliis. Dat. in Gradisch VIII kal. Mart. Boczek IV, 209. 1113) 1278, 27 Febr. Johannes, Prag. episc. monasterio de Zderaz concedit decimas de villa ipsorum in Slouch. — „Volumus esse notum oc., quod nos preposito — et conuentui de Zderaz ac ipsorum monasterio — et uniuersis eorum successoribus episcopales decimas nostras in Slouch uilla ipsorum, que nobis conpetunt et apud omnes ipsius ville homines conpetere possent, annis singulis in perpetuum ab eisdem pleno iure percipiendas et possidendas pietatis intuitu liberaliter concedimus, honesto viro Alberto, vicearchidyaconi Gradcensi, et cuilibet post ipsum decimatori nostro — iniungentes, ut hanc donationem nostram uiolare aliqua- tenus non presumant." — Dat. Prage a. d. M°.CC°.LXX° VIII°, tertio kal. Martij, pontificatus uero nostri a. XX, indictione VI. Ex orig. arch. c. r. aul. Viindob. 1114) 1278, 23 Mart. In monasterio Lucensi. „Ego Branizlaus, patronus ecclesie de Styginitz, vna cum coniuge mea, d. Marga- retha, — notum oc., quod ius patronatus ecclesie de Styginitz, quod nos hereditario iure constat habere, in remedium animarum nostrarum et progenitorum nostrorum, ac etiam suc- cessorum, pure propter deum d. Theoderico abbati et monasterio s. Venzeslai in Luca —

Strana 472
Emler, Regesta Bohemiae. 472 conferimus et donamus, — quod etiam — petimus per — d. Brunonem, episcopum eiusdem dyocesis confirmari, — litteram nostro sigillo et sigillis — d. Alexij, prepositi Olomucensis, et d. Hermanni, decanj et plebani s. Nicholai in Znoym, et d. Suzicray, zudarii znoymensis, et d. Sboronis, subdapiferi d. regis, et d. Lupi de Plautz, qui eo tempore affuerunt, fecimus roborari." — Dat. in ecclesia Lucensi a. d. M.CC.LXXVIII°, X kal. Apr. Presentibus: d. Wisuntone, preposito de Ozla, d. Wernero, plebano de Rohatitz, d. Conrado, plebano de Tuscuwitz, d. Bertoldo, plebano de Lupratitz, Johanne, plebano de Hard, Johanne, plebano de Olexowitz, d. Merbotone, lantrichterio Znoymensi, d. Laurentio, submarscalco d. regis, d. Jerozlao de Cnenitz, Jenzone de Nasmaritz, in castro Znoym residentibus, Wolframo de Zlatin, fr. d. Marquardi Longi, d. Bouzlao de Odunz, Branizlao de Lessonitz, d. Adalhardo de We- cennitz, d. Nicul de Sirninz, Brunone notario et aliis, — qui eo die ad forum in Znoym con- uenerunt et ad iudicium prouinciale. Ex orig. eiusd. mon. Boczek IV, 210. 1115) 1278, 26 Mart. Pragae. Ottokarus, rex Boh. civitati Brux varia privilegia concedit. — „Not. oc., quod nos — ut civitas nostra Brux sub nostro felici regimine suscipiat incrementa, eiusdem civitatis ci- uibus gratiose duximus concedendum, ut strata trans nemus, per Wartham siue per Mutam, cetereque omnes alie vie, que infra duorum spatium miliarium ex nunc sistunt, aut fieri valeant in futuro, ad ipsam civitatem nostram Brux tendant, et ut fiant et fieri debeant depositiones annone, pannorum, salis, ceterarumque rerum venalium seu mercimoniorum quorumlibet in eadem, volentes ac tenore presentis privilegii firmiter statuentes, ut omnes illi theloneum dare tenentes, qui per Wartham seu per aliam quamcumque infra duorum spacium miliarium viam transierint-aut mercimonia transvexerint, exceptis civibus et hominibus aliarum civitatum nostrarum, in prefatam pergere ciuitatem debeant et exponere ipsa merci- monia venalia in eadem, et quod teneant eadem exposita per duos dies, et si ipsa infra pre- fatos duos dies vendiderint, bene quidem, si autem non potuerint vendere infra prefatum duorum dierum spatium, tunc deportandi ea, quocunque alias voluerint, plenam et liberam habeant facultatem. — Etiam firmiter inhibemus, — ne in Lacu et in omnibus ceteris villis in unius spatio milliaris, ipsi Brux circumadjacentibus, parentur brasia, braxetur cereuisia, et ne fiant aut fieri debeant aliqui manuales operarii, et ne aliqui emptionis vel venditionis contractus de annona, pannis vel sale in iisdem villis spatio in eodem ipsi civitati Brux circumadjacentibus debeant celebrari. Sed volumus, ut tales artifices, mechanici et contractus huiusmodi de rebus prefatis in predicta tantummodo fieri debeant civitate, excepto duntaxat quod in Lacu, Jurncetim potest fieri de pane, carnibus et cerevisia venditionis contractus, nec non in Copicz una potest fieri fabrica et thaberna. Omnes autem isti de Lacu, Jurn- cetim et Copicz in prefata debeant civitate cereuisiam comparare. Inhibemus etiam, ut iidem villani in circumadjacentibus prefate civitati villis residentes non audeant annonam ultra nemus, vel extra terram aliquam transportare vendendam, sed eandem annonam, quam vendere volu- erint, ad prefatam ciuitatem Brux deferant, et ibidem venalem exponant, et per duorum dierum

Strana 473
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 473 spacium expositam habeant, quam si infra prefatos dies vendiderint, bene quidem, si non, tunc transportandi eam venalem quocumque sibi placuerit liberam habeant facultatem. Con- cedimus etiam eisdem nostre civibus civitatis, ut omnes ac singulos debitores suos tam no- biles quam alios homines seculares regni nostri pro debitis quinque marcarum vel sub quin- que marcis in ipsa ciuitate Brux debeant arrestare, ita quod ipsi per huiusmodi occupationem sui solutionem debiti valeant obtinere.“ — Act. et dat. Prage per manus mag. Henrici, protho- notarii regni nostri, plebani in Gors, a. d. MCCLXXIII° (sic), septimo calendas Aprilis. Ex orig. coLfirm. Caroli IV apud Pelzel, Urkb. II, 356. 1116) 1278, 2 Apr. Pragae. Johannes, episcopus Prag. vidimat bullas quatuor Urbani papae IV et duas Clementis papae IV de exemtione ordinis et aliis gratiis ordinis fratrum heremitarum s. Augustini. Dat. Prage a. d. MCCLXXVIII°, IIII non. Apr. pontif. a. XX, indiccione sexta. E cod. Thomaeo, 10. 1117) 1278, 6 Apr. In Puztimir. Bruno, epis. Olom. decidit litem super ecclesia in Hanrichs (quod vulgariter Bites appellabatur) inter abbatissam de Thusnawitz et inter Johannem abbatem Sarensem et Ger- hardum de Obersas versatam, adjudicans monasterio de Thusnawitz jus patronatus ecclesiae praedictae in Bites. Dat. et act. in Puztimir a. d. M'CCLXXVIII, VIII yd. Apr. Ex orig. arch. Tišnow. Boczek IV, 212. 1118) 1278, 17 Apr. In Moderiz. „Ego — Henricus dictus Sweller anime mee maioribus intentus remediis — notum facio, quod omnium agrorum meorum possessionem cum curia seu curiis attinentibus, Brun- nensi ciuitati adiacentem, siue iure proprietario vel sub annuo censu persoluendo possideam et vineam antiquam cum nucium arboribus sanctimonialibus ciuitatis eiusdem in ecclesia b. virginis Marie — possidendam eodem titulo, quo tenui actenus, — confero. — Ceterum — omnibus innotescat, — quod omnium predictorum possessio me uiuum respiciat integraliter.“ — Testes: Wilhelmus, decanus de Durans, Martinus, canonicus Cremsirensis, Nycolaus in Turri, Vlricus de Meneys et Heinricus Cheph ciues Brunnenses et alii. Dat. in Moderiz anno dom. M'CCLXXVIII, XV kal. Magi. Ex orig. Boczek IV, 214. porh 1119) 1278, 8 Jun. Heinricus, Zmilo, Ulricus et Reinmundus de Luchtenburch confirmant et augent liber- tates et jura civium in Broda Teutonicali. — „Nos — Heinricus, Zmilo et Ulricus nec non Reinmundus germani sive fratres de Luchtenburch innotescere volumus oc., quod nos — ci- vium nostrorum in Broda preces — advertentes — libertates et jura subscripta, quibus ex antiquo concedente dilecto domino et patre nostro Zmilone — et aliis nostris praedecessori- 60

Strana 474
474 3. Emler, Regesta Bohemiae. bus annuentibus gavisi sunt, — ipsis et eorum posteris ex nostra providentia aucta et emen- data — indulgemus nihilominus eisdem eadem conscripta — tradimus. — Si quis pro viola- tione convictus fuerit, decollabitur. Tali vero modo convincetur : si fuerit virgo deflorata sive mulier violata in campo, uno teste, in civitate, duobus indigebit. Si vero conquesta fuerit virgo sive mulier pro violatione, et testes non habuerit, sed sanguinolenta et vestibus laniata, incusatus expurgabitur duobus testibus idoneis. Si autem nec sanguinolenta nec vestibus laniata, solus in cruce se expurgabit. Si autem convictus fuerit, judici satisfaciat in quinque marcis argenti, ini- micis vero placatis. — Qui convictus fuerit pro invasione domus, decollabitur. Tali vero modo convincetur : testibus duobus idoneis ex utraque parte domus vicinis suis, quos si habere non potest causa obstante legitima trans viam unum habeat, sive alios honestos cives civitatis aut unum juratum; hii autem testes in crucej urabunt, invasus primo, postea testes separatim, salvo tamen jure jurati. Si autem invasor ibidem interfectus fuerit, quamvis mortuus, decollabitur. Si autem convictus fuerit, inimicis placatis, judici, ut supra. — Qui accusatus fuerit pro inter- fecto, posito coram judicio, si duello, sex testibus expurgabitur, sive uno jurato; si autem jurato incusatur, reus erit. Si vero nec jurato nec duello incusatur, solus juramento expurgabitur. — Qui judici emendare voluerit, pro interfecto tres marcas solvet, inimicis primo placatis. Si autem aliquis prae superbia duello se excusare voluerit, et ad pugnandum circulum in- traverit, quatuor marcas. Si aliquis pugnaverit, quinque marcas dabit judici, inimicis primo placatis. — Qui aliquem vulneraverit vel vulnerare voluerit, et ille econtrario se defendendo aliquem vulneraverit aut interfecerit, teste idoneo, hospite civitatis aut aliis duobus civibus viris idoneis, non judicabitur. Si autem ille superbus illum vulneraverit, convictus, manu truncabitur. Si autem interfecerit, decollabitur, testibus tamen praemissis, inimicis placatis, judici ut supra. — Qui aliquem pro defloratione virginis vel violatione mulieris vel inva- sione domus vel homicidio vel pro hiis similibus, coram judicio in querimoniam traxerit, et in ipsum praedictos articulos probare non poterit testimonio antedicto: judici in poena LX solidorum subjacebit, respondenti in XXX solidorum, cuilibet juratorum in XV sol., nihil relaxandum. Si autem sine testimonio querimoniam praedictorum articulorum quis in alium moverit, respondens se una manu expurgabit, actor quoque nulli poenae subjacebit. — Qui aliquem vulneraverit vel interfecerit et fugam dederit et judicio astare noluerit, a judice legi- timo vocatus, proscribatur; bona vero sua nec judex, nec magister monetae auferet, sed si redire noluerit, uxor ejus et pueri sui venditis bonis suis ipsum sequentur. Si vero uxorem et pueros non habuerit, proximi heredes se intromittent de bonis suis absque omni impedimento. Si autem heredes non habuerit, de praedictis bonis secundum consilium jura- torum dispensetur. — Nemo aliquem duello potest incusare, nisi jurati viderint mortuum aut vulnus. — Si quis aliquem vulnerauerit et fugam dederit in domum aliquam, amici vulnerati domum non intrabunt sine judice et juratis, sed stando ante domum mittent pro judice et quaerent fidejussores; quos si non habuerit, judici praesentetur. Si autem inimici eundem in domo vulneraverint temerarie, rei erunt sicut de invasione domus, judici ut supra. Et si ille, cujus domum intravit, eum potenter aut aliquo alio subtili modo coram judice tuebitur, donec effugerit, convictus tribus idoneis testibus loco ipsius respondebit; sed ipse melius ap-

Strana 475
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 475 probabit suam innocentiam met tertius, quam possit convinci. — Si quis aliquem vulnera- verit quinque aut sex vulneribus, solo tantum duello respondebit; pro aliis vulneribus solo respondebit juramento. Si autem pro-eisdem vulneribus alii inculpantur, quot sunt personae, tot duellis respondebunt. — Si quis pro vulnerato amico suo conquestus fuerit, trium dierum spatium obtinebit, et si tertio die non comparuerit, proscribetur. — Si quis querimoniam pro homicidio moverit, primo die incusatum proclamabit, secundo die judicii, si non com- paruerit, iterum eum proclamabit, et proclamatus tertio die judicii, si non comparuerit, pro- scribatur. — Si quis proscriptus fuerit, infra anni spatium non emendabit. Si vero placatis inimicis anno transacto judici emendare voluerit, pro homicidio dabit tres marcas, pro- vulnere, quod dicitur-lemde, duas marcas, pro vulnere duellari unam marcam, juratis unam marcam. — Si quis pro homicidio fidejussor esse debet, hereditatem debet habere triginta marcarum infra munitiones civitatis. Si autem ille, pro quo fideijussio facta est, subter- fugerit, fidejussor placabit inimicos cum triginta marcis, judicem in quinque. Ille vero pro- scribatur ex parte fidejussoris. — Si quis fidejusserit pro vulnere duellari, et si ille, pro- quo fidejussit, subterfugerit, fidejussor placabit inimicos cum decem marcis, judicem vero cum tribus marcis. Si proscriptus redire voluerit, termino statuto placatis inimicis et fidejussore, salvo jure civium, sane revertatur. — Quicumque pacem in die forensi violaverit, manu trun- cabitur aut poenae decem marcarum subjacebit, habito testimonio duorum vel trium testium ; de predicta pecunia cedent duae partes judici, juratis vero tertia. — Si quis accusatus fu- erit pro furto, et conquerens ipsum convincere noluerit nec collo suo quidquam ligatum ante judicium ductus fuerit, sed simpliciter conqueratur: prima vice incusatus una se manu po- terit expurgare, secunda vice in casu simili accusatus met tertius expurgabitur; si tertia vice in casu simili accusatur, met septimus se expurgabit; si quarta vice, omni postposita occasione furis sententiam patietur. — Omnis homo fide dignus nullius vitii passus impro- perium, si fuerit culpatus de homicidio vel de quacumque causa accusatus, melius se cum probis hominibus expurgabit quam convincatur, praeter incendiarios et monetarios et adulteros legitimis concumbentes, easque de viris suis abducentes, qui potius convincuntur, quam cum hominibus se defendant. — Quicumque de aliquo crimine convictus, quod pertinet ad dampna- tionem corporis, et de consensu judicis et civium liberatus fuerit pecunia, ulterius juris careat honore ; accusatus autem postmodum de aliquo crimine suspendatur. — Si quis pro hospita- litate furum accusatus fuerit, prima vice una se manu expurgabit; secunda vice accusatus met tertius se expurgabit ; tertia vice accusatus sententiam furis patietur. — Nec magister monetae nec judex sine juratis nec in campo nec in domibus quaerent falsos denarios nec furtum. — Si vendentis alicujus argentum cupro aut stagno fuerit mixtum, idem poenae fal- sarii subjacebit, de praedicto autem falso duae partes cedent judici, tertia vero juratis. Qui- cumque falso denario deprehensus fuerit rationabiliter, omni semota occasione poenae ignis subjacebit. — Quicumque hospitum in domibus burgensium hospitati fuerint, et si in auro vel in argento vel in falso denario deprehensi fuerint in civitate vel in campo, poenae ignis subjacebunt. Si autem falsarius idem ex instinctu alicujus professus fuerit hospitem suum, in cujus domo mansit, de eodem falso aliquam partem reservasse : judex assumptis juratis 60.*

Strana 476
476 Emler, Regesta Bohemiae. domum praedicti civis accedat, sive ad se vocato dicat, praedictum falsarium confessum fuisse sibi partem ejusdem falsi commisisse. Si tunc civis ille rationabiliter requisitus de prae- dictis, et professus fuerit eandem partem pecuniae in custodia se habere, immunis erit ab omni poena. Si vero negaverit et pars pecuniae ejusdem quaesita apud eum inventa fuerit, poenae falsarii subjacebit, ita scilicet, si eadem pecunia falsa fuerit; si autem munda, poenae LX solidorum subjacebit. Si vero burgense absente hospita quaesita fuerit et negaverit, salvo jure hospitis immunis permanebit. — Pro vulnere duellari justitia judicis est una marca et pro vulnere, quod dicitur lemde, justitia judicis duae marcae, pro duello, si quo modo ju- rati deliberaverunt. — Si quis aliquod pondus sive gravius sive levius habuerit quam in mo- neta, manu truncabitur aut poenae X marcarum subjacebit. Si quis victus fuerit cum falsa ulna vel cum mensura, quae dicitur strich, manu vel poena X marcarum punietur, et duae partes hujusmodi judici, tertia cedet juratis. — Qui gladium coram juratis evaginaverit, solvet mediam marcam judici absolute. — De omnibus gladiis, quos acceperit judex rationa- biliter, semper tertius cedet civitati. — Si quis juratorum culpabilis fuerit pro aliquo ex- cessu, sicut alter homo punietur. — Si duo properaverint ad conquerendum judici, qui primum ad domum judicis familiae pronuntiaverit, primam querimoniam obtinebit, quamvis alter in monte coram magistro montis conquestus fuerit, vel si judicem in foro vel in via vel in quacumque domo praeterquam in propria invenerit, ille tamen obtinebit ratione juris prae- cedente. — Qui pro aliqua querimonia judici praesentatus fuerit, et fidejussores non habuerit, infra captivitatem pro aliis querimoniis nulli respondebit. — Qui aliquem pro homicidio vel pro vulnere, quod cedit ad duellum, in querimoniam traxerit, et si conquerens in eum pro- bare non poterit, judici satisfaciet in LX solid. et cuilibet juratorum in XV et liber di- catur. — Pro quibuslibet LX solidis judex placabitur in dimidio fertone in minoribus causis, et si satisfaciens fuerit certus, sinatur abire ; sin autem, requirantur ab eo fidejussores. Trans- actis autem quatuordecim diebus si placatus non fuerit judex, poena praedictae culpae non duplicetur nec triplicetur, sed assumptis secum juratis impignoretur reus sive fidejussor. Quicumque autem in praedictis articulis rebellus extiterit, judici in poena LX sol. subjacebit, cuilibet juratorum in XV solid. gratia non sequente. Si autem rebellus ille evaginato gladio vel vulnere percusso visus fuerit, non pecuniae poena, sedcapite truncabitur. — Omnes articuli in cruce confirmandi holunge obtinebunt. — Qui conquestus fuerit coram judice non sub justo nomine conquerentis vel respondentis: respondens propterea liberari non potest, advocatus vero ejus poenae minori subjacebit, scilicet XIIII denariorum. Si autem prolocutoris sive advocati verbum processit ex ore conquerentis, conquerens praedictae poenae subjacebit, salvo tamen jure suo. — Sub quocumque nomine respondens respondere voluerit, sub eodem nomine causa finiatur. — Si quis aliquem pro debitis parvis aut magnis in querimoniam coram judice traxerit, et respondens confessus fuerit, spatium XIIII dierum ad solvendum eadem debita obtinebit; si tunc non solverit, tres dies obtinebit; si tunc non solverit, omni semota occasione quarto die judice praesente debita persolvet creditori et judici poenam, videlicet dimidium fertonis. — Quicumque spreto judice nostro et judicio civitatis nostrae coram nobis querulatus fuerit, nobis et judici et juratis in X talentis respondebit. Et si

Strana 477
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 477 judex et jurati nostri alicui justitiam negaverint, ita quod eundem coram nobis oportet quere- lari, idem judex cum juratis nobis in X talentis respondebunt. — Quicumque vel propter multitudinem hospitum aut qualitercumque mensuram pabuli vel vini vel cujuscumque rei vendibilis infregerit, convictus judici in X talentis teneatur. — Si aliquis praeconi praesen- tetur ibique pernoctauerit, dabit praeconi XIIII denarios, et de rebus suis nihil amplius ac- cipiet. Si autem non pernoctaverit; dabit tantum VI denarios. — Pro incendio si quis captus fuerit, igne peribit. Si vero incendium fecerit et recesserit et postea detentus fuerit, et si minas incendii antea fecit: cum VII viris convincetur. Si autem in judicio comparuerit met septimus expurgabitur. Si in fuga detentus fuerit, cum VII viris convincetur. — Si quis infra incendium furtum commiserit, valens LX denar. suspendatur. Et si quis facto in- cendio aliquem vulneraverit, victus tribus testibus decollabitur. Si quis vero evaginato gladio infra incendium vulnerare voluerit, victus duobus testibus manu carebit. — Qui alteri mi- natur incendium coram honestis viris, qui audiunt: ille cui minas facit, si vult, potest eum convincere met tertius. Si autem non vult, quia forte non audivit, per alios tres viros, qui audierunt, ipsum convincet. — Qui alicui alapam indignanter dederit vel ad dentes percusserit, tribus testibus convictus actori dabit marcam, judici marcam, juratis dimidiam marcam. — Si quis habens legitimam, in alia terra aliam superduxerit, convictus decollabitur. — Si filius aut filia alicujus religionem intraverint et professi fuerint, post mortem parentum de bonis suis nihil habebunt. — Nullus hominis filius, servus vel amicus, qui suo vescitur pane, plus non potest detesserare, quam quod sub cingulo suo continetur; et qui plus in ipso alique ludo lucrabitur, nihil habebit. — Qui cum falsis tesseribus vel cum aliquo falso ludo aliquid lucratus fuerit ab aliquo, victus duobus testibus, ille qui perdidit, in nullo sibi respondebit, et habebitur amplius pro deceptore, et judici in X solidis respondebit. — Si quis equum suum apud aliquem detinuerit cum justitia, quae dicitur anevanc: judici dabit XXX denar. Si autem ille dicit, se equum apud alium emisse, et ad illum vult deducere, quod vulgariter dicitur schieben, tamdiu deducetur, donec verus venditor inveniatur, et tunc cum justitia equus obtinebitur. Et qui sic equum suum obtinere voluerit, ipse met cum duobus vicinis suis jura- mento super equum facto obtinebit; si fuerit civis eum solo suo concive et alio probo viro, met tertius obtinebit simili juramento. — Si quis contra aliquem vulnus, quod dicitur blut- runst, obtinuerit in judicio, laeso in dimidia marca judici in LX solidis, et cuilibet juratorum in XV solidis respondebit. — Si quis pro volleist alicujus interfecti incusatus fuerit, solus se in cruce expurgabit, et si ceciderit, conquerenti marcam, judici et juratis dimidiam marcam. — Si quis diurno tempore manipulos cujuscumque segetis de agris alienis violenter vel furtim acceperit, si raptus fuerit, illi cujus agri sunt, in fertone et judici in dimidio fertone respondebit. — Si autem nocturno tempore deprehensus simili facto fuerit, pro fure judi- cabitur. — Qui in prato deprehensus fuerit nocte vel die, ad judicem vel ad judicium du- cetur, et statim de civitate nec ictibus nec jactibus fugabitur, infra annum non reversurus. Et si cum equo raptus fuerit cum pondere graminum, judici respondebit in lot. et laeso in dimidio fertone. — Nullus baronum vel nobilium aut militum aut provincialium sive curialium aliquam violentiam vel praesumptionem in eadem civitate nostra contra aliquem exercere

Strana 478
2 Emler, Regesta Bohemiae. 478 praesumat nec capiat sine scitu judicis nostri et juratorum. — Quilibet homo sui compos cum bonis suis faciet quidquid vult, quamvis uxor sua contradicat et pueri reclament. — Propter concordiam et bonum pacis unus tantum erit judex in eadem nostra civitate et non plures. — Si jurati in maniloquio aliquem accusaverint et si judex cum ipsis judicare no- luerit, jurati innocentes erunt et judex erit in culpa. — Si quis honerosis implicatus debitis non valens rebus mobilibus persolvere, et si habet hereditatem, quam illi pro debito obli- gabit: ille cui obligat, infra sex septimanas coram judicio eandem hereditatem ter pro- clamabit, et post trinam proclamationem si non exsolverit, judex sibi ad annum et ad unum diem tenendum praesentabit. Quo finito si nullum inde fructum percepit, judex sibi eam proprie subjugabit; si autem aliquem inde fructum percepit, tamdiu tenebit donec debitor liberabit. — Cui debitor suus cum manu per judicem fuerit praesentatus, tenebit eum in temperato nec frigore nimio nec calore, ferro manuali, et pascet cum quarta parte panis pro denario empti et cipho aquae. Si autem talem evaserit captivitatem, in quocumque loco ipsum invenerit, mediante judicio ipsum tenebit. Si autem cum suo consensu captivitatem evaserit, nisi judicio mediante amplius si vult de eisdem debitis sibi non respondebit, et juramento si vult se postmodum expurgabit pro eodem debito. — Omnes montes, qui in hereditate nostra et in bonis militum et aliorum hominum nostrorum inventi fuerint, ad eandem civitatem et cives nostros pertineant cum mensura et jure totali, praeterquam in tribus civitatibus nostris, scilicet Slapans, Bela et Chotebors, ad quos omnes montes inventi in laneis ipsorum, quod vulgariter dicitur hueben, qui eis sunt mensurati, cum mensura et omni jure suo pertinebunt. — Qui praesumptuose tabernam aliquam intraverit ratione rixae, et si ibidem moverit aliquam insolentiam, antequam portato sibi potu semel biberit, convictus pro invasione domus judicabitur. Si autem intrans requisito potu semel biberit, et postea insolens fuerit, non judicabitur pro invasore domus. — Statuimus, ut de omnibus agris men- suratis pertinentibus ad nostram civitatem, de quolibet laneo nobis dimidia marca puri ar- genti pro censu persolvatur. Hii vero sunt agri, qui ad eandem nostram pertinent civitatem, videlicet Shenkeldorf, Hrushenstein, curia Wernheri ibidem, curia Hanmanni Rufi, curia Heinrici Bihussen, curia Pabonis, unus laneus Eccehardi, alter dimidius laneus Arnoldi Gan- chower, quatuor lanei Wernheri Etch, curia Cunradi albi, agri domini Eberhardi antiqui, curia Conradi Herstul et villa nomine Poywa curia Wernheri in Wezzels, et curia Beronis ibidem, Gobelsdorf cum agris Claritii, scilicet quartomedio laneo et dimidio quartali, et curiae Ul- manni et relictae Wilhelmi, et unus laneus Lesshers, et curia Reinoldi in Gerungestorf. Isti et omnes agri mensurati et non mensurati ad nostram civitatem pertinentes in omnibus collectis et aliis servitiis communibus servient cum civitate. — Insuper omnes piscaturas statuimus liberas, et quicumque eas fecerit censuales, solvat tria talenta. — Praeterea omnes aliae hereditates sive in civitate sive extra civitatem, quas possident iidem cives-nostri, in domibus, molendinis et maccellis carnium sive panis, in apothecis institarum et in ortis, liberae sint ab omni censu, praeterquam cum incumbit necessitas civitati generalis; tune secundum taxationem juratorum debent subvenire civitati in collecta et in aliis servitiis opportune. — Si quis de militibus aut de familia nostra excesserit, usque ad nostram praesentiam detineatur,

Strana 479
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 479 quia salvo jure judicis nostri tales personaliter mediantibus juratis nostris volumus judicare. Et si judex vel jurati nostri aut aliquis de familia nostra offensus aut laesus vel occisus fuerit, salvo jure judicis mediantibus juratis personaliter hujusmodi causam rite volumus ju- dicare. — Volumus, ut nullus aliquam hereditatem alicui ecclesiae conferat pro animae suae remedio, sed solum de promtis et mobilibus rebus suis unusquisque, prout deus sibi inspiraverit, pro salute animae suae debeat ordinare. — Quicumque uxorem suam legitimam contumaciter et innocenter sine causa legitima vulneraverit, aut aliquo gravi modo laeserit aut occiderit: coram judicio judicabitur seculari. Si autem propter aliquem excessum gravem aut causam evidentem, sicut est fornicatio, adulterium et hiis similia, in praedictos articulos quis inciderit, judicio judicetur spirituali. — Si quis invenerit novum montem, mensurentur sibi septem lanei et ex utraque parte mensuretur domino regi laneus, postea domino Hen- rico et fratribus suis primo dictis, postea juratis laneus unus sicut regi. — Mensuratoribus montis dabuntur quatuor solidi pro pretio mensurationis. — In jure mensurati montis volumus habere in eo, quod dicituur immehangenden, tres laneos et dimidium, in eo quod dicitur imme- ligenden unum laneum altitudinem et profundum in aequali statura. — Quicumque labora- verit in eo, quod dicitur stollo et metallum invenerit, mensurabuntur ei septem lanei de ipso loco et jus aliorum montium; si vero ex consensu et de scitu judicis vel illius, qui montes por- rigit, in eo quod dicitur stollo, quis laboraverit: nemo per tres laneos et dimidium ante eum et post eum impedire praesumat. — Si mons vel stollo, qui fuerint mensurati, deserti relin- quuntur, die dominico coram populo proclamabitur, ut hii, quorum sunt partes, laborent; quod si non fecerint, transactis XIV diebus iterum proclametur. Si vero tunc non labora- verint, die dominico sexto pro jure domini regis detur tali modo, si nemo dictum montem pro quarta vel quinta vel sexta vel septima parte suscipere voluerit. — Si quis mons alium montem per aquam impedit, post tres dies mons impediens impedito monti praesentetur, ju- dici ante ter pronuntiato. — Si quis de consensu et scitu judicis laboraverit in eo, quod di- citur stollo, et in monte mensurato et deserto, si ad laneum burgensium sine consensu ipsorum pervenerit, transitus ipsius stollonis in voluntate burgensium consistit. — Si autem de con- sensu ipsorum illuc pervenerit sub mediocri hominis statura, qui nec longus nec brevis possit adverti, apposita longitudine manus pertransibit, salvo jure videlicet, quantum transeundo super de se secare potuerit, sine expensis absolute tenebit. — Ita si in praedicto laneo fuerat prius laboratum. — In medio etiam lanei super profundius sedebit et quidquid lucri ferro mediocri subtus se habere potuerit, ad usus suos cedet absque omni impedimento. — Si autem burgenses postmodum, vel quicumque sit, stollonem suum necessarium habuerit, quartam partem expensis suis elaborabit et obtinebit. — Ubicumque mons aliquis mensurae adjudicatus fuerit, impediente mensura alterius montis, videlicet laneo burgensium, ita quod tres laneos et dimidium ad minus obtinere non possit, praedicta mensura novi montis in metis lanei burgensium sumet initium et sic mensuram debitam obtinebit VII laneorum, postea regi duos, domino Heinrico cum fratribus suis antedictis duos, juratis duos mensu- rabunt. — Si autem inter duos montes mensuratos novus mons mensurae adjudicatus fuerit et debitam mensuram habere potuerit, scilicet omnium laneorum, mensuretur. Si autem

Strana 480
480 Emler, Regesta Bohemiae. habita mensura aliquid superfuerit, scil. minus duobus laneis, quod dicitur vbershar, ad usus cedat juratorum. Si vero duo lanei aut plures, inventores, qui in eis laborant, libere possi- deant mensura prius habita. — Si quis per consensum judicis et illius, qui montes porrigit, stollonem initiaverit, et alter superveniens ante ipsum extra debitam mensuram, sc. trium laneorum et dimidium, per alium stollonem vel per quamcumque foveam prior metallum inve erit : datis testibus et examinatis mensuram VII laneorum prior obtinebit. — Quicumque inven- torum novi montis metallum et meatum debito modo judici primus praesentaverit, nemo ante ipsum vel post ipsum in spatio unius lanei laborare praesumat. Qui autem contra hujusmodi statutum infra praedictam mensuram laborare praesumpserit, omnis lucri illius foveae expers permanebit, primus autem omnem justitiam obtinebit.“ — Testes: Gallus de Lipoltiz, Buslaus de Zobiduch, Jursicus de Jenicow, Petrus de Hay, Wintherus de Mahlec, Budislaus de Cruma- tshingen, Beneda de Marquartitz, Benek de Dlussin, Natshawei de Tupadel. Acta a. gratiae MCCLXXVIII, VI id. Jun. Ex orig. arch. civ. Brodae Teuton. cop. in Mus. Boh. — Sternberg, Gesch. der böhm. Bergw. I, 30. Boczek, Cod. dipl. V, 270. 1120) 1278, 12 Jun. Pragae. Johannes, episc. Prag. per Ch(unonem), decanum Wissegradensis ecclesiae, requisitus protestatur, ecclesiam s. Mariae Pragensis civitatis iuxta curiam communem, quae vulgariter Thyn nuncupatur, sitam et ius patronatus ecclesiae praedictae ad ecclesiam Wissegradensem per- tinere. — „Insuper dicimus, Mychahelem, filium Johannis ciuis Pragensis ciuitatis, qui irrenernti animo et consciencia infronica proprie salutis immemor incontemptum nostri et antedicte ecclesie Wissegradensis preiudicium et grauamen in iam dicta S. Marie se pro rectore gerit circiter annum quintum, sepedictam ecclesiam s. Marie contra deum inlegitime possidere, cum in ipsa nulla sibi iuris vel iusticie condicio suffragetur, quippe cum nullos penitus ordines habeat, nec ipsum ad eandem ecclesiam approbauerimus confirmandum." — Dat. Prage a. d. millesimo CC LXXVIII°, II ydus Jun. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 1121) 1278, 22 Jun. In castro Olomucensi. „Ego Sophia coniux d. Bohussonis, marsalci Morauie, notum oc., quod ego de volun- tate — dicti — mariti mei — necnon filiorum meorum Castolay et Smilonis, Cirhonis et Chunonis et filie mee Herce, molendinum nostrum in Vnnischowiz, quod ego — emeram a d. Lupino, — abbate et ff. de Welegrad pro XXVI marcis arg., reddidi — eidem d. abbati et dictis ff. — meatum quoque, in quo aque ad idem descendunt molendinum, qui semper ad nos et villam nostram Nozizlab pertinuit, vnde ante prescriptam empcionem nobis singulis annis debitus census fuit persolutus, cum iam dicto molendino monasterio dedi memorato — possidendum, ea tamen condicione mediante, ut eundem meatum d. abbas et ff. sepedicti monasterii taliter erigant et ordinent, ne ville et hominibus nostris in Nozizlab dampnum vel euidens lesio per meatum generetur eundem. Pueri quoque nec alii successores nostri

Strana 481
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 481 in ipso meatu aliquid iuris habere non possunt, eciam si dictam villam vendant vel retineant. — Hanc autem donacionem pro me fecerunt d. Bohusso, maritus meus, necnon suprascripti filii mei coram — d. Brunone, episc. Olom., quam eciam donacionem ego postea in propria persona vna cum dicta filia mea Hercha presente d. Lupino, abbate eiusdem domus, circa castrum nostrum Drahotus — perfeci et confirmaui.“ — Testes: d. Bruno, episc. Olom., d. Albertus de Vren, d. Onschik, camerarius prouincie Olomucen. Hartmannus fr. d. Bohusonis, Pardus iuuenis, Protiuecz, Jeronimus et Andreas fratres et alii. Acta a. d. MCCLXXVIII°, X kal. Jul. in castro Olomucensi coram d. Alberto de Wren, qui tunc iudicio presedit ibidem. Boczek IV, 215. 1122) 1278, 24 Jun. In Pribnitz. Heinricus de Rosenberch monasterio in Hohenfurt confirmat donationem fratris sui Witigonis super villis Pzizaho, Sunberch, Rekchendorf et Minorem plagam Gerberti et omnem donationem patris sui Wokkonis. —Testes : d. Hablo, Zwatimirus, Chreno, Wenadab milites, Vlricus frater Wenade, Otto, Wassho, Nycolaus, Petrus, Psedwor, Schenko, Dominicus, Bo- zlaus, Troianus, Shaztolaus fratres et alii fide digni. Act. a. d. M°CC°LXXVIII°, indictione VI, epacta XXV, dat. in Pribnitz, in die s. Johannis Baptiste. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII, 29. 1123) 1278, 30 Jun. Pragae. „Nos Otakarus oc. rex Boemie notum oc., quod licet silvam dictam Bor, jacentem inter Coloniam et Chazlaviam, jam dudum vendidissemus abbati et conventui monasterii de Zedlicz, tamen quia eadem silva post prefatam venditionem ad manus nostras devenerat iterato, nos abbati et conventui dicti monasterii ipsam silvam restituimus pro centum quin- quaginta marchis examinati argenti prag. tenendam et possidendam ab ipso monasterio sub illis juribus et conditionibus, sub quibus eidem monasterio prius vendideramus, — cum pratis, pascuis, piscationibus omnibusque aliis, cum quibus prius eidem fuit vendita monasterio, et sub eisdem metis sive terminis atque circuitibus, quibus per dilectos fideles nostros Doma- zlaum, camerarium Boemie, et Onsonem, judicem provincialem, ipsa silva in priori venditione nostra circumscripta fuerat ac etiam terminata; et quod possint abbas et conventus dicti monasterii de prefata silva facere, quidquid eis placuerit, situare villas in ipsa et redigere ipsam ad usum ac fructum, quemcunque voluerint.“ — Dat. Prage per manus mag. Henrici, protonotarii nostri et plebani in Gors, a. d. MCCLXXVIII°, pridie kal. Jul. sexte indictionis. Ex orig. procur. fisci reg. Pragae cop. in Mus. Boh. 1124) (1278.) Rudolfus, Rom. rex, Ladislao, regi Ungariae. — „Indue mente virum, fili ac socie prae- dilecte! ecce jam acceptabile tempus instat, in quo ulcisci poterimus atroces injurias callidi inimici, regis Bohemiae, qui fidei pulchritudine a se longius exulata adhuc occultas contra vos et nos machinatur insidias malignandi. Exsurgat igitur princeps praepotens, si acta vo- 61

Strana 482
482 Emler, Regesta Bohemiae. luerit vindicare priora, et antiquam perfidiam hostis perfidi ad memoriam revocet, nec mo- retur, sed postpositis negotiis quibuslibet quantumcunque arduis ad metas terrarum nostrarum veniat indilate, illuc enim vobis procul omni dubio occurremus, ordinaturi et tractaturi vo- biscum, quomodo et qualiter contra dictum regem Bohemiae in praefato negotio procedere debeamus. Et ut ad suas ulciscendum injurias una nobiscum vestra potestas regia ferventius animetur, in illius amicae societatis et filialitatis vinculo, quo conjungimur, vos monemus, ut ad praedictas metas vestra magnificentia veniat, et non tardet, nec a felici unione nostrae amicitiae resipiscat.“ Bodmann, Cod. epist. Rud. 40. 1125) (1278, m. Jun.) Rudolfus, Rom. rex, duci Burgundiae de auxiliis sibi ferendis contra Ottacarum, regem Bohemiae. — "Quia, prout ex conjecturis certissimis colligimus et effectibus operum de die in diem evidentius experimur, cum antiquo hoste nostro, rege Bohemiae, guerrarum nos oportet discrimina denuo inchoare, fidelitatem tuam sub indissolubili affinitatis idempti- tate, quae te prae ceteris nobis unit, ac fidei debito, quo ratione imperii nostro te ad- stringi culmini recognoscis, requirimus et fiducialiter obtestamur, quatinus attendens provide, quanta cunctis consanguinitatis seu affinitatis nobis astrictis debito, tibi autem praecipue de fortunatis regalium successuum auspiciis accrescit gloria, meditansque circumspecte, si quod futurae de nobis promotionis et exaltationis beneficium praestolari volueris, ostendens etiam in hac parte dilucide, si ea, quam de te praesumimus, dilectionis sinceritate felicem negotiorum nostrorum exitum concupiscis, totius diligentiae tuae ad hoc convertas studium, nullis prorsus parcens laboribus vel expensis, quod collecto, quanto decentiore poteris, militiae et aliorum armatorum exercitu majestatis nostrae praesentiae te acceleres praesentare. Confidimus enim et speramus in eo, qui hactenus nostra et imperii negotia direxit feliciter in salutem, quod mediantibus tuis et aliorum, de quibus specialiter praesumimus, auxiliis et consiliis oportunis contumacem praedicti hostis nostri superbiam, qua contra nos insurgit et vehitur incessanter, sic potenter succulcare debeamus, succulcatam sic radicitus extirpare, quod nulla sibi facultas in antea suppetat, contra nos et imperium quid contumeliae vel gravaminis attemptandi. Ceterum sciat tua strenuitas pro constanti, quod si, quod absit, in hoc negotio, a quo no- strorum et imperii ac inclytae A. contectalis nostrae, tuae sororis, ac liberorum nostrorum successuum felicium, quoad praesentia summa dependet, desidem te probaveris et remissum, nos revera vice versa his, quae tuis et tuorum profectibus visa fuerint expedire, ea mentis alacritate, ea gratiae nostrae affluentia et favoris praerogativa sicut hactenus nullo unquam tempore intendemus." Bodmann, Cod. epist. Rud. 68. 1126) (1278, m. Jun?) Rudolfus, Rom. rex, Ludovico, Palatino Rheni, de subsidio contra Ottacarum, regem Boh. ferendo. — "Ut emergentium apud nos novitatum multiplicitas te non lateat, scire

Strana 483
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 483 debes, quod marscalcus de N. nunc de novo perverso ductus spiritu ad regem Bohemiae — tanquam ad suum simile a nostra devotione recessit, de cujus translatione a fide ad perfidiam detestandam, sicut speramus in domino, in infallibilibus etiam argumentis didicimus, nobis et fidelibus nostris salus et honor accrescit, cum infinitae contra nos perfidiae materiam con- ceperit, quam cooperante altissimo sic detectam evasimus. — Rex etiam Bohemiae non valens amplius suam perfidiam occultare ad delendam nostri nominis pulchritudinem et honoris, in tantae calliditatis astutia elaborat, quod cum eodem nullo modo possumus guerrarum discri- mina evitare. Igitur — monemus sinceritatem tuam, — quatenus in hoc necessitatis tempore erga nos non deficiat fides tua, sed suscepto pro qualitate praesentis temporis, quod amicos examinat, amplioris ferventiae incentivo, te corde et animo, posse et viribus, pro habenda militia, sicut honorem nostrum et tuum diligas, sic convertas, ut statim C et XL dextrarii co- operti nobis mittantur, per quorum suffragium nos speramus tuum et aliorum amicorum no- strorum adventum posse sine magno honoris dispendio exspectare. Ceterum latere te no- lumus, quod illustris O. filius fratris tui nuper nobis suas transmisit litteras, humili prece deposcens, ut sibi N. apud Anasum dignaremur mittere in occursum; cujus nos votis et pre- cibus annuentes dictum N. ad locum praedictum duximus destinandum, et quicquid ibidem tractatum fuerit, tibi procul dubio rescribemus; nec tamen quicquam ibidem ordinabitur te inscio seu etiam inconsulto.“ Bodmann, Cod. epist. Rud. 74. 1127) (1278.) Rudolfus, Rom. rex, Ladislao, regi Hungariae. — „Grandem cordi nostro materiam exultationis induxit, quod quiescente jam intumescentiae spiritu, quem inter vos et inclytum filiae nostrae sponsum fragor horridae tempestatis invexerat, ejus disponente clementia, qui post nubilum dat serenum, eidem sic estis votivae reconciliatonis in osculo et fraterna dul- cedine couniti, quod utique sicut vobis ad gloriam, sic subjectis fidelibus cedet ad exoptatae quietis augmentum. Verum ex eo admirationis causa praecordiis nostris infunditur, quod nuncii nostri ad vestram jam dudum transmissi praesentiam super matrimonio consummando tam longam et diuturnam moram in vestra curia contraxerunt, quos quidem finaliter petimus expediri. Et quia nostri fideles in Austria diris adversantis aemuli quatiuntur insultibus et amaris persecutionum intentationibus impetuntur, serenitatem, vestram, de qua stabili fide confidimus ampliori, qua possumus, precum instantia deposcimus: quatenus invasores eorum ab illo latere tam viriliter quam potenter invadere satagatis. Nos enim in digito dei confisi, qui causae nostrae justitiam comitatur et dirigit, eos ab isto latere taliter impugnare ac expugnare conabimur in virtute Germanici potentatus, quod invasores praedicti inter malleum et incudem sera ducentur poenitudine patratorum. Sic autem non solum ademtos vobis avitos recuperare poteritis terminos, sed ad ampliora funiculos extendetis. Unde si placet mox visis praesentibus nobis insinuetis expressius, quid super his in vestro proposito geritur, et in beneplacito continetur.“ Gerbert, Cod. epist. Rud. 157. ni siilidiken 61*

Strana 484
484 Emler, Regesta Bohemiae. 1128) (1278.) Rudolfus, Rom. rex, Ladislaum, regem Hungariae, et Andream, ducem Sclavoniae, concitat contra Ottacarum, regem Bohemiae. Gerbert, Cod. epist. Rud. p. 154. 1129) (1278.) Rudolfus, Rom. rex, baronibus Hungariae. — „Quod illibatae fidei vestrae virorem et decus potentiae naturalis illuminant, quod invariabilis animi vestri robore rutilantior pu- ritatis scintilla resplenduit, lucidis operum argumentis apparuit, — dum inclytos Ladislaum, regem Hungariae, et Andream, ducem Sclavoniae, filios nostros carissimos, forte fatalitatis humanae paternis orbatos solatiis, quos ut carnem ex carne nostra et os velut ex ossibus nostris amplexu sinuque paterno fovendos assumpsimus, gratis non desinitis pervenire servitiis, et eisdem in suis et regni agendis officiosis et indesinentibus non cessatis amplexibus in- haerere. Super quibus itaque laudabilibus actibus vestris, in quibus nimirum nobis velut in delectabili quadam refectione complacuit, redhibitionibus gratiarum amplissimis studia vestra prosequimur, et commendatione laudabili collaudamus. Volentes igitur erga vos propter hoc realiter potius quam vocaliter affluentius abundare, pro munere petimus speciali, quatenus si quae in regno Romano vel apud nos hujusmodi praerogatione refulgeant, quod ex his vester animus oblectetur, a nobis eas cum obtinendi fiducia requiratis. Sic enim procul dubio nobis est cordi et curae illud magnificum, et famosum Hungariae regnum in anti- quae glorie fascibus rediviva reformatione dirigere, sicque ipso illaeso persecutoris illius, illidere feritatem, quod nulla prorsus personarum aut rerum dispendia evitare proponimus, quin ad edomandam ejusdem fastuo sisuperbiam sub victricibus aquilis, duce domino exercituum intendamus. Ut discat amodo posito supercilio, per se ipsum, quam sit durum quamque dif- ficile contra stimulum calcitrare.“ Gerbert, Cod. epist. Rud. 155. 1130) 1278. Rudolfus, Rom. rex, regem Ungariae laudat de suscepto secum bello contra regem Bohemiae. — „O quam celebre, quam insigne praesagium affuturae laetitiae! o quam grandis, quam eximiae virtuositatis indicium nostris inditum est praecordiis! de filio tam praeclaro, tam excelso prae regibus terrae, qui gradatim ad culmina probitatis ascendens in annis teneris praematuris nititur adornari morum annosorum insigniis, et adulti viri uxore vestiri; sane quam immensae, quam inexplicabilis cordi nostro materiam exultationis infuderit, quod ad ulciscendas nostras et vestras injurias, quae quibusdam individuis nexibus uniuntur, contra communem hostem imperii Romani et regni Hungariae, vestram potentiam tam po- tenter, magnanimiter excitastis, non sufficit |lingua depromere, vel scribentis calamus dignis condecentiis exarare. Propter quod in divinae laudis praeconium organi nostri jubilum at- tolentes, ad uberiores, quas possumus, regiae celsitudini grates et gratias inclinamus: magnopere pollicendo, quod nunquam ullius hostilitatis adversitas pacta vobis indissociabilia

Strana 485
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 485 foedera poterit aliqualiter incurvare, quin causam vestram in omnibus proprie propriam re- putemus. Ecce igitur nuncios nostros solemnes ad praesentiam vestram de latere nostro transmittimus, ut vobiscum provide tractent et ordinent, qualiter vobis et nobis ultra sit magnificentius et consultius procedendum, quod tamen omnino dispositioni vestrae relinquimus, cujus nutui nostra desideria coaptamus, et si fortassis vestrae regali prudentiae videatur expediens, quod cum ipsis nunciis nostris ad nos discretos nuncios vestros de vestro latere destinetis, id valde gratum habebimus, eos, qua decebit, benevolentia recepturi, et ad vos cum expeditione gratuita remissuri.“ Gerbert, Cod. epist. Rud. 158. 1131) 1278, 13 Jul. In Rosenberch. „Sciant oc., quod ego Heinricus de Rosenberch ad expeditionem Austrie proficiscens — venerabilium fratrum in Hohenfurt orationi me committens — de bonis mihi a deo et a pro- genitoribus meis collatis, forum in Merica et uillam Gerbrehtslag, cum omnibus adtinentiis, silvis, nemoribus, pratis, pascuis, agris cultis et incultis, uiis et inuiis, duas partes decime predictarum possessionum scilicet cum duobus manipulis, in remedium anime mee nec non et progenitorum meorum domui s. Marie in Hohenfurt tradidi possidenda, ita tamen, si in ipsa expeditione de medio uite mee fuero euocatus. Hiis autem debitis me fateor obligatum: primo d. Benate purchrauio triginta sex marcaš, pro quibus sibi uillam in Atez obligaui; item Jacobo Lednicerio XII marcas et XX talenta, pro quibus sibi villam, in qua residet, obli- gaui ; item Vlrico de Wischel septem fertones ; item Alwico XX uiginti (sic) talenta, pro quibus sibi uillam in Schillte obligaui ; item Moisio sedecim talenta, pro quibus sibi uillam in Chalten- brunne obligaui; item Wernhardo Turdlingerio decem marcas et octo talenta, pro quibus sibi uillam in Cyringe obligaui; item Vlrico Lednicerio tredecim talenta; item Vlrico judici seniori sex talenta ; item cenobio s. Marie Virg. in Hohenfurt quolibet anno decem marcas usque ad operis consumationem et quinque talenta absolute.“ — Testes : d. Benata purcrauius, d. Andreas miles, d. Rudgerus de Haichpach. Actum a. dom. M'CC LXXVIII°, indictione sexta, dat. in Rosenberch in die s. Margarete uirginis. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII, 30. 1132) 1278, 17 Jul. In Modriz. Bruno, episc. Olom. Jacobum presbyterum, praepositum ab abbatissa et conuentu monaste- rii in Tusnowiz ad ecclesiam in monte s. Petri in Bruna praesentatum, confirmat. — Dat. in Mo- driz a. d. Millesimo CC.LXX.VIII, XVI kalendas Augusti per manum Johannis, notarii nostri. Ex orig. Boczek IV, 217. 1133) 1278, 17 Jul. In Modriz. „Nos Bruno, Olom. episc. protestamur, quod cum discordia — inter Erclinum, ple- banum Omnium ss. apud Brunam, — et Nathan iudeum super obligacionem — dotis ecclesie. Omnium ss. ex parte altera aliquamdiu verteretur, talis inter ipsos — compromissio interuenit,

Strana 486
486 Emler, Regesta Bohemiae. quod ex utraque parte in arbitrium quatuor — virorum fuit — compromissum, in magistrum videlicet Johannem de Mochln, doctorem decretorum, et mag. Henricum de Witys ex parte Erclini, et in d. Achillem, militem nostrum, et Johannem, notarium nostrum, ex parte Nathan iudei, — qui tale arbitrium protulerunt, quod prefatus Erclinus pro redempcione dotis ecclesie sue Nathan iudeo dabit XXX marcas argenti, tam pro pecunia capitali tam etiam pro vsura, et dos ecclesie Omnium ss., sicut ab antiquo dotata dinoscitur, cum pomeriis, ourticulis et balneo integraliter revertetur. Et quia prefatam summam Erclinus integraliter soluere non poterat, dilectus in Christo prepositus de Ozla, patronus ecclesie Omnium sanctorum, partem peccunie promisit soluere de redditibus dotis ecclesie exsolute recipiendas suo tempore suc- cessiue. Si enim prefatum Erclinum diem extremum claudere contigerit, predictus prepositus de Ozla pretaxatam dotem tam diu tenebit, vsque quod suam pecuniam possit integraliter rehabere.“ — Dat. in Modriz a. d. millesimo CCLXXVIII, XVI kal. Augusti. Ex orig. in arch. curiae Bruno Boczek V, 263. 1134) 1278, 27 Jul. Pragae. Johannes, Prag. episcopus, diem dedicationis ecclesiae in Zderaz transfert. — „Ut status abilioris temporis gressus nostros et animos ad frequentandum sanctorum ecclesias et divinae misericordiae obtinendam gratiam valeat efficacius provocare, anniversarium diem dedicationis ecclesiae b. Wenceslai sitae apud Zderaz, qui pridie ante festum s. Andreae apostoli yemis tempore esse consueverat, in dominicam, quaecumque occurrerit proximo post nativitatem s. Mariae gloriosae virginis, aeternis temporibus duximus transferendum ad petitionem parro- chialium et plebani, — injungentes, quatenus jam dicto die dominico ad celebrandum anni- versarium diem dedicationis praefatae ecclesiae animo devoto concurratis. Nos enim quadra- ginta dierum indulgentiae, quam venerabilis pater Walentinus, Pragensis episcopus XV, ante- cessor noster, — omnibus vere poenitentibus et confessis, qui eandem ecclesiam in anniver- sario die dedicationis ipsius ecclesiae, quam ipse personaliter dedicaverat, visitarent causa devotionis annuatim et in festivitatibus s. Jacobi apostoli et s. Barbarae virginis nec non in anniversario dicti altaris dedicationis sedi dignoscitur contulisse, quadraginta dies iniunctae poenitentiae — duximus conjungendos.“ — Dat. Pragae VI kal. Aug. pontif. nostri anno XX primo, indictione sexta. Ex orig. bibl. Prag. 1135) (1278, m. Julio.) Ottacarus Chunegundi reginae. — „Affinis nostra klarissima domina M.ancilla Jhesu Christi de insula sancte Marie, soror uestra, suarum nuper nobis denotauit serie literarum, quod cuidam sancte uite domine apparuerat in visione nocturna quedam persona dicens, quod si nos beatum Jacobum honoraremus culture reuerentia specialis, ipse prospere actus nostros dirigeret atque in viam deduceret salutarem. Volentes igitur ex hoc beato Jacobo singularis deuocionis honorem impendere, ac excepta quadam reverencia suam colere sanctitatem, cu- pimus, ut per omnia claustra Boemiae atque parochiales ecclesias iniungatis cum processionum

Strana 487
Ottacarus II, rex Bohemiae, 1253—1278. 487 atque aliarum solempnizacionum celebritatibus b. Jacobum honorari, quod ob id sibi nos re- commissos specialiter habeat, et in viam salutis dirigat actus nostros.“ Dolliner, cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 97. 1136) (1278, m. Aug.) Narratio de bello Rudolfi, regis Rom. cum Ottacaro, rege Boh.— „Sane, ut status d. nostri regis prosper et floridus se a vestra notitia non occultet, vobis duxi praesentibus in- timandum, quod idem d. noster nuper Danubium transiens contra regem Bohemiae, qui cum paucis finales terminos Austriae subintraverat, magnifice se accinxit, volens divino praesidio ipsum omnimo conterere, aut profugum in Bohemiae partibus occupare. Praedictus siquidem rex Bohemiae nescio quo spiritu vel quo ductus consilio, pauca comitatus militiae comitiva terram subiit antedictam; nam annumeratis plebeis hominibus, et bubulcis inermibus in numerum computatis summa sui exercitus vix ad sex millia se extendit; solus autem Un- garriae rex inclytus cum XL milibus Ungarorum et XVI milibus Cumanorum d. nostri ob- sequiis se aptavit; qui eundem d. nostrum, quem in patrem elegit, filiali affectione pro- sequens, licet allectus variis promissionibus et sollicitatus quam pluribus blandimentis a rege Bohemiae, ipsi videlicet d nostro indissociabiliter se conjunxit secum in omnes, quos for- tuna tribuit, accinctus eventus. Sed ecce, praefati regis meticulositas non valens latere diutius cum d. nostrum et regem Ungariae castra movisse et conjunctos esse adinvicem percepisset, statim ad dimidii miliaris spatium retrocessit, duo castra fidelium d. nostri, quae ante progressum ejus per inhabitatores famulos ad manus suas traditorie pervenerant, prae- cipiendo quantocyus demoliri. Ex quibus inter vos discutite et discutiendo cognoscite, quod praefatus rex Bohemiae d. nostro non valens nec sperans resistere, contendit, fugae prae- sidio se salvare." Bodmann, Cod. epist. Rud. 88. 1137) 1278, 27 Aug. In castris apud Velsberg. Rudolfus, Rom. rex, magnifico viro d. et duci Venetorum, amico suo. — "Quantis op- probriis et probrosis iniuriis indesinens reipublicae disturbator quondam O(ttacarus), rex Boemorum, post pacis federa, post fidelitatis debite nobis pro nobis per ipsum praestita sacramenta nos impulerit, ut ad eius conatus nefarios refrenandos potentiae nostrae brachium levaremus, omnes minores cum maioribus sepe viderunt apertius, qui conspirationes, quas idem rex adversus nostram salutem fecerat, insidiarum iacula, quae tetenderat, laqueos, quos absconderat, non ignorant. Et quoniam de regalium successuum praecordiorum nostrorum iniuria credimus in gaudio redundare, sinceritati vestrae ea, qua omnipotentis dei gracia, quae causas iustis dirigit et detestatur iniquos, in nobis et imperio resplenduit his diebus, tenore praesentium duximus declaranda. Sciat itaque vestra providentia, quod nos feria quinta pro- xima post festum Bartholomei eo loco locavimus castra nostra, quod a tentoriis dicti regis Boemiae vix ad stationem dimidii milliaris theutonici distabamus. Mane vero sextae feriae subsequentis una cum dilecto filio et amico nostro carissimo, — rege Hungariae, procedentes

Strana 488
Emler, Regesta Bohemiae. 488 cuneos acierum nostrarum adiunximus stationi hostium, sic quod hora diei quasi sexta inter nos gravis pugna comittitur, in qua dictus rex Boemiae more strenui pugilis viriliter se de- fendens tandem devictus occubuit, non a nostra virtute prostratus, sed eo potius impugnante contra rempublicam deffendente collisus. In quo etiam bello nobiles regni Boemiae, et alii, qui cum ipso rege venerant, potiores aut mortui gladio ceciderunt aut victo certamine dum ad fugae praesidium se converterent, ab insequentibus sunt detenti. Verum cum ex veris et certis inditiis celsitudini nostrae constat, quod non nostra sed summi dei salutem nostram in tanto discrimine misericorditer protegentis potentia triumphavit, praesentem praeclaram victoriam illius titulis et honori adscribimus, qui ad nostrae humilitatis angustias finiendas immensae suae clementiae misericordes oculos tunc misericorditer inclinavit, dum extremae necessitatis periculum imminebat. Vos igitur amicorum sincerissime, quaesumus, grates altis- simo refferatis et in gloriosae Mariae virginis laudes, quorum praesidiis vita nostra morti proxima salva subsistit et Romani imperii celsitudo mirabiliter incurvata respiravit virtute mirabili, vestri cordis intima resolvatis." —Dat. in castris apud Velsperg VI kal. Sept. regni nostri anno quinto.“ Zeitschrift für die Gesch. des Oberrheins XI, 292. — Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 773. — Gerbert, Cod. epist. Rud. 159. 1138) (1278, fin. Aug.) Rudolfus, Rom. rex, notificat papae eventum proelii inter se et Ottacarum regem Boh. commissi. — „Dictus siquidem rex (Ottacarus) in festo pentecostes proxime praeterito contra terras imperii castra movens ipsasque rapinarum et incendiorum vastitati subjiciens. castra quaedam et opida hostiliter expugnavit, tot et tantis dampnosis injuriis et probrosis contumeliis et contemptibus nos impellens, quod ad statum rei publicae defendendum, cujus idem rex pene suffoderat fundamenta, oportuit saltem sero gladii nobis a deo commissi edu- cere potestatem. Sic itaque in crastino b. Bartholomaei apostoli nos et — rex Ungariae illustris eo loco locavimus castra nostra, ubi ab exercitu regis Boemiae vix ad miliare theu- tonicum distabamus. Mane vero sextae feriae aeterni dei auxilio invocato processimus, signis- que belligeris elevatis eo pervenimus, ubi rex Boemiae dispositis aciebus finem prelii exspec- tabat. Illic milites utriusque, dum signa hinc inde perspiciunt, fero impetu glomerantur in unum, illic de virium paritate inter nos strictis ensibus disputatur; tantus quoque inerat parti utrilibet triumphandi affectus, ut morte victoriam comparare et vincere moriendo rem dignam et debitam quilibet aestimaret. Illic milites strenui equorum ungulis substernuntur, illic tanto sanguine humano terra perfunditur, ut nedum pugnatibus sed et pugnae duritiam intuentibus vitae taedium esse posset. Tandem vero militia nostra, — praevalens milites regis Bohemiae in amnem vicinum impulit, ubi fere omnes aut gladio interempti, aut flumine suffocati, aut capti ab hostibus defecerunt, sic quod fugae praesidium paucis profuit; nam fere omnes apud nos aut capti aut mortui remanserunt. Licet autem rex praedictus militum suorum agmina dissipata videret seque fere ab omnibus derelictum, adhuc tamen victricibus signis nostris cedere noluit, sed more et animo gyganteo, virtute mirabili se defendit, donec

Strana 489
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 489 quidam ex nostris militibus ipsum mortaliter vulneratum una cum dextrario dejecerunt; tunc demum ille rex magnificus cum victoria vitam perdidit, quem non nostrae potentiae fortitudo sed dei excelsi dextera causam nostram misericorditer judicans interemit.“ Bodmann, Cod. epist. Rud. 91. 1139) (1278, m. Sept.) Rudolfus, Rom. rex, civibus Znoimensibus quoddam privilegium confert. — „Dilectis fidelibus nostris, civibus Znoymensibus, qui se ipsos et ciuitatem nostre et Romani imperii iurisdiccioni — subiecerunt, — regalis gracie plenitudinem plene contulimus, — et ut prompta eorum deuotio aliis sit exemplum, ad sinum nostre clementie fiducialiter transeundi, nos pre- dictis ciuibus omnes gracias, libertates et iura, seu predia vel possesiones, que vel quas a quon- dam O(ttacaro), illustri rege Boemie, vel suis progenitoribus — tenuerunt, rata habemus, — quorum iurium, graciarum, libertatum oc. aliquas in specie duximus exprimendas. Primo videlicet eisdem ciuibus nostris annuimus, ut thelonium salis ac officium, quod schrotampt vulgariter appellatur, pro roboratione et reparatione ciuitatis perpetuo pristino more recipiant, ipsam ciuitatem ubilibet, ubi opus fuerit, dictorum officiorum redditibus congrue muniendo. Item concedimus eisdem, ut uniuersis iuribus, quibus nostra ciuitas Wiennensis gaudere di- noscitur, perfruantur. Preterea tres villas videlicet N., quas ab antiquo possedisse dinos- cuntur, ipsis possidendas perpetuo tradimus et donamus. Item promittimus et ad hoc nos presentibus obligamus, quod predictos ciues nostros et ciuitatem ipsam nullo umquam tem- pore a nobis alienabimus, aut alteri committemus, sed ipsos nostro et imperii dominio vo- lumus reseruare. In fauorem quoque ciuium predictorum statuimus, ut infra unius miliaris spatium a ciuitate predicta nulla a quoquam braxetur cereuisia, exceptis solis nobilibus, quibus pro se et sua familia ipsa braxatio indulgetur. Item eisdem ciuibus nostris hoc etiam indulgemus, ut uniuersos debitores eorum pro rebus suis ipsis traditis post lapsum solutionis terminum non solum in rebus suis verum etiam in personis propriis valeant vsque ad solu- tionem creditorum congruam detinere, quomodo tamen constet, dictos creditores se ad de- tentionem huius modi, si in solutione deficerent, spontanee obligasse. Nos quoque ciues nostros predictos preter has ueteres his nouis graciis habundare volentes, per continuum quinquennium ispsos plena gaudere volumus libertate, ab omni exactione siue angaria liberatos. Volumus etiam et eisdem concedimus, ut infra spatium unius miliaris nobis et imperio mutas seu vectigalia nulla soluant, super quibus infra predictum miliare perpetuam eis con- cedimus libertatem. Presenti quoque priuilegio ipsis dictam forestam siue siluam ante ciui- tatem sitam sic, ut arboribus extirpatis agri ad utilitatem publicam ipsius oppidi conuertan- tur, villam quoque N. ad communes usus ipsius oppidi tradimus, — hac perpetua sanccione iubentes, ut ciues predicti ex deuotionis sue primitiis merito honorandi ab omnibus et sin- gulis fidelibus imperii specialiter honorentur.“ Boczek, Cod. dipl. V, 264. 62 —

Strana 490
490 Emler, Regesta Bohemiae. 1140) (1278, m. Sept.) Rudolfus, Rom. rex, confirmat et auget jura, libertates et possessiones civitatis Bru- nensis, quae et quas ex indulto quondam Ottacari, regis Bohemiae, tenuerunt. — „Ex quibus aliquas gratias ipsis factas presentibus ampliamus. Imprimis volumus ut telonium, quod ad usus ciuitatis eiusdem dictus rex octo annis continuis, ut dicitur, deputauit, duodecim annis continuis ad usum ciuitatis pertineat, ad gratiam dicti regis annos quatuor apponentes. Hoc etiam statuimus, ne predicti ciues per diversas ciuitates et loca imperii pro suis necessitatibus transeuntes pretextu damnorum vel promissionum a rege Bohemiae cuicunque factorum per aliquem pignorentur in facultatibus vel personis. Illam etiam gratiam, qua per terras Bohemie et Morauie sine solutione telonii hactenus trans ierunt, ratam perpetuo robore volumus per- manere. Ceterum si predicti ciues probauerint legitimis documentis, quod due ville, Curin et Streletz, ipsis per regem Bohemie pro marcis trecentis et quinquaginta pignori fuerint obli- gate, nos eidem obligationi centum quinquaginta marcas apponimus, et sic pro quingentis marcis nexu pignoris tenebuntur. Insuper aree, que ad usum ciuitatis pertinebant, ad eiusdem commodum reuertantur sine preiudicio alieno. Ad hoc perpetua sanctione statuimus, ut nullus baronum seu nobilium terre infra muros ciuitatis in rebus aut personis ciuium ali- quam uiolentiam perpetrare presumat. — De iudeis quoque taliter iudicamus, ut in ciuitatis oneribus una cum ciuibus sustinendis seruatas hactenus consuetudines non offendant.“ Gerbert, Cod. epist. Rud. 162. — Boczek V, 266. (1141) 1278, m. Sept.) Rudolfus, Rom. rex, civitatem Brunensem declarat civitatem imperii. — „Cum ciuitas Brunensis nostrum et imperii suaue dominium indebite deuotionis exhibitione gratuita sit amplexa, ita quod in ceterarum ciuitatum imperii numero collocetur, sinceritatem vestram attente rogamus, quatenus dictam ciuitatem nostris et imperii seruitiis applicatam omni ea libertate et gracia gaudere et perfrui per vestros districtus et terminos faciatis, qua cetere ciuitates imperii de benignitate regia sunt gauise, in quo speciale nobis dilectionis et amicitie munus impenditis, et nos nichilominus vice reciproca vestris desideriis strictius obligatis. Bodmann, Cod. epist. Rud. 104. — Boczek V, 267. 1142) (1278, Sept.) Cives Iglavienses Rudolfo, Rom. regi, se submittunt. — „Vobis d. nostro R. illustri Ro- manorum regi, ac Romano imperio, opidum in Igla et preces nostras subjicimus et promit- timus per sacramentum, quod vobis sponte praestitimus, quod fideles et devoti vestri sumus et semper erimus, nec a vestro obsequio et subjectione praetextu, metu, occasione, vel modo aliquo divertemus, nec civitatem seu opidum Igla alicui alii trademus, sed ipsum fideliter vobis serva- bimus et adversus omnem alium hominem bona fide totisque viribus defendemus, nisi vobis placeret imposterum nobis remittere fidelitatis et homagii vobis praestiti sacramentum. Ad quae omnia — servanda, proprias nostras res et bona nostra, et statum nostrum et libero-

Strana 491
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 491 rum nostrorum — vobis — obligamus. Et si — contrarium faceremus, extunc volumus rei de infidelitate et perfidia judicari et perpetuo esse infames, ac etiam de crimine laesae ma- jestatis et fractae fidei severo judicio nos et nostros posteros condempnari. Subjicimus etiam nos sponte jurisdictioni et judicio venerabilis patris et d. nostri Olom. episcopi, qui per ex- communicationis et interdicti sententias et alias censuras ecclesiasticas sine strepitu judicii nos compellat, ut servemus vobis et Romano imperio omnia et singula supradicta.“ Bodmann, Cod. epist. Rud. 54. 1143) 1278, m. Sept. Rudolfus, Rom. rex, civibus in Igla confirmat antiqua iura montana ipsis a praede- cesscribus suis concessa, comittit ipsis usum urburae montium ibidem ad tres annos continuos, recipitque eos in suam et imperii Rom. protectionem. E vetusta consignatione privilegiorum Iglav. Boczek V, 265. 1144) (1278, m. Sept. ineun.) Chunegundis, regina Boh. Beatrici, marchionissae Brandenburgensi. — "Dileccionem vestram sub omni confidencia, quam de vobis gerimus, rogamus attente, quod ob amorem fratris vestri, mariti nostri preclari, ad nos sine mora dignemini dirigere vestros gressus, vt saltem ex desiderata vestra presencia dolorum nostrorum vulnera, quos ex casu mariti nostri karissimi concepimus, temperentur, et secundum maturitatis vestre consilium de statu nostro et liberorum nostrorum ac terrarum nostrarum, ea que salubria fuerint, disponamus. Ad hec sciat vestra dileccio, quod dominus et maritus noster predilectus, dum ad expedicionem in- felicem vellet procedere, si ipsum decedere contingeret, vobis et filio vestro karissimo, do- mino O(ttoni) inclito marchioni Brandenburg. nos et pueros nostros ac terras suas et suam animam specialiter recommisit, tamquam eis, de quibus habuit pre ceteris mortalibus confiden- ciam pleniorem. Quare dileccionem vestram monemus attentius et rogamus, quatinus filium vestrum, predictum d. O(ttonem) sollicitis vestris precibus et consilijs inducatis, vt se de nobis et filio nostro ac terris suis celeriter intromittat, ac nos ab inimicis nostris quibus- libet pro viribus tueatur, maxime cum in regni nostri existant foribus, prout habet relacio plurimorum, attendentes, quod post deum vos sola cum filio vestro predicto nostrum asi- lum, ad quod secure possumus confugere, existitis et solamen. Audiuimus enim, quod dominus rex Romanorum non contentus eo, quod maritum nostrum preclarum transire tam impie de hoc seculo procurauit, verum etiam ad finale exterminium nostri filij conatus suos dicitur ex- tendisse. Super quo ipsi filio nostro vestra condoleat dileccio et filium vestrum predictum O. ad intercipiendum huiusmodi, vt petiuimus, celeriter vestris consiliis inducatis, scientes de cetero, quod ipsi domino O. filio vestro prenotato pueros nostros, res, castra, terras et ho- mines subdare et assignare de communi consensu nostrorum fidelium volumus, et in singulis sibi tamquam tutori et benefactori nostro subesse volumus, prout decet, obtemperantes in omnibus suis consilijs et mandatis.“ Firnhaber, Petri de Hallis Formelb., Font. rer. Austr. VI, p. 93. 62*

Strana 492
492 Emler, Regesta Bohemiae. 1145) (1278, m. Sept. ineunt.) Chunegundis regina Ottoni, marchioni Brandenburgensi, ut in Bohemiam veniat. — Ka- rissimo filio suo domino O. inclito marchioni Brandenburgensi, K. dei gracia regina Bohemiae salutem quam sibi. Licet ex casu domini et mariti nostri predilecti admodum comota fuerint et sint intrinseca cordis nostri, ex infanda tamen relacione, quam nuper nostrum percussit auditum, dolores adduntur doloribus, et miserie misererijs cumulantur. Audiuimns enim, quod dominus rex Romanorum non contentus eo, quod nos tam preclari mariti nostri, awun- culi vestri karissimi, solacio reddidit orphanatam, verum eciam ad finale nostrum et nostrorum puerorum nititur exterminium et iacturam. Vnde cum maritus noster, awunculus vester pre- clarus, dum ad infelicem expedicionem vellet procedere, si ipsum decedere contingeret, vobis nos et pueros nostros ac terras nostras, nec non et animam suam specialiter recommisit, tamquam ei, de quo habuit pre cunctis mortalibus confidenciam pleniorem, dileccionem vestram profussis lacrimis omni precum instancia exoramus, quatinus attendentes fidem, qua vobis dictus awunculus vester astrictus extitit et vos ei, pensantes etiam, quod post deum vobis vnicum habemus refugium singulare, de nobis, pueris nostris, castris, ciuitatibus, terris et vniuersis regni nostri hominibus, vos intromittere dignemini, prout etiam priori vice petiui- mus, sine mora, vt proinde deus vobis et homines benedicant. Intercipientes celeriter quod dominus rex Romanorum, qui iam in nostri regni fertur esse foribus, filio nostro in terris suis, prout cepit, nulla inferat nocumenta, et ordinantes, quod ipsum filium nostrum regnum suum permittat possidere pacifice et quiete. Compaciamini ergo sanguini vestro, compaciamini pupillis et vidue, et ad nos sine more dispendio properetis, vt saltem barones, milites et ciues regni nostri, qui vos habere et videre se appetunt, vt ex desiderata vestra presencia consolentur, et tanto prompciores et habiliores existant ad procuranda regni comoda et ho- nores, et non cogantur vna nobiscum de absencia in desperacionis incidere laborintum." Firnhaber, Petri de Hallis Formelb., Font. rer. Austr. VI. p. 92. 1146) (1278, m. Sept.) Chunegundis, reg. Boh. Rudolfo, Rom. regi, ut sibi corpus mariti interfecti reddatur. — „Recentis dolorem vulneris, quo in tristi et lugubri casum (sic) infelicis michi memorie quondam illustris regis Bohemie, karissimi viri mei, aduersa nuper fortuna me pertulit luc- tuoso verborum ordine, quem confundit in ore meo seuientis in me memoris inmensitas, et in corde singultuosa planctus suspiria interrumpunt, excellencie vestre, cui satis eiusdem casus tristis est nota condicio, non arbitrio exponendum et licet iuxta moris bellici regulas graciam non soleat hostis ab hoste requirere, nec aures huiusmodi precibus prebere porrectas, quia tamen virtuosi principis est cum hijs etiam, quos fortuna fauente prostrauit, benignius agere, concepta de celsitudinis vestre clemencia, que generaliter omnibus generosa et gene- rosior etiam hostibus interdum conculcatis pia miseracione porrigitur, maiestati vestre lacri- mabiliter et humiliter supplico, quatinus diuine pietatis intuitu, qua viuitis et regnatis, me dolentem et me miseram pie compassionis dextera subleuantes, eiusdem regis et coniugis triste

Strana 493
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 493 corpusculum, quod viuum infelici fortunio reuidere non merui, saltem mortuum, iubeatis de speciali gracia misericorditer mihi reddi, vt dum ipsum de gracia vestra more regum et prin- cipum cum patribus eius lamentabili michi, dum vixero, monimento recondam, tam vigentis doloris mei tantisper minuatur acerbitas, et victoriosi nominis vestri fama lacius predicetur in populis, et ad quelibet beneplacita vestra me miseram prompta liberalitas vestre benigni- tatis astringat.“ Firnhaber, Petri de Hallis Formelb. Font. rer. Austr. VI, p. 94. 1147) 1278, 20 Sept. In castris apud Iwanschiz. Nos „Rudolfus, Rom. rex, ciuibus Olomucensibus, qui se ipsos et ciuitatem nostre et Romani imperii dicioni tam liberaliter quam fideliter subiecerunt, — ut prompta eorum de- uocio aliis sit exemplum ad sinum nostre clemencie fiducialiter transeundi, — omnes gracias, libertates et iura seu predia uel possessiones, que uel quas a quondam Ottackaro, rege Boemie, uel suis progenitoribus — tenuerunt, rata habemus et — confirmamus. Ex affiuencia quoque gracie specialis dictos ciues nostros hiis nouis libertatibus insignimus. Inprimis, libertatis seu exempcionis graciam a festo b. Marci proxime venturo ad annum continuum per dictum regem Boemie ipsis factam vnius anni adiunccione gratuita, fauorabiliter am- pliamus. — Indulgemus etiam ciuibus antedictis, ut per vniuersas terras imperii atque loca, ubi nomine nostro thelonia recipi consueuerunt, per continuos decem annos liberi transeant, sine cuiuslibet exaccione thelonei siue mute. Statuimus eciam, — ut a ciuitate ipsa Olmu- zensi ad unius miliaris spaciuh circumquaque nulla braxetur ceruisia a quocunque. Insuper volumus et presenti sanccimus edicto, ut judei ciuitatis predicte vniuersi et singuli in sol- uendis nobis contribucionibus siue stiuris ac ciuitatis oneribus sustinendis sicut et ciues pre- dicti omnimodis astringantur.“ — Dat. in castris apud Iwanschicz XII kal. Oct. indiccione sexta a. d. MCCLXXVIII°, regni vero nostri anno V°. Ex orig. eiusdem civ. Boczek IV, 217. 1148) 1278, 27 Sept. Apud Ozlauan. Nos „Rudolfus, Romanorum rex oc. ciuibus Prerouiensibus, (qui se ipsos etc. ut supra usque transeundi) omnes gracias, libertates et iura seu predia vel possessiones, que uel quas a quondam Othacaro, rege Boemie, — tenuerunt, — confirmamus. Inprimis volumus, quod nostri ciues de Prerov in eodem iure et libertate sedeant et morentur, quo dilecti nostri ciues in Olomucz hactenus sunt gauisi. Item inhibemus, ut telonium, quod vulgariter dicitur brukmaut, quod ad melioracionem ciuitatis eiusdem predictus rex decem annis continuis de- putauit, sicut predicti ciues probauerunt legitimo documento, uiginti annis continuis ad vsum ciuitatis pertineat, ad graciam dicti regis annos decem apponentes. — Concedimus ciuibus antedictis, ut infra vnius miliaris spacium a ciuitate predicta nulla a quoquam braxetur cer- uisia, exceptis solis nobilibus, quibus pro se et sua familia ipsa braxacio ind ulgetur. Item eisdem indulgemus, ut per continuum quinquennium ab omni exactione siue angaria sint exemti et per vniuersas terras imperii atque loca, vbi nomine nostro thelonia recipi consue-

Strana 494
494 Emler, Regesta Bohemiae. uerunt, per idem annorum spacium liberi transeant sine cuiuslibet exaccione thelonii siue mute.“ — Dat. in castris apud Ozlauan V. kal. Oct. indiccione sexta, a. d. MCCLXXVIII°, regni uero nostri a. V°. Boczek IV, 218. 1149) 1278, 28 Sept. In Oslowan. Rudolfus, Rom. rex, damna a militibus suis monasterio Oslowanensi illata resarcit. Act. in Oslawan IV kal. Oct. 1278. Boczek V, 269. Extr. 1150) 1278, 29 Sept. Apud Rossiz. Rudolfus, Rom. rex, damna oppido de Pohorlicze illata resarcit. — Notum oc. "quod nos intuentes destruccionem opidi nostri Pohorlicze, que a nostris militibus facta esse di- noscitur, ne dictum opidum plene desoletur, compassionis intuitu ipsius incolas speciali circa restaurum et profectum eorundem gracia duximus refouere. Indulgemus igitur predictis fide- libus nostris de Pohorlicze, ut telonium apud dictum opidum, quod in vulgari prukmaut ap- pellatur, continuis decem annis in vsus suos et opidi eiusdem recipiant. Donamus eciam eisdem rubum super flumine Yglaua, quod nomine Duprev nuncupatur, perpetuis tempori- bus possidendum. Hec autem concessio facta est in presencia et de consensu nobilis uiri Jerozlay de Krauar, nuncii domine Chunegundis, illustris Bohemorum regine, ad quam pre- dictum opidum iure dotalicii didicimus pertinere. Insuper volumus, ut antedicti incole per vniuersas terras imperii atque loca, ubi telonia nomine nostro recipi consueuerunt, continuo decennio liberi transeant sine cuiuslibet vectigalis siue mute exaccione, sintque liberati ab omni solucione contribucionum siue steurarum per idem spacium annorum.“ — Dat. in castris apud Rossiz III kal. Oct. indicc. sexta, a. d. MCCLXXVIII°, regni nostri a. quinto. Ex orig. Boczek IV, 220. 1151) 1278, 29 Sept. Apud Rossitz. Rudolfus, Rom. rex, civibus de Hlubčic, qui se Romani imperii ditioni subiecerunt, omnes gratias, libertates et iura, quae vel quas a quondam Ottacaro rege vel suis proge- nitoribus habuerunt, confirmat. Böhmer, Reg. imp. a. 1246—1313, 96. Extr. 1152) (1278, m. Oct.) Rudolfus rex nobilibus et civitatibus Boemiae. — "Quia de iure nobis et imperio nunc de nouo uacare cepistis, fidelitatem vestram monemus et hortamur studio quo possumus ampliori, quatenus ad instar nobilium, baronum et ciuitatum multarum per Morauiam vos nostre gracie studeatis submittere humiliter et deuote, considerantes attente, quanta ex inde- uotione vobis poterunt suboriri discrimina, et ex fide commoda prouenire. Non enim plus rationis habundat in vobis quam in ceteris, qui se nostre clementie submiserunt. Propter

Strana 495
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 495 quod vos nobis et sacro imperio in pura devotione adiungite, et nos affluentibus vos graciarum muneribus attolemus. Super his vestros nuntios qualibet auctoritate suffultos cum confidentia transmittatis, quos quidem vobis in personis et rebus intactos cum omnis securitatis muni- mine remittemus." Bodmann, Cod. epist. Rud. 103. 1153) (1278, m. Oct.) Juramentum Cunegundis, Ottacari regis Boh. viduae, praestitum Rudolfo, Rom, regi. — „Post decessum clarae memoriae domini et mariti nostri, quondam O(ttacari), illustris regis Bohemiae, adversitatum nobis imminentium innumerabiles impetus declinare volentes, ad serenissimi d. nostri Rudolfi, Romanorum regis oc., transivimus gratiam, spem habentes, quod idem nobis maritali praesidio viduatis paternali clementia provideret. Et quoniam idem dominus sub protectione Romani imperii favorabiliter nos collegit, nobisque terras, posses- siones et redditus in vicem et locum donationis nobis factae propter nuptias a praedicto nostro quondam domino et marito liberaliter assignavit, quae et qui in suis litteris propriis nominibus exprimuntur, in aliis quoque nostris petitionibus nostro beneplacito factus nobis placabilis benivole acquievit: nos vicem, quam possumus, reddere cupientes eidem, tactis sacris evangeliis sibi promittimus et juramus, quod honorem suum et utilitatem semper pro- movebimus bona fide, et quod ad hoc omnem nostram diligentiam, operam et sollicitudinem impendemus, ut omnes tractatus, pacta, promissiones et placita inter ipsum et nos de pueris suis et nostris nuper facta, et omnia alia, quae in aliis nostris litteris sibi per nos datis ex- primuntur, integre compleantur, et quod nulla occasione, nullo inductu, nullisque promissio- nibus inclinabimur in favorem vel partem eorum, qui impediunt in praesenti vel impedire volent in posterum, ut illae ordinationes et pacta et placita, de quibus supra meminimus, dif- ferantur vel deficiant, vel in parte aliqua immutentur, nisi prius ad hoc accedat praedicti domini nostri Romanorum regis beneplacitum et consensus. Illud etiam cavebimus toto posse et bona fide, quod nullum servitium, consilium, favor et auxilium de bonis et hominibus nobis assignatis fiat praedicti domini nostri Rom. regis inimicis praesentibus vel futuris, illis ma- xime, qui impedimentum praestant vel praestabunt, ne pacta, conventiones et placita inter dominum nostrum et nos habita, de quibus supra diximus, compleantur. Haec omnia et sin- gula de certa conscientia nostra et habito sanae deliberationis consilio promittimus praedicto domino nostro, recipienti promissionem nostram sub religione jurisjurandi, quod ei praesti- timus, venerabili patre, domino H(enrico), Basiliensi episcopo, nobis juramentum huiusmodi, quod sponte suscepimus, deferente, ac per fideles interpretes exponente tenorem praesentium litte- rarum. Cujus episcopi jurisdictioni nos subjicimus, renuntiantes privilegio fori, si contingeret, quod deus avertat, per nos aliqua de praemissis infringi. Promittimus nichilominus, ut bo- norum nobis facta assignatio sit cassa et irrita, et ad praedictum dominum revertantur, et quod ex tunc illi, qui nobis juraverunt vel jurabunt fidelitatem, a juramenti nobis facti vel faciendi sint vinculo absoluti, et praedicto domino nostro nobis relictis adhaereant et inten- dant, et omnes gratiae nobis factae sint viribus vacuae, et praefatus dominus noster a pro-

Strana 496
496 Emler, Regesta Bohemiae. missionibus singulis et placitis nobis factis, quantum sibi placuerit, sit solutus, si nos ab his, quae supra meminimus, occasione vel modo aliquo recedemus.“ Bodmann, Cod. epist. Rud. p. 109. 1154) 1278, m. Oet. Rudolfus, Rom. rex, Cunegundi, Bohemiae reginae, Ottacari regis viduae, certos re- ditus assignat. — „Virtutum radiis illustrata, domina Ch(unegundis), inclita regina Bohemiae, probitate sua nos compulit et venusta morum honestate coegit, ut ei, quam duri temporis multipliciter angustavit acerbitas, et salubriter consulamus et liberaliter succuramus. Decet quidem regiae majestatis honorem, ut eadem domina, quae ad nostrae protectionis praesi- dium confidenter se transtulit, speratae gratiam pietatis inveniat, et a nostra celsitudine am- plius quam sperare valuerit, consequatur. Sane cum de praedictae dominae reginae consilio et consensu regnum Bohemiae susceperimus sub certis pactis et conditionibus inter nos et ipsam habitis pro utilitate et commodo liberorum suorum illustrium gubernandum, prout haec in aliis nostris litteris clarius exprimuntur: dicta domina regina cum instantia postulavit a nobis, ut determinatas possessiones et certos redditus assignaremus eidem, quibus vice et loco donationis sibi factae propter nuptias a quondam O. illustri rege Bohemiae, vitae suae temporibus uteretur. Nos itaque praedictae dominae reginae precibus favorabiliter annuen- tes ei trium milium marcarum proventus et redditus assignamus, et faciemus assignari, vide- licet Opaviensem provinciam etc. Quodsi forte viri fideles et providi, nec ipsi reginae sus- pecti, quos ad hoc deputabimus, ut taxent et aestiment redditus, qui ex dictis bonis annis singulis percipi poterunt, nobis retulerint, quod proventus eorundem bonorum non sufficiant ad complendam summam superius (dictam), ex tunc de aliis bonis regni Bohemiae aut marchionatus Moraviae procurabimus summam, quam supradiximus, adimpleri. Si vero redditus assignandi ultra summam praedictam taxati fuerint, tunc hoc, quod summam excedit, de assignatione, quam fieri volumus, deducetur; et si forte pars reddituum assignandorum evinceretur a do- mina regina, tunc in locum ejus, quod evictum ab ipsa fuerit, aliud, quod tantundem valeat, reponemus. Ipsa autem domina regina praesentem assignationem gratanter a nobis suscipiens se nobis ad certa pacta voluntarie obligavit, quorum tenor et ordo in litteris suis patentibus, quas super his nobis tradidit, plenius continentur. Ad haec prefata domina regina, si prae- missa, quod absit, infringeremus, a pactis et promissionibus nobis factis erit libera penitus et soluta.“ Bodmann, Cod. epist. Rud. 105. 1155) 1278. Rudolfus, Rom. rex, pupillis Ottacari, quondam regis Bohemiae, „graciae suae gre- mium, plenique favoris securum refugium“ aperit. Gerbert III, 17, p. 163.

Strana 497
Wenceslaus II. rex Bohemiae, 1278—1305. 497 1156) 1278, 17 Nov. Nicolaus papa III Rudolfo, Rom. regi, scribens, inter alia gratulatur ei de victoria nuper parata. Dat. Romae XV kal. Dec. pontif. an. I. Palacký Ital. Reise, p. 47. 1157) 1278, 7 Dec. Coloniae. Otto, marchio Brandenburgensis, tutor domini Wenzeslai illustris principis regni Boemiae generalis, restituit Heinmanno de Luchtenburch bona patri suo ab Ottacaro rege ablata. — „Scire volumus oc, quod nos dilecto fideli nostro Heinmanno dicto de Luchten- burch — de munienda ciuitate sua in Brod, et de depositione ibidem omnium rerum ven- dibilium, dictam ciuitatem transire contingencium, nec non et de vniversis bonis suis et ju- ribus, quibus quondam d. Smilonem, patrem ipsius, dictus H. privatum asserit per — Oto- karum, — regem Boemie, — qualibet sine causa et contra iusticiam, per quinque annos presentes quibus nobis tutelam d. Wenzeslai, illustris regni Boemie principis, karissimi fra- tris nostri, et regni ipsius regimen assumpsimus, fauere uolumus graciose, ita tamen, quod prefatus H. nos sufficienter et legitimis instruat documentis, quod vniuersa et singula bona et eciam iura, de quibus mencio superius est habita, et de quibus sepedictus H. se pre- textu presentis intromiserit instrumenti, ad prefatum Z. ipsius patrem et ad ipsum iure per- tinuerint et pertinere debeant, et quod ipse Z. per prefati regis O. potenciam eisdem sine causa et contra iustitiam sit priuatus." — Dat. Coloniae a. d. MCCLXXVIII°, VII id. Dec. Ex orig. arch. Brodae Teuton. 1158) 1278. In Brucka. Ego Arnoldus dictus Episcopus, civis in Brucka, assignavi et dedi claustro in Ozzek „marcam unam arg. et quatuor modios tritici, qui vulgariter strich vocantur, quos eis et quam post mortem meam quolibet anno in perpetuum de allodio meo de Strymuz solvere debebit in octava assumptionis b. virginis Mariae, — quicunque heredum meorum dictum alo- dium possederit. — Pro quibus scilicet modiis et marca singulis annis in nativitate b. Mariae virginis dicti claustri fratribus et monarchis debent in prandio panis simula, potus vinum vel medo, et pisces recentes comparari et pro animae meae memoria ministrari.“ — Acta — in Brucka a. d. M°CC°LXXVIII°. Testes : D. Rudigerus sacerdos, Nicolaus judex, Hermannus scriptor, Haneman, Berngerus, Vlricus frater ejus, Stizlaus, Rexcel et alii, Johannes frater dicti Arnoldi, Heinricus, servus regis, Liphardus et multi alii. E cod. dipl. Ossecensi cop. in Mus. Boh. 1159) (1278.) Rudolfus, Rom. rex, regi Hnngariae de statu Bohemiae et Moraviae. — „Sane viri religiosi, viri utique vestri honoris fervidi zelatores de processu nostro in regno Bohemiae habito clare vos instruent, in quorum praesentia venerabilis Olomucensis episcopus, et quidam barones Moraviae, nobis et Romano imperio fidelitatis homagia praestiterunt. Quamvis autem 63

Strana 498
498 Emler, Regesta Bohemiae. facile nobis esset, tam regnum quam pueros extremae subjicere vastitati, multis tamen salu- brius et deo gratius videbatur, ut ad vestrum et nostrum propositum consequendum, sine tot hominum et maxime puerorum perpetuo exterminio veniremus. Nec dubitet regia celsi- tudo, quod sive fiat sive deficiat uobis dicta assignatio puerorum, vestrum in hac parte ne- gotium fideli constantia sicut nostrum proprium prosequemur. Et quia quidam Bohemi no- biles a vestris baronibus detinentur, per quos posset rerum vestrarum restitutio de facili promo- veri, serenitati vestrae consulimus et ex animo supplicamus, quatenus pro liberatione quatuor personarum dignemini laborare, quarum absolutio vestrae et nostrae, ut diximus, voluntati, salva erit utrinque et honoranda.“ Gerbert, Cod. epist. Rud. 164. 1160) (1278.) čt ii Rudolfus, Rom. rex, possesiones fratrum s. Joannis Hierosolymitani in Moravia sitas ab omni exactionum onere eximit, eorumque privilegia confirmat. Dat. a. 1278. Bodmann, Cod. epist. Rud. 118. 1161) (1278?) * — (Rudolfus, Rom. rex?) scribit cuidam de absolvendis pignoribus Iglaviae oppignora- tis. — „Quanto ferventius tibi meminimus injunxisse, ut pignora N. absolveres apud Igla- viam obligata, tanto vehementius ammiramur et seriosius commovemur, quod mandatum no- strum huiusmodi, quod ad unius jussionis vocem, ubi nostrum videres affectum, prompte complere deberes, mancipare effectui distulisti. Vnde nunc iterum fidelitati tuae studiose praecipimus et mandamus, praecise volentes, quatenus memorata pignora dilecti fidelis nostri, licet etiam te inter Judaeos argentum pro liberatione eorum oporteret conquirere, statim visis praesentibus cessante dilatione et subterfugio quolibet, sicut nostrum diligis honorem et gratiam, prompte liberes et absolvas ; hoc enim ad liberationem eorundem pignorum magis nos movet et incitat, quod idem N. corporali fide promisit, cum prompto argento eadem pi- gnora liberare.“ Bodmann, Cod. epist. Rud. p. 244. aá j. tA. 1162) (1278?) Rudolfus, Rom. rex, cuidam N. — „Cum nobilis vir Borlaus, — quondam Borsonis fi- lius, paterno solatio destitutus, propter adversantium insultus varios amicorum suorum et fidelium nostrorum necesse habeat praesidiis confoveri : fidelitatem tuam — rogamus, quate- nus — praedictum Borlaum, quem propter paternae probitatis et devotionis merita, quibus nobis et imperio se placitum multipliciter reddidit, — quemque etiam in omnem eventum de- relinquere nullatenus cogitamus, manutenere — studeas." Bodmann, Cod. epist. Rud. 45. t 1

Strana 499
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 499 1163) (1278—1290.) Nouerint oc., "quod nos Heinmannus dictus de Leuchtenburch et nostri heredes, sci- licet Jeschcu et Heinco, — ciuibus in Broda thevtonicali promisimus, — omnes libertates fir- miter obseruare, quas noster patruus Remundus et ff. nostri Wenze slaus et Scencho dicti de Leuchtenburch pro circumdacione muri ciuitatis predictis ciuibus tribuerunt. Preterea pro- mittimus, quod ipsam ciuitatem vna cum ciuibus in ea manentibus, in omnibus iuribus suis priuilegiis conscriptis uolumus permanere. Item uolumus, ut nullus famulorum nostrorum contra uelle predictorum ciuium in iam dicta ciuitate habeat mansionem. Amplius promit- timus, si aliquis famulorum nostrorum furtum vel spolium ad praefatam ciuitatem duxerit, et cum eo occupatus fuerit, quod ille iudicio ibidem compareat secundum iura ipsorum ci- uium responsurus. Eciam damus pro iure, si aliquis famulus noster in ciuitate sepius pre- notata aliquos excessus fecerit uel facere presumpserit, quod talis, si fideiussoria cautione caruerit, debeat detineri et iure ipsorum civium iudicari. Item dedimus, quicunque hominum ad sepedictam ciuitatem uenerit, quod ille potencialiter non debet duci extra ipsam, sed quicunque contra ipsam quitquam agere habuerit, illi ipse respondere debet coram iudice ciuitatis. Eciam damus, quod si aliqui homines nostrorum seruitorum residentes in episco- patu uel in abbatia uel in prepositura fuerint, illi pro quacunque causa possunt occupari coram dicte ciuitatis iudice responsuri. Item dedimus promittentes nostris ciuibus fidelibus et honestis, quod nullus nostrum, qui sumus domini predicte ciuitatis, aliquam debet facere violentiam ipsis ciuibus, sed quidquid contra aliquem ipsorum agere habuerint, hoc cum iudice coram iuratis in ipsa ciuitate debet fieri secundum iusticie complementum. Insuper damus ipsis, quod omnia iura, que habet predicta ciuitas et non sunt scripta, dummodo sciant, sci- licet noster patruus Remundus dictus de Leuchtenburch et domina de Zlebu et iurati ceterique ciues Brodenses, illa nunquam ipsis volumus violare. — Et presentem cartam apposicione si- gillorum, scilicet nostri Heumannni dicti de Leuchtenburch et patrui nostri Remundi nec non sororii nostri Fr. Jesconis, commendatoris de Rippein, dedimus roboratam.“ S. d. et t. Ex orig. in arch. civ. Brodae Teutunicalis Boczek V, 270. — Millauer, 124. beaiolde ainiaasniitn te ih 1164) (1279, m. Jan.) A Rudolfus, Rom. rex, scribit cuidam de matrimonio contracto inter duas suas filias et W(enceslaum), heredem reg. Boh. et fratrem Ottonis, marchionis Brandenburgensis.— Tibi in- timamus, quod inter nos, et ... Ottonem, marchionem de Brandenburg, et quoslibet alios de ejusdem regis Bohemiae parentela, consopitis omnibus, quae futurae discordiae pericula mi- nabantur, juxta votum et desiderium cordis nostri pro nostro honore ac totius reip. commodo, inviolabilis amicitiae pacisque foedera sunt contracta, sic quod inclytus W. heres regni Bo- hemiae, illustri filiae nostrae, nec non illustris frater marchionis praedicti alteri nostrae na- tae sunt matrimonialiter copulati; quae quidem sacra connubia sunt cum festivitate celebri consummata, prout regiam condecet majestatem.“ Bodmann, Cod. epist. Rud. 53. 63*

Strana 500
500 Emler, Regesta Bohemiae. 1165) 1279, 3 Jan. Apud Znoym. Rudolfus, Romanorum rex, resarcit damna monasterio Lucensi a militibus suis (mense Septembri) illata. Boczek V, 272. 1166) 1279, 11 Febr. Pragae. Chunegundis, Boemornm regina, homines et bona fratrum s. Joannis in Hrobnik a jurisdictione sud dicta liberat. — Not. oc. "quod nos fratribus domus hospitalis s. Johannis Jerusalem ad instanciam Fr. Hermanni de Brvnshorn, magni preceptoris domorum eiusdem ordinis per Boemiam, Morauiam, Poloniam, Daciam et Austriam, has libertates duximus con- cedendas, vt nullus iudicum, officialium, sev preconum in homines et bona ipsorum tam in Grobnich quam et alibi per vniuersam Oppauiensem prouinciam constituta, iurisdiccionem exerceant aliqualem, nec ipsos ad iurisdictionem talem trahant aut conpellant, que avd vvlga- riter nuncupatur, dicta etiam bona et homines a communibus et consuetis seruiciis et ab omni exactionis onere dimittimus absolutos, et si quam precariam aut subuencionem iuxta communem terrae consuetudinem bonis et hominibus eorundem ff. inponi contingeret, eandem memorato fr. Hermanno — relinquimus, pro suo beneplacito disponendam.“ — Dat. Prage a. d. millesimo ducentesimo septuagesimo nono, sabbato proximo ante dominicam Esto michi. Boczek, IV, 221. 1167) 1279, 6 Mart. Jaroslaus abbas et conventus monasterii Wilhelmowiensis locant villas Butschitz et Vulatschitz jure theutonico.— Not. oc. „quod cum severitatis divine permissione fervens im- pietas iniquorum regni Bohemie fines occupasset in tantum, ut monasteria bonis suis tempo- ralibus pacifice gaudere non possent; nos profectibus cenobii nostri debita prospiciendo sol- licitudine et majoris commoditatis respectu, curias nostras ac villas sitas prope municipium Chaslaviense, que Butschitz et Vulatschiz appellantur, quarum terras quondam solebamus excolere propriis laboribus et impensis, de omni voluntate dedimus et concessimus colonias aliis excolendas, et pro certo censu pensionis annue iure theutonico, quod purkrecht dicitur, possidendas, sub pactis et conditionibus infrascriptis. Primo videlicet, quod ipsarum terra- rum coloni sive possessores terras ipsas aliunde non colant, nisi de curiis super eisdem terris collocatis, et tam in iudiciorum forma quam in laneorum mensura habebunt modum predicti municipii Chaslaviensis. Item iidem possessores terrarum prefatarum de singulis laneis annis singulis viginti et duas mensuras, que vulgo chortzones dicuntur, frugum hyemalium et esti- valium, quarum sex erunt mensure tritici, sex siliginis et sex avene, tres ordei et una pise in festo b. Martini confessoris nobis solvere tenebuntur; deferentes fruges ipsas ad nostrum monasterium propriis in vecturis. Item possessores predicti similiter annis singulis de sin- gulis laneis tres fertones puri argenti prag. ponderis in festo ss. apostollorum Philippi et Jacobi solvent nobis. Tempore quoque proclamate expeditionis de singulis etiam laneis me- dium fertonem argenti in subsidium nobis dabunt, quod argentum, si expeditio processerit,

Strana 501
Wenzeslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 501 pro nobis retinebimus, si autem non processerit, eis iterum refundemus. Preterea de singulis laneis semper in festo pasche dabuntur nobis due bone scapule pocrine, et in festo natalis Christi due bone galline.“ — Dat. a. dom. incarnacionis MCCLXXIX, die VI mensis Martii. Dobner, Mon. VI. 384. 1168) 1279, 29 Mart. Znoymae. Martinus de Priezer vendit fratribus domus s. Joannis in Kaunice hereditatem suam in Priezer. — Nouerint oc, "quod ego Martinus de Priezer ex consilio — ff. meorum heredita- tem meam in Priezer, videlicet tres laneos, siluam, prata cum omnibus prouentibus ac iuri- bus ad eosdom pertinentibus — vendidi pro XL marcis argenti — fr. Hermanno dicto de Brunshorn, — domus hospitalis Jherosolimitani summo preceptori per Almaniam, Bohemiam, Morauiam, Poloniam, Austriam et Vngariam, suisque successoribus — iure hereditario possi- dendam. Ceterum in ecclesia ville supradicte de duabus partibus iuris mei patronatus — eidem Hermanno contuli.“ — Testes: Pertholdus comes de Hardek, Znoymensis prefectus, Conradus Murczerius, Volframus zudarius, Laurencius fr. suus, Lupus de Plaucz. Dat. Znoyme feria quarta ante diem Palmarum a. d. M.CC.LXXIX. Ex orig. arch. prioratus Melitensium Pragae Broczek IV, 222. 1169) 1279, 13 Apr. Romae. Nicolaus papa III abbati de Trebichs, Olomucensis diocesis, ut decidat litem de ec- clesia s. Mariae in Tyn. — "Conquesti sunt nobis dilecti filii .. prepositus, . . decanus et capitulum ecclesie Wissegradensis, quod Michael Johannis ciuis Pragensis, ecclesiam S. Marie dictam de hospitali, sitam in ciuitate Pragensi, ad dictam ecclesiam Wissegradensem pleno iure spectantem per uiolentiam occupans, eam detinet òccupatam, in ipsius Wissegra- densis ecclesie preiudicium et grauamen Ideoque discretioni tue — mandamus, quatinus partibus convocatis audias causam et appellatione remota canonico fine decidas.“ — Dat. Rome apud S. Petrum, id. Aprilis, pontificatus nostri anno secundo. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 1170) 1279, 24 Apr. Romae. Nicolaus papa III episcopo Pragensi. — „Petitio — fratris Buccobitii, presbyteri mo- nachi monasterii Cladurbensis, — tuae diocesis, latoris praesentium, nobis exhibita conti- nebat, quod cum olim quidam iniquitatis filii ad praedictum Cladurbense monasterium armata manu hostiliter accedentes bona ipsius monasterii vellent nequiter asportare, idem mona- chus quibusdam ipsius monasterii servitoribus associatis de sui abbatis mandato — ad lo- cum, unde dicti malefactores bona recipere intendebant, accessit, et mota hinc inde discordia, servitores monasterii, qui cum monacho praedicto convenerant, quemdam ex ipsis malefacto- ribus taliter vulnerarunt ibidem, quod post unam ebdomedam vulneratus dicitur exspirasse, eodem monacho in mortem seu laesionem ipsius vèrbo, signo, voluntate seu facto non dante ad hoc opem vel operam, consilium, auxilium seu favorem, nisi quia prout praemittitur cum

Strana 502
502 Emler, Regesta Bohemiae. praedictis servitoribus de sui abbatis accessit mandato ad defendendum monasterii sui bona. Ceterum quia nonnulli vas nitentes incrustare sincerum, interdum calumniae tenebris lucem veritatis obnubilant, supplicavit nobis humiliter, non conscientiae suae, quam se super hoc proponit habere sinceram, sed famae, quae de facili corruptioni subjicitur, dum a detrahente mordetur, per sedem apost. provideri. Quia vero de facto et facti circumstantiis tu habere poteris notitiam pleniorem, fraternitati tuae — mandamus, quatenus inquisita super praemissis diligentius veritate, si rem inveneris ita esse, denunties ipsum propter praemissa irregularitate aliqua non teneri, dummodo aliud canonicum non obsistat.“ Dat. Romae apud S. Petrum VIII kal. Maii pontif. anno secundo. E reg. autogr. lit. Nic. p. III in tab. Vatic. copia in Mus. Boh. 1171) 1279, 1 Maji. Pragae. Christanus, abbas mon. Brewnowiensis, emit villam Trebunich vulgariter vocatam, sol- ventem singulis annis 8 marcas puri argenti, apud nobiles viros Wolkmarum et fratrem ejus Wilhelmum de Pabienich, filiis, cognatis et amicis ipsorum non reclamantibus, pro 70 marcis arg. ponderis prag. ecclesiae suae Brewnow in perpetuum possidendam. — Testes: „Gregorius, camerarius regine, Trajanus, canonicus Pragensis, Bobuta, gener eorum, Wilhelmus de Du- bravich, filius ejus Lupoldus et Barnabas alter ipsius filius, Matheus de Prerow, Ratibor de Vesce, filius Cunradus, alter filius Bohuzlauzs, Hirsko Predota de Lipna, Hiltmar Fridinger, Symon, Stucco, Henricus de Michel, Petrus gener Nuhacii, Michael quondam judex, et filius ejus Englybertus, filius ejus, et alii quam plures cives Pragenses. — „Et ville Trebunich hiis temporibus census solvitur, IV marce in festo b. Georgii, et alie IV in festo b. Martini, et eandem villam tenet Herbordus, civis Pragensis, perpetualiter solvens singulis annis VIII marcas, ut prediximus; post mortem quoque jam dicti civis Herbordi quicunque successorum suorum tenebit eandem villam ex conditione in empcione facta, solvet ad censum supra pre- notatum X mensuras regales avene.“ — Acta sunt hec in civitate Pragensi in domo Jacobi a. d. MCCLXXIX, kal. Maji. Dobner, Mon. VI, 35. r o 11. Nicolaus papa III abbatem et conventum monasterii Wilihelmoviensis cum omnibus bonis eorum habitis et habendis sub b. Petri et sua protectione suscipit. —Dat. Romae apud s. Petrum XV kal. Junii pontif. a. secundo. E dipl. Wilemow. apud Dobner VI, 386. 1172) 1279, 18 Maji Romae. Nicolaus papa III abbati et conventui monasterii Wilhelmowiensis omnes libertates et immunitates a Romanis pontificibus ipsis concessas nec non libertates et exemptiones se- cularium exactionum a regibus et principibus et aliis Christi fidelibus eisdem indultas confir- mat. — „Dat. Romae apud s. Petrum XV kal. Jun. pontif. a. secundo." E dipl. Wilemow. apud Dobn. VI, 385. 1173) 1279, 18 Maji. Romae. e T jene

Strana 503
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 503 1174) 1279, 7 Jun. Viennae. mdů Rudolfus, Rom. rex, oc. civibus in Egra quasdam libertates concedit. — Nouerit oc., „quod nos fidei pure zelum: — ciuium de Egra, qui — ad nostrum et Romani imperii suaue dominium sunt reuersi, — intuentes — vniversas gratias, priuilegia, libertates et iura ipsis a diuis imperatoribus Romanis et regibus, ducibus et aliis imperii principibus indulta — con- firmamus, quasdam tamen ex graciis et libertatibus ipsis indultis confirmatas presentibus annotantes : Primum quidem statuimus, ut quicunque se ad alias terras transferre voluerit, absque coactione et impedimento rerum et corporis libere transeat et secure, bona sua in ci- uitate et in partibus Egrensibus habita ipsi liberaliter seruienda. Item quicunque ciuium ab aliquo quocunque feoda a nobis sibi porrecta, uel a successoribus suis conquisiuerit, si ante iudicem ciuitatis in resignacione susceperit, ita firma manebunt, tanquam a nobis personaliter sint porrecta. Item vniuersa, que a nobis et imperio in feodo possident, tam a filiis quam a filiabus et consanguineis suis hereditali iusticia non carebunt. Item nullus extraneorum ali- quem ciuium super duello pulset, sed ipsi ciues omnem extraneum de duello peroptime infestabunt Item nullus iudicum ciuem nominatum nisi super sola mortis occasione captiuitatis vinculo detinebit. Item si aliquis pro homicidio uel manifesto vulnere accusatus fuerit et si in veri- tate facti deprehensus non fuerit, ulterius non infestabitur, nisi quod cum septem viris no- minatis innoxium se probabit. Item quicunque alium ad iudicium septem virorum compellit, actor per se iurabit primitus, quod in reum propriam non exerceat voluntatem. Item si aliquis in homicidio absque negacione deprehensus fuerit, facultatum, suarum tercia pars vxori sue, relique due partes iudici adherebunt, quas ipse non infestet, quousque videat, si ad composicionem dignam secum studeat et laboret. Item pro omni vulnere manco leso quin- que talenta et tria talenta iudici persoluantur. Item pro omni vulnere simplici leso sex so- lidi et dimidium talentum iudici et vnicuique senatorum duodecim denarii persoluantur. Item pro omni querela sine homicidio et vulnere reus se duobos digitis expurgabit, et si reus conuictus fuerit, hospiti uel hospite grauate septuaginta duos denarios, seruienti uel ancille triginta sex denarios, iudici vero sexaginta denarios retribuet et exsoluet. Item pro omni contumacia in presencia iudicis et a sexta feria post meridiem vsque ad vespertinum tem- pus sabbati perpetrata solucio duplicetur. Item si quis alium contumaciter in domo sua quesierit, decem solidos iudici in domum et extra domum et septuaginta duos denarios in domum et extra domum persoluet, et si de tali inquisicione negauerit, semet septimus expur- gabit. Item aduersus nominatum et approbatum virum nullus poterit in detrimentum honoris sui uel corporis approbare. Item quando iudex prouincialis iudicio presidet, primo monachis, deinde ciuibus iudicabit. Item quicunque proprius alicuius d. ciuitatem subintrauerit, quamdiu in ciuitate manere voluerit, dominus suus ipsum de proprietate minime infestabit. Item qui- cunque ciuitatem mansurus ingreditur, per spacium vnius anni non erit dominorum serviciis obligatus. Item quicunque civium aliquem extraneum nobilem uel ministerialem seu alium cuiuscunque condicionis quorumque loco tamen coram suo iudice conuenerit, ibidem sibi te- netur respondere, et si forte ipsum ciuem reconuenerit, nisi forte voluerit coram iudice ciuitatis

Strana 504
504 Emler, Regesta Bohemiae. sibi tenetur tantummodo respondere, nisi forte de feodalibus bonis querimonia sit exorta. Item vbicunque civis debitorem praeterquam in ecclesia, balneo et taberna conuenerit, iudex tenetur sibi ibidem pro debitis iudicare, ipsum fideiussoribus uel quocumque modo certificando. Item quicunque extranei nobiles seu ministeriales, vasalli vel alii inferioris status ciui pignus licentiauerit, idem pignus absque licencia iudicis poterit occupare. Item omnes cause in ciui- tate exorte ad iudicem ciuitatis spectant diiudicande, nisi quedam forte inter nobiles, mini- steriales et tales extraneos cause specialiter uentilentur. Item edificia ad indigentiam ciuium spectancia in nemoribus nostris resecent, quos forestarii minime infestabunt. Item quicunque super stratam provincialem cum curru suo venerit, nullus forestarius ipsius pignora detinebit. Item quicunque lignorum congeriem, que dicitur flosz, a nemore duxerit, persoluet sex dena- rios vltra quodlibet firmamentum. Item hospites non tenentur pannos incidere, neque potum in mensuris propinare, nisi forte apud Egram dominorum curie celebrentur. Item hospes a hospite non minus quam centum pelles aspiolinas et totidem vulpinas et leporinas vel alias quascumque totidem in numero pariter et quartale corii emere presumat. Et si quis in hoc transgressor extiterit, ciuitati dimidium talentum retribuet et exsoluet. Ex affluencia quoque gratiae specialis memoratis nostris ciuibus liberaliter indulgemus, ut vbique per terras et di- strictus imperii nostri cum suis mercimoniis quibuscunque cuiuslibet exaccione thelonei siue mute liberi transeant et immunes. Preterea infeodaciones imperatorum et regum Romanorum ac aliorum quorumlibet principum ipsis factas — confirmamus.“ — Dat. Wienne VII idus Junii, indictione VII, a. d. MCCLXXIX°, regni vero nostri anno sexto. 1175) 1279, 21 Jun. Ante Brunam. Henricus, Warmiensis ecclesiae episcopus, vices gerens Brunonis, Olomucensis epis- copi, consecrat oratorium in Chunigesveld, possesionesque oratorii eiusdem enumerat. — "Quod ipsum oratorium in Chunigesveld cum suis pertinentiis, videlicet maiore decima de ipsa villa Chunigesveld, vnusque laneus, et due curticule cum taberna sua ibidem, ius quoque mon- cium circa Brunam tam in frugibus quam in vino, cum vna taberna sita in Antiqua Brunna ad matricem ecclesiam, que est in curia ff. Cruciferorum hospitalis Jerosolimitani in honore ss. Wencezlay martyris ac Antonij confessoris sub monte Spilberch constructa, pleno iure integraliter pertinerent. Que omnia et singula — d. Wenzeslaus, — rex Boemorum et mar- chio Morauie ac eciam d. Othakarus, illustris filius eius, — ipsi ecclesie — contulerunt.“ — Testes: Wilhelmus, decanus de Durens, magister Jordanus, plebanus in Retz, d. Henricus, plebanus in Keyov, d. Rubinus, plebanus s. Nicolay in Brunna, et d. Erkelo Omnium Sanc- torum ante Brunnam, magister Rythshardus de monte s. Petri in Brunna et alii. — Acta sunt hec a. d. M.CC.LXXIX, XI kal. Jul. pontif. nostri a. I. in curia Cruciferorum ante Brunnam. Boczek IV, 222.

Strana 505
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 505 1176) 1279, 23 Jun. Olomucii. Budislaus decanus, Alexius praepositus. Cyrus archidiaconus Olomucensis ecclesiae decidunt litem de iure patronatus ecclesiarum in Horka et Chrelow. — Nouerint oc, — „quod inter dd. Pardum de Horka pro parte iuris patronatus ecclesie de Chrelow ex una, et Cha- stam de Chrelow super filiationis debito ecclesie de Horka prefate ecclesie Chrelouiensis parte ex altera, litibus suscitatis, nos electi arbitri — cum conscientia — Brunonis, episcopi Olom. protulimus, — quatenus d. Pardus cum suis heredibus in Horka ex integro et d. Chasta cum suis in Chrelow — ius perpetuo possideant patronatus.“ — Act. a. incrn. dom. MCCLXXIX, IX kal. Jul., presentibus personis eeclesiasticis : uener. patre et d. nostro Brunone episcopo, mag. Theodorico, d. Bartholomeo, Petro, Victore, Thoma, canonicis ; Lupello, Victore, Joanne, Reinoldo vicariis, nec non religiosis uiris : d. Budis abbate, Henrico priore, Joanne, camerario ecclesie Gradicensis. Laicis quoque: d. Alberto de Lessan, Onsone camerario, Woyslao, iu- dice Olomucensi, ac aliis. Boczek IV, 224. 1177) 1279, 28 Jun. In civitate Snoymensi. Bertholdus comes de Hardek, burggravius Sznoymensis, et Stephanus de Meysow, marsalcus Austriae, camerarius Vetoviensis. — „Cum a. d. Rudolpho, — rege Rom. oc. Mo- raviam gubernante, nobis causa seu questio commissa fuisset fine debito terminanda, quae vertebatur inter fratrem Woyzlaum, praepositum ecclesiae S. Jacobi de Kniczicz, actorem, nomine suo et eiusdem ecclesiae — et d. Sdezlauam filiam d. Hartlebi de Dubna, olym relictam d. Marquardi dicti Longi, et pueros eorum ratione testamenti in ultima voluntate facti a d. Adleyde, praedicti Marquardi prius uxore, — super villis scilicet Bozicz cum omni- bus attinentiis et juribus suis, exceptis in eodem testamento comprehensis, et in Resnouicz, in quatuor laneis cum attinentiis suis, huius rei causa — volentes earumdem villarum ques- tionem propter nobilium terrae copiam in generali colloquio astantium per nos in civitate Sznoymensi celebrato fine congruo terminare, parati fuimus jura partium dissectare, sed par- tes — compositionem amicabilem inierunt scilicet, quod praenotata domina Sdezlaua et pueri sui — in praedictis villis coram nobis aliquod jus asseruerunt se non habere, velut in te- stamento praefatae dominae Adleydis plenissime continentur, tamen ad majorem et habundan- tem cautelam in nostri praesentia renunciarunt omni juri, quod eis in villis posset compe- tere.“ — Acta sunt haec in ciuitate Sznoymensi a. d. 1279, IV kal. Jul. (praesentibus his testibus), scilicet Hardlebo de Dubna, Zmilone de Belcoy, Hartmano de Holnstayn, Boleborio de Popicz, Branizlao de Lessonicz, Bohuzlav de Odunze, Wolframo de Zlatin, Sborone sub- dapifero, Laurencio submarsalco, Theoderico de Kniczicz, Odoleno Auspecz, Wolfframo czau- dario, Czustrago de Cziemich, Stohone de Heraltcz, Cunone de Raczis. Chytil, VII, 774. 64

Strana 506
506 Emler, Regesta Bohemiae. 1178) 1279, 30 Jun. In Deiax. Jordanus, plebanus de Retz, et Johannes, decanus Znoymensis, intimant decisionem litis inter plebanos de Wrbowa et Schatow de decimis ville Nempschitz. — „Ad testes pro- ducendos super predicta causa sextam feriam proximam post festum Petri et Pauli apostolo- rum supra dictis partibus pro peremptorio termino in Deiax duximus assignandum, quo adve- niente nobis iudicio in ecclesia de Deiax presidentibus ac testes recipientibus, scilicet Pechclo- nem de Schataw, Johannem de Schataw, Leonem, Witkonem, Hermannum, Pihan de Qualndorf, qui pro parte d. Th. abbatis fuerunt producti, altera parte productioni testium renunciante. Quibus — examinatis — inuenimus decimas ville Nempschizt, cum iure parochiali et fune- randi ad ecclesiam in Schataw indubitanter spectare.“ — Acta sunt hec in ecclesia de Deiax a. d. M.CC.LXXIX°, pridie kal. Jul. scilicet VI feria supradicta. — Testibus: d. Petro, ple- bano de Retzpach, d. Leuoldo, capellano d. marchionis de Brandenburch, plebano de Pate- low, Teoderico, vicario de Deiax, Theoderico et Paulo ff. de Deiax, Juriscone de Cedelspizt, Hirzone de Deiax, Wismanno de Schataw, Chvnrado, fr. plebani de Schataw, Martino, filio Hirzonis de Oderwizt, Gerhardo, cognato plebani de Znoym, et aliis. Boczek IV, 225. 1179) 1279, 1 Jul. In Gradis. "Ego Siffridus, ciuis Olomucensis, magister poncium, — protestor, a — dd. meis Budis abbate ac conuentu ecclesie Gradicensis — laneum et dimidium in villa Thopolan, ad suam spectantes ecclesiam, iure emphiteotico, quod burcrecht dicitur in vulgari, de voluntate — d. Roberti quondam abbatis et conuentus ecclesie supradicte — me suscepisse, concessos michi et meis successoribus in magistratu poncium, perpetuo libere possidendos, relaxatis michi et meis posteris censu, qui se ad dimidium quintum fertonem argenti debebat exten- dere, annis singulis, vectigalibus quoque, messura, falcatura, et aliis seruitiorum generibus. — Ad hec stevris siue iuuaminibus, preter regias collectas, si requisite fuerint generales, in quibus etiam quantum possunt — adesse auxilio spoponderunt; ab interesse preterea iudi- ciis eorum communibus nobis, nisi sponte libertati nostre renuntiare velimus, exemptis hoc duntaxat excepto, si forte de me uel meis posteris, vel de hominibus nostris in eisdem bonis manentibus, querimoniam qualemeunque, magnam uel parvam, deponi continget, tunc enim co- ram d. nostro abbate et suis successoribus, sicut ceteri sui homines respondere tenebimur loco et termino assignatis. Supradictis omnibus tam michi quam meis posteris relaxatis — ea potissime ratione, quatenus homines abbatis et conuentus ecclesie memorate de prouincia Olomucensi, siue bona eorum augeri per empcionem, donacionem, uel siluarum extirpacionem seu mutari d. concedente contingat, a solucione, quam racione poncium magistro pontis, vide- licet de quolibet laneo et taberna sex denarios annuatim reddere tenebantur, perpetuo sint exemti. — In recognicionem autem huius ipsorum concessionis — ego Siffridus et mei succes- sores in magistratus poncium officio anno quolibet in vigilia pasce Domini sibi et suis succes- soribus duos agnellos viuos albi coloris et pinques tenebimur presentare.“ — Act. et dat. in Gradis a. d. MCCLXXIX, kal. Julii. — Testes: Budizlaus decanus, Allexius prepositus, Cyrus

Strana 507
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 507 archidiaconus, Victor, Predborius, Hartmannus, Vitco canonici, Victor, Lupellus, Reinoldus, vi- carij ecclesie Olomucensis, Henricus prior, Johannes camerarius, Velizlaus custos, Woyzlaus prepositus, Romanus, Florianus diaconi, Hermannus, Nicolaus subdiaconi Gradicenses, Pardus de Horca, Belco milites, Fridericus iudex, Roslinus, Mengotus, Ditricus iurati, Vencezlaus, Ottho, Gotfridus, ciues Olomucenses, et alii. Boczek ex orig. IV, 226. 1180) 1279, 14 Jul. Pragae. Welizlaus, canonicus Wissegradensis, diffinit litem inter capitulum Wissegradense et Potonem de Rysenberch super dimidietate villae Kyrchs. — „Ego Welizlaus, terre notarius et canonicus ecclesie Wissegradensis, in causa, — que uertetabur inter — capitulum dicte ecclesie Wissegradensis ex una parte, et nobilem virum dominum Potonem dictum de Rysen- berch ex altera, super dimidietate uille Kyrchs, electus arbiter — partibus ab eisdem — laudo et dico arbitrando, — quod dominus Poto predictus medietatem dicte uille Kyrchs possi- dere debeat temporibus uite sue sub hoc onere, ut quolibet anno in commemorationem ani- marum, domini videlicet bone recordationis Jacobi, quondam Pragensis prepositi, qui eandem medietatem dicte uille legavit, et domine Elisabeth, uxoris ipsius Potonis, in die anniuersario iam dicti Jacobi quondam prepositi, canonicis et pauperibus clericis prandium sollempne mi- nistrare teneatur, iuxta morem et consuetudinem ecclesie memorate. Insuper in missa de functorum ipso die viginti quatuor candelas cum totidem denariis dare, in offertorio poned- dis. Capitulum autem in fraternitatem recipiat dominum Potonem sepedictum. Postquam autem prefatus dominus Poto viam carnis ingressus fuerit vniuerse, sepe dicte uille medie- tas ad sepedictum capitulum redibit cum omni iuris plenitudine, et incorporabitur indissolu- biliter Wissegradensi ecclesie memorate. Quam quidem medietatem uille Kyrchs aliquis de dominis capituli de manibus capituli receptam tenebit explebitque tam in amministratione prandii quam in offertorio totale debitum oneris memorati, dictum diem anniuersarii pro ter- mino obseruando, in quo scilicet die dicti domini Potonis cum commemoracione animarum predictorum haberi debet memoria specialis. — Hec autem arbitratus sum de consensu, li- centia et uoluntate filiorum et heredum supradicti Potonis, qui omnes presentes fuerunt, quorum nomina sunt hec : Detricus, Poto, item alter Poto, Nycolaus, Johannes, Petrich, Heynczo, qui omnes cum partibus supramemoratis acceptauerunt — et ratificaverunt hanc meam pro- nunciationem.“ — Testes, qui presentem paginam sigillorum suorum munimine corfirmave- runt, sunt hii : Thobias, Pragensis episcopus, dominus Dipoldus, chamerarius regni Boemie, Onso, judex terre, Mzydruho (sic), castellanus Pragensis, Domaslaus, pincerna domine regine dictus de Squorz, Heynko dapifer, Hogerus de Zwyn, Zlauko, castellanus Pragensis, Wille- helmus de Luthyz, Gregorius, chamerarius domine regine, Vlricus de Criusudow, Rapota, ca- stellanus Pragensis, Bohuzlaus de Horka, Hermannus de Kostel et alii. Act. et dat. apud ecclesiam s. Clementis ordinis Predicatorum in ciuitate Pragensi a. d. MCCLXXIX pridie idus Jul., indict. septima. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 64*)

Strana 508
508 Emler, Regesta Bohemiae. 1181) (1279, a. 25 m. Aug.) Controversia inter praepositum et capitulum ecclesiae Wissegr. de iuribis ecclesiae eiusdem. — „Nos (Petrus) — prepositus Wissegr. ecclesie, cancellarius regni Boh. et Prag. archidiaconus, notum oc., quod, quia in instrumento composicionis inter nos ex una parte, et capitulum ipsius ecclesie nostre Wissegr. ex altera, per viros relig. et discretos fratres N(icolaum) ministrum et Petrum Odrancium, custodem Prag. ordinis Minorum, qui eandem com- posicionem rogati sibi assumpserunt, et G(regorium), inclite regine Boh. camerarium, edito et confecto quasdam difficultates et errores intollerabiles, quos vel quas hiidem ordinatores fratres videlicet et camerarius antedicti, cum propter brevitatem temporis, quod ipsis pro pensanda qualitate et quantitate negocii, prout valde necessarium fuit, non suppetebat, aut quia de eodem negocio minus forte fuerant informati, commiserant, speciale et pregrande ec- clesie Wissegr. prestitisse obsequium estimantes, consideramus et fide occula perspicimus in nostra, qui non minus deo teste et consciencia de pressuris ipsius ecclesie nostre Wissegr. quam de propriis, ut tenemur, sincero ex affectu, dolemus dispendia pericula vergere ac ipsius ecclesie preiudicia et gravamina continere, ideoque volentes tam nobis quam dicte Wissegr. ecclesie salubris remedio cautele subvenire, viris honorabilibus karissimis in Christo confratribus, dominis videlicet Got(frido), vener. preposito Prag. custodi prefate ecclesie no- stre, mag. H(enrico) et Weli(slao) concanonicis nostris ibidem, ipsius ecclesie negocium pro parte nostra ex integro committimus et ad plenum providendum, discuciendum ac racionis ventilabro ventilandum, dantes eisdem omnimodam et liberam facultatem et potestatem abso- lutam revocandi dictam ordinacionem factam, ut predictum est, per prefatos fratres et G. camerarium domine regine, ordinandi, statuendi et disponendi in predicto negocio, corrigendi et emendandi quitquit ordinandum, disponendum, statuendum et corrigendum, et emendandum in ipso negotio fuerit, nec non et reducendi ad statum pristinum, quitquit vel in quocumque contra privilegia papalia et fundatorum prefate ecclesie nostre et bonas et utiles ac honestas consuetudines ab antiquo habitas vel obtentas in ecclesia, repertum fuerit in prefata ordina- cione arbitraria oberratum suasque revocationem, ordinacionem, statutum et disposicionem, rece- pcionem vel emendacionem, et reduccionem ad statum pristinum confirmandi et roborandi, prout ipsis videbitur expedire, vel quia tactis sacrosanctis corporale prestitimus sacramentum, quod ipsorum arbitrio stabimus et stare volumus stabiliter, promittimus omni capcione remota penitus, quod omnia, que supradictis vel predictorum aliquo duxerint statuenda, rata grataque tenebimus atque firma, et pene, quam ipsi sentenciam sue denunciacionis, promulgacionis, vel quocum- que alio censetur nomine, vallaverunt, volumus subiacere, eique nos submittimus a presenti, ita quod, si transgressores ipsius sentencie, — quam fecerint vel edixerint, fuerimus, ean- dem penam promittimus sustinere sponte, extunc renunciantes omni iuris auxilio tam cano- nici quam civilis, quod nobis possit, ne subiremus dictam, vel ne observaremus aut rata te- neremus, que dicti canonici nostri dominus G. magister H. et W. sentenciaverint, denunciave- rint aut promulgaverint in prefato negotio, aliqualiter suffragari. Adicimus insuper, quod si

Strana 509
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 509 non omnes tres hiis exsequendis interesse poterint, unius non obstante sentencia duo ex ipsis, adhibito sibi tertio de capitulo nostro quocumque, si necesse fuerit, nichilominus exsequentur." Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 88. (1182) 1279, p. 25 Aug.) Controversia inter praepositum et capitulum ecclesiae Wissegr. de iuribus ecclesiae eiusdem. — „Nos (Godefridus) — prepositus Prag. et Wissegr. ecclesie custos, mag. Hen- ricus et Welislaus eiusdem ecclesie canonici, arbitri et arbitratores, et amicabiles composi- tores, diffinitores, correctores statuti et ordinati communiter et concorditer a ven. P. Wissegr. preposito ex parte una, et dominis C(unone) decano et universo capitulo toto Wissegr. ipsius ecclesie ex parte altera, super lite et de lite et controversia, questione vel causa, que ver- tebatur inter ipsos super statu, condicionibus et iuribus predicte Wissegr. ecclesie, prout in compromissis in nos ab utraque parte factis et inferius ad cautelam scriptis evidencius conti- nentur, habita deliberacione sollempni, visis et auditis iuribus, libertatibus et consuetudinibus, privilegiis papalibus, aliisque instrumentis Wissegr. ecclesie pretaxate, ac de sapientum con- silio ac examine diligenter excussis, insuper intellectis, auditis et examinatis omnibus, que super lite et causa, questione vel controversia predictis attendenda, audienda vel examinanda fuerunt, et que utraque pars dicere, respondere voluerunt, necnon et utriusque partis dili- genter investigata et cognita voluntate, pro bono pacis atque concordie, ex vigore compro- missorum predictorum in nos factorum, dei nomine invocato, laudamus et arbitramur, dicimus et pronunciamus atque mandamus corrigentes, eisque per arbitrium, si arbitrium dici po- test, vel sentencia, vel ordinacio, quocumque alio nomine censeatur, quod vel que fuit pro- latum vel prolata per fratres Ny. ministrum fratrum Minorum per Bohemiam et Poloniam, P. dictum Odrancium, custodem Prag. et G. laycum, camerarium domine regine Boh. super statu, condicionibus et iuribus dicte Wissegr. ecclesie, et quitquit secutum fuerit ex eodem arbitrio, si arbitrium dici potest, vel sententia seu ordinatio vel quocumque alio nomine cen- seatur, — inane cassum et irritum — habeatur, et quod iuribus omnino careat tamquam dicte Wiszegr. ecclesie privilegiis et consuetudinibus et instrumentis contrarium, atque cum arbitrium — vel sententia — sentencia vel ordinacio, vel quocumque alio nomine censeatur, in pluribus cartis scriptum vel scripta fuerit, et tam sigillis d. quondam O(ttacari), incliti re- gis Boh. memorie recolende, quam aliorum plurium roborata vel roboratum, et per diversas ecclesias atque loca depositum vel deposita, laudamus, arbitramur, dicimus, pronunciamus, atque mandamus corrigentes, quod omnes ille carte predicte in conspectu omnium nostrum in capitulo Wissegr. per prefatum d. Wissegr. prepositum ferantur coram nobis, ibidem cum sigilla appensa fuerint in eis, insimul laniande, ita quod deinceps ipsius arbitrii, — memoria non subsistat, quod si forte omnes prefate carte non possent haberi, sed contingeret aliquas integras et cum sigillis integris remanere, — pronunciamus corrigentes, easdem cartas nullius momenti, nulliusque vigoris existere, nec imposterum debere valere, nec per eas aliquid pre- iudicii posse Wissegr. ecclesie vel ipsius ecclesie capitulo generari, sed acsi non essent, ita penitus habeantur. Ceterum quia dictum arbitrium, — in registro regie curie est notatum, —

Strana 510
510 Emler, Regesta Bohemiae. mandamus corrigentes, ut ea occasione vigorem aliquem non debeat vel valeat obtinere, sed penitus cassum et irritum habeatur, necnon et quod dictus d. P. Wissegr. prepositus una cum domino C. decano totoque capitulo Wissegradensis ecclesie dominum O(ttonem), inclitum mar- chionem Brandenburg. tutorem d. Wenceslai, filii quondam prefati d. regis, capitaneum in Bo- hemia generalem, adeant et suppliciter postulent, ut dicti arbitrii, — transscriptum in registro contentum per cassatorias lineas, ut moris est, debeat facere annullari etc. et sic per hunc modum singuli arbitrii articuli secundum eorum continenciam sunt scribendi. Quibus omni- bus scriptis dicatur sic, et hec scripta omnia et singula nos supradicti arbitri, arbitratores — pronunciamus atque mandamus, ab utraque parte predicta fieri observari, adimpleri, ex vigore compromissorum predictorum, et sub pena in ipsis compromissis contenta, si contra factum fuerit, committenda, salvis tamen et reservatis iure, arbitrio et potestate declarandi et interpretandi super predictis et quolibet predictorum, ubicumque et quandocumque fuerit oportunum. Ad hec notum facimus universis, quod utraque pars presens fuit ad hoc et has laudum, arbitrium, dictum, mandatum, pronunciacionem, disposicionem, correccionem audien- dum, et ambe partes prefate in continenti hoc et has laudum, arbitrium, dictum, mandatum, pronunciacionem, diffinicionem, correccionem legerunt et corfimaverunt consentanee, robore firmitatis hiis sua sigilla facientes apponi in testimonium veritatis.“ Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 87. 1183) 1279, 25 Aug. Pragae. Otto, marchio Brandenburg. generalis tutor d. Wencezlay, principis et heredis regni Boemiae, confirmat revocationem arbitrii in lite inter praepositum et capitulum Wissegra- dense pronunciati. — „Honorabiles viri Petrus prepositus, Chuno decanus, totumque ecclesie Wissegradensis capitulum — ea, que religiosi viri Nycolaus minister et Petrus custos dictus Odrancius, fratres ordinis fratrum Minorum de domo S. Jacobi in ciuitate Pragensi, et dis- cretus vir Gregorius laycus, inclite domine regine Boemie camerarius, super dissensione, que inter prepositum ex vna, et decanum ac capitulum antedictos ex parte altera vertebatur, perperam arbitrati fuerunt — Gotfridi, vener. prepositi Prag. ecclesie, magistri Henrici, protho- notarii regni Boemie, et Welizlay, terre notarii, canonicorum Wissegradensium, arbitrio corri- genda et in melius reformanda seu etiam ex toto reuocanda de consensu vnanimi commise- runt et promisserunt sub pene periculo, quod ipsorum stare velint ordinacioni. — Qui cum quia illa, que in predicto fratrum et Gregorii arbitrio continentur, priuilegiis eiusdem ecclesie a sede apostolica et fundatoriubs sibi concessis, in quorum preiudicium nulla fuit ipsis arbitrandi data potestas, obuiant manifeste, prout ipsius Gotfridi prepositi et sociorum eius predicto- rum diligens examinatio, habito super hoc iuris peritorum consilio, exquisiuit, tum quia idem arbitrium per prefatum Gregorium, cui disponendi de rebus ecclesiasticis, cum sit laycus, nulla est attributa facultas, sine auctoritate superioris promulgatum existit, diligenti premissa sollicitudine reuocarunt et id esse irritum decreuerunt. — Et quia petiuerunt a nobis ad cautelam, ut reuocationem eiusdem arbitrii, quod pena quingentarum marcarum vallatum fu- erat regi Boemie soluendarum, gratam habere velimus et ratam, nos nostro nomine et illu-

Strana 511
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 511 stris principis supradicti, cuius vices moderamur, ipsorum honestis petitionibus annuentes in fauorem ipsius ecclesie, que lesam se ex eodem arbitrio grauiter querebatur, reuocationem ipsam admittimus ac etiam approbamus, remittentes ex toto penam predictam, que in ipso arbitrio fuerat adiecta camereque regie deputata per arbitros superius nominatos.“ — Act. et dat. Prage. a. d. MCC.LXXIX, VIII kal. Sept. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 1184) (1279, cc. 25 m. Aug.) Controversia inter praepositum et capitulum ecclesiae Wissegradensis de iuribus ecclesiae eiusdem. — „Nos igitur sub limitatorie sedulitatis studio vetustatis carie (sic) vestigiis inhe- rentes promulgacionem seu denunciacionem nostram, seu quocumque alio censeatur nomine, et processu ipsius, quam ad decidendam iuriose cause dissencionem dolendum malivolencie typum et corrixacionis cuiuslibet controversiam sopiendam, que vertebatur vel verti poterat inter d. et mag. P(etrum), ven. Wissegr. prepositum, regis Bohemie cancellarium et Prag. archidiaconum, ex una parte, et honestos et providos viros canonicos totumque capitulum prefate Wissegr. ecclesie ex parte altera, atque ipsorum successores, super promulgacione cuiusdam arbitrii, si arbitrium dici potest, ad componendum inter dominos P. prepositum et canonicos Wissegr. ecclesie pretaxatos, qui super statu et condicionibus vel libertatibus dicte Wissegradensis ecclesie dissenciebant, facta per viros religiosos fratres Nicolaum, ministrum per Bohemiam et Poloniam, et P(etrum) dictum Odrancium, custodem Prag. ordinis Minorum, atque Gregorium, domine regine camerarium, protulimus seu pronunciamus, positi pagina de- notari fecimus, et describere ad materiam, in publicam noticiam venire cupientes, quod pre- fati domini P. prepositus, canonici, totumque capitulum Wissegradensis ecclesie desiderantes huiusmodi negocio sentencie imponere, et, ut tenentur, ad fraterne karitatis unionem redire, dictus prepositus pro sua parte et suo sigillo sigillatas dictique canonici pro ipsorum et ca- pituli sui parte sigillo eorum capituli eciam roboratas suas nobis exhibuere litteras in hac forma." Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 91. 1185) (1279, p. 25 m. Aug.) Controversia inter praepositum et capitulum ecclesiae Wissegradensis de iuribus ec- clesiae eiusdem. — Nos (Petrus), — Wissegradensis ecclesie prepositus regni Bohemie can- cellarius etc. "Scire volumus universos tenorem presencium inspecturos, quod, cum super statu, condicionibus et iuribus eiusdem Wissegr. lis, questio, et controversia et causa inter nos ex parte una, et viros vener. dominos C(unonem) decanum et universos canonicos totum- que capitulum Wissegr. ecclesie pretaxate ex parte altera, et desideramus ardenter, eisdem liti, questioni, cause et controversie finem imponi laudabilem, et ipsis decisione provida ter- minari, ut cum predictis d. decano et canonicis totoque capitulo Wisseg., fratribus nostris in Christo, et in debita caritatis affeccione uniamur, et dampna vel gravamina, que ex lite vel cantroversia huiusmodi dicta Wisseg. ecclesia sustinere possit, circumspecte cautele

Strana 512
512 Emler, Regesta Bohemiae. remediis evitentur, nos pro parte nostra et successorum nostrum sine dolo, fraude et omni capcione, pure et fideliter, de lite et super lite et controversia, pretactis, que vertuntur in- ter nos ex parte una, ut dictum est, et prefatos dominos C. decanum et universos canonicos totumque capitulum predicte Wissegr. ecclesie ex altera super statu, conditionibus et iuribus ecclesie, compromittimus in viros discretos, karissimos confratres nostros, dominos videlicet G(odefridum), prepositum Prag. et custodem dicte Wissegr. ecclesie, et mag. Henricum et Welislaum canonicos eiusdem ecclesie, tamquam in arbitros et arbitratores et amicabiles compositores et probos viros, diffinitores, dispositores, correctores, promittimus pro nobis et successoribus tenore presentis, dominis G. preposito custodi, magistro H. et W. canonicis dicte ecclesie Wissegradensis, confratribus nostris, stare, parere, et obedire, (non) contraire et con- trafacere de iure vel de facto, aliqua racione vel causa, omni laudo, arbitrio, dicto, diffinicioni, disposicioni, pronunciacioni, et correccioni eorum occasione fecerint, pronunciaverint, diffini- verint, correxerint, aut arbitrati fuerint, cum scriptura vel sine scriptura, semel vel pluries, diebus dominicis, feriatis vel non feriatis, sedendo, stando, quandocumque, ubicumque et qualitercumque, cum iudicii sollempnitate, obmissis nobis presentibus, dum tamen citatis, sub pena trecentarum marcarum ipsis dominis G. preposito Prag. custodi et magistro H. et W. canonicis predicte ecclesie Wissegradensis solvendarum, et refeccione litis et extra, et obliga- cione omnium bonorum stabilium quam mobilium, et pena ipsa soluta vel non, hoc compro- missum et laudum vel arbitrium vel dictum, pronunciacio, diffinicio, correccio et disposicio ferenda vel ferende vires obtineat valide firmitatis, sponte ex nunc renunciantes pro nobis et successoribus omni excepcioni et iuris auxilio tam canonici quam civilis, quod pro nobis esset, ne subiremus dictam penam, vel ne observaremus, rata teneremus, que dicti domini G. prepositus Prag. custos, magister H. et W. canonici predicte ecclesie Wissegr. fecerint, dixe- rint, pronunciaverint, diffiniuerint, disposuerint, correxerint aut fuerint arbitrati, aliqualiter suffragari. Specialiter autem nos pro nobis aut successoribus nostris renunciamus et sponte, sine cavillacione, capcione, omnique laude et fraude, omni excepcioni, quam possemus oppo- nere de iure vel de facto, quod videlicet non deberemus vel non possemus stare, parere, ac obedire arbitrio, laudo, dicto, pronunciacioni, disposicioni, diffinicioni et correccioni per pre- fatos dominos G. prepositum Prag. custodem, mag. H. et W. canonicos dicte Wissegr. eccl. ferendis, vel cum late seu lata fuerint, pro eo, quod sunt de corpore ipsius Wissegr. ecclesie, et eadem eos dicte lis, questio et controversia vel causa spectare noscuntur, vel videntur esse arbitri et arbitratores, diffinitores, dispositores et correctores in propria causa necnon renunciamus et nos pro nobis et successoribus nostris omni legum auxilio vel re- fugio iuris canonici, quod nobis possit aliquod adminiculum pro predictis causis exhibere, vel pro qualicumque alia causa, que contra prefatos dominos G. prepositum Prag. custodem, magistrum H. et W. canonicos Wissegradensis ecclesie predicte, possit opponi de iure vel de facto, qua a proferendo, dicendo, arbitrando, diffiniendo, disponendo, vel corrigendo lau- dum, arbitrium, dictum, pronunciacionem, diffinicionem, disposicionem, correccionem exclude- rentur vel excludi valerent, non minus ydonei, et ut laudum, arbitrium, dictum, pronunciacio, diffinicio, disposicio, correccioque eorum adnichilaretur vel frustrarium vel frustraria redderetur.

Strana 513
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 513 Quin ymo nos pro nobis et successoribus nostris damus eisdem dominis G. preposito Prag. custodi, magistro H. et W. canonicis prefate Wissegradensis ecclesie plenam liberam et omnimodam facultatem, confirmandi et roborandi laudum, dictum, arbitrium, pronunciacionem, diffinicionem, disposicionem, et correccionem, quecumque et quascumque ferent super predictis et quolibet predictorum inter nos et prefatos C. decanum totumque capitulum Wissegradensis ecclesie, pronunciaverint, diffinierint, disposuerint, vel fuerint arbitrati, necnon et reservamus eis nos pro nobis et succesoribus nostris et reservari volumus ius, arbitrium, et potestatem declarandi et interpretandi super laudo, arbitrio, dicto, pronunciacione, diffinicione, disposi- cione et correccione, que vel quas ferent, ubicumque et quandocumque fuerit oportunum. Ad hec, si omnes tres prefati arbitri, arbitratores oc hiis prefatis omnibus exsequendis aliquo casu interesse non poterunt, unius non obstante sentencia, duo ex ipsis, adhibito sibi tercio de capitulo nostro quocumque, in quem nos pro nobis et succesoribus nostris exnunc sicut in prefatos omnimode compromittimus, prefata nichilominus deducant debitum in effectum, et mancipent exsecucioni congrue atque digne. Ut hoc nostrum compromissum vires validiores obtineat, tactis sacrosanctis ewangeliis iuravimus, prescripta omnia et singula adimplere, et servare, et rata, grata et firma tenere et habere perpetuo ! Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 92. 1186) (1279, p. 25 m. Aug.) Controversia inter praepositum et capitulum ecclesiae Wissegradensis de iuribus eccle- siae eiusdem. — Nos P(etrus), Wissegradensis prepositus notum oc, „quod nos attencione sollicita ea, que minus rite minusque racionabiliter facta sunt, debito retractacionis modo corrigere non solum dignum iustumque fore, sed utile nimis et commendacionis tytulis at- tollendum, et precipue, si negocia ecclesiastica fuerint, in quibus non tantummodo rerum temporalium, sed periculum vertitur animarum, quia patenter vidimus et intelleximus, quod arbitrium, sive sentencia, seu quocumque alio nomine censeatur, quod vel quam viri hono- rabiles dominus G. Prag. prepositus et custos ipsius Wissegr. ecclesie, et mag. Henricus ac Welizlaus, eiusdem ecclesie canonici, dilecti confratres nostri, super quibusdam causis, liti- giis atque negociis, que vertebantur inter nos ex una parte et d. C(unonem) decanum to- tumque capitulum Wisseg. ecclesie ex altera, protulerunt, eget correccione debita, melius re- formari, eo quod in ipso itum plane est contra privilegia Wisseg. ecclesie pretaxate, que debent et debuerant exacta diligencia observari, ut idem arbitrium seu sentencia, seu quo- cumque alio nomine valeat appellari, per emendacionis debite remedium meliorem deducatur in formam, et dirigatur ad tramitis linea institoris, in providos et discretos viros dominum Welizlaum vicedecanum, Fridericum scolasticum, Bartholomeum, Dominicum et magistrum Laurentium, canonicos Wisseg, confratres nostros, sine dolo, fraude ac omni capcione, pure ac fideliter compromittimus tamquam in arbitrarios interpretatores, correctores et emendatores ar- bitrii seu sentencie pretaxate, dantes eis omnimodam et plenam facultatem, dictum arbitrium vel sentenciam, vel quocumque alie nomine appelletur, interpretandi, minuendi, addendi, corrigendi et emendandi, ubicumque et in quocumque interpretandum, minuendum, addendum, corrigendum 65

Strana 514
514 Emler, Regesta Bohemiae. fuerit vel eciam emendandum, iuxta prudenciam a domino eis datam, promittentes — pre- fatis Johanni scolastico, Bartholomeo, Dominico et mag. Laurentio interpretatoribus arbitrariis, correctionibus — stare, parere et obedire, et non contraire vel facere de iure vel de facto, aliqua racione vel causa, omni inposicioni, correccioni et emendacioni, quam fecerint addendo vel minuendo in arbitrio vel sentencia pretaxata, et deinceps omnibus temporibus vite nostre stare, parere et obedire dicto arbitrio, postquam correxerint illud et per eos fuerit emenda- tum, et numquam de iure vel de facto aliqua racione vel causa contra dictum correctum arbitrium veniemus per nos aut per interpositam personam, sed inviolabiliter curabimus illud tam in toto, quam in singulis eius articulis observare, corporali super hoc a nobis prestito iuramento, et sub pena ducentarum marcarum argenti puri solvendarum pro medietate do- mino pape, ad quem inmediate spectat prefata ecclesia Wissegradensis, et pro medietate reliqua capitulo pretaxato, et pena ipsa soluta vel non, pretaxatum arbitrium per prefatos viros correctum secundum eum modum, secundum quem ipsi correxerint, robur nichilominus obtineat valide firmitatis. Promittimus eciam sub eisdem iuramento et pena fideliter atque pure, quod forme prioris arbitrii stabimus et stare volumus, parebimus et parere volumus in omnibus articulis, preterquam in hiis tantum, qui, antequam correcti essent, privilegia et immunitates Wissegradensis ecclesie irritabant vel eciam annullabant, liberantes precise et habentes liberum et solutum dictum Wissegradense capitulum ab observacione dictorum articulorum et a pena et iuramento, quibus eos observare per arbitros videbantur. Promittimus cciam vera fide, quod postquam prefatum arbitrium per prefatos dominos emendatum fuerit et correctum, diligenter et efficaciter procurare volumus, ut auctoritate sedis apostolice confir- metur, quodammodo super hiis, que per idem arbitrium deciduntur, moveri lites aut discordiam non contingat, sponte renunciantes omni iuris auxilio tam canonici quam civilis, quod nobis possit, ne subiremus dictam penam, vel ne servaremus aut rata teneremus ea, que dicti domini W. F. Bart. Dominicus et Laurentius interpretati fuerint, corrigent vel emendabunt, addendo vel minuendo, et breviter, ne servaremus aut ratum teneremus predictum arbitrium, postquam fuerit correctum, suffragari, et precipue illi renunciamus excepcioni, quam posse- mus exponere de iure vel de facto, quod videlicet non possemus vel non deberemus stare, parere, vel obedire interpretacioni, correccioni, emendacioni, quas prefati domini fecerint, vel dicto arbitrio, postquam per eos emendatum fuerit et correctum, pro eo, quod de corpore sunt ipsius Wisseg. ecclesie, et quodammodo in causa propria interpretatores, correctores et emendatores esse videntur. Quod si forte calumpnia vel cavillacione aut infirmitate ali- quis vel aliqui ex nobis prefatis exsequendis interesse non poterint, vel existentes calumpnia vel cavillacione qualibet negocium exsequendum retardaverint vel impediverint, tunc alii nichilominus predictum arbitrium interpretentur, corrigant, emendent, et minuant, et addant, secundum quod ipsis videbitur expedire. Voigt, Das Formelb. des Henricus. Ital. p. 90.

Strana 515
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 515 1187) 1279, 26 Aug. In Bohuzlaus. „Nos Henricus, — Warmiensis ecclesie episcopus, vices gerentes d. Brunonis, — epis- copi Olomucensis, — constare volumus vniuersis oc, quod ad instantiam, — d. Henrici, plebani de Dubna, et plebis ipsius ecclesias in Tocwan et in Bohuslaus consecrauimus, quas filias esse ecclesie in Dubna et ad ipsam tanquam ad matricem ecclesiam pertinere legitime et in omnibus habere respectum presentibus profitemur, nolentes racione consecracionis huiusmodi matrici ecclesie in Dubna aliquod per filias preiudicium generari.“ — Dat. in Bohuzlaus a. d. M. CC. LXX IX°, 1) septimo kal. Sept. Boczek IV, 254. 1) Orig. hab. MCCLXXXI°. 1188) 1279, 30 Aug. In Modriz. „Nos Bruno, — Olomucensis episcopus, — protestamur, — quod hereditas et ius patronatus ecclesie in Dubin ad — fratres de templo pertinet pleno iure, et in eadem ecclesia ius patronatus perpetuo obtinebunt, quod ipsis fratribus de templo — confirmamus, cui etiam ecclesie de Dubin ecclesia in Toccouan et ecclesia in Bohuslauis, tanquam filie sunt annexe, et ab ipsa non possunt aliqualiter separari.“ — Dat. in Modriz a. d. MCCLXXIX, pridie kal. Sept. Boczek ex orig. arch. M. prioratus Melitensium Pragae IV, 228. 1189) 1279, 12 Sept. Pragae. G(otfridus) praepositus, Gregorius decanus totumque Pragensis ecclesiae capitulum at- testantur venditionem villae Selchyn a Dominico, canonico Wissegr. capitulo Wissegr. factam. — Not. oc., "quod — dominus Dominicus, canonicus Wissegradensis, protestatus est coram no- bis, quod ipse — villam patrimonii sui dictam Selchyn, de consensu — fratris sui Nycolai militis de Strem, quam videlicet villam pater seu genitor ipsorum bone memorie Lambinus a Crabka de Crabschyz et Bozetha consanguineo eiusdem conparauerat, uendidit et tradidit capitulo ecclesie Wissegradensis, pro centum et quindecim marcis argenti, d. Chunone, de- cano dicte ecclesie Wissegradensis, acceptante et recipiente ipsam villam vice ecclesie et capi- tuli sui nomine empcionis, expediens ipsum de pensione et summa nonaginta marcarum arg., quas dictus decanus prefato Dominico persoluit de pecunia bone memorie Engelberti, prede- cessoris sui, quondam decani Wissegradensis: quadraginta marcas, quas idem moriens legaue- rat ad opus chori ipsius ecclesie Wissegradensis de nouo erigendi, et de pecunia Hermanni, quondom canonici dicte ecclesie, quinquaginta marcas, quas ab hac vita transiens legauerat ad altare b. Nycolai in ipsa ecclesia. Ipse autem Dominicus, (circumscripto quod de qua- libet marca vnum lotonem argenti, qui in conparandis possessionibus iuxta morem terre pro purificando argento, quod uulgariter nachist apellatur, que summa totalis facit centum et quindecim lottones, liberaliter relaxauit ecclesie et capitulo supradictis) viginti quinque marcas donauit altari b. Dominici in ambone prefate ecclesie ab eo constructo sub hac condicione, quod videlicet sacerdos curam ipsius altaris gerens qualibet ebdomada tres missas dicere et 65* lampadem die noctuque lucentem debeat procurare pro salute ipsius Dominici et patris sui

Strana 516
516 Emler, Regesta Bohemiae. suorumque progenitorum omnium requie sempiterna. Insuper idem sacerdos in anniuersario dicti patris Dominici, quoad uixerit Dominicus, duodecim denarios cum totidem luminibus missalibus in offertorio ponendos et duo lumina nocturnalia annis singulis tenebitur mini- strare, quorum omnium medietas ad anniuersarium ipsius Dominici, cum ipsum carnis corrup- telam deponere contigerit, conuertetur. De censu autem dicte uille sic extat inter ipsos ordinatum, quod videlicet ad opus chori supranominati tantum de censu, quantum pro qua- draginta marcis cedere poterit, et ad altare b. Nicolai supradictum, quantum quinquaginta marce exigunt, annis singulis deputetur. Sacerdos autem, qui ad altare b. Dominici officiat et qui pro tempore fuerit, censum viginti quinque marcarum, qui ab eis deriuari potest, a festo b. Galli proximo incipiens percipere debet. Sic quod uilla prenominata Selchyn cum attinenciis et omnibus iuribus suis transibit in rem corporalem ecclesie et capituli Wissegradensis iure empcionis“. — Dat. Prage a. d. M. CC. LXX° nono, II ydus Sept. ind. VII. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 1190) 1279, 21 Sept. Iu Cremsir. Bruno, episc. Olomuc. confirmat sententiam, quam Iordanus, plebanus de Rezz, ac Johannes, decanus Znoymensis, inter Theodricum, abbatem Lucensem, et Henricum, plebanum de Vrbaw, super decima ville Nempschice promulgarunt. A. d. M.CCLXXIX in Cremsir in crastino s. Mauricii. Ex orig. in arch. mon. Lucensis Boczek, Cod. dipl. Mor. IV, 229. 1191) 1279, 13 Oct. Iu Grecz. „Noscat oc., quod nos Kunegundis, — regina Bohemie et domina terre Oppauie, dona- cionem iuris patronatus in Lubsitz, factam quondam a — rege Bohemie, nostro marito, — magistro et fratribus hospitalis s. Johannis Jerosolimitani in remedium anime nostre et ma- riti nostri et omnium progenitorum nostrorum, ratificamus. — Insuper ad maiorem certitu- dinem in terre sancte et pauperum infirmorum subsidium conferimus — predicto hospitali predictum ius patronatus ecclesie in Lubschitz et quicquid iuris in ipsa ecclesia retinemus“. — Testes: Herbordus Vvllenstein et filius suus Henningus, Kuno, burgrauius in Gretz, d. Miloto et Benessius filius fratris sui, Protiwen kamerarius, Sheborius de Namish, Matheus de Shirnehor, Conradus de Praga, Rudgerus, iudex de Lubschitz. Act et dat. in Gretz a. d. M.CC.LXXIX, III idus Oct. Boczek ex orig. arch. M. prior. Melit. Pragae IV, 229. 1192) 1279, 18 Oct. In Hotzempla. Bruno, epis. Olom.. domui fratrum hospitalis s. Iohannis Hierosolimitani in Grobnik jus patronatus ecclesie parochialis in Lubsicz confirmat. — Testes: d. Herbordus, dapifer no- ster, Joannes et Conradus filii ipsius, d. Ludolphus de Nasil, Joannes scolasticus, Dittricus de Vvllenstein, canonici Olomucenses, mag. Petrus, physicus noster, d. Achilles et d. Nicolaus,

Strana 517
Wenzeslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 517 milites nostri, et alli. Act. et dat. in Hotzempla per manum Johannis, notarii nostri, a. d. M.CC.LXXIX, XV kal Nouembris. Boczek IV, 230. 1193) 1279, 1 Nov. In castro Gradec. Chunegundis, regina Boh. et domina terrae Oppaviae, confirmat privilegia civitatis Freudenthal. Dat. in castro Gradec kalendis Nov. 1279. Boczek V, 272. 1194) 1279, 7 Nov. Pragae. P(etrus) praepositus, Ch(uno) decanus, G(odefridus) custos, F(ridericus) scolasticus totumque Wissegr. ecclesiae capitulum — Chunoni, decano praedicto, dant facultatem eccle- siae s. Mariae in Tyn providendi. — Not. oc, "quod nos oppressionibus et periculis ecclesie S. Marie hospitalis, ad ecclesiam nostram Wissegradensem pertinentis, que iam annis pluribus contra deum et iusticiam occupata illegitimo detinetur possessore, subuenire cupientes, ut tenemur, presertim cum ex occupacione illicita et illegitimo, ut dictum est, detentore, cui nullum ius in spiritualibus suffragatur, multiplex proueniat periculum animarum, ven. viro Ch(unoni), decano nostro, ex nobis, de unanimi uoluntate prouidendi ecclesie S. Marie memorate iuxta suam industriam et prout deus sibi inspirauerit, et recipiendi a mag. Jor- dano, concanonico nostro, plebano et pastore legitimo prefate ecclesie, resignacionem, sii dictus magister Jor. pro iure suo et ecclesie sue huiusmodi agere renuerit, et accepta resi- gnacione ab eodem cenferendi memoratam ecclesiam S. Marie hospitalis nomine et vice omnium nostrum et tocius capituli nostri persone, cui sibi videbitur expedire, plenam aucto- ritatem contradimus et liberam facultatem, precipue cum ad ipsum tamquam ad rectorem dicti hospitalis eiusdem ecclesie collacio dinoscitur specialiter pertinere.“ — Act. apud S. Mariam, ecclesiam Cruciferorum in pede pontis Pragensis ciuitatis a. d. MCC.LXXIX°, dat. ibidem VII ydus Nov. ind. octaue. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 1195) 1279, 26 Nov. In Mohelnitz. Bruno, episc. Olomuc. et Prerouiensis provinciarum vicedominus. „Cum a — Roman. rege Rudolpho, receperimus in mandatis, ut — Budis — abbati Gradicensi, — de omnibus sibi et ecclesie sue iniuriam facientibus, — curemus tanquam iudex ordinarius iustitie facere comple- mentum, et sua manu tenere priuilegia, et fideliter defensare: in concilio nostro prouinciali, in die octauo Martini proximo in Olomucz celebrato, assidentibus nobis beneficiariis, videlicet Onsone camerario, Woislao zudario, Olomucensibus, et aliis quam pluribus, terre baronibus, dictus Budis, abbas Gradicensis, per d. Bohussie, marschalcum Morauie, petitum et obtentum a nobis aduocatum, secundum formam iuris communis proposuit, quod d. Albertus dictus de Lessan limites ecclesie sue inter Knyenicz et Conitz dictos vulgariter Sadek, Na wrch malineho, Na vrch desthneho usque Na wrch iawornjka, per descensum usque ad uiam, que uulgo uocatur

Strana 518
518 Emler, Regesta Bohemiae. Hwozdeczska cesta, iniuriose transgressus adiacentes campos et siluas uiolenter in sue pre- iudicium ecclesie occupat, locat et plantat, et sic detinet occupatos, quod etiam per sue priuilegia ecclesie inibi declarauit, eisdem priuilegiis aduersa parte contradicere non ualente. Quo nos uiso, — persuasimus partibus, ut in communem personam, cui constat de facto, libere compromitterent. — Cumque ibidem adesset Johannes, quondam uillicus — Ottacari, regis Bohemorum quinti, de quo fatebatur d. Albertus, quod predictos limites et bona de manu eiusdem uillici, et non de potestate abbatis suscepisset, ex utraque parte in eundem fuit unanimiter compromissum. Qui coram nobis et aliis quam pluribus nobis assidentibus est clare protestatus, quod ipse quidem illa bona ex inductu forestariorum iniuriose occupauerat, sed d. abbate adeunte felicis memorie d. regem Boemie, et ipsi suam iustitiam per priuilegia ostendente, dum adhuc uiueret, ad mandatum ipsius regis cesserit eidem abbati de bonis su- perius memoratis. Cum autem aduersa pars nec contra testem nec contra testimonium eius aliquid excepisset, aduocatus sepedicti abbatis a nobis et prefatis beneficiariis requisiuit, utrum in signum obtente et euicte cause iuxta consuetudinem iuris terre predictus abbas nobis deberet regratiando inclinare, et duos, qui uulgo prysudni dicuntur, denarios in testi- monium prescripte euictionis offere. Quod per sententiam communem nullo contradicente, una etiam ipso Alberto aduersario consentiente, annuimus faciendum. Inclinauit igitur abbas et gratias egit, et duos denarios d. Woislao zudario presentauit, sicque suam iustitiam obti- nuit pleno iure. His ita actis — eidem abbati ac iuri suo satisfacientes nuntios dedimus, videlicet Onsonem camerarium, Woislaum zudarium et d. Koiatam de Drnowitz cum aliis beneficiariis, prefato Alberto non contradicente, coram quibus idem abbas predictos limites declaratos in iudicio per priuilegia renouaret. Quod cum fieri deberet, sepe dictus Albertus in hoc eum procedere permisit lubenter". — Testes: Milota de Dieditz, Bohussie, marschalcus Morauie, Hartmannus, fr. eius de Ceblouitz, Wssieborius de Namyessz, Coiata de Drnowitz, Wilhelmus de Dubczisk, Nicolaus de Ottazlawitz, Sudek, Borzuta de Cennitz, Ratmirus dei Penczin, Luderus de Kokor, Albertus de Sternberg, Achilles et Nicolaus, milites nostri, et ali quam plures. Act. et dat. in Mohelnitz a. d. MCCLXXIX, VI kalendas Decembris. Boczek IV, 231. 1196) (1279.) Chunigundis, Boh. regina, concordiam init cum Wladislao, duce Opoliensi. — Noue- rint oc, "quod nos Ch(unigundis) — post diversas et varias ordinationes habitas cum compatre nostro carissimo, d. W(ladislao), inclyto duce Opoliensi, taliter ad concordiae venimus unionem : quod ex nunc dictus compater noster nec aliquis filiorum suorum seu baronum vel militum sibi subjectorum nos et terram nostram non debent aliquatenus conturbare, sed potius ejus- dem terrae nostrae quemadmodum terrae suimet, pro viribus fidelis debet esse gubernator. Et si, quod absit, quispiam in nostro residens dominio, terram ipsius affecerit spoliis seu rapinis clandestinis vel apertis, quandocunque per nuntios dicti ducis ammonitae fuerimus, de ipsis maleficis, secundum terrae nostrae consuetudinem, h. e. post ternae citationis edictum, quodlibet continens duas septimanas, faciemus justitiae complementum. Si autem is, qui accu-

Strana 519
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 519 satus fuerit, juri parere noluerit, ipso proscripto, quemadmodum ipse dux eum persequendum decreverit, persequamur; et si munitionibus propriis vel alienis se incluserit, juri parere subterfugiens, tam ipse dux suis hominibus, quam etiam nos nostris hominibus ipsum debe- mus hostiliter impugnare. Insuper de . . . . saepedictus compater noster spopondit, quod quarto die post receptionem praesentium ubicumque cum nostro condirexit nuntio, nobis circa metas terrae utriusque nostrum faciet justitiae complemeptum, secundum quod principes ab aeterno servare consueverunt. Omnes autem causae, quae emergere videbantur ante festum paschatis, priusquam treugae per d. H(enricum), Wratislaviensem ducem, ponerentur inter nos et compatrem nostrum saepius nominatum, mediante ipso duce Wr(atislaviensi) inter nos et ipsum amicabiliter decidantur; nam ipsius arbitrio in praemissis ex utraque parte nos decrevimus committendos. Ceterum ad robur amplioris firmitatis mutuo spopondimus bona fide, quod nullus militum nostrorum nec etiam ducis jam praetacti castrum novum ex nunc construere permittetur, ut sic latronum insidiis eo melius obvietur; nos autem si pla- cuerit, in dominio nostro, ubi voluerimus, construemus, sed illa nostris militibus debemus committere gubernanda. Et id ipsum dux saepius adnotatus de castris novis, si quae fa- cienda decreverit, cum suis omnibus filiis sicut etiam et universa annotata observabit. De- mum neuter ex nobis proscriptum alterius in contemptum sui, postquam sufficienter intima- tum fuerit, in suo morari dominio permittat.“ Palacký, Uiber Formelbücher I, 314. 1197) 1279. In Rosenberch. Heinricus de Rosenberch domui s. Mariae virginis in Hohenfurt ecclesiam in Rosen- perch post mortem et obitum domini Jacobi plebani sacerdotis omni jure, quo ipsam tenuit et possedit, tradit. — Testes: D. Andreas miles, Leupoldus, d. Benata miles, Onscho ipsius fra- ter, Nycolaus, Vlricus de Weischel, et ejus frater Bseborius, Droyanus suisque fratribus (sic) et alii quam plures. Act. a. d. M°CCLXX VIIII°, indic. sexta, epacta VI 1), dat. in Rosenberch. Ex orig. arch. Altov. cop. in Mus. Boh. — Pangerl, Urkundenb. v. Hohenfurt, 31. 1) Orig. h. XVa quinta. 1198) 1279. In Rosenberch. Heinricus de Rosenberch domui s. Mariae virginis in Hohenfurt ecclesiam in Rosen- berch cum filia in Mericha cum tertia parte decimarum et jus patronatus tradit perpetuo possidenda, ita tamen, ut abbas et conventus Jacobum sacerdotem, suum capellanum, diebus vitae ipsius non privent eius jure. — Testes: „D. Andreas miles, Leupoldus, d. Benata miles, Onscho ipsius frater, Nycolaus, Vlricus de Weischel, et ejus frater Bseborius, Troyanus suis- que fratribus (sic) et alii quam plures. Act. a. d. /M°CC°LXX°VIIII, indic. VI, epacta VI, dat. in Rosenberch. Ex orig. arch. Altov cop. in Mus. Boh. — Pangerl, Urkundenb. v. Hohenfurt. 32.

Strana 520
520 Emler, Regesta Bohemiae. 1199) (1279.) Chunegundis, Boh. regina et domina terrae Opaviae, Herbordo de Fullenstein quae- dam bona confert. — Not. oc, "quod dilecti fidelis nostri domini H. de Wl. consideratis et attentis gratis servitiis, quae nostro domino et marito carissimo felicis recordationis princi- paliter exhibuit, et nobis etiam per consequens exhibendo, habita sana cum fidelibus nostris deliberatione et matura, sibi et suis heredibus bona in . . cum villis ad ipsa pertinentibus, videlicet .. et . . etc. et aliis omnibus, videlicet silvis, pratis, campis, aquis, molendinis de- dimus jure proprietario perpetuo possidenda. Promisimus siquidem sibi et suis heredibus, excipere eos et solutos omnino reddere et integraliter reformare, si talis vel talis cum fra- tribus suis vel alius quispiam eosdem in praedictis bonis impedire vel impetere conaretur, volentes etiam eos defendere regulariter et tueri contra ipsorum quoslibet invasores." Palacký, Formelbücher, 313. 1200) (1279?) Planctus Chunegundis, Ottacari regis Boh. viduae super facinoribus, ab Ottone, mar- chione Brandenburgensi, comissis, ad regem Hungariae. — „Ex quo placuit regi regum altis- simo, praealmo omnia complectenti, nos karissimorum nostrorum orbare solatio, ad vos tanquam ad potissimum, qui nunc superest, refugii nostri portum recurrimus confidenter, statum nostrum ac ea, quae circa nos fortunae potentis imperium per vices temporum al- ternat et variat, ad vestrae majestatis notitiam merito deferentes, ut in laetis et prosperis nobis congaudeat, et in adversis vero et tristibus nobis quodam naturalis affectionis instinctu rationabiliter condescendat. Ad vestrae igitur excellentiae notitiam deferimus querulose, quod illustris O(tto), marchio N(Brandenburgensis), pacis et amicitiae foedera inter serenis- simum dominum nostrum R(udolfum), Romanorum regem, nos et ipsum inita non attendens, post amicos tractatus et ordinationes habitas hinc inde, et juramentis et litteris confirmatas, ad civitatem Pragensem se transtulit, liberos nostros illustres, universa exenia nostra, civi- tatem et castrum in suam temere redigens potestatem. De quo casu inopinabili sibi pro- videntia nostri consilii de facili praecavisset, si non praedicti marchionis legalitas, illibata temporibus retroactis, sed hoc detestabili fine totaliter denigrata nil sinistri, nil perfidi machinandi, plenam de ipso nobis fiduciam tribuisset. Quapropter serenitati vestrae devotis humilitatis nostrae precibus supplicamus, quatenus pro recuperandis et repetendis liberis nostris a materno gremio tam fraudulenter et dolose . . . nec non exeniis nostris rehabendis, vestrum nobis et serenissimo domino nostro R(udolfo) dignemini consilium impertiri; nos enim circa restitutionem clenodiorum vestrorum, quae idem marchio cum ceteris occupavit, praedicti domini nostri R(udolfi) consilio parere et intendere volumus bona fide." Bodmann, Cod. epist. Rud. p. 108. 1201) (1279—1285.) Princeps quidam Chunegundi, reginae Boh. — Quia propter absentiam vestri quam plurima gravamina pertulimus ab hominibus terrae vestrae, semper adventum vestrum cum

Strana 521
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 521 singulari spe fuimus praestolati, credentes, quod vestra corporalis praesentia tranquillitatem et commodum tam vestrae quam etiam terrae nostrae debeat ordinare. Ad quod vobis per omnes modos, quos possumus, dare volumus et opus et operam cum affectu. Petimus etiam cum instantia qualibet et affectu, quatenus his, quae praemisimus, intendere velitis cum effectu, ut vestram praesentiam nobis profuisse videamus. Palacký, Formelb. I. p. 316. 1202) (Cc. 1280.) Jacobus Contarenus, dux Venetiarum, Dalmatiae atque Croatiae, dominus quartae partis et dimidiae totius imperii Romaniae, Chunegundi, reginae Bohemiae. — „Cum vir no- bilis Michael Buldu, noster civis dilectus, constituerit discretum et honestum virum fratrem Waltherum Boemum, lectorem de ordine Minorum, ad petendum et exigendum ac recipiendum a Vestra Excellentia totam pecuniam, quam sibi pro leonibus duobus dare tenemini: Excell. Vram attente rogamus, quatenus vobis placeat dictam pecuniam fratri Wal. praedicto procura- torio nomine ipsius nostri civis facere exhiberi ; ita quod excellentiae regiae cedat ad decus, et dictus fidelis possit inde esse contentus. Et nos id gratum habentes et placidum, ad grata Vrae Excell. et placida vestris beneplacitis libentius intendamus.“ Palacký, Formelb. I. p. 316. 1203) Cc. 1280. Abbas monasterii s. Procopii (Sazawiensis) vendit unum agrum terrae aratoriae Th. de Curim. — „Cum potestatis nostris exigentibus uterus regni Bohemie fecundus olym mul- tisque rebus exuberans adeo sit factus nunc sterilis, ut nichil vel modicum boni pariat, et insuper generalis turbacionis dissidium taliter incrementis adaugeatur continuis in eodem, ut eciam si quid in aliquibus fructificet partibus, inutiliter evanescat et pereat propter gwerras, et homines degentes in ipso et regulares precipue nichil miseram habeant defendere vitam, et ideo nos abbas monasterii s. Procopii fratrum nostrorum gregem relinquere nec permit- tere disgregari una cum ipsis deliberacione premissa et sollempni tractatu habito pocius ele- gimus, aliquid de bonis dicti monasterii vendere, et ex aliis provinciis transferri conferens a nostra liberare custodia profecimus alias mendicatum, propterea quod in oviculas extra septa discurrentes ovilis maior serviendi facultas bestiis inest rapacibus, et magis, quam animas amplecti temporalia videamur, quocirca, quia de facientibus omnibus rebus mobilibus ad ha- bendam pro prefato victu pecuniam nullius alterius rei vendicio vel alienacio quam scripte minus erat dampnosa prefato monasterio nostro, licencia et auctoritate a venerabili patre do- mino Th. Pragensi episcopo de infra scripta vendicione et alienacione facienda emptori plene obtenta presentibus prefatis fratribus nostris et unanimiter consencientibus, dedimus et ven- didimus et tradidimus iure proprietario in perpetuum Th. de Curim pro se et suis heredibus recipienti unum agrum terre aratorie situm in provincia Curimensi, cuius tales sunt con- 66

Strana 522
522 Emler, Regesta Bohemiae. fines de ... ad habendum, tenendum et possidendum, et quid sibi et suis heredibus placuerit faciendum etc. Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 96. 1204) 1280. Aput Wissegrad. Dominicus vicepraepositus, Bartholomaeus decanus, Bohuzlaus custos, mag. Johannes scolasticus, totumque capitulum Wissegradensis ecclesiae eligunt ordinatores necessitatum ecclesiae. — Not oc, "quod cum ecclesia nostra prefata in bonis eius usque ad exinanicionem deuenerit extremam, nos quibus eiusdem ecclesie dispensacio est credita et cui prouidere tenemur, in nostro generali capitulo, quod proxima sexta feria ante festum circumcisionis domini aput Wissegrad celebrauimus, congregati, dum de honore et commodo ipsius ecclesie tractaremus et precipue super cottidianis distribucionibus restaurandis et omnium obedienci- arum ad usum percipiendi obuencionibus reuocandis, aliisque necessitatibus omnibus ecclesie in statum debitum disponendis, post uarios tractatus et processus inter nos habitos accepta- uimus talem formam, videlicet quod quinque persone tractatores, ordinatores et dispositores honoris et commodi ac aliarum necessitatum ecclesie nostre et cottidianarum distribucionum et obedienciarum prouentuum eligerentur ex nobis, quod omnibus nobis approbantibus quinque personas, videlicet dominos D(ominicum) viceprepositum, B(artholomaeum) decanum, Johannem Polonum, magistrum Henricum physicum et Hodyzlaum, confratres nostros, ex nobis duximus eligendas, dantes eisdem plenam potestatem et liberam facultatem tractandi, ordinandi de honore et commodo nostre ecclesie, ac cottidianas distribuciones circa statuta ecclesie prius facta, ac vsum prouentuum obedienciarum omnium restaurandi, omnesque alias necessitates ipsius ecclesie in statum debitum demandandi, prout eis secundum deum et iu- sticiam uidebitur expedire, fide prestita promittentes, nos omnia et singula, que supradicte quinque persone iuxta suas consciencias tractauerint, ordinauerint, disposuerint et statuerint circa predicta vel quodlibet predictorum, rata et grata tenere ac inviolabiliter obseruare. Act. et dat. aput Wissegrad a. d. MCCCXXX. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. Mus. Boh. 1205) 1280, 22 Jan. Viennae. Frater Paulus de ordine fratrum Minorum, episc. Tripolitanus, apostolicae sedis nuncius specialis, omnibus vere poenitentibus et confessis, „qui ad claustrum s. Mariae Ci- sterciensis ordinis, Prag. diocesis, in omnibus festiuitatibus suis causa devotionis accesserint eique manum porrexerint adiutricem“, 40 dies de iniuncta ipsis poenitentia relaxat . —Dat. Wienne XXII Jan. pontif. de Nicholai pp. III a. III°. Ex orig. bibl. univ. Prag. 1206) 1280, 5 Febr. Vratislaviae. Thomas, Vratislauiensis episc., dioecesanis suis.— „Cum claustrum — celle s. Marie in Brunna, — quod — domina — Herburga — condidit, — se et bona omnia sua subiiciens

Strana 523
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 523 eidem, per incendiarios, qui nouiter Austriam, Morauiam et prouincias illarum parcium intra- uerant, ex toto penitus cum omnibus rebus, quas in eo habuerant, sit combustum, — ve- stram rogamus deuotionem, — quod de nouo incepit, et sustentationem dominarum earum- dem, que nullas adhuc possessiones habent, nisi quantum d. Herburga supradicta ipsis addi- dit, — vestras elemosinas erogetis. — Nos etiam — omnibus, qui ad edificationem eiusdem claustri manum porrexerint adiutricem, quadraginta dies indulgencie impertimur.“ — Dat. Vratislauie a. a natiuitate d. MCCLXXX, in die s. Agate virginis et martyris. Boczek ex orig. IV, 233. 1207) 1280, 7 Febr. In Kogetin. Thobias, — Prag. episc. et Budis, abbas Gradicensis, attestantur metas positas inter Kogietin et Bezmirow. — „Testamur, quod cum inter nos super metis et finibus loci forensis episcopatus nostri, dicti Kogietin, et uille predicti monasterii Gradicensis, dicte uulgariter Bezmirow, orta esset materia questionis, tandem tractatu communi amicorum nos predictus episcopus, habendo nobiscum honorabiles uiros, dd. Gotfridum prepositum, Grego- rium decanum, et Petrum archidiaconum Pragensem, ac dd. Thomam s. Egidii, et Allexium, Olomucensis ecclesiarum prepositos, nec non magistrum Theodoricum, archidiaconum Gra- dicensem, — Pragensis ecclesie canonicos, Peregrinum militem, camerarium nostrum, nos predictus abbas habendo nobiscum Woyslaum prepositum, et Joannem, camerarium eiusdem monasterii nostri, Budislaum, seruientem nostrum de Wessele, elegimus et com- promisimus in eosdem: ut ipsi — metas — inter — Kogietin et — Bezmirow — pone- rent. — Qui assumptis secum Swietek, Hostiek et Benek, iuratis eiusdem loci Kogietin, ac Bohuslao Sedlon, nec non iurato forestario, Ospel et Mnihus, ministerialibus de Popowicz, ac Bohuslao Sedlon et Zoris, iuratis predicte uille Bezmirow, et Bratata, forestario de Hradisch, uilla predicti monasterii, predictos fines et metas taliter posuerunt: Prima meta posita est sub ponte, qui est super fluuium dictum Hanna, sicut decurrit in fluuium dictum Morauiczam, ita quod predictus fluuius Hane totus est de territorio Kogietin, et ripa pre- dicti fluuii uersus eandem uillam Bezmirow est de territorio predicte uille, ita quod non liceat nobis predicto abbati — in predicta ripa construere molendinum vel aliquod obsta- culum facere in eadem. Et quidquid est inter predictum pontem et primum cumulum, qui est positus super predictum fluuium Hana, et a predicto cumulo usque ad alium cumulum per directum iuxta uiam publicam, que ducit uersus Chremsir, totum est pro reparatione pontis predicti. Trans flumen uero predictum Morauiczam per directum usque ad stagnum, dictum Martin-Sche, et a predicto stagno, quod totum est nostri predicti abbatis, usque ad uerticem dicti stagni per gyrum mete sunt posite, a predicto uertice ipsius stagni usque ad fluuium, qui dicitur Dyelnastruha; trans predictum autem fluuium per directum mete sunt facte, que kopci uulgariter dicuntur, usque ad uiam, que dicitur Bezmirowska cesta; que uia diuidit seu distinguit usque ad fluuium, dictum Radsche; et trans fluuium predictum 66*

Strana 524
524 Emler, Regesta Bohemiae. predicta via distinguit usque ad fluuium dictum Teba. Quas metas et fines — acceptamus et — confirmamus.“ Act. et dat. in Kogietin a. d. M'CC.LXXX, VII. idus Febr. indic. VIII. Boczek, IV, 234. 1208) 1280, 16 Mart. „S(iffridus), abbas montis Syon, C(onradus), commendator ecclesiae S. Marie in pede pontis Pragensis ordinis Cruciferorum hospitalis S. Johannis Baptiste Hierosolomitani, P. prior S. Clementis, O(drancius), gardianus s. Jacobi, et M. gardianus s. Francisci Predicatorum et Minorum ordinis in ciuitate Pragensi, et P. prepositus de Sderaz ordinis Cruciferorum s. Sepulchri — ad preces — Ch(unonis), decani ecclesie Wissegradensis, — protestamur, quod domus, que ecclesie S. Marie dicte hospitalis in ciuitate Pragensi circa curiam communem, que vulgariter Thyn dicitur, proximo site immediate adiacet, cuiusque domus pars quedam ab ipsis muris ecclesie S. Marie iam dicte sustentari uidetur, ab ecclesia Wissegradensi ante- dicta sine inpetitione aliqua usque ad hec tempora possessa est pacifice et quiete, nec ali- quando auditum est a nobis, quod ad aliquem pretacta domus iure pertineat, preterquam ad Wissegradensem ecclesiam prelibatam ; vidimusque et constat nobis, quod predictus d. Ch. decanus eandem domum prefatam personaliter inhabitauit per aliquod tempus, nullo con- tradicente uel eciam reclamante.“ — A. d. MCCLXXX, XVII kal. Apr. indic. VIII. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 1209) 1280, 27 Mart. In Gelz. Bruno, episc. Olomuc. famulo suo, Chonrado dicto de Gernowiz, quaedam bona in Pustimir in feudum confert. — „Nos tibi — conferimus — in feodum — in Pustimir duos mansos et dimidium, ibidemque nostri pomerii medietatem, et alia tria pomeria, que tuis laboribus et sumptibus comparasti, cum omnibus vtilitatibus eorundem, videlicet cum censu, iudicio, steuris omnibusque prouentibus, — vt per te ac heredes tuos, filios dumtaxat et non filias, titulo feodi teneas, — ac racione ipsius feodi ius fasallorum Magdeburgensis ecclesie habeas in omnibus indistinctum, quod et aliis concessimus infeodatis a nobis. — Dabis etiam annis singulis in recognicionem bonorum eorundem canonicis nostris Olomucensibus de quo- libet manso mensuram tritici, — nobis vero annis singulis omnium fructuum et vtilitatum decimam dare de prescriptis tribus pomeriis non obmittes.“ — Et nos Olomucense capitulum, ego videlicet Budislaus decanus, Alexius prepositus, Cyrus archidiaconus, Johannes scolasti- cus, Lampertus custos, Bartolomeus, Thidericus de Vvlmensteyn, Thidericus de Yglauia, Vl- ricus, Petracus, Thomas, Hartmannus, canonici, — presens scriptum — roboramus. Dat. in Gelz a. d. M.CCLXXX, feria quarta ante dominicam Letare Jerusalem. Boczek ex orig. in arch. archiep. Cremsir. IV, 236. 1210) 1280, 7 Maji. In Gradisch. „Ego Bludo de Gichin — protestor, me d. Budis, abbati et conuentui ecclesie Gradi- censis, curiam meam cum quatuor laneis, et decem laneis censualibus in Siretyn pro centum

Strana 525
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 525 et septem marcis argenti usque ad octauas b. Martini oblig asse, quos laneos, si in termino prenotato ab ipsis pro predicta summa redimere non ualebo, ex tunc predicti lanei ad iuris- dictionem — d. abbatis et sui conuentus cedent, — possidendi, committendi nichilominus cum tota uilla Siretyn taxationi discretarum — personarum; qua taxatione peracta, si prescripti lanei una cum reliqua parte uille Siretyn ualorem suum centum et septem marcarum attin- gere non poterunt, ipsi d. abbati de bonis nostris in uilla nostra Pneuicii tantum spondeo iure hereditario assignare, quantum adiunctum ad Siretyn pro centum et septem marcis fuerit estimatum. Sin autem taxatione habita prenotati lanei simul cum parte uille residua eius- dem ualorem centum et septem marcarum excesserint, mihi reliquam — partem pecunie — d. abbas persoluens, totam uillam Siretyn iure hereditario possidebit. Cuius facti attestationem d. Onsoni, patruo nostro carissimo, camerario Olomucensi, coram beneficiariis meo uerbo et uoluntate commisi propalandam. Qui — coram beneficiariis castri Olomucensis, uidelicet: Hodisone, iudicio loco regis presidente et camerarii, Martino, uillico camerarii Onsonis pre- fati, Woyslao iudice, Wawricone, citatore regis, Svieticone, citatore camerarii, Sdislao de Me- dlowye subiudice, fuit in palam et manifeste omnia supradicta protestatus.“ — Act. et dat. in Gradisch a. d. M.CC.LXXX, nonas Maii. Huius rei testes sunt: Onso, prenominatus ca- merarius Olomucensis de Chisteslem, Adam de Dobromilicz, Dreslaus de Chistesleme, Bu- dislaus de Wessele, Woyslaus de Uiesd, Bohuhualus de Stretes, Mirech de Pneho, filius Poliunconis, Swohanus de Hermanicz, miles abbatis, Mladie, armiger abbatis de Topolan, et alii. Boczek IV, 237. 1211) 1280, 10 Maji. In Ketschir. „Nos Bruno, — epis. Olom. protestamur, quod dilectus nobis Zudico, miles noster, in nostra presentia — villam siue hereditatem in Luptyn Henrico et Gotfrido fratribus de Nemse et eorum heredibus iure hereditario libere resignauit.“ — Testes: d. Chuno de Chun- stat, d. Milota, d. Bohuss, marschalcus Morauie, d. Thasso, d. Herbordus dapifer de Fullen- stein, et Johannes, filius ipsius, d. Wocko, d. Spizlaus, Wocko fr. Benessii, d. Wolframus de Petrowicz, et Jeroslaus et Bohuss de Petrowicz, Hermannus de Lobenstein, Marcward de Nacidel, Fredericus de Lodenicz, Dirsco de Dirscowicz, et Jesco, filius eius, Lupus de Na- cidel. — Dat. in Ketschir a. d. M.CC.LXXX, in die bb. Gordiani et Epimachi martirum. Boczek IV, 238. 1212) 1280, 2 Jul. Brunae. „Nos Bohusch, marschalcus Morauie, dictus de Drahatusch, — protestamur, quod de assensu filiorum nostrorum, — filie nostre d. Herche — nec non et claustro de Ozla vil- lam nostram Zbiscowiz nominatam in subsidium et solacium libere contulimus, videlicet cum iure patronatus ecclesie, agris, pratis, vineis, et siluis ceterisque attinentibus cultis et incul- tis in perpetuum prossidendam.“ — Acta sunt hec in Brunna a. d. M.CC.LXXX, in die ss. Processi et Martiniani. Boczek ex orig. olim mon. Oslowanensis IV, 239. t

Strana 526
526 Emler, Regesta Bohemiae. 1213) 1280, 27 Aug. Viennae. Fr. Joannes, episc. Gurc. omnibus vere poenitentibus et confessis, qui in dedicatione ecclesiae et omnium altarium esiusdem ecclesiae fratrum Minorum in Egra et in quatuor festivitatibus gloriosae virginis Mariae, Francisci confessoris, qui sacri ordinis mirificus exsti- tit institutor, sancti Antonii confessoris ejusdem, nec non sanctae Clarae et octo diebus imme- diate sequentibus ad eandem ecclesiam causa devotionis accesserint; itemque, qui pro neces- sitatibus fratrum, seu pro aedificiis construendis manum porrexerint adjutricem, quadraginta dies de injuncta poenitentia relaxat. Dat. Wiennae, a. d. 1280, sexto cal. Sept. E cop. Mus. Boh. 1214) 1280, 20 Sept. In castris apud Brunam. Rudolfus, Rom. rex, confirmat permutationem nemoris prope Persenbeug cum censi- bus urbis Crembsensis, factam inter Ottacarum, quondam Bohemiae regem, et monasterium Priflingense. Testes: H(enricus), episc. Basiliensis, Ludovicus, comes palat. Reni, et alii. — Act. a. d. M.CC.LXXX, II kal. Oct. dat. in castris apud Brunnam. Pez, Cod. dipl. p. II, 142. 1215) (1280.) R(udolfus), Rom. rex, recipiens Chunegundim, reginam Bohemiae, in gratiam suam inducit homines eius, ut ei fideliter adhaereant. — "Prudentibus viris iudicibus, consulibus et ciuium vniuersitatibus Prage et aliarum ciuitatum regni Boemie graciam suam etc. Illustris domina Ch. Boemie regina, multimode sue virtutis qua claret prestancia, integri fauoris regii sibi graciam vendicauit, quod tam eam quam liberos suos cum omnibus sibi attinentibus in nostri et imperij proteccionis gremium gratiosissime colligentes dignissimum estimamus, vt ad omnia et singula, que suis sunt profutura profectibus et prouectibus nouerimus oportuna, omnem nostram diligenciam opem et operam, quam scimus et possumus, applicemus, suisque pressuris et angustijs remediabiliter consulamus. Sane nichil tam vtile nilque tam salubre tranquillo statui regni Boemie habito prudentum consilio reputatur, quam quod illustris O(tto), marchio talis (Brandenburgensis), princeps noster dilectus, a grauami- nibus et incomodis, quibus predictam dominam reginam totumque regnum afficit, resipiscens, predicte regine paruos suos remitteret, et relictis finibus Boemie ad propria remeare decli- naret, propter quod vniuersos et singulos vos requirimus et hortamur, quatinus ad fidei et deuocionis debitum, quo memorate domine regine suisque liberis astringimini, tamquam viri fide stabiles et deuocione constantes fideliter redeuntes, ipsum marchionem, ut ab inchoatis desistens iniuriis, ad proprios reuertatur terminos frequencius et solercius inducatis, quo facto parati erimus similiter a regni foribus discedere, cunctaque iuxta ipsius regine et nobi- lium Boemie consilium instaurare, que pacifici status tocius regni Boemie reformacionem inducere videbuntur. Si vero quod absit premisse nostre exhortacioni minus intendere cura-

Strana 527
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 527 retis, oporteret, quod processu temporis proteruiencium in ipsam reginam et suos liberos quos defendendos suscepimus, pertinaciam restringere iuxta iuris ordinem studeremus.“ Firnhaber, Petri de Hallis Formelb. Font. rer. Austr. VI, p. 80. 1216) 1280, 18 Oct. In castris ante Brodam. Rudolfus, Rom. rex, ad mutarios Austriae, ut vinum et victualia ad mensam canoni- corum Frisingae pertinentia per aquas et terras sine muta permittant transire. — Dat. in castris ante Brodam XV kal. Nov. Lang, Reg. Boica IV, 128. 1217) 1280, 18 Oct. Ante Brodam. Rudolfus, Rom. rex, monasterio in Interlachen ius patronatus ecclesiae in Hasli confirmat. Böhmer, Reg. imperii 104. Extr. 1218) 1280, 11 Nov. Apud Pabitz. Rudolfus, Rom. rex, Ottoni de Liechtenstein duas vineas in Rotenbach donat. — Dat. apud Pabitz III id. Nov. a. d. MCCLXXX°. Hormayr, Archiv, 1837, 204. 1219) 1280, 12 Nov. In Tribouia. Fridericus dictus de Schomburg fratribus de Corona s. Mariae Moraviae quasdam libertates confert.— "Cum — fratres Eremite ordinis s. Augustini de Corona s. Marie Morauie in hereditate nostra, quondam sororis bone mem. Bohuzlai de Rysemburg, nobis intimarint, se nonnullis exactionibus — sepius peturbari, — nos quoque a sorore nostra Agatha, relicta pre- frati d. Bohuzlai, accepta plena auctoritate in hereditate supradicta regendi et gubernandi — volumus, ut omnia, que possident, sub iure sint tam libere constituta, ut ipsi ac eorum ru- stici, de omni exactione ac seruili opere, et quauis iudiciali causa, nec non omni grauamine exemti, nulli aduocatorum, iudicum ac ciuium nostrorum ullatenus teneantur in aliquo re- spondere. Preterea syluulam, sitam inter villam, que Zudendorff, et aliam, que Budicsdorff nuncupatur, et boscum, qui inter iam dictam villam Budicsdorff et Zazauiam interiacet, fra- tribus eisdem a dilecto nobis milite Cunrado dicto de Yeres collatum, decernimus eos per- petuo retinere. Condonamus nichilominus ipsis fratribus auctoritatem, capitales causas, que de eorum iudicio ad nos pertinere videntur, interposito proprio suo iudice agitandi.“ — Testes — decernimus inserendos: — Cunradum, strenuum militem dictum de Yeres, Bern- gerum, qui vulgo dicitur Magister, Haynricum dictum de Borsendorff, aduocatum Gotfridum, Haynricum dictum de Gebischa, et fr. eius Bertholdum. — Dat. in Tribouia Morauiensi a. d. MCCLXXX, II idus Nov. Boczek IV, 240.

Strana 528
528 Emler, Regesta Bohemiae. 1220) 1280, 18 Nov. In castris apud Burdenitz. Rudolfus, Rom. rex, Gordano de Burgenstein XXV marcas priori cuidam pig- nori adjicit. Böhmer, Reg. imper. 104. Extr. 1221) (1280.) Chunegundis, reg. Boh. in causa, quam habet cum Ottone, marchione Brandenbur- gensi, compromittit in Thobiam, Prag. episc. — Nos Ch. oc, "quod nos propter bonum pacis et plenae concordiae unionem, quam habere intendimus et volumus puro corde cum d. Ot- tone, inclyto marchione Brandenburgensi, qui gerit vices domini Al. marchionis Brandenburg. fratris sui, carissimi filii nostri Wencezlai, pupilli principis et domini regni Boemiae, tutoris et capitanei generalis in regno praedicto, de negotiis et juribus omnibus ad nos tam ratione dotalitii, quam alia ratione in regno praedicto quocunque modo spectantibus, compromittimus bona et spontanea voluntate in rever. in Christo patrem et dominum Th(hobiam), vener. Prag. episcopum etc. tenore praesentium firmiter promittentes, quod quidquid praedicti dominus episcopus etc. tamquam arbitri, arbitratores, laudatores seu amicabiles compositores, inter nos et praedictum marchionem Ottonem arbitrandum duxerint, laudandum seu etiam com- ponendum, juxta consilium et deliberationem per barones et cives regni habitam, inviola- biliter observare, dummodo per praedictum marchionem Ottonem d. episcopi et aliorum arbi- trium, laudum seu compositio per praedictos barones et cives adinventa, nobis inviolabiliter observetur. Quodsi forte a parte praedicti marchionis Ottonis praedicta compositio seu arbi- trium per omnia inviolabiliter non servetur, ad praedicta, quae promisimus, seu ad servatio- nem praedicti compromissi teneri nolumus aliquatenus vel arceri. Palacký, Formelb. I, pag 314. 1222) 1280, 30 Nov. Olomucii. Budis, abbas ecclesiae Gradicensis, attestatur compositionem litis agitatae de agris et virgultis iuxta villas Predmoste et Hodynan inter monasterium Grad. et ecclesiam Olomuc. — „Profitemur, — quod controuersia, que inter nos longo tempore agitabatur, ratione me- tarum — in foribus claustri Gradicensis — et uillam Predmoste ecclesie Olomucensis — et etiam inter insulas circa pontes claustri prefati ex una, et uillam Hodynan ecclesie prefate ex altera, nec non in uilla Semitesicz, que est utriusque ecclesie, occasione agrorum et uir- gultorum inter uillas Drozetyn, Chwalkouicz et Towir hinc inde inutiliter commixtorum, et etiam ratione cuiusdam paruule aree in predicta uilla Semitesicz inter areas d. abbatis site, arbitrantibus — Sobolone de Rowczin, Libinckone, iudice de Stephansdorff, Suatocio, procuratore d. decani, Nicolao notario, et Nagrado, ministeriali decani eiusdem, colonis ibi- dem predictarum uillarum, — quos ad hoc ex utraque parte elegeramus, agris, uirgultis equanimiter limitatis, ac prout expedit utrique ecclesie, et omnibus in melius communitatis me- tis secundum ius terre per aceruos, qui uulgo kopci dicuntur, distinctis, inter nos totaliter est sopita domino concedente. Exitum uero gregum, qui uulgariter drahy nominantur, tam ex

Strana 529
Wenzeslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 529 parte Olomucensi quam claustri ipsius campis equaliter acceptis ordinamus. Pascua uero hominibus prefate uille communia erunt in solidum, exceptis duntaxat d. abbatis siluis ; — — via vero publica similiter utramque contingens partem habebitur perpetuo obseruata.“ Acta sunt hec in Olomucz a. d. M.CC.LXXX, pridie kal. Dec. Boczek IV, 241. 1223) (1280.) Bulco de Biberstein dominabus s. Mariae in Sifridisdorf quatuor mansus in villa Chungeshaig, quos dictae dominae apud d. Fridericum de Gresla comparauerunt, confert. Acta sunt haec a. d. M.L.XXX. Ex orig. Mariae-Valle cop. in Mus. Boh. 1224) (1280.) Theodericus, canonicus Olomuc. (postea episcopus) gravi ereptus morbo ecclesiae Olomucensi et monialibus ad s. Petrum duas marcas proventus in pago Seniczka assignat. A. MLXXX°. Boczek V, 272. 1225) (Ce. 1280.) Rudolfus, Rom. rex, ecclesiae de Marekke quaedam bona confert, ex eo, "quod pater misericordiarum altissimus causam nostram intuens et pie gebernans, in loco ab eadem ecclesia non longe distante nos quasi in angustiis mortis positos liberauit ab hostibus et prostratis eisdem nos liberavit gloria triumphali.“ Bodmann, Cod. epist. Rud. 100. 1226) (1280.) Alfonsus, Roman. rex, Castellae, Legionis, Toleti oc rex, Chunegundi, reginae Bohe- miae. — „Mittentes ad praesentiam vestram nobilem virum Franciscum de Alba militem, dilectum familiarem nostrum, super his, quae ad vestrum et nostrum redundant commodum et honorem: excellentiam vestram requirimus et rogamus attente, quatenus exposita vobis pro parte culminis nostri per ipsum indubitanter credere velitis, si placet, et prosequi cum effectu.“ Dat. Sibiliae M°CC°LXXX°. Palacký, Formelb. I p. 316. 1227) (1281.) O(tto), Brandenburg. marchio, Wenceslai, regis Boh. tutor et capitaneus generalis, cum Chunegundi regina concordans eidem quosdam redditus assignat. — Ad notitiam oc, „circa inclytam dominam Ch. reginam Boemiae magnificam, nostram materteram carissimam, favoris plenitudine aestuantes, cum eadem solidioris dilectionis completivo vinculo ad unionem et concordiam pervenimus in hunc modum, quod libenter ipsam tamquam neptem nobis dilectam 67

Strana 530
530 Emler, Regesta Bohemiae. volumus dilectionis brachiis amplexari et in promotionibus ipsius reflorere, sicut decet solito (sic) in amore. Insuper venerab. domino.. tali episcopo, nec non et talibus, integraliter.. commisimus, in persona nostra ipsis dando plenariam potestatem, ut ipsi dominae reginae prae- fatae mille marcas reddituum in mansis debeant finaliter assignare et hoc ubicunque inter .. et .. et etiam inter .. et .. praefati viri redditus praehabitos ex parte domini W. nos tangentes invenerint vel poterunt invenire. Si autem complete praedictos redditus in terminis vel partibus praenotatis non poterunt invenire, tunc inter partes .. et .. assignabunt ipsi d. regi- nae tot redditus, ut ei perfecte mille marcarum numerus compleatur; quos redditus ipsa possideat annuo, pacifice et tranquille. Eo tamen addito, quod ipsi d. reginae DCrum marcarum argenti redditus per personas praemissas in moneta et teloneis etiam assignentur, ut sic mille marcas argenti et DCtas ipsa d. regina percipiat annuatim. — Dat. — a. d. mill. CCmo. octuagesimo p° kn. (sic). Palacký, Formelb. I. p. 315. 1228) 1281, 1 Jan. Cometavae. „Nos — Chothoborius dictus de Retschitz nostraque laudabilis matrona prognos- cimus, — bona delegasse fratribus ordinis theutonicae domus in Cometave in remedium — animarum nostrarum, — Krimove scilicet et villas sibi coniunctas, quorum nomina sunt: Strasch, Wahavar, Ludem, Durrental, Meinhardesdorf, Hodevitz, Vizok, una cum iudicio, pratis, silvis, pascuis, piscationibus, venatione, immo et omnia illis attinentia — possidenda.“ — Testes : Albertus de Gebersch, Albertus f. (suus) dictus de Liznic, Chotiborus de Retschitz, Smilo fr. suus de Lubschowitz, Bohuslaus de Se, Neblaz fr. suus de Se, Burchardus de Maschave, Henricus de Rechenberg cum fratribus suis, Ekhardus de Brana, Pyrsedote de Dobrsenz, Petrus de Hagi, Vlke de Minitz, Luders de Briesen, Fridericus de Briesen, Petrus de Sobesuc Pribizlabe de Sobisuc, Vazelabe de Sobisuc, Bohusche de Vodihrade, Benec de Vodihrade, Vlschek de Sabenitz, Benko de Sajaschitz, Voko de Sajaschitz, Qual de Habran, Trojan de Briesen, Pocral de Ujezd, Petrus de Zuschan, Stiezlabe de Lubeschitz, Schazlab de Bran. Dat. Cometavae, a. d. 1281, kal. Jan. Millauer, Beitrage zur Gesch. des deutschen Ordens in Böhmen, 127. 1229) 1281, 1 Jan. Comotavae. Fratres domus Theutonicae recipiunt Vratislaum de Maschaue in confraternitatem. — Recognoscimus oc, "quod Bratizlaum nomine dictum de Maschauwe — ad nostram confrater- nitatem recepimus et idem Bratizlaus, — villam, que Tursche dicitur, omni ambiguitate procul mota et sine omni contradictione domui nostre contulit, que Commothauwe vulgari nomine nuncupatur. Nos — cum d. Smylone fecimus commutacionem dantes sibi villam supra nominatam pro agris, collibus et metis sitis inter Sporicz et Schirnowitz, quatenus abrenunciaret illis et nobis quadraginta quinque marcas argenti super adderet usualis“. — Testes: d. Albertus de Seberc, Alber frater suus dictus de Liznic, Kotiborius de Retschitz, Smylo frater suus de Lubschowitz, Bohuslaus de Se, Neblaz frater suus de Se, Burkardus

Strana 531
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 531 de Maschauwe, Heinricus de Rechenberc cum fratribus suis, Eckehardus de Brande, Pyrsedote de Dobersenz, Petrus de Hagi, Wlke de Minitz, Luders de Briesen, Fridericus de Briesen, Petrus de Sobesuc, Pribizlabe de Sobisuc, Wazalabe de Sobisuc, Bohusche de Wodihrade, Benec de Wohdihrade, Wlezchek de Sabenitz, Benko de Saiaschitz, Wocko de Zaiaschitz, Qual de Haberan, Troian de Briesen, Pocral de Vgezd, Petrus de Zuschan, Stiezlabe de Lu- beschitz, Schazlabe de Bran. Dat. Comotauwe a. d. MCCL°CC'LXXXI, kal. Januarii. Ex orig. arch. reg. gub. Prag. cop. in Mus. Boh. Millauer, 130. 1230) Cc. 1281. Nos nobilis domina Johanna, filia Cotheborii, et Benesius vir eius dictus de Tup- powe — not. oc „quod bona in Crimove et omnia eius attinentia, quae pater noster et ma- ter, videlicet Chotheborius et Anica pro remedio animarum suarum s. Mariae et domui et fratribus contulerunt in Chomutove cum consensu nostro et puerorum nostrorum — nostri sigilli munimine fecimus roborari." E cop. Mus. Boh. 1231) 1281, 6 Jan. Pragae. Otto, Brandenburg. marchio et illustris d. Wenzeslai in regno Boemiae tutor et ca- pitaneus generalis, domui S. Coronae sub abbatia Plazcensi locatae bona Notaliz et Guali- chingen cum omnibus attinenciis a rege Ottacaro donata confirmat. — Dat. Pragae a. d. MCCLXXXI, in Epyphania domini. Ex orig. in arch. c. r. aul. cop. in Mus. Boh. — Pangerl Urkb. v. Goldenkron, 21. 1232) 1281, 9 Jan. In Sternberg. Albertus de Sternberg quaedam bona sua ecclesiis Olomucensi et Gradicensi obligat. — Notum oc, "quod ego Albertus de Sternberg — ecclesias, Olomucensem uidelicet et Gra- dicensem — in ipsarum colonis, seruitoribus ac possessionibus, spoliis ac captiuitatibus, ignium cremationibus perturbaui enormiter atque lesi. Pro quibus excessibus — excommunicationis sententia — Brunonis episcopi — extistit — promulgata. — Et quia nec sic corrigi volebam, omnipotens deus — me infirmitate corporis grauissima visitauit, et fecit dono s. Spiritus, ut ingemiscerem de predictis et de aliis meis excessibus, meum maleuolum animum conuertendo ad bonam intentionem. — Itaque — meum nuncium ad — Olomuc. episcopum destinaui, — qui — abbati Gradicensi vices suas commisit, ut mihi — absolutionis gratiam impenderet. — Quo cum duobus sui conuentus fratribus, priore Hermanno et Andrea camerario, dd. quoque Budislao decano, canonico Olomucensis ecclesie, et fr. Ulrico, Predicatorum lectore ibidem, assecurato eis a me conductu prius per obsidem, — filium meum Sdislaum, ad me venien- tibus — me in predictorum dd. aduentu deuotus erexi, omni uoluntate poscens absolui ab excommunicationis sententia, quam maleficorum modis incurreram antedictis. Verum licet — mee essent offense manifeste et tales, ut estimari propter multitudinem damnorum illatorum plene non possent, tamen veniam tandem plus quam credideram apud ipsos inuentam totam 67*)

Strana 532
Emler, Regesta Bohemiae. 532 partem hereditatis mee in Trepsin, et quinque laneos in Luczicz, contiguos porte, iacenti versus Conitz, in satisfactionem meorum excessuum, quos in bonis predictarum ecclesiarum commisi, tantumodo Olomucensis et Gradicensis, pro centum marcis argenti pure et simpliciter obligaui eisdem pro pignore in hunc modum: si ego uel heredes mei infra tres annos a festo purificationis b. Marie uirginis proxime uenturo computandos non exsolueremus datis centum marcis argenti, ex tunc quinque laneis in Luczicz michi et heredibus meis resignatis libere totam partem hereditatis mee in Trepsin cum omnibus pertinentibus — imposterum prefata Olomucensis et Gradicensis ecclesia iure hereditario — possidebunt, per triennium vero eorundem bonorum fructus in sortem pecunie soluende minime computabuntur. Que omnia tacto propria manu signo s. crucis per iusiurandum promisi firmiter et inuiolabiliter obseruare, — satisfacturus nichilominus etiam canonicis Olomucensibus: d. Budislao decano et d. Theodorico pro dampnis, que per me et meos homines in eorum patrimoniis sunt perpessi. Insuper — sub eodem iuramento bona Gradicensis ecclesie, que occupaueram, dimitto libere dicte ecclesie possidenda“. — Testes: Frater Ulricus, lector Predicatorum in Olmucz, frater Gregorius eiusdem ordinis, d. Chasta de Chranow, d. Trutwinus de Heroltiz, d. Wran de Othiehrib, Bludo de Medritz, Riwinus de Lippnan, Ceren, filius Riwini, Mingotus, ciuis Olomucensis, Dobroslaus de Wesiechowitz, Jacobus, ciuis Olomucensis, et alii. — Act. et dat. in Sternberg a. d. incrn. MCCLXXXI, V idus Jan. Boczek IV, 242. 1233) 1281, 2 Febr. Pragae. Iudita abbatissa totusque conuentus s. Georgii in castro Pragensi vendunt abbati Plassensi quartam partem obstaculi in Wlitauia flumine Pragae. — Not. oc, „quod cum mona- sterium nostrum propter querrarum strepitus, quibus regnum Boemie lacessitum extitit, gravi penuria sit oppressum, volentes eidem monasterio — in necessariis providere — consensu — d. Thobie, — Prag. epis. requisito etiam et obtento, quartam partem obstaculi illius, quod emimus jure teuthonicali a d. Ottone, hon. abbate, ac conventu monasterii de Ostrow, siti retro curiam eorumdem abbatis et conventus Prage in Wiltaua, vendidimus de Gerhardo, ven. abbati et conuentui de Plass pro tribus marcis argenti veteris, quas nobis fatemur tenore presencium persolutas, tali condicione verum tamen interjecta, quod idem abbas de Plass ac suum monasterium singulis annis in vigilia b. Mychaelis census nomine dimidiam marcam usualis argenti prefato abbati ac ejus conventui de Ostrow pro dicta quarta obsta- culi parte, in qua memoratus abbas de Plass unum molendinum locavit et construxit, exsol- vere teneatur. Hoc etiam expresso, quod si in eodem obstaculo plura molendina ultra hec, que nunc in ipso sunt, fuerint collocata, quarta pars fructuum, qui de eisdem molendinis provenient, cedet abbati de Plass et conventui sepedictis. Hoc etiam cauto, quod pro repa- ratione ipsius obstaculi, pretaxati abbas et conventus de Plass facere debeant inpensas pro- quarta parte ipsos contingente, quotiens fuerit oportunum". — Testes: Vlricus de Rokchan,

Strana 533
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 533 Robertus dictus Prulerius, Conradus dictus Rayd cives Pragenses, et alii. Act. et dat. Prage a. d. MCCLXXXI°, in die purificicationis b. virg. Marie. Ex orig. bibl. univers. Prag. cop. in Mus. Boh. 1234) 1281, 19 Febr. Pragae. Thobias, episc. Prag. prohibet decimatoribus suis, ne decimas episcopales ab homini- bus monasterii Brzewnowiensis exigant. — „Scire debetis, quod — monasterium Brewnovi- ense tali gaudet privilegio ab antiquo, quod universi et singuli ejusdem monasterii, homines episcopales decimas nostras exhibere nobis aut nobis aliqualiter non tenentur. Igitur discre- tioni vestre — mandamus, — quatenus sentencias, si quas contra eosdem homines aut eorum aliquem ex causa decimarum ipsarum tulistis, per vos sine mora visis presentibus revocare nullatenus differatis.“ — Dat. Pragae XI kal. Marcii, pontif. a. III. Dobner: Monast. hist. Boem. VI, 36. 1235) 1281, 10 Mart. Pragae. Transactio inter Zderaziensem praepositum et abbatem Plassensem de munitione ec- clesiae in Potworow. — „Nos Petrus prepositus de Sderaz, notum oc, "quod cum inter — d. Gerhardum, ven. abbatem de Plass ex parte una, et nos ex altera, super capitaneatu mu- nitionis constructe in ecclesia in Potworow, dissensio orta foret, mediantibus viris providis, d. Ottone de Karzez, Conrado de Chachowycz, Henrico dicto Slichting, in quos tanquam in amicabiles compositores extitit compromissum utrinque, talis compositio intercessit : quod ho- mines nostri tempore generalis discordie sive querre ad dicte ecclesie munitionem refugium habeant, eosque homines prefati d. abbatis libere et sine contradictione aliqua in inferiori parte ecclesie debeant receptare, quam scilicet inferiorem partem ecclesie tam homines pre- habiti d. abbatis quam nostri inhabitabunt communiter ac vivent unanimiter et equaliter in eadem. In superiori autem parte et turre ipsius ecclesie homines nostri nihil juris aut pote- statis usurpabunt vel vendicabunt, aut super hiis d. abbatem seu suos homines inquietabunt de cetero, sed solumodo erunt contenti, et nos etiam contenti erimus dicta inferiori parte eccle- sie“. — Act. et dat. Prage a. d. MCCLXXXI°, sequenti secunda feria post dominicam, qua cantatur: Reminiscere. Ex orig. bibl. univ. Prag. cop. Mus. Boh. 1236) 1281, 26 Mart. Olomucii. Capitulum eccl. Olomuc. archiepiscopo Maguntino electionem Theoderici in episcopum Olomuc. notificat. — „Maguntine sedis archiepiscopo, sacri inperii per Germaniam archi- cancellario, Budislaus decanus, Alexius prepositus, Cyrus archidiaconus, totumque capitulum Olomuc. ecclesie. — D. B(runone), ecclesie nostre — episcopo, proxima secunda feria post dominicam, qua cantatur: Exurge domine, sicut placuit d. ab hac luce subtracto et corpore ipsius, prout moris est, ecclesiastice tradito sepulture, nos conuenientes in vnum diem, uidelicet proximam post festum annunciacionis b. virginis Marie, ad eleccionem futuri ponti-

Strana 534
534 Emler, Regesta Bohemiae. ficis canonice celebrandam duximus pro termino statuendum citatis prius omnibus presentibus et absentibus, qui debuerint, voluerint et potuerint commode interesse. Adueniente termino igitur prefato, quia in nostra ecclesia cathedrali, que est in castro Olomucensi sita, propter turbacionem terre Morauie, que prochdolor nondum est plene sedata, nos recipere non potuimus, in ecclesia s. Petri in ciuitate, que pridem exstitit kathedralis, pulsata campana ibidem curauimus conuenire, et missa de s. spiritu sollempniter celebrata sermone ad clerum et populum nichilominus subsequente tandem exclusis omnibus alijs, corum non intererat inter- esse eleccioni canonice celebrande ibidem, nos recepimus ante maius altare de eleccione futuri nostri pontificis tractaturi. Et post diuersos tractatus inter nos habitos et discussiones multiplices placuit nobis vniuersis et singulis per uiam compromissi nostre viduate ecclesie prouidere. Dedimusque potestatem eligendi vnanimiter et concorditer d. Budizlao, decano Olomucensi, mag. Johanni, preposito Satcensi, Chunoni, decano Wissegradensi, Johanni sco- lastico, Bartholomeo canonicis Olomucensibus, viris vtique prouidis et honestis, veluti nostre eleccionis arbitris sub hac forma, vt quemcumque ipsi arbitri de gremio ipsius ecclesie Olomucensis quatuor quintum ex se uel omnes quinque aliquem alium de capitulo concorditer eligerent, dummodo esset ydoneus electus, pro futuro pastore et pontifice a nobis omnibus haberetur. Qui in scriptis sub sigillo capituli nostri predicta potestate recepta secesserunt in partem et deliberacione inter se prouida et diligenti habita postremo in virum h. d. The- odricum, ecclesie nostre canonicum, vnanimiter conuenerunt, virum vtique plene et mature etatis, morum laudabilium, preditum gravitate et sciencia maxime sacrorum canonum merito commendandum, inde legitimo matrimonio natum et nobili ab utroque parente in sacris ordi- nibus constitutum. Quem d. Budizlaus, decanus Olomuc. arbiter ex voluntate et mandato suorum collegarum in scriptis inhuc (hunc) modum elegit. In nomine patris et filii et spi- ritus sancti amen. A. d. Millesimo CC.LXXXI, sequenti die post annunciacionem b. virginis Marie ego Budizlaus, decanus Olomuc. de voluntate et consensu et expresso mandato meorum collegarum, uidelicet mag. Johannis, prepositi Satcensis, Chunonis, decani Wissegradensis, Johannis scolastici et Bartholomei canonicorum Olomucensium auctoritate nobis data a capi- tulo Olomucensi, inuocata spiritus sancti gracia, nomine meo et vice mea ac collegarum meorum et uice omnium de capitulo Olomucensis ecclesie d. Theodericum, concanonicum nostrum, in nostrum et nostre ecclesie eligo episcopum et pastorem et eleccionem ipsam in scriptis et sollempniter mox publico in communi. Licet autem ipse electus more bonarum mencium primo esset renitens, tandem uictus precum instancia eleccioni de se cum timore consensit. Dictam igitur eleccionem, sic canonice et sollempniter celebratam et publicatam in communi, omnes unanimiter recepimus et approbauimus, Te deum laudamus more solito decantantes deportacionis sollempnitate congrua accedente. Reuerende igitur uestre paternitatj duximus vnanimiter supplicandum, ut cum noster predictus electus propter uiarum discrimina et tem- pora impacata ad vestram paternitatem, ut affectuose uoluit, nobis tamen propter causas predictas sub spe uestre paterne uenie uix ipsum retinentibus, nequeat accedere, venerabili patri d. — Prag. episcopo dignemini uices uestras committere, ut eleccionem supra dictam examinacione diligenti prehabita confirmare, et munus consecracionis nostro electo dignetur

Strana 535
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 535 iuxta formam canonum impertiri, quatenus auctore deo nobis uelut ydoneus pastor et toti dyocesi in hiis, que ad episcopum spectant, preesse ualeat et prodesse, nosque et alii sibi commissi sub eius sacro regimine possimus deo salubriter militando bene uiuere et feliciter terminare. Vt autem omnium nostrum uota in predictis omnibus et singulis concordasse et in hanc eleccionem et peticionem conuenire noscatis, benignitati vestre reuerende pater hoc canonicum decretum mittimus roboratum propriis manibus et subscriptum.“ — Act. et dat. Olomucii in ecclesia s. Petri a. d. M'CC.LXXXI, VII kal. Apr. Eleccioni huic interfuerunt et diploma manu propria subscripserunt: Budizlaus, decanus Olomucensis, Alexius, prepositus Olomuc. Cyrus, archidiaconus Olomuc. Johannes, scolasticus Olomuc. Lambertus, custos Olomuc. Bartholomeus, canonicus Olomuc. Detricus, canonicus Olomuc. Vitcho, canonicus Olomuc. Cuno, canonicus Olomuc. Petrus, canonicus Olomuc. Thomas, canonicus Olomuc. VI- ricus, canonicus Olomuc. Petrus, canonicus Olomucensis, Hartmannus, canonicus Olomuc. Bred- borius, canonicus Olomuc. Erchinbertus, canonicus Olomuc. Pro Gotfrido, canonico Olomuc. presente et consentiente huic electioni mag. Velenus subscripsit. Ex orig. arch. capit. Olomuc. Boczek IV. 245. 1237) 1281, 25 Mart. In Ratibor. Wladislaus, dux de Opol, confert fratri Cunrado eiusque confratribus ordinis Prae- monstratensis de regula b. Augustini ad claustrum aedificandum 100 mansos franconicos circa terminos Moraviae. — Dat. in Ratibor in annunciatione b. virginis a. d. MCCLXXXI°. Ex orig. arch. c. r. aulico Vindob. Boczek, Cod. jur. Boh. IV, 244. 1238) 1281, 21 Maji. Pragae. Conclusio Tobiae, episc. Prag. et baronum regni Boemiae Pragae congregatorum de pace observanda. — „Nos Tobias, — Pragensis episc. et universi barones regni Bohemiae scire volumus, — quod IVa feria in vigilia ascensionis domini apud S. Clementem in domo fratrum Praedicatorum Pragae convenientibus nobis in hoc ad unum, ut ipsum regnum in tran- quillitatis opulentia conservetur, pacem perpetuam domino auxiliante juravimus observare, hoc in forma juramenti expresso, quod nullus nostrum retinebit fures aut latrones, seu aliquos malefactores fovebit, quinimo juxta omnium nostrarum virium valentiam tales homines perse- quemur et ipsorum malitiam contundemus, excessus eorum correctione debita refrenando. Praeterea nullum ratione odii vel amoris, benivolentiae seu pavoris indebite gravabimus, vel in malitia sua fovebimus quoquomodo, sed potius ad hoc omnem, quam poterimus, dabimus operam, quod unusquisque justitiam consequatur; et generaliter omnia mala, quae regni prae- dicti commoda possent aliquatinus perturbare, intercipere promittimus toto posse. Et ne d. W(enceslaus), filius quondam illustris regis Bohemiae Premizl, princeps et dominus noster naturalis, laedi in suis juribus videatur, promittimus sub juramento praefato, quod omnia bona, quae in praedicti d. nostri Otakari regis fuerant potestate et post obitum ejus aliquis nostrum suis attraxit usibus, seu per collationem d. nostri Bohemiae acquisivit, si talis prae- sens fuerit, statim et sine aliqua dilatione, si vero absens fuerit, infra XIV dierum spatium

Strana 536
536 Emler, Regesta Bohemiae. ab hodierna die computandorum ad manus d. nostri marchionis Brandeburgensis, tutoris ejus- dem principis et d. nostri Wencezlai, nomine ipsius resignare debeat incunctanter. Simi- liter quicunque nostrum bona episcopatus Prag. aut aliarum ecclesiarum regni praedicti seu cujuscumque alterius personae privatae post praedicti d. nostri regis obitum occupavit, si praesens sit, statim restituere debeat illi, quem ipsorum possesione privaverat; si vero absens fuerit, id facere infra XIV dies ab hodierno die continue numerandos; et jus, quod talibus in bonis hujusmodi competit, prosequantur justitia mediante. Quicunque vero talia ultra praefatum terminum praesumserit retinere, omnium nostrum decrevit sententia, quod jus, si quod in bonis hujusmodi habuit, vel videbatur habere, se ipso facto sentiat amisisse, et nihilominus alia poena, quae super hoc per nos inventa fuerit, amplius puniatur. Item sub prefato promisimus juramento, quod nullus nostrum in regno saepe dicto munitionem aliquam de novo construere debeat sine speciali licentia d. marchionis superius nominati, et constructas post obitum praedicti d. nostri et regis clarae memoriae absque dilatione di- ruere, nisi ab ipso d. marchione licentiam valeat impetrare. Contra illos vero, qui hodie et heri presentes fuerunt et hujusmodi juramento praestito recesserunt, seu etiam praesentes sunt et praestare recusant hujusmodi juramentum, aut ad istud colloquium (venire) negle- xerunt, edicto publico convocati: talem omnium nostrum accedente consensu sententiam pro- mulgamus, quod nisi hodie, qui praesentes fuerint ac sunt, et absentes infra XIV dies, prae- fata hujusmodi exhibeant juramenta, ipsorum omnia bona debeant devastari, et castra eorum, si ea hubuerunt, post sex septimanarum spatium, quousque condigne satisfaciant, per domi- num nostrum marchionem praedictum vel eum, qui vices suas in regno Bohemiae gesserit, nobis omnibus sibi ad hoc auxilium impendentibus obsideri vel etiam impugnari.“ E cod. ms. capituli Prag. cop. in Mus. Boh. 1239) 1281, 23 Jun. Znoymae. „Ego Elisabeth, relicta Kadoldi, — notum oc, quod — magistro cum fratribus hospi- talis s. Francisci in pede pontis Pragensis ecclesiam s. Jacobi in villa. que dicitur Hodenicz cum decimis, et aliis omnibus iuribus — in remedium anime mee et antecessorum meorum contuli possidendum.“ — Testes : d. Gerhardus de Obersecz, d. Milota, d. Hartlebus de Du- ben, d. Sporo, d. Lupus de Plauecz, d. Jencz Dochmez, ceterique barones terre viri prouidi, fide digni. Data sunt hec in Znoym a. d. MCCLXXXI°, in vigilia s. Johannis baptiste. Boczek, IV, 248. 1240) 1281, 25 Jun. In Broda. Urburarii Bohemiae conferunt Hennigo dicto Schutwein stolonem quendam excollendum. „Ad vniuersorum oc, quod nos Wernherus, iudex Brodensis, Haumannus dictus Ruffus, Chuno, Sifridus dicti vrburarij tocius regni Bohemie, recognita vtilitate communi ac profectu gene- rali, Hennigo dicto Schutwein, suisque concultoribus stollonem situm in Partuschdorf Minari cum montibus, videlicet quatuor, mensuratis; montem primo dictum volgariter Mulgraben, montem Gebhardi, montem Hennigi, montem Sutmai, applicatis laneis regalibus, Zmilonis,

Strana 537
Weneeslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 537 dominorum ac ciuium, necnon cum superficie, quod dicitur vberschar vvlgari in prolatu, seu quibuslibet, quorum nomine censeantur vel habere respectum dicuntur, prefatum ad stollo- nem iure hereditario prefato Hennigo suisque concultoribus, ipsorum heredibus vtriusque sexus racionabiliter et rite contulimus excolendum — perpetuali sub robore possidendum, hac condicione negociosa striccius subteriuncta, quod sepe dictus Hennigus suique concul- tores, ipsorum ac heredes exhibicione amplioris iusticie secundum formam prescriptam tenen- tur perpotiri, quemadmodum quilibet stollo hereditarius suis cum vsibus nichilum minuendo perfrui comprobatur. Hac videlicet promissione peracta beniuole voluntatis cum affectu Hennigi et Ludwicj, si diuine prouisionis clemencia ipsis in stollone lucrum iuncxerit exopta- tum, quod huius scriptori priuilegii vel loco sui cui deputauerit, dare tenentur tunicale panni melioris, quod poterunt inuenire, recusacionis obstaculo quolibet relegato“. — Testes : — Claricius examinator, Pertoldus Lechler, Otto Apech, Otto, gener Sweuj, Cunradus mercator, Hertlo mercator, Cristianus examinator, Siboto faber, Ludwicus, Lacmannus, et alii. — Dat. per manus Cunradi, sciptoris de Brunna, vigilia Johannis et Paulj a. d. M°.CC°.LXXXI°, VII° kal. Julij, indic. octaue. Sternberg Um. e. Gesch. d. böhm. Bergwerke. I, 2 p. 51. 1241) 1281, 2 Jul. Brunae. „Ienzo de Schonberch Horinae, famulo suo, quaedam bona confert. — Not. oc, „quod fide- lem nostrum Horinam, famulum et dilectum, suosque heredes duobus laneis cum suis attinentiis inuestiuimus iure feodali seu etiam emphyethetico, quod in vulgari bvrchrecht nuncupatur, superaddentes sibi, — quod, si antedictus Horina seu sui heredes noluerint fore sub iugo seruitutis, ex tunc de laneis sibi datis per nos — vnam marcam argenti singulis annis nobis — soluere teneantur, securi ab omni impetitione collectarum, obsequiorum ceterorumque iudiciorum predicta bona — retinentes. Insuper prelibatis H. et suis heredibus, damus de silua nostra, que ville nostre Towirs adiacet, vbi duo sui lanei sunt iniuncti, quantum- cumque sue curie necessarium fuerit, vt vtantur, perhenniter possidere. Si vero nobis in futurum placuerit dictam villam Towirs vendere vel obligare, aut alicui hominum dare iure heredali, volumus, vt hoc fiat saluo iure quolibet predictorum“. — Sigilla: Jenczonis de Schonberch — et soceri sui Gerhardi dicti de Obersaz. — Testes: d. Schocho de Trubek, Zbilut de Woderat, Adam cum filio suo de Dobromiliz, Podoba, Donatus, Brunk, Gezdon de Opatowiz, Woyzlaus de Iwaniz, Onso de Srimiz, Marcinek, Odolen, Fridericus, aduocatus et magister monete Olomucii, item Wigandus, quondam aduocatus Olomuc. Conradus, ibidem scabinus, Tyrwardus, Henricus de Vgest notarius, Baroch. Dat. Brunne a. d. MCCLXXXI, VI. non. Jul. Ex orig. in arch. Carthusiae Olomuc. Boczek IV, 249. 1242) 1281, 4 Jul. Brunae. „Nos Hartlybus, camerarius Znoym. et Vethouiensis dictus de Dubna, notum oc, quod villam nostram Vgiesd in districtu Znoymensi iuxta Pohrlicz sitam de consensu vxoris et 68

Strana 538
Emler, Regesta Bohemia. 538 liberorum nostrorum vendidimus pro centum triginta marcis puri argenti, d. abbatisse ac conuentui sanctimonialium de Tuschnowicz hereditario iure perpetuo possidendam“. — Sigilla: Hartlybi supradicti et filii quoque sui Hartlibi iuuenis. — Testes: Mylota, camerarius Mora- uie, Chuno de Chuonstat, Gerhardus de Obrzazz, Bohusch et Hartmannus filii d. Cyronis, Tazzo, filius d. Wsnate de Lompnicz, Matheus de Schyrnahor, et alii. Acta Brunne a. d. M.CC.LXXXI, in die Odalrici, confessoris et pontificis. Ex orig. eiusd. monast. Boczek IV, 250. 1243) 1281, 15 Jul. Olomucii. „Nos Theodericus, episc. Olomuc. per praesens scriptum oc, quod nos dilectos fideles nostros, vniuersos et singulos homines et seruitores eccleste Olomucensis — in bonis, a d. Brunone episcopo, et capitulo Olomucensi ipsis et heredibus eorum masculi sexus tantum collatis, secundum ius et consuetudinem ecclesie Magdeburgensis nos promittimus et volumus conseruare, eis nichilominus iniungentes, vt, si qui ex ipsis hominibus nostris ad tantam ne- cessitatem deuenerint, quod nobis et ecclesie nostre iuxta institutionem et consuetudinem hucusque seruatam seruire aliquatenus non valerent, quod eis aliquibus personis, statui suo comparibus, bone fame, nobis prius super hoc specialiter requisitis, feuda ipsorum vendere liceat, et talibus precipue, qui nobis ea seruitia de ipsis bonis exhibeant, que is exhibere deberet, qui ea vendit, si ea sine alienatione aliqua possideret, adiicientes, quod in omnibus et singulis, que superius sunt expressa, predictis hominibus et seruitoribus nostris ac ecclesie nostre nullum de nouo creare in aliquibus bonis ius intendimus per presentes, sed ipsos in eo iure, quod eis temporibus — d. Brunonis — in ipsis bonis eorum de iure competebat, volumus confouere“. — Consensus — ad hoc — Budizlai decani, Alexii prepositi, Cyri archidiaconi, Petri, Cunonis, Bartholomei, Thome, Vlrici, Johannis, Lamberti. Witkonis, Petraci, Theoderici, Hartmanni totiusque capituli Olomucensis. Act. et dat. Olomunz a. d. M.CC.LXXXI, idus Jul. Boczek IV, 251. 1244) 1281, 18 Jul. Triboviae. Nouerint oc, „quod nos Chunradus dictus de Jerez, purggrauius Tribouie, loco d. nostri Friderici de Schonburg, tutoris puerorum de Rysenburg, conferimus nemus existens in con- terminis et metis ville Budic usque Zazauiam domui Corone b. Marie et eremitis ordinis s. Augustini in ea habitantibus racionabiliter possidere pro damno quinque marcarum eisdem illato, et ob salutem et remedium animarum d. B.(orsonis) de Rysenburg et suorum heredum. Item conferimus eisdem quoddam nemus inter uillam, que Zudendorf, et aliam, que Budics- dorf appellatur". — Testes: Berngerum, qui uulgariter magister nominatur, Heinzonem de Jebischa, Heinricum de Borsendorf, Gotfridum aduocatum, H. iudicem de Thetnicz, insuper et sigillo dicti d. Friderici solidamus, cuius uices dimittendi in hereditate ista gerimus et agendi. Dat. in Tribouia a. d. M°CCLXXXI°, XV kal. Aug. Ex. orig. monast. s. Thomae Brun. Boczek IV, 252.

Strana 539
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 539 1245) 1281, m. Jul. Henricus, Zmilo et Reimundus filii — Zmilonis olim domini de Luchtemburch villas Hermanitz et Malojowitz mon. Wilhelmove vendunt. — Notum oc, „quod — duas villas nostras" que vocantur Hermanitz et Malojovitz prope monasterium Wilhelmove inter possessiones ipsius monasterii sitas vendidimus abbati et fratribus monasterii ejusdem, cum omnibus pertinenciis ipsarum, id est, cum silva dicta Kozojed, et utroque littore fluminis prohibiti, nomine Dubrawitz, cum piscationibus, molendinis, virgultis, pratis, pascuis, agris cultis et incultis, cum jure et libertate campi jumentorum, quod vulgo kobile pole dicitur, et omnibus libertatibus atque juribus villarum earundem hereditarie perpetue possidendas. Jus quoque patronatus, quod habemus in capella b. Benedicti, que est in prefata villa Hermanitz, permisimus ad abbatem et fratres predictos cum universitate transire. — Hec autem omnia supra dicta protestamur fecisse nos sub pactis — infra scriptis, videlicet, quod venditionem prefatam ratam habentes, a fratre nostro Ulrico, et omnibus consanguineis nostris ratam haberi faciemus.“ — Act. et dat. a. d. MCCLXXXI°, mense Julio multis nobilibus viris rogatis et vocatis testibus. Dobner, Mon. VI. 309. 1246) 1281, 20 Aug. Apud Urbem Veterem. Martinus papa IV abbatem et conventum de Alto vado cum omnibus bonis habitis et habendis sub b. Petri et sua protectione suscipit, specialiter autem terras, possessiones, domos, uineas et alia bona eorum ipsis et monasterio eorum confirmat. — Dat. apud Urbem Veterem XIII kal. Sept. pontif. a. I°. Ex orig. arch. Altovad. cop. in Mus. Boh. — Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt 33. 1247) 1281, 20 Aug. Apud Urbem Veterem. Martinus papa IV abbati et conuentui monasterii de Alto vado omnes libertates et immunitates a Romanis pontificibus ipsorum monasterio concessas nec non libertates et exemptiones secularium exactionum a regibus et principibus et aliis Christi fidelibus ipsis indultas confirmat. — Dat. apud Urbem Veterem XIII kal. Septembris, pontif. a. primo. Ex orig. arch. Altovad. cop. in Mus. Boh. — Pangerl, Urkb. v. Hohenfart 34. 1248) 1281, 22 Aug. Brunae. Nos Bohus de Drahotus — volumus constare oc, "quod bona nostra sita in Studyn aratrorum tota cum instructura, ceterisque cunctis attinenciis suis contulimus — collegio sanctimonialium in Ozla, post presentis vite nostre decursum. — Ceterum commisimus eciam fratri nostro d. Hartmanno de Holsteyn, quod si — nobis morientibus superstes vixerit, predictam collacionem — contra quoslibet inpeditores tueatur.“ — Testes: dd. Gerardus de Obersetz, Bznato, Gallus; aderant quoque iudex prouincie Brunnensis Henricus et Wecemilus, zudarius eiusdem prouincie, et plures alii. Dat. Brunne a. d. MCCLXXXI, XI. kal. Sept. Boczek IV, 253. 68*

Strana 540
540 Emler, Regesta Bohemiae. 1249) 1281, 2 Sept. Nisse. Nicolaus, dux Opaviae, reformans pacem inter Thomam, episc. Vratislauiensem, et Othonem atque fratres suos de Lyuania, qui homines episcopi praedicti ex castro lapideo Edelstain dicto impugnabant, eidem episcopo castrum Edelstain cum suburbio Czucmantel confert. Act. et dat. Nisse sabatho ante natiuitatis s. Marie virginis a. d. M'CCLXXXI°. Boczek IV, 254. 1250) 1281, 13 Sept. Nissae. Henricus, dux Silesiae et dominus Vratislaviae, confirmat episcopatui Vratislauiensi collationem castri Edelstain cum suburbio Zukmantel factam a Nicolao, duce Opaviensi, a. d. M°CC°LXXXI°, 2 Sept. (v. II n. 1249). — Dat. Nisse f. V post nativ. s. Mariae a. d. 1281. Codex dipl. Mor. IV, 255. 1251) 1281, 16 Sept. Pragae. „Nos Petrus, — prepositus Wissegr., totius regni Boemie cancellarius et sedis apo- stolice capellanus, — protestamur, — villam dictam Zahradka a capitulo Wissegradensis eccle- sie tenuisse nomine obedientie, et quod cedimus de ipsa eidem capitulo libere ad graciam dominorum.“ — Act. et dat. Prage a. d. MCCLXXXI°, in die b. Ludmile. Ex orig. arch. capit. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 1252) 1281, 17 Sept. In Modricz. Theodoricus, episc. Olomuc., confirmat fundationem fratrum Minorum Znoymae, re- gulasque eorum instituit et indulgentias elargitur. — Dat. Modricz XVII Sept. 1281. Boczek V, 272. 1253) 1281, 17 Sept. „Cruciferi ecclesie s. Iohannis Brunne omnibus oc. Hinc est, quod quedam domina Brunne morans nomine Geisla Smidlinna nobis soluere tenetur XIX marcas minus uno lotto. Nos huic domine confidenciam non adhibentes ab ea certificari voluimus vadio. Hec Geisla se- rium nostre diffidentie conspiciens domum quandam in ciuitate, et duo pomeria ante eandem ciuitatem sita iudice et iuratis presentibus primo in vadio obligauit, deinde per successum temporis coacta iuris sententia huius ciuitatis Brunnensis — eandem domum et duo pomeria nobis — resignauit. Item omni iure hereditarie constituto et peracto huius ciuitatis Brunnensis, ter tribus quatuor decim diebus transactis, predictam nobis resignatam domum et duo pomeria, more solito in iudicio exibuimus manifeste. Quo pacto ordinatione virorum proborum — eidem d. Geisle eandem domum et pomeria sub censu duximus collocandam, ita quod nobis dare debeat V fertones arg. proximo anno, qui a proximo festo s. Michaelis per anni circulum finie- tur. Item eodem anno finito sententia iuris dictante predicte ciuitatis B. optinuimus, quod predictam domum et pomeria sine omni impedimento possidere vel vendere libere debeamus."

Strana 541
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 541 Testes: Dietmarus iudex, Vlricus de Meneis, Vlricus procurator, Wilhelmus, Hanselmus, Lutoldus, Dietwinus, Gotsalcus, Nicolaus de turri. Dat. dom. incrn. a. M.CC.LXXXI, XV kal. Oct Ex orig. in arch. M. prioratus Melit. Pragae Boczek IV, 256. 1254) 1281, 17 Sept. In Modrichz. Theodoricus, episc. Olomuc. clero diocesis suae de ministrandis officiis ecclesiasticis per fratres Minores. "Cum pro ydoneitate ordinis supradicti ipsis fratribus Minoribus aucto- ritate sedis apostolice sit indultum verbum dei proponere et confessiones libere audire ac penitentias iniungere salutares, nos ex tali commissione lucrum animarum attendentes proue- nire maxime cum pluribus irretiti negociis omnibus talibus sufficere personaliter non possi- mus, uniuersitatem vestram in domino duximus attencius exortandam, quatenus ad fratres predictos tamquam ad peritos et salubres medicos animarum pro consiliis et confessionibus frequentius accedatis recepturi ab eis uestrorum medelam peccatorum, presertim cum ipsis in premissis per totam nostram dyocesim plenam, qua ex officio nostro fungimur, commise- rimus potestatem. Si qui eciam deuocionis accensi gracia voluerint, possint a sepedictis fratribus dom. corporis percipere sacramentum eo saluo, quod in pascha pro communione cor- poris domini se suis plebanis humiliter representent. Sed ne ex huius nostre commissionis officio inter fratres et clerum materia turbacionis oriatur, volumus, ut fratres tali predicent hora, scilicet mane, quando populus in parochia ad sumam missam possit commode conuenire. Nec aliquis plebanus in tali predicatione fratres audeat impedire, quod si aliquis ausu te- merario eos, qui ad predicacionem ipsam conuenerint, excommunicare presumpserit, eandem excommunicationem irritam facimus, et inanem. Eciam in s. festiuitatibus predicent, quando eis videbitur expedire, nec hoc presumat aliquis plebanorum in aliquem euentum impedire- Quidam insuper plebani et eorum uicarii, prout intelleximus et dolemus, cum ad infirmos procurandos veniunt et ipsos fratribus confessos cognouerint, eisdem denegant ecclesiastica sa- cramenta. Nos igitur uolentes huiusmodi malignitatibus obuiare — precipimus, si plebanis vel eorum vicarijs de talium infirmorum confessione constiterit, siue per ipsos fratres siue per alios, eis absque omni contradictione exhibeant postulata sacramenta, quod si aliqui huius nostri statuti immemores uel eciam contemptores, infirmis postulata negauerint, ex tunc vo- lumus, ut a fratribus procurentur. Hoc idem dicimus de sanis, qui ducti deuotione fratribus per circulum anni confitentur. Tales tamen plebani siue vicarij, qui nostrum contempserint preceptum, canonicam non effugient vlcionem.“ — Data in Modrichz a. MCCLXXXI, XV kal. Oct. pontif. nostri a. primo. Ex orig. eiusd. monast. Boczek V, 273. 1255) 1281, m. Sept. Apud Cistercium. Johannes, abbas Cistercii, totusque conventus abbatum capituli generalis ad petitio- onem Ottacari, quondam regis Bohemiae, et filii ejus, heredis regni eiusdem, paternitatem monasterii Sanctae Coronae, quae primum ad S. Crucem in Austria pertinebat, ad abbatem

Strana 542
542 Emler, Regesta Bohemiae. et conventum in Plaz transferunt. — Dat. a. MCCLXXXI° apud Cistercium tempore ca- pituli generalis. E cop. Pelzelii cop. in Mus. Boh. — Pangerl, Urkb. v. Goldenkron, 23. 1256) 1281, 18 Sept. Apud Modrich. Theodricus, episc. Olomuc. monasterio in Ozlauan binas litteras Bohussii de Draho- tus, marsalci Morauiae, datas a. d. M°CCLXXX°, II Jul. (v. II, n. 1212) et a. d. M°CCLXXXI°, XI° kal. Sept. (v. II n. 1248) confirmat. — Dat. apud Modrich a. d. M.CC.LXXXI°, XIIII° kal. Oct. indict. IX, pontif. a. 1°. Ex orig. eiusd. Boczek IV, 257. 1257) 1281, 18 Sept. Apud Modriz. Theodericus, episc. Olomuc. confirmat monasterio in Ozlauan iura patronatus eccle- siarum in Miroslau, Nuwenkirchen, Omnium Sanctorum ante portam ciuitatis Brunnensis, in Troskouicz et in Mohyln — salua auctoritate dyocesani episcopi et archidiaconi.“ — Dat. aput Modricz a. d. M.CC.LXXXI, XIIII kal Oct. indic. IX. Ex orig. eiusd. monast. Boczek IV, 258. 1258) 1281, 19 Sept. Nicolaus, dux Oppauiensis, pro remedio animae patris sui Ottacari, fratribus hospita- lis s. Mariae Teutonicorum confert ius patronatus parochiae in Jaegerndorf. Inter testes : Woko de Crauar, Heningus de Vvllenstein, Conradus de Vvllenstein, camerarius noster, Bene- sius de Lobenstain, Bludo de Tyzin, Prothiua de Wilciuwe, Theodoricus de Wvllenstein, ple- banus de Brunna, et fr. suus Henricus, notarius noster, et Herbordus Puso de Vvllenstein, Otto de Linauia, et fr. suus Vlricus, Crafto et Winandus, iudices in Oppauia. — Acta a. d. MCCLXXXI, XIII kal. Oct. Boczek IV, 259. 1259) 1281, 24 Sept. Znoymae. „Theoderico, Olomuc. episcopo, soror Elisabeth, relicta quondam Katholdi Ways. — Hinc est, quod uestre paternitati notum fieri cupimus, — quod — pro remedio peccatorum nostrorum nec non et quondam mariti nostri Katholdi — ius patronatus, quod in ecclesia s. Jacobi in Hednits dignoscimur a longe retroactis temporibus — possidere uel quasi, fratribus stelliferis hospitalis s. Francisci in pede pontis, et ipsi hospitali — resignamus, — ab hac die in antea possidendum. Unde paternitati uestre supplicamus, — quatenus — huic nostre resignationi — consensum proprium dignemini adhibere“. — Acta a. d. M.CC. LXXXI, proxima feria quinta ante festum b. Mauricii et sociorum eius in ecclesia fratrum Minorum in Znoym, presentibus his testibus : d. ducissa Saxonie, fr. Gothardo guardiano, et toto con- uentu et aliis. Boczek IV, 260.

Strana 543
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 543 1260) 24 1281, Sept. Apud Cremsyr. Theodericus, episc. Olomuc. hospitali s. Francisci Pragae collatam ab Elisabeth ecclesiam in Hednitz confirmat. — Dat. apud Cremsyr a. d. MCCLXXXI, octauo kal. Oct. pontif. a. 1°. Boczek IV, 261. 1261) 1281, 26 Sept. In Cremsir. Theodericus, — episc. Olomuc. civibus in Cremsir confert quandam silvam. — „Nos — vobis in auxilium siluam nostram contiguam vineis ciuitati Cremsiriensi adiacentibus et per- tinentibus ad eandem ad exstirpandum et in agrorum vsus immutandum possidendumque — duximus conferendam.“ — Act. et dat. in Cremsir a. d. MCCLXXXI°, VI kal. Oct. pontif. a. 1°. Boczek IV, 262. 1262) 1281, 29 Sept. Pragae. Thobias, Prag. episc. ad praesentationem abbatis de Walthsaz, patroni ecclesiae de Plana — Sifridum clericum, filium nobilis viri Chunradi de Paulsdorf, in plebanum ipsius ecclesiae de iure uacantis — confirmat, instituens ipsum in eadem ecclesia rectorem legiti- mum et plebanum, ac in ea sibi spiritualia porrigens. — Dat. Prage a. d. MCCLXXXI°, in die S. Michaelis, X indic. pontif. a. III°. Ex orig. arch. reg. Monac. copia in Mus. Boh, 1263) 1281, 6 Oct. Pragae. Otto, Brandenburgensis marchio et illustris d. Wencezlai in regno Boemiae tutor et capitaneus generalis, judici et universis civibus in Notaliz commorantibus, ut modo abbati de S. Corona serviant. — „Quamvis vobis nuperrime nostris scripseramus literis, ut Pruschinco- nibus et nullis aliis deberetis nostro nomine deseruire, hoc tamen non credatis causa ex al- tera peruenisse, nisi quia idem Pruschincones nobis retulerunt, quod solum aduersariis no- stris et non d. vestro abbati de S. Corona obsequia faceretis. Postmodum vero d. Borchar- dus de Clingenberch plenius nobis dixit, quod inimicis nostris numquam seruicia aliqua im- pendistis, sed propter anullacionem vestram d. vestro abbati seruire modicum potuistis. Co- gnita itaque veritate negocii supradicti uniuersitati vestre precipimus, — quatinus Pruschin- conibus in nullo prorsus obedire cum seruiciis aliquibus debeatis, non obstante quod hoc mandaueramus sufficiencius nostris scriptis, quoniam illa scripta interimentes, vos remittimus ad d. vestrum, abbatem supradictum, ut sibi soli et nulli alteri fidelitatis homagio intendatis et seruicia debita impendatis. Vos quidem certos facimus per presentes, quod nec Pruschin- conibus, nec aliis nisi tantum d. vestro abbati respondere vestris obsequiis debeatis. — Dat. Prage a. d. MCCLXXXI, octaua s. Mychaelis. Et quod vobis sic mandauimus, omnibus subditis et rusticis sub claustro S. Corone commorantibus precipimus sub pena nostre gracie striccius obseruandum.“ Ex orig. arch. Crumlov. copia in Mus. Boh. — Pangerl, Urkb. v. Goldenkron, 27.

Strana 544
544 Emler, Regesta Bohemiae. 1264) 1281, 31 Oct. In civitate Pontensi. Nicolaus judex, Beringerus cognomine Nuzlinus, Hermannus scriptor, Zdizlaus, Ul- ricus, Johannes Episcopi, Arnoldus, Nebelungus ceterique consules et scabini civitatis Ponten- sis attestantur donationem quorundam bonorum monasterio in Ozzek factam. — Notum oc, — „quod felicis memoriae Arnoldus Episcopus sic dictus, olim concivis noster, adhuc vivens, pro remedio animae suae legavit in testamento quinque fertones argenti de alodio suo Strymus juxta civitatem Pontensem sito, a suis posteris in omnem eventum monasterio S. Mariae virginis in Ozzek annis singulis perpetuo praesentandos. Recognoscimus etiam, — quod Liphardus, concivis noster, tres marcas argenti, quas justo emptionis titulo possidebat in praefato alodio Strimuz, omni jure, quo eas possidebat, supradicto monasterio vendidit pro certa pecuniae quantitate, — ita videlicet quod eaedem tres marcae in omner eventum saepedicto monasterio annis singulis perpetuo de eodem alodio praesententur. Sane memo- riae commendandum, quod hae praedictae tres marcae cum quinque fertonibus antedictis debent memorato monasterio — in festo s. Martini de praedicto alodio annis singulis prae- sentari; alioquin jam dictum monasterium sequenti die poterit libere — in eodem alodio vadimonia tollere tam pro supra memoratis tribus marcis et quinque fertonibus, quam etiam pro emenda“. — Sigilla civitatis et gardiani Pontensis. Acta sunt haec a. gr. M°.CC°.LXXXI°, II° kal. Nov. indictione nona, praesentibus nobis et quam pluribus aliis nostrae Pontensis civitatis civibus et burgensibus. E cod. dipl. Ossecensi cop. in Mus Boh. 1265) 1281, 12 Nov. Apud Rosenberch. Heinricus de Rosenberg monasterio in Altovado quasdam villas confert. — „Ego Heinricus de Rosenberch de consensu et uoluntate expressa uxoris mee Elyzabeth, plurimo- rumque parentum meorum pro remedio, quod d. Wocko, — pater meus, in decessu suo pro sue suorumque parentum salute animarum, ecclesie — dei genitricis Marie sue fundationi, scili- cet in Altouado ordinauit, fraterque meus Withigo in sua morte confirmando renouauit reme- dium, scilicet annuatim siliginis modiorum quatuor, argenti marcarum decem, uenerabili d. Ade abbati totique conuentui ad edificationem dicte ecclesie de Altouado — uillas sub- scriptas pleno iure — contuli beneuole in perpetuum permansuras. — Hec autem sunt uille: Nebersyheuw et ea, in qua residebat Otthardus, item Hodenicz, Vzahratky, Oppach cum omnibus harum quinque uillarum pertinentiis, scilicet cum terris, pratis, herbis, nemoribus et pascuis, in bosko, in montibus, in plano, in aquis, in uiis et semitis, et omnibus aliis libertatibus et emunitatibus suis. Item siluam, que sita est inter Nebersyheuw et metas d. Bauwari in suprascriptarum uillarum confirmans libertates. Item pro quadam uilla, que uocatur Sonnberch, tres uillas, uidelicet Stoiechingen, et ipsam, in qua residebat Brazzlaus, et tertiam plagam d. Gerberti bone memorie, quam exstirpauit Jur, eisdem predicta confir- mans libertate, libere contuli et benigne“. — Testes: d. Wernhardus de Schaumberch, filii ejus Henricus et Wernhardus, et frater ejus Henricus, d. Hoierius de Lomnitz, et filius ejus

Strana 545
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 545 Zmielo, Wocko de Witigenaw, Henricus et Wocko de Chrumnau, Vlricus et Otto fratres de Noua domo, Henricus de Höritz, Zmielo de Zmielenbergh, Wernhardus, Pibro, d. Jacobus, plebauus in Rosenberch, d. Vlricus, plebanus in Predol, d. Theodericus, plebanus in Rosental, d. Creno, purchrauius de Pribenitz, d. Benata, purchrauius de Rosenberch, d. Adreas, d. Blasius, milites mei, Leupoldus camerarius, Troianus procurator, et fratres sui Tshaztolaus et Bouzlauz, Alwich et frater suus Leutoldus de Vinchenhaim, Vlricus de Weichselen et frater suus Psedborius, Watzlaus, filius dom. Benate, Tschenko et filius ejus Duursat, et fratres ejus Radozt et Dominicus, Vlricus de Eichorns et frater suus Jan, Rudolfus de Gusen et filius ejus Vlricus, Jacobus Ladenicer et frater ejus Vlricus, Chreno, filius d. Chrenonis, Qual ef frater suus Eberhardus, filii Odoleni, Syboto judex et ceteri quam plures. Dat. et act. apud Rosenberch a. d. M°.CCOLXXXI°, in sequenti die b. Martini episcopi. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt 34. 1266) 1281, 1 Dec. Apud Modritz. Theodericus, episc. Olomuc. ad instantiam fratrum militiae de Templo domus de Gamolice litteras praedecessoris sui Brunonis et Heinrici, Warmiensis episcopi, super eccle- siis in Dubnany, Dukowany et Bohuslawice confirmat. — Dat. aput Modritz a. d. M.CC.LXXXI°, kal. Dec. pontif. a. I°. Ex autogr. arch. Melit. Pragae Boczek IV, 263. 1267) 1281. In Hlupchych. Chunegundis, Boemiae regina et domina Opaviae, fratribus hospitalis s. Johannis lherosolymitani confirmat litteras Ottacari regis, datas a. d. M°CCLIX°, XV kal. Dec. super decimis frugum et thelonei ecclesiae in civitate Hlupchyzch. — Testes: Zauissius, noster purcrauius de Gredez, Wokco, magister Wernherus, et alii. Act. et dat. in Hlupchizhe a. d. MCCLXXXI. Ex orig. in arch. M. prior. Melit. Pragae. Boczek IV, 264. — Palacký, Formelb. 313. 1268) 1281. Hartlebus de Dubna, camerarius Znoymensis et Vethuiensis, notum facit, dominam Troycam, relictam d. Sifridi de Zbraslaus, — in remedium animae suae nec non — mariti sui, omniumque progenitorum suorum de — assensu filii sui Nycol dicti villam Podolizzycz ec- clesiae b. virginis in Ozlawan iure quouis hereditario contulisse perpetuo possidendam. Prae- sentibus nobis Czuzkrayo zudario et Eberuschone, iudice prouinciali eiusdem districtus, et aliis uiris nobilibus, — quos eadem domina in attestationem huius donacionis deuotis pre- cibus applicuit et attraxit. — Acta a. d. M.CC.LXXXI. Ex orig. eiusd. monast. Boczek IV, 266. 1269) 1281. Brunae. „Nos Gerhardus de Obersezze — protestamur, quod d. Bohusius, marscalcus Mora- uie, uir nobilis ac amicus noster, in presentia baronum de prouincia Brunnensi, ob reme- 69

Strana 546
Emler, Regesta Bohemiae. 546 dium anime sue et vxoris, ac omnium antecessorum, nec non karissime filie sue, que in Ozla- viam votum fecit, villam ipsius Bohusii Pyspiz nuncupatam, cum omnibus suis attinenciis, cultis et incultis, — ecclesie in Ozlauia dedit. — Preterea uice uersa ven. abbatissa ac pre- positus et conuentus eiusdem ecclesie mediam villam in Studin, que monasterium iure here- ditario respicit, ipsi domino Bohusio dabunt ad dies suos tali interposita cautione, quod post decessum ipsius d. Bohusii, tam illa pars ecclesie quam etiam secunda pars, comparata per d. predictum ad ecclesiam prehabitam reuertatur.“ — Dat. in Brunna presentibus viris prouidis et discretis, d. Hartmanno de Holenstein, camerario Brunnensi, d. Bznetone de Mezeriesch, d. Tazzone de Tazzowe, Wezemilo zvdario, Heinrico villico et aliis. Act. a. d. M.CC. LXXXI. Ex orig. in arch. eiusd. monast. Boczek IV, 266. 1270) 1281. In Lubschicz. Nicolaus, dux Opauiae, filius Othacari, regis Bohemiae, civibus in Jegerndorfe quan- dam silvam exstirpandam confert. — "Ad noticiam oc, quod nos nostris ciuibus in Jegern- dorfe propter merita deuotionis eorum — et etiam in recompensationem laboris et seruiti- orum suorum — quin immo etiam in meliorationem ciuitatis eorum, et in alleuationem dam- norum, que ante nostrum dispendiosum aduentum sunt perpessi per disturbium malignorum — XXIIII laneos sylue in hereditate nostra Oppauicz dedimus, ita quod numerum laneorum sylue prenotatum habeant completum intra riuulum transeuntem per villam Godesalci, pro- gredientem a sinistra parte montis versus aquam dictam Oppau, qui numerus laneorum finem habebit intra aquarum spacium jam dictarum, — possidendos“. — Testes: Wocco de Cravar, Johannes, dapifer noster, Zbyzlaus de Cchuth, Conradus, camerarius noster, Benesius de Lobenstein, Rudigerus aduocatus, Hermanus Rose, Waltherus de Sanvricz, Waltherus de Lysenticz, Tylo de Cracovia, Gerbotho, Hartemundus, cives de Lubschicz et alii. — Act. a. d. M.CC.LXXXI°, dat. in Lubschicz per manus Henrici, nostri cancellarii, die et loco prefatis. Boczek IV, 265. 1271) 1282, 26 Mart. Viennae. Henricus de Rosenberch Alberto comiti de Habspurch castrum Ragtz resignat. — „Ego Heinricus de Rozenberch — profiteor, — quod cum inter — d. Albertum comitem de Habspurch, vicarium per Austriam et Styriam generalem, et me super castro in Ragtz ac dampnis et iniuriis de eodem castro terre Austrie irrogatis quedam dissensionis materia ver- teretur, ego Heinricus attendens fidei naturalis debitum, quo coniungor d. comiti supradicto, consangwineo meo karissimo, et propter hoc congruum estimans et conueniens racioni, ut quos sangwinis vnit ydemptitas, amputata cuiusuis rancoris materia karitatiua etiam insimul vniat et concordet ydemptitas animorum, super predicto castro ac gratis meis seruiciis sibi inposterum exhibendis ei me taliter couniui, videlicet quod ego Heinricus dictum castrum Ragtz cum suis pertinenciis — renuncians terre Austrie et in manus d. comitis antedicti pro me et meis heredibus libere resignaui. — Promisi quoque omnia priuilegia, — que a — d.

Strana 547
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 547 Margaretha, quondam regina Bohemie, et ab aliis quibuscumque super pretacto castro Ragtz habeo — dicto d. comiti assignare. Insuper ego Heinricus ad seruiendum et assistendum sibi contra omnem hominem, consilio et auxilio manuali fide data vice prestiti sacramenti ei me firmiter obligaui et obligo per presentes, illustre rege Bohemie, domino meo, et suo tu- tore, nec non meis consangwineis et amicis, istis videlicet, Hoigero et filio suo Zmilone de Lomnitz, Mutino, socero suo, Potone et Ruzone fratribus de Lutitz, Zezemone de Landestein, Beneschio de Huznich, Vlrico de Noua domo, Wochone de Witigenowe, Wochone et Heinrico de Chrumbenowe, dumtaxat exceptis. — Predictus — d. comes — pro resignacione libera dicti castri, cum suis pertinenciis quingentas marcas argenti puri et legalis michi Heinrico dedit, vt — proinde, sicut superius est expressum, suiis seruiciis fidelius sim astrictus. Pre- terea sepedictus d. comes omnes seruitores meos, qui tempore Waldekkarii, quondam burch- grauii dicti castri, et post recessum eiusdem in dicto castro meo nomine extiterunt, pro- scriptis et infamibus tantum exceptis, in suam collegit graciam et fauorem, renuncians nichi- lominus, omnibus dampnis et iniuriis sibi et terre de predicto castro nomine meo et meorum hominum irrogatis. Promisit eciam idem d. comes, me Heinricum tamquam consangwineum suum dilectum in singularem fauorem et graciam suam colligere, atque michi in cunctis meis oportunitatibus, sicut michi tenetur ex debito, non deesse.“ — Dat. Wienne VII kal. Aprilis a. d. MCCLXXXII°. Kurz, Österr. unter den Königen Ottokar und Albrecht I, 2, 196. 1272) 1282, 15 Apr. Znoymae. Theodricus, abbas monasterii Lucensis, E. praepositus Nevmburg. ecclesiae subdele- gati judicum delegatorum sedis apostolicae Johannis, scolastici Olomuc., et Eberhardi, praepo- siti S. Ypoliti, necnon Gwardianus fratrum Minorum in Znoyma condelegatus componunt li- tem inter capitulum Pataviense et mag. Wernherum, canonicum Prag. de variis pertinentiis parochiae in Holobrunn. — Testes- Mag. Benessius doctor decretorum, mag. Witigo, prepo- situs de Wolvramschirchen, mag. H. de Balco, decanus Chremsirensis, mag. Johannes Roma- nus, canonicus Prag. dd. Vlricus et Fridericus, canonici Olomuc. mag. Heinricus plebanus de Vicis, mag. Heinricus de Treveyah, canonicus Brixinensis, mag. Jordanus de Retz, mag. Ol- blynus de Nelevb, d. Wernherus de s. Stephano, d. Fridericus de Holobrun, d. Wilhalmus de Ibsa plebani, et alii. Act. et dat. Znoyme in domo fratrum Minorum a. d. M.CC.LXXX secundo, XVII kal. Maii. Mon. Boic. XXIX, 2, 545. 1273) 1282, 17 Apr. Apud Urbem Veterem. Martinus papa IV monasterim S. Crucis in Dobranig in protectionem sedis aposto- licae suscipit. Dat. apud Vrbem ueterem XV kal. Maii, pontif. a. II°. Ex orig. in curia Brunensi Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 275. 69*

Strana 548
548 Emler, Regesta Bohemiae. 1274) 1282. 17 Apr. Apud Urbem Veterem. Martinus papa IV episcopo Olomuc. mandat, ut alienata a monasterio S. Crucis in Dobranig bona revocare studeat. — Dat. apud Vrbem Veterem XV kal. Maii, pontif. a. II° Ex orig. in arch. curiae Brunensis ap. Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 275. 1275) 1282, 6 Maii. In Toplitz. Elyzabeth, abbatissa monasterii Toplicensis, imminente non modicae necessitatis arti- culo et ex necessariarum rerum penuria multisque defectibus eiusdem monasterii villulas suas, quae vulgo sonant Wernhersdorf et Grap sub nemore jacentes, de quibus paucum, imo quasi nullum recepit quaestum cum omnibus tenimentis vendit pro viginti marcis abbati et conventui domus s. Mariae in Ozzek. Dat. in Toplitz a. d. M°.CC°LXXXII°, in die s. Johannis evang. ante portam latinam, indic. X, concurrente tertio, per manum Alberti, notarii nostri. Testes : Wissetk cum filiis suis Boyzlao et Woitech de Zretheniz, Modlibo, Dobes, Przibizlaus dicti de Chzremus, Cunradus de Swarzenrode. E cod. dipl. Ossecensi cop. in Mus. Boh. 1275) 1282. 16 Maji. In Luthomeritz. Bohuslaus miles de Zernosek villam Johansdorf monasterio Doxanensi vendit. „Nos Chonradus, — prepositus ecclesie s. Stephani in Luthomeritz, nos commune ciuium Luthomericensium — recognoscimus, — Bohuzlaum militem dictum de Zernozek nostram venisse ad presenciam publice protestantem, villam nomine Johansdorf terminis Crawar ciuitatis adiacentem — venerabilibus d. preposito, priori, totique conuentui ecclesie Dokza- nensis iusto vendicionis titulo vendidisse, quam villam eisdem coram nobis cum omnibus pertinentibus ad ipsam, cultis et incultis, agris, siluis, pratis atque pascuis liberaliter resi- gnauit omni iure suis vsibus vendicandam. Occasione huius contractus predictus Bohuzlaus asseruit se a dominis antedictis in restaurum quinquaginta marcas argenti legalis luthome- ricensis ponderis recepisse“. — Testes: — D. Jarco de Waldenberch, Lvthomericensis pur- chrauius, d. Heinco de Doban, regni Bohemie dapifer, d. Poto de Mschen, Johannes de Zobzin, judex Luthomericensis prouincie, Prsitzlaus de Lvbochowan, Mathei de Duban,... wetz de Lvbschitz, Micus de Schachowitz milites, Protziwetz, Bohuzlaus, Sdezlaus, Wetzemil, filii prefati Bohuzlaj de Zernozek, Svlizlaus filius Wlchonis de Lubochowitz, Mirozlaus de Wrascov, Blahota ibidem, Chonradus et Petrus de Sandov, Bartholomeus et Chonradus fratres, Petrus filius Anthonij, Petrus filius Grete, Herbertus quondam judex, Johannes Lvtolfi filius, Chon- radus de Gablona, Sifridus Reinensis, Ditmarus de Cvrim ciues Lythomericenses, Wlazti- borius, advocatus de Bydin, et alij. Dat. per manum mag. Johannis, notarij civitatis et canonici ecclesie s. Stephanj in Luthomeritz, a. d. MCCLXXXII°, XVII kal. Jvnij, concurrente tercio indict. X, epacta IX. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus Boh.

Strana 549
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 549 1276) 1282, 1 Jun. Pragae. „Nos Petrus, — Wissegr. ecclesie prepositus, tocius regni Boemie cancellarius et se- dis apostolice capellanus, — recognoscimus, — quod ville vel bona in Cholech, Thynetz, Zacolan, Welwar, Schedrik, Trebosnicz, Hniduz, Lubossin, Otwoycz, Knesewez et Podlisin, et capellam in Budech cum bonis in Blowicz, Camenmost, Pechri, Wacurech, Wreschan, Brodci, Nozachicich et Zacolan iure pleno spectant et spectare debent ad capitulum et ca- nonicos Wissegradensis ecclesie pretaxate, tam ex arbitrio prolato tempore regis Wencezlay bone memorie per dominos quondam Thobiam et Chunonem Prag. et Bolezlauiensis ecclesi- arum prepositos et fratrem Johannem ordinis Predicatorum, lectorem in Praga, et ex instru- mentis ac priuilegiis collacionis ecclesie in Budech et iuris patronatus eiusdem ecclesie per d. Ottakarum, — olim regem Boemie, et — Chunegundim, ser. reginam Boemie, vxorem eiusdem regis, capitulo et ecciesie Wissegr. in supplementum prandiorum facte, quam eciam ex aliis legitimis documentis. Et quia intromiseramus nos de prefatis bonis et eadem occu- pata per aliquot tempora detinuimus, cupientes ab occupacione seu detencione huiusmodi, prout condecet resilire, — predicta bona et dictas villas in Cholech et ecclesiam in Budech ac bona et villas, que attinent ipsi, cum omnibus iuribus et attinentiis earumdem restituimus et resignamus in integrum capitulo et canonicis prelibatis". — Sigilla: Cristani, monasterii Brewnowensis, Siffridi, monasterii montis Sion, et Ottonis monasterii de Insula vener. abbatum. Dat. Prage a. d. millesimo CC.LXXX secundo, kal. Jun. Ex orig. in arch. capit. Wissegrad. cop. in Mus. Boh. 1277) 1282, 1 Jun. In Wissegrad. „Nos Gotfridus, — Prag. prepositus, custos Wissegr. ecclesie, notum oc, quod medi- tacione prouida reuoluentes regnum Boemie post flebilem sui regis occasum tot et tantis fore guerrarum turbationibus et intestine corrixacionis tumultibus lacessitum, ut non solum uulgaris hominum generalitas, uerum etiam magnates ipsius atque prelati in possessionibus et rebus suis graue senciant detrimentum, attendentes etiam, quod ob prefate turbacionis occa- sionem prepositura Wisseg. exhinanita sit taliter et oppressa, ut d. Petrus, ven. Wissegr. pre- positus, sustentari ex ea non potens, coactus fuerit aliam petere regionem, quia dignum cen- suimus, — dicto d. preposito animum gerere compassiuum, — et ut eo melius apud eccle- siam et preposituram Wissegradensem valeat commorari, — compromittimus (libera bona et spontanea uoluntate nostra) in viros probos et discretos, karissimos confratres nostros, domi- nos Welizlaum vicedecanum, Fridericum scolasticum, Bartholomeum, Dominicum et mag. Lau- rentium tamquam in arbitros, — ut de quibusdam debitis, in quibus idem d. prepositus eccle- sie atque capitulo Wissegr. tenetur, et de quibus dictus d. prepositus fieri sibi aliquam rela- xacionis graciam postulauit humiliter a capitulo pretaxato, relaxacionem faciant in totum vel in partem, secundum quod ipsis uidebitur expedire, nec non et quod arbitrentur, senten- tient et diffiniant de locacione bonorum in Cholch et Budech alicui de capitulo Wissegr. fa- cienda et quid de fructibus et obuentionibus ipsorum bonorum fieri debeat uel disponi. Dan-

Strana 550
550 Emler, Regesta Bohemiae. tes eisdem dominis Welizlao vicedecano, F(riderico) scolastico, Bartholomeo, Dominico et mag. Laurentio, arbitris et arbitratoribus — facultatem arbitrandi, sentenciandi et diffiniendi, super premissis". — Dat. in Wissegrad a. d. MCCLXXXII°, kal. Jun. Ex orig. in arch. capit. Prag. copia in Mus. Boh. 1278) 1282, 29 Jul. Tulnae. Wichardus, episc. Patav. confert Reimberto et Hadmaro fratribus de Schönnberch omnes decimas in feudum, quas infra terminos parochiarum in Wichartslag et in Waltchirchen ab eccl. Pataviensi in feudo habuit Vlricus de Nevehoys. Dat. Tulne a. d. M.CCLXXXII. IIII kal. Aug. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. Urkundenb. des Landes Ob der Enns III, 440. 1279) 1282, 29 Jul. In Olomucz. Bohuslaua, relicta Neplachonis, renuntiat liti, quae inter ipsam et monasterium Gra- dicense vertebatur. — „A. d. incarn. MCCLXXXII, IV kal. Aug. ego Bohuslaua, relicta do- mini Neplach — constituta in iudicio coram beneficiariis Olom. per aduocatum meum Ter- uardum, ciuem Olomucensem, — in causa, que uertebatur inter uen. uirum Budis abbatem et conuentum ecclesie Gradicensis — ex una parte, et me ex altera, super conditionibus et circum- stantiis siue iuribus quibuscunque ad ius et proprietatem dotis mee in media uilla Tiesseticz, — renuntio iuri et actioni. —Pro qua renuntiatione seu cessione litis et cause prescripte pre- dicti domini, abbas scilicet et conuentus — mihi coram prefato iudicio utilitatem meorum bo- norum, duntaxat in agris, pascuis, pratis et media silua, que adiacct ipsi uille, exceptis aliis bonis ibidem, que apud Sipotam iure hereditario redemerunt, et excepto iure patronatus ibidem, temporibus uite mee beneuole concesserunt, et insuper quatuor equos ad aratrum, duas vac- cas, duas sues, pullos et anates, duos modios silinginis brunnensis mensure et duos mixte auene, sicut in agris eiusdem curie prouenit, non aliunde, et super hoc semina hyemalia et estiaulia, quantum aratrum predictum coluerit." — Sigilla: Onssonis camerarii, Budislai de- cani, Cyri, prepositi Olomucensis, et domini Chaste de Chrelow. — Testes : Onsso camerarius, Budislaus decanus, Cyrus prepositus prefati, Bartholomeus, canonicus Olomuc. Johannes fra- ter Conradi, castellani Olomuc. Chuniczco de Vinar, villicus prouincie Olomuc. Swietik de Swesedlicz, uillicus predicti Onssonis camerarii, Stach, Chasta de Chrelow, Smil de Ostiera- dicz, Budiss de Olomucz, Marquardus, castellanus d. Olomuc. episcopi de Kelcz, Wran de Otiehrib, Tarwardus, ciuis Olomuc. et alii. Act. et dat. in Olomucz a. et die prefatis. Boczek IV, 267. 1280) 1282, 27 Aug. Opaviae. Benessius de Schytin ecclesiae Olomucensi villam Scorotin resignat. — „Nos Nycho- laus, — dux Opauiensis, notum oc, quod d. Benessius de Schytin, filius quondam d. Der- sizlai, — pro illatis — d. Theoderico, ecclesie Olomuc. episcopo, et ecclesie sue — dampnis grauibus excommunicationis promerite sententia ab eodem d. episcopo innodatus, absolutionis

Strana 551
Wenzeslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 551 promerende gracia per satisfactionem debitam, constitutus in nostra presentia in domo fratrum Minorum in Opauia coram nobis et terre nobilibus ac beneficiariis Opauiensibus villam suam nomine Scorotin cum suis pertinentiis, sitam in districtu Prerouiensi, quoad terre iudicium pro satisfactione dedit et resignauit in manus eiusdem d. Theoderici, — sibi et ecclesie sue Olomuc. — possidendam, omni actioni et iuri — pro se et fratribus suis Wokcone et Ja- rozlao, nec non liberis — renuntians“. — Sigilla: Benessii ac amicorum eius, d. Wokkonis de Crawar et d. Zbyzlai, fratris eius. Act et dat. in Opauia a. d. MCCLXXXII, VI. kal. Sept. sub testimonio mag. Henrici doctoris decretorum, commendatoris Opauiensis, d. abbatis Gradicensis — Budis, Bartholomei, notarii nostri, Milconis, capellani d. Alberti de Lessani virorum quoque nobilium d. Alberti de Lessan, Bludonis de Gychin, Parduz de Horca, Syf- fridi de Baruth, Theoderici Stange, camerarii Morauie, Wokconis de Crawar, Bohus de Pe- trouiz, Nycholai de Schowenburg, d. Stenarii, Borute de Bytricz et aliorum. Ex orig in arch. archiep. Cremsiriensi Boczek IV, 271. 1281) 1282, 27 Aug. Opaviae. Theodericus, episc. Olomuc. attestatur compositionem litis inter monasterium Gradi- cense et quosdam nobiles Moraviae exortae. — Not. oc, „quod d. Fridericus Olomuc. et d. Vlricus Znoymensis archidiaconi, preterea d. Pardus de Horka, d. Zbyslaus de Kuth et Jo- hannes de Ratkow, item Petrus dictus Zub, Sobiehrad de Cheliznicze, Protiwecz de Chono- uicz, in causa, que uertebatur inter — d. Budis, abbatem et conuentum — in Gradisch ex una, et dominos Wokkonem et Benessium filium suum de Krawar et Benessium de Branicz, nec non Beneschium de Schitin parte ex altera, — electi arbitri, — arbitrium suum sub hac forma — protulerunt, quatenus predicti domini, Woko uidelicet de Krawar, Beneschius, filius suus, Beneschius de Branicz et Beneschius de Schytin prefati d. abbatem predictum et con- uentum eius, bona ipsorum seu homines ad eos pertinentes, de cetero in nullo aggrauare — debeant. Preterea quod d. Vocko de Crawar in uilla Budissowicz, ad Gradicensem eccle- siam pertinenti, uite sue temporibus quinque laneos et dimidium possideat. — In aliis au- tem bonis ecclesie, puta mellificiis, siluis, piscationibus et aliis utilitatibus occupatis, nullam habeant potestatem. Sed propter predictos laneos teneantur, eundem d. abbatem, homines et bona ipsius, in iudiciis et in aliis specialibus promouere. Item quod d. Beneschius de Branicz simpliciter et absolute omni iuri et accomodationi, que sibi competere uidetur in Hranicz et Camenecz, et ad ea pertinentibus, seu aliis bonis ecclesie Gradicensis renuntiet et cedat eidem abbati et ecclesie sue de bonis omnibus occupatis. — Amplius quod — Wocko uidelicet et ceteri in principio nominati in bonis ecclesie predicte nullos habeant seruitores, et si inueniuntur huius modi, sua burgrecht ante festum b. Martini proxime uenturum uendant et recedant, alioquin d. abbas et conuentus de ipsorum burgrecht se ex tunc absque omni contradictione intromittant. Ad. hec quod iidem domini omnia et singula predictorum pro- mittant obseruare inuiolabiliter, — quod et fecerunt publice in manus nostras in domo fra- trum Minorum in Oppauia in nostra presentia constituti. — Postremo domini iam sepius nominati ante festum s. Martini nunc uenturum debent uenire personaliter ad ecclesiam Gra-

Strana 552
552 Emler, Regesta Bohemiae. dicensem, et a dominis abbate, priore et toto conuentu humiliter implorare et petere ue- niam de commissis, et manuale promissum in manus prefatorum dominorum facient iterato, monasterium et bona ac homines monasterii ipsorum non ledere — sed potius fideliter pro- mouere". — Act. et dat. in Oppauia a. d. M.CC.LXXXII, VI. kal. Sept. Boczek IV, 269. 1282) 1282, 28 Aug. Opaviae. Nicolaus, dux Opaviensis, potestatur, Benessium de Branicz, filium quondam Benessii de Czwilin, burhrauii Znoymensis, pro illatis — Theoderico, ecclesiae Olomuc. episcopo, et ecclesiae eius dampnis grauibus duodecim marcarum argenti sedditus annuales in villa sua Bycow, sita in districtu Opauiensi, pro satisfactione dedisse. — Sigilla: Nicolai, ducis Opa- vie, ipsius Benessii ac amicorum eius, d. Wockonis de Crawar et d. Zbizlay, fratris eius de Kuth. — Act. et dat. in Opauia a. d. MCCLXXXII, V kal. Sept., sub testimonio mag. Henrici, doctoris decretorum, commendatoris Opauiensis, Bartholomei et Vencezlai, notario- rum nostrorum, et Milconis, capellani d. Alberti de Lessan; virorum quoque nobilium d. Alberti de Lessan, Bludonis de Gychin, Siffridi de Baruth, Theoderici Stange, camerarii Mo- rauie, Wokkonis de Crawar, Bohus de Petrouicz, Nycholai de Schowenburg, Stonarii, Borute de Bistricz, d. Parduz de Horka, et aliorum. Ex orig. arch. archiep. Cremsirii. Boczek IV, 272. 1283) 1282, 1 Sept. In Protiwins. „Nos — Levtoldus, Vlricus et Ruegerus fratres dicti Prueschinchen — notum esse uolumus, — quod — ecclesie — in Altouado mansum situm in Nevzadling cum omnibus suis redditibus et usibus pretaxatis, soluentibus annuatim uidelicet VI metretis siliginis, uno modio auene, VI solidis denariorum wiennen. siue porco, talento etiam pro steura, nec non aliis minutis seruiciis — donamus.“ Testibus : d. Wernhardo de Schaumberch seniore nec non fratre eius d. Hainrico, filiisque eorum Hainrico seniore et Wernhardo juniore, d. Hainrico de Rosenberch, d. Johanne, ven. plebano in Netolicz, d. Vrso capellano, nec non Rudolfo notario Prueschinchorum, et aliis. Dat. a. d. M'CCOLXXXII in Protiwins, in die s. Egidii confessoris. Urkb. des Landes Ob der Enns III, 551. — Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt. 1284) 1282, 16 Sept. Olomucii. Bohuslaua, relicta Neplachonis, monasterio Gradicensi mediam villam Tyesseticz re- signat. — „Nos Chuno de Cunstat, Wssieborius de Namyesscz, assessores illustris principis, d. nostri Alberti, ducis Saxonie, tutoris Morauie, per ipsum in ipsius prouincia iudices con- stituti, Onsso camerarius, . . burgrauius Olomucensis, in iudicio seu curia in Olomucz sol- lempniter celebrata super decidendis conquerentium quorumlibet causis et litibus, scripto profitemur presenti : nos eidem prouinciali colloquio seu curie de mandato dicti d. ducis uice et nomine ipsius presedisse XVI kal. Oct.; et tunc domina Bohuslaua, relicta d. Neplach, —

Strana 553
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 553 per aduocatum suum, Adamum de Dobromilicz, coram nobis et testibus subnotatis taliter est locuta: Donaueram quondam vna cum mariti mei consensu Neplach dotem meam eccle- sie Gradicensi; nunc autem pro eiusdem dotis mee requisitione d. Budiss, venerab. abbatem et conuentum Gradicensis ecclesie excitaui in causam, quam causam seu litem et omnem actionem resigno, et omni iuri, quod mihi uel meis super media uilla Tyesseticz, dote mea, cum omnibus suis pertinentiis competere uidebatur, cedo simpliciter et in toto, et committo me pure ipsorum gratie dominorum. Requisita autem a nobis dicta dom. Bohuslaua, an uerba d. Adami, sui aduocati, de sue beneplacito procederent uoluntatis, aperte respondit, suum esse uerbum, quidquid per dictum Adam, suum aduocatum, fuerat protestata. Ipse uero d. Budiss, abbas — ecclesie Gradicensis, presens assistens, capitis inclinatione prestita more terre, in signum cause sue seu litis euicte duos denarios iudiciales, qui uulgo prisudni dicuntur, Ludero de Kokor, Olomuc. czudario, presentauit.“ — Testes: Cyrus, prepositus Olomuc. cancellarius Morauie, Bohussie de Drahothuss, Luderiuss de Kokor predictus, Mattheus de Czrnahora, Witko de Upa, Pardus de Horka, Wilhelmus de Dubicz, Onsso de Trssicz, Petrus de Lossicz, Scoch de Vyezdlicz, Ratmirus de Penczyn, Adam de Dobromylicz, Boruta de Bystricz, Predbor de Zelatowicz et alii. Act. et dat. in Olomucz a. d. MCCLXXXII°, XVI kal. Oct. Boczek IV, 273. 1285) 1282, 21 Sept. In Gradis. „Nos Budis — abbas, et conuentus ecclesie Gradicensis, protestamur oc, nos honeste dom. Bohuslaue, relicte d. Neplach, — utilitatem medie ville nostre Tiesseticz ad usus ipsius tantummodo cum agris, pascuis, pratis et media silua, que adiacet ipsi ville, et cum iure patronatus ecclesie ibidem, preter bona, que iure hereditario apud Sybotam redemimus, vite sue temporibus concessisse“. — Act. et dat. in Gradis a. d. M.CC.LXXXII, XI. kal. Oct. Boczek IV, 275. 1286) 1282, 22 Oct. Pragae. Thobias, Prag. episcopus, monasterio de Willemow bona sua in Marcowichi pro villa Sulicz tradit. Nouerint oc, — „quod nos Thobias cum consensu d. Gotfridi prepositi, mag. Gregorii decani, tociusque capituli eiusdem eccl. nostre Prag. dedimus — d. Jarozlao vener. abbati et conventui monasterii de Willemow — bona episcopatus nstri — in villao dicta Marcowichi cum jure patronatus ecclesie s. Georgii in predicta villa. — Pro quibus bonis cum jure patronatus ipsius ecclesie recepimus ab eodem d. abbate ac conventu eo dem commutationis titulo villam ipsius monasterii dictam Sulicz — hereditario jure libere possi- dendam.“ — Dat. Pragae a. d. MCCLXXXII°, XI kal. Nov. XI indic. pontif. a. IV°. Dobner, Boh. Mon. hist. VI, 387. 1287) 1282, 27 Oct. Pragae. Waltherus, prior conventus Magdalenitarum apud s. Mariam et s. Jacobum in Wri- berch, Misnensis dyocesis, visitator provincialis, procurator et verus nuntius — d. Henrici, 70

Strana 554
554 Emler, Regesta Bohemiae. generalis praepositi monasteriorum b. Mariae Magdalenae, et dominae Leucardis priorissae atque conventus sororum Magdalenitarum apud s. Mariam Magdalenam in Argentina, de con- sensu omnium priorum et priorissarum ordinis Magdalenitarum constitutus — in capitulo ge- nerali Maguntiae anno 1282 dominica die prima post Ascensionem domini celebrato ad permutandum, vendendum, alienandum jus patronatus et quaelibet jura et bona omnia, quae dicti praepositus generalis, priorissa et conventus Magdalenitarum in Argentina habent in ecclesiis ss. Viti et Nicolai in civitate Dobrsan, bona ecclesiarum praedictarum monasterio in Chotiessowicz vendit. — Not. oc, "quod postquam predicti prepositus generalis, priorissa et conventus Magdalenitarum in Argentina tam per nos, qui visitator provincialis sumus, quam per alios visitatores provinciales ejusdem ordinis, frequenter et plene instructi et cer- tificati fuerunt, quod de dictis ecclesiis ss. Viti et Nicolai in Dobrsan — et bonis ac pos- sessionibus et juribus ad easdem ecclesias spectantibus nullum commodum, nulla utilitas sed potius dampnum et infamia multiplex eveniebat tam ipsis quam totius ordinis honestati, eo quod sorores, que illuc multociens misse fuerunt, ut morarentur ibidem, patre faciente nequi- iie, dato castitati libello repudii, sic semper cum incestu quasi publice contraxerunt, ut coti- dianis gauderent nuptiis et celesti sponso postposito matrimonia passim contraherent scele- rata, et quod de bonis illis propter guerrarum fluctus, quorum Boemia fere naufragatur vo- ragine, nulla vel modicissima poterat prefati ordinis sororibus obventio provenire, quin etiam dicti prepositus generalis, priorissa et conventus Magdalenitarum in Argentina a priorissa et conventu Magdalenitarum apud S. Gallum juxta civitatem Pragensem moniti frequentius et rogati, ut tante notas infamie digito consilii salutaris detergerent, et hanc enormitatem salubris falce remedii resecarent, habitis super hoc tractatu et deliberatione diligentibus in prefato capitulo generali ad hoc specialiter congregati, iidem prepositus generalis, priorissa et conventus in Argentina — constituerunt nos ibidem presentes et consentientes visitatorem provincialem suum et ordinis Magdalenitarum sindicum, procuratorem et verum nuntium, specialiter ad permutandum, vendendum, alienandum nomine et vice ipsorum et totius pre- fati ordinis dictas ecclesias ss. Viti et Nicolai in Dobrsan et possessiones et jura quelibet, injungentes nobis, ut nos ea pro posse niteremur ducere ad effectum, et quod si permutare nequiremus, tunc omni modo venderemus, ut ex eadem pecunia in partibus Reni vel alias ubi pacis tranquillitas vigeat, equivalentia vel meliora bona emantur. — Nos autem — undi- que per regnum Boemie diligentius exquisita persona et religiosa precipue, cum qua permu- tationem de prefatis ecclesiis et bonis pro aliis competentibus facere valeremus, quod in presentia vestra domini Syfride, abbas Montis Syon, Miloto, abbas Cladrubensis, Hugo, abbas Teplensis, magister Parde, preposite Bolezlawiensis, mag. Johannes, preposite Sacensis, do- mine Reynhere, quondam abbas Cladrubensis, frater Chunrade, prior hospitalis s. Francisci ad pedem pontis Prage ordinis Cruciferorum stelliferorum, frater Chwal, gardiane de Misa frater Daniel ibidem, et domine Pribo, decane de Mirica, ad istum contractum — testes vocati et rogati, — protestamur sacramento nullum, cum quo permutaremus, invenimus. Sed ultimo, — cui venderemus, invenimus, virum videlicet providum et honestum d. Mirozlaum ven. prepositum de Chotessowitz. Et ideo in presentia vestra prefati d. testes nos predictus

Strana 555
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 555 Waltherus prior oc presentibus quoque atque consentientibus priorissa et sororibus ceteris ordinis Magdalenitarum apud S. Gallum juxta Pragam — nomine et vice predictorum prepo- siti generalis, priorisse et conventus in Argentina, — damus, vendimus et tradimus jus pa- tronatus et quelibet jura et bona omnia et possessiones, que spectant — ad - ecclesias ss. Viti et Nicolai in Dobrsan jure proprio — d. preposito de Chotessowitz — recipienti pro se et nomine ac vice conventus et monasterii de Chotessowitz — pro pretio septuaginta mar- carum argenti boni et electi.“ — Dat. Prage a. d. MCCLXXXII, in vigilia ss. Symonis et Jude. Ex orig. bibl. univ. Prag. cop. in Mus. Boh. 1288) 1282, 25 Nov. Pragae. Wrouinus judex, jurati et universitas ciuium ciuitatis Pragensis eligunt concives suos Heynricum Longum et Conradum Howgol veros procuratores vel sindicos ad tractandum, pa- ciscendum oc cum civibus de Hoyo et Johanne de Okirs, ejusdem civitatis cive, super causa pannorum, quod dicto Johanni olim d. rex Boemie mandauit aufferi. — Dat. et act. Prage a. d. MCCLXXXII°, in die b. Katherine virg. E cod. vetust. priv. et statutorum Vet. urbis Prag. p. 13. 1289) 1283, 2 Febr. Otto de Karsitz concordat cum monasterio in Plaz de villis Rumnytz et Sthrumu- sitzyl. — „Noverint oc, quod contractus sive emptio, que facta est inter abbatem et conven- tum de Plaz cum viro nobili Otthone de Karsitz pro hereditatibus dictis de Rumnytz et Sthrumusitzyl, hoc modo in presentia nobilium terre in purificatione b. virginis in Plaz fina- liter fuerat diffinita: quod prefatus Otto de Karsytz loco pignoris centum et sexaginta marc. in predio, quod Stegyn dicitur, unicum servum debeat collocare, eo pacto, quod nullam jurisdictionem vel profectum habeat in predio sapradicto, nisi abbas et conventus de Plaz in die b. Martini ante occasum solis prefatam pecuniam negligant presentare ; hoc addito, quod extunc de venditione ejusdem predii arbitris committatur. Insuper sepe dicto nobili cum ple- naria fraternitate, quoad vixerit, tunicam et pallium dabimus de panno gryseo, quo utuntur monachi, et calcios nocturnales.“ — Testes: Heinricus de Pudemückel, camerarius Pijlznensis, et filii sui Geroslaus et Heinricus, Benada de Trybele, Mylozlaus de Butysi et filii sui Heran- dus et Mylozlaus, item Mylozlaus, de Cleynowitz et filius suus Mylozlaus, Buzlaus de Leschan et filii sui Buzlaus et Dyritzlaus, Lupoldus de Crast, Beneda de Warsyn, Merbode de Got- hatyn, Conradus de Zmesytz, Gotthardus de Wgyst, Lupoldus de Strapolitz, Heinricus de Buskowitz et alii. — Dat. a. d. M°.CCOLXXXIII°. Insuper si predictus Otto decesserit, se- niori filio prefata pecunia presentetur. Ex orig. bibl. universit. Prag. cop. in Mus. Boh. 1290) 1283, 22 Mart. In Lobenstein. Nicolaus, dom. Opaviae, not. oc, "quod d. Albertus de Sternberg — ciuiliter actioni, quam pretendebat contra fratres hospitalis s. Marie domus Teuthonice occasione silue et bo- 70"

Strana 556
556 Emler, Regesta Bohemiae. norum, que dicuntur vulgariter Lubuscha, cum suis attinentiis, ad que bona se ius habere legitimum asserebat, — abrenuntians omni iuri coram nobis, coram czuda, ut consuetum est, et coram baronibus nostris, quod ipse vel heredes sui habere dinoscebantur ad eadem bona uel habere poterant, et eosdem fratres in possessione predictorum bonorum suorum pacifica et quieta absque impeditione futura pro se et suis successoribus publice quietauit. — Nos — cognita — iusticia, quam ipsi fratres habent ad eadem bona ex collatione et priuilegio patris nostri, super qua collatione ipsum ab eo priuilegium obtinuerunt, siluam et bona sepedicta Lubuscha cum monte Rudinberg, cum omnibus pertinentiis et iuribus suis — sepe memoratis fratribus domus Teuthonice hospitalis s. Marie — confirmamus.“ — Praesentibus : Wokone de Krawar, camerario Oppauie, Joanne de Crenouitz, Sbyslao de Cuth, Beneschio de Branitz, Trutuino de Lublitz, Dirschone, czudario Brunnensi pro- uinciali, Marquardo de Nasile, Beneschio, filio Wokonis, Wokone et Jaroslao filiis Dirsch- lai, Jeroslao de Petrouicz, et aliis multis. — Act. Lobstein a. d. MCCLXXXIII, X kal. Apr. Boczek, IV, 276. 1291) 1283, 31 Mart. Filii Theoderici de Dobronitz vendunt monasterio Lucensi bona in Mulwren. — „A. d. MCCLXXXIII, pridie kal. Aprilis. nos Witko, prepositus de Wolframskirchyn, Ste- phanus, Gotfridus, Ostoy, Zobezlaus, Ingramus, filii quondam Theoderici de Dobronitz, — protestamur, quod d. Th(eoderico) abbati et conuentui Lucensis ecclesie, bona nostra patri- monialia in Mulwren de terris, molendino, piscationibus et aliis rebus, ad nos patrimonio pertinentibus, pro XL marcis arg. usualis monete uendidimus pure et sine omni conditione purificationem argenti, que in uenditione hereditatis iuxta consuetudinem terre deberetur, eisdem pro animarum patris et matris nostre remedio relaxantes. Sane quia ius patronatus ecclesie in predicta villa constitute ad nos in parte alia iure saluo d. abbati, — quod in eadem ecclesia ad eos dinoscitur pertinere, idem ius nostrum ut cum uniuersitate transeat, concedimus, — iure tamen saluo in tribus laneis de Borotitz, quod Ingramus, frater noster, ratione plebanie predicte ecclesie debet, quamdiu sibi de iure competit, possidere, donec sibi per diuinam misericordiam prouisum fuerit in beneficio pinguiori. Et quia ego Ingramus tempore venditionis predicte extiti minor XXV annis, proprio sacramento firmaui, quod contra predictam venditionem factam a fratribus meis et a me aliquatenus non uenirem.“ — Sigilla: d. Th(eoderici), abbatis de Sabardwitz, et d. Her. prepositi de Cunitz, W(itkonis), prepositi de Wolframskirchin, d. Werneri, decani Znoym., plebani de Roatitz, Johannis, plebani s. Nycholai de Znoym, qui predicte venditioni interfuerunt. Praesentibus : Winando priore, Th. suppriore, Symone, quondam abbate de Sabardwitz, Paulo preposito, Gerlaco et aliis senioribus fratribus monasterii Lucensis. Ex orig. in Mus. Brun. Boczek IV, 277. 1292) 1283, 16 Apr. In Cremsir. „Nos Theodericus, episc. — Olomuc. — declaramus, quod nobilis mulier domina Bu- dizlaua, uxor quondam Crisonis de Ratay a. d. MCCLXXXIII° in die Parascheue in Cremsir

Strana 557
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 557 in nostra presencia constituta — villam suam Traunik cum omnibus attinenciis ipsius pro remedio animarum patris et matris ac mariti sui et omnium predecessorum suorum conuen- tui dominarum s. Jacobi in Olomuncz — donauit, ita tamen quod ipsa utifruatur prouen- tibus dicte ville Traunik ad tempora uite sue.“ — Testes: d. Wseborius de Namesch, Lu- derius de Cocor, Ratmirus de Dolan, Milicius de Chethow, Wolurammus de Petrouicz, Pred- borius de Zelechouicz, Bohuzlauz de Neznamislicz, Wecemilus de Selesicz, Wran de Othehreb, Gilge de Welethin, Sauise et Slaua de Welethin, Jacobus de Dhiuicz, Hrut et Jacobus de Wlcos, Nicolaus de Pocenicz, Predborius de Pribizlauicz, Smil et Conradus de Hosteradicz, et quam plures alii. — Dat. in Cremsir a. et die predictis. Ex orig. in arch. capit. Olomuc. Boczek IV, 278. 1293) 1283, 28 Maji. Pragae. „Nos Thobias, — Prag. episc. not., quod nos de assensu et voluntate honorabilium virorum d. Gotfridi prepositi, mag. Gregorii decani totiusque capituli ecclesie nostre Prag. venditionis titulo dedimus — nobili viro Henrico dicto de Pribenycz tres villas episcopatus nostri sitas in villicatione Thinensi, Bechinensís prouincie, circa Pribenycz, episcopatui pre- dicto minus utiles, quarum due vocantur uno nomine Rzepecz et tercia vocatur Betheici, cum agris cultis et incultis, pascuis, pratis, montibus, planis, nemoribus, siluis, aquis, molendinis et omnibus juribus ac pertinentiis spectantibus ad easdem, pro centum et quinquaginta marcis prag. ponderis et argenti.“ — Testes: Hogerus de Lomnichi, Andreas de Duba, Chenko et Thobias fratres, burcrauii in Bechin, Zezema de Lantstein, Henricus ac Pribizlaus fratres de Cosobahora et plures alii. — Act. et dat. Prage a. d. MCCLXXXIII°, V° kal. Junii, XI indict. pontif. nostri a. V°. Ex orig. arch. Trebon. copia in Mus. Boh. 1294) 1283, 3 Jun. Apud Urbem veterem. Martinus papa IV confirmat monasterio in Zderaz ius patronatus ecclesiae, quod quondam Eidius (Egidius) de Uppa miles Pragensis diocesis in s. Mariae et s. Petri de Uppa ecclesiis habebat et monasterio praedicto de consensu episcopi Pragensis contulit. Dat. apud Urbem Veterem III non. Jun. pontif. anno tercio. Ex orig. arch. c. r. aul. Vind. cop. Mus. Boh. — 1295) 1283, 6 Jun. „Nos Henricus et Woko dicti de Crumnaw not. oc, quod pater noster d. Witko fe- licis memorie, dedit ecclesie b. Virginis in Plaga, Patav. diocesis, pro damnis illatis et remedio anime sue ecclesiam in Kyrchslag cum tribus mansis ibidem in foro ad dotem spectantibus et villam, que dicitur Phaphenslag pleno iure et omni libertate — possidendam. Nos — predicti Henricus et Woko donacionem patris nostri — confirmamus jam dicte domui b. Virginis in Plaga.“ — Dat. a. d. M'CC'LXXXIII°, VIII id. Junii. Testes: Fr. Henricus,

Strana 558
558 Emler, Regesta Bohemiae. Lugerius, Radosta de Malotin, Cenko de Cipin, Nemoy de Clenii, Vlricus Puchser, Ewerhar- dus Caluus, Werhardus Oder et alii. E cod. Rosenbergico in Mus. Boh. asservato fol. 47. 1296) 1283, 31 Jul. Cyrus, ecclesiae Olomuc. praepositus adjudicat fratribus Praedicatoribus in Olomucz quandam aream. — Protestamur, "quod cum prius jam dicte ecclesie essemus archidiaconus, causam, que inter fratres Predicatorum ordinis in Olomucz — et Hainricum Hluzam, ciuem Olomucensem, — vertebatur supra quadam area sita sub priuata fratrum Predicatorum juxta murum, — decidimus ita, quod — Hainricus supradictus nichil proficui aut validi pšo se valuit ostendere, verum fratres Predicatores tam testibus quam priuilegio, quod Premysl, illustris quondam marchio Morauie, ipsis super eorum domus, areas liberaliter contulit, me- moratam aream suam esse — ostenderunt, nec unquam utpote propriam ad possessionem ipsius Hainrici transisse, quod jure debuimus, fecimus, fratres Predicatores in possessionem su- pradicte aree canonice sententiauimus. — Retroactis post hec aliquibus temporibus Chunradus, rector ecclesie in Wistricz, filius memorati Hainrici dicti Hluze, causam iam iudicatam refricare cupiens fratres Predicatores super area iuretenus obtenta et sua grauare nititur, se ad iudi- cium conferens seculare. Super quo literas — d. Olomuc. episcopi recepimus, nobis stric- tius iniungentes, ut causam inter fratres Predicatores et Chunradum, rectorem ecclesie de Wistricz super quadam area debeamus ecclesiastice decidere. — Cui mandato — obedientes causam — audiuimus, et — adiudicauimus — ipsis fratribus iterato eandem aream ut suam propriam merito possidendam, Chonrado predicto, — Hainrico patri dicto Hluze, suisque successoribus per censuram ecclesiasticam — silentium perpetuum imponentes.“ — Act. a. d. MCCLXXXIII°, II kal. Aug. Ex orig. in arch. eiusd. monast. Boczek IV, 279. 1297) 1283, 23 Aug. Friburg. Rudolfus, Romanorum rex, Wenceslaum regem ab obligatione castrorum et aliis pactis cum Ottone, marchione Brandenburgensi, confectis absolvit. — Not. oc, "quod nobis judi- cio praesidentibus in vigilia Bartholomaei apostoli apud Friburgam in Orlandia nuncii illu- stris regis Wenceslai Bohemiae, nostram celsitudinem accesserunt cum instantia postulantes ut per sententiam vellemus inquirere, utrum princeps aliquis vel alius cujuscunque conditio- nis vi vel metu inductus, expers propriae libertatis, fidejussionibus, stipulationibus vel quibus- cunque aliis obligationibus se posset constringere vel arctare, ita quod imposterum super hujusmodi obligationibus extortis posset impeti vel aliquatenus conveniri tanquam efficaciter obligatus. Quod ad instantiam dictorum nunciorum per sententiam postulauimus definiri. Et sententiatum extitit a principibus, comitibus, nobilibus et aliis imperii fidelibus, qui ipsi ju- dicio praesentes aderant, quod princeps vel quilibet alius ad ea, quae vi metuve coactus promitteret, vel quibuscunque factis obligatoriis se adstringeret, factus sui compos nullate- nus teneretur, et tales pactiones obligatoriae qualescunque censendae forent irritae penitus

Strana 559
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 559 et inanes. Qua vero sententia nostra approbatione sequente prolata, praedicti nuntii ad speciem descendentes nostro culmini supplicarunt, si inclytus Wenceslaus, heres regni Bohe- miae praenotatus, quem illustris Otto, marchio de Brandeburg, aliquo tempore contra pro- priam detinuit voluntatem, deinde fretus propria libertate ad completionem illorum pactorum taliter extortorum, atque consummationem obligationum quarumcunque, sub quibus eidem marchioni pro viginti millibus marcarum obligavit civitatem Sitaviae et castrum Trenow, cum eorum pertinentiis, castrum Scharfenstein et civitatem cum omnibus aliis attinentiis, castrum Bezdezy cum suis pertinentiis, castrum Deczein cum suis pertinentiis, civitatem Ust et ca- strum cum eorum attinentiis, civitatem Brüx et castrum cum eorum attinentiis, nec non ca- strum Ronowe cum suis pertinentiis universis, sub quibus etiam promissionibus taliter ex- tortis, nisi marchioni pro duobus millibus marcarum, fidejussores per modum extorsionis coac- tus posuit et pro quinque millibus marcarum, quas se daturum promisit, aliqualiter teneatur. Maxime cum inter nos et dictum marchionem cum ejus curae ante heredem Bohemiae cum suo regno usque ad certum tempus committeremus, intercessit certa conventio digna in suo robore observari, videlicet quod expirante certo tempore, quod conventioni adjectum fuerat, praenominatum heredem regni Bohemiae una cum suo regno sine quolibet damno vel dispen- dio vel quantalibet injuria, sine petitione quarumlibet expensarum juxta legem conventionis restitueret pleno jure. Cujus tamen conventionis legibus dictus marchio obvians minus juste pactiones, obligationes, fidejussiones extorquens, indebite quae promisit, penitus violavit. Ad quae singula superius expressa principes, comites et nobiles, qui eodem aderant judicio per nos requisiti, sententiando protulerunt, quod saepe dictus heres regni Bohemiae ad completio- nem dictorum pactorum, promissionum, fidejussionum, nec non quarumcunque obligationum ab eo taliter extortarum per dictum marchionem nullatenus sit astrictus, sed a praedictis omnino per sententiam debeat liberari et utique penitus absolvi, obligationes et dictorum bo- norum promissiones, fidejussiones ipso jure nullae debent pro cassis et irritis aestimari. Unde nos — ipsam sententiam — probantes obligationes dictorum bonorum seu pignorum, fidejus- siones, promissiones — irritantes, — fideiussores a suis promissionibus absolventes, cives Brüxenses et alios quoscunque homines dictorum castrorum, oppidorum — a sacramentis seu promissionibus dicto marchioni ad mandatum dicti heredis vel alio quocumque modo prae- stitis etiam absolvendo, mandamus vobis universis et singulis quatenus ipsum heredem regni Boh., quem mediante dicta sententia ab obligationibus dictorum bonorum et aliis pactis, fidejus- sionibus cum fidejussoribus datis — habeatis penitus, absolutum".— Testes: vener... 1) Argent. H(enricus) Basilien. episcopi, Romanae nostrae aulae cancellarius. Nobiles viri. H. marchio Hohperck, burggravius de Nurmberg, Al. de. Hohenberch, Eg. Fürstemberch, Comites de Nifen, B. de Geroldsecke, nobiles et alii quam plures. — Dat. et act. Friburg in Orlandia X cal. Sept. indictione XI, a. d. MCCLXXXIII, regni vero nostri a. X. Balbin, Misc. VIII, 22. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 214. — Riedl, Codex dipl. Brandenburg. Boh. I. 172. — Mon. Germ. hist. IV, 444. 1) Conradus.

Strana 560
560 Emler, Regesta Bohemiae. 1298) 1283, 28 Ang. Pragae. Ego Joannes de Michelsberg notum oc, „quod ego pro datione castrorum Weleschin, Scharfenstain et Dewin cum civitatibus et villis pertinentibus ad eadem, nec non villae Vie- tiovvicz cum aliis villis ad eandem villam pertinentibus, quam dationem illustris dominus meus, d. Wenceslaus, inclytus d. et heres regni Boh. et march. Moraviae, ad preces et propter servitia amicorum meorum, d. Sdislai, summi camerarii Bohemiae, burggravii in Burg- lino, Burchardi de Winterberg, mag. curiae regiae, Sdislai, burggravii Prag., Zesemae de Kra- sovv, dapiferi dicti d. Wenceslai, Benessii de Wartenberg, pincernae ejusdem, et Jaroslai de Levvenberg, fecit mihi, cedo —, tam pro me quam heredibus meis — spontanea veluntate eidem d. Wenceslao et heredibus suis de villa Tuchowlicz et duabus villis Hoynicz et Zerbi cum omnibus juribus et attinentiis earundem. Et renuncians sponte ac libere tam pro me quam successoribus meis et heredibus omni juri et actioni, quod vel quam ego, pater, avus, atavus atque heredes mei habemus vel habere possemus in dictis villis Tuchowlicz, Hoynicz et Zerbi, nec non et in civitate Gechin ac ipsarum attinentiis de jure vel de facto aliqua ratione seu causa, transfero ex nunc in eundem d. Wenceslaum et heredes ejus tam pro me quam pro heredibus meis omne jus et omnem potestatem, quod vel quam habeo vel habere possum in dictis villis et civitate et attinentiis earundem. Insuper dabo eidem d. meo Wenceslao octingentas marchas argenti in illis terminis et infra illud temporis spatium, qui vel quod sunt in rationibus regalibus annotati. Ad haec praedictorum bonorum datione mihi a prae- dicto domino facta obligo me et heredes meos eidem d. meo Wenceslao et heredibus ejus omni tempore fideliter ac devote servire, velut alter terrigena suus, et nunquam contra eum vel ejus heredes aliquid facere vel tentare. Quod si forte ego vel heredes mei dicto d. meo Wenceslao vel ejus heredibus fideliter et devote non serviverimus, vel contra eum vel ejus heredes facere quidquam tentaverimus et de hoc in judicio convicti fuerimus, volumus ex tunc et debemus perjuri et exleges ab omnibus reputari et ipso facto dictis castris, civita- tibus et villis ad ipsa pertinentibus et villa Wietiowicz et villis ad ipsam spectantibus abju- dicati esse volumus, tam ego quam heredes et successores mei, et quod dicta castra, dictae civitates et villae omnes ad manus curiae regiae libere revertantur.“ — Dat. Pragae a. MCCLXXXIII, V° kal. Sept. indic. II. Ex orig. in arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 1299) 1283, 2 Sept. In Lucca. Winandus, abbas Lucensis, judex a sede apostolica delegatus inter capitulum Wissegr. et Michaelem, filium Schilheri, super ecclesia in Thin, excommunicat Michaelem praedictum. — „Winandus, — abbas mon. Lucensis, — iudex a sede apostolica delegatus, — d. Woyslao preposito Zderacensi sinceram in domino caritatem. Cum in causa nobis a sede apostolica delegata, que vertitur vel verti dicitur inter capitulum Wissegradense ex parte vna et Mi- chaelem, filium Schilheri de Praga, super ecclesia s. Marie in Thin ex parte altera, ipsum Michaelem peremptorie citari fecissemus, quatenus V feria post festum s. Bartholomei pro- xime preterita in monasterio Lucensi coram nobis legitime compareret per se vel legitimum

Strana 561
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 561 responsalem Wissegradensi capitulo responsurus, quod adinplere contumaciter recusauit, quare ne eius contumacia remaneat inpunita, ipsum Michaelem in hiis scriptis excommunicamus, eumque in expensis legitimis causa sue contumacie factis et faciendis Wissegradensi capi- tulo condempnamus, vobis salua vestra reuerencia sub pena excommunicacionis, quam in per- sonam vestram, si contempserit, in hiis scriptis promulgamus, precipiendo mandantes, vt eundem Michaelem a nobis excommunicatum fore pro sua contumacia, pulsatis campanis extinctisque candelis singulis diebus dominicalibus et festiuis in vestra ecclesia publice nun- cietis et in ceteris ecclesiis Pragensis ciuitatis simili modo faciatis etiam nunciari, donec restitutis exspensis secundum formam iuris et sufficienti cautione prestita de parendo iuri et vt ad terminum, quem ex parte nostra per presentes litteras vobis collata partibus com- parendi coram nobis dederitis prestitoque corporaliter iuramento secundum formam ecclesie auctoritate simili per nos fuerit absolutus, vt hec omnia in actis confectis vobis per mag. Ambrosium, si pecieritis, demonstrandis lucidius continentur.“ — Dat. in Lucca a. d. M°.CC°.LXXXIII°, — sequenti die post festum s. Egidii. E cop. simpl. Mus. Boh. 1300) 1283, 22 Sept. Pragae. Wenceslaus, dom. et heres regni Boh. et march. Mor. cum monasterio Plazsensi quaedam bona in Cossur commutat. — Not. oc, "quod nos ad peticionem religiosorum virorum abbatis et conuentus monasterii de Plazs, qui necessarium habent aqueductum pro quodam molendino, quod construere volunt in villa Cossur, permutauimus cum eisdem alterum dimi- dium iugeris de agris nostris pro duobus iugeribus de agris dicti monasterii in eadem villa, et omne ius et potestatem, quod vel quam habuimus vel habere potuimus in dicto altero dimidio iugeris, transtulimus in abbatem et conuentum monasterii pretacti, vt faciant et disponant de dicto altero dimidio iugeris pro ipsorum arbitrio voluntatis.“ — Dat. Prage per manus mag. Welislai, prothonotarii nostri, a. d. MCCLXXXIII, X kal. Oct. E libro parochiae Plazzensis. 1301) 1283, 6 Nov. Brunnae. „Nos Wenceszlaus, — rex Boemie et marchio Morauie, not. oc, quod cum nos judi- cio in Brunna presidere contingeret, — d. Anna, abbatissa in Thussnowicz, una cum pre- posito d. Conrado coram nobis querulose proposuerunt, quod Woytha de Schechowicz censum debitum, ad quem de jure teneretur, de laneis suis ipsis soluere recusaret. Cum tamen ipsa villa Schechowicz pleno dominio ad eas pertineat, ut volunt suis priuilegiis demonstrare, ipse vero Woitha e conuerso allegabat, quod lanei, quos coleret, sibi et suis successoribus collati et dati essent pro seruiciis exhibitis et adhuc exhibendis, ita quod eos cum suis successoribus perpetuo deberet libere possidere. Quod tamen nullo autentico probare po- tuit instrumento. Nos vero de liberalitate regia dissensionis et altercacionis materiam deci- dere et sopire volentes, statuimus — de consilio nobilium terre, quod ipse Woitha una cum filiis suis ad tempora vite sue et suorum filiorum ipsos laneos, quos hucusque coluit, absque 71

Strana 562
562 Emler, Regesta Bohemiae. omni impedimento debeat possidere vlterius.“ — Dat. Brunne per manus mag. Joannis, pre- positi Saccensis, prothonotarii Morauie, a. d. MCCLXXXIII°, VIII id. Nov. presentibus baro- nibus videlicet, d. Artlebo, camerario Znoymensi et Vethouiensi, d Chunone de Chunstat, d. Gerhardo de Obrzez, d. Bohuschone et Hartmanno, filiis d. Cyronis, et d. Matheo de Schirnahor, ceterisque terre nobilibus fide dignis Ex orig. in arch eiusd. monast. Boczek IV, 280. 1302) 1283, 21 Nov. Pragae. Wenceslaus, dom. et heres regni Boemiae et marchionatus Moraviae, monialibus or- dinis b. Mariae Magdalenae Chotiessow ecclesiam in Zahraas cum pertinentiis omnibus ad praesentationem suam spectantem concedit possidendam. — Act. et dat. Pragae per manus mag. Venceslai (sic), canonici Prag. et Wissehr. proton. regni nostri, a. d. MCCLXXXIII°, XI kal. Dec. XII indict. E tab. terrae, III, J, 11. 1303) 1283, 1 Dec. Brunae. Not. oc, "quod nos Hartmannus dominus de Holenstein, — villam nostram dictam Bukowan, cum ecclesia, syluis ac aliis suis attinenciis ecclesie s. Marie virginis in Zabrdo- wicz et conuentui ibidem contulimus post mortem nostram libere possidendam.“ — Testes : Bohuz dictus de Borsswicz, Wecemilus, zudarius Brunnensis, Prostimirus, ciuis Brunensis, d. Leopoldus, plebanus in Leig, d. Heinricus, plebanus de Kobariz, magister Heinricus, ple- banus in Telez, fr. Theobaldus sacerdos, fr. Godeschalcus diaconus, fr. Trebata, canonici in Zabrdouicz, et alii. — Dat. in Bruna a. d. MCCLXXXIII, kal. Dec. Boczek IV, 281. 1304) 1283, 27 Dec. Pragae. Theodoricus Spachymanus promittit Wenceslao, domino et heredi regni Boemiae et march. Mor. cum toto posse suo fideliter servire cum omnibus amicis suis et sibi assistere contra omnem hominem nec unquam contra eum vel ipsius honorem quid facere, et recognos- cit, se bona in Bor ab eodem rege nomine suppe accepisse ea condicione, „ut si potero jure terrae probare una cum aliis, quod eadem bona jure proprietatis et dominii ad me de- beant pertinere, tunc praesens receptio, quam de dictis bonis nomine suppe de manibus domini mei Wenceslai feci, mihi non praejudicet nec vires aliquas obtineat firmitatis, sed liceat mihi eadem bona in Bor, quandocunque mihi praeceperit, una cum suppa restituere.“ — Dat. Pragae a. d. MCCLXXXIII, VI kal. Jan. XII indic. E mspto Raudnic. 433. 1305) 1283. In Sar. Hermannus et Schenko fratres dicti de Przemislabe ab omni impeticione seu lite, quam ad metas seu terminos monasterii s. Mariae in Sar habuerunt, cedunt tali pacto, "quod eadem ecclesia per nos — in ipsis metis — nunquam impeti debeat, — adjicientes, ubicunque mortui fuerimus vel ipsis fratribus eiusdem monasterii eorum obitus fuerit denunciatus, juxta

Strana 563
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 563 suecontudinem fratrum in ipsa ecclesia eligimus sepeliri.“ — Dat. et act. in Sar an. d. M.CC.LXXXIII, presentibus uiris prouidis et discretis amicis nostris karissimis: d. Hayman- nus de Louchtenburch, d. Gerardus d. Obers, Chuno de Chunenstat et filii sui Bosco et Bo- husius, Hrabisius de Bobrowa et tres filii sui Egidius, Scheborius et Nicolaus, Zmylo de Louchtenburch et Vlricus et Remundus fratres sui, Witigo de Swabeniz et duo filii sui Bosco et Gerhardus, Ludvicus de Medliz et alii. Ex orig. arch. olim Zarensi Stainbach II, 34. — Boczek IV, 282. 1306) (Cc. 1284—1296.) Capitulum Pragense assignat Welislao, protonotario regis Bohemiae, praebendam. Noverint oc, „quod nos — Ulricus, prepositus, mag. Gregorius decanus et . . et . . totumque capitulum Prag. ecclesie firmiter credimus, quod d. Dyonisius, confrater et concanonicus noster, vel decesserit, vel habitum assumpserit, propter quod prebenda, quam in prefata tenuit et possedit ecclesia, vacare indubitabiliter opinamur, eo quod iam transacti sunt IIIIor anni con- tinue, in quibus eandem ecclesiam neque per se neque per nuncium visitavit, ut a domino decano monitus fuerat, neque, ut prius consueverat, proventus prebende sue et burse obven- cionem ipsi debitam studuit vel curavit sibi facere destinari. Credimus eciam, ymo scimus, quod nonnulli vehementi ambicione beneficiorum et concanonicatuum soliciti venatores prebendas in dicta Pragensi ecclesia diversis modis contra cor nostrum et forte contra licitum satagunt obtinere, quorum confraternitas utpote nobis et bonis omnibus infesta, necnon et plus inco- modi quam comodi paritura, ecclesie Pragen, magis oneri (est) quam honori. Ergo quia nostra interest, ipsius ecclesie statui congrue atque perfectum salubriter providere, die dominico, octava scilicet pasche, in capitulo Pragensi ad hoc specialiter congregato habitis tractatu et deliberacione sollempnibus super eo, ut ordo servetur in predicta ecclesia, ac honorentur atque perficiant illi, ex quibus et nobis et ecclesie honor evenire poterit et profectus, de unanimi consensu et voluntate pari viro provido et honesto d. W. confratri et concanonico nostro, regis Bohemie prothonotario, prebendam, quam vacare credimus in ecclesia Pragensi per mortem vel assumpcionem novi habitus dicti d. Dyonisii, ut prediximus, tamquam sibi de iure debitam, cum in ecclesia ipsa ex ordine idem dominus W. sit primus exspectans et pro- sit nobis et ecclesie frequenter predicte, — concessimus et assignavimus, et per ..., ipsius ecclesie clericum, eundem d. W. in eiusdem prebende possessionem induci fecimus corpo- ralem, tali verumtamen condicione a nobis bona fide inviolabiliter observanda, quod, si dictus Dyonisius vivit adhuc et per quem vacare possit prebenda sua, habitum non mutavit, pro- cuius rei veritate percipienda nuncium et exploratorem iam transmisimus specialem, tunc dicto d. W. presens dicte prebende concessio, eciam in corporalem possessionem inmissio, nullum preiudicium generet vel volumus generari, quin ymo promittimus vera fide, preben- dam, que prima in dicta ecclesia nostra vacare contingerit, vel medie tempore, antequam dictus nuncius redeat, vacaverit, assignare, et in corporalem possessionem ipsius prebende eum faciemus inmitti sine aliqua tarditate et excepcione et contradiccione quibuslibet procul mo- 713

Strana 564
564 Emler, Regesta Bohemiae. tis, volentes firmiter, quod ordo servetur in ipsa, et pretextu prefate concessionis prebende antedicte, quam in presenti fecimus, sibi iuri suo in nullo penitus derogetur." Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 85. 1307) 1284, 10 Jan. Pragae. Wenceslaus, dom. et heres regni Boemiae et march. Mor. monasterio de S. Co- rona libertates a rege Ottacaro a. d. 1263 concessas confirmat. — „Preterea quia dictus d. pater noster ab abbate et generali capitulo Cisterciensi obtinuit, ut dictum claustrum de S. Corona exemptum a claustro S. Crucis, cui prius suberat, monasterio de Plass eiusdem or- dinis et in terra nostra sito filiali subjectione subjacere debeat vel subesse, in hoc etiam, voluntati dicti patris nostri concurrimus, et ut Plassensi monasterio dictum claustrum de S. Corona ut matri filia subjaceat, volumus et optamus. Ad hec — adjicimus, — ut propter aliquam culpam nullus ex hominibus dicti monasterii citari vel trahi valeat ad judicium aliud vel coram alio conveniri, nisi coram nobis et beneficiariis Prag. et in Praga, vel coram ju- dice dicti claustri." — Dat. Prage per manus mag. Welizlai Prag. et Wissegrad. canonici, protonotarii regni nostri, a. d. MCCLXXXIV°, IV idus Jan. XII indict. Pangerl, Urkundenb. v. Goldenkron, 29. 1308) 1284, 10 Jan. Pragae. Wenceslaus, dom. et heres regni Boemiae et march. Mor. donationem civitatis No- talicz cum villis, silvis, pratis, pascuis, aquis, aquarum decursibus, rubetis, agris cultis et incultis, exstirpationibus factis et faciendis, et demum cum omnibus juribus et attinentiis dictarum civitatis et villarum tam nunc sitarum quam in posterum in praediis vel exstirpati- onibus ad eandem civitatem spectantibus situandarum seu ponendarum, quam Ottacarus rex fecit claustro s. Coronae, confirmat, eximitque dictam civitatem Notalicensem — ,ab omni exactione et vexatione judicum, monetariorum, theloneariorum et qualibet violentorum infes- tatione, nec non et a violentia persone cuiuslibet, cuiuscunque conditionis existat, et quod propter aliquam culpam nullus ex hominibus in prefatis scilicet civitate aut villis residenti- bus citari vel trahi debeat aut valeat ad judicium, vel coram alio conveniri, nisi ad Pragense judicium coram nobis aut beneficiariis Pragensibus in ipsa Praga, vel coram judice dicti claustri.“ — Dat. Prage per manus mag. Welizlai, Prag. et Wissegrad. canonici, a. ab incarn. d. MCCLXXXIV°, IV id. Jan. XII indict. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. copia in Mus. Boh. — Pangerl. Urkb. v. Goldenkron, 31. 1309) 1284, 11 Jan. Pragae. Wenceslaus, dom. et heres regni Boemiae et march. Moraviae, ad preces Bartholomaei, abbatis monasterii de s. Corona, donationem, quam quondam Hirzo, purchravuis in Clingen- berch, in sua ultima voluntate in remedium animae suae fecerat dicto monasterio de villis Muczstat, Jenkezlag, Dietohslag, Zkalni, Zahalini, Mokrie, Jurizlag, Klenow, Jercenziag, Nachirnie, Budeczlag et Hirzow cum silvis, exstirpationibus, rubetis, aquis, aquarum decur-

Strana 565
Wenzeslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 565 sibus, pratis, pascuis, agris cultis et incultis et cum omnibus juribus et attinentiis earundem confirmat. — Dat. Prage per manus mag. Welizlai, Prag. et Wisseg. canonici, protonot. regni nostri, a. d. MCCLXXXIV°, III id. Jan. XII indict. Pangerl, Urkb. von Goldenkron, 32. 1310) 1285, 6 Mart. Pragae. Wenceslaus, dom. et heres regni Boemiae oc, monasterio de Waltsassen privilegium regis Ottacari dd. 1260 confirmat, fratresque monasterii eiusdem et ipsorum homines eximit, „ut de bonis suis ad judicum, beneficiariorum vel camerariorum, videlicet bedellorum regni nostri aut quorumcunque aliorum requisicionem siue mandatum hominem, qui vulgariter ozzada dicitur, dare uel mittere perpetuo nullomodo teneantur.“ — Dat. Prage per manus mag. Welizlay, prothonotarii nostri, a. d. MCC.LXXXIV, pridie nonas Mar. indicc. XII. Ex orig. arch. reg. Monac. cop. in Mus. Boh. 1311) 1284 m. Apr. Wenceslaus, rex Boh. treugas servare cum quibusdam baronibus Bohemiae promittit. — Not. oc, „quod nos promittimus sine omni dolo et capcione, tam pro nobis quam pro universis et singulis consiliariis, baronibus nostris et quibuslibet nobis adherentibus, servare treugas, secundum quod statuit eas ser. dom. et pater noster R(udolfus), rex Rom. usque ad octavas penthecostes primo futuras cum Burchardo de (Janowitz), Zbislao de (Triebun) et ceteris adherentibus eisdem, ita tamen, quod per prefatos et quemlibet prefatorum fideliter sine omni dolo dicte treuge usque ad predictas octavas observentur, et quod quilibet ex prefatis det nobis infra hinc et feriam quartam post conductum pasche primo futurum patentes litteras, quibus promittat vera fide, quod dictas treugas inviolabiliter usque ad predictum terminum observabit vel . . munimine roboratas. Quicumque vero litteras prefatas suo si- gillo vel alicuius ex predictis munitas infra hinc et predictam feriam quartam nobis non dederit, ab istis treugis exclusus et alienus penitus habeatur. Quicumque eciam de con- siliariis nostris fidelibus atque nobis adherentibus dictas treugas non observaverit, tunc H. dapifer noster, et ... intrabunt infra VI dies a die monicionis, que fiet eis, civitatem Pragensem, non exituri de ea, donec ille, qui treugas violabit, satisfaciet, prout decens fuerit atque iustum. Quod si forte satisfacere noluerit, tunc debet infamis et exlex ab omnibus reputari et a nobis et ab omnibus hiis, quibus idem violator treugarum prius adherebat, utpote infidelis et exlex evitari et nos et hiidem omnes, quibus prius adhesit, eum velut inimicum et violatorem pacis atque concordie persequemur, et nichilominus dicti H. .. da- pifer et ..., antequam civitatem Pragensem exeant, satisfacient pro eodem. Si vero ali- quis ex predictis, cum quibus dictas treugas servare promisimus, aut ipsis adherentibus treugas dictas violaverit, Burchardus de.. et... intrabunt infra VII dies a die monicionis, que fiet eis, civitatem Pragensem, non exituri de ipsa, donec ille, qui treugas violavit, satis- faciet, prout decens fuerit atque iustum. Quod si forte satisfacere noluerit, tunc debet infamis, periurus et exlex ab omnibus iudicari et illi, quibus idem violator adherebat treu-

Strana 566
566 Emler, Regesta Bohemiae. garum, eum velut inimicum et violatorem pacis persequentur, et nichilominus dicti Burchar- dus et .., antequam civitatem Pragensem exeant, satisfacient pro eodem. Hoc eciam est adiectum, quod infra predictum treugarum tempus nulla de novo municio debeat erigi nec prius erecta destrui, sed sic ut nunc per predictum treugarum tempus integra debeat rema- nere. Si vero unus ex illis, qui intrare debuerint civitatem Pragensem, sufficiens fuerit, fa- cere satisfieri leso, tunc ille solus intrabit civitatem predictam, non exiturus de ea, donec leso fuerit satisfactum et alii intrare non tenebuntur nec debent, sed si leso satisfiet per ali- quem de prenominatis vel omnes, antequam ingrediantur civitatem, hoc sufficere debet, et sa- tisfaccione prestita civitatem ingrediantur et eam vitare nullatenus tenebuntur. Si vero unus non sufficeret facere satisfieri, vel antequam ingrederentur civitatem Pragensem, leso satisfac- cio non fieret, tunc omnes, qui nominati sunt, intrabunt civitatem dictam ad satisfaciendum leso, prout est superius prenotatum. Preterea omnes illi, qui ex ipsis castra seu beneficia ad nos pertinencia possident atque tenent, non impediantur per nos aut per nostros in eisdem infra tempus treugarum superius prenotatum. Insuper quicumque ex prenominatis, qui de adversa nobis nunc parte censentur, occupavit a festo b. Martini primo preterito usque ad presens tempus bona nostra vel monachorum vel alterius cuiuslibet, statim tenetur et debet resignare. Si vero tempus treugarum finiri contingeret, antequam leso satisfaccio preberetur, volumus nichilominus, quod illi, qui de dicta parte ad satisfaccionem faciendam prenotati sunt, ingrediantur civitatem Pragensem, atque in ea morentur, donec satisfactum leso fuerit, secure, et ad loca, unde venerint, redeant sub nostra fide atque baronum et fidelium no- strorum securitate, salvis rebus eorum et eos comitancium pariter et personis. Ad hec nulla nova municio infra predictarum treugarum tempus erigetur ab aliquo, sed ille, que a festo b. Martini primo futuro usque ad hoc sunt erecte, integre remanebunt." Voigt, das urkdl. Formelb. des Henricus Ital. 80. — Firnhaber, Petri de Hallis lib. Form. 31. aa 1312) (1284, m. Apr.) Wenceslaus, Boh. rex, cum Zezima de Crassow treugas init. — „Precibus nostrorum fidelium amicorum, qui nostram circumstant presenciam, et honor. viri abbatis de Plas beni- gnius inclinati, pro parte nostra principaliter et deinde Potonis et Zebehurdonis, purcraviorum in Tust, tecum treugarum inivimus federa utrimque a data presencium usque ad festum pente- costes primo futurum inviolabiliter observanda, promittentes vera fide, quod infra prescrip- tum tempus per nos, dictos Potonem et Zebehurdonem, purcravios in Thust, vel alios fideles nostros aut homines ipsorum tibi atque tuis hominibus in personis aut in rebus nullum ma- lum, nullum dispendium inminebit, ymmo penitus secure et illese poteris tam in rebus, quam in hominibus tuis per idem temporis spacium permanere, atque, si prudens fueris, nostris te mandatis atque beneplacitis conformare. Scias eciam, quod mandavimus dictis purcraviis in Ostrow, quod tecum treugas per tempus predictum teneant et observent, sicut graciam no- stram diligunt et favorem, et quod si qui ex homnibus tuis, quos captivaverunt, pro sua re- dempcione pecuniam promiserunt et fideiussores statuerunt, dictam pecuniam non exigant ab ipsis fideiussoribus per treugarum spacium predictarum, necnon et quod tuum filium custodia —

Strana 567
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 567 teneant sub honesta, sub nullo indecenti gravamine molestantes. Hec autem omnia valere volumus actenus, si tu ex parte tua infra prescriptum tempus nullum dampnum nullumque dispendium per te vel tuos nobis, dictis purcraviis aut aliis fidelibus inferes vel fueris ma- chinatus, alioquin dictas treugas vires nullas volumus obtinere. Volumus eciam, ut infra dictarum treugarum tempus nostram presenciam secure adire debeas et nobiscum tractare, qualiter nostre gracie valeas reformari, sciens quod in veniendo ad nos, stando nobiscum, et ad propria remeando nullum tibi dampnum, nullum periculum inminebit.“ Voigt, das urk. Formelb. des Henricus Ital. 1313) 1284, 3 Apr. Opaviae. Nicolaus, dux Opaviae, concordat cum civibus Opaviensibus. — „Guerrarum tempe- stas valida et fluctuatio inundationis stragium, incendiorum et rapinarum nulla fere dissen- sionis materia preiacente per omnes terre nostre angulos ventillatur, ita quod propter inua- lescentiam tanti mali dicta terra nostra solitis et consuetis inhabitatoribus siue cultoribus videtur iam esse quasi priuata. Huiusmodi defectum intercipere cupientes cum ciuibus Oppa- uiensibus concordauimus in hunc modum, quod dicti ciues treugis expirantibus, quas recepi- mus cum eisdem, nullo medio tempore protectionis recepto refugio, ut in treugarum contine- tur priuilegio, nobis utpote fideles nostri fideliter adherebunt, ut omnes fideles nostri terre nostre, ministeriales, milites, clientes et ciuitatenses alii nobis obedientes, inpulsationem do- mini ac fratris nostri, — heredis regni Boh. et march. Morauie, si quam erga nos habere ceperit, quod non credimus, non magis quam alie nostre ciuitates et quilibet nostri fideles animaduertentes vel curantes, sed consilio fidelium nostrorum et aliarum nostrarum ciuitatum regentur, ita quod quicquid idem fideles nostri aggressi fuerint de consilio unanimi, et ipsi Opauienses aggredientur cum eisdem. Nos ergo eorum grauaminibus compatientes et eorum lesionibus ipsis tempore guerrarum per nos ac nostros ipsis illatis satisfacere volentes — presentibus promittimus, — omnem gratiam, libertatem per dominum et fratrem nostrum eisdem ciuibus nostris factam extra et intra muros, ut in eorum continetur priuilegio, salu- briter conseruare. Preterea pollicemur puro cordis ex affectu dictam ciuitatem nostram Opa- uiam atque ciues universos debere iuribus consuetis inuiolabiliter congaudere, que nomina- tim ad majoris securitatis expressionem in nostro presenti priuilegio manifestari volumus, videlicet monetam, superuenientium mercimoniorum depositionem et curiam nostram et iudi- cia nostra prouincialia et quelibet jura, cum quibus dicta ciuitas esse constructa memoratur. Item promittimus nullum memoratorum ciuium, nisi vero tramite iudicii ac iustitie in ipsa ciuitate Opauia prius eo deuicto, uelle aliqualiter ledere vel grauare, nullamque opinionem mali propter discordiam inter nos habitam habere volumus nec debemus contra quenquam. Insuper spondemus sepe dictis ciuibus non solum intra muros ciuitatis, sed nec in terminis ejusdem ciuitatis aliquam munitionem velle vel debere construere, edificare vel plantare. Ciues vero, ut eo securius curiam nostram et iudicia nostra cum nostris hominibus habere valeamus, nostris hominibus omnes lesiones ipsis illatas tempore guerre moderne indul-

Strana 568
568 Emler, Regesta Bohemiae. gent omnimodis et relaxant.“ — Dat. in Opauia a. d. MCCLXXXIV, fer. II proxima post diem Palmarum. Boczek IV, 285. 1314) 1284, 26 Apr. Brunae. Vlricus, Olomuc. canonicus, et mag. Henricus de Vitis, Cremsir. canonicus, litem de decimis ecclesiae in Pribicz componunt. — Noscat oc, „quod super causa decimarum, que verti sperabatur inter honor. fratrem Hermannum dictum Honlo, preceptorem domorum hes- pitalis Ierosolimitani per Boemiam, Poloniam et Morauiam, nomine ordinis sui et plebani ec- clesie in Pribicz, ex parte una, et — d. Hermannum, prepositum et conuentum dominarum monasterii Chunicensis, — ex altera, per nos amicabilis composicio intercessit, videlicet ut decima allodii ville Eywans ad ecclesiam in Pribicz in futurum plenarie debeat pertinere, de- cimas vero maiores et minores villarum in Thopolan et Wranouicz exceptis plenis decimis octo laneorum ad prefatam ecclesiam in Pribicz racione consuetudinalium decimarum ipsarum villarum in signum reconpensacionis spectantibus, — recipiat monasterium Chunicense, sicut ex anti- quo, cuius non exstat memoria, ipsas asseritur possedisse, hoc adiecto, ut si — d. Theode- ricus, Olom. episc. parrochialibus ecclesiis dari de laneis aliqua capetia pro consuetudinali decima ab aliis monasteriis et religiosis locis sue dyocesis ordinauerit, tunc licitum sit ple- banis ecclesie in Pribicz totidem capetia cum minutis decimis de singulis laneis ville; Wsetat a Chunicensi preposito postulare.“ — Acta — Brunne in ecclesia s. Petri a. d. MCCLXXXIIII° VI. kal. Maii, presentibus d. Iacobo, preposito de Thusnouicz,mag. Johanne Romano, cano- nico Prag. et aliis. Ex orig. M. prioratus Melitensium Pragae Boczek IV, 293. 1315) 1284, 20 Maj. Pragae. Beneficiarii Pragenses beneficiariis provinciae Pilznensis, ut monasterium de Chotessow in bonis eius tueantur. — "Hoijgerus, summus camerarius, Bolezlaus, summus judex prouin- cialis regni Boemie, Radozlaus, notarius terre, ceterique beneficiarij Prag. viris prouidis H. camerario, Vlrico, judici prouinciali, et vniuersis beneficiariis Pilznensis prouincie.. Accedens nos d. Myrozlaus, ven. prepositus de Chotessow, nobis exposuit cum querela, quod per vicinos suos termini possessionum sui monasterij sepius occupantur, ac ipse et homines sui in semi- nibus, pratis et pascuis ac alias molestantur, eedemque occupaciones et molestaciones rema- nent inpunite, eo quod propter distanciam uiarum camerarium nostri beneficij seu iudicij, per quem tradantur seu assignentur beneficio animalia ipsum et suos homines dampnifican- cia, habere nequeat, cum oportunitas exigit et requirit, petens a nobis suppliciter, ut sibi suo monasterio et hominibus ipsius prebere super hoc salubre remedium dignaremur. Nos vero qui ad hoc sumus constituti, ut iniuriis occurramus, de communi nostro et deliberato consilio prefato d. preposito concessimus et concessisse tenore presentium nos sciatis, ut quando- cumque dictus prepositus in terminis possessionum monasterij sui turbatus fuerit vel in se- minibus, pratis, pascuis suis et suorum hominum molestatur, liberam facultatem habeat ali-

Strana 569
Weneeslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 569 gendi vel assumendi sibi camerarium de iudicio prouinciali in Pilzna vel in Mysa, qui ani- malia dampnificancia bona pro suis et suorum hominum, beneficio in Pilzna vel in Mysa tradere et assignare ualeat loco et uice camerarij, qui de beneficio seu iudicio nostro in huiusmodi excessibus consueuit assumi, salua temen nostra debita porcione de huiusmodi animalibus, que beneficio assignari continget, quam nobis volumus deperire. Scientes, quod ipsi preposito partem nos contingentem de vestro iudicio tam in argento, denariis, anima- libus, quam rebus aliis, recipiendam uice nostri conmisimus, cui ipsam volumus assignari. A. d. MCCLXXXIV°, XIII kal. Jun. XII indict. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 1316) 1284, 24 Maji. Pragae. Quidam barones regni Boh. Wenceslao, regi Boh. fidelitatem promittunt. — „Nos Pur- chardus de Winterberch, Zbislaus de Triebun, Sdislaus de Lewenberch, Zesema de Crassow, Thobia de Bechin, Benessius de Wartenberch, Bohuslaus de Clingenberch, Hermannus de Hoemberch, Thobias de Clingenberch et vniversi et singuli fratres, amici et cognati nostri — promittimus d. Wencezlao, d. et heredi regni Boemie et march. Mor. fidelitatem et homagium, et eum pro d. et rege nostro habebimus et habere semper uolumus efficaciter, fideliter et deuote, sibique parebimus et seruiemus in omnibus, sicut regi et nostro domino naturali. Promittimus quoque uera fide pacem atque concordiam cum Hogero de Lomnicz, summo ca- merario regni Boemie, Hroznata de Husicz, purchrauio Pragensi, Zawissio de Falkenstayn, Witgone de Crumnow, subcamerario regni Boemie, Henrico de Rosemberch, Vlrico de Noua domo, Zesema de Stras, Hanmanno de Duba dapifero, Jarozlao de Sternenberch, pincerna et purchrauio in Wetow, Hincone de Liechenburch, Alberto de Seberch, Mutina de Costemlat, Andrea de Caucihehor, Potone de Mschen, Wilhelmo de Milicin, Potone de Potenstayn, Zobe- herdo de Lutitz, Holeno de Wildenstayn et vniuersis et singulis fratribus amicis et congna- tis eorum et cum ceteris hominibus et habitatoribus regni Boemie inuiolabiliter perpetuo con- seruare. Quod si forte nos uel aliquis ex nobis fidelitatem meram, deuotionem sinceram, et obedienciam perfectam dicto domino nostro Wencezlao et pacem et concordiam non seruaue- rimus, tunc uolumus periuri, exleges et infames ab omnibus reputari, nec non et excommu- nicacioni — pape, . . Maguntini, Thobie et Theoderici episcoporum Pragensis et Olomucensis, quam iam pro promulgata et lata habere uolumus ex nunc prout tunc, perpetuo subiacere, et proscripti esse imperij et dicti d. Wencezlai, et quod bona nostra omnia — inuiolabiliter sint ipso facto adiudicata ipsi d. Wencezlao, et in eum et suos heredes omne ius, dominium et potestas, quod uel quam habemus in eis, transferantur, exclusis et exheredatis nostris fi- lijs et heredibus uel successoribus quibuscunque, et quod deinceps nunquam ab ipso d. Wencezlao uel heredibus eius eadem bona, si nos uel aliquis ex nobis prefatas fidelitatem — non seruauerimus, repetemus per nos aut interpositam personam aliqua racione seu causa nec restitui dicti d. Wencezlai gracie, uel ut nobis uel cuicumque ex nobis, qui predictas fidelitatem, — non seruauerit, largiatur ueniam et obedienciam et pacem et concordiam cura- bimus, nec eumdem d. Wencezlaum rogabimus, uel procurabimus, ut rogetur, imo eum qui- 72

Strana 570
Emler, Regesta Bohemiae. 570 cumque predicta — non seruauerit, impugnabimus totis nostris uiribus, et studebimus perse- qui uelut hostem et generalis pacis atque concordie turbatorem. Renuntiantes — omni in- dulgentie uel rescripto papali seu imperiali, que uel quod per nos aut aliquem nostrum im- petraretur uel obtineretur, ut non teneremur — ad obseruationem omnium uel cuiuslibet predictorum, uel quod a predictarum penarum absoluti uniculo redderemur. Hanc autem nostram promissionem — a festo penthecostes primo uenturo per quattuor annorum spacium percompletum inuiolabili uigere uolumus firmitate. Transactis autem dictis quattuor annis ab eiusdem promissionis ligamine esse uolumus absoluti, liberi et inmunes, nichilominus tamen libenter fidelitatem meram, deuotionem et obedientiam perfectam dicto d. Wencezlao serua- bimus et exhibebimus, et pacem et concordiam cum prenominatis et ceteris hominibus regni Boemie seruabimus perpetuo.“ — Prage a. d. MCCLXXXIV°, nono kal. Iun. XII indict. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Voigt, das Formelb. des Henricus Italicus, 44. 1317) 1284, 24 Maji. Pragae. Quidam barones Boh. Wenceslao, regi Boh. fidelitatem promittunt. — „Nos Hogerus de Lomnicz, summus regni Boemie camerarius, Hroznata de Husicz, purchrauius Pragensis, Zawissius de Falkenstayn, Witgo de Crumnow, subcamerarius regni Boemie, Henricus de Ro- semberch, Vlricus de Noua domo, Zesema de Stras, Hanmannus de Duba dapifer, Jarozlaus de Sternenberch, pincerna et purchrauius in Wetow, Hinco de Liechenburch, Albertus de Seberch, Mutina de Costemlat, Andreas de Caucihehor, Poto de Mschen, Wilhelmus de Mili- cin, Poto de Potenstayn, Zobeherdus de Luticz, Holenus de Wildenstayn et vniuersi et sin- guli fratres, amici et congnati nostri, sine omni dolo, captione, atque malo ingenio, ueraciter promittimus d. Wencezlao, domino et heredi regni Boemie et marchionatus Morauie, fideli- tatem et homagium, et eum pro domino et rege nostro habebimus et habere semper uolu- mus efficaciter, fideliter et deuote, sibique parebimus et seruiemus in omnibus sicut regi et nostro domino naturali. Promittimus quoque uera fide pacem atque concordiam, cum Pur- chardo de Winterberch, Zbizlao de Triebun, Sdislao de Lewenberch, Zesema de Crassow, Thobia de Bechin, Benessio de Wartenberch, Bohuslao de Clingenberch, Hermanno de Hoem- berch, Thobia de Clingenberch et vniversis et singulis fratribus, amicis et congnatis eorum et cum ceteris hominibus et habitatoribus regni Boemie inuiolabiliter perpetuo conseruare“ oc. mutatis mutandis ut in dipl. praec. — Act. et dat Prage a. d. MCCLXXXIV°, IX kal. Jun. XII indict. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Boczek V, 278. 1318) 1284, 30 Maji. Pragae. Wenceslaus, dom. et heres regni Boemiae et march. Moraviae, villam Hradecz cum pratis oc commutat cum abbate Teplensi, praeposito et conventu monialium claustri in Chotes- sowicz pro villa Owenecz cum pratis oc, ita tamen, „quod si dicti abbas, prepositus et con- ventus probare poterunt sufficientibus documentis, quod dicta villa Owenecs ad dictum clau- strum jure pertineat, et quod — olim O(ttacarus), rex Boemie, — de dicta villa Owenecz se

Strana 571
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 571 indebite intromisit et eadem claustrum prefatum destituerit sine causa rationabili sive jure, tunc volumus, quod hec commutatio sortiatur vires perpetue firmitatis. — Si vero dicti ab- bas oc id probare non poterint, tunc volumus, quod estimatio de dicta villa Hradecz per pro- bos et discretos homines habeatur. Et quantumcunque pecunie eandem villam Hradecz dicta villa Owenecz estimaverint plus valere, tantum ad L marcas uribergensis arg., quas dederunt nobis dicti abbas, prepositus et conventus pro eadem commutatione nostre camere assignabunt.“ — Dat. Prage per manus mag. Welizlai, Prag. et Wissegr. canonici, prothono- tarii regni nostri, a. d. MCCLXXXIV, III° kal. Jun. XII indict. E cop. Pelzelii cop. Mus. Boh. 1319) 1284, 30 Jun. Pragae. Wenceslaus, dom. et heres regni Boemiae et march. Moraviae, confirmat ad preces Chunradi, commendatoris domus hospitalis s. Mariae ad pedem pontis Pragae, privilegium Ottacari regis datum a. d. M°CCLXXII°, XIV kal. Febr. (v. II, n. 771) — Dat. Prage per manus mag. Velezlai, Prag. et Wissegr. canonici, prothon. regni nostri, a. dom. incrn. MCCLXXXIV, pridie kal. Jul. XII indict. Boczek V, 280. 1320) 1284, 1 Jul. Znoymae. Theodricus, Olomuc. episc. abbati et conventui monasterii Lucensis decimas omnium ecclesiarum ipsius competere pronunciat. — "Nos — uolentes et uestro monasterio et aliis ecclesiis, quod suum est, reddere et conseruare, denunciatione canonice facta uiua voce ple- banis eo tempore ecclesiarum infrascriptarum, quos negotium presens contingere uidebatur, in quorum presentiam per idoneos testes, uidelicet patrem Simonem, quondam abbatem Zaberdouicensem, et patrem Gerlacum, canonicos monasterii uestri, Fridmannum, Juriconem et Raczconem laicos in parochia de Lodnicz in ipsa villa Lodnicz maiores decimas, in villa Odrenowicz maiores dec. et minores, in parochia de Oleczkwicz in ipsa villa Oleczkuicz et in villa Schenehouics maiores decimas et minores ; in Steckouicz autem et Boroticz tantum maiores, plebano duorum in Schenckouicz et duorum in Steckouicz laneorum plene decimis competentibus ; in parochia de Chatow in ipsa uilla Chatow, in Cleynedorpff, Cornick et Wnesin- dorpff maiores decimas, in uineis omnibus et in agris ; in ecclesia de Dyax in ipsa uilla Dyax et in Qvalendorff maiores decimas in parochia de Primeticz in uilla Cucharczouicz maiores; in parochia de Lukow in uilla Scormiericz maiores, preter duos laneos, qui ad plebanum per- tinent pleno iure, et de aliis singulis laneis ipsius uille due metrete; in parochia de Domamil ipsius uille Domamil dimidie, et tocius uille Lutochor maiores decimas, in parochia de Rotikil ibidem de dimidia uilla maiores, quarum etiam ecclesiarum prenotatarum ius patronatus ad uestrum monasterium dignoscitur pertinere; item in parochia de Wribitz in uilla Dlochonocz maiores, exceptis quatuor modiis minoris mensure et minoribus decimis, que pertinent ad plebanum; decimas etiam ante ciuitatem Znoymensem tam in uineis quam in agris non ad ecclesiam s. Nicolai in Znoym, cuius ius patronatus habetis, sed ad uestrum monasterium cum 72"

Strana 572
572 Emler, Regesta Bohemiae. decimis uillarum pertinentium ad parochiam Lucensem a quadraginta annis et ultra clare et aperte probastis vestrum monasterium percepisse. Cum ex priuilegiis — et ex dictis testium approbatorum coram nobis legitima prescriptio sit probata, ante dictarum uillarum, ut supe- rius est expressum, decimas uobis et uestro monasterio pronunciamus competere easdem uobis — confirmantes.“ — Act. et dat. Znoyme a. d. MCCLXXXIV°, kal. Jul. indictione XII, testibus: d. Petro, Wissegr. et Cremsir. ecclesiarum preposito, d. Friderico Olomuc. et d. Vlrico Znoym. archidiaconis, d. Theoderico custode, Rannozziro, Theconcio et Leone canonicis Olomuc. et aliis. Ex orig. eiusd. mon. Boczek IV, 286. 1321) 1284, 28 Aug. In monasterio Gradicensi. Wenceslaus, dom. et heres regni Boemiae et march. Mor. monialibus in domo s. Ia- cobi penes ecclesiam s. Petri in Olomucz binas litteras dat. 1223, VI non. Mart (v. I, n. 669) et 1225, V id. Maii (v. I, n. 693) confirmat. — Act. et dat. in monasterio Gradicensi iuxta Olomucz per manus mag. Welizlaij, prothon. nostri, Prag. et Wissegr. ecclesiarum canonici, a. d. 1284, V kal. Sept. indiccione duodecima. Ex orig. arch. capit. Olomuc. Boczek IV. 288. 1322) 1284, 29 Ang. Olomucii. Wenceslaus, dom. et heres regni Boemiae etc. ad preces Budizlai, decani Olomucen- sis ecclesiae, confirmat ecclesiae eidem donationem curiae in Brzuchothyn a Mutis, vicario Olomucensi, factam. — Act. et dat. in Olomucz per manus mag. Welizlai, Prag. et Wis- segr. canonici, prothon. reg. a. d. MCCLXXXIV°, III kal. Sept. XII indict. Boczek IV, 289. 1323) 1284, 7 Sept. Pragae. Wenceslaus, dom. et heres regni Boh. et march. Mor. pro remedio animae patris sui jus patronatus, quod habuit in ecclesia Luchenz, Olomucensis diocesis, abbati et conventui mona- sterii de Sar donat. — Dat. Pragae per manus mag. Welizlai, prothon. a. d. MCCLXXXIV°, VII idus Sept. XII indict. Ex orig. arch. Zarensi ap. Steinbach, II, 35. — Boczek IV, 290. — Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. 95. 1324) 1284, 12 Sept. In Misenberg. Wencezlaus, dom. et heres regni Boemiae oc, monasterio Gradicensi concedit, ut suas civitates et villas forenses munire possit. — Nouerint oc, "quod nos cupientes, ut mo- nasterium Gradicense, — quod ex preteritis guerrarum discriminibus in suis possessionibus et iuribus graues sustinuit lesiones, predictas possessiones suas cum hominibus et bonis existen- tibus in eisdem ab inimicorum insultibus preseruare valeat et in ipsis de cetero tutius se tueri, ad peticionem capellani nostri — Budissii, — abbatis eiusdem monasterii, concessimus,

Strana 573
Wenceslaus II, rex Bohem€ae, 1278—1305. 573 — ut ipse abbas et suus conuentus, ciuitates sev villas forenses sui monasterii, videlicet Knenicz, Kyiow, Zwitauam, Hranice et Strelnam abbatis, in terra nostra Morauia existentes, sepibus, blancis, turribus, fossatis et aliis municionibus sev munimentis cingere valeant et munire, prout eis ad resistendum inimicorum insultibus videtur expedire, saluis in omnibus libertatibus et iuribus earundem ciuitatum, que in priuilegiis progenitorum nostrorum ipsi monasterio concessorum plenius continentur.“ — Dat. in Mysemberch per manus mag. We- lizlay, prothon. nostri, Prag. et Wissegr. canonici, a. d. MCCLXXXIV°, II id. Sept. Boczek IV, 291. 1325) 1284, 12 Sept. In Misenberg. Wenceslaus, dom. et heres regni Boemiae oc, monasterio Gradicensi omnia priuilegia confirmat. — Act. et dat. ut supra. Boczek IV, 292. 1326) 1284, 14 Sept. In Wissegrad. Praepositus et capitulum Wissegradense Ulrico Plazerio, civi Prag. villam in Houor- chouich locant. — "Nos Petrus prepositus, B(artholomaeus) decanus, B(ohumir) custos, mag. Jo(hannes) scolasticus, totumque capitulum Wissegradensis ecclesie — protestamur, quod nos de fide et probitate — amici nostri dilecti, Vlrici Plazerii, ciuis Pragensis, — obedienciam nostre ecclesie Wissegradensis cum aliis bonis eiusdem ecclesie in Houorchouich sibi conce- dimus et locamus per octo annorum spacium — sub condicionibus — subnotatis, ita videli- cet, quod pro primo anno LXX regales mensuras tritici, pro secundo sequenti LXXX rega- les, pro tercio autem anno centum regales mensuras et sic pro singulis sequentibus, dein- ceps pro vno quoque centum mensuras regales nobis ante festum beati Martini anni cuiuslibet persoluere tenebitur. — Insuper quod in anniuersario illorum, qui pro suorum remedio pec- catorum dictam obedienciam nostre ecclesie contulerunt, pro missa defunctorum XII candelas et XII denarios ministrabit et ebdomadarios videlicet sacerdotem, dyaconum et subdyaconum et sex alios clericos et campanarios ecclesie nostre Wissegradensis reficere teneatur. Vt autem de soluenda — annua pensione annone — nobis — certitudo — preberetur, predictus Vlricus sub pena huiusmodi se astrinxit, quod si in debito termino anni cuiuslibet predicto- rum soluere neglexerit predictam debitam pensionem, quod salua sorte annue pensionis nobis L regales mensuras pene nomine soluere teneatur. — Ad hec quoque ut curia predicte obediencie in Houorchouich in edificiis, fossatis, sepibus et aliis munimentis roboretur melius et firmetur, predictus Vlricus decem marcas arg. promisit in huiusmodi expendere seu in- pendere in eisdem, hac tamen condicione apposita, quod locationis termino exspirato sibi medietatem impensorum, videlicet quinque marcas arg. refundere teneamur. Ceterum quia idem Vlricus propugnaculum in curia uille predicte Houorchouich iam construxit, illud post recessum suum ecclesie nostre absque refusione aliqua pro anima sua donat. Ad hec eciam predictus Vlricus ceram de apibus, prout sibi deus prouiderit annis singulis, b. Petro seu ecclesie nostre offere annis singulis, ex quo dicta bona tenuerit, repromisit. Adicimus autem,

Strana 574
574 Emler, Regesta Bohemiae. quod si guerra fuerit generalis, ut per ignem uel grandinem aut aliam anni sterilitatem pre- dictus Vlricus in bonis predictis dampnum passus fuerit et iacturam, sibi promittimus iuxta dampni exstimacionem graciam facere conpetentem. Adicimus eciam, quod transacto spacio VIII annorum, cum tempus resignacionis sepedicte obediencie aduenerit, liceat predicto Vlrico bona hyemalia et estiualia reponere in curia supradicta. Verum quidem si eundem Vlricum infra tempus locacionis predicte decedere contigerit, permittimus et sustinemus, ut eius filius Vlricus uel alius filius Dytricus dictam obedienciam tenere ualeat — sub condicionibus, pactis et penis, prout ipse retinebat Vlricus.“ — Dat. in Wissegrad a. d. M'CC°LXXXIIII°, in exaltacione sancte crucis, indict. XIIa. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 1327) 1284, 14 Oct. Apud Modricz. Theodricus, episc. Olomuc. compositionem litis de decimis ecclesiae in Pribicz per Ulricum Olomuc. et Henricum de Vitis Cremsiriensem canonicos inter fratres ordinis hospi- talis Ierosolimitani et plebanum de Pribicz anno eodem VI kal. Maii factam (v. II, n. 1314) confirmat. — Dat. apud Modricz per manum mag. Symonis, notarii nostri, a. d. MCCLXXXIV°, pridie id. Oct. indict. XIII. Ex orig. arch. M. prioratus Melit. Pragae Boczek IV, 293. 1328) 1284, 6 Nov. Apud Wischow. Theodericus, episc. Olomuc. confirmat indulgentias a pluribus episcopis monasterio Welegradensi concessas aliasque addit. — Dat. aput Wischow a. d. M.CC.LXXX quarto, octauo yd. Nou. indicc. XIII. Ex orig. arch. eiusdem mon. Boczek V, 281. 1329) 1284, 11 Nov. In Ponte. Cvnradus, civis Pontensis, et Pezla, vxor eius, tradunt hospitali in Ponte quaedam bona. — „Conradus Theoderici Hertwici et uxor mea Pezla, offerentes nos et res nostras uni- uersas deo et b. virgini, domui hospitalis in Ponte nos et dictas res nostras obtulimus con- dicionibus hiis adiectis, quod ipsa domus hospitalis in Ponte debita omnia soluat nostra, et viginti marchas arg. ad transfretandum michi Conrado ante carnispriuium representet ; insuper si diuina clementia post transfretacionem regressum michi largita fuerit ut egressum, ipsa do- mus quatuor marchas argenti ad usus meos conuertendas in die b. Martini annis singulis michi soluet, verum si sublatus fuero a medio et regressus meus divine gracie non placebit, domus prelibata hospitalis uxori mee Pezle duas marchas redditus annis singulis donabit, duas sibi reliquas illarum marcharum quatuor conseruando. Has duas marchas dicta uxor mea tam diu percipiat, quousque Agnes, consanguinea mea, ad annos perueniat pubertatis, que Agnes, si habitum tunc pecierit, ille sibi non est aliquatenus denegandus, si autem ad seculum uoluerit transuolare, una marcha redditus illarum duarum marcharum, quas perce- pit uxor mea, omni anno, vel octo marche absolute pro illa marcha redditus, eidem puellule

Strana 575
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 575 condonentur. Insuper si frater ejusdem puelle nomine Nicolaus ordinem assumere voluerit, cum ad annos discrecionis peruenerit et maturos, ordo sibi nullatenus denegetur, ast si foueri voluerit secularibus blandimentis, domus dicta hospitalis macellum unum, quod omni anno sepi lapides decem soluat, sibi pro sustentacione sui corporis largiatur, reliqua bona sibi per- petue retinendo. Preterea si Konna, mea consanguinea reuertetur, que peregrinando beato- rum apostolorum Petri et Pauli limina visitauit, sepedicta domus hospitalis ipsi, si pecierit ordinem, non negabit, si vero ipsum assumere noluerit, domus ipsa Konne eidem, quoad ui- uet, in omnibus necessariis prouidebit.“ — Testes H. iudex, Nicolaus frater suus, Johannes, Her. scriptor, Zdizlaus, Vlricus, Liphardus, Hertlinus, H. Buchel, Wilhelmus faber et alij. — A. d. M. CC°.L.XXX.IIIj°, in die b. Martini episcopi. Ex orig. arch. Crucifer. cum rubea stella Pragae. 1330) 1284, 19 Nov. Pragae. Wenceslaus, dom. et heres regni Boemiae oc, confirmat privilegium capellae s. Wen- ceslai dd. 1227 sibi per capellanum suum Andream, sacristam et canonicum Pragensem, custodem eiusdem capellae, praesentatum. — Dat. Pragae per manus mag. Welizlay, Prag. et Wyssegr. canonici, proton. regni a. d. MCCLXXXIV°, XIII° kal. Dec. Ex orig. confirm. a Carolo IV anno 1347 ap. Pelzel Urkunden-Buch I, 52. 1331) 1284, 20 Nov. Pragae. Thobias, Prag. episc. ad petitionem et praesentationem Jaroslai abbatis et conventus eius de Willamow Chechonem presbyterum in ecclesia de Marcowich, in qua idem abbas cum conventu suo jus obtinet patronatus, rectorem instituit et plebanum, pronuncians, quod praedictus abbas et conventus universos redditus et proventus decimarum, quae in villa Zehubi ad eos ab antiquo spectabant, praedicto plebano pro tribus libris cerae eis et eorum ecclesiae in festivitate ss. Petri et Pauli persolvendis locaverunt. — Datum Pragae XII kal. Dec. a. d. MCCLXXXIV, pontif. n. a. VI°, indict. XIII. E dipl. Wilem. ap. Dob. VI, 388. 1332) 1284, 28 Nov. Pragae. W(enceslaus), dom. et heres regni Boemiae oc, „presentis collecte collectoribus et notariis in quibuscunque prouinciis constitutis“ injungit, ne ab hominibus et de bonis ad capellam s. Wenceslai pertinentibus collectam, a qua per privilegia sunt liberi, exigant. — Dat. Pragae IIII kal. Dec. indict. XIII. Ex orig. arch. capit. Prag. cop. in Mus. Boh. 1333) 1284, 1 Dec. Zmilo de Gretzen, purchrauius in Podebrad, fratribus et conuentui in Altovado in omnibus transducendis rebus, siue in vino siue in annona uel in piscibus aut aliis ducti- libus, quibus ad eorum claustrum potiri uideantur, facit gratiam, ut easdem transducant per

Strana 576
576 Emler, Regesta Bohemia. civitatem Gretzen et citra per eius districtus absque teloneo siue muta, libere absque exac- tione pecuniae aliqualis. — Testes: Ambo nostri patrui, uidelicet d. Heinricus de Rosenberch, d. Wocho de Witigenow, noster consanguineus, d. Wocho de Lobenstayn, d. Albertus de Strob- nitz, d. Bertholdus, honor. decanus de eodem Strobnitz, d. Henricus, noster plebanus in Gretzen, d. Petrus noster miles in Petrinsdorf, Paulus, noster procurator, et alii. — Acta a. d. M.CCLXXXIV°, cal. Dec. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt 37. 1334) 1284. In Zaberdowicz. „Nouerint oc, quod nos Th(eodericus) abbas totusque conuentus monasterii in Saber- dowiz non modica nostri monasterii necessitate compulsi, censum de tribus hortis sitis infra muros hospitalis s. Johannis in Antiqua Brunna singulis annis proprietatis iure nobis de- bitum — commendatori et fratribus sacre domus hospitalis Ierosolimitani ibidem mansitan- tibus pro duabus marcis et dimidia argenti, ponderis brunnensis — uendidimus.“ — Act. in nostro capitulo et dat. a. d. MCCLXXXIV°, indicc. XII, testibus — d. Jacobo, praepo- sito in Tuschnowicz, mag. Heinrico de Vitis, d. Erkelino sacerdote, et aliis. Ex orig. in arch. M. prioratus Melit. Pragae Boczek IV, 295. 1335) (Ce. 1284.) Wenceslaus, rex Boh. H. de Duba quaedam bona confert. — Not. oc, "quod nos atten- dentes grata et utilia servicia, que H. de Duba, dilectus fidelis noster prestitit olym — d. patri nostro et nobis prestat ad presens et prestare poterit in futurum, villas . . et . . in remuneracionis dulcedinem sibi et suis heredibus concessimus hereditarie possiden- das, volentes, ut ipse et heredes sui dictas villas cum pratis, pascuis, aquis, aquarum decur- sibus, silvis, rubetis, agris cultis et incultis, et omnibus iuribus et attinenciis eorumdem he- reditario iure teneant, — quas quidem villas per Dypoldum, summum regni camerarium, iuxta regni consuetudinem circuiri fecimus, ut eas metis certis distinctis et terminis dictis H. et suis heredibus assignet nostri nomine possidendas." Voigt, Formelb. des Henricus Ital. 81. 1336) (1284—1287.) Wenceslaus, rex Boh. cuidam praelato Romano. — "Si quando ad illos, de quorum fastigio magnitudinis gloriosae tam dignitas quam sublimis officii tamquam continuata beni- gnitas spei fertilis praestant nobis ampliorem fiduciam, in nostris agendis circa sedem apo- stolicam confugeremus: tunc libentius tuncque fiducialius ad eosdem nostris petitionibus accedere cogimur, cum ipsas, quas ratio produxit, gratia venerabilium patrum prosequi poterit specialis. Sane cum Vestram Paternitatem non lateat, quod falsitas veri facie palliata saepe ad gloriosa magnatum accedit culmina, et veritas, quae clara est, mendacii fermento infecta saepissime delitescit, maxime dum per illos seu per eorum nuntios non cognoscitur, propter quos fortassis delatoris infamia fermentatur: Vestram Reverentiam praesentibus duximus

Strana 577
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 577 impulsandam cum magna instantia et affectu, quatenus si delationis inficiandae alicujus relatio fidelem nostrum dominum Zauissium apud summum pontificem et sedem apostolicam forsitan infamaret vel infamare vellet, invidiae aculeum trecte (sic) ipsam repellere, imo in suspenso teneri et seruari vestra interpositione dignemini ordinari tamdiu, donec nostros solemnes nun- tios ad sedem apostolicam destinaremus. Palacký, Formelb. I. 320. 1337) 1285, 21 Jan. Egrae. Litterae memoriales de consecratione ecclesiae fratrum Minorum Egrae. — „Ad prae- dicte namque festiuitatis decorem astiterunt reges terre, et principes conuenerunt huc in unum ex diuersis mundi partibus ecclesie negotia tractaturi, hanc sacram basilicam sua prae- sentia — prima die et aliis decem sequentibus praeclarissimam effecerunt. Inter quos assi- stebant praesentes una cum episcopo dyocesano Henrico, episcopo Ratisbonensi, — episcopus Nuemburgensis, episcopus Mersburgensis et episcopus Patauiensis; sed infra paululum super- venientes domini clarissimi, episcopus Prag. et episcopus Olomuc. hanc dei structuram di- uina petituri beneficentia cum magnifica gloria pluries intrauerunt. — Peracto itaque conse- crationis officio summam missam d. Ratisponense (sic) episcopo festiualiter inibi decantante inter principes seculares praesentes fuerunt, uidelicet illustrissimus Romanorum rex Rudol- phus, inclitus dux Bauarie H. insignis princeps dux L. suusque filius iuvenis, princeps cla- rus, marchio brandenburgensis, cui praedictus rex Romanus missa iam completa chorum egrediens in latere orientali sui principatus temporalia feuda cam duodecim rubentibus ue- xillis contulit manu sua. Ad missam etiam praelibatam praesens etiam astitit in uestitu de- aurato d. Nicolaus, dux Opauiensis, item nobilis comes Hirspergensis, annosus burgrauius Nurembergensis, generosi comites Thuringie, item plures comites superioris Alemanie, Reni et Danubii et praefecti et barones terre Misenensis plurimi, et Bauwarie, Sueuie siue Austrie, viri potentes huius seculi et famosi. — Et quod praetereundum non est, — cernebantur hic principes honorabiles et insignes, videlicet d. regina Bohemie, ducissa Saxonie et marchio- nissa Brandenburgensis terre, cum quibus stabant multe sequelle virgines, plurime domi- celle, pedisseque et matrone, que omnes sua praesentia excellenti, deuotione condecenti ac veneratione sufficienti alternantibus aspectuum fulgoribus faciem huius templi cum coronis aureis ornauerunt. Liquet nichilominus, quod rex Bohemie infra dies quatuor adueniens cum duobus ducibus Polonie stipatus militia floribunda gloriabatur cytharedorum ludisonis conven- tibus, diuersique generis musicorum armoniis reboantibus in melodia nimirum letabunda. In crastino autem idem rex tamquam sponsus procedens de suo thalamo nuptiali ad hune locum cum suis sequacibus manitabat rursum rege Romanorum et principibus utriusque sexus su- perius memoratis huc conuolantibus, a d. Patauiense episcopo missam deuote audiens celes- tem dominum. per quem reges regnant êt principatum optinent cum multis sue terrae vasallis in hac deo dicata basilica curuatis genibus humiliter adorauit. — Anniuersaria uero dedica- tio huius chori singulis annis celebrabitur in octaua beatissime trinitatis.“ — D. autem ab inern. d. MCCLXXXV", solari VI, lunari XIII", indictione XIII, epacta XIIa, concurrente VII“ 73

Strana 578
578 duodecimo kl. Febr. luna XI, anno a transitu b. Francisci LXIIII, sub d. papa Martino, re- gnante rege Rudolpho. Ex arch. eiusd. monasterii. Emler, Regesta Bohemiae. 1338) 1285, 15 Febr. In Dubraunik. „Ego Demetrius de Buccou — in mee ac meorum predecessorum animarum reme- dium domui s. Crucis et conuentui sanctimonialium in Dubraunik — ius patronatus in Olsse, quod ad me solum, exclusis fratribus meis et amicis omnibus, pertinebat, — confero.“ — Presentibus d. Archlebo dicto de Medlow et d. Milkone de Czenovir, d. Stephano de Pern- stein, fr. Gallo, Hermanno de Stiepanow, Jancone de Rozzoh et Bobrone de Bochdanouicz plebanis, et aliis. — Dat. in Dubraunik a. d. MCCLXXXV, indict. XIII, epacta XII. concur- rente VII. XV kal. Martii. Eodem anno et die confirmavit has litteras Theodericus, pisc. Olomuc. Ex orig. in curia Brun. Boczek IV, 296. 1339) 1285, 25 Febr. Apud Urbem Veterem. Nonnulli archiepiscopi et episcopi omnibus poenitentibus et confessis, qui ad eccle- siam in Welegrad in die et in anniversario dedicationis ipsius, in omnibus festis perpetuae virginis Mariae, in festo b. Bernardi confessoris, et per octavas omnium sollempnitatum prae- dictarum causa devotionis accesserint, vel manum porrexerint adiutricem, — singuli singulas quadragenas annis singulis de iniuncta poetinentia — relaxant. — Dat. apud Urbem Uete- rem a. d. MCCLXXXIV° (sic), sexto kal. Martii in die sabbati, pontificatus d. Martini pape IV a. IV°. Boczek V, 277. 1340) 1285, 25 Febr. Apud Urbem Veterem. Nonnulli archiepiscopi et episcopi omnibus, qui ad ecclesiam fratrum ordinis Praedi- catorum in Olmoz in festis subscriptis, uidelicet in die et in anniversario dedicationis ipsius ecclesiae, in festis s. et individuae trinitatis, perpetuae virginis Mariae, Michaelis archangeli, Johannis baptistae, apostolorum Petri et Pauli, Petri martyris, bb. confessorum Augustini, Nycholai et Dominici, Mariae Magdalenae, Katerinae virginis, patroni ipsius ecclesiae, et per octavas omnium sollempnitatum praedictarum causa devotionis accesserint, vel manum por- rexerint adiutricem, — singuli singulas quadragenas annis singulis de iniuncta poenitentia — relaxant. — Dat. a. d. MCCLXXXIV° (sic), sexto kalendas Martii in die sabbati apud Urbem Ueterem, pontif. d. Martini pape IV a. IV°. Boczek V, 276. 1341) 1285, 11 Mart. In Pribinicz. Henricus de Rosenberck ecclesiae Sderasziensi vendit civitatem Neueclow. — „Sciant oc, quod nos Henricus de Rosemberck — preposito ecclesie Sderasziensis ac universitati fra-

Strana 579
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 579 trum eiusdem cenobii ciuitatem nostram Neueclow cum silvis omnibus et rubetis, agris cultis et incultis, campis, pertinentiis, juribus, utilitatibus universis et alia qualibet libertate jure hereditario pro trecentis marcis arg. pragensis ponderis vendidimus et ipsis condescendimus de omnibus supradictis. Quarum CC et LX nobis soluerunt, et XL eisdem relaxavimus propter deum, — sub hac forma videlicet, quod ipsi prepositus et fratres ter in anni evolu- tione in prefatis et de prefatis bonis nos Pragam venientes in viginti vel viginti quatuor personis in trina pernoctatione procurare debeant in expensis. Nos quoque eadem bona, fra- tres et homines in eisdem debemus ab expeditione et aliis violentiis defensare.“ — Testi- bus: Henrico de Kosowahora, Johanne, Wieczkone, Jaxa, Chwalata de Castello, Brysnacone de Ondrziegewicz, Swatoslao, Miroslao, Bribislao de Zaluzie, Henrico de Spole, Hrabercone de Radslawicz et aliis. — Dat. in Pribinicz a. d. M.CC.LXXXV°, V ydus Mart. E copia chartac. fere coaeva in arch. Trebon. 1342) Cc. (1285.) „Ego Gungundis. Boem. regina, concambium, quod fecerat — rex Odakarus cum filio suc rege Wencezlao, ac marito nostro cum domino abbate de Plaz de villa Nahodini confirmamus et privilegium, quod per cancellarium eius, prepositum Wissegr. Arnoldum, dabatur, roboramus Ex orig. arch. c. r. aulici cop. in Mus. Boh. 1343) 1285, 1 Apr. Pragae. Dobromyr abbatissa totusque convèntus monasterii s. Georgii Prag. vineam sub monte Petrino monasterio Plazzensi vendunt. — Not. oc, „quod nos Dobromyr, — abbatissa ecclesie s. Georgy Prag. attendentes diuersos defectus ecclesie nostre et aliam multimodam necessi- tatem domus nostre preferentes, agros videlicet reformari in melius, specialiter agriculturas nostras atque semina adaugere cupientes, vineam nostram dictam Mlawyn sitam in monte Petrino annexam et iunctam vinee ecclesie Plazzensis, ad ius et proprietatem ecclesie nostre pertinentem, prehabita deliberacione nostrorum fidelium procuratorum sew ministrorum, de consensu autem tocius nostri conuentus vendidimus hon. viro, d. Gerhardo, abbati ecclesie Plazzensis, pro XXXV mar. puri arg. nudam et solam tamen cum fructibus absque suis cul- toribus et attinenciis nunc et in euum possidendam.“ — Testes: d. Conradus de Vgiezd, Bu- dislaus de Copani seruiens eiusdem, Martinus, Benedictus, Mathias domini dicti de Olowitz, Bohes, Voislaus fratres dicti de Hrebitzihe, Pribislaus, Sdislaus de Brazkowa, d. Suhizlaus, mag. coquine d. regis, dictus de Zasmuk,Dirzko de Cralowicz, Mathias, Johannes de Driecho- witz. Acta sunt hec eo tempore, quo rex Rudolfus filiam suam d. Wenzeslao, regi Bohemo- rum in Egra matrimonialiter copulando solempnitatem nupciarum renouauit, a. d. MCCLXXXV, abbacie, nostre a. primo, dat. Prage in ecclesia s. Georgy kal. Apr. Liber Plazzensis. 73*)

Strana 580
580 Emler, Regesta Bohemiae. 1344) 1285, 7 Maji. Romae. Honorius papa comitibus, baronibus, magnatibus et nobilibus per regnum Boemiae ac terras regis Boemiae constitutis.— „Audito nuper quod carissimus in Christo filius noster Wencezlaus, rex Boemie illustris, post obitum clare memorie .. patris sui, aduersitates multiplices et grauia in regno ac alijs terris suis dampna pertulerat, turbati fuimus, sibi ueluti filio predilecto compatientes ab intimis super illis. Nam quanto apostolice sedis be- nignitas personam eius uberiori fauore prosequitur, geritque sincerius in uisceribus caritatis, tanto sibi materia turbationis ingeritur amplioris, cum suus et ipsius regni status aduersi- tatum procellis impetitur et turbationum fluctibus agitatur. Cum itaque, sicut accepimus, prefatus rex adhuc in puerili constitutus etate consilij auxili et fauoris uestri suffragio nos- catur non modicum indigere, vniuersitatem uestram rogandam attente duximus et hortandam, quatinus pro nostra et apostolice sedis reuerentia prefatum regem habentes propensius com- mendatum, ad ea, que suum et regni ac aliarum terrarum eius statum respiciunt prosperum — Dat. Rome apud S. Sabinam non. Maij et tranquillum, uigilantibus studijs intendatis.“ pontif. nostri a. 1°. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 1345) 1285, 8 Maji. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, Friderico et sorori eius, pupillis olim Friderici, mo- lendinum in Albea juxta civitatem Coloniensem restituit. — „Quia comperimus, quod molen- dinum situm in Albea iuxta ciuitatem nostram Coloniensem, ad Fridericum et sororem eius pupillos, filios olim Friderici filii quondam Ebherardi (sic), magistri monete de iure spectat, — concessionem seu restitutionem, quam fecimus Vlrico, patruo dictorum pupillorum de ipso molendino, utpote non rite nec ueritate nitente factam rescindentes penitus et cassantes dictum molendinum eisdem pupillis utpote ipsis de iure debitum restituimus, et insuper duos piscatores, eidem molendino addimus de gracia speciali. Et quoniam eiusdem molendini restitutio presens fuit apud nos per Ekardum, magistrum monete, grauibus expensis et labore promota, dicti pupilli — tradiderunt in recompensam dictarum expensarum et laboris dicto Ekardo medietatem dicti molendini et unum piscatorem. — Quod cum factum sit racionabi- liter atque iuste, — dictam traditionem de prefata medietate molendini et unius piscatoris per eos dicto Ekardo factam — confirmamus.“ — Dat. Prage per manus mag. Welizlai, Prag. Olomuc. et Wissegr. canonici, prothon. regni nostri, an. d. MCCLXXXV°, VIII idus Maii, tredecime indiccionis. Ex orig. arch. Sedlec. cop. in Mus. Boh. 1346) 1285, 24 Mai. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, civitatibus Bohemiae quaedam privilegia concedit. — „Cupientes — praebere nos gratos in nostris operibus et acceptos ad petitionem cunctorum civium omnium civitatum Boemiae, praecipue cum ex hoc non solum possint rerum incrementa

Strana 581
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 581 suscipere, sed diutius et feliciter permanere, statuimus et praesenti lege perpetuo duratura sancimus, ut dicti cives ad nullum alium respectum habeant vel habere debeant, quam ad nos et ad nostros, quos divino munere sorciemur heredes, et nobis ac nostris heredibus fi- dem puram constanter conservent, cum perseverantia sincerae devotionis obediant et subsi- stant, nec non et quod viventes invicem concorditer pacem colant, venerentur iustitiam, sine quibus nil unquam durabile potest esse, atque illius societatis beato vivant vinculo cou niti, ut quicquid gratitudo prosperitatis adduxerit vel casus adversus inflixerit, communi et aequali participio sorciantur. — Si civitati cuipiam dampnum aliquod ingeretur, id ipsius civi- tatis cives ad nostram deferent audientiam cum querela, de quo si eidem civitati satisfactionem condignam facere non poterimus exhiberi, contumacia illius, qui damnum intulit, nobis et ju- stitiae non parente, volumus, ut de consensu et subsidio nostris congregatis aliarum civita- tum viribus eundem hostiliter impetant et ad satisfaciendum nobis pro contumacia et ipsis pro damno violenter inducant et capiant, si poterint, de persona. — Si aliquis baro vel mi- les aut ipsorum serviens spoliis, rapinis, incendiis justae probationis certitudine offendisse probabitur aliquam civitatem, a nobis cum querela petetur, ut de ipso laesae civitati exhi- beri faciamus justitiae complementum. Qui citatus si juri parere noluerit, liceat eum de persona ipsius civitatis ciuibus, si tamen consensus noster aderit, detinere, donec per ipsum secundum deum et justitiam satisfactio condecens tam de commisso scelere quam de contu- macia praebeatur. Cives, ad quorum civitatem se contulerit in altera civitate proscriptus, quam primum eis de certo constiterit eum fore proscriptum, statuimus, ut ipsum detineant de persona, et quod nobilium vel servorum in judicio terrae proscriptorum nomina per uni- versas civitates et singulas in scriptis judicibus et consulibus assignentur. Nobilem, contra quem civis in provinciali judicio secundum terrae jus causam obtinuit vel evicit, si causae ipsius exsecutionem ipso nobile praepediente non poterit assequi civis idem, liceat ei nostro tamen consensu praehabito in quacunque civitate ipsum invenerit, vel ipsius homines deti- nere. Statuimus quoque, ut civis, qui se famulatui servitioque baronis addixerit, ad moni- tionem judicis cum bonis suis omnibus exire debeat civitatem. Discordiam inter cives ali- cujus civitatis ante harum nostrarum promulgationem sanctionum exortam cives aliarum dua- rum civitatum sopire amicabiliter teneantur, salvo verum tamen jure nostro. Quod si non poterint nobis assentire nolentes concordiae, accusabuntur, ut animadvertamus in ipsos, prout regula exigit aequitatis. In posterum vero discordias, quascunque in civitatibus oriri conti- gerit, nostro juste sopiendas arbitrio reservamus. — Placet nobis, ut omnes regni nostri civi- tates suis antiquis juribus uti valeant et consuetudinibus approbatis, dum modo per ea nil contra nos vel nostram familiam, quod indecens sit vel incongruum, valeat evenire et prae- cipue contra praesentes honestissimas sanctiones, contra quas quicunque in regno nostro degens praesumpserit aliquid attemptare, vel ipsas in minimo violare, eum ex deliberato fidelium nostrorum consilio animadversione debita secundum civitatum jura et cum ipsarum civitatum auxilio taliter puniemus, quod terrori esse poterit singulis et exemplo. — Act. Pragae a. d. M.CC.LXXXV, IX. calend. Jun. XIII indict. E libro civ. Colon. super Albea.

Strana 582
582 Emler, Regesta Bohemiae. 1347) 1285, 5 Jun. Znoymae. Notum oc „quod ego Wolfgerus carnifex, civis Znoymensis, — vendidi d. Johanni. plebano s. Nicolai eiusdem ciuitatis, quatuor lapides sepi pro III marcis puri argenti michi ad manus persolutis super duo macella mea, que sibi coram magistro carnificum Hertwico de Horn — obligaui, ut de eisdem macellis — semper — recipiet censum suum, quem sibi — in festo s. Michaelis constituo.“ — Acta a. d. M.CC.LXXXV, non. Jun. presentibus Conrado dicto Murcerio, iudice ciuitatis, Cunrado de Vitis, Vlrico de Myrzlaus, Peregrino, Henrico Czechenmaister, Conrado de Yglauia, Palmaro, Vlrico de Wirscha, Rasslao, iuratis, — Friderico quondam iudice, Hermanno institore, Rapotone, Conrado ff. carnificibus et aliis quam pluribus. Boczek V, 282. 1348) 1285, 29 Jun. Pragae. „Nos Albertus de Lessan — promittimus illustri principi d. Wenceslao, inclyto regi Boemiae et march. Morav. — fidelitatem inviolabilem, devocionem sinceram, et quod nos parebimus sibi utpote regi et domino nostro naturali in quibuslibet, quae nobis duxerit in- jungenda, et quod nihil contra ipsum vel ejus terras penitus moliemur immo pacem e tranquillitatem terrarum suarum procurabimus toto posse, et quod juvabimus eum et assiste- mus sibi, quandocunque nobis praeceperit contra quemlibet totis viribus nostris.“ — Dat. Pragae a. d. MCCC (sic) LXXXV, III kal. Jul. E manscr. Raudnic. 427. 1349) 1285, 1 Jul. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae et marchio Moraviae, „ecclesiam b. Thomae juxto muros civitatis Nouae sub castro Pragensi sitam cum area sua et quondam Chunradi de Sacz et omnibus juribus ejusdem fratribus — ordinis s. Angustini et ipsi ordini“ confert possidendam. — Dat. Pragae per manus mag. Welizlai, Prag. Olomuc. et Wissegr. canonici, prothon. regni nostri, a. d. M°CC'LXXXV°, kal. Jul. XIII indicc. E cod. Thomaeo. 1350) 1285, 4 Jul. Apud Switaviam. T(heodoricus), eps. Olomuc. omnibus vere poenitentibus et confessis, qui in solempni- tatibus domini nostri, nativitate videlicet, pascha, ascensione, penthecostes et die s. Trini- tatis, praeterea in festis s. Mariae quatuor, in nativitate s. Johannis baptistae, in die patroni ac dedicatione et in diebus apostolorum omnium ecclesiam sive monasterium fratrum here- mitarum in Praga ordinis s. Augustini cum devotione accesserint et eidem pias errogando elemosinas et grata largiendo caritatis subsidia et manum porrexerint adiutricem, — XL dies de iniunctis poenitencijs relaxat. — Dat. apud Switauiam a. d. M°.CC°.LXXXV°, IIIj non. Jul. Codex Thomaeus, 136.

Strana 583
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 583 1351) Cc. 1285. Wenceslaus, Boh. rex, omnem culpam Alberto de Zeberch remittit. — Not. oc, „quod reputantes esse gloriosius parcere quam punire, dicto fideli nostro D. de Zeberch remittimus omnem culpam et omnem excessum, quem commiserat temporibus patris nostri et nostris, et plene restituimus eum nostre gracie ac favori, et omnem rancorem, quem contra ipsum habuimus, de nostro pectore deponentes, atque accionem, quam ob suam culpam amiserat, reintegrantes atque restaurantes eidem, et favemus sibi, quod in curia, quam primo celebra- bimus, testes et privilegia producere debeat super civitate et castro in Tachau et aliis bonis ibidem, et si idem Al. per fideles et ydoneos testes et per legittima et vera privilegia pro- bare poterit, quod civitas et castrum in Tachau et bona omnia ad ipsam civitatem et castrum spectancia idem Al. secuturis temporibus teneat, habeat et possideat pacifice et quiete, ita tamen, quod idem Al. pecuniam, quam pro prefatis bonis dictus pater noster olym dederat, nobis restituat, et quod de dictis civitate, bonis et castro in Tachau nobis et heredibus nostris ipse et heredes eius serviant fideliter, prout alter quilibet baro regni nostri nobis et nostris heredibus de suis bonis servire tenetur et debet. Quod si forte dictus Al. in pro- bacione defecerit, et per testes ydoneos et legittima documenta non probaverit, dictam civi- tatem Tachau cum castro et bonis ad eandem spectantibus iure et racionabiliter pertinere ad ipsum, tunc ipse Al. de dicta civitate, castro, atque bonis pertinentibus ad eandem civi- tatem et castrum sine omni occasione atque contradiccione vel tarditate de pleno cedet, et ad manus nostras dictam civitatem et castrum et omnia bona, que spectant ad ipsam civi- tatem, absque difficultate qualibet resignabit, et resignare promisit veraciter et tenetur. Ad hec, si dictus Albertus in nobis fidem suam frangeret vel contra nos faceret aut veniret, tunc volumus ab omnibus, que sibi promisimus, absoluti esse et ad ipsorum observanciam aliquatenus non teneri." Voigt, das urkundl. Formelb. des Henricus Ital. 83. 1352) (Cc. 1285.) W(enceslaus), rex Boh. cuidam culpam remittit, quam incidit regia et terrigenarum Moraviae bona spoliando. — Not. oc, „quod nos delinquentibus parcere reputantes decencius quam punire, N. omnem culpam, quam incidit nostra et terrigenarum Moravie bona spoliando, post obitum quondam O. illustris regis Boemie, patris nostri memorie recolende, tam pro- parte nostra quam omnium terrigenarum Moravie, remittimus ipsumque absoluimus ab eadem, volentes, ut pro dampnis seu spoliis per eundem N. vsque ad kalendas Augusti proxime preteritas cuicumque irrogatis, nullus eundem N. citare uel ad iudicium audeat euocare, ita tamen si idem N. ab huiusmodi grauaminibus et spoliis cessauerit de cetero, vt promisit.“ Firnhaber, Petri de Hallis Formelb. Font. rer. Austr. VI, p. 52. 1353) 1285, 29 Jul. Brunae. Concordia inter Theodricum, episc. Olomuc. et Fridericum de Schonburg per arbitros composita. — „Nos Fridericus de Schonburg iunior — gracie — d. Theoderici, Olomuc. eccle-

Strana 584
584 Emler, Regesta Bohemiae. sie episcopi, reformari volentes, ad consilium discreti viri fr. Gerlachi, commendatoris de Nouo Sedlicz, d. Hartmanni, camerarii Brunnensis, d. Gerhardi, subcamerarii Morauie, ac aliorum nobilium, propter bonum pacis, super dissensione inter eundem d. episcopum et nos in preiu- dicium ecclesie sue in districtu Switauiensi — pro munitione per nos erecta, per formam arbitrii terminanda conuenimus in hac forma. Ex utraque parte fide data et manuali acce- dente promisso, quod pars utraque in presentia — dom. et heredis regni Boemie et marchio- natus Morauie, vbicunque in terris suis fuerit constitutus, in die s. Kunegundis proximo in- stanti debeat comparere, et a curia ipsius non recedere, donec predicta inter nos dissensio terminetur. Et d. episcopus pro se — d. Ulricum, ecclesie Prag. prepositum, et d. Woluramum, camerarium suum, nos vero pro parte nostra d. Fridericum de Schonburg, patrem nostrum, et d. Perengerum de Meldingen, arbitros — elegimus, — et quicquid isti quatuor super de- molitione castri eiusdem uel statu, et super dampnis vtrique parti factis — decreuerint, obseruare promittimus, — saluo eo, quod castrum predictum interea in muro et fossatis non firmari nec meliorari per nos debeat, exceptis stuba et tectis, sed in eodem statu, in quo nunc inuentum fuerit, permanere. — Qui quatuor arbitri sev compositores amicabiles si in vnam concordare non poterunt sententiam, d. nostrum et d. heredem regni Boemie et march. Morauie Wenceslaum illustrem, eis superaddimus, et in eum vnanimiter com- promittimus bona fide, et ad quamcunque partium ex arbitris prenotatis ipse eorum appro- bando sentenciam accesserit, eam obseruare promittimus firmiter omni contradictione re- mota. — Si forte eidem — tractatui stare nollemus, ad penam duorum millium marcarum argenti parti aduerse tenebimur persoluendam, et de primo millenario d. Hartmannum, Brunnensem camerarium, pro trecentis, d. Gerhardum, subcamerarium Morauie, pro tre- centis, Milotam de Rathchicz pro quadrigentis marcis argenti obligamus per uiam fideius- sorie cautionis, pro altero vero millenario nos in persona nostra et d. Theodericus de Mel- dingen, d. Henricus Stange et d. Johannes de Chepow, ciuitatem Brunnam intrabimus ob- stagii nomine. — Includentes Milotam de Rathchicz paci predicte, omnes amicos, familiares et adiutores nostros etiam a sua infeudatos ecclesia, qui nobis contra eum auxilii suffragiis affuerunt. Ita quod idem d. episcopus nullum hostem nostrum nobis nocere volentem in suis et suorum adiutorum sev fautorum munitionibus in nostrum et nostrorum preiudicium dece- tero debeat obseruare, nec ex ipsis munitionibus nobis uel nostris inferre aliquod offendicu- lum aut grauamen. — Et si — nostri homines contra eum uel suos excesserint uel econuerso durante eadem, d. Hartmannus et d. Gerhardus — huiusmodi ab utraque parte emergentes iniurias forma iuris et iusticie terminabunt — infra dies quatuordecim a die delatè sibi queri- monie.“ — Sigilla fr. Gerlachi, commendatoris de Nouosedlicz, d. Hartmanni, Brunnensis ca- merarii, d. Gerhardi, subcamerarii Morauie, d. Theoderici de Meldingen, Milote de Rathchicz, et nostrum proprium ac ciuitatis Brunnensis. — Testes : — ex clericis: f. Ulricus, prior fratrum Predicatorum domus Brunnensis, fr. Stiborius ordinis s. Francisci, d. Wernherus et Theode- ricus ac Thechontius, canonici Olomucenses, d. Henricus, de Dubrawnik quondam prepositus, mag. Henricus de Vitis; e militibus omnes supradicti, necnon Stephanus de Medlow, et Ethlaw, et d. Rathmirus, Adam et d. Henricus; e clientibus: d. Henricus comes de Hukens-

Strana 585
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 585 wald, Zobeherdus marschalcus, et Theodericus de Chernouir et Pribek de Lasan; e ciuibus autem Lutherus, Lutoldus, Henningus, Wernhardus, Ulricus de Menes, Prozimirus et Ditho, ciues Brunnenses, et alii. — Dat. et act. Brunne a. d. M.CC.LXXXV, IIII kal. Aug. Ex orig. in arch. archiep. Cremsiriensi Boczek IV, 297. 1354) 1285, 28 Aug. Pragae. Frater Inzelerius Heremitarum ordinis s. Augustini, episc. Budnensis, ad promocionem novae plantavionis claustri s. Thomae apostoli Heremitarum fratrum ordinis s. Augustini — sub castro in Noua ciuitate Pragensi, ubi cymiterium eiusdem claustri et vnum altare conse- cravit in eodem, — „omnibus vere penitentibus et confessis, qui ad ipsum annis singulis in summis festiuitatibus, nativitate domini, epiphania et eius octaua, pasche et penthecostes, sancte Trinitatis in quatuor festiuitatibus sacre virginis Marie et dictorum festiuitatum octauis, aposto- lorum omnium et eorum octauis, s. Augustini et eius translacione et octaua eius, s. Johannis baptiste et octava ipsius, s. Nicolai confessoris, s. Katharine, Margarethe, Marie Magdalene sanctorumque Michaelis archangeli, Wenceslai et s. Adalberti, Viti patronorumque omnium dicti claustri et sanctorum omnium causa deuocionis accesserint et manum ad vsus dicti claustri porrexerint adiutricem seu veniam suorum deuote poscentibus delictorum — XL dies criminalium et annum venalium peccatorum de iniuncta ipsis penitencia“ — relaxat. Insuper e gracia speciali peccata oblita, vota fracta, offensas patrum et matrum, si sine enormi lesione et sanguinis effusione prouenerint, relaxat. — Dat. Prage a. d. M°.CC°LXXXV V kl. Sept. Cod. Thomaeus, 136. 1355) 1285, 29 Sept. Milewsk. Wenceslaus, rex Boemiae et marchio Moraviae, monasterio in Milewsk confert jus patronatus et decimas de frugibus in Antiquo et Nouo Kamik. — „Noscat tam presens etas oc, quod nos in recompensam nocumentorum, que occasione obsidionis nostre coram castro Clingenberch habite, claustrum in Milewsk pertulit varietate multimoda pressurarum — ius patronatus, quod habemus in ecclesiis b. Petri et Nicolai in Antiquo et Novo Kamik, plene ac sine diminutione honesto viro d. Henrico, ven. claustri antedicti abbati atque con- ventui eiusdem suisque successoribus damus. — Volumus ad hec, ut a habitatoribus omnibus in Novo Kamik tam presentibus quam futuris dictis abbati et conventui eorumque successoribus ad monasterium in Milewsk integre decime de frugibus sine contradictione aliqua anno quoli- bet exsolvantur.“ — Act. in Milewsk a. d. MCCLXXXV°, dat. Prage per manus mag. Veli- slai, Prag. Wissegr. et Olomuc. canonici, protonot. regni nostri, III kal. Oct. XIIII indict. E confirm. regis Johannis ddto Pragae, 1337, 4 Jul. in arch. Treb. 60p. in Mus. Boh. — Voigt, das urkdl. Formelb. des Henricus Ital. 95. 1356) 1285, 1 Oct. Pragae. Petrus, Wissegr. ecclesiae praepositus, regni Boemiae cancellarius et sedis apostolicae capellanus, considerans, quod occasione thelonei in Prachatiz inter ipsum et capitulum eccle- 74

Strana 586
586 Emler, Regesta Bohemiae. siae Wissegradensis discordiae oriebatur materia, ut eadem resecetur, notum facit, quod in Wissegradensi capitulo cum d. B. decano, B. custode, J. scolastico totoque capitulo Wisse- gradensi, permutationem celebravit, et pro medietate thelonei antedicti, — quae spectabat ad dictos dom. decanum, custodem, scolasticum et capitulum pleno iure, villas et possessiones praepositurae suae Sithenicz, Malezow, Thinch et Wgezd vineam, cum omnibus iuribus et attinenciis earumdem, cum decima in Luthomericz, iure patronatus in ecclesia in Sithenicz et decima in naulo sub Wissegrad dictis dd. B. decano, B. custodi, J. scolastico totique capitulo Wissegradensi dedit. — Act. et dat in Wissegrad a. d. MCCLXXXV°, kal. Oct. XIV indict. Ex orig. arch. capit. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 1357) 1285, 1 Oet. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, permutationem bonorum suprascriptum inter praepositum et capitulum ecclesiae Wissegradensis factam confirmat. — „Sed quia dicta Wissegradensis ecclesia specialis est nostre maiestatis capella, et prepositure ipsius collacio specialiter ad nos spectat, et ex hoc nostra interest hiis precipue contractibus, in quibus permutacio rerum stabilium celebratur, assentire vel eciam dissentire, predicti prepositus, decanus, custos et scolasticus, totumque capitulum dicte Wissegrad. ecclesie nos una uoce suppliciter rogauerunt, ut dicte permutacioni nostrum assensum prebere — dignaremur. Nos autem ipsorum utpote iustis peticionibus annuentes — dicte permutationi nostrum prebuimus assensum.“ — Datum Prage per manus mag. Welizlai, Prag. Olom. et Wissegr. canonici, prothon. regni nostri a. d. MCCLXXXV°, kal. Oct. XIV indice. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 1358) 1285, 23 Oct. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, Zawissio de Walkensteyn hereditarie civitatem Policz, castrum Lantsperch et civitatem Landescron concedit. — Sciant oc, „quod nos dilecti fidelis nostri d. Zawissii de Walkensteyn grata, utilia et accepta seruicia, que nobis prestitit, — cupientes remunerationis dulcedine liberaliter premiare, eidem d. Zauissio et Jesconi, eius filio, ac eiusdem Jesconis heredibus civitatem nostram Policz cum omnibus villis et juribus ad eandem civitatem spectantibus, insuper castrum Lantsperch, ciuitatem Landescron et omnes civitates et villas pertinentes ad idem castrum Lantsperch et ad civitatem Landescron, quas olim tenuerunt et habuerunt in ipsa prouincia quondam Vlricus de Durrenholcz et Hermannus de Ostch, cum agris, terris, siluis oc tradimus — et donamus habendas et tenen- das per prefatos d. Zawissium, Jesconem filium éius et predicti Jesconis heredes iure here- ditario ac perpetuo possidendas.“ — Testes: Hogerus de Lomnicz, summus camerarius regni Boemie, Witico de Wroburch, camerarius noster, Bolezlaus de Zmechno, summus judex regni nostri, Hroznata et Wilhelmus purcrauii Pragenses, Purchardus de Winterberch, Hynco de Luchtemburch, Hynco de Duba, dapifer regni nostri, Beneda de Trebl, purchrauius in Phreymperch, Albertus de Seberch, Albertus de Lessan, Bohuzlaus de Bor, camerarius Pilz-

Strana 587
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 587 nensis, Zdezlaus de Sternberch, summus pincerna Boemie, Benessius de Cholticz, Benessius de Costomlat, purchrauius in Lapide, Poto et Zobeherd de Luticz, purchrauii in Tust, Zbizlaus Lepus, Henricus de Rosemberch et Protiua de Rosental. — Act. et dat. Prage per manus mag. Welizlai, Prag. Olomuc. et Wissegr. ecclesiarum canonici, prothon. regni nostri, a. d. Mill. CC°. octoagesimo quinto, X°. kal. Nov. indict. XIV. Ex orig. arch. Trebon. 1359) 1285, 10 Nov. Romae. Honorius papa IV monasterium Lucense in protectionem apostolicam suscipit eiusque possessiones confirmat. — Dat. Romae apud S. Sabinam, IIII id. Nov. pontific. a. 1°. Boczek IV, 299. 1360) 1285, 18 Nov. In Gretz. Wenceslaus, rex Boemiae, oc confirmat ordinationem Wernheri, canonici Prag. et Olomuc., capellani sui, qui a Chunegundi, regina quondam Bohemiae, villam Vchechowicz in districtu Opauiensi accepit, eamque tradidit Olomucensi ecclesiae, — „ita tamen, quod uni ex altaribus in eadem sitis ecclesia, quodcunque dictus mag. Wernherus duxerit eligendum, in quo pro animabus dictorum patris et matris nostrorum, nostraque salute, ac ipsius mag Wernheri anime remedio tres misse celebrentur semper qualibet septimana, dicta uilla cum attinentiis — ascribatur. — Adicimus etiam, quod dicta uilla in omnibus eadem gaudeat liber- tate, quam habere dinoscuntur ville ac alie possessiones Olumucensis ecclesie.“ — Dat. in o Gretz per manus mag. Johannis, Sacensis prepositi, prothon. Morauie, a. d. MCCLXXXV" XIV kal. Dec. XIV indict. Ex orig. in arch. archiep. Cremsiriensi Boczek IV, 300. 1361) 1285, 20 Nov. Romae. Honorius papa IV praeposito Prag. mandat, ut litem, quae inter moniales Cellae s. Mariae et plebanos s. Petri et s. Jacobi Brunae vertebatur super terris, debitis, possessio- nibus, domibus, villis, pascuis, vineis, molendinis, nemoribus et rebus aliis, componat. — Dat. Romae apud S. Sabinam XII kal. Dec. pontif. a. 1°. Boczek IV, 302. 1362) 1285, 19 Dec. Apud Egram. Fridericus, burgrauius de Nurenberch, protestatur, quod per honestorum virorum asser- cionem cognoscens, hoc non esse de iure, quod burgrauius de Cubito solebat petere singulis annis vnam vrnam vini de vinea in Prelac coenobii de Waltsassen sibi dari, set ex quadam violencia originem habuisse, eandem peticionem pro dicto vino, quoad suam personam rela- xat, significans cuilibet burgrauio in Cubito, qui eius successor fuerit, ipsum nihil iuris ha- bere in prefato vino. — Dat. apud Egram a. d. M.CC.LXXX quinto, proxima feria IV ante natiuitatem domini. Ex orig. arch. reg. Monac. cop. in Mus. Boh. 743

Strana 588
588 Emler, Regesta Bohemiae. 1363) Cc. 1285. „Nos H. de Rosenberg de consensu et voluntate uxoris mee Elyzabeth et Albertus de Borischoue de bona ac pia uxoris mee Petronille filiique mei Hogerii uoluntate — d. abbati totique conuentui in Altovado — ecclesiam in Strobenicz — tradidimus." Testes: Ber- tholdus, plebanus eiusdem ecclesie, d. Conradus, plebanus de Ragizz, d. Jacobus, plebanus de Rosenberg, Andreas miles de Hossitz, Rodengerus de Haichenpach, Hainricus de Altenburg. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, 38. 1364) 1286, 4 Jan. Pragae. Thobias, episc. Prag. vidimat duas bullas Clementis papae IV, quibus mandat, ut fratribus ordinis Heremitarum s. Augustini in castris, civitatibus et villis potestas libere ha- bitandi permittatur. — Dat. Pragae II non. Jan. a. d. M°CCLXXXVI°, indict. XIIII. Cod. Thomaeus, 12. 1365) 1286, 6 Febr. Brunae. „Andreas, decanus et plebanus in Cheych, cum Theoderico, plebano in Chunicz, ex parte d. Zobehrdi de Sardzicz, viri nobilis, Rudgerus, plebanus de Gernowicz, et Henricus, clericus de Kyiow, ex parte Wernheri, plebani de Mystrzin, in causa, que inter ipsum ex vna et predictum Zobeherdum ex parte altera super oratorio in Sardzicz constructo in eiusdem Wernheri et ecclesie sue preiudicium vertebatur, electi arbitri — questionem predictam — deciderunt in hac forma: Vt ante omnia oratorium predictum in villa Sardzicz fundatum in suo et fundacionis sue robore stabile perseueret et ad consecracionem et sublimacionem ipsius omni remoto scrupulo libere procedatur, et cum consecratum fuerit et nomen ecclesie meruerit obti- nere, filia sit ecclesie in Mistrzin predicte. — Ipseque Wernherus et successores eius liberam habeant facultatem in Mistrzin sive in Sardzicz, circa matricem videlicet ecclesiam siue filiam re- sidendi, et ad eam personam ydoneam presentandi, si placuerit sibi circa matricem ecclesiam resi- dere adicientes, ut predictum oratorium seu ecclesia in Sardicz sepulture ecclesiastice et aliorum sacramentorum exhibendi graciam plenam habeat potestatem. Preterea ut idem nobilis pre- fate in Sardicz ecclesie unum laneum vicinum eidem cum omnibus iuribus suis et pertinen- tiis integraliter ante quadragesimam proximam absque plebani predicti grauamine et labore, et unam vineam predicte ville cultam cum integritate et plena libertate in dotem eiusdem ecclesie debeat assignare, que idem plebanus iure dotali — possideat. — Amplius, ut quilibet laneus eiusdem ville plebano in Mistrzin qnatuor metretas tritici, tres siliginis, et tres auene usualis terre mensure nomine decimarum annis singulis reddere teneatur; predictus vero nobi- lis d. Zobeherdus et successores seu heredes ipsius de uniuersis agris in predicta villa Sardicz, quos propriis colit et colet sumptibus et labore, ad solucionem plebano in Mistrzin plenarum teneatur annis singulis perpetuo decimarum; pro minori vero decima quilibet laneus ville predicte eidem plebano agnellum vnum et aree siue curticule, que vulgariter hofstat dicun- tur, prout proporciantur laneo, quatuor siue plures ad omnia et singula predictorum, ad que laneus astringitur, persoluenda eidem plebano annuatim, secundum quod laneum constituunt,

Strana 589
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 589 parcialiter perpetuo reddenda teneantur.“ — Quam sententiam, Theodericus, episc. Olomuc. confirmat. — Dat. Brunne a. d. MCCLXXXVI, VIII yd. Febr. per manum mag. Simonis, not. nostri. Boczek IV, 302. 1366) 1286, 13 Febr. Brunae. Theodricus, episc. Olomuc. monasterio de Sar litteras regis Wenceslai dat. a.d. MCCLXXXIV°, VII id. Sept (v. II, n. 1323) super jure patronatus ecclesiae in Luchenz con- firmat. — Dat. Brunne a. d. MCCLXXXVI°, id. Febr. per manum Simonis, notarii nostri. Ex. orig. olim Zarensi apud Steinbach II, 36. — Boczek IV, 304. 1367) 1286, 14 Febr. Brunae. Theodricus, — episc. Olomuc. B(udislaus) decanus, Cy(rus) praepositus, Fri(dericus) archi- diaconus, totumque capitulum Olomucense dotationem vicariae capellae s. Jahannis in ecclesia Olomuc. factam a Mutysio vicario confirmant. — Not. oc, „quod Mytysius dicte nostre ecclesie vicarius, positus in extremis in presentia Lupelli et Ortolfi vicariorum, et mag. Bohumili, rectoris scolarium ecclesie nostre, Petri quoque, plebani ecclesie s. Petri et Damiany vicarii eius, — de bonis patrimonii sui tale fecit — testamentum, — vt successorum ipsius quilibet in vicaria capelle s. Johannis annexe turri ecclesie nostre predicte curiam suam in Bruchotyn — obtinere debeat — cum suis vsibus et pertinentiis, — ea duntaxat condicione adiecta, ut iidem successores de bonis curie prenotate eidem vicarie a prefato Mutissio superadditis vnum fertonem arg. in die s. Cyriaci et sociorum eius pro peragendo anniuersario patris sui dicti Wracen — ad fratres minores in Olomucz dare teneatur, nec non et alterum fertonem ecclesie nostre vicariis in die s. Valentini assignandum eisdem ad commemorandum et agendum obitus sui diem, de quo loco prebentatis scolaribus in diuinis existentibus et tres pro vicariis presentibus remanebunt.“ — Dat. in Olomucz. a. d. M.CC.LXXXVI, XVI kal. Marcii, XIV. indict. Ex orig. cap. Olomuc. Boczek IV, 305. 1368) 1286, 18 Febr. Brunae. Wenceslaus, rex Bohemiae oc, confirmat venditionem villae Diwak, factam a Theo- dorico, abbate in Zabardowicz, sanctimonialibus Cellae s. Mariae de Bruna pro 120 marc. arg. — Act. Brune in castro nostro his testibus presentibus, videlicet fr. Vincentio, priore fra- trum Predicatorum in Bruna, fr. Martino, confessore nostro et socio eius, fr. Damiano eius- dem ordinis; nec non presentibus nostris fidelibus d. Zauissio de Falkenstein, Witicone, fr. eius, camerario nostro Bohemie, burggrauio Znoymensi, Hartlibo de Dubna seniore, burggra- uio Brunensi, Beneda de Trobl, burggrauio de Freymberg, magnificis Weleslao Bohemie, et Joanne Morauie protonotariis, d. Jacobo presbytero, capellano nostro, plebano in Curim, Matheo de Czernahora, burggrauio in Stenicz, Zachithone de Hwezdlicz, Ernesto filio Hroz- nate, Pragensis burggrauii, et pluribus aliis clericis et laicis. — Dat ibidem per manus pre-

Strana 590
590 Emler, Regesta Bohemiae. fati mag. Joannis, Satcensis prepositi, protonotarii nostri per Mor. a. d. MCCLXXXVI, XII kal Martii, indict. XIV°. Ex orig. in arch. S. J. Brun. Boczek IV, 306. 1369) 1286, 20 Febr. Romae. Honorius papa IV monasterium Cellae s. Mariae Brunae in protectionem suscipit et possessiones ipsi confirmat. — Dat. Romae apud S. Sabinam X kal. Mart. pontif. a. 1°. Ex orig. ibidem Boczek IV, 308. 1370) 1286, 20 Febr. Romae. Honorius papa IV concedit monasterio S. Mariae Brunnae, ut bona sororum suarum liberarum recipere et retinere valeat. — Dat. Romae apud S. Sabinam X kal. Mart. pontif. a. 1° Ex orig. ibid. Boczek IV, 309. 1371) 1286, 26 Febr. Brunae. Nos Wenceslaus, rex Boemiae oc ad noticiam oc, „quod nos domine Elizabet vidue, quondam vxori Catoldi dicti Orphani, pro bonis ipsius Mohilniche cum suis attinentiis villam nostram Tassouicz dictam, sitam in prouincia Znoimensi, cum vniuersis attinentiis ipsius nomine concambii assignamus iure hereditario — possidendam.“ — Dat. Brunne per manus mag. Johannis, prepositi Saccensis, prothon. Morauie, a. d. M.CC.LXXXVI, IV kal. Mar. Ex orig. mon. s. Clarae Znoymensis Boczek IV, 310. 1372) 1286, 27 Febr. Romae. Honorius papa IV collectori decimae terrrae sanctae in provincia Salzeburgensi et Pragensi, Olomucensi, Ehistetensi ac Bambergensi civitatibus et diocesibus provinciae Ma- guntinae a sede apostolica deputato. — „Habet assertio vener. fratris nostri .. Pragensis episcopi et cleri Prag. civitatis et diocesis, quod propter vehementem turbationem pridem in illis partibus procurante pacis aemulo suscitatam, proventus ecclesiarum civitatis et diocesis earundem ad tantam tenuitatem jam annis pluribus devenerunt, quod eis possibilitas ademta exstitit deputatam terrae sanctae subsidio decimam persolvendi. Quare praefati episcopus et clerus nobis humiliter supplicaverunt, ut cum ipsi propter defectum solutionis hujusmodi latam generaliter in non solventes praedictam decimam excommunicationis sententiam forsitan incurrisse noscantur, et parati sint in antea decimam solvere praelibatam, eos ab hujusmodi absolvi sententia mandaremus. Quocirca discretioni tuae per apost. scripta mandamus, quatenus episcopum et clerum praedictos per te vel per alium a sententia ipsa, cum ab eis super hoc requisitus fueris, sublato cujuslibet obstaculo difficultatis absolvens, et dispensans etiam super irregularitate, si quam ipsi vel eorum aliqui ligati se immiscendo divinis forsitan incurrerunt, ab eis juxta declarationes a felicis recordationis Gregorio papa X, praedecessore nostro, super hoc editas per sex annos a receptione praesentium computandos de proventibus suis ecclesiasticis secundum verum valorem ipsorum decimam exigere non omittas, eos ad id

Strana 591
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 591 monitione praevia juxta formam per literas apost. sedis alias super hoc tibi traditam aucto- ritate nostra appellatione postposita compellendo.“ — Dat. Romae apud S. Sabinam, III kal. Martii pontif. a. I°. Ex autographo reg. lit. Honorii pp. IV, anni I, epist. 333 in tabul. Vatic. cop. in Mus. Boh. 1373) 1286, 28 Febr. In castro Brunensi. Gerhardus de Kunstat et de Obrzan Wenceslao, Boh. regi, fidelitatem promittit. — „Notum sit oc, quod ego Gerhardus de Obrzan — in ligno crucis dominice iuramento pre- stito corporali, d. meo charissimo, d. Wenceslao, inclito regi Boemie et marchioni Morauie, vera fide et intentione non ficta promitto per omne vite mee spatium seruire eidem fideliter et deuote, ac sibi et mandatis suis semper et ubilibet, omni exceptione postposita obedire, et nichil contra ipsum, terras et terrigenas ipsius in eorum dampnum et preiudicium per me facere, vel ut fiat per alios procurare. Promitto etiam sub eodem iuramento, castra, ciui- tates, villas et alia bona mea, que nunc idem d. meus rex in sua habet et obtinet potestat e, per nullum violentie, fraudis vel alicuius coactionis modum, sed per solam humilem suppli- cationem meam et amicorum meorum ab eodem d. meo rege repetere et requirere cum bona eius et gratuita voluntate. Item promitto sub iuramento predicto, nullos ex nunc habere vel seruare homines, qui predicto d. meo regi, terris et terrigenis suis aliqua nocumenta in- ferant publice vel secrete. Quod si contra eadem promissa mea quocunque tempore venero vel aliquid contra predicta promissa in parte fecero vel in toto, ita quod de iis, que fecero, vel de quibus predicto d. meo accusatus fuero, me coram éo non potero rationabiliter medi- ante iustitia expurgare, vel si tales habuero homines, a quibus d. meo regi vel alicui ex ipsius terrigenis nocumentum aliquod inferretur, et ego requisitus per eundem d. regem illos meos homines in primo, secundo vel tertio termine coram ipso d. rege vel beneficiariis eius noluero vel non potero statuere, omnibus de ipsis querelari volentibus responsurus, tunc statim periurus ero, et violator fidei ab omnibus perpetuo reputabor, et insuper castris meis, ciuitatibus, villis et omnibus aliis bonis meis, tam eis, que predictus d. meus, rex Boemie, in sua nunc obtinet potestate, quam illis, que ego teneo et mea habeo potestate, et omni iure, quod habeo ac habiturus sum in castris, ciuitatibus, villis et bonis meis omnibus supra- dictis, ex nunc prout ex tunc ipso facto tenore presentium pronuntio me priuatum, et volo, ut ad eundem d. regem et ipsius heredes predicta castra cum ciuitatibus et bonis meis omnibus tanquam de iure et rationabiliter confiscata, omni exceptione, que mihi contra pre- dicta vel aliquod predictorum suffragari posset, omnia postposita (sic) deuoluantur, ad me et heredes meos nullo unquam tempore reditura.“ — Acta sunt hec in castro Brunensi coram hiis testibus, videlicet: d. Nicolao, duce Opauie, — d. Zauissio de Falkenstayn, d. Beneda de Trebl, purchrauio in Phreymperch, d. Bohuzlao de Bor, camerario Pylznensi, d. Hart- manno de Holnstayn, camerario Brunensi, Cunone de Cunstat, patruo meo, Milota de Deditz, Hrabissio de Bobrowa, Witicone de Vppa, Mattheo de Chernahora, camerario Pracowiensi,

Strana 592
592 Emler, Regesta Bohemiae. Henrico de Brandiz, Stephano de Medlow, Stephano Vngaro de Zadek, Cerhone de Crazawicz, et pluribus aliis Boemis nobilibus et Morauis. — Dat. ibidem a. M.CCLXXXVI, II kal. Mart. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Boczek IV, 310. 1374) 1286, 8 Mart. Olomucii. „Nos Albertus de Sternberg, purgrauius Olomuc. et Predborius de Boleluce iudex. et Woyslaus, uillicus d. regis in Olomucensi prouincia, — protestamur, quod nobis a. d. M.CC.LXXXVI, sexto idus Febr. presidentibus iudicio prouinciali in castro Olomuc. causarum materias fine debito dirimentes, in causa, que inter — d. Budis, Gradicensem abbatem, ex parte una, et Boleslaum de Sennicze uxoris sue Judithe nomine, et Matheum de Weten- niczicz uxoris sue Bolcze nomine et filiarum Chaste de Chrelow, super parte uille in Tiesse- ticz, quam dictus Chasta diutius possederat et quiete, et quam sibi d. abbas dictus ex testamento ipsius Cszaste constituti in ultima uoluntate uendicabat, ex parte altera, uerteba- tur, lite inter nos legitime contestata, d. abbas predictus cum testes idoneos, uidelicet Hen- ricum de Mezerzicz et Rywinum de Lypnan et Pardussonem, filium Pardussonis de Horka, nobiles, ad sue intentionis prosequendum effectum in iudicio statuisset, predicti testes minime uacillantes in suo testimonio adstruebant, quod ipsis ex certa constaret scientia, quod, quando d. Scasta in sue esset decumbens lecto egritudinis — partem suam uille in Tiesseticz totam cum omnibus attinentiis, tribus duntaxat exceptis laneis, qui prius, per eum alienati fuerant, monasterio Gradicensi pro remedio anime sue — condonauerit. Cum uero dicti testes omnia, que testati fuerant, ante crucem constituti secundum ius terre, uera esse parati essent ad- struere iuramento, Boleslaus et Mattheus predicti — per aduocatum ipsorum, d. Cogiatam de Drnouicz, sponte omni iuri ac actioni cesserunt, — et partem uille illius totam — in manus abbatis predicti — resignarunt. Demum uero assidente nobis d. Onssone, camerario Olomucensi, anno predicto octauo idus Martii uxores dictorum Boleslai et Matthei — consti- tute in iudicio in castro Olomucensi protulerunt per aduocatum ipsarum, Pardussonem de Horka, se ratum — habituras, quidquid in priori iudicio per ipsarum maritos — fuerit factum. Preterea d. abbas — uxori Boleslai et uxori Matthei predictis partem uille predicte Tiesseticz iudiciali auctoritate quoad uitam ipsarum cum omnibus suis pertinentiis con- cessit possidendam.“ Boczek IV, 312. 1375) 1286, 11 Mart. Brunae. „Nos Wenceslaus, rex Boemie oc magistro Henrico, capellano et medico nostro, bona omnia in Powel iuxta ciuitatem nostram Olomucensem cum agris cultis et incultis, pratis, pascuis, rubetis, aquis, aquarum decursibus, molendinis, edificiis et omnibus et singulis atti- nentiis — concessimus — possidenda. — Eximimus quoque dicta bona cum omnibus atti- nentiis — a potestate seu iurisdictione iudicis prouincialis, purchrauii et villici Olomucen- sium et alterius cuiuslibet officialis Morauie, collectorum vel exactorum, tam presentium

Strana 593
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 593 quam etiam futurorum.“ — Dat. Brunne per manus mag. Johannis, prepositi Sachensis, prothonotarii Morauie, a. d. MCCLXXXVI°, V id. Mar. XIV indicc. Ex orig. arch. capit. Olomuc. Boczek IV, 314. — Voigt, Formelb. des Henricus Ital. 162. 1376) 1286, 17 Mart. Brunae. Theodoricus, episc. Olomuc. omnibus oc. „Constituti in nostra presentia Brune in domo plebani de monte s. Petri Leo et Cadoldus fratres de Polehradiz, iuuenes nobiles et ho- nesti, coram pluribus — testibus, fuerunt — protestati, — quod ipsi d. Theoderico, — ab- bati et conuentui — ecclesie Zabrdouicensis — duos laneos in villa Curdieiow in monte vi- nearum cum suis — pertinentiis, — pro XXV marcis arg. puri — vendiderunt — possiden- das.“ — Testes : Dd. Cyrus prepositus, Fridericus archidiaconus, et Leo canonicus Olomuc. ecclesie ; milites vero d. Wolvramus, camerarius noster, Otaslaus de Hoeschicz (?) Jacobus de Diuicz, Laurentius et Lupus de Plauch, Chasta et Borzuta de Gizcricz (?); famuli preterea Ja- roslaus de Knenicz, Wseborius et Zwoyse de Raicz, et alii. — Sigilla episcopi Theodorici et Cyri praepositi, et Friderici archidiaconi Olom. — Dat. Brune per manum Simonys, notarii nostri, a. d. M.CC.LXXXVI°, XVI kal. Apr. indict. XIIII. Boczek IV, 315 1377) 1286, 21 Mart. Brunae. „Nos Wenceslaus, rex Boemie oc pro salute — Othakari, — patris nostri, et Chune- gundis, — matris nostre, omnia bona in Pofla iuxta ciuitatem Olomucensem cum pratis, pascuis, aquis, aquarum decursibus, piscationibus, molendinis, edificiis, agris cultis et incultis, et vni- uersis et singulis iuribus et attinentiis eorundem libera et a quolibet seruitutis onere pe- nitus absoluta ecclesie Olomuc. decano, preposito, custodi totique ipsius ecclesie Olomuc. capitulo dedimus, — ita tamen, quod de prefatis bonis iidem decanus, prepositus, custos, totumque predicte Olomuc. ecclesie capitulum forment vnam prebendam, et ipsam dilecto phisico et capellano nostro, mag. Henrico, quem nunc ipsis ad eamdem tenore presencium presentamus, conferant, et ipsum in prefata ecclesia in suum concanonicum et confratrem recipiant, sibique vocem in capitulo et stallum in choro assignent et prebeant, — nec non et quod post ipsius mag. Heinrici decessum — illi, quemcunque nos vel nostri successores eis ad prefatam prebendam duxerimus presentandum, ipsam prebendam conferant, eumque in canonicum et confratrem in predicta ecclesia recipiant, sibique stallum in choro et vocem in capitulo assignent, — et pro animabus dictorum patris et matris nostrorum vna cum eodem orare frequenter debeant, et in die anniuersarii eorundem patris et matris nostrorum in eadem ecclesia missarum sollempnia celebrare. Et — predicta bona — a qualibet iurisdic- cione seu potestate villicorum, iudicum prouincialium, collectorum generalis vel specialis collecte, steure, camerariorum, et quolibet officialium — atque nobilium et ciuium — eximi- mus — et statuimus, vt omni omnino libertate fruantur, qua fruuntur et frui debent bona et prebende ecclesie pretaxate.“ — Dat. Brunne per manus mag. Johannis, Sacensis prepo- siti, prothon. Morauie, a. d. MCCLXXXVI°, XII kal. Apr. Boczek IV, 316. — Voigt, Formelb. des Henricus Ital. 160. 75

Strana 594
594 Emler, Regesta Bohemiac. 1378) 1286, 2 Apr. Brunae. Nos Wenceslaus, rex Boh. oc not. oc, "quod nos fr. Sdizlai, prioris prouincialis fratrum Predicatorum per Bohemiam, Poloniam et Morauiam, deuotis precibus inclinati — specialiter ob remedium animarum patris nostri et matris nostre villam nostram Sobesiczi habentem in se duodecim laneos cum agris, siluis, pratis et ceteris attinentiis suis, mona- sterio dominarum ordinis fratrum Predicatorum in Bruna — conferimus — possidendam." — Dat. Brune per manus mag. Johannis, prepositi Satcensis, proton. Mor. a. d. MCCLXXXVI, IV non. Apr. indict. XIV. Ex orig. in arch. c. r. aul. Vindob. asservato Boczek IV, 318. 1379) 1286, 26 Apr. Romae. Plures episcopi omnibus, „qui ad ecclesiam cathedralem Olomucensem in natiuitate Chrysti, in cena domini, in die parasceues, in festis resurrectionis et ascensionis domini, in aduentu spiritus s. paracliti, in anniuersario die dedicationis ecclesie predicte, in sollem- pnitatibus assumptionis, natiuitatis, purificationis et annuntiationis gloriose uirginis Marie, in festo b. Wencezlai martyris, eiusdem ecclesie patroni, in primis quoque uesperis, ac per octauas eiusdem festi, atque in translatione ipsius martyris, in inuentione et exaltatione s. crucis, in festo b. Johannis baptiste, b. Johannis euangeliste, Petri et Pauli apostolorum, b. Christini martyris, bb. Augustini, Martini, et Nicolai pontificum, atque bb. Katerine et Cor- dule uirginum, — accesse (rint)“ — singuli singulas quadragenas de iniunctis eis poenitentiis — relaxant. — Dat. Rome apud s. Petrum a. d. MCCLXXXVI°, VI kal. Maii, pontif. d. Ho- norii pape quarti a. 1°. Boczek V, 283. 1380) 1286, 1 Maji. Wenceslaus, rex Bohemiae oc, praeposito de Plas potestatem concedit enormes ex- cessus in omnibus malefactoribus, quoscunque deprehenderit ubicumque locorum, judicandi et corrigendi, permittens, eisdem juribus claustrum in Plas congaudere, que eidem claustro Ottacarus rex et priores reges Bohemiae contulerunt. "Ut autem eisdem, que prescripta sunt, maiorem adhibeant confidenciam audientes presencium, camerarium nostrum per vni- uersa fora ad proclamandum prefatam potestatem corrigendi tributam — preposito de Plas — delegauimus.“ — Dat. a. d. M°CC°.LXXX°VI, in die ss. bb. Philippi et Jacobi apostolorum. Ex orig. arch. c. r. aulici Viennensis cop. in Mus. Boh. 1381) 1286, 28 Maji. Romae. Honorius papa IV abbati monasterii de Althenberg, Patauiensis diocesis, decani et capituli ecclesiae Wissegradensis precibus inclinatus mandat, quatinus ea, quae de bonis ipsius ecclesiae alienata invenerit illicite vel distracta, ad proprietatem eiusdem ecclesiae legitime revocare procuret. — Dat. Romae apud S. Sabinam V kal. Jun. pontif. a. II°. Ex orig. arch. cap. Wissegrad. cop. in Mus. Boh.

Strana 595
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 595 1382) 1286, 31 Maii. Gerhardus de Obran et coniux eius Jutta de Velsperg vendunt praedium suum in Ebenfurtt Cunrado de Potendorf. — Dat. in die s. Petronillae 1286. Boczek V, 284. 1383) 1286, 31 Maii. Romae. Honorius pp. IV Johannem, episcopum Tusculanum, apost. sedis legatum, mittit ad partes Alemaniae, regna Boemiae, Daciae et Sueciae, ducatus Poloniae, Pomeraniae, Cassu- biae, Prusciae, Livoniae et Rusciae, concessa sibi facultate plena oc. — Dat. Romae apud S. Sabinam, II kal. Jun. pontif. a. II°. Palacký, Ital. Reise, 48. 1384) 1286, 31 Maii. Romae. Honorius pp. IV singulis principibus imperii atque etiam regi Boh. scribit, se ad instantiam Rudolfi, Rom. regis, ad coronationem eius in basilica s. Petri in Urbe terminum assignasse festum purificationis b. Virginis primo venturum, monetque, ut eidem ad decus tanti culminis obtinendum consiliis et auxiliis assistant. — Dat Romae apud S. Sabinam, II kal. Jun. pontif. a. II°. Palacký, Ital. Reise, 48. 1385) 1286, 8 Jun. Opaviae. Nicolaus, dux Opaviae monasterio Gradicensi privilegia a progenitoribus suis con- cessa confirmans, indulget abbati et conventui monasterii praedicti, ut ipsi aut eorum uicarius possint — „uias inhibere et defendere interdictas in eius sexta hebdomada thelonei in Hra- decz eadem auctoritate et iure, quemadmodum nostri beneficiarii siue thelonearii in ipso Hradecz easdam uias prohibent et defendunt, que hebdomada in — predecessorum nostrorum privilegiis eidem monasterio Gradicensi donationis titulo est expressa.“ — Act. et dat. in Opauia per manus mag. Wenceslai, prothon. nostri, a. d. M.CCLXXXVI. VI id. Jun. Boczek IV, 319. 1386) 1286, 20 Jun. Pragae. Wencezlaus, rex Boemiae oc, donat hospitali s. Francisci Pragae ius patronatus ecclesiae in Chunegesperch. — Nouerint oc, "quod nos cupientes honorabilium dominarum, Chunegundis germane sororis, et Elyzabet matertere, nostrarum dilectarum, in monasterio s. Francisci Prage domino famulancium peticioni annuere — jus patronatus ecclesie et in ec- clesia ciuitatis nostre Chunegesperch site in prouincia Cubitensi, cum omnibus redditibus et alijs iuribus ad ipsam de iure pertinentibus pio et religioso loco, hospitali videlicet eiusdem sancti Francisci in pede pontis pragensis, in quo pauperibus, debilibus et infirmis multa pie- tatis opera exhibentur, de nostre liberalitatis clemencia concedimus liberaliter et donamus, idem jus patronatus in hospitale predictum et in eiusdem hospitalis magistrum et fratres cruciferos 75*

Strana 596
596 Emler, Regesta Bohemiae. cum stella ipsorumque successores, — transferentes.“ — Dat. Prage per manus mag. Weli- zlay prothon. regni nostri, Prag. Olomuc. et Wissegr. ecclesiarum canonici, a. d. M°CC°LXXXVI°, XII kal. Jul. indicc. XIV. Ex orig. arch. Crucif. cum rubea stella Pragae. 1387) 1286, 26 Jun. Elocatio curiae in villa Towirz a monasterio Gradicensi facta. — "Nos Budis, — abbas Gradicensis, — constare oc, quod nos — medietatem nostre curie, horti et prati in Towirs ad predictam curiam spectantem, quam nobis d. Sabina, relicta Nezamisl, — legauit, — Tir- bardo, ciui Olomuc. — sueque uxori presenti et filio Vigando clerico, plebano de Theinicz, quoad uitam tantum concessimus, — ita tamen, ut de bonis predictis — nobis annis singulis in die purificationis b. Marie uirg. fertonem argenti puri, in quocunque statu terra fuerit, — soluere teneatur, ut de hoc anime dicte d. Sabine — annua memoria celebretur. Licitum sibi sit, de sylua nostra, ubi forestarius sibi locum ostenderit, ligna pro restauratione predicte curie et ad comburendum in eadem recipere, quantum indigentia postulauerit moderata, alias uero ligna deducendi alio de dicta curia sit penitus adempta facultas.“ — Dat. a. incarn. dom. M.CC.LXXXVI, in die ss. Johannis et Pauli. Boczek IV, 320. 1388) 1286, 29 Jun. In Altovado. „Nos Heinricus de Rosenberch et Albertus de Borschowe notum oc, — quod — ivs patronatus ecclesie in Strobniz, quod ex iusto patrimonio et hereditaria successione ad nos pertinere dinoscebatur, cum omnibus dotibus, decimis et aliis pertinentiis suis quesitis et in- quirendis pleno ivre, quemadmodum progenitores nostri per multa temporum curricula pos- sederunt, dedimus — ecclesie s. Marie virginis in Altovado.“ — Testes: d. Berhtoldus, de- canus de Strobniz, d. Chunradus, plebanus de Ragiz, d. Jacobus, plebanus de Rosenberch, Andreas de Hossitz, Rogerus de Haichenbach, Heinricus de Altenburch, Conasch de Stri- zendorf. Nedamir de Bschizawiz, Vlricus, Bschedworius fratres dicti de Weihsel, Schenco et filius suus Dwursrad de Metliz, Wazlavs filius Benate, et alii plures. — Dat. et act. in Alto- vado a. d. M'CC°LXXX sexto, in festo apostolorum Petri et Pauli. Pangerl. Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII, 38. 1389) 1286, 8 Aug. Pragae. Thobias, episc. Prag, assentit donationi ecclesiae s. Thomae juxta muros civitatis Novae sub castro Pragensi ac juris patronatus ipsius cum fundo et cemeterio ejus fratribus s. Augustini factae ab abbate et conventu Brzewnowiensi. — Dat. Pragae a. d. MCCLXXXVI, VI Idus Aug. XIIII indict. pontific. nostri a. VIII. E codice Thomaeo.

Strana 597
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 597 1390) 1286, 8 Aug. In Brewnow. Christannus abbas totusque conventus monasterii Brzewnowiensis e consensu Tobiae, Prag. episc. ecclesiam b. Thomae juxta muros civitatis Novae sub castro Pragensi sitam, ac jus patronatus ipsius cum fundo et cemiterio ejus tantum — fratribus Eremitis ordinis s. Augustini apud praedictam ecclesiam — ad petitionem Wenceslai, — heredis et dom. regni Boh. oc, — concedunt, transferentes in eos plenum ejusdem ecclesiae et praefati juris patro- natus et praetacti fundi, et praedicti cemiterii dominium libera et spontanea voluntate ab ipsis fratribus et successoribus eorum quibuslibet hujus rationabilis ac justae donationis titulo possidendum — objectione juris cuiuslibet imposterum quiescente, et contradictione qualibet non obstante. — Dat. in Brewnow a. d. MCCLXXXVI°, V id. Aug. XIV indict. E cod. Thomaeo. — Dobner, Mon. VI, 37. 1391) 1286, 19 Oct. Misnae. Otto de Donin et Otto de Greuenstein burgrauii duas vineas iuxta villam Kotzebrode et agros in villa Poschapel, quas tenuerunt ab episcopo Misnensi iure feodali, resignant in manus episcopi eiusdem sub ea conditione, ut eas hospitali iure hereditario det. Et in re- staurum huius rei dant ecclesiae Misnensi civitatem Libenstat et villam Bosetendorf, easdem ab episcopo praedicto iure feodali habituri. — Dat. Misnae a. d. M'CCLXXXVI°, in cra- stino s. Lucae. Gersdorf, Cod. dipl. Saxoniae reg. I, 212. 1392) 1286, 25 Dec. Brunae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, libertates, iura et possessiones monialibus Cellae s. Mariae Brunae ab avo et a patre suo concessas confirmat. — „Earum — gratiarum — te- » nor erat huiusmodi, — quod fundum seu locum, in quo prefatum monasterium est construc- tum, dictus d. auus noster certis distinctum limitibus predictis dominabus dedit, et quod omnes possessiones — in Morauia sitas cum hominibus in eisdem degentibus ab omni ge- nere tributorum, vectigalium, collectarum, aliarumque omnium exactionum, et naroch, quod vocatur accusatio, et a iuribus montium, que vulgariter bergrecht appellantur, et ab omni vexatione telonei liberos reddidit, — addiiciens (ipse), ut nullus pro castrorum edificatione, seu vallorum effossione, siue pro aliqua ingruenti expeditione inquietare audeat homines mo- nasterii antedicti; ius etiam, seu penam, quod — datur vel dari consueuit pro capite vel fure seu pro zwod principi vel eius beneficiariis, dicto monasterio de hominibus ad ipsum spectantibus concessit percipiendam. — Si autem aliquis homo dicti monasterii vel in bonis dicti monasterii residens in furto capietur, et de furto coram iudicio conuincetur, bona ipsius omnia cedant monasterio predicto, et ipse — puniatur; pro aliis vero causis — de illo — nihil principi, iudicibus vel hominibus curie ipsius, seu beneficiariis dabitur, sed totum ce- det monasterio pretaxato, nisi quantum de eodem aduersario satisfiet. Adiecit insuper — auus noster, quod nullus — de hortis in Bruna, prouentibus eorumdem, de omnibus, que

Strana 598
598 Emler, Regesta Bohemiae. in Cunegesfeld arando vel alias laborando colunt, de duobus laneis in Meneys, duobus in Bohorlicz decimam, censum vel steuram — valeat extorquere. — Quas quidem libertates — d. pater noster, ratas habens — confirmauit.“ — Dat. Brune per manus mag. Johannis, Saccensis prepositi, protonotarii Morauie, a. d. MCCLXXXVI, in die natiuitatis domini, et XIV indict. Ex orig. in arch. c. r. aul. Vindob. Boczek IV, 321. 1393) (1286 v. 1287.) Wenceslaus, Boh. rex, concordat cum Nicolao, duce Opaviae. — Noverint oc, -quod nos operum prosecucioni, que commendabilia magis existunt, pronis affeccionibus aspirantes cum d. duce Nicholao, sopita dissensionis materia, ad sincere pacis et concordie devenimus unionem, et sibi tenore presencium sine omni capcione mala, malo ingenio, vera fide tam pro nobis quam pro universis et singulis baronibus, nobilibus et aliis quibuscumque hominibus nostris cuiuscumque condicionis, quos nunc habemus et in nostra habituri erimus potestate, promittimus, quod a data presencium usque ad festum b. Georgii primo venturum, et ab eodem festo usque ad tres annos continue numerandos, ipsum ducem Nicholaum plene assecu- ramus, ut idem ad nos, curias nostras, expediciones et alia quelibet obsequia nobis inpen- denda et negocia sua eciam peragenda per prefatum tempus veniat, stet nobiscum, ubique per districtus nostri dominii sibi placuerit, et ad locum, a quo ad nos venit, redeat, salvis honore, rebus suis et ipsum comitancium pariter et personis, promittentes eidem d. duci Ny- cholao, quod tam pro parte nostra quam baronum, nobilium et aliorum quorumlibet superius notatorum fideliter, intencione pura et mente non ficta, quod in veniendo ad nos, curias no- stras, expediciones et alia nobis obsequia inpendenda et negocia sua peragenda, sibi et eum comitantibus per nos aut per illos, quos habemus et tunc in nostra tenebimus potestate, nullum malum, nullum dispendium, nullaque violencia in honore, personis aut rebus ipsorum aliquatenus inferetur per temporis spacium pretaxatum. Gratum quoque gerimus et acceptum, quod idem dux Nicholaus a data presencium usque ad festum b. Georgii primo venturum, et ab eodem festo usque per trium annorum spacium continue numerandorum teneat et possi- deat terram Opaviensem, ita tamen quod nullum novum ius et nulla nova accio per hoc et ex hoc emergat, proveniat vel nascatur, aut vendicari valeat ipsi duci Nicholao, sed ius et accio, quod vel que nobis vel ipsi domino Nycholao nunc competit vel competere potest in ipsa terra, inviolabiliter conservetur, promittentes ei sub fide atque condicionibus prefatis, quod super prefata terra vel ipsius iure infra scriptum tempus nullam per nos aut per inter- positam personam mouebimus aut moveri paciemur vel procurabimus questionem, sed ipsum possidere permittemus eandem pacifice et quiete, et absolventes eum ab inpeticione cuius- libet baronis vel nobilis et alterius cuiuslibet, cuiuscumque condicionis fuerit, qui super ali- quibus bonis in dicta terra Opauiensi suis vellet seu niteretur contra dominum Nycholaum vel aliquem ex baronibus vel servitoribus suis accionem aliquam attemptare. Volumus, quod ad faciendum aliquod iudicium inpetenti vel accionem contra ipsum intentanti per prefatum temporis spacium nullatenus teneatur, quia eum ad faciendum aliquod iudicium non cogemus,

Strana 599
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 599 nec eciam inducemus, nisi per bonam voluntatem ab ipso valeat obtineri. Hoc autem cauto specialiter et expresse, quod ius et potestas arbitrandi super dicta terra Opaviensi, quod vel quam nos et dictus dux Nicholaus dedimus de bona voluntate d. R(udolfo), ser. Rom. regi, karissimo patri nostro, per presentes concordiam et promissiones nullatenus irritetur, sed sta- bilis vigeat roboris firmitatis, et si infra predictum tempus cum d. N. duce non faceremus graciam, et nos cum dicto d. Rom. rege infra idem tempus non contingeret convenire, liceat eidem domino regi super dicta terra presentibus concordia vel promisso non obstantibus, prout sibi visum fuerit, libere arbitrari. Sub fide quoque atque condicionibus promittimus pretaxatis, quod si nos nostri, quod absit, honoris immemores infra prefatum tempus dictum ducem N. de persona caperemus, aut terra Opaviensi, civitate vel civitatibus, castro vel ca- stris, municione vel municionibus, quocumque modo destitueremus vel privaremus eundem, et coram illustribus principibus dominis H(enrico), marchione Misnensi et orientali, et Henrico- duce Bavarie 1) de consensu utriusque nostrum ad hoc iudicibus statutis et ordinatis, con- victi mediante iusticia fuerimus, nos prefato duci presentes promissiones vel ex eis aliquam violasse vel non observasse, in termino, qui nobis a predictis prefixus fuerit iudicibus, pre- fato duci N. de violacione uel obseruacione secundum ipsorum iudicum arbitrium condignam satisfaccionem non exhibuerimus, vel forte predicto duci N. aut procuratoribus suis legittimis coram predictis iudicibus nollemus de iusticia respondere, extunc subiecti esse volumus ex- communicationi dd. Prag. et Olom. episc. (etc. ut inferius usque minime relaxando.), pro- mittentes eidem duci N. bona fide, quod si predictorum principum ante festum b. Johannis Baptiste primo venturum litteras obtinebimus, per quas se iudices ad predicta statuant et obligent, quod eidem duci N., cum per eum requisiti fuerint, debeant de nobis exhibere iusti- ciam. Deinde promittimus fide bona, quod si nos nostri, quod absit, ut supra, ex tunc subiecti esse volumus excommunicacioni dominorum Prag. et Olomuc. episcoporum, et utraque terra subiciatur ecclesiastico interdicto, non absolvendi a predicta excommunicacione et prefato interdicto mimime relaxando, nisi prius dictus dux Nicholaus sine omni lesione ac dampno libertati restituatur pristine, vel terra Opaviensis, civitas vel civitates, castrum vel castra, municio vel municiones, qua vel quibus destitutus esset, sibi sint vel fuerint integraliter re- stitute. Sub predictis condicionibus promittentes in pura fide, quod si dictus d. dux N. per aliquem vel aliquos terrigenas nostros fuerit captivatus, vel sibi castrum vel castra, munició vel municiones fuerint occupate, eccupatores a prefatis episcopis excommunicentur et debent finaliter abiudicari et patria atque bonis, et quod ipsum ducem Nycholaum iuvabimus fide- liter toto posse, ut a captivitate liberetur, vel quod sibi quitquit occupatum fuerit, valeat re- habere, nec occupatores absolvi ab excommunicacionis vinculo permittemus, vel gracie nostre aut patrie restituemus, donec duci de illata iniuria sit condigne ac honorifice satisfactum, nec non et quod eidem duci Nycholao contra quemlibet principem vel alium quemcumque, qui eum invaserit vel inpugnaverit, assistemus fideliter totis nostris viribus, et sicut fidelem nostrum curabimus studiosius dispensare." Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 77. 1) Ms. cap. Prag. h. Wratislauie.

Strana 600
600 Emler, Regesta Bohemiae. 1394) 1287, 1 Jan. „A. — MCCLXXXVII, indict. XV, die kal. Januarii. Ego Woyzlava, relicta quon- dam nobilis viri d. Jenezonis de Doblin, patrona ecclesie s. Bartholomei in Wazan, — pro remedio anime mee et parentum meorum, — de tytulo gratuite donacionis — inter viuos do — ius patronatus cum omni honore patrono debito et omni iure monasterio s. Katherine de Olomuncz, — remittens dilecte filie mee sorori Athce, priorisse et conuentui predicti mona- sterii, — omne ius presentandi clericos et rectores in predicta ecclesia.“ Ex orig. in arch. S. J. Brune Boczek IV, 323. 1395) 1287, 12 Jan. Brunae. Theodericus, episc. Olomuc. I(ohanni), episc. Tusculano, apost. sedis legato, scribit, mo- niales Cellae s. Mariae Brunae secundum indultum sedis apostolicae ad praestationem pro- curationum legatorum praedictae sedis aut nunciorum ipsius seu dyocesanorum locorum aut exactionum vel collectarum seu subsidiorum vel provisionum minime teneri. — Dat. in Brunna a. d. M.CC.LXXXVII, pridie id. Jan. Boczek, IV, 324. 1396) 1287, 25 Jan. Noverint oc, „quod ego d. Budislaua, vxor quondam Crisonis de Ratay, — villam Trawnik cum omnibus attinentiis ipsius pro remedio animarum patris ac matris maritique mei, nec non omnium predecessorum meorum conuentui dominarum s. Jacobi in Olomunc — con- tuli perpetuo possidendam, ita tamen, quod villa predicta Trawnik cum omnibus prouentibus eius — fruar temporibus vite mee.“ — Sigilla Alberti de Sternberk, castellani Olomuc., Cyri prepositi, et Onsonis, camerarii de Cthystehoslemene, ac Alberti dicti de Lessan. — Testes: Presco, iudex Olomuc. d. Ratmirus de Czeh, d. Preduoyus de Sobyesuk, d. Pardusyus de Horca, d. Scoho cum filio suo Onsicone de Hwezdlich, d. Wilhelmus de Dubyszco cum duo- bus fratribus d. Nicolao et Prescone, d. Buruta cum duobus fratribus Boleslao et Sweborio, d. Luderius de Noua villa, d. Sdislaus de Senich, Sbyzlaus de Stihouich, Mstizlaus de Chy- houich, Theruardus et Jacobus ciues Olomuc. — Acta a. incrn. dom. M.CC.LXXXVII, in con- uersione s. Pauli. Ex orig, in arch. cap. Olomuc. Boczek IV, 326. ☞ 1397) 1287, 25 Febr. Romae. Honorius papa IV Johanni Gregorii subdiacono, Prag. et Wissegr. ecclesiarum cano- nico, rectori parochialis ecclesiae de Zatch, Prag. diocesis. — „Exhibita nobis tua petitio conti- nebat, quod olim post Lugdunense concilium novissime inibi celebratum parochialem eccle- siam de Zatch — fuisti canonice assecutus, et eam per quatuor annos et amplius non sus- cepto presbyteratus ordine tenuisti, percipiendo fructus interim de eadem. Quare nobis hu- militer supplicasti, ut super his dispensare tecum misericorditer dignaremur. Nos igitur — tuis — supplicationisus inclinati te, quod praedictam ecclesiam, quam taliter tenuisti et

Strana 601
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 601 fructus percepisti, — licite retinere valeas et fructus percipere ex eadem, — auctoritate apostolica dispensamus. — Volumus autem, quod te facias proximis statutis temporibus, prout teneris, ad sacerdotium promoveri et personaliter studeas in eadem ecclesia residere." E reg. autogr. lit. Honorii pp. IV anni II, epist. 245 in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. 1398) 1287, 25 Febr. Ulricus, abbas de Lutomusl, ab Ulrico, praeposito Pragensi, quandam domum sub monte castri Prag. emit. — Not. oc, „quod nos Vlricus, abbas de Lutomusl, nostro et con- ventus nostri nomine emimus domum a d. Vlrico, praeposito Prag. vendente suo et Prag. capituli nomine ipsam domum, pertinentem ad praeposituram Prag. cum suis pertinentiis, scilicet balneo, pistrino et braziatorio, sitam sub monte castri Pragensis prope ecclesiam s. Thomae pro septuaginta quinque marcis puri et fini argenti prag. ponderis, ita quod balneatori liceat sine omni turbatione et offensa uti balneo et domo balneali usque ad fe- stum assumptionis b. Virginis proximo nunc venturum. Qui etiam balneator censum balnei persolvet et cacabum restituet praeposito memorato. Profitentes quod possessionem ipsius domus recepimus — traditis nobis clavibus a dicto praeposito, — verum occupati pluribus negotiis et exactionibus inportunis, et praedictam pecuniam ad praesens persolvere non valentes, bona ecclesiae nostrae in villa dicta Triscouich cum agris, domibus, pratis et pascuis et suis omnibus pertinentiis, — de quibus nobis mag. hospitalis ad pedem pontis Pragae ordinis Stelliferorum solvit septem marcas arg., damus et tradimus pro praedicta pecunia septuaginta quinque marcarum fini et puri argenti prag. ponderis ipsi praeposito et Pragensi ecclesiae, — volentes, ut magister hospitalis — pensionem non nobis, — sed dicto praeposito tamquam domino bonorum de Triscouich debeat — assignare. Ista tamen a praeposito et capitulo — gratia nobis — facta, quod ante festum purificationis b. Vir- gininis proximo venturum liceat nobis et ecclesiae nostrae data praedicta pecunia recu- perare possessionem praedictorum bonorum; alias post festum praedictum purificationis promittimus, — metare praedicta bona et disbrigare a quolibet et de evictione cavere sae- pedicto praeposito et capitulo Pragensi. Et si ad taxationem proborum virorum aestima- buntur minus valere praedicta bona, quam summa septuaginta quinque marcarum, quod de- fuerit, nos et noster conventus infra mensem adimplebimus bona fide.“ — Dat a. d. MCCLXXXVII°, V kal. Mart. Ex orig. arch. cap. Prag. cop. in Mus. Boh. 1399) 1287, 26 Febr. In castro Olomucensi. Beneficiarii Olom. testantur, Dirslaum de Olschan curiam in Olschan monialibus ad s. Katherinam in Olomuz vendidisse. — Noscant oc, — "quod nos Albertus de Sternberg, Olom. purchrauius, Onso de Schonwald, eiusdem prouincie camerarius, Przedborius de Bole- luz iudex, et Boyzlaus, lantrichterius, beneficiarii Olomuc. prouincie, — protestamur, quod Dirslaus d. de Olschan bona sua, curiam videlicet cum agricultura ibidem et omnibus aliis pertinentiis ad eandem, atque laneum unum et dimidium in dicta villa sitos, ad censum dun- 76

Strana 602
602 Emler, Regesta Bohemiae. taxat adstrictos et obnoxios — dominabus Celle s. Katherine in Olomuz — vendidit, eisdem ex integro de omnibus bonis pretaxatis coram nobis per resignationem consvetudinariam liberaliter cedens; sicque dictus Dirslaus ante nos statuit Lutherum dictum de Stryzau et Hodissonem dictum Ostnez, ad quos ius in predictis laneo et dimidio dignoscebatur quo- dammodo pertinere, cum eisdem complanans, ut suo iuri similiter coram nobis contradicerent penitus abnegando. Ad expellendam vero litis materiam — memoratus Dirslaus, ut omnes inquietationis insultus et strepitus, si qui per amicos suos aut alios super libera possessione prefatorum bonorum imposterum aliquatenus fierent, ipse Dirslaus siue fideiussores sui de- berent dissoluere, — Pitrelfum, fr. Styslai de Ternau, et Budiz de Olschan cum omnibus bonis eorum per cautionem fideiussoriam firmiter obligauit.“ — Testes : Witgo de Uppa, Nicolaus de Otazlowitz cum fr. suo Wilhelmo, Bohussius de Trahatucz, Ratmirus de Ugez, Zocho de Wislicz, Zocho de Trubech, Worsuta de Zenicz, ciues Olomucenses: Ruslo, Theo- doricus, Evardus, et alii. — Dat. in castro Olomuc. a. d. MCCLXXXVII°, IV kal. Mart. Ex orig. eiusd. monasterii Boczek IV, 327. 1400) 1287, 12 Mart. Romae. Honorius pp. IV graviter invehitur in L. Ungariae regem, quod religione Christi post- posita se cum Tartaris, Sarracenis, Neugeriis et paganis conversatione damnata confoedera- vit, specialiter vivendi cum eisdem Neugeriis norma sumta, et abjecta, imo potius carceri tradita uxore propria E. regina, thorum foedare conjugalem non cesset »c. Jnjungitur itaque archiepiscopo Strigoniensi, ut eum ab ejusmodi nefanda vivendi ratione retrahat, verbum etiam crucis contra eum, si necesse fuerit, praedicari faciendo. Rogatque papa reges Romanorum et Bohemiae, duces Austriae, Poloniae oc, ut archiepiscopo eidem in huiusmodi negotio auxi- lium praebeant. — Dat. Romae ap. S. Sabinam IV idus Mart. pontf. anno II. Palacký, Ital. Reise 48. 1401) 1287, 17 Mart. Herbipóli. Heinricus, archiepisc. Maguntinus, structuram monasterii s. Clarae Znoymae adiu- vantibus indulgentias elargitur. — Dat. Herbipoli XVI kal. Apr. a. d. M°CC.LXXXVII°. Boczek IV, 328. 1402) 1287, 17 Mart. Herbipoli. Werenhardus, Pathauiensis episc. omnibus „oratorium fratrum Heremitarum b. Au- gustini in civitate Pragensi in cena domini, in festis pasche, ascensionis, penthecostes, nati- uitatis eiusdem, nec non in festiuitatibus gloriose virg. Marie, b. Augustini episcopi, dedi- cacionis ac patronorum ac per octauas eorundem deuote visitantibus et predictis fratribus manum adiutricem porrigentibus — XL dies de iniuncta penitencia“ — relaxat. — Dat. Her- bipoli a. d. M°.CC°.LXXXVII°, XVI° kl. Apr. Henricus Ratisponensis, Henricus Tridentinae et Fridericus Curiensis ecclesiarum episcopi dant monasterio praedicto litteras eiusdem tenoris. Dat. ut supra. E cod. Thomaeo, 136 & 137.

Strana 603
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 603 1403) 1287, 18 Mart. Herbipoli. Reibotho, Aistetensis episc. dat monasterio s. Thomae in civitate Pragensi litteras eiusdem tenoris. — Dat. Herbipoli a. d. M°CCLXXXVII°, XV kal. Apr. E cod. Thomaeo, 137. 1404) 1287, 12 Apr. Agnes dicta de Swaweniz, soror domini Gerardi de Obersez, de consensu Witigonis mariti sui et filiorum suorum mediam partem villae Chrizan abbati et conventui Fontis s. Mariae virg. de Sar confert post mortem suam possidendam, ita tamen, quod si processu tem- poris quisquam filiorum eius hanc partem villae affectaverit, pro centum marcis examinati argenti redimendi eandam liberam habeat facultatem. — Sigilla : Gerardi de Obersez, Witi- gonis de Suawenitz et Zmilonis de Luchtenburch. Testes: Boseho, filius Cunonis, Ulmannus de Luchstenburg, et Remidius frater ejus, Bozcho, Cyborius et Gerardus filii d. Witigonis, Bous et frater ejus Hartmannus in Holenstein, et alii. — Dat. a. d. MCC.LXXXVII°, pridie idus Apr. Ex orig. arch. olim Zar. apud. Steinbach II, 37. — Boczek IV. 329. 1405) 1287, 18 Apr. Notum oc, „quod ego Drahozlaus, filius d. Mutine bone memorie de Twrdonicz, teneor Welegradensi ecclesie LXIIII marcas, principaliter pro remedio anime patris mei, deinde eciam pro aliis debitis, que contraxi ab eadem ecclesia, pro quibus videlicet marcis hereditatem Twrdonicz cum omnibus appendiciis, scilicet siluis, molendinis, pascuis et piscacionibus cete- risque vsibus ad eandem pertinentibus, sicut pater meus prefatus in mortis articulo constitutus obligauerat, et ego ratifico — et fateor obligatam. Preterea quia ego — memoratam ecclesiam — in possesionibus suis offenderam, assumptis amicis meis accessi ad d. abbatem dicti monasterii deprecans veniam — pro illatis iniuriis — et obtinere merui — sub tali forma, vt sibi, — quam diu vixero, pro tanto excessu debeam obsequiis deseruire; et decetero polliceor me contra sepedictam ecclesiam nichil temerarium admissurum, quin immo — eiusdem possessiones cupio defensare pro uiribus, — iudices super me auctoritatem habentes plenariam eligendo, videlicet dd. Zobiehirdum Pozlowicensem et Jarohneum de Buchlowicz, quos et d. abbas pro sua parte — acceptauit, hoc pacto, vt si aliquando — contingeret, me infringere promissum huiusmodi, dic- torum iudicum ad mandatum coram d. abbate — astarem iudicio iudicandus ab eisdem. Et si conuictus fuero isto iudiciali testimonio, quantumque fuerit dampnum per me factum, tenebor pro tanto reddere duplicatum, exceptis causis legittimis, vt si forte d. regis obsequiis fuero mancipatus, uel egritudine detinebor.“ — Testes de ipso claustro Welegradensi: d. Lupinus abbas, Waltherus prior, Martinus supprior, Chunradus celarius ; barones vero : d. Chuno de Chunstat, d. Mathias de Nigro monte, d. Zobiehrd de Schardicz, d. Jarohneuus de Buchlo- wicz. — Dat. a. d. MCCLXXXVII, XIIII kal. Maii. Boczek IV, 330. 76*

Strana 604
604 Emler, Regesta Bohemiae. 1406) 1287, 20 Apr. Instrumentum concordiae inter monasterium de Plaz et Lupoldum de Oploth atque Bohun fratres et amicos eorundem. — Nos — Botho de Bothenstein, Ulricus de Tribel, Zobohardus de Luthiz, Willehelmus, Brezezlaus, Prothiva, Ulricus, filii Thieboldi de Resen- berc, Theodericus de Cressawe, not. oc, "quod cum lites — inter — d. Heinricum, abbatem de Platz, et conventum suum ex una, et Lupoldum de Oploth et amicos suos, et Bohun fra- tres et amicos suos ex parte altera, tam multiformes verterentur, ut etiam earumdem litium malicia non solum rerum dispendia, verum eciam hominum mortes et excidia preconizarent, — concordie — inter eos reformande labores nobis — assumpsimus. Itaque d. abbas pro- misit bona fide pro se et suis, Lupoldus et Bohun pro se et omnibus suarum licium consorti- bus, fide data ad manus nostras et postea prestito corporali juramento ipsam promissionem confirmantes sponponderunt, omnem nostram ordinationem pro hjusmodi litis decisione sine rara servaturos, et nichilominus ad ejusdem ordinationis nostre observanciam omnes eorum posteritates et linea consanguinitatis, dictus Lopoldus et Bohun per dictas fidei dationes et juramenta constrinxerunt. — Nos auditis utrarumque parcium questionibus — et domino- rum de Ebera, de Lancheim et de Pomuc abbatum super hujusmodi causis habito consilio cunctas lites — hac ratione — duximus terminandas. Inprimis statuimus, quod — d. Hein- ricus, Plazensis ecclesie abbas, quamvis sub ipso vel temporibus suis iste contentiones — non sumpserint exordia, tamen pro bono pacis ecclesie sue conservando dabit et dare tenetur Lupoldo et Bohun et amicis corumdem centum et L marcas fribergensis argenti. — Sciendum est preterea, quod si dictus Lupoldus aut Bohun prescripte nostre ordinationis formam per se violaverint, aut violationis causa extiterint, — ipso facto fidei et juramenti dicentur trans- gressores, et nichilominus nos Botho de Botenstein et Zobohardus de Luthiz, Willehelmus et Brezezlaus nec non d. abbatem de Plaz — in omnium bonorum Lupoldi et Bohun et fra- trum et consanguineorum, que sub nostra sita sunt potestate, corporalem inducemus posses- sionem, et in ipsis bonis tamdiu tuebimur, donec antedictis d. abbati— centum marce argenti friburg. persolvantur. Si vero ex parte — d. abbatis — nostra ordinatio fuerit irritata, ex tunc Willehelmus et Brezezlaus d. Bothoni et d. Zobohardo, Lupoldo et Bohun villam, que dicitur Letz, presentabunt, quam tamdiu — manutenere debent, quousque Lupoldus et Bohun de centum marcis friberg. argenti fuerint expediti.“ — Act. a. d. M°.CC°.LXXXVII°, XII“ kal. Maii. Ex orig. bibl. univ. Prag. cop. in Mus. Boh. 1407) 1287, 7 Maji. Dresden. Heinricus, Misnensis et Orientalis marchio, abbati et conventui monachorum in Ozzek omnia jura, quae in jure patronatus ecclesiae seu parochiae in Saydow et in decima septi- mana in theloneo ibidem habuerunt ex antiquo ac privilegiis ac aliis documentis legittimis poterunt edocere, confirmat. — Dat. Dresden a. d. M°CC°LXXXVII°, nonas Maji. Testes: Fridericus, magister coquine senior, Hermannus de Tannenuelt milites et plures alii. E codice dipl. monast. Osecensis cop. in Mus. Boh.

Strana 605
Wenceslaus II, rex Bohemrae, 1278—1305. 605 1408) 1287, 11 Maji. In Coeli porta. W. Ebaracensis, Io. Pomecensis, A. Sarensis et S. Zmilenheimensis abbates deci- dunt litem de provisione temporalium inter monasterium Tissnowicense et inter abbatem Welehradensem statuentes, „quod abbatisse liceat recipere personas ydoneas, liberas et ab- solutas de seculo venientes, tam clericos quam laycos, que regularis discipline iugo se sub- mittere voluerint deuote, que cum professe fuerint, dicta d. abbatissa vna cum senioribus ex eisdem personis vnam, quam magis iudicauerint expedire ad gubernanda temporalia, po- terunt statuere prouisorem, et hoc tantum de consilio et permissione dicti d. abbatis in We- ligrad, secundum quod olim per generale capitulum est generaliter institutum. Dictus vero prouisor, si humilitate concepta super id, quod tenetur, se extulerit, aut contra regularem conuersacionem inuentus fuerit exorbitare, carnes sine licentia d. abbatisse comedendo, aut credite sibi dispensationi minus vtiliter prouidendo, sepedictus visitator — poterit ipsum a dispensatione commissa remouere, causis tamen sue depositionis d. abbatisse et senioribus intimatis. Volumus etiam, vt cum ecclesia ad maiorem rerum perueniret facultatem, duos habeat confessores, quorum vnus, quem sepe memorata abatissa ad hoc elegerit, vna cum cellaria domus conscius sit predicti prouisoris tam de receptis, quam distributis. Qui etiam prouisor tam de receptis, quam de erogatis d. abbati et d. abbatisse coram senioribus, cum requisitus fuerit, certam de singulis reddat rationem. Ceterum — precipimus, ne ornatus aut predia ecclesie exponantur vel alienentur, quin prius causa motiua expositionis siue alienationis patri abbati insinuetur, et quod faciendum est, de ipsius consilio fiat et volun- tate." — Dat. a. d. M.CC.LXXXVII°, V° id. Maii. Ex orig. eiusd. monasterii Boczek IV, 331. 1409) 1287, 13 Maji. Pragae. A. d. M°.CC° LXXX°VII°, proxima feria IIIa ante ascensionem domini in rogacionibus d. Hogerus, tunc summus camerarius regni Boemie, dictus de Lompnice protestatus est coram W. dei gracia domino et herede regni Boemorum oc, in palacio Pragensi predicti domini et heredis coram B. summo iudice, R. notario regni Boemie, ceterisque beneficiariis Prag. quia uendidit dotem vxoris sue Ztrezce ea consenciente, ut in registro plenius continetur, uide- licet uillam Preskacs et uillam Chinow cum omni usufructu ad eas pertinente, uidelicet pratis, pascuis, riuis, molendinis, ortis, pomeriis, piscacionibus, pro CC marcis arg. puri iure hereditario possidere uen. patri d. Theodrico abbati et conuentui suo de Waltshax, de quibus se iam C. marcas recepisse recognouit, alias uero C marcas predictus abbas et conuentus in octauo b. Wencezlai proxime uenturo se persoluere plenarie obligarunt, et predictus H. pre- dictas uillas eodem die debet secundum consuetudinem terre circuire, et easdem uillas a quolibet inpeditore, siue affini uel non affini, per triennium secundum ius terre emendare. Sin autem sepedictum H. medio tempore decedere contingeret, omnes conditiones interpositas filius eius Zmil se consummare obligauit coram predicto d. W. — domino et herede regni

Strana 606
. 606 Emler, Regesta Bohemia. Boemorum, — B. summo iudice, R. notario regni Boemorum, ceterisque beneficiariis Prag. Et hec omnes ex utraque parte uiua uoce registro omnia inseri mandauèrunt. Ex orig. arch. reg. Monac. cop. in Mus. Boh. — Emler, Reliquiae tab. t. I, 3. 1410) 1287, 23 Maji. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, immunitates ecclesiae s. Michaelis et capellae regiae s. Katherinae Znoymae confirmat. — Notum oc, „quod nos cupientes — bona dotis seu dotalitia et omnia iura ecclesie s. Michaelis in Znoyma, a nostris progenitoribus dotate ac fundate immunitatibus, libertatibus et priuatis iuribus ditate, que propter vetustatem temporis fere sunt abolita, pristinum ad statum reuocare, concedimus eidem ecclesie — hanc libertatem, — quod homines utriusque sexus dotis ecclesie prefate s. Michaelis in Znoyma nobis nullam exactionem, collectam, steuram seu quamlibet solutionem quacunque ratione cum ciuitate et ciuibus in Znoyma dare — debeant; sed ipsi plebano — omnia supradicta — soluere tene- antur. — Et prefate ecclesie s. Michaelis in Znoyma tanquam matri et nostre regie capelle s. Catharine in castro Znoymensi tanquam filie eiusdem ecciesie infrascripta bona de nostra regia munificentia donamus. — Primo in villa nostra Cechowitz quatuor laneos cum agris, hortis, cultis et incultis, pascuis, siluis, rubetis, piscationibus, aquis, aquarumue defluxibus, molendinis, et nostro prato, quod specialiter siue vulgariter Papilwis nuncupatur, et cum pleno dominio, naturali videlicet et ciuili. Item nostram curiam ad nostram mensam spec- tantem in nostra villa Tocakwicz cum pleno dominio naturali et ciuili. Item in villa nostla Winnaw unum laneum cum pleno dominio. Item in oppido nostro Prewlino tabernam unam cum pleno dominio. Item in villa nostra Etmicz duos laneos et unam curticulam cum pleno dominio. Item campum, qui vulgariter nuncupatur Walczirzowske poly, cum pleno dominio. Item sedecim praitas siue agros supra Lesskowiam iacentia ante ciuitatem Znoymensem cum pleno dominio et decimis. Item domos dotales et in dote sitas eiusdem ecclesie in ciuitate Znoymensi secundum antiquorum interpretationem. Item de curia nostra in Slatina et de curia nostra in Clupicz maiores decimas habet, et debet habere — ecclesia s. Michaelis. — Ad hec — concedimus eidem ecclesie, — ut predicti homines dotis prefate ecclesie s. Mich. — coram nullo in iudicio citati debeant stare vel coram aliquo barone seu iudice super causa et questione aliqua respondere; sed coram plebano, qui pro tempore rector predicte ecclesie fuerit, seu iudice per eum constituto super qualibet causa secundum iuris formam respondere tantummodo teneantur, stupro, homicidio, incendio exceptis, que noster castellanus castri nostri Znoymensis iudicabit, et pro modo culpe feriat delinquentem, bonis illius malefactoris per plebanum s. Michaelis confiscatis, et in proprios usus conuertendis. Cui castellano tuitio- nem, gubernationem, protectionem dictorum bonorum committimus.“ — Act. et dat. Prage per manus mag. Johannis, ecclesie Sacensis prepositi, Pragensis, Wissegradensis et Olomucensis ecclesiarum canonici, marchionatus nostri Morauie protonotarii, a. d. MCCLXXXVII, kal. Junii, jndict. XV. Boczek IV, 233.

Strana 607
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 607 1411) (1287, a. 29 Maji.) Monasterium Zaberdowicense petit, ut sibi villa Dywax a monialibus Cellae s. Ma- riae Brunae restituatur. — "Coram vobis hon. viro d. preposito Olomuc. et archidyacono Brunnensi, iudice a — d. Th(eoderico), Olomuc. ecclesie episc. delegato, ego Godschalcus, canonicus ecclesie Zaberdowicensis, procurator d. Th. et conuentus eiusdem ecclesie, — in iure propono contra d. priorissam et sorores Celle s. Marie in Brunna, quod cum villam nomine Dywax teneant — ex contractu venditionis facte sibi a d. Theoderico, quondam ab- bate de Zaberdowicz, contra formam iuris ; quare peto, predictam villam Dywax in nomine dicte ecclesie in Zaberdowicz per vos restitui — cum fructibus iam perceptis et precipiendis, quos estimo ad summam seu valorem sexcentarum marc. arg. datiui vsualis ponderis.“ Ex orig. in arch. S. J. Brun. Boczek IV, 335. 1412) 1287, 29 Maji. (Brunae.) Theodericus, — Olomuc. episcopus, compositionem litis inter mon. Zaberdowicense et mon. Cellae s. Mariae Brunae attestatur. — Not. oc, „quod cum lis — inter religiosos viros Theodericum, abbatem Zaberdowicensem, et eius conuentum, et sororem Katharinam priorissam et connuentum Celle s. Marie in Brunna — super villa, que dicitur Diwax, et coram di- uersis iudicibus utraque pars fuisset grauata multis laboribus, — talem concordiam — fece- runt, videlicet quod dicte priorissa cum suo conuentu eidem abbati et conuentui pro se et suis succesoribus in perpetuum dederunt et tradiderunt medietatem pomerii, quod habent prope ciuitatem Brunnensem iuxta fluuium, qui dicitur Swarczauia, et situm circa uiam pu- blicam inter molendinum Sibotonis et molendinum Lutoldi, ciuium de Bruna, quod fuit quon- dam Swellarij, quod possident pro indiuiso cum ecclesia et canonicis de Chremsyr. — Econtra dicti abbas et conuentus eisdem priorisse et conuentui dederunt et cesserunt — omne ius et actionem, — quod habebant vel habere poterant in dicta villa, que dicitur Diwax, renunciantes expresse liti. Et — insuper fr. Gotschalcus, sindicus et procurator predictorum abbatis et conuentus, pro ipso abbate et conuentu et frater Gotfridus, sindicus et procurator dictarum priorisse et conuentus, pro ipsa priorissa et conuentu de uoluntate et mandato ipsorum cor- poraliter iurauerunt tactis sacrosanctis euangeliis in animas constituencium predicta omnia — rata habere. — Preterea ad maiorem horum omnium firmitatem d. Jordanus, abbas montis Syon — pater abbas dicti monasterii Zaberdowicensis, pro parte ipsius, et fr. Welizlaus, prior ff. Predicatorum Olomuc., vicarius prioris prouincialis prouincie Poloniensis, ipso prouin- ciali extra prouinciam existente, predictis omnibus consenserunt.“ — Act. et dat. presentibus — d. Friderico, archidiacono Olomuc. d. Bohuschone de Boshwicz, d. Thazzone, dapifero Morauie, d. Gerharto de Obersecz, d. Lupo de Plautsch, d. Laurencio fr. eius de Martincz militibus Morauie, presentibus eciam d. Lupino, abbate de Welhrat, d. Symone, abbate de Wysawicz, et d. Wisentone, preposito de Ozla, fr. Vl. et Theoderico de ordine Predicatorum, Luthero, Wernhardo mercatore, Prostymire, Lutoldo, Ditwino. Ditlino, Perngero, Heinrico

Strana 608
608 Emler, Regesta Bohemiae. Mulsacco, Anshelmo, Vlrico de Ozenis, Hemungo, Heinrico, marito Medlinne, ciuibus Brunen- sibus, a. d. M.CC.LXXX.VII, IV kal. Jun. Ex orig. ibid. Boczek IV, 335. 1413) 1287, 29 Maji. (Brunae.) Theodericus, abbas Zaberdowicensis, renuntiat omni juri in villa Diwax dicta ad manus monialium Cellae s. Mariae Brunae, quae monasterio Zaberdowicensi tradiderunt medietatem pomerii, quod habebant prope ciuitatem Brunnensem iuxta fluium, quod dicitur Swarzauia, quod et canonici et ecclesia Chremsirensis cum iis pro indiuiso possidebant. — „Nos quoque Za- berdowicensis cenobii canonici et confratres Gerhardus prior, Wolfkerus subprior, Waltherus prepositus, Theowaldus, Lvpoldus, Gerlacus, Johannes, plebanus in Shenkwiz, Hermannus, ple- banus in Sheratiz, Albertus, Waltherus, Petrus, Wilhelmus, item Johannes, Chunradus, Tre- bota, Giselbertus, Volchwinus, Laurentius, Theodricus propriis nominibus facientes nos sub- scribi, premissis omnibus nostrum assensum accomodauimus.“ — Dat. a. d. MCCLXXXVII, IV kal. Jun. Ex orig. ibidem Boczek IV, 335. 1414) 1287, 27 Jun. Olomucii. „Nos Pardus dictus de Horka — testamur, quod nos — de bona nostra voluntate ac d. Bolemile, uxoris nostre, et Fabiani, Milete, item Pardi, dilecti filii nostri, et filiarum Margarethe, Clare, Anne et Sbraslaue — ecclesiam in Horka — d. Budis abbati et conuen- tui ecclesie Gradicensis — ius patronatus — contulimus propter deum et pro animabus no- strorum predecessorum.“ — Dat. in Olomucz a. d. M.CC.LXXXVII, V kal. Jul. Testibus: Fr. Michaele, ordinis ff. Minorum, d. Cyro, preposito et canonico Olomuc. ecclesie, fr. Joanne, fr. Nicolao, canonicis ecclesie Gradicensis, et aliis. Boczek IV, 337. 1415) 1287, 20 Julii. Romae. „Matheus, s. Marie in Porticu diaconus cardinalis, — ministro prouinciali fratrum Mi- norum in administratione Saxonie, .. guardiano et .. lectori eorumdem fratrum Ratisponen- sium. — Intelleximus, quod in Egra — sunt mulieres quedam seu sorores insimili congre- gate, tam uite quam fame laudabilis, que licet aliqualiter uixerint ad instar sororum ordinis s. Clare seu sub titulo ordinis memorati, et regulam dicte sancte adhuc regulariter professe non fuerint, nec ad eam per eum, qui dicto ordini pro tempore prefuit, sint admisse, desi- derant tamen dictam regulam profiteri et per nos ad ipsam admitti et monasterium siue lo- cum, in quo in dicta Egra morantur, uolunt incorporari predicto ordini s. Clare et ibidem perpetuo domino famulari. Nos igitur — dictarum mulierum seu sororum sanctum proposi- tum attendentes — uobis — super receptione earumdem mulierum seu sororum ad dictam regulam s. Clare, et incorporatione loci seu monasterij, in quo degunt, ordini memorato, quatenus ad nos pertinet, committimus uices nostras, mandantes, ut ad dictum monasterium

Strana 609
Wenceslaus II. rex Bohemiae, 1278—1305. 609 siue locum personaliter accedentes, inquiratis de dictarum mulierum seu sororum conuer- satione, uita ac fama, ac de aptitudine et edificijs loci seu monasterij, in quo degunt, ad obseruantias regulares, et de aliis, de quibus uideritis expedire, et specialiter si ipsis suffi- cienter ad sustentationem conuentus de redditibus seu prouentibus sit prouisum, necnon si ad hec diocesani episcopi suique capituli ac parochialis presbiteri consensus accesserit uel accedat. Et si premissa et alia ad hec oportuna concurrant, ut hec receptio et incorporatio conuenienter fieri possint, — ipsas sub clausura morantes ad professionem dicte regule re- gulariter faciatis admitti, et locum ipsum — incorporetis ordini sepedicto. — Mandamus etiam, ut dicto loco seu monasterio incorporato ordini memorato quatuor uel sex sorores professas regulam supradictam idoneas ad informationem predictarum mulierum seu sororum de aliquo uel aliquibus uicinis monasterijs dicti ordinis — ad predictum locum seu mona- sterium transferatis, prouiso quod ipsarum translatio fiat tam quoad societatem deducentem quam alias, prout condecet ordinis honestatem. — Quibus factis — de abbatissa idonea prouideri sororibus inibi collocatis inducatis et instruatis eas, ut sibi iuxta formam eiusdem regule s. Clare per electionem canonicam studeant prouidere de aliqua persona idonea in abbatissam, per quam possint salubriter gubernari,, vel saltem spontanee ipsius abbatisse elec- tionem committant hac uice uobis vel aliquibus discretis de consilio uestro, quam si de persona idonea siue per eas siue per uos uel eos, quibus hoc commiserint, canonice cele- bratam inueneritis, confirmetis, — facientes eidem electe a suis subditis obedientiam et reuerentiam debitam exhiberi. — Et si electa fuerit de alio monasterio, tam sibi quam eius socie licentiam tribuatis se ad predictum locum siue monasterium personaliter transferendi, prouiso, ut dictum est, quod earum translatio fiat, prout condecet ordinis honestatem. — Demum uobis et unicuique uestrum licentiam elargimur ad dictum locum seu monasterium personaliter accedendi pro promissis — non obstantibus capitulis regularum, tam uestri ordinis quam ordinis s. Clare. aut constitutionis edite per sacre memorie d. Nicolaum, vo- lentes ut ipsius loci seu monasterij conditiones, statum et circumstantias et in eo persona- rum degentium numerum, nec non et cum qua reuerentia et deuotione ibi predicta regula seruabitur, nobis nostris litteris intimetis." — Dat. Rome apud S. Sabinam XIII kal. Aug. a. d. MCCLXXXVII°, apostolica sede vacante. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 1416) 1287, 8 Aug. In Bystrice. Zdeslaua, filia Stephani de Pernstein, recognoscit, se rectori ecclesiae in Bystřice ad tempora vitae concessisse proventus villae Sdenice. — Dat. in Bystřice VI id. Aug. MCCLXXXVII°. Boczek V, 288. 1417) 1287, 21 Aug. Cremsirii. „Nos Theodericus, episc. Olomuc. notum oc, quod d. Lupinus, abbas ecclesie Wele- gradensis, et conuentus monasterii sui — pro denariis decimalibus abbatie totius, pro quibus 77

Strana 610
610 Emler, Regesta Bohemiae. marcam auri episcopo Olomuc. annuatim secundum ordinationem cum — d. Brunone, prede- cessore nostro, — soluere — debebant, nobis et ecclesie nostre villam ecclesie sue Hwalcouiz, pro foribus ciuitatis Olomucensis iacentem, cum agris, pratis, pascuis, et omnibus pertinentiis — assignarunt.“ — Nos autem eandem villam — duximus concorditer acceptandam, contenti eadem pro supradicta marce auri annua pensione. — Act. et dat. in Cromesir per manum Symonis, notarii nostri, a. d. MCCLXXXVII, XII kal. Sept. Ex orig. eiusdem mon. Boczek IV, 337. 1418) 1287, 4 Sept. Pragae. Statuta judicii Pragensis sex juratorum. — Wenceslaus, rex Bohemie oc. „Ad exstin- guendum perniciosa discordiarum incendia, quibus hucusque nostra Pragensis civitas estu- arat, et ut multorum temeritas, que post obitum patris nostri se supra se nimis arroganter erigens, ut nullius quasi dominii jugum ferens, effrenata quadam licentia perpetravit, quod voluit, non divagetur inpunis: cunctos eiusdem civitatis cives a festo b. Michaelis primo futuro per anni unius circulum revolutum sub hujusmodi statutorum norma ex deliberato consiliariorum nostrorum consilio vivere volumus et manere. Ut si aliquis ex civibus ante- dictis adversus alium inimicitias gesserit vel habuerit occultas, ille contra quem gerentur, coram Symone dicto Stuk, Cunrado Junossu, Lutolfo filio Bernhardi Nigri, Theodorico, filio Wolflini, Nicolao Cristine et Petro dicto Sceflero, civibus Prag. juratis electis a nobis de aliorum consilio civium et statutis et ordinatis ad hoc, ut observentur et observari faciant universa et singula infrascripta, et ad faciendum et ad ordinandum singula, que paci dicte civitatis et honori nostro viderint expedire, — debet proponere accusare illum, qui gerit occultas inimicitias contra ipsum, et tunc predicti sex jurati accusato insinuabunt, quod adversus pretaxatum accusantem occultas gerit inimicitias, precipient, ut vel dimittat eas vel quod non habeat, se legitime debeat expurgare. — Quod si forsan idem vel per super- biam vel per aliquam calliditatem noluerit vel neglexerit adimplere, post primam monitionem X talenta denariorum nobis, et iudici ac ciuitati V tal. persolvet. Secunde monitus si non adimpleverit, idem X tal. nob. et quinque judici et civitati sine mora solvere compellatur. Tertio vero monitus nec adimplens nobis et judici et civitati simili et equali prioribus ta- lentorum mulctabitur quantitate. Post tertiam vero monitionem si pertinacia perseveraverit in incepta, sit ex hoc statim judicatus nobis rebus pariter et persona. — Quemlibet etiam, cuiuscumque conditionis existat, habentem inimicitias manifestas dicti sex jurati monebunt, ut cum inimicis suis debeat concordare, qui vero concordare non poterit adversariorum protervia respuente, vel ipse refutaverit dedignanter, monebitur, ut coram ipsis juratis jus de ipsis inimicitiis, juxta quod sibi competit, adversus adversarios prosequatur. Quod si ter monitus non curaverit effectum mancipare, in decem talentis denariorum nobis, et judici et civitati in quinque pro monitione qualibet puniatur. Sed si post tertiam monitionem perti- nax inventus fuerit, nobis sit persona adjudicatus et omnibus rebus suis. — Preterea cum regis sit omnes difficultates causarum resolvere, si predicti sex et jurati alii civitatis in determinandis et sententiandis questionibus dissentient et in eisdem non poterint vel nolu-

Strana 611
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 611 erint sententie consonantiam convenire, ad nos, quid unaqueque pars sententiat, deferetur, et cujus partis deliberationem collaudaverimus, juxta ipsius sententiam finalem causa exitum sor- tietur. — Statuimus etiam, quod nullus civis aliquem proscriptum aut famulum, qui muntleyt dicitur, in ipsa civitate Prag. fovere audeat vel tenere, et quod omnes gladios fixurales acutos, lanceas, loricas et alia cujuscumque generis arma, nullus civis aut famulus die vel nocte ferre audeat vel presumat. Si quis vero ex civibus vel servis ipsorum in predictis articulis vel predictorum aliquo secundum jus civitatis probabitur esse culpabilis: decem talenta den. nobis, judici autem et civitati quinque cogatur culpa solvere pro eadem. Si secundo pro- babitur esse culpabilis, 20 talenta denar. nobis, judici autem et civitati X solvere compella- tur. Si tertio, 30 talentis nobis, judici et civitati in XV punietur. Ac si probabitur esse culpabilis quarta vice, tunc adjudicatus sit nobis rebus suis omnibus et persona. Hoc ve- rumtamen observando moderamine in pauperibus civibus atque servis, qui in prefatis arti- culis vel prefatorum aliquo culpabiles probabuntur, ut si quis ex eis statute pene non poterit solvere quantitatem, tunc predicti sex jurati punient eum, sicut expedire videbitur, verumtamen justitia mediante. Volumus quoque atque precise mandamus, ut obligatione et pacto, quibus se invicem vel cum aliis quibuscumque obligarunt cives Prag., sive eedem obligationes fide aut juramento aut litteris aut quomodolibet fuerint vallate, renuntient a data presentium infra quatuordecim dies continue numerandos, absolvantque se penitus ab eisdem et litteras super ipsis editas nobis assignent infra quatuordecim dierum spatium pre- taxatum. Et de hiis per predictos sex juratos moniti habebuntur, quod si primam monitio- nem non fecerit, qui monitus fuerit, X talenta nobis, et judici et civitati quinque solvere tenebitur sine mora; post secundum viginti nobis, et decem talenta solvet judici et etiam civitati; post tertiam in triginta nobis et in quindecim judici et civitati mulcte nomine pu- nietur; ac si post quartam monitionem non curaverit facere, tunc nobis ajudicatus sit rebus pariter et persona. Statuimus etiam, quod si tumultus aliquis bellicus excitatus fuerit in civitate, ad quem aliquis preter mandatum dictorum sex juratorum armatus cucurrerit, idem decem talenta nobis, et quinque judici et civitati pro qualibet vice solvet. Si autem solvere non poterit, tunc predicti sex jurati punient eum, juxta quod expedire videbitur, justitia verumtamen mediante. Et quia dignum est, ut cuilibet subjectorum nostrorum justitiam conservemus: si aliquis fuerit accusatus vel infamatus nobis, eidem accusato vel infamato expurgationem concedimus debitam et infamantem nominabimus vel etiam accusantem; ac si se expurgaverit, prout decet, infamator vel accusator eadem (poena) puniatur, quam ac- cusatus vel infamatus subire debuerat, si per expurgationem suam condignam innocentiam non probasset. Statuimus insuper et dictis sex juratis expresse mandamus, quod justum forum de victualibus, vino et quolibet potus genere atque de qualibet re alia, que venditur ad mensuram, justum forum et mensura debita secundum valorem denarii statuatur, et hiidem sex jurati faciant hoc strictius observari. — Hec autem omnia et singula, prout superius de- scribuntur, dicti sex jurati sollicite atque fideliter adimplebunt, et precipimus eis, quod exe- cutioni debite sine dolo et captione qualibet debeant emendare. Sed si forte predicti sex 77* jurati prefata vel aliquid prefatorum per se exsequi non valebunt, tunc judicis et aliorum

Strana 612
612 Emler, Regesta Bohemiae. juratorum auxilium implorabunt, et hiidem judex et jurati omne ipsis consilium et auxilium inparcientur fideliter et sincere. Et ideo scripti presentis tenore mandamus dictis judici et juratis civitatis, quicumque pro tempore illo fuerint, quod dictis sex juratis assistant con- silio et auxilio fideliter in omni articulo, quotienscunque per eos fuerint requisiti. Si vero aliquis ex predictis sex juratis vel judex aut aliquis ex juratis civitatis prece, pretio, odio vel amore, dolo vel quocumque malo ingenio predicta omnia et singula, que prescripta sunt, effectui non curaverit mancipare: post primam monitionem, cum casus exegerit, viginti talenta denariorum nobis, et decem judici et civitati sine cujuslibet dispendio more solvet; post secundam monitionem quadraginta nobis talenta, viginti vero judici ac etiam civitati; post tertiam in sexaginta talenta nobis mulctabitur, et civitati et judici in triginta ; post has autem monitiones, si adhuc perseverare pertinatia contumaciter enitetur, tunc perjurus et infamis debet ab omnibus judicari et insuper adjudicatus erit nobis rebus pariter et per- sona. Statuimus ad hoc, quod judex Prag., quicumque pro tempore fuerit, causas omnes determinet et judicet secundum jus civitatis et de consilio juratorum civitatis; de prescrip- tis autem nihil attemptet per se judicare sine predictorum sex juratorum arbitrio et volun- tate, decernentes irritum et inane quidquid per eum contra hoc edictum fuerit judicatum. In quorum statutorum stabilem firmitatem prefati anni unius spatium inviolabiliter duraturam presentem paginam continentie statuta nostris Zawissii de (Valkenstein), Jaroslay de Stern- berch, pincerne Bohemie et purgravii in Vethau, consiliariorum nostrorum, et quia sex dicti jurati de consilio aliorum civium Prag. et voluntate a nobis electi fuerunt, ut diximus, et quia hiidem jurati libera voluntate promiserunt nobis, corporali prestito juramento, eadem statuta observare et efficaciter facere observari, predicte civitatis et eorundem sex jura- torum sigillis de ipsorum voluntate spontanea muniri fecimus in testimonium veritatis.“ — Dat. Prage incarn. a. d. MCCLXXXVII, II non. Sept. per manus Wenceslai (sic), prothon. regni nostri. Rössler, D. Altprager Stadtrecht 167. — Voigt, das urkdl. Formelb. d. k. Notars Henricus Italicus, 144. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 223. 1419) 1287, 27 Sept. Apud Olomucium. Wencezlaus, rex Boemiae oc, ecclesiae Olomucensi domum quandam ante castrum Olomuc. sitam confert. — Ad noticiam oc, "quod nos dilecti capellani nostri Heinrici, Olomuc. cano- nici ac rectoris capelle Brunnensis castri, — peticionibus inclinati sibi et ecclesie Olomuc. in persona sua in remedium animarum patris nostri et matris nostre — domum, que fuit quondam Lupelli, eiusdem ecclesie vicarii, sitam ante castrum Olomuc. vna cum area ipsius domus — conferimus — possidendam, — dantes districtius in mandatis, — quatenus a pre- fato Heinrico — et singulis successoribus, qui dictam domum et aream ab ecclesia Olomuc. tenuerint, nullas prorsus exactiones siue collectas exigant, — presertim cum ipsam domum et aream a solucione quorumlibet tributorum harum testimonio esse velimus perpetuo liberam et exemptam.“ — Dat. aput Olomucz per manus mag. Johannis, scolastici Prag. prothonota- rii nostri, a. d. MCC.LXXXVII, in vigilia b. Wencezlai. Ex orig. cap. Olomuc. Boczek IV, 338.

Strana 613
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 613 1420) 1287, 27 Sept. Pragae. Simon dictus Stuconis, Detricus filius Welwlini, Lutoldus de Turri Lambini, Nicho- laus dictus Popicz, cives Pragenses, et Boztiech de Chunraticz, amicabiles compositores litis inter abbatem C(hristanum) et conventum monasterii Brewnowiensis ex una et Nicholaum et Jacobum fratres, filios Frenclini, cives Prag. super quibusdam bonis in Syep, diffiniunt hanc litem tali modo: "quod d. abbas et conventus predicti XV marcas arg. puri — dictis Ni- cholao et Jacobo debeant assignare ; et occasione felicis recordacionis fratrum dictorum Nicolay et Jacobi maritum quondam — domine Hysalde in suam fraternitatem recipere, et in suas oraciones; — et hec omnia iidem d. abbas et conuentus, antequam presens arbitrium recipe- rent, impleuerunt, sepe dicti vero Jacobus et Nicholaus de eisdem bonis in Syep juxta no- strum arbitrium seu sentenciam cesserunt libere d. abbati et conventui supradictis.“ — In cuius rei testimonium — presentem litteram decrevimus — Prag. civitatis sigillo patrocinio roborari. Act. et dat Prage a. d. MCCLXXXVII, in die ss. Cozme et Damiani. Dobner Mon. VI, 38. 1421) 1287, 13 Oct. Aput Olomucz. Wencezlaus, rex Boemiae oc, Heinrico, iudici civ. Luthoviae quasdam gratias concedit. — Ad noticiam oc, „quod Heinricus, filius Friderici, quondam iudicis Olomuc., iudex ciuita- tis Luthouie, sufficienti et ydoneo ciuium suorum testimonio comprobauit, quod Heinricus dictus Epich auunculus suus, quondam fundator et iudex predicte ciuitatis Luthouie, ipsum iudicium ciuitatis Luthouie, ex prima patris nostri donacione — cum his bonis, que inferius sunt expressa, tenuit et possedit. Hec autem sunt bona, que ad ipsum iudicium Luthouie spectauerunt, videlicet theloneum, quod est in ipsa ciuitate Luthouia, piscatores ibidem, vna domus, duo lanei in Swarzpach et duo lanei ex altera parte ciuitatis empti in bonis non regiis, orti in antiqua ciuitate, vnum balneum, duo macella, duas mensas, in quibus panis venditur, et curiam, que kwtelhof dicitur vvlgariter, in qua occiduntur pecora, que omnia antiquus iudex libera ab omni exaccione tenuit ad iudicium supradictum. Declarauit pre- terea nobis idem H. iudex Luthovie, quod auunculus suus predictus quatuor laneos, molen- dinum, domum, balneum, macella, mensas panis et curiam kwtelhof prefata superuenientibus necessitatibus quibusdam vendidit et dicta bona alios transtulit in heredes — et petiuit a nobis, vt donaciones patris nostri et libertates — confirmare nostra serenitas dignaremur. Supplicauit eciam nobis, — ut ad hoc preberemus licenciam, — quod ipse vniuersa bona, que auunculus suus prefatus — alienauit — a predicto iudicio ciuitatis Luthouie, pro se et he- redibus suis ad idem iudicium iterum sua pecunia valeat comparare. Nos — donationes et libertates, que date sunt — per patrem nostrum ad iudicium civitatis Luthouie confirmamus, — predicto H. iudici Luthouie indulgentes, vt vniuersa, que — alienauit a predicto iudicicio aut equiualencia illis loco illorum pro sua propria pecunia iuxta debitam estimacionem iterato emere valeat, — et ea vna cum heredibus suis perpetuo teneat libera et exempta, hoc solo excepto, quod nobis idem Heinricus iudex et heredes sui de ipso iudicio ciuitatis Luthouie cum predictis attinenciis vniuersis vnam marcham auri vel X marchas puri arg. soluere

Strana 614
614 Emler, Regesta Bohemiae. annis singulis census nomine teneantur.“ — Dat. aput Olomucz per manus mag. Johannis, prepositi Zaccensis, prothon. Morauie, a. d. MCC.LXXXVII°, tertio idus Oct. Ex orig. eiusd civ. Boczek IV, 339. 1422) 1287, 2 Dec. Pragae. Wenceslaus, rex Bohemiae oc, monasterio Zderaziensi quasdam libertates concedit. — Not. oc, "quod nos — prepositi et conventus fratrum ordinis Sepulchri dominici domus Zde- razensis, in qua jus patronatus habemus, annuentes supplicationibus graciose juxta concessio- nes et indulgencias per progenitores nostros — olim reges Boemie datas eis, ipsos, succes- sores, domum predictam, homines universos, civitates, villas, curias, domos, vineas, molendina, et omnia bona ipsorum ubique in terris nostris, ac domum in Swietetz ipsi preposito et domui sue subjectam in nostram proteccionem recipimus specialem et eximimus, exempta et libera esse volumus a jurisdiccionibus et judiciis Pragensium beneficiariorum et quo- rumlibet aliorum, item prouinciarum, civitatum, Pragensis et aliarum civitatum nostrarum, ac villarum judicum quorumcumque, insuper purcraviorum prag. et etiam aliorum, nec non a seruiciis, vecturis, expensis, collectis, reparationibus turrium, murorum, poncium et alia- rum structurarum iuvaminibus et oneribus quibuscunque faciendis et exhibendis omnibus et singulis supradictis. Volentes et decernentes, ut ipsi prepositus, fratres, successores, homi- nes, domus et omnia bona eorum predicta ac domus in Swietecz cum hominibus et omnibus suis bonis tantum nostro subsint judicio et etiam eorumdem, et de ipsis bonis iuxta morem terre deserviant solum nobis. Preterea prohibemus, ne iidem prepositus, fratres et succes- sores eorum ac magistra in Swietecz sine consensu nostro per literas nostras expresso ven- dant, permutent, alienent, vel etiam ad non modicum tempus locent aliquid de suis bonis predictis. Statuentes etiam, si quisquam nostrorum nobilium, wladiconum, civium et aliorum quorumcunque aput eosdem prepositum, fratres, successores, homines eorumdem, vel magi stram emat hereditarie seu libere vel iure theutonico seu ipsum ius theutonicum, seu per- mutet vel ad non modicum tempus conducat sine nostro et eciam eorumdem consensu modo predicto expresso, precio seu pecunia, quam pro hereditate seu bonis dederit, et predio, pro- quo permutaverit, careat, et eciam hereditate seu bonis, pro qua seu quibus hereditatem vel pecuniam suam dedit.“ — Dat. Prage a. d. MCCLXXXVII, IIII° nonas Dec. indict. XV (sic). Ex orig. bibl. universit. Prag. 1423) 1287, 5 Dec. Pragae. Wenceslaus, rex Boh. et march. Mor, civitati Neuenburgensi ad pontem continue re- parandum unam marcam arg. de censu suo certo et debito ex duobus mansis eidem civitati Neuenburg adjacentibus concedit, statuitque, ut de quolibet equo ducente currum oneratum, de quo prius dimidius denarius per formam thelonii dabatur, unus integer denarius ad pontis subsidium exsolvatur. — Dat. Pragae per manus mag. Wenceslai (sic), Prag. Wissegr. Olomuc. ecclesiarum canonici, regni nostri proton. a. d. MCCLXXXVII°, non. Dec. indict. 1s. E cop. Mus. Boh.

Strana 615
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 615 1424) 1287, 8 Dec. Pragae. Wenceslaus, Boemiae rex, hospitali Pragensi Cruciferorum cum rubea stella privilegium patris sui Przemysl a. 1252. de praepositura s. Hippolyti et aliis bonis in Moravia datum confirmat. — Act. et dat. Prage a. d. MCCLXXXVII, sexto idus Dec. indict. Ia. Boczek IV, 341. 1425) 1287, 18 Dec. Pragae. Thobias, episcopus Prag. attestatur instrumentum regis Wenceslai datum monasterio Zderaziensi a. d. 1287, 2 Dec. (v. II n. 1422) super quibusdam immunitatibus. — Dat. Prage a. d. et indic. predictis (1287, indict. XV), XV kal. Jan. pontif. a. IX°. Ex orig. bibl. univ. Prag. 1426) 1287, 18 Dec. Johannes de Michelsberk de consensu conjugis et liberorum suorum pro remedio animae patris sui villam nomine Slekel cum silvis et cum omnibus attinentiis, quam ab ipso Witko et Berenhardus dicti de Opal in feodo habuerunt, abbatissae et conventui ac domui monialium Vallis s. Mariae, quae dictam villam a supradictis militibus redemerunt, liberam resignat. — Dat. a. d. M'CCLXXVII, XV kal. Jan., indict. I. E cop. Mus. Boh. 1427) 1287, 27 Dec. Pragae. Wencezlaus, rex Boemiae et marchio Moraviae, ad preces Dytoldi, commendatoris per Boemiam et Moraviam generalis fratrum domus hospitalis s. Mariae Theutonicorum Jerosoly- mitani, confirmat privilegium a patre suo a. d. M°CC"LI°, non. Apr. super libertatibus et immunitatibus fratribus eisdem concessum. — „Ceterum ad peticiones prefati fratris Dytoldi commendatoris et ad cautelam suorum fratrum perpetuam ut evidencius elucescat, hoc esse de libertate ipsorum, quod tamen in premisso privilegio intelligibiliter cum aliis libertatibus est inclusum, volumus et districte precipiendo mandamus, ut eorumdem fratrum homines in regno nostro degentes nec citari ab aliquibus, nec coram aliquibus in iudicio stare vel com- parere teneantur, nisi duntaxat coram Prag. beneficiariis, qui tunc fuerint, quando ab eisdem ad iudicium secundum morem terre fuerint evocati.“ — Act. et dat. Prage per manus mag. Welezlai, Prag. Wissegr. Olomuc. ecclesiarum canonici, regni nostri protonot. a. d. MCCLXXXVII°, VI kal. Jan. Voigt, Geschichte der Ballei des deutschen Ordens in Böhmen, p. 57. 1428) 1287. In Wissegrad. Praepositus et capitulum ecclesiae Wissegradensis concanonicis suis Mylozlao et Przybyzlao locant quaedam bona. — „Nos P(etrus), prepositus, totius regni Boemie cancellarius, B(artholomaeus) decanus, B(ohumir) custos, mag. Johannes scolasticus, totumque Wissegr. ecclesie capitulum notum oc, quod cogitantibus et tractantibus nobis diu ac multum, qualiter

Strana 616
616 Emler, Regesta Bohemiae. ecclesie nostre in necessitatibus posite succurrere et ad statum ipsam possemus reducere meliorem, nil vtilius nilque nobis occurrit salubrius, quam ut aliqua bona communi omnium nostrorum vtilitati deseruiencia duobus prouidis ex confratribus nostris ad aliquot annorum spacium locaremus pro certa summa, que nobis annis singulis solueretur. Inde est, quod nos de — prouidencia — concanonicorum nostrorum Mylozlai, archidiaconi Bechinensis, et Prybyzlai, decani Teplensis, plenam gerentes confidenciam, et precipue cupientes, ut ecclesia nostra Wissegr. meliorationis ex hoc incrementa suscipiat et ab angustiis et necessitatibus, quibus multimode premitur, releuetur, dictis dnis. ac confratribus nostris Mylozlao et Pribyzlao bona in Sythenicz, Wrutycz, Hugesd et in Thynec cum universis iuribus, silua, agris cultis et in- cultis, pascuis, pratis, aquis, piscationibus, molendinis et aliis omnibus attinenciis cum nono denario, quem habemus in Lutmericensi beneficio, ad quinque annorum spacium ambobus in solidum damus, locamus — in hunc modum, videlicet quod iidem Mylozlaus et Pribyzlaus concanonici nostri quatuor marchas puri et decem marchas wriberiensis argenti nobis ante festum b. Georgii nunc instans pro redimendis ecclesie pignoribus assignent; — perceptis autem vino, fructu, hyemalibus et estiualibus, ac collocatis dicti fratres nostri XVIII tynas ratisponenses eiusdem vini de Sythenicz in festo b. Mychahelis proxime venturo nobis trans- mitti procurabunt in Wissegrad, et sic erunt ab honere primi anni totaliter absoluti. Anno vero secundo — octo marcas in festo beati Georgii, XX tynas ratisponenses in festo My- chahelis vini predicti, et alias octo marcas argenti wriberiensis in sequenti festo b. Galli nobis — soluere tenebuntur. Anno autem tercio prenominati M. et P. in festo b. Georgii XII marcas, in festo Mychahelis XXIIII tynas ratisp. vini de Sythenicz, et alias XII marcas arg. wriberiensis in festo b. Galli nobis assignabunt. Et sic reliquos duos annos continuan- tes pecuniam et vinum nobis explebunt in terminis eis superius annotatis. — Siluam eciam superius dictam in Sythenicz ad sepedictorum fratrum nostrorum vsus concedimus, ut per ipsam ordinent et corrigant, que vtilitati et honori bonorum in Sythenicz viderint expedire. Promittimus adhec dictis — confratribus nostris M. et P. si non expleto quinque annorum spatio damnum ipsos per gwerram, ignem, grandinem seu per vredinem generalem contingat habere, graciam ipsis secundum statuta ecclesie et prout discreti viri dictauerint faciemus. Insuper ipsis — promittimus, ut si post elapsum quinque annorum spacium bona sepedicta cum suis attinentiis secundum estimacionem capituli tenere non placuerit, relictis seminibus, de quibus se intromiserunt, equos et pecora sua deducent libere, quo ipsis videbitur expe- dire." — Dat. in Wissegrad a. d. MCC.LXXX°VII. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. Mus. Boh. 5 1429) 1288, 20 Jan. Pragae. „Nos G(utta), — regina Boh. et marchionissa Morauie, donationem iurispatronatus in ecclesia dicta Luchens, — quam — Wencezlaus, rex Bohemie et marchio Moravie, pro remedio anime — Ottakari, quondam inclyti regis Boh. — abbati et conuentui monasterii in Sar — contulit, — ad voluntatem antedicti dilecti mariti nostri predictis — abbati et conuentui in Sar ipsum iuspatronatus de ecclesia sepedicta una cum eodem marito nostro

Strana 617
617 conferimus.“ — Dat. Prage per manus mag. Friderici, notarii nostri, a. d. M.CC.LXXXVIII, XIII kal. Febr. Ex orig. eiusd. mon. Boczek IV, 342. Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 1430) 1288, 27 Jan. Pragae. Wenceslaus, rex Boh. et marchio Mor. ecclesiae Prag. privilegium Premislai, marchio- nis Moraviae, dat. a. d. 1233, 2 Dec. confirmat. — Testes: d. Inzelerius, Buduensis episc. Vlricus, praepositus Prag. mag. Vlricus, praepositus Melnicensis, mag. Velizlaus, prothon. regni Bohemiae, Andreas sacrista Prag., Elias, canonicus Luthomericensis, d. Zauissus dictus de Valkenstayn, Theodricus, subcamerarius regni Boh. Ditricus Spacmanus, Hynco dapifer regni Boh. Vilhelmus de Miliczin, subcemerarius reginae Boh. Albertus, dictus de Vridlant et alii. — Dat. per manus mag. Joannis, praepositi Saccensis, prothon. Morauiae, Pragae a. d. 1288, 6° kal. Februarii. E cop. simpl. arch. archiep. Prag. 1431) 1288, 27 Jan. (Iglaviae.) Bertholdus iudex et iurati ciuitatis cum vniuersitate ciuium Iglauiensium adiudicant abbati Siloensi quaedam bona. — Not. oc, "quod — d. Jacobus, abbas ecclesie Siloensis — veniens ad nos — quedam instrumenta publica testamentaria sufficiente cautione roborata super extreme voluntatis testamento — d. Dithmari, quondam conciuis nostri nec non ma gistri monete per Morauiam, confecta (praesentauit), petens, — ut ipsum nomine ecclesie sue Siloensis in rerum, scilicet sylue et agrorum eidem attinentium, quam idem Dithmarus ec- clesie s. Marie virginis pretitulate in Silow sue adhuc bene compos rationis in extrema po- situs voluntate in testamento legauerat pro suorum remedio peccatorum liberam, — a nostre ciuitatis Iglauie conterminis per unius spatium milliaris situatam, cum omnibus iuribus suis in his, que super terram et sub terra, agris cultis siue incultis, corporalem induceremus potestatem secundum iura ciuilia et consueta. Nos itaque — prefatum d. Jacobum, abba- tem — nomine ecclesie sue in corporalem prenominate sylue inter villas videlicet Popowitz et Wolfram posite iusticialiter et sentencialiter induximus possessionem, adiudicantes eidem d. abbati et sue ecclesie Siloensi eandem syluam.“ — Testes: Hermannus dictus Cotig, Vinricus, Heinrici filius, aduocatus, Leutholdus dictus Thurhuser, Henricus Bauarus, G. dictus Albus et alii. — Dat. per manus Hermanni, tunc rectoris scholarum, a. gracie MCCLXXXVIII°, VI kal. Febr. Boczek IV, 343. 1432) 1288, 28 Jan. Pragae. Tobias, Prag episc. ad preces Wenceslai, regis Boh. oc, donationem, quam rex prae- dictus fratribus Heremitis ordinis s. Augustini fecit, conferendo eis et ipsorum successoribus locum, in quo ipsi se locaverunt infra mures Tust oppidi forensis, ut ibidem domus et ec- 78

Strana 618
618 Emler, Regesta Bohemiae. clesia construatur, confirmat, salvo tamen jure parrochialis ecclesiae oppidi supradicti. — Dat. et act. Pragae a. d. M°CCLXXXVIII°, — V kalend. Febr. pontif. a. IX, indict. I. E codice Thomaeo cop. Mus. Boh. 1433) 1288, 22 Febr. In Cubito. „Ego Merclinus, burgensis in Cubito, not. facio, quod — in remedium anime mee et cunctorum amicorum meorum — de omnium liberorum meorum voluntate — post mortem meam fratribus Minoribus in Egra — duo char siliginis de bonis meis quolibet anno disposui in perpetuum ministrari. Prefata vero char dabit vxor mea quam diu vixerit de censuali sili- gine hospitalis, post mortem autem ipsius dabit possessor bonorum meorum, que sunt in villa, que Cornouwe vulgariter nuncupatur.“ —Testes: „omnes filii mei, item Cvnradus, judex in Egra, et Franciscus, filius suus, Cristanus, Waltherus, et Rorerus, ciues in Egra, et alij.— Dat. in Cubito a. d. M°.CC°LXXXVIII°, VIII° kal. Marcij. Ex orig. arch. c. r. aul. Vienn. cop. in Mus. Boh. 1434) 1288, 25 Febr. In Modriz. Theodericus, episc. Olomuc. Christianum praesentatum a monasterio Oslovanensi ad ecclesiam in Bisspicz confirmat. — Dat. in Modriz a. d. MCCLXXXVIII, VI kal. Marcii. Ex orig. eiusd. monasterii Boczek IV, 344. 1435) 1288, 26 Febr. Pragae. Wenceslaus, rex Boh. oc attestatur recognitionem Alberti de Seberch super quodam nemore. — Not. oc, "quod — fidelis noster Albertus de Seberch — nemus illud, quod se porrigit a riuo Luthy vulgariter nuncupato usque ad locum, ubi riuus alter Tepla nominatus ortum eius noua scaturigine arripit salientem, super quo nemore inter eum et d. Hugonem, — abbatem Teplensis monasterii, contentionis orta fuerat causa, — cedens liti et questioni, pertinere iure proprietario ad ipsum Teplense monasterium coram nobis — fatebatur. Ideo prefatus — abbas Teplensis monasterii, — nobis — supplicauit, ut illud idem nemus pro pter deum, ad eius monasterium Teplense, cum de iure ad illud pertineat, dignaremur nostris litteris confirmare. Nos — deuotis eius precibus inclinati — prescriptum nemus ad Teplense monasterium perpetuo confirmamus.“ — Dat. Prage per manus mag. Welezlai, Prag. Wissegr. et Olomuc. ecclesiarum canonici, regni nostri prothon. a. d. MCCLXXXVIII°, IIII° kal. Mar. indict. I. Ex orig. arch. mon. Teplensis cop. in Mus. Boh. 1436) 1288, 5 Mart. In Tharlam. „Notum oc, quod coram nobis Ottone judice et juratis (in) Tharlem, Albertus mone- tarius de Egra sub suae fidei juramento publice protestabatur, quod Dithmarus, — quondam magister monetae per Morauiam, testamentum suum ordinans silvam quandam adjacentem

Strana 619
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 619 ciuitati Iglauiae ab omnibus suis creditoribus liberam et solutam viva voce in Praga dele- gauit ecclesiae b. Mariae in Selow — et abbati eiusdem ecclesiae libere possidendam.“ — Dat. in Tharlam a. d. MCCLXXXVIII°, III° non. Mart. Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 776. 1437) 1288, 6 Mart. Pragae. Wenceslaus, rex Boh. hominibus villae Hodkowicz ad ecclesiam Wissegradensem per- tinentis concedit libertatem piscandi in flumine Wltawa. — Noscat oc, "quod in festo Ka- thedre s. Petri peractis missarum solempnibus viri venerabiles, prepositus, decanus, et qui- dam canonici, nostri singulares capellani Wissegradensis ecclesie, que nostra existit et no- strorum progenitorum capella specialis, in eius armario ad nostram accedentes presenciam nobis deuotissime supplicarunt, quod cum villarum nostrarum Hlahowicz et Chuhel homines, et in Hodkowicz pauperes Wissegradensis ecclesie predicte super ripis, obstaculis et captura piscium inter se contenciones, iurgia moueant atque lites, hec intercipientes ipsis et prefate ecclesie — graciam in eisdem facere dignaremur. — Nos — itaque statuimus — et confir- mamus, quemadmodum ab antiquo fuit, quod homines et pauperes in prenominata villa Hod- kowicz Wissegr. ecclesie — residentes, a partibus Wltaue, ubi agri eiusdem ecclesie termi- nantur, usque ad ripas partis alterius Wltaue ad nos specialiter pertinentes obstacula facere debeant et possint. Et iuxta extensionem agrorum predicte ecclesie Wissegradensis in captura piscium per aquam ipsius Wltaue tantam libertatem habeant, ueluti habere nostri homines consueuerunt.“ — Dat. Prage per manus mag. Welezlai, Prag. Wissegr. et Olomuc. ecclesiarum canonici, regni nostri prothon. a. d. MCCLXXXVIII°, II non. Mar. indict. I. Ex orig. arch. cap. Wissegrad. cop. in Mus. Boh. 1438) 1288, 12 Mart. Pragae. Thobias, Prag. episc. Raczkoni abbati totique conventui monasterii Cladrubensis in- dulget, ut inpacatis temporibus propter indigentias et defectus multiplices, quos habent, ec- clesiam parochialem in Tusskow, forensi oppido eorum, in qua jus patronatus ad eos spectat, quamdiu praedictae indigentiae duraverint et defectus, per aliquem ex fratribus eorum ad hoc idoneum in spiritualibus et temporalibus procurare possint ac etiam gubernare, proventus ipsius ecclesiae ad utilitatem monasterii convertentes, illius fratris et monachi, qui eandem ecclesiam rexerit, sustentatione congrua reservata ad instar Joannis, praedecessoris ipsius. Dat. Prage a. d. MCCLXXXVIII°, IV id. Mart. pontif. a. X, indict. I. E cod. dipl. Kladrubiensi cop. in Mus. Boh. — 1439) 1288, 21 Mart. Pragae. Wencesiaus, rex Boh. oc, confirmat privilegium Ottacari regis monasterio Chotiesso- wensi anno 1266 concessum et per Myrozlaum, praepositum Chotiessowensis monasterii, prae- sentatum donatque insuper monasterio praedicto pro salute sua et remedio animarum proge- 78*

Strana 620
„ 620 Emler, Regesta Bohemiae. nitorum suorum villam Podole cum omnibus juribus et attinentiis atque curticulas in Thetin cum agris. — Dat. Pragae per manus mag. Welezlai, Prag. Wisseg. et Olomuc. eccl./ ca- nonici, regni nostri proton. a. d. MCCLXXXVIII°, XII kal. Apr. indict. I. Ex orig. arch. c. r. aulici cop. in Mus. Boh. 1440) 1288, 2 Apr. „Not. oc, quod ego Jistislaus miles, filius d. Bleh dicti de Hlum, datis monasterio Wilhelmoviensi 10 marcis arg. puri ponderis prag. suscepi ab ipso monasterio villam deser- tam, cui Ruzen vocabulum est, locationis nomine, tempore dumtaxat vite mee — sub his pactis, — videlicet, ut agros et campos eiusdem ville, qui excoli consueverunt, pro me ex- colam vel excoli faciam, nihil de silvis monasterii circa eandem villam existentibus exstir- pando seu vendendo, sed pro edificiis ipsius ville et foco necessario lignis silvarum uti po- tero predictarum, post obitum autem meum villa prefata cum omni utilitate sua et bonis, que mobilia seu immobilia — in ipsa habuero, ad predictum monasterium — devolvantur." — Act. a. d. MCCLXXXVIII, indict. I, mensis Apr. die secunda, coram multis bonis testibus. Dobner Mon. VI, 389. 1441) 1288, 14 Apr. In Braunsberg. „Notum oc, quod nos Theodericus, Heynricus et Erkembertus dicti Stange — d. Theoderico, ecclesie Olomuc. episcopo, — iureiurando firmatum prestitimus homagium — bona eciam Vridberg, Swensir, Cunczendorf, et Heynrichsdorf ab eo et ecclesia sua iure feudi coniuncta manu suscepimus eo pacto, quod si omnes aut aliquis ex nobis contra eum vel eccle- siam suam excesserit et fidem sibi promissam presumpserit aliqualiter violare, a iure feudali bonorum ipso facto debeamus cadere predictorum; — si nostra seruicia fortasse — d. nostro predicto contingeret displicere, quantumcumque meliorationis sumpserint incrementum bona predicta, pro trecentis marcis arg. ea sibi reddere tenebimur. — Si vero nos vrgebit ne- cessitas bona alienare, — non alii quam sibi vel ei, in quem suus et capituli sui consensus ac- cesserit, vendendi eadem habebimus facultatem pro summa trecentarum marc. predicta.“ — Sigilla Theoderici dicti Stange, Ekberici de Vvlinsteyn, et Wolurammi, purchrauii in Mode- ricz. — Dat. in Brunsberg a. d. M.CC.LXXXVIII, XVIII kal. Maii. Ex orig. in arch. archiep. Crems. Boczek IV, 345. 1442) (Ce. 1288, 6 Maii.) Guta, regina Bohemiae, Thobiae episc. Prag. — "Certo conjecturae experimento di- dicimus, et id indicia ipsum in nobis asserunt mentis nostrae, quod vestrae honorationis pa- ternitas nostris felicibus et jocundis eventibus debeat de corde intimo congaudere, nostra quaevis felicia nostris singularibus successibus computando. Ecce enim gratia dei favente in die ascensionis domini aurorae nuntio sidera propulsante filium genuimus salvis naturae viribus et illaesis; idcirco nova recentis partus vestrae paternitati per nostrum capellanum N. voluimus nuntiare, spei gerentes fiduciam, quod vestra reverentia in eodem devoto nostro

Strana 621
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 621 faciet clarere indiciis manifestis, quantae jocunditatis applausu nobis congaudeat vestra sin- ceritas in nostrae novae prolis origine vel augmento.“ Palacký, Formelb. II. p. 14. 1443) (1288 m. M.) Thobias, episc. Prag. Gutae, reginae Bohemiae. — „Ex serie vestrarum literarum, vestrae praecellentiae duo mire digna laudum praeconia recepimus cum ingenti exsultationis tripudio cordis nostri : unum videlicet, quod primogeniti filii vestri carissimi nativitas praelu- cidam margaritam vestri praecellentis nominis mirifice adornavit, et aliud, quod favente divina clementia, deposito gravedinis onere, salvis et illaesis naturae viribus in persona vestra votiva perfruimini sospitate. Quia tam decentis tamque laudabilis universalis solatii nobis univer- saliter singulis et singulariter universis bravium attulerit, altissimum in solio majestatis se- dentem, qui nos supernae virtutis suae gratia visitans, ad felicis status nostri reformationem, sicut hoc non ambigimus, id fecit, devote et sincere laudisonis vocibus collaudamus; celsitu- dinis vestrae clementiae pro eo, quod nuntio vestro et literis in hiis consolari dignata estis, assurgentes non immerito ad gratiarum plenas et uberes actiones.“ Palacký, Formelb II, p. 15. 1444) 1288, 14 Maji. Brunae. „Nos Wenceslaus, rex Boh. oc facimus notorium oc, quod nos ciues nostros de Ey- wanczis — vniuersos et singulos a solutione theloneorum per totum dominium nostrum ab- solutos et liberos esse volumus.“ — Dat. Brune a. d. MCCLXXXVIII°, II id. Maii. Boczek IV, 346. 1445) 1288, 14 Maji. Apud Modritz. „Theodoricus, episc. Olomuc. praeposito Chunicensi. D. Brunonis, Olomuc. episc. predecessoris nostri — instrumentis patentibus sufficienter instructi, quod decimales denarii ecclesiarum nostre dyocesis Chunicz, Praulow, Malspicz, Vrspicz, Pohorzelicz, Nauhrowicz, Vhrziczicz, Wazaticz, Vgezd, Pulin, Moschan, Moschanki, Neusidel, Dunaiowicz, Miculow et Rzieznowicz a preposito et capitulo Boleslauiensis ecclesie — propter vestrorum profec- tum et commodum pauperum pro annua pensione ecclesie vestre perpetuo acquisiti ad vos pertineant. — Quare ne vos super eorundem denariorum requisitione ad nos reccurrere oporteat tam frequenter, — ut prefatos decimales denarios a predictarum ecclesiarum recto- ribus et plebanis annis singulis possitis — suo tempore secundum formam statutorum nostro- rum repetere et exigere absque nostro speciali mandato per hec scripta concedimus facul- tatem, ratas habituri sententias et stabiles, quas pro eisdem denariis requirendis canonice tuleritis in rebelles.“ — Dat. aput Modricz a. d. MCCLXXXVIII, II idus Maii. Boczek IV, 347.

Strana 622
622 Emler, Regesta Bohemiae. 1446) 1288, 18 Maji. Opaviae. „Nos Beneschius, dictus de Branicz — protestamur, quod nos de — d. Elisabeth, uxoris nostre, et Wockonis, — filii nostri, nec non filiarum nostrarum, Adelhaidis et Obieske, — consensu ecclesiam in Beneschow in prouincia Opauiensi cum filia sua, sita in Sybotn- dorff, in qua ius patronatus obtinemus, d. Budis abbati et conuentui ecclesie Gradicensis, — cum omnibus dotalibus attinentiis pro damnis illatis ecclesie supradicte — contulimus — possidendum, cupientes, — ut in ecclesiis memoratis nostrorum predecessorum et nostre coniugis — habeatur quotidie sicut pro benefactoribus ordinis plena memoria animarum. Preterea omnium utilitatum, que nos in predicta uilla forensi Beneschow, et in aliis uillis, uidelicet Razow, Schwarzendorff, Sejwetndorff, Wokendorff, Milotndorff, Rabendorff contin- gunt in metallis montium, scilicet auri, argenti, cupri, plumbi ferri, salis, molarium lapidum et iudicii vniuersi, — preter censum et steuram plenam decimam iure perpetuo condonamus." — Testes: d. Sbislaus de Bohuslawicz, d. Johannes, fr. eius, Sulislaus de Paczlavicz, Mar- gvardus de Nasile, d. Wikardus de Polom, d. Bludo, filius Bludonis de Gyczin, Zacharias Nuzerius, fr. Arnoldus, gvardianus Opauiensis, fr. Thomas, fr. Duchon, ordinis fr. Minorum de Opauia, et plures alii. — Dat. in Opauia a. d. M.CC.LXXX:VIII, XV kal. Jun. Boczek IV, 347. 1447) 1288, 21 Maji. Brunae. Hartmannus de Holensteyn monasterio in Ozla bona sua in Sthudeyn donat. Not. oc, „quod bona nostra in Sthudeyn, X laneos et aratrum tota cum instructura, siluis, pratis, ortis, ceterisque cunctis attinenciis suis pro remedio anime nostre et — fr. nostri d. Bohuschonis nec non et — parentum nostrorum contulimus — collegio sanctimonialium in Ozla. — Ceterum commisimus — filio nostro Cyrroni, quod si — nobis morientibus su- perstes vixerit, predictam collationem — contra quoslibet inpeditores tueatur.“ — Dat. in Brvnna a. d. M.CC.LXXXVIII, XII kal Jvnii. Testes: Cyrro, filius d. Bohuschonis, patrvus noster, Hermannus de Lelechwyce, Cristianus notarius, Vlricus, Michahel, Misselborius ge- rentes vices iudicum, et alii. Ex orig. eiusd. mon. Boczek IV, 350. 1448) 1288, 21 Maji. Brunae. „Nos Brunno, iudex prouincialis prouincie Brunensis, et nos zudarius Brawicus eius- dem prouincie — protestamur, quod d. Hartmannus de Holensteyn bona sua in Studeyn X la- neos et aratrum tota cum instructura, siluis, pratis, ortis ceterisque cunctis attinenciis suis, pro remedio anime sue et dilecti fratris sui d. Bohussii nec non et carorum parentum suorum contulit — collegio sanctimonialium in Ozla“. — Dat. in Brvnna a. d. M.CC.LXXXVIII, XII kal. Jun. Ex erig. eiusd. men. Boczek IV, 351.

Strana 623
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 623 1449) 1285, 21 Maji. Brunae. Sthyborius de Grvnenberch, purchrauius in Eychorns, eandem donationem bonorum in Sthudyn attestatur. — Dat. in Brunna a. d. M.CC.LXXXVIII, XII kal. Junii. Ex orig. arch. eiusd. mon.Boczek IV, 352. 1450) 1288, 23 Maji. Znoymae. Wenceslaus, rex Bohemiae oc, civibus in Broda Hungaricali libertatem a solucione census et thelonei prorogat. — "Hinc est quod nos attendentes desolationem civitatis nostre in Broda Hungaricali, et civium eorundem devota obseqvia, que in expensarum exhibitione et in alijs, cum apud eos fuissemus, nobis fideliter prebuerunt, — libertates, per sex anno- rum spatia eisdem tenore priuilegij prioris concessas, videlicet a censu, teloneo, collectis, contributionibus, et alijs hujusmodi iuribus ipsas ad qvatuor annos in amplius prorogamus. — Insuper censum seu obventiones annuas nobis de judicio civitatis ejusdem singulis annis debitas ipsis pro reparatione et melioratione civitatis ejusdem condonamus eisdem, ut ex — nunc decetero et semper retineant ad usum predictum reditus hujusmodi conversuri.“ Dat in Znoyma a. d. MCCLXXXVIII°, in die s. Trinitatis et individue unitatis. Ex orig. arch. eiusd. civ. Boczek IV, 352. 1451) 1288, 30 Maji. Brunae. „Nos Wenceslaus, rex Boemie oc, dilecto fideli nostro d. Welezlao, regni nostri Boe- mie prothonotario, propter eius continua et fidelia seruicia — medium laneum annexum ville Weleticz, que est ecclesie s. Procopii in Antiqua Brunna, quam ecclesiam ex nostra legitti- ma collacione canonice habet, et unum molendinum prope dictam villam et rubeta quedam, que eciam adiacent eidem ville Weleticz, per Brunonem, officialem nostrum Morauie, de nostro mandato per metas distincta, que quidem olim ad villam nostram Twarszonicz spec- tantes nostris usibus seruiebant, ad habendum — dicte ecclesie conferimus. — Et ut in eo- dem d. Welezlao clarius nostra munificencia elucescat, — homines et pauperes predicte ec- clesie s. Procopii tam in Weleticz, quam alibi residentes a iure forastarie, quod wulgariter lowzche nuncupatur, eximentes, — reddimus et facimus perpetuo liberos et immunes, — mandantes forastariis seu siluanis, — quatenus racione eiusdem iuris forastarie nichil de cetero ab eisdem hominibus — exigere debeant.“ — Dat. Brunne per manus mag. Johannis, Sacensis prepositi, nostri per Morauiam prothon. a. d. MCCLXXXVIII°, III kal. Junii, indic. I. Ex orig. in tab. mon. Aulae reginae Boczek IV, 353. 1452) 1288, m. Majo. Opaviae. Adelheidis, uxor Conradi, resignat fratribus s. Joannis in Grobnik hereditatem in Smodrowice. — Testes : d. Herbordus dapifer, Heningus, filius eius, Wolframus de Petrowic, Margvardus, Lvpus, Mylata, filii quondam Swirczonis de Nasil, Slauiborius de Virsovic, Stra- chota, burcravius de Gredce, Bohdalus, burcrauius de Czevelin, Heinricus, notarius regis. De Wratislawia Conradus de Kyselowic. Beneficiarii Opawienses: Brumo, villicus regis, Ni-

Strana 624
. 624 Emler, Regesta Bohemiae. culcec sudarius, Jacobus notarius, Crizanus vicesudarius, Hodislaus; item alii Zyghardus, sa- gittarius regis, Svatoslaus, Cvnradus de Bruk, ciuis Opawiensis, Ditricus, iudex de Lupcic. — Acta — in Opawia III feria post diem Palmarum .— Sigilla: dapiferi H., villici Brumonis, notarii Swatoborii et Niculonis sudarii. Ex orig. in arch. M. Prioratus Melit. Pragae Boczek IV, 348. 1453) 1288, m. Majo. In Hradec. Nicolaus, dux Opaviae, praedictam resignationem allodii in Smodrowice testatur. — Sigilla Syuridi de Barcht, d. Herbordi de Fullenstain. Testibus: d. Sbislao de ... (sic) (Bohu- slawicz), Benessio de Lobenstain, d. Benessio de Zhitin, d. Trutwino et fr. suo Witigone, d. Myroslao zuderio, Andrea, tunc iudice prouinciali, d. Brunone, d. F., Chislingo, et Tylone, ciuibus de Lupzicz. Ex orig. ibidem Boczek IV, 349. 1454) 1288, 1 Jun. Opaviae. Nicolaus, dux Opaviae, privilegium Ottacari, regis Boh. super laneis silvae iuxta Orsypow confirmans civitati Opaviensi villam Crsypow cum iudicio et juribus suis et pro- ventibus vniuersis et XX laneos confert. — Praesentibus Sbyslao de Bohuslawicz, Benesio de Lobenstein, Ckriko de Vvlmstein, Trutwino de Heroschidorf, Jeroslao de Morauicz, Mar- quardo et Lupo de Nazil, Budislao de Lodnicz, Wokone de Schytyn et aliis multis. — Act. et dat. Opauie per manus mag. Wenceslai, notarii nostri, a d. M.CC.LXXXVIII, kal. Junii. Boczek IV, 354. 1455) 1288, 17 Jun. Pragae. Wencezlaus, — rex Boemiae oc, ecclesiae Olomuc. villam Thynecz assignat. — Not. oc, „quod nos olim in CC marcis arg. cuidam nomine Cunoni Saxoni de Sprun obligati villam nostram Thynecz pro eadem pecunia ipsi exponere nomine pignoris decreueramus. Sed cum predicto Cunoni tale pignus non competeret, ad petitionem nostram — d. Theodricus, Olo- muc. episcopus, eidem Cunoni pro nobis in eadem se pecunia obligauit, quam tandem ratione obligationis et fideiussionis pro nobis soluere cogebatur, ipsam nostram villam Thynecz nostra bona uoluntate nomine pignoris conseruando. Veniens post hec ipse d. episcopus ad nostram presentiam — asseruit, quod sibi non competeret aliquod pignus seruare, cuius quidem perciperet usufructum, quod perceptio talis eius conscienciam aggrauaret, petens, — ut sibi et ecclesie sue predicte pro predictis CC marcis arg. predictam villam assignare abs- que nomine pignoris dignaremus. Nos autem — prelibatam villam nostram Thynecz cum omnibus pertinenciis suis et iuribus — sibi et ecclesie sue Olomuc. assignamus — possi- dend am ; hoc expresso, quod — eandem villam — restitutis sibi seu ecclesie sue sepedicte CC marcis arg., ipsam reassumere in nostram possessionem — possemus.“ — Dat. Prage per manus mag. Johannis, Sacensis prepositi et nostri per Morauiam prothon. a. d. MCCLXXXVIII°, XV kal. Jul. indict. I. Boczek, IV, 354.

Strana 625
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 625 1456) 1288, 16 Jul. In Wylamow. Nos Smylo et Ulricus de Luchtemburch, nati quondam — Smylonis de Luchtem- burch, not. oc, — „quod a. d. MCCLXXXVIII, mensis Julii die XVI duas desolatas villas monasterii Wilhelmoviensis, quarum uni Opochnyce, alteri vero Bolicii nomen est, que site sunt trans flumen Albeam, concedentibus nobis easdem — Jaroslao abbate atque conventu universo fratrum monasterii prefati suscepimus, cum omnibus pertinenciis et utilitatibus ipsa- rum, toto tempore, dum temporaliter vixerimus, possidendas sub his pactis, — quod villas easdem vel aliquam portionem earum vendere vel infeudare aut obligare sive alienare a do- minio prefati monasterii non licebit nobis ullatenus, sed ipsas colonis bonis populabimus, aut nostris impensis excolemus, et exfructuabimus justo modo. Obligabimus etiam nos, — quod omni nostro tempore prefatum monasterium in personis ac bonis — neque per nos — neque per nostros subditos ledemus violenter. — quin imo defendemus — tanquam nosmet ipsos et tanquam propria bona nostra. — Pollicemur insuper et volumus, ut — bona prefata — post dies vite nostre — omnia cum rebus, que ibi reperte fuerint, mobilibus et se moventi- — bus ad monasterium prefatum sine diminutione — devolvantur.“ — Act. in Wylamow coram multis nobilibus et bonis viris testibus. Dobner, Mon. VI, 389. 1457) 1288, 23 Aug. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae ac march. Mor. propter deum principaliter et honorem glo- riosae Mariae beataeque Ludmilae reverentiam nec non capellani sui Miroslai, praepositi Chotessovicensis ecclesiae, siluam suam adiacentem Tetin cum viredaria siue forestaria ipsius silvae, quae lowche dicitur in uulgari, eidem praeposito et successoribus eius ad profectum et commodum ecclesiarum s. Michaelis et b. Ludmilae et loci in Tetin liberaliter confert possidendas, „ita quod idem prepositus et successores, prenotate Chotessouicensis ecclesie prepositi, eandem siluam pro deductionibus uenationum nostrarum tamquam forestarij et viredi siue lowchi diligenter custodiant, foueant et conseruent, lignorum aridorum seu arescentium, et pratorum ac aliarum vtilitatum et fructuum supradicte silue commodis libere potituri. De silua uero et lignis viridibus, ad structuras domorum et curiarum eiusdem prepositi et successo- rum ipsius edificia, necnon et pauperum ipsorum in Tetin et Podol reformandas manubias, prenotato preposito et successoribus eius ac pauperibus iam predictis tollendi necessaria, quotiens et quantum opus fuerit, concedimus facultatem, inhibentes distinctius, ne viridem siluam vastare presumant aliquatenus, aut alicui alteri ab ipsis et eorum pauperibus sepe- fatis uendere uel donare. Alioquin collationem, donationem et commissionem predictas ipso facto decernimus irritas et inanes.“ — Act. et dat. Prage per manus d. Welislai, prothon. regni nostri, a. d. M°.CC°.LXXX.VIII, X kal. Sept. indict. I. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. 1458) 1288, 6 Sept. In Sitavia. „Nos Jerrus dictus de Grabenstein (notum facimus), quod Bortelinus, civis Sitauiae, a quodam nomine Volperto duos mansus adjacentes civitati Oztrose III marcas annuatim 79

Strana 626
626 Emler, Regesta Bohemiac. solventes, justo emptionis titulo comparavit, et in sacrificio pro filia sua claustro monialium Vallis s. Mariae optulit tempore debito colligendas. Igitur cum viri praenominati Volper- tus et Bortelinus bona praedicta in feudo a nobis habuerint, et publica resignatione nobis facta ab eisdem bonis se alienaverint, precibus ac benevolentia Bortelini specialiter inducti, libere ac jure hereditario bona praescripta monialibus in claustro jam dicto possidenda resi- gnamus ac praesentis scripti patrocinio firmamus, ita ut amplius nec nobis nec alicui here- dum nostrorum modernorum vel posteriorum jus maneat repetendi, sed omnino supra dicta domus et conventus omni anno censum oblatum recipiant obstaculo nullo impediente.“ — Testes: Otto burchravius, frater ejus Henricus, Conradus de Mogelin, Conradus Nutphus (? Henricus Cristine, Henricus de Grat, et alii. — Datum in Sitavia a. d. MCCLXXXVIII" indict. II, VIII idus Sept. Ex orig. arch. Vallis s. Mariae cop. in Mus. Boh. 1459) 1288, 10 Sept. Pragae. Wenceslaus, rex Boh. oc, monasterio s. Georgii in castro Pragensi et hominibus ipsi monasterio subditis privilegium regis Ottacari XVII kal. Nov. a. d. M°CC°LXXI° datum (v II. n. 762) confirmat. — Dat. Prage per manus mag. Welizlai, Prag. Olomuc. et Wissegr. ecclesiarum canonici, prothon. regni nostri, a. d. MCCLXXXVIII°, IV id. Septemb. indict. I. Ex orig. arch. c. r. aulici cop. in Mus. Boh. 1460) 1288, 14 Sept. Otto abbas totusque conventus monasterii s. Johannis in Insula aream quandam in civ. Prag. monasterio Milevzcensi resignant. — „Quia — d. Petrus, Wissegr. ecclesie prepo- situs et regni Boemie cancellarius, domum, quam in area nostra seu super fundum nostrum circa muros Pragensis ciuitatis, contiguam ecclesie s. Andree, in ipsa ciuitate suis edificiis construxerat, nostra de spontanea voluntate, — d. Henrico abbati atque conuentui ecclesie Milevzcensis ementibus et recipientibus pro XXXII marcis puri arg. prag. ponderis vendidit, — cuius pecunie partem, que nos pro predicta area contingebat, nos recepisse veridice profite- mur, nos eisdem d. abbati et conuentui prefate Milevzcensis ecclesie plenum jus proprietatis, quod in sepedicta area habuimus, libere resignamus. Preterea quoque jus patronatus, quo in ecclesia s. Andree, que eidem aree est contigua, fungebamur, transferimus — in — ec- clesiam Milevzcensem. — Testibus: Jordano, abbate Strahowensi, Jacobo, abbate Syloensi, Vlrico, abbate Luthomuslensi, Hugone, abbate Teplensi, Vlrico, preposito Pragensi, mag. Gre- gorio, eiusdem ecclesie Prag. decano, Welizlao, prothon. regni Boemie, Wolframo, iudice Prag. Alberto fratre eius, ciue Prag. Theodrico, Minhardo, Nicolao, filiis quondam Weluelini, civibus Prag. Cunrado et Petro dictis de Lapide, ciuibus Prag. et Cunrado dicto de Znoym. — Act. et dat. a. d. M°.CC°.LXXX°VIII°, in exaltacione s. Crucis. Ex orig. arch. Worlic. cop. Mus. Boh.

Strana 627
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 627 1461) 1288, 22 Nov. Pragae. Henricus, abbas in Plaz, Johannes prior, Johannes supprior, Nicolaus celerarius, Ger- hardus, magister conversorum, Waltherus pusarius totusque conuentus monasterii eiusdem villam dictam Sohegen, sitam inter villam Lutowicz et villam dictam Kaym, spectantem ad monasterium ipsorum, Rudlino civi Pragensi dicto Holli et uxori eius Hildegundi cum omni- bus hominibus censualibus dictae villae, animalibus universis atque agris, cultis et incultis, pratis, pascuis et hortis et simpliciter cum omnibus pertinentibus — ad eandem vitae eorum temporibus conferunt possidendam — eo jure et modo, quibus ad — dictum monaste- rium pertinebat. E contra — praedicti Rudlinus et uxor ejus Hildegundis domum, in qua Pragae demorantur, sitam inter domum Plascei et domum quondam Rudliconis, ex opposito contra domum Puzle in platea, qua itur a foro versus ecclesiam s. Egidii, Plazensi monasterio — delegarunt. Eam tamen domum temporibus vitae suae possidere ac habere debent ac in ea commorari pro libitu suae voluntatis pacifice et quiete; dictam etiam domum Rudlinus dictus et uxor ejus Hildegundis eidem monasterio in judicio Pragae Wolframo existente ju- dice atque praesente judicio in praesentia juratorum et aliorum civium, ut moris, juris et con- suetudinis est, — resignarunt, — transferentes in monasterium nominatum omne jus et do- minium post dies seu obitum suum, quae ipsis in dicta domo competebat. — Act. et dat. Prage a. d. 1288, indict. II, IX (sic) kal. Dec. in die s. Cecilie virginis. Testes: Wolframus judex, Hilemarius dictus Fridenger, Albertus Rochterius, Petrus et Conradus de Lapide, Philippus et Nicolaus, filii quondam Johannis, Albertus, filius Meinhardi, Simon Stuk, Wrovinus, Ulricus de Reyrzan, Henricus Palitus, Ulricus Ploser, Conradus institutor, Henricus, notarius civitatis. E cop. Pelzelii cop. in Mus. Boh. 1462) 1288, 3 Dec. In Satz. — rex Boh. et marchio Mor. not. oc, quod ad nostram Bohu- „Nos Wenceslaus, ssius miles dictus de Potzcapel accedens presentiam asserensque villam Potzcapel ad ipsum successionis jure legitime pertinere, petivit — a nobis, ut jus, si quod nobis in ipsa villa competeret, sibi conferre de gratia dignaremur. Nos vero ejusdem Bohussii et specialiter fidelis nostri Alberti de Seberch pro eodem Bohussio nobis — supplicantis precibus inclinati, eidem Bohussio in eadem villa Potzcapel ad ipsum, sicut asserit, de jure pertinente, ac here- dibus suis jus, quod nobis in ipsa competit, conferimus, ita ut liceat eisdem Bohussio et he- redibus suis pro pecunia, hereditatibus seu quovis modo alio in personas alias hujusmodi jus transferre.“ — Dat. in Satz per manum mag. Welezlai, Prag. Olomuc. et Wissegr. ec- clesiarum canonici, regni nostri prothon. a. d. MCCLXXXVIII, III° nonas Dec. indic. II. Ex orig. bibl. univ. Prag. 1463) 1288. In Modricz. Theodericus, Olom. episc. abbati Lucensi. — „Vt uestri fratres infirmi in suis infir- mitatibus per uestrum infirmarium valeant melius procurari, ecclesiam in Muluren, ubi ius 79*

Strana 628
628 Emler, Regesta Bohemiae. patronatus habetis, quoad temporalia vestre infirmarie — annectendam duximus, — uolentes, ut, quotiens infirmarium, qui ibi plebanus esse debet, mutabitis ex causa ordinis, vobis sit licitum, infirmarium, quem ibi ordinabitis, pro plebano locare in ecclesia prenotata. — Pre- cipimus etiam, ut non sit licitum alicui archidiaconorum Sznoymensium — hanc nostram ordinationem — in aliquo inpedire.“ — Dat. in Modaritz a. d. M.CC.LXXXVIII. Ex orig. arch. eiusdem mon. Boczek, IV, 356. 1464) 1288. Theodoricus, episc. Olomuc. ecclesiae Wissehradensi dat unum annum et 40 dies indulgentiarum. Hammerschmidt, Gloria et Maj. Wissehr. eccl. 455. 1465) 1288. Wenceslaus, rex Boh. fr. Didoldo, commendatori principali per Bohemiam et Morauiam ordinis cruciferorum domus Theutonicae, intuitu servitiorum eius sibimet exhibitorum in litteris, in quibus absolvit omnes homines dominii cruciferorum in Nouosedlicz ab omni iurisdic- tione regia et provinciali, dat potestatem, patibulum erigendi, omnes excessus puniendi, pro- hibens, ne quis officialium in dicto foro Nouosedlicz in Moravia sito de rebus venalibus ali- quem quaestum vel denarios exigant, scilicet: ratione officii, quod lowche dicitur vulgariter. Eximit etiam hos cruciferos ab omni solutione, si quam domum in civitate Brunensi emerint, et si quae eisdem donata fuerit. Si autem milites huius ordinis a quopiam in iudicium vocaren- tur, a nemine alio nisi a rege uel ab eo, cui ille commiserit, imposterum diiudicentur. 1288. Orig. in arch. Freudenthalensi Boczek V, 288. 1466) 1289, 10 Jan. Pragae. Kazimirus, dux Opuliensis, regi Wenceslao fidelitatem feudalem promittit. — „Magnifice et illustri domino suo, d. Wencezlao, seren. regi Boemie et march. Mor. Kazimirus, — dux Opuliensis et dom. in Bythum, cum prompta deuotione sue fidelitatis seruitium indefessum. — Attendens, — quod ex fauore quondam d. Otakari, regis Boemie, — pater meus — quondam Wla- dizlaus, dux Opuliensis, propter deuotionem et obsequia — multa promotionis et honoris bene- ficia suis temporibus sit sortitus, ego, qui in bonis et utilibus actibus sequor libenter uestigia patris mei, considerato et euidenter cognito, quod bonitas, fauor et potentia uestre domina- tionis, qui clare indolis insignibus renitescentes et paterne prudentie nanciscentes uestigia non lentescitis subditorum uestrorum commoda procurare plurima, michi, filijs, heredibus, ducatui et hominibus meis in ipso ducatu meo existentibus honoris, pacis et profectuum afferre poterunt incrementa, maxime cum per uos et successores uestros melius quam per alium a meis uiolentis et meorum fidelium oppressoribus, a quibus hucusque oppressi sumus et opprimimur, potero cum eisdem meis fidelibus defensari, de consilio deliberato et bona uolun- tate ac consensu filiorum meorum Bolezlai et Wladizlai, ac propinquorum amicorum, baronum et aliorum meorum et ipsius ducatus mei nobilium, non coactus nec ui nec metu inductus,

Strana 629
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 629 sed bona spontanea et libera uoluntate mea, uolens in hoc meam, filiorum, heredum et suc- cessorum meorum conditionem facere meliorem, uestre, heredum ac successorum uestrorum omnium, regum Boemie, potestati et dominio, me, filios, heredes et successores meos et suc- cessorum meorum heredes, ducatum, castra, ciuitates, opida et uniuersas possessiones meas, et omnium baronum, nobilium et aliorum terrigenarum meorum in ipso ducatu meo degen- tium siue manentium ac ipsos barones, nobiles et terrigenas meos de unanimi eorum con- sensu nonnullis etiam ipsorum presentibus subieci et in hijs scriptis subicio et manere uolo perpetuo sic subiectos, eosdem nichilominus barones, nobiles, terrigenas alios, ciues et uniuersos ducatus mei incolas seu habitatores a fidelitate et homagio, quibus michi et meis heredibus filijs ac uniuersis successoribus sunt astricti, ex nunc sine dificultate qualibet te- nore presentium absoluendo. Resignaui etiam et ex nunc resigno publice per uexillum meum eundem ducatum et omnia iura eiusdem ducatus cum iuribus et dominio, que michi, filijs, heredibus, et successoribus meis uniuersis in eodem ducatu competunt, meo, filiorum meorum, — omnium heredum et successorum meorum nomine ad manus, potestatem et dominium ue- strum, qui recipitis a me resignationem eandem pro uobis et heredibus uestris ac heredum successoribus a uobis in perpetuum descendentibus uniuersis in presentia subscriptorum te- stium, ad hoc per me, filios, barones et nobiles ducatus mei predictos specialiter rogatorum, et renuncians expresse meo, meorum filiorum, heredum et successorum meorum quorumlibet nomine omnium priuilegiorum patrocinijs et libertatibus, que michi et eisdem filijs, heredi- bus et successoribus meis super ducatu ipso et iuribus eius competunt uel possunt compe- tere in futurum, et specialiter illi libertati renuncians, quam mei predecessores, duces Opu- lienses habuerunt antea, et quam ego hucusque habui, et mei filij, heredes et successores in futurum habuissent ex consuetudine aliqua uel de iure, in eo quod nulli alteri principi po- terant subici uel debebant, a uobis domino meo in feudum et iure feudi predictum ducatum, dignitatem, tytulum et honorem eiusdem ducatus nec non barones, nobiles, et omnes alios homines et habitatores eiusdem ducatus ac omnia alia iura ducatus predicti recepi et ex nunc recipio, uobisque tanquam meo et feudi domino homagium feci et facio, et uobis fide- litatem, deuotionem et obedientiam perpetuas promisi et nunc promitto corporali interposito juramento in presentia testium eorumdem. Ordinando et omnino fieri uolendo, ut filij, here- des et successores mei uniuersi in ipso feudo michi de cetero succedentes, de manibus ue- stris et successorum uestrorum idem feudum siue ducatum recipere et uobis uestrisque suc- cessoribus, homagium, fidelitatem et obedientiam interposito etiam iuramento promittere ac similiter facere in perpetuum teneantur. Obligando nichilominus me, filios, heredes et suc- cessores meos solempni stipulatione interposita, uobis et successoribus uestris, Boemie regi- bus, quod quocienscumque uel quandocumque uos iusseritis uel uestri iusserint successores, uos et eos iuuabo et iuuari uolo per successores meos contra omnem hominem fideliter toto posse tanquam uester uassallus quilibet siue baro regni uestri, nec non ad omnia alia et singula in perpetuum, que iura feudi exigunt et requirunt, et etiam ad illa, que quisque fidelis vassallus suo uero domino facere potest in omnibus atque debet.“ — Sigilla: Kazi- miri, duc. Opuliensis, et vener. patrum dd. Thobie Prag. et Theodrici Olomuc. episcoporum, ac

Strana 630
630 Emler, Regesta Bohemiae. illustrium principum dd. Polkonis, ducis Slesie et domini de Lewenberch, atque Nijcolai, ducis Opauiensis, nec non honorabilium personarum Cristani Breunouiensis, — Jordani Montis Syon, — Reynheri Cladrubensis — et Henrici de Oszek — abbatum. — Et uirorum vener. magistrorum, Vlrici Prag. Johannis Sacensis, Vlrici Melnicensis, et Pardi Bolezlauiensis ecclesiarum pre- positorum, mag. Gregorij Prag. d. Budizlai Olomuc. et d. Bartholomei Wissgr. ecclesiarum decanorum. — Acta sunt hec Prage in castro et palatio regio in presentia personarum supe- rius expressarum, et in presentia baronum et nobilium meorum, uidelicet Zobezlai, judicis terre mee, Jeschonis, purchrauij Bijthumiensis, Grimizlai, dapiferi mei, Michahelis, marschalci mei, Andree dicti Belijk, Wernhardi et Theodrici militum, Leonardi, Pauli, Jeschonis, Stephani et Stephani, Budiwoi domicellorum, nobilium meorum et terre mee predicte. Et in presentia nobilium virorum Hogeri de Lomnitz, summi camerarij regni Boemie, Alberti de Seberch, marschalci eiusdem regni Boemie, Zdezlai de Strenberch, Pragensis purchrauij, Benessij de Wartenberch, camerarij eiusdem domini mei regis Boemie Wencezlai, Bawari de Strakonitz, purchrauij in Clingenberch, Protiweni de Borobzko, camerarij serenissime domine mee regine Boemie, Alberti dapiferi et Johannis de Mychelsberch, pincerne eiusdem regni, Purchardi de Winterberch, Theodrici Spatzmanni, in Vrenberch purchrauij, Potonis de Potenstaijn, purchrauij in Thust, Hynconis de Luchtemburch, Hijnconis de Duba, Mutine de Costomlat, Zbizlai de Trzebun, Friderici de Schonenburch, Ottonis de Ylenburch, Bohuzlai de Bor, Dluhomili de Wezzele, Vlrici de Nouadomo, et in presentia multorum aliorum tam religiosorum quam secu- larium clericorum et nobilium, popularium et ciuium, qui propter hoc specialiter de omnibus regni Boemie finibus pro testimonio fuerant conuocati. An. d. MCCLXXXIX, IV idus Jan. indict. II. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Balbin, Miscell. VIII, 214. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 230. 1467) 1289, 6 Febr. Pragae. Fridericus, marchio Misnensis et princeps terrae Lusatiae, permutationis nomine con- fert possessiones suas regi Wenceslao pro quibusdam castris. — „Ego Fridericus, — Misnen- sis et Orientalis marchio, princeps et heres terre Lusacie, — dominj Henrici, Misnensis et Orientalis marchionis junior filius, — eosdem meos marchionatus, et ipsum principatum et terram Lusacie, ac specialiter terram meam Mysenensem, per predictum — patrem meum, de expressa voluntate et consensu fratrum meorum, d. Albertj, lantgravij Thuringie, et d. quondam Theodericj, — marchionis de Landesberc, specialiter mihi traditam et dona- tam, nec non tytulum et dignitatem et honorem ipsorum marchionatuum et terrarum, et de nomine castrum Scharfenberc, civitatem et castrum Dresden, castrum et ciuitatem Perne, cast. Donin infevdatum cum suis attinencijs, cast. Tharant cum foresta et suis pertinencijs, ca- strum Borsenstein, opidum Dypoldeswalde, cast. Vrowenstein, cast. et ciuitatem Saydowe, ci- uitatem Hain, et omnia bona et possessiones in districtu sev judicio eiusdem ciuitatis Hain sita, infevdata et non infevdata ; item cast. Satim infevdatum, cast. Tyfenowe, villam Surne- wytz cum suis pertinencijs infevdatam, cast. Radeberc infeodatum, castrum Lybenthal, cast.

Strana 631
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 631 Wylin, opidum Radeburg, municionem Lusenytz, cast. Nussin infevdatum, cast. Lychtenwalde infevdatum, cast. Sachsenberc infevdatum ; item omnia bona illa, castra videlicet et ciuitates, opida et villas, quas ipse d. pater meus clare memorie ab ecclesia Herueldensi tenuit, et que michi in fevdum ab eadem ecclesia sunt collata, et omnia alia castra, civitates opida, villas, nemora, montes, argentifodinas, flumina, lacus, valles, in eisdem marchionatibus Lusacie ac Misnensi terris contenta sev situata, cum castris, ciuitatibus, opidis, villis, ac alijs locis ac bonis intermedijs, et cum judicijs, juribus, vtilitatibus, prouentibus et perti- nencijs uniuersis ad dictos marchionatus, terras, castra, ciuitates nominatas et non nomina- tas, et loca predicta spectantes, — senciens in hoc conditionem meam posse fierj meliorem. do, trado et permuto iure proprio in perpetuum meo et omnium heredum meorum nomine serenissimo d. Wencezlao, regi Bohemie preclaro et marchioni Morauie. — Promittens ni- chilominus traditionem, donationem et permutationem predictas d. regi Romanorum inno- tescere per me uel per litteras meas et eius consensum et confirmationem super eisdem — implorare. Et hoc nominatim pro castris et munitionibus Furstenberc, Polyts, Landescrone, Landesbere, Orthe, Muta, Sebin, Wyschonis, et Zkuts, Hoenstein, Hoenstat, Zwythauia, et pro annuis redditibus assignandis et deputandis michi per eundem d. regem — ad quan- titatem quatuor milium et quingentarum marcarum arg. vsualis et ponderis prag. in eisdem castris et munitionibus, possessionibus ac alijs bonis, rebus et iuribus ac in omnibus et singulis prouentibus, fructibus, redditibus, vtilitatibus, judicijs, officijs, et alijs ad castra, mu- nitiones, bona et possessiones predictas spectantibus et prouenientibus de eisdem, recipien- dis, habendis et recognoscendis perpetuo per me et meos heredes legittimos sexus masculinj in fevdum et iure fevdi ab ipso d. rege et a regno Boh. ac a suis heredibus et heredum successoribus ab ipso in perpetuum descendentibus vniuersis. Eo prouiso nichilominus et ex- presso, quod quilibet laneus possessionum, in quibus michi sunt predicti redditus assignandi. talis michi per ipsum d. regem — pro vnius marce argenti redditibus deputetur et assig- netur, de quo marca arg. annuatim nunc prouenit vel retroactis proueniebat temporibus, aut ante quadriennium poterit prouenire. Prouiso etiam, quod si in castris, munitioni- bus, bonis oc predictis quatuor milium et quingentarum marcarum arg. redditus non pote- runt deputarj aut assignarj, seruato modo de laneis assignandis proxime jam expresso, ex tunc ipse d. rex de vicinioribus possessionibus aut bonis, cum ipsarum possessionum aut bonorum munitionibus, quas bona fide sine dolo nominauerint et assignauerint arbitri, vi- delicet Zdezlaus de Sternberc, purgrauius Pragensis, et Henco de Duba pro parte ipsius d. regis, pro mea vero parte nobilis vir Otto, burgrauius de Donin, et Otto de Ileburg, et pro utraque parte conmuniter frater Hermannus de Holo, prior domorum hospitalis s. Johannis Baptiste Jerosolimitanj per Bohemiam, Poloniam et Morauiam, ad hoc electi, et ad ipsorum arbitrium vel maioris partis, michi faciet predictorum reddituum supplementum. Si vero plures redditus, quam quatuor milium et quingentarum marcarum argentj in castris, munitionibus. bonis, possessionibus et alijs predictis poterunt deputarij vel haberi, extunc illud d. regi Bohemie de predictis castris oc remanebit, quod predicti arbitri vel eorum maier pars jusserint vel iusserit remanendum, siluis ad castra, munitiones et possessiones spectantibus, in

Strana 632
632 Emler, Regesta Bohemiae. quibus magnarum ferarum venationes sunt habite ab antiquo, dumtaxat exceptis, que non debent michi in predictos redditus computari. Preterea hominibus et habitatoribus bonorum et pos- sessionum predictarum, que ad me per commutationem huiusmodi deuoluentur, ius, si quod deinceps dedero, illud ipse d. rex dignabitur approbare. Contulit michi insuper et heredibus meis aduocatiam in Lutemuschel in idem concambium et promisit nulla seruicia aut petitio- nes graves contra abbatis et fratrum eiusdem monasteri voluntatem exigere ab eisdem. Volens igitur, affirmans et protestans — permutatione huiusmodj me fore contentum, plene pagatum et bene solutum, et absoluens et absolutus esse volens, omnes et singulos baro- nes, ministeriales, milites et alios omnes et singulos nobiles et populares ipsarum terrarum, ciuitatum et castrorum, infeodatos et non infevdatos, a fidelitate et homagio, quibus michi et heredibus meis tenentur, — et mandans eis et eorum cuilibet, vt ipsi d. regi et here- dibus suis tanquam dnis eorum decetero intendere debeant et obedire, promitto — iuran- do in ligno crucis dominice et iurantibus ac promittentibus mecum et pro me predicto Ottone de Ileburg et Adolpho, notario meo, quod decimo die intrante proxima quadragesima eidem d. regi vel suis nuncijs ad hoc per eum specialiter destinatis, tradam — terras, castra, ciuitates et alia, que per me in permutationem huiusmodi sunt deducta, — Hain et Perne ciuitatibus et Tyfenowe castro et alijs castris infevdatis exceptis, in quibus sibi possessionem facti non valeo assignare in termino memorato. Jus tamen et dominium, quod michi et he- redibus meis in eisdem castris et ciuitatibus competit, — eidem d. regi et suis heredibus dedj, tradidj. — Ipse quoque d. rex a me prius et per me terrarum, castrorum et ciuitatum ac aliorum omnium bonorum meorum — plene possessione recepta statim de Dresden cum domina et matre mea Benessium camerarium de Warthenberc, vel alium baronem suum ad assignandum et presentandum dicte domine et matri mee loco et vice mej possessionem castrorum, munitionum et reddituum predictorum diriget et transmittet. Qui assignabit et presentabit eidem domine et matri mee loco mej et michi, postquam de Dresden cum eodem d. rege vel sine eo rediero, castra, munitiones et redditus predictos debite disbrigatos, quos si ante pasca dominj primo venturum ipse d. rex vel Benessius camerarius vel alter, quem ad hoc transmiserit, non assignauerit vel presentauerit michi vel matri mee, proinde ciuita- tem Gretz, et si non sufficit ipsa ciuitas Gretz pro quantitate et valore castrorum, munitio- num et reddituum assignandorum, tunc Crudim ciuitatem cum eadem ciuitate Gretz michi aut matri mee nomine meo in pignore ipse d. rex statim post pasca proximum obligabit, quam vel quas vsque ad assecutionem castrorum, munitionam et possessionum, in quibus sunt predictj redditus deputandj, michi loco pignoris retinebo. Ad hec si ipse d. rex nec ciui- tates predictas dare in pignore nec castra, munitiones et possessiones predictas, que michi debentur, vellet, sicut tractatum et ordinatum est, assignare et presentare, ex tunc virj nobiles Albertus de Seberc, marscalcus regni Bohemie, cum castro et ciuitate Cadono, et nuoldus de Nymans, purgrauius in Lapide, cum eodem castro Lapide et castro Raten, qui proinde et pro d. rege, ut adinpleret predicta, iurando in ligno dominj corporaliter promiserunt, michi obe- dire et intendere tenebuntur, quousque ea, que per ipsum d. regem fieri et adimpleri debuerant, — debite compleantur, Zdezlaus eciam de Sternberc, Prag. burgrauius, et Hencko de Duba pro

Strana 633
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 633 obseruandis et adinplendis predictis per ipsum d. regem, iurando in ligno crucis dominice pro ipso d. rege promiserunt. Ceterum ipsum d. regem ex nunc in d. meum recipio, et sibi ac heredibus suis tanquam meis et fevdj dominis obedire et intendere promitto, ipsumque et he- redes eius iuuare et sibi assistere contra quemlibet principem et quemlibet hominem fideliter omni posse, quandocumque et quocienscumque per ipsum uel heredes suos fuero requisitus, hoc expresso, quod si infra terminos terrarum suarum in suo ero constitutus seruicio, michi tunc et meis in suo manentibus seruicio expensas et necessaria tribuere non tenetur, si vero extra terras suas cum eodem d. rege vel ad mandatum ejus processero sine eo, tunc michi ipse d. rex subueniet in expensis. — Insuper si sine filijs legittimis masculinj sexus — de- cedere me continget, castris, munitionibus et possessionibus meis alijs predictis ex tunc ad ipsum d. regem et suos heredes redeuntibus, d. rex dotem, que libgedinge wlgariter dicitur, matris et vxoris mearum, quam eis in bonis et munitionibus predictis assignauero et dimisero, pacietur eas per vite ipsarum tempora pacifice possidere, fevda eciam, que in eisdem bonis meis hominibus contulero, ipse d. rex eciam post mortem meam non decassabit nec indebite violabit. Hoc michi promisso specialiter per eundem d. regem, si eum — michi sine heredibus premori contingeret, quod michi et heredibus meis in amplioribus redditibus et bonis, prout in eius gratia fuerit et sibi placuerit, graciam faciet largiorem. Preterea si ipse d. rex castra et munitiones, que michi ab eo debentur ex permutatione predicta, omnes ante pasca dominj pro- ximum — michi presentare nequiuerit pro ec forsitan, quia per alios detinentur, ad illarum tamen presentationem tenebitur, quas nunc habet vel quas in ipso termino pasce nunc pro- ximo in sua habuerit potestate. Pro alijs autem, quas presentare non poterit, Gretz et Crudim ciuitates suas iuxta formam super obligatione ipsarum expressam superius loco michi pignoris obligabit. Promisit insuper ipse d. rex de bonis predictis ad me per commutationem huius- modj deuolutis creare et facere principatum, sibi et regno suo ac ejus heredibus perpetuo sub- ditum et subiectum, meque facere suum principem ad eundem principatum, et de ipso princi- patu me suum et sibi ac regno suo subiectum principem, ad iura et conditiones fevdi ac in fevdum et ad seruitia expressa superius inuestire recepto prius a me per eundem d. regem de homagio et fidelitate sibi et suis heredibus prestandis et tenendis corporali denuo sacra- mento. Admisit etiam d. rex — munitiones predictas murandi et melius firmandi, sicut expe- diens fuerit et michi placuerit, et nouas, si placuerit, construendj. Item si burgrauij de Bor- senstein et Saydowe contra fidem michi prestitam veniendo ex quacunque causa nollent michi eadem castra reddere ipsi d. regi, sicut promisi et teneor, presentanda, ex tunc quidquid Otto de Ileburg, Heneco de Duba, et Ranuoldus de Nymans me super eo erga d. regem facere iusserint, faciam.“ — Act. et dat. Prage a. d. M°.CC°.LXXX° nono, octauo idus Febr. indict. II. Ex orig. in arch. c. r. aul. Vienn. cop. in Mus. Boh. — Pelzel, Abhandlungen d. k. böhm. Gesellschft. der Wissenschften 1787. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 234. 1468) 1289, 3 Mart. Apud Egram. Albertus dictus Nothaft monasterio Teplensi de bonis suis hereditariis censum decem marc. arg. atque servitia feudalia promittit. — Not. bc. „quod ego Albertus Albus de Wal- 30

Strana 634
634 Emler, Regesta Bohemiae. kenowe dictus Notaft vera ductus penitentia, et super meorum excessuum multitudine dolore cordis amaro tactus intrinsecus — d. Hugoni abbati et conventui canonicorum Teplensis ecclesie — pro posse meo satisfacere cupiens puro corde de illatis eis per me in foro Lich- tenstat et bonis ad idem forum pertinentibus iniuriis atque dampnis, de bonis meis heredi- tariis et liberis, nulla obligatione, donatione, infeudatione, aut alia qualibet alienatione dis- tractis decem marcarum arg. redditus in censu annuo — promitto — prenotato d. abbati et conventui Teplensis ecclesie assignare in altari beate Marie virginis in eadem Teplensi ecclesia, per signum, quod dicitur scotatio, que est possessionis tradite euidens argumentum, et resignare pro me et heredibus meis ius proprietatis et dominium reddituum predictorum prefate Teplensi ecclesie perpetuo possidendum, recepturus ab eodem d. abbate et ecclesia sua Teplensi pro me et heredibus meis ac heredum meorum liberis iure feudi ad satisfactionem predictam bona et redditus decem marcarum predictos. Promitto preterea, — quod tam ego quam heredes mei de bonis predictis tamquam vassalli seruire et obsequi perpetuo debeamus abbati et ecclesie memorate, et quod tam mei quam meorum heredum heredes a predicta ec- clesia et abbate ac conuentu iure feudi sicut ego secundum ordinem et exigentiam temporum bona suscipere debeant supradicta, in nullo penitus de cetero offensuri eandem. Et si me uel heredes meos sine superstite decedere contigerit, bona et redditus supradicti ad dominum ab- batem et ecclesiam suam Teplensem iure hereditario devoluentur. Ceterum — concedo — et — permitto, ut si predicti d. abbas et conuentus Teplensis ecclesie de bonis meis in feudum collatis siue feudalibus redimere vel alio quocumque modo acquirere voluerint vel potuerint aliqua usque ad aliarum decem marcarum redditus, liberam habeant facultatem, promittens eis eorumdem bonorum ius proprietatis et dominium resignare, quod habeo in eisdem, et assignare in altari eiusdem ecclesie scotationis modo pro me et meis ac meorum heredum heredibus supradicto, ita ut de bonis et hominibus, quos acquisiuerint, ad me et heredes meos de cetero nichil attineat, sed prefati abbas et conuentus licenter et libere tamquam domini disponant et ordinent pro suo beneplacito de eisdem.“ — Acta — apud Egram a. d. M°CC'LXXX.IX°, V nonas Mar. indict. II, presentibus et rogatis ad hoc testibus, Potone de Potenstein, Bohuslao de Merica, Przibyslao de Ochihow, Vlrico de Trzibel, Henrico et Bo- huslao de Wira, Benessio de Dupow, Odoleno de Chysh, Olrico de Jerzn, Jaroslao de Bu- kovecz, Beneda de Sweisin, Beneda de Brasecz, Sdezlao de Ozwrachin, Zulizlao de Wolduch, Boemis, Henrico quoque de Plawn et duobus filiis ipsius eiusdem nominis, Henrico de Wida, Herdegno de Grindela, Vnarco de Waldenberch, Tutone de Kunigeswart, Engelhardo de Wildstein, Ekkehardo de Wildstein, Alberto de Walkenowe et aliis compluribus fide dignis. — Dat. ibidem a. die et indict prefatis. Ex orig. arch. Teplensis cop. in Mus. Boh. 1469) 1289, 4 Martii. Egrae. Nos Rudolphus, — Rom. rex oc, not. oc, — „quod nos — inquisitionis circumspecte prehabito scrutinio, quid, quantumve juris in Romano competat imperio inclito regi Boh. We- nizlao, principi nostro ac imperii pincerne karissimo, nec non suis heredibus, licet de ipsius

Strana 635
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 635 juribus verissima noticia nobis constet, ad maiorem tamen cautelam et euidenciam indagantes ac indagari facientes, vt dicti regis iura lucidius patefierent vniuersis, conmunj testimonio et assertione conperimus assonante, quod rex supradictus ius ac officium pincernatus pariter et eius heredes in Romano obtineant imperio, necnon in Romanorum regis eleccione instar aliorum principum in ipsa eleccione habencium ius et vocem, quo ad idem ius et vocem eligendi, potestate parilj pociantur, que iura ipsis conpetere profitemur presentibus et aucto- ritate regia approbamus.“ — Dat. Egre IV non. Mar. indicc. II a. d. M.CC.LXXX° nono, regnj nostri a. XVI. Ex orig. arch. c. r. aul. Vien. cop. in Mus. Boh. — Balbin, Misc. VIII, 21. — Goldast, 259. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 242. 1470) 1289, 13 Mart. Egrae. Nos Rudolfus, Rom. rex oc, not., "quod veniens ad celsitudinis nostre presenciam illustris Fridericus, Misnensis et Orientalis marchio, heres terre Lusacie, illustris quondam Heinrici, marchionis Misnensis, junior filius, — nobis — suplicauit, — quatenus — omnium bonorum suorum feodalium, que tenet ab imperio, vbicumque sitorum resignacionem ad ma- nus nostras recipere dignaremur, nosque suis deuotis precibus inclinati, dictam resignacionem ad manus nostras recipere dignabamur, dictoque marchione — dicta bona nobis resignata — Wenzlao, regi Bohemie, principi et filio nostro karissimo, iure concessimus feodalj. Quibus sic ordine peractis idem marchio denuo — suplicauit, quod permutaciones factas de terris, opi- dis, castris, argentifodinis, siue quibuscumque aliis rebus ad ipsum iure proprietatis pertinen- tibus, siue ex paterna uel materna successione seu donacione uel quocumque titulo ad ipsum peruenerint, ratificaremus. — Cuius votis fauorabiliter annuentes, dictas permutaciones rati- ficamus.“ — Testes: Cunradus, Argent. episcopus, illustris Rudolfus, dux Austrie, filius noster karissimus, et nobiles virj Ludewicus de Otingen et Emicho de Liningen comites, Johannes de Liechtenberg et Waltherus de Geroldeseke, strennuj virj, Otto burcgrauius de Donin, Raunoldus de Nemans, Hermannus de Grunbach, Hermannus de Maltitz, et Hermannus no- tarius, et alij. — Dat. Egre III idus Mar. indict. II, a. d. M.CC.LXXX° nono, regnj no- stri a. XVI°. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Balb. Misc. VIII, 267. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 242. 1471) 1289, 29 Mart. Olomucii. Benesius dictus de Branicz et de Lobenstein monasterio Gradicensi ius patronatus ecclesiarum in Branicz et Vualen confert. — Not. oc, „quod nos de — d. Elyzabeth, vxo- ris nostre, et Wockonis, — filii nostri, nec non filiarum nostrarum Adelheydis et Obgyezka — consensu, ecclesias in Branicz et Vualen, que dicitur Lobenstein, in prouincia Opa- uiensi, in quibus ius patronatus obtinemus, d. Budis, abbati — Gradicenst, — iam dictum ius patronatus cum omnibus detalibus attinenciis ecclesiarum predictarum — contulimus, — cupientes, — ut in ecclesiis nominatis et ecclesia Gradicensi nostrorum predecessorum et vxoris nostre — habeatur de cetero cottidie sicut pro benefactoribus ordinis plena memoria 80*

Strana 636
— 636 Emler, Regesta Bohemiae. animarum. Dos autem ecclesie de Branicz duo lanei, due taberne. Item nos Benesius pro remedio anime fr. nostri Wockonis et nostrorum predecessorum duos laneos contulimus in villa predicta Branicz soluentes annis singulis duas marcas. — Item villa ad Branicensem ecclesiam pertinens Boboluski et de curia nostra Branicz plena decima de campis et de ani- malibus uiuis plena. Item dos ecclesie Vualen, que dicitur Lobenstein, duo lanei dotales. Item nos Benesius pro remedio anime fr. nostri Wockonis et antecessorum nostrorum con- tulimus laneum in villa iam dicta annis singulis soluentem mediam marcam iure sub eodem, et de curia ibidem vxoris nostre plenam decimam singulis annis persoluendam. Item ville spectantes ad ecclesiam memoratam, Bykow, Dubnicye et alia Dubnicie de Hradecz, que sunt ab antiquo iure parrochiali ad iam dictam ecclesiam pertinentes.“ — Testes: d. Cyrus, prepositus Olomuc. mag. Wernherus, Thechontius, Martinus, Fabyanus, canonici Olomucen- ses, Bohumilus, rector scole Olomuc. Petrus, plebanus s. Petri, d. Altburgerius, et alii. — Dat. in Olomuc a. d. M.CCLXXXIX, IIII kal. Apr. Ex orig. eiusdem mon. Boczek IV, 357. 1472) 1289, 18 Mart. Brunae. — „Ego Leua de Polehradicz — pro meorum parentum ac pro remedio peccatorum montem vinearum, qui dicitur Lippina Iuwenis, in Curdeyow — do — d. Theodorico, abbati — Zabrdouicensi, cum omni iure.“ — Act. in Bruna a. d. M.CC.LXXXVIIII, XV kal. Apr. Boczek IV, 357. vink 1473) 1289, 23 Apr. Apud Gradecz. Wenceslaus, rex Boemiae et Mor. marchio, monasterio Wilhelmoviensi privilegium regis Ottacari super venditione culparum et argentifodinis datum a. d. M°CCLXXVI°, XI" kal. Aprilis (v II, n. 1009) confirmat. — Dat. apud Gradecz per manus mag. Welizlai, prothon. regni nostri, a. d. MCCLXXXIX°, IX kal. Maii, indict. II. E dipl. Wilemov. ap. Dobner, VI, 390. 1474) 1289, 23 Maji. Pragae. Nouerit oc, "quod nos Hinco de Duba dictus de Fridlant fundum siue clausuram molendinorum in villa nostra Crewer super Albea flumine donauimus — Martino, filio quon- dam Syffridi, ciui Pragensi, et Cunrado, molendinario dicto Curtfrunt, ac ipsorum vniuersis heredibus ad ponendum et construendum per ipsos molendinum in eisdem fundo et flumine, et ad tenendum — per eos eadem molendina perpetuo sub hoc conuencionis modo, — vide- licet quod elapsa libertate, quam eis per unum annum concedimus a tempore, quo primo eorumdem molendinorum, postquam construentur, rote molere ceperint numerandum, omni deinceps tempore prouentus eiusdem molendini inter nos et eosdem taliter diuidentur, quod nos duas partes habebimus, et eisdem tres partes ipsorum semper redituum remanebunt. Dečimam autem ipsorum prouentuum ad ecclesiam de Hostiradicz volumus pertinere taliter, quod qualibet decima septimana due partes plebano eiusdem ecclesie proueniant, parte tertia molendinario

Strana 637
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 637 remanente. Collecta quoque generalis, que toti terre imponitur, de molendinis eisdem taliter exsoluetur, quod nos — de duabus partibus soluemus, predicti quoque Martinus et Cunradus de tribus partibus eos contigentibus soluere tenebuntur. Tenebuntur autem Mar- tinus et Cunradus et heredes eorum anno quolibet nutrire nobis octo porcos per septem septimanarum spatium, taliter nutritos reddere, quod perne possint fieri ex eisdem. Ceterum postquam ipsa molendina constructa et plene consummata fuerint, si casu aut euentu aliquo vel aquarum inundacione obstaculum vel ipsa molendina ruinam seu rupturam receperint, nulla decetero tenebimur ad reformacionem ipsorum subsidia vel iuuamina erogare, excepta tantum nostra silua, quam libere, quantum et ubicunque in nostris bonis eis recipere pla- cuerit, ad obstaculum et molendina reformanda huiusmodi concedemus. Ad ignem quoque in domo et molendino necessarium ligna sufficiencia dabimus, ubi eis in nostra silua noster fo- restarius deputabit. — Damus eciam eisdem potestatem plenariam tenendi, possidendi et ven- dendi eadem molendina cum eisdem iure et condicionibus, cum quibus ipsi eadem possident, et faciendi de ipsis, quod eorum placuerit voluntati.“— Acta sunt hec presentibus Jarozlao de Lewenberch, Magno de Mlecouicz, Sbyslao de Hradenin, Ebyrhardo de Comoran, Sdyslao de Prohonitz, Theoderico, ciue Pragensi, filio Woiflini, Jacobo filio Franclini, Nicolao, genero Herbordi, Ottone et Andrea, filiis Symonis Stukonis, Francone, filio Herbordi, Jacobo, filio Wolflini, et aliis. — Dat. Prage a. d. M°.CC°.LXXX°IX°, X kal. Jun. indict. II. Ex orig. arch. Sedlic. cop. in Mus. 1475) 1289, 16 Jun. „Ego Conradus miles dictus de Rochow, filius d. Druhonis quondam militis, not. facio, — quod a d. MCCLXXXIX villam quandam monasterii Wilhelmoviensis, que appellatur Pawlow et prefato patri meo et matri mee pro tempore vite eorum collata fuerit ad possiden- dum, per .... quondam abbatem totumque conventum fratrum prefati monasterii, a — d. ab- bate Jarozlao et toto conventu — suscepi, ad tempus duntaxat, quo in presenti vita per- mansero, possidendam; ita quod ex hoc — matri mee, que adhuc superest, nullum prejudi- cium generetur. — In hujus — pacti certitudinem paginam presentem sigillo d. mei de Sleb et meo proprio disposui consignari.“ — Dat. a. d. prefato coram multis bonis testibus, mensis Junii die XVI. Dobner, Mon. VI, 391. 1476) 1289, 22 Jul. In Sumerburc. „Nos Heimannus dictus de Luhtenburch, baro illustris regis ac regni Bohemie, ad noticiam — deferri uolumus, — quod nos dilecti compatris nostri et fidelis Wetheri, iudicis in Brod, merita — intuentes, nichilominus ab eodem quandam summam pecunie eciam acceptantes, de communi consilio et matura deliberatione omniumque nobis fidelium pariter ex consensu sibi et suis liberis, heredibus siue successoribus utriusque sexus uillam, que Macerow nuncupatur, cum agris, — pratis, pascuis, piscacionibus oc pleno iure absque omnis census solucione et aliorum seruiciorum repeticione siue extorsione dedimus — ex-

Strana 638
638 Emler, Regesta Bohemia. cepto solo argentifodio siue metallo, quod si ibidem repertum fuerit, nobis et eidem Wer- thero equali pondere siue mensura fideliter et beniuole diuidatur.“ — Testes: D. Heinman- nus iunior, d. Schenco de Boraw, Remannus de Luhtenburch, Pribizlaus de Rathay, Bu- dizlaus de Sobituch, Bleho de Hostoblicz, Bun, Msteizlaus fratres de Chlum, Naschewoy de Tupadel, Hrebissius de Pabienitz, Leo de Crenowicz, Bolech de Scherna, Zesema de Clum, Bouzlaus de Jenissowic, Jan de Humonin, Jerazlaus de Zreschenan, Albertus de Bohumilicz, Domazlaus de Dlusin. Act. et dat. in Sumerburc per manus Sifridi, notarij et rectoris in Brod, a. d. M°.CC°LXXX°IX°, Xj° kal. Aug. Ex orig. arch. c. r. aul. Vien. cop. in Mus. Boh. 1477) 1289, 11 Aug. „Ego Alsichus miles — recognosco, decimam omnium uinearum montium in Kurnich ad Lucense monasterium legittime pertinere ex antiquo, cuius non existit memoria. Confi- teor etiam, eandem decimam me a — d. Symone abbate et conuentu Lucensibus — ad uite mee tempora recepisse, et in signum recognitionis dominii et proprietatis promitto fideliter annis singulis de eisdem montibus in omnem euentum, siue uinum crescat siue non, in quo- cunque anno quindecim urnas uini integraliter tempore uindemie ministrare; ita uidelicet, quod huiusmodi decime perceptio et quodlibet ius, quod habeo in eadem decima predicto- rum montium, siue fuerint ex antiquo, siue tempore succedente aliqva noualia surgere conti- gerint, post mortem meam ad monasterium Lucense absque omni contradictione meorum suc- cessorum libere reuertantur, et quod ad eandem decimam uxor, filii uel amici mei quicumque nullum ius sibi omnino de iure uel de facto possint uel debeant in aliquo uendicare uel etiam usurpare; renuncians nichilominus omnibus litteris — pactis et priuilegiis et composicio — nibus mihi sub forma priori alia per ordinationem antiquam tempore d. Winandi, quondam abbatis Lucensis, de monasterio predicto indultis et concessis.“— Sigilla Alsichi militis et fr. eius Alberti de Ruzenbruk. — Dat. et act. a. d. MCCLXXXIX, III idus Aug. presentibus d. Johanne, plebano s. Nicolai in Znoym, mag. Johanne Romano, d. Alberto milite de Rusen- pruk, d. Chunone de Nasmeritz, Brunone, notario prouinciali Znoymensi, et aliis. Boczek IV, 359. 1478) 1289, 23 Aug. In Olomucz. Nos Wencezlaus, — rex Boemiae et marchio Mor. notum oc, "quod nos karissimo consanguineo nostro, d. Bolconi, — duci Slezie et domino in Lewenberch, petenti a nobis oppidum nostrum Schonenberch in regno nostro, situm in prouincia Grecensi, cum villis Mi- chelsdorf, Trutlibesdorf, Kindesdorf et Kunigeshain et pertinentiis ad dictum oppidum spec- tantibus, eo iure, quod habemus in ipsis, conferimus — per ipsum et heredes suos sicut proprias terras suas cum terminis iuxta decursum aquarum versus terram predicti ducis Bolconis decurrentium iure hereditario possidendas, ita quod quidquid ab eisdem terminis versus terram ducis Bolconis se extenderit, debeat etiam possidere. — Act. in Olomuz et dat. hiis testibus presentibus: Heyncone de Luchtenburch, Heyncone de Duba, Purchardo „ n 1

Strana 639
Wenceslaus II, rex Bohemiac, 1278—1305. 639 de Winterberch, Matheo de Chirnehora, camerario Moravie, Ranuoldo de Nimans, purcravio in Lapide, Witegone de Vppa, Tazzone de Wizenburch, Henrico de Brandiz, Hronone de Nachod, Siffrido de Baruth, Witegone de Turgow, item Henrico de Baruth, Rudigero de Hu- gewicz, Hannusone Epponis, Fritscone de Waldow, Apeczone de Silicz, Reynscone de Liben- tal, et pluribus aliis — a. d. MCCLXXXIX°, X kal. Sept. per manus mag. Welezlai, proto- notarii regni nostri, Prag. Olomuc. et Wissegr. ecclesiarum canonici, indict. II. Ex orig. arch. reg. provinc: Wratisl. copia in Mus. Boh. 1479) 1289, 10 Sept. In Wellegrad. Wenceslaus, rex Boemiae, marchio Mor. Olomucensis ecclesiae magistrum scholarum et universos vicarios, possessiones ipsorum et pauperes in eisdem residentes ab omni collecta, steura et exactione generali et speciali tam in civitate quam in villis absolvit et immunes esse vult perpetuo. — Dat. per manus mag. Joannis, prepositi Saccensis et marchionatus Morauie protonotarii, in Wellegrad a. d. MCCLXXXIX°, IV idus Sept. indict. II. E cop. confirm. Caroli IV apud Pelzel, Urkb. I, 13. 1480) 1289, 28 Sept. In Moderiz. Theodericus, Olomuc. episcopus, ecclesiae in Schatow et monasterio Lucensi deci- mam vinearum montium circa Kornich sive Hawranich confirmat. — Dat. in Moderiz a. d. M.CC.LXXX.IX, quarto kal. Oct. Boczek IV, 361. 1481) 1289, 23 Oct. Notum oc, "quod nos Ernestus donacionem iuris patronatus in ecclesia de Rudwyco, que a progenitoribus nostris iure successionis in nos translata fuit, contulimus — abbatisse et conuentui sanctimonialium in Ozla, accedente consensu matris nostre — Chvnegondis et fr. nostri Hermanni nec non sororis nostre Dymudis.“ — Acta sunt hec a. d. M.CC.LXXXIX, X kal. Nov. coram testibus: d. Matheo de Schernehor, camerario Morauie, d. Brawykone, zudario Brunnensi, Beneda, Bawaro, Nyschatha de Pirschizc, Ilwyko, Marschychone de Schev- kwizc, et aliis. Ex orig. arch. eiusdem. Boczek IV, 362. 1482) 1289, 23 Oct. Mathaeus de Nigromonte, camerarius Mor. et purchravius in Aychorns, Theoderico, episcopo Olom. notificat, Arnestum, filium Hermanni de Ruduicow, monasterio in Osla ius pa- tronatus ecclesiae in Rudwicow contulisse. — Acta a. d. M'CC.LXXXIX, X kal. Nov. Ex orig. mon. Oslowanensis Boczek, Cod. dipl. Mor. IV, 363. 1483) 1289, 6 Nov. Herald z Obřan dává s manželkou svou klášteru Žďárskému třetinu výnosu z vinic při některých svých vsech. — „My Herald z Obřan i najmilejší žena paní Jitka z Welzpurku

Strana 640
Emler, Regesta Bohemiae. 640 těmi písmy osvědčujem, — že pro spasení duší našich i také předkuov našich našemu za- ložení, klášteru s. Marie v Ždáru, — všech našich vinic — v Pavlovicích, v Puzdřanech, v Zaječím, v Našeracích, v Jaroslavicích všecky užitky těch vinic, jak jsme dříve jmenovali, v desátku na opravu těch hor vína, což by k nám příslušelo aneb jakžkoliv přišlo, třetí stranu nebo částku toho vína, dle našeho ustanovení kostel svrchu jmenovaný má každého léta užívati. — Jenž jsú dány v Krumlově u přítomnosti svědků p. Bočka z Jevišovic, p. Kuna, bratra jeho, Vojslava, purkrabí našeho z Krumlova, Bertholda z Tykvice, obecného našeho písaře, faráře krajiny Brodské, a jiných našich věrných, léta b. naroz. 1289, v neděli před s. Martinem. Boček V, 289. 1484) 1289, 6 Nov. Jerus de Grabenstein monialibus in Valle s. Mariae partem silvae, adjacentis villae Sifridisdorf plagae occidentalis, quam Cunegundis, abbatissa in Valle s. Mariae, a Friderico et Waltero fratribus de Grizlawe pro XLV marcis comparavit, quamque silvam prenotati juvenes in feodo ab ipso habuerunt, sororis suae Catherinae in eodem coenobio deo famulan- tis precibus inductus acceptaque sex marcarum summa possidendam resignat. — Testes: Otto burcgravius, Henricus buregravius, Hermannus burcgravius, tres fratres nostri dicti de Grabenstein, Fridericus miles de Grizlawe, Theodericus de Oztrusen, Fridericus Sursen, Her- mannus de Rudungesdorf, et alii. — Dat. a. d. MCCLXXXVIIII°, indict. III, VIII id. Nov. Ex orig. mon. Vall. s. Mariae cop. in Mus. Boh. 1485) 1289, 11 Nov. Notum oc, „quod ego Theodericus de Kniezicz, — regis Boemiae baro, — do — ius patronatus ecclesiarum uidelicet Abdoue et Morauas, quod racione uillarum a retroactis temporibus — tenui, — fratri Henrico de Kniesicz nomine ecclesie sue et suis successoribus — de ordine Premonstratensi — possidendum, in hoc facto — progenitorum meorum morem imitans, qui eundem ordinem et precipue inter alias ecclesiam Syloensem — confouebant. Et ne forsam aliqua — de situacione et diocesi ecclesiarum oriatur questio, notandum, quod Olomuc. diocesis ambe, sed una circa Kniesicz, reliqua uero adjacet civitati Brunensi.“ — Sigilla abbatis monasterii Trebecensis, abbatis ecclesiae Syloensis, abbatis ecclesiae Zaber- douicensis, Ruthonis de Ruthenstein, uniuersitatis ciuitatis Iglauiensis. Acta — a. d. MCCLXXXIX°, in festo b. Martini confessoris coram testibus: Laurencio de Wranow, Bern- hardo de Ruthensteine et fratribus suis Zdislao et Wyrschone, Andrea de Wolphericz et fratre suo Stanimiro, et alijs. Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 776. 1486) 1289, 20 Nov. Pragae. Petrus, plebanus de Pyechin, villulam praepositurae Prag. Yesenichka in censum recipit. — „Ego Petrus, plebanus de Pyeschin, villulam prepositure Pragensis dictam Yese-

Strana 641
Wenceslaus II. rex Bohemiae, 1278—1305. 641 nichka cum omnibus attinenciis sitam infra limites parochie mee a d. Vlrico, vener. pre- posito Pragensi, de licencia et assensu — d. Thobie episcopi et capituli Pragensis — ad censum recepi sub modo inferius annotato, videlicet quod ipsam villam ad debitam restaurem culturam et edificia in propugnaculo, stuba, palacio et camera nec non stabulis, granario et horreo ibidem rurali operi apta collocem et disponam, et a proximo festo purificationis b. Marie virginis ad triennium completum nullum censum persoluam, sed expleto triennio deinde in proximo festo Georgii III fertones arg. puri et alios III fertones similiter in festo b. Galli, et sic deinceps singulis annis Pragensi preposito — vel officiali suo et non amplius nomine census tenebor persoluere usque ad tempora vite mee. Post obitum autem meum extunc villa predicta cum omni annona et seminatis et cum omnibus animalibus meis, que solita fuerint esse ibidem in villa ad culturam pertinentia, et alia cuiuscunque fuerint generis, cum omnibus edificiis ibidem locatis ad prepositum et preposituram Pragensem nullo dato uel remisso libere reuertentur, et quod fratres, sorores, consanguinei mei uel quicunque alii nullum ius in predictis — sibi vsurpare valeant. — Item si aliquo casu prospero vel ad- uerso non possem per me ipsum intendere culture agrorum ville predicte, non licebit michi eam alteri tradere excolendam, sed — prepositum et preposituram Pragensem nullo dato uel remisso ad usumfructum et dominium (sic) occupabitur.“ — Sigilla: d. Thobie, Prag. episc. et d. Bauari de Strakoniz, patroni nostri. — Dat. Prage a d. M°.CC°.LXXXIX°, XII kal. Dec. Ex orig, arch. cap. Prag. cop. in Mus. boh. 1487) 1289, 8 Dec. Romae. Nicolaus papa IV litteras Innocentii IV confirmat, quibus moniales de Cella s. Mariae Brunae magistro Paedicatorum subesse teneantur. — Dat. Rómae apud s. Mariam maiorem VI idus Dec. pontif. a. II. Boczek V, 290. 1488) 1289, 21 Dec. Pragae. Wenceslaus, rex Boh. oc, monasterio Plazzensi concedit telonea et alia jura fori Chra- lowicz. — Notum oc, "quod abbati et conuentui domus Plaszensis — forensia thelonea et omnia alia iura fori Chralowitz ad ipsum Plazzense spectantis monasterium — concedimus et concessa — non obstante eo, si ad tempus aliquod per officiales et villicos regni nostri predicti abbas et conuentus de facto fuerunt in eisdem theloneis et iuribus impediti, — con- firmamus, prohibentes districte, ne quis villicorum uel officialium nostrorum de cetero prefa- tis abbati et conuentui eiusdem monasterij in predicti fori Chralowitz teloneis et iuribus preiudicare nec prestationes aut onera aliqua — monasterij bonis imponere sine nostro spe- ciali mandato presumat.“ — Dat. Prage per manus mag. Petri, Wissegr. ecclesie canonici regni nostri prothonotarij, a. d. MCCLXXXIX°, XII° kl. Jan. indict. III. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 81

Strana 642
642 Emler, Regesta Bohemiae. 1489) 1289. Romae. Theokrstus Andrianopolensis, Johannicius Oxkicensis, Bonifacius Parentinus, Valdebru- nus Avellonensis, Romanus Crohensis, Aldebrandus Sutrinensis archiepiscopi et episcopi ecclesiae s. Stephani in Lutomericz Prag. dioc. indulgentias pro diebus festis nativitatis do- mini, resurrectionis, ascensionis et pentecostes, in festis s. Mariae, in die s. Stephani proto- martyris et die dedicationis ejusdem ecclesiae, singuli singulas dierum quadragenas largiun- tur. — Dat. Romae a. d. MCCLXXXIX°, pontif. d. Nicolai papae IV a. II. Thobias, Prag. episcopus, has indulgentias ratas habet, eisque suam quadragenam addit. D. Pragae a. d. M.CC.LXXXXV°, XVIII° kal. Octobris, indict. VIII, pontif a. XVII°. Ex orig. arch. capit. Litomer. 1490) 1290, 27 Jan. In Modricz. Theodericus, episc. Olomuc. Bauaro, abbati monasterii Brewnowensis. — „Etsi de iure et priuilegiis ecclesie vestre Brewnowensis et consuetudine diucius obseruata in Raygradensi monasterio — in spiritualibus et temporalibus uobis subiecto possitis uti in diuinis officiis infula et aliis insigniis pontificalibus, — nos tamen volentes propter vestre merita probita- tis ac intuitu consanguinitatis — vestram personam gracia prosequi ampliori, vobis concedi- mus, — ut per totam dyocesim nostram Olomuc, ubi requisiti et inuitati fueritis ad cele- bracionem diuinorum, uti possitis tam infula quam aliis insigniis, prout in vestro monasterio Brewnowensi facere consueuistis. Amplius — uobis concedimus, ut quadraginta dies indul- gencie elargiri possitis uere penitentibus et confessis.“ — Dat. in Modricz a. d. MCC.XC, VI kal. Febr. Ex orig. arch. mon. Raygrad. Boczek IV, 365. 1491) 1290, 12 Febr. Pragae. Thobias, Prag. episc. villam Polurad unit decanatui Pragensi. — Noverint oc, „quod domini Wlricus prepositus, mag. Gregorius decanus totumque Prag. ecclesie nostre capitu- lum ordinacionem et disposicionem nec non collacionem ville Polurad, quam nobilis vir Bo- huslaus — quondam dictus de Hora, site prope Hradek, iam dicte Pragensi ecclesie ad no- stram instanciam in testamento suo reliquit, — per ipsum d. Wlricum prepositum et Johan- nem scolasticum ex parte capituli ad hoc nuncios specialiter deputatos nostre uoluntatis ar- bitrio commiserunt integraliter et ex toto. Nos autem condicionem decanatus ipsius Pra- gensis ecclesie uolentes facere meliorem, ut — magister Gregorius ad presens in eadem ec- clesia decanus et quilibet successor suus — eo honestius et utilius eidem ualeat ecclesie deseruire, — supradictam villam ipsi decanatui in perpetuum taliter duximus vniendam, quod videlicet predictus mag. G. nunc decanus et quilibet successor eius — anniuersarium diem memorati Bohuslai dando prandium dominis vicariis, pauperibus et seruitoribus ecclesie pro anima eius cum candelis et offertorio iuxta antiquam consuetudinem ecclesie annis singulis eternaliter peragere teneatur, vniuersos predicte ville redditus et prouentus, qui supererunt,

Strana 643
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 643 ad alios vsus proprios liberaliter conuertendo.“ — Dat. Prage et act. anno d. M°.CC°.LXXXX°, II idus Febr. pontif. uero n. anno vndecimo, indiccionis tercie. Ex orig. arch. cap. Prag. cop in Mus. Boh. 1492) 1290, 17 Febr. In Belina. Albertus de Seberch pro remedio suorum ac progenitorum suorum facinorum et pro remedio (animarum) suarum coniugum quinque marc. redditus in villa sua Stocheich penes Tachaw sita ecclesiae Waltsassen confert, hoc addito, "quod temporibus vite nostre ipsos red- ditus pro vsibus ipsius ecclesie et non nostris tamquam iure aduocatie ab iniuriosis insultibus velit defensare; post mortem vero nostram nullus successorum nostrorum in predictis reddi- tibus nec ius aduocacie nec aliquid sibi iuris penitus usurpabit, sed ipsi ecclesie debet li- bere deseruire. — Ad maioris augmentum fidei nostri sigilli adpensione vna cum sigillorum — fratris nostri, burgrauii de Liznic, ac nostri auunculi Henconis de Duba iussimus com- muniri.“ — Dat. et act. in Belina a. d. M°.CC°.XC, feria sexta post diem cinerum, testibus subscriptis, quorum hic nomina continentur expressius nominata: d. Alberus, burgrauius de Liznic, d. Henco de Duba, Ztenco de Moibin, Wilhelmus et Psretzlaus et Protziwa fratres de Risenburch, d. Otto, burgrauius de Donin, d. Theodericus, abbas de Waltsassen, d. Hein- ricus, abbas de Ozzek, d. Marquardus, abbas de Porta apostolorum, Tyemo de Riesen, Tietzko de Nabtitz, d. Hermannus, frater ordinis Predicatorum, prior Lutmericensis, Wilhelmus, ple- banus Belinensis. Ex orig. arch. reg. Monac. cop. in Mus. Boh. 1493) 1290, 17 Febr. Apud Belinam. Albertus de Seberch pro remedio suorum ac progenitorum suorum facinorum ac pro remedio animarum suarum conjugum villam dictam Rezel circa civitatem Pontis sitam cum vinea et omnibus ad ipsam pertinentibus ecclesiae in Ozzek confert libere possidendam, hoc addito, quod ad tempora vitae suae ab injuriosis etc. (ut in dipl. praec.) — Dat. et act. apud Belinam a. d. M°.CC°.XC, f. VI post diem cinerum. Testes ut supra in reg. praecedenti. E cod. dipl. Ossecensi cop. in Mus. Boh. 1494) 1290, 13 Mart. In Modriz. Nos Theodericus, Olomuc. episc. not. oc, "quod nos a. d. MCCLXXXVIII, die domi- nica infra octauam natiuitatis b. virginis monasterium s. Petri in Reygra, quod per quosdam sacrilegos latrunculos et raptores captum fuerat et occupatum, et per multas spurticias et inmundicias detestabiles multipliciter execratum, sollempniter reconciliauimus s. spiritus gra- tia inuocata cum omnibus altaribus suis. Eodemque die altare s. Crucis reconsecrauimus statuentes, vt sollempnitas dedicationis eiusdem altaris s. Crucis sequente die post diem in- nocentum; insuper anniuersarius dedicationis altaris s. Johannis ewangeliste proxima die dominica post ad uincula s. Petri annis—singulis peragatur. Ceterum omnes indulgentias, 81*

Strana 644
644 Emler, Regesta Bohemiae. quas — quicunque katholici presules predicte ecclesie — aut suis altaribus contulerunt, confirmamus.“ — Dat. in Modriz a. d. M.CC.XC, III id. Mar. Ex orig. eiusd. mon. Boczek IV, 366. — 1495) 1290, 20 Mart. Pragae. Thobias, Prag. episc. ad preces nobilium virorum d. Henrici dicti de Rosmberk et d. Alberti dicti de Strobnicz donacionem iuris patronatus ecclesiarum in Rosmberk et in Strobnicz, in quibus ipsi ius plenum patronatus obtinebant, per eosdem nobiles rite — factam Ottoni abbati et conuentui ac monasterio in Alto vado confirmat. — Dat. Prage a. d. M.CCLXXXX°, XIII kal. Apr. pontif. uero nostri a. XII, indice III. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt. 39. 1496) 1290, 20 Mart. Pragae. Thobias, Prag. episc. ad preces nobilis viri d. Alberti dicti de Stropnicz donacionem villae dictae Borsow cum iure patronatus ecclesiae sitae iu villa eadem, quam ipse Ottoni ab- bati et conventui ac monasterio in Alto vado fecit, confirmat. — Dat. Prage a. d. M°CC°LXXXX°, XIII kal. Apr. pontif. a. XII, indict. III. Pangerl, Urkb. des Stiftes Hohenfurt. 1497) 1290, 23 Mart. Pragae. Wencezlaus, rex Boh. 5c, Ottoni, abbati de Alto vado uulgariter Houurt nuncupato, confirmat donationem bonorum in Borsow cum omnibus pertinenciis et iuribus eorundem et ecclesia una in ipsis bonis locata cum iure patronatus eiusdem. — Dat. Prage per manus mag. Petri, regni nostri prothon. a. d. MCCXC, X kal. Apr. indict. III. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, 41. 1498) 1290, 22 Apr. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae et marchio Mor. commutationem villarum ecclesiae Dogza- nensis Radotitz, Sprestanitz, Stanikowe, Druhaucs Chonin et omnium pertinentium et iurium earundem, quam Johannes, ejusdem ecclesiae Dogzanensis praepositus, de sui conventus et abbatis de Strahovia communi consensu cum Bohuzlao de Budititz suisque heredibus — pro- villa Dolan citra claustrum Dogzan jacente seu sita, et pro ejusdem villae terris, pratis, sil- vis, aquis, vinea, ecclesiis et possessionibus aliis quibuslibet ad ipsam villam pertinentibus fecit, — ad petitiones praefatorum Johannis et Bohuzlai — confirmat. — Dat. Prage per manus mag. Petri, regni nostri prothon. a. d. MCCXC, X° kal. Maii, indict. III. Ex orig. arch. Trebon. cop. in Mus. Boh. 1499) 1290, 23 Apr. In ecclesia Chotesoviensi. Noverint oc, "quod nos Hartmannus dictus de Tuscow una cum conjuge sua Pribka ob remedium animarum nostrarum seu parentum nostrorum — villam nostram Tuscow cum

Strana 645
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1276—1305. 645 suis pertinenciis, agris cultis et incultis, pratis, arbustis ac ceteris aliis juribus — ecclesie Chotesoviensi jure hereditario tradidimus." — Testes: Ulricus de Cernosin, d. Beneda de Sweisin, d. Sulislaus de Volduch, d. Johannes de Janovich, d. Ulricus de Necstin, d. Nipro de Pretesich, qui sua sigilla ad acta presencia appenderunt. Acta — in ecclesia Choteso- viensi an. d. MCCXC, nono kal. Maji. Ex orig. bibl. univ. Prag. cop. in Mus. Boh. 1500) 1290, 10 Maii. In Ponte. Ego Adilhedis ad notitiam oc, „quod ego de communi consilio et consensu heredum meorum de bona voluntate hereditatem et bona in Beswitz ad me pertinentia, quae quon- dam maritus meus H. dictus Wsthowe domui ac fratribus in Chomutow post mortem suam legavit, voluntarie ac omni dubio procul moto resignavi, tali tamen praehabita pactione, ut praedicti fratres et domus in Chomutow in singulis annis in sex marcis arg., quam diu vi- xero, quod tunc datum existit (sic), sint responsuri in festo b. Walburgis vel die sequenti. Volo etiam, ut praedictae VI marcae domui et fratribus in Chomutow post obitum meum pro salute animae meae ac mariti mei H. dicti Wsthowe omni occasione postposita libere adscribantur.“ — Testes: Johannes judex, Ztislaus Dives, Nicolaus judex, et frater ejus H.: Conradus de Rochlitz: quibus praesentibus haec sunt acta. — Dat. et script. in Ponte a. d. MCCLXXXX, sexto idus Maji. Millauer, der deutsche Ritterorden in Böhmen p. 132. 1501) 1290, 24 Maji. In Taust. Otto, palatinus comes Reni, dux Bawariae, libertatem a patre suo Henrico monasterio in Gotesawe a. d. M°CCPLXXIHII°, XVII kal. Apr. (v. II, n. 861.) ratione salis concessam confirmat, addens de gratia sua speciali, "vt quatuor vicibus in anno per quinquaginta cuppas predictas ducentas cuppas salis deducere debeat libere sine omni exactione thelonei siue mote." — Dat. in Tavst. a. d. MCCLXXXX°, feria IIII. post diem sanctum pentecoste. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 1502) 1290, 19 Jun. In Hulin. Theodericus, episc. Olomuc iura et libertates civitatis Cremsiriensis stabilit. — „Licet cives Cremsirenses secundum ius ciuitatis Brunnensis in suis causis et negociis regi et dirigi statuamus, tamen super certis articulis ad eorum instantiam adicere cupientes specialem eis normam praesentibus — duximus prefigendam. — Inprimis quoque promittimus eisdem, quod in constituendo aduocato seu iudice ciuitatis ipsorum seu etiam remouendo scabinorum ipsorum consilium requiremus, ac statuimus, quod idem iudex seu aduocatus, qui pro tempore fuerit, in iudicando et condempnando, penas inferendo, aut emendas vel culpas exquirendo, teneatur requirere et sequi consilia iuratorum. Item statuimus, ut canonici seu mansionarii ecclesie Cremsirensis octo tantum domos liberas pro se obtineant, ita tamen, ut ad munitionem ciui- tatis complendam eorum quilibet, sicut et singuli ciuium teneantur. Item statuimus, ut fa-

Strana 646
646 Emler, Regesta Bohemiae. muli in ciuitate residentes, aut qui postmodum residebunt, ad obseruandum ius ciuitatis sicut et ceteri ciues sint obnoxii et astricti, exceptis filiis Cunlini de Landsberg et filiis Conradi de Jernowicz, qui libertate sua gaudeant, prout in eorum priuilegiis plenius con- tinetur. Meynhardus quoque aduocatus modernus, siue in officio suo manserit siue preter officium, una cum Rudolpho de Schecwicz domos liberas obtineant; sed ad munitionem ciui- tatis sicut ceteri ciues teneantur. Item concedimus, ut ipsi ciues laneos suos, quos habent in Sechwicz aut acquirent postmodum a rusticis vel a famulis ex ea parte aque Moraue, ex qua iacet ciuitas, in bonis nostris quibuslibet siue villis ad spacium unius miliaris ab ipsa ciuitate, liberos ipsos possideant; collectam tamen seu steuram secundum antiquam consue- tudinem et secundum estimationem et valorem ipsorum in ciuitate nostra nobis soluere tene- buntur. Nichilominus quoque decimas nobis prestabunt secundum antiquam consuetudinem in huiusmodi hereditatibus obseruatam; verumtamen ex ea annona, ex qua decimas persolue- runt, collectam persoluere minime tenebuntur. Si vero ciues rusticis suis laneos predictos concesserint excolendos ad percipiendum ab ipsis debitam pensionem, tunc secundum quan- titatem huiusmodi prouentuum et utilitatum nobis collectam persoluent. Ceterum si huius- modi laneos vasalli seu feodarii a ciuibus seu rusticis eorum adepti fuerint seu mercati, in soluenda collecta uel decimis predicto iure adstringentur et ad ius ciuitatis spectabunt, eo saluo, ut si maluerint pro eisdem laneis teneri ad seruitia et prestationes vasallorum consuetas, hoc in ipsorum arbitrio remanebit. Possessores tamen laneorum ipsorum tenebuntur et stare in iudicio et querulantibus respondere. Insuper concedimus eisdem, quod siluam versus Hulyn, a pontibus aque Moraue incipiendo, ad nostrum spectantem dominium, pro suis ne- cessitatibus et usibus ingredi valeant, et percipere libere ac habere. Alias autem siluas ex alia parte aque, ab ipsa videlicet ciuitate versus Wasan et Trewinik ac alias constitutas, extirpabunt et excident pro pratis suis et humulariis faciendis. Insuper octo diebus ante festum b. Mauritii, quatuor post, fori annualis et nundinarum ipsis concedimus libertatem, quam in huiusmodi consueuerunt habere alie ciuitates. Ad hec statuimus, ut bis in septi- mana qualibet, videlicet quarta feria et sabbato, forum habeant in ciuitate et forensibus mercibus occupentur. Item indulgemus eisdem ciuibus, ut si quispiam illorum alicui per- sone in ipsa ciuitate quicquam accomodauerit seu crediderit, huiusmodi debitorem suum in ciuitatem venienitem cum nuncio iudicis valeat occupare, nisi clericus fuerit, et tunc res suas tantum interdicere poterit cum nuncio iudicis prelibati. Item statuimus, ut quicunque homo in bonis episcopalibus residens ad ciuitatem nostram causa manendi se voluerit transferre et domum comparauerit, accepta licentia absque quolibet impedimento veniendi liberam ha- beat facultatem, nisi contra ipsum cause exorte fuerint, et tunc de querelis exortis in here- ditate ipsa se tenebitur expurgare. Hoc idem beneficium ciuibus nostris de ciuitate nostra transire volentibus indulgemus. Item annuimus ipsis, ut omnem suppam liberam habeant, et questus trahendi vasa vini vel cereuisie ad ipsos ciues spectabunt. Item annuimus, ut quicquid in censu utilitatis in ciuitate comparare potuerint, utpote sunt camere pro argenti examinatione et pabulatorum et consimilia, ipsum questum annuatim ad ciuitatis sint muni- mina posituri. Item statuimus, quod in spatio unius milliaris de ciuitate in episcopatu non

Strana 647
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 647 braxetur preter in Hulin. Item statuimus, ut quicunque hospes de Cremsir versus Preroulam seu de Prerouia versus Cremsir nititur proficisci, telonium, quod in Hulin daturus est, telo- nario nostro in Cremsir assignet. Item omnes integre aree civitatis et omnes orti adiacentes ciuitati nobis in festo s. Michaelis XII tenebuntur in denariis deseruire. Item molendinator ciuitatis suo iure ac priuilegio sibi per nos dato tantum gaudebit. Item donamus eis syluam nostram contiguam vineis pertinentibus ad ciuitatem ad extirpandum, agrorum cultibus com- mutandum, ita tamen, ut de agris predictis iam excultis nobis decimas maiores tantum sint perpetuo soluturi. Item volumus, ut ville versus Prerouiam ad nostrum pertinentes domi- nium, videlicet Lobsczicz, Vvgezd, Moschnicz, Racowicz, Kaschicz et Rulant et Lessich, ex alia vero parte Moraue, scilicet Sulswicz, Gernowics, Wasan, Chowalowicz, Zobilicz, Lutopecz et Schechwicz in ciuitate iura requirant. Judex vero ciuitatis causis arduis in dictis villis emergentibus ad vite condempnationem spectantibus, veluti sunt furta, homicidia et excessus consimiles, tenebitur interesse; condempnati vero per sententiam in ciuitate seu extra ciui- tatem ipsorum tormenta, prout eorum quantitas requiret excessuum, passuri. Predicte ville steuram regis et nostram in ciuitate collectori constituto ex parte regis vel nostri assignare tenentur.“ — Dat. in Hulin a. Ch. MCCLXXXX, XIII kal. Jul. Boczek IV, 367. 1503) 1290, 26 Jun. Pragae. Wenceslaus, rex Boh. oc, cedit Alberto, iudici Glacensi, iudicium glacense, quod alias videbatur ad principem spectasse, pro numeratis 100 marcis arg. hereditario jure possi- dendum. — Dat. Pragae VI kal. Jul. indict. III, a. 1295 (sic). Extr. Communicavit mecum D. Rybička, secr. aul. Vindob. Extr. 1504) 1290, 27 Jun. Erfordiae. Nos Rudolphus, — Rom. rex oc, ad univ. not. oc, „quod quia nobis constat, ut pru- dentes viri Cunradus et Franciscus dicti de Curia, cives de Egra, — villam Kocewize et molendinum ibidem, villam Hart et molendinum in Heinrichesdorf cum suis pertinentiis a nobis et imperio justo concessionis feodo debent habere, ipsis easdem villas Kocewize et molendinum ibidem, Hart et molendinum in Heinrichesdorf cum suis pertinentiis, presentibus viris nobilibus Friderico et Cunrado, burggrauiis de Noremberg, Gvnthero comite de Swarcz- burg, honorabili viro mag. Heinrico de Clingemberg, preposito Xantlensi, nostre imperialis aule prothonotario, Alberto dicto Nothaft de Valkenowe, Alberto dicto Vorczo de Tvrnowe, militibus, Cristano, Eberhardo dicto Zollner, Martino et Alberto Rorer, civibus de Egra — in justum feodum concessimus.“ — Dat. Erfordie V kal. Julii, indict. III, a. d. MCCLXXXX, regni vero nostri a. XVII. Ex orig. arch. civ. Egr. cop. in Mus. Boh. 1505) 1290, 13 Jul. Hainricus, plebanus in Nabodan, ab abbate Windbergensi curiam Weitiz ad tempus vitae suae recipit possidendam. — Not. facio, — „quod — curiam ecclesie s. Marie in Win-

Strana 648
648 Emler, Regesta Bohemiae. deberge dictam Weitiz, de manu Chunradi, filii Vlrici, quondam ciuis in Schvetenhouen, ex- traxi pariter et redemi, sic, ut coram ciuibus in Shvetenhouen iura sua et litem resignauerit manifeste. Cuius resignacionis testes sunt: D. Blaizlaus de Longa villa, ciues ciuitatis Hein- ricus, filius Herwoldi, Gotfridus, Chunradus Walther, Chunradus institor, Chunradus, filius Wichmanni Shedel. Tandem cum ad predictam ecclesiam Windeberge personaliter accessissem, — d. Chunradus, abbas eiusdem loci, ut fidei mee vicem rependeret conpetentem, de consilio sui conuentus dictam curiam in Weitiz iure precario ad tempus uite mee mihi contulit possi- dendam, hiis condicionibus interclusis, ut de ipsa curia in festo s. Georii talentum denario- rum nouorum ratisponensis monete predicte ecclesie Windebergensi soluere non obmittam, et ut post mortem meam dicta curia Weitiz vacare debeat, cum edificiis, que ibi constructa fuerint, absque lite, quodsi circa predictam curia ipsorum seminata fuerit hyemali semine uel estiuo, dimidietas usufructuum utriusque seminis cedet ecclesie memorate, si uero messis utriusque annone transacta fuerit, dimidietatem usufructuum tam in hyemalibus quam in estiualibus de horreo meo recipient. — Vult etiam d. abbas et conuentus, ut si infra fe- stum s. Michaelis et festum pascatis ex hac vita migrauero, quod tunc curia ipsorum estiuo semine non priuetur. Insuper iura mea alicui obligare non debeo absque ipsorum consilio et consensu ; decimam dabo secundum ritum Bawarorum ad curiam Albrechtsried sine con- tradictione qualibet annuatim. — Item — adiunctum est, ut aurifossores in sepedicta curia ne- gociari uel fodere non permittam." — In cuius rei testimonium, — dum proprio sigillo caream, — presentem literam sigillo d. Zwaishonis de Staetlino et sigillo ciuium de Shvetenhouen, d. abbati et conuentui tradidi roboratam. Acta sunt hec a. d. M.CC.LXXXX°, in die s. Mar- garethe virginis. Ex orig. arch. reg. Mon. cop. in Mus Boh. 1506) 1290, 19 Jul. In Podiebrad. Wenceslaus, rex Boh. oc, civibus Melnicensibus privilegium a patre suo a. d. M.CC°LXXIIII°, 25 Nov. (v. II, n. 913) datum confirmat. Dat. in Podiebrad per manus mag. Petri, regni nostri prothon. a. d. M'CCLXXXX, XIV cal. Aug. indice. III. E confirm. Caroli IV imperatoris apud Pelzel, Urk. Buch. I, 197. 1507) 1290, 22 Julii. Erfordiae. Nos Rudolfus, Rom. rex oc, — ad not. oc, "quod nos attendentes multiformia meri- torum insignia virtutum et fidei premia preciosa, quibus illustris W(enceslaus), rex Bohe- mie, princeps et filius noster karissimus, erga nos et Romanum imperium se constituit multi- formiter graciosum, omnia feoda nobis et imperio, per mortem illustris .. ducis Bratislauie vacancia, dicto regi Bohemie, nec non suis heredibus tenenda — titulo feodali duximus con- ferenda.“ — Datum Erfordie XI° 1) kal. Aug. a. d. M. CC. LXXXX°, indict. III, regni vero nostri a. XVII. Ex orig arch. c. r. aul. Vien. cop. in Misc. Boh. — Balbin, Mus. VIII, 37. — Jireček, Cod. jur. Boh I, 244. 1) Balb. h. VI kal. Ang.

Strana 649
Wenceslaus II, rex Bohomiac, 1278—1305. 649 1508) 1290, 22 Jul. Nos Budiuuogius dictus de Isenberc not. facimus, — „quod nos de consensu matris nostre et omnium consanguineorum — hereditatem nostram in Lediz cum uillis adiacentibus et cum omnibus earum adtinentijs, siluis, pratis, aquis, piscacionibus, agris cultis pariter et incultis, et cum omni dominatu nec non omnibus iuribus et precipue cum iure patronatus — ecclesie et conuentui Placensi uendidimus. — Et ut hec nostra uendicio — inconuulsa per- petuo perseueret, coram multis eandem hereditatem cum prefatis uillis sibi adiacentibus d. abbati Placensi et suis fratribus circuiuimus in persona propria secundum consuetudinem terre nostre.“ — Dat. a. d. MCCXC, in die s. Marie Magdalene. Ex orig. arch. c. r. aul. Vien. cop. in Mus. Boh. — Lib. par. Plas. 1509) 1290, 23 Jul. Apud Urbem Veterem. Nicolaus papa IV Wenceslao, regi Boh Benevenutum, episcopum Eugubinum, com- mendat. — „Confidimus, fili carissime, quod tu tanquam princeps catholicus et devotus men- tem tuam ad celestia desideria dirigens circa illa te promptum et paratum exhibeas, que superno sint accepta conspectui, tue salutis profectum respiciant et procurent fidei christiane continuum incrementum. Sane didicisse te credimus, quam reprehensibiliter hactenus quam- que inhoneste, quinimo periculose se gesserit .. Ungarie rex, qui vesanis adherens consiliis et a via veritatis exorbitans, christiana religione postposita se cum Tartaris, Sarracenis, Neu- geriis et paganis dampnate conversationis audacia fedus asseritur contraxisse; sumpta norma nepharia specialiter vivendi cum Neugeriis supradictis, ac turpiter et impudenter abiecta con- iuge propria, regalibus utique orta natalibus et honeste conversationis ac vite titulis insi- gnita, videlicet carissima in Christo filia nostra E. illustri regina Ungarie, crudeliter seviens in se ipsum et domum Ungarie inclitam, regibus pollere catholicis consuetam, thorum fedare non metuit coniugalem in grandem superne maiestatis offensam, grave sue salutis dispendium et scandalum fidelium plurimorum. Nos autem equanimiter ferre talia et tam gravia non va- lentes et cupientes per apostolice sedis providentiam oportunum super hiis domino favente remedium adhiberi, vener. fr. nostrum B. episcopum Eugubinum, virum utique virtutibus in- signitum ac nobis et ff. nostris merito sue probitatis acceptum, ad regnum Ungarie, com- misso sibi plene legationis officio in eodem regno, nec non Dalmatie, que Ungarie regibus solet esse subiecta, Austrie, Styrie, Carinthie, Cumanie et Bosne partibus, tanquam pacis angelum destinamus, sibi per alias litteras nostras iniuncto, ut si Tartari, Sarraceni, Neu- gerii et pagani prefati suos conatus nepharios contra fidei orthodoxe cultores exercere pre- sumpserint, ne ipsorum crudelitas in eiusdem fidei dispendium invalescat, adversus eos et alios adherentes eisdem, vel ipsos in hiis quomodolibet confoventes, cuiuscunque preminentie. dignitatis, status aut conditionis exstiterint, ac etiam contra hereticos, qui de diversi mundi partibus in nonnullis locis sue legationi subiectis, sicut asseritur, conuenerunt, omnibus Christi fidelibus per regnum Ungarie supradictum ac alias dicte legationis partes per se vel per alium seu alios verbum crucis sollicite proponere studeat, et ad eam promptis animis assu- 82

Strana 650
650 Emler, Regesta Bohemiae. mendam christianum populum exhortari. Rogamus itaque celsitudinem regiam et hortamur, in filio dei patris, in remissionem tibi peccatorum iniungentes, quatenus diligenti meditatione recogitas, quod per hoc posset catholice fidei non modicum deperire, contra Tartaros, Sarra- cenos, Neugerios et paganos eosdem prefato episcopo pro divina et apostolice sedis ac nostra reverentia, cum super hoc et aliis etiam sue legationis negotiis ex parte ipsius episcopi contigerit te requiri, assistere studeas consiliis, auxiliis et favoribus oportunis, ut illorum dampnatis et repressis erroribus et pravis conatibus penitus vacuatis, tibi exinde ex alto proveniat premium, quod pro piis actibus compensatur, nosque devotionem regiam uberibus in d. laudibus attolamus.“ — Apud Urbem Veterem X kal. Aug. pontif. a. III. Theiner, Mon. hist. Hungarie, I, 363. 1510) 1290, 21 Aug. Apud Urbem Veterem. Nicolaus papa IV episcopo Pragensi. — „Petitio dilecti filii nobilis viri Hebardi de Siro- tin et dilectae in Christo filiae nobilis mulieris Scolasticae, natae quondam Sdezlai de Sternen- berch, tuae diocesis, nobis exhibita continebat, quod ipsi olim ignari, quod aliqua esset con- sanguinitas inter eos, quae matrimonium impediret, publice in ecclesiae facie matrimonium insimul contraxerunt, nullo super hoc contradicente vel impedimentum aliquod opponente, ac tandem inter eos carnali copula subsecuta plures filios procrearunt. Verum quia postmodum ad eorum notitiam quorumdam assertione pervenit, quod quarto consanguinitatis gradu sibi adinvicem attinent, propter quod ipsi super hoc apost. sedis misericordiam implorarunt, et asserentes, quod ex hujusmodi matrimonii separatione, si fieret, gravia possent exinde scan- dala generari, nobis humiliter supplicaverunt, ut providere ipsis de opportunae dispensationis beneficio — dignaremur. Nos igitur — volentes praedictis scandalis obviare ac praedictorum Hebardi et Scolasticae animarum saluti paterna in hac parte diligentia consulere intendentes, gerentes quoque de circumspectione tua fiduciam in domino pleniorem, fraternitati tuae — mandamus, quatenus, si per diligentem inquisitionem super hoc a te faciendam tibi constite- rit de praemissis, super quibus tuam intendimus conscientiam onerare, cum praefatis Hebardo et Scolastica, quod impedimento consanguinitatis hujusmodi non obstante possint in dicto matrimonio licite remanere, auctoritate nostra dispenses, prolem susceptam et suscipiendam ex eis legitimam nuntiando.“ — Dat. ap. Urbem Veterem XII kal. Sept. pontif. a. III. E reg. autogr. lit. Nicolai IV pp. a. III, epist. 3486 in tab. Vatic. Boczek IV, 370. 1511) 1290, 13 Sept. In Misenburch. Wencezlaus, Boh. rex oc, ecclesiae Dokzanensi quasdam immunitates concedit. — Not. oc, „quod nos ad peticionem — fratris Sifridi, — prepositi in Dokzan, bona ecclesie Dokzanensis, vbicunque in regno nostro sita fuerint, eo libertatis honore gaudere volumus, quod nullus purcrauiorum, baronum, nobilium, seu officialium nostrorum tuitionem seu iu- risdictionem aliquam inconsuetam et illicitam bonorum eorumdem contra voluntatem prepositi et conuentus iam dicte ecclesie et sine singulari nostra licencia sibi assumere aliquomodo vel exercere presumat, — et — purcrauio castri Cubitensis — inhibemus, ne de bonis ec-

Strana 651
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 651 clesie ipsius sitis in districtu Cubitensi inconsueta exigat onera, et illa seruicia, que iuxta antiquam consuetudinem de bonis eisdem Cubitensi purcrauio de iure sunt reddenda, pro se et nomine castri recipiat, et seruicia eadem nulli alteri submittat seu conferat loco sui, quod si forsitan factum est vel fieret in posterum, illud in irritum reuocamus, cum bona prefata, ne ad exhibitionem predictorum seruitiorum cuiquam alteri quam Cubitensi purcrauio tene- antur, reddamus perpetuo absoluta.“ — Dat. in Misenburch per manus mag. Petri, prothon. regni nostri, a. d. MCCXC°, idibus Sept. indict. III. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob cop. in Mus. Boh. 1512) 1290, 13 Sept. In Misenberch. Albertus comes de Hohenbergk — castrum suum Wisseneck et alia bona in pro- vincia Brisgovia sita Wenceslao, regi Boemiae, vendit ab eoque in feudum recipit. — Not. oc, "quod nos bona nostra, videlicet castrum Wisseneck cum iuribus et attinentiis suis omnibus ad montem S. Mariae in Nigra sylva nec non uillas Merdingen, Tungen et Keilzeiten sita circa Renum in provincia dicta Brisgouia cum suis etiam attinenciis — magnifico prin- cipi d. Wenceslao, inclyto regi Boemiae oc, affini nostro carissimo, ementi pro se et heredibus suis vendidimus pro quadringentis marcis puri arg. prag. ponderis, quas nobis ipse d. rex solvit plenarie, — transferentes — ius et omne dominium — in d. regem et heredes suos. — Praefatus vero d. rex — praedicta bona, quae superius exprimuntur, cum suis iuribus antedictis nobis et heredibus nostris in feudum et iure feudi contulit et concessit — prae- stito eisdem d. regi tamquam d. nostro de observandis ei et heredibus suis fidelitate et ho- magiis corporaliter sacramento, et obligantes nos et Albertum, filium nostrum praesentem et consentientem, omnibus supradictis, ac alios filios et heredes — nostros ipsi d. regi et he- redibus suis nomine dictorum bonorum ad ea omnia, quae iura feudi exigunt et requirunt." — Acta sunt haec in Misenberch praesentibus ven. Bernhardo de Camentz, Misnensis ecclesiae praeposito, Rudolfo comite de Habsburgk, fratre Bartholdo de Gepzenstein, et fratre Heluico de Goltbach ordinis domus Teutonicae, nec non viris nobilibus Hildprando marescalco de Papinheym, Ebirhardo dapifero de Walpurg, Henrico Walthero dicto de Bamswage, Bohuslao de Bor, Andrea de Cantzehrn, Zdezlao de Zassaw, Vseborio de Namos et aliis. — Dat. vero ibidem a. d. MCCXC, idibus Sept. indict. III. Ex orig. in arch. S. Wenceslai cop. in Mus. Boh. — Ludewig, Rel. Man. t. VI, 29. 1513) 1290, 16 Sept. Apud Crummenowe. Nos — Wokko nobilis dictus de Struckowiz cum nostris liberis et uxore not. oc, „quod villam, que dicitur Sahoz, cuius possessorem, dominum et heredem successio legitima nos reliquit, cum nemoribus, piscacionibus, venationibus et pratis oc — d. Bartholomeo, abbati S. Corone, vendidimus pro centum talentis wiennensium denariorum." — Act. et dat. aput Crummenowe a. d. M°.CC°. nonagesimo, XVI kal. Oct. Sigilla: "nobilium Widegonis de Crum- menowe, Heinrici de Rosinberch, nostrum eciam ac predilecti fratris nostri Heinrici." Insuper et montem, qui Dirizlai vulgariter appellatur, in quo quondam habito castello idem conse- 82*

Strana 652
= 652 Emler, Regesta Bohemiae. derat Dirizlaus, cum omnibus attinentiis predictis abbati et fratribus habendum et possiden- dum cum reliquis libere consignamus.“ Testes: nobiles Bohuzlaus de Myrica et ipsius filius Razko, Roznatha et Wilhelmus de Sychliz, Schenko cum fratribus Domik et Radozta, Hei- nemannus de Luchtenburch, Vlricus de Wisel et suus frater Pseborius, Qualotha et Wi- scho et alii. Pangerl, Urkb. v. Goldenkron 36. 1514) 1290, 25 Sept. Erfordiae. Rudolfus, Rom. rex oc, ordinationem seu promissionem de terra et principatu Wra- tislaviae et Slesiae, quae ab imperio habentur in feodum, quam — quondam Heinricus, dux Wratislaviae, — cum — Wenceslao, rege Boh. — videlicet quod idem rex Bohemiae in terra et principatu Wratislaviae et Slesiae, si ipsum Heinricum dvcem praemori contingeret, sibi deberet succedere, iniisse dinoscitur et fecisse, habet ratam et gratam. — Dat. Erfordie VII kalend. Oct. indict. III, a. d. M°.CC°.LXXXX°, regni vero nostri a. XVII°. Ex orig. arch. c. r. aul. Vien. cop. in Mus. Boh. — Balb. Misc. VIII, — 183. Goldast. 261. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 245. 1515) 1290, 26 Sept. Erfordiae. Rudolfus, Roman. rex, Wenceslao, regi Boh. ciusque heredibus officium pincernatus et jus electionis in imperio Romano competere recognoscit. — „Inquisicionis — circumspecte prehabita indagine scrutinioque sollerti scire desiderauimus, quid, quantumve iuris in Ro- mano competat imperio, et in electione Romanorum regis, futurj imperatoris, inclito .. regi Bohemie — et heredibus ipsius. Quo facto, principum, baronum, nobilium, et procerum im- perij, necnon veteranorum communj assertione et concordi testimonio comperuimus assonante, ipsum regem Boh. imperij debere pincernam existere, et ius ac officium pincernatus apud eum, necnon eius heredes, iure hereditario residere; extitit etiam dilucide declaratum, pre- dictum regem Boh. et suos heredes in electione regis Rom. futuri imperatoris cum ceteris electoribus habere debere, ad similitudinem aliorum electorum eligendi plenarium ius et vo- cem. Hec vero iura pincernatus et electionis, nedum dicto regi et suis heredibus didicimus competere, sed eciam suis progenitoribus, abauis, attavis, proauis et auis iure plenissimo competebant. Volentes itaque dicti regis et heredum suorum dispendiis precauere, ius et officium pincernatus in imperio sibi et heredibus eius et non alij competere, et in electione regis Romanorum, futuri imperatoris, habere ius et vocem clare recognoscimus.“ — Dat. Erfordie VI kal. Oct. indict. IIIa a. d. M°.CCOXC°, regnj vero nostri a. XVII. Ex orig. arch. c. r. aul. Vien. cop. in Mus. Boh. — Balbin, Misc. VIII, 24. — Goldast, 39. Jireček, Cod. jur. Boh. I, 246. 1516) 1290, 26 Sept. Erfordiac. Rudolfus, Rom. rex, Wenceslao, regi Boh. omnia feuda per mortem Heinrici, ducis Wratislaviae, vacantia confert. — „Attendentes — inclitum Wenezlaum, regem Boh. — con-

Strana 653
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 653 dignis premiis premiandum, principatum Wratislauie et Slesie, quem a nobis et imperio — quondam Heinricus, dux Wratislauie, recepit in feodum, nec non omnia feoda vacantia ex morte eiusdem Heinrici, quondam ducis Wratislauie, ad nos et imperium pertinencia, cum omnibus suis attinenciis, possessionibus, iurisdictionibus et iuribus vniuersis — dicto regi Boh. et suis heredibus habenda, possidenda, a nobis et imperio tenenda titulo feodalj duximus confe- renda." — Dat. Erfordie VI kal. Oct. indict. III, a. d. M°CC°XC, regni vero nostrj a. XVII°. Ex orig. arch. c. r. aul. Vien. cop. in Mus. Boh. — Balbin, Misc. VIII, 183. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 245. 1517) 1290, 13 Oct. Pragae. Wenceslaus, rex Boh. et mar. Mor. monasterio Sedlicensi confirmat emtionem quo- rundam bonorum. — „Ob reuerentiam b. uirginis Marie et fratrum ordinis Cisterciensis, qua frui speramus sanctimoniam atque — Heydenrici, vener. abbatis de Sedlitz sinceram — deuotionem, emptionem bonorum in villa Brsesan prope Pobor, predium Sedlicensis monasterii, iacentium in Churimensi prouincia et villarum Noue uille, Chrawar et Radhostitz prope Coloniam cum omnibus pertinentiis eorumdem, agris cultis et incultis, pratis, campis, montibus, vallibus, siluis, rubetis, venationibus, piscationibus, molendinis, aquis et aquarum decursibus ex utraque Albie fluvii parte secundum longitudinem et latitudinem predictarum possessionum, eodem (sic) fiuvio adjacentium, et aliis quibuslibet iuribus et pertinentiis ipsarum, emptionem inquam per prefatum vener. abbatem nomine sui monasterii in Sedlitz apud fidelem nostrum Hynconem de Duba, cui predictas olim possessiones gratiose dedimus. — factam — ratam et gratam habemus et — confirmamus. Et ut antedicti d. abbas et suum monasterium ampliorem no- stre gratie sentiant ubertatem, omne ius proprietatis et possessionis, quod nobis in dictis villis, possessionibus et bonis competebat et competit, pro remedio parentum nostrorum et pro salute propria de nostra munificentia elargimur, volentes et statuentes, — ut sepedicte ville, possessiones et bona eadem libertate frui debeant et gaudere, qua cetera bona dicti monasterii in Sedlitz de nostrorum progenitorum concessione libere perfruuntur.“ — Dat. Prage per manus mag. Petri, regni nostri prothon. a. d. MCCXC, III idus Oct. indict. IV. Ex orig. arch. Sedlic. cop. in Mus. Boh. 1518) 1290, 20 Oct. Pragae. Wencezlaus, rex Boh, et marchio Mor. Thobiae, episcopo Prag. dat facultatem op- pidum Cogetyn muro muniendi. — Not. oc, "quod nos intellectu eo, qualiter praeteritis tem- poribus per Comanos et alios barbaros ac uniuersos quoslibet oppressores bona episc. Prag. ecclesiae in ipso Cogetyn et prope Cogetyn in nostro marchionatu Morauiae sita per rapinas et incendia deductis abinde quam pluribus christianis sunt et fuerunt aliquoties deuastata, futuris huiusmodi precauere periculis cupientes, ob reuerentiam b. Venceslai, domini ac pa- troni nostri regni et dictae Prag. ecclesiae, nec non ad preces d. Tobiae, uen. episcopi Prag., qui nobis in omnibus assistit et obsequitur fideliter atque prompte, ipsi domino Tobiae epi- scopo praedicto et successoribus suis oppidum forense dictum Cogetyn muniendi muro, fossatis,

Strana 654
654 Emler, Regesta Bohemiae. uel alio munimento quocunque placet, liberam damus et concedimus facultatem, — ut omnes episcopatus praedicti et alii nostri terrigenae una cum familiis et rebus suis a gentibus Coma- norum et quorumlibet hostium ac aliis malis casibus seu prauis et inopinatis euentibus quibuscumque se ibidem ualeant conseruare. Decernentes nihilominus, ut ciues dicti fori Cogetyn in antea eisdem utantur libertatibus et gaudeant iuribus, quibus utuntur et gaudent ciues communiter nostrarum per Morauiam ciuitatum, saluis nihilominus priuilegiis seu liber- tatibus praedictae Pragensis ecclesie et episcopatus per nostros progenitores in praedictis bonis Cogetyn et aliis concessis ac per nos ad instantiam eiusdem uen. patris dilecti nobis Tobiae episcopi renouatis, quae irrefragabiliter in suo robore perpetuis temporibus uolumus perdu- rare. Camerario autem et uniuersis aliis officialibus nostris per Morauiam constitutis, qui nunc sunt ac futuris temporibus fuerint, tenore praesentis priuilegii districte praecipiendo man- damus, ut praedictum d. Tobiam, episcopum Prag. et suos successores in muniendo praefato oppido forensi Cogetyn, et homines ibidem ac in aliis uillis ipsius episcopatus Prag. per Morauiam degentes in quibuslibet aliis libertatibus non praesumant quomodolibet impedire.“ — Dat. Pragae per manus mag. Joannis, Zacensis praepositi, proton. nostri Mor. a. d. 1290, 13 kal. Nov. indict. III. E cop. arch. archiep. Prag. 1519) 1290, 15 Nov. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, ad petitionem Ottonis, abbatis monasterii in Alto vado, bona in Horzicz cum molendinis, aquis et aquarum decursibus, piscationibus, agris cultis et incultis, pratis, montibus, uallibus, rubetis, nemoribus, uenationibus, et aliis iuribus et pertinenciis bonorum eorumdem, que quondam Zawissius dictus de Falkenstayn apud Hen- ricum de Cassowohora emerat, legitime licet ad regiam potestatem eadem bona et alia bona prefati Zawissii et eius fratrum propter excessus ipsorum dictante regni iudicio et iusticia absolute fuerint deuoluta: tamen de benignitate regia dictorum bonorum uenditionem per Witigonem, fratrem antedicti Zawissii, prelibato abbati et suo monasterio in Alto vado, quod uulgariter Houurt nuncupatur, pro quingentis marcis puri arg. factam — admittit. — Ad maiorem etiam cautelam — monasterio de possessione dictorum bonorum faciendam Henricus de Cassowohora, — omni actioni et iuri suo, si quae — in predictis bonis in Horzitz sibi adhuc competeret, — renunciauit. — Dat. Prage per manus mag. Petri, regni nostri prothono- tarii, a. d. millesimo ducentesimo nonagesimo, XVII° kalendas. Decembris, indictione quarta. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, 42. 1520) 1290, 16 Nov. Pragae. Nos Thobias, — Prag. episc. notum oc, "quod nos utilitatibus monasterii de Alto vado — intendere cupientes, plebem, que ad ecclesiam de Borsow spectabat, in qua pre- dictum monasterium pro suo commodo grangiam edificare proponit, ad ipsius monasterii ab-

Strana 655
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 655 batis instanciam ecclesie parochiali in Wiest pleno iure subiicimus.“ — Dat. Prage an. d. M'CC'LXXXX°, XVI kalendas Dec. pontif. uero nostri a. XII, indict. III. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, 44. 1521) 1290, 21 Nov. Pragae. Johannes, Wissegrad. ecclesiae praepositus et cancellarius Boemiae regni, acceptis duabus marcis auri possessionem quorundam agrorum sub monte Petrino monasterio Plaz- zensi confirmat. — „Dum Henrico, ven. abbati P. super quibusdam agris sub monte Petrino in Vgesd aput curiam Plazzensem nomine prepositure nostre mouissemus materiam questionis ipso d. abbate respondente, quod eosdem agros esset legittime assecutus cum magistro Dyo- nisio, quondam preposito Wissegradensi, predecessore nostro, facta commutacione pro insulis sub Wissegrado et addicione trium marcarum auri, prout in priuilegiis super hoc editis ap- probabat, nobis vero contra hoc asserentibus, quod illa commutacione teneremur aliqualiter non astringi, quoniam ipsa condicio ecclesie nostre in magna parte deterior apparebat. Tandem prepositus hinc inde pluribus racionum tractatibus et causarum ipse d. abbas saniori ductus consilio nobis et ecclesie nostre desuper obtulit duas marcas auri ad meliorandum ecclesie condicionem, — vt actioni et liti super predictis agris cederemus. Nos igitur decer- nentes, quod prior ecclesie defectus per superaddicionem duarum marcarum auri sufficienter suppleretur, maxime quod prepositure de salare per eandem succurrere pecuniam fuerat opur- tunum, habita deliberacione prudencium virorum et consilio de consensu d. nostri karissimi, d. Wenceslai, ser. Boem. regis et march. Mor. et eciam de conniuencia et consensu capituli ecclesie nostre acceptis, ab ipso sepe dicto d. abbate duabus marcis auri, quas extunc ad vsus nostre conuertimus ecclesie informantes in prepositura aliquas araturas, quarum nullam invenimus informatam, super prelibatis agris pro nobis et pro nostris successoribus cessimus liberaliter actioni priorem commutacionem et presentem concordiam siue ordinacionem no- stram, prout superius est expressum, predicto d. abbati, successoribus et conuentui eius in Plas ratificantes, innouantes et ex certa sciencia confirmantes —presentibus honorabili mag. Vlrico, preposito Melnicensi, mag. Rapachone, canonico nostro, mag. Gallo, archidiacono Be- linensi, mag. Georgio, canonico nostro, et aliis.“ — Dat. Prage per manum mag. Wenceslai, canonici nostri et plebani Grecensis, a. d. M CC.XC, XI kal. Dec. indicc. III. Liber par. Plazzensis. 1522) 1290, 21 Nov. Brunae. „Ego Agnes, filia d. ac nobilis Boschonis, fundatoris monasterii Fontis s. Mariae in Sar, — uxorque d. Witigonis de Lipa, profiteor, — quod — de bona uoluntate heredum meorum, scilicet Gerhardi et Zeborij ac filiarum mearum Hedwigis et Margarete mediam par- tem ville mee dictam Crysanc, que totaliter ex dote me contingit, — in remedium anime mee et meorum progenitorum, monasterio contuli prenotato, solo usu fructario mihi in ipsa villa pro vite mee tempore reseruato, — ita duntaxat quodsi aliquem heredum meorum uel

Strana 656
656 Emler, Regesta Bohemiae. dilectus maritus meus Witigo dictam partem ville prefate exsoluere uoluerit, dabit monasterio C marcas puri arg. et rehabebit.“ — Dat. in Brunna apud s. Michaelem a. M.CC.XC, unde- cimo kal. Decembris, indictionis sexte. Ex orig. eiusd. mon. apud Steinbach II, 40. — Boczek V, 292. 1523) 1290, 1 Dec. Pragae. Nos Wencezlaus, — Boemiae et Poloniae (sic) rex, fatemur oc, "nos oppida nostra Selakowitz super flumen Albeam et Dimocur iuxta Podebrad, ac molendina nostra iuxta ci- vitatem nostram Neuburch supra Albeam sita pro tribus millibus marcarum et quingentis marcis denariorum prag. grossorum ad pondus pragense quinquaginta sex grossos computan- do pro marca, — fratri Heidenrico, abbati Sedlicensis monasterii, — et in persona eius ipsi Sedlicensi monasterio jure hereditario — vendidisse, ac ipsa tria millia marcarum et quin- gentas marcas — recepisse. — Et quia molendina praedicta ut pote ea, quae de mensa nostra fuerunt, a judicio praedictae civitatis Neuburgensis et a contributione collectarum et exactionum et ab omnibus aliis servitiis cum ipsa civitate faciendis semper libera et soluta fuerunt, volumus, ut et nunc postquam in jus et proprietatem praedicti Sedlicensis monaste- rii per praedictam nostram venditionem translata sunt, eandem in omnibus libertatem habe- ant, quam habuerunt, — dum nos ipsa tenuimus, — et quod cives ipsius civitatis Neubur- gensis homines ad molendina ipsa spoctantes judicare non debeant, nec in homines ipsos aut molendina jurisdictionem aliquam exercere statuimus.“ — Dat. Pragae per manus mag. Petri, regni nostri proton. a. d. millesimo ducentesimo nonagesimo tertio (sic), in crastino s. Andreae, indict. quartae. E man. sec. XVI in arch. Sedlic. 1524) 1290, 1 Dec. Fridelant. Nos Rulico de Bybersteyn — volumus esse notum, quod in testamentum damus pa- trum nostrorum conventui in Cella ecclesiam in Mochow porrigere perpetuo et gubernare. — Dat. in Fridelant MCCXXXX, kalendis Dec. Ex orig. arch. Dresd. cop. in Mus. Boh. 1525) 1290, 7 Dec. Apud Nuremberg. „Nos Theodericus, prior ecclesie s. Andree Vrbeuetane, d. pape capellanus, collector decime, vicesime, redemptionis uotorom et crucis, legatorum et obuentionis cuiuslibet terre sancte deputatorum subsidio in Treuerensi, Maguntina, Coloniensi, Bremensi et Magdebur- gensi prouinciis ac Caminensis diocesis, nec non censuum, prouentuum, reddituum, et aliorum iurium Romane ecclesie in partibus Alamannie debitorum, per sedem apostolicam deputatus, — recepimus a. d. Ermanno, notario d. regis Boemie, soluente uice et nomine prepositi. decani et capituli ecclesie s. Petri Wisegradensis prope Pragam, vndecim marcas et dimi- dium lotonem conbusti arg. ad pondus erfordense de summa census, quam Romane ecclesie predicta Wisegradensis ecclesia soluere tenebatur, quas d. Rapoto procurator predicte ecclesie

Strana 657
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 657 nobis in octaua festi b. Martini, proxime preteriti, soluere promiserat nomine ecclesie supra- dicte.“ — Dat. apud Nuremberg die VII Dec. a. d. M°.CC° LXXXX°. Ex orig. arch. cap. Prag. cop. Mus. Boh. 1526) 1290. „Ego Witigo et frater meus Woko, filii d. Wudwoii pie memorie de Chrumenov, — domui s. Marie semperque uirginis in Alto vado, quod uulgariter Hohenfurt nuncupatur, — tres uillas nostras nobis hereditarie attinentes, scilicet Vlreichslag et Minus Drasen, et in Hohenslag cum omnibus attinenciis et juribus earundem, pratis, agris cultis et incultis, pas- cuis, uiis et inuiis, nemoribus, uirgultis, montibus et vallibus, aquis, piscacionibus, uenacioni- bus cum terminis distinctis — in remissionem nostrorum peccaminum et aliorum propin- quorum nostrorum et ob remedium anime dilecti fratris nostri Zawisii et ad restauracionem remedii predicti fratris nostri, quod per negligenciam in toto nondum fuerat persolutum, tra- didimus — possidendas. — Litera, sigillata cum testimonio patrui nostri Hainrici de Rosen- berch, Thsenconis, Andree militum ; Wisconis, Vlrici, Thsedworii fratrum de Weihseln, Qualonis de Sheztav, et aliorum plurimorum, quorum propter abreuiacionem nomina sunt obmissa. Dat. a. d. MCCXC. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, 44. 1527) 1290. Nicolaus, dux Opaviae, iuratis civitatis Opaviae plenam in iudicio potestatem conce- dit, poenas pecuniales minuit, et terminos villae Cszypaw designari mandat. — Testes: d. Zbislaus de Bohuslauiz, Woko de Schytin, Bohuscho, Marquardus de Nasile, Budislaus, no- biles terre; Gerbot, Walterus, ciues de Lupschiz, Bartoldus, Heroldus, Bartoldus de Sche- naue, ciues de Wreudenthal, Henricus Kusor iudex, Arnoldus Resch de Jegerdorff. — Acta a. d. M. CC.LXXXX. Boczek, IV, 371. 1528) 1290. Johannes, abbas Trzebiczensis, emit a Syfrido, commendatore militiae Templi, unum et alterum laneum et curiam in Swatoslaw. Dat. a. 1290. Boczek V, 291. Extr. 1529) (1291.) Rudolfus, Wenceslao, regi Boh. — „Plena querimoniis nuper tua venit epistola nostro culmini destinata, cuius tenore memorialibus precordiorum nostrorum cellulis inuoluto, super iniuriis et grauaminibus, quibus te per illustrem Albertum, ducem Austrie, filium nostrum, fratrem tuum, turbatum audiuimus, tanto copiosioris inmensitate turbinis nostra amaritata sunt precordia, tanto pungitiuius serenitatis nostre commota sunt viscera, quanto feruencius et auidius inter te et ipsum fratrem tuum fraterne karitatis constanciam et inextinquibilis amoris flagranciam vigere lucidius nostra affectio affectaret. Ea propter sinceritatem tuam 83

Strana 658
658 Emler, Regesta Bohemiae. affectuosissime requirimus et rogamus, quatenus mentem tuam a turbacione huiusmodi serene illucidans, et amotis quibuscunque suspicionibus, que mentem seducunt, discidia suscitant et amoris radios reddunt opacos, cum ipso fratre tuo pro sopiendis omnibus hijs, que inter te et ipsum aliqualis dissensionis scrupulos videntur subducere, diem colloquij studeas amica- biliter obseruare, assignando sibi locum et terminum congruentem, ad quem idem frater tuus ex nostro mandato veniet, nosque ad eundem terminum nuncios nostros transmittemus, vt de ipsorum nunciorum, et vestro vtrobique consilio extirpatis vndique dissidiosis quibuscunque fomitibus inextricabilis dilectionis et amoris, restauretur vnanimitas indissolubili confedera- cionis vinculo in perpetuum duratura. Si autem, quod absit, in ipso colloquio tractatus com- planacionis huiusmodi ad prefatam duci concordiam non valebit, petimus tamen, vt saltim erga dictum ducem, nostrum filium, tuum fratrem, usque ad nostrum in Austria aduentum, qui deo dante erit in breui, nostre reuerencie intuitu te concorditer gerere studeas et amice, quod et ipse dux erga te vice uersa facere non obmittet et nos tunc personaliter interponere decreuimus partes nostras, vestramque dissensionem infirme dilectionis et vnanimitatis fedus conuertere, nullo vnquam tempore corrumpendum.“ Firnhaber, Petri de Hallis Formelb. Font. rer. Aust. VI, p. 21. 1530) 1291, 17 Jan. In Olomucz. Mesco et Boleslaus fratres, duces Opolienses, Wenceslaum, regem Boh. contra quem- libet principem iuvare promittunt. — Not. oc, „quod nos in presencia — d. Wenczeslai, — reg. Boh. et marchionis Mor. constituti nostre sibi deuocionis obsequia promptis affectibus offerentes libere et spontanee promisimus in aquisicione, persecutione ac defensione iurium, terrarum et bonorum ipsius d. regis ipsum d. regem iuuare in omnem euentum contra quem- libet principem et omnem hominem nulla persona excepta, quilibet nimirum in persona pro- pria cum omnibus suis hominibus et tota sua potentia pro cunctis suis viribus et pro posse. omni occasione fraude et dolo exclusis, quomodocunque et quocienscunque per eundem d. regem uel suos ex parte sua diuisim uel comuniter fuerimus requisiti, ita tamen quod dum eundem d. regem in persona propria ad expedicionem aliquam continget procedere, nos ambo uel vnus nostrum, si alter legittimo fuerit impedimento detentus, assumptis secum utriusque hominibus omnibus in subsidium ipsius d. regis venire tenebimur, sicut superius continetur. Dum vero ipse d. rex non procedet personaliter, sed suos homines cum suo capitaneo ad ex- pedicionem uel reysam transmittet, tunc nos eciam non in persona propria procedere, sed nostros homines cum predicti d. regis hominibus transmittere tenebimur, nisi nos, ut in per- sona propria procedamus, specialiter ipse d. rex duxerit requirendos, et tunc nos, ambo uel alter nostrum cum hominibus utriusque tenebimur procedere loco et vice predicti d. regis, sicut fuerimus requisiti. Hoc expresso eciam, quod cum versus terras Boemie, Morauie, Polonye, Slesie, Cracowie, Sclauie uel eorum aliquem venire ipsi d. regi in subsidium nos continget, nulla nobis proinde ipse d. rex stipendia nec aliaque necessaria tenebitur exhibere. Cum vero versus alias partes, Vngarie videlicet, Teutunie uel Alemanie in eiusdem d. regis subsidium venerimus, tunc prout duobus ex parte ipsius d. regis et duobus ex parte nostra

Strana 659
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 659 baronibus ad hoc specialiter deputatis videbitur, ipse d. rex nobis tenebitur in aliquo sub- uenire. Promisimus propterea et tenemur eundem d. regem et suos homines in castris et municionibus nostris recipere, dando sibi et suis hominibus ingressum in eas liberum, moram necessariam et egressum pacificum ex eisdem, sicut et quando ac quocienscunque ipsi d. regi et suis hominibus visum fuerit oportunum. Que omnia et singulariter supradicta nos seruare promisimus et implere firmiter fide data et in ligno crucis dominice corporali prestito iuramento. Ipse autem d. rex volens erga nos suis, ut premittitur, seruicijs obligatos in- nate sibi ad suos graciam benignitatis ostendere, nos a quibuscunque indebitis gravaminibus benevole defensabit. Et si per nostrum auxilium aliquas terras fauente domino euincet ipse d. rex uel aquiret, nos proinde graciose remunerare promisit et nichilominus nobis benigne fauebit de hijs, que ad nos in terris eisdem de iure constiterit et legittime pertinere. Insuper ut nos seruicijs d. regis predicti libentius et intrepide exponamus, si nos ambos uel nostrum alterum, quod absit, in bello ipsius d. regis peragendo seruicia per aduersarios eius contingeret captiuari, a captiuitate hujusmodi ipse d. rex suis sumptibus uel aliter, sicut poterit, nos exsoluet, sed ad resarcienda dampna alia, si qua nos uel nostri homines in ipsius d. regis seruicio receperimus, ipse d. rex se nec obligat nec tenetur. Ceterum si cum aliquo ex principibus Polonie, contra quem nobis uel nostrum alteri aliqua competit actio uel questio, ipse d. rex ad composicionem uel concordiam veniret, eidem concordie ipse d. rex taliter nos includet, quod actio seu questio ipsa inter nos et eundem principem exorta ipsius d. regis ab utraque parte decisioni comittatur et decidatur per ipsum d. regem iusti- tia uel amore. Cuius decisioni seu mandato obedire uolumus et parere. Item si nos ambo uel alter nostrum occasione seruiciorum, que prefato d. regi exhibebimus, alicuius principis ingratitudinem forsitan incurremus, ipse d. rex, si cum eodem concordabit principi, eidem concordie nos includet.“ — Act. et dat. in Olomucz hijs testibus: dominis Arnoldo Baben- berg. et Teodrico Olomucz. eccles. episcopis et illustribus Kazimiro de Bytun et Nycolao Oppauie ducibus, et honor. viris fratre Gotfrido de Klyngenvels, magno preceptore domorum hospitalis S. Johannis Jerosolimitani per Almaniam, Bernhardo Misnensis, Johanne Wyssegr. et mag. Johanne Sacensis ecclesiarum prepositis, et pluribus alijs vocatis ad hoc specialiter et rogatis, a. d. 1291, sexto decimo kal. Febr. indict. IV. Fiedler, Böhm. Herrschft. in Polen, Arch. für. Kunde öst. Gesch. XIV, 173. 1531) 1291, 7 Febr. In Brunna. Henricus de Woschow in feudum recipit a rege Wenceslao castrum Scalca in du- catu Cracoviae et castrum novum circa Zlaukouiam. — Notum sit oc, „quod ego Henricus de Woschow, purcrauius castri dicti Scala siue Steyn, siti in terra seu ducatu Cracouie, in ex- cellent. principis d. Wenceslai, regis Boemie illustris, presentia constitutus — recognoscens, dictam terram seu ducatum, necnon ipsum castrum Scale sive Steyn et castrum novum circa Zlaucouiam, ac alia castra seu munitiones, quas a duce quondam Wratislauie — Hen- rico — in terra Cracouiensi tenui et teneo, ad dictum d. regem de iure ac rationabiliter pertinere, castra ipsa in ipsius regis manibus resignaui tamquam vero domino dicte terre. 83*

Strana 660
660 Emler, Regesta Bohemiae. Ipse autem d. rex a me predicto Henrico huiusmodi castrorum ipsorum resignacione recepta — castra eadem — mihi concessit et contulit per me et heredes meos in feudum et iure feudi ab eodem rege ac ejus heredibus possidenda. Pro quibus castris — mihi — collatis, et a me in feudum et iure feudi receptis, eidem domino ducatus ipsius feci homagium, et prestiti corporaliter fidelitatis debite iuramentum, promittens eidem domino meo — pro castris eisdem — servire fideliter, illaque omnia servicia facere, que alii feudatarij suis dominis facere tenen- tur et debent. — Promisit mihi etiam dictus d. meus rex ad dictum castrum Zcalam red- ditus centum et quinquaginta marcarum arg. monete cracoviensis et ponderis, et ad pre- dictum castrum novum similiter centum et quinquaginta marcas eiusdem arg. et ponderis in possessionibus ducalibus terre predicte, cum ipsius terre possessionem pacificam habuerit, se daturum. Voluit eciam dictus d. meus rex et mihi Henrico predicto licenciam facultatemque concessit, ut interim redditus predictos trecentarum marcarum ipsius ponderis et argenti in suppa salis vel plumbi ducatus eiusdem ad castra percipiam supradicta. Graciose quoque predictus d. rex mihi fovit, ut in bonis, que ad prefata castra pro dictis redditibus deputa- bit, iudicium et iudicandi habeam petestatem.“ — Act. et dat. in Brunna a. d. MCCXCI°, VII° idus Febr. IV indicc. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. Fiedler, Böhm. Herrschaft in Polen, Arch. für Kunde öst. Geschichts- quellen XIV, 176. 1532) 1291, 8 Febr. Brunae. Wenceslaus, rex Boh. oc civitati Gewiczko privilegium de theloneo confert. — Dat. Brunnae VI id Febr. a. d. MCCXCI°. Ex orig. eiusd. civ. Boczek V, 293. Extr. 1533) 1291, 26 Febr. Olomucii. Wencezlaus, rex Boemie et march. Mor. civibus Luthouie quasdam gratias concedit. — Not. oc, "quod — nos — ciuibus Luthouie, — ut a nobilibus et aliis terrigenis nostris quibus- libet hereditates emant pro se et suis heredibus et eorundem hereditatum laneos mensuratos iuxta mensuram laneorum in Medla vel Noua ciuitate iure ciuili perpetuis temporibus possi- deant, — concedimus potestatem, hoc adiecto, quod de laneo quolibet, quos emerint apud dictos nobiles nostros terrigenas, annis singulis similem censum illi censui, qui de laneo quolibet in Medla vel Noua ciuitate ab antiquo soluitur, et quaslibet exactiones, collectas et contributiones ex quacunque causa ciuitati eidem impositas simul cum ipsa ciuitate Lutho- uia nobis — soluere tenebuntur, — statuentes, quod occasione predictorum laneorum, quos emerint, ad terre iudicium et iurisdictionem beneficiariorum quorumcunque — in causis quibuslibet nullatenus iidem ciues nostri in perpetuum debeant pertinere, sed iuribus, que dicte ciuitati competunt ab antiquis temporibus, tam in iudicio quam extra iudicium uti de- bent. Ad hec dictis ciuibus — concedimus, ut — de illis rubetis, que sunt in medio la- neorum dicte ciuitatis Luthouie, agros aratiles faciant, rubeta eadem extirpando. Volumus preterea, ut nullus nobilium quemlibet hominem de bonis suis ad dictam ciuitatem nostram transire volentem retinere aut in aliquo penitus molestare presumat, sed libenter ipsum di-

Strana 661
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 661 mittat, et super hiis, que contra eundem mouere aut proponere habuerit, in iudicio dicte ciuitatis ius suum prosequatur, et iustitiam sibi postulet exhiberi. Inhibemus insuper expresse, ut nullus omnino hominum a predicta ciuitate Luthouia ad omne latus in spacio unius mi- liaris tabernam, braxare aut ulla fora habere presumat.“ — Dat. in Olomucz per manus mag. Johannis, Sacensis prepositi, prothon. Morauie, a. d. M.CC.XCI, IV kal. Martii, indict. IV. Ex orig. eiusd. civ. Boczek IV, 372. 1534) 1291, 4 Mart. In castro Pragensi. „Nos Gutha, — Boemie regina et marchionissa Morauie, Rudlino, seruitori nostro, concedimus locacionem bonorum nostrorum in Lissa et in uniuersis villis ibidem ad Lissa spectantibus ad jus theutonicale, dantes sibi plenum posse in eadem hereditate nostra distin- guendi laneos seriatim per funiculum distribucionis, prout consuetudo cuiuslibet locatoris exquirit. Et ut hoc commode facere possit, vniuersis hominibus, qui in prefata hereditate nostra iuxta verum purkrecht per suscepcionem mansorum se ibidem locare voluerint, a die translacionis b. Wencezlai ad duos annos continue subsequentes libertatem elargimur, — quibus transactis iam prefatus R. de quolibet manso — nostre camere tres fertones arg. censualis in die b. Michaelis in quolibet anno tenebitur assignare, prout census, iusticia et consuetudo exigit et requirit. Et ut prefatus R. pro suis laboribus meritum recipiat fructuo- sum, aduocaciam ibidem in Lissa et in villis ibidem spectantibus in eisdem bonis sibi ac suis heredibus pro suis utilitatibus concedimus perpetuo possidendam, adicientes tres mansos et unam tabernam et tercium denarium de culpis aduocacie iam dicte, et eciam vnum mo- lendinum, si construere poterit, infra terminos aduocacie sue superius nominate. — Ad hec prefato R. et suis heredibus locamus brachium Albee seu lacum quemdam sub Lissa vulgo dictum Thonie, de quo dictus R. et sui heredes in piscibus providebunt nostre mense sin- gulis annis in quatuor equiualencia talentorum, et hoc modo sua seruitus limitabitur et non amplius de lacu predicto. Adicimus preter hec, quia aliquociens prefatus R. de quolibet mansorum, qui ex funiculo distribucionis mensura debita distincti fuerint, ad obtinendum uerum purcrecht ibidem in Liza et in villis ad id spectantibus vnam marcam argenti nostre camere in suscepcionis principio assignabit.“ — Acta sunt hec in castro Prag. a. d. MCCLXXXXI°, in die translacionis b. martiris Wencezlai. Ex orig. arch. Novodom. cop. in Mus. Boh. 1535) 1291, 6 Mart. Apud Urbem Veterem. Nicolaus papa IV monasterium s. Katherinae Olomucii in protectionem suscipit, eiusque possessiones confirmat. — Dat. apud Vrbem Ueterem II non. Marcii, pontif. a. IV°. Boczek IV, 374. 1536) 1291, 15 Mart. Apud Urbem Veterem. Nicolaus papa IV abbati monasterii de Sedliz et magistro Bernardo de Camenz, praeposito ecclesiae Misnensis. — „Petitio — dil. fil. — magistri et fratrum hospitalis Stelli-

Strana 662
662 Emler, Regesta Bohemiae. ferorum b. Francisci in pede pontis Pragensis ad Rom. eccl. nullo mediante pertinentis or- dinis s. Augustini, ac priorum, rectorum et fratrum prioratuum, hospitalium et membrorum eidem hospitali pleno jure subjectorum nobis exhibita continebat, quod hospitalia, prioratus et membra praedicta propter malitiam et excessus quorumdam habitantium in eisdem, sunt tam in spiritualibus quam temporalibus adeo deformata, quod in utrisque noscuntur refor- matione non modica indigere. Quare ex parte ipsorum fuit nobis humiliter supplicatum, ut cum ipsi per vestrae circumspectionis industriam et providentiam circumspectam confidant hospitalia, prioratus et membra praedicta salubriter reformari et ad statum reduci prosperum et tranquillum, dictusque magister propter aliquorum habitantium praedictorum potentiam et ex aliis certis causis ad haec impotens et insufficiens habeatur, providere super hoc eis ac hospitalibus, prioratibus et membris praedictis, ne ipsa propter hoc enormis dispendia defor- mationis incurrant, paterna sollicitudine dignaremur. Nos igitur eorum votis favorabiliter annuentes, discretioni vestrae — mandamus, quatenus ad hospitalia, prioratus et membra praedicta personaliter accedentes et habentes prae oculis solum deum corrigatis et reformetis in eis hac vice, quae correctionis et reformationis officio noveritis indigere.“ — Dat. apud Urbem Veterem idus Martii pontif. a. IV°. Ex autogr. reg. litt. Nicol. pp. IV, a. IV epist. 98 in tab. Vaticanis copia Mus. Boh. 1537) 1291, 18 Mart. Apud Urbem Veterem. Nicolaus papa IV episcopo Pragensi. — „Petitio — nobilis viri Benesii de Warten- berch et — nobilis mulieris Agnetis, natae quondam nobilis viri Chenconis de Ronowe, — nobis exhibita continebat, quod ipsi olim ignari, quod aliqua esset consanguinitas inter eos, quae matrimonium impediret, publice in ecclesiae facie matrimonium contraxerunt, ac tandem inter eos carnali copula subsecuta filios procrearunt. Verum quia postmodum ad eorum pervenit notitiam, quod tertio et quarto consanguinitatis gradu adinvicem se contingunt, ipsi super hoc apost. sedis misericordiam implorarunt, et asserentes, quod ex hujusmodi matri- monii separatione, si fieret, gravia possent exinde scandala generari aliaque rerum et perso- narum pericula evenire, nobis — supplicaverunt, ut providere ipsis de opportunae dispensa- tionis beneficio — dignaremur. Nos igitur — volentes praedictis scandalis et periculis obviare ac praedictorum Benesii et Agnetis animarum saluti paterna in hac parte diligentia consulere intendentes — fraternitati tuae — mandamus, quatenus si per diligentem inquisi- tionem super hoc a te faciendam tibi constiterit de praemissis, super quibus tuam intendimus conscientiam onerare, cum praefatis Benesio et Agnete, quod impedimento consanguinitatis hujusmodi non obstante possint in dicto matrimonio licite remanere, auctoritate nostra dis- penses, prolem susceptam et suscipiendam ex eis legitimam nuntiando.“ — Dat. apud Urbem Veterem XV kal. Apr. pontif. a. IV°. E reg. auth. Nicolai pp. IV, a. IV epist. 71 in tab. Vat. cop. in Mus. Boh.

Strana 663
Wenceslaus II, rex Bohemiac, 1278—1305. 663 1538) 1291, 23 Mart. Opaviae. Nos Wenceslaus, — rex Boemie et marchio Mor. not. oc, „quod — Heydenrici, ab- batis monasterii Sedlicensis, compatris nostri karissimi, devotionem erga nos et merita, qui- bus nobis bene complacuit, — pensantes, domos, molendina, pistrina et balnea infra limites argentifodinarum seu montium nostrorum iacencia, que dicto abbati et monasterio Sedlicensi annuum censum reddunt, — a tributis, exaccionibus et vexationibus uniuersis, quibus vrbora- rii et iudices ac rectores montium easdem domos, molendina, pistrina et balnea, nec non ab- batem et monasterium suum cum inhabitatoribus eorumdem ratione ipsarum domorum, mo- lendinorum, pistrinorum et balneorum onerare conantur contribucionum et exaccionum no- strarvm pretextu, quas ab eis et ceteris montium cultoribus requirendas aliquando duximus, reddimus absolutos.“ — Datum Opauie per manus mag. Petri, prothonotarii regni nostri, a. d. MOCXCI°, X kal. Apr. indicc. IV. Ex orig. proc. fisci Prag. cop. in Mus. Boh. 1639) 1291, 10 Apr. Olomucii. Wencezlaus, rex Boh. dux Cracoviae et Sandomeriae marchioque Mor. civitati Olomuc. quasdam libertates concedit. — Not. oc, "quod nos ciues Olomucenses vniuersos eorum suppli- cationibus benignius inclinati a solucione thelonei in Luthouia perpetuo absoluimus, reddentes eos etiam absolutos ab illo theloneo, quo in Cogetin indebite grauantur, maxime cum se asse- rant ad soluendum idem theloneum nullo esse iure aut consuetudine obligatos. Adhec — eosdem — in possessionibus suis, quas aput nobiles et alias personas — hactenus emerunt, et etiam de illis possessionibus, si quas eos inpestorum emere continget ubicumque, ab omni iurisdiccione ac impeticione beneficiariorum quorumlibet eximimus graciose, volentes, quod si quis contra ciuium nostrorum (vel) eorundem aliquem accionem aliquam ex causa quacumque proponere et mouere habuerit, is coram iudice, iuratis et vniuersitate dicte ciuitatis Olomuc. accionem et cau- sam suam iure, quod eidem ciuitati competit, prosequatur. Superadicimus hoc insuper, quod dicti ciues — generales collectas toti terre impositas collectoribus eiusdem generalis collecte de possessionibus suis — aput nobiles et alios terrigenas nostros quoscumque amplius soluere minime teneantur, sed cum collecte, contributiones et exacciones alique aut aliquod aliud seruicium dicte ciuitati Olomuc. occasione aliqua impositum fuerit, tunc dicti ciues, qui huiusmodi possessiones emptas aput nobiles et terrigenas nostros quoscumque habuerint, de possessionibus suis eisdem vnacum ipsa ciuitate Olomucensi inpositas sibi dictas collectas, contribuciones et exacciones quaslibet tolerabunt et efficaciter adimplebunt. Preterea de possessionibus ipsis a nobilibus et aliis quibuscumque personis emptis et emendis ad expe- dicionem aliquam non magis esse debent astricti, quam de bonis suis in prima locacione eidem ciuitati annexis. Amplius — hoc superaddimus, — ut nullus nobilium et terrigena- rum nostrorum quemlibet hominem de bonis suis ad dictam ciuitatem nostram transire vo- lentem iniuriose retinere aut in aliquo penitus molestare presumat, sed ipsum libere dimittat. Et si eidem nobili aut terrigene contra hominem ipsum aliqua competit accio, coram iudice, iuratis et vniuersitate ciuium dicte ciuitatis Olomuc. prosequatur eandem, qui sibi exhibere

Strana 664
664 Emler, Regesta Bohemiae. plene iusticiam tenebuntur. Ceterum — vniuersis et singulis inhibemus, — vt nullus ho- minum a predicta ciuitate Olomuc. ad omne latus in spacio vnius miliaris cereuisiam bra- xare de cetero audeat.“ — Dat. Olomucz per manus mag. Johannis, Sacensis prepositi, pro- thon. nostri Morauie, a. d. MCCLXXXXI°, IV id. Apr. indicc. IV. Ex orig. eiusd. civ. Boczek IV, 375. 1540) 1291, 15 Apr. Pragae. Wenceslaus rex Bohemiae, dux Cracoviae et Sandomiriae marchioque Morauiae, sacri Romani imperii princeps et pincerna, confirmat tamquam elector et archipincerna Ludovico, comiti Palatino Rheni, duci Bavariae, concessionem bonorum quondam Conradi, filii olim regis Conradi. Dat. Pragae a. d. 1291, XVII kal. Maii, ind. IV. Goldast, 41 et 42. 1541) 1291, 7 Maii. Pragae. Thobias, Prag. episc. omnibus, qui ecclesiam seu monasterium fratrum Heremitarum ord. s. Augustini Pragae in nativitate domini, epiphania, coena domini, pasca, ascensione, pentecostes, in quatuor festinitatibus b. Mariae virg., videlicet purificatione, annunciatione, assumptione, nativitate, in diebus omnium apostolorum, in festis s. Augustini episcopi, nec non in festis proprii loci ac per octavas festorum supradictorum causa devotionis accesse- rint et eisdem fratribus de bonis suis elemosinas praebuerint, XL dies criminialium et an- num peccatorum venialium iniunctae poenitenciae relaxat. — Dat. Pragae a. d. M°CC.LXXXXI°. II non. Maii pontif. a. XIII. Ex orig. arch. Mus. Boh. 1542) 1291, 13 Jun. Apud Urbem Veterem. Nicolaus papa IV Petro Blasii de Boemia, scholari Pragensis diocesis. — „Petitio tua nobis exhibita continebat, quod cum tu olim cum quibusdam scholaribus sociis tuis spatiatum ivisses, tandem eisdem sociis in quadam aqua piscantibus, tu existens in litore dictae aquae et aspiciens quemdam nobilem versus te venientem in equo, propter timorem ejus, licet eum nullatenus offendisses, fugam arripere procurasti: sed idem nobilis te cum eodem equo insequens importune, tibi quem violenter cepit dextram auriculam sine aliqua culpa tua inhumaniter amputavit. Quare nobis — supplicasti, ut cum tu, sicut asseris, ascribi desideres militiae clericali, et ex hoc minus habilis habearis, providere tibi super hoc — curaremus. Nos itaque tuis supplicationibus inclinati, quod defectu auriculae hujusmodi non obstante possis libere ad minores dumtaxat ordines promoveri et ecclesiasticum benefi- cium obtinere, cui cura non immineat animarum, te cum auctoritate apostolica dispensamus." — Dat. apud Urbem Veterem, idus Jun. pontif. a. IV°. E reg. lit. Nicol, pp. IV, anni IV, epise. 291 in tab. Vatic.

Strana 665
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 665 1544) 1291, 18 Jun. Pragae. Gutta, regina Bohemiae, confirmat libertates et iura ecclesiae in Pohořelic et dotes ibidem a Přemysl, marchione Moraviae, cessas. — Act. Pragae XIV kal. Jul. 1291°. Ex orig. arch. eccl. t. Petri Brunae. Boczek V, 293. Extr. 1545) 1291, 23 Jun. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae, dux Crac. et Sand. marchioque Mor. confirmat monasterio in Dogzan renunciationem Zavissii, purchravii de Husta, de jure patronatus in quibusdam villis. — Notum oc, "quod cum Zavissius, filius quondam Castolai, purchravius noster de Husta, Prage — fratri Sifrido preposito et conventui — in Dogzan de omni jure patronatus vel advocatie seu advocatus, quod sibi in Palicz et Palicz alio jacente super rivum Polstenicz, in Stupen, Bela et Grunlins villis et bonis predicte Dogzanensis ecclesie a suis progenito- ribus usque adeo competere asserebat, ut preposito et conventui predictis de eisdem villis et bonis solo et nudo censu contentis, reliquos usus et proventus eorundem bonorum ad se ratione advocatus seu patronatus prefati totaliter diceret pertinere, receptis ab eis viginti quatuor marcis arg. in recompensationem juris predicti idem Zavissius — cesserit, — cessio- nem ejus — confirmamus.“ — Act. et dat. Prage per manus mag. Petri, prothon. regni nostri, a. d. MCCLXXXXI°, VIIII kal. Jul. indict. quarta. E cop. Pelzelii cop. in Mus. Boh. 1546) 1291, 1 Jul. Apud Urbem Veterem. Nicolaus papa IV mandat revocationem alienatarum a monasterio de Porta Coeli possessionum. — Dat. apud Urbem Veterem kal. Jul. pontif. a. IV°. Boczek IV, 377. 1547) 1291, 13 Jul. Pragae. Wenceslaus, rex Boh. dux Crac. et Sandom. marchioque Mor. forum annuale circa festum s. Galli in civitate Brunensi statuit. — Not. oc, "quod nos ad commune bonum et publicum vicinorum commodum, specialemque ciuitatis Brunnensis ac marchionatus nostri profectum — nundinas siue forum annuale in predicta ciuitate Brunnensi — statuimus — annis singulis perpetuo duraturum, volentes, — vt a die s. Galli capiens inicium idem forum continuo dierum quatuordecim spacio siue tractu stare ac durare debeat annuatim. Vt autem ad querendum et frequentandum nvndinas — mercatorum et hospitum singulorum affecciones et desideria efficacius conuertantur, omnibus et singulis predictas nvndinas — in Brvnna mercandi causa siue pretextu accedentibus talem concedimus graciam libertatis, vt octo die- rum spacio predictum diem s. Galli immediate precedentium, et ab ipso die s. Galli tractu dierum quatuordecim continuo mercatores et hospites vniuersi in accessu ciuitatis Brunnensis predicte quoad merces et personas ipsorum ab omni exaccione et tributo Brvnnensis thelonei 84

Strana 666
666 Emler, Regesta Bohemiae. sint liberi et immunes." — Dat. Prage per manus mag. Johannis, Satzensis prepositi, prothon. march. Mor. a. d. MCCXCI°, in die b. Margarethe, indict. quarte. Ex orig. eiusd. civitatis Boczek IV, 377. 1548) 1291, 23 Jul. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae, dux Crac. et Sandom. marchioque Mor. villam Pobor et curiam in prouincia Churimensi ad — abbatem et conuentum Zedlicensem spectantes a praestatione et missione nuncii siue testis, qui ozzada in uulgari dicitur, — reddit absolutos prohibens omnino, — ne de villa et curia praedictis a suis et terrae iusticiariis quibuslibet, dictus testis seu nuncius, qui ozzada dicitur, de cetero requiratur. — Dat. Prage per manus mag. Petri, prothon. regni nostri, a. d. MCCXCI°, X kal. Aug. indict. IV°. Ex orig. arch. proc. fisci. Prag. 1549) 1291, 4 Aug. Pragae. Thobias, Prag. episc. omnibus oratorium fratrum Heremitarum ordinis s. Augustini in civitate Pragensi in natiuitate domini, epiphania, coena domini, pascha, ascensione, pen- thecostes, in quatuor festiuitatibus b. ac glor. virginis Mariae, videlicet purificatione, annun- ciatione, assumptione, nativitate, in diebus omnium apostolorum, in festis s. Augustini episcopi, nec non in festis proprii loci et per octavas eorundem devote visitantibus et predictis fratri- bus manum adiutricem porrigentibus — XL dies de iniuncta ipsis poenitentia relaxat. — Dat. Pragae a. d. M°.CC°.LXXXXI°, II Non. Augusti. Paulus, Cracov. episcopus, dat monasterio eidem litteras eiusdem tenoris. — Da- tum ibidem die eodem. Cod. Thomaeus, 138. 1550) 1291, 26 Ang. Pragae. Gutta, regina Boh. ducissa Crac. et Sendom. et march. Mor. mandat suis officialibus, ne iura et libertates ecclesiae in Pohořelic violent. — Dat. Pragae VII kal. Sept. 1291. Boczek ex orig. in arch. s. Petri Brunae V, 293. Extr. 1551) 1291, 1 Sept. In Luthomizl. Wenceslaus, rex Boh. dux Crac. et Sandom. ius super decimam salis episcopo et super 200 marcas arg. capitulo ecclesiae Cracoviensis de suppa salis Cracoviensis confirmat. Dat. a. M.CC.XCI°, kal. Sept. Dudík, Archiwe im Königr. Galicien u. Lod. Archiv für öst. Gesch. XXXIX, 42. Extr. 1552) 1291, 1 Sept. In Lyuthomisl. Wenceslaus, rex B. dux Crac. et Sand. marchioque Mor. liberat bona episcopatus Prag. a pernoctatione baronum. — „Propter — seruicia, — que — Thobias, Pragen. episc. — nobis exhibuit, — eius et episcopatus sui — quieti providere sollicite cupientes — inhibe- mus, — ne aliquis baro, nobilis, vel miles aut alius quisque ad expeditionem nostram vel

Strana 667
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 667 alias quocumque procedens in eundo, stando vel redeundo in bonis ipsius episcopi et epis- copatus predicti se recipere seu ibi pernoctare uel morari presumant in eorundem episcopi et episcopatus — grauamen. — Si quis autem — contra mandatum nostrum — huiusmodi re- cipere se in bonis eisdem seu pernoctare uel morari presumpserit, si talis officialis uel be- neficiarius fuerit, extunc ipso facto sit officio et beneficio suo priuatus; quodsi officium uel beneficium aliquod non habuerit, tum per duodecim septimanas in nostro carcere teneatur. — Concedimus nihilominus — et volumus, ut idem episcopus contra tales huiusmodi inhibi- tionis, mandati seu precepti nostri — transgressores — libere suam jurisdictionem et auctori- tatem ordinariam exerceat eosque ab his ecclesiastica censura compescat.“ — Dat. in Lyutho- misl per manus mag. Petri, prothonotarii regni nostri, Pragen. et Wissegraden. canonici, a. d. MCCXCI, kal. Sept. IV indict. Ex orig. arch. archiep. Prag. 1553) 1291, 1 Sept. In Luthomizl. Wenceslaus, rex Boh. dux Crac. et Sandom. promittit iura ac libertates ecclesiasti- corum et secularium firmiter observare, dignitates et officia regni, uti antiquitus solitum fuit, conferre, stipendia militibus persolvere, donationes villarum clero, monasteriis et militibus per praedecessores suos factas, observare, novas exactiones indebitas non exigere, praedones seu alios malefactores exterminare. Dudík, Archive in Königr. Galicien und Lodom. Arch. für Kunde öst. Gesch. XXXIX, 41. Extr. 1554) 1291, 8 Oct. Apud Egram. Wenceslaus, — rex Boh. dux Crac. et Sand. marchioque Mor. cum Ludowico, duce Bawariae, arbitros instituit ad spolia de finibus utriusque in terra alterius perpetrata emendanda. — Not. oc, „quod cum frequenter maleficia, spolia et damna de fimbus regni nostri in Ba- uariam in terminis seu districtibus kar. fratris nostri d. Ludowici, illustris comitis palatini Reni, ducis Bauarie, inferri seu committi contingat, et de ipsis suis terminis siue districtibus in Bauaria ad ipsius terminos regni nostri : ad obviandum inposterum maleficiis huiusmodi siue dampnis et illorum conatus noxios reprimendum, et de illatis seu commissis a tempore, quo nuper in Nemore apud heremitam conuenimus, emendam condignam et debitam ordinandum: nos pro parte nostra fideles nostros Theodericum, purchrauium in Frimberch, Bohuzlaum de Bor, Bohuzlaum de Clenow, et Racconem, filium Bohuzlai de Bor, et ipse pro parte sua fideles suos Ch. de Paulstorf, Ditricum de Wildenstein, Vl. marscalcum de Lengeuelt, vicedominum suum, et Jordanum de Murach in judices et arbitros elegimus, ut alii ad requisitionem alio- rum uel alterius nostrum corrigant et emendent, si qua talia commissa inuenerint seu illata, et alii ad commonitionem aliorum in hoc mutuo se iuuabunt ; de quibus prestiterunt corpo- raliter iuramenta, et nos ambo manum ad id, ubi articulus difficilis et grauis emerserit, appo- nemus. Ad hec si quem ex ipsis iudicibus — mori contigerit, pars illa, pro qua assumptus fuerat, dabit alium loco eius, qui iurabit sicut ille, in cuius locum fuerit substitutus. Si quis autem ex ipsis quatuor — ex quacunque causa interesse non poterit, a reliquis conso- 84*

Strana 668
Emler, Regesta Bohemia. 668 ciis suis pro illo termino alius assumetur. Preterea cum duplici consanguinitatis et affini- tatis vinculo coniungamur, ad hoc, — quia triplex funiculus difficile rumpitur, fortius con- nectamur et quasi nodo indissolubili colligemur, — promittimus, quod eidem fratri nostro comiti palatino in iustitia sua contra omnem hominem consilio et auxilio assistemus, nec eum contra quamcunque personam — in casu predicto aliquomodo deseremus, et suam proseque- mur iniuriam tamquam nostram.“ — Dat. in campis apud Egram a. d. MCCXCI°, VIII id Oct. Ex orig. arch. reg. Monac. cop. in Mus. Boh. 1555) 1291, 24 Oct. Egrae. Wenceslaus, rex Boemiae oc civibus Egrensibus privilegia confirmat. — Sciant oc, „quod nos — fidelium ciuium nostrorum Egrensium deuocioni et meritis inclinati — omni a iura, libertates, gratias et priuilegia per serenissimos principes, d. videlicet Rudolphum, Rom. et d. Othakarum patrem nostrum — Boemorum reges, — concessa — ratificantes — confirmamus, adicientes, — vt per totum regni nostri ambitum iidem ciues nostri Egrenses a tributis et vexacionibus thelonei penitus absoluti, liberi et immunes de moneta egrensi nobis centum talenta hallensium denariorum in die s. Walpurgis reddere et soluere debent annua- tim.“ — Dat. Egre per manus mag. Petri, Prag. et Wissegr. ecclesiarum canonici, prothon. regni nostri, a. d. MCCLXXXXI°, IX kal. Nou. indict. V. Drivok, Aelt. Gesch. der deut. Reichstadt Eger, 318. 1556) 1291, 15 Nov. In Moderiz. Theodericus, episc. Olomuc. vidimat monasterio Tissnowicensi privilegia regum Wen- ceslai dat. MCCXXXX°, VII° Idus Dec. (v. I n. 1013) et Ottacari dd. M°CCLVIIII°, (v. II, n. 194). Dat. in Moderiz a. d. M°CCOXCI°, XVII° kal. Dec. Ex orig. eiusdem monast. Boczek, Cod. dipl. M. V, 293. 1557) 1291, 29 Nov. Sitauiae. Albertus, — dux Saxoniae, Angariae et Westphaliae, comes de Bren, purcrauius de Mejdeburch, sacri Romani imperii princeps et marshalcus, promittit, se in rege Rom. eligendo vocem suam in eum directurum, sicut regi Boh. placuerit. — Not. oc, "quod magnifici prin- cipes d. Wenceslaus, rex Boemie, pincerna, et Otto Longus, marchio Brandenb. camerarius eiusdem imperii, qui vna nobiscum et cum alijs imperij principibus in eleccione Rom. regis in imperatorem promouendi obtinent ius et vocem, nobis — promiserunt, quod prius quam ipsi personam aliquam in regem Rom. eligent, procurabunt, vt persona illa, que tunc in regem Rom. eligenda fuerit, nos certificet et nobis caueat de quatuor milibus marc. et quingentis marcis arg. puri prag. ponderis, quod nobis easdem in competentibus terminis exsoluat rex Rom. predictus, et si poterunt, nostra negocia apud eundem regem Rom. quicunque fuerit, in melius dirigent iuxta posse; procurabunt etiam ante eleccionem predictam, quod rex Rom., qui per eos electus fuerit, de octingentis marcis arg., in quibus apud Thyzmannum lanchrauium pro bonis in Aldenburch ad mandatum quondam d. Rudolphi, regis Rom. fideiussimus, nos

Strana 669
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 669 certificet nobisque plene caueat de eisdem. Ordinabunt etiam ante eleccionem eandem, quod quidquid iuris per sentenciam regiam contra archiepiscopum et ecclesiam Maijdeburgensem obtinuimus, ad illud idem vlterius prosequendum rex Rom., qui electus fuerit, nos teneatur iuuare iusticia mediante. — Ceterum cum ad eleccionem celebrandam regis Rom. eundem regem Boemie in proximo continget procedere, nos ad locum pro eleccione regis Rom. sta- tuendum cum ipso rege Boemie in societate, expensis et conductu ipsius, cum decem nostris militibus, duobus capellanis et octo domicellis, quos ipse rex Boemie vestire promittit, venire stare et redire debemus. Vbi in eleccione predicta vocem et autoritatem nostram non in alium nec aliter dirigemus, nisi sicut eidem regi Boemie placuerit et ipse rex Boemie nos iusserit, et sicut in alijs nostris patentibus litteris super voce et auctoritate per nos in eun- dem regem Boemie translatis et directis plenius continetur. Quod si legittimo inpedimento peruenti ad terminum et locum predicte eleccioni statuendum venire non possemus vel ab- soluti per ipsum regem Boemie ab eodem itinere aput propria maneremus, nuncii nostri quos loco nostri ad predictam eleccionem in ipsius regis Boemie expensis cum pleno et suf- ficiente mandato nostro ad eligendum tenebimur mittere, ea ibidem auctoritate nostra pro- ipso rege Boemie facere tenebuntur.“ — Act. et dat. in Sytauia a. d. MCC°XCI°, vigilia b. Andree apostoli, indicc. V. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Riedel, Cod. dipl. Bradenb. I, 199. — Ludewig, Reliquiae V, 436. 1558) 1291, 20 Dec. Pragae. Nos Thobias, Prag. epise. notum oc, "quod nos ad peticionem et presentationem ser. domine nostre Gute, — regine Bohemie oc, eius capellanum Sthephanum, exhibitorem pre- sencium, in ecclesia de Lyssa, in qua eadem domina nostra jus obtinet patronatus, rectorem instituimus legitimum et plebanum.“ — Dat. Prage a. d. M°.CC°.LXXXXI°, XIII kal. Jan. pontif. vero nostri anno XIII, indictionis quinte. Ex orig. bibl. univ. Prag. 1559) 1291. In Rosenberch. „Ego Zmielo de Graetzen — ecclesiam meam in Reychenaw, cuius collatio et ius patronatus iure hereditario ad me spectat, tradidi domui beate Marie uirginis in Hohenfurt — cum tercia parte omnium decimarum cunctarum uillarum, que ad prefatam dinoscuntur ecclesiam pertinere, iure perpetuo possidendam in meorum peccaminum remissionem, et ob remedium propinquorum meorum. — Hoc etiam uolui memorie comendandum, quod ejusdem ecclesie plebanus nomine Pablo, cui eandem contuli, — eam possideat ad dies; suos post mortem uero predicti sacerdotis antedicte ecclesie collacio spectat ad abbatem et conuentum in Hohenfurt pleno iure.“ — Testes: d. Hainricus cognatus meus de Rosenberch, d. Hain- ricus et d. Wocho fratres dicti de Chrumbenaw, d. Albertus de Strobniz, d. Benisius de Horach, d. Shenko de Dudlieb, Dwrsata de Cypping, Watzlaus, purcrauius de Rosenberch, Albero et Budislaus fratres de Horach et alii. Act. in Rosenberch a. d. M°CCOXCI°. Pangeri, Urkb. v. Hohenfurt 45. — Trajer Hist. stat. Beschreib. der Diöc. Budweis 290.

Strana 670
670 Emler, Regesta Bohemiae. 1560) 1291. Dominicus de Pazzawerslag duas partes decimae suae in Pazzawerslag monasterio in Alto vado tradit. — Not. oc, „quod ego Dominicus de rebus diuinitus mihi collatis seminare cupio in terris, vnde manipulos colligam letanter in celis. Inspiracione igitur domini infor- matus duas partes decime de omnibus bonis meis in Pazzawerslag tradidi domui b. Marie uirginis in Hohenfuert — in perpetuum possidendas in vita mea pariter et post mortem, ad quoscunque ipsa bona in posterum peruenerint possidenda, in meorum et propinquorum meorum peccaminum remissionem. Ut autem hec rata permaneant, — presentem cartam fra- tribus in prefata domo deo iugiter famulantibus tradidi sigillo nobilis d. mei de Rosenberch cum appositione sigilli mei munimine roboratam.“ Act. a. d. M°CC° nonagesimo primo. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt 46. 1561) 1292, 1 Jan. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae oc episcopo Prag. emtionem partis villae Byelaua confirmat. — Not. oc, „quod nos olim partem ville dicte Byelaua, que quondam Swatozlao, domino dicte ville, post diuisionem ipsius inter dictum Swatozlaum et . . vxorem ac . . filios eius habitam sibi cessit, exigentibus culpis eius, qui propter suos excessus per .. rectores nostros Chazlauiensis prouincie fuit exigente iustitia decollatus, ad manus nostre curie racionabiliter deuolutam, Henrico, fratri Franconis ciuis Pragensis, notario nostro proscriptorum, duximus — concedendam. Qui Henricus partem seu hereditatem predictam, cum Zdezlao, filio Ble- honis, pro hereditate ipsius Zdezlai dicta Nahayu prope Nychan de assensu nostro postmo- dum commutauit, a quo partem seu hereditatem eandem Wocko de Burenicz siue de Cri- senche emit nostro ad hoc accedente consensu. Tandem dictus Wocko partem seu heredita- tem predictam cum agris cultis et incultis, pratis, pascuis, aquis, aquarum ductibus, piscatio- nibus, molendinis, siluis, nemoribus et aliis pertinenciis — d. Thobie, Prag. episcopo, — ad hoc interueniente consensu nostro uenditionis titulo dedit, tradidit et donauit. Cuius partis seu hereditatis circuitionem per Vlricum de Criusudow, militem et fidelem nostrum, sibi per nos ad hoc specialiter deputatum fieri fecimus iuxta regni nostri consuetudinem approbatam. Nos autem — uenditionem ipsius partis seu hereditatis predicte ville Byelaua per prefatum Wockonem et circuitionem eius per dictum Vlricum sibi factas, ratas et gratas habentes — confirmamus.“ — Dat. Prage per manus mag. Petri, prothon. nostri, Prag. et Wissegr. eccle- siarum canonici, a. d. MCCXCII°, kalendis Jan. V indict. Ex orig. arch. cap. Prag. cop. in Mus. Boh. 1562) 1292, 10 Jan. In Gretz. Wenceslaus, rex Boemiae oc definit litem inter monasterium Zedlicense et urburarios regios in Kutta super balneis et stubis balnearibus. — Sciant oc, "quod cum inter — Heyden- ricum abbatem — et conuentum monasterii Zedticensis ex vna parte, et vrburarios moncium

Strana 671
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 671 nostrorum in Kutta ex altera, super balneis et stubis balnearibus eorumdem, abbatis videlicet et monasterii sui, quas tempore patris nostri karissimi et nostro hactenus in eisdem mon- tibus pacifice possederunt et habent, fuisset questio suscitata, vrburariis nostris prefatis dicentibus, quod ad nos et ipsos racione urbure nostre deberent predicta balnea pertinere ex aduerso uero supradictis abbate et conuentu ipsius monasterii allegantibus, quod ipsi predicta balnea tempore patris nostri et nostro possederint pacifice et quiete: nos per ipsos et alios fideles nostros de cause predicte circumstanciis sufficienter edocti, ipsa balnea, domos et stubas balneares hactenus constructas et imposterum construendas in montibus fundi monasterii supradicti cum censibus et prouentibus ipsorum omnibus ad eosdem abbatem, conuentum et monasterium Zedlicense decernimus et volumus pertinere. Et ne imposterum super eo dubium aliquod valeat suboriri, — illud prefatis abbati et monasterio Zedlicensi — conferimus, — reddentes eadem balnea et provisores ipsorum a collectis, steuris et con- tribucionibus ac aliis seruiciis quibuslibet, que nobis cum montanis dictorum montium debe- rent facere, — absolutos.“ — Dat. in Gretz per manus mag. Petri, prothon. nostri, Prag. et Wissegr. ecclesiarum canonici, a. d. MCCXCII°, IV idus Jan. indict. V. E confirm. orig. Wenceslai II reg. Boh. dd. 1299 in arch. fisci Prag. cop. in Mus. Boh. — Sternberg, Gesch. der böhm. Bergw. I, 2, 59. 1563) 1292, 10 Jan. In Grecz. Wenceslaus, rex Boemiae oc, bona monasterii Zedlicensis in provincia Curzimensi absoluit ab ozzada. — Sciant oc, „quod nos — curias et bona ac homines (Heidenrici abba- tis et conuentus monasterii Zedlicensis), quos habent in Curzimensi circuitu siue prouincia, vniuersos et singulos a prestatione nuncii publici siue testis, qui uulgariter ozzada dicitur. — reddimus absolutos, prohibentes, — ne quis ab ipsis de hominibus, bonis, curiis aut villis ipsorum — in predicto circuitu sitis, siue eos per se teneant siue aliis ad censum duxerint committendos, requirere nuncium siue ozzadam prenotatum, uel eos exinde occasione accepta grauare presumat.“ — Dat. in Grecz per manus mag. Petri, prothon. nostri, Prag. et Wissegr. ecclesiarum canonici, a. d. MCCXCII°, IV id. Jan. indict. V. Ex orig. arch. olim. Sedlic. 1564) 1292, 13 Jan. „Ego Hedwigis dicta de Schaunberch, quondam relicta — Wokonis de Rosenberch defuncti, — per presentes litteras cupio pro testimonio innotesci, quod ecclesiam meam in Strobinitz, cuius jus patronatus pro medietate cum aliis bonis attinenciisque a — meo ma- rito d. Wokone, marsalco regni Boh. accepi pro sposalibus (sic), — fratribus fundacionis — mee, claustri, quod Altus vadus dicitur, ipsam solam ecclesiam tradidi cum omni iure meo, quatenus — ipsam ecclesiam — possideant ac conferant, prout ipsis uidebitur expedire.“ Dat. a. d. M°CCXCII° in die octaua epyphanie d. nostri Jesu Christi. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt 47.

Strana 672
672 Emler, Regesta Bohemiae. 1565) 1292, 29 Jan. Brunae. Wencezlaus, rex Boh. oc, fratribus s. Johannis hospitalis Ierosolimitani in Murperk emtionem prati cuiusdam siti apud Antiquum Erpurk confirmat. — Dat. Brunne per manus mag. Johannis, Sacensis prepositi, prothon. Mor. a. d. MCCXCII°, IV kal. Febr. Ex orig. M. prioratus Melit. Pragae. Boczek IV, 381. 1566) 1292, 14 Febr. Theodoricus, episc. Olomuc. abbati Welehradensi litem inter plebanos s. Petri et s. Jacobi Brunae terminandam committit. — Dat. XIV Febr. 1292. Boczek V, 294. Extr. 1567) 1292, 27 Febr. Brunae. Wencezlaus, rex Boh. oc, civibus Znoymensibus quasdam libertates confert. — Not. oc, „quod ciues — Znoymenses et heredes ac successores ipsorum quoslibet de vniuersis suis prediis et hereditatibus, que ad ipsam civitatem Znoymensem ex antiquo a primeua eius fun- dacione et locacione sunt annexa per progenitorum nostrorum graciam et fauorem, ac de illis possessionibus, quas de nouo emerunt et in posterum eos emere contigerit, a iuris- diccione ac impeticione qualibet omnium beneficiariorum absoluimus, — decernentes, ut amodo ciues iidem et eorum successores, coram camerario dumtaxat terre Morauie — aut iudice ciuitatis eiusdem de predictis vniuersis suis possessionibus — extra beneficiariorum officia debeant pro causis et excessibus suis quibuslibet conueniri. Superadicimus insuper, ciues eosdem ac pauperes degentes in hereditatibus ipsorum ad ipsam civitatem ab antiquo pertinentibus et de illis hereditatibus, si quas amodo emptas et acquisitas ubicunque here- ditario aut emphitheotico iure propriis excolent araturis, ac eciam de molendinis nullum sibi censum soluentibus, sed ea elocantibus per eos propriis sumptibus ubicunque ad soluciones generalis collecte deinceps non teneri, ampliora tamen et specialia occasione huiusmodi bono- rum de cetero emptorum, que ad proprias culturas tenebunt, nobis aut heredibus nostris, quando requisiti fuerint, iure ciuili seruicia exhibebunt. Illi uero pauperes eorum, quos in possessionibus ac molendinis emptis inposterum censum sibi soluentes habebunt, generales collectas sicut et alii terrigenarum pauperes se persoluere tenebuntur. Amplius — statuimus, — inhibentes auctoritate nostra, ne quis incolarum in bonis nostris et bonis cuiuscunque in spacio vnius miliaris ad omne latus eiusdem ciuitatis, nisi de ipsorum ciuium fuerit licencia speciali, cereuisiam uenalem braxare ulterius audeat nec presumat.“ — Dat. Brune per manus Johannis, Sacensis prepositi, prothon. nostri Mor. a. d. MCCXCII", IV kal. Mar. indice. V. Ex orig. einsdem. civ. Boczek IV, 383. 1568) 1292, 2 Martii. Olomucii. Locatio civitatis Albae Ecclesiae. — Not. oc, „quod nos Chwalco — abbas et totus conuentus monasterii in Hradisch — ciuitatem nostram in Alba ecclesia ex communi de- creto Gerlaco locandam concessimus in hunc modum, ut dictus Gerlacus L laneos chrudimen-

Strana 673
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 673 sis mensure in sua locatione ad eandem ciuitatem debeat continere, donantes sibi tres la- neos liberos et heredibus siue suis successoribus vniuersis, et tertium denarium in culpis, ex quibuscunque iudiciis fuerint deriuati, etiam si nos personaliter aut nostros nuntios ibi contingat iudicio presidere. Conferimus etiam sibi IV panis bancos, IV macella, molendinum cum IV rotis, balneum, hec omnia libere possidenda, piscationes et uenationes ibi sibi, prout iustum fuerit, indulgemus. Nobis uero in eisdem bonis uenandi et piscandi reseruamus libe- ram facultatem. Omnibus autem in dicta ciuitate mansuris per sex annos in agris iam exstir- patis a festo Walpurgis proximo concedimus libertatem, in exstirpandis uero a festo dicto per XII annos gaudeant libertate. Volumus etiam, quatenus iidem ciues in iure Olomuc. ciuitatis debeant residere. Sed qui culpam meruerit, ad medietatem culpe soluende tantum- modo teneatur. Finita uero dicta libertate quilibet laneus in censu soluet dimidiam marcam arg. in festo Walpurgis, et duos denarios delentios notario nostro, et unam scapulam bonam in festo pasche, et IV caseos in pentecoste, quatuor pullos in festo Michaelis, que omnia nobis iudex idem aut nuntius suus in monasterio presentabit. Item quilibet laneus ciuitatis, taberna et quilibet artifex dabit sex denarios decimales episcopo in festo Martini, sex dena- rios ad pontem in Prerow in rogationibus, et quilibet subses agros non habens duos dena- rios dabit episcopo, et duos ad pontem in dictis terminis, in quibus nullam, et in collecta regis, si occurret, nullam concedimus libertatem. Et si regem uel reginam ibi transire con- tigerit, ipsis ciuibus in expensis tota abbatia contribuere teneatur, cum et ipsi aliis nostris hominibus sint ad similia obligati. Volumus etiam, ut nos, cum ibi uenerimus, et notarium cum aliis nuntiis nostris tempore census in expensis procurent. Item inhibemus, ne aliquis tabernam infra milliare ad eam ciuitatem habeat, nisi de assensu ciuium speciali, et infra milliare in siluis, pratis ecclesie habeant potestatem. Volumus etiam, ut idem Gerlacus iudi- cium suum, prout possidet, vendere vel commutare valeat fide digno. Damus eidem Gerlaco in vniuersis uillis eiusdem prouincie, que teutonicis locate fuerint, de duobus denariis, qui nos in culpis contingunt, tertium denarium. Liceat etiam sibi ter in anno in eisdem uillis iudicio presidere, quod iustum fuerit, decernendo.“ — Act. in Olmucz a. d. MCCLXXXX(II), dominica Reminiscere. Boczek IV, 384. Ai 1569) 1292, 13 Mart. Brunae. Wenceslaus, rex Boh. oc civibus Brunensibus quasdam libertates concedit. — Nos- cat oc, "quod nos — ciuium Brunnensium — supplicacionibus inclinati — concedimus eis plenariam potestatem, de vnanimi consensu totius ciuitatis eiusdem inter se iuratos seu con- sules viros fide dignos, qui eis omnibus communiter expedire videantur, semper circa octauas resureccionis d. nostri annis singulis eligendi, per annum tantummodo duraturos, nisi per reatum notorium eorum aliquis aut plures demereantur destitui ante annum; hoc nichilo- minus adiecto, quod ciues predicti celebrata electione iuratorum eorundem nobis eos, si tunc in terra Morauie presentes fuerimus, aut prothonotario nostro, sed in absentia nostra came- rario, qui pro tempore fuerit vice nostra, pro viris fide dignis et ydoneis presentabunt 85

Strana 674
674 Emler, Regesta Bohemiae. Concedimus etiam ciuibus eisdem, ut pro causis quibuslibet per beneficiarios quoscunque de possessionibus ipsorum et propter easdem extra ciuitatem ad iudicia terre per citaciones aliquas non trahantur; eo dumtaxat excepto, quod si eorumdem ciuium aliquis hereditates alicuius sibi usurpare indebite aut metas hereditatis uiolare presumpserit, tunc pro huiusmodi duabus causis tantummodo ad terre iudicium citetur. Et cum ad solempnitatem nostre coronacionis dicti ciues nostri in ciuitate specialem et extra ciuitatem de bonis suis impositam toti terre soluerint generalem collectam, amodo quandocunque tam ciuitati eidem, quam toti terre eadem vice simul et semel inposita fuerit collecta, tunc ab eis contenti esse uo- lumus collecta ciuitatis. Ad hec predicti ciues illos nobiles terre Morauie, qui debita con- traxerint apud eos, que X marcas arg. excedent, quando quater in anno in quatuor tempori- bus ad tractatus suos in ipsam ciuitatem conueniunt, premissa citatione eos coram beneficia- riis super suo debito conueniant; et si iustitiam a beneficiariis nostris non fuerint consecuti, tunc camerarius noster, qui pro tempore fuerit, vices nostras super facienda ipsis iusticia prosequatur. Ceterum omnes domus nobilium in eadem ciuitate Brunnensi ad contribuciones impositas dictis eiusdem ciuitatis ciuibus volumus teneri, deductis solummodo illis nobilium domibus, quas a progenitoribus suis liberas habuerunt, aut que in dotibus ecclesiarum ab ipsis nobilibus possidentur. Statuimus insuper et uolumus in ipsa ciuitate Brunnensi vniones aliquas decetero non haberi, sed singulis diebus fori vniuersi incole quorumcunque locorum cum suis mercibus ad ipsam ciuitatem libere accedant; aliis vero diebus accole in suburbiis ciuitatis eiusdem manentes in ipsa ciuitate tractent libere merces suas. Liceat preterea dictis nostris ciuibus, ut eorum per hec commoda perpensius augeantur, illos predones, qui in terris nostris nulla dominia nec aliqua bona immobilia possident, propter excessus ipso- rum notorios, qui nulla tergiuersacione celari possunt, in ciuitate ipsa libere occupare et detinere ad obtinendam iusticiam de ipsis." — Dat. Brunne per manus mag. Johannis, Sa- censis prepositi, a. d. MCCXCII, II idus Mar. indict. V. Ex orig. arch. eiusdem. civ. Boczek IV, 385. 1570) 1292, 7 Apr. Brunae. Budsca cum filio suo Witigone de Luscha fratribus militiae Templi in Cheycouicz uillam Schonstraze vendit. — Not. oc, "quod — fr. Ecchoni, commendatori et cruciferis de Cheycouicz villam nostram Schonstraze vendidimus pro CLV marcis puri arg. cum iuribus et adtinenciis vniuersis — promittentes eidem Ecchoni — ipsam villam iuxta terre consuetudinem ante amicos nostros seu impetitores quoslibet libertare. Si autem hanc libertatem efficere non possemus, — ab hoc impedimento predictis cruciferis villam nostram Pyrboums cum — adtinenciis obligamus, vt ad ipsos tamqvam ad proprios possessores pertineat, quoad usqve de dampno, si quod eos habere ex prefata empcione contingeret, per nos fuerint finaliter expediti." — Sigilla d. Tazzonis de Tazzenberch, d. Budwoy de Jechnecz, d. Phillippi de Pernstein, camerarii Morauie, et fr. sui d. Bohuzlai, d. Odoleni de Vzpechs, d. Hartlebi de

Strana 675
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 675 Dubna, et d. Stephani de Medlov. — Dat. et act. Brune a. d. MCC.XCII°. VII idus Apr. indict. V. Ex orig. in arch. M. prior. Melit. Boczek IV, 387. 1571) 1292, 8 Apr. Nos fr. Paulus dictus abbas de Grediz ad notitiam oc, „quod nos de consilio dd. Theoderici, abbatis de Walt(sachsen), Johannis, de Pomunch abbatis, Henrici abbatis, visitatoris nostri de Plaz, nec non Henrici, abbatis de Sacrocampo, ac conventus nostri consensu, ma- joris utilitatis praetextu, videlicet exsolutione villae nostrae Nemezlawitz, quae obligata in CC marcis puri arg. per multos annos fuerat, vendidimus — d. Heidenrico, abbati de Cede- litz, ac monasterio suo praedium monasterii nostri situm prope civitatem Nuenburch dictum Chleb, teutonice Brot, latine vero Panis, pro C et XLV marcis puri arg. jure proprietatis perpetuo possidendum.“ — Dat. a. d. M°.CC.LXXXXIj°, VI idus Apr. Ex orig. arch. fisci reg. Prag. cop in Mus. Boh. 1572) 1292, 20 Apr. Pragae. Ekhardus, magister urburae et monetae per Bohemiam, monasterio Cedlicensi omni juri in molendinis super Albeam sub civitate Coloniensi abrenunciat. — Not. oc, „quod cum nostri excessus insolentia requirente, — d. nostro Wencezlao, regi Boh. — omnia bona no- stra per diffinitivam sententiam fuissent adjudicata, et hac causa mediante idem d. noster rex inclytus Wencezlaus molendina super Albeam fluvium et sub civitate Colonia sita, quae ante nostri excessus insolentiam justo emptionis et proprietatis titulo sine impetitione qua- libet tenebamus, religiosis et honorabilibus viris abbati et conventui monasterii Cedlicensis — possidenda pro quingentis marcis puri arg. et prag. ponderis sub privilegii robore vendi- disset, et nobis postmodum ipsius gratiae reformatis eandem quingentarum marc. summam integraliter de sua urbura defalcasset, ne impetitionis alicujus moles super ipsa emptione, quae nobis absentibus fuit facta, memoratis abbati et conventui monasterii Cedlicensis posset in posterum suboriri, nos acceptis ab eisdem abbate et conventu CC marcis puri arg. et prag. ponderis, ultra summam quingentarum marcarum, nobis a praedicto d. nostro rege ra- tione molendinorum in urbura defalcatam in praesentia — judicis ac civium civitatis Pra- gensis, ipsam emptionem — approbavimus, et ad eam nostrum consensum adhibuimus.“ — Testes : Hilcmarus, Fridingerus, Simon Stucko, Albertus Minhardi, Ditricus, filius quondam Wolflini, Jacobus Frenclini, Lutoldus de Turri, Philippus, fil. Johannis, Fridericus Stroberge- rus, Johannes de Gallis, Nicolaus Popitz, Petrus de Lapide, Conradus de Satz, Conradus Znoymerus, Petrus de Strasznitz, Bernhardus apud s. Egidium, cives Pragenses et jurati. — Act. et dat. Pragae a. d. MCCXCII°, XII kal. Maii. Ex orig. arch. fisci Prag. cop. in Mus. Boh. 85*)

Strana 676
676 Emler, Regesta Bohemiae. 1573) 1292, 21 Apr. Pragae. Wencezlaus, rex Boemiae oc, villam Botch monasterii Portae Apostolorum ab officialium Cubitensium iudicio eximit. — „Virorum religiosorum Marquardi abbatis et conuentus monasterij de Porta apostolorum — supplicationibus — inclinati, villam eorum dictam Botch cum ho- minibus, villis, siluis, et bonis alijs ad districtum ipsius ville spectantibus a judicio et iuris- dictione qualibet.. purcrauij, .. judicis, ciuium, et omnium officialium Cubitensium eximimus, — eandemque villam cum hominibus, villis, siluis et bonis ipsius judicio beneficiariorum et officialium nostrorum Pragensium aggregamus. Volentes et mandantes expresse, ut de cetero ville ac homines predicti per prefatos purcrauium, judicem, ciues uel officiales Cubitenses, iudicari non debeant, nec aliquae ipsis exactiones imponi, sed ad predictos beneficiarios et officiales nostros Pragenses in omnibus partineant sicut alij eorum iurisdictioni subditi pleno iure.“ — Dat. Prage per manus mag. Petri, prothon. nostri, Prag. Wratislau. et Wis- segr. ecclesiarum canonici, a. d. MCCXCII, XI kal. Maij, V indict. Ex orig. arch. c. r. aul. Vien. cop. in Mus. Boh. 1574) 1292, 11 Maji. Apud Frankenfurt. Adolphus, — Rom. rex, Wenceslao, Boh. regi, terras Plisnensem et Egrensem obpigno- rat. — Recognoscimus oc, "quod cum — Wenceslaus, rex Boemiae oc, — decem millia marc. arg., quae pro dote filiae suae inclyto Ruperto, filio nostro, dare tenetur, ratione amicitiae, praeveniendo solutionis tempus debitum in festis assumptionis b. Virginis Mariae et epipha- niae domini proxime nunc venturis proportionaliter solvere promiserit et pagare: nos terram Plisnensem, videlicet castrum et oppidum Aldenburgk, Kemnitz, Zuickav et totam terram Plisnensem cum omnibus vasallis, hominibus, bonis feodatis seu non feodatis, judiciis, thelo- neis, juribus et honoribus ac aliis pertinentiis ad eam spectantibus, eo jure, quo ad regem Romanorum spectare seu pertinere noscuntur; nec non Egram civitatem et castrum cum suo territorio, castris, hominibus, bonis feodatis seu non feodatis, vasallis, judiciis, theloneis et omnibus solutionibus ac juribus universis, quam ad regem Rom. spectare seu pertinere no- scuntur, hypothecamus et inpignoramus, — dicto d. Wenceslao, regi Boemiae, et heredibus suis pro pecunia praelibata. Quae tamen inpignoratio seu obligatio evanescet et penitus dissolvetur nuptiis, inter nostrum filium et ipsius regis filiam celebratis. Hoc pacto expresso- quodsi regi Boemiae de dominio Egrae praedicto aliquid juris competere videbitur seu com- petit, et id poterit legitime edocere literis seu instrumentis ac aliis praeconibus competen- tibus, illud sibi dimittemus sine molestia cujuslibet et pressura.“ — Dat. apud Frakenfurt V idus Maji a. d. MCCXCII, regni vero nostri a. primo. Jireček, Cod. jur. Boh. I, 249. — Ludewig, Reliquiae man. V, 434. 1575) 1292, 12 et 13 Maii. Apud Francfort. Adolphus. Rom. rex oc, Wenceslao, regi Boh. absenti porrigit feuda per Rubinum de Cowerna. A. „Ob suorum meritorum insignia gloriosa, quibus erga nos et imperium sacrum il-

Strana 677
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 677 lustris d. Wenceslaus, rex Boh. inclytus, princeps noster et pincerna, multipliciter relucet, suis cupientes parcere laboribus et expensis, omnia fevda quocunque locorum sita, — quae a nobis et sacro Romano imperio dictus rex habet, — per nobilem virum Rubinum de Coverna, affinem nostrum, exhibitorem praesentium, ex speciali gratia nostrae regiae majestatis quam- quam absenti duximus porrigenda. Volumus tamen, — ut rex illustris jam praedictus, cum commode praesentiam nostri habere poterit personalem, personaliter nos accedat, jura suorum fevdorum, prout mos expostulat, accepturus.“ — Dat. apud Francfort IV idvs Maii a. d. M.CCXCII, indict. V, regni nostri a. I°. B. Multarum virtutum amica societas, morum ac vitae laudabilis conversatio et com- mendabilis fidei tuae praesentia, quibus te praeeminenter adornari comperimus, nos indu- cunt, ut te tanquam principem imperii praeinsignem amplioribus prae ceteris nostrae benefi- centiae radiis illustremus. Hinc est, quod ex speciali favore ad provehenda tui honoris auspicia, omnia feuda, quae a nobis et imperio debes suscipere et tenere, per virum specta- bilem Rubinum de Cowerna, affinem et fidelem nostrum, — transmittimus, — volentes tamen, ut cum commodius nostris possis praesentari conspectibus, a nobis personaliter suscipere de- beas feuda memorata.“ — Dat. Francfurt III idus Maji, indict. V, a. d. MCCXCII, regni vero nostri a. 1°. Balb. Miscell. VIII, 25. — Goldast, Append. 41 — 44. — Jireček, Cod. jur. Boh. I 248. 1576) 1292, 5 Jun. In Modricz. Theodoricus, episc. Olom. confirmat donationem villae Rayhradicz a Wilena, relicta Thomae de Seleschitz, monasterio in Rayhrad factam. — Not. oc, „quod — d. Wilena, re- licta quondam Thome militis de Seleschicz, cum filiis suis Ulrico, plebano de Swasow, et iuniore filio suo Chunone in nostra presentia constituta confessa est, curiam suam et laneum unum in Rayhradicz cum pratis et aliis attinentiis pro remedio anime sue et suorum se monasterio s. Petri in Rayhrad donasse et legasse, sub hac conditione videlicet, ut in vita sua utatur et fruatur bonis eisdem “ — Testes: Henricus miles de Modritz, Rasco aduoca- tus, Bogdalicus, Brico, famuli nostri, mag. Ambrosius et Henricus de Thursas, notarii nostri, Ulricus, plebanus de Swassow, et alii. — Dat. Modricz a. d. M.CCXCII, non. Junii. Boczek IV, 388. 1577) 1292, 11 Jun. Salzburgae. Fridericus et Hainricus Chiemensis et Lauentinensis ecclesiarum episcopi — „omni- bus vere penitentibus et confessis, qui ad monasterium s. Marie — in Altovado — in qua- tuor festiuitatibus gloriose virg. Marie et in anniuersario dedicationis ipsius devocionis causa pervenerint, et ad structuram eiusdem, quod propter operis celebritatem, qua inchoatum est, non valet sine aminiculo Christi fidelium commode consumari, manum porrexerint adiutricem," — Dat. Salzburge a. d. vterque eorum quadraginta dies iniunctae poenitentiae relaxant.“ MCCXCII°, III idus Junii. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII. 48.

Strana 678
678 Emler, Regesta Bohemiae. 1578) 1292, 27 Jun. Pragae. „Reformatio hospitalis s. Francisci Pragae. — A. d. M.CCXCII°, V kal. Jul. nos Bern- hardus, d. gr. Misnensis praepositus, et nos frater Heidenricus, abbas monasterii Scedlicensis, hospitale s. Francisci Prage de mandato sedis apostolice visitantes subscripta statuimus per ordinem vniuersis firmiter ab omnibus reseruari. Inprimis cum confessio non solum a peccatis iustificet, verum eciam virtutum gratiam nutriat et infundat statuimus, ut omnes fratres tam canonici quam professi ad minus semel in mense confessionem faciant integram et contritam. Et quia expedit, ut sacerdotes sacrosancta commercia corporis et sanguinis domini pertractantes mundiciam habeant honestatis, volumus, ut rasuras alteris faciant septi- manis et eorum numerus taliter augmentetur, quod Prage tres vel quatuor ad agendum divinum officium continue demorentur, et alias in domibus amoris secularibus presbiteris collectentur. Et hiis adicimus, ut cum hostia salutaris deuota mente sit potius quam oculis corporalibus contemplanda, inhibemus, ne quis fratrum ad ipsam videndam per diuersa va- dat altaria hora misse, sed uno in loco ad audiendam missam honeste ac ordinarie insimul se disponant. Item cum ordo principaliter sedi apostolice sit subiectus, a qua tamquam ab origine emenat omnis gracie plenitudo, precipimus, ut electus prior non postuletur amodo per episcopum confirmari, sed presenti nostra confirmacione et ordinis auctoritate a predicta sede apostolica robore perpetuo stabilita curam habeat animarum et una cum magistro membra ordinis hinc inde dispersa visitent annuatim et iuxta sui ordinis instituta quoslibet puniant trans- gressus certis ex causis officiales ab officiis ammouentes. Preterea cum scandala sunt pro- uiribus euitanda et honestas in moribus preferenda, statuimus, ne quis fratrum in ciuitatibus, in quibus ordo possidet domus, cum personis secularibus comedat siue bibat, sed conceditur, ut in mensa prelatorum seu religiosorum eis comedere oportuno tempore sit licitum et per- missum, nec extra refectorium sui huiusmodi prandii quiscunque absque licencia magistri uel prioris cibum percipiat siue potum. Et ut testimonium sibi prestare mutuo de commissa- cione ualeant regulari, nullus in parochiis, curiis hospitalibus uel hospiciis solus sed cum fratre socio uel laico mature commissacionis, si frater haberi non poterit, demoretur. Insuper ut religiosis quibuslibet vester ordo sit conformis, quadragesimale ieiunium secunda feria post dominicam Esto mihi precipimus inchoari. Preterea ne domus debitorum oneribus aggravaretur, inhibemus firmiter et precise, ne quisquam sine sue superioris licencia magna contrahat de- bita siue parva; transgressores ab officiis depositi et amoti per magistrum taliter puniantur, quod penis ipsorum acerbitas ceteris presumptoribus transeat in exemplum. Statuimus insuper et mandamus, ne quis fratrum officialium cultellum siue gladium preacutum habeat sed in viam proccessuri non acuminatis cultellis exeant, et reversi ea apud magistrum quousque iterato exeant reponentes. Ceterum ne temeritas ordinis et paupertas personalis temeritatem for- tassis non valeat sustentasse, mandamus, ut ad ordinem nulla prorsus recipiatur persona sine nostra licencia speciali et de nostra procedat beneplacito et consensu. Sorores eciam maneant in ordine iam recepte nulla prorsus ipsum ordinem denuo receptura, nisi cui sine graui scandalo non poterit denegari. Item cum omnia bona domus sint pro infirmis princi-

Strana 679
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 679 paliter deputata, volumus, ut magister unum fertonem magistre per singulas tribuat septimanas et adhoc ipsum grande sibi subsidium administrent sed cuiuslibet facultatem (sic) et idem panis et potus, qui datur fratribus in communi, detur omnibus generaliter et infirmis. Denique cum sit iudicium unanimitatis et caritatis, ut uniformes ordinis participes et laboris equalita- tem in victu teneantur et vestitu, volumus ut fratres et sorores crucem ferentes communitatem in cibo teneant atque potu et saltem uno vestitu uestiantur ab ordine annuatim, et si aliquem siue aliquam contingerit infirmari, eis caritatiue solacia et necessaria ministrentur; et omnis esus carnium minucionis tempore diebus ab ordine inhibitis inhibetur, nisi dumtaxat prouidenti alicuius infirmitate magister dixerit dispensandum. Damus eciam licenciam generalem, ut cappis amodo depositis et amotis omnes in legacionibus uel pro negociis equitantes signatis cruce palliis uti possint. Cupientes eciam omnem proprietatis materiam abolere, committimus ma- gistro et commendatoribus ac prouisoribus uniuersis, ut in libris ac aliis necessariis pro sua possibilitate taliter sibi commanentibus studeant fratribus prouidere, quod nulla ipsis rema- neat occasio, ut proprium aliquid recipiant aut reseruent. Volentes preterea fragilitatis re- secare scandalum et ruinam, prohibemus, ut nulla sororum amodo sine nostro scitu et sen- tencia ad domum aliam emittatur et prebendarias mulieres ab eorum consorciis in locis quibuslibet precipimus amoueri. Scriptum hoc singulis mensibus in capitulis quibuslibet ad integrum recitetur, ne quis de statutorum ingnorancia se excuset." E cod. manuscpr. Crucifer. cum rub. stella Pragae. 1579) 1292, 30 Jun. Sponsalia Ruperti, filii Adolphi, Rom. reg. et filiae Wenceslai, Boh. regis. — Reco- gnoscimus oc, "quod inclitum Rupertum, natum primogenitum, nate illustris principis nostri Wentzelay, regis Bohem. oc, dedimus, tradidimus, tradimus et damus et vice ipsius ac nomine eundem filium nostrum ipsius Wenceslai filie desponsamus iuxta ordinationem factam nobis- cum et iurisiurandi religione firmatam per honorabiles et strenuos viros Bernhardum, pre- positum Misnensem, Heynemannum, summum camerarium regni Bohemie, Albertum de Seberg buregravium de Kadano, et Thobiam de Bechin, buregravium de Vroburg, ipsius regis Bohe- morum procuratores et nuncios speciales, promittentes eidem nate regis nomine dotalicii seu in donationem propter nuptias filii nostri predicti decem milia marcarum arg. assignare, dare et solvere, cum filius noster tempore legitimo adveniente prefatam puellam duxerit traducendam, celebratis nuptiis ab hinc infra annum. Pro quibus . . . decem milibus marca- rum arg. opidum nostrum Wisebaden, castrum et opidum Etichenstein ac castrum Sunnen- berg cum lasassis hominibus . . . . seu iurisdictionibus, silvis, pascuis oc ipsi . . . . puelle obligavimus et presentibus pignori . . . . assignamus. — Ipse autem Wenceslaus, rex Boh filio nostro predicto in dotem et nomine dotis . . . . filie dicte . . . . milia marcarum arg. dabit similiter et persolvet. Que decem milia marcarum argenti dande et locande sunt in certis prediis et possessionibus de certa scientia et consensu regis eiusdem ad omnem uti- litatem et usum sue filie iam predicte. Inter alia etiam cautum est hinc inde a patribus et

Strana 680
— 680 Emler, Regesta Bohemiac. conventum, quod matrimonio consumato altero coniugum sublato de medio superstes coniux retinebit premissa viginti milia marcarum temporibus vite sue, quo mortuo donatio propter nuptias redibit ad nos vel heredes nostros, dote ad .. regem Bohemie vel heredes ipsius similiter redeunte. Cum vero heredem habuerint et filius noster, quod absit, de medio sublatus fuerit, ex tunc relicta ipsius diebus suis dimidium fructus usum et utilitatem ha- beat, sive ad alia vota convolaverit sive non; qua mortua omnia predicta transeant ad eo- rundem heredes. Super premissis autem omnibus adimplendis — Henricus, Lantgravius Hassie, nob. vir Iohannes de Lympurg, sororius noster, Ludvicus, vicedominus Ryncogie, et Theodricus, buregravius de Starckemberg, corporale iuramentum pro nobis et nostro nomine prestiterunt.“ — Dat. Aquisgrani II kal. Jul. a. d. MCCXCII°, regni a. I°. Gudenus, Cod. dipl. I, 859. 1580) 1292, 30 Jun. Aquisgrani. Adolfus, Rom. rex oc, se inter Wenceslaum, regem Boh. ac Albertum Austriae et Meinhardum Karinthie duces super ducatu Austriae, Styriae et Karinthiae viam compositio- nis amicabilis attemptaturum protestatur. — „Protestamur, quod super ducatu Austrie, Styrie et Karinthie et pertinenciis eorundem inter illustres principes nostros Wentzelaum, regem Boh. marchionem Mor. ducem Crac. et Sand. ac Albertum Austrie et Meinhardum Karinthie duces infra hinc et festum epiphanie proximum exnunc uiam composicionis amica- bilis attemptabimus bona fide, quam si forte nequiuerimus inuenire infra terminum preliba- tum, extunc infra anni spacium prefato regi Bohemorum super hiis de prefatis ducibus iusti- tiam faciemus, receptis probationibus regis Bohemorum, secundum quod instrumentis, testi- bus ac aliis documentis legitimis nos poterit edocere, et in hiis sibi erimus iudex fauorabi- lis et benignus. Medio autem tempore cum ducibus Austrie et Karinthie prenotatis nullis nos uniemus nexibus parentele uel alias contrahemus amiciciam specialem, nisi de dicti regis Bohemorum fuerit beneplacito et consensu. De duce etiam Saxonie Alberto uidelicet sibi iusticiam faciemus super quacumque questione, quam contra ipsum intentare uoluerit infra annum, postquam requisiti fuerimus ab eodem. Praeterea marchiam Misnensem non confe- remus alicui in feodum, nisi prius rege Bohemorum uocato et ad probandum de iure suo admisso, nos ad id presentibus litteris obligantes, que etiam omnia Henrici, lantgrauii Hassie illustris, nobilis uiri Johannis de Limpurg, sororii nostri, Ludwici, uicedomini Rincogye, et — Theodorici, burcgrauii in Starkemberg, iuramento corporali nostro nomine sunt firmata.“ Dat. Aquisgrani II kal. Julii a. d. MCCXCII, regni uero nostri anno Imo. Ex orig. r. tab. Monac. Preger, Albrecht v. Österreich. u. Adolf v. Nassau, 50. 1581) 1292, 3 Jul. Pragae. Nos Wencezlaus, rex Boemiae oc not. "quod — d. Otakarus, — rex Boemie, — uillam forensem dictam Zdradonicz circa ciuitatem nostram Budiuoyz, nec non Plawen, Malschicz et Zaborsi ad monasterium in Alto vado — pertinentes accepit, quarum tres uidelicet Zdra- donicz, Malschicz et Zaborsi dicte ciuitati adiunxit, pro quibus quatuor uillis dictus pater

Strana 681
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 681 noster uillas dictas Nemcitz, Bellela, Craschan et Tupes quondam Zuatumiri militis de Nem- citz in commutationem prefato monasterio assignauit. Cumque per heredes dicti militis, quod eedem uille, uidelicet Nemchicz, Bellela, Craschan et Tupes ad eos ratienabiliter pertinerent, nobis facta fuerit plena fides : eas restituendas duximus heredibus memoratis. Volentes itaque monasterium ipsum indempne super commutacione predicta seruare, uillam predictam Plawen prefato monasterio restituimus, et pro dictis tribus uillis Zdradonicz, Malschicz et Zaborsi uillas nostras dictas Strischicz cum ecclesia in ea sita, Borach, Zaborsi, Radiczi, Holascha- wicz, Shemil, Dubschicz, Lupanawicz et partem silue Chraski usque ad metas inter bona monasterii S. Corone ac Henrici de Rosenberch et Johannis de monte Michaelis, cum pratis, pascuis oc dicto monasterio in Altovado in commutacionem damus — in perpetuum possi- dendas.“ — Dat. Prage per manus mag. Petri, prothon. nostri, Prag. Wratisl. et Wissegr. ecclesiarum canonici, a. d. MCCXCII, V° nonas Jul. indict. V. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt. 48. 1582) 1292, 14 Jul. Pragae. Wencezlaus, rex Boh. dux Crac. oc, confert Thobiae, episcopo Pragensi, bona Wyetz- konis de Zalsye proscripti. — Nouerint oc, "quod nos fidelia quam plurimum et accepta seruicia, que dominus Thobias, Prag. episc. exhibuit, debita consideracione pensantes, ac prop- terea uolentes ei grata premiorum uicissitudine respondere, sibi villas dictas Chatouecz, Bu- kowecz, Dubenki, Sahradczycie, et in Zalsye partem ville circa Sopokow, que fuerunt quon- dam Wyetzkonis de Zalsye proscripti nostri, ad manus nostras rationabiliter eiusdem Wyetz- konis culpis exigentibus deuolutas, cum hominibus, agris, pratis, pascuis, aquis, nemoribus, siluis, et aliis omnibus iuribus, utilitatibus et pertinenciis spectantibus ad easdem, damus per eundem episcopum hereditario iure, non tamquam alia bona sua episcopalia sed tamquam intuitu persone sue sibi concessas in perpetuum libere possidendas, uendendas oc.“ — Dat. Prage per manus mag. Petri, prothon. nostri, Prag. Wratisl. et Wissegr. ecclesiarum canonici, a. d. M°CCXCII°, II° id. Jul. indict. V. Ex orig. arch. archiep Prag. 1583) 1292, 15 Jul. Distinctio metarum inter villam Pritlucch et castrum Neidekke. — „Siffridus Orpha- nus de Neidekke — noticiam subscriptorum. — Cum terra possessionis monasterii s. Marie de Welegrad, que inter villam Pritlucch et castrum nostrum Neidekke in longum protendi- tur, terre possessionis nostre sit collimitanea, ex hoc accidit, ut officialium nostrorum negli- gencia uel errore quedam porcio nemoris et pratorum dicti monasterii aliquanto tempore nostris fuerit vsibus applicata. Quod dispendium ecclesie sue Lupinus — abbas cum ad nostram querelose noticiam detulisset, nos — legitimum curauimus remedium adhibere sub forma notata inferius. — A. d. MCCXCII°, sub die iduum Jul. d. Lupinus, vener. abbas de Welegrad, et fr. Ekko, domus Templariorum de Schacviz commendator, cum suis, et nos cum nostris vtrinque personaliter in vnum conuenientes viros fide dignos et longeuos de vicinia euo- 86

Strana 682
682 Emler, Regesta Bohemiae. cauimus ad vtriusque possessionis certos limites fideliter distinguendos. Itaque d. abbas pro sua parte ad hoc opus viros assumpsit idoneos, videlicet Albertum iudicem, Dietlinum senem, Cvnradum Sweuum, Ekhardum, singulos de Pritlucch, Lienhardum iudicem et Sifridum fili- um eius, et Heinricum dictum Radenwicer, singulos de Potowariz, et Bertoldum, iudicem de Rakuuiz; nos vero in id opus pro parte nostra deputauimus Cholomannum, Cunradum, Pe- trum Vngaros de Thenicz, Pertigerum, Sunnarium, Tirwardum de Eisgruoeb, Saclonem de Langenzeil, qui vniuersi de pari precium voto et assensu pariter iuncti ac inter predia transeuntes in fide animarum suarum antiquorum limitum certissima indicia repererunt, gran- dem videlicet lapidem, quem honorande recordacionis genitor noster tribus boum paribus, duci et poni iusserat in signum limitare, cui non posset ab aliquo morta ium contradici; deinde validos et vetustos arborum truncos, in quorum stipitibus priusquam succiderentur signa se uidisse limitaria concorditer asserebant, medium eciam tramitem illius loci, qui vulgo Puorchstal dicitur, et alia quedam plura, in quibus vniuersis, dum persone metatorum a se inuicem nullatenus dissentirent, nos vtrimque illorum limitaciones et metarum distincciones ratas gratasque habentes nouorum aggerum altos cumulos in meditullio limitum eleuari fe- cimus.“ — Hiis autem actis interfuerunt fr. Gutolphus, presencium scriptor et testis, et predictus fr. Ekko et Hermannus, plebanus de Pritlucch, Ortolphus cliens, Chunradus dictus de Weitra, iudex de Koztell, et metatores suis presignati nominibus et vtriusque partis fa- milia copiosa. Ex orig. mon. Welehr. Boczek IV, 389 1584) 1292, 16 Jul. Pragae. Nos Wenceslaus, — rex Boemiae oc, — not. oc, "quod nos — sylvam nostram Drien vulgariter nuncupatam, sitam juxta Kobelitz in Luthomericensi provincia — abbati et con- ventui monasterii de Ozzek — damus — in perpetuum cum iuribus, utilitatibus et pertinen- tiis ejus omnibus libere possidendam." — Dat. Pragae per manus mag. Petri, proton. nostri, Prag. Wratizl. et Wissegr. ecclesiarum canonici, a. d. M°.CC°.XCII°, XVII kal. Aug. indict. V. E cod. dipl. Ossecensi cop. in Mus. Boh. 1585) 1292, 22 Jul. In Schalanicz. Kadoldus de Mirozlaus monasterio in Ozla laneum agri in Mirozlaus resignat. — Not. oc, „quod cum dissensio — inter — d. Perchtham abbatissam, d. Hartmannum prepo- situm et conuentum in Ozla ex parte vna, et inter nos ex parte altera, pro quodam laneo in Mirozlaus in villa superiori sito aliquamdiu verteretur, quem laneum dicti abbatissa, pre- positus et conuentus ad se et ad suum cenobium dicebant iure hereditario pertinere, nos vero hec contradiximus, volentes jam dictos abbatissam, prepositum et conuentum pro eodem laneo optinendo coram prouinciali iudicio conuenire, sed ad instanciam et ob dilecionem di- lecte amite nostre d. Dymudis priorisse, et dilectarum sororum nostrarum Margarethe-et Agnetis in ipso cenobio deo famulancium et eciam ob reuerenciam memorati d. prepositi ab inpeticione qualibet cessauimus.“ — Dat. in Schalanicz a. d. M.CC.XCII, in die b. Marie Magdalene. Ex orig. arch. in mon. Aulae Reginae Boczek IV, 390.

Strana 683
Wenceslaus II, rex Bohemiac, 1278—1305. 683 1586) 1292, 13 Ang. Pragae. Wenceslaus, rex Boh. oc, episcopatui Pragensi confert medietatem villae Chyrschin pro duabus partibus villae Zelezna. — „Exposuit — nobis — d. Thobias, Prag. episc. quod olim — d. Otakarus, rex Boemie, — duas partes ville dicte Zelezna cum ecclesia ibidem, hominibus, possessionibus et iuribus aliis parcium earundem ad episcopatum Prag. — spec- tantes, tercie parti eiusdem ville, que nostra est, pro suo libito couniuit. Et licet idem pater noster sufficiens pro partibus ipsis concambium eidem episcopatui dare promiserit, id tamen morte preuentus non potuit adimplere. Propter quod — medietatem ville nostre Chyrschin, in qua sunt heredes quidam et vigiles castri Prag. cum hominibus, agris, siluis, nemoribus, pascuis, pratis, aquis, aquarum decursibus ac omnibus utilitatibus, iuribus et per- tinenciis ad eandem medietatem nostram predicte ville spectantibus eisdem episcopo et episcopatui damus et concedimus in restaurum — possidendam.“ — Dat. Prage per manus mag. Petri, prothon. nostri, Prag. oc — canonici, a d. MCCXCII, idus Aug. indict. V. Ex orig. duplo arch. cap. Prag. cop. in Mus. Boh. 1587) 1292, 1 Sept. In Hulin. Nos Theodericus, — Olomuc. episc. — profitemur, — „quod nos — illum agrum seu campum, quem Arnoldus, quondam aduocatus in Holin, legauit ecclesie ibidem, siue ad nos pertinuit siue ad ipsum, eidem ecclesie in Hulin damus — et confirmamus — possidendum, vt plebanus loci predicti — predictum campum seu agrum possideat.“ — Dat. in Hvlin a. d. M.CC.XCII°, in die b. Egidii confessoris. Ex orig. archiv. archiep. Cremsiriensis Boczek IV, 391. 1588) 1292, 24 Sept. Pragae. Nos Johannes, — Wissegr. praepositus, regni Boemiae cancellarius, not. oc, „quod considerantes bona prepositure nostre in diuersis prouinciis per partes minutas iacere, et ob hoc eorumdem bonorum defensioni et promocioni insistere commode non valentes, decre- uimus talibus minutis bonorum nostrorum particulis venditis vtiliora et simul iacencia com- parare, ac volentes condicionem dicte prepositure nostre in hac parte facere meliorem, vnam particulam bonorum sitam in Kamenmost, videlicet centum octuaginta iugera, Fridrico, capel- lano nostro, plebano in Budech, cum areis, agris cultis et incultis, pratis ac aliis pertinentiis vniuersis vendidimus iure hereditario pro LXII marcis puri arg. prag. ponderis, et hec eadem bona prefatus Fridricus nostre Wisseg. ecclesie post obitum suum — pro suorum remedio peccaminum legare promisit. Quas LXII marcas — fatemur — pro villa Wyrbczan bonis nostris in Tatecz adiacente nostra residua quantitate pecunie adiuncta racionabiiter conuer- tisse.“ — Act. et dat. Prage a. d. MOC.XCII°, VIII kal. Oct. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 86*

Strana 684
684 Emler, Regesta Bohemiae. 1589) 1292, 24 Sept. In Wissegrad. Bartholomaeus decanus, magister Johannes scolasticus, Symon custos totumque Wi- ssegr. ecclesiae capitulum ratificant venditionem bonorum praepositurae in Camenmost, vide- licet centum octoaginta jugerum cum areis oc, plebano de Budecz factam. — Dat. in Wi- ssegrad a. d. MCCXCII°, VIII kal. Oct. Ex orig. arch. cap. Wissegradensis. 1590) 1292, 9 Oct. In castris ante Syraz. Nos Jacobus, — Gnezdensis ecclesiae archiepiscopus, not. oc, „quod illustris — d. Wladijslaus, — dux Cuijauie ei Sijradie, in domini .. regis Boh. ducis Crac. et Sudamerie, ac march. Mor. et nostra, ac — dd. Prag. et Olomuc. episcoporum, nec non et illustrium principum — Boleslaij Mazowie, Kazimiri Bijtomensis, Boleslaij Opolijensis, Nijcolaij Opa- wiensis, et aliorum nobilium plurium et baronum presencia constitutus, sponte renunciauit iuri suo, quod sibi in terris Cracowie et Sudamerie conpetebat, — promittens eidem d. regi fidelitatem et assistenciam contra omnem hominem in futurum. Et hoc ibidem proprio iura- mento firmauit se nostre subiciens excommunicacionis sentencie.“ — Dat. in castris ante Sijraz a. d. MCCXCII°, VII° idus Oct. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Fiedler, Arch. für. Kunde öst. Gesch. XIV, 174. 1591) 1292, 13 Oct. In castris apud Syraz. Nos Wladizlaus, — dux Syrazie et Cuyauie, tenore oc, — „d. Wenczeslao inclito regi Boh. duci Crac. et Sand. marchionique Mor. sub fide et iuramento, quod sibi prestitimus, promittimus, — quod in spacio XIV dierum a dato presencium ciues nostros de Brzeznicz dilecto nobis Michaeli, cancellario Syrazie et consiliario d. nostri regis, et alios ciues de Brzest- wie fratri Menkoni ordinis domus Theutonice, magistro Pruzzie, iurare faciemus fidelitatem super eo, quod si nos pacta et promissa nostra eidem domino nostro facta per nos violare- mus vel aliquod eorum, quod ipsi eidem domino nostro tanquam vero et legittimo suo do- mino de cetero subessent et parerent fideliter et non nobis, obligantes nos ad hoc pene no- mine, quod si iuramentum ipsum super fidelitate ipsi d. nostro regi exhibenda, vt predictum est, a predictis ciuibus fieri non procurabimus in spacio supradicto, quod ex tunc terre nostre Syrazia et Cuyauia ad ipsum d. nostrum regem et heredes eius pleno iure dominij tamquam ad verum dominum imperpetuum pertinebunt, et nos nichilominus periurij reatum ex eo vo- lumus incidisse ac exleges, infames et inhabiles ad honores ab omnibus amplius nos consti- tuimus reputari. Insuper eciam excomunicacionis sentenciam per vener. in Christo patrem d. Jacobum, s. Gnezdensis ecclesie archiepiscopum, latam in nos de voluntate nostra pro eo, si prefato d. nostro regi pacta nostra non teneremus firma, incurrisse nos volumus protinus ipso facto.“ — Dat. aput Syraz in castris a. d. 1292, III idus Oct. Fiedler, Böhm. Herrschft. in Polen, Arch. für Kunde öst. Gesch. XIV, 186.

Strana 685
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 685 1592) 1292, 13 Oct. In castris apud Syraz. Jacobus, — Gneznensis ecclesiae archiepisc. Thobijas Prag. Theodricus Olomuc. eccle- siarum episcopi, Johannes, Wijssegradensis prepositus, regni Bohemiae cancellarius, frater Menco ordinis domus Theutonicae, summus mag. Prussiae, Boleslaus Mazouiensis, Gazimirus et Boleslaus Opuliensis et Nijcolaus Opaviensis duces — profitentur, Wladyslaum, ducem Syrasiae oc, regem Boh. in verum et legitimum dominum suum assumpsisse. —Profitemur, — „quod — d. Wladyslaus, dux Syrasie et Gvyauie, — desiderans couniri gracie, amicicie et fauori — d. Wenczeslaij, in- cliti regis Boh. oc, semotis quibuslibet dyscordiarum materijs, quibus ipsum d. nostrum regem afficere nitebatur, eius culmini cum persona et dominio suo penitus se subiecit, et quoniam ipse d. noster rex — in synum eum sue gracie — aggregauit, ea propter d. dux iam dictus d. nostrum regem in suum verum et legittimum dominum assumpsit et corporali prestito iura- mento fidelitatis sue homagium exhibendo eidem d. nostro regi pro tempore vite sue fidelia obsequia prompta et beniuola promisit — facere ac studiose de suarum virium potentatu, promittens eciam eidem d. nostro regi — contra omnem hominem — fideliter assistere per- sona et rebus pro suis omnibus viribus, — quociens et quandocumque per eum fuerit requi- situs. — Ceterum omne ius proprietatis et possessionis, si quot ipse d. dux habuit aut ha- bere uidebatur super ducatibus et terris Cracouiensi et Sandomiriensi ad manus et posses- sionem eiusdem d. regis nostri totaliter, pure, simpliciter et libere resignauit — pro se et suis heredibus, — obligavitque se ad hoc pene nomine, quod si premissa omnia et singula — non impleret, vt extunc terrarum suarum Syrasie et Guyauie ducatus et dominium ad ipsum d. nostrum regem et heredes eius in perpetuum pleno iure dominij pertinere debeant protinus ipso facto, tamquam ad verum et legittimum possessorem.“ — Act. et dat. in castris aput Syraz a. d. MCCXCII°, III id. Oct. — Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob cop. in Mus. Boh. — Fiedier in Arch. für Kund. öst. Gesch. XIV, 177. 1593) 1292, 16 Oct. In Olomucz. Theodericus, Olomuc. episc. ad praesentationem Chunradi, abbatis monasterii Jero- censis, Rudigerum, presbiterum ordinis Praemonstratensis, in ecclesia parochiali in Mislowe, vacante per mortem Alberti presbiteri, rectorem et plebanum instituit. — Dat. in Olomucz a. d. MCCXCII, in die s. Galli confessoris. Arch. für. Kunde öst. Geschichtsquellen I, 41. 1594) 1292, 18 Oct. Ekhardus Nothaftus de Wiltstain Walthero de Curia, civi Egrensi, vendit curiam in Eisenbrug. — Not. oc, „quod — Walthero dicto de Curia, civi Egrensi, et heredibus suis curiam in Eisenbrug sitam vendidimus cum omnibus juribus suis et pertinentiis jure here- ditario possidendam. Quam curiam a nobis resignatam Eberhardus, judex provincie Egrensis, eidem nomine sacri Romani imperii contulit titulo feodali, tali tamen eciam condicione apposita, quod dictus Waltherus plenam habens potestatem instituendi et destituendi curia

Strana 686
= 686 Emler, Regesta Bohemiae. in predicta — matertere nostre Ysentrute temporibus sue vite omnem censum ipsius curie — annis singulis assignabit. Qui — census post obitum ipsius domine ad prenominatum Waltherum et hered es suos — devolvetur. Insuper nos Ekhardus predictus una cum filio nostro Ekhardo, nec non — patruo nostro Engelhardo profitemur, — quodsi dicto Walthero aut heredibus suis in ipsa curia aliqua vendicatio seu impeticio suborta fuerit, nos — civi- tatem Egrensem racione obstagii subintrabimus, nullatenus exituri, donec sepedictam curiam ab omni occupacione fecerimus liberam et solutam.“ — Testes: Albertus de Hasla, Rugerus Angil milites, Eberhardus theloniarius, Cristanus, Chunradus Fonkil, Sibato Crepphelinus, Bertoldus de Curia, Albertus et Chunradus de Calle Frumenti, cives Egrenses, et alii. — Dat. a. d. M.CC.LXXXXII°, in die b. Luce ewangeliste. Ex orig. bibl. univ. Prag. cop. in Mus Boh. 1595) 1292, 8 Nov. Cracoviae. Wenceslaus, rex Bohemiae, dux Cracoviae et Sandomiriae marchioque Moraviae, Hen- rico, advocato de Podolin, qui civitatem Podolin locavit, omnia macella, mensas panum, scampna sutorum, curiam, in qua mactantur pecora, balnea et molendina in spatio dimidio miliaris propriis sumptibus exstructa aliosque proventus in civitate praedicta donat, consti- tuens etiam, ut civitas praedicta omnia jura magdeburgensia in causis, casibus, in conditio- nibus quibuslibet habere debeat, quae in civitate Cracovia nunc vigent et hactenus viguerunt. — Dat. in Cracovia per manus Henrici, super Cracoviam et Sandomiriam protonotarii no- stri, a. d. MCCXCII, VI id. Nov. indict. sexta. Akta grodskii ziemskie z czasòw rzeczy pospolitej polskiéj I, 4.e CA Sroaa Lulina 1596) 1292, 21 Dec. In Modericz. Theodericus, episc. Olomuc. Theoderico, abbati Zaberdowicensi, litem inter Gutam abbatissam et conventum monasterii de Porta Coeli (de Thusnewicz) et Petrum capellanum earum, plebanum de Czeycz, super porcione decimarum decidendam committit. — Dat in Mo- dericz a. d. M°CCLXXXXII, in die b. Thomae apostoli. Ex orig. olim monast. Tissnovicensis ap. Boczek IV, 394. 1597) 1292, 29 Dec. Pragae. Thobias, episc. Prag. collationem juris patronatus ecclesiae in Stodolek fratribus Cru- ciferis militiae Templi a Maria de Hardek et Ulrico de Nova domo factam confirmat. — Nos- cat oc, "quod — Maria comitissa de Hardek, relicta quondam d. Ulrici de Nova domo, et d. Ulricus, filius ejus de Nova domo, Prage in nostra presentia constituti — ius patronatus ec- clesie in Stodolek, quod ad ipsos multis retroactis temporibus pertinebat, — fratribus Cruci- feris militie Templi de Hungari villa donaverunt — pro suo suorumque remedio peccato- rum, promittentes — decimas de curia in eadem villa sita cum tribus araturis eidem ecclesie de Stodolek exsolvere tam majores quam minutas integraliter, — adjicientes, quodsi eadem curia locaretur aliis excolenda, quod illi similiter sint ad exsolutionem decimarum obligati, cum

Strana 687
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 687 res cum suo onere transire debeat ad quemlibet possessorem, petentes a nobis, — quatenus donationi — predicte nostrum assensum — dignaremur — impertiri. — Nos — donationem predictam ratam et gratem habentes — confirmamus.“ — Act. et dat. Prage a. d. MCCLXXXXII, IV kal. Jan. pontif. nostri a. XIV. indict. V. Graf, Gesch. der Tempelh. 125. — Boczek IV, 294. 1598) 1292. Johannes, — archiepisc. Mucicensis, Cyprianus Vouensis, Perronus Larinensis, fr. Daniel Laquedoniensis, Jacobus Treuentinus, Guuilhelmus Callensis et Romanus Crohensis episcopi omnibus vere poenitentibus et confessis, qui ad ecclesiam s. Nicolai in Rosenberch in festis subscriptis, videlicet in nativitate domini, resurrectionis, ascensionis et pentecostes, in quatuor festivitatibus b. et gloriosae semper virginis Mariae, s. Michaelis archangeli, b. Jo- hannis baptistae et evangelistae, S. Petri et Pauli, b. Nicolai pontificis, Mariae Magdalenae, Margaretae, Katerinae virginum et aliorum patronorum dictae ecclesiae, in die dedicationis vel in anniversario eiusdem diei et per octavas festivitatum praedictarum causa devotionis accesserint, aut qui ad fabricam, luminaria, ornamenta seu ad alia necessaria ipsius ecclesiae manus adiutrices porrexerint, aut in extremis laborantes quicquam facultatum suarum legave- rint ecclesiae praelibatae, singuli singulis singulas dierum quadragenas de iniunctis poeniten- tiis — relaxant. — Dat. Romae a. d. M°CC° nonagesimo secundo, sede apostolica vacante. Pangerl. Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII, 51. 1599) 1292. Bludo et Heinricus fratres comites de Vriburch, monasterio de Welgrat ius patro- natus ecclesiae in Vriburch et quasdam silvas restituunt. — Not. oc, „quod d. Franco, genitor noster, comes quondam de Vriburch, — iuspatronatus ecclesie in Vriburch cum omnibus adtinenciis eiusdem parochie, necnon quasdam siluas circa idem oppidum Vriburch adiacen- tes, que ad nouam villam edificandam quinquaginta laneos continentem habunde sufficerent, monasterio de Welgrat libera — et irreuocabili donacione contulit. — Cum vero tunc abbas et fratres predicti monasterii — in corporalem possessionem legaliter inducti fuissent et in ipsa per tempus non modicum quiete summa permansissent, nos inconsulte — possesionem donatarum rerum subintrauimus, et tempore aliquanto perstitimus in eadem. Tandem — vniuersa, que paterna irreuocabilis donacio complectitur, — prefato monasterio plene resti- tuimus, nichil nobis nostrisque posteris in ipsis rebus iuris uel tytuli relinquentes. Cum vero silue in formam nomenque ville transierint, quinquaginta laneos continentis censumque sol- uere ualentis, duo uel plures fratres, quando aliqua ineuitabilis causa id fieri non prohibue- rit, in eodem constituentur loco, qui pro nostra nostrorumque parentum sev successorum salute deum debeant fideliter exorare. Hanc eciam condicionem seruari volumus, ut crimi- nosi, quorum crimina secundum leges ad dampnacionem spectant capitis, rebus eorumdem monasterio cedentibus in oppido Vriburch iuxta legum ordinem iudicentur.“ — Testes: Hart- mannus de Holnstein, Wolframmus, camerarius d. episcopi, predictus Nycolaus de Schowen-

Strana 688
688 burch, uiri nobiles, Lupus miles dictus de Plawezk, Sifridus, Sifridi quondam militis filius, Bertoldus, aduocatus de Brunsperch, et alii. — Act. et dat. a. d. MCCXCII, indicc. V. Ex orig. eiusd. monasterii Boczek IV, 392. Emler, Regesta Bohemiae. 1600) 1293, 16 Jan. Brunae. Wencezlaus, rex Boh. dux Crac. et Sand. marchioque Mor. universos homines in serviciis Alberti, abbatis Tinecensis, persistentes ab omni iurisdiccione beneficiariorum Bohemiae, Cracoviae, Sandomeriae et Moraviae terrarum absolvit. — Dat. Brunne a. d. M°CCLXXXXIII°, XVII kal. Febr. E codice dipl. Tinecensi I, 58. 1601) 1293, 22 Jan. In Zabrdowicz. Theodericus, abbas Saberdowicensis, iudex delegatus a Theoderico, episc. Olomuc. decidit litem exortam inter moniales de Thusnewicz et Petrum, plebanum de Czeycz. — „In die b. Vincencii martyris vtraque pars comparuit coram nobis in Saberdowicz, et ibi inter se coram nobis ceperunt adinuicem disceptare. Dicebat pars monasterii, quod ipse d. Petrus, plebanus de Czeycz, soluere debebat de parte decimarum suarum singulis annis V modios siliginis et V modios tritici antique mensure brunnensis ipsi monasterio et qua- tuor annis non soluerat. — Ipse autem dicebat, quod non deberet soluere, quia nemo predecessorum suorum soluerat illam pensionem, et quod eciam monasterium sibi in aliis pluribus teneretur. Tunc dictum fuit pro parte monasterii, quod ex quo predecessores sui non soluissent dictam annuam pensionem, quod ipse tenebatur satisfacere de omnibus istis perceptis per predecessores suos a viginti annis, ex quo priuilegium datum erat monasterio per d. Brunonem, quondam Olomuc. episcopum, de consensu capituli Olomuc., et illud priuilegium ibidem coram nobis lectum fuit, in quo continebatur expresse, quod ipse d. Bruno consideratis variis necessitatibus monasterii Thusnewicensis de consensu capituli Olo- muc. statuebat, ut ipsum monasterium ab ecclesia in Czeycz singulis annis perciperet decem modios antique mensure brunnensis tritici et siliginis, — cum secundum consideracionem d. Brunonis plebanus de residuo honeste posset sustentari. Nobis autem et aliis assesoribus consulentibus concordaverunt partes.“ — Acta sunt hec omnia in Saberdowicz, in die b. Vincencii martyris coram nobis a. d. M.CC.LXXXXIII, presentibus nobis cum assessoribus: d. Henrico, plebano de Uitis, d. Jacobo, preposito ecclesie s. Petri in Brunna, d. Conrado, preposito de Thusnewicz, d. Ertlino, vicario ecclesie s. Petri. Ex orig. monast. Tissnow. Boczek IV, 393. 1602) 1293, 16 Febr. Brunae. Nos Phyllippus, camerarius Mor. Bohuzlaus, camerar. Pratsouiensis prouincie et In- grammus fratres dicti de Pernsteyn ad noticiam 5c, "quod nos pro salute nostra ac reme- dio progenitorum nostrorum decimam de vinea, quam ecclesia siue monasterium Zar habet

Strana 689
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 689 de Medlow, ad nos de iure pertinentem, ipsi monasterio cum fructibus, que nobis de iure montis ex parte ipsius vinee deriuari debebant, contulimus.“ — Dat a. d. MCCXC.III, pro- xima II feria post dominicam inuocauit Brune in colloquio generali. Ex orig. eiusd. monast. apud Steinbach II, 42. — Boczek IV, 396. 1603) 1293, 17 Febr. Pragae. Testamentum Johannis, rectoris ecclesiae s. Aegidii Pragae. — „Ego presbyter Jo- hannes, rector ecclesiae, s. Egidii, licet infirmus corpore, sanus tamen mente in praesentia d. mag. Gregorii decani, Johannis, sacristae Prag. ecclesiae, ac Petri civis Prag. fratribus (sic) d. Alberti de Mecholup, testium ad hoc specialiter vocatorum, — tale condidi testamen- tum : Inprimis lego pro anima mea ecclesiae s. Egidii libros: antiphonarium, graduale, librum continentem ewangelia et epistolas,—alium librum continentem solas epistolas, tertium li- brum cum quibusdam specialibus historiis, psalterium cum ympnis et sequentiis, breviarium cum capitulis et collectis, plenarium, quos omnes meis sumptibus et mea pecunia comparavi. Item lego eidem ecclesiae s. Egidii domum meam in qua habito, quam aedificavi aliquo- tiens propriis meis sumptibus, et cujus aream in parte adauxi. Lego etiam eidem ecclesiae hereditatem meam in villa Copetcze, quam emi pro XL marcis arg. hac conditione adjecta quod Martinus clericus, qui mihi et ecclesiae s. Egidii annis pluribus devote et fideliter deservivit, ipsam hereditatem post mortem meam, serviendo animae meae, prout deus sibi inspiraverit, et sicut ei confido, ab ecclesia libere absque omni tributo usque ad vitae suae tempora debeat possidere, et quod idem Martinus post mortem meam domum meam similiter possideat ab ecclesia et inhabitet temporibus vitae suae. Statuo praeterea et ordino, ut tam eadem domus, quam ipsa hereditas mea in Copecz post mortem ipsius Martini per verum rectorem sive plebanum ecclesiae s. Egidii — possidèantur, hac conditione adjecta, quod ipse plebanus de ipsis bonis in Copetecz in die anniversarii mei XXIIII denarios et totidem can- delas ad offertorium et unam refectionem fratribus dare annis singulis pro animae meae reme- die teneatur. Item notifico, quod XII marcas arg. de pecunia mea in emptione hereditatis in Brannik superaddidi, quam quidem pecuniam do et lego similiter ecclesiae s. Egidii prae- notatae. Item ornatum sufficientem, quem meo labore ac studio conquisivi ac etiam mea comparavi pecunia. — Item lego ecclesiae Pragensi duas marcas arg. de pecunia, quam mihi d. et mag. Johannes, praepositus Zaccensis, tenetur. Item lego ad opus chori ecclesiae s. Egidii de eadem pecunia, in qua mihi idem praepositus Zaccensis tenetur, decem marcas arg.; de residua vero parte pecuniae, in qua mihi idem praepositus Zaccensis supra XII marcas praedictas tenetur, ipsi d. praeposito Zaccensi committo, ut eam dispenset et convertat pro- anima mea in pios usus, prout discretioni suae videbitur expedire. Super quibus omnibus et singulis — d. Ulricum praepositum et ipsum d. ac mag. Johannem, scolasticum Prag. constituo executorem hujus meae ultimae voluntatis.“ — Act. Pragae in domo mea a. d. MCCXCIII, XIII kal. Martii. E tab. curiae regalis XY 57, 60. 87

Strana 690
690 Emler, Regesta Bohemiae. 1604) 1293, 25 Febr. In Rosenberch. Nos — Henricus d. de Rosenberch not. oc, — "quod nos fideli famule nostre Vlrico dicto Gusner — uillam nostram in Waldawe cum omnibus ad eandem iuste pertinentibus, uidelicet agris, campis, pratis atque siluis iure hereditario contulimus possidendam.“ — Testibus: d. Wenzeslao, purchrauio in Rosenberch, Wolfrado de Gusen, Zenco de Zypin, Dworata, filio ipsius, Vlrico de Weichsel, Pribislao Lednicer, Ortlino Leubelperger, Freisinger, Ditmar de Nemze, Vlrico de Sestauue, Walwano, Petro, Ottone, Troiano, Zastawoio, et aliis quam pluribus fide dignis. — Act. et dat. in Rosenberch a. d. M°CC°LXXXXIII, V° kal. Marcii. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, 52. 1605) 1293, 25 Febr. Brunae. Nos Wencezlaus, rex Boh. oc, not. oc, „quod nos theloneum nostrum apud ciuitatem Brunnensem, quod prukmaut vulgariter appellatur, ciuibus nostris Brunnensibus — inperpe- tuum conferimus, — ita tamen, ut iam dicti ciues nostri et eorum posteri vniuersi pontes, vias, fossata, muros apud ipsam ciuitatem parare et reparare, ac pro melioratione qualibet eiusdem ciuitatis Brunnensis dictum theloneum annis singulis impendere perpetuo teneantur." — Dat. Brunne per manus mag. Johannis, Sacensis prepositi, prothon. nostri Mor. a. d. MCCXCIII, V kal. Mar. indict. VI. Ex orig. arch. eiusd. civitatis. Boczek IV, 396. 1606) 1293, 26 Febr. Ulricus de Luchtnburg vendit iudicium in Gilowecz iudici suo Zcedron. — Noscat oc, „quod ego dictus Vlricus de Luchtnburg fideli iudici meo Zcedroni iudicium in Gilowecs ultra sex laneos uendidi pro X marcis ad maiorem censum sibi suisque posteris possidendos libere. Confirmo ad iudicium sextum laneum liberum sub aratrum suum. Confirmo etiam tabernam liberam, pistorem, carnificem in omnibus liberos, fabrum et sutorem. Confirmo ei- dem predicto iudici uel suis posteris de iudicio tertium denarium, quocunque nomine cense- antur, et denarios de iuramentis. Confirme, ut habeat plenariam libertatem in eisdem bonis piscandi, uenandi minores feras et uolatilia capiendi. Confirmo, ut habeat plenum ius lub- czicense. Idem predictus iudex uel sui posteri in prenominata uilla mihi meisque successo- ribus annis singulis tenebitur in censu respondere, scilicet bis in anno; primam mediam marcam in festo b. Galli, secundam mediam marcam in festo apostolorum Philippi et Jacobi. Preterea idem iudex uel sui subsides domino de anno ad annum in nihilo plus tenebuntur respondere.“ — Testes: d. Milicius de Cetow, Bohuz miles d. Virici, Gerlacus, plebanus de uilla Gerlaci, Nicolaus, plebanus de Dirnauia, Clemens, iudex de Clementis uilla, Hartlibus, iudex de Stachinwalde, Paulus, filius Henrici de Jglauia, Hartmundus, ciuis in Fulnek, Sobek in Gylobs. Dat. a. d. M.CC.XCIII°, IV kal. Martii. Boczek IV, 397.

Strana 691
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 691 1607) 1293, 13 Mart. In Modricz. Theodericus, episc. Olomuc. indulgentias in reconsecratione monasterii Rayghradensis a. d. M°CCLXXXVIII concessas confirmat. — Dat. in Modrich a. d. M°CC°XCIII°, III ydus Martii. Ex orig. mon. Raygr. ap. Boczek, Cod. dipl. Mor. IV, 399. Cfr. dipl. dd. a. d. MCCXC, 13. Mart. 1608) 1293, 22 Apr. Pragae. Thobias, Prag. episc. diocesanis suis ut ad opus ecclesiae s. Mariae monasterii de Altovado, quod construitur et construi debet opere sumptuoso nec ad ipsum consumandum propriae suppetunt facultates, de bonis a deo collatis ipsis — elemosinas et alia — subsidia porrigant. — „Nos enim omnibus vere penitentibus et confessis, qui ad predictum opus manum porrexerint adiutricem XL dies criminalium et annum peccatorum venialium miseri- corditer relaxamus, peccata insuper oblita, vota fracta, si ad ea redieritis, offensas patrum et matrum sine inieccione manuum violenta ac iuramenta, que fiunt animi leuitate, vobis — condonantes: preterea indulgencias venerabilium — patrum Fridrici Clyemensis (sic), Hein- rici Lauentinensis, Rogerii Seuerinensis, Johannis Mokycensis, Cypriani Vouensis, Jacobi Acernensis, Salui Patanac(e)nsis (sic), Danielis Laquedoniensis, Perroni Larniensis, Jacobi Treuentini, Quillelmi Callensis, Romani Croensis, Berchardi Fulginas — archiepiscoporum et episcoporum eidem monasterie collatas — confirmamus.“ — Dat. Prage a. d. M°CC°LXXXX III°, X kal. Magi, pontif. nostri a. XV°, indicc. IV. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII 52. 1609) 1293, 27 Apr. Pragae. Nos Wenceslaus, rex Boemiae oc, not. oc, "quod nos ob reuerentiam — b. Marie vir- ginis, — in cuius honore monasterium Siloense fundatum fore dignoscitur, — d. Jacobi, — abbatis eiusdem monasterii, — supplicationibus — inclinati de uniuersis victualibus et omni- bus aliis rebus utensilibus, quascumque prefatus abbas et conuentus eius de bonis suis, que habent in Morauia, ad ipsum monasterium suum in Bohemiam pro sumptibus et expensis quotidianis ac alia utilitate ipsius monasterii duxerint adducendas, — ipsum abbatem et dictum conuentum eius a solutionibus theloneorum — in perpetuum eximimus.“ — Dat. Prage per manus mag. Johannis, Sacensis prepositi, prothonotarii nostri Mor. a. d. M.CCXCIII, V kal. Maii, indict. VI. Boczek IV, 400. 1610) 1293, 3 Maii. Hermannus, abbas S. Coronae, civibus de Qualsing servitia monasterio praestanda praescribit. — Noscat oc, — „quod nos unanimi consensu conventus nostri praehabito civibus nostris de Qualsing fecimus gratiam subnotatam, quod videlicet de omnibus agris suis, quos nunc possident et de cetere possidebunt, nisi viginti sex laneorum servitia nobis exhibebunt 87*/ annis singulis modo debito et consueto, exceptis XXXVI iugeribus, quae per quosdam ru-

Strana 692
692 Emler, Regesta Bohemiae. sticos de Novo Crenowe, et exceptis decem iugeribus, quae per quosdam rusticos de Bola- tiz a praedictae civitatis terminis per emptionis commercium sunt distracta, exceptis etiam XV iugeribus, quae Conradus, plebanus de Qualsing, ultra unum laneum ad dotem ecclesiae suae pertinentem titulo minus gratuito dinoscitur possedisse, quos agros in duos laneos re- digimus, et eos a viginti sex laneorum praedictorum numero segregamus, volentes ut hii, qui eos possident, nobis de ipsis serviant, sicut exigit ordo iuris. Nolumus etiam, ut de cetero agri ad terminos pertinentes eiusdem civitatis a rusticis in adiacentibus villis commo- rantibus per venditionem seu emptionem aliquatenus distrahantur, ne praedictorum viginti sex laneorum ordo et numerus confundatur. Confirmamus etiam praedictis civibus nostris omnes terminos tam in agris quam in silvis et in rubetis, pascuis atque pratis, qui ab antiquo ad memoratam civitatem pertinuisse veraciter dinoscuntur, volentes ut pratum, quod wigo dicitur Mirica lapidea, infra praedictos terminos sit inclusum. Insuper eisdem civibus de gratia in- dulgemus, ut pro decimis oleorum et pro papavere, quod nobis dare annis singulis teneban- tur, duo talenta denariorum simul cum autumpnali censu debeant assignare.“ — Act. a. d. M°CCOXCIII°, in die inventionis sanctae crucis, dat. per manus Theoderici notarii. Testes : Vilhelmus, prior noster, Gotfridus custos, Henricus, plebanus de Bolatitz. Pangerl, Urkundenb. v. Goldenkron, p. 38. 1611) 1293, 15 Maji. Opaviae. Nycolaus, — dux Opauiae et marsalcus regni Boemiac, — Sbyzlao de Bohuzlawicz quasdam villas vendit. — Not. oc, „quod nos villas nostras Sucowicz. Lubezwari et in Tir- nauia, quantum ad nos pertinere dignoscitur, in prouincia Prerouiensi ad nos ratione castri nostri Grecz pertinentes, Sbyzlao de Bohuzlawicz dicto de Benessow, compatri nostro di- lecto, — vendidimus — possidendas, cum omnibus iuribus et attinentiis suis, videlicet agris, areis, siluis, pratis, venationibus, aquis, piscationibus, et cum omnibus utilitatibus.“ — Prae- sentibus testibus: d. Milotone de Dyedycz Protiua de Dubrawicz, Benessio de Branicz, Wockone et Jerozlao de Schithin, Jerozlao et Bohussio de Petrowicz, Budyzlao de Lodenicz, et aliis. — Act. et dat. in Opauia a. d. MCCXC tercio, idus Maii, indict. sexte. Ex orig. in arch. Trebon. Boczek IV, 402. — 1612) 1293, c. 17 Maji. Iglaviae. Bertoldus iudex, iurati et vniuersi ciues Iglauiae — conferunt Jacobo, abbati Siloensi, molendinum censuale. — Not. oc, "quod una cum — d. Jacobe, abbate Syloensi, moti sti- mulo compassionis super destructione hospitalis secus muros ciuitatis nostrae siti, et eius- dem commendationem fideliter intendentes, ipsi d. Jacobo quoddam molendinum, fundatum in maiori flumine sub monte eodem, hospitali uigente tempore pacis in quinquaginta strichoni- bus siliginis tributarium, nunc autem temporibus impacatis funditus destructum, olim dicte d. Jacobo pro parte dimidia comparatum, emptionis titulo reformandum et aedificandum con- tulimus, sub censu decem strichonum siliginis et duorum tritici, quos annis singulis prae-

Strana 693
☞ Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 693 fatus d. Jacobus et sui successores pro refocillatione pauperum soluent hospitali praetaxato in festo s. Michaelis. Praeterea — promittimus, quod saepedictum hospitale nostris eleemo- sinis, consiliis et opibus promouere debemus, — recipientes ab ipso (d. abbate) et a suo con- uentu uiceuersa promissum, — quod omnes prouentus hospitalis saepiusdicti tantum ad usus pauperum ibidem receptorum et hospitalis emendationem conuerti debeant, decimis tantum plebani parochiae nostrae praecio sacerdotis officiantis ibidem et pauperibus in sacramentis ecclesiae prouidentis cum mercede scolaris ibi deseruientis inde fideliter defalcatis. Et si quid eorundem sumptuum uno superfluum fuerit anno, reseruetur in futurum. — Ceterum una cum saepius dicto d. Jacobo ratificandum decreuimus, quod ipse cum nostro consensu et consilio, prouisorem hospitali praeficere debeat, qui si fideliter pauperibus prouidendo de contingentibus obmiserit, perseueret, cui autem d. abbas audita causa, quae si notabilis fuerit. nostris iterum consiliis hospitali prouisorem alium intronizet.“ — Dat. a. gratiae MCCXCIII°, in diebus pentecosten. Boczek V, 299. 1613) 1293, 25 Maji. Brunae. Nos fr. L(upinus) dictus abbas de Weleratt — nec non Th(eodericus), abbas de Sa- berdawiz — recognoscimus, — "quod — d. abbatissa Vallis s. Marie in Ozla, de consensv sui capituli d. Martino sacerdoti propter ... .. .. que pater ipsius, videlicet d. M. quondam plebanus in Taczwiz dicto monasterio exhibuit, XX marcas arg. persoluere repromittunt, ita quod singulis annis eidem IIII marce — in festo s. Georgii et due in festo s. Michaelis per- — Dat. Brunne a. d. soluantur, de quibus XX sex marce eidem iam sunt persolute." M.CC.XC.III, in die s. Urbani pape et martyris. Ex orig, iam valde attrito Boczek V, 296. 1614) 1293, 15 Jun. Pragae. T(heodericus), Olomuc. episc. omnibus, qui monasterio in Altovado manus porrexerint adjutrices et ad ipsum causa devotionis accesserint, XL dies de iniuncta poenitentia relaxat. Dat. in Praga a. d M'CC XCIII, in die s. Viti. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII, 53. — Boczek V, 296. 1615) 1293, 15 Jun. Pragae. Heynricus Mersburgensis, Bernardus Mysnensis episcopi „omnibus vere penitentibus et confessis, qui monasterium in Altovado in quatuor festiuitatibus gloriose virg. Marie, in festo natiuitatis domini, resurrectionis atque penthecostes, et per singulas octauas eorundem " festorum causa deuocionis in spiritu humilitatis accesserint, aut qui ad fabricam, luminaria, ornamenta vel alia necessaria iam dicti monasterii manus in karitate porrexerint adiutrices. — XL dies de iniunctis penitentiis — relaxant. — Dat. Prage a. d. MCCOXCIII° in die b. Viti martyris, pontif. Mersburgensis episcopi a. XI. Mysnensis vero episcopi a. 1°. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt. Font. rer. Austr, XXIII, 54.

Strana 694
TvT p 694 Emler, Regesta Bohemiae. 1616) 1293, 15 Jun. Pragae. Bernhardus, Misnensis ecclesiae episc. omnibus „oratorium fratrum Heremitarum ordinis s. Augustini in natiuitate domini, epyphanie, cena domini, pasca, ascensione, pen- thecostes, in quatuor festituitatibus b. ac glor. uirg. Marie, videlicet purificacione, annun- ciacione, assumpcione, natiuitate, in diebus omnium apostolorum, in festis s. Wenceslai mar- tiris, et b. Augustini episcopi nec non in die anniuersarij dedicacionis dicte ecclesie et per oc- tauas festorum eorundem“ deuote visitantibus et praedictis fratribus manum adiutricem porri- gentibus — XL dies de iniuncta poenitentia — relaxat. — Dat. Prage a. d. M°.CC°LXXXXIIj, XVIj° kal. Julij. Henricus Merseburgensis episcopus dat monasterio eidem litteras eiusdem tenoris. Dat. ibidem. Codex Thomaeus, 138. 1617) 1293, 18 Jun. Pragae. Nos Wenceslaus, rex Boh. oc, notum oc, "quod nos — abbatem et conuentum Fontis s. Marie de Sar — nec non homines commorantes in possessionibus ipsorum, sitis infra Crisans, Bobrow, Nouam Ciuitatem, et in circuitu iam dictorum oppidorum, ac ipsum mona- sterium de Sar a iudiciis prouincialibus et iurisdictione beneficiariorum omnium tenore pre- sencium eximimus, — vt nec Brunnam nec alias amodo pro causis quibuslibet ad iudicium terre debeant euocari, quos tantummodo in ipso oppido de Sar fore uolumus iudicio subiec- tos. Volumus eciam, ut homines illarum possessionum ipsorum, que spectant in Boemiam, aput ipsum monasterium site, in Munchperch et non alias pro causis quibuslibet iudicentur. — Dat. Prage per manus mag. Johannis, Sacensis prepositi, prothon. nostri Mor. a. d. MCCXCIII°, XIIII kal. Julii, indice. VI. Ex orig. eiusd. monast. apud Steinbach II, 41. — Boczek IV, 404. 1618) 1293, 18 Jun. Pragae. Nos Wenceslaus, — rex Boemiae oc, not. oc, "quod nos volentes Bavaro de Strakonicz, fideli nostro, facere graciam specialem, cives civitatis sue dicte Horazdiowicz, eo jure, quo alie civitates nostre utuntur, uti volumus et gaudere, videlicet quod a judicio et jurisdictione omnium beneficiariorum provincialium sint liberi et exempti, et quod quicunque contra cives predictos vel aliquem eorundem habuerit aliquid questionis, illum coram dicto Bavaro vel ipso ei non faciente justicie complementum coram camerario nostro mediante justicia pro- sequatur.“ — Dat. Prage per manus mag. Petri, prothon. nostri, Prag. Wratislav. et Wyssegr. ecclesiarum canonici, a. d. MCCXCIII°, XIIII° kal. Julii, indicc. sexta. E cop. vid. 1619) 1293, 22 Jun. Boleslaviae. Mag. Pardus praepositus, Martinus decanus, Vlricus custos, Nycolaus scolasticus, to- tumque capitulum Bolezlauiensis ecclesiae monasterio Lucensi decimales denarios elocant. — Noseat oc, „nos nomine ecclesie nostre et successorum nostrorum vobis et monasterio vestre

Strana 695
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 695 in perpetuum et irreuocabiliter locauisse decimales denarios, quos prefata Bolezlauiensis ec- clesia ratione decimarum monasterii uestri, nec non ratione decimarum ecclesiarum uestra- rum iure patronatus ad monasterium vestrum spectantium habere dinoscitur, pro duabus marcis arg. puri morauici ponderis annuatim infra octauam b. Martini nostro certo nuncio seu procuratori in eodem monasterio Lucensi firmiter persoluendis. — Nomina uero supra- dictarum ecclesiarum, a quibus habendi sunt denarii decimales, sunt hec: videlicet in Loyo- nicz, Prostmerycz, Olaccowycz, Prawycz, Crilowycz, Shatow, Tassowycz, Primitycz, Lucaw, Hardec, Donamil, Ruthelicle et Wolfram ecclesie.“ — Dat. in Bolezlaw a. d. MCCXCIII°, X kal. Jul. indice. VI. Ex orig. arch. Mus. Boh. — Boczek IV, 402. 1620) 1293, 26 Jun. Brunae. Conradus, abbas monasterii de Welegrat, decidit litem de limitibus ecclesiarum s. Petri et s. Jacobi Brunae. — „Assumptis abbatibus de Sar et Zmilenheim multisque aliis tam de clero quam de populo nobiscum comitantibus, omne Brunnense suburbium, iuxta muros positum, plateas, domos, areas perlustrantes equitando circumgirauimus, quid, quale, quantum ad utramque pertineret ecclesiam, luce clarius perscrutantes. Deinde intra muros ipsam ciuitatem diligentius intuentes, et limites parrochiarum, quos habebant, considerantes iuxta formam priorum litterarum d. abbati de Zaberdowicz suisque coarbitris, qui in pronun- ciacione arbitrii concordare non poterant, directarum stratas, plateas, domos, curias agrimes- soris stvdio ac sollicitudine, non tamen funiculo, sed uisu et animo perlustrauimus, et intra consciencias nostras diuino timore constricti et auctoritate nobis commissa freti quandam lo- calis limitationis formam inter predictas ecclesias publicandam concepimus, et — eandem in hiis scriptis pronunciamvs. — Ingredientibus ciuitatem Brunnam per portam, que burgum respicit, qui Antiqua Brunna dicitur, per plateam inferiorem, que in forum antiquum ten- ditur, per directum ad portam, que Menesensium nuncupatur, non curato eo, quod ianue do morum in pretactam plateam uel in predictum forum pateant, quidquid a dexteris fuerit, ad ecclesiam s. Petri, quidquid a sinistris extiterit tam in plebibus quam in plateis et do- mibus ad ecclesiam s. Jacobi ordinatione ac diffinitione nostra perpetuo pertinebit. Omnia vero, que extra muros in suburbio ad predictas ecclesias a. d. M.CC.LXXXX a. tercio in- choante pertinebant, illa tam in plebe quam in domibus ad easdem ecclesias sub eisdem iuribus nulla nouitatis forma introducta constituimus pertinere, hoc dumtaxat excepto, quod omnes censuales domus ecclesie s. Petri, quas nunc possidet, que ab ecclesia s. Jacobi ec- clesiastica percipiebant sacramenta, una cum capella leprosorum, que in fundo s. Petri sita est, ad eandem s. Petri ecclesiam sub omni parochiali ac ecclesiastico iure amodo peni- tus deuoluantur. Sane si qui homines vel si que domus ab hodie in posterum emptione seu permutatione sev donatione sev quocunque alio tytulo ecclesie s. Petri accesserint, suam — Sigilla abbatum de Sar, de Zmilenheim, de Tre- propter hoc parrochiam non mutabunt.“ bets, de Lvca, de Zaberdowicz, et d. Heinrici, archidyaconi Bratizlau. et canonici Olomuc.

Strana 696
u F 696 Emler, Regesta Bohemiae. et abbatissarum et conuentuum de Tvsnawitz et de Ozla. Act. et dat in monasterio ff. Mi- norum Brunne a. d. M.CC.LXXXXIII VI kal. Jvl. indict. VI. Ex orig. mon. Tišnon. Boczek IV, 405. 1621) 1293, 27 Jun. Nos Vlricus, — abbas Luthomislensis monasterii, — notum oc, „quod habito nostro- rum seniorum fratrum consilio et consensu quendam agrum, iacentem inter Morasicz et Mossenecz, citra medium laneum continentem, ad nostram ecclesiam libere iure hereditario deuolutum, quem propter longam distantiam a grangiis nostris cum ceteris agris nostris non poteramus excolere bono modo, nobili et honeste matrone d. Elyzabeth, relicte d. Dyrsko- nis quondam de Buczyna, cum suis legitimis filiis, Wincentio et Nycolao nuncupatis, — iure hereditario pro XII marcis puri arg. prag ponderis vendidimus — possidendum.“ — Testes: Troyanus de Morasicz, Bludo, suus filius, Plichta de Nosalowicz, Slawibor de Domo dei, Bo- huzlaus, Wincentius de Desstna, Marquardus de Czankowicz, Wyrsso, Wincentius, Wadek, Leo, Elyas de Tynez, Ludeuicus de Morauan, Petrus Dubek. Quas XII marcas arg. a dicta d. “— Dat. a. d. MCCXCIII°, infra Elyzabeth et suis filiis integraliter nos recepisse fatemur octauas bb. apostolorum Petri et Pauli, V (sic) kal. Julii. Ex orig. olim. arch. mon. Lit. Boczek V, 297. 1622) 1293, 28 Jun. In Podiebrad. Nos Wenczeslaus, rex Boemiae oc, not. oc, „quod nos judicium ciuitatis nostre in Neuburga cum vna domo in eadem ciuitate, molendino super Albea sito aput ipsam ciui- tatem, duobus laneis liberis in villa Vak et piscacionibus in aqua Merlina et aliis iuribus rite ad id iudicium spectantibus ad nos — deuolutum Ortlibo de Rozmital pro CCXX marcis puri arg. et vno vase vini latini vendidimus. ... De euiccione autem molendini ipsius, si quis eundem Ortlibum vel heredes suos in iudicio uel extra impetierit, eidem Ortlibo et suis heredibus sit cauendum, quod non ipsum Ortlibum vel heredes suos, sed nos vel heredes nostros inpeti voluissent et requiri, et quod ipse Ortlibus et heredes sui non teneantur ali- cui idem molendinum — repetenti in aliquo iudicio respondere. Et si qui ius in molendino ipso ostenderint uel probauerint se habere, illud nos — pro ipso Ortlibo et suis heredibus promittimus compensare et eis satisfacere pro eodem. Adicientes eciam, quod si eundem Ortlibum mori contigerit filiis legittimis non relictis, fratres sui et heredes ipsorum eidem succedere debeant in iudicio prenotato.“ — Dat. in Podiebrad per manus mag. Petri, protho- notarii regni nostri, a. d. MCCXC (tercio), quarto kal. Julii, VI indice. E cop. sec. XIV exeun. ap. d. Med. Drem. Dlabač Nimburgae asservata. 1623) 1293, 12 Jul. In Zobislaus. Henricus de Rosenberch, et Zmilo de Gretzen abbatem et conventum monasterii de Hohenfurt bona in Horzitz emisse attestantur. — Noticiam oc, "quod — d. Otto, abbas de Hohenfurt, — et totus conuentus fratrum eiusdem monasterii emerunt uniuersa bona in

Strana 697
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 697 Horzitz cum omnibus ad hec pertinenciis — apud uiros nobiles d. Zawissium et d. Witigo- nem fratres de Laedenitz, — que quondam — Heinrici de Cozzowahora fuerunt, — qui eciam coram magnificencia — regis Boemie Wencezlay — resignauit dicto d. abbati atque conuentui fratrum dicti monasterii. — Porro auctor sceleris oc — lolium seminauit, ita ut pueri dicti — Heinrici de Cozzowahora ipsum d. abbatem bonis inpeterent pro eisdem. Ad decidendam autem cuiuslibet materiam scandali — ab utraque parte, scilicet a d. abbate ac a dictis pueris peremptorie in arbitros eligebamur. Huic honeri — nostros humeros sub- mittentes pactibus interclusis, quod pars inobediens arbitrio foret in quingentis marcis arbi- tris obligata. — Persolucionis autem totidem marcarum videlicet quingentarum d. Bernhardus de Bernhartitz ex parte dictorum puerorum uersus nos est — fidejussor. Decreuimus autem arbitrando, — quod uiri religiosi licet de iure dare nichil tenerentur, quod L marcas arg. sepefatis pueris erogarent, ut amodo iidem pueri eundem d. abbatem et suos confratres non inpeterent infestando pro eisdem bonis in Horzitz.“ — Arbitrium — factum est in praesencia — d. Zezame de Landesteyn, d. Wochonis de Witigenow, ac d. Hogeri de Lomnitz. — Testes: d. Stephanus de Priesnitz, d. Nedamirus de Lobanitz, d. Ontscho de Nemschitz, d. Liupoldus de Ugetz, milites d. Heinrici de Rosenberch ; Wetscho de Zedlo, Albertus et Budy- boius fratres dicti de Horach, d. Hron, d. Dytmarus fratres de Zbinitz; milites d. Zmilonis de Gretzen; d. Ztata de Vdin, miles d. Hogeri de Lomnitz, d. Luteborius de Zletowitz, et alii. — Acta sunt hec in Zobizlaus a. d. MCCXCIII, IV ydus Julii. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt 55. 1624) 1293, 1 Aug. Pragae. Guta, Bohemiae regina, Krakoviae et Sandomiriae ducissa ac marchionissa Moraviae, ecclesiae in Lyssa per quasdam commutationes et donationes de unione bonorum providet. — Not. oc, „quod nos pensantes conditiones et damna dotis ecclesiae nostrae in Lyssa, cujus ad nos jus pertinere dinoscitur patronatus, divisim et sparsim inter bona nostra et ho- minum nostrorum intersitae, per unionem bonorum ejusdem dotis et separationem a bonis nostris in melius transformari, ad profectum, commodum et tranquillitatem ac pacem rectoris ecclesiae memoratae — de consensu et voluntate ipsius, per commutationem et unionem agrorum, pratorum et aliorum bonorum ipsius ecclesiae, sibi de speciali gratia taliter duximus provi- dendum, videlicet ut in foro nostro Lyssa quatuor mansi solventes in censu per tres fertones arg. et quintus mansus ad curiam et araturam plebani cum decem curticulis et hortis toti- dem per lotum arg. censuantibus annuatim; item in Antiqua Colonia agri quinque lotones argenti solventes de censu annuo, in Tyrsicz vero villa sub praedicto foro nostro Lyssa locata quatuor mansi similiter trium fertonum arg. censum reddentes singuli; praeterea in villa Carmnik unius bonae araturae hereditas et quatuor hospites, quorum quilibet solvit marcam arg. de censu annuo; item sub antiquo foro Lyssa tria prata satis diffusa et lata, certis et notis metis distincta, et quartum in loco, qui dicitur Sedlisscze peramplius diffu- sum et notis terminis limitatum ad dictum plebanum et ecclesiam Lyssensem pleno jure 88 libere et pacifice perpetuo debeant pertinere. Ad haec de quolibet laneo per totam paro-

Strana 698
698 Emler, Regesta Bohemiac. chiam supradictam nomine decimarum annonae unum chorum, qui stricho dicitur vulgariter, tritici, et duos siliginis percipiet plebanus ecclesiae jam praefatae. Item de censu nostro in foro praedicto Lyssa et etiam de villis nostris ibidem ad Lyssam spectantibus jam dictus plebanus, et de culpis, percipiet plenam et sine omni diminutione decimam in denariis et argento. Ad haec in villa nostra Zamach de censualis annonae decima XX choros tritici et viginti siliginis et quinquaginta denarios monetae pragensis. Amplius in bonis dictis Giczin ad mensam nostram spectantibus ex antiquo de censu sexaginta marcarum sex marcarum argenti decimam idem plebanus ex integro percipiat annuatim. Praeterea in villa Lukol piscationes in flumine Albia et piscatores locatos in ripa ejusdem fluminis et naulum liberum, et in Tussen villa naulum aliud ipsius tantum deputata usibus obtinebit. Ceterum volumus, — ut plebanus praedictus tamquam notarius noster in censibus et collectis Lyssensis terri- torii ea gaudere debeat libertate, quod nullus alius, sed ipse solus vel judex constitutus ab eo homines dotis possit vel debeat judicare et corrigere pro suae beneplacito voluntatis; emendas praeterea sive mulctas et collectas percipiet de hominibus memoratis.“ — Dat Pragae per manum mag. Bohuslai, canonici Boleslaviensis. Acta sunt haec a. d. MCCXCIII, kal. Augusti, indict. VIa. E tabulis curiae reg. Boem. XXV, 225 — 226. 1625) 1293, 7 Aug. Pragae. Nos Johannes, — praepositus ecclesiae Wissgradensis. —Boemiae regni cancellarius, recognoscimus, — „nos a — fratre Mirozlao, preposito dominarum in Chotissow, — curiam in Vgesd sub monte Petrino ad ipsum et predictum monasterium Chotissowense pertinen- tem suscepisse cum suis pertinentijs — pro temporibus uite nostre accedentibus ad hanc concessionem — d. Gwilhelmi, abbatis venerabilis Premonstratensis monasterij, et Lyphardi, sui abbatis de Tepla, — licentia et consensu. Nos igitur ob gratiam nobis factam — prefa- tum monasterium in Chotissow alicuius consolationis beneficio respicere cupientes, eidem — concedimus molendinum eidem curie contiguum et annexum per nos non de prepositura, sed nostra pecunia comparatum, a prefato monasterio Chotissowensi — post uitam nostram per- petuo possidendum. — Ipse uero prepositus — in Chotissow cum dominabus ratione mo- lendini per nos sibi collati nostrum anniuersarium peragere solempniter annis singulis tene buntur. Et prepositus pitantiam dominabus ministrabit et elemosinas debebit pauperibus elar- giri.“ — Dat. Pragae a. d. MCCXCIII°, indicc. VI, VIj° idus 1) Aug. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. in Mus. Boh. 1) Orig. h. nonas. 1626) 1293, 1 Oct. Pragae. Ulricus, praepositus ecclesiae Melnicensis, conmutationem cuiusdam agri ecclesiae suae, siti in medio agrorum monasterij de Plaz, pro alia parte novalium monasterii eius- dem contigua agris suis in Tremosa mediantibus et praesentibus Mijrozlao milite de Butz, Petro milite de Psrehow, Abraham de Sichlitz, Johanne de Golow et aliis — factam — approbat. — Dat. Pragae a. d. MCCXCIII°, kal. Oct. Ex orig. arch. c. r. aul. Vien. copia Mus. Boh.

Strana 699
** Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 699 1627) 1293, 4 Oct. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, privilegium monasterio Syloensi ab avo suo a. d. 1235, 25. Aug. datum (v. I, n. 812) et sibi per Jacobum, abbatem monasterii Syloensis, praesentatum confirmat. — Dat. Pragae per man. mag. Petri, proton. nostri, Prag. Wratizl. et Wissegr. ec- clesiarum canonici, a. d. MCCXCIII°, IV non. Oct. indict. VII. Ex orig. arch. Siloensis cop. in Mus. Boh. — Boczek V, 298. 1628) 1293, 13 Oct. Heinricus dictus de Gier 1), ordinis domus Teutonicae commendator provincialis per Boh. et Mor. promittit d. Ulrico de Novadomo, fratres domus Teutonicae capellam s. Dio- nysii in Nova domo officiaturos esse. — Not. oc, „quod cum d. Ulricus de Novadomo ca- pellam in honorem s. Dyonisii martyris in Novadomo construxerit et eam agris ad aratrum unum sufficientibus, juxta ipsam Novam domum sitis, et decima septimana thelonei recipiendi ibidem dotatam, et per d. Tobiam, — Prag. episcopum, dotationem eandem et donationem cum aliis pertinentiis dictae capellae nunc habitis et postea habendis confirmantem, nostris confratribus nunc in ipsius civitatis Novaedomus parochia sive domo nostra morantibus vel in posterum moraturis ex certa scientia et sano atque maturo consilio ac etiam pura devotione propter deum dederit, tribuerit et donaverit, sicut in suis privilegiis patet, in perpetuum li- bere ac pacifice possidendam, ita quod post obitum Theodorici, notarii et capellani ejusdem d. Ulrici, qui ex nunc eandem usque ad decessum suum a nobis tenebit capellam, ad prae- dictos confratres nostros et domum atque parochiam cum omnibus usufructibus sive utili- tatibus suis, quas cum praenotatis possessionibus ipsa capella tunc habuerit, redire debeat absolute. Nos et iidem confratres nostri maturo confratrum nostrorum seniorum per Boh. et Mor. habito consilio pro nobis et nostris successoribus, praefato d. Ulrico et suis heredi- bus sive successoribus tenore praesentium promittimus et obligamur, quod cum eadem capella post obitum dicti notarii et capellani Theodorici, ut dictum est, ad confratres no- stros revertetur, in qualibet hebdomada duobus diebus, videlicet secunda feria et sexta feria, ipsis fratribus procurantibus praedicta officiabitur capella in antea et perpetuo, nisi evidens necessitas sive generale hoc impediat interdictum." — Sigilla Heinrici praedicti et domus or- dinis Novaedomus. Dat. a. d. MCCLXXXXIII, tertio idus Oct. indict. sexta. Millauer, der deutsche Ritterorden in Böhmen p. 134. 1) L. Pier. 1629) 1293, 25 Oct. Znoymae. Wenceslaus rex, Brunonem, villicum Brunnensem, constituit camerarium Moraviae, omnibusque incolis Moraviae mandat, ut ipsi obediant. — Dat. Znoymae VII kal. Nov. 1293. Boczek V, 298. Extr. 1630) 1293, 9 Nov. Brunae. Nos Thaszo dom. in Lomnitz, ac — filii nostri, dd. Jenzo, Thaszo, Bnsatho not. oc, „quod nos — abbatisse et conuentui dd. monasterii Thusnawicensis pro villa Ywans et 88*

Strana 700
700 Emler, Regesta Bohemiae. omnibus pertinenciis suis, cum omni iure, quo eam pro remedio anime felicis memorie di- lecte matris nostre d. Offemie tenuerant, dedimus vice concambii duos laneos et quatuor curticulas in Schirkewitz, et paruulam vallem cum suis lignis, que retro allodium ibidem in Schirkewitz iacet.“ — Facta est haec commutatio in Brunna a. d. M.CCXCIII, praesentibus testibus: d. Witgone de Swabenitz, d. Matheo de Schirnahor, d. Witgone de Luzka et aliis, — dat. in loco praefato V yd. Nov. id est secunda feria proxima ante diem b. Martini con- fessoris, tempore coloquii generalis, indict. VII. Ex orig. arch. eiusd. menasterii Boczek IV, 410. 1631) 1293, 21 Nov. Brunae. „Ego Agnes, filia d. ac nobilis Bosconis, fundatoris monasterii fontis s. Marie in Sar, — vxorque d. Witigonis de Vpa, profiteor, — quod, dum de futuris sollicite meditarer — de bona voluntate heredum meorum, scilicet Gerardi et Seborii ac filiarum mearum, vide- licet Hedwigis et Margarete, mediam partem ville mee, dictam Crisan, que totaliter ex dote me contingit, — in remedium anime mee et meorum progenitorum monasterio contuli, — solo vsu fructuario michi in ipsa villa pro vite mee tempore reseruato.“ — Dat. in Brunna apud S. Michahelem a. d. M.CC.XC.III, XI kal. Dec. indicc. VI. Ex orig. eiusd. mon. apud Steinbach II, 40. — Boczek IV, 410. 1632) 1293, 10 Dec. Viennae. Wenceslaus, — rex Boh. oc, homines monasteriorum in Gerusch et Pernech in Mo- ravia constitutos a jurisdictione beneficiariorum eximit. — „Omnibus suis iudicibus siue offi- ciariis. — Fidelitatem vestram presentibus uolumus non latere, quod nos — ecclesie in Ge- rusch et dominabus — in Pernech talem contulimus gratiam specialem, vt si quis colonorum propriorum in homicidio siue furto siue oppressione uirginum, uel alterius enormis facti per- petratione, commissione, cuius mortem subire teneretur, fuerit deprehensus: precipimus uobis nostre gratie sub obtentu, quatenus de bonis ipsorum colonorum uos nullo modo intromitta- tis, sed bona illa, si qua fuerint, in usus predictarum personarum religiosarum penitus re- digantur. Verumtamen cum personis predictorum malefactorum, quemadmodum ordo iuris exigit, faciatis.“ — Dat. Vienne a. d. MCCLXXXXIII, IV id. Dec. Boczek IV, 411. — Marian, Oest. Klerisei. IX, 135. 1633) 1293, 29 Dec. In Aula regia. Wencezlaus, — rex Boemiae oc, monasterio Aulae regiae villas Banyn et Novam Belam concedit. — Not. oc, "quod nos promotionem et vtilitatem monasterij Aule regie, — grate fundationis nostre, vbilibet diligentes ex corde, ad Johannis de Sarow, notarij nostri, resi- gnationem liberam villas Banyn et Nouam Belam ac siluam eisdem villis contiguam cum pertinenciis et prouentibus omnibus earumdem de certa nostra scientia predicto monasterio concedimus, — ita videlicet, quod sicut predictus Johannes ratione dictarum villarum capel- lam construi procurare debuerat, abbas et conuentus monasterij predicti altare in honore ss.

Strana 701
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 701 Nicolai confessoris et Katherine virginis fieri et duas missas de sanctis predictis in eodem altari pro nostra et animarum patris ac progenitorum nostrorum salute, septimana qualibet celebrari procurent, hoc adiecto, quod volumus, vt reditus ville prefate Noue Bele in vsus custodie monasterij predicti ad comparandam ceram pro luminibus eidem monasterio neces- sariis singulis annis perpetuis temporibus conuertantur. De nostre quoque potestatis pleni- tudine dictas villas et homines earum quoslibet a potestate et vexatione purcraviorum, iudicum et officialium quorumlibet, tam prouinciarum quam ciuitatum et villarum regni nostri, et ab omni contributione collectarum specialium ciuitatis et districtus Policensis perpetuo duxi- mus eximendos, taliter, vt nullus ipsos iudicare pro causa quacumque vel aliquam ab ipsis collecte contributionem exigere vel recipere debeat, nisi tantummodo abbas vel procurator monasterij prenotati.“ — Dat. in Aula regia per manus mag. Petri, prothon. regni nostri, a. d. MCCXCIII°, IV kal. Jan. VI indict. Ex orig. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 1634) 1293, 29 Dec. Pragae. Wencezlaus, rex Boemiae oc, ecclesiae s. Aegidii in Bezdez villam dictam Zbyni confert. — „Cum ven. pater d. Thobias, Prag. episcopus, — ecclesias in ciuitate ac villis He- niconis de Duba, camerarii regni nostri, videlicet Vrienstat, Crupa et Chlum, filias ecclesie no- stre s. Egidii in Bezdez, cum villis, decimis, laneis et iuribus aliis parochialibus ad easdem ecclesias pertinentibus, quas parochiales esse voluit, a subiectione ipsius ecclesie s. Egidii, matris earum, consenciente Alberto, plebano eiusdem ecclesie, ad preces nostras, vt eedem ecclesie melius per veros et legitimos plebanos, quam per vicarios gubernentur, duxerit exi- mendas, nos eiusdem ecclesie in Bezdez, que propter exemptionem huiusmodi tam in re- dituum, quam fructuum, prouentuum et aliorum iurium suorum diminutione dampna sustinuit, volentes — indempnitatibus prouidere, villam nostram dictam Zbyni, que in theutunico Lvdwigesdorf dicitur, decem laneos continentem cum hominibus, agris, iuribus et vtilitatibus ac pertinenciis suis omnibus — conferimus et donamus, per eundem Albertum et successores eius, plebanos ecclesie supradicte, nomine et iure dotis libere possidendam, predictarum trium ecclesiarum iure patronatus Heinconi et eius heredibus libere remanente, quod dicto — concedimus et donamus Heinconi, per ipsum in perpetuum possidendum. Villam preterea predictam Zbini — a judicio ciuitatis Hirzperch, ad quam prius pertinebat, eximimus et eidem Alberto nomine ipsius ecclesie de Bezdez mandamus iuxta regni nostri consuetudinem circuiri.“ — Dat. Prage per manus mag. Petri, prothon. regni nostri, a. d. M°CCXCIII°, quarto kal. Jan. indicc. sexta. Ex orig. arch. civ. Pilznensis. — Alterum orig. in arch. c. r. aul. Viennensi asservatur. 1635) 1293, 30 Dec. Theodericus, Sabrawicensis abbas, fr. Hermannus de Hohenloh, domus hospitalis s. Johannis Jerosolimitani magister, Hainricus de Vitis, canonicus Chremsirensis litem inter pie- banum de Pribiz et monasterium Chunicense exortam super quibusdam bonis decidunt. —

Strana 702
702 Emler, Regesta Bohemiae. Not. oc, „quod super lite decimarum, que inter fr. Berwelfum predicte domus hospitalis s. Johannis Jerosolimitani, plebanum ecclesie in Pribiz, — et — d. Gerlacum, prepositum et conuentum dominarum Chvnicensis monasterii — uertebatur, — per nos amicabiles composi- tores — talis amicabilis composicio intercessit: videlicet quod supradictus d. Gerlacus, Chvnicensis prepositus, dampnum decimarum octo laneorum in villis Thopolan et Wranewitz, ad predictam ecclesiam in Pribicz communi iure spectantium, et decimarum in Szhetet, qua- lecunque se predictus fr. Berwelfus, plebanus in Pribitz, tempore sepedicti d. Gerlaci, Chvni- censis prepositi, sub iuramento fidei et ordinis sui se asserit indebite recepisse, in festo purificationis b. Marie virginis nunc venturo in media parte, et sequenti festo b. Michaelis tenetur reffundere ex integro. — Ecclesia vero in Pribicz eo iure, quo ex antiquis tempo- ribus et ante deuolucionem bonorum in Szhetet ad Chvnicense monasterium ac postmodum vsa esse noscitur, in posterum libere gaudeat et fruatur, saluo tamen iure concilii per — d. Gerhardum, Maguntinensem archiepiscopum, in Aschaffenburch editi.“ — Acta — a. d. M.CC.XCIII°, III kal. Jan. Ex orig. arch. Melit. Pragae. Boczek V, 298. 1636) 1293. Noscat oc, "quod ego dictus Vlricus, dominus de Luhtenburch, vna cum d. Mili- schone de Cethau iudicium tale in Thyerna vendidimus iudici nostro Tyelmanno XXVII la- neos iure lyvpschizcensi possidendos. — Item iudici contuli thabernam liberam, molendinum liberum et tres laneos liberos sub aratrum eius, pistorem, carnificem, fabrum et sutorem; concedo, ut habeat liberam ecclesiam et liberum laneum ecclesie; concedo, ut habeat plenam libertatem piscandi, venandi minores feras, et volatilia capiendi ; concedo itaque, vt tercium denarium recipiat et denarios iuramenti de omnibus culpis, quocunque nomine censeantur. Scilicet idem iudex uel sui posteri mihi bis in anno meisque successoribus annis singulis marcam arg. in censu tenebitur respondere, primam mediam marcam in festo b. Galli, secun- dam mediam marcam in festo b. Walpurgis. Preterea ego et subditores mei d. meo uel successoribus suis de anno ad annum in nichilo plus tenebor respondere, nec in stivra nec in aliquo. Preterea nullum alium aduocatum constituam super eum, quin ardua negotia exi- gant et deposcant. Concedo, vt habeat plenam iustitiam iuris lyvpschiczensis; concedo, vt mensuram habeat lyvpschiczensem in agro." — Testes: d. Alber de Vulneck, miles ducis Ny- colai, Benico, miles d. Vlrici, Schelico, famulus ducis, Chvnradus, plebanus in Vulneck, d. Nicolaus, pleb. in Tyerna, Petrus, adv. in Vulneck, Polomso, fam. Vlrici, Waltherus et Chun- radus, schabini in Wulneck, aduocatus in Noua ciuitate, cum fratribus suis Svaton et Sta- nimyerus in Tyerna. Dat. a. d. M.CC.L.XXXXIII. Boczek V, 3. 1637) 1294, 1 Jan. Cracoviae. Wenceslaus, rex Boh. oc, XX marcas argenti de civitatibus Tluzsk et Ilza singulis annis principi Cracoviensi et Sandomiriensi exsolvi debitas in gratiam Procopii, episcopi Cra- coviensis, et ecclesiae suae indulget ac in eorum proprietatem perpetuo donationis titulo confert. Dudík, Archive im Königr. Galicien und Lodom. Archiv für Kunde öst. Gesch. XXXIX, 42. Extr.

Strana 703
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 703 1638) 1294, 21 Jan. In Hoczenplotz. Nos Theodricus, — episc. Olomuc. not. oc, "quod cum Hermannus, quondam aduo- catus de Wischow, feodum ab ecclesia nostra sibi collatum canonice in villa nostra Sals scilicet VI laneos possideret, tandem eo petente alios VI laneos in districtu Hoczenplocensi in villa Biterne pro illis VI laneis in Sals sibi in concambium dedimus eo iure, sicut et priores habuerat, possidendos. Postmodum vero prefatus Hermannus, cum essemus in Hoczenplocz, in nostra presentia constitutus petiuit, ut quia eosdem VI laneos in Biterne Girhardo de Medelec de fauore nostro vendiderat, venditioni sue benignum faueremus assen- sum et eundem Gerhardum de eodem feodo VI laneorum in Biterne inuestire — dignaremur. Nos eius precibus annuentes, sepedictum Gerhardum de feodo inuestimus — imponentes ei obsequium faciendum pro ipso, ut in vno equo cum balista et lancea nobis debeat strenue deseruire.“ — Dat. in Hoczemplocz a. d. M.CC.L.XXXX.IV, in die b. Agnetis. Boczek V 3. 1639) 1294, 1 Febr. In Hulin. Theodricus, Olomuc. episc. capellano suo Theodrico, plebano in Hulin, et successo- ribus eius pro taberna et molendino in Hulin destructis alia bona confert. — „Quia pro- necessitate et cautela municionis nostre in Hulin, et propter facturam secundi fossati mo- lendinum et taberna, que erant de dote ecclesie tue, vicina fossato et adiacencia, sunt de- structe et a locis propriis deposite, ne tua parrochialis ecclesia dampnum — hoc modo in suis proventibus pateretur, pro destructione taberne predicte censum dimidie marce arg. a laneo, quem nunc Vlricus, ciuis noster in Hulin possidet, et quicumque post eum successor eius tenebit eundem, tibi ac successoribus tuis ac ecclesie tue in Hulin dedimus iure per- petuo in conpensam. Pro depositione quoque molendini alium locum tibi et ecclesie tue concedimus in inferiori parte castri in decursu aque, vbi nunc molendinum nouum per te denuo est destructum, similiter tibi et ecclesie tue perpetuo contulimus in restaurum. — Ad hec quia pratum ecclesie tue, quod est post pomerium ecclesie proximo situatum, in recog- nitionem cuiusdam proprietatis nobis duodecim denarios debebat annuos et soluebat, illos eosdem XII denarios tibi et ecclesie tue omnino remisimus.“ — Dat. in Hulin a. d. MCCXCIV°, kal. Febr. Ex orig. in arch. cap. Olom. Chytil, Cod. dipl. Mor. V, 1. 1640) 1294, 23 Apr. Brunae. Nos — Hron miles dictus de Hroska — not. oc, „quod Henrico, hospiti nostro Brunnensi, in summa X marcarum arg. puri sumus obligati, pro qua summa duos laneos in nostra uilla Zurowiz dicta sitos eidem hospiti exposuimus in hunc modum, vt in XIIII die- bus post festum s. Michaelis proxime nunc instans summam dictam pecunie prefato conciui modis omnibus teneamur persoluisse. Sin autem — predictam summam non persoluerimus, sepedictus hospes memoratos laneos iure hereditario possidebit, hoc tamen adiecto, vt sin-

Strana 704
☞ raur 704 Emler, Regesta Bohemiae. gulis annis vnum fertonem arg. nobis pro censu dabit de duobus laneis supradictis, et post mortem nostram eundem censum filio nostro Mathye dicto ordinauimus iure patrimonii possi- dendum.“ — Sigilla Hrononii, d. Hartmanni de Holstain, viri nobilis, et Brebiconis, zudarii iudicii prouincialis Brunnensis. Acta sunt hec Brunne in domo supradicti hospitis a. d. inc. M.CCXCIIII°, IX kal. Maji in die s. Georij. Ex orig. arch Melit. Pragae. 1641) 1294, 26 Apr. Pragae. Nos Thobias, — Prag. episc. not. oc, "quod nos — religiosorum fratrum cruce signatorum, Ottonis prepositi, Sebkonis prioris et conventus domus dominici sepulchri in Sderaz — precibus — annuentes, molendinum cum omnibus suis pertinentiis, libertatibus, utilitatibus et plenis juribus in flumine Albia juxta Neumburgam, quod canonice suis et sue domus pecuniis aliis bonis suis venditis noscuntur olim emisse et etiam persolvisse, ad id accedente precordialissimi — d. Wencezlai, — regis Boemie oc, — voluntate, videlicet ut ipsum molendinum cum jurisdictione, judicio, et pertinentiis universis ad predictos tantum prepositum et fratres et eorundem pertineat successores, — confirmamus.“ — Dat. Prage a. d. MCCXCIV, VI kal. Maji, indict. VII, pontif. vero nostri a. XVI. E cop. Pelzelii cop. in Mus. Boh. 1642) 1294, 30 Apr. Brunae. Dymetrius et Gertrudis conjux ac Woyslawa socrus ejusdem de Deblin conferunt ecclesiam et jus patronatus in Deblin ordini Cruciferorum theutonico, nihil utilitatis sibi in ea reservantes. — Inter testes: Bruno, camerarius Moraviae, Hartmannus de Holensteyn, Jacobus, praepositus de Tusnowicz, Magister Henricus, plebanus de Witis, frater Andreas de Nowosedlicz, frater Vlricus de Hosteradicz, frater Hermannus de Crunov et frater Henricus de Meli(?) ac aliis. — Dat. Brune II kal. Maji M.CC.XCIV. Orig. in arch. Freundenthalensi. — Boczek V, 3. 1643) 1294, 30 Apr. Pragae. Wenceslaus, rex Boh. monasterio in Camencz civitatem Mittelwalde confert. — Not. oc, "quod nos ex devotione, — quam ad monasterium b. Marie virginis in Camencz, ordinis Cisterciensis, Wratizlaviensis diocesis, in quo laudabiliter — domino deserviunt, — gerimus,.. abbati et fratribus conventus eiusdem monasterii civitatem nostram Mittelwalde cum foro et iudicio, sicut alie civitates nostre Glacensis provincie habent, nec non cum omnibus villis, agris cultis et incultis, campis, pratis, pascuis, silvis, nemoribus, aquis, piscacionibus, molendinis et iuribus ac pertinenciis eius de speciali gracia conferimus et donamus, per eos ad iura et consuetudines regni nostri tenendam et — possidendam. Et quod nichilominus dicta civitas cum villis et omnibus supradictis semper ad regnum nostrum pertineat, et omnia servitia, que claustra seu monasteria dicti regni nobis faciunt vel facere consueverunt, predicti abbas

Strana 705
** Wenceslaus II. rex Bohemiae, 1278—1305. 705 et fratres ipsius monasterii — nobis et heredibus nostris de bonis ipsis facere teneantur.“ — Dat. Prage per manus mag. Petri, proton. nostri, Prag. Wratizlav. et Wissegrad. eccle- siarum canonici, a. d. MCCXCIIII°. II kal. Maii, indict. VII. Ex orig. arch. prov. reg. Wratisl. 1644) 1294, 6 Maji. Nos Johannes de Michelsperge — protestamur, "quod ad petitionem — Bartholomaei, abbatis S. Coronae, fecerimus conventui dicti loci gratiam, ut de omnibus rebus, quae ad usus praedicti monasterii immediate pertinent, nullum omnino teloneum sive mutam nostris officialibus vel iudicibus solvere teneantur.“— Dat. a. d. M'CCXCIIII, II non. Maii. Exceptis villis et colonis, qui ad praedictum claustrum pertinent. Pangeri, Urkb. v. Goldenkron. 40. 1645) 1294, 20 Maji. In Luca. „Ego magister Ambrosius, plebanus de Grilwich, — profiteor — decimas V laneo- rum de Grilwich, ad monasterium Lucense spectancium, ad ipsum monasterium predictum ex antiquo tempore pertinentes, ex speciali gracia d. abbatis et conuentus obtinere ab eis ad tempora uite mee pro uno tantum modio siliginis eis in signum recognitionis annis sin- gulis persoluendo; ita quod de iure parochialis mea ecclesia in Grilwich sibi non potest eos neque debet aliquatenus vendicare.“ — Dat. in Luca a. d. M.CC.XC.IV, XIII kal. Junij. Ex orig. in arch. mon. Luc. Chytil, Cod. dipl. Mor. V, 5. 1646) 1294, 26 Maji. Brunae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, domui fratrum Teutonicorum in Novosedlicz varias gra- tias facit.— Not. oc, „quod nos — ex quadam singulari prerogativa gratie, qua h. virum fra- trem Didoldum, — commendatorem provincialem per Boemiam et Moraviam, ordinis Cruci- ferorum domus Teutonice, — prosequimur, — ipsi fratri Didoldo ac ordini suo et domui in Novosedlicz in persona sua has gratias, que subsequuntur inferius, duximus faciendas, vide- licet quod universos et singulos Cruciferorum homines manentes in Novosedlicz et villis ipsi foro Novosedlicz adjacentibus a iurisdictione omnium beneficiariorum terre Moravie exi- mimus, et absolvimus ex certa nostra scientia et gratia speciali, dantes eis potestatem ple- nariam habendi et erigendi apud ipsum forum Novosedlicz patibulum, ac quoslibet excessus, qui in hereditate eorum commissi fuerint, secundum consuetudines approbatas et iura civilia animadversione debita puniendi. Et — statuimus et volumus, ut nullus camerariorum, purc- craviorum, officialium, et villicorum nostrorum a singulis hominibus, qui in foro Novosedlicz merces sive res quascumque venales habuerint, ratione officii, quod lowche dicitur vulgari- ter, seu quorumlibet aliorum officiorum aliquem questum sive denarios exigat vel requi- rat, quia et emptores et venditores rerum quarumcunque in predicto foro Novosedlicz a solutionibus quibuslibet iuris lowche sive fori plena gaudere volumus libertate. Addicimus preterea, ut si predicti Cruciferi in Novosedlicz aliquam domum in civitate Brunensi sua 89

Strana 706
706 emerint pecunia, vel si eis aliqua domus ibidem donata fuerit, quod eadem domus empta per eos vel donata ipsis a solutione quarumlibet collectarum perpetuo sit libera et exempta. Sed si contra predictos Cruciferos de Novosedlicz vel homines ipsorum quisquam aliquid preponere habuerit actionis, is coram nobis et nullo alio, vel coram eo, cui ipsas causas specialiter duxerimus delegandas, de ipsis sibi judicium et justitiam postulet exhiberi, quia ipsos a singulis beneficiariis et officialibus terre nostre — esse liberos volumus et exemptos." — Dat. Brune per manus mag. Joannis, prepositi Saccensis, prothon. nostri Moravie, a. d. Millesimo CCLXXXXIIII, in vigilia ascensionis domini Ex orig. in arch. Freudenthalensi Chytil, Cod. dipl. Mor. V, 2. Emler, Regesta Bohemiae. 1647) 1294, 30 Maii. Pragae. Thobias, episc. Prag. bullam Alexandri papae IV de parochiis monasterii Welegraden- sis, (v. II, n. 111) vidimat. — Dat. Prage a. d. MCCXCIIII, II cal. Junii, indict. VII. Ex orig. arch. Crems. Boczek V, 6. 1648) 1294, 2 Jun. Pragae. Nos Wenceslaus — rex Boemiae oc, not. oc, "quod propter obstacula, que — Johannes, Wissegradensis prepositus oc, iuxta molendina, que habet in flumine dicto Wiltaua circa curiam siue domum suam in preurbio civitatis Pragensis Wgezd wulgariter nuncupato, altius quam hactenus fuerint eleuauit, decursus aque de molendinis Wenczezlai de Thyn molen- dinarii et Hostislai fratris eius, qui in eodem flumine antedicta molendina ipsius prepositi habent, est nimium impeditus, ex quo molendina ipsa, prefatorum Wenczezlai et Hostislai fere totaliter suut destructa in graue ipsorum Wencezlai et Hostislai preiudicium et non modicum detrimentum. Nos autem — dictos Wentzezlaum et Hostislaum fratres ac heredes eorum in compensationem et restaurationem detrimentorum — huiusmodi a steiriis et collectis omnibus generalibus, ad quas nobis ratione molendinorum ipsorum dicti fratres tenentur, eximimus. — Concedimus quoque fratribus ipsis, ut in domo ipsorum, quam prope molendina sua predicta cum siccatorio etiam, que ibidem habent, — tam ipsi quam he- redes ipsorum tabernam de novo, et siccatorium predictum in perpetuum libere habeant et possideant, vendant seu donent pro suo libitu, cuicumque voluerint, — nec nobis ali- quid uel nostris heredibus memorati fratres et heredes eorum — solteneantur.“ — Dat. Prage per manus magistri Petri, proth. nostri, Prag. Wratisl. et Wissegradensis ecclesia- rum canonici, a. d. MCCXC quarto, IIII nonas Junii. E confirm. Caroli IV apud Pelzel, Urkb. I, 190. 1649) 1294, 13 Jun. Pragae. Wenceslaus, rex Boh. Crac et Sand. dux, in recompensam damnorum in episcopatu Cracoviensi factorum decimas integras de universis proventibus in suppa salis Cracoviensis eidem episcopatui Cracoviensi in perpetuum donat. —A. d. MCCLXXXXIIII° Pragae id. Junii. Dudík, Archive im Königr. Galicien und Lod. Arch. für öst. Gesch. XXXIX, 42. Extr.

Strana 707
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 707 1650) 1294, 14 Jun. Oppaviae. Nicolaus, dux Opav. ecclesiam in Woianowicz dotat. — Noverint oc, "quod nos ad instantiam dilecti fidelis nostri Gerbotonis de Lubschicz pro communi commodo pauperum nostrorum de villa Woianowicz ad parochiam de Noua ccclesia pertinente iure parochiali ecclesiam ibidem fundari et construi ad honorem b. Marie virginis prouidimus de consensu domine abbatisse et conuentus sororum de Ozlawan ac Brunonis, plebani Noue ecclesie, ita quod dicta ecclesia tamquam filia ad matricem ecclesiam in Nova ecclesia perpetuo perti- neat, et plebanus Noue ecclesie predicte in Woianowicz ecclesie de uicario debeat prouidere, habendo plenam in ipsa Woianowicz ecclesia facultatem instituendi et destituendi, quicunque sibi et ecclesie uidebitur competere ac ualere, qui eciam uicarius in signum subieccionis et filiacionis in solucione determinati census, prout sibi placuerit, iuxta ualorem et possibilita- tem ecclesie predicte in Woianowicz prefate matrici ecclesie annis singulis tenebitur respon- dere. Et ut idem uicarius de prouentibus eiusdem commode ualeat sustentari, vnum man sum ibidem pro dote eidem ecclesie donamus possidendum, alium preterea mansum in re- compensacionem offertorii et aliorum prouentuum plebano Noue ecclesie ibidem addidimus liberum super duos, quos antea habuerat, mansos dotales, uolentes, ut omnes dicti mansi ad dotem ipsius ecclesie perpetuo debeant pertinere. Ceterum villani dicte uille Woianowicz ad solutionem duplicate annone missalis annis singulis utrique ecclesie sunt astricti, cuius eciam solucioni se voluntarie submiserunt.“ — Testes: Marquardus de Nazil, Budizlaus de Lodenicz, Jerozlaus et Bohussius de Petrouicz, Cholbo, aduocatus de Opauia, Chislingus. Act. et dat. Opauie a. d. M.CC.XC.IIII, XVIII kal. Jul. Boczek V, 6. 1651) 1294, 16 Jun. Pragae. Procopius, Cracouiensis episc. omnibus „oratorium fratrum Heremitarum ordinis s. Augustini in civitate Pragensi in natiuitate domini, epyphania, cena domini, pasca, ascensione, penthecoste, in quatuor festiuitatibus b. ac glor. virginis Marie, in festis s. Wenceslai mar- tiris et b. Augustini episcopi nec non in anniuersarijs dedicacionum dicte ecclesie et altarium ibidem per octauas quoque singulorum predictorum festorum“ devote visitantibus et praedictis fratribus manum adiutricem porrigentibus — XL dies de iniuncta — poenitencia — relaxat. — Dat. Prage a. d. M°.CC°.LXXXXIIII°, XVI° kal. Julij. Codex Thomaeus, 138. 1652) 1294, 17 Jun. In Olomuc. Theodricus, episc. Olomuc. literas Nicolai, ducis Opaviae, super fundatione ecclesiae in Woianowicz XVIII kal. Jul. 1294 datas confirmat (v. II, n. 1650). Dat. in Olomuc. a. d. M.CCXCIIII, XV kal. Jul. Boczek Cod. dipl. Mor. V, 7. 89*

Strana 708
708 Emler, Regesta Bohemiae. 1653) 1294, 20 Juni. Pragae. Procopius, Cracouyensis episcopus, iuramentum fidelitatis praestat. — Not. oc, "quod nobis fauente diuina clemencia in episcopum Cracouyensem assumptis quidam seminatores discordie nos apud serenissimum d. nostrum Wenczeslaum, regem Boh. ducem Crac. et Sand. marchionemque Mor. — falsis suggestionibus detulerunt et quandam sibi contra nos diffi- denciam generarunt, quod ei, cui tamquam patrono fidelitatem exhibere et seruare tenemur, de consuetudine et de iure non deberemus esse fideles ; nos autem diffidenciam huiusmodi — a nobis remouere uolentes — recognoscimus, — predictum d. regem verum esse et legit- timum dominum et patronum nostrum et ecclesie nostre Cracouyensis, eidemque regi et successoribus eius Cracouye ducibus tamquam dominis patronis nostris ecclesieque nostre pre- dicte pro bonis regalibus seu ducalibus, que vtique ab eo nos et ecclesiam nostram pre- dictam tenere et habere in ueritate sine aliquo dubio confitemur, fidelitatis iuramentum per sancta dei ewangelia sub hac forma prestitimus et prestamus. Promittimus enim regi pre- dicto sub debito iuramenti predicti, quod numquam sibi et successoribus eius predictis erimus in dampnum vel periculum de corpore vel de terris suis, quinimo ipsum et here- des suos in defensione et conseruacione terrarum et honoris eorum semper pro nostris uiribus fideliter iuuabimus toto posse, et si in predictis terris Cracouye et Sandomerie tur- bacionem seu guerram aliquam contigerit excitari, hoc statim dicto regi studebimus deman- dare, et ad eius curiam omni occasione ac dilacione postpositis nos conferre moraturi cum eo et morando cum ipso sibi contra suos aduersarios tam per censuram ecclesiasticam quam alias — assistemus. — Quod si omnia et singula supradicta non fecerimus et non seruaue- rimus — periuri et infames ac violatores fidei nostre volumus ab omnibus reputari et nichi- lominus excommunicationis sentencie, quam per vener. in Christo patrem d. Thobyam, Prag. episcopum, cuius iurisdiccioni ex certa sciencia nos in hac parte sponte summittimus, in nos ferri exnunc rogamus et petimus subiacere.“ — Act. et dat. Prage a. d. MCCXCIV, in ca- pella s. Wenczeslay in castro Pragensi XII kal. Julij, indicc. VII, presentibus vener. viris fratre Hermanno ordinis domus Theutonice, dicti regis confessore, d. Johanne, Wyssegr. prep. regni Boh. cancellario, mag. Vlrico Prag. Johanne Saccensis et Rapota Tynensis eccle- siarum prepositis, ac Thobia, archidiacono Grecensi, et Johanne sacrista, canonicis Pragensi- bus, Jarossio, preposito Scarimiriensi, Ramundo et mag. Radslao phisico, canonicis Craco- uijensibus, mag. Johanne, Mustata Lacisciensi et Sdeslao Lubliensi archidiaconis, ac Dyetuino, episcopatus Cracouiensis procuratore, necnon strenuis viris dd. Hyncone de Duba in Thust, Hyncone de Luchemburch in Cubito, Bauaro de Straconicz in Clingberch, et Sdeslao de Stermberch in Meydberch purcrauijs, Brzeczislao, filio Dypoldi, Wytcone de Vppa, Johanne de Mychelsperch, Franczisco de Zlatinan et alijs quam pluribus clericis ac laycis testibus fide dignis. Et nos Thobyas, — Prag. episcopus, recepta summissione huiusmodi a prefato d. Procopio, Cracouyensi episcopo, eiusque summissionis auctoritate ad eius instanciam in ipsum, si non fecerit et non seruauerit omnia et singula supradicta per eum promissa et iurata mem. d. regi, — sentenciam excommunicacionis exnunc vt extunc ferimus in hijs scriptis. Fiedler, Arch. für. Kunde öst. Gesch. XIV, 180.

Strana 709
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 709 1654) 1294, 28 Jun. Pragae. Nos Wencezlaus, — rex Boemorum oc, not. oc. „quod cum honorabiles uiri, Symon abbas totusque conuentus monasterii Lucensis, Obluss uillam sibi contiguam cum domibus, areis, agris et aliis attinentiis pro melioranda conditione iam dicti monasterii sui apud . . filiam Hortlini de Kyrowicz, relictam quondam Freudmani, et pueros eius emerint hereditario iure ad ipsum monasterium perpetuo pertinendam, quod prefatus Hortlinus dicte filie sue et puerorum ad normam ipsis vendidit pleno iure, nos — dictam emptionem — confirmamus." — Dat. Prage per manus mag. Joannis, Saccensis prepositi, prothon. Moravie, a. d. MCCXCIIII, IV kal. Jul. indict. VII. Boczek V, 8. 1655) 1294, 9 Jul. In Wissegrad. Welizlaus, canonicus Prag. Olomuc. et Wissegr. executor testamenti Chunonis, decani Wissegr. ecclesiae Wissegradensi quaedam bona in villa Kamen most confert. — Nouerit oc, „quod nos — persolutis omnibus, que decanus ipse in vltima sua volumptate legauerat, vt per oracionum suffragia dicti decani anime succurratur, de bonis eius, que ad nostras manus post ipsius obitum peruenerunt, possessiones et bona quedam, ad duas araturas bonas, tres hospites agros censuales habentes, duos ortos, vnum olerum alium arborum fructiferarum, et prata satis bona, cum iuribus et pertinenciis suis, sita in villa dicta wlgariter Kamene most a nobili domina .... (sic), vxore Aldikonis de Drahoraz, et a dicto Aldikone pro quadraginta sex marcis arg. boni prag. ponderis empcionis titulo comparauimus et ipsas possessiones et bona ecclesie bb. apost. Petri et Pauli in Wissegrad pro anima ipsius d. Chunonis decani, dedimus — de consilio — dd. Johannis prepositi, regni Boh. cancellarii, Bartholomei decani nec non tocius capituli prefate Wissegr. ecclesie, ordinantes, — vt per circulum anni cuiuslibet qua- libet septimana feria secunda in remedium anime dicti d. Chunonis ac animarum omnium fidelium defunctorum missam de defunctis presbiter, qui bona memorata possederit, in ecclesia predicta Wissegradensi debeat celebrare. Ad hec idem presbiter in die anniuersarii eiusdem d. Chunonis dabit nocturnale lumen et duodecim candelas ac totidem denarios, baldkinum valentem septem fertones argenti offeret, de quo casulam vel aliud ornamentum altaris in augmentum ornatus predicte ecclesie absque aliquo interuallo fieri ordinamus. Ipse eciam presbiter in eadem die anniuersarii presentibus tantum canonicis, vicariis, clericis et campa- nariis Wissegr. ecclesie predicte honestum prandium ministrabit, secundum consuetudinem in prefata ecclesia circa administracionem prandiorum hactenus observatam. Vt autem predicta nostra ordinacio accuracius peragatur, possessiones et bona ipsa in Kamene most presbitero promittenti et obliganti, se in predicta Wissegr. ecclesia continue residere ac suprascripta omnia et singula impieturum, duximus conferenda. — Quod si non fecerit et non adinpleuerit premissa omnia et singula. — extunc possessiones et bona ipsa — alii conferemus, reseruata nichilominus nobis potestate conferendi possessiones et bona ipsa; quociens ea uacare con- tigerit, per tempora vite nostre, statuentes, — vt post obitum nostrum decanus Wissegr.

Strana 710
710 Emler, Regesta Bohemiae. ecclesie sepedicte — de consilio et consensu dd. canonicorum predicte Wissegr. ecclesie conferendi bona ipsa, non tamen canonico ecclesie predicte prebendato vel non prebendato, sed alicui alii bono et ydoneo sacerdoti, qui, ut in predicta ecclesia seruitorum numerus augeatur, perpetualiter in ea resideat ac omnia et singula suprascripta per nos statuta et ordinata facere, dare et adimplere — teneatur, plenam — habeat potestatem.“ — Sigilla: Jo- hannis praepositi, Bartholomei, decani capituli Wissegradensis ecclesiae et Welizlai praedicti. — Act. et dat. in Wissegrad, in capitulo generali eiusdem ecclesie a. d. MCCXCIV, VII yd. Julii, scilicet feria sexta post dedicacionem ipsius ecclesie, indict. VII. Ex orig. arch. cap. Wissegr. 1656) 1294, 25 Jul. Pragae. Ulricus de Novadomo, baro et fidelis — d. Wenceslai, regis Boemiae, regi eidem bona sua confert in casum, si decederet liberis masculi sexus non relictis. — Not. oc, „quod dono et confero dicto d. meo regi ac heredibus suis bona mea subscripta, si continget me decedere liberis masculi sexus legitimis non relictis, videlicet Novam domum praedictam, castrum scilicet et civitatem sive oppidum cum suo circuitu et districtu villarum aliarumque possessionum ad civitatem et castrum praedictum spectantium, nec non villam forensem dictam Dremisl cum possessionibus, juribus et pertinentiis universis, eo salvo, quod si filiae legiti- mae ex me fuerint procreatae, d. meus praenotatus rex et sui heredes tenebuntur eas secun- dum decentiam status et generis earum honorifice maritare. Profecto de villa mea forensi dicta Teschna, item de Pirchet, de Druncz, Raduna Magna, Heiligen Rudegerschlog, Klenow cum tota silva inter eas, Prunne, Kochans et Horoschitz, quae inquam possessiones et villae sunt nobili d. Mechtildi, uxori meae pro dotalitio sive pro datione propter nuptias obligatae pro certa pecuniae quantitate, taliter ordino, volo et statuo, ut si post obitum meum dictus d. meus rex habere pro (se) voluerit possessiones et villas ipsas, dabit eidem dominae, tunc relictae meae, mille marcas arg. puri prag. ponderis, expensas etiam et securum conductum ei usque in domum patris aut patrui sui, si ad eos redire voluerit, tenebitur procurare. Et si maritum duxerit, datis sibi et acceptis a domino meo praefato rege vel heredibus suis prae- dictis mille marcis memorata bona pro supradicto dotalitio obligata ad d. regem meum prae- dictum et heredes suos erunt statim libere devoluta. Si vero in terra Boemiae dicta domina in viduitate manere voluerit, possessiones et villas sibi taliter obligatas tenebit pro tempore vitae suae; qua mortua possessiones et villae praedictae ad dictum d. meum regem et heredes suos libere revertentur. Quodsi forte praedictam Mechtildim mihi contigerit praemori et aliam legitimam uxorem duxero, licebit mihi eidem uxori meae, quam duxero, praedicta bona dota- litii assignare pro dotalitio sub pactis et conditionibus supradictis expressis in dotalitio me- morato. Excipio insuper a donatione ipsa villam Ztodolok cum ejus attinentiis universis, quam d. Mariae, matri meae, donavi, ut eam post mortem meam etiam teneat et possideat tamquam suam, si absque herede masculi sexus decessero, sibique liceat ipsam villam tam in vita quam in morte dare, vendere seu legare pro suae libito voluntatis. Reservo praeterea mihi villas seu bona infrascripta: videlicet in Boemia in districtu Wltaviensi villam forensem Scedelt-

Strana 711
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 711 schen cum villis et omnibus attinentiis suis ; in Znoymensi districtu Banoue castrum cum villis et omnibus attinentiis suis ; in Znoymensi districtu Walts et Wilimowicz cum attinen- tiis universis; nec non in Vetoviensi districtu Pazcowicz cum omnibus suis attinentiis, et villam forensem Zlebinx cum villis et omnibus attinentiis suis et villam Rzeczicz in eodem districtu. In quibus quidem villis, castris et bonis praedictis mihi taliter reservatis plenum jus dominii et proprietatis habeo, quod prius habui in eisdem, ut ea vendere, donare seu legare mihi licitum sit, prout mihi videbitur expedire. Porro dictus d. meus rex — mihi castrum suum Bronowire (sic) cum villis suis et judicio provinciali ibidem, oppidum quoque dictum Brod Ungaricale cum pertinentiis et villis ejus, nec non unum teloneum in Nova civitate et aliud in Lipnik, ac duas villas in districtu Lunensi, videlicet Hluk et Topel, cum hominibus, judiciis, jurisdictionibus, pratis, pascuis oc contulit de gratia speciali, ut castrum, oppidum, villas et telonea praedicta cum eorum omnibus attinentiis supradictis teneam et possideam utifruendo eis absque omni impedimento pro tempore vitae meae. — De quibus omnibus, tam de propriis meis quam collatis mihi bonis — d. — regi vel heredibus suis aliqua servitia in expeditionibus vel aliis exhibere seu facere non tenebor, nisi quantum de bona voluntate a me poterunt obtinere. — Ceterum de strata sive via, quae per ipsam Novam domum ducit, illud jus — d. — rex me habere vult, quod pater, avus et attavus mei eorum temporibus habuerunt. Ad majoris quoque gratiae cumulum saepe dictus d. meus rex mihi concessit, ut in civitate praedicta de Nova domo octo judeos tantum cum eorum familiis habeam, liceatque mihi, si aliqui praedictorum octo judeorum decesserint, alios loco eorum non tamen de terris suis, sed aliunde recipere seu colligere ad inhabitandum civitatem praedictam, qui mihi solvant et faciant servitia et jura, quae alii judei dicto d. meo faciunt in Boemia et persolvunt; et de ipsis judeis omnia, quae ipse d. meus rex de suis fecerit, ego faciam pro meae libitu voluntatis, ita tamen, ut nulli de famulis praedictorum judeorum praeter gratiam ipsis octo judeis usuram in dicta civitate liceat exercere. Ceterum cum bonae memoriae quondam Ulricus, pater meus, in parochia Cruciferorum de domo Theutunica in Nova domo praedicta sit sepultus, et ego ibidem apud eundem sepeliri velim d. concedente, ob remissionem peccatorum meorum omnes ecclesias meas, sive in Boemia vel Moravia fue- rint, in quibus jus patronatus habeo, excepta ecclesia in Stodolok, quam Cruciferis Templa- riorum contuleram, anna (sic) si sine legittimis, ut est dictum decedam confero, ut in eis habeant dicti Cruciferi de domo Theutunica illud, quod habeo jus patronatus et plenam justitiam conferendi. Demum donationem seu legatum bonorum nostrorum praedictorum, quam feci consanguineo meo Henrico de Rosenberg sub conditione tali videlicet, quod si me sine liberis legittimis mori contingeret, ad eum bona ipsa pertinere deberent, in praesentia praedicti d. mei regis praesentibus revoco et volo, quod ipsa donatio de cetero nullam obti- neat firmitatem." — Act. Pragae a. d. MCCXCIV, VIII kal. Aug. et VII indict., dat. vero ibidem a. d. M.CCXCVIII, III kal. Aug. XI indict. E ms. Raudnicensi cop. in Mus. Boh. — Boczek V, 9.

Strana 712
712 Emler, Regesta Bohemiae. 1657) 1294, 18 Aug. Pragae. „Ego Cunradus dictus de Paulzstorff not. oc, „quod sorores in Egra ordinis s. Clare — ementes quamdam decimam in villis Pilgreimesreuthe juxta civitatem Egrensem positis pro suo cenobio compararunt, cujus decime medietas conferenda ad me pertinuit tempore longiturno, sed ad instantiam quorundam inclinatus omne jus feudale, quod in prefata de- cima habui, ego cum omnibus he redibus meis totaliter nunc resignans eandem decimam cum toto suo usu deinceps liberam transfero in possessionem et dominium perpetuum sanctimo- monialium predictarum.“ — Testes : fr. Rudegerus et frater Cunradus prepositus, item Ro- rerus et Heinricus filius suus, cives in Egra, cum ceteris fide dignis. Acta a. d. MCCXCIIII°, XV kal. Sept. Ex orig. bibl. univ. Prag. 1658) 1294, 23 Aug. Egrae. Arnoldus, Babenberg. episc. omnibus vere poenitentibus et confessis, „qui ad eccle- siam b. Marie — in monasterio Aule regie — in die nativitatis, circumcisionis, epiphanie, cene, resurrectionis et ascensionis domini, penthecostes et tribus diebus diem resurrectionis et penthecostes predictorum immediate sequentibus, necnon in quatuor festiuitatibus eiusdem virginis, natiuitatis videlicet, annunciacionis, purificacionis, et assumptionis, ac in omnium apostolorum, b. Bernardi, omniumque sanctorum, et dedicationis ipsius ecclesie diebus causa deuocionis — accesserint annuatim suorum peccaminum ueniam petituri, quadraginta dies de niuncta eis penitentia“ — relaxat. In Egra a. d. MCCXCIV°, X kal. Sept. indicc. VII. Ex orig. arch. c. r. aul. Vien. cop. in Mus. Boh. 1659) 1294, 24—31 Aug. Apud Opol. Boleslaus, dux Opoliensis, civitati Crapiz IV mansos inter Oderam et Hoczenplocz fluvios concedit, item aduocato duas piscinas construendas in fluvio Hoczenplocz et silvam et prata inter Styblov et Hoczenplocz fluvios. — Dat. apud Opol infra octavam s. Bartho- lomaei 1294. Boczek V, 12. Extr. 1660) 1294, 25 Ang. Pragae. „Nos Bernhardus, Misnensis ecclesie episc. recognoscimus, quod de solucione quatuor milium marcarum puri arg. et prag. ponderis per — Wenzezlaum, regem Bohemie oc, pro vendicione proprietatis nostre ecclesie, ciuitatis Pyrne videlicet atque castri, nobis et nostro capitulo facienda per sororium nostrum, dilectum Sdislaum de Sternberc felicis in Christo memorie, ex parte regis prenotati nobis et nostro capitulo octingente marce arg. puri prag pond. sunt solute. Preterea vir. hon. d. Johannes, Wissegr. prepositus, nobis in die b. Mar- garete proxime transacto persoluit quingentas et quinquaginta marcas arg., residua vero pe- cunia sine omni dilacione nobis solui debet in festo b, Michaelis nunc proximo mille ducente et quinquaginta marce, in primis autem quatuor temporibus diem cinerum proximum inme-

Strana 713
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 713 diate secuturis mille et quadringente marce nobis persoluentur. Quamuis autem in quadra- gesima nuper preterita, in dominica, qua cantabatur Iudica, tota summa, videlicet quatuor milia marc. nobis fuisse debuit omnimodis persoluta, tamen ob reuerenciam et commodiam dom. nostri regis Bohemie terminos solucionis prorogauimus, prout euidencius superius sunt expressi." — Dat. Prage a. d. M°CCXCIV, VIII kal. Sept. Ex orig. arch. Mus. Boh. 1661) 1294, 31 Aug. Nurenberg. Adolphus, Roman. rex, abbatissae et conventui sororum ordinis s. Clarae apud Egram indulget, "quod villam Dreynz et possessiones alias jam habitas cum suis novalibus, seu alia ministerialium aliorumque sacri imperii apud Egram hominum bona, que in eas et earum collegium donacionis, empcionis oc titulo — transferentur, possint — libere — possidere, — ita tamen, quod omnia simul tam habita quam habenda secundum modos predictos quinqua- ginta marcarum legalis argenti redditus non excedant.“ — Dat. Nurenberg II kal. Sept. a. d. M.CC.XCIV°, regni vero nostri anno III. Ex orig. duplo bibl. univ. Prag. 1662) 1294, 4 Sept. Pragae. Hermannus et Fridericus de Sonbvrch fratres promittunt castra et munitiones e con- sensu Wenceslai regis et Friderici, marchionis Misnae, sibi traditas fideliter custodire. — Not. oc, „quod nos castra et munitiones seu civitates infra scriptas, videlicet Dresden castrum et civitatem, Radeberg castrum, Tarant duo castra, Dispoldiswaldt civitatem, Willanatorf civitatem et castrum Libental et Ottendorf munitionem per d. nostrum Wenceslaum, regem Boemiae oc, d. Fridrico, filio quondam illustris d. Henrici, marchionis Misnensis et Orientalis, in feudum collata nobisque iuxta ordinacionem inter eosdem d. regem et Fridericum super hoc habitam custodienda et servanda in expensis dicti d. Fridrici praedicti d. regis ac heredum suorum nomine comissa et assignata, pro rege ipso ac heredibus eius diligenter servare promittimus et fideliter custodire, et si contingat per mortem dicti Fridrici, sine legitimis filiis decedentis vel alia causa legitima ipsius Fridrici vel heredum suorum temporibus feudum praedictum vacare, statim castra, civitates et munitiones praedictas eidem d. nostro regi et heredibus eius resigna- bimus. — Hoc de saepedictorum d. regis et Fridrici voluntate addito expresse: quod si alte- rum nostrum contingat decedere, alter qui superstes fuerit, vel nobis ambobus decedentibus duo fratres nostri, Fridricus videlicet senior et Theodoricus, vel eorum altero decedente alter superstes ad tenendum ac servandum ac custodiendum castra, civitates et municiones praedictas ac resignandum etiam eidem d. regi et suis heredibus teneantur, sicut nos tene- mur, prout superius est expressum. Si munitiones, civitates et castra praedicta — vacare contigerit, et dictus rex seu heredes eius non essent parati statim ea recipere vel nos ipso- rum pecuniam non possemus habere, promittimus eis civitates, munitiones et castra praefata usque ad medium annum a tempore vacationis huiusmodi eorum nomine in expensis pro- priis fideliter custodire." — Dat. Pragae a. 1294, II nonas Sept. VII indict. E mspto Raudn. cop. in Mus. Boh. — Ludewig, Reliquiae VI, 31. 90

Strana 714
714 Emler, Regesta Bohemiae. 1663) 1294, 7 Sept. Pragae. Nos Wencezlaus, — rex Boemiae oc, not. oc, "quod nos — d. Thobie, Prag. episcopi, dilecti principis et fidelis nostri, supplicationibus — inclinati, uenditionem ville dicte Wodo- chot, factam dicto episcopo per viros religiosos Ekonem magistrum et fratres domus s. Lau- rentii ordinis militie Templi Jerusolimitani in Praga, ratam et gratam habemus.“ — Dat. Prage per manus magistri Petri, prothon. nostri, Prag. Wratizlau. et Wissegr. ecclesiarum canonici, a. d. MCCXCIV°, VII idus Sept. VII indict. Ex orig. arch. cap. Prag. — Graf, Gesch. der Tempelh 126. 1664) 1294, 11 Sept. (Brunae.) Conradus, abbas monasterii de Welegrad, distinguit domos censuales ccclesiarum s. Petri et s. Jacobi Brunae. — Not. oc, „quod cum anno d. M.CC.XCIII, VI kal. Jul. ind. VI, in arbitrio super limitibus parochialium ecclesiarum s. Petri et s. Jacobi burgi Brunensis — articulus de censualibus uideretur interpretationis et declarationis remedio indigere, nos freti auctoritate Marciane legis, que digestis de regulis iuris ait : quod in ambiguis occasionibus eius sententia maxime spectanda sit, qui eam protulisset, presertim cum etiam permisso canonis: eius sit interpretari, cuius est concedere, — ad interpretandum et declarandum de censualibus articulum, accedentibus votis et consensu partium, nos — in hiis scriptis publicamus, quod in articulo de censualibus, qui talis est: omnes censuales domos . . . sacramenta ad eandem s. Petri ... devoluuntur, nihil aliud intendimus, quam ut si predicte censuales domus plebano s. Petri et non alterius persone seu aliis personis censum immediate solverint, tunc ipse domus cen- suales cum suis habitatoribus sub omni ecclesiastico iure ad ecclesiam s. Petri deberent me- rito pertinere. Nunc vero cum supradicte censuales domus, licet in fundo s. Petri site sint, non tamen plebano s. Petri, sed aliis quibusdam censum tribuunt, intentionis nostre non ex- stitit, ut ratione fundi ad s. Petrum pertinentis et aliis hominibus censum solventis ipse domus sub ecclesiastico jure ad ecclesiam s. Petri pertinere deberent. — At intentio nostra se ad aliud quam ad illud, ad quod votum plebani et partis ecclesie s. Petri post latum arbitrium nostrum collimabat, noscitur extendisse, itaque interpretando et declarando in hiis scriptis publicamus, quod antedicte censuales domus, licet, ut predictum est, in proprietate s. Petri site sint, non tamen immediate plebano s. Petri sed aliis personis sub emphyteosis seu conductionis seu cuiuscunque alterius iuris vel possessionis titulo censum tribuunt, iuxta intentionem nostram, quam in ferendo arbitrio nos habuisse, teste conscientia recognoscimus, sub omni ecclesiastico iure ad ecclesiam s. Jacobi debeant pertinere.“ — Literae sunt mu- nitae sigillo Conradi, abbatis Welegradensis, necnon sigillis — „Johannis, tunc de Sar nunc vero de Pomuk abbatis, necnon d. Waltheri, coabbatis nostri de Zmilnhaim.“ — Dat. a. d. MCCXCIIII, III idus Sept. Ex orig. curiae Brun. Boczek V, 14.

Strana 715
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 715 1665) 1294, 25 Sept. In Cremsir. Theodricus, episc. Olomuc. Theoderico, abbati Zaberdovicensi et H. archidiacono Braz- lauiensi, mandat, ut decidant litem inter abbatissam et conuentum de Thusnawitz et Petrum, plebanum in Henrichs, super quibusdam decimis. — Dat. in Cremsir VII kal. Oct. a. d. MCCXCIV. Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 18. 1666) 1294, 27 Sept. Fr. Ivanus, Lacedemoniensis episc. „omnibus vere poenitentibus et confessis, qui ad coenobium s. Adalberti atque Benedicti in Brzewnov in quatuor festivitatibus d. nostri Jesu Christi et s. Mariae virginis gloriosae, nec non in solempnitatibus ss. patronorum Adalberti, Benedicti, Petri et Pauli, et aliorum apostolorum, et in diebus dedicationis in spiritu humilitatis accesserint sive manus porrexerint adjutrices — XL dies injunctae poe- nitentiae“ — in singulis praedicti coenobii obediantiis — relaxat, „auctoritate vener. d. Tobiae, Prag. episc. nobis tradita et concessa.“ — Dat. a. d. MCCXCIV, indict. VII et IV concurrente, V kal. Oct. Piter, Thes. 77. 1667) 1294, 6 Oct. Pragae. Yvanus, Lacedemonensis episc. omnibus oratorium fratrum Heremitarum ordinis s. Augustini in civitate Pragensi „in natiuitate domini, epyphania, cena domini, pasca, ascen- sione, penthecoste, in quatuor festiuitatibus b. ac glor. virginis Marie, videlicet purificacione, annunciacione, assumpcione, natiuitate, in diebus omnium apostolorum, in festis sancti Au- gustini episcopi, nec non in festis proprij loci et per octauas eorundem deuote visitantibus et predictis fratribus manum adiutricem porrigentibus“ — XL dies de iniuncta poenitentia relaxat. — Dat. Prage a. d. M°.CC°.LXXXXIIII°, II non. Oct. Codex Thomaeus 139. 1668) 1294, 4 Nov. In Wissegrad. B(artholomaeus), decanus Wissehradensis, monasterii Welegradensis defensor et con- servator, rogatus a mag. Nicolao. plebano in Rediz, syndico seu procuratore monasterii praedicti, hortatur Theodricum, episcopum Olomuc. ut monasterium Welegradense in liber- tatibus eius conservet. — Acta in ecclesia Wissegradensi a. d. MCCXCIIII°, proxima feria V post diem Omnium sanctorum, presentibus: d. Dominico, mag. Welizlao, canonicis eccl. nostre et aliis. Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 16. 1669) 1294, 5 Nov. In Brunna. Th(codericus), abbas in Zaberdowitz, et H. archidiaconus Brazlauiensis, delegati a Theodrico, episcopo Olom. ut causam, quae inter — abbatissam et conventum monialium in Thusnawitz et Petrum, plebanum de Henrichs, super tertia parte decimarum in Henrichs, 90*

Strana 716
716 vertebatur, decidant, episcopo praedicto compositionem huius litis intimant his verbis : „Nos — Petrum, plebanum de Henrichs, ad presenciam nostram duximus euocandum predictis abbatisse et conuentui responsurum. Ille autem in presencia nostra comparens personaliter, sine strepitu iudicii vsus saniori consilio ante terminum sibi per nos assignatum presente parte aduersa de plano et simpliciter cessit liti et de tercia parte decimarum ecclesie sue in Henrichs, quam petebant domine supradicte, promittens bona fide secundum tenorem pri- uilegii d. Brunonis, Olomuc. episcopi, et capituli sui Olomucensis se fouere predictas dominas abbatissam et conuentum in iure ipsarum.“ — Dat. in Brunna a. d. M.CC.XCIIII, non. Nov. Ex orig. eiusd. mon. Boczek V, 18. Emler, Regesta Bohemiae. 1670) 1294, 27 Nov. In Olomuncz. Wenceslaus, rex Boemiae oc, monasterium de Tusnowicz liberat a serviciis terrestribus. „Supplicacionibus — Jacobi, prepositi dilecti nobis eiusdem monasterii,.. abbatisse et con- uentus — inclinati, monasterium ipsum et vniuersas possessiones ac homines eius quoslibet exi- mimus et exemtos eos esse volumus amodo a . . camerario et lanthrichteriis seu villicis ac aliis officialibus Morauie, qui pro tempore fuerint, ita ut cum ipso monasterio et hominibus ac possessionibus suis vlterius penitus nichil agant, et ad inponendum iam dicti monasterii hominibus seruicia et exacciones qualescunque nullam habeant potestatem nec aliquam iuris- diccionem ex officio suo de ipsis sibi audeant aliquatenus deinceps vsurpari, volentes quod super hiis nostrum tantummodo attendatur speciale mandatum. — Preterea — inhibemus expresse, — ne quis baronum et nobilium terrarum nostrarum Boemie et Morauie de cetero procedendo ad aliquas expediciones et alia queuis seruicia nostra ullo umquam tempore in bonis eiusdem monasterii de Tusnowicz presumat aliquatenus hospitari seu pabulaciones ac alias violencias committere in eisdem.“ — Dat. in Olomuncz per manus mag. Johannis, Saccensis prepositi, prothon. nostri Mor. a. d. MCCXCIIII°, V kal. Dec. indice. VIII. Boczek V, 19. 1671) 1294, 21 Dec. Hartlibus et Witigo fratres donationem bonorum a patre suo monasterio Welegradensi factam ratam habent. — Not. oc, „quod — vir nobilis d. Hartlibus de Dubna, — genitor noster, viam vniuerse carnis ingressurus, — sub presencia et qualitate testium et numero a lege diffinitorum — legitimum condidit testamentum. Itaque inter ceteras donaciones testamenti de consensu domine Budizlae, — coniugis sue, matris nostre, — dimidiam ville porcionem, que Bochor dicitur, limitibus Prerouensium cometaneam, et villarum videlicet Vgest, Wlohuz et Musnicz ab auis suis ad se deriuatam — cum ortis, agris cultis et in- cultis, pratis feniferis, pascuis, virgultis, saltibus, siluis, piscacionibus cum aliis vninersis attinenciis monasterie de Welegrad — contulit. — Vir autem vener. d. Lupinus, tunc tem- poris abbas, et fratres de Welegrad eiusdem ville — iuxta morem terre coram officialibus et zudariis in Prerouia in corporalem eiusdem ville possessionem absque omni omnium ho- minum contradiccione — legaliter subintrarunt et in ipsa per annos plures legitime perman-

Strana 717
☞ Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 717 serunt. Nos — eandem donacionem — ratam vsque hodie tenuimus et tenemus, promittentes nos tuicionem et defensionem eiusdem donacionis contra inpetitores quoslibet — prestituros." Testes: d. Jacobus, prepositus de Tusnawicz, d. Mutina, prepositus de Dubranik, d. Atlibus de Medlau, d. Sthephanus de Perensthein cum fratribus suis Philippo, Igramo et Bohuzlao. — Dat. a. d. M.CC.XCIV°, sub die b. Thome apostoli, indicc. VIII. Ex orig. eiusd. mon. Boczek V, 20. 1672) 1294. Ego Leutoldus de Chunring, pincerna Austrie, not. oc, "quod — villam meam Eisgor cum nouem solidis denariorum, quos ipsa villa annis singulis omnibus computatis soluit in redditibus ecclesie parochiali in Litschowe, accedente voluntate et consensu d. mei — comitis Gebhardi de Hyrzperk, apud quem dictam villam vna cum aliis bonis mea pecunia comparaui, liberaliter tradidi et donaui. — Cognosci quoque debet, quod quatuor metreta papaueris castro Litschowe annis singulis de ante dicta villa soluuntur, de quibus nichil dedi ecclesie memorate. Ad hec comodo hominum prefate ville cupiens largius prouidere, iudicium ipsius ville etiam prenominate dedi ecclesie, ita ut procuratores seu provisores ipsius omnes culpas omnium causarum preterquam illas, que habent vergere in personas, sicut sunt homicidia, furta, coitus violenti et mutilaciones membrorum, debeant judicare.“ — A. d. M°.CC°.LXXXXIV°. Ex orig. arch. Nov. dom. cop. in Mus. Boh. 1673) Cc. 1295. A uyáa Bona episcopatus Pragensis et reditus eorum enumerantur. —.... „duas terras, et sunt ibidem duo subsides, quos tenet unus ex seruientibus predictis, qui laborant vno die in septimana. — Item in Domausticz 1) sunt IX terre, quarum quelibet soluebat dimidium ta- lentum denariorum, quod modo est desertum.— Item in Pyecicz est unus laneus, qui iacet desertus. Item in Bolezlaw sunt XI aree subsidum, quarum quelibet soluebat VI denarios, que iacent deserte, et molendinum est ibidem cum vna rota, quod soluit dimidium talentum denariorum. — Item forum decimum habetur ibidem.— Item in Kbel est vna terra, que iacet deserta, XVI iugera habens hereditaria. — Item 2) in Dyetinicz sunt quinque terre, quas tenent custodes episcopalis camere. — Item in Byechars 3) sunt XXII lanei et dimidius, quorum quilibet soluit dimidiam marcam argenti et per septimanam metit, ex quibus VIII vinitores tenent IV laneos, et seruus unus habet laneum et IX lanei jacent, et sunt ibidem duo subsides, quorum officium est currere, quocunque mittuntur. — Item in Kamensco 5) sunt XIII terre, quarum quelibet soluebat dimidium talentum denariorum. — Item in Chrelina sunt quinque terre pauperum, quarum quelibet vnam cuppam salis et quintus pauper de terra sua uasa cellarii procurat ad curiam Zercicz. Item in Syelchzi sunt XI terre, quas tenent custodes episco- palis camere. Item in Wiclak est unus laneus, quem tenet quidam seruus, et ibidem prope (est) lacus inter villas Netrebics et Craconos continens XL iugera. Item in Chrast est terra (campus) ad LXX strichones uel XXXVI iugera hereditatis. Possessiones et redditus earum in villicacione Scepanowiensi. Item in Scepanow loco

Strana 718
718 Emler, Regesta Bohemiae. forensi sunt XL lanei, quorum quilibet soluit marcam argenti, deductis laneis duobus iudicis, quos tenet pro seruicio, et sunt ibidem XXX subsides, quorum quilibet soluit dimidium fertonem argenti. Item quotque erunt ibidem taberne, unaqueque soluit dimidium fertonem. Item ibidem sunt tria molendina unumquodque habens unam rotam, quarum quelibet soluit fertonem uel porcum pro fertone. Item in Dalcouicz est una terra, quam tenet siluanus. Item in uilla dicta Chlum sunt XXI lanei, quorum quilibet soluit marcam argenti, X pullos et dant in vniuerso omnes ad mensam episcopi duas iuuencas et duos porcos. Item in uilla Jauornik, quam tenent Stresieus et Pesco, sunt XX lanei, quorum quilibet soluit III fertones, VI pullos, II caseos, XL oua, et quilibet metit XL congeries frugum, ex quibus laneis car- pentarius tenet unum laneum et duo custodes silue tenent alium. Item in Nesmiricz, quod tenet Maczko, est ad unam araturam de terra et IX terre pauperum, quarum quelibet soluit dimidiam marcam, X pullos, XL ova, II caseos, aucam, agnellum. Item in Welesicz, quod tenet Wratiwogius, sunt IV terre pauperum, quarum quelibet soluit III fertones, VI pullos II caseos. Item in Keblow, quod tenet Rinerius, est ad unam araturam de terra et III terre sunt pauperum, quarum quelibet soluit III fertones, VI pullos, XXX oua, agnellum, II caseos. Item ibidem est ecclesia pertinens ad donationem episcopalem cum dote sua. Item in Wescye, quod tenet idem Rinerius, sunt III terre pauperum, quarum quelibet soluit dimidiam marcam, X pullos, XL oua, II caseos, agnellum, et ibidem est seruus, habens terram, qui pertinet ad mensam episcopalem. Item in uilla Huliz sunt XX lanei, quorum quilibet soluit dimidiam marcam, VI pullos, LX oua. Item in Suticz sunt II terre pauperum, ex quibus vnam tenet siluanus et alia terra soluit CL denarios." „Possessiones et redditus earum in villicatione Rechycensi. Item in Rechycz loco forensi sunt XXXVI lanei, quorum quilibet soluit dimidiam marcam argenti, VII tinas sili- ginis, V auene, II ordei deductis tribus laneis, ex quibus unum laneum tenet iudex pro ser- uicio et duos laneos tenet purchrauius ipsius loci ad purchrauiam. Item sunt ibidem XXX subsides, quorum quilibet soluit lotonem argenti. Item quotquot erunt ibidem taberne, una- queque soluit dimidium fertonem, et sunt ibidem quinque molendina, que habent VII rotas, quarum quelibet soluit fertonem uel porcum pro fertone, ex quibus iudex tenet unum molen- dinum cum duobus rotis pro seruicio, et aliud cum una rota spectat ad purchrauiam et una rota spectat et molit ad curiam episcopalem." . ... „Swatoncio, decano sancti Egidii, et coram hiis militibus et nobilibus Beneda de Treble, Vlrico fratre eius, Henrico camerario Pilznensi, Vlrico de Dupow, Odoleno de Orachow ac eciam istis: Sdrzlao de Ratzinawes, Bohusio de Pochapl, Byceno de Cyetow, Zacharia de Bechlin, Vlriso de Bechlin, Pribizlao de Wsestud, Jarozlao de Lobecz, Rudolfo de Hoholicz, Lupoldo de Hoholicz, Bladota de Wrazckow, Milozlao de Wrazkow, Drzcrayo de Sazeni, Theodrico de Sazeni, Gothardo de Lobecz, Prybizlao de Bucol, Pribkone de Gedibab, Jacobo de Gedibab, Martino de Gedibab, Sebastiano de Wodochot et aliis quam pluribus fide dignis." E fragm. urbarii episcopatus Prag. sec. XIII exeunt. in Mus. Boh. 1) In superiori marg. altera manus scripsit quae sequuntur: „Notes quod in Domusticz de terra aratili habentur CXXVII iugera heredi- taria et de . . . . CXX iugera hereditaria. Item de . . . rubis habentur XII iugera.2) Cancellatum

Strana 719
Wenceslaus II, rex Bohemiac, 1278—1305. 719 a verbis: Item in Dyetinicz usque. In Kamensko sunt XX terre, quarum quelibet soluebat dimidium talentum den. 3) In infer. marg. leguntur haec verba, quae altera manus scripsit: Item in Byecharz in terris vinitorum habentur 51/2 lanei. Notes quod in Becharz sunt XXXVI lanei censuantes I marcam arg. et XX(?) strichones tritici, VI pullos, II caseos, et hanc annonam .. in Numburk. 4) In inferiori marg. altera manus adnotavit: Item in Chrelina sunt mensurata CX iugera hereditaria; et de silua XXIIII ingera etiam hereditarie5) Ibidem leguntur: Item in Camensko sunt XII terre, vnaqueque . . . et soluit per dimidiam marcam et XL congeries metit frugum. Item in Cobilnik sunt VIII terre soluentes . . . vnam tenet seruus et soluit sicut in Zercicz. 1674) Cc. 1295. Isti sunt testes, qui circuicioni, quam dominus Hynco dictus de Duba, purcrauius in Domazilicz, de mandato d regis fecit domino Th(obie), Prag. episcopo, et episcopatui suo feria tertia ante festum b. Galli, interfuerunt in villis infrascriptis: primum Zaluzie, in Radcicz, item in Hnewicz, item in Mnetiss; item in Chyrschyn, que fuerunt de mensa re- gali; et item in Dobren; item in Cozlowicz, item in Chernucz, item in Lobeca, que ad pre- posituram Wissegradensem pertinebant, quas d. Johannes, prepositus Wissegradensis domino regi in commutacionem pro bonis aliis tradidit et donauit. Primus testis predictus d. Hynco, qui circuicionem fecit, item Johannes de Kwietkow; item Sebastianus de Bosnye, item Petrus de Bosne, item Hassek de Checelicz, item Nicolaus de Chechelicz, item Louata de Checze- licz, item d. Johannes de Swieti(?), item Pardus de Kbel, item Nicolaus de Co .. czan, item Zwest de Stebna, item Detricus, Poto, Nicolaus, Johannes et Poto, filii domini Potonis de Mseny, item Micussius de Chakowicz, item Micuss et Johannes, filii Micussii de Chakowicz, item Martinus de Jedibab, item Nicolaus de Nucznicz, item Poto filius d. Hynconis predicti de Jestreby, item Miroslaus et Zbizlaus filius eius dicti de Kamenicze, item Johannes de Miranicz, item Martinus et Witko filius eius dicti de Chyczebuzie, item Henricus de Sware- micz et alii quam plures fide digni. E fragmento eodem. 1675) 1295, 8 Jan. Pragae. Ulricus, praepositus capellae regiae in castro Prag. villas Stremoschnam et Sintz mo- nasterio in Plaz vendit. — Not. oc, "quod Stremoschnam et Sintz ad preposituram nostram spectantes sitas in prouincia Pilznensi, que propter violencias circumsedencium nobilium et vicinorum, a quibus ipsas defensare et protegere minime valebamus, modicum nobis fructifi- cabant, tum propter viarum discrimina, quia census licet modicus, qui se cum omnibus vtili- tatibus ad XIII talenta ratisponensium denariorum extendebat, raro eciam sine detrimento personarum et rerum poterat abinde pacifice deportari, tum quia predictas villas ad maio- rem censum locare nequiuimus propter incolas ipsarum villarum, qui se heredes, quod pro- prio vocabulo deditz dicitur, affirmabant, quapropter vtilitatibus ecclesiarum tam nostre quam monasterii b. Virginis in Plaz, cui predicte ville adiacebant, prouidere cupientes et posses- siones propinquiores et nostre ecclesie vtiliores emere volentes de voluntate d. Wenczeslai, ser. regis Boh. patroni vtriusque ecclesie, et de consensu et assensu d. Thobie, ven. episcopi

Strana 720
720 Prag. dyocesani, necnon de consilio fratrum et dd. Alberti decani, Hermanni cantoris, Gautheri custodis, magistri Rapotonis doctoris decretorum sed et tocius capituli predictas villas Stre- moschnam et Sintz honorabili viro d. Heinrico, ven. abbati Plazensis monasterii cum omni- bus suis attinenciis et iuribus vendidimus pro CCC marcis puri arg. prag. ponderis sibi et monasterio Plazensi iure hereditario perpetuo possidendas, quam videlicet pecuniam CCC marcarum per d. decanum Albertum supradictum ab ipso d. abbate et monasterio — nos recognoscimus integraliter recepisse. — Testibus abbatibus Benedicto Breunouicensi, — Heinrico Cedlizensi, Cunrado Aule regie, Johanne Pomukcensi, — Ewkaro Strahouiensi — et aliis. — Act. Prage a. d. M.CC.XCV, VI ydus Jan. ind. VIII, epacte III, concurrente V. Liber parochiae Plas. Emler, Regesta Bohemiae. 1676) 1295, 8 Jan. Pragae. Albertus decanus, Cristinas 1) custos, Hermanus cantor ceterique canonici capellae re- giae in castro Pragensi assentiunt venditioni villarum Stremoschna et Syentz per Ulricum, praepositum capellae praedictae, Henrico, abbati Plasensi, factae. — Not. oc, „quod cum se- renissimus d. noster rex Wenceslaus affectans divinum cultum in capella sua contigua palla- tio suo, in honore Omnium sanctorum dedicata augeri, sicut regalem decet excellentiam venerari et promovere, sanctam in omnibus ecclesiam matrem nostram, praeposituram Mel- nicensem, nec non totum capitulum cum praebendis ejusdem ecclesiae Melnicensis ad me- moratam capellam suam de consensu et voluntate d. Thobiae, vener. Prag. episcopi, trans- tulisset, et ex novo decanatum cum aliquibus canonicis et canoniis creasset, transactis annis aliquibus nos ad praesentiam suam vocando, quaedam nobis retulit in haec verba: Retulit nobis d. Ulricus, praepositus capellae nostrae, quod quaedam bona et possessiones duarum villarum, videlicet Stremoschna, Syentz, pertinentium ad praeposituram suam, et in provincia Pilznensi sitarum prope claustrum etc. (mut. mutandis in dipl. praeced.) Nos (rex Wen- ceslaus) venditioni praedictarum villarum et ipsius praepositi justis petitionibus et rationabi- libus meram praebentes voluntatem et liberum assensum, tali tamen conditione, quod tota summa pecuniae a praedictis bonis venditis derivata et recepta a nullo penitus occupetur, sed apud d. Albertum, decanum capellae nostrae, reponatur tam diu, donec alia bona aequi- valentia, vicina et magis utilia praedictae praepositurae venalia reperiantur. Sed quia tales alienationes sive venditiones factae sine voluntate et consensu capituli praecipue bonorum ecclesiasticorum minime sortiuntur effectum, petiit a nobis idem d. Ulricus praepositus in praesentia seren. d. Wencezlai, incliti regis Boemiae, quatenus venditioni jam factae d. Hein- rico, vener. abbati Plassensi, pro monasterio b. virginis in Plas pro CCC marcis puri arg. et ponderis prag. pium et unanimem praebemus assensum. Nos voluntati d. nostri regis et ipsius praepositi justis precibus annuentes, venditionem ratam et gratam habuimus et in hiis scriptis ratificamus.“ — A. d. M.CCIXCV, VI idus Jan. indict. VIII. E cop. bibl. Prag. 1) Cfr. dipl. praec. ubi Gautherus legitur.

Strana 721
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 721 1677) 1295, 21 Jan. In Zcyrnins. „Ego Benessius dictus de Wartenberch — protestor, quod domina Elyzabeth, relicta d. Kadoldi Orphani, et soror Benigna abbatissa totusque conuentus sororum ordinis s. Clare de Znoym nimia paupertate oppresse vendiderunt Elyzabeth, coniugi mee, in villa, que Zcyr- nins vocatur, omnem hereditatem, quam ibidem habuerunt, pro XL marcis puri arg. ponderis morauici, qua decedente nullus puerorum aut quorumlibet amicorum eiusdem Elyzabeth, mee comparis, inpedire poterit, quin prefata hereditas memoratis sororibus in Znoym assignetur. — Dat. in Zeyrnins a. d. MCCLXXXXV, in die s. Agnetis virg. ac martiris. Ex orig. Mus. Boczek V, 23. 1678) 1295, 27 Jan. Brunae.. Nos Wenceslaus, — rex Boemiae oc, not. oc, „quod cum illustris dux Bolezlaus, Cra- couiensis ducatus nostri noster predecessor, Welegradensi monasterio — octoginta (bancos) salis seu baluanos, sicut de certo testimonio fidedignorum virorum eiusdem ducatus nostri Cracouiensis plenissime didicimus, graciose contulerit in Bochna percipiendos per . . abbatem et conuentum eiusdem monasterii anno quolibet, — nos donacionem ipsam — innouantes — confirmamus.“ — Dat. Brunne per manus mag. Joannis, Sacensis prep. prothon. nostri Mor. a. d. MCCXCV, VI kal. Febr. indice. VIII. Ex orig. in arch. eiusd. mon. Boczek V, 24. 1679) 1295, 12 Febr. Coloniae. Thobias, episc. Prag. ordinationem arbitrorum de quodam macello in civitate Colo- niensi confirmat. — „Cum per negligenciam et ignoranciam macellum in superiori linea ver- sus portam in ipsa acie situm olim per felicis recordacionis Henricum, antiquum judicem, ec- clesiis in Antiqua Colonia, Noua Colonia et fratribus Predicatoribus legatum ab ipso Gisilberto et quibusdam alijs judicibus exstitit contra iusticiam uendicatum, tandem inter dominum Henricum, plebanum Antique Colonie, et G. judicem Colonie mota fuit materia questionis, qui postremum propter bona pacis et concordie in Gothardum et Rudlinum tamquam in ar- bitros, arbitratores, laudatores, compositores, diffinitores compromiserunt sub obtestacione fidei et honoris. Predicti uero G. et Ru. auctoritate arbitratoria — partibus presentibus et consen- cientibus arbitrium taliter promulgauerunt: primum quod Gisilbertus judex resignauit ma- cellum predictis ecclesijs penitus et ex toto: secundum quod ad peticionem memorati judicis et ob spem melioris boni pretactis ecclesijs fideliter impendendi filijs et filiabus sororis dicti judicis in emphyteosim sive perpetuum contractum concedatur, tali scilicet pacto, quod in per- petuum ecclesijs tam in Antiqua Colonia quam in Nova Colonia mundi, puri et fusi sepi vsualis ponderis singulis annis in festo s. Martini quintus dimidius lapis ab ipsis dictis heredibus ec- clesijs persoluatur condicione, contradiccione, dilacione qualibet proculmota. Preterea arbitra- mur, — quod si prenominatum macellum igne aut uetustate consumptum fuerit, de bonis et sumptibus predictorum heredum hoc fuerit iterum construendum. Addicimus eciam, quod si 91

Strana 722
722 Emler, Regesta Bohemiae. qua briga per quempiam judicum aut quemuis alium in posterum de dicto macello emerserit, quod predicti plebani utriusque Colonie hanc ipsam disbrigare teneantur. Ad hoc uolumus et ordinamus, quod dictus judex pro dampnis illatis ecclesie s. Andree in Antiqua Colonia sa- tisfaciet, secundum quod consciencia eum remordet, cum et ipse judex bone religionis esse uideatur, et hoc ipso idem plebanus sit contentus; fratribus uero Predicatoribus nonnisi tres lapides sepi singulis annis dentur, ut consueuit ex antiquo. Volumus eciam, quod sub pena fidei, que promissa est, ut dictus judex dictam ecclesiam, quantum ualet et potest, ab injurijs et violencijs tueatur et in minimis causis, quominus dignum foret, ut ad aures domini regis aut episcopi deferentur, exordinarie quam consueuit ius reddere civitatensibus statuto termino partibus conuocatis causam audiat et sine debito decidat. Quapropter de solita benignitate ipsum arbitrium sicut rite ac racionabiliter probatum auctoritate nostra in domino confirmamus.“ — Testes : Swanthancius, decanus sancti Egidij, Zdislaus, plebanus s. Leonardi, Vlricus, plebanus s. Georgij in Gurim, Gerhardus, notarius ciuitatis Coloniensis, Theodricus Ruffus, Nicolaus, filius Tilmanni, Nicolaus de Crudein, Nicolaus scriptor, Henricus Pechriuol(?) Vlricus medicus ciuis pragensis et alij. — Acta sunt hec a. d. MOCCOLXXXXV°, pridie idus febr. E libro civ. Coloniensis saec. XIV conscripto fol. 11. 1680) 1295, 26 Febr. Brunae. Theodricus, Olomuc. episc. Brunoni, militi suo, quaedam bona jure feudali confert. — Not. oc, „quod nos de consilio — Bvdizlai decani, Cyri prepositi, Friderici archydiaconi tociusque capituli ob remunerationem plurium obsequiorum — a Brunone, milite nostro, ca- merario Moravie, et antecessoribus eius — nobis et ecclesie nostre fideliter prestitorum — quinque villas ecclesie epyscopatus nostri cum omnibus iuribus et prouentibus, aquis, siluis pratis, campis, que de antiquo fevdo existunt, videlicet Bladowiz, Nevndorf, Rietsche, Do- broslahota, et Kracowiz sibi et heredibus eius legitime descendentibus ab eodem damus et concedimus in feudum et iure feudi perpetuo pacifice possidendas, saluo auri fodio uel argenti, salis uel cuiuslibet alterius metalli, quod ad nos, si emerserit, — dumtaxat volumus pertinere. Verum vt idem Bruno et heredes eius per exhibitionem certi obsequii hominem ecclesie se recognoscat, hoc onus ei inponimus, ut tempore vite sue cum duobus dextrariis nobis de- beat, cum requisitus fuerit, deseruire. Ipse quoque Brvno iam promisit et preter eum qui- libet eius heres in fevdo succedi predicto promittet, se de cetero nostrum et ecclesie nostre fidelem esse fasallum, et tantum cum vno dextrario tenebitur deseruire. Hoc etiam adiecto, quod idem Bruno vel heredes eius de laneo quolibet vnum scheffelonem tritici — mensure opaviensis tenebuntur nostro capitulo annis singulis assignare. Insuper et ecclesiam nostram — bona, possessiones, res, iura, honores presentes et futuros, fideliter defensare, manutenere et recuperare iuuabit, quocienscumque uel quandocumque super hoc fuerit requisitus.“ — Testes: Bvdizlaus decanus, Cyrus prepositus, Fridericus archydiaconus, magister Wernherus, Johannes scolasticus, — Rancyrus, Thecontius, Petrus, Leo et Andreas, mag. Symon, Stephanus totumque nostrum capitulum, Mylota de Tiediz, Chvno de Chvnstat, — Wolframus de Mo- deriz, Lupus de Plapcz, Witigo et Rabisius fratres de Swabeniz, Tazzo de Lomniz, Mathyas

Strana 723
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 723 — de Nigro monte, Albertus et Steniko fratres de Sternberch, Hartmannus de Holenstein, Protiba de Dvbrawiz, Onso de Schonenwalde, Nycolavs de Brodeleins, domini terre, et alii. — Act. et dat. Brvnne per manus mag. Ambrosii a. d. MCCXCV°, IV kal. Marcii. Ex orig. in arch. feud. Cremsir. Boczek V, 25. 1681) 1295, 15 Mart. Romae. Rogerius, archiepiscopus sanctae Seuerinae, fr. Maurus Ameliensis, fr. Franciscus Terra- cinensis, Manfridus de s. Marco, Franciscus Fanensis, Perronus Larinensis — episcopi capellae s. Nicolai et b. Katherinae Brunnae concedunt indulgentias, quas Theodricus, episcopus Olomuc. ratas habet. Datum Romae ydus Marcii a. d. M.CC.L.XXXXV, pontif. d. Bonifacii pp. VIII a. I. Boczek V, 26. 1682) 1295, 29 Mart. Cracoviae. Nicolaus, dux Opaviae et capitaneus Cracoviae, Michaeli, capellano suo et cantori Cracoviensi, villam ipsius Thussow in castellanatu Cracoviensi sitam ab oneribus powoz, 5 stroza, stan et targowe nominatis liberat. Kopetzky, Regesten zur Gesch. des Herzogthums Troppau, Arch. für. Kunde öst. Gesch. XXV, 144. 1683) 1295, 7 Apr. In Udelicz. Fridericus et Theodoricus fratres uterini de Schonenburch villam Ottwitz fratribus hospitalis s. Mariae domus Teutonicae in Chomutow vendunt. Villam hanc circuierunt d. Albertus de Seeberg et d. Smilo de Lubschenecz, Peregrinus de Rednicz, Zulislaus de Metlek, Wilhelmus de Cyrem, Milota de Cyrem, Kotiborius de Zbirlo, Wulko de Wintheritz, Ratibo- rius de Retschitz, Stanislaus de Jan, Wilhelmus de Schonenburg, Crzenek de Ulrichow, Petrus Hlab de Prisen, Hyndowor de Zmicholup, Jaroslaus de Watzawitz, Petrus filius suus de Watza- vitz, Unka de Kraschan, Slawiwor de Gimlin, Bohuslaus de Chniezicz, Arnoldus de Schehorn. Acta — a. incarn. d. MCCLXXXXV, dat. in Udelicz per manus fr. Conradi VII id. Apr. Millauer, der deutsche Ritterorden in Böhmen, p. 136. 1684) 1295, 7 Apr. Udelitz. Nos Borso de Risenburch — not. oc, "quod nostri dilecti avunculi, Fridericus et Theode- ricus fratres uterini dicti de Schonenburch, villam Otivitz, quam multis transactis temporibus li- bere et quiete possederunt, ff. hospitalis s. Mariae domus theutunicae in Chomotow cum omnibus ac attinentiis ad ipsam villam spectantibus vendiderunt. — Nos — licet ad nos eadem villa respectu praedecessorum nostrorum quondam videretur habuisse dependentionem, — huius- modi venditioni — annuimus. — Ad maiorem denique securitatis evidentiam profitemur nos antedictam villam cum suis attinentiis coram d. nostro, serenissimo rege Bohemiae, ipsius favore plenius accedente, f. Henrico de Byer, ordinis eiusdem provinciali per Boemiam et Moraviam, sub fratrum suorum nomine resignasse. Protestamur insuper nos auctoritate nostra 91

Strana 724
724 Emler, Regesta Bohemiae. fungendos misisse, videlicet militem nostrum d. Zmilonem de Lubschevez, Minhardum de Hoenstein, Fridericum sagittarium, Fridericum de Aldendorf, qui eandem villam cum suis terminis distinguentes secundum terrae morem ex mandato praefati d. regis d. Alberto de Seberch cooperante circumgiraverunt.“ — Acta a. incrn. dom. 1295, dat. in Udelitz VII, idus Apr. Millauer, Der deutsche Ritterorden in Böhmen, 136. 1685) 1295, 10 Maji. Brunae. Nos Wencezlaus, rex Boemiae oc, not. oc, „quod cum inter nos ex una parte et — Theodricum, Olomuc. episcopum, ex altera, super bonis et districtu, qui uocatur Brezouia, inter Switauiam et Lethowicz constituti, questio verteretur, nobis asserentibus predicta bona fore regalia et ad mensam nostram spectare, ipso uero patre d. Olomucensi, qui in posses- sione eorum est et fuerat, illa esse bona episcopalia e contrario attestante, tandem nos uo- lentes nostro pocius quam iuri ecclesie deperire, — omne ius, si quod nobis uel successori- bus nostris competere poterat in bonis predictis, — episcopatui Olomuc. — cedimus.“ — Testes: vener. vir d. Johannes, Wissegr. prepositus, regni Boemie cancellarius, princeps no- ster dilectus, mag. Petrus, prothon. Boemie, fr. Hermannus de domo Teutunica, confessor noster, d. Fridricus, archidiaconus Olomuc. insuper nostri nobiles. Hartmannus de Holensteyn, Witko, marsalcus Morauie, et Hrabissius, frater eius, Onso, camerarius Olomuc. Tymo, pur- crauius de Gemnicz, Philippus de Bernsteyn, et Bohuzlaus, frater eius, Predborius, zudarius Prerowiensis, et alii fideles nostri quam plurimi fidedigni. — Act. Brunne et datum ibidem per manus mag. Johannis, Sacensis prepositi, prothon. nostri Morauie, a. d. MCCXCV°, VI idus Maii, indicc. VIII. Ex orig. in arch. cap. Olom. Boczek V, 29. 1686) 1295, 11 Maji. Pragae. Johannes, — Wissegradensis praepositus, regni Boemiae cancellarius, a monasterio Lutomislensi quaedam bona locationis titulo emit. — Not. oc, "quod — d. Vlricus — abbas, Johannes prior, Henricus subprior, et Conradus prepositus totusque conuentus Luthomislensis monasterii, — accedente ad hoc eis serenissimi d. nostri Wencezlai, regis Boemie — ac — Guilhelmi Premonstratensis et Budissii Strahouiensis monasteriorum abbatum beneplacito — villas suas dictas Vockow, Pamethiz et Cladrub, sitas in Morauia circa Lethowicz, cum agris et araturis ad curias ipsorum in dictis uillis pertinentibus, nec non hominibus et agris aliis omnibus, cultis et incultis, siluis, rubetis, montibus, planis, pratis, aquis et aquarum decursibus, ac aliis iuribus et pertinentiis ad dictas villas et curias spectantibus, nobis con- cessionis seu locationis titulo pro sexaginta marcis arg. prag. ponderis concesserunt et tra- diderunt. — Ac post mortem nostram uel si nos, dum uixerimus, continget ad altiorem ec- clesiasticum aut secularem gradum uel regularem statum promoueri, ex tunc statim easdem villas et curias cum omni melioramento et annona tam in agris quam in curiis ac pecoribus omnibus, que tempore mortis nostre aut promotionis huiusmodi ibidem inuenta fuerint, nec non cum agris sitis circa prefatam villam Vockow, quos ab Hermanno de Lethowicz et Se-

Strana 725
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 725 bastiano propria pecunia comparauimus, ad dictos abbatem, conuentum et monasterium — redituras. Predicti autem abbas et conuentus confessi sunt, dictas sexaginta marcas predicti ponderis et argenti se a nobis pro dictis villis integraliter recepisse, ac in suam et dicti monasterii utilitatem conuertisse, et promiserunt nobis, huiusmodi concessionem, traditionem et cessionem villarum ipsarum ratas semper et firmas tenere.“ — Sigilla: regis, — Thobiae Prag. episcopi, Johannis, Wissegr. praep. et Strahouiensis abbatis. — Act. et dat. Prage a. d. MCCXCV, VI idus Maii, VIII indicc. Ex orig. in arch. quondam mon. Litom. Boczek V, 30. 1687) 1295, 23 Maji. Isti sunt testes, qui interfuerunt circuicioni hereditatum in Ratay et villis adiacentibus eidem loco Ratay, quas dominus rex dedit in commutationem episcopatui Pragensi pro aliis possessionibus episcopalibus, quas iunxit bonis suis regalibus, facte per Hynconem de Duba, purgrauium de Tust, nomine et mandato ipsius d. regis a. d. MCCLXXXXV feria secunda infra festum pentecostes: primus Magnus de Mochidlnicz, Nicolaus de Mochidlnicz, Lucek de Syncze, Cristan de Pobipes, Hauel de Nespericz, Mladota, Waclau, Martin, Herman de Podvek, Slauecz et Johannes de Sbizub, Wlastek, Zauisse, Bycen, Smilo, Jarohnew, Chirnin de Squirnow, Tema, Genecz de Ledecz, Mladota de Jedlchan, Tasso de Chuatlina, Lutos de Tu- chovaz et quam plures alii fidedigni. Isti sunt testes, qui interfuerunt circuicioni ville dicte Bylan, quam d. rex dedit in commutationem episcopatui Pragensi pro aliis possessionibus episcopalibus, quas iunxit bonis suis regalibus, factam per Hynconem de Duba, purcrauium de Tust, nomine et mandato ipsius d. regis : item Lutoss, Bohuslaus, Herardus, Roztislaus de Tuchoraz, filii eius dicti Lutossii, Stefanus de Tuklak, Zdeslaus de Chrustoclat, Johannes filius eius similiter de Chrustoclat, Predbor de Konicz, Nachual de Conicz, Zacharias de Conicz, Jacuss de Cluczowa, Gyndrich de Cluczow, Zbyslaus de Hradenin, Mladota de Jedchan, Tasso de Hotiemicz, Dobes de Lizco- wicz, Hynco de Cozicz, Bohusud de Beczwarz, Zdeslaus de Knezicz, Zdislau de Porechan, item alter Zdislau de Porechan, Sulizlau de Mrizek, Hauel de Popouicz, Wlricus de Chyrhinicz, Jan de Cluchow, Bruno de Hradenyn, Hermanus de Mochow, Benes de Korecz, Predbor de Pyssel, Martin de Janowicz, Benessius de Burenicz, Nicolaus, Zdeslaus de Tysmicz, Slaua de Maloticz, Magnus et Lucek de Mochidlnicz et quam plures fidedigni. — A. d. MCCLXXXXV infra pentecostes ipso die. 1688) 1295, 25 Maji. Pragae. „Nos fr. Berthramus dictus de Czwek, domorum milicie Templi per Alamaniam Schlauiam, Boemiam et Morauiam humilis preceptor, ad vniuersorum noticiam oc, quod frater Ecko, commendator in Schzaykouichz et in Vhrinawes, bona domus nostre sita in Wodochot dyoc. Prag. cum agris cultis et incultis ac aliis iuribus et pertinenciis quibuscunque — d. Th(obiae), — Prag. episcopo, vendidit pro CCXX mar. puri arg. prag. ponderis, de nostro

Strana 726
3 726 ac fratrum nostrorum — assensu. — Quam pecuniam — fratrem Eckonem a — d. episcopo recepisse — profitemur, qui eciam eadem bona d. episcopo — circuiuit secundum terre consuetudinem approbatam.“ — Dat. Prage a. d. MCCXCV, VIII° kal. Junii, indict. VIII. Ex orig. arch. cap. Prag. cop. in Mus. Boh. — Pelzel, Abh. der böhm. Gesellschft. der Wissenschften, 1798. Graf, Gesch. der Templh. 127. Emler, Regesta Bohemiae. 1689) 1295, 5 Jun. Crembsirii. Theodericus, episc. Olomuc. fratribus domus Teutonicorum jus patronatus ecclesiae in Deblin confirmat. Dat. Crembsirii non. Jun. 1295. Ex orig. arch. Freudenthal. Boczek V, 32. Extr. 1690) 1295, 12 Jun. In Wissegrad. Johannes Cracoviensis et Conradus Lubucensis episcopi ad preces Bartholomaei, de- cani ecclesiae Wissegr. mag. Johannis scolastici ac canonicorum eiusdem ecclesiae — „omnibus vere penitentibus et confessis, qui predictam ecclesiam in festiuitatibus domini no- stri, sollempnitatibus s. Marie, apostolorum, martirum., virginum, patronorum et die dedica- cionis ipsius ac altarium, et qui ad opus atrii, quod prefati domini fabricare intendunt, manum adiutricem porrexerint, et qui misse b. Marie virginis, que singulis diebus in ortu diei dicitur, humiliter et deuote dictam ecclesiam visitando interfuerint,“ octuaginta dies — de iniunctis poenitentiis relaxant. — Dat. in Wissegrad a. d. MCCXCV°, II idus Junii. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 1691) 1295, 18 Jun. Pragae. Johannes, Cracov. ecclesiae episc., omnibus vere poenitentibus et confessis, „qui ad ecclesiam Brewnouiensem — in natiuitate, in resurrectione d. nostri Jesu Christi, in die pentecostes, in annunciacione, in assumpcione, in nativitate, in purificacione b. Marie virg., in diebus apostolorum, in diebus patronorum predicte ecclesie, videlicet Adalberti et Bene- dicti, in die dedicacionis ecclesie, scilicet in die b. Margarete, viua deuocione causa oracionis ac deuocionis, nec non et singulis diebus dominicis per curriculum anni uenerint,“ XL dies de iniuncta ipsis poenitentia, si dyocesani episcopi voluntas accesserit, — relaxat. — Dat Prage a. d. MCCXCV, XIIII kal. Julij. — „Nos vero Thobias, Prag. episc. — hanc indul- gentiam ratam et gratam habentes — confirmamus.“ — Dat. Prage a. d. M°CC LXXXXV°, II kal. Julii, indict. VIII, pontif. nostri a. XVII. Ex orig. Mus. Boh. 1692) 1295, 11 Aug. Pragae. Wencezlaus, rex Boemiae oc, episcopatui Pragensi quasdam villas confert. — Not. oc, „quod — d. Thobias, Prag. episcopus, — nobis exposuit, quod — d. Otakarus, rex Boemie, — suis usibus et bonis regalibus adjunxit villas et bona episcopatus Prag. cum eorum juribus et pertinentiis omnibus, que ville ac bona sunt hec, videlicet Sbraslaw, Zabe-

Strana 727
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 727 hlicz, Lypenecz, Chuchel Majus et Chuchel Minus. Item in Widym araturas episcopales, et sex subsides, in Sadoway unam curiam, in Zabowresle duas araturas et duos ortos, et in Lahowicz octo curias piscatorum cum terris. Item citra civitatem seu locum nostrum foren- sem dictum Werona, quas eidem civitati adjunxit, duas villas, videlicet Narwaczowe et Bez- dekow; item in provincia Bechinensi montem dictum Bechin; item villas dictas Hodonicz, Nuzicz, Netechowicz, Wesce et Dubraua; item in Reka piscatores cum molendinis et naulo in flumine dicto Luznicze; in Tuklek unam terram, in Wranow duas curias, ac medietatem ville dicte Huozday, et medietatem ville dicte Hosty. Nos quoque villas ipsius episcopatus Wzdicz, Baworine et Chirnini predicte civitati nostre Werone, quam de novo locari et re- hedificari facimus, duximus adjungendas. Quare nobis dictus episcopus — supplicauit, ut, cum prefatus episcopatus pro villis et bonis predictis nullum restaurum habeat, exceptis villis Obora et Wirssouicz, quas dictus pater noster — d. Johanni, episcopo Prag. — dede- rat in restaurum, providere sibi et dicto episcopatui super hoc — dignaremur. Quibus — supplicacionibus — inclinati — villas et alia bona nostra infrascripta, videlicet Hnewchice, Radehice, Zalusie, Mnetes, Chirschin, et tertiam partem ville dicte Zelezna. Item in provincia Curimensi villam dictam Bylany, necnon bona olim prepositure Wissegradensis in villis Dobrzne, Cozlouicz, Chernuci, et in Lobez, que ad nos ex permutacione facta cum — Johanne, pre- posito Wissegr. — pro nostris bonis regalibus devenerunt. Bona etiam Hermanni, filii Hroznate, proscripti nostri, videlicet Ratay, locum forensem, item Mirossouicz, Smilouicz et medietatem ville dicte Wzicz et in Ledecz molendinum et piscatorem unum et terram, que propter suos excessus nobis per Henconem de Duba, tunc summum camerarium, Zezemam de Rufomonte, summum judicem, ac Radozlaum, tunc notarium dicti regni et quondam Purchardum de Winterberch, purcravium Pragensem, beneficiarios Pragenses, nec non quondam Sdezlaum de Sternberch Glaccensem, Thobiam in Bechin, ac Theodoricum dictum Spaczmannum in Frimperch tunc purcravios, et alios quam plures kmettones ejusdem regni, nobis presentibus in judicio per sententiam adjudicata fuerunt cum hominibus, agris cultis et incultis, monti- bus, planis, pratis, pascuis, silvis, nemoribus, venationibus, aquis, aquarumve decursibus, mo- lendinis, piscationibus, jurisdictionibus, utilitatibus, ac juribus et pertinentiis universis — prenotatis episcopo et episcopatui in restaurum seu commutacionem damus — iu perpetuum possidenda. — Ceterum volumus, ut de valore annuo tam bonorum predictorum, que ipsius episcopatus fuisse dicuntur tunc temporis, quando dicti patris nostri uel nostris usibus appli- cata fuerunt, quam eorum, que per antecedentem patrem nostrum et nos eidem episcopatui data sunt in restaurum, per nobiles et alios fideles nostros, quos ad hoc duxerimus depu- tandos, extimatio fieri debeat, et si plus vel minus repertum fuerit, in restauro diminuatur et suppleatur juxta extimationem nobilium et aliorum fidelium predictorum." — Dat. Prage per manus mag. Petri, prothon. regni nostri, Prag. et Wratizl. ecclesiarum canonici, a. d. MCCXCV, III dius Aug. VIII indict. Ex orig. arch. s. Wenceslai cop. in Mus. Boh. Cfr. II, n. 1674 et n. 16 . .

Strana 728
728 Emler, Regesta Bohemiae. 1693) 1295, 29 Sept. In Modericz. Theodoricus, episc. Olomuc. monasterio Tissnowiczensi jus patronatus ecclesiae s. Petri Brunae confirmat. — Datum in Modericz in die s. Michaelis a. d. M°CCLXXXXV°. Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 34. 1694) 1295, 30 Sept. In Olomunz. Theodericus, Olomuc. episc. Sobehyrdo de Holyssov dat facultatem feudum in Dra- seyowiz vendendi. — Not. oc, „quod cum — Sobehyrdus de Holyssow, marschalcus noster, villam Draseyowis, que est de antiquo feudo ecclesie nostre, — teneret a nobis et necessi- tate vrgente de consensu nostro ipsam vendere disposuisset et in aliam transferre personam cum onere suo, videlicet seruicii consueti ex eodem feudo nobis et successoribus nostris prestandi, quod erat, vt cum vno dextrario et apparatu bellico iuxta requisitionem nostram uel successoris nostri exinde seruiretur. Tandem — magister Wencezlaus, plebanus in Hra- dez, canonicus Wissegradensis, volens pro se et fratre suo Adam ac eius liberis redimere feudum illud, — licenciam a nobis et a capitulo nostro Olomuc. assensum obtinuit et dictum feudum pro sua pecunia comparauit. — Nos — prenotatum feudum ac villam predictam Draseyowiz cum vniuersis terminis, iuribus et pertinenciis suis quibuslibet — concedimus et eum investiuimus — de eodem, ita tamen, quod ipse Wencezlaus uel eius frater dabit annis singulis in recognitionem bonorum ipsorum canonicis nostris Olomuc. de manso quolibet mensuram tritici, quemadmodum infeudati ceteri dare tenentur. Et quia sibi graciam faci- entes, vt ipse uel frater eius non cum dextrario sed cum spadone seruire teneantur ex eo, hoc ex speciali fauoris beniuolentia adicimus, quod per quadriennium sibi seu fratri suo hu- iusmodi debitum nobis seruicium relaxamus.“ — Testes: Budyzlaus decanus, Cyrus prepositus, Fridericus archidiaconus, Johannes scolasticus ecclesie nostre, et ceteri canonici, qui presen- tes fuerunt. Item milites Woluramus de Vrenspiz, Ratmyrus de Vgezd, Andreas, frater Sobehirdonis, item famuli Stephanus de Jernowiz, Franko de Modriz, Johannes Saxo de Cremsyr, et alii. — Dat. in Olomunz. a. d. MCCXCV°, II kal. Oct. Ex orig. in arch. cap. Olom. Boczek V, 34. 1695) 1295, 9 Oct. „Ego Albertus dictus de Melren emens villam Thocwan — significo, — quod incolis eiusdem ville concuocatis diligenter requisiui et cepi sagaciter indagare, si de iure ab anti- quo tenerent decimas soluere ad ecclesiam s. Petri de Dubna Superiori et si ecclesia de Thocwan ad ecclesiam s. Petri de Dubna Superiori tanquam filia iure omni integraliter per- tineret? Qui singillatim sub iuramento fidei confessi sunt, ecclesiam in Thocwan pleno iure tanquam filiam pertinere ad ecclesiam s. Petri de Dubna Superiori et se plenas decimas edbere dare de omnibus, que in agris crescunt et a sole et pluuia suscipiunt incrementum. Sunt eciam spontanee fassi, quod de omnibus minutas decimas soluere ad ecclesiam supe- rius expressam, videlicet agnellorum, porcellorum, caseorum, anserum, pullorum et quocunque

Strana 729
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 729 alio nomine nominentur. Inquisicione autem secrete facta a senibus circumsedentibus, si hec eadem, que uillani de Thocwan, sicut fassi fuerant, se haberent, responderunt, ut ab antiquo recordari poterant et a suis antecessoribus audiuissent sic esse, ut uillani dixerant, sue sub testimonio ueritatis. Dixerunt insuper nomine dotis ad ecclesiam in Thocwan pertinere duos laneos et decem curticulas cum suis agris et agrum vnum habentem octo iugera. Quod ego audiens et ueridice a tam honestis uiris cognoscens contra salutem anime mee meorumque heredum et successorum contra fratres de Tempel dei et ecclesiam s. Petri de Dubna Supe- riori, quam iure possident, iniuriose infestare desisti super decima uille superius memorate promittensque bona fide de omnibus meis agriculturis plenas decimas tam in paruis quam in magnis, prout alii de Thocwan dant, integraliter me daturum.“ — Dat. a. d. M°.CC°.XCV in die s. Dionysii et sociorum eius. Ex orig. Melit. Pragae. 1696) 1295, 29 Oct. In castris ante Cruceburg. Gerhardus, archiepisc. Moguntinus, praeposito ecclesiae Prag. et mag. Ulrico, prae- posito ecclesiae Melnicensis, mandat, ut litem inter monasterium de Porta coeli in Tuscha- nabicz et episcopum Olomucensem ratione confirmandi Conradi, rectoris ecclesiae in Benisliz, ad ecclesiam s. Petri Brunae decidant. — Dat. in castris ante Cruceburg a. d. M.CC.XCV, IIII kal. Nov. Ex orig. eiusd. mon. Boczek V, 36. 1697) 1295, 29 Nov. Pragae. Nos Wencezlaus, — rex Boemiae oc, — not. oc, „quod nos ad petitionem — fratris Heydenrici, abbatis monasterii Sedlicensis, — sibi et conuentui monasterii predicti censum ac alia iura, que debebantur nobis de laneo et dimidio pertinente ad villam nostram in Kse- chehor et ab antiquo ad curiam ipsorum abbatis et conuentus in Vgesd iure theutonico, quod purchret (sic) uulgariter dicitur, spectante, conferimus — et donamus per eos pacifice percipienda in perpetuum et habenda, volentes ut dictus laneus et dimidius ab omni iure et onere dicte ville nostre Ksechehor sit decetero absolutus." — Dat. Prage per manus mag. Petri, prothon. regni nostri, Prag. Wratizl. et Wissegr. ecclesiarum canonici, a. d. MCCXCY°, III° kal. Dec. indict. nona. Ex orig. arch. fisci reg. Prag. 1698) 1295, 5 Dec. Romae. Bonifacius papa VIII abbatissae et conventui monasterii Vallis s. Mariae in Ozla omnes libertates et immunitates confirmat. — Dat. Romae apud S. Petrum non. Dec. pontif. a. I. Boczek, V, 37. 92

Strana 730
730 Emler, Regesta Bohemiae. 1699) 1295, 5 Dec. Romae. Bonifacius papa VIII abbatissae et conventui monasterii de Porta coeli omnes liber- tates et immunitates confirmat. — Dat. Romae apud s. Petrum nonis Dec. pontif. a. 1°. Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 38. 1700) 1295, 7 Dec. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, civitati Policz iudicium sanguinis concedit. — Not. oc, „quod nos considerantes attente, laboriosum esse nimis et etiam sumptuosum habitatoribus loci forensis Policz ad Brevnoviense monasterium pertinentes malefactores, quos interdum in dicto loco vel villis ad locum ipsum spectantibus pro capitalibus excessibus deprehendi con- tingit, ducere puniendos ad civitatem nostram Gracz, quae a loco praedicto longo distare noscuntur intervallo, propter quod plerique in via per fugae subsidium poenam debitam dicti malefactores evadunt, et volentes propterea dictorum habitatorum parcere laboribus et ex- pensis, ac ne supradicti malefactores de sua impunitate laetentur sollicite praecavere, et ad — fratris Bawari, abbatis dicti monasterii, petitionem dicto loco judicium sanguinis de gratia speciali concedimus et volumus, ut quandocunque de cetero in loco et villis prae- dictis malefactores huiusmodi contigerit detineri, in Gretz sicut hactenus non ducantur, sed in loco praedicto secundum qualitatem commissi criminis per judicem saepe dicti loci — puniantur. Quocirca — mandamus expresse beneficiariis universis provinciae Gradicensis, qua- tenus nullus eorum judicem et habitatores praedictos ad ducendum ad civitatem ipsam male- factores hujusmodi puniendos contra praedictae concessionis et gratiae nostrae formam com- pellere seu molestare praesumat.“ — Datum Pragae a. d. MCCXCV°, VII idus Dec. indict. IX. Dobner, Mon. VI, 40. 1701) 1295, 9 Dec. Romae. Bonifacius papa VIII scholastico ecclesiae Olomuc. mandat, ut bona a monasterio Tissnowicensi alienata revocare studeat. — Dat. Romae apud S. Petrum V idus Dec. pontif. a. 1°. Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 40. 1702) 1295, 9 Dec. Romae. Bonifacius papa VIII scholastico ecclesiae Olomucensis mandat, ut revocare studeat bona, quae a monasterio Oslowanensi alienata erant. — Dat. Romae apud s. Petrum V idus Dec. pontif a. I. Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 39. 1703) 1295, 16 Dec. Romae. Bonifacius papa VIII abbatissae et conventui monasterii de Porta coeli in Tischnowitz concedit, „ut possessiones et alia bona mobilia et immobilia, que liberas personas sororum

Strana 731
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 731 vestrarum mundi relicta vanitate ad vestrum monasterium convolantium et professionem faci- entium, in eodem iure successionis uel alio iusto titulo, si remansissent in seculo, contigis- sent, et ipse potuissent aliis libere erogare, feudalibus duntaxat exceptis, valeatis petere, recipere ac etiam retinere.“ — Dat. Romae apud s. Petrum XVII kal. Jan. pontif. a. 1°. Boczek V, 41. 1704) 1295. Romae. Rogerius Severinensis, Marcus Surrentinus, Adam Martoronensis, Franciscus Terra- censis, Stephanus Oppidensis, Leonhardus Esinus, Manfredus s. Marci, Sabba' Melitensi, Andreas Lidensis, Ruopertus Calinensis, Bonifacius Parentinus, Cyprianus Bonensis, Jacobus Treventinus, Perronus Larinensis, Giwlhelmus Callensis, Franciscus Fanensis, Aymardus Lucernensis, Emanuel Cremonensis et Paulus Melficensis — archiepiscopi et episcopi — "omni- bus vere penitentibus et confessis, qui ad Dezderasiensem (sic) ecclesiam in festivitatibus subscriptis, videlicet nativitatis et epiphanie domini, parasceve et resurrectionis, ascensionis et penthecostes, quatuor festivitatibus b. et glor. virg. Marie, scilicet nativitatis, purificationis, annuntiationis et assumptionis; festo patronorum, scilicet Petri et Pauli apostolorum, ac Johannis Baptiste, in dedicatione ipsius ecclesie, festo omnium sanctorum, commemorationis fidelium animarum, ac per octavas omnium festivitatum predictarum, festis beatorum Augu- stini, Blasii, Adalberti, Stanizlai, Laurentii et sanctarum Marie Magdaiene, Katherine, Mar- garete, Agnetis et Elisabeth, nec non singulis diebus apostolorum, quadragesime et dominicis causa devotionis accesserint vel ad structuram seu fabricam, luminaria, ornamenta aut alia ipsius ecclesie necessaria manus porrexerint ajutrices, vel confraternitates ibidem sub annuo censu receperint, aut in extremis laborantes sepulturam in eadem ecclesia elegerint vel anniversaria sui obitus in ipsa perpetuo celebranda statui procuraverint, seu quicquam fa- cultatum suarum legaverint ecclesie prelibate, ipsamve verbo vel facto, consilio vel favore publice vel occulte licite et honeste duxerint promovendum“ — singuli singulis singulas dierum quadragesimas de injunctis eis poenitentiis — relaxant. — Dat. Romae a. d. MCCXCV°. pontif. d. pp. Bonifacii VIII a. I. Copia. Mus. Bohem. 1705) 1295. Indulgentiae a pluribus episcopis concessae visitantibus monasterium b. virg. Mariac in coelos asumptae in Antiqua Bruna. Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 22. 1706) 1295. Pragae. Fr. Ywanus, Lacedemonensis ecclesiae episc. omnibus vere poenitentibus et confessis, „qui ad Raygradensem ecclesiam in natiuitate, in resurrectione domini nostri Jesu Christi, in die pentecostes, in annunciacione, in assumpcione, in natiuitate, in purificacione b. Marie virg., in festiuitate Omnium sanctorum, in sollempnitatibus apostolorum, in die dedicacionis 92*

Strana 732
732 Emler, Regesta Bohemiae. ecclesie, in diebus b. Petri et Pauli apostolorum, in ascensione domini, die b. Michaelis Archangeli et in diebus b. Martini, Nicolai et in diebus b. virginum Katerine, Margarete, Barbare, Scolastice et in singulis diebus dominicis causa deuocionis venerint,“ XL dies de iniuncta ipsis poenitentia relaxat. — Dat. Pragae a. d. M.CC.XC.V°. Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 23. 1707) 1296, 20 Jan. Brunae. Joannes, Wissegr. ecclesiae praepositus, regni Boemiae cancellarius profitetur, se a Chwalkone, abbate Gradicensi, circuitum Hranicz titulo provisionis ad tempora vitae suae suscepisse. — Not. oc, „quod de d. Chwalkonis, abbatis Gradicensis et conuentus — consensu ac de — d. regis Boemie oc licentia — circuitum in Hranicz, qui et Alba ecclesia nuncu- patur, cum oppido, uillis, nemoribus, campis cultis et incultis, pascuis, aquis et quibuslibet iuribus et pertinentiis suis — titulo prouisionis et beneficii suscepimus ad tempora uite nostre, parochialibus duntaxat ecclesiis exceptis, quarum prouisiones, dum uacare ceperint, ipsi monasterio remanebunt. Ceterum — episcopo Olomucensi de ipsa hereditate in deci- malibus denariis et pro iure pontium tenebimur respondere, aut certe ipsi predicto mona- sterio facultas colligendi prehabitos decimales denarios et pro iuribus pontium cum nostro nuntio de eisdem hereditatibus integra remanebit. Ad hec etiam inter nos condiximus et promisimus, quod si — minera cuiuscunque metalli in ipsa emerserit hereditate, in montibus uel riuulis, — ipsum lucrum, quodcunque euenerit, per medium diuidemus; prefato enim monasterio media pars et nobis pars altera lucri cedet. De predicto autem circuitu Hranicz exspiratis decem annis — prefatis d. abbati et monasterio Gradicensi tres marcas auri uel triginta marcas puri arg. morauici ponderis dare — singulis annis tenebimur. — Postquam autem nobis — mori acciderit, aut si nos deo fauente per susceptionem superioris dignitatis, seu statum nostrum monachalem uel laicalem habitum assumendo mutare contigerit, ex tunc prefatus circuitus in Hranicz cum oppido, uillis oc ad sepedictum monasterium Gradicense — redibit.“ — Data Brune a. d. M.CC.LXXXXVI, XIII kal. Febr. Boczek V, 42. 1708) 1296, 20 Jan. Kothebor. Bernhardus, Misnensis episcopus, omnibus vere poenitentibus et confessis, qui mona- sterium in Sare in festis nativitatis, resurectionis et ascensionis domini, in diebus pente- costes, in quatuor solempnitatibus b. virg. Mariae et in anniversario dedicationis ipsius monasterii accesserint aut ei manus suas porrexerint adjutrices. XL dies de iniuncta ipsis poenitentia relaxat. — Datum Kothebor a. d. MCCXCVI, XIII kal. Febr. Ex orig. in arch. archiepisc. Cremsirii. Boczek V, 41. 1709) 1296, 27 Jan. Medricz. Compositio litis inter episcopum et capitulum Olomuc. ecclesiae atque Bawarum, ab- batem Brewnowiensem, de administratione monasterii Raygradensis. — Nos Theodericus, —

Strana 733
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 733 episc. Olom. constare cupimus vniuersis, „quod nuper inter nos ex una, et — abbatem et conuentum Brewnouiensem — et monasterium Raygradense — exparte altera orta materia questionis pro eo, quod nos in eodem Raygradensi monasterio predicto abbati in spirituali- bus et temporalibus subiecto institutionem et destitutionem et alia iura episcopalia ad legem iurisdictionis et dyocesanam spectantia — petebamus, ex quibus plurima dictus abbas nobis non deberi, ea se et predecessores suos a tempore, quo non extat memoria, possedisse et prescripsisse asserens allegabat, petens ut ea sibi in monasterio Raygradensi — recognoscere dignaremur. Nos igitur eius iuri — annuentes — ipsam questionem taliter duximus — de- cidendam, uidelicet ut ipse abbas et sui successores deinceps inquisitionem excessuum, in- stitutionem quoque et destitutionem prepositi habeat sine nobis, nec non omnia alia iura, et omnimodam subiectionem et dispositionem dicti monasterii Raygradensis in omnibus eius fa- cultatibus et personis, quia constat, dictum abbatem et suos predecessores easdem subiec- tionem et dispositionem in dicto Raygradensi monasterio hactenus habuisse. Nos autem in dicto monasterio habere debemus uisitationem, correctionem, procurationem ratione uisita- tionis, auxilii imponendi pro varia necessitate contributionem secundum Lateranense conci- lium moderatam, iurisdictionem quoque causarum omnium ad forum ecclesiasticum spectan- tium, et censuram ecclesiasticam, sacramentorum omnium collationem et altarium consecra- tionem et ordinum collationem, penitentiam, reuerentiam debitam et honorem; ipse quoque abbas priorem, qui curam animarum gerere debet prepositi, monachorum et plebis, nobis, ut idem prior curam eandem recipiat, presentabit, qui etiam ad synodum nostram venire more tenebitur aliorum, ipsum quoque prepositum, qui sub predicto abbate et suis successoribus curam habet gerere tantum temporalium, ac priorem et alios fratres ibidem ponet ipse ab- bas, quos uoluerit, et libere remouebit eosdem. — Visitationis autem officium secundum for- mam canonum cum duxerimus exercendum, si contra aliquos orta fuerit infamia, sepe dicto abbati denuntiabimus, ut super hiis sollempniter inquirat, et delinquentes puniat iuxta regu- laris exigentiam discipline. Notoria autem crimina, que examinatione non indigent, cum super hiis merito notari possit abbatis negligentia, libere corrigemus, dicto abbati denuntian- tes, ut eos ab officiis et amministracionibus amoueat et debeat amouere, et de aliis ipsi monasterio non differat prouidere. Supradictis igitur contenti predictum abbatem et conuen- tum Brewnouiensem et suos successores et monasterium Raygradense in ceteris duximus absoluendos.“ — Ego Budizlaus decanus, ego Cyrus prepositus, ego Fridericus archidiaconus, et nos ceteri Olomuc. ecclesie canonici premissis — consentimus. — Act. et dat. Medriz VI kal. Febr. a. d. M.CC.LXXXXVI. Dobner, Mon. VI, 40. — Boczek V, 43. 1710) 1296, 22 Febr. „Nos Wrebicho, zudarius Brvnensis, et Pscribcho Scirnisch — protestamur, commu- tacionem inter — dominam Gudam abbatissam, prepositum et conuentum in Ozla, et inter virum nobilem Staniconem, cum viliis videlicet Wulschazin et Herbowe cum omnibus perti- nenciis suis, cultis et incultis, in nostra presencia esse factam, promittentes dictis abbatisse,

Strana 734
734 Emler, Regesta Bohemiae. preposito et conuentui pro dicto Stanicone villam Herbowe contra impugnatores siue impeti- tores quoslibet secundum ius nobilium tueri et defendere tribus annis.“ — Dat. a. d. M.CC.XCVI, VIII kal. Marcii. Ex orig. in arch. cur. Brun. Boczek V, 46. 1711) 1296, 7 Mart. Brunae. Theodericus, Olomuc. episc. ecclesiam s. Petri Brunae collegiatam facit. — „Nos — considerantes — ecclesiam s. Petri Brune in monte nostre diocesis, que ad hec tempora simplici iure parochialis ecclesie usa est, quamquam prepositura secundum morem terre ab omnibus diceretur, sic bonis et redditibus abundare, quod merito augeri possit numerus mi- nistrorum eius et debeat dignitatis et collegii priuilegio decorari, ut non tantum nomine sed re et effectu collegiata et conuentualis sit et ualeat appellari, communicato consilio fratrum nostrorum Budislai decani, Ciri prepositi, Friderici archiediaconi, et capituli nostri Olomuc. — ac ipsorum consensu super hoc accedente — statuimus, — ut de cetero eadem ecclesia s. Petri, saluo per omnia iure patroni, et sine preiudicio omnium, quibus ex hac immutatione posset aliqualiter lesio irrogari, conuentualis et collegiata existat, et semper iure et honore collegii potiatur, ita ut deinceps rector eius, mag. Petrus, prothonot. regni Boemie et canoni- cus noster ecclesie Olomucensis, et successor eius — prepositus ipsius ecclesie s. Petri sit et debat in perpetuum appellari, et hi, qui in presenti sunt in eadem ecclesia s. Petri duo perpetui uicarii, curam animarum habentes plebis seu parochie, videlicet Hartlinus et Theo- doricus sacerdotes, sint et dicantur canonici ecclesie supradicte, et cura remaneat apud ipsos, et eisdem prebendis duabus perpetuo sit annexa, propter quam curam iidem duo canonici curati more consveto continuam residentiam apud ipsam ecclesiam absque omni excusatione facere teneantur, — ac ipsi preposito subsint et subiaceant, et prebende eorum cum uaca- uerint, ad collationem predicti prepositi pertineant pleno iure. Patronus autem ipsius eccle- sie s. Petri prepositum, cum preposituram ipsam uacare contigerit, confirmandum nobis uel nostris successoribus presentabit.“ — Act. et dat. Brune a. d. MCCXCVI°, nonas Martii, IX indice. Boczek V, 46. 1712) 1296, 7 Mart. Romae. Bonifacius papa VIII jus patronatus, quod, Premisl, rex Boemiae, in ecclesia s. Marie in Ponte Pragensis diocesis habuit et praeposito et conventui monasterii dominici sepulcri Jerosolimitani Zderasiensis, Nicolai, olim Prag. episcopi, ad id accedente assensu pro sua suorumque parentum animarum salute contulit, monasterio praedicto confirmat. — Dat Romae apud S. Petrum non. Martii pontif. a. II°. E cop. Pelzelii cop. in Mus. Boh. 1713) 1296, 14 Mart. Apud Modricz. Theodericus, episc. eccl. Olomuc. omnibus vere poenitentibus et confessis, qui ad restaurationem et reformationem monasterii Raigradensis manum porrexerint adiutricem, XL

Strana 735
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 735 ☞ dies criminalium et centum venialium delictorum de iniuncta poenitentia relaxat. — „Cari- tatem deuotionis uestre hortamur, — quatenus cum ecclesia et monasterium — in Raygrad est per hostiles incursus, rapinas et incendia penitus et funditus proh dolor desolata, de propriis, que eis non suppetunt, faculatibus absque Christi fidelium nequeant restaurari iuua- mine et beneficiis reformari, de bonis a deo vobis collatis ad restaurationem ecclesie ac monasterii predictorum, pias elemosinas et grata dignemini caritatis subsidia liberaliter erogare. — Vobis quoque archidiaconis et decanis ac vniuersis ecclesiarum rectoribus per nostram dyocesim constitutis — iniungimus, — vt predicti fratres monasterii in ecclesie nuncios, cum ad vos pro petendis fidelium accesserint elemosinis, benigne suscipere, pie tractare et efficaciter promouere curetis, negotium ipsorum ad populum, si opus habuerint, personaliter promouendi.“ — Dat aput Modricz a. d. MCCLXXXXVI, II ydus Martii. Ex orig. mon. Rayhrad. Boczek V, 48. 1714) 1296, 15 Mart. Maguntiae. Gerhardus, Maguntinus archiepiscopus, Theodericum, episcopum Olomuc. monet, ut Conradum dictum de Praga ad ecclesiam b. Petri in Bruna a monasterio in Thusnawicz praesentatum investiat — Dat. Maguntie id. Martii a. d. MCCXCVI. Ex orig. einsdem monasterii Boczek V, 49. 1715) 1296 27 Mart. „Nos Segota, palatinus Cracouie, et Wartislaus, castellanus ibidem, Otto, palatinus Sandomirie, et Nicolaus, castellanus ibidem, Albertus, aduocatus ciuitatis Cracouie, vnacum ciuibus iuratis et scabinis presentibus profitemur, — quod felicis memorie Boleslaus, quon- dam dux Cracouie et Sandomirie, de consensu suorum baronum — abbati et conuentui in Welegrad terre Morauie — contulit iure perpetuo sibi et suis successoribus duos bancos salis de suppa sua Cracouie singulis annis et singulis septimanis in vsus suos percipiendos. Quam itaque donacionem rite et legittime factam serenissimus d. noster Wenceslaus, rex Boemie, dux Cracouie et Sandomirie, — ratam habuit et — confirmauit.“ — Acta — a. d. MCCXCVI, VI kal. Apr. Boczek V, 50. 1716) 1296, 8 Apr. Romae. Bonifacius papa VIII abbati et conventui monasterii Breunouiensis prope Pragam.— „Petitio pro parte vestra nobis nuper exhibita continebat, quod in Reygrad, in Policz et in Braunow prepositure alias prioratus nuncupate dicti ordinis Pragensis et Olomucensis dio- cesis fuerunt, prout sunt eidem vestro monasterio et abbati ipsius monasterii pro tempore existenti pleno iure subiecte, consueueruntque regi et gubernari ac de presenti reguntur et gubernantur per monachos vestri monasterii, quodque abbas dicti vestri monasterii, qui est pro tempore, prepositos et priores prepositurarum et prioratuum predictorum ac vicarios, qui pro tempore in preposituris seu prioratibus supradictis deseruiunt, qui quidem vicarii

Strana 736
736 Emler, Regesta Bohemiae. monachi duntaxat dicti monasterii esse consueuerunt, pro solo nutu et libera voluntate insti- tuit et destituit ac instituere et destituere consueuit 2 tempore, cuius contrarii memoria non existit. Quare pro parte vestra nobis fuit — supplicatum, ut premissa — confirmare — di- gnaremur. Nos igitur — premissa — confirmamus.“ — Dat. Rome apud S. Petrum VI idus Apr. pontif. nostri a. II. Boczek V, 28. 1717) 1296, 13 Apr. Cracoviae. Joannes, episc. Cracoviensis, litem inter ducem Boleslaum de Fürstenberg et episco- pum Wratislauiensem ratione castrorum Waldenstein ad Zuckmantel, Bielau et Otmachau decidit. — Dat. Krakoviae XIII Apr. 1296. Boczek V, 51. Ertr. 1718) 1296, 2 Junii. Anagniae. Bonifacius papa VIII abbatissis et conuentibus monialium inclusarum siue ordinis s. Clare siue s. Damiani. — „Uobis uniuersis et singulis — indulgemus, ut ad prestationem deci- marum de quibuscumque possessionibus et alijs omnibus bonis uestris, — uel ad contribuen- dum in procurationibus quorumlibet ordinariorum et etiam legatorum et nuntiorum sedis apostolice, et quibuslibet tallijs et collectis, ac ad exhibendum pedagia, telonea, et alias exactiones quibusuis regibus, principibus seu alijs personis secularibus minime teneamini nec ad id compelli aliquatenus ualeatis.“ — Dat. Anagnie IIII nonas Junij pontif. nostri a. II°. Ex orig. arch. c. r. aul. Vienn. cop. in Mus. Boh. 1719) 1296, 2 Jun. Pragae. Franciscus judex, Jacobus, filius quondam Wolflini, Wolframus, filius quondam Mein- hardi, Philippus quondam Johannis, Sypoto de Benessow, Heinricus dictus Herstul, Perchtol- dus Pullus, Otto, filius Chvnradi, Otto Simonis Stuckonis, Otto de Lapide, Heinricus scriptor, Jacobus Fridingen iurati et cives civitatis Pragensis emunt domum pro domo consilii et assignant notario civitatis reditus. — Not. oc, "quod cum quidam ex nobis essent electi una cum aliis honestis viris civibus de consilio maturo nostro et communitatis, videlicet Lutoldo de Turri, Conrado de Ryczano et Byllungo ad collectam d. regis et civium fideliter colligendam, quae se extendebat ad summam mille marcarum arg., quos super eadem collecta fideliter colligenda oportebat super crucem in ecclesia s. Nicolai praestare corporale juramentum, ut eandem collectam colligere fideliter deberent absque omni doli captione et ipsam in usus laudabiles pro republica ipsius civitatis nec non pro honore et commodo tam divitum quam pauperum omni, quo possint, studio pertractare, consideratis diversis defectibus civitatis, quo- rum unus fuit, quod civitas tam a nobilibus quam civibus regni ipsam civitatem visitantibus notam ruboris et verecundiae passa fuisset per multa tempora non modicam ex eo, quod non haberet domum consilii et maniloquii, sicut aliae civitates capitales consueverunt habere, in qua causae super diversis negotiis civitatis et consilia civium tractarentur et oporteret

Strana 737
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 737 ipsos cives septimanis singulis quaerere diversa locorum diverticula ipsorum honori minus decentia pro causis civitatis et negotiis pertractandis; alter defectus civitatis fuit, quod cum notarii nostri certos non haberent reditus, sicut notarii aliarum civitatum capitalium con- sueverunt habere, per quos possent habere et sustentationem honorificam et decentem et insuper in domo aliqua honestam residentiam corporalem, in qua invenirentur semper parati ab omnibus ipsorum servitium pro literis vel pro aliis civitatis negotiis requirentibus, et ob dictum defectum iidem notarii nostri forsitan libenter viderent, ut annis collecte colligerentur singulis in praejudicium civitatis; ad removendum hos praescriptos defectus nos praedicti cives, qui ad dictam collectam suscipiendam sub juramento corporali praestito fueramus electi, juxta idem juramentum per nos factum domum Jacobi Cubkonis, civis Pragensis, sitam in foro et contiguam domui Burchardi de Egra, de modica parte dictae collectae residua nec non de pignoribus et emendis a transgressoribus mandatorum, quae cives statuerant, receptis ad honorem et commodum tam divitum quam pauperum pro domo consilii ipsorum civium — emendam duximus et solvendam sub huiusmodi emptionis et solutionis forma, ut jurati civitatis, quicunque pro tempore fuerint, in dicta domo causas et negotia ipsius civitatis pertractare et mag. Petrus, notarius noster, de cujus scientia, fidelitate et honesta morum conversatione laudabile testimonium perhibemus, et sui successores in eadem domo corpo- ralem habebunt residentiam, et omnes usufructus, censum et utilitates, quae de eadem domo provenire poterunt, ista vice vel in futurum debent percipere et habere, ipsosque officio notariae gaudere volumus, quamdiu se circa cives fideliter gesserint et decenter collectas et literas civium fideliter conscribendo, secreta et occulta tam principis quam civium, ex quibus malum possit accidere, nulli communicando etiam vel tradendo; et quamdiu se ab istis enor- mitatibus jam praescriptis custodiverint et non convicti ipsorum juratorum testimonio fuerint enormitatibus de eisdem, ipsos, ut diximus, gaudere volumus officio notariae et gratiis prae- notatis. Statuimus etiam, quod si dictus mag. Petrus et sui successores dictum notarii officium resignarent suum statum in melius ex adjutorio dei et civium commutantes, vel etiam si de- cederent, extunc nullus ex ipsis civibus ad hoc debet dare operam et praestare, ut suus co- gnatus vel consanguineus in civitatis notarium eligatur propter partem suorum amicorum magis quam civium promovendam, sed homo communis, literatus et fidelis, qui sufficienter civium sciat dictare literas et ipsorum negotia pertractare, et qui omnibus civibus benivole et libenter serviat, per ipsos juratos et alios majores cives in civitatis notarium eligatur sub singulis conditionibus superius praenotatis.“ — Act. Pragae a. d. MCCXCVI, IIII nonas Junii. E libro civ. Prag. ab anno 1310 in tab. civ. Prag. asservato, fol. 6. — Rössler, Das Altprager Stadt- recht, 172. 1720) 1296, 3 Jul. Romae. Bonifacius papa VIII custodi ecclesiae Pragensis committit testes audiendos in lite inter monasterium Brewnowiense et Petrum presbyterum super ecclesia in Czepus. — „Du- dum causam appellationis et negocii principalis, que vertitur inter Petrum Machonis de An- tiqua, sella presbyterum Prag. diocesis, ex parte una, et abbatem et conventum monasterii 93

Strana 738
738 Emler, Regesta Bohemiac. Brewnoviensis — super parochiali ecclesia in Czepus, — de qua tunc per obitum quondam Johannis dicti Hukal, ipsius ecclesie rectoris, vacante Petrus sibi per — Philippum, epis- copum Ostiensem, tunc in illis partibus apostolice sedis legatum, provisum fuisse canonice, dictosque abbatem et conventum se provisioni huiusmodi contra justitiam opposuisse, — quo- minus dicta provisio debitum sortita fuerit et sortitatur effectum; abbas vero et conventus predicti dictam ecclesiam ejus et eorum monasterio predicto canonice incorporatam, unitam et annexam fore asserebant, prout asserunt, ex altera, et nonnullis aliis articulis pro parte dictorum abbatis et conventus ad sedem apostolicam interjecte — Bertrando, episcopo Eugubi- nensi — audiendam commisimus. — Qui ad instantiam mag. Johannis Scrivani substituti per Johannem de Przedborzytz, sacristam dicti monasterii, procuratorem predictorum abbatis et conuentus, — coram eo in judicio comparentis mag. Nicolaum Lubech, procuratorem prefati Petri, prout eidem episcopo — apud acta cause hujusmodi legitime constabat, ad dandum et recipiendum libellum et ad prestandum et per alteram partem prestari videndum juramentum de calumpnia et de veritate dicenda in causa hujusmodi per quosdam cursores nostros succes- sive citari fecit ad certos terminos peremptorios competentes, in quibus dictus Johannes Scri- vani coram eodem episcopo, — in judicio comparens dicti Nicolai non comparentis contumaciam accusavit et in ejus contumaciam quendam pro parte sua in hujusmodi causa dedit libellum et predictum in ipsius episcopi tum auditoris presentia prestitit juramentum in prefatis ter- minis ad hoc prefixis, deinde vero predictis Nicolao et Johanne Scrivani coram eodem epis- cope — in judicio comparentibus et traditis per eos nonnullis positionibus et articulis in causa hujusmodi et contra eosdem positiones et articulos quibusdam exceptionibus hinc inde da- tis in terminis eis ad hec per dictum episcopum — successive et peremptorie assignatis. Verum quia per ea, que coram dicto episcopo — in hujusmodi causa sunt habita, non po- test de ipsius cause meritis plene liquere, discretioni tue per apostolica scripta mandamus, quatenus testes, literas, instrumenta, que pars predictorum abbatis et conventus super dictis suis articulis, quos idem episcopus — sub sigillo suo tibi transmittit inclusos, coram te du- xerit producenda infra duos menses post receptionem presencium, cum pars dicti Petri super dictis suis articulis remissionem ad te habere non curet, prudenter recipere ac testes ipsos secundum discretionis tue arbitrium, cum dictus Nicolaus de mandato eiusdem episcopi, tunc auditoris, ad ipsius Johannis instantiam per quendam cursorem nostrum ad certum terminum peremptorium competentem ad dandum interrogatoria, si que dare vellet, in causa hujusmodi citatus in eodem termino aliqua interrogatoria non curaverit exhibere, diligenter examinare procures, literas, testes et instrumenta predicta transcribi fideliter faciendo, si vero alter- utra partium predictarum testes alterius partis voluerit reprobare, tu testes super reproba- tione hujusmodi coram te producendos infra unius mensis spatium predictos duos menses immediate sequentes sapienter recipias, eosque secundum interrogatoria a partibus ipsis ex- hibenda, si ea exhibere voluerint, alioquin juxta datam tibi a deo prudentiam examines di- ligenter, depositiones omnium testium predictorum fideliter in scriptis redactas una cum ar- ticulis et interrogatoriis supradictis ac transumptis literarum, instrumentorum predictorum sub sigillo tuo inclusos ad nostram presenciam quantocius transmissurus ac significaturus

Strana 739
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 739 nobis, que et quanta sit fides eisdem instrumentis et literis adhibenda, prefixo eisdem par- tibus termino peremptorio competenti, quo per se vel procuratores ydoneos cum omnibus actis, juribus et munimentis suis causam hujusmodi contingentibus se apostolico conspectui representent justam dante domino sententiam recepture.“ — Dat. Rome apud s. Petrum V non. Julii pontif. a. II.. Dobner Mon. VI, 42. 1721) 1296, 25 Jul. Lubschicz. Heydinricus et Johannes advocati, scabini et jurati civitatis in Lubschicz attestantur, pueros Conradi, quondam iudicis in Maceyskirch, de omni suo jure advocatiae in Maceys- kirch decedisse. — Dat. Lubschicz a. d. MCCXCVI, in die b. Jacobi apostoli. Kopetzky, Reg. zur Gesch. des Herzogthums Troppau, Arch. für. Kunde öst. Gesch. XXV, 145. 1722) 1296, 7 Ang. (Olomucii.) Nos Albertus de (Sternberch), camerarius Olomuncensis, omnibus oc, "quod domum in castro Olomucensi sitam, cuius confines ex vna parte ecclesie s. Marie Magdalene inmediate et sine quolibet intersticio sunt coniuncti, ex altera uero parte propter aliarum domorum defectum porte castri sunt uicini, ad decanatum Olomucensis ecclesie iusto titulo, videlicet ex largicione — d. Otacari, — quondam regis Boh. pertinentem — de bona et libera volun- tate — Budizlai decani, Cyri prepositi, Friderici archidiaconi ac tocius capituli dicte Olo- muncensis ecclesie de manibus ipsorum — optinuimus, — vite nostre duntaxat temporibus inhabitandam, condicionibus hiis adiectis, ut post vite nostre curricula predicta domus cum omnibus, que in eadem domo seu ipsius area in edificiis per nos adaucta fuerint uel con- structa, et aliis, que pro nostre remedio anime duxerimus statuenda, ad ius et proprietatem ipsius decanatus dicte Olomunc. ecclesie reuertatur.“ — Dat. et act. coram viris ydoneis, Thirwardo, Ruslino, Heinrico aduocato, Jacobo, ciuibus Olomuncensibus, a. d. M.CCXCVI, VII idus Aug. Ex orig. in arch. cap. Olomuc. — Boczek V, 52. 1723) 1296, 9 Aug. In Novo Castro. Nos Vlricus de Nouo Castro not. oc, "quod nos monasterium — in Welehrad in iuribus sibi collatis per — Ottakarum, — fel. record. — regem Boemie, videlicet quod nonas septimanas subintrantes pro se habere debeant, tollentes in eisdem theloneum integraliter in Broda Vngaricali opido, nobis per precellentem d. nostrum clarissimum Wenceslaum, excellentem regem Boemie, ad vite nostre tempora collato, non inpedire, sed promouere vo- lumus toto tempore vite nostre. Idcirco vniuersis nostris iudicibus, hominibus et officiali- bus damus — in mandatis, vt — ipsum eciam iure predicto non inpedire, quin ymo promo- uere omni diligencia debeant.“ — Act. et dat. in Nouo Castro a. d. MCCLXXXXVI, V ydus Aug. Boczek V, 53. 93*

Strana 740
740 Emler, Regesta Bohemiae. 1724) 1296, 25 Aug. Pragae. Nos Wencezlaus, — rex Boemiae oc, not. oc, „quod nos ad supplicationem Claricij, vrburarij et monetarij nostri per Boemiam, judicium ciuitatis nostre Budiwoys, quod eidem Claricio iure hereditario dederamus, Nicolao, filio ipsius, cum iuribus omnibus ad idem judi- cium spectantibus conferimus — per eundem Nicolaum et heredes ipsius eodem iure heredi- tario perpetuo possidendum.“ — Dat. Prage per manus mag. Petri, prepositi Brunnensis, pro- thon. regni nostri, a. d. MCCXCVI°, VIII kal. Sept. IX indice. Ex orig. arch. Budwic. cop. in Mus. Boh. 1725) 1296, 25 Aug. Pragae. Wenczeslaus, Boh. rex oc, confirmat monasterio Cruciferorum cum stella emtionem villae Belethin. — Not. oc, "quod Petrus et Conradus, filii quondam Bohuzlai de Sanowe, cum amicis eorum in nostra presencia constituti, villam ipsorum dictam Belythsin, cum ho- minibus, agris cultis et incultis, pascuis, pratis, siluis, judicio ac omnibus utilitatibus, iuribus et pertinenciis ejus vendiderunt et cesserunt libere — magistro et fratribus hospitalis s. Francisci ordinis Stellatorum in pede pontis Prag., pro C et L marcis arg. prag. ponderis, per eosdem magistrum et fratres — proprietario jure in perpetuum possidendam. Nos itaque magistri et fratrum predictorum supplicacionibus — inclinati uendicionem et cessionem hujus- modi ratam habentes — ei nostrum benigne prestamus assensum.“ — Dat. Prage per manus magistri Petri, prepositi Brunensis, prothonotarii nostri, a. d. MCCXCVI, VIII Kal. Sept. IX indict. Ex orig. arch. Cruciferorum cum rubea stella Pragae. 1726) 1296, 19 Sept. Brunae. Guta, regina Boh. monasterio Cellae s Mariae Brunnae literas Kunegundis reginae de anno 1269 super curia in Pohořelic confirmat. — Dat. Brunnae XIII kal. Oct. 1296. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. Boczek V, 54. 1727) 1296, 18 Oct. In Sternberch. Nos — Albertus de Sternberch — profitemur, „quod nos plenas de agris araturarum ac curiarum nostrarum in villis Trsebschyn, Stadlice et Elhota decimas, per ipsasque villas excepta tamen villa Trsebschyn per pluresque has villas videlicet Lusitz, Lipinye, Stachonis villa. Vlrici villa, Lodnicz, nec non de agris ciuitatis Sternberch minutas decimas, quod est de quolibet manso vel laneo duas mensuras siliginis et auene ecclesie b. Georgii martyris in ipsa civitate Sternberch dotaliter conferimus et donamus perpetuo possidendas.“ — Testes: Bertoldum, plebanum in Vgezd, d. Heinricum militem de Mladowicz. Wernhardum, burcrauium in Sternberch, d. Ottonem, ciuem Olomucensem, fratrem eiusdem Heinussonem, Audconem, famulum de Elhota, nec non Petrmannum. — Dat. in Sternberch a. d. MCCXCVI, XV kal. Nov. Ex orig. in arch. mon. Sternberg. Boczek V, 54.

Strana 741
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 741 1728) 1296, 13 Nov. Brunae. Petrus, episcopus Caminensis omnibus poenitentibus, qui monasterium in honorem assumtionis Mariae Brunae constructum „in festo natiuitatis Christi, resurrectionis, ascensio- nis, penthecostes, in utroque festo sancte crucis, in singulis festiuitatibus b. virginis Marie, Michaelis archangeli, bb. Petri et Pauli atque Johannis apostolorum, bb. Dominici, Augustini confessorum, bb. Laurentii, Stephani, Petri, Wenceslay et Adalberti martyrum; et in dedi- cationibus ecclesie ipsius siue per octauas eiusdem causa devocionis accesserint, nec non qui manum ad ornamenta et reparationem eiusdem monasterii porrexerint adiutricem,“ de iniuncta ipsis poenitentia quadraginta dies relaxat. — Dat. in Brunna a d. MCCXCVI, II idus Nou. Ex orig. in arch. S. J. Brunae Boczek V, 55. 1729) 1296, 23 Nov. In Modricz. Theodoricus, episc. Olomuc., omnibus, qui capellam in honorem Corporis domini constructam, juxta Slabings sitam, causa devocionis accesserint uel eciam manus ad eas por- rexerint adiutrices, de iniuncta eis poenitentia quadraginta dies — relaxat. — Dat. in Modricz a. d. M.CCXCVI° in die s. Clementis. Ex orig. parochiae ibidem Boczek V, 56. 1730) 1296, 26 Nov. In monasterio Brewnowiensi. Bawarus, abbas Brewnowiensis, Gotfrido, schulteto in Haitfolksdorf, renovat privile- gium super ipsius schultetia. — Not. oc, "quod cum discretus vir Gotfridus, nunc schultetus noster in villa Haitfolksdorf, ac sui predecessores super locatione schultetie eiusdem uille priuilegium predecessoris nostri — d. Martini, quondam abbatis monasterii nostri antedicti, habuerint et ipsum priuilegium casu fortuito amitti contigerit, predictus Gotfridus, schultetus noster, nobis et conuentui nostro supplicauit, ut sibi et suis heredibus — super amissione predicti priuilegii pie consulere dignaremur. Et ideo nos Bawarus, abbas predictus, de con- silio et consensu conuentus nostri — prefato Gotfrido et suis heredibus — super predicta schultetia et super omnibus iuribus, que ad schultetiam in predicta uilla Haitfolksdorf spec- tant, priuilegium de manu nostra et conuentus nostri duximus concedendum volentes ac decernentes, ut ipse schultetus et sui heredes et successores in perpetuum et tota uilla pre- dicta censeri debeant perpetuo sub iuribus infra scriptis. — Predictus predecessor noster predictam uillam et schultetiam locauit eo tempore quondam, quando siluam ecclesie Brew- nouiensis, ubi nunc sita est predicta uilla Haitfolksdorf predicti schulteti nostri, exstirpan- dam locauit iure theotonico et concessit. Declaramus ergo et uolumus, quod predictus schul- tetus noster Gotfridus et sui heredes — in perpetuum schultetiam predicte uille et unum laneum primo et principaliter liberum ab omni censu et exactione qualibet debeant perpetuo possidere, quem laneum tantum et non plures ipse schultetus, qui pro tempore fuerit, habere debet. Deinde quemlibet sextum laneum siue mansum schultetus predictus et sui successores

Strana 742
742 Emler, Regesta Bohemiae. et heredes quo ad plenum censum ipsis annis singulis persoluendum perpetuo possidebunt, sic tamen quod steuras, regales collectas sev bernias, quocumque nomine censeantur, cultores predictorum laneorum sextorum persoluere debent equa lance cum aliis rusticis, quotiens- cunque ipsas dom. rex super regnum Boemie generaliter aut super claustrales specialiter duxerit inponendas. Volumus etiam et firmiter statuimus, quod plures laneos quam vnum antedictum predicto schulteto et suis heredibus et successoribus sub aratro suo habere non licebit in eadem uilla, nec plures sub aratrum suum emere in eadem uilla poterunt nec ali- quatenus comparare. Tertium insuper denarium de culpis quibuslibet schultetus, qui pro tempore fuerit, habebit ; residui autem duo abbatiali camere nostre cedent. Omnes autem alii lanei siue mansi nobis et nostre camere debent perpetuo deseruire, sic uidelicet, quod rustici de quolibet laneo nobis singulis annis in festo b. Michaelis per vnum fertonem puri arg. prag. ponderis et per duas mensuras tritici et per duas siliginis et per duas auene, que mensura est media regalis pragensis et in vulgari Boemico chorecs nuncupatur, persoluent nobis et successoribus nostris perpetuo integre et complete. Et insuper in festo b. Georgii per fertonem puri arg. predicti prag. ponderis nobis singulis annis perpetuo persoluere tene- buntur. Preterea in festo pasche quilibet laneus vnam scapulam annis singulis nobis soluet. Declaramus etiam et concedimus, quod predictus schultetus et sui heredes et successores, vnam rotam molentem habere possint, que nobis singulis annis in festo b. Michaelis dimi- dium fertonem puri arg. prag. ponderis persoluet. Steuras etiam regales collectas et bernias soluet, sicut ipsas d. rex duxerit inponendas. Insuper in predicta uilla tria habemus quoli- bet anno generalia iudicia, primum post festum b. Michaelis, secundum post natale domini, tertium uero post pascha. Et post prima duo iudicia duo prandia a rusticis, post tertium vero iudicium tertium prandium a schulteto semper habere debemus; et si prima duo prandia acceptare noluerimus, tunc pro quolibet prandio rustici per duos denarios nobis dare debe- bunt de quolibet laneo siue manso; schultetus autem pro tertio prandio, si ipsum acceptare noluerimus, totidem, quot pro vno predictorum prandiorum contigit, denarios nobis dabit. Ce- terum quia rustici predicte uille tenentur nobis singulis annis ter arare yemalia et semel esti- ualia, tenentur insuper de quolibet laneo singulis annis IIII diebus nobis metere; ideo pro- predictis araturis et messione de quolibet laneo in festo b. Jacobi per dimidium fertonem puri argenti prag. ponderis nobis dabunt. Addimus etiam, quod nos et successores nostri super homines predicte uille possumus imponere steuras, collectas, et iuuamina, quocunque nomine censeantur, et uecturas, quocienscunque nobis et successoribus nostris uidebitur expe- dire, et tunc sexti lanei, qui schulteto subsunt, ipsi schulteto et suis heredibus et successo- ribus in predictis steuris et collectis tenentur respondere, et predicta rota nobis etiam per- soluet steuras predictas et collectas. Preterea quia predictus schultetus nobis in equis et armis teneretur seruire, si ipsum super hoc haberemus requisitum, ideo pro huiusmodi ser- uitii absolutione nostram et successorum nostrorum gratiam tenetur annis singulis inuenire. Volumus etiam, quôd ipse schultetus, quicunque pro tempore fuerit, cum uxore et pueris suis in ipsa schultetia debeat facere residentiam personalem, alioquin ab omni iure suo se eo ipso nouerit cecidisse. Nec ipsam schultetiam schultetus uendere aut dare cuiquam

Strana 743
Wenceslaus II. rex Bohemiae, 1278—1305. 743 poterit sine nostra et successorum nostrorum licentia habita et obtenta. Declaramus etiam et volumus, quod lanei predicte uille et rustici in omnibus exactionibus et seruitiis cum ciuitate nostra Brunow contribuere et seruire omnino debeant equa lance. Volumus etiam, ut quelibet persona predicte ville in festo Michaelis per duos denarios et in festo Georgii per duos denarios, qui denarii annotales uocantur, singulis annis persoluere perpetuo tene- — antur notario nostro aut ei, cuicunque censum nostrum commiserimus conscribendum.“ Act. et dat. in monasterio nostro Brewnouiensi a. d. M.CCXCVI, VI° kal. Dec. Ex orig. in arch. archiepiscopali Olomuc. cop. in Mus. Boh. 1731) 1296, 30 Nov. Brunae. Theodericus, episc. Olmuzensis, ecclesiae s. Petri in Budessin indulgentias XL dierum elargitur. — Dat. Brunnis a. d. MCCLXXXXVI°, in die Andree, pontif. n. a. XVI°. Kohler. Cod. dipl. Lusat. super. 336. 1732) 1269, 14 Dec. In Brunow. Chunradus miles dictus de Sulcz a Bawaro, abbate Brewnowiensi, munitionem in civitate Brunow custodiendam recipit. — „Ego — Chunradus miles dictus de Sulcz — pro- testor, — quod d. meus, d. Bawarus, abbas Brewnouiensis monasterii, — de consilio et con- sensu conuentus sui michi municionem suam, quam habet in ciuitate sua Brunow, locauit a festo b. Andree proximo preterito ad vnius anni spacium ad protegendam et gubernandam predictam municionem ac civitatem Brunow cum toto territorio sub pacto et condicionibus infra scriptis, videlicet quod predictus d. abbas per predicti anni spacium michi pro labori- bus meis XII marcas puri arg. pragensis ponderis assignabit, et insuper molendinum, quod sub predicta municione situm est, michi per predictum annum debet in meis usibus deser- uire. Et ideo promitto predicto d. abbati et suo conuentui, quod in ipsa municione per predicti temporis spacium cum coniuge et cum liberis meis residenciam faciam et ibi cum tota familia mea personaliter permanebo. Si autem me pro negociis meis forte per duas ebdomadas aut eciam per unius mensis spacium ab ipsa municione abesse contigerit infra prescripti temporis spacium, promitto, quod tunc tantam defensionem ibidem relinquam, quod in tanta securitate ac tuicione ipsa municio remanebit ac si essem in ea personaliter consti- tutus. Promitto eciam, quod sufficientem defensionem armorum ac balistarum in ipsa muni- cione debeo meis sumptibus procurare. Ad hec quia predictus dominus abbas in locacione predicte municionis me aliis quibusdam, quos habere poterat, pretulit, ideo promitto, quod ipsam ciuitatem Brunow et totum territorium adiacens et homines ciuitatis et territorii pre- dictorum ab extraneorum circumsedencium militum ac ciuitatum uiolencia et inpulsu nec non et metas predicti territorii pro toto meo posse et uiribus defensabo nec propter talem labo- rem aliquod speciale sallarium ab ipso domino abbate nec exaccionem aliquam a predictis ci- uitate et territorio exigam nec requiram ultra illas XII marcas argenti, que superius sunt ex- presse. Si vero pendente tuicionis mee tempore tanta guerra inter inclitum d. meum regem

Strana 744
744 Boemie et inter duces Polonie emerserit, ut ipsam municionem et territorium sine inuocacione auxilii meis et meorum uiribus tueri ac defensare non valeam, tunc nullos adiutores ad pre- dictam municionem recipiam nec recipere possum, nisi quos predictus d. abbas michi nomi- naliter duxerit deputandos. Promitto eciam, quod super hominibus predictorum ciuitatis ac territorii nullam michi auctoritatem iudiciariam usurpabo, nisi ipse d. abbas michi aliquam suis certis nunciis aut litteris duxerit specialiter committendam. Promitto eciam a uenacione animalium et uolatilium et eciam a piscacione in predicto territorio penitus abstinere nec talia exercebo, nisi d. abbas predictus aut d. prepositus Policensis michi ea specialiter con- cedere quandocunque dignarentur. Promitto eciam, quod quando aduocatus ciuitatis Brunow officium iudicandi exercere voluerit, tunc in latere ipsius aduocati residebo, sibi consilium inpendendo, nec per hoc tamen michi asscribam aliquam iudicandi potestatem nec auctoritatem eciam judiciariam usurpabo. Predictas autem XII marcas arg. michi in istis terminis pre- dictus d. meus, d. abbas, persoluet, scilicet in festo beati Vrbani michi sex marcas proximo affuturo assignabit, residuas autem sex marcas arg. michi in fine predicti anni tenebitur assignare. Promitto preterea ego predictus Chunradus de Schulcz in uera fide, qua deo teneor, quod toto tempore, quo tuicionem predicte municionis et territorii predicti tenuero, predicto d. meo d. abbati fidelis ero omnino et omni fidelitate, qua valeo, predictam municio- nem et totum territorium adiacens et ciuitatem Brunow vniuersosque pauperes in eisdem totoque affectu in omnibus, quibus potero, promouebo. Additum insuper est in predicto locacionis contractu utrinque et collaudatum et ratum habeo, quod expleto anno antedicto quandocunque tunc d. meo predicto d. abbati placuerit, predicto locacionis contractu non obstante me poterit a tuicione predicte municionis ciuitatis et territorii predictorum remouere pro sue libito voluntatis. Et eodem modo post complecionem predicti anni si michi in tui- cione predicte municionis permanere non placuerit, me a tuicione predictorum municionis ciuitatis et territorii, eximere potero ac eciam separare. Quocunque autem tempore et quo- cunque modo tuicione predictorum municionis, ciuitatis et territorii exemptus fuero uel di- uisus a seruicio predicti d. mei, d. abbatis, tunc edificia, si qua medio tempore meis sump- tibus fecero, ea que tunc inuenta in predicta municione fuerint, secundum quod ea probi viri tunc valere existimauerint, secundum hanc estimacionem ea edificia predictus dominus meus d. abbas michi persoluere non obmittet.“ — Dat. in Brunow a. d. MCC°XCVI, feria VI proxima post festum b. Lucie. Ex orig. arch. archiepisc. Olomucii, cop. in Mus. Boh. Emler, Regesta Bohemiae. 1733) 1296, 18 Dec. Brunae. Nos Wenzeslaus, — rex Boh. oc, not. oc, „quod nos, dilectos cives nostros de Opauia prosequentes favore — eisdem civibus nostris favorabiliter duximus concedendum, quod in ipsa civitate Opavia plumbi, vini, pannorum, salis et aliarum omnium mercium, quarum ibi- dem generalem transitum statuimus, depositio, quod Niderloge vulgariter dicitur, per triduum de cetero habeatur, ita quod quecunque merces ad ipsam civitatem venerint, extra eam in-

Strana 745
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 745 fra tres dies alias non ducantur.“ — Dat. Brunne, per manus mag. Johannis, Sacensis pre- positi, proton. nostri Moravie, a. d. MCCXCVI°, XVIII mensis Dec. indict. decimae. Boczek V, 56. 1734) 1296, 28 Dec. In Olomucz. Theodericus, Olomuc. episc. Ambrosio, protonotario suo, quaedam bona confert. Not. oc, „quod nos de consilio et assensu fratrum nostrorum, Budislai decani, Ciri prepositi, Friderici, archidiaconi capituli nostri Olomucensis ecclesie, mag. Ambrosio, prothonothario nostro, in retributionem seruitiorum — X marcas arg. decimalium ab abbate Trebicensi annis singulis soluendorum, quos prouentus idem magister redemit de propria pecunia in XV mar- cis arg., item decimam seu prouentus decime septimane, theloneum in Grecz et in Veuden- thal, nec non duos laneos in villa nostra Wygesd apud Lappanicz cum decimis et curticula ac aliis pertinentiis suis, quos possidet in presenti, conferimus — ad tempora vite sue et nostre, ita videlicet, ut idem magister ea, quamdiu vivat, percipiat, — si autem decesse- rit et nos superuixerimus, nichilominus pro tempore vite nostre legare possit pro anima uel amicis, cui placuerit; et cui legauerit, in uita nostra eius dono et nostro assensu possit et debeat ea libere percipere et habere. Verum quod idem magister XV marcas arg. pro reditu decimalium X marcarum predictarum, sicut preinformati sumus, persoluit, volumus, ut illas XV marcas legare possit, cuicunque placuerit. Et ut hoc feodum cuicunque per nos vel suc- cessorem nostrum concessum fuerit, cum onere suo transeat ad quancunque personam, vide- licet ut eadem persona, que hoc feodum siue beneficium habere debuerit, non prius possit vel debeat ipsum feudum apprehendere, nisi XV marcas persoluerit. — Ego Budislaus de- canus, ego Cyrus prepositus, ego Fridericus archidiaconus, ego Petritus, ego Rancirus, ego Tchechoncius, ego Leo, ego Henricus, archidiaconus Brecslauiensis, ego Andreas, ego Beneda, et nos ceteri Olomuc. ecclesie canonici per manum Henrici, subnotarii d. nostri, — huic carte subscribimus, et — omnibus — consentimus.“ — Act. et dat. in Olomucz a. d. M.CC.LXXXXVI, in die Innocentium. Boczek V, 57. 1735) 1296. Romae. Fr. Basilius, Jerosolimae archiepisc. Fredericus Spirensis et fr. Petrus Kaminensis episcopi omnibus vere poenitentibus et confessis, qui ad monasterium in Aula Regia causa devotionis accesserint vel ibidem officium divinum audierint, quilibet eorum singillatim XL dies de iniunctis poenitentiis relaxant. — Dat. Rome a. d. M°CCOXCVI°, pontif. d. Bonifacii pp. VIII a. II. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 1736) 1296. Romae. „List od některých biskupův pod desítmi visutými pečetmi, v kterémž oni jim Su- šickým mezi jinými některé odpustky dávají. — 20tého datum (sic) v Římě léta 1296.“ E consignatione privilegiorum civitatis in Sicca. 94

Strana 746
746 Emler, Regesta Bohemiae. 1737) 1297, 2 Jan. „Nos Nicolaus, miles incliti regis Bohemorum, dominus de Castello, — hereditatem liberam nostram cum areis desertis sub monte secus Callem cum piscationibus fluuii Cleniche dicti protendentis ad flumen Gizera nominatum hospitali et ordinis s. Johannis Baptiste fratribus residentibus in domo s. Viti in Bolezlav contulimus et damus finaliter iure heredi- tario possidendam ipsorum prouentibus et utilitatibus ecclesie s. Viti deputatam.“ — Testes: Cesco, filius d. Nicolai de Castello, Prostey d. de Wthelen, Martinus d. de Chegeticz, Ffrid- ricus d. de Schachowich, Jares d. de Chlum, Gothardus d. de Slunicz, Toma d. de Sempchiz, Conradus d. de Sempchiz, Pribko d. de Sempchiz, Stiborius d. de Strasnaw, Odolenus d. de Strasnow, Sobezlaus d. de Strasnow, Wlastiborius d. de Studenka. — Acta a. d. M°.CC°XC.VII, dat. in octaua s. Stephani prothomartyris IIII non. Jan. in Bohemia regnante rege Wenceslao et episcopo Gregorio Prag. chathedra residente. Ex orig. arch. Melit. Pragae. 1738) 1297, 6 Jan. Pragae. Judex et jurati cives civitatis Prag. solutionem X marcarum arg. ad subsidium civi- tatis cuivis imponunt, qui curiam capituli Prag. apud monasterium S. Jacobi sitam condu- xerit. — Not. oc, "quod nobis et aliis potioribus civitatis civibus in domum Wolframi, filii quondam Meinhardi de Egra, civis Prag. convocatis super negotiis et utilitatibus ipsius civi- tatis pertractandis inter alia civitatis negotia, quae ibidem fuerant pertractanda, — statuimus, — quod quicunque civis vel alter homo — a praeposito et canonicis Prag. ecclesiae curiam in civitate Praga apud monasterium fratrum Minorum ordinis s. Francisci de S. Jacobo sitam pro annua pensione conduxerit, quod ille civis vel alter homo — de lucris suis de dicta curia percipiendis praeter collectam suam de bonis et rebus suis juxta consuetudinem approbatam et ut moris est civitati exsolvendam, sive etiam collecta civitati fuerit generalis imposita vel non imposita, X marcas arg. ad subsidium civitatis et commodum ac ad utilita- tes quascunque ipsi civitati incumbendas dare et exsolvere in terminis inferius annotatis sine difficultate qualibet teneantur non obstantibus privilegiis vel libertatibus, quae vel quas dicti domini praepositus et canonici dictae Prag. ecclesiae fortassis nunc habent ab illustribus regibus Bohemiae vel habere poterunt in futurum super dicta pecunia per dictum civem inha- bitatorem et conductorem dictae curiae non solvenda. Cujus quidem praescriptae pecuniae mediam partem in festo s. Georgii anno quolibet dabit perpetuo et exsolvet (et alteram me- diam partem) in festo s. Michaelis immediate postea secuturo.“ — Act. et dat. Pragae per manus mag. Petri, dictae civitatis publici notarii, a. d. MCCXCVII, in die epiphaniae domini, VIII idus Jan. E libro civ. Prag. ab anno 1310 f. 5. — Rössler, Das Altprager Statutarrecht 171. 1739) 1297, 29 Jan. Brunae. Wenceslaus, rex Boh. oc, villam Cosussan sororibus ad S. Katherinam in Olomuz confert. — „Considerata deuota conditione — sororum apud s. Katherinam in Olomuz ordinis

Strana 747
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 747 fratrum Predicatorum — Cosussan villam nostram, sitam apud Olomuz, eisdem sororibus cum molendinis, agris, aquis, pratis, pascuis, siluis et aliis attinentiis suis, nec non iuribus et libertatibus, quas dicta villa habuit, dum eam quondama Joannes, Wyssegr. prepositus, tenuit, — conferimus — tali nichilominus conditione adiecta, — quod dicte sorores fratribus pre- dicatoribus in Senberch tritici octo, siliginis viginti duos modios olomuc. mensure, vnum modium ordei, et vnum modium pise eiusdem mensure, de argento vero V marcas et dimi- diam pro vestibus eisdem fratribus annuatim exsoluant. Sed dum fuerit generalis collecta, tum cum ipso argento, quod dictis fratribus dari deberet, eam dicte sorores soluere tene- buntur. Preterea ut iam dicte sorores eo diuinis inuigilent cultibus, bona habita et habenda et homines ipsarum per Morauiam a iudicio et a iurisdictione camerariorum, sudariorum ac beneficiariorum omni, nec non iudicum et quorumlibet officialium Morauie presentium et fu- turorum eximimus, — concedentes eisdem, — ut perpetuum iudicium in bonis suis habeant, in quo dicti homines earum et non alibi pro qualibet causa respondere de se conquerentibus teneantur.“ — Dat. Brunne per manus mag. Joannis, Sacensis prepositi, prothon. nostri Mor. a. d. MCCXCVII, IV kal. Febr. indict. X. Boczek V, 59. 1740) 1297, 3 Febr. In Holeschow. Nos Theodoricus, Olomuc. episc. not. oc, „quod Herbordus dictus Traberger de Fullenstein, noster feodalis, — postulauit a nobis, ut si eum sine liberis decedere contin- geret, quod in feodo, quod a nostra ecclesia optinet, filii patrui eius Eckerici deberent suc- cedere de nostro — assensu. Nos autem eius precibus annuentes consensum nostrum hoc adiecto moderamine adhibemus, quod successio huiusmodi sic duntaxat robur optineat et ef- fectum, si dictus Herbordus pro tempore vite sue nullam contra nos aut ecclesiam nostram culpam uel offensam committat.“ — Testes: Fridericus, archidiaconus Olomuc. frater noster, T. de Fullenstein, canonicus Olomuc. Henricus, notarius noster, plebanus in Ostrauia, Sobehrd de Holeschow, marschalcus noster, Gerlacus de Hoczenplocz, famuli nostri, et alii. — Dat. in Holeschow a. d. MCCLXXXXVII, III idus Febr. Boczek V, 60. 1741) 1297, 23 Mart. Egrae. Engilhardus de Wyltstain dictus Nothhaft monialibus S. Clarae in Egra quaedam bona partim donat partim vendit. — „Recognosco, quod jus feudale bonorum infrascriptorum, quod ad me ex multo tempore spectasse dinoscitur, videlicet quarte partis quatuor curiarum in Hart- tursenreuthe et vnius curie in Eusenbruke et quarte partis decime eiusdem ville; item jus feudale decime in Trisinhoue et dimidie decime in villis Pilgerimesreuthe, nec non quarte par- tis decime in Obirndorph sorores ordinis s. Clare in Egra partim a me legittimo emptionis tytulo ad ius et dominium sui monasterii compararunt, partim eisdem liberaliter contuli pro- remedio anime mee et ob affectum specialem, quo idem monasterium, in quo filiam meam 94* locaui, intendo, sicut teneor, promouere. Igitur jus prefatum dictorum bonorum totaliter et

Strana 748
748 Emler, Regesta Bohemiae. voluntarie — nunc resigno, renunctians omni juri mihi seu heredibus meis contra resigna- cionem huismodi competenti ac ipsum jus sepedictorum bonorum tam curiarum quam deci- marum — a me et uniuersis heredibus meis transfero in dominium et possessionem mona- sterii supradicti. Item vnam curiam in villa, que dicitur Schirnwiz, et decimam eiusdem uille simul cum jure feudali eiusdem curie et decime pro remedio anime fratris mei Gren- selini felicis memorie do sororibus memoratis. Sepe iam dicta bona primum post obitum do- mine Ysintrude, relicte predicti fratris mei, totaliter et plenarie dominio perpetuo posside- bunt.“ — Testes d. Rudegerus miles dictus Anghel, Franciscus et Conradus iudex, frater suus, Waltherus de Curia et frater suus Bertoldus, et quam plures alii. — Dat. Egre a. d. M°.CC'LXXXX°VII°, X kal. Apr. Ex orig. arch. c. r. aul. Vienensi cop. in Mus. Boh. 1742) 1297, 25 Mart. Brunae. Wenceslaus, rex Boh. oc, ecclesiae b. virg. Mariae (nunc s. Cyrilli et Methudii) Brunae, plenas decimas de curia in Twarožnic assignat. — Dat. Brunae VIII kal. Apr. 1297. Boczek V, 61. Extr. 1743) 1297, 25 Mart. (Brunae.) Wenceslaus, rex Boh. oc, capellae b. Mariae virg. in Brunna prope domum Nicolai de Turren decimas e pago Pozořic confert. — Dat. XXV Martii 1297. Boczek V, 61. Extr. 1744) 1297, 25 Mart. Brunae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, civibus Brunensibus dat. ius montis ad VI milliaria circum civitatem. — Not. oc, „quod nos — advertentes pronam devotionem dilectorum civium nostrorum de Brunna — eisdem civibus nostris et ipsorum posteris universis concedimus, — ut omne jus montis, si favente domino processu temporis apud civitatem Brunnensem ad sex milliaria ubicunque inveniatur metallum, sive sit auri, argenti, plumbi, sive aliud quod- cunque, ad ipsam civitatem Brunnensem in perpetuum debeat pertinere, similiter sicut montes in Coloniam et Ischaslaviam pertinentes et olim in Iglaviam pertinebant, dummodo aliis vi- cinis et munitis civitatibus nostris non noceat nec aliquod eis propterea praejudicium gene- retur.“ — Dat. Brunnae per manus mag. Johannis, Sacensis praep. prothon. nostri Mor. a. d. MCCXCVII, VIII kal. Apr. indict. X. E copia Monseana cop. in Mus. Boh. — Boczek V, 61. 1745) 1297, 31 Mart. Romae. Bonifacius papa VIII Wenceslao, regi Boemiae. —„Exhibita nobis celsitudinis tuae petitio continebat, quod cum disponas in proximo coronationis tuae solemnia celebrare, ac ad id inevitabiliter concurrere habeat importabilis tibi quasi fluvius expensarum, tam ec- clesiasticorum quam secularium locorum et personarum tui regni subsidium est tibi ad hoc

Strana 749
Wenceslaus II, rex Bohemiac, 1278—1305. 749 plurimum opportunum, ne in tuum et ejusdem regni dispendium te propter hoc gravia su- bire oporteat onera debitorum, quare nobis humiliter supplicasti, ut ad hujusmodi tua et ejusdem regni dispendia evitanda universis praelatis, ecclesiis et personis ecclesiasticis ejus- dem regni cujuscunque eminentiae, conditionis, ordinis sive status impendendi tibi subven- tionem congruam pro hujusmodi tuis praefatae coronationis expensarum oneribus relevandis, tibique subventionem ipsam recipiendi absque transgressione constitutionis nostrae super hoc editae licentiam concedere dignaremur, maxime cum in tali casu praedecessoribus tuis, Bohe- miae regibus, a praelatis, ecclesiis et personis ecclesiasticis dicti regni fuerit ab antiquo subventum. Profecto licet constitutionem illam ediderimus pro ecclesiastica libertate, nostrae mentis non tamen habuit intentio tibi ac aliis principibus secularibus in strictae necessitatis articulis viam subventionis excludi, quominus ipsi praelati ecclesiae ac personae sponte li- beroque arbitrio de licentia nostra pro communis honoris, utilitatis et necessitatis articulis principibus ac per hoc sibi ipsis juxta suarum modum provideant facultatum. Regiis itaque supplicationibus inclinati praesentium auctoritate concedimus, ut cum te hujusmodi tuae coronationis contigerit solennia celebrare, liceat eisdem praelatis, ecclesiis et personis eccle- siasticis absque constitutionis nostrae praedictae pro hujusmodi tuae coronationis subsidio expensarum subventionem congruam, prout eis seu majori parti eorum videbitur, voluntariam, liberalem et liberam non coactam absque omni concussione, exactione ac executione tem- porali vel laicali exigendam hac vice praesenti nostra freti licentia impertiri, eamque simi- liter sit tibi recipiendi licita attributa facultas. Volumus autem, quod si subventionem hu- jusmodi praestari tibi contingat, formam et modum et quantitates etiam ac quicquid super hoc factum exstiterit, iidem praelati et personae ecclesiasticae nobis per eorum literas serio- sius intimare procurent, ut quam discrete vel indiscrete, moderate vel immoderate praemissa processerint et si acceptationem vel moderationem exegerint, clarius videamus. Te quoque ac ipsos volumus scire, quod nostrae intentionis existit, ut sine nostra iterata licentia hujus- modi subventio annalem terminum non excedat. Et ecce praelibatis praelatis ac personis ecclesiasticis consimiles super hoc nostras literas destinamus. — Dat. Romae apud s. Petrum II kal. Apr. pontif. a. III. In e. m. scribitur venerab. fratribus archiepiscopis et episcopis, ac dilectis filiis elec- tis, abbatibus, prioribus, decanis, praepositis, archidiaconis, archipresbyteris, plebanis et aliis ecclesiarum praelatis et eorum vices gerentibus ac ecclesiasticis personis religiosis et secula- ribus, ecclesiarum et monasteriorum capitulis et conventibus, exemtis et non exemtis, Cister- ciensis, Cluniacensis, Cartusiensis, Praemonstratensis, sanctorum Benedicti et Augustini ac aliorum ordinum, nec non magistris et praeceptoribus militiae Templi et hospitalis s. Johan- nis Hierosolymitani, ac b. Mariae Tevtonicorum et Calatravensis per regnum Boemiae consti- tutis. Petitio carmi in Chr. filii nostri Wenceslai, regis Boemiae illustris etc. (ut in praece- denti, verbis competenter mutatis, usque annalem terminum non excedat.) Dat. ut supra. Er egesto autogr. lit. Bonifacii pp. VIII a. III ep. 89 in tab. Vat. cop. in Mus. Boh. — Balbini Misc. VI, 18. — Goldast, 263, 264. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 250. — Boczek V, 63.

Strana 750
—- íu= 750 Emler, Regesta Bohemiae. 1746) 1297, 31 Mart. Romae. Bonifacius papa VIII . . de Cedeliz et . . de Aula Regia monasteriorum abbatibus. — „Personas generositate sublimes libenter prosequimur favore gratiae specialis. Cum itaque, sicut accepimus, carmus in Chr. filius noster Wenceslaus, rex Boemiae illustris, et carma in Christo filia Guota regina, consors sua, solennia coronationum suarum in proximo celebrare disponant et propterea cupiant sibi solennius et efficacius de animarum salute consulere, ut divinarum et humanarum laudum incrementa prospiciant: nos eorum desideriis in hac parte potissime libentius annuentes, ut tempore praedictarum coronationum ipsorum regis et reginae confessiones audire ac eos absolvere a commissis et etiam ab excommunicationum sententiis ab homine vel a canone promulgatis, si quas forsitan incurrerunt, impensa prius per eos satisfactione debita super his, pro quibus excommunicati fuerint, ac injuncta eis, prout anima- rum suarum saluti expedire videritis, poenitentia salutari, nisi talia fuerint, propter quae sit merito sedes apostolica consulenda, vobis et vestrum cuilibet liberam concedimus auctoritate praesentium facultatem.“ — Dat. Romae apud S. Petrum II kal. Apr. pontif. a. III. E reg. autogr. lit. Bonifacii pp. VIII a. III epist. 90. — Goldast, 265, 266. 1747) 1297, 31 Mart. Romae. Bonifacius papa VIII . . de Cedeliz et . . de Aula Regia monasteriorum abbatibus. „Licet esus carnium, ovorum et lacticiniorum quadragesimali sit tempore interdictus, super hoc tamen apostolicae sedis circumspecta benignitas in rigorositatibus juris provida dispensatrix cum personis debilibus et infirmis et maxime pollentibus excellentia dignitatis, quarum corporeae hospitatis defectus aut naturae debilitas exigit seu status necessitatis ex- poscit aut complexio id requirit, gratiose dispensat interdum de plenitudine potestatis. Cum itaque sicut carmi in Chr. filii nostri Wenceslai, regis Boemiae illustris, petitio nobis exhi- bita continebat, idem rex fore naturae debilis ac pati defectum vigoris proprii corporis di- noscatur, et piscium esum abhorreat ac alia cibaria quadragesimalia suae complexioni seu dispositioni bene non competant, nos ipsius regis supplicationibus inclinati dispensandi cum eodem rege, ut quadragesimali tempore, praeterquam in diebus Veneris et sabbati ac festi- vitatis b. Matthiae apostoli vigilia, possit vesci carnibus, ovis et lacticiniis, nisi ex voti emis- sione ad non vescendum forsitan sit astrictus, liberam vobis concedimus auctoritate praesen- — Dat. tium facultatem, proviso quod idem rex illis in occulto et moderate vescatur.“ ut supra. — E reg. autogr. lit. Bonif. pp. VIII, a. III, epist. 91. 1748) 1297, 7 Apr. Wenceslaus, rex Boemiae oc, donat ecclesiae in Towaczow in Oploczan villa curiam suam cum pomerio et duobus laneis eidem curiae attinentibus et uno laneo ibidem et tres laneos in Viclek. — A. d. MCCXCVII, VII id. Apr. per manus mag. Johannis, Sacensis prep. Boczek Cod. dipl. M. V, 62.

Strana 751
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 751 1749) 1297, 23 Apr. In Olomuc. Nos Budizlaus decanus, Cyrus praepositus, Fridericus archidiaconus, totumque capi- tulum Olomuc. ecclesiae not. oc, "quod cum controuersia, que inter nobilem virum d. Seborium de Namescz et ecclesiam nostram Olomucensem super quadam curia in Lubenics et agris ad uillam prebendalem Rathay spectantibus annis pluribus perdurauit, per formam composi- tionis, videlicet per commutationem aliorum agrorum amicabiliter sit sopita, prout in litteris ex parte prefati d. Seborii super hoc confectis plenius continetur, ordinacionem eandem — ratam — habentes — approbamus.“ — Dat. et act. in Olomucz a. d. M.CCXCVII°, IX kal. Maii. Ex orig. in arch. cap. Olom. Boczek V, 65. 1750) 1297, 28 Apr. Aulae regiae. Albertus de Sebergk castrum et civitatem Tachow regi Boh. resignat. — „Profiteor — in castro et civitate Tachow ac bonis ad castrum et civitatem ipsam pertinentibus, quae olim per aliquod tempus tenui, me nullum jus habuisse vel habere, sed ad serenissimum do- minum meum Wenceslaum, — regem Boemiae oc, et progenitores ejus, reges Boemiae, pleno jure pertinuisse et etiam pertinere. Et si ex eo, quod castrum, civitatem et bona praedicta tenui vel ex quacunque alia causa vel modo in eis jus aliquod habui vel habeo aut repu- tare (sic) habere, illi juri libere ac sponte renuntio, illudque totum dono, trado et resigno domino meo regi praedicto et suis heredibus universis promittens tactis sacrosanctis reliquiis in altari et obligans me et heredes ac successores meos — nihil juris nobis in bonis jeisdem de cetero vendicare, nec ipsum d. regem vel heredes suos per nos vel per alios monere, rogare uel impetere aliquo tempore pro eisdem.“ — Fidejussores: Menérus Misnensis et Albero de Lisnik burgravii, Henricus, advocatus de Plawe, Henricus de Coldiz, Hynko de Prsybislaus, Hynko de Duba et Albertus frater ejus dictus de Ffrydlant, Zdenko de Chlumez, Ulricus et Reymundus fratres de Leuchtenburg, Hynko de Zlab, Brzetislaus, Prothiwa et Dipoltus, filii quondam Dipolti de Rismberg, ac Hynko de Lippa. — Act. et dat. in mona- sterio Aulae regiae prope Pragam a. d. MCCLXXXXVII, IV kal. Maji, Xmae indict. E cod. Raudnicensi f. 406 cop. in Mus. Boh. 1751) 1297, 28 Apr. Aulae regiae. Albertus, burgravius de Lisnik, et Henricus, advocatus de Plawe, pro Alberto de Seberg respectu renunciationis civitatis Tachow fideiubent. — Not. oc, „quod Albertus de Seberg, amicus noster, in nostra et multorum aliorum praesentia — professus est et pu- blice recognovit in castro et civitate Tachow ac bonis ad castrum et civitatem ipsam spec- tantibus, quae olim per aliquod tempus tenuit, se nullum jus habuisse vel habere, sed ad — d. Wenceslaum, — regem Boemiae oc, et progenitores ejus, reges Boemiae, pertinuisse et etiam pertinere pleno jure, et si ex eo, quod castrum, civitatem et bona praedicta tenuit etc. (mutatis mutandis ut in dipl. praec. usque pro eisdem). Sub eodem praeterea juramento Albertus ipse promisit et in antea fidelis perpetue erit praedicto domino suo regi et heredi-

Strana 752
752 Emler, Regesta Bohemiae. bus ejus et nihil infidelitatis vel rebellionis contra eos — faciet. — Et si aliquo tempore infra spatium quinque annorum a proxime venturo festo penthecostes computandorum prae- dictus d. rex in suis terris voluerit forsitan dictum Albertum habere, et de ipsis terris suis jusserit eum abire, extunc ipse dominus rex bona ipsius Alberti, quae in terris suis tunc habebit, solvet ei juxta taxationem quatuor proborum virorum, terrigenarum Boemiae in regno ipso manentium, qui non sint ejusdem domini regis rebelles, quorum duo per eundem d. regem, et per dictum Albertum duo residui eligentur. Et ipse Albertus statim, post- quam ipsa pecunia, pro qua praedicta bona taxabuntur, sibi soluta — fuerit, de terris ipsius domini regis absque alia contradictione recedet et in quacunque terra alia sibi visum fuerit et placebit, se recipere ad habitandum cum dicta pecunia poterit, terris Slesiae et Misnensis dumtaxat exceptis, in quibus nec se recipere habitaturus in eis nec suam pecu- niam ibidem pro aliquibus hereditatibus vel redditibus convertere promisit, et recedens de terris ipsius nihilominus ubicumque fuerit extra terras praedicti domini regis, fidelis erit sibi et heredibus suis et contra eos vel eorum terram nihil faciet vel admittet fieri, sicut promisit superius usque ad XV annos tantum a lapsu praedicti quinquennii computandos. Praeterea quamdiu in terris ipsius regis manserit, nullum castrum nec munitionem aliquam eriget vel construet in eisdem sine speciali licentia dicti regis. Pro praemissis autem — per dictum Albertum promissis eidem d. regi et heredibus suis adimplendis et inviolabiliter observandis, nos praedicti Albertus et Henricus ad preces ipsius Alberti pro eo promittimus et fidejube- mus, — ita quod si forte dictus Albertus non impleverit vel non observaverit omnia predicta, — ex tunc requisiti per dictum d. regem nuncio vel literis suis statim omni occasione post- posita civitatem Pragensem promittimus et tenebimur ingredi non exituri de civitate ipsa, donec ipsius d. regis gratiam invenerimus sibique pro dicto Alberto satisfecerimus pro ipsius d. regis libito voluntatis.“ — Act. et datum in monasterio Aulae regiae prope Pragam a. d. MCCLXXXXVII, IV kal. Maji, X indict. E cod. Raudnic. f. 407 cop. in Mus. Boh. 1752) 1297, 4 Maii. Pragae. Nos Wenczeslaus, rex Boemiae oc, not. oc, "quod nos ciuium ciuitatis nostre Grecz supplicacionibus — annuentes, eis quod de areis tantum iuxta extimacionem seu taxacionem factam per juratos dicte ciuitatis non de domibus collectas et exacciones aliaque subsidia, que ab eis sicut ab alijs ciuitatibus regni nostri requirere seu exigere nos continget, soluere debeant, concedimus. — Domos preterea, que sunt in suburbio ciuitatis ipsius ad villica- cionem nostram Greczensem pertinentes, ciuitati predicte adiungimus et ad eam decetero volumus pertinere. Ita quod residentes in eis collectas et exacciones et alia seruicia, que nobis ab eis debentur, nobis cum ciuibus ipsis soluant; de agris vero et alijs bonis suis dicti ciues collectas et exacciones et alia seruicia et subsidia, sicut soluerunt hactenus, nobis soluent.“ — Dat. Prage per manus mag. Petri, prepositi Brunnensis, prothon. regni nostri, a. d. MCCXCVII, IIII° nonas Maij, X indict. E cop. Mus. Boh.

Strana 753
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 753 1753) 1297, 25 Maji. Transumptum bullae Alexandri papae, qua confirmantur exemtiones ordinis Cysterci- ensis, datae Laterani V idus Dec., pontif. a. VI. — „Et nos fr. Ingebrandus dictus abbas in Pomuk, et fr. Ch(unradus) dictus abbas in Welligrad, et fr. Bartholomeus dictus abbas de S. Corona, et fr. Harnoldus dictus abbas de Sahar quia suprascripta instrumenta papalia in monasterio Welligradensi in filo, in stilo, in bulla integra et sine omni litura et macula vidimus, presens transumptum sive transscriptum ad plenam fidem in omni consistorio faciendam nostris sigillis fecimus communiri.“ — Dat. a. d. M.CCLXXXXVII°, sub die b. Urbani pape et martiris. Ex orig. bibl. univ. Prag. 1754) 1297, 4 Junii. Pragae. „Nos — Gerhardus Maguntinensis et Burkardus Magdeburgensis archyepiscopi, Jo- hannes Cracouiensis, Theodericus Olomuc., Henricus de Insula s. Mariae, Petrus Basiliensis, Albertus Mysnensis, Henricus Constantiensis, Chonradus Lubucensis, Theodorus Jauriensis, Henricus Merseburgensis episcopi — vt monasterium de Aula regia, — quod ad honorem glor. virg. Marie sanctique Wencezlai martiris est fundatum, congruis honoribus frequentetur et a cunctis Christi fidelibus jugiter veneretur, — omnibus vere penitentibus et confessis, qui ad predicti monasterii sustentationem quicquid de bonis sibi a deo collatis — porrexe- rint, aut in extremis laborantes quidquid de bonis suis eidem legauerint, nec non qui ad prefatum monasterium causa deuotionis accesserint, vel ibidem diuinum officium sev verbum exhortationis deuota mente audierint, quilibet nostrum quadraginta dies de iniunctis sibi penitentiis, dummodo dyocesanus loci hanc nostram indulgentiam ratam habuerit, — relaxa- mus.“ — Dat. Prage a. d. MCCXCVII°, II non. Jun. Ex orig. arch. c. r. aul. Vienn. cop. in Mus. Boh. 1755) 1297, 5 Jun. Pragae. Gerardus, Moguntinae sedis archiepisc. sacri imperii per Germaniam archicancella- rius, — abbati et conventui monachorum in Sar — collationem iuris patronatus ecclesiae parochialis in Luchans, — quam nobilis domina Gutta, — regina Boemiae, ac vnionem eccle- siae memoratae, quam — Olomuc. ecclesiae episc. monasterio praedicto fecit, ratas — habens confirmat. — Dat. Prage a. MCCXCVII°, non. Jun. Ex orig. apud Steinbach II, 44. — Boczek V, 66. 1756) 1297, 13 Jun. Compositio litis inter monasterium Welegradense et cives de Redisch ratione pas cuorum, agrorum oc ad Chunitz. — „Nos — iurati communitasque ciuium de Redisch, scire oc, quod d. Albertus, camerarius Mor. nobis nostreque nunciauit ciuitati, necnon in foro 95

Strana 754
n" 754 Emler, Regesta Bohemiae. instituit proclamari, quod ex edicto incliti d. nostri W(enceslai), regis Bohemie, in nostra uellet ciuitate iudicio presidere, et nostrum uel nostre ciuitatis dampnum plenarie iuxta iuris formulam emendare. Post vero dies aliquot ad nostram proxima feria VI ante diem s. Viti martyris, vt predixerat, venit ciuitatem, inibique iudicio presidendo super iuramentum pro- dicenda ueritate a nobis factum precepit, sibi nostrum ac nostre ciuitatis dampnum omni- mode declarare. Nos quidem consilio inito vnanimi predicto d. Alberto, camerario Mor. omne ciuitatis nostre dispendium declarauimus querulose: primo quod d. Th. plebanus de Chunitz, quendam montem et pascua sub monte sita, que ad nostram spectant ciuitatem, nobis indebite derogauit. Deinde quod hii de Chunitz, qui omni iure ad nostram pertinebant iurisdictionem. priuilegia sua exemerunt pecunia, vt se a nostra ciuitate nobis et nostre iurisdictioni abstra- herent in grauamen. Post hec sue patefecimus dominationi, quod predicti Chunicenses siluam nobis communem nostris inhibuerunt ciuibus et ligna necnon carbones, qui urebantur ex eis, et pisces in communi fluuio captos ad nostram pro denariis nostris non admiserunt ducere ciuitatem; et quod nobis et nostre ciuitati in detrimentum et grauamen in ipsorum uilla operarios locauerunt diuersos et vinum propinauerunt et medonem decoxerunt, quod primitus inhibitum ipsis erat. Hiis peractis querimoniis supradictis ipsas iure ad nostram obtinuimus iurisdictionem, ut antea perpetuo pertinere. Ipsi quoque pro derogationibus nobis nostreque ciuitati indebite illatis — inclito d. nostro W(enceslao), regi Bohemie, et d. Alberto, came- rario Mor, qui loco sui presedit iudicio, vnusquisque in villa residens predicta in quinquaginta talentis denariorum obligatus extitit pro emenda. Insuper sue notum fecimus dominationi querulando, quod homines d. nostri abbatis libera pascua, que nostram pleno iure respiciunt ciuitatem, in agros redigerunt et suis vsibus vsurparunt. Et quod d. noster abbas siluam et pascua retro castellum sita, que ad nostram multis transactis temporibus spectarunt ciuitatem, sepiri instituit et ea nobis nullis nostris meritis exigentibus uoluit derogare. Cum huius- modi dampnum nobis indebite irrogatum non admitteremus, d. abbas male nos tractauit, nec- non prior et domini de claustro nostro nunciauerunt iudici, si nobis in hiis opem tribueret et consilium, quod ipsorum esset certus impedimento et promotione dubius omni vice. Conpletis hijs et peractis omnibus querimoniis prenotatis coram d. Alberto camerario Mor. ordine iudi- ciario quesiuimus de sententia, si nos in hiis, que nos et nostram respiciunt ciuitatem, ali- quis posset de cetero inpedire. Tunc iuris ordo inito consilio secundum suam iurisdictionem sententiam nobis dedit, quod in hiis omnibus querimoniis coram camerario promulgatis, cum super nostrum hoc dixerimus iuramentum, nullus nos iure possit inposterum molestare. In- super cellerarius claustri Welegradensis assurgens coram iudicio de uerbo d. abbatis totiusque conuentus protulit hanc querelam, quod sibi sepem, qua siluam circumdederat, manu ab- stulerimus violenta. Quo audito et percepto sententiam super eo quesiuimus nobis dari, cum ipsam ad nostram per iuris formam acquisierimus pertinere vt antea ciuitatem. Rursus iuris ordo habito consilio, ut supra dictum est, sententiam nobis dedit, quod nullus suis queri- moniis seu aliis occupationibus nos de cetere debeat inpedire.“ — Sigilla: civium de Broda, necnon ciuium de Costel. Testes: scabini de Broda: Hainricus Cruzburg, Wartherus merca- tor, Berchtoldus menteler, Hartmannus, Ch. gener Tylonis, Gebhardus; et scabini de Costel:

Strana 755
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 755 Richerus iudex, Hainricus Wagenknecht, Adam, Hertlo de Cremsir, Hainricus theloneator de Prazow. — Acta a. d. M.CC.XC.VII, idus Jun. indictione X, primo concurrente. Ex orig. in tabal. cir. Hradiště Boczek V, 66. 2 1757) 1297, 20 Jun. In Modrich. Theodricus, episc. Olomuc. monasterio Sarensi confirmat jus patronatus ecclesiae in Blucina. — "Cum — ius patronatus ecclesie in Lucens siue in Blucina, — per serenissi- mos — regem et reginam Bohemie oc, ad quos olim spectabat, iam pridem in religiosos viros predictos abbatem et conuentum monasterii de Zar — donacionis tytulo sit translatum idemque monasterium multarum necessitatum et defectuum incommodis urgeatur, vtpote cum ei pro tanto collegio conpetenter non suppetant facultates, nos — predictam parochialem ecclesiam in Lucens siue Blucina cum attinentiis vniuersis, ymo pocius certam partem et porcionem prouentuum et decimarum eiusdem parochialis ecclesie infra scriptam et distinctam eidem abbati et conuentui — tradidimus — possidendam. Hanc insuper condicionem in ipsa donacione nostra adicimus, vt ex nunc, cum eadem parochia vacet ad presens uel cum in posterum eam uacare contigerit, abbas et conuentus predicti nobis deinceps et successo- ribus nostris ad eam sacerdotem, ydoneum clericum videlicet secularem, instituendum ibidem pro vicario perpetuo representent. Preterea ut de cetero nulla inter ipsos abbatem et con- uentum ac institutum vicarium lis aut contencio de suis porcionibus oriatur, ipsius mona- sterii porcionem et partem vicarii distinctas a nobis racionabiliter et diuisas presentibus duximus inserendas sub hoc modo et forma. Abbas et conuentus eiusdem monasterii in Sar debent habere curiam dotalem et vnum ortum olerum. Item debent habere dimidiam deci- mam vini. Item decimas maiores plenas de quadraginta laneis; vicarius autem reliquam partem bonorum ac prouuentuum eiusdem ecclesie in Lucens habebit, videlicet cottidianum questum, dimidiam decimam vini. Item decimas maiores plenas de agris montanis. Item de- cimas omnes minutas. Insuper duos laneos et nouem curticulas dotales pleno iure. Insuper molendinum dotale, quod soluit quinque fertones. Ad hec abbas et conuentus predicti in Zar ipsi vicario debent redimere infra hinc et proximum festum pasche purchreht vnius lanei dotalis pro curia informanda, et si possessor eiusdem lanei ipsum purchrecht nimis carum exhiberet, tum alium equiualentem laneum et purchreht in eadem villa rediment et acqui- rent per concambium dando laneum dotalem pro illo, qui deinceps dotalis erit, et a quolibet alio dominio liberatus. Ceterum si area huiusmodi dotalis lanei siue alterius per concam- bium acquisiti remota fuerit ab ecclesia pro curia vicario instruenda, tunc ipse vicarius per se ipsum redimet duas dotales areas seu purchreht earum et pro se curiam informabit. Ceterum abbas et conuentus prefati de parte porcionis sue ipsi vicario in subsidium annuatim debent persoluere et prestare unum modium magnum siliginis, alium tritici et duos auene. Vicarius autem hospitalitatem seruabit, et iura episcopalia, archidiaconalia et alia quecum- que persoluet.“ — Dat. in Modrich a. d. MCC.XCVII°, XII kal. Jul. Ex orig. duppl. eiusd. mon. apud Steinbach II, 45. — Boczek V, 68. 95*

Strana 756
756 Emler. Regesta Bohemiae. 1758) 1297, 15 Julii. Apud Urbem Veterem. Bonifacius papa VIII abbatissam et conuentum monasterii s. Clarae in Egra sub b. Petri et sua protectione suscipit ipsisque terras, domos, prata, vineas, ortos et alia bona confirmat. — Dat. apud Urbem Veterem idus Jul. pontif. a. III. Ex orig. arch. c. r. aulici Vindob. cop. in Mus. Boh. 1759) 1297, 18 Jul. Apud Urbem Veterem. Bonifacius papa VIII priorissis et conventibus sororum inclusarum monasteriorum ordinis s. Augustini secundum instituta et sub cura fratrum ordinis Praedicatorum uiuencium specialiter autem monasterio s. Annae Pragae. — „Uobis — indulgemus, ut ad prestatio- nem decimarum de quibuscumque possessionibus et aliis omnibus bonis uestris — ad con- tribuendum in procurationibus quorumlibet ordinariorum et etiam legatorum et nuntiorum sedis apostolice et quibuslibet talijs et collectis ac ad exhibendum pedagia, telonea et alias exactiones quibusuis regibus, principibus seu alijs personis secularibus minime teneamini. — Dat. apud Vrbem Ueterem XV kal. Aug. pontif. a. III°. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 1760) 1297, 21 Julii. Apud Urbem Veterem. Bonifacius papa VIII episcopo Ratisponensi, ut occultos detentores decimarum mona- sterii s. Clarae in Egra ad restituendas decimas admoneat. — „Significarunt nobis — ab- batissa et conuentus monasterij in Egra ordinis s. Clare, — quod nonnulli iniquitatis filij, quos prorsus ignorant, decimas, reditus, census, terras, domos et alia bona ad monasterium ipsum spectantia temere occultare et occulte detinere presumunt, non curantes ea prefatis abbatisse et conuentui exhibere, — super quo eedem abbatissa et conuentus apostolice sedis remedium implorarunt. Quocirca fraternitati tue — mandamus, quatenus omnes huiusmodi occultos detentores decimarum, redituum, censuum et aliorum predictorum bonorum ex parte nostra publice in ecclesijs coram populo per te uel per alium moneas, ut infra competentem terminum — ea predictis abbatisse et conuentui a se debita restituant et reuelent ac de hijs plenam et debitam eis satisfactionem impendant, et si id non impleuerint infra alium terminum competentem, — ex tunc in eos generalem excommunicationis sententiam proferas." — Dat. apud Vrbem Ueterem XII kal. Aug. pontif. a. III. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 1761) 1297, 22 Jul. In Pirn. Nos Wencezlaus, rex Boemiae oc, not. oc, "quod cum nos olim — abbatissam et con- uentum monasterii monialium Porte celi siue in Tussnowicz — super iure patronatus ecclesie s. Petri Brunnensis coram iudicibus a Theodorice, Olomuc. episcopo delegatis traxissemus in causam, et fuisset in ea coram eis aliquamdiu litigatum, licet de iure nostro non diffi- deremus, tamen — ad supplicacionem dilecti prothonotarii et fidelis nostri mag. Petri, eius- dem ecclesie s. Petri prepositi, — libere cedimus, — et donamus — eisdem abbatisse et

Strana 757
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 757 conventui ius patronatus ipsius.“ — Dat. in Pyrn per manus vener. Petri, episcopi Basili- ensis, prepositi Wissegr., regni Boemie cancellarii, principis et consiliarii nostri dilecti, a. d. MCCXCVII, XI kal. Aug. X indict. regni nostri a. I. Boczek V, 71. 1762) 1297, 2 Aug. In Ostravia. Theodricus, episc. Olomuc. conventionem factam cum Meskone, duce Tessinensi, de me- tis Poloniae et Moraviae protestatur. — Nos Theodericus, Olom. episc. not. oc, „quod orta iam dudum inter nos ex vna parte et inter illustrem d. Meskonem, ducem Tessynensem, materia questionis, ex graui discordia suscitata, super metis et terminis apud Ostrauiam in finibus bonorum episcopatus nostri et ducatus Tessynensis pro eo, quod fluuius idem Ostra- uia, qui deberet metas Polonie et Morauie distinguere, non perpetuo cursu per vnam viam ducitur, sed fluctuans aliquando antiquum locum sui transitus deserens inuenit nouum cur- sum, et aliquociens agros, campos, prata vel rubos aut siluas spectantes in Morauiam uel Poloniam derelicto antiquo meatu et transitu circumambit, ita quod frequenter ex hoc non solum prouinciarum sed et possessionum termini confunduntur, et magne porciones terre cum dampnoso preiudicio dominorum accedunt alteri et perduntur priori, et possessionis commodum alternatur. Volentes itaque, vt super hiis decetero inter nos et prefatum ducem cuiuslibet discordie materia precidatur, cum predicto duce de communi beneplacito et vna- nimi voluntate, mediante quoque illustri duce d. Bolyzlao Oppulyensi, germano ipsius d. Thessynensis, composuimus et conuenimus concordantes amicabiliter, et pariter ordinantes, vt ab hac die in antea inter nos et ipsum fines episcopatus nostri et ducatus sui hoc modo distinguantur, videlicet quod ab aqua Odra sub Laudek fluente, et vbi Ostrauia influit in ipsam Odram incipiendo et ascendendo superius usque ad metas Vngarie is sit limes et meta bonorum nostrorum et suorum, vbicunque ipse fluuius Ostrauia nunc decurrit, et si membratim alicubi est diuisus, vbi nunc maior aqua siue alueus cursum habet. Et ne in posterum ipso fluuio nouum inueniente transitum huiusmodi limitis distinctio deleatur uel in errorem aut obliuionem tradatur, fecimus fieri aggeres, cumulos siue struges per totum ipsum fluuium Ostrauiam ab Odra incipiendo, ubi influit, per ascensum vsque ad metas Vn- garie procedendo, ita videlicet, quod in littore uersus Poloniam, ab Odra sursum per Ostrauiam ascendendo, ipse d. dux Tessynensis cumulos suos poni faciat, et nos ex opposito in littore uersus Morauiam nostros similiter per ascensum cumulos faciemus, sic quoque, vt deinceps quidquid ab illo littore uersus Poloniam in pratis, agris vel siluis, aut de qualicunque terre spacio adiacet, id pertineat ad ducatum. Et e contrario quidquid a parte nostra uersus Morauiam nostro littori adiacet de terre spacio qualicunque, id ad episcopatum nostrum et non ducatum similiter pertinebit. Et si ipse fluuius Ostrauia inposterum littora moderna ru- perit et relicto presenti meatu per alium locum cursum inuenerit, agros, prata uel arbusta seu nemora a parte Polonie uel Morauie auellendo uel quomodolibet rescindendo, quod sem- per non ad fluxum eius sed ad cumulorum et metarum huiusmodi positionem terminorum di- stinctio denotetur, nec propter hoc possessori possessionis commodum amittatur. Ceterum

Strana 758
758 Emler, Regesta Bohemiae. illud exceptum est communiter et expressum, quod in Grabow et in Pazkow, et illic vbique contra bona Barutonis, quia ex parte altera fiuuii Ostrauie uersus Poloniam quidam agri episcopatus nostri iacent et silue, qui quondam ab ista parte Morauie iacebant, cum dictus fluuius plus accedens Polonie decurrebat priori meatu et loco ac dictos agros et siluas a parte littoris uersus Morauiam relinquebat, quod dicti agri et silua episcopatui nostro salui remaneant, sicut et nunc possidentur a nobis et possessi sunt a predecessoribus nostris a multis temporibus retroactis. Et ibi dicti cumuli siue struges non per moderna littora eiusdem fluuii nunc currentis sed per terram iuxta fines agrorum et siluarum dictorum ad nos spectancium, vbi eciam adhuc antiqua apparent littora, iterum usque in decursum fluuii agris predictis et silua inclusis taliter construentur. Consensimus eciam ordinantes et vtrin- que equaliter acceptantes, vt ripa siue litus dicti fluuii a parte Morauie inter bona episco- palia et ducalia semper et vbique ad nos pertineat et alia ripa siue litus uersus Poloniam pertineat ad ducatum. Et vsus fluuii et piscationes absque alterna inpeditione qualibet sint communes, qualitercumque meatus fluuii varietur, ut mete per aggeres sint distincte.“ — Testes: Fridericus, archidiaconus Olomucensis, mag. Ambrosius, archidiaconus Prerouiensis, et Andreas canonici Olomucenses; et milites nostri: Borsutha de Ceniz, Nycolaus de Kelcz, Lupus de Nascedl, Hermannus de Lobensteyn, Syfridus de Engelsperc, Gotfridus de Gebyn- stete, et fideles nostri comites de Vriburch Bludo et Henomannus, et alii. Dat. in Ostrauia á. d. M.CC XCVII, IIII non. Aug. Boczek V, 72. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 251. ſ 1763) 1297, 2 Aug. In Ostravia. Mesco, dux Tessinensis et dominus Oswencinensis, conventionem factam cum Theoderico, episcopo Olomuc. de metis Poloniae et Moraviae protestatur. — Not. oc, „quod orta (etc. mutatis mutandis ut in dipl. praecedenti). Testibus: Adalberto, subcamerario Tessinensi, comite Nicholao, castellano Oswentinensi, comite Johanne, castellano Tessinensi; comite Hermanno dicto Speher, castellano Ostrauiensi, comite Swessone, dapifero nostro, comite Jascone dicto de Corniz, comite Wlodzimiro dicto Kacza, subiudice curie nostre, comite Bor- cone, iudice curie principis Opoliensis, comite Henrico dicto Miculez, comite Bludone dicto de Hycin, Andrea dicto Brus, Sobcone dicto Strela, et Borsuta, domicellis ducis Opoliensis, et aliis. — Act. et dat. in Ostrauia a. d. M.CC.XCVII, IIII non. Aug. Boczek V, 74. 1764) 1297, 17 Sept. In Kelcz. Theodricus, episc. Olomuc. Nicolao de Schonwenburg feudum in Brunow confirmat. Not. oc, "quod nos a d. Nicolao de Schonwenburg, — pincerna nostro, et — ab aliis nostris fidelibus percepimus veridica relatione, — quod olim d. Bruno, — episcopus Olomuc. ipsi Nicolao, pincerne nostro, — et heredibus suis dederat et commiserat ad locandum et plan- tandum uillam Brünnow tantum de silua et de nemore circa Brunnow, quod CXX laneos siue mansos locare posset commode et plantare; et nos sibi addidimus de gratia speciali de

Strana 759
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 759 metis Wrsonis de Mezersicz totam siluam usque ad fluuium Bobirs, ab vna etiam parte contingentem metas Jursiconis de Cyechei et Marsiconis de Wychcz seu de Wyrs usque ad fluuium Bozam et heredibus eiusdem. Forma autem locandi talis esse debet, quod quando Nicolaus vel heres eiusdem illam totalem siluam plantabunt et locabunt, etiam censualia facient illa bona circa Brunnow et in illa totali silua, quod tunc medietas illorum bonorum ad nos et successores nostros — iure dominii et proprietatis, et per consequens ad ecclesiam Olomuc. et alia medietas illorum bonorum ad Nicolaum de Schonwenburg et heredes eius debet — iure feodali perpetue pertinere. Ad iudicium uero totius hereditatis iam dicte semper debebit sextus laneus tam de parte nostra episcopali quam etiam de parte prefati Nicolai et heredum eius spectare, quod uidelicet iudicium propter labores locationis et in- pensiones ad plantandum solummodo ad Nicolaum et heredes suos et non ad successores episcopos pertinebit. Et quia Nicolaus sepedictus litteras locationis huiusmodi d. Brunonis episcopi — perdiderat in castro Schonwenburg, quando fuerit acquisitum, nos gratiam sibi et heredibus suis per predecessorem nostrum factam nolentes aliqualiter immutare, ymmo potius in omnibus augmentare, emendare et emendatam fideliter per nostras litteras robo- rare, ipsam eandem locationem et feodum — donatum eisdem et per nos augmentatum per nostras easdem literas roboramus." — Dat. in Kelcz a. d. MCCXCVII, XV kal. Oct. Boczek V, 77. 1765) 1297, 27 Sept. In Nova domo. Ulricus de Nova domo fratribus ordinis Templi curiam iuxta Rudgerslag donat. — Not. oc, „quod — de consensu — d. nostri Wentzezlay, — regis Boh. — in anime nostre ac animarum progenitorum — et heredum nostrorum — remedium quandam curiam juxta villam nostram Rudgerslag sitam, que a nostra impositione sibi nominis deinde debet Nova curia nuncupari, cum universis attinentiis quemadmodum metas sive terminos ipsius curie pre- sente fratre Ekkone, magistro ordinis Templi per Boemiam et Moraviam, signis visibilibus positis propria in persona demonstrando duximus statuendos dicto ordini ad culta colenda, silvatica extirpanda, prout commodo et honori ordinis expedire videbitur, pleno jure dedimus et donamus proprietatis nomine perpetuo possidendam.“ — Testes: d. Herimanus, plebanus de Rudgerslag, d. Bransod, fr. Zdizlaus ordinis domus Teutunice, Chunradus dictus Pulz, Gotfridus civis, Prybizlaus procurator, Ortlibus civis, Rinoldus, Heinricus dictus Dornich, Hartwicus notarius, Ulricus dictus Anfora, Otto dictus Vuchs. Dat. in Nova domo a. d. MCCXCVII, V kal. Octobris. E cop. Pelzelii ex orig. arch. Melit. — Graf, Gesch. der Templh. 128. — Boczek, V, 78. 1766) 1297, 30 Sept. Brunae. Protheba miles dictus de Dobrauyz partim vendit partim legat hereditatem suam super aquam Beyx fratribus ordinis Templi. — Noverint oc, „quod ego meam hereditatem in marchionatu Moravie regni Bohemie sitam super utrumque litus aque dicte Beyx emi rite et iuste erga viros idoneos et legales Scheborium de Auverschitz, Grislaum, filium Wycnardi,

Strana 760
760 Emler, Regesta Bohemiae. Herbordum d Nisamylys, Matheum de Gyranowyz, Nicolaum de Wezzel, et eandem annis pluribus pacifice tenui et possedi. Ceterarum deo volente ac d. meo W. serenissimo rege Bohemie, annuente — vendidi partem minorem pro ducentis et quinquaginta marcis arg., totam vero partem residuam hereditatis predicte legavi in anime mee remedium et salutem viro discreto fratri Ekkoni, magistro militie Templi totius Bohemie et Moravie, ac ordini ipsius totam dictam hereditatem ex integro cum omnibus suis gadibus, silvis, pascuis, aquis, piscaturis, agris cultis pariter et incultis possidendam.“ — Dat. et act. Brunnae apud mona- sterium s. Petri in provinciali iudicio presentibus: d Alberto, camerario Moravie, Milota de Dydyz, Hartmano de Hohlenstein, Zdislao de Sternberch, Unschone de Sconnewalde, Philippo de Bernstein, Genzone de Nasmaritz, Ulrico de Bosca nobilibus, Schotone de Wisalis Brun- nensi, Alberto de Sternberch Olomocensi, Soberec Prasoviensi camerariis, Pravyco Brunnensi, Prsipcone Olomocensi, Wellislao Prasoviensi zudariis, Nicolao Brunnensi, Georio Olomocensi, Fridelone Prasoviensi provincialibus iudicibus, et aliis. — A. d. M.CC.XC.VII, II kal. Oct. indict. X, coronationis d. W(enceslai), regis Boh. a. I. E cop. Pelzelii ex orig. arch. ordin. Melit. Pragae. — Boczek V, 79. 1767) 1297, 10 Octobr. In Poydbrad. Wenceslaus, rex Boemiae oc, monasterium Chotiessoviense et homines eius a ju- diciis beneficiariorum Pilsnensium eximit. — Not. oc, "quod nos — prepositi et conuentus monialium monasterii de Chotessow — hominumque ipsorum, qui per provinciales judices nostros frequenter uexari solent et diuersimode molestari, quieti et tranquillitati prouidere volentes ipsos omnes a Pilanensi aliorumque omnium beneficiorum prouincialium regni no- stri judiciis, beneficiariis tantum Pragensibus duntaxat exceptis, de speciali gratia eximimus et esse volumus in perpetuum liberos et exemptos, ita quod de cetero dicti prepositus et conuentus ac ipsorum homines coram nullis aliis beneficiariis preter quam coram Pragensibus supradictis citari debeant uel aliquatenus iudicari." — Dat. in Poydbrad per manus ven. Petri, Basiliensis episcopi. Wissegr. prepositi, regni nostri Boemie cancellarii, principis nostri di- lecti, a. d. MCCXCVII°, VI° id. Oct. XI indict. regni nostri a. I. E cop. Pelzelii cop. in Mus. Boh. 1768) 1297, 16 Oct. Pragae. Gregorius, episc. Prag. hospitali fratrum Cruciferorum cum stella in pede pontis Pragensis bona, quae ipsis Adloth, civis de Curim, legauit, confirmat. — Not. oc, "quod licet honestus vir bone memorie Adloth, ciuis de Curim, coram rev. in Christo patre d. Thobia, felicis recordacionis nostro predecessore, testamenta infrascripta pro remedio anime sue hospitali fratrum Cruciferorum cum stella in pede pontis Pragensis legauerit, per ipsum et heredes ipsius perpetuo eidem hospitali exsoluenda, tamen quia Henricus, filius ejusdem Adloth, iudex de Curim, cum fratribus suis Pertoldo, Jacobo et Cunezlino, ciuibus ibidem in Curim, eadem testamenta predicto hospitali explere aliquociens neglexerunt et non curarunt super eisdem testamentis inter ipsos et magistrum ac fratres hospitalis predicti coram nobis

Strana 761
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 761 mota fuit materia questionis. Qui videlicet Henricus, iudex de Curim, cum fratribus suis predictis Pertoldo, Jacobo et Cunczlino, ciuibus ibidem in Curim, coram nobis positi seu constituti viua voce communiter sunt confessi, quod pater eorum predictus Adloth in agone mortis constitutus, cum adhuc bene sue racionis esset compos, ob remedium et salutem anime sue legauit hospitali in pede pontis Pragensis ordinis Cruciferorum cum stella ad infirmorum solacium annis singulis de bonis suis in Tyrsibobel et in Ocheles ac in Prasnichs habitis, quibus ipsi dicti fratres nunc presunt, seruicia perpetuis temporibus duratura, ita videlicet, quod predictus Henricus iudex quinque regales tritici et quinque frumenti regales et Cunczlinus, frater eius, quinque regales tritici et quinque frumenti de Tyrsibobel, Jaco- bus vero prefatus quinque regales tritici et quinque frumenti de Ocheles, Pertoldus autem quartus germanus eorum quinque regales tritici et quinque frumenti de Prasnicz semper in festo b. Martini predicto hospitali in pede pontis pragensis Stelliferorum annis singulis, sicut prenotatum est, debeant amicabiliter assignare et reddere cum suis heredibus et ad quos predicta bona in posterum quocunque modo deriuata fuerint et translata. Preterea honestus vir Heinricus de Podiebrad, ciuis ibidem in Curim, coram nobis similiter est protestatus, quod ipse cum suis successoribus et heredibus prefato hospitali Stelliferorum in Praga ex testamento, quod socer ejus Rudgerus Clommiger decedens fecisse dignoscitur, etiam ad festum b. Martini singulis annis de bonis suis in Zobiesuk decem regales tritici perpetuo soluere teneatur, seu quicunque bona eadem modo quolibet in posterum possidebit, — petentes a nobis humiliter et deuote, ut testamenta predicta — nostris litteris et sigillorum nostrorum muni- mine roborare dignaremur. Nos itaque eorum precibus inclinati testamenta pretacta confir- mamus.“ — Dat. Prage a. d. MCCXCVII, XVII° kal. Nov. indicc. X, pontif. uero a. II°. Ex orig. arch. Crucifer. cum rubea stella. 1769) 1297, 29 Oct. In Vррa. Witigo miles dictus de Vpa et de Swabenicz, marsalcus Morauiae, dat fratribus mo- nasterii Sderasiensis, ordinis Cruciferorum dominici Sepulcri, jura patronatus in Bernarthicz, in Olesna et in Alberonis villa cum . . . konis, Wseborii, Gebhardi et Johannis assensu. Dat etiam hospitali praedicto (medium laneum in) Uppa, et alium medium laneum in Lubecz, silvam quoque liberam, quae iacet inter Lubeca et Doberni, piscariam in aqua fluminis in Vppa et molendinum . . . „quoque in eo videlicet quatuor uel sex rotas ipsi fratres addere possint, ac in flumine predicte ville Lubecz molendinum cum duabus rotis, sicuti antea fu- (erunt). Praeterea eidem hospitali ad utilitatem duo macella, duas mensas panum et duas mensas sutorum calceorum sev calcificum in foro predicti loci (Vppa). — Concedimus insu- per hospitali praedicto hanc gratiam, quod de aliis siluis nostris fratres ipsius hospitalis se- pedicti . . . rum construendas recipiant, et quod homines hospitalis ligna iacentia et arida seu . . . pro igne tantummodo recipere possint.“ — Testes: d. Henricus de Brandis, d. Fran- ciscus de Slatinan, d. Radslaus de . . . koniz, d. Andreas de Zendrasicz, domini Buzko (?) 96 Wseslaus et Cristanus de Zachrachzan, d. Marquardus de Welikonicz, d. Woyslaus de My-

Strana 762
762 Emler, Regesta Bohemiae. kolaiowicz et alii. Sigilla erant appensa Witigonis praedicti et Boczkonis fi(lii) . .. prae- dicti de Bucobin. Dat. in Vppa a. d. M°CCXCVII°, IIII kal. Nov., indice. X. Ex orig. arch. Cruciger. cum rub. stella valde laeso. 1770) 1297, 11 Nov. In Pernstayn. Ymgramus de Lapide dictus de Perenstayn plenas de agris araturarum in uillis Zthenicz, Dyetochowe et Pyseczne minutas decimas ecclesiae in Bystrice, nec non de agris oppidi ibidem dotalice confert et donat. — Testes : Philippus, fr. Imgrami, Tasso de Tassoue, Bohussius, filius Demetrii de Buccoue in Hitrow, Jencho de Cryzans. Dat. in Pernstayn a. d. incrn. MCCLXXXXVII, III id. Nou. Boczek V, 80. 1771) 1297, 18 Nov. In Syraz. Wladyslaus, dux Maioris Poloniae, Pomoraniae, Cujauie, Lanciciae et Syradiae, renunciat omni iuri in ducatibus Cracoviae et Sandomeriae — Not. oc, „quod cum inter d. Wencze- zlaum, illustrem regem Boemie, ducem Cracouie et Sandomirie, marchionemque Morauie et nos super ducatibus Cracouie et Sandomerie, quos ad nos credebamus et dicebamus de iure spectare, dicente et asserente rege predicto, quod ad eum pocius ducatus predicti ex dona- cione sibi facta per eos, qui sibi ducatus ipsos donauerant et donare poterant, racionabiliter pertinerent, iam dudum exorta fuisset materia questionis, tandem considerata qualitate negocij — recognoscimus et fatemur, predictum regem Boemie in predictis ducatibus plenius quam nos et pocius ius habere; et si aliquod ius ex quacunque causa — habuimus — in ducatibus supradictis, illi tam propter premissa quam eciam pro quinque milibus marca- rum arg. cracouiensis ponderis, quas propter hoc ab ipso rege recepimus, harum serie nostro et heredum nostrorum nomine renunciamus expresse, illudque eidem regi et suis heredibus ac successoribus vniuersis damus et libere ac absolute cedimus de eodem promittentes cor- porali iuramento prestito et obligantes nos et heredes — nostros, predictam — cessionem nostram ratam — tenere.“ — Dat. in Syras per manum mag. Fulconis, cancellarij nostri Syrasiensis, a. d. MCCXCVII, XIV kal. Dec. XI indic. Fiedler, Böhmens Herrschaft in Polen, Arch. für Kunde öst. Gesch. 14, 186. 1772) 1297, 12 Dec. Pragae. Gregorius, Prag. episc. fratribus Heremitarum ordinis s. Augustini in dyocesi Pra- gensi commorantibus omnes indulgentias et gratias ipsis per quoscunque archiepiscopos et episcopos collatas et in posterum conferendas ratas habet. — Dat. Prage a. d. MCCLXXXXVII°, II id. Dec. pontif. a. II, indice. X. Cod. Thomaeus, 139.

Strana 763
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 763 1773) 1297. Wenceslaus, rex Bohemiae, donat capellae s. Wenceslai in Antiqua Brunna in foro piscatorio decimas in Wazanicz. Per manus mag. (Johannis), praepositi Zacensis, prothon. per Moraviam. Dat. a. 1297. Boczek V, 59. Extr. 1774) 1297. Gerlacus, praepositus Cunicensis, ab Henrico de Lichtenstein villas Poryčany et Po- pice pro monasterio suo emit. — Dat. a. 1297. Boczek, V, 59. Extr. 1775) 1298, 6 Jan. Pragae. Gregorius, episc. Prag. plebano in Przibram perceptionem decimarum in oppido prae- dicto et quibusdam villis adiacentibus confirmat. — Not. oc, "quod cum d. Woyslaus, cano- nicus Prag. plebanus plebis ecclesie in Przibram, in nostra fuisset constitutus presencia no- bis — supplicans, — quatenus decimam census in Przibramo et in Dubna civitatum nec non in Tyssowa, in Kossiczin, in Horchessedle, in Krssiecz et in Roczieziechs villarum, bonorum episcopatus nostri, quam ad ecclesiam suam ab antiquo pertinere dicebat, que tempore d. Thobie, fel. record. predecessoris nostri abstracta fuerat, sibi restituere — deberemus. Nos licet aliis simus in exhibenda justicia debitores, nolentes tamen jura ecclesie nostre Pragen- sis negligere, peticioni sue non duximus annuendum, nisi prius per testes vel alios posset legitime comprobare, predictam decimam per suos predecessores, plebanos ibidem, in tanto tempore continue percepisse, quod ipsarum decimarum percepcionem legitime prescripsisset. Qui — coram nobis per testes ydoneos sufficienter ostendit, quod predecessores sui decimam iam prefatam per quadraginta annorum spatium et vltra perceperant et possiderant incon- cusse. — Et ideo jus percipiendi decimam antedictam ad ipsam ecclesiam Przibramensem et his, que in nostra acta sunt presencia, diffiniendo diximus et cognoscimus pertinere, volentes, ut idem d. Woyslaus plebanus suique successores decimam sepedictam perpetuis temporibus nomine ecclesie predicte in Przibramo percipere debeant.“ — Dat. Prage a. d. M°CCXCVIII, VIII id. Jan. indicc. XI, pontif. vero a. II. E libr. confirm. 10, 11. 1776) 1298, 7 Jan. In Modriz. Theodricus, Olomuc. episc. G. abbatissae et conventui sanctimonialium in Porta Celi, quod Tuschnowiz dicitur. — „Licet nos diebus istis ecclesiam s. Petri in monte Brunnensi, in qua presentationem et ius patronatus legitime obtinetis, propter negligentiam vestram, quia ad eam infra sex menses distulistis rectorem ydoneum presentare, iure ad nos deuoluto ma- gistro Petro, nunc preposito dicte ecclesie s. Petri, duxerimus conferendam, et eam collegiatam fecerimus, vestro per omnia iure saluo, et licet portionem de bonis eiusdem ecclesie s. Petri 96*

Strana 764
☞w 764 Emler, Regesta Bohemias. a nostris predecessoribus vobis et vestris vsibus deputatam, videlicet villam in Parfus et decimam in Cvrin, predicto mag. Petro ad vitam eius pro aliis bonis duxeritis conferendam, quia tamen metuitis, ne ex huiusmodi factis vobis — debeat in posterum preiudicium gene- rari, nos — profitemur expresse, ius patronatus sepedicte ecclesie nec non portionem pre- dictam de bonis eius, scilicet villam Parfus et decimam in Cvrin, — ad vos et vestrum mo- nasterium dumtaxat legitime pertinere.“ — Dat. in Modriz a. d. M.CC.XCVIII, VII id. Jan. indict. XI. Ex orig. eiusdem monasterii Boczek V, 82. 1777) 1298, 10 Jan. Brunae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, libertates monasterio Teplensi a proavo suo Premisl concessas confirmat. — Not. oc, „quod — fr. Iuanus, abbas monasterii Teplensis, — nobis exhibuit quoddam priuilegium — d. Premisl, illustris Boemie tercii regis, proavi nostri ca- rissimi, libertates et gracias per e(um) (d)icto monasterio et bonis ejus datas continens in- frascriptas videlicet, quod de causis hominum predicti monasterii ibidem et ubique idem rex omnem . . . tradidit ecclesie seu monasterio supradicto. Quodque si quis furtum vel latro- cinium aut homicidium vel aliam hujusmodi gradus culpam perpetra(verit), criminis regie potestati sententia capitali subiaceat, facultas vero ipsius tota in usus ipsius ecclesie rediga- tur. Si quis etiam furtiuum uel bouem . . . as res super hominem ecclesie tercio subduxe- rit, qui sua cognovit propria, recipiat, regium vero jus totum ecclesie permaneat antedicte. Insuper dictus rex munificencia liberali concessit, ut predicte ecclesie homines in quacunque parte regni Boemie commorantes ab omni infestacione ac vexacione nobilium liberi perma- neant. Nullus eos pro castrorum, que in terra sua sunt, reedificacione, regalibus castris dumtaxat exceptis, commoveat. Nullus pro ingruenti aliqua expedicione inquietare audeat regalibus juribus in hoc observatis hactenus semper salvis. Nullus eos pro reparacione via- rum vel silva succissione in ambitu terre molestare presumat. Portam tamen terre, quam a suo fundatore possident, diligenter custodiant et ab omni prorsus munerum execucione liberi ea tantum, que dicti monasterii abbati commoda visa fuerint, exequendi liberam habeant fa- cultatem. Nos autem eiusdem abbatis benigne supplicationibus annuentes, — libertates eas — de speciali gracia et certa sciencia confirmamus." — Dat. Brunne per manus vener. Petri, Basil. episc. oc, a. d. MCCXCVIII, IIII idus Jan. XI indicc. regni nostri a. I. Ex orig. arch. mon. Tepl. laeso cop. in Mus. Boh. 1778) 1298, 11 Jan. Brunae. Wenceslaus, rex Boemiae, monasterio Teplensi nemus litigiosum inter rivos Luthy et Tepla confirmat. — Not. oc, "quod ab olim inter nos et illos, qui civitatem nostram et ca- strum Tachow hactenus tenuerunt a nobis, ex parte una, et religiosos viros, .. abbatem et conventum monasterii Teplensis — ex altera, super nemore illo, quod protenditur a rivo vulgariter nuncupato Luthy usque ad locum, ubi rivus alter Tepla dictus habet principium

Strana 765
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 765 ortus sui, questio seu contencio agitata noscitur, alterutra partium asserente, nemus pre- dictum ad se racionabiliter pertinere. Verum quia jam plenarie nobis constat, quod nemus ipsum ad monasterium predictum de iure pertinet, — memoratum nemus per suos predictos confines pertinere dicimus non ad bona nostra in Tachow sed ad prefatum monasterium pleno iure. Illudque monasterio predicto de speciali gratia et certa scientia confirmamus. — Man- damus itaque firmiter et expresse universis et singulis aduocatis sive purcraviis, qui in Tachow pro tempore fuerint, et aliis officialibus nostris quibuscunque, ut nullus eorum abbatem et conuentum seu monasterium predictos super sepefato nemore impedire vel molestare presu- mat.“ — Dat. Brunne per manus vener. Petri, Basil. episc. oc, a. d. MCCXCVIII, III° idus Jan. XI indict. regni nostri a. I. Ex orig. arch. mon. Tepl. cop. in Mus. Boh. 1779) 1298, 11 Jan. Brunae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, privilegium a patre suo Ottacaro monasterio Teplens a. d. M°CC°LXXVII, VI id. Febr. (v. II, n. 1068) concessum confirmat. — Dat. Brunne per manus vener. Petri, Basiliensis episcopi oc, a. d. M°.CC°XCXIII, III idus Jan. XI indicc. règni nostri a. I. E lit. conf. in arch. mon. Tepl. copia in Mus. Boh. 1780) 1298, 11 Jan. Brunae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, monasterium Teplense ejusque homines ab omnibus judi- ciis provincialibus praeter Pragense eximit. — Not. oc, "quod nos — abbatem et conventum monasterii Teplensis, — nec non eorum homines ubicunque in regno nostro morantes a Mi- sensi, Pilznensi, Domazlicensi et Clatouiensi aliisque judiciis provincialibus dicti regni — exemimus, — volentes eos judicio Pragensium beneficiariorum tantummodo fore subiectos, ac mandantes universis provincialibus judicibus ac beneficiariis dicti regni, — ut nullus eorum predictos abbatem et conventum ac homines sive pauperes vel aliquem seu aliquos eorumdem pro quibuscunque causis ad suum judicium evocare, citare, condemnare seu judicare presu- mat, quos ad predictum Pragense judicium solummodo volumus inantea pertinere. Si vero predicti abbas et conventus aut homines vel eorum aliquis contra quoscunque de regno ipso aliquid questionis habuerit, coram locorum seu provinciarum judicibus, ad quos talium judi- cium pertineret, de ipsorum querimoniis eis mandamus et volumus fieri justitie complemen- tum.“ — Dat. Brunne per manus ven. Petri, Basil. episc. oc, a. d. MCCXCVIII, III° idus Jan. XI indic. regni nostri a. I. Ex orig. arch. mon. Tepl. cop. in Mus. Boh.

Strana 766
766 Emler, Regesta Bohemiae. 1781) 1298, 18 Jan. In Modriz. Theodricus, Olomuc. episc. vidimat literas Roberti, episcopi Olomuc. datas a. MCCXXXVIII°, IV kal. Augusti, quibus fundationem monasterii S. Crucis in Dubranik confirmaverat. — Dat. in Modriz a. d. M°CC°XCVIII, XV kal. Febr. Boczek V, 82. 1782) 1298, 30 Jan. Pragae. Gregorius, episc. Prag. Arnoldum clericum instituit plebanum in Cungsperch. Not. oc, „quod vacante ecclesia s. Marie in Cungsperch per mortem d. Friderici, plebani loci eiusdem, — frater Fridricus magister, Jacobus prior totusque conventus fratrum Cruci- ferorum cum stella hospitalis et domus s. Francisci in capite pontis Pragensis, quibus ius ipsius ecclesie competit patronatus, prout tenore privilegiorum cum serenissimi domini no- stri d. Wencezlai, regis moderni, tum etiam reuerendi in Christo patris d. Thobie, pie re- cordacionis nostri predecessoris, sumus euidencius informati, nobis ad ipsam Arnoldum cleri- cum presentarunt, petentes eum a nobis humiliter confirmari. Cui mature habito deliberacio- nis consilio aliquamdiu et tractatu cum nullus, cuius interesset, appareret legitimus contradictor sibi munus confirmacionis, ut de iure debuimus, fuimus impertiti, discretis viris fratri Geb- hardo de Lucida civitate preposito, fratri Wylhelmo de Welichnow plebano, ordinis Pre- monstratensis, nec non Heinrico Sedlicensi ac Lyphardo Cadanensi decanis nostras litteras destinantes, ut eundem Arnoldum in eiusdem ecclesie possessionem deberent inducere corpo- ralem et inductum pro viribus defensare, contradictores et rebelles quoslibet compescendo ecclesiasticam per censuram. Quo facto abbas de Waldsacz et suus conuentus — ius pa- tronatus dicte ecclesie sibi vendicantes, cum tamen nichil de iure suo patronatus potuissent ostendere vel docere, dictum Arnoldum per potenciam de possessione dicte ecclesie te- mere eicere presumpsit in nostrum et ecclesie nostre Pragensis non modicum vituperium et contemptum, processu temporis nobis quemdam nomine Albertum de Machwicz presen- tans per fratrem Peregrinum, custodem sui monasterii, petentem instanter a nobis ali- quociens, ut infirmata confirmacione habita de Arnoldo predicto ad confirmacionem eius- dem Alberti procedere dignaremur. Cuius peticioni idem magister et suus conventus se di- recte opposuit dicens eundem abbatem et suum conventum nullum ius patronatus habere ec- clesia in eadem, nec presentatum per eum debere confirmari, quod se statim probaturum obtulit coram nobis. Sicque parati eramus in continenti dicti abbatis peticionem nobis per suum procuratorem propositam admittere, dummodo nos de iure patronatus, quod idem abbas et suus conventus sibi dicebant competere, docuissent, quod tunc facere minime voluerunt. Tandem idem frater Peregrinus, procurator abbatis et conventus dicti de Waldsacz, licet minus sufficiens nobis mandatum ostendisset, prout in procuratorio nobis per ipsum exhibito plenius apparebat, a nobis ad sedem apostolicam appellacionem quandam interposuit, asserens per nos se abbatem et suum monasterium agrauvatum, prout in actis de iussu nostro per duos iuratos notarios conscriptis et confectis in nostra et aliorum plurimorum honestorum

Strana 767
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 767 et fide dignorum virorum presencia plenius continetur, eidem fratri Peregrino diem sequen- tem ad docendum de gravamine, quod non credebamus nos intulisse, si quod tamen osten- disset, id ipsum statim parati fuimus revocare duximus assignandum. Quo adveniente dictus frater Peregrinus non exspectatus in diem sequentem non curavit nec per se nec per re- sponsalem ydoneum in prefixo sibi termino comparere, et sic Hodizlaus, noster officialis, de speciali nostro mandato diligenti et sollicita deliberacione prehabita communicatoque consilio sapientum eandem appellacionem sentenciando procuravit fore nullam, nec ei esse per nos aliquatenus deferendum, considerantes, quod idem abbas dictam ecclesiam per suam poten- ciam detentabat nostras sententias parvipendens, predictis executoribus iterum dedimus nostris literis in mandatis, ut ad locum predictum in Cungsperch, propriis accederent in per- sonis et dictum abbatem nec non omnes inpedientes eundem Arnoldum, quo minus posses- sionem assequi posset pacificam et quietam, denuciarent publice excommunicacionis senten cie subiacere, inhibentes, ne aliquis dictam officiaret ecclesiam nisi nomine dicti Arnoldi, alioquin ecclesiam ipsam supponerent ecclesiastico interdicto. Abbate vero tamquam homine dure ceruicis in sue peruersitatis malicia diucius animo indurato pertinaciter persistente spreta nostra iurisdiccione omnimode nec obstantibus nostris sentenciis dictam semper eccle- siam potencialiter detinente, suadente equitatis iudicio a domino nostro rege facta sibi quidem, quod nostra per suam, cum opus esset, secundum sacros canones deberet iurisdiccio adiuuari, compulsi sumus implorare auxilium brachii secularis; qui cum peticionibus nostris iustis ac racionabilibus exaudicionis graciam annuisset, sepe dictum Arnoldum nobis dicti d. regis potencia et subsidio assistente, in possessionem ccclesie misimus memorate. Et si aliqua in eieccione et expulsacione hinc inde facta ex parte dictorum magistri hospitalis Arnoldi et eis cooperancium sint commissa, ne quisquam credat seu presumat predictos magistrum Arnoldum ac-alios eis assistentes quicquam auctoritate propria in hoc negocio egisse perpe- ram et ne cuiquam super hiis in posterum alicuius possit ambiguitatis scrupulus suboriri, sed omnia et singula fuisse perpetrata de speciali nostra licencia et mandato presentis scripti testimonio protestamur.“ Dat. Prage a. d. M°CC'LXXXXVIII°, III° kal. Febr. pontif. nostri a. II, indicc. XI. Ex orig. arch. Crucigerorum cum rub. stella Pragae. 1783) 1298, 12 Febr. Viennae. Albertus, dux Austriae et Styriae, d. Carniolae, Marchiae et Portus Naonis, promittit, se terras Egrensem et Plisnensem etc. obligaturum regi Bohemiae, quam cito in regem Ro- manorum electus fuerit. — Not. oc, "quod nos — d. Wenceslao, — regi Boemiae, — pro- mittimus, — quod quam cito nos in regem Roman. eligi continget, statim ei regi et heredi- bus ejus terras imperii, Egrensem videlicet et Plisnensem, cum civitatibus, castris, munitio- nibus et hominibus ibidem, nec non castra dicta Flozz et Parkstain ac oppidum Widenum, sita in Bavaria circa metas Boemiae, cum ipsorum districtibus, eidem regi et heredibus suis titulo pignoris obligabimus in L millibus marc. arg. puri prag. ponderis, et super obligatione praedicta dabimus ipsi regi patentes nostras literas sigillo regali muniendas, ipsasque infe-

Strana 768
768 Emler, Regesta Bohemiae. rius annotatas et alias quascumque literas super eodem negotio, quae ipse rex per se vel per suos nuntios duxerit requirendas, et ad acquirendam seu adipiscendam possessionem pa- cificam terrarum, castrorum, civitatum, oppidorum et districtuum praedictorum eidem regi assistemus eumque juvabimus consilio et auxilio tam per nos quam per homines nostros, — quandocumque et quotiescumque per eum vel ejus nuntios fuerimus requisiti, quousque ipse rex dictam possessionem omnium praedictorum pacifice assequatur. Promittimus etiam efficere et efficaciter ordinare, quod principes electores ipsius imperii praedictae obligationi nostrae consentient.“ — Dat. Wiennae a. d. MCCXCVIII, II idus Febr. XI indict. Ludewig Rel. V, 442. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 245. — Diploma hoc etiam formam literarum con- tinet, quas Albertus regi Boh. se daturum promittit, quam cito in regem Romanum electus fuerit, in quibus literis praeter Egram, Plisnam, Flozz, Parkstein ac oppidum Widenum etiam castra Altenburk, Kemnitz et Czwikaw obpignoranda promittuntur. 1784) 1298, 12 Mart. Pragae. Gregorius, episc. Prag. literas Wenceslai, Boh. regis, hospitali s. Francisci Pragae in pede pontis concessas super iure patronatus ecclesiae in Chunegesperch d. a. d. 1286, 20 Jun. nec non literas ratificationis Thobiae episcopi d. a. d. 1288, 9 Mart. vidimat. — Dat. Prage a. d. MCCLXXXXVIII, IIII id. Mar. pontif. a. II, indict. XI. Ex orig. arch. Crucig. cum rubea stella. 1785) 1298, 14 Mart. Viennae. Albertus, dux Austriae, promittit oc, Wenceslao, regi Boemiae, varias libertates se daturum, quam cito in regem Roman. electus fuerit. — Not. oc, „quod quam cito — in re- gem Roman. eligi nos continget, statim illustri d. Wenceslao, regi Boemie, affini nostro, tam- quam fratri carissimo, nostras patentes litteras sigillo — regali munitas dabimus in hac forma. Albertus, — Roman. rex semper Augustus. — Magna itaque ac accepta ualde seruicia per illu- strem Wencezlaum, regem Boemie oc, — ab olim sacro Romano imperio nobisque constanter et gratanter exhibita — attendentes — eundem regem et heredes ac successores ipsius ab omni seruiciorum onere, quocunque censeantur nomine, per eos racione feudorum, que nunc te- nent seu tenebunt in posterum a nobis et eodem imperio, uel alia quacunque racione nobis et dicto imperio debitorum, de speciali gracia in perpetuum absoluimus et eximimus, ac esse uolumus liberos et exemptos, nisi quantum ipsi de bona voluntate uoluerint exhibere, ordi- nantes ac statuentes harum serie, ut antedicti rex et heredes ac successores eius ad nullam nostram uel successorum nostrorum regum seu imperatorum Romanorum expedicionem, con- uocacionem, curiam seu colloquia generaliter uel specialiter indicenda, quocunque et ubi- cumque et pro quocumque negocio siue causa iussi uel requisiti aut irrequisiti personaliter uenire uel nuncios aut homines aliquos mittere de cetero aliquatenus teneantur. Priuilegia quoque omnia super donacionibus, libertatibus et graciis quibuscumque predicto regi et pro- genitoribus eius a — Roman. imperatoribus seu regibus, predecessoribus nostris, data seu concessa sub quacumque forma uel concepcione uerborum rata et grata habemus ac ea de

Strana 769
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 769 speciali gracia confirmamus. — Super premissis autem omnibus et singulis per nos faciendis presentes litteras damus predicto regi nostro sigillo consueto munitas.“ — Dat. Vienne a. d. MCCXCVIII, II idus Marcii, XI indicc. Ex orig arch. c. r. aul. Vien. cop. in Mus. Boh. 1786) 1298 21 Mart. Ulricus de Novo castro monasterio in Wizowitz donationem mediae villae Zlopna factam a Petro de Zlopna confirmat. — Not. oc, "quod Petrus de Zlopna eandem villam dictam Zlopna dimidiam, in Lucensi provincia sitam, quam jure hereditario aliquot annis possedit libere et solute in remedium animae suae de bona voluntate filiorum suorum — fratribus in Bizobitcz — donavit ac legavit pleno jure perpetuo possidendam nihil sibi juris in eadem villa penitus reservando. Nos vero, qui de gratia d. nostri Wentzezlai, ser. regis Boh. in jam dicta Lucensi provincia bonorum et hominum possessores seu gubernatores exi- stimus per tempora nostrae vitae, diligenti inquisitione didicimus a plurimis fide dignis ac viris approbatis memoratam donationem absque praejudicio d. nostri regis praedicti plenarie fore rationabilem atque salvam, de consilio fidelium nostrorum aliorumque nobilium prae- fatam donationem approbantes istius scripti serie duximus confirmandum.“ — Testibus On- schone de Zlabcowe, Sdizlao dicto Meschicz, Jancone de Dybischobicz, Naharado de Winowe, Bznatta de Zdonorowe, Hermanno de Wielobicz, Miloschio de Tieschow, Wichen et St. fra- tribus de Zlopna et aliis. — A. d. MCCXCVIII, XII kal. Apr. Ex orig. in arch. mon. Rayhrad. Boczek V, 83. 1787) 1298, 23 Mart. Bonifacius papa VIII episcopo Pragensi, ut Johannem Hermanni presbyterum eccle- siae rurensi in Stodolek rectorem praeficere possit. Palacký, Ital. Reise, 50. Extr. 1788) 1298, 26 Mart. In Opavia. Wenceslaus, rex Boemiae oc, monasterio de Camenicz villam Stalsdorf confert. — Not. oc, „quod cum olim in annis pupilaribus seu infra annos puberes constituti villam nostram dictam Trebenouicz sitam in terra nostra Opauie, que quidem terra per alios occu- pata tunc temporis tenebatur, religiosis viris .. abbati et conuentui monasterii de Camenicz, — Wratizlauiensis diocesis, absque deliberatione debita donassemus, nuper post reuocationem dicte terre ad manus nostras dicti monasterii abbas cum aliquibus fratribus nomine con- uentus dicti monasterii ad nostram presenciam venientes instancius petiuerunt a nobis pre- dictam donacionem ville prefate sibi ratificari. — Nos autem predictam donacionem licet ex premissis causis diligenciori discussione ac examinacione prehabitis ineficacem et inutilem penitus videremus et propterea villam ipsam absolute et sine restauro aliquo resumere et recuperare possemus, ne tamen predictos abbatem et conuentum relinqueremus gracia nostra vacuos et expertes, de ipsorum beneplacito atque nostro et ad peticionem eorum dimissa nobis et restituta per eos ipsa villa, aliam villam nostram dictam Stalsdorf circa Wreuden- 97

Strana 770
770 Emler, Regesta Bohemiae. tal sitam cum hominibus, domibus, arcis, agris, pascuis oc, judicio et iuribus ac pertinenciis — suis omnibus abbati et conuentui supradictis — damus et conferimus — possidendam.“ Dat. in Opauia per manus ven. Petri, Basil. episc. oc, MCCXCVIII, VII° kal. Apr. indict. XI, regni nostri a. I. Ex orig. arch. reg. prov. Wratisl. cop. in Mus. Boh. — Boczek V, 84. 1789) 1298, 28 Mart. Romae. Quidam episcopi ecclesiae in Buben indulgentias concedunt. — „Nos fr. Basilius, archiepiscopus Jerosolimitanus Armenorum, Lando, Spanensis episcopus, — cupientes ecclesiam s. Clementis in Buben Prag. dyocesis prosequi spiritualium nostrorum munerum largitate, omnibus quidem vere penitentibus et confessis, qui ad dictam ecclesiam accesserint in festi- uitatibus infrascriptis, videlicet natiuitatis, crucificationis, ascensionis et penthecostes d. nostri Jesu Christi, et in festiuitatibus b. dei genitricis Marie, scilicet natiuitatis, annunciationis, purificationis et assumptionis et in diebus dedicationis ipsius ecclesie et patroni, aut qui dicte ecclesie ad omnia sibi necessaria manus porrexerint adiutrices, singuli singulis diebus indul- gentie XL dies de iniunctis sibi penitentiis relaxamus, dummodo dyocesani voluntas ad id accesserit et consensus.“ — Dat. Rome apud S. Petrum a. d. M°.CCXCVIII, pontif. d. Bo- nifacii pp. VIII, feria VI post annunciationem b. Marie a. IV. Ex orig. arch. c. r. aul. Vienn. cop. in Mus. Boh. 1790) 1298, 2 Apr. In Olomuncz. Theodericus, episc. Olomuc. vidimat et confirmat monasterio in Valle s. Mariae, quod vulgariter dicitur Ozlauan, privilegia de jure patronatus ecclesiae parochialis s. Jacobi Brunae. — Dat. in Olomuncz a. d. M'CCLXXXXVIII°, IV non. Apr. Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 85. 1791) 1298, 6 Apr. In Olomucz. Theodricus, Olomuc. episc. Vigando, decano Brunnensi. — „Nouerit dilectio tua, quod, postquam ad instantiam — Wenceslai, regis Boemie, — ecclesiam s. Petri in Brunna de nostrorum canonicorum consilio conuentualem fecimus et ius collegii sibi attribuimus, vi- sum est nobis ob hoc, quod deinceps in collegiatarum numero computetur et conuentualium ecclesiarum priuilegio potiatur. — Unde mandamus, quatenus dictam ecclesiam s. Petri non ultra in iure simplicium parochialium ecclesiarum computes, nec aliquam taxationem impo- nas ei, vel exigas ab eadem, nisi quando ab aliis collegiatis ecclesiis tibi commiserimus exigendum.“ — Dat. in Olomucz a. d. M.CC.LXXXXVIII, in festo pasche. Boczek V, 87. 1792) 1298, 9 Apr. In Olomuz. Nos Wencezlaus, rex Boemiae, not. oc, "quod nos Gerbotonis, ciuis nostri de Lubchicz, precibus — annuentes, collacionem unius lanei sui, quem ipse in villa dicta Woyanowicz

Strana 771
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 771 liberum possidebat, factam per eum ecclesie s. Marie in dicta villa de nouo fundate — confirmamus, volentes, ut predicta ecclesia et plebani eius, qui pro tempore fuerint, laneum ipsum dotis et proprietatis iure teneant.“ — Dat. in Olomuz per manus ven. Petri, Basil. episc. oc, a. d. MCCXCVIII°, V idus Apr. XI indicc. regni nostri a. 1°. Ex orig. curiae Brun. Boczek V, 87. 1793) 1298, 9 Apr. In Olomucz. Wencezlaus, rex Boemiae oc, emtionem census annui pro ecclesia in Nova ecclesia ab incolis villae Wayanowicz factam confirmat. — „Annuum censum umius marce arg. moravici ponderis nobis debitum a laneo, quem incole ville Wayanowicz in restaurum dampnorum, que parochialis ecclesia s. Petri in loco nostro forensi dicto Nova ecclesia in terra nostra Opaviensi est perpessa ex construccione capelle in dicta villa, sita infra limites dicte pa- rochie, emerunt ad eandem parrochialem ecclesiam, eidem ecclesie s. Petri relaxamus et donamus, — statuentes, ut supra dicta ecclesia laneum ipsum liberum tam a predicto censu quam ab omni alia specie ac onere servitutis — teneat.“ — Dat. in Olomucz per manus vene- rabilis Petri, Basiliensis episcopi, Wissegradensis prepositi, et regni nostri Boemie cancellarii, principis nostri dilecti, a. d. millesimo ducentesimo nonagesimo octauo, V idus Aprilis un- decime indiccionis, regni nostri anno primo. Boczek V, 88. 1794) 1298, 17 Apr. In Grecz. Wenceslaus, rex Bohemiae, civibus in Lubschicz facultatem emendi bona a nobilibus concedit. — Not. oc, "quod nos civium ciuitatis nostre Lubschiz in terra nostra Opauiensi supplicationibus inclinati, eis et eorum cuilibet, quod a quibuscunque nobilibus hereditates suas, que feudales non sunt, — licite possint emere, ac in foro civitatis ipsius apothecas pan- norum, que dicuntur uulgariter cauphaws, construere, quodque a quibuslibet in sententiis du- biis ius et sententiam ciuitatis predicte requirentibus et recipientibus quentinum unum arg. pro hujusmodi sententia communiter exigere ualeant, harum serie concedimus et fauorabi- liter indulgemus, ita tamen, quod cives predicti servitia omnia, que de alijs hereditatibus ad ciuitatem ipsam spectantibus tam in censu quam collectis et alijs faciunt, pro hereditatibus predictis, quas ement, nobis facere, censum uero, qui de apothecis predictis proveniet, quicquid etiam pro sententijs predictis recipient, non ad vsus proprios, sed ad reparationem murorum, fossatorum, viarum et aliarum necessitatum sepedicte civitatis conuertere omni tempore tene- antur.“ — Dat. in Gretz per manus ven. Petri, Basil. episcopi oc. a. d. MCCXCVIII, XVII kal. maij, XI indict. regni nostri a. I°. Chytil: Cod. dipl. Mor. VI, 371. 1795) 1298, 24 Apr. Boleslaviae. Mag. Pardussius praepositus, Martinus decanus, Vlricus custos, Nicolaus scolasticus totumque capitulum Boleslaviensis ecclesie episcopo Olomuc. denarios decimales in archidia- conatu Znoymensi resignant. — Not. oc, „quod cum ex antiquo tempore in partibus Morauie 97*

Strana 772
772 in archidiaconatu Snoymensi et Betoviensi prouincia et per totum districtum optinuerimus quedam iura episcopalia ad dyocesanum pertinentia, sicut de sex denariis de laneo vnoquoque regionis predicte percipiendis, qui denarii hodie decimales dicuntur, sed vomerales primitus vo- cabantur, et de decimo tributo siue theloneo ciuitatum, pontium seu quorumcunque aliorum, locorum, que similiter ex largicione et donacione principis terre quondam Wratislai, ducis Boemorum, oblata et ab Othacaro et Wencezlao tercio et quarto, regibus Boemie et marchio- nibus Morauie, nobis et ecclesie nostre de facto confirmata fuerunt, cum res aliena et precipue ecclesiastica a principibus secularibus conferri non potuerit uel eciam confirmari cum preiu- dicio et iactura episcopalis kathedre et loci dyocesani Olomucensis episcopi, ad quam Olo- mucensem kathedram predicti denarii de vnoquoque laneo terre decimales et decima thelo- neorum huiusmodi predictorum per totam eandem Olomucensem dyocesin pertinuerunt semper ab eo tempore, cuius memoria non existit, excepto archidiaconatu Snoymensi et provincia Beto- uiensi, quod per solam alienacionem principum — abstractum de facto fuerat. — Et quum — d. Olomuc. episc. nos pro restitutione eorundem iurium episcopalium ad se spectantium — monebat, — nos considerantes, — nos predicta iura, decimales et decimas theloneorum prefatas obtinuisse de facto et nolentes vlterius in animarum nostrarum periculum detinere, — recepta — licencia — Gregorii episcopi et capituli sui tocius Pragensis, obtento quoque assensu — Wencezlai, regis Boemie sexti, — qui iura Olomuc. sedis et kathedre modo pre- habito diminuta reintegrari cupiens, — Theodericum, Olomucensem episcopum, super hoc inuitauit sollicite et ut nobiscum concordaret amicabiliter rogauit, — receptis ab eodem patre d. Theoderico, Olomuc. episcopo, ex forma compositionis amicabilis suo et ecclesie sue nomine C marcas puri arg. morauici ponderis, — eidem patri d. Th. Olomucensi epis- copo, et episcopatui ac sedi sue restituimus, renunciavimus, cessavimus et resignavimus iura ipsa, videlicet tam decimales sex denariorum, quam decimam theloneorum tocius archidiaco- natus Snoymensis et Betoviensis prouincie. — Nos predicti mag. Pardussius prepositus, Mar- tinus decanus, Vlricus custos, Nicolaus scolasticus, mag. Petrus, prothonotarius regni Boemie, magister Gregorius, Nicolaus, Conradus, Swatoslaus, Lowata, Merkelinus, Hartungus, Radi- slaus, Petrus, Domaslaus, Johannes, canonici Boleslauiensis ecclesie, predictis omnibus inter- fuimus, restituimus, renunciauimus, refutauimus promissum et iurauimus.“ — Dat. in Bolesla per manus predicti Nicolai, scolastici nostri, a. d. M.CCXCVIII, in vig. b. Marci ewangeliste. Boczek V, 89. Emler, Regesta Bohemiae. 1796) 1298, 1 Maii. Pragae. Wenceslaus, rex Boh. oc, monasterio S. Clarae in Olomucz insulam Lasecz confert. Not. oc, „quod nos — insulam dictam Lasecz ante Olomucz, ad cameram nostram Olo- mucensem spectantem, cum ortulanis VIII, qui tenentur falcare pratum unum, ad dictam insulam pertinens, et quilibet eorum lottonem unum argenti pro orto, quem tenet in ea, census nomine debet soluere annuatim, cum IV quoque piscatoribus in eadem insula, quorum quilibet solvit III den. qualibet septimana; nec non cum molendino uno in aqua insule memorate, duas rotas habente, de quo nullus census soluitur, sed eidem camere molendo

Strana 773
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 773 deseruit, abbatisse et conuentui monialium monasterii ordinis s. Clare in Olmucz — da mus et conferimus, — eisdemque abbatisse et conuentui per Albertum de Sternberk, camera- rium Olomucensem, assignari fecimus possidendam.“ — Dat. Prage per manus uenerabilis Petri, Basiliensis episcopi, Wissegradensis prepositi, et regni nostri Boemie cancellarii, prin- cipis nostri dilecti, a. d. MCCXCVIII, kal. Maii, XI indict. regni nostri a. I. E copia in arch. ejusdem monast. Boczek V, 92. 1797) 1298, 1 Maji. Maguntiae. Forma, quomodo episcopus Maguntinensis citat reges Romanos (sic). „Principes, qui ius obtinent eligendi regem Rom. duximus convocandos, ut XVII kal. Julii, si dies feriata non fuerit, alioquin proxima die sequenti non feriata, in Maguntia dignentur sui praesentiam exhibere tractaturi et ordinaturi de turbationibus et defectibus regni etc.“ — Dat. Maguntiae kal. Maii a. d. MCCXCVIII°. Palacký. Formelb. 235. 1798) 1298, 6 Maji. Pragae. Gregorius, episc. Prag. resignationem, quam capitulum Boleslauiense fecit episcopo Olomuc. super denariis decimalibus in archidiaconatu Snoymensi, confirmat. — „Nos Ulricus prepositus, Welislaus decanus, Johannes scolasticus, totumque capitulum Prag. ecclesie, ut ea, que facta sunt a preposito et capitulo Boleslauiensi in premissis et a Gregorio, Prag. episcopo, — confirmata sunt, — robur optineant perpetue firmitatis, sigillum capituli nostri Pragensis in testimonium presentibus adhibemus.“ — Dat. Prage a. d. MCCLXXXXVIII, VIII idus Maii, pontif. a. II. Boczek V, 93. 1799) 1298, 17 Maji. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, episcopo Olomuc. resignatas a capitulo Boleslaviensi decimas in provincia Znoymensi et Wetouiensi confirmat. — Dat. Prage per manus vener. Petri, Basil. episcopi oc, a. d. MCCXCVIII, XVI kal. Junii, XI indicc. regni vero nostri a. I. Ex orig. in arch. cap. Olomuc. Boczek V, 95. 1800) 1298, 23 Maji. Pragae. Albertus de Podehus altari in ecclesia Prag. a se fundato villam Maslowicz confert. — Not. oc, "quod ego Albertus de Podehus, filius quondam Jarosii magni, anime mee saluti nec non progenitorum meorum cupiens prouidere, ad honorem dei et b. virg. Marie ac bea- torum martyrum Viti, Wenceslai atque Adalberti patronorum nostrorum, et specialiter ad honorem b. Wenceslai in ecclesia Pragensi altare construxi retro portam ecclesie maiorem et de bonis michi a deo collatis ad idem altare contuli seu donaui villam meam in Maslo- wics cum omnibus pertinentibus ad eandem, nec non molendinum sub eadem uilla situm et humuletum circa ripam fluminis, que Lubsici dicitur, eidem altari similiter condonaui, ita

Strana 774
774 Emler, Regesta Bohemiae. tamen quod usufructum eiusdem humuleti ad tempora vite mee percipere debeam et tenere. Minister vero eiusdem altaris, qui pro tempore fuerit, percipiet humuleti decimam memorati, post mortem vero meam totum ad usus ministri pertinebit eiusdem. Hanc autem meam donacionem feci et fieri volui sub condicionibus infrascriptis, videlicet quod idem presbiter, qui pro tempore fuerit, tres missas circa idem altare infra ebdomadam explere tenebitur, puta secunda feria pro defunctis, quinta feria de patronis, sabbato de s. Maria virg. gloriosa. Insuper prefatus presbiter pauperes clericos scole et corales, quos infirmari contigerit, in domum suam recipiet et fouebit donec sanitatem recuperent vel donec eos viam carnis contigat ingredi vniuerse, hoc tamen adiecto, si infirmitas prolixa fuerit, puta si ultra duarum septimanarum decursum durauerit, infirmus sibi vlterius prouidebit. Ceterum idem minister, qui pro tempore fuerit, in anniuersario meo dabit XXIIII lumina et totidem denarios, in anni- versario vero vxoris mee Vte, quando contigerit, XII denarios et totidem candelas ad missam defunctorum tenebitur assignare. Pascet etiam in eodem anniuersario meo ebdomadarios, vi- delicet duos presbiteros, dyaconum cum subdyacono et sex pauperes scolares et duos cam- panatores. Jus vero patronatus eiusdem altaris michi ad vite mee tempora reseruaui, post mortem vero meam capitulum conferet presbitero tamen pro sue libito voluntatis vel ut sibi videbitur expedire." — Act. et dat. in eadem ecclesia Pragensi in capella b. Wencezlai mar- tyris coram ven. viris d. Gregorio, episc. Prag. Vlrico preposito, Welizlao decano, necnon aliis canonicis et clericis et laycis fidedignis a. d. M°.CC°.LXXXXVIII°, X° kal. Jun. Ex orig. arch. cap. Prag. cop. in Mus. Boh. 1801) 1298, 29 Maji. Wenceslaus, rex Boh. annuente episcopo Olomucensi fundat et dotat praeposituram cum sex fratribus ordinis s. Benedicti in oppido terrae Moraviae Mirzin. — Dat. feria V post pentecosten 1298. Boczek V, 97. Extr. 1802) 1298, 30 Maji. Pragae. Nos Wenceslaus, rex Boemiae oc, not. oc, "quod nos sororibus et monasterio de Cella s. Marie — in Bruna — ius patronatus ecclesie in villa nostra Mautniz Olomuc. diocesis ad nos spectans — damus et conferimus.“ — Dat. Prage per manus vener. Petri, Basil. episcopi oc, a. d. MCCXCVIII, III kal. Jun. XI indict. regni nostri a. I. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 1803) 1298, 11 Junii. Pragae. Gregorius, episc. Prag. jus patronatus in ecclesia s. Leonardi a vidua Jarossii de Fuchsperch monasterio s. Annae concessum confirmat. — Noscat oc, „quod hon. viri domini Ulricus prepositus, Johannes archidiaconus et Johannes scolasticus Prag. ecclesie nec non nobiles viri d. Ulricus, filius quondam d. Divissii, marsalcus — regis Boemie, et d. Herma- nus miles dictus de Hohemberch in nostra constituti presentia ex parte nobilis et honeste

Strana 775
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 775 domine Katherine, relicte quondam d. Jarossii de Fuchsperch, nobis exponere curaverunt, quod ipsa d. Katherina — jus patronatus ecclesie s. Leonardi in Praga, quod ad ipsam jure hereditario a multis retroactis temporibus pertinebat, — priorisse et conventui sororum in- clusarum monasterii s. Anne in Praga — in ipsorum presentia concessit, tradidit et dona- vit pro suo suorumque remedio peccatorum per ipsam priorissam et conventum — possiden- dum, nobis ex parte ejusdem domine Katherine — supplicantes, quatenus — donationi sue predicte nostrum assensum — dignaremur — impertiri ac ipsam — confirmare. Nos itaque — donationem suam predictam ratam — habentes — confirmamus, volentes, ut predicte filie in Christo dilecte, priorissa et conventus sororum monasterii sepe dicti, ecclesiam b. Leonardi sepefatam, cum vacaverit, per vicarium, qui a nobis et successoribus nostris curam recipiat animarum, officiare debeant. — Ad hec permittimus, ut jam dicte — priorissa et conventus — omnes fructus ipsius ecclesie b. Leonardi in Praga, quocunque nomine censeantur, suis usibus valeant applicare, sustentatione vicarii congrua reservata, juribus legatorum sedis apo- stolice, nostris ac archidiaconalibus in omnibus semper salvis." —Dat. Prage a. d. M.CCXCVIII, III id. Jun., indicc. XI, pontif. a. II. Ex orig. arch. c. reg. aul. Vindob. cop in Mus. Boh. 1804) 1298, 18 JuR. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae, monasterio Zabrdowicensi concedit, ut villa eius Klobuk sit forensis. — Scire volumus oc, "quod nos abbatis et conuentus monasterii in Zaberdouicz ante Brunam precibus inclinati eis concedimus, quod villa eiusdem monasterii dicta Klobuk sit locus forensis, fiatque forum qualibet quarta feria cui(us)libet septimane, statuentes, ut crimina et excessus, quas pro tempore in eodem loco et villis infra scriptis, ad idem mona- sterium spectantibus, per quoscunque committi contigerit, ibidem pena et correctione debita, sicut ius terre et consuetudo obtinet, puniantur. Ad maiorem quoque gratiam homines dicti monasterii in eodem loco Klobauk, Saraticz, Niklzcicz, Pyssou, Senkwicz, Burkowan, Steyn, Seskowicz, Bohumilicz et Prestawilk villis ad monasterium ipsum pertinentibus residentes, a beneficiariorum singulorum terre nostre Morauie iurisdictione eximimus et esse volumus libe- ros et exemptos, quos coram d. abbate vel procuratoribus siue iudicibus seu officialibus ipsius abbatis in dicto loco Klobauk super quibuscunque causis conueniri volumus et etiam iudicari. Si vero predicti abbas vel iudices, procuratores vel officiales ipsius in dicto loco in exhi- benda iustitia conquerentibus negligentes fuerint et remissi, et de hoc constiterit euidenter, tunc ad beneficiarios terre ipsius, ad quos prius dictorum hominum pertinebat iudicium, ea vice pro iustitia recurratur. Statuimus preterea, vt incole dicti loci et villarum ipsarum viuant et vtantur in causis quibuslibet iure, quod habetur in oppido nostro dicto Meynin; nec ad significandum amplius beneficiariis quibuscunque furta, homicidia et vulnera seu quoslibet alios excessus, qui in loco et villis predictis ac eorum territoriis per quoscunque maleficos committerentur, de cetero teneantur, nisi forte nobilis aliquis in eisdem loco, villis et terri- toriis in aliquo maleficio fuerit deprehensus, quod quidem maleficium per dictos incolas nostris beneficiariis intimetur, vt ibidem malefactor huiusmodi iudicetur, sicut de consuetudine ac

Strana 776
Prtt 776 Emler, Regesta Bohemiae. iure terre ipsius hactenus est consuetum.“ — Act. et dat. Prage per manus vener. Petri, Basil. episc. oc, a. d. M.CC.XC.VIII, XIV cal. Julii, XI indict. regni nostri a. II. Boczek V, 97. 1805) 1298, 18 Jun. Pragae. Gregorius, Prag. episc. hospitali s. Francisci Pragae jus patronatus ecclesiae in Hodonicz in Moravia confirmat. — Dat Pragae per manus mag. nostri Petri a. MCCXCVIII, pontif. a. II, XIV kal. Julii. Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 98. 1806) 1298, 16 Jul. In Zneuma. Nicolaus dictus de villa Dobrenz attestatur venditionem bonorum a propinquis suis ordini Templi factam. — Not. oc, "quod Eberhardus, sororius meus dictus de Stendorf, una cum uxore sua, sorore mea, quatuor laneos cum dimidio in Dobrenz et frater meus Ingram nomine vineas sitas in Petirwiz discreto viro fratri Th. ordinis s. Templi in Tempilsten in perpetuum vendiderunt, cui domui atque ordini duo fratres mei Abelus et Wyzemilus causa devotionis religionem predicti ordinis assumentes integram hereditatis sue portionem, videli- cet X laneos cum dimidio et VI curticulas et medietatem silve cum pascuis sitis in inferiori parte ville in Dobrenz et novem vineas in Petirwiz humiliter donaverunt, qui ordo etiam villam dictam Popiz, quam pater meus cum omnibus attinentiis ipsius ville claustro in Ozla cum filia sua legaverat, pleno jure possidet in presenti. Ego predictus Nicolaus de Dobrenz pro anime mee remedio omni juri, quod habeo in bonis predictis, renuncians publice et ex- presse eidem ordini jus patronatus ecclesie, quod hereditarie ad me pertinuit voluntate libera condonavi, emptionem nihilominus et donationem predictam gratam et ratam habiturus pro- mitto et presentibus me obligo, — dictum fratrem et ordinem ipsius ab omni actione et impetitione omnium heredum bonorum predictorum reddere salvum penitus et indempnem." — Testibus d. Matheo de Schirneho camerario, Drizlao de Polerdiz zudario, Johanne, judice provinciali in Zneuma, d. Alberto dicto de Noneken, camerario Moravie, d. Johanne dicto de Benesowe, burgravio in Gemeniz, d. Genzone de Nazmariz, d. Lupo de Plawychs, d. Kadoldo de Myrezlaus, Mizleboro de Mizelbariz, d. Wenczezlao d. Wemmezlyz, d. Nezcyl de Petir- wyz, d. Schizlao de Orbowe, Alschyco de Tokewan, Kadoldo de Doberenz, viris honorabilibus et omnimode fide dignis. — Acta — in provinciali judicio in Zneuma a. d. MCCXCVIII, indict. XI, epacta I, XVII kal. Aug. E cop. Pelzelii ex orig. in arch. Melit. Pragae asservato. — Boczek V, 99. 1807) 1298, 25 Jul. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae, privilegium civitati Lutomislensi a. MCCLIX°, VI kal. Aug. datum confirmans libertates eiusdem civitatis auget (v. II. n. 229.) — „Et ut monasterium ipsum, predictis patris nostri libertatibus decoratum, per libertates nouas, quas ad amplioris gracie cumulum ei superaddimus, noua quietis et commodi percipiat incrementa, volumus,

Strana 777
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 777 statuimus et ordinamus, vt ciues Litomislenses vendendi et emendi merces per aliarum fora ciuitatum, et specialiter per fora Mute et Policz liberam habeant facultatem, et eadem, qua alii in ipsius ciuitatis Litomislensis foro gaudent et utuntur, in aliarum ciuitatum et specia- liter Mute et Policz foris dicti ciues Lutomislenses vtantur et gaudeant libertate. Preterea si qui predictorum ciuium de Policz et Muta uel alie persone quecumque pro debitis uel aliis causis quibuscunque contra predictos ciues Lutomislenses aut eorum aliquem habuerint ali- quam actionem, illam coram abbate predicto aut eius officialibus mediante iustitia prose- quantur. Quodsi forte predicti abbas et officiales eius in exhibenda super hiis conquerenti- bus de predictis ciuibus Luthomislensibus iusticia negligentes fuerint uel remissi, et hoc constiterit, tunc ad subcamerarium nostrum Boemie pro hiis illa uice uolumus haberi recur- sum.“ — Act. et dat. Prage per manus vener. Petri, Basil. episc. oc, a. d. MCCXCVIII, VIII kal. Aug. indict. XI, regni nostri a. II". Ex orig. arch. olim. mon. Lutom. Boczek V, 100. 1808) 1298, 28 Jul. Apud Frankinuort. Principes, Romanorum regis electores, inter quos Wencezlaus, rex Boemiae, nomina- tur, universitati incolarum Romani imperii notificant, se VI kal. Aug. in ciuitate Vrankinuor loco ad hoc debito et consueto, Albertum, ducem Austriae, regem Romanorum, imperatorem futurum elegisse. — Dat. et act. apud Vrankinuort V kal. Aug. a. d. M°CCXCVIII°, indicc. XI. Kurz, Österr. u. d. Kön. Ottokar und Albrecht I, II, 230. 1809) 1298, 28 Jul. Apud Franchenford. Principes, Rom. regis electores, inter quos Wenceslaus, rex Boh. non nominatur, Bonifacio papae VIII notificant, Albertum, ducem Austriae, regem Rom. VI kal. Aug. — electum esse. — Dat. et actum apud Franchenford a. d. MCCXCVIII, V kal. Aug. indict. XI Kurz, Öster. unter den K. Ottokar und. Albrecht I, II, 233. 1810) 1298, 30 Jul. Pragae. Gregorius, Prag. episc. monasterio in Chotessouicz donationem ecclesiae in Gradecz per Wenceslaum, regem Boh. factam confirmat. — Not. oc, "quod serenissimus dominus noster d. Wenceslaus, — illustris rex Boemie oc, — jus patronatus ecclesie s. Laurentii in Gradecz, quod ad ipsum et progenitores suos pertinuit ab antiquo, cum quatuor hominibus ibidem in Gradecz residentibus et villa dicta wlgariter Popow, que ad eandem ecclesiam in Gradecz dignoscitur pertinere, — monasterio in Chotessowicz de speciali gratia contulit et donauit pro suo suorumque remedio peccatorum per ipsum monasterium Chotessowicense in perpetuum cum predictis quatuor hominibus et villa Popow — possidendum, petens a nobis, quatenus concessioni siue donacioni sue predicte dignaremur — consensum impertiri, ac ipsam — confirmare. Nos — donacionem suam predictam — ratam habentes confirmamus, volentes, 98 vt prepositus monasterii in Chotessouicz predicti, quicunque pro tempore fuerit, ecclesiam

Strana 778
778 Emler, Regesta Bohemiae. in Gradecz b. Laurencii, — cum vacauerit, per se uel fratres suos aut per vicarium, secu- larem clericum, officiare debeat, omnesque fructus ipsius ecclesie — vsibus monasterii sui predicti valeat applicare, prout sibi et monasterio predicto videbitur expedire.“ — Dat. Prage a. d. MCCLXXXXVIII°, III kal. Aug. indict. XI, pontif. vero a. III°. Ex orig. bibl. univ. Prag. 1811) 1298, 11 Aug. Pragae. Nos Gregorius, episcopus Prag. oc, not. oc, "quod — d. Wenceslaus, — illustris rex Boh. oc, volens monasterii Aulae regiae, — quod pro suo suorumque fundavit remedio pec- catorum, utilitatibus providere, a nobis cum instantia postulavit, quatenus ecclesias s. Galli in Zbraslav, in Radotin et Chuchel, in quibus abbas et conventus monasterii praedicti ius obtinent patronatus, eidem monasterio in Aula regia pleno iure de speciali gratia concedere deberemus, nos — ecclesias praedictas saepedictis abbati et monasterio suo in Aula regia praedicto concedimus pleno iure volentes ac expresse permittentes, ut abbas praedictus in eisdem ecclesiis institutionem et destitutionem presbyterorum plenariam habere debeat. — Permittimus insuper, ut idem abbas et conventus monasterii saepedicti omnes fructus eccle- siarum praedictarum, quocunque nomine censeantur, suis usibus valeant applicare sustenta- tione vicariorum congrua reservata, iuribus legatorum sedis apostolicae, nostris et archidia- conalibus in omnibus semper salvis." — Dat. Pragae a. d. MCCXCVIII, III idus Aug. indict. XI, pontif. nostri a. III. E cop. Mus. Boh. 1812) 1298, 11 Aug. Fryburg. Magister civium, consules et universitas civitatis Friburgensis ad Romanum impe- rium pertinentis regem Boh. tutorem recipiunt. — Not. oc, „quod nos post mortem fel. memoriae d. Adolphi, olim regis Roman. nos et civitatem nostram nomine ipsius imperii — d. Wenceslao, regi Boemiae, commisimus et committimus ob tutelam, ipsumque d. regem in tutorem nostrum recipimus sub hoc pacto, quod si serenissimus d. noster rex Romanorum, dicti Adolphi successor, civitatem Ffryburgensem non ipsi regi Boemiae sed alteri commise- rit, erimus tunc a dicto rege Boemiae et ejus dominio absoluti. Si vero ipse rex Roman. eandem civitatem Ffryburgensem eidem regi commiserit, tunc tantum in praedicto rege Boe- miae et in ejus fidelitate, prout per dictum regem Romanorum ipsi regi Boemiae ipsa civitas commissa fuerit, stabiliter et fideliter persistemus et quamdiu nobis non constiterit per lite- ras dicti regis Boemiae, civitatem praedictam alteri quam ipsi Boemiae regi per eumdem re- gem Roman. esse commissam, tamdiu cum praedicto rege Boemiae et in ejus fidelitate ipsius (sic) nullatenus recedemus promittentes ad manus imperii servare et adimplere promissa omnia et singula, sicut decet.“ — Dat. Ffryburg a. d. MCCLXXXXVIII, III idus Aug. E cod. mspto. Raudnic. p. 460 cop. in Mus. Boh.

Strana 779
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 779 1813) 1298, 13 Aug. In Modriz. Theodericus, episcopus Olomuc. literas monasterio Porte Celi siue Tusnawiz a Wen- ceslao rege datas a. d. MCCLXXXXVII, XI kal. Aug. (v. II, n. 1761) confirmat. — Dat. in Modriz a. d. M.CCXCVIII, idus Aug. Boczek, Cod dipl. Mor. V, 102. 1814) 1298, 24 Aug. In castris apud Corun. Wenceslaus, rex Boemiae oc, ecclesiam Pragensem, (queregni nostri „ecclesiarum caput esse noscitur et magistra, cuius etiam ab illustribus progenitoribus nostris, — ipsius ecclesie fundatoribus, ius patronatus habemus, et in qua tamquam in capite regni nostri tam proge- nitores ipsi quam nos coronari et alia sacramenta ecclesiastica recipere consueuimus“ .. .) a solutione exactionum de curia Tyn in civitate Pragensi liberam esse declarat. — Not. oc, „quod — d. Borywoy, dux Boemie, predecessor noster, pro suorum peccatorum remedio cu- riam hospitum, que Tyn seu Leta curia uulgariter nuncupatur, in ciuitate nostra Pragensi inter claustrum s. Jacobi fratrum Minorum et ecclesiam sancte Marie cum redditibus, pro- uentibus, libertatibus et iuribus pertinentibus ad eandem ecclesie sepedicte (Pragensi) — do- nauit. Poro iam dudum honorabiles viri, . . prepositus, .. decanus et capitulum ecclesie antedicte nobis pluries detulere queralas, quod ciues nostri Pragenses ab eis racione dicte curie collectas et exactiones alias indebite pro sue voluntatis libito exigebant, eos per hoc sibi tributarios contra iustitiam facientes, propter quod partibus ipsis aliquociens in nostra presencia constitutis, dum ciues ipsi nullam pro se causam aliam allegarent, nisi quod de curia ipsa collectas hactenus recepissent, dictis preposito, decano et capitulo replicantibus ex aduerso, quod non de iure collectas ipsas ab eis sed per violenciam extorsissent, nos exacta diligencia considerantes attente, quod predicta curia, tunc ducalis, nullis obligata tri- butis, libera erat ab omni onere ac specie seruitatis, nec est uerisimile, quod dictus prede- cessor eidem ecclesie, quam per hoc honorare voluit et possessionibus ampliare, beneficia diminuta dedisset, — dictorumque ciuium allegatam super hoc causam propterea minus ra- cionabilem reputantes, interpretacione presenti perpetuo valitura declaramus — atque statui- mus curiam sepedictam liberam esse a collectis et exactionibus ac seruiciis priuatis seu publicis. — Quapropter mandamus expresse tenore presencium — iudici, iuratis et ciuibus vniuersis predicte ciuitatis — nostre gracie sub obtentu, quatenus nullus eorum a predictis preposito, decano et capitulo seu eorum nomine tenentibus curiam memoratam collectas uel exactiones aliquas ratione ipsius curie, prouentuum seu reddituum eius ullo umquam tempore exigat uel requirat, nec eos uel eorum aliquem ad id compellere seu libertates, gracias et alia iura ad dictam curiam spectantia infringere aut eos super iis aliquatenus molestare presumat. — Illos tamen ciues, qui a prefatis preposito, decano et capitulo tenent seu tene- bunt in posterum curiam supradictam, de bonis propriis, que habent, collectas et alia seruicia, sicut alii ciues Pragenses de bonis suis soluunt et faciunt, soluere et facere volumus cum 98*

Strana 780
780 Emler, Regesta Bohemiae. eisdem.“ — Dat. in castris apud castrum Corun prope Aldenburch, per manus ven. Petri, Basil. episc. oc, a. d. MCCXCVIII°, IX° kal. Sept. indict. XI, regni nostri a. II. Ex orig. arch. cap. Prag. cop. in Mus. Boh. 1815) (1298.) Albertus, Roman. rex, Wenceslaum, regem Boh, ducem Crac. oc, capitaneum terrae Missnensis, Orientalis et Plisnensis constituit. — Inter alias „sacri Romani imperii subditas nobis curas Mysnensis, Orientalis et Pilsnensis (sic) terrae curis praecipue assidue studia nostra sollicitant, qualiter eas, quibus praesentiam nostram aliis arduis et-urgentibus imperii praedicti negotiis occupati exhibere non possumus, per alios gubernemus in pacis optatae solatiis, et a futuris, quae possent accidere, turbationibus laudabiliter praeservemus. Consi- derantes ergo diligenter, quod tu praedicti imperii membrum nobile ac fidele, qui praeemines potentia, prudentia atque fide, terrisque praedictis vicinior, tam armis tuae potentiae, quam tuae circumspectionis industria terras ipsas laudabiliter inter alios gubernare poteris melius et defensare, quamquam sciamus te multis et magnis propriis negotiis occupatum, quod tamen ob fidem, quam ad praedictum habes imperium et dilectionis purae constantiam, quam ad nos geris, obsecuturum te confidimus nostris beneplacitis in hac parte: memoratas terras tibi committimus, teque nostrum et ipsius imperii capitaneum et vicarium constituimus harum serie in eisdem, concedentes tibi auctoritatem plenariam et liberam disponendi, statuendi, judi- candi, percipiendi proventus, servitia et jura omnia de terris ipsis et earum hominibus nobis et eidem imperio debita requirendi, exigendi et recipiendi, causas criminales et civiles ac appellationes, etiamsi quas in eis ad nos interponi contigerit, audiendi et terminandi, fa- cinorosos puniendi, contradictores et rebelles quoslibet poena debita coercendi, justitiam petentibus ministrandi, ac alia omnia et singula faciendi, quae in praemissis et circa prae- missa videris expedire, sciturus, quod quicunque de terris ipsis tibi et tuo vicario obedientes fuerint, illos nostri prosequemur praerogativa favoris et ad promotiones ac exaltationes ipso- rum munificentiae nostrae dexteram liberaliter extendemus.“ Palacký, Formelb I, p. 320. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 260. 1816) 1298, 30 Aug. In Kemnicz. Cunradus, magister civium, consules et universi cives civitatis in Kemnitz ad sacrum Romanum imperium nullo medio pertinentis regem Boh. capitaneum recipiunt. — „Viso et audito mandato ser. d. nostri Alberti, regis Roman. — per patentes et generales ipsius lit- teras burggrauiis, nobilibus et ciuibus incolisque vniuersis Misnensis et Orientalis ac Plis- nensis terrarum eiusdem imperii destinatas super commissione capitaneatus et vicarie terrarum predictarum, per prefatum regem suo et ipsius imperii nomine magnifico principi, d. Wen- cezlao, regi Bohemorum, facta, tamquam fideles regis et imperii supradicti eius mandatis hu- militer obedire volentes dictum regem Bohemorum in capitaneum et vicarium generalem ter- rarum ipsarum recipimus sibique terrarum predictarum generali capitaneo et vicario eorum- dem regis Romani et imperii nomine, cum ciuitate nostra predicta vnanimiter subdidimus

Strana 781
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 781 et prestitimus fidelitatis debitum iuramentum, promittentes sub debito prefati iuramenti dicto regi Boemorum in omnibus — obedire et fideles esse nec ab eo et eius fidelitate recedere, quamdiu predictus d. noster, rex Romanorum, commissionem huiusmodi, ab ipso rege Boemo- rum per se uel per solemnes suos nuncios ac patentes litteras suas specialiter super hoc nobis missas, quas dicto regi Boemorum, statim cum nobis transmisse fuerint, presentare te- nebimur, non duxerit reuocandam.“ — Act. in Kemniz a. d. M°CCXCVIII, III kal. Sept. in die Felicis et Adaucti martirum beatorum. Ex orig. arch. c. r. aul. Vienensi cop. in Mus. Boh. 1817) 1298, 23 Oct. Reate. Bonifacius papa VIII decano ecclesiae Cremsiriensis, ut sententiam ratione limitum ecclesiarum s. Petri et s. Jacobi Brunae ab abbate Welehradensi latam per censuram eccle- siasticam observari faciat. — „Significauit nobis Willelmus, rector ecclesie s. Jacobi in Brunna, — quod licet ipse de antiqua et approbata et hactenus pacifice obseruata consue- tudine in parochia ipsius ecclesie scolas ad docendum pueros psalterium et cantare ualeat retinere, et predecessores sui, rectores ipsius ecclesie, fuerint in possesione uel quasi pre- missorum a tempore, cuius memoria non existit, idemque rector in huiusmodi possessione uel quasi existat, tamen Petrus, rector ecclasie s. Petri in Brunna, Theodericus et Erolinus, vicarii eiusdem P. rectoris, ac Hennicus dictus Sasso, rector scolarum in eadem ecclesia s. Petri, eiusdem diocesis, dictum Willelmum rectorem, quominus huismodi scolas tenere ualeat in dicta parochia s. Jacobi, contra iusticiam impedire presumunt. — Quocirca discre- tioni tue — mandamus, quatinus, — quod iustum fuerit, — appellatione remota debito fine decidas.“ — Dat. Reate X kal. Nov. pontif. a. IV. Ex orig. in curia Brunensi Boczek V, 103. 1818) 1298, 23 Oct. Reate. Bonifacius papa VIII decano Cremsiriensi, ut sententiam inter quondam Theodricum, plebanum s. Jacobi Brunae, et Jacobum, plebanum ecclesiae s. Petri ibidem, ratione limitum earundem ecclesiarum latam per censuram ecclesiasticam firmiter observari faciat. — Dat. Reate X kal. Nov. pontif. a. IV. Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 103. 1819) 1298, 26 Oct. Reate. Bonifacius papa VIII decano Olomucensi mandat, ut alienata a monasterio Oslowa- nensi bona revocare procuret. — Dat. Reate VII kal. Nov. pontif. a. IV. Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 104. 1820) 1298, 28 Oct. Brunae. Raymundus de Lucenburg alias de Wotobia, capitaneus Morauie, litem inter mona- sterium Zabrdovicense et Guilhelmum de Damborzicz de metis in villa Kamenecz exortam

Strana 782
782 Emler, Regesta Bohemiae. decidit. — Not. oc, "quod lis — diuturna vertebatur — inter d. Theodoricum abbatem et conuentum monasterii Zabrdouieensis parte ex vna, et d. Guilhelmum de Damborzicz parte ex altera, pro metis et limitibus in villa dicta Kamenecz, que nunquam fine terminabili poterat terminari. Tandem — ambe partes — super nos et d. Maquardum milites de Budischow de- creuerunt, et nobis de alto et basso ad manus dederunt predictam causam et controuersiam plenarie determinandam — sub pena XL marcarum nobis irremissibiliter et statim soluendarum, que pars nostram determinationem seu decisionem in premissis violaret. Nos itaque — materiam de metis et limitibus in prefata villa Kamenecz inquirentes — et circumsedentibus vicinis ho- minibus senioribus iuramento prius ab eisdem recepto, ipsos homines seniores nobiscum ad cam- pum eduximus ad cernendas et ostentandas metas, et eos preire fecimus, et nos post ipsos se- quentes limites, et metas inuenimus ... impositis ad terram, et sic pertransiuimus de vna meta ad aliam, et desuper vnam lineam aratro cum vomere trahere iussimus, nobis presentibus. Et hec est prima meta in via, alia circa viam secunda meta, tertia et quarta in monte, quinta sub eodem monte circa salicem, sexta apud pontem in vnica strata, septima de eadem strata. Et quicquid est subtus in via, siue agri siue prata, omnia pertinent ad prefatam villam Kamenecz, sicque signauimus et declarauimus in omnibus determinatas.“ — Sigilla: nos Raymundus de Lucenburg, presentes literas scribi fecimus, ac sigilli nostri ac sigillis famo- sorum virorum Marquardi de Budissow, Wilhelmi de Damborzicz, Petri de Bossowicz appen- sione roborari. — Actum et dat. Brune, a. d. millesimo ducentesimo nonagesimo octauo, in die ss. Simonis et Jude apostolorum. Boczek V, 105. 1821) 1298, 17 Nov. In Nurenberk. Albertus, rex Rom. profitetur, reges Bohemiae non teneri in officio pincernatus in corona ministrare. — „Sic nos decet principum et amicorum nostrorum spontaneis uti ser- uiciis, vt si quid per eos nobis honoris uel obsequii preter debitum de prompta beniuolencia exhibetur, eis uel eorum heredibus aut successoribus in suis iuribus nullum per hoc in po- sterum preiudicium generetur. — Ea propter — protestamur, quod licet illustres reges Boemie dum rogati per reges uel imperatores Romanorum eos ad sollempnem eorum curiam uenire contingit, predictis rege uel imperatore coronam regalem gestantibus cum eisdem et eis presentibus corona regia uti possint, non tamen in corona regia debent predicti reges Boemie predictis regi uel imperatori ministrare in officio pincernatus. Quod autem magni- ficus Wencezlaus, rex Boemie, princeps et frater noster karissimus, nobis apud Nurenberk in sollempni nostra curia proximo die dominico post festum b. Martini sedentibus in corona coronatus ad preces nostras ministrauit in officio pincernatus, hoc non de iure sed ex mera delectione, quam ad nostram gerit personam, eum fecisse dicimus, et ad seruiendum — in eodem officio sub corona regia nôbis uel successoribus nostris regibus uel imperatoribus Roma- norum predictum regem et omnes successores suos, reges Boemie, testamur et uolumus de

Strana 783
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 783 cetero non teneri nec aliquod eis exinde preiudicium generari.“ — Act. et dat. in Nuren- berk a. d. MCCXCVIII°, XV kal. Dec. indict. XII, regni nostri a. I. Ex orig. arch. c. r. aul. Vienn. — Balbin, Misc. VIII, 26. — Goldast 265. — Jireček, Cod. juris Boh. I, 258. 1822) 1298, 19 Nov. Apud Nuerenberch. Wencezlaus, rex Boh. oc, Bonifacio papae VIII notificat, Albertum, ducem Austriae, VI kal. Aug. in civitate Frankenford regem Romanum promotum esse, seque electioni huiusmodi licet se absente celebratae suum assensum praebere. — „Nos igitur ad reipublice vtilitatem, comodum et profectum respectum habentes potissimum, huiusmodi electioni de predicto d. Alberto nobis licet absentibus celebrate nostrum presentibus impertimur con- sensum beniuolum et assensum, nolentes, vt predicta electio, quam per nostri consensus ratihabicionem ratificamus et liberaliter approbamus, occasione nostre absentie in aliquo maculari possit in posterum aut eciam viciari.“ — Dat. apud Nuerenberch XIII° kal. Dec. a. d. MCCXCVIII, indict. XII, regni vero nostri a. II. Kurz, Österreich unter Ottokar und Albrecht I, 236. 1823) 1298, 22 Nov. In Nurenberg. Nos Albertus, Roman. rex oc, not. oc, "quod nos venditionem civitatis episcopatus Misnen- sis dicte Pirn cum castro et attinentiis suis, site in terra Misnensi circa metas Boemie, factam per episcopum et capitulum Misnensem — Wenceslao, regi Boemie oc, ac heredibus ejus, prout in literis inde confectis — plenius continetur, ratam et gratam habentes ei nostrum benigne prestamus assensum et ordinamus, — ut dicta civitas, quam ad preces dicti regis regnoque harum serie unimus, unitam esse volumus, ut ad regnum ipsum decetero debeat perpetuo pertinere." — Dat. in Nurenberg a. d. MCCXCVIII, X kal. Dec. regni nostri a. I. Gersdorf, Cod. dipl. Saxoniae regiae I, 256. — Jireček Cod. jur. Boh. 259. 1824) 1298, 8 Dec. Pragae. Nos Wenceslaus, rex Boemiae oc, not. oc, "quod cum nos propter necessitatem defen- sionis terre nostre Cracoviensis, que gentilibus est confinis, oppidum seu locum forensem dictum Sandech, qui ad monasterium monialium ordinis s. Clare ibidem spectabat, ad locum nostrum videlicet Kamencia vulgariter nuncupatum, pro defensione hujusmodi magis aptum. duxerimus transferendum, ex quo monasterium quoniam dampna aliqua noscitur incurrisse, nos volentes super hoc monasterii ejusdem indempnitati consulere, centum marcas arg. puri ponderis cracov. in suppa nostra salis Cracoviensi in recompensationem — dampnorum pre- dictorum dicto monasterio — singulis annis percipiendas per — abatissam et conventum sepedicti monasterii, quibus abbatissa et moniales predicte voluerunt et volunt esse contente imperpetuum damus.“ — Dat. Prage per manus vener. Petri, Basil. episc. a. d. MCCXCVIII" VI idus Dec. XII indict. regni nostri a. II. E cop. simpl. Mus. Boh.

Strana 784
784 Emler, Regesta Bohemiae. 1825) 1298. Nos Nicolaus judex, Heinricus frater meus, Szdizlaus, Vlricus, Hertlinus, Petrus et Beringerus, filii Nuzlini, ceterique consules et scabini civitatis Pontensis — recognoscimus, — „quod Cunradus vir honestus dictus de Hengstberch censum suum in Rudolfsdorf, vide- licet marcam arg. duodecim solidos et quatuor denarios pontensis monetae, quartum di- midium modium tritici, quartum dimidium modium avenae pontensis mensurae, quem censum justo emptionis titulo posside bat in praefata villa, omni jure quo eum possederat, d. Hein- rico abbati de Ozzek et fratribus suis vendidit pro certa pecuniae quantitate, — ita vide- licet, quod idem census praedicto abbati et fratribus suis de eadam villa annis singulis in festo s. Martini perpetuo persoluatur.“ — Acta — a. d. M°CC°LXXXX°VIII°. E cod. dipl. Ossecensi cop. in Mus. Boh. 1826) 1298. In Wissegrad. Nos Bartholomeus, decanus Wissegr. ecclesiae, — protestamur, "quod sani et bene compotes rationis — testamentum nostrum — de rebus nostris — fieri volumus, ne preuenti morte seu aliquo euentu uel infirmitatis causa error aliquis — oriatur. — Disponimus ita- que primo et ordinamus eligendo exsecutores nostri testamenti hon. virum d. Welizlaum, Prag. ecclesie decanum, Chohanum et Symonem, canonicos ecclesie Wissegradensis, quibus testamentariis super animas ipsorum recommittimus et rogamus, vt sic nostram testamenti voluntatem adimpleant et prout ipsis deus inspirauerit fideliter procurent et ordinent, sicut volunt esse nostri testamenti participes, — ratum et gratum habituri, quicquid predicti testamentarii de rebus nostris ordinauerint iuxta predictorum testamentariorum prouidenciam et rerum nostrarum mobilium seu immobilium facultatem, — prouiso tamen, quod debita no- stra ante omnia persoluantur.“ — Act. in Wissegrad sub a. d. M°CC°LXXXX°VIII°. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 1827) 1298. Wenceslaus, rex Boh. civitati Freudenthal immunitatem concedit per duos annos ob incendii devastationem. Dat. a. 1298. Boczek V, 82. Extr. 1828) 1298. Sifridus de Neidekke a patrueli suo Vlrico de Bozkowic villam Milowic apud Eis- grub emit. — Dat. a. 1298. Boczek V, 82. Extr. 1829) 1299, 6 Febr. Pragae. Wenceslaus, rex Boh. dux Crac. et Sandom, marchioque Moraviae monasterio s. Georgii dat facultatem in Trebenicz patibulum erigendi. — Not. oc, „quod nos religiosarum d. abbatissae et conventus monialium apud s. Georgium in castro nostro Prag. supplicationi-

Strana 785
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 785 bus favorabiliter inclinati eis gratiose concedimus et favemus, ut in loco ipsarum forensi dicto Trebenicz iudicium sanguinis et patibulum habere in perpetuum possint, ita quod in eodem loco malefactores, quos ibidem in crimine deprehendi contigerit, per judicem et jura- tos ipsius loci, qui pro tempore fuerint, secundum qualitatem criminis poena debita puniantur. Dat. Pragae per manus vener. Petri, Bisil. episc. oc, a. d. M.CCXCIX, VIII id. Febr. XII indict. regni nostri a. II. E cop. simpl. 1830) 1299, 20 Mart. In Welehrad. „Nos Vlricus dictus de Nouo castro — assensu matris nostre karissime, domine Marie — in remedium anime d. Henrici, attaui nostri, — sepulti in Welegrad, a quo nos et omnis nostra posteritas plurima percepimus beneficia, ius patronatus ècclesie nostre in Zlebnis cum capella, postquam nobis de iure et de facto vacauerit, monasterio Welegradensi — cum omnibus ad predictam ecclesiam et capellam pertinentibus — conferimus possidendum, — hanc vero solam condicionem — seruandam a fratribus d. Johanne priore, Nicolao celario, Martino custode, Alberto camerario, Wernhardo de Pritluk, Paulo suppriore accepimus, vt si forte — Chunradus, abbas Welegradensis, — abbacie sue cesserit, memoratam ecclesiam et capellam pro commodo suo ad extremum vite sue cum omnibus vtilitatibus et vsufructibus debeat possidere; domino autem — ipsum ab hoc seculo euocante ius patronatus sepedicte ecclesie et capelle iterum deuoluetur ad predictum monasterium.“ — Dat. in Welegrad a. d. MCCXCVIIII XIII kal. Apr. Boczek V, 108. 1831) 1299, 23 Mart. Laterani. Bonifacius papa VIII magistrum et fratres hospitalis S. Joh. Jerusalem in suam sedisque apostolicae protectionem tutelamque specialem recipiens, mandat inter alios abbati Strahoviensi Pragensis et Zaberdovicensi Olomucensis dioc., ut eisdem efficacis defensionis praesidio assistant, nec eos a quoquam molestari permittant. — Dat. Laterani X kal. April. pontif. a. quinto. Palacký, ital. Reise 50. 1832) 1299, 6 Apr. Brunae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, homines monasterii Sedlicensis ab jurisdictione be- neficiariorum provincialium et civitatum absolvit. — Not. oc, „quod nos — fratris Heyden- rici, compatris nostri dilecti, abbatis et conuentus monasterii Sedlicensis — supplicationibus inclinati, ut ab officialium uexacionibus liberi obsequia diuina quiecius exequantur, homines eorum ubique per totum regnum nostrum in bonis ipsius monasterii residentes a provincia- lium beneficiariorum, judicum, villicorum et officialium nostrorum quorumlibet, quocunque nomine censeantur, nec non a montanorum et aliarum ciuitatum quarumlibet iurisdictione ac iudicio — eximimus et esse volumus liberos et solutos, ita quod de cetero predicti homines 99

Strana 786
786 Emler, Regesta Bohemiae. per nullum alium quam per Pragenses beneficiarios iudicentur, nec teneantur coram aliis in iudicio de se conquerentibus respondere seu ad ipsorum citaciones aliquas comparere. Si vero aliquis de conquerentibus maluerit coram dicto abbate uel eius officialibus ius suum contra dictos homines prosequi, hoc sibi licebit, et abbas uel officialis eius iusticiam facere teneatur. Adicimus insuper huic gracie nostre, ut quecunque mulcta seu pena pecuniaria uel alia pro qualicunque culpa per homines predictos commiccenda (sic) debebitur, non nobis uel beneficiariis Pragensibus seu iudicibus ciuitatum uel montanorum, sed dictis abbati et con- uentui debeatur. Amplificantes preterea huiusmodi gracie nostre titulum concedimus abbati et conuentui memoratis, ut quecunque crimina in bonis ipsius monasterii — per predictos homines commicti (sic) contigerit, quorum ad nos vel officiales nostros noscitur spectare ju- dicium, per predictorum abbatis et conuentus officiales in causa sanguinis quacunque anima- duersione debita puniantur. Preter hoc etiam volumus, ut de quacunque annona, vino, pisci- bus, allecibus, sale et rebus aliis, que pro vsibus dicti conuentus, siue sint empticia siue de agris et bonis ipsius monasterii prouenerint, undecunque ad prefatum monasterium deducentur, memorati abbas et conuentus theloneum nulli penitus per totum regnum predictum soluere te- neantur. Prohibemus preterea, ut nullus hominum predictorum in aliqua ciuitate nostra pro excessibus extra ciuitatem ipsam in bonis ipsius monasterii uel alibi commissis vel pro de- bito debeat detineri. Sed si excessus aliquos tales in aliqua ciuitate nostra commiserint, propter quos per officiales seu judices ciuitatum ipsarum uel montanorum debeant detineri, detineantur ibidem et mediante iusticia iudicentur, bona uero dicti monasterii et detenti propterea non ledantur. Et si aliquis dictorum hominum propter tales excessus capitaliter fuerit condempnatus, bona condempnati ad predictum monasterium deuoluantur.“—Dat. Brunne per manus ven. Petri, Basil: episcopi oc, a. d. MCCXCVIIII. VIII idus Apr. XII indict. regni nostri a. II. Ex orig. arch. Sedlic. cop. in Mus. Boh. 1833) 1299, 6 Apr. Brunae. Wenceslaus, rex Boemiae, monasterio Zedlicensi literas suas a. d. M°CCLXXXXII, 10 Jan. (v. II, n. 1562) munitas antiquis sigillis. quibus ante coronationis tempora usus est, renovat. — Dat. Brunne per manus ven. Petri, Basil. episc. oc, a. d. MCCXCIX, VIII° id. Apr. XII indict. regni nostri a. II. Ex orig. arch. fisci reg. Prag. cop. in Mus. Boh. 1834) 1299, 7 Mai. Brunae. 9 Fr. Antonius de ordine Minorum, episcopus Chenadiensis, ecclesiis b. Mariae Virginis in Zabrdouicz et in Kerenthein indulgentias XL dierum confert. — Dat. in Bruna V fer. proxima post quindenas pasche a. d. M°CC°XC nono. Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 109.

Strana 787
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 787 1835) 1299, 14 Maji. Brunae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, ecclesiae Olomuc. villas Cryzow et Bradlna, quas quon- dam Albertus de Sternberg in recompensationem damnorum, quae Olomucensi ecclesiae in- tulerat, eidem ecclesiae dedit, confirmat. — Dat. Brunne per manus vener. Petri, Basil. episc. oc, a. d. MCCXCIX°, II idus Maii, XII indicc. regni nostri a. II°. Ex orig. in arch. cap. Olomuc. cop. in Mus. Boh. 1836) 1299, 14 Maji. Brunae. Nos Wenceslaus, rex Boemiae oc, not. oc, „quod nos abbatissam monasterii ordinis s. Clare in Olomucz cum monasterio ipsius et pauperibus in bonis predicti monasterii residen- tibus sub regia nostra protectione suscipimus speciali, easque ab omni provincialium et ciui- tatum nostrarum iudicum et beneficiariorum ac aliorum officialium quorumcunque iurisdictione ac proprietate — eximimus, — ita quod per nullum alium quam per nos vel camerarium nostrum Morauie, qvi pro tempore fuerit, vel alium, cui nos duxerimus committendum, pro- qvacunque causa pauperes ipsi citentur vel etiam iudicentur, nec citati teneantur coram aliis respondere.“ — Act. Brunne per manus uener. Petri, Basil. episcopi oc, a. d. M.CCXCIX, II idus Maii, XII indict. regni nostri a. II. Boczek V, 111. 1837) 1299, 14 Maji. Brunae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, in remedium animae patris sui Ottacari monasterio s. Clarae in Znoym villas Tassowitz et Hedenitz prope Znoym sitas post coronationem suam de novo confert. — „Ad maiorem quoque gratiam pauperes tam in predictis villis quam in bonis aliis predicti monasterii residentes ab omnium prouincialium et ciuitatum nostrarum iudicum et beneficiariorum ac aliorum officialium quorumcumque iurisdictione ac potestate — eximimus, — ita quod per nullum“ (etc. ut in dipl. praecedenti.). — Dat. Brune per manus vener. Petri, Basil. episc. a. d. MCCXCIX°, II idus Maii, XII indict. regni nostri a. II. Boczek V, 112. 1838) 1299, 15 Maji. Brunae. Nos Wenceslaus, rex Boemiae oc, not. oc, -quod nos principaliter propter — felicis recordationis domine Agnetis, — ducisse Austrie, — sororis nostre, anime remedium villam nostram dictam Weirowitz, sitam in uillicatione nostra Znoymensi, cum hominibus, agris, pratis, syluis, molendinis, pomeriis, piscationibus, uineis — et ipsius pertinentiis vniuersis abbatisse et conuentui monasterii monialium ordinis s. Clare in Znoyma conferimus — sta- tuentes, ut homines predicte uille illa, qua homines alii aliorum bonorum predicti monasterii gaudere noscuntur, utantur — libertate.“ — Dat. Brune per manus ven. Petri, Basil. episc. oc, a. d. MCCXCIX°, idus Maii, XII indict. regni nostri a. II. Ex orig. in arch. einsdem Boczek V, 113. 99*

Strana 788
788 Emler, Regesta Bohemiae. 1839) 1299, 3 Jul. Brunae. † † † Nouerint oc, "quod nos — Wenceslaus secundus, — rex Boemie dux Crac. Sand. — uirginibus in preurbio Olomucz ad ecclesiam ss. Petri et Pauli — deo famulantibus — circumspiciens priuilegiales literas per donationem suorum predecessorum wetustate decessuras super molendinum situm sub monasterio s. Jacobi Olomucz super Morauam constitutum et aliud desertum ultra obstaculum dicti molendini positum cum utrisque ripis incipiendo sub castro, cuius westigiam dignoscitur in fluuio Moraue atenus esse sub burgo ecclesie s. Blasij ibidem limitando cum pomerijs, pratis et praytis, ortis et pascuis, piscacionibus, curticulis, se- mitis et limitibus, agris, culturis cultis uel incultis cum omni iure et pleno dominio perpetuis temporibus duraturum. Taliter mandans, quod omnia bona huius monasterii hic et alibi sint libera ab omni inquietatione et defensa; — omnibus camerarijs terre, castellanis provincialibus precipimus omnibus officialibus nostris in ciuitate Olomucz siue in preurbio, — ab omni in- festacione et a quolibet grauamine indebito, de castrorum edificatione et fossati, ab omni bene- ficiariorum nostrorum violentia et tyranide, ab omni wectigalium impedimento, indebite seruitutis honeribus, ab omni etiam censu principum et tributorum et a qualibet iniuria. Si autem furem deprehendi contingeret in eiusdem bonis, statuimus ipsum furem tradi in custodia curie prin- cipis, bona autem furis integra maneant domicellabus ad succursum inopie, ut inde pro ar- bitrii sui disponant libera voluntate. Si vero aliquid ibi furtum inveniatur uel homicidium perpetratum fuerit, inhibemus omnimodis grauamen a castro in bonis ipsarum fieri et predam vyolentam, quam alias solent exerceri, penitus interdicimus.“ — Dat. Brunne per manus vener. Petri, Basil. episc. oc, a. d. MCCXCIX°, quintonon. Julii XII indict. regni nostri a. III. Ex orig. sublesto in arch. archiep. Olomuc. Boczek V, 114. 1840) 1299, 14 Jul. Pragae. Instrumentum concordiae factae inter Wencezlaum, canonicum ecclesiae s. Georgii, et Nicolaum de Budissin, civ. Luthmericensem, super villa Sirzieiovicz. — Nos Johannes, — Prag. archidiaconus, not. oc, "quod Wencezlaus, ecclesie s. Georgii in castro Pragensi cano- nicus, et Nicolaus dictus de Budissin, civis Luthmericensis, in curia prepositi Pragensis in civitate Majori Prage in nostra presentia constituti, predictus Wencezlaus proposuit coram nobis, quod cum ipse nomine prebende sue debitis de bonis spectantibus ad prefatam eccle- siam s. Georgii, que bona Nicolaus predictus excolit in villa dicta Sirzieiovicz, Nicolaum ipsum coram discreto viro Hostizlao, officiali curie Prag. episcopi, traxisset in causam et super eo cum eodem Nicolao diucius litigasset, ita quod sentencia diffinitiva lata fuit in causa ipsa pro Wencezlao prefato, a qua memoratus Nicolaus ad sedem apostolicam appelavit. Tandem Nicolaus ipse — appelacioni renuncians amicabilem composicionem cum ipso Wen- cezlao tali modo iniit coram nobis, quod tres fertones arg. puri pragensis ponderis, videlicet fertonem et dimidium in festo b. Martini et fertonem et dimidium in kathedra sancti Petri proxime nunc venturis pro primo anno, pro singulis autem annis sequentibus semper in na- tivitate d. nostri tres fertones arg. et ponderis predicti pro bono pacis et concordie in omnem

Strana 789
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 789 eventum Wencezlao predicto, vel cui ipse mandaverit, ac successori suo sine difficultate ac exceptione qualibet integraliter debeat assignare.“ — Act. et dat. Prage a. d. MCCXCIX°, II idus Jul. Ex orig. bibl. univ. Prag. cop. in Mus. 1841) 1299, 1 Aug. Concordia inter Wencezlaum regem et Dyetochonem de Trziebelowicz super villa Zuzelicz et castrum ac mediam civitatem in Horupnik. — Nos Wencezlaus, — rex Boemiae oc, not. oc, „quod cum inter nos ex una, et Dyetochonem de Trziebelowicz ex altera parte, super villa forensi dicta Zuzelicz cum villis ad eam spectantibus Lepolissi, Luconossi, Bludi, Cunratice, Hradischco, Hlawessnik, Collessi, Vgiesdecz, Olbramice, Cralupi, Thesmin et Lowcice, nec non super castro et media civitate Horupnik cum villis infrascriptis ad castrum et mediam civitatem predictam pertinentibus, videlicet Brazlauice, Brziezezina, Lestnik, Smolin, Opatovice et Kyowem cum omnibus earum libertatibus, juribus et pertinentiis uni- versis, que fuerunt quondam Sezeme de Horupnik, dicti Dyetochonis avunculi, sine liberis decedentis, exorta fuisset materia questionis, nobis dicentibus dictam villam forensem Zuzelicz nec non castrum et mediam civitatem Horupnik cum villis ac attinentiis supradictis ad nos spectare jure terre, quo ad nos bona decedentium sine liberis devolvuntur ; dicto Dyetochone asserente dictam villam forensem Zuzelicz nec non castrum Horupnik et medietatem civitatis predicte cum villis et attinentiis ejus predictis ex donatione predicti Sezeme coram fel. record. d. Ottakaro, — illustri rege Boemie, de ipsius consensu facta sibi, ad eum rationabiliter perti- nere et hoc se probaturum legitime offerente. Nos ad hoc probandum sibi terminum dedi- mus, ut petebat; dictus vero Dyetoch coram nobis et baronibus nostris in assignato sibi per nos termino cum testibus, quibus donationem sibi premisso modo factam se velle probare dicebat, comparens, nobis cum amicis suis — supplicavit, ut non per judicii, sed potius per gratiose compositionis formam questionem ipsam decidere dignaremur. Nos autem dictorum Dyetochonis et amicorum ejus — supplicationibus — inclinati, receptis a predicto Dyeto- chone septingentis marcis argenti pragensis ponderis per eum nobis datis, cessimus et ce- dimus, dedimus et damus eidem omne jus et actionem, quod vel quam nos et heredes ac successores nostri in predictis castro, medietate ciuitatis et villis ex causa predicta habemus et habuimus. — Ad majorem quoque gratiam indulgemus predicto Dietochoni, quod ipse et homines sui non wladicones in ipsius Dietochonis hereditatibus non habendo alibi suas he- reditates proprias residentes ad expeditiones nostras vel ad aliqua alia servitia nostra veni- re et ea facere, sola generali collecta excepta, quam debebunt solvere, per ipsius Dietochonis vite tempora nullatenus teneantur. Adicimus ad hec preterea de gracia speciali, quod pre- dictus Dietoch et homines ipsius predicti eo vivente coram nullis aliis beneficiariis, judicibus vel officialibus provincialibus seu aliis quibuscunque, quocunque nomine censeantur, preter- quam coram beneficiariis Pragensibus citari debeant vel etiam judicari. Nec villicus aliquis predicti Dietochonis bona ex quacunque causa spoliare presumat, nisi prius de ipso vel ejus hominibus facta querimonia coram nobis nos super querimonia ipsa dederimus judicem

Strana 790
790 vel auditorem, et tunc primum quicquid idem judex vel auditor peraudita causa contra dictum Dietochonem vel ejus homines faciendum jusserit, fiet per villicum supradictum.“ — Act. Prage in generali colloquio nostro in octava b. Jacobi apostoli celebrato et dat. ibidem per manus ven. Petri, Basil. episc. oc, a. d. MCCXCIX, die predicta, XII indict. regni nostri anno III. Ex orig. arch. Trebon. cop. in Mus. Boh. Emler, Regesta Bohemiae. 1842) 1299, 14 Ang. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae oc, ac sacri Romani imperii per terras Misnensem, Orien- talem et Plisnensem vicarius generalis, quosdam reditus pro sacerdotali vicaria ecclesiae Misnensis donat. — Dat. Pragae per manus ven. Petri, Basil. episcopi oc, a. d. MCCXCIX°, XIX kal. Sept.. XII indicc. regni nostri a. III. Ex orig. Gersdorf, Cod. dipl. Saxoniae reg. I, 260. 1843) 1299, 23 Aug. Apud Clankam. Wladizlaus, dux Maioris Poloniae, Poznaniae, Pomoraniae, Lanciciae, Cuyauiae et Sy- rasiae promittit, se ducatus suos Maioris Poloniae, Poznaniae, Pomoraniae etc. regi Bohemiae resignaturum et ab eo iure feudali recepturum esse. — Not. oc, „quod nos — tactis sacrosanctis euangelijs iurando corporaliter promittimus fide bona, quod Pragam ad magnificum princi- pem, d. Wenceslaum, regem Boemie, ducem Cracouie et Sandomirie, marchionemque Morauie, affinem nostrum karissimum, in proxime ventura vigilia nativitatis domini personaliter veniemus omni occasione, exceptione et excusatione — proculmotis sola corporali infirmitate dumtaxat excepta, — ita quod propter ipsam in dictis loco et termino venire ad dicti regis presen- ciam non possemus, ex tunc statim cum de ipsa infirmitate deo volente conualuerimus in quatuor septimanarum spacio, a die, qua primo in conualescencia infirmitatis ipsius equitare ceperimus, conputando, ad dicti regis presenciam, vbicunque in terris suis fuerit, veniemus et venientes tunc ad ipsum regem in loco et die, quos ad hoc ipse rex duxerit eligendos, sine difficultate aliqua terras siue ducatus nostros Maioris Polonie, Poznanie, Pomoranie, Lan- cicie, Cuyauie et Syrasie cum ciuitatibus, castris, opidis, villis, hominibus tam nobilibus quam popularibus, titulis, honoribus, officijs, beneficiis ecclesiasticis et secularibus et alijs eorum iuribus et pertinencijs vniuersis, dicto regi publice et in perpetuum donabimus et resignabi- mus ac cedemus libere de eisdem, ipsosque a predicto rege cum solempnitate debita reci- piemus in feudum et prestabimus sibi fidelitatis et homagij cum expressione omnium arti- culorum, qui requiruntur in talibus, consuetum et debitum iuramentum per nos et heredes ac successores nostros, duces ducatuum predictorum, a predicto rege et suis heredibus ac successoribus regibus et regno Boemie habendos et tenendos iure ac titulo feudali, et quod de ipsis seruiamus perpetuo et faciamus predicto regi et heredibus ac successoribus suis, sicut quilibet feudatarius suo domino et specialiter alij feudatarij vasalli et nobiles predicti regni Boemie omnes comuniter vel diuisim singulariter singuli eis seruire et facere tenentur et debent de consuetudine vel de iure, et quod statuta vel edicta, que dictus rex statuerit

Strana 791
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 791 per nos et dictos heredes ac successores nostros seruanda ac tenenda in terris seu feudis ipsius et racione ipsorum acceptemus et inuiolabiliter seruemus ac firmiter perpetuo te- neamus. Postquam autem per nos predictorum ducatuum donacio, resignacio et cessio ac iuramenti predicti exhibicio, et per ipsum regem investitura ipsorum ducatuum, tunc feu- dorum et dictorum statutorum edicio facte fuerint, — statim patentes litteras nostras super premissis et alijs, que in dictis litteris, vt pro ipso rege et dictis heredibus ac successori- bus suis res melius valeat et non pereat, et quod nos et dicti heredes ac successores nostri ea teneamus et obseruemus ac contra ipsa uel ipsorum aliqua non veniamus nec venire pos- simus de iure uel de facto, de mandato dicti regis in specie vel genere ponentur sub qua- cunque forma, concepcione, expressione et addicione verborum vel clausularum faciencium pro dicto negocio ac adiectione penarum, quod eidem regi licebit pro suo libito mandare et facere de nostra licencia, quam ex nunc sibi concedimus super eo sub ducali nouo nostro sigillo habente titulum terrarum ipsarum, et sub sigillis prelatorum, principum et magnatum, tunc ibidem presencium vel absencium, quorum sigilla predictus rex ad dictas litteras ha- bere voluerit in testimonium vel consensum, dabimus dicto regi et aliter sicut consiliarijs predicti regis, quos ad hoc rex ipse deputauerit vna cum illustri Nicolao, fratre ipsius regis, et Lexkone consiliarijs nostris expedire videbitur super premissis omnibus et singulis. Et vt nos et dicti heredes ac successores nostri a predictis rege et heredibus ac successoribus suis, nostris fidelitate, seruiciis et subiectione ac deuocione, quibus recipiendo a predicto rege feuda ipsa sibi et dictis suis heredibus ac successoribus perpetuo astringemur, non receda- mus nec de promissis nostris et alijs, que in predictis nostris litteris, quos ipsi regi daturi sumus sub predicto sigillo nostro ducali, continebuntur expressa, aliquid immutemus vel con- tra ea veniamus, nec dicti heredes ac successores nostri ea immutare vel contra ipsa ve- nire possint, et vt efficiamus, quod barones, castellani, nobiles, aduocati, judices et ciues terrarum predictarum predicto regi uel ejus certis nuncijs ad hoc per ipsum destinatis de fidelitate sibi et dictis heredibus ac successoribus suis semper seruanda tanquam nostris et ipsorum superioribus dominis, et de adimplendis ac faciendis per eos eis, que de ipsis in pre- dictis nostris litteris sub dicto ducali nostro sigillo dicto regi per nos dandis expressa fuerunt, prout predicti consiliarij nobis mandauerint, ipsi regi cauebimus, et caucionem sufficientem sine dilacione et contradiccione aliqua faciemus. Sicque premissis omnibus et singulis factis per ordinem et inpletis ex tunc predictus rex quatuor milia marcarum arg. polonici ponderis nobis tenebitur soluere in terminis per consiliarios predictos super hoc positis et statutis et suppam suam in Ilcus nobis concedet et prouentus ipsius suppe nostra sibi pro- missa soluendo et in ipsius semper fidelitate manendo percipiamus per octo annorum spa- cium per completum. Preterea libera et spontanea voluntate nostra absoluimus in hijs scriptis regem predictum et suos ab omnibus promissis et obligacionibus olim per ipsum regem vel suos pro ipso nobis factis ad explendum vel seruandum dicta promissa et obliga- ciones eos vel eorum aliquem volumus de cetero non teneri, promittentes sub debito predicti iuramenti predicta omnia et singula facere, seruare ac adinplère, et contra ea vel eorum aliqua de iure uel de facto vllo vmquam tempore non venire. Quod si contraueniremus vel

Strana 792
792 Emler Regesta Bohemiae. non faceremus aut non obseruaremus vel non adinpleremus predicta omnia aut aliquod pre- dictorum, statim periuri erimus et omnes predictos ducatus cum ciuitatibus, castris, opidis, municionibus, villis, hominibus, tam nobilibus quam popularibus, titulis, honoribus, officijs, beneficijs ecclesiasticis et secularibus et alijs eorum iuribus ac pertinencijs supradictis et jus ac dominium, quod nobis et dictis heredibus ac successoribus nostris in ipsis conpetit uel posset quocumque modo vel causa conpetere in futurum, perdemus et ad dictos regem, he- redes ac successores suos habendi et possidendi per eos in perpetuum deuoluentur. Propter quod mandamus tenore presencium vniuersis et singulis baronibus, castrorum castellanis, nobilibus, aduocatis, judicibus et ciuibus ciuitatum, ceterisque incolis et popularibus terrarum et ducatuum predictorum, vel si contra predicta uel aliquod predictorum venerimus vel non fecerimus aut non adinpleuerimus vel non obseruauerimus omnia et singula supradicta, statim ex tunc a nostro ac heredum et successorum nostrorum predictorum dominio recedere, et predicto regi cum omnibus castris, ciuitatibus et municionibus, quas habent, adherere et ser- uire sibi ac ipsum et dictos heredes ac successores suos, reges Boemie, pro suis ueris et legittimis dominis habere in perpetuum sibique fidelitatis et homagij prestare iuramentum omni occasione et dilacione postpositis teneantur, quos a iuramento fidelitatis et homagij nobis per eos prestito, quo nobis et dictis heredibus ac successoribus nostris sicut suis dominis sunt astricti, in casu predicto absoluimus per hec scripta. — Act. et dat. apud Clankam a. d. MCCXCIX, IX kal. Sept. XII indicc. Fiedler, Böhm. Herrschaft in Polen, Arch. für. Kunde öst. Gerch. 14, 183. 1844) 1299, 18 Sept. In Mysenburg. Wenceslaus, rex Boh. dux Crac. oc, ad petitionem judicis et juratorum civitatis Pragensis confirmat instrumentum de dato 1296, 2 Jun. super provisione facta per ipsos magistro Petro, notario civitatis. — Dat. in Mysenburk per manus ven. Petri, Basil. episc. oc, a. d. MCCXCIX, XIV kal. Oct. XII indict. regni nostri a. III. E libro civ. Prag. ab anno 1310, 6. 1845) 1299, 29 Sept. Olomucii. Theodoricus, Olomuc. episc. quandam silvam Pharcassoni, filio Lupi de Naztil, confert in feudum. — Not. oc, »quod nos consilio — capituli nostri Olomuc. siluam nostram ultra Brunsberg sitam, ad LX laneos de spacio continentem, tangentem ab vna parte metas silue, quam Gerlaco tradidimus ad locandum, et ab aliis partibus se protendentem ad metas silue canonicorum Cremsiriensium et comitum de Friburg, damus ad locandum et conferimus in feodum Pharcassoni, filio d. Lupi de Naztil, et heredibus eius, filiis duntaxat, cum omnibus vtilitatibus et prouentibus, qui possunt in predicta silua fieri tempore succedente, tam in molendinis quam agris, piscationibus, pratis, pascuis et rubetis et ceteris vtilitatibus — ad habendum, — saluo iure fidelitatis, — saluo etiam aurifodio vel argenti, salis vel cuiuscun- que alterius metalli, quod ad nos tantummodo, si emerserit, volumus pertinere. Verum ut idem Pharcas et heredes eius per exhibitionem certi obsequii se homines esse nostre ecclesie

Strana 793
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 793 recognoscant, hoc onus eis imponimus, ut idem Pharcas in uita sua et heres eius, — cum silua illa redacta fuerit in bona censualia, cum uno tantum dextrario nobis et successoribus nostris de predictis bonis debeant deseruire. Preterea volumus, ut in illa silua instituat et locet ciuitatem, quam nomine suo Pharcastat nuncupabit.“ — Testes: Budislaus decanus, Cirus prepositus, Fridericus archidiaconus, prelati Ranocirus, Petracus, Leo, Techoncius ; et mag. Wernherus canonici, Bohuslaus de Crazna, Nicol de Gelss, et Hennyngus de Vroluz milites, Gerlacus de Hoczenplocz, Franco de Modericz et Dyetricus de Pustmyer, fideles nostri. — Dat. Olomuz a. d. M.CC.LXXXXIX, III kal. Oct. Boczek V, 115. 1846) 1299, 21 Oct. In Olomucz. Concordia ab episcopo Olumuc. Theodorico facta inter Theodoricum Srollonis et pau- peres de Slawonyn. — Nos Theodricus, Olomuc. episcopus, not. facimus, "quod nuper, cum inter Theodricum Srollonis ecclesie Olomucensis ex una, et pauperes de Slawonyn, qui sunt homines nostre ecclesie Olomucensis, ex parte alia questio exorta fuisset de quibusdam exactionibus inordinatis, quibus idem Theodricus Srollonis dictos pauperes de Slawonyn minus iuste molestare et offendere nitebatur, dicens, se posse steuram seu exactionem po- nere super eos, quandocunque placeret et quoscunque vellet, et cum satis diu inter se in nostra presentia litigassent — eosdem cum predicto Th. concordauimus in hunc modum : quod predicti homines de Slawonyn de cetero — pro censu et steuris et pro iudiciis gene- ralibus, que panthedinc vulgariter appellantur, inclusis thabernis duabus, que illic esse ab antiquo consueuerunt, de tota villa Slawonyn tenentur Th. sepedicto dare omni anno vi- ginti quinque marcas arg. daturi in Morauia olomuc ponderis — et de omni timore pene seu culpe, quod vulgariter anelbare dicitur, in communi seu generali iudicio liberi debent esse; excepto si aliquis eorum delinquit uel specialiter excedit, ille specialiter secundum quod iustum fuerit, puniatur, tamen gracia mediante. Preterea si alique sententie in iudicio emergerent, quas ipsi inuenire nescirent, illas sententias in Pustmir affere tenentur, secun- dum quod illic a iuratis seu scabinis fuerint informati, et propter hoc nullam penam seu culpam incurrent. Insuper tenentur de quolibet laneo metere duodecim congeries seu sexa- genas, sex videlicet de hyemalibus et sex de estiualibus, et ad gramina falcanda tenentur de quolibet laneo mittere falcatorem. Tenentur eciam ad curiam memorati Srollonis, quam habet in Slawonyn, annonam messem totam inducere et non falcatam, et postquam inducta per eosdem fuerit, si triturabitur per trituratores sepedicti Srollonis, inducere in ciuitatem et non alias tenebuntur. Judex etiam dicte ville Slawonyn et quidam ortus soluens in censu medium fertonem excepti sunt ab omni contributione illarum XXV marcarum; alia omnia, que sunt in sepedicta uilla, ad illas XXV marcas contribuere tenebuntur.“ — Testes: Bu- dislaus decanus, Cyrus prepositus, Fridericus archidiaconus, prelati, mag. Wernherus, mag. Ambrosius, mag. Martinus, Ranocirus, Thecontius et Andreas canonici ; Protywa de Zabirsy, Henricus de Modricz, et Johannes de Vzow milites; Vnka, nepos noster de Planyzs, Bohu- 100

Strana 794
794 Emler, Regesta Bohemiac. slaus de Luzan, famuli, et alii. — Act. et dat. in Olomucz a. d. M.CC.LXXXX(IX), XII kal. Nov. Boczek V, 116. 1847) 1299, 21 Oct. In Olomuz. Theodricus, Olomuc. episc. silvam quondam confert Gerlaco de Hozzobla extstir- pandam. — Not. oc, "quod nos — nemus sev siluam nostram episcopalem, vltra Frideberch sitam, de qua usque in hanc horam nullam habuimus penitus vtilitatem, tangentem ab vna parte metas silue sev terminos illustris ducis d. Meskonis de Tessyn, scilicet fluuium Ostra- viam, qui fluuius inter bona dvcalia ab antiquo et nostra bona episcopalia fuit et est termi- nus siue meta, vsque ad metas sev terminos Vngarie, ipsum fluuium Ostrauiam linealiter ascendendo, ab alia parte vero pertingentem vsque ad metas nobilium virorum comitum de Vriburch, usque ad fluuium Cedliz, tangentem etiam metas canonicorum nostrorum Chrem- syrensium, contra villam Mohtil, et terminos dominorum de Crazna, illam dotalem siluam damus — fideli nostro Gerlaco de Hozzobla, et heredibus suis — masculis — ad locandum, plantandum, exstirpandum et vtilem, quocunque modo sciuerint vel poterint, faciendum, in feodum concedimus et iure feudi, — hac tamen — conditione interiecta, quod ipse Gerlacus et le- gitimi heredes, filii sui, duas partes bonorum illorum et vtilitatum, que in prefata silua fa- cient vel fieri possunt sev procurari per eosdem, tenere debeant in feudum et habere, titulo et nomine iusti feudi. — Nobisque et successoribus nostris — de illis bonis, postquam plantata, locata et censualia iam facta fuerint, debeant expedite cum falerato dextrario de- seruire. Terciam autem partem bonorum illorum omnium et utilitatum — ad nos et suc- cessores nostros — volumus pertinere, saluo tamen eo, quod iidem Gerlacus et sui heredes habebunt et habere debent regimen tercie partis nostre et iudicium, sicut suarum duarum parcium predictarum cum omni iure, excepto quod fructus et prouentus exinde prouenientes — nobis et successoribus nostris tenentur ex integro fidelissime presentare.“ — Testes: Bvdyzlaus decanus, Cyrus prepositus, Fridericus archydiaconus, prelati; mag. Ambrosius, Andreas et Techontius canonici ; Paulus camerarius noster, Nycolaus de Schowenbvrch et Bohvzlaus de Crazna milites, Lvdco, Conradus et Herbordus de Sechowiz famuli, et alii. — Dat. in Olomuz a. d. MCCXCIX, XII kal. Nov. Ex orig. in arch. archiep. Cremsiriensi Boczek V, 118. 1848) 1299, 29 Oet. Pragae. Gregorius, Prag. episc. oc, ad vniuersorum oc, "quod nos ad petitionem — Jacobi, ple- bani Curimensis ecclesie, cui hospitale ibidem situm subiectum existit, hon. virum Leonem, ciuem Curimensem, cum vxore sua in hospitali Curimensi instituimus curam et amministracionem omnium bonorum eiusdem hospitalis ad vsus pauperum infirmorum ibidem degencium perti- nentium ipsis plenariam commitentes. Et quia predictus Leo et vxor sua bona, que habent, ad vsum hospitalis conuertere intendunt, vt ex hoc aliquod emolumentum assequantur, ipsis bona, que in eodem hospitali fecerint, in remissionem iniungimus pecatorum. Adicientes quod

Strana 795
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 795 si sepefatus Leo in gubernacione hospitalis predicti inveniretur negligens, quod ex tunc per dom. Jacobum, plebanum Curimensem, uel suos succecsores — ab eodem hospitali valeat am- moueri. Damus enim d. Jacobo plebano et suis successorihus facultatem hospitale supradictum visitandi, reformandi et corrigendi. Verum postquam Leonem predictum de hac vita migrare continget, volumus, vt ex tunc vxor sua eidem hospitali preesse debeat et ibidem usque ad vitae sue exitum commorari, eo saluo, quod si predicta vxor sua in aliquo negligens inveni- retur, quod et tunc eidem hospitali alter prefici debeat, qui tam predicte domine vxori quam eciam aliis ibidem degentibus vite necessaria subministret.“ — Dat. Prage a d. MCCLXXXX nono, IIII kal. Nov. ind. XII, pontif. nostri a. IV. Ex orig. arch. Mus. Boh. 1849) 1299, 1 Nov. Johannes, abbas de Pomuk, commutationem bonorum monasterii sui apud Chremsam cum monasterio de Zwetla factam confirmat. — Not. oc, "quod cum emissemus curiam no- stram circa Chremsam situatam nomine Nevsedel et pratum situm circe nostram curiam Nouam villam, — abbati et conuentui de Zwetla de quadam communi terre iusticia, que wlgariter dicitur pverrecht, medium talentum denariorum wienensium preter quinque denarios annis singulis tenebamur, pro quibus redimendis procuratori bonorum nostrorum in Chremsa. scilicet fratri Yngbrando, monacho domus nostre, tunc prouisori, commutacionem pro exsol- uendis predictis denarijs commisimus faciendam. Quam et quanto efficacius potuit consum- mauit. Porro commutauit predictis — abbati de Zwetla et suo conuentui quatuor iugera agrorum, vt memoratus d. abbas et conuentus prelibati monasterij predictos agros teneant, — pro supradicta summula denariorum et omni prorsus iusticia, quam ipsis deberemus quo- cumque genere in presenti et in posterum exhibere, et ultra sortem, quam ipsis soluere de- beamus, ipse d. abbas et conuentus sepedictus d. abbati de Hylaria et suo conuentui loce nostri tres denarios currentis monete et nobis et nostre ecclesie, videlicet Pomucensi, simi- liter tres denarios eiusdem monete singulis soluant annis. Quam commutacionem — confir mamus.“ — Dat. et act. a. d. M°CC°.XCIX, kal. Nov. Font. rer. Austr. III, 329. 1850) 1299, 27 Nov. Pragae. Gregorius, Prag. episc. vidimat bullam exemptionis Bonifacii papae VIII datam fra- tribus ordinis Heremitarum s. Augustini Pragae XII kal. Febr. pontif. eiusdem papae a. IV. Dat. Prage V kal. Dec. a. d. M'CCLXXXXIX°, indicc. XII. Cod. Thomaeus, 11. 1851) 1299. Theodricus, episc. Olomuc. indulgentias monasterio s. Wenceslai in Lucca a quibus- dam episcopis Italiae concessas confirmat. Boczek Cod. dipl. Mor. V, 106. 100*

Strana 796
796 Emler, Regesta Bohemiae. 1852) 1300, 11 Jan. In Pustomir. Theodoricus, episc. Olomuc. villam Paskow dat permutationis titulo Joanni Stangoni pro bonis in Lybental. — Not. oc, "quod nos — villam nostram Pascow, vltra Stariz sitam, cum siluis, pratis, piscacionibus, rubetis, agris cultis et incultis et vniuersis aliis iuribus ad nos pertinentibus in eadem, dedimus fideli nostro Johanni Stangoni pro bonis suis, que in Lybental ab ecclesia nostra tenuit, et que de antiquo feodo existebant, secum — permutando, quia bona predicta in Lybental melius et propinquius adiacent ciuitati nostre Hocenploz, et plus vti poterimus de eisdem, quia informata iam sunt, censualia, plantata, concedentes ac conferentes dicto Johanni Stangoni et heredibus eius masculis — eandem villam Pascow in feodum et iure feodi ad habendum, — hoc onus sibi et suis heredibus inponentes, vt de memorata villa Pascow nobis et successoribus nostris debeant cum expedito dextrario deseruire.“ — Testes: Paulus camerarius, Vlricus de Ronberch, Hermannus Claow, Sifridus de Engelsberch, Godfridus de Gebensteth, Henningus de Vroluz, et Heydenricus de Vride- lanth, milites nostri; Gerlacus de Hocenploz, Franco de Modriz, Theodericus de Pustimir et Arnoldus, frater eius, Heynusso de Ronberch, et Pertoldus, frater eius, Gerhardus Claow, et Petrus de Dewiz et alii. — Dat. in Pustomir a. d. M.CCC, III ydus Jan. Ex orig. arch. archiep. Cremsir. Boczek V, 120. 1853) 1300, 8 Mart. Brunae. Wencezlaus, rex Boemiae oc, civibus Luthomericzensibus concedit quasdam libertates. Not. oc, „quod nos ciuium nostrorum de Luthomericz supplicationibus inclinati favemus — eis, ut quandocunque nos ciuibus ipsis collectam continget imponere de hereditatibus liberis, nec non de illis, quas habent uel habebunt extra ciuitatem ipsam a nobilibus, clericis uel religiosis sub censu, medietatem illius, quod de pecunia, mercimoniis ac hereditatibus nostris mensuratis ad ciuitatem et aliis bonis eorum, que habent in ciuitate ipsa, in solucione col- lecte dabunt, et de areis tantum, quas habent in ciuitate predicta et non a domibus in eisdem areis constructis vel construendis collectam ipsam soluere teneantur. Quicunque autem in posterum habentes vel habituri hereditates huiusmodi ad ciuitatem predictam se transferent, eadem cum ciuibus ipsis in solucione collecte gaudeant libertate.“ — Dat. Brunne per manus ven. Petri, Basil. episc. a. d. MCCC, VIII id. Marcii, XIII indicc. regni nostri a. III. Ex orig. arch. civ. Litomeric. cop. in Mus. Boh. 1854) 1300, 17 Mart. Nevnburch. Ott der Schenche von Ried, Willehalm von Leizze und Herman Ymian versprecken den Abbt von Cedlitz im Besitz des von ihm von Engeldih von Mowerbach erkauften Hau- ses zu schirmen. — „Tun ze wizzen, — daz der ersame Herre Apte Heidenrich von Cedlit€ ein Hofmarich vnd ein Hous mit Boumgarten, mit alle, als es mit Movre vmbvangen ist, daz weilen Dietriches des Scherfinges was, daz da leit bei walich, padstuben, — geschovffet hat, vmbe sines Gotes Hauses Gut im vnd sinem Goteshause Cedlitz wider Engeldihen,

Strana 797
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 797 saeliger gedaht Herren Frideriches Sun von Mowerbach, mit guetlichem willen sines Bruder Otten ze rehtem Purchreht vnd diente man von dem selben Hovse dem Goteshovse ze Nevn- burch aller jaerlich an sanct Michaelstage zwelif Pfenning Wiener Munze. Vnd sol der vorgenant Apte — vnd sin Samenunge da ze Cedlitz das vorgenant Hovs verchovffen, ver- setzen vnd geben, swem si wellen. Vnd als wir egenant sin, wir suln daz egenant Havs schermen dem vor genanten Apte — vnd sinem Goteshovse, als Landes recht ist, mit solher Bescheidenheit, swaz an einem abge, daz der oft genant Apte vnd sin Goteshovs daz auf dem andern hab, auch sint rehte scherme des oft genanten Houses mit sambt vns Engeldich vnd sin Pruder Ott nach Landesreht. Daz veber, swenn Frowe Tonya oder swie si mit Christem Namen genant ist, des vorgenanten Engeldiehs swester, zu ir jaren chumt vnd vogtbar wird, so sol si sich des vorgenanten Huses fuerziht tun, vnd sol auch in den scherme treten nach Landesrehte." — Dieser redlichen Sache sint gezeuch : Hr. Friderich der Hutstoch, Herr Wernhart der Schifer, Gervnch vnd Datze, sin Pruder, Engebreht der Sluezlaer, Nyco- laus der Chameraer, Chunrat vnd Willehalm, Herrn Rudwins Sun, Ott der Chraevtzer, Gerbot vnd Perichtolt, sin Pruder, Friderich Gouzrab, Rudolf Chlosner, Arnolt, Ott Hvoter, Gebhart, Alram, Seifrid der Schreiber, Gundolt, Levbel der Smid, Friderich Hetzman, Levtwin der Schreiber vnd andere. Ditz ist geschehen ze Nevnburch Chlostershalbe, do von Christi Geburt ergangen sint Tovsent jar in dem drevhundertisten jar, ze Mittervasten. Ex orig. arch. fisci reg. Prag. E cod. dipl. arch. Sedlic. 1855) 1300, 22 Mart. Iwanus, abbas Teplensis, emit X macella carnium in civitate Teplensi. — Noverint oc, „quod nos Iwanus, — abbas Teplensis, decem macella carnium in civitate Teplensi sita ad Album Ulricum, civem nostrum Teplensem, pro triginta talentis ratisp. denariorum minus duobus comparavimus iure fori, et quidquid residui valoris in eisdem macellis fuit, est aut erit, hoc nobis iam dictus Vlricus defalcauit sub hac forma, quod nos, vel quicunque abbatum nobis successerit, huius defalcationis ratione fratribus nostris singulis annis in festo apostolo- rum Petri et Pauli, vivente predicto Vlrico pro remedio soceri sui Vlrici et uxoris sue Heyle de Novoforo medium talentum ratisp. denar. aut 11/2 fertonem arg. dare — debeamus. Ipso vero Albo Vlrico defuncto pro remedio anime ipsius et patris sui Henrici et coniugis sue Cunle dudum defunctorum secundum medium talentum vel 11/2 fertonem in predicto termino b. apostolorum Petri et Pauli singulis annis predictis fratribus nostris dare tenebimur, — tali conditione, quod iam dicti fratres nostri memoriam sepe dicti Albi Vlrici et patris sui Henrici et coniugis sue Cunle singulis annis in anniversario solempniter peragere debeant tamquam fratris." — Acta — a. d. M'CCC, XI kal. Apr. indict. X (sic). Ex orig. arch. Tepl. cop. in Mus. Boh. —

Strana 798
798 Emler, Regesta Bohemiae. 1856) 1300, 27 Mart. Laterani. Bonifacius papa VIII postquam ad decimam pro subsidio terrae sanctae in Alamaniae, Ungariae, Boemiae et Poloniae partibus colligendam diversi a tempore Gregorii pp. X collec- tores deputati fuissent, qui talem collectionem seu in parte seu etiam in toto neglexerunt, ad negotium hoc melius prose quendum archiepiscopum Coloniensem in dictis partibus de- cimae illius colle ctorem instituit, jubetque, ut pecuniam hoc modo collectam totam mercato- ribus Florentinis et Pisanis, quos de nomine designat, tradat. — Dat. Laterani VI kal. Apr. a. VI. Palacký, Ital. Reise 50. 1857) 1300, 12 Apr. Heinrich von Rosenberch uberträgt seiner Mutter die Güter Plesperch, Strobnitz und Eybeinstein. — Tun chunt oc, „daz ich mich mit miner liben Muter Hedwigen liblich und gutlich han verrihtte, um solich Güt, — daz si daz Gut Plesperch und allez daz darzu gehort, ez sei lehenrecht od. ander gut, swi ez genant sei, ledichlich und vreilich haben sol, also daz mir noch minen erben an demselben gut dehein recht belibet und daz sie mit allem recht dazselb gut wol mach nizzen, verchovffen, versetzen, bescheiden oder geben, wenn si wil und wi si ze rat wirt. Ouch sol min vorbenant lib muter haben daz Gut Strob- nitz und swaz darzu gehort mit allem dem nutz — untz an ir tot an den zehent, den hat si mir mit gutem willen geben und lazzen. Ouch ist miner liben muter bescheiden, daz si haben sol daz gut Eybeinstein und swaz darzu gehort an vur; den zehent desselben gutes sol ir geben swer Richter ze Rosenberch ist, aller jerichtlich sechs pfunt winner pfennig. Vnd swenne Got min lib muter vordert ouz disem ellend, so suln di vorbenanten zwei gut Strob- nitz und Eybeinstein mich und mine erben — wider angevallen daz nimant dehein recht daran beleibet denne mir und minen erben.“ — Siegel: Wochen von Witignoowe, Vlrichs von dem Newenhaus, Hoygirs von Lomnitz und Wytigen von Witigenowe. Daz ist geschehen und der brif ist geben da von Christes geburd waren Tousent und driuhundert jar, an dem Eritag ze ostern in den veiertagen. Ex orig. arch. Trebon. cop. in Mus. Boh. 1858) 1300, 19 Apr. In monasterio Aulae Regiae. Wenceslai, regis Boh. oc, de Dresda, Radeberg et Donin investitura. — Not. oc. "quod nos civitatis Dresden, castri ibidem cum judicio, hominibus ac silva ceterisque pesti- nentiis ad eam spectantibus, nec non castri Radberch, Fridwald silvae ac Donyn castri in- feudati, cum hominibus, villis ac aliis utilitatibus, juribus et pertinentiis eorundem ac alio- rum bonorum omnium ubicumque in terra Misnensi sistentium, quae ab episcopatu et eccle- sia Misnensi suo et ipsius ecclesiae nomine pro nobis et illustri Wenceslao, filio nostro, — prout juris et moris est, requisivimus, petivimus et recepimus, praesentialiter eodem episcopo

Strana 799
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 799 nos investiente per suum capucium de eisdem, adhibitis solempnitatibus aliis in talibus con- suetis.“ — Act. et dat. in monasterio Aulae Regiae — a. d. MCCC, XIII kal. Maji, XIII indict. regni nostri a. III. Ex orig. Gersdorf, Cod. dipl. Sax. reg. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 261. 1859) 1300, 19 Maji. Welizlaus de Orechow recipiens a monasterio de Welegrad duos laneos eidem legat vineam suam. — Significo oc, "quod d. abbas et conuentus monasterii de Welegrad habentes duos laneos siue mansos in predio commorationis mee iam prefato liberos, — iuxta desiderium meum — pro vtilitate mea et fructu vsuario michi concedunt ad vitam meam tantum et con- ferunt possidendos sub hac forma, vt post consumationem vite mee de voluntate coniugis mee ac filiorum meorum assensu vnanimi, scilicet Welizlay et Mirsezchs de laneis supradictis cum omnibus prouentibus vel vtilitatibus, que super ipsos locata poterunt inueniri, videlicet pecoribus maioribus et minoribus vnacum curia, equis et annona tam in curia quam in agris d. abbas et conuentus debet se — intromittere. — Preterea — offero eidem monasterio vineam vnam locatam in predio sepius memorato et duas curticulas, que ad hortos olerum satis valent, ac pomerium vnum, hec cum supradictis bonis post terminum vite mee conuen- tus eclesie Welegradensis similiter de voluntate et assensu familie mee debet sibi libere vendicare.“ — Testes: D. Zobehird de Schardir, Ninco de Mistrzizc, Rubertus de Arena, Protiwa de Buchlow; de conuentu vero Johannes prior, Paulus supprior, Nicolaus cellarius, Albertus camerarius et Martinus custos, et alii. Sigilla: Johannis de Mezirsechs, camerarii Morauie, et abbatis sepedicti monasterii, necnon et Welizlai de Orechow. Dat. a. d. M.CCC, indic. XIII, XIV kal. Jvnii. Ex orig. eiusdem monasterii Boczek V, 121. 1860) 1300, 29 Jun. Moguntiae. Albertus, — Roman. rex, reemtionem territorii Sadoviensis per Wenceslaum, reg. Boh. factam confirmat. — Not. oc, „quoniam cum consensu nostro (sic) quondam magnificus princeps Ottocarus, rex Boemiae illustris, oppidum Sadoviae et castrum Birchenstain, sita in terra Misnensi, in recompensam quorundam bonorum terrae Austriae, super quibus actio- nem marchio Misnensis tunc temporis sibi petiit, a regno suo alienaverit cum suis juribus et pertinentiis universis, et nunc — Wenceslaus, rex Boemiae, — tanquam verus heres dicti Ottocari oppidum et castrum reemerit, absolverit seu redemerit memorata, nos dictam reemptionem — confirmamus.“ — Dat. Moguntiae III kal. Julii a. d. MOCC, indict XIII, regni nostri a. II. Ludewig. Rel. V, 438. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 262. 1861) 1300, 29 Jun. Moguntiae. Albertus, Romanorum rex oc, Wenceslao, regi Boemiae illustri, fratri suo carissimo, concedit, ut quidquid de Majori Polonia sibi subiugaverit a Romano imperio titulo feudali te-

Strana 800
800 Emler, Regesta Bohemiae. neat. — „In aliqualis tuae sinceritatis et fidei restitutionem, quibus prae ceteris regibus et imperii Romani principibus erga nos et ipsum imperium dignosceris clarius praeclarare — nos indicunt, ut universis et singulis, quae honoris et status tui incrementa respiciunt, — intendamus. Quod attendentes — tibi ex gratia speciali concedimus, ut quicquid de terra illustrissimi Ladislai, ducis Majoris Poloniae, quam occupat, tibi subjugare poteris, a nobis — et dicto Romano imperio a te et tuis heredibus teneri volumus perpetuo titulo feodali.“ Dat. Moguntiae III cal. Julii, indict. XIII a. MCCC, regni nostri II. Goldast, Supl. act. 267, 268. — Cod. jur. Boh. I, 263. 1862) 1300, 1 Aug. In Wissegrad. Nos Bartholomaeus — decanus, Dominicus, Kochanus, Waltherus, Johannes Erse- chriconis, Nicolaus sacrista, Henricus notarius, Petrus de Sabeletz et Henricus, canonici Wyssegradensis ecclesiae, tenore praesentium protestamur, "quod honorabilis vir d. Ulricus, Melnicensis praepositus, ad nos et ad ecclesiam Wyssegradensem in die b. Petri ad vincula hora tertia infra missam veniens, coram nobis confessus est, omnem ornatum, calices, libros et reliquias, quae singula de Melnico ad capellam regiam in castro quondam translata fue- rant, a d. Alberto, decano ejusdem capellae regiae, cui per illustrem d. nostrum W. regem Boemiae, singula commissa erant, se salva et integra recepisse. Item dicimus et testamur, quod praedictus d. Ulricus praepositus eodem die et hora fassus est, se etiam recepisse CCC marcas arg. purissimi prag. ponderis a. d. Alberto, decano praedicto, pro quibus duae villae in provincia Pylsnensi, videlicet Strsemosna et Syentze spectantes ad Melnicensem praeposituram, venditae fuerant d. Heinrico, venerabili quondam abbati, et suo conventui Plas- sensis monasterii, quas CCC marcas arg. idem d. Ulricus praepositus et capitulum Melni- cense dicto d. Alberto decano recommiserant conservandas, donec pro eadem dicta pecunia aliqua haereditas pro Melnicensi ecclesia emeretur.“ — Act. et dat. — in Wyssegrad sub a. d. MCCC, die et hora praedictis, regni d. nostri Wencezlai a. IV. E cod. parochiae Plasensis. 1863) 1300, 14 Aug. Pragae. Johannes Rscehniconis, Prag. et Wyssegr. ecclesiarum canonicus, venditionem et postea emtionem quorundam bonorum per Ulricum, praepositum Melnicensem, factas attestatur. — Not. oc, "quod honorabilis d. Ulricus, praepositus Melnicensis ecclesiae, in die b. Petri ad vincula ad ecclesiam Wyssegradensem hora tertia, infra missam, una cum decano capellae regiae castri Prag. d. Alberto veniens, coram d. Bartholomaeo decano et canonicis, qui ade- rant, seu etiam coram nobis, protestatus est, se CCC marcas purissimi arg. prag. ponder a. d. Alberto, decano capellae regiae Omnium sanctorum in castro Prag. supradicto integraliter recepisse, quas quidem dictus d. Ulricus praepositus, et canonici Melnicensis ecclesiae ven- ditis duabus villis in Pylznensi provincia, videlicet Strsemosna et Syentcze, ad praeposituram Melnicensem spectantes d. Heinrico abbati et conventui monasterii b. Mariae in Plas vendi- derunt et pecuniae summam praedictarum CCC marc. de communi fratrum consilio reser-

Strana 801
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 801 vandam supradicto d. Alberto decano commiserunt, donec aliae magis utiles et propinquae Melnicensi ecclesiae haereditates sive villae se offerrent ad emendum. Et quia divina miseri- cordia cooperante circa virum nobilem d. Habardum de Schirtyn duas villas Vhertzy et Wyrbtzan justo emptionis titulo pro CCC marcis puri arg. prag. ponderis compararunt, et supradictam pecuniae summam a jam praetacto decano capellae regiae receptam eidem d. Habardo sive nomine suo d. Hynconi de Duba, cui praedictae villae fuerant in eadem summa nomine pignoris obligatae, persolverunt, et solutas possidet nomine ecclesiae suae d Ulricus, praepositus supradictus, petivit a nobis — d. Ulricus praep. Meln., — ut ad caute- lam futurorum praesentes — literas nostro vellemus sigillo communiri,“ quod et fecimus. — Act. Pragae a. d. M.CCC, XIX kal. Sept. E libro parochiae Plasensis. 1864) 1300, 4 Oct. In Welehrad. Bruno de Dreswitz legat curiam suam Schönhof monasterio Welehradensi. — Not. oc, „quod una cum conthorali mea Voyslaba, — curiam meam dictam Shönhof cum omnibus araturis, agris, pascuis, pratis ac structuris una cum IV laneis ejusdem villae eidem curiae hinc inde adjacentibus cum omni usu et fructu ejusdem curiae ac dictorum laneorum, — pro testamento monasterio de Wellehrad et conventui, ubi corpus meum volo sepeliri, — irrevocabili donatione contuli.“ — Testes: — hon. cives Brunenses, videl. Mathias et Dyet- mus Mauricii, et Colina de Dushzlawitz. — Dat. in Welehrad in die s. Francisci a. d MCCC, IV non. Oct. E copia Pelzelii. 1865) 1300, 27 Oct. Gregorius, Prag. episc. venditionem quorundam bonorum per mag. Johannem, Sacen- sem praepositum, factam confirmat. — Not. oc, "quod cum hon. vir mag. Johannes, Sacensis ecclesiae praepositus, cupiens praepositurae suae conditionem facere meliorem, — quaedam bona et possessiones ejusdem ecclesiae, videlicet duas curias sitas in villa dicta Chwostari, jure emphyteutico locatas sub annua pensione duarum marcarum argenti, et agros sitos in villa dicta Polkim, qui ad eandem ecclesiam etiam pertinebant, — d. abbati et conventui de Zedlitz pro triginta duabus marcis arg. puri vendiderit de nostra et capituli Saccensis prae- dicti conniventia et assensu, in ipsos abbatem et conventum eorumdem bonorum omne jus et dominium totaliter transferendo. Cumque praefatus mag. Johannes, praepositus Sacensis, pro dicta pecunia adjuncta alia pecunia bona magis utilia in Chelacowitz emerit ecclesiae Sa- censi praedictae, nos ipsum praepositum a memoratis d. abbate et conventu Zedlicensi supra- dictam pecuniam integraliter recepisse, ac pro eadem pecunia bona praehabita Chelacowitz comparasse recognoscimus, — dictamque venditionem curiarum et agrorum pure factam saepe dictis d. abbati et conventui Zedlicensi — duximus confirmandam.“ — Act. et dat. a. d. MCCC, VI kal. Nov. Ex orig. arch. procur. fisci Prag. copia in Mus. Boh. 101

Strana 802
802 Emler, Regesta Bohemiae. 1866) 1300, 9 Dec. Rimbota, civis in Horazdowicz, de domo ac hereditate Ulrico, civi Pragensi, cedit. — Noverint oc, "quod ego Ludpoldus in Horawicz una cum universitate consulum ibidem ad uni- versorum notitiam — cupimus — devenire, quod Rimbota, noster concivis, de domo ac heredi- tate, Ulrico, civi Pragensi, quam prius sibi obligaverat, cessit libere et absolute, ac sua spon- tanea voluntate, videlicet in XII marcis puri arg. pragensis ponderis minus 11/2 lotonibus, dans et concedens eidem Ulrico, civi Pragensi, liberam voluntatem absque contrarietate supra- dictam domum ac hereditatem locandi, (con)veniendi seu exponendi cuique homini, seu Chri- stianus fuerit aut Judaeus, prout sibi videbitur expedire, aut per quemcumque alium modum, per quem supradictam pecuniam de saepedicta domo ac hereditate plenarie habere poterit et complete. Protestamur etiam in his scriptis, quod si saepedictus Ulricus, quod absit, viam carnis ingressus fuerit universae, coram nobis Johannem fratrem heredem substituit praedic- torum. De damno vero, quod saepedictus Ulricus ex parte praefati R. asserit percepisse, sibi complementum justiciae faciat, prout in nostris literis prioribus continetur.“ Testes: Waltherus, Elblinus, cives in Horawicz, ac Lupoldus, judex ibidem, et alii. — Dat. in Hora- wicz a. incarn. d. MCCC, V idus Dec. Palacký, Formelb. I p. 321. 1867) 1300, 25 Dec. Smil von Gratzen verkauft dem Kloster Hohenfurt das Dorf Gerleithen in der Stro- winitz. — Tuen chunt oc, "daz ich vm mein durft verchauft hon mein dorf Gerleithen, daz do haizet in der Strowinitz, vm zwai hundert phunt wienner phenige dem erwern abt vnd seiner samnunge des chlosters datz dem Hohenfurt vuer rehtez aigen — mit allem nutz, iz sei acher, wis, waid, holtz, wazzer, mul, vishrei oder gerait vnd swi iz gehaizen mach — Dar vber hon ich gelobt, ob an demselben aigen dehain chrieg wer oder wurd, den schol ich in ledign on ir shaden, vnd meht ich des nicht getuen, so shuln sie habn ze widerwet mein dorf datz Reihnaw ze rehten aigen, als ich in daz vor genant dorf in der Strobinitz ver- chauft het. Vnd swaz rehtes an demselben dorf ist vershriben, daz shol der vorgenant abt vnd sein samenuge an Reihenawe reht habn. Vnd swaz daz aigen tevrr ist den zwair hun- dert phunt, daz wil ich sein mein selgeret hintz dem Hohenfurt.“ — Verinsiglt mit meins vetern insigl hern Hainreihs von Rosenberch, vnd mit meinem insigl vnd mit meins bruder insigl hern Witign. Ditz ist geshen, du ergangen worn von Christes geburde tausend iar vnd drew hundert iar in, den veirtagen ze weinahten. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt. Font. rer. Austr. XXIII, 57. * 1868) 1300. Romae. Basilius Irosolimitanus(?), Raynucius Calaritanus, Adenulphus Consanus — archiepi- scopi, Nicolaus Tortibulensis, Jacobus Calcedoniensis, Manfredus Sancti Marci, Nicolaus Neo- castrensis, Antonius Chenadiensis, Rogerius Esculanus, Landulphus Ferentinatus — episcopi — omnibus vere poenitentibus et confessis, qui ad ecclesiam s. Nicolai in Rosenberch „in

Strana 803
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 803 subscriptis festiuitatibus seu diebus, videlicet ipsius s. Nicolai episcopi, natiuitatis, circum- cisionis, epyphanie, resurrectionis, ascensionis et pentecostes, in quatuor festiuitatibus b. Marie virginis, Petri et Pauli et aliorum apostolorum, Michahelis archangeli, Johannis baptiste, com- memoratione omnium sanctorum et omnium Christi fidelium animarum, Laurencii, Georgii martyrum, Nicolai, Martini confessorum, Katerine, Margarete virginum ac in dedicatione ipsius ecclesie et per octauas ipsarum festiuitatum octauas habencium accesserint annuatim, aut qui ad fabricam eiusdem ecclesie, luminaria, ornamenta seu alia necessaria manus porre- xerint adiutrices, aut qui — quicquam suarum legauerint facultatum, vel qui presbyterum dicte ecclesie sacra communione et vnctione infirmos visitantem accesserit et reuerenter as- sociauerit, et cimiterium ibidem dominica oratione et angelica salutatione frequentauerit deuote,“ — singuli singulas quadraginta dierum indulgentias de iniunctis poenitentiis — re- laxant. — Dat. Rome a. d. M.CCC°, pontif. d. Bonifacii pape VIII a. VI. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII, 58. 1869) 1300. Theodericus, episc. Olomuc. indulgentias monasterio Rayhradensi a pluribus episco- pis Romae concessas confirmat. Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 119. 1870) Ce. 1300. Gregorius, episc. Prag. mandat archidiacono, ut dicat plebanis et abbatibus, ne veniant ad synodum. — „Cum nos propter impacatum statum regis (sic) Boemiae et alia dispendia, quae incumbunt hiis temporibus inpacatis, synodum nostram post festum proxi- mum s. Viti celebrare more solito non valeamus, providentiae vestrae mandamus, quatenus abbatibus, praepositis, prioribus, decanis, plebanis et aliis ecclesiarum rectoribus intimetis archidiaconatus vestri, quod ipsi hac vice Pragam ad nostram synodum non accedant, ne aliqua in viis pericula patiantur, exceptis dumtaxat decimatoribus nostris, qui si in festo praedicto s. Viti decimas nostras Pragenses non solverint in nostram cameram, sicut debent, poenam debitam patientur. Unde hoc ipsum ex habundanti ipsis specialiter intimetis.“ Palacký, Formelb. II p. 169. 1871) Ce. 1300. „Nouerint oc, quod nos Zdeslaus dominus de Kassihowizc cum domino abbate Brewnouensis cenobii nostrarum uillarum, uidelicet Trebowizc pro Craynizc et Kanize com- mutacionem fecimus pariter et empcionem. Et ne aliquis factum nostre liberalitatis presumat aut ualeat irritare presentem paginam nostri sigilli duximus munimine roboratam, ex parte uero fratrum nostrorum, uidelicet domini Noskoponis et Woyslai nullam habeatis penitus caucionem. E conuerso ex parte uestri et uestrorum subditorum, scilicet camerarii et claustri nec non tocius conuentus uestro sigillo roboratas nobis litteras rescribatis.“ Ex orig. arch. archiep. Olomuc. cop. in Mus. Boh. 101*

Strana 804
804 Emler, Regesta Bohemiae. 1872) 1301, 6 Jan. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae et Pol. confirmat domui Zderaziensi donationes et privilegia quaedam et confert ipsi varias libertates. — Not. oc, „quod nos — prepositi et conventus domus Zderaziensis — ante Pragram (sic) supplicationibus — annuentes, donationes seu collationes Lubcze et Debrny villarum circa Vpam civitatem, nunc nostram, sive locum fo- rensem, qui alio nomine dicitur Novvm Trutnow, molendini unius, lanei unius ibidem, ple- narum decimarum de penis, satisfactionibus et obventionibus quibuscumque pro culpis uni- versis ibidem et in tota provincia Vpensi, de omnibus et singulis annonis, fructibus annuali- bus et proventibus curiarum, que nunc sunt vel erunt in futuro provincia in eadem, eccle- siarum ibidem in Vpa et in Brusnycz cum earum pertinentiis et juribus universis, hospitali ibidem, preposito et fratribus supradictis, ac eisdem subjectionem seu submissionem ejus- dem hospitalis, omnium et singulorum dictorum factas ab antiquis temporibus per quendam nobilem virum Egidium, tunc dominum civitatis, villarum et omnium predictorum, prout in literis super hoc ejusdem et bone memorie quondam venerabilis Johannis, Prag. episcopi, veris sigillis munitis plenius continetur; item juris patronatus ecclesiarum in hiis villis: Ber- narticz, Olesna et Alberonis villa, medii lanei circa ipsam Vpam et alterius medii lanei in villa Lubecz predicta, silve quoque libere site inter Lubecz et Debrny, piscarie libere in flu- mine Vpa, molendini ibidem cum rotis, que nunc sunt, et sex, que in posterum quando- cunque construi seu addi possunt, non obstante contradictione cujusquam, ac alterius molen- dini de novo construendi cum duabus rotis, sicut prius fuerat in flumine dicte ville Lubecz, et libere multionis seu molitionis per homines dicte civitatis et alios quoslibet in utroque, duorumque macellorum, duarum mensarum panum, duarum mensarum calcificum in civitate eadem, gratias quoque seu indulgentias cedendi et deducendi ligna quecumque et qualicum- que (sic) in aliis omnibus silvis, que nunc nostre sunt, de novo pro edificiis construendis et etiam reparandis, et accipiendi libere in eisdem silvis ligna jacentia et etiam arida pro igne hominum hospitalis predicti, libertatem denique sive exemtionem omnium hominum in bonis omni- bus hospitalis eiusdem residentium et sessurorum, qui per nullum alium quam per fratres dicti hospitalis debent pro culpis omnibus et causis ubicumque perpetratis judicari, datas, factas et traditas olim predictis preposito, fratribus et hospitali per Witkonem, filium quondam dicti Egidii, dilectum et fidelem nostrum de Vpa sive Suabenicz dictum, tunc dominum civitatis et bonorum omnium predictorum, prout in instrumentis super his donationibus factis, et vener. Gregorii, Prag. episcopi, loco dyocisani ac ipsius Witkonis et Boczconis, filii sui, robo- ratis sigillis exprimitur luculenter, ratas, gratas et firmas nunc habentes et perpetuo haberi volentes, eo quod easdem et predicti Egidii ratas, rationabiles atque gratas mox habuimus, cum primum super dicta civitate et aliis contrahere cepimus, et etiam tamen contraximus cum eodem Witkone et ipsis et etiam singulis litteris et instrumentis predictis nostrum assensum prebentes, ipsas donationes et gratias utriusque predictorum, nec non litteras et instrumenta cadem ipsorum et donatorum in omnibus suis clausulis et partibus de speciali gratia confirmamus. Insuper domus predicte Zderaziensis volentes conditionem facere meli- orem, ipsamque plena et perfecta libertate ac exemtione gaudere juxta concessiones et in-

Strana 805
Wenceslaus II. rex Bohemiae, 1278—1305. 805 dulgentias, per progenitores nostros, felicis recordationis olim reges Bohemie, datas ei et preposito ac fratribus memoratis, i psos, successores, domum predictam, homines universos et bona eorum omnia et singula juxta Pragam, Pontem, Neuburgam et Novvm Trutnow, nostras civitates, sita et in terris nostris ubique, scilicet civitates, villas, curias, domos, vineas, molendina et alia omnia bona eorum ac domum in Swethecz, ipsi preposito et domui sue subjectam, in nostram protectionem recipimus specialem et eximimus, exemtas, liberas, seu exemta et libera esse volumus a jurisdictionibus et judiciis in omnibus et singulis que- stionibus sive causis Pragensium beneficiariorum et quorumlibet aliorum, ac provinciarum, civitatum Pragensium et aliarum civitatum villarumque, judicum quorumcumque potestatibus- que eorundem ad hec burgraviorum Pragensium et burgraviorum quorumlibet aliorum, a ser- vitiis quoque, vecturis, expensis, procurationibus, collectis, constructionibus, reparationibus turrium, pontium et aliarum quarumlibet structurarum, juvaminibus, teloneis, servitutibus, et honeribus quibuscunque faciendis et exhibendis ob quamcunque causam, omnibus vel sin- gulis supradictis, decernentes, ut ipsi prepositus, fratres, successores, homines, domus et omnia bona eorum habita et habenda et domus in Swethecz cum hominibus et bonis suis nostro tantum subsint judicio et prepositi, fratrum ac magistre dictorum, et de ipsis omni- bus bonis juxta morem deservient solum nobis. Preterea prohibemus, ne iidem prepositus, fratres, successores eorum et magistra in Swethecz sine nostro consensu per literas regales expresso vendant, permutent, alienent vel ad non modicum tempus locent aliquid de suis bonis predictis, aut alicui servitutem constituant in eisdem vel aliquo eorundem, revocantes, irritantes, carere viribus diffinientes, et ex nunc vacuas et irritas pronuntiantes omnes et singulas venditiones et quascunque alienationes ac quarumcunque servitutum constitutiones per ipsos vel aliquem eorum post mortem felicis recordationis patris nostri d. Ottakari, regis Boh. civitatis seu civitatum, villarum et quorumcunque aliorum bonorum, que pertinuerant ad eosdem, factas cuicunque vel etiam quibuscunque sine nostro et eorumdem singulorum consensu modis predictis expresso, et specialiter Neveclow oppidi, quod apud dilectum fide- lem nostrum Henricum de Rosenberc, nunc camerarium Bohemie regni nostri, suis pecuniis venditis pro eisdem aliis suis bonis noscuntur emisse; statuentes etiam, si quisquam nobi- lium, wladiconum, civium predictarum civitatum nostrarum seu aliarum et etiam quicumque alius apud eosdem prepositum, fratres, successores, homines eorundem vel magistram pre- dictam emat aliquid de bonis predictis, libere seu jure theutunico vel ipsum jus theutunicum in eisdem permutet, vel ad non modicum tempus conducat, seu per quoscumque modos ac- quirat sine regali et etiam eorumdem consensu expresso modo predicto, pecuniam, quam pro- hereditate dederit, sive bonis et predio, pro quo permutaverit, careat et etiam hereditate sive bonis, pro qua seu quibus hereditatem vel pecuniam suam dedit, seu ad quam vel que ex donatione aut aliis quibuscumque causis perceperit, privetur. Volumus tamen et decer- nimus, instrumentum eorundem prepositi fratrumque munitum sigillo sine corona patris nostri predicti, tunc domini regni Bohemie, super villis s. Wenceslay, Lypetyn, Copysty et aliis bonis eorundem circa Pontem, nostram civitatem predictam, censibus et valentibus aliena- tionibus earundem firmitatem perpetuam retinere.“ — Dat. Prage per manus vener. Petri,

Strana 806
Emler, Regesta Bohemiae. Basil. episc. oc, a. d. MCCCI°, VIII idus Jan. XIV indict. anno regnorum nostrorum Bohe- mie V, Polonie vero 1°. Ex orig. bib. Prag. 806 1873) 1301, 28 Jun. Brunae. Wenceslaus, Boh. et Pol. rex, Petro, filio Swence, palatini Pomoraniensis, propter eius servitia villas Sbislaw et Cekcino sitas in castellania Swecensi et civitatem Nuenburg cum villa Canechicz cum omnibus, quae in ascensu et descensu Wisle per terram continen- tur, confert, eique varias libertates concedit. — Dat. Brunne a. d. MCCCI, IV kal. Jul. XIV indicc. anno reg. nostrorum Boh. V, Pol. vero I°. Voigt, Cod. dipl. Prus. II, 47. 1874) 1301, 26 Febr. In Cremsyr. Theodoricus, Olomuc. episc. agros de Wolatyn inter homines Antiquae villae distri- buit. — Not. oc, „quod nos agros de Wolatyn circa Antiquam villam sitos et iure ad nos deuolutos, qui estimantur se extendere ad tertium medium laneum vel amplius, damus no- stris hominibus de Antiqua villa laneos seu agros habentibus perpetuo sub onere et servitio infrascriptis, vt inter se predictos agros distribuant et diuidant equa lanse, ita videlicet, quod vni laneario sicut alteri, et similiter vni curticulario sicut alteri cedat pars sua de agris Wolatyn supradictis. Hec autem erit forma oneris et servitii de eisdem, quod homi- nes nostri Antique ville — propter vsum dictorum agrorum et vtilitatem annonam nostram totam curie, quam habemus ibidem, tam hiemalem quam estiualem, suis sumptibus metere in campis et in horreum introducere tenebuntur, et nos nihil cum negotio annone huiusmodi amplius facere habeamus. Excepto quod colonus noster curie predicte, quicunque fuerit, annonam postquam messa fuerit in campis componere in congeries siue capecia, et exicrare, si necesse fuerit, debeat, sicut requirit officium colonorum. Preterea iidem homines de agris memoratis Wolatyn inter se iam distributis et diuisis ad nullas steuras tenebuntur seu exactiones, sed tantummodo ad plenas nobis decimas persoluendas. Cum prato autem, quod ad illos agros pertinet, nihil aliud facere habebunt, nisi quod fenum, postquam per curticularios collectum et compositum fuerit, introducere fideliter teneantur. Insuper vo- lumus, quod si nos vel successorem nostrum aliquos laneos Antique ville contigerit infeudare, quod is, qui infeudatus fuerit, si agrorum illorum de Wolatyn partem habere voluerit, ad messem curie nostre, ad introductionem annone et feni, sicut alii teneatur.“ — Testes: Fridericus, archidiaconus Olomuc. frater noster; capellani nostri Henricus de Jecter, Marti- nus de Vgezd, Nicolaus de Vgezd, Dithmerus de Hulyn, et Henricus de Tracht plebani; Protywa de Honstat, Lupus de Rathays milites; Herbordus de Podol, Laurentius aduocatus de Cremsyr, et alii. — Dat. et act. in Cremsyr a. d. MCCCI, in dominica reminiscere. Boczek V, 123. 1875) 1301, 26 Febr. Pragae. Conventus monasterii s. Annae Pragae concedit Eliae praeposito domum sitam prope ecclesiam s. Leonardi ad tempora vitae. — Nos Margaretha priorissa, Katherina supprio-

Strana 807
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 807 rissa totusque conuentus sororum inclusarum monasterii s. Anne in Praga — ad notitiam oc, „quod nos attendentes diversa beneficia, quibus, — d. Elyas, prepositus nostri monasterii et ca- nonicus Luthomericensis, se reddidit — nobis gratum, — eidem domum nostram sitam prope ecclesiam s. Leonardi in Praga, quam d. Katherina, quondam relicta d. Jarossii, fratribus Predicatoribus pro remedio anime sue aliquando contulerat, ad nos jure emptionis rationa- biliter devolutam cum universis utilitatibus et attinentiis ipsius domus damus et concedimus ad vite sue tantum tempora possidendam. — Et ut idem d. Elias pro beneficiis nobis impensis be- nivolentiam nostram — etiam post mortem erga se tanto sentiat ampliorem, — ad hoc nos et monasterium nostrum — obligamus, quod post obitum ipsius d. Elye in die anniversarii sui unam marcam arg. fratribus Predicatoribus de s. Clemente, apud quos sepulturam ele- git, et aliam marcam eodem die conventui nostro pro refectione annis singulis dabimus, ac unam marcam pro duabus lampadibus, quarum una in ecclesia nostra et alia in ecclesia fratrum Predicatorum pro remedio anime dicti Elye ardebit perpetuo, similiter tenebimur assignare." — Sigilla: prioris provincialis nostri, Ulrici prepositi, Welizlai decani, Johannis archidiaconi, prelatorum Prag. ecclesie, Thobie Gradecensis, Michaelis Pylznensis, Nicolai Bo- lezlaviensis archidiaconorum, — mag. Symonis, s. Galli plebani in Praga. Acta in mona- sterio nostro s. Anne in Praga a. d. MCCCI°, IV kal. Martii, indict. XIV. Ex orig. bibl. univ. Prag. 1876) 1301, 3 Mart. Brunae. Nos Wenceslaus, rex Boemiae et Pol. oc, not. oc, „quod nos villas dictas Cvnouicz, Langcile et Minoguich ciuitati nostre Rediss super Morauam in eius prima fundatione per — Ottakarum, — patrem nostrum, — olim adiunctas — et postea ex quadam causa ratio- nabili ab eadem ciuitate amotas dictis ciuitati et ciuibus restituimus, — reseruatis nobis — ibidem curia nostra cum duabus araturis et famulis villis residentibus in eisdem, hac con- ditione adiecta, quam dicti ciues — adimplere firmiter promiserunt, videlicet quod ipsi ciues, qui prius, dum tenebant villas easdem, quadraginta marcas arg. census nomine de ipsis soluere tenebantur, cum villarum ipsarum sint nunc prouentus adaucti, centum marcas arg. ad pon- dus viennense soluere in festo b. Martini nostre camere annis singulis teneantur. Judex autem ciuitatis ipsius — homines tam predictarum trium villarum nostrarum, quam ville Wellegrad, — abbatis et conuentus monasterii Wellegradensis, site circa ciuitatem ipsam, illam iudicandi habeat potestatem, que sibi super hoc per — patrem nostrum est concessa.“ — Dat. Brunne per manus ven. Petri, Basil. episcopi oc, a. d. MCCCI, V non. Martii, XIV indict. regni nostri Boemie anno IV. Ex orig. in arch. eiusd. civ. Boczek V, 124. 1877) 1301, 23 Mart. Pragae. Wenceslaus, Boemiae et Pol. rex oc, Bawaro, abbati monasterii Brewnowiensis, dona- tionem villae Crasica cum flumine Wltawa et utraque ripa ejusdem fluminis per Margaretham, quondam Boemiae reginam, a. d. M°CC LX°, VI kal. Dec. factam (v. II, n. 277.) confirmat.

Strana 808
va 808 Emler, Regesta Bohemiae. — Datum Pragae per manus mag. Petri oc, cancellarii nostri, a. d. MCCCI, X kal. Aprilis, indict. XIV, anno regnorum nostrorum Boemiae IV, Poloniae vero I°. Ziegelbauer 279—281. Dobner, Mon. VI, 44. Extr. 1878) 1301, 3 Apr. In Olomucz. Theodricus, episc. et capitulum Olomuc. fundat missam maturam in ecclesia Olomuc. — Not. oc, „quod ad — peticionem — magistri Bernheri, plebani de Ruchowan, canonici nostri, statui mus, — quod ab hac die — illa missa b. virginis Marie, que prius in ecclesia ... lege- batur, amplius in Olomucz nostra ecclesia cum nota per ebdomadarium seu vicarium debeat omni mane — celebrari; pro eo idem magister Bernherus — duarum marcarum et medie redditus in Longa villa ebdomadariis perpetue comparauit penam ipsis negligentibus missam ipsam infligendo, que sequitur et remuneracionem cantantibus eandem similiter largiendo; videlicet quicunque ebdomadarius illam neglexerit dicere missam, nisi per alium suppleuerit vices suas, illa tota septimana suis panibus sit priuatus et si obedientiarius ecclesie ultra hoc dare presumpserit ei panes, personaliter cottidiana distributione careat, et illa tota septi- mana eadem sit priuatus. Si autem ebdomadarius tenuerit et cantauerit ipsam missam sicuti est statutum, duos grossos pro laboribus eius per septimanam et illis, qui ipsam iu- uerint, vnum grossum de prouentibus Longe ville — ordinamus.“ — Actum et dat. in Olo- mucz a. d. MCCCI°, III nonis Apr. Boczek V, 125. 1879) 1301, 16 Apr. In Rusch. Nos Zmilo de Castello et nos Eua, uxor eiusdem d. Zmilonis, not. oc, "quod nos — iuspatronatus parochialis ecclesie in Antiquo Rusch — in remedium animarum nostrarum ac parentum nostrorum ecclesie et conuentali in Rusch — donauimus. — Nos vero Wolvramus de Zlatina, Hartlibus de Zuseray, Marquardus de Knehniz pretaxate donacioni perhibemus testi- monium, sigilla nostra — presentibus apponentes.“ — Act. et dat. in Rusch a. d. MCCCI, XVI kal. Maii. Ex orig. in arch. einsd. mon. Boczek V, 126. 1880) 1301, 28 Apr. Pragae. Nos Wencezlaus, Boemie et Pol. rex, not. oc, "quod nos continuam obsequiorum promptitudinem, quam fideles nostri dilecti Reynherius, Apardus et Cyro socii de Florencia — in nostris seruicijs — exercuerunt, — attendentes — (ac volentes eos propter hoc pro- sequi graciose) domum nostram in ciuitate Brunensi sitam, quam ab Ekhardo, filio quondas Eberhardi, magistri monete, propria pecunia comparauimus, cum fundo seu area domus ipsius ac edificijs, curia et alijs suis pertinencijs vniuersis, nec non duo molendina sita ante dictam ciuitatem super aquas dictas Swarczaua et Svitaua habentia nouem rotas, que ab Henningo, ciue dicte ciuitatis, nostra etiam pecunia emimus, cum casa inter ipsa molendina constructa, que uulgariter walkymul dicitur, ac domibus et areis, ortis, pomerijs, piscacionibus et omni-

Strana 809
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 809 bus alijs utilitatibus, iuribus et pertinencijs eorumdem dictis Reynherio, Apardo et Cynoni damus — iure proprietatis et hereditario — possidenda.“ — Dat. Prage per manus ven. Petri, Basil. episc. a. d. MCCCI, IIII. kal. Maij, XIV indict. regni nostri Boemie a. IV. Ex orig. in arch. monast. Raygr. 1881) 1301, 5 Maii. Pragae. Gregorius, Prag. episc. Heliam de Tuchmeritz silvam Chotsche a monasterio Plaz- zensi suscepisse attestatur. — Not. oc, "quod Helias vir honestus dictus de Tuchmeritz in nostra constitutus presencia est publice protestatus, se vnam siluam, que wlgariter dicitur Chotsche, cum bonis, hereditatibus, possessionibus, molendinis, piscinis, pratis, pascuis et vni- uersis aliis rebus ad eandem spectantibus a d. Bartholomeo abbate et conuentu monasterii s. Marie virg. Plazzensis ecclesie suscepisse, ad quam predicta bona spectant et spectare perpetuo tenebuntur, tantummodo eadem bona ad tempora vite sue et vxoris sue nomine Margarethe tenenda, regenda, possidenda libere et quiete, pro quibus bonis habendis ac pos- sidendis predictus Helias summam pecunie scilicet XXX marc. arg. deputati abbati et con- uentui antedictis se dedisse asserit ac presentasse in prompta pecunia ac parata sub hiis condicionibus, ita quod iam dictus Helias in prefatis bonis piscinas, molendina, allodium et vnam domum reformare, restaurare debeat in propriis sumptibus et expensis, hoc eciam cauto adhibito plenius et expresso, quod omnia, que ibidem inventa fuerint, post diem obitus sui et vxoris sue antedicte bene informata ac restaurata cum satis, pecudibus, pecoribus mino- ribus et maioribus, equis et aliis vniuersis ad dictam ecclesiam Plazzensem pro remissione suorum peccaminum libere, integraliter et ex toto sine ulla diminucione, omni contradictione postposita, reuertantur. Si autem dicta Margaretha, vxor Helie, ipso iam defuncto alium maritum superduxerit et in predictis bonis manere, residere noluerit vel rennuerit, se ad locum alium transferendo, extunc dicta bona, que manserint, eciam ea viuente cum omnibus informatis, instauratis deuoluantur ad ecclesiam supradictam, nec eciam maritus supradictus eiusdem ipsa mortua in dictis bonis aliquod ius sibi poterit usurpare. Insuper sepedictus Helias se obligat et promittit predicto abbati, suis successoribus et conuentui sicut alter ministerialis fideliter deseruire, siue coram iudicio terre verbum eorum promouendo et suo- rum hominum quam in aliis seruiciis, in quibus requisitus fuerit, et eorum homines pro posse suarum virium ab infestacionibus omnibus protegendo, in propriis sumptibus et expensis. — Act. et dat. Prage a. incarn. d. M.CCCI° pontif. nostri V a. III non. Maii. Liber par. Plazzensis. 1882) 1301, 7 Maii. Pyzdri. Nicolaus, dux Oppaviae et capitaneus regni Poloniae, commutationem quandam bono- rum inter Jacobum, archiepiscopum Gnezdnensem, et comitem Sbyslaum factam confirmat. Kopecký, Regesten von Troppau, Arch. für. Kunde öst. Gesch. XLV, 148. 102

Strana 810
— 810 Emler, Regesta Bohemiae. 1883) 1301, 8 Maj. Pysdrae. Nycholaus, dux Opaviensis, Venceslai, regis Bohemiae et Poloniae capitaneus regni Poloniae, universis palatinis, judicibus, castellanis, subjudicibus per Poloniam constitutis — sub obtentu gratiae domini regis praecipit, ne monasterium Lendense „super hereditate, quae Cosschuta vulgariter nuncupatur, a comite Gerwardo eidem domui collata, — citatione, judicio, seu plane aliqua molestia" audeant aggravare, „scire vos volentes, quod dominus rex donatio- nem hujus militis — ratam habet et firmam, absolvitque dictos fratres ab omni querela prefata hereditatis — committens nobis, ut prefatos fratres ab omni impulsione et molestia tueamur etc." — Datum in Pisdra, in die Staniczlai martyris anno dom. MCCCI. Codex dipl. Pol. Leonis Rzyszczewski et Antonii Muczkowski I, 165. 1884) 1301, 13 Maji. Anagniae. Bonifacius papa VIII Wenceslao, regi Boemiae, ut Ostiensem episcopum, legatum curiae Romanae, benigne suscipiat. — „Habet fili carissime Romana ecclesia mater tua in te sicut in filio praedilecto fiduciam, ut eandem ecclesiam et ministros ipsius filiali reverearis animo, et quae ad ejus cedant honorem et exaltationem ecclesiae intentis, studiis et plenis affectibus prosequaris. Cum igitur vener. fr. nostrum Nicolaum, Ostiensem et Velletrensem episcopum, apost. sedis legatum, — ad regnum Ungariae ac partes Poloniae, Dalmatiae, Croa- tiae, Ramae, Serviae, Lodomeriae, Galatiae et Cumaniae cum plenae legationis officio desti- nemus, celsitudinem regiam rogamus et obsecramus in d. Jesu Christo, quatenus pro divina et apost. sedis ac nostra reverentia eidem legato ac nuntiis et officialibus ejus, si eos ad te alicubi pervenire contigerit, vel cum super quae contigunt suae legationis officium te duxerint requirendum, benigne assistas favoribus, consiliis et auxiliis opportunis, ejus salubribus mo- nitis et consiliis more christianissimi principis intendendo, ita quod idem legatus in exequenda sollicitudine sibi credita possit prosperari facilius, nosque celsitudinem tuam dignis in domino laudibus attollamus.“ — Dat. Anagniae III idus Maii, pontif. a. VII. Er autogr. reg. liter. Bonifacii pp. VIII, a. VII, epist. 431in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. 1885) 1301, 14 Maii. Anagniae. Bonifacius papa VIII Henrico de Sconeburhc Prag. dioc. clerico et familiari Wen- ceslai regis Boemiae. Obtentu regis ejusdem, qui pro eo pontifici supplicaverat, dispensa- tur cum ipso, ut defectu natalium non obstante possit ad beneficium ecclesiasticum promo- veri. — Dat. Anagniae II idus Maii pontif. a. VII. Palacký, ital. Reise, 50. v 1886) 1301, 6 Jun. Pisdri. Nicolaus, dux Oppaviae, capitaneus regni Poloniae, Boguphalum, filium quondam Dissicrai, domini de Kossonow, Witoslawam episcopatui Poznaniensi donasse testatur. Kopecký, Reg. v. Troppau, Arch. für. Kunde öst. Gesch. XLV, 148. Extr.

Strana 811
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 811 1887) 1301, 28 Jun. Brunae. Wenceslaus, Boemiae et Pol. rex Petro, filio Swence, quaedam bona in castellanatu Swecensi confert. — Not. oc, "quod nos fideli nostro dilecto Petro, filio Swence, palatini Pomoraniensis, propter eius — servicia, villas nostras Sbislaw et Cekcino sitas in castellania Swecensi, civitatem eciam nostram Nuenburg, cum villa Canechicz, cum omnibus, que in as- censu Wisle per duo miliaria et in descensu per duo et in latum per terram per duo mili- aria similiter continentur, que ad nostrum tantum spectant dominium et que olim fidelis noster — Lexico a duce Wladislao tenuerat, et ad nos per ipsius Lexiconis fuerunt resigna- cionem liberam devoluta, cum villis ad ipsam civitatem pertinentibus — conferimus. — Absolvimus insuper homines civitatis et villarum predictarum ab exactionibus, que in vulgari Polonico vocantur ponolowe, mostne, psriewod a vacca, bove, a pincerna et reparatione et cu- stodia castrorum et aliis omnibus exaccionibus polonicis, — et quod coram nullo judice citari vel respondere debeant, nisi cum specialiter per nostras litteras citati fuerint.“ — Dat. Brvnne a. d. MCCCI°, IV kal. Jul. XIV indicc. a. regnorum nostr. Bohemie V, Polonie vero I. E cop. Mus. Boh. 1888) 1301, 8 Jul. Pragae. Gregorius, Prag. episc. monasterio Brewnowiensi decimas quasdam recipiendi facit potestatem. — Act. Prage a. d. M°CCCT, VIII idus Julii, indict. XIV, pontif. vero nostri a. VI. Dobner. Mon. VI, 45. 1889) 1301, 25 Jul. Anagniae. Bonifacius papa VIII mandat episcopo Olomucensi, decano Xanctonensi et plebano de Swideniz, ut Gualtherum, natum Raynaldi de Monteflorum, in possesionem decanatus et canonicatus in ecclesia Wratislaviensi, a se illi concessi, inducant, in eoque tueantur. — Dat. Anagniae VIII kal. Aug. Palacký, ital. Reise 50. 1890) 1301, 29 Jul. In Welegrad. Nos W(enceslaus), Boemiae et Pol. rex, not. oc, "quod nos piscacionem nostram in flumine dicto Moraua circa villam ipsorum dictam Costelan cum iuribus et pertinenciis eius abbati et conuentui monasterii Welegradensis — conferimus." — Dat. in Welegrad per manum ven. Petri Basil. episc. oc, a. d. MCCCI°, IIII kal. Aug. indicc. XIIII, regnorum nostrorum Boemie V, Polonie vero 1°. Boczek V, 128. 1891) 1301, 29 Jul. In Olomuz. „Nos Adelheydis magistra totusque conuentus dominarum monasterii s. Jacobi in Olomucz — cum ad incepti operis, videlicet dormitorii, sumptus magnos requirentis, quo carere 102*)

Strana 812
812 Emler, Regesta Bohemiae. non possumus, ac aliorum murorum pro clausura claustri minus vtilium consumacionem, ac allodii nostri in Repsin in emphiteosin alienati recuperacionem peruenire commode non pos- sumus, nisi aliquorum bonorum inmobilium minus vtilium vendicionem necessario faciamus, conuocato capitulo ac tractatu pluries habito diligenti — Theodorici, Olomuc. episcopi, — d. Cyri, prepositi Olomuc., in cuius gubernacione consistimus, consensibus — optentis, — quatuor laneos et dimidium, quos in villa Drozdowicz sita circa Prosteys censuales habui- mus, viris discretis Sydlino et Ortolpho vicariis Olomuc. ecclesie cum omnibus ad eosdem laneos pertinentibus, puta curiis, areis et vna curticula agros habente pro quadraginta marcis arg. boni morauici ponderis vendidimus ac dedimus hereditarie possidendos.“ — Act. et dat. in Olomuz a. d. MCCCI° IIII idus Aug. Ex orig. in arch. cap. Olomuc. 1892) 1301, 9 Aug. Pragae. Heynricus judex, Conradus Znoymerus, Niclaus, de Tafelrunge Matheus de Eyra, Jo- hannes de Gallis, Conradus de Riczano, Sipoto de Benessow, Bethlehemus, Heynricus scriptor, Niclaus Geuneheri, Billungus, Hiltarus Fridingeri, Heynricus Negetini, jurati civitatis Pragen- sis, literis suis confirmant, possessores domus Franconis de Lacu debere ductum aquae fluentis in foro emendare et corrigere. — Fatemur oc, „quod cum domus in area Franconis de Lacu, civis Pragensis, in foro sita ex quodam jure a temporibus retroactis civitati obser- vato constructa esse taliter dinoscatur, ut omnes inhabitatores ejusdem domus ductum aquae fluentis, qui vulgariter Aytuch dicitur, a statua in medio foro sita, in qua homines malefaci- entes puniri pro suis excessibus consueverunt, per institas usque ad aciem inferiorem domus Franconis sartoris, quondam civis Pragensis, duxerint, correxerint et emendaverint, quando- cumque hoc necessitas requirebat, ne ex ductu aquae praedictae possent aliqua dampna vel dispendia vicinis circumsedentibus generari, honesti viri Eberlinus, Conradus et Heynricus fratres dicti de Lapide, cives Pragenses, qui dictam domum apud dictum Franconem pro- quadam summa emerunt pecuniae, coram nobis promiserunt, ut ductum aquae praedictae de praedicta statua usque ad praescriptum locum — ducere debeant sine vicinorum circumsedentium dispendio atque dampno. Et si aliquis ex vicinis circumsedentibus ex ductu aquae praedictae aliquod dampnum vel dispendium receperit, de hiis satisfacere sibi tenebitur ille, quicumque inhabitator dictae domus fuerit atque hospes.“ — Dat. Pragae per manus Petri, publici notarii dictae civitatis, a. d. MCCCI°, V id. Aug. E libro vetustissimo arch. civ. Prag. 1893) 1301, 1 Sept. In Modriz. Nos Theodericus, episc. Olomuc. abbatissae et sororibus dominarum in Ozla „dona- tionem iuris patronatus, quam nobilis domina Offemya, relicta Wilhelmi pincerne de Wolframs- kirch, — in ecclesia in Jacobow vobis et vestro monasterio fecit cum suis pertinenciis pro

Strana 813
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 813 suorum remedio peccatorum, ratam — habemus, et — confirmamus.“ — Dat. in Modriz a. d. M.CCCI°, in die s. Egidii confessoris. Ex orig. in arch. eiusd. mon. Boczek V, 130. 1894) 1301, 14 Sept. In Myssenburch. Nos Wencezlaus, Boemiae et Pol. rex oc, „Henrici abbatis et conventus monasterii de Porta Apostolorum .. supplicacionibus . . inclinati, villam eorum dictam Bocch cum ho- minibus, villis, siluis et bonis aliis ad districtum ipsius ville spectantibus a judicio et juris- dictione qualibet — purcravii, — judicis, ciuium et omnium officialium Cubitensium eximi- mus et exemptam ac liberam esse volumus in perpetuum, — eandem villam cum hominibus villis, siluis et bonis ipsis judicio beneficiariorum et officialium nostrorum Pragensium depu- tamus, — ut de cetero ville ac homines predicti per prefatos purcrauium, judicem, ciues uel officiales Cubitentes iudicari non debeant, nec alique ipsis exacciones imponi, sed ad pre- dictos beneficiarios et officiales nostros Pragenses in omnibus pertineant, sicut alii eorum judicio et juridiccioni subditi.“ — Dat. in Missenburch per manus ven. Petri, Basil. episc. oc, a. d. MCCCI°, XVIII° kal. Oct. XIV indict. a. regnorum nostr. Boemie V, Polonie vero II°. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 1895) 1301, 17 Sept. Anagnie. Bonifacius papa VIII mag. Banaiuto de Casentino, canonico Aquilegensi, scriptori suo. — „Cum te nuper in collectione decime omnium ecclesiasticorum reddituum et proven- tuum per fel. recordationis Gregorium papam X, predecessorem nostrum, sacro eius Lugdu- nensi approbante concilio, concesse subsidio terre sancte, omnibus collectoribus in Boemie et Ungarie regnis, ac in ducatu Polonie et marchionatu Moravie, tam per ipsum predecessorem, quam post eius obitum per sedem apostolicam hactenus deputatis duxerimus per alias nostras — litteras subrogandum tibique colligendi et exigendi decimam ipsam tam solutam, quam que soluta non esset, ac etiam legata et obventiones in dictis regnis et marchionatu quomo- documque terre predicte subsidio deputata, nec non in ipso Polonie ducatu certum redditum seu censum inibi ecclesie Romane debitum, qui vocatur denarius s. Petri, concesserimus fa- cultatem, — nos ut decimam, legata, obventiones et redditum huiusmodi habere possimus in promptu, discretioni tue — mandamus, quatenus totam pecuniam, quam de decima, legatis, obventionibus et redditu supradictis ad manus tuas vel illorum, quos ad huiusmodi collec- tionis et exactionis ministerium deputabis, provenire contigerit, dilectis filiis Rogerio et Lapo Spine de Spinis ac Symoni Gerardi de societate Spinorum de Florentia, Jacobo Gaetano, Johanni Falconis et Guidoni Balsano de societate, que dicitur Benedicta de Pisis, mercato- ribus, de quarum legalitate plene confidimus, vel ipsorum et dictarum societatum sociis, vel procuratori seu procuratoribus eorumdem ad hoc ab eis vel eorum aliquibus predictarum societatum nomine specialiter constitutis aut ipsorum mercatorum vel procuratorum alicui vel aliquibus has nostras deferentibus litteras, — integraliter nostro et eorumdem ecclesie

Strana 814
814 Emler, Regesta Bohemiae. ac terre sancte nomine deponas et assignes, — quam nobis vel cui mandaverimus, in Ro- mana curia predictarum ecclesie et terre sancte nomine prefati mercatores et societates ex- hibere pre rata huiusmodi portionum integre teneantur, faciens de assignationibus huiusmodi confici publica instrumenta, que retentis eorum similibus penes te vel collectores a te depu- tandos, per quod deposita et assignationes ipsa fient, una cum tuis vel illorum litteris con- tinentibus, quid et quantum et quibus de decima, legatis et obventionibus predictis fuerit assignatum, nobis per fidelem nuntium destines et facias destinari.“ — Dat. Anagnie XV kal. Oct. pontif. a. VII. Theiner mon. hist. Ung. I, 386. — Palacký, Ital. Reise 50. 1896) 1301, 17 Oct. Laterani. Bonifacius papa VIII Wenceslao regi Boemiae, ut corrigat ea, quae circa filium eius in Ungaria acta fuerunt. — "Etsi reges et principes orbis terrae catolicae fidei professores et ecclesiae Romanae devotos paterna bonivolentia prosequamur, personam tamen tuam digni- tate regia insignitam sincera caritate constringimus et singularis benivolentiae brachiis am- plexamur. Ideoque tibi familiarius scribimus, teque aloquimur confidenter. Miramur siqui- dem et turbamur, quod serenitas tua substinuit et praestavit (sic) assensum, quod dilectus filius W.natus tuus, in regem Ungariae sit assumtus et a .. Colocensi archiepiscopo et nonnullis suis complicibus passus eum fueris coronari. Utinam discussisses, ex quo capite, ex quo jure, qua successione, quo titulo praefatus natus tuus ad ipsius regni regimen sit assumtus, et quomodo coronam ab eo recipere debuit, qui auctoritatem reges Ungariae coronandi non habebat de consuetudine vel de jure. Nec debuit apost. sedes, mater omnium et magistra, contemni, quin saltem in dubiis et majoribus causis ad ipsam fuerat recursus habendus, sine cujus etiam auctoritate sanctae memoriae Stephanus, rex Ungariae, divina revelatione prae- monitus noluit ad ipsius regni solium sublimari, sed tamquam Aaron vocatus a deo ab ipsa sede accepit humiliter coronam et regnum. Hunc Stephanum deus de tenebris infidelitatis eripuit et vocavit in admirabile lumen suum, qui fuit primus rex Ungariae christianus, a quo descenderunt personae magnae sanctitatis miraeque virtutis, quorum beatitudines transierunt aliis in exemplum. Sed heu hodie regnum tam nobile, tam praeclarum et in spiritualibus et in temporalibus est collapsum et quasi datum in praedam et per Cumanorum, Tartarorum, schismaticorum et paganorum hostiles incursus fere ad nihilum est deductum. Et ideo plus turbamur de novitatibus per dictum Colocensem archiepiscopum circa praedictum natum tuum noviter attentatis, quae discordiam pariunt et dispendia graviora minantur, nisi deus exalto in regno ipso pacem effundat, quae est vinculum caritatis, ad quam procurandam inter dissi- dentes in eo ven. f. n. N. Ostiensem et Velletrensem episcopum, apost. sedis legatum, mag- num utique Romanae ecclesiae membrum cum plenae legationis officio duximus destinandum. Quapropter sertem tuam rogamus et hortamur attente per apost. tibi scripta districte prae- cipiende mandantes, quatenus per te ipsum corrigere studeas et emendare procures, quae circa praefatum natum tuum in hac parte minus provide et inconsulte attentata noscuntur, et tam tu quam tui et filii memorati sequaces ejusdem legati acquiescatis salubribus monitis

Strana 815
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 815 reverenter et vos ejus beneplacitis coaptetis, qui ut pacis angelus nuntiusque salutis non absque multis sollicitudinibus et laboribus ad regnum accessisse noscitur praelibatum. Cete- rum si qua jura tibi vel memorato nato tuo competerant in regno Ungariae sepedicto aliisque provinciis eaque prosecuti fueritis coram nobis, illa disponimus illibata servare nec minuere sed augere. Sic igitur habere te studeas in praemissis, quod a deo praemium et dictae sedis gratiam merearis nosque reddas ad tua et ejusdem nati tui promovenda commoda prom- tiores." — Dat. Laterani XVI kal. Nov. pontif. a. VII. Ex autographo regesto lit. Bonifacii pp. VIII a. VII ep. 458 in tab. Vaticanis cop. Mus. Boh. 1897) 1301, 17 Oct. Laterani. Bonifacius papa VIII Nicolao Ostiensi et Velletrensi episcopo, apostolicae sedis le- gato, ut archiepiscopum Colocensem, qui W. filium regis Boh. in regem Ungariae coronare prae- sumpserat, ab officio suspensum Romam citet. — „Romanus pontifex super reges et regna constitutus a deo in ecclesia militanti gerarcha summus existit et super omnes mortales obti- nens principatum sedensque in solio judicii cum tranquilitate judicat et suo intuitu dissipat omne malum. Proinde sanctae memoriae praedecessores nostri, Romani pontifices, et si eos diversorum regum et regnorum cura sollicitaverit officii pastoralis, specialiter tamen sua studia converterunt, ut regnum Ungariae, quod ad apost. sedem peculiarius pertinet, praeservaretur a noxiis et salubria susciperet incrementa et maxime contra Cumanorum, Tartarorum et paganorum ac schismaticorum hostiles incursus, quibus exstitit hactenus plu- rimum impugnatum, et ex quibus ad magnum exterminium et diminutionem habitatorum fide- lium est deductum. Nos quidem praedecessorum ipsorum vestigia imitari volentes intellecto nuper statu miserabili dicti regni, quod prohdolor in spiritualibus et temporalibus multipli- citer est collapsum, et in quo undique bella fremunt, ecclesiarum praelatis et personis eccle- siasticis nec non baronibus et nobilibus ac popularibus dissidentibus in eodem de tua circum- spectione confisi te(ad regnum ipsum cum plenae legationis officio duximus destinandum. Verum post tuum discessum a nobis ad notitiam nostram fide digna relatio sed nimis amara perduxit, quod ven. fr. n. . . Colocensis archiepiscopus, si tamen, dum consonent facta rela- tibus, venerabilis sit dicendus, stipatus nonnullis episcopis et ecclesiarum praelatis ac baro- nibus dicti regni, in tantam prorupit audaciam et temeritatis excessum, quin potius ad tantam devenit insaniam, quod dil. fil. W.natum carmi in Chr. filii nostri W. Boemiae regis illustris, in regem ejusdem regni Ungariae de facto, cum de jure non posset, coronare praesumsit, ingressum tuum in ipsum regnum nequaquam expectans, cum esses illud cum hujusmodi le- gationis officio e vestigio intraturus, nec attendit dictus archiepiscopus, quod numquam ad se vel praedecessores suos, Colocenses archiepiscopos, regum Ungariae coronatio de jure vel de consuetudime pertinuerat, nec aliquatenus pertinebat, sed hujusmodi reges solent per — Strigoniensem archiepiscopum, qui est pro tempore, coronari, ut non prosequamur ad praesens, quomodo nec ex successione seu jure aliquo, quod occurrat, regnum ipsum debebatur W. nato praedicto, super quibus in dubio saltem nos vel te, qui gerebas in illis partibus vices nostras, consulere debuisset. Cum enim inter lepram et lepram variaretur judicium, erat ad

Strana 816
816 Emler, Regesta Bohemiae. nos, qui summi sacerdotis levitici generis vices gerimus locumque tenemus, in tam arduis casibus recursus habendus, maxime cum magnificus vir Carolus, nepos carmi in Chr. f. n. C. Siciliae regis illustris, per dil. fil. . . Strigoniensem electum et administratorem, auctoritate nostra in spiritualibus et temporalibus Strigoniensis ecclesiae constitutum in ejusdem regni Ungariae regem fuisset antea coronatus. Ad haec nolumus te latere aut in dubium revocari, quod memoratum Ungariae regnum sacrosanctae Romanae ecclesiae a b. Stephano, primo rege Ungariae christiano, cum omni ejus jure ac potestate devota oblatum fuit et traditum reverenter, qui etiam ad ipsius regni solium noluit auctoritate propria sublimari, sciens quod nemo sibi sumere debet honorem, nisi qui vocatur a deo, et ideo non a quolibet, sed a vi- cario Jesu Christi et successore Petri assumsit regium diadema. Fuerat quidem divinitus re- velatum, quod ei primum in gente Ungarica corona debebatur et regnum, sicut haec plenius documenta, quae servantur in archivis memoratae ecclesiae Romanae, testantur et ad ipsius archiepiscopi potuerunt notitiam pervenisse. Unde cum supradictus archiepiscopus culpabi- lior fuerit in hac parte, est amplius puniendus. Nolentes igitur hujusmodi audaciam, excessus et insaniam dicti archiepiscopi, sicuti nec debemus sub dissimulatione transire, quamvis adeo sint notorii, quod nulla possunt tergiversatione celari, ut tamen sibi, si quam forsan habet, defensio relinquatur, quae ipsum etsi non excusaret a toto, saltem excussaret a tanto frat tuae per apost. scripta mandamus, quatenus per te vel alium seu alios praefatum archi- episcopum Colocensem sub poena privationis et depositionis archiepiscopalis oneris, officii et honoris, quam si secus fecerit, ipsum incurrere volumus ipso facto, ex parte nostra perem- torie citare procures, ut infra quatuor mensium spatium post citationem hujusmodi suspen- sus ab omni beneficio et officio personaliter compareat coram nobis, suam si poterit innocen- tiam ostensurus ac pariturus nostris beneplacitis et mandatis. Ceterum si praesentiam ipsius archiepiscopi tute vel commode adiri non posse credideris, ad citationem hujusmodi faciendam tu in aliquo vel aliquibus ipsi archiepiscopo vel Colocensi civitati vicinis seu alio vel aliis loco vel locis solennibus, de quo vel quibus expedire videris, similiter per te vel alium seu alios ejusdem citationis edictum publice ac diligenter proponere studeas, ita quod verisimile sit, quod citatio ipsa pervenire possit ad eum. Quam quidem citationem, ut praedicitur, faciendam sufficere volumus atque decernimus, acsi fieret coram archiepiscopo praelibato. Diem autem hujusmodi citationis et propositionis et formam et quidquid fieri contigerit in praemisis nobis per tuas literas harum seriem continentes fideliter intimare procures.“ — Dat. Laterani XVI kal. Nov. pontif. an. septimo. E reg. auctogr. Bonifacii pp. VIII a. VII, epist. 459 in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. 1898) 1301, 18 Oct. Brunae. Not. sit oc, „quod ego Alschico, filius quondam d. Alberti de Merln, omnem ordina- tionem ac voluntatem patris mei predicti, quam inivit cum fratribus militie Templi de Templ- stain — ratam — habeo.“ — Dat. in Brunna a. d. M.CCCI, in die b. Luce evangeliste.

Strana 817
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 817 Hoc etiam testantur per presentes sigillis suis d. Gentzo de Naschmaritz et d. Dirszlaus, czudarius Znoymensis. Pelzel, Beitrag zur Gesch. des Templerordens; Abhandl. der böhm. Gesellschft. der Wissenschaften 1798. 1899) 1301, 8 Nov. Laterani. Bonifacius papa VIII Wenceslao, regi Boemiae, ut conjungat studia sua cum Nicolao episcopo ad reformandum pacique restituendum eiusdem regni statum. — „Pridem ad nostram non sine admiratione quinimo turbatione perducto notitiam, quod dil. fil. nobilis vir W. natus tuus, fuerat in Ungariae regem assumtus, et a quondam . . Colocensi archiepiscopo ac nonnullis aliis suis in hac parte complicibus coronatus, tibi sub certa forma scripta nostra direximus, per quae inter cetera celsitudinem tuam rogandam duximus attentius et hortandam, tibi nihilominus injungendo, ut per te ipsum studeres corrigere ac emendare prudenter, quae circa praedictum natum tuum super hoc attentata minus provide nosceren- tur, quodque tam tu quam tui et nati praefati sequaces monitis et exhortationibus vener. fratris nostri Nicolai, Ostiensis et Velletrensis episcopi, apost. sedis legati, quem pro refor- mando statu regni Ungariae in spiritualibus et temporalibus miseramus, acquiesceretis humi- liter vosque beneplacitis coaptaretis ejusdem, qui non absque magnis sollicitudinibus et la- boribus illuc ut pacis angelus nuntiusque salutis accessit. Aperte quoque tibi praediximus, quod si jura in eodem regno aliisque provinciis tibi vel eidem tuo nato competerent, dispo- nebamus ea illibata servare, nec minuere sed augere, et adhuc disponimus illud idem. Nuper autem post ingressum legati ejusdem in regno praedicto nostro est apostolatui apertius rese- ratum, quam sit miserabilis, quam periculosus animabus atque corporibus, quamque damnosus rebus praefati regni status, deformatus utpote plurimum et subversus, in eo crematis, violatis ac destructis ecclesiis et earum immunitate sublata, in quo jus humani foederis dissidentium extinquit abusus et quasi dato libello repudii pax et concordia compelluntur extra ejus ter- minos exulare. Quare magnificentiam tuam rogamus et hortamur attente, per apost. tibi scripta mandantes, quatenus velut princeps catholicus deo gratus et apost. sedi devotus haec prudenter attendens et caute mente revolvens, tua diligenter convertas studia, ut in dicto regno tanta pericula radicitus evellantur, seque pax et justitia complectantur in eo, dictoque legato consiliis, favoribus et auxiliis opportunis assistas, ac nos in ipso devotis affectibus revereri studeas in agendis, ita quod per ministerium ejus divina suffragatione fulcitum saepe dictum regnum tam praeclarum ab olim sed nunc proh dolor multipliciter dissipatum, valeat spiritualiter et temporaliter reformari ad laudem dei, augmentum christianae fidei, tuae famae praeconium et proemium retributionis aeternae, nosque promtiores non indigne reddamur ad tua et tuorum promovenda commoda et honores."—Dat. Laterani VI idus Nov. pontif. a. septimo. E reg. autogr. lit. Bonifacii pp. VIII a. VII, ep. 469. cop. in Mus. Boh. — Theiner, Mon. hist. Hung. I, 389. 1900) 1301, 8 Nov. Laterani. Bonifacins papa VIII Nicolao, Ostiensi et Velletrensi episcopo, apostolicae sedis legato ut inducat regem Boh. ad revocandum ex Ungaria filium suum. — „Missae nobis nuper tuae 103

Strana 818
818 Emler, Regesta Bohemiae. literae per nuntium tuum, latorem praesentium, inter cetera continebant, quod praelati regni Ungariae quasi omnes communiter Strigoniensi adversabantur electo et quod quondam — archiepiscopus Colocensis viam erat universae carnis ingressus, quodque in ipso regno vox erat et fama communis, quod si Strigoniensis et Colocensis ecclesiae forent melius ordinatae ac de personis idoneis eis esset bene provisum, regnum praefatum, cujus status et conditio ab ecclesiis ipsius noscuntur plurimum dependere, posset melius et facilius reformari. Hac igitur consideratione inducti provisionem ipsius ecclesiae Colocensis hac vice duximus sedi apostolicae reservandam per alias nostras literas, quas tibi per dictum tuum nuntium desti- namus. Easdem itaque hujusmodi reservationis literas per te vel alium praesentari procures capitulo Colocensi, vel saltem ad notitiam ejus deduci. Super facto vero praedicti Strigo- niensis electi, administratoris Strigoniensis ecclesiae, sicut ante recessum tuum a nobis te duximus praesentialiter informandum, videlicet ut de praeficiendo eidem Strigoniensi ecclesiae praefato electo vel alio, si ad eam alium eligi vel postulari contingeret, te intromittere non deberes, sic et praesentibus literis informamus ac volumus, ut ad id sine nostra licentia speciali non apponas ullatenus manum tuam et si secus feceris, irritum decernimus et inane. Verumtamen volumus et mandamus, ut exquiris diligenter et caute de personis idoneis oriundis tam de regno praedicto quam etiam extra illud, de quibus praesentium temporum qualitate pensata praedictis Strigoniensi et Colocensi ecclesiis posset salubriter provideri, easque nobis et conditiones earum per tuas literas significare procures. Scripsisti etiam nobis, quod neutri partium notabilem aut mani- festum exhibuisti favorem et quod ex aliquorum relationibus et conjecturis verisimilibus per- cepisti carmum in Christo filium nostrum W. regem Boemiae illustrem, de inchoatis et atten- tatis per ipsum super regno Ungariae praelibato non modicum poenitere, licet non videatur velle desistere, quia de inceptis speratum finem non exstitit assecutus, quod sibi reputat verecundum. Tu itaque nihilominus per te vel alium, prout decere ac expedire videris, regem inducas eundem, ut nostris et tuis in hac parte circa praedicti regni negotium exhor- tationibus et beneplacitis acquiescat, ejus aperiens oculos atque mentem, ut pro divina et nostra et dictae sedis reverentia non permittat aut velit, quod sua vel sui filii occasione vel praetextu et in eorum salutis dispendium et perditionem omnimodam animarum tantum et tam catholicum regnum ad exterminium et desolationis angustiam spiritualiter et tempora- liter deducatur. Nos enim jura, quae ipsum regem aut praedictum ejus filium habere in regno cognoverimus memorato vel alibi, promtis affectibus disponimus conservare, quamvis viscera nostra paterna multum abhorreant effusionem sanguinis christianorum, quos d. Jesus Christus suo pretioso cruore redemit, propter quod nobis plurimum gratum esset, quod inser fideles actus bellici in saepedicto regno cessarent.“ — Dat. Laterani VI idus Nov. pontif. a. VII. E reg. aut. lit. Bonifacii pp. VIII a. VII, epist. 472, cop. in Mus. Boh. — Theiner, Mon. hist Hung. I, 390. 1901) 1301, 8 Nov. Laterani. Bonifacius papa VIII Nicolao, Ostiensi et Velletrensi episcopo, apostolicae sedis le- gato, respondens mentionem facit tractatus pro concordia facienda inter Carolum, nepotem regis Siciliae, et Wenceslaum, filium regis Boh. — "Ad ea, quae nobis per tuas literas et

Strana 819
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 819 nuntium specialem pridem de Jaurino scripsisti, meminimus tibi per nostras literas rescrip- sisse. Nuper autem per alias tuas literas, quas detulit tuus nuntius, lator praesentium, desolationes et miserias deplorandas Ungariae regni uno capite regio destituti, ac mala et pericula, quae invaluerunt in ipso, fideliter nobis exponere curavisti, diligenter etiam et cu- riose referens, qualiter postquam pervenisti Strigonium te transtulisti Rugam, in qua fuisti cum reverentia et honore receptus, et quod intelexeras de concordia facienda inter dilectos filios nobiles viros Carolum, nepotem Caroli Siciliae, ac W(enceslaum), natum W(enceslai) Boemiae regum illustrium habitum fuisse tractatum, licet de modo tractatus hujusmodi certi- tudinem non haberes. Et insuper, quod omnes regni praedicti praelatos fecisti usque ad octabas festi b. Lucae tunc futuri, nunc praeteriti proximi ad tuam praesentiam evocari, tractaturus cum eis super praemissis et aliis, quae ad reformationem et pacem dicti regni expedire videris. Petiisti etiam super praemissis et ea contingentibus per nos diligentius informari. Nos igitur praedictis et aliis contentis in eisdem tuis literis in nostram et fratrum nostrorum debitam deliberationem adductis, sollicitudinem et diligentiam tuam exinde com- mendamus, supplicantes altissimo, ut ipse, qui processibus tuis laudabile dedit initium, salubre medium praebeat et eos fine glorioso concludat ad laudem et gloriam sui nominis, honorem sanctae matris ecclesiae, consolationem nostram jet tuam ac salutem, pacem et concordiam dicti regni.“ — Dat. Laterani VI idus Nov. pontif. a. VII. E reg. autogr. lit. Bonifacii pp. VIII, a. VII ep. 475. — Theiner, Mon. hist. Hung. I, 391. 1902) 1301, 8 Nov. Laterani. Bonifacius papa VIII episcopo Cracoviensi, ut Nicolao, episcopo Ostiensi, apostolicae sedis legato, ad pacem in regno Hungariae instaurandam assistat. — „Cum — Ungarie regnum, — quod fidelitatis titulo ac prosperitatis essentia refulgebat, nunc multipliciter esse noscatur ex prelatorum etiam subversione proh dolor dissipatum, nosque pro reformatione ipsius regni venerabilem fratrem nostrum Nicolaum, Ostiensem et Velletrensem episcopum, apostolice sedis legatum, ad partes illas cum plene legationis officio duxerimus — destinandum, frater- nitatem tuam monemus, — quatenus ei legato ad huiusmodi reformationem regni predicti ac pacem et concordiam stabiliendam in ipso assistas, — ac in hiis, que sibi commisimus, opportunum favorem, consilium et auxilium efficaciter exhibere procures, abstinendo prorsus ab omnibus, per que pax et tranquillitas status dicti regni, et que predicto legato commi- simus, possent quomodolibet impediri, sicut dei et nostram gratiam caram habes, ac turba- tionem desideras evitare; pro certo tenens, quod si, quod absit, secus feceris, non transibit impune, sed in status tui periculum redundabit.“ — Dat. Laterani VI idus Nov. a. pontif. VII°. Theiner, Mon. hist. Hung. I, 390. 1903) 1301, 8 Nov. Laterani. Bonifacius papa VIII Nicolao, episcopo Ostiensi, de pace reformanda in Ungaria. — „Ut ea, que tibi commisimus exercenda circa reformationem et pacem regni Ungarie, ad quod 103* cum plene legationis officio te duximus destinandum, eo efficacius exequi valeas, quo maiori

Strana 820
820 Emler, Regesta Bohemiae. et expressiori per nos fueris auctoritate munitus, puniendi per te vel alium seu alios spiri- tualiter et temporaliter venerabiles fratres nostros archiepiscopos et episcopos, et dilectos filios electos, abbates et alios ecclesiarum et monasteriorum exemptorum et non exemptorum prelatos, capitula et conventus infra commisse tibi legationis terminos constitutorum, qui tibi non paruerint in hiis, que fuerint reformationis et pacis, aut ad requisitionem tuam non astiterint favoribus, consiliis et auxilio oportunis, seu quod absit, huiusmodi reformationem et pacem impedient publice vel occulte, ac etiam citandi eos sub penis spiritualibus et tem- poralibus, de quibus expedire videris, ut ad presentiam nostram infra terminum, quem eis ad hoc duxeris statuendum, personaliter accedant, fraternitati tue plenam et liberam conce- dimus auctoritate presentium potestatem.“ — Dat. ut supra. Theiner Mon. hist. Hung. I, 391. 1904) 1301, 8 Nov. Laterani. Bonifacius papa VIII archiepiscopis, episcopis aliisque praelatis Hungariae, Dalmatiae, Slavoniae et Poloniae, ut Nicolao, episcopo Ostiensi, in pace reformanda in regno Hungariae assistant. — Dat. Laterani VI Idus Novembris pontif. anno septimo. Theiner Mon. hist. Hung. I, 392. 1905) 1301, 25 Nov. In Budischow. Theodoricus d. de Fullenstein, Olom. ecclesiae canonicus, quoddam nemus suum Chunrado, fideli suo, confert exstirpandum. — Not. oc., „quod cupientes nostros redditus termi- norum ampliare, quoddam nemus nostrum fideli nostro Chunrado — contulimus ad exstir- pandum, locabitque villam Steinbach nemore in eodem, ibidemque ob recompensationem la- borum suorum damus ei villicationem siue iudicium cum omnibus subscriptis hereditarie et libere possidendum. Et damus ei unum mansum liberum aratro proprio construendum. Et septimum laneum de ipsius locatione censualem. Et duo molendina cum duabus rotis libere in profundo, quod dicitur Steinbach, collocabit. Et si plures rotas habebit, de qualibet rota, que superaddita fuerit, annuatim nobis pro censu dabit fertonem puri argenti. Et tabernam liberam, et liberum pistorium, et liberum macellum, liberum sutorem, liberum fabrum, et ec- clesiam dotamus cum medio laneo libero. Judex vero secundum laneum medium liberum comparabit, ita ergo de censu carebit, sed rustici eum denariis ipsorum exsoluent. Et tertium denarium de culpis siue causis iudiciariis habebit, et medium laneum ad viam gregis et ad pecora mittenda, et iure Leobschitzensi se regant. Si quid autem dubietatis in iudiciis aut sententiis ibidem inter ventilationes quarumlibet causarum contingat, pro sententia definitua in Wytchenau recurrere tenebuntur. Et duodecim virgas pro laneo habebunt. Et damus omnibus ibidem residentibus XX annorum libertatem. Finitis autem annis libertatis unus- quisque laneus nobis in festo b. Walpurgis unum fertonem puri argenti, et in festo b. Martini unum fertonem puri argenti deseruire tenentur. Et omni anno rustici eiusdem ville tenentur nos quatuor vicibus iuuare in aratura.“ — Testes: Chunradus, aduocatus in Lubavia, Hen- ricus tabernator, Sifridus braxator, Chunradus, d. Cyger, ciues ibidem; Pertoldus in arce,

Strana 821
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 821 Wygandus de Hoschitz, Ticke braxator, Hermannus sutor, cives in Budischow. — Dat. in Budischow a. d. MCCCI, VII kal. Dec. Boczek V, 131. 1906) 1301. „Wir Perchtolt der richter vnd der rat czu der Neuwstat — tuen chunt, — daz der erber man er Leupolt der Leubel, vnser burger, alle die phantung, der er het gegen den purgern von Prag, der hat er sich recht vnd redelich vorczigen, wan sie im gar vnd genczlich abgeleget ist mit gut, alzo daz er, noch chain seyn kint, noch chain seyn erbe, noch chain seyn freunt noch ander niemant die selben phantung nimmermer furbaz ge efern schol vnd ouch alzo daz die purger von Prag furbaz nimmermer chain phantung do von dulden sullen; sie schullen ledicleich vnd freileich varn zu vnserr Stat vreileich an allen irsal.“ — Zeugen: her Haynrich der Leubel, der Leupolt der Leubel, Dietreich der Eisner, Hainrich der Helt, Merte der Visinch, Seifrit der Zeengenwein, Otte der Gunfarer, Chunrat der Herberler, Chunrat der Vetter, Pernolt der Chrumpellein, Peter der Turzeller, Rudolf der Maurer, Leb der Prunner vnd ander pideriwe Leute genug. — Dicz ist gescheen do von Cristes gepurt waren Tausent iar dreuhundert Jar vnd ain Jar. 1907) 1302, 25 Jan. Laterani. Bonifacius papa VIII episcopo Olomucensi, decano Xanctonensi et plebano de Swide- niz Wratislaw. dioc. scribit in facto Qualteri, filii Raynaldi de Monteflorum, quem aliqui canonici ecclesiae Wratislaviensis ad decanatum, canonicatum et praebendam in eadem ec- clesia a sede apostolica sibi concessum admittere recusabant. — Dat. Laterani VIII kal. Febr. pontif. a. VIII. Palacký, ital. Reise 51. 1908) 1302, 2 Febr. Lignicii. Bolco et Henricus, duces terrae Oppaviae et domini Wratislaviae ac de Lignitz, literas Nicolai, ducis Oppaviae, super iure patronatus ecclesiae in Jagerndorf confirmant. — Act. et dat. Lignicii a. d. M°CCCII°, in die octaua b. Policarpi. Boczek, Cod dipl. Mor. V, 133. 1909) 1302, 25 Febr. Brunae. Wencezlaus, Boemiae et Poloniae rex, villam Zydinawes facit locum forensem. — Not. oc, "quod nos dilecti fidelis nostri Benessii de Wartenberch, Glacensis purcrauii, propter sue fidei merita — supplicacionibus fauorabiliter inclinati, ei hanc graciam damus, — quod Zydinawes, villa sua, sit de cetero ciuitas seu locus forensis, quod in ea fiat forum qualibet secunda feria cuiuslibet septimane, et quod eadem ciuitas in exercendo dicto foro idem ius habeat, quod dinoscuntur habere ciuitates aliorum nobilium regni nostri.“ — Dat. Brunne

Strana 822
822 Emler Regesta Bohemiae. per manus ven. Petri, Basil. episcopi oc, a. d. MCCCII°, V° kal. Marcii, XV indicc. anno regnorum nostrorum Boemie V, Polonie vero II. Ex orig. d. JUDris Šebek Pragae. Cop. vid. communic. benigne mecum d. Ant. Maloch, prof. gymn. Jičín. 1910). 1302, 8 Mart. In Strasnicz. „Ego Milota de Beneschov mei juris rerumque mearum liberam habens administra- tionem accedente pariter consensu — d. Thobiae, archidiaconi Grecensis, et nepotis mei Benesii de Beneschov — in remedium animae meae — dimidiam villam, quae vulgariter dicitur Spachendorf sive Lescowecz, provinciae Opaviensis et Olomucensis dioecesis, ex ea parte, quae respicit villam Bohdanowicz usque qui dicitur Moravitz rivulum et medietatem omnium usuum ejusdem villae sive fructuum, tam in pascuis quam in silvis et molendinis, — irrevo- cabili donatione confero monesterio Welegradensi.“ — Dat. in Strasnicz et act. a. d. MCCCII, VIII idus Martii, indict. XV. Boczek V, 134. 1911) 1302, 12 Mart. Zedlitz. Fr. Heydenricus, abbas dictus de Zedlitz vendit laneum et dimidium agrorum iuxta Novam villam militi Wolmero. — Recognoscimus oc, „quod de communi consensu con- uentus nostri presente ven. d. Cunrado, coabbate nostro de Aula Regia, laneum et dimidium agrorum quondam ad Nouam uillam pertinencium iuxta Albeam pro triginta marcis arg. strenuo militi Wolnero vendidimus sibi ac suis heredibus hereditario jure perpetuo possi- dendum. Igitur quia iidem agri prescripti fluuii videlicet Albee litus contingunt, ipsum litus, aquas, piscaciones a predicta emptione ita precise excipiendo excludimus, quod pre- fatus Wolmerus et posteri sui qualescunque nichil omnino juris ullis temporibus habeant in eisdem. Adjungimus eciam, quod in agris prenotatis castrum uel presidium quantumlibet debile uel infirmum nullatenus perpetuis temporibus construatur. Insuper si eosdem vide- licet Wolmerum uel heredes suos sepedictos agros uendere contigerit, nobis uel abbati tunc existenti primo venales exibebunt, si forte emptio eorumdem conuentui nostro uidebitur ex- pedire; sin autem de consilio nostro et voluntate uel abbatis tunc existentis sub conditio- nibus prehabitis uendendi, obligandi liberam habeant facultatem.“ — Testes: Lutolphus prior, Cunradus supprior, Hermannus cellerarius, Th. hospitalensis, Chunradus camerarius et plures alii. — Dat. Zedlitz a. d. M.CCC° secundo, in die b. Gregorii pape. E transsumpto arch. olim Sedlic. cop. Mus. Boh. 1912) 1302, 22 Mart. Pragae. Johannes, episc. Prag. literas regis Wenceslai d. a. d. MCCLXXXVI, 20 Jun. supèr iure patronatus ecclesiae in Kunegesperg vidimat. — Dat. Prage a. d. MCCCII, XI kal. Apr. indict. XV, pontif a. I. Idem vidimat literas Thobiae, episc. Prag. d. a. d. 1288, 9 Mart. super eodem. Dat. ibidem, a. et die eodem. Ex orig. arch. Cruciger. cum rub. stella.

Strana 823
Wenceslaus II, rex Bohemiac, 1278—1305. 823 1913) 1302, 22 Mart. In Ozzek. „Nos Borso de Rysenburch protestamur, quod sub a. d. M'CCC°II°, ultima quinta feria ante dominicam, qua cantatur Oculi mei, inter nos ex una parte et abbatem Gerwicum tunc temporis in claustro Ossek totumque conventum ex alia ordinamenta, pacta et statuta facta fuerunt, — ut quodcunque genus metalli in bonis nostris prope Rysenburch inventum fuerit, divisio inter nos et abbatem tunc temporis et conventum Ozzek esse debet per me- dium aequalis et condigna. Si autem in bonis praedicti claustri quid inventum fuerit, ipsi vice versa nobiscum debent dividere et partiri.“ — Dat. in Ozzek a. et die ut supra. E cod. dipl. Ossecensi cop. in Mus. Boh. — Sternberg, Gesch. der böhm. Bergwerke I, 2, 60. 1914) 1302, 8 Apr. Brunae. Wenceslaus, Boemiae et Poloniae rex, liti inter se et Henricum de Rosenberg super castro Crumnaw exortae renunciat. — Notum oc, "quod cum inter nos et fidelem nostrum dilectum Henricum de Rosenberg, summum regni nostri Boemiae camerarium, super castro Crumnaw, quod dicebamus ad nos esse per mortem Wokonis et Hinkonis fratrum dictorum de Crumnaw sine liberis decedentium iuste et rationabiliter juxta dicti regni nostri consue- tudinem devolutum, dicente dicto Henrico, quod ad ipsum idem castrum ex donatione sibi per eosdem fratres de eo facta pleno jure pertineret, orta esset materia quaestionis, eandem ad preces ipsius Henrici et propter ejus fidelia nobis ab ipso impensa servitia sibi cessimus et cedimus omnium (sic) juri et actioni, quod et quam in dicto castro et bonis ad illud per- tinentibus habemus vel habere possemus, et eidem juri et actioni renuntiamus omnino ac totum jus, quod nobis in castro et bonis praedictis competit, sibi conferimus liberaliter et donamus, volentes ut dictus Henricus et heredes sui castrum praedictum cum villis, homi- nibus, agris cultis et incultis, silvis, aquis, piscationibus, pratis, pascuis, et aliis omnibus juribus, utilitatibus et pertinentiis suis hereditario jure in perpetuum habeant et possideant pacifice et quiete.“ — Dat. Brunae per manus vener. Petri, Basil. episcopi oc, a. d. M.CCC.II, VI idus Apr. XV indict. a. regnorum nostrorum Boemiae V, Poloniae vero II. Pangerl, Urkdb. v. Goldenkron, 48. 1915) 1302, 9 Apr. Brunnae. Nos Wenceslaus, — Boemiae et Poloniae rex, not. oc, "quod cum rel. virij Przedota abbas et conventus monasterii Cladrubensis viginti marcarum redditus in villa ipsius mo- nasterii dicta Meczlow in ducentis marcis arg. Pyrkossio dicto de Milawes pro redimenda villa ejusdem monasterii dicta Luben eis utiliore, quae erat in Judaeis sub usuris intolera- bilibus obligata et quam aliter redimere non poterant, titulo pignoris obligarint, nos abbatis et conventus ac Pyrkossii praedictorum supplicationibus inclinati, obligationem ipsam prout in literis ven. Joannis, Pragensis episcopi, — et dictorum abbatis ac conventus inde confectis plenius continetur, ratam habentes — ei nostrum — praebemus assensum.“ — Dat. Brunnae a. d. MOCCHI, V idus Apr. XV indict. a. regnorum nostrorum Boemiae V, Poloniae II. E cod. dipl. Cladrub. cop. in Mus. Boh.

Strana 824
824 Emler, Regesta Bohemiae. 1916) 1302, 24 Apr. In Budwais. Nos Wenceslaus judex, Quiethon cerdo, pro tunc magister civium, Pesslinus Frölich, Alblinus carnifex, Hanko de Lompnicz, Hilbrant, Hänslinus, Lowlinus, Wenceslaus Czygar, Hansl Cymrl, ceterique jurati cives civitatis Budwais tenore oc, „quod constituta coram nobis — Elyzabeth, relicta Andree Prundlini, olim nostri concivis, recognovit — super tercia parte curie et hereditatis ejusdem Prundlini predicti, que super ipsam est devoluta, unam sexa- genam gr. pragensis monete census sive pensionis perpetuis temporibus per eam aut heredes suos sive eciam dicte tercie partis curie et hereditatis possessorem, dandam et solvendam honeste Anne virgini, sorori d. Alberti, capellani hospitalis, pro X sexagenis gr. mon. etc. prag. se rite, libere et legitime vendidisse. Quem quidem censum — promisit prefata Elizabeth — annis singulis in duobus subnotatis terminis dare, — videlicet in festo s. Galli et s. Georii etc. — Dat. et act. a. d. M°.CCC II°, in crastino s. Georii. Ex orig. in arch. Budwicensi cop. in Mus. Boh. 1917) 1302, 22 Maji. In Olomuz. Theodricus, episcopus Olomuc. monasterio s. Clarae Olomucii et Znoymae indulgen- tias a pluribus episcopis collatas confirmat. — Dat. in Olomuz a. d. MCCCII, X kal. Jun. Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 135. 1918) 1302, 25 Maji. Ego — Chadoldus de Wehinge recognosco, — "quod Wenceslaus de Czvczmans con- spectui nostro se offerens cum vxore sua Jouta, liberis, heredibus et consanguinneis — mo- lendinum medium, necnon laneum dimidium, ibidem in Czvezmans nobili domine Offemye pincerne, propter debita quedam contracta, cum omnibus vtilitatibus, vsibus, fructibus et prouentibus — liberaliter resignauit.“ — Dat. et act. a. d. MCCC II in die b. Vrbani pape et martyris. Ex orig. in arch. curiae Brun. Boczek V, 136. 1919) 1302, 26 Maji. In castro Muglicz. Nos Theodoricus, episc. Olomuc. ad noticiam oc, "quod nos de consilio — Bu- dyzlay decani, Cyri prepositi, Ranoziri archidyaconi ac totius capituli nostri Olomuc. ob remuneracionem plurimorum obsequiorum — circa ecclesiam nostram ab Andrea milite nostro de Cziethochowiz prestitorum villam nostram episcopalem Czessiz in metis Vngarie sitam, que multo tempore deserta iacuit, sibi et heredibus suis masculis — concedimus in feodum — saluo aurifodio, uel argenti, salis, uel cuiuslibet alterius metalli, quod ad nos duntaxat, si emerserit, volumus pertinere; idem eciam Andreas, miles noster, in signum recognicionis accepti a nobis feodi — fratribus nostris de capitulo nostro Olomucensis ecclesie de quo- libet laneo ville predicte vnam mensuram tritici opauiensem quolibet anno persoluet, prout

Strana 825
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 825 alii ecclesie nostre feodales soluere consueuerunt.“ — Dat. in castro nostro Muglicz a. d. M.CCCII, VI kal. Junii. Ex orig. in arch. archiep. Olomuc. Cremsirii Boczek V, 138. 1920) 1302, 25 Maji. Ego Zmylo de Grenwalde recognosco, "quod Wencezlaus de Mueczmans — cum vxore sua Jeuta — molendinum medium nec non laneum dimidium ibidem in Mueczmans nobili domine, domine Offemye pincerne, Znoyme residenti propter debita quedam contracta cum omnibus vtilitatibus oc resignauit.“ — Dat. et act. a. d. MCCCHI°, in die b. Vrbani pape et martiris. Ex orig. arch. Oslow. Boczek V, 137. 1921) 1302, (cc. 1 Jun.) Pragae. Johannes, episc. Prag. ecclesiam S. Mariae ante Thyn Pragae unit decanatui Wisse- gradensi. — "In nostra constituti presencia, — d. Petrus, Basil. episc. Wissegrad. ecclesie prepositus, ac ceteri prelati et canonici eiusdem ecclesie nobis exponere curauerunt, quod redditus et prouentus decanatus ipsius ecclesie Wissegradensis, qui tunc temporis vacabat, erant adeo tenues et exiles, quod de ipsis decanus nec hospitalitatem tenere, nec apud ec- clesiam Wissegradensem decenter posset residenciam facere personalem, petentes a nobis, vt in augmentum decanatus predicti ecclesiam s. Marie ante Thyn in civitate Pragensi, que ad ipsorum collationem pertinere dignoscitur, predicto decanatui Wissegradensis ecclesie vnire et annectere — dignaremur. Nos — peticionibus — d. nostri Wencezlai, — regis Boemie et Pol., qui hoc quamplurimum affectabat, ac ipsorum — annuentes ecclesiam predictam S. Marie ante Tyn — decanatui supradicto — jungimus, annectimus et vnimus de nostri Pra- gensis ecclesie capituli conniuencia et assensu, volentes, vt decanus, qui pro tempore fuerit, omnes obuenciones et prouentus ecclesie memorate suis valeat usibus applicare, sustenta- cione perpetui vicarii, quem nobis et successoribus nostris presentare tenebitur, congrua reseruata. Per hanc tamen vnionem ecclesiam memoratam sancte Marie a nostra et succes- sorum nostrorum iurisdictione eximere non intendimus, sed pocius ipsam in nostra ac suc- cessorum nostrorum consistere decernimus potestate.“ — Act. et dat. Prage a. d. MCCCII°, indict. XV, pontif. vero nostri a. 1°. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 1922) 1302, 1 Jun. In Wissegrad. Petrus, Basiliensis episc. ac Wissegradensis ecclesiae praepositus, mag. Johannes scolasticus, Chonradus custos totumque eiusdem ecclesiae capitulum Bonifacio papae de con- firmando decano a se electo. — "Hon. ac discreto viro mag. Henrico, decano nostro, II feria proxima ante festum ascensionis domini jam transactum in pleno capitulo nostro ipsi deca- natui renunciante libera ac spontanea voluntate, nos Petrus praepositus cum ceteris ca- nonicis et praelatis, qui praesentes fuerant, sextam feriam proximam post idem festum ascen- 104

Strana 826
826 Emler, Regesta Bohemiae. sionis domini cum continuatione dierum sequentium praefiximus ad electionem futuri decani celebrandam procurantes omnes absentes, qui vocandi fuerant, ad eundem terminum evocari. Convenientibus itaque in termino hujusmodi ad Wissegradense capitulum omnibus, qui vo- luerunt, debuerunt et potuerunt commode interesse, d. Petrus, praepositus noster praedictus, in capitulo proposuit, per quam formam placeret fratribus de futuro decano ecclesiae nostrae providere. Quibus super hoc plurimum tractantibus, tandem placuit omnibus et singulis per formam procedere compromissi. Omnium igitur votis unanimiter convenientibus et nullo penitus discordante dedimus ven. in Christo patri d. Petro, Basil. episcopo, praedicto prae- posito nostro, ac dominis mag. Johanni scolastico et mag. Rapotoni, doctori decretorum, Tynensi praeposito, ejusdem Wissegradensis ecclesiae nostrae canonicis, viris utique provi- dis et honestis veluti electionis nostrae arbitris, plenam et liberam potestatem eligendi deca- num et ipsi ecclesiae providendi de se vel aliis de praedicto Wissegradensi capitulo, prout eis videretur expediens sub hac forma, ut duo tertium ex se vel omnes tres aliquem alium de capitulo Wissegradensi concorditer eligerent in decanum et pastorem, ita quod, postquam de persona eligenda essent concordes, unus de mandato aliorum vice sua et ipsorum ac totius capituli personam illam eligeret in communi ac provideret ecclesiae viduatae. Universi quoque et singuli promisimus, quod illum reciperemus pro futuro decano nostro et pastore, dum- modo sit idoneus, de quo ipsi, ut praemittitur, ducerent providendum. Qui potestate prac- dicta recepta nobis recedentibus de capitulo ipsi tantum arbitri in capitulo remanserunt et deliberatione inter se provida et diligenti praehabita, prout nobis postmodum retulerunt, in virum discretum et honestum d. Henricum, plebanum ecclesiae S. Mariae in Praga, conca- nonicum nostrum, virum utique plenae aetatis, morum laudabili praeditum gravitate et sci- entia merito commendandum de legitimo quoque matrimonio natum ac in presbiterii ordine constitutum, quem saepefatus d. Petrus, Basil. episc. praepositus noster, unus ex arbitris, de voluntate et mandato suorum collegarum, convocatis omnibus canonicis et praelatis ad capitulum, in hunc modum in scriptis elegit. In nomine patris et filii et spiritus sancti. Nos Petrus, dei et apostolica gratia Basil. episc. et praepositus Wissegradensis, — vice nostra ac omnium — jus in electione habentium ex potestate nobis et collegis nostris concessa, invocata Spiritus sancti gratia d. Henricum, plebanum s. Mariae in Praga, concano- nicum nostrum et confratrem, in nostrum et ecclesiae nostrae Wissegradensis decanum eligimus et pastorem et ipsam electionem in scriptis solemniter publicamus in communi. Licet autem ipse electus more bonarum mentium primo esset renitens, tandem victus precum instantia electioni de se factae cum timore dei consensit. Dictam vero electionem sic canonice et solemnpiter celebratam omnes recepimus et approbavimus, Te deum laudamus more solito decantantes, deportationis solempnitate congrua subsecuta. Sanctitati igitur vestrae duximus unanimiter supplicandum, ut cum praedictus noster electus propter varia discrimina viarum et debilitatem personae suae, quam ad praesens ex quadam infirmitate concepit, ad vestram nequeat accedere praesentiam, electionem de ipso taliter celebratam de sanctitatis vestrae solita clementia dignemini confirmare. — Ut autem omnium nostrum vota in praedictis omni- bus et singulis concordasse et in hanc electionem et petitionem convenire noscatis, sanctitati

Strana 827
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 827 vestrae hoc canonicum decretum roboratum mittimus propriis manibus et subscriptum et — sigillo capituli nostri et etiam propriis, qui propria habuimus, sigillatum. — Act. et dat. in capitulo nostro Wissegradensi a. d. millesimo trecentesimo secundo. Ego Petrus, dei et apost. sedis gratia Basiliensis episcopus, Wissegradensis ecclesiae praepositus, regni Bohemiae can- cellarius, huic electioni interfui et consensi et manu propria subscripsi. — Ego mag. Con- radus, custos Wischaradensis ecclesiae, huic electioni interfui et consensi et manu propria subscripsi. — Ego mag. Johannes, scolasticus Wissegradensis ecclesiae, huic electioni inter- fui et consensi et per manum Nicolai, sacristae Wissegradensis, subscripsi. — Ego Domini- cus, canonicus Wissegradensis ecclesiae, huic electioni interfui et consensi et per manum Vlrici, domini Petri praepositi Wissegradensis vicarii, subscripsi. — Ego Johannes, canonicus Wissegradensis ecclesiae, huic electioni interfui et consensi et per manum Nicolai, sacristae Wissegradensis, subscripsi. — Ego Welizlaus, canonicus Wissegradensis ecclesiae, huic elec- tioni interfui et consensi et per manum Vlrici, d. Petri praepositi Wissegradensis vicarii, subscripsi. — Ego mag. Rapoto, canonicous Wissegradensis ecclesiae, huic electioni interfui et consensi et per manum Nicolai, sacristae Wissegradensis, subscripsi. — Ego mag. Petrus, canonicus Wissegradensis, omnibus premissis interfui et consensi, quia praepeditus aliis negotiis, per manum VIrici, d. Petri praepositi Wissegradensis vicarii, subscripsi, et quia sigillo proprio carui, magistri Rapotonis, confratris mei, sigillo usus sum. — Ego Cochanus, canonicus Wissegradensis ecclesiae, huic electioni interfui et consensi et per manum Vlrici, d. Petri praepositi Wissegradensis vicarii, subscripsi. — Ego Richolphus, canonicus Wisse- gradensis ecclesiae, huic electioni interfui et consensi et propria manu subscripsi. — Ego Petrus, canonicus Wyssegradensis ecclesiae, huic electioni interfui et consensi et manu propria subscripsi. Ex orig. arch. cap. Wissegr. cop. in Mus. Boh. 1923) 1302, 9 Jun. Pragae. Nos Henricus, episc. Wratisslaviensis, cupientes, ut ecclesia Wissegradensis „in fe- stivitatibus nativitatis, paschatis et ascensionis, penthecostes, quatuor festis b. Mariae virginis gloriosae, nativitatis, annuntiationis, purificationis et assumptionis, et festivitatibus b. Petri apostoli et die dedicationis ejusdem ecclesiae et b. sanctorum vel sanctarum, quorum vel quarum reliquiae inibi venerantur, congruis honoribus frequentetur, omnibus vere poeniten- tibus et confessis, qui ad supradictam ecclesiam festivitatibus supradictis causa devotionis accesserint, XL dies indulgentiae misericorditer impartimur, dummodo voluntas dyoecesani ad id accesserit et consensus.“ — Dat. Pragae V idus Junii a. d. MCCCII°. Ex orig. arch. cap. Wissegrad. cop. in Mus. Boh. 1924) 1302, 10 Jun. Anagniae. Bonifacius papa VIII Wenceslao, regi Boemiae. — „Dilectum filium mag. Ulricum de Pabeniz, doctorem decretorum, canonicum Prag. nuntium tuum, et literas regias, quas ipse nobis ex parte tua detulit, paterna benignitate recepimus et ipsarum literarum tenore dili- 104*

Strana 828
828 Emler, Regesta Bohemiae. genter inspecto et auditis his, quae dictus nuntius coram nobis exposuit viva voce, ex eis in summa percepimus, quod ad hoc tua tendebat intentio, tuaque id petitio postulabat, ut tui nati negotium, quem in regem Ungariae concorditer et canonice proponis electum et te ac tuos et suos in hac parte sequaces in benivolentiam nostram reciperemus et gratiam ac tibi et ipsis adjutores, directores favorabiles et benignos nos in ipso negotio redderemus. Sane fili carissime, sicut alias tibi per literas nostras scripsisse meminimus, regnum Ungariae tam nobile hactenus tam praeclarum in spiritualibus et temporalibus modernis temporibus heu multipliciter collapsum agnoscitur et quasi datum in praedam per Cumanorum, Tarta- rorum, schismaticorum et paganorum hostiles incursus, ac propter dissensiones et novitates periculosas noviter attentatas in ipso, ex quibus discriminose vastatur, fere ad nihilum est deductum. Sicque nos his non sine gravi mentis amaricatione recensitis, desiderantes, prout nobis ex officii debito summi apostolatus incumbit, super eis de salubri remedio providere ad procurandam in ipso regno pacem, quae vinculum caritatis existit et ad tollenda inde dissensiones et scandala, quae miserabilem desolationem inducunt, vener. fratrem nostrum Nicolaum, Ostiensem episc. apostolicae sedis legatum, religione praeclarum, virum magni consilii et grande Romanae membrum ecclesiae, cujus praesentiam nobis non absque magna incommoditate subtraximus, duximus pridem illuc cum plenae legationis officio destinandum, teque per ipsum et literas nostras hortati sumus diligenter, ut nonnulla, quae circa prae- fatum natum tuum dicebantur minus provide attentata, prudenter corrigeres per te ipsum et regali providentia emendares, ac tam tu quam tui et nati memorati sequaces acquiesceretis ipsius legati salubribus monitis reverenter vosque beneplacitis coaptaretis ipsius, qui ad dictum regnum ut pacis angelus nuntiusque salutis accessit, significantes tibi, quod si qua jura in eodem regno aliisque provinciis tibi vel nato memorato competerent, ea proseque- remini coram nobis, illa disponebamus illibata servare nec minuere sed augere. Licet autem legatus ipse multos propterea non solum mentales sed etiam corporales subierit sollicitudines et labores, qui apud deum erunt meritorii et gloriosi fructus eorum, non tamen, ut spera- bamus, quietis et pacis effectum per viam compositionis vel concordiae amicabilis labores et sollicitudines hujusmodi habuerunt, nec alias etiam regni praedicti status ad quietis com- moda est reductus, quinimo guerrarum turbines in regno ipso proh dolor invalescunt. Attendentes igitur, quod thronus apostolici culminis constitutus est a domino super reges et regna, ut aequitatis virga unicuique tribuat, prava dirigat in directa et morbis, qui fomen- torum non recipiunt medicinam, asperius medicamen apponat, super petitione tua praedicta deliberatione praehabita diligenti eidem nuntio in praesentia fratrum nostrorum viva voce respondimus, tibique praesentibus respondemus, quod personam tuam paterna et spsiali sumus benivolentia prosecuti et proponimus tam tua quam nati praedicti jura conservare ubi- jibet ac tibi et ei sine juris alieni praejudicio plenitudinem debiti favoris impendere, dum tu et natus ipse filialis devotionis affectibus et gratis ac laudabilibus operibus vos nostris et apost. sedis beneplacitis coaptetis. Verum cum longo jam tempore dilata sit reformatio dicti regni deformati taliter et collapsi et a tempore obitus clarae memoriae Watislai, regis Unga- riae, ac deinde dum Andreas in eodem regno se pro rege gerebat, carma in Chr. filia nostra

Strana 829
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 829 Maria, regina Siciliae illustris, ad se ac dilect, filium, nobilem virum Carolum, nepotem ejus praefatum regnum asseruerit et adhuc asserat pertinere de jure, hujusmodi petitionem tuam propositam, ut praefertur, absque juris injuria et alieno praejudicio ad gratiam exauditionis admittere non valemus, sed his, qui in regno praefato jus se proponunt habere, nos ad reddendam justitiam convertentes per alias literas nostras te ac reginam, nepotem ipsius ac filium tuum praedictos vestrumque sequaces et alios, qui sua crediderint interesse, de quibus expedire viderimus, per peremtoriae citationis edictum proponimus ad nostram facere prae- sentiam evocari, ut cum omnibus juribus, actis et munimentis hujusmodi negotium contin- gentibus compareatis legitime coram nobis recepturi justitiae complementum et facturi, quae pro bono statu dicti regni duxerimus ordinanda. Ad haec ignorare te nolumus, quod cum in praedictis tuis literis te regem non solum Boemiae sed etiam Poloniae duxeris describendum, causa nobis exinde magnae turbationis advenit, dum auctoritate propria, quinimo temeritate non modica non vocatus a domino tamquam Aaron, sed apost. sede matre omnium et magi- stra contemta, ad quam provinciae Poloniae pertinere noscuntur, regium in ipsa Polonia nomen usurpas te regem Poloniae nominando. In quae autem crimina assumtio falsa regiae digni- tatis, imo et simplicis magistratus ac seditio et commissio violentiae cum armis incidant, quibus subjiciendi sint poenis talium patratores, non est opus exprimere, quia id nota et vetustissima decreta sanxerunt. Ne igitur in te tantae temeritatis audaciam in tuae salutis dispendium praefatae sedis injuriam et plurimorum scandalum absque dubitatione praesumtam dissimulare quodammodo videamur, magnificentiae tuae per apost. scripta sub spiritualibus et temporalibus poenis, quas, si contrarium feceris, tibi volemus inferre, districtius prohibemus, ne te ulterius regem Poloniae nomines, sigillum regium sub intitulatione Polomae regni as- sumas vel utaris assumto, neque privilegia, immunitates, feuda, donationes, bona et jura quaecunque in ipsa Polonia vel aliqua ejus parte concedas, aut tamquam rex Poloniae quic- quam agas. "Nos enim tibi paratos offerimus ad manutenendum et conservandum jura, si qua in ipsa Polonia ostenderis tibi competere legitime coram nobis.“ — Dat. Anagniae IIII idus Junii a. VIII. Ex autogr. reg. lit. Bonifacii pp. VIII a. VIII epist. 478 in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. — Boczek V, 141. 1925) 1302, 10 Jun. Anagniae. Bonifacius papa VIII notificat Nicolao, Ostiensi episcopo, quae regi Bohemiae scri- psisset, et mandat ipsi, ut eum ac filium et eorum sequaces in causa regni Hungariae infra sex menses coram pontifice comparendôs citet. — "Cum — tempore predecessorum nostro- rum, Romanorum pontificum, apostolica sedes multifarie multisque modis studia sua conver- terit ac labores adhibuerit, ut regnum ipsum salutis, tranquillitatis et pacis dulcedine frue- retur, nosque ad id vigilaverimus diligenter, providere volentes, ne tot sollicitudines, tot labores transire videantur in vanum, ex quo partes earumque sequaces non videntur reci- pere fomenta salutis, nec oleo per viam concordie aut compositionis amicabilis ipsarum animi molliuntur et convertuntur ad pacem, que est vinculum caritatis, ut acrimonia saponis

Strana 830
830 Emler, Regesta Bohemiae. et vinum inveteratis vulneribus apponatur, et reddatur partibus et sequacibus ipsis iustitie complementum, que etiam redditur in invitum, fraternitati tue per apostolica scripta man- damus, quatenus per te vel alium seu alios eosdem W. Boemie regem, et W. eius filium, ac Carolum, regine predicte nepotem, in personis propriis, sequaces vero predictos ac alios, qui sua crediderint interesse, in aliquibus civitatibus seu castris vel locis, de quibus expedire videris, ita quod verisimile sit, quod ad ipsos id valeat pervenire, per precipue ac solemnis denuntiationis edictum ex parte nostra peremptorie citare procures, ut infra sex mensium spatium post citationem huiusmodi cum omnibus iuribus, actis et munimentis suis huius modi negotium contingentibus compareant legitime coram nobis, super hiis complementum iustitie recepturi ac facturi, que pro dicti regni bono statu per nos extiterint ordinanda. Si autem presentiam ipsorum W. regis et W. filii et C. nepotis tute vel commode adiri non posse credideris ad citationem huiusmodi faciendam, tu in aliquo vel aliquibus vicinis eius- dem seu alio vel aliis loco vel locis solemnibus, de quo vel quibus expedire videris, similiter per te vel alium seu alios eiusdem citationis edictum publice et diligenter proponere studeas, ita quod verisimile sit, quod citatio ipsa pervenire possit ad eos. Quas quidem citationes per denuntiationem et propositionem huiusmodi, ut predicitur, faciendas sufficere volumus atque decernimus, ac si fierent coram eis, contra quos ipse denuntiatio et propositio emanaverunt. Volumus insuper, quod de citationibus, denunciatione et propositione predictis confici facias publicum seu publica instrumenta, illud vel illa nobis, retentis penes te simili vel similibus, per fidelem nuntium transmissurus, ac rescripturus fideliter nichilominus per tuas litteras harum seriem continentes, quicquid super hiis duxeris faciendum. Nos autem prefatam regi- nam, que est curie nostre vicinior, faciemus per alium super premissis peremptorie ad no- stram presentiam evocari.“ — Dat. Anagnie IIII idus Junii, pontif. a. VIII. Theiner Mon. hist. Hung. 393. 1926) 1302, 24 Jun. Nos Theodoricus, Lucensis abbas, tenore oc, "quod nos bonis benefacere cupientes fratribus conuentus ecclesie nostre Lucensis — villam nostram dictam Obloz cum curia et omnibus iuribus suis sine diminucione, nec non uineam nostram in Kaunis pro .... suo per- petuo assignamus ac assignauimus per presentes. — Et nos Ma. Wadegociensis, et Ni. Rengis- uallis — abbates, visitatores concanoniarum Bohemie et Polonie auctoritate d. Premonstra- tensis et capituli generalis, — dictam assignacionem — ratificamus.“ — Dat. a. d. M.CCCII, in festo b. Johannis baptiste. Ex orig. in arch. Luc. Boczek V, 142. 1927) 1302, 1 Jul. In Chmutaw. Nos Albertus de Seberch not. oc, "quod nos de consensu . . nostre uxoris Swatike et filii nostri Alberti anime nostre et successorum nostrorum animarum in remedium paro- chiam nostram in Belin et ius patronatus eiusdem cum omnibus suis juribus et attinenciis, et nostrum novum hospitale ibidem cum piscacionibus, pratis, agris, pascuis et aliis suis

Strana 831
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 831 iuribus et omnibus suis attinenciis cultis et incultis, unum allodium et novem fertones in villa Kasice, duo molendina cum quinque rotis in Belin, vnam karatam vini de vinea Eber- hardi, quondam civis nostri in Belin, et plenam decimam de vineis nostris ibidem honor. fratribus domus Teutonice terre Prussie, de qua terra videlicet dicta parochia et novum hospitale debet nullomodo alienari, separari, donavimus.“ — Dat. a. d. a. M.CCCII in Chmutaw kal. Jul. Lib. erect. IX, M, 4. 1928) 1302, 3 Jul. Nos Bludo et Henricus fratres comites de Vriburch not. oc „quod — d. Franco, ge- nitor noster, comes quondam de Vriburch, vna cum coniuge sua — genitrice nostra, nomine Troyzlawa, — quasdam siluas circa idem oppidum adiacentes Vriburch, que ad nouam villam edificandam laneos quinquaginta duos continentes sufficiunt, monasterio de Welegrad — irreuocabili donacione contulit. — Nos — dictam donacionem — ad ipsorum instanciam quoad predium in predictis siluis hodie collocatum et in quinquaginta duos laneos paruos distinctum et limitatum, quod vulgariter Theodorici villa dicitur, — ratificamus. — Has autem solas condiciones — nobis ab abbate et fratribus monasterii sepedicti seruari petimus, — videlicet vt in vno altarium monasterii eiusdem, quodcunque ad hoc duxerimus eligendum, fratres predicti deum debeant in omnibus missis inibi celebratis pro nostra nostrorumque salute iugiter exorare. Item ut criminosi, quorum crimina secundum leges ad dampnacionem spectant capitis, rebus corundem monasterio cedentibus in oppido Vriburch iuxta legum sentenciam iudicentur. — Item vt ipsa possessio, si aliquo dubiarum causarum inpulsu ve- nundanda fuerit, nobis vel de nostro consilio aliis consanguinitate nos contingentibus conpa- randa primitus exponatur.“ — Testes: Paulus, camerarius Morauie et ecclesie Olomucensis, Hartmanns de Holenstein, Bludo iuuenis de Bludowicz, Ekkricus de Fullenstein, Nicolaus de Schowenburch, Franco, aduocatus de Modricz, Gerlacus, provincialis de Hocenploz, et alii viri nobiles militaribus insigniis decorati. — Dat. a. d. M.CCC.II, V non. Julii, indicc. XV. Boczek V, 143. 1929) 1302, 15 Jul. In Saczka. Nos Wencezlaus, — Boh. et Pol. rex, not. oc, "quod nos — monasterium de Alto- vado — beneficis adaugere gratiis cupientes, jus patronatus ecclesie in Wessel dicto mona- sterio damus et conferimus.“ — Dat. in Saczka per manus ven. Petri, Basil. episcopi oc, a. d. MCCCII°, idus Jul. XV indict. a. regnorum nostrorum Boh. VI, Pol. vero II°. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt. 59. 1930) 1302, 15 Jul. Pragae. Johannes, episc. Prag. vidimat literas Gregorii, episc. Prag. de iure patronatus eccl. in Chungesperch. — Not. oc, "quod — vidimus litteras d. Gregorii, fel. record. predecessoris nostri, Prag. episcopi, non cancellatas, non rasas, non abolitas, nec in aliqua sui parte viciatas,

Strana 832
832 Emler, Regesta Bohemiae. cum vero sigillo suo, in quibus continebatur, quod ipse — abbatem et conuentum monasterii in Walthzachs ac omnes fautores ipsorum excommunicauit et mandauit publice per totum decanatum illius prouincie, in qua ecclesia in Cungesperch est sita, nostre dyocesis denun- ciari excommunicatos seu excommunicacionis sententie subiacere, pulsatis campanis et can- delis extinctis, singulis diebus dominicis et festiuis.“ — Dat. Prage a. d. MCCCII, III non. Jul. pontif. nostri a. I. Ex orig. arch. Crucig. cum rubea stella Pragae. 1931) 1302, 18 Jul. Literae Andreae Olomuc. et Bartholomaei Preroviensis archidiaconorum, canonicorum Olomuc. et Micul de Pawlowic super fundatione altaris S. Mathaei (in eccl. Olomucensi). — Dat. XV kal. Aug. 1302. Boczek V, 144. Extr. 1932) 1302, 25 Jul. Smil von Gratzen verkauft dem Kloster von Hohenfurt seinen halben Antheil am Markte Strobnitz und das Dorf Gerleithen. — „Ich der gehaizzen pin Zmiel von dem Gretzen tven oc, daz der erber apt Ot von Hohenfvort vnd sein samnunge dvrch mein pet vnd meines vetern hern Hainreiches von Rosenberch daz aigen den halben marchet mein tail datze Strobinitz vnd auch daz dorf Garleith(?) in der Strobinitz vnd swaz da zwischen ist oder da zve gehoret, myl, wazzer, aecher, waid, wis, holtz, oder swie iz gehaizzen mag, das han ich in — verchauffet vmme vierhvndert phvnt vnd zwai vnd zwaintzich phynt alter wienner phenninge ze rehtem aigen. Daz selb ir aigen durch ir beschaidenhait mir wellent wider geben, oder ob ich niht pin, meinen chinden vmne die selben vier hvndert phvnt vnd zwai vnd zwainzich phvnt; ob ich oder ob ich niht pin, meinev chint in wider geben daz selbe gvet zwischen hinne vnd sand Mertheins tach, der nv nahest chvmflich ist, vnd tvent mier oder meinen chinden daz ze liebe, ob wier wienner phenninge niht haben, daz si von mier oder meinen chinden nement ein march grozzer prager phennige vnd immer vier vnd sehzich an der zahl vor zwei phvnt wienner, vntze daz si des gvetes, daz ich von in han enphan- gen, alles zwischen dem vor genanten tage gewert werden. Demnoch tvent si mier oder meinen chinden die genad, ob wier in ir gvet geben, daz si zins vnd zehent, swaz si nv vntz auf sand Marteins tach nement, mit samt dem aigen mier oder meinen chinden wellent wider geben. Gegen der beschaidenhait han ich, oder ob ich nicht pin, meinev chint in ga- lobet, ob ich oder meinev chint daz vor genant gvet, daz von mier enphangen ist, dem vor genanten apt vnd seiner samnvnge zwischen ny vnd des oft gesprochen sand Merteins tach garleichen niht geben, so verzeich ich Zmiel mich vnd meinev chint des selben aigens vmne daz oft genant guet, daz ich von in han enphangen also daz dehain vberschatzvnge da vber vuerbaz erge, nvr daz si iz an alle ansprache ze rehten aigen ledichleichen besitzen schvlen ebichleichen.“ Siegel: „hern Hainreiches von Rosenberch vnd meinem insigel vnd meines

Strana 833
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 833 brvoders hern Witigen von Landenstain. — Geschehen, do ergangen waren von Christes gebverde tavsent jar vnd drev hvndert jar vnd da nach im anderen jar an sand Jacobs tage. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, Font rer. Austr. XXIII 60. 1933) 1302, 28 Jul. Nos Johannes, episcopus Pragensis, notum oc, "quod olim — d. Thobias, Pragensis episcopus, volens conditionem ecclesiae Pragensis facere meliorem, oppidum suum forense in Rudnicz, in quo quadraginta tres lanei usualis ibidem mensurae continentur, honesto viro Paulo, tunc ibidem judici, vendidit seu locavit jure tevtonico, quod purchrecht vulgariter dici- tur, quemlibet laneum pro III marcis arg. monetae arrharum, quod in vulgari podaczie nun- cupatur, quam etiam pecuniam ipse praedecessor noster ab eodem judice et hominibus oppidi praedicti recepit integraliter et ex toto ac in utilitatem praedictae ecclesiae totaliter posuit et convertit sub conditionibus et pactis infrascriptis, ita videlicet quod ipsi homines oppidi memorati unam marcham arg. puri pragensis ponderis de quolibet laneo medietatem in festo b. Georgii et aliam medietatem in festo b. Galli sibi et successoribus suis annis singulis census nomine solvere teneantur, eo salvo, quod idem judex — unum laneum sine census onere et libere possidebit. Item de tredecim macellis carnium de quolibet unum lapidem sepi collati excepto tredecimo judicis similiter in festo b. Galli solvere tenebuntur. Prae- terea de qualibet taberna, quotquot ibidem fuerint, fertonem arg. aut porcum valentem fer- tonem, quod in praedicti praedecessoris nostri consistebat optione, simili modo in festo b. Galli sibi et successoribus suis omnimode persolvent et assignabunt. De subsidibus etiam, quotquot in oppido praedicto habebunt, a quolibet lotonem arg. in saepe dicto festo s. Galli census nomine solvent explicite, contradictione qualibet procul mota. Et de his omnibus et singulis supradictis nobis per testes idoneos facta exstitit plena fides. Verum quia homines et pauperes oppidi jam dicti privilegium super locatione seu venditione prae- dicta ab eodem d. Tobia, praedecessore nostro, per simplicitatem et ignorantiam recipere neglexerunt, — nos — supplicaverunt, quatenus locationem seu venditionem praedicti prae- decessoris nostri — confirmare nec non innovare — ad praedictorum pauperum nostrorum cautelam — dignaremur. Nos ipsorum petitionibus — inclinati locationem seu venditionem praefatas — confirmamus.“ — Act. et dat. a. d. MCCCII°, V kal. Aug. indict. XV, pontif. nostri a. 1°. E cop. in libro confirm. ab anno 1369. 1934) 1302, 1 Ang. A. d. M°CCCII, in die b. Petri ad vincula Vlmanus de Luchtenburch et Wencezlaus de Sleben nec non Rebisius de Pabianitz attestantur, se vidisse literas abbatis Heydenrici Sedlicensis dat. 12 Mart. a. d. 1302 (v. II, n. 1911). Ex orig. arch. Sedlic. cop. in Mus. Boh. 105

Strana 834
834 Emler, Regesta Bohemiae. 1935) 1302, 14 Aug. Ego Bludo, baro terrae Moraviae, dictus de Tyzceyn not. oc, "quod ad diuini numinis cultum ampliandum in ecclesia parrochiali b. Virginis in Hnoynicz, sita in archidiaconatu Olomuc. — decimas pleno iure de allodio in mea villa Pryewicz, sito in parrochia prefata, ipsi ecclesie dono.“ — A. d. M.CCII°, in vigilia assumpcionis b. Virginis gloriose. Ex orig. in arch. eiusd. ecclesiae Boczek V, 145. 1936) 1302, 30 Aug. In Olomuz. Nos Wencezlaus, Boh. et Pol. rex, not. oc, "quod nos ex — affectu, quem ad ordi- nem hospitalis S Johannis Hierosolymitani gerimus, ius patronatus ecclesie in Lubschiz in provincia nostra Oppaviensi ad nos pertinens ordini predicto et fratribus ipsius ordinis con- ferimus.“ — Dat. in Olomuz per manus ven. Petri, Basil. episcopi oc, a. d. M.CCCII, III cal. Sept. indict. XV, anno nostr. regnorum Boh. VI, Pol. vero III°. Boczek V, 145. 1937) 1302, 30 Aug. Pragae. † Nos Wenceslaus, Boh. et Pol rex, tenore oc, „quod nos cupientes conditionem civi- tatis nostre Veronensis prope Pragam facere meliorem — ciuibus et universitati civium dicte civitatis Veronensis presentibus et futuris — concedimus, — quod ex nunc inantea dicte ville Wzdig, Baworyn, Czrnin, Trubin, Zabriczwge, Barzechow et Poczaply omni jure, censu et onere pertineant ad predictam nostram civitatem et in euum permaneant, de quibus tamen villis semina camere nostre regie nobis contribuere debet simul cum predictis civibus ipsis in adiutorium et leuamen. Ceterum volumus, ut cives ipsi (iure) Antique seu Maioris civitatis nostre Pragensis tam in iudiciis, quam in aliis eorum contractibus gaudeant et utan- tur.“ — Dat. Pragae per manus ven. Petri, Basil. episcopi oc, a. d. 1302, III kalendas Sept. indict. I, a. regnorum nostr. Boemie VII (sic), Pol. vero quinto (sic). Pelzel, Kaiser Karl IV, Urkb. I, 134. 1938) 1302, 30 Sept. Wiennae. Frater Ekko, commendator provincialis per Bohemiam, Morauiam et Austriam, et fratres domus in Shehwicz ordinis Cruciferorum de Templo testantur se a monasterio Scoto- rum Wiennae pro redditibus curiae Tvemvaitzhoue Viennae accepisse piscinam in Ratstraz. Testes: Frater Sifridus de Brunna, ordinis nostri magister, H. medicus, Chunradus, notarfas d. Wil. at satis predicti, Fridericus, officialis suus, Slvrvo, ciuis Wiennensis, et alii. — Dat. Wienne a. d. M.CCCII, in crastino s. Michahelis. Boczek V, 146. — Horm. Gesch. v. Wien 1 B. 3 Hit. Urkb. XLII.

Strana 835
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 835 1939) 1302, 18 Oct. In Budweis. Nos Wenceslaus judex, Pesslinus Freleich, Chunatlinus, Henslinus Spornkchas, Pess- linus sellator, Johlinus Kerg, Andreas Schuliandl, Johlinus pistor dictus Knoll, Henslinus Leo, Jesco carnifex, ceterique jurati cives civitatis Budweis tenore oc, "quod constitutus coram nobis discretus Martinus Holbporf, noster concivis, recognovit, — super domo sua aciali, quam inhabitat, juxta domo Hanus Scharfneker et domo Meindlini pistoris in vico scro- farum sita et locata, mediam sexag. gr. pragensis monete census sive pensionis perpetuis temporibus per eum et heredes suos vel dicte domus et aree possessorem dandam et solven- dam altari ss. Philippi et Jacobi apostolorum in ecclesia nostra parochiali et ipsius capel- lano — pro V sexag. gr. denariis prag. se rite, libere ac legitime vendidisse.“ — Dat. feria V post festum s. Galli sub a. d. M'CCC°II°. Ex orig. arch. Budwic. cop. in Mus. Boh. 1940) 1302, 27 Oct. Nos Wenceslaus judex, Pesslinus sellator, Pesslinus Frolich, Cunatlinus, Henslinus Ssparnkes, Andreas Shiendl, Nicolaus Winklr, Jessko, Johlinus Kerger ceterique jurati cives in Budweis not. oc, „quod constituta coram nobis honesta mulier Elizabeth Zikonis (sic) olim relicta recognovit — super agro juxta silvam Swietlik inter agros Kottr et Janconis Sspatlakonis sito et locato suo mediam sexagenam gr. pragensis monete census sive pen- sionis — religiosis priori et conventui monasterii b. virginis in civitate nostra fratribus or- dinis Predicatorum pro V sexag. se rite et legitime vendidisse, quem quidem censum — pro- misit prefata Zizkonissa — annis singulis in duobus subnotatis terminis dare — in festo s. Georgii nunc proxime venturo XV gr. — census et in festo s. Galli deinde continuo secu- turo similiter XV gr.“ — A. d. MCCCII°, in vigilia Simonis et Jude s. apostolorum. Ex orig. in arch. Budw. cop. in Mus. Boh. 1941) 1302, 6 Nov. Pragae. Wencezlaus, Boemiae et Poloniae rex, ratificat mensurationem et conventionem per Griffinam, ducissam de Sandecz, cum incolis in Budin factam. — Not oc, "quod licet bona nostra in Budin et villis in Budin pertinentibus eo tempore, quo bone memorie Bernhardus, episc. Misnensis, a nobis ea tenuit, iure teuthonico locata et mensurata fuerunt, quia tamen in ipsa mensura inuentum est fuisse erratum, matertera nostra carissima, illustris domina Griffina, ducissa de Sandecz, que dicta bona nunc tenet a nobis, bona ipsa fecit denuo men- surari, et tam supra mensura ipsa quam supra solucione census de bonis ipsis cum incolis eorundem bonorum taliter conuenit, quod quilibet mansus bonorum predictorum continere debet tantum de terra, quod in eo seminari possint sexaginta strichones seminum vniuerso- rum, hiemalium et eciam estiualium, et quod dicti incole et cultores eorundem mansorum in ipsis mansis residentes a terre judicio absoluti coram suo tantum vel deputato a nobis aut a dicta nostra matertera iudice teneantur de se querelantibus respondere, et de vnoquoque mansorum predictorum dimidiam marcam in denarijs grossis ad pondus pragense, et si com- 105*

Strana 836
836 Emler, Regesta Bohemiae. munis vsus dictorum denariorum in terra non fuerit sed argenti, tunc dimidiam marcam ar- genti puri, necnon octo mensuras luthomericenses grani quadruplicis, duas videlicet tritici, duas siliginis, duas ordei, et duas auene, ac sex pullos nobis et camere nostre annuatim in die b. Michaelis in Budin census nomine perpetuo presentare, singulis nichilominus tabernis in Budin a solucione denariorum, qui de braxaturis dari consueuerant, penitus absolutis. Insu- per quod pauperes habitatores ibidem, qui nullam partem hereditatis capiunt nec alias aliquid soluere consueuerunt, qui pedices nuncupantur, quilibet eorum nobis et camere nostre sin- gulis eciam annis in die predicta vnum lotonem argenti soluere teneatur, et quod Waltherus. iudex de Cirnucz, et sui heredes ac successores liberum laneum, liberam tabernam et tertium denarium de iudicio ibidem in Cirnucz habeant, sicut prius habuerunt, pro eo, quod ipse Waltherus tempore supradicti episcopi hereditatem in Cirnucz, dicto iure teuthonico aduenis locauit. Nos autem cognoscentes mensuracionem et conuencionem huiusmodi per dictam materteram nostram iuste et debite esse factam, supradictorum incolarum supplicacionibus inclinati, mensuracionem et conuencionem ipsas approbamus. — Ceterum ratificamus eciam et approbamus vendicionem, quam fecit predicta materera nostra Hostkoni, olim ciui de Budin, de sex laneis liberis nostris in villa nostra Malowar, et uolumus, vt idem Hostko et heredes sui habeant dictos laneos in perpetuum sub eodem censu, sub quo habentur in eodem Malowar alii lanei censuales.“ — Dat. Prage per manus vener. Petri, Basil. episcopi oc, a. d. MCCCII°, VIII idus Nou. indicc. I, anno regnorum nost. Boemie VI, Pol. vero III. Ex orig. arch. civ. Budinensis cop. in Mus. Boh. a rev. d. Rojek, dec. Budinensi, facta. 1942) 1302, m. Nov. Henricus de Kirchhausen, praeceptor ordinis s. Joannis per Boh. Pol. et Mor. oppido Eywanowic iura concedit, quibus Brunna fruitur. — Dat. mense Novembris 1302. Boczek V, 147. 1943) 1302, 21 Dec. In Jacubaw. Ego Zmylo de Greunwalde recognosco, "quod Jerozlaus de Jacubaw conspectui meo sese offerens cum filia sua Sudka — laneum dimidium cum rubeto ibidem in Jacubaw soro- ribus in Reusch — cum omnibus pertinentiis — resignauit.“ — Dat. et act. in Jacubaw a. d. M.CCCHI°, in die b. Thome apostoli. Ex orig. mon. Oslow. in cur. Brun. Boczek V, 147. 1944) (Cc. 1302.) Johannes, episc. Prag. diffinit causam inter episcopum Basiliensem, mag. Wernherum et C. ex vna et capitulum Pragense ex altera parte exortam. — „Nos Johannes. — Prag. episc. arbiter, arbitrator seu amicabilis compositor in causa, quae vertitur inter rever. in Christo patrem, d. Basiliensem episcopum, magistros Wernherum et C. ex una, et honorabiles viros dominum Ul(ricum) praepositum, W(elizlaum) decanum ceterosque Pragensis ecclesiae canonicos ex parte altera, super eo, quod idem d. Basiliensis episcopus, nec non magistri

Strana 837
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 837 Wernherus et C. canonici se in electione canonicorum contemptos esse dicebant, praeposito, decano ac ceteris canonicis in contrarium asserentibus: deliberatione diligenti praehabita, inquisita etiam super hoc plenius veritate, pro bono pacis et concordiae — dicimus, lauda- mus, arbitramur et etiam diffinimus, praedictos dominos, Basiliensem episcopum, Wernhardum (sic) et C. canonicos ecclesiae Pragensis, ad electionem canonicorum faciendam fuisse legitime citatos, et in nullo penitus contemptos exstitisse. Quare praedictos praepositum, decanum et capitulum nostrum Pragense ab impetitione saepefatorum domini Basiliensis episcopi, Wernheri et C. sententialiter absolvimus, ipsis super hoc praedicto contemptu nihilominus perpetuum silentium imponentes.“ Palacký, Formelb II, p. 169. 1945) 1303, 5 Jan. Th. abbas ecclesiae Syloensis, Ewerhardo villam Symonsdorf confert locandam. Not. oc, "quod nos de consilio — M. prioris et confratrum nostrorum contulimus Ewerardo, viro honesto et prouido, villam ecclesie nostre Symonsdorf locandam et iudicium inibi iure hereditario tam sibi quam suis heredibus possidendum, tali videlicet — pacto, quod idem iudex terciam partem de eodem iudicio tollet vtilitatis. Preterea contulimus sibi laneum, et molendinum in eadem villa libere et iure nichilominus hereditario possidenda. Prefatus eciam iudex — nobis promisit se XVI laneos in eadem villa locaturum. Porro tam ipse iudex prenominatus quam ceteri homines in eadem uilla manentes decimam de quatuor granis ple- narie persoluent. Census autem dicte uille talis erit. Lanei enim iam locati per tres annos suum censum persoluent, videlicet in festo Georgii tres lotones arg. et in festo b. Galli tres lotones. Illi uero lanei, qui per prefatum iudicem locabuntur, per quinquennium de solucione census habebunt libertatem. Insuper homines sic locati de laneo dabunt in festo pasche XX oua, in festo pentecostes duos caseos, et in messe duos messores, et duos pullos in festo s. Martini. Ad hec pretitulate nostre ordinacioni duximus annectendum, quod si predictus iudex uel sui heredes quocunque motu animi ipsum iudicium uendere decreuerit uel si nobis ac hominibus ibidem ex iusta causa non complacuerit, tunc nos assumere debemus tres- scabinos et ipse tres, quos elegerimus, duos de ipsa uilla et quatuor de aliis abbacie adia- centibus uillis, et secundum quod iidem estimauerint, uel ecclesie nostre uel alicui honesto uiro idem iudicium cum iuribus suis de nostro consilio uendere debebunt. Ceterum promi- simus plebano, quicunque pro tempore fuerit, vnum laneum liberum pro dote nos daturos. Predictus vero iudex nichilominus nobis promisit, quod si infra quinquennium dicta uilla locata non fuerit, quidquid de censu deperierit, ipsemet de proprio persoluere debebit. Pro- misimus itidem iudici ac ipsis hominibus prefate ville, quod se habere debent et tenere ad iudicium Iglauiense.“ — Dat. a. d. M.CCCIII, in vig. epiphanie domini coram testibus: Chun- rado, iudice de Gishowels, Pilgrino de Gumpols, Calog de Calav, Thomissio de Hopathau, Adam de Dudin. Boczek V, 149.

Strana 838
838 Emler, Regesta Bohemiae. 1946) 1303, 6 Jan. Johannes, Prag. episc. confirmat indulgentias monasterio in Altovado a quibusdam archiepiscopis et episcopis a. d. M'CCC Romae concessas. — A. d. M°CCC III°, VIII id. Jan. pontif. a. II°. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII. 61. 1947) 1303, 7—13 Jan. Gracz. Boleslaus, dux Slesiae et dom. Wratislaviae, partem Silesiae regi Boh. resignat. — Nos — „consilio — Elizabeth, ducisse et domine ibidem, nostre matris karissime, — omnem partem bonorum et ducatus Slesie ab illa parte Odre fluuii iacentem, quam per indebite captiuitatis vinculum quondam domini Henrici, ducis Wratislauie, patris nostri, — illustris Henricus, dux Glogouie, patruus noster, detinet occupatam, ad jus ac proprietatem ser. do- mini Wencezlai, Bohemie et Polonie regis, soceri nostri karissimi, de cuius pietate confi- denciam omnis boni gerimus ampliorem, resignauimus, promittentes, — nos nullo vmquam tempore contrauenire, sed resignacionem huiusmodi ratam habere, et quandocumque sibi placuerit renouare, nec non quod quandocumque in vnius anni spacio a dato presencium ipse dominus rex suis nos monere litteris aut nunciis decreuerit, illustres Henricum et Wla- dizlaum, fratres nostros karissimos, efficaciter volumus adhortari ad hoc, vt predictorum partem bonorum et ducatus similiter ad jus et proprietatem eiusdem d. regis resignent et dimittant.“ — Act. est hoc Gracz, ciuitate regni Bohemie, infra octauas epyphanie domini, a. M°CCCIII°. Ex orig arch. c. r. aul. Vien. cop. in Mus. Boh. 1948) 1303, 22 Jan. Remundus de Luchtenburg, baro regis et regni Bohemiae, villam Barthuscdorf mona- steriis Sedlicensi et in Valle S. Mariae vendit. — Not. oc, "quod nos — habito consilio fratris nostri Vlrici et aliorum amicorum ex cura quarundam obligacionum debitorum nos excuttere cupientes villam nostram Barthuscdorf Heidenrico, abbati Sedlicensi, ac Sophye, abbatisse sanctimonialium in Valle S. Marie virg. vendidimus cum omnibus vtilitatibus — siue in metallo, in vrbura, in iudicio, in pratis, in pascuis et lignis, in piscacionibus, in venacioni- bus oc — excepta vrbura duorum stollonum, videlicet Henmurgi et Thimari cum antiquis montanis ad dictos stolones secundum iura montanorum spectantibus, quam nobis reserua- uimus preter decimam, quam ordinauimus dari ad Vallem virginis gloriose. Transferimus eciam ad eos omnem dominii nostri potenciam." — Testes: Wolimirius de Thuchatidz, Przi- bizlaus de Maladscowe, Conscib de Longa villa, Hermannus de Dobiscewitz, Prsibico de Dobiscewitz, Witizlaus de Bileiow, Jarussius de Bileiow, Albertus de Horan, Cuno de Ho- ran, Conradus de Scebestizd, Jesco de Loscan, Dicthan de Belan, Wozlaus de Belin et alii. A. d. M°CCC°III°, XI kal. Febr. Ex orig. arch. Mus. Boh.

Strana 839
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 839 1949) 1303, 22 Jan. Remundus de Luchtinburg vendit curiam in Longa villa abbati Sedlicensi et abba- tissae Vallis s. Marie. — Noscant oc, "quod nos communi habito consilio fratris nostri Vlrici, ac aliorum fidelium amicorum — ex cura quarundam obligacionum debitorum nos excuttere cupientes, — d. Heidenrico, abbati Scedliczensi, atque abbatisse Vallis s. Marie — eorumque conuentui, curiam siue allodium, quam quondam Sifridus dictus Velsener iure hereditario possidebat, sitam in Longavilla iuxta Bellam — vendidimus, absque omnis census solucione, libere et inperpetuum — possidendam. — Nobis preterea in predicte curie siue allodii he- reditatibus nichil juris siue jurisdiccionis reseruantes, nec in berna siue exactione regia, sed ex integro et totaliter nostri dominii potenciam in prefatum dominum abbatem ac abbatis- sam eorumque conuentum transferimus.“ — Sigilla: Remundi praedicti, et fratris eius VI- rici. — Testes : Wolimirius de Thuchatidz, Prssibizlaus de Malatscowe. Conscik de Longa villa, Hermannus de Dobiscewidz, Prsibico de Dobiscewidz, Witizlaus de Bileiow, Jarussius de Bileiow, Albertus de Horan, Cuno de Horan, Conradus de Scebescidz, Jesco de Loscan, Diechan de Belan, Wozlaus de Belan, et multi alii. A. d. M°CCC III°, XI kal. Febr. Ex orig. arch. c. r. aul. Vien. cop. in Mus. Boh. 1950) 1303, 28 Jan. Apud Landek. „Nos Siffridus dictus de Baruth ad preces — ciuium nostrorum de Hulczin beneuolo animo inclinati, — ipsis campum ante ciuitatem retro hortos nostros vsque ad flumen, quod Oppaua uocatur, et secus fiumen ascendendo vsque ad terminos d. Sbislai, qui uulgariter graniczin nuncupatur, et vsque ad agros ipsorum ciuium per predictum circuitum longitudi- nem latitudinemque pro pascuis animalium ipsorum concedimus, — cum omni vtilitate, si- cut antea ab — Ottogaro rege habuerunt." — Testibus : fratre Thoma ordinis s. Spiritus, nec non preceptore ejusdem per regnum Bohemie, et milite d. nostro Henrico de Nicols- dorff, castellano nostro dicto de Rotinburg, Friscone de Waldinrod, Balderano iudice de Raugersdorff, Cunrado, Hedicaio aduocato dicto scriptore, et scabinis antedicte civitatis: Cheblino de Syfridisdorf, Hidilmano pistore, Raibone, Tilone de Czepankowicz et aliis. — Dat. apud Landek castrum nostrum a. d. MCCCIII°, V kal. Febr. in octaua S. Agnetis per manum capellani nostri, uiri religiosi fr. Cunradi ordinis Sti. Spiritus. Boczek VII, 783. 1951) 1303, 25 Febr. Laterani. Bonifacius papa VIII ecclesiae Cracoviensi donationem in suppa salis Cracoviensis eidem per Wenceslaum, regem Bohem, factam confirmat. — Dat. Laterani V kal. Mart. pontif. anno IX. Dudík, Archive im Königr. Galicien und Lod. Archiv für Kunde öster. Gesch. XXXIX, 42. Extr.

Strana 840
— - 840 Emler, Regesta Bohemiae. 1952) 1303, 8 Mart. Nürnberg. Ich Sifrit der Schvltheis, der rat, die schepfen vnd der gemain der purger von der stat zu Nurenberg — tvn chvnt oc, „sogetanev missehelunge dev zwischen vns vnd den pur- gern von Eger, was vmbe dev newen geseczde, die si vf vns vnd vf vnser purger geseczt heten, des wir vnd vnser purger grozen schaden genomen haben, daz wir dev vnd den schaden verkoven haben vf sogetan bescheidenheit, daz si fvrbaz dehein nawe gesezde vf vns noch vf unser pvrger seczen sulen, und daz si vns vnser stat reht fvrbaz vnd wir in hinwider irre stat reht zu Eger svlen bedenhalber behaltent sin, vnd ouch fordernt an einander sin an allez geuerde." — Gegeben nach Chr. Geb. drevzehen hvndert jar in dem dritten jar an dem nechsten vreitag vor sande Gregorigentag. Ex orig. arch. civ. Egren. cop. arch. regni Boh. 1953) 1303, 8 Mart. Joannes, episc. Prag. monasterio Sarensi indulgentias, quas ipsi Ranuncius Casan- tanus, Basilius Jerosolimitanus, Adenulfus Conssanus archiepiscopi, fr. Jacobus Calcedonie, Antonius Chenodiensis, Guilelmus Plimanicensis, Rogerius Esculanus, Manfredus Sancti Marchi, fr. Nicolaus Tortibulensis, Nicolaus Neocastrensis episcopi a. d. M.CCC contulerunt, confirmat. — A. d. MCCCIII, VIII idus Martij, pontif. vero nostri a. II. Ex orig. in arch. eiusd. mon. Boczek V, 150. 1954) 1303, 11 Mart. „Ego Petrus, plebanus de Netolitz, — protestor, me d. Theodorico abbati et con- ventui monasterii S. Coronae — pro Daliborio diacono, cui ab eodem d. abbate et conventu suo collata est capella in Rossnaw de novo fundata ad instantiam meam, — promisisse, quod ab omni damno, quod eisdem dominis abbati et conventui propter iamdictam collationem ex impetitione seu aggravatione vel alterius beneficii postulacione — Daliborii diaconi evenire posset, ipsos per omnia reddere debeam alienos. Promittit nihilominus praefatus Daliborius, — quod nunquam velit in perpetuum nec debeat — d. abbatem et conventum de S. Corona per modum aliquem — aggravare.“ — Dat. et act. a. d. M°CCC° tertio, V idus Martii. Pangerl, Urkb. v. Goldenkron. 43. 1955) 1303, 30 Mart. In Ygla. Jutka de Hodicz ecclesiae et plebano in Zeletaw quartale suum in Radonim quon- dam Jesconis fratris sui confert. — Testes: Hermannus, plebanus de Reusche, Jesco dictus de Bilcowe, Abel et Pertoldus Cruciferi domus in Tempilstayn, Dietlinus et Kunradus ff. de Slawicz, nec non alii complures. — Dat. in Igla III kal. Apr. MCCCIII. Boczek V, 151.

Strana 841
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 841 1956) 1303, 6 Apr. Brunae. Wencezlaus, Boemiae et Pol. rex, civitati Znoimensi quasdam libertates confert. — Not. oc, „quod nos ciues nostros Znoymenses — de vniuersis suis prediis et hereditatibus, que ipsi ciuitati Znoymensi ex antiquo a primeua eius fundacione ac locacione sunt annexa — ac de illis possessionibus, quas de nouo emerant, et imposterum eos emere contigerit, a iurisdiccione ac potestate qualibet omnium beneficiariorum absoluimus, — ita quod amodo de predictis vniuersis suis possessionibus, quas nunc habent et in futurum habebunt, — non alibi quam coram camerario nostro Morauie, qui pro tempore fuerit, aut iudice ciuitatis eiusdem debeant pro causis et excessibus quibuslibet conueniri. Amplius ut dicta ciuitas se a nobis gaudeat percepisse plura profectuum incrementa, statuimus et volumus precise inhi- bentes, ne quis incolarum in bonis nostris et bonis alterius cuiuscunque in spacio vnius mi- liaris ad omne latus eiusdem ciuitatis cereuisiam venalem braxare uel habere vlterius audear nec presumat. Ad hec pro melioracione eciam ac profectum ciuitatis predicte siluam nostram Leskouecz prope ipsam ciuitatem sitam, eidem ciuitati damus et conferimus, ut de cetero ad dictam ciuitatem pertineat, et predicti ciues pro pascuis habeant siluam ipsam.“ — Dat Brune per manus ven. Petri, Basil. episc. oc, a. d. MCCCIII, VIII kal. Apr. indict. I, a. reg. norum Boemie VI°, Polonie vero III°. Ex orig. arch. eiusdem civ. Boczek V, 152. 1957) 1303, 22 Apr. In Chrudim. — Wencezlaus, Boemiae et Pol. rex, Sdyslao dicto Myessecz villam Hluk confert. Not. oc, "quod nos propter grata et fidelia seruitia, que fidelis noster Sdyslaus dictus Mye- ssecz nobis exhibuit, — villam nostram Hluk, sitam in Morauia et habentem curiam cum agris ad duas araturas, et de censu viginti quatuor marcas arg. dicto Sdyslao — conferimus — hereditario iure imperpetuum possidendam; tali tamen conditione adiecta, quod, quando- cunque a dicto Sdyslao vel eius heredibus rehabere volumus villam ipsam, dabimus sibi in aliis bonis nostris, vbi nobis placuerit, equiualentes duas araturas, et censum viginti quatuor marcarum predictarum, uel pecuniam, que ipsas duas araturas et censum valeat supradictum; et edificia lignea, que ibidem pro sua et familie sue conseruatione construet, sibi etiam per- soluemus; et extunc de villa, duabus araturis et censu nos intromittere poterimus antedictis. — Dat. in Chrudim per manus ven. Petri, Basil. episcopi oc, a. d. MCCCIII°, X kal. Maii, indict. I, a. regnorum nostrorum Boemie VI, Polonie vero III. Ex orig. in arch. civ. Hradiště Boczek V, 153. 1958) 1303, 25 Apr. In Potenstein. Nicolaus de Pothenstein ecclesiam in Costelec cum pertinentiis confert monasterio Zderasiensi. — Nos Nicolaus dictus de Pothenstein not. oc, "quod nos specialem affectum et gratiam ad ordinem s. Augustini sacrosancti sepulchri dominici Jerosolimitani geren- 106 tes, — ecclesiam nostri patronatus sitam in Costelec prope Pothenstein cum omnibus suis

Strana 842
842 Emler, Regesta Bohemiae. pertinentiis et juribus universis propter deum nostreque salutis intuitu nec non ob remedium animarum nostrorum predecessorum — Sobconi preposito totique conventui fratrum et eorum successoribus — monasterii Zderasiensis — contulimus.“ — Testes: D. Tasso de Schuhrow, d. Milota dictus de Penetluk, d. Ulricus de Brandyz, d. Petrus de Lutohrad, quorum etiam si- gilla literis presentibus appensa sunt, et alii quam plures nobiles nostri, videlicet: d. Lucko de Lutohrad, d. Borsutha et frater ejus, Przibizlaus de Kluck, Jesco et frater ejus, Stephanus, filii d. Weline de Jerczan, Luthosius de Tuchoraz, Philippus de Lazes et alii. — Act. et dat. in Pothenstein a. d. MCCCIII°, VII kal. Maji. Ex orig. bibl. Prag. 1959) 1303, 30 Apr. Laterani. Bonifacius papa VIII regi Boemiae aliisque principibus imperii scribit, se Albertum, regem Roman., qui super quibusdam processibus non judicium sed misericordiam sedis apost. humiliter imploraverat, in gratiam recepisse, monetque, ut eum tamquam regem honorifice pertractent eique pareant. — Dat. Laterani II kal. Mai, pontif. a. IX. Palacký, ital. Reise 51. 1960) 1303, 10 Maji. In Waltsassen. Henricus Constanciensis ac Petrus Basiliensis episcopi cupientes, "ut monasterium ff. Praedicatorum in Egra congruis honoribus frequentetur, omnibus vere poenitentibus et con- fessis, qui ad dictum monasterium in festis patroni, dedicationis, s. Dominici, b. Petri mar- tyris et b. Augustini necnon in omnibus festis duplicibus et septem diebus praedicta festa sequentibus reuerenter accesserint, singulis — quadraginta dies criminalium et quadraginta dies venalium,“ — poenitentiae relaxant. Easdem indulgentias dant omnibus, eisdem fratribus manum porrigentibus adjutricem. — Dat. in Waltsassen a. d. M°CCC°III, in die ss. marty- rum Epymachi et Gordiani. Ex orig. arch. Crucig. cum rub. stella Egrae. 1961) 1303, 13 Maji. In Syttavia. Wenceslaus, Boh. et Pol. rex, hospitale foris civitatem Syttaviam situm in tempora- libus procurationi civium, in spiritualibus autem commendatori et fratribus Crucigerorum committit. — Presentibus: d. Hermanno, confessore nostro, episcopo de insula s. Marie, d. Benessio de Wartenberg, d. Heinrico de Lipa, protonotario nostro, Johanne de Schleckenwerd. — Act. et dat. in Syttavia a. d. MCCCIII°, III id. Maii. Kohler, Cod. dipl. Lusatiae sup. 117. v 1962) 1303, 23 Mai. Pragae. Wencezlaus, Boemiae et Pol. rex, fundationem Wernheri, canon. Olomuc. in ecclesia Olomuc. factam confirmat. — Not. oc, "quod, cum mag. Wernherus, Prag. et Olomuc. cano- nicus, villam dictam Suchouicz, in qua sex tantum marce arg. in censu esse dicuntur, et in uilla dicta Hluschouicz vnam araturam, ac partem ville dicte Luka emerit, et de eisdem sic

Strana 843
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 843 duxerit ordinandum, videlicet quod de villa Suchouicz et aratura in Hlussouicz predictis prebendam in ecclesia Olomucensi creauit, et de dicta parte ville prefate Lucka in eadem ecclesia instituit vicarium, qui vicarius omni secunda feria per totum annum dicat missam defunctorum pro animabus patris et matris nostrorum, et quinta feria missam de s. Michaele archangelo, ac dominico die missam de s. Trinitate; et instituit etiam de redditibus partis dicte ville Lucka empte per eum, quod perpetuo missa de s. Maria quolibet die celebretur, in dicta Olomucensi ecclesia sollempniter decantando: nos — emptioni et ordinationi predictis nostrum — prestamus assensum, ipsasque — confirmamus.“ — Dat. Prage per manus ven. Petri, Basil. episcopi oc, a. d. M.CCC.III, X kal. Junii, indict. I, a. regnorum nost. Boemie VI, Pol. vero III°. Boczek V, 154. 1963) 1303, 30 Maii. Venetiis. Fr. Sifridus de Vühtewanc, mag. general. ord. s. Mariae Theut. Irlm. fratri Cunrado Sacco sribens de turbationibus ordinis per fratrem G. de Hohenloch factis rogat eum, ut pro eo apud regem Bohemiae laboret ; agit etiam gratias ipsi, quia eum apud regem Bohemiae sic fideliter excusavit. — Dat. Veneciis fer. V infra octavas Pentecostes. Voigt, Cod. dipl. Prus. II, 54. 1964) 1303, 31 Maji. Anagniae. Bonifacius papa VIII in facto regni Hungariae definitivam fert sententiam in gra- tiam Caroli contra Wenceslaum, filium regis Boh. — „Spectator omnium oc. — Sane diebus non longe preteritis carmus in Chr. filius noster Wenceslaus, Boemie rex illustris, per ejus nuntium et expressas litteras nobis supplicauit attente, ut negotium dilecti filii nobilis viri Venceslai, ejusdem regis filii, quem in regem Ungarie concorditer et canonice proponebat electum, et eundem regem Boemie, ac tam suos quam ejusdem filii in hac parte sequaces in benivolentiam nostram reciperemus et gratiam, ac nos eis adjutores, directores benignos et fauorabiles in ipso negotio redderemus. Super cujus supplicationis instantia pia et ratio- nabili meditatione pensantes, quod prefatum regnum Ungarie tam nobile hactenus, tam pre- clarum in spiritualibus et temporalibus per collisiones varias, sicut pretangitur, est collapsum, quodque carma in Chr. filia nostra Maria, regina Sicilie, in eodem regno Ungarie tamquam heres proximior habere se jus asserebat et asserit, et dil. fil. nobilis vir Carolus, nepos ejus, regnum ipsum in parte non modica ex persona jam dicte paterne sue avie possidebat et possidet, de quo etiam in Strigoniensi ecclesia juxta ritum antiquum Ungarie per personam idoneam regale susceperat diadema, ut tolleremus inuicem peccandi materiam et concertandi discrimen, exhiberemus justitie debitum ac viam reformationis dicti regni accomodam sume- remus inter contendentes eosdem tractatum pacis et compositionis amabilis more patrio si- militer assumere cupientes, memoratos reges Boemie, ipsius filium et sepedictum Carolum eorumque sequaces et alios, qui sua crederent interesse, per vener. fratrem nostrum Nicolaum, Ostiensem episcopum, tunc Ungarie prefati regni legatum, peremtorie citari mandauimus, vt infra determinati et conuenientis temporis spatium in ipsa citatione prefixum cum omnibus 106*

Strana 844
844 Emler, Regesta Bohemiae. iuribus, actis et munimentis suis contingentibus memoratum negotium coram nobis legi- time comparere deberent, super hoc complementum recepturi justitie ac facturi, que pro dicti regni statu prospero per nos essent provide ordinanda. Eodem vero legato predictos regem et filium ac Carolum citante legitime, sicut per ipsius certas literas et verbum postea nobis euidenter innotuit, ac adueniente peremterio termino in ipsa citatione statuto, prefata regina Sicilie intimato jam sibi ex nostra parte per alium, quod ipsa etiam, si sua interesse putabat, in memorato termino compareret, et jamdictus Carolus per procuratores idoneos suffucienter instructos tamquam deuotionis et reuerentie filii comparuerunt cum debita obe- dientia coram nobis ven. fratribus nostris S. archiepiscopo Colocensi, M. Zagrabiensi, T. Jeuriensi et B. Vesprimensi episcopis, ac dilectis filiis nonnullis archidiaconis et prepositis de ipso regno Ungarie ex citationis prefate vigore comparentibus similiter cum eisdem. Jam dicti vero Boemie rex et natus non corparuerant per se uel per alium in termino prefinito, nec postea, sed sub ejusdem palliationis astutia excusatores miserunt ad nostram presenciam dil. fil. Henricum, doctorem decretorum, Johannem, cantorem ecclesie de Veteri Buda, clericos ac Johannem Romanum juris peritum laicum, excusantes eosdem, quod procuratores ad nos non miserant sufficienter instructos, causas circa hoc minus rationabiles imo inanes et friuolas pretendentes. Et in pluribus consistoriis per nos ab ipsis seriose petito, si alias causas rationabilis excusationis haberent, vel ampliori forent potestate suffulti, in excusationem culpe contumaciam geminantes, dixerunt improbe, quod prefatus rex Boemie nullo umquam inten- debat tempore de ipso regno Ungarie litigare; procuratoribus ipsis et nuntiis eorundem regine Sicilie ac nepotis instantibus, ut contumaciam ipsorum Boemie regis et filii ad declarationem et determinationem juris regine ac nepoti competentis eisdem procedere deberemus. Nos vero habita super his cum fratribus nostris examinatione solenni, profunda maxime medita- tione pensantes statum prefati regni Ungarie miserabilem et depressum flebili quidem com- passione condignum, quod revera ex pretacta maxime contentione regnandi in pejus continue labitur, quia dum utrinque conceditur inuoluto dissidio animarum et corporum pericula pro- deunt et ipsius ciues et incole in illo regnantibus cum debita obedientia non intendunt, quodque sicut facti notorium permanens euidenter ostendit, et licet non in figura judicii nobis est notum, predicta regina Sicilie sicut primogeniture jus obtinens clare memorie Ste- phani, regis Ungarie, patris sui, in eodem regno propinquior est successor et heres quondam Ladislao, regi Ungarie, fratri suo, ex utriusque parente, per quod opitulatur eidem communis juris presumtio, que tali casu probandi onus in aduersarium juste transfert, quia etiam quondam Carolus, ipsius regine primogenitus, dicti Caroli genitor, habitus est quasi commu- niter et precipue per Romanam ecclesiam pro Ungarie rege, dum vixit. Nec ex parte dicto- rum Boemie regis et filii de jure competente ipsis in Ungarie regno predicto allegatum ext aliquid vel assertum, nisi sola electio, que de ipso filio regis facta proponitur, que procul dubio diuersis ex causis, prout rationum prima facies indicat, minus legitima, imo prorsus inutilis esse videtur, eo maxime, quod sicut scripti canonis series aperit, regnum ipsum Un- garie successionis jure prouenit, electionis arbitrio non defertur. Rationibus premissis et causis, aliisque motiuis plurimis, que religionem debent judicantis instruere, in trutina recte

Strana 845
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 845 deliberationis appensis, expedientia commixta licentie, ac benigna humanitate seruata, de plenitudine potestatis in apertam contumaciam eorundem Boemie regis et filii, in presentia prelatorum plurium, capellanorum, familiarium nostrorum et aliorum in consistorio vocatorum, presentibus eorundem Boemie regis et filii nuntiis ac excusatoribus suprascriptis, de fratrum nostrorum consilio decernimus, diffinimus, declaramus et volumus, quod predicta Maria in toto ipso regno Ungarie et pertinentiis suis omnibus ac ubique terrarum regina Ungarie et dictus Carolus nepos rex nuncupentur apertis labiis scriptionibusque vulgatis et in documentis publicis titulentur, quodque prelati, clerici, cuiuscunque dignitatis, status aut conditionis fue- rint, et religiosi alii, cuiuscunque sint ordinis, nec non comites siue bani, barones, milites, ciues, incole, cuiuscunque status, preeminentie, dignitatis aut conditionis existant, jam dicti regni Ungarie omnium jurium et pertinentiarum ejus ac aliarum regionum annexarum sibi, etiamsi regnorum titulum habeant, dictis regine Ungarie et regi nepoti tamquam ejusdem regni Ungarie regine et regi legitimis parere et intendere, ac de fructibus, reditibus, seruitiis, juribus et obventionibus aliis consuetis et regi Ungarie debitis deuote respondere procurent, prelatis, clericis et religiosis, comitibus siue banis, baronibus, militibus, ciuibus incolisque prescriptis sub pena excommunicationis injungentes expresse, quam eo ipso, si fecerint secus, incurrant, ut eisdem regine ac regi Ungarie circa recuperationem, defensionem et conseruationem regni predicti auxiliis, consiliis et fauoribus opportunis assistant. Et quia in predictis eosdem efficaciter, obedienter et placide sic agere cupimus, ut a contrariis prorsus abstineant et de- sistant, prelatis, clericis et religiosis, comitibus sive banis, baronibus, militibus, civibus in- colisque prefatis sub simili pena excommunicationis et eodem modo precipimus, ne memo- ratos regem Boemie vel ejus filium regem Ungarie nominare vel titulare aliqua nominatione vel descriptione presumant, neve ipsis aut ministris eorum de fructibus, redditibus, proven- tibus ac juribus aliis dicti regni et prefatorum sibi adjacentium respondeant quoquomodo vel ipsis circa occupationem, invasionem et detentionem seu usurpationem memorati regni Ungarie et premissorum, que annexa sunt, sibi occulte vel publice consilium vel auxilium afferant, vel alicujus presidium favoris impendant. Nos enim prelatos, clericos, religiosos, comites sive banos, barones, milites, cives et incolas memoratos ab omnibus homagiis, sacra- mentis fidelitatis, colligationis aut conjurationis, que prelibatis regi Boemie, filio aut mini- stris eorum prestiterunt aut cum ipsis in prejudicium dictorum regine et regis Ungarie ali- quatenus inierunt, etiamsi ea fuerint juramentorum, penarum adjectione vel quovis alio vin- culo roborata, que viribus vacua et nulla fore censemus et carere decernimus omni robore firmitatis, absolvimus, et ad eorum observationem quomodocunque aut quantumcunque se astrinxerint pro observandis eisdem ipsos decernimus non teneri. Ceterum ut que gravitati sedis apost. congruunt cum debita maturitate servemus, nec excludamus a nostris processibus amicam in throno sedentibus equitatem, regi Boemie filioque prefatis peremtorium terminum quatuor mensium a die date presentium numerandum inantea et peremtorie prefinimus, infra cujus temporis spatium ipsi per se vel alios aut alium, si qua jura de proprietate dicti regni Hungarie habere se credunt, nobis et apostolice sedi reverenter ostendant, illaque petant et prosequantur, ut expedit ordine debito et rationabile fuerit, sicut ipsis melius videbitur expe-

Strana 846
846 Emler, Regesta Bohemiae. dire. Super possessorio tamen cujuscunque speciei vel generis pro dicto regno Ungarie me- morato regi Boemie vel filio competente propter eorum contumaciam sic contractam perpe- tuum silentium eis duximus imponendum. Ultra premissi vero temporis spatium quatrimestre, ne in potestate sit dictorum Boemie regis et filii inquietare pro libito, molestare frequenter, et ut vitandi scandali occasionem tollamus et causam ex nunc prout ex tunc in jure ac pro- prietate competentibus ipsis forsitan in regno prefato, jurisdictionis nostre et apost. sedis denegamus immutabili edictione presidium, et eis in tribunali quocunque tam de justitie fo- mite, quam de ipsius potestatis plenitudine perpetuum silentium imponimus de fratrum con- silio predictorum. Ita quidem, quod predicta termini prefinitio, jurisdictionis denegatio, im- positio silentii ex nunc elapso jam dicto quadrimestri spatio perinde vigorem habeant et effectum, ac si in ejusdem Boemie regis et filii notitiam per formam citationis solite perve- nissent, cum magistratus alii etiam non majores de juris licentia per edicta in scriptis pu- blice vel in edes proposita citare valeant, nec sit verissimile vel presumtum, ut premissa in notitiam et conscientiam dictorum Boemie regis et filii debito tempore devenire non valeant, que in presentia ipsius consistorii, predictorum prelatorum aliorumque plurium et eorumdem nuntiorum ac excusatorum maxime sunt tam vulgate tamque solenniter publicata. De re- formatione prefati regni collapsi disponere cum ipsorum fratrum consilio, prout tempora se apta prebuerint, previsis consiliis opportunisque remediis auctore domino sollicite proponen- tes, ut in ipso gratia disponente superna tranquilla tempora redeant, inquieta recedant, sicque ipsius regni status reformetur in prosperum, quod leta pax et amenitas in locum tam gra- vium adveniat scandalorum.“ — Dat. Anagnie, II kal. Junii pontif. a. IX. E reg. aut. lit. Bonif. pp. VIII a. IX, epist. 236, in tab. Vat. cop. in Mus. Boh. — Theiner Mon. hist. Hung. I, 397. 1965) 1303, 31 Maii. Anagniae. Bonifacius papa VIII Alberto, regi Rom. Rudolfo, ejus filio, duci Austriae, universis praelatis atque principibus et nobilibus Hungariae partiumque vicinarum notam facit senten- tiam in facto regni Hungariae hodie latam, admonetque eos, ut Carolo, Hungariae regi, assi- stant consilio, auxilio et favore. Dat. Anagniae II kal. Jun. pontif. a. IX. Palacký, Ital. Reise 51. 1966) 1303, 3 Jun. Anagniae. Bonifacius, pp. VIII Carolo, regi Ungariae, scribit, quae in negotio declarationis juris ipsorum in regno Ungariae fecerit. — "Propagato caritatis ordine ac successivo dilectionis affectu te specialem filium animamus ex corde, et tui status compatientes angustiis, tuos ko- nores et commoda, quantum cum decentia possumus, promovemus. Sane in negotio dicti regni tibi et carissime in Christo filie nostre Marie, Sicilie Ungarieque regine, illato pre- pedio, et multimode contradictionis anfractu per car. in Chr. filium nostrum Ventislaum, Boemie regem, et natum ipsius, super declaratione tui iuris in ipso nuper diffiniendo ac de- cernendo processimus de fratrum nostrorum consilio et assensu. Volumus igitur et horta-

Strana 847
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 847 mur attente, ut quatenus permittit tibi etatis tenelle discretio, circa provisam tue persone custodiam, gubernationem et regimen ac statum prosperum dicti regni collapsi te geras lau- dabililiter et discrete, ut ab annis teneris assumpto principio virtuoso, virtus altissimi sem- per ad meliora te promoveat, et usque ad canos te sapientia comitetur. Speramus enim in domino, quod te in moribus et doctrina crescente, regnum ipsum laceratum undique sub tuo dominio reparationis compendia sentiet, et pro spinis et tribulis fructus uberes quietis et pacis cum amenitate producet. Nos etenim causam tue justitie de regno prefato sic opor- tunis presidiis coadiuvare proponimus, quod statum tuum nostra protectio semper adaugeat, tuaque devotio beneficia matris ecclesie effectu prosequente cognoscat.“ — Dat. Anagnie III non. Jun. pontif. a. IX. Theiner, Mon. hist. Hungarie I, 400. 1967) 1303, 11 Juni. Anagniae. Bonifacius pp. VIII Mariae, Siciliae ac Ungariae reginae, de eodem. — "Sane in ne- gotio regni Ungarie tibi et car. in Chr. filio nostro Carolo, nepoti tuo, Ungarie regi, illato prepedio et contradictionis anfractu per car. in Chr. filium nostrum Ventislaum, regem Boe- mie, et natum ipsius super declaratione tui juris in ipso et nepotis eiusdem nuper diffiniendo ac decernendo processimus cum fratrum nostrorum consilio et assensu. Volumus igitur et provisam custodiam prefati nepotis ac gubernationem ipsius providam et statum prosperum dicti regni collapsi, quantum per te vel alios poteris, et providentia tibi divina concesserit, operosam hebere solertiam non omittas. Nos enim in instantia memorati negotii tibi et eidem regi nepoti, celesti dextera iuvante propositum, oportunis presidiis et gratis favoribus assistemus." — Dat. ut supra. Theiner Mon. hist. Hung. I, 400. 1968) 1303, 11 Jun. Anagniae. Bonifacius pp. VIII archiep. Colocensi et episcopo Zagrabiensi sententiam suam in facto regni Hungariae latam notum facit jubetque, ut eam in terris Boh. vicionioribus pu- blicari faciant. — Dat. Anagniae III idus Junii, pontif. a. IX°. Theiner, Mon. hist. Hung. I, p. 400 Publicatio bullae ddto 1303, 31 Maii facta per archiep. Colocensem et episc. Zagrabiensem 30 Jul. a Chasmensi 6 Aug. a Bosnensi, 10 Aug. a Bachiensi, 12 Aug. ab Albae Regalis capitulis attestatur. (Theiner, Mon. hist. Hung. I, 402—404). 1969) 1303, 11 Jun. Anagniae. Bonifacius pp. VIII Alberto, Rom. regi, ut Mariae reginae et Carolo regi Hungariae contra regem Boh. et eius filium assistat. — "Quocirca excellentiam regiam rogamus et hor- tamur attente in filio dei patris, quatenus pro reverentia apostolice sedis et nostra, intuitu defendende iustitie et amore sanguinis, quo idem Carolus, rex Ungarie, tibi obnoxius alliga- tur, circa defensionem, recuperationem, manutentionem et conservationem regni Ungarie me- morati dictis regine ac regi Ungarie favens efficaciter et presidiis oportunis assistens, prefatis regi Boemie aut filio circa occupationem, invasionem, usurpationem seu defensionem in occu-

Strana 848
848 Emler, Regesta Bohemiae. patione pretacta nullum prestes per te vel per alium auxilium, consilium vel favorem, nec prestari per alios, quos tua potes iurisdictione compescere, patiaris ; ut dicti regina et rex Ungarie de tue potentie brachio eorum iure congaudeant, et erga te tibique conjunctos et subditos in intentioris amoris dulcedinem ferventer exurgant, tuque possis exinde in conspectu dei et hominum, nostroque pariter tam de affectu iustitie et-caritatis odore, quam de devotionis promptitudine commendari.“ — Dat. Anagnie III idus Junii, pontif. a. IX. In eundem m. nobili viro Rudolpho, car. in Chr. filii nostri Alberti regis Rom. illustris primogenito, duci Austrie. — Datum ut supra. Theiner, Mon. hist. Hung. I, 401. 1970) 1303, 11 Jun. Anagniae. Bonifacius papa VIII episcopis et aliis ecclesiarum prelatis, ac baronibus et aliis nobilibus Hungariae, ut Mariae reginae et Carolo, regi Hung. obediant. — „Venerabilibus fratribus archiepiscopis et episcopis, et dilectis filiis electis, abbatibus, prioribus, decanis, archidiaconis, prepositis, archipresbiteris, plebanis et aliis prelatis, ac rectoribus, capitulis, collegiis ecclesiarum et conventibus monasteriorum Cisterciensis, Cluniacensis, Premonstra- tensis, sancti Benedicti, sancti Augustini, Cartusiensis, Grandimontensis et aliorum ordinum, necnon hospitalium sancti Johannis Jerosolimitani, militie Templi et domorum beate Marie Theotonicorum prioribus, preceptoribus seu magistris, ceterisque personis ecclesiasticis regu- laribus et secularibus, exemptis et non exemptis, ac nobilibus viris ducibus, marchionibus, co- mitibus, banis, baronibus, militibus, potestatibus, capitaneis et aliis dominis seu rectoribus, consiliis et comitatibus civitatum, castrorum et aliorum locorum per regnum Ungarie et alias regiones ipsi regno annexas, etiamsi regnorum titulum habeant, constitutis, salutem oc. Levamus in circuitu oculos nostros et attente conspicimus mundum in maligno positum, afferentem utique varietate mutabili motuque continuo iniquitates et scelera, seditiones et bella, et circumfluentes undique turbinum ac discriminum tempestates, ibique velocius ex cura iniuncti nobis officii maxime reddendo iustitiam libenter reparationis provide remedia querimus, ubi graviora pericula imminere formidamus. Sane diebus non longe preteritis ca- rissimus in Christo filius noster Wenceslaus, Boemie rex illustris, etc. (ut supra II, n. 1964 usque et in documentis publicis titulentur) quodque vos dictis regine Ungarie et regi nepoti parere et intendere, ac de fructibus, redditibus, servitiis, iuribus et obventionibus aliis con- suetis et regi Ungarie debitis devote tanquam eiusdem regni Ungarie regine et regi legitimis respondere curetis, vobis sub pena excommunicationis iniungentes expresse, quam eo ipso, si secus feceritis, incurratis, ut eisdem regine et regi Ungarie circa recuperationem, deièn- sionem et conservationem regni predicti assistatis auxiliis, consiliis et favoribus opportunis. Et quia in predictis vos efficaciter, obedienter et placide sic agere cupimus, ut a contrariis penitus desistatis, sub pena simili excommunicationis et eodem modo precipimus, ne memo- ratos regem Boemie vel eius filium regem Ungarie nominare vel titulare nominatione vel descriptione aliqua presumatis, neve ipsis aut ministris eorum de fructibus, redditibus et proventibus ac iuribus aliis dicti regni et prefatorum sibi adiacentium respondeatis quo-

Strana 849
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 849 quomodo, vel ipsis circa occupationem, invasionem, detentionem seu usurpationem memo- rati regni Ungarie et premissorum, que annexa sunt sibi, occulte vel publice consilium vel auxilium afferatis vel alicuius presidium favoris impendatis. Nos enim vos ab omnibus ho- magiis, sacramentis fidelitatis, colligationis aut coniurationis, que prelibatis regi Boemie, filio, aut ministris eorum prestitistis, aut cum ipsis in preiudicium dictorum regine et regis Un- garie aliquatenus iniistis, etiam si ea fuerint iuramentorum, penarum ac quovis alio vinculo roborata, que viribus vacua et nulla fore censuimus, et carere decrevimus omni robore firmi- tatis, absolvimus, et ad eorum observationem, quomodocunque aut quantumcunque vos astrin- xeritis pro observandis eisdem, decrevimus non teneri. — Quocirca universitati vestre per apostolica scripta mandamus, quatenus huiusmodi diffinitionem, declarationem, decretum, pre- ceptum, et omnia premissa velut obedientie filii sic firmiter et irrefragabiliter observare et adimplere curetis, quod non solum penas predictas, quas, ut premittitur, contravenientes in- currere decrevimus, evitetis, sed exinde eisdem regine et regi operoso vestro ministerio pro- veniat in premissis speciale presidium nosque devotionem vestram proinde dignis in domino laudibus attollamus.“ — Dat. Anagnie III idus Junii, pontif. a. IX°. Theiner, Mon. hist. Hung. I, 401. 1971) 1303, 8 Jun. In Sytauia. „Ego Henricus miles et d. in Kamentz mansum et dimidium, quos Jutta, relicta Her- manni militis dicti de Grizlawe bonae memoriae, in villa Sybotindorf a me nomine feudi te- nuit et adhuc tenet, — in remedium et salutem animae meae, nec non Elyzabeth, meae conjugis, monasterio et conventui Vallis sanctae Mariae sito prope Syfridistorf cum omni utilitate, pertinentiis et jure — donavi, — nihil mihi juris in eisdem bonis penitus reser- vando, hoc tamen adjecto, quod dicti mansus et dimidius in Sybotindorf praefatae dominae Juttae ad tempus vitae suae tenebuntur deservire.“ — Sigilla: Thazzonis, advocati provincialis, civiumque in Sytawia. Act. et dat. in Sytawia in praesentia nobilis viri d. Borsonis de Rysm- burg, Reynhardi de Temeritz, Ottonis de Stewitz, Petri de Kunstinsdorf, nec non aliorum plurimorum fide dignorum, a. d. M.CCCIII, VI idus Junii. Ex orig. mon. eiusd. cop. Mus. Boh. 1972) 1303, 9 Jun. Johannes, episc. Prag. confirmat donationem juris patronatus ecclesiae in Bielina ab Alberto de Zeberch factam fratribus domus Theutonicae terrae Prussiae a. d. M'CCC II°, 1 Jul. (v. II. n. 1927). — Dat. a. d. M°CCC IIII°, V idus Junii, indict. prima, pontif. vero nostri a. II°. E lib. erectionum IX, M, 4. 1973) 1303, m. Ang. Kamenz. Heinricus et Withego fratres domini in Camencz monasterio Vallis S. Mariae tres mansos in Sybotendorf conferunt. — Dat. Kamenz a. d. M.CCCIII, XVI (sic) id. Aug. Te- 107

Strana 850
850 Emler, Regesta Bohemiae. stes : d. Borso de Riesenburg, Raynhardus de Kamentz, Otto de Bernstat, Petrus de Kun� stinsdorf, d. Albertus, con ellanus dominarum ad stellam s. Mariae virg. et alii. Ex orig. arch. Mariae Vallensis cop. in Mus. Boh. 1974) 1303, 17 Aug. In Pustemir. Nos Johannes, Olomuc. episc. protestamur, "quod — d. abbas monasterii de Jeruss — litteras — nobis exhibere curauit, quibus perlectis ex ipsarum tenore collegimus aperte, quod nobilis vir. d. quondam Zmylo de Belcow, dom. et heres de Ranczyrow, de assensu — quondam Marquardi ac aliorum fratrum et filiorum suorum ius patronatus — in ipsa ecclesia de Ran- czirow — monasterio de Jeruss — contulit, — quod siquidem ius patronatus — d. Bruno, Olomuc. episcopus — suis litteris — approbauit. Et quod demum — ipse predcessor noster ab — abbatibus eiusdem monasterii, plebanos sibi legitime presentatos auctoritate ordinaria confirmauit.“ — Dat. in Pustemir a. d. M.CCC III°, XVI kal. Sept. indictionis IX. Boczek V, 163. — Arch. für. Kunde öst. Gesch. I, 43. 1975) 1303, 27 Aug. Grimmis. Magister civium et jurati, nec non universitas civium in Grimmis recognoscunt, se ab Alberto, Thuringiae lantgravio, Wenceslao, regi Boh. praesentatos esse, ut ei juramentum fidelitatis praestarent. — Tenore oc, "quod nos post obitum — dominae nostrae Catharinae relictae — d. nostri d. Fridrici, quondam Misnensis et Orientalis marchionis, — devoluti cum civitate Grimmensi cum omnibus juribus, redditibus, censibus et universaliter cum omni- bus proventibus dictae civitatis, nec non cum judicio non solum ipsius civitatis, sed totius ipsius districtus Grimensis ad ... d. nostrum d. Albertum, Thuringiae lantgravium, ipsi sicut d. nostro naturali ac legitimo et non alicui alteri personae praestitimus et fecimus fidelitatis et homagii juramentum et ei soli omnia jura, omnes redditus, omnes census, nec non omnes proventus ejusdem civitatis Grimmensis persolvimus et praesentavimus sicut d. nostro legi- timo et naturali, et tam diu, quousque idem d. noster nos et dictam civitatem a se alienando serenissimo d. nostro, d. Wenceslao, Boh. et Pol, regi, non in parte sed in toto praesentavit et per suos certos nuntios nec non per ipsius patentem literam nobis mandavit, ut praefato d. nostro regi praestaremus juramentum fidelitatis et homagii, quod ipsi praestitissemus eum quoque de cetero pro proprio domino et legitimo haberemus, sibique omnia jura cum uni- versis proventibus ipsius civitatis persolveremus.“ — Dat. et act. Grimmis a. d. MCCCIII°, fer. III proxima post. diem s. Bartholomaei. E cod. dipl. arch. Marienth. in Lusatia cop. in Mus. Boh. 1976) 1303, 1 Sept. Theodoricus, abbas Lucensis, rogat Swilhermum, abbatem Praemonstratensem, ut con- firmat fratribus suis Lucensibus a se collatam pitantiam, videlicet villam Oblas et vincam in Kunice. — Dat. kal. Sept. MCCCIII°. Ex orig. arch. mon. Luc. Boczek V, 160.

Strana 851
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 851 1977) 1303, 26 Sept. In Modricz. Johannes, episc. Olomuc. innovat monasterio Daubrawnicensi litteras confirmatorias ab episcopis Roberto et Theoderico annis 1238 et 1298 (v. II, n. 1781) datas. — Dat. in Modric VI kal. Octobris, pontif. nostri a. I°. Ex orig. cur. Brun. Boczek V, 163. 1978) 1303, 28 Oct. Abbatissa monasterii Tissnovicensis emit a Svorone, praeposito Olomuc. domum sub monte s. Petri. — Dat. V kal. Nov. MCCCIII°. Boczek V, 164. Extr. 1979) 1303, 11 Nov. Pragae. Johannes, Prag. episc. protestatur, se contentum esse solutione mediae marcae auri annualis decimae a monasterio Teplensi solvendae. — Not. oc, "quod cum decimales nostros, qui fumales appellantur, in bonis abbacie Teplensis monasterii, — per decimatores nostros juxta consuetudinem nostre diocesis exigere et recipere voluissemus, d. Pernoldus, abbas ejus- dem monasterii, in nostra propter hoc constitutus presencia nobis exposuit, quod predeces- soribus nostris a multis retroactis temporibus per suos predecessores media marcha auri tantum nomine decimalium annis singulis fuerat persoluta, petens a nobis, — quatenus eadem media marcha auri pro nobis et successoribus nostris annuatim contenti esse deberemus, nec ipsum vel successores suos ad ampliorem solucionem compellere seu eciam coarctare. Nos — peticionem predicti abbatis — invenimus esse veram, ipsam admisimus, — promittentes pro nobis et successoribus nostris, quod ipsum d. abbatem predictum vel successores suos, ab- bates dicti Teplensis monasterii, — ad solucionem majoris peccunie nullatenus compellemus. — Act. et dat. Prage a. d. MCCC'III°, in die b. Martini, pontif. nostri a. II°. Ex orig. arch. mon. Teplen. 1980) 1303, 16 Nov. In Modricz. Johannes, episc. Olomuc. collationem villae Spiticz factam per abbatem de Jaruss Dluhomilo, plebano in Wreting, protestatur. — Noueritis oc, "quod d. Petrus, abbas monasterii de Jaruss, — Dluhomilo, nepoti nostro, plebano ecclesie in Wreting, uillam dictam Spiticz, sitam apud ipsam Wreting, contulit — ita, quod eam cum prouentibus, iuribus et pertinenciis suis omnibus possideat et habeat, quamdiu ibidem extiterit plebanus. — Et quia olim eiusdem mo- nasterii fratres pro rectoribus seu plebanis in eadem de Wreting ecclesia personaliter rese- disse dicuntur, — concedimus, — quod idem d. abbas et conuentus eius uacante predicta ecclesia fratrem aliquem sui monasterii pro plebano et rectore ibidem, si eis placuerit, locare ualeant, — ita tamen, quod super uniuersis iuribus, contribucionibus et exaccionibus quibus- libet — emergentibus apostolice sedi et eius legatis ac dyocesano, nec non super uisitacio- nibus, procuracionibus et aliis juribus archidiacono seu eius uicario — de ipsius ecclesie 107*

Strana 852
852 Emler, Regesta Bohemiae. prouentibus plenarie satisfiat." — Dat. in Modricz a. d. MCCCIII°, XVI kal. Dec. indicc. II, pontif. nostri a. 1°. Boczek V, 165. — Arch. für Kunde öst. Gesch. I, 44. 1981) 1303, 27 Nov. In Broda. Albertus judex de Medio monte et Henningus Stuchwinus, concessores urburariorum regni Boemiae in districtu Brodensi, stollonem in Macerowe praeposito monasterii in Valle S. Mariae conferunt. — „Ob totius regni utilitatem et profectum de communi consilio et consensu civium in Broda stollonem situm in Macerowe dictum vulgariter in Calden Husein, quem desolatum et desertum, sicut jus montanorum requirit, invenimus, fratri Heinrico, prae- posito sanctimonalium in Valle S. Mariae, et Frederico, magistro montis ibidem, et Godfrido ac ceteris eorum concultoribus — jure hereditario pro regia parte tantummodo contulimus et eorum successoribus — excolendum. Praeterea eidem stolloni omnes fracturas et inte- gritates, quae post et ante reperiuntur, addidimus et assignavimus concultoribus praedictis inter limites subnotatos a rivulo limitanti haereditatem in Macerowe ab hereditate in Letten- dorf usque ad rivulum inter montem in Calden Husein et villam Macerowe ex parte una et a ripa, quae dividit hereditatem praedictam Macerowe ab haereditate Sconinvelt, usque ad pirum versus Belam ex parte altera, quos terminos cives Brodenses ex parte nostri cum omni jure, quod ad quemlibet stollonem hereditarium pertinere dinoscitur, in suo dependenti pariter et expresse praedictis concultoribus assignarunt.“ — Testes: Conradus, judex Brodensis, mag. Sifridus, Conradus sagittarius, Hermanus Stekmirus, Merkelinus Gevsniter, Siboto braziator, Merkelo Teuster et — alii. — Dat. in Broda a. d. MCCCIII, V kal. Dec. Ex orig. bibl. Prag. cop. in Mus. Boh. — Sternberg, Gesch. der böhm. Bergw. I, 2, 65. 1982) 1303, 8 Dec. Brunae. Wytko de Swabenytz, zudarius Moraviae, bona in Potschatek pro dotalicio conjug. suae offert et ab eadem villam Marwyns accipit. — „Profitemur, quod nos — racione do- talicii quingentarum marc., sexaginta gr. prag. et duorum pro vna marca currencium, quod dotalicium a coniuge nostra Berchta super bona, que dicuntur Potschatek, acceptauimus et recepimus, eidem domine Berchte villam nostram Marwyns vice versa pro suo dotalicio, quod nobis habere debet, pro quingentis marcis gr. predicti numeri et ponderis obligamus, ita si ipsa domina Berchta iam dicta nos superuixerit, et in sua uiduitate perseuerare uo- luerit, eandem villam cum siluis, aquis, pratis, pascuis, viis, inuiis et vniuersis iuribus vsque ad finem vite sue absque impedimento possidebit pacifice et quiete; si vero eadem in ultimo mortis eulogyo dictas quingentas marcas alicui vel aliquibus disposuerit, ordinauerit vel lega- uerit, extunc nostri heredes eidem domine prefatam dabunt pecuniam, et se de bonis Marwyns cum omnibus iuribus ad ipsum spectantibus intromittent. Si autem dicta iam sepe domina sue viduitati post mortem nostram renuntiare voluerit, et ad matrimonium se transferre, prefati he- redes nostri ipsi domine quingentas marcas grossorum prescripti ponderis et numeri assignent ac presentent ac dent, seque de possessione ville prehabite cum suis iuribus intromittant. Si

Strana 853
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 853 vero nobis et coniuge nostra Berchta sepedicta viuentibus Johannes, priuignus noster, bona Potschatek pro quingentis marcis dicti ponderis liberare aut redimere voluerit, ipsam pecu- niam dd. Heynrico de Rosenperch et Wytkoni de Luczka presentabit, hiidemque domini secundum quod arbitrati fuerint, eandem pecuniam in bona redigent et conuertent. Super quod nos in quingentis marcis ratione dotalicii nobis ex parte dicte nostre coniugis ordinati respectum habebimus efficacem. Si autem nos ipsam dominam superuixerimus, easdem quin- gentas marcas, quas ab ipsa super . . . . in bonis Potschatek habemus, conuertere possu- mus secundum nostre arbitrium voluntatis. Hec acta tam legitima celebrata — in tabulas publicas olomucensis zude, ad quam vniuerse prouincie Morauie se reclinant, redegimus in signum efficacie amplioris.“ — Testes: Heynricus de Rosenperch, summus Boemie camerarius, Thobyas de Bechyn, ipsius regni marscalcus, Vlricus de Noua domo, purchrauius de Brunow, Phillippus de Pernsteyn, purchrauius in Godyngen, Wykhardus de Polna, purchrauius Brun- nensis, Protiua de Dubrawycz, pincerna Morauie, Zmylo de Gretzeen, purchrauius Znoymensis, et alii. — Act. et dat. Brunne a. d. MCCCIII°, proxima dominica post diem s. Nycolai. Ex orig. mon. Aulae S. Mariae Brunae Boczek V, 166. 1983) 1303, 18 Dec. Pragae. Nos Franciscus judex, Jacobus Wolflini, Heynricus de Lapide, Wochlinus, Jacobus filius Stolconis (sic), Otto, filius Conradi, Fridericus Gallus, Otto scriptor, Sifridus in Leta curia Rudgerus Füllinger, Nicolaus Hildprandi, Wolflinus, filius Alberti, Conradus, filius Karerii, — cives — jurati civitatis Prag. scire cupimus universos, — „quod domina Hedla, relicta Her- manni de Cadano, quondam concivis nostri, ac Goczlo et Conradus, fratres ejusdem Hermanni, nec non Eberhardus, avunculus ipsorum, ad nostram praesentiam venientes publice sunt professi, quod mag. Heynricus, Prag. ecclesiae canonicus, curiam, quam habuit in Treworadicz, alios- que proventus suos ibidem eis usque ad annum vicinum continuum a data praesentium nume- randum locavit pro pensione sedecim marcarum puri arg. et prag. ponderis, quas promiserunt sibi sub poena dupli in festo s. Martini proxime affuturo — assignare, nisi per generalem gwerram eadem curia seu proventus depravarentur seu turbarentur in tantum, quod ipsi, quantumcumque circa culturam eorundem bonorum eorum essent solliciti, eandem non possent colere vel fructum aliquem percipere de eisdem; et tunc praedictus mag. H. postquam sibi de hoc facta fuerit plena fides, eis in censu praedicto gratiam, secundum quod sibi aliisque probis viris, quorum requiret consilium, videbitur, facere teneatur. Professi sunt etiam prae- habiti coram nobis supradictum mag. Heynricum de eorum consensu infrascriptas conditiones sive modos praesentis locationis contractui adiecisse, videlicet quod si ipsi in festo s. Mar- tini praedicto memoratas XVI marcas puri arg. et prag. ponderis eidem magistro Heynrico vel procuratori suo aut etiam Pragensi ecclesiae, si ipsum magistrum Heynricum decedere, contingeret, plenarie non assignaverint, ex tunc ipse mag. H. seu procurator suus aut etiam, Pragensis ecclesia in poenam hujusmodi negligentiae liberam habeat facultatem intromittendi se motu proprio vel auxilio quorumcumque de curia et proventibus memoratis ac de univer- sis rebus, quas iidem in eadem curia habent vel habuerint tam in seminibus quam in rebus

Strana 854
854 Emler, Regesta Bohemiae. aliis quibuscumque ejusdem mag. Heynrici usibus applicandis, et quod nihilominus sibi censum praedictum solvere teneantur, quamvis nomine poenae perdere debeant etiam res praedictas. Item domina et ceteri conductores praedicti fideliter promiserunt, quod anno futuro omnes agros curiae praenotatae, in quibus hiemalia fuerint seminanda, videlicet tertium campum ejus- dem curiae propriis arabunt expensis et ad usus ipsius mag. Heynrici XL duas regales men- suras tritici et siliginis, quas ipsis idem mag. Heynricus assignabit, propriis expensis ac labo- ribus seminabunt in agris taliter cultis per labores ipsarum, ut superius est praemissum. Item promiserunt, quod curiam saepedictam in Treworadicz cum omnibus aedificiis in ea nunc exi- stentibus, videlicet novo propugnaculo bono fossato munito, duobus horreis, stuba nova, domo bubulci, stabulis ac supellectilibus, scilicet aratris, pectinibus habentibus clavos ferreos, quae omnia per ipsum mag. Heynricum ipsis nunc assignata fuerunt, in fine hujus anni in eo statu ac valore, in quo nunc sunt, vel in meliori, debeant resignare. — Propugnaculum quoque praefatum promiserunt taliter custodire, quod nulla laesio de ipso aliis hominibus inferatur, et in fine anni praesentis eidem magistro Heynrico restituere integrum atque salvum, quos quidem conditiones modos et pacta asseruerunt, se voluntate spontanea acceptasse. Et super omnibus explendis, quae superius promissa, domina H. et ceteri conductores praefati dede- runt fidejussores magistro H. praedicto, videlicet Ditmarum de Novo foro et Nycolaum civem trans pontem, filium memorati Eberhardi. — Recognoverunt etiam coram nobis conductores praefati, quod de dampnis supradicto H., dum viveret, jam dudum a praedonibus in eadem curia in Treworadicz tempore nocturno illatis eidem Hermanno fuerit totaliter satisfactum. Cautum etiam fuit in locatione praefata, quod praedicti conductores de straminibus, quae in eadem curia anno futuro provenerint, nihil extra curiam eandem abducere debeant, sed ea ibidem omnia relinquere teneantur. Promiserunt etiam de omnibus agris ejusdem curiae aliisque fructibus pecorum et animalium plenas decimas solvere ecclesiae, quae est in eadem villa Treworadicz constituta, et cuilibet rusticorum de censu, quem hactenus solvere consuevit, relaxare unum lotonem argenti, quae omnia acceptata per eos. Promiserunt etiam eosdem rusticos in eadem villa locatos in nullo penitus aggravare. Ceterum Gozlo et ceteri conduc- tores praedicti — recognoverunt, — quod saepedictus mag. H. locavit eisdem curiam in Bresicz, quam a Pragensi tenet ecclesia, una cum seminibus nunc seminatis, in ea videlicet triginta quinque strichonibus tritici et totidem strichonibus siliginis ac sexaginta strichonibus avenae et decem strichonibus ordei ac sexto dimidio strichonibus de pisis et altero dimidio strichone de viciis a data praesentium usque ad unum annum continuum possidendam, ita quod in vigilia omnium sanctorum affutura capitulo praedictae Pragensis ecclesiae duas marcas puri argenti et praefato magistro H. sex marcas puri argenti et unam marcam nomine decimae pragensis ponderis ei, cui ipsam mag. H. dare jusserit, quilibet praedictorum ac etiam quili- bet fidejussorum praefatorum in solidum sub poena dupli et sub omnibus poenis praehabitis, — solvere teneantur, et hoc coram nobis promiserunt fideliter adimplere. Praeterea curiam memoratam in Bresicz in aedificiis efficaciter reformare suis laboribus et expensis, ita quod nihil penitus de impensis hujusmodi saepidicto mag. Heynrico computabitur, fideliter promi- serunt, et quod in fine anni praesentis saepedictam curiam cum tot seminibus seminatis,

Strana 855
Wenceslaus II, rex Bohemiac, 1278—1305. 855 sicut superius est expressum, et cum decem marcis puri argenti et pragensis ponderis, quas ipse mag. Heynricus mutuavit eisdem ad informationem curiae praenotatae, sibi vel nuntio, quem super hoc transmiserit, aut etiam supradictae Pragensi ecclesiae sub poena praedicta — resignabunt.“ — Act. et dat. Pragae a. d. MCCCIII°, XV kal. Jan. per manus Petri choristi, publice dicti notarii civitatis Pragensis. Lib. vetust. civ. Prag. 14. 1984) 1303, 21 Dec. „Nos Vlricus et Reymundus fratres dicti de Leuhtenburch — pro sustentacione pau- perum — hospitale in Sar fundare — intendimus. — Itaque d. Arnoldo — abbati et con- uentui in Sar, vt ipsum hospitale ab ipsis construi nomine nostro valeat, damus villam no- stram Hainrichsdorf in subsidium cum omnibus attinenciis, et prouentibus suis, videlicet agris, pratis, pascuis et monte, in quo olim minere argenti defosse sunt, seu quouis nomine censeantur, ac ipsam villam et montem cum omni iure, quoad nos a progenitoribus nostris pertinet, transferimus hereditarie in eosdem. Insuper de equiricia nostra, quod stuot vulga- riter dicitur, decimum poletrum annis singulis eisdem conferimus et tam de theloneo nostro in Kotiwors in presenti quam de montanis aut terris nostris in futuro ex tunc ut ex nunc sicubi lucrum auri vel argenti effodiendi exortum fuerit, secundam decimam, nouem videlicet precium, que nobis post decimam ipsis prius inibi datam remanserat, addimus omnia hec eorum vsui inperpetuum permansura." — Testes: d. Smilo de Oberses, d. Beniko de Dlu- sin, d. Ch. de Longa uilla, Pschiko de Lipka, Rhosnata de Grenitz, Wanik Schidla de Znentz et alii. — Act. et dat. in Levhtenburch a. d. M.CCC.III, XII kal. Jan. Ex orig. arch. olim mon. Sarensi apud Steinbach II, 48. — Boczek V, 167. 1985) 1303. Buscho et Znetha fratres et heredes dominii in Mostizt monasterio Saarensi villam desertam Malin offerunt. — Not. oc, „quod nostram longo tempore desertam villam dictam Malin sitam juxta Bethil, similiter desertam, que est villa monasterij — in Sar, — cum omnibus pertinencijs suis, pratis, siluis, piscacionibus oc, — obtulimus super altare b. Marie virg. — in monasterio prenotato jure hereditario — possidendam. Preterea sciant, — quod dictam vil- lam videlicet Malin — obtulimus monasterio supradicto — in remedium animarum omnium predecessorum nostrorum et nostrorum peccatorum et successorum, conjungentes ville mo- nasterij supradicti dicte Bethil taliter, quod ex hijs vna villa construatur et locetur a no- bis, et deinceps perpetuo vno nomine Bethil wlgariter nuncupetur, quam sic acceptam et constructam nos dicti fratres Buscho et Znetha habere et possidere debemus tantum ad tempora vite nostre." Cytil: Cod. dipl. Mor. VI, 372.

Strana 856
856 Emler, Regesta Bohemiae. 1986) 1303. Swilhermus, abbas Praemonstratensis, et abbatum eiusdem ordinis capitulum gene- rale donationem pitantiae, videlicet villae Oblas et vineae in Kunic a Theodorico, abbate Lucensi, conventui ibidem factam confirmat. — A. 1303. Ex orig. in arch. mon. Luc. Boczek V, 162. 1987) 1303. Johannes, Olomucensis episcopus, confirmat donationem a Wenceslao rege ecclesiae in Towaczow a. d. MCCLXXXXVII°, VII idus Apr. factam (v. II, n. 1748). — Dat. per manus Arnoldi notarii, pontificatus anno secundo. Boczek, Cod. dipl. Mor. V, 148. 1988) (1303.) Wenceslaus, rex Boh. et Poloniae, cum Philippo, rege Francorum, facit unionem con- tra Albertum, Rom. regem. — Not. oc, "quod nos cum illustri et magnifico domino Philippo Francorum rege, in sinceritate dilectionis et amicitiae specialis vivere cupientes, ad talis cum eo devenimus foederis unionem, quod contra quemlibet hominem cujuscunque fuerit conditionis, dignitatis et status, et specialiter ac nominatim contra Albertum, qui pro rege Romanorum se gerit, ut nos et praedictus rex firmiter ab imminentibus utrilibet nostrum ab eo periculis nos salubriter praeservemus, promisimus et promittimus cum omni nostra potentia, per totum dicti Alberti vitae tempus nos fideliter adjuvare. Ita quod ex nunc statim uter- que nostrum non quaesita vel exspectata alia monitione vel requisitione alterius, ipsius se manifestum inimicum ostendat, et actualiter eum, fautores et adjutores ejus, pro cunctis suis, viribus impediat et impungnet, nec alteruter nostrum ab ipsorum impungnationibus desistat sine alterius beneplacito et consensu, per ejus literas, cujus inter nos consensus habendus et quaesitus fuerit, apparente. Et ut contra praedictum Albertum tam praedictus rex Franciae, quam nos possimus eo ferventius et potentius nos fovere, promittimus, ultra illos omnes ho- mines, quos in nostris regnis et dominiis obtinemus, stipendiarios de Deutoniae partibus pro, centum millibus marcarum arg. ponderis prag., inclusis in ipsam summam illis stipendiariis, quos jam de dictis Deutoniae partibus convenimus, convenire et acquirere infra hinc et fe- stum b. Jacobi apostoli. Ipse etiam rex Franciae ultra illos homines, qui suo dominio sunt subjecti, stipendiarios de Alimania, qui ipsius dominii confinibus sunt vicini, pro centum etiam millibus marcarum arg. ejusdem ponderis usque ad praedictum festum convenire pro- misit, ut tam nos cum nostris quam ipse rex Franciae cum suis stipendiariis contra prae- dictum Albertum nos melius et potentius, prout praemisimus, adjuvemus. Promittimus in- super, salva in omnibus apostolicae sedis reverentia et cultu christianae fidei, quam profite- mur et colimus, sicut quilibet veri christianae fidei professores, quod si ejusdem sedis antistes cum praedicto rege Franciae, amico nostro carissimo, in concordia vivere secumque amica- biliter stare noluerit et ad ejus dispendia se contulerit, nos una cum domino nostro, il-

Strana 857
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 857 lustre rege Ungariae Wenceslao, filio nostro, — toto posse defensione insistemus ipsius, sibi ad hoc omnem favorem, quem poterimus, impendemus, et his omnibus impeditionem toto posse praestabimus, per quae contra eum idem apostolicae sedis antistes robur accipiat, vel ad offen- dendum suae fortificationis haberet augmentum. Ipse etiam rex Franciae et pro praedicto filio nostro, si ipse summus pontifex nobiscum et cum filio nostro praedicto amicabiliter stare noluerit, vel ad nostra vel dicti filii nostri dispendia se converterit, promisit facere illud idem. Praemissa autem et singula promissa nostra servare, tenere et adimplere, ac contra ea non venire nec facere promittimus, data et praestita super hoc juramenti nomine regia fide nostra." Palacký, Formelb. I, 322. 1989) (1303.) Rex Boh. comiti Ferrensi de confoederatione inita cum rege Franciae. — „Noveri- tis, nos de consilio ven. patris Basiliensis episcopi Johannem militem in nostrum familiarem recepisse, et ipse Johannes de fidelitate nobis servanda corporale praestitit juramentum. Propter quod per eum vobis mittimus literas nostras patentes super confoederatione facta per nos cum illustri rege Franciae, similes illis literis, quas per Hermannum Speht, militem nostrum, vobis misimus; quod si literarum ipsarum perderentur aliquae, ad vos aliae perve- nirent. Unde Johanne dicto milite peraudito, si ejus processum ad ipsum regem Franciae super hoc necessarium videritis, eum ad dictum regem procedere jubeatis, et cum eodem vel vos personaliter procedere, vel vestros nuntios mittere velitis ad regem eundem, ut in praesentia dicti regis vobis aut vestris nuntiis et dicto milite praesentibus dicta confoede- ratio ad ipsius regis Franciae et nostrum honorem et commodum et suorum ac nostrorum depressionem hostium favente domino solidetur.“ Palacký, Formelb. I, 323. 1990) (Ce. 1303.) Rudolfus, dux Austriae et Styriae, mercatores Pragenses in protectionem suam et conductum recipit. — Ad notitiam oc, "quod dilectos . . cives Pragenses, Venetias causa merces emendi procedere disponentes, exhibitores praesentium, eorumque comitivam cum omnibus bonis ac rebus suis per terrarum nostrarum districtus in protectionem nostram rece- pimus et conductum. Quapropter universis vobis ac singulis sub obtensu gratiae nostrae praecipimus ac mandamus, ne quis vestrum eosdem cives vel comitivam suam in eundo et redeundo ad propria in personis vel rebus ipsorum praesumat aliquatenus molestare, quin- imo ipsos pro nostra reverentia speciali munire securo transitu et condignam eis exhibere benevolentiam satagatis." Palacký, Formelb. I, 323. 1991) (Ce. 1303.) Johannes, episc. Prag. Wenceslao, regi Boh. — „Ex intimis praecordiorum nostrorum affectibus pura fide jocundamur, quam plurimum gaudentes ex eo, quod divinae dispensationis 108

Strana 858
858 Emler Regesta Bohemiae. gratia non solum majestatis vestrae praecellentiam dignata est sanam et incolomem conser- vare, verum etiam successus vestros per viam prosperam dirigendo, tam duces Poloniae, quam alios principes, cum quibus colloquium habuistis in festo assumptionis virginis gloriosae, ad vestra dignata est efficaciter inclinare beneplacita et mandata. Quo circa dominationis vestrae praecellentiae, quia nos vestris visitare literis dignamini, ea, quae honoris vestri pariunt incrementa, augendo, gaudiorum nostrorum materiam, tamquam pius noster naturalis et beni- volus dominus intimando, gratiarum, quascumque possumus, conferimus hilares et uberes actiones. Regratiamur insuper regalis celsitudinis vestrae clementiae humiliter et devote, quod regiae majestatis affectum, quem ad nos et nostros amicos et consanguineos geritis, multipliciter augmentantes, Martino, fratri nostro, purcraviatus talis castri beneficium contu- listis, alia sibi bona plurima favorabiliter impendentes. Ad hoc, licet inviti, dolorem gaudii cumulando dominationi vestrae intimamus, quod C. frater noster dilectus de . . miles vester fidelis, per hominem C. fratris (sic) fraudulenter deceptus insidiis, captus per ipsos, ad eundem M. est deductus et ibidem ad huc graviter detinetur. Quare piae dominationi vestrae devo- tissime supplicamus, quatenus super hoc taliter providere dignemini, quod vobis cedat ad gloriam et honorem, et captivus de captivitate, quia sine culpa premitur, valeat liberari." Palacký, Formelb. II, 15. 1992) (Cc. 1303.) Johannes, Prag. episc. Wenceslao, regi Boh. oc, de rapinis in bonis suis per quendam baronem perpetratis. — 1) „Ad vrae regalis magnificentiae innatam vobis clementiam, de qua post deum principaliter confidentiam gerimus pleniorem, in nostris et ecclesiae Pragensis, sanctissimae matris vestrae, necessitatibus, tamquam ad specialem et praedilectum et prae- cordialem patronum et dominum recurrentes, quemadmodum spolia et rapinas in tali curia nostra et villis aliis episcopatus nostri eidem curiae adjacentibus per Con. dictum de Alten- burch passi simus hostiliter perpetrata, dominationi vrae personaliter Pragae in exitu vestro intimavimus: sic et nunc maj"s vrae regiae pietati cumulata mala pejora prioribus nobis et nostris hominibus per eosdem viros maleficos irrogata deferimus cum dolore. Nam idem viri malivolo spolio, per quod nos et nostros in praefata curia equis quam plurimis, quos ibidem foveri et procurari lautius ad nostra feceramus obsequia, privarunt, et rapinis aliis multi- plicibus non contenti, post exitum vestrum de Praga Cubitum, .. curiam nostram et alias duas villas cum Brod, . . forensi oppido nostro, totaliter spoliarunt, ipsum Brod per ignis incendium consumentes. Et quia spolia hujusmodi, rapinae et praecipue equorum ablatio praedictorum nos et nostros contra voluntatem nostram reddunt ad vestra obsequia minus habiles, et ab eis nos removent propter nostram insufficientiam et retandant: Dominationis Vrae clementiae supplicamus humiliter et devote, quatenus in hoc nobis et vobis pio, sicut de vobis confidimus, compatientes affectu, nobis et S. Prag. ecclesiae, matris vestrae et aucto- ris, honoris vestri et vestrae potentiae amplitudini, taliter providere dignemini, quod nos specialem consolationem aliquam cum nostris fidelibus, quos ad nostra et vestra tenere affec-

Strana 859
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 859 tamus obsequia, habeamus, vestraeque id illustri excellentiae cedat ad perpetuam gloriam et honorem. 2) „Incessanter spoliati in bonis Pragensis ecclesiae, matris vestrae, hostiliter et gravati, majtis vrae excellentiae de his, qui nos et jam dictam offendunt ecclesiam, crebro crebriusque fuimus querulati; et nunc etiam hoc ad vestram magnificentiam, ad quam post deum primo et principaliter in omnibus nostris adversationibus tamquam ad patronum et defensorem nostrum ac praedictae Pragensis ecclesiae recursum habere debemus, deferre co- gimus conquerentes, quod C. dictus de . . . nunc de novo feria V infra festivitatem Pente- costes prioribus malis, quae nobis intulit, non contentus, oppidum nostrum cum villis adja- centibus, animalibus tam magnis quam parvis, et rebus aliis, quae ibidem sunt, praesumpsit ausu temerario ac sacrilego spoliare, haec spolia ad sua castra, prout sibi placuit, deducendo. Quare dom"! vrae more solito humiliter supplicamus, quatenus pio in hoc nobis compatientes affectu, providere dignemini, quod nobis et nostris universa restituantur ablata, et quod de cetero nostra et nostrorum gravamina conquiescant; eos qui atroces temeritates hujusmodi exercere praesumunt, tamquam dominus, sicut vestram domnem condecet, corrigendo.“ 3) „Cum B. dominus de .. oppidum nostrum cum villis adjacentibus feria V ante festum Trinitatis animalibus tam magnis quam parvis et rebus aliis, quae ibidem fuerunt, hostiliter et temere spoliasset, spolia ipsa ad castra sua deducendo, malis prioribus, quae nobis et nostris intulerat non contentus, nosque cum super hoc magnitudinis vestrae clementiae nostras literas misissemus, nuntio nostro, sicut credimus, nondum ad vestram praesentiam veniente ipse fer. V post jam dictam dominicam sanctae Trinitatis, VII° die videlicet spolii prius facti, cum aliis perversis complicibus et iniquis irruens hostiliter ausu sacrilego super has et alias villas episcopatus nostri sitas apud Pragam, greges, annonam, vestes, equos, jumenta, vaccas, et quidquid ibidem invenire potuit, sicut prius, ad castra abduxit temere et deduxit. Quare majts vrae excellentiam, sicut per priores literas nostras, sic et nunc humiliter depre- camur, ut propter deum et s. Pragensis ecclesiae, matris vestrae, reverentiam et amorem ac nostrarum precum intuitu providere dignemini, quod nobis et nostris restituantur ablata, et de cetero tales nobis et nostris violentiae nullatenus inferantur, ut sicut scripsimus, ab op- pressionibus et offensis, quae patimur, aliquantulum respirare possimus.“ Palacký, Formelb. I, 324. 1993) Cc. 1304. Johannes, episc. Prag. regi Bohemiae scribit de vastatis bonis suae ecclesiae per Hynkonem Bercam de Dube. 1. „Ad maiestatis Vestrae notitiam deducimus cum lamento, quod in octava resurrec- tionis dominicae proxime praeterita, nobis Pragae consistentibus, secunda, tertia, quarta fe- ria, H . . . cum suis et de . . . cum suis hominibus, qui per eum ad nostrum et nostrorum dispendium manifestum, injuriam et gravamen missi fuerant, Brodam, forense oppidum no- strum et XII villas ad ipsum spectantes, in personis et rebus totaliter vastaverunt, ita quod spoliis multiplicibus et rapinis, quae ibi exercuerunt hostiliter infra spatium quatuor dierum 108*

Strana 860
860 Emler, Regesta Bohemiae. non contenti, quam plures ex hominibus nostris, quos invenerunt ibidem, occiderunt et alios vulnerauerunt, in .... crudeliter deducentes, poenis diversis afficiunt captivatos, in vestrae jurisdictionis et vestri honoris regii evidens praejudicium et contemptum. Quare domina- tionis vestrae clementiam cum plena fiducia humiliter deposcimus et obnixe, quatenus di- vinae remunerationis intuitu et orationum nostrarum interventu, sic nobis et matri vestrae beatissimae super hoc providere dignemini, sicut vestram regalem condecet majestatem, quod vobis cedat ad gloriam et honorem, nosque cum jam dicta ecclesia, matre vestra, sanctissima et hominibus ejus speciali tuitioni vestrae divina dispensatione commissis in pace subsistere valeamus, ad praemium vestrum, quod per hoc a deo vobis proveniet, sempiternum.“ 2) „Excellentissimo domino suo carissimo, W. dei gratia regi Boemiae et marchioni Mo- raviae (sic), Johannes, dei gratia Pragensis episcopus, cum sincerae fidei et devotionis constantia promptam ad ipsius beneplacita voluntatem. Super actionibus nostris, et ecclesiae nostrae Pragensis injuriis multiplicibus et pressuris, majestati vestrae deferentes querelas lamentabi- liter cogimur cumulare. Nuperrime namque uobis conquesti sumus per literas nostras in . . ., quod C. filius Quassatae, cum hominibus suis, qui collocati sunt in munitione . . . forum episcopatus nostri et villas meliores, quas aput castrum habuimus, vastaverunt totaliter, et per spolia et rapinas oc. Nunc etiam dominationi vestrae conquerimur, quod ex tunc idem C. cum hominibus Quassatae praefati, patris sui, in bonis nostris episcopalibus pejora mala prioribus facere non desistunt. Querulamur insuper praecellentiae vestrae, tamquam nostro et Pragensis ecclesiae advocato ac domino speciali, quod Andreas, gener ejusdem Quassatae, de nostris et dominii nostri araturis in campis quam plurimos equos abduxit et abstulit violenter, quos omnino reddere contradicit, se facturum pejora et magis atrocia comminando ; sicut et homi- nes .. et ... in bonis nostris episcopalibus, ubi volunt, mala faciunt incessanter. Quare cum post deum in hiis et aliis nostris et praefatae Pragensis ecclesiae nostrae, spiritualis vestrae ma- tris, magnis injuriis et offensis, ad nullum praeter vos refugium habeamus: supplicamus se- renitatis vestrae clementiae humiliter et devote, quatenus propter deum et jam dictae ec- clesiae reverentiam et amorem providere dignemini et mandare, quod restitutis ablatis in bonis episcopalibus nostris, de cetero rapinae et spolia conquiescant, et melefici debitam re- cipiant ultionem.“ 3) „Ad thronum celsitudinis vestrae, praedilecte domine, conquerentes deferimus in lamento, quod cum nobiles viri H. purgravius Pragensis, et Thomas subcamerarius, fideles vestri, ac potentiores cives de Praga, receptis dominationis vestrae literis et mandatis, inter nos et Hinconem, purgravium de . . interposuissent partes suas, generoso viro domino H. patre suo, praesente et nobis Pragae in episcopali nostra (curia) constitutis, consulentes ei et ad hoc eum monitis suis rationabilibus inducentes, quod ipse ab invasione violenta bono- rum episcopatus nostri et ecclesiae Pragensis totalier desistendo, super spoliis et rapinis nobis et nostris hominibus irrogatis congruenter satisfaceret et nostram gratiam inveniret: idem vero purgravius de . . eorum consiliis et monitis vilipensis pertinaciter discessit ab eis, contra nos et nostros et ecclesiae Pragensis et (sic) offensam pejora prioribus commi- nando. Ditricus insuper et sui complices de . ", de quibus etiam celsitudini vestrae fuimus

Strana 861
357 que rulati, in bonis nostris episcopalibus spolia non cessant committere et rapinas. Et quia nos nullum alium post (deum) praeter vos in temporalibus nostrum et nostrae ecclesiae recognoscimus dominum et tutorem, eapropter majestatem vestram praecellentem omni precum instantia, qua possumus, exoramus, quatenus sic super hiis et aliis nostris et ecclesiae nostrae. matris vestrae, injuriis et offensis disponere et ordinare dignemini, sicut de vestra plenius confidimus bonitate, quod dextrae vestrae potestate perversorum malitia opprimatur; pro- quibus gratiarum referemus vobis uberrimas actiones. 4) Johannes, dei gratia Pragensis episcopus, honorabili viro domino nec non magi- stro Joh., protonotario regis oc. „Indesinentia mala, quae patimur a N. d. .., celare modo non valentes, cogimur in hac vice domino nostro regi literas destinare. Quare sinceritatem vestram more solito deprecamur, quatenus nobis et Pragensi ecclesiae, matri vestrae, obsequium gratum exhibentes, sua et nostra negotia, quae etiam vos contingunt, apud dictum dominum regem taliter promovere dignemini, sicut de vestra confidimus plenius bonitate: praecipue in hoc, si fieri potest, quod beneficiariis Pragensibus, per quos prefatum H. ad terrae judicium feci mus evocari pro obtinendo apud eos justitiae complemento, in contrarium nullae regales literae destinentur.“ Datum oc. 5) „Gloriosissimo, praecellentissimo domino suo W. dei gratia regi Bohemiae oc, judex cum civibus Pragensibus, devoti et fideles ipsius, omnimodae subjectionis suae obsequium tam debitum quam paratum! Scire dignetur majestatis vestrae praecellentia, quod nos super providenda pace in vestra absentia venerabili in Christo patri ac domino Johanni, Pragensi episcopo, suique episcopatus hominibus, specialiter a Heynmanno et Tho. dicto de ... ac eorum complicibus, receptis vestrae dominationis literis et mandato, quam plures V feria post octavam ascensionis domini proxima accessimus ad Hyn. juniorem in hospitium (ejus) in civi- tate suburbii castri Pragensis, coram generoso viro patre ipsius Hyn. de . . . et cum ejus auxilio ipsum quantum potuimus inducentes, ut ipse cessaret omnino ab invasione bonorum episcopalium et a molestatione praedicti patris venerabilis Johannis, Pragensis episcopi, super injuriis sibi illatis satisfactionem sibi congruam imponendo. Qui inter alia dixit, se fecisse spolia et rapinas in bonis episcopalibus supradictis, et (quod) contra eundem dominum epis- copum et homines ejus multo graviora prioribus committere non cessaret; et hiis dictis de Praga recessit. Haec vestrae praecellentiae, prout vidimus et audivimus, exponentes, vestram magnificentiam exoramus instantius et attente, ut supramemorato episcopo et Pragensi eccle- siae, quae in vestra una nobiscum et cum eodem domino episcopo speciali protectione con- sistit, taliter providere dignemini in hoc casu, sicut vestrae regali magnificentiae competit et honori.“ Palacký, Formelb, II p. 17. Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 1994) 1304, 8 Jan. Luce. Nos Emundus, — abbas ecclesie Montis Syon, — protestamur, „quod fr. Stizlaus, ple- banus in Griluicz, spontanea uoluntate, accedente ad hoc consensu ven. fratris nostri, d. Th(eoderici), abbatis Lucensis monasterii, fratribus suis ibidem coram nobis decimam omnis

Strana 862
862 Emler, Regesta Bohemiae. grani ville in Rekwicz, que ad dictam ecclesiam in Grilwicz pertinet, plenarie pro pitancia perpetua resignavit, cui resignacioni et donationi interfuimus et annuimus.“ — Dat. Luce a. d. MCCCIV°, proxima IV fer. post epiphaniam domini. Ex orig. in arch. mon. Luc. Boczek V, 169. 1995) 1304, 13 Jan. Nos Wenceslaus Claricii judex, Nicolaus Winkler, pro tunc magister civium, Hensli- nus Spornkes (jurati civ. Budwicensis) not. oc, „quod constitutus coram nobis discretus vir Paulus Grausir recognovit — super domo sua et area et super agro suo dicto Schaibum sitis et locatis apud molendinum Ledrmil, unam sexagenam gr. prag. monete census — per eum vel dicte domus et agri possessorem dandam — pro quadam elemosina et testamento et omnem modum, ut infra sequitur, perpetue peragendis, quam Johlinus de Sobieslaw pie memoriae ordi- navit et ad manus de Mathie de Sobeslaw presbiteri, presentis elemosine executoris, pro X sexa- genis se rite libere ac legitime vendidisse.“ — Dat. a. d. M°'CCCIV, in octava s. epiphanie. Ex orig. in arch. civitatis Budwic. copia in Mus. Boh. 1996) 1304, 23 Jan. In Pustimir. Johannes, Olomuc. episc. translationem dotis de ecclesia S. Johannis Bapt. ad eccl. S. Jacobi Iglaviae a praedecessoribus suis factam confirmat. — Not. oc, "quod cum parro- chialis ecclesia S. Jacobi in Iglauia a — d. Brunone, Olom. episc., et tam baptismum, se- pultura et alia sacramenta, quam eciam tota dos de ecclesia S. Johannis Baptiste, sita vltra aquam Iglauam, per eum ad ipsam s. Jacobi ecclesiam sint translati, ita quod ad eam omnia iam predicta tamquam ad matricem ecclesiam de cetero pertineant, — nos — perspica- citer advertentes, non fuisse inutilem ipsam ecclesiam s. Johannis Bapt. eo quod ibidem paucorum frequentat accessus hominum, sic translatam esse ad predictam parrochialem ec- clesiam s. Jacobi in ciuitate Iglauiensi, vbi copiosus Christi fidelium cetus frequenter domi- nicum cultum promit, translacionem eandem — approbamus. — Et ne ex aliquo casu dos et jura ipsius ecclesie in obliuionem deueniant, propterea prout ea in litteris dictorum pre- decessorum nostrorum inuenimus, presentibus fecimus annotari, que sunt hec: Pobicozel, Borussow, Wicenow, Kossow, et in secundo Kossow, Bolemislicz, Dobessowicz, Porecz, Lhota, Stibor et secundum Stibor, Bucow, Smirczna, Sarek, molendinum, allodium cum suis agris, decimam ebdomadam de theloneo, et in toto pago seu ambitu iam scripto, per omnes villas cultas et colendas, plene decime de omni grano parrochie iam predicte in sustentacionem plebani ab eorum cultoribus imperpetuum annis singulis persoluentur.“ — Dat. in Pustimir a. d. MCCCIV, X kal. Febr. pontif. nostri a. I°, indict. II. Ex orig. in arch. mon. Montis. Sion Pragae. Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 784. 1997) 1304, 11 Febr. Laterani. Benedictus papa XI mag. Bonaiutum d. Casentino, canonicum Aquilegensem, capella- num et nuntium suum destinat ad Boemiae et Ungariae regna oc pro negotiis tam decimae

Strana 863
Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 863 olim terrae sanctae, tam census, qui dicitur denarius s. Petri. — „Olim pie memorie Grego- rius papa X, predecessor noster, ad negotium terre sancte zelo fervens ardenti et efficaci studio eius affectum aperiens, decimam omnium ecclesiasticorum reddituum in predicte terre subsidium duxit per certi temporis spatium in Lugdunensi concilio concedendam. Ad huius- modi autem decimam colligendam in Alamanie, Ungarie et Boemie regnis, ac in ducatu Po- lonie marchionatuque Moravie, tam per ipsum predecessorem, quam post eius obitum, di- versis temporibus per apostolicam sedem certi sub distinctis modis et locis per diversas apostolicas litteras deputati fuerunt hactenus collectores. Verum quia ipsius collectio de- cime in predictis regnis, ducatu et marchionatu per aliquos collectorum predictorum in parte et per nonnullos in totum dicebatur esse neglecta, felicis recordationis Bonifacius papa VIII, predecessor noster, desiderans, quod decime predicte negotium processu dirigeretur provido et felicem consequeretur effectum, de tue quoque probitatis industria plenam in domino fidu- ciam obtinens, te in ministerio collectionis ipsius decime in Ungarie et Boemie regnis, du- catu et marchionatu predictis, omnibus huiusmodi collectoribus in illis partibus per eundem predecessorem Gregorium et sedem predictam, ut predicitur, deputatis, et eorum cuilibet auctoritate apostolica subrogavit et constituit ipsius decime collectorem, iuxta tenorem litte- rarum apostolicarum dudum dictarum eisdem, et eorum cuilibet super huiusmodi negotio de- cime processurum, prefatos collectores et quemlibet eorum post redditam tibi ab eis debitam et plenariam rationem absolvens a commisso ipsis prius officio in hac parte, tibi inquirendi et procedendi super ipso negotio et contingentibus illud generaliter et specialiter, prout facti qualitas suaderet et tibi expediens videretur, concessa plenaria potestate, ac tam super colli- gendo et exigendo in eisdem commissis tibi regnis, ducatu et marchionatu legata et obven- tiones, quommodocumque predicte terre subsidio deputata, nec non super colligendo et exi- gendo in eodem ducatu Polonie redditum seu censum Romane ecclesie debitum, qui voca- tur denarius sancti Petri, ac super securo conductu tibi prestando, et pluribus aliis arti- culis, qui in ipsius predecessoris B. litteris exprimuntur, per suas diversas sub certis teno- ribus litteras concedendo. Tu vero iuxta eiusdem B. predecessoris mandatum ad partes illas te conferens, huiusmodi commissa tibi ministeria iuxta traditam tibi formam sic exercuisti eodem predecessore vivente sollicite, fideliter et prudenter, quod nos circumspectionem tuam ac puritatem fidei in hac parte in domino commendamus. Cum autem tu, eodem B. prede- cessore viam universe carnis ingresso nobisque licet immeritis ad officium summi apostolatus assumptis ad presentiam nostram accesseris, nos attendentes devotionis tue constantiam, fidei puritatem et circumspectionis industriam, firmiterque sperantes, quod cum dicta mini- steria laudabiliter gesseris hactenus, illa inantea laudabilius exequeris, dicta ministeria exer- cenda per te vel alium seu alios in eisdem regnis, ducatu et marchionatu usque ad eiusdem sedis beneplacitum voluntatis iuxta predictarum eiusdem B. predecessoris continentiam litte- rarum denuo sollicitudini tue apostolica auctoritate committimus, omnesque predictas eius- dem B. predecessoris litteras et processus per eas habitos in sua volumus et decernimus persistere firmitate. Ideoque discretioni tue per apostolica scripta mandamus, quatenus ad partes illas iterum rediens in huiusmodi negotiis diligentia vigili et sollicitudine diligenti

Strana 864
864 Emler, Regesta Bohemiae. procedas, iuxta formam tibi traditam ab eodem predecessore tam sollicite quam prudenter. Non obstantibus quibuscumque privilegiis, indulgentiis et litteris apostolicis ab eodem G. vel quibuscumque aliis predecessoribus nostris, Romanis pontificibus, super declaratione ipsius decime, vel alias quomodocumque quibusvis personis in quacumque forma directis, per que concessa tibi in hac parte inquirendi et alias procedendi potestas possit quomodolibet impe- diri, in premissis te taliter habiturus, quod dum ex tuis laboribus fructus sperati provene- rint, tu exinde apud deum, negotium cuius prosequeris, premium retributionis eterne, ac apud nos et sedem eandem benedictionem, favorem et gratiam consequaris.“ — Dat. Laterani III idus Febr. pontif. a. 1°. Theiner, Mon. hist. Hung. I, p. 412 1998) 1304, 12 Febr. Pragae. Johannis, episc. Prag. dispensatio super defectu aetatis ad capiendam praeposituram Saccensem facta. — „Dilecto sibi in Christo Mathaeo, canonico Pragensi, nato nobilis viri, domini Johannis de Niemczicz, salutem in domino.“ — Ad illos praecipue „dextram nostri favoris extendimus, quos in adolescentiae decursibus constitutos, virtutum studiis, auditioni sapientum, observantiae mandatorum dei, simplicitati et humilitati maxime comperimus insu- dare. Praemissa — in te, de quo laetamur ex intimis, summi videntes opificis dispensatione vigere, tecum, qui jam aetatis tuae annum vicesimum peregisti, ut praeposituram Saccensis ecclesiae, cui cura non imminet animarum, de qua tibi nuper providimus, ob tuae merita probitatis, non obstante ulterioris aetatis defectu, licite retinere valeas, auctoritate ordinaria favorabiliter dispensamus.“ — Dat. Pragae a. d. M'CCC°IIII°, in die cinerum, indict. II. Palacký, Formelb. I, p. 170. 1999) 1304, 19 Febr. Laterani. Cum Dionysius, Pragensis canonicus, per XX annos et amplius in remotis partibus moram trahens, non dubitetur esse mortuus, Benedictus papa XI bulla ad Sedlicensem et Aulae regiae abbates atque ad decanum eccl. Wissegrad. data jubet, ut si post peremto- riam citationem iterandam idem Dionysius non comparuerit, praebenda ejus locusque in choro capituli Prag. conferatur Lutoldo, scholastico ecclesiae Glogoviensis, qui tamen cum eam assecutus fuerit, scholastriam suam atque praebendas in eccl. S. Crucis Wratislav. atque Cremserensi Olomuc. dioc. omnino dimittere debeat. — Dat. Laterani. XI kal. Mart. pontif. a. I. Palacký, Ital. Reise, 52. 2000) 1304, 26 Febr. In Olomucz. Ranosirus archidiaconus et Lutko canonicus Olomuc. eccl. privilegium Brunonis, episcopi Olomuc. dat. a. d. MCCLXVI, IV non. Jun. (v. II. n. 518) super donacione ville Kyrchman ad preces Geroldi, vicarii eccl. Olomuc. vidimant. — Dat. in Olomuz a. d. MCCCIV°, V kal. Martii. Ex orig. in arch. Olomuc. Boczek V, 170.

Strana 865
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 865 2001) 1304, 27 Febr. In Broda. Dirisco, judex provincialis d. Wenzezlai de Luchtinburg, et Conradus, judex Brodensis, attestantur venditionem curiae et partis villae Sibentannen monasterio Vallis S. Mariae factam. — Not. oc, "quod Hildegundis, relicta cujusdam montani bone memorie Pan, filio suo Alberto sacerdote ac genero suo Hertelino consentientibus curiam suam ac partem ville, que vulga- riter dicitur Sibentannen, cum agris, pratis, lignis, piscationibus et cum omni jurisdictione, quam in hereditate ecclesie Vallis S. Marie hactenus habuit, preposito ac abbatisse atque conventui dicte ecclesie pro XVIII marcis arg. vendidit et coram nobis in festo S. Mathie apostoli publice resignavit." — Testes: — Conradus, plebanus de Slapans, Conradus, scriptor de Primizlavia, Nicolaus, notarius domini de Slewe, Conscico miles, Bozlaus, scabinus de Broda, Conradus sagitarius, Otto Swevus, Hermannus Scekmirus, Merkelo geusniter, Volkelo faber de Broda, Wernherus de Primizlavia, Primzil de Monte Vagi, Conradus Burghardi, Gerhar- dus, frater ejus, et quam plures alii. Dat. in Broda a. d. M.CCCIIII°, IV kal. Mar. Ex orig. bibl. univ. Prag. 2002) 1304, 15 Mart. In Pustumir. Nos Joannes, Olomuc. episc. not. oc, "quod cum Pardus de Hlinsk, uir nobilis, in nostra constitutus presentia cum honorabili uiro, d. Romano, abbate Gradicensis monasterii apud Olomucz, — ius patronatus, quod in predicto Hlinsk sibi et heredibus suis competebat, — eidem monasterio Gradicensi — contulerit, — nos — ipsum ius patronatus — collatum cum siluis ac iuribus vniuersis — confirmamus.“ — Act. in Postumir castro a. M.CCCIV, idus Martii, indictione II, pontif. nostri a. I° (sic). Boczek V, 171. 2003) 1304, a. 17 Maji. Pragae. Franciscus judex, Jacobus, filius quondam Wolflini, Heynricus de Lapide, Wolleklinus apud s. Mariam, Otto Figoleys, Sifridus de Leta curia, Otto scriptor, Jakobus Stukko, Nico- laus, filius Hildebrandi, Fridericus de Gallis, Wolflinus Alberti, Meynhardi Caretus, cives ju- rati civitatis Pragensis attestantur obligationem domus Petri Rudlino et Hildbrando. — (Not. oc, quod Petrus) "domum suam, quam inhabitat, circa Letam curiam discretis viris Rudlino et Hildprando Czwifellungeriis, civibus Pragensibus, nomine pignoris obligare in CC marcis arg., LXIV gr. pro marca qualibet computando, pro triginta duobus staminibus de Ypra receptis apud praedictos cives in credentia, ut dictus Petrus est fassus coram nobis, saepedictis Rudlino et Hildbrando bona fide et absque doli captione exsolvendis in festo s. Georgii proximo nunc venturo, quod si non faceret, ex tunc praedicti Rudlinus et Hild- prandus plenam — debeant habere facultatem supra dictam domum Petri stamina emendi vel alia mercimonia, quaecumque eis placuerint, in ipsius Petri dispendium atque dampnum. Prae- terea si dictus Petrus dictam domum non exsolverit ante festum assumptionis b. Mariae vir- ginis immediate postea secuturum, extunc idem Petrus cum pueris omnibus suis dictam do- 109

Strana 866
866 mum sine strepitu cujuslibet judicii et querelae exire tenebitur atque debet, et extunc saepe- dictus Rudlinus et Hiltprandus plenam et liberam poterunt habere facultatem sine omni dilatione se de dicta domo intromittendi et ipsam vendendi infra dictum festum assumptionis b. virginis et festum s. Michaelis immediate postea futurum, cuicumque ipsis placuerit pro- dicta capitali pecunia et pro dampno, quod super ipsam dinoscitur accrevisse, contradictione dicti Petri et heredum suorum et omnium amicorum suorum qualibet non obstante. Prae- terea si venditioni dictae domus aliquis impediverit, vel contradicendo ipsam impedire voluerit, tunc saepedictus Petrus nomine obstagii una cum filio suo Petro domum aliquam intrare tenebitur atque debet sibi per dictos Rudlinum et Hiltprandum deputatam numquam reces- surus domo ab eadem, nisi prius dictam domum a contradictione et ab actione cujuslibet, si aliquae subortae fuerint, faciat liberam totaliter et immunem, et venditio dictae domus nihi- lominus sortiatur et sortiri tenebitur sui roboris firmitatem. Praesens autem instrumentum praedictis Rudlino et Hildprando sine praejudicio instrumenti et omnium contentorum in ipso dedimus, quod habere Matheus de Egra, civis Pragensis, supra domum dicti Petri dinoscitur pro quibusdam sibi debitis exsolvendis, et ideo instrumentum dicti Mathei primo et princi- paliter et istud post hoc et secundario habere dicimus et sortiri volumus roboris firmitatem. Act. et dat. Pragae a. d. MCCCIV°, proxima feria ante festum penthecostes. — Lib. vetust. civ. Prag. p. 38. Emler, Regesta Bohemiae. 2004) 1304, 21 Maji. Brunnae. Wenceslaus rex, Boh. et Pol. confirmat possessiones monasterii Aulae regiae. — Noverint oc, "quod nos — in bonis nostris regalibus in Boemia vulgariter nuncupatis Zbrazlaw monasterium fratrum ordinis Cysterciensium, cui nomen Aula Regia imposuimus, — pro con- gregatione fratrum — Cysterciensis ordinis ibidem mansura perpetuo duximus construendum. Quod — monasterium de consensu — d. Thobiae, Prag. episcopi, loci ipsius dyocesani, mo- nasterio Sedlicensi — disponimus immediate subjectum, de quo quidem Sedlicensi monaste- rio fr. Chunradus in abbatem cum nonnullis aliis fratribus pro conventu praefati monasterii Aulae regiae est assumptus ejus successoribus, abbatibus de praedicto Aulae regiae mona- sterio, vel aliunde juxta instituta ipsius ordinis in posterum assumendis, ipsumque fratrem Chunradum abbatem et conventum ipsius nos ipsi una cum praedicto d. Thobia, Prag. epis- copo, in eundem locum introduximus eisque loci ipsius possessionem tradimus corporalem. Ne autem dicti abbas et fratres in congregatione sua temporalibus carerent auxiliis, — infra scripta bona nostra regalia in dotem et dotis nomine saepe dicto monasterio Aulae regiae contulimus et nunc conferimus, — volentes, ut abbas et conventus ipsius monasterii, qui nunc sunt et qui pro tempore fuerint, bona ipsa tanquam sua in perpetuum teneant. — Bona autem ipsa sunt haec: Circa civitatem Pragensem Chuchel Maius et Chuchel minus, Laho- witz, Widin, Komorsan, Radotin, Czernetitz Majus et Czernetitz Minus, Lipans, Lipenitz, Zabirwres, Zabilitz; item in districtu Kemnicensi villa forensis Hrzebnitz, Lett, Nova villa, Zlaps, Lhota, Buss, Przestablitz, Lettsitz, Zczechowitz, Khram; item circa Mutam Stradum, Czwanow; item in districtu Policensi Banyns, Nova Bela; item in districtu Wilhelmswer-

Strana 867
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 867 densi ipsa civitas Wilhelmswerd, quae et Usci dicitur, Ulrichsdorf, Gerhartsdorf, Rytow, Boe- micalis Rytow, Brevis Tribovia, Longa Tribovia, Khappendorf, Sifridsdorf, Hertrichsdorf, Jansdorf, Libntal, Dytrichspach, villa forensis, quae vocatur Tribovia Boemicalis, Parnik, Ribnik, Zhors, Skurow, Malin, Khunigswelt, Herwigsdorf, Mychelsdorf; item in districtu Landeschronensi ipsa civitas Landeschron, Sichlingsdorf, Zasow, Albrechtsdorf, Herbortsdorf, Hermansdorf, Hermansdorf (sic), Wiprechtsdorf, Czunkendorf, Reinprechtsdorf, Gablona, villa forensis, Perchtoltsdorf, Ludmirsdorf, Wernhersdorf, Waltersdorf, Waltersdorf (sic) Petirs- dorf, Rottenwazzer, Jacobsdorf, Jansdorf, Rudolfsdorf, Tamichsdorf, Tirpings, Lucow, Voits- dorf et Cigenfus cum omnibus illis, quae ab antiquo ad ipsum districtum Landeschronensem pertinuerunt, cum hominibus, vineis, agris cultis et incultis, montibus, planis, silvis, pratis, pascuis, piscationibus, aquis, aquarumve decursibus, cum omni jure et jurisdictione, proventi- bus, utilitatibus et aliis pertinentiis universis, ita quod judices villarum et civitatum monasterii praedicti, qui per abbatem ibidem locati fuerint in civitatibus et villis ipsis, secundum quod eisdem civitatibus et villis per nos concessum et consuetum est hactenus, in causa qualibet judi- candi plenam et liberam habeant potestatem, jure et honore, quae in aliis monasteriis et eorum bonis habemus, in monasterio ipso et bonis ad ipsum pertinentibus nobis et heredibus nostris in posterum semper salvis. Ad amplioris quoque favoris gratiam, antedictis abbati et con- ventui memorati monasterii Aulae regiae — concessimus, ut in silvis nostris vicinioribus ipsi monasterio ligna pro igne ac domibus eorum ibidem aedificandis necessaria libere sine alicuius contradictione succidant. Volentes insuper, ut monasterium ipsum in bonis de nostra sibi liberalitate collatis, et quae acquiret in posterum, speciali gaudeat libertate, omnes ho- mines in bonis ipsius monasterii residentes ab omnium officialium et beneficiariorum totius regni nostri judicio et jurisdictione eximimus, et esse volumus ab eorum potestate perpetuo liberos et exemptos, ita quod abbas ipsius monasterii, — super exhibenda de hominibus ipsis justitia in causa qualibet, requiratur. Et in quacunque causa abbas ipse in exhibenda de hominibus ipsis justitia jure terrae negligens fuerit vel remissus, tunc in causa illa ad judicium et beneficiarios Pragenses per conquerentes pro exhibenda de hominibus praedictis justitia habeatur recursus, et ipsi beneficiarii ex tunc de hominibus ipsis tenebuntur, et pote- runt in causa ipsa conquerentibus justitiam facere jure terrae. Et si tunc aliquem hominum ipsorum in ipso Pragensi judicio in aliqua pecunia vel re alia beneficiariis ipsis persol- venda contigerit condempnari, ipsa pecunia vel res ipsa non ipsis beneficiariis, sed praedicto monasterio tota cedat. Et si forsan aliquem vel aliquos de hominibus ad monasterium ipsum pertinentibus talem excessum perpetrare contigerit vel excessus, propter quem vel quos poenam subire debeant capitalem: condempnatione super his habita bona ipsius condempnata non ad nos nec ad aliquem officialem vel beneficiarium nostrum, sed ad monasterium ipsum totaliter volumus pertinere. Item si in bonis ad monasterium ipsum pertinentibus talem contigerit perpetrari excessum, propter quem bona ipsa per villicum nostrum debeant spo- liari, nolumus, ut bona ipsa etiam in tali casu debeant spoliari per ipsum sine nostra spe- ciali licentia et mandato. — Hanc etiam adjicimus libertatem, ut nulli thelonearii vel thelonea possidentes per totum nostrum dominium ab hominibus et curribus ipsius monasterii vinum, 109*

Strana 868
868 Emler, Regesta Bohemiae. bladum et alia pro eorum sustentatione victualia et res alias pro ipsorum fratrum conventu vel eorum aedificiis deducentibus, aliquid ratione thelonei in perpetuum exigant vel requirant.“ — Dat. Brunne per manus ven. Petri, Basil. epis. oc, a. d. MCCCIV°, XII kalendas Junii, indictione secunda, anno regnorum nostrorum Boemiae octavo, Poloniae vero quarto. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 2005) 1304, 23 Maji. Brunae. Wencezlaus, Boemiae et Pol. rex confirmat statuta civium Antiquae et Novae civitatis Prag. facta de hospitibus mercimonia adducentibus. — Not. oc, „quod universitas civium no- strae Antiquae civitatis Pragensis nec non cives Novae civitatis Pragensis sub castro videntes, quod ipsae civitates multa detrimenta et dampna recipiant et receperint a temporibus retroactis propter hospites de quibuscunque terris sua mercimonia ligata et non ligata in dictas civitates adducentes, de nostra speciali gratia et favore statuerunt, ut quandocunque dicti hospites cum suis mercimoniis ad dictas civitates venerint, in ipsis civitatibus stare debent et sua merci- monia ibidem deponere vel ipsa deducere, si eis placet, et si quinque diebus in dictis civita- tibus manserint, tunc debent sua mercimonia disligare coram duobus probis viris et notario, qui per cives ad hoc electi fuerint, et tunc dicta mercimonia nullatenus de civitatibus dedu- cere teneantur ; quod si non facerent, ex tunc ad solutionem trium marcarum arg. nomine poenae sine difficultate qualibet teneantur et nichilominus disligare dicta mercimonia tene- buntur sub conditionibus superius praenotatis. Item statuerunt, ut dicti hospites sua mercimonia non debeant in ipsa civitate Pragensi aliis hospitibus vendere, sed tantum Pragensibus et aliarum civitatum nostrarum de Boemia et Moravia civibus, qui collectas suas et alia jura civitatum facere et exsolvere consweverunt; quod si non facerent, ex tunc tam hospes vendens quam emens poenae subjaceat praenotatae, ita quod quilibet eorum ad solutionem trium marc. arg. sine difficultate qualibet teneatur, et tam venditio quam emtio mercimoniorum, quae facta esse dinoscitur, nullius roboris habeat firmitatem, et si unus eorum recesserit et alter reman- serit, idem, qui remanserit, poenam solvere tenebitur dupplicatam. Item statuerunt, ut qui- libet hospes, recipiens hospites extraneos ad hospitium suum, apud eosdem hospites nusquam debet emere aliqua mercimonia, et si hospes tam emens quam vendens secus fecerint, extunc quilibet eorum ad solutionem sex marc. arg. nomine poenae sine difficultate qualibet teneatur, et nichilominus emptio et venditio, quae facta esse dinoscitur, nullius roboris habeat firmitatem. Item statuerunt, quod quotiescunque aliquis ex civibus utriusque civitatis per duos viros idoneos, quibus fides adhiberi poterit, inculpatus fuerit, quod societatem in vendi- tione et emptione mercimoniorum habuerit cum hospitibus saepedictis, idem inculpatus debet assumere duos viros idoneos, quorum quilibet ad centum marcas arg. habere dinoscitur; et illi duo cum inculpato jurabunt, quod societatem non habuerit cum hospitibus praenotatis, et si idem inculpatus se expurgare non poterit cum duobus viris idoneis, quod dictam socie- tatem cum hospitibus non habuerit, extunc ad solutionem decem marc. arg. poenae nomine teneatur et nichilominus jurabit, quod nullam societatem cum hospitibus de cetero exercere debeat vel habere. Item statuerunt, quod nullus civium utriusque civitatis mercimonia aliqua

Strana 869
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 869 ab aliquo cive de Flandria vel de Venetiis aut de aliis regionibus quibuscunque in praedictas civitates ducere debet ibidem alicui civium assignanda, nisi literam testimonialem habeat eandem, quam civis aliquis ex ipsis civitatibus pro mercimoniis hospiti suo ad partes prae- dictas dinoscitur destinasse; et si aliquis civis praedictarum civitatum aliqua mercimonia sine dicta litera in ipsas civitates de quibuscunque regionibus duxerit, ille idem civis tres marcas argenti et quintum denarium de mercimoniis adductis nomine poenae dare et exsolvere te- neatur. Statuerunt etiam, ut cum praescriptis poenis muri, turres, pontes fracti, viae, semitae et alii defectus civitatum, quicunque fuerint, debeant emendari. Praeterea volumus, ut prae- dicta statuta ad Reinherum de Florentia et ad ejus societatem se aliquatenus non extendant. Nos autem praedictorum civium supplicationibus — inclinati praedicta statuta, prout supe- rius sunt expressa, volumus et mandamus inviolabiliter observari." — Dat. Brunnae per manus ven. Petri, Basil. epis. oc, a. d. MCCCIIII, X kal. Junii, indict. II, a. regn. nostrorum Boemiae VIII, Pol. vero IIII. Lib. civ. Prag. ab anno 1310, f. 62. — Chytil, Cod dipl. Mor. VII, 785. 2006) 1304, 24 Maji. Brunae. Rex Wenceslaus Ebroni de Crelicz iudicium uille forensis in Crelicz cum iudicio uille Hyrdoborzicz, uno laneo et taberna, qui soluit quinque halenses in censu, molendino balneo, duobus macellis carnificum, duabus mensis panni et uno subside in ipsa uilla forensi pro centum marcis arg. vendit. Dat Brunne MCCCIV°, IX kal. Junii. Boczek V, 173. 2007) 1304, 1 Jun. Perusii. Benedictus papa XI Johanni Wenceslai Othachari de Bruma, clerico Olomucensis diocesis. — "Cum —Wenceslaus Othachari de Brunna, pater tuus, tunc conjugatus te de qua- dam muliere alii conjugata susceperit, tuque, sicut fidedignorum testimonio reperimus, de- fectum natalium probitate suppleas meritorum, redimens favore virtutum, quod ortus odiosus ademit, nos tuis supplicationibus inclinati tecum ut eodem non obstante defectu possis ad omnes ordines promoveri et ecclesiasticum beneficium obtinere, — dispensamus.“ — Dat. Perusii kal. Junii, pontif. a. 1°. E reg. autogr. lit. Benedicti pp. XI a. I, epist. 859 in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. — Boczek V, 173. 2008) 1304, 24 Aug. Winsen. Ottho, dux de Brunswic et de Luneborch, mercatores Bohemiae in suam protectio- nem recipit. — Not. oc, „quod ad instanciam avunculi nostri — d. Hermanni, marchionis de Brandenburch, burgenses de civitate Pragensi ac plane omnes mercatores totius regni Bo- hemie, qui cum suis bonis ac mercimoniis terram nostri dominii transire volunt, sub nostre protectionis tutelam recipimus, conducentes eosdem, cum omnibus rebus suis et personis quibuslibet de Hamburch usque ad terminos dicti avunculi nostri, d. Hermanni, marchionis de Brandenburch, ac alibi per omnes interditiones nostras, secure pre omnibus et singulis,

Strana 870
870 Emler, Regesta Bohemiae. qui parent nostris voluntatibus, precibus et mandatis. — Dictis vero burgensibus regni Bo- hemie talem gratiam pro suo principali favore ac dilectione duximus conferendam esse: Pro- triginta pannis coloratis sive non coloratis, excilibus sive grossis, dabunt fertonem puri ar- genti pro ducatu et ad theloneum duos solidos, ut est justum. Si vero ducent pannos di- midios, ex illis duo panni debent pro uno integro computari. Ceterum si officiales nostri verbis eorum simplicibus confidere recusarent, sed dicerent, eos plures pannos habere, quam ipsi fatentur, tunc dicti mercatores prestito juramento, si dicti officiales nostri carere nolue- rint, deducere debent suos pannos, difficultate ac contradictione qualibet pretermissa facta. De omnibus aliis mercimoniis solvent ac dabunt tale theloneum, sicut homines dd. marchio- num de Brandenburch, avunculorum nostrorum, dare ac solvere consueverunt. Item ad- jectum est, si homines ac mercatores supra dicti regni Bohemie sub securitate ipsis a nobis concessa spoliarentur in terra nostra rebus suis vel in personis lederentur, spoliatores tales seu molestatores persequi non cessabimus, — et eorum nunquam erimus amici, donec dictis mercatoribus de illatis omnibus sit plenarie satisfactum.“ — Dat. Winsen a. d. MCCC.IV°. in die s. Bartholomei apostoli. Riedel, Cod. dipl. Brandenburg. B, I, 260. 2009) 1304. Karolus, rex Ungariae, iniens foedus cum Rudolpho, duce Austriae, promittit, „quod personam ipsius fratris nostri — ac baronum et nobilium suorum eodem affectu et favore, consilio et auxilio quo nostram expositis personis, rebus, sumptibus et laboribus nostris et nostrorum in omnibus toto posse et totis viribus prosequemur, contra quoslibet infideles et rebelles ac pacis perturbatores et invasores iurium et terrarum intra terminos et extra ter- minos dominii sui ac principatus, et amici erimus amicis suis et inimicis inimici.“ — Dat. a. d. MOCCIV°. Pusch et Frölich Dipl. sacr. duc. Styriae. 2010) (1304). Rex Albertus invitat Ungaros contra regem Boemiae. — „Cum nos contra Venz. regem Boemiae, magnifici p. regis Ungariae, avunculi (sic) nostri karissimi inimicum, po- tenter gloriosa stipati militia et magnifice procedere intendamus, dirigamusque directissime a Neuburga in Moraviam gressus nostros, sinceritatem vestram monemus, hortamur et requi- rimus studiose, quatenus collocantes prae oculis diligenter, quod labores hujusmodi nobis, ut memoratus noster avunculus, vester dominus, honore et nomine exaltetur debito et coronam regni sui recuperet, et captivos liberet, assumimus praecipue, ipsum persuasivis vestris exhor- tationibus et inductivis consiliis inducatis, ut assumptis secum armatis et quoscunque habere poterit, ad illustrem Rudolfum, ducem Austriae, primogenitum nostrum, accelerare nullatenus praetermittat; ut collectis potentianostrae in unum viribus, dicti regis Boemiae rebellionis proterviam et elationis cornua favente nobis divina clementia conteramus." Palacký, Formelb. I, 325.

Strana 871
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 871 2011) 1304, 8 Sept. Apud Mulbach. Gebhardus comes de Hirsperg castrum Hirsberg cum universis oppidis quibusdam fidelibus suis tradit, si sine heredibus matrimonialibus decesserit. — Act. et dat. apud villam dictam Mulbach infra oppidum Dietfurt, in processu versus Bohemiam in obsequio ser. d. Alberti, Rom. regis. Lang, Reg. Boica V, 72. 2012) (1304. m. Sept.) Rudolfus, comes palatinus Reni, cuidam fideli suo de expeditione Bohemica. — „Tua sciat devotio nobis grata, quod a tempore, quo a te recessimus in Plad . . ga, sub prospe- ribus successibus una cum tota nostra familia ultra castrum Niunb . . ch ad duo milliaria processimus super Schaertenberch, ubi in quadam silva ex inspirato et bona fortuna nobis novercante, nobis infrascripti, quod non sine gravi cordis dolore ejusque amaritudine referi- mus, sunt occisi, videl. t. et t. Post haec cum familia nostra in Lintza accessimus d. regem, qui de infortunio nostro nobis compatiens, gratissime nos suscepit, et de t. s., in quibus nobis tenetur, ut plenius nosti, nobis promisit dare t. s. in parata pecunia nunc ad manum, residuas vero MCC. nobis promisit dare in t. festo; et super eo officiati sui superiores, qui regunt terram Austriae et tollunt obventiones suas ibidem, qui nunc sunt, vel pro tempore fuerint, nobis literas suas dabunt, continentes, quod super eumdem terminum nos inprotracte expediant de pecunia praelibata; alioquin t., qui pro fidejussoribus nobis dati sunt, in per- sonis propriis vel per duos milites aut militares famulos, per nos vel Ingoltsteterum nostro nomine moniti, in Chremsa tamdiu servabunt obstagia, donec expediti fuerimus de pecunia praenotata. De rege vero Bohemiae non habemus alia nova, nisi quod ipse, sicut dicitur, suum contra nos instaurat exercitum, sicut fortius potest, et ad defendendum sua intendit, quibus potest, viribus laborare. Nos vero juxta Podweins conveniemus in proximo, dux Au- striae et d. rex Ungariae de Sicilia, ulterius de maturo eorumdem consilio ac d. regis Romanorum nostros processus contra regem Bohemiae directuri. Ceterum mandamus tibi seriose, quatenus bona et homines ac uxores subscriptorum hominum nostrorum, in nostro servitio proh dolor occisorum, tibi habeas diligentius recommissos, non permittens usque ad reditum nostrum ad propria tam bona et homines eorumdem, quam etiam eorum, qui nunc sunt nobiscum, et fidejussores eorum trahi coram nostris judicibus in judicium sive causam, imo bona et homines omnium praedictorum nostrorum hominum a quibuslibet inju- riis et violentiis defensato pro viribus et pro posse.“ Palacký, Formelb I, p. 326. 2013) 1304, 22 Sept. Pragae. Wencezlaus, Boemiae et Pol. rex, Potoni de Potenstein pro medietate castri Lutitz dat oppidum Bor in provincia Prachinensi. — Not. oc, „quod nos pro medietate castri Lu- thitz et bonis ad hoc pertinentibus, que fuerunt dilecti fidelis nostri Potonis de Potenstein,

Strana 872
872 Emler, Regesta Bohemiae. eidem Potoni damus in permutationem oppidum nostrum dictum Bor in provincia Prachinensi situm cum suis pertinentiis per eum et heredes suos jure hereditario in perpetuum possi- dendum, quo oppido pro medietate castri predicti et pro bonis predictis ipse Poto nomine suo et heredum suorum se in perpetuum asseruit velle manere contentum.“ — Dat. Prage per manus ven. Petri, Basil. episc., a. d. MCCCIV°, X kal. Oct. indict. II, a. regnorum nostr. Boemie VIII, Pol. vero V. Pelzel ex orig. 2014) 1304, 28 Sept. In Gradiss. Romanus, abbas Gradicensis, fratribus monasterii sui confirmat 20 marcas, quas Bu- dissius, abbas ibidem, ipsis pro pitantia in Kygiow assignavit. — „Pro quo negotio ut fra- tres nostri essent certiores, si non solueremus, ad mandatum nostrum fideiussit d. Chwalko, et prouisionem suam in Bunyouicz uilla obligauit. Insuper et nos duas marcas in tribus molendinis, videlicet in Bystrzicze circa pontes molendino mediam marcam, in Bielidlo mo- lendino circa Olomucz civitatem marcam unam, et in Hayczin circa curiam nostram tertio moleudino mediam marcam, — resignamus annis singulis ipsis pacifice possidendas, donec eis persoluamus pecuniam prefatam. Et si decesserimus, quod absit, pecunia non persoluta, fratres teneant molendina, donec per successorem nostrum viginti marce fratribus persol- uantur, qui prius in abbatem non confirmetur, nisi pecuniam iam dictam soluat.“ — Dat. in Gradiss a. d. M.CCC.IV, in die s. martyris Wenceslai. Hanc ordinationem pie factam nos Theodoricus, abbas Montis Sion, auctoritate nostra paterna roboramus. Boczek V, 174. 2015) 1304, 11 Nov. Pragae. Wencezlaus, rex Boh. Leoni de Coneczchlum confert villam Sczithar. — Recognos- cimus oc, "quod quia Leoni de Coneczchlum castrum, quod dicitur Brada, et ciuitatem Gy- czyn cum centum laneis abstulimus, sibi in recompensam et in permutationem pro predictis per nos sibi ablatis villam nostram Sczithar cum sedecim laneis cultis et octo incultis, ac iudicium ibidem conferimus et donamus, et volumus, ut ipsam villam Sczithar cum omnibus iuribus, vtilitatibus, fluuiis, pratis et omnibus aliis pertinenciis suis Leo ipse ac sui heredes iure hereditario et in perpetuum tenere debeant et habere.“ — Dat. Prage a. d. MCCCIV°, III idus Nov., indict. III, anno regnorum nostr. Boemie VIII, Pol. vero IV°. Ex orig. arch. capit Prag. 2016) 1304. In Rzeczicz. Johannes, episc. Prag. literas a Daniele, episc. Prag. ecclesiae in Rynarecz a. d. MCCIII, XIX Jun. datas super iuribus ecclesiae praedictae confirmat. — Dat. in Rzeczicz a. d. 1304, pontif. nostri a. IV, indict. III. Ex orig. ecclesiae in Rynarecz commun. mecum rev. dom. P. Hier. Solař, canon. reg. mon. Siloensis.

Strana 873
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 873 2017) 1305, 10 Febr. In Olomucz. Testamentum Wernheri, scolastici Prag. et canon. Olomuc. — „Ego Wernherus, sco- lasticus Pragensis ecclesie et canonicus Olomucensis, — dedi leprosis et hospitali omnia, que in prebenda mea in Topolan me constat habere, uidelicet iumenta omnia cum poledris omni- bus, omnia animalia tam magna quam parua, omnes porcos, magnos et paruos, oues omnes sine diminucione, annonas tam hyemales quam estiuales, cum omnibus, que sunt ibi seminata uel que per me debent seminari, et pullos omnes, ut eque post mortem meam inter eos di- uidantur pro remedio anime Peregrini et pro salute anime mee. Item dedi Luduico et Dali- coni, meis seruientibus, omnia iumenta cum poledris omnibus, animalia omnia, tam magna quam parua, oues omnes cum omnibus porcis et pullos cum satis estiualibus in villa, que Wsiscze nuncupatur, hyemalia uero ibidem successori meo de iure debentur. Item dedi Ortlino, seruienti meo, in Ribnik omnia iumenta cum omnibus animalibus et omnes annonas ; item in Longa villa relinquo pro obedienciario, qui pro tempore fuerit, pro prebenda, quam creaui in ecclesia Olomucensi, pro panibus et distribucione denariorum II marcas gr. cum dimi- dia marca. Eidem etiam obedientiario ibidem tres fertones gr. et dimidium fertonem pro- curia in Hodina, quam Theodricus, vicarius meus, habet ; item eidem Th(eodrico), vicario meo in Longa villa, relinquo pro redditibus vicarie IIII marcas gr. et vnam marcam pro- panibus. Item in eadem villa pro missa s. Marie relinquo custodi uel sacriste, quem capi- tulum Olomucense posuerit, pro tempore II marcas gr. cum dimidia marca. Reliqua uero in eadem villa deputo, videlicet IIII marcas gr. minus fertone, addimenta extendunt se ad II marcas minus medio fertone, ita in vniuerso sunt VI marce et ferto et dimidius,“ quarum IV mar. erant distribuendae in auniversario eius pro candelis, — vicariis — prebendatis — fratribus Minoribus in Olomucz, — fr. Predicatoribus, — sororibus S. Jacobi, — sororibus S. Clare, — sororibus S. Katharine, — et inter infirmos pauperes in hospitali, — et reli- quarum II mar. una marca in anniuersario, — regis Ottacari, — et altera in anniuersario, — regine Chunegundis. Item relinquo fratribus Minoribus III marcas gr. Predicatoribus III marcas gr. sororibus S. Jacobi II marcas gr. sororibus S. Clare II marcas gr., sororibus S. Katharine II marcas gr., ecclesie S. Marie pro nowo choro faciendo II marcas gr., seruienti meo Ortlino marcam et dimidiam gr., Semhapconi seruienti meo II marcas gr. Item Ja- clino, filio Michaelis, ciuis wyenensis, detur equus niger paruus ambulator, cum sella parua, et mediam marcam ad expensas pro ipso et filio sororis sue, ut ad patrem Wyen(nam) reuertantur. Item equum, qui emptus fuit in Cojetyn, dedi fratribus Minoribus in Olo- mucz; item spadonem dedi Predicatoribus, item coflicum aureum dedi d. Wl(rico), pre- posito Pragensi, confratri meo, ut memoriam anime mee habeat. Item Wernusio dedi de- cretales meas, viaticum uero meum dedi Henrico, nepoti meo, canonico Prag. et Olomuc. item lectum vnum meliorem dedi Conrado, clerico meo; alium uero lectum cum omnibus puluinaribus cum culcitra, decendato et choopertorio wlpino et omnibus lintheaminibus cum cussino de purpura do pauperibus ad hospitale. Item precium domus mee, quicunque 110 ipsam exsoluerit pro XXV marcis iuxta statutum capituli Olomucensis, detur ecclesie Olomu-

Strana 874
874 censi pro fundanda nowa campana. Nolo autem, ut ipsa domus detur nepoti meo ad exsol- uendum; item duo tapetia dentur ecclesie Olomucensi; item omnia, que habeo, comestibilia in domo mea, tam in tritico quam in siligine, quam in auena, quam in ordeo, pernis et caseis, debent dari pauperibus, exceptis duobus modiis siliginis et modio tritici et meliori perna, que debent dari Conrado clerico meo. Item Radczlao, doctori paruorum, duas marcas gr.; verum VI marce et ferto et dimidius, que remanent in Longa villa superflue, debent dari per d. Thechoncium, canonicum Olomuc. et per Theodricum, vicarium meum, personis statutis temporibus, sicut superius in testamento plenius est expressum. Et hoc singulis annis per- petuo. Et si quis predictorum duorum viam vniuerse carnis fuerit ingressus, loce illius defuncti instituatur alter per capitulum Olomucense, ita videlicet, ut vnus canonicus Olomuc. et alter vicarius altaris mei s. Michaelis — semper exequantur, quos institui rectores et procuratores post mortem meam in Longa villa usque ad finem eorum. — Qui etiam pro- laboribus ipsorum in eadem villa habebunt gallinas censuales ab hominibus eiusdem ville LXXX minus IIII gallinis, et omnes culpas, ita tamen quod canonicus habeat XXXXVI et vicarius XXX. Volo etiam, quod si idem vicarius deses fuerit uel negligens in exequendo hec, que dicta sunt, per d. decanwm compellatur ad hoc faciendum per privationem ipsius vicarie; et si etiam indumenta altaris per uetustatem fuerint consumpta, idem vicarius, videlicet altaris s. Michaelis, qui habet vicariam bonam, propriis sumptibus debet reformare. Preterea volo, quod idem vicarius, omni secunda feria pro anima regis Ottacari et pro anima vxoris sue Chunegundis et post mortem meam pro anima mea dicat missam defunctorum, quinta feria missam de angelis, dominicis vero diebus missam de s. Trinitate. Eadem etiam villa post mortem non debet aliquatenus distrahi in diuersas partes, sed tota integra debet rema- nere sub regimine predictorum et iudicis eiusdem ville, qui habebit terciam partem culparum, rectores uero duas partes, que equaliter inter eos diuidantur, quia hoc habitatoribus eiusdem ville et iudici fide data promisi in emptione. Volo etiam, quod homines dicte ville nec ali- qua vectura nec in maiori censu debeant honerari. Executores vero mei testamenti constituo — ven. virum d. Wlricum, prepositum Pragensis ecclesie, et mag. Johannem de Sclacnverd.“ Dat. et act. in Olomucz a. d. MCCCV°, in die s. Scolastice virg. Ex orig. in arch. cap. Olomuc. Boczek V, 179. Emler, Regesta Bohemiae. 2018) 1305, 22 Febr. In Luthomeritz. Wenzceslaus, Boh. et Pol. rex, mercatoribus Ratisbonensibus ipidem (in Bohemia et Polonia?) servatis statutis mercatoriis per duas septimanas negotiari concedit hoc pactu, ne pecuniam auream vel argenteam sed tantum denarios pragenses pro mercimoniis conquisitos ex terris illis exportent, eisdemque permittit elapsis duabus septimanis ad debita conqui- renda ibidem permanere. — Dat. in Luthomeritz. Lang. Reg. Boica V, 78.

Strana 875
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 875 2019) 1305, 23 Febr. Nos Reinherus, capitaneus Cracouie, Appardus de Nigromonte, camerarius regni Boemie, et Cyno de Florentia, notum oc, „quod nos hereditatem nostram sitam ante Brun- nam cum omnibus pertinenciis suis et iuribus, videlicet cum iudicio, agris cultis et incultis, siluis, nemoribus, ortis, pomeriis, aquis, pascuis, piscinis, piscacionibus, et molendinum cum decem rotis, quod vvlgariter nominatur in Dornech, situm et locatum super Swarczam et Zwitawiam flumina, que confluunt ibidem ante dictam ciuitatem Brunnam, et quatuor po- meria eidem molendino contigua, et duos laneos censuales, qui census debet exsolui mona- sterio s. Benedicti, vendidimus honesto viro Johanni carnifici, ciui Brunensi, pro trecentis et triginta marcis gr. prag.“ — Act. et dat. a. incrn. dom. MCCCV°, VII kal. Marcii. Ex orig. mon. Rayhrad. cop. in Mus. Boh. — Boczek V, 177. 2020) 1305, 1 Mart. In Modricz. Nos Johannes, Olom. episc. not. oc, "quod cum Hartmannus, quondam plebanus de Brunsperch nostri episcopatus, ipsam ecclesiam suam in Brunsperk cum Milicio, quondam plebano de Wasan, pro eadem ecclesia sua in Wasan permutauerit, — nos ipsum Hartman- num in predicta ecclesia in Wasan — ad presentationem — priorisse et conuentus sororum — apud S. Katerinam in Olomucz — rectorem instituimus legittimum et plebanum.“ — Dat. in Modricz a. d. MCCCV, kal. Martii, pontif. nostri a. II. Ex orig. in arch. S. J. Brun. Boczek V, 178. 2021) 1305, 7 Mart. Apud Nuremberg. Albertus, Romanorum rex oc. "Prudentes viri, consules et ciues de Egra — nostre celsitudini — supplicarunt, vt — ipsos a solucione thelonei in Nuremberg, ad cuius solucionem contra iura sua antiqua et libertates compelluntur, vt asserunt, indebite, absoluamus. Nos itaque — ipsos iuxta antiqua eorum iura a solucione thelonei in Nuremberg absoluentes vo- lumus, vt nullus nostrorum officialium vel ciuium — ab eisdem ciuibus Egrensibus thelo- neum exigat.“ — Dat. apud Nuremberg nonis Marcii, indict. V, a. d. MCCCV°, regni vero nostri a. VII°. Ex orig. arch. civ. Egrensis. 2022) 1305, 22 Mart. In Pustimir. Johannes, episc. Olom. testamentum Wernheri, scholastici Prag. et can onici Olomuc. a. d. MCCCV, in die s. Scholasticae factum (v. II, n. 2017) confirmat. — Datum in Pusti- mir XI kal. Apr. Boczek V, 179. 2023) 1305, 29 Mart. In Pustimerz. Joannes, Olom. episc. Henrico, advocato de Miglicz, confirmat judicium in Miglicz, quod ipse ab Hermanno, priori advocato ibidem, emit, donatque ei praeterea "decem mensas 110*

Strana 876
876 Emler, Regesta Bohemiae. sutorum, quatuor mensas panum, duo macella, que apud alia macella nostra de nouo con- struere debet, et domum nostram in ipsa ciuitate nostra Miglicz, nec non molendinum in Smol, quod ad nos pertinet.“ — Dat. in Pustimerz castro a. d. MCCCV°, IV cal. Apr. pontif. nostri a. II. Boczek V, 182. 2024) 1305, 9 Apr. Pragae. Nos Benessius senior de Wartenberch, burcravius Glacensis, not. oc, „quod — do- mini Bavarus abbas, Johannes prior, Mathaeus supprior, totusque conventus Brewnoviensi monasterii respectis — nostris promotionibus et obsequiis, ipsis et eorum monasterio per nos exhibitis — villam dictam Probodow cum curia ibidem sitam in Gracensi prouincia in retributionem nostrarum promotionum et servitiorum cum omnibus suis juribus, usufructu, agris cultis et incultis, pratis, pascuis, nemoribus, rubetis, venationibus, piscationibus, la- cubus, molendinis, aquis aquarumque decursibus ac aliis omnibus pertinentiis suis, — eo jure, quo — villam eandem et curiam — hactenus possederunt, nobis — ad dies et annos vitae nostrae — contulerunt — possidendam, ita tamen quod nobis non liceat dictam villam vel curiam vendere aut alicui alteri homini exponere vel thevtonico jure locare. Promittimus ecclesiae, quod singulis annis vitae nostrae abbati, conventui et monasterio supradictis etiam de grano siliginis, quod ex araturis ad dictam curiam in Probodow pertinentibus proveniet, plenam decimam persolvemus. Volumus quoque, — quod villa ipsa et curia cum omnibus aedi- ficiis per nos ibidem aedificatis, supellectibus, rebus mobilibus et immobilibus, equis, bobus pecoribus, ovibus et cunctis aliis animalibus parvis et majoribus, quocunque vocentur nomine, post obitum nostrum in dicta curia relictis — ad dictos abbatem et conventum et praedic- ro tum monasterium Brewnoviense libere devehantur." — Act. et dat. Pragae a. d. MCCCV°, V id. Apr. Dobner, Mon. hist. Boh. VI, 46. 2025) 1305, 10 Apr. Pragae. † Wenceslaus, rex Boemiae et marchio Moraviae (sic), Mladotae de Drast confert villam Solopisky. — Not. oc, "quod nos Mladote de Drast, qui et Prosinka dicitur, subpincernae nostro, — pro servitiis suis gratis respondere volentes beneficiis et praemiis gratiosis, vil- lam nostram Solopisky cum agris, campis, pascuis, pratis, silva et omnibus pertinentiis suis gratiose damus — sibi et heredibus suis jure hereditario — possidendam, ita tamen, quod ipse et heredes sui de eadem villa nobis et heredibus nostris consueta debeant et debita servitia fideliter famulari." — Dat. Pragae per manus mag. Wilhelmi, secretarii nostri, Prag. Olomuc. et Wissegr. ecclesiarum canonici, a. d. MCCCV, anno ipsius secundo, idus Apr. quarto (sic). Tab. cur. reg. XXV, 220, 221.

Strana 877
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 877 2026) 1305, 15 Apr. Pragae. (kka paoo Rwri) Nos Wenceslaus, Boemiae et Pol. rex, notum oc, „quod cum inter — abbatem et conventum monasterii Brzewnoviensis ex una, et fidelem nostrum Hinconem de Duba, Prag. purchravium, ex parte altera, super reparatione et structura pontium castri Pragensis quae- stio verteretur, ipso Hincone dicente, quod praedicti abbas et conventus et alia vicina mona- steria pontes ipsos renovare ef construere tenerentur, dictis vero abbate et conventu asse- rentibus, videlicet quod ad reparationem et structuram ipsorum pontium minime tenerentur, nec eos prius de jure vel ex consuetudine repararunt vel construxerunt, tandem ad nos quaestione devoluta huiusmodi nos super hoc inquisitionem fieri fecimus diligentem, et quia per inquisitionem justam inventum est, dictos abbatem et conventum Brzewnovienses ad re- parationem vel constructionem eorundem pontium non teneri aliquatenus, eosdem — a repa- ratione et structura absolvimus in perpetuum.“ — Dat. Pragae a. d. MCCCV°, XVII cal. Maji, indict. III, a. regn. nostrorum Boh. VIII, Pol. vero V°. Dobner, Mon. Boh. hist. VI, 47. — Zieglbauer, 273. 2027) 1305, 20 Apr. Pragae. Nos W. dei gracia, Boemiae et Poloniae rex, not. oc, — "quod nos in ducentis marcis argenti in grossis denariis pragensibus morauici ponderis, sexaginta quatuor grossos pro marca qualibet computando, quas Vitlino de Olomucz, camerario camere nostre, ratione dotis et pro dote Cunegundis, vxoris sue, dare debemus, ipsi Vitlino et uxori eius predicte et he- redibus ipsorum villam nostram dictam Laullowicz, cum omnibus vtilitatibus et pertinentiis suis titulo pignoris pignoramus.“ — Dat. Prage a. d. MCCCV, XII kal. Maii, III indict. anno reg. nostrorum Boemie VIII, Pol. uero V. Ex orig. in arch. mon. Aulae reg. Brunae. 2028) 1305, 25 Apr. Pragae. Wenceslaus, Boemiae et Poloniae rex, confirmat venditionem castri Crywsudow mona- sterio Sedlicensi a Reynerio de Florentia factam. — Not. oc, "quod decedente olim fideli nostro quondam Vlrico de Crywsudow sine liberis et propter hoc infrascriptis bonis suis ad nos secundum regni nostri consuetudinem deuolutis, nos bona ipsa fideli nostro Reynerio de Florencia iure hereditario et imperpetuum possidenda contulimus nostris sibi datis et concessis priuilegiis super ea. Verum quia Reynerius ipse bona eadem — fratri Heydenrico, Sedli- censis monasterii abbati, — et — ipsi Sedlicensi monasterio pro duobus milibus marcarum puri et fusi arg. ad pondus pragense de nostris licentia et consensu venditit per abbatem et monasterium ipsum perpetuo possidenda, nos vendicionem per Reynerium et empcionem per abbatem predictos de bonis ipsis factas ratas habemus et ipsas — confirmamus. — Hac tamen condicione in vendicione ipsa per Reynerium predictum apposita, quod si ipse uel aliquis de societate sua bona ipsa infra duos annos a data presentium continue computandos reemere et a monasterio ipso iterum voluerit comparare, ea sibi abbas ipse uel alter,

Strana 878
Emler, Regesta Bohemiae. 878 qui monasterio ipsi pro tempore prefuerit, pro duobus milibus marcarum arg. similiter ven- dere et de ipsis sibi cedere sine contradiccione aliqua teneatur. Bona autem predicta sunt hec: castrum videlicet Crywsudow cum villa ibidem eodem nomine nuncupata, et ville Cyru- cyn, Stroyeticz, item in Borownicz vna agricultura et siluanus medium laneum habens ; item Lhota, Chisna, item secunda Lhota, Budsicz, Laziscie, Brziezina et in Czegeticz vna agri- cultura et vnus laneus soluens in censu vnam marcam, ad idem castrum Crywsudow perti- nens, nec non municio Herarcz cum villa ibidem eodem nomine nuncupata et ville Slawnicz, Noua villa, Pawlow, Miculawsow (sic), Dubye, Bunowecz, Wessele, Bonkow et Budycow ad eandem municionem Herarcz pertinentes.“ — Dat. Prage a. d. MCCCV°, VIII kal. Maii, in- dicc. III, a. regn. nostrorum Boemie VIII, Pol. vero V Ex orig. arch. fisci reg. Prag. copia in Mus. Boh. 2029) 1305, 4 Maji. (Pragae.) Nos Wenceslaus, rex Boemiae oc, notum oc, "quod cum fideles nostri dilecti Reyne- rius, Apardus et Cyno, socii de Florentia, molendinum ipsorum ante ciuitatem nostram Brun- nensem super aquas Swarczauiam et Zwitauiam in loco, qui dicitur Dorneych, situm, quod eis cum pomerio, censu, prouentibus, redditibus, vtilitatibus, iudicio, libertatibus et perti- nenciis ac iuribus omnibus ad idem molendinum spectantibus, olim hereditario iure contuli- mus, necnon duos laneos et agros alios cum pomerio etiam ibidem circa dictum molendinum sitos, quos dicti Reynerius, Apardus et Cyno a certis personis ad prefatum molendinum pro- sua pecunia compararunt, cum vniuersis prouentibus et vtilitatibus eorumdem, Johanni car- nifici, ciui nostro Brunensi, pro CCCXXX marcis arg. morauici ponderis vendiderint, — nos — vendicionem — huiusmodi ratam habemus.“ — Dat. a. d. MCCCV°, IIII nonas Maji, indice. III, a. reg. nostrorum Boemie VIII, Pol. uero V°. Ex orig. arch. mon. Raygr. Boczek V, 184. 2030) 1304, 7 Maji. In Thusnowicz. Ego Woyslawa, relicta quondam d. Jenzonis — de Doblyna, not. oc, "quod — dom. Katerina priorissa et conuentus sororum monasterii S. Katherine — in Olomuncz requisi- — uerunt a me, per quem modum villa Pyrbaum esset alienata a parochiali ecclesia, videlicet ecclesia in Wasan. Ad quod ego Woyslawa tanquam patrona, que propter deum contuli et dedi ius presentandi predictis dominabus ac monasterio S. Katerine in Olomuncz predicte ec- clesie in Wasan, aduocans in testimonium — d. Paulum, plebanum in Thusnowicz, et ma- gistrum Fridericum, rectorem hospitalis ibidem in Thusnowicz, et fratrem Budislaum de ordine Predicatorum, meum confessorem, coram eis — protestor, quod predicta villa Pyrbom tytulo fundationis et dedicationis semper spectabat ad parochialem ecclesiam in Wasan ; et quando predictus d. Jenzo et frater suus d. Harthlibus diuiserunt hereditates patrimoniales, tunc villa Pirpom nomine hereditatis cessit d. Harthlibo; et sub pretextu huius alienauit ipsam villam Pyrbom ab ecclesia parochiali in Wasan de facto et non de iure et adiunxit sue

Strana 879
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 879 ecclesie in Krenwicz contra voluntatem predicti Jenzonis, mei mariti, et contra voluntatem meam." — Act. et dat. in Thusnowicz a. d. MCCCV, die s. Stanyslai martyris ac pontificis. Ex orig. mon. Cellae S. Mor. Brunae Boczek V, 185. 2031) 1305, 10 Maj. Gnesnae. „Comes Nicholaus, palatinus Kalisiensis, nec non comes Syndiwoyus, palatinus Poz- naniensis,“ attestantur, „quod Adalbertus, filius quondam Zechoslay, castellani Kalisiensis, contulit hereditatem suam, quae Uczonoue 1) vulgariter nuncupatur, domui Lendensi ordinis Cisterciensis etc. — Et quia capitaneus regni Poloniae absens fuit dominus Vodelricus 2), coram nobis hereditatem superius nominatam resignavit comes Adalbertus sepedictus etc. — Datum et actum in Gnezna, anno dom. MCCCV, VI idus Mai, in translatione S. Adalberti martyris et pontificis gloriosi." Cod. dipl. Pol. L. Rzyszczewski et Antonii Muczkowski, I, 171. 1) Villa Szczonowo nunc dicta in Posna- niensi territorio, in propinquo oppidi Pyzdry sita. 2) Ulricus de Boscovic, quem regis Bohemiae et Poloniae in Cracoviensi et Sandomiriensi ducatu capitaneum tunc fuisse et Dlugossius (IX, 902) et tabula authentica anni 1303 in tabulario capituli eccl. cathedr. Cracoviensis asservata docet. 2032) 1305, 24 Maji. Brunae. Nos Wenceslaus, — Boemiae et Pol. rex, not. oc, „quod nos iudicium ville nostre fo- rensis in Crelicz cum iudicio ville Hridoborzicz, uno laneo et taberna, que soluit quinque lotones in censum, molendino, balneo, duobus macellis carnium, duabus mensis panum et uno subside in ipsa villa forensi, ac aliis iuribus ad idem iudicium rite spectantibus Ebroni de Crelicz vendidimus pro centum marcis argenti in grossis denariis — ita tamen, quod de dicto iudicio quolibet anno in festo b. Georgii ipse Hebro et heredes sui predicti X marcas argenti in denariis grossis et pondere supradictis nobis soluere teneantur. Causas uero, que ad iudicium camerarii nostri pertinent, quas videlicet in Olomucs, in Bruna et aliis ciuitatibus nostris Morauie ipse iudicare consueuit, non ipse Ebro vel heredes sui, sed ipse camerarius uel villicus ibidem in Crelicz iudicabit, et ipse Hebro uel heredes sui habebunt tertium denarium de eisdem.“ — Dat. Brune per manus vener. Petri, Basil. episc. oc, a. d. MOCC.V, IX kalendas Junii, indict. II. a. regn. nostrorum Boemie VIII°, Pol. uero IV. Ex orig. in arch. Towačow. Boczek V, 186. 2033) 1305, 27 Maji. In Kremsir. Nos Johannes, Olomuc. episc. not. 9c. „quod nos de consilio — Budizlai decani, Cyri prepositi, Rancyr archidiaconi, ac tocius capituli — Olomucensis — quandam obliga- cionem, saluo iure ipsius capituli, admisimus et consensimus ad eandem, videlicet quod Stemfio de Mladeyowicz, famulus noster, nomine pignoris omnia bona sua, que tenet a nobis et ab ecclesia nostra in villa Mladeyowicz, et in villis attinentibus excepta curia sua et VI laneis ibidem in Mladeyowicz Nicolao Mengoti, ciui Olomucensi, — in CCC marcis arg. siue grossorum ad pondus morauicale, cum omnibus suis pertinentiis obligauit, tali nihilominus adiecta condicione, quod idem Stemflo bona ipsa nobis cum dextrario — deseruire te-

Strana 880
880 Emler, Regesta Bohemiae. netur, ac si ea personaliter possideret. Si autem Stemflo negligens in iamdicto seruicio nobis esset, tunc Nicolaus prefatus vice dicti Stemflini, cum feudales alii requirantur, per se aut per alium nobis eadem seruicia, que Stemflinus sepedictus facere tenetur, explebit, vel V marcas nobis pro huiusmodi seruicio assignabit. — Demum reseruantes nobis, — si Stemflo aut heredes eius masculi duntaxat a prefato Nicolao uel heredibus eius nequiuerint exsolvere dicta bona, quod ea, si nobis placuerit, ab ipso Nicolao uel heredibus eius — in summa pecunie memorata exsoluere valeamus.“ — Dat. in Cremsir a. d. MCCCV, VI kal. Junii, pontif. nostri a. III°. Ex orig. arch. archiep. Cremsirii Boczek V, 187. 2034) 1305, 29 Maji. In Chrumaw. Hainricus dictus de Rosenberg, summus camerarius regni Boh. ecclesiam in Frid- burg monasterio in Plaga confert. — Not. oc, „quod — parochialem ecclesiam sitam in bonis nostris in Fridburghk cum pleno jure patronatus et cum omnibus ad eandem spectantibus et singulis suis proventibus ac utilitatibus contulimus domui et ecclesie b. virginis in Plaga — perpetuo possidendam, hac conditione adjecta, ut eadem ecclesia in Fridburghk cum toto suo jure parochiali et cum omnibus suis adtinentiis ad Pragensem diocesim et ad terram Bohemie, sicut spectavit hactenus, adhuc debeat perpetuo pertinere. Volumus etiam, ut prefata ec- clesia nostro nostrorumque heredum ac successorum subiaceat dominio et potestati sine omni sequestratione sub nostra et nostrorum successorum ditione et potestate, gubernamine et tutela cum omnibus suis adtinentiis sine omni tamen utilitate et gravamine — tam ipsius plebani quam bonorum quorumlibet et hominum ad ejusdem ecclesie dotem spectantium permansura. Super hac certitudine d. prepositus Plagensis ex parte sui et conventus debet nobis dare privilegium speciale locando immediate in dote in Fridburghk sacerdotem, prout decreverit, unum de suis fratribus seu clericum secularem, ita quod eadem ecclesia cum plebe sua de cetero plebano more aliarum ecclesiarum debeat non carere.“ — Dat. et act. in Chrumaw a. d. M°CCC V°, IV kal. Junii. E cop. in arch. Trebon. cop. in Mus. Boh. — Trager, 247. 2035) 1305, 31 Maji. Pragae. Nos Wenceslaus, Boemiae et Poloniae rex oc, fatemur oc, „nos olim pro quibusdam nostris et regni nostri necessitatibus, tunc nobis imminentibus, fecisse accipi ab .. abbate Zaberdovicensi et .. preposito Cunicensi, collectoribus decime terre sancte per mag. Bona- iutum de Casentino, canonicum Aquilegensem, nuntium sedis apostolice, in Morauia consti- tutis, de pecunia dicte decime, quam a clero civitatis et diocesis Olomucensis collegerant, quingentas et octuaginta marcas gr. denariorum prag. ad pondus Moravicum, LXIV gr. pro- marca qualibet computando, animo restituendi eas magistro Bonaiuto predicto, propter quod recognoscentes nos esse debitores in ipsis quingentis et octuaginta marcis dicto mag. Bona- iuto et sedi apostolice prefate, promittimus bona fide ipsi mag. Bonaiuto dictam pecuniam sibi vel cui ipse mandaverit restituere usque ad nativitatem domini proximam nunc venturam,

Strana 881
7 Wenceslaus II, rex Bohemiae 1278—1305. 881 et si, quod absit, ante restitutionem ipsius pecunie nos contingeret decedere, commisimus et committimus filio nostro carissimo domino Wencezlao, regi Ungarie, ut ipse filius noster dicto mag. Bonaiuto vel cui ipse mag. Bonaiutus mandaverit, prenotatam pecuniam restituat loco nostri.“ — Dat. Prage a. d. MCCCV°, II kal. Jun. III indict. a. regn. nostrorum Boemie VIII, Polonie vero V°. Theiner, Mon. hist. Hung. I, p. 414. — Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 373. 2036) 1305, 5 Jun. Pragae. Wenceslaus, rex Boemiae, concedit Budizlao, decano Olomuc. facultatem cum suis bonis disponendi. — Dat. Prage a. d. MCCCV°, nonis Jun. indicc. III, a. reg. nostrorum Boemie VIII, Pol. uero V°. Boczek V, 188. 2037) 1305, 7 Jun. Pragae. Wenceslaus, Boh. et Pol. rex, declarat, ecclesiae in Lyssa debere solvi annuatim sex marcas in decimis de censu oppidi Giczin. — Fatemur oc, „quod ecclesia in Lyssa debet habere annis singulis sex marcas in decimis de censu, qui de oppido nostro Giczin solvitur annuatim. Quare — mandamus universis, qui ibidem ipsius census fuerint collectores pro tempore, quod Stephano, plebano ipsius ecclesiae in Lyssa, capellano nostro, et omnibus suc- cessoribus ejus in perpetuum ipsas sex marcas annis singulis sine aliqua difficultate assig- nent.“ — Dat. Pragae a. d. MCCCV°, VII idus Jun. indict. III, regn. nostrorum Boh. VIII, Pol. vero V°. E tabulis curiae r. Boh. XXV, 226. 2038) 1305, 8 Jun. Pragae. Nos Wencezlaus, Boemiae et Pol. rex, not. oc, „quod monasterio — S. Georgii in castro nostro Pragensi villam Zelunicie et partem ville in Knowiz, quas ciuitati nostre Slany applicauimus, abstulimus, et villas Horky, Benowitz et Nowakowitz, quas d. Otakarus, rex Boemie, — pater noster, olim eidem monasterio abstulit et ciuitati nostre Clatouie applicauit, eidem monasterio in recompensam et in permutacionem bonorum ipsorum villam nostram Welenitz iuxta Podyebrad sitam et duodecim laneos et medium in villa Podmokl conferimus et donamus, — ut monasterium ipsum villam predictam Welenitz et laneos predictos in villa Podmokl cum omnibus utilitatibus et pertinenciis suis ac cum jure patronatus ecclesie in ipsa villa Podmokl jure proprietatis et in perpetuum tenere debeat.“ — Dat. Prage a. d. MCCCV°, VI° idus Junii, indicc. III, a. regn. nostrorum Boemie IX°, Pol. vero V. Ex orig. arch. c. r. aul. Viennensis cop. in Mus. Boh. 2039) 1305, 12 Jun. Pragae. Noverint oc "quod ego Ratiborius de Sedcicz sciens et sentiens agros meos in villa Wetrossicz propter eorum distantiam ab aliis bonis meis minus utiles et agros in ipso Sedcicz 111

Strana 882
882 Emler, Regesta Bohemiae. in districtu Saccensi situatos praebendae Pragensis ecclesiae, quam — Johannes dictus Pardi, canonicus ipsius ecclesiae, possidet, ad eadem praebendam suam pertinentes propter eorum adjacentiam aliis meis possessionibus magis utiles mihi esse, — agros meos praedictos in Wetrossicz cum ipso Johanne canonico pro agris praefatis praebendae suae in Sedcicz per- mutavi et sibi nomine ipsius praebendae libere cessi et cedo ex nunc de agris meis prae- dictis.“ — Consigillator : d. Albertus de Seberk. — Dat. in ecclesia Pragensi a. d. MCCCV°, II idus Jun. indict. III. Ex orig. arch. cap. Prag. cop. in Mus. Boh. 2040) 1305, 13 Jun. In Alto vado. Rudgerus, ecclesiae Boznensis episc. omnibus vere poenitentibus, confessis et contritis, „qui ad monasterium — in Altovado — in natiuitate domini, in epyphania, in pascha, in ascen- sione domini, in pentecoste et in omnibus festis sanctissime dei genitricis Marie, et omnium apostolorum, et in die s. Johannis baptiste et omnium sanctorum, et in dedicacionis anniuer- sario, et in octauis omnium predictorum festorum — confluxerint, seu ad edificacionem pre- fati monasterii manum porrexerint adiutricem, — XL dies criminalium et centum venialium de quolibet quatuor altarium, que manu propria domino adiuuante consecrauimus,“ de iniuncta poenitencia — relaxat. — Dat. in Altovado a. d. M'CCCOV°, in octaua pentecostes. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII, 61. 2041) 1305, 13 Jun. Pragae. Nos Wencezlaus, Boemiae et Pol. rex, not. oc, "quod quia locum sive montem, qui dicitur Crupa, in Belynensi provincia situm, in quo stannum nunc foditur, quem monasterio de Aula regia dederamus, Swyesto de Tyrmicz coram Heydenrico Sedlicensi et Conrado predicti monasterii Aule regie abbatibus, — magistro Johanne de Slakenwerd, decretorum doctore, et Heinrico Sturmonis Pragensibus canonicis, quibus hoc commiseramus, suum esse et ad se jure hereditario pertinere veris et legitimis probationibus comprobauit, montem ipsum ipsi Swyestoni restituimus.“ — Dat. Prage a. d. MCCCV°, idus Junii, indict. III, a. regn. nostrorum Boemie IX, Pol. vero V°. Ex orig. arch. Trebon. cop. in Mus. Boh. — Sternberg, Gesch. der böhm. Bergwerke I, 2, 61. 2042) 1305, 17 Jun. Pragae. Nos Wencezlaus, Boemiae et Pol. rex, fatemur oc, „d. Otakarum, — patrem nostrum, monasterio de Sedlicz — villam Sdanicz iuxta ciuitatem nostram Curym sitam abstulisse et nullam monasterio ipsi pro hoc satisfactionem fecisse. Quare nos et ipsius patris nostri et nostre volentes prouidere saluti, vt in animarum nostrarum periculum talis ville ipsius iniu- riosa detentio non redundet, villam ipsam cum silua ad eam pertinente ipsi monasterio restituimus." — Dat. Prage a. d. MCCCV°, XV° kal. Julii, indict. III, a. regn. nostrorum Boemie IX, Pol. uero V°. Ex orig. arch. fisci Prag. cop. in Mus. Boh.

Strana 883
Wenceslaus II, rex Bohemiae, 1278—1305. 883 2043) 1305, 18 Jun. Pragae. Nos Wencezlaus, Boemiae et Pol. rex, not. oc, "quod nos pro villa Pragensis ecclesie Drascowitz, in qua Johannes Welissii, canonicus Pragensis, maiorem prebende sue partem et altare s. Marie in ipsa Pragensi ecclesia etiam reddituum suorum partem habuit, quam ipsi Pragensi ecclesie abstulimus et ciuitati nostre Slany applicauimus, congruam volentes ipsi Pragensi ecclesie facere recompensam, sibi in villa nostra Wyrbitz iuxta Podyebrad permu- tacionem conferimus et donamus taliter, quod Johannes predictus nomine prebende sue in ipsa villa XII marcas et fertonem, predictum vero altare s. Marie IX fertones in redditibus cum proprietate et possessione hereditatis, ex qua redditus ipsi proueniunt, iure hereditario — tenere debeant.“ — Dat. Prage a. d. MCCCV°, XIIII kal. Jul. indict. III, a. regn. nostro- rum Boemie IX, Pol. vero V°. Ex orig. valde abolito in arch. cap. Prag. cop. in Mus. Boh. 2044) 1305, 19 Jun. Pragae. Nos Wencezlaus, Boemiae et Pol. rex, not. oc, "quod nos pro hiis omnibus, in quibus ecclesia in Byczow per nos dampnificata est pro decimis, videlicet quas de araturis nostris ibidem habere debuit, pro carnificibus, pistoribus, tabernis, que ecclesia ipsa antequam ciui- tatem ipsam de loco antiquo ad illum, in quo nunc est, transtulissemus, in ipsa antiqua ci- uitate habebat, et pro dampnis aliis, que ecclesia ipsa ex illa translacione ciuitatis per nos facta sustinuit, que omnia ad viginti marcarum redditus sunt iuxta racionem congruam esti- mata, ipsi ecclesie in Bytzow et Saccensi, cuius Saccensis ecclesie prebende ipsa ecclesia in Bytzow ab antiquo est adiuncta, condignam volentes facere recompensam, ipsi ecclesie in Bytzow villam nostram Rosseyowitz in permutacionem pro predictis conferimus et donamus, et villam ipsam ipsi ecclesie in Bytzow et prebende Saccensi, — in perpetuum applicamus." — Dat. Prage a. d. MCCCV°, XIII° kal. Jul. indicc. III, a. regn. nostrorum Boemie IX, Pol. uero V°. Ex orig. arch. cap. Prag. cop. in Mus. Boh. 2045) 1305, 20 Jun. Pragae. Nos Wencezlaus, Boemiae et Pol. rex, not. oc, "quod nos pro parte ville in Trubin, quam altare siue sepulcrum S. Adalberti de ecclesia Pragensi habuit, quam nos ipsi altari ab- stulimus et ciuitati nostre Weronensi applicauimus, altari siue sepulcro ipsi congruam uolen- tes facere recompensam sibi in villa nostra Wirbicz iuxta Podiebrad permutationem confe- rimus et donamus taliter, quod altare ipsum siue rector ipsius altaris — in villa ipsa vnde- cim marcas in redditibus cum proprietate et possessione hereditatis, ex qua redditus ipsi proueniunt, — iure hereditario tenere debeat.“ — Dat. Prage a. d. MCCCV°, XII kal. Jul. indict. III, a. regn. nostrorum Boemie IX, Pol. uero V°. Ex orig arch. cap. Prag. cop. in Mus. Boh. 111*

Strana 884
884 Emler, Regesta Bohemiae. 2046) 1305, 20 Jun. (Pragae.) Wenceslaus, Boemiae et Poloniae rex, ecclesiae Olomuc. villas Strzielna et Budissow restituit. — „Sane dudum Olomucensi ecclesia bona, Strzielna et Budissow nuncupata, in terra nostra Morauie sita, quiete et pacifice possidente, nos ad informationem quorundam, bona ipsa nostra esse et ad mensam nostram pertinere, asserentium, bona ipsa ipsi Olomu- censi ecclesie abstulimus, et ea aliquo tempore tenuimus et habuimus in nostra potestate. Tandem cum sepe et sepius per ipsius Olomucensis ecclesie prelatos et canonicos, bona ipsa esse Olomucensis ecclesie asserentes, ut ea ipsi restitueremus ecclesie, fuissemus commoniti, — nos — talem uiam elegimus super eo, ut, si prelati ipsius ecelesie, decanus uidelicet, prepositus et archidiaconus, bona ipsa Olomucensis ecclesie esse, — prestito super hoc iura- mento assererent et firmarent, nos statim bona ipsa ipsi restitueremus ecclesie. — Qui quidem prelati, Budizlaus uidelicet decanus, Cyrus prepositus, Rancirus archidiaconus quia coram di- lectis nobis, Heydenrico Sedlicensi, Conrado de Aula Regia abbatibus, — fratre Sdizlao, quon- dam provinciali fratrum Predicatorum per Boemiam, et mag. Johanne de Slakenuerd, decre- torum doctore, ac Heinrico Sturmonis Pragensibus canonicis, quibus, nobis infirmitatis nostre lecto iacentibus, hec et omnia alia, que per nos quibuscumque iniuste ablata esse dicerentur, determinanda et expedienda commiseramus, bona ipsa ipsius Olom. ecclesie (esse probarunt, eadem ecclesiae praedictae) restituimus.“ — A. d. MCCCV°, XII kal. Jul. ind. III, a. regn. nostr. Boh. IX, Pol. uero V°. Boczek V, 189. 2047) 1305, 25 Jun. In Hailprune. Albertus, Rom. rex oc, cives Egrenses a judiciis provincialibus liberat. — Hinc est, „quod civium Egrensium — servitia, quae nobis, et imperio impenderunt, — benignius animad- uertentes, ipsis hanc specialem gratiam duximus faciendam, ut in antea extra civitatem Egren- sem super quacunque etiam actione ad nullum judicium provinciale evocari debeant sive trahi, nisi querelantibus in civitate eadem per iudicem — justitia denegetur.“ — Dat. in Heilprunnen VII kal. Julij, a. d. MCCCV°, regni vero nostri a. VII°. Ex orig. arch. civ. Egr. 2048) 1305, 28 Jun. Pragae. Wencezlaus, Boemiae, Ungariae et Pol. rex, fratribus Cruciferorum domus Theutonicae bona quaedam in terra Pomeraniae a patre suo collata confirmat. — Dat. Pragae a. d. MOCCV, IIII kal. Jul. indicc. III, a. reg. nostrorum Boemiae et Poloniae I°, Ungariae vero IV°. Voigt, Cod. dipl. Prus. II, 57. 2049) 1305, 29 Jul. Pragae. Wencezlaus, Boemiae et Poloniae rex, venditionem villae Stargard a Petro de Numburk filio Swencze, palatini Pomeraniae, Cruciferis ordinis domus Theutonicae factam confirmat, quae villa propter infidelitatem Adae, castellani Sweccensis, contra Wencezlaum, regem Boh. et Pol. commissam ad eum erat devoluta et ab ipso Petro praedicto donata. — Dat. Prage

Strana 885
Wenceslaus III, rex Bohemiac, 1305—1306. 885 per manus mag. Petri prothonotarii a. d. M°CCCV, XIII kal. Aug. indicc. III, regn. nostro- rum anno primo. Voigt, Cod. dipl. Prus. II, 57. 2050) 1305, 31 Jul. Burdegallis. Clemens pp. V Mathaeo, praeposito ecclesiae Saccensis Prag. dioc. nobilitate generis et gravitate morum conspicuo, concedit actoritate apostolica, ut praeter dictam praeposituram eccl. Saccensis et canonicatus ac praebendas, quas habet in Pragensi et Bolezlavensi eccle- siis, possit adhuc beneficium ecclesiasticum unicum recipere atque retinere. — Dat. Burde- gallis, II kal. Aug. a. I. Palacký, Ital. Reise 52. 2051) 1305, 8 Aug. Pragae. Nos Wencezlaus, — Boemiae, Ungariae et Poloniae rex, notum oc, "quod nos promi- simus, — quod quam primum — domini Otto, Hermannus et Woldemarus, marchiones de Brandburch, nobis vel nunciis nostris, quos ad hoc duxerimus deputandos, terram Misnen- sem et castra et ciuitates infrascriptas, videlicet castrum Misna cum ciuitate, castrum Wri- borch cum ciuitate, castrum Doblyn cum ciuitate, castrum Hagen cum civitate, castrum Ossiecz cum ciuitate, et castrum Grym cum ciuitate, que et quas in terra ipsa eis — d. Wencezlaus, quondam Boemie et Polonie rex, pater noster, — obligaverat, presentabunt, statim eis et ad manus eorum — terram Pomeranie presentabimus eodem iure, quo predictus pater noster et nos post eum tenuimus terram ipsam, sic tamen quod terrigene et alii terre ipsius incole possessiones, bona et iura sua, iure, quo debent, retineant, et illi, quibus per — patrem nostrum vel per nos possessiones vel bona aliqua in terra ipsa usque diem composicionis inter nos et d. Albertum, Rom. regem, auunculum nostrum, a. d. MCCCV, quinta feria post vincula Petri in Praga celebrate sunt data, sic teneant et possideant, sicut per ipsum patrem notrum et nos ipsis data fuerunt, ut uidelicet si iure feudi, iure feudi, si iure proprietatis, iure proprietatis habeant et possideant bona ipsa et ea ab ipsis marchionibus sicut a veris terre ipsius dominis recognoscant.“ — In testimonium presentes litteras fieri et sigillis nostris cum titulis regnorum Ungarie, quibus, cum sigillis regni Boemie careamus, nunc utimur, iussimus communiri. — Dat. Pragae a. d. MCCCV°, VI id. Aug. indict. III. a. regn. nostro- rum Boemie et Pol. I°, Vngarie vero IV°. E cop. Mus. Boh. desumpta ex orig. arch. Regiomontani. — Riedel, Cod. dipl. Brand. I, 263. 2052) 1305, 15 Aug. Ze Nürnberch. Wir Albrecht, — Chunich von Rom oc, — tun chunt, — „daz wir uns aller Ding versünet haben, mit hertzog Otten und mit sinem bruder hertzog Stephan, und in lautterlich vergeben haben, ob si dehein schuld hieten gein uns und gein dem riche, beiden von in selben und auch von des chuniges wegen von Beheim untz an diesen heutigen takh. Wir haben auch in dieselben sun genomen, alle ir helfer und diener, die in darzu geholfen habent,

Strana 886
A Emler, Regesta Bohemiae. 886 und swaz in oder ir helferen genomen ist in dem urleug, ez sin veste, aigen oder lehen, daz sol man in vieder lazzen. Auch loben wir in, daz si noch ir helfer des an deheinem ir reht niht engelten suln, gein uns noch gein dem riche.“ — Ze Nürnberch do von Christes geburt waren tausend iar, dreu hundert iar darnach in dem fümften iar, an unser vrawentag der ersten in dem ahten iar unsers riches. Pertz Monum. Germaniae IV, 485. 2053) 1305, 18 Aug. Apud Nurenberg. Albertus, Rom. rex oc, concordat cum Wenceslao, Boh. et Pol. rege. — Not. oc, „quod super discordia, quae inter nos ex una parte, et illustrem quondam Wencezlaum, Boemiae et Poloniae regem ex altera, vertebatur, dum vixit, ad talem cum ejus filio, illustri Wencezlao, Boemiae et Poloniae rege, avunculo et principe nostro charissimo, concordiae, quam cum ipso cunctis diebus vitae nostrae servare bona fide promittimus, devenimus unionem: Primo quod omnes excessus, si quos ipsius avunculi nostri, Boemiae et Poloniae regis, genitor praedictus in nos vel imperium quocunque modo commisit, propter quos in ipsum genitorem suum nostrae regales sententiae latae vel banna promulgata fuissent, quae ejus se extenderent ad heredes, praedictum Wenczeslaum, Boemiae et Pol. regem, — ab ipsis exces- sibus, sententiis et bannis absolvimus. — Promittimus praeterea — praedictum Wenczeslaum, Boemiae et Pol. regem oc, in ipsis Boemiae et Poloniae regnis et in omnibus aliis princi- patibus et terris ac generaliter omnibus, quae ad ipsum Wencezlaum, Boemiae et Poloniae regem, — ex successione paterna vel quocunque alio titulo pervenerunt, nec de jure, nec de facto toto vitae nostrae tempore aliquatenus impedire, etiam si aliquod jus, quod vulgariter dicitur anspruch, nobis vel imperio in eis competeret. — Sed ipse Wenceslaus, Boemiae et Pol. rex, . . heredes ac successores sui, Boemiae et Pol. reges, praedicta regna, principatus, terras et omnia supradicta cum pleno dominio et omnibus regnorum, principatuum et terrarum ipsarum titulis, honoribus, juribus, jurisdictionibus, utilitatibus intra et supra terram in regnis, principatibus ac omnibus praedictis et ex eis provenientibus, feudalia in iure feudi, propria vero et hereditaria jure proprietatis et hereditario debent obtinere in perpetuum et ea libere et pacifice possidere. Illustres praeterea Ottonem et Stephanum, duces Bavariae, Ottonem, Hermanum, Johannem et Woldemarum, marchiones de Brandenburg, qui in guerra et discordia praedicta, quae inter nos et praedictum quondam Wencezlaum, Boemiae et Pol. regem, verte- batur, ipsius regis Boemiae fautores et adjutores fuerunt, et generaliter alios omnes, qui notabiliter vel actualiter adjutores uel fautores praedicti regis — contra nos in eadem discor- dia sunt notati vel inventi, sive sint banniti, sive proscripti vel abjudicati, per nos vel per alios, praedictae concordiae et unioni includimus et esse volumus praesentium tenore inclusos et eos omnibus bonis in praedicta discordia propter praestitum contra nos praedicto regi Boemiae adjutorium — eis ablatis et honoribus et juribus eorum restituimus, et esse volumus plene et integre restitutos. Nec volumus, quod eis ex hoc in ipsis bonis et eorum juribus ac honoribus ulla diminutio vel laesio aut praejudicium aliquod generetur. Promittimus in- super super terris, hominibus, bonis et juribus terrae Wratislawiae stare dictis et ordinationi

Strana 887
Wenceslaus III, rex Bohemiae, 1305—1306. 887 spectabilium virorum Bertholdi comitis de Hennenberg et Burgardi, burggravii de Meideburg, per nos et per praedictum Wencezlaum, Boemiae et Pol. regem, avunculum nostrum, ad hoc concorditer electorum. De munitionibus autem, si quas ipsius Wencezlai, Boemiae et Pol. regis, avunculi nostri, progenitores in terra Egrensi, quam cum suis pertinentiis ipse Wen- cezlaus, Boemiae et Pol. rex, avunculus noster, ea in integritate, qua ipsa terra genitori suo per felicis memoriae Adolphum, Rom. regem, praedecessorem nostrum, olim fuit commissa, nobis promisit restituere, sua pecunia compararunt, inter nos et ipsum Wencezlaum, Boemiae et Pol. regem, avunculum nostrum, est taliter ordinatum, ut eaedem munitiones discussioni juris subjaceant, utrum videlicet ad nos vel ad ipsum Wencezlaum, Boemiae et Pol. regem, avunculum nostrum, debeant pertinere, nisi ipsas idem Wencezlaus, Boemiae et Pol. rex, avunculus noster, a nobis in feudum valeat obtinere." — Dat. apud Nurenberg XV cal. Sept. indict. III, a. d. MCCCV, regni vero nostri a. VIII. Ex orig. in reg. appell. regni Boh. cop. in Mus. Boh. — Balbinus, Miscell. VIII, 27. — Goldast, Appendix 43, 44. — Pertz, Mon. Germ. hist. IV, 486. — Riedel, Cod. dipl. Brandenburg. I, 264. 2054) 1305, 20 Aug. Apud Nurmberg. „Nos Albertus, Rom. rex oc, Wenceslaum, Boh. et Pol. regem, avunculum et principem nostrum charissimum, ampliori benevolentia et gratiosiori affectu prae ceteris prosequi cupi- entes, omnia privilegia, fevda, jura, libertates et gratias illustri quondam Wenceslao, regi Boh., genitori suo, ac sibi et ipsorum heredibus, praedictis regibus Boh. a nobis et nostris praedictis imperatoribus et regibus Romanis concessa et concessas approbamus — et confir- mamus.“ — Dat. apud Nurmberg XIII cal. Sept. indict. III, a. d. M.CCCV, regni vero nostri a. VIII. Goldast, 43, 44. — Balbin, Misc. VIII, 27. — Jireček, Cod. jur. Boh. I, 446. 2055) 1305, 22 Sept. In Pustimir. Joannes, episc. Olomuc. vidimat et confirmat monasterio de Tusnowicz literas Bru- nonis, episcopi Olomuc. dat. a. d. M°CCLXXII, 29 Sept. (v. II, n. 796) et Gerhardi, archie- piscopi Moguntini, dat. a. d. MCCXCVI°, Id. Martii (v. II, n. 1714). — Dat. in Pustimir a. d. MOCCCV°, X° kal. Oct. indict. III. Et Budizlaus decanus, Cyrus praepositus, Ranczyrus archidiaconus, totumque capitulum Olomucensis ecclesiae confirmationi praedictae assentiunt. Ex orig. in arch. eiusd. mon. Boczek V 190. . 2056) 1305, 8 Oct. Pragae. Fridericus, summus magister, . . prior, totusque conventus fratrum Cruciferorum cum stella hospitalis S. Francisci in pede pontis Pragensis Henrico presbytero fructus ec- clesiae s. Petri in Porzicz locant. — Not. oc, "quod nos honesto viro Henrico presbitero, exhibitori presencium, fructus ecclesie nostre S. Petri in Nyemcichs ante fores Pragensis ciuitatis locauimus sub annua census pensacione ad tempora vite sue tenendos ac possidendos hiis pactis et condicionibus interjectis, videlicet quod idem Henricus marcham cum dimidia

Strana 888
888 Emler, Regesta Bohemiae. argenti puri prag. ponderis vini in grossis denariis monete prag. medietatem in festo sancti Mychaelis . . priori hospitalis nostri predicti, qui nunc est vel qui pro tempore fuerit, annis singulis census nomine soluet et assignabit. Si vero hospitale nostrum predictum, quod absit, per alluuionem seu per quemcunque casum alium fortuitum destrui seu demoliri continget, ita quod nos conuentum nostrum in Nemcichz transferre oporteret, extunc supra- dictus Henricus nobis de predicta in Nyemcichz ecclesia cedere tenebitur contradiccione et difficultate qualibet proculmota.“ — Sigilla fr. Friderici, mag. predicti conuentus Cruciferorum, ac mag. Rapotonis, Curimensis archidiaconi. — Act. et dat. Prage a. d. MCCCOV, VIII idus Oct. Ex orig. arch. Cruciger. cum rubea stella. 2057) 1305, 10 Oct. In Freundetal. W(enceslaus), Boemiae, Ungariae et Pol. rex, Conradum dictum Saccus, magistrum domus Theutonicae in Prussia, rogat, "quod Ulricum de Boczovicz, capitaneum Polonie, iuvare et sibi assistere debeas nostri causa et amore christianitatis et fidei christiane, ut Littwanos, qui, sicut intelleximus, iacere dicuntur in obsidione municionis cuiusdam in terra Calisiensi et eam volunt inpugnare, ab ipsa civitate repellere valeat tuo oportuno auxilio mediante. Et quicquid tibi fr. Gallus Boemus tui ordinis, exhibitor presencium, — ex parte nostra dixerit super eo, credere velis et tuam nobis super hoc per ipsum fr. Gallum remittere responsivam." — Dat. in Freundetal VI° idus Oct. anno regn. nostrorum Boemie et Pol. I°, Ungarie vero V. Voigt, Cod. dipl. Prus. II, 61. 2058) 1305, 3 Nov. Pragae. Wencezlaus, Boemiae et Pol. rex, confirmat permutationem bonorum cum monasterio S. Georgii Pragae a patre suo factam a. d. M°CCCV°, 8 Jun. (v. II, n. 2038) — Dat. Prage per manus mag. Petri, prothonotarii nostri, Prag. prepositi, a. d. M'CCCOV°, III non. Nov. indict. IV, regn. nostrorum a. I°. Ex orig. arch. c. r. aul. Viennensis cop. in Mus. Boh. 2059) 1305, 6 Nov. Pragae. Nos Wencezlaus, Boemiae et Pol. rex, not. oc, „quod nos — omnes et singula partes, quas monasterium Sedlicense nunc habet et habebit in posterum in montibus nostris Kuthne, in quibuscunque foueis uel locis, quocunque nomine uocentur, ab omnibus collectis, exaccionibus, contribucionibus et solucionibus quibuscunque faciendis seu dandis de ipsis partibus eximimus et esse volumus in perpetuum liberas et exemptas. Volentes et mandantes expresse .. vrburariis seu magistris nostrarum urbure et monete, nec non . . iudici, . . iuratis et montanis ibidem in Kuthna, — ut nullas penitus collectas et exactiones uel contri- buciones de dictis partibus exigant de cetero.“ — Dat. Prage per manus mag. Petri, protho-

Strana 889
Wenceslaus III, rex Bohemiae, 1305—1306. 889 notarii nostri, Prag. prepositi, a. d. MCCCV, VIII° idus Nou. indict. quarta, regnorum nostrorum a. 1°. E confirm. reg. Joannis in arch. Sedlic. cop. in Mus. Boh. 2060) 1305, 23 Nov. Olomuc. Nos Cadoldus dictus de Polomey not. oc, "quod, licet super permutatione bonorum ac possessionum, que inter nobilem virum, d. Milichium quondam de Chietow ex vna parte, et priorissam ac conuentum — de S. Katherina in Olomuz ex alia intercessit, per nos et d. Onsonem de Chisteslemene, tunc camerarium Olomucensem, et per d. Bludonem, quondam purgrauium, et Wimmarium, iudicem ciuitatis Olomucensis et prouincie, sub nostris sigillis publica emanauerint instrumenta, per que dicta permutatio sufficientissime declaratur; quia tamen in colloquio, quod nunc a. d. M.C.C.C.V, proximo die post festum Omnium sanctorum cum diebus sequentibus in Olomuc exstitit celebratum, per predictas dominas de S. Katherina in iudicio est obtentum, ac per diffinitiuam sententiam d. Sdeslay camerarii et Johannis zudarii adinuentum, quod nos super eadem permutatione in proximo futuro colloquio debeamus testimonium perhibere, quamuis idem testimonium in eodem colloquio nunc celebrato ferre debebamus, si per d. Sdeslaum camerarium ad futurum colloquium facta huiusmodi testimonii dilatio non fuisset : timentes, ne dictis dominabus nostrum testimonium aliqualiter, puta per mortem vel alio casu valeat deperire, tenore presentium protestamur, quod sorores ordinis Predicatorum de Olomuz ad S. Katherinam — hereditates suas, quas hereditarie et pacifice possederunt, videlicet Chech, Slusin et in Wseboriz quintum dimidium laneum, nec non Ohrozim dimidium a Ludewico, ciui Olomucensi, emptum, quod hereditarie possidebat, prout etiam dicte sorores possederunt hereditarie et quiete, cum vniuersis et singulis ad prefatas hereditates spectantibus, scilicet vineis, siluis, pratis, piscinis, cum omni vsufructu coram nobis et nobilibus, qui tunc affuerunt in Olomuz in suda, nullo contradicente seu retractante, d. Milicio cum consensu filii sui Alberti pro suis hereditatibus propriis et innatis, videlicet Brod, Milichow et Cyetow cum siluis, pratis, molendinis, fluminibus et piscationibus liberis, nec non cum omnibus, que ad hoc spectant, facta permutatione resignauerunt.“ — Dat Olomuc a. d. supradicto, IX kal. Dec. Ex orig. in arch. mon. S. Katherinae Olomuc. Boczek V, 192. 2061) 1305, 24 Nov. In Christeslemye. Literae eiusdem tenoris, quibus Onso de Chisteslemye, quondam camerarius Olomuc. testatur, monasterium ad S. Katharinam Olomucii bona sua cum Milichio quondam de Czetow permutasse. — Dat. in Chisteslemye in domo nostra a. d. supradicto, VIII kal. Dec. Ex orig. in arch. eiusd. mon. Boczek V, 193. 2062) 1305, 28 Nov. In Luka monasterio. Nos Marquardus de Ranzir not. oc, "quod omne ius, quod habuimus — pro iure patronatus parrochialis ecclesie in Ranzir secus Yglauiam, pro animabus praedecessorum 112

Strana 890
890 nostrorum ac successorum nostrorum abbati et conuentui Jerocensis monasterii resignamus. Profitemur insuper, haec omnia nos fecisse de consensu fratrum nostrorum, uidelicet d. Jerushii dicti de Widern et d. Zmilonis dicti de Pencsh.“ Inter testes praeter Zmilonem et Jerushium praedictos Theodericus, abbas Lucensis, et d. Vlricus, miles dictus d. Mertnicz. — Dat. in Luka monasterio a. d. MCCCV, dominica prima aduentus domini. Archiv. für Kunde öster. Geschichtsquellen I, 46. Emler, Regesta Bohemiae. 2063) 1305, 29 Nov. In Modriz. Joannes, episc. Olomuc. confirmat ordinationem Theodorici, praedecessoris sui, qua ecclesiam s. Petri Brunae collegiatam fecit. — Dat. in Modrziz a. d. M.CCC.V, III cal. Dec. pontif. nostri anno tertio. Boczek V, 195. 2064) 1305, 30 Nov. Chunegundis, abbatissa monasterii S. Georgii in Castro Pragensi, — d. Othakari, regis Boemiae filia, Anna priorissa et Pribka castrix, totusque sororum conventus dicti monasterii commutant bona quaedam cum provido viro Golda. — „Perspicientes, — quod bona, que providus vir Golda habet in villa dicta Luzecz, cujus nos etiam partem habemus monasterio nostro predicto habendo bona eadem propter eorum vicinitatem multo utiliora erunt et esse poterunt quam bona ipsius monasterii, que remota sunt ab eo, et propter hoc considerantes attente, quod bona dicti nostri monasterii, videlicet Zaborsie et Wirben in Bozinensi et Welenowy, Kerlcz, Paczyewo et Predboricze in Prachinensi provinciis minus utiles sunt dicto monasterio, tum propter longam earum distantiam, tum etiam quia earundem villarum defensioni et procurationi non sine magnis laboribus et sumptibus intendere possi- mus, nec tamen aliqua vel modica potest nobis de ipsis utilitas provenire, — de — unanimi voluntate accedente etiam ad hoc — d. Wenceslai, Boemie et Polonie regis, patroni dicti monasterii, et — d. Johannis, Prag. episcopi, loci dyocesani, consensu talem permutationis contractum inivimus et fecimus cum Golda predicto, quod ipse Golda de — consensu domine Margarete uxoris et Margarete sororis ac heredum suorum bona, que habet in predicta villa Luzecz, cum jure patronatus ecclesie ac naulo super Wilthawam in eodem Luzecz, et campo, qui vulgariter cobyle pole appellatur, et cum omnibus juribus et pertinentiis suis titulo per- mutationis pro villis monasterii predicti superius nominatis nobis et monasterio nostro predicto dedit. — Nos etiam supradictam villam Zaborsie cum jure patronatus ecclesie ac munitione ibidem nec non alias prefati monasterii nostri villas superius nominatas cum hominibus, agris cultis et incultis, campis et specialiter campo, qui vulgariter cobyle pole dicitur, silvis, nemoribus, montibus, planis, venationibus, piscationibus, pratis, pascuis, aquis aquarumque decursibus, molendinis, judiciis, libertatibus et aliis omnibus juribus, utilitatibus et perti- nentiis ad villas ipsas spectantibus, dicto Golde, additis etiam ipsi Golde ad hoc quinqua- ginta marcis denariorum gr. prag. sexaginta gr. pro marca computando, in permutationem pro —

Strana 891
Wenceslaus III, rex Bohemiae, 1305—1306. 891 dictis bonis suis in dicta villa Luzecz, dedimus.“ — Act. et dat. Prage a. d. MCCCV, in die b. Andree, indict. IV. E cop. Pelzelii ex orig. 2065) 1305, 2 Dec. Pragae. Wencezlaus, — Boemiae et Pol. rex, Remundo de Luchtenburch villas Slakendorf et Hengstberch libere possidendas confirmat. — Not. oc, „fidelem nostrum dilectum Remundum de Luchtenburch villas nostras Slakendorf et Hengstberch per — d. Wencezlaum, Boemie et Pol. regem, patrem nostrum, — fidelibus nostris Hynconi et Czenkoni de Lyppa fratribus in nongentis marcis puri arg. prag. ponderis obligatas, ab ipsis Hyncone et Czenkone in eisdem nongentis marcis de ipsius patris nostri assensu et iussu ac beneplacito exsoluisse. Et quamuis ipse ville quantum ad ipsarum veram estimacionem plus forsitan valeant et maius nongentis marcis predictis precium exigant et requirant, ipse tamen pater noster attendens — fidelia seruitia sibi per ipsum Remundum multipliciter exhibita, — illud, quod ville prenotate magis valuerunt quam nongentas marcas predictas, ipsi Remundo de liberalitate regia contulit et donauit. Nosque — donacionem et tradicionem predictas ratas et firmas habere volentes villas ipsas ac illud, quod ville ipse plus valuerunt quam predictas nongentas marcas argenti, id ipsum totum ipsi Remundo — conferimus et donamus, ipsam donacionem patris nostri per hoc eciam innouando; et volumus, ut ipse Remundus et heredes seu successores sui villas ipsas cum hominibus, agris cultis et incultis, siluis, rubetis, pratis, pascuis, piscacionibus, molendinis, aquis, aquarumue decursibus et omnibus aliis iuribus, vtilitatibus et pertinenciis earum iure hereditario et in perpetuum sicut alia bona sua patrimonialia vel emptitia, que habent in Boemia, debeant possidere.“ — Dat. Prage per manus mag. Petri, prothonotarii nostri, Prag. prepositi, a. d. MCCCV, IIII° non Dec. indict. IV, regn. nostrorum a. 1°. Ex orig. arch. cap. Prag. 2066) 1305, 13 Dec. V Praze. My Václav, Český a Polský král, známo oc, „že k statku Konickému, který dobré paměti pan Václav, Český a Polský král, otec náš, — věrnému našemu Adamovi z Choliny za statek v Zábřeze oddal, témuž Adamovi ves naši Bělovice v markrabství Moravském ležící s lidmi, rolemi, lukami, pastvištěmi, vodami, mlýny, ryb lovením, lesy a všelijakými jinýma užitky, právy a příslušenstvím k též vsi náležejícími naddáváme.“ — Dat. v Praze skrze ruce kanclíře našeho mistra Petra, probošta Pražského, 1. p. MCCCV“, dne třináctého měsíce pro- since, indict. IV, král. našich l. 1. Boczek, V, 196. Ré 2967) 1305. Testamentum Ortolfi, vicarii ecclesiae Olomuc. — „Ego Ortolfus, vicarius ecclesie Olomuc. — tale me profiteor et protestor confecisse testamentum, agros seu redditum posses- sionum, quos emi denariis meis in Drossndowicz villa pro XX marc. argenti, — confero — 112*

Strana 892
892 Emler Regesta Bohemiae. post mortem meam ecclesie maiori kathedr., a qua me recognosco id, quod habeo recepisse, hanc formam in erogacione prouentuum — predictorum bonorum — reseruando. — Vide- licet quod ex prouentu dictorum agrorum, qui se extendunt ad duas marcas et quinque lothones, primo dominis meis canonicis presentibus, qui tunc divino officio interfuerint, quando mearum exequiarum memoria agetur, — ferto distribuatur; item uicariis omnibus vna cum magistro IIII lothus forma sub eadem diuidatur, preterea medius lothus pro candelis et offertoriis inpendatur; item viginti prebendatis et duobus canpanatoribus, qui stant, lothus vnus equa distribucione, scilicet per duos denarios, assignetur. Item Predicatoribus vnus lothus, et Minoribus tantundem. Et de residua parte septimi dimidii fertonis singulis septi- manis percurrentibus annum complete nouem prebendatis cum campanatore, qui stat in capella sacristie, viginti denarii parui equa lance distribucionis, duos cuilibet dando, in quo- libet sabbato cuiuslibet ebdomade diuidantur. — Preterea domum meam do et confero meo successori seu successoribus meis in perpetuum successuris ad prebendam capelle s. Johannis baptiste ; item tria quartalia in Precaz, que solus meis propriis denariis conparaui, adiungo laneo dotali, quem solum ibidem inueni. —Preterea quia area, in qua domus mea est sita, — et adhuc alia domus d. Petri vicarii, socii mei, est in eadem area situanda, — de qua parte aree, que mea eciam erat, sponte et libere cessi eidem Petro, ut post mortem ipsius pari condicione suo successori seu successoribus — domum suam resignaret conferendo eandem ad prebendam altaris s. Katherine, quam ipse nunc possidet et sui successores sunt in sol- lidum possessuri. — Et quia prefate aree est d. archidyaconus possessor uerus, — ob cuius reuerenciam — meus successor — in primo introitu in domum meam memoratam gressum figendo in ueri sui et proprii domini agnicionem vnum grossum d. suo archidiacono presen- tabit, — et — successor — memorati Petri in domo ipsius disponent vnum grossum d. archidiacono eidem, saluo tamen censu suo, cui utraque domus — et mea et Petri per lo- thonem vnum singulis annis per nostrum successorem — et in quolibet anno apportabit iure census." — Sigilla: Johannis, episcopi Olomuc. totiusque capituli, et d. archidiaconi Ran- c(yri). — Acta sunt hec a. d. M.CCC.V, presentibus dd: Bud(islao) decano, Cy(ro) prepo- sito, Ran(ciro), archidiacono et quam aliis pluribus canonicis. Boczek V, 175. 2068) 1306, 5 Jan. Pragae. Nos Wenceslaus, Boemiae et Pol. rex oc, not. oc "quod Diuissius, filius quondam Petri Stainn(?), judex ciuitatis Curimensis, judicium dicte ciuitatis, quod a — Wenceslao rege, patre nostro, cum curia Craschan duos laneos habente et quatuor maccellis carnium in dicta civitate et octo domunculis sine agris ante ipsam ciuitatem sitis ac aliis omnibus iuribus ad idem iudicium spectantibus emit, et de quo nobis et camere nostre annis singulis duo- decim marcas soluere tenebantur, vendidit Henrico, filio quondam Adlold, ciui dicte ciuitatis Curimensis, cui venditioni nostrum prestamus assensum." — Dat. Prage per manus mag. Petri, prothon. nostri, Prag. prepositi a. d. M°CCCOVI°, non. Jan. IV ind. regn. nostrorum a. 1°. E cop. antiqua Mus. Boh.

Strana 893
Wenceslaus III, rex Bohemiae, 1305—1306. 893 2069) 1306, 4 Jan. V Praze. Václav, Český a Polský král, známo činí, že Hynkovi z Dubé za věrné služby jeho ves svou jmenem Mšeno v kraji Boleslavském ležící, s lidmi, rolemi ornými i neornými, pahrbky, lukami, vodami oc daruje, aby on Hynek s dědici svými jich dědičným právem užíval a neporušeně zachoval, to což jest osvícená paní Kunegunda, abbatyše kláštera sv. Jiří, stalá spůsob a užitek výš dotčené vsi užívati a míti měla po všecken čas života svého (sic). — Jehož dat. v Praze skrze ruce mag. Petri, proton. nostri Pragensis (sic), 1. p. M'CCCOVIO, čtvrtého dne měsíce ledna, král. našich r. I°. E cop. Pelzelii. 2070) 1306, 9 Jan. Pragae. Wencezlaus, Boemiae et Pol. rex, confirmat sententiam beneficiariorum Pragensium super bonis in Sepekow. — Not. oc, "quod nuper inter ven. Johannem, Pragensem epis- copum, principem nostrum dilectum, ex una, et Hinconem dictum Crussina, filium quondam Haymanni de Luchtenburch, ex altera parte, super bonis infrascriptis, que fuerunt quondam Zauissii de Falkenstein et Vitkonis, Vockonis, Budiuogii et Henclini dictorum de Scalicz siue de Ledienicz, fratrum dicti Zauissii, videlicet oppido Sepekow, Scalicz loco munitionis, necnon Radeticz dimidia villa; item villis Sibossicz, Popouici, Podborize cum silua dicta Chlum; item Salsie, dimidia villa Dirscrayow; Item Bozetici, Hodussin, Wilksici, Wratissow, Milezcow duabus curiis cum siluis dictis Wetsowi, Sobienow et Dessni, Rasscow, Nossetyn, Pichow vna curia eum siluis dictis Ostri. It. Chualow, Brezie, Weletin, Hodetin, Mislcow, Dobrotin, Chiska cum silua dicta Hraczow, Cirhow et Podole, cum hominibus, agris cultis et incultis, montibus, planis, pratis, pascuis, aquis, aquarumue decursibus, molendinis, pisca- tionibus, siluis, nemoribus et omnibus aliis utilitatibus, iuribus, racionibus, libertatibus et pertinenciis ad bona predicta spectantibus, questione exorta, dicente coram nobis Hincone predicto, quod bona ipsa sibi per predictum Zauissium data fuerant in dotem et dotis nomine uxoris sue, filie Zauisii predicti, et ad eum propterea pertinebant, episcopo vero ipso hoc negante et asserente, quod predicta bona ad eum et episcopatum suum iuste et raciona- biliter pertinebant ex eo, quod felicis memorie d. Thobias, Prag. episc. predecessor suus, bona ipsa obtinuit per sentenciam in iudicio terre nostre Prage coram beneficiariis Pragen- sibus et kmettonibus terre nostre, in Uitkone, Vockone, Budiuogio et Henclino fratribus supradictis, pro dampnis sibi et episcopatui suo per eos illatis, et quod sentencia ipsa in tabulis terre, prout moris est, redacta fuit, et per felicis memorie dominum Wencezlaum, Boemie et Pol. regem, patrem nostrum carissimum, ex certa sua scientia confirmata, et quod etiam ex sentencia ipsa predictus Thobias episcopus per beneficiarios et kmettones terre nostre in possessionem bonorum ipsorum fuit inductus, et tam ipse Thobias episcopus, et Gregorius, successor ejus Prag. episc. toto vite sue tempore, quoniam ipse Johannes, Pra- gensis episcopus, usque ad hec tempora bona ipsa possederunt pacifice et quiete, se super hiis priuilegiorum dicti patris nostri super hoc predicto Thobie episcopo et ecclesie ac epis-

Strana 894
894 Emler, Regesta Bohemiae. copatui Pragensi concessorum et predictarum tabularum terre judicii testimonio committendo. Nos autem predicta patris nostri priuilegia ac terre tabulas inspici fecimus, et tam ex inspec- tione ipsorum priuilegiorum et tabularum quam alias inquisita super hiis plenius ueritate inuenimus predictum Johannem episcopum et episcopatum ac ecclesiam Pragensem in pre- dictis bonis ius plenum habere, et Hinconi predicto et uxori eius, filie predicti Zauissii, nullum ius competere in eisdem, propter quod processus et sentenciam predictorum benefi- ciariorum et kmettonum, quos pater noster predictus suis priuilegiis ratificauit et confirma- uit, eciam confirmamus, predicto Hinconi et uxori sue predicte, et aliis filiis seu filiabus dicti Zauissii, si qui uel que apparerent in posterum, volentes repetere bona ipsa, super repetitione bonorum ipsorum perpetuum silencium imponentes.“ — Dat. Prage per manus mag. Petri, prothon. nostri, Prag. prepositi, a. d. MCCCVI°, V° idus Jan. IV indicc. regn. nostrorum a. 1°. Ex orig. arch. archiep. Prag. 2071) 1306, 9 Jan. Pragae. Nos Wencezlaus, Boemiae et Pol. rex, not. oc, "quod nos Vnce de Mogetyn rubos nostros circa siluam nostram Chlum in districtu Olomucensi damus — per ipsum Vncam et heredes suos hereditario iure possidendos.“ — Dat. Prage per manus mag. Petri, prothon. nostri, Prag. prepositi, a. d. MCCCVI, V idus Jan. IV indicc. regn. nostrorum a. 1°. Ex orig. in arch. civ. Olomuc. Boczek V, 197. 2072) 1306, 10 Jan. Pragae. Wenceslaus, Boh. et Poloniae rex, confirmat jura praepositurae S. Petri Brunae. — Not. oc, "quod nos volentes prepositum S. Petri in Brunna in suis conseruare iuribus, fa- uore, et ut in Ponauia et alii homines ad ipsam preposituram pertinentes nec non clerici et domus prepositure, in qua morari consueuit, ipsius prepositure prepositus sub ecclesia et arce, ac domus ipsius ecclesie inter ipsam ecclesiam et murum civitatis ibidem site, eisdem iuribus et libertatibus frui debeant et gaudere, quibus eo tempore, quo mag. Petrus, protonotarius noster, nunc Pragensis prepositus, fuit ibidem prepositus, sunt gauisi. Man- damus camerario, subcamerario, iudici et ciuibus Brunnensibus, ceterisque officialibus in Morauia, presentibus et futuris, ut eiusdem hominibus, clericis, domibus et areis iura et libertates, quas, sicut prediximus, eo tempore, quo predictus mag. Petrus ibidem fuerit pre- positus, habuerunt in collectis, contribucionibus, exaccionibus seu solucionibns quibuscunque, infringere aliquatenus non presumant.“ — Dat. Prage a. d. MCCCVI, IV id. Januarii, indict. V (sic) regn. nostrorum a. I°. Chytil, Cod dipl. Mor. VI, 373. 2073) 1306, 13 Jan. Lugduni. Clemens pp. V Ulrico de Pabenicz, doctori decretorum, rectori parochial. eccl. in Malin, indulget, ut praeter dictam ecclesiam atque canonicatus et praebendas, quas in

Strana 895
Wenceslaus III, rex Bohemiae, 1305—1306. 895 Prag. Olomuc. ac Wissegrad. ecclesiis obtinet, adhuc unum beneficium ecclesiasticum reci- pere possit, et ut promoveri ad sacerdotium usque ad quinquennium minime teneatur. — Dat. Lugduni, idibus Januar. Palacký, Ital. Reise 52. 2074) 1306, 13 Jan. Lugduni. Clemens pp. V mag. Petro, praeposito eccl. Prag. et notario regis Boemorum, indul- get, ut in praepositura ecclesiae Wissegradensis Petro, episcopo Basileensi, qui ex indulto Bonifacii pp. VIII fructus e praepositura Wissegradensi provenientes in exonerationem debi- torum ecclesiae Basileensis convertebat, succedere, utramque praeposituram Pragensem et Wissegradensem tenere, canonicatus etiam et praebendas in Pragensi, Olomucensi, Wratisla- viensi et Saccensi ecclesiis retinere possit; jubet tamen, ut fructus praepositurae Wissegra- densis porro episcopo Basileensi assignet, atque praebendas in Cracoviensi, Wissegradensi, Bolezlaviensi et Lutomiricensi ecclesiis possessas dimittat. — Dat. Lugduni idibus Januar. Id. constituit executores praefati negotii abbates Brewnoviensem et Lutomyslensem, atque decanum ecclesiae Cracoviensis. Dat. ut supra. Palacký, Ital. Reise 53. 2075) 1306, 20 Jan. In Welegrad. Compositio litis inter monasteria Welegradense et Smilenheimense ratione bonorum in Plespicz. — Nos fr. Henricus dictus abbas et conuentus de Welegrad not. oc, „quod cum inter nos — et — Waltherum, coabbatem nostrum — de Smilenheim, et conuentum suum — super quibusdam bonis et iuribus in Plespicz — litis materia uerteretur, — a generali ca- pitulo super dicta causa patres reuerendos in Christo, dd. Johannem et Arnoldum abbates ecclesiarum de Plaz et de Sars iudices impetiuimus, — qui partes in arbitros compromit- tere procurarunt. Igitur deputatis ab vtrisque partibus arbitris communi dictorum arbitro- rum assensu pro euidenda materia cuiuslibet dissensionis supradictum patrem reuerendum d. Johannem de Plaz abbatem, ad concordandum partes pro persona media elegerunt, qui matura deliberacione prehabita vtriusque partis diligenter iuribus inspectis arbitrati sen- tentiam talem — protulerunt: quod ad predictum monasterium Welegrad supradicta bona omnia, in quorum possessione pacifica ante predictam alienacionem fuerat idem monasterium longo tempore, transire deberent perpetuo pleno iure.“ — Acta sunt hec in Welegrad a. d. MCCCVI, sub die bb. Fabiani et Sebastiani martirum, presentibus predictis iudicibus et reu. in Christo patre d. Paulo, abbate de Gredis, et de domo nostra fr. Thoma priore, d. Con- rado seniore, fratre Wilhelmo, fratre Johanne, et maiore parte conuentus ; de parte uero alia presentibus subnotatis : d. Walthero, coabbate nostro, Theodrico priore, Wilhelmo celario, Simundo, Fridrico custode, Nicolao de Crepnia, Ottone subpriore, Stephano, Johanne, fra- tribus et monachis dicte domus. Boczek V, 197.

Strana 896
896 Emler, Regesta Bohemiae. 2076) 1306, 25 Jan. Toruniae. Advocatus et cives oppidi Brestensis cum „domino Paulo de Pauelsteyn,“ Wenceslai regis Bohemiae "capitaneo regni Poloniae,“ treugam seu pacem ineunt „usque ad festum beati Wenceslai,“ tali adjecta ordinatione: "quod durante ipsa treuga illustris princeps do- minus noster dux Wladislaus intrare possit cum paucis hominibus nostram Brestensem civi- tatem ad tractandum super pace inter ipsum et dominum regem Bohemiae et Poloniae ordi- nanda. Si vero idem dominus dux cum exercitu veniret ad nostram praefatam civitatem, ipse cum paucis, ut supra dicitur, eam intrare poterit, exercitu nichilominus de foris remanente. Et si castrum impugnare voluerit, hoc de foris facere habebit, sed de civitate nullum dampnum fiet castro. Terrigenae et cives nostri Brestenses treugam praedictam observabunt cum Radeow, cum Kalis, cum Gnezna, cum Konin, cum Mogilna, cum Pysdri, et cum tota Po- lonia et Cujavia, in cujus possessione est dominus Paulus nomine domini regis supra- dicti, et specialiter cum domino Primislio, duce Cuyaviae, et tota terra sua. Item ordinamus, quod homines de castro Brestensi duo insimul intrare possint civitatem nostram pro neces- sariis ad castrum comparandis, adicientes, quod homines ipsi, qui in castro manebunt, nullum dampnum seu nocumentum inferent civitati aut terrae pabulando, spoliando aut homines aliquomodo molestando. Item si aliquis castrensis cum civibus seu terrigenis aliquam litem contenderent, judicabuntur per palatinum, per advocatum et per Beroldum, castellanum castri Brestensis, seu alium, qui castrum ipsum nomine domini Pauli praedicti tenebit, secundum jus terrae. Item hiis, qui manebunt in civitate, plancare poterunt civitatem ipsam, sicut inceperunt, et propugnacula, quae ante fuerunt, reparare, ita tamen, quod nullum ipsorum castro altius extollatur. Similiter hii, qui in castro erunt, nulla nova aedificare in nocumentum civitatis, sed ea, quae ante fuerunt, poterunt emendare. Ordinamus etiam, quod milites, qui de Polonia tempore guerrae Brestensem civitatem intraverunt, qui pacem praedictam observare voluerint, ubicunque bona habent in Polonia, ea secure et libere debeant possidere. Similiter illi, qui de civitate seu de terra Brestensi castrum guerrae tempore intraverunt et Olrico de Pascovitz tanquam tunc capitaneo adhaeserunt, pacem omnimodam tam in se quam in bonis suis debeant obtinere." — Actum in Thorun in domo plebani ecclesiae S. Jo- hannis, in die conversionis beati Pauli, anno domini MCCCVI. Praesentibus venerabilibus patribus, dominis: Gerwardo Vladislaviensi et fratre Hermanno Culmensi episcopis; item honorabilibus viris, fratribus : Cunrado magistro, terrae Prusiae, Henrico de Dobyn Thorunensi, Hinrico de Antiquo Culmine, Theoderico de Beliglow, Hinrico de Nessow commendatoribus, Petro, vicecommendatore provinciali, et Gallo de Bohemia et aliis quam pluribus fidedignis. Godex dipl. Pol. Leonis Rzyszczewski et Antonii Muczkowski I, 172. 2077) 1306, 25 Jan. Toruniae. Cives et consules civitatis Wladislaviae cum „Paulo de Paulsteyn“, regis Bohemiae capitaneo in Polonia, talem faciunt ordinationem: „quod dominus noster Premislius, dux Cuiaviae et dominus Wladislaviae, treugam seu pacem inter nos factam usque ad festum

Strana 897
Wenceslaus III, rex Bohemiae 1305—1306. 897 S. Michaelis cum tota Polonia et omnibus castris seu civitatibus et districtibus eorum, quae memoratus dominus Paulus nomine domini regis in sua tenet potestate, firmiter et inviola- biliter cum suis omnibus observabit, et quod castrum et civitatem Baroviemsem, quos idem dominus Paulus memorato domino nostro duci promisit reddere et resignare, usque ad prae- dictum terminum permittet intrare dominum Paulum seu suos homines contra hostes dicti domini regis, si praedictos castrum et civitatem vellent aliqualiter inpugnare etc. — Quod si durante dicta treuga idem dominus noster non posset, quod absit, domini regis gratiae reformari, promittimus, quod eandem civitatem et castrum, sicut ea recipiet, in dicti do- mini P(auli) restituet potestatem.“ Quae omnia ad manus Cunradi, magistri terrae Prusiae, se servaturos promittunt. Datum et testes ut in diplomate praecedenti. Codex dipl. Pol. Leenis Rzyszczewski et Antonii Muczkowski, I, 175. 2078) 1306, 25 Jan. Toruniae. Premislius, dux Cuiaviae et dominus Wladislaviae, cum Paulo de Pauelsteyn, capi- taneo regni Poloniae, pro teloneo de Radzeyow talem facit ordinationem: "quod nos seu noster procurator, cui id duximus committendum, recipiemus medietatem memorati telonei, burcravius vero ipsius domini P., qui castrum Brestense tenebit, seu ille, cui ipse com(mi)- serit, aliam medietatem debet recipere de eodem.“ Quae ordinatio usque ad festum beati Michaelis facta est. Actum et datum ut in praecedentibus literis, praesentibus venerabili patre fratre Hermanno, episcopo Culmensi, et honorabili viro fratre Cunrado, magistro fra- trum domus Theuthonicae per Prusiam. Codex dipl. Pol. Leonis Rzyczczewski etc. I, 177. 2079) 1306, 2 Febr. Ewerhart von Soltzpurch, ein Gebieter der Brüder des teutschen Ordens ze deutschen Landen, und Chunrad v. Gundolfingen verkünden, dass Irmgrat von Soltzpurch einige Güter dem deutschen Hause zu Nürnberg gegeben hat. Unter den Zeugen: Bruder Pertholde von Schalenperch, Comthur zu Eger. Lang, Reg. Boica V, 93. 2080) 1306, 23 Febr. In Olomuz. Nos Johannes, episc. Olomuc. considerantes, "quod scolastria ipsius ecclesie Olomuc. existat tam tenuis in suis redditibus et exilis, quod scolastico et suis sufficere non poterit, — ad defectus ipsius scolastrie releuandos ecclesiam parochialem in Slapanicz de consensu — capituli Olomuc. — ipsi scolastrie — cum eiusdem parochie iuribus et pertinentiis duximus vniendam, — statuentes, vt deinceps tam scolastria quam parochia antedicte in naturam et legem vnius iuris transeant et priuilegio solius gaudeant scolastrie; ac decernentes, quod sco- lastici, qui pro tempore fuerint, non teneantur ipse ipsos, sed per vicarium perpetuum in predicta ecclesia deseruire, sustentatione congrua ipsi uicario de prouentibus ecclesie reser- 113 uata.“ — Et nos — Budizlaus decanus, Cyrus prepositus, Rancyrus archidiaconus et capi-

Strana 898
898 Emler, Regesta Bohemiae. tulum Olomuc. ecclesie, ratam — habemus vnionem supradictam. — Act. et dat. in Olo- muz a. d. MCCCVI, VII kal. Mart. Boczek V, 199. 2081) 1306, 26 Febr. In Olomucz. Johannes, Olomuc. episc. confirmat constitutionem praedecessoris sui Theoderici, qui ad instantiam Wenceslai, Boh. et Pol. regis, ecclesiam apud S. Petrum Brunae conventualem fecit eique ius collegii attribuit. — Dat. in Olomucz a. d. M°CCC VI°, IV kal. Mart. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 346. 2082) 1306, 23 Febr. In Olomucz. Johannes, Olomuc. episc. providet scholastrie tali modo, "vt ecclesia parochialis in Slapanicz, que sicut et ipsa scolastria ad nostram collacionem pertinet, et que multis ha- bundans redditibus, paucioribus esse potest ad parrochialia iura — contenta, et plebanus eius prouentibus ipsius ecclesie, qui sibi pro sustentacione sua et seruitorum, quibus ecclesia ipsa indiget, et pro congrua hospitalitate tenenda, et pro iuribus episcopalibus et aliis, quibus ecclesie parrochiales sunt obnoxie, exsoluendis sufficiant, sit contentus, reliquos autem, qui sunt eiusdem ecclesie, predictis deductis prouentus scolastrie Olomucensi imperpetuum appli- camus, — ita quod decetero — de scolastrie Olomucensis corpore censeantur, et honor. vir d. Dluhomilus, Olomuc. scolasticus, et sui — successores prouentus predictos tamquam ad scolastriam pertinentes — percipiant. — Ius quoque presentandi ad ipsam ecclesiam in Slapanicz, cum vacat, ipsi d. Dluhomilo et omnibus successoribus eius, Olomuc. ecclesie sco- lasticis, conferimus, — et inter eos“ (scolasticum Olomucensem et plebanum in Slapanicz) — „sic prouentus ipsos distinguimus, — videlicet quod plebanus ipse oblaciones cottidianas in ipsa ecclesia obuenientes, funeralia et decimas in villa Bedrichowicz, necnon filialem ecclesiam in Leschzen, duo molendina sita circa Slapanicz, et vineam sitam aput Modrica pro se habeat, et ex hijs in spiritualibus et temporalibus regat et amministret ecclesiam, prout superius est premissum, scolasticus autem pro se agriculturas ibidem in Slapanicz et omnes decimas villarum, que sequuntur, videlicet in Slapanicz, Slatina, Podole, Zelowicze Wazany, Welechycze, Jurzicouiczye, Poruethouicze, Cobolniczy habeat.“ — Nos quoque Budyslaus decanus, Cyrus prepositus, Rancirus archidyaconus predicti, totumque Olomuc ecclesie capitulum, quia predicta omnia de nostro — assensu sunt facta, presentibus in testi- monium — capituli nostri fecimus apponi sigillum. — Dat. in Olomucz a. d. MCCCVI°, VII" kal. Marcij. Ex orig. in arch. cap. Olomuc. Boczek V, 201. 2083) 1306, 28 Febr. In Landshuta. „Nos Rudolphus et Stephanus, — comites palatini Rheni, duces Bawarie, Albertus Goricie, Ulricus de Heumberg comites, Ulricus de Heunekke, Vichalmus de Castrobarco, Hainricus de Rotenburch, senior magister curiae, Hainricus dictus Garalant, Dyetmarus de

Strana 899
Wenceslaus III, rex Bohemiae, 1305—1306. 899 Weiznekke, Rainbertus de Glanekke, Otto de Heylekke, Pabo dapifer de Chreykch, Heinricus pincerna de Osterwiz et Otto de Hennemberch fatemur oc, Heinricum, ducem Karinthie, — domine Anne, uxori sue, ducisse Karinthie sorori d. Wenceslai, Boh. et Pol. regis, in viginti quinque millibus marcarum arg. in grossis denariis prag. LVI gr. pro qualibet marca, vide- licet X millibus a dicto rege fratre suo dotis sue nomine et a dicto duce XV millibus nomine donationis propter nuptias sibi datis, municiones suas civitatem et castrum Hallis, castrum Taur et castrum Trazperch cum hominibus et aliis pertinenciis suis et certos proventus et redditus trium millium marcarum argenti puri Pragensis ponderis in ipsius ducis possessio- nibus liberis et iisdem munitionibus vicinioribus et ipsas possessiones, ex quibus ipsorum trium millium marcarum proventus obveniunt, annuatim cum hominibus etiam et aliis juribus et pertinenciis eorundem, in sex vero millibus marcarum arg. eorundem grossorum prag. nu- mero predicto pro qualibet marca, per ipsum ducem ratione morgengab ipsi domine Anne datis, castrum suum Vridberch cum suis et aliis vicinis ei proventibus ad sexcentas marcas se extendentibus obligasse taliter, quod si continget predictum ducem — Anne, uxori sue, pre- mori, filiis vel filiabus ex ea relictis vel non habebit ipsa domina Anna XXXI millia marca- rum predicta, et de ipsis tam in vita quam in morte — faciet donando, legando vel distri- buendo, cui voluerit, pro sue libito voluntatis. Et extunc statim post obitum dicti ducis, mariti sui, in ipsa pecunia tenebit, et possidebit ad tempora vite sue domina ipsa Anna mu- nitiones et castra cum possessoribus ad ipsas municiones et castra deputatis et proventus pre- dictos trium millium et sexcentarum marcarum cum possessionibus etiam, de quibus ipsorum trium millium et sexcentarum marcarum redditus obveniant annuatim, — in sortem capitalis pecunie triginta et unius millium marcarum predictorum minime computandis, habebit etiam ipsa domina, tenebit et percipiet annuatim. Sed si alium maritum receperit vel non recipiendo maritum vol- uerit ad amicos suos, animo non redeundi ad partes alias se conferre, aut ibi manendo predicta triginta et unum millia marcarum libentius quam predictas possessiones et proventus trium mil- lium et sexcentarum marcarum percipere et habere, extunc heredes vel successores ducis predicti ab ipsa domina Anna predictas munitiones et castra et predictorum trium millium et sexcentarum marcarum proventus redimere cum triginta et vno millibus marcarum argenti puri prag. ponderis eandem pecuniam ipsi domine Anne in loco, in quo ipsa voluerit, a die qua super hoc per eam re- quisiti fuerint, tenebuntur dare et solvere infra annum. Quod si infra eundem annum he- redes — dicti ducis non darent ipsi domine Anne pecuniam supradictam, extunc statim pre- dicta domina Anna predictas munitiones et castra — et proventus trium millium et sex cen- tarum marcarum predictos vendendi — plenam habebit potestatem. — Preterea si dictum du- cem et d. Ottonem, ducem Karinthie, fratrem suum, terras suas, quas nunc simul et indi- visim habent, succedente tempore ab invicem dividere forte contingeret, et ipsi duci Heinrico in divisione eadem non cederent forsitan in parte sua munitiones et castra predicta, quas — domine Anne, uxori sue, obligavit, tunc ipse dux Heinricus alias munitiones predictis muni- tionibus et castris eque bonas — cum possessionibus, ex quibus trium millium et sexcen- tarum marcarum redditus obveniant, annuatim ipsi domine Anne — tenebitur obligare, nec ipsi domine Anne municiones et castra predicta debent auferri, nisi prius pro ipsis alie equi- 113*

Strana 900
900 Emler, Regesta Bohemiae. valentes munitiones et castra, quibus ipsa — contenta fuerit, per dictum ducem Heinricum sibi fuerint obligate. — Nos autem ad peticionem dicti ducis Heinrici fide data promittimus et fideiussorie nos etiam obligamus, quod si ad hoc deveniret, quod dictum ducem Heinricum predicte domine Anne premori continget, juvabimus ipsam dominam Annam fideliter et effica- citer toto posse et efficiemus, quod ipsa domina obtineat et habeat predictas munitiones et castra et proventus trium millium et sexcentarum marcarum et predictas possessiones, ex quibus ipsi proventus trium millium et sexcentarum marc. obveniant annuatim.“ — Act. et dat. in Landshuta a. d. 1306, XXVIII die Februarii, indict. IV. Steyrer, Com. pro hist. Alberti II, 589. 2084) 1306, 17 Mart. In ecclesia Siloensi. Thilmannus, abbas monasterii Syloensis, conventui monasterii sui assignat „emphi- teosim et possessionem pro infirmis et pro pitantia conventus, villam ecclesie nostre, Bra- nicz in Morauia iuxta Cunicensem ecclesiam — possidendam cum curia, molendino, siluis, pratis, pascuis, agris cultis et incultis, forestis et omnibus iuribus suis“, et nos „Fridericus — Steynueldensis abbas auctoritate paterna et auctoritate — d. et patris nostri Ade, Pre- monstratensis abbatis, (cuius) vicem vna cum vener. d. Th. . . abbate Montis Syon, gerimus in plenitudine potestatis, nec non et capituli generalis, presentem ordinationem — confirma- mus.“ — Sigilla T. Haburnensis, Th. Lucensis, C. Lutomissilensis, R. Gradicensis, P. Jera- censis, Th. Sabarduwicensis, P. Tepelensis, H. Milocensis ecclesiarum abbatum, d. G. prepositi Cunicensis nec non conuentus nostri. — Acta in ecclesia Syloensi a. d. M°CCCPVI°, in die b. Gerdrudis virg. Ex orig. mon. Montis Syon Pragae Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 787. 2085) 1306, 26 Mart. Brunae. Nos Wencezlaus, — Boemiae et Pol. rex, not. oc, „quod nos erga fidelem nostrum dilectum Hynconem de Duba, Prag. purcravium, et Hynconem, filium eius, canonicum Prag. fauorem nostrum regium — volentes ostendere graciosum, eis villam nostram dictam Holisowitz sitam circa Pragam damus, — et quicunque eorum alteri superuixerit, is defuncto succedat in villa predicta, — et post utriusque obitum villa ipsa ad nos libere revertatur.“ — Dat. Brunne a. d. MCCCVI°, VII kal. Apr. indict. IV, regn. nostrorum a. I°. Ex orig. arch. cap. Prag. cop. Mus. Boh. 2086) 1306, 5 Apr. Brunnae. „Nos Remundus de Leuchtenburch, auctoritate et mandato — d. regis Boemie custos siluarum per Boemiam et Morauiam constitutus, omnibus nobis subditis in dicto officio et subiectis damus — in mandatis, vt nullus eorum — de siluis — abbatis et conuentus de Welegrad (se) intromittere debeat, nec eos occasione quacunque accepta in eisdem siluis aliqualiter perturbare; sed eisdem dominis et fratribus siluas suas per suos custodes pro- prios liceat taliter custodire et gubernare, prout eorum vtilitati amplius viderint expedire ;

Strana 901
Wenceslaus III, rex Bohemiae, 1305—1306. 901 hoc tantum casu excepto, quod easdem vendere siluas extraneis quibuscunque hominibus dictis fratribus nulla sit licencia vel facultas. Ad noticiam autem omnium supradicta ob hanc causam deducimus, — tum quia — d. rex ex inspeccione et efficacia priuilegiorum dic- torum fratrum id eis competere voce publica declarauit, dilectus eciam patruus noster, Stenko de Moybeuerik (Maidburg), in sepedicto officio nos precedens de predictis omnibus nos fide- liter informauit.“ — Dat. et act. Brune proxima feria tercia post diem pasche a. d. MCCCVI°. Boczek V, 203. 2087) 1306, 9 Apr. Joannes, episc. Olomuc. recognoscit super solutione denariorum decimorum ad coeno- bium Chunicense. — Dat. V idus Apr. 1306. Boczek V, 203. Extr. 2088) 1306, 16 Apr. Nürnberg. „Nos Albertus, Rom. rex, consulum et civium in Egra supplicacionibus annuentes in ipsa ciuitate nostra et imperii Egra annuales nundinas, que vulgariter dicuntur jarmergt, que incipient a die penthecostes ad quindenam et abinde ad quindecim dies annis singulis durabunt, — duximus edicendas, volentes, — quod omnes et singuli, qui ad dictas nundinas ierint, — eundo, stando et redeundo in personis et rebus nostra et imperii protectione con- gaudeant et nundinarum ac forensium priuilegiis libertatum.“ — Dat. in Nuremberg XVI kal. Maii, indict. IV, a. d. MCCCVI°, regni vero nostri a. VIII°. Ex orig. arch. civ. Egr. 2089) 1306, 28 Apr. In Pustimir. Johannes, Olomuc. episc. S. Decano Trebecensi. — „Ad audienciam nostram deuenit, quod ad iniuriam et non modicam iacturam nostre Olomuc. ecclesie atque nostram super abstraccione seu alienacione capelle s. Johannis Baptiste super Iglauam, pertinentis pleno iure ad parrochialem ecclesiam S. Jacobi in Iglauia nostre dyocesis, per quemdam decanum de Pragensi dyocesi de facto ausu temerario est aliquid acceptatum. Super quo nos — discre- cioni tue — sub excommunicationis pena districte precipiendo mandamus, quatinus si de- inceps contingat per quempiam super eadem alienacione seu abstraccione dicte capelle s. Johannis Baptiste a predicta ecclesia s. Jacobi de potestate dyocesani Pragensis ad iniuriam et in preiudicium dicte ecclesie nostre atque nostram aliquid attemptari, adiuncto tibi d. S. plebano Trebecensi, et si qui alij ad hec expediant plebani, eos omnes et singulos de dyocesi nostra, qui super alienacione ipsa consensum, consilium, operam dederint et iuuamen auctoritate nostra — censura ecclesiastica percellere non obmittas, contra ipsos sicut ex- pedit acriter procedendo, et ubicumque in hac parte tibi defecerit dicta ecclesiastica cen- sura, in eo casu per iudicem, juratos et ciues Iglauienses — implores auxilium brachij se- cularis ad hoc." — Dat. in Pustimir IIII kal. Maji pontif. nostri a. IV°. Chytil. Cod. dipl. Mor. VII, 789.

Strana 902
902 Emler, Regesta Bohemiae. 2090) 1306, 19 Maji. Pragae. Wenceslaus, rex Boh. et Pol. fundat monasterium Throni Regis juxta confluentiam aquarum Ratibor et Peczue. — Noverint oc, "quod nos — in bonis juxta confluentiam aquarum Ratibor et Peczue dictarum sitis monasterium fratrum — ordinis Cisterciensis, cui nomen Thronus Regis imposuimus, ad laudem dei et honorem b. Virg. Marie nostre ac progenitorum memorie recolende animarum salutem pro congregatione fratrum dicti Cisterciensis ordinis ibidem mansura duximus construendum, quod profecto monasterium de consensu — d. Johannis Olomuc. episcopi, loci ipsius diocesani, monasterio Plassensi — immediate est subjectum, ita quod monasterii Plassensis abbas — ad dictum locum abbatem et conventum ordinabit et diriget juxta Cisterciensis ordinis instituta. — Et monasterio ipsi centum marcas annuatim in telonio loci, qui vocatur Kuthelhof, in Kuttna conferimus et donamus taliter, quod mona- sterium ipsum ipsas centum marcas ibidem recipere et habere debeat tamdiu, quamdiu sibi in loco alio centum marce per nos non fuerint assignate. Hanc quoque monasterio liber- tatem concedimus, ut judices, qui in bonis ipsius monasterii — positi fuerint et locati, judi- candi homines in bonis ipsius monasterii residentes in causa qualibet plenam habeant pote- statem. Volomus etiam monasterium nostrum hac nostre concessionis libertate gaudere, ut omnes homines in bonis ipsius monasterii residentes ab omnium officialium et beneficiariorum totius regni nostri judicio et jurisdictione liberi esse debeant et exempti, ita quod abbas ipsius monasterii, qui nunc est et qui pro tempore fuerit, super exhibenda de hominibus ipsis justitia in causa qualibet requiratur, et in quacunque causa abbas ipse in exhibenda de hominibus ipsis justitia jure terre negligens fuerit vel remissus, tunc in causa illa ad judi- cium et beneficiarios Olomucenses per conquerentes pro exhibenda de hominibus predictis justitia habeatur recursus et ipsi beneficiarii ex tunc de hominibus ipsis tenebuntur et po- terunt in causa ipsa conquerentibus facere jura terre. Quod si tunc aliquem hominum ipsorum in ipso Olomucensi judicio in aliqua pecunia vel re alia beneficiariis ipsis persolvenda contigerit condemnari, ipsa pecunia vel res ipsa non ipsis beneficiariis sed predicto mona- sterio tota cedat. Quod si forsan aliquem vel aliquos de hominibus ad monasterium ipsum pertinentibus talem contigerit perpetrari excessum vel excessus, propter quem vel quos penam subire debeant capitalem, condempnatione super his habita bona ipsius condempnati non ad nos nec ad aliquem officialem vel beneficiarium nostrum, sed ad monasterium ipsum totaliter uolumus pertinere. Item si in bonis ad ipsum monasterium pertinentibus talem contigerit perpetrari excessum, propter quem bona ipsa per villicum nostrum debeant spo- liari, nolumus, ut bona ipsa etiam in tali casu debeant spoliari per ipsum sine nostra speciali licentia et mandato. — Premissis autem libertatibus — hanc etiam adjicimus libertatem, ut nulli teloniarii vel telonia possidentes per totum nostrum dominium ab hominibus et curribus ipsius monasterii vinum, bladum et alia pro eorum sustentatione victualia et res alias pro ipsorum fratrum conventu vel eorum edificiis deducentibus aliquid ratione telonii in perpe- tuum exigant vel requirant. Ceterum ipsi monasterio jus patronatus ecclesie in Menciis cum omnibus juribus, redditibus et proventibus ad eandem ecclesiam spectantibus — confe- rimus.“ — Dat. Prage per manus hon. viri mag. Petri, Wissegr. prepositi, regni Boemie

Strana 903
Wenceslaus III, rex Bohemiae, 1305—1306. 903 cancellarii, et prepositi Pragensis, principis nostri dilecti, a. d. MCCCVI°, XIV kal. Jun. IV indict. regn. nostrorum a. 1°. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Boczek V, 204. 2091) 1306, 23 Maji. Burdegalio. Clemens papa V immunitates a Romanis pontificibus necnon indulgentias aut liber- tates et exemptiones secularium exactionum a regibus, principibus et aliis personis monasterio S. Mariae in Luthomysl concessas confirmat. — Dat. Burdegalio X kal. Jun. pontif. a. I. Ex orig. arch. civ. Lutomysl. 2092) 1306, 2 Jun. In Chunicz. Th. Luthomislensis et Petrus Jarocensis abbates decidunt litem inter monasterium Syloense et Gerlacum, praepositum Chunicensem, super quibusdam possessionibus. — Not. oc, „quod facta compromissione in nos per — Thylmannum, abbatem ecclesie Syloensis, et Ger- lacum, prepositum Chunicensem, super decimis, siluis et rebus alijs, de quibus controuersia extitit inter ipsos, — sic duximus statuendum, — quod dictus in Christo fr. Gerlacus, pre- positus Cunicensis villam Bossycz, Kanicz, Yezram, Branicz sic habere et regere debeat sicut prius, videlicet quod steuras et alia onera regalia de hominibus earumdem villarum reapse habeat sicut et de alijs villis suis, quod si extra huiusmodi et similia onera aliqua iuvamina ad vsus suos siue ecclesie sue predicte hominibus suis imposucrit, tunc quidquid nomine talis iuuaminis a predictis villis quatuor recipi potuerit, totum ad vsus ecclesie dicte Syloensis conuertetur, culparum quarum omnium de sepedictis quatuor villis fiet diuisio in hunc modum, videlicet quod medietatem vnam habeat sepedicta ecclesia Syloensis et aliam partem mediam ecclesia Cunicensis, ceterum decimam ville in Branicz et syluam, quam petebat dictus prepositus, volumus ad sepedictam Syloensem ecclesiam pertinere vna cum vinea in Chunicz, quam conuentus dicte Syloensis ecclesie hucusque coluit et possedit. Item alias vineas omnes, quas Syloensis ecclesia in Cunicz habet et possidet, liberas a prestacione cuiusslibet decime et iure montane in perpetuum possidebit. Insuper volumus, quatenus ad reddendum libros magistri Galli felicis memorie et ad soluendas decem marcas per ipsum relictas, que omnia petebat dictus prepositus, dicta Syloensis ecclesia de cetero teneatur. Item volumus et dictamus, quatenus duos laneos cum dimidio, quos censuales in predicta villa Iezram ipse prepositus habuit, dicta Syloensis ecclesia habeat eo iure, quo cetera bona in ipsa villa possidet atque tenet. In quorum omnium — recompensam parochia in Besuawicz cum suis appendicijs omnibus sicut ff. Syloenses, qui plebani fuerunt in ipsa, eam possederunt, — ad Chunicensem ecclesiam, ut omnis super predictis cesset controuersia de cetero, pertinebit.“ — Dat. et act. in Chunicz a. d. MCCCVI°, fer. V post festum Trinitatis. Ex orig. arch. mon. Syl. Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 789.

Strana 904
904 Emler, Regesta Bohemiae. 2093) 1306, 22 Juni. In castello Welleschin. „Nos Benesius de Michelsperg — notum esse volumus, — quod gratiam libertatis, quam piae recondationis d. Joannes, — genitor noster, monasterio S. Coronae quondam concesserat (v. lit. dd. 1294, 6 Maii II, n. 1644), — confirmavimus et super hoc a. d. M°CCCOVI° die quarto ante festum s. Joannis Baptistae in castello nostro Welleschin d. Theodorico abbati et conventui S. Coronae praesentes literas nostro sigillo munitas tradidimus — sigillatas.“ Pangerl, Urkb. v. Goldenkron. 45. 2094) 1306, 23 Jun. Nos Yngramus de Vngersperch, camerarius Moraviae, — protestamur, „quod nos Agnetem, neptem Primi d. Wenceslai, quondam regis Boemiae, ex mandato d. Wencezlai Tertii, Boemiae et Pol. regis, in possessionem bonorum Cladrun circa Zebetyn, cum agris, siluis, pascuis, viis, inviis, pro commutatione bonorum, quae eadem Agnes in Boemia ratione dotalitii sui in villa Vzehl possedit et habuit, introduximus, praesente d. Heymmanno de Duba, cui etiam Secundus Wencezlaus, inclytus Boemiae et Pol. rex, commiserat, ut in possessionem dictorum bonorum praedictam Agnetem introducere deberet, quod facere neglexit propter legitima inpedimenta negotiorum regni, eo quod cum ipso rege in Vngariam ad expeditionem tunc fuerat processurus.“ — Dat. a. d. MCCC VI°, in vigilia b. Johannis Bapt. Ex orig. arch. Aulae Reg. Boczek V, 206. 2095) 1306, 29 Jun. In monasterio Cladrubiensi. Bohuzlaus, purgravius in Phrinpergk, attestatur abbatem monasterii Cladrubiensis quosdam heremitas in fraternitatem monasterii sui recepisse. — Not. oc, "quod meo consilio et ordinatione a. d. MCCCVI°, in die bb. Petri et Pauli apostolorum religiosi et honesti viri d. Chuno abbas et conuentus monasterii Cladrubensis fr. heremitanos, videlicet Radoslaum, Branisium presbyteros et Joannem conversum in cella sita in heremo ultra castrum Phrin- pergk eandem cellam inhabitantes, in consortium sue fraternitatis et obedientie divine mise- rationis intuitu solenniter receperunt; qui zelo pietatis et divini amoris ardore ducti se et predictam cellam cum suis attinentiis singulis et omnibus ac qualibet jurisdictione, quam ibidem habere cognoscuntur, domino abbati et conventui predictis, ac monasterio Cladru- biensi de sincera et spontanea voluntate tradentes plene subjecerunt, tali interveniente con- ditione, ut predicta cella modo predictis fratribus ibidem existentibus et post ipsorum deces- sum sub religione et ordine b. Benedicti monasterio Cladrubiensi et abbatibus illius loci, — perpetuis temporibus annexa esse debeat et subjugata, ita etiam, ut d. abbati illius mona- sterii liceat et plenam habeat locandi potestatem fratres idoneos sui monasterii ad officium divinum exercendum ibidem et dictam cellam regendam atque procurandam.“ — Act. et dat. in monasterio Cladrubiensi anno prenotato. E cod. dipl. Cladrub. cop. in Mus. Boh.

Strana 905
Wenceslaus III. rex Bohemiac, 1305—1306. 905 2096) 1306, 2 Jul. Pragae. Wenceslaus, — Boemiae et Pol. rex, dux Cracoviae et Sandomiriae, marchioque Mo- raviae, civibus Olomucensibus rubum dictum Horka confert exstirpandum. — Not. oc, „quod nos — rubum nostrum dictum Horka, iuxta agros siue bona ipsius ciuitatis situm, ciuitati ipsi adiungimus, — ita tamen, quod ciues dicte ciuitatis rubum ipsum radicitus extirpare et ad agrorum culturam reducere teneantur. Villam quoque ibidem ciues ipsi de nouo facient et locabunt, que Aw debet vulgariter appellari, ad quam dictus rubus cum agris, qui de ipso rubo extirpati fuerint, pertinebit. Preterea dictis ciuibus in dicta villa Aw per decem anno- rum spacium a data presentium numerandorum continue a censu et collectis generalibus ple- nam concedimus libertatem. Postquam autem libertas ipsa finita fuerit et elapsa, — ciues predicti de quolibet laneo predicte ville annis singulis tantum nobis in censu dare et soluere tenebuntur et debent, quantum de vnoquoque laneo in villa Holitz, que ad predictam ciui- tatem pertinet, soluitur annuatim.“ — Dat. Prage a. d. MCCCVI°, VI non. Jul. indict. IV, regn. nostrorum a. II. Ex orig. arch. curiae Olomuc. Boczek V, 207. 2097) 1306, 17 Jul. Burdegallis. Clemens papa V collationem parochiae in Chungesberch Arnoldo presbitero per epis- copum Pragensem factam confirmat. — „Dilecto filio Arnoldo, plebano plebis s. Marie Chu- gesperch. — Petitio tua nobis exhibita continebat, quod cum olim ad plebem s. Marie de Chungesperch Prag. diocesis uacantem per mortem quondam Frederici, olim ipsius plebis plebani, nullique alii de iure debitam a dilectis filiis magistro et fratribus hospitalis S. Fran- cisci in pede pontis Pragensis ordinis Cruciferorum, ueris patronis ipsius plebis, ven. fratri nostro . . Prag. episcopo, loci diocesano, fuisses canonice presentatus, idem episcopus, prout spectabat ad eum, te in eadem plebe legitime instituit in plebanum, prout in patentibus litteris inde confectis, eiusdem episcopi sigillo munitis, plenius dicitur contineri. Nos itaque tuis supplicationibus inclinati, quod super hoc ab eodem episcopo prouide factum est, ratum — habentes, id auct. apostolica confirmamus.“ — Dat. Burdegallis XVI kal. Aug. pontif. nostri a. I. Ex orig. arch. Cruciger. cum rubea stella Pragae. 2098) 1306, 21 Jul. Pragae. Fr. Johannes dictus de Waldeser, generalis per Boemiam et Moraviam fratrum do- mus Teutonicae, obligat se civibus Prag. ad solutionem annuam de curia fratrum eiusd. ord. apud S. Benedictum Pragae. — Not. oc, — "quod licet per instrumenta publica regum et principum ostendere possemus et probare, — ut domus nostre in civitatibus site a solu- tione exactionum, collectarum et steurarum, quocumque censeantur nomine, debeant esse libere et immunes ; tamen cupientes in amicitia et favore honestorum virorum civium Pragen- sium amicabiliter confoveri, propter promotionem, quam nobis et hominibus circa curiam 114

Strana 906
906 Emler, Regesta Bohemiae. nostram in Praga sitam apud S. Benedictum nostris residentibus et aliis hominibus nostris de locis aliis supervenientibus esse cognouimus affuturam ac utilem et honestam, quinque marcas arg. ad subsidium dicte civitatis Pragensis annis singulis fratres nostri de sancto Bene- dicto, quicumque ibidem in curia nostra mansionem habuerint et eandem curiam inhabita- verint, dabunt perpetuo, — quas quinque marcas — dicti cives Prag. ad reparationem con- fractarum viarum et pontium dabunt et exsolvent et ad alias utilitates, quas videbunt ipsi civitati esse congruas et suis profectibus opportunas. — Propterea dictis quinque marcis arg. — anno quolibet exsolutis sepedicti ciues Pragenses dictos fratres nostros de S. Benedicto a solutionibus aliis collectarum, steurarum — reddiderunt perpetuo liberos et immunes.“ Act. et datum Prage a. d. MCCCVI, XII kal. Aug. Millauer, Gesch. d. deut. Ritterordens in Böhmen 138. 2099) 1306, 23 Jul. Pragae. Fridericus judex, Conradus de Riczhano, Sypoto de Benesov, Hermannus Pusso, Bethlhemus de Turri, Johannes pellifex, Billungus de Nouo foro, Henricus Revlerus, Nycolaus Rechterus, Albertus, filius quondam Alberti Meinhardi, Dytmarus Cunate, Merclinus pelliflex, ciues jurati ciuitatis Pragensis, recognoscimus, — quod — d. Johannes, abbas de Plaz, totusque conuentus loci ejusdem, — villam et curiam ipsorum dictas Schegen, cum uniuersis et singulis attinenciis suis, — pro CC sexag. gr. den. prag. vendiderunt discreto viro Fride- rico Baworo, ciui Pragensi, suisque heredibus ac successoribus, ab eisdem Friderico et here- dibus suis dictas villam et curiam tenendas, — sub hac tamen conditione, quod Henricus dictus Planer, ciuis Prag. qui ipsa bona jam possidet et possidebit ad tempora vite Hilde- gundis Hollerisse, prefato Friderico suisque heredibus annis singulis nomine census VIII sexag. den. gr. prag. dare et exosoluere teneatur. Quas octo sexag. idem Henricus Planer dictis dominis de Plaz annis singulis exsoluebat. Postquam autem dicta domina Hildegundis viam carnis ingressa fuerit uniuerse, extunc idem Henricus Planer cedens omni juri, quod in dictis bonis habuisse dinoscitur, in manus dicti Friderici vel heredum suorum ipsa bona sine difficultate qualibet resignabit, sicut per eundem Henricum Planerum coram honestis viris est promissum, — ita tamen quod ipse Fridericus uel sui heredes dictis dominis de Plaz — XVI sexag. gr. den. prag. in duobus terminis, videlicet in festo s. Georgii VIII sexag. et in festo s. Galli inmediate sequenti residuas octo sexagenas nulla anni sterilitate, si fuerit, obstante, vel alio casu contingente quocunque, annis singulis dabunt et exsoluent. — Si vero denarios grossos pragenses a valore suo moderno destitui et diminui contingat, tunc pro qualibet sexagena nomine census soluenda marcam argenti puri ponderis pragensis dictis dominis de Plaz sepe dictus Fridericus et sui heredes dabunt pariter et exsoluent. — Preterea si sepedictum Fridericum vel heredes suos sepedicta bona vendere vel alienare contingat, tunc illa bona dictis dominis ante omnia et primo exhibebunt ad emendum. — Et si — iidem do- mini pecuniam eis — infra sex septimanas pro dictis bonis non exsolverint, — Fridericus vel sui heredes cuilibet persone idonee, dictis dominis apte, — sub pactis et condicionibus supra-

Strana 907
Wenceslaus III, rex Bohemiae, 1305—1306. 907 dictis sepedicta bona vendendi plenam — habeant facultatem.“ — Act. et dat. Prage per manus mag. Petri, publici dicte ciuitatis notarii, a. d. MCCCVI°, X kal. Aug. Ex orig. bibl. univ. Prag. 2100) 1306, 23 Jul. In Frankenfurd. Nos Albertus, Rom. rex, — not. oc, „quod quorundam redituum donationem pro- prietatis, quam illustris quondam Wencezlaus, rex Boh. eo tempore, quo nostro nomine re- gebat terram Misnensem, pro sacerdotali vicaria ecclesie Misnensi fecisse dinoscitur, — ratificamus.“ — Dat. in Frankenfurd X kal. Aug. a. d. MCCCVI°, regni vero nostri a. VIII. E cop. Mus. Boh. 2101) 1306, 10 Aug. Pictavis. Clemens pp. V de facto regni Hungariae processum praedecessoris sui Bonifacii pp. VIII referens eumque confirmans, excommunicationis sententiam incurisse denuntiat omnes incolas regni Hungariae, qui contempta sententia apost. sedis regi Boemiae, dum vivebat, favebant, eoque mortuo Ottonem, ducem Bavariae, contra Carolum in regnum vocaverunt. — Dat. Pictavis IV idus Augusti, pontif.a. II. Palacký, Ital. Reise, 53. 2102) 1306, 12 Aug. Pragae. Nos Kunegundis, regis Bohemiae Ottokari olim filia, abbatissa, nec non totum col- legium sanctimonialium monasterii b. Georgii — not. oc, "quod nos — priori ac fratribus Heremitis ordinis s. Augustini domus b. Thomae in Praga — aream in Arena retro secus locum ipsorum sitam sub annuo censu, videlicet XII gr. prag. monetae, taliter contulimus, ut in festo s. Georgii VI gr. ac in die b. Galli reliquos VI gr. nostro monasterio — annis sin- gulis de praelibata area solvere teneantur. Nos itaque — praedictum censum XII gr. — in orationes et suffragia spiritualia ipsorum fratrum committimus et duximus commutandum, ita quod ipsi fratres pro una quaque nostri monasterii sanctimoniali defuncta, quae pro suis fratribus faciunt defunctis ex ipsorum ordinis institutione, in missis et orationibus facere ac nostrum anniversarium specialiter abbatissae, cum de hac vita jubente deo decesserimus, quolibet anno agere teneantur.“ — Dat. Pragae a. d. MCCCVI, pridie idus Aug. indict. IV. Cod. Thomaeus. 2103) 1306, 29 Ang. Nos Jarozlaus dictus de Cholticz not. oc, „quod nos de consilio et bona voluntate domine nostre et filie nostre ac matura deliberacione Hodchony (sic) in Thyncz et suis here- dibus vendidimus ambo littora in Thyncz super Albia et duas insulas ad nostrum patrimo- nium pertinencia perpetuo tenenda, — condicionibus hiis adiectis, videlicet quod dictus Hod. et sui heredes si in supernominatis littoris (sic) locauerint duas rotas, prout eis placuerit, ex tunc nominatus Hod. et sui heredes de qualibet rota mediam marcam nobis et nostris succes- 114*

Strana 908
908 Emler, Regesta Bohemiae. soribus persoluere annis singulis tenebuntur. Preterea nos sibi promisimus, — quod sub eo nullum molendinum per nos et nostros successores debeat collocari. Et sepe dictus Hod. et sui successores ab omnibus iuribus in ciuitate Thyncz esse debent absoluti ; nec non pre- dicto Hod. et suis heredibus ius suum in dictis littoris (sic) vendendi liberam concedimus potestatem." — Dat. in Thyncz coram probis viris Chunrado iudice et tribus iuratis, id est Chrenone, Theodrico et Welcone — a. d. M.CCC.VI°, quarto kal. Septembris. Ex orig. arch. Sedlic. copia Mus. Boh. 2104) 1306, 26 Sept. Egre. Albertus, Rom. rex, abbatissae et conuentui S. Clarae apud Egram. — „Vobis indul- gemus, quod villam Dreynz et possessiones alias iam habitas cum suis noualibus seu alia ministerialium aliorumque sacri imperij apud Egram hominum bona, que in vos — transfe- rentur, possitis — possidere, — ita tamen quod omnia simul tam habita quam habenda, secundum modos predictos L marc. legalis arg. redditus non excedant.“ — Dat. apud Egram VI° kal. Oct. a. d. M°.CCCVI°, regni vero nostri a. IX°. 2105) 1306, 27 Sept. Egrae. Nos Albertus, Rom. rex, ad notitiam oc, "quod nos ciues Egrenses, — ut onus, quod- libet ipsis ex quacunque causa imminens — liberius supportare valeant, equiparare volentes, mandamus, vt indifferenter omnes et singuli, cuiuscunque condicionis et status existant infra muros et septa oppidi nostri Egrensis, et vniuersa eorundem ciuium aut aliorum quorum- cunque bona infra dictos muros et septa existencia, — partem de omnibus sturis, exactio- nibus et contribucionibus quibuscunque imponendis eisdem equanimiter iuxta proporcionem debitam et contingentem — soluere in antea teneantur.“ — Dat. in Egra V kal. Oct. indict. V, a. d. MCCCVI°, regni vero nostri a. IX°. E cop. vid. Mus. Boh. 2106) 1306, 1 Oct. Pragae extra muros. Nos Rudolphus, — dux Austriae et Styriae, dom. Carniolae, marchio Portus Nahon not. oc, "quod nos attendentes fidei puritatem et obsequia grata, que — Henricus de Rosen- berg nobis impendit hactenus et exhibere poterit, — ipsi Henrico et suis heredibus comi- tatum et castrum Ragtz cum suis — pertinentiis omnibus — conferimus feudali titulo juxta terre Australis jus et consvetudinem possidendum." — Dat. Pragae extra muros a. d. M.CCC.VI, kalend. Oct. Kurz, Öster. unter Ottokar und Albrecht I, 2, 246. 2107) 1306, 1 Oct. In Olomucz. Budyslaus decanus. Cyrus praepositus, Rancirus archidiaconus totumque capitulum Olomuc. ecclesiae declarant scholastriam esse officium et non dignitatem. — Tenore oc, „quod

Strana 909
Rudolfus I, rex Bohemiae, 1306—1307. 909 nobis in prefata ecclesia nostra in generali capitulo — congregatis inter cetera, que inibi pertractata et terminata extiterunt de statu scolastici et ipsa scolastria taliter ad requisi- tionem — d. Johannis, episcopi ecclesie nostre, — est inuentum et per seniores concanonicos nostros et confratres per iuramentum affirmatum, quia scolastria ecclesie nostre antedicte non est personatus neque dignitas in eadem ecclesia, sed simplex omnino officium, vnde ex eo certum statum non habet in choro nec locum in capitulo inter prelatos nec iuxta ipsos pro huiusmodi officio nec vmquam aliquis scolasticus habuit racione scolastrie vllo tempore.“ — Act. in nostra ecclesia Olomucensi, vt predictum est, in generali capitulo a. d. MCCCVI" ipso die Kalendis Oct. Ex orig. in arch. cap. Olomuc. Boczek V, 207. 2108) 1306, 3 Oct. Pragae. Nos Rudolfus, dux Austriae oc, promittimus, — „quod nos comitatum et castrum in Ragtz, quod viro nobili Henrico de Rosenberg cum suis pertinentiis — feudali jure donavi- mus, — abhinc usque ad festum s. Martini affuturum proxime a viro strenuo Stephano de Meysawe, qui eundem comitatum ad praesens obligationis titulo tenet, — absolvemus, ipsum- que comitatum et castrum memorato Henrico de Rosenberg — possidendum assignabimus liberum et solutum." — Dat. Pragae extra muros a. d. M.CCC.VI, V nonas Oct. Kurz, Öster. unter Ottokar und Albrecht I, 2, 246. 2109) 1306, 8 Oct. In castris prope Lunam. Nos Albertus, Rom. rex oc, not. oc, "quod nos donacionem comicie et castri in Rachs cum suis honoribus, iuribus et pertinentiis universis, per illustrem Rudolfum, ducem Austrie, principem et primogenitum nostrum karissimum, nobili viro Heinrico de Rosenberg factam — ratam et gratam habentes, eam — confirmamus, volentes, ut is, qui Rudolfo duce (sic) pre- dicto in ducatu Austrie successerit, donacionem eandem suis literis specialibus innouet et con- firmet.“ — Dat. in castris prope Lunam VIII idus Oct. a. d. MCCCVI°, re gni vero nostri a. IX" Kurz, Oesterr. unter Ottokar und Albrecht I, 2, 248. 2110) 1306, 8 Oct. In castris prope Lunam. Nos Albertus, Rom. rex oc, not. oc, "quod nos nobilis viri Reynmundi de Luchtem- burg, fidelis nostri dilecti, sincerum affectum, puritatem fidei et grata nobis et imperio im- pensa per ipsum obsequia et que debet ac poterit nobis et eidem imperio impendere — in- tuentes, sibi et suis heredibus vniuersis omnes litteras, priuilegia, castra, villas, possessiones, partes in argentifodinis et res alias quascumque, quocumque nomine censeantur, quas et que ipsi — Wencezlaus, affinis noster, et W. eiusdem filius et successor, auunculus noster karis- simus, quondam reges Bohemie, tradiderunt, iuxta quod hec idem Reynmundus per eorundem regum priuilegia poterit edocere, — auctoritate regia confirmamus.“ — Dat. in castris prope Lunam VI° idus Oct. indicc. V, a. d. MCCCVI', regni vero nostri a. I°. E cop. Mus. Boh.

Strana 910
910 Emler, Regesta Bohemiae. 2111) 1306, 22 Oct. Pragae. Albertus, Rom. rex, Pilgramo et Albero de Puchheim confert Chaltenbrunne comi- tiam prope Lauenz et Petersdorff in regno Hungariae situatas. — Dat. Pragae a. d. 1306, XI kal. Nov. regni nostri a. IX. Ludewig, Reliquiae mon. IV, 271. 2112) 1306, 23 Oct. Pragae. Nos Johannes, episc. Prag. Heynco de Duba, Thobias de Bechingen, Heinricus de Rosemberg camerarius, Albertus de Seberg, Reymundus de Luchtemburg subcamerarius, Heinricus de Lypa, Vlricus de Luchtenburg, judices, jurati, et vniuersitas ciuium in Praga, not. oc, "quod a — domino nostro, d. Alberto, Rom. rege, — alias litteras, gracias vel pri- uilegia regnum Bohemie tangentia, nec petiuimus nec habemus, nisi litteras infrascriptas, quas sub bulla aurea regnum Boemie habere dinoscitur, (et quas) prefatus d. rex, ipsi regno Bohemie sui gracia confirmauit.“ — Sequntur literae Friderici II imperatoris binae, quarum priores a. d. 1212, 26 Sept., alterae a. d. 1216, 26 Jul. datae. sunt (v. I, n. 532 et 568). — Dat. Prage X° kal. Nov. indict. V, a. d. MCCCVI°. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 2113) 1306, 18 Dec. Opaviae. Nicolaus dux, dominus et verus heres terrae Opaviae, confirmat universa privilegia civitatum Opauiae, Lobsyzc, Jegerdorph et Vrowdintal et promittit omnes praerogativas earum tenere illibatas, "videlicet vt nulli ciuium predictarum quatuor ciuitatum quidpiam iniurie, opressionis, violencie aut captiuitatis sine iure et absque iudicio inferre aut infligere debeamus, nec inferre nostri heredes et successores debeant in futurum. Sed si quid queri- monie, culpe vel cause inter prefatos quatuor ciuitatum ciues emerserit, hec omnia mediante iure, iustitia et iudiciis equitate corrigere promittimus et sopire.“ — Act. Opauie XV kal. Jan. ab a. d. M.CCC.VI, dat. ibidem per manus Pauli, protonotharii curie nostre. Ex orig. arch. cur. Opav. Boczek V, 209. 2114) 1306, 18 Dec. Opaviae. Nicolaus dux, dominus et verus heres terrae Opaviae, civibus in Jegerndorf omnia privilegia confirmat. — Act. Oppavie XV kal. Jan. sub a. d. MCCCVI, dat. ibidem per manus Pauli, prothonotarii curie nostre. Ex orig. in arch. eiusd. civ. Boczek V, 210. 2115) 1306, 21 Dec. In Brod. Nos Reymundus dictus a Leuhtenburch — recognoscimus, — „quod vendito iam dudum per nos oppido nostro dicto Biela — d. Arnoldo abbati et conventui monasterii in Sar cum omnibus iuribus, utilitatibus et pertinentiis ipsius oppidi — omnique iure et dominio, quod in ipso oppido nobis competebat vel competere potuisset, in ipsum monasterium hereditario

Strana 911
Rudolfus I, rex Bohemiae, 1306—1307. 911 iure translato, succedente postmodum tempore medietatem ipsius oppidi ab eodem monasterio reemimus tali conditione et forma, quod nos et successores nostri — medietatem cum omni iure, honore, iurisdictione et utilitate qualibet — habere — debeamus; ipsi vero abbas et conventus reliquam medietatem oppidi ipsius — habere debeant.“ — Testes: d. Zmilo de Obersez, d. Bouscho de Luson, d. de Longavilla, Proschiko de Lipka, et alii. — Act. et dat. in Brod a. d. MCCCVI, XII kal. Jan. Ex orig. eiusd. mon. Steinbach II, 49. — Boczek V, 211. 2116) 1306, 23 Dec. Viennae. Albertus, — Rom. rex oc, foedus amicitiae inter se, Rudolphum, regem Boh. Fride- ricum, duc. Austriae, archiepiscopum Salczpurgensem ac palatinos comites Rheni esse factum attestatur. — Not. oc, „quod — inter nos, Rudolfum, — regem Boemie, Fridericum, ducem Austrie, filios nostros, — Cunradum, Salczpurgensem archiepiscopum, ac — Rudolfum et Lude- wicum, palatinos comites Reni, duces Bawarie, auunculos et principes nostros karissimos, vigeat et persistat ac specialis et perpetue pacis ac firmitatis federe solidata indissolubiliter perse- ueret, placuit nobis et de regie maiestatis nostre iussu et imperio processit, quod dicti quinque principes nostri fide data promiserunt et corporali sacramento prestito firmauerunt, nobis contra omnem hominem obsequi, et sese mutuo prosequi perpetuo consilio, auxilio et fauore, ita quod ipsi contra omnes et quoslibet eos aut aliquem vel aliquos eorum turbare et offendere volentes, sibi alternatim assistent, et manuali adiutorio, quoad uixerint, mutuo se iuuabunt. Nos etiam contra inuasores seu offensores ipsorum eis assistere promisimus auxilio, gratia et fauore. Nos quoque Cunradus archiepiscopus, Rudolfus et Ludewicus fratres, nec non Fridericus, principes predicti, profitemur omnia et singula predicta promisisse et ea firmasse corporali prestito juramento, sicut superius est prescriptum. Et etiam predicta promittimus per presentes fideliter attendere et seruare. Et quia prefatus filius noster, rex Boemie, tempore huiusmodi vnionis absens erat, promisimus, quod ipse omnia et singula pre- missa attendat fideliter et obseruet, eaque suo tempore per suas corroboret litteras et sigil- lum." — Dat. Wienne X kal. Jan. indic. V, a. d. MCCCVI°, regni vero nostri a. IX°. Kurz, Oester. unter der K. Ottokar u. Albrecht I, 2, 249. 2117) 1306, 25 Dec. Apud Vignandraldum. Clemens papa V Petro, archiepisc. Moguntino concedit, ut praeposituram Wyssegra- densem una cum archiepiscopatu Moguntino possit ad triennium retinere. — „Sane petitio tua nobis exhibita continebat, quod olim fel. rec. Bonifacius papa VIII — tibi per suas — duxit litteras indulgendum, ut praeposituram ecclesiae Wissegradensis, — quam tempore tuae pro- motionis ad episcopatum Basiliensem, de quo nuper te ad archiepiscopatum Moguntinum auctoritate apostolica duximus transferendum, praeficientes te ipsi archiepiscopatui in archi- episcopum et pastorem, canonice obtinebas, posses usque ad certos annos in literis ipsis ex- pressos licite retinere, quam quidem praeposituram una cum eodem episcopatu retinuisti et tunc etiam retinebas iuxta indulti continentiam supradicti. Verum cum huiusmodi concessionis

Strana 912
Emler, Regesta Bohemiae. 912 terminus esset prope sui finis excursum, idem praedecessor volens tibi gratiam facere specialem, tibi per suas indulsit literas, ut finito termino supradicto praeposituram praefatam una cum episcopatu praedicto posses usque ad quinquennium licite retinere, qualibet constitutione contraria non obstante. Cum autem sicut asseris praefatus archiepiscopatus adeo multorum debitorum onere praegravetur, quod nondum aliquid sive parum pro sustentatione tua et fa- miliae tuae de ipsius archiepiscopatus redditibus percepisti, nec est spes, quod hinc ad mul- tos annos aliquid de bonis archiepiscopatus eiusdem, quod tibi et dictae familiae tuae, prout decet archiepiscopalem honorem, sufficere possit, percipere debeas, — nobis humiliter suppli- casti, ut cum adhuc dictum quinquennium minime sit elapsum, quamquam de illius tempore parum restet, providere tibi super hoc de apostolicae sedis affluentia dignaremur. Nos igitur — fraternitati tuae — indulgemus, ut finito dicto quinquennio praeposituram praefatam una cum archiepiscopatu Moguntino praedicto possis usque ad triennium licite retinere, ac ipsius praepositurae fructus, redditus et proventus libere recipere.“ — Dat. apud Vignandraldum VIII kal. Jan. pontif. a. II. E reg. aut. lit. Clementis pp. V a. II, epist. 642 in tab. Vatic. cop. in Mus. Boh. — Boczek V, 212. 2118) 1306. s. d. Nos Johannes, — Prag. episc. not. oc, „quod instanciis proborum virorum acquies- centes, scilicet d. Heinrici, abbatis de Scedlicz, — ac d. Milote de Cholticz, d. Heinricum plebanum ad capellam in Weletow — confirmamus. — Collator autem capelle predicte in Weletow est precipue d. abbas Heinricus de Sedlicz, — qui hereditatem in Weletow circa d. Milotam predictum de Cholticz cum collacione eiusdem capelle nuper emit.“ — Dt. Prage a. d. MCCCVI°, pontif. vero nostri a. V°. Ex orig. arch. Sedlic. cop. in Mus. Boh. 2119) 1306. Arn. praepositus, Walther scolasticus et Ulricus praepositus Spaltensis Philippo, episcopo ecclesiae Eystetensis, de coronando rege Bohemiae. — Not. oc, "quod — nobis constat, quod ecclesia Eystetensis post suam metropolim inter omnes alias suffraganeas ecclesias prior existit primumque locum post eandem metropolim — optinet. Propter quod ecclesia Ma- guntina vacante aut ipsius archiepiscopo egrotante vel in remotis agente, consecrationes consuffraganeorum, benedictiones abatum oc — eidem tenebitur medio tempore providere ipsamque in multis aliis casibus, qui temporalem et spiritualem iurisdictionem respiciunt regere ac gubernare debebit. Quamquam de casu presenti, videlicet de consecratione regis Bohemie, nichil in registris huiusmodi invenitur expressum, nec propter rarum huiusmodi eventum aliqualis de hoc memoria apud ecclesie nostre seniores existit, quia etiam in prio- ribus frequenter casibus episcopi Eystetenses — executioni talium nequaquam se motu proprio ingesserunt, sed per capitulum Maguntinum — aut per archiepiscopum — invitati ad hoc sollempniter et vocati fuerint, — sinceritati vestre consulimus, — quatenus ser. d. nostrum regem ad hoc efficaciter inducatis, ut coronationem seu consecrationem, de qua scribitis,

Strana 913
Rudolfus I, rex Bohemiae, 1306—1307. 913 nobis a sede Maguntinensi tamquam priori eius ac sublimiori suffraganeo committi procuret. — Per hanc enim viam — predicta ecclesia Maguntina nullam contra nos materiam questionis “ habebit et nichilominus ipse d. rex quoad coronationem filii tutus erit." Chmel, Handschrift. II, 414. 2120) (1307. s. d.) Nos Fridericus, (dux Austriae), fatemur oc, „sermum d. Rudolfum, Boh. et Pol. regem, fr. nostrum carissimum, confessum esse, se teneri et obligatum esse nobili viro H. de Duba, Pragensi purgravio, pro debito, quod ipse H. pro felicis memoriae dd. W. secundo et W. tertio, quondam Boh. et Pol. regibus, contraxit et pro eis solvere tenebatur, in duobus millibus mar. sexcentis et XXXVIII marcis gr. den. prag. ad pondus prag. LVI gr. pro marca com- putando. De qua quidem pecunia ipse d. rex, frater noster, fassus est ipsi H. se solvere promisisse in octava pasce proxime nunc ventura VI° et XXXVIII marcas, in festo b. Walpurgis postea proxime secuturo mille marcas denariorum et ponderis praedictorum. — Nos quoque ipsi H. promittimus, — quod si praedictum d. regem, fr. nostrum, decedere — contigerit, ipsi H. praedicta summa pecuniae vel aliqua parte — non soluta, nos sibi tantum, quantum de pecunia ipsa post decessum ipsius fr. nostri insolutum remanserit, in praedictis terminis integraliter persolvemus. — Et si aliquem vel aliquos ex fideiussoribus ipsi H. per ipsum fr. nostrum positis decedere forte contigerit, pro quolibet decedente alium aeque idoneum fideiussorem pro obligatione solutionis pecuniae supradictae ponemus.“ E cod. mspto. c. r. Vienn. bibl. aul. VI", 2493, copia in Mus. Boh. (2121) 1307, (s. d.) Nos Fridericus, (dux Austriae), not. oc, "quod nos amicitiam puram et unionem inte- gram inter — genitorem nostrum d. Albertum, regem Rom. vel successores suos, fr. nostrum illustrem Rudolfum, regem Boh. et nos ex una, ac — dd. Rud. et Lud. palatinos Rheni, duces Bavariae, avunculos nostros carmos, ex parte altera, — firmius solidare ex intimis affectantes, promisimus et promittimus, corporale super eo iuramentum praestantes, quod eisdem avunculis nostris Rud. et Lud. contra quoslibet ipsos offendere vel turbare volentes, exceptis dumtaxat praedictis d. nostro A. rege Roman. et fr. nostro, rege Bohemiae, nec non venerab. d. n. C, Salzpurgiensi archiepiscopo, assistemus, dum vixerimus, consiliis, auxiliis et favore; praesertim cum praefati duces etiam memoratis d. nostro, regi Roman. fr. nostro, regi Boh. nobisque promiserint corporali praestito iuramento contra omnem hominem nullo penitus excepto fa- vore, consilio et auxilio pro viribus assistere versa vice, sic tamen, quod unus ff. praedicto- rum ducum nobis contra alium non assistat." E ms. c. r. Vienn. bibl. aul. copia Mus. Boh. 2122) 1307, 11 Jan. Brunae. Witko miles de Swabenicz sive de Hermanicz monasterio Zderasiensi ius patronatus ecclesiae in Morawan confert. — Not. oc, "quod nos — cupientes prepositi tociusque conuentus 115

Strana 914
914 Emler, Regesta Bohemiae. fratrum ordinis s. Augustini sacrosancti sepulcri dominici Jerosolimitani, domus Sderasiensis, — per nos ac nostros predecessores fundate seu constitute piis desideriis satisfacere ac inopie ipsorum, quantum possumus, subuenire, ius patronatus ecclesie in Morawan villa nostra, Olomuc. diocesis, cum redditibus, fructibus, utilitatibus, attinenciis et iuribus vniuersis ad ipsam ecclesiam pertinentibus ipsis preposito et fratribus ac ipsorum successoribus propter deum ac nostrorum remissionem peccaminum de consilio, consensu — nostre coniugis dne. Berchte et d. Wseborii, Gerhardi ac Johannis de dicto Swabenicz, filiorum nostrorum, — conferimus — possidendum in perpetuum.“ — Testes: d. Hrabissius de predicto Swabenicz, Wilhelmus de Rokitnik, Nicolaus de eadem Swabenicz et seruientes nostri, scilicet Vlricus de Morawan, Tworzimir de Chotiessin, Haulik de Kebloua, Albertus de Seudenraut et quam plures alii. — Dat. Brune a. d. MCCCVII°, III° idus Jan. indicc. V. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. Mus. Boh. — Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 2. 2123) 1307, 18 Jan. Apud Znoymam. Albertus, Rom. rex, regnum Bohemiae filiis suis in feudum confert. — „Etsi puritate fidei et affectus dulcedine, quibus magnificus et excellens Rudolfus, rex Bohemiae, primoge- nitus et princeps noster carissimus, minori functus regimine, nobis et sacro Romano imperio utiliter et obsequiose complacere studuit, gratiosius invitati, eidem Rudolfo de regno Bohe- miae, principatibus, ducatibus, marchionatibus, dominiis, terris, bonis, juribus, jurisdictio- nibus, honoribus et pertinentiis quibuscunque, quocunque censeantur nomine, ex magnifici principis W. memorati regni regis, avunculi nostri carissimi, obitu sine liberis masculis here- dibus legitimis decedentis vacantibus, et ad nos velut ad feodi dominum ac ad idem impe- rium reversis legitime et apertis, quos, quas et quae idem quondam avunculus noster, et recordationis inclytae Wen. pater suus, sororius et princeps noster carissimus, a nobis et eodem imperio ullo umquam tempore tenuerunt, habuerunt et etiam possederunt, providendum duxerimus, ipsumque regno Bohemiae et universis praefatis dominiis, terris et juribus praefe- cerimus apud Pragam: idem tamen apud Znoymam in nostra constitutus praesentia, praeli- batum regnum et universa ac singula suprascripta in manus nostras regias libere resignavit, petens et nostrae instanter supplicans majestati, ut sibi et illustribus Frederico, Leupoldo, Alberto, Henrico et Ottoni, suis fratribus, filiis et principibus nostris carissimis, quibus fraternae caritatis dulcedinem et affectum ostendere voluit in effectu, si ipsum, quod divina avertant auspicia, sine liberis masculis decedere contigerit, praenotatum regnum cum princi- patibus et dominiis antedictis conferre ex liberalitatis regiae beneficentia dignaremur. Nos, quos ad ipsius Rudolfi et aliorum fratrum promotionem votivam nominis et honoris exalta- tionem non solum aequitatis invitat ratio, verum etiam naturalis inducit affectus, ipsis pater- nae pietatis affectantes clementiam impertiri, pium praefati Rudolfi conceptum propositum approbantes multiformiter et ejusdem instantiis (et) supplicationibus favorabiliter inclinati, praenotatum regnum Bohemiae cum principatibus, ducatibus, marchionatibus, dominiis, terris, bonis, juribus, jurisdictionibus, honoribus et pertinentiis omnibus suprascriptis ac universis et singulis aliis, quae memorati principes W. et W. quondam reges Bohemiae, ullo umquam

Strana 915
Rudolfus I, rex Bohemiae, 1306—1307. 915 tempore quocunque titulo tenuerunt, habuerunt aut etiam possederunt, praefato Rudolfo et Friderico suo et Leupoldi fratris sui absentis nomine, Alberto, Henrico et Ottoni fratribus, filiis nostris carissimis, si ipsum R., quod absit, sine liberis masculis heredibus legitimis decedere contigerit, ad ejusdem regni Bohemiae principum, magnatum, baronum et nobilium preces humiles et consensum concessimus, contulimus, donavimus, tradidimus et ipsos Rudol- fum, Fridericum suo et fratris sui Leupoldi absentis nomine, Albertum, Henricum et Ottonem sceptro nostro regali cum hastarum vexillatarum porrectione et traditione, prout moris est, de eodem regno Boh. principatibus, dominiis, bonis, juribus et universis aliis supradictis investivimus, nec non et ipsum regnum cum universis et singulis praenotatis eisdem fratribus, nostris filiis, concedimus, conferimus, donamus, tradimus, et eosdem de ipsis omnibus et sin- gulis praefatos nostros filios praesentibus liberaliter investimus, volentes et ordinantes, ut praedictus Rudolfus et sui legitimi heredes masculi in ipso regno Bohemiae et universis aliis ac singulis suprascriptis pleno jure gandeant et fruantur, ac adjicientes expresse, ut praeli- bato Rudolfo aut fratrum suorum altero sine legitimis heredibus decedenti gradatim succedat cum suis masculis heredibus legitimis frater senior tunc superstes, ipsosque Rudolfum et Fridericum suo et Leupoldi fratris sui absentis nomine, Albertum, Henricum et Ottonem fratres, filios nostros carissimos, supradicti Rudolfi libere et expresse ad hoc interveniente consensu, in praefatorum regni Bohemiae et eorum omnium, quae superius sunt expressa, possessionem misimus et tenore praesentium mittimus corporalem. Qui etiam Rudolfus con- stituit se sui et praemissorum suorum fratrum nomine suprascripta omnia et singulis (sic) possidere de plenitudine nostrae potestatis regiae, cujus immensitas est mensura, et quae etiam perficit imperfectum, defectus quosque in praemissis habitos, si qui sunt, de certa scientia tollentes omnino ac supplentes universa et singula, si qua de jure sunt vel esse videntur in suprascriptis articulis imperfecta.“ — Dat. apud Znoymam XV kal. Febr. indict. V, a. d. MCCCVII, (regni) vero a. IX°. Palacký, Formelb. I, p. 326. 2124) 1307, 18 Jan. Znoymae. Nos soror Elizabet, abbatissa coenobii sanctimonialium in Ozla, recognoscimus, „quod nos totius collegii nostri annuente consilio — d. Heydinrico, abbati in Cedlicz, — villam nostram, quae Pawicz vulgo dicitur, sitam circa nostrum monasterium, cum omnibus suis proventibus juribus et pertinentiis universis — vendidimus — pro CLX marcis, marcam quamlibet pro sexaginta quatuor prag. monetae denarios computando.“ — Sigilla: d. Hen- rici Welegr. visitatoris nostri carissimi, d. Chunradi Aulae Regiae abbatum, nobilis viri d. Ratyborii dicti de Mizilboritz, fundatoris nostri dilecti, qui etiam praelibatae nostrae ven- ditioni favorabiliter annuit." — Dat. in Znoima a. inc. d. MCCCVII°, in die Priscae virg. Ex orig. arch. fisci reg. Prag. cop. in Mus. Boh. — Chytil, Cod. dipl. Mor., VI, 3. 2125) 1307, 27 Jan. Brunae. Nos Rudolfus, — Boemiae et Pol. rex, not. oc, „quod nos fidelia — servicia — Jo- hannis de Mezirziecz — pensantes, — sibi ducentas marcas gr. den. prag. ad pondus mo-

Strana 916
916 Emler, Regesta Bohemiae. rauicum, LXIV gr. computando pro marca, de liberalitate regia promisimus nos daturos, et in ipsis ducentis marcis sibi villam nostram Tessicz sitam in Morauia nomine pignoris obli- gamus.“ — Dat. Brunne a. d. MCCCVII, VI° kal. Febr. indicc. V, regn. nostrorum a. 1°. Ex orig. arch. abb. ad S. Thomae Vetero-Brunae. Boczek Chytil, VI, 4. 2126) 1307, 29 Jan. In Chrudim. Nos Rudolfus, — Boemiae et Poloniae rex, not. oc, "quod nos — ciues Brunenses a solucione cuiuslibet thelonei in Boemia et Morauia per eos de mercibus suis soluendi ab- soluimus." — Dat. in Chrudym a. d. MCCCVII°, IIII° kal. Febr. indict. V, regn. nostr. a. I°. Ex orig. arch. Monse cop. in Mus. Boh. Chytil, Cod. VI 3. 2127) 1307, 1 Mart. Ego Mychael judex in Lubochowicz — not. oc, „quod ego a — d. Symone prepo- sito et religiosis sororibus Katherina magistra, Elysabeth priorissa, et toto conventu soro- rum ecclesie Doczanensis de scitu — d. Theoderici, abbatis ecclesie Montis Syon, villam eorum dictam Czhirnibi continentem novem laneos magnos mensuratos ad nonaginta tres mensuras cum singulis proventibus — preter tertium denarium judicis ibidem, ad mee et uxoris mee Kunegundis tempora emi pro LVIII sexag. gr. prag. denariorum — possiden- dam, quarum sexagenarum partem, videlicet XXV marcas ex quadam negligencia et impro- videncia fratris Andree, quondam prepositi Doczanensis, dictus d. Symon honesto viro The- oderico in Lubochowicz quodam modo coactus persolvit, residuas vero triginta tres marcas ad usum panis et seminum idem d. prepositus convertere dignum duxit.“ — Sigilla: d. Wencezlai de Zlewin et civitatis Lutmericensis. — Testes: d. Zbramirus et Jesco filius ejus de Medwediczh, Stiborius de Malhostitz, Prothiwetz et Wecemilus fratres de Ybchinitz (sic), item Paulus et Wenetz fratres de Duban, item Petrus et Zulizlaus de Zhelewitz et alii. Act. et dat. a. d. MCCCVII°, kal. Mart., epacta XV, VI indict. concurrente VI. Ex orig. biblioth. universit. Prag 2128) 1307, 9 Apr. In Pustimir. Johannes, episc. Olomuc. circa solutionem decimalium denariorum a monasterio Chunicensi. — "Veniens ad nos — d. Gerlacus, prepositus monasterii Chunicensis, quasdam literas nobis exhibuit d. Brunonis — quondam episcopi, predecessoris nostri, non cancellatas, — in quibus apparuit euidenter, d. Nicolaum, — quondam prepositum ipsius monasterii Chu- nicensis, a canonicis et capitulo Boleslauiensis ecclesie decimales denarios decem et septem ecclesiarum Brunnensis et Snoymensis archydyaconatuum sue Chunicensis ecclesic pro una marca argenti morauicalis ponderis soluenda eidem capitulo Boleslauiensi annis singulis, cum adhud ad ipsum capitulum spectaret predictorum decimalium denariorum colleccio in emphi- teosim perpetuam conduxisse, super conuencione et conduccione confirmacio et assensus dicti d. Brunonis — intercessit. Nichilominus prout per ipsius patentes literas confectas super hoc, quarum tenorem presentibus breuitatis gracia interseri obmisimus, apparet et apparuit

Strana 917
Rudolfus I, rex Bohemiae, 1306—1307. 917 euidenter. Conquerebatur tamen idem d. Gerlacus, prepositus Chunicensis d. Theodoricum — predecessorem nostrum, postquam ad ipsum dictorum decimalium coleccio a iam dicto Bo- leslauiensi capitulo translata fuerat, non obstantibus conuencionibus, conduccionibus et con- firmacionibus antedictis, marcam ipsam annuam in exigendo aliquociens minus debite quadru- plasse. Quare petebat humiliter et deuote, quatenus ad omnem litigiorum materiam ampu- tandam in dictorum decimalium solucione dicte sue Chunicensis ecclesie dignaremur miseri- corditer et plenarie prouidere. Cupientes igitur pios actus predecessorum nostrorum — adaugere, ob merita — d. Gerlaci, prepositi Chunicensi, dilecti nobis, et deuocionem per- sonarum ibidem deo deuote militancium predictis XVII ecclesiis, quatuor insuper ecclesias, quarum ius patronatus ad ipsam Chunicensem spectat ecclesiam, quoad collectionem eciam decimalium ipsi Chunicensi preposito et suis successoribus subicimus liberaliter et in perpe- tuum: ecclesiam S. Marie videlicet in Antiqua Bruna, in Cowalow, in Walterowicz et in Swola, sic quod nomine illarum quatuor ecclesiarum nichil nobis aut successoribus nostris soluere debeat aut debeant annuatim, ab annua eciam pensione siue solucione dicte marce argenti, siue eius, quod loco illius marce nomine ipsorum decimalium denariorum qualiter- cunque de predictis ecclesiis solutum est et solui debet in posterum, et a pensione similiter annua et solucione trium fertonum, quos sepedictus prepositus de villis suis situatis circa flumen Iglauiam in Brunnensi archidiaconatu specialiter nomine decimalium consueuit sol- uere, ipsum et sepedictam suam ecclesiam Chunicensem — absoluentes, dantes ipsarum vi- ginti et unius ecclesiarum plebanis et rectoribus — in mandatis, quatenus in solucione dic- torum decimalium ipsi preposito et suis successoribus studeant efficaciter et humiliter obe- dire. — Propter quas tamen liberaciones, coniunctionem et subiectionem dictarum ecclesiarum quatuor per nos factam, ipsum d. Gerlacum, Chunicensem prepositum, de pecunia sue ec- clesie pro nobis et nomine nostro LX marcas ad pondus siue numerum marcarum morauica- lium, tunc per nos debitas, pro decima deputata subsidio terre sancte, soluisse tenore pre- sencium profitemur. Quarum quidem LX marcarum sic solutarum pro nobis sepedictus pre- positus Chunicensis liberacionem et quietacionem ex causis predictis plenariam nobis fecit." — Dat. et act. in Pustmyr a. d. MCCCVII, V idus Apr. pontificatus d. Clementis pape V a. II. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, p. 4. 2129) 1307, 25 Maji. Iglaviae. Ego fr. Marsilius, canonicus ecclesie Syloensis, plebanus Iglauiensis, — senciens me a — d. episcopo Pragensi, indebite et contra formam iuris aggrauatum ex eo, quod proximo in die s. Trinitatis venerunt, scilicet — plebanus de Vzowe et Th. — plebanus de s. Nicolao, nomine ipsius d. Pragensis episcopi, et clericum nomine Rutlinum violenter induxerunt in capellam s. Johannis baptiste in antiqua Iglauia, que ad meam parrochiam spectat inmediate, in cuius possessione pacifica — ego et antecessores mei tanto tempore fuimus. — Insuper manifestas violencias intulerunt, videlicet seram dicte capelle frangendo et aliam apponendo cum secularibus scilicet Pilgrimo, ciui de Gumpolcz, cum suis complicibus, qui tunc — manus violentas in confratres meos sacerdotes coram pluribus iniecerunt. Ex hijs grauaminibus et ne vlterius contra me prefatus d. episcopus vel michi adherentes qualicumque occasione pro-

Strana 918
918 Emler, Regesta Bohemiae. cedat, in hijs scriptis ad reuerendum d. archiepiscopum Maguntinum appello, — supponens me et michi adherentes sub proteccione eiusdem reuerendi d. archiepiscopi Maguntini, pro- testans, vt eadem appelacione pendente contra me et in adherentes nulla novitas attemptetur. — Protestans eciam, quod tum propter pericula viarum tum eciam propter timorem, quem ex certis coniecturis ad predictum d. episcopum Pragensem habeo, coram ipso in presenti appellare non presumo, nichillominus quantocius potero per me vel per procuratorem suffi- cientem ipsam appellationem coram ipso innovabo. Facta est autem hec appellacio a. d. MOCCCOVII°, VIII kal. Jun. in die s. Vrbani pape et martyris, in ecclesia ff. Minorum coram d. Antonio gardianno et fr. Martino et alijs ff. eiusdem ecclesie, et coram ff. ordinis Predi- catorum, scilicet Ottone suppriore et Woyzlao lectore et alijs ff. ecclesie s. Crucis in Ygla- uia, et coram Zipotone iudice et iuratis, scilicet Henrico et Chunrado, Gundolfo et aliis. 2130) 1307, 27 Maii. In Pustimir. Johannes, Olomuc. episc. W. . in Knesicz et R. . in Craluhow, plebanis. — „Cum — quidam viri temerarii — nuper in capella s. Johannis Baptiste in Antiqua Iglauia nostre dyocesis efractis hostiis ibidem in sacerdotes vicarios et clericos ministros eiusdem cappelle manus violentas inicere presumpserint, ipsam capellam et ecclesiastica bona ipsius in preiu- dicium parrochialis ecclesie s. Jacobi in Iglauia sibi vsurpare ausu sacrilego mollientes, ad nostram nichilominus et ecclesie nostre non modicam iniuriam et iacturam. Nos tam atrocem iniuriam et offensam nostram et ecclesie nostre atque cleri nostri non volentes sub dissi- mulacione aliqua conniuentibus oculis pertransire, propter salutis et honoris nostri dispen- dium euitandum, discrecioni vestre — districte precipimus, — quatenus predictos viros teme- rios, tam clericos quam laycos, qui tam nepharia presumpserunt, in Iglauia per omnes ec- clesias et in vestris ac vicinis vobis ecclesiis nominatim, sollempniter et publice pulsatis campanis et candelis extinctis denunccietis et denuncciari faciatis singulis diebus dominicis et festivis, eidem qui ipso facto incurrerunt cum suis complicibus excommunicacionis senten- cie subiacere, vt ab vniuersis Christi fidelibus arcius euitentur tamdiu, donec super predictis nobis et ecclesie atque lesis satisfaciant congruenter et in forma ecclesie obtineant se absolui." — Dat. in Pustimir VI kal. Jun. Ex orig. in arch. Montis. Sion Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 792. 2131) 1307, 29 Maji. Opaviae. Nicolaus, dux Opaviae, donationes a rege Wenceslao III monasterio ordinis s. Clarae Opaviae factas confirmat. — A. d. MCCCVII°, IIII kal. Jun. Ex orig. valde laeso in arch. c. r. aul. Vindob. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 6. 2132) 1307, 22 Jun. Pragae. Johannes, Prag. episc. fratrem Lutoldum plebanum instituit in Cunesperch. Not. oc, quod nos ad presentacionem et petitionem hon. viri Friderici, summi magistri ordinis

Strana 919
Rudolfus I, rex Bohemiae, 1306—1307. 919 Stelliferorum in pede pontis Prag. suorumque fratrum fr. Lutoldum, presbyterum eiusdem ordinis, exhibitorem presentium, in ecclesia in Cunesperch, in qua idem honestus vir fr. Fridericus predictus ius plenum obtinet patronatus, rectorem legitimum instituimus et ple- banum, ipsam sibi cum omnibus suis pertinentiis auctoritate, qua fungimur, confirmantes, et curam ei animarum ibidem, prout ad nostrum spectat officium, committentes.“ — Dat. Prage a. d. MCCCII, X kal. Jul. indict. V, pontif. nostri a. VI. Ex orig. arch. Crucigeror. Pragae. 2133) 1307, 4 Jul. Vor Horawitz. Wir Rudolf, von gotis gnaden Chunig zu Behem und ze Polan, — tuen chunt, „daz wir vnser haus Chlingeberch vnserm lieben und getrewen, Hainrichen von Rosenberch, obristem Chamrer ze Behem, gesaczet haben, daz er daz selb haus also lang ze rechtem pfande inne haben soll, vntz daz wir in gewaltich machen des hauses ze Ragtz in Osterreich, mit alle dev, vnd dar zu gehoret, also swenne wir in des selben hauses gewaltich machen, so soll er vns des vorgenanten hauses Chlingeberch — abgesten vnd abtreten vnd in vnser gewalt antwurten. Geschech aber des nicht, daz wir in dez eegenannten hauses Raktz nicht gewaltig machten, so suln wir im in vnserem Chunigreich ander guet, daz als tewer sei sam daz selbe haus ze Raktz ist, geben, nach vnser lieben und getrewen Hainrichs von Schowen- berch, Tobias von Beching, obristes Marschalichs in Behem, vnd Albrechtz von Seberg rat, den wir daz ze verrichten vnd ze volbringen vnsern gewalt haben gegeben. Wer aber, daz, daz nicht gescheh, daz hie vor verschrieben ist, so soll er daz selbe haus Chlingeberch ze rechtem Pfande inne haben also lange, vntz im gelaistet werde, daz im gelobt ist. Vber daz wer, — ob wir sturben, so suln vnser Erben — alles des gebunden sein, daz vor verschrieben ist. Wer aber daz wir nicht erben nach vns liessen, so soll swer Chunig in Behem nach vns werde, iz sei herzog Friederich von Osterrich oder ander vnser Brueder dcheiner, vmb das vorgenant haus Chlingeberch gegen dem vorgenanten Hainrichen von Rosenberg, vnd auch er her wider gegen vnsern Erben oder Bruedern, in allem dem gelubd sten, als vor geschrieben ist." — Gegeben vor Horawitz — Tausent dreihundert jar, darnach in dem si- benten jar, an sand Vlrichs tage. Ex orig arch. Worlic. copia Mus. Boh. 2134) 1307, 26 Jul. Pragae. Johannes, Prag. episc, cum Henrico de Rosenberg quaedam bona permutat. — Not. oc, „quod nos consideratis diversis bonorum ecclesie nostre in Sepechow — circumstantiis, tantum per bona ipsa nos habere et hactenus habuisse incommoditates — cum honorabilibus viris mag. Petro preposito, Johanne decano, mag. Ulrico scolastico, Wencezlao archidiacono nec non Pragensis ecclesie capitulo diuersos super hoc et sollicitos tractatus habuimus, qui — nobis consuluerunt (sic), ut pro bonis praedictis cum aliquo covenientes iniemus permu- tationis contractum. — Quo quidem consilio — accepto, cum d. Henrico de Rosenberch, summo regni Boemie camerario, ad permutacionem predictorum bonorum nostrorum in Sepe-

Strana 920
tvee 920 Emler, Regesta Bohemiae. chow et pertinenciarum eorum et Radymowiczi ac Czelcowicz villarum ecclesie nostre Pra- gensis, cum bonis predicti d. Henrici in Krywsudow et Herarcs cum pertinenciis eorum deuenimus in hunc modum, videlicet quod ipse d. Henricus nobis et ecclesie Pragensi castrum Krywsudow et municionem in Herarcz cum villis, hominibus, agris cultis et incultis, mon- tibus, planis, siluis, rubetis, pratis, pascuis, venationibus, molendinis, fluminibus, piscacio- nibus, piscinis, aquis aquarumve decursibus ac omnibus aliis utilitatibus, iuribus et eorum pertinenciis, — que olim Ulricus de Krywsudow habuit et possedit, et villam Sdislawicz, quam d. Henricus de Lyppa, cum bona ipsa tenuit, ad eadem bona emit, pro predictis bonis in Sepechow cum pertinenc iis suis et duabus villis nostris predictis in permutacionem dedit. — Nos quoque ipsi d. Henrico de Rosenberch predicta bona in Sepechow cum villis, homi- nibus oc, et predictas duas villas ecclesie nostre in permutacionem damus, — hoc tamen in permutacione ipsa inter nos et predictum d. Henricum de Rosenberch modo servato, quod nos unum pro parte nostra, et ipse d. Henricus alium pro parte sua taxatores debemus eligere, qui utraque bona, tam nostra videlicet quam d. Henrici, usque ad festum b. Galli proxime nunc venturum taxare debebunt. Et si ipsi concorditer, vel eis non concordantibus Bartussius de Luczhen inclite d. Elizabeth, regine Boem. camerarius, quem tam nos quam ipse d. Henricus in vbermannum elegimus, bona nostra in Sepechow et predictas duas villas nostras cum pertinenciis omnibus plus quam predicta bona d. Henrici valere taxabunt, tunc ipse d. Henricus pro supplemento valoris bonorum nostrorum — villam Sdyslawicz nobis addet. Si autem villam ipsam habere non posset, tunc villam suam Cyetoras iuxta predic- torum taxatorum aut Bartusii taxacionem nobis et Pragensi ecclesie assignabit. Si autem bona predicta in Krywsudow et Herarcz cum pertinenciis eorum et predictam villam per d. Henricum de Lyppa emtam taxatores aut vbermannus predicti plus quam bona nostra valere taxabunt, tunc quantum iuxta ipsorum taxacionem plus bona ipsa in Krywsudow et in Herarcz cum pertinenciis predictis valebunt, — tantum ipse d. Henricus de bonis ipsis pro se reti- nebit, et reliquum bonorum ipsorum nos et ecclesia Prag. in permutacionem habebimus su- pradictam." — Prage a. d. MCCCVII°, VII° kal. Aug. indict. V. Ex orig. arch. Worlic. copia Mus. reg. Boh. vnf 2135) 1307, 8 Aug. In castris citra Jemnicz. Nos Fridericus, — dux Austriae et Styriae, d. Carniolae, Marchiae ac Portusnaonis not. oc, „quod nos attendentes — obsequia, que viri prudentes ciues Brunenses, fideles nostri deuoti, illustri quondam fratri nostro, regi Bohemie, impenderunt vsque ad ipsius obi- tum, et que nobis exhibere poterunt in futurum, omnia iura, libertates, et gracias ipsis a predicto quondam fratre, nostro donatas — spondemus inuiolabiliter obseruare, et eas ni- chilominus, postquam in regem Bohemie coronati et assumpti fuerimus, sigillo nostro regio confirmari.“ — Dat. per manus mag. Bertoldi, prothonotarij nostri, in campis citra Jemnicz, a. d. MCCCVII°, VI idus Aug. Ex orig. arch. civ. eiusdem Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 6.

Strana 921
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 921 2136) 1307, 20 Aug. In Sedlicz. Heinricus, — Boemiae et Poloniae rex, Karinthiae dux, Tyrolis et Goriciae comes, Remundo de Luchtenburch castrum Byetow confert. — Not. oc, "quod nos sincere fidei et probitatis merita, quibus fidelis noster dilectus Remundus de Luchtenburch potest et debet non inmerito commendari, attenta consideracione pensantes, sibi castrum nostrum Byetow situm in Morauia — conferimus — per ipsum Remundum et heredes suos iure proprietatis et hereditario in perpetuum cum territorio siue districtu, vasallis, oppidis, villis, hominibus, possessionibus, agris cultis et incultis, montibus, planis, siluis, rubetis, nemoribus, venacio- nibus, pratis, pascuis, piscinis, piscacionibus, molendinis, aquis aquarumue decursibus, jure patronatus ecclesiarum in castro ipso et in bonis ad ipsum castrum pertinentibus sitarum, ho- nore, dominio, iudicio, iure, iurisdiccione et omnibus aliis vtilitatibus et vniuersis pertinenciis, que ad ipsum castrum ab antiquo pertinuerunt et adhuc pertinent, possidendum. Postquam autem fauente domino in regem fuerimus coronati, litteras presentis tenoris dicto Remundo vel heredibus suis dare promittimus sigillis Maiestatis nostre, quibus tunc vti ceperimus, sigillatas.“ — Dat. in Sedlicz a. d. MCCCVII, XIII° kal. Sept. indicc. V, regn. nostrorum a. 1°. E cop. Mus. Boh. 2137) 1307, 22 Aug. In castris apud Chunigsperch. Rudolfus, palatinus Rheni, assentit confirmationi privilegii per Albertum, Rom. regem, Ottoni de Ochsenstein a. d. MCCCVII, II Maii factae. Böhmer, Wittelsbachische Reg. 59. 2138) 1307, 27 Aug. Pragae. Nos Raymundus de Luchtenburch, subcamerarius Boh. Ulricus de Luchtenburch, Heinricus de Lypa, Johannes de Wartenberch, Poto, filius Hinconis de Duba, et Wilhelmus de Waldekke not. oc, "quod nobili viro d. Eberhardo, comiti de Wirtenberch, quatuor milia marc. gr. denar. prag. ad pondus pragense, LVI gr. pro marca qualibet computando, pro ser. d. nostro Henrico, Boemie et Pol. rege, Karinthie duce et comite Tirolis, qui eadem IV milia marc. dicto comiti se pro eo, quod comes cum hominibus .suis armatis ad provinciam domini nostri regis predicti venire debeat, daturum promisit, obligavimus, — promittentes, eidem comiti ipsa quatuor milia marc. solvere in terminis, qui super solutione pecunie ipsius in literis d. regis super eo confectis et dicto comiti assignatis sunt expressi. Et si forte ipse d. rex aliquo impedimento occupatus in aliquo dictorum terminorum non solvet dicto comiti pecuniam, quam solvere promisit, tunc nos civitatem Pragensem tenebimur ingredi et ibi iacere nomine obstagii nec exire abinde, quousque prefato comiti dicta pecunia fuerit persoluta." — Dat. Prage a. d. MCCCVII°, VI kal. Sept. regn. nostrorum a. 1°. Sattler, Gesch. des Herzogth. Würtemberg II, 63. 2139) 1307, 27 Aug. Pragae. Nos Henricus, Boemiae et Pol. rex oc, not. oc, „quod nos nobili viro Eberhardo, co- miti de Wirtenberch, cum hominibus suis armatis ad nostram provinciam nobisque in subsidium 116

Strana 922
922 Emler, Regesta Bohemiae. contra nostros adversarios venienti a die, quo cum ipsis hominibus suis intra limites et ter- minos seu marcas regni nostri Boemie fuerit constitutus, in antea sibi expensas, quas et sicut consuetum est dari in causa huiusmodi hominibus, ministrare et dampna, que ipsum in nostris existente provinciis in terris nostris continget recipere, resarcire — promittimus et spondemus.“ — Dat. Prage a. d. MCCCVII°, VI kal. Sept. regn. nostrorum a. 1°. Sattler, Gesch. des Herzogth. Würtenberg. II, 64. 2140) 1307, 28 Aug. Pragae. Henricus, Boh. et Pol. rex, Karinthiae dux, Tirolis et Goriciae comes. Not. oc, „quod nos nobili uiro Eberhardo, comiti de Wirtenberch, pro eo, quod cum suis hominibus, quanto plures habere poterit ad nostra servitia nobisque in subsidium contra nostros adversarios et iuvamen venire debeat IV milia marc. den. prag. ad pondus prag. LVI gr. computando pro qualibet marca, promittimus nos daturos, de quibus quidem IV milibus marc. sibi II milia infra XIV dies a die adventus sui ad regnum Boemie computandos dabimus et — dare spon- demus, residua vero II milia marc. eo a nobis de Bohemia ad propria redeunte sibi dabi- mus et soluemus. Quod si eidem comiti aliquo impedimento occupati non solvemus dictam pecuniam, quemadmodum est promissum, tunc fideles nostri Raymundus de Luchtenburch, subcamerarius Boh. Heinricus de Lypa, Johannes de Wartenberch, Poto, filius Hinconis de Duba, et Wilhelmus de Waldekke, qui se dicto comiti pro prefata pecunia pro nobis fideius- sorie obligarunt, civitatem Pragensem tenebuntur et promiserunt nomine obstagii ingredi nec exire de ipsa, quousque dicto comiti de promissa pecunia et dampno — sit plenarie satisfactum.“ — In cuius rei — testimonium presentibus literis sigillum nostrum secretum, quia maioribus adhuc caremus, duximus apponendum. — Dat. Prage a. d. MCCCVII, V kal. Sept. regn. nostr. anno I°. Sattler, Gesch. des Herzogth. Würtenb. II, 64. 2141) (1307), 31 Aug. Brunnae. Literae nobilium terrae Moraviae ad Fridericum, ducem Austriae, de privilegiis suis et de juramento fidelitatis ipsi praestando. — „Serenissimo principi et domino suo carissimo, d. Friderico, illustri duci Austriae et Stiriae, domino Carniolae, Marchiae ac Portus Naonis: Johannes, — Olomuc. episc. nec non universitas nobilium terrae Moraviae, promptum et debitum in omnibus famulatum. Magnificentiae Vestrae cum debita reverentia et honore ad uberes gratiarum assurgimus actiones pro eo, quod nobiles terrae, qui fuerunt in nostrae legationis officio nuper ad Vestram Excellentiam deputati, in petitionibus vobis ex parte nostri propo- sitis gratiosi fuistis ac favorabiliter inclinati; licet duae ex petitionibus, quae nostrae etiam insertae fuerant literae, in privilegio nobis per Vestram Dominationem concesso non fuerint annotatae; quas tamen, prout de vestra speramus clementia, facietis in indulto nobis privi- legio applicari, et easdem vobis honestus vir fr. Bertoldus de Salcza, commendator in Mewr- perch, explicare poterit oraculo vivae vocis. Si vero vobis, quod annecti debeant, non vide- retur aliqualiter expedire, hoc Vestrae Benignitati duximus committendum. Vestram insuper

Strana 923
Henricus, rex Bohemiae 1307—1310. 923 Magnificentiam latere nolumus, quod praedictus frater Bertoldus ex parte Vestri a nobis sibi praestari fidelitatis sacramentum denuo expetebat: cum tamen dicti nobiles et nuntii nostri ad vos directi vobis ex parte nostri et nostro nomine sacramenta hujusmodi corpora- liter praestiterunt, quae tunc et etiam nunc rata habuimus et habemus, ac vobis ea antea prae- sentialiter praestitimus, cum proximo Znoymae fuimus in excellmi d. Rom. regis, patris vestri carmi et felicis recordationis d. nostri, d. Rudolfi et vestri praesentia constituti, nostris instru- mentis super hoc nichilominus datis ad majoris roboris firmitatem. Propter quod nobis et aliis sapientibus non videbatur aliquatenus expedire, quod juramenta haec deberemus totiens iterare, cum in nostri honoris detrimentum vergeret et jacturam. Attamen si nos de hoc habere nolueritis forsitan supportatos, ea vobis iterato praestabimus, cum nos vestrae prae- sentiae proximo contigerit interesse. Has autem literas sigillo reverendi in Chr. patris et domini Johannis, Olom. episcopi, et aliorum nobilium terrae nostrae, quos ad hoc dictus fr. Bertoldus nominaverat, procuravimus consignari.“ — Dat. Brunnae II kal. Sept. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. — Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 374. 2142) 1307, 1 Sept. Pragae. Nos Fridericus, — Misnensis et Orientalis marchio, not. oc, "quod nos serm principi d. Heinrico, inclyto Boh. et Pol. regi ac duci Karinthiae, sororio nostro carissimo, et hominibus suis, cum quibus ipse rex nobis contra nostros adversarios in subsidium venire promisit, a die, qua metas terrarum nostrarum ad nos venientes attigerint, expensas, quas et sicut con- suetum est dari in casu hujusmodi per tempus, quo in nostro manserint adjutorio, promitti- mus nos daturos. Damna etiam, si qua praedictum dominum . . regem et homines suos in nostris praesidiis existentes ab adversariis et inimicis nostris percipere contingeret, sibi vo- lumus et promittimus resarcire." — Dat. Pragae a. d. MCCCVII°, in die s. Egidii. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 2143) (1307, 1 Sept.) Pragae. Heinrich, König von Böhmen und Polen, schlieszt mit Friedrich, Markgrafen von Meiszen ein gegenseitiges Hilfsbündniss, dessen Inhalt folgends angegeben wird: „Er will den beiden Friederich mit aller Macht wider alle beholfen sein; hinwieder gelobt der Oheim, seinen Vater, Heinrichs Schwager, mit s. Machtnach Böhmen zu bringen zu Bezwingung aller, die in Böhmen und Mähren wider ihn sind. Dafür will Heinrich, wenn er unbeerbt sterbe, Böhmen und Mähren an Meissen bringen, mit Ausnahme eines Vermächtnisses an seine Hausfrau. Beide Frauen sollen über Böhmen und Mähren Pfleger sein, wenn Heinrich nach Kärnthen ziehe; um Schaden in der Pflege oder in seinem Dienste sprechen sechs Männer; kommt Heinrich dem Spruche nach, dann treten die Lande wieder unter ihn zurück. Heinrich will ihnen vier Städte einantworten, Leutmeritz, Laun, Bruxs und Melnik; zugleich den 116* grossen „Turm vf dem Huse ze Prage“, den jedoch Kunrad von Aufenstein hüten soll. Hält

Strana 924
924 Heinrich „diese vorgenante rede“ nicht, so hat er Städte und Thurm an Schwager und Oheim verloren." Emler, Regesta Bohemiae. Kopp, Gesch. der eidg. Bünde III, 2, 375. 2144) 1307, 13 Sept. Pragae. Nos Heinricus, — Boemiae et Pol. rex, Karinthiae dux et comes Thirolis, not. oc, „quod nos dilecti fidelis nostri Heinrici de Rosenberch, summi regni Boemie camerarii, grata fidelitatis obsequia — attendentes, — castrum nostrum Clingberch cum suis juribus et perti- nentiis uniuersis, et unam curiam, que in vulgari vocatur Zahors, dicto Heinrico damus — iure hereditario et in perpetuum possidendum.“ — Et „eidem Heinrico omnes possessiones et bona per reges Boemie, predecessores nostros, iuste — sibi data et concessa, super quibus ipsorum regum monstrare et probare poterit privilegia se habere, confirmamus. — Postquam autem fauente domino in regem fuerimus coronati, litteras presentis tenoris renouabimus et eas ipsi Heinrico nostris maioribus sigillis, quibus tunc uti ceperimus, dabimus sigillatas, dantes super hoc in testimonium presentes litteras secreti sigilli nostri munimine roboratas. Dat. Prage a. d. MCCCVII°, idus Sept. regn. nostrorum a. 1°. Ex orig. arch. Worlic. cop. in Mus. Boh. 2145) 1307, 13 Sept. Pragae. Nos Fridericus, Misnensis et Orientalis marchio, recognoscimus, "quod magnificus prin- ceps, d. et sororius noster dilectus, Heinricus, Bohemie et Polonie rex, Karinthie dux et comes Thirolis, nobili et famoso viro, Heinrico de Rosenberg, summo regni Bohemie came- rario, castrum suum Clingenberg cum suis iuribus et pertinenciis vniuersis, et unam curiam, que in vulgari vocatur Zahors, dedit — possidendum, promittens eciam dicto Heinrico de Rosenberg et Witkoni de Landenstein ac aliis amicis ipsius Heinrici de Rosenberg dampna per illustrem Fridericum, ducem Austrie, et exercitum eius tempore guerre inter predictum, — Heinricum, regem Boh. et Pol. et ipsum ducem suborte in bonis eorum illata, et que durante eadem guerra eis in dicti nostri sororii seruiciis inferentur, iuxta predicti Heinrici et nobilis viri Vlrici de Luchtemburg assercionem et diffinicionem infra hinc et festum b. Georgii affuturum proxime — resarcire.“ — Dat. Prage a. d. M'CCCVII°, id. Sept. Ex orig. arch Worlic. cop. in Mus. Boh. 2146) 1307, 17 Sept. In Cremsir. Johannes, episc. Olomuc. ratam habet compositionem dissensionis inter se et va- sallos per arbitros electos factam. — Not. oc, "quod nos de consilio capituli Olomucensis ecclesie nostre dissensionem, que inter nos ex vna, et inter Nicolaum, Jenczonem, Franco- nem, filios eius, de Chorynie, ac Heinricum, Franconem de Modricz, Heymanum de Slapa- nicz, filios Luczkonis, . . filios Johannis de Luczka ac . . filios Theodorici de Branek ex al- tera parte habita est ad hanc horam, nobili viro d. Witconi de Swawenic, camerario Olom. et fidelibus nostris Herbordo de Syrbecz, camerario nostro, Andree de Cethochowicz, Con-

Strana 925
Henricus, rex Bohemiae 1307—1310. 925 rado de Gelcz, Bunoni de Teschowicz et Heymanno comiti de Prsybor cum plena potestate commisimus, vt eam — inter nos secundum iusticiam dirimerent, — et promittimus bona fide, quod omnia et singula ordinata et pronunciata per eos pro parte nostra rata et firma tenere volumus, et nunquam contrauenire in aliquo eorundem. Nos itaque Witco dictus de Swabenicz, camerarius Olom., Herbordus camerarius, Andreas de Cethochowicz, Conradus de Gelcz, Buno de Theschowicz et Heymannus comes de Prsybor super predicta dissensione, — prout ordinauimus, — ad inuicem pronunciamus. — Primo quod ipse vener. noster d. Johannes, episcopus Olom. Nicolao, Jenczoni, Franconi et ceteris omnibus suprascriptis cum amicis et hominibus ac complicibus eorum omnem culpam et excessus, quos ad hanc horam contra eum fecerunt, ex corde indulgeat, sicque nunquam animaduertat aliquid propter ea contra eos. Preterea omnes pacciones seu ordinaciones, super quibus qualescumque hacte- nus litere confecte fuerint inter ipsum vener. d. nostrum, Olom. episcopum, et inter Nico- laum, Jenczonem, Franconem et alios suprascriptos, per presentem ordinacionem nostram simul cum ipsis literis nullius momenti debent esse penitus amodo seu vigoris. Ceterum quia predicta dissensio non potuit complanari, nisi prius retractata esset causa, quam Ge- orgius Arnolthowicz marschalcus et Bouslaus cum fratribus de Crasna super dampnis ipso- rum contra Bludonem de Trenauia et Heymannum comitem de Prsybor prosecuti fuerint, ideo ipsam causam inter jam predictas partes retractamus taliter, vt (causam) tam predicti Georgius et Bouslaus cum fratribus suis de nouo reasumant et in curia ipsius d. nostri epi- scopi Olom. iure magdeburg. prosequentur eandem. Insuper dampna, quecumque de pote- state et per homines ipsius d. nostri episcopi Olom. Jenczoni, Franconi et aliis amicis ac hominibus et complicibus eorum quibuscumque hactenus sunt illata, dampna eciam, quecum- que iam dicti Jenczo, Franco cum amicis et hominibus ac complicibus suis ipsi d. nostro episcopo Olom. et suis hominibus vsque nunc intulerunt, equo modo inter se sufferant et equaliter sibi parcant, sicque de cetero ex vtraque parte non fiat aliqua questio pro eisdem. Ad hec ipse d. noster Johannes, episcopus Olom. cum domibus et iuribus ipsorum in nouo castro deinceps faciet quidque volet, sed in recompensam huiusmodi predicti homines de ipso nouo castro hereditates illas, que purglehen wulgariter dicuntur, XII annis libere possidebunt, elapsis autem iam dictis annis, si quis tunc ex nobis vixerit, ille dicto d. nostro episcopo Olom. de ipsis hereditatibus debita seruicia ostendet, vel in castro eiusdem provincie pro conseruacione ipsius de ipsis hereditatibus, si opus fuerit, locabuntur. — Item de hoc, quod illi, qui coram ipso d. nostro episcopo Olom. pro feodis suis querimoniam mouerunt et non comparuerunt in termino peremptorio sibi dato, milites et vasalli ecclesie requirantur, et si iam dicti milites et vasalli ecclesie jure magedeburgensi eos inuenient, ius suum perdidisse totaliter ab accione sua super ipsis feodis debent inperpetuum cessare. Si uero per ipsos milites seu vasallos dicto iure magdeb. ostendetur, quod dicti sui pro feodis querimoniam fecerunt, non perdiderunt ius ipsorum, tunc primo debet per eos super iam dictis feodis querimonia inchoari. Iterum ipse d. noster Johannes, episcopus Olom. nullum penitus vasallum seu infeudatarium suum amodo detinere debet, nisi precedat iudicium et iusticia de aliquo eorundem. Nullus etiam vasallorum et infeodatariorum Olom. literas securitatis et conductum

Strana 926
926 Emler, Regesta Bohemiae. ab ipso d. nostro episcopo Olom. expetat et requirat, sed libere quidem ad ipsum excepto. solo casu homicidii, quando vult, veniat omni hora. Si quis autem pertinaciter venire non curaret ad ipsum d. nostrum, hunc ipse d. noster per suos milites proinde faciat iudicari. Amplius priuilegia Olom. ecclesie declarabunt super metis et limitibus, pro quibus inter Bouslaum et amicos . . suos de Crasna et inter Bludonem de Tirnawia et Heymannum comitem de Pirsybor questio habetur, de hoc iam dicto vtraque pars contenta penitus esse debet. Item si prefatus noster d. Johannes, episcopus Olom., aliquem de vasallis suis sine iudicio captiuauerit, et ipsum infra duas septimanas liberum non dimiserit, infrascripti fideiussores, qui sua sigilla presentibus appenderunt, post duas septimanas easdem ciuitatem Olom. intra- bunt in M marcis adiacendi in obstagio, donec uel dictus captiuus dimittatur liber, uel per ipsum d. episcopum Olom. Jenczoni et Franconi cum suprascriptis omnibus persoluantur predicte M marce. Si uero etiam ipse d. noster d. Johannes, episcopus Olom. aliquid aliud supradictorum infregerit, et hoc infra VIII septimanas non retractauerit, post ipsas VIII septi- manas secundo ciuitatem Olom. dicti fideiussores intrabunt, donec ipse d. noster episcopus Olom. retractet ea, que infregit, uel dictis Jenczoni et Franconi cum aliis supra scriptis amicis eorum predictam pecuniam persoluet. — Nos vero Witco dictus de Swabenicz, camerarius Olom., Dluhomilus, scolasticus Olom. ecclesie, Herbordus, camerarius eiusdem d. nostri, Andreas de Cethochowicz, Conradus de Kelcz, Marssik de Wasan, Hodislaus de Malkowicz, Buno de Theschowicz, Sobyen de Tessnowicz, Slawata, nepos eiusdem d. nostri, Nehradus de Wasan et Wilhelmus de Dirnowicz, qui pro ipso venerabili patre et domino nostro d. Johanne, Olomu- censi episcopo, promisimus et fideiussimus in solidum super obseruandis per eum omnibus supradictis, sigilla nostra presentibus etiam duximus appendenda.“ — Act. et dat. in Cremsir a. d. MCCCVII, XV kal. Octobris. Chytil. Cod. dipl. Mor. VI, 7. 2147) 1307, 28 Sept. In castris apud Cuttenas. Albertus, Rom. rex, Ottoni de Ochsenstein feuda, quae prius Johannes de „Metz“ in villis Vatzingen et Queichheim possedit, confert. Böhmer, Regesta imp. ab. a. 1246—1313, p. 249. 2148) 1307, 2 Oct. In Colonia. Not. oc, — „quod nos Hynco de Przibislaws non — coacti, sed spontanea volun- tate nostra inducti — d. Heinrico, Boh. et Pol. regi, Karinthie duci et comiti Tirolis, de fidelitate sibi et heredibus suis futuris per nos seruanda perpetuo nostro et heredum no- strorum nomine prestitimus debitum sacramentum, promittentes fide data nomine juramenti, — quod ipsi d. regi et heredibus suis — perpetuo fideles et obedientes esse — volumus nichilque contra eos umquam attemptabimus vel faciemus verbo vel facto, publice vel occulte, sed pocius ipsis adherentes eos toto posse nostro contra omnem hominem, quandocunque et quociescunque nobis mandaverint, juvabimus fideliter.“ — Dat. in Colonia a. d. MCCCVII°, VI non. Oct. indict. VI. Ex orig. S. Wenceslai cop. in Mus. Boh.

Strana 927
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 927 2149) 1307, 5 Oct. In castris apud Opatowicz. Albertus, Rom. rex oc, et Fridericus, dux Austriae et Stiriae, dominus Carniolae Marchiaeque et Portus Naonis libertates quasdam concedunt civitatibus Grecz, Jermer, Chrudim, Mutha et Politz. — Not. oc, "quod cupientes omnia et singula facere, — que singulis istarum ciuitatum Grecz, Jermer, Chrudim, Mutha et Polics nouimus esse congrua et eorum profec- tibus profutura, ipsas in nostram recipientes gratiam (et) proteccionem, — primo volumus et promittimus, vt nullum ciuium dictarum ciuitatum, qui fideiussores habere potest uel certam residenciam possessionum, que possessio estimatur ad quinquaginta marcas argenti, contra formam juris detinere uel capere aliqualiter debeamus. Item volumus, vt camerarius noster nusquam in aliqua ciuitate super causis iudicandis iudicio presidere debeat, nisi in illa ciui- tate, in qua cause sunt suborte, sicut in literis principaliter continetur plenius. Item si ca- merarius noster judicibus et dictarum ciuitatum ciuibus dederit in mandatis, ut causas cuius- cunque facti in ciuitate subortas non debeant iudicare et de eisdem causis nulli facere iusticie complementum, nichilominus volumus, ut ipsi judex et jurati predictas causas iudi- cent et facient de eis iusticie complementum, sed in formam juris ciuitati prioribus tempo- ribus approbatam, exceptis tribus causis, videlicet falso, strupro et presumpcione temeraria, que heymsuchung wlgariter dicitur, quas tres causas iam dictas volumus per nostrum came- rarium iudicari. Preterea dictis ciuibus duximus huiusmodi graciam faciendam, vt nullam collectam uel stevram nobis dare et exsoluere teneantur, sed solum censum exsoluent de he- reditatibus, quas ad ipsas cluitates per regem habent mensuratas, saluo hoc eciam, qui- cunque rex filiam vel filias suas duxerit maritali copule coniungendas, extunc volumus ut homines ciuium in villis residentes collectam uel stevram exsoluere debeant, quam homines nobilium terrigenarum dabunt et exoluent, videlicet de laneo fertonem quatuor grossos de- narios computando pro fertone. Item artifex mechanicus lotonem; item de quolibet molen- dino integro fertonem ; item de paruo molendino lotonem ipsum ad amplius subsidium nulla- tenus compellentes. Item volumus et promittimus, vt presens moneta tam in grossis quam in paruis denariis in suo valore debeat perpetuo conseruari. Item volumus, ut quicunque ducens argentum de monte Cutena, si infra vnum miliare sibi argentum per vrburarios uel magistros monete receptum fuerit, extunc pro qualibet marca sibi recepta quadraginta duo grossi denarij restituantur eidem eodem termino, quo sibi argentum receptum esse dinoscitur prenotatum. Si vero idem ducens argentum vltra vnum miliare a dicto monte Cuttna ve- nerit, extunc nullus debet ei recipere argentum uel ipsum in aliquo conturbare. Item volu- mus, ut ciues mercatores et hospites regnum Boemie intrantes uel exeuntes libere et se- cure argentum ducere debeant et portare cautela huius(modi) adhibita et expressa, quod si dictis ciuibus mercatoribus uel hospitibus de alijs terris uel ciuitatibus circa montem Cutt- nam transeuntibus argentum ipsorum per predictos vrburarios uel magistros monete re- ceptum fuerit, si idem ciues mercatores vel hospites testimonio proborum virorum ostendere poterunt et probare, quod argentum eis receptum de alijs terris uel ciuitatibus secum duxerint uel portaverint, extunc eis dicti vrbvrarij uel magistri monete argentum resti- tuere sine difficultate qualibet teneantur. Preterea dictis ciuibus duximus huiusmodi graciam

Strana 928
Emler, Regesta Bohemiae. 928 faciendam, vt nobiles et terrigenas terre pro debitis ipsis ciuibus non solutis per camera- rium siue nunccium beneficiariorum assumpto sibi camerarij uel vicem eius gerentis nunccio condicionis militaris ad iudicium terre citare debeant. Sub numero decem marcarum argenti singulis annis in quatuor temporibus itaque diebus integris et completis dictorum quatuor temporum a mane usque ad vesperam dicti nobiles et terrigene iuxta formam cita- cionis superius expressam citari possunt et aput quoscunque nobiles et terrigenas dicti cives jus suum obtinuerint pro debitis suis et fuerint assecuti, ex tunc res mobiles dictorum nobi- lium determinate licite et libere poterunt etiam occupare, ut eis eorum debita exsoluant. Preterea si aliquis ex dictis nobilibus terrigenis sine heredibus decesserit debitis creditoribus suis non solutis, ex tunc ille vel illi, qui se de hereditatibus illius, qui decessit, intromi- serunt, debita dictis creditoribus exsolvere teneantur. Preterea si aliquis camerarium nostrum rogaverit, ut sibi adversarium suum citare pro suis causis debeat, et facere iusticiam de eodem, si ipsi civi citanti non fuit prius jus denegatum a suo iudice et iuratis, ex tunc vo- lumus, quod civis citans ius suum debeat perdidisse. Item volumus, ut lapides, ex quibus comburitur cimentum, et alii lapides necessarii ad domos in civitate construendas et arena, argilla, que sunt necessaria ad ciuitates, ducantur impedimento quolibet non obstante. Item volumus, ut a qualibus dictarum civitatum ad instanciam unius miliaris nulla thaberna atque artifex mechanicus habeatur. Preterea omnia privilegia, libertates, gratias et omnia jura in eisdem privilegiis contenta atque scripta, que dictarum civitatum cives ab illustribus principibus quondam Boemie regibus, antecessoribus nostris, habent et habere noscuntur, rata et grata habentes volumus inviolabiliter observare. Item civibus civitatis Greczensis speciali de favore, quo ipsos amplectimur, silvam ante fores civitatis eiusdem propinque adiacentem nuncupatam vulgariter Boronem cum fundo contulimus perpetue et libere possidendam atque in ipsorum usus committendam. Item volumus et permittimus, ut in pre- dicta ciuitate sit et esse debeat deposicio in mercimoniis et aliis rebus, que dicitur vulga- riter Niederlage. Preterea volumus et permittimus in predicta civitate Grecz annuale forum in nativitate beate Marie Virginis liberum per quatuordecim dies omnes, qui illuc transeuntes cum mercibus quibuscunque per bona regia et nobilium sine theloneo in redditu et exitu transire per hos quatuordecim dies libere debent, impedimento quolibet procul moto. In- super predictis civibus indulgemus, quod libra plumbi in civitate sua de cetero gaudeant et utantur.“ — Dat. in castris apud Opatowicz III non. Octob. a. d. M.CCC.VII, regni vero nostri Romani predicti anno X. Bienenberg, Gesch. der Stadt Königgrätz 92. 2150) 1307, 10 Oct. Pragae. Nos Heinricus, Boemiae et Pol. rex oc, not. oc, "quod nos dilecto nobis Fridlino de Oteless, civi nostro Pragensi, solutionem sexcentarum et sexaginta et unius marcarum ac unius fertonis gr. denar. prag. ad pondus pragense LVI grossos computando pro marca qua- libet, in quibus ipsi Fridlino pro expensis nobis ministratis per eum tenemur, in nostris mo- neta et urbura deputamus taliter, quod postquam — d. Fridericus, Misnensis et Orientalis

Strana 929
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 929 marchio, — duo millia marcarum denar. et ponderis praedictorum, quae sibi de dictis moneta et urbura nostris percipienda deputavimus, perceperit, ipse Fridlinus qualibet septimana de ipsis moneta et urbura centum marcas dictorum denariorum et ponderis recipiat et perci- piat tamdiu, quousque dictam summam pecuniae — perceperit plenarie.“ — Dat. Pragae a. d. MCCCVII, VI° idus Oct. VI indict. regn. nostrorum anno I°. Ex orig. arch. c. r. aul. copia Mus. Boh. — Dorso huius diplomatis inscriptum est, Fridlinum postmodum recepisse salis carratas prope mille, Halis etc. 2151) 1308, 11 Oct. Apud Oppatowicz. Albertus, Roman. rex, Burchardo de Elrebach curiam Colberg confert. Böhmer, Reg. imp. inde ab a. 1246—1313 pag. 249. Extr. 2152) 1307, 16 Oct. In Broda. Remundus de Leuchtenburch facit commutationem cum abbate Wilhelmoviensi de quibusdam bonis. — Not. oc, "quod matura habita deliberacione de bonis — infra scriptis, videlicet Zmurdow castro, et civitate cum foro libero in ipsa feria secunda existente, et de villis Zwoschi, Watscow, Schepanow, Lubne, Bossiichzin ad predicta castrum et civitatem pertinentibus cum omnibus ipsorum attinenciis, — cum iure patronatus ecclesie oc, commu- tationem fecimus cum — d. Jarozlao abbate, totoque conventu ecclesie Wilhelmoviensis, et bonis ipsius ecclesie infra notatis, videlicet Mitbelberch, Hondorf, Sighartsdorff, Langendorff, Scheiblisdorff, Chochansdorff, Rechzicz, Dietricilhota, Zawidowici et Radhoztowici, cum omnibus ipsorum attinenciis, silvis, rubetis oc, cum iure patronatus ecclesie hereditario, do- minio, et cum omnibus libertatibus et utilitatibus, quibus predicti dd. Jarozlaus abbas to- tusque conventus ecclesie memorate predicta bona possederunt et tenuerunt, transferentes in ipsos dd. Jarozlaum abbatem, totumque conventum predictum ac ipsorum successores omne ius et dominium, quod nobis sive nostris heredibus in memoratis bonis nomine obligationis, alienacionis, commutationis, proprietatis seu quocunque modo vel titulo alienandi sive possi- dendi aliqualiter competebat; et sub pena mille marcarum gr. prag. promittentes ipsis dd. predictis memorata bona, que tenuimus, a data presentium per terminum continuum et diem ab omni homine libera facere et penitus disbrigata iuxta consuetudinem terre et iura regni, — et obligantes ipsis dd. Jaroslao abbati, totique conventui — nostram mediam civitatem Brodensem pro mille marcis predictis, si ipsarum penam per violenciam dicte commutacionis aut disbrigationis predicte negligenciam solvere nos contingat, tenendam tamdiu et possiden- dam, quousque sepe dictis dd. mille marce predicte fuerint integraliter persolute.“ — Dat. in Broda a. d. MCCCVII°, in die b. Galli confessoris. Dobner, Mon. hist. Boh. VI, 392. 2153) 1307, 17 Oct. In castris apud Znoymam. Nos Albertus, — Roman. oc, not. oc, "quod attendentes puritatem fidei, et constan- ciam incorruptam, quibus — consules et vniuersi ciues de Brunna — erga nos enitere multi- 117

Strana 930
Emler, Regesta Bohemiae. 930 formiter dinoscuntur, ipsis omnes gracias, libertates, donaciones, priuilegia et jura ab in- clyte recordacionis Rudolfo, rege Boh. nostro filio, — concessas, — necnon — per illustrem Fridericnm, ducem Austrie, — filium — nostrum, — de nouo concessas, approbamus.“ Dat. in castris apud Znoymam a. d. MCCCVII°, XVI kal. Nov. regni vero nostri a. X. Ex orig. in arch. civ. eiusd. Chytil, Cod dipl. Mor. VI, 9. — 2154) 1307, 19 Oct. Znoymae. Raimundus de Lichtenburch, regni Boemiae camerarius, regis Henrici nomine Znoy- mensibus promittit, quod subsidium civitati praedictae missum absque violentia ibi perma- nebit. — Not. oc, "quod — omnia promissa per hon. viros Jenkonem, marsalcum d. Wit- konis de Lantstein, et Nicolaum, vicepurccrauium ipsius in Znoim, — Gotzlino judici, jura- tis ac vniuersis ciuibus et ipsi ciuitati in Znoim facta una cum ipsis Jenkone et Nicolao predictis promittimus adimplere, videlicet quod ipsis ciuibus ac ciuitati sepedictis in omni necessitatis articulo, rebus et personis pro viribus assistemus, et ipsis tot homines, quot pro necessitate ciuitatis a nobis requisiuerint, sine ipsius ciuitatis dispendiis et dampnis quibus- libet, et quandocunque voluerint, in subsidium transmittemus, in ipsa ciuitate quam diu fue- rint necessarij, absque omni violencie molestia permansuros. Addicimus eciam promittentes, quod ipsis ciuibus ac ciuitati memoratis nullus vmquam preter ciues ipsos rector ciuitatis aliquis imponetur, sed ipsorum ciuium fidelitati et industrie ipsius ciuitatis regimen, sicut consuetum est hactenus, in posterum committetur. Obligamus nos insuper, quod omnes concessiones, iura atque donaciones, quas quondam Rudolfus, — Boemie et Pol. rex, prefatis ciuibus ac ciuitati facere et concedere promisit, in casibus infrascriptis, videlicct quod ipsa ciuitas ab omnibus exaccionibus omnino libera esse debeat per sex annos et quod census quinque marcarum de villa dicta Schalichdorf, et census sedecim marcarum de judicio ciui- tatis et villa Wunnow reformacioni ciuitatis libere et perpetuo debeant deseruire, et quod predicta ciuitas amodo pragensibus juribus et non aliis vti debeat — vna cum promissis viri nobilis d. Heinrici de Rosenberch, nostro ac Witkonis de Lantstein nomine et loco — d. nostri Heinrici, Boemie et Polonie regis, sepedictis ciuibus ac ciuitati factis, rate teneantur et firme, et quando obtinebimus, ipsis easdem literis et sigillis regalibus roborari et eciam renouari. Quod si non faceremus, ex tunc ipsi Goczlinus judex, jurati ac vniuersitas ciui- tatis ab omni fide et iuramento d. nostro Heinrico regi ac heredibus regni predictis factis debent esse penitus absoluti." — Dat. Znoyme a. d. MCCCVII°, XIII° kal. Nov. Ex orig. arch. eiusd. civ. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 9. 2155) 1307, 1 Nov. Pragae. Johannes, Pragensis episcopus, diocesanis suis mandat, ut illa, quae "de terra episco- patus nostri ab hominibus fidelibus et ultimis voluntatibus pro suarum remedio animarum legantur sive relinquuntur, vel iam relicta sunt in subsidium terre sancte, item illa, que a parentibus decedencium subitanea morte vel inprovisa pro salute animarum ipsorum morien- cium stipendiariis largiuntur, ut personaliter vadant in Prusciam, nisi fuerint certe persone

Strana 931
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 931 a testatoribus nominate, que in expensis sibi demissis peregrinacionis agrediantur laborem; item illa, que pro remedio vero crucis Pruscie erogantur, ipsis (fratribus domus Theutonicae) dari sub pena excommunicationis integraliter debent. Nam sicut firmiter credimus per ipsos fratres melius quam per stypendiarios, per quos sepe fraudes committuntur, ut pote qui vel accepta pecunia peregrinacione peragenda ad alias partes non ad terram Pruscie se trans- ferunt, vel si ad ipsam terram accedunt, nimis mature ab ea recedentes parvum aut nullum subsidium eidem terre faciunt. Mandamus eciam vobis sub virtute obediencie, quatenus ipsis fratribus exponere et dicere debeatis, si aliis aliquibus quam ipsis aliqui boni christiani huius- modi elemosinas sunt largiti, sicuti est prescriptum, quantum vel pro tempore fuerint assignant." — Dat. Prage kalend. Novembr. pontif. nostri a. X. Voigt, Cod. dipl. Prus. II, 64. 2156) 1307, 4 Nov. Iglaviae. Nos Johannes de Chlingenberch — not. oc, „quod illustri d. nostro Heinrico, Boem. et Pol. regi, quem verum nostrum dominum et regem fatemur Boemiae, ac ipsius regni Boe- miae heredibus — in omni necessitatis articulo et contra quoscunque assistere volumus, quoad vixerimus, et subesse. Quod si non fecerimus, ex tunc vituperium violatorum fidei volumus modis omnibus incurrisse.“ — Dat. Iglaviae a. d. MCCCVII°, II° non. Nov. Ex orig. arch. c. r. aul. copia Mus. reg. Boh. 2157) 1307, 8 Nov. Iglaviae. Nos Heinricus, — Boemiae et Pol. rex oc, not. oc, "quod nos dampnis — ciuium nostrorum Znoymensium, que multa et magna per nostros aduersarios querre tempore sunt passi, — compacientes, — ciuibus ipsis a solutione census, quem nobis de bonis ipsi ciui- tati admensuratis et ad eam pertinentibus soluere annis singulis tenerentur, et collectarum seu exaccionum quarumcunque, quas nos ciuibus ipsis cum aliarum ciuitatum nostrarum terre Morauie ciuibus continget imponere, generali terre collecta duntaxat excepta, — ad sex annos numerandos continue damus — libertatem.“ — Dat. in Iglauia a. d. mill. trecent. septimo, VI idus Novem. regn. nostrorum a. I°. Ex orig. arch. eiusd. civ. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 11. 2158) 1307, 10 Nov. Znoymae. Henricus, — Boh. et Pol. rex, civibus Znoymensibus quosdam libertates concedit. — Not. oc, „quod nos — ciuium ciuitatis nostre Znoymensis fidei pure constantiam, qua se erga maiestatem nostram aduersariis nostris semper se strenue opponentes ipsisque resi- stentes viriliter, laudabiliter conseruarunt, — intuentes, — ciues ipsos et ciuitatem Znoy- mensem eisdem et similibus juribus, gratiis et libertatibus, quales seu qualia per nos ciuibus et ciuitati nostre Pragensi sunt concesse seu concessa, perpetuo uti uolumus et gaudere. Item uolumus, quod iidem ciues Znoymenses in omnibus juribus et consuetudinibus lauda- bilibus, que et quas ciuitas ipsa Znoymensis et ciues ipsi ab antiquo tenuerunt, permanere 117*

Strana 932
Emler, Regesta Bohemiae. 932 debeant, — et in usus ac vtilitates et structuram, reedificationem uidelicet et emendationem murorum, fossatorum et aliarum necessitatum ciuitatis ipsius redigendi et impendendi — damus — potestatem, ipsumque judicium et prouentus de ipso judicio — annis singulis ipsi ciuitati Znoymensi perpetuo applicamus. — Item villam Vnow, que Winow in vulgari teutonico appellatur, sitam prope Znoymam, ipsi ciuitati Znoymensi — iungimus — volentes, vt villa eadem ciuium et ciuitatis ipsius vtilitati deseruiens, libere ad ipsam ciuitatem Znoy- mensem perpetuo debeat pertinere, ita quod ipsi ciues ad alicuius census solutionem ratione possessionis ville eiusdem nobis aut camere nostre faciendam nullatenus sint adstricti. Item ciues ipsos Znoymenses a solutione quinque marcarum, quos census nomine de villa Schalicz- dorff apud Znoymam sita nobis — annuatim soluere tenentur, — absoluimus. — Item quandocumque et quotiescumque ad ipsam ciuitatem Znoymensem homines aliquos pro con- seruatione et custodia ciuitatis ipsius nos transmittere et locare continget, illos ibidem loca- bimus et tenebimus sine dampno ciuitatis et ciuium predictorum.“ — Dat. in Znoyma a. d. MCCCVII°, IIII° idus Nouembris, indictione VI, regn. nostrorum a. I°. Ex orig. arch. eiusd, civ. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 10. 2159) 1307, 18 Nov. Znoymae. Henricus, Boemiae et Pol. rex oc, propter merita capellani sui Meynhardi, plebani ecclesiae s. Michaelis in Znoyma, suscipit ecclesiam eandem eiusque dotem et homines in suam protectionem. — Dat. Znoyme a. d. MCCCVII°, XIIII° kal. Dec. regn. nostrorum a. I. Ex orig. arch. march. Mon. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 12. 2160) 1307, 16 Dec. Pragae. Johannes, episc. Prag. permutationem bonorum inter monasterium de Wilemow et Remundum de Luchtemburch a. d. MCCCVII, 16 Oct. factam (v. II, n. 2152) confirmat. — Act. et dat. Prage a. d. MCCCVII, XVII cal. Jan. indicc. VI, pontif. vero nostri anno VII. Dobner, Mon. hist. Boh. VI, 394 2161) 1307. Definitio metarum inter possessiones capituli Olomuc. et Divissii de Sternberg. Noverint oc, „quod — plurima incentiua continuorum iurgiorum orirentur super distinctione metharum in bonis ecclesie nostre, quorum d. Theodricus dictus de Fulsteyn, noster fr. est possessor verusque rector et tutor, et in bonis nobilis viri Diuisii de Ssternbergk dicti, que continguantur et vicinantur per contactum metharum cum bonis ecclesie nostre memorate, et cum ob indistinccionem talem — sepe — lis insedabilis inter dictos canonicos, videlicet nostrum Theodricum et inter d. Diuisium de Ssternbergk augmentaretur, ne igitur talis — controuersia — maioris mali nequiciam — posset sibi atrahere, — idcirco nos Budczlaus decanus, Cirus prepositus, Ransirus archidiaconus, totumque capitulum ecclesie. Olomuc. infor- mati — per Theodricum dictum, quod talis methe distinctio esset, — nostre ecclesie fruc- tuosa, et prefato d. Diwissio non dampnosa, eidem — Theoderico — dedimus nostram —

Strana 933
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 933 volumptatem — distinquendi terminos methe intra bona ecclesie nostre — cum d. Diwissio, qui Theodricus — assumptis secum pluribus viris ydoneis et discretis et cum d. Diwissio de Ssternbergk pariter convenientes metham seu methales terminos in media villa antiqua Lu- bouia posuerunt per tumulos debitos.“ — Acta sunt hec a. d. M'CCC-VII°. Chytil VI, 1. 2162) (1307?) (Nos Anna oc) „Cum coelestis altitudo consilii providentia sua cuncta disponens, nostris quod veremur non modicis exigentibus demeritis, felicis recordationis d. Wenceslao, Bohemiae et Poloniae rege, amico vestro, genitore nostro et solatio nos privavit, vosque eo privatae nobis in patrem elegerimus et solamen, paternitatem vestram sincere requirimus et rogamus, ut pium et sincerum, quem dictus pater noster in vita sua semper ad nos gessit recolantes adfectum (sic), ad hoc paterne, prout de vobis confidimus et credimus debere con- fidere, status honoris nostri et negotiorum nostrorum gratiosus et efficax velitis esse promotor, nobis in hoc tamquam proli patris nostri praedicti de impensis vobis per eum, si qua sunt beneficiis vice responsuri." E bibl. aul. Vienn. copia Mus reg. Boh. 2163) 1307—1310. Nos Anna oc. „Quod nos considerantes strenui viri devoti et fidelis nostri (R) — fidem puram et devotionem sinceram, quibus ipse multis aliis devotis et fidelibus nostris se semper in promovendis nostris negotiis pium reddidit et paratum, volentesque sibi ob hoc nostrae magnificentiae beneficia, quae possumus impertiri liberalius et ipsum ad continuandum per eum actus futuros praeteritis incitare: ipsi promittimus per praesentes, quod si, quod divina avertant auspicia, negotia nostra aut tractatus nos mutari, aut aliquam ordinationem seu pacta aliqua vel tractatus cum cuiuscunque conditionis seu status personis ser. d. nostrum H(enricum), Boh. et Pol. regem illustrem, comitem (sic) nostrum carissimum, ac nos suo ac nostro nomine inire continget, ipsum R. et expeditionem negotiorum suorum huiusmodi ordi- nationi, pactis seu tractatibus includemus, eiusque negotia tractabimus gratiose ad finem sibi bonum et utilem, quantum poterimus, perducemus. In cuius rei testimonium“ oc. E bibl. c. r. aul. Vienn. copia Mus Boh. 2164) (1308.) Johannes, episc. Prag. Henrico de Lippy quosdam reditus donat. — „Quia nobilis Henricus de Lippy voluntarios et fructuosos pro nobis et ecclesia Pragensi labores assumens, ad hoc usque suae promotionis et consilii maturitate deduxit, quod ser. d. noster d. Henricus, Boemiae et Pol. rex etc. in recompensationem damnorum et diversarum laesionum, quas in bonis episcopatus per exercitus felicis memoriae quondam d. Rudolfi, Boemiae et Pol. et illustris d. Alberti Rom. regum, Prag. ecclesia multipliciter est perpessa, plenam decimam de omnibus et singulis proventibus urbure et moneta in aurifodinis et argentifodinis, quae in Boemia nunc sunt et esse contingeret in futurum, nobis et in persona nostra ecclesiae

Strana 934
934 Emler, Regesta Bohemiae. nostrae Pragensi gratiose contulit et suis privilegiis confirmavit: nos nolentes, sicut nec de- bemus, tam utilis et grati servitii ipsi d. Henrico inveniri ingrati, de consilio et assensu honorabilium virorum Pe. praepositi, Jo. decani totiusque capituli ecclesiae nostrae Pragensis, eidem d. Henrico et heredibus CC marcas denar. gr. pragen. ad pondus pragense in sorte decimae, quae in proventibus praedictarum urburae et monetae nos et ecclesiam nostram Pragensem ex praedicta donatione regali continget, in remunerationem praedicti nobis et ecclesiae Pragensi exhibiti et in posterum deo favente exhibendi servitii liberaliter conferimus et donamus, et volumus, quod ille seu illi, quos pro tollenda decima praedictorum proventuum nos vel successores nostri deputabimus, ipsi d. Henrico et heredibus suis, vel cui ipsi man- daverint, easdem CC marcas anno quolibet debeant assignare; hoc inter nos et praedictum d. Henricum in donatione nostra praedicta in pactum deducto specialiter et expresso, quod sive ipsi, ipse d. Henricus aut heredes sui per se praedictas CC marcas a nobis, prout prae- missum est, tenere voluerint, sive eas obligaverint aut vendiderint alii vel aliis, (quod eis facere concedimus, dummodo personis, quae nobis et ecclesiae Pragensi sunt contrariae et damnosae, non obligent neque vendant) : si umquam nobis aut successoribus nostris praedictas CC marcas ipsi d. Henrico per nos datas ad se placuerit revocare, tunc ipsi d. Henrico, aut eo non existente, quod absit, heredibus suis, aut aliis, quibus ipsi easdem CC marcas obli- gaverint, vel vendiderint, ut est dictum, mille marcis praedicti ponderis et monetae ipsas CC marcas ad nos et ecclesiam nostram revocabimus, contradictione aliqua non obstante; et ipse d. Henricus vel eo non existente heredes sui aut ille vel illi, quibus ipsi obligaverint vel vendiderint CC marcas praedictas, receptis a nobis vel quocunque successore nostro mille marcis praedictis, de praedictis CC marcis sine difficultate aliqua nobis aut successori nostro, a quo praedictas M marcas receperint, statim cedent.“ Palacký, Formelb. I, p. 328. 2165) 1308, 17 Jan. Pragae. Heinricus de Lipa et Ulricus de Leuchtenburch fidejubent pro Remundo de Leuchten- burg, fratre suo, ratione obligationis villarum Langendorf et Hartusdorf pro CC marcis monasterio Sedliczensi. — Dat. Prage a. d. MCCCVII, in vigilia b. Petri apostoli kathedralis. Ex orig. bibl. univ. Prag. cop. in Mus. Boh. 2166) 1308, 17 Jan. Pragae. Nos Remundus de Luchtenburch — not. oc, "quod villas nostras infra scriptas, vi- delicet Langendorf circa Belam et Hartusdorf circa Vallem S. Marie sitas obligavimus — d. Heidenrico abbati totique conventui monasterii Cedlicensis pro ducentis marcis pragensis ponderis, ipsos statim in possessionem dictarum villarum nostris vice et nomine inducentes, sub hac condicionis forma, quod si easdem villas in festo Kathedre b. Petri proximo instanti infra unius anni spacium non exsolverimus, quod extunc eedem ville ad predictos dominos hereditarie pertineant, et nos nichilominus ipsas dictis dominis justa vendicionis forma venditas reputantes, quicquit ydonei viri ad hoc, tam ex parte dominorum predictorum quam ex parte

Strana 935
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 935 nostri rite electi, superaddendum nobis dictaverint, recipere volumus.“ — Dat. Prage a. d. MCCCVIII° in vigilia kathedre b. Petri apostoli. Ex orig. bibl. univ. Prag. 2167) 1308, 21 Jan. Wien. „Wir Ortlieb vnd Jans, Prueder von Rosental — tuen chunt, — daz wir die puerg ze Hasenek vnd swaz dar zv gehoret chauffet haben vmb vnser eigen guet von hern Vlrich von Ritzendorf umb achtedhalbe hundert pfunt wienner pfenning mit vnsers lieben herren, herzog Friderichs von Osterrich vnd von Steyr guetem willen, — also beschaidenlich swenne daz ist, daz wir ze hulden chomen vnd wir in Beheim beliben mugen pi eren vnd pi guet, so suln wir di vorgenanten purch Hasenek verchauffen vnserm vorgenanten herren herzog Fride- richen von Osterrich oder sinem nachomen fursten in Osterrich, swenne er wil vmb den selben chauf.“ — Der brief ist geben ze Wienne, do von Christes geburd waren ergangen Tausent Drevhundert Jar dar nach in dem achten Jar an sand agnesen tag. Lichnowsky: Gesch. des Hauses Habsburg II, CCCVII. 2168) 1308, 11 Febr. Pragae. Henricus, rex Boh. et Poloniae oc, obligat se Eberhardo, comiti de Wirtemberch, propterea, quod se et regnum suum contra Romanorum regem Albertum atque alios hostes omni adhibita vi et facultate decem annos adjuvaturum promisisset, 10000 marc. gr. prag. esse soluturum. Böhmer, Reg. imp. Add. II, p. 424. 2169) 1308, 22 Febr. Pragae. Nos Johannes, Prag. episc. — not. oc, „quod nos ad praesentationem — d. Henrici, decani Wissegr. — d. Johannem presbiterum — ad ecclesiam S. Marie in Tyn Pragae, in qua idem decanus ratione unionis ejusdem ecclesiae decanatui praedictae Wissegradensis ec- clesiae plenum jus obtinet patronatus, vicarium perpetuum instituimus.“ — Act. et dat. Pragae a. d. MCCC°VIII, IX kal. Mar. indict. VI°, pontif. vero nostri a. VII. Ex orig. arch. cap. Wissegrad. cop. in Mus. Boh. 2170) 1308, 3 Mart. Bocco de Chrawar et heredes sui a fratribus ord. Templi recipiunt oppidum Setteinz, cum castro Vreundsberk in emphytheosim. — Not. oc, „quod nos et heredes nostri — de licentia mag. ordinis generalis militie Templi et de magnifici principis d. Friderici, Austrie et Styrie ducis, omnimoda voluntate a fratre Eckone, magistro ordinis dicti domorum per Boemiam et Moraviam, consentientibus fratribus ejus recepimus in emphyteosim usque ad triginta unum annorum spatium continue numerandum oppidum Setteins cum castro Vreunds- berk et omnia bona ibidem sua et ordinis memorati ad habendum. — Hanc autem recep- tionem in emphyteosim — fecimus nos Bokko predictus sub his condicionibus, — videlicet quod a nobis, heredibus successoribusque nostris quibuscunque super jure patronatus et pre-

Strana 936
836 Emler, Regesta Bohemiae. sentandis personis ad ecclesias ibidem constructas et construendas, quas sibi et ordini suo dicto reservavit nec transire voluit cum universitate, nullum impedimentum inferatur, quarum quelibet liberum habebit laneum cum annona missali, que vulgariter tetzin dicitur, unam men- suram siliginis et aliam avene de quolibet laneo, decimumque laneum absoluto cum omnibus utilitatibus, que exinde poterunt provenire. Molendinum quoque in Seteinz per ipsum fratrem Eckonem ecclesie ibidem assignatum eidem ecclesie remanebit et deserviet inconcusse. Durantibus insuper predictis annis si aliquod lucrum ex inventione metalli vel minere cuius- cunque in dictis bonis accesserit, pars media solummodo nobis cedet, reliquam vero dictus frater Ecko et sui integre obtinebunt. Transactis itaque triginta cum uno annis predictis nova emphyteotica concessio fiet, hoc ordine reservato, quod omnes utilitates cum usufructibus, villis, castris, civitatibus, quas in dictis bonis informare poterimus, habere vel locare et eidem reservata preter araturas, — quas propriis sumptibus et laboribus instaurabimus, quarum utilitas ad nos pertinebit libere et absolute. Preterea aquam, que Roknits dicitur, et ab utroque latere — unius lanei niernbergensis in latum longumque mensurando usque ad medium — — con- aque Bersch, cum piscinis quoque, pascuis, molendinis et apum examine, que — parare poterunt araturis suis et ad mensam dicti ordinis spectantibus possidendi et utifruendi dem frater Ecko et sui successores liberam habeant potestatem ; locandi etiam amicum vel fa- mulum in bonis predictis, qui nobis et ordini servire voluerit et valebit, dicti fratres libera licentia perfruentur, si quid vero extra predicta juxta aquam Roknitz usque ad terminos ante- dictos utilitatis vel commodi, ut puta munitio seu quevis alia provisio vel augmentum accesserit laboribus nostris vel fratrum dictorum suffragantibus pro utraque parte per medium dividetur. Ceterum si nos vel heredes sive successores nostri infra prenotatos triginta et unum annos non possemus informare bona predicta singula et locare, ex tunc silva resultans et inculta omni jure, quo prius ad dictos fratrem Eckonem et ordinem redeat, eo ipso hoc adjecto, ut pro quolibet villa informata per nos aut successores nostros seu fratres ordinis predicti de lignis silve, que remanserit, tantum assignetur, ut in lignis sufficientibus sit contenta. Deinde in silva nondum exculta conceditur nobis et heredibus nostris de gratia ordinis speciali venandi, piscandi, ligna resecandi et deferendi pro nostris necessitatibus libera licentia et facultas. Eademque gratia et libertatibus in silvis et aqua universaliter per bona predicta fratribus dicti ordinis nihilominus reservatis. Quodsi partem nostram in bonis predictis nos aut heredes successoresque nostros de consilio et consensu ordinis vendere — continget, eodem jure quo et nos emptor hujusmodi vendendo, locando seu utifruendo plenius perfruetur.“ — In cujus rei certitudinem — d. Friderici, Austrie et Styrie ducis, cum sigillis dominorum subscrip- torum presentibus obtinuimus appendendum, videlicet conventus nostri in Scheykowitz, d. Philippi de Bernstein, camerarii Moravie, Protiwe de Dobrawitz, Joannis de Meserietz, Dywi- schii de Sternwerk, Hartlebii de Boskowitz, Witigonis dicti de Sutsch, presentibus testibus pluribus fide dignis. — Acta sunt haec a. d. MCCCVIII in capite jejunii dominica, qua canitur Invocavit. Pelzel ex orig. arch. ord. Melit. Prag. cop. in Mus. Boh. — Abhandl. der k. böhm. Gesellschaft der Wissenschften 1798. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 13.

Strana 937
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 937 2171) 1308, 16 Mart. In Khutna. Nos Albertus iudex, Martinus dictus Wylcus et Frenczlinus, filius Pussonis, iurati in Kuttis — profitemur, — „quod prouidus vir Nicolaus dictus Parchyphal, ciuis in Khuttis, dis- creto viro Nicolao Thawlrun, ciui Pragensi, suam hereditatem, que wlgariter dicitur Chudryn- hewen, et partes suas in Khuttis scilicet tres sedecimas aput Pertholdum in meatu montis Sarilli — in sexcentis marcis gr. denar. monete pragensis, LXIIII gr. numerando pro marca, obligauit tali adiecta condicione, quod supradictus Nycolaus Parchyphal debet — dare — in festo penthecostes proximo — ducentas 621/2 marcas Nicolao Thawlrun suprascripto, et in festo Galli tunc proxime secuturo trecentas quadraginta 71/2 marcas eidem Nicolao Thawlrun. Hoc tamen patenter expresso, quod si sepedictus Nicolaus Parchyphal aliquem terminum so- lucionis suprascriptum soluere neglexerit Nicolao Thawlrun supradicto, extunc idem Nicolaus Thawlrun habet et habere debebit liberam potestatem sepedictam pecuniam recipiendam super dampnum sepedicti Nicolai Parchyphal inter judeos vel christianos, et nichilominus ipse Nicolaus Thawlrun hereditatem et partes supradictas tenebit in sua potestate et easdem sibi vendere licebit, cui sue placuerit voluntati.“ — Act. et dat. in Khutna sabbato post diem b. Gregorii a. d. MCCCVIII°. Ex orig. arch. Sedlic. cop. Mus. Boh. — Sternberg, Gesch. d. böhm. Bergw. I, 2, 62. 2172) 1308, 21 Mart. In Curim. Nos judex, jurati et vniuersitas ciuium in Curim not. oc, "quod nos — d. Heinrico, Boemie et Pol. regi, duci Karinthie et comiti Thirolis, et illustri domine Anne, Boemie et Pol. regine, consorti sue, ac futuris heredibus suis — non coacti, — sed bona — voluntate nostra — prestitimus fidelitatis debitum sacramentum, promittentes, — quod ipsum d. Hein- ricum ac heredes suos futuros, si quos cum predicta d. Anna, regina nostra, habuerit, quos ex nunc reges Boemie et dominos nostros veros ac legittimos esse asserimus, pro nostris dominis habere perpetuo volumus, et eis — obsequi obedienter, — ipsisque astare, et eos contra omnem hominem iuuare — totis nostris viribus atque posse.“ — Dat. in Curim a. d. MCCCVIII°, XII kal. Apr. indict. VI. Ex orig. arch. c. r. aul. cop. in Mus. Boh. 2173) 1308, 24 Apr. Olomucii. Nos Katherina priorissa totusque conuentus monialum monasterij S. Katherinae in Olomucz not. oc, "quod soror Judita, quae fuerat ante nos priorissa — monasterij S. Kathe- rinae in Olomucz, vendidit vnum laneum et tabernam in Topolan pro XVII marcis gr. mo- ravici ponderis d. Romano abbati et ecclesiae Gradicensi hereditarie possidenda, quam ven- ditionem — rationabiliter factam — approbamus.“ — Act. et dat. in Olomucz a. d. MCCCVIII°, VIII° kal. Maji. Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 793. 118

Strana 938
938 Emler, Regesta Bohemiae. 2174) 1308, 30 Apr. Sittaviae. Henricus, dux Slesiae, dominus de Fürstenberg et in Jawor, approbat donationem quatuor marcarum census annui, quem Waldherus de Gryseta et Otto, filius eius, plebanus in Sibotendorff, sanctimonialibus in Siffridisdorff contulerunt. — Act. Sittaviae a. d. MCCCVIII, proxima feria IV ante diem b. Philippi et Jacobi apostolorum. Testibus: d. Joanne, burggravio de Donyn, d. Peschone de Uchteritz, Lutoldo de Luptitz, Jeroslao de Slivin, et aliis. Dat. per manus d. Johannis de Slivitz, nostri prothonotarii, II cal. Maji. E cod. diplomat. arch. Marienthal cop. in Mus. Boh. — 2175) 1308, 6 Maji. Pragae. Henricus, Boh. et Pol. rex, in recompensam damnorum per bella episcopatui Pragensi illatorum dat dicto episcopatui plenam decimam urburarum in aurifodinis et argentifodinis Bohemiae. — „Sane nobis ad Boemie et Polonie regnorum regimen — vocatis, dum ex officii nostri debito singulorum statum in regno Boemie melioracioni cuiuslibet cupientes prospicere quereremus, invenimus, — d. Johanni, Prag. episcopo, in bonis episcopatus sui per prede- cessores nostros, — reges Boemie, et maxime per Rudolphum, quondam auunculum nostrum, regem Boemie, et genitorem eius, illustrem d. Albertum, regem Rom. cum suis exercitibus in bonis episcopatus predicti dampna multiplicia et gravia esse — illata. — Volentes — idem- pnitati ipsius d. episcopi et episcopatus sui — prouidere, — in recompensam et satisfactionem damnorum predictorum ipsi d. episcopo ac suo episcopatui — plenam decimam urburarum in argentifodinis et aurifodinis nostris et omnium prouentuum et reddituum ad nos racione predictarum urburarum pertinencium, — tam in Cuthna quam alias ubicunque sunt uel fuerint in regno nostro Boemie urbure et argentifodine seu aurifodine predicte, damus — et in perpetuum confirmamus, — ita quod eadem decima sit proprietas ipsius ecclesie et episco- patus Pragensis, sicut sunt alia bona ecclesie et episcopatus predictorum, ac de ipsa decima ipsi d. episcopo, et in persona sua ecclesie ac episcopatui Pragensi ex nunc libere cedimus. — Vt autem hec — donacio — suum — consequatur effectum, volumus ex nunc, ut liceat ipsi d. episcopo et successoribus eius — vnum uel duos aut plures, prout ei vel eis visum fuerit, deputare et ponere, qui nomine ipsius episcopi et successorum eius decimam de pro- uentibus predictarum vrburarum colligant, et diuisioni porcionum, que nobis ex ipsis vrburis debentur, siue in metallo siue in auro siue in argento uel denariis porciones ipse consistant, intersint ac sollicita circumspeccione prouideant, quantum habita racione ad decimam de por- cionibus ipsis cedat, vt hoc statim pro d. episcopo non obstante alicuius contradiccione recipiant, quod ad decimam porcionum ipsarum iusta fuerit racione deductum. — Cum autem fauente d. in regem Boemie fuerimus coronati, litteras presentis tenoris maioribus sigillis nostris regalibus sigillatas ipsi d. Johanni episcopo, aut eo non existente, quod absit, successori eius a die, quo super eo ex parte ipsius d. episcopi requisiti fuerimus, dabimus infra mensem. — Dat. Prage a. d. MCCCVIII°, II non. Maii, indicc. VI, regnorum nostrorum a. 1°. Ex orig. arch. capit. Prag. cop. in Mus. Boh.

Strana 939
Henricus, rex Bohemiae 1307—1310. 939 2176) 1308, 8 Maji. Pragae. Remundus de Luchtenburch obligat abbati Sedlicensi quaedam bona sua. — Not. oc, „quod omnibus debitis, quae apud — d. Heidenricum, abbatem Cedlicensem, ex novo et an- tiquo hucusque contraximus, in summam redactis, ipsi totique conventui monasterii Cedli- censis in sexcentis sexag. gr. prag., pro quibus d. abbati ac conventui praedictis bona nostra infra scripta, videlicet Jenkow, Bartusdorf, Langendorf, Hohentann, Smilow, Perchmaistersdorf et Plumendorf, circa Brodam Teutonicalem sita, in quorum possessionem plenariam eosdem do- minos nostris vice et nomine posuimus, usque ad festum b. Georgii proximo venturum obligamus — stante nobiscum in ejusdem obligationis voto — fratre nostro, Ulrico de Luchtenburch, et promittente fideliter eandem obligationem absque dolo — exsequi loco nostri, remansimus debitores, ita quod si ante vel in praedicto — termino memorata pecunia saepe dictis dominis non fuerit — soluta, quod ex tunc praedictorum bonorum nostrorum partem sexcentas marcas aestimatione — valentem, praefatis dominis — venditam reputantes, ipsis dabimus.“ — Act. et dat. Pragae, a. d. MCCCVIII°, VIII° idus Maii. Ex orig. arch. procur. fisci Prag. cop. in Mus. Boh. 2177) 1308, 18 Maji. Pragae. Ego Witko de Swabnitz sive Hermanitz cupio notum esse, "quod ego — sepulturam apud monasterium Zderaziense per meos progenitores fundatum elegi. Et nichilominus sive ibidem sive alibi corpus meum contigerit sepeliri, in presencia — d. Johannis, Pragensis episcopi, . . preposito eiusdem monasterii, — donavi — centum marcas prag. gr. LXIV gr. pro marca qualibet computando, — promittens eidem .. preposito ei et predicto mona- sterio dare — mox post mortem meam — dictam pecunie quantitatem. Et volo atque pacior, ut illico dicta mea sorte secuta sit ipsorum, quod eisdem donavi, et quod peticio et exactio predicte quantitatis donate eis competat pleno iure. Et hanc donacionem per me et meos heredes ratam et firmam eciam irrevocabiliter promisi tenere et integraliter adimplere. Et pro hiis centum marcis solvendis — obligavi Wozieradi villam meam, aut si hec obligata, imbrigata oc fuerit, aliam villam Waltzamanitzi nuncupatam, alioquin alia quecunque bona mea vicina ville eorum vulgariter Zalitz (sic) dicte. — Insuper eisdem preposito, fratribus, conventui et monasterio do — ius patronatus ecclesie apud S. Georgium ville dicte sive Prosriednalhota.“ — Testes: Magistri Gregorius decanus, Simon, plebanus s. Egidii et s. Galli Prage, ac Hermannus, iuratus notarius curie episcopalis, Woyko, Gallus, cives Pragenses, hospites mei; item Tworzimir de Luczek, Gallus de Cbanov et alii. — Sigillatum sigillis Witkonis ac nobilium virorum dd. Alberti de Lompnitz, magistri curie, et Alberonis, subpin- cerne d. regis. — Dat. Prage apud s. Clementem a. d. MCCCVIII°, XV kal. Junii. Ex orig. bibl. univ. Prag. copia in Mus. Boh. — Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 15. 2178) 1308, 17 Jun. In Chutna. Heinricus, rex Boh. Reymundo de Luchtenburch — deputat 9042 marcas et unum 118* otonem in urbura et moneta in Chuttis. — Not. oc, „quod a. d. MCCCVIII, in die b. Bar-

Strana 940
940 Emler, Regesta Bohemiae. nabae apostoli, in castris prope Chutnam, in praesentia vener. m. Petri, Prag. et Wissegr. eccles. ppti., principis et cancellarii nostri dilecti, et fidelium nostrorum H. de Duba oc (sic) et Nicolai, notarii camerae, habita ratione cum fideli nostro dilecto Reymundo de Luchten- burch, olim subcamerario nostro, in absolutione sui camerariatus de omnibus debitis, in quibus felicis memoriae d. Rudolfus, quondam Bohemiae et Poloniae rex, — pro se et in- clytae recordationis d. Wencezlao iuniore, — Boem. et Polon. rege, sororio et praedecessore nostro, — eidem Reymundo remansit obligatus, et de omnibus receptis, proventibus et distri- butis per eum a festo assumptionis b. virginis proxime praeterito, quo die ad nostrorum regi- men regnorum divina disponente clementia fuimus evocati, usque ad supradictum diem factae rationis, positis etiam expensis, quas idem Reymundus in officio suo fecit, inventum est in ipsa ratione, nos ultra recepta ipsi Remundo pro nobis et praedecessoribus nostris in uni- verso teneri in 9042 marcis et lotone uno prag. ponderis et numeri, 56 grossos pro marca qualibet computando. Nos igitur de ipsis debitis praedicto Reymundo satisfacere cupientes, ei ex nunc ducentas marcas gr. prag. ponderis et numeri supradicti in nostris urbura et moneta in Chuttis deputamus qualibet septimana tamdiu recipiendas per eum, quousque sic recipiendo eidem Remundo 6342 marcae et loto unus fuerint persolutae plenarie et in totum. Completa vero tali solutione volumus, quod ipse Remundus subsequenter qualibet sep- timana recipere debeat de nostris urbora et moneta centum marcas, quousque sic recipiendo sibi de residuis duobus millibus et septingentis marcis plene fuerit satisfactum. — Promit- timus insuper, quod si Remundum ipsum mori contingeret, priusquam praedicta sibi essent debita persoluta, Ulrico de Luchtenburch, fratri suo, aut illo decedente H. de Lypa, patruo suo, vel eo etiam — decedente ante solutionem, illi, quicunque ipsius Remundi successor et heredum suorum exstiterit gubernator, praedicta solvemus debita illo modo, quo superius exprimitur. — Cum autem favente domino in regem fuerimus coronati, literas praesentes ipsis Remundo vel heredibus super residuo dictae pecuniae, in quo ipsis remanserimus obli- gati, dabimus sigillis nostris maioribus, quibus tunc uti coeperimus, sigillatas.“ — Dat. in Chutna a. d. M°CCC°VIII, XV° kal. Julii, indict. sexta, regnorum nostrorum anno primo. E notula orig. in arch c. r. aul. Vindob. copia Mus. Boh. 2179) 1308, 28 Jun. In Crumau. Henrichs de Rosenberg, summus regni Boemiae camerarius, monasterio in Plaga quoddam nemus confert. — Not. oc, "quod deliberatione habita — de consensu carissimi filii nostri d. Petri, ob — prosperitatis nostrae augmentum, et pro — remedio (animae) felicis memo- riae — conjugis nostrae Elisabethae et omnium praedecessorum nostrorum donavimus — de nostris veris possessionibus de terra Boemiae ecclesiae S. Mariae in Plaga, Pataviensis dioecesis, quaelibet nemora a metis Bavariae et prata et alia quaeque sita usque ad Wuldau, et omnia, quae intra horum duorum rivulorum ambitum continentur inferius a rivulo, qui Yezowa dicitur, usque ad superiorem rivulum, qui Pestrzicze bohemice nuncupatur, — possidenda. — Hoc adjecto, quod eorundem bonorum nos nostrique successores pro nostris delictis, sine omni tamen utilitate, defensores erimus et tutores. Licebit etiam nostris specialibus venatori-

Strana 941
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 941 bus ad mensam nostram deservientibus in eisdem nemoribus cervos, asperiolos, accipitres et ursos capere. — Volumus etiam, ut praedicta ecclesia et fratres jam dictas possessiones a nobis et a nostris successoribus et a terra Boemiae se profiteantur humiliter possidere." — Testes: d. Nedamirus, d. Leopoldus, d. Dyetmarus milites, Wisno procurator, Ulricus de Weichseln, Busco de Ruben, Sifridus de Hugenbech et alii. — Dat. in Crumau ab incarn. d. MCCCVIII, in vigilia apostolorum Petri et Pauli. E copia simplici recenti in arch. Krumlov. 2180) 1308, 3 Aug. Znoymae. Nos Heinricus, Boemiae et Poloniae rex oc, notum oc, quod nos multis et magnis dampnis et impugnacionibus frequentibus, que et quas per guerrarum disturbia — ciues nostri Znoymenses multipliciter sunt perpessi, — compacientes affectu volentesque ipsis pro — fidelitatis constancia, quibus aduersariorum nostrorum ipsos et ciuitatem Znoymensem se- dulo impugnancium vexacionibus, non submoti, erga nostram Excellenciam firmiter perstite- runt hucusque, vicem reddere debitam et — ciuitatis ipsius emendacioni cum affectu inten- dere cupientes, ciuibus ipsis et ciuitati villam nostram in morauico Missewitz et in theuto- nico Mispitz dictam sitam prope oppidum Hoscziehradicz — damus — Volumus quoque, vt cives ipsi Znoymenses prouentus et vtilitates de dicta villa annuatim prouenientes in emendationem et reformacionem ipsius ciuitatis et non in proprios usus impendant.“ — Dat. Znoyme a. d. MCCCVIII°, III Non. Augusti, indictione sexta, regn. nostrorum a. I°. Ex orig. in arch. eiusdem civ. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 17. 2181) 1308, 13 Aug. Pragae. Henricus, Boh. et Pol. rex, promittit civibus in Piesca, se civitatem eorum nemini ob- pigneraturum esse. — „Známo činíme oc, že z milosti naší královské, a pro tu věrnost, kterouž jsou se nás milí naši rychtář a měšťané Písečtí přidrželi, nám všem spolu a komoře naší sloužíce a jsouc my jich prosbou nakloněni, jemu rychtáři a měšťanům Píseckým slíbili jsme a slibujem, že toho města Písku žádnému knížeti, pánu neb rytířskému člověku dáti ani za- staviti nemáme, ale nám, stolu našemu a komoře naší obzvláště chceme zachovati, a oni rychtář a měšťané stálý plat, který z statků svých povinni jsou platiti, aby též vždycky náležitě platili, lečbychom o tom kterak jináč dospělou a vzláštní našich věrných radou krále českého nařídili, také všech práv starých a chvalitebných, kteráž nadepsaní měšťané od předkův našich, králův českých, měli a jich užívali, týmž rychtáři a měšťanům milostivě potvrzujeme, a k tomu také chceme, aby staré město Písek, ležící za městem, tu na tom místě nikdaž zase znovu se nestavělo a nězdělávalo, a ten důchod, který témuž starému městu od starodávna náleží, aby tomu Písku novému městu předpověděnému na věčné časy náležel. — Dán v Praze 1. b. 1308, 13 dne měsíce srpna a království našich léta prvního. Cop. vidim. arch. regni Boh.

Strana 942
942 Emler, Regesta Bohemiae. 2182) 1308, 12 Aug. Invitatio regum, etiam regis Boemiae, per Clementem pp. V ad concilium Viennense ad Templariorum et terrae sanctae causam agendam. Dudík, Iter Romanum. II, 82. 2183) 1308, 14 Aug. In Znaym. Friedensschlusz zwischen Heinrich, König von Böhmen, und Friedrich, Herzog von Österreich. — „Wir Heinrich, — Chunig von Behem vnd von Polan, Hertzog von Chernden vnd Grawe ze Tyrol, veriehen vnd tvn chunt oc, daz der Chrieg, der zwischen vns vnd dem werden fürsten, Hertzogen Friderichen von Österrich, vnserem lieben Öhaym, gewesen ist vmb daz Chunigrich zu Behem vnd vmb daz Lant ze Merhern vnd vmb die Lant, di dar ze gehörnt, gentzlieb vericht, versünt und vertaidingt ist, als hernach geshriben stet. Des ersten sulle wir dem vorgenanten Hertzogen Friderichen geben fumf vnd viertzg tausent march grozzer prager Pfenninge, Sehs vnd fumftzig Pfenninge für di march, di wir im darumb geben, daz er sich gentzlich vnd ewikhlich verzigen hat alles des Rechts vnd der Ansprach, di er het oder gehaben macht an dem Chunigrich ze Behem, vnd an dem Lande ze Merhern, von sines seligen Vaters wegen, wilen Chunig Albrechts von Rom, oder von sines Bruder wegen, wilen Chunig Rudolfs von Behem, vnsers Vorfaren, oder von der Lantherren oder von der Stetwegen, in Behem vnd in Merhern vnd ouch darumb, daz er vns wider Antwurten sol di veste vnd di Stet, di er vnd sin Helfer vnd sin diener seit des vorgenanten Chunig Rudolfs tode in Behem, Merhern, Chernden, Chrayn, vnd of der windischen March betwüngen habent, vnd sulle wir dem vorgenanten Hertzogen Friderichen desselben gutes wern vnd verrichten gentzlich in zvein Jarn, vnd setzen wir in dafür pfant, Stet vnd Purg di hernach beschriben stent. Für halbez Gut, des wier in verrichten sullen in dem ersten Jar, setze wir im alle di veste, Purg vnd Stet, mit allem nutz vnd recht, di er betwungen hat ze Chrayn vnd of der windischen March, für fumf Tausent march Silbers Prager gewicht, vnd setzen im ouch Igla di Stat mit Perchwerch, mit Zöllen, mit Gericht vnd mit alle dev vnd dar zv gehort, di Purch ze dem Aychorns mit dem Chamer walde vnd swaz dar zv gehort, di Purch ze Ywant- schitz vnd den Marcht daselbs, mit dem Freienwalde, mit Lantgericht, mit allen nutzen vnd rechten, di dar zv gehornt, für zehen Tusent march des vorgenanten gewichtes. Man sol ouch denselben walt also inne haben, daz er nicht verchouft, noch verterbet werd, vnd als von alter gewonheit her chomen ist. Ouch sulle wir in ny zehant ledig machen Sehs Tusent march Silbers Prager gewicht in den Landen ze Behem vnd ze Merhern, wa er si in den Landen schuldig ist, vnd in swelcher Stat, di er vns wider antwurten sol, er des gutes icht schuldig ist, da sulle wir in ledich machen in acht Tagen dar nach als er vns di Stat antwurtet. Swaz aber des andern gutes mer wirt, daz an dem halben gut vber beleibet, des sol man in wern in dem Ersten Jar, vnd sol er ez vf den pfanden haben, di er ze Merhern inne hat. Ist aber, daz wir mit vnsers Bruder willen vnd gunst daz Lant ze Chrayn vnd di Windischen march, daz wir inne haben, gentzlich ledich machen, vnd dem

Strana 943
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 943 vorgenanten Hertzogen ledichlich antwurten, so sullen di vorgennanten pfant ze Merhern, Igla, Aychorns, vnd Ywantschitz vns ledich sein für daz gut, darumb wir ledich lazzen Chrayn vnd Vindischen march, vnd waz gutes vber daz dannoch beleibet, daz sol er haben vf denselben pfanden ze Merhern. Ouch hab wier im versatzt an der werunge des andern Jars ze Chernden di Stet Sant Veit, Volchenmarcht vnd Chlagenfurt, di der vorgenante Hertzog inne hat, mit allen den nutzen vnd gulten, vnd er si, iezy inne hat, für zehen Tusent march silbers des vorgenanten gewichts. Darzy setze wier im ze Merhern, Znoym Purch vnd Stat mit dem recht vnd ez her chomen ist, mit Lantgericht, als ein Lantrichter daz hat inne gehabt von alter gewonheit, mit Statgericht, mit Zöllen, mit mauten vnd mit allem dem recht vnd nutze vnd darzv gehort, gestift vnd ungestift, an di edelen Lüt, di in dem Lantgerichte sitzent, vnd an pfaffen vnd gaistlicher Lüt gut, di sullen bei dem rechte beliben, als ez her chomen ist. Dar zv setze wier im di Stat ze Coztel vnd Poherlitz mit alle dev vnd dar zv gehort für Dreuzehenthalb Tusent march des vorgenanten gewichts. Wer aber, daz der Zerh von dem Holnstein brief het von vnsern vorfarn, weile Chunig Rudolfen von Behem, vmb di Stat ze Coztel, di sulle wir zerledigen, daz si dem vorgenanten Hertzogen ze pfande belibe ledichlich vnd an chrieg. Ouch ist gerett, ob der vorgenante Hertzog von Osterrich des gutes ieman icht schaffen wolde, da mit er di veste losen wolde, di er versetzet hat, des selben gutes sulle wier vns vervahen vnd sol an den pfanden abgen. Ouch ist gerett, ob di Purg vnd di Stet, di ze pfande gesatzt seint, dem vorgenanten Hertzogen von im cherten zv vns oder zu vnsern dienern vnd helfern, so sulle wir diselben veste wider geben vnd antwurten dem Hertzogen an alle geverde. Iz ist ouch also gerett, daz der selbe Hertzog di vorgenanten pfant antwurten sol in siner diener von Osterrich vnd von Steyr gewalt, di dar zv genant werden, vnd sullen diselben diener daz geloben, daz si diselben pfant wider geben vns oder vnsern Erben, oder vnsern Nachchomen, vnd sullen daz tyn an allen fürzukh, swenne derselbe Hertzog, sein bruder oder sein Nachchomen oder swem er si schaffet, gewert werdent des vorgenanten gutes. Ouch lobent diselben diener, di di pfant inne habent, dem vorgenanten Hertzogen von Osterrich, ob er desselben gutes nicht gewert würde in den zwein Jarn, so sullen si mit den pfanden warten dem Hertzogen von Osterrich, der di pfant inne haben sol in phantsweise für das vorgenante gut. Wer ouch, daz der Hertzog nach den zwein Jarn di Purkrawen vercheren wolde, so sullen di Purkrawen di iezv di pfant inne habent, di veste vnd di Stet nicht antwurten, ee der Hertzog mit sinen briefen, vnd di newen Purkrauen mit ir ayden vns vnd vnsern Lantherren gwisheit tun, daz wier der pfant gewis sein, wenne si erlost werden. Ouch solle wier vnser erben oder vnser nachchomen, ob wier nicht weren, di pfant Igla, Aychhorns vnd Iwantschitz, di in dem ersten Jar gesatzt sint, losen des ersten. Es ist ouch gerett, vmb di edelen vrowen Chuniginn Elsbethen, weilen Chunig Rudolfs Wytewen von Behem, daz si bei allen dem gute vnd bi dem recht beleiben sol an allen ierresal, daz si bei Chunig Wentzlaben vnd bi Chunig Rudolfen gehabt hat, des si brief vnd Hantfeste hat, oder sust beweisen mag mit guter gewizzen, vnd sulle wier ier daz bestatigen mit vnsern briefen, vnd mit der Lantherren briefen, daz ier daz stete belibe vnd daran nicht geirret werd. Ouch ist sunderlich gerett, daz alle die, di dem Chunege von Rom vnd dem Hertzogen von

Strana 944
944 Emler, Regesta Bohemiae. Osterrich geholfen vnd gedienet habent in disem verleug, in den Landen ze Behem vnd ze Merhern, oder wider vns ze Chernden, ze Chrayn vnd vf der windischen march, ez sein Byschoff, Prelaten, Grauen, freyen, Dienstman, oder ander edel Lüt, Stet, Purger, Perchlüt, geistlich vnd werltlich, swie si genant sein, gentzlich vnser huld vnd vnser genad haben sullen, vnd vnser Lantherren ze Behem, ze Merhern, ze Chernden, ze Chrayn, vnd vf der windischen march, vnd sullen des diensts an nichte enkelden gegen vns noch gegen den vorgenanten Lantherren, vnd sol in nimmer vf gehaben werden, vnd sullen ouch dhain gericht dar vber leiden, gaistliches noch werltliches. Man sol ouch in allez ir gut, daz man in genomen hat oder hin gelihen ist, ze Behem, ze Merhern, ze Chernden, ze Chrayn, vnd of der Windischen march wider geben zehant, oder vf Sand Michels tag zem lengsten, daz man nu niht wider gegeben mach, an geverde, vnd si bi den rechten vnd bi dem gut lazzen beliben, daz si bi Chunig Rudolfs ziten gehabt haben, vnd si allen irn frumen damit lazzen schaffen, mit verchoufen vnt mit versetzen, alz in das beste füge. Ez soll ouch der erber herre Bysschof Johans von Olmuntz, vnser liber fürste, seinen Luten, ez sein pfaffen oder Layen, di wider vns gedient habent in disem verluge dem Hertzogen von Osterrich, sein hulde gentzlich geben, vnd ouch ier gut, waz er des hie gelihen hat, oder in genomen hat, darumb daz si dem vorgenanten Hertzogen in disem verluge gedient haben, wider geben vnd lazzen. Dar vber ist gelobt, daz wir gelten sullen alle di gult, di weilen Chunig Rudolf von Behem gelten sold, du er starb, vnd verzert oder vertan hat, di weil er Chunig was ze Behem, vnd sullen vns der gult gentzlich vervahen, vnd di Purgen ledigh machen, di dar vber geben seint. Aber vmb di geuangen, di in disem verluge geuangen seint, ist also gerett daz man si zehant beidenthalben ledich sol machen vnd lazzen. Ez ist ouch mit namen gerett, daz man den Chinden von dem Reyn Swyzlaws, vnd dem von Musczyn sein gut wider geben sol, vnd waz an der veste in dem frid betwungen sein, daz man di beidenthalben zehant wider geben soll, vnd waz ander schaden geschehen ist in demselben frid, den sol man bei- denthalben wider tun, zwischen hinne vnd sand Michelstag nach vier manne rat, Remunts von Luchtenburch, Witiges von Swabenitz, di wir daz zv genant haben, vnd Burcharts des Purchrauen von Meydeburch vnd Heinreichs von Schowenberch, di der Hertzog dar zy genomen hat. Ouch sol vns der vorgenante Hertzog von Osterrich wider geben alle di Stet vnd veste, di er oder sein helfer oder sein Diener betwungen habent sider Chunig Rudolfs tod von Behem, an di Stet vnd veste, di sein pfant sein, vnd an di Stet, di er von der vorgenanten Chuniginne in het genomen, di sol er derselben Chuneginne antwurten mit allen den rechten, als si sie vor gehabt hat. Waz ouch wier oder vnser Lantherren derselben Chuneginne gutes inne haben, daz si beweisen mag mit briefen vnd mit gewizzen, daz sulle wier ier entwerren zwischen hie vnd sand Marteins tag. Wer aber, daz dhein des Hertzogen diener oder helfer in der sune niht wolde sien, vnd im dar an niht gehorsam wer, vmb den sol er niht Antwurten noch sich annemen. Wer auch, daz im dhein veste oder Stat wider wer, vnd im niht volgen wold, di in Merhern lege, vnd di er vns wider antwurten sol in vierzehen tagen an geuerd, oder edlich vf sand Michelstag, so sulle wir im beholfen sein, daz er die wider gewinne. Wer aber, daz ze Behem in dem Lande sich etlich Stat oder veste wolde ziehen, vz des

Strana 945
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 945 Hertzogen svn, di sulle wir selber betwingen, vnd sol vns der Hertzog beholfen sein mit drin Hundert mannen. Wer ouch, daz dhein Stat in Behem oder in Merhern oder diener, die an dem Hertzogen gewesen sint, von in selben an vns cherten, vmb di selben sol er nicht antwurten noch sich an nemen. Ouch ist sunderlich gerett, daz vmb di Stat ze dem Chadan ist gesatzt an den Purkrawen von Maideburch, aber vmb di Stat ze Brewnow sol der Hertzog niht antwurten, wan si im vnbeholfen was. Ouch solt der Hertzog vf di vorge- nanten pfant dheinen schaden noch Chost niht zelen, noch vf slahen, er sol si geben zelosen vmb daz gut, da si vmb versätzt sint, als vor geschriben ist. Swelich veste ouch der Hertzog versatzt hat in Behem oder in Merhern sinen dienern, dar vber si sein brief habent, di sol er von in losen, darumb er si versatzt hat, wern si des wider vnd wolden mer dar vf zeln, so sol er vns dazselbe gut an den pfanden ab slahen, vnd sulle wir di veste gewinnen, wie wir mugen. Ez sullen ouch allev gedinge, dev geschehen seint von Dorfern, von Merkhten oder von gevangen, beidenthalben di niht geleist seint, ab sein. Dar vber ist gelobt, daz di Stet vnd alle, di an dem Hertzogen gewesen seint, bi allen den rechten vnd freiunge beliben sullen, di si habent gehabt bi Chunig Rudolfs ziten von Behem. Ez sullen auch di Stet vnd di veste, di dem Hertzogen ze pfande gesatzt sint, bi allen den rechten beliben, di si vntz her gehabt habent. Swaz ouch in der zeit, di weil di pfant stent, lehen ledich werden, geistlich oder werltlich, di sulle wir lihen. Ez ist ouch sunderlich gerett, daz Meister Martyn der artzt bi der pfrümt zu Olmuntz beliben sol, di ledich wart von Meister Arnolts tode, vnd im verlihen wart. Daz disev sun, vnd dev teydinkh, di hie verschriben sint, stete vnd vnzer- brochen beliben dar vber gebe wir disen brief versigelten mit vnserm heymlichen Insigel, wand wir ze diser zit ander Insigel niht enhaben, vnd auch mit vnser lieben getrewen Insigeln Heinrichs von Rosenberch, des obersten Chamerer vnsers Chunigrichs ze Behem, Albrechts von Seberch, Heinrichs von der Leypen des obersten Marschalchs vnd vnderchamerer ze Behem, des iungen Heymans von der Duben, Remunts von Luchtenburch, Jesken von Warten- berch, Witigs von Landsteyn, Sdezlaws von Sternberch, obrstes Chamerer ze Merhern, vnd Witigs von Swabenitz, vnderchamerer von Merhern, di mit vns vnd für vns gelobent, daz dev sun vnd alle di sache, vor verschriben seint, gantz vnd stete beliben. Swenne ouch daz ist, daz wir gechronet werden, so versigel wir vnd bestetigen disen brief mit vnsern grozzen Insi- geln. Der brief ist gegeben ze Znoym, do von Christes geburd warn ergangen dreuzehen hundert Jor, in dem achteden Jar dar nach, an vnser vrowen abent, als si verschied." a Ex orig. arch. C. R. aul. cop. in Mus. Boh. — Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 375. 2174) 1308, 18 Aug. Nevnburge. Nos Elizabeth, regina Boemiae, relicta Rudolfi regis, not. oc, „quod nos ciuibus in Grecz, Germir, Chrudim, in Alta Mutha et Policz regalibus — omnes gracias libertates et iura, ipsis per memoratum regem, conthoralem nostrum, dum viueret concessas, — ratas — habemus, promittentes, quod predictos ciues — a nobis per nullum modum alienabimus nec in potestatem aliam transferemus sine ipsorum consilio et consensu.“ — Dat. Nevnburge in octaua s. Laurencii m. a. d. M'CCCVIII°. E cop. antiqua Mus. Boh. — Bienenberg, Gesch. v. Königgrätz 98. 119

Strana 946
946 Emler, Regesta Bohemiae. 2175) 1308, 26 Oct. „Petrus presbyter, fr. Zcernochonis, — a Martino, canonico Olomuc. — curiam suam in Crenaw cum agris, qui continent medium alterum laneum ad mensuram, et quantitatem laneorum de villa Thescheticz et prato sito ante Chomutow pro XXVI marcis — emi ac pos- sessionem suscepi sub annui census onere — in die Kathedre s. Petri medium alterum fer- tonem — pro ecclesia maiori apud sacristam tenebor deponere — pro magistri Symonis ac d. Gotfridi — ecclesie Olomuc. canonicorum anniuersarijs peragendis.“ — Act. et dat. in Olomuc 1308, VII kal. Nov. Ex orig. in arch. cap. Olomuc. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 18. 2176) 1308, 11 Nov. Pragae. Apellatio fratrum hospitalis s. Francisci Pragae ab episcopo ad papam ratione solu- tionis decimae. — „Coram vobis — d. Johanne, Pragensi episcopo, ego Gallus, procurator — magistri et fratrum hospitalis s. Francisci in pede pontis pragensis ordinis Cruciferorum cum stella, procuratorio nomine propono et dico, quod cum eisdem magistro et fratribus per ve- stras literas patentes mandaveritis auctoritate mag. Bonaiuti sub pena excommunicacionis in personas et interdicti in eorum ecclesiam, quas sentencias in scriptis ferebatis in eisdem, ut decimam terre s. deputatam infra quatuor septimanarum spacium vobis vel archidiacono Pragensi et magistro Ulrico, scolastico eiusdem ecclesie, soluere deberent — de reditibus eorum monasterii et proventibus universis. Verum, quia idem magister et fratres per declaracionem — Martini pape quondam, que dicit, quod de reditibus et proventibus hospitalium, qui in usus infirmorum et pauperum convertuntur, decima non soluatur, a prestacione predicte de- cime sunt immunes. — Quare procuratoris nomine peto, — quatenus ab eisdem magistro et fratribus nullas decimas exigatis, — sentencias etiam, si quas in predictos magistrum et fra- tres eius ac ipsorum ecclesiam protulistis, dignemini relaxare. Peto etiam, ut super huius- modi petitione mea mihi hodie ante horam vesperarum vobis placeat respondere. Et licet peticiones antedictorum magistri et fratrum rationabiles atque justas coram vobis proposuerim, — vos tamen contra — justiciam admittere denegastis in ejusdem magistri et fratrum pre- judicium. — Quare ex hiis me et magistrum et fratres predictos per vos et mag. Bonaiutum predictum sensiens quam plurimum aggrauatos, a vobis et sepedicto mag. Bonaiuto in hiis scriptis sedem apostolicam appello.“ — Lecta et publicata est hec appellatio in ecclesia Pra- gensi et in aliis ecclesiis collegiatis et conventualibus a. d. M'CCCOVIII°, in die b. Martini confessoris in presentia — mag. Petri, prepositi Prag. et Wissegr. ecclesiarum et magistrorum Ulrici, scolastici Pragensis, Rapote, archidiaconi Curimensis, ac aliorum. Ex arch. provinc. Wratislav. cop. in Mus. reg. Boh. 2177) 1308, 30 Nov. Pragae. Johannes episcopus Prag. apellationem fratrum hospitalis s. Francisci ratione solu- tionis decimarum papalium praeponit (v. II, n. 2176) — Dat. Prage II kal. Dec. pontif. n. a. VII°. Ex orig. arch. prov. reg. Wratisl. cop. in Mus. Boh.

Strana 947
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 947 2178) 1308. Ni colaus, dux Opaviae, fratribus hospitalis s. Johannis privilegia a praedecessoribus suis concessa confirmat. Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 793. Extr. 2179) 1308. Bernhardus de Cimburg vendit h. v. Stanimiro bona in Paczdorf. — Not. oc, „quod nos Bernhardus dictus de Cimburc, filius quondam d. Stiborij de Lipnicz, de consensu Sophye, vxoris nostre, et filiorum nostrorum, honesto viro Stanimiro et heredibus suis — vendidimus decem laneos, hoc est sex marcas redditus annuatim primo pro octuaginta et quatuor marcis; item ibidem vendidimus sibi tres laneos et molendinum pro triginta et duabus marcis ; item siluam pro quarta dimidia marca ibidem; item curiam nostram ibidem dedimus sibi possidendam iure, quod vlgariter dicitur purchrecht pro decem marcis; hec omnia ipsi vendidimus in villa nostra dicta Paczndorf per predictum Stanimirum iure here- ditario — possidenda cum omni vtilitate et iurisdiccione, sicut reliqui vicini sui possi- dent hereditates.“ — Testes : Wraczlaus dictus de Mesihors, nos Petrus miles de Opatouicz, nos Fridricus de Ratkow, nos Zbyzlaus de Tyrnavia, Woyzlaus dictus Stricz, Vrsus de Opa- towicz, Wulzko miles ibidem, Wyecen ibidem, Mzoim ibidem, Vlricus dictus de Ronberc, et filius noster Pertoldus, Heroldus de Lisecz, Maczko de Letowicz, Hartwic ibidem, Petrus de Krscina. — Act. et dat. in Cinbure a. d. MCCCVIII. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 13. 2180) 1308. Testamentum Thechoncii, canonici Olomucensis. — Thechoncius, canonicus Olomucensis, testamento legat IV laneos in Bistricz et quintum ibidem — curiam in Neredin cum altero- dimidio laneo solvente, — e quibus bonis altare s. Aegidii dotauit et curiam in Neredin vi- carie contulit; — de quinto laneo in Bystricz dabit vicarius marcam, — in anniuersario d. Theodorici, episcopi olomuc. tres fertones et vnum fertonem in anniversario meo, — quod altare cum predictis rebus contuli filio Wenceslai Radslao de Dyrsicz, — ut tamquam vica- rius ecclesie ea tam diu teneat donec fit canonicus, — post eius mortem de vicaria ista dis- ponat capitulum, — collationem sibi reservat ad tempora vite. — Executores : Fabianus, custos Olom. magister Stephanus, canonicus Olom., et Wenceslaus, famulus episcopi, de Dyrsicz dictus, cui Wenceslao dat domum suam in Olomuc tenendam. — Item legat ad ambitum ecclesie Olom. construendum VIII marcas, — canonicis VI marcas. Vicariis cum magistro III marcas Item prebendatis II marcas. Item ut in ecclesia s. Petri III fenestre fiant in mitra altaris sub eodem fundamento ipsam eleuando pro XII marcis. — Item fratribus predicatoribus III marcas. — Fratribus minoribus II marcas. — Item fratri Mathie predicatori, meo germano, IV marcas cum duobus iumentis. — Item dominabus in Tussnowicz, a quibus habui benefi- cium, do VIII marcas, ut mei habeant memoriam in oracionibus. — Rogo, ut sepeliar in ca- 119* pella s. Egidii, quam rebus meis dotaui. — Testes: d. Theodricus, prepositus de Wolframs-

Strana 948
948 Emler, Regesta Bohemiae. kirchen, et d. Martinus et d. Luczko canonici Olomuc., et Ortolphus vicarius et magister Otto scole. — Acta sunt hec a. MCCCVIII. E cod. in arch. capit Olom. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 12. Extr. 2181) 1309, 11 Jan. Avinione. Clemens pp. V dispensat Laurentium, plebanum ecclesiae de Bingersdorf, Prag. dio- cesis, pro recipiendis ordinibus super defectu natalium. — Dat. Avinione III id. Jun. Dudík, Iter Rom. II, 82. 2182) 1309, 14 Jan. Coloniae. Heinricus, Rom. rex, Rudolpho et Ludovico, ducibus Bavariae, oppignorat castra sua Flozze et Parchstain pro 2000 marcis puri arg. coloniensis ponderis, quibus eis praedecessor suus Albertus, Rom. rex, pro servitio versus Bohemiam cum armatorum militia praestito te- nebatur. Dat. Coloniae. Lang. Reg. Boica V, 146. Extr. 2183) 1309, 28 Febr. Pragae. Johannes, — Prag. episc. „collector decimarum subsidio terre sancte deputatarum a — magistro Bonaiuto de Casentino, canonico Aquilegensi, d. pape capellano, nec non in Bohemie et Ungarie regnis, ducatu Polonie et marchionatu Moravie residui decime ac lega- torum et obventionum subsidio terre sancte deputatarum, nec non censuum Romane ecclesie per sedem apostolicam deputato collectore substitutus,“ recognoscit, fratres hospitalis S. Fran- cisci Pragae ad solutionem decimarum compellendos non esse. — Dat. Prage a. d. MCCC IX°, II kal. Mart. pontif. vero nostri a. VIII. Ex orig. arch. reg. prov. Wratisl. 2184) 1309, 5 Mart. In Thusnowicz. Martinus, fr. Woyslay de Crysanlis, famulus d. Hermanni de Primislauicz, emit a monasterio in Thusnowicz villam Wazlaws pro tempore vitae suae et conjugis suae. — „Pro- testor, quod ego aput — d. Bohuslawam, abbatissam monasterii Porte celi in Thusnowicz, totumque conuentum — et fr. Henricum prepositum villam eorum Wazlaws cum pascuis, pratis, siluis, piscacionibus et omnibus pertinencijs suis excepto iurepatronatus ecclesie et plenis de cimis, quod et quas dicte dd. pro se retinuerunt, et excepta dote ecclesie emi pro quinquaginta marcis denariorum grossorum cum condicionibus subnotatis, videlicet quod ego pro tempore vite mee ipsam villam Wazlaws sine impeticione predictarum dd. debeo pacifice possidere, et vxor mea, si vixerit post mortem meam et in sede viduali (permanserit), eandem, villam Wazlaws eodem iure, quo tenueram, possidebit pro tempore vite sue. — Item si vxor mea prima moritur et aliam vxorem duxero, illa secunda vxor nichil iuris habet in predicta villa Wazlaws. — Sed heredes mei siue isti, quibus in extremis legauero, debent deducere ad vsus suos queque animalia et res mobiles, que fuerint inuente in curia mea ibidem in

Strana 949
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 949 Wazlaws. Edificia autem, quibus instaurauero curiam, et sala in campis spectancia ad ipsam curiam predicte domine de Thusnowicz suis vsibus reseruabunt. Vt autem omnia — firma permaneant, nobiles viri videlicet d. Hermannus de Primislaws, d. meus, et d. Wothich de Othaslawicz et d. Busecho de Lomnycz promiserunt, si relicta mea uel heredes mei presen- tibus contrairent, quod ipsi nobiles debent defendere predictas dominas de Thusnowicz in iure suo." — Actae sunt hec in Thusnowicz a. d. M'CCC°IX° coram testibus d. Lobkone de Cleshan, Witgone de Schirnewir, Johanne de Scorothicz et alijs. — Dat. a. et loco prefatis, III non. Marc. indicc. VII. Ex orig. arch. c. r. gubern. Brunensis, Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 18. 2185) 1309, 30 Jun. Conradus de Cobern, heres in Grasaw, pro salute anime sue, fr. sui Herbordi et progenitorum suorum d. Nicolao, capellano suo in Grasaw, suisque successoribus ratum et gratum habere cupiens mansum et dimidium, quos racione decime hactenus possederat, addit igitur ei altero dimidio manso adhuc medium mansum cum omni iure et dominio, dolens de excessibus, quos in ecclesia in Grasaw commiserat, quam de domo orationis in speluncam latronum conuerterat, et quod prefatum Nicolaum in rebus suis molestauerat pluries, sibi et successoribus suis de allodio suo in Kobern decimas manipulatim dignum duxit condonandas. — Presentibus Jescone milite de Lachindorf, Weldrico, iudice in Sesaw, Gregorio, procura- tore suo. Dat. proxima feria II post diem, quo festum s. Johannis Baptiste colitur et cele- bratur, a. d. M'CCC IX°. Chytil Cod. dipl. Mor. VI, 19. 2186) 1309, 8 Jul. Pragae. Testamentum Woyzlai, vicarii praepositi Prag. — „Ego Woyzlaus, perpetuus vicarius praepositi ecclesiae Pragensis, redditurus meo, quod debeo, creatori — praesens facio testa- mentum. Et primo hereditatem, quam emi in Malisicz, quae solvit novem marcas argenti censualis annuatim et cum qualibet marca sex pullos et triginta duo ova, et missale meum cum calice, ne interpretatio cuiusquam in ambiguum detorqueat vel sinistrum, b. Stanizlao sive capellae ipsius in Pragensi ecclesia constitutae ex nunc confero atque lego. Et ut sit praedictae hereditatis sive beneficii collatio prima mea, ipsam hereditatem et ipsum be- neficium confero Woyzlao, filio sororinae meae, ut teneat, quamdiu vixerit, retento tamen mihi usufructu pro tempore vitae meae ; et post tempora vitae ipse Woyzlaus, quia iam per- cipiet fructus hereditatis praedictae, procurabit meas exequias, tricesimos et anniversarios, sive procurari faciet in hunc modum: dabit enim ad offertorium 2 gr. sive 24 parvulos cum totidem candelis, et pascet 12 personas, videlicet duos presbyteros, diaconum et subdiaco- num, sex pauperes et duos campanatores ; praeterea leget in praedicta capella tres missas in qualibet ebdomada, sive legere procurabit, primam dominicalem, secundam de b. virgine et tertiam defunctorum, et in qualibet praedictarum missarum subiunget collectam : "concede quaesumus omnipotens deus animae famuli tui Woyzlai sacerdotis felicitatis aeternae con-

Strana 950
Emler, Regesta Bohemiae. 950 sortium“, nisi solemnitas diei vel alia necessitas persuaserit obmittendum; et tunc saltem memoriam habebit mei in canone inter nomina mortuorum. Et post mortem praedicti Woyzlai praepositus ejusdem ecclesiae habebit praedictum beneficium conferendi plenariam facultatem ; ita tamen, quod ille, cui deincepes per ipsum praepositum dictum beneficium collatum fuerit, ea omnia et singula, quae superius sunt expressa, de cetero annis singulis in meo anniversario faciet efficaciter et sine diminutione aliqua studebit adimplere. Hoc etiam adjicio testamento, quod si praedictus Woyzlaus me superstite moriatur, quod michi semper prima collatio salva fiat. Item libros meos, quos habeo, eidem Woyzlao do et lego. It. capa cum vario et omnes pelliculae varii vendantur et per Cristanum, vicarium d. Mirozlai, et Rudolfum pro compa- ratione missarum expendantur. Eidem Cristano pro labore suo de eisdem denariis assigno XV gr.; it. d. Urbano 30 gr. dentur; d. Nicolao, vicario d. Woyzlai, 30 gr. dari debent, et d. Henrico, ministro s. Wencezlai in suburbio castri Pragensis, similiter 30 gr. debent de eisdem denariis assignari. Quidquid vero residuum fuerit dictorum denariorum, in compa- ratione missarum, dando semper quatuor parvos ad missam, per Cristanum et Rudolfum praedictos disponatur. It. Vito, servienti et cognato meo, equum meum cum sella do et lego; it. Woyzlao, cognato meo praedicto, cyphos tres argenteos et vitra similiter do et lego ; it. sorrori meae tunicam et pallium de brunsarleto do et assigno; it. Milcae, famulae meae, do surtotum brunsarleticum pellicio cum vulpino; it. Stranizlawae, sororinae meae, dispono pallium viridi cum cendato ; it. Welizlawae pallium et tunicam do de bruneto ; it. Gallo, co- gnato meo, dispono pallium de lucido mixto cum caputio de brunsarleto ; it. Nicolao, meo cognato clerico, do tunicam et surtotum de lucido mixto cum caputio eiusdem coloris; it. vasa omnia, mensas et alia omnia utensilia domus, genero meo do Rudolfo; it. lectisternia mea omnia sorori meae cum filia sua, uxore Rudolfi, per medium ut ipsae dividant, do et lego ; it. fratribus ad s. Jacobum Pragae XII grossi, quos eis teneor, accepti pro vario, persol- vantur.“ — Sigilla capituli ipsiusque praepositi ac mag. Ulrici scholastici. — Act. Pragae a. d. MCCCIX°, VIII idus Julii, indict. VII. Ex orig arch. capit. Prag. copia Mus. Boh. 2187) 1309, 13 Jul. Heinricus et Petrus cum fratribus suis de Landiscrone donant claustro Vallis S. Mariae allodium quoddam in Syfridistorph, post mortem sororis suae Elizabeth ejusque filiae Alekae possidendum. — Sigilla: d. abbatis Friderici de Cella, — Henrici de Lypa et civium suorum civitatis Cythauie. — Dat. a. incarn. d. MCCCIX, in die s. Margaretae virg. Ex orig. in arch. Mariae Valle. cop. Mus. Boh. 2188) 1309, 27 Jul. In Wogawe. Controversia inter Ekardum filium domini Alberti militis de Valkenaw dicti Nothaft, ex una parte, et Ulricum abbatem conventumque monasterii Waldsassensis ex altera, eo quod Ekardus ex dote matris suae proprietatem castri Liebenstein sibi adscripsisset et hac de causa damna plurima personis et rebus monasterii irrogasset, per arbitros ita decisa: 1) ut Ekhardus

Strana 951
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 951 castro Liebenstein ejusque pertinenciis et juribus quibuscunque, abbas vero pro se et mona- sterio suo damnis ab eodem irrogatis renuntient; 2) ut Ekhardus proprietatem curiae Schönbere tradat monasterio et ab ipso in feudum accipiat; 3) ut Ekhardi pater villam Nothaftesgrüne quamdiu vixerit, possideat, sed post ejus obitum ea ad monasterium libere devolvatur; 4) ne Ekhardus in curiis ad monasterium spectantibus, in villis Scheyben et Pörglens situatis, aliquid juris sibi vindicet. — Arbitri: Tuto de Hertenberch, Fridericus ple- banus in Schönpach, Tuto de Kungezwarch, Albertus miles dictus de Valkenaw. — Actum in Wogawe. Lang, Reg. Boica V, 158. Extr. 2189) 1309, 27 Jul. Pragae. Witko de Swabenicz siue de Hermanicz vendit monasterio in Zderaz villas Zalsie et Slupna. — Nouerint oc, "quod nos Witko de Swabenicz siue de Hermanicz nostra spontanea uoluntate duas proprias villas nostras Zalsie et Slupna prope ciuitatem Mito sitas cum agris cultis et incultis, pratis, pascuis, aquis, redditibus, jurisdictione, judiciis, utilitatibus et perti- nenciis vniuersis, viris religiosis fratribus Nicolao preposito, conuentui eorumque successoribus in Zderaz ante Pragam ordinis sepulchri Christi pro trecentis et duodecim sexagenis gr. prag., in quibus aulam suam Ziebrzinam per nos rogati pro nobis in ardua nostra necessitate ciuibus Pragensibus obligarant et ipsas omnes pro nobis eisdem in nostra presencia persol- uerunt. Insuper pro centum sexagenis ratione dampnorum, quia propter nos, proh dolor, alienauerunt alia plurima sua bona, vendidimus — et in ipsos transtulimus in presencia magnifici d. nostri Henrici, Boemie et Polonie regis, his omnibus consencientis, vt faciant de ipsis tamquam de bonis propriis velle suum, eosque induximus in possessionem omnium predictorum. Si uero ipse uille plus ualeant quam predictam pecuniam uel valebunt, hoc plus eisdem donamus et liberaliter relaxamus, quia nostri pie memorie progenitores ipsum fundauere monasterium et ibi corporaliter requiescunt, nosque ibidem elegimus sepulturam et pro ipsis progenitoribus et nobis iidem fratres die noctuque deo seruientes nobis cum rebus suis semper parati fuere, promittimusque pro nobis et aliis quibuslibet utramque vil- lam et omne ius earum ab omni homine iure terre defendere et nostris sumptibus disbri- gare. Ipsamque vendicionem et omnia et singula supradicta data fide nomine juramenti rata perpetuo nos habere ac haberi firma procurare ab omnibus nobis coniunctos (sic) et aliis quibuslibet; ac ipsos fratres et eorum successores indempnes in hiis penitus conservare et non contrafacere de iure vel de facto, dantes Pragensibus beneficiariis plenam potestatem, si non disbrigauerimus vel non expleuerimus predicta omnia uel aliquod eorum, ipsos fratres vel alium quemcumque ipsorum nomine sine ordine iudicario inducendi et defendendi ad possidendum et habendum alia bona nostra libera et iura per nos ubicumque habita et ha- benda, predictam pecuniam dampna et expensas valencia eorundem, de quibus omnibus dam- pnis et expensis litis et extra promittimus, petimus ac volumus ipsos beneficiarios vna no- biscum plene credere verbo simplici aliquorum dominorum fratrum ipsorum.“ — Sigilla: Witkonis praedicti, Hinconis de Duba, burcrauij Pragensis, Henrici de Lipa, subcamerarii

Strana 952
Emler, Regesta Bohemiae. 952 Boemie, Vlrici de Rziczano, judicis terre, Johannis de Wartenberk, Benesii de Michelsperk, Mladote de Wissensteyn, Hrabissij de Pabienicz, Jarossii de Przissimas, Otthonis de Tehow. Testes : domini ac hii nobiles : Lipocz de Ledecz, Chotiebor de Rziczano, Fridmannus de Sman, Tanik de Rownij, Bohuslaus Hagek, Lipoldus de Wgesd, milites, et hii etiam wladicones: Striezimirus de Wavrziecic, Hogerus de Curzieho, Albertus de Micholup, Mikes frater eius, Bohuslaus de Dobrzieiouicz, Jaroslaus de Brzeiouicz, et famuli nostri Nicolaus de Coldicz, Pesco de Hemsie, Haulik de Cbanow et quam plures alii. — Dat. Prage in ambitu s. Clementis in pede pontis Pragensis fratrum Predicatorum a. d. MCCCIX°, VI° kal. Aug. indicc. VII. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. Mus. Boh. — Dobner, Mon. hist. Boh. I, 229; IV, 281. 2190) 1309, 29 Jul. Pragae. Witko de Swabenicz siue Hermanicz dat mon. in Zderaz villas Zalsie et Slupecz. — Not. oc, „quod nos Witko de Swabenicz sive Hermanicz nostras villas duas liberas et per nullum inbrigatas, circa Altam Mutham sitas, scilicet Zalsie et Slupec, cum censibus, reddi- tibus, utilitatibus et iuribus universis — preposito, conventui et eorum successoribus mona- sterii Zderasiensis, per nostros felicis recordacionis progenitores fundati, nunc dedimus — pro CCCCXII sexag. denariorum gr. prag. LXIV grossos singulos pro qualibet marca vel sexagena conputando, quas pro nobis in necessitate ardua constitutis — civibus Pragensibus pro pannis diversis et pipere diverso tempore acceptis per nos apud eosdem ad credentiam integraliter persoluerunt, suis et sui monasterii proinde venditis pluribus prediis, — pro quibus pannis et pipere predictis civibus suam villam Zyebernam sive Viesd pro nobis — obligarant, prout hec in littera sigillorum Henrici de Rosenberc camerarii, Henrici de Lippi subcamerarii, Ulrici de Ryczano, iudicis terre, Heynemanni de Duba, prurcravii Prag., Jo- hannis de Warthenberc, Ulrici de Luchtenburc, Alberti de Fridland, Benesii de Michelsberch (sic) et aliorum plurium dominorum terre nobilium munita plenius continentur, et etiam nunc iterato in terre tabulis in nostra presencia et ad nostram instanciam sunt notata, prout ab anno citra obligacionem ipsarum villarum pro eisdem fratribus in ipsas tabulas poni seu scribi procuravimus isto modo, videlicet quod si ipsas non exsolveremus in festo b. Galli tunc proxime secuturo vel in XIIII diebus ipsum immediate sequentibus, quod mox ipse ville iure proprietatis et dominii in perpetuum ad ipsos prepositum, conventum fratrum et ipso- rum monasterium pertinerent.“ — Dat. Prage sub testimonio multorum, qui in littera prefata exprimuntur, a. d. MCCCIX, IIII kal. Aug. Ex orig. bibl. univ. Prag. copia Mus. Boh. — Dobner, Mon. I, 229. — Chytil, Cod. dipl. Mor. I, 232, IV, 281. 2191) 1309, 2 Aug. In Crumnaw. Henricus, summus regni Boemiae camerarius, et Petrus, filius eius, dicti de Rosenberg domui monasterii S. Coronae in Crumnaw dant plenariam libertatem. — Not. oc, „quod nos — domui, quam d. Theodricus, abbas S. Coronae, aedificat in nostra civitate Crumnaw, plenariam et perpetuam — damus — libertatem, eximentes eam libere ab omni exsolutione

Strana 953
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 953 census, qui nos de jure contingit, volentes, ut dictus dominus abbas et omnes sui successores, una cum fratribus praefati monasterii Sanctae Coronae eandem domum absolute possideant, utifruentes ea sine ommi exactione pecuniae sive steurae, addentes insuper, — ut quicunque hominum per dictos dominum abbatem aut suos fratres in nominatam ipsorum domum locatus fuerit et propinare vel aliquas merces vendere voluerit in eadem, idem non de sua propi- natione aut venditione nunquam forales aut teloniales denarios exhibebit, sed ipsas libere vendet et solute, excepto hoc duntaxat, quod si aliqua generalis guerra in regno exalaret seu pons tactae nostrae civitatis naufragio vel vetustate rumperetur, tunc saepedicti dominus — abbas aut sui fratres de memorata ipsorum domo non aliter nisi sicut aliquis ex civibus de area vel domo sua praebebunt juvamina in vigiliis et ad pontem praetactae civitatis.“ Dat. in Crumnaw a. d. M°CCCIX, IV nonas Aug. Pangerl, Urkb. v. Goldenkron 46. 2192) 1309, 2 Aug. „Nos Reblinus iudex, iurati — totaque communitas ciuium in Jermir — recognos- cimus, quod — d. nostre Elyzabeth, Boh. et Pol. quondam regine, et filie ipsius Agneti nomine, concordi uoce et uoto ac vnanimi voluntate fidelitatis nostre fecimus homagium, sub fidei iuramento — omnes tam divites quam pauperes ciues Jermirenses hoc — promittentes, quod ad ipsam solam d. nostram Elyzabeth prius fatam et filiam ipsius respectum in omnibus habere eamque cum dicta filia sua in iuribus suis defendere ac tueri rebus ac corpore fide- liter volumus et debemus. Ad hec eciam tamquam fideles et fidedigni ipsi d. nostre Elyza- beth et filie eius supradictis constanter assistere, fideliter obedire, ac sine scitu, consilio eius atque verbo nihil facere promittimus aut consensu.“ — Dat. a. d. MCCCIX°, IV non. Aug. Ex orig. in arch. abbatiae S. Thomae Vetero-Brunae Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 21. 130q s0 )a8. keg ſ /. m. 2171) 2193) 1309, 19 Aug. Pragae. Henricus, rex Boh. oc, quibusdam civibus Pragensibus obligat officium dictum Schrotampt in Montibus Chutnis. — Not. oc, „quod Ottoni, Merchlino et Jacobo pellificibus, civibus nostris Majoris civitatis nostre Pragensis, de debitis, in quibus nos ipsis teneri ostenderint, et Leoni, civi nostro Nove civitatis sub castro Pragensi, de debitis, in quibus eidem tenemur, et pro quibus sibi fidelis noster Albertus de Cammiano fidejussorio nomine obligatur, satisfacere cupientes, ipsis in solutionem eorumdem debitorum proventus officii in Monte Chutna, quod Schrotampt vulgariter dicitur, ad nos pertinentes et quos quondam Hinco dictus Scolaris, filius fidelis nostri Hinconis de Duba, tenuit, nomine pignoris duximus obligandos, volentes, quod predicti Otto, Merchlinus et Jacobus medietatem ipsorum proventuum et Leo supra- dictus aliam medietatem tamdiu percipere debeant, quousque — ipsis de dictis debitis sit satisfactum.“ — Dat. Pragae a. d. mill. trecent. nono, XIIII kal. Sept. regn. nostrorum a. III. E notula coaeva archivi c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 120

Strana 954
954 Emler, Regesta Bohemiae. 2194) 1309, 30 Jul. Pragae. Henricus, rex Boh. oc, confirmat litteras, quibus Witko de Swabenicz villas Zalsie et Slupec conventui Zderasiensi vendidit. — „Et cum fauente domino in regem Boh. fueri- mus coronati literas presentis tenoris mandabimus renouari et eas ipsis preposito et con- uentui de Zderaz sigillis nostris maioribus sigillatas, quibus tunc uti ceperimus, a die nostre coronationis dabimus infra mensem, dum per eos fuerimus requisiti.“ — Dat. a. d. et indicc. predictis, III kal. eiusdem Aug. Ex orig. arch. c. r. aul. cop. Mus. Boh. Dobner, Mon. hist. Boh. IV, 281. — Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 20. 2195) 1309, 17 Sept. Spirae. „Nos Heinricus, Rom. rex, — promittimus — impetrare et obtinere pro posse nostro cum effectu consensum et litteras vener. Petri, archiepiscopi Moguntinensis, et aliorum principum electorum imperii, super concessione feodorum illustrium Friderici, Liupoldi et Heinrici, ac fratrum suorum, ducum Austrie, et super renunciacione, cessione ac collacione et inuestitura bonorum et iurium, que Johanni, filio quondam Rudolfi, fr. clare memorie Alberti, Romanorum regis, iure hereditario competere poterant, dictis ducibus per nos factis, ac eciam super obligacione marchionatus Morauie, quamprimum possumus.“ — Dat. Spyre XV kal. Oct. a. d. MCCCIX, regni vero nostri a. 1°. Kurz, Öster. unt. Friedrich dem Schönen, 418. — Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 21. 2196) 1309, 17 Sept. Spirae. Fridericus et Leopoldus, duces Austriae et Stiriae, dom. Carniolae, Marchiae et Portus Naonis, comites de Habspurg et de Chiburg, nec non Alsatiae landgrauii, promittunt assistere Henrico, Rom. regi, in acquirendo regno Boh. — Not. oc, „quod — d. Henricus, Rom. rex, triginta millia marcarum argenti, LVI gr. prag. pro marca qualibet computando, nobis et fra- tribus nostris promisit; pro quibus promisimus nos et tenemur eundem d. nostrum, d. Hen- ricum, Rom. regem, iuuare et eidem assistere et servire cum omni potentia nostra in ex- pensis nostris propriis eidem in regno Boemiae in persona propria aut per alium, — pro facienda acqvisitione eiusdem regni, quousque idem d noster Henricvs, Rom. rex, dictum regnum Boemiae assecutus fuerit cum omnibus iuribus et pertinentiis eiusdem, fraude et dolo penitus exclusis. Itaque monitione trium mensium praemissa nos Fridericus, dux Avstriae, huiusmodi seruitia sibi faciemus in persona propria vel vnus de fratribus nostris eadem ser- uitia faciet, si nos legitime fuerimus impediti. Promittimus etiam et tenemur praefato d. nostro, d. Henrico, regi Rom. in parata pecunia mutuare viginti millia marcarum argenti, LVI grossos pragenses pro marca qualibet computando; quam summam persolvere tenebimur in civitate Ratisbonensi plene et integraliter in terminis infra scriptis, videlicet in dominica, qua canitur Invocavit, proxime nuper futura III millia marcarum; in festo pentecostes deinde proxime secuturo III millia marcarum; in festo vero b. Jacobi immediate sequenti IV millia marcarum et ab inde post annum X millia marcarum argenti; pro quibus marchionatum

Strana 955
Henricus, rex Bohemiae 1307—1310. 955 Moraviae cum omnibus iuribus, utilitatibus et pertinentiis suis nobis, fratribus et heredibus nostris obligauit tenendum tamdiu et possidendum, quousque dicta summa pecuniae, videli- cet L millia marcarum arg., per dictum d. nostrum, d. Henricum, Rom. regem, vel succes- sores suos in imperio nobis vel heredibus nostris integraliter fuerit persoluta, perceptis fructibus in sortem minime computandis. Insuper ex debito fidei, quo eidem d. nostro Henrico, Rom. regi, adstringimur, promittimus pro nobis et fratribus nostris, quod sibi contra d. Fridericvm, illustris principis d. landgravii Thuringiae filium, et suos fautores, cum ducentis equis et equitibus armatis, praemissa monitione trium mensium per dicti d. nostri Henrici, Roman. regis, literas, serviemus, ipsum iuvabimus per unam aestatem integram propriis in expensis, ita quod frater noster senior post personam nostram personaliter iam dictum seruitium faciet praedicto d. nostro, Henrico Romanorum regi, procedenti ad partes praedictas propria in persona. Ad hoc nihilominus praefato d. nostro d. Henrico, Rom. regi, cum C armatis in dextrariis et cum centum balistariis equitibus, ipso eunte in Italiam, praemissa monitione quatuor mensium, ultra montes per sex menses seruitium in expensis propriis faciemus, ita quod frater noster senior post nos Fridericum personaliter huiusmodi seruitium faciet ipsi d. nostro, d. Henrico, Rom. regi, in propria persona. Hoc adiecto, quod serui- tiorum uno durante praedictorum, nos vel fratres nostri ad aliud seruitium vel ad alia seruitia minime teneamur. Praeterea promittimus pro nobis et fratribus nostris et tenemur restituere Morauiam ipsi d. nostro regi vel suis successoribus in imperio, postquam nobis vel nostris heredibus de L millibus marcarum plene et integraliter fuerit satisfactum. Et nos Fridericus et Leopoldus duces pro nobis et fratribus nostris iuravimus, quod omnia praemissa fraude et dolo semotis debeamus fideliter adimplere. Insuper nobilis vir Burcardus, comes de Hoemberg, Ditter de Pullingdorff marscalcus, Eberhardus, Heinricus et Fridericus, procura- bunt pro posse suo per nos promissa omnia adimpleri.“ — Dat. Speier XV calend. Octobr. a. d. MCCCIX°. E cod. manusc. bibl. Raudnic. cop. in Mus. Boh. — Ludewig, Rel. V, 532. — Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 379 et VII, 794. 2197) 1309, 19 Oct. Brunae. Nos Johannes, Olom. episc. not, „quod nobiles viri Witko de Swabenicz siue de Hermanicz, Hrabissius de Clynouicz siue Trawnik, Nicolaus de ipso Swabenicz, Johannes de Bukouin — ius patronatus ecclesie in eodem Swabenicz, quod ad ipsos et progenitores eorum pertinuit ab antiquo, cum predijs, decimis plenis omnium predio(rum) ad ipsam ecclesiam iure parrochiali spectancium ac alijs vtilitatibus — preposito, conuentui et ipsorum successoribus domus Sderaziensis per eosdem progenitores ipsorum fundato — dederunt, — et nos — do- nacionem — predictam — confirmamus.“ — Act. et dat. in Brunna a. d. MCCCIX°, XIIII kal. Nov. indicc. VII, pontif. vero nostri a VII°. Ex orig. arch. c. r. aul. copia Mus. reg. Boh. — Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 23. 120*

Strana 956
956 Emler, Regesta Bohemiae. 2198) 1309. In monasterio Cladrubensi. Innotescat oc, "quod ego Brecislaus de Risnperch ob defensionis tutelam a — d. Chunone abbate et conuentu monasterii Cladrubensis bona ipsorum, videlicet Zobekur totam villam cum quinque araturis curiae ibidem et villam Memeticz totam, cum omnibus ad easdem villas pertinentibus, ut ex eisdem uberiores modo fructus perciperentur, in meum et ami- corum meorum speciale ad duorum spatium annorum, a festo videlicet b. Martini proxime praeterito, qui primus annus computabitur ab a. d. M'CCCIX°, usque ad consummationem dictorum duorum annorum, recepi protectionis adminiculum — tali imposita conditione, ut sextam araturam in curia eadem plene debeam informare, et de proventu illarum araturarum illis annis duobus tertiam partem de quolibet grano integraliter pro meis usibus debeam re- cipere; tali etiam adhibito moderamine, ut si infra eosdem annos per spolium seu rapinam aliquod damnum in jam dictis araturis evenerit, ego de rebus propriis sine ipsorum labore praedictum damnum supplere promisi. Praeterea culpas de pauperibus, quae per ipsorum procuratorem exstiterint, pro reformatione curiae mihi liberaliter assignarunt.“ — Dat. in monasterio Cladrubensi a. d. MCCCIX°. E cod. diplomat. Kladrub. cop. in Mus. Boh. 2199) 1309, 6 Nov. Nos Mylota dictus de Choltitz — not. oc, „quod — hereditatem seu bona nostra, villas videlicet Weletowe et Pfaffendorf — vendidimus — d. Heydenrico, abbati in Cedlitz, et suis fratribus ibidem pro sexcentis marcis, LXIV denarios gr. pro marca qualibet compu- tando, — cum omnibus suis iuribus, pratis, pascuis, agris cultis et incultis, silvis, nemoribus, rubetis, aquis et aquarum decursibus, piscationibus, venationibus, molendino vel molendinis, factis vel fiendis, cum universis et singulis attinentiis — possidendam.“ — Testes: d. Ber- chardus, purgravius dictus de Meideburc, et miles eiusdem Ulricus dictus de Kessingen. Albertus et Kuno, filii Marquardi Schikonis dicti de Horam, Conradus Kutnerus dictus de Trsebetschitz, Nachqual de Miscauuitz, Pesco de Miscawitz, Woyzla de Belans, Thiechan de Belans, et plures alii. — Dat. a. d. MCCCIX, VIII idus Nov. E cod. diplom. arch. Sedlic. copia Mus. Boh. 2200) 1309, 19 Nov. In Modricz. Johannes, episc. Olomuc. ius patronatus ecclesiae in Wazan, quod nobilis domina Woyslawa, — relicta quondam d. Jenczonis de Doblin, contulit priorissae et conuentui — monasterii S. Katharinae in Olomucz — confirmat. „Ad hec permittimus, — vt iam dicte — domine, . . priorissa et conuentus sororum monasterii sepefati, omnes fructus et prouentus eiusdem ecclesie in Wazan in oblacionibus, decimis et alijs redditibus — suis possint vsibus applicare, sustentacione dumtaxat vicarij congrua reseruata, juribus legatorum sedis apostolice, nostris ac archidiaconalibus — semper saluis.“ — Dat. in Modricz a. d. MCCCIX, XIII kal. Dec. indict. VII, pontif. nostri a. VII. Chytil. Cod. dipl. Mor. VI, 24.

Strana 957
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 957 2201) 1309, 24 Nov. Nos Wenceslaus judex, Petrus Nepekoh, pro tunc magister civium, Ablinus carnifex, Cunatlinus, Ula Krol, Henslinus Sparnkes, Stephanus Faulfisch, Michael Kampner, ceterique jurati cives in Budweis — not. oc, "quod constitutus coram nobis discretus vir Stephanus Nodler, nobis concivis, recognovit — super domo sua et area, quam inhabitat, in vico Judeorum inter domos Cziegler carnificis et Wincencii lebetarii sita et locata, unam sexagenam gr. prag. monete census sive pensionis — per eum vel dicte domus et aree possessorem dandam — capelle s. Jacobi in cimiterio ecclesie parrochialis vel ipsius capellano — pro X sexa- genis gr. se rite, libere ac legitime vendidisse.“ — Act. a. d. M°CCC'IX, feria II in vigilia s. Katharine. Orig. in arch. Budwic. cop. Mus. Boh. 2202) 1309, 27 Nov. Pragae. Henricus, rex Boh. oc, 10320 marcas, 3 fert. et lotonem debiti Henrico de Lipa in urbora et moneta deputat. — Not. oc, „quod a. d. 1309, fer. V post. fest. b. Katherinae virg. in domo vener. mag. Petri, Prag. et Wissegrad. eccles. praepositi, cancellarii nostri dilecti, praesentibus ipso mag. Petro et fidelibus nostris H. de Oufenstein, Friderico de Cordo, H. notario nostro et Nicolao, notario camerae, quos ad hoc deputavimus, habita ratione cum — Heinr. de Lyppa, summo marschalco et subcamerario nostro, de proventibus nostrarum urborae et monetae, quos recepit, inventum est ipsum recepisse de urbora et moneta a die, quo in regem Bohemiae electi fuimus sub a. d. 1307, usque ad supradictum diem factae rationis 68941/2 marcas ponderis et numeri prag. 56 gr. pro marca computando. Item in ratione ipsa facta cum praedicto H. de Lyppa de universis damnis, quae in nostris recepit servitiis tam in hominibus quam in equis et armis, stipendiis et expensis stipendiariorum et suorum hominum a principio guerrae, quo Rom. rex Albertus regnum nostrum Bohemiae hostiliter impugnavit sub a. d. 1307, usque ad praedictum diem habitae rationis, compertum est in ipsa ratione praedictum H. de Lyppa damna recepisse et expensas in eadem gwerra fecisse et soldum solvisse soldenariis ad summam 11875 marcarum pond. et numeri supradicti. It. ratione facta ibidem cum praedicto H. de Lyppa de universis distributis per eum ad man- datum nostrum et de excreditis per eum ac etiam de hiis, in quibus se pro nobis obligavit a tempore sui subcamerariatus, videl. a fer III post festum Pentecostes sub a. d. 1308 usque ad supradictum diem factae rationis, inventum est in ratione ipsa praefatum H. de Lyppa se pro nobis obligasse et distribuisse in pecunia, equis, pannis, pellibus et rebus aliis, tam pro expeditione illustris d. Agnetis, ducissae Wratizlaviae, versus Poloniam, quam pro aliis nostris commodis et necessitatibus, ad summam 2090 marcar. et 5 lotonum numeri et ponderis memorati. It. in ipsa ratione poni mandavimus praedicto H. de Lyppa 1000 marcas pro expensis, quas fecit in officio sui subcamerariatus per tempus praedictum. Insuper in eadem ratione poni mandavimus praefato H. de Lyppa 2250 marcas, in quibus sibi — d. Rudolfus, Boem. et Polon. rex, pro suis et nostris praedecessoribus W. et W. regibus Boemiae reman- serat obligatus. Deductis itaque supradictis 68941/2 marcis, quas de nostris recepit urbora

Strana 958
958 Emler, Regesta Bohemiae. et moneta, remansimus debitores saepedicto H. de Lyppa in 10. 320 marcis ac 3 fertonibus et lotone, numeri et pond. supradicti, ratificantes rationem praedictam. — In solutionem autem praedictae pecuniae ipsi Henr. de Lyppa 100 marcas in grossis den., 56 grossos pro marca, in nostris urbora et moneta deputamus recipiendas singulis septimanis per eum, vel eo, quod absit, non exstante per heredes suos tamdiu, quousque per receptionem ipsarum C marcarum singulis septimanis de supradicto debito ipsi Heinr. fuerit plenarie satisfactum.“ — Dat. Pragae a. d. M.CCC.IX°, fer. V post f. b. Katherinae virg. regn. nostrorum a. III°. E notula orig. primum concepta cum rasuris et correctionibus in arch. c. r. aul. Vindob. 2203) (1309?). Nos Anna, regina Boh. et Pol. recognoscimus oc, „quod nos Rudolfo Junosii, civi Pragensi, bona in Habroua cum agris, pratis, silvis et utilitatibus ad dicta bona spectantibus, quae ad nos et mensam nostram reginalem pertinebant, quae felicis memoriae d. Wencezlaus, rex Boh. oc, genitor noster carissimus, olim dominae Griffinae, amittae nostrae, ad vitae suae tempora contulerat, et quae bona ipsa amitta nostra praedicto Rudolfo et heredibus suis pro- quibusdam debitis apud ipsum contractis de nostro ac de mariti nostri, d. H(einrici) regis oc, beneplacito et consensu dedit, — per ipsum Rudolfum et heredes suos jure proprietatis — obtinenda, tenore praesentium confitentes, quod ipsam donationem per ipsam amittam nostram ac per nos ipsi Rudolfo et heredibus suis de bonis ipsis factam gratam habemus et — con- firmamus.“ E cod. mans. bibl. aul. Vienn. copia Mus. reg. Boh. 2204) (1309 v. 1310.) Fridericus, dux Austr. et Styriae, Johanni, episcopo Argentino. — „Sicut alias vobis scripsimus, sic iterum scire cupimus vestram dominationem, quod dominum H. episcopum Gurcensem, una vobiscum cum pleno mandato super singulis negotiis nostris ad Romanorum regem duximus destinandum. Et quia post legationem hujusmodi sibi commissam quaedam super facto regni Boemiae sunt mutata, sinceritatem vestram seriose petimus et rogamus, ut ad informationem domini episcopi, cui in his fidem adhibere petimus, negotia nostra prae- ponere (sic), et quanto efficacius poteritis sicut hactenus et fine peroptato promovere digne- mini in conspectu regiae Majestatis. Pro quo ad grates et gratias et ad vicissitudinis de- bitum vobis volumus perpetuo obligari." Palacký, Formelb. I, p. 329. 2205) 1310. Johannes, Heynricus, Lutoldus, Siffridus dicti de Premtitz renuntiant omni iuri in duabus marcis census in villa Eckardisdorf a patre suo monasterio Vallis s. Mariae assi- gnato. — Sigillum: Haynemanni de Lypa. Dat. a. d. M°CCCX. Ex orig. arch. Vallis s. Mar. cop. Mus. Boh.

Strana 959
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 959 2206) 1310. Hermannus, episc. Prisiriensis, vices gerens Johannis, episcopi Prag. omnibus eccle- siam monasterii in Altovado visitantibus indulgentias LXXX dierum concedit. — Dat. a. d. MOCCCX, pontif. a. I°. Pangerl, Urkb. v. Hohenfurt, Font. rer. Austr. XXIII, 62. 2207) 1310, 6 Jan. Pragae. Wolflinus judex, Eberlinus de Lapide, Sybota de Bensaw, Betlehem, Hylprandus Zyfflinger, Petrus Nigri, Albertus Alberti, Conradus de Lapide, Rugerus Rusticus, Conradus Plaier, Memlinus Rokczinerij, Nycolaus Wolflini et Rudlinus Volklini jurati et ciues ciuitatis Pragensis attestantur, Remundum de Luchtenburch Theodrico, civi Prag. villam Vaserrad obligasse. — Not. oc, "quod — Theodricus, noster conciuis, in nostra presencia constitutus recognouit, se cum nobili viro d. Remundo de Luchtenburch pro suis debitis, in quibus sibi idem d. Remundus ab antiquo obligatus fuerat, consedisse in die dominico proximo post festum s. Nycolai primo preteritum, et racionem fecisse pro ijsdem debitis cum eodem do- mino, pro quibus ipse d. Remundus eidem Theodrico sedecimam partem septime partis in Vaserrad obligauerat et adhuc pro residua pecunia obligauit, ita quod ratione inter partes ipsas habita ipsius d. Remundi pars eadem sedecima septime partis in quingentis nonaginta duabus marcis bernibus denariorum pragensium ipsi Theodrico remanet obligata, quam partem Theodricus predictus sine impedimento quolibet tenere debet tam diu, quousque pars eadem sedecima in Vaserrad se liberet de pecunia memorata, insuper quandocumque Theodricus predictus pecuniam ipsam quingentas et nonaginta marcas cum duabus, videlicet pro se, de ipsa parte sedecima receperit, ex tunc pars sedecima septime partis pretacta ad d. Remundum predictum libere reuertetur, nec ipse Theodricus ipsi d. Remundo de quoque debet aut tene- bitur vlterius imputare.“ — Dat. et act. Prage a. d. MCCC X°, in circumcisione d. nostri Jesu. Ex orig. in arch. marchionatus Mor. Chytil. Cod. dipl. Mor. VI, 25. 2208) 1310, 21 Jan. In Radis. Zmilo de Obersaz, subcamerarius Moraviae, civitatem Radis in tutelam recipit. Recognoscimus, - "quod nos — civitatem Radis in nostram tutelam recepimus promit- tentes ipsam secundum totum nostrum posse a dampnis quibuslibet et periculis defendere a data presencium, donec ad futuri potentis principis presenciam, qui de communi terre no- bilium et ciuitatum ciuium consilio et volumtate in dominum terre Morauie electus et opresso omni disturbio ipsam terram Morauiam potenti brachio ualeat gubernare. Promittimus eciam dicte ciuitatis ciuibus, ab ipsis nullam collectam seu steuram requirere, nisi quando pro ne- cessitate ipsorum ciuium homines nostros ad ipsam ciuitatem miserimus, tunc subsidium per ipsos nobis exhibendum et faciendum ipsius ciuitatis juratis et scabinis, qui tunc pro tem- pore fuerint, conmittimus, vt nobis juxta ipsorum discrecionis arbitrium pro labore et sum- ptibus ibidem factis conueniens subsidium prebeatur. Si uero in ipsam ciuitatem pro nostro proprio negocio et necessitate ducentos uel trecentos viros transmittere contigerit, tunc a

Strana 960
960 Emler, Regesta Bohemiae. dictis ciuibus nullum nobis exhiberi auxilium requiremus. Ceterum nullum in dicta civitate loco nostri capitaneum statuere promittimus, nisi qui ipsius ciuitatis ciuibus expedire vide- bitur et placere. Sique datus ipsis per nos capitaneus se non decenter in ciuitate gesserit, ipsum a ciuitate amouere volumus, dantes ipsis alium, qui ipsorum placuerit voluntati. Preterea omnia jura et gracias — et eciam iura abbacie et monasterii Welegradensis uolumus et promittimus non infringere." — Dat. et act. in Radis a. d. MCCCX, in die b. Agnetis virg. gloriose. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 26. 2209) (1310, Febr.) Chunradus, archiep. Salzburg., Friderico, duci Austriae, de baronum Boh. tracta- tionibus cum Henrico, Rom. rege. — „Sciat vestra benignitas nobis grata, quae de novis superiorum partium se petiit informari, quod ante adventum nostrum, ad serenissimi domini nostri Romanorum regis praesentia(m) in Nurenberch quidam barones regni Bohemiae invi- tantes, quibus auditis et receptis idem dominus noster rex solemnos nuntios suos, videlicet d. archiepiscopum Maguntinum etc. pro perducendis ad effectum praemissis in Bohemia(m) destinavit; quorum reditum idem d. rex in Nurenberch aut in conterminis exspectabit. Est etiam tractatus, ut audivimus, de matertera vestra Elizabeth, olim d. Wenczesclai, regis Bohemiae, filia, vel fratri vel filio dicti domini nostri Romanorum regis matrimonialiter copu- landa. Illustris d. dux Rudolfus adhuc non fuit cum rege, ad ejus tamen praesentiam suos consiliarios destinarat. Dominus autem noster rex propter d. Maguntini et aliorum potiorum consulum suorum absentiam ad ipsius domini ducis Rudolfi negotia se non ponens, praefixit ei veniendi terminum ad se in reditu videlicet suo ad Nurenberch, ubi jam d. ducissa, uxor ejusdem domini ducis R. cum d. regina Roman. dicitur demorari. Ceterum noverit vestra dominatio, quod ante adventum nostrum ad d. regem tam vos quam d. duces Bavariae et nos fueramus ipsi domino nostro regi suspecti redditi, quod videlicet principes, qui pro con- summandis tractatibus apud Ulmam terminum condixerant, in Salzburch convenire et conspirare vellent ibidem in praejudicium ipsius. Sed suspicionem hujusmodi statim cum venimus ab ipsius credulitate removimus omnino, bonum affectum vestrum, et specialiter quomodo, cum in tractatibus amicitiae cum comite de Wirtenburch fueratis, eundem dominum nostrum regem publice proferebatis exceptum, a cujus fidelitate et obsequio nullo modo recedere volebatis; et sic ipse d. rex habuit vos plenissime excusatum. Praeterea dicto d. rege causa spatiandi recedente a Nurenberch, in ipsius comitiva aliquos fecimus circuitus usque Eystet, ubi ince- pimus aliqualiter distemperari. Propter idem dominus noster rex redeundi domum nobis dedit licentiam, quam alias ea vice nullatenus concessisset." Palacký, Formelb. I, p. 329. 2210) 1310, 20 Febr. Avinione. Clemens papa V mandat episcopo Olomucensi, ut monasterio S. Crucis in Dubraunik bona injuste ablata restituere procuret. — Dat. Avinione X kal. Mar., pontif. a V°. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 62.

Strana 961
Henricus, rex Bohemiae 1307—1310. 961 2211) (1310, m. Mart.?) Fridericus, dux Austriae et Styriae, Johanni, episcopo Argentino. — „Intimamus benignitati vestrae, nostris favorabiliter commodis aspiranti, quod deo propitio sospitate cor- porea vigentes, votivis et prosperis laetamur successibus circumquaque. Specialiter autem in regno Bohemiae, in quo fautores habemus potentes plurimos, prosperari possemus, si domini nostri sermi regis Romanorum, sine cujus beneplacito nichil in ipso regno quaeremus aut attemptabimus, benivolum haberemus consensum. Super quo quandoque cum ipso domino nostro rege conferre poteritis, prout videritis expedire. Ceterum noverit Vra Pattas, quod pro multis injuriis, nobis et terris nostris per ducem Ottonem Bavariae minus debite irro- gatis, talem et magnificum exercitum jam conquisitum instaurabimus, auxiliante nobis d. archiep. Salzburgensi pro viribus, quod terras ipsius ducis invadere et in ipsis morari, sicut placet, poterimus sine periculo et secure. Et licet pro eadem expeditione maximam pecuniam exposuerimus, et adhuc facere nos opertet magnos sumptus, tamen pro argento debito dicto domino nostro regi speciali sollicitudine laborantes, magistrum H. regalis aulae notarium, ad nos missum expedivimus, sicut in primo termino tenebamur. Sed idem dominus noster rex in quibusdam nos impedit, super quibus ipsius patentes literas obtinemus; verum tamen ipsum regem avertere consilia vestra poterunt, ut speramus. Impedimur enim in civitatibus silva- nis et plerisque aliis bonis et juribus nobis pertinentibus. A quo si cessatum fuerit, liben- tius, ut tenemur, praefato domino nostro regi toto posse omnique promptitudine serviemus. Quia etiam inter diversas occupationes praemissas H. creditorem nostrum expedivissemus libenter, nisi nos urgens et inevitabilis necessitas retardasset: sinceritatem vestram rogamus omni, quo possumus, studio et affectu, quatenus adhuc tantum usque ad festum s. Michaelis nobis apud eundem curetis inducias impetrare; certi, quod solutionem debitam abinde nulla- tenus differemus. Recommittimus insuper cum fiducia Pat. Vrae promovendas diligentia solita causas nostras, intenti vestris beneplacitis affectione qualibet atque fide.“ Palacký, Formelb I, p. 330. 2212) 1310, 21 Mart. Avinione. Clemens pp. V abbati monasterii Aulae Regiae. — "Conquesti sunt nobis . . prepo- situs et conuentus domus de Zderas ordinis dominici sepulcri Jerosolimitani Prag. diocesis quod magistra et sorores ac conuentus domus de Swietecz eiusdem ordinis predicte diocesis super terris, debitis, possessionibus et rebus aliis iniuriantur eisdem, ideoque discrecioni tue per apostolica scripta mandamus, quatenus partibus conuocatis, audias causam et appella- cione remota debito fine decidas.“ — Dat. Auinione XII kal. Apr. pontificatus nostri a. V. E lit. vid. arch. c. r. aul. cop. Mus. Boh. 2213) 1310, 21 Mart. Avinione. Clemens pp. V praeposito ecclesiae Missnensis, ut controversiam inter conventum 121 monasterii Zderaziensis et Witkonem de Swabenitz decidat. — „Conquesti sunt nobit, prepo-

Strana 962
962 Emler, Regesta Bohemiae. situs et conuentus domus de Zderaz ordinis dominici sepulcri Jerosolimitani Prag. diocesis, quod Witko de Swabenicz miles, Cstiborius de Neweclewicz, ac Jerosius de Wisenburch, domini- celli dicte diocesis, super terris debitis possessionibus, ac rebus aliis iniuriantur eisdem, cum autem dicti conquerentes, sicut asserunt, dictorum iniuriancium potenciam merito perhores- centes, eos infra ciuitatem et diocesim Prag. nequeant conuenire secure, discrecioni tue per apostolica scripta mandamus, quatenus partibus conuocatis, audias causam et appellatione re- mota debito fine decidas.“ — Dat. Auinione XII kal. Apr. pontificatus nostri a. V. E lit. vid. arch. c. r. aul. cop. in Mus. Boh. 2214) 1310, 25 Mart. Reimundus, Wenzezlaus, Smilo, Czenko patrueles dicti de Luhtenburch concedunt ci- vibus in Broda Theutunicali civitatem muro mnnire. — Not. oc, „quod nostris fidelibus ciuibus in Broda Thevtunicali concessimus et indulsimus eandem ciuitatem muro circumdare et munire, pro CC marcis gr. den., quarum marcarum quelibet pro LXIV gr. denariis computatur; quam summam pecunie nos recognoscimus recepisse. Preterea eisdem ciuibus — sarcinam et laborem, quem habent in muri edificio construendo, aliquo consolationis remedio cupientes releuare, ipsis quasdam gratias promisimus, videlicet quod a natiuitate domini proxima preterita usque ad decem annorum spacium ab omni seruicio, exactione et collecta liberi manebunt, — nichi- lominus Judeos ibidem pro nobis et iudicium reseruantes, et excepto solo censu nostro, quem annis singulis colligemus. Promisimus eciam — dictis ciuibus, ut a theloneo in Hawra per annostotidem transeant (liberi) et soluti. Insuper ab omnibus laneis predicte ciuitati finitimis siue conterminis fertonem argenti accipiant, quos ad hoc cogere possumus et artare, exceptis nostris hereditatibus et exemptis. Ceterum commendator seu plebanus in prelibata ciuitate Broda — duos funes, per quos murus sepe dicte ciuitatis est distinctus, erigent et murabunt, et si rebelles in hoc fuerint aut effrenes, extunc tenemur et debemus predictos duos funes propriis nostris expensis et laboribus comparare.“ — Testes: Chonradus miles de Rochaw, Dirsco de Borsicz, Holse de Tupadel, Budizlaus de Vlachaw cum Nicolao, suo filio, Michael, judex prouincialis, Heiso miles de Chunomil, Otto de Chunomil, Vlricus procurator de Genikaw. — Act. et dat. a. d. M°CCCOX°, VIII kal. Apr. Ex orig. arch. Brodae Teut. cop. in Mus. Boh. 2215) 1310, 15 Apr. Ich Albrecht der Valchnawer tvn chunt, — "daz ich vnd min pruder ped vnd eller mins vetern chint hern Ekharts von Wildstein haben vns vercigen mit gutem willen vnd mit wedahtem myt der lehenschaft vnd alles des rechtes, daz wir heten in dem dorfe ze Hagengruen, vnd haben ez den erweren vrowen den nonnen ze Eger in dem Kloster gegeben fuer rehtes vnd fuer friez eigen.“ — Daz geschach nach Chr. gepurt veber drevzehen- hurdert iar vnd dar nach in dem cehenten iar, des mitwohen nach dem palmtag. Orig. arch. Egrens. copia Mus. Boh.

Strana 963
Henricus, rex Bohemiac, 1307—1310. 963 2216) 1310, 27 Maii. In Nicolspurch. Henricus dictus de Lichtenstein et Petrissa, coniux eiusdem, domini castri ac uni- versitatis bonorum de Nycolspurch, restituunt ecclesiam parochialem in Nycolspurch mona- sterio Chunicensi. — Not. oc, „quod cum vacante ecclesia parrochiali in ipso Nicolspurch per mortem fratris Woyzlay, canonici regularis monasterii Chunicensis, — nos credentes ius patronatus eiusdem parrochie ad nos iure communi tamquam ad vniversitatis dominos per- tinere, fratres alios eiusdem monasterii Chunicensis auctoritate propria a possessione eiecis- semus eiusdem parrochie corporali, bona dotis tam mobilia quam immobilia nichilominus vsurpando, nec fratrem Jacobum, canonicum regularem monasterii et ordinis predictorum, ad presentacionem prepositi et conuentus eiusdem monasterii Chunicensis pro rectore in eodem confirmatum ad possessionem ipsius parrochie nollemus admittere corporalem, petentes et volentes ad presentationem nostram pro rectore ipsius alium confirmari, et ob hoc fuisset contra nos per — d. Johannem, Olomuc. episcopum, legitima monitione premissa processum per interdictum et alias sententias, tamquam pro excessu nocionis uel offensa, tandem ex priuilegiis dicti monasterii Chunicensis plenarie informati, quod ius patronatus dicte porrochie in Nycolspurch ad monasterium Chunicense ex donacione pristina d. Wilhelmi et Swathozlai de Pulyn, fundatorum ipsius monasterii felicis memorie, pertineret, dictum fratrem Jacobum vna cum aliis fratribus sepedicti monasterii Chunicensis ad possessionem ipsius parrochie in Nycolspurch admisimus pacificam et quietam. Ne eciam heredes aut successores nostri aliquam occasionem contra dictum monasterium habeant in antea malignandi, ius, si quod nobis con- peteret in parrochia eadem, patronatus in ipsum monasterium Chunicense licet ex habundanti, ad cautelam maiorem nichilominus duximus transferendum, promittentes, — quod in iure de possessione dicte parrochie et decimis ac bonis aliis ad ipsam — pertinentibus monasterium ipsum Chunicense ac fratres ipsius non impediemus — consensu expresso dilecti filii nostri Hertnidi singulis hic prescriptis et premissis nichilominus accedente.“ — Act. et dat. in Nycolspurch predicto a. ab incarnatione d. M.CCCX, in vigilia resurrectionis eiusdem, pre- sentibus honorabilibus viris pro testimonio ad hoc rogatis pariter et vocatis, d. Ottone vide- licet dicto de Polehradicz siue Vrenspicz, Ottone de Nasmaricz, Heimlino, purcrauio nostro de Rassenstein, Polasio et Herwordo, purcrauiis nostris de Nycolspurch, Matheo judice de Pretersprun, cum Myssnerio et Ponhalmo et aliis. Ex orig. capit. Olom. Boczek Chytil. Cod. dipl. Mor. VI. 2217) 1310, 17 Jun. Pragae. a Johannes, episc. Prag. ecclesiam parochialem in Przibram incorporat praebedae cano- nicatus s. Egidii Pragensis. — Not. oc, "quod defuncto nuper Przibkone, plebano in Przibram et canonico S. Egidii Pragensis, quorum videlicet tam canonicatus et prebende S. Egidii predicti quam ecclesie in Przibram ius ad nos pertinet conferendi, cum condicionem et statum beneficiorum ipsorum sollicite et deliberato studio pensassemus, sic prebendam predictam 121* pauperem et exilem invenimus, quod is, cui conferemus eandem, non honorem sed onus, non Ve g

Strana 964
964 Emler, Regesta Bohemiae. beneficium sed inane nomen ex ea canonici reportaverit. Qua propter sic prebende ipsius melioracioni proficere ejusque proventus erigere decrevimus, ut ille, cui nostra libertate collata onus cum honore percipere et officium ejus a beneficio et labor a premio non discordet. Quod consulimus et apcius esse potuisse non vidimus, quam si predictam ecclesiam paro- chialem in Przibram ips prebende unione perpetua jungeremus. Habito ergo cum sapientibus nostris — consilio, ad hoc eciam — dd. Petri prepositi, Johannis decani et capituli nostri Pragensis accedente consensu, predictam ecclesiam parochialem in Przibram cum omnibus iuribus, utilitatibus, proventibus, obvencionibus et pertinenciis suis universis — ipsi prebende quondam Przibikonis predicti unimus, incorporamus — et eam in jus prebende ipsius trans- ferimus. — Itaque de cetero jure et nomine ipsius prebende unum et idem beneficium cum eadem prebenda censeatur.“ — Dat. Prage a. d. MCCCX, XV kal. Jul. indicc. VIII, pontif. a IX°. E lib. confirm. 10, 11. 2218) 1310, 22 Jun. In Modricz. Johannes, episcopus Olomuc. literas praedecessoris sui Theodorici a. d. MCCXCVII, XI Febr. datas, (v. II, n. 1740) confirmans, confert Herbordo de Fullenstein, filio Ekerici, feudum castri Fullenstein. — Act. et dat. Modricz a. d. MCCCOX°, X kal. Jul. pontif. nostri a. VII°. 2219) 1310, 4 Jul. Nos Hermannus, Pysuriensis episc. vices gerentes Pragensis episcopi, considerantes „parrochialem ecclesiam in Thus propter novitatem plantationis eius et cohabitantium pau- citatem nulla posse in posterum recipere incrementa, cum egente et deficiente pastore dominico necesse sit gregem fidelium carere dominicis sacramentis, auctoritate, qua fungimur, transmu- tamus pleno iure homines trium villarum infrascriptarum, quae spectare videbantur ad ecclesiam in Qualsching, quarum una vocatur Trzebowitz, secunda Ribsbrunn et tertia Dobrusch, ad plenam iurisdictionem — et possessionem — parochialis ecclesiae in Thus. — Et quia per alienationem — trium villarum ecclesia in Qualsching laesa videtur forsitan enormiter demem- brari, aliarum duarum villarum, — scilicet Zremin et Hawald iurisdictionem ei tribuimus et recompensamus more ecclesiastico perpetuo possidendam.“ — Cun(rado ?) plebano ecclesiae in Qualsching et Th(eodrico) abbate S. Coronae consentientibus. — Dat. et act. in die s. Procopii a. d. M'CCCX. Pangerl, Urkb. v. Goldenkron 49. 2220) 1310, 8 Jul. V Krásně. Bohuslav z Krásna dává jakémusi Pertoltovi ves Zubří. — Vyznáváme oc, — „že jsme dali — poctivému muži Pertoltovi ves Zubří jmenovanú, v kteréžto vsi čtyřiceti lánův on a jeho potomci mají osaditi a obděditi, z kterýchžto lánů desátý lán sám svým pluhem orati bude. Item dali sme svrchu psanému Pertoltovi a budoucím potomkům jeho desatý groš ze

Strana 965
Henricus, rex Bohemiac, 1307—1310. 965 všech lánů činžových, a třetí haléř súzených aby sobě bral, a nám dva zachoval; a k tomu má krčmu a dva mlejny, jeden moučný a druhý pilný, masaře, pekaře, kováře, ty všickni aby jemu slúžili; také svrchu psaný Perlut (sic) míti bude a budoucí potomci jeho plnú svobodu v honu zaječím, ptačím a také v rybní postní den na Bečvě. A když ten frejunk vyjde, tehda lidé osedlí mají nám a našim potomkům z každého lánu osedlého půl hřivny do roka dáti a platiti a to rozdílně, na svatý Jiří 16 gr. a na svatého Václava hned potom přišlého 16 gr., a ty má svrchu psaný Perlut (sic) vybírati, a k tomu jiné požitky, kůry a na Rožnov přenésti a k tomu nám má on a potomkové jeho kopu desk z pilného mlejna do roka dáti, a dadúce to mají všech jiných služeb a dávek prázdni — býti. Item kdybychom na soud služebníka našeho poslali, na dvú sudú sedláci mají našemu služebníku, kteréhož bychom tam poslali, stravu dáti. — Svědkové: pan Mikuláš Kurý, p. Jiřík, syn jeho z Poličky, Jiřík z Rosčen. — Dán v Krásně den sv. Kiliana léta od nar. syna božího 1310. Codex dipl. Mor. VII, p. 795. 2221) 1310, 22 Jul. In Frankenfurd. Heinricus, Rom. rex oc, Heinrico de Lyppa civitatem Syttaviam et castrum Ronawe donat. — Not. oc, „quod nobilis viri, dilecti fidelis nostri, Heinrici de Lyppa, regni Boh. summi marsalci, accepta fidelitatis suae obsequia, quae nobis et sacro imperio multipliciter exhibuit, filioque nostro carmo Johanni, illustri comiti de Luszelburch, cum in regem Boemiae promotus fuerit, — fideliter exhibere promisit, favorabilibus oculis gratius intuentes, sibi ci- vitatem Syttaviam et castrum dictum Ronawe, que antiquitus progenitorum suorum fuisse noscuntur, (cum) vasallis, hominibus, judicibus, teloneis, nemoribus et aliis universis juribus et utilitatibus ad dicta castrum et civitatem spectantibus, et simpliciter omni eo jure et dominio, quibus ea gloriosi principes, reges Boem. tenuerunt, damus — per eum et heredes suos quoslibet jure proprietatis et hereditatis tenendum. — Promittentes — pro antedicto filio nostro, quod dictam donationem, postquam in regem Boemie coronatus fuerit, ratum habebit, eamque suis patentibus literis sigillo suo majori, quo tunc uti coeperit, dicto Heinrico de Lyppa et suis heredibus infra trium mensium spatium confirmabit.“ — Dat. in Frankenfurd a. d. MCCCX°, XI° kal. Aug. regni vero nostri a. II. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus Boh. — Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 380. Peschek, Gesch. der Stadt Zittau. 2222) 1310, 25 Jul. In Frankenfurd. Nos Rudolphus, comes palatinus Reni, dux Bawariae, not. oc, "quod a. d. MCCCX°, feria VI ante festum b. Jacobi apostoli, coram — d. Henrico, Rom. rege, pro tribunali sedente apud Frankenfurd in domo fratrum s. Antonii circumstantibus principibus, baronibus et vasallis imperii ex parte nobilium, civium et hominum regni Boemiae propositum extitit et a circumstantibus per sententiam inquisitum, quod cum iidem nobiles, cives et homines illustri Heinrico, filio quandam Meinhardi, ducis Carinthiae, excommunicationis publice (sic) innodato, tamquam regi Boemiae fidelitatis et homagii praestiterint iuramentum, utrum huiusmodi

Strana 966
966 Emler, Regesta Bohemiae. iuramentum teneantur ex iuris debito observare. Super quo communi distante sententia prin- cipum, videlicet — d. Petri, Moguntinensis archiepiscopi, et vener. fratrum Johannis Argen- tinensis, Sibotonis, Spirensis episcoporum, Henrici, abbatis Fuldensis, et illustrium principum d. Rudolphi, ducis Saxoniae, viri nobilis de Luzelburch Walrami, Gwidonis de Flandria, Bertholdi de Hennenberg et Gerlaci de Hassaw comitum, nostra et aliorum quam plurium nobilium iudicatum et pronuntiatum extitit et diffinitum, nobiles, cives et homines praedicti regni ad observationem huiusmodi iuramenti ex iuris debito nullatenus obligari.“ — Dat. in Frankenfurd VIII° kal. Aug. a. d. MCCCX°. E orig. arch. c. r. aul. Vindob. cop. in Mus. Boh. 2223) 1310, 25 Jul. In Frankenfurd. Heynricus, Coloniensis archiepisc. testatur, nobiles, cives et homines Bohemiae ex sententia principum non obligari ad observandum juramentum praestitum Heinrico, duci Ka- rinthiae. — Dat. in Frankenfurd VIII kal. Aug a. d. MCCCX°. E lib. vetust. arch. civ. Prag. 2224) 1310, 25 Jul. In Frankenfurd. Johannes, Argentinensis episc. attestatur, Bohemos a juramento duci Heinrico Karin- thiae per Heinricum imperatorem Frankenfurdiae absolutos esse. — Dat. in Frankenfurd VIII kal. Aug. a. d. MCCCX°. E libro vetust. arch. civit. Prag. 2225) 1310, 25 Jul. Frankenford. Petrus, archiepisc. Moguntinus, testatur, nobiles, cives et homines Bohemiae ex sen- tentia principum non obligari ad observandum juramentum praestitum Heinrico, duci Karinthiae. E lib. vetust. arch. civ. Prag. 2226) 1310, 25 Jul. Nos Heynricus, Rom. rex oc, not. oc, "quod votivis et instantivis precibus baronum, nobilium, ciuitatum et hominum regni Boemiae favorabiliter inclinati, et ut status ejusdem regni salubriter reformetur, promittimus per praesentes, quod illustrem Johannem, comitem Luczenburgensem, filium nostrum, — et non alium in regem Boemiae praeficiemus, et eundem inclytae domicellae Elyzabeth, natae quondam Wenczeslai, regis Boemiae, quam primum ad nostros conspectus eadem pervenerit, legitime copulabimus in maritum.“ — Dat. Frankenfurd VIII° kal. Aug. a. d. MCCCX°, regni vero a. II°. E lib. vetust. arch. civ. Prag. 2227) 1310, 25 Jul. In Frankenfurd. Rudolphus, comes palatinus Rheni et dux Bavariae, attestatur, Henricum Rom. regem, promisisse, se Johannem, filium suum, regno Bohemiae praefecturum et Elizabethae, filiae regis Wenceslai, copulaturum esse. — Dat. in Frankenfurd a. d. MCCCX°, VIII kal. Aug. Lieb. vetust. arch. civ. Prag.

Strana 967
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 967 2228) 1310, 25 Jul. Frankenfurt. Heinricus, archiepisc. Coloniensis, attestatur Heinricum, regem Rom. promisisse, se Johannem, filium suum, Boh. regem facturum, et Elizabethae, filiae regis Wenceslai in maritum copulaturum esse. — Dat. in Frankenfurd VIII kal. Aug. a. d. M.CCCX°. Ex orig. in Mus. march. Mor. Brunae Chytil, Cod. dipl. Mor. VII, 796. 2229) 1310, 28 Jul. In Frankenfurd. Nos Henricus, Rom. rex oc, not. oc, "quod nos strenuo viro Alberto dicto Nothaft — custodiam nemoris nostri circa Egram ad instar diue recordacionis Alberti, Rom. regis, duximus commitendam — ad nostre beneplacitum voluntatis.“ — Dat. in Frankenfurd V kal. Aug. a. d. MCCCX°, regni vero nostri a. II°. Ex orig. in arch. civ. Egr. 2230) 1310, 28 Jul. In Kuttnis. Vlricus de Luchtenburch, et Henricus, filius eius, promittunt fidelitatem Henrico, regi Boh. et Pol. — Not. oc, — "quod ser. d. nostro, d. Henrico, Boemie et Pol. regi, per- petuo fideles erimus et ab ipso nostris fidelitatibus et seruiciis nunquam recedemus, nec alium nobis in dominum uel regem queremus uel recipiemus, ipso d. nostro rege viuente, et ipsum iuuabimus contra omnem hominem viuentem, cuiuscumque condicionis et status existat, sibi contrarium et rebellem, et ei assistemus fideliter in omnibus suis agendis et causis, que conseruacionem sui honoris, iuris, status et commodi pertinebunt, excepto dumtaxat si amicos nostros uel aliquem ex amicis nostris, qui se ad iusticiam exhiberet, violenter et contra iusticiam oprimere niteretur, ad hoc ipsum d. regem non iuuabimus. — Promittimus eciam, — quod sibi et suis hominibus nostras municiones manifestabimus et ipsos ad eas intro- mittentes, quandocunque ipsi d. nostro regi placuerit. — Promittimus eciam, quod omnes amicos nostros ad seruicia et fidelitatem ipsius d. nostri regis alliciemus pro cunctis nostris viribus et pro posse. Promittimus eciam, si predicta uel aliquod predictorum ipsi d. nostro regi non seruaremus, — extunc ipso facto periuri, exleges et nostre fidei violatores ab omnibus volumus reputari.“ — Testes: Wenceslaus de Sleb, Czenko de Sumerburch, fr. suus Sdeslaus de Sterenberch, Vilhelmus de Richenberch, Dietech de Suzelicz, Przibco de Wlittow, Vessel de Cracouan, Hrabius de Pabgenicz, Vessel de Boymans, Przibco Cotek, Hermannus de Dobrzen et Budislaus de Cossicz. — Dat. in Chuttnis a. d. M.CCC.X, proxima feria III, post festum b. Jacobi. Ex orig. arch. c. r. aulici cop. Mus. Boh. 2231) 1310, 28 Jul. In Chutnis. Heinricus, — Boh. et Pol. rex, promittit se monasterium Zedlitzense recepturum esse in suam protectionem. — Not. oc, "quod nos — considerantes turbaciones et molestias ac pressuras, quibus monasterium in Zedlitz tam per exacciones intolerabiles quam eciam per spolia et rapinas in bonis et possessionibus suis hactenus exstitit graviter molestatum, pro-

Strana 968
968 Emler, Regesta Bohemiae. mittimus in relevamen et subsidium — dicto monasterio, — quod ipsum una cum bonis et possessionibus suis in nostram recipiemus graciam et favorem, nec ipsum monasterium exac- cionibus intolerabilibus grauabimus aut inquietabimus, nec aliquid immoderate ab ipso in po- sterum exigemus. Si autem nobis talis incumberet necessitas, quod ipsius monasterii habe- remus subsidium opportunum, tunc ab ipso subsidium et iuvamen moderatum et tolerabile iuxta nostre manswetudinis graciam exigemus, et ipsum monasterium in-antea nullo umquam tempore ad importuna et minus tollerabilia seruicia et subsidia compellemus, nec bona et hereditates ad peticiones aliquorum nobilium alienabimus aut alienare attemptabimus a mo- nasterio sepedicto." — Dat. in Chutnis a. d. MCCCX°, proxima feria III post festum b. Jacobi apostoli, regn. nostrorum a. III°. Ex orig. arch. Sedlic. cop. in Mus. Boh. 2232) 1310, 20 Aug. In Osla. Nos Sdezlaus de Vrbowe, Henricus de Ywanschicz, Marcwardus de Vezmans, Lau- rencius dictus Chunber, Henricus de Rausenpruk, Gerhardus de Vrbaw, Vlricus de Voinsdorf, nec non Lupoldus, ciuis Znoymensis, Merthlo de Znoyma not. oc, "quod Lebuhs de Rausenpruk dimidium molendinum cum medio laneo ac omnibus pertinencijs, quod in Vezmans habuit, cum iure proprietatis, quod sibi et suis heredibus vsurpauerat, coram nobis, — domiue Gy(sle) abbatisse in Ossla resignauit, tali interposita condicione, quod de hoc fideiussores existimus in solidum, quod idem Lebussius ac sui heredes siue eius coniux, quamdiu vixerint, ad proprietatem nullum respectum predictorum bonorum habere teneantur.“ — Sigilla: d. Ka- doldi de Wehinge, d. Ottonis de Bolheradicz, Nicolay de Dobrencz, Ottonis de Nassemaricz, Sdenkonis, de Plauch, Nicolay de Krelicz, Wilhelmi dicti Vrey. — Dat. et act. in Ossla a. d. MCCC°X°, in die b. Bernhardi abbatis. Ex orig. in arch. civ. Brun. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 30. 2233) 1310, 5 Sept. Spirae. Nos Heinricus, Romanorum rex oc, — not. oc, „quod promittimus vener. Petro. archiepiscopo Moguntino, principi et secretario nostro carissimo, et ecclesiae Moguntinae, quod si durante absentia ejusdem archiepiscopi a sua diocesi, ac ipso cum illustri principe Johanne, rege Bohemorum, primogenito nostro karissimo, moram in regno Bohemiae faciente, castrum vel munitionem aliquam aut oppidum praedictae ecclesiae destrui per suos hostes aut expugnari forsitan — contingeret, satisfactionem, emendam et restaurum debitum, conveniens et condignum sibi desuper utique faciemus.“ — Dat. Spirae nonis Sept. a. d. M°CCC X°, regni vero nostri a. II°. Schunk, Beiträge zur Mainzer Gesch. III, 263. 2234) 1310, 15 Sept. Znoymae. Judex et jurati civitatis Znoymensis attestantur, Liebitscho de Reuschenpruk Gysle, abbatisse Ozlauiensi, medium molendinum et laneum in Muetzmans resignasse. — Dat. et act. Znoyme a. d. M°CCCX, XVII kal. Oct. Ex orig. Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 31.

Strana 969
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 969 2235) 1310, 16 Sept. Apud Columbariam. Nos Heinricus, Rom. rex, not. oc, "quod de puritate fidei, legalitatis, maturitatis ac discretionis praestantia uenerabilis Petri, s. Maguntinae sedis archiepiscopi, principis et se- cretarii nostri carissimi ac specialis, viri Bertholdi comitis de Henneberg, dilecti fidelis nostri, inconcussam et singularem obtinentes fiduciam, damus et concedimus eisdem plenam, genera- lem et liberam potestatem tractandi ac terminandi nostro nomine et pro nobis cum nobi- libus, civibus et incolis regni Bohemiae, ac omnia et singula faciendi, quae facere possemus, si personaliter adessemus, etiam si mandatum exigant speciale; promittentes tenore praesen- tium, nos ratum et gratum habere et inviolabiliter observare, quicquid per dictos archiepis- copum et comitem tractatum, promissum, terminatum exstiterit sive factum.“ — Dat. apud Columbariam XVI kal. Octobr. a. d. MCCCX°, regni vero nostri a. II°. Schultes, Diplom. Gesch. von Henneberg II, 12. — Würdtwein, Subsid. dipl. I, 409. 2236) 1310, 24 Sept. Pragae. Wyr Friderich, — junge Marcgraue zcu Misene vnde in deme Osterlande, "geloben truweliche, — vor vnsen lyben Vater vnde vns, daz wir deme Edeln Vürsten, vnseme lyben Omen, Kunik Heynriche von Behemen, sin Konikriche, daz her vnseme Vatere vnde vns ant- wort, sullen wyder gebe, swanne her iz heyschit, — daz geloben mit vns, die Edele Luthe, Otte von Bergowe, Albrecht der Burgraue von Lyznik, junge der Burgraue von Donyn, vnde vnse Ritthere Otte von Ileburg, Johann von Geylnowe, Albrecht Kurt, Tamme von Haldeke, Heynrich von Kokeritz, Syfrit von Schonewelt, Groze von Seweschin, vnde Heynrich Kunt, daz selbe sal vnse Vater globe vnseme lyeben Omen, swanne her zcu yme kumit, vnde sullen mit yme globe die Vursten vnde die Herren, die mit yme kument. Neme ouch vnse Vater, vnde wir icheynen Schaden in der Phlage des kunikriches oder in vnses Omen Dinste, oder tete wir icheyne kost, die sal vns vnse Ome vsrichte noch heyze zcweyger Manne, die her kuset, vnde nach zweyger Manne, dy wir kysen. Neme wir aber vromen, vber Schaden, vnde vber kost, den schulle wir vnseme Omen wider keren noch heyzze der selben vir Manne, die her vnde wir dar zcu kysen.“ — Gegeben zcu Prage nach Gothes Geburthe thusent Jar druhundert Jar in deme zcenden Jare, an deme nesten Dunerstage vor Sentte Michahelis tage. Ex orig. arch. c. r. aul. cop. Mus. Boh. 2237) 1310, 7 Oct. Viennae. Clemens papa V Petrum rectorem ecclesiae s. Leonardi Pragae confirmat. — Dat. Vienne nonas Oct. pontif. nostri a. VI. Ex orig. arch. c. r. aul. cop. in Mus. reg. Boh. 122 —

Strana 970
970 Emler, Regesta Bohemiae. 2238) 1310, 18 Oct. In Nuremberg. Johannes, Boemiae et Pol. rex, sacri imperii citra montes vicarius generalis, ac de Lutzelnburg Comes, omnia priuilegia civibus in Wizzemburg ab Heinrico, Rom. rege, concessa, confirmat. — Dat. in Nuremberg. Lang. reg. Boica V, 184. 2239) 1310, 21 Oct. Wir Remunt von Luchtenburch — tuen kunt, „daz wir der aptessine vnd allgemeine der Samenunge des Closters czv Ozla — haben czy eime Rechten pfande gesetzet czehen marc gulde in den drein Dorfern Radcowicz, Hudorsitz und Bachzicz, vor sibenczik Marc grosser Pragisser pfenninge, vier vnd sechczik grosse vor itsliche Marc, also bescheidenlich, daz die vorgenanten frowen, die selben gulde in den genanten dorfern noch pfandes recht sollen inne haben, als lange vncz wir ader vnser erben die selben gvlde vmb die vor genanten siebenczik Marc wider sie geledigen vnd gelosen.“ — Diser gelubde vnd diser Saczunge geczevgen sint: Zmil vom Gruenwald, Wolfram, sein pruder, Bohuzlab von Schevkwitz, Jarosch von Widern, Marsick von Knyenitz, Marquart der Freye, vnd Philipp von Jacubow. Diser Prief ist gegeben, da von Cr. gepurt ergangen waren Tausent vnd dreuhundert Jar dornach in dem Czehenden Jare, an der ainlef Tausent Maide tack. Ex orig. in arch. c. r. march. Mor. Chytil, Cod dipl. Mor. VI, 31. 2240) 1310, 28 Oct. Pragae. Nos Nicolaus Waczinger iudex, — iurati et consules — ac tota communitas civium civitatis Pragensis not. oc, „quod nos discreto viro Salcero, nostro concivi, XXII sex. cum dimidia sexagena gr. den. prag. tenemur, quas sibi infra hinc et octavam b. Martini ventu- ram proxime solvere promittimus et debemus. Quodsi dicto Salcero non solverimus — dictam pecuniam in termino praenotato, extunc omne dampnum, quod praefatum Salcerum apud judaeos seu christianos incidere contingeret, illud sibi una cum capitali pecunia solvere promittimus.“ — Dat. Pragae a. d. MCCCX, V kal. Nov. Lib. civit. Prag. ab a. 1310, f. 44. 2241) 1310, 30 Nov. In castris circa Pragam. Nos Johannes, — Boh. et Pol. rex, sacri imperii citra montes vicarius generalis, Lvczelburgensis comes, not. oc, „quod nos ad arbitrium nobilium nobis fidelium, videlicet Bertholdi de Henneberc, Heinrici de Lypa, Jeschonis de Wartinberc et Fridmanni de Sman — domine Elyzabeth, quondam regnorum nostrorum regine, sex millia marcarum gr. prag., quas sibi Heinricus, Karinthye dux, olim de vrbura et moneta iniuriose abstulit, soluere te- nebimur, ratum et gratum habituri, quitquid inter nos et ipsam per supradictos nobis fideles de predictis sex millibus marcarum — fuerit ordinatum. Debet autem hec eadem ordinacio fieri et nichilominus publicari infra vnius mensis spacium postquam diuina fauente clemencia Pragensem ciuitatem in nostra habebimus potestate.“ — In cuius rei testimonium — literas

Strana 971
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 971 — sigillo — Petri, archyepiscopi Moguntinensis, Bertoldi comitis de Henneberc, Heinrici de Lypa et Jeschonis de Wartinberc jussimus roborari. — Dat. in castris circa Pragam II kal. Dec. Ex orig. in arch. c. r. gubern. march. Moraviae Chytil, Cod. dipl. Mor. VI, 32. 2242) 1310, 7 Dec. Pragae. Nos Albertus de Sebergk 1) tenore oc, "quod nos, — d. nostro d. Johanni, Boemiae et Poloniae regi, debitum fidelitatis et omagii praestitimus iuramentum, promittentes, — quod ipsum contra omnem hominem cuiuscunque status oc nostris expensis, tamquam baro regni Boemiae suum verum regem et d. iuvare tenetur, iuvabimus.“ — Dat. Pragae a. d. MCCCX°, VII idus Dec. Codex manuscr. Raudnic. 406. 1) Cod. h. Sembergk.) 2243) 1310, 13 Dec. Avinionae. Clemens pp. V monasterium S. Johannis Bapt. in Insula in protectionem sedis apost. recipiens eidem quasdam libertates concedit. — „In primis siquidem statuentes, ut ordo mona- sticus, qui secundum deum et beati Benedicti regulam in eodem monasterio institutus esse dinoscitur perpetuis ibidem temporibus inuiolabiliter obseruetur. Preterea quascumque possessio- nes, quecumque bona idem monasterium im presentiarum iuste ac canonice possidet aut in futurum concessione pontificum, largitione regum uel principum, oblatione fidelium seu aliis iustis modis prestante d. poterit adipisci, firma uobis uestrisque successoribus et illibata permaneant. In quibus hec propriis duximus exprimenda uocabulis: Locum ipsum, in quo prefatum mona- sterium situm est, cum omnibus pertinenciis suis, in eadem diocesi de Domazlicz opido Thust uulgariter nuncupato, de Scripel, de Bielicz, de Phrimburch et de Drahun silua capellas cum omnibus redditibus, iuribus et pertinenciis suis, in Domazlicz opido, in Scripel, in Bielicz, in Phrimburch et in Drahun silua decimas, Luben, Ocruel, Cahorsam, Brsecowi, Olsek, Petrow Sazawa, Pikowici, Hradische, Rsen curia, Trsebsin, Kirneni, Hostiradicz, naulum Schacowicz, Mascowiczi, Wseticih, Husticih, Sobiesowicich, Nescedicich, Caieci, Blaslim, Nahorubi, Bielici, Oletz, Nebrsuch, Loncki, Trsebenicz, Schechowici, Massuchin, Bratrsinow, Boianowici, Hwosnicze, Miechinicze, Sedlcze, Radoniczi, Boicches, Dobrsich, Miecim, Swochiezi, Podole, Bogdalowicz, Haslowic, Cusin, Doberne, Sedlieç et Hostinu villas cum agris, fluminibus, mo- lendinis, pratis, pascuis, piscariis et omnibus iuribus et pertinenciis suis, de (lani, de Spe- linica Scala uulgariter nuncupata, Teia, Caton, quarta Welis, quinta Nieçob cellas cum agris, siluis, pratis, terris, molendinis, curiis et omnibus iuribus et pertinenciis suis, opidum Dawel cum omnibus iuribus et pertinentiis suis, de submonte Petrino et de Bosicci curias cum omnibus iuribus et pertinenciis suis. — Liceat quoque uobis clericos uel laicos liberos et absolutos e seculo fugientes ad conuersionem recipere et eos absque contradictione aliqua retinere. Prohibemus insuper, ut nulli fratrum uestrorum post factam in monasterio uestro professionem fas sit sine abbatis sui licencia de eodem loco nisi artioris religionis obtentu discedere, discedentem uero absque communium litterarum uestrarum cautione nullus audeat 122*

Strana 972
972 Emler, Regesta Bohemiae. retinere. — Cum autem generale interdictum terre fuerit, liceat uobis clausis, ianuis exclusis excommunicatis et interdictis, non pulsatis campanis suppressa uoce diuina officia celebrare, dummodo causam non dederitis interdicto. Crisma uero, oleum sanctum, consecrationes alta- rium seu basilicarum, ordinationes clericorum, qui ad ordines fuerint promouendi, a diocesano suscipietis episcopo, siquidem catholicus fuerit et gratiam et communionem sacrosancte Ro- mane sedis habuerit et ea uobis uoluerit sine prauitate aliqua exhibere. Prohibemus insuper, ut infra fines parrochie uestre, si eam habetis, nullus sine assensu diocesani episcopi et uestro capellam seu oratorium de nouo construere audeat saluis priuilegiis Romanorum ponti- ficum. Ad hec nouas et indebitas exactiones ab archiepiscopis, episcopis, archidiaconis seu decanis aliisque omnibus ecclesiasticis secularibusue personis a uobis omnino fieri prohibe- mus. Sepulturam quoque ipsius loci liberam esse decernimus, ut eorum deuotioni et extreme uoluntati, qui se illic sepeliri deliberauerint, nisi forte excommunicati uel interdicti sint, aut eciam publice usurarii, nullus obsistat, salua tamen iusticia illarum ecclesiarum, a quibus mortuorum corpora assumuntur. Decimas preterea et possessiones ad ius ecclesiarum ue- strarum spectantes, que a laicis detinentur, redimendi et legitime liberandi de manibus eorum et ad ecclesias, ad quas pertinent, reuocandi libera sit uobis de nostra auctoritate facultas. Obeunte uero te nunc eiusdem loci abbate uel tuorum quolibet successorum nullus ibi quali- bet surreptionis astutia seu uiolentia preponatur, nisi quem fratres communi consensu uel fratrum maior pars consilii sanioris secundum deum et beati Benedicti regulam prouiderint eligendum. Paci quoque et tranquillitati uestre paterna in posterum sollicitudine prouidere uolentes auctoritate apostolica prohibemus, ut infra clausuras locorum seu grangiarum ue- strarum nullus rapinam seu furtum facere, ignem apponere, sanguinem fundere, hominem temere capere uel interficere seu uiolentiam audeat exercere. Preterea omnes libertates et immunitates a predecessoribus nostris — monasterio uestro concessas nec non libertates et exemptiones secularium exactionum a regibus et principibus uel aliis Christi fidelibus — uobis indultas — confirmamus.“ — Ego Clemens catholice (Monog.) ecclesie episcopus. Ego Leonardus, Albanensis episcopus ss. Ego frater Johannes, Portuensis episcopus ss. Ego fra- ter Nicolaus, Ostiensis et Velletrensis episcopus, ss. Ego Johannes tituli, ss. Marcellini et Petri, presbiter cardinalis, ss. Ego frater A. tituli s. Eusebii presbiter cardinalis, ss. Ego Stephanus, tituli s. Ciriaci in termis presbiter cardinalis, ss. Ego Neapoleo, s. Adriani diaconus cardinalis, ss. Ego Landulfus, s. Angeli diaconus cardinalis, ss. Ego Franciscus, s. Marie in Cosmedin, diaconus cardinalis, ss. Dat. Auinione per manum Arnaldi, abbatis monasterii Fontis frigidi, Cisterciensis ordinis, Narbonensis diocesis, s. Romane ecclesie vicecancellarii, Idus Decemb. ind. VIII, incarnationis dominice a. MCCCX, pontif. uero d. Clementis pape V a. VI. Ex orig. arch. c. r. aul. Vindob. copia Mus. Boh. 2244) 1310, 19 Dec. Pragae. Nos Johannes, Boh. et Pol. rex, sacri imperii citra montes vicarius generalis, ac Luczelinburgensis comes, not. oc, "quod indissolubilis vnionis ydemptitatem et stabilis ami- cicie federa, cum magnifico principe, d. Friderico, marchione Misnensi, inire cupientes pro-

Strana 973
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 973 mittimus, — quod sibi contra omnem hominem excepto imperio pro nostris viribus assistemus, nostris expensis contra suos iniuriatores, vbicunque voluerit, seruiendo, hoc adjecto, quod cum terram suam ingressi fuerimus cum armatis, nobis et nostris prouideat de cereuisia et de pane.“ — Dat. Prage XIIII kalendas Januarii a. d. MCCCX. E cop. Mus. Boh. 2245) 1310, m. Dec. Johannis, Boemiae et Poloniae regis, concessio libertatum regno et incolis Bohemiae. — Gloriae regalis culmen attollitur, tempusque datur vitae felicitati productius, dum rex amari non timeri desiderans, non saevientis sed diligentis potius in subjectorum assumit gubernatione officium. Nam dum ipsis in rege et regi in eis sic complacet, ex hujusmodi caritativae receptionis operibus pax, et ex pacis totius boni procedit stabilitate fomentum, et pium illud regis pacifici, quo humanum genus, ut honeste vivat, alterum non laedat, jus s uum unicuique tribuat, informatur, decretum ad suum feliciter infelici du dum transgressione abolitum revocatur effectum. Quapropter nos, qui gubernationi regni Boemiae superna su- mus dispositione praepositi, sic in ipso vivere, sicque deo auxiliante proponimus dirigere actus nostros, quod nil sibi vendicet odium vel favor usurpet illicitus, sed omnia ex caritate composita inter nos et ipsius regni incolas fidei, amoris et dilectionis perpetuae sentiant fir- mitatem. Et ut hujus nostri laudabilis deo favente propositi iidem regnicolae in efficaci et benigna sentiant prosecutione progressum, hoc eis promittimus, et ad hoc nos fideli et con- stanti promissionis vinculo obligamus, quod venerabilem in Christo patrem d. Johannem, Pragensem episcopum, principem nostrum dilectum, et successores suos, ipsam Pragensem ec- clesiam totumque clerum, nec non nobiles et terrigenas, regnique ipsius populum universum, bona et possessiones ipsorum in eorum conservabimus juribus et eorum libertates, consue- tudines, privilegia et jura quaelibet, tam in judicio quam extra judicium firma et illibata servabimus, nec ea inmutabimus nec diminuemus in aliquo, sed ea et per nos tenebimus et per alios teneri et servari semper ab omnibus inmutabiliter faciemus, nec aliquibus, cujus- cunque conditionis aut status fuerint, hominibus aliqua, quae praedictis juribus, consuetudi- nibus privilegiis vel libertatibus praejudicare possent, privilegia dabimus, imo data ab aliis praesentibus revocamus- Et ne hujus generalitatis ambiguum calumniosae quispiam interpre- tationis figuratione adhibita in praedictae nostrae voluntati contrarium et ipsorum regnicolarum odibilem referat intellectum, eorumdem regnicolarum jura, quae magis dilucidatione et aperta intelligentia opus habent, per hoc non revocatis nec diminutis aliis, promissa quoque nostra, quae eis super eisdem juribus et quibusdam certis articulis observandis praestitimus, prae- sentis scripti mandavimus annotatione includi. Specialiter enim haec jura regnicolas ipsos, ab antiquo habuisse et a nobis et successoribus nostris habere debere praesentibus profi- temur: quod videlicet nobiles et terrigenae ipsi non tenentur, nec nos ipsos ad hoc debemus aliqua ratione compellere, quod ad expeditionem procedant aliquam, ultra quam metae terrarum Boemiae et Moraviae se extendunt, nisi hoc ab eis, ut ultra metas ipsas ad expeditionem procedant, nostris possumus precibus uel denariis obtinere. Sed cum ipsis terris Boemiae

Strana 974
974 Emler, Regesta Bohemiae. et Moraviae vel earum alteri defendendae vel pacificandae immineret necessitas, ad hoc sive expeditione, sive servitio alio opus esset, Boemi et Moravi simul vel divisim, prout bonum et status terrarum ipsarum exegerit, procedere necessario tenebuntur. Collecta generalis quoque, quae vulgariter berna dicitur, nec per nos nec per successores nostros reges Boemiae ipsi regno debet imponi vel recipi, nisi in duobus casibus infrascriptis: ad coronationem videlicet regis, et ad quamlibet regis filiam maritandam. Et tunc collecta ipsa hoc modo solvetur: videlicet quilibet laneus vel molendinum super flumen, quotquot rotas habuerit, unum fertonem argenti, et quilibet artifex mechanicus de artificio suo, quaelibet taberna et quodlibet molendinum super rivulum, etiamsi plures rotas habuerit, unum lotonem argenti et si argenti usus non fuerit, pro fertone XVI pro lotone IIIIor grossos pragenses; de agris autem, qui per laneos distincti non sunt, de aratro unum fertonem nobis ipsius collectae nomine solvere tenebuntur. Illos autem agros, laneos, artifices, molendinatores et molendina solummodo collectae praedictae subjecta et obnoxia esse dicimus, de quibus dominis eorum census solvitur, et non sunt ipsorum dominorum vel servitiorum suorum usibus deputata. Si quae autem ex eis vel servitores dominorum ipsorum pro servitio suo tenent, vel ipsi domini pro se colunt, vel suis vel curiarum suarum vel bonorum suorum officinis vel officiis vel custodiis deputarunt, de ipsis dicimus non debere solvi collectam. Antiquum etiam regni- colarum ipsorum jus, quod aliquorum praedecessorum nostrorum regum Boemiae temporibus abolitum et abusu revocatum fuerat, renovantes, decernimus et in perpetua de cetero volumus stabilitate manere, quod quicunque filiis masculis non relictis decesserit, filiae superstites in hereditate et bonis paternis succedant. Si autem nec filios nec filias habens, et nulla de bonis suis in vita vel in morte dispositione facta decedat, proximiores usque ad quartum consanguineitatis gradum masculini vel femini sexus heredes in bonis suis omnibus et here- ditate succedant. ƒ Quibus non existentibus, et legitima bonorum suorum dispositione, prout praemissum est, per decedentes non facta, ad nos tunc demum bona decedentium taliter devolvantur. Et hoc idem in bonis eorum, qui pro delictis suis capitali puniuntur sententia, volumus observari; licere autem volumus omnibus filiorum et filiarum posteritate carentibus, et capitali, ut dictum est, sententia puniendis, de bonis suis in vita et in morte disponere, prout eorum placuerit voluntati. Ceterum ut omnis, quae de nobis ipsis nobilibus et terri- genis regni Boemiae possit oriri suspicio vel displicendi materia auferatur, hanc nobis legem cum adimplendi necessitate imponimus, et hoc in nobis et successoribus nostris perpetuae obligationis observatione firmamus, quod nullum capitaneum, nullum purcravium vel castel- lanum in castris nostris, nullum beneficiarium vel officialem aliquem in Boemia vel Moravia, vel in curia nostra ponemus alienigenam, nec bona, possessiones vel castra, vel officia aliqua alienigenis ipsis in perpetuum vel ad tempus dabimus, nec eos hereditare in regno Boemiae aliqualiter admittemus; sed praedicta omnia in Boemos vel in Moravos tantum per nos ita dispensari debere decrevimus, quod nobis non licere aliud judicamus. Et ne subrepat alia, quod una via sub sincera sollicitudine prohibetur, hoc praedictae nostrae legi cum aequali observationis necessitate adjungimus, quod nullum alienigenam vel extraneum in Boemia vel Moravia hereditates, castra, possessiones, bona immobilia vel jura aliqua emere vel empta

Strana 975
Henricus, rex Bohemiae, 1307—1310. 975 retinere aliquatenus admittemus. Sed si alicui de talibus bona hujusmodi donata vel legata, vel forte in dotem dominae alicujus de Boemia vel Moravia fuerint assignata, vel quocunque alio titulo pervenerint ad eundem, ea a die, qua ad eum pervenerint, intra annum vendere alicui terrigenae teneatur; quod si non fecerit, omnia praedicta, quae fuerat assecutus, tunc ad proximiores ipsius dominae consanguineos statim post ipsius anni terminum devolvantur. Et quia omnia et singula supradicta terrigenis ipsis firma semper volumus et illibata servare, promittimus, quod cum favente domino in regem Boemiae fuerimus coronati, literas prae- sentis tenoris cum majoribus sigillis nostris 'snqirs8ex quibus tunc utemur, sigillatas tripli- catas ipsi domino episcopo Pragensi et terrigenis infra duas septimanas a die coronationis nostrae dare nullatenus obmittemus. Palacký, Formelb. I, 331. 2246) 1310. Fr. Hermannus, episc. Persirinensis, vices gerens Johannis, episcopi Prag. „omnibus vere poenitentibus et confessis, qui ad monasterium — S. Mariae in Valle dominarum causa devotionis accesserint, et eidem monasterio manus adjutrices porrexerint, in omnibus festiui- tatibus Christi et festivitatibus b. virginis Mariae nec non etiam in festivitatibus omnium apo- stolorum, martyrum, confessorum, virginum et s. viduarum, quorum vel quarum festivitates Pragensis diocesis celebrat et veneratur, et in die patrum et omnium patronorum, sive alta- rium et sanctorum, quorum reliquiae sunt in altaribus reconditae ejusdem monasterii, et in die dedicationis et per octavas ejusdem dedicationis et per octavas patronorum et in diebus dominicis, et quicunque dominas dicti monasterii causa orationum ipsarum visitaverit et eas ab inimicis sive violentiis defensaverit vel eis quis misericordiae causa dei ostenderit vel pro animabus in cimiterio ejusdem monasterii cumulatis oraverit.“ — LXXX dies indulgentiae de iniuncta poenitentia — relaxat. — Dat. a. d. MCCCX, pontif. nostri a. II°. Ex orig. bibl. Prag. cop. in Mus. Boh. 2247) 1310 et 1311. Ratio de expensis civitatis Prag. pro variis necessariis. — Haec sunt distributa civi- tatis a. d. MCCCX a festo s. Galli inchoata. — Item dedimus III fertones pro libro prae- senti. Primo dedimus vigilibus super IV portas civitatis II sex. in vigilia s. Martini de IV septimanis. Item dedimus 11/2 sex. Pillungo ad portas obstruendas et murum in octava Martini. Item eadem die dedimus Nicolao de Turri III fertones pro sagittis et pro una waga ad portam suam. Item dedimus fossoribus 1/2 sex.; Nicolaus de Friberch nuncius. Item dedi- mus scriptori et socio suo 1/2 sex. in die Martini. Item cursoribus VI gros.; Ditricus nun- cius. Item dedimns nunciis, qui portabant literas ad civitates XII gr. Item uno nuncio VIII gr. ad illum de Rosenberch. Item dedimus duobus vigilibus super portam in longa platea XXXI gr. de IV septimanis. Item dedimus super eandem portam XXV gr. pro lignis et car- pentario de labore in die s. Andreae. Item super eandem portam cuidam fabro IX gros. pro- catenis et aliis necessariis. Item d. Johanni de Gallis XIV gros. pro duabus seris et funibus

Strana 976
976 Emler, Regesta Bohemiae. ad portam s. Martini; Luciae. Item VI gros. pro sera ad portam Novi fori. Item III gros. super turrim proximam apud s. Franciscum. Item cuidam crucifero de domina nostra, qui spoliatus fuit, minus II gros. L gros. pro vestibus. Johannes de Gallis nuncius. Item vigili- bus super turrim in acie s. Francisci XXVIII gros. et carpentariis XVI gros. Item priori crucifero dedimus secundario 1/2 sex. Ebertinus de Lapide nuncius. Item super magnam turrim circa s. Stephanum vigilibus XXIV gr. de IV septimanis. Item judici VIII gros. pro- II seris ad portulam inter Judaeos. Item tortori IV gros. dedi. Item cuidam carpentario super portam circa hospitale IV gros. Item collectoribus thelonei salis, humuli et staterae dedi XII gros. pro labore; in die Christi. Item collectoribus theloneum (sic) vini et mercium 1/2 sex. Item notar. civitatis 1/2 sex. pro cera et pro ganoeno in die Christi. Item preconi- bus 11/2 sex. pro vestibus in circumcissione d. Item cuidam carpentario 1/2 fert. super portam circa s. Franciscum. Item tortori I fertonem proxima secunda feria post epiphaniam. Item suspensori I fert. in vigilia s. Pauli conversione. Item IV gros. dedi Johanni de Gallis ad parvam portam pro sera. Item VII gros. pro sera et cathena ad portam in Longa platea judici. Item Alblino carpentario 21/2 sex. Hainricus de Lapide jussit, ad pontem. Item scriptori et socio suo Friderico dedi I sex. in octava epiphaniae. Item Peskoni circa portam s. Benedicti II sex. Item notario civitatis Henrico 61/2 sex. pro vno stamine de Ypra; cives jusserunt. Item dedimus V sex. pro campana civitatis et 1/2 sex. carpentario Alblino. Item dedi scriptori et socio suo II sex. proximo sabbato post purificationis de VIII septimanis. Item thelonariis de sale et statera dedi 1/2 sex. eodem sabbato. Item dedi Pil- lungo de VIII septimanis II sex. Item Nicolao Teanero (?) dedimus IV sex. de XVI septimanis. Lib. civit. Prag. ab a. 1310, f. 234 po. — se js

Strana 977
Formae literarum ad res regni Bohemiae pertinentium, tempore regum Premyslai Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 2248. Ottacarus, rex Boh. vxori suae Chunegundi Henricum, ducem Wratislaviae, commendat. — „Noveritis, quod per dei gratiam sani sumus, et in nostris negotiis sive dis- positionibus prosperamur. Et cum d. H. filius d. Henrici, ducis bonae memoriae, qui etiam aliquando apud nos in nostra exstitit curia constitutus, nobis tam per patrem suum, quam etiam per patruum suum, d. W(ladislaum), vener t. 1. (Salzburgensem) archiepiscopum, sit specialiter recommissus, et ex hoc eundem pertractari desideremus non aliter, quam si filius noster esset, trahens generationis originem ab utriusque (sic) : petimus cum affectu, ut, quando ad vos venerit, ipsum omni favoris, gratiae et dilectionis sinceritate tamquam filium nostrum specialem prosequi debeatis, tanto favore et benivolentia pertractantes eundem, prout hono- rificum nobis fuerit pariter atque vobis, et quod nihilominus vobis proinde specialiter te- neamur ad merita gratiarum." Palacký, Formelbücher 274. 2249. Otto, marchio Brandenburgensis, (?) Chunegundi, reginae Boh. — „Pro eo, quod vos in nostris negotiis circa avunculum nostrum carissimum semper habuimus sollicitam et benignam, serenitati vestrae tenemur et teneri volumus ad merita gratiarum. Cum igitur (secundum) canonem nihil factum videtur, cum aliquid superest ad agendum: generositati vestrae quam intime supplicamus, quatenus et nos et negotia nostra in vestram sollicitudinem assumentes, apud avunculum, maritum vestrum carissimum, nostri memoriam habeatis. Quo- circa apud vos, quoad vixerimus, omni, quo possumus, servitiorum studio volumus libentissime promereri." Palacký, Formelbücher 279. 2250. (1268?) Chunegundis, regina Boh. (?) Belae IV, regi Hung. (?) — „De tentorio, misso domino et marito nostro carissimo, pro eo et cum eo vestrae paternitati immensas gratiarum referimus actiones, excusantes nuntium vestrum, praesentium exhibitorem, quod idem tentorium, nobis prohibentibus, non perduxit usque ad praesentiam domini et mariti nostri carissimi, quia idem dominus et maritus noster de peregrinatione, quam agebat versus 123

Strana 978
978 Formae literarum Pruteniam, in reditu jam jam fuit. Quare paternitatem vestram requirimus et rogamus, qua- tenus eidem nuntio vestro indignari non velitis, imo excusatum habere potius super eo, quod praediximus in praemissis.“ Palacký, Formelbücher 283. 20 2251. (1270?) Johannes, episc. Prag. (?) Chunegundi (?), reginae Boh. — „Secretissima et plena gaudio insinuatione noviter intelleximus, quod oriens ex alto dominus omnipotens suae benedictionis in regno Bohemiae principia tamquam in sole posuit manifesto; quando vestrae celsitudinis excellentiam nobili honere per suam misericordiam honoravit; in quo ex- spectatur in omnibus populis gaudium et successio heredis felicissima, et omnibus desideriis praeoptata. Sed quoniam inter ipsas sacri ventris angustias pericula etiam minima sunt di- ligentissime praecavenda, non injuste timemus, si ciborum quadragesimalium inhabilitas in ipsis impedimentum non possit adferre, per quod vicinitas partus differatur, vel omnino, quod absit, in nichilum redigatur. Cujus rei gratia, omnibus et singulis hujusmodi periculis pa- terna provisione rationabiliter obviare volentes, omni, qua possumus, precum instantia celsi- tudinem vestram requirimus et rogamus, et nichilominus bona fide consulimus, auctoritate etiam b. apost. Petri et Pauli, et ea, qua quidem fungimur in hac parte, in remissionem vobis omnium peccatorum injungimus, ut carnes et laccinia ex nostra permissione secura conscientia de cetero comedatis, ab alimentis quadragesimalibus prudenter abstinentes. Nos autem per nos ipsos et praelatos ac conventus totius dioceseos obligamus nos, coram deo pro hnjusmodi (dispensatione) respondere." Palacký, Formelbücher 280. 2252. Johannes, episc. Prag. (?) Chunegundi, reg. Boh. — „Licet excellentiam cel- situdinis vestrae, quemadmodum et praecordialis domini nostri, Boh. regis illustrissimi, vestri mariti carissimi, in omnibus, in quibus possumus, honoremus, et honorare toto vitae nostrae tempore intendamus: hac tamen vice, cum nostris consiliis, quamquam non usquequaque obediveritis, petitionibus serenitatis vestrae gratanter annuimus ac etiam reverenter. Qua- propter hoc, de omnipotentis dei misericordia confidentes, auctoritate b. Petri et Pauli apost. ac ea, qua fungimur, vos ad praeclaram nurum vestram, relictam Brandeburgensis marchionis felicissimae recordationis, cum his omnibus, qui de familia vestra in vestris obsequiis com- morantur, nec his diebus et sanctam Pragensem ecclesiam pro indulgentia promerenda acce- dere possunt, omnium remissionum, orationum et indulgentiarum ac aliorum universorum bonorum spiritualium, quae in dicta ecclesia in die coenae domini et in festivitatibus immi- nentibus peragentur feliciter, dante deo participes efficimus et consortes." Palacký, Formelbücher 280. 2253. (1271?) Chunegundis, reg. Boh. (?) fratribus ordinis fratum Minorum. — „Si quod loquimur, continuis operum exhibitionibus demonstramus, judicari nolumus de gloria nobis aliqua pro meritis ascribenda. Equidem quia semper a nostrae primaevae aetatis in- telligentia usque adhuc plus aliis religionum habitibus ordinem vestrum et religionem am-

Strana 979
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 979 pliori caritatis favore profitentes complexae sumus toto corde, tota anima, dignis gratiarum prosecutionibus: ex praemissis praesumptionem assumimus, sine difficultate nos debere assequi, quae videmur decenter petere ac honeste. Ecce enim, quia per dei gratiam et dilectus dominus ac maritus noster est similiter zelator vestri ordinis gratiosus, supplicandum Vrae Pat duximus, ut tam pro eodem quam pro nobis et nostris filiabus dilectis, orandum con- stituere dignemini, et ut prole sexus masculini dignas nos efficiat supernae visitationis divina clementia, dedicere dignemini de vestra providentia, quibus vestrarum plantationum meritis in percipiendis donis, quae suppliciter exquirimus, conferendis vobis, dator coelestis dei filius misericorditer conplacetur (sic). Petimus etiam, ut Vrae Pattis bonitas gratiosa sororem nostram dilectam, ordinis s. Clare in Praga reclusam, propter nostra obsequia et nostrorum habere dignemini specialius recommissam." Palacký, Formelbücher 289. 2254. (1271). „De natiuitate filij domini regis laudum preconia ponuntur. — Felicis auspicii noua solemnia et communis iocunditas gaudii generalis illustrissimi regis fidelibus omnibus festiui tenores dictaminis declarentur, ut michi gaudenti congaudeant, et magnis exultacionum applausibus solemnizent. Ecce enim quod in inmensa scribo leticia et in pleni- tudine refero gaudiorum, diei nuper emicuit serenitas amenantis, et illuxit nouiter lucifer matutinus, dum ex stirpe regia furculus processit ingenuus et in prolem fructificauit masculam Boemorum principis inclita celsitudo. In quo tamquam in preclaro regis magnifici successore tranquillari poterunt fluctuantes animi subditorum, in quo fidelium fides firmabitur et irrita spes infidelium exspirabit, in quo elate ceruicis superbia edomabitur, fastus actusque delebitur et in precipicium gestus insolens corruet emulorum, quia deus deorum dominus super terram dirigit semen iustum et frustratur inania desideria malignancium sue potencie dextera diligit homines et gubernat et impios in infimum deicit et prosternit, ita ut adicere nequeunt, ut resurgant. Gaudeat igitur gaudeat et pre ceteris felix Boemia lasciuiens hilarescat, quod supremi dispensatoris gratia est dignata sibi salubriter in nouelli regis germine prouidere. Gaudeat igitur gaudeat cunctorum cetus fidelium et exultet, quod ex vnius radice prosapie, cui temporibus ab antiquis fideliter adheserunt, sibi reges pullulant et egrediuntur egregij principatus. Pre omnibus tamen excepto letemini gaudio et leticia iocundemini singulari. O memoria domini Zacharia, quia ecce vestrarum precum libamina exaudiuit omnipotens in excelsis et est sui populi dominus memoratus, vt ad vrbem antique deuocionis redeant, quam forsitan reliquerant desperati et fidei templum stabiliant, hactenus quod nutabat. Cod. bibl. c. r. aul. Vindob. f. 54. 2255. (1271), „De eodem. — Exultent iam celebris iocunditate leticie cunctorum corda fidelium, exultent iam omnes regie subditi dicioni et pro nostri regis emolumento prosapie fiat in populis solennitas generalis. Gaudeat se Boemia tanti euentus auspiciis clarificata felicibus et magnis exultacionum tripudiis annexe provincie iocundentur, letentur, inquam, vniuersaliter singuli et singulariter vniuersi, simul in vnum diues et pauper congau- 123* deant et festiuis applausibus cum minoribus iubilent seniores. Quia ecce de radice stirpis

Strana 980
980 Formae literarum ingenue palmes processit nouiter generosus et maiestas regia in pignus fructificauit eximium, optatam diucius produxit sobolem et hereditarium protulit successorem. Natus est itaque nobis puer, per quem dum arduis freta suggestibus et aucta est nuper solemnibus incre- mentis regalis supereminencie celsitudo. Cetus fidelium, qui ab olim quasi anxius rebus incertis fluctuans titubat, verens forsitan alij detrimenta sanguinis atque sceptri precliuis dampna timens poterit respirare et in vitam redire communis valebit alacritas, quam exuberantis desiderii affectibus lacessitam prolixa expectacio de rege tenero fere coegerat exspirare. Natus est itaque nobis puer, ad cuius omen natalicii gloriosum uelut ad ortum surgentis aurore dies nobis emicuit graciosa, quia denutancium cordibus subditorum discussa dubietatis cuiuslibet caligine et spei fluctuantis nubilo relegato, ad omnes pristine uigor fidelitatis rediit et serena deuocionis sinceritas remeauit. Quia certis patet indiciis et oculatis uidetur fieri argumentis, quod diuini muneris gratia gratis applaudit successibus magnifico principi Boe- morum, fatorum fauet series et fortuna fortiter famulatur, maxime dum ex sui stipite generis excellentis plures ramusculi pullulant, emergunt virgule et succrescunt heredes necessari, prodeunt et egrediuntur egregii principatus, ne semen iustum corruat et deo dicata prosapia eclipsim aliquatenus paciatur." Cod. bibl. c. r. aul. Vind. n. 28. 2256. 1284? Wenceslaus 1) rex Boh. oc, "quod omne odium et omnem rancoem, quod vel quem verbis vel quocumque alio modo conceperamus adversus barones et nobiles nostros, Purchardum 2) et ceteros fratres, cognatos, affines et amicos ipsorum, de cordis nostri pe- netralibus penitus abolentes, restituimus eos nostre gracie, — promittentes eis bona fide, quod ipsos universaliter et singulariter in sinu nostri favoris et gracie, ut regem suorum decet subditos, fovebimus et curabimus gubernare, nec eos vel aliquem ex eis captivabimus vel offendemus sine iusta causa, absque iure et consuetudine regni nostri et iudicio prece- dente, quod si forte predicta non observabimus, — tunc correccioni d. et patris nostri d. R(udolphi), Rom. regis, — et successorum eius in eodem regno volumus humiliter subiacere.“ 3) Voigt, Formelb. des Henr. Ital. 43. — Cod. mspt. bibl. capit. Prag. f. 80. — Cod. Zdenconis de Trebecz n. 71.1) Voigt. h. O(ttacarus); deest in cod. cap. Prag.2) Purchardum dictum de Clyngenbergk et Albertum de Seberk h. cod. Zdenk. de Treb. 3) Zdenco de Treb. addit: Dat. Pragae p. man. mag. Heynrici ytalici. 24 2257. (1284 v. 1285). W(enceslaus), Boh. rex, dilectis Purchardo et Bouslao castella- nis in Clingenberch 1) et aliis quibuslibet. — Noveritis oc, "quod rev. in Christo patri epi- scopo — commisimus et eum affectuosis precibus induximus, ut nostro nomine atque sub nostra securitate ad nostram presenciam vos et quoslibet alios, qui venire voluerint, condu- cat, et quod nos ad maiorem vestrae securitatis cautelam — tam vobis quam aliis quibus- libet sub prefati d. episcopi ducatu ad nos venire volentibus plenam damus securitatem ve- niendi ad nos sub predicti d. episcopi ducatu, standi nobiscum, et ad loca, unde quisque venerit, remeandi, salvis rebus vestris et eorum, qui vos comitabuntur.“ Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 165. — Cod. mspt. bibl capit. Prag. f. 35, n. 72. — Cod. Zdenconis de Trebecz n. 155. 1) Cod. Reg. mont. h.: dil. Ch. et Th. purcraviis in Bechin et B. atque Th. castellanis in Clingenberch.

Strana 981
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 981 2258. (1284—1285). Rex dat securitatem Purchardo et Bouslao, purchraviis in Clin- genberch, ex parte sui ipsius, suaeque matris, veniendi ad se. — „Nos Wenceslaus, — rex Boemiae et marchio Mor., not. oc, quod nos tam pro parte nostra, quam karissimae matris nostrae, d. Chvnigundis inclitae, d. Othakari, quondam illustris regis Boemiae, patris nostri, ac fidelium nostrorum omnium, Purchardum purchravium in Clingenberch, et Bouslaum fra- trem ejus, assecuramus testimonio hujus scripti, ita quod ad nos secure venire valeant, stare nobiscum, et ad propria remeare, salvis rebus eorum omnibus, ac suorum comitum pariter et personis, — promittentes, quod praefatis Purchardo et Bouzlao ac suis comitibus universis in rebus ipsorum et personis nullum in veniendo ad nos, stando nobiscum et ad propria re- meando, per nos, matrem nostram praefatam, ac fideles nostros, periculum inferetur. — Dat. Pragae, per manus magistri Heinrici Italici, VII idus Febr. indict. III.“ Cod. Zdenconis de Trzebecz n. 158. 2259. Regina Boemiae promittit pro. d. rege, et dat securitatem Heinrico de Rosenberch eundi ad regem. — Noverint oc, „quod nos Guta, — Boemiae regina et marchio- nissa Moraviae, pro d. nostro karissimo, d. Wencezlao, inclyto rege Boemiae et marchione Moraviae, sine fraudis commento, sincerae fidei puritate promittimus, et damus nobili viro Heinrico de Rosenberch et hijs omnibus, qui in ipsius constituti fuerint comitiva, in veniendo ad praefatum d. nostrum, et etiam ad propria revertendo, a data praesentium inclusive usque ad diem Palmarum proxime affuturum, plenam et firmam securitatem, quod dictus Heinricus salvis rebus et personis, una cum comitiva ipsius ad praefatum d. nostrum venire poterit, et in curia ipsius libere et secure stare, et sua quaelibet singularia negotia pertractare pro voluntatis suae beneplacito ; sed nec idem Heynricus cujuspiam offensae, laesurae vel gravaminis per jam praefatum d. nostrum seu etiam ipsius fideles et nostros, qui ob reve- rentiam ejusdem et nostram, hoc ipsum volunt facere, sentient detrimentum, sed ut diximus, praedictus Heinricus una cum ipsius comitiva salvis rebus et personis ad propria remeare poterit durante securo commodo circa dictum Heynricum, et suos pacifico et quieto, super quo sibi nostram patentem damus litteram. — Dat. Pragae XIV kal. Nov., indict. III.“ Cod. Zdenconis de Trzebecz n. 157. 2260. (Cc. 1285). Albertus de Seberch concordat cum Wenceslao, rege Boh. — „Ego Al. de Seberch not. oc, quod d. meus W(enceslaus) etc. omnem culpam et excessum, quem commiseram temporibus suis et quondam domini O. patris eius, benigne ac pie rela- xans, me sue restituit gracie, et accionem, quam ob predictum excessum et patris culpam iure et merito amiseram, benigne michi reintegrans et restaurans, favet et concessit michi, ut ostendam et probem per testes ydoneos et alia legittima documenta, si civitas Tacow cum castro et bonis omnibus ad ipsam civitatem et castrum pertinentibus debent ad me iure ac racionabiliter pertinere, promitto vera fide et intencione non ficta pro me et heredibus meis eidem domino meo W. et heredibus suis, devote et fideliter et cum toto posse meo sibi et heredibus suis adherere et astare contra omnem hominem omnemque personam omni tem- pore, et contra eum et eius heredes nichil umquam facere vel venire, sed pocius sibi et he-

Strana 982
982 Formae literarum redibus suis ego et heredes mei serviemus et parebimus, ut alter aliquis fidelis baro de regno Bohemie sibi servire et parere tenetur et debet. Promitto eciam vera fide, quod si probare non potero per testes ydoneos et alia legittima documenta, dictam civitatem Tachow cum castro et bonis omnibus ad eandem civitatem et castrum pertinentibus, cedam dicto domino meo W., et ipsam civitatem cum castro et bonis pretaxatis ad manus dicti domini mei W. penitus resignabo et teneor omnimodis resignare. Insuper promitto vera fide, quod pecuniam, quam dicti domini mei W. pater olim dominus rex O. felicis memorie, michi pro predictis bonis dederat, si probavero, dictam civitatem cum castro et bonis predictis ad me pertinere, sibi restituam integre, contradiccione atque excepcione quibuslibet procul motis. Quod si forte contra prescripta vel aliquod prescriptorum aliquo umquam tempore venero vel venire temptabo aliqua racione seu causa, tunc volo periurus, exlex et infamis ab omnibus iudicari. Ad hec, si apud prefatum dominum meum W. deinceps per aliquem vel aliquos accusatus fuero de aliquo excessu vel culpa, vel ipse forsitan dominus W. me pro aliquo excessu vel culpa inpetiverit, michi secundum regni consuetudinem expurgacio dabitur, et si tunc de culpa, que inponetur michi, me, sicut ius decernit et iustum fuerit, non potero expurgare, tunc volo statim tam dictis civitate cum castro et bonis in Tachow, quam omnibus castris et bonis meis aliis, ubicumque in terra Bohemie sitis, abiudicatus esse, et quod de ipsis ci- vitate, castris et omnibus bonis dictis dominus W. se libere intromittat atque de ipsis disponat et faciat, prout eius placuerit voluntati.“ Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 84. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 28. — Cod. Zden. Trzeb. n. 170. 2261. (1285?) Ego Conradus, filius Herbordi de Wullenstayn, not. oc, "quod ego pro- d. meo, domino Wenceslao, inclito d. et regni regni Boh. et march. Moravie, quoad vixero, mitto — fideliter — contra omnem hominem omnemque personam firmiter adherere, et castrum —, quod michi tenendum ac custodiendum commisit, nomine et vice ipsius fideliter custodiam et tenebo, nec alicui illud per me vel personam interpositam assignabo vel assignari faciam absque ipsius beneplacito et mandato, nec dolum aliquem adhibebo, quod illud castrum ad manus deveniat alienas. Promitto eciam tenore presencium, quod, postquam idem d. meus castrum a me repetiverit, statim de ipso cedam vel cedere faciam sibi vel cui mandaverit cedere de eodem, quod, si dictum d. meum circa d. R. ser. Romanum regem, moram traheret debito longiorem, ad illum, quem loco sui statuerit in Bohemia pro vicario, cum eodem castro re- spectum habebo, ac eidem statim, cum dictum castrum a me petiverit, assignabo . . . Quod si forte contra predicta vel aliquod predictorum me facere contingeret, extunc periurus, in- famis, et exlex volo ab hominibus omnibus iudicari." Voigt, Formelb. d. Hen. Ital. 159, n. CLXIX. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 31, n. 60. 2262. (1285?) Nos Al. de Locchan not. oc, "quod nos —promittimus, castrum — cum camerariatu Moravie, quod michi d. W. oc tenendum et custodiendum commisit, ad honorem et utilitatem ipsius d. W. et heredum eius fideliter tenere et custodire, et ad mandatum dicti d. W. dictum castrum cum camerariatu ad manus ipsius vel alterius, cui ipse mandaverit, sine tarditate atque contradiccione qualibet resignare, et ita disponemus atque firmiter ordinabi-

Strana 983
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 983 mus cum castellanis in eodem castro; hiidem castellani, quos statuerimus, quod si forte captivari nos contingeret vel mori, castrum predictum resignent sine aliqua tarditate ad manus dicti d. W. vel illius, cui d. dictus W. mandaverit assignare. Preterea promittimus — quod, si contingeret, dictum d. W. in curia d. R(udolphi), regis Rom. 1) moram contra- here debito longiorem, dictum castrum et camerariatum resignabimus ad manus d. regine, matris eius, vel cuicumque ipsa d. regina assignari mandaverit." Voigt, das urkdl. Formelb. d. Henr. Ital. 158, n. CLXVIII. 1) Cod. Reg. mont. h. Bohemie. 2263. (1285?). „Nos Th(obias), Pragen. episcopus, — et — barones regni Boh. in publicam deducimus noticiam, — quod licet ex puro corde preclare d. nostre Gute, — d. Rudolfi, Rom. regis filie, commodum et honorem — procurare velimus, et ei tamquam regine ac d. nostre prompta devocione parere summis desideriis affectemus, tamen ut ipsa de nobis plenius confidere et considerancius presumere valeat, — corporali prestito iuramento, eidem d. regine — promittimus fide vera, — si eam d. nostro karissimo, d. Wenceslao, rege Boh. et march. Moravie, marito suo, prole aliqua ex ea suscepta et sine herede mortis proven- cione — viduari continget, nos ipsam occasione remota qualibet patri suo d. R(udolpho), Rom. regi, — aut alicui ex fratribus aut amicis eius, quem ad hoc elegerit, vel d. Fride- rico, purccravio in Nurenberch, quandocunque per ipsam aut amicos eius requisiti fuerimus, representabimus. — Insuper quod eandem reginam, d. nostram, in bonis sibi per prefatum d. nostrum Bohemie regem in Grecensi provincia nomine dotalicii iam collatis in hiis et aliis, que sibi idem d. rex alias postmodum confert, pacifice possidendis fideliter fovebimus, tuebimur et defensabimus toto posse." Voigt, Formelb. des Henr. Ital. 36. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 31, n. 29. 2264. Ladislaus 1) (?) rex Hungariae, compromittit in arbitros, volens obedire ipsorum ordinationi. — Not. oc, "quod in causa, quam habemus cum d. Othakaro, rege Boemiae illustri, praedilecto affine et cognato nostro, quem nobis pro patre karissimo reputamus, super fa- cienda concordia, et ordinanda, componenda, vallanda et stabilienda pace seu concordiae unione elegimus et assumpsimus pro parte nostra in mediatricem, arbitricem et amicabilem compositricem, ser. d. Elizabeth, ducissam Cracoviae, carissimam sororem nostram, ejus com- positioni, ordinationi, laudo, arbitrio et sententiae, super ipsa pace et ceteris reformandis inter praedictum d. regem et nos submisimus nos et consensimus, — promittentes — pro firmo et rato habere et tenere, quidquid praedicta domina inter ipsum d. regem et nos pro bono pacis et concordiae ordinaverit, composuerit — nec recedere ab eo ullo ingenio, studio vel modo. — Dat. in Vngaricali Broda a. d. MCCLXXIII° (sic), VII kal. Nov. et cetera." Cod. Zdenconis de Trebecz 225. — 1) Cod. h. Stephanus. 2265. Ottacarus (?), „rex Boh. mandat hominibus suae provinciae, quod in metis Vngariae spolia non committant, quia cum rege Vngariae concordavit. — Cum pacis alumpna nutrixque tranquillitatis concordia, inter car. nostrum consanguineum et affinem, d. Stephanum, illust. regem Vng. et nos intervenerit utrinque perpetuo conservanda, districte vobis praeci-

Strana 984
984 Formae literarum piendo mandamus, quatenus, sicut gratiam nostram conservare diligitis, in metis Vngariae nulla spolia, nulla dampna et demum nil, unde pax turbari valeat, committatis; intendimus enim eam tam votis quam studiis observare. Cod. Zdenconis de Trebecz n. 198. 2266. Ottacarus, (?) „rex Boh. mandat camerario Austriae, ut per omnia fora pacem et concordiam faciat proclamari. — Cum concordia inter d. Stephanum, ill. regem Vng. — atque nos perpetuis utrinque servanda temporibus sit tam sincere tamque firmiter stabilita, — mandamus tibi, quatenus per omnia fora Australis provinciae facias publice proclamari, quod nullus de cetero ire quocunque placuerit, reformidet, reddantur suis tectis et agris singuli, absentet se timor quilibet, et ad propria procurandum commoda exeant universi, deinceps enim non oportebit in morem clausi pecoris campis ardentibus ignes prospectare fumificos, nec sollicitae cautela speculae incerta, spernatque pericula devitare. Dat. Brunnae pridie kal. Febr. Cod. Zdenconis de Trebecz n. 199. 2267. Wencezlaus, — rex Boh. et marchio Mor. dilecto fideli suo Welezlao, villico Znoymensi. — „Mandamus tibi sub obtentu nostrae gratiae, firmiter injungentes, quatenus per omnia fora Znoymensis provinciae facias publice proclamari, quod cum nos statuerimus treugas cum rege Vngariae a festo b. Nicolai usque ad festum b. Wenceslai proxime secu- turum, altrinsecus fideliter observandas, et velimus eas omnimode ab omnibus nostris sub- ditis usque ad praescriptum tempus inviolabiliter observari, nemo audeat, vel praesumat ali- quem de Ungaria in aloquo molestare, Ungarorum per quemlibet hostilitatis modum ingredi seu gravare, sicut rerum personarumque dispendium cupiverint evitare. Cod. Zdenconis de Trebecz 200. 2268. (1275?). Nos O(ttacarus), rex Boh. oc not. oc, "quod licet d. inclito regi Ungarie tam consanguinitatis uniamur linea, quam affinitatis vinculo connectamur, tamen desiderantes cum eodem stricciori ligamine firmius innodari, — promittimus nos velle sibi sinceritatis dileccionis perpetue inviolabiliter amicari, necnon et quod sibi assistemus cum toto nostrarum virium potentatu contra omnem hominem omnemque personam — et pre- cipue contra d. regem Romanorum, qui vel que ipsum vel suos intenderet molestare vel se disponeret aut dirigeret ad molestias aliquas sibi vel suis amicis atque fidelibus inferendas. Promittimus eciam nos velle cum eodem rege Ungarie ad talis tamque districte benivolencie unionem, que non solum inter nos vigeat, verum eciam ad filios filiorum utriusque nostrum inexsecrabiliter derivetur et permaneat perpetua, inviolabilis atque constans ad terrarum utriusque nostrum felicem statum et conservacionem prospere incrementum, et generaliter promittimus vera fide, quod eundem d. regem Ungarie non relinquemus in vita vel in morte, sed iuxta valenciam nostrarum virium assistentes secum utriusque fortune speciem communi et equali participio sorciemur.“1) Voigt, das urk. Formelb. des Heinricus Ital. 37, n. XXIII. — Cod. bibl. cap. Prag. n. 102. — Cod. Zdenconis de Trebecz n. 210. — 1) Cod. Zdenc. h. Dat. Pragae a. d. inc. MCCLXXXVII, VI, kal. Sept. per. manus etc.

Strana 985
tempore Ottacari II et Wenceslai I cIonscriptarum. 985 2269. Nos Wencezlaus, — rex Boh. et marchio Mor. not., "quod nos de prudentia et legalitate hon. viri, Bouslay, ven. Olomuc. decani, dilecti capellani et consiliarij nostri, gerentes confidentiam pleniorem, statuimus eum nostrum verum et legitimum procuratorem ad ordinandum et statuendum pacem et concordiam inter illustrem d. Ludolphum (sic) incl. regem Vng. et suos fideles ex una parte, et nos nostrosque fideles ex altera, secundum formam, quam sibi oretenus diximus, et in memoriali cedula fecimus annotari, et ad jurandum in anima nostra, quod pacem atque concordiam cum dicto d. rege Vngariae et suis fidelibus tenebimus et observabimus secundum praedictam formam, et faciemus de nostris fideliter observari. Et insuper ad faciendum et statuendum, quecunque alia promotiva et stabilitati dictae concordiae secundum dictam formam expedienda videbuntur, ratum et firmum habentes, quidquid super praemisso et aliquo praemissorum idem decanus duxerit inviolabiliter facien- dum. — Dat. Pragae a. d. Millesimo et cetera, VI kal. Magii." Cod. Zdenconis de Trebecz n. 224. 25 2270. (1276?) Ego Paltramirus, civis Wienensis, not. oc, „quod ego promisi et promitto — adherere atque servire d. O. illustri regi Boh. fideliter et devote, sibique obsequiosa prebere subsidia omnia, quecumque potero, contra d. R. Boh. (sic) regem, et contra omnem hominem et omnem personam, cui dictus d. rex adversatur, omnibus temporibus vite mee nec dimittam hoc exsequi propter ullum hominem vel aliquam occasionem, sed ea penitus effectui mancipo, et reputabo eundem regem, d. Boh. d. regem meum specialem, et tenebo eum pro meo d. speciali, quam diu vita fuerit michi comes. Quod si forte, quod absit, con- traria predictis facerem vel predicta non adimplerem, extunc volo periurus, exlex et infamis perpetuo iudicari.“ Voigt, des urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 163. 22 2271. (1277, 6 Maii?) Fridericus, purchravius de Nurenberc, procurator et nuncius specialis Rudolfi, Rom. regis, protestatur se cum quibusdam aliis viris pacem inter Rudolfum praedictum et Ottacarum, regem Boh. ordinavisse. — Significamus, "quod nos cum d. B(ru- none), ven. episcopo Olomuc. Zmilone, purchravio in Wethow, mag. Ulrico, notario illustris regis Boh. plenum mandatum habentibus ab eodem, post multos tractutus hinc inde super pace reformanda habitos, voce pari et consensu etc. mutatis mutandis ut in dipl. p. s. n. 1076. Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. — 34. Firnhaber, Petri de Hallis summa de lit. missil. Font. rer. Austr. II, 6, 34. 22 2272. (1276, 22 Nov.) — Nos O(ttacarus), rex Boh. not. oc, "quod d. B(runoni), Olomuc. episcopo, ordinacionem pacis et concordie inter d. R. regem Romanorum et nos committimus tenore presencium faciendam, ut hiidem d. marchio et episcopus ordinent et disponant de hiis omnibus, que ad pacem et concordiam spectaverint. Voigt, des urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 35, n. XVIII. 2273. Nos O(tto, marchio Brandenburg.), not. oc, „quod nos de fide, legalitate, providencia et circumspeccione — fidelis nostri Zachiti, delatoris presencium, gerentes fiduciam 124

Strana 986
986 Formae literarum — dedimus — plenam et liberam facultatem tractandi, ordinandi et disponendi et statuendi pacem et concordiam et illibati federis unionem inter d. regem — Bohemie ex parte una et nos ex altera, et tractandum de eisdem ac ordinandum de composicione qualibet et cuiuslibet confederacionis modo, quibus prefatus d. L. et nos in stabilis et firme unione amicicie ma- neamus indissolubiliter, necnon et firmandam prefatam unionem amicicie vel ordinacione confederacionis, interposicione vel presidio iuramenti faciendi per eum in anima, — et demum faciendi ea omnia, que ipsi facere possemus et debemus, si personaliter asseremus, ratum — habentes, quitquit prefatus Zachitus circa prefatam ordinacionem et confederacionem contrahende, firmande et stabiliende amicicie — duxerit pro parte nostri culminis faciendum." Voigt, des urkdl. Formelb. des Henricus Ital. 49, n. XLI°. 2274. (1275 ?) Henricus, dux Bawariae, promittit se Ottacaro, regi Bohemiae, mili- tiam et armatos contra regem Ungariae allaturum. — Protestamur oc, "quod licet nos ka- rissimo consanguineo nostro domino O. inclito regi Boh. miliciam et armatos pro qualitate nostra gratuito nostris sumptibus ducendos contra quoslibet afferemus, tamen dominus rex nobis promisit dare pro subsidio et obsequio tria millia marcarum argenti pragen. ponderis, quorum mille quingentas in festo Georgii futuro proximo nobis dabit, et residuas mille quin- gentas in festo penthecostes proxime secuturo integraliter nobis solvet, quemadmodum sub certa assercione ac repromissione spontanea spopondit regia celsitudo. Nos vero sibi adiu- torium subscriptum recognoscimus promisisse, videlicet ducentos dextrarios faleratos, ducen- tos armatos in armis levibus, et centum balistarios, et ita, ut tales expediti nobiscum octavo die ante Johannis Baptiste compareant apud Cremsam, processuri cum dicto domino rege contra Ungaros vel alios, ubi secundum tractatum mutuo inter nos habitum viderit oportunum. Fuit eciam hec adiecta condicio, ut si Ungari treugas nunc statutas vellent infringere et vo- luntatem talem perducerent ad effectum, nos ad quandocumque prefati domini regis congru- entem vocationem, solucione predictarum marcarum precedente, cum armatis et militibus praetaxatis esse tenebimur preparati, si autem treuge longiores inter d. regem et Ungaros statuentur, per annum vel paulo amplius, seu eciam infra anni spacium, quandocumque re- quisiti fuerimus, tenebimur occasione huiusmodi domino regi contra Ungaros ad subsidia supradicta. Ceterum si in pacis federa predictus dominus rex cum Ungaris unietur, statim pro nobis et nostris usibus pecuniam reservabimus pretaxatam, eam oportunis temporibus ex devocione nostri beneplaciti servituri." Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 75. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 44, n. 95. 2275. „Dux Bawariae promisit regi Boemiae per duos annos fideliter assistere contra quemlibet, praeterquam regem Romanorum. — Nos Heynricus, — comes palatinus Reni, dux Bawariae, ad notitiam oc, quod invitantibus ac impellentibus causis pluribus, tum promotiva affinio, qua nos fuit car. consanguineus noster d. Othakarus, ser. rex Boemiae — dum quod moriendo satis fecit naturae legibus prosecutus, tum quia modernus heres illustris, d. Wenceslaus naturae vinculis, quae rumpi non possunt, nostris pueris sit unitus, quod suadente et volente natura stare cogimur in omnibus et ad omnia, per quae sibi honoris

Strana 987
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 987 et gloriae generari poterit incrementum, et ejus nocumentis resistere pro viribus et pro posse sane convenientes in ecclesia Pragensi, una cum herede regni Boemiae glorioso, firma et publica emisimus laudamenta, quod d. nostro, ser. Rom. rege excepto, quem pari voto exce- pimus, et jura per se exceptum pronuntiant, quod abhinc per continuum biennium contra omnem hominem mutuo nos juvabimus, quilibet alterum pro suarum virium potentatu, et hoc quandocunque et quotienscunque a partibus fuerit requisitum; ut igitur talibus promissionibus nulla calumpnia valeat novercari, mutua super hoc porreximus instrumenta. — Act. et dat. a. d. incarnt. MCC et cetera; XIV kal. Sept. et cetera.“ Cod. Zdenconis de Trebecz n. 214. 2276. O(ttacarus, rex Boh.) promittit cuidam assistere. — "Cum magnifico principe amicicie et beniuolencie fedus ineuntes sibi promisimus uera fide, quod nos cum omni no- strarum virium potencia dicto domino 1) . . . perpetue astabimus et fideliter ac auxilium pre- stabimus contra omnes inimicos et emulos suos et precipue contra d. R. regem Rom. nec non et contra omnem hominem omnemque personam, qui uel que ipsum d. ducem uel terras suas vellent molestare aliquatenus quociescunque et quandocunque nos duxerit requirendos dummodo impedimenti liegittimi necessitate coacti ad inperciendum sibi auxilium pergere nequiremus. Ex- ceptis verum tamen ducibus Polonie, nostris consanguineis et amicis, qui curabunt nobiscum et in vnione sincere amcicie permanere. Promittimus eciam eidem domino duci, quod cum nobis in auxilium venerit, dabimus sibi et suis comitibus expensas a metis terrarum nostrarum usque ad terras inimicorum nostrorum, que postquam peruenerint, ipsimet sibi in expensis prouidebunt; quod si forte non poterunt facere, nos eas sibi procurabimus exiberi. In reditu quoque eius ab expedicione nostra per terrarum nostrarum dominium vsque ad metas ipsorum faciemus idem sueque familie similiter expensarum necessaria ministrari. Ipse vero dominus dux similiter viceuersa secundum modum et tenorem prescriptum promisit assistere cum omni virium suarum potentatu, vt dum (sic) altrinsecis nos inuicem presidiis iuuabimus, valen- ciores in prosperis et securiores in aduersis fiamus. Cod. bibl. cap. Prag. n. 103. — Cod. Zdenc. de Trebecz n. 211. 1) Cod. Zden. h. d. Stephano, r. Vngariae. 2 2277. (1278?) „Nos O(ttacarus), oc, rex Boh. constare oc, quod cum Johanne et W. illustribus, marchionibus Brandenburgensibus kar. avunculis nostris, amicicie perpetue nos astrinximus unione, promittentes — eisdem astare contra omnem eos volentem quomodolibet aggravare, exceptis H. inclito Misnensi marchione seniore, et Alb. filio suo illustri lancravio Thuringie, karissimis nostris generibus, qui si cum predictis avunculis nostris discordaverint interponemus partes nostras inter eos, ipsos ad concordie medium inducentes. Voigt, das urkdl. Formelb. d. Henr. Ital. 48, n. XXXIX. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 46, n. 101. 2278. „Nos O(ttacarus?) oc, quod licet karissimi avunculi nostri A. et B. (mar- chiones Misnenses) tales marchiones nobis sint uniti federis glutinio naturalis, multorum tamen habebat opinio et credulitas pro constanti tenebat, quod nos invicem karitatis mutue non amplectentes affectibus, nec persequeremur alterutrum benivolencia, ut deceret, unde ad 124*

Strana 988
988 Formae literarum tollendam huiusmodi opinionis et credulitatis sentenciam, que fere aboleverat divulgata, cum prefatis avunculis nostris supra id, quod natura vinculo sanguinis inter nos invicem stabili- verat, talem inivimus federis unionem, quod ipsis promisimus — ipsis sincere benivolencie ac amicicie vinculis amicari, et quod contra omnem hominem omnemque personam, in quantum cum honore nostro poterimus, cum omni nostrarum virium potentatu astabimus, oportuna ipsis subsidia impendentes, hiidem quoque avunculi nostri viceversa nobis contra omnem hominem cum omni sua potencia similiter assistere promiserunt.“ Voigt, das urkdl. Formelb. des Henricus Ital. 48, n. XL. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 45, n. 99. 2279. „Nos O(ttacarus) oc, not. oc, quod nos promittimus — d. Al. inclito marchioni Brandenb. 1) qui nobis triginta dextrarios falleratos in auxilium ducet, quandocumque infra presentis anni circulum expedicionem facere voluerimus, tam contra d. R. regem Rom. quam contra quamlibet aliam personam, omnia dampna, que in nostro servicio sustulerit in expe- dicione nostra commorans, resarcire sibi et condigne restaurationis conpendiis repensare, necnon et quodcumque, cum ipse veniens cum prefatis dextrariis falleratis ad expeditionem nostram metas terrarum nostrarum attigerit, sibi et suis comitibus expensarum necessaria ministrari faciemus ab ipsis metis usque ad nostre presenciam maiestatis, ac eciam dum no- biscum in expedicione morabitur, et iterum a nobis usque ad metas, a quibus receptus ve- niendo fuerit, in eius recessu, postquam amplius sua nobis non erunt servicia oportuna." Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 51, n. XLIII. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 43 n. 92. Cod. cap. Prag. h. Al. incl. duci . . , qui. 2280. Ottacarus, rex Boh. et marchio Mor. promittit Ottoni et Alberto, marchio- nibus Brandeburgensibus, assistere per quatuor annos. — Not. oc, "quod ut affectus amicitiae, quem circa dd. Ottonem et Albertum, inclitos marchiones de Brandenburk, ex mera gerimus animi puritate, per argumenta operum evidentius declaretur, — promisimus bona fide, quod a data praesentium, usque ad festum Michaelis proxime nunc venturum, et abinde usque per quatuor annorum spatium numerandorum continuo, contra quoslibet adversarios suos, illis dumtaxat exceptis, quos nobis prius astrinximus nostris promissionibus sive pactis, eis- dem adesse volumus efficaciter auxilio, consilio et favore pro nostro posse; verum si iidem marchiones per nos, pro ferendo nobis subsidio fuerint requisiti, ex tunc pro ipsorum possibili- tate nobis similiter praebebunt subsidium et juvamen. — Dat. in Ponte XV kal. Aug. et cetera. Cod. Zenc. de Trebecz. n. 209. 20 2281. (1291 v. 1292?). Nos Otto oc, marchio Brandenburgensis, not oc, quod pro pacis et concordie caritativis nexibus connectendis — cum — genero nostro, ser. Boh. rege per- petuam et mutuam amiciciam unamiter — promisimus observare adinvicem, — et quod pre- dicto d. regi Bohemie fideliter — plene et plane contra omnem viventem hominem astabimus consilio, auxilio et favore, exceptis — d. archiepiscopo Magdeburgensi et — fratre nostro germano d. Johanne, marchione Brandeburgensi, universaliter adversus quoslibet invasores dicti regis — nostris potencie vires et consilia offerendo, profectus suos et honoris sui commoda, ubi poterimus, procurando. Promittimus eciam, sicut ex parte prefati regis habuimus in pro-

Strana 989
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 989 missis, quod personas detrahentes nobis et ipsi vicissim revelabimus, per quas inter nos lis et dissensio generari posset. Ad maiorem autem nostre amicabilis compromissionis valitu dinem adicimus huic pacto, quod filios nostros et filias iuxta voluntates ipsius regis uxorare et maritare volumus, presertim in hiis, qui et que adhuc de promissionibus contractus ma- trimonialis libere et absolute sunt condicionis, de aliis subiungentes, qui forsan ad aliqua nostra promissa respiciunt, quod iuxta consilium ipsius d. regis erepti ab huiusmodi pro- missis — tenebimus et regemus, illam de agendis nostris circa memoratum regem sollici- tudinem ex animo inpensuri, per quam evidentibus indiciis nostre amicicie appareat exse- cucio pro toto tempore vite nostre. Ceterum proposita nostra ad explendam amiciciam no stram circa sepedictum regem continua fidelitatis tenacitate firmantes, spondemus sub fide prestiti iuramenti, quod in eleccione Rom. imperatoris, Alemanie regis, secum habere dispò- suimus concordem et unanimem voluntatem, ponentes in hoc, quod ipse ponit, et tollentes quod non vult, ut in hoc et in aliis negociis suis pariter atque nostris una sit voluntas mencium et exsecucio accionum.“ Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 50, n. XLII. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 44 n. 97. — Cod. Zdenc. de Trebecz n. 217. Conf. Palacký, Gesch. v. Böhmen II, 1 pag. 369, not. 438. 2282. Henricus (?), dux Slesiae et dominus Wratislaviae 1) promittit se in universis negotiis suis frui velle consilio regis Bohemiae. — Not. oc, „quod grata beneficia, que a domino O. ser. rege Boh. percepimus, meditacione sollicita revolventes et dignum consentes proinde, ut sue sic nostram faciamus consentaneam voluntatem, quod suis inhereamus bene- placitis sueque direccionis tramite innitamur, promittimus eidem regi vera fide, quod nos in universis et singulis negociis et agendis nostris suo frui et regi consilio volumus et iuxta sue maturitatis providenciam dirigere facta nostra. Promittimus eciam dicto domino regi, quod a nullo alio nisi ab ipso decorabimur vel decorari permittemus aut procurabimus in honore cinguli militaris, et hoc mente pura et sub nostre ipsi promittimus fidei puritate firmiter observare, ut per actuum conformacionem extrinsecorum mentalium conformitas affectuum enitescat. Similiter vera fide promittimus dicto regi, quod quocienscunque nos familiam nostram vestire contingerit et ipsum eciam regem suam, nos iuxta formam et qua- litatem, qua ipse rex se et suam familiam vestiet, nostram familiam et nos similiter vestiemus. — Act. et dat. in Opavia a. d. incarnacionis M.CC.XLIX. 2) De eodem. „Nos Henricus 1), dux Slesie et dominus Wrat. . . . not. oc, quod cuncta grata et utilia beneficia, que nobis d. O. inclitus rex Boh. patruus noster kar. con- tulit, mente memori revolventes, ut proinde sibi respondeamus ad singula, que sapiunt bene- placitum voluntatis, et striccius nos sibi habeat obligatos, eidem domino regi ex deliberato animo, bona voluntate, atque pura fide promittimus per presentes, quod a nemine altero principe vel domino, quacumque dignitate ac nomine censeatur, preter quam ab ipso rege recipiemus vel recipere volumus honoris cingulum militaris, sed ab ipso rege decore hono- rari milicie volumus tantummodo et ornari. Promittimus eciam ex deliberato et bona fide dicto domino regi, quod ad hoc ut benivolencie zelus, qui inter ipsum et nos viget, pateat per acciones extrinsecas evidenter, quandocunque continget dictum dominum regem suam

Strana 990
990 Formae- literarum vestire familiam et nos nostram, nos iuxta beneplacitum et disposicionem dicti domini regis vestiemus nostram familiam, ita ut tam familia ipsius domini regis quam nostra uniformibus vestiatur vestibus, ut unio denotetur in familiis quam sit benivolencie sinceritas in animis dominorum, nec solum in premissis nos iuxta ipsius domini regis consilium et beneplacitum dirigere volumus actus nostros, verum eciam in singulis aliis eiusdem domini regis consilio regi volumus, ut secum simus unius voluntatis conpares et conformes." Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 58, 59. Cod. bibl. cap. Prag. f. 25 n. 43. — Cod. Zdenc. de Trebecz n. 152 et 153. 1) Cod. cap. h. Honorius. 2) Cod. Zdenc. de Tr. h. 1277, VIII kal. Sept. p. m. mag. Theodorici notarii cor. testibus inferius annotatis, qui sunt i. episcopus Wratislaviensis et cetera. 2283. W1)(enceslaus), rex Boh. promittit pacem servare cum ducibus Silesiae. — Cupientes inter „dilectos consanguineos nostros H. et H. 2) duces Slesie, et nos pacem atque concordiam vigere glutini fibula firmioris, promittimus eis sincera fide assistere cum omni nostra potencia, quociens ipsis necessarium fuerit, contra omnem hominem omnemque personam, ser. domino ac patre nostro, domino R. Rom. rege . . et . . exceptis, ita tamen, quod si dictus dominus nostre dextre presidium infra terras suas necessarium habuerit, hiis, quos mittemus in auxilium, stipendium condicionis exhibebit. Promittimus insuper eidem duci utile atque ex deliberato ferre consilium super agendis et negociis suis, quociens nos duxerit requirendos. Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 85. Cod. bibl. cap. Prag. f. 44, n. 96. — Cod. Zdenc. de Treb. n. 213. 1) Cod. cap. h. A. 2) Cod. Zdenc. de Treb. h. H. et B. 2284. Hernricus IV, dux Slesiae (Wratislawiae) submittit se cum terris suis tutelae et gubernationi Ottacari, regis Boh. — „Cum etatis tenere fragilitatem de nature consue- tudine quedam mentis obnubilet ebitudo, ita ut ad regnum et gubernacionem terrarum in- sufficiens sit ingenium puerile, nos Haynricus, — dux Slesie, annorum inmaturitatem consi- deracionis oculo diligencius intuentes, de ubertate quoque favoris baronum nostrorum consilii fideliter informati karissimi d. patris nostri, d. O. ser. Boh. regis cum omni dicione terrarum et cum universis et singulis per districtum dominii constitutis tutele et gubernacioni voluntate non coacta sed libera omnino et salubriter duximus submittendos. De cuius eciam benigni- tatis et sinceritatis plenitudine, que racione consanguinitatis ad integritatem amoris nos con- fibulat, specialem fiduciam hesivimus et perfectam non dubitantes, sed de sua magnificencia presumentes, quod de nobis nostrisque omnibus curam gerere debeat utpote pater alter. Nos denique mandatorum suorum volentes semper semitis adherere, testimonio presencium pro- fitemur et promittimus bona fide, quod nexu matrimonialis contractus nos nunquam ligabimus vel alia aliqua amicicia seu aliter quomodo sine sua consciencia et consensu, nullaque feoda, nullas hereditates aut magnam pecuniam alicui vel aliquibus eo inscio volumus elargiri, nulla eciam magna vel ardua negocia sive in iudiciis sive in factis aliis pertractabimus sine ipso. Ad terram autem nostram, cum apud ipsum fuerimus, gressus nostros nullatenus dirigemus nec moram aliquam in illa trahemus sine ipsius licencia speciali, sumptus quid moderatos, cum in ipsa nos esse contingerit, faciemus, et ad sue iussionis votum seu vocacionem ad ipsum, ubicumque fuerit, ibimus, et pro suo nutu iterum ad propria revertemur. Adhuc

Strana 991
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 991 autem nullo contradictionis ingenio seu acumine astucie a tutela et cura memorati domini regis curabimus vel ordinabimus liberari, donec per industriam baronum tam suorum quam nostrorum iudicemus terrarum nostrarum dominium posse legittime gubernare. Super quibus per nos inviolabiliter observandis spontaneum restituimus iuramentum venerabilibus patribus et dominis Th. episcopo Wrat. et W. episcopo Lubucen. presentibus baronibus nostris vide- licet domino Janussio de 1) .. domino Themone, 2) et Iwano etc et multis aliis promittentibus pro nobis sollempniter. Quod si alicuius predictarum nostrarum paccionum fuerimus trans- gressores, sepedicti domini episcopi statim ponendi terram nostram sub interdicto et recedendi a nobis cum omnibus nostris, et adherendi domino regi plenam et liberam habeant facultatem." Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 60, n. LII. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 25, n. 45. — Cod. Zdenc. de Trebecz n. 151. 1) Cod. Zdenc. de Treb. h. Jaroslao de Munsterberk, d. Conrado judice, d. Permanno de Swidnitz. 20 2285. „Nos O(ttacarus?) not. facimus etc. quod nos — d. B. 1) inclito duci Cracovie et Sandomirie amicabili, benivola et oportuna opis impensione vel auxilii, quemadmodum affinitatis glutinamur vinculum, eidem d. duci promittimus bona fide, quod nos sibi presta- bimus auxilium contra omnes personas, ipsum offendere, ledere, inpetere volentes, et precipue contra d. Romanorum regem ipsi duci astabimus fideliter et potenter, dummodo idem d. dux nobis viceversa simile inperciatur auxilium contra illos, qui nos vellent inpetere, et precipue contra d. Romanorum regem, quandocumque fuerit oportunum. 2) Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 46, n. XXXVI. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 47, n. 105. — Cod. Zdenc. de Trebecz n. 208. 1) Cod. Zdenc. de Treb. h. Heynrico, incl. duci Bawariae et palatino regni. 2) Ibid. Dat. in Egra X kal. Julii etc. 22 2286. „Nos B. 1) oc not. oc, quod licet nos in — d. O(ttacaro), inclito rege Boh. naturalis connexione federis uniamur, sicque stringamur sanguinis ligamine vincientis, ut non videretur fore necessarium, nos debere vel posse ad nostros animos mutue benivolencie connubio fibulandos aliquod efficacius invenire, tamen, quia nonnumquam amicabilium obli- gacionum vincula solidius et stabilius mentes hominum amicicie coniungunt affectibus quam natura, ymmo nature suffraganea connodent firmius iam connexa, ut cum d. O. striccioris amicicie et benivolencie complexibus annectamur, sibi — promittimus, — quod nos eidem d. regi cum omni nostrarum virium potentatu perpetuo astabimus contra omnes, qui eum impeterent seu vellent aliquatenus inpugnare, et specialiter contra d. R. Romanorum regem, quocienscumque et quandocunque nos duxerit requirendos, dummodo non fuerimus ea vice necessitate legittima et urgente, que evidenter claresceret, impediti, exceptis verumtamen et nostris consanguineis et amicis. Voigt, das urkdl. Formelb. d. Henr. Ital. 46, n. XXXVII. Cod. bibl. cap. Prag. f. 47, n. 104. — Cod. Zdenc. de Treb. n. 207. 1) In cod cap. deest. lit. B. Cod. Zdenc. h. Stephanus, d. g. rex Vng. etc. 2287. (1278?) O(ttacarus), rex Boh., ducibus Silesiae promittit recompensationem damnorum occasione auxilii sibi praestandi perceptorum. — Not. oc "quod consilio, voluntate et assensu nobilium et prudentum virorum baronum terre Wratislav. in nostra constitutorum

Strana 992
992 Formae literarum presencia presentis tenore scripti promittimus illustribus principibus dominis L. et H. talibus ducibus, karissimis consanguineis nostris, quod omne dampnum, quod eos dominos .. perferre contigerit occasione auxilii, quod nobis et karissimo consanguineo nostro, tali duci, fuerint inperturi, eisdem dominis . . . et . .. recompensabimus et recompensare curabimus de bonis et terris dicti domini incliti ducis Wratisl., et si forte ipsi domini C. et B. 1) vel alter ex eis aut homines ipsorum captivati fuerint, nos procurabimus omnimode liberari de bonis et terris Wratislav. prelibati." Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. 58, n. XLIX. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 42, n. 91. 1) In cod. cap. des. C et B. 2288. (1277 v. 1278?) O(ttacarus), rex Boh. inter duces Silesiae treugas statuit. — Not. oc, "quod nos treugas statuimus et ordinamus inter tales . . ac tales duces ex una parte, et nos ex altera, servandas utrimque a data presencium usque ad festum beate Mar- garete 1) primitus affuturum, ita quod totus dies ipse festivitatis beate Margarete 1) cedat ipsis treugis, et inter ipsarum treugarum terminum dies debeat numerari, et quod infra pre- dictas treugas nulla penitus in alterne partis dampnum vel preiudicium ab alterutra attemp- tentur, sed sint penitus in tranquillo. Includentes eisdem treugis omnes duces tales cete- rosque amicos, consanguineos et auxiliatores atque fautores ducis 2) Wratislavie atque ho- mines et terras ipsorum, necnon homines et terras dicti ducis Wratislavie, atque homines et terras nostras, ita quod penitus dampni, molestie aut preiudicium (sic) per prefatos dominos duces B. Slesie et H. de Jawer 3) ac fratres eius nobis ac nostris terris et hominibus ac prefatis dominis et hominibus atque terris ipsorum, quos inclusimus, fiat vel fieri procuretur per se vel per interpositam personam intra treugarum tempus prescriptum, et similiter pro parte nostra ac prefatorum omnium, ut nichil nocumenti, preiudicii vel gravaminis procure- tur per nos prefatos omnes aut aliquam interpositam personam, sed pocius treugarum ipsa- rum sit tempore pax tranquilla. Assecuramus eciam per presentes dictos dominos ducem B. inclitum ducem Slesie 4) ac omnes filios eius pretaxatos, ut hiidem infra prefatas treugas ad nos personaliter se conferre valeant, stare nobiscum, tractare de liberacione prefati ducis 2) Wratislavie, et ad propria remeare, salvis personis eorum et comitum ipsorum omnium atque rebus. Si idem dominus B. una cum filiis suis venerit, sive eciam cum quibusdam veniat, sive cum omnibus, ac ceteris comitibus suis in veniendo ad nos, stando nobiscum, et in re- meando nichil nocumenti vel iniurie inferetur, sed salvi et securi penitus permanebunt et ad propria remeabunt." Voigt, das urk. Formelb. des Henricus Ital. 65, n. LVI. — Cod. cap. Prag. 38, n. 83 1) In cod. cap. deest b. Margarethe. 2) Ibidem ducum. 3) Ibidem deest Jawor. 4) deest in cod. cap. 2 2289. „Nos B(oleslaus) 1) — dux Cracovie not. oc, — quod vera fide promittimus corporali super hoc prestito iuramento, castra, .. 2) que sunt assignata nobis, ut obligata teneantur in tanta quantitate pecunie, quantam pro recompensacione dampnorum 3) inclito duci Maioris Polonie per homines Slesie illatorum nos et dominus W. inclitus dux Opulie, racione preuia tractauimus, sine difficultate restituere et ordinare ac procurare, ut dicta castra re-

Strana 993
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 993 stituantur et resignentur domino O. ser. regi Boh. aut domino H(einrico), inclito duci Wra- tislauie, nepoti nostro, uel illis, quibus eadem castra illi fecerint assignare, cum primum dicta pecunia, que per nostrum et d. ducis Opulie arbitrium super recompensacione dampnorum prefatorum taxabitur, fuerit exsoluta. Et ad maiorem cautelam premissorum nos iuravimus, verum eciam 4) . . cancellarius noster et milites nostri . . ., qui omnia predicta iurauerunt, fideliter adimplene, quod si forte illo tempore, in quo solueretur pecunia, non viueremus, tunc barones nostri predicti, qui tactis sacrosanctis ewangeliis hoc, quod nos iurauimus et promisimus, iurauerunt, prefata castra resignabunt atque restituent uel restitui procurabunt omnino pre- fatis dominis O. regi Bohemie, aut duci Wratislauie uel illis, quibus illi mandauerint assi- gnari; et quum sinceris zelamur affectibus concordiam atque pacem, tenore presencium de- claramus atque promittimus fide data, quod tam nos quam dominus 5) B. inclitus dux Maioris Polonie prelibatus, studiosam dabimus operam et diligenter curabimus, ut dictus dominus Wratislauie, qui a dominis B. 5) Zlesie et H. ducis de Jawer, filio eius, captiuatus detinetur, debeat et ualeat liberari a uinculis et restitui pristine libertati modis quibuscumque valueri- mus, dictos dominos duces B. Zlesie et H. de Jawer, filium eius studiosius inducentes, quod si forte predicti duces B. et H., filius eius, nollent nostris et dicti domini B. incliti Maioris Po- lonie acquiescere consiliis nec non nostra attendere monita, ut prefatum nepotem nostrum a captiuitatis nexibus liberarent, extunc tam nos quam predictus dux Maioris Polonie ipsos omnimode deseremus aliquod nec ipsis subsidium uel adminiculum auxilii, concilii vel fauoris impendemus, sed pacienti tolerabimus animo, quod prefatus d. rex Boh. causam prefati ducis Wratislauie cum suis consanguineis, fautoribus et amicis, sicut efficacius poterit, prosequatur nullum sibi impedimentum in hac parte prestare volentes, quominus prosequi valeat dictam causam." Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 47, n. XXXVIII. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 39, n. 85. — Cod. Zdenc. de Treb. n. 176. 1) deest in cod cap. 2) cod. Zdenc. h. cast. Habchenstein et Lubechowitz. 3) damp. domino Bolkoni, ibidem. 4) etiam mag. Wenceslaus, cancell. noster, Petrus de Risen et Sdislaus de Eberspach, milites nostri, ibidem. 5) Bolko, ibidem. 6) Bolkone, ibidem. 2290. „Rex Boemiae promittit castrum quoddam marchioni Brandeburgensi pro qua- dam summa pecuniae, loco pignoris assignare. — Cum d. Ottoni, inclito marchioni Bran- deburgensi, avunculo nostro kar. nos una vobiscum promiserimus castrum Podchenstein cum civitate atque attinentijs suis, ut non impediret Heinricum, inclitum ducem Wratizlaviae, d. vestrum, nepotem nostrum karissimum, facere pro certa quantitate pecuniae loco pignoris assi- gnari, sicut vobis omnibus bene constat, ne foedus, quod cum eodem difficulter, sicut scitis- inivimus, discordiae patiatur desidia, quae promisimus non implendo, nephas est fini non mancipari debito, et nihilominus jure compellimur effectui demandare quidquid eidem pepi- gimus marchioni, unde quia posse nobis adjacet, ut idem castrum dicto marchioni, prout con- decet, assignetur petimus, et monemus instanter, ut sine aliqua tarditate id effectui mancipetis. Cod. Zdenc. de Trebecz n. 177. — 2291. Ottakarus, rex Bohemiae, concordat cum Henrico, marchione Misnensi. „Profitemur, quod omnem scrupulum seu rancorem, qui inter affinem et compatrem nostrum 125

Strana 994
994 Formae literarum dilectum dominum H. inclitum marchionem Misnensem et nos hucusque ex quacumque causa fuit, mediante ordinacione domini Th. incliti marchionis de . . filii sui ex corde omnino di- mittimus et reddimus, ergo ipsum dominum marchionem Misnensem intrinseca nostri pectoris profligato cuislibet malivolencie nubilo serenata, volentes secum in concordie ac amicicie unione perpetuo permanere, et bona fide promittentes, quod contra ipsum nulli homini umquam promocionis aliquod subsidium pendemus, nec aliquid umquam procurabimus fieri in ipsius gravamina, nec aliquibus ipsum gravare volentibus per castra, civitates, oppida seu terras nostras transitum concedemus, nec sibi permittemus de terris nostris aliquas molestias irrogari, nec vel fovebimus aliquatenus illos, qui ipsum vel terras suas gravare vel invadere molirentur, quin ymo ipsius dispendia omni studio, quo poterimus, intercipere volumus ipsiusque cavere idempnitatibus, et quantum cum honore nostro poterimus, eidem ope, favore, consilio assiste- mus suisque promocionibus intendemus eciam diligenter. Ipse eciam dominus marchio Misnensis prefatus similiter nobiscum permanebit in amicicie et concordie perpetua unione et nobiscum stabiliter perseverabit in ipsa sub modis et condicionibus pretaxatis. Ceterum ut decetero caveatur, ne per vilium personarum maliciam, que gaudent, cum male fecerint, aliquid in ipsius domini marchionis Misnensis vel hominum aut terrarum eius preiudicium attemptetur, ordinavimus pro parte nostra quinque ex fidelibus nostris, videlicet . . et . ., qui studiose intercipiant, ne de terris nostris aliqua ipsius domini marchionis Misnensis vel hominum suorum preiudicium attemptentur, si qua fuerint perpetrata, corrigant condecenter. Ipse quoque dominus marchio vicaria solicitudine terrarum nostrarum cavebit ydemptitatibus quoque, fideles suos similiter, quos ad hoc duxerit deputandos.“ Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 56, n. XLVIII. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 75, n. 137. 2292. Nos Heynricus, — Misnensis et Orientalis marchio, Thuringiae lantgravius, Saxo- niae comes palatinus, — not. oc, "quod nos cum car. sororio nostro, d. Othakaro, illustri rege Boemiae, ad perpetuae amicitiae et concordiae pervenimus unionem, et si aliquod inter nos for- sitan fuit, vel credebatur scrupuli seu rancoris, illud plane et plene ex utraque parte sopitum est puro corde adeo, quod eidem d. Othakaro regi in suis omnibus necessitatibus juravimus, et promisimus fide data contra omnem hominem assistere consilio, auxilio et favore, filijs nostris solum duntaxat exceptis. Promittimus etiam et spondemus, ut si aliqua fiant spolia publica, seu privata inter confinia terrarum nostrarum, quod illos ad restaurationem, et emendam debitam ex utraque parte nostra potentia compellemus, nuntiabimus etiam alternatim et ex nomine, si quis delator susurro vel interpres sinister inter nos voluerit semen alicujus discordiae seminare, et nihil exinde scrupuli seu rancoris percipiemus tempore medio in nostris cordibus, quousque super eodem facto nos contingat personaliter convenire. Factum est istud mediantibus comitibus Heynrico de Lignitz, Arnoldo, purchravio de Halberstat. — Act. et dat. Pragae a. d. M° etc. VII kal. Oct.“ Cod. Zdenc. de Trebecz n. 215.

Strana 995
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 995 2293. O(ttacarus), rex Boh. destinat filiam suam in matrimonium Henrico, filio Alberti ducis Brunswiciensis. — Not. oc, "quod cupientes cum — d. Al. inclito duce de . . indissolubilis nodo ligaminis nos annecti, sollerter consideramus, quod id nullo possemus meliori modo pera- gere, quam si et per connubialis vinculum copule sui cum nostris filii iugarentur, et idcirco Agnetem, filiam nostram iuniorem, H. filio dicti ducis seniori per verba de presenti desponsavimus et contraximus cum prefato d. duce, et concessimus et destinavimus prefatam filiam A. in futuram sponsam et uxorem prefato H. filio ipsius domini, promittentes — dicto d. duci — nos curaturos, — quod adveniente pubertatis tempore dicta filia nostra A. contrahet sponsalia et matrimonium, ac in uxorios amplexus deveniet cum dicto H. filio prefati d. ducis, vel quam primum, cum ipsa sposalia vel matrimonium contrahi commode poterint, — daturos eidem A. dotis nomine et pro dote ipsius decem milia marc. arg. ponderis regni nostri, et soluturos easdem infra V annos. — Qua quidem dote dictam filiam nostram Ag. contentam esse volumus, — ita quod prius dicti matrimonii complementum nullum ius, nulla accio successionis vel hereditatis vel alterius cuiuscumque iuris competat Agnete, filie nostre, vel competere valeat, quod vel que ad pêtendum porcionem de regno, terris et bonis nostris sibi posset in auxilium ministrari. — Viceversa prefatus d. dux contraxit nobiscum et concessit atque destinavit prefatum H. filium suum seniorem prefate filie nostre A. — Promisit eciam predictus dux pro parte dicti H. filii sui et nomine ipsius nobis, pro parte et nomine dicte A. filie nostre stipulantibus, donare, cum primum sponsalia et matrimonium fieri poterit et compleri, ex causa donacionis propter nupcias, que volgariter Morgengab dicitur, dicte filie nostre A. pro se et omnibus suis et dicti H. filiis communibus recipienti, mille et quingentarum marcarum argenti redditus, et pro eisdem redditibus annuatim plene percipiendis dare, concedere, atque assignare castrum cum omnibus attinenciis aut iuribus ipsius castri, quod idem castrum cum perti- nenciis eius asseruit idem dux vera fide, quod mille et quingentas marcas argenti redditus fructificat annuatim, necnon et absolvere atque liberare et auctorizare dictum castrum cum omnibus pertinenciis et iuribus suis ab omni actione et inpeticione cuiuscumque persone, nec computare idem castrum cum attinenciis eius in porcionem dicto H. filio suo, marito dicte filie nostre, sed preter illud castrum cum pertinenciis suis idem H. ad divisionem equalem cum fratribus suis deveniet ducatus, terrarum et bonorum dicti d. ducis, vel ipse d. dux assignabit dicto H. debitam porcionem ducatus, terrarum et bonorum suorum, prefato tamen castro cum suis attinenciis in porcione dicto H. debita nullatenus computatis, iure vel accione hereditatis, successionis vel cuiuscunque alterius racionis aut cause ad petendum porcionem suam, si forte negligeretur, de bonis ducatus et terris paternis in integrum reservatis. Pro- misit eciam nobis dictus d. dux, pro parte et nomine dicte A. filie nostre, uxoris dicti H. filii dicti d. ducis senioris, stipulantibus, si dictus H. maritus prefate filie nostre, postquam eam carnaliter cognoverit, premoreretur, dicte filie nostre assignare et tradere dictum castrum cum omnibus pertinenciis et iuribus suis, sive prolem ex eodem H. susceperit sive non, Agnete filie nostre procurande atque tuende a nobis aut heredibus nostris aut per maritum suum, si forte alteri contingeret eam nubere, per tempora vite sue libere ac pacifice possidendum, ita quod post decessum prefate nostre Ag. dictum castrum cum universis suis pertinenciis ad 125*

Strana 996
996 Formae literarum prolem, si eam habuerit ex prefato H., aut ad predictum ducem, si prolem non haberet, vel ad eius heredes sine contradiccione aliqua revertatur, et quod, si vel dicta filia Ag. vel non eadem filia nostra in prefato castro noluerit residere, tunc pro duodecim milibus mar- carum argenti idem castrum liberabitur et exolvetur de manu et potestate filie nostre prelibate, factura de ipsis, quicquit sue placuerit voluntati. Ad hec idem d. dux promisit nobis, ut pre- dictum est, stipulantibus, quod pro prefatis decem milibus marcarum argenti, quas exsol- vemus pro dote et nomine dotis dicte filie nostre eidem duci, pro prefato filio suo, marito dicte filie nostre, recipienti, emet valentes redditus, nec ipsas alios convertet in usus." Voigt, das urk. Formelb. des Henr. Ital. 167, n. CLXXXII. — Palacký, Formelbücher I, 302. 2294. Nos O(ttacarus), rex Boh. oc not. oc, "quod dum nubilis etas filie nostre solli- citudinis paterne stimulo insompnes urgeret pectoris nostri curas, — in filio magnifici prin- cipis, illustris d. Thuringensis lancravii, residens conquievit, et idcirco eandem filiam nostram H. filio prefati lancravii concessimus et tradidimus in uxorem, et sibi pro se et suis heredibus recipienti dedimus — in dotem — prefate filie nostre . . eidem matrimonialiter copulante mille marcas auri puri. Dictus H. nobis d. restituet vel heredibus nostris vel eius pater lancravius pretaxatus, si vero dicta filia nostra decederet superstite aliquo filio, tunc ad utilitatem et comodum dicti filii prefate mille marce auri serventur, et nichilominus ex eis disponant et faciat dictus H. tamquam pater, prout sibi et filio suo videbitur expedire. Nos Thuringie langravius — not. oc, quod una cum H. filio nostro, — marito illustris d. . ., filie — regis Boh. pro parte et nomine ipsius H. confitemur atque contenti sumus, habuisse et recepisse, ac nobis in integrum datas, solutas, numeratas et traditas, et omnia, ut supra in proximo instrumento. Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 167, n. CLXXXI. 2 2295. Heynricus, — Misnensis et Orientalis marchio, Thuringiae lanchravius, Sa- xoniae comes palatinus, concordiam cum rege Boh. servare promittit. — Not. oc, "quod nos — promittimus pacem et concordiam cum patrino nostro carissimo, Wencezlao, rege Boemiae marchioneque Moraviae earundemque terrarum domino et herede inclito, perpetuo ac invio- labiliter conservare, et quod si per aliquem ex subditis nostris committi contigerit spolium aliquod in terra dicti domini ac heredis, patrini nostri, a die, qua nos dictus patrinus monebit, per quatuor septimanas continuas monere tenebimur, et debebimus illum, qui commiserit spolium, quod satisfiat dicto patrino nostro, ut justum fuerit et honestum. Quod si forsitan mandatum nostrum non attendens, dicto patrino nostro per prefatum quatuor septimanarum tempus satisfactionem congruam spoliator non curaverit exhibere, tunc nos adversus eum utpote adversus rebellem armata manu potentialiter insurgemus, et dictus patrinus noster ad requisitionem nostram mittet nobis, et tenebitur mittere in auxilium centum dextrarios faleratos ad ipsius spoliatoris contumaciam, et proterviam citius et melius con- culcandam. Ita quod dictis centum dextrarijs expensas nos per tempus, quo nobis necessarij fuerint, ministrabimus, sed ad supplementum vel restaurum alicujus dampni, quod eis vel alicui eorum acciderit, non tenebimur, immo erimus penitus absoluti. Quod si forsan praefata

Strana 997
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 997 non curaverimus adimplere, tunc ex fidelibus nostris, quos ad praesens propter eorum absen- tiam habere non potuimus, decem intrabunt, et intrare tenebuntur Perne, non exituri, donec dicto patrino nostro de praefato spolio plenius satisfiat, volentes, quod dictam pacem et concordiam inviolabiliter observandam praedicti fideles nostri decem promittant, et si servata non fuerit, intrare promittant secunda feria post diem Palmarum, nunc proxime affuturam; nuntijs praedicti patrini nostri, quos ad hoc deputaverit, et eosdem sub suis nominibus pri- vilegio, quod sibi eodem die dabimus, expresse inseri faciemus. — Dat. in Cambia a. d. in- carnt. MCCLXXXVII, II kal. Dec.* Cod. Zdenc. de Treb. n. 216. 2296. (1284 v. 1285.) „Nos Hro. pur. Pragensis, Jaro de Sternberch, pincerna regni Boh. oc, promittimus, — quod si d. noster W. inclitus heres regni Boh. et marchio- natus Mor. non moneret illum, quicumque de suis subditis committeret spolium in terra d. H. incliti marchionis Misnensis et Orientalis, a die, qua idem d. marchio monebit dictum d. W., per quatuor septimanas continuas, ut idem spoliator de illo, quod commisit, spolio satisfaciat dicto d. marchioni, vel eum commonitum et satisfacere contradicentem armata manu non invaderet ad ipsius contumaciam et proterviam conculcandam, civitatis Luthmericz intrabimus, cum primum per prefatum d. marchionem fuerimus requisiti, non exituri eam, donec de commisso spolio sibi plenius satisfiat.“ Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 152, n. CLVII. 2297. O(ttacarus), rex Boh. rogat quendam principem, ut nuntios conducat Tarta- rorum. — Excellentissimo principi, d. C. (sic), principi Racoviae (sic), affini suo carissimo, (W. dei gratia rex Boh. et marchio Moraviae) salutem et sinceram ad quaevis beneplacita voluntatem. (Vestram) Sinceritatem, de qua plenissimam obtinemus confidentiam, duximus praesentibus amicabiliter requirendam, quatenus nuntiis Tartarorum, nostrae contemplatione personae regiae, velitis in securo conductu usque ad dominum C (sic), ducem Rusiae, provi- dere; quia in fidem et animam nostram sub conscientia pura assumimus, sicut et alias lite- ratorie et verbaliter per nuntios dedimus vobis scire, quod eosdem nuntios non vocavimus. nec cum ipsis aliqua tractavimus vel ordinavimus in dispendium et gravamen populi chri- stiani ; eo quod nos, tamquam praecipui zelatores et defensores religionis et fidei christianae, ad augmentum et ampliationem ejusdem intendimus, ad ea, quae quietem et commodum pro- fessorum fidei nostrae inducunt, sollicitudinis nostrae curas accuratius dirigendo. Et sic fiducialius et securius provideri petimus etiam in conductu securo, cujus praesidio et prae- cepto usque ad illustrem ducem praedictum rerum et personarum suarum omnimoda securi- tate gaudeant et utantur; in quo nobis gratam reputabimus voluntatem, quam vicissitudine debita dilectioni vestrae loco et tempore utique rependemus." Palacký, Formelb. II, p. 14. 2298. (Ottacarus, rex Boh.) quibusdam subditis suis. — „Districte uobis precipiendo mandamus sub obtentu nostre gratie firmiter iniungentes, quatenus ad obsidionem castri —

Strana 998
998 Formae literarum uos confere statim uisis presentibus debeatis, omnibus necessariis expediti, diligencius procu- rantes, ut per effectus operum ostendat se nobis commendabilem fides uestra, et nos pro- inde inducamur ad prosequendum vos maioris dulcedine gratie et fauoris.“ Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 83. 2299. (Ottacarus, rex Boh.) castrorum praefectis, ut ea diligenter custodiant. — „Quoniam ad omnia mala, que possunt accidere, cautela consulente sic prouide circumspeccio- nis sunt premittenda munimina, ut nociua minus noceant, si forsan emergunt, uel penitus relegentur, mandamus uobis, quatenus tam diligentem debeatis adhibere custodiam castris, que uobis commisimus, ut ex defectu cautele seu custodie negligencia dampnum euenire uel periculum nullum possit." Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 84. 2300. Quidam purcravius castri instituitur. — "Quoniam inter alios devotos et servi- tores nostros nostrum tibi comparare favorem fidelioribus obsequiis exacta quadam diligencia studuisti, — ne id conniventibus pertransire oculis videamur, — te purccravium . . castri statuimus, volentes, ut tu et heredes tui honore gaudeatis prefato, et percipiatis universos fructus ad eundem purccraviatum iure debitos pacifice et quiete, servaturi verumptamen nobis et heredibus nostris debitam fidelitatem et servicia, que nobis ex eodem castro debentur, fideliter inpensuri." Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 25, n. 42. 2301. Rex Boh. mandat incolis Moraviae, ut camerario obediant. — „Cum Brumo- nem, olim villicum Brunnensem, nostrum camerarium per Moraviam statuendum ad praesens duxerimus, sibi ea, quae alii camerarii Moraviae retroactis habuerunt temporibus, tam super judicandis causis quam super alijs plena tradita potestate, mandamus vobis universis et singulis praecise nostrae gratiae sub obtentu, quatenus eidem Brumoni tanquam camerario nostro in omnibus, quae ad suum spectant officium, usque ad nostrae voluntatis beneplacitum parere et intendere firmiter debeatis. — Dat. Znoymae VII kal. Nov. et cet." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 196. 2302. O(ttacarus), — rex Boemiae, dilecto fideli suo camerario Boemie. — „Exce- dit legem iusticie, qui plus, quam uelit iusticia, conatur iusticiam conseruare. Tu uero, prout ueridica relacione percepimus, feruencius rigori inniteris, et nulla relanguens misericordia nullaque pietate mollescens, in causis, quas tibi decidendas commisimus, quasi penarum sititor, non equus censor, ymo crudelis pocius iudicaris. Nam in dominam, que virum fraude necauit, inhumaniter inseuiens diris cruciatibus interemisti pregnantem, cum, etsi propter facinus, quod commiserat, grauissime, sicut fecisti, puinenda fuerat, partus tamen tempora debueras expectasse. In multis eciam aliis sumis ulcionem preproperus, ita quod in exigen- dis penis censearis quodammodo delectari. Quapropter attendens diligenter, quod excessus ultra progrediens idem, quod remissio citra residens, facere consueuit, sic equitatis examen

Strana 999
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. regere studeas equaliter inter partes, ut ne, dum nimium dexterare niteris, ad sinistram uergere uidearis. Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 109. 999 2303. Wencezlaus, rex Boemiae marchioque Moraviae, mandat camerario suo, ut castrum sibi quondam commissum resignet illis, quibus de novo contulit. — „Cum dilectis fidelibus nostris Alberto de Vren et Gerhardo de Oberses castrum, quod tuae fidelitati custodiendum quondam commisimus, perpetuo duxerimus concedendum cum universis et sin- gulis pertinentijs et juribus suis, mandamus tibi, — quatenus de praefato castro, et omnibus, ac singulis pertinentijs et juribus ejus, praefatis Alberto et Gerhardo cedere debeas prae- sentibus statim visis, et difficultate qualibet procul mota, sciens, quod Welezlao, villico Brunnensi, per nostras litteras dedimus in mandatis, ut dictos Albertum et Gerhardum in corporalem possessionem dicti castri ac jurium ac rerum omnium, quae ad idem castrum pertinere noscuntur, mittere debeat pro nostrae nomine majestatis. — Dat. in Luthomissil XI kal. Jul." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 201. 2304. „Wencezlaus, — rex Boemiae et marchio Mar. dilecto fideli suo Berchtoldo, villico Znoymensi. — Cum Witigoni et Ulrico dilectis fidelibus nostris, castrum, quod tuae fidelitati custodiendum quondam commisimus, perpetuo duxerimus concedendum cum universis et singulis pertinentiis et juribus suis, mandamus tibi firmiter et praecise, quatenus statim receptis praesentibus in corporalem possessionem dicti castri et jurium omnium, quae ad idem castrum spectare noscuntur, dictos Witigonem et Ulricum nomine nostro inmittas, universis et singulis habitatoribus villarum ad dictum castrum spectantium pro parte nostra praecipiens et injungens, ut dictis Witigoni et Ulrico pareant, obediant et serviant in omni- bus, quibus tenentur et debent, tamquam dominis eorum, salvis tamen in omnibus et per omnia, fidelitate et mandato, quibus nobis tenentur et heredibus nostris sunt astricti. — Dat. in Alta Muta VII kal. Dec. etc." Cod. Zdenc. de Treb. n. 202. 2305. Nos W(enceslaus?), not. oc, quod N. 1) iudicium nostrum provinciale in . . . locavimus sic, ut eo omni modo, quo tempore 2) talis N. iudices, qui tunc pro tempore fuerunt, regebant dictam villicacionem, regere debeat et tenere, mandantes — quatinus nullus dictum N. in bonis, que ad dictam villicationem olim spectabant, presumat aliqualiter impedire, volentes ut quicunque de bonis ipsius villicacionis, que, ut premissum est, tempo- ribus talis 3) N. ad ipsam spectabant, aliquid quocumque modo detinet occupatum, dicto N. de ipso cedere debeat presentibus statim visis." Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 150, n. CLIII. Cod. bibl. cap. Prag. f. 9. n. 10. — Cod. Zdenconis de Trebecz n. 30. 1) Cod. Zdenc. h. quod Sipotoni de Iglavia judicium nostrum prov. in Budin 1. s. 2) Ibidem temp. Hermannus et Ulricus judices. 2) temp. Hermani et Ulrici.

Strana 1000
1000 Formae literarum 2306. Collatio capitaneatus. — „Cum post sedatos fluctus jam bellicae potestatis, quae inter nos hactenus aura contraria cultum pacis et fructum justitiae pervertebat, prae- cipua nos cura sollicitet, qualiter circa bonum statum regionis ipsius sub umbra nostri do- minii tranquillitatis et plenae securitatis profutura succedant; ecce Honorium de tali loco, dilectum familiarem nostrum et fidelem, de cujus prudentia et legalitate confidimus ab experto, in capitaneum et justitiarium ipsarum partium duximus statuendum, quocirca fidelitati vestrae praecipiendo mandamus, quatenus de omnibus et singulis, quae ad ipsius capitaneae, et justitiariatus officium spectare noscuntur, eidem Honorio de cetero ad honorem et fidelitatem nostram devote parere, et intendere studeatis tanquam capitaneo et justitiario ipsarum par- tium per nostram excellentiam constituto. Cod. Zdenconis de Trebecz n. 56. 2307. Nos W(enceslaus) not. oc, "quod dilecto nobis N. 1) villicacionem nostram in Budin 3) — per trium 3) annorum spacium continuo volvendorum revolutum pro C marcis argenti locavimus sic, ut quolibet de predictis annis in quatuor diviso tempora, et secun- dum hoc predictis in quatuor partes divisis marcis, pars pecunie de quolibet tempore depu- tata nostre camere presentetur, tali in dicta locacione servato moderamine, ut, si quis de bonis aliqua, que ad dictam villicacionem tempore patris nostri spectabant, occupata tenuerit, et ad dicti N. regimen nobis procurantibus non poterunt pervenire, extunc fructus sive pro- ventus dictorum bonorum de predicta pecunia tenebimur defalcare. Ad hoc itaque volumus universa claustra et claustralium bona intra terminos dicte villicacionis existencia dictus N. nostra auctoritate et nomine, quemadmodum tempore patris nostri, defensare debeat et tueri, precipientes, ut nullus de dictis claustralibus et ipsorum bonis preter prefatum N. se intro- mittere debeat ad tuendum, talibus interiectis condicionibus, ut prefatus N. dictum officium cum eisdem iuribus et pertinenciis, quibus tempore patris nostri villici, qui tunc pro tempore fuerunt, regebant, regere debeat et tenere, et propter hoc dictus N. in prefata villicacione XV araturas perfecte expedire debet sumptibus propriis et expensis, ita ut revolutis predictis tribus annis ipsas araturas, prout convenit, expeditas et seminibus perfecte adaptatas, et post quamlibet araturam duo pecora, VI oves et duos porcos nobis relinquere debeat occa- sionibus quibuslibet profligatis. Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 150 n. 154. — Cod. cap. Prag. f. 9, n. 7. God. Zdenkonis de Trebecz n. 39. 1) Cod. Zdenc. h. Salmanno dicto Platnerio. 2) Ibidem. Sbrazlabs. 3) Ibidem: quatuor. 2308. Othacarus, rex Boh. et marchio Mor. fidelibus suis in villicatione Sbraslaviensi. — Not. oc, „quod dilecto fideli nostro Remutoni, civi Pragensi, exhibitori praesentium, villicationem in Sbrazlabs, locavimus a data praesentium per quatuor annorum spatium possidendam pro CC marchis arg. nostrae camerae ab eodem in praedictorum quatuor annorum termino quolibet persolvendis, secundum distinctionem inferius denotatam. Solvet enim nobis idem Remut in festo b. Petri primo futuro L mar., in festo b. Jacobi subsequenti L mar., in festo nativi- tatis dominicae L mar. arg., in festo vero purificationis b. et glor. Mariae Virginis L mar. arg. similiter nobis solvet, et sicut pro primo anno in praefatis terminis ducentas

Strana 1001
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1001 marchas argenti idem Remut nobis exsolvet ; sic pro secundo et tertio anno similiter ejusdem quantitatem pecuniae nobis dabit. Exhibebit etiam nobis idem Remut expensas per unam septimanam annuatim infra praedictorum quatuor annorum spatium, quandocumque nos infra annum ex illis tribus in eadem villicatione contigerit commorari.“ Cod. Zdenconis de Trebecz n. 33. 2309. Collatio officij villicationis. — „Nos Wenceslaus, — rex Boh. et marchio Mor. not. oc, quod dilecto fideli nostro Hermanno dicto de Budin, villicationem provinciae Lut- mericensis cum omnibus proventibus suis a festo b. Galli nunc proximo affuturo, usque per anni circulum revolutum, locavimus pro XL mar. arg ab eodem Hermanno in subscriptis terminis nostrae camerae persolvenis. Dabit enim nobis in festo b. Jacobi primo venturo marcham auri ; in festo s. Mariae virginis sequenti X mar. arg.; in festo b. Barthelomaei X mar., et in festo b. Galli ultimo secuturo X mar. arg. similiter camerae nostrae solvet." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 35. 2310. Collatio villicationis. — "Nos Wenceslaus, — rex Boh. et marchio Mor. not. oc, quod dilecto fideli nostro Purchardo de Gretz villicationem Grecensem a data praesentium usque ad festum Michaelis primitus affuturum, et abinde per unius anni circulum revolutum pro XC mar. arg. locavimus in subscriptis terminis nostrae camerae persolvendis. Dabit enim nobis in festo nativitatis dominicae primo futuro XC mar. arg.; insuper infra praefati anni tempus idem Purchardus nobis per sex septimanas expensarum necessaria ministrabit, vel in eadem villicatione vel Pragae, quandocunque infra praefatum annum ipsum duxerimus requirendum." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 36. 2311. „Nos W(enceslaus), not. oc, quod nos villicacionem Olomucensem 1) cum iuribus et attinenciis, que tempore patris nostri spectaverunt ad ipsam, dilecto nobis 2) . . . civi Olomucensi a data presencium per unius anni spacium completum locavimus pro octoaginta marcis arg. tenendam . . . hoc adiecto, quod dictus . . 2) de quolibet laneo tocius villicacionis fertonem usualis argenti nomine steure recipere debeat bis in anno, et si que villicaciones que antea spectaverunt ad ipsam, ad manus eius non devenerint, pro illis sibi tenebimur id, quod conveniens fuerit, defalcare." Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 151, n. CLV. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 9, n. 10. — Cod. Zdene. de Trebecz n. 37. 1) Cod. Zdenc. h. Znoymensem. 2) Ibidem nob. Wernhardo, civi Znoymensi. 2312. (Regis Boh.) ordinacio super solutione cuiusdam summae pecuniae Welizlao, olim villico Greczensi. — „Cum Welizlaus, olim villicus in Grecz, nobis tunc egentibus nimis dedisse L marc. arg. cum villicacionem Greczensem sibi gerendam commisimus et regendam, prout iustum est, retributive dulcedinem gracie ad suos proximos liberaliter extendentes camere ipsius Welizlay fratribus .. et.. villas .. de . . hinc ad unum annum pro CCXX marc. arg. in sub- scriptis terminis nostre camere persolvendis sub continencie huius forma, videlicet, quod ex nunc de prefatarum CXX mar. summa L mar. arg. defalcamus eidem in restitucionem L marcarum, quas 126

Strana 1002
1002 Formae literarum nobis dederat frater eorum, nisi constiterit et valeamus ostendere, quod prefatus frater eorum do bonis villicacionis Gredicensis vel dictarum villarum ad valorem L mar. perceperit, dum vivebat. Si vero constiterit, prefatum W. minus percepisse, tunc de prefata CXX mar. summa quantitatem iuxta prudentum virorum arbitrium determinatam eisdem decidere volu- mus graciose, ac si dictus W. de bonis villicacionis et villarum predictarum valentem L mar. utilitatem et fructus per nos demonstrabitur percepisse, tunc volumus, quod dicti . . et . . fratres Ubizlay ad integram tocius prefate solucionem summe nostre camere tenentur, pro- mittentes eis predictam locacionem firmam et ratam habere et tenere, et non contrafacere vel venire, sed predictas villas locatas eisdem .. et . . hinc ad dictum terminum defendere ab omni homine omnibusque partibus, et ex ipsis villis vel earum occasione aliquam non facere donacionem, obligacionem vel contractum, cuius pretextu presenti locacioni vel ipsis conductoribus aliquod preiudicium vel dampnum contingere possit, vel quominus ipsi con- ductores dictas villas habere ad dictum terminum per se vel alios, quos voluerint, uti va- leant et tenere. Termini autem, in quibus dicti . . et . . nobis prefatas CXX mar. arg. solvent, sunt hii: in festo enim beati . . primo futuro dabunt nobis L mar. arg. in festo autem beate . . proxime secuturo L, in fine autem anni XX marcas similiter nobis solvent. Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 137, n. CXXX. 2313. Quidam pro villico Pilsnensi regi Bohemiae fideiubet. — "Not. oc, »quod ego . . dictus de .. regalis aulae pincerna — burcravius de ab .. Pilznensi villico pro summa XXX marc., quas pro villicatione tenetur dictae provinciae solvere per spatium unius anni, à festo b. Martini, domino meo, regi Boh. ser., de cujus mandato hos recepi fidejussores, quorum haec sunt nomina: (P.) de . . fidejussit in villam suam, .. quae vulgo nominatur, pro V marcis auri, quas tenetur Pragae solvere in festo s. Martini, cui dictus rex assignabit, quod si non solverit, villa dicti P. domino meo obligata pro eadem summa remanebit, vel par- tem villae memoratae juxta proborum taxationem virorum jure hereditario possidebit, con- tradictione qualibet non obstante. Et si villa praedicta pro tanto (non) valebit, alterius villae bona spopondit se daturum . . in villa sua fidejussit, quae .. nuncupatur, pro quinque marcis auri, quas solvere in termino antedicto; (sic) quod si non solveret, extunc eadem villa pro- eadem pecunia domino meo regi obligatorie seu jure hereditario remaneret; et si villa ejusdem tantum non valeret, m. . . addere se promisit. Conradus in dimidiam villam pro V marcis argenti fidejussit, quas tenetur Pragae solvere in festo sanctae Valpurgis similiter, cui do- minus rex assignabit; quodsi non solverit, extunc ipsius villa pro eadem summa obligatorie vel jure hereditario remaneret, et si bona dictae villae non valebunt, in alia villa addere se promisit. J. de . . . pro V marcis auri super villam suam fideiussit, quas tenetur Pragae solvere in termino supradicto; quodsi non solveret, extunc domino meo regi ejusdem villae bona pro eadem summa pecuniae obligatorie vel jure hereditario remanerent, vel si bona illius villae tantum non valuerint, in alia villa addere se promisit. Wilhelmus in villam suam . . . pro V marcis auri fidejussit, quas tenetur Pragae solvere futuro anno in festo b. Martini, cui dominus rex assignabit; quodsi non solverit, villa dicti W. domino meo obligata

Strana 1003
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1003 pro eadem summa remanebit, vel partem memoratae villae juxta proborum taxationem virorum possidere, non obstante qualibet contradictione, vel si parum fuerit, m .. addere se promisit. L. in villam suam dictam ..pro V marcis auri fidejussit, quas tenetur domino Pragae solvere in termino praetacto; quodsi non selverit, ex tunc villa praefata domino meo regi obligata obligatorie vel jure hereditario remaneret, quantum valeret numerus V marcarum supra- dictis. In prandiis quatuor praedicto villico credidi ejus super bona, quae nobis in provincia Pilsnensi vel castello tenetur exhibere. De bonis autem curiarum nostrarum, quae per Johannem firmum et nuncium domini praepositi de . . fuerint conscriptae, quod si per- diderit vel alienaverit, fidejussores ipsius tenentur in praesentia nostrae statuere majestatis, ut ibidem rebus et persona respondeat de objectis. Fidejusserunt etiam, quodsi idem villicus aliquos indebite molestare attentaverit aut nostros injuste spoliare praesumpserit, nobis te- nentur eundem praesentare. Quodsi interim moreretur unus ex illis fidejussoribus, villicationem venditam regere debet, si in vestra voluntate, nihilominus vestram pecuniam ex integro persolventes, vel si noueritis quantum vestram rexerit villicationem, tantum persolvet, et predicti fidejussores ab obligatione facta volunt esse liberi.“ Palacký, Formelb. I, p. 308. 2314. "Rex confert alicui suo fideli militi et dilecto officium et curam camerae regalis. — Nos Wenceslaus, — rex Boh. et marchio Mor. not. oc, quod nos dilecto, et fideli nobis Brunoni militi nostro, officium et curam camerae nostrae totius per Moraviam et subcame- rariam commisimus dignitatem, a festo s. Jacobi apostoli proximo per unius anni curriculum obtinendam, dantes ei potestatem completam in ipsa terra Moraviae omnes causas, quae inter cives civitatum nostrarum emerserint, judicandi, et alia quaelibet, quae a suis antecesso- ribus, subcamerarijs Moraviae, consueverunt juste ac rationabiliter exercere, auctoritatem sibi concedimus, salvis iure et justitia exercendi, causis dumtaxat majoribus audientiae regiae et suo speciali judicio reservatis. Ipse autem Bruno praedictus in eodem anno pro ejusdem camerae nostrae percipiendis sibi proventibus et fructibus universis M. mar. arg. puri mora- vici ponderis, in omnem eventum divisas per partes quatuor in quatuor ejusdem anni temporibus nobis integraliter tenebitur assignare. Vini praeterea australici optimi viginta vasa ante exal- tationem sanctae crucis proximam nobis dabit, et in Bzenecz castro nostro deponere tenebitur, et promisit. Promisimus etiam castrum nostrum Lewnow, cum villis et possessionibus uni- versis, quas comes Hinzo de Hungaria tenet acquisitas, de potestate ejusdem Heynzhonis, ante festum s. Galli potestati et curae praedicti Brunonis committere cum suis fructibus omnibus per anni praedicti circulum sub ejusdem pacti serie obtinendis. Quod si infra praefatum s. Galli festum noluerimus aut nequiverimus facere, extunc pro utilitatibus et fructibus, quos idem B. de bonis praetactis potuisset percipere de summa mille mar. arg. praedicti, faciemus sibi gratiam, prout nostrae clementiae videbitur expedire. Reservamus etiam et excipimus specialiter omnes culpas et emendas earum pro nobis, quae ante datam praesentium emerserunt.“ — Act. et dat. Pragae per manus mag. Johannis, prothonotarii Moraviae. Cod. Zdenc. de Trebecz n. 60. 126*

Strana 1004
1004 Formae literarum 2315. „Johanni Westfalo. 1) — Notariam coquine nostre tibi de legalitate atque fide nobis plurium fidelium nostrorum testimonio approbato tenore presencium, quoad vixeris, gerendam committimus et tenendam, dummodo non excesseris, propter quod nos te ipsa notaria privare merito debeamus, volentes, ut eiusdem notarie fungaris officio, in quocumque loco per terras nostras fuerimus constituti, et de quolibet talento, quod pro carnibus, vino, pane atque aliis ad vitam nostram necessariis expendetur, quatuor denarios a venditoribus recipias, et alia iura percipias, quecumque ad eandem notariam noscuntur ex antiquo et racionabiliter pertinere. Quam ob rem dapifero, marsalcho, magistro coquine et pincerne nostris . . . damus . . . in mandatis, quatinus in prefate notarie officio te non inpediant. . . Tu vero dictum officium tam provide . . . gerere studeas, et dispensacioni nostre pecunie legaliter sic insistas, ut apud nos de fide reddaris comendabilis, et invitemur tue probitatis merito tibi committere pociora." Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 155, n. 162. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 21, n. 30. — Cod. Zdenc. de Trebecz n. 254. 1) Cod. cap. h. Westiwalo. 2316. Nos W(enceslaus), not. oc, „quod nos propter nimiam inportunitatem, qua tam nos quam consiliarios nostros et barones magister Jo. quondam Saxo, sed mutata tem- porum condicione Westfalus, cottidianis susurris fatigabat propter triginta marcas argenti, quas nobis et consiliariis nostris ut honoris ambitor pervigil erogavit, concessimus sibi, quoad vixerit, notariam ollarum et ciforum ligneorum in coquina nostra, in quacunque parte mundi fuerimus constituti, cum omni iure ad ipsas ollas, postquam tamen comederimus, pertinente, necnon pro laboribus suis decima olla et cifus decimus sibi detur. Ad hec omnem offensam, quam adversus nos commisit per spolia innumerabilia, que in regno nostro perpetravit, cum superbiis multis rapinis revertebatur in Joppa, sicut olim Theodericus consueverat de Verona, sibi duximus remittendam. Statuemus eum deinceps lutifigulorum dominum et illorum, qui ba- charia de ligno preparant, ut ab ipsis habeatur in perpetua reverencia et honore in Bohemia, sicut Priapus fuit olim habitus in insula Hellesponti, atque felix exultat Westfalia se talem edidisse hominem, qui velud agrorum sterencius sic deus haberi meruit figulorum." Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 155, n. CLXIII. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 22, n. 32. 2317. „Rex recipit aliquem domicellum in suum fidelem et familiarem servitorem, — Felicitatis partem fore testatur auctoritas ad honestae dispositionis ordinem concessae ducere tempus vitae; sed quia mancipari nequeunt affectui, nisi opinionis electae familia conquiratur, interest dispositio dispensatoris bene desiderantis vivere, domum probis hominibus decorare. Ergo cum te plurium fide dignorum nobis commendarit assertio et descripserit tuae probi- tatis industriam, moris esse multiplicis gratia redimitam, quae ad felicitatem bene vivendo niti proponimus vel cupimus, te in nostrum fidelem et familiarem recipimus, ad decorem regiae domus nostrae, volentes, ut de cetero de nostra speciali censearis familia et noster habearis domicellus." va- Cod. Zdenc. de Trebecz n. 186. Ma.

Strana 1005
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1005 2318. Rex Boemiae recipit aliquem in suum servitorem. — „Licet personam tuam non cognoscamus corporeum per aspectum, quia tamen famae praeconio rutilantis, quae tuae probitatis industriam in nostrae majestatis conspectu multipliciter commendatam reddidit et acceptam, taliter apud nos formaris, ut incognitum quodammodo cognoscamus, te de consortio nostrorum fidelium reputavimus fore dignum. Et idcirco noveris per praesentes, quod nos in numero devotorum et fidelium nostrorum deinceps volumus te censeri.“ Cod. Zdenc. de Trebecz n. 185. 2319. „Rex aliquem magistrum medicinae in servitorem recipit. — Nos Wencezlaus, rex Boh. et marchio Mor. not. oc, quod Heinricus, fidelis noster, ad curiam nostram accedens, examinatus, inventus fidelis et de genere fidelium ortus, et sufficiens ad arten medicinae exercendam exstitit per nostram curiam approbatus, propter quod de ipsius prudentia et legalitate confisi, recepto ab eo in curia nostra fidelitatis sacramento de arte ipsa fideliter exercenda juxta consuetudinem partium istarum dedimus ei licentiam exercendi artem medi- cinae, ut in partibus ipsis ammodo artem ipsam ad honorem et fidelitatem nostram et salutem eorum, qui indigent, fideliter debeat exercere. Quocirca fidelitati vestrae praecipiendo man- damus, quatenus nullus sit, qui dictum fidelem nostrum super arte ipsa medicinae in terris ipsis, ut dictum est, debeat impedire de cetero exercenda fideliter vel turbare.“ Cod. Zdenc. de Trebecz n. 58. — 2320. 1286. Th(eodoricus), episc. Olom. promittit, se velle obedire sententiae, in causa inter ipsum et Fridericum de Schonenburk a rege Bohemiac promulgandae. — Not. oc, "quod non coacti, sed libera et spontanea voluntate inducti promittimus d. nostro kar. d. W(enceslao), inclito regi Boh., pura fide stare atque obedire sentencie vel arbitrio, quameunque vel quodcumque protulerit vel promulgaverit idem dominus rex super decisione cause seu questione, que vertitur inter nos ex una parte et F. iuniorem de Schonenburk ex altera 1), et facere atque implere sine omni contradiccione, quecumque idem dominus rex sentenciando vel arbitrando nobis duxerit iniungenda. Que omnia et singula si non adim- pleverimus, tunc ad solucionem trium millium marc. arg. puri dicto domino regi pene no- mine astricti esse volumus et teneri, nos tenore presencium dicto domino regi sponte ac li- bere obligantes, quadocunque ea vel eorum aliquod non impleverimus, que idem dominus rex arbitrando vel sentenciando nobis iniunxerit, intrare personaliter civitatem Pragensem unacum undecim militibus ad primam ipsius domini regis monicionem intrabimus, nec exire ipsam, donec per nos eidem domino regi de predictis tribus millibus mar. piene fuerit satis- factum. Quod si forte presens promissum nostrum non observaverimus fideliter sine omni capcione, vel non intraremus civitatem Pragensem, prout superius denotatur, tunc volumus periuri, exleges et infames ab omnibus reputari, renunciantes sponte omni excepcioni et iuris auxilio, que vel quod, ne predicta vel aliquod predictorum observaremus, posset nobis in aliquo suffragari, salvo tamen in omnibus tractatu compromissi et concordie inter nos et

Strana 1006
1006 Formae literarum dictum F. prius in Moravia pro bono pacis habito, cui stare volumus et ipsum, prout decet ac expedit, adimplere. Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 104. Cod. bibl. cap. Prag. N. 112, f. 51. — Cod. Zdenc. de Tre- becz n. 223. — 1) ex altera et fratre suo h. Cod. Zdenc. de Treb. 2321. 1286. W(enceslaus), rex Boh. arbitrium in causa Theodorici, episc. Olom. et Fridericum iuniorem de Schonenburc promulgat. — „Reverendus in Christo pater, Th. vener. episcopus Olom. et F. iunior de Schonenbure ad unionem pacis et concordire cupientes in- vicem devenire, ac videntes, quod per nullum alium quam per nos melius et firmius concor- dare valerent, nostram adiere presenciam et super causa seu questione, que vertebatur inter ipsos, in nos utpote in arbitros et compositores et diffinitores compromiserunt pure, fideliter, libere et spontanea voluntate, ac super eo suas suisque sigillis munitas nobis dederunt litteras obligatorias in hac forma : Nos Th. dei gracia oc. Similiter predictus Fr. in eadem forma nobis per omnia promisit. Nos autem habita deliberacione sollempni, intellectis et exami- natis omnibus de sapiencium consilio, que super causa vel questione premissis intelligenda et examinanda fuerant, pro bono pacis atque concordie ex vigore compromissi predicti in nos facti sentenciamus et arbitramur, quod dictus F. municionem novam, quam erexit circa Zewitaviam et Borsendorf, statim ultane demolicionis extermino destruat et destrui faciat et procuret, nec Pragensem exeat civitatem, in qua nunc est, donec dicta municio penitus sit destructa omniaque ipsius edificia et munimina terre fuerint cum fossatis circiter ad- equata, necnon et quod in dicto loco, ubi dicta municio erecta est, nulla deinceps municio futuris erigatur temporibus per Fridericum predictum vel alium qualemcumque, quod non solum ex vigore compromissi in nos facti prohibemus, verum eciam auctoritate interdicimus regie potestatis. De proprietate vero montis illius, in quo dicta municio erecta est, et aliis possessionibus, si dicto Friderico placuerit agere contra d. episcopum memoratum vel Olomu- censem ecclesiam, ius suum vel quondam filiorum F. de Rosenburc in provinciali iudicio coram beneficiariis prosequatur, et prosequendi plenam habeat facultatem. Et quia dignum est, ut, quod in ecclesias et ecclesiarum bona inique committitur, eque satisfaccionis remedio diluatur, sentenciamus et arbitramur, quod dictus F. pro dampnis, que intulit dicte Olomu- censi ecclesie et tocius eiusdem diocesi, d. episcopo serviat fideliter et inparciatur auxilium cum L dextrariis falleratis, in propriis expensis et dampnis, per quatuordecim dies semper tantum, quandocumque dictus d. episcopus sibi mandaverit, adversus quemlibet, contra quem dictus Fr. illesa fide sua dicto domino episcopo servire poterit et auxilium poterit inpartiri. Sentenciando quoque atque arbitrando pronunciamus, quod tam dictus d. episcopus, quam dictus Fr. homines quoslibet discordiarum tempore altrinsecus captivatos liberari faciant libe- raliter et absolvi sine omni munere aut precio, absque qualibet tarditate, et promissione fideiussoria vel quacumque alia non obstante. Si qua vero pecunia pro aliquo captivato iam soluta fuerit ante istius promulgationem arbitrii, ipsam illius esse volumus, qui recepit. Sentenciamus eciam et arbitramur, quod dictus episcopus in homines suos, qui contra ipsum dicto Fr. per tempus prefate discordie adheserunt, animadvertat, et castigandi eos utpote sibi subditos habeat liberam facultatem, et si aliqua infra tempus pacis et concordie inite

Strana 1007
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1007 in Moravia inter ipsum et d. Fridericum, et tempus promulgacionis presentis arbitrii emer- serunt, que decisione seu complanacione videantur egere, ipsa per Gregorium camerarium Moraviensem et H. camerarium Brunensem, iudices in tractatu prefate concordie notatos et nominatos, complanari debeant et decidi." Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 105. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 57, n. 121. 2322. Nos H. de Luchtenburch — et — not. oc, "quod nos gerentes animum compassi- vum captivitati Petri de Lapide, civis Pragensis, qua per d. nostrum W. regem Boh. exstitit voluntate, prefato d. nostro nos pro ipso Petro fideiussorie obligamus sub conditionibus in- frascriptis, videlicet quod quacumque die a data presencium usque ad quartam feriam pro- ximam post dominicam, qua cantatur Oculi, ipsum Petrum representaverimus Rozlib, purcravio Pragensi, vel statuerimus in iudicio in castro Pragensi sive in civitate Pragensi responsurum ad ea, que per d. nostrum predictum sibi obiecta fuerint, extunc a fideiussione, quam pro- ipso Petro fecimus, erimus absoluti. Si vero dictum Petrum non representaverimus dicto Rozlib vel iudicio non statuerimus, ut est dictum, vel ad ultimum in quarta feria memorata, tunc in tribus milibus marcarum puri arg. fatemur nos esse d. nostro prehabito tenore pre- sencium obligatos, et de bonorum ac rerum mobilium et immobilium dicti P. patris et fratris suorum ypotheca, sub qua pro ipso Petro fideiussoriam prestitimus caucionem, dicta tria milia marcarum argenti dicto d. nostro exsolvemus, prout inferius denotatur, hoc adiecto, quod, si dictus P. vel eius amici treugis inclusi treugas statutas inter E. et J. et Th. filios Wal. cives Pragenses et ipsum Petrum medio tempore violaverint, et de hoc ipse Petrus et hiidem eius amici vel aliqui ex ipsis rationabiliter fuerint conuincti, pro ipzo P. tria dicta milia marcarum arg. sepedicto nostro domino persolvemus, hoc eciam expresso, quod si dictus P. ante predictam quartam feriam rebus eximeretur humanis, a fideiussionis onere erimus abso- luti, nec d. nostro pro eo in aliquo tenebimur respondere." Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 152. 2323. Compromissio in arbitros. Noverint oc, „quod nos Zawisius de Falchenstein de communi amicorum nostrorum consilio cum Pothone de Potchenstein, et ipsius amicis, d. Lupoldlo et suis filijs in unionem amicitiae devenimus sub hac forma, quod totius dissen- sionis materiam seu discidium inter nos cum amicis nostris ex una parte, et d. Potonem praetactum ac amicos ipsius ex parte altera praehabita sufficienti deliberatione inter nos hucusque mutuo durantem pleniter sopivimus et conplanavimus stabiliter, promittentes, — quod jam factam amicabilem compositionem seu ordinationem inter nos invicem et inviolabi- liter servabimus, et nobis astabimus fideliter cum puritate animi in unitate fidei ubilibet omni tempore sive hora, et hoc contra quemlibet hominem, excepto d. Wencezlao, magnifico rege Boemiae, nostro domino naturali, cui ex innato debemus et volumus fideliter ad sua quaevis monita obedire. Ad majorem autem rei cautellam duos arbitratores de communi partium consensu, videlicet Albertum de Seberch ex parte nostra, et Sdeslaum de Stern- berch, pincernam Boemiae, de parte altera elegimus, concedentes, praehabitis duobus dominis totalem et plenariam potestatem in hujusmodi, videlicet si aliquem de amicis utriusque partis,

Strana 1008
1008 Formae literarum tam Pothonis de Pothenstejn, et amicorum ipsius, quam etiam de nostra et nostrorum ami- corum excedere contingeret aliquam violentiam vel gravamen aliquibus, quos haec ordinatio praetangit, inferendo, seu aliter quam justum fuerit offendendo, praehabiti nobiles Albertus et Sdezlaus plenum habebunt et totale posse excessus hujusmodi dirimendos. Ita tamen, quod praedicti domini audita et scrutata depositione querelae accusatum in Pragam ad suam praesentiam evocabunt, et praestabunt actori de inculpato secundum deum plenum justitiae complementum. Sed si accusatus per suam contumaciam in Pragam non curaret venire juxta terminum per arbitros sibi datum, vel si veniens parvipenderet satisfactionem seu ordina- tionem, quam praehabiti arbitratores secundum justitiam in forma judicij de maturitate consilij promulgarent, ex tunc de communi consensu partium superius dictarum tale ordina- vimus compromissum, eligendo quinque nobiles viros de parte Pothonis, videlicet Ulricum de Triebel, Wilhelmum, Wilhelmum de Rysemberch, Odolenum de Chissa et Heynricum de Wiraw ; ex parte autem nostra nominavimus Hrosnatam, purchravium Pragensem, Heynricum de Rosenberch, Sdezlaum de Sterenberch, pincernam Boemiae, Smilonem de Gretz, et Ulricum de Nova domo, et istis decem, undecimum se connumeravit spontaneo motu, tamquam com- munis homo d. Albertus do Seberch, promittens bono animo, quod postquam istis decem, qui sunt nominati superius amicabiles arbitratores, et de rei judiciariae seu secundum de- bitam formam justitiae enucleatus seu expositus fieret, ita quod liquido pateret totalis processus judicij seu conceptus, qui quaerulose in accusatum et rationabiliter effundebant, quod ex tunc in spatio quatuor septimanarum a sententia promulgata quilibet istorum una cum d. Alberto de Seberch omni sua potentia collecta armata manu se ad bona trans- ferent conceptoris, et ibidem tam diu morabuntur, depopulantes hostiliter bona praedicta seu praehabiti conceptoris, quoadusque laeso satisfactum fuerit, secundum quod jam praefati Albertus et Sdezlaus arbitratores seu laudatores amicabiles sub forma judicij diffiniverant, terminandum. Quod si de praenominatis undecim aliquem legitima impediverit causa, quod personaliter non posset interesse, ubi bona contemptoris hujusmodi ordinationis per suos consocios invadentur, idem occupatus legitimo impedimento suum consanguineum vel spe- cialem amicum totali potentia armatorum, quos habere poterit, ad eosdem in juvamen trans- mittet nihilominus absolutus postquam fuerit ab impedimento antea dicto, ut decretum est superius, ad consonandum suis socijs sine quavis mora ad eosdem se transferet propria in- persona, facturus unanimiter ibidem, quod sui consocij decreverint faciendum. — Act. et dat. a. dom. incarnt. MCCLXXXVIII°, V id. Jul.“ Cod. Zdenc. de Trebecz. n. 227. 2324. W(enceslaus rex Boh.) dat capellano suo pro anima patris sui annuatim XXXIX talenta denariorum de moneta in civitate Brux. Noverint oc, „quod nos propter predictam causam dilecto capellano nostro — prouidimus, ut ad tempora uite sue de moneta, que fabricatur et fabricari contigerit in ciuitate nostra Brux, de porcione nos in eadem mo- neta contingente, quindecim solidos breues dentur, et dari eos volumus eidem per magistros eiusdem monete uel procuratores nostros, si eam tenuerimus nosmet ipsi, quicumque ibi-

Strana 1009
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1009 dem pro tempore fuerint, qualibet septimana, ita quod XXXIX talenta denariorum dicto . . quam diu vixerit, cedant integraliter annuatim. Ipse autem . . pro anima — patris nostri qualibet septimana dicet vnam missam et vigilias; si ipse aliquo casu personaliter celebrare non poterit, faciet celebrari. Et si forte ferrum monete, quod nunc est in ciuitate prefata. transferri contingeret ad alium locum, nichilominus volumus, ut de moneta, que fabricabitur ibidem, dicto . . dentur V solidi qualibet septimana, et quod sic XXXIX talenta sibi anno quolibet compleantur. Quare vniuersis magistris monete, qui a nobis idem ferrum conduxe- rint, uel procuratoribus, quos ibidem instituerimus, damus — in mandatis, quatenus dicto.. de porcione nos in dicta moneta contigente persoluant omnino quindecim solidos breues qua- libet septimana; itaque XXXIX talenta soluantur sibi, quoad vixerit, annuatim.“ Sternberg. Gesch. d. böhm. Bergw. II, 2, 55. — Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 143, N. CXLIII. 2325. „Concessio monetae Pragensis alicui propter fidelia servitia. — Nos Wen- ceslaus, — rex Boh. et marchio Mor. not. oc, quod gaudentes nostris fidelibus de regiae sereni- tatis clementia favorem et gratiam impartiri, ut et in eis fidei augmentetur sinceritas, et alliciantur alij per exemplum, dilecto fideli nostro H. qui habet filiam P. civis Prag. in uxorem, et heredibus ipsius legitimis concessimus fabricam monetae in . . . loco perpetud possidendam, de nostrae majestatatis gratia speciali. — Dat. per manus Th. notarii nostri etc. Cod. Zdenc. de Treb. n. 7. 2326. Concessio fabricae monetae per Clatoviam. — Nos Wenceslaus, — rex Boh. et marchio Mor. not. oc, "quod fabricam monetae in . . . loco H. de . . . loco, et illi, si quem ad hoc sibi idem H. socium adhibebit, ac heredibus ipsorum duximus hereditarie concedendam. volentes, quod si ferrum de dicto loco magistri monetae, qui pro tempore fuerint, propter aliquam necessitatem vel utilitatem vel quemcumque alium modum ad aliam civitatem Pilz- nensis provinciae, quocunque nomine censeatur, transtulerint, seu quocunque modo idem ferrum vel ferramentum in alia civitate locatum fuerit, nihilominus dicti H. et socius ipsius, si quem sibi assumpserit, et heredes eorum fabricam in eadem civitate, ad quam ferrum trans- latum fuerit vel locatum, debeant pacifice et sine contradictione aliqua possidere, omniaque jura ad ipsam fabricam spectantia percipere libere atque plene, strictissime inhibentes, ut magistri monetae, qui pro tempore fuerint, ipsum H. et socium ipsius, si quem habuerit, ac heredes ipsorum in juribus, quae hii, qui fabricam eandem hactenus tenuerunt, consueverunt percipere, impedire praesumant. — Act. et dat. Pragae per manus H. notarij nostri etc. Cod. Zdenc. de Treb. n. 8. 2327. „Locatio fabricae monetae in Piezk Haynrico, civi de Piezk. — Not. oc, quod Haynrico, ciui de Piezk, propter seruicia, que nobis fecit et facere poterit in futurum, fabricam monete in eadem ciuitate Piezk concessimus, quam diu nos vixerimus, possidendam, cum omnibus iuribus ad ipsam racionabiliter spectantibus, et que spectauerunt temporibus olim domini patris nostri. Nullus ergo subditorum nostrorum ipsum Haynricum uel suos heredes 127

Strana 1010
1010 in ipsa fabrica molestare presumat, sed permittat eum uel eos, sicut indignacionem nostram vitare cupiuerit, pacifice permanere." Sternberg, Geschichte der böhm. Bergw. II, 2, p. 55. — Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 139, n. CXXXIII. Formae literarum 2328. (Rex Boh.) notariam monetae cuidam confert. — „Hinc est quod, cum dilecti nobis H. devotorum obsequiorum pluralitas ac sue probitatis honestas fideique illibate con- stancia nobis et patri nostro karissimo indefesse exhibitorum talem eum coram nostre magni- ficencie statuerunt oculis, ut digne ad ipsius promociones gracius intendamus, habita super hoc cum nostris fidelibus, qui tunc aderant, videlicet A. B. C. et aliis pluribus deliberacione diligenti, ex mera liberalitate et certa nostra sciencia dicto N. notariam monete sive provi- sionem in moneta in tali loco cum omnibus proventibus et iuribus, sive in vestitu, sive in singularum septimanarum denariorum solucione, sive eciam in affusione argenti in denarios fabricandi, quibus N. dicte monete notarius, olim temporibus patris nostri predicti eam tenuit et possedit, duximus graciosius conferendam et tenendam et pacifice et quiete temporibus vite sue, volentes et iniungentes firmiter magistris monete et monetariis, quicumque pro tem- pore in loco predicto monete preerunt seu denarios fabricabunt, ut dicto N. obediant et obe- dire et parere debeant in singulis, que ad prefate monete notariam spectant et spectare vel attinere noscuntur.“ Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 143, n. CXLIV. 2329. „Collatio monetae per regem facta propter debita. — Nos Wencezlaus, — rex Boh. et marchio Mor. not. oc, quod nos fidelium nostrorum servitia mente revolventes me- mori, et cupientes eisdem grata remunerationis vicissitudine respondere, dilecto fideli nostro Merclino de Cadano in recompensam debitorum, quibus tenebamur eidem, et de gratia nostra speciali monetam nostram in eadem civitate, prout nos possedimus hucusque, contulimus et possideri volumus tenore praesentium ab ipso, et suis heredibus imposterum pacifice et quiete." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 54. 2330. „Concessio monetae et judicii per regem facta. — Nos Wenceslaus, — rex Boh. et marchio Mor. not. oc, quod judicium et monetam in . . loco, et de . . loco dilecto fideli nostro suis exigentibus meritis hereditarie concessimus possidendum, volentes ut ipse et heredes sui legitimi dictos proventus deinceps percipiant et libere percipere valeant, contra- dictione qualibet imposterum quiescente. Ipse tamen et heredes ipsius legitimi in hujus nostrae concessionis recognitionem viginti marchas argenti in festo b. Petri annis singulis camerae nostrae solvent." Cod. Zdenc. de Treb. n. 6. 2331. Locatio monetae et urborae per Boemiam a Wenceslao, rege Boh. facta. — Not. oc, „quod nos dilectis nobis A. b. c. monetam nostram per regnum nostrum Bohemie, cui hoc anno specialiter ferrum in Broda inclusimus, a festo b. Petri proxime affuturo per vnius anni circulum reuolutum cum vrbora locauimus pro duobus millibus marcharum et

Strana 1011
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1011 quingentis marchis nostre camere per eosdem in terminis ipsis ad hoc deputatis finaliter pre- sentandis. In hujus autem locationis contractu tales conditiones duximus inserendas, vide- licet quod dicti magistri monete argentum omnino depurare debent, ita ut denarii de puro argento fabricari debeant atque cudi. Et ne de numero denariorum de qualibet marca cuden- dorum dubium aliquod ualeat suboriri, ipsum presentibus duximus exprimendum. Sarcient itaque dicti magistri monete et eorum subditi de qualibet marca ex mera nostra licentia 21/2 talenta denariorum, et super predictum tercium medium talentum XXX denarios sarcient sine vara; volentes ut de predictis denariis tercium dimidium talentum dare debeant pro vna marca examinati argenti, nec dictus numerus cudendorum denariorum siue pro vna marca dandorum per spacium prefati anni diminui debet aliqualiter uel augeri. Sed ut predictum argentum melius et commodius ualeat depurari, volumus, ut vbicunque dicti magistri monete a festo Petri nunc uenturo usque ad octauam s. Michaelis proximo subsequentem antiquum argentum circa aliquem deprehenderint, illud depurare debeant, et quantum de ipso exami- nati argenti resultauerit, id cum denariis nouis secundum modum supra positum debent per- soluere possessori. Si uero per octauam b. Michaelis predictam per prefatos magistros mo- nete circa aliquem antiquum argentum fuerit deprehensum, volumus, ut circa quem argentum predictum inventum uel deprehensum fuerit, ipsum sine spe restitucionis amittat, in tanto, quantum circa ipsum inuentum fuerit, nichilominus condempnandus; de quo argento prefatis magistris monete due partes cedere debent, parte tercia nostre camere deputata. Eundemque modum in falsis denariis, si circa quemquam inuenti et deprehensi fuerint, uolumus obser- uari. Si uero dictum falsarium nobiscum super ipsius delicto contingeret conuenire, et nos tam denarios quam penam, quam pro commisso daret, tolleremus in totum, ex tunc partem dictis magistris monete contingentem faciemus refundi." Sternberg, Gesch. der böhm. Bergw. II, 2, p. 43. — Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 139; n. 134. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 39, n. 86. 2332. Wenceslaus, rex Boh. locat monetam cum iudiciis Znoymensi et Iglaviensi. — Notum oc, „quod nos monetam per 1) Morauiam locauimus Tiloni de Brod Ungaricali, Bertholdo de Iglavia et Ulrico de Brunna, cum judiciis Znoymensibus et Iglaviensibus re- gendam et tenendam a data praesentium usque ad festum Purificacionis b. Mariae virginis primo futurum, et ab eodem festo usque per unius anni circulum revolutum, pro mille talentis denariorum, duobus scarletis, duobus staminibus de Gent, et septem tunicis, in quatuor anni temporibus persoluendis, ita quod quolibet quatuor temporum CCL talenta nobis solvere tenebuntur, scarleti vero et de Gent stamina cum tunicis solvent, cum per nos fuerint requisiti. Hanc autem monetam tenebunt et regent sub juribus et conditionibus infra scriptis, videlicet quod ad marcham puri argenti addetur dimidia marcha cupri, et de marcha hujusmodi argenti fabricabunt et fabricare tenebuntur per totum praesentis locationis tempus duo talenta et dimidium et XII denarios; quidquid autem ultra hoc fabricabitur aut fabricatum inventum fuerit, pro falso debet opere reputari. Si forsan magistri fabricarum vel monetarii ad man- datum praedictorum magistrorum monetae noluerint per malitiam vel captionem aliquam denarios fabricare, volumus, ut secundum justitiam per camerarium Moraviae, si praesens 127*

Strana 1012
1012 fuerit, vel per civitatis judicem ad monetandum denarios compellantur, et quod nullus ex eis gladium fixoralem, cultellum, vel aliqua arma portare in domum, in qua fabricantur denarij, audeat vel praesumat sine magistrorum monetae licentia speciali. Si quis eorum contra fecerit, in decem talentis denariorum pro vice qualibet condemnetur. Si etiam aliquis mone- tariorum vel fabricarum magister vel nobilis vel quicunque alter, cujuscunque conditionis, sive prius accusatus de falso vel proscriptus fuit, vel imposterum accusatus fuerit, volumus, quod de ipso fiat magistris monetae justitia, ita quod reus pecuniarie puniatur; inhibentes expresse, ne quis aliquem infamem, qui sciat fabricare denarios, fervet vel teneatur in domo sua, sed volumus, quod ad requisitionem magistrorum monetae jurati et judex civitatis ex- pellant eum de civitate, sicut suspicionis notam et quinquaginta talentorum poenam, cui eos, si contra fecerint, obnoxios esse volumus, cupiverint evitare. Et quia volumus, quod falsarii de terra nostra penitus extirpentur, nec sit locus eis vel occassio commorandi, damus tenore praesentium praefatis magistris monetae plenam et liberam facultatem intrandi cum duobus vel tribus juratis civitatis vel aliis idoneis viris domum, de qua habetur suspicio, quod in ea falsum argentum fundatur vel comburatur, vel falsi denarij fabricentur, et perquirendi falsarios, et falsariorum instrumenta et captivandi eos in ipsa, ut de ipsis fiat justitia et poena pecuniaria condemnentur. Si quis vero ex juratis vel aliis quibuslibet, praedictos magistros monetae comitari ad praedicta exsequendum recusaverit requisitus, vel si aliquis contradixerit, ut domum non intret seu defenderit; tunc volumus, quod camerarius de ipso tanquam de falsario pecuniariam poenam sumat. Ad haec si apud aliquem vel macellarium vel cauponem, vel quemcunque alium rei cujuslibet venditorem falsi fuerint inventi denarij, et se, quod pro mercimoniis suis eos receperit, non poterit rationabiliter excusare, praeci- pimus, ut illum, qui sibi dedit eos, magistris monetae vel nominet vel ostendat, alioquin in viginti denarijs pro vice qualibet eum volumus condemnari. Volumus etiam, quod nullus emat vel vendat res mobiles, aut se moventes metat, aut vineas colat, nisi cum denarijs de moneta, wienensibus et cujuslibet alterius regionis penitus interdictis. Si quis autem con- trarium fecerit, in decem talentis pro vice qualibet puniatur. Volumus insuper, quod nulli liceat habere stateram vel pondus ad argentum vel aurum ponderandum, nisi de magistrorum monetae licentia et favore, sicut praedictam decem talentorum poenam cupiverint evitare. Praeterea inhibemus expresse, ne aliquis sive baro sive alter quicunque magistros monetae vel suos procuratores aut nuntios in foris, villis, civitatibus molestet vel offendere audeat seu praesumat, sicut quinquaginta 2) talentorum poenam cupiverint evitare. Sed si forsan per aliquem denarij falsi apud magistrorum monetae procuratorem vel nuncium fuerint de- prehensi, tunc volumus, quod ipse denarios illos examinare non faciat, sed comprehensum et denarios magistris monetae et camerario praesentet, ut et denarii coram eis examinentur, et deprehenso fiat justitia, ut pecuniarie puniatur. Item volumus, quod nullus judicum aut baronum aut nobilium sibi juris usurpet aliquid in moneta, neque in magistros monetae vel procuratores, homines vel servientes ipsorum aliquam habeant vel exerceant potestatem. Sed si quis aliquid contra magistros monetae vel ipsorum procuratores et homines proponere vel agere habuerit, id coram camerario Moraviae prosequi studeat justitia mediante. Prae- Formae literarum

Strana 1013
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1013 cipimus etiam, quod Judaei 3) per Moraviam singulis septimanis recipiant denarios de moneta, sicut fuit hactenus consuetum. Si vero gwerra talis in Moravia, 4) quod absit, exorta fuerit, ut ejus occasione monetae utilitas minuatur, tunc ad proborum virorum arbitrium de praefatis mille talentis pro damni quantitate, quod magistri monetae suscepisse probabuntur, eis volumus defalcare, nec non et si casu aliquo alterum praefatorum judiciorum vel ambo forsitan non obtinent per praefati temporis spatium possidenda. De cambio vero in Broda Smilonis taliter praesentibus diffinimus, quod si cambium ipsum ad monetam Moraviae spec- tare debet, tunc volumus, quod dicti magistri ipsum teneant atque regant, si non, tunc ad magistros monetae Bohemiae volumus pertinere. Quidquid etiam de poenis pro culpis et excessibus praetaxatis dictis magistris monetae infra praescriptum tempus evenire contigerit, volumus, quod nobis medietas ejus, et ipsis reliqua cedat medietas absolute, et de hoc teneantur nobis reddere rationem. Inhibemus etiam, quod nulli liceat habere pondus aut libram ad ponderandum argentum sine licentia et favore magistrorum monetae, sicut viginti talentorum poenam cupiunt evitare. Item volumus et penitus observari jubemus, ut una mensura, videlicet ulna, pondus et alia quaelibet mensura in singulis rebus, quae vendi debent et consueverunt ad mensuram, per totum regnum nostrum haberi dabeat et servari; et quod illa mensura habeatur atque servetur, quam magistri monetae cum juratis civitatis duxerint statuendam. Si vero aliquis inventus fuerit alia mensura uti quam illa, quae per magistros monetae statuta fuerit, ipsam falsam volumus reputari, et nobis in viginti talentis denariorum volumus condemnari. Item si, quod absit, gwerra in regno nostro exorta fuerit, unde mo- netae nostrae lucrum tolleretur, super compensationem damni hujusmodi promittimus, quod quantum ijdem magistri monetae probare poterunt dampni occassione gwerrae se recepisse, ipsis faciemus gratiam competentem. Item volumus, quod si quis ex hijs, quibus locata sunt ferramenta per magistros monetae, deprehensus fuerit cum falsis denariis vel falso argento, ipse, qui deprehensus fuerit, debet pro eadem falsitate pecuniali poena puniri, et magistri monetae nihil inde damni vel vituperii vel dispendii patientur. Item prohibemus, quod nullus judicum sibi juris usurpet aliquid in moneta; sed si aliquis contra magistros monetae vel subditos eorum aliquid habuerit quaestionis, hoc coram camerario regni vel coram ipsis magistris monetae, si querulanti placuerit, secundum juris ordinem prosequatur. Item quod illi, qui habent fabricas monetae in quacunque civitate, et monetarij eorum non teneantur fundere argentum, quod fabricari debet, nisi coram provisoribus monetae, et non alias. Quodsi forsan alias quam coram monetae provisoribus argentum fuderint fabricandum, denarios, qui ex illo argento fient, pro falsis volumus reputari et detineri, et eosdem, qui fuderint, in viginti talentis insuper condemnari. Harum vero poenarum duas partes magistris monetae cedere volumus, tertiam vero nobis." Sternberg, Gesch. der böhm. Bergw. II, 2, p. 44. — Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 142, n. CXXXVII. — Cod. Zdenc. de Treb. n. 5. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 11, n. 17. 1) per Bohemiam h. cod. bibl. cap. Prag. 2) Cod. Zdenc. h. XX. 3) Cod. bibl. cap. Prag. et cod. Zdenconis h. judices. 4) in Mor., qualis nunc est per Moraviam, ibidem.

Strana 1014
1014 Formae literarum 2333. W(enceslaus), rex Boh. cuidam dilecto suo notariae officium in omnibus mo- netis per Bohemiam exceptis in Pragensi et Pontensi civitatibus confert. — Not. oc, "quod nos dignum fore reputantes, vt nobis deuote famulancium merita grato retribucionis munere compensemus, dilecti nobis tali, quem probitatis sue merito fauore prosequimur et gracia speciali, notarie officium in omnibus monetis per regnum Bohemie, excepta moneta in Pra- gensi et Pontensi ciuitatibus, de gracia contulimus speciali tenendam et possidendam paci- fice et quiete temporibus vite sue. Volentes, ut in quamcunque ciuitatem seu locum alium, quam solummodo Pragen. et Ponten. civitates, ferrum dictarum monetarum transferri con- tigerit, dictus . . dictarum monetarum notariam cum iuribus ipsarum debeat possidere. Pre- cipientes nichilominus magistris monete et monetariis, quibus sepedictas monetas nostras pro tempore duximus commitendas, vt hiidem, prout graciam nostram conseruare dilexerint, in omnibus iuribus respicere debeant, quemadmodum olim domini Ot. regis Bohemie, patris nostri carissimi alii monetarum Bohem, notarii respici consueuerunt." Sternberg, Gesch. der böhm. Bergw. II, 2, p. 53. — Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 142, n. CXL. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 23, n. 36. 2334. Locatio monetae per Bohemiam. — Nos Wenceslaus, rex Boh. et marchio Mor. not. oc, "quod monetam regni Boh. Eberlino, 1) magistro monetae, locavimus pro XIV 2) millibus marcharum argenti, a festo b. Petri 3) nunc venturo per annum, judicijs nostris in ...loco et in ... loco pariter inclusis. Dabit autem nobis dictus magister monetae in qua- tuor anni temporibus mille talenta denariorum in parata pecunia de summa superius annotata, et residuam partem in equis, vestibus, victualibus, ac alijs servitiis nobis solvet. In vestimentis vero solvet taliter vel serviet: in festo paschae 4) LX milites et in festo s. Jacobi 5) L milites debet in vestibus expedire. Item si denarij pragenses in Pilsna 6) loco cursum non habuerint, suo jure concessimus ipsi, ut ibidem ratisponenses 7) denarios de- beat fabricare. Item statuimus, quod idem E. viginti sex solidos breves, et quatuor dena- rios de marcha argenti usque ad festum . . operari debeat sine vara, sed post festum dictum XXX solidos breves et quatuor denarios operabitur sine vara. Item in Praga de voluntate magistri monetae quatuor examinatoria tantum erunt, in quibus et per totam ter- ram purum examinabitur argentum, et non aliud quoquo modo. Statuimus etiam, ut ex- pensae causarum atque montium de monetae nostrae denariis solummodo comparentur. Qui- cunque vero secus fecerit, rebus et persona in gratia nostra stabit. Ad haec volumus, ut nullus nobilium aut civium juratorum magistrum monetae nostrae vel suos provisores de pravis denariis convincere valeat, nisi iidem denarii in camera vel juxta ferrum monetati fuerint, judicium et emenda de talibus pertineat ad nostrum dominium speciale. Praeterea nullus in aurifodinis debet cambium exercere, vel aliquem campsorem substituere, nisi qui de voluntate magistri monetae nostrae ad hoc officium fuerit deputatus. Promittimus in- super praefato magistro monetae, si quid campsoribns seu provisoribus in cambiis violentiae illatum fuerit, quod probare poterint evidenter, quod pro iisdem denariis vadia aequivalentia assignabimus, vel de summa nostra taxatio damni hujuscemodi rescindetur. Item statuimus, quod omne genus negotiandi de nostrae monetae denarijs tantum fiat, et nemo marcham

Strana 1015
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1915 argenti per circulum anni carius quam pro talento emere seu vendere audeat vel attentet. Si quis vero miles vel civis vel mercator nostro mandato contrarius extiterit in hac parte, viginti marchas argenti nostrae camerae assignabit; si vero servus vel humilis persona ean- dem culpam inciderit, nostrae dabit camerae decem marchas argenti. Ad haec si nobilis vel aliquis judex, seu aliqua persona quaecunque ceperit falsarium, tertia pars de rebus capti ei, qui ipsum ceperit, cedet, et reliquae duae partes camerae nostrae cedent, sin autem quenquam falsarium magister monetae nostrae vel sui provisores ceperint, omnis ejus facultas mobilis et immobilis ipsi cedet. Item volumus, ut nullus ex parte nostra affundat nisi Ho. et id ipsum, quod affusum fuerit, de nostra summa modo debito rescindatur. Cod. Zdenc. de Treb. n. 4. — Cod. bibl. cap. Prag. n. 235. 1) Cod. cap. h. H. 2) VIibidem. 3) deest ibidem 1) Penthecostes ibidem. 5) Michaelis ibidem. 6) deest ibidem.") deest ibidem. 2335. O(ttacarus), rex Boh. locat monetam per Moraviam. — Notum oc, „quod dilecto fideli nostro E. 1) magistro quondam monete per Bohemiam, monetam Morauiae cum iuribus et iudiciis pertinentibus ad eandem, locauimus a data presencium usque ad festum b. Petri primo futurum et a festo b. Petri usque per unius anni circulum reuolutum pro quinque millibus talentorum nostre camere in subscriptis quatuor anni temporibus exsolvendis. Dabit enim in festo pentecostes primo venturo CCL, in festo natiuitatis dominice succedente etc. Dabit insuper in carnispriuio proxime affuturo decem husiones, in festo autem pasche secuturo X 3) vasa vini et duo stamina de skarleto rubeo et octo 4) baldekinos, et domine regine, car. coniugi nostre, vnum stamen de skarleto et duos baldekinos. Condiciones autem locacionis ipsius sunt tales, videlicet quod idem E. 1) emendet et emendare teneatur argentum taliter, vt facta comparacione istius argenti, quod modo currit, ad illud argentum, quod curret anno sequenti, marca illius argenti, quod tunc curret uel currere debebit, sit melior quam marca, que nunc currit, vno lotone, ita quod argentum futuri anni in ea quantitate bonitatis per depuracionis remedium seu correctionem nunc currente argento sit melius, quod marca cursuri argenti vno lotone sit melior marca in instanti currentis. Volumus eciam, quod super marcam argenti fabricetur tercium dimidium talentum denariorum morauicalium et duodecim denarii; et si ultra istius numeri quantitatem aliquid fabricatum fuerit, pro falso debeat opere reputari. Bis autem infra annum renouabuntur denarii, videlicet in ipsius anni principio, hoc est in festo b. Petri, et in festo purificacionis tunc proxime affuturo; et quod omnes empciones et uendiciones fieri debeant cum denariis monete predicte, et non cum auro uel argento. Volumus eciam, ut nulli liceat habere pondera ad aurum uel argentum ponderandum sine voluntate ipsius magistri monete, et si quis preter ipsius voluntatem pondera habuerit in viginti talentis, eum volumus condempnari. Placet eciam nobis, quod nullus audeat auri vel argenti cambium exercere preter predicti magistri monete licenciam et mandatum, specialiter inhibentes, ne quis audeat cum antiquis denariis metere, sed cum nouis. Volumus 5) etiam, quod hi, qui fabricas monete a nobis tenuerint vel comparaverint jure hereditario possidendas, nihil amplius juris, quam prius in moneta habuerint, sibi usur- pare presumant, et magistris monete obediant in licitis et honestis. Et generaliter omnibus juribus, quibus magistri monete Moravie hactenus sunt usi, qui eandem monetam condu-

Strana 1016
1016 Formae literarum xerunt a nobis, et que ad ipsam monetam spectare noscuntur rationabiliter, ipsum uti volumus et gaudere, strictissime prohibentes, ne quis eundem magistrum monete vel campsores ipsius in juribus vel agendis monete impedire presumat aliquatenus vel gravare. Promittimus preterea eidem magistro monete, quod si guerre alique emerserint in terra Moravie, propter quas dictus magister monete lucrum de ipsa moneta habere non posset, sibi pro modo vel quantitate dampni, quod occasione guerrarum pateretur, volumus de debitis, quibus nobis tenetur, sicut expediens fuerit et nobis videbitur, defalcare." Sternberg, Geschichte der böhm. Bergw. II, 2, p. 48. — Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 139, n. CXXV. — Cod. bibl. cap. Prag. 11, n. 16. — Cod. Zden. de Treb. n. 3. 1) Cod. Zdenc. h. H. 2) deest ibidem 3) quatuor ibidem. 4) deest ibidem. 5) Volumus — defalcare deest in cod. Regiomont. 2336. Wenceslaus, rex Boh. Conrado, civi Prag. provisionem in moneta Pragensi et aliis monetis concedit. — Not. oc, „quod nos deuota fidelium nostrorum obsequia retribu- cione merita prosequi cupientes, Con. ciui Pragen., qui nobis grata et vtilia seruicia pre- stitit et prestare poterit in futurum, prouisionem in moneta Pragen. et aliis monetis per totum regnum graciose concessimus, cum omnibus iuribus racionabiliter pertinentibus ad eandem tenendam, quam diu uita fuerit sibi comes, videlicet ut qualibet septimana magistri monete, quicunque pro tempore fuerint, dimidium talentum denariorum sibi exsoluant, et vestes bis in anno sibi dent et dare difficultate qualibet remota teneantur. Mandantes — singulis magistris monete, tam presentibus quam futuris, quod dicto Th. (sic) dicta iura, quoad vixerit, annuatim integre persoluant et persoluere teneantur.“ Sternberg, Geschichte der böhm. Bergw. II, 2, p. 56. — Cod. bibl. cap. Prag. n. 33, f. 22. — Voigt, das urkdl. Formelb. des Hen. Ital. n. CXXXVIII. 2337. (Rex?) officium provisionis monetae et notariae steurae per provinciam Bru- nensem cuidam confert. — „Inde est, quod cum talis de . . loco de fide et legalitate sit nobis pluries et a pluribus commendatus, eidem officia provisionis monete et notarie steure per Brunensem 1) provinciam duximus committenda, ut ipse loco et vice nostri monete provideat et officium notarie Brunensis peragat, ut decet et expedit, et obvenciones, que ex ipsis provenerint, nobis tamquam fidelis et legalis noster vicarius representet. Voigt, Das Formelb. des Henr. Ital. p. 142, n. CXLI. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 23, n. 37. — Cod. Zdenc. de Treb. n. 9. 1) Cod. Zden. h. Curimensem. 2338. "Locacio prouisionis monete. — Nos Wenceslaus, rex „Boh. et march. Mor. oc, not. oc quod dilecto fideli nostro . . de . . officium prouisionis in eadem ciuitate procuran- dum et gerendum concessimus temporibus vite nostre, dantes sibi tenore presentis priuilegii facultatem plenam et liberam prouidendi et examinandi monetam atque denarios tam in bo- nitate argenti quam in pondere ac valore, ita quod moneta siue denarii in debita mensura, valore et pondere conseruentur. Et quia dignum est, ut laborantibus aliquis fructus proue- niat ex labore, volumus et — petimus adimpleri, ut magistri monete in dicta ciuitate pre- fato . . XXX den. exsoluant et soluere teneantur qualibet septimana, volumus et expresse

Strana 1017
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1017 iubemus, quod si contingerit ferrum monete de ipsa ciuitate transferri in alteram quamlibet ciuitatem, idem . . nichilominus prouisionem in eadem ciuitate, in quam ferrum translatum fuerit, debeat possidere ac XXX denarios septimana qualibet percipere de eadem." Cod. bibl. cap. Prag. f. 24, n. 40. — Cod. Zdenc. de Treb. n. 12. — Bodmann, Cod. epist. 278. 2339. (Rex Boh.) Ekardo officium provisionis in moneta per terras suas confert. — „Ad diminuendam falsariorum nequitiam, et monetam in terris nostris in sinceritatis conti- nentia debite conservandam, viros honestos monetae praeficimus, de quibus approbata fama et fidei puritas haesitare nos ullatenus non permittat. Per praesens igitur priv not. oc, quod nos attendentes fidem puram dilecti fidelis nostri Ekardi, jam nobis ex multis rerum argu- mentis expertam, et opinionem illibatam, qua idem favoris commendationem meruit generalem, sibi officium provisionis in moneta per terras nostras gerendum et exequendum committimus, dantes ipsi plenam et liberam facultatem ubilibet providendi sive examinandi monetam vel denarios in argenti bonitate, pondere ac valore; ita quod denarii vel moneta in debitis mensura, valore et pondere conserventur, nec non et captivandi falsarios vel malam (?) fabricantes pecuniam de persona, et de ipsis judicium secundum terrae consuetudinem fa- ciendi; mandantes universis et singulis magistris monetae districtius, quod Ekardum prae- dictum in executione sui officij non audeant aliquatenus impedire, sed ipsum promoveant et adjuvent ubicunque, et quandocunque ipsos duxerit requirendos, ministrentque ipsi expensarum necessaria honorifice, sicut decet." Sternberg, Gesch. der Böhm. Bergw. II, 2, p. 50. — Voigt, das urkdl. Formelb. 143, n. CXLII. 2340. „Locatio urborae aurifodinarum. — Nos Wenceslaus, — rex Boh. et marchio Mor. not. oc, quod nos dilectis fidelibus nostris Lutoldo et Nicolao fratribus de Praga nec non et Alberto de eadem civitate locavimus urboram aurifodinarum per totum regnum nostrum habendam ab ipsis sub eisdem iuribus et conditionibus, sub quibus eam hactenus habuerunt, et possidendam a festo b. Petri primo futuro usque per duorum annorum spatium revolutum, pro decem marchis arg. ab eisdem Lutoldo et Nicolao infra subscriptos terminos exsolvendis, videlicet quod in festo b. Jacobi primo futuro praenominati Lutoldus et Nicolaus solvent nobis decem marchas auri, in festo Wenceslai sequuturo duas marchas auri, in festo b. Galli subsequenti duas marchas auri, in festo autem nativitatis dominicae postmodum succedente duas marchas auri nobis dabunt pro exsolutione primi anni; in secundo vero anno in eisdem festivitatibus atque terminis nobis solvent per totidem marchas auri, sicut superius est notatum, ita quod per praefatos terminos infra praefatorum duorum annorum spatium tota praefatae summa pecuniae, scilicet decem marchae auri nobis integraliter sit soluta." Cod. Zdenconis de Trebecz n. 17. 2341. W(enceslaus), rex Boh. quibusdam civibus Pragensibus examinandi argentum concedit facultatem. — Not. oc, "quod nos cupientes, ut in regno nostro purum argentum vigeat et per hoc paulatim falsariorum nequicia deleatur, B . . . et . . . ciuibus Pragensibus examinandi argentum plenam et liberam concedimus facultatem solum per tempora vite nostre, volentes, quod in foro ciuitatis Pragensis domum habeant, in quo quatuor examina- 128

Strana 1018
1018 Formae literarum toria collocentur, quorum vnum B. et frater eius, tria uero alia reliqui tres debeant possidere, et in eisdem argentum fideliter examinent et depurent sub eisdem condicionibus, sub quibus examinatores argenti examinare consueuerunt temporibus domini . . 1), olim patris nostri memorie recolende. Volumus etiam, quod prefati examinatores magistris monete, quicunque pro tempore fuerint, subesse debeant et parere, prout consuetum fuit olim in omnibus, que decencia fuerunt, quantum ad idem officium pertinet et honesta. Ipsi autem magistri monete, quicumque pro tempore fuerint, eosdem examinatores non molestabunt neque grauabunt indebite, sed eo iure eaque consuetudine, quibus teneri debent examinatores a magistris monete, tenebunt eosdem et per uite nostre tempora conseruabunt, et quod magistri assignent ipsis denarios sine eorundem examinatorum dampno vel dispendio permutandos. Interdicimus autem — vniuersis et singulis aurifabris Pragensis ciuitatis et aliis quibuscunque, quod argentum deinceps examinare non debeant nec praesumant. Si quis autem in tantam pro- ruperit temeritatis audaciam, ut post hec dictum argentum examinare presumat, volumus quod argentum, quod examinauerit, amittat, et id camere nostre cedat, et insuper in decem marcis argenti nobis pene nomine puniatur. Precipimus insuper vniuersis et singulis iudicibus ciuitatis Pragensis, quicumque pro tempore fuerint, quod eosdem examinatores in suis iuribus tueantur et promoueant, vbicunque fuerint promouendi. Si uero contingeret, quod ex eis aliquis uel aliqui nobis superstitibus morerentur, tunc uolumus, quod filii eorum succedant eis in dicto examinacionis officio, et quam diu nos uixerimus, idem possideant atque gerant." Sternberg Geschichte der böhm. Berg.w II, 2, p. 52. — Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 142, n. CXXXIX. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 22. — Cod. Zdenc. de Trebecz n. 16. 2342. „Nos Wenceslaus 1), rex Boh. et marchio Mor., not. oc, quod volentes sic inten- dere nostris profectibus, ut alios non gravemus, cum aurifabri civitatis nostrae Pragensis nobis conquesti fuerint, quod quia ipsis non licebat argentum examinare, multa eis incommoda emergebant, volentes, ut ipsi per haec de cetero gravamen non sentiant vel jacturam, ipsis gratiose concessimus examinandi argentum liberam facultatem, ita quod quatuor ex eis- dem electi et iam constituti ex ipsis, videlicet A. B. C. D. liberam potestatem habeant examinandi argentum in domo quadam publica, quae vulgariter Hutta dicitur, universis ac singulis inhibentes, ne examinare argentum audeant in alijs locis publicis seu privatis, sicut gravem indignationem nostram et poenam debitam cupiunt evitare; istam autem concessionem sic eisdem duximus concedendam, ut per eam nullum incommodum, nullum praejudicium monetae vel monetarijs generetur. Cod. Zdenc. de Treb. n. 14. — Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 160, n. CLXXI.° 1) Voigt. h. O. 2343. „Nos O 1) oc, quod nos 2) . . et . . de . . urboram argentifodinarum tam per Bohemiam quam per Moraviam locavimus a festo b. Petri primo venturo usque per anni circulum revolutum pro duobus 3) milibus marcarum argenti nobis ab eisdem . . persolvendis in quatuor terminis subnotatis. Dabunt enim in festo beati Michaelis 4) primo venturo quin- gentas marcas, in festo nativitatis dominice secuturo quingentas marcas, in medietate qua-

Strana 1019
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1019 dragesime subsequente quingentas marcas, et in festo pentecostes tunc ultimo succedente quingentas marcas camere nostre solvent." Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 154, n. CLXI. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 10, n. 13. — Cod. Zdenc. de Trebecz n. 18. 1) Cod. Zdenc. h. Wenceslaus. 2) Ibidem nos Baldewino et Conrado de Iglawia. 2) Ibidem decem. 1) s. Petri ibidem. 2344. O(ttacarus), rex Boh. judici suo silvam quandam concedit ad (X)VIII laneos locandam. — Scire oc, "quod utilitatibus et commodis regni nostri jugiter intendentes — judici nostro . . silvam nostram, quae dicitur . . apud . . sitam, secundum quam via extenditur de . . et sinistram usque in . . et ex altera parte viae s. dextrae tantummodo ad (X)VIII laneos, cuicunque voluerit locandi concessimus liberam facultatem laneorum. Primo concedimus duos laneos libere cum taberna; insuper de sedecim laneis locatis XV nobis cedent, sextus decimus vero laneus sibi cedat, quem pro se tenere, vel alii locare pro sua poterit volun- tate. Item eidem unum molendinum concessimus liberaliter ubicunque aqua ad hoc compe- tens valeat inveniri. Item sel'te (sic) civibus unam tabernam tantummodo concessimus possidendam. Dantes et concedentes census infra notati de laneis nobis solvendi a festo b. Wencezlai nunc adventuro ad tredecim annos omnibus ibidem se recipientibus plenariam libertatem; easdem etiam per terras omnes nostras ubique locorum de teoloneis et foris civi- tatum nostrarum infra tactos XIII annos qualibet perfrui volumus libertate et gaudere. Lanei quoque locandi tantae longitudinis et latitudinis sint, ad modum laneorum in Zitavia in mensura, quorum quilibet, dum extra annos libertatis praefixos ad censum pervenerit exsol- vendum, III fert. arg. et duas mensuras, quae dicuntur .. siliginis et II avenae, scapulam et III pullos solvet nobis; de omni etiam iudicio, et infra libertatis annos et extra, nobis duos denarios et dicto V. judici tertius denarius omni jure cedet. Item quod infra liber- tatis annos praefixos tota silva sit locata, et post libertatis exitum census, ut ante tetigimus exsolvatur. Palacký, Formelb. I p. 308. 2345. (Cc. 1285). Wenceslaus, rex Boh. Gunthero de Opavia villam quandam in provincia Opaviensi concedit. — Noverint oc, „quod propter grata et utilia servicia, que Guntherus de Opavia olim prestitit Ch. inclite regine Boh., prestat nobis ad presens, et adhuc prestare poterit in futurum, reputantes esse iustum et racionabile, si eum condigna remune- racione premiamus, liberaliter villam nostram sitam in Opaviensi provincia cum omnibus agris cultis et incultis, pratis, pascuis, aquis, cum quibuslibet rubetis, et ceteris attinenciis et iuribus suis eidem G. tenore presentis scripti concessimus hereditarie possidendam. Ita tamen, quod idem G. et sui heredes nobis vel dicte regine cum uno dextrario fallerato in suis expensis in Opaviensi provincia, alias vero, utpote contra Polonos vel Moravos, in nostris vel domine regine expensis servire fideliter teneantur, quociens eos duxerimus requi- rendos. Quod si forte idem G. in propria persona causa legitima impeditus venire non posset, tunc duos probos servos, unum in dextrario et alterum cum balista tenebitur, cum necesse nobis vel matri nostre fuerit, destinare.“ Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 79. 128*

Strana 1020
1020 Formae literarum 2346. „Nos W. oc, not. facimus — quod nos volentes, ut loca regni nostri, que per guerrarum pressuras multiplices desolata iacent atque deserta, reformari debeant et colonis atque habitatoribus repleantur, cum Heynrico Bohemio super locacione seu reparacione ville nostre dicte . . . convenimus in hac forma, videlicet, quod idem H. locabit et locare tenebitur XX laneos et dimidium, qui sunt in eadem villa, colonis et utilibus hominibus, qui quidem homines de quolibet laneo unam marcam argenti quolibet anno in festo b... camere nostre solvent, attamen isto anno primo de decem et septem nichil solvent vel solvere non tenebuntur, sequenti vero anno et singulis annis subsequentibus marcam unam argenti de quolibet laneo in festo b. Michaelis exsolvent. De septem vero laneis et dimidio in primo anno et secundo possessores eorum nullum penitus censum solvent, in sequentibus vero in prefato festo unam marcam de quolibet laneo nobis solvent. Et quia dignum est, ut labo- rantes pro nostris utilitatibus condignum premium consequantur, pro labore, quem dictus H e deducendo illuc habitatores pacietur, damus sibi de dictis XXII (sic) laneis et dimidio unum laneum necnon iudicium ipsius ville cum omnibus attinenciis suis, hoc est cum molendmo sito in aqua dicte ville et cum tercio denario, qui de iudicio ipso provenit, libere ac hereditarie possidenda, mandantes universis habitatoribus regni nostri, cuiuscumque condicionis existant quod dictum H. et illos; quos ad inhabitandum dictam villam duxerit, non audeant molestare." Voigt, das urkdl. Formelb. d. Henr. Ital. 151, n. 156. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 18, n. 26. 2347. Nos Wenceslaus, — rex Boh. et marchio Mor. not. oc, "quod nos dilecti fidelis nostri Perchtoldi de Brunna attendentes probitatem, cujus commendabilibus actibus se nobis gratum praebuit, sibi villam Hunehostz concessimus jure hereditario possidendam, cum pratis, pascuis, silvis, rubetis, aquis, aquarum decursibus, et omnibus juribus pertinentibus ad eandem. Quocirca universis et singulis habitatoribus ejusdem villae pracsentis tenore scripti firmiter praecipiendo mandamus, quatenus dicto Perchtoldo et suis heredibus debeant in honestis et licitis, prout decet ac expedit, obedire.“ Cod. Zdenconis de Trebecz n. 76. 2348. "Rex confert civibus Pragensibus aliquam villam pro annuo censu hereditarie possidendam. — Quamvis ad ampliandos status etiam meliorandas conditiones civitatum regni nostri, nostrae se generaliter promptam praebeat excellentia majestatis, prae alijs tamen circa incrementa civitatis nostrae Pragensis, ubi tam nos quam praedecessores nostri regalibus insigniti sumus praesignibus, et caput reputatur proinde dicti regni, serenitatis nostrae versatur intentio, sibique liberalitatis dexteram libentius aperimus. Per praesens igitur privilegium not. oc, quod ad meliorationem civitatis, quae sub castro Pragensi jacet, omnes laneos, quotcunque mensurati fuerint, in villa Hvnehozt, et villa Gentz civibus civitatis ipsius, et heredibus ipsorum perpetuo duximus concedendos, ita tamen quod de quolibet laneo, qui per justae mensurationis modum in praefatarum territorio villarum fuerit mensuratus, nobis dicti cives in festo b. Galli marcham argenti solvere teneantur.“ Cod. Zdenc. de Trebecz. n. 42.

Strana 1021
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1021 2349. „Concessio villae pro annuo censu. Nos Wenceslaus, — rex Boh. et marchio Mor. oc, not. oc. — quod nos Petro et Conrado, filijs Heinrici de Lapide, civis Pragensis, concessimus villam, quae Lubowitz nuncupatur, hereditarie possidendam, ita quod de quo- libet laneo, qui in eadem villa mensuratus fuerit, iidem Petrus et Conradus et heredes ipso- rum dent nobis XL (sic) marchas arg. et viginti quatuor scapulas porcinas excisas cum cute in festo b. Petri annuatim. Damus ipsis etiam libertatem a festo b. Petri nunc instante usque per anni circulum revolutum, ita quod in fine an ni, hoc est in festo b. Jacobi nunc sequente, nobis censum solvant praetaxatum de quolibet laneo, ut est dictum, dantes ipsis Petro et Conrado nichilominus plenariam facultatem vendendi, alienandi, et faciendi de ipsis, quidquid facere voluerint vel decreverint faciendum.“ Cod. Zdenconis de Trebecz n. 34. 2350. Conductio villae. — Nos A. 1) et B. not. oc, „quod nos a uiro honesto, domino C 2) conduximus villam suam ad annuum censum X marcarum argenti usualis soluendarum a nobis eidem C. uel cuicummque ipsum argentum deputatum fuerit, in ciuitate Pragensi in ipsius hospicio . . temporibus infrascriptis. In primo ita huius conduccionis anno in conti- nenti, cum de dicta villa nos intromiteremus, V marcas et ipsorum annorum quolibet festo beati Michaelis V marcas similiter exsoluemus hiis condicionibus tam a parte nostra quam a parte ipsius C., inviolabiliter obseruandis, quod nos tenebimus et possidebimus dictam uil- lam iure conduccionis a festo b. .. 3) proxime preterito usque ad quinque 4) annorum spacium percompletum et omnia iura et obuenciones, que et quas idem C. medio tempore perci- pere deberet ac posset sine contradiccione ipsius C. aut alterius persone pro parte ipsius C. percipiemus, quod nos H. dictum censum in omni euentu, siue prospero siue aduerso, anno quolibet exsoluemus, hoc dumtaxat excepto, si per guerram generalem non a baronibus 5) terre, sed a principe aliquo motam dictam villam non partim sed per omnia contingeret deuastare, quod eodem tempore secundum proborum et communium amicorum arbitrium censum exsol- vere tenebimur et debemus, aliis vero quibuslibet temporibus, cuiuscumque condicionis fuerint, nos dictum censum annis singulis dicto C. uel cuicumque ipsum deputabit, in hospicio suo, videlicet in ciuitate Pragensi, ut promissum est, sicut coniuncta manu vera fide promisimus, penitus exsoluemus, quod si forte nos, sicut prescriptum est, censum prescriptum non solue- remus, tunc D. 5) etc. tales milites intrarent uel intrabunt et intrare tenebuntur ciuitatem Pragensem non exituri ab ea, donec predicto C., per nos fuerit satisfactum, ad quod dicti milites spontanea et libera voluntate per nos rogati et inducti se coram dominis F. 1) et G. talibus ciuibus s) obligauerunt et intrare ciuitatem predictam ac non exire de eadem, donec do- mino C. satisfecerimus, sollempniter sub eorum fide et sub pena X marcarum domino regi soluen- darum promiserunt, renuentes omni excepcioni et omni iuris auxilio, quod possent opponere aliqua racione seu causa, quod dictam promissionem non tenerent nec obseruare debere se forsitan faterentur. Et si aliquem forte dictorum militum medio tempore, quod absit, mori contingeret, tunc loco ipsius vnus ex nobis cum altero milite predicto sub fide sua et pena prehabita, si dictum censum non solueremus, ciuitatem Pragensem intrabit, non de ea cum dicto milite exiturus, donec predicto C. de predicto censu per nos fuerit satisfactum. Pro-

Strana 1022
1022 Formae literarum mittimus eciam dicto C. sub fidei nostre puritate et sub pena V 9) marcarum auri dicto domino regi soluendarum et bona singula ad ipsam pertinencia cum LX mensuris per yemem in aratura dicti C. ibidem seminatis et in eo valore, sicut eam dictus C. nobis locauit, finitis predictis V annis sine omni impedimento contradiccionis occasionibus et dilacionibus quibus- libet postpositis ac sine omni excepcionis subterfugio resignari.“ Cod. bibl. cap. Prag. f. 14 n. 20. — Cod. Zdenc. de Trebecz n. 129. 1) Arnoldus et Benedictus. h. cod Zdenc. de Trebecz. 2) Conrado, ibidem. 3) b. Martini, ibidem. 1) quatuor, ibidem 5) latoribus, ibidem. 5) d. Berengerus de Meldinge et Perchtoldus milites Boemiae, ibidem. 7) dominis Sdezlao et Purchardo talibus militibus, ibidem. 3) militibus, ibidem. 3) X, ibidem. 2351. Conductio villae. — „Nos 1) — profitemur, quod villam .. 2) ad monasterium ..3) iure proprietatis et dominii pertinentem a domino .. 4) vener. abbate ipsius monasterii et conuentu eiusdem possidendam recepimus ad vtifruendum tantum vsque ad terminum vite nostre, et nos pro eiusdem ville possessione et pro remedio anime nostre dedimus a presenti et soluimus dicto abbati XX marcas puri arg. in vtilitatem dicti monasterii con- uertendas, nec non et pecora sufficiencia ad vnam araturam, et nichilominus ubicumque vtilitatibus dicti monasterii poterimus intendere, intendemus, quamdiu vita fuerit nobis comes, tenore presencium ad cautelam monasterii ipsius protestantes et promittentes nichilominus sol- lempniter, quod ipsam villam tenebimus et possidebimus vsque ad finem vite nostre et utifruemur ea sine fraude, ita quod post mortem nostram dicta villa eque bona, ut nunc est, cum bobus et equis ad vnam araturam sufficientibus ad manus et potestatem dicti monasterii reuertetur, et quod occasione istius conuencionis inter nos et dictum abbatem et monasterium facta possessio dicte ville ad patrem, fratres, cognatos uel amicos nostros uel successores uel aliquam aliam personam nobis quocumque modo attinentem non deuoluetur nec deuolui debebit nec ipsis nec alicui ex eis ius competat uilla in eadem, sed statim, ut prediximus, postquam vite huius necessitatem attigerimus, dicta villa cum bobus et equis ad vnam ara- turam sufficientibus ad manus et potestatem dictorum abbatis et monasterii libere et sine difficultate qualibet reuertatur." Cod. bibl. cap. Prag. f. 15, n. 21. — Cod. Zdenc. de Trebecz n. 130. 1) Gereon, civis Brixiensis h. cod. Zdenc. de Trebecz. 2) Hangenswerd h. Cod. Zdenc. 3) Ossek, ibidem. 4) Wernhero, ibidem. 2352. Clero Glacensis provinciae quaedam libertates conceduntur. — „Volumus, ut clerici Clacensis provinciae, cujuscunque ordinis seu conditionis fuerint, a judicum, villi- corum seu aliorum quorumcunque angariarum molestiis esse debeant absoluti, et quod ipsis jura et libertates eorum juxta canonicas sanctiones inviolabiliter observentur, nec quicquam contra ipsos attentare praesumat in praejudicium ecclesiasticae libertatis. Sane etiam prae- cipimus, ne aliquis judicum nostrorum clericos provinciae supradictae laborantes in extremis, vel etiam viam universae carnis ingressos rebus suis aliquatenus spoliare praesumat, seu ipsorum infringere, quae legaliter instituerint, testamenta. Nihilominus statuentes, ut deci- mationes juxta primam locationis institutionem ecclesiis fideliter persolvantur. Ceterum cum manum mitti in messem non deceat alienam, volumus et jubemus, ne aliquis judicum nostrorum

Strana 1023
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1023 causas ad forum ecclesiasticum spectantes debeat judicare et (ad) spiritualia extendere ali- quatenus manum suam." Palacký, Formelb. I, p. 305. 2353. Collatio civitatis jure hereditario. — Othakarus, — rex Boh. et marchio Mor. dux Austriae oc. Not. oc, „quod considerantes fidelitates et servitiorum merita Her- manni camerarij, quae et quas nobis idem a temporibus infantiae suae in curia nostra jugiter famulando fideliter exhibuit et devote, et specialiter tempore afflictionis nostrae et miseriae, quando videlicet dira et crudelis persecutio parentum nostrorum nos extra terminos terrae nostrae despecta pietate et sine culpa nostra voluit effugare, cum effectu dictus Heinricus comes omnibus bonis et cognatis suis post tergum derelictis minas parentum suorum non formidans nobis adhaesit et in castro Mulenstein, ad quod nos inviti intraveramus, omnia genera servitiorum ad nostrum peregit praeceptum pariter et mandatum, et demum cum contra Heinricum, comitem Reni et ducem Bavariae, qui vitam nostram extinquere festinabat, sub castro memorato et contra suos sequaces insultum fecissemus, idem comes honestissime dimicavit, habitaque victoria captos et captivos nobis quam plurimos praesentavit; ceterum in bello per regem Vngariae contra nos temerarie attemptato strenuissimus et fidelissimus est inventus. Praeterea in conflictu nunc temporis Reni palatini coram oculis nostrae majestatis consueta fidelitate ante omnes alios hostium cuneos manu bellica perturbavit, ubi vulnera laetalia in se percepit, nec tamen ab opere cessavit inchoato, sed multos ex ipsis captivavit atque interfecit, deinde cum contra Prutenos cum exercitu nostro accessissemus, cum qui- busdam populis nostris, ipsum Hermannum comitem contra quosdam hostes nostros collectos misimus, quos vicit et ipsorum habitacula devastavit, ipso capitaneo existente, alias autem virtutes multas fecit laude dignas, quas ad praesens propter sui multitudinem seriatim non valemus ullatenus explanare; jure compensationi igitur servitiorum ejusdem volentes grata vicissitudine occurrere, licet majoribus dignus habeatur et meretur, et pro minimis reputemus, quod ad praesens agimus respectu eorum, quae eidem facere intendimus in futurum, quandam terram Grecz vocatam, juxta metas Poloniae adjacentem, quam quondam d. Bolezlaus, baro terrae nostrae, possidebat, et propter infidelitatem perdidit et amisit, dedimus et contulimus ipsi Herimanno comiti, et suis heredibus hereditarie sub ijsdem terminis et metis, quibus antea dicta terra per nominatum d. suum possessorem priorem fuerat limitata et possessa jure perpetuo et irrevocabiliter possidendam.“ — Dat. per manus Welizlai (sic), protho- notarij nostri etc. Cod. Zdenc. de Trebecz n. 127. 2354. Nos Wenceslaus, — rex Boh. et marchio Mor. not. oc, „quod considerata fidei puritate et devotorum obsequiorum dilecti fidelis nostri Eberhardi de Mulenstein, exhi- bitis nobis jugiter et impensis, ipsi hanc gratiam specialem duximus faciendam, suis adhoc precibus rationabiliter inclinati, videlicet quod de hereditate sua, cum prole careat ac here- ditario successore, habeat legandi cuicunque ecclesiae vel monasterio decreverit, donandi etiam seu vendendi, vel quidquid voluerit ordinandi plenariam facultatem, nostra ad hoc

Strana 1024
1024 accedente voluntate pariter et consensu, gratum et ratum habentes, quidquid in praemissis vel aliquorum praemissorum per dictum Eberhardum fuerit ordinatum.“ Cod. Zdenc. de Trebecz n. 89. Formae literarum 2355. O(ttakarus), rex Boh. oc. — „Noverint oc, quod nos attendentes fidem puram, quam Jaroslaus 1) de Sternberch ad nos gerit, et servicia, que nobis fecit hactenus, facit ad presens, et facere poterit in futurum, considerantesque, quod nobilis sit genere, conformis specie et strenuus virium probitate, ei civitatem Camenicz et omnes villas ad eandem civi- tatem pertinentes cum silvis, rubetis, aquis, piscacionibus, molendinis, agris cultis et incultis, et omnibus iuribus et attinenciis earumdem, ex sentencia baronum et beneficiariorum regni nostri in generali curia, Prage in octava nativitatis dominice primo preterita sollempniter celebrata, ad manus nostre curie devolutas et adiudicatas, duximus conferendas, volentes ut idem Jar. et heredes sui dictam civitatem et villas cum omnibus iuribus et attinenciis earum teneant, habeant pacifice et quiete, et quod dilectus fidelis dapifer noster . . dictas civitatem, villas et earum attinencia Jar. circuire debeat atque sibi nostris auctoritate ac nomine assignare." Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 45, n. XXXV. — Cod. bibl. cap. Prag. 88, n. 181. — Cod. Zdenc. de Trebecz n. 72. 1) Cod. Zdenc. h. Jarossius de Vuchsperch. 2) Camentz, ibidem. 2356. W(enceslaus), rex Boh. oc. Constat nobis per legittima documenta, quod villarum dictarum Opatwicz et Slawichicz cum silvis, pratis, pascuis, agris cultis et in- cultis, et iuribus et attinenciis earumdem, — proprietas et dominium spectat et spectare debebat ad latorem presencium pleno iure. Eapropter vendendi easdem villas cum silvis — dicto .. plenam et liberam — concedimus facultatem." Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 153, n. CLIX. — Cod. bibl. cap. Prag. 99, n. 216. 2357. Wencezlaus, — rex Boemiae et marchio Mor. — "Inde est, quod nos attendentes fidem puram et devotionem sinceram, quam Hogerius gessit erga nostri culminis majestatem, et considerantes sollerter servitia, quae nobis hactenus praestitit, praestat ad praesens et praestare poterit tempore successuro, — tenore praesentis privilegij duraturi perpetuo, pre- cibus Perengeri inclinati benignitate solita donationem rerum talium in Werningesrode sisten- tium, quam sibi Nycolaus fecit, ratificamus et in perpetuum confirmamus ex certa nostra conscientia et gratia speciali, ut nostra auctoritate nostraeque majestatis munimine stabilita robur obtineant firmitatis, sicut si nos eidem tales donassemus res superius praelibatas. Cod. Zdenc. de Trzebecz n. 139. 2358. „Rex confert servitori suo bona. — Sane cum tu nobis in nostrae serenitatis servitiis exponendo personam tuam diversis periculis et fortunae casibus incessanter laborare non desistas, tuis justis petitionibus inclinati, conferimus tibi bona nostra in Thachow ad nos pertinentia, pleno jure in perpetuum possidenda — per manus mag. Petri, prothonotarii

Strana 1025
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1025 regni nostri, a. d. M. CC." etc. praesentibus hijs testibus: Purchardo, Henrico, Cunrado et alijs fide dignis.“ Cod. Zdenconis de Trebecz n. 79. 2359. Collatio castri. — Not. oc, "quod nos attendentes fidem puram et deuocionem sinceram, quam dilectus fidelis noster . . de . . ad nos gerit, considerantes etiam grata seruicia, que nobis prestitit acctenus, prestat ad presens et prestare poterit in futurum, de- dimus, tradi(di)mus et concessimus sibi in feodum et iure feodi recipienti pro se et suis filiis legittimis et omnibus ex eis descendentibus in perpetuum masculini sexus tantummodo et dummodo in nullam personam extraneam transferatur, castrum.. 1) situm in prouincia..2) ad habendum, tenendum, possidendum et utifruendum eo perpetuo cum omnibus et singulis pertinenciis et iuribus ad idem castrum spectantibus, cum quibus olim . . dilectus fidelis noster .. tenuit idem quondam, habuit et possedit, et cum omnibus et singulis, que habet infra se et supra se seu intra se in integrum, et ad faciendum de eo, quicquid sibi placuerit, et filiis suis legitimis, masculis tantum, saluo eo, quod in nullam personam extraneam tranfe- ratur idem castrum alienacionis uel translacionis genere et saluo fidelitatis debito, quod nobis et heredibus nostris debetur.“ Cod. bibl. cap. Prag. f. 90, n. 187. — Cod. Zdenc. de Trebecz n. 244. 1) Cod. Zdenc. h. Hohensteyn. 2) Holsouiensi, ibidem. — 2360. „Rex confert alicui villam simpliciter et non hereditarie possidendam. Wenceslaus, — dominus et heres regni Boh. et marchionatus Mor. dilecto fideli suo Alberto, summo camerario regni Boh. — purchrauio in Burgelino. — „Considerantes devotionis et fidei tuae zelum, quo succensus ferves ad omnia, quae nobis aestimas profutura, considerantes quoque utilia, quae nobis hactenus praestitisti servitia, praebes ad praesens et praestare poteris tempore succedente, dignum reputavimus te nostris largitionibus praemiari, ut per hoc in fidei stabilitate perseveres robustius, servias nobis promptius, et alios exinde ad ser- viendum benignius inducamus quasi suasorium per exemplum, quocirca villam dictam vulga- riter Kralovitz, quam olim Theodricus Spatzmannus possedit, tibi concedimus cum omnibus juribus et attinentiis suis, — volentes, ut eandem villam teneas et possideas et fructus atque obventiones ex ipsa percipias impedimento atque contradictione quibuslibet procul motis." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 105. 2361. Rex confert alicui propter sua servitia bona ad manus regias devoluta. — Wenceslaus, — rex Boh. et marchio Mor. oc. — „Licet exigentia meriti adjutus precaminum vel suffragijs non merueris aliquod obtinere, tamen ultra gratiam, quae bene meritos remu- nerat, facere cupientes, tibi quondam Berengerij 1) hereditatem ex donatione inter vivos ad manus nostras rationabiliter deuolutam, sicut idem Heinricus 2) hactenus possedit in castro nec non munitionibus, villis et omnibus juribus et attinentijs suis possidendam praesenti privilegio perpetuo valituro concedimus, — salvis servitio et juribus, quod vel quae ex ea curiae nostrae debentur, et nostra, heredum nostrorum in omnibus, et per omnia voluntate. 129

Strana 1026
1026 Formae literarum Tu igitur solerti mente considerans, quantam in hoc tibi gratitudinem nostra benignitas ostenderit et favorem, fideliter obsequijs nostris et beneplacitis inhaereas et devote, ita studens grata nobis impertiri servitia, ut muneris praevenientis donarium affluentia superes meritorum, nosque delectemur experiri, quid in te liberalitatis nostrae praelarga manus valeat, quodque gratius munera sua fundat. — Dat. Pragae per manus Petri, prothonotarii nostri oc." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 106. — Cod. bibl. cap. Prag. 92, n. 192. 2362. Donatio villae. „Nos W. etc. Veniens ad nos dapifer Moravie .. 1) dilectus fidelis noster, asseruit coram nobis, quod medietas ville.. 2) cum adtinenciis suis et iuribus vniuersis propter excessum quondam Wil .. 3) de .. domini prefate medietatis, cuius excessus causa idem Wil. 3) capite priuatus exstitit tempore olim patris nostri, ad manus nostre curie esset racionabiliter deuoluta, et suppliciter exorauit, ut dictam medietatem ville prelibate sibi dare cum suis adtinenciis iure proprietatis et dominii dignaremur. Nos autem precibus suis benignum prestantes assensum dictam ville pretacte medietatem eidem 1) . . si, quod coram nobis asseruit, ueritate nititur et si de iure facere possumus, dedimus cum adtinenciis et iuribus suis omnibus, et in ipsum ius proprietatis et dominii transtulimus, ut de ipso disponat — pro sue libito voluntatis." Cod. bibl. cap. Prag. f. 79, n. 204. — Cod. Zdene. de Trebecz, n. 95. 1) Cod. Zdenc. h. Albertus. 2) Slegeleresdorph. ibidem. 3) Welizlai, ibidem. 2363. O. notum facimus oc, „quod militi nostro W. de Iwanesdorf, qui grata nobis servicia hactenus prestitit, prestat ad presens et prestare poterit in futurum, villam dictam . .. concessimus cum rubetis, virgultis, agris cultis et incultis, aquis, pratis et pascuis, et omnibus iuribus et attinenciis eius hereditarie possidendam, ut tam ipse W. quam heredes eius dictam villam habeant, teneant — iure hereditario." Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 44, n. XXXIII. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 87, n. 175. 2364. Nos W(enceslaus), rex Boh. et march. Mor. not. oc, „quod nos considerantes pium ei honestum esse, ut eos, qui nobis in infancia nostra fuerunt obsecuti, remuneracionis dulcedine premiemus, Elyzabeth, que nos a tenellis infancie fesceninis usque ad puerilitatis tempora velud obstetrix diligens educavit, villam nostram Rodlicz 1) cum attinenciis suis — contulimus hereditarie perpetuo possidendam.“ Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 163, n. CLXXV. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 88, n. 179. — Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 74. 1) Cod. Zdenc. h. Cuchol. In cod. cap. Prag. deest nomen villae. 2365. "Concessio mediae villae. — Nos W. oc. notum oc, quod nos considerantes fore iustum ac consentaneum racioni, si meritorum prerogatiuam adtendentes nostrorum fidelium, ipsis condigne retribucionis compendio pro meritis respondemus. Propter fidei et deuocionis con- stanciam, quibus nobis et predecessoribus nostris Perchta, coniunx Ca.. 1) de . . obsequens visa est et nititur complacere, medietatem nostram ville 2) . . sibi et suis heredibus conces- simus hereditarie possidendam." Cod. bibl. cap. Prag. f. 88, n. 178. — Cod. Zdenc. de Trebecz. 1) Cod. Zdenc. h. Conradi de Ugesd. 3) nostrae villae Stodolok, ibidem.

Strana 1027
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1027 2366. Concessio villae. — "Nos O. 1) etc. notum etc., quod nolentes grata sub- ditorum nostrorum obsequia irremunerata relinquere, sed beniuole retribucionis exhibicionibus compensare, dilecti fidelis nostri .. 2) seruicia proinde adtendentes, sibi villam dictam .. 3) con- cessimus hereditarie possidendam cum omnibus iuribus ad ipsam villam spectantibus et pertinenciis eius, volentes, ut deinceps fructus ex ea dictus . . 2) percipiat et nullus eum in dicta villa molestare debeat uel inquietare presumat. Cod. bibl. cap. Prag. f. 90, n. 185. — Cod. Zdenc. de Trebecz n. 47. — 1) Cod. Zdene. h. Wenceslaus, d. g. rex Boh. et march. Mor. 2) Nycolai de Alta Muta, ibidem. 3) Ammendorf, ibidem. 2367. „Wencezlaus, — rex Boemiae et march. Mor. dilecto fideli suo Gundakaro, villico Grecensi, graciam suam et omne bonum. Cum dilectis fidelibus nostris Perchtoldo et Perngero, exhibitoribus praesentium, villas Cunradeswald et Gerhardesdorf in tua villica- tione jacentes, hinc ad unum annum pro centum marchis arg. locaverimus, mandamus tibi, quatenus statim visis presentibus in possessionem dictarum villarum praefatos Perchtoldum et Perngerum corporalem mittere debeas et inductos nostro nomine tuearis, sicut nostram gratiam diligis et favorem, ita quod easdem villas possidere ac ipsis utifrui valeant pacifice et quiete. — Dat. in Burgelino XIV kal. Nov. per manus, etc." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 203. 2368. Nos W(enceslaus) rex Boh. oc, not. oc, „quod nos cupientes civitatem nostram Pragensem replere frequencia utilium personarum, Henrico, galeatori de Wienna 1), viro utili et artificio galearum perito, qui transtulit se Pragam ad habitandum in ipsa, ut eo melius ibidem moretur et morari perfeccius delectetur, concessimus decem marcas argenti in moneta nostra Prage sibi et heredibus suis anno quolibet in festo b. Jacobi persoluendas." Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. 159, n. CLXX. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 97, n. 203. — Cod. Zdenc. de Treb. n. 93. 1) Cod. Zdene. h. de Brunna. 2369. „Rex confert galeatori suo hereditarie bona aliqua possidenda. — Nos Wen- ceslaus, — rex Boemiae el marchio Mor. not. oc, quod nos attendentes fidem et devotionem sinceram, quam Guntherus galeator de Cubito quondam patri nostro, d. Otakaro, inclito reg. Boh. — gessit, et attendentes servitia, quae nobis facit ad praesens et facere poterit in futurum sibi unum laneum et dimidium in villis Owerprant, et unum laneum in Gerhardesdorf, tres laneos in villa Hostan, dimidium in Cunzendorf et in Heinrichowe duos laneos sibi concessimus hereditarie possidendos, volentes, ut ipse ac heredes sui dictos laneos teneant et possideant pacifice et quiete, et de ipsis nobis et nullis alijs serviant, et servire alteri cuiquam quam nobis nullatenus teneantur. Ad haec donationem de silva Tagardes Walde, quam prout idem Guntherus aperit sibi datam, sicut olim d. Otakarus, pater noster bonae memoriae, sibi ipsam rite ac rationabiliter contulit et sicut collatio eadem rite ac rationa- biliter facta est, sic ipsam tenore praesentium confirmamus et volumus, quod de villa Sal- mansdorf vineam, quam idem Guntherus, ut asserit, in dicta villa plantavit, eidem Gunthero et suis heredibus concedimus, et unus malleus ligneus, qui vulgariter Cläger dicitur, anno quolibet ab ejusdem villae habitatoribus census nomine persolvatur.“ Cod. Zdenc. de Trebecz n. 102. 129*

Strana 1028
1028 Formae literarum 2370. Collatio curiarum. — Nos Wenceslaus — rex Boh. et marchio Mor. etc. — „Ut — Robertus, carpentarius noster, civis Novae civitatis sub castro Pragensi, qui artis architectonicae peritia naturali quodam ingenio super alios eruditus in terra nostra Bohemiae dici potest, sine pluralitatis consortio singularis ope nostrae subventionis melius sustentetur, sibi nostras curias, quas habemus in villa Horawa, cum omnibus attinentijs et juribus ad easdem spectantibus, quoad vixerit, concessimus possidendas, volentes, quod nemo eum in ipsis debeat vel audeat aliquatenus impedire." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 92. 2371. „Rex confert servitori suo villam hereditarie possidendam. — Nos Wenceslaus — rex Boh. et marchio Mor. not. bc q od — dilecti fidelis nostri Nycolai servitia provide attendentes, sibi villam Cungeswald vulgariter nuncupatam concessimus hereditarie possi- dendam cum omnibus juribus ad ipsam villam spectantibus et pertinentijs ejus, volentes, ut deinceps dictus Nycolaus fructus ex ea percipiat, et nullus eum in dicta villa molestare vel inquietare praesumat. Cod. Zdenconis de Trebecz n. 78. 2372. „Rex confert alicui suo aurifabro omnem censum alicujus villae hereditarie percipiendum. — Not. oc, quod nos attendentes labores, quos dilectus aurifaber noster Gotfridus pertulit tam in fabricatione sigillorum nostrorum, quam etiam in alijs operibus, quae ipsi mandavimus facienda, ut ex hujusmodi laboris sperati fructus dulcedinem nostra largiente gratia sortiatur redditus, censum totum et integrum, quem de villa Hunehostz in festo Michaelis Pernoldus, civis Pragensis, nobis solvere tenebatur anno quolibet, eidem Gottfrido et heredibus suis concedimus atque damus, ut praedictus Pernoldus ipsis omnem, qui nobis abinde derivari posset censum, singulis annis persolvere teneatur et persolvat integraliter sine difficultate qualibet annuatim." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 98. 2373. „Rex confert aliquibus civibus suis villam. — Not. oc, "quod nos conside- rantes et considerationis argutae calculo revolventes devotionis constantiam et fidei puri- tatem, quibus dilecti fideles nostri Lupoldus judex, et Joannes Longus, cives Brunnenses, nostrae magnificentiae se statuerunt placitos et acceptos, et ut fides ac devotio ipsorum circa nos amplius augeatur, praefatis Lupoldo ac Johanni ipsorumque heredibus villam nostram Hagenwerd cum suis attinentijs universis concessimus et tradidimus hereditarie perpetuo possidendam." — Dat. per manus mag. Welezlai, notarij nostri, a. d. MCC etc. Cod. Zdenconis de Trebecz n. 104. 2374. Wenceslaus, — rex Boh. et marchio Mor. oc. — Not. oc, „quod nos propter grata et utilia servitia, quae dilectus fidelis noster Albertus de Vren, olim d. Ottakaro illustri, quondam regi Boh. — exhibuit fideliter et constanter, et quae nobis processu tem- poris poterit exhibere, omnem usum fructum villae nostrae Arnoldesdorf vulgariter nominatae, sitae in Znoymensi provincia, et omnium attinentium ejus, videlicet agrorum, silvarum, pra-

Strana 1029
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1029 torum et fluminum, quae de ipsa villa et attinentijs ejus habere et percipere voluerimus eidem Alberto liberaliter concessimus per tempora vitae suae, ita tamen, quod idem Albertus nobis et heredibus nostris serviat fideliter, ut tenetur. Datum Pragae a. d. M° etc. per manus Hainrici notarii.“ Cod. Zdenc. de Trebecz n. 96. 2375. „Wenceslaus, — dominus et heres regni Boemiae et marchio Mor. oc. Not. oc, quod nos attendentes fidelia obsequia, quae nobis Nicolaus de Pibrano praestitit hactenus, praestat ad praesens et praestare poterit in futurum, aequitatis per hoc exigentiae satis- facientes, et ut nobis per hoc accrescat numerus et devotio fidelium servitorum, decem laneos in villa Podibrad, sita circa Pibranum, cum omnibus juribus et attinentijs eorum, cum aquae quantitate ejusdem, usque quo litus vel ripa laneorum protenditur, dicto Nicolao et ejus heredibus concessimus libere et hereditarie perpetuo possidendos.“ Cod. Zdenc. de Treb. n. 75. 2376. Concessio quatuor laneorum. — "Nos W. etc. vniuersis tam presentibus quam futuris, quod nos . . et . . dictis Puhs concedimus IIIIer laneos in villa .. possidendos ab eisdem sub eisdem censu et iuribus et condicionibus, sub quibus alii lanei, qui in eadem villa sunt, ab aliis hominibus possidentur. Cod. bibl. cap. Prag. f. 87, n. 177. 2377. Exempcio expedicionis. — „Cum equitatis mutanda leuitas et exigencia ne- cessitatis nos inducit, ut hii, qui debiles et inhabiles ad tumultus bellicos se modo redduntur infami ab expeditionum tedio benignitate regia liberentur. Eapropter cum fidelis noster dilectus . . talis senectutis invidiose lassitudine maccratus ineptus redditur ad exercitandum pugnantes actus, qui solo iuuenalis virtutis feruore letantur gaudentque animo se virilitatis brachiis exercere, eum tamquam senem emeritum et antiquitate longeua affectum exnunc ab omni expedicione nostrorum, quascunque per quemcunque nos ipsas instaurare contigerit, quantum ad personam suam pertinet, tenore presencium reddimus liberum et immunem, dum- modo nichilominus suos transmittat homines ad expedicionem quamlibet, quamcunque in po- sterum faceremus, talibus mandantes, ne praedictum . . ad nullam expedicionem venire com- pellant propria in persona, sed permittant eum dare quieti operam, que senilis etatis apta inpotencie nil aliud exigit quam ocio idulgere.“ Cod. bibl. cap. Prag. f. 102, n. 224. 2378. Concessio libertatis. — „S. dei gracia etc. Subditorum nostrorum casus ad- versos misericorditer miserantes ipsius pro subuencione subsidium liberaliter elargimur. Hinc est, quod H. ciui in . ., qui spoliatus nuper exstitit omnibus mobilibus rebus suis, pietatis iusticiam reserantes, damus a data presencium usque ad IIIIer annorum continue voluendo- rum uel numerandorum spacium percompletum sibi in omnibus laneis, quos a nobis in villa . . tenuit ad annuum censum, plenam libertatem, ita quod infra dictos IIIIer annos nullum censum de dictis laneis soluere teneatur. Ad hoc in habundancioris gracie plenitudinem supperaddimus tres laneos in villa .. tenendos ab eo per annorum IIIIor spacium pretaxatum

Strana 1030
1030 Formae literarum libere et quiete; transactis uero IIIIer annis de dictis tribus laneis nobis censum dabit, sicut de aliis laneis tenetur soluere, annuatim in terminis illis, qui in priuilegio super locacione aliorum laneorum sibi et X. de . . concesso euidencius denotantur." Cod. bibl. cap. Prag. f. 98, n. 210. 2379. Testimoniales litterae super donatione dotalitij, quae morgengab dicitur. — Othakarus, — rex Boemiae et marchio Mor. oc. — Not. oc, „quod dilectus fidelis noster H. de Pibersteyn in nostra praesentia constitutus manifeste nobis asserens declaravit, quod uxori suae Juttae dedit atque tradidit jure dotalitii, quod Morgengab dicitur, villam Vgesd cum omnibus suis pertinentijs, tali conditione verumtamen interjecta, videlicet quod dicta Jutta teneat et possideat dicta bona in vita sua tantum, post mortem vero ipsius ad pueros dicti H. praedicta bona redire debeant omni difficultate cessante et contradictione qualibet procul- mota, ut ijdem pueri teneant et possideant dicta bona tamquam eorum veri et legitimi possessores." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 246. 2380. Rex Boh. civitatem novam apud Chrudim antiquam fundat. — „Inter multas et arduas sollicitudinis curas et mordaces instancias, que continuo in nostri pectoris aula versantur, illud nos attigit potissime, illud precipue nos compellit, ad illud maxime nos di- rigimus aciem mentis nostre, huic solerti studio intendimus et vacamus, qualiter regnum nostrum Bohemie, nostre maiestatis hereditas preciosa, stabilis firmitatis robore fulciatur, ut, dum in suis membris decenti disposicione componitur, variis et decoris preradiet ornamentis. In presentis igitur instancia temporis hac sollicitudinis commoniti racione, cum tempus se ultro afferat, subsit causari magnifica nostri potentia culminis nostre serenitatis equipolleat voluntati, ad ipsius regni nostri decus perpetuum et decorem ipsius stabilemque firmitatem civitatem novam apud Crudin Antiquam eidem loci proximitate contiguam et vicinam fundare volumus, et mandamus, ut universos et singulos, qui suas contraxerint mansiones ibique fixerint incolatum, tamquam fideles et devotos celsitudinis nostre cives sub alis nostri favoris et gracie salubriter protegentes, longevis usibus consuetudinis approbatis et demum iure igla- viensi vivere decernimus presentis tenore privilegii firmiter et statuimus, de habundaciori eciam gracia et benignitatis cumulo pleniori omnes ipsius civitatis cives ad tempus libertatis solacio volumus congaudere, illo modo videlicet, ut a festo b. Michaelis usque per duos annos ab omni census honere sint inmunes. In quorum fine annorum exspiranti census cedet solucio libertati pro modo, quo eam civitates solvent alie, facienda. Eisdem eciam civibus, qui dictam habitaverint civitatem, centum duximus laneos concedendos, pro quibus hiidem cives mille marcas arg. certis et distinctis temporibus camere nostre solvent, vide- licet quod modo statim CC marcas dabunt, in festo Martini primo futuro C, in pascha CCC, in festo Johannis quadrigentas nostro erario applicabunt. Et quum racioni consonat et congruit equitati, ut dignis premientur stipendiis laborantes, et maxime qui fuerint agendis regalibus honerati, cum Cunradus pondus ipsius ordinacionis civitatis et status susceperit suis humeris hoc gerendum, ut iniunctum sibi onus alleviari senciat, ex honore ipsum in

Strana 1031
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1031 predicta nova civitate statuimus judicem perpetuum a presenti, duos eciam laneos inter illos C minime numerandos, unam archam in ipsa civitate, unum balneum, macella duo, duas mensas panis eidem C. et heredibus suis dedimus et concessimus de gracia speciali, ut ipse C. et heredes sui teneant et possideant dicta bona libere et quiete, et sit eis licitum et facultas libera, posse dicta bona vendere, donare, alienare ac de ipsis omnibus facere, quit- quit eorum placuerit voluntati. Et quia nos, qui aliorum jura illesa et intemerata servari volumus, non decet fisci nostri compendia sub silencio preterire, quod nobis placuerit et eligere, inter alia molendina habere unum volumus molendinum ceteris aliis censum solven- tibus constitutum." Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. 125, n. CXIII. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 17, n. 24. 2381. W(enceslaus), rex Boh. quandam civitatem locat. — „Nos W. not. oc, quod nos cupientes, ut civitates nostre, que post obitum olim patris nostri propter multiplicem turbacionem tranquillitatis expertes et fere habitatoribus exinanite fuerunt, tranquillitate status gaudeant et habitatoribus repleantur, civitatem nostram .. locavimus universis et singulis hominibus in ea degentibus et omnia bona ad ipsam spectancia cum silvis etc., ita quod de quolibet laneo, qui mensuratus fuerit in territorio eiusdem civitatis, pro torta, que anleit dicitur, sex marcas argenti usualis in subscriptis terminis nobis dabunt, videlicet in carnis- privio primo venturo tres 1) marcas, in festo pasche sequenti marcam 2) et dimidiam, in festo vero b. Michaelis 3) marcam et dimidiam similiter nobis solvent, pro eorumdem quoque laneorum quorumlibet marcam arg. usualis annuatim in duobus anni temporibus, dimidiam 4) scilicet in festo b. Galli et dimidiam 5) in festo Georgii, 6) census nomine camere nostre solvent. Ad hoc autem, ut hiidem cives melius et facilius dictam pecuniam solvere nobis possint, damus eis a data presencium usque ad festum beati Michaelis, 7) et a festo Michaelis ") usque per unius anni spacium percompletum libertatem, ut infra idem tempus nobis censum non solvant neque solvere teneantur. Transacto vero prefato tempore tunc censum predictum solvent nobis in terminis pretaxatis. Ad hec universitati dicte civitatis concedimus stubam balnearem, duo macella, duas mensas, in quibus panis venditur, que omnia iudex eiusdem civitatis, quemcumque idoneum predicti cives elegerint, debeat, quam diu iudex fuerit, possidere. — Dat. per manus Heinrici, notarii nostri etc." Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 126. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 10, n. 11. — Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 40. 1)Cod. Zdenc. h. decem. 2) decem ibidem. 3) Michaelis sec. decem marc. arg. ibidem 4) medium, ibidem. 5) medium, ibidem. 5) Wenceslai, ibidem. 7) Martini, ibidem. 2382. Rex dat civibus de aliquo loco centum laneos, ut locent civitatem. — Nos Othakarus, — rex Boh. et marchio Mor. dux Austriae oc, not. oc, "quod ardenti desiderio cupientes, ut regnum Bohemiae civitatum sitibus decoretur, dilectis fidelibus nostris de Bibrano Conrado et Heinrico centum laneos dedimus, ut locent civitatem in aliquo loco, ubi expedire videbitur, circa castrum taliter vulgariter nuncupatum, ita quod a festo b. Wenzeslai proxime praeterito usque per duorum annorum spatium dicti centum lanei possideantur ab ipsis libere, nec ex eis nobis census aliquis exsolvatur ; in fine vero duorum annorum in ipso

Strana 1032
1032 Formae literarum festo b. Wencezlai, in quo praefati duo termini terminabuntur, de quolibet laneo 1/2 marcham arg. solvent, et postmodum in eodem festo annis singulis 1/2 marcha arg. nostrae camerae “ similiter de quolibet laneo exsolvetur. Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 38. 2383. O(ttacarus), rex Boh. restituit cives Glatoiviae suae gratiae. — Ad notitiam oc, "quod universos et singulos cives Glacovie 1) omnem rancorem, quem adversus ipsos ob culpam quamlibet, quam in nos commiserant, habuimus hactenus, de nostri aula pectoris abolentes nostre gracie restituimus, et eos voluimus in sinu nostre mansuetudinis prout aliarum civitatum cives fideles nostros favorabiliter confovere, atque illos nullius alterius dominio subicere nisi nostro, et quod nullo mediante nobis et nostre camere perpetuo sint subiecti.“ Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 127. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 81, n. 153. 1) Cod. cap. h. Glogouie. — rex 2384. „Rex innovat privilegium civibus suae civitatis. — Wencezlaus, Boemiae et marchio Mor. — Not. oc, quod fideles nostri de Lutmeritz nobis quoddam pri- vilegium olim a d. patre nostro Othakaro felicis memoriae ipsis concessum praesentaverunt, rogantes attente, quod ipsum renovare et gratiam, quam pater noster eis fecerat, confirmare ac ratifacere benignius dignaremur. Erat autem privilegium ipsum non abolitum, non abrasum, non cancellatum, nec in aliqua parte sui vitiatum, sed in prima sui figura consistens, et tenor seu continentia ejus talis : Nos Othakarus, — rex Boemiae et marchio Mor. et cetera. Nos igitur attendentes ea, quae a patre nostro praedicto rite ac rationabiliter facta sunt, debere nostrae firmationis vigore fulciri, petitionibus dictorum civium nostrorum tamquam justis et merito exaudiendis auditum favorabilem praestitimus, et idem privilegium innovari facientes gratiam in ipso contentam, secundum quod eis dictus pater noster fecerat, ratam et firmam habemus, et vigere volumus robore perpetuae firmitatis. — Act. et dat. a. d. incar. MCCLXXI° (sic), in Castello per manus mag. Heynrici et cetera." Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 149. 2385. „Rex ratificat litteras civium de Tust. — Wencezlaus, — rex Boemiae et marchio Mor. — Not. oc, quod cives de Tust nobis exhibuerunt patentes litteras ipsis a patre nostro traditas super ordinatione solutionis expensarum, subsidij et collectae, quae eis pro tempore continget imponi, et sigillo dicti patris nostri munitas, attente petentes, ut eas et in eis contenta ratificare dignaremur, quarum litterarum tenor et continentia talis erat: Othakarus, — rex Boemiae et marchio Mor. etc. Erat autem ipsum privilegium non abolitum, non abrasum, non cancellatum et cetera ut supra." Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 150. 2386. „Rex ratificat, innovat et confirmat alicui civi suae civitatis privilegium. Wencezlaus, — rex Boemiae et marchio Mor. — Not. oc, quod fidelis noster . . de Znoyma nobis quoddam privilegium olim a d. Othakaro, rege Boemiae, felicis memoriae patre nostro, eidem

Strana 1033
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1033 super quibusdam immunitatibus, concessum demonstravit, petens humiliter, ut ipsum et in ipso contenta ratificare, innovare et confirmare facere dignaremur etc. Erat autem ipsum privilegium non abolitum, non abrasum nec in aliqua sui parte vitiatum etc. Tunc dicatur: Quia ergo id, quod rite ac rationabiliter factum est a praedecessoribus nostris et cetera usque ad finem." Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 148. 2387. W(enceslaus), — dominus et heres regni Boh. 1) duos cives Pragenses et merces eorum in suam protectionem et conductum recipit. — „Universis fidelibus per Bohemiam constitutis. Dilectis nostris Cunrado et Petro 2) civibus de Praga 3) — volentes pro meritis respondere, hanc ipsis graciam duximus faciendam, quod ipsos et universas, quas ducunt merces, in nostram proteccionem recepimus et conductum, fidelitati vestre dantes sub obtentu gracie nostre firmiter in mandatis, quatenus ipsos, ubicumque per dominium nostrum transitum habeant, racione pignoris seu occasione qualibet alia nullus audeat detinere aut gravamen aut molestiam inferre aliqualem." Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 166. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 36, n. 74. — Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 204. 1) Cod. Zdenc. h. rex Boem. et marchio Mor. 2) Paulo, ibidem 3) Colonia, ibidem. 2388. „Nos Othakarus, — Boh. rex quartus — not. oc, quod nos ad petitionem et instantiam dilecti nobilis nostri Jarossij et aliorum, qui eidem negotio partes suas inter- ponere curaverunt, virum providum et discretum Nycolaum, civem nostrum Pragensem, ab omnibus gravaminibus et injurijs, quae in civitate Pragensi frequenter eveniunt, eximimus, et considerantes ipsius industriam ac obsequiorum suorum fidelium puritatem, talem sibi et suis heredibus in eadem civitate libertatem concedimus, ut de regali mensura et taberna medonis sive vini vel cerevisiae, quoad vixerint, nulli quidquam solvere teneantur, hoc etiam eisdem de nostra speciali gratia liberaliter ac largiter indulgentes, ut ab omnibus censibus, exactionibus, angarijs, petitionibus et collectis ac universis et singulis violentijs perpetuo maneant absoluti. — Acta sunt haec a. domin. incrn. MCCLXVII. Testes vero hujus rei sunt: Theodricus dictus Spaczmannus, d. Bavarus, Heinricus de Rosenberch etc. Dat. per manus mag. Heinrici Italici, notarii nostri.“ Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 124. 2389. O(ttacarus), rex Boh. monasterio cuidam quasdam libertates concedit. — Nove- rint oc, „quod nos consilio pietatis inducti pro remedio peccatorum parentum nostrorum ac nostrorum ecclesie tali talem concedimus libertatem, videlicet quod civitas ipsorum, que . . . dicitur, iure fori 1), iure civili, iure iudicii, ceterisque iuribus ac libertatibus gaudeat, quibus civitas nostra . . et alie civitates nostre per regnum Bohemie sunt contente, et quod ho- mines dicte civitatis et ubicumque per abbatiam 2) constituti nullius castellani nullorumque iudicum vel officialium seu beneficialium astent iudicio, sed Prage coram nobis vel nostro vicario, volentes, ut ab omni iugo servitutis seu exaccionis et gravaminis sint inmunes pa- riter et exempti. Ad majorem preterea nostre libertatis concessionem privilegia eis a nostris 130

Strana 1034
1034 Formae literarum antecessoribus pia consideracione concessa, sive sint realia sive personalia, ad res seu iura pertinencia, dummodo appareant in prima figura et sigillis autenticis sigillata, non viciata, non cancellata, non in aliqua sui parte abolita, rata habemus et habere volumus atque firma, et ea auctoritate presentis scripti confirmamus, nolentes, illa tractu temporis a malivolis aliquibus ausu temerario violari. Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 129. — Cod. bibl. cap. Prag. 1) iure fori deest in cod. cap. 2) Albaciam, cod. Regiom. 2390. „Rex ratificat et confirmat ac renovat Judeis alicujus civitatis privilegium eis datum et habitum temporibus ab antiquis. — Wencezlaus, — rex Boemiae et marchio Mor. — Licet genus hominum ortu surgat assimili, et mortales quilibet naturales aequantur originis puritate, ex quo tamen per lapsum primi hominis peccati contagiosa prurigo naturam vitiavit humanam, immutata est pristini status conditio et juris distinctio subsecuta, ut quidam, qui jure naturae nascebantur liberi, jure gentium nascantur jugo subditi servitutis, quidam praerogativa dignitatis imperent, alij obsequantur, quidam claris ornantur honoribus, alij devotae humilitatis caligine contabescant, sed quamvis inter Adae filios hujusmodi qualitas praescripta dudum teneat et servetur, nihilominus tamen nullus, et praecipue, qui dominij praefertur fastigio immunitatis immemor esse debet, quinimo se hominem recognoscens egentibus subditis pietatis januam reseret clementer, votis condescendat humilium et justis petitionibus sane rationabiliter praebeat benignius auditum. Huius igitur tenore privilegij noverint tam praesentis aetatis homines quam futurae, quod quanquam Judaei per nefandum, quod patres eorum scelus commiserunt in domino nostro, filio dei vivi, privilegio juris natu- ralis privati in calamitatem servilis conditionis miserabiliter sint redacti, tamen quia eis speciei idemptitas reddit nos conformes et christianae, quam profitemur, fidei firmitate vel sanctitate inducimur, ut crudelitatis exuentes rigorem, pietatis lentescamus mollitie, sicque diligamus homines, ut eorum non diligamus errores, Judaeorum degentium in Znoyma precibus et monitis inclinati benignius, privilegium quoddam per d. Othakarum, regem Boemiae, kar. olim patrem nostrum felicis memoriae, ipsis concessum vidimus, et contenta in eo tanquam rite et rationabiliter acta praesentis tenore privilegij renovantes ratificamus et vigere volumus stabili robore firmitatis. Erat autem privilegium ipsum non abolitum, non abrasum, non cancellatum, nec in aliqua parte sui vitiatum, sed in prima sui figura consistens, et tenor ac continentia ejus talis: Othakarus, — rex Boemiae etc." Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 147. 2391. O(ttacarus), rex Boh. Coloniam civitatem vallo muniri iubet. — Notum oc, „quod volentes, ut civitas nostra Colonie fortis valli munimine roboretur, ipsius civitatis civibus a festo b. Petri futuro usque ad quatuor annorum spacium percompletum plenariam con- cessimus libertatem, ita quod infra predictum quatuor annorum tempus ab omni exsolucione collecte seu steure, census atque thelonei sint liberi et inmunes, nec ad exsolucionem collecte seu steure, census atque thelonei aliquatenus per aliquem compellantur, sed permittantur liberi et soluti, mandantes tenore presentis instrumenti universis purcraviis, baronibus,

Strana 1035
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1035 militibus et clientibus thelonia possidentibus, ac ceteris theloneariis per districtus nostri dominii constitutis, ne a dictis civibus Colonie cum mercimoniis et rebus quibuslibet pro- cedentibus aliquid racione thelonei exigant, sed eos transire libere et solute permittant. Ipsi autem cives infra prefatos quatuor annos fossatum circa civitatem fodent in ea profun- ditate, quod murus, qui ab ymo ipsius civitatis fossati usque superius a latere civitatis erigetur, sit viginti ulnarum computato barchano, qui super eundem murum erit, quem eciam murum cum barchano hiidem cives construent circumquaque, erigent eciam murum ab illa parte fossati, que occurrit primitus obvia civitatem volentibus ingredi, ab ymo fossati usque ad equalitatem terre superius eminentis, facient et fossatum ipsum tam amplum, quod a supercilio lateris, ubi barchanus erit, usque in alterius lateris supercilium, ubi murus erit terre tantum- modo exequatus, sint viginti ulne in transversum, et hoc a parte superiori deducta per vacuum linea transversali, inferius vero in fundo ipsius fossati tot ulnarum spacium intererit ex transverso, quod secundum equipollenciam superiori proporcionatam amplitudine vide- bitur expedire. Huic autem operi sic erunt seduli et intenti, ut infra prefatum quatuor annorum spacium idem opus sit, prout decuerit, percompletum. Et ut tanto melius deducere valeant ad effectum, damus eis proventus nos contingentes in ipsius civitatis iudicio per prefatum tempus possidendos et percipiendos et in utilitatem antedicti operis convertendos." Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 131, n. 120. 2392. Rex Boh. civitatem Jermen in Moravia committit villico de Vetaw munien— dam. — „Inter multas et arduas sollicitudines et curarum mordaces instancias, que in nostri pectoris aula versantur, ad illud maxime dirigimus aciem mentis nostre, qualiter provincie nostre dicioni subdite civitatum decorentur frequencia et robore fulciantur, quatinus hereditas nostra speciosa preclaraque nobis compareat, et hostilis insultus incursibus et manus pressuris predonice nequeat defacili molestari. Eapropter civitatem nostram Jermen 1) in marchia nostra Moravie sitam Ch. 2) dicto Spitaler villico de Vetaw sub huius convencionis materie commisimus muniendam, videlicet quod dictus Ch. cinget dictam civitatem Jermen circumquaque murorum ambitu, qui sint omnino conformes civitatis Colonie muris, scilicet quod tantam spissitudinem tantamque altitudinem habeant, quantam dicte Colonie muri habent, ac turres in eisdem muris construi faciet secundum illam distanciam, qua turres distant in civitate Colonie, seiunctas a se invicem et distantes. Totidem eciam porte in Jermen fient, quot sunt in Colonia, et breviter illius disposicionis erunt muri in Jermen, cajus sunt in civitate Colonie, in portis, turribus, altitudine, spissitudine, meniis et aliis quibuscunque, hoc secluso verumpta- men et excepto ac speciali quadam differencia denotata, quod circuitus murorum, quibus Jer- men civitas debet ambiri, tante quantitatis erit, quante circuitus civitatis nostre Currim, 3) et tantam infra se includent dicti muri Jermen spacii quantitatem, quantam dicti muri in pre- dicta civitate Currim continent et concludunt. Istud autem murorum opus idem Ch. infra octo annorum spacium ex nunc continuis numerandorum spaciis temporibus fieri procurabit, ita quod dictis octo annis transactis opus idem totaliter sit completum. Et ut eadem civitas augmentis amplioribus tolletur murique, quibus cingi debet, valeant expedicius percompleri, 130*

Strana 1036
1036 Formae literarum universos civitatis ipsius habitatores libertatis solacio volumus congaudere, ut per predictorum octo annorum spacium ab omni exaccione census, collecte et alterius exaccionis cuiuslibet sint inmunes, nec ab eis aliquod theloneum per omnes terras nostras exigatur, sed transire liberi per- mittantur. Transactis vero octo annis dicti cives marcam argenti de quolibet laneo census nomine nobis solvent, aliaque cetera exhibebunt ac facient, que aliarum tenentur homines ex- hibere et facere civitatum. Addimus eciam de habundanciori gracia dicte civitati ultra quinquaginta laneos, quos habebat, septuaginta laneos ab eis perpetuo possidendos, ita ut computatis tam laneis prius habitis quam adiunctis eadem civitas centum viginti laneos debeat possidere, de quorum quolibet post prefatorum octo annorum spacium percompletum nobis per possessores eorum marca argenti solvetur annis singulis census, prout est superius denotatum. Preterea quia racioni congruit et consonat equitati, ut dignis premiantur stipendiis laborantes et maxime, qui fuerunt agendis regalibus onerati, cum dictus Ch. predictorum murorum fabri- candorum opus susceperit peragendum, ut dictum opus ac onus utilitate pensari sibi gaudeat et honore, ipsum in dicta civitate Jermen statuimus perpetuum iudicem a presenti, volentes, ut tercius denarius semper sibi suisque cedat heredibus sexus tantummodo masculini; duos etiam laneos ex septuaginta laneis prenotatis cum porcione prati, que ipsos continget laneos, eidem Ch. duximus concedendos liberos et ab omni onere servitutis inmunes, unum balneum, mensas duas in macello, duas mensas panis et molendinum unum Ch. eidem insuper con- cedentes et volentes, ut omnia et singula prelibata ipse et heredes sui libere possideant nec pro ipsis aliquid exsolvere teneantur. Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 127, n. CXVI. — Cod. Zdenc. de Trebecz. n. 238. 1) Cod. Zdenc. h. Jermericz. 2) Dipoldus, ibidem. 3) Turrim h. Voigt. 2 2393. O(ttacarus), rex Boh. civitatem Altam mutam muro cingi jubet et civibus civitatis praedictae quasdam libertates concedit. — Notum oc, "quod nos volentes, ut civitas nostra Alta 1) muta 2) fortis valli munimine roboretur, civibus ipsius civitatis huiusmodi con- cessimus libertatem, videlicet, ut a festo sancti Jacobi proximo futuro usque per duorum annorum spacium ab omni exsolucione census et steure sint liberi et immunes, nec ad solu- cionem census et steure aliquatenus infra prefatum duorum annorum spacium compellantur, ita tamen, quod infra prefatos duos annos hiidem cives ab ymo fossati ipsam civitatem circumdantis et a latere civitatis murum erigant usque ad terre equalitatem, et desuper illum faciant adhuc murum, qui barchanus dicitur, circumquaque, ex altera vero fossati, que obviam ingredi volentibus civitatem, murum similiter ab ymo fossati usque superius fa- cient, ubicumque fuerit oportunum. Et circa hoc sic erunt seduli et attenti, ut infra pre- fatos duos annos totum illud opus, sicut decuerit finaliter sit completum, et ut id tanto melius ducere valeant ad effectum, per duos dictos annos fructus iudicii civitatis ipsius nos contingentes volumus, ut prefati cives percipiant et ad utilitatem operis prefati convertant. Damus eciam ipsis ob eandem causam libertatem a festo beati Jacobi 3) primo futuro per tres annos, ut ab omni exsolucione thelonei per omnes terras sint liberi et inmunes, mandantes tenore presentis privilegii universis burcraviis, baronibus, militibus, aliisque nobilibus thelo- neum habentibus ac ceteris theloneariis per districtus nostri dominii constitutis, quod a

Strana 1037
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1037 civibus de Alta muta transeuntibus de mercimoniis et rebus suis nichil racione thelonei debeant exigere vel acceptent, sed permittant eos transire libere et solute. Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 129, n. CXVII. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 102, n. 228. 1) In cod. cap. deest. 2) Mura cod. Regiomontanus. 3) deest. in eod. cap. 2394. O(ttacarus), rex Boh. quandam civitatem muro cingi iubet. — „Considerata mira providencia, qua moventur, futura evidencia precaventes cives et civitas in tali loco . . dum pacis tempore timent bellum, et ab hostilibus insultibus, si qui in posterum supermanent vel superveniunt, sese muniant, ut ipsi eorumque posteritas ipsius inhabitatores muniti, salvis rebus pariter et personis, se suaque possideant libere ac quiete, ad huius providenciam et cautelam ad effectum debitum deducendum, in subsidium et stipendium, ut iuxta eorum propositum satis providum ambitu murorum ipsa civitas muniatur, a festo b. virginis Marie proximo affuturo per spacium subsequencium annorum plenam dedimus libertatem a solu- cionibus censuum, collectarum, steurarum, vel serviciorum aliorum quorumlibet non solvendis ; item iudicium ipsius civitatis eis dedimus infra dictum terminum retinendum; item theloneum ipsis dabimus, si poterimus, si vero ipsis non possumus dare, restaurum equivalens vel amplius faciemus ; item ducentas marcas argenti ipsis de camera nostra dabimus in subsidium premissorum. Disposicio quoque murorum civitatis in altum extendere et in latum quem- admodum muri Colonienses, cum turribus obrotundis, ita quod tres turres sint posite supra portas dantes exitus aditusque civitati; item a parte aquarum ponatur portula una parva. Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 130, n. CXIX. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 103, n. 229. 2395. Nos Wencezlaus, rex Boemiae et marchio Mor. not. oc, „quod cupientes, ut civitates nostrae, quae sunt murorum et valli stabilitae munite, pleni firmitate roboris taliter fulciantur, quod eisdem vel reparationis necessitatem patientibus vel oportunae com- pendia meliorationis exigentibus, debiti adhibeatur adjectio supplementi, ut muri, quibus civitas nostra Brunnae circumdatur, sicut expedit, reparentur, et vallum similiter roboretur, civitatis ipsius civibus a data praesentium usque per tres annos continuos immunitatem concessimus, volentes, ut iidem cives per praefatum trium annorum spatium ab omni censu collecta, theloneo, exactione atque vexatione quibuslibet sint immunes. Iidem vero cives infra tres praedictos annos muros dictae civitatis reparabunt atque resarcient, ubicunque praedicti muri necessario eguerint supplemento. Reparabunt etiam turres, et in eas trabes in seriem ordinabunt, sed in summitate turrium super portas existentium, ligneas cameras construent et component, fossatum ad hoc ipsius civitatis effodient, prout erit sufficiens, conveniens atque decens, ipsumque formabunt per omnia et facient, sicut eidem erit expe- diens civitati." Cod. Zdenc. de Trebecz. n. 235. 2396. „Nos Wencezlaus, — rex Boemiae et marchio Mor. not. oc, quod cupientes, ut civitates nostrae subjectas dominio non solum decenti murorum verum etiam vallium muni- mine roborari, ut civitas nostra in Kemnitz valletur fossati robore firmioris, fossatum circa

Strana 1038
1038 Formae literarum civitatem ipsam nostris fieri sumptibus facimus, et cives ejusdem civitatis ab ymo ipsius fossati, usque ad aequalitatem terrae ab ea parte, quae muris est vicinior civitatis, murum collateraliter et circulariter erigent, et super ipsum murum illum, qui barchanus vulgariter dicitur, facient circumquaque. Quod quidem, ut eo melius valeant effectui mancipare, civibus eisdem quinquennialem concessimus libertatem, ut a data praesentium usque ad quinque annorum spatium continuis numerandorum temporibus iidem cives ab omni steurae, collectae vel census onere sint liberi et soluti, nec ad earundem collectae, steurae vel census solutionem aliquatenus infra praedictos quinque annos per aliquem compellantur, addentes nihilominus ipsis in majoris gratiae plenitudinem ipsius civitatis judicium ab ipsis per praefati cursum temporis possidendum, ut ipsius judicij proventus recipiant, et in usus operi, quod facere tenentur, accommodos, prout decet et expedit, ut convertant.“ Cod. Zdenc. de Trebecz n. 237. 2397. Ottacarus, rex Boemiae, dat fratribus ordinis Praedicatorum in Nvenburch unam aream in eadem civitate, indulgetque ipsis super Albeam domos lapideas construere. — Otakarus, — rex Boemiae, dux Austriae et marchio Mor. Not. oc, "quod in civitate regni nostri Nuen- burch, quae est super Albeam sita, contulimus fratribus de ordine Praedicatorum pro salute animarum multarum aream libere et perpetuo possidendam, in qua aedificabunt ad honorem dei et b. Mariae virginis ecclesiam et claustrum, ceteras officinas secundum consvetudinem ordinis memorati. Indulsimus insuper ipsis auctoritate nostra propter artitudinem areae et loci super Albeam pro commodo ipsorum et utilitate domos lapideas construere, quae tamen sic locabuntur, ut ibidem civitati sint pro munitione, ita ut cives non habeant necesse muni- tionibus locum claustri occupare. Contulimus etiam eis insulam, quam advocatus noster Cun- radus pro orto ipsis assignavit, eorum orto in Albea proxime adjacentem, et aquam Mor- linam ad piscandum usque in Swarowam defluentem. Huius nostrae liberae collationis constituimus tutores et defensores paternos et fundatores ecclesiae ipsorum: d. Smilonem de Luchtenburch, et d. Mutinonem cum fratre suo Budikone de Podibrad, et advocatum nostrum in ipsa civitate manentem, qui ipsos contra turbatores et molestatores, si qui surrexerint, auctoritate nostra protegent et defendent, de quorum etiam consilio aedificia claustri rationa- biliter et rite ordinabunt. — Testes: d. Smilo, Henco dicti de Luchtenburch, Tasso baro noster et cetera. Dat. a. domin. incrn. MCCLVII° (sic), IX (sic) Idus Aug. per manus H. protho- notarii nostri. Cod. Zdenc. de Trebecz n. 117. 2398. W(enceslaus), rex Boh. et marchio Moraviae, civitatem Sacz a solutione steurae et collectae liberat. — Notum oc, "quod cupientes ad hoc dare operam, ut civitatis nostre Sacz 1) murorum ambitus, ubi indiguerit, reparetur, civitatis ipsius civibus obvenciones iudicii damus et concedimus, ac eos a solucione steure et collecte ac census, qui nobis annis singulis per ipsos cives de agris et possessionibus ad eandem civitatem pertinentibus reddi consuevit, a data presentium usque ad festum b. Michaelis nunc venturum, et abinde

Strana 1039
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1039 per duorum annorum spacium percompletum reddimus liberos et inmunes, volentes, ut cum proventibus iudicii et censu civitatis prefate hiidem cives, prout eorum legalitas exigit, infra dicti temporis spacium muros omnino reparent et reforment. Voigt, Das Formelb. des Henr. Ital. p. 133. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 102, n. 227. 1) deest in cod. cap. 2399. O(ttacarus), rex Boh. prorogat civibus in Usk libertatem per quatuor anno- rum spatium ab exspiratione prioris libertatis. — Notum oc, „quod licet civibus nostris in Usk 1) libertatem prius dederimus, ut deberent ipsam civitatem .. muris et fossato circumdare ac munire, tamen considerantes, quod hiidem cives isto turbacionis tempore velud valida tempestate quassandi multa gravamina sunt perpessi in nostra fide stabiles permanentes, ad hoc, ut facilius civitatem munire possint eandem, et de fide, quam ad nos gesserunt et gerunt, condigni fructus dulcedinem se gaudeant reportare, eis libertatem per quatuor annorum spacium ab exspiracione prioris libertatis quam prius eisdem erogaueramus, continuatis quatuor numerandorum temporibus superaddendum duximus graciose, ita quod infra prefatorum quatuor annorum spacium dicti cives cingant civitatem prefatam muris et turribus, sicut expediens decensque fuerit circumquaque, necnon et fossatum decentis profunditatis et amplitudinis circum muros eiusdem civitatis effodiant, et sepes loco barchani consepiant in eiusdem fossati supercilio undique similiter circa muros. Ad hec, ut prefati cives habundacioris gracie munifi- cenia colletentur et tanto melius prefatum opus murorum et fossati valeant percomplere, iudicium civitatis ipsius per predictos tres annos eisdem duximus civibus concedendum, ut infra idem spacium fructus ex eo percipiant et proventus eos in prefati utilitatem operis convertentes." Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 133. — Cod. Zdenc. de Treb. 234. 1) Cod. Zdene. h. Glatz. — 2400. Rex Bohemiae civitati Iglaviensi quasdam exemtiones confert. — „Quia muniminis cautela non modica, que ad regni stabilitatem et tranquillitatem pertinet, consistit in fortitudine civitatum, ut civitas nostra Iglavia sic valli murorumque munimine circiter confirmetur, quod nec insultus hostium nec predonum possit insidias facile pertimere, ipsius civitatis — cives ab omni collecte solucionis thelonei per totum dominium nostrum vel vexacionis cuiuslibet solucione vel honere a data presencium usque ad quatuor annorum spacium continuatis numerandorum temporibus inmunes esse volumus et solutos, ut prefati cives infra prefatos quatuor annos condecentis profunditatis circa ipsam civitatem fossatum fodant, et ab ymo fossati ipsius usque sursum murum circiter erigant et super eminentem terre murum insuper construant, qui barchanus vulgariter nuncupatur, necnon et quod turres tam dirutas reedificent quam non dirutas corrigant, si fuerint corrigende, stabilientque muros et reparent, ubicumque stabiliendi reparandique fuerint, et quecunque ad propugnacula et alia ipsorum munimina oportuna fuerint, faciant infra dictorum annorum spacium pretaxatum, ita quod tam in fossato quam muris et turribus nullus defectus valeat reperiri. Et ut hoc eo melius in actum deducere possint, de habundanciori gracia ipsis addidimus civibus thelo- neum ipsius civitatis, quod miles noster . . 1) hucusque possedit, et officium illud, quod scrotampt dicitur, et redditus fructus seu questus mensure eidem annexos officio perci- pere per prenominatam dicti temporis quantitatem. Ad hec dicti cives promiserunt nobis

Strana 1040
1040 Formae literarum facere unum aliud fossatum ante illud, quod est juxta muros, infra predictos quatuor annos, ad maioris ipsius civitatis roboris firmitatem. Voigt, das Formelb. des Henr. Ital. p. 132. — Cod. Zdenc. de Treb. n. 236 .1) Cod. Zdenc. h. Zastitus. 2401. W(enceslaus), rex Boh. civitatem Olomuncz ab exactione steurae et a solutione thelonei liberat. — Noverint oc, "quod nos, ut cives nostri de Olomuncz, qui multis anxie- tatibus per gwerras in Moravia dyabolo instigante exortas et eodem procurante annis edu- catas pluribus sunt oppressi, subvencionis ope possint facilius et melius relevari, eisdem civibus universis et singulis plenam per duorum annorum spacium a data presencium nume- randorum concedimus libertatem, reddentes eos ab exaccione steure seu collecte cuiuslibet et a solucione thelonei ubique tam per Bohemiam quam Moraviam liberos et inmunes, censu dumtaxat excepto, quod nobis tenentur, cuius solucioni eos nichilominus obnoxios esse vo- lumus et astrictos, et quod eundem censum nobis integre solvere debeant annuatim. Quare mandamus tenore presencium universis et singulis steure vel collecte cuiuscumque collecto- ribus et theloneariis ac purcraviis omnibus thelonea possidentibus tam per Bohemiam quam per Moraviam constitutis, — quod a predictis civibus — steuram seu collectam qualem- cunque vel theloneum aliquod de mercimoniis et rebus, quas detulerint, infra dictum tempus non exigant, sed eos manere atque transire liberos et sine difficultate permittant. Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 136, n. CXIX. 2402. W(enceslaus), rex Boh. cives cuiusdam civitatis propter servicia patri suo exhibita a solutione census, bernae ac exactionis ad tres annos liberat. — »Attendentes, quod . cives non solum frequentibus hostium insultibus, verum eciam ex ignis crudelitate, qua nuper eorum civitas pro maiori parte combusta exstitit, dampna non modica sint perpessi, et eorum volentes incomoditatibus et dampnis consulere ac ipsis graciosius providere, presentis scripti tenore dictos cives a cuiuslibet census, berne et exaccionis solucione, quocumque eciam nomine censeatur, a data presencium usque ad tres annos revolvendos continue duximus eximendos, ita quod ab eisdem civibus a predicto nostre libertatis tempore eisdem ex gracia concessa promissa minime exigantur. Preterea ut dicte civitatis cives domus ipsorum per ignem destructas eo facilius et liberius reedificare valeant, ex speciali gracia eis duximus indulgendum, quod ligna in nostris silvis circa . . pro reedificacione domorum igni con- sumptarum vel eciam quocunque modo destructarum nostra auctoritate succident, ubi noster iudex, qui tunc pro tempore fuerit, eis duxerit deputandum, volentes, ut a premissis omnibus nobis liberaliter eisdem, que patri nostro solvere consueverunt, tenore presencium liberius sint exempti." Voigt, das Formelb. des Henricus. Ital. p. 138. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 103, n. 231. 2403. Rex Boh. cives in Grecz a solutione census, steurae oc eximit. — "Cupientes sic regnare in subditis, ut, quos sinistri casus fortuna novercante dampnorum incomodis for- sitan occuparunt, ipsos compassivo animo misericorditer sublevemus, cives nostros in Grecz

Strana 1041
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1041 illos, quos in festo pasche proxime preterito ignis dampnosa vorago ex inopinate rei eventu in edificiis suis et rebus aliis est dampnabiliter demolita, de censu, steura et exaccione qualibet a festo s. Georgii proxime preterito ad duorum annorum spacium continue nume- randorum de regia clemencia eximimus et liberos reddimus et inmunes, volentes, ut nullus pro eisdem censu, steura et exaccionibus quibuslibet infra dictorum annorum spacium ipsos debeat in aliquo aggravare. Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 134. 2404. Nos Wencezlaus, — rex Boemiae et marchio Mor. — „Cum civitas Vreudental, saevae sortis faciente nequitia ex ignis demolientis incendio exterminium grave pertulerit et jacturam, ipsius civitatis habitatoribus benigne conpatientes et miserantes miserabilem casum hujusmodi, ut de nostrae gratiae plenitudine, dum taliter magnificentia nostra ipsis pie compatitur, suis eadem civitas relevari valeat de pressuris, biennalem sibi libertatem duximus concedendam, volentes, ut a data praesentium usque per duorum annorum spatium revolutum ejusdem civitatis cives ab exsolutione steurae exempti et absoluti sint omnimodis, nec ad exsolvendam steuram aliquatenus infra praefatos duos annos per aliquem compellantur, sed dimittantur, quantum ad steurae solutionem pertinet, pacifice et quiete. De habundantioris quoque gratiae nostrae plenitudine praefatis civibus providentes, concedimus per praesentes, quod infra praefatos duos annos ab omni exsolutione thelonei per omnes terras nostro subjectas dominio sint liberi et soluti, ita quod iidem cives cum rebus et mercimonijs eorundem libere per terras nostras transire valeant nec ab ipsis aliquid causa thelonei exi- gatur, thelonearijs omnibus per districtus nostri dominij constitutis expressius inhibentes, ne a praefatis civibus aliquid causa thelonei exigere debeant vel attemptent, sed eos permittant libere transire, sicut gratiam nostram conservare diligunt et gravem indignationem nostri culminis cupiunt evitare." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 240. 2405. O(ttacarus), rex Boh. civitatem Znoymam a solutione census, collectae et thelonei eximit per trium annorum spatium. — Notum oc, „quod considerantes, civitatem nostram Znoymam faciente malicia temporum multa perpessam fore gravamina et vexatam multimodis fatiscere sub pressuris, ut eadem civitas valeat relevari et remedii suscipiat auxiliaris compendia, sibi de munifice liberalitatis nostre gracia providentes a data presen- cium usque per trium annorum spacium continuatis temporibus percompletum eandem civitatem ab omni collecte vel census et thelonei per totum regnum nostrum atque exaccionis cuiuslibet exsolucione eximimus et inmunem reddimus per presentes. Et ut tanto facilius tantoque melius in status melioris continenciam reducatur, de habundanciori nostre liberalitatis (gracia) fructum vel questum iudicii in eadem civitate et officium illud, quod scrotampt vulgariter nuncupatur, ipsi civitati ad prefatorum trium annorum tempus continue numeran- dorum similiter duximus concedendum.“ Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 134. 131

Strana 1042
1042 Formae literarum 2406. O(ttacarus), 1) rex Boh. eximit civitatem quandam a solutione thelonei. — Notum oc, "quod — quia cives nostri de . . 2) nobis gratissima exhibuerunt obsequia, dum impeticionibus et molestiis nostrorum infidelium resistentes a nostra fidelitate non deviaverunt ullatenus, sed permanserunt stabiliter in eadem, ut gaudeant, sicut dignum est, se proinde premiantis fructus percepisse dulcedinem, fiantque fideliores de fidelibus et devociores eciam de devotis, ab exaccione thelonei per omnes terras nostras eosdem perpetuo tenore presentis privilegii duximus eximendos, ita quod mercimonia et res suas quaslibet quancumque per omnes terras nostras deferant, exinde theloneum vel occasione thelonei nichil solvant, man- dantes tenore presentis privilegii omnibus purcraviis, baronibus, militibus, clientibus, cete- risque aliis, qui thelonea possident, necnon et theloneariis universis, quatenus prefatos cives cum rebus et mercimoniis suis quibuslibet transire permittant, ut eos compellere ad solucionem thelonei vel ab ipsis theloneum exigere aliquatenus non presumant." Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 134. — Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 115. 1) Cod. Zdenc. h. Wenceslaus. 2) de Znoyma, ibidem. 2407. Wencezlaus, — rex Boemiae et marchio Mor. theloneariis suis. — „Cum cives de Glatovia, qui generaliter exustionis clade lacrimabili sunt destructi, nostrae munifi- centiae velimus suffragijs relevari, et ubilibet per terras nostras a cujuslibet exactione thelonei per duorum annorum spatium a data numerandorum praesentium duximus eximendos, man- damus vobis, ut, et cetera ut supra in primis patentibus litteris pro Coloniensibus factis. Similes fient pro Znoymensibus, nisi quod non fiet mentio de incendio.“ Cod. Zdenc. de Trebecz n. 242. 2408. „Wenceslaus — rex Boh. et marchio Mor. — Inter continuas sollicitudinis nostrae curas illud nobis frequenter occurrit, qualiter animae d. olim Otakari, inclyti quondam regis Boh. patris nostri felicis memoriae, per quem et esse corporis et principatuum sortimur fastigium, oportuni auxilio suffragij succuramus, ut quidquid labis ex contagione concurrit corporea, per pium largitionum nostrarum beneficium diluatur. Noverint oc, quod pro re- medio animae praedicti d. patris nostri claustro monialium in castro Pragensi damus atque concedimus decimam septimanam in theloneo in Verona, ut quidquid ex eodem theloneo in qualibet septimana, per quaelibet annorum curricula provenerit, id totum dicto cedat coenobio, et ipsius coenobij recipiat procurator, difficultate ac contradictione quibuslibet procul motis, tenore praesentis scripti dantes universis et singulis purchravijs in Mysinburk, theloneariis vel thelonei praefati ministris, seu quocunque censeantur nomine, firmiter in mandatis, qua- tenus dicto coenebio de dicta septimana quolibet tempore, cum ordo requisiverit, cedere debeant, et proventus ipsius septimanae permittant praehabiti coenobii procuratorem reci- pere aut eandem septimanam, cuicunque voluerit, locare libere, pacifice et quiete.“ Cod. Zdenc. de Trebecz n. 108. 2409. „Rex absolvit aliquod claustrum ab exsolutione thelonei. — Wencezlaus — rex Boemiae et marchio Mor. dilectis fidelibus suis judici et civibus in Verona. — Inde

Strana 1043
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1043 est, quod cum ab hijs, quibus beneficium Veronense conferimus concessive, fines et conventum de Cladruna contingat in jure suo frequentius molestari, volentes ipsorum libertatibus gratius providere, tenore praesentium vobis praecipiendo districte mandamus, ne quid praeter solitum, et quod eorum continent privilegia a nostris progenitoribus eidem ecclesiae indulta, quem- quam beneficiariorum beneficium Veronense tenentes (sic) ab ejusdem domus fratribus, vinum et res alias ad ipsorum victualia pertinentes, conductibus exigere permittatis, sed liberum eis transitum solito jure beneficiarij antiquitus instituto, dimidio videlicet fertone argenti, filtro, filtratis calceis et tribus paribus cirotecarum de panno griseo interius corio furratarum nostri auctoritate soluto sine cotradictione qualibet praebentes, sicut nostram gratiam dili- gitis conservare. Si vero beneficij possessor ejusdem ultra quam dictum est praesumpserit impedire, nos nihilominus ipsos de nostrae majestatis potentia conducatis ad locum, quem ijdem fratres possident. Unam domum quoque, quam in dicta civitate Verona emerunt, cum omnibus pertinentijs ipsius eximinus ab omni censu et exactione, quocunque censeatur no- mine, quam ipsius civitatis cives a domibus in eadem sitis civitate exigere consueverunt, injungentes et praecipientes judici dictae civitatis et civibus omnibus, ut exactiones quas- cunque vel collectas a dictis fratribus nomine praefatae domus exigere non praesumant; nullatenus enim ejusdem monasterij violentias dissimulare volumus, sed magis ut tenemur ipsius propellentes injurias honori, et commodo in omnibus providere. Testes: d. Sbizlaus, d. Heinricus de Rosenberk, d. Rosnata et Sdeslaus de Sternberch et cetera. Dat. Pragae per manus Welezlai, prothonotarij nostri, a. d. incrn. MCCLXXXVIII°, II kal. Sept. Cod. Zdenc. de Trebecz n. 116. — 2410. „Rex mandat thelonearijs, ut a suis fidelibus non recipiant theloneum. Cum suis exigentibus meritis dilectos fideles nostros Minhardum et Wernherum, exhibitores seu latores praesentium, duxerimus a cujuslibet exsolutione thelonei perpetuo eximendos, mandamus vobis firmiter et praecise sub obtentu nostrae gratiae firmiter injungentes, quatenus ab eisdem civibus cum rebus et mercimonijs suis quibuslibet nihil penitus ratione thelonei exigatis, sed permittatis eos semper transire libere et quiete.“ Dat. in Castello VII kal. Dec. Cod. Zdenconis de Treb. n. 206. 2411. „Wencezlaus, — rex Boemiae et marchio Mor. universis baronibus, militibus, clientibus thelonea possidentibus nec non et omnibus thelonearijs per districtum sui dominij constitutis, dilectis fidelibus suis. — Cum dilectos fideles nostros universos cives de Nven- burch ob honus operum regalium ipsis impositum per quatuor annorum spatium continue a data numerandorum praesentium, ubilibet per nostrum dominium ab omni exsolutione thelonei duxerimus eximendos, mandamus vobis firmiter et praecise sub obtentu nostrae gratiae firmiter injungentes, quatenus a praefatis civibus cum mercimonijs vel quibuscunque rebus alijs proficiscentibus nichil in itu vel reditu per praefatos quatuor annos occasione thelonei ullatenus exigatis, sed permittatis ipsos transire, quotiescunque voluerint, libere ac solute, sicut gratiam nostram et favorem diligitis conservare. — Dat. in Besdes VII kal. Oct." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 205. 131*

Strana 1044
1044 Formae literarum 2412. (Rex Boh.) villae in Cunicz forum confert. — Not. oc, "quod quamquam viro gracioso et grato, domino . . ven. preposito . . de Cunicz, dilecto capellano nostro, intuitu sue regule peticiones, quas nobis porrexit, admittere debeamus, tamen attendentes sue devocionis sinceritatem et fidei puritatem, quam ad nostram excellenciam gessit, — considerata eciam sue probitatis industria, que semper visa fuit in gratis nobis obsequiis complacere, forum in Cunicz semel in quinta feria cuiuslibet gerendum septimane, cum omnibus, que fora Brunne, Znoym, Yglavie, et aliarum obtinent civitatum, de gracia sibi concessimus speciali. Et ut ob suorum exigenciam meritorum gracia gaudeat maiori, volumus, ut idem forum ab omnibus theloneis, pedagiis et ab illa exaccione, que vulgariter vocatur. ., et principaliter theloneo in . . . et a cuiuslibet alterius genere servitutis usque ad quatuor annos sit liberum et inmune, ita quod omnibus frequentantibus dictum forum sit facultas accedendi, nec aliquid racione thelonei vel pedagii exaccionis, nec illius, que vulgariter . . vocatur vel occasione cuiuslibet exactionis quocumque nomine censeatur, ab eis ullatenus infra dictorum quatuor annorum spacium exigatur." Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 123. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 101, n. 221. 2413. (Rex Boh.) loco capellani sui forum confert. — „Dilecti capellani nostri et fidelis nostri .. 1) meritis nostre suadentibus maiestati supplicacionibus suis, quas nobis porrexit, aurem prebuimus benivolam, — sibi et heredibus suis— concedimus, ut in loco suo forensi dicto vulgariter . . 2) forum fiat quarta feria cuiuslibet septimane, volentes, ut idem .1) et heredes sui habeant et teneant in perpetuum forum ipsum cum tabernis omnibus et solucionibus et quibuslibet aliis iuribus, iusticiis et racionibus fori debitis et consuetis ab omnibus venientibus et visitantibus forum ipsum, cum quibus eciam qualibet die sabbati ex anti- quo habuerunt progenitores eiusdem et ipse eciam forum habet in loco predicto. Concedimus quoque ipsis, ut excedentes per insolenciam vel culpam aliam qualemcunque in ipso foro puniendi et corrigendi plenam et liberam habeant auctoritate presencium facultatem, quam eciam in predicto foro, quod in die sabbati fit et fieri nobis placet, in loco predicto habue- runt, dicti progenitores eius et idem .. eciam habet et usus est temporibus retroactis. Voigt, das Formelb. des Henrieus Ital. p. 124. — Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 77. — 1) Cod Zdenc h. Heinrici. 2) Hangenswert ibidem. 2414. W(enceslaus), rex Boh. dies forenses in Ponte et Comotawe civitatibus in alias dies transfert. — „Venientes ad nostram presenciam Johannes dictus Episcopus et . . cives de Ponte, proposuerunt coram nobis tam ex parte judicis, juratorum et universitatis civium de Ponte, quam ex parte commendatoris de . . . ex eo, quod in una eademque feria celebrabatur forum in dicta civitate in Ponte et in .. non modica inutilitas dictorum locorum habitatoribus emergebat, cum utrobique minus plene vendenda et emenda necessaria defer- rentur. Quare petiverunt a nobis, quatinus eorundem utilitatibus, sicut tenemur et debemus, benignius intendentes, quod dies forensis transferretur in aliam feriam et qualibet tercia feria celebraretur forum in Commotau, sicut qualibet feria secunda celebrari consueverat, benignius admittere debeamus. Nos autem ipsorum peticioni favorabilem prebentes assensum admittimus,

Strana 1045
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1045 tenore presentis privilegii firmiter statuentes, quod in Comotawe forum qualibet feria tercia ce- lebretur deinceps et debet celebrari sub eadem forma et iuribus, quibus feria secunda forum fue- rat hactenus consuetum, mandantes universis et singulis fora frequentare solentibus tam presen- tibus quam futuris, quod decetero feria secunda in Comotawe ad faciendum forum non vadant, sed feria tercia illuc ad vendendum et emendum debeant proficisci.“ Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 124, n. CXII. 2415. "Concessio forum habendi. — A. dei gracia etc. — Nouerint oc, quod nos ob meritum 1) . . et . . concedimus eis, ut forum in tali ciuitate 2) habeatur et celebretur perpetuo qualibet tercia feria cuiuslibet septimane cum iuribus et consuetudinibus omnibus, quibus haberi et celebrari forum in villis aliis forensibus consueuit, dantes vniuersis et singulis idem forum frequentare volentibus accedendi ad ipsum causa vendendi et emendi plenam tenore presentis priuilegii facultatem, et eisdem 3) ac heredibus ipsorum fauorabiliter conceden- tes, ut iura sua, que ad ipsos spectare possint et debeant, habeant et percipiant heredi- tarie perpetuis temporibus ex eodem." Cod. bibl. cap. Prag. f. 100, n. 217. — Cod. Zdenc. de Treb. n. 91. 1) Cod. Zdenc. h. mer. Hermanni et Perengeri de Goldenburk. 2) Landesperch, ibidem. 3) eisdem Hermanno et Perngero, ipsorumque heredibus, ibidem. 2416. Statutum Ottacari, regis Boh. de iudicio Brunensi. — „In terris nostre dicioni subditis vigere dulcia tranquilli status ocia totis desideriis affectantes, dum sollicita mente singulatim quelibet discuciendo revolvimus, que pacem disturbet in ipsis, videmus non modi- cum statui comodis comunis officere, quod in quibusdam provinciarum nostrarum partibus de prisca vel abusiva consuetudine civitatum iudicibus culpabiles et in ipsis civitatibus excedentes, qui vel baronum nostrorum vel aliorum quorumlibet dominio sunt subiecti, punire vel iudicare non licet, eciam si malefactores penes ipsas resideant civitates. Sequitur enim, quod, dum sceleris enormitas taliter preterit inpunis, dum penarum non cohercetur limitibus offensarum excessus, dum locus, qui contumelie nota inficitur, exhibicione satisfaccionis debite non dilu- itur, datur facinorosis audendi deteriora fiducia, via reseratur iniuriis, et liber quodammodo transitus nequiciis aperitur. Quare cum civitas nostra Brunne abusus mole prefati se gravari ac opprimi quereretur, nos eidem civitati de nostre mansuetudinis clemencia succurrentes presentis privilegii tenore statuimus et eidem concedimus civitati, ut iudex et beneficiarii Brunnenses, qui pro tempore fuerint, homines inhabitantes in suburbiis civitatis ipsius Brunne vel (locis) ipsi civitati inmediate connexis de iniuriis ac culpis, quas in ipsa civitate commiserint, mediante iusticia valeant et debeant de cetero sine contradiccione aliqua iudi- care, ita tamen, quod illud, in quo per eosdem iudices et beneficiarios rei condempnati fuerint, ipsorum cedat dominis, sicuti si essent per ipsos dominos aut ipsorum iudices finaliter condempnati." Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 149, n. CLII. 2417. „Locacio judicii. — Nos W. dei gracia oc. Not. oc, quod nos considerantes merita fidelis nostri . ., 1) quibus sibi nostri fauoris beniuolenciam comparauit, eidem, ut in fide ac

Strana 1046
1046 Formae literarum deuocione nostris feruencior statuatur, nostre magnificencie dexteram reserauimus judicium, de quo nobis annuatim soluere debebat .. 2) pro . . 3) sibi et suis heredibus locauimus de gracia speciali, volentes, ut iidem heredes prefatum iudicium hereditarie debeant tenere et eciam possidere et nobis 4) in festo N. X marcas singulis annis exsoluant. 5)“ Cod. bibl. cap. Prag. f. 9, n. 9. — Cod. Zdenc. de Treb. n. 31. 1) Perchtoldi. h. cod Zdenc. 2) nonaginta marchas arg. ibidem. 3) quinquaginta m. arg. ibidem. 4) nobis XL marchas in festo gl. virginis Mariae sing. a. ibidem. 5) Dat. in Ponte per manus Heinrici, not. nostri etc. ibidem. 2418. (Rex Boh.) iudicium civ. Pragensis cuidem fideli suo committit. — „Tibi per unius anni circulum iudicatus officium in civitate Pragensi 1) gerendum commisimus et re- gendum, dantes tibi auctoritatem plenariam in quolibet, quibus expedit, ius dicendi. Tu vero summopere colens iusticiam equali racionis lance causas perpenses, atque taliter deservire studeas equitati, ut nec amoris dulcibus flectaris affectibus, nec clenodiorum te sinistrare faciant donativa, auresque precibus obstruens aut obturans, et odium iudicando secludens, sic nitaris in cause decisione cuiuslibet irreprehensibilis inveniri, ut continuata tue fame claritas per operis exsecucionem laudabilis dignitate vel officio te digniorem statuat vel efficiat pociori." Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 148. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 10, n. 15. — Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 25. 1) Cod. Zdenc. h. Lutmericensi. 2419. (Rex Boh.) iudicium civitatis Pragensis locat. — Notum oc, „quod iudicium civitatis Pragensis B. 1) de eadem civitate gerendum commisimus et regendum, locantes eidem prefatum iudicium a festo pasche proximo futuro usque per anni circulum revolutum pro 2) centum octoaginta marcis argenti, ex quibus iam viginti 3) marcas presencialiter nobis exsolvit, reliquis ab eodem nostre camere infra subscriptos terminos assignandis, ita videlicet, quod in festo 4) purificacionis beate virginis primo futuro dabit nobis quinquaginta 5) marcas argenti, in festo vero s. Jacobi 6) succedente sexaginta 7) marcas, in festo autem b. Martini s) subsequenti sexaginta 2) marcas similiter nobis solvet.“ Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 148, n. CL. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 10, n. 12. — Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 23. — 1) Eberhardo, h. cod. Zden. 2) pro octuaginta, ibidem. 3) XXX, ibidem. 4) in f. Nativ. dominicae, ibidem. 5) XX, ibidem. 6) Georgii, ibidem. 7) X, ibidem. S) Petri, ibidem. s) XX, ibidem. 2420. O(ttacarus), 1) rex Boh. iudicium et mutam in quadam civitate cuidam confert. — Notum oc, "quod iudicium in .. 2) et mutam ipsi iudicio attinentem concessimus D. 3), suis exigentibus meritis, hereditarie possidenda, volentes, ut idem .. et filii sui legittimi masculini sexus tantum iudicium prefatum et mutam ipsi iudicio attinentem possideant hereditarie et pro- ventus ex eis percipiant et percipere debeant et valeant libere, contradiccione qualibet in po- sterum quiescente. Ipse verumptamen D. 3) et eius heredes legittimi in huius nostre recogni- cionem gracie triginta marcas argenti annis singulis in festo .. 4) camere nostre solvent." Voigt, das Formelb. des Henricus Ital p. 147, n. CXLVII. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 10, n. 14. — Cod. Zdenc. de Trebecz n. 24. 1) Wencezlaus h. cod. Zdenc. 2) Cod. Zdenc. h. in Alta Muta. 2) Henrico, ibidem. ) nativ. dominicae, ibidem.

Strana 1047
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1947 2421. W(enceslaus), rex Boh. concedit H. iudici Opaviensi, ut de iudicio XII tantum marcas soluat. — Not. oc, „quod — propter grata servicia, que nobis H. 1) iudex Opaviensis, filius olym Ywani de Opavia, fecit, inclinati censum XXIIII marcarum, quem nobis de iudicio Opaviensi dicto Ywano et heredibus suis per olym patrem nostrum felicis memorie heredi- tario concesso, prout in privilegio eiusdem patris nostri expressius continetur, anno quolibet in festo nativitatis domini nostre camere solvere tenebatur, liberaliter defalcantes, volumus, quod H., homines et heredes sui dictum iudicium teneant et possideant sub iuribus et con- dicionibus contentis in privilegio dicti domini patris nostri, sed de ipso iudicio XII tantum- modo marcas argenti in festo b. Michaelis anno quolibet nobis solvent. Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 148. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 99, n. 215. 1) Deest in cod. cap. 2422. O(ttacarus), rex Boh. Conrado cuidam iudicium civitatis Thazlaviensis resti- tuit. — Notum oc, "quod nos iusticie, que unicuique quod suum est tribuit, satisfacere cupientes, attendentes quoque fidem puram et obsequia grata, que Con. Spitalius nobis inde- fesse exhibuit, eidem Con. et heredibus suis possessionem iudicii civitatis Thazlaviensis eo iure quod ipsis Con. et heredibus suis in ipso iudicio competit, restituimus graciose, ita, quod hiidem Con. et heredes sui dictum iudicium cum attinenciis et iuribus omnibus ad ipsum ab antiquo spectantibus iure hereditario tenere et possidere debeant perpetuo paci- fice et quiete, taliter quod dicti Con. et heredes sui, qui sibi in dicto iudicio successerunt, de ipsius obvencionibus iudicii nobis XX marcas arg. annis singulis solvere teneantur. Man- damus igitur iuratis et civibus universis predicte civitatis Thazlaviensis, quatinus, sicut gra- ciam nostram conservare diligunt, eisdem Con. et per consequens heredibus suis tamquam ipsorum iudicibus, prout expedit, in iuribus et reverenciis consuetis obedire debeant et parere. Voigt, des Formelb. des Henricus Ital. p. 147, n. CXLVIII. 2423. W(enceslaus), rex Boh. iudicium in civitate Nuenburga vendit. — Notum oc, „quod nos judicium in civitate nostra Nuenburga cum una domo in eadem civitate, uno mo- lendino cum decem rotis in Albea, duos laneos in villa . . . et septem laneos in villa . . . liberos et cum piscacionibus in aqua . . et aliis iuribus rite ad idem iudicium spectantibus vendidimus .. et fratribus de Gorlicz et ipsorum heredibus pro CXX marcis hereditarie possidendum, promittentes eis tenore presentis scripti, defendere et antestare dicta bona contra quemlibet eos vel eorum heredes de ipsis bonis impetere volentem, infra trium anno- rum spacium a data numerandorum presencium, iuxta consuetudinem terre nostre, et si forte ipsas defendere non possemus, tunc tantum de dicta pecunia defalcabimus vel restituemus, quantum iuxta iustam estimacionem proborum virorum res, in qua ipsos defendere non potuimus.“ Voigt, Das Formelb. des Henr. Ital. p. 135, n. CXXVII. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 93, n. 196. 2424. W(enceslaus), rex Boh. Ekhardo et Petro fratribus de Gorlicz duos denarios de proventu iudicii vendit. — Noveritis oc, nos Ekhardo et Petro de Gorlicz duos denarios, qui nobis cedere debent, de proventu iudicii in Nuenburch, commisisse, ut eos reci-

Strana 1048
1048 Formae literarum piant per duorum annorum spacium a data presencium numerandorum, et infra dictos duos annos in suos usus et utilitatem convertant, transactis vero duobus annis vel concedemus dictos duos denarios eisdem percipiendos anno quolibet pro certa pecunie quantitate, vel de ipsis, quitquit nobis placuerit, disponemus. Preterea universis et singulis dictam civitatem inhabitantibus et inhabitare volentibus damus plenam libertatem per duorum annorum spa- cium a data numerandorum presencium, eos a solucione census et steure vel exaccionis cuiuslibet absolventes, ita tamen, quod hiidem teneantur pontem ibidem reparare, atque in bono statu, quod homines salubriter transire valeant, conservare. Quare mandamus universis census nostri aut steure aut exaccionis cuiuslibet collectoribus, quod a dictis civibus infra prefatos annos nichil penitus audeant exigere vel presumant." Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 135. 2425. Wencezlaus — rex Boemiae, et marchio Mor. civibus in Luthomeritz. — „Cum dilecto fideli nostro Heynrico judicatus officium in ipsa civitate gerendum commiserimus et regendum, mandamus vobis firmiter injungentes, quatenus eidem tanquam judici vestro, et a nostra majestate statuto, in omnibus hijs, quae ad judicatus pertinere noscuntur offi- cium, et praecipue quae justitiam sapiunt, obedire ac parere difficultate remota qualibet de- beatis, sicut favorem nostrum diligitis et poenam gravem cupitis evitare. Dat. Pragae pridie kal. Sept. et cetera. Cod. Zdenc. de Trebecz n. 195. 2426. „Nos Wenceslaus — rex Boh. et marchio Mor. not. oc, quod nos locavimus judicium in Clatovia Cunrado dicto Pisinger a data praesentium per unius anni circulum revolutum, pro L mar. arg. nobis ab eo in subscriptis terminis exsolvendis; dabit enim nobis in festo b. Petri primo futuro X mar. arg. in festo nativitatis domini sequenti XX mar. arg. et in festo paschae tunc ultimo secuturo XX mar. arg. similiter nobis solvet. — Dat. Pragae per manus H. notarii nostri etc.“ Cod. Zdenc. de Trebecz n. 22. 2427. Nos Wenceslaus — rex Boh. et marchio Mor. not. oc, "quod judicium civi- tatis nostrae . . vendidimus Heinrico dicto Prunner hereditarie possidendum cum omnibus attinentijs et juribus, quae ad ipsum judicium spectant, videlicet cum stuba balneari et piscationibus et aquae, quae Moltaua vulgariter appellatur, alijsque juribus quibuslibet ad idem judicium pertinentibus, ita sicut hactenus eadem spectaverunt, volentes, ut idem Heinricus et heredes sui legitimi, masculini sexus tantum, dictum judicium hereditarie possideant cum dictis stuba balneari et piscationibus et aquae et alijs juribus ad idem judicium pertinentibus, sicut hactenus per alios, qui idem tenuerunt officium judicii fuit possessum, ita tamen quod nobis idem Heinricus et heredes sui, qui sibi in dicto succedent judicio, pro eodem nobis XXX mar. arg. solvant annuatim in terminis subnotatis. Dabunt enim nobis in festo Joannis X mar. et in festo b. Petri sequuturo X mar. arg. annis haec continuando singulis nobis solvent. — Dat. Pragae per manus mag. Heinrici, notarij nostri etc." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 26. stin

Strana 1049
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1049 2428. „Nos Wenceslaus, — rex Boh. et marchio Mor. not. oc, quod judicium in civitate Cadanensi, dilectis fidelibus nostris Alberto et Werenhero, civibus ejusdem civitatis, vendidimus hereditarie possidendum pro XL mar. arg., quarum viginti nobis jam solverunt, remanentibus adhuc nostrae camerae in XX residuis obligatis, ipsi Albertus et Werenherus pro eodem judicio ac heredes ipsorum anno quolibet in dominica, qua cantatur Laetare, XI mar. arg. nobis exsolvent. — Dat. per manus mag. Heinrici, capellani et notarij nostri etc. Cod. Zdenc. de Trebecz n. 27. 2429. „Locatio judicij Grecensis alicui civi facta per regem temporaliter. — Nos Wenceslaus, — rex Boh. et marchio Mor. not. oc, quod judicium civitatis in Grecz dilecto fideli nostro Minhardo, civi Pragensi, locavimus a festo nativitatis domini primo venturo usque per IV annorum spatium percompletum pro C mar. arg. decem marchis auri et qua- tuor staminibus de Gent, nobis ab eodem Minhardo persolvendis in terminis subnotatis: videlicet quod infra XIV dies praefatus Minhardus dabit nobis LX mar. puri arg. et qua- draginta alias marchas sive in pannis sive in equis sive in quocunque nostrae placuerit majestati ; in vigilia vero nativitatis dominicae primo ventura quatuor stamina de Gent nostrae camerae assignabit. In principio vero sequentis anni, videlicet in festo Martini dictus Minhardus dabit nobis X marchas auri, in festo autem paschae sequenti solvet nobis X marchas arg. in festo vero nativitatis dominicae succedente .. marcham auri reliquam nostro culmini assignabit. Cod. Zdenc. de Trebecz n. 28. 2430. „Collatio officij judicatus temporaliter per regem facta. — Nos Wencezlaus, — rex Boh. et marchio Mor. — civibus in Colonia. — Ad vestram omnium notitiam oc, quod fideli nostro Pernoldo, exhibitori praesentium, a festo b. Petri proxime praeterito usque per annum in civitate vestra concessimus officium judicatus; quapropter vobis districte praecipiendo mandamus sub obtentu nostrae gratiae firmiter injungentes, quatenus eidem Pernoldo tan- quam judici vestro a nostrae vobis provisione majestatis praestituto debeatis obedientiam et reverentiam debitam impartiri et in singulis, quae ad officium judicatus pertinent, eidem etiam pareatis. — Dat. in Castello per manus mag. Heinrici, notarij nostri etc.“ Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 29. 2431. "Collatio advocatiae per regem facta. — Nos Wenceslaus, — rex Boh. etc. Not. facimus fidelitati vestrae, quod nos confisi de prudentia et legalitate Purchardi, concivis vestri, de cujus fide et sufficientia laudabile testimonium per litteras vestras recepimus, re- cepto ab eo in curia nostra juxta nostram consuetudinem fidelitatis sacramento de officio debito ipsum judicem vestrum per totam praesentem duodecimam indictionem duximus sta- tuendum, fidelitati vestrae mandantes, quatenus eidem fideli nostro in omnibus, quae ad ipsius judicatus officium spectare noscuntur, ad honorem et fidelitatem nostram per totam praesentem duodecimam indictionem de cetero intendatis tanquam judici per nostram excel- lentiam ordinato.“ Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 57. 132

Strana 1050
1050 Formae literarum 2432. „Collatio advocatiae. — Nos Wencezlaus, — rex Boh. et marchio Mor. not. oc, quod nos confisi de prudentia et legalitate Ulrici de Durrenholz, fidelis nostri, de cujus fide et legalitate atque sufficientia laudabile testimonium nostra serenitas recepit, officium advocationis in terris nostris eidem duximus concedendum, ut illud ad honorem et fidelitatem nostram debeat fideliter de cetero exercere. Quapropter fidelitati vestrae praecipiendo mandamus, quatenus, postquam constiterit vobis per litteras justitiarij regionis, ipsum fidelitatis et officij debitum praestitisse juramentum, de omnibus, quae ad officium advocationis pertinere noscuntur, intendatis et pareatis eidem tanquam advocato in terris nostris per nostram excellentiam constituto.“ Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 55. 2433. „Princeps confert fideli suo officium advocationis. — Not. oc, quod nos confisi de prudentia et legalitate Wencezlaij de Sbeczijn, fidelis nostri, de cujus fide et sufficientia lauda- bile testimonium serenitas nostra recepit, officium advocationis in terris ipsis eidem duximus concedendum, ut illud ad honorem et fidelitatem nostram debeat fideliter exercere. Qua- propter fidelitati vestrae“ etc. ut supra. Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 197. 2434. „Nos Wencezlaus, — rex Boh. et marchio Mor. tenore oc, quod visa pro- bitate conversationis honestae Wernhardi et Minhardi, civium de Cadano, indulgemus et concedimus eis de gratia speciali, quod possessiones et bona Kyslingeswerd et Perchtoldes- hagen, quae ipsi rationabiliter comparasse dinoscuntur, debeant possidere pacifice et quiete, tam ipsi praenominati cives quam heredes eorum legitimi in futurum, bona inquam sita in loco tali, quae tenuerat Heinricus de Cungeswalde ad tempora vitae suae, non obstante, quod eadem bona ex culpa Juttae, uxoris Heinrici jam dicti, ad manus nostrae curiae fuerant deuoluta." Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 85. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 99, n. 212. — Desunt nom. bon. et pers. in cod. bibl. Prag. 2435. „Wencezlaus, — rex Boh. et marchio Mor. oc. Ne fidei merita et devotionis obsequia, quibus Perchtoldus de Iglauia se nostrae celsitudini reddidit gratiosum, remune- rationis fructu vacua videantur, ecce sibi tenore praesentis scripti duximus indulgendum, quod de bonis suis omnibus, mobilibus seu immobilibus, quidquid sibi placuerit, libere valeat ordinare, et ea donare sive legare parentibus, consanguineis, servitoribus, claustralibus ac alijs quibuscunque pro suae beneplacito voluntatis, quas siquidem ordinationes suas totas observare volumus, et eas per nostros officiales ac alios quoscunque nostrae ditioni sub- jectos praecipimus inviolabiliter observari. — Datum a. d. inc. MCC° et cetera." Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 86. 2436. „Wencezlaus, — rex Boh. et marchio Mor. universis civibus, judicibus, pro- curatoribus et officialibus per districtum Pragensem gratiam suam et omne bonum. Licet nostris civibus universaliter providere teneamur ex regiae majestatis debito, de singulis, quae

Strana 1051
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1051 ad eorum profectum dinoscimus evenire, illis tamen specialis provisionis oculo debemus favo- rabiliter arridere, qui praerogativam quandam inter alios praeferunt specialem. Inde est, quod cum civitas nostra Pragensis inter alias regni nostri civitates praerogativa resplendeat speciali, imo caput totius regni nostri fore certissime cognoscatur, civibus utriusque civitatis tam Antiquae quam Novae, quae sub castro nostro jacet, gratiose concessimus, ut nulli extra dictas civitates habitanti seu residenti liceat portare ad easdem civitates brasium pro cere- visia facienda, volentes, ut dictarum civitatum brasium faciant, et quod illud secundum fide dignorum hominum arbitrium et taxationem vendi debeat, quos ad hoc duxerint statuendos. Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 88. 2437. Wenceslaus, rex Boh. Gunthero de Opavia officium shrotampt dictum con- cedit. — Not. oc, „quod nos officium illud, quod dicitur shrotampt, 1) G. 2) de Oppavia de consciencia et de beneplacito matris nostre concedimus in eadem civitate hereditarie possi- dendam volentes, ut ipsum officium cum theloneo, quod ad idem officium spectat, et ceteris iuribus ad idem officium spectantibus teneat, et iura et proventus, que ex ipso provenerint, percipiant tam ipse quam heredes eius pacifice et quiete, ita quod anno quolibet pro ipso officio ipse G. et heredes eius decem marcas argenti camere nostre in festo ... solvere teneantur. Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 79. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 22, n. 34. — Cod. Zdenc. de Trebecz n. 10. 1) Cod. Zdenc, h. schrotamf. 2) Petro de .. ibidem. Deest in cod. cap. 2438. (1284?) „Nos Th(obias) de Bechin tenore oc, quod nos iudicem et cives Policenses necnon ipsius omnes provincie terrigenas pro eo, quod nobis tempore, quo nos eis ex permissione — d. nostri regis Bohemie tamquam rectorem et capitaneum preesse contingerit, fideliter adhereant —iuribus eorum in nullis penitus irritatis ad omnia iura, libertates et commoda, que et quas a novellis plantacionis et d. Ot. quondam regis Boh. habuisse noscuntur tem- poribus, et privilegiis suis demonstrare poterunt, studiosius conservantes, volumus favorabiliter confovere et dictis iudici et civibus ac terrigenis dicta iura non peiorantes, augere et me- liorare studebimus toto posse. Promittimus eciam ipsa fide, quod, quemadmodum in dicta provincia a prima exstirpacione consuetum esse dignoscitur, super advocatum dicte civitatis nullum advocatum provincialem instituemus, sed ipsius fidei advocati advocaciam ipsius pro- vincie committemus, vel ipsam sibi pro statuta locabimus pecunia, secundum quod viris honestis et discretis videbitur expedire. Et si forte, quod absit, nos aliquid contra predicta — facere contingeret, — ipsos ipso facto a promisso fidelitatis et obediencie, quam nobis fecerunt, liberos reddimus et solutos, et dicti iudex, cives et terrigene nobis derelictis, fidei ipsorum ex eo in nichilo preiudicantes, ad predictum d. regem tamquam ad d. naturalem respectum habere poterunt et recursum. — Act. in Podibrad 1) a. d. MCCLXXXIV, etc. Voigt, das urkdl. Formelb. des Henr. Ital. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 33, n. 65. — Cod. Zdenc. de Trebecz n. 133. 1) In Podibrad etc. desunt in cod. Regiom. et cap. Prag. 132*

Strana 1052
1052 Formae literarum 2439. Pero iudex ceterique cives de Karrenberch promittunt, se quandam sum- mam pecuniae in terminis assignatis solvere velle. — Not. oc, „quod licet domino Zezeme de Landsteyn pro summa pecunie, pro qua nobis bona in Karrenberch per triennium statuit, fideiussoriam cautionem, ut promisimus, exhibuerimus, nichilominus tamen ab solucione ipsius pecunie unacum eisdem fideiussoribus obligati esse volumus, tenore presencium pro- mittentes, quod, in quocumque terminorum comprehensorum in instrumento dicti domini Zezeme nobis super locacione tradito pecuniam constitutam et debitam non prepediente causa legittima exsolvere neglexerimus, duplum summe pecunie non solute die octavo post ipsum terminum, quem neglexerimus, ipsi domino Zezme tenebimur assignare. Promittimus eciam tenore presencium, quod dicto Zezme municionem in Karrenberch fideliter conservabimus infra triennium memoratum, et quod, quandocumque ipsam in eodem termino a nobis repetierit, eam sibi vel eius certo nuncio studebimus resignare, et si eandem municionem interim per dolum, perfidiam seu aliam racionabilem culpam nostram ad manus devenire contingeret alienas, ex tunc periuri et infames ab omnibus volumus reputari.“ Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 138. n. CXXXII. 2440. Donacio rerum empticiarum. — „M. dei gracia talis prepositus salutem in per- petuum. Ad vniuersorum oc, quod nos dilecto et fideli nostro seruitori .. propter grata et accepta seruicia, que dudum libenter et liberaliter parentibus nostris et nobis exhibuit ac exhibere poterit in futurum, viso quoque et variis racionibus approbato, quod fideles et boni sunt multimode diligendi et mali per contrarium multipliciter odiendi, prefato . . . et heredibus suis utriusque sexus pro suorum remuneracione seruitiorum et ut alii seruitores ad seruiendum et aliis nobilibus in exemplo huius animentur, vniuersa bona empticia, que emimus a ciuibus in Praga, scilicet vnam domum cum pertinenciis suis intra muros et vnum molendinum cum adtinenciis suis de liberalitate nostra donamus, damus, tradimus et conce- dimus in perpetuum cum omnibus iuribus, que habemus in ipsis, ut ipsa de cetero tenere, possidere, vendere, donare, alienare possit tamquam verus possessor et dominus pretactorum bonorum. Cod. bibl. cap. Prag. 1. 85, n. 170. 2441. (1288 v. 1289?) „Rex Boemiae promittit Pragensi episcopo castrum, quod sibi ad faciendam pacem concesserat, expugnatis aemulis iterum resignare. — Nos Wencezlaus, — rex Boemiae et marchio Mor. — protestamur, quod cum vener. d. Thobias, Prag. episc. considerata propensius sollicitudine, quae ad reformandae pacis et tranquillitatis nostri regni commoda, nostri aulam pectoris sollicitius sollicitat et impulsat, pro bono pacis terraeque nostrae statu pacifico et praesertim ad electorum nostrorum commodum atque adversariorum nostrorum cohercendam praesentem temeritatis audaciam, quae quanto magis in nobis debitae ultionis dissimulationem invenit, tanto dissensionis rabie amplius inflammata in depopula- tionem terrae nostrae latius se extendit, ad inquisitionis et petitionis nostrae instantiam mandatis nostris occurrens, munitionem, quam habet in Benesshow, ad manus nostras concessit

Strana 1053
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1053 pro tempore et assignavit, ut homines nostros in ea ad refrenandos nostrorum adversariorum insultus et maxime Heinrici de Rosenberch et suorum complicum extinguendam malitiam locaremus. Nos bona fide praedicto d. Thobiae, Prag. episc. promittimus et ratum habere volumus, quod eandem munitionem in Benessow, cum ad compescendam praedicti Heinrici et suorum complicum rebellionis temeritatem intendamus firmiter castrum nostrorum aemulorum et munitiones armatorum copia obsidere, et si ante obsessionem eandem nostrae gratiae idem Heinricus et sui complices fuerint reformati, et eos in sinum nostrae gratiae sumere contin- geret et favoris, ad manus suas extunc statim volumus resignare. Ceterum quandocunque nostrae intentionis propositum impleturi castra, ut diximus, adversantium nobis circumvallare et ibidem castra figere nos contingeret propria in persona, similiter praedictam munitionem in Benessow sine omni difficultate eidem d. episcopo resignabimus, et promittimus resignare. Nos etiam volumus et promittimus ad hoc operam exhibere d. episcopo studiosam, dominij- que nostri homines, qui in praedicta munitione locabuntur atque se receperint, ejusdem d. episcopi hominibus et ecclesiae nullum dampnum penitus irrogabunt, sed ejusdem ecclesiae et suorum hominum cavebunt indempnitatibus toto posse, et si aliquae ad firmationem et meliorationem ejusdem munitionis factae fuerint expensae, volumus, ut illas nobis praedictus d. episcopus non persolvat, sed ex munificentia regia damus easdem et conferimus liberaliter sibi et suae ecclesiae jam praedictae." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 174. 2442. Regi de episcopo, (Joanne Pragensi), praepositus Wissegradensis, conqueritur. — „Quanto indignacionis odio quantisque persecucionum molestijs iste Pragensis antistes, quem patrem et dominum reputo, vtinam ipse me dileccione reputaret debita filium et deuotum, indesinenter me ac inmerito exacerbet, quibus angustiarum aculeis, quibus contumelijs me hactenus exprobrarit et exacuerit in blasphemijs linguam suam, iam satis uestra nouit sere- nitas, satis est vestro culmini patefactum; et cuperem quidem, quod amplius ad vestre maie- statis aures de ipso non ascenderet clamor meus, nec cogerer pro talibus vestre inquietare de cetero excellencie pietatem. Sed ecce quod inuitus dico et refero lacrimosus, adhuc patris non resedit indignacio intricantis, adhuc indigne, deus nouit, concepte aduersus filium nouer- cantis ire feruor non tepuit, nec auersus est adhuc, si fas est dicere, furor eius. Nam non uidebatur sibi sufficere, quod decanum meum probrosis et atrocibus lacessiuit iniurijs, et tam in archidiaconatus mei iuribus, quam eciam prepositure, quam a sola uestri muneris gratia recognosco me habere, indebite agrauauit, sed non considerans adeptam deuoti pacienciam filij et equanimem ipsius tolleranciam non aduertens, beneficij cuiusdam redditibus, quod michi ab olim concesserat predecessor eius, felicis memorie dominus episcopus N., me fecit nouiter spoliari, indignum fore censens, si a persecucionibus desisteret, et incandentis sitis ardorem extingueret molestandi, limes de cetero infestacionibus poneretur. Quia igitur sola uestra clemencia est michi turris fortitudinis, et presidium speciale, in qua sola spero ad- modum et confido, que sola potens est auxilium mittere de sue solio maiestatis, ad excellencie uestre noticiam propterea duxi huiusmodi grauamina deducenda, que michi per hunc hominem

Strana 1054
1054 Formae literarum inferuntur, recurrens ad pietatis uestre pedes, ut obice vestri fauoris potencie ab impetentis hostis aduersitatibus ualeam defensari. Dolliner cod. epist. Primislai Ottacari II, p. 107. 2443. „Ab episcopo Brunone attente deposcitur, quod opusculum, quod ipse fecerat, postulanti mittere dignetur. — Conformis ritmorum congeries uerborum phaleris deaurata nitentibus multoque festiuo decore, quorum particulam uestra munifica gracia est dignata, dum planiciem peragraremus Polonie recitare, quodam rore dulcedinis sic mentem meam compluit, quin pocius quodam sobrio nectare taliter debriauit, ut statim ardentibus desideriis affectarem opere illo gratuitis aspectibus propria refocillare lumina, cuius particularis recitacio arridens auribus ueluti melliti organi melodia ipsas tenuerat incantatas et delectacionis iocunde confecerat condimento. Sed quamuis, ut a uobis peterem, me desiderii nimii vrgeret affectus et instaret feruencius voluntas rerum omnium imperatrix suffusa, tamen verecundie rubore formido desiderantem cohibuit, ne nimis intempestiua peticione uiderer preproperus et festi- nacionis excursu precipitis iudicarer infestus. Modo uero quia uidetur habilitas meis uotis concurrere meeque se prebet consentaneam voluntati, nec possum amplius estuantis desiderii appetitui repugnare, dominacionis vestre liberalitatem largifluam, que nunquam digna peten- tibus est solita refragari, quin pocius preuenire multociens opinata gratia consueuit duxi affectuosissime deprecandum, quatenus illius egregii operis, quod ingenii uestri fecunda facundia peperit et mirabiliter racionalis acuminis dextera compegit, ad tempus michi copiam faciatis. Cod. c. r. bibl. aul. Vindob. ol. phil. 179. 2444. „Rex mandat omnibus suis hominibus per Moraviam, ut petitiones Olomucensis ecclesiae promoveant. — Wenceslaus, — rex Boh. et marchio Moraviae oc. — Etsi regali celsitudine nobis divinitus attributa omnium monasteriorum et praecipue ecclesiarum cathedra- lium regni terrarumque nostrarum in circuitu fundatarum promotionibus efficacibus intendere debeamus, maxime tamen ad participationem praemiorum aeternae beatitudinis aeternorum, illis ecclesiis prodesse et adesse volumus, ut tenemur, quas progenitores nostri in remedium et salutem animarum suarum fundare curaverunt. Cum itaque Olomucensis ecclesia nouer- cantis fortunae invidia, proch dolor, per ignis voraginem redacta sit in cinerem et favillam, ipsi in quantum possumus grato promotionis auxilio succurrere cupientes, universis vobis et singulis dantes materiam bonitatis praesentibus intimamus, quod de nostra procedit licentia et mandato, ut omnes collectores ad ipsam ecclesiam relevandam proficiant ipsi ecclesiae per omnes partes nostri dominij, sicut possunt, et nullo clerico sive laico cujuscunque condi- tionis in hujusmodi pietatis officio exsequendo impedimentum seu repulsam sentiant aliqualem, ut si quibus creator omnium ipse deus in elargitione elemosinae benefaciendi materiam duxerit inspirare, eadem consolatione et gratia gaudeant libere, sicut decet.“ Cod. Zdenconis de Trebecz n. 84.

Strana 1055
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1055 2445. „Proculsae acerbitate dira rumoris insoliti de mortis eventu, si sic est, sicut recitatur apud nos publice, magistri St. viri utique magnae discretionis et nominis, vestrae ecclesiae canonici et archidiaconi, ammiratae multum et compatientes teste deo casui tanti viri, non sine dolore cordis scribimus vestrae dilectioni, quia promisimus et volumus com- patientes in tribulationibus quibuslibet vestris vobis et ecclesiae vestrae semper adesse pio corde universis profectibus requisitae. Verum quia memininus, cum pro dilecto et fideli nostro T. votum peteremus in recipiendo ipsum in canonicum et confratrem apud vos, re- cepto quoque de vestra benivolentia aliquotiens vestra rescripta recepimus, ubi certas nos reddidit vestra vniversitas securum esse debere de perceptione praebendae sibi debitae suo loco. Cuius vestrae promptitudinis debitis retributionum muneribus, quamdiu vivimus, imme- mores esse numquam poterimus, maxime eum haec nostra petitio tunc primum apud vos grata erit plurimum et accepta. Igitur pro eodem T. nostro familiari et cum ipso vobis, quos nostros speciales reputamus et habere sic volumus, supplicandum duximus omni dili- gentia et affectu, quatenus si invenimus gratiam et amorem in vestris oculis, et si primiticii (sic) vestrarum petitionum non abscidimus caritate, si locus est, ut speramus, de hac prae- senti vacante praebenda memorato T. nostro familiari percipiendam (sic) favorabiliter digne- mini, ut sic inchoata precum nostrarum vota in effectu completa desiderabiliter devotionis vestrae circa nos claudant constantiam bono fine." Palacký, Formelbücher 297. 2446 „Affectus Vrac Pattis in effectu cognoscentes, quos in nostro capellano mag. T. nobis favorabiliter ostendistis de provisione sibi facta et data, jam Vrac dilectioni immensas gratiarum actiones referimus, volentes vice versa vestris et vestrorum intendere promotioni- bus et beneplacitis pio corde. Verum quia in receptione ejusdem mag. T. nihil adhuc, sicut promiseratis, nobis completum est, non desinemus vos pulsare de praemissis promissis vestri (sic) donec effectui mancipantur, supplicantes vestrae paternitati confidenter, quatenus pro- missiones vestras in his nostris voluntatibus dignemini liberaliter consummare. Palacký, Formelbücher 297. 2447. „Commendantes vestram discretionem, cujus constantiam ab experimento jam cognoscimus, Vrae dilectioni immensas gratiarum actiones referimus pro eo, quod vos dili- gentes et sedulos exhibuistis in promovendo vobis ex parte nostra commisso negotio circa dominum T. venerab. de t. 1. episcopum pro mag. T. nostro carissimo capellano. Verum quia quae principalis nostra erat petitio, adhuc admissa non est, quod idem T. receptus non sit in canonicum et confratrem ecclesiae vestrae, supplicamus vestrae dilectioni, quatenus causa nostrae petitionis, ne sic in irritum nostra desideria deducantur, sicut coepistis lauda- biliter, fine dignemini concludere gratioso.“ Palacký, Formelbücher 297. 2448. „Sicut petivisse meminimus in t. l. oretenus a vestra paternitate, sic per nostras literas iterato nunc petimus et rogamus, quatenus causa nostrae dilectionis, quem-

Strana 1056
1056 Formae literarum admodum singulari circa vos confidentia versamur, intendere cum diligentia dignemini circa dominum T. ven. Wratizlaviensem episcopum, promovendo vestris petitionis et consiliorum instantiis dilectum nostrum capellanum magistrum T., ut promissa sua complendo, praestita liberaliter ad manus nostras solemniter in multorum praesentia, idem T. dominus episcopus recipiat in canonicum et confratrem ecclesiae suae memoratum magistrum T. nostrum caris- simum capellanum. Quod circa vestram paternitatem semper una cum domino et marito nostro carissimo volumus specialiter promereri.“ Palacký, Formelbücher 298. 2449. „Referimus immensas gratiarum actiones vestrae paternitati de complendo jam provisionis munere magistro T. nostro carissimo capellano, volentes hujus benivolentiae ve- strae ex meritis immemores numquam esse. Verum quia nondum principale promissum vestri ad manus nostras factum completum est in receptione ejusdem T. magistri dilecti nobis ad canonicatus dignitatem in vestra ecclesia, rogamus cum fiducia et non desinemus petere, quoadusque super vestris promissis, quae praescripta sunt, nostrarum precum desideria compleantur. Palacký, Formelbücher 298. 2450. Otthakarus, rex Boh. privilegia ecclesiae Wissegradensis confirmat eique quasdam novas libertates confert. — „Sane cum in his ad aeterni regis exemplar nostros actus conformare ad dei gracie (sic) studiosus intendamus, licet ex liberalitate regia universas ecclesias, quas auctore domino, per quem reges regunt et obtinent principatum, patrocinio regali contuemur et nostri favoris brachiis generaliter amplectamur, et in cujuslibet promotio- nis prosecutione ac defensionis praesidio earundem sollicitudine et devotione sollicita vigile- mus; tamen quibusdam ex ipsis, utpote ecclesiae Wissegradensi, quae est capella nostrae regiae magnificentiae specialis, ad quam etiam nostrae cancellariae officium a longe retro- actis nostrorum temporibus est annexum, praesertim cum ibidem per personas laudabiles, qui domino militant, divini cultus atque alia caritatis opera, quibus tanquam per gradus ascensionis ad veri Salomonis reclinatorium scanditur et sancta mater ecclesia in filiorum operibus delectatur, studiosius gratiam impertimur et interiores amplexus specialius admi- simus cordis nostri, in eo equidem boni aemulatores serenissimorum parentum nostri progeni- torum evidentius existendo, qui etiam eandem ecclesiam foverunt uberibus multiformis nec non extulerunt dilectionis privilegio singularis. Nos quoque rationis intellectu perspicacius intu- entes, quod affectus ex effectu colligitur et quod interioris mentis est expositor actus extra, ut nostra dilectio, quam ad prefatam gerimus ecclesiam, appareat evidentius operis argumento, ac etiam ut fidelia servitia et labores, quae dilectus nobis magister P. noster cancellarius, praefatae ecclesiae praepositus, nobis cum fideli diligentia et promptitudine efficaci devotius exhibuit, quae utique affectu respeximus gratioso, remunerationis apparitionem et fructum aliquem memorialem post se relinquant in ecclesia memorata, donationes, possessiones reddi- tuum, libertatum seu aliorum quorumcunque, quae in eadem ecclesia privilegiis conscripta expressius continentur, quibus a nostris est progenitoribus liberaliter et sollempniter insignata,

Strana 1057
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1057 ad conservationem perpetuam earundem auctoritate regia confirmamus; insuper etiam, ut gratiam gratiis cumulemus atque in saepe dicta ecclesia nostrae liberalitatis insignia abun- dantius relinquamus, provinciarum judicia, videlicet in talibus locis, et quorum mentio in contextu dictorum privilegiorum habita nulla fuit, praememoratae ecclesiae concedimus jure perpetuo possidenda. Volentes, ut in omnibus regni beneficiis, quocunque nomine vocantur, dictus caucellarius habeat nuncium suum sive druhonem ad jura cancellariae districtius ac diligentius requirenda." Palacký, Formelb. I, p. 303. 2451. Wencezlaus, — rex Boemiae etc. — „Cum per nonnullos fide dignos ad nostram jam pluries devenerit notitiam, quod praepositura ecclesiae Wissegradensis, quam progenitorum nostrorum memoranda fundavit auctoritas vel devotio et dotavit liberalitas illustravitque industria, favor fovit, sit jam in suarum passionum amplitudine distracta taliter et destructa, quod exinanitionis exterminium valeat non immerito formidare, et ut eadem praepositura pristinam reducatur in formam, statui restituatur debito et a suae calamitatis excidio relevetur, ecce bona ipsa in singulis suis partibus, juribus et attinentijs generaliter et specialiter dilecto militi nostro Conrado, demonstratori praesentium, de cujus legalitate atque prudentia jam ex plurium rerum argumentis nobis experta indubitanter confidimus, duximus committenda, ut ipse nomine ac vice nostra de bonis et juribus quibuslibet, quae pertinent, pertinuerunt et pertinere debent ad eandem praeposituram, alienatis vel quomodo- libet obligatis seu distractis, diligentem inquisitionem faciat, revocet, nobisque significet proventus et obventiones recipiat, et procuret eadem, donec de hijs reformandis, quidquid faciendum fuerit, faciamus. Omnes igitur voluntatem nostram attendite et dictum Cunradum, cum vos requirendos duxerit, ob nostri reverentiam culminis promovete, maxime cum res, quae agitur, sit res justa et in cordis penetralibus nostri sita." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 193. 2452. 1272 (?) „Congaudet dominus prepositus pape de promocione sua et e se offerens recommendat. — Letatus sum in hijs, que fame cognoui relatibus preconantis; letatus inquam et perfusus gaudio magno valde, quod in persona vestra prouidit dominus pie pater nouiter populo christiano et cathedram preeminencie pastoralis, que dudum presidentis solacio desti- tuta in luctus se dederat de amaro bibens calice babilonis, organa, que suspenderat, resumpsit in vobis cum plenitudine gaudiorum, cum qua Wyssegradensis ecclesia pariter festiuis exul- tacionum applausibus hilarescens, que ad vestram inmediate pertinet sanctitatem, tanto cele- brius solempnizat, quanto apostolice sedis antistiti in gradu propinquiori attinet et preter vos patrem alium non cognoscens matris ecclesie tamquam domestica filia subleuatur in prosperis et deprimitur in aduersis. Gaudeo quidem, gaudeo, quoniam asilum habebo de cetero, ad quod recurrere valeam, cum necessitatis articulus exegerit incumbentis. Gaudeo quidem, gaudeo, quia non verebor de cetero, quid faciat michi homo, quoniam in vestre virtutis potencia cessabit tempestas et stabit, cum dixeritis, spiritus procellarum. Cuius virtutis 133 clemencie totaliter me committens, queso suppliciter domine sancte pater, quod habeat me

Strana 1058
1058 vestra sanctitas comendatum sub alarum suarum vmbra dignetur protegere deuotissimum capellanum Wyssegradensem gubernet prepositum et principis manuteneat cancellarium Bohemorum, qui uobis sic se tribuit, quod sibi nichil penitus reseruauit." Cod. c. r. bibl. aul. Vindob. olim. phil. 179, f. 44, ep. 10. Formae literarum 2453. „Papa recipit Petrum, praepositum Wissegradensem, in suum specialem ca- pellanum. — Clemens etc. Dilecto in Christo filio, mag. Petro, praeposito Wissegradensi, diacono, cancellario car. in Christo filij nostri, Othakari, regis Boemiae illustris, capellano nostro, salutem etcet. Famae decorem virtutum studijs, quibus prudenter invigilas, consecutus, adeo juvaris laudabilium suffragio meritorum, quod dignum reputamus et debitum, ut qui de nostrorum familiarium probitate laetamur, personam tuam, velud vel veluti bene meritam paternis et gratiosis affectibus honoremus. Hijs itaque provida consideratione pensatis, te capellanorum nostrorum consortio duximus aggregandum, ut de cetero tanquam nostri apo- stolici favoris et gratiae praesidia sortiaris. Sic igitur mentem et actus tuos ad salubria dirigas, quod per honorem tibi exhibitum divinae gratiae te constituas aptiorem et reddaris dignior ad ampliorem sedis apostolicae gratiam promerendam. Dat. in Viterbio XI kal. Aug. Cod. Zdenc. de Trebecz n. 192. 2454. „D. papa recipit aliquem in suum capellanum et familiarem, seu aliquis cardi- nalis, et est de formis papalibus. — Simon, miseratione divina ecclesiae s. Marini presbiter cardinalis provido viro magistro Petro, archidiacono Horsoviensi, prothonotario viri magnifici d. Othakari, illustris regis Boemiae, dilecto in Christo sibi salutem in domino. Sortiris in asse naturalis industriae virtutum germina, cum nativae dotis ad singulos copiose consortibus, et consumatis hominis interioris ingenia, in acquisitione discretionis habitu, qua expertus pos- sessor nostram surgis in gratiam, te felix fecit adjectio locupletem, ex quo dum probitatis tuae probata conditio conditae virtutis salibus devotionis tuae nobis eluminata spectatis ac psallentis in aciem mentis, mentis nostrae placationis tuae gratitudo refloruit, in te benivo- lentiam nostram, libo nostro praestantibus emeritis studijs evocasti. Ea propter dum acci- pere fertilem cum familiaritatis honore, gratiam nostram industrius operarius comprobaris, dum favoris nostri muniri gallea foecundumque mereris gratificentiae nostrae promptuarium possidere, te nostrae curae semper imposterum pingui praesidio protegendum, ex nunc in capel- lanum nostrum et socium gratiose recipimus, et tenore praesentium evidentius profitemur. Cod. Zdenc. de Trebecz n. 191. 2455. „Petitur a papa, quod secundus annus gracie concedatur ecclesie pro repa- racione ipsius ecclesie. — Ad vestre sanctitatis clemenciam, cum fuerit expediens tanto con- fidencius sincera recurrit deuocio filiorum, quanto minus uestre benignitatis ianua iusta pe- tentibus obsurdescere consueuit. Inde est, quod pietatem vestram supplicibus precibus ex- oramus, quatenus cum Wyssegradensis ecclesia vetustatis iam senio macerata nouis in pluribus egeat fulcimentis, vestra dignetur sanctitas, que merita petencium excedit et uota, et iustis peticionibus non est solita refragari, sibi misericorditer indulgere, ut sicut primus annus

Strana 1059
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1059 gracie pro anime remedio decedentis canonici conceditur, sic ad reparacionem edificiorum, librorum et ornamentorum ipsius ecclesie ualeat obtinere.“ Cod. c. r. bibl. aul. Vindob. f. 85, ep. 64. 2456. Rex ratificat, innovat atque confirmat privilegium aliquod d. praeposito Mel- nicensi. — „Wencezlaus, — rex Boemiae et marchio Mor. oc. Per hoc — privilegium noscat oc. quod vir honor. praepositus Luthomericensis nobis duo privilegia praesentavit, attente supplicans, ut ea et in eis contenta ratificare, confirmare atque innovare facere dignaremur, nam diligenter ipsa inspici, perlegi et examinari fecimus. Erant autem ipsa privilegia non abolita, non abrasa, non cancellata nec in aliqua parte sui vitiata, sed in prima et integra sui figura persistentia et continentia ipsorum per omnia talis erat: Wencezlaus, dei gratia rex Boemiae et marchio Moraviae etc. Nos itaque dicti d. praepositi petitionibus rationabilibus, ac honestis praebentes aures benivolas, sicut regiam condecet majestatem, dicta privilegia de innata nobis clementia ratificamus, innovamus ac etiam confirmamus. — Dat. Pragae a. d. inc. MCCLVII (sic), IX kal. Aug. indict. III.“ Cod. Zdenc. de Trebecz n. 141. 2457. Wencezlaus, — rex Boemiae et marchio Mor. — Not. oc, „quod in nostra constitutus praesentia honor. vir Ulricus, praepositus Melnicensis, et Conradus, judex de Luthomericz, nobis humiliter supplicaverunt, quod venditioni molendini dicti Conradi, habentis quatuor rotas et consistentis in ripa fluminis Albeae ex opposito civitatis praefatae per ipsum Conradum factae d. praeposito ac monasterio assensum praebere ipsamque ratam dignaremur habere, et quod admittere deberemus memoratos praepositum ac monasterium possidere ipsum molendinum liberum et solutum a praestatione census, exactionis et servitij, quod nomine judicij possidebat. Nos vero ob favorem religionis et praefatorum praepositi et Conradi, precaminibus eorum benigno annuimus assensu, et ipsam venditionem ratam ha- bentes, eam tenore praesentis privilegij duximus confirmandam, volentes, ut praepositus, qui pro tempore fuerit, et conventus monasterij praetaxati ipsum molendinum deinceps absque omni census exactionis et servitij honere liberum et solutum teneant, habeant et possideant pacifice et quiete.“ Cod. Zdenc. de Trebecz n. 142. 2458. „Super jure patronatus reservato et relicto nobis a nostris praedecessoribus ex antiquo, de collatione praebendarum in ecclesia Melnicensi cum gravis nobis injuria in- feratur, quam etsi possemus tamquam potens in nostro dominio corrigere, tamen ad majorem evidentiam roborandi nostri juris, ut in memoriam nostris posteris relinquatur, praesentium exhibitorem C. capellanum, sacerdotem nostrum specialem, ad vestram discretionem trans- mittimus, rogantes ex affectu, quatenus causa nostri, sicut per eundem instructi fueritis, cre- dere et promovere dignemini negotium memoratum.“ Palacký, Formelbücher 295. 133*

Strana 1060
1060 Formae literarum 2459. „Wenceslaus, — rex Boh. et marchio Mor. oc. — „Honorabili viro, dilecto capellano et consiliario nostro, d. Bohumilo, ven. decano Olomucensi, qui multiplicibus et gratis obsequijs, quae olim d. Otakaro, patri nostro felicis memoriae, dominae Cunigundae, inclytae reginae Bohemiae karissimae, matri nostrae, necessitatis exhibuit tempore, et nobis praestat ad praesens suorumque morum ac disciplinae intuitu non tantum favorem nostrum meruit, sed largitionis gratiam liberalem, villam nostram . . sitam juxta Olomutz, cum omni- bus juribus, et pertinentijs, suis concessimus tam diu libere et pacifice possidendam, donec sibi de beneficio providebimus, quodcunque in Boemia vel Moravia sibi erit utile atque decens, tenore praesentium universis et singulis fidelibus nostris, cujuscunque conditionis fuerint, praecise mandantes, quatenus dictum d. decanum in dicta villa et juribus et atti- nentijs ejusdem nullatenus impediant, sed pacifice ipsum eis uti permittant, sicut indigna- tionem nostram gravissimam cupiunt evitare.“ Per manus mag. Petri, notarij nostri. Cod. Zdenc. de Trebecz n. 103. 2460. „D. cardinalis 1) recipit aliquem clericum in capellanum et familiarem. Octavianus, miseratione divina s. Mariae inviolatae diaconus cardinalis, dilecto in Christo Petro, praeposito Wissegradensi, cancellario regni Boemiae, salutem in domino. Consuevit probitas vendicare sibi favorem et gratiam consequi ex praesidijs meritorum, ut igitur tuam personam nostrae familiaritatis gratia prosequamur, te in nostrum capellanum et familiarem tenore praesentium duximus admittendum." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 190. 1) Cod. h. papa. 2461. „D. papa recipit aliquem in suum capellanum. — Meritis tuae probitatis inducimur, ut personam tuam quadam praerogativa specialis gratiae prosequentes eam, et oportuno muniamus favore ac honore congruo attollamus. Ut igitur eo ferventius apostolicae sedis insistas servitijs, quo amplius per nos te senseris honorari, te de speciali benivolentia in capellanum nostrum duximus admittendum.“ Cod. Zdenconis de Trebecz n. 189. 2462. „D. papa recipit aliquem clericum in suum specialem capellanum, volens, ut charitative tractetur per Romanae curiae capellanos. — Personas virtutum insignitas ornatibus utpote dono prudentiae et morum honestate decoratas, et quas laudabilis conversatio vitae commendat, eo libentius honoramus, quo suis exigentibus meritis apud nos extolli debet nominis tytulo dignioris. Gratum itaque sentientes de persona tua probitatis odorem, per quem ad tui honoris augmentum efficaciter invitamur, ac intendentes ob id personam ipsam favoris apostolici gratia provenire, te nunc apud sedem apostolicam constitutum in nostrum capellanum recipimus, et capellanorum nostrorum societati et collegio auctoritate praesentium aggregamus, volentes, ut de cetero speciali ab eis in omnibus charitate tracteris et tamquam eorum capellanus re ac nomine sicut unus ex ipsis capellaniae nostrae munere ac parti- cipio potiaris." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 188.

Strana 1061
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1061 2463. „Nos Wencezlaus, — rex Boemiae et marchio Mor. not. oc, quod Welizlaus, canonicus Prag. et Wissegradensis fidelis noster, juxta sacrarum constitutionum canonem et tenorem examinatus, inventus fidelis et de genere fidelium ortus, et sufficiens ad artem sive notariatus officium exercendum est per nostram curiam approbatus, propter quod de ipsius prudentia et fidelitate confisi, statuimus ipsum publicum notarium in terra Boemiae, ut ammodo in terra ipsa publice notariatus officium ad honorem et fidelitatem nostram debeat exercere, recepto ab eo juramento fidelitatis, et de ipsius publici notariatus officio fideliter exercendo. Quare fidelitati vestrae praecipimus firmiter et mandamus, quatenus in ipsa terra, si non completus sit numerus statutus notariorum, nostris constitutionibus comprehensus, dicto Welezlao canonico, fideli nostro, tamquam publico notario ejusdem terrae a nostra majestate statuto de omnibus, quae ad ejusdem publici notariatus officium spectare videntur ac per- tinent, ad honorem et fidelitatem nostram ob nostri reverentiam culminis de cetero inten- datis. Dat. Pragae per manus etc. XIV kal. Sept." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 179. 2464. „Rex recipit aliquem nobilem domicellum in capellanum suum fidelem. Virtutibus clarens et meritis, sicut famae laudabilis testimonio commendaris, illam in con- spectu nostro gratiam meruisti, ut tuam benivolentiam affectione prosequamur, regia ipsam libenter attollentes honoris gratia speciali. Ut igitur in effectu percipias, quod suggerit nostrae mentis affectus, te capellanorum nostrorum consortio duximus aggregandum, tibi favore regiae majestatis praesidia gratiosius impendere intendentes, sicque per hoc de bono in melius virtutum te studijs fundare studeas, quod merito ad faciendam tibi pleniorem gratiam invitemur. Cod. Zdenc. de Trebecz n. 183. 2465. „Rex Boemiae recipit aliquem in suum capellanum et dat eidem suas super eo litteras in testimonium. — Placida nobis tuae probitatis industria serenitati nostrae ex- cellentiae commendabilem te reddidit, et devotionis zelus, quem erga nostram geris excellen- tiam, sic te gratum in nostrae majestatis conspectu statuit, ut reputemus te specialis favoris nostri munere fore dignum. Ea propter te in capellanum nostrum recipimus, volentes, ut de cetero in capellanorum nostrorum numero censearis, ipsorumque habearis collegio, harum testimonio litterarum." Cod. Zdenconis de Trebecz n. 184. 2466. „Rex recipit aliquem clericum in suum capellanum. — Tuae probitatis in- dustria et litteraturae sufficientis agnitio nobis plurium fidedignorum testimonio claris com- mendationum titulis approbata levem facilemque moveri precantibus nostram clementiam, sibi reddidit adeo favorabilem, ut condescenderimus benignius votis tuis. Quocirca noveris, quod te in capellanum nostrum recepimus per praesentes et volumus, ut de cetero inter nostros numereris capellanos, et ad officia juraque omnia capellaniae nostrae, ut est conveniens, admittaris. Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 187.

Strana 1062
1062 Formae literarum 2467. „Grates uobis copiosas referimus pro eo, quod Johanni, dilecto capellano nostro, arridentes oculo fauorali paterne tuicionis presidium benigne prestitistis eidem, affectuosius exorantes, quatenus in eodem benignitatis continuantes opera, eundem in] suis negocijs habere dignemini recommissum, ita ut precamina nostra sibi profuisse senciat, et nos proinde uobis ad specialium acciones ualeamus assurgere graciarum. Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 110. 2468. „Cum in numero praelatorum ex relatione bonae famae et commendatatione nostrorum familiarium vestrae semper usque huc personae memoriam gratam habuerimus, nec adhuc de sequentibus vos culpare volumus aut debemus, nisi nobis ab experimento detur certa notitia veritatis. Conquerendo igitur vestrae discretioni notificare cogimur, quod a (tempore) nostri primi introitus in Bohemiam nunc primum, ubi archidiaconatus vestri aucto- ritas protenditur, inter alios contemptus nobis illatus est; nec credimus hoc fieri de vestra conscientia, eo quod nullus prorsus ordo juris sit in negotio observatus. Ecce enim quidam vester decanus N. de t. l., cujus corruptelae vitio ductus ignoramus, clericum quendam ma- gistrum H., qui capellae nostrae annotatus est et mensae inter familiares nostros non ulti- mus, molestare non est veritus ; quia praeter justitiam nec confessum, nec convictum imo nec citatum, ubi in eum quamvis praeter debitum justitiae condempnationis sententiam ferre voluit, personalem oblitus juris auxit malitiam, innocentes noxios faciens, ecclesiae suae pa- rochiales ecclesiastico supposuit interdicto. Unde cum etsi judicatus pastor excessisse in aliquo reperiretur, hi qui oves sunt, quid delicti censentur luere alieni? cum nec consuetum hactenus repererimus, quod aulae nostrae clerici tam humiliter judicari debeant. Placeat igitur, vestrae reverentiae supplicamus, notorium in praemissis contemptum nobis exhibitum praeter justitiam in nostro clerico in praedicto vestro decano corrigere, et revocare senten- tiam propter commune bonum fidelium inmerite punitorum procaciter sic prolatam. Astet nihilominus idem Henricus clericus coram vobis, objectis partis contrariae responsurus, cui nostri causa esse dignemini favorabilis et benignus. Cujus benevolentiae esse volumus (sic) immemores vice versa." Palacký, Formelbücher 294. 2469. „Cum ad hoc semper debeamus esse expositae, ut miseris et tribulatis omni parte requisitae succurrere debeamus: vos, quos non multum adhuc sollicitasse meminimus nostris precibus aut modicis, quantumcunque favorabiles invenerimus in nostris rogatibus, exhibebimus nos vice versa benivolas ad vestros profectus et commoda temporibus opportu- nis. Et ecce cum instantia vestram universitatem rogandam duximus, quatenus ostendentes nobis, quod diligamur a vobis, magistro scolarum de t. l., quem in nostram defensionem specialem recepimus, universa pecora magna et minuta, quae abstulistis eidem et quaecum- que alia ablata restituere eidem ex integro debeatis, non dubitantes, quin et nos damna hujusmodi vobis supplebimus in pluribus vestris negotiis requisitae. Sic facturi, (ut) exau- ditionis locum apud vos inveniant preces nostrae. Providentes etiam, ne per vos vel quos-

Strana 1063
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1063 libet alios in aliquo de cetero molestetur, quin imo contra omnes ipsum, sicut de vobis con- fidimus, defendatis. Palacký, Formelbücher 294. 2470. „Praevia voluntate et consensu illustris domini et mariti nostri karissimi, sicut per ejusdem literas demonstratur expressius, vestram paternitatem requirendam duximus et rogandam ex affectu sincero, quatenus causa nostri magistro Jarozlao, mariti nostri et domini carissimi cappellano, clementer et paterne adesse dignemini in ecclesia sibi collata in Neumberk, et confirmatum in eadem fovere favorabiliter, sicut praesumimus, contra suos quoslibet invasores, quod pro speciali nobis inpenso beneficio reputamus.“ Palacký, Formelbücher 294. 2471. Ottacarus (?), Boh. rex, capitulo Olomuc. — „Si caute uelitis attendere ac aduertere diligenter, in eam uenietis agnicionis sentenciam, ut libere procul dubio senciatis, quod, licet ea, que caute negocia geritis, per uos debeant obseruari, multo tamen forcius uos decet illa non reuocare in irritum, que ad mayestatis peticionem regie, cui honor tamquam preexcillenti debetur, prouide statuistis. Sane Seuerinum, dilectum capellanum nostrum, olim per nominacionis expressionem canonice ad nostre interuencionis instanciam elegistis in ecclesia uestra in canonicum et in fratrem, et pro eo uobis grates retulimus speciales. Nunc autem, prout inuite intelleximus, sed magis inuite duximus referendum, peticione nostra, que prius admissa fuerat, quasi post terga dimissa, uestraque mutata in contrarium volun- tate, eundem ipsius nominacionis tytulo priuauistis. Quamobrem ne uos, qui maturitate preuia aliis debetis consulere, uideamini procedere vestris in actibus inconsulte, vos hor- tandos duximus et rogandos, quatenus irritacionem nominacionis ipsius, ut condecet, re- tractantes, eundem Seuerinum reassumere uelitis saltem modo in canonicum et in fratrem." Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 99. 2472. „Licet non ignoremus, quod in recta statera iudicij singula ponderantes uni- cuique redditis iura sua, quia tamen confidimus, quod nostrorum intuitu precaminum illos, pro quibus petiuerimus, habeatis in suis iuribus plenius recommissos, sinceritatem vestram duximus affectuosius exorandam, quatenus H. grati fauoris lumine blandientes, in iure, quod habet in ecclesia .. ad primam vacantem prebendam, eundem H. habere dignemini com- mendatum.“ Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 105. 2473. „Cum uite commendabilis honestas et morum experiencia probatorum virum prouidum et discretum, fratrem . venerabilem prepositum de . ., reddat nobis dilectum atque laudabilem, et, quod est quodammodo clarius, terre nostre statuat vtilem et fidelem, scias et de certo, nos nec uelle nec ualere aliquatenus tollerare, ut circa eundem preposi- tum uel preposituram, et fratres ac bona ipsius domus aliquid innouetur. Qua de causa tibi precise mandamus sub obtentu nostre gratie firmiter iniungentes, quatenus dictum preposi-

Strana 1064
1064 Formae literarum tum immutare uel inquietare non presumas, sed eum in eo statu omnino manere permittas, in quo hactenus existere consueuit. Ingratus enim rumor nostras nuper peruenit ad aures, quod tu eundem prepositum inmutare intendebas, quod, cum inequabile, non racionabile cen- seatur, ex eo quod idem et integritate fidei nobis et terris nostris acceptus habeatur, et preterea procuracionem ipsius prepositure laudabiliter aministrasse dinoscitur, nolumus ulla- tenus, ut idem prepositus inmutetur. Vnde sicut nostram gratiam seruare cupiueris, sic contra eum prepositum nichil attemptes penitus innouare, sed contentus illa paccione uel conuencione permaneas, quam cum eodem fecisti preposito, prout in priuilegijs super hoc editis continetur expressum." Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 104. 2474. „Concessio curie. — B. dei gracia etc. — Nouerint oc, quod peticionibus Ja. plebani de . . . benignius inclinati, concedimus sibi, quod curiam in tali loco libere va- leat et debeat possidere et quod de ea nullum sacrificium facere teneatur et quod si dictus Ja. decesserit vel viuens patri et fratribus suis de eadem curia cedere uoluerit, in eadem curia sibi pater et fratres eius succedere debeant et eandem inposterum ac sine alicuius onere seruitutis sicut eidem Ja. concessimus et fauimus possidere, et hanc graciam non solum patri et fratribus dicti Ja. concedimus sed eorum continuari ad heredes ut dicti Ja. fratrum filii teneant et possideant dictam curiam libere prout eundem Ja. volumus obtinere.“ Cod. bibl. cap. Prag. n. 218. 2475. Concessio libertatis. — „Etsi regie serenitatis clementiam peticiones fidelium decet favorabiliter exaudire, illorum tamen supplicibus precibus sue mansuetudinis aures debet inclinare benignius eorumque fauorabilius condescendere voluntati, qui ad honesta purum ha- bentes respectum ad sui firmitatem propositi nostram implorant graciam et consensum. Inde est, quod nos C. prothonotarii consortis nostre, inclite regine Boh. precibus inclinati do- nandi seu legandi domum suam sitam in tali loco pro remedio anime sue altari sancti . . absolutam ab omni exaccione seu quocunque honere seruitutis de certa sciencia et speciali gracia liberam concedimus facultatem." Cod. bibl. cap. Prag. n. 222, f. 101. 2476. „Exempcio ab omni steura. — V. dei gracia etc. — Per presens — scriptum ad vestram noticiam duximus deducendum, quod cum monasterium . grauibus lacessitum molestiis et multum sit oppressum angustiis et pressuris, ita quod sub inopie faciscens pon- dere nobis iuxta terrarum nostrarum consuetudinem priscis temporibus approbatam in exibi- cione seruiciorum se promtum, ut consueuit, habilem, cum oportet, nequeat exhibere: nos sue compacientes penurie famulis deo seruientibus, qui ibidem morantur, blando nostre serenitatis lumine arridentes, idem monasterium ab omni exaccione uel steure et a transmissione cur- ruum ad exercitum nostrum nec non ab omni ministracione expensarum nobis et hospitibus, nostris liberamus et liberum ad honorem dei esse volumus et immune per duorum annorum a data presencium numerando (spacium) percompletum.“ Cod. bibl. cap. Prag. n. 225, f. 102.

Strana 1065
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1065 2477. „Collacio patronatus. — Noscat oc, quod nos attendentes fore nimium placidum regi regum, si cultus ipsius per ministros, quod huius seculi vanitatibus abdicatis mundo corde et casto corpore sibi obsequi desiderant, augmentetur: monialibus ordinis beate Marie virginis ecclesiam in La. ad presentacionem nostram spectantem cum pertinenciis suis omnibus concessimus perpetuo possidendam, transferentes in eas omne ius, quod nobis in dicta ecclesia et eius pertinenciis conpetebat vel conpetere poterat de iure uel facto. Volumus, ut dicti ordinis moniales de prefata ecclesia seculari cenobium regale erigant domino ibidem iugiter famulantes, et si quis fidelium zelo pietatis accensus eisdem monialibus ad eundem locum de bonis suis quidquam contulerit, eandem collacionem gratam et ratam habemus et tenore presencium volumus esse stabilem atque firmam." Cod. bibl. cap. Prag. n. 233, f. 105. 2478. Abbas monasterii Brewnowiensis concedit cuidam civi Pragensi quandam villam in emphytheosim. — Not. oc, quod cum propter generales dissensiones et gwerras, quibus post obitum quondam domini O. olim regis Boh. felicis memorie, regnum Bohemie exstitit graviter lacessitum, et adhuc, sopita pace excitatisque discordiis, velut actum tem- pestatibus undique conquassetur, monasterium nostrum Brewnoviense tot sit oppressum mo- lestiis, tot dampna pertulerit, ut fere singulis rebus mobilibus spoliatum tanta gravetur pe- nuria, ut conventus eiusdem monasterii nil habeat, unde inopem valeat defendere vitam, cumque ad solvendum debita quinquaginta marcarum arg., quibus tenebatur domino W. civi Pragensi, qui eas nomine eiusdem monasterii solverat collectori reverendi in Christo patris domini Th. venerabilis Prag. episcopi, pro subvencione pecunie legato sedis apostolice facta, urgente prefato domino . . idem monasterium cogeretur, ut necessaria conquireremus prefato conventui, et ab impeticione dicti domini W. liberaremur, et, sicut erat decens et necessarium, sibi debitum solveremus, necessarium erat nobis et prefato conventui concessionem in emphi- teosim facere rei infra scripte, utpote dicto monasterio magis expedientem et minus dampno- sam, quam alterius poss ... eiusdem monasterii sive rei, et ideo de subscripta concessione in emphiteosym facienda, pleno consensu habito et auctoritate atque licencia obtenta a pre- fato domino Pragensi episcopo, habitis super hoc sollempnibus tractatu atque deliberacione cum universis fratribus monasteri pretaxati ad hoc in capitulo congregatis, nomine prefati monasterii pro nobis et nostris successoribus nichilominus fratribus B. decano et ... priore ipsius monasterii presentibus et consencientibus pro se canonicorum aliorum fratrum dicti monasterii, dedimus atque concessimus B . . de . . civi Pragensi pro se et suis recipienti in emphyteosim usque in quintam ipsius personam villam unam sitam in provincia Melnicensi, cui hii sunt confines etc. ad habendam, tenendam, possidendam et, quitquit ei vel suis here- dibus, salvo iure dominii, proprietatis et salvis condicionibus infrascriptis, deinceps placuerit, faciendum, cum omnibus et singulis, que infra suprascriptos confines continentur, accessibus et egressibus suis usque in viam publicam, et cum omnibus et singulis, que habent supra se et infra se vel intra se in integrum, et cum omnibus iuribus, accionibus, usibus et requisi- cionibus ipsi monasterio ad villam ipsam modo aliquo pertinentibus, pro precio trecentarum 134

Strana 1066
Formae literarum 1066 marcarum puri et examinati argenti ponderis generalis, quas quidem trecentas marcas nos prenominatus abbas confitemur presentibus prefatis decano et priore atque . . et . . Pragen- sibus civibus integraliter ab eodem B. recepisse, necnon et quod prefatam villam ipsius B. nomine constituimus nos possidere, usque quo ipsius ville possessionem acceperit corporalem, quam accipiendi sua auctoritate et retinendi deinceps licenciam omnimodam sibi damus, pro- mittentes pro nobis et successoribus nostris, vice et nomine ipsius monasterii, dicto B. pro- se et suis heredibus stipulanti, litem vel controversiam ei vel eius heredibus de dicta villa vel eius occasione ullo tempore non inferre, nec inferenti consentire, sed ipsam villam ei et suis heredibus ab omni homine legittime defendere et auctorizare, liberare, et predictam donacionem et concessionem, et omnia et singula suprascripta firma et rata habere et tenere, et non contrafacere vel venire per se vel per alium aliqua racione vel causa, de iure vel de facto, sub pena sexcentarum marcarum argenti stipulacione promissa et refeccione dampnorum et expensarum litis et extra et obligacione bonorum ipsius monasterii, et pena soluta vel non, predicta omnia et singula firma perdurent, hiis condicione et pacto actis et initis expressim inter nos et prefatum B. et inviolabiliter observandis, videlicet, quod ab ipso B. vel quocumque alio, ad quem res ipsa pervenerit, usque in ipsius quintam personam, singulis annis in festo beati Guntheri libre due cere nomine pensionis eiusdem ville nostro prefato monasterio persolventur, postquam autem ad sextam personam pervenerit, nova fiet emphiteotica concessio hoc ordine reservato, renovacionis tamen causa ipsi monasterio pre- fato viginti quinque marcis argenti puri et examinati generalis ponderis tunc temporis per- solvendis. Ceterum eciam est inter nos et ipsum B. actum, ut ex hoc contractu duo eiusdem tenoris instrumenta fiant, unum videlicet ad cautelam dicti monasterii nostri, et aliud ad cautelam dicti B. et heredum eius ; presens autem instrumentum factum est ad cautelam dicti B.“ Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 98. 2479. Rex Boh. cum monasterio Brewnowiensi commutationem quorundam bonorum facit. — Noscat oc, "quod monasterii de Brewnow clementer intendentes profectibus et cupi- entes, ut ex nostre largicionis gracia utilitas debeat provenire, ad domini M. ven. abbatis eiusdem monasterii preces inclinati benignius quorumdam bonorum commutationem fecimus cum eodem; nos enim molendinum nostrum in . . . cum omnibus curiis idem molendinum circumsedentibus sibique attinentibus ipsi monasterio tradidimus perpetuo possidendum, vo- lentes, ut idem monasterium dictum molendinum cum prefatis curiis habeat et possideat, et de ipso faciat iuxta sue arbitrium voluntatis, ius et dominium nostrum de eisdem bonis in idem monasterium transferentes, ut deinceps dictum molendinum et decime curie ad prefa- tum monasterium debeant perpetuo pertinere, nichilominus tamen hoc expressum subiun- gentes, ut abbas dicti monasterii repagulum dicti molendini taliter teneatur et debeat repa- rare, quociens oportunum fuerit, ut transitus vel iter per reparacionem minus utilem vel per defectum reparacionis nullatenus valeat impediri. Prefatus autem dominus . . . abbas mona- sterii pretaxati in eiusdem molendini concambium et curiarum attinencium eidem molendino,

Strana 1067
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1067 habito tractatu et deliberacione diligenti cum toto conventu monasterii pretaxati, de bona et communi voluntate ipsius conventus cessit nobis de bonis in . ., que idem monasterium habebat ibidem, cum omnibus attinenciis et iuribus eorumdem, et ea nobis tradidit perpetuo possidenda. Et quamvis benivolus affectus nos satis induceret ad benefaciendum dicto mona- sterio in concambio pretaxato, non tamen minus nos racionis inducit calculus, quia cum repagu- lum, quod monasterium prefatum habebat sub civitate Pragensi in eiusdem civitatis flumine, per quod inundacionis tempore superhabundans aque tumiditas sancti Francisci in prefata civitate, cui libenter maiestas nostra cavet ab incomodis, ledatur plerumque, destrui feceri- mus et vastari, dignum censuimus et racioni congruum, ut in aliis satisfaceremus eidem et in hoc saltem faceremus concambio recompensam." Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 100. 2480. „Wenceslaus, — rex Boemiae. — Ad notitiam oc, quod cum Honorio (sic), Brevnouiensis abbate monasterij ceterisque fratribus ejusdem conventus contractum permu- tationis iniuimus de talibus villis, videlicet Horsowicz, Psribora et cetera, ut autem haec praedicta in sua durent stabilitate rite facta, praesentem paginam contractus permutationis scribi et sigillorum nostrorum munimine fecimus roborari.“ — Testes : Heinmannus de Luchten- burch etc. Acta sunt haec a. d. MCC'LXXXVII°, in die purificationis s. Mariae virg." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 131. 2481. Abbas totusque conventus monasterii s. Johannis Baptistae in Ostraue ven- dunt quaedam bona. — Not. oc, "quod propter instantis turbaciones temporis monasterium nostrum in Ostraue sic lacessitum existit, tantis molestatum eius gravaminibus et pressuris, ut attenuatum non modicum pluribus angariatur defectibus rebusque careat oportunis. Vo- lentes igitur, ut tenemur, sic consulte, sic prudenter eidem monasterio providere atque quo- dam auxiliaris amminiculo consilii succurrere, ut sui defectus, quanto magis esse poterit, deficiant, et necessariis gaudeat rebus, quantum id oportunitas exegerit et possibilitas pacietur, habito super hoc tractatu diligenti et deliberacione perpensa, nos supradicti abbas et conven- tus ipsius monasterii ad hoc in capitulo nostro specialiter convocati et coadunati providimus et deliberavimus, bona nostra in tali loco cum omnibus iuribus, silva, nemore, agris cultis et in- cultis, pascuis, pratis, aquis et omnibus aliis attinenciis suis, tali mercadancio esse vendenda pro certa quantitate pecunie, ita tamen, quod teneat idem mercadancius dicta bona usque ad tempora vite sue, de qua pecunia utilitatibus et necessitatibus monasterii antedicti provi- deretur, ut est conveniens et decens. Unde de communi nostro fratrum nostrorum omnium et conventus monasterii nostri consensu grata et bona voluntate, et omnium nostrorum pre- dictorum fratrum sollempni deliberacione ac tractatu habito super eo, dicta bona cum omnibus iuribus, silva, nemore, agris cultis et incultis, pascuis, pratis, aquis, et omnibus aliis atti- nenciis eorundem, dicto mercadancio vendidimus pro sexaginta marcis arg. et possidenda tra- didimus usque ad terminum vite sue, ita quod post ipsius obitum ad nostrum monasterium iterum revertantur, nam sic cavere volitatibus (sic) nostri monasterii volumus, ut ipsius bona 134*

Strana 1068
1068 Formae literarum non alienemus, sed concedamus ad tempus, quatenus per concessionem huiusmodi monasterium in suis necessitatibus relevetur, promittimus dicto civi vera fide, quod eum, dum vixerit, non inquietabimus nec inpulsabimus vel impetemus per nos vel interpositam personam in posses- sione dictorum bonorum, quatinus idem mercadancius eadem bona in vita sua possidere va- leat et fructus percipere ex eisdem, sed omnem dabimus operam et auxilium atque consilium oportunum, quod in usufructu et possessione dictorum bonorum per totum tempus vite sue maneat pacifice et quiete." Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. 103. 2482. W(enceslaus), rex Boh. monasterium in Cladruna a iurisdictione beneficiario- rum provincialium eximit. — „Inde est, quod nos considerantes, honestati observancie regu- laris plurimum convenire, ut vexacionum onera ipsi congruencia minuamus, abbatem et con- ventum monasterii in Cladruna et ipsorum homines universos a iurisdictione et examine iudicum provincialium et beneficiariorum regni Bohemie de speciali gracia eximinus, a festo pasche domini proxime nunc venturo per unius anni spacium percompletum, ita videlicet, ut in causis, que hiisdem abbati et conventui monasterii Cladrunensis et eorum hominibus moventur vel moveri contingent infra dicti temporis spacium, coram Pragensibus tantummodo et nullis aliis beneficiariis regni Bohemie ipse abbas et conventus ac ipsorum homines debeant respon- dere, iniungentes tenore presencium universis et singulis iudicibus provincialibus et beneficiariis per regnum Bohemie constitutis, Pragensibus dumtaxat iudice et beneficiariis exceptis, ut nullus ipsorum abbatem et conventum monasterii pretaxati ac homines ipsorum pro aliqua causa infra annum presentem ad iudicium suum trahere vel evocare audeat vel aliquomodo iudicare, cum volumus omnes causas emergentes contra ipsos abbatem et conventum mona- sterii iam dicti ac homines eorum per Pragenses beneficiarios solummodo iudicari et eciam terminari, decernentes irritum, si secus per aliquem iudicum et beneficiariorum provincialium Boh. circa prefatos abbatem et conventum et eorum homines fuerit attemptatum.“ Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 102. — Bodmann, Cod. epist. 295. 2483. Milota, abbas Cladrunensis, molendinum in Luben cuidam civi Pragensi ex- ponit. — Notum oc, "quod de communi voluntate et consensu nostri conventus viro provido F. civi Pragensi molendinum novum nostrum in Luben situm cum duabus rotis iam constructis et reliquis duabus rotis adhuc construendis ante marcam auri, quam sibi solvere tenemur usque ad octavam epyphanie proxime affuturam, duximus exponendum, talibus condicionibus interiectis, quod si molendinum prefatum ante dicta octava (sic) non exsolverimus racione forsitan alicuius casus emergentis, extunc memoratus F. civis Pragensis sepedictum molendinum in sua tamdiu teneat et tenere debet potestate et tutela, quousque sibi per nos aut per con- ventum de marca auri fuerit plenarie satisfactum.“ Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 103. 2484. „Wencezlaus, — rex Boh. et marchio Mor. Idcirco nos supplicibus precibus reverendi in Christo patris, d. Theodrici, vener. abbatis de Postolopert, benignius inclinati,

Strana 1069
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1069 privilegium quoddam ab olim Otakaro, inclito rege Boemiae, patre nostro, monasterio praedicto concessum vidimus et in nostra legi praesentia fecimus per exemplificationis maneriem reno- vari. Erat autem privilegium ipsum non abrasum, non cancellatum, nec in aliqua parte sui vitiatum, cum sigillo pendenti proprio et integro olim praefati patris nostri, et tenor ac con- tinentia ejus talis . . . . Quia ergo illa, quae a nostris progenitoribus rite ac provide acta fuerunt, dignum est et volumus, ut robur obtineant validae firmitatis, praefata omnia de nostrae potestatis plenitudine confirmanda, secundum quod in praescripto privilegio conti- nentur. Et quoniam praedecessorum nostrorum vestigijs inhaerentes, libenti animo cupimus dictum monasterium favoribus uberioribus gratiae foecundare, praesentis tenore privilegij universos et singulos homines ad praefatum monasterium spectantes ab omni aliorum bene- ficiariorum jurisdictione eximimus, et eos subesse volumus jurisdictioni beneficiariorum Pragensium tantummodo, ita quod deinceps nullus alter eos vel in eos in ipsorum causis praeter Pragenses beneficiarios judicent vel jus dicant, firmius inhibentes, ne aliqui alij bene- ficiarij praeter Pragenses dictos homines, super quibuscunque causis impetiti fuerint, audeant evocare vel aliquam in eis exercere judiciariam potestatem. — Act. et dat. Pragae a. d. inc. MCC etc. quarto, X kal. Sept. per manus mag. Heinrici etc." Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 144. 2485. Concessio ville. — „Nos . . dei gracia etc. monasterii (sancti Georgii) in castro Pragensi abbatissa, scripti serie scire volumus vniuersos, quod considerantes grata et utilia seruicia, que magister.. prebuit nobis et prefato monasterio nostro actenus et prestare poterit in futurum, vna cum conuentu nostro deliberacione perpensa et sollempni tractatu habitis consensu et mera voluntate ipsius conuentus medietatem ville cuiusdam, que dicitur . . ad ecclesiam iure spectantem, obtenta nichilominus super hoc a reuerendo in Christo patre et domino .. Pragensi episcopo, auctoritate et licencia, dicto .. concessimus, quoad uixerit, possidendam cum omnibus pertinenciis et iuribus ad eandem medietatem spectantibus, ut idem magister .. dictam medietatem possideat, teneat prouentus ac vsumfructum ex eadem medietate percipiat in vita sua omnimode, ut est dictum, sicut nos possidere et per- cipere deberemus, proprietate nichilominus ipsius medietatis nostro monasterio uel ecclesie reseruata nec non omnimoda potestate et auctoritate retenta ad nostras manus et ecclesie nostre vsus post ipsius magistri decessum eandem medietatem libere reuocandi.“ Cod. bibl. cap. Prag. n. 188, f. 91. 2486. Chunegundis 1) regina cellae in Henrichowe, ordinis s. Benedicti, unum mansum donat. — Cum „habeamus cellam in Heinrichowe 2) ordinis S. Benedicti nostra sub protectione gaudentem, reditibus quidem exiguam sed veneratione dignam, in honore S. Mariae genitricis piae ac intemeratae virginis consecratam, in qua multi sanctorum patrum vitam heremiticam ducentium diutina fatigatione carnis sub cruce Christi currentes alacriter et infatigabiliter onus domini bajolantes coelo spiritum reddiderunt: ne inibi nostris temporibus ob victus penuriam rigor et vita depereat monasticae disciplinae, locusque sic sanctissimus desoletur, nec non virtus caritatis seu hospitalitatis, quae transeuntibus hospitibus et mise-

Strana 1070
1070 Formae literarum rabilibus personis ac infirmis ad eam commigrantibus exhibetur, totaliter extinquatur: de nostrae liberalitatis munificentia nostrique regis speciali gratia et consensu favorabili, unum mansum, qui vulgariter lan 3) dicitur, quem Pribco 4) quondam noster serviens possedit, et insuper quatuor virgas 5) pro supplemento locorum inarabilium in praedicto manso incidentium conputatas et eidem adjunctas praefatae cellae donavimus et fratribus ibidem deo famulantibus, pro remedio nostrorum et dilecti mariti nostri, sermi regis Bohemiae, peccaminum, concessimus jure perpetuo possidendum, sperantes quod ille, cum venerit, nobis reddere debeat, qui sibi nos dedisse testabitur, quod suis minimis contulimus et manu porreximus liberali. Porro in evidens nostrae concessionis seu donationis argumentum M. 5) nostro camerario, praecipimus, quatenus praedictum mansum et quae ad ipsum pertinent eis secundum patriae consuetudinem circuiret et agrorum limites signis conterminalibus connotaret. Ut igitur nostra donatio firma perpetuis temporibus et inconvulsa permaneat, nos super hoc praesens scriptum eidem cellae supradictae dedimus, et illud sigilli nostri appensione jussimus communiri.“ Palacký, Formelb. I, p. 305. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 233, n. 104. — 1) Cod. cap. h. Th. 2) deest in cod. cap. 3) lehn, ibidem. 4) Jo. ibidem. 5) agros, ibidem. 5) H. ibidem. 2487. „Cum in Henrichewe cellae s. Mariae domus a primae suae fundationis tem- pore eandem matrem dei non solum patronam obtinuerat hactenus, imo et denominationis usque huc vocabulum reservavit ab eadem, sitque in commisso specialis defensionis nostrae: non solum per nos, quin imo ab aliis gravari ipsam quomodolibet non vellemus. Audivimus enim, quod plebanus et cives nostri de Arnow in consecratione ecclesiae suae per vos dedicandae, intitulationem (sic) patroni ecclesiae suae, in cujus honore fundata fuit, contempta et objecta, in praejudicium et gravamen cellae praedictae in Henrichowe, patronam sibi eandem beatam virginem nituntur assumere; ob quam causam omnino possit destrui dicta cella. Unde cum hoc omnino voluntati nostrae sit contrarium, pattem vram requirimus et rogamus, quatenus in praemissis victi precum aliquibus instantiis praedicti plebani vel civium, nihil omnino facere debeatis, in quo gravari seu molestari posset nobis dicta cellula memorata." Palacký, Formelbücher 295. 2488. „Rex ratificat et confirmat privilegium alicui coenobio ab antiquo concessum. Noscat tam praesens aetas oc, quod Honorius vener. abbas Toplicensis in nostra nuper praesentia constitutus, nobis quoddam privilegium praefati monasterij Thoplicensis a felicis memoriae d. Othakaro, glorioso rege Boemiae, quondam patre nostro, super confirmatione aliorum privilegiorum a nostris progenitoribus eidem monasterio concessorum, ostendit et suppliciter exoravit, ut nos idem privilegium ratificare, et confirmare de nostrae benignitatis gratia dignaremur. Erat autem privilegium ipsum non abolitum, non abrasum etc. — ac continentia ejus talis ; Othakarus, d g. rex Boemiae et cetera. Quia igitur illa, quae a no- stris progenitoribus rite ac provide acta fuerunt, dignum est et volumus, ut robur obtineant validae firmitatis, — nos — petitionibus dicti abbatis annuentes — praefatum privilegium confirmamus. Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 145.

Strana 1071
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1071 2489. (Ottacarus), rex Boh. monasterium de Pomuk ab exactione per duorum anno- rum spatium liberat. — Ad notitiam oc, "quod, cum monasterium de Pomuk gravibus laces- situm molestiis et multis angariarum sit oppressum angustiis et pressuris, ita quod sub inopie faciscens pondere nobis iuxta terrarum nostrarum consuetudinem priscis approbatam tempo- ribus in exhibicione serviciorum se promptum, ut consuevit, et abile, cum oportet, nequeat exhibere, nos sue compacientes penurie famulisque deo servientibus, qui morantur ibidem, blando serenitatis nostre lumine arridentes, idem monasterium ab omni exaccione steure vel collecte et a transmissione curruum ad exercitum nostrum, necnon et ab omni administra- cione expensarum nobis aut hospitibus nostris liberaliter et ad honorem dei liberum fore volumus et inmune per duorum annorum spacium a data numerandorum presencium per- completum. Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 97. 2490. W(enceslaus), rex Boh. domum monasterii de Pomuk in civitate Pragensi ab exactionibus liberat. — Noscat oc, "quod, quamvis ad subveniendum quondam genitoris nostri recolende memorie pii revelacione suffragii pronis desideriis aspiremus, tamen providi et ho- nesti viri domini abbatis de Pomuk persuasione inpulsi vehemencius et inducti, domum mo- nasterii prefati sitam in civitate Pragensi prope ecclesiam sancti Jacobi et claustrum fratrum Minorum, pro ipsius quondam patris nostri anime remedio, ac eciam ob merita dicti abbatis, quibus nostram graciam meruit et favorem, ab omni exaccione generali vel speciali et cuius- cumque condicionis, sive nobis sive civitati debita prelibate, de nostre civitatis plenitudine liberaliter eximentes, eam reddimus perpetuo liberam et inmunem, tenore presentis privilegii firmiter et precise mandantes universis et singulis iudicibus, iuratis, et civibus civitatis Pra- gensis, tam presentibus quam futuris, quod racione collecte vel exaccionis cuiuscumque de dicta domo ab hiis, qui eam inhabitaverunt, vel abbate predicti monasterii, nichil penitus exigere debeant vel recipere presumant, sicut gravem indignacionem nostram cupiverint evitare." Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 101. 2491. W(enceslaus), rex Boh. monasterium de Pomuk a quibusdam exactionibus li- berat. — Scire oc, "quod nos ob remedium anime prefati quondam patris nostri et merita honorabilis viri . . abbatis monasterii de Pomuk, ipsius patris nostri sequentes vestigia, qui, dictum monasterium ab omni molestia per certum temporis spacium, quod iam preteriit, absolverat, idem monasterium ab omni exaccione collecte vel steure et transmissione curruum ad nostrum exercitum, necnon et ab omni administracione expensarum nobis et hospitibus nostris per duorum annorum spacium a data presencium numerandorum liberum liberaliter esse volumus et inmune. Quare vobis damus tenore presencium firmius in mandatis, sub obtentu nostre gracie districcius iniungentes, quatenus hanc inmunitatis et relaxacionis servi- ciorum (graciam) non presumatis infringere vel aliquomodo violare." Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 101, n. LXXXIX.

Strana 1072
1072 Formae literarum 2492. „Wenceslaus — dom. et heres regni Boh. et marchionatus Mor. etc. Nos supplicibus precibus abbatis et conventus monasterij de Nepomuk benignius inclinati, pri- vilegium quoddam ab olim d. Wencezlao, inclito rege Boemiae, quondam avo nostro, mona- sterio praedicto concessum vidimus, et in nostra legi fecimus praesentia, et per exempli- ficationis modum jussimus communiri. Erat autem privilegium ipsum non abolitum, non abrasum oc, ac tenor et continentia ejus talis : In nomine domini amen, vel potest dici: In nomine s. et individuae Trinitatis amen. Wencezlaus, d. g. rex Boemiae illustris, dilectis suis, vener. viro, d. Berengero, abbati et ceteris fratribus in Nepomuk, b. et gloriosae Mariae virgini devote servientibus, cum omni bono gratiam suam, nec non et universis Christi fidelibus tam praesentibus quam futuris, hanc litteram inspecturis, rei gestae notitiam, cum salute. Quoniam largiflua dei et salvatoris nostri Ihesu Christi pietas, quae nunquam cessat effluere, non nostris meritis, quae admodum parva sunt, sed suae copiosae liberalitatis munificentia, nos in regni solium sublimando, quod ammodo ceteris mortalibus altius et excellentius honoravit, ne nota ingratitudinis in futuro possimus argui, in praesenti revera dignum et justum est tanto et tantorum beneficiorum, et horum largitori, etsi non in multis et magnis, saltem in paucis et modicis respondere. Quid ergo nos pulvis et cinis retribui- mus domino pro omnibus, quae retribuit nobis? Hoc utique sua auxiliante gratia, quod aliqualem vicem rependendo, ipsum clementissimum dominum redemptorem nostrum Jhesum in omnibus hominibus sive personarum acceptione, nostrae dominationi subjectis, singulos secundum exigentiam meritorum vel puniendo, si mali inventi fuerint vel fovendo, si boni extiterint, et ipsius dulcissimam matrem, gloriosam virginem Mariam, in suis famulis omnibus monasticis et spiritualibus personis, specialibus tamen in personis ordinis Cysterciensis, re- liquos ordines in ecclesia dei sanctitate et religione praecellentis, ipsas et earum bona, clipeo nostrae majestatis fideliter ac sollicite protegendo, parati sumus et devoti semper eri- mus honorare. Not. oc, quod nos Wencezlaus, disponente gratia rex Boemiae, de bono et largo thesauro cordis nostri ob reverentiam d. nostri Jhesu Christi et ejus benignissimae matris inquam Mariae, hanc monasterio Nepomucensi facimus gratiam, quin potius has libertatum, contulimus divitias, ut nullus unquam hominum in regno nostro de cetero, quasi jure succes- sionis hereditario advocatum praefati claustri in Nepomuk se nominare praesumat, vel quasi potestate perperam advocatiae volens uti ab eis vel ab eorum hominibus aliquam rem quasi censum ex jure debitum irrationabiliter exigere vel violenter audeat extorquere, praecipue cum nobis ex officio regali majestati annexo incumbat esse advocatum praedicti monasterij et patronum. Praeterea volumus et districte mandamus, ut nemo personas ordinis, monachos vel conversos jam dicti loci in causam ad judicia trahere vel citare valeat, et si forte contra hanc inhibitionem nostram traxerit vel citaverit, ipsi minime comparere teneantur, nisi prius Pragae conventi fuerint coram nobis. Concedimus insuper, ut de reliquo fures et latrones et ceteri malefactores in terminis abbatiae deprehensi, ad alia loca judicandi non deducantur, sed in locis determinatis, videlicet in villa forensi dicta Pomuk et in Blewitz per judices ab abbate monasterij constitutos judicentur, et secundum quod sua exigunt merita puniantur, volumus etiam, et statuimus ad augmentum salutis nostrae, ut deinceps in Pilsen vel in

Strana 1073
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1073 Brach denuntiari non oporteat, vel aliquos nummos hac de causa dari, si forte aliquis in terminis bonorum supradictae abbatiae vulneratus fuerit vel occisus, consuetudinem poenalem, quam rem furto sublatam et postea rehabitam, cum quadam certa summa pecuniae in Brach hactenus denuntiari oportuit, qui praedictum coenobium et ejus homines volumus et praeci- pimus non teneri. Eximimus etiam dictum coenobium et ejus homines a beneficiariorum infe- statione, a camerariorum citatione, a praedonum impulsatione, et omnibus alijs gravaminibus, quae taliter et taliter nuncupantur. Ut ergo supra dicta beneficia per singulos articulos expressa robur firmitatis et stabilitatis valeant obtinere, diligenter ea in praesenti pagina scribi fecimus et sigilli nostri munimine roborari. Hujus vero donationis et confirmationis testes sunt: nobiles viri et strenui d. Albertus de Seberch etc. Heinmannus de Luchtenburch et cetera. Dat. in Castello per manus magistri Heinrici, prothonotarij regni nostri, a. d. incarn. MCCLXXXIV (sic). Quia ergo id, quod rite ac rationabiliter factum est a praede- cessoribus nostris, dignum est, ut nostrae ratificationis accedente consensu stabiliatur valide robore firmitatis, praenotatum privilegium et libertatem et gratiam, factas per praedictum regem Wencezlaum praefato monasterio, in eodem privilegio contentas ratificantes confirmamus et stabili vigore volumus inviolabiliter permanere." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 136. 2493. Rex eximit monasterium a transductione curruum. — „Cum abbas Lutomusli- censis, ordinis s. Augustini, nobis suppliciter supplicarit, ut cum monasterium praedictum multis sit lacessitum molestijs, eum a transductione curruum ad expeditionem nostram in Vngariam reddamus amore filij virginis gloriosae exemptum, ejus humilibus supplicationibus de nostrae serenitatis clementia inclinati, ipsum ceterosque fratres ipsius monasterij ab omni transductione curruum ad expeditionem praesentem, et si aliquam infra duorum annorum spatium nos habere contigerit, eximimus, nec non ab omni exactione seu collecta generali vel etiam speciali liberos esse ipsos et immunes volumus, mandantes tenore praesentium came- rarijs, dapiferis, procuratoribus, judicibus, militibus, clientibus et alijs collectoribus quibus- cunque, — ut dictum abbatem ejusque fratres per Moraviam monasterij praelibati ratione collectae vel transductionis curruum infra praetactum duorum annorum spatium non impe- diant vel impedire praesumant ullatenus, sicut nostram gratiam et favorem cupiverint conservare. — Dat. Pragae per man. mag. Welezlai, prothon. nostri.“ Cod. Zdenc. de Trebecz n. 122. 2494. „Rex ratificat et confirmat donationem, quam aliquis fecit in sua ultima voluntate pro remedio animae suae. — Wenceslaus, — rex Boemiae et marchio Mor. Noscat oc, quod vir honor. Johannes, abbas monasterij de S. Corona, nobis humiliter supplicavit, ut donationem, quam quondam Peregrinus in sua ultima voluntate in remedium animae suae fecerat dicto monasterio de villis Hagenswerd et Sreperswalks cum sylvis, rubetis, aquis, aquarum decursibus, pratis, pascuis, agris cultis et incultis, et cum omnibus juribus et 135 attinentijs earundem, ratam habere atque confirmare benignius dignaremur. Nos autem ipsius

Strana 1074
Formae literarum 1074 abbatis petitionibus clementer annuentes, considerantes quoque, id nobis divinae remunera- tionis praemium allaturum, praefatam donationem de dictis villis per dictum Peregrinum factam dicto monasterio cum ceteris attinentijs et juribus eorum, et omnibus supra scriptis. ratam et gratam habentes, praesentis tenore privilegij confirmamus, volentes, ut deinceps ad dictum monasterium jus et dominium dictarum villarum cum juribus et attinentijs earum spectet et spectare debeat, et ipsas villas possideat et teneat cum omnibus juribus et atti- nentijs earum pacifice et quiete." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 143. 2495. (Ottacarus, rex Boh.) mandat, ut abbas restituatur. — „Ex tuarum serie literarum, quas nobis destinasti, nostra serenitas intellexit, quod ea, que per te recepta fu- erunt abbati Trebecensi, pater tuus nomine pignoris eidem abbati recipi procurauit. Sed scire debes, quod, si dictus abbas patri tuo in aliquo tenebatur, non decuit, ut illum im- pignorari faceret, cum processus huiusmodi ad uiolenciam pocius quam ad equalitatem iusticie se inclinet. Debuit enim pater tuus dictum abbatem per iuris ordinem deducere ad soluen- dum, si forsan ei tenetur in aliquo, et non sic per uiolenciam cogere, ut est dictum. Nam licet idem pater tuus camerariatus officio fungatur, scire tamen debet, quod cum subditis nostris nolumus eum agere uiolenter, et potenciam, quam ex officio consequitur, in minores et subditos experiri. Qua de causa tibi precipiendo mandamus, quatenus sine alicuius diffi- cultatis et more dispendio cuncta, que recepisti dicto abbati nomine pignoris patris tui uel quacunque alia causa, restituas integraliter et resignes. Et si pater tuus aliquid habuerit proponere uel agere contra ipsum, hoc coram nobis (justitia) mediante prosequatur, quia licet inpar sit alijs racione camerariatus officij pater tuus, in assecucione tamen debitorum se alijs nouerit esse parem. Vnde sicut unquam nostram gratiam caram habes, sic omnia integraliter dicto abbati restituas, quibus ipsum priuaueras, ita quod ad nos super eodem negocio rumor aliquis non ascendat." Dolliner, Cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 103. 2496. „Princeps privilegium coenobii ratificat. — Not. oc, quod honor. vir Johannes, abbas de Wilhelmicella, nobis humiliter supplicavit, ut privilegium nostrum, quod sibi con- cesseramus super quibusdam immunitatibus et quod non molestentur ultra debitum in bonis et juribus ad dictum monasterium pertinentibus, prout in eodem privilegio continetur, innovari, ratificari ac nostris majoribus sigillis, quibus privilegia praecipue perpetua sigillari consueuerunt, communiri facere dignaremur. Erat autem ipsum privilegium non cancellatum, non abrasum, nec in aliqua parte sui vitiatum, sed in prima sui figura consistens et impressione annuli nostri pendente munitum et continentia ejus per omnia talis: Wencezlaus, — rex Boemiae et marchio Mor. et cetera. Nos autem dicti abbatis petitionibus justis ac rationabilibus benignius annuentes, dictum privilegium in praesentem paginam de verbo ad verbum trasferri fecimus et innovari, ac ea, quae in ipso continentur, rata et firma habentes. Et insuper ad majorem ipsius monasterij cautelam, ne dictum monasterium, fratres, bona et omnia atti-

Strana 1075
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1075 nentia bonis ipsius monasterij, tam in dicta civitate quam extra judex et dicti cives de Verona tam praesentes quam futuri molestent vel gravare praesumant, per praesens privi- legium expressius inhibentes, sigillis nostris hoc idem privilegium jussimus communiri." Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 140. 2497. W(enceslaus), rex Boh. hospitali Cruciferorum de domo Teuthonica in Grecz in concambium molendinorum, quae eiusdem hospitalis fuerunt, molendina sua confert. — „Cupientes — olim matris nostre, karissime nostre Ch. inclite regine Bohemie felicis memorie, providere piis suffragiis et pauperum morbis et inopie subvencionis remedia procurare, ho- spitali Cruciferorum de domo Theuthonica in Grecz in concambium molendinorum, que quondam eiusdem hospitalis fuerunt, sub muris eiusdem civitatis sitorum molendina nostra sub eodem hospitali quasi in directum locata dedimus sub huiusmodi condicionis tenore de certa nostra sciencia, ut pauperes infirmos, qui unde sustineantur non habent, pie pascant et foveant, et ad hoc duodecim pauperes nutriant et vestiant semper, pro anima dicte matris nostre anniversarium honorifice debeant perpetuo celebrare, presenti concambio, si predicta omnia decenter et fideliter non exsequentur, minime valituro." Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 117. 2498. Fr. Hermannus de Hohenlo, prior domorum sacrae domus hospitalis s. Jo- hannis Hierosolimitani per Bohemiam, Poloniam et Moraviam, Eliae, canonico Lutomericensi, villam Tyncz confert. — „Inde est, quod cum viri honorabilis domini Elye, canonici Luto- mericensis, nostri ordinis capellani dilecti, sincere benivolencie gratitudo, quam erga nos et ordinem nostrum fervide gerere et gessisse dinoscitur, et prompta devocionis oblacio talem eum nobis representaverint, ut putemus debitum, quod et eius sinceritas nos protegat, promptos inveniat in accionibus graciarum, habito consilio et consensu magistri fratris de Rynthusen, magni preceptoris domus predicte, et fratrum ac capituli domus Pragensis, eidem domino Elye, qui salubri anime sue remedio septem marcarum argenti karitatiue in subsidium nobis et domui nostre dedit, puram ipsius benivolenciam in hiis et aliis, quibus sinceris affectibus et prompta devocione ordini nostro semper complacere studuit, intuentes, in remuneracionis dulcedinem damus et concedimus ex certa nostra sciencia villam nostram Tyncz cum pascuis, pratis, silvis, nemoribus, aquis aquarumve decursibus, agris cultis et incultis, cum iuribus, censibus, usufructibus ac attinenciis universis ad eandem villam spectantibus, ab ipso domino Elya vite sue temporibus habendam, tenendam et possidendam pacifice et quiete, ita quod nec amicorum nec consanguineorum suorum aliquis eo vivo seu defuncto nullius plane impe- ticionis aut successionis occasione quitquam iuris seu accionis habere debeat in villa et eius attinenciis prenotatis, et post mortem ipsius domini Elye dicta villa cum universitate ad ius et dominium ac proprietatem domus nostre solute redibit et libere, et res quelibet, quas idem Elyas in suo decessu in villa reliquerit memorata, ad nos et domum nostram omni- mode devolverint, cuiuslibet ipsius amici aut consanguinei contradiccione imposterum non 135* obstante. Ut igitur hec nostra donacio inpermutabilis et inconcussa permaneat, presens-

Strana 1076
1076 Formae literarum scriptum sigillo nostro et capituli memorati domus Pragens. communitum sepedicto domino Elye dedimus ad cautelam huius donacionis nostre. Testes sunt venerabiles viri dominus et magister Iwanus, 1) prepositus Merdicen., C. commendator, Iar. prior et Berth camerarius, fratres domus prelibate, necnon et domini Al. plebanus in Besdez, Al. plebanus Arnovien. et Johannes de Sarow, notarius terre Boh., capellani domini W. incliti domini regni Bohe- mie, et quam plures alii." Voigt, Das Formelb. des Henricus Ital. p. 119. — Cod. bibl. cap. Prag. n. 182, f. 87. 1) Ul. cod. cap. 2499. „Wencezlaus, rex Boemiae et marchio Mor. Noverint oc, quod vir providus et honestus, fr. Conradus, commendator domus hospitalis s. Mariae ad pedem pontis Pragensis, nobis quoddam privilegium, quod olim d. Othakarus, inclytus rex Boemiae, pater noster, eidem concesserat domui, ac fratribus ejusdem hospitalis per Boemiam constitutis, super quibusdam immunitatibus praesentavit, petens suppliciter et devote, ut idem privilegium renovari faciamus et contenta in ipso dignaremur aeternae remunerationis intuitu confirmare. Erat autem privilegium ipsum non abrasum oc. Quia ergo id, quod rite ac rationabiliter factum est a praedecessoribus nostris, dignum est, ut nostrae ratificationis accedente con- sensu stabiliatur valide robore firmitatis, praenotatum privilegium et libertates gratiarum factas per praedictum d. regem Othakarum praefato monasterio in eodem privilegio con- tentas ratificantes confirmamus, et in stabili vigore volumus inviolabiliter permanere.“ Cod. Zdenc. de Trebecz n. 146. 2500. O(ttacarus), rex Boh. quandam domum Cruciferorum a quibusdam oneribus liberat. — "Ut — domus Cruciferorum de .. . et . . , que ad expensarum nostrarum, quas Brunne hiis temporibus fecimus, subsidium generate fuerunt, et valeant per liberalem gracie nostre compendium relevari, eis cum omnibus et quibuslibet attinenciis ipsarum a data pre- sencium per unius anni circulum per completum plenam libertatem concedimus, ipsas et bona ipsorum a collectis omnibus, vecturis et qualibet alia servitute nobis prestandis, a iurisdiccione camerariiatus Moravie, ab infestacione nobilium, purcraviorum et villicorum, conductorum seu quorumcumque aliorum, et quod nullus pernoctantes in eisdem domibus et bonis ipsorum extorquencia facere absolutos." Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 120. 2501. „Rex Boh. hospitale s. Francisci Pragae eiusque homines in suam protectionem assumit. — Dilectis sibi comitibus, baronibus, nobilibus, ministerialibus, officialibus, villicis, iudicibus, civibus et aliis suis fidelibus universis per Bohemiam constitutis graciam suam etc. Etsi more pio progenitorum nostrorum regali celsitudine inducente omnium hospitalium promocionibus intendere debeamus, horum tamen, que nobis per summum commendantur pontificem nostris subsidiis relevanda, magis pie intendere promocionibus volumus cum affectu, propter quod 1) . . . et .. fratres procuratores et nuncios hospitalis sancti Francisci eorumque famulos ac nuncios et eorum hospitale per omnes districtus nostri dominii de nostro bene- placito et favore proficere, in quantum poterunt, volumus et prodesse, ipsos in nostre pro-

Strana 1077
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1077 teccionis et defensionis subsidium, presidium et tutelam graciosius assumentes, sub optentu nostre gracie et pena X marcarum auri vobis tenore presencium iniungimus firmiter et districte, quatenus habentes ipsos in omnibus negociis propensius commendatos, exten- datis eis vestre munificencie dexteram liberalem, pia eis promocionis beneficia inpendentes, nec permittatis ipsos a personis quibuslibet, clericis, religiosis, nobilibus vel aliis quibus- cunque in personis et equitaturis eorum, vel quibuscumque aliis rebus suis in aliquo mole- stari, seu eciam perturbari a quibuslibet molestatoribus et iniuriis, eos nostro nomine defen- dentes et providentes eisdem eundo, morando et redeundo de securo conductu, quocienscunque et quandocunque eis fuerit oportunum, et ab eis super hoc fueritis requisiti, taliter in hoc negocio vos habentes eos efficaciter promovendo, quod ex hoc vos amplioris dileccionis favore et gracie plenitudine prosequantur. Voigt, das Formelb. des Henricus Ital. p. 97. — Cod. bibl. cap. Prag. n. 67, f. 34. — Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 132. 1) Cod. Zdenc. h. Purchardum et Rudigerum. 2502. „Quoniam pium et sanctum est et gloriosis terrae praecipue gloriosum, ut priorum praedecessorum suorum voluntates pias, praecipue quae pro remedio animarum suarum fieri decreverint, successores ipsorum benigne roborent et confirment: hinc est, quod pietati vrae supplicamus, quatenus intuitu dei et nostrarum precum instantia ecclesiam in Rewich, quam bonae memoriae illustris dominus W. quondam rex inclytus Bohemiae, pro remedio animae suae hospitali et fratribus s. Francisci liberaliter contulit, post mortem Ch. nunc defuncti, qui possessor fuit ejusdem ecclesiae, quemadmodum suo sigillo roboratae literae protestantur, auctoritate vestra dignemini confirmare, ne dicti fratres in ecclesia illa impedimentum aliquod patiantur et irritum fiat, quod pro remedio animae suae disposuit fieri, ut dictum est, rex inclytus Vecezlaus.“ Palacký, Formelbücher 294. 2503. „Paternitati vestrae devotis affectibus supplicamus, quatenus propter deum et nostrarum precum praetextu, exhibitorem praesentium, fratrem ordinis s. Augustini, in suis petitionibus misericorditer exaudire dignemini de plenitudine vestrae gratiae, dispensando secum super quodam defectu natalium, cujus circumstantias ipse planius et plenius vestrae paternitati scit et poterit explicare, sic de vestra clementia exhibentes vos favorabilem eidem fratri pauperi, ut in vestrae pietatis oculis profuturae sibi effectum capiant preces nostrae. Palacký, Formelbücher 296. 2504. „Rumor insolitus ex certa relatione ad nostras pervenit aures, et est satis nobis mirificus, quod videlicet soror carissima, cum a vestris progenitoribus sanguinis Polo- nici et Bohemici traxeritis originem, minus sano ducta consilio, si rationabiliter discutere hoc velletis, fratribus Minoribus Poloniae et Bohemiae importuno animo, ut audivimus, vos graves gerentes, ubi potius afflictorum linguae vestrae molestiis misericorditer compati debe- retis, gentis vestrae tactae affectus dulcedine, oppositum hujus facitis, favendo partem Teuto- nicorum fratrum, Bohemiae et Poloniae fratres excommunicatos esse dicitis, et hoc ipsum

Strana 1078
Formae literarum 1078 sorores vestrae praedicant de eisdem. Verum cum hoc male credi possit de ipsis aut debeat, praesertim cum jam dicti fratres literalis scientiae sint praediti documentis divinitus, potius hoc praesumendum est credere, quod nullomodo paterentur statum suum in propriae salutis dispendium conscienter ad tantum inconveniens devenire. Unde cum ministris militantibus in ecclesia sancta dei opus (sit) pietatis in tribulationibus succurrere, vobis quoque, quam sanctae religionis ligat professio, alti quoque sanguinis magnitudo clarificat, minus decoris quam dedecoris, honoris quam oneris impertire possit hujusmodi gravitas animi, quam geritis praedictis: placeat vobis, soror carissima, domare animi vestri motum, et adesse ac prodesse potius quam obesse nostrae ac linguae vestrae fratribus, quorum exemplis et doctrinis fides coruscat catholica in populo nobis datis; maxime cum inclytus dominus et maritus noster ac nos ipsos fovere velimus in omnibus ipsorum commoditatibus et juribus constanter et fide- liter omni parte." Palacký, Fermelbücher 287. 2505. „Cum sit indecens ac in nostrum et regni nostri atque linguae sclavicae crescat praejudicium et gravamen, ut tam in Bohemia quam in Polonia fratres ordinis Mi- norum suae linguae oppressionibus diversis sic graventur, quod mysteriis deo placitis vix vacare possunt liberaliter, quae ipsorum exigit officium, praedicandi videlicet et confessiones audiendi ac exercendi alia, quae aedificant, in populo ecclesiae sanctae dei, sicut ejusdem ordinis gentes aliae in suis partibus usitant et exercent; in quorum exterminatione fratres linguae teutonicae plures numero, quam opus sit, transmittuntur ad domos singulas dicti or- dinis in regno nostro et in ducatibus Polonorum, linguae vero sclavicae fratres disperguntur ad extraneas nationes, ubi inutiles sunt, ita quod in maximum hoc gentis sclavicae periculum transeat animarum; prohibeturque dictis jam fratribus Boemiae et Poloniae, in contemptum nostri et gentis nostrae, per ipsorum superiores, ut non liceat ipsis ex se et inter se praelatos eligere, sicut et ceterae faciunt nationes. His igitur et multis aliis in praemisso negotio motae molestiis, supplicandum duximus vestrae paternitati, quatenus propter deum et nostram dilectionem, in promotionem agendorum rei praedictae, exhibitoribus praesentium, fratribus Minorum ordinis saepedicti, adesse misericorditer dignemini consilio, auxilio et favore. Palacký, Formelbücher 288. 2506. „Cum inter ceteros religionum gradus et viros religiosos, per quos calcatis carnalibus desideriis ordinata caritate atque devota vitae religiosae observatione indeficiens futurae messionis praemium acquiritur, et aeterni patris solium effectu bonorum operum feli- citer pervenitur, fratres vestri ordinis (fratrum Minorum) sincerius prosequamur, et ad inte- riores dilectionis amplexus specialius admisimus cordis nostri: de vestra benignitate gerimus confidentiam, quod nobis in prosecutione dilectionis consimilis juxta debitum vicissitudinis officium in caritatis operibus ampliandis et consinceram ordinis vestri liberalitatem vestra debeat sinceritas respondere. Quare universitatem vestram humiliter deposcimus et devote, quatenus nostrum affectum, quem erga ordinem vestrum cum fidei puritate nostra gerit regia celsitudo, diligentius intuentes, pro salute et conservatione nostra et uxoris nostrae caris-

Strana 1079
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1079 simae dominae Ch. ac liberorum nostrorum, intercessores esse dignemini apud eam, vide- licet apud matrem d. Jesu Christi, a qua nobis totius salutis profluxit exordium et vitae deperditae reparatio emanavit, pro nobis et pro nostris, ut praemisimus, in honorem ipsius missam per omnes domos vestri ordinis celebrari, juxta quod et annis aliis consue- vistis, generaliter procurando. Constanter enim in domino speramus, quod tantorum vi- rorum suffragio mediante in his, in quibus terreni regni solemne praepedimus, apud divinam clementiam non mediocriter adjuvari, maxime cum magni vigoris effectum obtineant justorum preces assiduae apud deum." Palacký, Formelbücher 276. 2507. „Exhibitorem praesentium, fratrem H. quondam ordinis fratrum Minorum, diffuse commendant praedicatorem cum propter bonae vitae titulum prohibentis sibi a pleris- que in eodem ordine (sic) diligamus specialiter, et etiam propter quasdam dominas, quae nobiscum sunt, quarum frater idem est carnalis; idem quoque frater jam exhaustus, sicut patet, in viribus et persona infirmus et impotens ad portandum jugum oneris praedicti ordi- nis, cum sit licentiatus de communi benivolentia summi ministri ac fratrum suorum ad trans- ferendum se in alium ordinem magis aptum vitae suae, elegeritque religionis habitum s. Benedicti, cujus monachus jam existens sic vitam ducere desiderat in domino, et mori feli- citer in habitu memorato. Quare supplicandum duximus vestrae paternitati, quatenus causa nostrae dilectionis, quam nobis et nos vice versa vobis sinceram gerimus, praedictum H. monachum alicubi in claustro ordinis, quem elegit, locare in regno nostro dignemini, maxime cum potius apud . . tamquam solitarius inter ignotos stare quaerat, refugiendo per omnia notitiam proximorum. Palacký, Formelbücher 296. 2508. "Quoniam discretionem vestram non latet, quod detentio aerumnosa fratris . . lectoris vestri dilecti, marito domino nostro regi Bohemorum et nobis grati in domino, jam dicto domino regi et nobis nec non potioribus terrae nostrae plurimum generavit mole- stiae, prout ex sollicitudine diligenti, quam circa liberationem ipsius D. rex una nobiscum effectuosissime gessit, tam in mittendo his, quibus videbatur expediens, nuntios et literas efficaces, quam etiam in porrigendo vobis affectuosas preces pro eodem: ex praemissis vestra circumspectio potes(t) colligere diligenter, quantum nobis et nostris ingerat gaudium liberatio, qua eundem nobis restituere incolomem dignatus est deus coeli. Et quoniam petitionibus, quas pro liberatione ipsius vobis porreximus, personaliter ex affectu vos intelleximus incli- natum benivole, et vestrum nobis favorem promiseratis impendere fideliter in praemissis, quemadmodum credimus vos fecisse pro viribus: data nobis de vestra sinceritate fiducia, rogamus omni prece, qua possumus, quatenus pro obligando vobis specialiter et toti ordini nostra persona et omnium, qui ad nos pertinent, vestro memorato superius, cujus status est ad praesens quadam vacillatione permixtus, vitam religiosam non repudians, sed amplectens, non fugiens, sed insequens ad vos properat, intuitu precum, quas praemisimus, impendere dignemini auxilium efficax et consilium salutare, et eundem, sicut de vobis praesumimus.

Strana 1080
1080 Formae literarum brachiis recipere caritatis; nec ipsum per aliquos fratrum vestrorum mittatis sustinere molestiam, donec status ipsius deducatur ad solidum, vestro subsidio mediante. Scientes certissime, quod quicquid favoris et gratiae eidem impenderitis, nobis impensum reputabimus, et amodo vobis (sic) ordini erimus in amplioribus imo in omnibus beneplacitis obligatae. Quidquid circa prudentiam vestram et statum viri memorati superius nostrae preces effecerint, et in quo statu eum constitueritis, negotio sic pendente, nobis dignemini, quam celerius poteritis, vestris literis intimare; scientes, quod sibi in omnibus, quae ad promotionem et pacem suam pertinent, dominus et maritus noster carissimus ac nos deesse nolumus, propter suae approbata merita probitatis." Palacký, Formelbücher 290. 2509. „Cum a primaevae aetatis nostrae primordiis plus aliis omnibus ordinibus specialis praerogativa caritatis semper complexae fuerimus pio animo et sincero religionis vestrae ordinem, praesumptionis nobis datur audacia facilius ea, quae sunt petitioni congrua, apud vestrae paternitatis prudentiam impetrandi. Et ecce omni affectu et dulcedine cordis vestrae paternitati supplicandum duximus, pater reverende, pater pie, quatenus causa nostrae dilectionis fratrem Chaslau, lectorem linguae nostrae, ordinis vestri fratrem, quem ut audi- mus nostrae abstractum provinciae locastis alias commorandum, remittere ad nos dignemini, stare debere in Praga vel saltem in regno Boemiae ubicunque. Pro quo nos cum omnibus amicis nostris vestrae paternitati specialiter et ordini vestro esse volumus obligati.“ Palacký, Formelbücher 289. 2510. „Ab exemplo nobis nostrorum progenitorum moralitas hoc reservat, ut reli- gionis vestrae ordinem sanctum honorantes digna reverentia in domino specialis favoris plenitudine complectamur. Propter quod sine diffidentia praesumere nos oportet, ut petitiones nostrae congruae honestatis decentiam inportantes, exauditionis pium locum apud vos debeant invenire. Ecce enim, ut audivimus, ordinis vestri frater Chaslaus lector, terrigena gentis nostrae, ad mandatum vestrum, cui obedire tenetur, in alia provincia locatus est. Cujus usu manendi in terra nostra, quia magni profectus fuit utilitas, vestram paternitatem requirimus et rogamus omni diligentia et affectu, quatenus causa nostrae dilectionis propter commune bonum linguae nostrae ipsum ad terram nostram remittere dignemini de plenitudine vestrae gratiae et favoris. Pro quo ad promerita specialia teneri vobis et vestro ordini affectuosius (volumus), dum vivemus." Palacký, Formelbücher 289. 2511. (Cc. 1269?) „Non recedentes a nostrorum progenitorum salutaribus vestigiis, sinceris devotionum et dilectionum affectibus, quibus ordinem vestrum prae aliis complectimur specialius, credimus certius et tenemus firmum, quod devoti deo in ipso vos diligentes diligere merito debeatis. Quare vrae rev"ae supplicandum duximus omni diligentia et affectu, quatenus sermum dominum et maritum nostrum, nos et unicam carissimam filiam nostram habere dignemini affectuosius commendatos, hoc concedi nobis petentes, ut de gratuita benivolentia

Strana 1081
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1081 favoris vestri quilibet sacerdotum vestri conventus unam missam de beata Virgine legere velit pro conservanda et augmentanda salute nostra, et ut nostri successiva linea successore regni non careat, offerre domino preces hostias pro nobis dignemini salutares, quibus cum fiducia speramus firmiter adjuvari.“ Palacký, Formelbücher 290. 2512. (Cc. 1269 ?) „Cum ab ipsis fere infantiae annis ordini vestro sacro ac ejusdem professoribus sincero devotionis affectu una cum nostris parentibus adhaeserimus, secundum fratrum consilia et monita salutaria, quibus nos totaliter commisimus, nos regentes: non immerito cum omni fiducia vestrum sacrum collegium statuimus praesentibus visitandum, ut et nostra devotio singularis, quam erga fratres et ordinem incessanter gerimus, vobis uni- versis ac singulis illucescat, et vestrae devotionis effectus circa nos efficacius excitetur et animetur ad fovendum nos in domino vice versa. Nam licet quorumdam monitis et inductio- nibus satis circa nos attemptatum fuerit, alienas et extraneas nos reddere religioni vestri ordinis: constantiam tamen, quam a nostra pueritia caritatis affectibus eidem gessimus, gerimus adhuc fideliter et geremus amplius, quoad vivimus, bono corde. Ut igitur devotionis nostrae constantia erga vos et vestrum venerandum ordinem vobis plenius innotescat, certos vos reddere curavimus praesentium per tenorem, quod tempore vitae nostrae intendimus esse largiente domino fratrum et ordinis mater et filia in domino specialis, nec alicujus exemplo vel consilio minorabimur in solitae devotionis affectu. In cujus plenam confirmationem venerabilis patris fratris Johannis, prioris provincialis Poloniae, ordinis vestri manus intra- vimus, eidem firmiter promittentes, quod nullius consilio aut exemplo tam in vita quam in morte, in prosperis et adversis ordinem deseremus, sed secundum fratrum consilia in omnibus, quae saluti et honori nostro expediunt, nos portabimus domino largiente ipsorum consola- tionibus ac profectibus pro nostrae possibilitatis modulo intendentes. Verum quia justum est et omnino consentaneum rationi, ut nos ordinem vestrum sacrum tam constantissime diligentes, et a vobis quoque universis et singulis foveamur in domino vice versa: cum omni precum instantia humiliter supplicamus, quatenus nos et dominum regem nec non et dilectam nostram filiam habere velitis fratrum omnium orationibus specialiter commendatos. Conce- dentes nobis nihilominus unam missam de virgine gloriosa de speciali gratia et favore, ut dominus omnipotens dignetur nobis donare filium, vestris suffragantibus meritis, in nostrum et totius regni nostri solatium et profectum.“ Palacký, Formelbücher 291. 2513. „Ut placabilem nobis in nostris supplicationibus habere possimus divinam clementiam, affectus nostri est, pro posse et viribus intendere pro corde, quae ipsius cultum respiciunt et extollunt. Hujus igitur gloriae quaerentes merita contingere, supplicandum duxi- mus cum fiducia vestrae paternitati, ut si quam gratiam in vestris oculis invenimus, reve- rende pater et pater carissime, ad contingenda divinae retributionis praemia cooperari nobis velitis, exaudiendo quas vobis subsequenter porrigimus preces nostras; ut videlicet praesen- tium (exhibitorem) ordinis diaconatus clericum in gradum sacerdotii consecrare dignemini 136

Strana 1082
1082 Formae literarum propter deum, maxime cum bonae famae et conversationis laudabilis a plerisque testimo- nium (ei) detur. Palacký, Formelbücher 296. 2514. „Exhibitorem praesentium H. monachum, quem commendant bonae vitae me- rita, tamquam nostrum specialem, quia in nostram defensionem singularem recepimus et con- ductum, universitatem vestram requirimus et rogamus, quatenus benivolentiae vestrae in hoc nobis favorem gratuitum impendentes, memorato H. monacho in praestando securo conductu et vitae necessariis, ubicunque per ipsum nostro nomine requisiti fueritis, adesse favorabi- liter debeatis. In quo nobis exhibitum speciale per vos obsequium reputamus." Palacký, Formelbücher 296. 2515. „Laudatur magister ordinis Predicatorum et inducitur, ut condescendat precibus supplicantis. — Quante iocunditatis preludio et quanti applausu gaudij perfusa fuerint intrinseca mentis mee postquam fame preconantis alloquio, que altisonis effert lau- dibus nomen uestrum, intellexi ueridice, quod vos, quem presignis Ytalie genuit uterus, qui priuilegiantis estis sapientie nectarea dulcedine delibutus, partes veneratis ad istas, nec ca- lamus sua designare posset industria nec doctiloque lingue facundia enarrare. Intellexi enim ex hoc, quod exuberans diuine misericordie plenitudo, que de summe influentia boni- tatis vnicuique sue munificencie donaria liberaliter inpertitur, mei non sit inmemor, dum in vestro aduentu spero, ymo spei remoto ambiguo, uere scio ad optatum debere perduci ter- minum, quod meus gerit animus optatiuum. Quoniam enim sitis tam norma iuris canonici quam iustiniane constitutionis legibus eruditus, exaudietis precamina libramento exequata modestie, et cum illa diuinarum profunditas scripturarum sue fluento scaturiginis influxerit mentem vestram exemplo illius, de cuius fonte manauit ad iustas preces misericorditer in- clinabitis aures vestras et votis concurret vestra benignitas deprecantis. Accedit eciam ad hoc natalis communitas patrie, que sub vnius generis nos generalitate concludens, tanto vobis me cuiusdam naturalis affectus redolentia exhibet iuncciorem, quanto eidem subiecta generi species est propinquior speciei. Ex quo quoddam resultat efficax argumentum, quod michi vestre benignitatis oculus debeat fauorabilius arridere, quoniam qui libenter auditus extra- neos compatriotam vestrum non poteritis non audire, quem cum vestre placuerit sanctitati et uidere poteritis et que pecierit auscultare." Cod. bibl. c. r. aul. Vindob. olim. phil. n. 179, f. 55, ep. 29. 2516. (1277?) Rex confirmat privilegia monasterii. — Not. oc, "quod nos privilegia inclyti ducis Slesiae, quibus ecclesiam Gradicensem multis beneficiorum gratijs ac libertatibus insignivit, renovanda et confirmanda duximus, quae vidimus in hunc modum. In nomine sanctae et iudividuae trinitatis. Nos itaque ejusdem ducis Heinrici, cujus favoris gratia multipliciter effulsit, sicut evidenter colligitur in praemissis, circa ecclesiam memoratam, cupientes vestigijs inhaerere, ut praedicta ecclesia tum propter vener. ejusdem ecclesiae abbatem, qui se propter suae devotionis obsequia nostris reddidit aspectibus gratiosum, tum

Strana 1083
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1083 etiam propter ipsam ecclesiam, in qua charitatis et alia pietatum opera non quiescunt, simi- liter gaudeat insignijs nostrae gratiae specialis. Ecce praescripta privilegia dictae ecclesiae, juxta quod praemisimus, auctoritate regia in perpetuum confirmamus, praecipientes et man- dato regali firmiter statuentes, universa jura, gratias et libertates et metarum distinctiones, prout in ipsis privilegijs exprimuntur, eidem ecclesiae ab omnibus inviolabiliter observari. Testes: Perengerus dictus de Meldingen, et Heynmannus de Duba, barones nostri. — Act. et dat. Pragae per manus mag. Heynrici, prothonotarij regni nostri, a. d. MCC'LXXVII" et cetera." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 137. 2517. „Instrumentum immunitatis factae monasterio depauperato. — Nos Wencezlaus, — rex Boemiae et marchio Mor. not. oc, quod licet ex cujusdam praerogativae privilegio, ut supra in proximo instrumento civitatis Vreudenthal 1) usque ipsius civitatis habitatoribus tunc dicatur abbatissae, et conventus ipsius monasterij casum hujus miserabilem miserantes, ut regiae felicitatis opulenta foecunditas, dum misericorditer ipsis compatitur, ejusdem mona- sterij necessitatibus consulens, de nostrae gratiae plenitudine suis relevari valeat depressuris, libertatem biennalem sibi concessimus de gratia speciali, volentes ut a data praesentium usque per duorum annorum spatium revolutum nec Conradus, camerarius Moraviae, nec aliquis alius, quem pro tempore camerariatus officium in Moravia contingeret exercere nullusque villicus ipsum monasterium, abbatissam, conventum vel homines ipsius monasterij audeat in aliquo aggravare, vel ipsi monasterio ipsiusve hominibus alicujus vexationis mo- lestias irrogare, sed tamquam liberos et immunes manere ipsos permittat libere et quiete, praesentibus verumtamen post biennium minime valituris." Cod. Zdenc. de Trebecz n. 241. 1) Conf. Reg. II, n. 2404, p. 1041. 2518. „Cum ex reservato jure communi a nostris praedecessoribus nobis ex anti- quo jus advocatiae in vestra ecclesia et universis attinentiis eiusdem nostrae celsitudinis defensionem immediate respiciat: dignum est, ut quibus adesse debemus ex debito, sentiamus talium in nostris petitionibus benivolentiam fructuosam. Et ecce vestram univer- sitatem communiter ex affectu sinceri animi rogandam duximus de confidentia speciali, qua- tenus propter deum specialiter et nostrarum precum intuitu, Christinam, neptem carissimi physici nostri, magistri Johannis, quem propter suae probitatis et fidei merita ex debito caritatis clementia complectimur singulari, in vestrae religionis consortium favorabiliter et benivole recipere dignemini unanimi de consensu. Quia haec contemplando vestrae deside- rabiliter conversationis elegit sub habitu vestro obediens vitam ducere et in domino mori feliciter in eodem. Igitur in praemissis petitionum nostrarum desideriis sic vos gratas sine inclusione occasionum quarumlibet nobis per effectum exhibere dignemini, ut et nos vice versa inveniamur vobis in vestris requisitionibus clementius promtiores, facientes taliter, ut haec nostra digna grata favorabilis petitio, quam primam super hujusmodi negotiis vobis porrexisse meminimus, exauditionis apud vos gratiam consequatur.“ Palacký, Formelbücher 293. 136*

Strana 1084
1084 Formae literarum 2519. „Si praesentia domini nostri et mariti carissimi adesset, obtinere nos posse credimus firmiter, quod in ejus absentia suo nomine fieri a te petimus et mandamus. Et ecce tuam discretionem requirimus et rogamus, et praesumentes de plenitudine gratiae et favoris domini et mariti nostri suo nomine tibi praecipimus et mandamus, quatenus magistrum M. exhibitorem praesentium, redeuntem a studio generali, et fratrem ejus N. militem, qui de peregrinatione transmarina cum eodem ad propria revertitur, cum equis et rebus aliis omnibus, quas secum habent in comitatu suo, pacifice transire permittas, et securum eis conductum praebeas, quanto remotius poteris, praecavendo firmiter, sicut hoc plene praesu- mimus, propter honorem domini et mariti nostri carmi, ne per regnum Bohemiae ipsis in rebus et personis aliqua quomodolibet gravamina inferantur. Hoc ipsum tuos procuratores, si tu absens fueris, rogamus exequi et mandamus." Palacký, Formelbücher 293. 2520. Vestre honestatis sinceritas, qua de certo scimus, nostram beniuolentie affectibus zelamini maiestatem, prebet nobis spei fiduciam plenioris, ut nostra uobis precamina porrigamus, tamquam pro firmo gerentes, quod ea curabitis optato effectui mancipare. Igitur dileccionem vestram attencius duximus exorandam, quatenus efficere dignemini, ut H. filius . . clare memorie, noster consanguineus, quem ad uos suadente confidencia, quam de uobis gerimus, duximus destinandum, in ciuitate Wratizlauiensi insudare ualeat studio literali, et habeatis ipsum intuitu nostri taliter commendatum, sibi in necessarijs prouidendo, ut nec tempora studij defectus occasione pretereant, et nos ualeamus uobis ad vberrimas proinde graciarum assurgere acciones." Dolliner cod. epist. Primislai Ottocari II, p. 102. 2521. (1287?) „Reuerendo in Christo patri et domino de miseracione diuina Tus- culano episcopo, apostolice sedis legato, Thobias, 1) — Pragensis episcopus, reuerenciam debitam et deuotam cum plena humilitate. Vestris mandatis studeremus modis omnibus obedire et procuracionis uobis debite partem residuam sub vsuris quesitam, nouit dominus! sub con- ductu domini palatini Reni, ducis Bauarie, difficulter obtento non sine graui lesione nostra ante festum Ascensionis dominice, sicut a uobis finalem receperamus terminum, ad soluen- dum per nostrum nuncium et procuratorem, magistrum Rapotam, doctorem decretorum, uestre reuerencie mitteremus. Ecce quidam subditus d. palatini predicti, qui dicitur Paulstorpher senior, predictum magistrum R. nuncium nostrum deprehensum ante fores ciuitatis Ratispo- nensis dyocesis, dum exiret ad viam versus vestram curiam properando, spoliatum pecunia procuracionis vestre, equis, expensis ac rebus aliis nec non familia wlnerata ipsius secum deduxit et ad intermissionem domini Ratisponensis episcopi ipsum dimisit retentis omnibus spoliis supradictis. Cvm igitur talis grauis euentus infortunio inpediti, quod notorium est omnibus in Ratisponensi dyocesi, quia ad uos debita uobis procuracio non peruenit, sententiam vestram seruamus humiliter nulla nostra culpa aut negligencia faciente: paternitatis vestre clemenciam magne deuocionis studiis exhoramus, quatenus pio patris officio nobiscum agentes

Strana 1085
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1085 misericorditer sentenciam uestram toto regno Bohemie dampnosam, quam propter bonum obe- diencie, sicut cernitis, sustinemus, de facto reuocare dignemini et pecuniam ipsam auctoritate vestra et auxilio nostro et eciam regis Romanorum et palatini predicti ac per dominum R. loci dyocesanum et aliis remediis oportunis uelitis requirere nobis nichilominus pro ea laborantibus toto posse." Cod. bibl. cap. Prag. f. 123. — Palacký, Formelbücher II, 166. — Cod. eiusd. bibl. I, 40 h. Johannes. 2522. (1287?) „Nos (Thobias) 1), Prag. episcopus hon. viro magistro R. capellano suo, eiusdem ecclesie canonico, doctori decretorum salutem et omne bonum. Licet pro tam graui euentu, qui uobis immo nobis accidit in presenti, plurimum conturbemur et plus offensionem persone uestre quam amissionem rerum, quam talibus ponderemus; quia tamen superest, ut quidquid sit faciendum intendere debeamus, visum est nobis et nostro consilio, et hoc peti- mus et mandamus, ut si breuiter pecuniam recuperare potestis, et creditis eam posse secure deferre ad legatum, hoc ipsum facere maturetis, si tamen adhuc legatum uos posse creditis in partibus Almanie reperire. Et sciatis, quod obtinuimus ab amicis nostris, ciuibus quibus- dam de Praga, qui litteras dirigunt ad quosdam cives de Ratispona, ut ab eis, si placet, pro expensis, equis, suppletione, si ad plenum eam non recuperaveritis, ad summam pecuniae, qua indigebitis, contrahatis mutuum. Si vero scitis legatum ad curiam Romanam recessisse nec ad curiam Romanam laborare potestis uel pecuniam huiusmodi non speratis uos ad eum posse secure deferre, eandem in Ratispona, vbi conueniens fuerit, nostro et ecclesie nostre nomine sub uestro et aliis sigillis autenticis deponatis. Aut si nichil de pecunia perdita et aliis poteritis rehabere, accipientes mutuum sub usuris, quam indigueritis pro expensis aut pro equis, ut conpetenter redire possitis, ad nos redire curetis. Ceterum nuncium et procuratorem nostrum Jo. exhibitorem presencium, sicut potuimus plenius informatum dirigimus cum litteris tam ad curiam legati, si est in Almania, quam ad Romanam, si ad eam de Almania est regressus, et specialiter ad dominum palatinum et ad Ratisponensem episcopum et ad regem Romanorum pro recuperacione, si potest fieri, amissorum. Vnde si vos ad nos redire oportet, eundem nuncium, siue ad curiam legati mittendus sit seu Romanam, quantum uobis vide- bitur, amplius, si necesse fuerit, informetis, qualiter sit facturus. In litteris meis tam domino pape quam legato quam ceteris personis, sicut videre poteritis in superspicionibus earundem, plene narramus negocium et petimus, ut nobis prouideatur, ut absolucionis beneficium con- sequamur et procuratores super hoc in Romana curia constituimus speciales, que procuratoria perlegatis. Obtineatis tamen omnino testimoniales litteras patentes a domino Ratisponensi episcopo et a ciuibus de .. ac ab aliis personis autenticis, ut protestentur domino legato et aliis, quod nobis pecunia taliter est ablata et eas per prefatum nuncium, quocunque eum direxeritis, transmittatis, in ceteris omnibus, quod expedire videbitur, facientes. Petimus igitur, si fieri potest, ut acquisita pecunia sub vsura ad curiam predicti legati personaliter accedatis, si in Almania ipsum creditis reperire, negotium spoliacionis huiusmodi predicte domino le- gato plenius narraturi et impetraturi nobis beneficium absolucionis omnium trium sentencia-

Strana 1086
1086 Formae literarum rum, sicut scitis ab eodem, alioquin eundem nuncium eciam cum litteris nostris non alias quam ad suum cancellarium expeditum celeriter transmittatis. Cod. bibl. cap. Prag. f. 122. — Palacký, Formelbücher II, 167. Cod. bibl. cap. Prag. 1, 40. h. Thomas. 2523. (1287?) „Vniuersis presentes litteras inspecturis salutem in domino sempiternam. Vniuersitati vestre facimus tenore presencium manifestum, quod nos de consensu capituli nostri Pragensis discretum virum, magistrum Tho. de Ponte Curuo, nostrum in curia Romana procuratorem constituimus generalem ad inpetrandum ab apostolica sede litteras iusticiam uel graciam continentes et ad contradicendum in litteris contra nos in quolibet inpetrandis, ad eligendum judices et recusandum suspecciones et ad concordandum de eisdem et conve- niendum de loco et ad appellandum et appellacionem prosequendum — et ad cuncta alia et singula faciendum, que huiusmodi negocii natura requirit, et que in hiis de consuetudine Romane curie fuerint facienda.“ Cod. bibl. cap. Prag. f. 119. 2524. (1287?) „Nos Thobias, d. gr. etc. Not. oc, quod nos discretos viros dom. Mar- tinum, hostiarium capellanie domini pape, nostrum Pragensem canonicum, ac Bar. de Anania et Tho. de Ponte Curuo procuratores nostros in Romana curia tenore presencium constituimus speciales ad inpetendum a summo pontifice aut a reuerendo in Christo patre ac domino Jo. Tvsculano episcopo, apostolice sedis legato, uel ab alio seu aliis quibuscunque fuerit postu- landum, relaxacionem et absolucionem sentenciarum suspensionis ab ingressu ecclesie et a pontificalibus et excommunicacionis in nos latarum per predictum d. patrem Jo. Thusculanum episcopum, apostolice sedis legatum, et quas incidimus pro eo tantum, quod obstante inpedi- mento canonico dicto patri de medietate residua procuracionis nobis per ipsum inposite per nos non extitit satisfactum, et ad exhibendum in animam nostram cuiuslibet generis iuramentum et ad probandum uel ad offerendum se probacioni, si opus fuerit, super spoliacione pecunie sibi misse per nos, et ad faciendum vniuersa et singula, sine quibus absolucionem non poterit obtineri, et que nos ipsi faceremus, si presentes essemus, eis administracionem generalem et liberalem tribuentes et promittentes nos implere ac firmum ac ratum habere, quicquid per ipsos et eo- rum quemlibet ordinatum et procuratum fuerit in predictis et in quolibet predictorum." Cod. bibl. cap. Prag. f. 119. 2525. „Nos miseracione diuina VI. Pragensis et magister Jo. Sacensis prepositi, arbitri siue arbitratores seu amicabiles compositores electi et assumpti ab honorabilibus viris, videlicet magistro G. archidyacono Belinensi, ex vna parte, ac domino Ra. doctore decretorum, Pragensis et Wyssegradensis ecclesiarum canonico, procuratore reuerendi in Christo patris et domini nostri Thobie, d. g. Prag. episcopi, nomine et uice ac pro parte eius domini nostri ex altera super lite et causa componenda et sopienda, quam idem magister G. dicto domino nostro Pragensi mouebat coram venerabili viro, domino abbate Scotorum de Wyenna, judice a sede apostolica delegato, super facienda sibi restitucione quorundam bonorum, decime ac census pertinencium, ut dicebat, ad archidyaconatum suum Belinensem et ecclesiam suam sancti Adalberti in Hra. et ad prebendam sancti Egidii Pragensis sibi ablatorum, ut

Strana 1087
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1087 asserebat, per predictum dominum nostrum. Cognita autem intencione vtriusque partis, inquisitis meritis et veritate, prout melius potuimus, indagata, consideratis eciam circum- stanciis quibuslibet et personarum ac negocii qualitate inspecta, deliberacione prehabita dili- genti et canonico consilio sapientum, cupientes litem huiusmodi extinguere et controuersie finem inponere ac predictum magistrum G. in graciam prefati pontificis et statum suum in melius reformare, auctoritate nobis concessa in hiis scriptis finitiue pronunciamus, statuimus et laudamus, ut ante omnia idem dominus, noster eidem magistro G. graciam et fauorem suum restituat sitque sibi graciosus dominus et idem magister G. eidem domino nostro ac suo, sicut-debet, sit deuotus de cetero et svbiectus. Et licet sciamus indubitanter eundem dominum nostrum debere facere a se ipso, tamen ex superhabundanti adicimus, ut idem dominus noster prohibeat et disponat omnino, ut nullus amicorum suorum eidem magistro G. propter discordiam litis iam finite grauis esse debeat aut noxius uel molestus. Post hec autem statuimus, ut idem dominus noster prouideat et ordinet cum effectu, ut idem magister G. decimam census de villa episcopali Wtterima(?) ad archidiaconatum suum spectantem Belinensem de cetero libere possideat ab ipso domino episcopo aut ab alio quolibet posses- sore, qui ab eodem domino episcopo villam tenebit eandem. Insuper disponat et ordinet idem dominus noster, vt idem magister G. eiusdem domini nostri gracia disponente reducatur in possessionem iuris recipiendi dimiditatem episcopalium decimarum de archidiaconatu . . per- tinencium, ut asserit idem magister G. ad prefatam ecclesiam sancti Adal. in H. questione proprietatis super hiis specialibus decimis dicto domino nostro libere reseruata. Preterea statuimus, ut idem dominus noster eundem magistrum G. in omnibus beneficiis suis eccle- siasticis et in prebenda sancti Egidii Pragensis foueat et sine ordine iuris nichil faciat aut a suis paciatur fieri contra ipsum. Finaliter adicimus, ut idem dominus noster in signum restitute gracie et fauoris X marcas argenti puri eidem magistro G. addere teneatur infra XIIII dierum spacium conputandorum a requisicione eiusdem magistri G. persoluendarum Prage ad manus eiusdem magistri G. uel cui ipse commiserit per litteras, quas miserit sub suo sigillo et predicti abbatis domini Scotorum de Wyenna, ut huiusmodi auxilio idem ma- gister G. se de Wyenna facilius valeat expedire, assignaturus domino nostro episcopo uel nobis tempore solucionis pecunie litteras sedis apostolice, quas obtinuit super questione pre- dicta. Hec igitur omnia et singula statuimus et arbitramur rata et firma et semper per- sistere inconuulsa adicientes in hiis scriptis penam L. marcarum arg., quam apponimus et apponere possumus ex potestate plenaria, quam nobis partes tribuerunt obligantes se fir- miter ad penam quamlibet per nos in promulgacione nostri arbitrii apponendam pro uiola- cione omnium, quorumlibet statuendorum et nunc statutorum." Cod. bibl. cap. Prag. f. 120. 2526. (Cc. 1280?) „Ad accipiendam possessionem prebende d. decanus procurato- rem mittit, cum propter terre turbacionem ipse nequeat. — Inter multiplices curarum angu- stias et rerum strepitus diuersarum terra Boemie anxie micat et quatitur variis rumorum commentis causisque incertis fluctuans quasi aliquo morbidato langwore fatiscit, dum proprii

Strana 1088
1088 Formae literarum regis deplorat absenciam, de cuius continencia in presenciarum non habetur plenaria certi- tudo et ad meticulosas emulorum insultus titubant, qui eam delere cupiunt et continuis impingwacionibus ipsam lacessere non desistunt, et precipue in instanti, ducem Bauarie reformidat, qui eamdem intendit inuadere, prout euidencia facti certis prefigurat indiciis et ostendit, cum iam mille uiros premiserit pedites, qui uias siluarum ex obiectu cesarum arborum fortiter impeditas, debeant celeriter expedire. Tot igitur negociorum perplexitatibus, tot turbacionum incursibus dicta terra Bohemie lacessita, specialiter Pragensis ciuitas, que ipsius terre caput censetur, spiritibus interposita procellarum quasi gubernatoris remigio destituta suorum habitatorum animos in mirum sic choybuit, sic deiecit, vt nedum quod remotis vacare possint negociis, uerum domesticis sic valent intendere ipsaque uix sufficiunt ordinare. Vnde karissimi fratres et domini uestra prudencia nullius admiracionis hebetudine fatigetur, si ad accipiendam possessionem prebende, quam michi uestra gratia in vestra ecclesia contulistis, personaliter mei gressus tramitem non direxi, quia si fas erit Solumz accedere, nephas penitus censebatur dimitterre Wissegradum, maxime hiis temporibus, in quibus mea tantum posset inferre absencia, quantum valeret presencia comoditatis afferre; eciam ideo dilligenti prehabito consilio et deliberacione super hoc perpensa procuratorem statui, . . qui mee defectum suplens absencie tamquam verus et legittimus procurator meus, qui non mandato presens negocium administrat, predicte prebende pro parte mea possessionem suscipiat integralem, quem suscipientes, queso, in brachiis caritatis velitis ei possessionem dicte prebende tam libenter quam hyllariter assignare, scientes quod sedatis hinc inde turbi- nibus et regno Boemie in pacis tranquillitate more solito quiescente primo futuro capitulo, videlicet in festo Margarete, presentarie intento omnis excusacionis subterfugio relegato." Cod. bibl. c. r. aul. Vindob. olim. phil. n. 179, f. 199. 2527. „Domino pape decanus significat mandatum suum execucioni debite man- cipasse. — Ad audienciam sedis apostolice tenore presencium cupio peruenire, me quia honestus vir dominus Sdezlaus, venerabilis prepositus de Sderas, peticioni mandati sedis apostolice vtrique nostrum comisse super negocio domini Martini presbiteri, capellanie nostre hostiarij, venerabilis Pragensis canonici, causa impediente legittima non potuit interesse, eiusdem domini Martini procuratorem Emeramnum nomine vice et nomine ipsius Martini in possessionem corporalem canonicatus et prebende induxisse, qui in Pragensi ecclesia per obitum domini Angeli de Pontecuruo, olim clerici capelle nostre, ipsius ecclesie canonici, vacabant et eundem procuratorem nomine ipsius domini Martini ad eandem prebendam in dicta ecclesia Pragensi in canonicum fecisse recipi et in fratrem quamquam non sine wltus sudore ac mentis anxietate non modica, cum ipsius ecclesie clerici proterue opinionis instancia primitus repugnarent." Cod. bibl. c. r. aul. Vindob. ol. phil. 179, f. 83, ep. 55. 2528. Joannes, mis. divina Tusculanus 1) episcopus, apostolicae sedis legatus, reli- gioso viro abbati Trebecensi ac Ulrico, praeposito Melnicensi, Prag. dyocesis, salutem in domino. Sincera dilectio, quam ad personam ser. principis d. Wenceslai, regis Boemiae

Strana 1089
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1089 illustris, gerimus, nos inducit, ut alios ejus intuitu munificentiae nostrae gratiam convertamus. Hinc est, quod nos obtentu praedicti regis, cujus dilectus nobis in Christo Petrus Angeli clericus et notarius existit, et suorum exigentia meritorum, super quibus sibi laudabile testimonium perhibetur, volentes eum prosequi praerogativa favoris et gratiae specialis, praebendam nulli alij de jure debitam, quam immediate post primam praebendam, quam pro- alio reservavimus, in ecclesia Pragensi, infra legationis nostrae terminos constitutam, licet in eadem ecclesia quondam magister Angelus de Ponte Curuo, pater suus, canonicatum et prae- bendam obtinuerit, vacare contigerit, dominationi vestrae auctoritate, qua fungimur, (sic) reser- vamus sibi ecclesiam de tali loco, Olomucensis dyocesis, curam animarum habentem, ut asserit, obtinenti, et exspectatione praebendae vacaturae, cum vacaverit, conferendam, (sic) inhibentes omnibus, et singulis, ad quos receptio canonicorum et collatio praebendarum in dicta ecclesia pertinet, ne praebendam per nos taliter servatam, alicui alij conferant, seu quemquam ad illam recipiant, aut alios de ipsa quomodolibet ordinent vel disponant, decernentes nunc irritum et inane, si secus super hijs contigerit attemptari. Quocirca discretioni vestrae, qua fun- gimur auctoritate mandamus, quatenus vos vel alter vestrum hujusmodi nostram reservationem, inhibitionem et decretum ad illius seu illorum, ad quos in memorata ecclesia Pragensi prae- bendarum collatio pertinet, notitiam producentes, praebendam per nos taliter reservatam, si a tempore hujusmodi nostrae reservationis in praefata ecclesia vacaverit, vel cum ipsam vacare contigerit, eidem Petro vel procuratori suo ejus nomine auctoritate nostra conferre, et assignare curetis, facientes ipsum pacifica ejusdem praebendae possessione gaudere, sibi- que de ipsius fructibus, redditibus, proventibus et obventibus universis, plenarie ac integre responderi, ac eum ad praebendam eandem, postquam de ipsa vacante sibi provisum fuerit, in canonicum dictae ecclesiae recipi et in fratrem, nec non stallum sibi in choro, et locum in capitulo cum plenitudine juris canonici assignari, contradictores et rebelles per censuram ecclesiasticam compescendo. — Dat. Romae et cetera." Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 194. 2529. Thobias, ep. Prag. clero dioecesis suae. — "Decanis, insuper plebanis et eorum vicariis nobis subiectis in virtute obediencie et sub pena excommunicationis mandamus firmiter et discrete, quatenus negocium huius littere pium et fauorabile in suis ecclesiis et alias, vbicumque expedire videbitur, promoueant fideliter toto posse nuncios et procuratores ipsius benigne recipientes et caritatis officio pertractantes, nichil de hiis elemosinis, que collate fuerint, motu proprio recepturi, preter id solum, quod eis per eosdem nuncios et procuratores liberaliter fuerit assignatum, alioquin prefatam excommunicacionis penam se nouerint incursuros. Si vero decani, plebani et viceplebani predicti mandatum nostrum huiusmodi liberaliter fuerint prosecuti primo et principaliter indulgencie superius nominate effecti participes nos in suis et suorum agendis habebunt non inmerito prompciores.“ Cod. bibl. cap. Prag. f. 118. 2530. „Thobias d. g. Prag. episcopus vniuersis Christi fidelibus per Pragensem ciuitatem et dyocesim constitutis salutem in domino sempiternam. Cym nostri officii sit de- 137

Strana 1090
1090 Formae literarum bitum vniuersos Christi fideles piis monitis et sacris exortacionibus ad pietatis opera spi- rituiali premio inuitare, vniuersitatem vestram rogamus, monemus et ortamur attente in re- missionem uestrorum uobis peccaminum iniungentes, quatenus ad opus ecclesie in . ., que in honore beate Marie virginis gloriose fundari debet et construi opere sumptuoso, vestras pias elemosinas et grata caritatis subsidia inspirante domino errogare curetis bona terrestria pro- celestibus felici commercio commutantes ad vite eterne gaudia promerenda. Nos enim de omni- potentis dei misericordia et sanctorum eius meritis et intercessionibus confidentes, omnibus vobis uere penitentibus et confessis, qui ad predicte ecclesie opus manum porrexeritis adiu- tricem XL dies iniuncte penitencie misericorditer relaxamus presentibus ad consumacionem operis valituris.“ Cod. bibl. cap. Prag. f. 117. 2531. „Reuocacio consensus in concessionibus prebendarum. Etsi decorum atque laudabile censeatur in quolibet prematuri falce consilij lolium zizanie resecare, multo uenu- stius esse uidetur multoque commendabilis in prelatis, qui sic tenentur preesse fidelibus, ut eis prodesse satagant per exemplum. Estuantibus igitur desiderijs affectantes, ut dissensionis materia et cuiuslibet typus discordie, que inter uos et nos exoriri posset, quin ymmo excres- cere ceperat propter collaciones de prebendis, obediencijs uel alijs beneficijs in absencia nostra factas, quibus nostrum consensum non meminimus prestitisse, occurrendo prouide reci- datur, omnem consensum, si forte aliquem in huiusmodi adhibuimus, sicut nuper coram ali- quibus vestrum reuocauimus, ita nunc in presenti generali capitulo horum testimonio reuocamus. Cod. bibl. c. r. aul. Vindob. ol. phil. n. 179, f. 83, ep. 56. 2532. „Thobias, d. g. (Prag. ep.) Not. oc, quod nos ad presentationem et deuotam precum iustanciam honesti viri Alberti, plebani de . . discreto viro .., vicario suo in ecclesia de . ., filia ecclesie Bozdenensis curam et regimen commisimus animarum perpetuantes sibi vicariam eandem et auctoritate, qua fungimur, confirmantes." Cod. bibl. cap. Prag. f. 117. 2533. „Nouerint vniuersi presentes litteras inspecturi, quod nos Th(obias), d. g. Prag. episcopus, ad peticionem et presentacionem honesti viri Alberti, plebani de . . capellani incliti domini nostri W. regis Boh. et marchionis Mor. Ja. clericum nostre dyocesis, exhibi- torem presencium, in competenti literatura et moribus honestis commendatum tempore qua- tuor temporum mensis Septembris, quo cantatur „Venite“, in ecclesia nostra Pragensi ad ordinem subdyaconatus promouimus sancti Spiritus gracia inuocata.“ Ibidem. 2534. „Th(obias) d. g. Prag. episcopus vniuersis Christi fidelibus (per) Pragensem ciuitatem et dyocesim constitutis salutem in domino sempiternam. Loca sanctorum omnium sunt pia et prompta deuocione a Christi fidelibus veneranda, vt dum dei honoramus amicos, ipsi nos amabiles deo reddant, quodque peccata nostra prepediunt, aput ipsum eorum mereamur

Strana 1091
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1091 intercessionibus obtinere. Cupientes igitur, ut ecclesia sancte Marie virginis pie in Cosich villa nobilis viri Magni de .. militis congruis honoribus frequentetur, omnibus uere peniten- tibus et confessis, qui ad eandem ecclesiam sancte Marie virginis gloriose in anniuersario, die dedicacionis ipsius et in festiuitatibus iam dicte gloriose virginis et Omnium sanctorum nec non in Natiuitate domini, Resurreccione etc. causa deuocionis accesseritis annuatim XL dies iniuncte penitencie misericorditer relaxamus.“ Cod. bibl. cap. Prag. f. 121. 2535. Th(obias), d. g. Prag. episcopus, vniuersis presentes litteras inspecturis sa- lutem in domino. Noueritis, nos illustris domini nostri W. regis Boh. et marchionis Mor. recepisse litteras eius insignitas anulo in hec uerba: Reuerendo etc. Cupientes igitur preces ipsius domini nostri regis, cum sint pie, racionabiles et honeste, effectui debito mancipare, H. clericum supradictum in prefata ecclesia de Cozlan 1) rectorem instituimus legittimum et plebanum, confirmantes eam sibi cum omnibus suis pertinenciis et animarum curam et regi- men, prout ad nostrum spectat officium, (ipsi) committentes." Cod. bibl. cap. Prag. f. 117. — Cod. Zdenc. de Treb. n. 182. 1) Cod. Zdenc. h. Gentz. 2536. „Reverendo in Christo patri, d. Thobiae, vener. Pragensis ecclesiae episcopo, Wencezlaus d. g. rex Boemiae et marchio Mor. et d. Sandomiriae, salutem et paratam ad ipsius beneplacita voluntatem. Paternitati vestrae ad vacantem nobis ecclesiam in Cunrades- walde, et filiam ipsius ecclesiac in Henningesdorf, Jacobum clericum, exhibitorem praesen- tium, duximus praesentandum, petentes affectuose, quatenus ipsum in praefata ecclesia de Cunradeswalde confirmare dignemini, et in eadem investire de spiritualibus propter deum. Dat. Pragae XVII kal. Sept.“ Cod. Zdenc. de Trebecz n. 180. 2537. „Th(obias), d. g. Pragensis episcopus, omnibus presentes litteras inspecturis salu- tem in domino sempiternam. Noueritis, quod nos nobilium virorum Ja. Hen. et Her. purgrauio- rum de .. litteras recepimus in hec verba: Reuerendo patri ac domino suo, domino Th(obie), Prag. episcopo, Ja. et Hen. et Her. purgrauii dicti de cum reuerencia debita seruicium debitum et fidele. Vestre reuerencie tenore presencium cupimus esse notum, quod dominus H. quondam capellanus noster et quondam plebanus in Gra. ciuitate nostra iamdictam parro- chiam presentibus uiris fidedignis inconpulsus in manus nostras uoluntarie resignauit, asse- rens hactenus predicte parrochie ex debilitate corporis et sensuum non posse se preesse. Cuius parrochie temporalia et duarum filiarum adiacencium, videlicet Vlrici ville et Sonow cum decimis et censibus omnique fructu et vtilitate de iussu fratris nostri Ottonis domino Petro, sacerdoti, presencium (exhibitori) contulimus propter deum ipsumque presentibus vestre reuerencie presentantes ac rogantes pro ipso et cum ipso humiliter et deuote, quatenus ipsi ob remuneracionem diuinam spiritualia conferatis. Datum etc. Cupientes igitur predictorum nobilium virorum petitionem optato effectu mancipare, maxime cum prefatus H. de . . eccle- siam supradictam post resignacionem premissam factam modo prehabito in manus ipsorum 137*

Strana 1092
1092 Formae literarum nobilium — resignauerit libera et spontanea voluntate, prefatum P. sacerdotem exhibitorem presencium in predicta ecclesia de .. et filiabus eius pretactis de Vlrici villa et Sonow rec- torem admissa primitus resignacione predicta legittimum instituimus et plebanum, conferentes ei, prout petitum est, dona spiritualia in eadem ipsamque sibi cum eiusdem filiabus, suis deci- mis, censibus omnique fructu et vtilitate ac vniuersis ipsius pertinenciis auctoritate, qua (fungimur, confirmantes).“ Cod. bibl. cap. Prag. f. 124. 2538. „Th(obias), d. g. Prag. episcopus vniuersis etc. Cvm ecclesia parrochialis sancti Petri principis apostolorum in Nacerach certis libris, cali(ci)bus et alio quoque ornatu ecclesiastico ac rebus aliis sit a casu fortuito per ignis incendium taliter destituta, vniuersi- tatem vestram rogamus et ortamur attente in remissionem uobis vestrorum peccaminum iniungentes, quatenus ad reformacionem et instauracionem omnium predictorum in ecclesia superius nominata de bonis a deo uobis collatis vestras pias elemosinas et alia curetis in- spirante domino exhibere subsidia caritatis. Nos enim de omnipotentis dei misericordia confidentes omnibus uere penitentibus et confessis, qui ad predicta manum porrexeritis adiu- tricem, XL dies criminalium et annum peccatorum venalium iniuncte penitencie misericorditer relaxamus presentibus post annum minime duraturis, quas mitti per questuarios prohibemus eis, si secus actum fuerit, carere uiribus decernentes." Cod. bibl. cap. Prag. f. 118. 2539. „Th(obias), d. g. Prag. episcopus, vniuersis Christi oc. Deuocionem vestram quasi per merita salubriter ad premia invitare volentes, ut salutis animarum vestrarum pro- pensius augeatur effectus ad vite eterne gaudia promerenda, venerabilium in Christo patrum fratris Romani Erothensis, Egidii Turbergensis, Thome Accerarum et Leotherii Verulani dominorum episcoporum indulgencias quas quilibet ipsorum, uobis omnibus uere penitentibus et confessis, qui ad capellam regiam in castro Pragensi sitam in festis subscriptis, scilicet in natiuitate domini, in resurreccione et ascensione, in aduentu spiritus sancti, in dedicacione predicte capelle et singulorum altarium ibidem, in singulis festis b. Marie virginis ac b. Petri apostoli, per octauas festorum omnium predictorum causa deuocionis accesseritis annua- tim uel quicunque reuerencia conueneritis ad capellam memoratam, quando dilectus in deo filius Adolphus, capellanus regis Boemie, sev rector eiusdem capelle missam sollempnem ibidem celebrauerit nec non predicauerit verbum dei, per XL dies iniuncte penitencie miseri- corditer disgnoscitur contulisse, prout in eorum litteris super hoc confectis, non viciatis, nec cancellatis, nec in aliqua parte sui abolitis cum veris ipsorum sigillis, quas nos vidimus, plenius continetur, habentes gratas et ratas ac eas auctoritate, qua fungimur, confirmantes, quod XL dies auctoritatis nostre huiusmodi remissionis gracie de iniuncta uobis penitencia liberaliter conuertendo vobis eciam vere penitentibus et contritis conuenientibus ad capellam predictam, sicut superius est expressum, in omnipotentis dei misericordia relaxamus. Cod. bibl. cap. Prag. f. 121.

Strana 1093
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1093 2540. „Th(obias), d. g. oc. — Rogamus — vniuersitatem vestram et hortamus attente ac in remissionem vestrorum uobis iniungimus peccatorum, quatenus ad capellam regiam sitam in castro Pragensi in impetrando a domino uestrorum delictorum veniam in humilitate spiri- tus accedatis. Nos enim de omnipotentis dei misericordia et sanctorum eius meritis et inter- cessionibus confidentes, vt deuocionem vestram quasi premia salubriter ad merita invictus ad salutis animarum vestrarum profectum propensius et augendum ad vite eterne gaudia prome- renda, venerabilium in Christo patrum fratris Romani Erchensis, Egidii venerabilium domi- norum episcoporum indulgencias, quas ipsi per singulas singulariter quadragenas omnibus uobis uere penitentibus et confessis, qui ad capellam eandem in festis subscriptis, videlicet in natiuitate domini, resurreccione et ascensione, in aduentu spiritus sancti paraclyti, in dedicacione ipsius capelle et singulorum altarium ibidem in singulis festiuitatibus b. Marie virginis gloriose ac b. Petri apostoli et in festo omnium sanctorum atque per octauas festo- rum omnium predictorum causa deuocionis accesseritis annuatim uel qui cum reuerencia conueneritis ad capellam memoratam, quando dilectus in Christo filius Adolphus, capellanus regis Boemie, sev rector eiusdem capelle missam sollempnem celebrauerit aut predicauerit verbum dei, contulisse noscuntur, prout in eorum litteris super hoc confectis plenius conti- netur, ratas et gratas habentes ac eas auctoritate, qua fungimur (confirmantes), XL dies auctoritatis nostre in hoc casu huiusmodi remissionis gracie de iniuncta uobis penitentia misericorditer duximus iungendos testimonio huiusmodi scripti." Cod. bibl. cap. Prag. f. 122. 2541. Thobias, d. g. Prag. episcopus etc. Vniuersis Christi etc. Quoniam ut ait apostolus omnes stabimus ante tribunal Christi, recepturi prout in corpore gessimus, siue bonum fuerit siue malum, oportet nos diem messionis extreme operibus misericordie preue- nire ac eternorum intuitu ea seminare in terris, que reddente domino cum multiplicato fructu colligere valeamus in celis, firmam spem fiduciamque tenentes, quoniam qui parce seminat parce et metet et qui seminat in benediccionibus, de benedictionibus et metet vitam inposterum sempiternam. Cvm itaque sancte Marie, sancti Christofori et sancti Jacobi apo- stoli ecclesie in Thin guerrarum temporibus per viros maleficos deuastate nec ad hoc eis proprie suppetant facultates, in edificiis suis, libris, calicibus et alio ornatu ecclesiastico in- digeant reformari, vniuersitatem vestram rogamus, monemus et ortamur attente in remissionem uestrorum uobis peccaminum iniungentes, quatenus ad reformacionem predictam de bonis a deo uobis collatis vestras pias elemosinas et grata caritatis subsidia taliter errogare curetis super hoc cum fueritis (requisiti), ut per hec et alia bona, que domino inspirante feceritis, ad eterne possitis felicitatis gavdia peruenire. Nos enim de omnipotentis dei misericordia et s anctorum eius meritis et intercessionibus confidentes, omnibus uobis uere penitentibus et confessis, qui ad predictam reformacionem manum porrexeritis adiutricem, C. dies crimina- lium et tot venialium iniuncte penitencie auctoritate, qua fungimur, misericorditer relaxamus peccata oblita, vota fracta, si ad ea rederitis, offensas patrum et matrum sine inieccione ma- nuum violenta et iuramenta, que fiunt animi leuitate, in dei misericordia nichilominus con-

Strana 1094
1094 donantes, presentibus post annum minime valituris, quas mitti per questuarios prohibemus, eas si secus actum fuerit, carere uiribus decernentes." Cod. bibl. cap. Prag. f. 117. Formae literarum 2542. (1286—1296.)„ Arnoldus, d. g. Bambergensis episcopus, vniuersis Christi fide- libus (per) Pragensem ciuitatem et dyocesim constitutis salutem in domino sempiternam. Omnibus uobis uere penitentibus et confessis, qui ad ecclesias sancte Marie virginis igloriose, sancti Jacob; apostoli et sancti Christofori martyris sitas in Thyn, oppido forensi episcopatus Pragensis, in anniuersariis, diebus dedicacionum ecclesiarum ipsarum et singulorum altarium, que continen- tur in festiuitatibus predicte Marie virginis, sancti Jacobi apostoli et sancti Christofori et aliorum sanctorum, causa deuocionis acceseritis annuatim aut de bonis a deo uobis collatis in subsidium earundem ecclesiarum, que multipliciter Christi fedeli(um) elemosinis indigent confoueri, manum porrexeritis adiutricem, XL dies criminalium et annum peccatorum venia- lium iniuncte penitencie, dummodo hoc venerabilis frater noster, dominus Th(obias), d. g. Prag. episcopus, loci dyocesanus, ratum habere voluerit, misericorditer relaxamus presentibus in perpetuum duraturis." Cod. bibl. cap. Prag. f. 121. 2543. „Th(obias), d. g. Prag. episcopus, vniuersis Christi fidelibus per Pragensem ciuitatem et dyocesim constitutus salutem in domino sempiternam. Deuocionem vestram quasi per premia salubriter ad merita inuitare volentes, ut per hoc salutis animarum uestra- rum propensius augeatur effectus ad vite eterne gaudia promerenda, indulgencias venerabi- lium in Christo patrum domini .. Brunnensis archiepiscopi, domini Theodrici Merburiensis, domini H. Ratisponensis, domini Werhardi Patauiensis, domini .. Frisigensis, Her. dei gracia archiepiscopi et episcoporum vobis et ecclesie in Wyssoka per ipsos fauorabiliter collatas in quolibet articulo siue membro, prout in eorundem patrum literis super hoc confectis ple- nius continetur, ratas et gratas habentes ac eas auctoritate, qua fungimur, confirmantes huiusmodi remissionis gracie XL dies auctoritatis nostre ex causa predicta duximus coniun- gendos. Cod. bibl. cap. Prag. f. 118. 2544. Rex dat ecclesiae Grecensi in Oppavia decimas decimarum suarum prove- nientium de aurifodinis alicujus provinciae et decimas de omnibus obventionibus agrorum ibidem. — „Wenceslaus, d. g. rex Boh. et marchio Mor. et cetera. Noscat oc, quod licet, ut jura sua restitueremus ecclesiae s. Wenceslay in Grecz, ipsa nos aequitate instantius exo- rante, benivolam voluntatem geramus, tamen ad petitionem magistri Heinrici, dilecti fisici et capellani nostri, dictae ecclesiae plebani, notariam monetae in Oppavia, et decimam de- cimae nostrae provenientis nobis de aurifodinis in Werningesrod, dictae ecclesiae debitas, nec non et decimas de obventionibus et fructibus omnium agrorum nostrorum, prout ab

Strana 1095
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1095 antiquo dicta ecclesia consuevit habere, ipsi ecclesiae restituimus, et insuper de novo damus ex certa nostra scientia et de gratia speciali, volentes deinceps, ut idem magister Heinricus, et per consequens quilibet ipsius ecclesiae plebanus, notariam monetae in Oppavia habeat et possideat, et decimam decimae nostrae de aurifodinis in Werningesrod provenientis, nec non et decimas de agris nostris, prout ab antiquo consuetum fuit, exigat et recipiat pacifice et contradictione qualibet imposterum quiescente. Quare damus tenore praesentis privilegij omnibus magistris monetae in Werningesrod, magistris urburarum, aurifodinarum in Oppavia et in Werningesrod, et cultoribus agrorum nostrorum, de quibus ab antiquo con- suetum fuit dari decimas dictae ecclesiae, tam praesentibus quam futuris, firmiter in man- datis, quatenus sicut gratiam nostram diligunt et favorem, dictum magistrum Heinricum et successores suos in dicta notaria non impediant, sed promoveant, et eidem magistro Hein- rico, et ejus successoribus decimam decimae nostrae de aurifodinis praedictis, nec non de- cimas de agris plene persolvant occasione et excusatione qualibet procul mota. Ad haec villas dictas Morawa, et Sidelperch in Oppaviensi provincia, et Wachinow in provincia Olo- mucensi ad dictam ecclesiam pertinentes ab omni collecta seu steura, nec non et a juris- dictione judicij provincialis ex antiquo exemptas de novo eximimus, et eas reddimus liberas et immunes. — Dat. in Clingenberch a. d. incarn. MCCLXXXVII° per manus mag. Heinrici Italici, notarij nostri et cetera." Cod. Zdenc. de Trebecz, n. 125. 2545. „Rex praesentat aliquem episcopo super ecclesia et rogat, ut ipsum confirmet. — Reverendo in Christo patri d. Thobiae, vener. Prag. ecclesiae episcopo, Wencezlaus d. g. rex Boemiae, dux Cracoviae, mar. Mor. et dom. Sandomiriae, salutem et paratam ad ipsius beneplacita voluntatem. Paternitati vestrae ad vacantem nobis ecclesiam in Werningesrode, in qua jus patronatus habemus, ut dicitur, Wernherum clericum, exhibitorem praesentium, praesentamus, petentes affectuose, quatenus ipsum in praefata ecclesia confirmare dignemini, et in eadem investire de spiritualibus propter deum. Dat. in Clingenberch XIV kal. Nov. et cetera, indictione III.“ Cod. Zdenc. de Trebecz n. 181. 2546. „Tho(bias), d. g. Prag. episcopus, omnibus oc. Cym a nobis petitur, quod iustum tam uigor iuris quam ordo postulat racionis, ut id ad exaudicionis graciam fauorabi- liter admittamus, eapropter vniuersitati vestre tenore presencium volumus esse notum, quod nos ad petitionem et presentacionem nobilis viri H. de .. presbyterum, exhibitorem presen- cium, rectorem instituimus legitimum et plebanum, ipsam sibi cum omnibus pertinenciis auctoritate, qua fungimur, confirmantes et animarum ei curam et regimen ibidem, prout ad nostrum spectat officium, committentes." Cod. bibl. cap. Prag. f. 124.

Strana 1096
1096 Formae literarum 2547. „Sancte pater, domine episcope. Ego Alexander, rector ecclesie de . . intimo vestre sanctitati casum quendam, de quo cor meum turbatur. Accidit, cum perfecto negocio die forensi domum redire(m), quod amicus quidam de villa, vbi ecclesia mea sita est in eadem villa, exiens de taberna ad potandum me secum invitabat. Cum quo cum ante foras uoluis- sem illius taberne consedere, statim quidam inimicus fratris mei in fratrem meum euagenato gladio irruebat, cum quo autem frater meus dum pugnabat et mutuo se wlnerabant, aduerse parti fratris mei alter de alia domo euagenato gladio in subsidium a tergo veniebat et fra- trem cum meum ignorantem occidisset, sed ego accessi ad eum et ablato ei gladio non cum acuta parte, nisi ut fugeret, procul tactum in faciem modicum wlneraui, qui dum me instante fu- gisset, frater meus me ignorante nec vidente primo suo aduersario a se repulso istum, quem ego pepuleram, investigauit et occidit. Super quo pium uestrum et sanum consilium requiro, et cum pro eodem casu omnibus meis rebus totaliter sum priuatus, et per uos ad curiam invitar, peto vestras litteras ad socios vicinos, ut me ad viam adiuuent, quia totaliter sum depauperatus." Cod. bibl. cap. Prag. f. 124. 2548. "Vniuersis Christi fidelibus, ad quos presens scriptum peruenerit, in uerbo salu- tari salutem. Cum eternorum intuitu ea seminare debeamus in terris, que reddente domino cum fructu multiplici iuxta dictum apostoli colligere valeamus in celis, vniuersitatem vestram rogamus et ortamur attente in remissionem vestrorum uobis peccaminum iniungentes, quatenus ad opus ecclesie talis dyocesis et alia, in quibus ecclesia ipsa defectum patitur et indiget reformari, de bonis a deo uobis collatis ad vestras pias elemosinas et alia caritatis subsidia manum porrexeritis adiutricem, XL dies de iniuncta uobis penitencia misericorditer relaxamus." Cod. bibl. cap. Prag. f. 118. — 2549. Gregorius, episc. Prag. assentit venditioni villae a capitulo Sacensi factae. „Nos Gregorius, d. g. episcopus Prag. not. oc, quod honestus vir Th. quondam notarius in- clite domine Gute, felicis recordacionis olim regine Boemie, in nostra constitutus presencia nobis humiliter supplicauit, quatenus vendicioni ville dicte . . ad ecclesiam nostram Sacen- sem spectantis, per dictum Th. facte honesto viro .. judici de La. sub eodem onere census, quod ipse Th. predicte ecclesie Sacensi exsoluebat, prout in originali priuilegio ecclesie Sacensis sibi super hoc tradito luculencius continetur, assensum nostrum de benignitate nostra solita (prebere) dignaremur, maxime cum hoc sibi tam ex priuilegiis predecessoris nostri, felicis recordacionis Thobie, Prag. episcopi, quam Sacensis ecclesie capituli, que cum summa diligencia perspeximus, competere videatur, que eciam in suo robore volumus perdu- rare. Quorum tenor talis est: In nomine domini Amen. Nos Th. dei gracia Prag. episcopus not. oc, quod honestus vir T. quondam Sacensis ecclesie canonicus, in nostra constitutus presencia litteras non can- cellatas, non abolitas nec in aliqua sui parte viciatas cum pendenti sigillo predicte ecclesie Sacensis capituli tenorem infrascriptum continentes exibuit coram nobis, petens humiliter et deuote, quatinus vendicioni ville dicte wlgariter .. per capellanum sepe dicte ecclesie eidem

Strana 1097
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1997 Th. facte, prout in ipsius capituli litteris confectis super hoc continetur, nostrum assensum de benignitate solita preberemus. Tenor autem litterarum predictarum talis est : In nomine domini Amen. Nos Bartholomeus (?), decanus Sacensis ecclesie sancti A. totumque capitulum ibidem omnibus oc. Hinc est, quod nos de communi consensu et consilio villam ab antiquo dictam . . ad prefatam nostram ecclesiam iure pertinentem, sitam a Colonia ciuitate fere ad spacium vnius miliaris, incendiis, spoliis nec non violenta excussione spacio XI annorum et amplius continuata omnino desolatam premisse nostre ecclesie in vtilitatem pristinam aliter reuocare non valentes, Th. inclite regine Boemie notario, et ipsius successoribus eandem villam . . cum agris, pratis, rubetis nec non ceteris omnibus ad ipsam iure pertinentibus vendidimus pro IX marcis argenti hereditarie possidendam vel vendendam sub harum discre- cione condicionum. Quod supranominatus Th. ipsiusque successores, quicunque fuerint, sin- gulis annis perpetuo sepedicte ecclesie nostre canonicis, ad quorum prebendam eadem villa .. pertinere dinoscitur, in die sancti Georii duas marcas arg. cum fertone et tantum in die sancti Galli de IX laneis eiusdem ville nomine census sint daturi. Si autem, quod absit, fruges nominate ville grandine uel guerra generali obstantibus non prouenirent, vicinis idem attestantibus ipsi Th. uel suis successoribus, in censu est gracia facienda. Hanc autem villam, ut idem Th. desolatam reformare valeat computacione habita a die sancti Georii nunc pro- xime affutura per triennium dicti census plenam donauimus libertatem." „Nos igitur, qui iusta petencium desideria exaudicionis graciam admittere consueuimus, vt tenemur, peticioni sue, quam iustam et racionabilem reputamus, duximus annuendum. — Adtendentes igitur, quod iusta petentibus non est denegandus assensus, peticionem suam, quam racionabilem esse cognoscimus atque iustam, ad exaudicionis graciam admisimus, con- siderantes, quod vendicio per ipsum Th. facta commodum et vtilitatem ecclesie non sit dubium in posterum profutura vendicionem predictam confirmamus." Cod. bibl. cap. Prag. 2550. "Quidam adhibitis racionibus rogat abbatem .. pro beneficio competenti. — Sicut vos ignorare non autumo, racionis est indagine manifestum, vsus poscit laudabilis et asciscit debitum equitatis, quod grata deuotorum obsequia non debent aliquatenus irremu- nerata relinqui, sed pocius retribuente compensari gracie talione vnde cum mee possibilitatis ualencia in presentis instancia temporis obsequiosa uobis extitit hactenus et successiuis existet temporibus, diuine maiestatis clemencia concedente vos duxi vniuersaliter tenore presencium deprecandos, quatenus honoris uestri non existentes inmemores et utilitati multi- plici, que propterea vestro monasterio potest accrescere intendentes, michi uelitis in aliquo competenti beneficio prouidere, sic enim ad obsequendum uobis de attento fiam attencior, sic deuocior de deuoto, sic equitati satisfacietis in integrum. Sic vos usus commendabilis fa- uorabiliter commendabit, vestram in omnibus probitatem et a vobis progrediens fama laudabilis reuertetur ad uos sepe sepius cum agmine tytulorum.“ Cod. bibl. c. r. aul. Vindob. olim. phil. 179, f. 109, ep. 123. 183

Strana 1098
1098 Formae literarum 2551. „Mulcendo rogat abbatem, ut sibi de aliquo beneficio prouideat, quemadmodum promiserat. — Etsi uirtutum multiplicium exuberancia, quibus uestri pectoris thalamus adornatur, quam plurimum michi suadeat, ut debeam cum fiducia uobis porrigere preces meas pure, cum dileccionis sinceritas, qua me vestra paternitas amplexatur, et inmensa, quam erga uos gero deuocio cum voluntate nimia seruiendi, audaciam michi exhibent et argumentum fiducie plenioris, ut uos cum casus exegerit oportunius, omni ambiguitate postposita debeam deprecari. Scio enim, quod deuotorum precamina et illorum precipue, qui se uestris seruiciis totaliter ascribunt, effectu apud uos debito non carebunt, qui ex innata quadam gratia non consueuistis negligere alienos. Eapropter abbas egregie multaque perspicua probitate deuotis precaminibus interiectis vos duxi cum instancia postulandum, quatenus seruiciorum meorum intuitu ducatis ad effectum meum illud negocium, quod expectacione longi temporis iam senescens ut exitu clauderetur debito uel negligencia noluit uel fortuna et in aliquo michi prouidere dignemini, sicut michi de vestre plenitudine gracie multociens promisistis. Cod. bibl. c. r. aul. Vindob. ol. phil. 179, f. 111, ep. 126. 2552. „Excellens sceptri regalis auctoritas exigit et principis decet inclitum dyadema, vt sub mansweti equalitate regiminis vniuersa et singula dirigens sic subditos proprios in optate pacis tranquillitate statuat et gubernet et omnes sub alarum vmbra fouens et protegens sue munificencie gratia repleat ipsorum justis peticionibus ralionabiliter fauorabiliter annuendo, illisque precipue sue benignitatis oculo arridere, quos laudabilis vite conuersacio deo reddit amabiles et hominibus reuerendos, cum ipsos contigit pia iusticia et iusta preces porrigere pietate. Inde est, quod cum rerum omnium tempus edax vetustatis rubigine cuncta rodat et destruat, permutansque singula non sinat nec paciatur, vt aliquid statu remaneat sub eodem, et humane fragillitatis ruinosa condicio, mobilitas, inconstancia se detrahens et alternans persepe faciat et inducat, vt filii mores parentum non sapiant, prioribus non concordet posteritas et predecessorum mandatis voluntates sint inconsone succedencium, abbas, conuentus monasterii ordinis . ., fideles nostri, tamquam bonus paterfamilias exacte diligencie homines ad conseruacionem et stabilitatem rerum dicti monasterii vertentes aciem mentis sue sub duplicitatis gerentes ambiguo titubarent, ne deficientibus forte priuilegiis ipsi mo- nasterii priscis temporibus de gratia regie maiestatis indultis, que velut etatis longeue senia macerata et supremo quasi obitu dissoluenda coegerat fere antiquitas exspirare. Timentes eciam, de nostro proposito voluntatis ne fortasse progenitorum nostrorum placitis discor- darent, deuotis porrectis precibus humiliter nostro culmini suplicarunt, ut priuilegia dicto monasterio concessa renouari faceremus et confirmare nostra serenitas digneretur. Nos autem ipsorum deuocionibus sinceritatem et puritatem fidei, quam ad nostram gerunt excellenciam attendentes, considerantes eciam, quam pium et quam honestum sit talibus complacere, qui bona sua omnia preter exilem et pauperem eorum victum in usus expendunt laudabiles, exercentes opera caritatis, ipsorum peticionibus benignis et piis annuimus assensibus et omnia priuilegia, que dicto monasterio .. predecessor noster indulsit, renouari mandamus et ipsorum tenorem seu continenciam confirmamus ex certa nostra sciencia et de gratia speciali,

Strana 1099
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1099 vt nostra deinceps auctoritate, nostris iussionibus omnibus iuribus iuxta ipsorum continen- ciam priuilegiorum vti eis liceat, sicut actenus vtebantur." Cod. bibl. c. r. aul. Vindob. ol. phil. f. n. 179, f. 202. 2553. „Vituperatur Dobromyra et induncuntur moniales, ut eam a claustro debeant remouere. Ascendit de mari bestia blasphemie plena nominibus, ex antiqui serpentis edita semine spirituque tumefacta superbie Dobromyra, ut ueneno discordie pacificas mentes inficiat in populo Christi et zyzanie superseminet lolium et vestrum precipue collegium contaminet et disturbet. Hec est crudelis vippera, que virus effundit noxium, contra quod nullius medele ualere potest penitus iuuamentum; hec est crudelis vippera, in euius lingua pestis existit mortifera, dum per ipsam uenenum inmittit infamie prophanans vestri mona- sterii deo virgines dedicatas. Hec est crudelis uippera in mundum per patrem missa nequicie, ut ea destruat, que sunt dei, faciens vno cum dyabolo, patre suo, signum in malum et abducat in deuium animas electorum. Que fermento nequicie vestrum corrumpens ceno- bium ancillarum dei maculat uenustatem, intencionis honeste disturbat propositum et uerbo- rum obprobriis uituperat sponsas Christi, non attendens, quam grauiter deus in hiis offen- datur, dum illas, quas in suam partem elegit ipse filius dei uiui tot et tantas inferre non du- bitat lesiones, et facere nititur, ut amittant coronas, dum sic seminat scandalum, quas eis sponsus Christus promiserat erogare. Que ut non multum discrepet a suo genitore circuire cum mendaciis delectatur sue non parcens anime in exterminium sociarum casum non timens proprium, ut sorores alie precipicium pacientur. Quia igitur bonum est huic malo in tem- pore obuiare, ne inualescens per more spacium in totalem destruccionem transeat monasterii Toeplicensis, reicite a uobis, reicite huiusmodi vipperam venenosam et ipsam ad claustrum aliud transmittatis. Si angelo forsitan lucis adhereat, derelinquens angelum tenebrarum, cuius se obsequiis totaliter dedicauit et in sacco et cinere, ieiunio ac fletibus, humiliato spiritu ac corde contrito facinora preterita expiet, agens penitenciam de commissis.“ Cod. bibl. c. r. a ul. Vindob. n. 179, f. 108, ep. 120. 2554. „De morte solatur, excusat, quod uisitare non potuit moniales, promittit se visitaturum, et quod monachis non credatur, iniungit. — In doloris feruentis incendio pala- cionistrarum mentes omnium consumptiuis ardoribus exurentis pagina rumoris illatiua sinistri audiuimus, et que de obitu talium bonarum sacri Veneris alme palacii filiarum ue- strarumque sororum pro parte uestra nobis nunc eius infelici omine nunciauit. Ob qua- rum quidem decessum miserabilem, fatum lamentabile, tristem casum in exundans lacrima- rum profluuium nostrj risus est uersa iocunditas et solemnis gaudii suauitas, in merorem versa est, in luctum cithara plausus nostri, et comunis serenum leticie in merorem mesticie nubilum est mutatum, ita ut in planctum dediti fere consolacionis remedia ignoremus. Luget enim sacrum palacium, quia dum se in bonarum filiarum diminui sentit numero, que ad ipsius electe fuerant ornamentum, sui nobilitas consistorii deformatur; luget eciam alma Venus, quia de sui corona capitis ceciderunt due fulgentissime margarite, que aurora pulchritudinis rutillantes, diem reddebant nouicium et splendore amicabili respiciencium uisibus applaude- 138*

Strana 1100
1100 Formae literarum bant. Luget cupido fortiter, strenuus ille puer, dolenti matri condolens et compaciens pa- cienti ymo propria dampna plorat, cum duas sagittas amiserit, quibus corda dictarum filiarum trahiciens ipsas Veneris palacio dedicauit. O mortis seuera tyrampnides et truculencior omni fera, cur floridum alme Veneris pratum, rosetum amenum, viridarium omni pulchritudine redimitum, quod in Doczan solerti studio et cura colens peruigili, suo ascripsit palacio, praua tue falcis seccione duas vernantes rosas ex eo recidere temptauisti. O mortis inmensa crudelitas et malicia infinita, cur flores non legis decrepitos, postquam a tuo non uis officio manum detrahere destructiuam, sed uerne flosculos nouitatis cupidinis puerilitati aptissimos intempestiua gladii tempestuoso acumine amputas et elidis. O mortis turbo nefande profesto turbine cuncta turbans cur solempnes palacii sacri iocos, proch dolor, tua nefausta inuidia, que semper res felicitatis sapore dulcescentes mellifluo amaricare nititur, disturbasti. O utinam esses mors mortua, quando tot mala patrare non desinis et tot dampna infligere non desistis. Uerum quia nostrum omnium domina et mundalis reparatrix discidii sancta Venus contra mortis impugnaciones acerrimas sue clipeum defensionis opponit et suo duleissimo resarcit artificio, quidquit scindit et diuidit, dum pro morientibus alii renascuntur, de morte dictarum sacri palacii filiarum consolacionem in cupidine assumentes, monemus et ortamur attente, quod uos in eodem eciam capiatis et loco ipsarum alias statuentes, que tamen sint speciosi- tatis egregie meridiantes decore, vestrique consimiles, que tanta pulchritudine refulgetis, ut non solum hominum animos possitis, verum eciam ipsum deum, si esset in terris, sue dei- tatis cogeritis penitus obliuisci, deformatum reformetis palacium, resarciatis coronam Veneris et decisum uestri consorcii numerum integraliter reparetis. Preterea quod sub murmuris eontinencia querelantis nobis per eundem nuncium declarastis, quod multum ammirari coge- bamini, cur nullus de palacio cohortis nostre beatum quippe collegium, cuius splendor ful- gidus placida blandiens claritate remotissimas illuminat regiones, non uenire curauerat uisi- tare, sed tamquam sub obliuionis tenebris caligosis memoria uestri recondita bonarum essemus immemores filiarum. Ex quo dum per lapsus continuos et fragilitatis delicta feminee contra sacri statuta palacii poteratis nullo prohibente venire, nec eciam corrigente, dampnum non modicum imminebat, habere uelitis, o domine Boemiae, luminaria matutina, sacrum in hiis palacium excusatum, cum temporum emergencium qualitas inductiua, tumultus et turbacionis non modice constructiua hucusque terram Boemie longe lateque turbauerit, ita ut nec securus pateret transitus, nec in tuto relinquere sedem amatoriam commode ualeremus. Quapropter ne presumpcionis forsitam opinabili coniectura possitis, quod absit, vos ex hac fore omissione dimissas, tenore presencium firmiter teneatis, quod postquam discussis hinc inde tenebris paci erit redditus primus vigor et tempora fuerint serenata, ad uos uisitandum sacre Veneris officialis personaliter ueniet, et qui potens est in opere ac sermone ad omnem complendam Veneris voluntatem, tamquam cupidinis fortissimus agonista, nullis defessus laboribus uel lentescens, ad conseruandum iura palacii forcius ceteris inualescet, quique annosas fugiens et pre senio fetulentas, aucas solummodo uenatur iuuenes, nullius fermenta luxurie sapientes, quibus, quid mistica sacra uelint, diu noctuque non desinet predicare uel idem alterum suo mittet a latere, qui suam supplens absenciam viam uobis ostendat palacii, statum cuilibet

Strana 1101
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1101 statuat et doceat semitam uoluptatis. Et ideo vestram bonam filiacionem nostris precor- dialibus affectibus insitam, ultra quam possit exprimi per affatum duximus exorandam, uobis per amatorie sedis scripta firmiter iniungendo mandantes, quatenus vos vniuersaliter singule et singulariter vniuerse de benignitate sedis cupidinarie confidentes, nullis adhibere uelitis aures confabulacionibus monachorum, cuiuscunque coloris fuerint uel quocunque nomine censeantur. Quia isti sunt lupi rapaces intrinsecus, forinseca uero in superficie oculis simplicitatis mansuetudinem pretendentes. Isti sunt scorpiones seuissimi, qui sub serenis vultis placidi blandimentis caude mucrone confodiunt et virus letale emittunt. Isti sunt aspides truculente, que surde ad bonum malum patulis auribus hauriunt et sub mellis dulcedine felleum euomunt aconitum. Isti sunt pseudoprophete, patres yprocrisis, sophiste falsigraphi, uulpecule callide, que versutis astuciis, suasionibus deceptiuis per uersipelles insidias et fucatam superficietenus honestatem dammas circumueniut et deuorant circumuentas." Cod. bibl. c. r. aul. Vindob. n. 179, f. 114, ep. 131. 2555. „Inde est, quod, cum magister Th. de Curr. clericus, fidelis noster, pro legiti- macione P. S. et M. filiorum suorum, quod ipse dudum in sacris ordinibus constitutus, ex B. de eadem terra muliere soluta se asseruit genuisse, maiestati nostre humiliter supplicavit, nos supplicacionibus suis vincti predictis — de plenitudine potestatis nostre ex certa scientia eos spurios esse scientes, legittimamus, et ad omnia iura restituimus, tamquam legittimi et de legittimo thoro in bonis paternis et maternis, que feodalia non existunt, succedant, et ad omnes actus publicos et civiles honores — admittantur, et in omnibus aliis suam libere prosequi valeant accionem, obieccione prolis illicite in posterum quiescente, et lege aliqua non obstante, et ea precipue, que legittimari spurios non ex certa sciencia non permittit, ita tamen, quod vicesimam partem proventuum omnium bonorum, que predicte legittimacionis beneficio eisdem pervenerint, singulis annis curie nostre reddant in recognicionem gracie, quam ei (sic) super hoc duximus indulgendam." Voigt, Das urkdl. Formelb. des Henricus Ital. 175, n. CLXXXVI. — Cod. bibl. cap. Prag. f. 97, 206. 2556. O(ttacarus rex Boh.) liberat Judaeos Brunnenses a solutione collectarum per unius anni spatium. — „Judeorum in Brunna degencium miseriam et pressuras, quibus ... acerbe molestati et angariati fuerint hactenus per alienos dominos, suadente nobis clemencia miserantes a solucione collecte cuiuslibet sive steure, necnon omni servitutis genere — eos universos et singulos a festo b. Michaelis primo futuro et per unius anni spacium exemptos esse volumus et inmunes. Et ut eo facilius a sua valeant penuria relevari, et nos ipsis utpote camera nostra utifrui possimus ulterius tempore succedente hoc prohibitorio inter- dicto, mandamus tenore presencium, quod infra prescriptum annum magistri monete Moravie non compellant eos recipere denarios de moneta, quod camerarius Moravie et iurati Brun- nenses non molestent ipsos nec angarient, quod nemini teneantur solvere debita, nisi ipsis ea, que crediderunt, soluta fuerint, necnon et quod nullum iudicium s. per aliquem iudicum sumatur aut fiat de ipsis vel ipsorum aliquibus, nisi in tribus dumtaxat casibus, homicidii

Strana 1102
1102 Formae literarum videlicet, furti, falsi, in quibus secundum formam privilegii ipsis super iuribus eorum a patre olim nostro et nobis indultum est, racione previa iudicentur. Voigt Das urkdl. Formelb. des Henricus Ital. 176, n. CLXXXIX. 2557. „In ista epistola questio soluitur et quod imperator soli comparari debeat determinatur. — Viro dei graciis et nature muneribus predito multaque perspicuo probitate imperii sacri egregio defensori, suo domino speciali, ille, propter quem caluicium sacerdo- talis non potest nec poterit lanua fantasmatis equitate salutem et cum racionis equilibrio singula ponderare. Et si ambulosa clericarum elacio, que uoraginose ambicionis inglunie ac hiatu insaciabilis appetitus cuncta deglutire desiderat, que mundus continet vniuersus, con- sortis paciens imperiali deroget dignitati, monet tamen imitanda ueritatis auctoritas, que racionis munimine stabilita imperio eliso compatitur et turgidam reprobans arroganciam ini- quorum in eis ingratitudinis uicium detestatur. Quoniam si ueterum annalia uoluimus et priorum recolimus monimenta, inueniemus procul dubio, quod ad hebraice ruditatis similitu- dinem imperii sacri faces industria Romana non statuit, cum quid esset vnccio penitus igno- raret, sed sola exacta maturitate animi et perpensa deliberacione consilii omne jus et impe- rium in Romanum principem lege regia transtulere quirites, ut in unum potestate coaceruata multorum et in solum plurium auctoritate congesta vniuerse reipublice actus expleret com- modius excellencia singularis, fungens igitur priuilegio monarchie, qui per cesaree fortune suffragium sublimatus gentibus imperabat, expers paris superiorem habebat neminem uel priorem. Hic enim erat, qui solus leges dicebat in populis et sanccionum limitibus uiolencie cohercebat excessus, ut, dum sic omnibus copiam iusticie ministrabat, uigeret in nacionibus salutifere cultus pacis. Hic erat, qui per dubii mortis discrimina contumacem rebellium proter- uiam potencie malleo contundebat et sub Romane iuga dicionis gentis barbarice deducebat seui- ciam bellicos per sudores. Hic erat quasi vniuersalis fomes, ex cuius uita salus innumerabi- lium dependebat, dum a uiolentis pociorum manibus eximebat minores, a superbis humiles, pauperes a diuitibus, a potentibus inpotentes animaduertens in detestandas calumpniatorum ne- quicias per gladii potestatem, ne nimis luxurians excurreret in bonorum perniciem audax insolencia et insolens audacia transgressorum. Discuciat igitur, queso, discuciat viri pru- dentis examen. Nunquid ille, qui tot dignitatum priuilegiatus honoribus tam excepte aucto- ritatis prerogatiua scintillans ceteris authonomasice prefulgebat, minoris censeri debeat uoca- bulo luminaris, quia racio translacionis non patitur, quod fallacia sit similitudo translati, ut uidelicet de illo predicetur gradus inferior, quem supremum intronizarat in apicem super- latiue supereminencie celsitudo. Accedit eciam aliud euidens argumentum in auxilium cause nostre, per quod iudaizantis persepe cleri opinio fallax eliditur et imperii solium stabilitur. Nam eo tempore, quo arduissimis freta suggestibus ab occidentis climate in orientis plagam pertransiens et a meridie in gelidi septemtrionis plaustrum euadens longe lateque se maiestas imperatoria extendebat circumscribens principatuum regna cunctorum a nullo penitus circum- scripta, uigebat regnum et sacerdocium in Judea, quibus idem dominabatur imperium suisque ipsa moderabatur habenis. Cum igitur regem celi solem appellet astroloyce subtilitatis in-

Strana 1103
tempore Ottacari II et Wenceslat II conscriptarum. 1103 dago, qui ex quadam priuilegialis uirtutis auctoritate planetarum ceterorum discursus varios, quasi statutis cohercens limitibus legittimi moderatur nec ipsi omnino insultus oppositione contradictorii astrum aliquod refragetur, quin pocius siderum cunctorum globos luce depauperat et fecundat, qua similitudine illa translacio poterit esse uera, ut sideris ecliptica spera lunaris, per quam ambiciosum clericorum genus uult imperium designari, claritatis indefesse lumine diescenti soli prefuerit aliquando, per quam riualis glose adulterio cupit intelligi sacerdoci dignitatem. Preterea euidentibus hoc patet indiciis et racionis est indagine manifestum quod solares ignes cerei accendunt lunare speculum, quo noua splendoris ornamenta circum- ferat noctisque soporet vmbracula et proscribat, quod sic firmum, sic stabile, sic impermuta- bile perseuerat iuris existencia naturalis, ut aliqua retrogradacionis camertate nullatenus conuertatur, cum magnifica liberalitas et liberalis magnificencia Constantini, claris libertatum insignibus prelargis donorum muneribus multisque ornarit honoribus ingratam arroganciam sacerdotum et sacerdotalis auaricie uiscosa tenacitas non dederit ymo non habuerit spem de dicatis aliquid erogare, qua simboli equipolencia illa transsumpcio ut sacerdocium soli, lune imperium comparetur. Qua propter sileat rogo, sileat gentis plattigere presumptuosa iactan- cia et tam dissonas quam contrarias, quin eciam uiolentas concinnaciones facere desinat scriptuararum, quia non fuit illa prophetantis intencio nec facti probabilitas hoc admittit usque acephale proch dolor imperio, quod apocopatum jacet sincopa capitis et rectoris quorumdam inuidia peruersorum. Queso pie domine condolentes, illud non paciamini absonis garrulorum vocibus lacerari, sed eidem fauoris uestri presidio assistentes imperii sacri precliuem maie- statem extrahatis de faucibus emulorum." Cod. bibl. c. r. aul. olim. phil. n. 179, ep. 117. 2558. „Sui continenciam status et curie describit fratribus et se offert. — Qui uobis nolui causam itineris mei dicere, ne de meo dolleretis discessu, nunc profecto scribo vobis mei status continenciam, vt animorum celebri preludio gaudeatis. Sciatis itaque me in domini pape curia sanum et hyllarem permanere operante gratia saluatoris, vbi ex diuer- sarum mixtura gencium et diuersis habituum ritibus grata uarietas quedam nascitur confusio et quasi fidei corruptela; vbi fex plumbea pro auro venditur defecato, vbi magna conceduntur patrimonia vna cena, vbi quantum quisque sua nummorum seruat in archa, tantum habet et fidei, vbi contempnere numina pauper creditur atque deos diis ignoscentibus ipsis; in qua luteorum loco vasorum scyphi habentur argentei superficietenus deaurati; in qua illud vinum bibitur, quod facit sepe bibentem cum angelis disputare; in qua equi sic impingwan- tur vt porci ; ex quibus tamen perne non assumuntur, vt ex eis olera condiantur, et vt breui comprendio singula comprehendam, sacramenta omnia dantur pro argento. Quid igitur in- veni? Quidquid Alanus dixerat curia de papali . . In hac igitur curia, curarum multiplicum g enitrice, commorans expono me meaque ad uestre beneplacita voluntatis ob beneficiia, que post discessum meum mee familie contulistis uobis assurgens ad gratiarum uberes acciones. „Describitur status. — Nouerit vestra discrecio me per dei gratiam in domini pape

Strana 1104
1104 Formae literarum curia me sanum et hyllarem permanere. Et insudare cottidie studio luctratiuo. Quare de me spem bonam gerentes non dubitetis, quod bene dei gratia faciam facta mea." „De eodem. — Nouerit uestra sanctitas, quam michi semper inveni beniuolam, que michi semper est gavisa in prosperis et condoluit in aduersis, me per altissimi gratiam creatoris, qui dat omnibus affluenter et non improperat quondam langwore grauatum nimio in domini pape curia permanisisse, nunc autem in eadem sanum et hyllarem permanere ac insudare, quantum valeo, studio lucratiuo. Quare si placet de me gerentes spem bonam non inclinetis aure vestre sanctitatis ad meorum fabulas detractorum, qui nunquam, nisi mala de me potuerit dicere, licet simplici atque recto." Cod. bibl. c. r. aul. Vindob. olim. phil. n. 179, f. 172. 2559. „Consolatoria domino priori de morte Philippi de Cancella. — Sinistri rumoris infanda relacio me oppressum sarcina duplicis terciane amaricauit cordis ex intimo. Nobili viro domino . . nostris auribus instillante, quod illum predilectum amicum nostrum P. seue mortis rapacitas manibus interceperat truculentis, et certe non tantum super ipsius obitu cum morti debitum de iure naturali soluere singuli teneamur, mea uiscera grauiter sunt commota, quantum contra seuientis fortune indignor inuidiam, que semper rebus prosperis insidias instruit deceptiuas, et homines tunc conatur maxime mortalis fati succidere, cum post multas angustias multorum laborum tedia, multisque anxietatum collisi turbinibus et afflicti ad alicuius tranquillitatis portum venire se autumant et quietis. Ac cum desperati sunt penitus uitatis spiritus salubres eis auras non desinit ministrare. O fallacis mundi con- dicio misera, cum nec securum statum tuis statuas incolis, sed infinitis eos exponis periculis et iacturis. O seue sortis horrenda tyrampnides, que inordinariis tue stabilitatis motibus mundalia cuncta uarias et alternas et tunc maxime sinistros euentus ingerere niteris, cum prosperitatis oblate blandicias polliceris. Cur non eum nepharie necis morsibus retroactis temporibus obiecisti, quibus ipse cum aliis in Ytalia naue turbinis residens, carente per infortunium magistri gubernacione remigis et rectoris expers et seminaufragus enatabat? Cur modo sibi festinum promittebas ad propria reditum? Cur sibi spondebas et alia dul- ciora, postquam uolebas ne suus oculus hoc uideret? Sed in hoc dedisti cognoscere, quanta sit de cetero tuis fides pollicitis adhibenda. Verum quia idem P. nec primus fuit nec ultimus, qui asperi fati detrimenta pertulerit, cum multi eum precesserint et sint plu- rimi secuturi et fortune nouercantis atrocitatem equalitas consoletur, equanimiter tolerare nos conuenit amici specialis occasum et fortune calliditatem pro nichilo reputantes simus parati eius sustinere ludibria, tum quia nec, etsi uelimus, uitare poterimus, tum quia vanitas vanitatum sunt omnia, que mundus continet vniuersus." Cod. bibl. c. r. aul. Vindob. olim phil. 179, fol. 111, ep. 127. 2560. „Laudans amicum sibi regraciatur, quod ei se obtulit, commendans eum de dictamine et quod nichil sinistri de eo audivit. — Desideratas diucius manu letanti vestras literas recepi, et ipsarum serie plenarie intellecta tanta meus animus (leticia) est perfusus, tanti exultacione tripudij est repletus, vt si centum michi adessent linguis ora loquacibus et ad

Strana 1105
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1105 enunciandum spiritus infinitus, inmensitatem non possem ipsius aliquatenus explicare. Noui enim, sicut ipsarum tenor aperuit, me iuxta cor meum amicum inuenisse precipuum, qui licet multarum sit preditus dotibus gratiarum, licet morum sit monibilibus insignitus, rationalis tamen, quod michi maxime placet, virtutis potencia prenitet, ita ut inter sensatos et bene morosos viros locum non infimum valeat obtinere, qui paratum gerit animum ad benepla- cita rescribentis, quem pro me agonistice contencionis non pigebit intrare conflictum et emulorum latratus sue malles raticuis contundere, redarguicionis in ipsos infligens spicula pungitiua. Cuius intencio diligens nititur amicum inducere, ut ad laudabilia suum erigat et dirigat intellectum. Qua de causa vobis gratiarum vberrimas referens acciones, gaudeo, si nichil sinistri de me audiueritis, quod vtinam possem a simili confirmare, ne vmquam de me sinistri aliquid audiuissem. Gaudeo, quod vos insignem insumat eloquii pulcritudo, que tante venustatis prerogatiua relucet, ut ipsius operi manus videatur rethorice insudasse et in tanto laude dignior, quanto est facta decencius absque doctrine suffragio magistralis.“ Cod. bibl. c. r. aul. Vindob. olim. phil. n. 179, f. 45, ep. 13. 2561. „Patri morantis in studio filii uesania intimatur et suadetur, vt ipsum ad propria debeat reuocare. — Infandi rumoris ingrata relacio uobis describitur per presentes, que vestrum concitans animum turbine intestino coget uos amaritudinis calicem degustare. Ecce enim quod uobis nuncio in merore. Ille vester filius predilectus, qui uidebatur hactenus sapientum uestigia imitari, in alium est hominem transformatus, factus est de graui leuissi- mus et insanissimus de discreto. Nam pudore clericali postposito adhesit vilissime meretrici et cum ea morans enormiter expendit inaniter dies suos. Cui ut posset in aliquo subuenire, nuper ueste regia non sine verecundia proch dolor exposita in Judea, marcam argenti eidem tribuit, ut saltem ualeat in cereuisia cauponare, sicque se ipsi exhibuit, sicque se ipsi totaliter alligauit, ut quando moratur alibi quam cum ea, uideatur sensum penitus amisisse, singula indiscrete faciens, uelut esset in exthasi mentis positus furiose. Quia ergo bonum est ob- stare principijs, ne scintilla in flammam excrescere ualeat consumptiuam, per temporis incre- menta uobis consulo bona fide, quatenus antequam idem .. forcius illius amore meretricule inardescat, debeatis penitus ad propriam retrahere mansionem." Cod. bibl. c. r. aul. Vindob. olim. phil. n. 179, f. 49, ep. 49. 2562. „Patri de fratre conqueritur filius, rogans, ut ipsum arguere debeat, quod eum, cum sibi esset loco ualde propinquus, noluit ire uisum. — In anxietate spiritus et cordis amaritudine sauciati paterne dileccionis auribus dolorosa denuncio, et materiam cogor expo- nere querulosam mei claustra pectoris nuper ab intimis turbante mesticia et serenitatem animi quadam meroris caligine nubilante. Quia ecce quod non sine doloris aculeo refero et effusione significo lacrimarum, cum P. vester filius, quem putabam hactenus sic michi fore sincere dilectionis glutino counitum, sicut me sibi fraterni nexus vinculo lex confibulaverat naturalis, Florenciam uenerit, nec me quidem uiderit intersticio non modici temporis interiecto, tam- quam germanitatis inmemor, tamquam ille, quem amoris dulcedo non titillat aliquatenus fraternalis, contra ius nature, contra consuetudinem approbatam me uidere uel noluit uel 139

Strana 1106
1106 neglexit. Ha deus quomodo sic potuit durus esse, ut me, quem sibi nunquam offensa reddere potuit odiosum, non ueniret, cum facultas ei adesset plenaria, reuidere. Ha deus quomodo se potuit abstinere, ut ad fratrem germane zelus non accederet caritatis, quem nec uiarum discrimina, nec aspera moncium, nec maris fluctus vndisoni separabant. Sed ut modo uideo fratrum rara est gratia, nec unius saporis existit, quidquid una progreditur ex radice, verum quia pietatis paterne noscitur interesse, ut virga correpcionis natorum eliminet uicia, ne uideatur odire filios a tramite rectitudinis oberrantes, magna precum instancia vobis duxi presentibus supplicandum, quatenus dictum P. de huiusmodi uelitis arguere, et quia se sic erga me gesserit mordacis reprehensionis uerbere castigare, ita ut concepti doloris nubila de mee mentis confinio recedere ualeant et leticie redeat serenitas consueta.“ Cod. c. r. bibl. aul. Vindob. olim. phil. n. 179, f. 52, ep. 54. Formae literarum 2563. „Arguitur fidei facilis, quam detractoribus adhibuit; item et ubi maneat declaratur. — Si verba prudentis Senece, morum optimi exsculptoris, diligenter vestra discrecio attendisset, qui libenter ipsa legitis, sed ad effectum non reducitis, vt hic patet, non tam facile condescendissetis de me obloquencium fabulis detractorum, qui multa sed pocius infinita collorantes mendacia falso contexunt ueri palia sub facie veritatis, quorum verba veri coloribus illita multorum decipiunt oculos sophystico in colore. Quibus sic ex natura eorum pessima datum et insitum est eis hoc uicium, quod si falsum volunt dicere, non laborant. Et certe admiracione fatigor nimia, nec valeo non moueri, quomodo sic facile non examinatis consilijs fuistis ad falsa prolapsus; et forte in uestra memoria tunc non erat: prudentis est proprium examinare consilia et non facili cito credulitate ad falsa prolabi; nam quandoque bonus dormitat Homerus ; et omnium habere memoriam et penitus in nullo peccare pocius diuinitatis quam humanitatis existit, uel dum illa de me audiebatis incredibilia et stupenda, stupor humanam fragillitatem in talibus percuttere conswetus uestrum animum, cum homo sitis, fortasse percussit, satis incredibile quidem erat portentosum eciam et horrendum, quod ego ad alias partes quam ad domini pape curiam mei gressus tramitem direxissem. Quare, si placet, falsitatis vetus cuiuslibet expurgetis fermentum et non adibeatis aures huius con- fabulacionis palliatis, sed credatis firmiter, me iam per IIIIor mensium spacium in dicti do- mini pape curia permansisse quamquam non incolumem mutacione aeris faciente.“ Cod. c. r. bibl. aul. Vindob. olim phil. n. 179, f. 173, ep. 182. 2564. „Ne detractoribus fides adhibeatur. — Ultra modum doleo, quia uidere michi uideor, quod uestre paternitatis dulcedo, que semper michi in aspectus lumine blan- dita fuit hactenus, ad detractorum uerba maliuola sit mutata. Verum quamuis detraccionis peruersitas impingat aculeos, adhuc tamen de uestre non diffido lenitate clemencie, que me licet non meis meritis prosecuta fuit beniuole, quin mecum uelitis agere lenius et a rigore lentescentes animi contra me non procedere absque mollicie dulcedinis paternalis. Qua de causa uestram exoro suppliciter pietatem, quatenus equanimiter tollerare dignetur, si ad presens coram uobis non potero comparere. Nam domini mei regis Boemie legacionibus occupatus multisque uiarum periculis formidolosus non inmerito redditus aliisque pluribus

Strana 1107
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1107 legittimis occasionibus et negociis prepeditus, me uestro conspectui nequeo presentare. Verumtamen cum primum opportunitas se exhibuerit atque posse coram uobis comparere, curabo meam innocenciam purgaturus." Cod. c. r. bibl. aul. Vindob. olim. phil. n. 179. f. 93, ep. 85. 2565. „Status exprimitur, familia comendatur. — Ne uester diucius langueat ani- mus et fluctuantibus hesitacionibus anxietur, non habens certitudinem de continencia status mei, ecce uobis de ipsa nudam claramque tenore describo presencium ueritatem. Noueritis igitur, me supremi dispensatoris munere, qui vnicuique fortunas et gracias impartitur iuxta sue arbitrium voluntatis, plena uigere corporis sospitate et in curia d. episcopi honorifice permanere. Qui si ad sperate ascendat culmina dignitatis, sciatis indubitabiliter me magni gradus altitudinem ascensurum, et spero illius honoris tytulo presigniri, per quem et amicis adesse potero et prodesse emulisque omnibus rependere fillea, que immisericorditer propi- narunt. Quare confidentes in domino, qui potens est auxilium mittere de alto et erigere humiles in sublimi, geratis vos hilariter turbacione qualibet de vestre mentis confinio rele- gata et mee familie, cum potestis, subuenientes eam manu tenere uelitis taliter, quod ego vobis valeam ad graciarum assurgere uberes acciones.“ Cod. c. r. bibl. aul. Vindob. olim. phil. n. 179, f. 92, ep. 82. 2566. „Vxorem de infortunio, quod passus fuerat, consolatur. — Nvnc scis vere et te nolo eciam ignorare, quod omnia, quecunque wlt, dominus facit et nisi dominus custodierit ciuitatem, in vanum laborant, qui custodiunt eam. Nunc scio vere, quod vana est hominis cogitacio et in vanum laborant precedere gressus eius contubernia palpebrarum, nisi eos sublimis et excelsus dominus de sublimi dirigat solio et excelso. Nunc inquam scio vere, quod omnia per ipsum facta sunt, et quod juxta sue prouidencie rationem omnium rerum ordo procederet ab eterno, statuit bonum bonitatis eterne; propterea si alicui aliquid, ac ratum est, evenit, non debet exinde prudentis animus perturbari, non debet eum despicere blandienti militans sub fortuna. Non debet minor ab aliquo reputari, quia desuper est imperator for- tissimus, qui ventorum turbinibus et maris vndisonis fluctibus imperat, cuius equilibrata potencia iusti iudicij ponderans omnia in statera ponderata gubernat uel destruit motu inmobilis rationis. Quare te deprecor, moneo, tibi precipio et iniungo, quatenus nullius turbacionis, nullius mesticie, nullius timoris te turbo conturbet, sed fortitudinis clipeo loricato fugienda fugias et sequenda secteris, vt mulierem fortem invenisse dicar, quam sub interrogatione vt ponitur, fere nulli est possibile invenire, sciens, quod dante vniuersorum auctore, qu' dat et non improperat, qui me a graui febris langwore curauit, qua dudum corpus meum iugiter vexabatur, quem eciam spero ad presens licet non meis meritis et expecto me a grauiori, quod sub titillo pacior wlnere, curaturum paruo temporis spacio interiecto, dum- modo vita michi fuerit comes, patrimonij replebo vacua repletis gaudebimus laudantes nomen et imperium magni dei erigentis de stercore pauperem et ad sublimia humiles extollentis." Cod. bibl. c. r. aul. Vindob. olim. phil. n. 179, f. 173, ep. 180. 139*

Strana 1108
1108 Formae literarum 2567. "Querimoniose magister Vlricus inducitur, ut magistrum Buch compescat ab iniurijs, quas inferebat. — Quamuis de persona qualibet, que michi aliquam inferre niteretur iniuriam, deberem coram regie maiestatis culmine querelari, ut regalis censura iudicij vio- lencie metam imponeret et excessus transgressorum noxios habenis iusticie refrenaret, quia tamen ille nouiter contumeliose malignitatis instancia me molestare nititur, de quo michi plenariam poteritis facere racionem, vobis solummodo sub lamentabilis vocis organo, sub oracione querimonie luctuosa conquerendum fore statui et ponens ante cordis uestri faciem iusticiam cause mee vos supplicibus duxi precibus exorandum, quatenus michi presidio assi- stentes me ab impeticione inimici hominis liberetis. Quia ecce quod non sine mentis amari- tudine refero et dico in plenitudine lacrimarum, magister Bernhardus, domini regis phisicus, meorum iurium inuasor iniurius et dulcis spolij violentissimus spoliator, me non desinit im- pugnare, non attendens, quod non multum intersit ad periculum anime iniuste detinere ac inuadere alienum, et quod nimie cupiditatis feruore succenditur, qui non contentus proprijs aliena injuste occupare conatur. Est enim, ut uobis tocius cause statum detegam, infra huius menia ciuitatis quoddam viridarium speciose, quod tante amenitatis decore tantique decoris ame- nitate prefulget, ut in nullo penitus defecerit et in eo nichil ommiserit nature diligentis digitus polientis. Ibi enim immense pulchritudinis specie redimita florum iuuenescit infancia, de quibus ingens resultans redolencia prefert suauitatis dulcedinem inaudite. Ibi insercione continetur mira- bili, quidquid fragrans gignit India et Egiptus parturit speciosa. Ibi cuncti generis inueni- untur delicie, ita ut appellari ualeat altera paradisus, in cuius medio aquis coruscans nitidis fons claret argenteus, qui suam ad tempus profluens murmure prati loca contermina irrigat uiridantis. Ad cuius itaque viridarij recessus formosissimos inuitatus de custodis gratia sum ad secreta intrinseca, que non licet homini loqui et ad que accessus non patet singulis, intromissus ibique festis solennizans solacijs deduco in iocunditatis explicabilis iubilo uitam meam. Sed in celesti me crederem gloria permanere, nisi magistri Bernhardi appetitus contra- dictionis impediret. Nam die qualibet accedens ad viridarium antedictum amenancia virecta ipsius non inuitatus ingredi sathagit nec rogatus, et cum dulcore uerborum melleo, cum odoriferarum specierum donusculis, cum gemmatis anulis custodis irritare nititur animum, ut sue condescendere debeat uoluntati sibique usque ad archana viridarij ingredi licenciam largiatur. In quo magis me timoris gelicidium cruciat, dum vereor, ne volubilem mentem custodis decipiat, quam forte me rei ueritas conturbaret, cum maioris tormenti paciatur an- gustias, qui semper timet cadere, quam qui semel cecidit ruinosus sitque minoris dispendij uolatilis sagitte semel affligi wlnere: quam ictus suspecti terrorem continuum sustinere, et censeatur melius amare mortis cito gustare calicem, quam uite claudere terminum diutinum per languorem. Quapropter magister et domine, qui nunquam consueuistis iustis peticionibus refragari, vestre auxiliaris industrie michi prebete suffragium et meum argutis reprehensio- nibus arguite inimicum, ipsumque debeatis inducere, ut me in pacifica viridarij possessione dimittat, aduertens attente, quod iuri gencium contrariari censetur, qui agri exterminat ter- minos alieni." Cod. bibl. c. r. aul. Vindob. ol. phil. n. 179, f. 52, epist. 53.

Strana 1109
tempore Ottacari II et Wenceslai II conscriptarum. 1109 2568. "Sui status continenciam denotat et ei suam familiam recommendat. — Quia scio uos de mei successus emolumento feste iubilo serenari leticie, idcirco uobis supplican- dum duxi mearum literarum serie continenciam status mei. Vestre innotescat igitur probitati, quod michi plena ingenti sospitate corporis fortuna gratuiti aspectu luminis eblanditur et uotis nostris concurrere nititur, que hactenus michi afflicciones innumeras infligebat. Nam parui distancia temporis interiecta in promocione domini, cui famulor, spero me talis gradus altitudinem ascensurum, qualem nunquam nostrorum progenitorum attingere uoluerunt, et de quo amicis aderit leticia, qua se frequenter exhilarent nec inimicis deerit tristicia frequencius, qua suspirent. Quare de me spem pulchram gerentes rogo, quod me portetis imaginarium pectoris in conclaui, et mee familiole auxiliaris dextere suffragium porrigentes eam commen- datam habeatis, quamquam sibi uestra gracia semper assistatis presidio eciam nemine comendante. Cod. bibl. c. r. aul. Vindob. ol. phil. f. 92, ep. 81. 2569. „Laudatur quidam a deuocione, instruitur de statutis palacij et actis sibi gratibus pro vino butirum petitur. — Viro venerabili, morum elegancia redimito domino . . monasterij sancte Marie in Praga . . terre notarius salutem et oppressis manum porri- gere adiutricem. Quando sacrum Veneris alme palacium, exhaustis thesauris omnibus, in vsus sparsis aucarum largifluos et expensis necessitatis augitur sarcina incumbentis, oportet ipsum ad suos recurrere proceres, qui rebus temporalibus fertiliter habundantes, suum de- fectum suppleant et cottidianis augeant incrementis. Cum itaque uos, karrissime domine, prefati sitis nobile membrum palacij, locum in eo non modicum obtinentes, et rerum exube- retis copijs, que ad presens sunt ipsi palacio nimium oportune, vestrum implorans auxilium summopere deprecatur, ut in isto articulo sibi tam libenter quam hilariter succurrentes, de vino, non tamen de illo, quod per inperfectam decoccionem caloris solaris uel ruditatem telluris sue ruditatis duricie consueuit interiora bibencium exasperare pocius quam mulcere, quodque Bachi plantauit non dextera sed sinistra, imo de illo, quod sui saporis dulcore mellifluo pallata irritat gustancium ad bibendum, et sua subtilitate peruia queque penetrans usque ad internam cordis sedem, velitis, si complacet, prouidere. Ad cuius quidem vini, perfectius et melius complementum ipsum butiri vnctuositas comittetur, que ipsi tamquam pedissequa familiarius ancillando, viam solemniter inungendo preparet, per quam tanti numi- nis diuinitas est itura, et mollificet nostri rigorem pectoris ex vino, quod pridie destinastis, in cuius defectu succedat vel caseus, si forte vestrum monasterium butirum, quod non cre- dimus, non haberet Alanique libellus dictaminibus purpureis renitens transmittatur, ut post- quam gustum refecerimus ei naturali debito persoluto nostros pascat oculos et auribus nostris arrideat leccionis suauitas modulantis." Cod. bibl. c. r. aul. Vindob. ol. phil. n. 179, f. 55. 2570. „De eodem. — Beata et aureis trabeata monilibus vernificis florum redimi- culis falerata vestra se nostris aspectibus epistola presentauit. In cuius tenoris continencia speciosi, quam erga sedis amatorie sanctitatem geritis deuocionis integre cognouimus puritatem.

Strana 1110
1110 Formae literarum Ob cuius siquidem causam rei nos, qui eidem sedi nutu diuino cupidinis potentissime presi- demus allicientes cottidie aucas tum pollicitis, tum modis aliis iuxta formam canonum pre- decessoris nostri Ouidij memorie venerande, cum alijs bonis filijs, quibus ad opus Veneris fortiter exercendum incentiuo libidinis inflammantis dies non sunt vacui sed noctes ducuntur insompnes, taliter ad vestra beneplacita induxistis, quod vestre deuocionis sinceritas, nunquam sperati fauoris et premij dulcore priuabitur, dummodo morem pallacio gerere certis indicijs effectum ministrantibus comprobetur. Et ideo quoniam, sicut nostra tenet credulitas, propter palatini habitus nouitatem in mores et statuta palacij per ignoranciam aliquatenus deli- quistis, quod in hijs uel similibus filiacionem vestram errare de cetero non contingat, nos qui ex iniuncti nobis officij debito leges et iura pallacij tenemur bonis filijs promulgare, vobis presencium programmate notum fiat, quod omnes, qui predicto sacro pallacio ex profes- sionis vinculo sunt astricti, tenentur iuxta suarum potenciam virium ritum, uestigia et ma- neriem alme Veneris in omnibus imitari, vt sic ad firmam concomitancie vnionem pars suo toti conueniat, pluralitati vnitas consonet et membrum a suo capite non discedat. Igitur cum in sancto trinitatis misterio summa citharee suique filii delectacio et inexplicabilis sit volup- tas et a sue generulitatis regula tamquam arbor inutilis excepcione anomala excludatur, quicunque pede carens dactilico (qui constat ex tribus sillabis, duabus scilicet subiectis breuibus vni longe) metra non ualet componere dyonea, nec locum obtineat in cipridis offi- cina et ipsum cancellarius pallacij non admittat, qui uel bino priuatus malleo in incude sibi debita non poterit malleare, uel calamum non habuerit Veneris ad scripturam in suum sepe sepius calamarium immittendam, si quando aliqua nobis mittitis, que cadant sub pondere, numero et mensura, vt verus censeamini cipridis imitator, mittatis sub nomine non indiuidue sed diuidue trinitatis. Quapropter transmisso nobis butiro, copiosas uobis grates referentes, uos inducimus et hortamur, quod duo adhuc alia transmittatis, quatenus uobis delictum purgantibus, quod per ignoranciam contraxistis, pedis forma dactilici compleatur, filiacioni vestre cum veneritis ad Veneris officinam hilari wltu cancellarius locum statuat et archi- triclini magnificencia inclinacione trina capitis se inclinet." Cod. bibl. c. r. aul. Vindob. olim. phil. n. 179, f. 55, ep. 31. 2571. „Blanditur debitor creditori, vt secum micius agat. — Licet non merita ymmo demerita precesserint, licet tamquam ingratus ymmo tamquam reus criminis ad uestrum admitti adiutorium non sum dignus, quin pocius michi precludi debeat aditus et omnis ad ipsum adeundi facultas, tamen benignitatis et curialitatis uestre gratia, qua ceteros precellitis zerynenses, qua velut enitens speculum radiatis, michi donat fiduciam meorum precaminum vobis programmata mittere subiectiua et reuerenti humiliacione capitis predita melleisque dulcoribus irrorata, que, si placet, accipiatis placide acceptorumque tenorem deprecor pla- cidius audiatis. Si enim bene queque noueritis et solerti mente singula retractaueritis, que locuti sumus ad invicem quondam temporibus retroactis, omnem viam et omnem nitebar mo- dum et materiam invenire, quibus ad optancium finem rei, quam scitis, valerem sine obstaculo pervenire. Si bene, que fecerim, discusseritis et ventillaueritis ventillabro rationis, patebit