z 837 stránek
Titul
I
II
III
IV
Úvod
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
XIII
XIV
XV
XVI
Edice
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
Název:
Petra Comestora Historia scolastica
Autor:
Novák, Jan Václav
Rok vydání:
1910
Místo vydání:
Praha
Česká národní bibliografie:
Počet stran celkem:
837
Počet stran předmluvy plus obsahu:
XVI+821
Obsah:
- I: Titul
- V: Úvod
- 1: Edice
upravit
Strana I
SEKA PRAMENOV KU POZNÁNÍ LITERÁRNÍHO ŽIVOTA V ČECHÁCH, NA MORAVÉ A V SLEZSKU. VYDÁVÁ III. TRIDA ČESKÉ AKADEMIE CISARE FRANTIŠKA JOSEFA PRO VĚDY, SLOVESNOST A UMĚNÍ SKUPINA PRVNÍ. PAMÁTKY A REČI LITERATURY ČESKÉ. ŘADA II. — ČÍSLO 9. PETRA COMESTORA HISTORIA SCHOLASTICA. V PRAZE. NÁKLADEM ČESKÉ AKADEMIE CÍSAŘE FRANTIŠKA JOSEFA PRO VĚDY, SLOVESNOST A UMĚNÍ. 1910.
SEKA PRAMENOV KU POZNÁNÍ LITERÁRNÍHO ŽIVOTA V ČECHÁCH, NA MORAVÉ A V SLEZSKU. VYDÁVÁ III. TRIDA ČESKÉ AKADEMIE CISARE FRANTIŠKA JOSEFA PRO VĚDY, SLOVESNOST A UMĚNÍ SKUPINA PRVNÍ. PAMÁTKY A REČI LITERATURY ČESKÉ. ŘADA II. — ČÍSLO 9. PETRA COMESTORA HISTORIA SCHOLASTICA. V PRAZE. NÁKLADEM ČESKÉ AKADEMIE CÍSAŘE FRANTIŠKA JOSEFA PRO VĚDY, SLOVESNOST A UMĚNÍ. 1910.
Strana II
Strana III
PETRA COMESTORA HISTORIA SCHOLASTICA. K VYDÁNÍ UPRAVIL DR. JAN V. NOVAK. V PRAZE. NAKLADEM CESKÉ AKADEMIE CISARE FRANTIŠKA JOSEFA PRO VEDY, SLOVESNOST A UMENI. 1910.
PETRA COMESTORA HISTORIA SCHOLASTICA. K VYDÁNÍ UPRAVIL DR. JAN V. NOVAK. V PRAZE. NAKLADEM CESKÉ AKADEMIE CISARE FRANTIŠKA JOSEFA PRO VEDY, SLOVESNOST A UMENI. 1910.
Strana IV
Tiskem Aloisa Wiesnera v Praze, knihtiskaře České Akademie císaře Františka Josefa pro vědy, slovesnost a umění a c. k. české vysoké školy technické v Praze.
Tiskem Aloisa Wiesnera v Praze, knihtiskaře České Akademie císaře Františka Josefa pro vědy, slovesnost a umění a c. k. české vysoké školy technické v Praze.
Strana V
UVOD. I. Předloha českého překladatele. Když scholastika křesťanská na základě filosofie starověké, hlavně Aristotelovy, zkoumati se jala pravdivost dogmat, přirozeně dospěla též k otázce, pokud historické knihy biblické shodují se s událostmi, vylíče- nými od současných svědků nebo dějepisců národa isráélského, v dějinách posvátných nejvíce súčastněného. Prvým zpravodajem o událostech židovských, dosti časným a zá- važným, byl Josephus Flavius, farizej ze vznešeného rodu kněž- ského, jenž žil asi v 1. 37—95 po Kr. a sepsal v sedmi knihách dějiny války židovské (Iovooía Iovôxixoй zoléuov roòs Poualovs), ve které byl nejprvé sám předním bojovníkem a potom významným svědkem, a dvacet knih starožitností židovských (lovôcx) doxatokoyía), počínajících stvořením světa podle Mojžíše a sáhajících až po dobu Neronovu. Dílo to potvrzuje a doplňuje zprávy spisů biblických a je tedy důležité i pro exegesi textů písma sv. Dějiny evangelia pak doplnili jinými zprávami zvláště Tatian, Theofilos z Alexandrie a Ammonios. K nim druží se Euse- bius Caesarejský dílem „Euangelici canones“ a sv. August in spisem „De consensu evangelistarum" Na základě zpráv těchto dějepiscův a ještě jiných dat povstal pak v době scholastické obšírný pokus, vyložiti objektivně celé dějiny bi- blické od stvoření světa po rozejití sv. apoštolů, totiž „Historia scholastica Petra z Troyes, příjmím Comestora nebo Manducatora. Spisovatel získal příjmení to odtud, že prostudoval veliké množství knih, jak patrno i z tohoto hlavního spisu jeho. Vyskytuje se nejprvé jako děkan při chrámě sv. Petra v Troyes ve Francii, roku 1164 stal se kancléřem při kathedrále pařížské a do r. 1169 byl při učení pařížském též professorem theologie. Toho roku pak složiv všecky hodnosti veřejné,
UVOD. I. Předloha českého překladatele. Když scholastika křesťanská na základě filosofie starověké, hlavně Aristotelovy, zkoumati se jala pravdivost dogmat, přirozeně dospěla též k otázce, pokud historické knihy biblické shodují se s událostmi, vylíče- nými od současných svědků nebo dějepisců národa isráélského, v dějinách posvátných nejvíce súčastněného. Prvým zpravodajem o událostech židovských, dosti časným a zá- važným, byl Josephus Flavius, farizej ze vznešeného rodu kněž- ského, jenž žil asi v 1. 37—95 po Kr. a sepsal v sedmi knihách dějiny války židovské (Iovooía Iovôxixoй zoléuov roòs Poualovs), ve které byl nejprvé sám předním bojovníkem a potom významným svědkem, a dvacet knih starožitností židovských (lovôcx) doxatokoyía), počínajících stvořením světa podle Mojžíše a sáhajících až po dobu Neronovu. Dílo to potvrzuje a doplňuje zprávy spisů biblických a je tedy důležité i pro exegesi textů písma sv. Dějiny evangelia pak doplnili jinými zprávami zvláště Tatian, Theofilos z Alexandrie a Ammonios. K nim druží se Euse- bius Caesarejský dílem „Euangelici canones“ a sv. August in spisem „De consensu evangelistarum" Na základě zpráv těchto dějepiscův a ještě jiných dat povstal pak v době scholastické obšírný pokus, vyložiti objektivně celé dějiny bi- blické od stvoření světa po rozejití sv. apoštolů, totiž „Historia scholastica Petra z Troyes, příjmím Comestora nebo Manducatora. Spisovatel získal příjmení to odtud, že prostudoval veliké množství knih, jak patrno i z tohoto hlavního spisu jeho. Vyskytuje se nejprvé jako děkan při chrámě sv. Petra v Troyes ve Francii, roku 1164 stal se kancléřem při kathedrále pařížské a do r. 1169 byl při učení pařížském též professorem theologie. Toho roku pak složiv všecky hodnosti veřejné,
Strana VI
VI vstoupil do kláštera augustiniánův u sv. Viktora v Paříži a zemřel tu r. 1179 (dle jiné zprávy až r. 1198). Pod jeho jménem vyskytují se též některá kázání. Hlavní spis jeho snaží se hlavně z Flavia (jejž spisovatel nazývá obyčejně „Josephus“ nebo pouze „Judaeus“) doplniti a vysvětliti v po- svátných dějinách to, co tu bylo jen stručně naznačeno aneb nejasně podáno. Vedle Flavia zná také něco z filosofů starořeckých, zvláště Aristotela, prostudoval i sv. otce a spisovatele církevní, aby rozřešil otázky sporné. O methodu synchronistickou pokouší se poznámkami vedle hlavního textu kladenými (nadeps. obyčejně „Incidentia“), v nichž s dějinami Židů ve shodu časovou chce uvésti především historii Řekův a Římanův. Vědo- mosti jeho v oboru tom jsou arci značně kusé, zjev to při učencích středověkých dosti obvyklý. Jsou tedy poznámky ty z díla jeho částí nejslabší. Celý spis věnován jest Vilémovi „ad Albas Manus“, arcibiskupu Senonskému, jenž potom byl arcibiskupem Remešským, posléze kardi- nálem. Výklad počíná stvořením světa, končí druhým pobytem sv. Pavla v Římě. Nejobšírnější doplňky z Flavia shledáváme v posledních letech před narozením Kristovým, kde v dějinách biblických je množství mezer, za to Josephus o dějích své době blízkých má zprávy zevrubné. Spis rozdělen jest v 21 knihu: Po dějích doby Mojžíšovy, poměrně nejzevrubněji vykládaných (5 knih), následuje kniha Josue a kniha Soudců s přídavkem stručného obsahu knihy Ruth (jako kap. XXIII.), knihy Královské (4 knihy), kniha Tobiášova s dějinami zajetí babylonského, Ezechiel, Daniel s dějinami králů babylonských, medských a perských, pokud s tím souvisí, kniha Judith (při tom vyloženy události za Esdráše a Nehemiáše), kniha Esther a výpravy Alexandrovy s historií prvních diadochů, knihy Machabejské s posledními událostmi v Júdsku před narozením Kristovým, posléze dějiny evangelií a Skutkův apoštolských. Dílo Petrovo na první pohled zdá se býti nestejnoměrně založeno, neboť knihy Mojžíšovy s knihou Josue a Soudců zabírají téměř dvě pětiny rozsahu celého díla (zvláště obšírně se líčí stvoření světa, doba před po- topou a děje patriarchů, 115 kapitol I. kn. Mojž.), ale právě tu bylo vý- kladů nejvíce potřebí, záhady a nejasnosti těch dob vyžadovaly nejvíce vysvětlení. Naproti tomu dějiny Isráélitů zvláště od Samuele a dějiny evangelia byly mnohem známější a přehlednější. Spis tento svou účelností pro tu dobu brzo nabyl veliké obliby a neobyčejného rozšíření, téměř jako „Libri sententiarum“ Petra Lombarda Již Vincentius de Beauvais (Bellovacensis) jmenuje oba ty spisovatele zá- roveň. Kdekoli později v disputacích a jiných citátech uvádějí se slova: „Dicit magister in Historiis“, míní se Petr Comestor, jemuž dostalo se záhy též čestného příjmení „magister scholasticus“. Také v literatuře české, staré i střední, naskytuje se dosti svědectví, že tu kniha Petra Co-
VI vstoupil do kláštera augustiniánův u sv. Viktora v Paříži a zemřel tu r. 1179 (dle jiné zprávy až r. 1198). Pod jeho jménem vyskytují se též některá kázání. Hlavní spis jeho snaží se hlavně z Flavia (jejž spisovatel nazývá obyčejně „Josephus“ nebo pouze „Judaeus“) doplniti a vysvětliti v po- svátných dějinách to, co tu bylo jen stručně naznačeno aneb nejasně podáno. Vedle Flavia zná také něco z filosofů starořeckých, zvláště Aristotela, prostudoval i sv. otce a spisovatele církevní, aby rozřešil otázky sporné. O methodu synchronistickou pokouší se poznámkami vedle hlavního textu kladenými (nadeps. obyčejně „Incidentia“), v nichž s dějinami Židů ve shodu časovou chce uvésti především historii Řekův a Římanův. Vědo- mosti jeho v oboru tom jsou arci značně kusé, zjev to při učencích středověkých dosti obvyklý. Jsou tedy poznámky ty z díla jeho částí nejslabší. Celý spis věnován jest Vilémovi „ad Albas Manus“, arcibiskupu Senonskému, jenž potom byl arcibiskupem Remešským, posléze kardi- nálem. Výklad počíná stvořením světa, končí druhým pobytem sv. Pavla v Římě. Nejobšírnější doplňky z Flavia shledáváme v posledních letech před narozením Kristovým, kde v dějinách biblických je množství mezer, za to Josephus o dějích své době blízkých má zprávy zevrubné. Spis rozdělen jest v 21 knihu: Po dějích doby Mojžíšovy, poměrně nejzevrubněji vykládaných (5 knih), následuje kniha Josue a kniha Soudců s přídavkem stručného obsahu knihy Ruth (jako kap. XXIII.), knihy Královské (4 knihy), kniha Tobiášova s dějinami zajetí babylonského, Ezechiel, Daniel s dějinami králů babylonských, medských a perských, pokud s tím souvisí, kniha Judith (při tom vyloženy události za Esdráše a Nehemiáše), kniha Esther a výpravy Alexandrovy s historií prvních diadochů, knihy Machabejské s posledními událostmi v Júdsku před narozením Kristovým, posléze dějiny evangelií a Skutkův apoštolských. Dílo Petrovo na první pohled zdá se býti nestejnoměrně založeno, neboť knihy Mojžíšovy s knihou Josue a Soudců zabírají téměř dvě pětiny rozsahu celého díla (zvláště obšírně se líčí stvoření světa, doba před po- topou a děje patriarchů, 115 kapitol I. kn. Mojž.), ale právě tu bylo vý- kladů nejvíce potřebí, záhady a nejasnosti těch dob vyžadovaly nejvíce vysvětlení. Naproti tomu dějiny Isráélitů zvláště od Samuele a dějiny evangelia byly mnohem známější a přehlednější. Spis tento svou účelností pro tu dobu brzo nabyl veliké obliby a neobyčejného rozšíření, téměř jako „Libri sententiarum“ Petra Lombarda Již Vincentius de Beauvais (Bellovacensis) jmenuje oba ty spisovatele zá- roveň. Kdekoli později v disputacích a jiných citátech uvádějí se slova: „Dicit magister in Historiis“, míní se Petr Comestor, jemuž dostalo se záhy též čestného příjmení „magister scholasticus“. Také v literatuře české, staré i střední, naskytuje se dosti svědectví, že tu kniha Petra Co-
Strana VII
VII mestora byla známa, zvláště v dobách hlubšího studia theologického. Přímo to dokázati lze o Štítném a Husovi, kteří knihu tu leckde citují. Jakou měrou ještě v XV. století „Historia scholastica“ byla rozšířena, toho důkazem nejlepším je množství prvotisků z nejrůznějších míst západní a jižní Evropy, kde byly veliké a slavné tiskárny. Hlavním vydavatelským místem pro Petra Comestora byl Štrassburk, kde vydán poprvé již okolo r. 1474, potom r. 1480, 1485, 1487 a 1515; jiné prvotisky jsou Basilejské z r. 1486 a 1491, Kolínský, snad vůbec nejstarší, z r. 1473, z Reutling 1485; překlad francouzský vyšel již r. 1487. Teprve, když v době reformace o podobné dějiny biblické s větší znalostí věcnou pokusili se různí theologové nekatoličtí (také u nás v XVII stol. Jan Amos Komenský svým „Manuálníkem“), pokus Comestorův pozbyl někdejsího významu. 2. Doba českého překladu a rukopisy jeho. Ku překladu rozsáhlého toho díla do češtiny došlo na samém konci stol. XIV. nebo hned v prvních letech stol. XV. Okolnost tu vysvětliti lze především odtud, že právě v těch letech dokončen byl český překlad knih biblických, k nimž tato historická rukověť byla vhodným doplňkem. Překladu toho známy jsou nyní tři rukopisy, z nichž však žádný není úplný, tak že teprve spojením jich získati lze celé dílo; mimo to zjištěn malý zlomek překladu toho v hlaholském rukopise kláštera Vyšněbrod- ského nebo Emauzského. a) Rukopis nejstarší z r. 1404 (v tomto vydání označený C) Jung- mann (v Historii literatury české, str. 33, č. 76.) uvádí ze sbírky Cerroniho. Do nedávna choval se ve sbírce rukopisů Františkova (nyní zemského) Musea v Brně, nyní uložen jest v rukopisné sbírce zemského archivu mo- ravského jako majetek Německého spolku pro dějiny Moravy a Slezska, č. 302 (Deutscher Verein für Geschichte Mährens und Schlesiens). Rukopis jest papírový, svázán v starých dskách bílou koží pota- žených s vytlačenými ornamenty, opatřených dvěma záponami mosaznými (na přední desce čte se stará signatura XII. d 14). Na hřbetě hnědým papírem přelepeném čte se svrchu starý nápis: „Biblij. Codex chartaceus anni 1404“, snad rukou Cerroniho; dole: „Dep. 2.“ Také uvnitř na desce čte se signatura VIId 14. Na prázdném listě v předním přídeští různými rukopisy označeni jsou někdejší majitelé rukopisu a z ukončení jeho také datum napsání Svrchu čte se nejprvé: „Biblý Staré Cželſtiný Od Leta 1404 doPſaný glau ten Ijtwrtek Ochtab Bozjho tiela Od walentina Z bohynſka (?) ku Pamatczo a Pocztiwoſtý Niekdy gmenem Pana Lauta (?) Negwyllýho Purghrabij Praz ſkeho, z czchož Pan Bůh Wifemohauczij Pochwalen Býti Racz amen 1404
VII mestora byla známa, zvláště v dobách hlubšího studia theologického. Přímo to dokázati lze o Štítném a Husovi, kteří knihu tu leckde citují. Jakou měrou ještě v XV. století „Historia scholastica“ byla rozšířena, toho důkazem nejlepším je množství prvotisků z nejrůznějších míst západní a jižní Evropy, kde byly veliké a slavné tiskárny. Hlavním vydavatelským místem pro Petra Comestora byl Štrassburk, kde vydán poprvé již okolo r. 1474, potom r. 1480, 1485, 1487 a 1515; jiné prvotisky jsou Basilejské z r. 1486 a 1491, Kolínský, snad vůbec nejstarší, z r. 1473, z Reutling 1485; překlad francouzský vyšel již r. 1487. Teprve, když v době reformace o podobné dějiny biblické s větší znalostí věcnou pokusili se různí theologové nekatoličtí (také u nás v XVII stol. Jan Amos Komenský svým „Manuálníkem“), pokus Comestorův pozbyl někdejsího významu. 2. Doba českého překladu a rukopisy jeho. Ku překladu rozsáhlého toho díla do češtiny došlo na samém konci stol. XIV. nebo hned v prvních letech stol. XV. Okolnost tu vysvětliti lze především odtud, že právě v těch letech dokončen byl český překlad knih biblických, k nimž tato historická rukověť byla vhodným doplňkem. Překladu toho známy jsou nyní tři rukopisy, z nichž však žádný není úplný, tak že teprve spojením jich získati lze celé dílo; mimo to zjištěn malý zlomek překladu toho v hlaholském rukopise kláštera Vyšněbrod- ského nebo Emauzského. a) Rukopis nejstarší z r. 1404 (v tomto vydání označený C) Jung- mann (v Historii literatury české, str. 33, č. 76.) uvádí ze sbírky Cerroniho. Do nedávna choval se ve sbírce rukopisů Františkova (nyní zemského) Musea v Brně, nyní uložen jest v rukopisné sbírce zemského archivu mo- ravského jako majetek Německého spolku pro dějiny Moravy a Slezska, č. 302 (Deutscher Verein für Geschichte Mährens und Schlesiens). Rukopis jest papírový, svázán v starých dskách bílou koží pota- žených s vytlačenými ornamenty, opatřených dvěma záponami mosaznými (na přední desce čte se stará signatura XII. d 14). Na hřbetě hnědým papírem přelepeném čte se svrchu starý nápis: „Biblij. Codex chartaceus anni 1404“, snad rukou Cerroniho; dole: „Dep. 2.“ Také uvnitř na desce čte se signatura VIId 14. Na prázdném listě v předním přídeští různými rukopisy označeni jsou někdejší majitelé rukopisu a z ukončení jeho také datum napsání Svrchu čte se nejprvé: „Biblý Staré Cželſtiný Od Leta 1404 doPſaný glau ten Ijtwrtek Ochtab Bozjho tiela Od walentina Z bohynſka (?) ku Pamatczo a Pocztiwoſtý Niekdy gmenem Pana Lauta (?) Negwyllýho Purghrabij Praz ſkeho, z czchož Pan Bůh Wifemohauczij Pochwalen Býti Racz amen 1404
Strana VIII
VIII Pod tím čte se v levo: „Dano za nie Panu diekanowi W Znogmie u S° Mikulalje M nnſ“ (= kop 5). V pravo čteme dva majitele: Waczlaw I prundriſtortju rychtarz de- diný moraſicz. Waczſlaw Radauer z Prundrijtorffa rychtarz diediny Morallicz 1617. Na jiného majitele mohl by snad poukazovati ještě novější přípisek na 1. 356a, kde se čte napsáno rukou novější: „Joannes Franciscus Anto- nius Baro de Dalton“. Novější přípisky jsou i jinde v textě, při tom řádky rukopisu obyčejně jsou podtrhány; tak na 1. 138b, 145b, 151b, 152b, 158b (všecky ty pří- pisky zdají se psány touž rukou jako na 1. listě „Dáno za ně“ atd.) Na l. 158b čteme mezi sloupci (jinou rukou): „Smilſtvo krewnich Przatel“. Na 1. 159b (opět jinou rukou): „Potom se kral dawid ſlytowal Nad abſolonem Synem Swym“. Na str. 188b dole pod textem nakreslena širočina. Na 1. 189a 1. napsáno (opět jinou rukou): „Matye dyty ſnydla“. Na 1. 323b 2 přípisek jinou rukou: „zachary/s lyn barachye zabyt mezy lyny a oltarze Na 1. 324 b mezi oběma odstavci a na okraji vnitřním naškrabáno: „Eccle- ſiastica histo'va". Papír toho rukopisu má 29 cm výšky, 20 cm šířky. Papírové složky jsou zprvu o 12 listech, totiž složka 1—20 a 23, ostatní jsou o 10 listech Zachovaných listů má rukopis nyní 360, napřed vytrženy jsou dva listy a uvolněné tím listy 11. a 12. (nyní 9. a 10.) dostaly se na nepravé místo jako listy 44. a 45., ač kustos na listě 10. označuje, že tu končí 1. složka Ani konce rukopis tento nemá, sáhaje pouze po kap. XLIII. Skutků apošt k slovům originálu: „habet potestatem a principibus sacerdotum“ („a ento ma mocz ot knyezat knyezíkich aby“), jimiž končí nyní poslední složka. Ostatek byl asi již v XV. stol. ztracen, neboť opis Štokholmský po slově „knvezíkich“ poznamenal „hic deficit“ a má tu velkou mezeru Rukopis na prvý pohled skládá se ze dvou různých částí: První konči nyní 1. 202 (dříve 204., t. j. koncem 17. složky), druhá počíná složkou 18. listem 203. Písmo části prvé má 21 cm výšky, 14 cm šířky. Každá strana má po dvou sloupcích, omezených čarami provedenými inkoustem, řádku v každém sloupci je po 35—36; pro jednotlivé řádky zvláštního linkování není. Sloupce písma části druhé jsou nižší, majíce jen 20 cm výšky, 14.5 cm šířky, pošinuty jsou značně k hořejšímu kraji, tak že okraj dolejší je v této části mnohem širší nežli hořejší. V první části hlavní písař počal psáti drobným, ale stejným a dobře čtitelným písmem, poznámky vedle hlavního textu ohraničuje rumělkou. Ale brzo stává se písmo jeho zběžnějším a hrubším, řádky více sráží, tak že všude je patrna těžká jeho ruka. Ku pomoci měl rubrikátora, který mu psal nápisy kapitol a maloval neumělé versálky na počátku každé kapitoly rumělkou, a to v rozsahu 2—4 řádek, na počátku každé knihy pak modrou barvou iniciálky v roz- sahu obyčejně tří řádek. Ten rubrikator psal také na vnějším okraji nebo
VIII Pod tím čte se v levo: „Dano za nie Panu diekanowi W Znogmie u S° Mikulalje M nnſ“ (= kop 5). V pravo čteme dva majitele: Waczlaw I prundriſtortju rychtarz de- diný moraſicz. Waczſlaw Radauer z Prundrijtorffa rychtarz diediny Morallicz 1617. Na jiného majitele mohl by snad poukazovati ještě novější přípisek na 1. 356a, kde se čte napsáno rukou novější: „Joannes Franciscus Anto- nius Baro de Dalton“. Novější přípisky jsou i jinde v textě, při tom řádky rukopisu obyčejně jsou podtrhány; tak na 1. 138b, 145b, 151b, 152b, 158b (všecky ty pří- pisky zdají se psány touž rukou jako na 1. listě „Dáno za ně“ atd.) Na l. 158b čteme mezi sloupci (jinou rukou): „Smilſtvo krewnich Przatel“. Na 1. 159b (opět jinou rukou): „Potom se kral dawid ſlytowal Nad abſolonem Synem Swym“. Na str. 188b dole pod textem nakreslena širočina. Na 1. 189a 1. napsáno (opět jinou rukou): „Matye dyty ſnydla“. Na 1. 323b 2 přípisek jinou rukou: „zachary/s lyn barachye zabyt mezy lyny a oltarze Na 1. 324 b mezi oběma odstavci a na okraji vnitřním naškrabáno: „Eccle- ſiastica histo'va". Papír toho rukopisu má 29 cm výšky, 20 cm šířky. Papírové složky jsou zprvu o 12 listech, totiž složka 1—20 a 23, ostatní jsou o 10 listech Zachovaných listů má rukopis nyní 360, napřed vytrženy jsou dva listy a uvolněné tím listy 11. a 12. (nyní 9. a 10.) dostaly se na nepravé místo jako listy 44. a 45., ač kustos na listě 10. označuje, že tu končí 1. složka Ani konce rukopis tento nemá, sáhaje pouze po kap. XLIII. Skutků apošt k slovům originálu: „habet potestatem a principibus sacerdotum“ („a ento ma mocz ot knyezat knyezíkich aby“), jimiž končí nyní poslední složka. Ostatek byl asi již v XV. stol. ztracen, neboť opis Štokholmský po slově „knvezíkich“ poznamenal „hic deficit“ a má tu velkou mezeru Rukopis na prvý pohled skládá se ze dvou různých částí: První konči nyní 1. 202 (dříve 204., t. j. koncem 17. složky), druhá počíná složkou 18. listem 203. Písmo části prvé má 21 cm výšky, 14 cm šířky. Každá strana má po dvou sloupcích, omezených čarami provedenými inkoustem, řádku v každém sloupci je po 35—36; pro jednotlivé řádky zvláštního linkování není. Sloupce písma části druhé jsou nižší, majíce jen 20 cm výšky, 14.5 cm šířky, pošinuty jsou značně k hořejšímu kraji, tak že okraj dolejší je v této části mnohem širší nežli hořejší. V první části hlavní písař počal psáti drobným, ale stejným a dobře čtitelným písmem, poznámky vedle hlavního textu ohraničuje rumělkou. Ale brzo stává se písmo jeho zběžnějším a hrubším, řádky více sráží, tak že všude je patrna těžká jeho ruka. Ku pomoci měl rubrikátora, který mu psal nápisy kapitol a maloval neumělé versálky na počátku každé kapitoly rumělkou, a to v rozsahu 2—4 řádek, na počátku každé knihy pak modrou barvou iniciálky v roz- sahu obyčejně tří řádek. Ten rubrikator psal také na vnějším okraji nebo
Strana IX
IX mezi sloupci nebo též na dolejším okraji rumělkou jednotlivá slova, jimiž upozorňoval na obsah textu; k tomu nakreslil též tu onde ruku. Týž rubri- kátor konal pak tytéž služby druhému písaři, ale marginalie psal pouze l. 226, versálky před kapitoly kreslil rumělkou v rozsahu tří řádek, maje patrně tak velikou mezeru ponechánu, modré iniciálky na počátku knih kreslil na vynechaném prostoru 6—7 řádek. Druhý písař (od 1. 203.) počíná též psáti bedlivě a stejnoměrně, ale brzo ustává v té horlivosti, písmo jeho hrubne, že posléze dosti se blíží posledním stránkám prvého rukopisu. V této části [na 1. 245a] učiněn ještě pokus s jiným písařem, ten však maje písmo drsné a hranaté, nenapsal ani půl sloupce. Pravopisu první písař užívá spřežkového. Jednotlivé hlásky píší se asi takto: ě — ie: nadiegi [9a 2], drziewa [1la 2]; ve: nyekaki [17b 2], czaſnve [18b 1], nemnyel [19b 2]; ie (vzácnou výjimkou): tiel fonftwie [36a 2] ie — ye (obyčejně): myeftom [19b 2], znamenye [24b 2], ſyemye [24b 2] ie: przielifſne [24a 2], hrzieffnyki [28a 1], przieliffnu [28b 1]; íe (vzácně) rytíe [13b 2] é — ee (jen v cizích slovech): Berſabee [29b 2]; e: meho [37b 1] wodnem [38a 1], egipſke [46b 2]. i — v, i: welyki [46b 1], wipowiedlnyczi [46b 2], vczynyl [48a 2]. 1 — v, i: denny [fem. 36b 2], rozffirzenye [37a 2]; y : rziekagy [48a 2], zidowſký [65b 2]; ij (iy, vzácné): libij [32b 1], dieliy [41b 2]. 6 — 0: odienczow [65b 2], doftogenftwie [66b 2], bokow [73b 2] u — u: oponu [74a 1], uvedl [56a 2]; v: vczynyſf [75a 1], v weczer [53a 2] ú� — u: fu [53a 1], burzie [59b 1], kazdu [73a 1], ſwu [74a 1]; v: vrzad [56a 1] y — i, y: dobitka [37b 2], barwy [37b 2], fkri [39a 1] ý — v, 1: twym [37b 2], ſwym [37b 2], nazywagi [38a 1], flawnym [38a 2], ſwich [38b 2] vj: bijl [2b 2]. c — cz: trogiczie [Ila I], owoczie [11b 1], tekuczich [17a 2]: c: ciely [89b 1], trzidcieti [92a 2], fluncie [92b 2], polnoci [92b 2]. č — czi tocziff [34b 1], czlowieku [34b 2], czas [38a 1] ď — d: czeledyn [38b 2]; di: czarodieynyki [9b 1]; dg: dgafa [9b 1], dgabel [10a 2]. f — ff: Jozeff [42 bl] j — g: geſ. [14b 2], geho [15a 1], ſgednawagi [15a 1]; i (J): Jakoz [14a 1], iako [12b 2, 26a 2], Jeronym [15a 1], Jozephus [17b 2], fbieraite [25b 1], lidſkei [27a 2], Nabaiot [29b 2]; y: poydeff [29a 2], neztahuy [30b 2] k — c: ficlow [3la 1], Ifaac [33a 2], Criftowo [33b 1], Jacub [37b 2]. ň — n. myenytie [33a 2], nycz [35a 2]; ny (ni): pozdnyeiſſym [38a 1], nyem [39a 1], k nyemu [39a 2]. ř — rz: prziewede [39b 1], zuorzie [39b 2], opatrziw [39b 2]. s —1, s: meliecze [17b 2], pſali ſu [17b 2], Manafses, [17b 2]; II = Manalſes [17b 2], maljem [42a 1]. š — Iſ: toczill [40a 2], mylowalſe [40b 1], pijenyczi [42a 1]. v — w: ſwati [24a 1], prawie [24a 2], drziewe [24a 2]; v: vina [27a 2], vyno [35b 1]. vu — w: wlkanow [60b 2]. ž — z: iakoz [24a 2], zidom [24b 1], bozieho [24b 2]. Zkráceniny týkají se pravidelně jen n a m: ohnywy [2a 1], madragori [37b 1], ſymeô [42a 1]. jiné (při r) jsou vzácné: p nyeho [46a 1], pczowal [36а 1].
IX mezi sloupci nebo též na dolejším okraji rumělkou jednotlivá slova, jimiž upozorňoval na obsah textu; k tomu nakreslil též tu onde ruku. Týž rubri- kátor konal pak tytéž služby druhému písaři, ale marginalie psal pouze l. 226, versálky před kapitoly kreslil rumělkou v rozsahu tří řádek, maje patrně tak velikou mezeru ponechánu, modré iniciálky na počátku knih kreslil na vynechaném prostoru 6—7 řádek. Druhý písař (od 1. 203.) počíná též psáti bedlivě a stejnoměrně, ale brzo ustává v té horlivosti, písmo jeho hrubne, že posléze dosti se blíží posledním stránkám prvého rukopisu. V této části [na 1. 245a] učiněn ještě pokus s jiným písařem, ten však maje písmo drsné a hranaté, nenapsal ani půl sloupce. Pravopisu první písař užívá spřežkového. Jednotlivé hlásky píší se asi takto: ě — ie: nadiegi [9a 2], drziewa [1la 2]; ve: nyekaki [17b 2], czaſnve [18b 1], nemnyel [19b 2]; ie (vzácnou výjimkou): tiel fonftwie [36a 2] ie — ye (obyčejně): myeftom [19b 2], znamenye [24b 2], ſyemye [24b 2] ie: przielifſne [24a 2], hrzieffnyki [28a 1], przieliffnu [28b 1]; íe (vzácně) rytíe [13b 2] é — ee (jen v cizích slovech): Berſabee [29b 2]; e: meho [37b 1] wodnem [38a 1], egipſke [46b 2]. i — v, i: welyki [46b 1], wipowiedlnyczi [46b 2], vczynyl [48a 2]. 1 — v, i: denny [fem. 36b 2], rozffirzenye [37a 2]; y : rziekagy [48a 2], zidowſký [65b 2]; ij (iy, vzácné): libij [32b 1], dieliy [41b 2]. 6 — 0: odienczow [65b 2], doftogenftwie [66b 2], bokow [73b 2] u — u: oponu [74a 1], uvedl [56a 2]; v: vczynyſf [75a 1], v weczer [53a 2] ú� — u: fu [53a 1], burzie [59b 1], kazdu [73a 1], ſwu [74a 1]; v: vrzad [56a 1] y — i, y: dobitka [37b 2], barwy [37b 2], fkri [39a 1] ý — v, 1: twym [37b 2], ſwym [37b 2], nazywagi [38a 1], flawnym [38a 2], ſwich [38b 2] vj: bijl [2b 2]. c — cz: trogiczie [Ila I], owoczie [11b 1], tekuczich [17a 2]: c: ciely [89b 1], trzidcieti [92a 2], fluncie [92b 2], polnoci [92b 2]. č — czi tocziff [34b 1], czlowieku [34b 2], czas [38a 1] ď — d: czeledyn [38b 2]; di: czarodieynyki [9b 1]; dg: dgafa [9b 1], dgabel [10a 2]. f — ff: Jozeff [42 bl] j — g: geſ. [14b 2], geho [15a 1], ſgednawagi [15a 1]; i (J): Jakoz [14a 1], iako [12b 2, 26a 2], Jeronym [15a 1], Jozephus [17b 2], fbieraite [25b 1], lidſkei [27a 2], Nabaiot [29b 2]; y: poydeff [29a 2], neztahuy [30b 2] k — c: ficlow [3la 1], Ifaac [33a 2], Criftowo [33b 1], Jacub [37b 2]. ň — n. myenytie [33a 2], nycz [35a 2]; ny (ni): pozdnyeiſſym [38a 1], nyem [39a 1], k nyemu [39a 2]. ř — rz: prziewede [39b 1], zuorzie [39b 2], opatrziw [39b 2]. s —1, s: meliecze [17b 2], pſali ſu [17b 2], Manafses, [17b 2]; II = Manalſes [17b 2], maljem [42a 1]. š — Iſ: toczill [40a 2], mylowalſe [40b 1], pijenyczi [42a 1]. v — w: ſwati [24a 1], prawie [24a 2], drziewe [24a 2]; v: vina [27a 2], vyno [35b 1]. vu — w: wlkanow [60b 2]. ž — z: iakoz [24a 2], zidom [24b 1], bozieho [24b 2]. Zkráceniny týkají se pravidelně jen n a m: ohnywy [2a 1], madragori [37b 1], ſymeô [42a 1]. jiné (při r) jsou vzácné: p nyeho [46a 1], pczowal [36а 1].
Strana X
X Písař marginalií a zároveň rubrikátor užíval jich mnohem více, řídě se při tom patrně svou latinskou předlohou (viz str. 25, 90 a j.). Druhý písař rukopisu tohoto řídí se v celku týmiž pravidly jako první, ale y u něho celkem ještě jest obvyklejší než u prvního, mimo to některá slova píše jinak nežli písař první. Ve zkratkách se s ním celkem shoduje. Ve výslovnosti této části odchylka pozoruhodná zdá se jen ta, že první písař ě po m často potlačuje, píše mefiecz, medieny a pod., kdežto druhý písař těchto dialektických odchylek nemá. Rukopis tento v majetku Cerroniho srovnával Jos. Dobrovský s překlady písem sv. (A. Patera, Korrespondence Jos. Dobr. a Fort. Du- richa, list ze dne 5/5 1798, str. 394 sll. a ze dne 31/5 1798, str. 410; též Liter. Magazin, St. II., str. 31). b) Opisem rukopisu toho jest rukopis Štokholmský (v tomto vyd. Š). jenž s jinými rukopisy českými zároveň, snad z knihovny Rožmberské, dostal se r. 1648 do Švédska, což patrno i ze značky rukopisné sbírky říšské bibliotheky v Štokholmě, na hřbetě posud zachované. Od r. 1878 chová se též v zemském archivu moravském, kamž byl s jinými ještě rukopisy vrácen. Svázán je v starých dskách dřevěných, hnědým papírem obtažených, hřbet rovněž hnědý potažen jest silnou koží. Na vazbě zacho- vány jsou též tři pukvy, určené ochraně její, čtvrtá jest nyní ztracena. Obsah rukopisu naznačen jest nápisem nahoře na hřbetě nalepeným: „Petri Manducatoris Hiſtoria ſcholajtica.“ Uvnitř desky potaženy jsou starým pergamenem. Velikost papíru tohoto rukopisu jest: 32 cm výšky, 21.3 cm šířky; písmo zaujímá 23 cm výšky, 15 cm šířky. Rukopis obsahuje 410 listů po- psaných, za tím jeden linkovaný, dva prázdné. Nynější paginace, nedávno provedená tužkou, není správná, na dvou místech přeskočeny dvě číslice, že napočítáno o 4 strany více. Složky jsou o 12 listech, poslední má 14 listů, vedle kustodu písař obyčejně si naznačoval, kterým slovem novou složku má počíti. Písma je na každé stránce po dvou sloupcích, ohraničených inkoustovými čarami; dle pichů na okraji papíru provedených linkováno i pro řádky. Jest jich po 34—35 v každém sloupci. Nadpisy kapitol pro- vedeny jsou rumělkou, rovněž versálky na počátku každé kapitoly, jež sáhají obyčejně přes tři řádky. Poznámky (Incidentia) rovněž psány jsou obyčejně barvou červenou, aspoň tam, kde předloha písařova je omezo- vala rumělkou, ale nejsou postaveny vedle hlavního textu, nýbrž buď až na konec kapitoly nebo za text, k němuž se vztahují. Na některých strán- kách řádka hořejší má dlouhá písmena zvláště prodloužena, v tom případě kličky a stíny jejich vyznačeny jsou žlutou barvou. Na počátku knih namalovány jsou rozmanitými arabeskami ozdobené veliké iniciálky, celá strana pak má i jinde po okrajích provedeny barevné okrasy. Celý rukopis napsán jest touž rukou, pěkně a zřetelně, s nemalou pečlivostí; dle písma souditi lze, že psal je mladý, bystrý písař, který vykonal svědomitě, co mu bylo uloženo.
X Písař marginalií a zároveň rubrikátor užíval jich mnohem více, řídě se při tom patrně svou latinskou předlohou (viz str. 25, 90 a j.). Druhý písař rukopisu tohoto řídí se v celku týmiž pravidly jako první, ale y u něho celkem ještě jest obvyklejší než u prvního, mimo to některá slova píše jinak nežli písař první. Ve zkratkách se s ním celkem shoduje. Ve výslovnosti této části odchylka pozoruhodná zdá se jen ta, že první písař ě po m často potlačuje, píše mefiecz, medieny a pod., kdežto druhý písař těchto dialektických odchylek nemá. Rukopis tento v majetku Cerroniho srovnával Jos. Dobrovský s překlady písem sv. (A. Patera, Korrespondence Jos. Dobr. a Fort. Du- richa, list ze dne 5/5 1798, str. 394 sll. a ze dne 31/5 1798, str. 410; též Liter. Magazin, St. II., str. 31). b) Opisem rukopisu toho jest rukopis Štokholmský (v tomto vyd. Š). jenž s jinými rukopisy českými zároveň, snad z knihovny Rožmberské, dostal se r. 1648 do Švédska, což patrno i ze značky rukopisné sbírky říšské bibliotheky v Štokholmě, na hřbetě posud zachované. Od r. 1878 chová se též v zemském archivu moravském, kamž byl s jinými ještě rukopisy vrácen. Svázán je v starých dskách dřevěných, hnědým papírem obtažených, hřbet rovněž hnědý potažen jest silnou koží. Na vazbě zacho- vány jsou též tři pukvy, určené ochraně její, čtvrtá jest nyní ztracena. Obsah rukopisu naznačen jest nápisem nahoře na hřbetě nalepeným: „Petri Manducatoris Hiſtoria ſcholajtica.“ Uvnitř desky potaženy jsou starým pergamenem. Velikost papíru tohoto rukopisu jest: 32 cm výšky, 21.3 cm šířky; písmo zaujímá 23 cm výšky, 15 cm šířky. Rukopis obsahuje 410 listů po- psaných, za tím jeden linkovaný, dva prázdné. Nynější paginace, nedávno provedená tužkou, není správná, na dvou místech přeskočeny dvě číslice, že napočítáno o 4 strany více. Složky jsou o 12 listech, poslední má 14 listů, vedle kustodu písař obyčejně si naznačoval, kterým slovem novou složku má počíti. Písma je na každé stránce po dvou sloupcích, ohraničených inkoustovými čarami; dle pichů na okraji papíru provedených linkováno i pro řádky. Jest jich po 34—35 v každém sloupci. Nadpisy kapitol pro- vedeny jsou rumělkou, rovněž versálky na počátku každé kapitoly, jež sáhají obyčejně přes tři řádky. Poznámky (Incidentia) rovněž psány jsou obyčejně barvou červenou, aspoň tam, kde předloha písařova je omezo- vala rumělkou, ale nejsou postaveny vedle hlavního textu, nýbrž buď až na konec kapitoly nebo za text, k němuž se vztahují. Na některých strán- kách řádka hořejší má dlouhá písmena zvláště prodloužena, v tom případě kličky a stíny jejich vyznačeny jsou žlutou barvou. Na počátku knih namalovány jsou rozmanitými arabeskami ozdobené veliké iniciálky, celá strana pak má i jinde po okrajích provedeny barevné okrasy. Celý rukopis napsán jest touž rukou, pěkně a zřetelně, s nemalou pečlivostí; dle písma souditi lze, že psal je mladý, bystrý písař, který vykonal svědomitě, co mu bylo uloženo.
Strana XI
XI Část, které rukopis Cerroniho nemá (Skutky apoštolské, od kap. XCIII. do konce), je v rukopise tomto stručnější, nežli v rukopise třetím. Na konci písař zaznamenal, že práci svou dokončil r. 1481 v měsíci lednu. Pravopis rukopisu tohoto má již dosti stop pravidel Husových, ale písař nedrží se jich všude ani neužívá jich přesně. Některé zvláštnosti tohoto pravopisu: č — ie: mie [la], wiecznoft [lb], niemzto [1b]. ie — často íe: ſkladaníe [la], hnutíe [3b], ale i vcziníen [4a], hwiezd [3b] a j. é — e: czitedlného [3b], niektere [4a]; zřídka ce: vſylce [la], tee [4b]. i — i: žiwot [la], trzi [Ib], morzi [2a]; po c, s, z obyč. y: vmieſye [Ib], palaczy [Ib], miefieczy [3a]. 1 — ij: bozij [1b], wiecij [3a], trzij wiecij [3b], i: ſladkofti [la], ſtworzeni [3b], prziprawy [4a]. 6 — uo: ſuduow [lb], buoh [2a], truoge [3b], muoy [5a]. u a ú — v (v násloví): vſylee [la], vmieleyffim [lb], vkazuge [3b] y a ý — y: wypiſy [la], wymoly [lb], blahoſlaweny [lb]. c — cz: pomoczij [Ib], wſſeczko [2a], czoz [2b]; c (č): Trecenſky [la], wiecy [1b], Ciefarz [1b], niekolice [3a]. č — cz (cż): poczatek [la], tocziz [Ib], cziniti [2b]; cželedni [2a], tocžiz [3a] — di: andielſke [3b], nerozdieliczie [4a], powiedienie [4bJ: jinak = d. j : g: geft [la], pokoge [Ib], gma [2a], genz [2a]; y: taynych [Ib], ya [2a], przeyde [5a]; j: Jako [2b], Judith [2b], iakž [4b]. ň — ni: niemzto [1b], niekdy [3a], vczinien [4a] ř — rz: brzeha [1b], przikazuje [2a], trzetie [3a]. š —II, /s: fluffie [Ib], Moyzie/s [3b], toczi/s [4a] ť — ti: tiemto [1b], stieny [2a] gefîtie [5a]. v — w: Wilhelmowi [la], wiecznoft [lb], wuole [2a]. ž — z (ž): život [la], ž [1b], genž [2a]. Zkratky týkají se nejvíce koncovek ho ([nowe° la] a mu [nowe° lb], mimo to spony jest (gt): jinak jsou velmi vzácné. Také tento rukopis měl již Dobrovský v ruce (Roise, st1. 61), ukázky z něho podává potom B. Dudík (Forschungen in Schweden, str. 163 až 166), jenž soudí, že náležel kdysi Rožmberkům. c) Rukopis universitní knihovny pražské (sign. XVII D 18, v tomto vyd. K), papírový ve folio, svázán jest v staré dsky kožené; jircha na nich neměla nikdy tlačených ozdob. Někdejší pukvy a spony jsou nyní od- straněny. Papír toho rukopisu má 31 cm výšky, 21 cm šířky, listů po- psaných Manducatorem je nyní 272, na posledním listě vročení a snad i jméno písařovo nyní odstřiženo. Ani tento rukopis není úplný, maje vystřižených 10 listů tam, kde v latinském textu (v kap. CXLVI. dějin evangelia) čteme slova: „sub terris dicantur esse inferi“, až po kap. CXCVI. k slovům: „sic eum volo manere, donec veniam.“ Na 1. 273—275 zapsána jest zpráva o dvanácti Sibyllách, ale není dopsána. Písmo rukopisu zabírá na každé straně 23 cm výšky, 15.3 cm šířky a rozděleno jest ve dva sloupce, omezené inkoustovými čarami; zvlášt- ního linkování pro řádky není. Řádek je na prvních listech průměrně 42, vzadu až 52, neboť písmo je tu mnohem hustší. Nápisy kapitol provedeny jsou rumělkou, rovněž versálky na počátku kapitol, sáhající přes dva řádky, ale též modrou barvou, iniciálky na počátku každé knihy jsou
XI Část, které rukopis Cerroniho nemá (Skutky apoštolské, od kap. XCIII. do konce), je v rukopise tomto stručnější, nežli v rukopise třetím. Na konci písař zaznamenal, že práci svou dokončil r. 1481 v měsíci lednu. Pravopis rukopisu tohoto má již dosti stop pravidel Husových, ale písař nedrží se jich všude ani neužívá jich přesně. Některé zvláštnosti tohoto pravopisu: č — ie: mie [la], wiecznoft [lb], niemzto [1b]. ie — často íe: ſkladaníe [la], hnutíe [3b], ale i vcziníen [4a], hwiezd [3b] a j. é — e: czitedlného [3b], niektere [4a]; zřídka ce: vſylce [la], tee [4b]. i — i: žiwot [la], trzi [Ib], morzi [2a]; po c, s, z obyč. y: vmieſye [Ib], palaczy [Ib], miefieczy [3a]. 1 — ij: bozij [1b], wiecij [3a], trzij wiecij [3b], i: ſladkofti [la], ſtworzeni [3b], prziprawy [4a]. 6 — uo: ſuduow [lb], buoh [2a], truoge [3b], muoy [5a]. u a ú — v (v násloví): vſylee [la], vmieleyffim [lb], vkazuge [3b] y a ý — y: wypiſy [la], wymoly [lb], blahoſlaweny [lb]. c — cz: pomoczij [Ib], wſſeczko [2a], czoz [2b]; c (č): Trecenſky [la], wiecy [1b], Ciefarz [1b], niekolice [3a]. č — cz (cż): poczatek [la], tocziz [Ib], cziniti [2b]; cželedni [2a], tocžiz [3a] — di: andielſke [3b], nerozdieliczie [4a], powiedienie [4bJ: jinak = d. j : g: geft [la], pokoge [Ib], gma [2a], genz [2a]; y: taynych [Ib], ya [2a], przeyde [5a]; j: Jako [2b], Judith [2b], iakž [4b]. ň — ni: niemzto [1b], niekdy [3a], vczinien [4a] ř — rz: brzeha [1b], przikazuje [2a], trzetie [3a]. š —II, /s: fluffie [Ib], Moyzie/s [3b], toczi/s [4a] ť — ti: tiemto [1b], stieny [2a] gefîtie [5a]. v — w: Wilhelmowi [la], wiecznoft [lb], wuole [2a]. ž — z (ž): život [la], ž [1b], genž [2a]. Zkratky týkají se nejvíce koncovek ho ([nowe° la] a mu [nowe° lb], mimo to spony jest (gt): jinak jsou velmi vzácné. Také tento rukopis měl již Dobrovský v ruce (Roise, st1. 61), ukázky z něho podává potom B. Dudík (Forschungen in Schweden, str. 163 až 166), jenž soudí, že náležel kdysi Rožmberkům. c) Rukopis universitní knihovny pražské (sign. XVII D 18, v tomto vyd. K), papírový ve folio, svázán jest v staré dsky kožené; jircha na nich neměla nikdy tlačených ozdob. Někdejší pukvy a spony jsou nyní od- straněny. Papír toho rukopisu má 31 cm výšky, 21 cm šířky, listů po- psaných Manducatorem je nyní 272, na posledním listě vročení a snad i jméno písařovo nyní odstřiženo. Ani tento rukopis není úplný, maje vystřižených 10 listů tam, kde v latinském textu (v kap. CXLVI. dějin evangelia) čteme slova: „sub terris dicantur esse inferi“, až po kap. CXCVI. k slovům: „sic eum volo manere, donec veniam.“ Na 1. 273—275 zapsána jest zpráva o dvanácti Sibyllách, ale není dopsána. Písmo rukopisu zabírá na každé straně 23 cm výšky, 15.3 cm šířky a rozděleno jest ve dva sloupce, omezené inkoustovými čarami; zvlášt- ního linkování pro řádky není. Řádek je na prvních listech průměrně 42, vzadu až 52, neboť písmo je tu mnohem hustší. Nápisy kapitol provedeny jsou rumělkou, rovněž versálky na počátku kapitol, sáhající přes dva řádky, ale též modrou barvou, iniciálky na počátku každé knihy jsou
Strana XII
XII naznačeny, ale neprovedeny; to vykonáno pouze na 1. straně. Poznámky (Incidentia) vedle textu hlavního položené ohraničeny jsou rumělkou. Celý rukopis psán je touž rukou značně obratnou, tak že každé slovo je dobře čtitelné; písař byl asi starší, ale dovedný muž. Ke konci však ubývalo mu trpělivosti, neboť vynechával nejen slova, ale i po- známky, tu onde i celou kapitolu; též písmo je ku posledu zběžnější. Jazykem i pravopisem rukopis tento hlásí se do XV. století, a to do druhé polovice. V pravopise jsou některé zvláštnosti pouze ve psaní samohlásek, v souhláskách pravidlo Husovo provádí se pouze při ž (ž), jinde trvá ještě pravopis spřežkový, při ď, ť, ň měkkost vyznačuje se ná- sledujícím i (o mladiatkách 221a 2, fítiaw 217a 2, vrozenieyffich 222a 2). V samohláskách č a ie píše se úplně stejným způsobem je: czlowicku [85a 2], oltarzie [136a 2], podiekowa [147b 2]; diewczym [ 6a 2], ſedieffe [126a 2], odienie [136a 2]. Ale psaní to vyskytuje se i tam, kde č (ie) nikdy se nečtlo: nayftarffic [maskul. 217a 2], trogiecze [219a 1], kraliech [220a 2], O rozdielenie [222a 2]. Na mnohých místech tu písař nepatřičné a nevyslovované c bud přetrhoval nebo vyškraboval. Největší rozmanitost vládne při psaní i: vedle obyčejného i (prawu 29a 2, nicz 29a 2] píše se po sykavkách řídčích i po palatálních hustších sykavkách y [czyrkew 13a 1, podloży 50a 2] a y [vczýnil 121a 2], jež se vy- skytuje i jinde: letaly [121a 2], Merkuryus [121a 2], ovšem po r; jiný znak 1: na puſí 1 [30b 2, 97a 2], vſſtipne [96b 2] a jinde často. Rozdílu mezi i — y jinak se šetří dosti pravidelně: miftrowſky [121a 2], kdyžby [16la 2], inmyl [16la 2], vžadny [121a 2]. Rozdílu mezi v — ý písař nešetří, ale často mezi e — é: zlee [12b 2], teez [177a 2]. Také v tomto rukopise zkratky se týkají nejčastěji pouze koncovek ho, mu a spony (gt). Rukopis tento znal Boh. Balbín (Bohemia docta III, p. 115), po- něvadž býval v knihovně jesuitů Klementinských a dostal se tam asi od nějakého protivníka církve katolické, čemuž nasvědčují přetrhávaná a vyškrabovaná slova, kdekoli se jedná o církvi. Soud Balbínův ovšem jest, že práce je „digna lectione atque etiam typo pro patriis hominibus s čímž však Dobrovský nesouhlasil, přihlížeje k libovolnému překládání mnohých slov. Nepatrný zlomek tohoto překladu konstatoval Jiří Izvěkov ve zlomku musejním, psaném písmem hlaholským, dvou listech z nějakého rukopisu, asi v Emauzích psaného. Hanka praví o tom zbytku, že byl sňat s desk rukopisu Vyšebrodského. 1. list obsahuje konec kap. X. a po- čátek kap. XI. z 1. knihy Královské a shoduje se téměř doslovně s ruko- pisem Cerroniho; 2. list podává část XVIII. kap. téže knihy a celkem rovněž znění toho rukopisu. Provenience ani doba napsání těchto zlomků není ovšem přesně zjištěna, proto nelze z nich činiti další konkluse, nežli
XII naznačeny, ale neprovedeny; to vykonáno pouze na 1. straně. Poznámky (Incidentia) vedle textu hlavního položené ohraničeny jsou rumělkou. Celý rukopis psán je touž rukou značně obratnou, tak že každé slovo je dobře čtitelné; písař byl asi starší, ale dovedný muž. Ke konci však ubývalo mu trpělivosti, neboť vynechával nejen slova, ale i po- známky, tu onde i celou kapitolu; též písmo je ku posledu zběžnější. Jazykem i pravopisem rukopis tento hlásí se do XV. století, a to do druhé polovice. V pravopise jsou některé zvláštnosti pouze ve psaní samohlásek, v souhláskách pravidlo Husovo provádí se pouze při ž (ž), jinde trvá ještě pravopis spřežkový, při ď, ť, ň měkkost vyznačuje se ná- sledujícím i (o mladiatkách 221a 2, fítiaw 217a 2, vrozenieyffich 222a 2). V samohláskách č a ie píše se úplně stejným způsobem je: czlowicku [85a 2], oltarzie [136a 2], podiekowa [147b 2]; diewczym [ 6a 2], ſedieffe [126a 2], odienie [136a 2]. Ale psaní to vyskytuje se i tam, kde č (ie) nikdy se nečtlo: nayftarffic [maskul. 217a 2], trogiecze [219a 1], kraliech [220a 2], O rozdielenie [222a 2]. Na mnohých místech tu písař nepatřičné a nevyslovované c bud přetrhoval nebo vyškraboval. Největší rozmanitost vládne při psaní i: vedle obyčejného i (prawu 29a 2, nicz 29a 2] píše se po sykavkách řídčích i po palatálních hustších sykavkách y [czyrkew 13a 1, podloży 50a 2] a y [vczýnil 121a 2], jež se vy- skytuje i jinde: letaly [121a 2], Merkuryus [121a 2], ovšem po r; jiný znak 1: na puſí 1 [30b 2, 97a 2], vſſtipne [96b 2] a jinde často. Rozdílu mezi i — y jinak se šetří dosti pravidelně: miftrowſky [121a 2], kdyžby [16la 2], inmyl [16la 2], vžadny [121a 2]. Rozdílu mezi v — ý písař nešetří, ale často mezi e — é: zlee [12b 2], teez [177a 2]. Také v tomto rukopise zkratky se týkají nejčastěji pouze koncovek ho, mu a spony (gt). Rukopis tento znal Boh. Balbín (Bohemia docta III, p. 115), po- něvadž býval v knihovně jesuitů Klementinských a dostal se tam asi od nějakého protivníka církve katolické, čemuž nasvědčují přetrhávaná a vyškrabovaná slova, kdekoli se jedná o církvi. Soud Balbínův ovšem jest, že práce je „digna lectione atque etiam typo pro patriis hominibus s čímž však Dobrovský nesouhlasil, přihlížeje k libovolnému překládání mnohých slov. Nepatrný zlomek tohoto překladu konstatoval Jiří Izvěkov ve zlomku musejním, psaném písmem hlaholským, dvou listech z nějakého rukopisu, asi v Emauzích psaného. Hanka praví o tom zbytku, že byl sňat s desk rukopisu Vyšebrodského. 1. list obsahuje konec kap. X. a po- čátek kap. XI. z 1. knihy Královské a shoduje se téměř doslovně s ruko- pisem Cerroniho; 2. list podává část XVIII. kap. téže knihy a celkem rovněž znění toho rukopisu. Provenience ani doba napsání těchto zlomků není ovšem přesně zjištěna, proto nelze z nich činiti další konkluse, nežli
Strana XIII
XIII že v době, ze které pocházejí, překlad Comestora byl již pořízen a že písař, jakkoli nápisy kapitol má jiné, měl před sebou buď náš rukopis nebo jiný, jemu velmi podobný. 3. Vespolný poměr rukopisů. Nejstarší rukopis překladu toho klade se, ovšem pouze pozdějším přípiskem, poněvadž nemá počátku ani konce, do r. 1404; správnosti udání toho, pokud se aspoň zdá, nasvědčuje též pojmenování písaře a datum dne. Dle jazyka, jehož písař užívá, rukopis v tu dobu skutečně může se klásti. Vyskytuje se v něm dosti často přehláska u — i ve slo- vesných kmenech tř. VI., která kol r. 1400 nejvíce byla rozšířena, po- klesnutí měkkých slabik s ě značně jeví se rozšířeno. Na rukopise účast měli čtyři písaři: první psal část první po list 202, při tom pomáhal mu rubrikátor, který mu nadpisoval kapitoly, maloval versálky na počátku kapitol a upozorňovací znaménka na okraji, mimo to psal marginální upozornění, nyní vazbou leckde odříznutá; tuto práci konal až do konce rukopisu. Třetí písař počal psáti na 1. 203. a dokonal rukopis (mimo malý pokus čtvrtého písaře na 1. 245a), pokud nyní při nedostatku zakončení můžeme souditi. Rukopis tento, společnou prací několika účastníků pořízený, jest zároveň prvopisem, a překladatelem byl první jeho písař. Toho důkaz nepochybný máme v poměru obou hlavních písařů a některých jiných známkách. Překladatel dal se totiž do díla značně obtížného, a během práce nedostalo se mu častěji potřebných výrazů. Někde si je sám tvořil jinde vynechával mezery v překladě, jinde posléze napsal si výraz latinský na okraj, aby po významu jeho dále pátral. Latinská slova na př. nalé- záme na 1. 54 b 2. sl. venialit' (nadepsáno při 1. řádku); na 1. 72 b 1. písař napsal z nedostatku českého významu lat. sl. Jefapis a nahradil je teprve později na okraji sl. pantikamy: na 1. 75a 2. k lat. sl. paxillorum přips. české kolkow malych; rovněž sl. kolkow dodatečně přips. na str. násled. (75b 1.). Na 1. 78a 2. připsán dodatečně překlad sl. kalamy: korzienye wonnsho. Na l. 115b 2. přips. později slovo nedarmo, kde nadeps. bylo lat sl. ocio. Mozery v překladě nacházíme na 1. 31b 2. (skoro celý řádek, asi na převedení počtu siklů), na 1. 128b 2. ponechána mezera pro překlad sl. syrinx. Na 1. 154b 2. po sl. malatſtwie vynechána mezera pro překlad lat. sl. et eiurationem, které si překladatel dole poznamenal, rovněž si po- znamenal na 1. 189b 2. dole sl. ſtragulum, za něž na příslušném místě naps. dynnyci. Ale přípisky pozdější jsou i jinde, patrné na první pohled tím, že psány jsou písařem, který pak psal druhou část rukopisu. Tak napsal na 1. 43b 2. sl. materzie; na 1. 70b 1. nachylena podle sebe polozzena; na 1. 77b 1. puodu; na 1. 115b 1. Iligi; na 1. 121a 1. podrziezeſs zzíly; na 1. 126b 1. rodem; na 1. 129b 2. To ſlyfje s ſwym ſluhu; na f. 140a 1. trziewa
XIII že v době, ze které pocházejí, překlad Comestora byl již pořízen a že písař, jakkoli nápisy kapitol má jiné, měl před sebou buď náš rukopis nebo jiný, jemu velmi podobný. 3. Vespolný poměr rukopisů. Nejstarší rukopis překladu toho klade se, ovšem pouze pozdějším přípiskem, poněvadž nemá počátku ani konce, do r. 1404; správnosti udání toho, pokud se aspoň zdá, nasvědčuje též pojmenování písaře a datum dne. Dle jazyka, jehož písař užívá, rukopis v tu dobu skutečně může se klásti. Vyskytuje se v něm dosti často přehláska u — i ve slo- vesných kmenech tř. VI., která kol r. 1400 nejvíce byla rozšířena, po- klesnutí měkkých slabik s ě značně jeví se rozšířeno. Na rukopise účast měli čtyři písaři: první psal část první po list 202, při tom pomáhal mu rubrikátor, který mu nadpisoval kapitoly, maloval versálky na počátku kapitol a upozorňovací znaménka na okraji, mimo to psal marginální upozornění, nyní vazbou leckde odříznutá; tuto práci konal až do konce rukopisu. Třetí písař počal psáti na 1. 203. a dokonal rukopis (mimo malý pokus čtvrtého písaře na 1. 245a), pokud nyní při nedostatku zakončení můžeme souditi. Rukopis tento, společnou prací několika účastníků pořízený, jest zároveň prvopisem, a překladatelem byl první jeho písař. Toho důkaz nepochybný máme v poměru obou hlavních písařů a některých jiných známkách. Překladatel dal se totiž do díla značně obtížného, a během práce nedostalo se mu častěji potřebných výrazů. Někde si je sám tvořil jinde vynechával mezery v překladě, jinde posléze napsal si výraz latinský na okraj, aby po významu jeho dále pátral. Latinská slova na př. nalé- záme na 1. 54 b 2. sl. venialit' (nadepsáno při 1. řádku); na 1. 72 b 1. písař napsal z nedostatku českého významu lat. sl. Jefapis a nahradil je teprve později na okraji sl. pantikamy: na 1. 75a 2. k lat. sl. paxillorum přips. české kolkow malych; rovněž sl. kolkow dodatečně přips. na str. násled. (75b 1.). Na 1. 78a 2. připsán dodatečně překlad sl. kalamy: korzienye wonnsho. Na l. 115b 2. přips. později slovo nedarmo, kde nadeps. bylo lat sl. ocio. Mozery v překladě nacházíme na 1. 31b 2. (skoro celý řádek, asi na převedení počtu siklů), na 1. 128b 2. ponechána mezera pro překlad sl. syrinx. Na 1. 154b 2. po sl. malatſtwie vynechána mezera pro překlad lat. sl. et eiurationem, které si překladatel dole poznamenal, rovněž si po- znamenal na 1. 189b 2. dole sl. ſtragulum, za něž na příslušném místě naps. dynnyci. Ale přípisky pozdější jsou i jinde, patrné na první pohled tím, že psány jsou písařem, který pak psal druhou část rukopisu. Tak napsal na 1. 43b 2. sl. materzie; na 1. 70b 1. nachylena podle sebe polozzena; na 1. 77b 1. puodu; na 1. 115b 1. Iligi; na 1. 121a 1. podrziezeſs zzíly; na 1. 126b 1. rodem; na 1. 129b 2. To ſlyfje s ſwym ſluhu; na f. 140a 1. trziewa
Strana XIV
XIV zadkem a prdele vkrutníe; na 1. 170a 1. kbelowe . Ten písař tedy patrně byl pomocníkem prvního, že vyplňoval mezery v jeho překladě a pak psal dále, až rukopis dopsal. Část překladu, kterou psal, nepochází od něho, nýbrž od prvního překladatele, poněvadž překlad celkem činí dojem práce jednotné; vracejíť se tu všecky zvláštní výrazy, jichž první překladatel užíval, jak patrno z vokabuláře. Poslední strana první části rukopisu (rub listu 202.) je značně pošpiněna, což se zdá nasvědčovati tomu, že nastala nějaká mezera časová, nežli písař druhý dal se do další práce, patrně pod dozorem překladatelovým, jenž asi pro stáří nebo nemoc dále psáti nemohl; zhrublé písmo posledních listů části prvé o tom též svědčí. V té části zůstavené mezery týž písař pak také vyplňoval buď z doptávek nebo z úmluv s překladatelem vlastním. Z prvopisu toho pak pořízen především opis hlaholským písmem, bezpochyby pro klášter Emauzský před válkami husitskými: z něho za- chovaly se pouze dva listy výše uvedené. Z prvopisu toho pořízen další opis, jenž se nám zachoval v rukopise Štokholmském, neboť označuje mezeru právě tam, kde rukopis Cerroniho končí, a necelý zbytek opatřil si odjinud. Že právě z tohoto rukopisu písař opisoval, patrno z toho, že četl chybně obyčejně tam, kde v předloze slova nebyla napsána dosti jasně. Nepatrné celkem odchylky v slovo- sledu a pod. mohly povstati z písařovy neopatrnosti nebo dohadu. Odkud měl konec rukopisu, není snadno říci, ale zajisté nebyl z rukopisu Kle- mentinského nám zachovaného, který je v této části značně obšírnější. Také tento třetí rukopis totiž jest opsán z rukopisu Cerroniho, jak- koli má odchylek od textu původního více a tu onde lepší čtení. Zdá se totiž, že písař tohoto rukopisu, postřehnuv nedostatky prvního překladu, přibral si na pomoc latinský originál a dle něho některá slova lépe přeložil, věty upravil srozumitelněji a pod. Ale právě na místech nejtěžších, kde se překladatel mýlil do té míry, že ani nepochopil významu slov své před- lohy, také tento rukopis jeví s prvotním přeložením až nápadnou shodu, tak že o společné provenienci není pochyby. V rozsáhlém překladě tomto jest míst takových nemalé množství. Dle výkladu tuto podaného lze tedy stanoviti poměr zachovaných rukopisů takto: Prvopisem jeví se C (1404 dopsaný), z něho opisován nej- prvé rukopis hlaholský (před r. 1419), r. 1481 dopsán opis Štokholmský (Š), o něco dříve snad, a to pomocí latinského originálu pořízen opis K. 4. Cena a význam překladu. Překladatel, patrně osoba stavu duchovního, dal se do práce nemálo obtížné, jež vyžadovala veliké znalosti slovné obou jazyků a vědomostí věcných. Na vystižení všech zvláštností své předlohy potřeboval tedy zevrubné znalosti latiny středověké anebo dobrého slovníku, mimo to vě-
XIV zadkem a prdele vkrutníe; na 1. 170a 1. kbelowe . Ten písař tedy patrně byl pomocníkem prvního, že vyplňoval mezery v jeho překladě a pak psal dále, až rukopis dopsal. Část překladu, kterou psal, nepochází od něho, nýbrž od prvního překladatele, poněvadž překlad celkem činí dojem práce jednotné; vracejíť se tu všecky zvláštní výrazy, jichž první překladatel užíval, jak patrno z vokabuláře. Poslední strana první části rukopisu (rub listu 202.) je značně pošpiněna, což se zdá nasvědčovati tomu, že nastala nějaká mezera časová, nežli písař druhý dal se do další práce, patrně pod dozorem překladatelovým, jenž asi pro stáří nebo nemoc dále psáti nemohl; zhrublé písmo posledních listů části prvé o tom též svědčí. V té části zůstavené mezery týž písař pak také vyplňoval buď z doptávek nebo z úmluv s překladatelem vlastním. Z prvopisu toho pak pořízen především opis hlaholským písmem, bezpochyby pro klášter Emauzský před válkami husitskými: z něho za- chovaly se pouze dva listy výše uvedené. Z prvopisu toho pořízen další opis, jenž se nám zachoval v rukopise Štokholmském, neboť označuje mezeru právě tam, kde rukopis Cerroniho končí, a necelý zbytek opatřil si odjinud. Že právě z tohoto rukopisu písař opisoval, patrno z toho, že četl chybně obyčejně tam, kde v předloze slova nebyla napsána dosti jasně. Nepatrné celkem odchylky v slovo- sledu a pod. mohly povstati z písařovy neopatrnosti nebo dohadu. Odkud měl konec rukopisu, není snadno říci, ale zajisté nebyl z rukopisu Kle- mentinského nám zachovaného, který je v této části značně obšírnější. Také tento třetí rukopis totiž jest opsán z rukopisu Cerroniho, jak- koli má odchylek od textu původního více a tu onde lepší čtení. Zdá se totiž, že písař tohoto rukopisu, postřehnuv nedostatky prvního překladu, přibral si na pomoc latinský originál a dle něho některá slova lépe přeložil, věty upravil srozumitelněji a pod. Ale právě na místech nejtěžších, kde se překladatel mýlil do té míry, že ani nepochopil významu slov své před- lohy, také tento rukopis jeví s prvotním přeložením až nápadnou shodu, tak že o společné provenienci není pochyby. V rozsáhlém překladě tomto jest míst takových nemalé množství. Dle výkladu tuto podaného lze tedy stanoviti poměr zachovaných rukopisů takto: Prvopisem jeví se C (1404 dopsaný), z něho opisován nej- prvé rukopis hlaholský (před r. 1419), r. 1481 dopsán opis Štokholmský (Š), o něco dříve snad, a to pomocí latinského originálu pořízen opis K. 4. Cena a význam překladu. Překladatel, patrně osoba stavu duchovního, dal se do práce nemálo obtížné, jež vyžadovala veliké znalosti slovné obou jazyků a vědomostí věcných. Na vystižení všech zvláštností své předlohy potřeboval tedy zevrubné znalosti latiny středověké anebo dobrého slovníku, mimo to vě-
Strana XV
XV domostí o starožitnostech biblických. Ani jednoho, ani druhého však neměl, proto v překladě jeho je dosti omylů; i předloha jeho byla leckde vadná, že správně nemohl všeho přečísti atd. Odtud na četných místech omyly nebo zřejmé chyby z nepochopení originálu. A kde neměl s dostatek slov známých, vymýšlel si často nová slova, ne vždy šťastně tvořená, často i nesprávná. A přece i při těchto nedostatcích překlad tento pro dějiny jazyka českého je značně významný. Máme totiž v překladateli před sebou jazy- kového puristu z konce stol. XIV. nebo ze samého počátku stol. XV., jenž vystihnouti hledí vlastním jazykem nejen všecka latinská slova své předlohy, jíž se ovšem drží téměř doslovně, ale i po stránce syntaktické se snaží vyhověti duchu svého jazyka. Odtud slova, jako vidopis (historia), svrchost (superiora), tvrdost (firmamentum), veščí (introitus) a podobná, hojná nomina agentium (na -tel), slovesa na -ovati a j. Slovník staročeských slov lze z překladu toho obohatiti nemalou měrou. Ve skladbě překladatelově poukazujeme na četné převody latinského passiva 3. osobou plur. rodu činného, na hojná adjektiva přisvojovací místo latinského přívlastku podřadného (v genitivě), na vazby parataktické místo latinských hypotaktických, kde převod nebyl přiměřen duchu ja- zyka, na několik příkladů označení řeči nepřímé pouhým „že“ po slovese uvozovacím, aniž se další vazba nebo pořad osob mění atd. Výtěžek z pře- kladu pro dějiny jazyka českého bude tedy nemalý. 5. Účel tohoto vydání. Poněvadž překlad vydává se poprvé, záleží tu především na přesném otisku původního rukopisu (C), a to i s nehojnými zkratkami. V něm provedena pouze interpunkce dle latinského originálu, ale dosti často s od- chylkami tam, kde překladatel vedl si samostatněji. Větší úchylka jeví se v otisku tomto v pořadu, jak za sebou následují části některých kapitol. Nedoporoučelo se totiž poznámky spisovatelovy položiti vedle textu hlavního, ani ponechati je v samém tomto textu, jak leckde učinil překladatel. Proto dle vzoru hlavního vydání latinského textu (Migne, Patrologia latina, tomus CXCVIII. z r. 1855) položeny jsou všecky poznámky až na konec kapitoly a upozorňuje se na ně hvězdičkami. Z toho vydání také na vnějším okraji poznamenána jsou čísla kapitol a biblická místa, k nimž vypravování Petra Comestora se vztahuje. V textě samém z rukopisu přejatém slova rumělkou psaná vytištěna jsou kursivou, marginalie rovněž rumělkou psané borgisem. Pod čarou podávají se různočtení obou opisů, jakož i kritické po- známky k hořejšímu textu. Mezery v rukopise původním doplňují se pře-
XV domostí o starožitnostech biblických. Ani jednoho, ani druhého však neměl, proto v překladě jeho je dosti omylů; i předloha jeho byla leckde vadná, že správně nemohl všeho přečísti atd. Odtud na četných místech omyly nebo zřejmé chyby z nepochopení originálu. A kde neměl s dostatek slov známých, vymýšlel si často nová slova, ne vždy šťastně tvořená, často i nesprávná. A přece i při těchto nedostatcích překlad tento pro dějiny jazyka českého je značně významný. Máme totiž v překladateli před sebou jazy- kového puristu z konce stol. XIV. nebo ze samého počátku stol. XV., jenž vystihnouti hledí vlastním jazykem nejen všecka latinská slova své předlohy, jíž se ovšem drží téměř doslovně, ale i po stránce syntaktické se snaží vyhověti duchu svého jazyka. Odtud slova, jako vidopis (historia), svrchost (superiora), tvrdost (firmamentum), veščí (introitus) a podobná, hojná nomina agentium (na -tel), slovesa na -ovati a j. Slovník staročeských slov lze z překladu toho obohatiti nemalou měrou. Ve skladbě překladatelově poukazujeme na četné převody latinského passiva 3. osobou plur. rodu činného, na hojná adjektiva přisvojovací místo latinského přívlastku podřadného (v genitivě), na vazby parataktické místo latinských hypotaktických, kde převod nebyl přiměřen duchu ja- zyka, na několik příkladů označení řeči nepřímé pouhým „že“ po slovese uvozovacím, aniž se další vazba nebo pořad osob mění atd. Výtěžek z pře- kladu pro dějiny jazyka českého bude tedy nemalý. 5. Účel tohoto vydání. Poněvadž překlad vydává se poprvé, záleží tu především na přesném otisku původního rukopisu (C), a to i s nehojnými zkratkami. V něm provedena pouze interpunkce dle latinského originálu, ale dosti často s od- chylkami tam, kde překladatel vedl si samostatněji. Větší úchylka jeví se v otisku tomto v pořadu, jak za sebou následují části některých kapitol. Nedoporoučelo se totiž poznámky spisovatelovy položiti vedle textu hlavního, ani ponechati je v samém tomto textu, jak leckde učinil překladatel. Proto dle vzoru hlavního vydání latinského textu (Migne, Patrologia latina, tomus CXCVIII. z r. 1855) položeny jsou všecky poznámky až na konec kapitoly a upozorňuje se na ně hvězdičkami. Z toho vydání také na vnějším okraji poznamenána jsou čísla kapitol a biblická místa, k nimž vypravování Petra Comestora se vztahuje. V textě samém z rukopisu přejatém slova rumělkou psaná vytištěna jsou kursivou, marginalie rovněž rumělkou psané borgisem. Pod čarou podávají se různočtení obou opisů, jakož i kritické po- známky k hořejšímu textu. Mezery v rukopise původním doplňují se pře-
Strana XVI
XVI devším z rukopisu Š, který jsa pouhým opisem nejvíce ovšem se blíží znění prvopisu. Rukopisu K použito pouze při společné oběma ostatním ruko- pisům mezeře na konci rukopisu C. Ve vokabuláři všude uvádí se místo originálu, jež překladatel pře- váděl, neboť ho pro porozumění často potřebí; také nejedna chyba se tím s dostatek vysvětluje. Na konec vydavatel podotýká, že vydání toto podnikl na přímé vyzvání dvorního rady prof. Jana Gebauera, jenž se zájmem postup opisu sledoval a pro slovník staročeský neobvyklých slov stále se dožadoval Úmrtím jeho tisk dokončené práce poněkud se oddálil. Prof. Dru Janu Máchalovi za účinnou pomoc při korrektuře vyda- vatel vzdává upřímný dík. Dr. Jan V. Novák.
XVI devším z rukopisu Š, který jsa pouhým opisem nejvíce ovšem se blíží znění prvopisu. Rukopisu K použito pouze při společné oběma ostatním ruko- pisům mezeře na konci rukopisu C. Ve vokabuláři všude uvádí se místo originálu, jež překladatel pře- váděl, neboť ho pro porozumění často potřebí; také nejedna chyba se tím s dostatek vysvětluje. Na konec vydavatel podotýká, že vydání toto podnikl na přímé vyzvání dvorního rady prof. Jana Gebauera, jenž se zájmem postup opisu sledoval a pro slovník staročeský neobvyklých slov stále se dožadoval Úmrtím jeho tisk dokončené práce poněkud se oddálil. Prof. Dru Janu Máchalovi za účinnou pomoc při korrektuře vyda- vatel vzdává upřímný dík. Dr. Jan V. Novák.
Strana 1
Tuto ſie poczínagi kníchy1) Miſtra Petra2) Manducatora k Senenſkemu Arczibiſkupovi w hyſtorzij, toczizto wyklad3) Sſkolaſtyky takto:1) POcztiwemu Otczy a kniezy memu Wilhelmowi,5) bozie miloſti š Senonenſkemu Arcibiſkupowi, Petr fluha, kniez Trecenſky, žiwot dobry a ſkonanie blahoſlawene. poczatek prziyate pracze a vſylee byla geſt ſnazna proſba towa- 5 rziftka 6) genż s7) hyſtorzij, tocziż wypiſy8) ſwateho piſma w rzadu y w glozach dluhych9) vſtawníe cztiechu, 10) przipudila mie,11) abych gim kratke kniehy ſlozil a vczinil, k nímzto12) pro prawdy poznanie aby ſie vtiekali.13) A w tom myſl ma w14) ſkladani15) memu tak przikazala, abych ot16) ſkladaníe otczuow ftarych nikoli neotítupowal, Acz koli wiek nowota nowe° ſkladaníe przie- 10 zniwel7) geſt a obmiekczuge ſladkoſti ſluch. A naywiewel8) ote pfanie19) Moyzieffowa poczinage potuoczek20) hyſtorzi, tocziz wypifuow,21) dowedl ſem, tocziz popſal ſem az do wſtupenie naſſe° [1b] ſpaſytele. Morze-2) pak taynych wiecij vmieleyffim Miftrom opufftiegi,23) w nichzto y ftaree prawiti y nowe ſkladati fluſfíe. A take z hyſtorzich24) pohanſkych niektere wiecy vmiefiece�5) pro rozum czafuow vmiefyl26) ſem ku podobenſtwi po- tuoczka,27) genz, kdy ktere wymoly podle brzeha nalezne, ty naplnij, a naplnie przedſe dale28) teczy neprzeſtawa.29) Ale wffak že20) nowe a ſproft- nemu ſkladani potrzeba geſt oprawenie,31) Proto wam, otcze fſlechetny, oprawenie ſem zachowal, aby tiemto knieham ſ bozij32) pomoczij oprawenie waſſe ſtkwoſt a mocz waſſe iaſnu wiecznoſt dala. Genz po wſſe czaſy geſt blahoſlaweny buoh na wieky.33) Amen. 15 20 1) K. knihy. 2) sch. v K. 3) K. w hiftorij tocifs wydopiſu. 4) sch. v K. 5) K. Gylhel- mowi z. 6) K. thowarzyſka. 7) K. z. s) K. wydopiſy. 9) K. w glofach totifs v wykladiech dluhych. 10) K. cztiechu I. 11) K. mie fnaznoft. 12) K. k niemzto; e přetrž. 13) K. vtikali e nadeps. 11) sch. v K. 15) K. ſkladanie; e vyškrab. 16) K. od. 17) K. przyzniwie. 18) chybné K. naywiecze. 19) K. od popfanie. 20) K. poczatek. 21) K. totifs wydopifuow. 22) K. Morzie. 23) K. opuftiege. 24) K. z hiftorzy. 25) K. vmiefſyti. 26) K. vmiefſyl. 27) K. ku podobensti potuczka: o nadeps. 28) sch. v K. 29) v Š. nadeps. ne. K. neprzeſtane. 30) sch. v K. 31) K ſkladanie oprawenie. 32) K. z bozie pomoczy; e vyškrab. 33) K. na wieky wiekoma. Tuto ſie poczina1) Sſkolaſtika Hyſtoria, tocziz wypis.2) CZiefarzſke3) welebnoſti ſluffie4) trzi pokoge w ſwem palaczy gmieti: Š Prwy pokog poſluchanie,5) tocziz ſuduow, w niemzto6) by prawa ſlyffal a ſudil;7) Druhy pokog, w niemzto8) by pokrm ſwuoy9) przigimal a roz- dawal; A trzeti pokoy, w niemzto by10) leže otpocziwal. K tel1) mierze 5 Ciefarzl2) [2a] naſs, genž wietrom y morzi przikazuge, Swiet tento ma za pokoy poſluchanie, w niemzto wſſeczko podle ge' wuole zpoſobeno
Tuto ſie poczínagi kníchy1) Miſtra Petra2) Manducatora k Senenſkemu Arczibiſkupovi w hyſtorzij, toczizto wyklad3) Sſkolaſtyky takto:1) POcztiwemu Otczy a kniezy memu Wilhelmowi,5) bozie miloſti š Senonenſkemu Arcibiſkupowi, Petr fluha, kniez Trecenſky, žiwot dobry a ſkonanie blahoſlawene. poczatek prziyate pracze a vſylee byla geſt ſnazna proſba towa- 5 rziftka 6) genż s7) hyſtorzij, tocziż wypiſy8) ſwateho piſma w rzadu y w glozach dluhych9) vſtawníe cztiechu, 10) przipudila mie,11) abych gim kratke kniehy ſlozil a vczinil, k nímzto12) pro prawdy poznanie aby ſie vtiekali.13) A w tom myſl ma w14) ſkladani15) memu tak przikazala, abych ot16) ſkladaníe otczuow ftarych nikoli neotítupowal, Acz koli wiek nowota nowe° ſkladaníe przie- 10 zniwel7) geſt a obmiekczuge ſladkoſti ſluch. A naywiewel8) ote pfanie19) Moyzieffowa poczinage potuoczek20) hyſtorzi, tocziz wypifuow,21) dowedl ſem, tocziz popſal ſem az do wſtupenie naſſe° [1b] ſpaſytele. Morze-2) pak taynych wiecij vmieleyffim Miftrom opufftiegi,23) w nichzto y ftaree prawiti y nowe ſkladati fluſfíe. A take z hyſtorzich24) pohanſkych niektere wiecy vmiefiece�5) pro rozum czafuow vmiefyl26) ſem ku podobenſtwi po- tuoczka,27) genz, kdy ktere wymoly podle brzeha nalezne, ty naplnij, a naplnie przedſe dale28) teczy neprzeſtawa.29) Ale wffak že20) nowe a ſproft- nemu ſkladani potrzeba geſt oprawenie,31) Proto wam, otcze fſlechetny, oprawenie ſem zachowal, aby tiemto knieham ſ bozij32) pomoczij oprawenie waſſe ſtkwoſt a mocz waſſe iaſnu wiecznoſt dala. Genz po wſſe czaſy geſt blahoſlaweny buoh na wieky.33) Amen. 15 20 1) K. knihy. 2) sch. v K. 3) K. w hiftorij tocifs wydopiſu. 4) sch. v K. 5) K. Gylhel- mowi z. 6) K. thowarzyſka. 7) K. z. s) K. wydopiſy. 9) K. w glofach totifs v wykladiech dluhych. 10) K. cztiechu I. 11) K. mie fnaznoft. 12) K. k niemzto; e přetrž. 13) K. vtikali e nadeps. 11) sch. v K. 15) K. ſkladanie; e vyškrab. 16) K. od. 17) K. przyzniwie. 18) chybné K. naywiecze. 19) K. od popfanie. 20) K. poczatek. 21) K. totifs wydopifuow. 22) K. Morzie. 23) K. opuftiege. 24) K. z hiftorzy. 25) K. vmiefſyti. 26) K. vmiefſyl. 27) K. ku podobensti potuczka: o nadeps. 28) sch. v K. 29) v Š. nadeps. ne. K. neprzeſtane. 30) sch. v K. 31) K ſkladanie oprawenie. 32) K. z bozie pomoczy; e vyškrab. 33) K. na wieky wiekoma. Tuto ſie poczina1) Sſkolaſtika Hyſtoria, tocziz wypis.2) CZiefarzſke3) welebnoſti ſluffie4) trzi pokoge w ſwem palaczy gmieti: Š Prwy pokog poſluchanie,5) tocziz ſuduow, w niemzto6) by prawa ſlyffal a ſudil;7) Druhy pokog, w niemzto8) by pokrm ſwuoy9) przigimal a roz- dawal; A trzeti pokoy, w niemzto by10) leže otpocziwal. K tel1) mierze 5 Ciefarzl2) [2a] naſs, genž wietrom y morzi przikazuge, Swiet tento ma za pokoy poſluchanie, w niemzto wſſeczko podle ge' wuole zpoſobeno
Strana 2
2 . [Žalm 54./ [Is. 25.4 bywa, podle tohoto rzeczeníe: Nebe y zemi ya naplnim. A opiet:13) Bozie [Žalm 22.) geft zemie y plnoſt gegie.14) A duſſi pak15) ſprawedliweho buoh ma za ten pokoy, w niemzto otpocziwa. Jakoż ſie die w knihach mudroſti: Rozkoffi [Přisl. s.) ge° gfu otpoczíwati16) a byti neb bydliti s ſyny czlowieczimi. A podle 10s. 2.) toho fie diel7) Ženich buoh a dufficzka kazde° ſprawedliwe 18) newiefta. A pak ſwate piſmo buoh gma za pokoy ſwe° giedla,19) w niemżto ſwe tak napagie, aby ge ſtrzewy20) vczinil, Podle toho rzeczenie: w domie boziem chodili ſme ſ powolením,21) tocziz w ſwatem piſmie, kterziz ge vmiegi a w niem ſe kochagi. A podle toho rzeczen geft22) otecz cżeledni etc.23) 15 Pokoy ten, w niemzto gíe,24) ma w ſobie trzi ſtrany: Prwa ſtrana geft podwal a neb založenie, A druha ſtrana gfu ftieny, a trzetie ſtrzecha. Yftoria25) geſt zalozeníe a neb podwal; toho26) trzi podobenſtwie: Nayprwe rocznie fie die ot rokow,27) Yſtoria neb wypis28) ſudczow a kraluow; [2b] Miefieczne29) ot miefieczow. Jako Judith prawenie. A pak denne a nebo 20 toho dne, iakozto30) Exameron ty knihy wyprawugi.* Pak ſtiena;31) ſtiena ſlowe Allegoria, genz na podwal wynika. Ta Allegoria znamenawa geden32) vczinek, ſkutek giny. Jako kdyz by rzekl: Jerufalem miefto znamenawa czierkew ſwata.33) Pak tropologie31) gt,35) kdyz fie die:35) Jerufalem znamenawa dufficzku kazde 36) wierne°, genž 25 poſpiecha k wiecznemu pokogi. Ten wyklad geſt nad onen iako ſtrziecha nad ſtienu. Ta tropologia, to geft ten wyklad znamenawa nam, czo bychme37) mieli cziniti ſkrze to, czoz ſie ſtalo.** [3a] Prwa ſtrana, podwal, tocziz hyſtoria, geſt rowna a ſnadna, Druha geſt oftrzeyffie, tocžiz neſnadnieyffie A trzetie geft naychutnieyffie. *Rocznie Hyſtoria geft to, czoz ſe w gednom rocze a neb w niekolice38 letech ftane a ftalo sie gt. Mieſieczne flowe,39) gefſto w gednom miefieczy ftalo fie geſt, tocziz niekaky40) ſkutek fílechetny. A denníel) flowe,42) gefto ſie czo w nahle ſtalo ſie geſt, w gednom dni neb43) w temdni. Tiem podobenſtwim Effymera geſt gedna ryba, ta toho dne neb trzetie°, kdyz ſe 35 narodi, vmrze. A take Effymera geft zymnicze, proto tak rzeczena, ze trzetie" dne naſtanie44) ſwe° ſie neukaže, neb mine a zmizie.45) * *od podwala a založenie wezmem poczatek naſſe' prawenie s po- moczy toho, genz geft wiſech wiecij46) knieże a poczatek. Amen.17) 10 30 1) K. poczyna przedmluwa tiech knih, gez flowu. 2)K. totifs wydopis fſcolaftiky a nayprwe o Cziefarzke welebnoſti. 3) K. Tiefarzíkey. 4) K. fluffie mieti. 5) K. k po- fluchani, na konci e vyškrab. 6) K. w niemz. 7) a fudil sch. v K. 8) K. w niemz.9) K ſwoy. 10) K. niemžby to. 11) K. k tey. 12) K. Tiefarz. 13) K. opiet ginde ſe die. 14) K. y plnoſti gegi. 15) K. A pak duffy. 16) K. gſu od poczatka odpocziwati. 17) K. dale ſe czte. 18) K. z nich gt. 19) K. ſprawedliwe° gt. 20) omyl; v K. Itrziezwy. 21) K. I powoleniem ge° 22) K. gt ten. 23) sch. v K. 24) w niemzto gie; v K. genz. 25) K. Tež prawie hiftoria. 26) K. toho gſu tehdy. 27) K. gſe od rokuow die yakożto. 28) K. nebo wydopis. 29) K. Mieſycz ne od. 30) K. denne nebo toho dne yakoz. 31) sch. v K. 32) K. ſkrze geden. 33) K. ſwatu. 34) K. tropologia. 35) sch. v K. 36) sch. v K. 37) K. bychom. 38) K. nebo w niekoliko. 39) K. gt aneb flowe. 40) K. neyaky. 41) K. denne. 42) K. gt. 43) K. aneb. 44) K. naftaně. 15) K. a zmyfly. 46) K. genž gt wieczny. 47) sch. v K.
2 . [Žalm 54./ [Is. 25.4 bywa, podle tohoto rzeczeníe: Nebe y zemi ya naplnim. A opiet:13) Bozie [Žalm 22.) geft zemie y plnoſt gegie.14) A duſſi pak15) ſprawedliweho buoh ma za ten pokoy, w niemzto otpocziwa. Jakoż ſie die w knihach mudroſti: Rozkoffi [Přisl. s.) ge° gfu otpoczíwati16) a byti neb bydliti s ſyny czlowieczimi. A podle 10s. 2.) toho fie diel7) Ženich buoh a dufficzka kazde° ſprawedliwe 18) newiefta. A pak ſwate piſmo buoh gma za pokoy ſwe° giedla,19) w niemżto ſwe tak napagie, aby ge ſtrzewy20) vczinil, Podle toho rzeczenie: w domie boziem chodili ſme ſ powolením,21) tocziz w ſwatem piſmie, kterziz ge vmiegi a w niem ſe kochagi. A podle toho rzeczen geft22) otecz cżeledni etc.23) 15 Pokoy ten, w niemzto gíe,24) ma w ſobie trzi ſtrany: Prwa ſtrana geft podwal a neb založenie, A druha ſtrana gfu ftieny, a trzetie ſtrzecha. Yftoria25) geſt zalozeníe a neb podwal; toho26) trzi podobenſtwie: Nayprwe rocznie fie die ot rokow,27) Yſtoria neb wypis28) ſudczow a kraluow; [2b] Miefieczne29) ot miefieczow. Jako Judith prawenie. A pak denne a nebo 20 toho dne, iakozto30) Exameron ty knihy wyprawugi.* Pak ſtiena;31) ſtiena ſlowe Allegoria, genz na podwal wynika. Ta Allegoria znamenawa geden32) vczinek, ſkutek giny. Jako kdyz by rzekl: Jerufalem miefto znamenawa czierkew ſwata.33) Pak tropologie31) gt,35) kdyz fie die:35) Jerufalem znamenawa dufficzku kazde 36) wierne°, genž 25 poſpiecha k wiecznemu pokogi. Ten wyklad geſt nad onen iako ſtrziecha nad ſtienu. Ta tropologia, to geft ten wyklad znamenawa nam, czo bychme37) mieli cziniti ſkrze to, czoz ſie ſtalo.** [3a] Prwa ſtrana, podwal, tocziz hyſtoria, geſt rowna a ſnadna, Druha geſt oftrzeyffie, tocžiz neſnadnieyffie A trzetie geft naychutnieyffie. *Rocznie Hyſtoria geft to, czoz ſe w gednom rocze a neb w niekolice38 letech ftane a ftalo sie gt. Mieſieczne flowe,39) gefſto w gednom miefieczy ftalo fie geſt, tocziz niekaky40) ſkutek fílechetny. A denníel) flowe,42) gefto ſie czo w nahle ſtalo ſie geſt, w gednom dni neb43) w temdni. Tiem podobenſtwim Effymera geſt gedna ryba, ta toho dne neb trzetie°, kdyz ſe 35 narodi, vmrze. A take Effymera geft zymnicze, proto tak rzeczena, ze trzetie" dne naſtanie44) ſwe° ſie neukaže, neb mine a zmizie.45) * *od podwala a založenie wezmem poczatek naſſe' prawenie s po- moczy toho, genz geft wiſech wiecij46) knieże a poczatek. Amen.17) 10 30 1) K. poczyna przedmluwa tiech knih, gez flowu. 2)K. totifs wydopis fſcolaftiky a nayprwe o Cziefarzke welebnoſti. 3) K. Tiefarzíkey. 4) K. fluffie mieti. 5) K. k po- fluchani, na konci e vyškrab. 6) K. w niemz. 7) a fudil sch. v K. 8) K. w niemz.9) K ſwoy. 10) K. niemžby to. 11) K. k tey. 12) K. Tiefarz. 13) K. opiet ginde ſe die. 14) K. y plnoſti gegi. 15) K. A pak duffy. 16) K. gſu od poczatka odpocziwati. 17) K. dale ſe czte. 18) K. z nich gt. 19) K. ſprawedliwe° gt. 20) omyl; v K. Itrziezwy. 21) K. I powoleniem ge° 22) K. gt ten. 23) sch. v K. 24) w niemzto gie; v K. genz. 25) K. Tež prawie hiftoria. 26) K. toho gſu tehdy. 27) K. gſe od rokuow die yakożto. 28) K. nebo wydopis. 29) K. Mieſycz ne od. 30) K. denne nebo toho dne yakoz. 31) sch. v K. 32) K. ſkrze geden. 33) K. ſwatu. 34) K. tropologia. 35) sch. v K. 36) sch. v K. 37) K. bychom. 38) K. nebo w niekoliko. 39) K. gt aneb flowe. 40) K. neyaky. 41) K. denne. 42) K. gt. 43) K. aneb. 44) K. naftaně. 15) K. a zmyfly. 46) K. genž gt wieczny. 47) sch. v K.
Strana 3
Tuto Nayprwe o ſtworzení ohníweho nebe czte ſie takto:1) [Kap. I./ 5 W*) Poczatku bylo geſt ſlowo, a ſlowo bylo gt poczatek, w niemzto š a ſkrze nieyžto3) otecz ſtworzil ſwiet. A to geft, iakoz ſie die w tekſtu, Zemie. IJan 1.] Obratitedlnie Manducator ten miftr to flowo wyložil geſt: W poczatku ſtworzil buoh nebe y zemi, kazda ſlowa porzad. Swiet zagiſte cztyrzi gmena ma: niekdy ohniwe nebe flowe ſwiet pro ſwu cziſtotu. A niekdy flowe czigiczij ſwiet, gemuzto1) rziekowe pan a latinſky wſfeczko diegi.5) Neb6) Philozofus taky mylomudrzecz7) nepoznal geft ohniwe° nebe. A niekda ſama kragina podmieſieczna ſlowe Swiet, neb ta ſama kragina zwierzata nam znama gma, a z tes) kraginy knieze tohoto ſwieta wywrzen 10 ma byti. Take niekdy czlowiek ſluowe ſwiet, neb w ſobie ma [3b] y vkazuge IJan 12.) wſſeho ſwieta obraz; a proto ot pana boha nazwan geſt wſſeczko ftworzenie, a Rzek czlowieka nazywa menſſím ſwietem, neb w czlowieku gſu protiwne hnutie, rozuma9) a ſmyſlnoſti, iakozto na ſwietie geft protiwne hnutíe hwiezd a planet y oblohy nebeſke.10) Protož ohniwy a czitedlny ſwiet yl1) pod- 15 miefieczny kray ſtworzil geſt buoh z niczehoż, ale czlowieka gt vczinil. A proto o ſtworzeni tiech trzij wiecij Moyziefs die: W12) poczatku ſtworzil geft buoh nebe a zemi; ſkrze nebe znamenawa ohniwe nebe a Andielfkel3) przirozenie, a ſkrze zemi znamenawa wſficzknu14) ofnowu wſſech tiele- fenftwiel5) cztyrz Element16) czitedlneho ſwieta, z nich vcziniene°. Niekterzi 20 ſkrze to ſlowo nebe rozumiegi ſwrchnie ſtrany ſwieta czitedlneho, A ſkrze zemi nizîfie wieczy a17) makagiczie. A kdyz Moyziefs die: ftworzil, tiem flowem truoge bludy zamieta: Platowi, Aryftotilewi18) a Epikurowi. Plato geft rzekl, by truoge wieczy byli ot poczatka wiecznoſti, tocziz buoh, twarnofti a Ile, tot geft wydorzek, tot geft materzie neb prziprawa19) prwnie 25 wffe° 20) A na poczatku21) czaſa by byl ſwiet z [4a] Ile vcziníen22) Aryſto- tylefs23) rzekl, by gedno dwoge24) wieczy byli, Swiet a ftworzitel, a ten ze dwu poczatku, tocziſs z materzie prziprawy a z twarnoſti czinil geft ot poczatka a czini bez przeſtanie. Epicurus die: dwoge wieczy byli fu na poczatku, tocziſs materia prwnie a Athomos a25) malira, to geft neroz- 30 dieliczie26) wiecz, Jakozto ten prach, geffto27) w flunecznem paprſlku28) 29) a pak w poczatku przirozenie niektere Athomi, toczifs ty ſie vkazuge." 1* [Gen. 13./
Tuto Nayprwe o ſtworzení ohníweho nebe czte ſie takto:1) [Kap. I./ 5 W*) Poczatku bylo geſt ſlowo, a ſlowo bylo gt poczatek, w niemzto š a ſkrze nieyžto3) otecz ſtworzil ſwiet. A to geft, iakoz ſie die w tekſtu, Zemie. IJan 1.] Obratitedlnie Manducator ten miftr to flowo wyložil geſt: W poczatku ſtworzil buoh nebe y zemi, kazda ſlowa porzad. Swiet zagiſte cztyrzi gmena ma: niekdy ohniwe nebe flowe ſwiet pro ſwu cziſtotu. A niekdy flowe czigiczij ſwiet, gemuzto1) rziekowe pan a latinſky wſfeczko diegi.5) Neb6) Philozofus taky mylomudrzecz7) nepoznal geft ohniwe° nebe. A niekda ſama kragina podmieſieczna ſlowe Swiet, neb ta ſama kragina zwierzata nam znama gma, a z tes) kraginy knieze tohoto ſwieta wywrzen 10 ma byti. Take niekdy czlowiek ſluowe ſwiet, neb w ſobie ma [3b] y vkazuge IJan 12.) wſſeho ſwieta obraz; a proto ot pana boha nazwan geſt wſſeczko ftworzenie, a Rzek czlowieka nazywa menſſím ſwietem, neb w czlowieku gſu protiwne hnutie, rozuma9) a ſmyſlnoſti, iakozto na ſwietie geft protiwne hnutíe hwiezd a planet y oblohy nebeſke.10) Protož ohniwy a czitedlny ſwiet yl1) pod- 15 miefieczny kray ſtworzil geſt buoh z niczehoż, ale czlowieka gt vczinil. A proto o ſtworzeni tiech trzij wiecij Moyziefs die: W12) poczatku ſtworzil geft buoh nebe a zemi; ſkrze nebe znamenawa ohniwe nebe a Andielfkel3) przirozenie, a ſkrze zemi znamenawa wſficzknu14) ofnowu wſſech tiele- fenftwiel5) cztyrz Element16) czitedlneho ſwieta, z nich vcziniene°. Niekterzi 20 ſkrze to ſlowo nebe rozumiegi ſwrchnie ſtrany ſwieta czitedlneho, A ſkrze zemi nizîfie wieczy a17) makagiczie. A kdyz Moyziefs die: ftworzil, tiem flowem truoge bludy zamieta: Platowi, Aryftotilewi18) a Epikurowi. Plato geft rzekl, by truoge wieczy byli ot poczatka wiecznoſti, tocziz buoh, twarnofti a Ile, tot geft wydorzek, tot geft materzie neb prziprawa19) prwnie 25 wffe° 20) A na poczatku21) czaſa by byl ſwiet z [4a] Ile vcziníen22) Aryſto- tylefs23) rzekl, by gedno dwoge24) wieczy byli, Swiet a ftworzitel, a ten ze dwu poczatku, tocziſs z materzie prziprawy a z twarnoſti czinil geft ot poczatka a czini bez przeſtanie. Epicurus die: dwoge wieczy byli fu na poczatku, tocziſs materia prwnie a Athomos a25) malira, to geft neroz- 30 dieliczie26) wiecz, Jakozto ten prach, geffto27) w flunecznem paprſlku28) 29) a pak w poczatku przirozenie niektere Athomi, toczifs ty ſie vkazuge." 1* [Gen. 13./
Strana 4
Genesis. [Žalm 1o1.] prachy, ſtwrdil w zemi, a druhe v wody, a druhe30) v powietrzie, a gine w uohen. Ale Moyziefs fame° boha wieczne' prorokowal geſt, a beze wffie materie, toczifs beze wffie prziprawy, z niczehuoz swiet stworzil geft. y geft ſtworzen v poczatku, tocziſs w ſynu, y ma opiet rzeczeno byti takto: w po- 35 czatku ſtworzil buoh nebe a zemi, w poczatku czaſa, neb ſpoluwieczna gfta, Swiet a czas, tutot geft Swiet wzat podle wſſelike 31) wyliczenie, nebo ginak byla by leſt; nebo32) czaſa dwogie geſt wyprawenie, obeczne wſſelike a dielne neb ftranne. obeczne taketo geſt: czas geſt33) zmierzenie mra- wuow a neb hnutie mienitych wiecij v mieftie, toczifs podle hnutie [4b] s mieſta k mieſtu, to geſt rzeczeno obecznie,34) neb ſie hodi wſſel. a kazde geho czefty.35) Ale wſſelike taketo geſt: Czas geft ta chwile, genž sie geft §36) ſwietem poczala a s ſwietem zhyne. to liczeníe proto ze wſſemu ſluffie a rzadne czeſty37) ge°, rzeczeno geft wſſelike. ale dielne liczenie dal g Tulius ten miftr:38) Czas geft niekaky39) diel tee40) welike chwile dawnie 45 miefieczow, iakozto znamenanie s dokonanimi1) giſte welikoſti; a gmene dielne 42) rzeczeno geſt, neb fluffie dielu,43) ale ne44) wffemu. a Jakozto ſam buoh45) wieczny geft, takez ſwiet wieczny,16) to geft wzdy wieczny, tocziſs czaſnie wieczny, Andielee wiecznij fu. Aneb w poczatku wſſe° ſtwo- rzenie îtworzil buoh nebe a zemi, toczifs toto47) ſtworzenie prwnie vczinil 50 ſpolu. A czoz gt ſpolu vczinieno, ſpolu pogednu nemuoz rzeczeno byti. Ale že ſpolu�8) pogednu vczinieny gſu, Vkazano geſt ſkrze49) protiwnoſti ſlowutnych rzecžij, neb tuto przedlozeno geſt nebe a ginde zemie. A proto y toto y ono powiedienie bylo by neprawe, kdyż by nebylo ſpolu50) wſſeczko vczinieno. nebo51) acz koliwiek52) tuto prwe gmenowano geſt nebe nezli53) 55 zemie, a wſſak pſano gt: [5a] W poczatku51) ty, hoſpodyne, zemi gſy zalozil, a diela ruku twu nebeſa gſu. Jakozto iakz nahle oczi ſwe otewru, ynhed zrak muoy opatrzi Sluncze na wychodu; toho by nemohlo vcziniti, gedno55) acz56) by mnohe dalekoſti powietrzie, geffto geft mezy mnu a mezy flunczem, przebiehlo.57) tak nahle przebiezenie58) bych chtiel wyprawiti, 60 czaſto bych przidal: prwe a potom. takeż prwe przeyde zrak muoy powietrzie blizke a potom powietrzie, gefſto geſt nad ginymi zemiemi až do morze, a potom doyde fluncze. 40 TOto59) ſtworzenie Swieta pſane pod dielem8°) fſeſti dnuow wyprawilo piſmo,61) vkazuge truogi wiecz, ſtworzenie, zpoſobenie a okrafſlenie. Nay- 65 prwe62) ſtworzenie, a niekake zpoſobenie w druhem, a trzetiem'3) w ginych trzech okrafſlenie.64) 1) K. Tuto ſie poczyna o ſtworzeni (e na konci vyškrab.) ohnivě a o ſwietu czy- tedlnem. 2) K. U. 3) K. niezto. 1) K. gemuż. 5) K. rzekowe a laczynfſti wffychni diegi pan. *) K. Nebo. 7) K. mudrzecz. 8) K. tey. 9) K. gfu mnoha hnutie rozuna. 10) K. nebeſke totiz okríílky. 11) sch. v K. 12) K. Na. 13) K. andelfke. 14) K. wſyczku. 15) K. tielefenftwi (e na konci vyškrab.). 16) K. ziwluow. 17) sch. v K. 18) K. Ariftotileffowy. 19) K. to. 20) K. wffe° prwnie. 21) K. poczatka: chybně. 22) K. vczynien totiz z niekake materzie. 23) K. Ariftotiles; ti červ. nadeps. 24) sch. v K 25) K. totiz . . 26) K. nerozdic-
Genesis. [Žalm 1o1.] prachy, ſtwrdil w zemi, a druhe v wody, a druhe30) v powietrzie, a gine w uohen. Ale Moyziefs fame° boha wieczne' prorokowal geſt, a beze wffie materie, toczifs beze wffie prziprawy, z niczehuoz swiet stworzil geft. y geft ſtworzen v poczatku, tocziſs w ſynu, y ma opiet rzeczeno byti takto: w po- 35 czatku ſtworzil buoh nebe a zemi, w poczatku czaſa, neb ſpoluwieczna gfta, Swiet a czas, tutot geft Swiet wzat podle wſſelike 31) wyliczenie, nebo ginak byla by leſt; nebo32) czaſa dwogie geſt wyprawenie, obeczne wſſelike a dielne neb ftranne. obeczne taketo geſt: czas geſt33) zmierzenie mra- wuow a neb hnutie mienitych wiecij v mieftie, toczifs podle hnutie [4b] s mieſta k mieſtu, to geſt rzeczeno obecznie,34) neb ſie hodi wſſel. a kazde geho czefty.35) Ale wſſelike taketo geſt: Czas geft ta chwile, genž sie geft §36) ſwietem poczala a s ſwietem zhyne. to liczeníe proto ze wſſemu ſluffie a rzadne czeſty37) ge°, rzeczeno geft wſſelike. ale dielne liczenie dal g Tulius ten miftr:38) Czas geft niekaky39) diel tee40) welike chwile dawnie 45 miefieczow, iakozto znamenanie s dokonanimi1) giſte welikoſti; a gmene dielne 42) rzeczeno geſt, neb fluffie dielu,43) ale ne44) wffemu. a Jakozto ſam buoh45) wieczny geft, takez ſwiet wieczny,16) to geft wzdy wieczny, tocziſs czaſnie wieczny, Andielee wiecznij fu. Aneb w poczatku wſſe° ſtwo- rzenie îtworzil buoh nebe a zemi, toczifs toto47) ſtworzenie prwnie vczinil 50 ſpolu. A czoz gt ſpolu vczinieno, ſpolu pogednu nemuoz rzeczeno byti. Ale že ſpolu�8) pogednu vczinieny gſu, Vkazano geſt ſkrze49) protiwnoſti ſlowutnych rzecžij, neb tuto przedlozeno geſt nebe a ginde zemie. A proto y toto y ono powiedienie bylo by neprawe, kdyż by nebylo ſpolu50) wſſeczko vczinieno. nebo51) acz koliwiek52) tuto prwe gmenowano geſt nebe nezli53) 55 zemie, a wſſak pſano gt: [5a] W poczatku51) ty, hoſpodyne, zemi gſy zalozil, a diela ruku twu nebeſa gſu. Jakozto iakz nahle oczi ſwe otewru, ynhed zrak muoy opatrzi Sluncze na wychodu; toho by nemohlo vcziniti, gedno55) acz56) by mnohe dalekoſti powietrzie, geffto geft mezy mnu a mezy flunczem, przebiehlo.57) tak nahle przebiezenie58) bych chtiel wyprawiti, 60 czaſto bych przidal: prwe a potom. takeż prwe przeyde zrak muoy powietrzie blizke a potom powietrzie, gefſto geſt nad ginymi zemiemi až do morze, a potom doyde fluncze. 40 TOto59) ſtworzenie Swieta pſane pod dielem8°) fſeſti dnuow wyprawilo piſmo,61) vkazuge truogi wiecz, ſtworzenie, zpoſobenie a okrafſlenie. Nay- 65 prwe62) ſtworzenie, a niekake zpoſobenie w druhem, a trzetiem'3) w ginych trzech okrafſlenie.64) 1) K. Tuto ſie poczyna o ſtworzeni (e na konci vyškrab.) ohnivě a o ſwietu czy- tedlnem. 2) K. U. 3) K. niezto. 1) K. gemuż. 5) K. rzekowe a laczynfſti wffychni diegi pan. *) K. Nebo. 7) K. mudrzecz. 8) K. tey. 9) K. gfu mnoha hnutie rozuna. 10) K. nebeſke totiz okríílky. 11) sch. v K. 12) K. Na. 13) K. andelfke. 14) K. wſyczku. 15) K. tielefenftwi (e na konci vyškrab.). 16) K. ziwluow. 17) sch. v K. 18) K. Ariftotileffowy. 19) K. to. 20) K. wffe° prwnie. 21) K. poczatka: chybně. 22) K. vczynien totiz z niekake materzie. 23) K. Ariftotiles; ti červ. nadeps. 24) sch. v K 25) K. totiz . . 26) K. nerozdic-
Strana 5
Genesis. 5 lugiczie (posl. i nadeps.). 27) K. yako. 28) K. poprſlku.29) K. vkazuge ſie. 30) K. druhe v wody a trzetie v powietrzie. 31) ff nadeps. 32) K. neb. 33) K. obeczne y geſt czas. 34) K. obeczne. 35) K. kazdy ge° czíti. 36) K. z. 37) K. yzadny neczeſti. 38) K. miftr takto. 39) K nieyaky. 40) K. tey. 41) K. o dokonanie. 42) K. gmenv (oprav. z 0) dielne). 43) K. k dielu. 44) K. ne kc. 45) K. buoh fam. 46) K. wieczny gt. 47) sch. v K. 48) ſpolu — ſpolu sch. v K. 49) sch. v K. 30) sch. v K. 51) v K. neb. 52) K. kolwiek. 53) K. než. 54) K. w poczatku pſano gt. 55) K. gedne. 56) K. az. 57) K. przedbiehlo. 5s) K. przedbieženie. 59) K. To. 60) K. pod diely. 61) K. wyprawuge piſmo a. 62) K. Nayprwe w prwem dni. 63) K. a w trzetiem o rozdieleni (e na konci přetrž. a vyškrab.). 64) K. trzech dnech okraffleni (e na konci vyškrab.) wſſeho ſtworzenie. O1) prwniem ſwieta ſmiejſením.2) [Kap. II.] ZEmie biefſe nevziteczna a prazdna, toczifs od boha3) Swieta gefftie Š (Gen. I.) bieſſe nevžiteczna a bez plodu, neplodna a prazdna ſwe okraſy. A tmy biechu nad zemij, tuto abiffus fluowe zemie, a potom abiffus flowe woda. Abiffus wlaſtenſky4) ſlowe hlubokoſt morze neb gezera. Tuz oblohu, gizto zemí nazwal, wodu nazywa pro ſmiefſenie a5) temnoſti. A to Rzek kaos6) nazywa A geffto7) fie [5b] die:8) tmy biechu,9) niekterzi miſtrowachu, by Tmy byli wieczne, kterezto giż, kdyz ſwiet10) byl, byli gſu. Ale ginil1) poſmiewa i gice fie rzeczeny ſtareho zakona prawye, bi buoh drzewe ſtworzili2) tmy o 10 nezli ſwyetloft; nez tmy13) nycz gyneho nenye nezli Swietlofty nebitie.14) Ale temnoſti15) nyekake powietrzie16) ſtworzeny ſu ot boha y rzeczeny fu tmy, a protozi7) fie die: diekuyte bohu Swyetloft18) y tmy. — a duch [Dan. 3.] bozi, tocziff duch Swati pan,19) neb panye wole, nad wodamy fie no- fieffie,20) Jakozto wuole rzemeſlnyka, genzto ma przed ſwyma oczyma 15 wîficzku prziprawu domu dielati, nad tu ſie neſe, kdiz czo, z czeho chcze vczynyti,21) zpoſobil geſt. tu giſtu oblohu, tocziff koloſwyet, wodi nazywa, iakozto prziprawu powodnu k dielany z nye, iako woſk myekki weden bywa, k czemuz kto chcze. iakozto abiſſus gednak zemye, gednak woda ſluowe, abi nebila gmenem gednoho elementa,22) tocziff zywle23) nazwana. 20 Zid ma za nadneſieffe24) naſediefſe, iako ptak waiczie. w nyemzto25) take ſ oprawenym26) naſtawagiczieho Swieta rzeczen geſt poczatek, neb przy- wuzne27) fu rzieczi zidowſke, Sirſke a kaldeiſke, w tom myeſtie zle rozumyel Plato tomu rzeczeny mnye, bi to28) bilo o duſſi ſwyeta, ano rzeczeno geſt o duchu ſtworzicyem. O nyemzto rzeczeno geſt: Seſſly duch ſwoi, a two- 25 rzeny29) budu, a obnowyf Twarz zemye. kathalogus geſt kratka a rzadna rzecz. 5 (Žalm 103. 1) K. Tuto fie prawi o. 2) K. ſmieffeniem; em na konci přetrž. 3) K. obloha- 1) K. a pak wlaſtenſky abiffus. 5) sch. v K. 6) K. rzka (!) chaos. 7) K. gefîtie. s) K. diege. 3) K. biechu pak. 10) sch. v K. 11) K. ps. ginie; e vyškrab. 12) K. ftworzyl drzewe. 13) K. neb tma. 14) K. nedoſtatek. 15) K. temnofti gfu. 16) K. powietrzye genž 17) K. proto. 18) K. fwietlofti. 19) sch. v K. 20) K. wznafyfſe totifs bożie wuole. 21) K. czyniti. 22) K. gednym gmenem elementa gednoho. 23) K. ziwla. 24) K. Pak zi le magi za nad- nefſyeffe. 25) nafedieffe w nyemzto sch. v K. 26) K. totiſs prawenim (za i vyškrab. e). 27) Š. przibuzne. 28) sch. v K. 29) Š. ſtworzeni.
Genesis. 5 lugiczie (posl. i nadeps.). 27) K. yako. 28) K. poprſlku.29) K. vkazuge ſie. 30) K. druhe v wody a trzetie v powietrzie. 31) ff nadeps. 32) K. neb. 33) K. obeczne y geſt czas. 34) K. obeczne. 35) K. kazdy ge° czíti. 36) K. z. 37) K. yzadny neczeſti. 38) K. miftr takto. 39) K nieyaky. 40) K. tey. 41) K. o dokonanie. 42) K. gmenv (oprav. z 0) dielne). 43) K. k dielu. 44) K. ne kc. 45) K. buoh fam. 46) K. wieczny gt. 47) sch. v K. 48) ſpolu — ſpolu sch. v K. 49) sch. v K. 30) sch. v K. 51) v K. neb. 52) K. kolwiek. 53) K. než. 54) K. w poczatku pſano gt. 55) K. gedne. 56) K. az. 57) K. przedbiehlo. 5s) K. przedbieženie. 59) K. To. 60) K. pod diely. 61) K. wyprawuge piſmo a. 62) K. Nayprwe w prwem dni. 63) K. a w trzetiem o rozdieleni (e na konci přetrž. a vyškrab.). 64) K. trzech dnech okraffleni (e na konci vyškrab.) wſſeho ſtworzenie. O1) prwniem ſwieta ſmiejſením.2) [Kap. II.] ZEmie biefſe nevziteczna a prazdna, toczifs od boha3) Swieta gefftie Š (Gen. I.) bieſſe nevžiteczna a bez plodu, neplodna a prazdna ſwe okraſy. A tmy biechu nad zemij, tuto abiffus fluowe zemie, a potom abiffus flowe woda. Abiffus wlaſtenſky4) ſlowe hlubokoſt morze neb gezera. Tuz oblohu, gizto zemí nazwal, wodu nazywa pro ſmiefſenie a5) temnoſti. A to Rzek kaos6) nazywa A geffto7) fie [5b] die:8) tmy biechu,9) niekterzi miſtrowachu, by Tmy byli wieczne, kterezto giż, kdyz ſwiet10) byl, byli gſu. Ale ginil1) poſmiewa i gice fie rzeczeny ſtareho zakona prawye, bi buoh drzewe ſtworzili2) tmy o 10 nezli ſwyetloft; nez tmy13) nycz gyneho nenye nezli Swietlofty nebitie.14) Ale temnoſti15) nyekake powietrzie16) ſtworzeny ſu ot boha y rzeczeny fu tmy, a protozi7) fie die: diekuyte bohu Swyetloft18) y tmy. — a duch [Dan. 3.] bozi, tocziff duch Swati pan,19) neb panye wole, nad wodamy fie no- fieffie,20) Jakozto wuole rzemeſlnyka, genzto ma przed ſwyma oczyma 15 wîficzku prziprawu domu dielati, nad tu ſie neſe, kdiz czo, z czeho chcze vczynyti,21) zpoſobil geſt. tu giſtu oblohu, tocziff koloſwyet, wodi nazywa, iakozto prziprawu powodnu k dielany z nye, iako woſk myekki weden bywa, k czemuz kto chcze. iakozto abiſſus gednak zemye, gednak woda ſluowe, abi nebila gmenem gednoho elementa,22) tocziff zywle23) nazwana. 20 Zid ma za nadneſieffe24) naſediefſe, iako ptak waiczie. w nyemzto25) take ſ oprawenym26) naſtawagiczieho Swieta rzeczen geſt poczatek, neb przy- wuzne27) fu rzieczi zidowſke, Sirſke a kaldeiſke, w tom myeſtie zle rozumyel Plato tomu rzeczeny mnye, bi to28) bilo o duſſi ſwyeta, ano rzeczeno geſt o duchu ſtworzicyem. O nyemzto rzeczeno geſt: Seſſly duch ſwoi, a two- 25 rzeny29) budu, a obnowyf Twarz zemye. kathalogus geſt kratka a rzadna rzecz. 5 (Žalm 103. 1) K. Tuto fie prawi o. 2) K. ſmieffeniem; em na konci přetrž. 3) K. obloha- 1) K. a pak wlaſtenſky abiffus. 5) sch. v K. 6) K. rzka (!) chaos. 7) K. gefîtie. s) K. diege. 3) K. biechu pak. 10) sch. v K. 11) K. ps. ginie; e vyškrab. 12) K. ftworzyl drzewe. 13) K. neb tma. 14) K. nedoſtatek. 15) K. temnofti gfu. 16) K. powietrzye genž 17) K. proto. 18) K. fwietlofti. 19) sch. v K. 20) K. wznafyfſe totifs bożie wuole. 21) K. czyniti. 22) K. gednym gmenem elementa gednoho. 23) K. ziwla. 24) K. Pak zi le magi za nad- nefſyeffe. 25) nafedieffe w nyemzto sch. v K. 26) K. totiſs prawenim (za i vyškrab. e). 27) Š. przibuzne. 28) sch. v K. 29) Š. ſtworzeni.
Strana 6
6 Genesis. [Kap. III.] O zpoſobeny prweho1) dne. [1a 2] *** ... Weczie buoh: bud Swietloft. y vczynyena bi ſwietloft, to geft ſlowo vrodi, w nyemzto2) bilo, abi3) bila ſwietloft, to geſt tak ſnadnye, iako bi kto mohl rzeczi ſlowem.* Swyetloft nazywa geden oblak ſwietli, oſwyeczugiczi wrchnye4) ftrany ſwieta, awffak ſwyetloſti tenku, tak abi nemohli5) ſnad ſlow6) znati, iako na vſwytie bywa, a to ku podobenſtwy Slunczie obkliczena, bitoſti ſwu ſwrchu nad nafſym opatrzenym y dole promyenytie oſwyeczowafſe.7) Skrzie to flowo bud rozumye8) fie bitoft iako prziedwyedienye9) ſwietloſti w bozie, drziewe nezly geft bila; do- konana geſt bitoft geho w ſkutku, tocziff kdiz geft10) wiffla w bitoft. I wydie buoh swyetloft, ze geft dobra, tocziff libila fie geft,11) [1b 1] przedlibila ſie w bitoſti, libila ſye w bitoſti, abi oſtala,12) aneb Tropice, tocziff nrawnye:13) widiel geft, to geft dal widieti, tak14) abi wydienye nebilo k bohu przichileno, ale k gynemu, gemuzto on dal wydiety, andielu.15) I dieli16) ſwietloft a17) Tmy. Tuto ſie poczyna zpoſobenye, awffak nyeczczo prawy o ſtworzeny,18) iako bil9) rzekl: ſ Swietloſti20) Tmy ſtworzil, tocziff 15 ftien z obwrzenye21) tiel proti ſwyetloſti; a ftworzene rozdielil myeſtamy rozffirzenye a22) iakofti,23) abi nykdi ſpolu,24) ale aby wzdiczki z kragie rozliczneho promyenytie ſobie przitahowali emyſperia,25) toczifſ kragie nad zemy neb pod zemy. Take ſie tuto rozumye Andielſke rozdielenye vczynyeno;26) Andiele ſtogiczi to27) fu swietloft, A Andiele padli to28) fu 20 tmy rzeczeny. I nazwa ſwietloft dnem, tocziff nazywati kaza, neb ſwyetloſt tmy zahanye. A Tmy nazwa29) noczy, nebo przekazegi oczyma, abi ne- wydieli, takez y Tmy drzie oczi, abi newidieli. Nazwal, iakozto rziekagi: on vczynyl duom, tocziff kazal vczynyti,30) neb geſt widieno, bi ſam vczynyl, ktoz ſkrzie gyneho vczyny. I bi vczynyen weczer prwy, a potom vczy- 25 nyeno geft gitro, a tak bi naplnyen geden den przirozeny.** Vczynyena geft ſwietloft, ne iako nynye geft, kdiz Slunczie geft nad zemy, ale iako bywa przed Slunczem neb po zapadu Slunczie. Nebo naiprwe ſ nebemy31) a ſ zemy ſwietloft geft ftworzena, A zne[1b 2]nahla zapadem32) vczy- nyen geft prwny weczer, den obiczeny.33) a kdiz ta ſwietloſt zaſſla pod 30 zemy a k wychodu przifſla,34) vczynyeno geſt gitro, tocziſſ ſkonana geſt nocz, a poczal ſie den druhi. A tak prziedchodem ſwietloſti denne a przichodem potomnym Noczy ſkonan geft den geden.35) *rzeczi36) bohu geft vczynyti, neb geſt nerzekl hlaſem, Ale rzekl, tocziff chtiel geft, neb kdiz geft chtiel, tehdi geft vczynyl, iako w pfalmye: 35 wſfieczki wieczi, kterez kolywiek geft chtiel, ti geft vczynyl.37) 10 Gen. I.] **Dobrzie38) rozumyei, neb drzewerzeczene wyeczi prweho dne vczynyeny fu. Ale den rownohlaſny k chwyli XXIIII hodynam39) podle toho, iakoz drzewerzeczene wieczi we dne vczynyeny fu40) k ſwietloſti neb oſwieczeny powietrzie podle toho, iakoz fie den myeny; a znamenay 40 hodynku neb chwylku nyekaku prziedífedífie1) vczynek tak ſwyetlosti
6 Genesis. [Kap. III.] O zpoſobeny prweho1) dne. [1a 2] *** ... Weczie buoh: bud Swietloft. y vczynyena bi ſwietloft, to geft ſlowo vrodi, w nyemzto2) bilo, abi3) bila ſwietloft, to geſt tak ſnadnye, iako bi kto mohl rzeczi ſlowem.* Swyetloft nazywa geden oblak ſwietli, oſwyeczugiczi wrchnye4) ftrany ſwieta, awffak ſwyetloſti tenku, tak abi nemohli5) ſnad ſlow6) znati, iako na vſwytie bywa, a to ku podobenſtwy Slunczie obkliczena, bitoſti ſwu ſwrchu nad nafſym opatrzenym y dole promyenytie oſwyeczowafſe.7) Skrzie to flowo bud rozumye8) fie bitoft iako prziedwyedienye9) ſwietloſti w bozie, drziewe nezly geft bila; do- konana geſt bitoft geho w ſkutku, tocziff kdiz geft10) wiffla w bitoft. I wydie buoh swyetloft, ze geft dobra, tocziff libila fie geft,11) [1b 1] przedlibila ſie w bitoſti, libila ſye w bitoſti, abi oſtala,12) aneb Tropice, tocziff nrawnye:13) widiel geft, to geft dal widieti, tak14) abi wydienye nebilo k bohu przichileno, ale k gynemu, gemuzto on dal wydiety, andielu.15) I dieli16) ſwietloft a17) Tmy. Tuto ſie poczyna zpoſobenye, awffak nyeczczo prawy o ſtworzeny,18) iako bil9) rzekl: ſ Swietloſti20) Tmy ſtworzil, tocziff 15 ftien z obwrzenye21) tiel proti ſwyetloſti; a ftworzene rozdielil myeſtamy rozffirzenye a22) iakofti,23) abi nykdi ſpolu,24) ale aby wzdiczki z kragie rozliczneho promyenytie ſobie przitahowali emyſperia,25) toczifſ kragie nad zemy neb pod zemy. Take ſie tuto rozumye Andielſke rozdielenye vczynyeno;26) Andiele ſtogiczi to27) fu swietloft, A Andiele padli to28) fu 20 tmy rzeczeny. I nazwa ſwietloft dnem, tocziff nazywati kaza, neb ſwyetloſt tmy zahanye. A Tmy nazwa29) noczy, nebo przekazegi oczyma, abi ne- wydieli, takez y Tmy drzie oczi, abi newidieli. Nazwal, iakozto rziekagi: on vczynyl duom, tocziff kazal vczynyti,30) neb geſt widieno, bi ſam vczynyl, ktoz ſkrzie gyneho vczyny. I bi vczynyen weczer prwy, a potom vczy- 25 nyeno geft gitro, a tak bi naplnyen geden den przirozeny.** Vczynyena geft ſwietloft, ne iako nynye geft, kdiz Slunczie geft nad zemy, ale iako bywa przed Slunczem neb po zapadu Slunczie. Nebo naiprwe ſ nebemy31) a ſ zemy ſwietloft geft ftworzena, A zne[1b 2]nahla zapadem32) vczy- nyen geft prwny weczer, den obiczeny.33) a kdiz ta ſwietloſt zaſſla pod 30 zemy a k wychodu przifſla,34) vczynyeno geſt gitro, tocziſſ ſkonana geſt nocz, a poczal ſie den druhi. A tak prziedchodem ſwietloſti denne a przichodem potomnym Noczy ſkonan geft den geden.35) *rzeczi36) bohu geft vczynyti, neb geſt nerzekl hlaſem, Ale rzekl, tocziff chtiel geft, neb kdiz geft chtiel, tehdi geft vczynyl, iako w pfalmye: 35 wſfieczki wieczi, kterez kolywiek geft chtiel, ti geft vczynyl.37) 10 Gen. I.] **Dobrzie38) rozumyei, neb drzewerzeczene wyeczi prweho dne vczynyeny fu. Ale den rownohlaſny k chwyli XXIIII hodynam39) podle toho, iakoz drzewerzeczene wieczi we dne vczynyeny fu40) k ſwietloſti neb oſwieczeny powietrzie podle toho, iakoz fie den myeny; a znamenay 40 hodynku neb chwylku nyekaku prziedífedífie1) vczynek tak ſwyetlosti
Strana 7
Genesis. iako mlhi,42) w nyezto drzewerzeczene wieczi 42a) vczynyeny ſu. A tehdi w tei przekratkei43) chwilczie den gefſcze nebiefſe, to geft chwyle ta gefſczie nebiefſe oſwietu.44) 1) K. Tuto ſe prawi o ſpoſobeni (e na konci vyškrab.); Š. Tuto znamenay O. 3) K. To ſlowo bud vrodi to w nizto bylo. 3) Š. a. 4) K.Š. ſwrchnie. 5) K. mohli. 6) K. flowa. 7) K. opatrzowaſfe. 8) K. rozumiey. 9) K. przewiedienie; posl. e nadeps. 10) K. geft byla. 11) K. gemu. 12) K. ale oftala w bytofti. 13) K. Š. mrawnie. 14) K. totifs dal gt widieti. a tak. 15) K. totifs andielu. 16) K. dielil. 17) K. od. 18) K. o zpoſobeni o ſtworzeni; v obou sl. na konci e vyškrab.. 19) sch. v Š. 20) K. Š.s fwietlofti. 21) K. z obwrzze. 22) sch. v K. 23) K. yakos ty. 24) K. ſpolu nebyli. 25) K. Emiſperii. 26) sch. v K. 27) K. ti. 28) K. ti. 29) K. naziwa. 30) K. Neb rzeczy. 31) K. f nebefy. 32) K. s zapadem. 33) K. Š. obyczeyny. 34) K. Š. (správně) przifíla. 35) K. Š. geden den. 36) iako — vczynyl sch. v K. 37) K. vczyniti kazal. 38) K. Dobrze tomu. 39) K. cztyrmetczytmi hodinami. 40) před tím a podtečk. K. gfu a. 41) K. przeffedífe. 42) K. mhly. 42a) sch. v K. 43) K. w tey przekratke; S.w te przekratke. 44) K. oſwieta. O1) zpoſobeny druheho dne. [Kap. IV.J Ruhi den zpoſobil buoh ſwrchoſti Swieta czitedlneho; nebo ohnywe nebe, iakz nahle2) vczynyeno geſt, ynhed zpoſobeno geſt a okrafſleno,2a tocziff Swatymy Andieli naplnyeno. proto vczyny3) buoh firmament,4) tocziff twrdoft oblohi nebeſke toho dne proſtrzed wod,5) tocziff gednu6) wnyeiffi7) ſwrchoft ſwieta z wod z8) zmrzlich, ku podobenſtwi krzifftala Sfiedleho9) a przyeſwyetleho, w ſobie wſfieczki gyne wyeczi czitedlne a czigiczie drziczie10) k podobenſtwi fſkerzipynye,11) genzto v waiczi geſt, a w tom wenznuti, tocziff wſazeny ſu hwiezdi. y rzeczeno gest twrdoft ne- toliko pro ſwu pewnoſt, ale ze geft czil a mezie wod tiech,12) gefſto nad nym13) 10 fu, twrde a neprzeſtupugiczie.14) y rzeczeno geſt nebe, nebot15) tagi, tocziff przikrywa wſſeczki wieczi newidome. a pro ſwe ſklonyenye Rzekowe gie nazywagi vranon, tocziff Syen neb palacz, a protoz rziekagi: Otcze naff, genz bidliff w uranys,16) to geft17) w nebi; a pod tiem geſt Sluncze [2a 1] polozeno y oſwieczugie gei.18) A to ſklonyenye obkliczene Ariſto- tiles ſwrchoft ohnye vrozumyel.19) neb kdiz nema, kam bi wſtupil, zatoczi fie iako ohen v20) peczi; a take tez we wnyeiſſich wiecziech Swieta ohen zatoczi fie,:1) a to geft hwiezdne nebe. geft take trzetie nebe pod tiem, tomu diegi powietrzne nebe, O nyemzto:2) Euwangelifta23) die: ptaczi nebeſczi ſnyedie.24) Niekterzi mnyegi, bi bilo cztwrte nebe nad ohnywy, neb lucifer,25) kdiz geft bil w ohnywem nebi, czte ſie, ze geſt rzekl: [Mat. 13.] wſtupym na nebe y budu rowem26) naywiffiemu. A w tom prawie,27) bi nynye bil kriftus-8) czlowiek nad Andieli, kterziz ſu w ohnywem nebi.* Zagifte firmament ta obloho29) dieli wodi ti, kterez ſu pod nym,30) od tiech Ils. 16.) wod, gefſto nad nym fu,31) ** o nychzto fie die:32) Genz przikrywaf wodamy 25 ſwrchoſti geho; a gſu iako y ono33) zmrzle iako krzifſtal, abi nemohli od ohnye roztati ſie, aneb iako mlhy31) parne. a procz tu ſu, ſam buoh35) wye, [žalm 113./ ne iakozto36) nyekterzi mnyegi, bi odtud rofa letie37) ſchaziela.38) Ale ze geft drziewe rzeczeno: bud obloha, a potom: vczynyl buoh oblohu, 5 15 20 Gen. 1.] t
Genesis. iako mlhi,42) w nyezto drzewerzeczene wieczi 42a) vczynyeny ſu. A tehdi w tei przekratkei43) chwilczie den gefſcze nebiefſe, to geft chwyle ta gefſczie nebiefſe oſwietu.44) 1) K. Tuto ſe prawi o ſpoſobeni (e na konci vyškrab.); Š. Tuto znamenay O. 3) K. To ſlowo bud vrodi to w nizto bylo. 3) Š. a. 4) K.Š. ſwrchnie. 5) K. mohli. 6) K. flowa. 7) K. opatrzowaſfe. 8) K. rozumiey. 9) K. przewiedienie; posl. e nadeps. 10) K. geft byla. 11) K. gemu. 12) K. ale oftala w bytofti. 13) K. Š. mrawnie. 14) K. totifs dal gt widieti. a tak. 15) K. totifs andielu. 16) K. dielil. 17) K. od. 18) K. o zpoſobeni o ſtworzeni; v obou sl. na konci e vyškrab.. 19) sch. v Š. 20) K. Š.s fwietlofti. 21) K. z obwrzze. 22) sch. v K. 23) K. yakos ty. 24) K. ſpolu nebyli. 25) K. Emiſperii. 26) sch. v K. 27) K. ti. 28) K. ti. 29) K. naziwa. 30) K. Neb rzeczy. 31) K. f nebefy. 32) K. s zapadem. 33) K. Š. obyczeyny. 34) K. Š. (správně) przifíla. 35) K. Š. geden den. 36) iako — vczynyl sch. v K. 37) K. vczyniti kazal. 38) K. Dobrze tomu. 39) K. cztyrmetczytmi hodinami. 40) před tím a podtečk. K. gfu a. 41) K. przeffedífe. 42) K. mhly. 42a) sch. v K. 43) K. w tey przekratke; S.w te przekratke. 44) K. oſwieta. O1) zpoſobeny druheho dne. [Kap. IV.J Ruhi den zpoſobil buoh ſwrchoſti Swieta czitedlneho; nebo ohnywe nebe, iakz nahle2) vczynyeno geſt, ynhed zpoſobeno geſt a okrafſleno,2a tocziff Swatymy Andieli naplnyeno. proto vczyny3) buoh firmament,4) tocziff twrdoft oblohi nebeſke toho dne proſtrzed wod,5) tocziff gednu6) wnyeiffi7) ſwrchoft ſwieta z wod z8) zmrzlich, ku podobenſtwi krzifftala Sfiedleho9) a przyeſwyetleho, w ſobie wſfieczki gyne wyeczi czitedlne a czigiczie drziczie10) k podobenſtwi fſkerzipynye,11) genzto v waiczi geſt, a w tom wenznuti, tocziff wſazeny ſu hwiezdi. y rzeczeno gest twrdoft ne- toliko pro ſwu pewnoſt, ale ze geft czil a mezie wod tiech,12) gefſto nad nym13) 10 fu, twrde a neprzeſtupugiczie.14) y rzeczeno geſt nebe, nebot15) tagi, tocziff przikrywa wſſeczki wieczi newidome. a pro ſwe ſklonyenye Rzekowe gie nazywagi vranon, tocziff Syen neb palacz, a protoz rziekagi: Otcze naff, genz bidliff w uranys,16) to geft17) w nebi; a pod tiem geſt Sluncze [2a 1] polozeno y oſwieczugie gei.18) A to ſklonyenye obkliczene Ariſto- tiles ſwrchoft ohnye vrozumyel.19) neb kdiz nema, kam bi wſtupil, zatoczi fie iako ohen v20) peczi; a take tez we wnyeiſſich wiecziech Swieta ohen zatoczi fie,:1) a to geft hwiezdne nebe. geft take trzetie nebe pod tiem, tomu diegi powietrzne nebe, O nyemzto:2) Euwangelifta23) die: ptaczi nebeſczi ſnyedie.24) Niekterzi mnyegi, bi bilo cztwrte nebe nad ohnywy, neb lucifer,25) kdiz geft bil w ohnywem nebi, czte ſie, ze geſt rzekl: [Mat. 13.] wſtupym na nebe y budu rowem26) naywiffiemu. A w tom prawie,27) bi nynye bil kriftus-8) czlowiek nad Andieli, kterziz ſu w ohnywem nebi.* Zagifte firmament ta obloho29) dieli wodi ti, kterez ſu pod nym,30) od tiech Ils. 16.) wod, gefſto nad nym fu,31) ** o nychzto fie die:32) Genz przikrywaf wodamy 25 ſwrchoſti geho; a gſu iako y ono33) zmrzle iako krzifſtal, abi nemohli od ohnye roztati ſie, aneb iako mlhy31) parne. a procz tu ſu, ſam buoh35) wye, [žalm 113./ ne iakozto36) nyekterzi mnyegi, bi odtud rofa letie37) ſchaziela.38) Ale ze geft drziewe rzeczeno: bud obloha, a potom: vczynyl buoh oblohu, 5 15 20 Gen. 1.] t
Strana 8
Genesis. [Přísl. 6.) a trzetie fie die: vczynyena geſt obloha, 12a 2] nycz nezbywa proto, neb iakozto39) w duom, geſſto dielan ma biti, naiprwe duom bude 30 w przedwiedieny rzemeſlnýkowye,40) a potom v prziprawye,41) kdiz hladie drziewie a kamenye, pak bude duom w bitoſti, kdiz giz vhlazene w poſta- wenye domu zpoſobugi: takez, kdiz die: bud, k boziemu przedwyedieny wzneſeno ma biti, vczynyl buoh42) k ſkutku43) v prziprawie, vczy- nyeno geſt k ſkutku w bitoſti. ono41) prweho45) dne a toto druheho 35 vczynyeno geſt;46) a kdiz dielo toho dne dielo dobre bilo, iakozto gynych, No. wſfak ſie neczte o nyem, widyel47) buoh, ze geſt dobre. Tu prawie zide, ze toho dne Andiel vczynyen geft dgablem; k tomu ty powolugi, kterzizto miſy1s) o Andielech v pondieli43) obikli50) ſu ſluzyti, Jako k chwale Andielom ſtogyczym. Ale prawie Swieti, ze pro znamenye to ſie ſtalo, 40 neb cziſlo dwu ohizdne geft w pyſmye Swatem, neb prwny od gednoti odſtupugie. Ale buoh gednota geſt a odluczenye a ſwari ohizdny ma y tupi.51) wſſak muozem rzeczi, ze dielo trzetieho dne, iako geſt dnes z ſkutku druheho dne,52) a to potom ſwyedomo bude, a toho nechwale gedno trze- tieho53) dne, iakozto po gieho ſkonany. *To mnyenye prawi y pſano ſem czetl, a w oknye krzizie ftklenneho54) malowano55) sem widiel ohnywe nebe zafirowe barwi a ohnywe, w nyemzto geft ftoliczie Jhefukrifta,56) ale to nenye pozorno. **157) oſtachu wodi ſwrchu, drzewny twarnoſt zachowawfſe w ten- koſti. Ale ti, gefſto dole ſu,58) huſtoſt przigiechu, iakoz dnefſny den magi. 50 Incidencia.59) 12b 1] Ale Andiel rzeczen geft fatael, tocziff lucifer; w zywotie Swateho klymenta nalezeno geſt to gmye,60) a ſnad kdiz geft gynych Andielow gmenu podobne, iako68) Michal, Gabriel, Rafael 2) a tak83) podobnych, tak rzeczen geft 1) przed padenym, aneb fnad po padeny tak geft rzeczen, neb 55 ſathan 5) wiklada ſie protywnyk El, tocziff bohu.66) 45 1) K. Tuto o. 2) K. yakž brzo. 2a) K. okraffleno geft. 3) K. vczynil. 4) Š. firmament. 5) sch. v K. 6) sch. v K. 7) K. Š. w nizffy. s) sch. v K. 9) K. zſedle°. 10) K. neb drziewe ſu k. 11) K. fſkorzepiny. 12) sch. v K. 13) K. Š. nad nimi. 14) K. neprzeſtupugiczy. 13) K. nebo. 16) K. w urani. 17) K. totifs. 18) K. ge. 19) K. vrozumiel gt. 20) K. w. 21) K. zatoczy fe ohen; v Š. sch. ohen. 22) K. O niemž. 23) K. ewangeliſta. 24) K. Š. fniedic ctc. 25) K. lucziper. 26) K. Š. (správně): rowen. 27) K. w tom nebi prawi. 28) K. by byl (ne přetrž.) Kryftus nynie. 29) K. ten firmament totifs ta obloha (spr.); Š. (spr.) obloha. 30) K. kterez pod nimi gſu. 31) K. kterez gſu nad nimi. 32) K. die ſe. 33) y ono sch. v K. 34) K. mhly. 35) K. fam to pan buoh. 36) K. yako. 37) sch. v K. 38) K. zachazela. 39) K. yakoz. 40) K. przedwiedieny rzemeſlniky. 41) K. y prziprawi. 42) K. bohu. 43) Š. w. K. v; k ſkutku vynech. 44) K. w bytoſti ſkutku yako ono. 45) K. prweho geſt. 4s) sch. v K. 47) K. I widiel. 43) naps. v K. a přetrž. 49) naps. a přetrž. v K. 50) Š.obwykli. 51) K. ſwary a ohyzdy ma y tupi ge. 52) K. dne gt. 53) K. z trzetieho. 54) K. ſkrze ſklene. 55) K. malo- wanie (e nadeps.). 56) K. pana Gezu kryſta. 57) I — magi sch. v K. 58) Š. ſu dole. 59) K. Tuto znamenay napady. 60) K. gmeno. 61) K. ſnad pro jinych andieluow gmen yako; Š. gmena podobne.62) K. Michala, Gabriele, Raphaele. 63) K. tak ginych k tov. 54) K. rzeczen gt tak. 65) Misto przed — fathan v K. jen: gt tak przed nimi fathael neb fatha. 66) K. boži (e na konci vyškr.).
Genesis. [Přísl. 6.) a trzetie fie die: vczynyena geſt obloha, 12a 2] nycz nezbywa proto, neb iakozto39) w duom, geſſto dielan ma biti, naiprwe duom bude 30 w przedwiedieny rzemeſlnýkowye,40) a potom v prziprawye,41) kdiz hladie drziewie a kamenye, pak bude duom w bitoſti, kdiz giz vhlazene w poſta- wenye domu zpoſobugi: takez, kdiz die: bud, k boziemu przedwyedieny wzneſeno ma biti, vczynyl buoh42) k ſkutku43) v prziprawie, vczy- nyeno geſt k ſkutku w bitoſti. ono41) prweho45) dne a toto druheho 35 vczynyeno geſt;46) a kdiz dielo toho dne dielo dobre bilo, iakozto gynych, No. wſfak ſie neczte o nyem, widyel47) buoh, ze geſt dobre. Tu prawie zide, ze toho dne Andiel vczynyen geft dgablem; k tomu ty powolugi, kterzizto miſy1s) o Andielech v pondieli43) obikli50) ſu ſluzyti, Jako k chwale Andielom ſtogyczym. Ale prawie Swieti, ze pro znamenye to ſie ſtalo, 40 neb cziſlo dwu ohizdne geft w pyſmye Swatem, neb prwny od gednoti odſtupugie. Ale buoh gednota geſt a odluczenye a ſwari ohizdny ma y tupi.51) wſſak muozem rzeczi, ze dielo trzetieho dne, iako geſt dnes z ſkutku druheho dne,52) a to potom ſwyedomo bude, a toho nechwale gedno trze- tieho53) dne, iakozto po gieho ſkonany. *To mnyenye prawi y pſano ſem czetl, a w oknye krzizie ftklenneho54) malowano55) sem widiel ohnywe nebe zafirowe barwi a ohnywe, w nyemzto geft ftoliczie Jhefukrifta,56) ale to nenye pozorno. **157) oſtachu wodi ſwrchu, drzewny twarnoſt zachowawfſe w ten- koſti. Ale ti, gefſto dole ſu,58) huſtoſt przigiechu, iakoz dnefſny den magi. 50 Incidencia.59) 12b 1] Ale Andiel rzeczen geft fatael, tocziff lucifer; w zywotie Swateho klymenta nalezeno geſt to gmye,60) a ſnad kdiz geft gynych Andielow gmenu podobne, iako68) Michal, Gabriel, Rafael 2) a tak83) podobnych, tak rzeczen geft 1) przed padenym, aneb fnad po padeny tak geft rzeczen, neb 55 ſathan 5) wiklada ſie protywnyk El, tocziff bohu.66) 45 1) K. Tuto o. 2) K. yakž brzo. 2a) K. okraffleno geft. 3) K. vczynil. 4) Š. firmament. 5) sch. v K. 6) sch. v K. 7) K. Š. w nizffy. s) sch. v K. 9) K. zſedle°. 10) K. neb drziewe ſu k. 11) K. fſkorzepiny. 12) sch. v K. 13) K. Š. nad nimi. 14) K. neprzeſtupugiczy. 13) K. nebo. 16) K. w urani. 17) K. totifs. 18) K. ge. 19) K. vrozumiel gt. 20) K. w. 21) K. zatoczy fe ohen; v Š. sch. ohen. 22) K. O niemž. 23) K. ewangeliſta. 24) K. Š. fniedic ctc. 25) K. lucziper. 26) K. Š. (správně): rowen. 27) K. w tom nebi prawi. 28) K. by byl (ne přetrž.) Kryftus nynie. 29) K. ten firmament totifs ta obloha (spr.); Š. (spr.) obloha. 30) K. kterez pod nimi gſu. 31) K. kterez gſu nad nimi. 32) K. die ſe. 33) y ono sch. v K. 34) K. mhly. 35) K. fam to pan buoh. 36) K. yako. 37) sch. v K. 38) K. zachazela. 39) K. yakoz. 40) K. przedwiedieny rzemeſlniky. 41) K. y prziprawi. 42) K. bohu. 43) Š. w. K. v; k ſkutku vynech. 44) K. w bytoſti ſkutku yako ono. 45) K. prweho geſt. 4s) sch. v K. 47) K. I widiel. 43) naps. v K. a přetrž. 49) naps. a přetrž. v K. 50) Š.obwykli. 51) K. ſwary a ohyzdy ma y tupi ge. 52) K. dne gt. 53) K. z trzetieho. 54) K. ſkrze ſklene. 55) K. malo- wanie (e nadeps.). 56) K. pana Gezu kryſta. 57) I — magi sch. v K. 58) Š. ſu dole. 59) K. Tuto znamenay napady. 60) K. gmeno. 61) K. ſnad pro jinych andieluow gmen yako; Š. gmena podobne.62) K. Michala, Gabriele, Raphaele. 63) K. tak ginych k tov. 54) K. rzeczen gt tak. 65) Misto przed — fathan v K. jen: gt tak przed nimi fathael neb fatha. 66) K. boži (e na konci vyškr.).
Strana 9
Genesis. O trzictyem dny.1) Kap. V.] 5 Rzeti den wodi pod oblohem ſhromazdi boh2) w gedno myeſto, [Gen. 1.) a ti wodi acz kolywyek3) obdrzely ſu mnohe4) myeſta, wſſak proto, ze wſſeczki wodi5) v6) pramenyech zemye ſie ſpolu drzie, w gedno myeſto ſebrany rzeczeny ſu.7) a mohlo to8) bity, abi wodi,9) kterez wſſiczku ſſiro- koft powietrzie zamyeſknali1o) fu parne, prwe ſtwrzeny.10a) a po maleil1) chwili obdrzieli ſobie myeſta, anebo ze zemye malitko gym poſtupila,12) abi gie13) iakozto tayne w ſwych pramenech14) zatworzila, a tak ſie vkazala zemye, neb dokudz bila pod wodu, rzeczena gefti5) humus, tocziff wlhka, ale kdiz ſie geſt vkazala, rzeczena16) geſt ſucha.17) ſbori wod nazwal Morze 10 zidowſku rzeczi, genz wſſelikake ſbori wod nazywagil8) morze.* I nazwa boh, tocziff nazywati kaza ſuchoſt zemy, a ſbierz wod19) nazywati kaza morze. a proto, kdiz dokona dielo wod, yn[2b 2]hed potom die fie:20) y widie21) y vzrzie buoh, ze biefſe 2) dobre; y prziczyny gyne dielo tomu, kdiz weczie: plod a ktwy zemye, tu netoliko o dielu plodnoſtí vrozumyeno 15 ma biti, ale o moczi, iako bi bil moczen ploditi. protoz wywede z zemye Bill zelenyti23) a plod nefuczi, a drzewo owoczne, nefucz owocze podle ſweho przirozenye. a proto ſwiedomo geſt, ze ne w hodynach czaſowich, iako nynye, wywedla24) zemye fſczepi ſwe, ale ynhed w zelenoſti ſwei25) y w zraloſti, w nyezto y bile fiemenamy26) a ſtromowe, tocziff drziewie, 20 obtiezeny27) owoczem ſwym gſu.28) Inhed iakz brzo woda ſ zemye29) ſtupi30) bozym kazanym, wſſeho bile31) y wſſech ſtromow podobenſtwie ſpolu i uowocem32) zralym z zemye33) wywede. Znamenano ma biti, ze z toho, gefîto34) geft rzeczeno: bijl zeleny, nyekterzi prawie, bi Swiet vczynyen bil v podzymy, neb zelenoſt y plodnoſt toho [3a 1] czaſa geft. 25 Gyny proto,35) ze cztu: drziewo nefuczie ouoczie, a bile36) gmagyczie fiemye, prawye,37) bi ſwiet byl vczynyen w rziezen38) pod lwowym zna- menym. Ale Czierkew, tocziff krzieftanſtwo, prawi, ze geft stworzen Brziezna toho myefieczie. *Znamenai, ze ynhed, kdiz geſt rzekl buoh: ſebrany budte wodi, 30 kterez39) pod nebem ſu, w gedno [2b 2] myeſto, ynhed wodi, kterez ku podobenſtwy mlhi40) rozprchowachu fie,41) w gedno myeſto tluſtiecze fie ſebrachu fie,42) a to myeſto morze ocčeanſke nazwano geſt, a tu ſie vkaza43) zemye ſucha; neb mezi nebem a zemy ffirokoſt prozrzietedlna44) iakozto prazdnoſt ſie vkaza, gehozto wyſoſti ohen a nyzkoſti powyetrzie naplny,45) 35 a tu pak potom, kdiz ſwietloſt ſtworzi, ſtwuczieiffie46) vczynyeno geſt oſwieczenye. .... 1) K. Tuto o ſpoſobeni trzetieho dne; Š. O trzetiem dni znamenay. 2) K. buoh w hromadu. 3) K. acz koli. 4) K. mnoha 5) sch. v K. 5) Š. w. 7) K. drzie A rzeczeny gfu že w gedno mieſto fu febrany. s) K. by to. 9) K. wſſeczky wody. 10) K. zamieft- naly. 10a) fworzeny; na konci vyškrab. e. 11) K. Š. male. 12) K. podítupila. 13) K. gi. 14) K. pramenich. 15) nadeps. 16) K. y rzeczena. 17) K. fucha zemie. 18) K. naziewagi. 19) K. zbierz wody. 20) K. czte ſe. 21) y widie sch. v K. 22) K. gt. 23) K. byl zeliny. 24) K.
Genesis. O trzictyem dny.1) Kap. V.] 5 Rzeti den wodi pod oblohem ſhromazdi boh2) w gedno myeſto, [Gen. 1.) a ti wodi acz kolywyek3) obdrzely ſu mnohe4) myeſta, wſſak proto, ze wſſeczki wodi5) v6) pramenyech zemye ſie ſpolu drzie, w gedno myeſto ſebrany rzeczeny ſu.7) a mohlo to8) bity, abi wodi,9) kterez wſſiczku ſſiro- koft powietrzie zamyeſknali1o) fu parne, prwe ſtwrzeny.10a) a po maleil1) chwili obdrzieli ſobie myeſta, anebo ze zemye malitko gym poſtupila,12) abi gie13) iakozto tayne w ſwych pramenech14) zatworzila, a tak ſie vkazala zemye, neb dokudz bila pod wodu, rzeczena gefti5) humus, tocziff wlhka, ale kdiz ſie geſt vkazala, rzeczena16) geſt ſucha.17) ſbori wod nazwal Morze 10 zidowſku rzeczi, genz wſſelikake ſbori wod nazywagil8) morze.* I nazwa boh, tocziff nazywati kaza ſuchoſt zemy, a ſbierz wod19) nazywati kaza morze. a proto, kdiz dokona dielo wod, yn[2b 2]hed potom die fie:20) y widie21) y vzrzie buoh, ze biefſe 2) dobre; y prziczyny gyne dielo tomu, kdiz weczie: plod a ktwy zemye, tu netoliko o dielu plodnoſtí vrozumyeno 15 ma biti, ale o moczi, iako bi bil moczen ploditi. protoz wywede z zemye Bill zelenyti23) a plod nefuczi, a drzewo owoczne, nefucz owocze podle ſweho przirozenye. a proto ſwiedomo geſt, ze ne w hodynach czaſowich, iako nynye, wywedla24) zemye fſczepi ſwe, ale ynhed w zelenoſti ſwei25) y w zraloſti, w nyezto y bile fiemenamy26) a ſtromowe, tocziff drziewie, 20 obtiezeny27) owoczem ſwym gſu.28) Inhed iakz brzo woda ſ zemye29) ſtupi30) bozym kazanym, wſſeho bile31) y wſſech ſtromow podobenſtwie ſpolu i uowocem32) zralym z zemye33) wywede. Znamenano ma biti, ze z toho, gefîto34) geft rzeczeno: bijl zeleny, nyekterzi prawie, bi Swiet vczynyen bil v podzymy, neb zelenoſt y plodnoſt toho [3a 1] czaſa geft. 25 Gyny proto,35) ze cztu: drziewo nefuczie ouoczie, a bile36) gmagyczie fiemye, prawye,37) bi ſwiet byl vczynyen w rziezen38) pod lwowym zna- menym. Ale Czierkew, tocziff krzieftanſtwo, prawi, ze geft stworzen Brziezna toho myefieczie. *Znamenai, ze ynhed, kdiz geſt rzekl buoh: ſebrany budte wodi, 30 kterez39) pod nebem ſu, w gedno [2b 2] myeſto, ynhed wodi, kterez ku podobenſtwy mlhi40) rozprchowachu fie,41) w gedno myeſto tluſtiecze fie ſebrachu fie,42) a to myeſto morze ocčeanſke nazwano geſt, a tu ſie vkaza43) zemye ſucha; neb mezi nebem a zemy ffirokoſt prozrzietedlna44) iakozto prazdnoſt ſie vkaza, gehozto wyſoſti ohen a nyzkoſti powyetrzie naplny,45) 35 a tu pak potom, kdiz ſwietloſt ſtworzi, ſtwuczieiffie46) vczynyeno geſt oſwieczenye. .... 1) K. Tuto o ſpoſobeni trzetieho dne; Š. O trzetiem dni znamenay. 2) K. buoh w hromadu. 3) K. acz koli. 4) K. mnoha 5) sch. v K. 5) Š. w. 7) K. drzie A rzeczeny gfu že w gedno mieſto fu febrany. s) K. by to. 9) K. wſſeczky wody. 10) K. zamieft- naly. 10a) fworzeny; na konci vyškrab. e. 11) K. Š. male. 12) K. podítupila. 13) K. gi. 14) K. pramenich. 15) nadeps. 16) K. y rzeczena. 17) K. fucha zemie. 18) K. naziewagi. 19) K. zbierz wody. 20) K. czte ſe. 21) y widie sch. v K. 22) K. gt. 23) K. byl zeliny. 24) K.
Strana 10
10 Genesis. wywodi. 25) K. S. ſwe. 26) K. obilee s ſemenami. 27) K. obtizenic. 28) sch. v K. 29) K. s zemi. 30) K. ſtupi ſe. 31) K. tak wíſe° obilee. 32) K. s owoczem. 33) K. zemie. 31) sch. v K. 35) K. proto diegi. 36) K. obillee. 37) K. prawi. 38) K. vczynien byl w Rzigen; Š. ps. brziezen, b vyškrab.; ostatek přetrž. a nadeps. rzihen. 39) v K. kterezto pod nebem gfu naps. dvakrát. 40) K. mhly. 41) K. byli rozpychowa ſe. 42) K. Š. sch. ſebrachu ſie. 43) K. okaza. 44) K. prozrzytedlna. 45) K. naplnili. 45) K. Š. ſtkwuczeyfſy. ☞ Sol. ...) .. (Ztwrteho1) dne ti wieczi,2) kterez bil buoh zpoſobil, poczie okrafſlo- wati tiemy wieczmy, kterez ſu pode wſſym3) Swietem, abi podobny hnutym iakozto okrafflenym mowytym1) zýwi bili. neb fſcziepowe, ze fie zemye przidrzie, k zpoſobeny zemye wiecz prziſluffiegi, a iakozto geſt5) zpoſo- benye Swieta, takez y okraſu od ſwrchnych poczal geſt. I vczyny w tom dny Slunczie a Miefiecz6) y hwiezdi. i rzeczeno geſt Slunczie, neb ſamo ſwieti, a nycz ſ nym, A Miefiecz iakozto ſwietloſti gedna. Sluncze a Mefiecz rzeczeny fu welike ſwietloſti netoliko pro weliku ſwietloft, ale take we- likoft tiela, nebo prawie, ze Slunczie ofmkrat wietczie geſt7) nezli zemye, A Meſiecz trzikrat wietífi nezli zemye.* Miefieczem8) a hwiezdamy chtiel 10 geſt buoh nocz oſwietiti, abi nocz bez ſwietloſti nebila przieliſſ nekraſna, a take abi9) dielnyczi w noczi, iakozto prziewoznyczi a poczieftny, vtie- ſſenye ſwietloſti abi1o) myeli. Take ſu nyekaczil1) ptaczkowe, gefſto ſwiet- loſtí Sluneczne trpieti nemohu, a zwierzata12) nyektera, iakozto Jelenowe, Medwyedowe a zagieczowe,13) ty ſie w noczi paſu.** Anyz zbywa14) 15 Slunczie, aczkolywiek oblak ſwietli myeſto nyeho ſwieti, neb tu tenku IMat. 17.] a neplnu ſwietloft myegieſſe, a ſnad gedno swrchek15) oſwieczowaſſe, iakozto hwiezdi nynye.16) *** A o tom oblaku prawie nam, ze neb ſie geſt obratil [Mat. 2.) w tuz wiecz, z nyez geſt bil17) vczynyen, iakozto ta hwiezda, gefſto fiel8) trzie kralom vkazala,19) a iakozto ten holubek, w nyemzto widien geft duch Swati, 20 IMal. 3.) aneb ze wzdi [3b 1] po ſlunczi chodi, Aneb ze z toho oblaka20) vczynyeno geſt tielo Sluneczne. anyz toliko k uokrafie21) a k uzitku ſwietloſti chtiel gie, tocziff Slunczie a Miefiecz a hwyezdi biti,22) ale abi bili na znamenye czafu a dny, neb dnow a let na znamenye, toczifſ iaſnoſti a burzie; aneb abi z nych bywalo znamenye dwanadfte wietffich,23) a nyektere znamenye-4) 25 menffie, iakozto orion a Arkturus ti hwiezdi polunocznye,25) a wiece tak wietíſich iako menſſich, gymzto diegi znamenye neb hwiezdi; proto ze welike ſnazenſtwie26) znamenalo,27) y znamenawala gie ſtaroft, a take ze geſſcze znamenagi y28) znamenawagi gie lide k znamenaný czaſom.27) anyz ma rzeczeno biti, Jakozto Geneatici taczi30) proroczi, geſſto iako we 30 ſnye prawie, bi polozeny bili na znameny przihod a naſſich ſkutkow, anebo ze ſtaw naſſeho zywota31) znamenagi a czynye a ſkrownye,32) a vkazugi to nyekakymy33) kuzli neb czari, gymzto apotheleſmata34) diegi, tocziff kuzlo przihod.**** Nebo nenye gym poruczeno ſ nebes tiem, geſſto ſu od- luczeny od otczie, genzto geſt w nebi. a geffto fie potom die w czaſi, 35 nema mnyeno35) biti, bi tehdi ſkrzie nye pocziely czaſowe biti, kterezto [3b 2] giſtiegie36) poczeli ſu biti S ſwietem, Ale ze ſkrzie nye cztirz czaſow rozdielenye bywa. Znamenai, kdiz37) Slunczie Sftupugie3s) k znameny, 5 Kap. VI.] ☞ Sol.
10 Genesis. wywodi. 25) K. S. ſwe. 26) K. obilee s ſemenami. 27) K. obtizenic. 28) sch. v K. 29) K. s zemi. 30) K. ſtupi ſe. 31) K. tak wíſe° obilee. 32) K. s owoczem. 33) K. zemie. 31) sch. v K. 35) K. proto diegi. 36) K. obillee. 37) K. prawi. 38) K. vczynien byl w Rzigen; Š. ps. brziezen, b vyškrab.; ostatek přetrž. a nadeps. rzihen. 39) v K. kterezto pod nebem gfu naps. dvakrát. 40) K. mhly. 41) K. byli rozpychowa ſe. 42) K. Š. sch. ſebrachu ſie. 43) K. okaza. 44) K. prozrzytedlna. 45) K. naplnili. 45) K. Š. ſtkwuczeyfſy. ☞ Sol. ...) .. (Ztwrteho1) dne ti wieczi,2) kterez bil buoh zpoſobil, poczie okrafſlo- wati tiemy wieczmy, kterez ſu pode wſſym3) Swietem, abi podobny hnutym iakozto okrafflenym mowytym1) zýwi bili. neb fſcziepowe, ze fie zemye przidrzie, k zpoſobeny zemye wiecz prziſluffiegi, a iakozto geſt5) zpoſo- benye Swieta, takez y okraſu od ſwrchnych poczal geſt. I vczyny w tom dny Slunczie a Miefiecz6) y hwiezdi. i rzeczeno geſt Slunczie, neb ſamo ſwieti, a nycz ſ nym, A Miefiecz iakozto ſwietloſti gedna. Sluncze a Mefiecz rzeczeny fu welike ſwietloſti netoliko pro weliku ſwietloft, ale take we- likoft tiela, nebo prawie, ze Slunczie ofmkrat wietczie geſt7) nezli zemye, A Meſiecz trzikrat wietífi nezli zemye.* Miefieczem8) a hwiezdamy chtiel 10 geſt buoh nocz oſwietiti, abi nocz bez ſwietloſti nebila przieliſſ nekraſna, a take abi9) dielnyczi w noczi, iakozto prziewoznyczi a poczieftny, vtie- ſſenye ſwietloſti abi1o) myeli. Take ſu nyekaczil1) ptaczkowe, gefſto ſwiet- loſtí Sluneczne trpieti nemohu, a zwierzata12) nyektera, iakozto Jelenowe, Medwyedowe a zagieczowe,13) ty ſie w noczi paſu.** Anyz zbywa14) 15 Slunczie, aczkolywiek oblak ſwietli myeſto nyeho ſwieti, neb tu tenku IMat. 17.] a neplnu ſwietloft myegieſſe, a ſnad gedno swrchek15) oſwieczowaſſe, iakozto hwiezdi nynye.16) *** A o tom oblaku prawie nam, ze neb ſie geſt obratil [Mat. 2.) w tuz wiecz, z nyez geſt bil17) vczynyen, iakozto ta hwiezda, gefſto fiel8) trzie kralom vkazala,19) a iakozto ten holubek, w nyemzto widien geft duch Swati, 20 IMal. 3.) aneb ze wzdi [3b 1] po ſlunczi chodi, Aneb ze z toho oblaka20) vczynyeno geſt tielo Sluneczne. anyz toliko k uokrafie21) a k uzitku ſwietloſti chtiel gie, tocziff Slunczie a Miefiecz a hwyezdi biti,22) ale abi bili na znamenye czafu a dny, neb dnow a let na znamenye, toczifſ iaſnoſti a burzie; aneb abi z nych bywalo znamenye dwanadfte wietffich,23) a nyektere znamenye-4) 25 menffie, iakozto orion a Arkturus ti hwiezdi polunocznye,25) a wiece tak wietíſich iako menſſich, gymzto diegi znamenye neb hwiezdi; proto ze welike ſnazenſtwie26) znamenalo,27) y znamenawala gie ſtaroft, a take ze geſſcze znamenagi y28) znamenawagi gie lide k znamenaný czaſom.27) anyz ma rzeczeno biti, Jakozto Geneatici taczi30) proroczi, geſſto iako we 30 ſnye prawie, bi polozeny bili na znameny przihod a naſſich ſkutkow, anebo ze ſtaw naſſeho zywota31) znamenagi a czynye a ſkrownye,32) a vkazugi to nyekakymy33) kuzli neb czari, gymzto apotheleſmata34) diegi, tocziff kuzlo przihod.**** Nebo nenye gym poruczeno ſ nebes tiem, geſſto ſu od- luczeny od otczie, genzto geſt w nebi. a geffto fie potom die w czaſi, 35 nema mnyeno35) biti, bi tehdi ſkrzie nye pocziely czaſowe biti, kterezto [3b 2] giſtiegie36) poczeli ſu biti S ſwietem, Ale ze ſkrzie nye cztirz czaſow rozdielenye bywa. Znamenai, kdiz37) Slunczie Sftupugie3s) k znameny, 5 Kap. VI.] ☞ Sol.
Strana 11
Genesis. 11 gefſto flowe kozlorozecz, tehdi czyny folfticium, tocziff Sluneczny ſtaw 40 zymny, a wſtupugie w znamenye Rakowe,39) tu pak czyny lethnye;40) a mezi obiema rownym otdalenym11) czyny puolnocznye. znamenai, ze den przirozeny ma w ſobie cztirzi a dwadczeti hodyn, Ale den obiczeny42) ma dwanaft43) hodyn, tak pokladagy den za czas neurczeny a nam ne- znamy, Jako tuto: w onen den kapati budu hori ſladkoſti.44) Takez ſu letha IAmos 9.1 rozliczna v45) rozlicznych narodow46) rozdielena, v nyekterich defiet mye- fieczow, a47) v nyekterich ctirzi myeſiecze geſt rok.48) A planeti take magi ſwa leta. Ale podle koſtelnyeho19) obicziegie rziekame: tot geſt letho me- fieczne, magie w ſobie trzi Sta a cztirzi a paddefat dnow.50) A take geſt leto Sluneczne, magie w ſobie trzi Sta a piet a ffeftdefat dnow a cztwrt, to geft ffet50a) hodyn. a take gedno leto flowe Emboliſmus, tocziff wiroftle, magie w ſobie trzi Sta a ofmdefat dnow, to geft trzynadft51) myefieczow.***** a letho neb rok rzeczen geſt proto, ze ſie [4a 1] ſamo w ſobie obrati. a proto przed obicziegyem piſma znamenawachu rok pod hadowym podobenſtwym, giehozto oczas w geho vſta fie wynyeſſe a tahnyeffe.52) 55 a proto kdiz buoh vczinyl Swietloſti na twrdoſti nebeſkei,53) abi tu54) ſwietili wzdiczki a abi zemy oſwietili, ale ne wzdi, nez abi dielili ſwietloft a tmy, ale ze meſiecz w ſwei plnoſti55) vczynyen geſt, z gyneho prziekla- danye znamena fie, geffto sie die:56) A swietloft menffie na poczynany noczi; neb na poczatku noczi57) newznyka myefiecz, gedno w plnoſti a 60 w okruhloſti panxillenos, to geſt weſſken meſiecz, tocziff plny a okruhli. ******ſkrzie to ſie znamena, ze ſluncze vczynyeno geſt rano na wzchodu Nô. Slunecznem, awffak chtie nyekterzi, ze fu ſpolu vczynyeny, Slûczie na wzchodu a mefiecz na zapadu, a kdiz Sluncze zapadne, tehdi58) meſiecz pod zemy59) nawrati fie na wzchod, Slůcze na poczynany noczi.60) Znamenai, kdiz ſie die: budte ſwietloſti w twrdoſti nebe, tez geft, iako bi rzekl pod twrdnoſti 1) nebe, nebo Slunczie proftrzed ſwieta po- ſtaweno geft w ſwem okroku,62) Ale meſiecz w ſwem okrſlku83) geſt nad zywlem ohnye. A gyny61) planeti, tocziff biehohwiezdi,68) w ſwych [4a 2) okrfſlkach a w ſwich kragynach: Merkurius a Wenus tie66) planetie ſu nad 70 mefieczem a pod Slunczem, a Jupiter a Mars a Saturnus nad Slunczem, gedno famy hwiezdi twrdofti nebe ſu wtifſczeny. *a to ſie tudito znamenawa, neb po wſſech zemy67) rownye widie gie, ze ſu welike, a to bi68) nemohlo biti, bi nebili wietczie. **a naywiecze v69) puſtynach Murzenſke zemye, v myeſtech pieſko- 75 watich, tu kdiz7o) male hnutie wietra bude, ynhed ſſlepiegie po czieſtie chodiczich71) zameteny bywagi 2) y zahlazeny. ***Podle nyekterich rzeczenye Slunczie a Miefiecz flowu welike, neb gie welike wydyme.73) Ale puolnocznyeho kragie hwiezdi piſſi, bi wietczie bili. Slunczie vczynyeno geſt rano na wichodu a Miefiecz v weczer na po- 80 czatku noczi, take na wzchodu ſlunczie; wſſak chtie nyekterzi, ze ſu ſpolu vczynyeny, Slunczie na wzchodu a Mieſiecz na zapadu, a kdiz ſlunczie za- padne, tehdi Miefiecz pod zemy nawratí ſie k zapadu k napoczynany74) noczi. 45 50 65 No.
Genesis. 11 gefſto flowe kozlorozecz, tehdi czyny folfticium, tocziff Sluneczny ſtaw 40 zymny, a wſtupugie w znamenye Rakowe,39) tu pak czyny lethnye;40) a mezi obiema rownym otdalenym11) czyny puolnocznye. znamenai, ze den przirozeny ma w ſobie cztirzi a dwadczeti hodyn, Ale den obiczeny42) ma dwanaft43) hodyn, tak pokladagy den za czas neurczeny a nam ne- znamy, Jako tuto: w onen den kapati budu hori ſladkoſti.44) Takez ſu letha IAmos 9.1 rozliczna v45) rozlicznych narodow46) rozdielena, v nyekterich defiet mye- fieczow, a47) v nyekterich ctirzi myeſiecze geſt rok.48) A planeti take magi ſwa leta. Ale podle koſtelnyeho19) obicziegie rziekame: tot geſt letho me- fieczne, magie w ſobie trzi Sta a cztirzi a paddefat dnow.50) A take geſt leto Sluneczne, magie w ſobie trzi Sta a piet a ffeftdefat dnow a cztwrt, to geft ffet50a) hodyn. a take gedno leto flowe Emboliſmus, tocziff wiroftle, magie w ſobie trzi Sta a ofmdefat dnow, to geft trzynadft51) myefieczow.***** a letho neb rok rzeczen geſt proto, ze ſie [4a 1] ſamo w ſobie obrati. a proto przed obicziegyem piſma znamenawachu rok pod hadowym podobenſtwym, giehozto oczas w geho vſta fie wynyeſſe a tahnyeffe.52) 55 a proto kdiz buoh vczinyl Swietloſti na twrdoſti nebeſkei,53) abi tu54) ſwietili wzdiczki a abi zemy oſwietili, ale ne wzdi, nez abi dielili ſwietloft a tmy, ale ze meſiecz w ſwei plnoſti55) vczynyen geſt, z gyneho prziekla- danye znamena fie, geffto sie die:56) A swietloft menffie na poczynany noczi; neb na poczatku noczi57) newznyka myefiecz, gedno w plnoſti a 60 w okruhloſti panxillenos, to geſt weſſken meſiecz, tocziff plny a okruhli. ******ſkrzie to ſie znamena, ze ſluncze vczynyeno geſt rano na wzchodu Nô. Slunecznem, awffak chtie nyekterzi, ze fu ſpolu vczynyeny, Slûczie na wzchodu a mefiecz na zapadu, a kdiz Sluncze zapadne, tehdi58) meſiecz pod zemy59) nawrati fie na wzchod, Slůcze na poczynany noczi.60) Znamenai, kdiz ſie die: budte ſwietloſti w twrdoſti nebe, tez geft, iako bi rzekl pod twrdnoſti 1) nebe, nebo Slunczie proftrzed ſwieta po- ſtaweno geft w ſwem okroku,62) Ale meſiecz w ſwem okrſlku83) geſt nad zywlem ohnye. A gyny61) planeti, tocziff biehohwiezdi,68) w ſwych [4a 2) okrfſlkach a w ſwich kragynach: Merkurius a Wenus tie66) planetie ſu nad 70 mefieczem a pod Slunczem, a Jupiter a Mars a Saturnus nad Slunczem, gedno famy hwiezdi twrdofti nebe ſu wtifſczeny. *a to ſie tudito znamenawa, neb po wſſech zemy67) rownye widie gie, ze ſu welike, a to bi68) nemohlo biti, bi nebili wietczie. **a naywiecze v69) puſtynach Murzenſke zemye, v myeſtech pieſko- 75 watich, tu kdiz7o) male hnutie wietra bude, ynhed ſſlepiegie po czieſtie chodiczich71) zameteny bywagi 2) y zahlazeny. ***Podle nyekterich rzeczenye Slunczie a Miefiecz flowu welike, neb gie welike wydyme.73) Ale puolnocznyeho kragie hwiezdi piſſi, bi wietczie bili. Slunczie vczynyeno geſt rano na wichodu a Miefiecz v weczer na po- 80 czatku noczi, take na wzchodu ſlunczie; wſſak chtie nyekterzi, ze ſu ſpolu vczynyeny, Slunczie na wzchodu a Mieſiecz na zapadu, a kdiz ſlunczie za- padne, tehdi Miefiecz pod zemy nawratí ſie k zapadu k napoczynany74) noczi. 45 50 65 No.
Strana 12
12 Genesis. ****Nenye prazden lzy, iako prawi Auguſtynus,75) kterýz mluwy76) ☞ o tei77) wieczi a newieda prawdi. A proto, [3b 2] ktoz prawy prawdu a newieda prawdi, ten lze a proto hrzieſſi. *****Rok aneb leto Emboliſmowe bywa z roku neb77) z leta Slu- neczneho, toczifí z gedenafti [4a 1] dny, kteryz79) zbywagi z roku Slu- neczneho nad letoso) meſieczne. ******Tiemyto ſlowy menugie ſie meſiecz: monoides, diatomos, amfitricos a panxillenos. 85 90 1) V K. nadpis: Tuto o zpoſobeni (e na konci vyškr.) cztwrte° dne. S. O cztrwem (! dni. 2) K. ty wſſeczky wieczy. 3) K. pode wſſem, i nadeps. 4) K. nowotnijm. 3) sch. v K. 6) v K. mieſycz (pravid. tak). 7) sch. v K. s) K. yakoż gſem rzekl micſyczem. 9) K. by. 10) K. sch. 11) Š. niekterzi; sch. v K. 12) K. zwirzata. 13) K. Zagiczy. 14) K. zbywa proto 15) K. ſwrchek miegifſe a tiem ofwieczowaſſe. 16) K. nynie ſwieti. 17) K. z nizto byl. 18) K. yako ſe byla. 19) K. okazala. 20) K. oblaku. 21) K. k okrafe. 22) K. vczyniti. 23) K. wietffy. 24) sch. v K. 25) K. puolnocznie. 26) K. welike gfu a ženftwj. 27) K. znamenaly. 28) zna- menagi y sch. v K. 29) K. czafuow. 30) sch. v K. 31) K. ftaw nafſe° žiwota ze. 32) a czynye a ſkrownye sch. v K. 33) K. nieyakymi. 34) K. Apotoleſmata. 35) K. mienieno. 36) K. gefftie. 37) K. kdy. 38) K. ftupuge. 39) K. w rakowe. 40) K. folfticiu lethnie. 41) K. odda- leniem. 42) K. obeczni; Š. obeczny. 43) K. dwanaczte. 44) K. fladkofti etc. 45) Š. w. 46) K. v rozlicznych czafuow a naroduow. 47) v nyekterich — a sch. v Š. 48) geft rok sch. v K. 49) v K. naps. a přetrž. 50) K. dni. 50a) m. fſeft. 51) K. trzinaſte. 52) K. ſe wine a tahne. 53) K. Š. nebeſko. 51) K. ty. 55) K. pilnofti. 56) K. czte. 57) v K. sch. neb — noczi. 58) sch. v K. 59) K. z podzemie. 60) v K. sch. na poczynany noczi. 61) K. Š. twrdofti. 62) Š. okolku. 63) K. Š. okrfílku. 61) K. gine. 65) K. bich hwiezd. 66) K. tic dwie. 67) K zemich Y wſfudy; 68) sch. v Š. 69) K. w. 70) K. kdez. 71) K. chodiczych po czeftie 72) sch. v K. 73) K. welike gt widienie. 74) K. ku poczynani (e na konci vyškrab.). 73) K ſwaty Auguſtin. 76) oprav. z kterziz; K. kterzy mluwi; S. kterziz mluwic. 77) K. S. o tee 78) K. a neb. 73) K. Š. kterzyž. 80) K. na letho. (Kap. VII.] O1) zpoſobeny pateho dne. Gen. 1.] PAti den2) okrafil buoh powietrzie a3) wodu,4) letadla, toczifſ ptaki, dawagie powietrzi a plawagiczie, toczifſ ribi, dawagie wodam; a obe z wod vczynyeny ſu. lehki bil chod v powietrzi tencziecz a powietrzie v wodu tluſcziecz.5) Ribi nazwal Moiziefſ hmyzadla, nebo kakus6) nahloſti wſficzkny? ſie chwatnu iako8) hadowe, a neneſu ſie nohama iako zwierzata. znamenai, ze9) z toho, gefſto geſt rzeczeno10) letadlol1) nad zemy, bludil Plato ten myſtr, ze ſſed do Egipta, kdiz knyehi Moiziefſowi czetl, y mnyel, bi moiziefſ ſmyflel12) a rozumyel, by letadla, toczifí ptaczi, bili okrafílenye gedno po- wietrzie przi zemy, a okrafſlenye powietrzie ſwrchnyeho zly duchowe a dobrzi; Ale nenye tak. nebo Andiele dobrzi ſu w nebi ohnywé, ale zli 10 w toto13) powietrzie mraczne14) ſtrezeny ſu k ſwym mukam, ale ne k uokrafſ- leny. Y ſtworzi buoh weiribu15) weliku a wſſelikaku duſfi zywu a hiba- Nô. giczi, genzto biechu wodi z ſebe wywedli. hibagiczie duſſie ſlowu ribi a ptaczi Proti duſſy czlowiecziei,16) neb ſie ony, toczifſ ribi a ptaczi, hibagi z bitie w nebitie, ale dufſie [4b 11 Czlowieczie geft wieczna; anebo ſnad 15 5
12 Genesis. ****Nenye prazden lzy, iako prawi Auguſtynus,75) kterýz mluwy76) ☞ o tei77) wieczi a newieda prawdi. A proto, [3b 2] ktoz prawy prawdu a newieda prawdi, ten lze a proto hrzieſſi. *****Rok aneb leto Emboliſmowe bywa z roku neb77) z leta Slu- neczneho, toczifí z gedenafti [4a 1] dny, kteryz79) zbywagi z roku Slu- neczneho nad letoso) meſieczne. ******Tiemyto ſlowy menugie ſie meſiecz: monoides, diatomos, amfitricos a panxillenos. 85 90 1) V K. nadpis: Tuto o zpoſobeni (e na konci vyškr.) cztwrte° dne. S. O cztrwem (! dni. 2) K. ty wſſeczky wieczy. 3) K. pode wſſem, i nadeps. 4) K. nowotnijm. 3) sch. v K. 6) v K. mieſycz (pravid. tak). 7) sch. v K. s) K. yakoż gſem rzekl micſyczem. 9) K. by. 10) K. sch. 11) Š. niekterzi; sch. v K. 12) K. zwirzata. 13) K. Zagiczy. 14) K. zbywa proto 15) K. ſwrchek miegifſe a tiem ofwieczowaſſe. 16) K. nynie ſwieti. 17) K. z nizto byl. 18) K. yako ſe byla. 19) K. okazala. 20) K. oblaku. 21) K. k okrafe. 22) K. vczyniti. 23) K. wietffy. 24) sch. v K. 25) K. puolnocznie. 26) K. welike gfu a ženftwj. 27) K. znamenaly. 28) zna- menagi y sch. v K. 29) K. czafuow. 30) sch. v K. 31) K. ftaw nafſe° žiwota ze. 32) a czynye a ſkrownye sch. v K. 33) K. nieyakymi. 34) K. Apotoleſmata. 35) K. mienieno. 36) K. gefftie. 37) K. kdy. 38) K. ftupuge. 39) K. w rakowe. 40) K. folfticiu lethnie. 41) K. odda- leniem. 42) K. obeczni; Š. obeczny. 43) K. dwanaczte. 44) K. fladkofti etc. 45) Š. w. 46) K. v rozlicznych czafuow a naroduow. 47) v nyekterich — a sch. v Š. 48) geft rok sch. v K. 49) v K. naps. a přetrž. 50) K. dni. 50a) m. fſeft. 51) K. trzinaſte. 52) K. ſe wine a tahne. 53) K. Š. nebeſko. 51) K. ty. 55) K. pilnofti. 56) K. czte. 57) v K. sch. neb — noczi. 58) sch. v K. 59) K. z podzemie. 60) v K. sch. na poczynany noczi. 61) K. Š. twrdofti. 62) Š. okolku. 63) K. Š. okrfílku. 61) K. gine. 65) K. bich hwiezd. 66) K. tic dwie. 67) K zemich Y wſfudy; 68) sch. v Š. 69) K. w. 70) K. kdez. 71) K. chodiczych po czeftie 72) sch. v K. 73) K. welike gt widienie. 74) K. ku poczynani (e na konci vyškrab.). 73) K ſwaty Auguſtin. 76) oprav. z kterziz; K. kterzy mluwi; S. kterziz mluwic. 77) K. S. o tee 78) K. a neb. 73) K. Š. kterzyž. 80) K. na letho. (Kap. VII.] O1) zpoſobeny pateho dne. Gen. 1.] PAti den2) okrafil buoh powietrzie a3) wodu,4) letadla, toczifſ ptaki, dawagie powietrzi a plawagiczie, toczifſ ribi, dawagie wodam; a obe z wod vczynyeny ſu. lehki bil chod v powietrzi tencziecz a powietrzie v wodu tluſcziecz.5) Ribi nazwal Moiziefſ hmyzadla, nebo kakus6) nahloſti wſficzkny? ſie chwatnu iako8) hadowe, a neneſu ſie nohama iako zwierzata. znamenai, ze9) z toho, gefſto geſt rzeczeno10) letadlol1) nad zemy, bludil Plato ten myſtr, ze ſſed do Egipta, kdiz knyehi Moiziefſowi czetl, y mnyel, bi moiziefſ ſmyflel12) a rozumyel, by letadla, toczifí ptaczi, bili okrafílenye gedno po- wietrzie przi zemy, a okrafſlenye powietrzie ſwrchnyeho zly duchowe a dobrzi; Ale nenye tak. nebo Andiele dobrzi ſu w nebi ohnywé, ale zli 10 w toto13) powietrzie mraczne14) ſtrezeny ſu k ſwym mukam, ale ne k uokrafſ- leny. Y ſtworzi buoh weiribu15) weliku a wſſelikaku duſfi zywu a hiba- Nô. giczi, genzto biechu wodi z ſebe wywedli. hibagiczie duſſie ſlowu ribi a ptaczi Proti duſſy czlowiecziei,16) neb ſie ony, toczifſ ribi a ptaczi, hibagi z bitie w nebitie, ale dufſie [4b 11 Czlowieczie geft wieczna; anebo ſnad 15 5
Strana 13
Genesis. 13 20 proto, ze duſſi neymagi;* to17) zwierze nazwal duſſi, toczif zywuczi. a proto y18) Rzekowe diele zwierzata takto: zoa a ſichea. zoa, to ſu noîa gca. zywe19) zwierzata nerozumne,20) ſichea to ſu duſſie rozumne. I rziekagi gym: zwierzie ſtworzene21) hibagiczie, neb geft ſtworzeno22) tak, abi fie hibalo 3) z zywota k ſmrti, ale czlowiek ne tak, ten geſt ſtworzen, abi neumrzel, acz chcze. neb acz bi chtiel. ale ony ſtworzeny fu, abi nebo bily gynym w gedenye,24) aneb abi ſtaroſti ſwu zahynuli. tiech geſt buoh po- zehnal a rzka: roſte a mnozte ſye.25) *Beda ten myſtr gynak tomu rozumye, a fnad geſt Auguſtynowo Beda. 25 rzeczenye wzal, gemuz ſie widi, bi rybi myeli duſſie. Neb prawi, bi ony myeli pamyet, a prawy, bi bila 6) ſtudnyczie w kragynye bullenſkem27) plna ryb, a ti rybi ſ lidmy, geſſto nad nymy chodie, porzadnye plowucz gdu28) y nawraczugi ſie y ſtogie, kdiz lide ſtogie czekagicze, aby gym nyeczczo wrhli, neb ſu tak obikali.29) czynyti. 1) K. Tuto o. 2) K. Pateho dne. 3) powietrzie a sch. v K. 4) K. wodu a. 5) Š. tluftiecz, K. tlufticz. c) K. yakus; Š. kterakus. 7) K. wfſychni. s) K. ne yako. 3) sch. v K. 10) Š. že gro z toho rzeczeno geſt. 11) K. letadla. 12) K. ſmyflil. 13) K. w tôto. 14) K. powietrzy mracznem. 15) K. buoh toho dne welryb totiz rybu. 16) K. czlowieczy; K. czlowieczie. 17) K. a to. 18) sch. v K. 19) K. ziwa. 20) K. nerozuna a. 21) K. zwierzata ſtworzena. 22) K. gfu ftworzeni. 23) K. hybaly. 24) Š. k gedeni. 25) K. množíte (!) ſe etc. 26) K. byla gedna. 27) K. bulenſkey. 28) K. take gdu. 29) K. obykli. Ssesty den.1) [Kap. VIII.) SEſti den okrafil2) buoh zemy; neb wywedla zemye, tocziff z przi- prawy zemſke vczynyeny fu trogie narody zwyerzat: dobitek, hmyzadla a zwierz. neb wieda pan buoh, ze Czlowiek pro hrziech padne v muku3) neb v wynu, ku pomoczi praczi geho dal mu dobitek k dielu neb ku po- krmu [4b 2] geho. Ale hmyzagiczich trzie7) fu narodowe: tahnugicye,5) iakozto czrwowe,6) gefſto ſie vſty tahnu; czepiragiczie,7) iakozto hadowe, geſſtos) moczy koſti ſwich9) ſie trhnu a wrhnu, a hmyzagiczie nohamy, iako10) geſſczerky a nyekterzi hadowe, geſſto flowu botraci ti hadowe, tak rzeczeny, ze ſwu vkrutnu zloſti vraziegi a fſkodiell) lydem y 2) gynym.* Prwe otazanye.12a) Tuto tiezi nyekterzi o malitkich duffi gmagiczich, geffto nyektere z mrch13) neb z wlhkoſti ſie rodie, byli ly fu w tu dobv narozeny. 14) neb tiech geft ſedm narodow: nyekterel5) magi biti z parnoſti, iako wynoczrw z wyna a motilowe z wodi; Nyektere zkazene16) wlhkoſti, iako zizeli w czi- 15 fternach; nyektere z mrch, iako wczeli, z howad hownywalowe, A Muchi welike, geffto letagicz17) zwuczie, z konſkich lagen;18) Nyektere z hnyleho drziewie, iakozto drziewotocz; Nyektere z pokazeneho bilee, iako huſenki z zele; nyektere z hnyleho29) a pokazeneho owoczie, iako gurguliones z bobku, a nyektere z rucha pokazenye, iakozto molowe. o tiech20) fie 20 die, ze ktere 1) ſie bez22) pokazenye narazegi 3) neb narozugi ſie,24) iakozto z parnoſti, ti ſu tehdi vczynyeny; [5a 11 Ale kterez z hnyloſti neb z po- 5 10 [Gen. 1.] VII. genera ýmium.
Genesis. 13 20 proto, ze duſſi neymagi;* to17) zwierze nazwal duſſi, toczif zywuczi. a proto y18) Rzekowe diele zwierzata takto: zoa a ſichea. zoa, to ſu noîa gca. zywe19) zwierzata nerozumne,20) ſichea to ſu duſſie rozumne. I rziekagi gym: zwierzie ſtworzene21) hibagiczie, neb geft ſtworzeno22) tak, abi fie hibalo 3) z zywota k ſmrti, ale czlowiek ne tak, ten geſt ſtworzen, abi neumrzel, acz chcze. neb acz bi chtiel. ale ony ſtworzeny fu, abi nebo bily gynym w gedenye,24) aneb abi ſtaroſti ſwu zahynuli. tiech geſt buoh po- zehnal a rzka: roſte a mnozte ſye.25) *Beda ten myſtr gynak tomu rozumye, a fnad geſt Auguſtynowo Beda. 25 rzeczenye wzal, gemuz ſie widi, bi rybi myeli duſſie. Neb prawi, bi ony myeli pamyet, a prawy, bi bila 6) ſtudnyczie w kragynye bullenſkem27) plna ryb, a ti rybi ſ lidmy, geſſto nad nymy chodie, porzadnye plowucz gdu28) y nawraczugi ſie y ſtogie, kdiz lide ſtogie czekagicze, aby gym nyeczczo wrhli, neb ſu tak obikali.29) czynyti. 1) K. Tuto o. 2) K. Pateho dne. 3) powietrzie a sch. v K. 4) K. wodu a. 5) Š. tluftiecz, K. tlufticz. c) K. yakus; Š. kterakus. 7) K. wfſychni. s) K. ne yako. 3) sch. v K. 10) Š. že gro z toho rzeczeno geſt. 11) K. letadla. 12) K. ſmyflil. 13) K. w tôto. 14) K. powietrzy mracznem. 15) K. buoh toho dne welryb totiz rybu. 16) K. czlowieczy; K. czlowieczie. 17) K. a to. 18) sch. v K. 19) K. ziwa. 20) K. nerozuna a. 21) K. zwierzata ſtworzena. 22) K. gfu ftworzeni. 23) K. hybaly. 24) Š. k gedeni. 25) K. množíte (!) ſe etc. 26) K. byla gedna. 27) K. bulenſkey. 28) K. take gdu. 29) K. obykli. Ssesty den.1) [Kap. VIII.) SEſti den okrafil2) buoh zemy; neb wywedla zemye, tocziff z przi- prawy zemſke vczynyeny fu trogie narody zwyerzat: dobitek, hmyzadla a zwierz. neb wieda pan buoh, ze Czlowiek pro hrziech padne v muku3) neb v wynu, ku pomoczi praczi geho dal mu dobitek k dielu neb ku po- krmu [4b 2] geho. Ale hmyzagiczich trzie7) fu narodowe: tahnugicye,5) iakozto czrwowe,6) gefſto ſie vſty tahnu; czepiragiczie,7) iakozto hadowe, geſſtos) moczy koſti ſwich9) ſie trhnu a wrhnu, a hmyzagiczie nohamy, iako10) geſſczerky a nyekterzi hadowe, geſſto flowu botraci ti hadowe, tak rzeczeny, ze ſwu vkrutnu zloſti vraziegi a fſkodiell) lydem y 2) gynym.* Prwe otazanye.12a) Tuto tiezi nyekterzi o malitkich duffi gmagiczich, geffto nyektere z mrch13) neb z wlhkoſti ſie rodie, byli ly fu w tu dobv narozeny. 14) neb tiech geft ſedm narodow: nyekterel5) magi biti z parnoſti, iako wynoczrw z wyna a motilowe z wodi; Nyektere zkazene16) wlhkoſti, iako zizeli w czi- 15 fternach; nyektere z mrch, iako wczeli, z howad hownywalowe, A Muchi welike, geffto letagicz17) zwuczie, z konſkich lagen;18) Nyektere z hnyleho drziewie, iakozto drziewotocz; Nyektere z pokazeneho bilee, iako huſenki z zele; nyektere z hnyleho29) a pokazeneho owoczie, iako gurguliones z bobku, a nyektere z rucha pokazenye, iakozto molowe. o tiech20) fie 20 die, ze ktere 1) ſie bez22) pokazenye narazegi 3) neb narozugi ſie,24) iakozto z parnoſti, ti ſu tehdi vczynyeny; [5a 11 Ale kterez z hnyloſti neb z po- 5 10 [Gen. 1.] VII. genera ýmium.
Strana 14
14 Genesis. [Luk. 22./ kazenye, ti ſu po ſhrzieſſeny z zkazilich25) wyeczi ſie narodili. A take tiezy o fſkodlywich zwierzat, tak-li ſu ſtworzeny fíkodlywe, neb nebo26) naiprve tiche a potom vczynyeny fu czlowyeku fſkodlywe. Prawie,27) ze potom vczynyeny ſu fſkodlywe pro truogi wiecz: pro czlowieczie hubenye,28) 25 treſktanye a nauczenye; naiprwe czlowiek bude29) huben boleſti, kdiz bude vrazen, anebo30) ze ſie31) bogi vrazen biti, nebo bazen welika geſt muka. a treſktan bude, kdiz zwie, ze ſie mu to przihodilo pro hrziech geho. A nauczen bude, dywie fie ſkutkom bozym32) a gefſcze wiecze dywie ſie ſkutkom mrawenczowym nezli brzemenom kamelowym, tocziff33) welblu- 30 dowym; aneb31) kdiz vzrzie tito malitke wieczi, ze mu35) mohu ſſkoditi, rozpomene ſie y36) ponyzi a pokorzi7) ſie. aneb diefſ:38) wſſak nyektera zwierzata vraziegi druha zwierzata, a ty proto nebudu nycz trpieti, any opweny any nauczeny? Ale tiemy take czlowiek bude nauczen przikladem,39) nebo takez40) mohu gemu41) fſkoditi, k tomu take ſtworzeny fu42) nyektere, 35 abi bili gynym v pokrm. Ale opiet dieff, ze y na mrtwe lidi ſu liti; a45) na tom take czlowiek bude nauczen, abi ſie neſtraffil any hrozil izadneho ſmrti pokolenye, nebo kterymz koly 5a 2]wiek44) biehem ſmrti ſeide, wlaſek ſ hlawi geho nezahyne. k tez45) myerzie tiezi o bili a46) o drziewi47) neplodnem, take-li ſu ſie narodili w onech dnech, kdiz gich48) piſmo nepa- 40 matuge, gedno bile49) fiemenne a drziewie plodne? Rzeczeno muoz biti, ze kterez nynye ſu neplodne, przied hrziechem czynyli fu nyekteri plod, Ale po hrziechu50) rodie fie czlowieku wiecze51) ku praczi nezli k uzitku. Anebo po ſhrzieſſeny narodili ſu ſie; neb po ſhrzieſſeny'2) rzeczeno geſt (Gen. 3./ czlowieku: Trnye a hlozie ploditi 2a) tobie bude zemye. Nebo kterez koly- 45 wiek53) wieczi zemye ſie przidrzie, ti plod neſu, tocziff vzitek zgewny neb tayny. Ale ze Ribam a ptakom rzeczeno geſt: roſte a mnozte ſie, take o nych tez54) mame55) rozumyeti, aczkolywiek56) nenye rzeczeno, neb to gest obeczny57) poczatek gich wſſech stworzienye. *Znamenai, ze z wodi dwa narodi wywedeny ſu, toczifſ plawagiczie 50 a letagiczie, ale z58) zemye truogie narodi, toczifſ chodiczie, hmyzagiczie a czepiragiczie.59) ☞ 1) K. Tuto o zpoſobe ſſeſte' dne; S. Tuto O ſſeſtem dni znamenay.2) K. okra- iſlyl. 3) K. padne pro hrziech w muku. 4) K. trzi. 5) K. tahugiczy. 6) Š. czerwowe. 7) K. czeperagiczy. 8) sch. v Š. 9) K. ſwych kofti. 10) K. yakžto. 11) K. a k íkodie. 12) K. a. 12a) sch. v K. 13) K. z mrlych. 14) K. narozeni na poczatku ſwieta. 15) K. niektere wieczy. 16) K. zkaženie; Š. z zkazene. 17) K. letagicze. 18) K. lagin. 19) iakozto — hnyleho sch. v K. 20) K. O tiech o wſfech. 21) K. kterez. 22) K. z. 23) Š. narozegi; narazegi neb sch. v K. 24) sch. v K. 25) K. zkazilych. 26) m. neb nebo v K. czyli. 27) K. Prawi to takto. 28) K. hubenſtwie. 29) K. bude czlowiek. 30) K. a neb. 31) K. gſe. 32) K. ge° totifs bozim. 33) kamelowym tocziff sch. v K. 34) Š. a nebo. 35) K. gev. 36) sch. v Š.; v K. a. 37) a pokorzi sch. v K. 38) K. dieffly. 39) K. prziklady. 40) Š. take. 41) K. gev mohu. 42) sch. v K. 43) K. y. 44) K. kolwiek. 45) K. k tey. 46) K. o obily. 47) K. o drzywie. 48) K. giz. 49) K. gedne obile. 50) K. po ſhrzefſeni. 51) K. wiecze czlowieku. 52) narodili — ſſhrzieſſeny sch. v K. i v Š. 52a) K. roditi. 53) K. kolwiek. 54) K. takez tez o nich. 55) K. mamy. 56) K. aczkolwiek. 57) K. obeczni. 58) K. s. 59) K. czeperagiczy.
14 Genesis. [Luk. 22./ kazenye, ti ſu po ſhrzieſſeny z zkazilich25) wyeczi ſie narodili. A take tiezy o fſkodlywich zwierzat, tak-li ſu ſtworzeny fíkodlywe, neb nebo26) naiprve tiche a potom vczynyeny fu czlowyeku fſkodlywe. Prawie,27) ze potom vczynyeny ſu fſkodlywe pro truogi wiecz: pro czlowieczie hubenye,28) 25 treſktanye a nauczenye; naiprwe czlowiek bude29) huben boleſti, kdiz bude vrazen, anebo30) ze ſie31) bogi vrazen biti, nebo bazen welika geſt muka. a treſktan bude, kdiz zwie, ze ſie mu to przihodilo pro hrziech geho. A nauczen bude, dywie fie ſkutkom bozym32) a gefſcze wiecze dywie ſie ſkutkom mrawenczowym nezli brzemenom kamelowym, tocziff33) welblu- 30 dowym; aneb31) kdiz vzrzie tito malitke wieczi, ze mu35) mohu ſſkoditi, rozpomene ſie y36) ponyzi a pokorzi7) ſie. aneb diefſ:38) wſſak nyektera zwierzata vraziegi druha zwierzata, a ty proto nebudu nycz trpieti, any opweny any nauczeny? Ale tiemy take czlowiek bude nauczen przikladem,39) nebo takez40) mohu gemu41) fſkoditi, k tomu take ſtworzeny fu42) nyektere, 35 abi bili gynym v pokrm. Ale opiet dieff, ze y na mrtwe lidi ſu liti; a45) na tom take czlowiek bude nauczen, abi ſie neſtraffil any hrozil izadneho ſmrti pokolenye, nebo kterymz koly 5a 2]wiek44) biehem ſmrti ſeide, wlaſek ſ hlawi geho nezahyne. k tez45) myerzie tiezi o bili a46) o drziewi47) neplodnem, take-li ſu ſie narodili w onech dnech, kdiz gich48) piſmo nepa- 40 matuge, gedno bile49) fiemenne a drziewie plodne? Rzeczeno muoz biti, ze kterez nynye ſu neplodne, przied hrziechem czynyli fu nyekteri plod, Ale po hrziechu50) rodie fie czlowieku wiecze51) ku praczi nezli k uzitku. Anebo po ſhrzieſſeny narodili ſu ſie; neb po ſhrzieſſeny'2) rzeczeno geſt (Gen. 3./ czlowieku: Trnye a hlozie ploditi 2a) tobie bude zemye. Nebo kterez koly- 45 wiek53) wieczi zemye ſie przidrzie, ti plod neſu, tocziff vzitek zgewny neb tayny. Ale ze Ribam a ptakom rzeczeno geſt: roſte a mnozte ſie, take o nych tez54) mame55) rozumyeti, aczkolywiek56) nenye rzeczeno, neb to gest obeczny57) poczatek gich wſſech stworzienye. *Znamenai, ze z wodi dwa narodi wywedeny ſu, toczifſ plawagiczie 50 a letagiczie, ale z58) zemye truogie narodi, toczifſ chodiczie, hmyzagiczie a czepiragiczie.59) ☞ 1) K. Tuto o zpoſobe ſſeſte' dne; S. Tuto O ſſeſtem dni znamenay.2) K. okra- iſlyl. 3) K. padne pro hrziech w muku. 4) K. trzi. 5) K. tahugiczy. 6) Š. czerwowe. 7) K. czeperagiczy. 8) sch. v Š. 9) K. ſwych kofti. 10) K. yakžto. 11) K. a k íkodie. 12) K. a. 12a) sch. v K. 13) K. z mrlych. 14) K. narozeni na poczatku ſwieta. 15) K. niektere wieczy. 16) K. zkaženie; Š. z zkazene. 17) K. letagicze. 18) K. lagin. 19) iakozto — hnyleho sch. v K. 20) K. O tiech o wſfech. 21) K. kterez. 22) K. z. 23) Š. narozegi; narazegi neb sch. v K. 24) sch. v K. 25) K. zkazilych. 26) m. neb nebo v K. czyli. 27) K. Prawi to takto. 28) K. hubenſtwie. 29) K. bude czlowiek. 30) K. a neb. 31) K. gſe. 32) K. ge° totifs bozim. 33) kamelowym tocziff sch. v K. 34) Š. a nebo. 35) K. gev. 36) sch. v Š.; v K. a. 37) a pokorzi sch. v K. 38) K. dieffly. 39) K. prziklady. 40) Š. take. 41) K. gev mohu. 42) sch. v K. 43) K. y. 44) K. kolwiek. 45) K. k tey. 46) K. o obily. 47) K. o drzywie. 48) K. giz. 49) K. gedne obile. 50) K. po ſhrzefſeni. 51) K. wiecze czlowieku. 52) narodili — ſſhrzieſſeny sch. v K. i v Š. 52a) K. roditi. 53) K. kolwiek. 54) K. takez tez o nich. 55) K. mamy. 56) K. aczkolwiek. 57) K. obeczni. 58) K. s. 59) K. czeperagiczy.
Strana 15
Genesis. 15 O ſtworzieny czlowieka.1) [Kap. IN./ 5 10 20 POtom ſie die o ſtworzeny2) takto: vczynme Czlowieka.3) y mluwy4) (Gen. 1.) otecz k ſynu a k Swatemu duchu. Anebo5) geft iako6) hlas obeczny7) wiſiech trzi perſon, tocziff oſob: vczynme, y naſſi.8) y uczynyen geft czlowiek k uobrazu boziemu duffi, a obraz bozi geft w bitoſti geho a w rozumu, nebo duch geſt rozumny iakozto Buoh. * ale podobenſtwie geft w9) cznoſtech, [5b 1] neb geſt10) dobra, mudra a ſprawedlywa. a ſ obrazemi1) zagiſte przieide czlowiek, neb gei ma i hrzieffie,12) Ale podobenſtwie czaſto zbaven [žalm 38.) bywa. Muzie a zenu ſtworzil gie12a) k tieleſenſtwi, wſſak diegi, ze gie ſtworzil pro duſſy. I die giel3) mnozſki,11) abi nebilo mnýeno, bi gie ermofroditi,15) tocziff namefiecznyki16) ſtworzil. awffak podle tiela vczynyen geſt czlowiek nyekterak k uobrazu boziemu, kdiz mu vſtal7) wýſoko geſt dal, abi boha 10vid. Ma. I, 1, 85.] a nebeſke wieczi widiali8) a naſledowal. A proto kdiz otazachu gednoho mylomudrczie, k czemu geſt bil19) vczynyen, Otpowiedie a rzka: abich patrzil na nebe a na20) nebeſke21) ſwietloſti. y da buoh czlowieku, abi 15 wladl gynymy zywuczymy. A proto we trzech wieczi2z) znamena fie czlowieczie duoftogenftwye: Naiprwe, ze netolyko 3) vczynyen geſt w rodu ſwem iakozto24) gyne wieczi ftworzene,25) ale ze geft take obraz bozi. Druhe ze geft 126) rozmyſlem vczy- nyen. neb27) w gynych ſkutcziech gedno rzekl geft buoh, a28) ynhed vczy- nyeny fu,29) Ale w tomto iako mezi ſobu30) rozmyflugiczie fie31) trzi per- ſony, tocziff trzi32) oſobi wecziechu: vczynme.33) Trzetie, ze pan buoh vſtawil gei panem wffiech zwierzat, abi gemu bili ku pokrmu a k uodiewu y34) dielu, neb geft wiediel, ze bude ſmrtedlnym. nebo przed ſhrzefſenym bile35) a owoce ftromowe, tocziff drziewie, dal buoh v pokrm lidem a zwyerzatom. 25 a ze w36) pokrm odtud ſbieragi,37) gefíto przed ſhrziefſenym nycz fſkodly- weho any neplodneho zemye z ſebe wywedla. A znamenai, ze w naywietſſich zwierzatech, iakozto we lwyech,38) ztratil czlowiek ſwe panſtwie, abi wiediel, ze geft take ztratil, y39) w naymenſſich, tocziff4o) w muchach, abi tudi ſwe hubenftwie poznal.11) Ale w proftrziednych zwierzatech panftwie oftaweno 30 mu geft k utieffeny, abi wyediel, ze geft myel panftwie y nad gynymy przed ſhrzieſſenym. 42) *Jakozto bi bilo rzeczeno: k pod[5b 1]ſtawief wey13) nebo bitoſty a rozumu czlowiek rzeczen geſt, bi myel obraz bozi a cznoſtem podoben- ftwie. vczynyen geft czlowiek44) k uobrazu boziemu iakozto k prziro- 35 zenftwi a ku podobenſtvym44a) iakozto k wdiecznoſte. [Žalm 32.] Rubrica.45) Znamenai, ze kdiz46) buoh wſſieczki potrziebi k uzitku47) czlowie- cziemu ſtworzil biefſe, potom pak take i czlowieka ſtworzi48) z zemye, a nad No h°. gynym wſſiem ſtworzenym gei vſtawy.49) a prawie, ze gei ſtworzil tak, 40 iako bi trzidczeti let50) ſtar bil, kdiz gei ſtworzil,51) a52) mudroſt Sfalomunowu, a filu Samſonovu, A kraſu Abfalono[5b 2]wu53) geft myel.
Genesis. 15 O ſtworzieny czlowieka.1) [Kap. IN./ 5 10 20 POtom ſie die o ſtworzeny2) takto: vczynme Czlowieka.3) y mluwy4) (Gen. 1.) otecz k ſynu a k Swatemu duchu. Anebo5) geft iako6) hlas obeczny7) wiſiech trzi perſon, tocziff oſob: vczynme, y naſſi.8) y uczynyen geft czlowiek k uobrazu boziemu duffi, a obraz bozi geft w bitoſti geho a w rozumu, nebo duch geſt rozumny iakozto Buoh. * ale podobenſtwie geft w9) cznoſtech, [5b 1] neb geſt10) dobra, mudra a ſprawedlywa. a ſ obrazemi1) zagiſte przieide czlowiek, neb gei ma i hrzieffie,12) Ale podobenſtwie czaſto zbaven [žalm 38.) bywa. Muzie a zenu ſtworzil gie12a) k tieleſenſtwi, wſſak diegi, ze gie ſtworzil pro duſſy. I die giel3) mnozſki,11) abi nebilo mnýeno, bi gie ermofroditi,15) tocziff namefiecznyki16) ſtworzil. awffak podle tiela vczynyen geſt czlowiek nyekterak k uobrazu boziemu, kdiz mu vſtal7) wýſoko geſt dal, abi boha 10vid. Ma. I, 1, 85.] a nebeſke wieczi widiali8) a naſledowal. A proto kdiz otazachu gednoho mylomudrczie, k czemu geſt bil19) vczynyen, Otpowiedie a rzka: abich patrzil na nebe a na20) nebeſke21) ſwietloſti. y da buoh czlowieku, abi 15 wladl gynymy zywuczymy. A proto we trzech wieczi2z) znamena fie czlowieczie duoftogenftwye: Naiprwe, ze netolyko 3) vczynyen geſt w rodu ſwem iakozto24) gyne wieczi ftworzene,25) ale ze geft take obraz bozi. Druhe ze geft 126) rozmyſlem vczy- nyen. neb27) w gynych ſkutcziech gedno rzekl geft buoh, a28) ynhed vczy- nyeny fu,29) Ale w tomto iako mezi ſobu30) rozmyflugiczie fie31) trzi per- ſony, tocziff trzi32) oſobi wecziechu: vczynme.33) Trzetie, ze pan buoh vſtawil gei panem wffiech zwierzat, abi gemu bili ku pokrmu a k uodiewu y34) dielu, neb geft wiediel, ze bude ſmrtedlnym. nebo przed ſhrzefſenym bile35) a owoce ftromowe, tocziff drziewie, dal buoh v pokrm lidem a zwyerzatom. 25 a ze w36) pokrm odtud ſbieragi,37) gefíto przed ſhrziefſenym nycz fſkodly- weho any neplodneho zemye z ſebe wywedla. A znamenai, ze w naywietſſich zwierzatech, iakozto we lwyech,38) ztratil czlowiek ſwe panſtwie, abi wiediel, ze geft take ztratil, y39) w naymenſſich, tocziff4o) w muchach, abi tudi ſwe hubenftwie poznal.11) Ale w proftrziednych zwierzatech panftwie oftaweno 30 mu geft k utieffeny, abi wyediel, ze geft myel panftwie y nad gynymy przed ſhrzieſſenym. 42) *Jakozto bi bilo rzeczeno: k pod[5b 1]ſtawief wey13) nebo bitoſty a rozumu czlowiek rzeczen geſt, bi myel obraz bozi a cznoſtem podoben- ftwie. vczynyen geft czlowiek44) k uobrazu boziemu iakozto k prziro- 35 zenftwi a ku podobenſtvym44a) iakozto k wdiecznoſte. [Žalm 32.] Rubrica.45) Znamenai, ze kdiz46) buoh wſſieczki potrziebi k uzitku47) czlowie- cziemu ſtworzil biefſe, potom pak take i czlowieka ſtworzi48) z zemye, a nad No h°. gynym wſſiem ſtworzenym gei vſtawy.49) a prawie, ze gei ſtworzil tak, 40 iako bi trzidczeti let50) ſtar bil, kdiz gei ſtworzil,51) a52) mudroſt Sfalomunowu, a filu Samſonovu, A kraſu Abfalono[5b 2]wu53) geft myel.
Strana 16
16 Genesis. 1) Š. za czlowieka přid. takto; K. Tuto o ſtworzeni prweho czlowieka. 2) K. o ſtworzeni czlowieka.3) K. czlowieka k obrazu naffemu. 4) K. mluwi tuto. 5) K. a neb. 6) sch. v K. 7) nadeps.; K. Š. obeczni. 8) K. naffy oſobu. 2) K. geft vczynieno we. 10) K. gt cznoſt. 11) K. s obzem(?). 12) Š. geft. 13) ps. v K. diege, ge přetrž. 14) K. ps. množíky, o vyškrab. 15) nadeps. ernyofroditi, 16) K. namieffeczniky. 17) K. a kdyz; oczy. 18) K. widal. 19) sch. v K. 20) nadeps. 21) Š. nebeſke wieczy a ſwietloſti; K. na nebeſke wieczy. 22) K. wieczech. 23) K. netolik. 24) K. w ſtworzeni yakożto. 25) K. ftworzene wieczy. 26) K. z. 27) K. nebo. 28) sch. v K. 29) K. byli. 30) K. febu. 31) sch. v K. 32) K. perſony — trzi sch. v K. 33) K. vczyńme czlowieka; etc. za tím přetrž. 34) K. k odiewu a k. 35) K. obile. 36) naps. a vyškr. v K. 37) K. zbiragi. 38) K. yako we lwych. 39) sch. v K. 4) K. totiz y. 41) K. poznal ſwe hubeſtwie. 42) K. ſhrzefſeni (za i e vyškrab.) ſwy. 43) K. k poſtawie ſwe; Š. k podſtatie ſwe. 41) vczynyen — czlowiek sch. v K. 112) K. ku podoběſtwi. 45) sch. v K. i Š. 46) K. kdy. 47) K. vžitky k potrzebie a k užitku. 48) K. ftworzyl. 49) K. vtawil. 50) K. we trzidczeti letech. 51) v K. sch. kdiz ſtworzil. 32) K. a f nim. 53) K. Š. v krafu Abfolonowu; geft myel sch. v K. [Kap. X.] O1) vſtaweny manzelſtwa. I Pozehna gich buoh, takto rzka: roſte a plodte ſie; a to bez przy- wynutie gich nemohlo biti. [6a 1] a tudi geft ſwiedomo, ze Buoh man- zelftwie muzie a zeny vſtawil geſt.2) A ſkrzie to potupeny ſu giedny ka- czierzi, gefſto prawie, bi ſkutek manzelſki nemohl biti bez hrziechu. Tiezi take,3) procz przed ſhrziefſenym dany ſu krmye czlowieku, ponowadzi) geſt5) neſmrtedlny? tomu takto odpowiedagi, ze ta neſmrtedlnoſt, w nyezto geft ftworzen, myela krmyemy powzdrzana biti, anyz geſt bila taka*) iakozto ona, genzto ma biti buduczie, neb ta nebude potrziebowati krmy. neb geſt ona bila, abi mohl neumrzieti.7) a tato bude, abi nemohl vmrziety. I widie buoh wſſieczkny wieczi, kterez geft bil vczynyl, i biechu welmy 10 dobre. nebo kazda wiecz ſama o ſobie bila geſt dobra, ale w obecznoſti wffieczki wieczi biechu welmy dobre. Jakozto oko na zwierzeti kraffie geſt, nezli kdiz geſt odluczeno, anebo wſſieczki wieczi biechu welmy dobre, tocziff obecznoſt dobrych wieczi prziedobre ſu bili, neb ti wieczi, kterez w nyei8) ſu ſamy o ſobie nynye, promyenyli ſu ſie w potupenve, awſſak gynym fu na vzitek; ale on geft wrchnye9) dobre. Ale10) o czlowieku nerzekl geſt11) buoh, iako o gynych wieczech: I widiel geft, ze biefſe dobre, neb geſt wiediel,12) ze brzo mai3) padnuti, tocziſi ſhrziefliti, aneb ze gefſcze ſwrchowany czlowiek nebieſſe, geliz bi z nyeho zena bila vczynyena,14) neb [Gen. 2.) fie potom die:15) [6a 2] nenye dobro czlowieku biti famemu.16) 5 15 [Gen. 1.] 20 1) K. Tuto o. 2)K. gt oftawil. 3) K. take tuto. 4) K. Š. poniewadž. 5) K. gt byl. 6) sch. v K. 7) K. vmrzieti. 8) Š. w nie: K. w ni. 3) Š. ſwrchnic. 10) K. A take. 11) sch. v K. 12) K. widiel. 13) K. že miel. 14) K. vczyniena byla žiena. 15) K. potom die ſe. 16) K. famemu vczyňme mu pomocz etc. [Kap. XI./ Gen. 2.] O otpoczywany w ſobotu.1) A Protoz dokonachu fie nebe a zemye. zaklenutie tuto geſt diela takto,2) ze fu ſtworzeny, zpoſobeny a okrafſleny, a proto fu dokonany a ſwrchowany. a proto3) ze w ſſeſternyem cziſle vczynyeny fu, a to prwe
16 Genesis. 1) Š. za czlowieka přid. takto; K. Tuto o ſtworzeni prweho czlowieka. 2) K. o ſtworzeni czlowieka.3) K. czlowieka k obrazu naffemu. 4) K. mluwi tuto. 5) K. a neb. 6) sch. v K. 7) nadeps.; K. Š. obeczni. 8) K. naffy oſobu. 2) K. geft vczynieno we. 10) K. gt cznoſt. 11) K. s obzem(?). 12) Š. geft. 13) ps. v K. diege, ge přetrž. 14) K. ps. množíky, o vyškrab. 15) nadeps. ernyofroditi, 16) K. namieffeczniky. 17) K. a kdyz; oczy. 18) K. widal. 19) sch. v K. 20) nadeps. 21) Š. nebeſke wieczy a ſwietloſti; K. na nebeſke wieczy. 22) K. wieczech. 23) K. netolik. 24) K. w ſtworzeni yakożto. 25) K. ftworzene wieczy. 26) K. z. 27) K. nebo. 28) sch. v K. 29) K. byli. 30) K. febu. 31) sch. v K. 32) K. perſony — trzi sch. v K. 33) K. vczyńme czlowieka; etc. za tím přetrž. 34) K. k odiewu a k. 35) K. obile. 36) naps. a vyškr. v K. 37) K. zbiragi. 38) K. yako we lwych. 39) sch. v K. 4) K. totiz y. 41) K. poznal ſwe hubeſtwie. 42) K. ſhrzefſeni (za i e vyškrab.) ſwy. 43) K. k poſtawie ſwe; Š. k podſtatie ſwe. 41) vczynyen — czlowiek sch. v K. 112) K. ku podoběſtwi. 45) sch. v K. i Š. 46) K. kdy. 47) K. vžitky k potrzebie a k užitku. 48) K. ftworzyl. 49) K. vtawil. 50) K. we trzidczeti letech. 51) v K. sch. kdiz ſtworzil. 32) K. a f nim. 53) K. Š. v krafu Abfolonowu; geft myel sch. v K. [Kap. X.] O1) vſtaweny manzelſtwa. I Pozehna gich buoh, takto rzka: roſte a plodte ſie; a to bez przy- wynutie gich nemohlo biti. [6a 1] a tudi geft ſwiedomo, ze Buoh man- zelftwie muzie a zeny vſtawil geſt.2) A ſkrzie to potupeny ſu giedny ka- czierzi, gefſto prawie, bi ſkutek manzelſki nemohl biti bez hrziechu. Tiezi take,3) procz przed ſhrziefſenym dany ſu krmye czlowieku, ponowadzi) geſt5) neſmrtedlny? tomu takto odpowiedagi, ze ta neſmrtedlnoſt, w nyezto geft ftworzen, myela krmyemy powzdrzana biti, anyz geſt bila taka*) iakozto ona, genzto ma biti buduczie, neb ta nebude potrziebowati krmy. neb geſt ona bila, abi mohl neumrzieti.7) a tato bude, abi nemohl vmrziety. I widie buoh wſſieczkny wieczi, kterez geft bil vczynyl, i biechu welmy 10 dobre. nebo kazda wiecz ſama o ſobie bila geſt dobra, ale w obecznoſti wffieczki wieczi biechu welmy dobre. Jakozto oko na zwierzeti kraffie geſt, nezli kdiz geſt odluczeno, anebo wſſieczki wieczi biechu welmy dobre, tocziff obecznoſt dobrych wieczi prziedobre ſu bili, neb ti wieczi, kterez w nyei8) ſu ſamy o ſobie nynye, promyenyli ſu ſie w potupenve, awſſak gynym fu na vzitek; ale on geft wrchnye9) dobre. Ale10) o czlowieku nerzekl geſt11) buoh, iako o gynych wieczech: I widiel geft, ze biefſe dobre, neb geſt wiediel,12) ze brzo mai3) padnuti, tocziſi ſhrziefliti, aneb ze gefſcze ſwrchowany czlowiek nebieſſe, geliz bi z nyeho zena bila vczynyena,14) neb [Gen. 2.) fie potom die:15) [6a 2] nenye dobro czlowieku biti famemu.16) 5 15 [Gen. 1.] 20 1) K. Tuto o. 2)K. gt oftawil. 3) K. take tuto. 4) K. Š. poniewadž. 5) K. gt byl. 6) sch. v K. 7) K. vmrzieti. 8) Š. w nie: K. w ni. 3) Š. ſwrchnic. 10) K. A take. 11) sch. v K. 12) K. widiel. 13) K. že miel. 14) K. vczyniena byla žiena. 15) K. potom die ſe. 16) K. famemu vczyňme mu pomocz etc. [Kap. XI./ Gen. 2.] O otpoczywany w ſobotu.1) A Protoz dokonachu fie nebe a zemye. zaklenutie tuto geſt diela takto,2) ze fu ſtworzeny, zpoſobeny a okrafſleny, a proto fu dokonany a ſwrchowany. a proto3) ze w ſſeſternyem cziſle vczynyeny fu, a to prwe
Strana 17
Genesis. 17 a ſwrchowane wſfiem cztitelom, 4a) kdiz cztu, ſie vkaze, neb z4) ſwich ſtran 5 ſhromazdenych czyny tuz fůmu,5) a toho w gynych cziſlech nenaleznefí, gedno w tomto a take w oſmymezidczietma.6) * I doplny buoh ſedmeho dne dielo ſwe, kterez gest vczynyl byl.7) Gyne przieNeſenye neb8) przi- lozenye ma ſſeſteho dne, a tehdi nenye vzadne proti tomu9) odpori. Ale zidowſka prawda ma ſedmeho dne, a protoz tiezi, geſt-li naplnyti ko- 10 necznye nyetczo ſkutka vczynyti, a proto kterak to muoze prawda biti, iakozto1o) fie die: I otpoczynul1) buoh ſedmy den. prawda geft, ze fedmy den vczynyl geft, y pozehnal gei geft,12) a potom otpoczynul geft. anebo naplnyl geft, tocziff naplneno vkazal, nebl4) kdiz nycz w nyem geft neuczynyl, tehdi ot diela noweho rodu otpoczynul geft. 15 [6b 1] neb geft nycz neuczynyl, gehozto bi w tu dobu bili3) nycz neuczynyl przyprawi tieleſne, tocziff tiel, neb podobenftwie, iakozto duffy. neb 4) ne iako vſtali rzeczen geſt, bi otpoczynul, ale ze geſt przieſtal. iakozto ſie die w Izaiaſfowi proroczie,15) ze Serafyn neymyegiechu otpoczywanye16) a rzkuce: Swati, Swati, Swati, tocziff neprzieftawachu tak rzekati. Nebo [1s. 6./ 20 otpoczynul geft ot diela, ale ne ot diel, tocziff nepotrziebugie diel swych, a geſt to rzeczeno iakozto zapieragicz, abi bil ſmyſl: otpoczynul ot diela, to geft neotpoczynul geft w swem diele, iakozto czlowiek obikl geft otpo- czywati w ſwem diele,17) aneb otpoczynul geft ot diela ſweho w ſobie fam, tocziff ot promyenyenofti18) diel geho, tocziff nepromyenenoft19) fie zgiewi, 25 nebo buoh w ſtoynoſti,20) tocziff w nemyenyenym ſwem ſtogie21) y hiba wſſiemy wieczmy. ale ze ſie die: ote wſſeho diela, czo gieft bil uczynyl, myeny,22) ze geft potrzieba diela, iehozto bil gefſcze23) neuczynyl, od nye- hozto-4) geft gefſcze25) neotpoczynul. neb geſt trzi diela vczynyl: ſtworzil, Opa dei. zpoſobil a okrafil. ale cztwrteho diela,26) tocziff rozplozenye, dielati ne- 30 przieſtawa. A pate dielo vczyny zagiſte, kdiz ſie prziepaîſe a chodie bude prziſluhowati, tu wſſak, kdez naiwietíſi27) pokoi geſt. y pochwali neb28) ILuk. 12./ pozehna ſedmy den, tocziff poſwietil [6b 2] gei,29) tocziff chtiel geft buoh, abi Swati a ſlawny bil. aneb wzdiczkny ot nyekterich narodow I take przed zakoné vſtawenym rzeczeno, ze geft zachowan Swatek Sobota. A to 35 zachowanye take w zakonye vſtaweno geft ſwieczenye, iako sie die: Pomny, abi den Swati30) ſwietil. *Strany ty toho cziſla rziekame, geſſto moze vkazana biti, kolika geſt w nyem. nebo acz kolywiek31) cziſlo ffefternye32) geſt z gednoho z pieti a ze dwu, awfſak kteri geſt geho diel, cztirzi neb piet, nemoz byti rzeczeno. [Boet. De cons. philos./ [Exod. 20./ 1) Š. Tuto maſs znamenati O odpocziwani w Sobotu; K. Tuto o odpoczywani a poſwieczeni ſoboty po vſily. 2) K. zaklenutie diela tuto takto ſe prawi. 3) Š. protoz. 4) sch. v K. 4a) K. czytelom. 3) K. fumy. 6) Š. w oſmimezcietma; K. w oſmmeſczyetma. 7) K. byl vczynil. 8) K. ne. 3) sch. v Š. K. te. 10) K. kterak to gt prawda yakož. 11) K. odpoczynul. 12) K. gt gey. 13) sch. v K. 14) K. Nebo. 15) K. yakoz ſe die w Izayaffowu proroczſtwi. 16) K. odpoczynutie; a sch. 17) iakozto — diele sch. v K. 18) K. promienoftí. 19) K. nepromienoft. 20) K. w; Š. w nemienieni taynoſti. 21) K. ftogi. 22) K. mienie. 23) K. gefftie byl. 24) Š. od niehoz. 25) K. gefftie byl. 26) sch. v K. 27) Š. na- wietffi. 28) K. nebo. 29) K. gt. 30) K. Š. fwateczni. 31) K. kolwiek. 32) K. czyfflo ffefterni. 2
Genesis. 17 a ſwrchowane wſfiem cztitelom, 4a) kdiz cztu, ſie vkaze, neb z4) ſwich ſtran 5 ſhromazdenych czyny tuz fůmu,5) a toho w gynych cziſlech nenaleznefí, gedno w tomto a take w oſmymezidczietma.6) * I doplny buoh ſedmeho dne dielo ſwe, kterez gest vczynyl byl.7) Gyne przieNeſenye neb8) przi- lozenye ma ſſeſteho dne, a tehdi nenye vzadne proti tomu9) odpori. Ale zidowſka prawda ma ſedmeho dne, a protoz tiezi, geſt-li naplnyti ko- 10 necznye nyetczo ſkutka vczynyti, a proto kterak to muoze prawda biti, iakozto1o) fie die: I otpoczynul1) buoh ſedmy den. prawda geft, ze fedmy den vczynyl geft, y pozehnal gei geft,12) a potom otpoczynul geft. anebo naplnyl geft, tocziff naplneno vkazal, nebl4) kdiz nycz w nyem geft neuczynyl, tehdi ot diela noweho rodu otpoczynul geft. 15 [6b 1] neb geft nycz neuczynyl, gehozto bi w tu dobu bili3) nycz neuczynyl przyprawi tieleſne, tocziff tiel, neb podobenftwie, iakozto duffy. neb 4) ne iako vſtali rzeczen geſt, bi otpoczynul, ale ze geſt przieſtal. iakozto ſie die w Izaiaſfowi proroczie,15) ze Serafyn neymyegiechu otpoczywanye16) a rzkuce: Swati, Swati, Swati, tocziff neprzieftawachu tak rzekati. Nebo [1s. 6./ 20 otpoczynul geft ot diela, ale ne ot diel, tocziff nepotrziebugie diel swych, a geſt to rzeczeno iakozto zapieragicz, abi bil ſmyſl: otpoczynul ot diela, to geft neotpoczynul geft w swem diele, iakozto czlowiek obikl geft otpo- czywati w ſwem diele,17) aneb otpoczynul geft ot diela ſweho w ſobie fam, tocziff ot promyenyenofti18) diel geho, tocziff nepromyenenoft19) fie zgiewi, 25 nebo buoh w ſtoynoſti,20) tocziff w nemyenyenym ſwem ſtogie21) y hiba wſſiemy wieczmy. ale ze ſie die: ote wſſeho diela, czo gieft bil uczynyl, myeny,22) ze geft potrzieba diela, iehozto bil gefſcze23) neuczynyl, od nye- hozto-4) geft gefſcze25) neotpoczynul. neb geſt trzi diela vczynyl: ſtworzil, Opa dei. zpoſobil a okrafil. ale cztwrteho diela,26) tocziff rozplozenye, dielati ne- 30 przieſtawa. A pate dielo vczyny zagiſte, kdiz ſie prziepaîſe a chodie bude prziſluhowati, tu wſſak, kdez naiwietíſi27) pokoi geſt. y pochwali neb28) ILuk. 12./ pozehna ſedmy den, tocziff poſwietil [6b 2] gei,29) tocziff chtiel geft buoh, abi Swati a ſlawny bil. aneb wzdiczkny ot nyekterich narodow I take przed zakoné vſtawenym rzeczeno, ze geft zachowan Swatek Sobota. A to 35 zachowanye take w zakonye vſtaweno geft ſwieczenye, iako sie die: Pomny, abi den Swati30) ſwietil. *Strany ty toho cziſla rziekame, geſſto moze vkazana biti, kolika geſt w nyem. nebo acz kolywiek31) cziſlo ffefternye32) geſt z gednoho z pieti a ze dwu, awfſak kteri geſt geho diel, cztirzi neb piet, nemoz byti rzeczeno. [Boet. De cons. philos./ [Exod. 20./ 1) Š. Tuto maſs znamenati O odpocziwani w Sobotu; K. Tuto o odpoczywani a poſwieczeni ſoboty po vſily. 2) K. zaklenutie diela tuto takto ſe prawi. 3) Š. protoz. 4) sch. v K. 4a) K. czytelom. 3) K. fumy. 6) Š. w oſmimezcietma; K. w oſmmeſczyetma. 7) K. byl vczynil. 8) K. ne. 3) sch. v Š. K. te. 10) K. kterak to gt prawda yakož. 11) K. odpoczynul. 12) K. gt gey. 13) sch. v K. 14) K. Nebo. 15) K. yakoz ſe die w Izayaffowu proroczſtwi. 16) K. odpoczynutie; a sch. 17) iakozto — diele sch. v K. 18) K. promienoftí. 19) K. nepromienoft. 20) K. w; Š. w nemienieni taynoſti. 21) K. ftogi. 22) K. mienie. 23) K. gefftie byl. 24) Š. od niehoz. 25) K. gefftie byl. 26) sch. v K. 27) Š. na- wietffi. 28) K. nebo. 29) K. gt. 30) K. Š. fwateczni. 31) K. kolwiek. 32) K. czyfflo ffefterni. 2
Strana 18
18 Genesis. Obnowenye drziewnícho.1 Gen. 2.] Tytot2) fu narozenye nebe a zemye. nyekterzi tuto ſkonawagi diela Gen. 4.] fefti dnow, a nyekterzi tamto: poznal Adam zenu ſwu. A gyny tuto: tot (Gen. 5.) ſu knyehy3) naroda Adamowa. ale opufſcziecze to, czoz geft4) mylne, przi- drzme ſie piſma. nebo5) ſtworzenye muzie a zeny ſpolu bil rzekl, a ti wſſak ſpolu nebili ſu vczynyeny, abi wiprawil to, czosa) geſt bil pod kratkoſti za- tworzil, oprawuge y o6) gynych wieczech. neb tuto gmeno?) naroda muoz przyiato biti czynytedlnye, toczifi diela neb ſkutki bozie, aneb trpielywie,8) toczifí rodile ot boha. a take nema biti mynuto, gefíto fie die: vczynyl wſſeczko prutie prwe, nezli ſie vrodilo na zemy, a bile9) prwe, nezli ſie plodilo, a drziewe10) bil rzekl prutie, iakz nahle by vczynyeno, tak ynhed wzroftle a magiell) plod, A bil wzroftli a magie fiemye.12) k tomu fie die,13) ze dwa gîta bila14) obiczegie bozſkeho dielanye, iako geſt powiedieno, toczif prziprawny15) a bitoſtywy. y vczyny16) gie prziprawnye drziewe, nezli ſu wznykli, a plod abi neſli 17a 11 bitoftlywi. aneb gynak, iakoz myeny17) potomnye piſmo, kdizto die: gefícze pan boh nebiefſe feſlal 15 díczie na zemy, y vczyny zagiſte ti wieczi w tu dobu dokonane a ſwrchowane bitedlywiel8) drziewe, nezli ſu wznykli, a plod abi neſli, iakozto y nynye czynye, wffak znenahla19) f dobrotu rofi wlite, a lidíkym dielem20) przi- pomahagice, abi wzefílo a zralo. neb w tu dobu ſtudnyczie obwlaziewaffe-1) zemy, iakozto nylus Egiptíku22) zemy czaſnye po rozlicznych kragynach, 20 iakoz·3) ſie nadiegi Jordan przed potopenym pieti myeft wffieczki24) myefta obwlazowaſſe ſwymy czafi, tocziff gednak ono a25) gednak druhe ſwym rzadem. Jakozto o nyekterich ſtudnycziech prawi, genz Auguftyn26) dywnymy czaſi nyekaku wſſiczku kragynu obwlazugie, neb26a) kdiz bi ſpolu po gednu wſſiczku zemy obwlazili a zmoczili,27) rzekli bichme, bi bil po- 25 woden neb potopa. Aneb ze ſie tu czte ſtudnycie, ale negedna, mnozſtwie [Evod. 5.I myeny28) anebo znamenawa, iako tuto: przigide kobilka.29) [Deut. 11. Is. 23./ 5 10 1) Š. O obnoweni; K. Tuto obnowenie drzewe rzeczenych wieczy kratcze. 2) K. Totot. 3) K. knihy. 4) K. gefti. 5) K. Nebe (!). 5a) Š. czoz. 6) K. m. y o — po. 7) K. gmena. s) K. trpeliwe. 2) K. obilee. 10) Š. drziewie (!). 11) K. wzroftly a magicz; Š. magi (nedops.). 12) K. a magicz ſemie. 13) K. die takto. 14) K. byli ſta. 15) K. prziprawoy (!). 16) K. vczynil; y sch. 17) K. minie. 18) K. bytedliwe. 19) Š. wznenahla. 20) K. diele (nedops.). 21) K. Š. obwlazowaſſe. 22) K. Š. Egipíku. 23) K. yakozto. 24) K. wíſeczka. 25) sch. v K. 26) K. Auguftin genž. 26a) Š. nebo. 27) K. ſmoczyli. 28) K. mienie. 29) K. kobylka etc. [Kap. XII./ O ſtworzieny prweho czloweka.1) Tworzi boh2) czlowieka z hlyny zemſke. Tutot3) naiprwe nazywa buoha4) panem, nebo5) w tu dobu naiprwe6) geſt myel wlaſtenſki ſluhu, (Moudr 10./ tocziff dielagiczieho. po obnoweny rzieczy drziewnye prawi hlube o ſtwo- ☞ rzeny obu czlowieku, a naiprwe o muzi. ale ze gſta7) dwie ſtranye czlo- [7a 2]wieka, y prawi o obu ſtranu, neb k tielu ſluſſie to, geſſto ſie die: ſtworzil czlowieka z hlyny zemye. a k duſſi:8) y wdechl dichanye, iakobi Gen. 2.) 5
18 Genesis. Obnowenye drziewnícho.1 Gen. 2.] Tytot2) fu narozenye nebe a zemye. nyekterzi tuto ſkonawagi diela Gen. 4.] fefti dnow, a nyekterzi tamto: poznal Adam zenu ſwu. A gyny tuto: tot (Gen. 5.) ſu knyehy3) naroda Adamowa. ale opufſcziecze to, czoz geft4) mylne, przi- drzme ſie piſma. nebo5) ſtworzenye muzie a zeny ſpolu bil rzekl, a ti wſſak ſpolu nebili ſu vczynyeny, abi wiprawil to, czosa) geſt bil pod kratkoſti za- tworzil, oprawuge y o6) gynych wieczech. neb tuto gmeno?) naroda muoz przyiato biti czynytedlnye, toczifi diela neb ſkutki bozie, aneb trpielywie,8) toczifí rodile ot boha. a take nema biti mynuto, gefíto fie die: vczynyl wſſeczko prutie prwe, nezli ſie vrodilo na zemy, a bile9) prwe, nezli ſie plodilo, a drziewe10) bil rzekl prutie, iakz nahle by vczynyeno, tak ynhed wzroftle a magiell) plod, A bil wzroftli a magie fiemye.12) k tomu fie die,13) ze dwa gîta bila14) obiczegie bozſkeho dielanye, iako geſt powiedieno, toczif prziprawny15) a bitoſtywy. y vczyny16) gie prziprawnye drziewe, nezli ſu wznykli, a plod abi neſli 17a 11 bitoftlywi. aneb gynak, iakoz myeny17) potomnye piſmo, kdizto die: gefícze pan boh nebiefſe feſlal 15 díczie na zemy, y vczyny zagiſte ti wieczi w tu dobu dokonane a ſwrchowane bitedlywiel8) drziewe, nezli ſu wznykli, a plod abi neſli, iakozto y nynye czynye, wffak znenahla19) f dobrotu rofi wlite, a lidíkym dielem20) przi- pomahagice, abi wzefílo a zralo. neb w tu dobu ſtudnyczie obwlaziewaffe-1) zemy, iakozto nylus Egiptíku22) zemy czaſnye po rozlicznych kragynach, 20 iakoz·3) ſie nadiegi Jordan przed potopenym pieti myeft wffieczki24) myefta obwlazowaſſe ſwymy czafi, tocziff gednak ono a25) gednak druhe ſwym rzadem. Jakozto o nyekterich ſtudnycziech prawi, genz Auguftyn26) dywnymy czaſi nyekaku wſſiczku kragynu obwlazugie, neb26a) kdiz bi ſpolu po gednu wſſiczku zemy obwlazili a zmoczili,27) rzekli bichme, bi bil po- 25 woden neb potopa. Aneb ze ſie tu czte ſtudnycie, ale negedna, mnozſtwie [Evod. 5.I myeny28) anebo znamenawa, iako tuto: przigide kobilka.29) [Deut. 11. Is. 23./ 5 10 1) Š. O obnoweni; K. Tuto obnowenie drzewe rzeczenych wieczy kratcze. 2) K. Totot. 3) K. knihy. 4) K. gefti. 5) K. Nebe (!). 5a) Š. czoz. 6) K. m. y o — po. 7) K. gmena. s) K. trpeliwe. 2) K. obilee. 10) Š. drziewie (!). 11) K. wzroftly a magicz; Š. magi (nedops.). 12) K. a magicz ſemie. 13) K. die takto. 14) K. byli ſta. 15) K. prziprawoy (!). 16) K. vczynil; y sch. 17) K. minie. 18) K. bytedliwe. 19) Š. wznenahla. 20) K. diele (nedops.). 21) K. Š. obwlazowaſſe. 22) K. Š. Egipíku. 23) K. yakozto. 24) K. wíſeczka. 25) sch. v K. 26) K. Auguftin genž. 26a) Š. nebo. 27) K. ſmoczyli. 28) K. mienie. 29) K. kobylka etc. [Kap. XII./ O ſtworzieny prweho czloweka.1) Tworzi boh2) czlowieka z hlyny zemſke. Tutot3) naiprwe nazywa buoha4) panem, nebo5) w tu dobu naiprwe6) geſt myel wlaſtenſki ſluhu, (Moudr 10./ tocziff dielagiczieho. po obnoweny rzieczy drziewnye prawi hlube o ſtwo- ☞ rzeny obu czlowieku, a naiprwe o muzi. ale ze gſta7) dwie ſtranye czlo- [7a 2]wieka, y prawi o obu ſtranu, neb k tielu ſluſſie to, geſſto ſie die: ſtworzil czlowieka z hlyny zemye. a k duſſi:8) y wdechl dichanye, iakobi Gen. 2.) 5
Strana 19
Genesis. 19 10 20 25 rzekl: tielo geft vczynyl z zemye a duffy z nyczehoz. Gyne przekladanye ma: wdunul, a to nenye podobne o bohu, iakozto ſu2) nyekterzi mnyeli,10) wffak boh krku nema any duchu.11) I die fie: wdechl geft, tocziff duch geft vczynyl. a takez wdunul geft, tocziff dutie, to gefti2) duffi vczynyl [Is. 57.] geſt. a proto w Ifaia13) proroku pſano geſt: wſſelikake14) dutie ia ſem i vczynyl. A geffto fie die w twarz, to geft ſkrzie Synodochen tu figuru, toczifi taku zpoſobu, ze kdiz ſe menu15) gieden diel neb giedna czaftka,16) tehdi ſie wſſieczka wiecz ſpolkem znamenawa, tocziff geden diel za wiſeczko 15 ſie rozumye. neb geſt wſſeho czlowieka tak obzywil, Ale gedno twarz geft menowal, iakozto diel aneb17) ftranu naíduoftoynyeiffy 18) neb twarz wſſieczki ſmyſli przygyma. A take tu duſfi a to dichanye zywota nazywa, neb ſkrzie nye czlowiek dicha a zyw geſt. A potom die: duffie zywuczie, tocziff zywa w ſobie, v wiecznoſti zywota zywuczieho, 19) nehibagiczieho, tocziſ mynuteho, iako howadowei20) duffy. Tomu myeſtu ne dobrzie rozumyel plato a rzka: boh geſt duſfi ſtworzil, a Andiele fu tielo vczynyli, tu kdez Plato. fie die: o bohowe bohow nebeſkich, [7b 1] gichzto czynytel a otecz ia gſem. Ale ze nyekterzi prawie, bi duſſie z bozie bitoſti bila vczynyena, to nemuoz oſtati, neb bi to bilo tak, tehdi bi 1) nemohl czlowiek hrzieſſyti. a opiet gyny diele mezi dichany a duffi, rzkucz: dichanye zywota geft duch ſwati, a prawie, bi w tu dobu czlowiek bil dan ku proroczſtwi iako Adamovi, genz geſt rzekl: to nynye koft z mych koſti.22) a opiet gyny23) diele, dichanye naziwagicz nyekakym duchem tieleſnym w tiele zwierzeczym, genz take piet ſmyflow czyny, A to take znenahla zhaſne w nyem, a kdiz-4) 30 vmrzie zwierzie, na nyekterei ftranye tiela gefícze poczygi toho duchu, aczkoli w druhei ſtranye vhaſl geſt. a uczynyen geſt czlowiek w muzíkem25) wieku, ſmrtedlny y neſmrtedlny, tocziff moha vmrzieti a moha26) neumrzieti, a duſſie w tielo prwe vczynyene wlita neb wpuſſczena. Take tiezi, zdali bi w tom tiele, kdiz27) gi wpuſſczowachu,28) anebo wnye29) bila ſtworzena, 35 a geftli giei30) dano ot przirozenye chtieti wtielowanye, tocziff w tielo wſtupiti. zagifte czoz kolywiek I ny fie ftalo31) geft neb vczynyeno, to ſam boh wie. A o potô ftworzenych32) fie die, ze w tiech tielach,33) kdiz gie wlewa, tehdi gie tworzi. 1) K. Tuto o ſtworzeni prwotworzene° czlowieka.2) K. pan buoh. 3) K. Tuto. 4) a nadeps. Š. buoh a. 5) K. neb. 5) K. nayprw. 7) K. fte. s) K. k duffy to, gefſto ſe die. 9) sch. v K. 10) K. mnely rzkucz. 11) K. nema duchu ani krku. 12) dutie to geft sch. v K. 13) K. Š. Yzaiaffowi. 14) K. wfſelike. 15) K. ſe mnu. 16) K. czafto die. 17) Š. neb. 18) K. naydo- ftonieyffy (!). 13) Š. žiwuczieho a. 20) ei nadeps. Š. howadowe. K. hadowey (!). 21) sch. v Š. 22) K. kofti yakož potom vílifs. 23) K. ginde. 24) K. kdy; a sch. 25) Š. sch. geft; y nemoha vmrzieti. 26) K. w muzkem. 27) K. kdy. 28) K. vpuſíczowachu. 29) K. wni. 30) K. gi; Š. gic. 31) K. ftalo ſe. 32) K. A pak v potomnich ftworzeni. 33) K. tielech. O1) ragy a o drziewy.2) [Kap. XIII.] I fſcziepowal, tocziff3) vczynyl pan boh Rai [7b 2] Rozkoffie4) ot poczatka.5) Czo kdizs) bi kto7) otazal, oſtal-li geſt czlowiek w tom myeftie, 2*
Genesis. 19 10 20 25 rzekl: tielo geft vczynyl z zemye a duffy z nyczehoz. Gyne przekladanye ma: wdunul, a to nenye podobne o bohu, iakozto ſu2) nyekterzi mnyeli,10) wffak boh krku nema any duchu.11) I die fie: wdechl geft, tocziff duch geft vczynyl. a takez wdunul geft, tocziff dutie, to gefti2) duffi vczynyl [Is. 57.] geſt. a proto w Ifaia13) proroku pſano geſt: wſſelikake14) dutie ia ſem i vczynyl. A geffto fie die w twarz, to geft ſkrzie Synodochen tu figuru, toczifi taku zpoſobu, ze kdiz ſe menu15) gieden diel neb giedna czaftka,16) tehdi ſie wſſieczka wiecz ſpolkem znamenawa, tocziff geden diel za wiſeczko 15 ſie rozumye. neb geſt wſſeho czlowieka tak obzywil, Ale gedno twarz geft menowal, iakozto diel aneb17) ftranu naíduoftoynyeiffy 18) neb twarz wſſieczki ſmyſli przygyma. A take tu duſfi a to dichanye zywota nazywa, neb ſkrzie nye czlowiek dicha a zyw geſt. A potom die: duffie zywuczie, tocziff zywa w ſobie, v wiecznoſti zywota zywuczieho, 19) nehibagiczieho, tocziſ mynuteho, iako howadowei20) duffy. Tomu myeſtu ne dobrzie rozumyel plato a rzka: boh geſt duſfi ſtworzil, a Andiele fu tielo vczynyli, tu kdez Plato. fie die: o bohowe bohow nebeſkich, [7b 1] gichzto czynytel a otecz ia gſem. Ale ze nyekterzi prawie, bi duſſie z bozie bitoſti bila vczynyena, to nemuoz oſtati, neb bi to bilo tak, tehdi bi 1) nemohl czlowiek hrzieſſyti. a opiet gyny diele mezi dichany a duffi, rzkucz: dichanye zywota geft duch ſwati, a prawie, bi w tu dobu czlowiek bil dan ku proroczſtwi iako Adamovi, genz geſt rzekl: to nynye koft z mych koſti.22) a opiet gyny23) diele, dichanye naziwagicz nyekakym duchem tieleſnym w tiele zwierzeczym, genz take piet ſmyflow czyny, A to take znenahla zhaſne w nyem, a kdiz-4) 30 vmrzie zwierzie, na nyekterei ftranye tiela gefícze poczygi toho duchu, aczkoli w druhei ſtranye vhaſl geſt. a uczynyen geſt czlowiek w muzíkem25) wieku, ſmrtedlny y neſmrtedlny, tocziff moha vmrzieti a moha26) neumrzieti, a duſſie w tielo prwe vczynyene wlita neb wpuſſczena. Take tiezi, zdali bi w tom tiele, kdiz27) gi wpuſſczowachu,28) anebo wnye29) bila ſtworzena, 35 a geftli giei30) dano ot przirozenye chtieti wtielowanye, tocziff w tielo wſtupiti. zagifte czoz kolywiek I ny fie ftalo31) geft neb vczynyeno, to ſam boh wie. A o potô ftworzenych32) fie die, ze w tiech tielach,33) kdiz gie wlewa, tehdi gie tworzi. 1) K. Tuto o ſtworzeni prwotworzene° czlowieka.2) K. pan buoh. 3) K. Tuto. 4) a nadeps. Š. buoh a. 5) K. neb. 5) K. nayprw. 7) K. fte. s) K. k duffy to, gefſto ſe die. 9) sch. v K. 10) K. mnely rzkucz. 11) K. nema duchu ani krku. 12) dutie to geft sch. v K. 13) K. Š. Yzaiaffowi. 14) K. wfſelike. 15) K. ſe mnu. 16) K. czafto die. 17) Š. neb. 18) K. naydo- ftonieyffy (!). 13) Š. žiwuczieho a. 20) ei nadeps. Š. howadowe. K. hadowey (!). 21) sch. v Š. 22) K. kofti yakož potom vílifs. 23) K. ginde. 24) K. kdy; a sch. 25) Š. sch. geft; y nemoha vmrzieti. 26) K. w muzkem. 27) K. kdy. 28) K. vpuſíczowachu. 29) K. wni. 30) K. gi; Š. gic. 31) K. ftalo ſe. 32) K. A pak v potomnich ftworzeni. 33) K. tielech. O1) ragy a o drziewy.2) [Kap. XIII.] I fſcziepowal, tocziff3) vczynyl pan boh Rai [7b 2] Rozkoffie4) ot poczatka.5) Czo kdizs) bi kto7) otazal, oſtal-li geſt czlowiek w tom myeftie, 2*
Strana 20
20 Genesis. .. w nyemz geft vczynyen, na poli damaftſkem? Nee. a kdez przyneſen8) geſt? do Ragie, geſîto giei9) trzieti den bil ſſcziepil, tocziff ſſcziepi10) przi- prawil, y bilym11) y ftromy, tocziff12) ſſcziepi ot poczatka ſtworzenye, kdiz fiel3) zgyewi zemye, a kaza ſie zemy ploditi; neb ot poczatka, tocziff prwe ſtrany okrffla13a) zemye. Ale gyne przilozenye14) ma Ray w eden, tocziff w rozkoffiech, na wzchod flunczie.15) Eden zidowſki, latynye paradifus, Czeſki Rai.16) I geft myefto17) przierozkoffne, dalekeho wztiezenyels) ot zemye y ot morze y ot naffie19) zemye bidlyczie, mveſto tayne, bohem20) 10 a ot boha vczynyene, ze az do meſieczneho okolka fie dotika. a proto wodi21) potopi welike nedoſſli ſu tam. A take Ray ſlowe nebe ohnywe a duchowne,22) nebo geſt kragyna duchow. Take duchownye 3) Ray flowe zywot blahoſlaweny. I wywede21) w ragi boh z zemye25) rozliczne drzvewie, gymzto26) bi ſie czlowiek kochal widie, abi bil powzdrzan gieda. I wy- 15 wede, tocziff v wifoft daleko wzwede, aneb pro czlowieka wywede. A mezi rozlicznym drziewym v proſtrziedku iakozto duoſtoynyeifſie poſtawi drzewo zywota a drziewo wiedienye dobreho v zleho. I rzeczeno geft drziewo zywota27) ot vczynku, gefſto geſt myelo od przirozenye, abi, kdiz bi gie czaſto giedl, iako [8a 1] wyno zapogi, kdiz bi geho czlowiek czaſto 20 a mnoho giedl, wiecznu pewnoſti bi ſie ftwrdil, tak2s) abi izadnu29) ne- moczi, any ſtaroſti, any teſknoſti30) nemohl bi31) w horffie any w ſmrt vpadnutý. ale drziewo wiedienye dobreho a zleho rzeczeno geſt proto, czo geſt przifflo32) z geho giedenye. neb33) drziewe czlowiek newiediel geft, czo geſt zle, neb toho bil gefſcze31) nedofſel. A35) dobre rziekame zdrawie 25 a twrdoft, ale36) zle rziekame nemocz a mdloba, a tiech wieczi czlowiek gefſczie bieffe37) nepoznal any czil. I pozna gie38) zagifte ſkrzie wiedenve,39) neb z gednoho protywneho poznano bude druhe, ale ne ſkrzie doſſloſt po- kufſenye, iakozto lekarz geft, 10) kdiz zdraw geft,11) zna neduhi, Ale kdiz nemaha, wiecze pozna, nebo zna a czige,42) iakozto o dietieti rozkofſnye 30 krmenem rziekagi, ze13) newie, czo geft H1) zle. I zagifte gefſcze newie, kterak geſt dobre Anebo15) zle, to geſt nepoſluffenstwie, nebo po giedeny iak mnoho dobreis) bieffe47) poſluffenſtwie a iak18) mnoho zle nepoſlufſenſtwie, plato nemnye,49) bi to mohlo ſie przigiednati50) ſtromom nebo pnyem, obe to,51) tocziff drzewo52) zywota a drziewo wiedienye53) dobreho a zleho, y mnyel,51) 35 bi to bilo rzeczeno o czlowieku, proto ze geſt zyw a wieda, czo geft dobre a czo zle, I rziekl, bi to drzewo rzeczeno55) tieleſne56) k rozeznany duchow, [8a 2] genzto fu zywi a wiedie, czo geſt dobre a czo57) zle. a to,58) geſſto fie die: w proftrziedczie etc.,59) proto polozeno rzekl geſt,60) neb czlowiek geſt iako proftrziedek mezi ftworzitelem nad fobu61) polozenym a mezi 40 czitedlnymy wieczmy nad ſobu61) polozenymy. ale rozdielene62) bilo geft63) toho czlowieka61) ftworzenye ot ſtworzenye gynych lidi, rzekl65) geft proto dwe przyczynene, zywota a wiedienye dobreho a zleho. anebo66) geft to mnyenye, tocziff wtipenye pitagori myſtra toho, gefſto geft bil z famyos oftrowa tak rzeczeneho; neb iakozto w tom oftrowie Samyos geft figura, 45 tocziff podobenſtwie, prwe geft pen czieli a potom na wrchu roſochati 66a) 5
20 Genesis. .. w nyemz geft vczynyen, na poli damaftſkem? Nee. a kdez przyneſen8) geſt? do Ragie, geſîto giei9) trzieti den bil ſſcziepil, tocziff ſſcziepi10) przi- prawil, y bilym11) y ftromy, tocziff12) ſſcziepi ot poczatka ſtworzenye, kdiz fiel3) zgyewi zemye, a kaza ſie zemy ploditi; neb ot poczatka, tocziff prwe ſtrany okrffla13a) zemye. Ale gyne przilozenye14) ma Ray w eden, tocziff w rozkoffiech, na wzchod flunczie.15) Eden zidowſki, latynye paradifus, Czeſki Rai.16) I geft myefto17) przierozkoffne, dalekeho wztiezenyels) ot zemye y ot morze y ot naffie19) zemye bidlyczie, mveſto tayne, bohem20) 10 a ot boha vczynyene, ze az do meſieczneho okolka fie dotika. a proto wodi21) potopi welike nedoſſli ſu tam. A take Ray ſlowe nebe ohnywe a duchowne,22) nebo geſt kragyna duchow. Take duchownye 3) Ray flowe zywot blahoſlaweny. I wywede21) w ragi boh z zemye25) rozliczne drzvewie, gymzto26) bi ſie czlowiek kochal widie, abi bil powzdrzan gieda. I wy- 15 wede, tocziff v wifoft daleko wzwede, aneb pro czlowieka wywede. A mezi rozlicznym drziewym v proſtrziedku iakozto duoſtoynyeifſie poſtawi drzewo zywota a drziewo wiedienye dobreho v zleho. I rzeczeno geft drziewo zywota27) ot vczynku, gefſto geſt myelo od przirozenye, abi, kdiz bi gie czaſto giedl, iako [8a 1] wyno zapogi, kdiz bi geho czlowiek czaſto 20 a mnoho giedl, wiecznu pewnoſti bi ſie ftwrdil, tak2s) abi izadnu29) ne- moczi, any ſtaroſti, any teſknoſti30) nemohl bi31) w horffie any w ſmrt vpadnutý. ale drziewo wiedienye dobreho a zleho rzeczeno geſt proto, czo geſt przifflo32) z geho giedenye. neb33) drziewe czlowiek newiediel geft, czo geſt zle, neb toho bil gefſcze31) nedofſel. A35) dobre rziekame zdrawie 25 a twrdoft, ale36) zle rziekame nemocz a mdloba, a tiech wieczi czlowiek gefſczie bieffe37) nepoznal any czil. I pozna gie38) zagifte ſkrzie wiedenve,39) neb z gednoho protywneho poznano bude druhe, ale ne ſkrzie doſſloſt po- kufſenye, iakozto lekarz geft, 10) kdiz zdraw geft,11) zna neduhi, Ale kdiz nemaha, wiecze pozna, nebo zna a czige,42) iakozto o dietieti rozkofſnye 30 krmenem rziekagi, ze13) newie, czo geft H1) zle. I zagifte gefſcze newie, kterak geſt dobre Anebo15) zle, to geſt nepoſluffenstwie, nebo po giedeny iak mnoho dobreis) bieffe47) poſluffenſtwie a iak18) mnoho zle nepoſlufſenſtwie, plato nemnye,49) bi to mohlo ſie przigiednati50) ſtromom nebo pnyem, obe to,51) tocziff drzewo52) zywota a drziewo wiedienye53) dobreho a zleho, y mnyel,51) 35 bi to bilo rzeczeno o czlowieku, proto ze geſt zyw a wieda, czo geft dobre a czo zle, I rziekl, bi to drzewo rzeczeno55) tieleſne56) k rozeznany duchow, [8a 2] genzto fu zywi a wiedie, czo geſt dobre a czo57) zle. a to,58) geſſto fie die: w proftrziedczie etc.,59) proto polozeno rzekl geſt,60) neb czlowiek geſt iako proftrziedek mezi ftworzitelem nad fobu61) polozenym a mezi 40 czitedlnymy wieczmy nad ſobu61) polozenymy. ale rozdielene62) bilo geft63) toho czlowieka61) ftworzenye ot ſtworzenye gynych lidi, rzekl65) geft proto dwe przyczynene, zywota a wiedienye dobreho a zleho. anebo66) geft to mnyenye, tocziff wtipenye pitagori myſtra toho, gefſto geft bil z famyos oftrowa tak rzeczeneho; neb iakozto w tom oftrowie Samyos geft figura, 45 tocziff podobenſtwie, prwe geft pen czieli a potom na wrchu roſochati 66a) 5
Strana 21
Genesis. 21 50 toczifſ rozdwogeny: takez czlowiek nynye w prwnych ſwych wiekach zyw geft iako pen, nepozywagie fil ſwych, k rozomu67) danych; ale kdiz przigde k letom rozumu, tehdi rozezna mezi dobrym a zlym, tehdi tepruw geho ſkutczi ſu dobre aneb zle, ale tak nenye vczynyeno adamowy, ale i zywotem hnede8) dano geft gemus9) wiedienye70) dobreho y zleho, iako bi rzekl: vczynyen geft czlowiek tielefny, poddany bohu a zwierzatom przedlozeny,71) a poſpolu, toczifí hned72) pogednu bil geft zyw a wiediel geft, czo geft dobre a czo73) zle. 1) Š. Tuto o; K. Tuto ſe prawi o. 2) K. drziewi geho. 3) K. buoh totiz. 4) K. rozkofſy. 3) Š. poczatku. 6) Czo sch. v K.; kdy. 7) K. kto pak. s) K. przeneſen. 3) Š. giey byl. 10) první i nadeps. 11) K. byliem; y sch. 12) K. totiz y. 13) sch. v Š. 13a) K. Š. okrfflka. 14) K. przeloženie. 15) w eden — flunczie sch. v K. 16) K. rayg flowe. 17) K. mieſto rag. 18) K. daleko wztiezene. 19) K. od naffy. 20) Š. boham (!). 21) K. wody a. 22) Š. duchowe; K. duchownie. 23) K. duchowni. 24) K. widie (!). 25) K. buoh w ragi zemie. 26) K. gimizto. 27) a drziewo — zywota sch. v K. 28) K. A tak. 29) K. žadnu. 30) K. nemoczy. 31) K. nemohly. 32) K. przyneflo. 33) K. flifs neb. 34) K. gefftie byl. 35) K. pak. 36) K. a. 37) K. byl. 38) sch. v K. 39) i nadeps. 40) sch. v K. 41) K. gt zdraw. 42) K. pozna neb czyge a. 43) sch. v K. 44) sch. v K. 45) K. a neb. 46) Š. dobreo 47) K. bieffe dobre. 48) K. kterak. 19) K. Neb plato mnie. 30) K. przyrownati. 51) sch.vŠ 32) na konci vyškrab. ta. 53) K. widienie (!) 54) K. mniely. 55) o czlowieku — rzeczeno sch. v K. 56) K. tielefnie (druhé i nadeps.). 57) K. czo gt. 58) K. to flowo. 59) K. rage. 30) K Plato rzekl; geft sch. v K. 81) K. Š. febu. 62) K. rozdielenie. 63) bylo gt v K. dvakrát 64) toho czlowieka sch. v K. 65) K. I rzekl. 66) K. Nebo. 2) K. potom nawrchaty 67) K. Š. rozumu. 65) K. ynhed. 69) K. ge gt. 70) K. widienie. 71) sch. v K. 72) K. ynhed. 73) K. czo gt. O1) cztyrziech potocziech.2) [Kap. XIV.I Studnyczie neb potok [8b 1] wichaziefſe k uobwlazewany3) Ragie, tocziff drziewie raifke.1) a5) ſtudnycy°) muoze ſie znamenati neb rozumyeti7) (Gen. 2.) hlubokoft wſſech wod, aneb ſtudnyczie gedna za7a) mnoho ſtudnycz. A ob- wlazovati polozeno ieſt8) za przidawati mokroſti. y rzeczena geft zemye 5 w okolku, bi ſie ſmoczowala ot potokow po gieſkynyech a po pramenyech") podzemſkich, a po czieſtach cztrnaſti neb ffeftynaftil1) honow. A ta ſtud- nycie dieli fie we cztirzi potoki: gednomu12) diegi fyzon, iakozto yfidorus ffons. die, ze ot Gangara,13) krale zemyel4) Indie, rzeczen geft ganges, I wiklada fie fizon, iakoz15) Ifidorus prawi,16) katerua, tocziff17) zaſtup, neb defiet potokow przygyma, aneb promyenenenyel8) vft,19) ze fie myeny ot twar- noſti, gizto ma w ragi. Mieny fie take w rozlicznych myeítech trzmy wieczmy: na barwie, neb nyekde20) geft czift, a nyekde21) kalny, a gynde22) temny; A v welikoſti, neb23) nyekde geſt mali, a gynde rozffyrzeny; w24) czitedlnoſti, neb 5) nyekde ſtudeny a gynde horki. ten26) obchazie 15 zemy EJulach, toczifí Indi, a tiehne zlatti pieſek. a druhi potok rzeczen geft Geon27) neb gion, a ten28) take ſlowe Nylus, iakobi rzekl ziewa- nye29) zemye, aneb zemye,30) proto31) ze geft kalny; ten32) obchazie zemy murzienynſku. Gyna33) dwa potoki prwnymy gmeny flowu tigris 10
Genesis. 21 50 toczifſ rozdwogeny: takez czlowiek nynye w prwnych ſwych wiekach zyw geft iako pen, nepozywagie fil ſwych, k rozomu67) danych; ale kdiz przigde k letom rozumu, tehdi rozezna mezi dobrym a zlym, tehdi tepruw geho ſkutczi ſu dobre aneb zle, ale tak nenye vczynyeno adamowy, ale i zywotem hnede8) dano geft gemus9) wiedienye70) dobreho y zleho, iako bi rzekl: vczynyen geft czlowiek tielefny, poddany bohu a zwierzatom przedlozeny,71) a poſpolu, toczifí hned72) pogednu bil geft zyw a wiediel geft, czo geft dobre a czo73) zle. 1) Š. Tuto o; K. Tuto ſe prawi o. 2) K. drziewi geho. 3) K. buoh totiz. 4) K. rozkofſy. 3) Š. poczatku. 6) Czo sch. v K.; kdy. 7) K. kto pak. s) K. przeneſen. 3) Š. giey byl. 10) první i nadeps. 11) K. byliem; y sch. 12) K. totiz y. 13) sch. v Š. 13a) K. Š. okrfflka. 14) K. przeloženie. 15) w eden — flunczie sch. v K. 16) K. rayg flowe. 17) K. mieſto rag. 18) K. daleko wztiezene. 19) K. od naffy. 20) Š. boham (!). 21) K. wody a. 22) Š. duchowe; K. duchownie. 23) K. duchowni. 24) K. widie (!). 25) K. buoh w ragi zemie. 26) K. gimizto. 27) a drziewo — zywota sch. v K. 28) K. A tak. 29) K. žadnu. 30) K. nemoczy. 31) K. nemohly. 32) K. przyneflo. 33) K. flifs neb. 34) K. gefftie byl. 35) K. pak. 36) K. a. 37) K. byl. 38) sch. v K. 39) i nadeps. 40) sch. v K. 41) K. gt zdraw. 42) K. pozna neb czyge a. 43) sch. v K. 44) sch. v K. 45) K. a neb. 46) Š. dobreo 47) K. bieffe dobre. 48) K. kterak. 19) K. Neb plato mnie. 30) K. przyrownati. 51) sch.vŠ 32) na konci vyškrab. ta. 53) K. widienie (!) 54) K. mniely. 55) o czlowieku — rzeczeno sch. v K. 56) K. tielefnie (druhé i nadeps.). 57) K. czo gt. 58) K. to flowo. 59) K. rage. 30) K Plato rzekl; geft sch. v K. 81) K. Š. febu. 62) K. rozdielenie. 63) bylo gt v K. dvakrát 64) toho czlowieka sch. v K. 65) K. I rzekl. 66) K. Nebo. 2) K. potom nawrchaty 67) K. Š. rozumu. 65) K. ynhed. 69) K. ge gt. 70) K. widienie. 71) sch. v K. 72) K. ynhed. 73) K. czo gt. O1) cztyrziech potocziech.2) [Kap. XIV.I Studnyczie neb potok [8b 1] wichaziefſe k uobwlazewany3) Ragie, tocziff drziewie raifke.1) a5) ſtudnycy°) muoze ſie znamenati neb rozumyeti7) (Gen. 2.) hlubokoft wſſech wod, aneb ſtudnyczie gedna za7a) mnoho ſtudnycz. A ob- wlazovati polozeno ieſt8) za przidawati mokroſti. y rzeczena geft zemye 5 w okolku, bi ſie ſmoczowala ot potokow po gieſkynyech a po pramenyech") podzemſkich, a po czieſtach cztrnaſti neb ffeftynaftil1) honow. A ta ſtud- nycie dieli fie we cztirzi potoki: gednomu12) diegi fyzon, iakozto yfidorus ffons. die, ze ot Gangara,13) krale zemyel4) Indie, rzeczen geft ganges, I wiklada fie fizon, iakoz15) Ifidorus prawi,16) katerua, tocziff17) zaſtup, neb defiet potokow przygyma, aneb promyenenenyel8) vft,19) ze fie myeny ot twar- noſti, gizto ma w ragi. Mieny fie take w rozlicznych myeítech trzmy wieczmy: na barwie, neb nyekde20) geft czift, a nyekde21) kalny, a gynde22) temny; A v welikoſti, neb23) nyekde geſt mali, a gynde rozffyrzeny; w24) czitedlnoſti, neb 5) nyekde ſtudeny a gynde horki. ten26) obchazie 15 zemy EJulach, toczifí Indi, a tiehne zlatti pieſek. a druhi potok rzeczen geft Geon27) neb gion, a ten28) take ſlowe Nylus, iakobi rzekl ziewa- nye29) zemye, aneb zemye,30) proto31) ze geft kalny; ten32) obchazie zemy murzienynſku. Gyna33) dwa potoki prwnymy gmeny flowu tigris 10
Strana 22
22 Genesis. a Eufrates. [8b 2] Tigris geft zwierze31) welmy richle, a proto ten potok pro ſwu biftroft tomu zwierzeti rownohlas ma. ten tecze proti zemy Afirſkei. 20 prawi Joſefus,35) bi tigris flul diglat,36) tocziff oftri neb tieſny. a Eufrates, to geft plodny aneb37) vzyteczny, neb ſkrzie ktere38) kragyny tecze iakozto39) znamy, y mlczal39a) o nyem moizieff, neb geft w zemy kaldeiſkei,40) z nyezto bil abraham prziſſel. Ti cztirzie potoczi, iakozi1) ſmy rzekli, z te ſtudnyczie teku a dielie ſie, a opiet nyekterzi z nych mezi ſobu42) ſmyeffugy43) fie a 25 opiet fie rozdielugi; czaſto gie take zemye pohlczugie, a w mnohich myeftech opiet44) wynykagi. a proto o gich wznyknuti rozlicznye cztu mnozy. neb45) prawie, bi ganges wichaziel w myeftech cantafy46) hory,47) A nylus neda- leko ot atlante,48) neb prwe gei pohlti, a tu tiz bliz atlanta49) wynyka, tygris a Eufrates z armenye te50) zemye. 30 1) K. Tuto o. 2) K. potoczych rayſkych. 3) Š. k uoblazowaní; K. k oblazeni (e na konci přetrž.). 4) K. rayíke°. 5) a sch. v K. 6) K. Studnicze. 7) neb rozumyeti sch. v K. 7) K. rozumi ſe za. 7a sch. v K. s) Š. geft položeno. 9) K. po pramenich. 10) K. cztrnaditi neb ſfeftnaſti; Š. ffeftnaſti. 12) K. genž gedno). 13) K. Gangona. 14) K. z zemie. 15) K. yakožto. 16) K. die. 17) sch. v Š. 18) (!) K. promienienoft. 19) sch. v K. 20) K. niekdy. 21) K. niekdy. 22) K. gindy. 23) K. teež neb. 24) K. a w. 25) K. teez neb. 26) K. Ten potok. 27) v K. ps. Geon, e oprav vy, neb gion sch. 28) sch. v K. 29) K. zgiewanie. 30) aneb zemye sch. v K 31) K. A proto. 32) sch. v K. 33) K. A pak gina. 31) K. Geſt pak gedno zwierze Tygris czeſky zubr to gt. 35) K. tuto Jozephus antiquitatu. 36) K. tiglat. 37) K. neb. 35) K. kterezto. 39) K. gt welmi vziteczen a. 33a) K, mlczal gt. 40) Š. kaldeyſke. 41) Š. iakz; K. yako. 12) K. Š. feba. 43) K. zmiefugi. 44) sch. v K. 45) K. Nebo. 46) K. Cantafy. 47) K. hory tak rzeczene. 18) K. od lanthe; neb — atlanta sch. 43) sch. v Š. 30) K. tey. [Kap. XV.] O zabranyeny gedenye w ragy.1) WZdwizie2) pak buoh czlowieka ſ3) myeſta geho ſtworzenye, y po- Gen. 2.) ſtawi gei w Ragi, abi tu dielal; ale wſſak nedielagie pro potrziebu, ale pro rozkoff a oſtrabenye, a tak abi boh oſtrziehal toho czlowieka, anebo4) aby czlowiek ſtrziehl4a) Ragie a w nyem dielal, iakoz geſt rzeczeno. Nye- ktere5) knyehi6) nemagi toho, a tehdi geſt?) tento ſmyſl, abi dielal a oſtrzie- hal, toczifſ abi czlowiek znamenal dielo ſwe, abi czoz czyny8) na zemy oranym,9) abi to zacho[44a 1]wal na ſobie kazny, abi iakozto zemye gemu,10) takez abi on howiell1) ſwemu ſtworziteli. I przikaza giemu a rzka etc.12) Abi czlowiek wiediel, ze ma biti pod ſwym panem, y przigie ot pana boha przikazanye. a kazde przikazanye ſtogi we dwem, to geſti3) w przi- kazany a w zapowiedi, a proto obeho pozywal geſt14) pan boh. I przy- 10 kazal geſt15) ze wſſieho drziewie Rayſkeho gieſti, A zapowiediel, f16) drziewa wiedienye dobreho a zleho abi negedl. y dano geſt17) muzi przikazanye, abi ot muzie przifſlo k zenye,18) aneb ſnad19) kdiz bi zena20) vczynyena, tehdi dano bi21) obiema przikazanye ſpolu.22) I prziczyny pokutu, kdiz bi wzhrziely, I weczie: kterehoz koli dne gieſti budeſſ, ſmrti, tocziſſ duſſi-3) 15 vmrzefí, a potrziebu ſmrti budefí myeti. Ale gyne przielozenye24) vprziem- nyegie25) prawy: 6) fmrtedlny budete. Ale27) fedmdefat28) wykladatelow29) pokladagy mnozſki:30) kterehoz kolywiek31) dne budete gieſti, ſmrti 5
22 Genesis. a Eufrates. [8b 2] Tigris geft zwierze31) welmy richle, a proto ten potok pro ſwu biftroft tomu zwierzeti rownohlas ma. ten tecze proti zemy Afirſkei. 20 prawi Joſefus,35) bi tigris flul diglat,36) tocziff oftri neb tieſny. a Eufrates, to geft plodny aneb37) vzyteczny, neb ſkrzie ktere38) kragyny tecze iakozto39) znamy, y mlczal39a) o nyem moizieff, neb geft w zemy kaldeiſkei,40) z nyezto bil abraham prziſſel. Ti cztirzie potoczi, iakozi1) ſmy rzekli, z te ſtudnyczie teku a dielie ſie, a opiet nyekterzi z nych mezi ſobu42) ſmyeffugy43) fie a 25 opiet fie rozdielugi; czaſto gie take zemye pohlczugie, a w mnohich myeftech opiet44) wynykagi. a proto o gich wznyknuti rozlicznye cztu mnozy. neb45) prawie, bi ganges wichaziel w myeftech cantafy46) hory,47) A nylus neda- leko ot atlante,48) neb prwe gei pohlti, a tu tiz bliz atlanta49) wynyka, tygris a Eufrates z armenye te50) zemye. 30 1) K. Tuto o. 2) K. potoczych rayſkych. 3) Š. k uoblazowaní; K. k oblazeni (e na konci přetrž.). 4) K. rayíke°. 5) a sch. v K. 6) K. Studnicze. 7) neb rozumyeti sch. v K. 7) K. rozumi ſe za. 7a sch. v K. s) Š. geft položeno. 9) K. po pramenich. 10) K. cztrnaditi neb ſfeftnaſti; Š. ffeftnaſti. 12) K. genž gedno). 13) K. Gangona. 14) K. z zemie. 15) K. yakožto. 16) K. die. 17) sch. v Š. 18) (!) K. promienienoft. 19) sch. v K. 20) K. niekdy. 21) K. niekdy. 22) K. gindy. 23) K. teež neb. 24) K. a w. 25) K. teez neb. 26) K. Ten potok. 27) v K. ps. Geon, e oprav vy, neb gion sch. 28) sch. v K. 29) K. zgiewanie. 30) aneb zemye sch. v K 31) K. A proto. 32) sch. v K. 33) K. A pak gina. 31) K. Geſt pak gedno zwierze Tygris czeſky zubr to gt. 35) K. tuto Jozephus antiquitatu. 36) K. tiglat. 37) K. neb. 35) K. kterezto. 39) K. gt welmi vziteczen a. 33a) K, mlczal gt. 40) Š. kaldeyſke. 41) Š. iakz; K. yako. 12) K. Š. feba. 43) K. zmiefugi. 44) sch. v K. 45) K. Nebo. 46) K. Cantafy. 47) K. hory tak rzeczene. 18) K. od lanthe; neb — atlanta sch. 43) sch. v Š. 30) K. tey. [Kap. XV.] O zabranyeny gedenye w ragy.1) WZdwizie2) pak buoh czlowieka ſ3) myeſta geho ſtworzenye, y po- Gen. 2.) ſtawi gei w Ragi, abi tu dielal; ale wſſak nedielagie pro potrziebu, ale pro rozkoff a oſtrabenye, a tak abi boh oſtrziehal toho czlowieka, anebo4) aby czlowiek ſtrziehl4a) Ragie a w nyem dielal, iakoz geſt rzeczeno. Nye- ktere5) knyehi6) nemagi toho, a tehdi geſt?) tento ſmyſl, abi dielal a oſtrzie- hal, toczifſ abi czlowiek znamenal dielo ſwe, abi czoz czyny8) na zemy oranym,9) abi to zacho[44a 1]wal na ſobie kazny, abi iakozto zemye gemu,10) takez abi on howiell1) ſwemu ſtworziteli. I przikaza giemu a rzka etc.12) Abi czlowiek wiediel, ze ma biti pod ſwym panem, y przigie ot pana boha przikazanye. a kazde przikazanye ſtogi we dwem, to geſti3) w przi- kazany a w zapowiedi, a proto obeho pozywal geſt14) pan boh. I przy- 10 kazal geſt15) ze wſſieho drziewie Rayſkeho gieſti, A zapowiediel, f16) drziewa wiedienye dobreho a zleho abi negedl. y dano geſt17) muzi przikazanye, abi ot muzie przifſlo k zenye,18) aneb ſnad19) kdiz bi zena20) vczynyena, tehdi dano bi21) obiema przikazanye ſpolu.22) I prziczyny pokutu, kdiz bi wzhrziely, I weczie: kterehoz koli dne gieſti budeſſ, ſmrti, tocziſſ duſſi-3) 15 vmrzefí, a potrziebu ſmrti budefí myeti. Ale gyne przielozenye24) vprziem- nyegie25) prawy: 6) fmrtedlny budete. Ale27) fedmdefat28) wykladatelow29) pokladagy mnozſki:30) kterehoz kolywiek31) dne budete gieſti, ſmrti 5
Strana 23
Genesis. 23 20 vmrzete. A protoz nyekterzi wierzie obemu rzeczeny, Ale tuto zamye- ſknano geſt. I stalo sie geft toto przikazanye ſkrzie nyektere stworzenye poddane, iakozto y nam ſkrzie proroki A Andieli. 1) K. Tuto o przykazani a zabranieni (e na konci pretrž.) gedenie owocze. 2) I Zdwiže. 3) K. z. 4) K. a neb. 43) K. oftrziehal, 5) K. a niektere. 6) K. Š. knihy. 7) K. toho píano a gt. s) K. czynie. 9) K. oranim (za i přetrž. e) na emi. 10) K. ge howie. 11) K. aby take howiel. 12) K. a rzka hleday aby tohoto drzewa neokufſel, a to proto gemu przykazal. 13) K. ge. 14) Š. gt poziwal; K. pan buoh požiwal gt. 15) sch. v Š.; K. geV. 16) K. z. 17) v Š. sch. 18) K. k ženie przifílo. 19) Š. a nebo; sch. ſnad. 20) K. žena by. 21) K. bylo. 22) sch. v K. 23) ps. duffie, e vyškrab. 24) Š. przilozenie. 25) K. vprzymiegi. 25) K. prawi takto. 27) K. Ale gine. 28) K. ſedmdeffat; Š. ſedmdeſate. 29) K. wykladaczuow. 30) K mnozíky rzkucz. 31) K. kolwiek. O wmyeſſeny rozlyczneho wykladanye.1) Rozlicznem prziekladany tuto gednu pro kratkoft powieme: przied wtielowanym2) bozym trzi ſta a gedno a ffeftdefat3) let, za czaſa4) 144a 2] ptoloma filadelfi 5) fedmdefat6) wikladaczow7) iako8) ktwiechu, a po boziem wítupeny po Stu Cztwrtehomezidczietma9) leta Akwyla10) prwy wy- 5 kladacz zl1) rzieczi zidowſke w rzieczku rziecz, kdezto Adryan kralowaſſe, iako ktwiefſe;12) potom po cztirzech a po pietidczat13) letech, kdizto kralowaffe Theodoton;14) potom po oſmy letech pate ſkladanye w geru- falemye bi nalezeno; a proto ze toho ſkladanye ſkladacz nebi oznamen, proto flowe wlgata, tocziff zgewena.15) potom po oſmynaft16) letech pod 10 Allekfandrem Origenes oprawil7) fedmdefat wykladaczow f afteriſcem a abelem.18)* potom19) ti wſliczkny z rzieczi20) zidowſke w21) Rzieczku przielozili ſu. A kterziz22) fu z Rzieczíkeho23) w latyníku prziekladali, ty ſu bily mnozi. Neb w prwnyem ſboru krzieſtanſkem wiedci, tocziff vmyelczi obu iaziku z Rzieczíke w latyníku rziecz wikladachu. a napoſledy24) Jero- 15 nym z zidowſke w latynſku rzecz przielozil, gehozto ſkladanye nynye wſadi fie drzyme.25) [44b 1] Afteriſcus flowieffe26) iako paragraff, toczifí podle piſma,27) ten28) traſſe, iakozto prawda zydowſka traſſe. Ale obelus bieſſe iako geden, geſſto geſt29) nebil z prawdi zidowſke, a30) ſlowiefſe Jugulacio, to geſt zahrdlenye, 20 a31) iakozto z ſmyſla prawdi wywodie czlowieka. 1) K. wykladanie ſe czte; Š. takto. 2) K. wtielenim (za posl. i přetrž. e) boziem. 3) K. ffedefat. 4) Š. czafu. 5) K. phyladelffy. 5) sch. v K. 7) K. wykladaczowe. 3) Š. iak. 9) K. po ſtu a cztwrtehomeczytma; Š. poſtu cztrmezczietme°. 10) K. Aquila. 11) sch. v K. 12) K. ktwie ſe. 13) K. po piedefat. 14) Š. Theodoten. 15) K. zwegeno (!). 16) K. po oſmnad- czti; Š. ofmnaft. 17) K. tak prawi. 18) K. obelem. 19) K. potom pak. 20) K. wſeczkny rzeczy. 21) K. w rzecz. 22) K. A kterzy. 23) K. z rzeczíkey. 24) K. naypoſledy. 25) K. drżyme naywiecz. 26) K. gt; iako sch. 27) K. podle piſma niekake przetrženie. 28) K. neb. 29) gefſto sch. v K.; geft sch. v Š. 30) K. ten. 31) sch. v K.
Genesis. 23 20 vmrzete. A protoz nyekterzi wierzie obemu rzeczeny, Ale tuto zamye- ſknano geſt. I stalo sie geft toto przikazanye ſkrzie nyektere stworzenye poddane, iakozto y nam ſkrzie proroki A Andieli. 1) K. Tuto o przykazani a zabranieni (e na konci pretrž.) gedenie owocze. 2) I Zdwiže. 3) K. z. 4) K. a neb. 43) K. oftrziehal, 5) K. a niektere. 6) K. Š. knihy. 7) K. toho píano a gt. s) K. czynie. 9) K. oranim (za i přetrž. e) na emi. 10) K. ge howie. 11) K. aby take howiel. 12) K. a rzka hleday aby tohoto drzewa neokufſel, a to proto gemu przykazal. 13) K. ge. 14) Š. gt poziwal; K. pan buoh požiwal gt. 15) sch. v Š.; K. geV. 16) K. z. 17) v Š. sch. 18) K. k ženie przifílo. 19) Š. a nebo; sch. ſnad. 20) K. žena by. 21) K. bylo. 22) sch. v K. 23) ps. duffie, e vyškrab. 24) Š. przilozenie. 25) K. vprzymiegi. 25) K. prawi takto. 27) K. Ale gine. 28) K. ſedmdeffat; Š. ſedmdeſate. 29) K. wykladaczuow. 30) K mnozíky rzkucz. 31) K. kolwiek. O wmyeſſeny rozlyczneho wykladanye.1) Rozlicznem prziekladany tuto gednu pro kratkoft powieme: przied wtielowanym2) bozym trzi ſta a gedno a ffeftdefat3) let, za czaſa4) 144a 2] ptoloma filadelfi 5) fedmdefat6) wikladaczow7) iako8) ktwiechu, a po boziem wítupeny po Stu Cztwrtehomezidczietma9) leta Akwyla10) prwy wy- 5 kladacz zl1) rzieczi zidowſke w rzieczku rziecz, kdezto Adryan kralowaſſe, iako ktwiefſe;12) potom po cztirzech a po pietidczat13) letech, kdizto kralowaffe Theodoton;14) potom po oſmy letech pate ſkladanye w geru- falemye bi nalezeno; a proto ze toho ſkladanye ſkladacz nebi oznamen, proto flowe wlgata, tocziff zgewena.15) potom po oſmynaft16) letech pod 10 Allekfandrem Origenes oprawil7) fedmdefat wykladaczow f afteriſcem a abelem.18)* potom19) ti wſliczkny z rzieczi20) zidowſke w21) Rzieczku przielozili ſu. A kterziz22) fu z Rzieczíkeho23) w latyníku prziekladali, ty ſu bily mnozi. Neb w prwnyem ſboru krzieſtanſkem wiedci, tocziff vmyelczi obu iaziku z Rzieczíke w latyníku rziecz wikladachu. a napoſledy24) Jero- 15 nym z zidowſke w latynſku rzecz przielozil, gehozto ſkladanye nynye wſadi fie drzyme.25) [44b 1] Afteriſcus flowieffe26) iako paragraff, toczifí podle piſma,27) ten28) traſſe, iakozto prawda zydowſka traſſe. Ale obelus bieſſe iako geden, geſſto geſt29) nebil z prawdi zidowſke, a30) ſlowiefſe Jugulacio, to geſt zahrdlenye, 20 a31) iakozto z ſmyſla prawdi wywodie czlowieka. 1) K. wykladanie ſe czte; Š. takto. 2) K. wtielenim (za posl. i přetrž. e) boziem. 3) K. ffedefat. 4) Š. czafu. 5) K. phyladelffy. 5) sch. v K. 7) K. wykladaczowe. 3) Š. iak. 9) K. po ſtu a cztwrtehomeczytma; Š. poſtu cztrmezczietme°. 10) K. Aquila. 11) sch. v K. 12) K. ktwie ſe. 13) K. po piedefat. 14) Š. Theodoten. 15) K. zwegeno (!). 16) K. po oſmnad- czti; Š. ofmnaft. 17) K. tak prawi. 18) K. obelem. 19) K. potom pak. 20) K. wſeczkny rzeczy. 21) K. w rzecz. 22) K. A kterzy. 23) K. z rzeczíkey. 24) K. naypoſledy. 25) K. drżyme naywiecz. 26) K. gt; iako sch. 27) K. podle piſma niekake przetrženie. 28) K. neb. 29) gefſto sch. v K.; geft sch. v Š. 30) K. ten. 31) sch. v K.
Strana 24
24 Genesis. [Kap. XVI.] O wzdyenyl) gmen zwierzato.2) Weczie boh: nenye dobro czlowíeku biti famomu;3) vczynme gemu pomocz, abi plodil dietki, tocziff abi bilo k nyemu podobno. neb4) rowne z rowneho ot przirozenye ſie narozuge a narazie,5) a podobne z podobneho.6 Ale abi nebilo widieno6a) Adamowi, bi ſtworzenye zeny bilo zbiteczno, nadiegie ſie, bi w zwierzatech bilo k nyemu podobne, proto?) przywede k Adamowi buoh8) wſfieczki9) zwierzata zemyelo) y11) powietrzie y wodi.12) Neb wſſeczki13) fu zemye,14) neb15) czoz geſt z wod,16) to takel7) ma w ſobie nyeczczols) zemye; anebo podobnyegie rybil9) fu20) potom ot lidi-1) po- znany a menowany. a to geſt ſwiedomo, ze rownohlaſny fu zwierzatom zemſkym, nebo podobne k ny nalezeny ſu.22) I kaza boh, abi wſſeczki 10 ribi ſpolu przifſli tymz powolenym, iakozto geſt23) wſſeczki wieczi ſtwo- rzil; Aneb24) fnad vczynyeno to25) geft Andielamy.26) * y przywedl geft boh27) pro dwogi wiecz, tocziff abi czlowiek wlozil28) gym gmena, a tudi bi wiedieli,29) ze ma gymy wla 44b 2jíti, A abi Adam wiediel,30) ze z nych ze wſſech k nyemu podobneho31) nenye. I vlozi32) gym Adam gmena, 15 mluwie rzieczi zydowſku, genzto33) geſt bila ſama34) ot poczatka.35) a to ſie znamenawa ſkrzie to, ze gmena, kteraz ſie cztu az do rozdielenye Ja- zykow, gedno zydowſke36) ſu. a kdiz nenaleze k ſobie podobneho,37) wpu- ſti38) boh drziemotu w Adama, tocziſſ ne ſpanye, ale iako ſmyſlem wmy- fflenye, a w tom myſſleny nadiegi39) fie, ze geſt bil40) w tu dobu w ſwrch- 20 nyem dworu rziſſie nebeſke. a proto kdiz ſie probudi, prorokowa ynhed41) o ſpogieny kriſta a ſboru42) krzeſtanſkem, a o buducziei43) potopie, a o ſudu tudiez ohnywem44) pozna, A to piſmem ſwym potom vkaza. *O ribach prawie nyekterzi, by Adam przyweden bil45) na46) brzieh morze, proto ze rybi nemohu kromye wodi zywi biti,47) proto gym tu 25 gmena da, y prziewzdie gym gmena.48) Ale podobnyegie geſt ku pwdie, ze potom ribam gmena fu wlozena.49) 5 1) K. O wzkladani (e na konci vyškrab.). 2) v Š. (přid.) takto znamenay.3) K. Š. famemu. 4) K. aneb. 5) Š. a nazie (!); v K. sch. 6) K. z podobneho narazie ſe. sa) K. wiedieno. 7) K. A proto. s) K. buoh k Adamowi. 9) K. wffeczka. 10) K. s zemie. 11) K. s. 12) K. f wod. 13) K. wíeczkny. 14) K. z zemie. 15) K. a take. 16) K. s wody. 17) sch. v K. 18) K. take nietczo. 19) K. podobniegi gt že ryby. 20) sch. v Š. 21) K. od lidi gfu; potom sch. 22) K. bywagi. 23) K. ge. 24) K. ale. 25) sch. v K. 26) K. andiely. 27) K. buoh czlo- wieka. 28) K. wylożil. 29) K. widiel. 30) K. widiel. 31) K. nicz podobno. 32) K. wlozil. 33) K. genz. 34) K. fama byla. 35) Š. poczatku. 36) K. židowíka gmena. 37) K. mezy zwierzaty k ſobie žadne° podobne°. 38) K. Tehdy wpuſti. 39) K. nadiege. 40) v K. polož. za nebeſke. 41) K. ynhed prorokowa. 42) K. o ſboru. 43) K. boduczie (!); Š. buduczie. 44) K. ohniwem tudiež. 45) K. byl prziweden. 46) K. Š. nad. 47) K. bez wody nemohu byti ziwi. 48) y — gmena sch. v K. 49) K. wzložena. Kap. XVII.] O tworzieny zeny.1) Akdiz uſnu Adam, wynye buoh gednu koſt aneb2) rzebro3) geho," tocziſſ maſſo a koſt, y vdiela Andielſku ſluzbu z nych zenu,5) z maſſa maſſo
24 Genesis. [Kap. XVI.] O wzdyenyl) gmen zwierzato.2) Weczie boh: nenye dobro czlowíeku biti famomu;3) vczynme gemu pomocz, abi plodil dietki, tocziff abi bilo k nyemu podobno. neb4) rowne z rowneho ot przirozenye ſie narozuge a narazie,5) a podobne z podobneho.6 Ale abi nebilo widieno6a) Adamowi, bi ſtworzenye zeny bilo zbiteczno, nadiegie ſie, bi w zwierzatech bilo k nyemu podobne, proto?) przywede k Adamowi buoh8) wſfieczki9) zwierzata zemyelo) y11) powietrzie y wodi.12) Neb wſſeczki13) fu zemye,14) neb15) czoz geſt z wod,16) to takel7) ma w ſobie nyeczczols) zemye; anebo podobnyegie rybil9) fu20) potom ot lidi-1) po- znany a menowany. a to geſt ſwiedomo, ze rownohlaſny fu zwierzatom zemſkym, nebo podobne k ny nalezeny ſu.22) I kaza boh, abi wſſeczki 10 ribi ſpolu przifſli tymz powolenym, iakozto geſt23) wſſeczki wieczi ſtwo- rzil; Aneb24) fnad vczynyeno to25) geft Andielamy.26) * y przywedl geft boh27) pro dwogi wiecz, tocziff abi czlowiek wlozil28) gym gmena, a tudi bi wiedieli,29) ze ma gymy wla 44b 2jíti, A abi Adam wiediel,30) ze z nych ze wſſech k nyemu podobneho31) nenye. I vlozi32) gym Adam gmena, 15 mluwie rzieczi zydowſku, genzto33) geſt bila ſama34) ot poczatka.35) a to ſie znamenawa ſkrzie to, ze gmena, kteraz ſie cztu az do rozdielenye Ja- zykow, gedno zydowſke36) ſu. a kdiz nenaleze k ſobie podobneho,37) wpu- ſti38) boh drziemotu w Adama, tocziſſ ne ſpanye, ale iako ſmyſlem wmy- fflenye, a w tom myſſleny nadiegi39) fie, ze geſt bil40) w tu dobu w ſwrch- 20 nyem dworu rziſſie nebeſke. a proto kdiz ſie probudi, prorokowa ynhed41) o ſpogieny kriſta a ſboru42) krzeſtanſkem, a o buducziei43) potopie, a o ſudu tudiez ohnywem44) pozna, A to piſmem ſwym potom vkaza. *O ribach prawie nyekterzi, by Adam przyweden bil45) na46) brzieh morze, proto ze rybi nemohu kromye wodi zywi biti,47) proto gym tu 25 gmena da, y prziewzdie gym gmena.48) Ale podobnyegie geſt ku pwdie, ze potom ribam gmena fu wlozena.49) 5 1) K. O wzkladani (e na konci vyškrab.). 2) v Š. (přid.) takto znamenay.3) K. Š. famemu. 4) K. aneb. 5) Š. a nazie (!); v K. sch. 6) K. z podobneho narazie ſe. sa) K. wiedieno. 7) K. A proto. s) K. buoh k Adamowi. 9) K. wffeczka. 10) K. s zemie. 11) K. s. 12) K. f wod. 13) K. wíeczkny. 14) K. z zemie. 15) K. a take. 16) K. s wody. 17) sch. v K. 18) K. take nietczo. 19) K. podobniegi gt že ryby. 20) sch. v Š. 21) K. od lidi gfu; potom sch. 22) K. bywagi. 23) K. ge. 24) K. ale. 25) sch. v K. 26) K. andiely. 27) K. buoh czlo- wieka. 28) K. wylożil. 29) K. widiel. 30) K. widiel. 31) K. nicz podobno. 32) K. wlozil. 33) K. genz. 34) K. fama byla. 35) Š. poczatku. 36) K. židowíka gmena. 37) K. mezy zwierzaty k ſobie žadne° podobne°. 38) K. Tehdy wpuſti. 39) K. nadiege. 40) v K. polož. za nebeſke. 41) K. ynhed prorokowa. 42) K. o ſboru. 43) K. boduczie (!); Š. buduczie. 44) K. ohniwem tudiež. 45) K. byl prziweden. 46) K. Š. nad. 47) K. bez wody nemohu byti ziwi. 48) y — gmena sch. v K. 49) K. wzložena. Kap. XVII.] O tworzieny zeny.1) Akdiz uſnu Adam, wynye buoh gednu koſt aneb2) rzebro3) geho," tocziſſ maſſo a koſt, y vdiela Andielſku ſluzbu z nych zenu,5) z maſſa maſſo
Strana 25
Genesis. 25 20 25 a z koſty koſty czynye,6) y poſtawi gy przed Adamem,* an y7) weczie: tot nynye koſt z koſti mych,8) a maſſo z maſſa meho. to9) przyſlowye nynye wtahlo w blud zidi,10) ze diegi, bi bila gynal1) zena drzewe vczynena, o nyez [45a 1] to fie die: Muzie a zenu ftworzil geft,12) a nynyel3) druhu, 1Gen. 1.) Jako bi rzekl14) Adam: drzewnyel5) zena vczynyena geſt z hlyny ſe mnu,16) ale tato nynye z maffa meho. A take17) Jozefus prawy, by zena bila wnye18) vczynyena a potom f muzem do Ragie wneſena, takto19) rzka: a20) w tu no zahradu vwede boh Adama a geho zenu, przikazugie gym, abi myeli peczi fſczepow. a pwie,21) bi z22) dwu zenu Adamowu23) bilo bez cziſla poko- lenye; Ale z porzadu tekfta, toczifí piíma, prziehadany budu, w nyemzto wzdiczki gednoiſka21) rziecz25) bywa o gieho zenye. znamenai, o ſtworzeny zeny mluwiecz, ze gedno o tielu rzeczeno geft; [45a 2] a proto nyekterzi 15 chtieli ſu, abi bilo mlczano o duſſi, abi bilo dano frozumyeti, bi dufíie zeny26) z duffie muzowi bila wywedena, iako tielo z tiela, toczifí maſſo z maſſa. Auguſtyn27) take ſie na tom myli, czo bi tu myel ſmyſleti28) o duſſi, bila-li bi z wywodczie, czili z nyczehoz. Ale to, czo geſt mlczano o duſſi, podobnyege proti nym29) geſt. nebo bila-li geft duffie zenyna30) z wy- wodczie, tehdi gynak vczynena geſt, nezli duffie muzowa, genz geft z ny- czeho31) vczynyena; pakli geſt gynak bywala, nemohlo32) bi to biti mlczano, abi nebilo mnyeno, bi tak bila vczynena, iakoz ſme33) bili ſliffieli o mu- zowie duſfi. A tak mlczie myeny,31) ze gynak nema mnyeno biti, bi35 bilo ginak vczyneno, nezli iako ſme rzekli drziewe.36) moz37) biti ota- zano,38) w kterem39) ta koft wſtane?40) widi fie,41) ze42) w muzi; neb prawy Auguftyn,13) ze tielo wſtane ottud, kdez ge poczalo biti tielo. Proti tomu wſſeczka zena vczynyena geſt z te koſti, tehdi bi nycz neoſtalo gie, a tak bi newſtala.44) Ale rezieme, ze ta koft wſtane w zenye, iako45) fiemye ro- ditele46) wſtane w urozenem. Ale rzeczenye47) Auguftynowo rozumye ſie o maſſie,48) genz geſt przipadne obiema, iako kdiz bich49) Ja giedl maſſo czlowieka nyekakeho. 5 30 Periarchon50) wiklada ſie knyezſtwie, a periarchon ſu knyehi,51) w nychzto52) origenes prawy, bi kriſtus geſſcze v powietrzi myel53) za zle duchi trpieti, iakozto geſt za lidi trpiel54) na zemy, pozywagie teto rzieczi 35 a tohoto rzeczenye:55) Nycz ſi nenawidiel tiech wieczi, kterez fi vczynyl. [Moudr. II.] libri 1 �bo Olgenes d' *Wpuſti boh drziemotu w adama ne proto, aby6) boleſti neczil pro wynymanye koſti, neb geſt mohl boh57) otgieti koſt, bi bil58) chtiel, z boku bdyczieho bez boleſti, a mohl take 145a 1] gi59) otgieti z boku ſpiczieho bez zbuzenye, abi bil bdiel, wſſak bi boleſti pro wynymanye koſti neczil; nebo60) muka neprziedſtupila hrziechu, neb gefſczie bil czlowiek neſhrzie- ffil,61) a proto nemyel y boleſti trpieti, anyz mohl.62) a pto procz geſt boh drziemotu wpuſtil63) w Adama, otpowieda fie61) takto: pro oſwieczenye Adamowo, a pro wydienye65) buduczich wieczi, neb geft adam66) w tei ſwei87) myſly wyſtupenym68) oſwiecen,69) y widiel mnoho buduczich 45 wieczi. A take pro dielo dywne bozie70) moczi, genzto geſt bok czlowieczi 40
Genesis. 25 20 25 a z koſty koſty czynye,6) y poſtawi gy przed Adamem,* an y7) weczie: tot nynye koſt z koſti mych,8) a maſſo z maſſa meho. to9) przyſlowye nynye wtahlo w blud zidi,10) ze diegi, bi bila gynal1) zena drzewe vczynena, o nyez [45a 1] to fie die: Muzie a zenu ftworzil geft,12) a nynyel3) druhu, 1Gen. 1.) Jako bi rzekl14) Adam: drzewnyel5) zena vczynyena geſt z hlyny ſe mnu,16) ale tato nynye z maffa meho. A take17) Jozefus prawy, by zena bila wnye18) vczynyena a potom f muzem do Ragie wneſena, takto19) rzka: a20) w tu no zahradu vwede boh Adama a geho zenu, przikazugie gym, abi myeli peczi fſczepow. a pwie,21) bi z22) dwu zenu Adamowu23) bilo bez cziſla poko- lenye; Ale z porzadu tekfta, toczifí piíma, prziehadany budu, w nyemzto wzdiczki gednoiſka21) rziecz25) bywa o gieho zenye. znamenai, o ſtworzeny zeny mluwiecz, ze gedno o tielu rzeczeno geft; [45a 2] a proto nyekterzi 15 chtieli ſu, abi bilo mlczano o duſſi, abi bilo dano frozumyeti, bi dufíie zeny26) z duffie muzowi bila wywedena, iako tielo z tiela, toczifí maſſo z maſſa. Auguſtyn27) take ſie na tom myli, czo bi tu myel ſmyſleti28) o duſſi, bila-li bi z wywodczie, czili z nyczehoz. Ale to, czo geſt mlczano o duſſi, podobnyege proti nym29) geſt. nebo bila-li geft duffie zenyna30) z wy- wodczie, tehdi gynak vczynena geſt, nezli duffie muzowa, genz geft z ny- czeho31) vczynyena; pakli geſt gynak bywala, nemohlo32) bi to biti mlczano, abi nebilo mnyeno, bi tak bila vczynena, iakoz ſme33) bili ſliffieli o mu- zowie duſfi. A tak mlczie myeny,31) ze gynak nema mnyeno biti, bi35 bilo ginak vczyneno, nezli iako ſme rzekli drziewe.36) moz37) biti ota- zano,38) w kterem39) ta koft wſtane?40) widi fie,41) ze42) w muzi; neb prawy Auguftyn,13) ze tielo wſtane ottud, kdez ge poczalo biti tielo. Proti tomu wſſeczka zena vczynyena geſt z te koſti, tehdi bi nycz neoſtalo gie, a tak bi newſtala.44) Ale rezieme, ze ta koft wſtane w zenye, iako45) fiemye ro- ditele46) wſtane w urozenem. Ale rzeczenye47) Auguftynowo rozumye ſie o maſſie,48) genz geſt przipadne obiema, iako kdiz bich49) Ja giedl maſſo czlowieka nyekakeho. 5 30 Periarchon50) wiklada ſie knyezſtwie, a periarchon ſu knyehi,51) w nychzto52) origenes prawy, bi kriſtus geſſcze v powietrzi myel53) za zle duchi trpieti, iakozto geſt za lidi trpiel54) na zemy, pozywagie teto rzieczi 35 a tohoto rzeczenye:55) Nycz ſi nenawidiel tiech wieczi, kterez fi vczynyl. [Moudr. II.] libri 1 �bo Olgenes d' *Wpuſti boh drziemotu w adama ne proto, aby6) boleſti neczil pro wynymanye koſti, neb geſt mohl boh57) otgieti koſt, bi bil58) chtiel, z boku bdyczieho bez boleſti, a mohl take 145a 1] gi59) otgieti z boku ſpiczieho bez zbuzenye, abi bil bdiel, wſſak bi boleſti pro wynymanye koſti neczil; nebo60) muka neprziedſtupila hrziechu, neb gefſczie bil czlowiek neſhrzie- ffil,61) a proto nemyel y boleſti trpieti, anyz mohl.62) a pto procz geſt boh drziemotu wpuſtil63) w Adama, otpowieda fie61) takto: pro oſwieczenye Adamowo, a pro wydienye65) buduczich wieczi, neb geft adam66) w tei ſwei87) myſly wyſtupenym68) oſwiecen,69) y widiel mnoho buduczich 45 wieczi. A take pro dielo dywne bozie70) moczi, genzto geſt bok czlowieczi 40
Strana 26
26 Genesis. otewrziel, awffak geho drzyemoti pokogie"1) neprobudil, a take proto, neb czierkew72) myela tworzena byti z boku kriſta73) ſpýczieho na krzizy. 1) Š. ftworzeni; přid. takto; K. Tuto o drzymotie adamowic a oſtworzenie zeny z ge° koftij ſe czte. 2) K. anebo. 3) Š. zebro. K. ziebro. 4) K. z geho boku. 5) K. ženu krafnu totiž. 6) K. vczynie. 7) K. a on. 8) K. z mych kofti. 9) K. Pak to. 10) naps. na kraji; K. židy wtahlo w blud. 11) K. gim. 12) K. gt buoh. 13) nye nadeps. 14) v Š. Jako — rzekl sch.15) K. drziewe. 16) K. ſe mnu z hlyny. 17) K. A pak. 18) K. wnie kromie rage. 19) K. a takto. 20) sch. v K. 21) K. A take prawi. 22) K. ze. 23) K. Adamowo. 24) K. gednoſtayna. 25) sch. v Š. 26) K. ženſka. 27) K. Auguftinus. 28) Š. fmyfliti. 29) K. proti nim (e za i přetrž.) podobnienie (!). 30) K. zeny. 31) K. Š. z niczehož. 32) K. tehdy nemohlo. 33) K. gako ſmy. 34) K. mienie. 35) K. neb by. 36) K. nez ſme drzewe ſliffely. 37) na dolním okr. nye- kakeho. 35) K. Gefſtie muoże w ginem otazano byti. 39) K. w kterem czlowiecze. 40) K. z mrtwych wſtane w muzily czy w ženie. 41) i nadeps. K. Ted ſe widi. 42) sch. v Š. 43) K. Auguftin. 44) K. newftala žena z mrtwych. Nicz tak. 45) K. ale. 46) K. roditedlne. 47) K. Š. rozenie. 48) K. o maffy. 49) K. kdybych. 50) K. Znamenay tuto blud Orygena. genz prawi. Pak peryarchon. 51) K. niekake knihy. 32) K. w nichto (!). 33) K. miel by. 54) K. yakozto za lidi trpiel gt. 55) K. Š. rozenie. 56) Š. by. 57) K. buoh mohl. 58) sch. v Š. 59) K. gi take. 60) K. neb gefſtie. 61) K. czlowiek nebyl ſhrzefſyl. 62) K. aniz ge trpiel. 63) K. A proczez ge pak buoh wpuſtil drzymotu. 64) K. to odpowiedieno gt. 65) K. wiedienie. 66) nadeps. 67) S. w te swe; K. tey swe. 68) K. wystupeni. 69) K. ofwieczen gt byl. 70) K. božſke. 71) K. pokoge ge° w drzymotie. 72) K. czyrkew krzefſtianſka. 73) K. kryſta pana naſſe°. (Kap. XVIII.] O gmenu zenye.1) Nomen viri. Iſodor9. I wlozy2) aneb wzdie adam take ſwei3) zenye gmeno, iakozto pan [Gzn. 2.] gegi, y weczie:4) tato bude nazwana muzyczie, toczifí z muze vczynena; [45b 1] a to gmye wzato geft ot muzowa gmene,5) iakozto6) prziprawa z prziprawy wzata bywa, take gmenowanye zydowſki praw7) tez geft; nebo8) Is to ſie die muz, pak ot toho gmena Is rziekagi9) Ifſa, iako ot muzie10) muziczie. to11) gmye tehdi wlaſtnye bilo te zeny, a12) nynye wffiech geſt obeczne,13) a geho vkraczene geft dyewycie.14) dokowad fu w czie- loſty ſweho narozenye, rziekagy gym dyewycie; a kdiz budu zruſſeny, 10 tehdi gym rziekagi zeny 15) iako16) to gmyel7) Adam, to geſt czlowiek, bilo geſt w tu dobu wlaſtnye gmenu tomu czlowieku18), ale nynye geft19) obeczne gmeno. Adam to20) flowo wzny tak mnoho, iako bi rzekl czrwený, neb czrwena21) zemye, neb podle Jozefowi rzeczi z czrwene2) zemye po- kropene vczynen geſt. * nebo taka23) geſt, iakoz prawy Hodorus-4), die- 15 wyczie zemye, A25) prawa bez padu. a proto tielo dietieczie25a) kiprzie vro- zeneho geft czrweno a w czrwenu26) fie zemy... nawrati tielo diewyczie.27) aneb czrwena,28) tocziff duffi obzywena, neb ſtoliczie, tocziff otpoczy- wanye duffy geft29) we krwy. aneb czrwena30) podle toho, iakoz geft myela (Gen. 3.] buduczie [45b 2] biti krewna, tocziff hrziefſna. nebo czaſto tiem gmenem 20 HIs. 9.) krew hrziech ſie znamenawa, iakozto tam:31) Rucho krwy ſroftle,32) a krew 10sc. 4.] ſie krwy dotkla.33) I polozi giei34) gyne gmeno Eua, tocziff po ſhrziefſeny neb po hrziechu,35) a to36) meno wzny37) zywot, proto ze geſt buduczie matka wſſiech zywych. wffak ze38) fie tuto neczte, by39) wlozil40) gmeno,41)
26 Genesis. otewrziel, awffak geho drzyemoti pokogie"1) neprobudil, a take proto, neb czierkew72) myela tworzena byti z boku kriſta73) ſpýczieho na krzizy. 1) Š. ftworzeni; přid. takto; K. Tuto o drzymotie adamowic a oſtworzenie zeny z ge° koftij ſe czte. 2) K. anebo. 3) Š. zebro. K. ziebro. 4) K. z geho boku. 5) K. ženu krafnu totiž. 6) K. vczynie. 7) K. a on. 8) K. z mych kofti. 9) K. Pak to. 10) naps. na kraji; K. židy wtahlo w blud. 11) K. gim. 12) K. gt buoh. 13) nye nadeps. 14) v Š. Jako — rzekl sch.15) K. drziewe. 16) K. ſe mnu z hlyny. 17) K. A pak. 18) K. wnie kromie rage. 19) K. a takto. 20) sch. v K. 21) K. A take prawi. 22) K. ze. 23) K. Adamowo. 24) K. gednoſtayna. 25) sch. v Š. 26) K. ženſka. 27) K. Auguftinus. 28) Š. fmyfliti. 29) K. proti nim (e za i přetrž.) podobnienie (!). 30) K. zeny. 31) K. Š. z niczehož. 32) K. tehdy nemohlo. 33) K. gako ſmy. 34) K. mienie. 35) K. neb by. 36) K. nez ſme drzewe ſliffely. 37) na dolním okr. nye- kakeho. 35) K. Gefſtie muoże w ginem otazano byti. 39) K. w kterem czlowiecze. 40) K. z mrtwych wſtane w muzily czy w ženie. 41) i nadeps. K. Ted ſe widi. 42) sch. v Š. 43) K. Auguftin. 44) K. newftala žena z mrtwych. Nicz tak. 45) K. ale. 46) K. roditedlne. 47) K. Š. rozenie. 48) K. o maffy. 49) K. kdybych. 50) K. Znamenay tuto blud Orygena. genz prawi. Pak peryarchon. 51) K. niekake knihy. 32) K. w nichto (!). 33) K. miel by. 54) K. yakozto za lidi trpiel gt. 55) K. Š. rozenie. 56) Š. by. 57) K. buoh mohl. 58) sch. v Š. 59) K. gi take. 60) K. neb gefſtie. 61) K. czlowiek nebyl ſhrzefſyl. 62) K. aniz ge trpiel. 63) K. A proczez ge pak buoh wpuſtil drzymotu. 64) K. to odpowiedieno gt. 65) K. wiedienie. 66) nadeps. 67) S. w te swe; K. tey swe. 68) K. wystupeni. 69) K. ofwieczen gt byl. 70) K. božſke. 71) K. pokoge ge° w drzymotie. 72) K. czyrkew krzefſtianſka. 73) K. kryſta pana naſſe°. (Kap. XVIII.] O gmenu zenye.1) Nomen viri. Iſodor9. I wlozy2) aneb wzdie adam take ſwei3) zenye gmeno, iakozto pan [Gzn. 2.] gegi, y weczie:4) tato bude nazwana muzyczie, toczifí z muze vczynena; [45b 1] a to gmye wzato geft ot muzowa gmene,5) iakozto6) prziprawa z prziprawy wzata bywa, take gmenowanye zydowſki praw7) tez geft; nebo8) Is to ſie die muz, pak ot toho gmena Is rziekagi9) Ifſa, iako ot muzie10) muziczie. to11) gmye tehdi wlaſtnye bilo te zeny, a12) nynye wffiech geſt obeczne,13) a geho vkraczene geft dyewycie.14) dokowad fu w czie- loſty ſweho narozenye, rziekagy gym dyewycie; a kdiz budu zruſſeny, 10 tehdi gym rziekagi zeny 15) iako16) to gmyel7) Adam, to geſt czlowiek, bilo geſt w tu dobu wlaſtnye gmenu tomu czlowieku18), ale nynye geft19) obeczne gmeno. Adam to20) flowo wzny tak mnoho, iako bi rzekl czrwený, neb czrwena21) zemye, neb podle Jozefowi rzeczi z czrwene2) zemye po- kropene vczynen geſt. * nebo taka23) geſt, iakoz prawy Hodorus-4), die- 15 wyczie zemye, A25) prawa bez padu. a proto tielo dietieczie25a) kiprzie vro- zeneho geft czrweno a w czrwenu26) fie zemy... nawrati tielo diewyczie.27) aneb czrwena,28) tocziff duffi obzywena, neb ſtoliczie, tocziff otpoczy- wanye duffy geft29) we krwy. aneb czrwena30) podle toho, iakoz geft myela (Gen. 3.] buduczie [45b 2] biti krewna, tocziff hrziefſna. nebo czaſto tiem gmenem 20 HIs. 9.) krew hrziech ſie znamenawa, iakozto tam:31) Rucho krwy ſroftle,32) a krew 10sc. 4.] ſie krwy dotkla.33) I polozi giei34) gyne gmeno Eua, tocziff po ſhrziefſeny neb po hrziechu,35) a to36) meno wzny37) zywot, proto ze geſt buduczie matka wſſiech zywych. wffak ze38) fie tuto neczte, by39) wlozil40) gmeno,41)
Strana 27
Genesis. 27 Ale potom po zle rzeczeny,42) ſnad23) iako zielegie a placzie czlowieczieho hubenftwie, y prziewzdie giei44) Ewa, iako prziſmyewagie fie45) kwieleny 25 mladich aneb malich46) dietek. neb pacholik, iakz brzo ſie narodi, kwiele47) die: A!48) Ale dieweczka die: E!49) Jakobi50) rzekl: wſſiczkny diegi e neb a,51) kterziz ſie narodie ot ewy.52) *A zemye gefſcze wlaſtnye53) diewyczi geft bila, neb nebiefſe geſſcze hrziechi czlowieczymy zruſſena, any krwy zkazena.51) 1) Š. (dod.) danem; K. Tuto o wzlozeni (e na konci vyškr.) gmena ženie.2) K. wzlozy. 3) Š. ſwe. 4) y weczie sch. v K. 5) K. Š. gmena. 3) K. yako. 7) Š. zidowfke. K. prawie. 8) K. ys zidowsky.9) K. rziekagi opiet zide. 10) m. iako ot muzie v K. totiz. 11) K. A tak to. 12) K. zenic Adamowie. y. 13) K. wífech ginych zen. 14) a — dyewicże sch. v K. 15) m. dokawad—zeny v K. A pak panna dokud ge w czeloſti nazwana ge diewicze, A když zruffena nazwana gt zenu. 16) K. a. 17) K. gmeno. 18) K. Adam bylo gt wlaſtni gemu yakoby rzekl czlowiek. 19) K. geft nynie. 20) K. a to. 21) Š. czerweny neb czerwena. 22) Š. czerwene. 23) K. take. 24) K. Ifiodorus. 23) K. a toz. 25a) Š. Diewiče. 26) Š. czerweno a w czerwenu; K. czrwene. 27) K. diewieczij. 28) Š. czerwena; K. neb czrwena gt zemie. 29) K. gt duffi. 30) Š. czerwena. 31) K. tam czte ſe. 32) K. zroftle. 33) K. dotyka.31) Š. gie; K. gy. 35) pro neb hrzyffenie — hrziechu sch. v K. 36) Š. czo. 37) K. wzni tolyk yakožto. 38) K. A wffak; ze sch. 39) K. by ynhed. 40) K. wložil gi to. 11) K. gmeno Ewa. 42) K. Ale pro hrzieffenie. 43) K. neb. 14) K. gi to gmeno. 45) K. gi. 46) aneb malich sch. v K. 47) K. a kwiele. 48) K. a. a. 49) K. e. e. 50) K. yakoz by. 51) K. a neb e. 52) K. přidává: totiz bieda nam, že ſmy kdy boha rozhniewaly a ſhrzeſſyli. 33) K. A gefftie zemie wlaſti. 54) oprav. ze zkalena; v K. zkalena. O proroczſtwy Adamowu.1) Kap. XIX.) IAkz brzo gmeno giei da,2) tak vnhed prorokowa A rzka: a proto ze geft z boku muzowa, opuſti czaſto czlowiek otczie y matku3) pro zenu ſwu, I4) bude ſie przidrzeti zeny ſwe, iakozto czaſtki ſwe;5) anebo pro tu (Gen. 2.) wiecz vkazugie nas) zenu, I rzekl:7) pro tuto zenu8) opuſti9) czlowiek otczie y matku.10) a to zagiſte na wffaki den bywa ot muzow 11) aneb12) ze opuſti bidliti tieleſnye neb duchownye,13) nebo wietffie geft myloft muzowa k zenye, nezli myloſt fynow k roditelom, toczifí k otczi a k ma- terzi, any otczie a materzie k ſynom;14) nebo wlaha a mokroſt wſtupuge ode15) pnye,16) tocziff ot korzene17) v wietwie, ale newrati fie.18) * A proto 10 nerzekl geft tam, bi proto roditelowe opuſtili ſyny 19) I budu dwa w gednom tiele, tocziff igednany budu w gednom ſkutku tieleſnem.20) Aneb21) budeta dwa w gednom tiele dietynem neb22) dietieczyem, rodiecz, genz23) geft gedno, nebo24) ne z25) gedne krwy,26) ale ze krwy27) frofte fie dietieczie28) tielo, anebo acz koli ſta dwa oſobnye, wſfak budu w manzelftwy29) gedno 15 tielo, w30) gynych wieczich31) dwa neb32) izadny, any kteri33) nema moczi ſweho tiela. *aneb34) tomu naywiecze35) mamy rozumyeti: wzdiczki opuſti,36) tocziff neprzywyne ſie k nym w manzelftwie, tuto dwie37) w zakonye ge- denadfte, we czteny wiecze person, tocziff lidi ot [9a 1] chyleny bywagi 5
Genesis. 27 Ale potom po zle rzeczeny,42) ſnad23) iako zielegie a placzie czlowieczieho hubenftwie, y prziewzdie giei44) Ewa, iako prziſmyewagie fie45) kwieleny 25 mladich aneb malich46) dietek. neb pacholik, iakz brzo ſie narodi, kwiele47) die: A!48) Ale dieweczka die: E!49) Jakobi50) rzekl: wſſiczkny diegi e neb a,51) kterziz ſie narodie ot ewy.52) *A zemye gefſcze wlaſtnye53) diewyczi geft bila, neb nebiefſe geſſcze hrziechi czlowieczymy zruſſena, any krwy zkazena.51) 1) Š. (dod.) danem; K. Tuto o wzlozeni (e na konci vyškr.) gmena ženie.2) K. wzlozy. 3) Š. ſwe. 4) y weczie sch. v K. 5) K. Š. gmena. 3) K. yako. 7) Š. zidowfke. K. prawie. 8) K. ys zidowsky.9) K. rziekagi opiet zide. 10) m. iako ot muzie v K. totiz. 11) K. A tak to. 12) K. zenic Adamowie. y. 13) K. wífech ginych zen. 14) a — dyewicże sch. v K. 15) m. dokawad—zeny v K. A pak panna dokud ge w czeloſti nazwana ge diewicze, A když zruffena nazwana gt zenu. 16) K. a. 17) K. gmeno. 18) K. Adam bylo gt wlaſtni gemu yakoby rzekl czlowiek. 19) K. geft nynie. 20) K. a to. 21) Š. czerweny neb czerwena. 22) Š. czerwene. 23) K. take. 24) K. Ifiodorus. 23) K. a toz. 25a) Š. Diewiče. 26) Š. czerweno a w czerwenu; K. czrwene. 27) K. diewieczij. 28) Š. czerwena; K. neb czrwena gt zemie. 29) K. gt duffi. 30) Š. czerwena. 31) K. tam czte ſe. 32) K. zroftle. 33) K. dotyka.31) Š. gie; K. gy. 35) pro neb hrzyffenie — hrziechu sch. v K. 36) Š. czo. 37) K. wzni tolyk yakožto. 38) K. A wffak; ze sch. 39) K. by ynhed. 40) K. wložil gi to. 11) K. gmeno Ewa. 42) K. Ale pro hrzieffenie. 43) K. neb. 14) K. gi to gmeno. 45) K. gi. 46) aneb malich sch. v K. 47) K. a kwiele. 48) K. a. a. 49) K. e. e. 50) K. yakoz by. 51) K. a neb e. 52) K. přidává: totiz bieda nam, že ſmy kdy boha rozhniewaly a ſhrzeſſyli. 33) K. A gefftie zemie wlaſti. 54) oprav. ze zkalena; v K. zkalena. O proroczſtwy Adamowu.1) Kap. XIX.) IAkz brzo gmeno giei da,2) tak vnhed prorokowa A rzka: a proto ze geft z boku muzowa, opuſti czaſto czlowiek otczie y matku3) pro zenu ſwu, I4) bude ſie przidrzeti zeny ſwe, iakozto czaſtki ſwe;5) anebo pro tu (Gen. 2.) wiecz vkazugie nas) zenu, I rzekl:7) pro tuto zenu8) opuſti9) czlowiek otczie y matku.10) a to zagiſte na wffaki den bywa ot muzow 11) aneb12) ze opuſti bidliti tieleſnye neb duchownye,13) nebo wietffie geft myloft muzowa k zenye, nezli myloſt fynow k roditelom, toczifí k otczi a k ma- terzi, any otczie a materzie k ſynom;14) nebo wlaha a mokroſt wſtupuge ode15) pnye,16) tocziff ot korzene17) v wietwie, ale newrati fie.18) * A proto 10 nerzekl geft tam, bi proto roditelowe opuſtili ſyny 19) I budu dwa w gednom tiele, tocziff igednany budu w gednom ſkutku tieleſnem.20) Aneb21) budeta dwa w gednom tiele dietynem neb22) dietieczyem, rodiecz, genz23) geft gedno, nebo24) ne z25) gedne krwy,26) ale ze krwy27) frofte fie dietieczie28) tielo, anebo acz koli ſta dwa oſobnye, wſfak budu w manzelftwy29) gedno 15 tielo, w30) gynych wieczich31) dwa neb32) izadny, any kteri33) nema moczi ſweho tiela. *aneb34) tomu naywiecze35) mamy rozumyeti: wzdiczki opuſti,36) tocziff neprzywyne ſie k nym w manzelftwie, tuto dwie37) w zakonye ge- denadfte, we czteny wiecze person, tocziff lidi ot [9a 1] chyleny bywagi 5
Strana 28
28 Genesis. ot manzelftwie, I geſt taki ſmyſl, pro to, tocziff mazelftwye,38) opuſti czlo- 20 ☞ wiek39) otczie y40) materz. 1) K. Tuto o proroczſtwi (e vyškrab.) Adamowu o ženie. 2) K. gi gmeno da; Š. gie gmeno da. 3) K. otecz a materz. 1) K. a. 3) K. czaſtky ſwe genž gt z koſti vczy- niena. 6) K. nad. 7) K. die; I sch. s) pro — zenu sch. v K. 9) K. opuſtili. 10) K. matku totiz že ge° wždy ſwu miloſti przytahne k ſobie a mnohokrat gey oklama. 11) K. a toho giz na wſfaky den doſti od zen. 12) K. neb. 13) K. duchownie f nimi. 14) K. k fynom gt tak welika miloſt. 15) d nadeps. 16) Š. odtepnie. 17) K. korzenie. 18) K. ſe zaſe. 19) K. opuftily ſwe fyny než neyfu na nie tak mily yakžto muž s ženu od przyrozenie. 20) K. tieleftnem. 21) K. A nebo. 22) dietynem neb sch. v K. 23) K. vrodicz ge než. 24) K. neb. 25) K. f. 26) K. krwe. 27) K. s obu krwi. 28) K. dietiete. 29) K. w manzelftwi fta. 37) Š. a w; K. A pak w. 31) K. Š. wieczech. 32) K. fta dwa a neb. 33) Š. a niektery; K. A nie- kterzi pak nemagi. 34) K. A. 35) K. naywiecz. 36) K. ze opuſti otcze a matku. 37) K. yakož to buoh vſtawil gt dwe a dwe tuto dwe. 38) K. w manzelftwi (e na konci přetrž.) 39) K. czlowiek opuſti. 40) K. Š. a. Kap. XX./ O ſtawu przied ſhrziejjenym. Abiefſta oba naha, a neſtidiechu ſie,1) neb ſu nemnyeli, bi czo ſkryto myelo biti, neb ſu nycz neczili, bi myelo czo wzdrzano biti, Jakozto2) ſie neſtydyme,3) kdiz bi kto widiel hlawu, a neb ruku, anebo4) nohi nafſie.5) nebo6) neporzadne6a) hnutie vdow?) to czyny ſtud neb hanbu. Jakozto take, kdiz by dietky ſwe [9a 2] vdi ſtidke8) wydiely, neſtidie ſie,9) neb dob- rotu wieku ſweho hnutie zapuzenye gefſczie10) fu nepoczyly;11) a to hnu- tie12) ſprawedliwie13) ſtidlywe geſt, neb geſt neporzadnel4) proti prziro- zeny; a wíſeczko neporzadne hrziecha kalenye,15) proto ze bez hrziecha nebywa, gedno rziedko16) pro nadiegi plodu, tu17) ſie wymluwa. Anyz wſſak, aczkolywiek18) muoze wymluweno bity od hrziecha, ſtudu19) 10 prazden nemoze20) biti, A proto ſwati zacharz, kdiz fwatu Elzbietu21) pozna, tak ze k nyey22) prziftupi pro23) plod, tocziff24) ſwateho Jana, przed- [Luk. 1.) bieha bozieho, tiela25) wydieti nechtiel.26) 5 Gen. 2./ A pro to,27) tocziff manzelftwo, a to geft proty ka[9a 2]czierzom, opuſti czlowiek otczie y materz tieleſnym, toczif prziebitkem tu, kdez ſie odgyma 15 necziſtota, y przydrzeti ſie bude k zenye. Jakoz bi rzekl: ale ne k zenymye, ale k zenye ſprawedlywei,28) tu fie otgyma ſmylftwie ſwei,29) iako bi rzekl: ale ne cziziei,30) a tu ſie otgyma czizolozſtwie. I budeta dwa w gednom tiele, toczifí k urozeny aneb k prziplozeny, a tu otgyma ſie hrziech. 1) K. ſe ſebe. 2) K. prawie yakožto. 3) K. nynie neſtydime fie. 4) K. hlawu neb rucze neb. 5) K. nohy nahe. 6) K. ale. 6a) Š. porzadne. 7) K. ginych vduow. s) Š. ftydle; K. vdy swe stydliwe. 9) K. nicz ſe neftydie ſebe. 10) K. že gefftie. 11) Š. ne- požili (!). 12) K. hnutie toho vdu. 13) K. ſprawedlywe (i po w přetrž.). 14) Š. neporzad. 15) proti — kalenye sch. v K. 16) K. rziedko a to. 17) sch. v K. 18) sch. v K. 18) K. neb toho ſtudu. 20) K. nemože prazden. 21) K. Alzbietu. 22) Š. k nie; K. k ni. 23) K. a to pro. 24) sch. v K. 25) K. geho tiela. 26) K. nechtiel a to pro ſtud ſweho vczynka. 27) A proto — hrziech sch. v K. 2s) Š. ſprawedliwe. 29) Š. ſwe. 30) Š. czyzie.
28 Genesis. ot manzelftwie, I geſt taki ſmyſl, pro to, tocziff mazelftwye,38) opuſti czlo- 20 ☞ wiek39) otczie y40) materz. 1) K. Tuto o proroczſtwi (e vyškrab.) Adamowu o ženie. 2) K. gi gmeno da; Š. gie gmeno da. 3) K. otecz a materz. 1) K. a. 3) K. czaſtky ſwe genž gt z koſti vczy- niena. 6) K. nad. 7) K. die; I sch. s) pro — zenu sch. v K. 9) K. opuſtili. 10) K. matku totiz že ge° wždy ſwu miloſti przytahne k ſobie a mnohokrat gey oklama. 11) K. a toho giz na wſfaky den doſti od zen. 12) K. neb. 13) K. duchownie f nimi. 14) K. k fynom gt tak welika miloſt. 15) d nadeps. 16) Š. odtepnie. 17) K. korzenie. 18) K. ſe zaſe. 19) K. opuftily ſwe fyny než neyfu na nie tak mily yakžto muž s ženu od przyrozenie. 20) K. tieleftnem. 21) K. A nebo. 22) dietynem neb sch. v K. 23) K. vrodicz ge než. 24) K. neb. 25) K. f. 26) K. krwe. 27) K. s obu krwi. 28) K. dietiete. 29) K. w manzelftwi fta. 37) Š. a w; K. A pak w. 31) K. Š. wieczech. 32) K. fta dwa a neb. 33) Š. a niektery; K. A nie- kterzi pak nemagi. 34) K. A. 35) K. naywiecz. 36) K. ze opuſti otcze a matku. 37) K. yakož to buoh vſtawil gt dwe a dwe tuto dwe. 38) K. w manzelftwi (e na konci přetrž.) 39) K. czlowiek opuſti. 40) K. Š. a. Kap. XX./ O ſtawu przied ſhrziejjenym. Abiefſta oba naha, a neſtidiechu ſie,1) neb ſu nemnyeli, bi czo ſkryto myelo biti, neb ſu nycz neczili, bi myelo czo wzdrzano biti, Jakozto2) ſie neſtydyme,3) kdiz bi kto widiel hlawu, a neb ruku, anebo4) nohi nafſie.5) nebo6) neporzadne6a) hnutie vdow?) to czyny ſtud neb hanbu. Jakozto take, kdiz by dietky ſwe [9a 2] vdi ſtidke8) wydiely, neſtidie ſie,9) neb dob- rotu wieku ſweho hnutie zapuzenye gefſczie10) fu nepoczyly;11) a to hnu- tie12) ſprawedliwie13) ſtidlywe geſt, neb geſt neporzadnel4) proti prziro- zeny; a wíſeczko neporzadne hrziecha kalenye,15) proto ze bez hrziecha nebywa, gedno rziedko16) pro nadiegi plodu, tu17) ſie wymluwa. Anyz wſſak, aczkolywiek18) muoze wymluweno bity od hrziecha, ſtudu19) 10 prazden nemoze20) biti, A proto ſwati zacharz, kdiz fwatu Elzbietu21) pozna, tak ze k nyey22) prziftupi pro23) plod, tocziff24) ſwateho Jana, przed- [Luk. 1.) bieha bozieho, tiela25) wydieti nechtiel.26) 5 Gen. 2./ A pro to,27) tocziff manzelftwo, a to geft proty ka[9a 2]czierzom, opuſti czlowiek otczie y materz tieleſnym, toczif prziebitkem tu, kdez ſie odgyma 15 necziſtota, y przydrzeti ſie bude k zenye. Jakoz bi rzekl: ale ne k zenymye, ale k zenye ſprawedlywei,28) tu fie otgyma ſmylftwie ſwei,29) iako bi rzekl: ale ne cziziei,30) a tu ſie otgyma czizolozſtwie. I budeta dwa w gednom tiele, toczifí k urozeny aneb k prziplozeny, a tu otgyma ſie hrziech. 1) K. ſe ſebe. 2) K. prawie yakožto. 3) K. nynie neſtydime fie. 4) K. hlawu neb rucze neb. 5) K. nohy nahe. 6) K. ale. 6a) Š. porzadne. 7) K. ginych vduow. s) Š. ftydle; K. vdy swe stydliwe. 9) K. nicz ſe neftydie ſebe. 10) K. že gefftie. 11) Š. ne- požili (!). 12) K. hnutie toho vdu. 13) K. ſprawedlywe (i po w přetrž.). 14) Š. neporzad. 15) proti — kalenye sch. v K. 16) K. rziedko a to. 17) sch. v K. 18) sch. v K. 18) K. neb toho ſtudu. 20) K. nemože prazden. 21) K. Alzbietu. 22) Š. k nie; K. k ni. 23) K. a to pro. 24) sch. v K. 25) K. geho tiela. 26) K. nechtiel a to pro ſtud ſweho vczynka. 27) A proto — hrziech sch. v K. 2s) Š. ſprawedliwe. 29) Š. ſwe. 30) Š. czyzie.
Strana 29
Genesis. 29 O radyc dvablowyc.1) [Kap. XXI.] 5 15 20 HAd bieffe chitrzieiffy wfiech gynych zwyerzat zemſkich, y ot przi- rozenye, y napadnye,2) neb pln [9b 1] bieſſe dgaſa. neb lucifer,3) kdiz (Gen. s. bil4) wywrzen z ragie duchowneho,5) nenawidiefſe czlowyeku, abi bil w ragi tieleſnem wieda,6) ze7) kdiz bi geho przyprawil k przieſtupeny,8) ze on take bil bi9) wywrzen,10) ale bogie ſie, bi nebil polapen, tocziſſ poznan ot muzie w ſweill) zlofti, A zenu menye opatrnu a richlu k nachileny wieda,12) i prziſtupi k nyeil3) w hadie, neb had take14) wywrzen bieffe iako czlowiek, genz w proklynany prziemozen geft bil,15) a geſſcze, iakoz prawie wlachowe,16) ze chodil7) zprawie ſie. a take ze zwolyl ſobie gedno 10 pokolenye hadowe, Jakoz18) prawy beda, gefſto19) ma twarz paneníku, Beda. neb20) rowne a podobne ſ podobnym ſie ſgednawa21) a ſobie pochlebugi. I hnu geho iazikem22) k mluweny, hada nerozumneho, iako 3) ſkrzie czaro- dieynyki,24) neb w nychzto25) zli duch prziebywa, abi mluwyl, y weczie: procz przikazal wam26) buoh, abifſte negedli ſe27) wíſeho drziewie Rai- ſkeho? Tieze,28) abi z29) otpowiedi omluwu nalezl rzeczenye, pro nyezto30) bil prziſſel. a tak ſie i ſta, neb kdiz iako myleczi ſie31) weczie zena: abichom ſnad neumrzieli, neb32) ktoz ſie myli, toho ſnadnye na kazdu ftranu mohu ſweſti.33) bezpecznye k obdrzeny31) weczie:35) nykoli neumrzete;36) ale boh nechtie37) was fobie rowny myeti w umyeny a wieda, ze kdiz biffte kolywiek38) [9b 2] gedli ſ39) toho drziewa, budete10) iako bohowe wieducz,41) czo geſt zle nebo dobre,i2) a iakozto zawiſtywy zapowiediel wam.43) 1) K. Tuto o radie diablowie a o przelftieni (e na konci přetrž.) geho. 2) K. y na- padnie y od przyrozenie. 3) K. lucziper. 4) K. bieffe. 5) K. duchownieho. 6) K. a wieda. 7) sch. v K. 8) K. k przeſtupenie (e přetrž.). 3) Š. ze by on take byl. 19) K. wywrzen z toho ragie. 11) Š. ſwe. 12) K. wida. 13) Š. k nie; K. k ni diabel w ofobie hadowey panenſku twarz mage. 14) K. tak. 15) K. od boha. 16) naps. na okraji. 17) K. chodil yako czlowiek wzdwihna ſe wzhuoru; zprawie tie sch. 18) K. A tak yakož. 19) sch. v Š; K. genż miegiffe. 20) K. protoz. 21) Š. fie frownawa neb fgednawa. 22) K. yazikem totiz hadowym diabel k mluweni; hada sch. 23) K. yakoz. 24) Š. czarodieynika. 25) K. genž w nich.26) sch. v K. 27) K. ze. 28) K. Proto tieže. 23) Š. za. 30) K. pro nižto. 31) sch. v K. 32) K. nebo. 33) K. hnuti a ſweſti. 34) sch. v K. 35) K. wecze gim diabel. 36) K. nevmrziete. 37) K. nechcze. 38) K kdybyíte kolwiek. 39) K. z. 40) K. že byte byli. 41) K. a wieducz. 42) K. dobre anebo zlce. 13) K. zapowiediel gt wam abyfſte negedly z toho drzewa. O gedeny yablka zapowiedienehol) a o ſtawu2) po ſhrzieſjeny.3) [Kap. XNII./ 5 vzrzie zena prwe drziewo kraſne zraku,4) tocziff cziſte, a z wonye IGen. 3.] a doteknutie5) znamenagicz, ze k gedeny geſt chutne, I ſnye6) a da7) muzi ſwemu, ſnad przymluwugiczi8) ſie ſlowamy9) radnymy, kterezto Moyziefſ opuſtil geft pro kratkoft. a on ſnadnye powoly giey,10) neb kdiz geft prwe mnyel,11) bi zena myela hned12) vmrzieti13) podle ſlowa bozieho, a14) wydie, ze neumrzie, y nadal ſie, bi pan boh tol5) pro hruozu rzekl, i gie take.16) I otewrziechu ſie oczi gich, tocziff zrakem poznachu to, czol6a) ſu drziewe nepoznali, tocziſí nahotu ſwu. Aneb17) nema o tieleſnych oczi tomu roz-
Genesis. 29 O radyc dvablowyc.1) [Kap. XXI.] 5 15 20 HAd bieffe chitrzieiffy wfiech gynych zwyerzat zemſkich, y ot przi- rozenye, y napadnye,2) neb pln [9b 1] bieſſe dgaſa. neb lucifer,3) kdiz (Gen. s. bil4) wywrzen z ragie duchowneho,5) nenawidiefſe czlowyeku, abi bil w ragi tieleſnem wieda,6) ze7) kdiz bi geho przyprawil k przieſtupeny,8) ze on take bil bi9) wywrzen,10) ale bogie ſie, bi nebil polapen, tocziſſ poznan ot muzie w ſweill) zlofti, A zenu menye opatrnu a richlu k nachileny wieda,12) i prziſtupi k nyeil3) w hadie, neb had take14) wywrzen bieffe iako czlowiek, genz w proklynany prziemozen geft bil,15) a geſſcze, iakoz prawie wlachowe,16) ze chodil7) zprawie ſie. a take ze zwolyl ſobie gedno 10 pokolenye hadowe, Jakoz18) prawy beda, gefſto19) ma twarz paneníku, Beda. neb20) rowne a podobne ſ podobnym ſie ſgednawa21) a ſobie pochlebugi. I hnu geho iazikem22) k mluweny, hada nerozumneho, iako 3) ſkrzie czaro- dieynyki,24) neb w nychzto25) zli duch prziebywa, abi mluwyl, y weczie: procz przikazal wam26) buoh, abifſte negedli ſe27) wíſeho drziewie Rai- ſkeho? Tieze,28) abi z29) otpowiedi omluwu nalezl rzeczenye, pro nyezto30) bil prziſſel. a tak ſie i ſta, neb kdiz iako myleczi ſie31) weczie zena: abichom ſnad neumrzieli, neb32) ktoz ſie myli, toho ſnadnye na kazdu ftranu mohu ſweſti.33) bezpecznye k obdrzeny31) weczie:35) nykoli neumrzete;36) ale boh nechtie37) was fobie rowny myeti w umyeny a wieda, ze kdiz biffte kolywiek38) [9b 2] gedli ſ39) toho drziewa, budete10) iako bohowe wieducz,41) czo geſt zle nebo dobre,i2) a iakozto zawiſtywy zapowiediel wam.43) 1) K. Tuto o radie diablowie a o przelftieni (e na konci přetrž.) geho. 2) K. y na- padnie y od przyrozenie. 3) K. lucziper. 4) K. bieffe. 5) K. duchownieho. 6) K. a wieda. 7) sch. v K. 8) K. k przeſtupenie (e přetrž.). 3) Š. ze by on take byl. 19) K. wywrzen z toho ragie. 11) Š. ſwe. 12) K. wida. 13) Š. k nie; K. k ni diabel w ofobie hadowey panenſku twarz mage. 14) K. tak. 15) K. od boha. 16) naps. na okraji. 17) K. chodil yako czlowiek wzdwihna ſe wzhuoru; zprawie tie sch. 18) K. A tak yakož. 19) sch. v Š; K. genż miegiffe. 20) K. protoz. 21) Š. fie frownawa neb fgednawa. 22) K. yazikem totiz hadowym diabel k mluweni; hada sch. 23) K. yakoz. 24) Š. czarodieynika. 25) K. genž w nich.26) sch. v K. 27) K. ze. 28) K. Proto tieže. 23) Š. za. 30) K. pro nižto. 31) sch. v K. 32) K. nebo. 33) K. hnuti a ſweſti. 34) sch. v K. 35) K. wecze gim diabel. 36) K. nevmrziete. 37) K. nechcze. 38) K kdybyíte kolwiek. 39) K. z. 40) K. že byte byli. 41) K. a wieducz. 42) K. dobre anebo zlce. 13) K. zapowiediel gt wam abyfſte negedly z toho drzewa. O gedeny yablka zapowiedienehol) a o ſtawu2) po ſhrzieſjeny.3) [Kap. XNII./ 5 vzrzie zena prwe drziewo kraſne zraku,4) tocziff cziſte, a z wonye IGen. 3.] a doteknutie5) znamenagicz, ze k gedeny geſt chutne, I ſnye6) a da7) muzi ſwemu, ſnad przymluwugiczi8) ſie ſlowamy9) radnymy, kterezto Moyziefſ opuſtil geft pro kratkoft. a on ſnadnye powoly giey,10) neb kdiz geft prwe mnyel,11) bi zena myela hned12) vmrzieti13) podle ſlowa bozieho, a14) wydie, ze neumrzie, y nadal ſie, bi pan boh tol5) pro hruozu rzekl, i gie take.16) I otewrziechu ſie oczi gich, tocziff zrakem poznachu to, czol6a) ſu drziewe nepoznali, tocziſí nahotu ſwu. Aneb17) nema o tieleſnych oczi tomu roz-
Strana 30
30 Genesis. umyety,18) neb geſt rzeczeno: vidiela zena drzewo etc., neb19) nebili ſu przi- ſtupili k drzewu iako ſlepi makagiczi a krtie,20) Ale oczyma gich, my21) 10 dieme zadoſt a poznanye gich. neb biefíe w nych22) przirozene hnutie zadofti, Ale23) ottifíczeny a zawrzieny,24) iakozto25) w dietech do26) die- tynſkich let, a tehdi pak iakozto potoczkowe otewrzeny fu,27) i pocziechu fie28) hibati a rozffirzowati, a toho ſu drziewe w ſobie neczili, a tu gie pak28) poznachu. a iakozto ſu bili nepoſluffny ſwemu wyffiemu neb29) ſweho 15 wyſſieho, takez gich vdowe poczie [10a 1] chu ſie hibati proti ſwemu ſwrchnyemu, toczifí rozumu, a prwnye hnutie zadoſti protywne rozumu poczichu30) w ledwynach, tocziff w rorynkach,31) a ſwe32) vdi proti ſobie fie hibagicz33) wyducze, i31) ſtidiechu ſie. a proto ti vdowe rzeczeny fu ftidlywe,35) neb gyny vdowe k woli czlowiecziei ſtogie aneb ſie hibagi,36) 20 Ale ſtidlywy ne tak. Ale ze fu37) to wrata plodu, A nepoſluſſenſtwie vdow iako znamenye nepoſluffnoſti roditelow pſano geft na wratach,38) y po- znachu fie nahi,39) tocziff ze vdi ſtudu40) neſgednawagi fie, tocziff ftidiechu fie hledieti"1) na vdi ſtudu.42) wſſak Jozephus:43) widienye poznanye na- hoſti44) a vrozomenye hanbi ſwe myeli ſu z gedenye45) drzewa, iakozto 25 ten vczynek ot przirozenye magicz, A rzka: nebo46) to fſczepowanye po- czatek geft ſkutku y rozumu. 1) K. s drziewa zapowiediene°. 2) K. gich stawu. 3) K. (dod.) tuto ſe die. 4) sch. v K. 5) a sch. v K. dotknutie. 6) K. že gt welmi chutne y ſtrzie ſ nieho owocze a fnic. 7) K. da Adamowi. 8) K. a ſnad przymluwiegiczy. 9) K. ſlowy. 10) K. Š. gie. 11) n nadeps.; K. miel. 12) K. ynhed. 13) K. vmrzieti když toho owocze okuſyla. 14) Š. y; K. a když. K. Š. czoz. 15) K. to pan buoh. 16) K. yfniedl gt take yablko. 17) K. A to. 18) K. rozumieno byti. 19) K. neb take. 20) K. ſlepi a krtie makagiczy. 21) nadeps. 22) K. w nich tehdy. 23) K I widiechu ſe oczyfftieny. 24) i nadeps. 25) K. tak yakožto. 26) K. od. 27) K. fu od nich. 28) K. ſe gich vdowe. 28) K. tu tepruow ty vdy. 23) fwemu — neb sch. v K. 30) K. pocziechu. 31) Š. rorykach. 32) K. ty; a sch. 33) K. hybati. 34) K. to y. 35) K. gfu ftydlywi rzeczeni. 36) K. a hybagi ſe. 37) sch. v Š. 38) K. na wratech. 38) K. nazy. 40) K. vdy ty ftudem. 11) hledieti ſe. 42) K. ſwe hanby. 13) K. Jozephus dic. 44) K. nahoty. 15) K. fniedenie. 46) K. neb. [Kap. XXIII./ O1) poklynany muzze a2) zzeny a hada.3) Ehdi vczynyfíta ſobie wyenky,4) tocziſí zaftierki iakozto ruſícze kratke iako5) polſke, gymzto6) hraczi na poli ſwe ſtidkoſti zaſtieragi, hra- gizce w kampany w tei?) zemy, neb ſu tu lide biehunowe, a ti myewagi kratke8) rufſczie, abi ſnazie9) biehali. Anyz to beze przie z liftow fiko- wich,10) neb z gich myezhi kdiz bil1) potrziel tiela czlowieczieho a zmazal, hned12) poczige ſwrab vda, a iakoz to bil3) vkazano bilo, ze ſwrab rozkoſſi w tiele giz ſu czyli.14) [10a 2] Tuto15) nyekterzi prawie, bi fik bil to drzewo zapowiedne.16) I vſliſſiechu hlas bozi chodiczi, abi widieli, ze z toho hnutie gie treſkcze, ze ſu neſtali w17) przykazany, iako bi rzekl boh: proto ze fte fie hnuli ot przikazanye.18) I mluwiefſe ſ nymy ſkrzie ſtworzenye pod- 10 dane, i ſkriſſta ſie ot oblicziegie bozieho proſtrzied19) drziewie. y zawola 5 Gen. 3./
30 Genesis. umyety,18) neb geſt rzeczeno: vidiela zena drzewo etc., neb19) nebili ſu przi- ſtupili k drzewu iako ſlepi makagiczi a krtie,20) Ale oczyma gich, my21) 10 dieme zadoſt a poznanye gich. neb biefíe w nych22) przirozene hnutie zadofti, Ale23) ottifíczeny a zawrzieny,24) iakozto25) w dietech do26) die- tynſkich let, a tehdi pak iakozto potoczkowe otewrzeny fu,27) i pocziechu fie28) hibati a rozffirzowati, a toho ſu drziewe w ſobie neczili, a tu gie pak28) poznachu. a iakozto ſu bili nepoſluffny ſwemu wyffiemu neb29) ſweho 15 wyſſieho, takez gich vdowe poczie [10a 1] chu ſie hibati proti ſwemu ſwrchnyemu, toczifí rozumu, a prwnye hnutie zadoſti protywne rozumu poczichu30) w ledwynach, tocziff w rorynkach,31) a ſwe32) vdi proti ſobie fie hibagicz33) wyducze, i31) ſtidiechu ſie. a proto ti vdowe rzeczeny fu ftidlywe,35) neb gyny vdowe k woli czlowiecziei ſtogie aneb ſie hibagi,36) 20 Ale ſtidlywy ne tak. Ale ze fu37) to wrata plodu, A nepoſluſſenſtwie vdow iako znamenye nepoſluffnoſti roditelow pſano geft na wratach,38) y po- znachu fie nahi,39) tocziff ze vdi ſtudu40) neſgednawagi fie, tocziff ftidiechu fie hledieti"1) na vdi ſtudu.42) wſſak Jozephus:43) widienye poznanye na- hoſti44) a vrozomenye hanbi ſwe myeli ſu z gedenye45) drzewa, iakozto 25 ten vczynek ot przirozenye magicz, A rzka: nebo46) to fſczepowanye po- czatek geft ſkutku y rozumu. 1) K. s drziewa zapowiediene°. 2) K. gich stawu. 3) K. (dod.) tuto ſe die. 4) sch. v K. 5) a sch. v K. dotknutie. 6) K. že gt welmi chutne y ſtrzie ſ nieho owocze a fnic. 7) K. da Adamowi. 8) K. a ſnad przymluwiegiczy. 9) K. ſlowy. 10) K. Š. gie. 11) n nadeps.; K. miel. 12) K. ynhed. 13) K. vmrzieti když toho owocze okuſyla. 14) Š. y; K. a když. K. Š. czoz. 15) K. to pan buoh. 16) K. yfniedl gt take yablko. 17) K. A to. 18) K. rozumieno byti. 19) K. neb take. 20) K. ſlepi a krtie makagiczy. 21) nadeps. 22) K. w nich tehdy. 23) K I widiechu ſe oczyfftieny. 24) i nadeps. 25) K. tak yakožto. 26) K. od. 27) K. fu od nich. 28) K. ſe gich vdowe. 28) K. tu tepruow ty vdy. 23) fwemu — neb sch. v K. 30) K. pocziechu. 31) Š. rorykach. 32) K. ty; a sch. 33) K. hybati. 34) K. to y. 35) K. gfu ftydlywi rzeczeni. 36) K. a hybagi ſe. 37) sch. v Š. 38) K. na wratech. 38) K. nazy. 40) K. vdy ty ftudem. 11) hledieti ſe. 42) K. ſwe hanby. 13) K. Jozephus dic. 44) K. nahoty. 15) K. fniedenie. 46) K. neb. [Kap. XXIII./ O1) poklynany muzze a2) zzeny a hada.3) Ehdi vczynyfíta ſobie wyenky,4) tocziſí zaftierki iakozto ruſícze kratke iako5) polſke, gymzto6) hraczi na poli ſwe ſtidkoſti zaſtieragi, hra- gizce w kampany w tei?) zemy, neb ſu tu lide biehunowe, a ti myewagi kratke8) rufſczie, abi ſnazie9) biehali. Anyz to beze przie z liftow fiko- wich,10) neb z gich myezhi kdiz bil1) potrziel tiela czlowieczieho a zmazal, hned12) poczige ſwrab vda, a iakoz to bil3) vkazano bilo, ze ſwrab rozkoſſi w tiele giz ſu czyli.14) [10a 2] Tuto15) nyekterzi prawie, bi fik bil to drzewo zapowiedne.16) I vſliſſiechu hlas bozi chodiczi, abi widieli, ze z toho hnutie gie treſkcze, ze ſu neſtali w17) przykazany, iako bi rzekl boh: proto ze fte fie hnuli ot przikazanye.18) I mluwiefſe ſ nymy ſkrzie ſtworzenye pod- 10 dane, i ſkriſſta ſie ot oblicziegie bozieho proſtrzied19) drziewie. y zawola 5 Gen. 3./
Strana 31
Genesis. 31 20 25 35 boh muzie, gemuzto bil dal przikazanye, treſkczie, ale ne newieda we- czie:20) Adame, kde ſi? iako21) bi rzekl: wiz, w kterem ſi nynye hubenſtwy. A on weczie:-2) ſkril ſem fie,23) ze ſem nah. nemudra24) otpowied, iako bi ſie nelibil nahi, genz geſt bil takiz25) vczynyen. I weczie26) boh: kto to tobie27) vkazal, gedno28) zes gedl z29) drziewa?30) tehdi on ne pokornye prziznawagie fie, a hrziech na zenu chile y na darczie zeny, toczifí na boha,31) weczie: zena ta, genz fi my32) dal druziczi, dala my f33) drziewa,34) i gedl ſem. I weczie boh k zenye: procz fi35) to vczynyla? anyz fie ona vwyny,36) Ale obrati hrziech na hada a taynye na boha. i bi had otazan, anebo37) toho ſam ot ſebe nebieſſe vczynyl, Ale dgabel ſkrzie nyeho, ze geſt bil iako prziſtroy38) geho. a39) poklynagie gich poczie ot hada, drzie porzad cziſla kletby. neb had prwe a wiecze40) ſhrzieffil we trzech wyeczech, potom zena, ale menye nezli had, ale wieczi1) nezli muz, nebo we dwem; 42) Adam poſledny, Ale menye, neb43) w gednom. had44) geft zawydiel a45) felhal a46) przielftil. tiem47) trzem [10b 1] wieczem48) dany fu trzi49) pro- kletie: protoze geſt50) zawidiel czlowiecziei51) welebnoſti, rzeczeno geft gemu: na ſwich prſach52) choditi budeff.53) A proto ze geft felhal, porazen geft w uftech:54) zemy budeff giefti po wſſeczky dny zywota tweho. y otgie 30 mu55) hlas a polozi gemu ged w uſtech.56) neb geſt57) przielſtil, y wzie to:58) neprziezen polozym mezi tobu59) a mezi zenu, toczifí neb60) iakozto ne- przietele przieftiha.61) Tuto myeny, ze Ewa fie pokala:62) onat zetrze hlawu twu, a ti ſie budeſſ lekati gegie63) ſſlepegie, a iakozto przirozena nenawift zawift61) geft mezi konyemy a nohmy65) tiemy zwierzi,66) A mezi wlki a mezi pſy, takez mezi Czlowiekem a mezi hadem. A iakozto67) ged hadowy Czlowieka,68) takez ſlyna neb plynutie Czlowieka,69) donyz negie any pie,70) vmrtwy hada. A proto ze gefſcze71) nazi biechu, had nynye") naheho czlowieka fie kryge a leka, Ale na odieneho prchne. we73) dwu wieczi zena ſhrzieffila: pichala 4) a zapowiedene gedla. a75) proto ze pichala, ponyzil 40 gie boh a rzka: pod naſilnu moczi tweho76) muzie budeff, ze tie bude77 ranamy mucziti, tocziff78) kwiet twoy otgyma.79) A nynye geft pod- dana80) muzi ſwemu ſtawem a bazny, A drzewe poddana bila gednosi" myloſti. A proto ze v plodu82) ſhrziefſila, w83) plodu ſwem obtiezena geſt. a proto81) [10b 2] rzeczeno geſt giei:85) w boleſti roditi budeff; a ze geſt 45 rzeczeno w boleſti, klatba to geſt.86) Ale roditi budeff, to geft pozehnanye, nebo proklata geſt zena87) neplodna. A tak pan boh poraziegie nezapo- [Exod. 23.) manul88) geft89) ſmylowati fie, A to take w ginych kletbach lidſkich zna- menano biti ma.90) Adam, ze gedno91) w gedeny ſhrzieffil, w diele hledany ſobie pokrma92) porazen geft, kdiž mu geſt rzeczeno:93) proklata zemýe 50 w diele twem, tocziff trnye za twe dielo, tocziff za twoi hrziech, pro nyehozto ſie geſt ſtalo, abi zemye, geſſto drziewe dobre a plodne owocze ſwu dobru91) woli dawala a czynyla, potom rziedke a95) ſ praczi lidíku, a nyekdi za plod trnye a hlozie wydawa. a k tomu prziczyny: a budeſ gieſti bile zemſke, iako bi rzekl:96) na tom take rowen budeff97) howadu. 55 zemy take prokletie da, proto ze z plodu zemye ſtalo ſie przeſtupenye, 15
Genesis. 31 20 25 35 boh muzie, gemuzto bil dal przikazanye, treſkczie, ale ne newieda we- czie:20) Adame, kde ſi? iako21) bi rzekl: wiz, w kterem ſi nynye hubenſtwy. A on weczie:-2) ſkril ſem fie,23) ze ſem nah. nemudra24) otpowied, iako bi ſie nelibil nahi, genz geſt bil takiz25) vczynyen. I weczie26) boh: kto to tobie27) vkazal, gedno28) zes gedl z29) drziewa?30) tehdi on ne pokornye prziznawagie fie, a hrziech na zenu chile y na darczie zeny, toczifí na boha,31) weczie: zena ta, genz fi my32) dal druziczi, dala my f33) drziewa,34) i gedl ſem. I weczie boh k zenye: procz fi35) to vczynyla? anyz fie ona vwyny,36) Ale obrati hrziech na hada a taynye na boha. i bi had otazan, anebo37) toho ſam ot ſebe nebieſſe vczynyl, Ale dgabel ſkrzie nyeho, ze geſt bil iako prziſtroy38) geho. a39) poklynagie gich poczie ot hada, drzie porzad cziſla kletby. neb had prwe a wiecze40) ſhrzieffil we trzech wyeczech, potom zena, ale menye nezli had, ale wieczi1) nezli muz, nebo we dwem; 42) Adam poſledny, Ale menye, neb43) w gednom. had44) geft zawydiel a45) felhal a46) przielftil. tiem47) trzem [10b 1] wieczem48) dany fu trzi49) pro- kletie: protoze geſt50) zawidiel czlowiecziei51) welebnoſti, rzeczeno geft gemu: na ſwich prſach52) choditi budeff.53) A proto ze geft felhal, porazen geft w uftech:54) zemy budeff giefti po wſſeczky dny zywota tweho. y otgie 30 mu55) hlas a polozi gemu ged w uſtech.56) neb geſt57) przielſtil, y wzie to:58) neprziezen polozym mezi tobu59) a mezi zenu, toczifí neb60) iakozto ne- przietele przieftiha.61) Tuto myeny, ze Ewa fie pokala:62) onat zetrze hlawu twu, a ti ſie budeſſ lekati gegie63) ſſlepegie, a iakozto przirozena nenawift zawift61) geft mezi konyemy a nohmy65) tiemy zwierzi,66) A mezi wlki a mezi pſy, takez mezi Czlowiekem a mezi hadem. A iakozto67) ged hadowy Czlowieka,68) takez ſlyna neb plynutie Czlowieka,69) donyz negie any pie,70) vmrtwy hada. A proto ze gefſcze71) nazi biechu, had nynye") naheho czlowieka fie kryge a leka, Ale na odieneho prchne. we73) dwu wieczi zena ſhrzieffila: pichala 4) a zapowiedene gedla. a75) proto ze pichala, ponyzil 40 gie boh a rzka: pod naſilnu moczi tweho76) muzie budeff, ze tie bude77 ranamy mucziti, tocziff78) kwiet twoy otgyma.79) A nynye geft pod- dana80) muzi ſwemu ſtawem a bazny, A drzewe poddana bila gednosi" myloſti. A proto ze v plodu82) ſhrziefſila, w83) plodu ſwem obtiezena geſt. a proto81) [10b 2] rzeczeno geſt giei:85) w boleſti roditi budeff; a ze geſt 45 rzeczeno w boleſti, klatba to geſt.86) Ale roditi budeff, to geft pozehnanye, nebo proklata geſt zena87) neplodna. A tak pan boh poraziegie nezapo- [Exod. 23.) manul88) geft89) ſmylowati fie, A to take w ginych kletbach lidſkich zna- menano biti ma.90) Adam, ze gedno91) w gedeny ſhrzieffil, w diele hledany ſobie pokrma92) porazen geft, kdiž mu geſt rzeczeno:93) proklata zemýe 50 w diele twem, tocziff trnye za twe dielo, tocziff za twoi hrziech, pro nyehozto ſie geſt ſtalo, abi zemye, geſſto drziewe dobre a plodne owocze ſwu dobru91) woli dawala a czynyla, potom rziedke a95) ſ praczi lidíku, a nyekdi za plod trnye a hlozie wydawa. a k tomu prziczyny: a budeſ gieſti bile zemſke, iako bi rzekl:96) na tom take rowen budeff97) howadu. 55 zemy take prokletie da, proto ze z plodu zemye ſtalo ſie przeſtupenye, 15
Strana 32
32 Genesis. ☞ ale ne z wod. A proto pan boh98) gedl99) rybu, ale neczte ſie, bi gedl maſſo zywych z100) zemye proklate, gedno ſnad beranka welikonoczneho pro1o1), przikazanye zakona. I prziczyny take o dielu a rzka: w potu twarzi twei102) chleb ſwoy gieſti budefí, az ſie nawratifſ w zemy, tocziff az vmrzefſ; neb ſy zemye a w zemy puoideſſ. ale103) kraſnye rzeczeno geſt: poydeſſ, iako 60 bi rzekl: Nebo bi bil101) w tom ſtawu oſtal, dokud105) bi chtiel, w lepffie106) bi ſſel. Ale giz z hubenſtwie w hubenſtwie poydeff, iako woda [11a 1] tekuczie. Tehdi Adam, zelegie hubenſtwie ſwich buduczich potomnych,107) y nazwa zenu ſwu Ewu,108) iakoz geſt109) powiedieno. 1) K. Tuto o. 2) sch. v Š. 3) K. hada zeny a muže; Tehda; Š. (dod.) a to takto zname- nay. 1) K. wieniky nebo wienky; Š. winiky. 5) K. a yako. 6) K. gimižto. 3) Š. w te. 8) sch. v K. 2) K. rychlegi. 10) Místo: Anyzto fikowich v K. Takež gſu ſobie tito z liftow fikowych wieniky vczynili okolo bedr. 11) K. nebo kdyžby z gich miezky. 12) K. ynhed. 13) K. yakož by tiem. 14) K. miely a czyly. 15) A tak tuto. 16) K. fikowe drzewo bylo to za- powiediene. 17) K. v. 18) K. (přid.) ſmrti vmrzete. 13) K. v proſtrzed. 20) m. treſkozie — weczie K. jen: a rzka. 21) K. než yako. 22) K. A on odpowiedie ted ſem pane. 23) K. ſe tebe proto. 24) K. Nemudra to. 25) K. takym. 28) K. wecze gev. 27) K. czos to vczynil a kto tobie to. 28) sch. v K. 29) Š. s. 30) K. drziewa toho. 31) tocziff — boha sch. v K. 32) K. migi. 33) K. z. 34) K. drziewa toho. 35) K. Proczs fy. 36) K. take wymluwila. 37) K. nebo. 38) K. przyftroycze. 39) K. A pak. 10) K. nayprwe a naywicze. 41) K. wiecze. 42) K. neb gt we dwem ſhrzefſyla. 47) K. Adam ſhrzeffyl naymen nebo. 44) K. Ale had. 45) sch. v K. 46) sch. v K. 47) K. proti tiem. 48) K. wieczom (!). 49) K. dano ge troge. 50) sch. v K. 51) K. czlowieczy. 52) K. prſech. 53) K. budeſs totiz budeſs (za tím přetrž. laziti). 54) K. w uſtech a rzka. 55) K. odge gev. 56) K. w vſtech geho. 57) K. A proto že gt. 58) K. y wecze tut. 59) K. Š. tebu. 60) sch. v K. 61) K. neprzytel neprzytele przedítiha (c za i přetrž.). 62) K. pokage a. 63) K. gegie". 61) v K. sch. 65) K. mezi nohmi. 66) K. ptaky. 67) K. Jakoz. 68) K. czlowieka vmrtwi (e na konci přetrž.). 69) K. czlowieczy. 70) K. pige. 11) K. gefftie w tey kletbie. 22) K. had ſe po dnefſny den. 73) K. Pak zena we. 74) K. že pychala. 75) sch. v K. 76) K. rzekl gie buoh Budefs ponizena a pod walnu moczy 77) K. a bude tie. 78) K. totiz a. 79) K. odeyme. 80) K. yakožto nynie poddana gt. 81) K. byla poddana ge°. 82) K. v plodu owocze. 83) K. v. 84) v C dvakrát omylem při obracení; druhé podčárkov. a přetrž. 55) K. Š. gie. 86) K. to gt kletba. 87) K. než giz prokleta žena gt. 88) K. Š. nezapomenul. 89) K. ſe gt. 90) K. A tak po dneſſny den ma rozumieno byti kohož buoh w czem porazy žet geho nezapomina. 31) K. gedno že. 92) K. pokrmu. 93) kdiz-rzeczeno sch. v K. 94) K. dobrotiwu. 25) K. Potom pak rziedko a. 96) iako — rzekl sch. v K. 97) K. budefs rowen. 98) sch. v K. 99) K. gt; Š. gedl geft. 100) K. ziwych zwirzath s. 104) K. po. 102) Š. twe. 103) K. A to. 101) bil sch. v K. 105) K. oftal byl dokudz. 106) K. do lepffie°. 107) K. a potomnich. 108) K. Ewu pro to hubenstwie. 109) K. gt drziewe. Kap. XXIII.] O1) wyhnany z rage Adama A ewy a o meczy ohnywem. Ivczyny boh Adamowy a geho zenye ſuknye kozichowe, toczyff z kozi vmrlich zwierzat, abi znamenye ſmrtedlnoſti ſwe ſ ſobu neſli 2) (Gen. 3.J I weczie: ai wiz, Adam vczynyen geft3) iako geden z nas,4) wieda dobre y zle! a tot geſt bilo poſmyewanye, iako bi rzekl: chtiel biti iako boh, ale giz5) geft ſwiedomo,6) ze nenye. I nenye to hlas bozi protywny, ale hlas z pichi treſktagiczi a hlas trogiczie, aneb geſt hlas bozi k andielom, a geſt hlas kwielegiczieho, iako bi bilo rzeczeno: ſwiedomo geſt, ze ſem 5
32 Genesis. ☞ ale ne z wod. A proto pan boh98) gedl99) rybu, ale neczte ſie, bi gedl maſſo zywych z100) zemye proklate, gedno ſnad beranka welikonoczneho pro1o1), przikazanye zakona. I prziczyny take o dielu a rzka: w potu twarzi twei102) chleb ſwoy gieſti budefí, az ſie nawratifſ w zemy, tocziff az vmrzefſ; neb ſy zemye a w zemy puoideſſ. ale103) kraſnye rzeczeno geſt: poydeſſ, iako 60 bi rzekl: Nebo bi bil101) w tom ſtawu oſtal, dokud105) bi chtiel, w lepffie106) bi ſſel. Ale giz z hubenſtwie w hubenſtwie poydeff, iako woda [11a 1] tekuczie. Tehdi Adam, zelegie hubenſtwie ſwich buduczich potomnych,107) y nazwa zenu ſwu Ewu,108) iakoz geſt109) powiedieno. 1) K. Tuto o. 2) sch. v Š. 3) K. hada zeny a muže; Tehda; Š. (dod.) a to takto zname- nay. 1) K. wieniky nebo wienky; Š. winiky. 5) K. a yako. 6) K. gimižto. 3) Š. w te. 8) sch. v K. 2) K. rychlegi. 10) Místo: Anyzto fikowich v K. Takež gſu ſobie tito z liftow fikowych wieniky vczynili okolo bedr. 11) K. nebo kdyžby z gich miezky. 12) K. ynhed. 13) K. yakož by tiem. 14) K. miely a czyly. 15) A tak tuto. 16) K. fikowe drzewo bylo to za- powiediene. 17) K. v. 18) K. (přid.) ſmrti vmrzete. 13) K. v proſtrzed. 20) m. treſkozie — weczie K. jen: a rzka. 21) K. než yako. 22) K. A on odpowiedie ted ſem pane. 23) K. ſe tebe proto. 24) K. Nemudra to. 25) K. takym. 28) K. wecze gev. 27) K. czos to vczynil a kto tobie to. 28) sch. v K. 29) Š. s. 30) K. drziewa toho. 31) tocziff — boha sch. v K. 32) K. migi. 33) K. z. 34) K. drziewa toho. 35) K. Proczs fy. 36) K. take wymluwila. 37) K. nebo. 38) K. przyftroycze. 39) K. A pak. 10) K. nayprwe a naywicze. 41) K. wiecze. 42) K. neb gt we dwem ſhrzefſyla. 47) K. Adam ſhrzeffyl naymen nebo. 44) K. Ale had. 45) sch. v K. 46) sch. v K. 47) K. proti tiem. 48) K. wieczom (!). 49) K. dano ge troge. 50) sch. v K. 51) K. czlowieczy. 52) K. prſech. 53) K. budeſs totiz budeſs (za tím přetrž. laziti). 54) K. w uſtech a rzka. 55) K. odge gev. 56) K. w vſtech geho. 57) K. A proto že gt. 58) K. y wecze tut. 59) K. Š. tebu. 60) sch. v K. 61) K. neprzytel neprzytele przedítiha (c za i přetrž.). 62) K. pokage a. 63) K. gegie". 61) v K. sch. 65) K. mezi nohmi. 66) K. ptaky. 67) K. Jakoz. 68) K. czlowieka vmrtwi (e na konci přetrž.). 69) K. czlowieczy. 70) K. pige. 11) K. gefftie w tey kletbie. 22) K. had ſe po dnefſny den. 73) K. Pak zena we. 74) K. že pychala. 75) sch. v K. 76) K. rzekl gie buoh Budefs ponizena a pod walnu moczy 77) K. a bude tie. 78) K. totiz a. 79) K. odeyme. 80) K. yakožto nynie poddana gt. 81) K. byla poddana ge°. 82) K. v plodu owocze. 83) K. v. 84) v C dvakrát omylem při obracení; druhé podčárkov. a přetrž. 55) K. Š. gie. 86) K. to gt kletba. 87) K. než giz prokleta žena gt. 88) K. Š. nezapomenul. 89) K. ſe gt. 90) K. A tak po dneſſny den ma rozumieno byti kohož buoh w czem porazy žet geho nezapomina. 31) K. gedno že. 92) K. pokrmu. 93) kdiz-rzeczeno sch. v K. 94) K. dobrotiwu. 25) K. Potom pak rziedko a. 96) iako — rzekl sch. v K. 97) K. budefs rowen. 98) sch. v K. 99) K. gt; Š. gedl geft. 100) K. ziwych zwirzath s. 104) K. po. 102) Š. twe. 103) K. A to. 101) bil sch. v K. 105) K. oftal byl dokudz. 106) K. do lepffie°. 107) K. a potomnich. 108) K. Ewu pro to hubenstwie. 109) K. gt drziewe. Kap. XXIII.] O1) wyhnany z rage Adama A ewy a o meczy ohnywem. Ivczyny boh Adamowy a geho zenye ſuknye kozichowe, toczyff z kozi vmrlich zwierzat, abi znamenye ſmrtedlnoſti ſwe ſ ſobu neſli 2) (Gen. 3.J I weczie: ai wiz, Adam vczynyen geft3) iako geden z nas,4) wieda dobre y zle! a tot geſt bilo poſmyewanye, iako bi rzekl: chtiel biti iako boh, ale giz5) geft ſwiedomo,6) ze nenye. I nenye to hlas bozi protywny, ale hlas z pichi treſktagiczi a hlas trogiczie, aneb geſt hlas bozi k andielom, a geſt hlas kwielegiczieho, iako bi bilo rzeczeno: ſwiedomo geſt, ze ſem 5
Strana 33
Genesis. 33 gei vczynyl, aby bil iako geden z nas, bi bil tak oſtal. neb taki geſt vczynen ot boha, genz bi mohl dobrotu ſtworzitele ſweho7) na vieki zyw biti bez 10 hubenſtwie. Ale giz abi ſnad8) newpuſtil9) ruki ſwe a wzal bi f10) drziewa zywota, a giedl by,11) a bil bil2) zyw wiecznye.* Jako bi bilo rzeczeno: wizte a chowaite a wywrzte gei. Twrdi zda ſie ſud bozi,13) genzto mukam prwnym muki wywrzenye przidawa, ale zaſie geft.14) * ' Neb tuto muku, gizto geft bil15) dal, mylofrdnye 15 obmyekczil geſt, Abi ſie o nyem ta prawda vkazala, iakoz ſie die: kdiz fie rozhnyewaff, na swe mylofrdenſtwie fiel6) rozpomaneſf. neb ze myechu (Habak. 3.I zywy biti w hubenſtwy, tu muku gym17) vſkrownyl, neb czym bi zywot bil delffi, tiem bi bil hubenyeiſſi. A proto, bi bil okufil ſ drziewa zywota, dele zywu18) ſucze dele bi bili hubeny. Anyz geft dyw, bi take po ſhrzie- 20 ffeny19) pro gedenye toho20) drziewa bi21) bili zywy dele, neb [11b 1] geſſcze�2) fu Jakes23) oftrowowe24) zywych, w nychzto izadny neumyera, No. Ale wen ho nefu, kdiz pro teſknoſt zywota vmrzieti zada, A rziekagi gym oftrowowe25) zywuczich. take26) bywa iako mech na liſtech ſtromowich i v Seres27) tak rzeczenych lidech, gehozto28) gedeny29) zywot fie prodlewa, 25 a to geſt pſano w knyehach, gefſto ſlowu plynyus z przirozene Iſtorzie, . tocziff piſowidu.30) Take Allexandr pfal Ariftotilowy,31) myſtru ſwemu o knyezich ſtromowych Slunczie a Meſiecze, gizto32) gedenym gablek a gyneho owoczie prziedluhi33) zywot wedu.*** A iakoz biefſe rzekl, wypuſti ho pan boh31) z ragie rozkofſie,35) abi 30 dielal zemy, z nyezto wzat bil,36) na pole damaſcenſke,37) z nyehozto geft bil wzat,38) na nyemzto kayn bratra ſweho Abele zabil,39) podle nye- (Gen. 4.) hozto Adam a Ewa pohrzebeny fu w gamye dweynaſobnye.40) I poſta- wy41) przed Ragem rozkoffie cherubyn, A mecz plamenny a rutlynk, abi Andiel 2) otehnal dgabla a ohen Czlowieka. aneb13) ſluzbu Andielſku po- lozil tu ohen, abi zatworzil wchod rayſky, gefíto gmenem meczie,44) ale ne kazdeho, nezli rutlynka,45) genz i nobu ſtranu fieczie.† neb geſt bila muka Czlowieku, abi bil ſ uobu ſtranu pohuben. neb rzeczen geft rutlynk, genz geft hotow k obraczeny, toczifſ k uotgieti,46) kdiz bi koli47) boh chtiel. nebo bil48) geft otiat49) za chwyli Enochowy A Elie,50) kdiz ſu tam weſſli,51) ale ne owſſem, ale ſmrti'2) Iheſukriſta owffem52a) giz geft vhaſſen. a kdiz kto otieze, czo gie ten ohen zehl,53) muoz biti rzeczeno, ze geſt nyekake podobenſtwie ohnye, Jakoz ſie czte w zy- wotie Swateho Mikulawffie,51) k tomu ohny kdiz [12a 1] ruku przyczynyff, horkoft czygeff, ale ſhorzenye netrpiff; anyz potrzebugie prziprawy ktere 45 gizto bi ſzehl neb ſpalil; a taki55) ohen ducha56) zze. a bude-li otazano procz prziepuſtil boh czlowieka pokufiti, kdiz geft wiediel,57) ze ma padnuti a o gynych mnohich wieczech takich, k tomu nynye dieme, tak iakozto58) toho potrzeba geft podle Iftorzie,59) tocziff wydopiſa, gefſto zpoſobenye nehleda, neb geſt tak chtiel myeti. A otieze-li, procz geſt chtiel,60) to geft 50 nemudre otazanye, tazati61) poczatka bozie wole, nebo ona82) geſt po- czatek wſſiech poczatkow naywyfſy.63) 35 40
Genesis. 33 gei vczynyl, aby bil iako geden z nas, bi bil tak oſtal. neb taki geſt vczynen ot boha, genz bi mohl dobrotu ſtworzitele ſweho7) na vieki zyw biti bez 10 hubenſtwie. Ale giz abi ſnad8) newpuſtil9) ruki ſwe a wzal bi f10) drziewa zywota, a giedl by,11) a bil bil2) zyw wiecznye.* Jako bi bilo rzeczeno: wizte a chowaite a wywrzte gei. Twrdi zda ſie ſud bozi,13) genzto mukam prwnym muki wywrzenye przidawa, ale zaſie geft.14) * ' Neb tuto muku, gizto geft bil15) dal, mylofrdnye 15 obmyekczil geſt, Abi ſie o nyem ta prawda vkazala, iakoz ſie die: kdiz fie rozhnyewaff, na swe mylofrdenſtwie fiel6) rozpomaneſf. neb ze myechu (Habak. 3.I zywy biti w hubenſtwy, tu muku gym17) vſkrownyl, neb czym bi zywot bil delffi, tiem bi bil hubenyeiſſi. A proto, bi bil okufil ſ drziewa zywota, dele zywu18) ſucze dele bi bili hubeny. Anyz geft dyw, bi take po ſhrzie- 20 ffeny19) pro gedenye toho20) drziewa bi21) bili zywy dele, neb [11b 1] geſſcze�2) fu Jakes23) oftrowowe24) zywych, w nychzto izadny neumyera, No. Ale wen ho nefu, kdiz pro teſknoſt zywota vmrzieti zada, A rziekagi gym oftrowowe25) zywuczich. take26) bywa iako mech na liſtech ſtromowich i v Seres27) tak rzeczenych lidech, gehozto28) gedeny29) zywot fie prodlewa, 25 a to geſt pſano w knyehach, gefſto ſlowu plynyus z przirozene Iſtorzie, . tocziff piſowidu.30) Take Allexandr pfal Ariftotilowy,31) myſtru ſwemu o knyezich ſtromowych Slunczie a Meſiecze, gizto32) gedenym gablek a gyneho owoczie prziedluhi33) zywot wedu.*** A iakoz biefſe rzekl, wypuſti ho pan boh31) z ragie rozkofſie,35) abi 30 dielal zemy, z nyezto wzat bil,36) na pole damaſcenſke,37) z nyehozto geft bil wzat,38) na nyemzto kayn bratra ſweho Abele zabil,39) podle nye- (Gen. 4.) hozto Adam a Ewa pohrzebeny fu w gamye dweynaſobnye.40) I poſta- wy41) przed Ragem rozkoffie cherubyn, A mecz plamenny a rutlynk, abi Andiel 2) otehnal dgabla a ohen Czlowieka. aneb13) ſluzbu Andielſku po- lozil tu ohen, abi zatworzil wchod rayſky, gefíto gmenem meczie,44) ale ne kazdeho, nezli rutlynka,45) genz i nobu ſtranu fieczie.† neb geſt bila muka Czlowieku, abi bil ſ uobu ſtranu pohuben. neb rzeczen geft rutlynk, genz geft hotow k obraczeny, toczifſ k uotgieti,46) kdiz bi koli47) boh chtiel. nebo bil48) geft otiat49) za chwyli Enochowy A Elie,50) kdiz ſu tam weſſli,51) ale ne owſſem, ale ſmrti'2) Iheſukriſta owffem52a) giz geft vhaſſen. a kdiz kto otieze, czo gie ten ohen zehl,53) muoz biti rzeczeno, ze geſt nyekake podobenſtwie ohnye, Jakoz ſie czte w zy- wotie Swateho Mikulawffie,51) k tomu ohny kdiz [12a 1] ruku przyczynyff, horkoft czygeff, ale ſhorzenye netrpiff; anyz potrzebugie prziprawy ktere 45 gizto bi ſzehl neb ſpalil; a taki55) ohen ducha56) zze. a bude-li otazano procz prziepuſtil boh czlowieka pokufiti, kdiz geft wiediel,57) ze ma padnuti a o gynych mnohich wieczech takich, k tomu nynye dieme, tak iakozto58) toho potrzeba geft podle Iftorzie,59) tocziff wydopiſa, gefſto zpoſobenye nehleda, neb geſt tak chtiel myeti. A otieze-li, procz geſt chtiel,60) to geft 50 nemudre otazanye, tazati61) poczatka bozie wole, nebo ona82) geſt po- czatek wſſiech poczatkow naywyfſy.63) 35 40
Strana 34
34 Genesis. ☞ Duo arbores, fol et luna no. * a gefſto rzeczeno geſt, abi bil zyw wiecznye, k pomyenyeny czlo- wiecziemu przichileno ma biti, Jako bi rzekl: Abi gedl tiem mnyenym,64) abi zyw bil wiecznye, Aneb wiecznye,65) tocziff mnoho czaſa.66) nye- kterzi prawie, bi bili w ragi ſedm'7) hodyn. ** Znamenai,68) ze wywrzenye prwnych83) roditelow znamenawa czierkew na poczatku poſta, [11a 2] kdiz wymyeta kagiczie lidi wen, gymzto dawagi zynye na znamenye fuken kozichowich, a dawa70) gym popel tuto rzeczi: popel fi a w71) popel fie nawratiff, na pamyet wrat- koſti72) a ſmrtedlnoſti. a pak wywrzeny73) ſwieczie horziczie neſu,74) neb 60 za ſkutek, gefíto fu podali75) ruku k gablku zapowiedienemu, przi- lozen geft mecz ohnywy k ragi. A pak gdu k druhemu koftelu, tu pak zawru przied nymy dwerzie na znamenye prziſſczie k ragi nyekdi za- tworzenemu, pak ne na ſtole, ale na zemy gedie, iako bi rzekl: prokleta zemye w diele twem. take76) izadny nedie gym:77) bud pozdrawen, neb78) 65 gefſczie nebylo gmeno promyeneno Ewye,79) A to ſie geſt 80) ſtalo v po- zdraweny ſwate marzie,81) kdiz Andiel rzekl: Aue, tocziff zdrawa.82) ***A z tiech ſtromow dawachu odpowiedi83) takto: dwa ſtromy biefſta, geden Slunczie a druhi Miefieczie. Jakz84) brzo Slunczie wynyknyeffie85) a ſwymy poprſlſkamy86) wrchow ſtromowich dotknyefſe, weſſken ſtrô 70 fie zatrziefiefſe, a kdiz kto87) w tu dobu o czemzkolywiek88) otazaſſe, ynhed hlas fliffiechu,89) kteru odpowied dawaffe. Takez w noczi o ftromu Mefieczie.90) Ti pak91) ſtromowe take Allexandrowy prorokowachu, ze kdiz bi kolywiek92) do Babilona przigel, ze bi tu vmrziel. I bil ſobie wzal w23) vmyſl, abi tam nykdi neprzigiel. A kdiz giz bieſſe na wzchod Slunczie 75 wîſeczko poddano giemu,94) hned95) pilny poflowe ot zapadu Slunczie przigedu a prawiecze, ze geho myloſti czakagy v96) Babilonye. y przi- giede97) tam welmy wefel98) f panftwie wíſeho fwieta,99) ge[11b 2]muz fie welmy nadal,100) a zapomanuw101) proroczîtwie gemu powiedieneho. y wgiede102) do Babilona, a tu mu w pity gied dachu ot gednoho ſyna 80 materzie geho. y vmrzie tu.103) †Werfalilis, rutlynk,104) geft105) mecz ſ uobu ſtranu oſtri a rziezie, kam gei kolywiek106) obraty. 55 1) K. Tuto o. 2) K. Š. s febu. 3) K. byl. 1) K. z nas geden. 5) K. že. *) K. ſwiedomie 7) K. ſweho ſtworzytele. 8) Š. fnad aby; v K. sch. 9) K. newpuſti. 1°) K. aby z drziewa wzal sch. 11) sch. v K. 12) sch. v K. 13) e na konci přetrž. 14) K. opak gt. 15) K. byl gt. 16) K. fe milofrdenswie. 17) v K. sch.18) K. žiwi. 19) K. po hrziefſeni. 20) K. f toho. 21) sch. v K. 22) K geffto. 23) K. yaczifs. 24) Š. oftwowowe (!). 25) K. lidé oftrowowe. 26) K. Take tu. 27) K v Sereres. 28) K. lidy gychžto. 29) K. gedenim toho mchu gich. 30) K. piſowida. 31) K weliky pfal Aryftotileffowi. 32) K. genžto. 33) K. przefdluhy. 34) sch. v Š. 35) K. rozkoffy. 36) z nyezto — wzat sch. v K. 37) K. na poli Damaſcen. 38) K. z nehoz wzat byl gt a. 31) K. zabil gt a. 40) Š. dwenafobnie; K. dwie nafobny. 41) K. poftawi ge. 12) za tím sl. naps. branyl; přetrž. 43) Š. neb. 44) K. wchod rayſkych genz flowe mecz. 45) K. každeho pali než rutlinkem. 46) K. k odgieti. 47) K. Neb když koly. 48) nebo byl sch. v K. 43) K. odyat ten ohen ale. 50) K. Neb Enochowi a Eliaffowi. 51) K. weffly byl gt gim odyat. 52) K. po ſmrti pana. 52a) zch. v K. 53) za tím naps. horzie, slabě podtrž. a podtečk. 54) (!)
34 Genesis. ☞ Duo arbores, fol et luna no. * a gefſto rzeczeno geſt, abi bil zyw wiecznye, k pomyenyeny czlo- wiecziemu przichileno ma biti, Jako bi rzekl: Abi gedl tiem mnyenym,64) abi zyw bil wiecznye, Aneb wiecznye,65) tocziff mnoho czaſa.66) nye- kterzi prawie, bi bili w ragi ſedm'7) hodyn. ** Znamenai,68) ze wywrzenye prwnych83) roditelow znamenawa czierkew na poczatku poſta, [11a 2] kdiz wymyeta kagiczie lidi wen, gymzto dawagi zynye na znamenye fuken kozichowich, a dawa70) gym popel tuto rzeczi: popel fi a w71) popel fie nawratiff, na pamyet wrat- koſti72) a ſmrtedlnoſti. a pak wywrzeny73) ſwieczie horziczie neſu,74) neb 60 za ſkutek, gefíto fu podali75) ruku k gablku zapowiedienemu, przi- lozen geft mecz ohnywy k ragi. A pak gdu k druhemu koftelu, tu pak zawru przied nymy dwerzie na znamenye prziſſczie k ragi nyekdi za- tworzenemu, pak ne na ſtole, ale na zemy gedie, iako bi rzekl: prokleta zemye w diele twem. take76) izadny nedie gym:77) bud pozdrawen, neb78) 65 gefſczie nebylo gmeno promyeneno Ewye,79) A to ſie geſt 80) ſtalo v po- zdraweny ſwate marzie,81) kdiz Andiel rzekl: Aue, tocziff zdrawa.82) ***A z tiech ſtromow dawachu odpowiedi83) takto: dwa ſtromy biefſta, geden Slunczie a druhi Miefieczie. Jakz84) brzo Slunczie wynyknyeffie85) a ſwymy poprſlſkamy86) wrchow ſtromowich dotknyefſe, weſſken ſtrô 70 fie zatrziefiefſe, a kdiz kto87) w tu dobu o czemzkolywiek88) otazaſſe, ynhed hlas fliffiechu,89) kteru odpowied dawaffe. Takez w noczi o ftromu Mefieczie.90) Ti pak91) ſtromowe take Allexandrowy prorokowachu, ze kdiz bi kolywiek92) do Babilona przigel, ze bi tu vmrziel. I bil ſobie wzal w23) vmyſl, abi tam nykdi neprzigiel. A kdiz giz bieſſe na wzchod Slunczie 75 wîſeczko poddano giemu,94) hned95) pilny poflowe ot zapadu Slunczie przigedu a prawiecze, ze geho myloſti czakagy v96) Babilonye. y przi- giede97) tam welmy wefel98) f panftwie wíſeho fwieta,99) ge[11b 2]muz fie welmy nadal,100) a zapomanuw101) proroczîtwie gemu powiedieneho. y wgiede102) do Babilona, a tu mu w pity gied dachu ot gednoho ſyna 80 materzie geho. y vmrzie tu.103) †Werfalilis, rutlynk,104) geft105) mecz ſ uobu ſtranu oſtri a rziezie, kam gei kolywiek106) obraty. 55 1) K. Tuto o. 2) K. Š. s febu. 3) K. byl. 1) K. z nas geden. 5) K. že. *) K. ſwiedomie 7) K. ſweho ſtworzytele. 8) Š. fnad aby; v K. sch. 9) K. newpuſti. 1°) K. aby z drziewa wzal sch. 11) sch. v K. 12) sch. v K. 13) e na konci přetrž. 14) K. opak gt. 15) K. byl gt. 16) K. fe milofrdenswie. 17) v K. sch.18) K. žiwi. 19) K. po hrziefſeni. 20) K. f toho. 21) sch. v K. 22) K geffto. 23) K. yaczifs. 24) Š. oftwowowe (!). 25) K. lidé oftrowowe. 26) K. Take tu. 27) K v Sereres. 28) K. lidy gychžto. 29) K. gedenim toho mchu gich. 30) K. piſowida. 31) K weliky pfal Aryftotileffowi. 32) K. genžto. 33) K. przefdluhy. 34) sch. v Š. 35) K. rozkoffy. 36) z nyezto — wzat sch. v K. 37) K. na poli Damaſcen. 38) K. z nehoz wzat byl gt a. 31) K. zabil gt a. 40) Š. dwenafobnie; K. dwie nafobny. 41) K. poftawi ge. 12) za tím sl. naps. branyl; přetrž. 43) Š. neb. 44) K. wchod rayſkych genz flowe mecz. 45) K. každeho pali než rutlinkem. 46) K. k odgieti. 47) K. Neb když koly. 48) nebo byl sch. v K. 43) K. odyat ten ohen ale. 50) K. Neb Enochowi a Eliaffowi. 51) K. weffly byl gt gim odyat. 52) K. po ſmrti pana. 52a) zch. v K. 53) za tím naps. horzie, slabě podtrž. a podtečk. 54) (!)
Strana 35
Genesis. 35 (spr.): K. Š. Mikulafíc. 55) K. take. 56) K. z ducha. 57) K. widiel. 58) K. takto yakož. 59) K. hiftorie. 60) K. chtiel tak mieti. 61) K. otazati. 62) K. neb ona mudroſt. 63) Š. naywyffie. 61) K. mienim (za druhým i přetrž. e). 65) dvě sl. sch. v K. 66) K. czafuow a tak. 67) K. gedno ſedm. 68) K. Znamenayż pak tuto.69) K. prwych. 63a) K. czyrkewſwata. 70) K. dawagi. "1) nadeps. 72) Š. w kratkofti. 73) sch. v K.; v C za tím naps. ſwiecie a; podtečkováno. 74) K. horzyczy na pamiet wywrzeni z rage nefu. 75) K. padly. 76) sch. v Š. 77) K. nedie gim žadny. 78) K. nebo. 79) K. Ewie promienieno.80) K. pak. 81) K. marzie matky bozie. 82) K. zdrawa To gmeno Ewa genž hubenſtwie s Ewu znamenawa obratilo ſe tehdy opak že ſe die Awe, a to znamenawa naſſe plnce zdrawie. 83) Š. K. hlaſy od- powiedi. 81) K. a yakž. 85) K. wynikafſe. 86) jedno ſ nadeps.; K. poprílky. 87) K. ktoz kolwick. 88) K. o cziemż kolwiek; Š. o czemzkoli. 89) K. vſlyffiechu. 90) K. Też prawie o ſtromu w noczy mieſycze bywaſſe. 91) K. giſti. 92) K. kolwiek. 33) nadeps. 94) K. gemu poddano. 95) K vnhed. 96) K. czekagi w. 97) K. przygide. 98) K. wefel welmi. 99) sch. v K. 192) K. nadal welmi. 101) K. zapomenuow (!). 192) K. wgide. 103) K. a tu y vmrziel. 101) K. to gt rutlynk. 105) K. totiz. 196) K. kamž gey koly. O rodu Adamowu.1) ADam pozna zenu ſwu ne w ragi, Ale gyz wynen2) a wywrzen fa. [Gen. 4.) kratczie3) Moiziefſ rod Adamow poklada, poſpiechagie k czaſom Abra- hamowym, otczie zidowſkeho, a mnoho zamlczugie fynow Adamowych I take dezer. Ale metodius muczedlnyk, kdiz geſt bil w zalarzy, zgeweno 5 mu geſt4) duchem ſwatym o5) poczatku a o ſkonany Swieta; neb geſt za to proſil, a pſano, aczkolywiek6) ſproſtnye, oſtawyl a rzka, ze fu7) diewyczie, tocziſſ cziſti, z ragie wiſſli.* A leta Adamowa patehonadſteho narodi ſie gemu ſyn kayn ſ geho ſeſtru kalmanu. a w tu dobu Adam ſweho8) [12b 2] wieku bil geft we 10 trzidczeti letech, awffak geft bil9) gednoho dne a roku, a10) po dwu nebo trzil1) letech, a12) tez o gynych letech. wffak mohl przed kayn13) gynych mnoho14) vroditi, o nychzto tuto mlczi. a pak15) po gynych pietynadſti16) letech narodi ſie gemu Abel a ſeſtra geho delbora.17) a kdiz bi18) Ada- N°. mowy Sto a trzidczeti let,19) kayn zabi20) Abele, I zeleli fu ho21) Adam 15 a Ewa Sto let plnych, potom narodil22) fie mu23) Seth leta 4) Stoatrzi- dczeti prwnye�5) Ciliadis, toczif prwnyeho wieku. Tyficz let tu ſie bilo26) ikonalo. Cilias geft chwile Tificz let, gefíto my rzyekamy27) wiek. I po- czyna Metodius wieki po dwu Stu letech Adamowich, I die, bi to28) bil wiek geden Tificz. A na tom fie ſgednawagy fedmdefat29) wykladatelow,30) 20 genzto diegi, bi Adam bil dwie Stie a trzýdczeti let w ſtarzi, kdiz ſie mu narodil Seth, Awffak w zydowſkem piſmye gedno Sto a trzidczeti let. A pokladagi pak zide Sto let placzie Adamowa. **Ale31) nawratme ſie kratkoſti rodu. Ewa poczenſſy y vrodi kayna, to ſie wiklada32) wladanye; A opiet porodi Abele, to ſie znamenawa placz aneb ſmutek, iako bi brzo- 25 mynul,36) iako bi bilo gmenem prorokowano, czo o nyem buduczieho myelo34) biti. to35) Jozephus wyklada, tocziff to nycz, neb neoftawil ple- mene na zemy. Abel [12b 1] biefſe paſtucha, tocziff paſtirz, a kayn oracz prziezlobywy, ze36) take lakomſtwy ſwemu radiefſe; ten37) nai- prwe zemy oral. [Kap. XXV.) 3*
Genesis. 35 (spr.): K. Š. Mikulafíc. 55) K. take. 56) K. z ducha. 57) K. widiel. 58) K. takto yakož. 59) K. hiftorie. 60) K. chtiel tak mieti. 61) K. otazati. 62) K. neb ona mudroſt. 63) Š. naywyffie. 61) K. mienim (za druhým i přetrž. e). 65) dvě sl. sch. v K. 66) K. czafuow a tak. 67) K. gedno ſedm. 68) K. Znamenayż pak tuto.69) K. prwych. 63a) K. czyrkewſwata. 70) K. dawagi. "1) nadeps. 72) Š. w kratkofti. 73) sch. v K.; v C za tím naps. ſwiecie a; podtečkováno. 74) K. horzyczy na pamiet wywrzeni z rage nefu. 75) K. padly. 76) sch. v Š. 77) K. nedie gim žadny. 78) K. nebo. 79) K. Ewie promienieno.80) K. pak. 81) K. marzie matky bozie. 82) K. zdrawa To gmeno Ewa genž hubenſtwie s Ewu znamenawa obratilo ſe tehdy opak že ſe die Awe, a to znamenawa naſſe plnce zdrawie. 83) Š. K. hlaſy od- powiedi. 81) K. a yakž. 85) K. wynikafſe. 86) jedno ſ nadeps.; K. poprílky. 87) K. ktoz kolwick. 88) K. o cziemż kolwiek; Š. o czemzkoli. 89) K. vſlyffiechu. 90) K. Też prawie o ſtromu w noczy mieſycze bywaſſe. 91) K. giſti. 92) K. kolwiek. 33) nadeps. 94) K. gemu poddano. 95) K vnhed. 96) K. czekagi w. 97) K. przygide. 98) K. wefel welmi. 99) sch. v K. 192) K. nadal welmi. 101) K. zapomenuow (!). 192) K. wgide. 103) K. a tu y vmrziel. 101) K. to gt rutlynk. 105) K. totiz. 196) K. kamž gey koly. O rodu Adamowu.1) ADam pozna zenu ſwu ne w ragi, Ale gyz wynen2) a wywrzen fa. [Gen. 4.) kratczie3) Moiziefſ rod Adamow poklada, poſpiechagie k czaſom Abra- hamowym, otczie zidowſkeho, a mnoho zamlczugie fynow Adamowych I take dezer. Ale metodius muczedlnyk, kdiz geſt bil w zalarzy, zgeweno 5 mu geſt4) duchem ſwatym o5) poczatku a o ſkonany Swieta; neb geſt za to proſil, a pſano, aczkolywiek6) ſproſtnye, oſtawyl a rzka, ze fu7) diewyczie, tocziſſ cziſti, z ragie wiſſli.* A leta Adamowa patehonadſteho narodi ſie gemu ſyn kayn ſ geho ſeſtru kalmanu. a w tu dobu Adam ſweho8) [12b 2] wieku bil geft we 10 trzidczeti letech, awffak geft bil9) gednoho dne a roku, a10) po dwu nebo trzil1) letech, a12) tez o gynych letech. wffak mohl przed kayn13) gynych mnoho14) vroditi, o nychzto tuto mlczi. a pak15) po gynych pietynadſti16) letech narodi ſie gemu Abel a ſeſtra geho delbora.17) a kdiz bi18) Ada- N°. mowy Sto a trzidczeti let,19) kayn zabi20) Abele, I zeleli fu ho21) Adam 15 a Ewa Sto let plnych, potom narodil22) fie mu23) Seth leta 4) Stoatrzi- dczeti prwnye�5) Ciliadis, toczif prwnyeho wieku. Tyficz let tu ſie bilo26) ikonalo. Cilias geft chwile Tificz let, gefíto my rzyekamy27) wiek. I po- czyna Metodius wieki po dwu Stu letech Adamowich, I die, bi to28) bil wiek geden Tificz. A na tom fie ſgednawagy fedmdefat29) wykladatelow,30) 20 genzto diegi, bi Adam bil dwie Stie a trzýdczeti let w ſtarzi, kdiz ſie mu narodil Seth, Awffak w zydowſkem piſmye gedno Sto a trzidczeti let. A pokladagi pak zide Sto let placzie Adamowa. **Ale31) nawratme ſie kratkoſti rodu. Ewa poczenſſy y vrodi kayna, to ſie wiklada32) wladanye; A opiet porodi Abele, to ſie znamenawa placz aneb ſmutek, iako bi brzo- 25 mynul,36) iako bi bilo gmenem prorokowano, czo o nyem buduczieho myelo34) biti. to35) Jozephus wyklada, tocziff to nycz, neb neoftawil ple- mene na zemy. Abel [12b 1] biefſe paſtucha, tocziff paſtirz, a kayn oracz prziezlobywy, ze36) take lakomſtwy ſwemu radiefſe; ten37) nai- prwe zemy oral. [Kap. XXV.) 3*
Strana 36
36 Genesis. * Methodius ten knyez bil geft w prwnyem fnatku krzeſtanſkem 30 doſti ſproſtny a nevczeny, ale pro wieru w zalarz wſazeny.38) * A to myeſto, w39) nyemz ſu ho plakali, ſlowe vdol ſlzi bliz40) Ebrona. 1) Š. (dod.) takto; K. Tuto ſe prawi o rodu Adamowu. 2) mezi n a e vyškrab. nějaká litera; K. wen; a sch. 3) K. kratcze tuto. 4) K. bylo; Š. gemu geft. 5) K. od 6) K. proſyl acz kolwiek pſano. 7) K. fu drziewe. 8) v K. sch. 9) Š. byl geft. 10) Š. a nebo. 11) Š. po trzi; K. neb po trzech. 12) K. tyža. 13) K. A wſſak przed Caynem mohl gt. 14) Š. mnoho ginych; K. mnoho dieti. 15) sch. v K. 16) K. patnafti. 12) Š. dewora. 18) sch. v K. 19) K. leth bylo. 20) K. zabie. 17) K. ge°. 22) K. potom pak narodi. 23) K. gemu. 24) K. leth ge° w ftarzy. 25) K. prwnieho. 26) K. genž tiffycz leth bylo ſe. 27) K. rziekame. 28) sch. v K. 23) Š. ſedmdefate. 30) K. wykladaczow. 31) K. Nuž pak. 32) rodu — wiklada sch. v K. 33) K. minul ten fyn a. 34) K. mielo buduczie°. 35) K. a. 36) K. a že. 37) K. a proto ten. 38) K. byl wfazen. 39) K. na. 10) K. blyzko od. [Kap. XXVI.) O obietowany a o przygiety vzytkow plodu gich.1) PO mnohich dnech obietowaffta bohu dary, kayn z obile, Ale Abel, iakozto prawy Jozephus, Mleko a prworozene2) giehnatka. Ale Moizieff prawy: z tucznoſti ſwich, toczifí z tucznyeiffich ſtad ſwych3) Abel obie- towaſſe. Nadiegi ſie, ze Adam w duchu vczil ſyny ſwe, abi bohu obieto- wali defatki a pruoſti. I wzezrziel) boh na dari Abelowy, Ale na kayna 5 a na geho dari newzezrzie,5) neb Abel libil ſie bohu, A za nyeho libilo fie6) obietowanye geho, a kterak geſt to poznano,7) gyne przekladanye wiprawugie a die: Rozplamenyls) boh nad Abel geho9) dari. neb ohen 13. Kr. 18.) ſ nebes obiet geho zazihal,10) iakoztol1) ſie czte vczynyeno Eliaffowi na [Levit. 10. horzie karmelo,12) A za Moizieffe w knyehach lewitiko.13) Ale dari kay- 10 2. Par. 7./ nowy, z lakomſtwie Czlowieczieho wznykle,14) bohu ſie nelibili, A proto na nye newzezrziel. a proto ſie kayn rozhnyewa, a twarz ſie geho promyeny pro ſtud a hanbu wida, ze mlazſſi15) a menſſi bil gemu przedlozen. proto boh treſkezie kayna weczie: procz ſie hnyewaſſ? wſſak budefſ-li dobrzie czynyti, wezmef otplatu ote mne. A za wezmeſf to flowo Theodocius 15 polozil:16) wzaczen [12b 2] bude dar twoy. A pakli zle,17) ynhed hrziech bude przed dwerzmy, tocziff hotow geft,18) a w tei woli,19) po nyez fi chodil, k ſkutku. Ale wſſak proto, ze ſi ſwoboden20) dobrowolenſtwie, pod tobu,21) tocziff w twei22) moczi, bude23) zadoft twa, tocziff y-1) budef panowati nad tiem, budefſ-li chtieti. Gyne przekladanye ma: procz twarz 20 twa ſwrafſczila5) ſie? wſſak obietugefſ-li prawie a neprawie rozdieliff, ſhrzieſſil ſi, przieſtan k tobie obraczenye geho, a ti panowati budeſſ nad nym. A proto prawie bil obietowal ze26) ſtworzenye ftworziteli ſwemu, bohu, Ale neprawie bil rozdielil, neb ſobie lepſſie bil27) zachowal, a klaſi zetrzene a ohlodane28) podle czieſti bohu obietowal. 1) K. totiz plodu; gich vyn. 2) K. prworozena. 3) K. z tucznych ſwych ſtad. 4) K. wezrze. 5) K. newezrze. 6) K. ſe libilo. 7) K. poznanie. 8) K. Rozpomanul ſe. 9) K. a na geho. 10) K. ſpalyl. 11) K. vakož. 12) K. Carmelon. 13) K. lewitiku. 14) K. wyflec [Žid. 2./ 25 Gen. 4.]
36 Genesis. * Methodius ten knyez bil geft w prwnyem fnatku krzeſtanſkem 30 doſti ſproſtny a nevczeny, ale pro wieru w zalarz wſazeny.38) * A to myeſto, w39) nyemz ſu ho plakali, ſlowe vdol ſlzi bliz40) Ebrona. 1) Š. (dod.) takto; K. Tuto ſe prawi o rodu Adamowu. 2) mezi n a e vyškrab. nějaká litera; K. wen; a sch. 3) K. kratcze tuto. 4) K. bylo; Š. gemu geft. 5) K. od 6) K. proſyl acz kolwiek pſano. 7) K. fu drziewe. 8) v K. sch. 9) Š. byl geft. 10) Š. a nebo. 11) Š. po trzi; K. neb po trzech. 12) K. tyža. 13) K. A wſſak przed Caynem mohl gt. 14) Š. mnoho ginych; K. mnoho dieti. 15) sch. v K. 16) K. patnafti. 12) Š. dewora. 18) sch. v K. 19) K. leth bylo. 20) K. zabie. 17) K. ge°. 22) K. potom pak narodi. 23) K. gemu. 24) K. leth ge° w ftarzy. 25) K. prwnieho. 26) K. genž tiffycz leth bylo ſe. 27) K. rziekame. 28) sch. v K. 23) Š. ſedmdefate. 30) K. wykladaczow. 31) K. Nuž pak. 32) rodu — wiklada sch. v K. 33) K. minul ten fyn a. 34) K. mielo buduczie°. 35) K. a. 36) K. a že. 37) K. a proto ten. 38) K. byl wfazen. 39) K. na. 10) K. blyzko od. [Kap. XXVI.) O obietowany a o przygiety vzytkow plodu gich.1) PO mnohich dnech obietowaffta bohu dary, kayn z obile, Ale Abel, iakozto prawy Jozephus, Mleko a prworozene2) giehnatka. Ale Moizieff prawy: z tucznoſti ſwich, toczifí z tucznyeiffich ſtad ſwych3) Abel obie- towaſſe. Nadiegi ſie, ze Adam w duchu vczil ſyny ſwe, abi bohu obieto- wali defatki a pruoſti. I wzezrziel) boh na dari Abelowy, Ale na kayna 5 a na geho dari newzezrzie,5) neb Abel libil ſie bohu, A za nyeho libilo fie6) obietowanye geho, a kterak geſt to poznano,7) gyne przekladanye wiprawugie a die: Rozplamenyls) boh nad Abel geho9) dari. neb ohen 13. Kr. 18.) ſ nebes obiet geho zazihal,10) iakoztol1) ſie czte vczynyeno Eliaffowi na [Levit. 10. horzie karmelo,12) A za Moizieffe w knyehach lewitiko.13) Ale dari kay- 10 2. Par. 7./ nowy, z lakomſtwie Czlowieczieho wznykle,14) bohu ſie nelibili, A proto na nye newzezrziel. a proto ſie kayn rozhnyewa, a twarz ſie geho promyeny pro ſtud a hanbu wida, ze mlazſſi15) a menſſi bil gemu przedlozen. proto boh treſkezie kayna weczie: procz ſie hnyewaſſ? wſſak budefſ-li dobrzie czynyti, wezmef otplatu ote mne. A za wezmeſf to flowo Theodocius 15 polozil:16) wzaczen [12b 2] bude dar twoy. A pakli zle,17) ynhed hrziech bude przed dwerzmy, tocziff hotow geft,18) a w tei woli,19) po nyez fi chodil, k ſkutku. Ale wſſak proto, ze ſi ſwoboden20) dobrowolenſtwie, pod tobu,21) tocziff w twei22) moczi, bude23) zadoft twa, tocziff y-1) budef panowati nad tiem, budefſ-li chtieti. Gyne przekladanye ma: procz twarz 20 twa ſwrafſczila5) ſie? wſſak obietugefſ-li prawie a neprawie rozdieliff, ſhrzieſſil ſi, przieſtan k tobie obraczenye geho, a ti panowati budeſſ nad nym. A proto prawie bil obietowal ze26) ſtworzenye ftworziteli ſwemu, bohu, Ale neprawie bil rozdielil, neb ſobie lepſſie bil27) zachowal, a klaſi zetrzene a ohlodane28) podle czieſti bohu obietowal. 1) K. totiz plodu; gich vyn. 2) K. prworozena. 3) K. z tucznych ſwych ſtad. 4) K. wezrze. 5) K. newezrze. 6) K. ſe libilo. 7) K. poznanie. 8) K. Rozpomanul ſe. 9) K. a na geho. 10) K. ſpalyl. 11) K. vakož. 12) K. Carmelon. 13) K. lewitiku. 14) K. wyflec [Žid. 2./ 25 Gen. 4.]
Strana 37
Genesis. 37 nebo wznikle. 15) K. mladífy. 16) K. Theodocius za wezmeſs to flowo; polozil sch. 17) K. zle budefs czyniti. 18) na vnitřn. okr. 19) Š. w te wuoli. 20) K. swoboden a. 21) K. tebu. 22) Š. w te (!). 23) sch. v K. 24) sch. v K. 25) K. ffwraſtila (!). 26) K. prawi že obietowal vakožto. 27) Š. byl lepffie. 26) K. ohladne. O ſmrty Abele ot bratra Cayna.1) Kap. XXVII.] 5 10 15 25 30 35 APak zawidie kayn bratru ſwemu Abeli, weczie k nyemu: podwie2) (Grm. 4.] wen na pole, aneb3) wygdyewa.4) Jeronymus prawi, ze to geft zbitecznye5) w knyehach Samaritanſkich y w naſſich nalezagi. neb ſie neczte,6) czo geſt rzekl k nyemu, ale rozumyeti ſie ma, ze gemu geſt rzekl ſlowa bozie treſktagiczie. y zdwyze ſie proti Abelewy,7) I zabi ho.8) I weczie boh k nyemu:9) kde geſt Abel, bratr twoy? ne newieda,10) ale trefkczie al1) porokugie12) z wrazdi bratrſke.13) A kdiz11) chtieffe ſkutku zatagiti, y we- czie boh: hlas krwil5) bratra tweho krziczi ke mnye ſ zemye, tocziff ſwie- domo geft, zes16) vczynyl neb prolitie krwy [13a 11 to vkazuge, a ne- potrzebuge zalowanye, neb ſwiedomo geft. A protozi7) w nyekterich fnatkach18) krzeftanſkich obiczei geft, acz bi izadny nezalowal, krwie19) prolitie z ſwateho myeſta domnyeny przitahnuti bywagi ku przi, neb krew krziczi,19) ze prziel-li bi, tehdi boziemu ſudu poruczie.20) a proto nynve21) budefí proklet na zemy,22) toczifí tulacz a zbieh budeff. S prawem tento klat geft, Ale ne Adam, nebo tento wieda muku prweho przieſtu- penye, wſſak wrazdu bratrſku prziczynyl.23) a proto kayn bogie ſie, bi ho neb24) zwierzata neſnvedli, 5) kdiz bi wiſſel ot lidi, Aneb-6) kdiz bi mezy nymy oſtal, pro geho hrziech bi ho nezabili, potupyw ſie ſam a zufaw weczie: wietffie geſt zloft ma, nezli bich mohl myloſti zaſluziti:-6a) *) 20 kazdy, 7) ktoz28) mye nalezne, zabie mye. z bazny ge to rzekl, neb za- dagie, iako by rzekl:29) o by my30) kto brzo zabil, aneb31) wietfſie geſt ma32) zloſt nezli to, bich33) myloſt zaſluzil.34) I weczie mu35) boh: Nikoli tak36) bude, toczifſ ne tak brzo vmrzeff, ale kazdi, ktoz kayna zabie, — na- plnyeno ma biti, zbawi37) ho praczie a hubenſtwie — tehdi38) pak przi- czynyeno bude: fedmkrat39) wiecze muczen bude, tocziff muczenye bude o nyem,40) kdiz zyw bude v mukach az do ſedmeho Lamechu; a to ſie ſgednawa S ſedmydefath11) wikladateli, iako bi bilo rzeczeno: 113a 2] kazdi, kteryz42) zabie kayna, ſedm pomſt vtrpi. 143) prawie nyekterzy, bi muka geho trala41) az do geho ſedmeho narodu, neb ſie geſt ſedmy vij peca hrziechow45) dopuſtil: prwe46) neprawie rozdielil,47) bratru zawidiel, Cayn. lftywie vczynyl, wywolaw na pole zabil, zle zaprziel, bezvtieflitedlnye zvfal, pokanye fa potupen neczynyl. neb4s) kazdi, kto49) zabie kayna, ſedmkrat wiecze muczen bude, tocziff wiecze nezli kayn50) pro zapowied wrazdi, gefíto fie gefſcze nebiefſe ſtala51) kaynowy.52) I polozy boh zna- menye na kayna, hlawy trzeſenye, abi tak bil widien ot Boha porazen a klat53) a nedoſtogen myloſrdenſtwie, a take abi nebil zabit. Tehdi otſtupyw ot oblicziegíe bozieho** y bidlil w kragi54) wychodu flunczie w eden 55) tocziſf rozkoffi. Ale ne w rozkoffich, nezli proti zemy rozkoffi.56) tu Jo-
Genesis. 37 nebo wznikle. 15) K. mladífy. 16) K. Theodocius za wezmeſs to flowo; polozil sch. 17) K. zle budefs czyniti. 18) na vnitřn. okr. 19) Š. w te wuoli. 20) K. swoboden a. 21) K. tebu. 22) Š. w te (!). 23) sch. v K. 24) sch. v K. 25) K. ffwraſtila (!). 26) K. prawi že obietowal vakožto. 27) Š. byl lepffie. 26) K. ohladne. O ſmrty Abele ot bratra Cayna.1) Kap. XXVII.] 5 10 15 25 30 35 APak zawidie kayn bratru ſwemu Abeli, weczie k nyemu: podwie2) (Grm. 4.] wen na pole, aneb3) wygdyewa.4) Jeronymus prawi, ze to geft zbitecznye5) w knyehach Samaritanſkich y w naſſich nalezagi. neb ſie neczte,6) czo geſt rzekl k nyemu, ale rozumyeti ſie ma, ze gemu geſt rzekl ſlowa bozie treſktagiczie. y zdwyze ſie proti Abelewy,7) I zabi ho.8) I weczie boh k nyemu:9) kde geſt Abel, bratr twoy? ne newieda,10) ale trefkczie al1) porokugie12) z wrazdi bratrſke.13) A kdiz11) chtieffe ſkutku zatagiti, y we- czie boh: hlas krwil5) bratra tweho krziczi ke mnye ſ zemye, tocziff ſwie- domo geft, zes16) vczynyl neb prolitie krwy [13a 11 to vkazuge, a ne- potrzebuge zalowanye, neb ſwiedomo geft. A protozi7) w nyekterich fnatkach18) krzeftanſkich obiczei geft, acz bi izadny nezalowal, krwie19) prolitie z ſwateho myeſta domnyeny przitahnuti bywagi ku przi, neb krew krziczi,19) ze prziel-li bi, tehdi boziemu ſudu poruczie.20) a proto nynve21) budefí proklet na zemy,22) toczifí tulacz a zbieh budeff. S prawem tento klat geft, Ale ne Adam, nebo tento wieda muku prweho przieſtu- penye, wſſak wrazdu bratrſku prziczynyl.23) a proto kayn bogie ſie, bi ho neb24) zwierzata neſnvedli, 5) kdiz bi wiſſel ot lidi, Aneb-6) kdiz bi mezy nymy oſtal, pro geho hrziech bi ho nezabili, potupyw ſie ſam a zufaw weczie: wietffie geſt zloft ma, nezli bich mohl myloſti zaſluziti:-6a) *) 20 kazdy, 7) ktoz28) mye nalezne, zabie mye. z bazny ge to rzekl, neb za- dagie, iako by rzekl:29) o by my30) kto brzo zabil, aneb31) wietfſie geſt ma32) zloſt nezli to, bich33) myloſt zaſluzil.34) I weczie mu35) boh: Nikoli tak36) bude, toczifſ ne tak brzo vmrzeff, ale kazdi, ktoz kayna zabie, — na- plnyeno ma biti, zbawi37) ho praczie a hubenſtwie — tehdi38) pak przi- czynyeno bude: fedmkrat39) wiecze muczen bude, tocziff muczenye bude o nyem,40) kdiz zyw bude v mukach az do ſedmeho Lamechu; a to ſie ſgednawa S ſedmydefath11) wikladateli, iako bi bilo rzeczeno: 113a 2] kazdi, kteryz42) zabie kayna, ſedm pomſt vtrpi. 143) prawie nyekterzy, bi muka geho trala41) az do geho ſedmeho narodu, neb ſie geſt ſedmy vij peca hrziechow45) dopuſtil: prwe46) neprawie rozdielil,47) bratru zawidiel, Cayn. lftywie vczynyl, wywolaw na pole zabil, zle zaprziel, bezvtieflitedlnye zvfal, pokanye fa potupen neczynyl. neb4s) kazdi, kto49) zabie kayna, ſedmkrat wiecze muczen bude, tocziff wiecze nezli kayn50) pro zapowied wrazdi, gefíto fie gefſcze nebiefſe ſtala51) kaynowy.52) I polozy boh zna- menye na kayna, hlawy trzeſenye, abi tak bil widien ot Boha porazen a klat53) a nedoſtogen myloſrdenſtwie, a take abi nebil zabit. Tehdi otſtupyw ot oblicziegíe bozieho** y bidlil w kragi54) wychodu flunczie w eden 55) tocziſf rozkoffi. Ale ne w rozkoffich, nezli proti zemy rozkoffi.56) tu Jo-
Strana 38
38 Genesis. zefus prawi:57) A58) mnoho zemy przieſſed ſ zenu ſwu kalmanu, kayn poſadi ſie w myeſtie, gemuzto nayda díegi. A w tom myeſtie ſynowe rodili 40 ſu ſie gemu. wffak59) Jeronymus prawy: Nenye60) zemye Nayda, iakoz obecz mny, ale bidlil61) geſt w zemi noch, a proto62) rziekagi gemu, toczif kaynowy noch.63) * iako bi rzekl: wietſſie geſt zloft ma wſſech zaſluzeny, ** wywrzenýe neb zawrzenye kaynowo znamenawa czierkew, zakly- 45 nagie61) krewnyky ale naywieczie65) zhafugicz ſwieczie, nebo y onen66) y tito67) zloſti ſwu duch ſu vhasily. [13b 1]. 1) K. Cayn zawifti zabie Abele. 2) K. podwa. 3) Š. anebo. 1) ta dvě sl. sch. v K. 5) K. zbyteczno. 6) K. neb nenalezagi aniz ſe czte. 7) K. Š. Abelowi. 8) K. a zabic ge". A když to vczyni tehda; I sch. 3) K. k niev buoh. 10) K. ne proto by newiediel otaza. 11) K. geho a. 12) K. porokuge gev. 13) K. bratrſkey. 14) K. když on. 15) K. Ay hlas krwe. 16) K. žes to. 17) K. proto. 18) K. fniatcziech. 19) K. aby nežalowal krwe. 13) K. krzeczy. 20) K. gfu poruczeny. 21) K. proto buoh wida nan klatbu a rzka zlorzeczena zemie w ſkutku twem a na ni. 22) K. proklet; na zemi sch. 23) K. vczynil. 21) v K. sch. 25) K. ne- ſniedla. 26) K. aneb lide. 26a) K. ſluzyti. 27) K. neb každy. 28) K. kto. 29) K. a to ge z bazni rzekl a yakožto žadage rzekl; neb — rzekl sch. v Š. 31) K. Š. (spr.) mie. 31) K. neb. 32) K. ta ma. 33) K. gto bych mohl. 34) K. milofti zaſlużyti. 35) K. gemu. 36) K. to tak. 37) K. že zbawi. 38) K. a tehdy. 39) K, ktož zabie Cayna ſedmkrat. 40) Š. ohniem. 11) K. ſedmdeffati. 12) K. ktož. 13) sch. v Š.; v K. Tuto. 44) K. Caynowa trala: Š. trwala. 15)K hrziechuow fedmi. 46) K. Nayprwe że. 47) K. rozdielil bozie“ defatku. 18) K. A tak. 19) Š. ktož. 50) K. Cayn trpieti bude a to. 51) K. ftala ſie. 52) sch. v Š. 53) K. poraženy a klety. 54) Š. w ragi: K. y bra ſe do krage. 55) K. a tu bydlil w Eden. 56) nezli — rozkoffi sch. v K. 57) K. Tuto prawi Jozephus. 38) K. ze. 59) sch. v K. 60) K. Nenic to. 51) K. bludil. 62) K. protoz. 63) K. Noch totiž. 61) K. czyrkew ſwata kdyż zaklyna. 65) K. naywiecz. 66) K. onen totiž Cayn. 67) K. tito krewniczy. [ Kap. XXVIII.) Tutol) o rodu Caynowu.2) Adulte lm. Gen. ./ POzna3) kayn zenu ſwu, y vrodi mu Enocha. I vczyny kayn myeſto, y nazwa gie4) gmenem Syna ſweho Enoch.5) tuto geft ſwiedomo, ze giz mnozi lidis) bili ſu, acz ſie gich narodowe neprawye. ti7) ſwola kayn do myeſta k diela y, a tak ſ gich pomoczi vdiela myeſto. 18) prawy Jo- zefus, bi lupezi a naſilym ſbozie febraw k lotrowſtwu ſwe wſfeczki9) we- 5 dieffe, a ſproftnoft lidſku k nalezeny myer y10) wah promenyll) a k chi- troftem a k zruſſeny przywede, a take kragie zemye on prwny vlozi.12) myeſta obezdili3) a bogie ſie tiech, geſſto gie bil vbigel, 14) pro bezpeczen- ſtwyel5) ſwe lidi w myeſta ſbieraſſe. potom Enoch vrodil6) Irab, a ten pak Mamael,17) a ten pak18) Matuzale, a ten pak Lamecha, gefíto bil19) ſedmy 10 ot Adama, a bil welmy zly; a ten naiprwe Czizolozftwie 20) wywedl, ze geft myel dwie zenye. A to geft czizolozîtwie proti zakonu przirozenye, a proti boziemu vſtaweny vczynyl. neb v21) prwem ftworzeny gedina22) gednomu vczynyena geſt zena,23) a boh ſkrzie vſta Adamowa24) vſtawil rzka:25) budeta dwa w gednom tiele.26) y pogie Lamech27) dwie zenye, Adam a 15 Sellam.28) I vrodi mu Ada Jahel, a ten pak naleze, toczifí wymyſli no- ficzie29) ftany paſtuffie, abi mohli myenyti paſtwy, A30) ſtada zrzíedi a zna- [Gen 4.]
38 Genesis. zefus prawi:57) A58) mnoho zemy przieſſed ſ zenu ſwu kalmanu, kayn poſadi ſie w myeſtie, gemuzto nayda díegi. A w tom myeſtie ſynowe rodili 40 ſu ſie gemu. wffak59) Jeronymus prawy: Nenye60) zemye Nayda, iakoz obecz mny, ale bidlil61) geſt w zemi noch, a proto62) rziekagi gemu, toczif kaynowy noch.63) * iako bi rzekl: wietſſie geſt zloft ma wſſech zaſluzeny, ** wywrzenýe neb zawrzenye kaynowo znamenawa czierkew, zakly- 45 nagie61) krewnyky ale naywieczie65) zhafugicz ſwieczie, nebo y onen66) y tito67) zloſti ſwu duch ſu vhasily. [13b 1]. 1) K. Cayn zawifti zabie Abele. 2) K. podwa. 3) Š. anebo. 1) ta dvě sl. sch. v K. 5) K. zbyteczno. 6) K. neb nenalezagi aniz ſe czte. 7) K. Š. Abelowi. 8) K. a zabic ge". A když to vczyni tehda; I sch. 3) K. k niev buoh. 10) K. ne proto by newiediel otaza. 11) K. geho a. 12) K. porokuge gev. 13) K. bratrſkey. 14) K. když on. 15) K. Ay hlas krwe. 16) K. žes to. 17) K. proto. 18) K. fniatcziech. 19) K. aby nežalowal krwe. 13) K. krzeczy. 20) K. gfu poruczeny. 21) K. proto buoh wida nan klatbu a rzka zlorzeczena zemie w ſkutku twem a na ni. 22) K. proklet; na zemi sch. 23) K. vczynil. 21) v K. sch. 25) K. ne- ſniedla. 26) K. aneb lide. 26a) K. ſluzyti. 27) K. neb každy. 28) K. kto. 29) K. a to ge z bazni rzekl a yakožto žadage rzekl; neb — rzekl sch. v Š. 31) K. Š. (spr.) mie. 31) K. neb. 32) K. ta ma. 33) K. gto bych mohl. 34) K. milofti zaſlużyti. 35) K. gemu. 36) K. to tak. 37) K. že zbawi. 38) K. a tehdy. 39) K, ktož zabie Cayna ſedmkrat. 40) Š. ohniem. 11) K. ſedmdeffati. 12) K. ktož. 13) sch. v Š.; v K. Tuto. 44) K. Caynowa trala: Š. trwala. 15)K hrziechuow fedmi. 46) K. Nayprwe że. 47) K. rozdielil bozie“ defatku. 18) K. A tak. 19) Š. ktož. 50) K. Cayn trpieti bude a to. 51) K. ftala ſie. 52) sch. v Š. 53) K. poraženy a klety. 54) Š. w ragi: K. y bra ſe do krage. 55) K. a tu bydlil w Eden. 56) nezli — rozkoffi sch. v K. 57) K. Tuto prawi Jozephus. 38) K. ze. 59) sch. v K. 60) K. Nenic to. 51) K. bludil. 62) K. protoz. 63) K. Noch totiž. 61) K. czyrkew ſwata kdyż zaklyna. 65) K. naywiecz. 66) K. onen totiž Cayn. 67) K. tito krewniczy. [ Kap. XXVIII.) Tutol) o rodu Caynowu.2) Adulte lm. Gen. ./ POzna3) kayn zenu ſwu, y vrodi mu Enocha. I vczyny kayn myeſto, y nazwa gie4) gmenem Syna ſweho Enoch.5) tuto geft ſwiedomo, ze giz mnozi lidis) bili ſu, acz ſie gich narodowe neprawye. ti7) ſwola kayn do myeſta k diela y, a tak ſ gich pomoczi vdiela myeſto. 18) prawy Jo- zefus, bi lupezi a naſilym ſbozie febraw k lotrowſtwu ſwe wſfeczki9) we- 5 dieffe, a ſproftnoft lidſku k nalezeny myer y10) wah promenyll) a k chi- troftem a k zruſſeny przywede, a take kragie zemye on prwny vlozi.12) myeſta obezdili3) a bogie ſie tiech, geſſto gie bil vbigel, 14) pro bezpeczen- ſtwyel5) ſwe lidi w myeſta ſbieraſſe. potom Enoch vrodil6) Irab, a ten pak Mamael,17) a ten pak18) Matuzale, a ten pak Lamecha, gefíto bil19) ſedmy 10 ot Adama, a bil welmy zly; a ten naiprwe Czizolozftwie 20) wywedl, ze geft myel dwie zenye. A to geft czizolozîtwie proti zakonu przirozenye, a proti boziemu vſtaweny vczynyl. neb v21) prwem ftworzeny gedina22) gednomu vczynyena geſt zena,23) a boh ſkrzie vſta Adamowa24) vſtawil rzka:25) budeta dwa w gednom tiele.26) y pogie Lamech27) dwie zenye, Adam a 15 Sellam.28) I vrodi mu Ada Jahel, a ten pak naleze, toczifí wymyſli no- ficzie29) ftany paſtuffie, abi mohli myenyti paſtwy, A30) ſtada zrzíedi a zna- [Gen 4.]
Strana 39
Genesis. 39 25 35 45 55 menym rozdieli,31) I rozwede ſtada podle ſweho [13b 2] roda,32) toczifſ ſtado Owczie ot ſtada kozieho,33) a podle gich barwy,34) tak abi gedne 20 barwy ſtado bilo otluczeno ot ſtada kropenynne35) barwy lany, tocziff-6) wlny, a37) take podle wieku, abi38) menſlie gehnatka ot wietſlich bili ot- luczeny, a ſwym czaſem39) abi bili pro plod ſmyeſſany ſwymy giſtymy czaſi,40) tomu vrozumyel. Gmeno bratra geho Jubal, to geft otecz wſfiech zpiewagiczich na krzidle a na warhanach,41) geſſto pieſnye a noti ſladke k utieffeny nalezl geft, ale ne przipraw42) hudbi; ti fu43) potom daleko wymyſlili,41) Ale nalezlitel45) neb wymyſlitel Muziki, tocziff wodohlaſa ſpoluhluczenve, abi paſtuſſie praczie neb dielo w rozkofſi bilo obraczeno.46) A take ze biefſe ſliffal,47) ze Adam prorokowal48) o dwu ſudu, aby neza- hynulo to vmyenve nalezene, v napiſa19) gie na dwu flupu, na kazdem 30 wſliczko, na Mramorowem a Na czihelnem, geden ſlup Mramorowi50) abi wodu neffel.51) a druhi czihelny52) abi ohnyem neſhorzal. ten53) flup Mra- morowi geffczie51) geft w zemy firiaczſkei,55) Jakoz prawy Jozefus.56) Sella57) porodi Tubalkayn, ten rzemeſlo zelezne nayprwe nalezl geft, A przi- prawu boiownu58) ſluffnye wedl, a wſſelikake ritíe na moſazi,59) ſtrziebra v zlatta k liboſti oczyma dielal geſt. A kdiz to60) kowal, tehdi Jubal, bratr geho, o nyemzto geſt praweno,61) kochagie82) fie zwuku Mofaznemu, z63) gich wah64) frownanye [14a 1] a65) ſpoluzwuczenye, geflto z nych wi- chaziefſe, wymyſli,66) a to nalezenye Rzekowe Pitagorowy przidawagi v powieſti nebo w baſny, Jakozto z diela pruticzieho wymylil dielati na 40 moſazi. nebo kdiz bil'7) prutie zanyetil na paſtwifſcze,68) prameny Mo- fazne69) tecziechu w potoczki, a kdiz plechi zdwihaſſe,70) oſobi tiech myeft,71) w nychzto fu lezeli, vkazowachu.72) A neema73), feſtra Tubal- kayn, naleze rzemeſlo rozliczneho tkanye. A lamech, Jakoz Jozefus die, 74) bozíke wieczi mudrzie vmyegie, vida75) kayna obecznei76) muczie pod- daneho a77) ſobie wietſfy muku, I powiedie ſwym zenam a rzka: proto ze ſem muzie zabil w ranu fwu78) a mladenczie w hnyewie ſwem, ſedm- krat wietffie pomíta dana79) bude80) pro kayna, Ale za lamecha fedmdefat ſedmkrat.81) * Lamech, muz ſtrzielecz, bil dluho zyw, y napade gey mracznoft 50 oczi, y gmyegieffie [14a 2] mladenczie wodczi; kdiz8ia) pro rozkoff lowu neb pro vzitek koz82) na low wigdieffe,83) neb gefſcze maffa gieftý obiczegie84) nemyegiechu przed potopu, przihodu zabi85) kayna mezi prutym, nadiegie fie zwierzi.86) A proto ze gei pro ukazanye mladenczowo zabi ſtrzielu, rozhnyewaw ſie y bi87) luczifſczem mladenczie az do ſmrti. I zabi kayna w ranu, A mladenczie w hnyewie rany, aneb kazdeho zabil88) w ranu neb89) w giezwu a w hnyew ſwoi, tocziff w potupenye ſwe90). A proto kdiz No. hrziech kaynow pomſſczen bil ſedmkrat wiecze, iakoz ſme rzekli, geho91) pomssczen geft92) sedmdesat a23) sedmkrat, tocziff sedmdefat a sedm dufly, wiſtupilich z lamecha, w potopie zahynuli ſu, aneb tiem cziſlem welikoft 60 muki znamenawa. Ale kdiz94) gynak die a rzka: proto ze zeny Lamecha czaſtokrat zle zpoſobowachu, A proto on rozhnyewagie fie rziekaffie gym:
Genesis. 39 25 35 45 55 menym rozdieli,31) I rozwede ſtada podle ſweho [13b 2] roda,32) toczifſ ſtado Owczie ot ſtada kozieho,33) a podle gich barwy,34) tak abi gedne 20 barwy ſtado bilo otluczeno ot ſtada kropenynne35) barwy lany, tocziff-6) wlny, a37) take podle wieku, abi38) menſlie gehnatka ot wietſlich bili ot- luczeny, a ſwym czaſem39) abi bili pro plod ſmyeſſany ſwymy giſtymy czaſi,40) tomu vrozumyel. Gmeno bratra geho Jubal, to geft otecz wſfiech zpiewagiczich na krzidle a na warhanach,41) geſſto pieſnye a noti ſladke k utieffeny nalezl geft, ale ne przipraw42) hudbi; ti fu43) potom daleko wymyſlili,41) Ale nalezlitel45) neb wymyſlitel Muziki, tocziff wodohlaſa ſpoluhluczenve, abi paſtuſſie praczie neb dielo w rozkofſi bilo obraczeno.46) A take ze biefſe ſliffal,47) ze Adam prorokowal48) o dwu ſudu, aby neza- hynulo to vmyenve nalezene, v napiſa19) gie na dwu flupu, na kazdem 30 wſliczko, na Mramorowem a Na czihelnem, geden ſlup Mramorowi50) abi wodu neffel.51) a druhi czihelny52) abi ohnyem neſhorzal. ten53) flup Mra- morowi geffczie51) geft w zemy firiaczſkei,55) Jakoz prawy Jozefus.56) Sella57) porodi Tubalkayn, ten rzemeſlo zelezne nayprwe nalezl geft, A przi- prawu boiownu58) ſluffnye wedl, a wſſelikake ritíe na moſazi,59) ſtrziebra v zlatta k liboſti oczyma dielal geſt. A kdiz to60) kowal, tehdi Jubal, bratr geho, o nyemzto geſt praweno,61) kochagie82) fie zwuku Mofaznemu, z63) gich wah64) frownanye [14a 1] a65) ſpoluzwuczenye, geflto z nych wi- chaziefſe, wymyſli,66) a to nalezenye Rzekowe Pitagorowy przidawagi v powieſti nebo w baſny, Jakozto z diela pruticzieho wymylil dielati na 40 moſazi. nebo kdiz bil'7) prutie zanyetil na paſtwifſcze,68) prameny Mo- fazne69) tecziechu w potoczki, a kdiz plechi zdwihaſſe,70) oſobi tiech myeft,71) w nychzto fu lezeli, vkazowachu.72) A neema73), feſtra Tubal- kayn, naleze rzemeſlo rozliczneho tkanye. A lamech, Jakoz Jozefus die, 74) bozíke wieczi mudrzie vmyegie, vida75) kayna obecznei76) muczie pod- daneho a77) ſobie wietſfy muku, I powiedie ſwym zenam a rzka: proto ze ſem muzie zabil w ranu fwu78) a mladenczie w hnyewie ſwem, ſedm- krat wietffie pomíta dana79) bude80) pro kayna, Ale za lamecha fedmdefat ſedmkrat.81) * Lamech, muz ſtrzielecz, bil dluho zyw, y napade gey mracznoft 50 oczi, y gmyegieffie [14a 2] mladenczie wodczi; kdiz8ia) pro rozkoff lowu neb pro vzitek koz82) na low wigdieffe,83) neb gefſcze maffa gieftý obiczegie84) nemyegiechu przed potopu, przihodu zabi85) kayna mezi prutym, nadiegie fie zwierzi.86) A proto ze gei pro ukazanye mladenczowo zabi ſtrzielu, rozhnyewaw ſie y bi87) luczifſczem mladenczie az do ſmrti. I zabi kayna w ranu, A mladenczie w hnyewie rany, aneb kazdeho zabil88) w ranu neb89) w giezwu a w hnyew ſwoi, tocziff w potupenye ſwe90). A proto kdiz No. hrziech kaynow pomſſczen bil ſedmkrat wiecze, iakoz ſme rzekli, geho91) pomssczen geft92) sedmdesat a23) sedmkrat, tocziff sedmdefat a sedm dufly, wiſtupilich z lamecha, w potopie zahynuli ſu, aneb tiem cziſlem welikoft 60 muki znamenawa. Ale kdiz94) gynak die a rzka: proto ze zeny Lamecha czaſtokrat zle zpoſobowachu, A proto on rozhnyewagie fie rziekaffie gym:
Strana 40
40 Genesis. Dw Ja to trpym pro dwogi wrazdu, geſſto ſem vczynyl; aneb ſnad25) ſtra- 95а ffiefſe gie, podkladagie"a) muku, Jako bi rzekl: procz mye chczete zabity! tiezet96) bude97) muczen, kto98) mye zabie, nezli ten, kto kayna zabie.99) * Nemut tebe,100) ze fie nynye tuto die: zabil ſem, A potom ſie prawi zabitie,101) kdiz102) ſie geſt103) ftalo tu, kdez sie die:104) Lamech ſtrzielecz;105) neb geſt to cztenve Genefis tiech knyeh: neb ſem zabil. A w genezi106) ſic czte o zabiti, kdi a kterak ſie ftalo107) geft; proto Manducator ten myftr iako naplnugie, czo nenyel08) w tekſtu, y przidal o tom zabiti, kterak109) ſie geſt ftalo.110) Awffak wyklad Rabanow na Geneſym prawy: mami11) 70 takto rzeczil12) o ſmrti kayn, Anebol13) ſnad geſſcze nebieſſe zabil, Ale prorokowal. tocziff: zabiem.114) 65 1) sch. v K. 2) K. (dod.) w kragi na wychod fluncze.3) K. Pozna pak. 4) sch. v K. 5) K. to miefto Enoch. 6) K. Š. (spr.) lide. 7) K. ty lidi. 8) K. Tuto. 9) K. wíſeczky dieti. 10) K. a. 11) K. promienie. 12) K. wywede a vlożyl. 13) K. a obezdiel; Š. a bezdiel (!). 14) K. zbigel; Š. y bigel. 15) Š. nebezpeczenstwie (!). 16) K. vrodie. 17) K. ten Irab vrodi Mamel. 18) K. pak vrodi. 13) K. gt. 23) K. czyzoložftwo. 21) K. w. 22) sch. v K. 23) K. gedna zena. 24) Š. Adamowy. 25) K. a rzka. 26) K. w gedno tielo. 27) K. ten lamech. 28) K. Adu a Sellu. 29) K. noffycze. 33) K. a take. 31) K. rozdiely aby gedne barwy ſtado bylo. 32) K. rodu. 33) K. owczy a ftado kozy rozdiely. 31) K. a tak podle ginych barew: tak sch. 35) K. kropene. 36) lany tocziff sch. v K. 37) K. aby. 38) sch. v K. 33) K. ſwymi czaſy. 40) K. fmieffeny fpolu; ost. sch. 11) K. na krzydlech a na warhanech. 42) K. przyprawy. 43) K. neb ti (nadeps. nad ten). 44) K. nalezeni gfu. 45) K. ale gt nalezatel. 15) K. obraczeny. 47) K. flyffel. 48) K. bieffe prorokowal. 13) Š. naleze (!) y napſa; K. napfa. 50) a na — Mramorowi sch. v K. 51) K. Š. nesffel; spr. 52) K. na czyhelnem; a sch. 53) K. A ten. 51) sch. v Š. 55) Š. Syriaczíke. 56) K. vozephus prawi. 57) K. A pak fella druha žena Lamechowa. 58) K. boyowu. 53) K. moſazu; na sch. 63) K. czo. 51) K. drziewe praweno. 62) K. kuchage(!). 83) K. ſ. 64) K. wach(!). 65) K. o. 86) K. wymyſli hudby lautniczij a kwinter- niczy. 67) K. neb gt byl. 68) K. na paſtwie a moſaz w to vwrhl. 69) K. mofazni. 70) K. zwy- haffe. 11) K. oſoby to prutie mieſta. 12) K. přid. a takž y diegi by odtu(!) ryti zlatta a ſtrziebra pofílo. 73) K. A pak Noema. 1) K. prawi. 75) K. a wieda. 76) K. Š. obeczne. 77) K. a wida. 78) K. ge°. 79) sch. v Š. 81) K. bude mi pomíta dana. 81) K. krath ſedmkrat wietczy. 81a) sch. v S. 82) K. kož. 83) K. wygide. 81) K. obyczege gicfti. 83) K. pak przyhodu zabie. 86) K. zwierzy mne by tu zwierz byla. 87) K. zbic. 88) K. oba zabie. 89) K. totiz. 93) K. obrati. 91) K. lamechow. 92) K. bude. 33) sch. v K. 31) K. žyd; spr. 95) sch. v K. 33a) K. pokladage. 96) K. nebo tiežet. 37) K. bude ten. 38) K. ktož. 39) K. ktož kayna zabil. 100) K. tebe to. 101) K. ano ſe potom o zabiti prawi. 132) K. a kdy. 103) sch. v K. 114) K. ftalo nebo ſe w tom mieſtie czte když die. 103) sch. v Š. 106) K. w Genefis. 107) K. ftalo ſe. 108) K. to czo gt. 109) Š. kdy a kterak. 110) Š. ftalo geft. 111) K. nam. 112) K. Rzeczy nam. 113) K. a neb. 111) K. zabiem y die Manducator. Tuto o rodu Seth.1) POzna geſſcze Adam zenu ſwu, ana mu vrody ſyna, y prziewzdie2) (Gen. 4.) gemu Seth. Strabus na to die:3) po ſmrti Abelowie ſlibil Adam wiecz ne- poznati zeny ſwe, Ale bozym przikaza [14b 1] nym po Andielu zruffi ſlib, abi ſyn bozi z nyeho ſie narodil. * wſſak Jozefus die, ze kdiz Abel bil vmrzel a kayn zahnan, Adam poczie myſliti o vrozeny ſynow, ze welmy 5 nahle myloſt rodu gei mrziefſe.4) to myfſlenye plodu mohl Strabus rzeczi, bi bilo bozie przikazanve, neb geſt bil rzekl: roſte a mnozte ſie. [Kap. XXIX.]
40 Genesis. Dw Ja to trpym pro dwogi wrazdu, geſſto ſem vczynyl; aneb ſnad25) ſtra- 95а ffiefſe gie, podkladagie"a) muku, Jako bi rzekl: procz mye chczete zabity! tiezet96) bude97) muczen, kto98) mye zabie, nezli ten, kto kayna zabie.99) * Nemut tebe,100) ze fie nynye tuto die: zabil ſem, A potom ſie prawi zabitie,101) kdiz102) ſie geſt103) ftalo tu, kdez sie die:104) Lamech ſtrzielecz;105) neb geſt to cztenve Genefis tiech knyeh: neb ſem zabil. A w genezi106) ſic czte o zabiti, kdi a kterak ſie ftalo107) geft; proto Manducator ten myftr iako naplnugie, czo nenyel08) w tekſtu, y przidal o tom zabiti, kterak109) ſie geſt ftalo.110) Awffak wyklad Rabanow na Geneſym prawy: mami11) 70 takto rzeczil12) o ſmrti kayn, Anebol13) ſnad geſſcze nebieſſe zabil, Ale prorokowal. tocziff: zabiem.114) 65 1) sch. v K. 2) K. (dod.) w kragi na wychod fluncze.3) K. Pozna pak. 4) sch. v K. 5) K. to miefto Enoch. 6) K. Š. (spr.) lide. 7) K. ty lidi. 8) K. Tuto. 9) K. wíſeczky dieti. 10) K. a. 11) K. promienie. 12) K. wywede a vlożyl. 13) K. a obezdiel; Š. a bezdiel (!). 14) K. zbigel; Š. y bigel. 15) Š. nebezpeczenstwie (!). 16) K. vrodie. 17) K. ten Irab vrodi Mamel. 18) K. pak vrodi. 13) K. gt. 23) K. czyzoložftwo. 21) K. w. 22) sch. v K. 23) K. gedna zena. 24) Š. Adamowy. 25) K. a rzka. 26) K. w gedno tielo. 27) K. ten lamech. 28) K. Adu a Sellu. 29) K. noffycze. 33) K. a take. 31) K. rozdiely aby gedne barwy ſtado bylo. 32) K. rodu. 33) K. owczy a ftado kozy rozdiely. 31) K. a tak podle ginych barew: tak sch. 35) K. kropene. 36) lany tocziff sch. v K. 37) K. aby. 38) sch. v K. 33) K. ſwymi czaſy. 40) K. fmieffeny fpolu; ost. sch. 11) K. na krzydlech a na warhanech. 42) K. przyprawy. 43) K. neb ti (nadeps. nad ten). 44) K. nalezeni gfu. 45) K. ale gt nalezatel. 15) K. obraczeny. 47) K. flyffel. 48) K. bieffe prorokowal. 13) Š. naleze (!) y napſa; K. napfa. 50) a na — Mramorowi sch. v K. 51) K. Š. nesffel; spr. 52) K. na czyhelnem; a sch. 53) K. A ten. 51) sch. v Š. 55) Š. Syriaczíke. 56) K. vozephus prawi. 57) K. A pak fella druha žena Lamechowa. 58) K. boyowu. 53) K. moſazu; na sch. 63) K. czo. 51) K. drziewe praweno. 62) K. kuchage(!). 83) K. ſ. 64) K. wach(!). 65) K. o. 86) K. wymyſli hudby lautniczij a kwinter- niczy. 67) K. neb gt byl. 68) K. na paſtwie a moſaz w to vwrhl. 69) K. mofazni. 70) K. zwy- haffe. 11) K. oſoby to prutie mieſta. 12) K. přid. a takž y diegi by odtu(!) ryti zlatta a ſtrziebra pofílo. 73) K. A pak Noema. 1) K. prawi. 75) K. a wieda. 76) K. Š. obeczne. 77) K. a wida. 78) K. ge°. 79) sch. v Š. 81) K. bude mi pomíta dana. 81) K. krath ſedmkrat wietczy. 81a) sch. v S. 82) K. kož. 83) K. wygide. 81) K. obyczege gicfti. 83) K. pak przyhodu zabie. 86) K. zwierzy mne by tu zwierz byla. 87) K. zbic. 88) K. oba zabie. 89) K. totiz. 93) K. obrati. 91) K. lamechow. 92) K. bude. 33) sch. v K. 31) K. žyd; spr. 95) sch. v K. 33a) K. pokladage. 96) K. nebo tiežet. 37) K. bude ten. 38) K. ktož. 39) K. ktož kayna zabil. 100) K. tebe to. 101) K. ano ſe potom o zabiti prawi. 132) K. a kdy. 103) sch. v K. 114) K. ftalo nebo ſe w tom mieſtie czte když die. 103) sch. v Š. 106) K. w Genefis. 107) K. ftalo ſe. 108) K. to czo gt. 109) Š. kdy a kterak. 110) Š. ftalo geft. 111) K. nam. 112) K. Rzeczy nam. 113) K. a neb. 111) K. zabiem y die Manducator. Tuto o rodu Seth.1) POzna geſſcze Adam zenu ſwu, ana mu vrody ſyna, y prziewzdie2) (Gen. 4.) gemu Seth. Strabus na to die:3) po ſmrti Abelowie ſlibil Adam wiecz ne- poznati zeny ſwe, Ale bozym przikaza [14b 1] nym po Andielu zruffi ſlib, abi ſyn bozi z nyeho ſie narodil. * wſſak Jozefus die, ze kdiz Abel bil vmrzel a kayn zahnan, Adam poczie myſliti o vrozeny ſynow, ze welmy 5 nahle myloſt rodu gei mrziefſe.4) to myfſlenye plodu mohl Strabus rzeczi, bi bilo bozie przikazanve, neb geſt bil rzekl: roſte a mnozte ſie. [Kap. XXIX.]
Strana 41
Genesis. 41 A5) Setowy narodi fie ſyn, tomu przewzdie Enos, a6) to7) wzny czlo- wiek nebo8) muz, tocziſf rozumny a filny, neb9) geſt poczal nazywati gmeno 10 bozie. ſnad1°) geft ten nalezl flowa proſytedlna k nazywany boha. Ale mnozi zide nadiegi ſie,11) bi obrazi ke czti boziei12) wymyſlil, y bludil. Neb13) ſnad k zbuzeny14) lenoſti pamyeti boziey15) obraz bozil6) vczynyl, iako nynyel7) czynye. * Czte ſie, ze Adam myli8) trzidczeti ſynow a tolikez dczer kromye 15 kayna a Abele. 1) K. Tuto ſe prawi o Seth a o geho narozeni (e na konci přetrž.) 2) Š. przezdie. 3) K. takto die. 4) K. nuziefſe. A pak to. 5) K. A pak. 6) sch. v K. 7) K. to gmeno. 8) K. neb. 9) K. A ten. 10) K. a ſnad. 11) nadiegi ſie sch. v K. 12) K. bozij on; Š. bozie. 13) K. nebo. 14) K. k buzenie. 15) K. k pamieti bozij: Š. bozie. 16) K. bozie. 17) K. gefftie nynie. 18) (!) K. Š. (spr.) miel. Obnowenye rzieczy drzicwnye. [Kap. XXX.] Otot ſu knyehil) rodu a pokolenve Adamova. obnowuge o narodu2) (Gen. s.] Adamowu, abi vplnye rzad narodu dokonal. A proto nyekterzi poczynagi ot Adama prwy wiek, A druzi ot Seth; tiem powolugie Metodius, a to proto die, neb ot Abele yzadny fie neurodil, A narod kaynow weffken w potopie geſt zahynul. y bil Adam zyw Sto a trzidczeti leth, y vrodi ſyna3) Seth k uobrazu a ku podobenſtwy4) ſwemu, Adam5) k uobrazu boziemu, A gyny k uobra[14b 2]zu geho,6) a to ſnad tez geſt,7) Aneb8) ſnaze: ſmrtedlny ſmrtedlneho.3) A proto: Jakiz zemſki, tacziz zemſczi. Snad Moyzieff Sto 11. Kor. s.] let placzie Adamowa10) opuſtil, neb, iakoz ſme rzekli, ſedmdeſat al1) Me- 10 todius a Jozefus dwie Stie a trzidczeti let Adamowy piſſi,12) kdiz geft vrodil Setha. a Seth13) vrodil Enos, a ten14) kaynan, A ten Malalehel,15) a ten16) Jareth, a ten paki7) Enocha, a ten Matuzale, a ten1s) Lamecha, a ten pak Noe. A Jakozto w rodu kaynowie geden bil Lamech,183) welmy zli, takez w rodu Seth Sedmy bil Enoch, welmy dobry. I przieneſe boh Enocha 15 do Ragie rozkoffie19) za chwili, abi na konczi czafow i Elyafſem obratil frdczie otczow w ſyny.* wffak20) zyde poczatek toho przielozenye21) przi- chilugi ſeptenario, tocziff ſedmemu wieku nezli22) geho ſwatoſti,23) Neb cztu, ze mnozi fu24) bili ſwietieiffi, nezly on, awffak tiech izadny przie- nesen nenye. I prawie, ze boh wſſeczki wieczi w ſedmoſti zpoſobil geſt. a take 20 prawie, bi on ſedm Nebes ſtworzil, a kazdemu25) geho gmye dawagi,26) d27) ſedm zemy, kterezto dawid fundamenta moncium, tocziff28) zalozenye hor29) nazywa. O letech Matuzale rozliczne geſt mnyenye. podle pocztu [žalm 17.] fedmdefat myftrow bil geft zyw cztrnadíte leth po potopie, Ale neczte fie bi bil w korabie, any za chwili przieneſen30) [15a 11 iako Enoch. Nie- 25 kterzi31) prawie, bi bil vmrzel przed potopu ffeft let. Ale Jeronymus32) prawy, ze toho leta, kdiz geſt bila potopa, vmrzel geſt, A ze take ſnadny poczet geſt geho let podle knyeh33) genefis, iakozto ſie tu die. Awffak wſſiczkny34) w cziſle leth ieho35) fie fgednawagi, ze geft bil zyw dewiet36) 5 Malach. 4.]
Genesis. 41 A5) Setowy narodi fie ſyn, tomu przewzdie Enos, a6) to7) wzny czlo- wiek nebo8) muz, tocziſf rozumny a filny, neb9) geſt poczal nazywati gmeno 10 bozie. ſnad1°) geft ten nalezl flowa proſytedlna k nazywany boha. Ale mnozi zide nadiegi ſie,11) bi obrazi ke czti boziei12) wymyſlil, y bludil. Neb13) ſnad k zbuzeny14) lenoſti pamyeti boziey15) obraz bozil6) vczynyl, iako nynyel7) czynye. * Czte ſie, ze Adam myli8) trzidczeti ſynow a tolikez dczer kromye 15 kayna a Abele. 1) K. Tuto ſe prawi o Seth a o geho narozeni (e na konci přetrž.) 2) Š. przezdie. 3) K. takto die. 4) K. nuziefſe. A pak to. 5) K. A pak. 6) sch. v K. 7) K. to gmeno. 8) K. neb. 9) K. A ten. 10) K. a ſnad. 11) nadiegi ſie sch. v K. 12) K. bozij on; Š. bozie. 13) K. nebo. 14) K. k buzenie. 15) K. k pamieti bozij: Š. bozie. 16) K. bozie. 17) K. gefftie nynie. 18) (!) K. Š. (spr.) miel. Obnowenye rzieczy drzicwnye. [Kap. XXX.] Otot ſu knyehil) rodu a pokolenve Adamova. obnowuge o narodu2) (Gen. s.] Adamowu, abi vplnye rzad narodu dokonal. A proto nyekterzi poczynagi ot Adama prwy wiek, A druzi ot Seth; tiem powolugie Metodius, a to proto die, neb ot Abele yzadny fie neurodil, A narod kaynow weffken w potopie geſt zahynul. y bil Adam zyw Sto a trzidczeti leth, y vrodi ſyna3) Seth k uobrazu a ku podobenſtwy4) ſwemu, Adam5) k uobrazu boziemu, A gyny k uobra[14b 2]zu geho,6) a to ſnad tez geſt,7) Aneb8) ſnaze: ſmrtedlny ſmrtedlneho.3) A proto: Jakiz zemſki, tacziz zemſczi. Snad Moyzieff Sto 11. Kor. s.] let placzie Adamowa10) opuſtil, neb, iakoz ſme rzekli, ſedmdeſat al1) Me- 10 todius a Jozefus dwie Stie a trzidczeti let Adamowy piſſi,12) kdiz geft vrodil Setha. a Seth13) vrodil Enos, a ten14) kaynan, A ten Malalehel,15) a ten16) Jareth, a ten paki7) Enocha, a ten Matuzale, a ten1s) Lamecha, a ten pak Noe. A Jakozto w rodu kaynowie geden bil Lamech,183) welmy zli, takez w rodu Seth Sedmy bil Enoch, welmy dobry. I przieneſe boh Enocha 15 do Ragie rozkoffie19) za chwili, abi na konczi czafow i Elyafſem obratil frdczie otczow w ſyny.* wffak20) zyde poczatek toho przielozenye21) przi- chilugi ſeptenario, tocziff ſedmemu wieku nezli22) geho ſwatoſti,23) Neb cztu, ze mnozi fu24) bili ſwietieiffi, nezly on, awffak tiech izadny przie- nesen nenye. I prawie, ze boh wſſeczki wieczi w ſedmoſti zpoſobil geſt. a take 20 prawie, bi on ſedm Nebes ſtworzil, a kazdemu25) geho gmye dawagi,26) d27) ſedm zemy, kterezto dawid fundamenta moncium, tocziff28) zalozenye hor29) nazywa. O letech Matuzale rozliczne geſt mnyenye. podle pocztu [žalm 17.] fedmdefat myftrow bil geft zyw cztrnadíte leth po potopie, Ale neczte fie bi bil w korabie, any za chwili przieneſen30) [15a 11 iako Enoch. Nie- 25 kterzi31) prawie, bi bil vmrzel przed potopu ffeft let. Ale Jeronymus32) prawy, ze toho leta, kdiz geſt bila potopa, vmrzel geſt, A ze take ſnadny poczet geſt geho let podle knyeh33) genefis, iakozto ſie tu die. Awffak wſſiczkny34) w cziſle leth ieho35) fie fgednawagi, ze geft bil zyw dewiet36) 5 Malach. 4.]
Strana 42
42 Genesis. Set a bez gednoho ſedmdefat let.37) Noe38) bil geſt defati ot Adama, a na nyem fie prwy wiek ſkona, tak ze geſt on39) bil v nyem. toho wieku40) 30 Sedmdefat wikladatelow pokladagi dwa Tificzie a41) dwie Stie a ffeftdefat43) a ſedm let. Ale Jeronym ne plnye44) dwa Tificzie, Methodius45) vplnye dwa Tificzie, neb geft on po Ciliades, tocziff po Tificzi leta wiekow zpoſobil, anyz prziklada46) let. kdiz czo zbywa, a proto nycz giſteho cziſla let ne- popſlal47) gest. * Ten gedno piſmo naleze, I piſal48) geft 9) nyekake knyehi, a50) za geho czafa51) vmrzel geſt Adam.52) 1) K. Š. knihy. 2) K. geffto obnowuge on o rodu. 3) K. pak ſyna. 4) K. k obrazu a k podobenſtwi 5) K. a Ada. 6) K. bozic' byl podoben gini pak k niev byli podobni. 7) K. gefftie gt. 8) K. neb. 3) K. ſmrtedlnoft pozna. 10) K. Adamowych geffto za Abele plakal opuſtil. 11) K. a pak. 12) K. piffy Adamowi. 13) K. ſe gt vrodil Seth a pak Seth. 14) K. Enos vrodil. 15) K. ten pak Malalahel. 16) K. a ten pak. 17) sch. v K. 18) K. ten pak. 18a) K. lamech fedmy od narodu Adamowa. 19) K. rozkoffy. 23) K. Awffak. 21) K. prze- nefenie. 22) K. nez. 23) K. geho fwatoft byla przeneſena do Rage. 24) sch. v K. 25) K. každev nebi. 26) K. gmeno dal. 27) K. a take. 28) K. nazywa totiz. 29) naps. na okr. 30) K. przenefen do Rage. 31) K. a niekterzy. 32) K. Jeronym. 33) K. knih. 34) K. czte wffak wſfychni. 33) K. ge° leth. 36) K. leth dewiet. 37) defat let naps. na okr. 38) K. Pak Noe. 39) geft sch. v K., on sch. v Š. 40) K. wieku geffto. 11) Š. wykladagi. 42) v Š. sch. 43) K. ffe- defath. 41) K. Jeronim? nevplnie. 45) Methodius popſal geft sch. v K. 46) Š. wyklada. 47) Š. (spr.) nepopfal. 48) K. Š. pfal. 49) K. gedny. 32) K. genž. 51) K. czafow. 52) sch. v K. 35 Tuto1) O pocziatku potopy.2) NOe kdiz geſt bil piet Set let3), tehdi vrody Sem, Kam4) a Jafet. Moizieff chtie prawiti o potopie, przipowiedie poczatek potopi a rzka: kdiz biechu lide pocziely fie mnoziti na zemy, widiechu fynowe, toczif Synowe Set zakonny,43) dczery lidſke, tocziff5) z pokolenye kaynowa, a6) prziemozeny zadofti?) pogymachu gie za zenye,8) I narodichu fie z nych Obrowe, czas ten, kdi9) ſie to10) ſtalo, za Noeli, nebol1) prwe neb mnoho, neb malo przed tiem,12) toho13) nedokonal geft. Ale Jozefus prawy, zel4) az do ſedmeho rodu dobrzi bili ſynowe Set, Ale potom prziſtupichu k zle- mu,15) otſtupugicze [15a 2] ot flawnoſti otczowſkich,16) a proto proti ſobie pana boha zdrazdichu. Neb mnozi Andiele bozi, tocziff fynowe Set, 10 ſ zenamy ſmylnyecze bezprawnel7) ſyny rodiechu,18) giz pro doufanye ſyli Rzekowe gym20) prziewzdiechu obry. Methodius21) przi potopi,22) lidſke toczifſ hrziechi, dluzie wiprawugie a rzka, ze pateho Sta leta prwe23) Ciliadis, tocziſf prweho Tificzie, ſynowe kaynowy zle pozywachu zen bratrow ſwich przieliſnym24) ſmylitwym. A fleíteho Sta leta zeny obratichu fie 15 w zabiloſt, nadſtupywſſe zle pozywachu muzow.25) A kdiz Adam vmrzie,26) Set otkodluczi27) narod ſwoy ot naroda kaynowa, genz fie bil wratil k myeftu narozenye ſweho.28) nebo 129) Otecz gefſcze zyw fa30) zabranowal, abi ſie ſ nymy neſmyefſili.31) I bidlil Set na gednei horzie bliz Ragie,32) a kayn bidlil na tom poli, geſîto tu bil33) bratra zabil. Pak pateho Sta leta druhe34) 20 Ciliadis, toczifſ druheho Tificzie let, rozhorziechu y roznyetichu fie lide 5 [Kap. XXXI.) [Gen. 6./
42 Genesis. Set a bez gednoho ſedmdefat let.37) Noe38) bil geſt defati ot Adama, a na nyem fie prwy wiek ſkona, tak ze geſt on39) bil v nyem. toho wieku40) 30 Sedmdefat wikladatelow pokladagi dwa Tificzie a41) dwie Stie a ffeftdefat43) a ſedm let. Ale Jeronym ne plnye44) dwa Tificzie, Methodius45) vplnye dwa Tificzie, neb geft on po Ciliades, tocziff po Tificzi leta wiekow zpoſobil, anyz prziklada46) let. kdiz czo zbywa, a proto nycz giſteho cziſla let ne- popſlal47) gest. * Ten gedno piſmo naleze, I piſal48) geft 9) nyekake knyehi, a50) za geho czafa51) vmrzel geſt Adam.52) 1) K. Š. knihy. 2) K. geffto obnowuge on o rodu. 3) K. pak ſyna. 4) K. k obrazu a k podobenſtwi 5) K. a Ada. 6) K. bozic' byl podoben gini pak k niev byli podobni. 7) K. gefftie gt. 8) K. neb. 3) K. ſmrtedlnoft pozna. 10) K. Adamowych geffto za Abele plakal opuſtil. 11) K. a pak. 12) K. piffy Adamowi. 13) K. ſe gt vrodil Seth a pak Seth. 14) K. Enos vrodil. 15) K. ten pak Malalahel. 16) K. a ten pak. 17) sch. v K. 18) K. ten pak. 18a) K. lamech fedmy od narodu Adamowa. 19) K. rozkoffy. 23) K. Awffak. 21) K. prze- nefenie. 22) K. nez. 23) K. geho fwatoft byla przeneſena do Rage. 24) sch. v K. 25) K. každev nebi. 26) K. gmeno dal. 27) K. a take. 28) K. nazywa totiz. 29) naps. na okr. 30) K. przenefen do Rage. 31) K. a niekterzy. 32) K. Jeronym. 33) K. knih. 34) K. czte wffak wſfychni. 33) K. ge° leth. 36) K. leth dewiet. 37) defat let naps. na okr. 38) K. Pak Noe. 39) geft sch. v K., on sch. v Š. 40) K. wieku geffto. 11) Š. wykladagi. 42) v Š. sch. 43) K. ffe- defath. 41) K. Jeronim? nevplnie. 45) Methodius popſal geft sch. v K. 46) Š. wyklada. 47) Š. (spr.) nepopfal. 48) K. Š. pfal. 49) K. gedny. 32) K. genž. 51) K. czafow. 52) sch. v K. 35 Tuto1) O pocziatku potopy.2) NOe kdiz geſt bil piet Set let3), tehdi vrody Sem, Kam4) a Jafet. Moizieff chtie prawiti o potopie, przipowiedie poczatek potopi a rzka: kdiz biechu lide pocziely fie mnoziti na zemy, widiechu fynowe, toczif Synowe Set zakonny,43) dczery lidſke, tocziff5) z pokolenye kaynowa, a6) prziemozeny zadofti?) pogymachu gie za zenye,8) I narodichu fie z nych Obrowe, czas ten, kdi9) ſie to10) ſtalo, za Noeli, nebol1) prwe neb mnoho, neb malo przed tiem,12) toho13) nedokonal geft. Ale Jozefus prawy, zel4) az do ſedmeho rodu dobrzi bili ſynowe Set, Ale potom prziſtupichu k zle- mu,15) otſtupugicze [15a 2] ot flawnoſti otczowſkich,16) a proto proti ſobie pana boha zdrazdichu. Neb mnozi Andiele bozi, tocziff fynowe Set, 10 ſ zenamy ſmylnyecze bezprawnel7) ſyny rodiechu,18) giz pro doufanye ſyli Rzekowe gym20) prziewzdiechu obry. Methodius21) przi potopi,22) lidſke toczifſ hrziechi, dluzie wiprawugie a rzka, ze pateho Sta leta prwe23) Ciliadis, tocziſf prweho Tificzie, ſynowe kaynowy zle pozywachu zen bratrow ſwich przieliſnym24) ſmylitwym. A fleíteho Sta leta zeny obratichu fie 15 w zabiloſt, nadſtupywſſe zle pozywachu muzow.25) A kdiz Adam vmrzie,26) Set otkodluczi27) narod ſwoy ot naroda kaynowa, genz fie bil wratil k myeftu narozenye ſweho.28) nebo 129) Otecz gefſcze zyw fa30) zabranowal, abi ſie ſ nymy neſmyefſili.31) I bidlil Set na gednei horzie bliz Ragie,32) a kayn bidlil na tom poli, geſîto tu bil33) bratra zabil. Pak pateho Sta leta druhe34) 20 Ciliadis, toczifſ druheho Tificzie let, rozhorziechu y roznyetichu fie lide 5 [Kap. XXXI.) [Gen. 6./
Strana 43
Genesis. 43 ſmylnyecz geden na druheho. Pak ſedmyſteho leta druheho Tificzie ſy- nowe Set zadachu dczer kaynowich, I rodichu ſie z nych obrowe. A kdiz fie trzeti Tificz35) let poczynaſſe, tehdi bi potopa; tak zrziedil36) Methodius. 25 Mohlo37) to take biti, ze zli duchowe, gefſto w noczi we ſnye37a) przieluzugi zeny y muzie, rodili ſu obry, pro we[15b 1]likoft tiel tak rzeczeny,38) tocziff ze mnoho zemye w ſobie39) magi. Ale welikofti gich tiel otpowie- daſſe welikoft myſli. Awffak po potopie rodili ſu fie gyny obrowe w Ebro- nye, 10) A poto ſu bili w titanys, w tom myeſtie w Egiptie, a ot toho myeſta 30 rzeczeny fu bili Titanes. a z tiech pokolenye bil41) geft Enachym, gehozto fynowe bidlili fu webrony, a ot tiech42) bil fie vrodil Goliaff a nyekterzi gyny. Pak rozhnyewaw43) ſie boh pro lidſke hrziechi44) weczie: ziel my geft vczy- nywſſe czlowieka. Jako bi rzekl: vczynym, iako czlowiek czyny, zielegie ſweho diela, neb45) zruffy, czo geft vczynyl. toho46) geſt taki ſmyſl: ſhladym 35 czlowieka, gehoz ſem vczynyl, nebo duch moy, toczif hnyew moy, ne- oftane na czlowieku na wieki, neb geſt tielo.* Jako bi rzekl: nezmuczym czlowieka wiecznye iako diabla, neb geft krzehki a wratký:47) ale to mu otplati 47a) czo zaſluzy.** Awſſak drzewe, nezli ho zatratym, dam gemu chwyli zielenye,48) tocziff pokanye, acz chtieti bude. I biechu dny49) ku pokany toho Sto a dwadczieti let. Nema50) rozumyeno biti o duchu czlowiekowu,51) Ale o boziem hnyewu. Anyz geft ten czil zywota czlowieczie [15b 2] ho52) po potopie, neb potom nalezame, ze czlowiek bil dele zyw,*** I weczie pan boh to przied dwiema dezat let, nezli korab poczieli53) dielati, Jako prawy Jeronym,51) neb fie ctze,55) ze geft we ftie56) letech vdielan anebo podle 45 rzieczy Strabowy ze toho leta rzekl, ktereho fie57) korab poczal dielati. Ale ze w maczili58) przed tiem czilem traly59) fu, tocziff60) Steho letha ſhlazeny fu. wffake1) Jozefus die, ze ten czil geft zywota lidſkeho. A gefito fie die: boh doteke2) ſie boleſti ſrdczie wnytrz, ſnad nycz gyneho nenye, nezli ze lidem tayna bila welikoft bozieho rozhnyewanye, aneb geft An- ". 50 tropoſpatos, toczyf ſmyfla63) obraczenye, iako kdiz czo, geffto64) geft czlo- wieczieho, ze to pak bohu przichilugi. *I mluwy65) podle obicziegie zelegiczieho, gefíto chcze zkaziti a zru- fſyti to, czo66) geft vczynyl. Neb die: zelem, ze ſem to vczynyl,67) toczifí chczi promyenyti to, czo68) ſem vczynyl. **Tuto ma rozumyeno biti, ze pan boh chtiel gie treſktati czaſnye, tocziff za chwyli, abi na wieki nebili muczeny, acz ne wſſiczkny, ale krzehke69) ti, gefſto z tieleſne wratkoſti70) hrzieffiecze zielely.71) ***Ay,72) dieff o ſmrti Moizieffowie, giz chileffe73) fie zywot czlowieczi znenahla, chile ſie az do Moyzieffie, na nyemzto czil zywota, gefſto74) bil 60 boh vlozil, potwrdi,75) Sto a dwadczieti let, iakoz geft bil, kdiz geſt vmrziel Moyziefí. 40 55 1) K. Tuto ſe prawi. 2) K. potopy takto. 3) K. let w ftarzy. 4) K. cham. 4a) K. zakonne. 5) sch. v K. 6) K. ano. 7) K. przemoženi gfu žadofti y. 8) K. Š. (spr.) ženy. 2) K. Toho czaſu když ſe. 10) sch. v K. 11) K. czyly. 12) K. czyli potom neb przed tiem
Genesis. 43 ſmylnyecz geden na druheho. Pak ſedmyſteho leta druheho Tificzie ſy- nowe Set zadachu dczer kaynowich, I rodichu ſie z nych obrowe. A kdiz fie trzeti Tificz35) let poczynaſſe, tehdi bi potopa; tak zrziedil36) Methodius. 25 Mohlo37) to take biti, ze zli duchowe, gefſto w noczi we ſnye37a) przieluzugi zeny y muzie, rodili ſu obry, pro we[15b 1]likoft tiel tak rzeczeny,38) tocziff ze mnoho zemye w ſobie39) magi. Ale welikofti gich tiel otpowie- daſſe welikoft myſli. Awffak po potopie rodili ſu fie gyny obrowe w Ebro- nye, 10) A poto ſu bili w titanys, w tom myeſtie w Egiptie, a ot toho myeſta 30 rzeczeny fu bili Titanes. a z tiech pokolenye bil41) geft Enachym, gehozto fynowe bidlili fu webrony, a ot tiech42) bil fie vrodil Goliaff a nyekterzi gyny. Pak rozhnyewaw43) ſie boh pro lidſke hrziechi44) weczie: ziel my geft vczy- nywſſe czlowieka. Jako bi rzekl: vczynym, iako czlowiek czyny, zielegie ſweho diela, neb45) zruffy, czo geft vczynyl. toho46) geſt taki ſmyſl: ſhladym 35 czlowieka, gehoz ſem vczynyl, nebo duch moy, toczif hnyew moy, ne- oftane na czlowieku na wieki, neb geſt tielo.* Jako bi rzekl: nezmuczym czlowieka wiecznye iako diabla, neb geft krzehki a wratký:47) ale to mu otplati 47a) czo zaſluzy.** Awſſak drzewe, nezli ho zatratym, dam gemu chwyli zielenye,48) tocziff pokanye, acz chtieti bude. I biechu dny49) ku pokany toho Sto a dwadczieti let. Nema50) rozumyeno biti o duchu czlowiekowu,51) Ale o boziem hnyewu. Anyz geft ten czil zywota czlowieczie [15b 2] ho52) po potopie, neb potom nalezame, ze czlowiek bil dele zyw,*** I weczie pan boh to przied dwiema dezat let, nezli korab poczieli53) dielati, Jako prawy Jeronym,51) neb fie ctze,55) ze geft we ftie56) letech vdielan anebo podle 45 rzieczy Strabowy ze toho leta rzekl, ktereho fie57) korab poczal dielati. Ale ze w maczili58) przed tiem czilem traly59) fu, tocziff60) Steho letha ſhlazeny fu. wffake1) Jozefus die, ze ten czil geft zywota lidſkeho. A gefito fie die: boh doteke2) ſie boleſti ſrdczie wnytrz, ſnad nycz gyneho nenye, nezli ze lidem tayna bila welikoft bozieho rozhnyewanye, aneb geft An- ". 50 tropoſpatos, toczyf ſmyfla63) obraczenye, iako kdiz czo, geffto64) geft czlo- wieczieho, ze to pak bohu przichilugi. *I mluwy65) podle obicziegie zelegiczieho, gefíto chcze zkaziti a zru- fſyti to, czo66) geft vczynyl. Neb die: zelem, ze ſem to vczynyl,67) toczifí chczi promyenyti to, czo68) ſem vczynyl. **Tuto ma rozumyeno biti, ze pan boh chtiel gie treſktati czaſnye, tocziff za chwyli, abi na wieki nebili muczeny, acz ne wſſiczkny, ale krzehke69) ti, gefſto z tieleſne wratkoſti70) hrzieffiecze zielely.71) ***Ay,72) dieff o ſmrti Moizieffowie, giz chileffe73) fie zywot czlowieczi znenahla, chile ſie az do Moyzieffie, na nyemzto czil zywota, gefſto74) bil 60 boh vlozil, potwrdi,75) Sto a dwadczieti let, iakoz geft bil, kdiz geſt vmrziel Moyziefí. 40 55 1) K. Tuto ſe prawi. 2) K. potopy takto. 3) K. let w ftarzy. 4) K. cham. 4a) K. zakonne. 5) sch. v K. 6) K. ano. 7) K. przemoženi gfu žadofti y. 8) K. Š. (spr.) ženy. 2) K. Toho czaſu když ſe. 10) sch. v K. 11) K. czyly. 12) K. czyli potom neb przed tiem
Strana 44
44 Genesis. malo. 13) sch. v Š. 14) sch. v K. 15) K. ke zlemu. 16) K. otczowych. 17) K. bezprawnie. 18) K. rodichu. 19) K. gich. 20) sch. v Š. 21) K. A pak Methodius. 22) K. potopie. 23) K. prwe°. 21) Š. przeliffnym. 25) K. muze ſwe zle gich poziwachu. 26) K. vmrzel. 27) Š. ot odluczi; K. odluczy. 28) K. ſweho totiz Cayn. 29) K. Neb; i sch. 33) K. živ ſa totiz Adam. 31) K. aby ſe ſnad ſ narodem Caynowym neſmieſſowaly. 32) K. od rage. 33) K. ſweho. 31) K. druhe°. 35) K. tifycze. 36) K. A tak ge rziedil. 37) K. a mohlo. 37a) sch. v K. 38) K. na- zwany. 39) K. w ſobie zemie. 41) K. Ebron. 41) K. byla. 12) K. tiech fynow. 13) K. roz- hniewal. 44) K. pro hrziechy lidíke. 45) K. neb to. 15) K. a toho. 47) K. krzechky a wrtky. 47a) zaplatim. 48) i nadeps.; Š. leženie. 49) K. dni vſtaweni. 55) K. Tuto nema. 51) K. czlo- wieczym. 52) K. czlowieczie° žiwota. 57) Š. poczali. 54) K. Jeronimus. 53) K. die. 56) K. we ſtu. 57) sch. v K. 58) K. w Maczylij. 39) Š. trwali. 60) K. a pak. 61) K. Awffak. 62) K. dotkl; Š. dotekl. 63) K. zmyſla. 64) K. to czož. 65) K. mluwie. 60) K. czoz. 67) K. vczynil to. 68) K. czoz. 69) K. krzechczy. 70) K. wrtkofti. 71) K. zelegi. 72) K. lydſkeho dokudž ge byl žiw A když. 73) K. tehdy giz chyliffie. 74) sch. v K. 75) K. a potwrdil. [Kap. XXXII./ O przikazany dielanye koraba.1) NOe bieffe ſprawedlywy2) w ſwich narodiech a fwr[16a 1]chowany. Jako bi rzekl: ne toho3) ſwrchowanye, kterez geſt v4) wlaſty, tocziff ne- beſkey, ale podle wieri a biehu rodu ſweho zemſkeho. I weczie pan boh k noe: Smrt a konecz wſſeho tieleſenſtwie przifſla geſt przed mye kromye tiech, gefſto w korabie5) ti magi zdrawy biti; neb naplnyena geſt zemye gich zloſti. A ia zatratym gie ſ zemy, toczyſ ſ plodnoſti zemſku,* A proto vczyn ſobie korab z drziewie hoblowaneho.** * Prawie6) myſtrzi, ze mocz a plodnoſt zemye mnohem menſſie geft po potopie nezli drziewe. A proto pokrm maſfa czlowieku pogiczen?) geft ynhed po potopie, A8) przied tiem gedno owoczem zywili fu fie9) lide. ** Przikaza boh10) korab dielati Sto let przed potopu, a ti leta [16a 1] dany ſu lidem ku pokany, w nychzto Noe, gefſto ſam bil ſwrchowany w ſwich narodiech, kdiz geſt dielal korab, I kazaſſe lidem pokanye,11) abi ſie vchowali muky naſtawagiczie, tocziſi buduczie. 1) K. Tuto pan buoh przykaza noe korab dielati. 2) K. ſprawedliwy muz. 3) K toliko. 4) sch. v K. 5) K. w korabie budu. 6) K. Prawi toto. 7) K. poyczyn; Š. pogczen 8) K. neb. 3) K. žiwi gſu byli. 10) K. pan buoh. 11) K. pokani czyniti. 10 Gen. 6.] O1) korabu a o Geho zpoſobeny. Vezyny Noe podle przikazanye bozieho korab z drziewie hoblo- waneho, tocziff vhlazeneho2) aneb cztwerohranateho; gyne piſmo ma lep- keho.3) I vczyny na del Trzi Sta loket a ffirokoſt paddeſat a wiſoſt trzi- dczieti loktow, k myerzie tiela czlowieczieho, w nyemzto dluhoft geft fſeftkrat wietffie nezli ffirokoft a defetkrat wietffie wifoft. dluhoft1) geft 5 ot paty az do wrchu, ſſirokoſt geſt ot rzebr5) boka [16a 2] gednoho do rzebra6) druheho boka,7) wiſoſt ot chrzbeta az do brzicha.* Ale mnozi tomu chtie, bi to bilo rzeczeno gedno o tielos) ihezu kriſta, neb ſie czte- w Ifodorzie:9) ten czlowieczieho tiela podobenſtwie vkazal gest, w nyemzto
44 Genesis. malo. 13) sch. v Š. 14) sch. v K. 15) K. ke zlemu. 16) K. otczowych. 17) K. bezprawnie. 18) K. rodichu. 19) K. gich. 20) sch. v Š. 21) K. A pak Methodius. 22) K. potopie. 23) K. prwe°. 21) Š. przeliffnym. 25) K. muze ſwe zle gich poziwachu. 26) K. vmrzel. 27) Š. ot odluczi; K. odluczy. 28) K. ſweho totiz Cayn. 29) K. Neb; i sch. 33) K. živ ſa totiz Adam. 31) K. aby ſe ſnad ſ narodem Caynowym neſmieſſowaly. 32) K. od rage. 33) K. ſweho. 31) K. druhe°. 35) K. tifycze. 36) K. A tak ge rziedil. 37) K. a mohlo. 37a) sch. v K. 38) K. na- zwany. 39) K. w ſobie zemie. 41) K. Ebron. 41) K. byla. 12) K. tiech fynow. 13) K. roz- hniewal. 44) K. pro hrziechy lidíke. 45) K. neb to. 15) K. a toho. 47) K. krzechky a wrtky. 47a) zaplatim. 48) i nadeps.; Š. leženie. 49) K. dni vſtaweni. 55) K. Tuto nema. 51) K. czlo- wieczym. 52) K. czlowieczie° žiwota. 57) Š. poczali. 54) K. Jeronimus. 53) K. die. 56) K. we ſtu. 57) sch. v K. 58) K. w Maczylij. 39) Š. trwali. 60) K. a pak. 61) K. Awffak. 62) K. dotkl; Š. dotekl. 63) K. zmyſla. 64) K. to czož. 65) K. mluwie. 60) K. czoz. 67) K. vczynil to. 68) K. czoz. 69) K. krzechczy. 70) K. wrtkofti. 71) K. zelegi. 72) K. lydſkeho dokudž ge byl žiw A když. 73) K. tehdy giz chyliffie. 74) sch. v K. 75) K. a potwrdil. [Kap. XXXII./ O przikazany dielanye koraba.1) NOe bieffe ſprawedlywy2) w ſwich narodiech a fwr[16a 1]chowany. Jako bi rzekl: ne toho3) ſwrchowanye, kterez geſt v4) wlaſty, tocziff ne- beſkey, ale podle wieri a biehu rodu ſweho zemſkeho. I weczie pan boh k noe: Smrt a konecz wſſeho tieleſenſtwie przifſla geſt przed mye kromye tiech, gefſto w korabie5) ti magi zdrawy biti; neb naplnyena geſt zemye gich zloſti. A ia zatratym gie ſ zemy, toczyſ ſ plodnoſti zemſku,* A proto vczyn ſobie korab z drziewie hoblowaneho.** * Prawie6) myſtrzi, ze mocz a plodnoſt zemye mnohem menſſie geft po potopie nezli drziewe. A proto pokrm maſfa czlowieku pogiczen?) geft ynhed po potopie, A8) przied tiem gedno owoczem zywili fu fie9) lide. ** Przikaza boh10) korab dielati Sto let przed potopu, a ti leta [16a 1] dany ſu lidem ku pokany, w nychzto Noe, gefſto ſam bil ſwrchowany w ſwich narodiech, kdiz geſt dielal korab, I kazaſſe lidem pokanye,11) abi ſie vchowali muky naſtawagiczie, tocziſi buduczie. 1) K. Tuto pan buoh przykaza noe korab dielati. 2) K. ſprawedliwy muz. 3) K toliko. 4) sch. v K. 5) K. w korabie budu. 6) K. Prawi toto. 7) K. poyczyn; Š. pogczen 8) K. neb. 3) K. žiwi gſu byli. 10) K. pan buoh. 11) K. pokani czyniti. 10 Gen. 6.] O1) korabu a o Geho zpoſobeny. Vezyny Noe podle przikazanye bozieho korab z drziewie hoblo- waneho, tocziff vhlazeneho2) aneb cztwerohranateho; gyne piſmo ma lep- keho.3) I vczyny na del Trzi Sta loket a ffirokoſt paddeſat a wiſoſt trzi- dczieti loktow, k myerzie tiela czlowieczieho, w nyemzto dluhoft geft fſeftkrat wietffie nezli ffirokoft a defetkrat wietffie wifoft. dluhoft1) geft 5 ot paty az do wrchu, ſſirokoſt geſt ot rzebr5) boka [16a 2] gednoho do rzebra6) druheho boka,7) wiſoſt ot chrzbeta az do brzicha.* Ale mnozi tomu chtie, bi to bilo rzeczeno gedno o tielos) ihezu kriſta, neb ſie czte- w Ifodorzie:9) ten czlowieczieho tiela podobenſtwie vkazal gest, w nyemzto
Strana 45
Genesis. 45 10 kriſtus vkazal ſie. A proto ten korab bil geſt na dnye cztwerohranati, Ale w oſobie10) druhe ſtrany delfſy ot11) vhlow w uzkoft 12) pozdwyzeny, Az praw na loket wiſoſti gehoi3) bil dokonan.** Lepem neb lpem14) wnytrz No. he. y wnyel5) bil zmazan,16) A ten lep geft tak wruczi, ze kdiz gym drziewie zmaze, tehdi nemoze ho vzadnu17) moczi any vmyenym rozborziti, any 15 ktera wiecz tiem lpem18) mazana19) muoze biti rozpogena bez krwy czmyry,20) tocziff krwy21) zenſke meſieczneho biehu. w ſyrij tei22) zemy geft hlyna,3) ta plowe ſwrchu na wodach w gezerach wruczie ot zemye, tu ſbieragi·4) myeſto kle takeho,25) gymzto boh bil korab Noe zmazal.-6) w tô korabie vczynyeny ſu komori, y27) chifſki k laynom, I dwie komorne, 20 v28) trzi komorne pokogie rozdielenye rozliczne.29) I myel geft ten korab30) piet komor, iakozto take Auguftyn31) prawy, ze fu bili kromye chiſſek ſmradnych, a32) rzka: nad podlahu33) bili ſu komori, gedna laynom a druha ſpizierna;31) tie dwie ſloweta bikamerata, a nad tiem pokogiem gyny po- koy35) trzikomorny, to flowe36) tricamerata. a37) ftranownye komori biechu 25 gedna38) nemyloftywich, tocziff netichich,39) a druha40) myloſtywich, toczifí tichich41) zwierzat, a proftrziednye komora biefſe lidem a ptakom.42) a myel geft ten43) korab dwerzie tu, kdez ſie ſchaziefſta komorzie,44) genzto flowu bicamerata a tricamerata, tocziff dwie komorzie a trzi komori ſpolu fie ſgednawachu. Ale gyny45) piet komor tiech46) w famey wyfoſti zpo- fobugi, A naynyzíli chifíku ſmrdnoſti, toczifí laynem47) prawiecze, a druhu ſpiziernu, a trzeti netichich zwierzat a hadow, a tu,48) kdez ſie ti komori ſpoyugi, tu dwerzie pokladagi, a cztwrtu komoru tichich zwyerzat, a patu ſwrchny komoru lidíku a ptaczíku.49) Jozefus wſfak50) die, bi korab51) myel gedno cztirzi komorý; ſnad52) chifíky laynowe nepoczita. I vczyny 53a 35 Noe w korabie okno.53) tu prawie zydowe, bi [16b 2] bilo krzifftalowe" a ot zidow flowe poledne. a Symach rzieka mu54) ſwitanye, prawy take Raban:55) loket korabowy bil geft zemyemyerny, gynak bi nemohl tak mnoho w fie wzieti. Neb loket zemyemyerny drzi w56) ſobie ſedm noh naſsich aneb dewiet, Ale wlaſtenſki loket57) naſf pol druhe nohi w ſobie 40 ma.58) * A gefſto prawie, bi korab myel'sa) trzidczieti loket v wiſoft na ſwem tiele, tomu takto rozumye,59) ot dna az do podlahi,60) nebo nepodobne bi bilo, bi przikritie geho61) nycz wiecze newſtupilo, a krokwy62) nezli trzidczieti loktow bi tak weliku dluhoſt a ſſirokoſt przikrili. ** Tu63) pan boh iako ſ oraczem mluwil geſt,64) abi vczynyl czlun iako brah k tomu podobenſtwy, a proto ten korab ot braha rzeczen geſt korab, neb geft tu ſtrziecha cztwerohranata w oftroft65) k wrchu zdwyze-[16b 1] na. Aneb fnad ot odhonyenye66) rzeczen geft, neb67) geft wffady zawrzien.68) 1) Š. Tuto znamenay o; K. Tuto ſe prawi. 2) K. vhlaſene°. 3) K. že z lepkeho. 1) K. nežly wyfoft yakožto když by czlowiek ležel tehdy geho dluhoſt. 5) K. a fſyro- koft od ziebra (r napřed vyškrab.). 6) K. žebra. 7) sch. v K. 8) K. o tielu. 3) K. w Iſiodorze Neb. 10) K. w fobie. 11) K. y od. 12) K. w uzkoft totiž v wrch. 13) K. a tak wyżîfy neż fſyrfſy. 14) K. A pak lpem. 13) K. zewnitrz. 10) K. dobrze zmazan. 17) K. 30 45
Genesis. 45 10 kriſtus vkazal ſie. A proto ten korab bil geſt na dnye cztwerohranati, Ale w oſobie10) druhe ſtrany delfſy ot11) vhlow w uzkoft 12) pozdwyzeny, Az praw na loket wiſoſti gehoi3) bil dokonan.** Lepem neb lpem14) wnytrz No. he. y wnyel5) bil zmazan,16) A ten lep geft tak wruczi, ze kdiz gym drziewie zmaze, tehdi nemoze ho vzadnu17) moczi any vmyenym rozborziti, any 15 ktera wiecz tiem lpem18) mazana19) muoze biti rozpogena bez krwy czmyry,20) tocziff krwy21) zenſke meſieczneho biehu. w ſyrij tei22) zemy geft hlyna,3) ta plowe ſwrchu na wodach w gezerach wruczie ot zemye, tu ſbieragi·4) myeſto kle takeho,25) gymzto boh bil korab Noe zmazal.-6) w tô korabie vczynyeny ſu komori, y27) chifſki k laynom, I dwie komorne, 20 v28) trzi komorne pokogie rozdielenye rozliczne.29) I myel geft ten korab30) piet komor, iakozto take Auguftyn31) prawy, ze fu bili kromye chiſſek ſmradnych, a32) rzka: nad podlahu33) bili ſu komori, gedna laynom a druha ſpizierna;31) tie dwie ſloweta bikamerata, a nad tiem pokogiem gyny po- koy35) trzikomorny, to flowe36) tricamerata. a37) ftranownye komori biechu 25 gedna38) nemyloftywich, tocziff netichich,39) a druha40) myloſtywich, toczifí tichich41) zwierzat, a proftrziednye komora biefſe lidem a ptakom.42) a myel geft ten43) korab dwerzie tu, kdez ſie ſchaziefſta komorzie,44) genzto flowu bicamerata a tricamerata, tocziff dwie komorzie a trzi komori ſpolu fie ſgednawachu. Ale gyny45) piet komor tiech46) w famey wyfoſti zpo- fobugi, A naynyzíli chifíku ſmrdnoſti, toczifí laynem47) prawiecze, a druhu ſpiziernu, a trzeti netichich zwierzat a hadow, a tu,48) kdez ſie ti komori ſpoyugi, tu dwerzie pokladagi, a cztwrtu komoru tichich zwyerzat, a patu ſwrchny komoru lidíku a ptaczíku.49) Jozefus wſfak50) die, bi korab51) myel gedno cztirzi komorý; ſnad52) chifíky laynowe nepoczita. I vczyny 53a 35 Noe w korabie okno.53) tu prawie zydowe, bi [16b 2] bilo krzifftalowe" a ot zidow flowe poledne. a Symach rzieka mu54) ſwitanye, prawy take Raban:55) loket korabowy bil geft zemyemyerny, gynak bi nemohl tak mnoho w fie wzieti. Neb loket zemyemyerny drzi w56) ſobie ſedm noh naſsich aneb dewiet, Ale wlaſtenſki loket57) naſf pol druhe nohi w ſobie 40 ma.58) * A gefſto prawie, bi korab myel'sa) trzidczieti loket v wiſoft na ſwem tiele, tomu takto rozumye,59) ot dna az do podlahi,60) nebo nepodobne bi bilo, bi przikritie geho61) nycz wiecze newſtupilo, a krokwy62) nezli trzidczieti loktow bi tak weliku dluhoſt a ſſirokoſt przikrili. ** Tu63) pan boh iako ſ oraczem mluwil geſt,64) abi vczynyl czlun iako brah k tomu podobenſtwy, a proto ten korab ot braha rzeczen geſt korab, neb geft tu ſtrziecha cztwerohranata w oftroft65) k wrchu zdwyze-[16b 1] na. Aneb fnad ot odhonyenye66) rzeczen geft, neb67) geft wffady zawrzien.68) 1) Š. Tuto znamenay o; K. Tuto ſe prawi. 2) K. vhlaſene°. 3) K. že z lepkeho. 1) K. nežly wyfoft yakožto když by czlowiek ležel tehdy geho dluhoſt. 5) K. a fſyro- koft od ziebra (r napřed vyškrab.). 6) K. žebra. 7) sch. v K. 8) K. o tielu. 3) K. w Iſiodorze Neb. 10) K. w fobie. 11) K. y od. 12) K. w uzkoft totiž v wrch. 13) K. a tak wyżîfy neż fſyrfſy. 14) K. A pak lpem. 13) K. zewnitrz. 10) K. dobrze zmazan. 17) K. 30 45
Strana 46
46 Genesis. nizadnu. 18) K. Š. lepem. 13) K. zmazana. 20) K. fczmyry. 21) sch. v K. 22) K. w Syry w tey; Š. tec. 23) K. gedna hlyna. 21) K. zbieragi. 25) sch. v K. 26) K. buoh a Noc korab byli zmazaly. 27) K. a; w sch. v Š. 28) K. dwie komorze neb. 29) K. rozlycznic. 30) K. korab w ſobie. 31) K. ſwaty Auguftyn. 32) K. piet a. 33) K. Na podlahach. 34) K. zpy- zierna. 35) K. pokogowe. 36) K. a ti flowu. 37) K. a pak. 38) K. zdielani gedni. 39) K. neczyſtych. 40) K. druhy. 41) K. czyſtych a tichych. 42) K. ptakom vczyniena. 13)v Š. sch. 44) K. dwerze komory. 45) K. Š. ginych. 48) K. ty; sch. v Š. 47) K. ſpoſobeny a naynize chyfíka ſmrduta totiz lagyn. 48) K. tu pak. 13) K. ptakow vproftrzed. 50) K. A Jozephus pak. 51) K. ten korab. 52) K. neb ſnad. 33) K. okencze. 33a) krzyfſtalowe okencze na poledne vczyniene; tu — poledne sch. v K. 34) K. tak. 55) K. Rabanus že. 56) sch. v K. 57) sch. v K. 58) K. ma w ſobie mieru. 58a) K. byl miel. 53) K. rozumicy že. 60) K. do podlahy byl gt tak wyfok. 61) K. geho krokvi. 62) K. sch. a krokwy. 63) K. Tu pak 64) K. geft a kazal mu. 65) K. oftrofti. 66) K. od honienie. 67) K. nebo. 38) zawrzien wſfady. [Kap. XXXIII.] O1) zpoſobeny a wſtupeny do koraba.2) A3) kdiz ſie korab dokona, weczie boh k Noe: ty a ſynowe twogý Gen 6./ a zena twa a zeny fynow twych weidete4) w korab. w tiech oſmy5) zacho- wano geft fiemye czlowieczieho naroda.* A rozno muzie a rozno zeny8) pan boh menowal,7) kdiz geſts) mluwyl o wſtupeny do korabu. Jako bi rzekl: czaſa9) vtrpenye ſluffie ſie ſnaziti ot obgymanye10) zenſkeho. 5 a11) ze wiſech zwierzat wſſelikakeho tielefenstwiel2) po dwem vwedeff13) w korab, concubynata, toczyf famczie a ſamyczi. z necziſtich zwierzat gedno dwel4) bili ſu tu15) podle rodu ſweho, tocziſſ ſamecz a ſamyczie, Ale z cziſtich zwierzat po ſedmy. Moyzieff16) nazywa necziſte ti podle czaſu ſweho, kterez zakon nazywa necziſte. Aneb take w tu dobu rzeczeny 10 ſu necziſte, kterez w tu dobu ot przirozenye giedlu17) lidſkemu nebili ſu hodny. a proto geft rzekl ot przyro[17a 1]zenye, neb gefſcze izadna zwierzata nebili ſu k gedeny poyczeny.18) I19) wezmeff S ſobu20) ze wſſeho, czoz moze biti gedeno,21) abi tak tobie iako22) gym bilo23) w giedlo. a bude-li otazano, take-li z24) cziſtich y necziſtich zwierzat uwedeny fu nyektere 15 k tomu cziſlu, prawi Auguftyn,25) ze kterez ſie nerodie plodnym fiemenem, Jakozto blchi z prachu fie26) rodie, aneb z mokroſti, aneb z gynych wieczi pokazenych, tiech potrzeba27) nebilo, abi bili w korabie. Ale ze gedno roditedlne vwedeny ſu, to28) ſie myeny, kdizto die podle ſweho rodu, Aneb w rodu ſwem. Tiezi take, zda bi ſnad bez przeſtupenye bozieho ka- 20 zanye29) nyektera zwierzata tu bili, ktera potrzieba30) ku pokrmu, geffto31) gedie maſſo, przikazal przywrzieti.32) prawy Auguſtyn:33) mohlo to biti kromye34) maſfa pokrm35) obeczny,36) a naywiecze kdiz37) ta zwierzata, kteraz maſſo gedie,38) fiky a kafſtany giefty mohu,39) a zwlafſcze proto, kdiz40) nuzie hladu przipudi gieſti wſſeczko,11) a ſnad gefſcze42) zwie- 25 rzata negedli ſu maſſa, iakozto any43) lide.** O41) czaſſu wyſtupenye z koraba. Cyny45) Noe [17a 2] wſſeczko, czo46) mu przikazal hoſpodyn. ſſeſteho Sta leta zywota ſweho wſtupi Noe w korab ſe wſfiemy zwierzati,
46 Genesis. nizadnu. 18) K. Š. lepem. 13) K. zmazana. 20) K. fczmyry. 21) sch. v K. 22) K. w Syry w tey; Š. tec. 23) K. gedna hlyna. 21) K. zbieragi. 25) sch. v K. 26) K. buoh a Noc korab byli zmazaly. 27) K. a; w sch. v Š. 28) K. dwie komorze neb. 29) K. rozlycznic. 30) K. korab w ſobie. 31) K. ſwaty Auguftyn. 32) K. piet a. 33) K. Na podlahach. 34) K. zpy- zierna. 35) K. pokogowe. 36) K. a ti flowu. 37) K. a pak. 38) K. zdielani gedni. 39) K. neczyſtych. 40) K. druhy. 41) K. czyſtych a tichych. 42) K. ptakom vczyniena. 13)v Š. sch. 44) K. dwerze komory. 45) K. Š. ginych. 48) K. ty; sch. v Š. 47) K. ſpoſobeny a naynize chyfíka ſmrduta totiz lagyn. 48) K. tu pak. 13) K. ptakow vproftrzed. 50) K. A Jozephus pak. 51) K. ten korab. 52) K. neb ſnad. 33) K. okencze. 33a) krzyfſtalowe okencze na poledne vczyniene; tu — poledne sch. v K. 34) K. tak. 55) K. Rabanus že. 56) sch. v K. 57) sch. v K. 58) K. ma w ſobie mieru. 58a) K. byl miel. 53) K. rozumicy že. 60) K. do podlahy byl gt tak wyfok. 61) K. geho krokvi. 62) K. sch. a krokwy. 63) K. Tu pak 64) K. geft a kazal mu. 65) K. oftrofti. 66) K. od honienie. 67) K. nebo. 38) zawrzien wſfady. [Kap. XXXIII.] O1) zpoſobeny a wſtupeny do koraba.2) A3) kdiz ſie korab dokona, weczie boh k Noe: ty a ſynowe twogý Gen 6./ a zena twa a zeny fynow twych weidete4) w korab. w tiech oſmy5) zacho- wano geft fiemye czlowieczieho naroda.* A rozno muzie a rozno zeny8) pan boh menowal,7) kdiz geſts) mluwyl o wſtupeny do korabu. Jako bi rzekl: czaſa9) vtrpenye ſluffie ſie ſnaziti ot obgymanye10) zenſkeho. 5 a11) ze wiſech zwierzat wſſelikakeho tielefenstwiel2) po dwem vwedeff13) w korab, concubynata, toczyf famczie a ſamyczi. z necziſtich zwierzat gedno dwel4) bili ſu tu15) podle rodu ſweho, tocziſſ ſamecz a ſamyczie, Ale z cziſtich zwierzat po ſedmy. Moyzieff16) nazywa necziſte ti podle czaſu ſweho, kterez zakon nazywa necziſte. Aneb take w tu dobu rzeczeny 10 ſu necziſte, kterez w tu dobu ot przirozenye giedlu17) lidſkemu nebili ſu hodny. a proto geft rzekl ot przyro[17a 1]zenye, neb gefſcze izadna zwierzata nebili ſu k gedeny poyczeny.18) I19) wezmeff S ſobu20) ze wſſeho, czoz moze biti gedeno,21) abi tak tobie iako22) gym bilo23) w giedlo. a bude-li otazano, take-li z24) cziſtich y necziſtich zwierzat uwedeny fu nyektere 15 k tomu cziſlu, prawi Auguftyn,25) ze kterez ſie nerodie plodnym fiemenem, Jakozto blchi z prachu fie26) rodie, aneb z mokroſti, aneb z gynych wieczi pokazenych, tiech potrzeba27) nebilo, abi bili w korabie. Ale ze gedno roditedlne vwedeny ſu, to28) ſie myeny, kdizto die podle ſweho rodu, Aneb w rodu ſwem. Tiezi take, zda bi ſnad bez przeſtupenye bozieho ka- 20 zanye29) nyektera zwierzata tu bili, ktera potrzieba30) ku pokrmu, geffto31) gedie maſſo, przikazal przywrzieti.32) prawy Auguſtyn:33) mohlo to biti kromye34) maſfa pokrm35) obeczny,36) a naywiecze kdiz37) ta zwierzata, kteraz maſſo gedie,38) fiky a kafſtany giefty mohu,39) a zwlafſcze proto, kdiz40) nuzie hladu przipudi gieſti wſſeczko,11) a ſnad gefſcze42) zwie- 25 rzata negedli ſu maſſa, iakozto any43) lide.** O41) czaſſu wyſtupenye z koraba. Cyny45) Noe [17a 2] wſſeczko, czo46) mu przikazal hoſpodyn. ſſeſteho Sta leta zywota ſweho wſtupi Noe w korab ſe wſfiemy zwierzati,
Strana 47
Genesis. 47 iakoz mu bil boh47) przikazal, a ty bozy woli A Andielfku48) ſluzbu przy- wedeny fu, iakozto19) y przed Adama, druheho meſieczie dne ſedmeho- naſteho,50) gefíto mu zydowſki diegi Hifan, A latynſki51) Maius, A ma- cedonowe Dion.52) Ale Moizieff w zakonnych Niſan, tocziff April, czeſki duben, vſtanowil, abi bil prwny meſiecz podle Jozefa,52a) Ale w Imluwach a w ginem wladany53) Swieta vſtawenye czafow a obiczeny54) rzad me- fieczow zachowal. prawi55) Jozefus, ze ot Adama az do tohoto czaſa56) 10 bila ſta57) dwa Tificzie a fſeſt Set a paddefat a ffeſt,58) a to w ſwatem piſmu59) popſano vplnye znamenano geft. *zena Noe rzeczena geſt Puarfara, a zena Sem Parfia, a zena kam kataflua, a zena Jafet ftirafiliria.61) **Take61) tiezi o nyekterych zwierzat,26) iakozto o wydrach,63) geſſto 15 bez wodi dluho61) nemohu bity zywy 65) kterak ſu tu66) w korabie zywy bili.67) Auguſtyn prawy:68) Moze69) biti, ze w nyekterem myeſtie koraba bila poſtawena woda w nyekakem orudy, w nyemzto ſie pohrzizowachu.70) 1) K. Tuto o. 2) K. korabu. 3) sch. v K. 4) K. wegdiete neb wstupte. 5) K. Tehdy w tiech ofmi lydech. 6) K. ruozno ženy a rozno muže. 7) K. gmenowal totiž rozdielil. 8) K. ge. 9) K. czafu. 10) K. odgimani; ot sch. 11) K. A przykazal mu aby. 12) K. pokoleni. 13) K. vwedl. 14) K. po dwem. 15) K. tam. 16) K. tuto Moyziefs. 17) K. k gidlu. 18) K. poyczena. 19) K. Y rzekl mu. 20) K. s ſebu; ze wſſeho sch. 21) K. mož gedeno byti. 22) nadeps. v Š. nad aby. 23) K. aby bylo. 24) sch. v K. 25) K. Auguftinus. 26) K. blchy a gini czrwkowe gto ſe z prachu. 27) K. neb tiech potrzebie. 29) K. vwedeni byli fu A to. 29) sch. v K. 30) K. tu byly mielili fu niekteru potrzebu. 31) K. a zwlafſtie ta zwierzata gefſto. 32) ta dvě sl. sch. v K. 33) K. Auguftinus. 31) K. že fu miely pokrm kromie. 35) sch. v K. 36) K. obecznie. 37) sch. v K. 38) K. gedly yako wlczy lwowe a gini fu gedly. 39) ta dvě sl. sch. v K. 40) K. když ge. 41) K. przypudila; násl. slova sch. v K. 42) K. tehdy, 43) K. zwierzata mafía negedly yako y. 44) K. Tuto o; Š. Tuto take maſs znamenati o. 45) K. wſtupeni do koraba ſe die. Uczynil. 46) K. czoż. 47) K. buoh byl. 48) K. angelſku. 49) K. przywedeni glu byli tak yakož. 50) K. ſedmnadíte° dne. 51) K. latine. 52) K. diegi dyon. 52a) K. Jozepha rzeczeníe. 53) K. wkladanie. 54) K. obyczeýny. 55) K. Tuto prawi. 56) K. toho cžaſu. 57) bylo gt. 58) K. ffeft leth. 59) K. piſmíe. 60) zena—ftirafiliria sch. v Š. K. Bylo oſmero lidi w korabie Nayprw Noe a zena geho genž ſlula puarfara a druhy Semſyn ge° a žena ge° Cataflua a trzetic Cham a žena geho parffa a cztwrty Japhet a žena ge° Sty- rafilýria ti gfu tam byli. 61) K. Take gefftie. 62) K. zwierzatech (spr.). 63) K. wydrach a bobrowych.21) v K. sch. 65) K. žywi byti. 65) sch. v K. 67) K. oſtali. 68) K. die Auguftinus. 69) K. že mohlo to. 70) K. pohryzowaly (!) ta zwierzata. 5 O1) powodny obecznem. [Kap. XXXIV.] 5 KDiz wſtupi Noe w korab, otewrziechu ſie ſtudnyczie Abiffi, toczif wod, geſſto ſu v pramenech2) zemſkich, a produchi nebeſſczi, tocziff okna, otewrziechu fie, tocziff oblaki, produchowe wlaſtnye3) fu prameny Nyle toho potoka, neb ſedmy prameny4) Nylus ſie dieli, Aneb myeſta5) geho, geſſto gym katadupla diegy, tocziff rozdielenye wod tekuczich, a dwogie dielenye wzny katafluens.6) [17b 1] Ale neprziſtupnye kazde wodi bieh prwny flowe katarakte.7) I puſtis) boh defſcz na zemy Cztirzidczieti9) dny a cztirzidczieti noczi. I wzdwize10) ſie korab v wiſoſt, y plowieſſe nade [Gen. 7.]
Genesis. 47 iakoz mu bil boh47) przikazal, a ty bozy woli A Andielfku48) ſluzbu przy- wedeny fu, iakozto19) y przed Adama, druheho meſieczie dne ſedmeho- naſteho,50) gefíto mu zydowſki diegi Hifan, A latynſki51) Maius, A ma- cedonowe Dion.52) Ale Moizieff w zakonnych Niſan, tocziff April, czeſki duben, vſtanowil, abi bil prwny meſiecz podle Jozefa,52a) Ale w Imluwach a w ginem wladany53) Swieta vſtawenye czafow a obiczeny54) rzad me- fieczow zachowal. prawi55) Jozefus, ze ot Adama az do tohoto czaſa56) 10 bila ſta57) dwa Tificzie a fſeſt Set a paddefat a ffeſt,58) a to w ſwatem piſmu59) popſano vplnye znamenano geft. *zena Noe rzeczena geſt Puarfara, a zena Sem Parfia, a zena kam kataflua, a zena Jafet ftirafiliria.61) **Take61) tiezi o nyekterych zwierzat,26) iakozto o wydrach,63) geſſto 15 bez wodi dluho61) nemohu bity zywy 65) kterak ſu tu66) w korabie zywy bili.67) Auguſtyn prawy:68) Moze69) biti, ze w nyekterem myeſtie koraba bila poſtawena woda w nyekakem orudy, w nyemzto ſie pohrzizowachu.70) 1) K. Tuto o. 2) K. korabu. 3) sch. v K. 4) K. wegdiete neb wstupte. 5) K. Tehdy w tiech ofmi lydech. 6) K. ruozno ženy a rozno muže. 7) K. gmenowal totiž rozdielil. 8) K. ge. 9) K. czafu. 10) K. odgimani; ot sch. 11) K. A przykazal mu aby. 12) K. pokoleni. 13) K. vwedl. 14) K. po dwem. 15) K. tam. 16) K. tuto Moyziefs. 17) K. k gidlu. 18) K. poyczena. 19) K. Y rzekl mu. 20) K. s ſebu; ze wſſeho sch. 21) K. mož gedeno byti. 22) nadeps. v Š. nad aby. 23) K. aby bylo. 24) sch. v K. 25) K. Auguftinus. 26) K. blchy a gini czrwkowe gto ſe z prachu. 27) K. neb tiech potrzebie. 29) K. vwedeni byli fu A to. 29) sch. v K. 30) K. tu byly mielili fu niekteru potrzebu. 31) K. a zwlafſtie ta zwierzata gefſto. 32) ta dvě sl. sch. v K. 33) K. Auguftinus. 31) K. že fu miely pokrm kromie. 35) sch. v K. 36) K. obecznie. 37) sch. v K. 38) K. gedly yako wlczy lwowe a gini fu gedly. 39) ta dvě sl. sch. v K. 40) K. když ge. 41) K. przypudila; násl. slova sch. v K. 42) K. tehdy, 43) K. zwierzata mafía negedly yako y. 44) K. Tuto o; Š. Tuto take maſs znamenati o. 45) K. wſtupeni do koraba ſe die. Uczynil. 46) K. czoż. 47) K. buoh byl. 48) K. angelſku. 49) K. przywedeni glu byli tak yakož. 50) K. ſedmnadíte° dne. 51) K. latine. 52) K. diegi dyon. 52a) K. Jozepha rzeczeníe. 53) K. wkladanie. 54) K. obyczeýny. 55) K. Tuto prawi. 56) K. toho cžaſu. 57) bylo gt. 58) K. ffeft leth. 59) K. piſmíe. 60) zena—ftirafiliria sch. v Š. K. Bylo oſmero lidi w korabie Nayprw Noe a zena geho genž ſlula puarfara a druhy Semſyn ge° a žena ge° Cataflua a trzetic Cham a žena geho parffa a cztwrty Japhet a žena ge° Sty- rafilýria ti gfu tam byli. 61) K. Take gefftie. 62) K. zwierzatech (spr.). 63) K. wydrach a bobrowych.21) v K. sch. 65) K. žywi byti. 65) sch. v K. 67) K. oſtali. 68) K. die Auguftinus. 69) K. že mohlo to. 70) K. pohryzowaly (!) ta zwierzata. 5 O1) powodny obecznem. [Kap. XXXIV.] 5 KDiz wſtupi Noe w korab, otewrziechu ſie ſtudnyczie Abiffi, toczif wod, geſſto ſu v pramenech2) zemſkich, a produchi nebeſſczi, tocziff okna, otewrziechu fie, tocziff oblaki, produchowe wlaſtnye3) fu prameny Nyle toho potoka, neb ſedmy prameny4) Nylus ſie dieli, Aneb myeſta5) geho, geſſto gym katadupla diegy, tocziff rozdielenye wod tekuczich, a dwogie dielenye wzny katafluens.6) [17b 1] Ale neprziſtupnye kazde wodi bieh prwny flowe katarakte.7) I puſtis) boh defſcz na zemy Cztirzidczieti9) dny a cztirzidczieti noczi. I wzdwize10) ſie korab v wiſoſt, y plowieſſe nade [Gen. 7.]
Strana 48
48 Genesis. .. wſſiemy horamy, y11) wirofte woda wiffie nade wſſeczki hori patnaft12) loket, abil3) omyla necziſtoti11) powietrzie, dokudzl4a) fu bili wſtupili ſkutki 10 lidſke. A zagiſte az do toho myeſta wſtupi ohen ſudny15) pro oczifſczo- wanye powietrzie. Ale newidi ſie,16) bi ſkutki lidſke mohli tak wiſoko wſtu- piti, neb olympus ta hora az do wlhkeho powietrzie dochazie, na tei horzie flowa v prafſie pſana w rok nalezeny17) bywagi nehnuta, tocziff neſhla- zena; tu pro przieliffnu rziedkoft powietrzie ptaczy nemohu zywy biti, 15 Any philofophi,18) tocziff myítrzi19) mylomudrczy, kdiz tam gdu, bez hub plnych wodi na tei horzie mohu20) biti, a ti hubi21) k chrziepem przikla- dagi, A tudi hrubífie powietrzie przitahugi.22) A ſu nyekterzi, gefſto ne- mnyegi,23) bi wifoft hor nebila24) take w tu dobu, iako geft nynye. Aneb25) ſnad v wiſoſtech obietowachu a ohen zaziehachu,26) a ta para a pirz mohli 20 ſu wiſoko wſtupiti a powietrzie kazyti.27) 1) K. Tuto o. 2) K. v prameniech. 3) K. oblaczni produchowe zwlafſtie. 4) m. Nyle — prameny v K. daly. 5) K. miefto. 6) K. catafluens to dwoge dielenie wzni. 7) K. Ale kataracte každe wody bieh neprzeftupnie flowe. 8) K. puftie. 3) K. czty- rydczeti. 10) K. zdwieże. 11) K. A. 12) K. wſſech hor wyffy na patnaſte. 13) K. aby take. 14) K. neczyſtotu. 13) K. dokud. 15) K. w fudny den. 16) K. newidie ſe tuto. 17) K. pſana v prachu po rocze nalezany bywagi. 18) K. philozofowe. 19) sch. v K. 20) K. nemohu. 21) K. neb když ty huby magi tehdy ge. 22) K. k ſobie przytahugi. 23) K. mnegi. 24) K. nebylo; take sch. 25) K. neb. 26) K. zazžehachu.27) K. kazyti A proto wzneſla ſe woda nade wíſeczky hory aby omyla wſſelikaku neczyſtotu. O1) hawranu a o hoholubku2) wypuſtyeny.3) 4) kdiz Noe wgide w korab,5) tu pan boh zawrzie korab i zalepi gie wnye. I vmrzie wſſelikakas) duffie zywa na zemy, neb ſu bili wodi powiſſeny nad zemy [17b 2] Sto a paddefat83) dny ot toho dne, kterehoz geft Noecb) wſtupil w korab. pak po Sto a po pietidczat7) dnech pocziechu ſie wodi menſliti meſiecze ſedmeho, tak ze ſedmehomezidczietma dne toho mefiecze otpoczynu korab na horach Armenſkich. A tu oftatki8) korabowe az y nynye kragene vkazugi.9) Te potopy a10) koraba, Jakoz prawy Jozefus, Pamyet czynye I take ti, gefto pohaníke Iftorzie, toczifí widopifil1) pſali fu. o tom12) berofus caldeus takto die: Gefſcze geft nye- kaki diel tel3) lodie, gefſto prziſſla do Armenye, v hori kardiaka, A14) 10 nyekaki lep ottud beru, gehozto lide welmy pozywagi k oczifſczeny iako mafty, a ze take ote wſfech necziftot fie ocziffczugil5) tiem lpem.16) Take toho pamatugel7) Jeronymo egipcius, gefſto ftaroft popſal, a Manaffes damaſcenſki o tom takto die:18) Geſt nad Mymydu19) welika hora wiſoka w armeny, giezto20) baris diegi, na nyezto mnoho vtyekagyczych,21) 15 iakoz prawie, toho czafa22) potopi ſu zachowany ot te potopi, a gednoho w korabie dowezeneho.23) A potom deſateho meſiecze prwi24) den vka- zachu25) fie wrchowe hor. a kdiz mynu cztirzidcziety26) dnow, otewrzie [Gen. s./ Noe okno y wypuſti hawrana, a ten ſie newrati, ſnad27) ze ho28) wodi przie- gieli, Aneb ze29) nalezl na wodach mrchu30) plawagicz, a ta gei k ſobie 20 5
48 Genesis. .. wſſiemy horamy, y11) wirofte woda wiffie nade wſſeczki hori patnaft12) loket, abil3) omyla necziſtoti11) powietrzie, dokudzl4a) fu bili wſtupili ſkutki 10 lidſke. A zagiſte az do toho myeſta wſtupi ohen ſudny15) pro oczifſczo- wanye powietrzie. Ale newidi ſie,16) bi ſkutki lidſke mohli tak wiſoko wſtu- piti, neb olympus ta hora az do wlhkeho powietrzie dochazie, na tei horzie flowa v prafſie pſana w rok nalezeny17) bywagi nehnuta, tocziff neſhla- zena; tu pro przieliffnu rziedkoft powietrzie ptaczy nemohu zywy biti, 15 Any philofophi,18) tocziff myítrzi19) mylomudrczy, kdiz tam gdu, bez hub plnych wodi na tei horzie mohu20) biti, a ti hubi21) k chrziepem przikla- dagi, A tudi hrubífie powietrzie przitahugi.22) A ſu nyekterzi, gefſto ne- mnyegi,23) bi wifoft hor nebila24) take w tu dobu, iako geft nynye. Aneb25) ſnad v wiſoſtech obietowachu a ohen zaziehachu,26) a ta para a pirz mohli 20 ſu wiſoko wſtupiti a powietrzie kazyti.27) 1) K. Tuto o. 2) K. v prameniech. 3) K. oblaczni produchowe zwlafſtie. 4) m. Nyle — prameny v K. daly. 5) K. miefto. 6) K. catafluens to dwoge dielenie wzni. 7) K. Ale kataracte každe wody bieh neprzeftupnie flowe. 8) K. puftie. 3) K. czty- rydczeti. 10) K. zdwieże. 11) K. A. 12) K. wſſech hor wyffy na patnaſte. 13) K. aby take. 14) K. neczyſtotu. 13) K. dokud. 15) K. w fudny den. 16) K. newidie ſe tuto. 17) K. pſana v prachu po rocze nalezany bywagi. 18) K. philozofowe. 19) sch. v K. 20) K. nemohu. 21) K. neb když ty huby magi tehdy ge. 22) K. k ſobie przytahugi. 23) K. mnegi. 24) K. nebylo; take sch. 25) K. neb. 26) K. zazžehachu.27) K. kazyti A proto wzneſla ſe woda nade wíſeczky hory aby omyla wſſelikaku neczyſtotu. O1) hawranu a o hoholubku2) wypuſtyeny.3) 4) kdiz Noe wgide w korab,5) tu pan boh zawrzie korab i zalepi gie wnye. I vmrzie wſſelikakas) duffie zywa na zemy, neb ſu bili wodi powiſſeny nad zemy [17b 2] Sto a paddefat83) dny ot toho dne, kterehoz geft Noecb) wſtupil w korab. pak po Sto a po pietidczat7) dnech pocziechu ſie wodi menſliti meſiecze ſedmeho, tak ze ſedmehomezidczietma dne toho mefiecze otpoczynu korab na horach Armenſkich. A tu oftatki8) korabowe az y nynye kragene vkazugi.9) Te potopy a10) koraba, Jakoz prawy Jozefus, Pamyet czynye I take ti, gefto pohaníke Iftorzie, toczifí widopifil1) pſali fu. o tom12) berofus caldeus takto die: Gefſcze geft nye- kaki diel tel3) lodie, gefſto prziſſla do Armenye, v hori kardiaka, A14) 10 nyekaki lep ottud beru, gehozto lide welmy pozywagi k oczifſczeny iako mafty, a ze take ote wſfech necziftot fie ocziffczugil5) tiem lpem.16) Take toho pamatugel7) Jeronymo egipcius, gefſto ftaroft popſal, a Manaffes damaſcenſki o tom takto die:18) Geſt nad Mymydu19) welika hora wiſoka w armeny, giezto20) baris diegi, na nyezto mnoho vtyekagyczych,21) 15 iakoz prawie, toho czafa22) potopi ſu zachowany ot te potopi, a gednoho w korabie dowezeneho.23) A potom deſateho meſiecze prwi24) den vka- zachu25) fie wrchowe hor. a kdiz mynu cztirzidcziety26) dnow, otewrzie [Gen. s./ Noe okno y wypuſti hawrana, a ten ſie newrati, ſnad27) ze ho28) wodi przie- gieli, Aneb ze29) nalezl na wodach mrchu30) plawagicz, a ta gei k ſobie 20 5
Strana 49
Genesis. 49 25 przitieze.31) wffak32) Jozefus die, ze hawran nalez,33) ano [18a 1] wffadi powoden, 134) wrati fie k Noe.35) A potom36) wipuſti holubiczi,37) a kdiz nenalezne,38) kde bi otpoczynula gegie noha, I wrati ſie k Noe; a on ztieze ruku ſwu, a polapyw gi wneſe39) gi do koraba. wſſak giz40) na wrchu hor nebili ſu wodi, Ale ſnad ſu bili41) mokri, A nebili ſu42) ſuchi,43) a tak na 30 luzi otpoczynuti nemohla, iako y na wodie. Aneb muoz fie rozumyeti, ze ſie prwe ſtalo a uczynyeno, A potom rzeczeno. Pak potom opiet43) po ſedmy dnech wipuſti gy, a ona ſie k weczeru wraty, neſuczi wietwiczku Olywy45) zelenu. potom46) po ſedmy dnech gynych wipuſti gi opiet,47) ana fie newrati k nyemu. A proto Sfeíteho Sta prweho leta mefieczie 35 prweho prwi den Mefiecze48) otewrzie Noe ſtrziechu koraba y vzrzie, ze fwrchoft zemye wiſchla,49) ale50) wiſtupenye z koraba czakaffe51) bozieho przikazanye. 1) Tuto. 2) (!) K. Š. (spr.) holubku. 3) Styeny na dol. okraji; K. wypufftieni je pretrž.) z koraba. 4) sch. v K. 5) K. w korab ſe wſſemi. 6) Š. wſſelika. 6a) sch. v Š. 6b) K. padeſate. 7) K. po ſtu a po padeſath. 8) K. gſu oſtaly. 9) K. až do dneſſnie" dne krage- nine gey vkazugi. 10) K. a toho. 11) K. wydopiſu. 12) K. a o tom. 13) sch. v K. 14) K geffto. 13) K. oczyftiuge. 16) K. lepem. 17) K. pamatugie tiem. 18) K. take o tom die takto. 19) K. Mymydij. 20) K. a wyſoka w Armenie gefſto gie. 21) K. vtiekagicz (!). 22) K. czaſu od tey. 23) m. od te — dowezeneho v K. w tiech kraginach. 24) K. prwny. 25) K. vkazowachu. 26) K. trzydczeti. 27) K. proto fnad. 28) K. gey. 29) K. fnad ze. 30) K. niekaku mrchu. 31) K. przitahla. 32) K. a wffak. 33) Š. nalezl. 34) sch. v K. 35) tu v K. přid.: a potom druhe“ wypuſti y newrati ſe. 36) K. potom pak. 37) K. holubiczku. 38) K. naleze. 39) K. y polapi gi y wſadi. 40) K. fu giz. 41) K. byli ſu gefftie. 42) sch. v K. 43) K. zſechly. 41) K. opiet potom. 45) K. flywowu. 45) K. potom opiet. 17) K. wen. 48) sch. v K. 43) K. vſchla. 50) K. a. 51) K. czekafſe. O1) wyſtupeny Noe 22) koraba3) [Kap. XXXV.I MEfieczie druheho, toczifí magie, ſedmehomezidczietma4) dne me- fieczie,5) weczie boh k Noe: wiſtup z koraba, ti a zena twa,6) ſynowe twogi a zeny ſynow twich; ſpolu kaza gym7) wigiti, ale rozluczitie wgiti w ko- [Gen. s.) rab.8) Jako bi rzekl: gizt ſie nawratil czas obgymanye, abifſte ſie mnozili na zemy, a proto ynhed prziczyny: Roſte a mnozte ſie. I wiftupi9) Noe /Gen 9.) 5 ſe wſſemy, gizto1o) ſu bili ſ nym, tehoz dne, iakoz bil wſtupil,11) kdiz ſie rok dokona. 1) K. Tuto o. 2) K. wen z. 3) K. dod. a o duzě. 4) K. Š. ſedmehomezcietma.5) K. mieſycze toho. 6) K. twa a. 7) K. Tuto gim kazal ſpolu. 8) K. w korab kazal gim rozlu- czytie giti. 3) K. wyſtupic. 10) K. genžto. 11) K. gfu byli wſtupili. Tuto geſt omyl o czyſlu. Neb geſt bil wſtupil ſedmehonadfteho1) dne mefieczie druheho, acz [18a 2] koli2) gyne prziekladanye ma ſedmehomezidczietma, A3) wiftupil geſt ofmehomezidczietma1) toho dne; neb koliki geſt dnes den5) meſieczie, kdiz prziczynyſſ gedenaſte, weſſken bude6) toho dne, kdiz ſie rok ſkona,
Genesis. 49 25 przitieze.31) wffak32) Jozefus die, ze hawran nalez,33) ano [18a 1] wffadi powoden, 134) wrati fie k Noe.35) A potom36) wipuſti holubiczi,37) a kdiz nenalezne,38) kde bi otpoczynula gegie noha, I wrati ſie k Noe; a on ztieze ruku ſwu, a polapyw gi wneſe39) gi do koraba. wſſak giz40) na wrchu hor nebili ſu wodi, Ale ſnad ſu bili41) mokri, A nebili ſu42) ſuchi,43) a tak na 30 luzi otpoczynuti nemohla, iako y na wodie. Aneb muoz fie rozumyeti, ze ſie prwe ſtalo a uczynyeno, A potom rzeczeno. Pak potom opiet43) po ſedmy dnech wipuſti gy, a ona ſie k weczeru wraty, neſuczi wietwiczku Olywy45) zelenu. potom46) po ſedmy dnech gynych wipuſti gi opiet,47) ana fie newrati k nyemu. A proto Sfeíteho Sta prweho leta mefieczie 35 prweho prwi den Mefiecze48) otewrzie Noe ſtrziechu koraba y vzrzie, ze fwrchoft zemye wiſchla,49) ale50) wiſtupenye z koraba czakaffe51) bozieho przikazanye. 1) Tuto. 2) (!) K. Š. (spr.) holubku. 3) Styeny na dol. okraji; K. wypufftieni je pretrž.) z koraba. 4) sch. v K. 5) K. w korab ſe wſſemi. 6) Š. wſſelika. 6a) sch. v Š. 6b) K. padeſate. 7) K. po ſtu a po padeſath. 8) K. gſu oſtaly. 9) K. až do dneſſnie" dne krage- nine gey vkazugi. 10) K. a toho. 11) K. wydopiſu. 12) K. a o tom. 13) sch. v K. 14) K geffto. 13) K. oczyftiuge. 16) K. lepem. 17) K. pamatugie tiem. 18) K. take o tom die takto. 19) K. Mymydij. 20) K. a wyſoka w Armenie gefſto gie. 21) K. vtiekagicz (!). 22) K. czaſu od tey. 23) m. od te — dowezeneho v K. w tiech kraginach. 24) K. prwny. 25) K. vkazowachu. 26) K. trzydczeti. 27) K. proto fnad. 28) K. gey. 29) K. fnad ze. 30) K. niekaku mrchu. 31) K. przitahla. 32) K. a wffak. 33) Š. nalezl. 34) sch. v K. 35) tu v K. přid.: a potom druhe“ wypuſti y newrati ſe. 36) K. potom pak. 37) K. holubiczku. 38) K. naleze. 39) K. y polapi gi y wſadi. 40) K. fu giz. 41) K. byli ſu gefftie. 42) sch. v K. 43) K. zſechly. 41) K. opiet potom. 45) K. flywowu. 45) K. potom opiet. 17) K. wen. 48) sch. v K. 43) K. vſchla. 50) K. a. 51) K. czekafſe. O1) wyſtupeny Noe 22) koraba3) [Kap. XXXV.I MEfieczie druheho, toczifí magie, ſedmehomezidczietma4) dne me- fieczie,5) weczie boh k Noe: wiſtup z koraba, ti a zena twa,6) ſynowe twogi a zeny ſynow twich; ſpolu kaza gym7) wigiti, ale rozluczitie wgiti w ko- [Gen. s.) rab.8) Jako bi rzekl: gizt ſie nawratil czas obgymanye, abifſte ſie mnozili na zemy, a proto ynhed prziczyny: Roſte a mnozte ſie. I wiftupi9) Noe /Gen 9.) 5 ſe wſſemy, gizto1o) ſu bili ſ nym, tehoz dne, iakoz bil wſtupil,11) kdiz ſie rok dokona. 1) K. Tuto o. 2) K. wen z. 3) K. dod. a o duzě. 4) K. Š. ſedmehomezcietma.5) K. mieſycze toho. 6) K. twa a. 7) K. Tuto gim kazal ſpolu. 8) K. w korab kazal gim rozlu- czytie giti. 3) K. wyſtupic. 10) K. genžto. 11) K. gfu byli wſtupili. Tuto geſt omyl o czyſlu. Neb geſt bil wſtupil ſedmehonadfteho1) dne mefieczie druheho, acz [18a 2] koli2) gyne prziekladanye ma ſedmehomezidczietma, A3) wiftupil geſt ofmehomezidczietma1) toho dne; neb koliki geſt dnes den5) meſieczie, kdiz prziczynyſſ gedenaſte, weſſken bude6) toho dne, kdiz ſie rok ſkona,
Strana 50
50 Genesis. ☞ takymto przikladem. Neb geſtli dnes prwi den, tehoz dne w rok druhy- 5 nafte7) den bude. Anyz sie mut, ze ſem rzekl, ze wſtupil ofmehomezidcziet- mas) dne meſieczie, a knyehi diegi ſedmehomezidczitma.9) neb mohlo geſt biti, ze weczer fedmehomezidczietma10) dne wiftupill1) geft, geffto giz naſtawa oſmymezidczietma.12) neb proſtrziedki czaſu wſſelikeho gmenem poſlednych czaſto bywagi menowany, Jako kdiz rziekame, ze kriftus 10 vmuczen bil mezi fſeſtu a trzieti hodynu, a gyny die13) ſſeſtu. aneb wieczie podle gmen ſedmy dnow, Nebo bude-li w uteri ſedmynaſti14) den, a kdiz fie rok ſtecze15) toho dne, bude take tehoz dne w uteri ſedmymezidczietma16) den; Neb poczet dnow, toczifí kdiz ſie po dnech poczita, po giednom dny ſtupuge17) w martologi, tocziff w tom piſu, gefito ſwatki18) pſany ſu. a gyny 15 poczet bywa po kalendach, a tu nycz neſeide. Neb gyne geft rzeczi ot tohoto dne k takemuz dny, A gyne ot tiechto19) kalend k takymz20) bu- duczym tiemto przikladem, kalendi flowu Rzymſkym obicziegem kazdeho meſieczie wolanye zwlafſczie. A proto kalendi Januarij czeſki21) wola-[18b 1] nye ledna toho meſieczie. bilo-li by w nedieli ten den, a ſedmy den bil-li22) 20 bi toho meſieczie, tehdi w rok w23) kalendach ledna, kdiz ſie meſiecz na- wrati, bude oſmynadíte21) den, a kalendi budu w pondieli. A proto w ne- dieli ten den przed kalendamy bude Mesiecz fedmynafte25) den. A tak ot nediele az do nediele w rok neprzidadie meſieczi gedno defiet, Ale ot kalend do kalend przidawagi gedenafte.26) * I vſtawy Noe oltarz bohu,27) a z cziſtich zwierzat ſedme obietowa bohu:28) neb proto bil kazal boh ſedm podle ſweho pokolenye a rodu29) vweſti w korab, abi3o) ſedme obietowal, a na ſſeſti abi bilo doſti k przi- plozeny.31) a to32) myefto, w nyemzto fu wiftupili w Armeny, egrefforium33) nazwal, tocziſſ myeſto wiſtupeny. Ale fynowe Noe nazwachu to myeſto 30 tamnon, tocziff ofm, podle czifla wiſtupilich. A proto,34) iakoz nyekterzi prawie, Noe35) vczynyl oltarz z uoſmy36) kamenow.37) 25 Tuto38) o duze a obluhu39) nebeſkem. 140) Powonyel geft buoh wony chuti, I41) weczie k Noe: giz dale nepoklnu kazde zemye pro Czlowieka neb pro lidi,42) neb ſu hotowi k zlemu. Czas ſemenny a zny,43) zyma a41) wedro, nocz a den neotpoczynu. Snad45) geſſcze nebili ſu tak vplnye rozdieleny cztirzi czaſowe, neb geſſcze az do potopi wodi nebili ſu ſebrany w oblaki. I pozehna gich pan boh a rzka: roſte a mnozte ſie, a bud waſſie hroza nade wſſieczka zwierzata zemſka. to gym geſt46) rzeczeno k utiefſeny, abi malo lidi nebali47) ſie mnozſtwie zwierzat, bi gich nezdawili. Jako bi rzekl: Jakozto zele zelene, geſſto ſem bil4s) drziewe dal k giedlu, takez dawam wam zwierzata,** kromye abifſte maſſa ſ krwy negiedli,49) tocziff zwierzie50) zabite, tocziff maſſo pro krew.51) 10 A tak any krwy ſproſtnye, any zwierzete zabiteho pan boh zabranyi.513) Ale wrazdu gym zabranyl,52) toczif zapowediel. Ale53) proto ze fie welmy bogiechu, bi boh54) opiet potopi wod55) neuczynyl na zemy, Noe na wſſaki 5
50 Genesis. ☞ takymto przikladem. Neb geſtli dnes prwi den, tehoz dne w rok druhy- 5 nafte7) den bude. Anyz sie mut, ze ſem rzekl, ze wſtupil ofmehomezidcziet- mas) dne meſieczie, a knyehi diegi ſedmehomezidczitma.9) neb mohlo geſt biti, ze weczer fedmehomezidczietma10) dne wiftupill1) geft, geffto giz naſtawa oſmymezidczietma.12) neb proſtrziedki czaſu wſſelikeho gmenem poſlednych czaſto bywagi menowany, Jako kdiz rziekame, ze kriftus 10 vmuczen bil mezi fſeſtu a trzieti hodynu, a gyny die13) ſſeſtu. aneb wieczie podle gmen ſedmy dnow, Nebo bude-li w uteri ſedmynaſti14) den, a kdiz fie rok ſtecze15) toho dne, bude take tehoz dne w uteri ſedmymezidczietma16) den; Neb poczet dnow, toczifí kdiz ſie po dnech poczita, po giednom dny ſtupuge17) w martologi, tocziff w tom piſu, gefito ſwatki18) pſany ſu. a gyny 15 poczet bywa po kalendach, a tu nycz neſeide. Neb gyne geft rzeczi ot tohoto dne k takemuz dny, A gyne ot tiechto19) kalend k takymz20) bu- duczym tiemto przikladem, kalendi flowu Rzymſkym obicziegem kazdeho meſieczie wolanye zwlafſczie. A proto kalendi Januarij czeſki21) wola-[18b 1] nye ledna toho meſieczie. bilo-li by w nedieli ten den, a ſedmy den bil-li22) 20 bi toho meſieczie, tehdi w rok w23) kalendach ledna, kdiz ſie meſiecz na- wrati, bude oſmynadíte21) den, a kalendi budu w pondieli. A proto w ne- dieli ten den przed kalendamy bude Mesiecz fedmynafte25) den. A tak ot nediele az do nediele w rok neprzidadie meſieczi gedno defiet, Ale ot kalend do kalend przidawagi gedenafte.26) * I vſtawy Noe oltarz bohu,27) a z cziſtich zwierzat ſedme obietowa bohu:28) neb proto bil kazal boh ſedm podle ſweho pokolenye a rodu29) vweſti w korab, abi3o) ſedme obietowal, a na ſſeſti abi bilo doſti k przi- plozeny.31) a to32) myefto, w nyemzto fu wiftupili w Armeny, egrefforium33) nazwal, tocziſſ myeſto wiſtupeny. Ale fynowe Noe nazwachu to myeſto 30 tamnon, tocziff ofm, podle czifla wiſtupilich. A proto,34) iakoz nyekterzi prawie, Noe35) vczynyl oltarz z uoſmy36) kamenow.37) 25 Tuto38) o duze a obluhu39) nebeſkem. 140) Powonyel geft buoh wony chuti, I41) weczie k Noe: giz dale nepoklnu kazde zemye pro Czlowieka neb pro lidi,42) neb ſu hotowi k zlemu. Czas ſemenny a zny,43) zyma a41) wedro, nocz a den neotpoczynu. Snad45) geſſcze nebili ſu tak vplnye rozdieleny cztirzi czaſowe, neb geſſcze az do potopi wodi nebili ſu ſebrany w oblaki. I pozehna gich pan boh a rzka: roſte a mnozte ſie, a bud waſſie hroza nade wſſieczka zwierzata zemſka. to gym geſt46) rzeczeno k utiefſeny, abi malo lidi nebali47) ſie mnozſtwie zwierzat, bi gich nezdawili. Jako bi rzekl: Jakozto zele zelene, geſſto ſem bil4s) drziewe dal k giedlu, takez dawam wam zwierzata,** kromye abifſte maſſa ſ krwy negiedli,49) tocziff zwierzie50) zabite, tocziff maſſo pro krew.51) 10 A tak any krwy ſproſtnye, any zwierzete zabiteho pan boh zabranyi.513) Ale wrazdu gym zabranyl,52) toczif zapowediel. Ale53) proto ze fie welmy bogiechu, bi boh54) opiet potopi wod55) neuczynyl na zemy, Noe na wſſaki 5
Strana 51
Genesis. 51 20 den modleſſie ſie a proſieſſie, abi toho neprziepufſczal boh,56) Jakoz 15 prawy [19a 1] Jozefus: A proto ſlibi57) gym boh, ze wiecz nebude po- topi,58) a Na znamenye toho ſlibu polozi boh znamenye ſwe w obla- cziech,59) *** a to geſt znamenye dwu ſudu, tocziff ſudu60) wodi mynute, abi ſie61) nebali, a ſudu buduczieho ſ ohnem, abi bil czakan.62) A proto geft, ze63) ma dwie barwie, gednu woſczenu zlutu, to64) geft barwa wodna, a geft wnyeiffie,65) proto ze geft mynul, a66) czrwena, to geft ohnywa, to67) geft wnytrznye barwa, neb ohen geſſcze buduczi geft. A68) prawie Swieti, ze cztirzidczieti89) let przed ſudem70) nebude duha wydyena.71) A ta72) take ot przirozenye vkaze ſuchoſt powietrzie 73) giz poczateho. *Znamenay, ze gynak ſie dnowe menugi w ſobie a gynak podle me- 25 sieczow; neb famy w sobie den Slunczie, Mefieczie,74) den Marffow etc.,75) Ale podle obicziegie krzieſtanſkeho pma76) feria, ſecûda feria etc., to geft77 czeſki feria przieîtanye, take78) feria ſlowe dielo. Ale podle meſieczow flowu kalendy, tocziff prweho dne kalendi, druheho dne kalendi, trzie- tieho dne kalendi,79) prweho dne [18b 2] Idus, to flowe dielenye, druhe 30 Idus, trzetie Idus,80) a tak o gynych dnech.81) **Gedenye maſſa nebilo prziepuſſczeno przied potopu, Ale potom Nö hned82) bi pogiczeno83) pro trogi wiecz, tocziſſ pro utieſſenye pomſti my- nute, a pro neplodnoſt zem[19a 1jíku,81) a pro krzehkoſt Czlowieczy. ***Abi ſie nebali oblakow, proto dan geſt w oblacziech rukoymye. Nota Incidencia, toczyf/85) napadowe.86) 5 15 Duha geſt powietrznye,87) nebo powietrzym k zemy ſtupi. A88) zna- menay, duha89) nycz gyneho nenye, gedno oblak proti flunczy polozeny, poprſlkamy Slunecznymy rozlicznye tworzeny. neb toto geft przirozenye tiela ſwietleho,90) abi wzdi w ſtranu proti ſobie polozenu poprſlky91) ſwe vpuſtilo. a ponowadz92) flunczie geft tielo ſwietle, poprſlki23) ſwe wpu- fſczie94) w ſtranu protywnu, w nyezto kdizkolywiek nalezne95) oblak, gefſto na gednei ftranye fwei96) geft huft a na druhey97) ftranye98) huſtſfi a na gyne nayhuftífi,99) a na nyeterei100) ftranye rziedki101) a na druhei102) rziezîfy103) a na gyney nayrziezífy;104) A proto na tey105) ftra-[19a 2] 10 nye, kteraz geft huſta, fluneczny poprílkowe106) zatworzeny czrwenu107) barwu czynye a w hufſcziei108) wofſczenu a w nayhuffcziei109) czrnu,110) a w rziedkem oblaku zelenu, A w rziezffyeml11) zluttu bledu, A w nayrziez- ffiem112) bielu; a tak13) podle huſtoſti toho oblaku wietîſie ta duha wieczl14) prziſtupi k barwam kl15) czrnoſtil16) podobnym, a podle wietíſie rziedkoſti wiecz prziſtupuge k barwam k117) bieloſti podobnym. A proto oblak geſt tielo, flozene ze Cztirz element, tocziff zywlow, a proto przigyma cztweri barwy: ot ohnye czrwenu,118) ot powietrzie wofſczenu, aneb zlatohlawnu,119) aneb ſwietlu, ot wodi Jacynktowu neb zelenu120) a ot zemye czrnu.121) A ta ſie czyny z poprílkow122) ſlunecznych w nyem zaklenutich. A proto 4*
Genesis. 51 20 den modleſſie ſie a proſieſſie, abi toho neprziepufſczal boh,56) Jakoz 15 prawy [19a 1] Jozefus: A proto ſlibi57) gym boh, ze wiecz nebude po- topi,58) a Na znamenye toho ſlibu polozi boh znamenye ſwe w obla- cziech,59) *** a to geſt znamenye dwu ſudu, tocziff ſudu60) wodi mynute, abi ſie61) nebali, a ſudu buduczieho ſ ohnem, abi bil czakan.62) A proto geft, ze63) ma dwie barwie, gednu woſczenu zlutu, to64) geft barwa wodna, a geft wnyeiffie,65) proto ze geft mynul, a66) czrwena, to geft ohnywa, to67) geft wnytrznye barwa, neb ohen geſſcze buduczi geft. A68) prawie Swieti, ze cztirzidczieti89) let przed ſudem70) nebude duha wydyena.71) A ta72) take ot przirozenye vkaze ſuchoſt powietrzie 73) giz poczateho. *Znamenay, ze gynak ſie dnowe menugi w ſobie a gynak podle me- 25 sieczow; neb famy w sobie den Slunczie, Mefieczie,74) den Marffow etc.,75) Ale podle obicziegie krzieſtanſkeho pma76) feria, ſecûda feria etc., to geft77 czeſki feria przieîtanye, take78) feria ſlowe dielo. Ale podle meſieczow flowu kalendy, tocziff prweho dne kalendi, druheho dne kalendi, trzie- tieho dne kalendi,79) prweho dne [18b 2] Idus, to flowe dielenye, druhe 30 Idus, trzetie Idus,80) a tak o gynych dnech.81) **Gedenye maſſa nebilo prziepuſſczeno przied potopu, Ale potom Nö hned82) bi pogiczeno83) pro trogi wiecz, tocziſſ pro utieſſenye pomſti my- nute, a pro neplodnoſt zem[19a 1jíku,81) a pro krzehkoſt Czlowieczy. ***Abi ſie nebali oblakow, proto dan geſt w oblacziech rukoymye. Nota Incidencia, toczyf/85) napadowe.86) 5 15 Duha geſt powietrznye,87) nebo powietrzym k zemy ſtupi. A88) zna- menay, duha89) nycz gyneho nenye, gedno oblak proti flunczy polozeny, poprſlkamy Slunecznymy rozlicznye tworzeny. neb toto geft przirozenye tiela ſwietleho,90) abi wzdi w ſtranu proti ſobie polozenu poprſlky91) ſwe vpuſtilo. a ponowadz92) flunczie geft tielo ſwietle, poprſlki23) ſwe wpu- fſczie94) w ſtranu protywnu, w nyezto kdizkolywiek nalezne95) oblak, gefſto na gednei ftranye fwei96) geft huft a na druhey97) ftranye98) huſtſfi a na gyne nayhuftífi,99) a na nyeterei100) ftranye rziedki101) a na druhei102) rziezîfy103) a na gyney nayrziezífy;104) A proto na tey105) ftra-[19a 2] 10 nye, kteraz geft huſta, fluneczny poprílkowe106) zatworzeny czrwenu107) barwu czynye a w hufſcziei108) wofſczenu a w nayhuffcziei109) czrnu,110) a w rziedkem oblaku zelenu, A w rziezffyeml11) zluttu bledu, A w nayrziez- ffiem112) bielu; a tak13) podle huſtoſti toho oblaku wietîſie ta duha wieczl14) prziſtupi k barwam kl15) czrnoſtil16) podobnym, a podle wietíſie rziedkoſti wiecz prziſtupuge k barwam k117) bieloſti podobnym. A proto oblak geſt tielo, flozene ze Cztirz element, tocziff zywlow, a proto przigyma cztweri barwy: ot ohnye czrwenu,118) ot powietrzie wofſczenu, aneb zlatohlawnu,119) aneb ſwietlu, ot wodi Jacynktowu neb zelenu120) a ot zemye czrnu.121) A ta ſie czyny z poprílkow122) ſlunecznych w nyem zaklenutich. A proto 4*
Strana 52
52 Genesis. geſt take, ze duha rano vkazugie ſie na zapad ſlunczie a v123) weczer na 20 wzchod124) Slunczie. 1) K. ſedmnadíte°. 2) K. acz kolwiek. 3) K. fedmmetczytma y. 4) K. oſmmetczyt- ma; Š. ofmehomezietma. 5) K. den dnes. 6) K. bude wefſken bude. 7) K. druhynadsty. 8) K. ofmehometczytma; Š. oſmezczietmeho. 3) Š. fedmezcietma, K. ſedmemetczytma dne. 10) K. fedmmetczytma; Š. fedmezcietmeho. 11) Š. wſtupil; wiftupil geft sch. v K. 12) K. nazywa oſmehomezczytma; Š. oſmimezcziedtma. 13) K. gini diegi. 14) K. fedmnafty.15) K. ſkona. 16) K. fedmnaſty; Š. ſedmezczietmy. 17) K. wstupuge. 18) K. ſwatczy. 19) K. od tiech. 20) K. takym. 21) K. czeſky yakoby rzekl. 22) li sch. v K. 23) w sch. v K. 24) K. Š. ofmnadczty. 25) K. ge ſedmnadczty. 26) K. gedenadczte dni. 27) K. bohu na czeſt. 29) K. Š. proto že buoh kazal ſedm pokolenie podle ſweho biehu neb rodu. 30) Š. a. 31) Š. przilozeni (!). 32) sch. v Š. 33) K. Egrefforů. 31) K. protož. 35) K. že. 36) K. Š. z ofmi. 37) K. přidává: a to obietowal bohu z czyftych zwierzath ſedme pokolenie. 38) K. Tuto ſe prawi (e na konci přetrž.). 39) K. obklyku. 10) sch. v K. 41) sch. v K. 42) neb — lidi sch. v K. 43) K. ſemene a žnie Š. znie. 44) sch. v K. 15) K. A ſnad. 46) K. gt gim. 47) K. nebalo. 48) K. wam. 49) Š. negedli ſ krwij. 50) K. zwierze nevwrziele. 51) tocziff — giefti krew sch. v K. 51а) zabranil. 52) K. zapowie- diel: Ale — zabranyl sch. v Š.; zabranyl tocziff sch. v K. 53) K. A. 54) K. pan buoh. 55) K. wody. 56) K. pan buoh wiecze neprzepuſtil. 57) K. ſlybil. 58) K. potopy wod. 59) K. w oblaczych totiž duhu vczyni (e přetrž.) 60) ta dvě slova sch. v K. 61) K. aby ſe toho giž. 62) K. f ohniem czekaly. 63) K. proto ta duha ma. 61) K. Gedna wofftiena totiž žlutta ta. 65) K. zewnitrznie. 66) K. minula a druha. 67) K. a ta. 68) K. A take . 63) K. cztyrydczeti. 70) K. ſudnym dnem. 71) K. widana. 72) sch. v K. 73) K. zemie a powictrzic. 74) K. den miefycze. 75) K. a tak o ginych. 76) K. rzykame pma. 77) K. ge. 78) K. a take. 79) K. kalendy a tak dale A pak. 80) K. druhe" dne ydus trzetieho dne ydus. 81) sch. v K. 82) K. ynhed. 83) K. poyczeno giefti; Š. puoyczeno. 84) K. zemic. 85) Š. t. 85) K. Tuto napadowe znamenie. 87) K. powietrnie wiccz. 88) K. a to. 89) K. že duha. 93) K. fluneczne" ſwietle°. 91) Š. paprílky. 32) K. Š. poniewadž. 33) Š. paprílky. 21) K. wpuſti. 95) K. když czlowiek (!) naleze. 96) S. na gedne ſwe; v K. sch. ſwe. 37) K. Š. druhe. 98) za tím přetrž. ſwey rziedek; huftíſy — rziedki ps. pod čáru. 33) v K. a nayhuftífi sch. 100) K. Š. niektere. 101) K. gt. rziedky. 192) Š. druhe. 103) K. Š. rzedffy. 131) K. na gine navrzedífy. 105) Š. na te. 106) Š. papríkowe. 107) Š. czerwenu. 108) K. w hufftczy; Š. w huſſczie. 109) K. w nayhuftſfy; Š. w nayhuffczie. 113) Š. czernu. 111) K. w rzedffy. 112) K. w nayrzedfſym. 113) K. pak. 114) K. wierz a wiecz a. 115) sch. v K. Š. 116) Š. czernoſti. 117) sch. v K. 118) Š. czerwenu. 119) K. zlattohlawowu. 120) K. zelenu aneb iaczynktowu. 121) Š. czernu. 122) Š. z paprflkuow. 123) sch. v K. 121) K. na wychod. [Kap. NNXVI./ Tuto o zapyty Noc a1) poklynany Camowu.2) [Gen. 9. POczie Noe, muz oracz,3) zemy kopati,4) I ſſczepowa wynnyczy ka- lyny przirozene, tocziff rewie polſke, k uzitku wynnyczie ſtrogem, toczif dielem5) tahna, a pies) wyno, newieda geho moczy,* I opy ſie, a ſpie?) obnazen bi w ſwem ſtanu, nebo obnazenye ledwy naſleduge opilftwie, iako chlipoſt8) fitoft. a kdiz kam vzrzie otczow vd ſtidlywy obnazeny, poſmye- wagie fie zwyeftowa to bratroma. Ale ona wyducz9) polozichu plaſſezio) na ramenall) [19b 1] a yducel2) opaczkem,13) abi newidieli,14) y zakrichu15) otczowo orudie. neb geſſcze w tu dobu nepozywachu haczek.** proczytyw Noe, kdiz zwiedie,16) czo mu bil vczynyl ſyn geho mlazíſy,17) I veczie: zle rzeczene18) dietie kam,19) zdali ſluha bude bratrzi ſwich.20) A bude-li 10 5
52 Genesis. geſt take, ze duha rano vkazugie ſie na zapad ſlunczie a v123) weczer na 20 wzchod124) Slunczie. 1) K. ſedmnadíte°. 2) K. acz kolwiek. 3) K. fedmmetczytma y. 4) K. oſmmetczyt- ma; Š. ofmehomezietma. 5) K. den dnes. 6) K. bude wefſken bude. 7) K. druhynadsty. 8) K. ofmehometczytma; Š. oſmezczietmeho. 3) Š. fedmezcietma, K. ſedmemetczytma dne. 10) K. fedmmetczytma; Š. fedmezcietmeho. 11) Š. wſtupil; wiftupil geft sch. v K. 12) K. nazywa oſmehomezczytma; Š. oſmimezcziedtma. 13) K. gini diegi. 14) K. fedmnafty.15) K. ſkona. 16) K. fedmnaſty; Š. ſedmezczietmy. 17) K. wstupuge. 18) K. ſwatczy. 19) K. od tiech. 20) K. takym. 21) K. czeſky yakoby rzekl. 22) li sch. v K. 23) w sch. v K. 24) K. Š. ofmnadczty. 25) K. ge ſedmnadczty. 26) K. gedenadczte dni. 27) K. bohu na czeſt. 29) K. Š. proto že buoh kazal ſedm pokolenie podle ſweho biehu neb rodu. 30) Š. a. 31) Š. przilozeni (!). 32) sch. v Š. 33) K. Egrefforů. 31) K. protož. 35) K. že. 36) K. Š. z ofmi. 37) K. přidává: a to obietowal bohu z czyftych zwierzath ſedme pokolenie. 38) K. Tuto ſe prawi (e na konci přetrž.). 39) K. obklyku. 10) sch. v K. 41) sch. v K. 42) neb — lidi sch. v K. 43) K. ſemene a žnie Š. znie. 44) sch. v K. 15) K. A ſnad. 46) K. gt gim. 47) K. nebalo. 48) K. wam. 49) Š. negedli ſ krwij. 50) K. zwierze nevwrziele. 51) tocziff — giefti krew sch. v K. 51а) zabranil. 52) K. zapowie- diel: Ale — zabranyl sch. v Š.; zabranyl tocziff sch. v K. 53) K. A. 54) K. pan buoh. 55) K. wody. 56) K. pan buoh wiecze neprzepuſtil. 57) K. ſlybil. 58) K. potopy wod. 59) K. w oblaczych totiž duhu vczyni (e přetrž.) 60) ta dvě slova sch. v K. 61) K. aby ſe toho giž. 62) K. f ohniem czekaly. 63) K. proto ta duha ma. 61) K. Gedna wofftiena totiž žlutta ta. 65) K. zewnitrznie. 66) K. minula a druha. 67) K. a ta. 68) K. A take . 63) K. cztyrydczeti. 70) K. ſudnym dnem. 71) K. widana. 72) sch. v K. 73) K. zemie a powictrzic. 74) K. den miefycze. 75) K. a tak o ginych. 76) K. rzykame pma. 77) K. ge. 78) K. a take. 79) K. kalendy a tak dale A pak. 80) K. druhe" dne ydus trzetieho dne ydus. 81) sch. v K. 82) K. ynhed. 83) K. poyczeno giefti; Š. puoyczeno. 84) K. zemic. 85) Š. t. 85) K. Tuto napadowe znamenie. 87) K. powietrnie wiccz. 88) K. a to. 89) K. že duha. 93) K. fluneczne" ſwietle°. 91) Š. paprílky. 32) K. Š. poniewadž. 33) Š. paprílky. 21) K. wpuſti. 95) K. když czlowiek (!) naleze. 96) S. na gedne ſwe; v K. sch. ſwe. 37) K. Š. druhe. 98) za tím přetrž. ſwey rziedek; huftíſy — rziedki ps. pod čáru. 33) v K. a nayhuftífi sch. 100) K. Š. niektere. 101) K. gt. rziedky. 192) Š. druhe. 103) K. Š. rzedffy. 131) K. na gine navrzedífy. 105) Š. na te. 106) Š. papríkowe. 107) Š. czerwenu. 108) K. w hufftczy; Š. w huſſczie. 109) K. w nayhuftſfy; Š. w nayhuffczie. 113) Š. czernu. 111) K. w rzedffy. 112) K. w nayrzedfſym. 113) K. pak. 114) K. wierz a wiecz a. 115) sch. v K. Š. 116) Š. czernoſti. 117) sch. v K. 118) Š. czerwenu. 119) K. zlattohlawowu. 120) K. zelenu aneb iaczynktowu. 121) Š. czernu. 122) Š. z paprflkuow. 123) sch. v K. 121) K. na wychod. [Kap. NNXVI./ Tuto o zapyty Noc a1) poklynany Camowu.2) [Gen. 9. POczie Noe, muz oracz,3) zemy kopati,4) I ſſczepowa wynnyczy ka- lyny przirozene, tocziff rewie polſke, k uzitku wynnyczie ſtrogem, toczif dielem5) tahna, a pies) wyno, newieda geho moczy,* I opy ſie, a ſpie?) obnazen bi w ſwem ſtanu, nebo obnazenye ledwy naſleduge opilftwie, iako chlipoſt8) fitoft. a kdiz kam vzrzie otczow vd ſtidlywy obnazeny, poſmye- wagie fie zwyeftowa to bratroma. Ale ona wyducz9) polozichu plaſſezio) na ramenall) [19b 1] a yducel2) opaczkem,13) abi newidieli,14) y zakrichu15) otczowo orudie. neb geſſcze w tu dobu nepozywachu haczek.** proczytyw Noe, kdiz zwiedie,16) czo mu bil vczynyl ſyn geho mlazíſy,17) I veczie: zle rzeczene18) dietie kam,19) zdali ſluha bude bratrzi ſwich.20) A bude-li 10 5
Strana 53
Genesis. 53 35 15 otazano, kterak kam rzeczen geſt menſſi syn, wſſak geft narozenym pro- ſtrzedny, muoz biti rzeczeno menſſy,21) tocziff neduoftoynyeiffy; neb22) fnad menffy23) w roſteny21) swe oſobi. Aneb fie die25) o Jafet, ten acz geft bil26) lety menſſy, wſfak27) geſt bil kama29) wietíſieho mudrzeifſy. I po- klynal geſt na ſweho ſyna,28) Ale ſyna ſyna29) ſweho, tocziff wnuka 20 ſweho,30) ſnad proto, ze bil buoh31) pozehnal geho, kdiz geſt32) rzekl: roſte a mnozte fie, Aneb ze wedieffe33) w duchu toho34) ſyna, ze nebude ſluziti bratroma ſwyma, Ale geho plemye; Anyz wſficzkny z plemene,35) ale ty, kterziz widu36) z kanaan. neb hrziechi37) otczow czaſto miſczeny38) bywagi na fynach39) czaſnye.40) toho11) geſt taki ſmyſl: Neweſel a neraduy42) fie 25 ſynu ſwemu, iako any ia tebe.43) I przida a rzka: poch[19b 2]walen pan44) boh ſemow, bud kanaan45) ſluha geho. to proroczſtwie geſt,46) neb geft47) widiel na fynech Semowich48) chwalu a gmeno bozie przy nych oſtanucze. a opiet weczie: Rozffirz boh Jafet, abi bidlyl w ftanowifſcziech Semo- wich, a49) kanaan bud ſluha geho. A to take geſt proroczſtwie,50) neb po- 30 hane, kterziz ſu bili z Jafet, rozſſyrzeny fu51) czyſlem bozym ſporzenym32) a z poczti bohow bozym prziepufſczenym, a potom vmyeſſeny ſu ſkrzie wieru korzenu Olywie.53) I naplnychu fie dnowe Noe dewiet Set a pad- defat let, kdiz vmrziel. Jozefus prawy, abi izadny nemnyel krzywdi, czo 054) dluhowiecznoſti ſtarich lidi pſano geſt, nebo pro cznoſti a ſlawne vzitki, gefſto fu fie na to ptaly, tocziff hwiezdarftwie,55) zemyemyernoftwie,56) dal gym boh dele zywu biti, neb by toho nemohli gynak57) wiprawiti, gedno kdiz bi fſeft Set let zywy bili. Neb w tolik letech bieh welikeho roku ſie naplny, kdiz ſie planeti wſſieczki na ſwa myeſta ſtworzenye ſweho nawratie, a to bywa nycz menye nezli58) w piety Stech a we trzidczieti 40 letech.59) *** *Przied potopu nebilo vynycz.60) **Znamenay, ze Semyramys byla61) zena, ta,2) Jakozto nyekterzi prawie, obiczei hacz nayprwe nalezla, Ale gyny prawie, ze obiczei hacz Haczye nô. bil inhed,63) iakz brzo Adamowy a Ewie ſuknye kozichowe bili vczynyeny. 45 A giny prawye, ze tehdi, kdiz ſu ſobie vczynyly wienyky81) z liſtie fi- koweho. *** Ale leto, tocziff rok ſwietowy, o nyemzto85) ſie prawy w macrobio, 66) to ſie ſkona, kdiz wſſeczki hwiezdi k prwym myeſtom ſwym ſie nawratie. To bywa po pietynaſt Tificzow letech.67) 1) Š. o opitij Noe; K. Tuto o fſtiepowanie winnicze a o zapogeni Noe a o. 2) K. Chama. 3) K. muž yako oracz. 4) K. kopati zemi. 5) K. tielem (!) 6) K. pige. 7) K. a vínu y. s) K. chlypnoft a. 3) K. widucz to. 10) K. poloziwíſe plafſtie. 11) K. ramenu. 12) Š. a ygduce. 13) K. opaczku. 14) K. newidiely hanby a. 15) K. przykrychu. 15) K. zwiediel. 17) K. vdielal ge° fyn mladífy. 18) K. zlorzeczene. 19) K. Cham. 20) K. ſwych bratrzy. 21) K. že gt menffy. 22) K. a neb. 23) sch. v K. 24) K. w roftu. 25) K. A tak die ſe. 26) K. acz ge ten byl. 27) K. awífak. 28) K. poklel ſyna ſwe° Chama. 29) sch. v K. 30) K. nepoklel. 31) K. buoh byl. 32) K. ge. 33) Š., ps. wediechu, nadeps. fſe; K. widieffe. 34) K. fwe°. 35) Š. z pleně (!). 36) K. wygdu. 37) K. hrziechowe. 38) K. mſtieni. 39) Š. na ſynech; K. na ſynych, e nadeps. 40) sch. v K. 41) K. to. 42) K. ani radug. 43) ſwe neb newifs czo
Genesis. 53 35 15 otazano, kterak kam rzeczen geſt menſſi syn, wſſak geft narozenym pro- ſtrzedny, muoz biti rzeczeno menſſy,21) tocziff neduoftoynyeiffy; neb22) fnad menffy23) w roſteny21) swe oſobi. Aneb fie die25) o Jafet, ten acz geft bil26) lety menſſy, wſfak27) geſt bil kama29) wietíſieho mudrzeifſy. I po- klynal geſt na ſweho ſyna,28) Ale ſyna ſyna29) ſweho, tocziff wnuka 20 ſweho,30) ſnad proto, ze bil buoh31) pozehnal geho, kdiz geſt32) rzekl: roſte a mnozte fie, Aneb ze wedieffe33) w duchu toho34) ſyna, ze nebude ſluziti bratroma ſwyma, Ale geho plemye; Anyz wſficzkny z plemene,35) ale ty, kterziz widu36) z kanaan. neb hrziechi37) otczow czaſto miſczeny38) bywagi na fynach39) czaſnye.40) toho11) geſt taki ſmyſl: Neweſel a neraduy42) fie 25 ſynu ſwemu, iako any ia tebe.43) I przida a rzka: poch[19b 2]walen pan44) boh ſemow, bud kanaan45) ſluha geho. to proroczſtwie geſt,46) neb geft47) widiel na fynech Semowich48) chwalu a gmeno bozie przy nych oſtanucze. a opiet weczie: Rozffirz boh Jafet, abi bidlyl w ftanowifſcziech Semo- wich, a49) kanaan bud ſluha geho. A to take geſt proroczſtwie,50) neb po- 30 hane, kterziz ſu bili z Jafet, rozſſyrzeny fu51) czyſlem bozym ſporzenym32) a z poczti bohow bozym prziepufſczenym, a potom vmyeſſeny ſu ſkrzie wieru korzenu Olywie.53) I naplnychu fie dnowe Noe dewiet Set a pad- defat let, kdiz vmrziel. Jozefus prawy, abi izadny nemnyel krzywdi, czo 054) dluhowiecznoſti ſtarich lidi pſano geſt, nebo pro cznoſti a ſlawne vzitki, gefſto fu fie na to ptaly, tocziff hwiezdarftwie,55) zemyemyernoftwie,56) dal gym boh dele zywu biti, neb by toho nemohli gynak57) wiprawiti, gedno kdiz bi fſeft Set let zywy bili. Neb w tolik letech bieh welikeho roku ſie naplny, kdiz ſie planeti wſſieczki na ſwa myeſta ſtworzenye ſweho nawratie, a to bywa nycz menye nezli58) w piety Stech a we trzidczieti 40 letech.59) *** *Przied potopu nebilo vynycz.60) **Znamenay, ze Semyramys byla61) zena, ta,2) Jakozto nyekterzi prawie, obiczei hacz nayprwe nalezla, Ale gyny prawie, ze obiczei hacz Haczye nô. bil inhed,63) iakz brzo Adamowy a Ewie ſuknye kozichowe bili vczynyeny. 45 A giny prawye, ze tehdi, kdiz ſu ſobie vczynyly wienyky81) z liſtie fi- koweho. *** Ale leto, tocziff rok ſwietowy, o nyemzto85) ſie prawy w macrobio, 66) to ſie ſkona, kdiz wſſeczki hwiezdi k prwym myeſtom ſwym ſie nawratie. To bywa po pietynaſt Tificzow letech.67) 1) Š. o opitij Noe; K. Tuto o fſtiepowanie winnicze a o zapogeni Noe a o. 2) K. Chama. 3) K. muž yako oracz. 4) K. kopati zemi. 5) K. tielem (!) 6) K. pige. 7) K. a vínu y. s) K. chlypnoft a. 3) K. widucz to. 10) K. poloziwíſe plafſtie. 11) K. ramenu. 12) Š. a ygduce. 13) K. opaczku. 14) K. newidiely hanby a. 15) K. przykrychu. 15) K. zwiediel. 17) K. vdielal ge° fyn mladífy. 18) K. zlorzeczene. 19) K. Cham. 20) K. ſwych bratrzy. 21) K. že gt menffy. 22) K. a neb. 23) sch. v K. 24) K. w roftu. 25) K. A tak die ſe. 26) K. acz ge ten byl. 27) K. awífak. 28) K. poklel ſyna ſwe° Chama. 29) sch. v K. 30) K. nepoklel. 31) K. buoh byl. 32) K. ge. 33) Š., ps. wediechu, nadeps. fſe; K. widieffe. 34) K. fwe°. 35) Š. z pleně (!). 36) K. wygdu. 37) K. hrziechowe. 38) K. mſtieni. 39) Š. na ſynech; K. na ſynych, e nadeps. 40) sch. v K. 41) K. to. 42) K. ani radug. 43) ſwe neb newifs czo
Strana 54
54 Genesis. chczeſ nim buoh. 44) K. bud pan. 15) K. bud kanaan bud. 46) K. A to take gt proroczftwie. 17) K. ge. 48) na —Semowich sch. v K. 49) K. a proto. 50) a to proroczftwie bylo. 51) K. gfu byli. 52) za r vyškrab. o; K. f porozenim. 53) K. korzene olywe. 54) sch. v K. 55) K. k hwiezdarzſtwie. 56) K. zemie miernowſtwi. 57) K. ginak nemohly. 58) K. gedno. 59) K. letech a we trzydczyti. 60) K. wienycz. 61) K. gedna. 62) K. a ta. 63) sch. v K. 64) K. když ſu byli ſobie wieniky vczynili. 65) K. o niemž. 66) K. w martologii (!). 67) K. (dod.) tu teprow bieh ſwoy ſkonagi. [Kap. XXXVII.I O rozchozeny lynow Noc a o1) Nemrot obru.2) NAwrati3) fie Moyzyeff ku poczatku rodu Noe a rzka: [20a 1] totot [Gen. 10.) fu rodowe4) fynow Noe. I poczyna5) ot Jafet menfſieho, abi napoſledi popſan bil Sem, gehozto ſſczedie6) wyprawyti myſli. I pocladagi z nych fedmdefat a dwie pokoleny,7) tocziff patnadfte ot Jafet, trzidczieti ot Generačo. kam8) a ſedmmezidczietma9) ot Sem.10) ti trziell) rozplodili ſu fie we ☞ trzech kragich ſwieta, Jakoz prawy Alchymyus; Sem w Azij,12) kam13) w Affryczie, Jafetl4) w Europie ofiedli fu.15) Anebo16) wyprawnyegie17) powiedieno geft Jozefem:18) Synowe Jaffet drzieli ſu polonoczny19) wlaft ot taura a ot Amana, hor Cziliczkich a Sirſkich, az do potoka tanaym, a w Europie az do dadyra.2°) Synowe kam-1) ot kragyny a ot22) Sirýe 10 a ot amano23) a ot libano,24) hor Cziliczſkich a Sirſkich, wſſeczki25) zemye obdrzeli ſu, kterezkolywiek26) k Morzi polozeny fu, a geſſcze przigemfſe ti kragie, kterez ſu az do biſtreho27) Morze, a dawagicz gym wlaſtnye gmena. A28) fynowe Sem zafie ot biftreho Morzie bidlechu29) w Azyy, ot Effrate czynyecze30) poczatek. o rodu Sem chczem31) prawyti a gyne nynye opu- 15 ftiti,32) gedyne to przyczynyme, ze Chus rzeczen geft syn kamow, a33) syn Chufow Nemrot.34) ten prwny poczie biti moczen35) w zemy a filny wffiech lowczie przied bohem, tocziff morderz a nafilnyk lidſki pro zadoft ſvieho panowanye, A36) nutieffe lidi, aby fie ohny modlyli. A ottud wigide37) przi- ſlowie, abi rziekali nyekomu, ze geft filny38) a zli: Jako Nemrot, filny 20 lowczie [20a 2] przed bohem. to ſme39) proto rzekli, ze Metodius die, bi to40) bil z ſynow hiron, ſyna Semowa.41) A procz geſt prwel2) poczal panowati, vkazuge prawie43) o gednom ſynu Noe, o nyemzto neprawil Moyzieff, takto44) rzka: Steho leta trzetieho Tificzie narodi ſie Noe fyn45) k geho podobenſtwy, I prziewzdie mu46) Jonyk. pak Trzetieho Sta leta 25 da Noe panowanye47) ſynu ſwemu Jonykowy,48) i puſti49) gey w zemy Etham, I wgide w ny50) Jonyk az do Morze heliofſkora,51) tocziff wlaſt Nò. Sluneczna; ten wzie ot boha dar mudrofti, I wymyſli hwiezdarftwie, k tomu przigide Nemrot, obr defieti loket zwieczi,52) I nauczi ſie ot nyeho, y wzie ot nyeho radu, w czem bi mohl panowati. Jonyk ten nyektere buduczie53) 30 wieczi prziewedie,54) A naywiecze o wznyknuti cztwera kralowſtwie a o zru- ſſeny gich w55) buduczich czaſiech,56) a to take vprziemo prorokoval danyel. a powediel ſluzie ſwemu Nemrot, ze prwny magi kralowati z po- kolenye kamowa,57) ot nyehozto belus poſſel, Potom ot Sema Medi58) a perſſe a rzeczi,59) Potom ot Jafet Rzymene. ot toho prziffed °) Nemrot, 35 ☞ 5
54 Genesis. chczeſ nim buoh. 44) K. bud pan. 15) K. bud kanaan bud. 46) K. A to take gt proroczftwie. 17) K. ge. 48) na —Semowich sch. v K. 49) K. a proto. 50) a to proroczftwie bylo. 51) K. gfu byli. 52) za r vyškrab. o; K. f porozenim. 53) K. korzene olywe. 54) sch. v K. 55) K. k hwiezdarzſtwie. 56) K. zemie miernowſtwi. 57) K. ginak nemohly. 58) K. gedno. 59) K. letech a we trzydczyti. 60) K. wienycz. 61) K. gedna. 62) K. a ta. 63) sch. v K. 64) K. když ſu byli ſobie wieniky vczynili. 65) K. o niemž. 66) K. w martologii (!). 67) K. (dod.) tu teprow bieh ſwoy ſkonagi. [Kap. XXXVII.I O rozchozeny lynow Noc a o1) Nemrot obru.2) NAwrati3) fie Moyzyeff ku poczatku rodu Noe a rzka: [20a 1] totot [Gen. 10.) fu rodowe4) fynow Noe. I poczyna5) ot Jafet menfſieho, abi napoſledi popſan bil Sem, gehozto ſſczedie6) wyprawyti myſli. I pocladagi z nych fedmdefat a dwie pokoleny,7) tocziff patnadfte ot Jafet, trzidczieti ot Generačo. kam8) a ſedmmezidczietma9) ot Sem.10) ti trziell) rozplodili ſu fie we ☞ trzech kragich ſwieta, Jakoz prawy Alchymyus; Sem w Azij,12) kam13) w Affryczie, Jafetl4) w Europie ofiedli fu.15) Anebo16) wyprawnyegie17) powiedieno geft Jozefem:18) Synowe Jaffet drzieli ſu polonoczny19) wlaft ot taura a ot Amana, hor Cziliczkich a Sirſkich, az do potoka tanaym, a w Europie az do dadyra.2°) Synowe kam-1) ot kragyny a ot22) Sirýe 10 a ot amano23) a ot libano,24) hor Cziliczſkich a Sirſkich, wſſeczki25) zemye obdrzeli ſu, kterezkolywiek26) k Morzi polozeny fu, a geſſcze przigemfſe ti kragie, kterez ſu az do biſtreho27) Morze, a dawagicz gym wlaſtnye gmena. A28) fynowe Sem zafie ot biftreho Morzie bidlechu29) w Azyy, ot Effrate czynyecze30) poczatek. o rodu Sem chczem31) prawyti a gyne nynye opu- 15 ftiti,32) gedyne to przyczynyme, ze Chus rzeczen geft syn kamow, a33) syn Chufow Nemrot.34) ten prwny poczie biti moczen35) w zemy a filny wffiech lowczie przied bohem, tocziff morderz a nafilnyk lidſki pro zadoft ſvieho panowanye, A36) nutieffe lidi, aby fie ohny modlyli. A ottud wigide37) przi- ſlowie, abi rziekali nyekomu, ze geft filny38) a zli: Jako Nemrot, filny 20 lowczie [20a 2] przed bohem. to ſme39) proto rzekli, ze Metodius die, bi to40) bil z ſynow hiron, ſyna Semowa.41) A procz geſt prwel2) poczal panowati, vkazuge prawie43) o gednom ſynu Noe, o nyemzto neprawil Moyzieff, takto44) rzka: Steho leta trzetieho Tificzie narodi ſie Noe fyn45) k geho podobenſtwy, I prziewzdie mu46) Jonyk. pak Trzetieho Sta leta 25 da Noe panowanye47) ſynu ſwemu Jonykowy,48) i puſti49) gey w zemy Etham, I wgide w ny50) Jonyk az do Morze heliofſkora,51) tocziff wlaſt Nò. Sluneczna; ten wzie ot boha dar mudrofti, I wymyſli hwiezdarftwie, k tomu przigide Nemrot, obr defieti loket zwieczi,52) I nauczi ſie ot nyeho, y wzie ot nyeho radu, w czem bi mohl panowati. Jonyk ten nyektere buduczie53) 30 wieczi prziewedie,54) A naywiecze o wznyknuti cztwera kralowſtwie a o zru- ſſeny gich w55) buduczich czaſiech,56) a to take vprziemo prorokoval danyel. a powediel ſluzie ſwemu Nemrot, ze prwny magi kralowati z po- kolenye kamowa,57) ot nyehozto belus poſſel, Potom ot Sema Medi58) a perſſe a rzeczi,59) Potom ot Jafet Rzymene. ot toho prziffed °) Nemrot, 35 ☞ 5
Strana 55
Genesis. 55 40 zapalyw fie zadofti panowanye,61) pilnyl82) rod ſwoy ot Sema, abi panowal nad gynymy iakozto prworozenecz, ale nechtieli ſu. A proto on83) gide k kamowy,61) a ten mu powoly, y kralowa Nemrot mezy nymy w ba- bilonye,65) A proto geft rzeczen, bi bil z ſynow kamowich. Pakli wiernye66) bil geft [20b 1] z ſynow kam, tehdi nenye izadneho hadanye, procz geft 45 mezy nymy kralowal. Toho67) przikladem Jektan poczie kralowati nad fyny Sem, a Sufune67a) nad fyny Jafet. a prawy philofoff w knyehach68) otazany na Geneſym, ze ze trzi ſynow Noe gefſcze za gebo zdrawie narodili69) fie Cztirzymezidczietma70) Tificzow muzow"1) a Sto kromye zen a dieti, a giz myeli ſnad ſobu72) trzi wewodi,73) iakoz ſme powiedieli.74) 1) sch. v K. 2) K. obra. 3) K. NAwratie. 4) K. narodowe. 5) K. y poczal 6) ie pretrž K. Š. fíczedrze. 7) K. pokolenie. s) K. a od Cham trzydczeti. 3) Š. ſedmezcietma. 1*) K. a od Sem ſedmezczytma. 11) K. trzy. 12) K. Nayprw Sem w Azy. 13) K. a Cham. 11) K. a Jafet. 13) K. tak gfu ofedly. 16) Ž. Anebo. 17) Š. wyprawuge (!). 18) K. yakož Jozephus wyprawuge die że. 19) K. puolnocznie. Š. polowicznij (!). 20) w — dadyra sch. v K.21) K. Cham. 22) a ot sch. v K. (spr.) 23) K. Amana; Š. Amono. 24) K. od lybanu tiech. 25) K. Afyrſkych wffeczky ty. 26) K. kolwiek. 27) (!) K. Š. byftre°. 28) K. A pak. 29) K. bydlili gfu. 30) K. od Effraty Pak czynie. 31) K. budem. 32) opuſtime. 33) K. Chamow a pak. 31) K. rzeczen Nemroth. 35) K. moczen byti. 36) sch. v K. 37) K. przygde. 38) K. niekomu to fylny muz. 39) K. A to ſmy. 40) K. ten. 41) K. z ſynow Semowych. 42) K. nayprw. 43) K. a prawie. 44) K. a takto. 45) K. ſyn z Noe. 46) K. gev. 47) K. panovati. 48) K. Janykowi. 43) Š. wpuſti. 50) K. w tu zemi. 31) K. Hely- aftora. 52) K. zwyfſy. 53) K. wieczy buduczy. 51) K. przewiedie; Š. przezwiedie. 55) sch. v K. 56) K. czafow. 57) K. Chamowa. 58) Š. Medij. 59) K. Rzekowe. 60) K. od nieho przyſed totiz. 31) zapalyw — panowanye sch. v K. 62) K. Š. plnil. 63) K. ten. 64) K. Chamowi (obyč.).65) naznačeno přemístění. 66) K. zagiíte. 67) K. neb mu bylo proro- kowano. 67a) K. Sufane kralowa. Tymž. 68) K. mudrzecz w knihach. 69) K. narodilo. 73) K. cztyrmetczytma; Š. Cztyrzmezcietma. 11) K. mużow tiſyczow; a Sto sch. v K. 72) ta dvě sl. sch. v K. 73) K. weywody. 74) K. ge powiedieno. Tuto O Wyczzy Babylonſkey.1) [Kap. XXXVIII.) PO ſmrti Noe hnuchu ſie ot wzchodu Slunczie wewodi2) gich, i ſe- brachu ſie na gedno pole3) Sennaar, a bogiecze fie opiet potopi, f radu Ne- mrot chtiecze panowati, poczechu dielati wiezi,4) az bi dotkla5) nebe. i gmyegiechu czihli zas) kamenye a lep za wapno. I chtiefſe Nemrot, abi 5 bila wieze vdielana tiem7) vmyſlem, abi gis) naiprwe oſiedl, a tudi9) abi gyne ſobie podtlaczil.10) I ſtupi pan boh, abi widiel wiezi, toczifſ vmyſli (Gen. 1r.] abyll) treſktal, I weczie k Angelom: podte a pohanme gich zazik,12) tak abi geden druheho bliznyeho13) ſweho neurozumyel. w tom rozdieleny nycz noweho boh vczynyl,14) neb ſu ty hlaſi rzieczy15) we wſſiech naro- 10 diech bili,16) Ale obiczei mluwenye a17) twarnoſti rozlicznym narodem rozdieli. O teyl8) wiezi die Jozefus, ze ffirokoſt gegie bila przietwrda a przieffiroka, ze ktoz v nye blyz ſtal a na ny hlediel, dluhoft19) gegie [20b 2] zdala ſie daleka widieti.20)* a bohowe, tocziff Andiele,21) wietry vpu- ſtywfſe22) y wywratichu wyezi, a hlas wlaſtny kazdemu dachu a rozdielichu
Genesis. 55 40 zapalyw fie zadofti panowanye,61) pilnyl82) rod ſwoy ot Sema, abi panowal nad gynymy iakozto prworozenecz, ale nechtieli ſu. A proto on83) gide k kamowy,61) a ten mu powoly, y kralowa Nemrot mezy nymy w ba- bilonye,65) A proto geft rzeczen, bi bil z ſynow kamowich. Pakli wiernye66) bil geft [20b 1] z ſynow kam, tehdi nenye izadneho hadanye, procz geft 45 mezy nymy kralowal. Toho67) przikladem Jektan poczie kralowati nad fyny Sem, a Sufune67a) nad fyny Jafet. a prawy philofoff w knyehach68) otazany na Geneſym, ze ze trzi ſynow Noe gefſcze za gebo zdrawie narodili69) fie Cztirzymezidczietma70) Tificzow muzow"1) a Sto kromye zen a dieti, a giz myeli ſnad ſobu72) trzi wewodi,73) iakoz ſme powiedieli.74) 1) sch. v K. 2) K. obra. 3) K. NAwratie. 4) K. narodowe. 5) K. y poczal 6) ie pretrž K. Š. fíczedrze. 7) K. pokolenie. s) K. a od Cham trzydczeti. 3) Š. ſedmezcietma. 1*) K. a od Sem ſedmezczytma. 11) K. trzy. 12) K. Nayprw Sem w Azy. 13) K. a Cham. 11) K. a Jafet. 13) K. tak gfu ofedly. 16) Ž. Anebo. 17) Š. wyprawuge (!). 18) K. yakož Jozephus wyprawuge die że. 19) K. puolnocznie. Š. polowicznij (!). 20) w — dadyra sch. v K.21) K. Cham. 22) a ot sch. v K. (spr.) 23) K. Amana; Š. Amono. 24) K. od lybanu tiech. 25) K. Afyrſkych wffeczky ty. 26) K. kolwiek. 27) (!) K. Š. byftre°. 28) K. A pak. 29) K. bydlili gfu. 30) K. od Effraty Pak czynie. 31) K. budem. 32) opuſtime. 33) K. Chamow a pak. 31) K. rzeczen Nemroth. 35) K. moczen byti. 36) sch. v K. 37) K. przygde. 38) K. niekomu to fylny muz. 39) K. A to ſmy. 40) K. ten. 41) K. z ſynow Semowych. 42) K. nayprw. 43) K. a prawie. 44) K. a takto. 45) K. ſyn z Noe. 46) K. gev. 47) K. panovati. 48) K. Janykowi. 43) Š. wpuſti. 50) K. w tu zemi. 31) K. Hely- aftora. 52) K. zwyfſy. 53) K. wieczy buduczy. 51) K. przewiedie; Š. przezwiedie. 55) sch. v K. 56) K. czafow. 57) K. Chamowa. 58) Š. Medij. 59) K. Rzekowe. 60) K. od nieho przyſed totiz. 31) zapalyw — panowanye sch. v K. 62) K. Š. plnil. 63) K. ten. 64) K. Chamowi (obyč.).65) naznačeno přemístění. 66) K. zagiíte. 67) K. neb mu bylo proro- kowano. 67a) K. Sufane kralowa. Tymž. 68) K. mudrzecz w knihach. 69) K. narodilo. 73) K. cztyrmetczytma; Š. Cztyrzmezcietma. 11) K. mużow tiſyczow; a Sto sch. v K. 72) ta dvě sl. sch. v K. 73) K. weywody. 74) K. ge powiedieno. Tuto O Wyczzy Babylonſkey.1) [Kap. XXXVIII.) PO ſmrti Noe hnuchu ſie ot wzchodu Slunczie wewodi2) gich, i ſe- brachu ſie na gedno pole3) Sennaar, a bogiecze fie opiet potopi, f radu Ne- mrot chtiecze panowati, poczechu dielati wiezi,4) az bi dotkla5) nebe. i gmyegiechu czihli zas) kamenye a lep za wapno. I chtiefſe Nemrot, abi 5 bila wieze vdielana tiem7) vmyſlem, abi gis) naiprwe oſiedl, a tudi9) abi gyne ſobie podtlaczil.10) I ſtupi pan boh, abi widiel wiezi, toczifſ vmyſli (Gen. 1r.] abyll) treſktal, I weczie k Angelom: podte a pohanme gich zazik,12) tak abi geden druheho bliznyeho13) ſweho neurozumyel. w tom rozdieleny nycz noweho boh vczynyl,14) neb ſu ty hlaſi rzieczy15) we wſſiech naro- 10 diech bili,16) Ale obiczei mluwenye a17) twarnoſti rozlicznym narodem rozdieli. O teyl8) wiezi die Jozefus, ze ffirokoſt gegie bila przietwrda a przieffiroka, ze ktoz v nye blyz ſtal a na ny hlediel, dluhoft19) gegie [20b 2] zdala ſie daleka widieti.20)* a bohowe, tocziff Andiele,21) wietry vpu- ſtywfſe22) y wywratichu wyezi, a hlas wlaſtny kazdemu dachu a rozdielichu
Strana 56
56 Genesis. ☞ tak, abi23) geden druhemu neurozumyel.24) pro tu przihodu wzdiechu tey25) 15 wiezi Babel, nebo zide wikladagi babel tocziff fmyeffenye.26) O tei27) wiezi pamatuge Sibilla rzkucz: kdiz wſſiczkny lide gedne rzieczi biechu, nyekterzi28) wiezy dielachu wyſoku, iako bi po nyei29) na nebe wſtupiti chtiel 30) a o poli30a) Sennaar w zemy babilonſkey pamatuge Elicius, ne ten wikladacz lewitika tiech knieh, ale gyny, pifarz31) wy- 20 dopiſow, tocziff Iſtorzi, A rzka: kterziz [21a 1] z knyezi wiſſli ſu, Jowis, toho boha pohaníkeho, obieti berucze, w fennaar Babilona gdiechu a roz- dieleny biechu po rozlicznoſti32) iazicziech rozchodi czynyecz, przigy- magicz zemye rozliczne, czo ſu mohli naywiecz oſahnuti.33) **Mnym take, ze nemame mynuti, Jakoz prawy Moizieff, kralowa332) Chus dwa myela ſyny, 25 Sabba a dodam. Ale Jozefus prawi31) Saba a Judam. Ten Judas Egip- ſkymy35) lidmy bidle, 136) oſtawi zydom gmeno ſwe. A geflto fie potom die:37) z zemye Sennaar wiftupil geft Affur, tu fie ma rozumyeti, ze Nemrot wihnal geho moczy38) z te zemye y39) wieze, gefſto bila affurowa40) prawem diediczſkym.41) Aneb nemame rozumyeti o Affur, ſynu Semowu, genz geft 30 nalezl purpura,42) tocziff zlatohlaw, a maſti tiel,43) ot nyehozto41) kaldea a Siria rzeczena geft, *** Ale Affur, tocziff kralowstwie Affiriorum, Affirſke odtud45) geft wifflo,46) gefſto za czaſa Saruth,47) pradieda Abrahamowa,18) vczynyeno geft kralowſtwie Babilonſke. Nebo kralowſtwie Babilonſke myeli fu49) ti, kterziz ſu bili ot pokolenye Nemrot, az do [21a 2] Cztwrte 35 Ciliadi,50) toczifſ cztwrteho Tificzie, az do poſlednyeho kuſmyda. ten geft bil z pokolenye Nemrotowa.51) *ta52) wieze na wiſoſt myela dwie myly wlaſſcziey53) a bieſſe pro- ftrzied myefta.51) **W tu dobu bieſſe zemye gednyech rtow, tocziff zidowſke rzieczi. 40 Ale kdiz pan boh ſmyeſſy55) gich Jaziki, vczynychu fie56) famy ſebe ne- rozumyecz,57) a proto ot toho diela puſtichu. znamenay Babilon flowe myeſto, a Babilonya ſlowe zemye, wſſak czaſto gedno za druhe pokla- dagy. Babilon bilo58) geft myefto hlawne caldeiſke naymocznyeiffie, a tak welike welikofti, iakoz prawie mnozy rzeczſkich59) Iſtorzi60) piſarzi, ze 45 ot61) vhla az do vhla dwie a cztirzidczieti 2) leuk, tocziſſ myl, protahlo ſie. to63) bil Nemrot vdielal a Semyra[21a 1]mys64) oprawyla. tu65) fu nynye gezera, Bahna, hadowe,66) drziewie a prutie. Jonys, tocziff ohen,67) tomu ſie modlechu a za boha ohen myegiechu, naywiecz68) proto, ze ohen, toczifſ teplota, wſfieczki wyeczy obzywuge, toczyff zywy. ***Caldea a69) Babilonya a Sennaar, tot7°) gest wſfeczko gedna wiecz. 50 1) Š. Babiloníke. 2) K. weywody. 3) K. pole genž flowe. 1) K. wieży weliku. 5) K. dotekla. 6) K. miefto. 7) K. tym. s) K. gi on. 3) K. a tu. 19) Š. ſobie gine. K. podtlaczyl A tak y dielachu gý dluhu chwily. 11) K. aby vmyl gich. 12) K. Š. yazijk. 13) K. fweho bliznieho. 14) K. buoh nicz nowe“ nevczynil. 15) K. tyž hlafowe: rzieczy sch. v K. 16) K. byli totiz gedna rzecz. 17) K. o. 18) Š. tee. 13) K. dluhofti. 20) Š. welika widieti. K. a dalekoſti nemohl przezrzyti. 21) K. andielowe. 22) opu- ftiwíſe. 23) K. rzeczy tak že. 24) K. (přid.): a tak puſtichu od diela A. 25) K. te.
56 Genesis. ☞ tak, abi23) geden druhemu neurozumyel.24) pro tu przihodu wzdiechu tey25) 15 wiezi Babel, nebo zide wikladagi babel tocziff fmyeffenye.26) O tei27) wiezi pamatuge Sibilla rzkucz: kdiz wſſiczkny lide gedne rzieczi biechu, nyekterzi28) wiezy dielachu wyſoku, iako bi po nyei29) na nebe wſtupiti chtiel 30) a o poli30a) Sennaar w zemy babilonſkey pamatuge Elicius, ne ten wikladacz lewitika tiech knieh, ale gyny, pifarz31) wy- 20 dopiſow, tocziff Iſtorzi, A rzka: kterziz [21a 1] z knyezi wiſſli ſu, Jowis, toho boha pohaníkeho, obieti berucze, w fennaar Babilona gdiechu a roz- dieleny biechu po rozlicznoſti32) iazicziech rozchodi czynyecz, przigy- magicz zemye rozliczne, czo ſu mohli naywiecz oſahnuti.33) **Mnym take, ze nemame mynuti, Jakoz prawy Moizieff, kralowa332) Chus dwa myela ſyny, 25 Sabba a dodam. Ale Jozefus prawi31) Saba a Judam. Ten Judas Egip- ſkymy35) lidmy bidle, 136) oſtawi zydom gmeno ſwe. A geflto fie potom die:37) z zemye Sennaar wiftupil geft Affur, tu fie ma rozumyeti, ze Nemrot wihnal geho moczy38) z te zemye y39) wieze, gefſto bila affurowa40) prawem diediczſkym.41) Aneb nemame rozumyeti o Affur, ſynu Semowu, genz geft 30 nalezl purpura,42) tocziff zlatohlaw, a maſti tiel,43) ot nyehozto41) kaldea a Siria rzeczena geft, *** Ale Affur, tocziff kralowstwie Affiriorum, Affirſke odtud45) geft wifflo,46) gefſto za czaſa Saruth,47) pradieda Abrahamowa,18) vczynyeno geft kralowſtwie Babilonſke. Nebo kralowſtwie Babilonſke myeli fu49) ti, kterziz ſu bili ot pokolenye Nemrot, az do [21a 2] Cztwrte 35 Ciliadi,50) toczifſ cztwrteho Tificzie, az do poſlednyeho kuſmyda. ten geft bil z pokolenye Nemrotowa.51) *ta52) wieze na wiſoſt myela dwie myly wlaſſcziey53) a bieſſe pro- ftrzied myefta.51) **W tu dobu bieſſe zemye gednyech rtow, tocziff zidowſke rzieczi. 40 Ale kdiz pan boh ſmyeſſy55) gich Jaziki, vczynychu fie56) famy ſebe ne- rozumyecz,57) a proto ot toho diela puſtichu. znamenay Babilon flowe myeſto, a Babilonya ſlowe zemye, wſſak czaſto gedno za druhe pokla- dagy. Babilon bilo58) geft myefto hlawne caldeiſke naymocznyeiffie, a tak welike welikofti, iakoz prawie mnozy rzeczſkich59) Iſtorzi60) piſarzi, ze 45 ot61) vhla az do vhla dwie a cztirzidczieti 2) leuk, tocziſſ myl, protahlo ſie. to63) bil Nemrot vdielal a Semyra[21a 1]mys64) oprawyla. tu65) fu nynye gezera, Bahna, hadowe,66) drziewie a prutie. Jonys, tocziff ohen,67) tomu ſie modlechu a za boha ohen myegiechu, naywiecz68) proto, ze ohen, toczifſ teplota, wſfieczki wyeczy obzywuge, toczyff zywy. ***Caldea a69) Babilonya a Sennaar, tot7°) gest wſfeczko gedna wiecz. 50 1) Š. Babiloníke. 2) K. weywody. 3) K. pole genž flowe. 1) K. wieży weliku. 5) K. dotekla. 6) K. miefto. 7) K. tym. s) K. gi on. 3) K. a tu. 19) Š. ſobie gine. K. podtlaczyl A tak y dielachu gý dluhu chwily. 11) K. aby vmyl gich. 12) K. Š. yazijk. 13) K. fweho bliznieho. 14) K. buoh nicz nowe“ nevczynil. 15) K. tyž hlafowe: rzieczy sch. v K. 16) K. byli totiz gedna rzecz. 17) K. o. 18) Š. tee. 13) K. dluhofti. 20) Š. welika widieti. K. a dalekoſti nemohl przezrzyti. 21) K. andielowe. 22) opu- ftiwíſe. 23) K. rzeczy tak že. 24) K. (přid.): a tak puſtichu od diela A. 25) K. te.
Strana 57
Genesis. 57 26) K. Imieffenie rzeczy. 27) K. O tee. 28) K. lyde niekterzy. 29) K. Š. po nic. 30) K. 30a) K. o poli pak. chtiely. 31) K. pifarz hiftorzy totiz. 32) K. rozlycznoſtech. 33) K. obfahnuti. 33a) K. že kralowa. 34) K. prawi že miela. 35) K. (spr.) s Egiptſkymi. 36) sch. v K. 37) K. s. 38) K. ſwu moczy. 39) K. y z te. 40) ta dvě slova na vnitřn. okr.; v K. to slovo sch. 41) K. diediczíkym geho. 42) K. purpuru. 43) K. k hlawam a neb k tielom. 44) Š. od niekohozto (!). 45) ta dvě sl. sch. v K. 46) K. wyfflo gt. 47) K. Saruch. 48) K. Abrahowa. 49) sch. v K. 50) K. Ciliadis. 51) K. Nemroth a pak. 52) K. A ta. 53) K. Š. mile wlafke. 34) K. přid. vdielana. 55) Š. ſmieſy. 56) sch. v K. 57) K. Š. o ſobie nerozumiegicz. 58) sch. v K. 59) K. cziefky. 60) sch. v K. 61) K. do. 62) K. trzydczeti. 63) K. a to. 61) K. Semyramys žena. 65) K. A tu. 66) K. hadowe bafy- lyffkowe drakowe a. 67) ohen byl a. 6s) K. a naywiecz. 69) sch. v K. 70) K. to. Mezi tiem obdrzechu Egipt a Affirzi takymto czynem: za czaſa |Kap. XXXIX.) Sarug Belus z pokolenye Nemrotowa, kral Babilonſki geffto1) geft bil,2) A druhi Belus, kral Rzeczki, wgiede3) do Affirzie,4) ale malo w nyei5) obdrzie.6) A kdiz ten vmrzie, ſyn7) geho Nynus wſficzku Affirzi obdrzie,8) I to myeſto, w nyemzto hlawa kralowa bila, y rozffirzi to myeſto tak, iako bi mohl trzi dny po czieftie9) vgiti, a po ſwem gmenu przewzdie tomu myeſtu Nynywen 10) A proto Niektere Iftorzie,11) tocziff widopiſi, prawie, bi kralowſtwie Affirſke poczalo ſie za ſtareho Bele; a to geſt prawda po- czatkem. A gyny prawie, ze ſie poczalo za Nyna, a to take prawda geſt 10 iakozto k rozſſyrzeny. Nynusl2) przyemoze kama,13) gefíto biefſe kam14) zyw, a rziekachu gemu kam a15) oroaftres, wymyſlitel czarodieynyczîtwa.16) a ten takel7) ſedm vmyeny ſwobodnych a dobrowolnych na cztrnadíti ſlupiech napfal,18) na fedmy myedenych a na ſedmy Czihelnych19) proti kazdemu ſudu. A pak Nynus geho knyehy ſpali. A ot toho Nyna poczieli 15 fu fie20) Modly. Czary no he lvenit 5 1) sch. v K. 2) K. byl gt. 3) K. Rzeczíky byl ten wgiede; S. wgide. 4) K. Affyrie. 5) K. Š. w nie. 6) K. obdrzy. 7) K. tehdy Syn. s) K. wſſeczku. Affyrii obdrze.3) K. czeſtu. 10) K. Nynywe. 11) K. hyftorze; násl. dvě sl. sch. v K. 12) K. Tehda nynus. 13) K. Chama. 14) K. genz gefftie bieffe. 13) K. ziw a pak tehdy biefse geden Owaftes. 16) K. Czarodcyftwa. 17) a take sch. v K. 18) na — napſal sch. v K. 19) czyhelnych napfal. 23) K. poczechu ſe. O pocziatku a wznyknutyc modl. [Kap. VL.) A kdiz Belus vmrzie,1) Nynus k utiefſeny zaloſti a boleſty ſwei2) obraz otczie ſweho kaza ſobie vczynyti, A tomu [21b 1] obrazu tak3) weliku czeft czynyeffe, ze wffiem wynnym, kterziz fie vtecziechu, wyny4) ot- pufſczowaſſe.5) a proto lide z geho kralowîtwie bozíke czti tomu obrazu pocziechu czynyti. A tiem przikladem mnozi lide ſwym mylym mrtwym obrazi poſwieczowachu, A iakozto ot modli Belowy gyne modli poczatek wziechu, takez ot geho gmene6) obeczne gmye modlam zamyflichu. Ja- kozto modla Belowa flula Belus ot7) Affirſkich, tez gyny narodowe podle ſweho iazika rziekali,8) nyekterzi Bel, a druzi Beel, a gyny Baal, nyekterzi?) 10 Baalym. A tak pak gmena wlaſtnyechu, gedny1o) Beelfegor, druzil1) Beel- 5
Genesis. 57 26) K. Imieffenie rzeczy. 27) K. O tee. 28) K. lyde niekterzy. 29) K. Š. po nic. 30) K. 30a) K. o poli pak. chtiely. 31) K. pifarz hiftorzy totiz. 32) K. rozlycznoſtech. 33) K. obfahnuti. 33a) K. že kralowa. 34) K. prawi že miela. 35) K. (spr.) s Egiptſkymi. 36) sch. v K. 37) K. s. 38) K. ſwu moczy. 39) K. y z te. 40) ta dvě slova na vnitřn. okr.; v K. to slovo sch. 41) K. diediczíkym geho. 42) K. purpuru. 43) K. k hlawam a neb k tielom. 44) Š. od niekohozto (!). 45) ta dvě sl. sch. v K. 46) K. wyfflo gt. 47) K. Saruch. 48) K. Abrahowa. 49) sch. v K. 50) K. Ciliadis. 51) K. Nemroth a pak. 52) K. A ta. 53) K. Š. mile wlafke. 34) K. přid. vdielana. 55) Š. ſmieſy. 56) sch. v K. 57) K. Š. o ſobie nerozumiegicz. 58) sch. v K. 59) K. cziefky. 60) sch. v K. 61) K. do. 62) K. trzydczeti. 63) K. a to. 61) K. Semyramys žena. 65) K. A tu. 66) K. hadowe bafy- lyffkowe drakowe a. 67) ohen byl a. 6s) K. a naywiecz. 69) sch. v K. 70) K. to. Mezi tiem obdrzechu Egipt a Affirzi takymto czynem: za czaſa |Kap. XXXIX.) Sarug Belus z pokolenye Nemrotowa, kral Babilonſki geffto1) geft bil,2) A druhi Belus, kral Rzeczki, wgiede3) do Affirzie,4) ale malo w nyei5) obdrzie.6) A kdiz ten vmrzie, ſyn7) geho Nynus wſficzku Affirzi obdrzie,8) I to myeſto, w nyemzto hlawa kralowa bila, y rozffirzi to myeſto tak, iako bi mohl trzi dny po czieftie9) vgiti, a po ſwem gmenu przewzdie tomu myeſtu Nynywen 10) A proto Niektere Iftorzie,11) tocziff widopiſi, prawie, bi kralowſtwie Affirſke poczalo ſie za ſtareho Bele; a to geſt prawda po- czatkem. A gyny prawie, ze ſie poczalo za Nyna, a to take prawda geſt 10 iakozto k rozſſyrzeny. Nynusl2) przyemoze kama,13) gefíto biefſe kam14) zyw, a rziekachu gemu kam a15) oroaftres, wymyſlitel czarodieynyczîtwa.16) a ten takel7) ſedm vmyeny ſwobodnych a dobrowolnych na cztrnadíti ſlupiech napfal,18) na fedmy myedenych a na ſedmy Czihelnych19) proti kazdemu ſudu. A pak Nynus geho knyehy ſpali. A ot toho Nyna poczieli 15 fu fie20) Modly. Czary no he lvenit 5 1) sch. v K. 2) K. byl gt. 3) K. Rzeczíky byl ten wgiede; S. wgide. 4) K. Affyrie. 5) K. Š. w nie. 6) K. obdrzy. 7) K. tehdy Syn. s) K. wſſeczku. Affyrii obdrze.3) K. czeſtu. 10) K. Nynywe. 11) K. hyftorze; násl. dvě sl. sch. v K. 12) K. Tehda nynus. 13) K. Chama. 14) K. genz gefftie bieffe. 13) K. ziw a pak tehdy biefse geden Owaftes. 16) K. Czarodcyftwa. 17) a take sch. v K. 18) na — napſal sch. v K. 19) czyhelnych napfal. 23) K. poczechu ſe. O pocziatku a wznyknutyc modl. [Kap. VL.) A kdiz Belus vmrzie,1) Nynus k utiefſeny zaloſti a boleſty ſwei2) obraz otczie ſweho kaza ſobie vczynyti, A tomu [21b 1] obrazu tak3) weliku czeft czynyeffe, ze wffiem wynnym, kterziz fie vtecziechu, wyny4) ot- pufſczowaſſe.5) a proto lide z geho kralowîtwie bozíke czti tomu obrazu pocziechu czynyti. A tiem przikladem mnozi lide ſwym mylym mrtwym obrazi poſwieczowachu, A iakozto ot modli Belowy gyne modli poczatek wziechu, takez ot geho gmene6) obeczne gmye modlam zamyflichu. Ja- kozto modla Belowa flula Belus ot7) Affirſkich, tez gyny narodowe podle ſweho iazika rziekali,8) nyekterzi Bel, a druzi Beel, a gyny Baal, nyekterzi?) 10 Baalym. A tak pak gmena wlaſtnyechu, gedny1o) Beelfegor, druzil1) Beel- 5
Strana 58
58 Genesis. zebub rziekachu.12) Sirofanes prwny w Egiptie modlam fluzil a diofanus laczedomſki. Giz popiſíme Semowol3) pokolenye. 1) K. vmrzel tehdy. 2) K. Š. ſwe. 3) sch. v K. 4) K. k niemu. 5) K. Š. odpufftio- waſſe. 6) K. Š. gmena. 7) K. a od. s) K. rziekachu. 2) K. a nickterzy. 10) K. gedni rzy- kaly. 11) K. a druzy. 12) sch. v K. 13) K. druhy Giz pak wizme o Semowu. [Kap. XLI.] O1) pokoleny Sem.2) DEm bil we ſtie3) letech, kdiz vrody Arfaxat, we1) dwu letu po Po- (Gen. 11.) topie.5) Noe bil piet Set let,6) kdiz vrodi7) Sema, a ſſeſteho Stas) bila Po- topa. a proto po Potopie Sem Sto let bil w ſtarzi a dwie po9) potopie.10) Ale geſt obiczey ſwateho piſma czaſto kragie cziſla pokladati,11) a malo let, kdiz bi zbily 12) zamlczeti. A proto moz biti rzeczeno, ze Sem bil Sto let a dwi3), ale piſmo zamlozalo dwu.14) A Noe bil piet Set let a dwu, kdiz ſie Set vrodi, anebl5) dwu letu ſie nedoſtawalo16) k ſſeſti Stom, kdiz Po- topa biefſe; anebo17) takto bud [21b 2] czteno: Sem Sto let bil w ſtarzi po Potopie, a bile18) dwie letie, kdiz vrodi Arfaxat. wffak19) Jozefus die: Sem, gemuzto ſie ſyn narodi Arfaxat, po dwunaſti20) letech po potopie; 10 a ſnad to geſt21) obmefſkanye22) piſarzowo, a proto gemu newierzie. Ar- faxat23) vrodi Sale, genz we czteny swateho lukafſe kaynan geft menowan, gefſto vſtawil Salem, tocziff Jerufalem.24) podle fedmdefat wikladaczow. 25) A ten26) Eber, ot nyehozto Ebrei zidowe27) rzeczeny fu, Jakoz28) Jozefus die. wfſak Auguftyn29) die: ſ prawem ma biti tazano, tak-ly ot Eber30) 15 rzeczeny fu Ebrei, czyli ot Abrahama Abrahei. Eber31) vrodi faleg a Jektan. fa leg32) zidowſki, czeſki rozdielenye,33) proto ze w geho dnech pro34) rozdie- lenye iazikow rozdieleny biechu narodowe, a zemy35) take fie36) ſta roz- dielenye. Ale pod tyemto naywiecze ftalo fie rozdielenye, neb w nyem a w geho fynech ſ oſtalym zazikem37) ftarym gyny ot nyeho rozdieleny38) 20 fu. faleng2sa) vrodi Reu neb39) ragau, A ten4°) farug, a ten pak41) Jachor, a ten Thare. Tare42) kdiz bil fedmdefat let,43) vrodi Abram, Nachor a Aram, a geſt to rzad opaczny, neb Aram geſt prworozenecz, a44) Abram bil po- ſledny,45) a ſnad gich neurodil poſpolu,46) kdiz geſt bil toho czaſa,47) ale w tu dobu poczal roditi, a ſwymy czaſi gie porodil, tak ze giz48) Sto a trzi- 25 dezieti let gmyegieſſe, tu porodi Abrama, a ten bil poſledny.* Na Thare ſkonawa49) ſie druhi wiek, magie w ſobie podle ſedmdefat wikladatelow50) Tificz a Trzidczieti a dwie let,51) Ale podle metodia ciliadem, toczif tificz, a podle zydowſke prawdi tificz dwie ftie a dwie letie. A tolik let prawi Jozefus az do narozenye Thare. ale az do narozenye Abrahe52) prodlu- 30 huge fie ten wiek. pak53) Aram vrodil lot a Jeſeam,51) a ta rzeczena geft Sarai, a melchu.55) I vmrzie Aram przed otczem ſwym Thare v myeſtie vr kaldeiſkem.56) a geſt vr gmye myeſta, iakoz57) Jozefus prawy.58) a tu nynye geft pohrzeb geho, iakoz59) vkazugi. zide prawie:60) vr geft ohen, a proto prawie, ze kaldey ti lide61) ſkrzie ohen ſwe dieti promyetachu.** 35 a proto ze Abram a Aram nechtieli ſu ſie ohny modliti, y wrzechu62) Ab- [Luk. 3.] ☞ 5 ☞
58 Genesis. zebub rziekachu.12) Sirofanes prwny w Egiptie modlam fluzil a diofanus laczedomſki. Giz popiſíme Semowol3) pokolenye. 1) K. vmrzel tehdy. 2) K. Š. ſwe. 3) sch. v K. 4) K. k niemu. 5) K. Š. odpufftio- waſſe. 6) K. Š. gmena. 7) K. a od. s) K. rziekachu. 2) K. a nickterzy. 10) K. gedni rzy- kaly. 11) K. a druzy. 12) sch. v K. 13) K. druhy Giz pak wizme o Semowu. [Kap. XLI.] O1) pokoleny Sem.2) DEm bil we ſtie3) letech, kdiz vrody Arfaxat, we1) dwu letu po Po- (Gen. 11.) topie.5) Noe bil piet Set let,6) kdiz vrodi7) Sema, a ſſeſteho Stas) bila Po- topa. a proto po Potopie Sem Sto let bil w ſtarzi a dwie po9) potopie.10) Ale geſt obiczey ſwateho piſma czaſto kragie cziſla pokladati,11) a malo let, kdiz bi zbily 12) zamlczeti. A proto moz biti rzeczeno, ze Sem bil Sto let a dwi3), ale piſmo zamlozalo dwu.14) A Noe bil piet Set let a dwu, kdiz ſie Set vrodi, anebl5) dwu letu ſie nedoſtawalo16) k ſſeſti Stom, kdiz Po- topa biefſe; anebo17) takto bud [21b 2] czteno: Sem Sto let bil w ſtarzi po Potopie, a bile18) dwie letie, kdiz vrodi Arfaxat. wffak19) Jozefus die: Sem, gemuzto ſie ſyn narodi Arfaxat, po dwunaſti20) letech po potopie; 10 a ſnad to geſt21) obmefſkanye22) piſarzowo, a proto gemu newierzie. Ar- faxat23) vrodi Sale, genz we czteny swateho lukafſe kaynan geft menowan, gefſto vſtawil Salem, tocziff Jerufalem.24) podle fedmdefat wikladaczow. 25) A ten26) Eber, ot nyehozto Ebrei zidowe27) rzeczeny fu, Jakoz28) Jozefus die. wfſak Auguftyn29) die: ſ prawem ma biti tazano, tak-ly ot Eber30) 15 rzeczeny fu Ebrei, czyli ot Abrahama Abrahei. Eber31) vrodi faleg a Jektan. fa leg32) zidowſki, czeſki rozdielenye,33) proto ze w geho dnech pro34) rozdie- lenye iazikow rozdieleny biechu narodowe, a zemy35) take fie36) ſta roz- dielenye. Ale pod tyemto naywiecze ftalo fie rozdielenye, neb w nyem a w geho fynech ſ oſtalym zazikem37) ftarym gyny ot nyeho rozdieleny38) 20 fu. faleng2sa) vrodi Reu neb39) ragau, A ten4°) farug, a ten pak41) Jachor, a ten Thare. Tare42) kdiz bil fedmdefat let,43) vrodi Abram, Nachor a Aram, a geſt to rzad opaczny, neb Aram geſt prworozenecz, a44) Abram bil po- ſledny,45) a ſnad gich neurodil poſpolu,46) kdiz geſt bil toho czaſa,47) ale w tu dobu poczal roditi, a ſwymy czaſi gie porodil, tak ze giz48) Sto a trzi- 25 dezieti let gmyegieſſe, tu porodi Abrama, a ten bil poſledny.* Na Thare ſkonawa49) ſie druhi wiek, magie w ſobie podle ſedmdefat wikladatelow50) Tificz a Trzidczieti a dwie let,51) Ale podle metodia ciliadem, toczif tificz, a podle zydowſke prawdi tificz dwie ftie a dwie letie. A tolik let prawi Jozefus az do narozenye Thare. ale az do narozenye Abrahe52) prodlu- 30 huge fie ten wiek. pak53) Aram vrodil lot a Jeſeam,51) a ta rzeczena geft Sarai, a melchu.55) I vmrzie Aram przed otczem ſwym Thare v myeſtie vr kaldeiſkem.56) a geſt vr gmye myeſta, iakoz57) Jozefus prawy.58) a tu nynye geft pohrzeb geho, iakoz59) vkazugi. zide prawie:60) vr geft ohen, a proto prawie, ze kaldey ti lide61) ſkrzie ohen ſwe dieti promyetachu.** 35 a proto ze Abram a Aram nechtieli ſu ſie ohny modliti, y wrzechu62) Ab- [Luk. 3.] ☞ 5 ☞
Strana 59
Genesis. 59 45 50 rama a Arama w ohen,63) a tu Aram vmrzie,61) Ale Abram bozi pomoczi bi65) wiprofſczen, a proto ſie die: Ja ſem, genz ſem tie wywedl z vr, tocziſſ z ohnye66) kaldeyſkeho. A proto Thare nenawydie tei°7) zemy68) pro placz (Gen. 1I.) 40 Aram, ſyna ſweho,69) anyz moha trpieti bezprawie, geſſto ſie gemu die- giechu,7°) abi ſie ohny modlil, y vmyſly,70a) ze chcze putowati. I da Nacho- rowy Mel [22b 2] chu, ſwu dczeru,71) Abramowy farai, a Abram lota,72) bratra zeny ſwe Saray, przigie73) za ſyna zwoleneho,74) nebo75) Saray biefſe zena neplodna. *Thare bil Sto a trzidczieti let w ſtarzi, kdiz geſt bil vrodil Abrama, a Abram ſedmdefat a piet let bil,76) kdiz otecz77) vm 22a 1jrzel. **kaldei ti zemene78) modlechu ſie ohny iako bohu, y nutiechu gyne lidy k temuz, a gyne wſſeczkny modli79) ſpalichu. vſliffewſſe80) to knyezie kanopſſczi,81) geffto biechu weliku modlu vczynyli we ymye Bela, ſlo- zywíſe f te82) modly korunu zlattu, y wſtawychu na [22а 2] ny hrnecz hlynyeny myefto koruny dierawy.83) Ale84) dieri biechu85) woſkem za- hrazeny86) a wodi naplnyeny. pak kaldei ohen k modle przilozichu, a kdiz fie ot ohnye woſk rozplynu, woda ohen pohaſy. Tudi87) modla kanopſka88) kaldeiſkym odola, o tom geft wietffie prawenye, toho nechame nynye. 1) K. Tuto pak czte ſe. 2) K. Semowu ſynu Noe.; Š. Sem znamenay.. 3) K. we ſtu. 1) K. po. 3) K. potobie (!) Neb. 6) K. w picti ftech letech. 7) K. gt porodil. s) K. fta leta. 2) sch. v Š. 10) K. dwie letie; další dvě sl. sch. 11) K. pokladati czyſla. 12) K. byli. 13) nedops.: KŠ. dwie. 11) K. zamlczelo dwu letu totiz w Biblij. 15) K. neb. 16) Š. nedowalo (!); K. nedoftawa. 17) K. A neb. 18) K. ktov. 19) K. A wffak. 20) K.Š. dwanaſti. 21) K. gt to. 22) Š. obmefíkano (!). 23) K. a pak Arfaxat. 21) K. ta dvě sl. sch. r K. 25) K. wykladatelow. 26) K. a ten Salem vrodi. 27) sch. v K. 28) K. yako. 23) K. Auguftinus. 30) K. od Eber žydowe. 31) K. Potom pak Eber. 32) K. ffalang a Jactan ffalang. 33) K. a czeſky rozdielenie ſe die; Š. rozdielenie iazykuw. 31) K. po. 35) K. zemie. 36) Š. ſe take fta. 37) KŠ. yazikem. 3s) Š. otdieleni. 3a) K. a pak ffaleng. 39) ta dvě sl. sch. v K. 40) K. ten pak. 41) sch. v K. 42) K. a Thare. 43) K. let w ftarzy. 41) sch. v K. 43) K. pofledni byl. 46) K. poſpolu nevrodil. 47) K. toho czaſu byl; ale sch. Š. czaſu. 18) K. a tak giz gt. 43) K. Thare a na tom Thare ſkona. 50) Š. wykladaczuow. 31) K. letic. 32) K. Abrahamowa. 53) K. potom pak. 54) K. Gefenyam. 55) K. (dod.) genž ge narodil Thare. 36) K. genž flowe vr Caldeyfke. 57) K. yakožto. 58) K. die. 59) K. vakožto. 60) K. žyde a diegi že. 51) K. Caldeyffti lide. 62) K. y vmrziechu neb. 63) K. w ohen vwrziechu. 64) K. vmrziel. 65) K. byl. 66) K. tie wyproftil z ohnie vr. 63) Š. tec. 68) K. zemie. 69) K. ſyna ſweho Aram. 70) K. mu ſe diegiffe. 70a) K. vmyſli ſobie. 71) K. dczeru ſwu a. 72) K. da lotha. 73) sch. v K. 74) K. ſobie zwoleneho. 75) K. neb. 76) K. miel. 77) K. geho otecz. 78) K. tey zemie. 79) K. a gine modly wſſeczky. 80) K. vſlyffew. 81) K. Canapowſty. 82) K. f tey. 83) K. dierawy mieſto koruny. 81) sch. v K. 85) K. byti. 86) K. zalepeny; násl. tři sl. sch. 87) K. a tudy. 88) K. Canapowſka. O wyſtupeny a1) wygety geho2) z kaldce.3) [Kap. XLII.) WIfſel gest Thare S ſwymy proto,4) abi ffel do zemye kanaan. y przi- gidu5) az do6) haram, mezopotanſkeho myeſta. Mezopotanya7) pro ti (Gen. 1r.] wodi, geſſto okolo nye8) teku, przigala geſt gmye,9) neb meſon to geſt10)
Genesis. 59 45 50 rama a Arama w ohen,63) a tu Aram vmrzie,61) Ale Abram bozi pomoczi bi65) wiprofſczen, a proto ſie die: Ja ſem, genz ſem tie wywedl z vr, tocziſſ z ohnye66) kaldeyſkeho. A proto Thare nenawydie tei°7) zemy68) pro placz (Gen. 1I.) 40 Aram, ſyna ſweho,69) anyz moha trpieti bezprawie, geſſto ſie gemu die- giechu,7°) abi ſie ohny modlil, y vmyſly,70a) ze chcze putowati. I da Nacho- rowy Mel [22b 2] chu, ſwu dczeru,71) Abramowy farai, a Abram lota,72) bratra zeny ſwe Saray, przigie73) za ſyna zwoleneho,74) nebo75) Saray biefſe zena neplodna. *Thare bil Sto a trzidczieti let w ſtarzi, kdiz geſt bil vrodil Abrama, a Abram ſedmdefat a piet let bil,76) kdiz otecz77) vm 22a 1jrzel. **kaldei ti zemene78) modlechu ſie ohny iako bohu, y nutiechu gyne lidy k temuz, a gyne wſſeczkny modli79) ſpalichu. vſliffewſſe80) to knyezie kanopſſczi,81) geffto biechu weliku modlu vczynyli we ymye Bela, ſlo- zywíſe f te82) modly korunu zlattu, y wſtawychu na [22а 2] ny hrnecz hlynyeny myefto koruny dierawy.83) Ale84) dieri biechu85) woſkem za- hrazeny86) a wodi naplnyeny. pak kaldei ohen k modle przilozichu, a kdiz fie ot ohnye woſk rozplynu, woda ohen pohaſy. Tudi87) modla kanopſka88) kaldeiſkym odola, o tom geft wietffie prawenye, toho nechame nynye. 1) K. Tuto pak czte ſe. 2) K. Semowu ſynu Noe.; Š. Sem znamenay.. 3) K. we ſtu. 1) K. po. 3) K. potobie (!) Neb. 6) K. w picti ftech letech. 7) K. gt porodil. s) K. fta leta. 2) sch. v Š. 10) K. dwie letie; další dvě sl. sch. 11) K. pokladati czyſla. 12) K. byli. 13) nedops.: KŠ. dwie. 11) K. zamlczelo dwu letu totiz w Biblij. 15) K. neb. 16) Š. nedowalo (!); K. nedoftawa. 17) K. A neb. 18) K. ktov. 19) K. A wffak. 20) K.Š. dwanaſti. 21) K. gt to. 22) Š. obmefíkano (!). 23) K. a pak Arfaxat. 21) K. ta dvě sl. sch. r K. 25) K. wykladatelow. 26) K. a ten Salem vrodi. 27) sch. v K. 28) K. yako. 23) K. Auguftinus. 30) K. od Eber žydowe. 31) K. Potom pak Eber. 32) K. ffalang a Jactan ffalang. 33) K. a czeſky rozdielenie ſe die; Š. rozdielenie iazykuw. 31) K. po. 35) K. zemie. 36) Š. ſe take fta. 37) KŠ. yazikem. 3s) Š. otdieleni. 3a) K. a pak ffaleng. 39) ta dvě sl. sch. v K. 40) K. ten pak. 41) sch. v K. 42) K. a Thare. 43) K. let w ftarzy. 41) sch. v K. 43) K. pofledni byl. 46) K. poſpolu nevrodil. 47) K. toho czaſu byl; ale sch. Š. czaſu. 18) K. a tak giz gt. 43) K. Thare a na tom Thare ſkona. 50) Š. wykladaczuow. 31) K. letic. 32) K. Abrahamowa. 53) K. potom pak. 54) K. Gefenyam. 55) K. (dod.) genž ge narodil Thare. 36) K. genž flowe vr Caldeyfke. 57) K. yakožto. 58) K. die. 59) K. vakožto. 60) K. žyde a diegi že. 51) K. Caldeyffti lide. 62) K. y vmrziechu neb. 63) K. w ohen vwrziechu. 64) K. vmrziel. 65) K. byl. 66) K. tie wyproftil z ohnie vr. 63) Š. tec. 68) K. zemie. 69) K. ſyna ſweho Aram. 70) K. mu ſe diegiffe. 70a) K. vmyſli ſobie. 71) K. dczeru ſwu a. 72) K. da lotha. 73) sch. v K. 74) K. ſobie zwoleneho. 75) K. neb. 76) K. miel. 77) K. geho otecz. 78) K. tey zemie. 79) K. a gine modly wſſeczky. 80) K. vſlyffew. 81) K. Canapowſty. 82) K. f tey. 83) K. dierawy mieſto koruny. 81) sch. v K. 85) K. byti. 86) K. zalepeny; násl. tři sl. sch. 87) K. a tudy. 88) K. Canapowſka. O wyſtupeny a1) wygety geho2) z kaldce.3) [Kap. XLII.) WIfſel gest Thare S ſwymy proto,4) abi ffel do zemye kanaan. y przi- gidu5) az do6) haram, mezopotanſkeho myeſta. Mezopotanya7) pro ti (Gen. 1r.] wodi, geſſto okolo nye8) teku, przigala geſt gmye,9) neb meſon to geſt10)
Strana 60
60 Genesis. proftrzedek, potamosl1) to geſt woda, neb geſt12) proftrzied dwiema wo- doma, Tigrym a Eufratem.13) Jakozto aquilegia rzeczena geſt, tocziff wo- 5 damy ſwazana. I bichu dnowe Tharowy dwie Stie a piet let, y vmrziel geft w haram.14) 1) K. a neb. 2) K. wygiti Thare. 3) K. (dod.) te zemic. 4) K. z Caldee proto. 6) Š. przigdu. K. Chanaan y przygidechu. 6) sch. v Š. 7) K. Mezopotanij. 8) K. nieho. 3) K. gmeno. 10) K. to ſe wyklada. 11) K. patomos. 12) sch. v K. 13) K. mezy Tygrim a mezy Eufratym. 11) K. leth až tu y vmrzie w tom mieſtie Haram. Kap. XLIII.) O1) letech Abrahamowich po otczowyc ſmrty. WEczie pan boh k abramowy:2) wiftup z3) zemye twe etc.4) ſedm- defat a piet let bieffe Abram,5) kdiz wygide z haram. Jozefus prawy: opuſti kaldeyſku zemy bozym przikazanym, kdiz mu bilo piet a fedmdefat let, abi ſſel do kanaanſke zemye. A proto [22b 1] bil-li geſt Abram po ſmrti otczie ſweho piet a fedmdefat let, tehdi geſt ſwiedomo, czo ſme6) rzekli, 5 ze Thare, kdiz geſt myel a vrodil ſyna Abrama, myel geſt wiecze nezli ſedmdefat let. A kdiz geſt w tom wieku vrodil Abrama, tehdi po ſmrti otczowie bil Abram7) piet a cztirzidczieti8) a Sto let. wffak Auguftyn9) prawy, ze to geft1o) rzeczeno pro rzieczi obnowenye, neb za zywota otczie ſweho, kdiz geſt bil piet a cztirzidczieti let a fto,11) A Abram12) piet pſedm- 10 defat,13) wiffel geft z haram, oftawyw tu otczie y matku a bratra. A na czieſtie, kdizi3a) diefſe do Mezopotanye, prawy, bi pan boh mluwil ſ nym a rzekl mu:14) wigdi z zemye ſwe; ne proto, ze bil gizl5) wiffel, Ale ze myel myſl do nye ſie wratiti. Jako bi rzekl: wiſſel ſi tielem, wiſtupl6) y myſly. Jeronym17) prawy, ze zidowſke prawenye geſt prawe, geſſto pokladagi 15 fedmdefat let Tharowy,18) kdiz vrodil Abrama,19) a20) po ſmrti otczowie21) Abram22) wiffel z Haram,23) A ze geft myel wiecz let, nezli21) Moizes prawy. Ale leta geho poczetl geſt Moizieff25) ot toho czaſu, kdiz mu boh pomohl wygiti z ohnye kaldeiſkeho, Abi26) gedno tolik bilo mu27) k geho wieku poczteno, Jakoz geſt28) tu przikazal ſie·9) bohu a opuſtil Modli kaldeiſke. 20 A prawy Jozefus,30) ze giz vgymaſſe ſie zywota czlowieczieho, znenahla chile fie az do Moiziefſe, na nyemzto bil czil zywota, kteryz [22b 2] bil pan boh vlozil, potwrdil.31) neb we ftu a we dwudczat letech32) vmrzel Moizieff.33) [Gen. 12.] 1) K. Š. Tuto o. 2) Š. Abrahamowi. 3) K. s. 4) K. etc. piſſe ſe že. 5) Š. Abraham. 6) K. ſmy. 7) v K. sch.; v Š. Abraham. 8) K. trzydczeti. 3) K. Augu- ftinus. 10) K. gt to. 11) K. piet a trzydczeti a ſto leth w ftarzy. 12) Š. Abraham. 13) K. piet a fedmdefath leth tehdy. 14) K. gev. 15) K. giž byl. 16) K. 13a) Š. kdy. wygdiż. 17) K. Jeronymus. 18) K. tarowi. 19) Š. Abrahama. 20) K. a pak. 21) K. geho. 22) Š. Abraham. 23) K. z haram to° mieſta. 24) K. nez. 25) K. neb gt moyziefs poczetl leta ge°. 26) K. a neb aby. 27) K. ge7 bylo. 28) K. ſe: Š. tu fie. 29) sch. v K. Š. 30) ta tři sl. sch. v K. 31) K. a potwrdil. 32) K. we dwutczat a we ſtu letech. 33) K. Moyzieſs vmrziel geſt.
60 Genesis. proftrzedek, potamosl1) to geſt woda, neb geſt12) proftrzied dwiema wo- doma, Tigrym a Eufratem.13) Jakozto aquilegia rzeczena geſt, tocziff wo- 5 damy ſwazana. I bichu dnowe Tharowy dwie Stie a piet let, y vmrziel geft w haram.14) 1) K. a neb. 2) K. wygiti Thare. 3) K. (dod.) te zemic. 4) K. z Caldee proto. 6) Š. przigdu. K. Chanaan y przygidechu. 6) sch. v Š. 7) K. Mezopotanij. 8) K. nieho. 3) K. gmeno. 10) K. to ſe wyklada. 11) K. patomos. 12) sch. v K. 13) K. mezy Tygrim a mezy Eufratym. 11) K. leth až tu y vmrzie w tom mieſtie Haram. Kap. XLIII.) O1) letech Abrahamowich po otczowyc ſmrty. WEczie pan boh k abramowy:2) wiftup z3) zemye twe etc.4) ſedm- defat a piet let bieffe Abram,5) kdiz wygide z haram. Jozefus prawy: opuſti kaldeyſku zemy bozym przikazanym, kdiz mu bilo piet a fedmdefat let, abi ſſel do kanaanſke zemye. A proto [22b 1] bil-li geſt Abram po ſmrti otczie ſweho piet a fedmdefat let, tehdi geſt ſwiedomo, czo ſme6) rzekli, 5 ze Thare, kdiz geſt myel a vrodil ſyna Abrama, myel geſt wiecze nezli ſedmdefat let. A kdiz geſt w tom wieku vrodil Abrama, tehdi po ſmrti otczowie bil Abram7) piet a cztirzidczieti8) a Sto let. wffak Auguftyn9) prawy, ze to geft1o) rzeczeno pro rzieczi obnowenye, neb za zywota otczie ſweho, kdiz geſt bil piet a cztirzidczieti let a fto,11) A Abram12) piet pſedm- 10 defat,13) wiffel geft z haram, oftawyw tu otczie y matku a bratra. A na czieſtie, kdizi3a) diefſe do Mezopotanye, prawy, bi pan boh mluwil ſ nym a rzekl mu:14) wigdi z zemye ſwe; ne proto, ze bil gizl5) wiffel, Ale ze myel myſl do nye ſie wratiti. Jako bi rzekl: wiſſel ſi tielem, wiſtupl6) y myſly. Jeronym17) prawy, ze zidowſke prawenye geſt prawe, geſſto pokladagi 15 fedmdefat let Tharowy,18) kdiz vrodil Abrama,19) a20) po ſmrti otczowie21) Abram22) wiffel z Haram,23) A ze geft myel wiecz let, nezli21) Moizes prawy. Ale leta geho poczetl geſt Moizieff25) ot toho czaſu, kdiz mu boh pomohl wygiti z ohnye kaldeiſkeho, Abi26) gedno tolik bilo mu27) k geho wieku poczteno, Jakoz geſt28) tu przikazal ſie·9) bohu a opuſtil Modli kaldeiſke. 20 A prawy Jozefus,30) ze giz vgymaſſe ſie zywota czlowieczieho, znenahla chile fie az do Moiziefſe, na nyemzto bil czil zywota, kteryz [22b 2] bil pan boh vlozil, potwrdil.31) neb we ftu a we dwudczat letech32) vmrzel Moizieff.33) [Gen. 12.] 1) K. Š. Tuto o. 2) Š. Abrahamowi. 3) K. s. 4) K. etc. piſſe ſe že. 5) Š. Abraham. 6) K. ſmy. 7) v K. sch.; v Š. Abraham. 8) K. trzydczeti. 3) K. Augu- ftinus. 10) K. gt to. 11) K. piet a trzydczeti a ſto leth w ftarzy. 12) Š. Abraham. 13) K. piet a fedmdefath leth tehdy. 14) K. gev. 15) K. giž byl. 16) K. 13a) Š. kdy. wygdiż. 17) K. Jeronymus. 18) K. tarowi. 19) Š. Abrahama. 20) K. a pak. 21) K. geho. 22) Š. Abraham. 23) K. z haram to° mieſta. 24) K. nez. 25) K. neb gt moyziefs poczetl leta ge°. 26) K. a neb aby. 27) K. ge7 bylo. 28) K. ſe: Š. tu fie. 29) sch. v K. Š. 30) ta tři sl. sch. v K. 31) K. a potwrdil. 32) K. we dwutczat a we ſtu letech. 33) K. Moyzieſs vmrziel geſt.
Strana 61
Genesis. 61 O1) przilſty Abrama2) do zemye kanaan. I3) Pogie i ſobu4) Abram5) Sarai a lotha y dobitek y°) czozkoly tu bil dobil w Aramye,7) I wgide w zemy kanaanſku, I wgide do Sichen,8) [Gen. 12.) gefſto mu gynak Sichar diechu9) we czteny ſwateho Jana, a do vdola Illuftri, tocziff ſwietleho, gemuzto pentapolis rziekachu pro piet myeſt 5 Sodomſkich, gefíto nynye morze ſlane aneb Morze mrtwe flowe, nebo nycz w nyem nemoz biti zywo, a nycz1o) fie w nyem nemozi1) pohrziziti czoz ma duffi, Anebo gezero Afpalti, tocziff lepu. A nyekdy mu rziekagi zydowíke, nebo w Judea teil2) zemy ten13) lep nalezugi, Aneb flowe vdol ſolny, neb geſt mnoho tu ſoli.* I vkaza ſie boh Abramowyl4) a rzka: ple- 10 menu15) twemu tuto zemy dam. A on ynhed vítawy tu oltarz bohu tu, kdez mu ſie bil vkazal. A proto o nyem Jozefus takto die: prwny Abram16) ſmyel gednoho boha ſtworzitelem wffiech wieczi zwieftowati17) a mnyenye neb wtipnoſti, gefíto gyny lide o nyem fu gmyeli, ſmyel obnowyty a pro- myenyti. Neb kaldei ohny a gyny18) Modlam ſie modlechu, a tak wſliczkny 15 biechu modlotworny, tocziff idolatre, kromye Abrama19) S ſwymy,20) a to wſſecz 23a 1]ko znamenaſſe po zemſkem a morſkem trpieny a po tiech wieczech, kterez ſie przihazegi v Slunczie a Mesiecze21) a ze wſſiech wieczi,22) kterez ſie przihazegi a bywagi w Nebi. O temz Berofius pama- tuge die:23) po Potopie deſateho rodu bil mezi kaldeiſkymy muz 26 w nebeſkich wieczech doſpieli. Ottud gda Abram21) rozpie25) ftan ſwoy mezi betel a hay, y vdiela opiet tu oltarz bohu. y gide Abram dale ku poledny; kam ge fſel, mlczi26) moiziefſ pro kratkoſt aneb27) znamoſt; y bi- dlil w damafſku. a proto geho gmye az y28) nynye w tom myeſtie magi w chwale a29) u pamyeti, a tu vliczi vkazugi, geſſto30) ot nyeho rziekagi 25 prziebitek Abramow. A proto Nycolaus damaſcenus die: Abram kralowal w Damaffku, prziffed huoft31) s ſwym zaſtupem z32) zemye Ba- bilonſke, giezto diegi ur kaldeyske.33) A tomu gezeru34) nynye diegi Morze dgablowo,35) neb geho radu tu mnoho hrziechow geſt vczyneno.36) A tu mnoho nalezagi kamenczie,37) 30 geſſro ſlove latynſki38) Alumen. Kap. XLIV.) 1) K. Tuto o. 2) Š. Abrahama. 3) sch. v K. 4) Š. s ſebu; K. ſebu. 3) Š. Abraham. 6) K. v ginc. 7) K. w haram 5) do Sichen w mieſto. 9) K. rziekagi. 11 K. Š. aniz. fe czo. 11) K. mož. 12) Š. tee; K. w tey. 13) sch. v K. 14) Š. Abrahamowi. 15) K. plemeni. 16) Š. Abraham. 17) K. nazywati. 18) K. a gini ohm a. 19) Š. Abrahama. 23) K. a i geho zaſtupem. 21) K. v Mieſycze. 22) K. ginych wieczech; kterez — wieczi sch. v Š. 23) K. v die; v K. Š. sch. 24) Š. Abraham (obyč.). 25) K. y rozbige. 26) K. tu mlczy. 27) Š. neb. 28) sch. v Š. 29) K. y. 30) K. gefíto gi. 31) K. Š. hoft. 32) K. s. 33) K. Caldeyíkey zemi. 34) sch. v K. 33) K. dia- blowo morze 36) K. hrziechow tu mnoho vczynieno gi. 37) K. nalezugi kamenie. 35) K. latime ſlowu. O vwedeny1) Abrama2) do Egypta a o geho3) nawraczeny. Ta1) ſie hlad weliki w zemy,5) y bra ſie Abram2) do Egipta, ale bogie ſie chlipnosti Egipſkich,6) abi geho pro kraſu zeny geho nezabili, [Kap. XLV.)
Genesis. 61 O1) przilſty Abrama2) do zemye kanaan. I3) Pogie i ſobu4) Abram5) Sarai a lotha y dobitek y°) czozkoly tu bil dobil w Aramye,7) I wgide w zemy kanaanſku, I wgide do Sichen,8) [Gen. 12.) gefſto mu gynak Sichar diechu9) we czteny ſwateho Jana, a do vdola Illuftri, tocziff ſwietleho, gemuzto pentapolis rziekachu pro piet myeſt 5 Sodomſkich, gefíto nynye morze ſlane aneb Morze mrtwe flowe, nebo nycz w nyem nemoz biti zywo, a nycz1o) fie w nyem nemozi1) pohrziziti czoz ma duffi, Anebo gezero Afpalti, tocziff lepu. A nyekdy mu rziekagi zydowíke, nebo w Judea teil2) zemy ten13) lep nalezugi, Aneb flowe vdol ſolny, neb geſt mnoho tu ſoli.* I vkaza ſie boh Abramowyl4) a rzka: ple- 10 menu15) twemu tuto zemy dam. A on ynhed vítawy tu oltarz bohu tu, kdez mu ſie bil vkazal. A proto o nyem Jozefus takto die: prwny Abram16) ſmyel gednoho boha ſtworzitelem wffiech wieczi zwieftowati17) a mnyenye neb wtipnoſti, gefíto gyny lide o nyem fu gmyeli, ſmyel obnowyty a pro- myenyti. Neb kaldei ohny a gyny18) Modlam ſie modlechu, a tak wſliczkny 15 biechu modlotworny, tocziff idolatre, kromye Abrama19) S ſwymy,20) a to wſſecz 23a 1]ko znamenaſſe po zemſkem a morſkem trpieny a po tiech wieczech, kterez ſie przihazegi v Slunczie a Mesiecze21) a ze wſſiech wieczi,22) kterez ſie przihazegi a bywagi w Nebi. O temz Berofius pama- tuge die:23) po Potopie deſateho rodu bil mezi kaldeiſkymy muz 26 w nebeſkich wieczech doſpieli. Ottud gda Abram21) rozpie25) ftan ſwoy mezi betel a hay, y vdiela opiet tu oltarz bohu. y gide Abram dale ku poledny; kam ge fſel, mlczi26) moiziefſ pro kratkoſt aneb27) znamoſt; y bi- dlil w damafſku. a proto geho gmye az y28) nynye w tom myeſtie magi w chwale a29) u pamyeti, a tu vliczi vkazugi, geſſto30) ot nyeho rziekagi 25 prziebitek Abramow. A proto Nycolaus damaſcenus die: Abram kralowal w Damaffku, prziffed huoft31) s ſwym zaſtupem z32) zemye Ba- bilonſke, giezto diegi ur kaldeyske.33) A tomu gezeru34) nynye diegi Morze dgablowo,35) neb geho radu tu mnoho hrziechow geſt vczyneno.36) A tu mnoho nalezagi kamenczie,37) 30 geſſro ſlove latynſki38) Alumen. Kap. XLIV.) 1) K. Tuto o. 2) Š. Abrahama. 3) sch. v K. 4) Š. s ſebu; K. ſebu. 3) Š. Abraham. 6) K. v ginc. 7) K. w haram 5) do Sichen w mieſto. 9) K. rziekagi. 11 K. Š. aniz. fe czo. 11) K. mož. 12) Š. tee; K. w tey. 13) sch. v K. 14) Š. Abrahamowi. 15) K. plemeni. 16) Š. Abraham. 17) K. nazywati. 18) K. a gini ohm a. 19) Š. Abrahama. 23) K. a i geho zaſtupem. 21) K. v Mieſycze. 22) K. ginych wieczech; kterez — wieczi sch. v Š. 23) K. v die; v K. Š. sch. 24) Š. Abraham (obyč.). 25) K. y rozbige. 26) K. tu mlczy. 27) Š. neb. 28) sch. v Š. 29) K. y. 30) K. gefíto gi. 31) K. Š. hoft. 32) K. s. 33) K. Caldeyíkey zemi. 34) sch. v K. 33) K. dia- blowo morze 36) K. hrziechow tu mnoho vczynieno gi. 37) K. nalezugi kamenie. 35) K. latime ſlowu. O vwedeny1) Abrama2) do Egypta a o geho3) nawraczeny. Ta1) ſie hlad weliki w zemy,5) y bra ſie Abram2) do Egipta, ale bogie ſie chlipnosti Egipſkich,6) abi geho pro kraſu zeny geho nezabili, [Kap. XLV.)
Strana 62
62 Genesis. I weczie, bi bila geho ſeſtra, abi gie iako ſwobodne pozywali. I wziechu mu zenu7) welmy kraſnu do domu faraona,8) a Abrama2) pozywali ſu dobrzie pro ny. a boh zadoſt kralowu ſtawy neduhem a hlukem praczi. a kdiz 5 za kralowo zdrawie obietowachu knyezie, powiediechu,9) ze pro hnyew bozi to ſie ſtalo, ze zenye putnykowie chtiel naſile vczynyti. I zawola farao Abrama2) y weczie gemu:10) procz ſy nam [23a 2] neukazal, bi twa (Gen. 12.) zena bila? Ay,1) manzelka twa, wezmy gi a gdi.12) I przikaza kral mu- zom, abi gei dowedli a prowodili,13) neb14) geft bil welmy bohat w zlatto 10 I w ſtrziebro, w pacholki I na diewkach I w15) dobitku.16) Ariſmetricam t artem, tocziff poczetmyernel7) myftrowftwie, a Aftrologiam, tocziff hwie- zdarſtwie ti miſtrowſtwie18) Egipſkym napſany19) dal, gefſto gym drzyewe bilo20) neznamo, a21) ot nych potom22) k Rzekom przigide. I wrati ſie Abram2) k tomu myeſtu, geſſto bil ſtan ſwoy23) vſtawil, mezi betel a mezi 15 hay, I rozdieli zemy s Lotem,24) ſwe zeny bratrem. a kdiz paſtuchi gich-5) mezi ſobu fie-6) wadiechu pro paftwifſcze, Abram2) da wolenye Lotowy. tu27) Lot zdwyh oczi ſwe, vzrzie28) kray Jordanſki hodny ſobie, y bidlil tu w29) myeſteczkach Sodomſkich. Ale Abram2) bra ſie k udolu3°) mambre bliz Ebron,31) I bidlil tu, a vczyny32) oltarz bohu. Ebron geft myefto, 20 gemuz take kariatarbe33) diegi, tocziſſ myeſto cztirz patriarch, neb Arbe to geft34) cztirzi, a kariot to geft myeſto,35) a tu geſt pohrzeben Adam nay- wietſfi a Abram2) a Ifaac a Jakub36) ſwymy37) zenamy ne ſwymy, to- cziff38) Jacub nepohrzebl39) tu Rachele, gedno Liam, a S ſwymy, toczif kazdi s ſwu.40) A pak mambre, Ariell1) a Efſcol bratrzie biechu, I ſprzie- 25 znychu fie f Abrem,42) a ot prworozeneho z nych dachu tomu myeftu43) gmeno. I bidlil44) tu Abram2) v duba aneb v dehte, gehozto korzenye geſſcze znati. A to drzewo [23b 1] Jozefus wlaſtnym menem nazwal a rzka: bidlil Abram2) w gywy,* gefîto giei45) diegi agigi neb aripſi; A tu46) gemu ſlibi boh, ze wfficzknu47) zemy okolny na cztirzi ſtrany ſwieta gemu a geho 30 plemenu da. *ten ſtrom aneb48) to drzewo, Jakoz die Jeronym,49) az do czaſu50) Theodofie cziefarzie51) tralo geſt,52) a z onoho geſt toto, geſſto nynye geſt. a aczkoli geſt ſucho a uſchlo,53) wſſak geſt lekarſke,51) neb ktozkoli ſ ſobu55) nyeczczo ho noſi, dobitczie geho ſie nykdi'6) nezale. 1) K. O wchodu. 2) Š. Abrahama. 3) sch. v K. 4) K. Ifta. s) K. w tey zemi- 6) K. Egiptſkich. 7) K. ge ženu. 8) K. pharaona krale. 3) K. powiedicchu mu- 10) K. k niemu. 11) K. ay tot. 12) K. gdy ſ nie. 13) K. przywedly kamž gt chtiel; Š. prowedli. 14) Š. nebt. 15) sch. v K. 16) K. dobytku a pak. 17) K. poczet mier- neho. 18) ta dvě sl. sch. v K. 19) K. napfano. 20) K. to bylo. 21) sch. v K. Š. 22) K. pak to napfanic. 23) K. ftan ſwoy byl. 21) sch. v K. 25) sch. v K. 26) K. ſe mezy febu. 27) K. tehda. 28) K. fwogie y vzrzy. 29) K. w ticch. 30) K. k udoly. 31) K. od Ebron. 32) K. vczyni tu. 33) K. karytarbe. 31) K. gfu. 33) Š. mito. 35) K. Jacob. 37) Š. s ſwymi; K. a gich ženy; násl. sl. sch. v K. 38) K. Ale. 39) K. ne- pohrzebil. 40) a S — s fwu sch. v K. 11) K. Š. Ancl. 42) K. s Abram. 43) K. micíto (!). 44) K. bydlel. 45) K. gi. 46) Š. tomu (!). 47) K. wſfeczku. 18) K. a nebo. 49) K. Jeronimo. 50) K. Š. czafu. 31) K. Theodofia tiefarze. 52) Š. trwalo. 3) K. fuche a vſchle. 51) K. Š. lekarzſke. 55) K. Š. sſebu. 36) K. Š. nikdy fic.
62 Genesis. I weczie, bi bila geho ſeſtra, abi gie iako ſwobodne pozywali. I wziechu mu zenu7) welmy kraſnu do domu faraona,8) a Abrama2) pozywali ſu dobrzie pro ny. a boh zadoſt kralowu ſtawy neduhem a hlukem praczi. a kdiz 5 za kralowo zdrawie obietowachu knyezie, powiediechu,9) ze pro hnyew bozi to ſie ſtalo, ze zenye putnykowie chtiel naſile vczynyti. I zawola farao Abrama2) y weczie gemu:10) procz ſy nam [23a 2] neukazal, bi twa (Gen. 12.) zena bila? Ay,1) manzelka twa, wezmy gi a gdi.12) I przikaza kral mu- zom, abi gei dowedli a prowodili,13) neb14) geft bil welmy bohat w zlatto 10 I w ſtrziebro, w pacholki I na diewkach I w15) dobitku.16) Ariſmetricam t artem, tocziff poczetmyernel7) myftrowftwie, a Aftrologiam, tocziff hwie- zdarſtwie ti miſtrowſtwie18) Egipſkym napſany19) dal, gefſto gym drzyewe bilo20) neznamo, a21) ot nych potom22) k Rzekom przigide. I wrati ſie Abram2) k tomu myeſtu, geſſto bil ſtan ſwoy23) vſtawil, mezi betel a mezi 15 hay, I rozdieli zemy s Lotem,24) ſwe zeny bratrem. a kdiz paſtuchi gich-5) mezi ſobu fie-6) wadiechu pro paftwifſcze, Abram2) da wolenye Lotowy. tu27) Lot zdwyh oczi ſwe, vzrzie28) kray Jordanſki hodny ſobie, y bidlil tu w29) myeſteczkach Sodomſkich. Ale Abram2) bra ſie k udolu3°) mambre bliz Ebron,31) I bidlil tu, a vczyny32) oltarz bohu. Ebron geft myefto, 20 gemuz take kariatarbe33) diegi, tocziſſ myeſto cztirz patriarch, neb Arbe to geft34) cztirzi, a kariot to geft myeſto,35) a tu geſt pohrzeben Adam nay- wietſfi a Abram2) a Ifaac a Jakub36) ſwymy37) zenamy ne ſwymy, to- cziff38) Jacub nepohrzebl39) tu Rachele, gedno Liam, a S ſwymy, toczif kazdi s ſwu.40) A pak mambre, Ariell1) a Efſcol bratrzie biechu, I ſprzie- 25 znychu fie f Abrem,42) a ot prworozeneho z nych dachu tomu myeftu43) gmeno. I bidlil44) tu Abram2) v duba aneb v dehte, gehozto korzenye geſſcze znati. A to drzewo [23b 1] Jozefus wlaſtnym menem nazwal a rzka: bidlil Abram2) w gywy,* gefîto giei45) diegi agigi neb aripſi; A tu46) gemu ſlibi boh, ze wfficzknu47) zemy okolny na cztirzi ſtrany ſwieta gemu a geho 30 plemenu da. *ten ſtrom aneb48) to drzewo, Jakoz die Jeronym,49) az do czaſu50) Theodofie cziefarzie51) tralo geſt,52) a z onoho geſt toto, geſſto nynye geſt. a aczkoli geſt ſucho a uſchlo,53) wſſak geſt lekarſke,51) neb ktozkoli ſ ſobu55) nyeczczo ho noſi, dobitczie geho ſie nykdi'6) nezale. 1) K. O wchodu. 2) Š. Abrahama. 3) sch. v K. 4) K. Ifta. s) K. w tey zemi- 6) K. Egiptſkich. 7) K. ge ženu. 8) K. pharaona krale. 3) K. powiedicchu mu- 10) K. k niemu. 11) K. ay tot. 12) K. gdy ſ nie. 13) K. przywedly kamž gt chtiel; Š. prowedli. 14) Š. nebt. 15) sch. v K. 16) K. dobytku a pak. 17) K. poczet mier- neho. 18) ta dvě sl. sch. v K. 19) K. napfano. 20) K. to bylo. 21) sch. v K. Š. 22) K. pak to napfanic. 23) K. ftan ſwoy byl. 21) sch. v K. 25) sch. v K. 26) K. ſe mezy febu. 27) K. tehda. 28) K. fwogie y vzrzy. 29) K. w ticch. 30) K. k udoly. 31) K. od Ebron. 32) K. vczyni tu. 33) K. karytarbe. 31) K. gfu. 33) Š. mito. 35) K. Jacob. 37) Š. s ſwymi; K. a gich ženy; násl. sl. sch. v K. 38) K. Ale. 39) K. ne- pohrzebil. 40) a S — s fwu sch. v K. 11) K. Š. Ancl. 42) K. s Abram. 43) K. micíto (!). 44) K. bydlel. 45) K. gi. 46) Š. tomu (!). 47) K. wſfeczku. 18) K. a nebo. 49) K. Jeronimo. 50) K. Š. czafu. 31) K. Theodofia tiefarze. 52) Š. trwalo. 3) K. fuche a vſchle. 51) K. Š. lekarzſke. 55) K. Š. sſebu. 36) K. Š. nikdy fic.
Strana 63
Genesis. 63 O1) wityezſtwy Abrama2) a o potkany Melchiſedech3) [ Kap. XLVI. 20 35 Ta ſie w tom czaſu, ze Amrafel, kral Babilonſki, Sennaar etc. Giz4) [Gen. 14./ tak welmy biefſe wznykla zadoſt panowanye, ze kazde myeſto giz krale ſweho myegiefſe,5) a z tiech nyekterzi wietſſym kralom ſluziechu; pak w tu dobu wſſiczknys) biechu krali Afirſkemu poddany. Pak piet myeſt 5 Sodomſkich, tocziff Sodoma, Gomorra,7) adama, Sebois,8) Bala neb fegor,9) piet kralow myegiechu. ti bil1o) ſobie potlaczil1) Codorlaomor, kral Ela- mytſki, i12) bil gie ſwymy vrocznyki vczynyl, A13) giz dwanaft14) let ſluzili mu dany, a trzetiehonadíteho15) leta nechtiechu16) mu dany dati. A proto cztwrtehonadſteho17) leta Codorlaomor1s) przigem k ſobie trzi krale Ba- 10 bilonſke,13) krale pontſkeho a gednoho krale pohanſkeho, ſebraw woiſko,20) y ſgiedechu ſie w udol leſny, w nyemzto biechu ſtudnyczie lepkoſti, geff- [23b 2]to potom bozym hnyewem bichu obraczeny w morze mrtwe, i poplenychu wſſeczka myefta okolnye. I wigidechu21) tiech piet kralow Sodomſkich na pole,22) abi bogewali23) proti cztirzem,24) i poſtupichu za- 15 fie, A mnozi z nych zbiti bichu, a kteriz biechu25) oſtali, ti k horam bie- ziechu vtiekagiczie. a ti witiezi28) weſſken ftatek gich a wyeznye mnohe29) pricz wedechu, a take lota a geho ſtatek.30) tu pak geden, geſſto bil vſſel, powiedie to Abramowy2) zidowy, nebo przefpotocznemu, tak rzeczenemn. neb przies Eufraten biefle prziffel.31) tu pak Abram2) ſebra a przieczite Trzi ſta a oſmnaît32) ſtatecznych panoſſi, a trzi bratri drzewerzeczene, Mambre, Ariel a Eſcol,33) y ſtiha gie az do dan, a to geſt gedna ſtudnyczie z ſtudnycz Jordanſkich, a ot te34) ſtudnyczie myeſto rzeczeno35) geft36) dan, geffto mu nynye diegi paweas;37) a druhei38) ſtudnyczi rziekagi Jor, a ti39) ſloziecze w hromadu bude40) Jordan. I rziti ſie na nye w noczi,41) 25 rozdielyw towarziffeiz) we trzi zaſtupi, I zhubi43) ti,44) kterziz ſpali,45) a bdiczie pro opitie nemohli46) boyowati, y vtiekachu, kam kto moha. I hony47) gie az do hoba, geſîto na lewo k damafſku48) I przywede zafie Lota y zeny y lid y18) wefſken ftatek49) gich. I wigiede50) mu v potku51) kral Sodomſki k tomu myeſtu, gefſto ſlowe vdol kralow, na czieſtie Solyme 30 myefta neb Salem, to geft52) potom rzeczeno53) Jeruzalem. tu pak Melchi- ſedech, kral Salem, obietowa mu chleb a wyno. a to iako wikladagie Jozefus die: [24a 1] podawal Melchifedech woiſku dari* a mnohe zbitecz- noſti wieczi potrzebnych ſpolkem wydawaffe, a54) nad gedenym po- chwali boha, ze Abramowi2) poddal geſt neprzately. Nebo biefſe knyez boha naywyſſieho. Tu Abram2) gemu deſatek da ze wſſie korziſti. to ſie prwe55) o defatku danye czte, ale prwotyny56) ot Abele.57) I weczie gemu58) kral Sodomſki: day my lidi, a gyne wezmy ſobie.59) I nechtiel Abram2) nycz naymenſſieho ſobie wzieti, kromye czo ſu mladenczi ſnyedli, A60) dielu trzi bratri, gefíto ſ nym przigeli ſu. Toho Melchife- decha zide prawie, bi to bil Sem, syn Noe, a ze geft bil zyw az do Hfaaca. a wſſiczkny prworozenczi ot Noe az do Aarons1) knyezie fu bili,62) A ti w quafiech 3) a w obietowany lid zehnachu a myegiechu prworozene, o nychzto potom bude praweno. Ciuitates Sodomo4. Decime no p'o. 40
Genesis. 63 O1) wityezſtwy Abrama2) a o potkany Melchiſedech3) [ Kap. XLVI. 20 35 Ta ſie w tom czaſu, ze Amrafel, kral Babilonſki, Sennaar etc. Giz4) [Gen. 14./ tak welmy biefſe wznykla zadoſt panowanye, ze kazde myeſto giz krale ſweho myegiefſe,5) a z tiech nyekterzi wietſſym kralom ſluziechu; pak w tu dobu wſſiczknys) biechu krali Afirſkemu poddany. Pak piet myeſt 5 Sodomſkich, tocziff Sodoma, Gomorra,7) adama, Sebois,8) Bala neb fegor,9) piet kralow myegiechu. ti bil1o) ſobie potlaczil1) Codorlaomor, kral Ela- mytſki, i12) bil gie ſwymy vrocznyki vczynyl, A13) giz dwanaft14) let ſluzili mu dany, a trzetiehonadíteho15) leta nechtiechu16) mu dany dati. A proto cztwrtehonadſteho17) leta Codorlaomor1s) przigem k ſobie trzi krale Ba- 10 bilonſke,13) krale pontſkeho a gednoho krale pohanſkeho, ſebraw woiſko,20) y ſgiedechu ſie w udol leſny, w nyemzto biechu ſtudnyczie lepkoſti, geff- [23b 2]to potom bozym hnyewem bichu obraczeny w morze mrtwe, i poplenychu wſſeczka myefta okolnye. I wigidechu21) tiech piet kralow Sodomſkich na pole,22) abi bogewali23) proti cztirzem,24) i poſtupichu za- 15 fie, A mnozi z nych zbiti bichu, a kteriz biechu25) oſtali, ti k horam bie- ziechu vtiekagiczie. a ti witiezi28) weſſken ftatek gich a wyeznye mnohe29) pricz wedechu, a take lota a geho ſtatek.30) tu pak geden, geſſto bil vſſel, powiedie to Abramowy2) zidowy, nebo przefpotocznemu, tak rzeczenemn. neb przies Eufraten biefle prziffel.31) tu pak Abram2) ſebra a przieczite Trzi ſta a oſmnaît32) ſtatecznych panoſſi, a trzi bratri drzewerzeczene, Mambre, Ariel a Eſcol,33) y ſtiha gie az do dan, a to geſt gedna ſtudnyczie z ſtudnycz Jordanſkich, a ot te34) ſtudnyczie myeſto rzeczeno35) geft36) dan, geffto mu nynye diegi paweas;37) a druhei38) ſtudnyczi rziekagi Jor, a ti39) ſloziecze w hromadu bude40) Jordan. I rziti ſie na nye w noczi,41) 25 rozdielyw towarziffeiz) we trzi zaſtupi, I zhubi43) ti,44) kterziz ſpali,45) a bdiczie pro opitie nemohli46) boyowati, y vtiekachu, kam kto moha. I hony47) gie az do hoba, geſîto na lewo k damafſku48) I przywede zafie Lota y zeny y lid y18) wefſken ftatek49) gich. I wigiede50) mu v potku51) kral Sodomſki k tomu myeſtu, gefſto ſlowe vdol kralow, na czieſtie Solyme 30 myefta neb Salem, to geft52) potom rzeczeno53) Jeruzalem. tu pak Melchi- ſedech, kral Salem, obietowa mu chleb a wyno. a to iako wikladagie Jozefus die: [24a 1] podawal Melchifedech woiſku dari* a mnohe zbitecz- noſti wieczi potrzebnych ſpolkem wydawaffe, a54) nad gedenym po- chwali boha, ze Abramowi2) poddal geſt neprzately. Nebo biefſe knyez boha naywyſſieho. Tu Abram2) gemu deſatek da ze wſſie korziſti. to ſie prwe55) o defatku danye czte, ale prwotyny56) ot Abele.57) I weczie gemu58) kral Sodomſki: day my lidi, a gyne wezmy ſobie.59) I nechtiel Abram2) nycz naymenſſieho ſobie wzieti, kromye czo ſu mladenczi ſnyedli, A60) dielu trzi bratri, gefíto ſ nym przigeli ſu. Toho Melchife- decha zide prawie, bi to bil Sem, syn Noe, a ze geft bil zyw az do Hfaaca. a wſſiczkny prworozenczi ot Noe az do Aarons1) knyezie fu bili,62) A ti w quafiech 3) a w obietowany lid zehnachu a myegiechu prworozene, o nychzto potom bude praweno. Ciuitates Sodomo4. Decime no p'o. 40
Strana 64
64 Genesis. przielifſnye ptati hruba wiecz geft, a64) owſſem wzhrdati vkrutna wiecz geft.65) Xenya fu male darky.66) 45 No Incidencia.67) .. v Jozefus na konczi tiechto68) knych pamatuge a rzka: Melchiſedech, z kanaanſkich naymocznyeiſſy, ten iazikem otczowſkym ſprawedlny69) kral nazwan geft; ten prwny bohu obiet70) geft wzdal a chram vdielal a myefto, gemuz"1) Jeruzalem prziewzdie.72) a tomu drziewe Solyma diechu,73) potom, 74) kdiz kananeyſke75) wihnachu, prwi z78) zidow leobyus77) 5 w nyem kralowal. ſwati Pawel apofftol die: ten Melchifedech bez otczie y bez materzie bil, proto piſmo pokolenye geho78) newiprawuge,79) a proto y tuto [24a 2] w nahle geſt vweden v potku80) Abramowu, zafie fie wra- tilemu ot pobitie neprzatel, a to81) any drziewe any potom geho gmye82) geft pfano. ale prawie zide, ze geft myel otczie y materz, ot nychzto 10 gmye ſwe przigal geft; neb drziewe, nezli ſie geſt narodil, otecz geho Melchi vmrziel bil,83) a kdiz ſie narodil, matka geho Sedech take hned vmrzie;84) a proto po Otczi a po materzi mrtwich Melchiſedech nazwan bil.85) a proto apofîtol die, bi bil bez otczie y bez matki. ten, iakoz Rzeczi86) diegi, bil geft czlowiek cananeiſki,87) kral myefta8s) Salem a knyez; ten89) 15 kdiz ſie geſt narodil, Abram2) bil Trzi ſet90) a ſedmydczat91) letech 92) 1) Š. Tuto O. 2) K. Abramowu; Š. Abrahama. 3) K. s Melchyfedem kralem. 4i K. Ten czas giž. 5) krale fwe° giž miegiee. 6) K. wſychni. 7) K. a Gomora. s) K. Š. Sobois. 3) K. Sogor ta mieſta. 10) K. pak ty krale byl. 11) K. podtlaczyl. 12) K. a. 13) K. A když. 14) K. dwanafte, let sch. v K.15) K. Š. trzynadíteho. 16) K. nechtiely. 17) Š. cztrnadfte°; K. czrtnadfte° (!). 1s) K. Codorlamor. 19) K. spr. Babilonſke°. a. 29) K to woyſko. 21) C. nadeps.; K. Š. wygedechu. 23) K. na pole Sodomíkych. 23) K. Š. boyowali. 21) K. cztyrzom. A když ſe w hromadu fraziechu tehdy oni cztyrze prze- moziechu tiechto piet. 25) K. byli biechu. 26) K. tyto witiezy; Š. a ti wiezie (!). 29) K. gich ftatek a mnoho wieznow. 31) a—ftatek sch. v K. 31) K. Š. przeffel. 32) K. a przy- tycze (!) s fta ofmnadcz. 33) K. Š. Effkol. 31) K. tey. 33) K. rzeczene. 34) Š. rzeczeno geft miefto. 37) K. Pawes. 38) Š. druhe. 39) K. a tic dwie gmene. 13) K. v bude. 41) K. Abram w noczy. 42) K. rozdieliwſſe ſwe towarzyſtwo. 13) Š. y zbichu. 41) K. ty wſſeczky 45) K. gſu ſpaly. 15) K. a ti kteryž gſu neſpaly pro opilſtwie nemohli gſu. 17) K. honil. 48) K. (přid.) leży. 49) K. s ítatkem. 30) K. wygide. 51) K. v pootku. 52) K. neb falem. 33) K. gt rzeczeno. 54) K. Tehdy. 55) K. a to ſe nayprwe. 56) K. prwotni (!). 57) K. gfu od Abele pofíly. 5 ) K. mu. 39) K. ſobie wezmi. 60) K. a kromie. 61) K. Aroon. 62) Š. tu fu byli. K. byli gſu żywi. 63) K. w kwaſych; a w sch. 61) sch. v K. 63) K. gt ze neprzytel neprzytely ty dary dal. 66) xenia — darky sch. v K. 97) Znamenay napady. 68) K tiech. 69) K. ſprawedliwy, 70) K. obiet bohu. "1) K. Chram a mieſto vdielal genž. 72) K. mu, przewzdie. 73) K. gdiechu (!). 71) K. pak. 75) Canaanſke. 76) K. s. 77) K. lebius. 78) K. ge° pokolenie. 73) ne podeps. 80) K. v potoku (1r. 81) ta dvě sl. sch. v K. 82) K. to geho gmeno. 83) K. gt. 81) K. ynhed take vmrzela. 83) K. gt. 86) K. rzekowe. 87) K. Canaaníky. 88) K. micíta toho. 89) K. ten aaron. 33) K. tehdy byl gt we trzech ftech. 91) K. w fedmdefath. 92) K. letech w ſtarzy.
64 Genesis. przielifſnye ptati hruba wiecz geft, a64) owſſem wzhrdati vkrutna wiecz geft.65) Xenya fu male darky.66) 45 No Incidencia.67) .. v Jozefus na konczi tiechto68) knych pamatuge a rzka: Melchiſedech, z kanaanſkich naymocznyeiſſy, ten iazikem otczowſkym ſprawedlny69) kral nazwan geft; ten prwny bohu obiet70) geft wzdal a chram vdielal a myefto, gemuz"1) Jeruzalem prziewzdie.72) a tomu drziewe Solyma diechu,73) potom, 74) kdiz kananeyſke75) wihnachu, prwi z78) zidow leobyus77) 5 w nyem kralowal. ſwati Pawel apofftol die: ten Melchifedech bez otczie y bez materzie bil, proto piſmo pokolenye geho78) newiprawuge,79) a proto y tuto [24a 2] w nahle geſt vweden v potku80) Abramowu, zafie fie wra- tilemu ot pobitie neprzatel, a to81) any drziewe any potom geho gmye82) geft pfano. ale prawie zide, ze geft myel otczie y materz, ot nychzto 10 gmye ſwe przigal geft; neb drziewe, nezli ſie geſt narodil, otecz geho Melchi vmrziel bil,83) a kdiz ſie narodil, matka geho Sedech take hned vmrzie;84) a proto po Otczi a po materzi mrtwich Melchiſedech nazwan bil.85) a proto apofîtol die, bi bil bez otczie y bez matki. ten, iakoz Rzeczi86) diegi, bil geft czlowiek cananeiſki,87) kral myefta8s) Salem a knyez; ten89) 15 kdiz ſie geſt narodil, Abram2) bil Trzi ſet90) a ſedmydczat91) letech 92) 1) Š. Tuto O. 2) K. Abramowu; Š. Abrahama. 3) K. s Melchyfedem kralem. 4i K. Ten czas giž. 5) krale fwe° giž miegiee. 6) K. wſychni. 7) K. a Gomora. s) K. Š. Sobois. 3) K. Sogor ta mieſta. 10) K. pak ty krale byl. 11) K. podtlaczyl. 12) K. a. 13) K. A když. 14) K. dwanafte, let sch. v K.15) K. Š. trzynadíteho. 16) K. nechtiely. 17) Š. cztrnadfte°; K. czrtnadfte° (!). 1s) K. Codorlamor. 19) K. spr. Babilonſke°. a. 29) K to woyſko. 21) C. nadeps.; K. Š. wygedechu. 23) K. na pole Sodomíkych. 23) K. Š. boyowali. 21) K. cztyrzom. A když ſe w hromadu fraziechu tehdy oni cztyrze prze- moziechu tiechto piet. 25) K. byli biechu. 26) K. tyto witiezy; Š. a ti wiezie (!). 29) K. gich ftatek a mnoho wieznow. 31) a—ftatek sch. v K. 31) K. Š. przeffel. 32) K. a przy- tycze (!) s fta ofmnadcz. 33) K. Š. Effkol. 31) K. tey. 33) K. rzeczene. 34) Š. rzeczeno geft miefto. 37) K. Pawes. 38) Š. druhe. 39) K. a tic dwie gmene. 13) K. v bude. 41) K. Abram w noczy. 42) K. rozdieliwſſe ſwe towarzyſtwo. 13) Š. y zbichu. 41) K. ty wſſeczky 45) K. gſu ſpaly. 15) K. a ti kteryž gſu neſpaly pro opilſtwie nemohli gſu. 17) K. honil. 48) K. (přid.) leży. 49) K. s ítatkem. 30) K. wygide. 51) K. v pootku. 52) K. neb falem. 33) K. gt rzeczeno. 54) K. Tehdy. 55) K. a to ſe nayprwe. 56) K. prwotni (!). 57) K. gfu od Abele pofíly. 5 ) K. mu. 39) K. ſobie wezmi. 60) K. a kromie. 61) K. Aroon. 62) Š. tu fu byli. K. byli gſu żywi. 63) K. w kwaſych; a w sch. 61) sch. v K. 63) K. gt ze neprzytel neprzytely ty dary dal. 66) xenia — darky sch. v K. 97) Znamenay napady. 68) K tiech. 69) K. ſprawedliwy, 70) K. obiet bohu. "1) K. Chram a mieſto vdielal genž. 72) K. mu, przewzdie. 73) K. gdiechu (!). 71) K. pak. 75) Canaanſke. 76) K. s. 77) K. lebius. 78) K. ge° pokolenie. 73) ne podeps. 80) K. v potoku (1r. 81) ta dvě sl. sch. v K. 82) K. to geho gmeno. 83) K. gt. 81) K. ynhed take vmrzela. 83) K. gt. 86) K. rzekowe. 87) K. Canaaníky. 88) K. micíta toho. 89) K. ten aaron. 33) K. tehdy byl gt we trzech ftech. 91) K. w fedmdefath. 92) K. letech w ſtarzy.
Strana 65
Genesis. 65 O pocziatku myloſtyweho leta. [Kap. XLVII.) 5 10 T toho witiezîtwie prawie, ze myloſtywe leto tu poczatek1) wzalo pro to propufſczenye wieznow. neb Jobel to geft otpufſczenye2) neb po- czatek, ottud Jubileus, otpuftyczi neb3) poczynagiczi, a4) proto vſta- weno geft paddefate leto, neb geft w tu dobu bil,5) iakoz prawie nyekterzi, paddeſat let. Aneb6) ze w tu dobu bilo paddeſate leto, iakozto7) boh mluwil na czieftie s Abrem,8) aneb tehdi bilo paddefat let, kdi geft wiffel z tamar; anebo Abram9) bil doſpiely w hwiezdach, w nychzto take ſordaſtra ku- zedlneho10) vmyenye wymyſlitele nauczi. Neb geft bil poznal, ze nepoczie- fiell) powietrzie, tocziff przieliffne horko neb przieliffna zyma, [24b 1] bywa pro pozdwyzenye neb ponyzenyella) planet az do pietidczat12) let, pak fie tepruw nawratie ku poczieſi. A czo geft wýdiel,13) ze bywa na hwyezdach, chtiel geft nafledowati na zemy, tocziff abi paddefate leto take wſfeczkny ſwary, wſſeczki14) ſſkodlywoſti w ſmluwach vczynyene abi ſie take ku pokogi zaſie nawratili w drzewny ſtaw. 1) K. poczatko (!). 2) K. opufftienie. 3) K. odpufftiegiczy nebo. 4) K. gt. a. š) neb — bil sch. v K. 6) nyekterzi — Aneb sch. v K. 7) K. kdiz gt; Š. iakož. s) K. » Abramem; Š. s Abrahamem. 9) Š. Abraham. 10) Š. kuzedleho.(!) K. tak Sodaſtra to gt kuzedlne. 11) K. nepoczne ſie (!). 11a) K. powyſſenie. 12) K. do padefat. 13) oprav. z wiediel. 14) K. wſſeczkny. O obietech Abramowich1) A o ſlybu dyedicze po ſlybeny dyeczye.2) [Kap. XLVIII.) I wieczy dokonawfſe mluwyl geſt boh k abramowyl) A rzka: Obran- czie twoy ſem ia, a otplata twa welika przieliff. I weczie Abram:1) czo my daîſ? Ja ſendu bez dieti, a damaffcus,3) ſyn Eliezer, ffafarzie meho, bude diedicz moy. Jakobi rzekl: czo my geft do ſlibenye4) zemye, kdiz nemâ (Gen. 15.) diediczie? ot toho damafíka5) prawie, bi to myeſto bilo vſtaweno y gme- nowano, tocziff opraweno, neb giz, iako6) geſt ſwrchu drziewe7) rzeczeno, bidlil tu Abram.8) I weczie boh k nyemu: Nebude to twoy,9) ale kteriz wigde1o) z zywota tweho. I wywede ho wen a weczie k nyemu: hled na Nebe a czti hwiezdi, mozeſſ-li;11) tak12) bude ſyme twe. vwierzi Abraml) 10 bohu, y pomyeneno gemu geft13) k ſprawedlnoſti. A proto ze wedchnutel4) ſlibowaſſe, otaza Abraml) znamenye, otkud bi myel wedieti,15) bi mu to mohlo biti tak, ne nezdoufanye,16) Ale z nadiegie, a bieh toho tieze. A ten obiczey welmy geft naftal zidom znamenye hledaty. I weczie boh: wezmy ſobie zaitra kra[24b 2]wu a kozu a berana, kazde trzilete, a hrdli- 15 czku a holubiczi.17) Jako bi rzekl: to my budeſí obietowati, a vkazi tobie znamenye. A on wzaw ti zwierzati,18) y rozdieli gie napoly kazde, a ſtrany proti ſobie opak polozi, ale ptakow nerozdiely. A kdiz czakafſe19) przi- kazanye bozieho, Jak20) bi myel obietowati, I fletowachu21) ptaczi na mrchu,22) a Abram1) othonowaffe23) gie. a hroza welika to24) bilo diel zna- 20 menye. I rzeczeno geſt k nyemu: wiez25) a znamenay, ze ſyemye twe bu- 5 5
Genesis. 65 O pocziatku myloſtyweho leta. [Kap. XLVII.) 5 10 T toho witiezîtwie prawie, ze myloſtywe leto tu poczatek1) wzalo pro to propufſczenye wieznow. neb Jobel to geft otpufſczenye2) neb po- czatek, ottud Jubileus, otpuftyczi neb3) poczynagiczi, a4) proto vſta- weno geft paddefate leto, neb geft w tu dobu bil,5) iakoz prawie nyekterzi, paddeſat let. Aneb6) ze w tu dobu bilo paddeſate leto, iakozto7) boh mluwil na czieftie s Abrem,8) aneb tehdi bilo paddefat let, kdi geft wiffel z tamar; anebo Abram9) bil doſpiely w hwiezdach, w nychzto take ſordaſtra ku- zedlneho10) vmyenye wymyſlitele nauczi. Neb geft bil poznal, ze nepoczie- fiell) powietrzie, tocziff przieliffne horko neb przieliffna zyma, [24b 1] bywa pro pozdwyzenye neb ponyzenyella) planet az do pietidczat12) let, pak fie tepruw nawratie ku poczieſi. A czo geft wýdiel,13) ze bywa na hwyezdach, chtiel geft nafledowati na zemy, tocziff abi paddefate leto take wſfeczkny ſwary, wſſeczki14) ſſkodlywoſti w ſmluwach vczynyene abi ſie take ku pokogi zaſie nawratili w drzewny ſtaw. 1) K. poczatko (!). 2) K. opufftienie. 3) K. odpufftiegiczy nebo. 4) K. gt. a. š) neb — bil sch. v K. 6) nyekterzi — Aneb sch. v K. 7) K. kdiz gt; Š. iakož. s) K. » Abramem; Š. s Abrahamem. 9) Š. Abraham. 10) Š. kuzedleho.(!) K. tak Sodaſtra to gt kuzedlne. 11) K. nepoczne ſie (!). 11a) K. powyſſenie. 12) K. do padefat. 13) oprav. z wiediel. 14) K. wſſeczkny. O obietech Abramowich1) A o ſlybu dyedicze po ſlybeny dyeczye.2) [Kap. XLVIII.) I wieczy dokonawfſe mluwyl geſt boh k abramowyl) A rzka: Obran- czie twoy ſem ia, a otplata twa welika przieliff. I weczie Abram:1) czo my daîſ? Ja ſendu bez dieti, a damaffcus,3) ſyn Eliezer, ffafarzie meho, bude diedicz moy. Jakobi rzekl: czo my geft do ſlibenye4) zemye, kdiz nemâ (Gen. 15.) diediczie? ot toho damafíka5) prawie, bi to myeſto bilo vſtaweno y gme- nowano, tocziff opraweno, neb giz, iako6) geſt ſwrchu drziewe7) rzeczeno, bidlil tu Abram.8) I weczie boh k nyemu: Nebude to twoy,9) ale kteriz wigde1o) z zywota tweho. I wywede ho wen a weczie k nyemu: hled na Nebe a czti hwiezdi, mozeſſ-li;11) tak12) bude ſyme twe. vwierzi Abraml) 10 bohu, y pomyeneno gemu geft13) k ſprawedlnoſti. A proto ze wedchnutel4) ſlibowaſſe, otaza Abraml) znamenye, otkud bi myel wedieti,15) bi mu to mohlo biti tak, ne nezdoufanye,16) Ale z nadiegie, a bieh toho tieze. A ten obiczey welmy geft naftal zidom znamenye hledaty. I weczie boh: wezmy ſobie zaitra kra[24b 2]wu a kozu a berana, kazde trzilete, a hrdli- 15 czku a holubiczi.17) Jako bi rzekl: to my budeſí obietowati, a vkazi tobie znamenye. A on wzaw ti zwierzati,18) y rozdieli gie napoly kazde, a ſtrany proti ſobie opak polozi, ale ptakow nerozdiely. A kdiz czakafſe19) przi- kazanye bozieho, Jak20) bi myel obietowati, I fletowachu21) ptaczi na mrchu,22) a Abram1) othonowaffe23) gie. a hroza welika to24) bilo diel zna- 20 menye. I rzeczeno geſt k nyemu: wiez25) a znamenay, ze ſyemye twe bu- 5 5
Strana 66
66 Genesis. duczie bude potowati26) w zemy neſwei,27) a czizozemczi podtlaczie gie w ſluzbu, a tiſknuti gie budu cztirzi ſta let. ale ti prwe poydef k otczom ſwym, Ale kdiz ſie cztwrti narod nawrati ſem, iakobi rzekl: neczekay, bi ty28) myel nynye kralowati w teito zemy a twei29) fiemye po tobie, neb kdiz ti prwe vmrzeff, po30) cztirzech Stech letech naplnen bude ſlib moy. 25 anyz ſie ma rozumyeti, bi tolik let ſluzili31) w Egiptie, ale to cziſlo na- plnylo fie geft w tom obtiezeny a muczeny. Ifidorus32) ot toho czaſu po- czita, kdiz ſie ſlib tento dal, Ale Auguftyn33) poczita ot narozenye Iaa- kowa, neb geſt rzeczeno: fyemye twe.34) A ot leta narozenye Ifaaka az do leta wiſtupenye z Egipta poczita cztirzi Sta a piet let. ale piſmo za- 30 mlezuge piet let, a czte35) piſmo takto: fiemye twe putowati bude36) cztirzi fta let; lecz w zemy kanaanſkey,37) lecz w Egiptie putowalo geſt, az podle ſlibu bozieho diediczſtwo myely. ale to38) mezi to wlozene:39) poddadie gie ſluzbie a mucziti budu,40) [25a 1] neprzichilugi ke cztirziem41) ſtom letem.42) A to, gefſto geft rzeczeno: w cztwrtem narodie magi ſie wratiti, 35 podle pokolenye knyezſkeho ma biti rozumyeno: Neb Lewy vrodil Chaat, a on vrodil Amram, A ten Aaron, a on Eleazara, a ten s Aaronem wiftu- pil43) geſt. Anyz44) rziekay:45) cztirzi narodi w oſobi, tocziff perſony, ale ſwe buduczie, abi tu tolik bilo rodow, kolikrat ſie czte: vrodil. A to, gefíto gyne piímo ma: pateho rodu, tomu podle kraloweho rodu46) rozumyeti 40 mame. neb Judas vrodil fares, A on vrodil Efrom, a ten vrodil Aram, a ten amynadab, a ten Naafon, ten47) f otczem wiftupil geft. I vczyny fie mrakota, a48) ukaza ſie oben peczi,49) gda mezi ti rozdielenye,50) i ſpali to.51) ai, tot znamenye; A mezie52) zemye ſlibene vkaza mu boh ot potoka Corula, rzieki Egiptíke,53) az51) do Eufraten, a lidy geho menowal. 45 1) Š. Abrahamowych. 2) po — dyeczye sch. v Š.,; K. po diediczy. 3) K. Ada- maſcus. 4) Š. K. flibene (spr.). 5) K. od damafíka toho. 6) K. yakož. 7) K. drzewe ſwrchu. s) K. bydlil Abram w tom mieſtie. 9) K. twoy diedicz. 10) K. kterzyż wygdu. 11) Š. mozieffli. 12) K. neb tak. 13) K. gt gev. 14) K. wedchnutie. 15) K. miel by wi- dieti. 16) K. tak nezdovffanye. 17) K. holubiczku. 18) K. ta zwierzata. 19) K. cze- kaffe. 20) K. kterak. 21) K. ſletowachu ſe. 22) K. na ta howada. 23) K. odhoniowaſſe. 24) K. welika pogide ho a to. 25) K. wiz. 26) K. putowati; v Š. nadeps.: vſylowati. 27) K. ale ne w fwietie; Š. neſwe. 28) K. tu. 29) K. Š. twe (spr.). 30) K. tehdy po. 31) K. ſlużyl. 32) K. Iiodorus. 33) K. Auguftinus. 34) K. twe etc. 35) K. czte ſe. 36) sch. v Š. 37) K. Chanaaníkey; Š. kanaaníke. 38) sch. v K. 39) K. wloženie. 40) K. budu to. 41) K. Š. ke cztyrzom. 42) K. letom. 43) K. wſtupil. 44) K. ani. 45) Š. cze- kay (!). 46) tomu — rodu sch. v K. Š. kraleweho. 47) K. ten pak. 48) K. y. 49) K. w peczy. 50) K. rozdielene. 51) K. to totiz gefíto mu kaza obietowati. 52) Š. mezi; K. meze. 53) Š. Egipſke. 54) sch. v K. (Kap. XLIX.] O zahnany Agarl) a o narozeny Iſmaele.2) A Proto Saray3) nemyeffe4) dieti, I weczie Abramowy:5) Ay, za- tworzil mye pan boh, abich nerodila. prizítup k diewczie meys) Agar, [Gen. 16.] za7) bi ſnad przigal ot nye ſyny. a kdiz giei powoly k probie8) gegye, I przi- ſtupi k nyey.9) a ta, iakz brzo poczie, hned1o) wzhrda pany ſwu, a Abram5)
66 Genesis. duczie bude potowati26) w zemy neſwei,27) a czizozemczi podtlaczie gie w ſluzbu, a tiſknuti gie budu cztirzi ſta let. ale ti prwe poydef k otczom ſwym, Ale kdiz ſie cztwrti narod nawrati ſem, iakobi rzekl: neczekay, bi ty28) myel nynye kralowati w teito zemy a twei29) fiemye po tobie, neb kdiz ti prwe vmrzeff, po30) cztirzech Stech letech naplnen bude ſlib moy. 25 anyz ſie ma rozumyeti, bi tolik let ſluzili31) w Egiptie, ale to cziſlo na- plnylo fie geft w tom obtiezeny a muczeny. Ifidorus32) ot toho czaſu po- czita, kdiz ſie ſlib tento dal, Ale Auguftyn33) poczita ot narozenye Iaa- kowa, neb geſt rzeczeno: fyemye twe.34) A ot leta narozenye Ifaaka az do leta wiſtupenye z Egipta poczita cztirzi Sta a piet let. ale piſmo za- 30 mlezuge piet let, a czte35) piſmo takto: fiemye twe putowati bude36) cztirzi fta let; lecz w zemy kanaanſkey,37) lecz w Egiptie putowalo geſt, az podle ſlibu bozieho diediczſtwo myely. ale to38) mezi to wlozene:39) poddadie gie ſluzbie a mucziti budu,40) [25a 1] neprzichilugi ke cztirziem41) ſtom letem.42) A to, gefſto geft rzeczeno: w cztwrtem narodie magi ſie wratiti, 35 podle pokolenye knyezſkeho ma biti rozumyeno: Neb Lewy vrodil Chaat, a on vrodil Amram, A ten Aaron, a on Eleazara, a ten s Aaronem wiftu- pil43) geſt. Anyz44) rziekay:45) cztirzi narodi w oſobi, tocziff perſony, ale ſwe buduczie, abi tu tolik bilo rodow, kolikrat ſie czte: vrodil. A to, gefíto gyne piímo ma: pateho rodu, tomu podle kraloweho rodu46) rozumyeti 40 mame. neb Judas vrodil fares, A on vrodil Efrom, a ten vrodil Aram, a ten amynadab, a ten Naafon, ten47) f otczem wiftupil geft. I vczyny fie mrakota, a48) ukaza ſie oben peczi,49) gda mezi ti rozdielenye,50) i ſpali to.51) ai, tot znamenye; A mezie52) zemye ſlibene vkaza mu boh ot potoka Corula, rzieki Egiptíke,53) az51) do Eufraten, a lidy geho menowal. 45 1) Š. Abrahamowych. 2) po — dyeczye sch. v Š.,; K. po diediczy. 3) K. Ada- maſcus. 4) Š. K. flibene (spr.). 5) K. od damafíka toho. 6) K. yakož. 7) K. drzewe ſwrchu. s) K. bydlil Abram w tom mieſtie. 9) K. twoy diedicz. 10) K. kterzyż wygdu. 11) Š. mozieffli. 12) K. neb tak. 13) K. gt gev. 14) K. wedchnutie. 15) K. miel by wi- dieti. 16) K. tak nezdovffanye. 17) K. holubiczku. 18) K. ta zwierzata. 19) K. cze- kaffe. 20) K. kterak. 21) K. ſletowachu ſe. 22) K. na ta howada. 23) K. odhoniowaſſe. 24) K. welika pogide ho a to. 25) K. wiz. 26) K. putowati; v Š. nadeps.: vſylowati. 27) K. ale ne w fwietie; Š. neſwe. 28) K. tu. 29) K. Š. twe (spr.). 30) K. tehdy po. 31) K. ſlużyl. 32) K. Iiodorus. 33) K. Auguftinus. 34) K. twe etc. 35) K. czte ſe. 36) sch. v Š. 37) K. Chanaaníkey; Š. kanaaníke. 38) sch. v K. 39) K. wloženie. 40) K. budu to. 41) K. Š. ke cztyrzom. 42) K. letom. 43) K. wſtupil. 44) K. ani. 45) Š. cze- kay (!). 46) tomu — rodu sch. v K. Š. kraleweho. 47) K. ten pak. 48) K. y. 49) K. w peczy. 50) K. rozdielene. 51) K. to totiz gefíto mu kaza obietowati. 52) Š. mezi; K. meze. 53) Š. Egipſke. 54) sch. v K. (Kap. XLIX.] O zahnany Agarl) a o narozeny Iſmaele.2) A Proto Saray3) nemyeffe4) dieti, I weczie Abramowy:5) Ay, za- tworzil mye pan boh, abich nerodila. prizítup k diewczie meys) Agar, [Gen. 16.] za7) bi ſnad przigal ot nye ſyny. a kdiz giei powoly k probie8) gegye, I przi- ſtupi k nyey.9) a ta, iakz brzo poczie, hned1o) wzhrda pany ſwu, a Abram5)
Strana 67
Genesis. 67 5 czynyefſe ſie tobo newieda. I weczie Saray:3) zle a neprawie czynyfſ proti mnye; fudl1) pan boh mezi mnu a tobu.12) Abram5) gieil3) weczie:14) Ay, diewka twa w twu ruku geft, pozyway gie, iakozt15) ſie tobie libi. A kdiz Saray3) bi a trefkta16) Agar, dyewku ſwu, tehdi ona [25a 2] vtecze, chtieczil7) ſie wratiti do wlaſti ſwe; neb biefſe z egipta, tu gy Andiells) 10 naleze, kdiz ziznyefſe a czieſti newiedieſſe, ana ſie ſama tula podle ſtud- nyczie, gefîto geft na czieftie na pufíczi Sur. I weczie k nyei:19) otkud deff20) a kam ſie berzefſ?21) A ona weczie: ot22) oblicziegie23) panye me Saray3) biezym. Andiel giei 4) weczie: wrat fie ku panyei25) fwey,26) a pokorz fie giey,27) neb ſi poczala, a porodifí ſyna, a przewzdiegefſ gemu Iîmael.28)* 15 tot bude vkrutny czlowiek, ruka geho proti wſfiem, a ruka wíſiech proty nyemu, a z29) kragie bratrzi30) ſwich poſtawy ſtanowifſcze ſwe; a to wſſak ne31) o nyem ſie czte, Ale o ſynu geho Czedar. wfſak32) z rodu geho33) pro- powedyeno to34) geft, neb Sarraczeny ty pohanowe,35) fedienym negifti a bludny, gymzto puſſcz na bok ſie36) przichiluge, ti pak lidi wibogigi,37) 20 a ote wſſech take lidi gynych wibogowany bywagi. a to geft bilo buduczie, zwlaffcze, iakoz metudius38) die, kdiz cztirzi knyezata z rodu Iſmahelowa, giezto39) ſyny vynnyczne nazywa, take ſnad pro nemudroft iakozto opile, Oreb a Zeb a Zebee a Salmana, wiſſli ſu z puſſczi [25b 1] proti ſynom Ifrahelſkym, A ti fu bili przemozeny Gedeonem a wſtrczeny v40) puſícz, [Žalm 82.) z nyez ſu bili wyfíli. a to fie neczte w genezi: tot bude czlowiek vkrutny. zid"1) tu ma fara, to wzny onager, to geſt oſel polſki; proto,42) iakoz die Methodyus, ſnad13) w Ezechieli rzeczeno geſt: ofel políky a frnek z pufíczie wffiech zwierzat wztekloft naditupie, A krotkich cziſlo zetrzieno bude ot nych. Neb to prawy44) o ſynech45) Iſmahel:46) gefícze ma biti, abi gednu 30 wiffli, a obdrzie47) kray zemye po ſedmy nedielech let, a tu pak bude na- zwan48) gich cziefta cziefta teſknoſty; neb gich otczie Iſmahele nazwal pan boh49) onagrum, to geft ofel polſki. neb w fwatich myeftech knyezi zbigi,50) a tu ſ zenamy ſpati budu, v hrobow ſwatich kralowati budu ho- wada, a to wſſe pro zloît krzeſtanſku, gefſto w tu dobu budu,51) o nychzto 35 fie die: w poflednych czafiech bude.52) lide fie famy mylugicze53) etc. /2. Tim. 3./] A tehdi ſie naplny, geſſto geſt rzeczeno Ezechielem: ſynu czlowieczi, po- wolay zwierz54) polſkich, a rad gym a rzka: ſbieraite55) ſie proto, ze weliku obiet wam obietugi, giezte maíſo filnych, a pite56) krew powyſlenych. a kdiz tEzech. 39.) mluwiefſe boh i Agar, y mynu v wichru,57) a ona vzrzie potomki bozie 40 a58) weczie: widiela ſem zadek widiczieho59) mye. I nazwa tu ſtudnyczi zyweho a wydiczieho mye,60) neb gi widiel bile1) pan boh, a ze geft bils2) take zywot dal, kdizto ziznywei3) ftudnyczy84) vkazal. a gefícze tu ſtud- nyczi Agar [25b 2] vkazugi mezi kades a barach. a ta kdiz ſie wrati,65) vrodi ſyna, y nazwa gei Ifmahelem. Abram 6) biefſe ofmdefat a ffeft let, 45 kdiz fie67) narodil Ifmahel.68) czte fie69) w zywotie ſwateho Clymenta, ze Abram70) gyneho ſyna myel ot Agar, a71) ten bil nazwan Eliefdros, ot nyehozto Perſe ti zemane wznykli ſu. 25 5 *
Genesis. 67 5 czynyefſe ſie tobo newieda. I weczie Saray:3) zle a neprawie czynyfſ proti mnye; fudl1) pan boh mezi mnu a tobu.12) Abram5) gieil3) weczie:14) Ay, diewka twa w twu ruku geft, pozyway gie, iakozt15) ſie tobie libi. A kdiz Saray3) bi a trefkta16) Agar, dyewku ſwu, tehdi ona [25a 2] vtecze, chtieczil7) ſie wratiti do wlaſti ſwe; neb biefſe z egipta, tu gy Andiells) 10 naleze, kdiz ziznyefſe a czieſti newiedieſſe, ana ſie ſama tula podle ſtud- nyczie, gefîto geft na czieftie na pufíczi Sur. I weczie k nyei:19) otkud deff20) a kam ſie berzefſ?21) A ona weczie: ot22) oblicziegie23) panye me Saray3) biezym. Andiel giei 4) weczie: wrat fie ku panyei25) fwey,26) a pokorz fie giey,27) neb ſi poczala, a porodifí ſyna, a przewzdiegefſ gemu Iîmael.28)* 15 tot bude vkrutny czlowiek, ruka geho proti wſfiem, a ruka wíſiech proty nyemu, a z29) kragie bratrzi30) ſwich poſtawy ſtanowifſcze ſwe; a to wſſak ne31) o nyem ſie czte, Ale o ſynu geho Czedar. wfſak32) z rodu geho33) pro- powedyeno to34) geft, neb Sarraczeny ty pohanowe,35) fedienym negifti a bludny, gymzto puſſcz na bok ſie36) przichiluge, ti pak lidi wibogigi,37) 20 a ote wſſech take lidi gynych wibogowany bywagi. a to geft bilo buduczie, zwlaffcze, iakoz metudius38) die, kdiz cztirzi knyezata z rodu Iſmahelowa, giezto39) ſyny vynnyczne nazywa, take ſnad pro nemudroft iakozto opile, Oreb a Zeb a Zebee a Salmana, wiſſli ſu z puſſczi [25b 1] proti ſynom Ifrahelſkym, A ti fu bili przemozeny Gedeonem a wſtrczeny v40) puſícz, [Žalm 82.) z nyez ſu bili wyfíli. a to fie neczte w genezi: tot bude czlowiek vkrutny. zid"1) tu ma fara, to wzny onager, to geſt oſel polſki; proto,42) iakoz die Methodyus, ſnad13) w Ezechieli rzeczeno geſt: ofel políky a frnek z pufíczie wffiech zwierzat wztekloft naditupie, A krotkich cziſlo zetrzieno bude ot nych. Neb to prawy44) o ſynech45) Iſmahel:46) gefícze ma biti, abi gednu 30 wiffli, a obdrzie47) kray zemye po ſedmy nedielech let, a tu pak bude na- zwan48) gich cziefta cziefta teſknoſty; neb gich otczie Iſmahele nazwal pan boh49) onagrum, to geft ofel polſki. neb w fwatich myeftech knyezi zbigi,50) a tu ſ zenamy ſpati budu, v hrobow ſwatich kralowati budu ho- wada, a to wſſe pro zloît krzeſtanſku, gefſto w tu dobu budu,51) o nychzto 35 fie die: w poflednych czafiech bude.52) lide fie famy mylugicze53) etc. /2. Tim. 3./] A tehdi ſie naplny, geſſto geſt rzeczeno Ezechielem: ſynu czlowieczi, po- wolay zwierz54) polſkich, a rad gym a rzka: ſbieraite55) ſie proto, ze weliku obiet wam obietugi, giezte maíſo filnych, a pite56) krew powyſlenych. a kdiz tEzech. 39.) mluwiefſe boh i Agar, y mynu v wichru,57) a ona vzrzie potomki bozie 40 a58) weczie: widiela ſem zadek widiczieho59) mye. I nazwa tu ſtudnyczi zyweho a wydiczieho mye,60) neb gi widiel bile1) pan boh, a ze geft bils2) take zywot dal, kdizto ziznywei3) ftudnyczy84) vkazal. a gefícze tu ſtud- nyczi Agar [25b 2] vkazugi mezi kades a barach. a ta kdiz ſie wrati,65) vrodi ſyna, y nazwa gei Ifmahelem. Abram 6) biefſe ofmdefat a ffeft let, 45 kdiz fie67) narodil Ifmahel.68) czte fie69) w zywotie ſwateho Clymenta, ze Abram70) gyneho ſyna myel ot Agar, a71) ten bil nazwan Eliefdros, ot nyehozto Perſe ti zemane wznykli ſu. 25 5 *
Strana 68
68 Genesis. Incidencia.72) Nomina. znamenay, ze 073) Samfonowy nenye dobrzie znamo w74) knyehach 5 Judicum, tocziff ſudczowich, bi bilo gmye geho75) zwieftowano. Take nalezany fu gynych gmena zwieſtowana,76) Jako w Ifaiafli: Criíto memu tírowy. Ale to geft bilo prziedrzeczeno mnohem77) czaſu przed vrozenym Cira. A take o gednom pohanu nalezame w knyehach78) Numeri, tocziſí czifla, ze Azag daleczie ſkrzie Balaam drzewerzeczenym,79) prwe nezli 10 geft na ſwietlo wyffel. Tot prwe8o) ſie czte gmeno prorzeczene81) ot pana boha, a to welmy rziedko bywa; a znamenay, ze w ftarem zakonye cztwerich lidi gmena82) Andielem zwieftowana gfu:83) Ifmahel, Ifaac, Jofias a Samfon, a w nowem zakonye gedno dwa, Jezus a84) Jan, krztitel bozy. 15 1) K. Agar diewky. 2) K. Š. Ifmahele. 3) K. (přid.) zena Abramowa; Š. Sara. 4) K. Š. nemiegiefſe. 5) Š. Abrahamowi. 6) Š. me. 7) K. Š. zda. s) Š. proſbie (spr.); K. gegie prozbie. 3) Š. k nie; K. k diewcze gegie Agar. 10) K. ynhed. 11) Š. fwod (!); K. fud to. 12) K. Š. tebu. 13) Š. gie. 14) K. wecze Saraý. 15) K. yakož; Š. iakz. 16) K. pocze gi biti a trefktati. 17) K. chtieti (!). 18) K. andicl gi. 19) K. k nie Andiel; Š. k nie. 20) K. gdefs. 21) K. Š. berzefs. 22) sch. v Š. 23) K. oblycze (!) nadeps. 24) Š. gie; K. gi. 25) K. Š. panie. 26) K. Š. fwe. 27) K. Š. gie. 28) K. Š. Ifmahel. 29) Š. a ž (!). 30) K. brzatrzy (!). 31) K. o ne (1). 32) K. a wffak. 33) Š. z ge° rodu. 34) K. to propowiedieno. 35) K. Sar ty pohane rzeczeni. 36) K. ſe na bok. 37) K. Š. wyboyugi. 38) K. Š. Metodius. 39) K. Š. gižto. 40) K. wy- ſtrczeni w. 41) K. hebreus totiž zyd. 42) K. Protož. 43) K. fnad to. 44) K. prawie. 45) K. o fynych. 46) K. Imahele. 47) K. obdrzely. 48) K. nazwano. 43) K. buoh na- zwal. 50) K. ztepu. 51) sch. v K. 52) Š. budu; K. bude zie. 53) lide fami ſe milovati budu. 54) K. zwierzath. 55) K. Zbierayte. 56) K. pigte. 57) K. v wichru totiž andiel. 58) K. y. 59) K. widuczieho. 60) I — nye sch. v K. 61) v K. sch. 62) K. gi byl. 63) Š. ziezniwe. 64) K. ftudnicze. 65) K. wrati k ſwe panie, 66) K. A ten czas Abram; S. Abraham. 67) ta dvě sl. sch. v K. 68) K. Ifmahel narodil. 69) K. pak ſe czte. 7) Š. Abraham. 71) sch. v K. 72) K. Toto gfu Napadowe rzieczy. 73) sch. v K. 74) K. w tiech knihach. 75) K. gme° gev. 76) Take — zwieftowana sch. v K. 77) K. w mnohem. 78) K. nalezamy w knihach. 79) K. rzeczeniem. 80) K. nayprwe. 81) K. prorczene. 82) K. gmena. 83) K. gfu zwieftowany. 81) K. Jhus xpus a ſwaty. [Kap. L.) O1) ſlybu obrziezanye2) a o promyenyeny gmena3) Abramowa1) a zeny geho Saray.5) [Gen. 17.] A kdiz Abram6) bi?) Sto let bez gednoho leta, vkaza ſie mus) pan boh a rzka: rozmnozym fiemye twe, a ti budeſí ſtrzieczi ſmluwy me teto, abi bil obrziezan z was9) etc. Ale drzewe nez ſmluwu wilozi,10) gmeno gemu promeny, neb mu11) rziekachu Abram,6) z abba a Aram,12) to geft abba- ram,13) toczifſ otecz powiſſeny. I prziczyneno geſt a to ſlowo, i bi rzeczen Abraam,11) iako Abba am, to geft15) otecz mnohich, tocziff narodow. wſfak zide prawie, ze w geho gmenu tetragramaton ze cztirz flow, to16) geft: lot, [26a 1] Eth, wan, e ſlowo prziczynyl boh Abramowy,17) to tolik wzny iako a, neb gich rzieczis) geſt pſati A a wznyeti e; a tez zaſie. Ale R przi- czynyen19) geſt pro lepſſi zwuk, tocziff pro dobre wznyenye. Ale ze za 10 5
68 Genesis. Incidencia.72) Nomina. znamenay, ze 073) Samfonowy nenye dobrzie znamo w74) knyehach 5 Judicum, tocziff ſudczowich, bi bilo gmye geho75) zwieftowano. Take nalezany fu gynych gmena zwieſtowana,76) Jako w Ifaiafli: Criíto memu tírowy. Ale to geft bilo prziedrzeczeno mnohem77) czaſu przed vrozenym Cira. A take o gednom pohanu nalezame w knyehach78) Numeri, tocziſí czifla, ze Azag daleczie ſkrzie Balaam drzewerzeczenym,79) prwe nezli 10 geft na ſwietlo wyffel. Tot prwe8o) ſie czte gmeno prorzeczene81) ot pana boha, a to welmy rziedko bywa; a znamenay, ze w ftarem zakonye cztwerich lidi gmena82) Andielem zwieftowana gfu:83) Ifmahel, Ifaac, Jofias a Samfon, a w nowem zakonye gedno dwa, Jezus a84) Jan, krztitel bozy. 15 1) K. Agar diewky. 2) K. Š. Ifmahele. 3) K. (přid.) zena Abramowa; Š. Sara. 4) K. Š. nemiegiefſe. 5) Š. Abrahamowi. 6) Š. me. 7) K. Š. zda. s) Š. proſbie (spr.); K. gegie prozbie. 3) Š. k nie; K. k diewcze gegie Agar. 10) K. ynhed. 11) Š. fwod (!); K. fud to. 12) K. Š. tebu. 13) Š. gie. 14) K. wecze Saraý. 15) K. yakož; Š. iakz. 16) K. pocze gi biti a trefktati. 17) K. chtieti (!). 18) K. andicl gi. 19) K. k nie Andiel; Š. k nie. 20) K. gdefs. 21) K. Š. berzefs. 22) sch. v Š. 23) K. oblycze (!) nadeps. 24) Š. gie; K. gi. 25) K. Š. panie. 26) K. Š. fwe. 27) K. Š. gie. 28) K. Š. Ifmahel. 29) Š. a ž (!). 30) K. brzatrzy (!). 31) K. o ne (1). 32) K. a wffak. 33) Š. z ge° rodu. 34) K. to propowiedieno. 35) K. Sar ty pohane rzeczeni. 36) K. ſe na bok. 37) K. Š. wyboyugi. 38) K. Š. Metodius. 39) K. Š. gižto. 40) K. wy- ſtrczeni w. 41) K. hebreus totiž zyd. 42) K. Protož. 43) K. fnad to. 44) K. prawie. 45) K. o fynych. 46) K. Imahele. 47) K. obdrzely. 48) K. nazwano. 43) K. buoh na- zwal. 50) K. ztepu. 51) sch. v K. 52) Š. budu; K. bude zie. 53) lide fami ſe milovati budu. 54) K. zwierzath. 55) K. Zbierayte. 56) K. pigte. 57) K. v wichru totiž andiel. 58) K. y. 59) K. widuczieho. 60) I — nye sch. v K. 61) v K. sch. 62) K. gi byl. 63) Š. ziezniwe. 64) K. ftudnicze. 65) K. wrati k ſwe panie, 66) K. A ten czas Abram; S. Abraham. 67) ta dvě sl. sch. v K. 68) K. Ifmahel narodil. 69) K. pak ſe czte. 7) Š. Abraham. 71) sch. v K. 72) K. Toto gfu Napadowe rzieczy. 73) sch. v K. 74) K. w tiech knihach. 75) K. gme° gev. 76) Take — zwieftowana sch. v K. 77) K. w mnohem. 78) K. nalezamy w knihach. 79) K. rzeczeniem. 80) K. nayprwe. 81) K. prorczene. 82) K. gmena. 83) K. gfu zwieftowany. 81) K. Jhus xpus a ſwaty. [Kap. L.) O1) ſlybu obrziezanye2) a o promyenyeny gmena3) Abramowa1) a zeny geho Saray.5) [Gen. 17.] A kdiz Abram6) bi?) Sto let bez gednoho leta, vkaza ſie mus) pan boh a rzka: rozmnozym fiemye twe, a ti budeſí ſtrzieczi ſmluwy me teto, abi bil obrziezan z was9) etc. Ale drzewe nez ſmluwu wilozi,10) gmeno gemu promeny, neb mu11) rziekachu Abram,6) z abba a Aram,12) to geft abba- ram,13) toczifſ otecz powiſſeny. I prziczyneno geſt a to ſlowo, i bi rzeczen Abraam,11) iako Abba am, to geft15) otecz mnohich, tocziff narodow. wſfak zide prawie, ze w geho gmenu tetragramaton ze cztirz flow, to16) geft: lot, [26a 1] Eth, wan, e ſlowo prziczynyl boh Abramowy,17) to tolik wzny iako a, neb gich rzieczis) geſt pſati A a wznyeti e; a tez zaſie. Ale R przi- czynyen19) geſt pro lepſſi zwuk, tocziff pro dobre wznyenye. Ale ze za 10 5
Strana 69
Genesis. 69 15 20 25 45 czaſa obrziezowanye promyeneno mu geft2°) gmeno, proto21) take zide, kdiz obrziezugi, gmena dietem wkladagy.22) A proto chtie pan boh iako nyekakym znamenym lid ſwoy23) ot gynych rozeznati, I vſtawy gym obrziezowanye, takto rzka:24) obrziezowan bude z was kazdi pacholik, I obrziezete maſſo kozku vda waſſeho25) stidlyweho, a mladie ofmy den bude obrziezan, tak26) ſluha, iako kupeny. A ktereho27) tielo obrziezano nebude, zahyne ta duffie z lidu meho, neb geſt ílib a ſmluwu mu pro- myenyl. kterym28) bi to nozem myelo biti,23) nenye tuto3°) przikazano, Ale procz to czynye31) kamennym nozem,32) potom powyeme.* znamenayme prwe, ze ſluha rzeczen geft, ze ma chowati zywota y ſbozie pana ſweho. Neb witiezowe, kterez33) neprzateli prziemoziechu a k zywotu zachowachu, tiem wſſiem ſluhi rziekachu. druhi ſluha ſlowe doma wzchowany, A trzeti geſt, gefíto gei v wlaſtnyem zywotie zakupi, A pak origynarius ſlowe, gefſto geft flu[26a 2]ha hrudi,34) tocziff oracz. I weczie pan boh k abrahamowy: Nebudeff wiecz zeny ſwe menowati35) Sarai,36) než Saram.37) promyena gegieho mena takto ſie ſtalo, iakoz nye- kterzi prawye: drziewe38) pſaly dwa39) r a nynye gedno r, Ale zaſie ti bludie. Ale40) kdiz ſu giey41) rziekaly Saray, toczifí knyezna ma, a iakozto gednoho lidu, I rzeczena geft giz4:) Sara, tocziff knyezna ſproftnye, toczií 30 wſſech narodow buduczie knyezna. A ſliff, ze13) gelikozto k nam I to ſlowo geſt vgato, A nycz nenye prziczyneno, ale v zidow44) prziczynyegi a. A nyekterzi45) protho, ze Sarach zydowſki flowe malomocznoſt, i bludiechu mnyecze,46) bi giei rziekaly malomocznyczie. I weczie k nyemu boh: z tet dam tobie ſyna. I pade abraham47) na ſwu twarz a zaſmye48) ſie pro- 35 radoft weliku, A rzka iako lahodie:49) I nadiegefſ-li fie,50) ſtoletemu vrodi51) fie ſyn, a Sara w dewaddefati5-) letech porodi.53) I weczie pan boh: Sara porodi tobie ſyna, I prziewzdiegeff mu54) Izaac, to55) ſie wiklada ſmyech, pro otczow ſmyech. ay, giz to podruhe pan boh zwieſtuge gmeno tomu, Nö. geſſto ſie ma vroditi, a gefſcze o56) dwu die sie w ftarem zakonye, o Sam- 40 ſonowy a o Joſia, A w nowem zakonye o dwu, o Jeziſfowy a o Janowy.** a kdiz ſie dokona rziecz [26b 1] bozie, Inhed57) ſie obrzieza Abraham,47) y58) Iſmahele toho dne, y wſſiczknu59) czeled muzſku 0) ſwu. I bieſſe Abra- ham w tu dobue1) Sto a dewiet let ot te chwyle, iakoz ho bil boh ohnye zproſtil, kdiz82) ſie a ſwe obrzieza, a Ifmael bil we trzechnadſte63) letech. *Poczatek obrziezowanye geſt dwoi: prwy, abi bilo otluczenye ot pohanow, a84) druhe, abi bilo zpoſobenye buduczieho obrziezowanye, a moze 5) prziczynyti trzetie, abi v bogiech zbiti bili poznany. **O tiech cztirzech v wikladech Jeronymowych na genezym ſie pifſe: o Iſmahelowy, Ifaakowy, Samſonowy a 066) Jozia, take o rozmnozeny 50 Iſmahelowie ſlibil pan boh. Sara. 1) K. Tuto o.2) K. obrzezowanie. 3) K. gmiena (!). 4) K. Abrama; Š. Abrahamowa. 5) Š. Sary. 6) Š. Abraham. 7) K. byl. s) K. mu ſe. 9) K. každy z was famecz. 10) K. vczyni neb wylozy. 11) K. mu prawe. 12) K. za abaaram. 13) K. abraam. 14) K. Š. Abraham. 15) totiž. 16) sch. v K. 17) Š. Abrahamowi. 18) K. otecz (!). 19) K. przy-
Genesis. 69 15 20 25 45 czaſa obrziezowanye promyeneno mu geft2°) gmeno, proto21) take zide, kdiz obrziezugi, gmena dietem wkladagy.22) A proto chtie pan boh iako nyekakym znamenym lid ſwoy23) ot gynych rozeznati, I vſtawy gym obrziezowanye, takto rzka:24) obrziezowan bude z was kazdi pacholik, I obrziezete maſſo kozku vda waſſeho25) stidlyweho, a mladie ofmy den bude obrziezan, tak26) ſluha, iako kupeny. A ktereho27) tielo obrziezano nebude, zahyne ta duffie z lidu meho, neb geſt ílib a ſmluwu mu pro- myenyl. kterym28) bi to nozem myelo biti,23) nenye tuto3°) przikazano, Ale procz to czynye31) kamennym nozem,32) potom powyeme.* znamenayme prwe, ze ſluha rzeczen geft, ze ma chowati zywota y ſbozie pana ſweho. Neb witiezowe, kterez33) neprzateli prziemoziechu a k zywotu zachowachu, tiem wſſiem ſluhi rziekachu. druhi ſluha ſlowe doma wzchowany, A trzeti geſt, gefíto gei v wlaſtnyem zywotie zakupi, A pak origynarius ſlowe, gefſto geft flu[26a 2]ha hrudi,34) tocziff oracz. I weczie pan boh k abrahamowy: Nebudeff wiecz zeny ſwe menowati35) Sarai,36) než Saram.37) promyena gegieho mena takto ſie ſtalo, iakoz nye- kterzi prawye: drziewe38) pſaly dwa39) r a nynye gedno r, Ale zaſie ti bludie. Ale40) kdiz ſu giey41) rziekaly Saray, toczifí knyezna ma, a iakozto gednoho lidu, I rzeczena geft giz4:) Sara, tocziff knyezna ſproftnye, toczií 30 wſſech narodow buduczie knyezna. A ſliff, ze13) gelikozto k nam I to ſlowo geſt vgato, A nycz nenye prziczyneno, ale v zidow44) prziczynyegi a. A nyekterzi45) protho, ze Sarach zydowſki flowe malomocznoſt, i bludiechu mnyecze,46) bi giei rziekaly malomocznyczie. I weczie k nyemu boh: z tet dam tobie ſyna. I pade abraham47) na ſwu twarz a zaſmye48) ſie pro- 35 radoft weliku, A rzka iako lahodie:49) I nadiegefſ-li fie,50) ſtoletemu vrodi51) fie ſyn, a Sara w dewaddefati5-) letech porodi.53) I weczie pan boh: Sara porodi tobie ſyna, I prziewzdiegeff mu54) Izaac, to55) ſie wiklada ſmyech, pro otczow ſmyech. ay, giz to podruhe pan boh zwieſtuge gmeno tomu, Nö. geſſto ſie ma vroditi, a gefſcze o56) dwu die sie w ftarem zakonye, o Sam- 40 ſonowy a o Joſia, A w nowem zakonye o dwu, o Jeziſfowy a o Janowy.** a kdiz ſie dokona rziecz [26b 1] bozie, Inhed57) ſie obrzieza Abraham,47) y58) Iſmahele toho dne, y wſſiczknu59) czeled muzſku 0) ſwu. I bieſſe Abra- ham w tu dobue1) Sto a dewiet let ot te chwyle, iakoz ho bil boh ohnye zproſtil, kdiz82) ſie a ſwe obrzieza, a Ifmael bil we trzechnadſte63) letech. *Poczatek obrziezowanye geſt dwoi: prwy, abi bilo otluczenye ot pohanow, a84) druhe, abi bilo zpoſobenye buduczieho obrziezowanye, a moze 5) prziczynyti trzetie, abi v bogiech zbiti bili poznany. **O tiech cztirzech v wikladech Jeronymowych na genezym ſie pifſe: o Iſmahelowy, Ifaakowy, Samſonowy a 066) Jozia, take o rozmnozeny 50 Iſmahelowie ſlibil pan boh. Sara. 1) K. Tuto o.2) K. obrzezowanie. 3) K. gmiena (!). 4) K. Abrama; Š. Abrahamowa. 5) Š. Sary. 6) Š. Abraham. 7) K. byl. s) K. mu ſe. 9) K. každy z was famecz. 10) K. vczyni neb wylozy. 11) K. mu prawe. 12) K. za abaaram. 13) K. abraam. 14) K. Š. Abraham. 15) totiž. 16) sch. v K. 17) Š. Abrahamowi. 18) K. otecz (!). 19) K. przy-
Strana 70
70 Genesis. czynieno. 20) K. gt mu. 21) K. protož; take sch. v K. 22) K. obrzezugi dieti ſwe wzkladagi gim gmena. 23) ta dvě sl. v K. dvakrát. 24) K. a rzka. 25) K. kožku z maíía waſſeho vda. 26) K. a oſmy den mladie ma obrzezowano byti budto. 27) K. kterehož. 28) K. Pak kterym. 29) K. rzezano byti. 30) K. tuto nenie. 31) K. czynie že. 32) K. nožem obrzezugi to. 33) K. kterzyž. 34) K. hruby; Š. hruby, nadeps. hrudy. 35) K. gmenowati ženy ſwe. 36) Š. Sara. 37) K. Sara. 38) K. že drzewe. 39) K. dwie. 40) K. neb. 11) K. gi; fu sch. 42) K. a giz pak rzeczena gt. 43) K. to. 44) K. žyde. 45) K. to. 46) K. mniecz. 47) K. Abraam. 48) K. zaſmil. 49) K. lahodie k niev. 50) K. ſe tomu by. 51) K. vrodil. 52) K. we dwatczeti (!). 53) K. porodila. 54) K. gev. 56) K. a to. 56) K. od (!). 57) K. yhned. 58) K. y take. 59) K. wſſeczku; Š. wfficzku. 60) sch. v K. 61) K. w tu dobu Abraam. 62) K. A když. 63) K. Š. we trzynafti. 54) sch. v K. 65) K. muoz. 66) sch. v K. [Kap. LI.] O trziech angelech, gelſto ſu ſye vkazaly Ab"1) Piet vkaza ſie pan boh Abrahamowy w vdole Mambre, an ſedi we dwerziech ſwich ftanowifſcz. kdiz2) pozdwyze ſwe oczi, vzrzie trzi muzie, [Gen. 18./ i bieze proty nym, y pomodli ſie gednomu. prawy Jozefus: trzi Andieli3) w czlowiecziem podobenſtwy bili4) poſlany, Abi geden Abrahamowy zwieftowal o ſynu geho, a dwa abi zatratili Sodomu. Ale Euzebius die: 5 prwe wſſiech prorokow Abrahamowy ſlowo bozie, kdiz ſie w czlowiecziem podobenstwy vkaza, przywolanye pohaníke ſlibeno by. a tak vkaza fie gemu4a) ſyn bozi, iakoz take gyny ſwieti5) tomu chtie, a tomu ſie geſt po- modlil. ale ze ſie nykdiez6) neczte, bi ſie otecz boh vkazal w poddanem ftworzeny, *rziekagi, ze dwa Andieli vkazali ſu ſie na znamenye dwu poſlusa), 10 toczifſ Moiziefſe a Eliafſe, z nychzto7) geden prziedíſel przifſczie bozie, A druhi prziedeide prziſſczie druhe. Abraham8) proſi Andielow, abi ſie obratili k nyemu, y weczie: Pane, nalezl-ly ſem myloft przed [26b 2] twyma oczyma, nemynuy ſluhi ſweho, Ale przynefu malitko wodi, abi waſſe nohi bili zmyti, a polozym ſkibku9) chleba a malitko giedla, abifíte 15 bili pofileny,10) a potom poydete.11) A ony12) powolichu. tehdi Abraham poſpiefſy i13) przikaza Sarzie, abi ze trzi podſieti bieli vczynyla pokrutil1) podpopelnye, a ſam wzie z15) ſtada tele naylepſſie, a wzie maſlo a mleko a telel6) vpeczene, I polozi przied nye. y geſt to17) ku prawdie podobne, ze geſt prwe mnyel, bi bili lide, a proto prziprawowal gym dari take, ale 20 potom zagiſte zwedie, ze ſu bozi Andiele. O krmy, kteruz ſu przigieli,18) moz biti rzeczeno, ze zigicze zahynula geſt iako, woda ot horkoſti ohny- we.19) Abraham ſtafſe v nych,** ale Sara bieſſe za dwerzmy [27a 1] ſtano- wifſcz.20) I weczie Andiel: wraczugie ſie przidu k tobie tohoto czaſa,21) tocziff tohoto22) dne w rok, a Sara bude myeti ſyna. to vſliſſewſli zaſmy 25 fie-3) Sara, nebo bieſſta oba ſtara, a zenſki bieh przieſtal bieſſe, a nebila mocz porozenye. bi 4) bil geden z nych 5) mladi, nebilo26) bi nepodobno, bi z ſtareho a z27) mladeho nemohl plod biti, Ale giz ſta bila oba oſta- ruzna, a k tomu geſſcze Sara bila neplodna.28) a proto ſie zaſmala, ze ſie nenadala rzkucz: kdiz ſem ſie28a) giz ſtarala, a pan moy kmet, i dam ſie 30 k dielu rozkoſſy? ***I weczie pan boh k Abrahamowy: procz ſie-9) ſmala
70 Genesis. czynieno. 20) K. gt mu. 21) K. protož; take sch. v K. 22) K. obrzezugi dieti ſwe wzkladagi gim gmena. 23) ta dvě sl. v K. dvakrát. 24) K. a rzka. 25) K. kožku z maíía waſſeho vda. 26) K. a oſmy den mladie ma obrzezowano byti budto. 27) K. kterehož. 28) K. Pak kterym. 29) K. rzezano byti. 30) K. tuto nenie. 31) K. czynie že. 32) K. nožem obrzezugi to. 33) K. kterzyž. 34) K. hruby; Š. hruby, nadeps. hrudy. 35) K. gmenowati ženy ſwe. 36) Š. Sara. 37) K. Sara. 38) K. že drzewe. 39) K. dwie. 40) K. neb. 11) K. gi; fu sch. 42) K. a giz pak rzeczena gt. 43) K. to. 44) K. žyde. 45) K. to. 46) K. mniecz. 47) K. Abraam. 48) K. zaſmil. 49) K. lahodie k niev. 50) K. ſe tomu by. 51) K. vrodil. 52) K. we dwatczeti (!). 53) K. porodila. 54) K. gev. 56) K. a to. 56) K. od (!). 57) K. yhned. 58) K. y take. 59) K. wſſeczku; Š. wfficzku. 60) sch. v K. 61) K. w tu dobu Abraam. 62) K. A když. 63) K. Š. we trzynafti. 54) sch. v K. 65) K. muoz. 66) sch. v K. [Kap. LI.] O trziech angelech, gelſto ſu ſye vkazaly Ab"1) Piet vkaza ſie pan boh Abrahamowy w vdole Mambre, an ſedi we dwerziech ſwich ftanowifſcz. kdiz2) pozdwyze ſwe oczi, vzrzie trzi muzie, [Gen. 18./ i bieze proty nym, y pomodli ſie gednomu. prawy Jozefus: trzi Andieli3) w czlowiecziem podobenſtwy bili4) poſlany, Abi geden Abrahamowy zwieftowal o ſynu geho, a dwa abi zatratili Sodomu. Ale Euzebius die: 5 prwe wſſiech prorokow Abrahamowy ſlowo bozie, kdiz ſie w czlowiecziem podobenstwy vkaza, przywolanye pohaníke ſlibeno by. a tak vkaza fie gemu4a) ſyn bozi, iakoz take gyny ſwieti5) tomu chtie, a tomu ſie geſt po- modlil. ale ze ſie nykdiez6) neczte, bi ſie otecz boh vkazal w poddanem ftworzeny, *rziekagi, ze dwa Andieli vkazali ſu ſie na znamenye dwu poſlusa), 10 toczifſ Moiziefſe a Eliafſe, z nychzto7) geden prziedíſel przifſczie bozie, A druhi prziedeide prziſſczie druhe. Abraham8) proſi Andielow, abi ſie obratili k nyemu, y weczie: Pane, nalezl-ly ſem myloft przed [26b 2] twyma oczyma, nemynuy ſluhi ſweho, Ale przynefu malitko wodi, abi waſſe nohi bili zmyti, a polozym ſkibku9) chleba a malitko giedla, abifíte 15 bili pofileny,10) a potom poydete.11) A ony12) powolichu. tehdi Abraham poſpiefſy i13) przikaza Sarzie, abi ze trzi podſieti bieli vczynyla pokrutil1) podpopelnye, a ſam wzie z15) ſtada tele naylepſſie, a wzie maſlo a mleko a telel6) vpeczene, I polozi przied nye. y geſt to17) ku prawdie podobne, ze geſt prwe mnyel, bi bili lide, a proto prziprawowal gym dari take, ale 20 potom zagiſte zwedie, ze ſu bozi Andiele. O krmy, kteruz ſu przigieli,18) moz biti rzeczeno, ze zigicze zahynula geſt iako, woda ot horkoſti ohny- we.19) Abraham ſtafſe v nych,** ale Sara bieſſe za dwerzmy [27a 1] ſtano- wifſcz.20) I weczie Andiel: wraczugie ſie przidu k tobie tohoto czaſa,21) tocziff tohoto22) dne w rok, a Sara bude myeti ſyna. to vſliſſewſli zaſmy 25 fie-3) Sara, nebo bieſſta oba ſtara, a zenſki bieh przieſtal bieſſe, a nebila mocz porozenye. bi 4) bil geden z nych 5) mladi, nebilo26) bi nepodobno, bi z ſtareho a z27) mladeho nemohl plod biti, Ale giz ſta bila oba oſta- ruzna, a k tomu geſſcze Sara bila neplodna.28) a proto ſie zaſmala, ze ſie nenadala rzkucz: kdiz ſem ſie28a) giz ſtarala, a pan moy kmet, i dam ſie 30 k dielu rozkoſſy? ***I weczie pan boh k Abrahamowy: procz ſie-9) ſmala
Strana 71
Gen esis. 71 35 Sara? I zda3°) geſt czo bohu nepodobneho a neſnadno?31) I zaprzie32) Sara, bi ſie ſmala, lekſſy ſie. I weczie:33) nenye tak, awffak341) ſy ſie ſmala. ay, ze vmyſlem ſie ſmala,35) mohla geſt poſuditi, ze36) vmyſli ſrdczie zna. *Antromarfe ſu kaczierzi z [26b 2] zidow, gefſto prawie, bi boh otecz myel tielo czlowieczie, a bi ſwrchny diel bil w nebi, a nohi bi bili na zemy.37) **Ale Auguſtyn38) v wikladu na to myeſto:38) tu radoſt vſliffiewſli4o) Sara, i bi treſktana, toho41) rzadu potwrzuge, tocziſſ ze Abraham prwe 40 mnyel,42) bi bili lide, w nychzto bi boh mluwyl, pro nyektere bozíke zna- menye welebnoſti, geffto fie43) w nych vkazowaſſe. A proto ſchylyw fie44) k zemy ne gym, ale w nych fie bohu pomodli,45) pak potom vznamena nyekakym znamenym, Aneb bozym wedchnutym,46) ze fu bili Andiele. wſſak wida gie,47) ze magi tiela czlowieczie, vczynyî8) gym krmye.49) ***a ſnad ſu pochlebnye50) rzekli, nebo gie geſt dobrzie bil krmyl.51) b 45 1) K. Š. Abrahamowi. 2) K. ftanowych A když. 3) K. andiele byly. 4) sch. v K. 4 ) K. mu. 5) K. ſwati. 6) K. nikdyž (za i přetrž. e). 6a) K. pofluow. 7) K. z nichto. 8) K. Abraham pak. 9) K. fkywku. 10) K. pofylniený. 11) K. potom lepe poygdete. 12) K. oni mu. 13) K. a. 14) K. pokrutu. 15) sch. v K. 16) K. to tele giz. 17) sch. v Š. 18) K. gfu gim vczynily. 19) K. ohníe. 20) K. ftanowifft. 21) K. Š. czafu. 22) K. do toho. 23) K. zafmiela ſe, Š. zaſmie. 24) K. neb by. 25) K. z nich geden. 26) za tím přetrž. li; v K. sch. by. 27) sch. v K. 28) a k tomu — neplodna sch. v K. 28a) sch. v Š. 29) K. ſe ge. 30) K. zdaly. 31) Š. neſnadneho; K. nepodobno neſnadno vczyniti. 32) K. zaprzie toho. 33) K. wecze buoh. 34) K. wffak. 35) ay — ſmala sch. v K. 36) K. ze buoh. 37) Antromarfe — zemy sch. v K. 38) K. Swaty Auguftinus. 39) K. miefto die. 40) K. vflyffewffe. 41) Š. od toho. 42) K. miel prwe. 43) sch. v Š. 44) K. schylywfle ſe. 45) Š. modli. 46) K. wdechnutim. 47) sch. v K. 48) K. y vczyni. 49) K. krmi. 50) Š. pochlebenie. 51) v K. sch. byl; v Š. krmil byl. O1) dwu andyelu, gelſto Illy2) do Sodomy, a gelſto ge lot3) w ſwoy4) (Kap. LII. dom przi.4) A kdyz ty muzie wſtachu, zprawichu oczi ſwe5) proti Sodomve, a Abraham dieffe6) ſpolu i nymy, prowodie7) gie. y weczie pan8): nemohu zatagiti Abrahamowy to, czo9) chczi czynyti.10) y weczie k nyemu: krzik (Gen. 1s. Sodomſki rozmnozil sie geft, a Gomorſky hrziech prziffel ke mnye. hrziech11) 5 i krzikem geft wynal2) s ſwobodenſtwym,13) toczifi kdiz kto zgiewnye k liboſti ſweil4) hrziefſi. [27a 2] hrziech15) gich bila geſt picha zywota, A zbitoſt chleba a vyna, pro nyeztol6) ſu ſie witrhli az do ohawne chli- [Ez. 16. poſti.17) a18) prziczyny: Stupym19) a uzrzym, za ten krzik, gefto geft prziffel ke mnye, ſkutkem ſu20) naplnyli. Ten, geſſto wſſeczkny wieczi wie, to nam na prziklad oſtawil,22) iako bi rzekl: zloſti lidíkei 3) newierzte drziewe, nezli ſkutki poznate. A proto Richtarz aneb24) ſudczie, kdiz gemu famomu cztie 5) zloft, aneb hrziech znam geft, mítiti-6) a hubiti nema. a proto take-7) rzeczeno geſt zenye:8) Izadny tebe nepotupil,29) zeno,30) anyz ia tie31) potupym. tu Abraham zpomanu na lota,3) bratra ſweho, IJan 18.) 15 prziblizyw33) ſie ku panu34) weczie, przedmluwu obmyekczugie to, czoz 10
Gen esis. 71 35 Sara? I zda3°) geſt czo bohu nepodobneho a neſnadno?31) I zaprzie32) Sara, bi ſie ſmala, lekſſy ſie. I weczie:33) nenye tak, awffak341) ſy ſie ſmala. ay, ze vmyſlem ſie ſmala,35) mohla geſt poſuditi, ze36) vmyſli ſrdczie zna. *Antromarfe ſu kaczierzi z [26b 2] zidow, gefſto prawie, bi boh otecz myel tielo czlowieczie, a bi ſwrchny diel bil w nebi, a nohi bi bili na zemy.37) **Ale Auguſtyn38) v wikladu na to myeſto:38) tu radoſt vſliffiewſli4o) Sara, i bi treſktana, toho41) rzadu potwrzuge, tocziſſ ze Abraham prwe 40 mnyel,42) bi bili lide, w nychzto bi boh mluwyl, pro nyektere bozíke zna- menye welebnoſti, geffto fie43) w nych vkazowaſſe. A proto ſchylyw fie44) k zemy ne gym, ale w nych fie bohu pomodli,45) pak potom vznamena nyekakym znamenym, Aneb bozym wedchnutym,46) ze fu bili Andiele. wſſak wida gie,47) ze magi tiela czlowieczie, vczynyî8) gym krmye.49) ***a ſnad ſu pochlebnye50) rzekli, nebo gie geſt dobrzie bil krmyl.51) b 45 1) K. Š. Abrahamowi. 2) K. ftanowych A když. 3) K. andiele byly. 4) sch. v K. 4 ) K. mu. 5) K. ſwati. 6) K. nikdyž (za i přetrž. e). 6a) K. pofluow. 7) K. z nichto. 8) K. Abraham pak. 9) K. fkywku. 10) K. pofylniený. 11) K. potom lepe poygdete. 12) K. oni mu. 13) K. a. 14) K. pokrutu. 15) sch. v K. 16) K. to tele giz. 17) sch. v Š. 18) K. gfu gim vczynily. 19) K. ohníe. 20) K. ftanowifft. 21) K. Š. czafu. 22) K. do toho. 23) K. zafmiela ſe, Š. zaſmie. 24) K. neb by. 25) K. z nich geden. 26) za tím přetrž. li; v K. sch. by. 27) sch. v K. 28) a k tomu — neplodna sch. v K. 28a) sch. v Š. 29) K. ſe ge. 30) K. zdaly. 31) Š. neſnadneho; K. nepodobno neſnadno vczyniti. 32) K. zaprzie toho. 33) K. wecze buoh. 34) K. wffak. 35) ay — ſmala sch. v K. 36) K. ze buoh. 37) Antromarfe — zemy sch. v K. 38) K. Swaty Auguftinus. 39) K. miefto die. 40) K. vflyffewffe. 41) Š. od toho. 42) K. miel prwe. 43) sch. v Š. 44) K. schylywfle ſe. 45) Š. modli. 46) K. wdechnutim. 47) sch. v K. 48) K. y vczyni. 49) K. krmi. 50) Š. pochlebenie. 51) v K. sch. byl; v Š. krmil byl. O1) dwu andyelu, gelſto Illy2) do Sodomy, a gelſto ge lot3) w ſwoy4) (Kap. LII. dom przi.4) A kdyz ty muzie wſtachu, zprawichu oczi ſwe5) proti Sodomve, a Abraham dieffe6) ſpolu i nymy, prowodie7) gie. y weczie pan8): nemohu zatagiti Abrahamowy to, czo9) chczi czynyti.10) y weczie k nyemu: krzik (Gen. 1s. Sodomſki rozmnozil sie geft, a Gomorſky hrziech prziffel ke mnye. hrziech11) 5 i krzikem geft wynal2) s ſwobodenſtwym,13) toczifi kdiz kto zgiewnye k liboſti ſweil4) hrziefſi. [27a 2] hrziech15) gich bila geſt picha zywota, A zbitoſt chleba a vyna, pro nyeztol6) ſu ſie witrhli az do ohawne chli- [Ez. 16. poſti.17) a18) prziczyny: Stupym19) a uzrzym, za ten krzik, gefto geft prziffel ke mnye, ſkutkem ſu20) naplnyli. Ten, geſſto wſſeczkny wieczi wie, to nam na prziklad oſtawil,22) iako bi rzekl: zloſti lidíkei 3) newierzte drziewe, nezli ſkutki poznate. A proto Richtarz aneb24) ſudczie, kdiz gemu famomu cztie 5) zloft, aneb hrziech znam geft, mítiti-6) a hubiti nema. a proto take-7) rzeczeno geſt zenye:8) Izadny tebe nepotupil,29) zeno,30) anyz ia tie31) potupym. tu Abraham zpomanu na lota,3) bratra ſweho, IJan 18.) 15 prziblizyw33) ſie ku panu34) weczie, przedmluwu obmyekczugie to, czoz 10
Strana 72
72 Genesis. 14. Král. 6.] [Luk. 24.] Gen. 18.) tazaffe: y za35) zatratifi ſprawedlyweho I nemyloſtywym? nenye to twe, genz ſudifſ wſſiczku zemy. bude-ly tu paddefat ſprawedlywich, wſſak ot- puſtiff-li36) lidu pro nye? I weczie pan boh: odpuſtym wífemu lidu pro nye. tehdi Abraham iako znenahla ſtupugie37) weczie: bude-li38) cztirzi- dczieti a piet, a bude-li39) cztirzidczieti,40) a czo,41) bude-li42) dwadczieti, 20 a czo, bude-li defiet?43) * I weczie pan boh: nezahladym44) gich pro defiet. I otſtupi pan boh, toczifſ neukaza ſie wiecz, kdiz prziefta mluwyti, a Abra- ham wrati ſie zaſie do ſweho myeſta. I przigideſſta ona dwa Andieli, geſſto bila ſ bohem, anebo gyna, iakoz nyekterzi [27b 1] prawye,45) przigidechu do Sodomy v weczer. A lot 25 ſedieſſe przed dwerzmy myeftſkymy, a czakagie46) nyekakeho hoſtie przi- fſczie.47) 148) bieze proti nym, a49) poczti gich50) a profi,51) abi fie k nyemu obratili w geho dom;52) a ony ſie wzdrzowachu. y przipudi gie, abi weſſli do myeſta. a kdiz wgidechu, vczyny53) gym hody y ſwarzy gym chleb przieſny,54) i giedli ſu. tehdi muzie toho myeſta, ot dietete az do ſtareho, 30 oblehnuchu55) wefſken dom, I wecziechu lotowy: wywed ſiem ti muzie, abichme56) gie poznali. tehdi lot przywrziew dwerzi57) weczie: Nerodte, mogi bratrzie, toho zleho czynyti.58) mamt dwie dezerze,59) gefftot fu geſſcze yzadneho muzie nepoznaly. pozywaite gich, iakoz ſie wam liby; gedno tiemto neczynte nycz zleho, gefſto fu wefîli pod itien domu meho. nebo bils°) obiczei wſſiech wiernych, ote wffiech bezprawy branyti hoſti ſwych. A ze geft gym take rzekl, to geft nebila rada, ale zamutek; aneb rada geſt, abi nyekto vczynyl nyeczczo lehcziegie,61) abi fie nedopuftil tiezífieho, tehdi ony nechtiechu, ale czynyechu welmy nahle lotowy. tehdi Andiele vwedu lot 2) w dom a zawrziechu dwerzie. A ony83) myefſczany porazichu ſlepotu, ne zbawenym zraku, ale taku zadoſti,** geſito czyny wſſeho newidieti, gehoz potrzeba nenye, tuz 4) ſlepotu, iakozto65) [27b 2] biechu porazeny ti, kterziz hledachu Eliſea, kdiz6) geſt bil f67) nymy, a68) Jakozto ſluzi bozie, kdiz diechu89) do Emaus; a ſnad take tuz myeru hledamy nyekdi toho,70) czoz w ruku drzyme. I wecziechu 45 Andiele lotowy: wſſeczki ſwe wywed z tohoto myeſta, nebot toto myeſto zahladyme. I gide lot k ſwym zietom a weczie gym: wftante a wigdiete, nebot pan boh zahladi myeſto toto.11) Nema biti wierzeno,72) iakoz prawy Jeronymus,73) tiem, kterziz74) diegi, bi lot myel gyne dezery kromye tiech panen, by75) myeli Muzie ſwe, A ti ſ ſwymy muzmy tu potopeny bi bili,76) 50 ale zieti77) nazywa buduczie ziety. a proto zidowſka prawda ma:78) wi- ſtupil geſt lot k zenychom, a ti nechtieli fu79) wigiti, obicziei tiech flow prawiecze, bi bili Lotowy.80) *Przies81) deſet neſmyel Abraham tazati, iako bi bilo rzeczeno: ne- bude ſpaſeno, gedno nay [27b 1] mene bi bilo, gizto bi deſiet przikazanye 55 zachowaly.82) **acrifia ſlowe, kdiz czlowiek ma oczi otewrzenye, awffak nycz83) newidi, to kauklerzie4) czynye ſwymy kuzly. bywa take, ze nyekdi czlowiek ma w ruczie nyekteru wiecz, awſſak gie newydi, to85) flowe Acriſia. 35 40
72 Genesis. 14. Král. 6.] [Luk. 24.] Gen. 18.) tazaffe: y za35) zatratifi ſprawedlyweho I nemyloſtywym? nenye to twe, genz ſudifſ wſſiczku zemy. bude-ly tu paddefat ſprawedlywich, wſſak ot- puſtiff-li36) lidu pro nye? I weczie pan boh: odpuſtym wífemu lidu pro nye. tehdi Abraham iako znenahla ſtupugie37) weczie: bude-li38) cztirzi- dczieti a piet, a bude-li39) cztirzidczieti,40) a czo,41) bude-li42) dwadczieti, 20 a czo, bude-li defiet?43) * I weczie pan boh: nezahladym44) gich pro defiet. I otſtupi pan boh, toczifſ neukaza ſie wiecz, kdiz prziefta mluwyti, a Abra- ham wrati ſie zaſie do ſweho myeſta. I przigideſſta ona dwa Andieli, geſſto bila ſ bohem, anebo gyna, iakoz nyekterzi [27b 1] prawye,45) przigidechu do Sodomy v weczer. A lot 25 ſedieſſe przed dwerzmy myeftſkymy, a czakagie46) nyekakeho hoſtie przi- fſczie.47) 148) bieze proti nym, a49) poczti gich50) a profi,51) abi fie k nyemu obratili w geho dom;52) a ony ſie wzdrzowachu. y przipudi gie, abi weſſli do myeſta. a kdiz wgidechu, vczyny53) gym hody y ſwarzy gym chleb przieſny,54) i giedli ſu. tehdi muzie toho myeſta, ot dietete az do ſtareho, 30 oblehnuchu55) wefſken dom, I wecziechu lotowy: wywed ſiem ti muzie, abichme56) gie poznali. tehdi lot przywrziew dwerzi57) weczie: Nerodte, mogi bratrzie, toho zleho czynyti.58) mamt dwie dezerze,59) gefftot fu geſſcze yzadneho muzie nepoznaly. pozywaite gich, iakoz ſie wam liby; gedno tiemto neczynte nycz zleho, gefſto fu wefîli pod itien domu meho. nebo bils°) obiczei wſſiech wiernych, ote wffiech bezprawy branyti hoſti ſwych. A ze geft gym take rzekl, to geft nebila rada, ale zamutek; aneb rada geſt, abi nyekto vczynyl nyeczczo lehcziegie,61) abi fie nedopuftil tiezífieho, tehdi ony nechtiechu, ale czynyechu welmy nahle lotowy. tehdi Andiele vwedu lot 2) w dom a zawrziechu dwerzie. A ony83) myefſczany porazichu ſlepotu, ne zbawenym zraku, ale taku zadoſti,** geſito czyny wſſeho newidieti, gehoz potrzeba nenye, tuz 4) ſlepotu, iakozto65) [27b 2] biechu porazeny ti, kterziz hledachu Eliſea, kdiz6) geſt bil f67) nymy, a68) Jakozto ſluzi bozie, kdiz diechu89) do Emaus; a ſnad take tuz myeru hledamy nyekdi toho,70) czoz w ruku drzyme. I wecziechu 45 Andiele lotowy: wſſeczki ſwe wywed z tohoto myeſta, nebot toto myeſto zahladyme. I gide lot k ſwym zietom a weczie gym: wftante a wigdiete, nebot pan boh zahladi myeſto toto.11) Nema biti wierzeno,72) iakoz prawy Jeronymus,73) tiem, kterziz74) diegi, bi lot myel gyne dezery kromye tiech panen, by75) myeli Muzie ſwe, A ti ſ ſwymy muzmy tu potopeny bi bili,76) 50 ale zieti77) nazywa buduczie ziety. a proto zidowſka prawda ma:78) wi- ſtupil geſt lot k zenychom, a ti nechtieli fu79) wigiti, obicziei tiech flow prawiecze, bi bili Lotowy.80) *Przies81) deſet neſmyel Abraham tazati, iako bi bilo rzeczeno: ne- bude ſpaſeno, gedno nay [27b 1] mene bi bilo, gizto bi deſiet przikazanye 55 zachowaly.82) **acrifia ſlowe, kdiz czlowiek ma oczi otewrzenye, awffak nycz83) newidi, to kauklerzie4) czynye ſwymy kuzly. bywa take, ze nyekdi czlowiek ma w ruczie nyekteru wiecz, awſſak gie newydi, to85) flowe Acriſia. 35 40
Strana 73
Genesis. 73 1) Š. Capitula gina. Tuto znamenay o. 3) K. fíla. 3) Š. lot w ſwuoy ge; K. a loth ge. 4) K. przygal pocztiwie; Š. przigial. 5) K. ſwoge. 6) K. gdieſſe; ſpolu sch. v K. 7) K. prowazege. 8) K. hofpodin. 9) K. czoz. 10) K. vczynyti. 11) K. tuto hrziech. 12) v K. prázdná mezera. 13) K. íwobodnym. 14) K. Š. ſwe. 15) K. A gich; hrziech sch. v K. 16) K. niez. 17) K. chlypnofti; Š. chipnofti (!). 18) K. a toto. 19) K. s Stupim. 20) K. genž gfu fkutkem. 21) K. wífeczky. 22) K. dal. 23) K. Š. lidíke. 29) K. Rychtarzy. 25) K. famer czy (spr.). 26) K. ynhed mítiti. 27) K. take. 28) K. oney ženie. 29) K. nepotupil gt. 30) K. ženo wecze yžadny pane. 31) K. tebe. 32) Š. leta (!). 33) K. y przyblyzy. 31) K. k hoſpodinu y. 35) K. zda.; v Š. sch. 36) K. odpuftily by. 37) K. przyftupuge k niemu rzeczy. 38) K. A opiet budely. 39) K. a neb budely gich. 40) K. trzydczeti. 41) K. pak. 42) K. budely gich. 43) K. defet czo vczynifs. 44) K. gefftie ne- zahladim. 45) K. prawi že. 46) K. czekage; a sch. 47) K. przyfítieho. 48) K. když tyto zazrzy. 49) K. gide a. 50) K. gych totiz pokloniſſe ſe gim. 51) K. proſy gych. 52) K. do ge° domu obratili. 33) K. vczyniechu. 54) K. przeſny chleb. 55) K. obležechu. 56) K. abychom. 57) K. przewrzew dwerzom. 58) K. vczyniti. 53) K. Š. dczerzy. 60) K. tak byl. 61) K. lechczegi. 62) K. vwedechu lotha. 63) K. ty. 64) K. totiž akrifij tuz. 6) K. yakož oni. 66) K. an. 67) K. mezy. 63) sch. v K. 69) K. oni fluhy božie gefíto gidechu. 70) K. hledame toho niekdy. 1) K. toto mieíto ſhladi I. 72) byti tak wierzyno. 73) K. die Jeronim9. 74) K. kterzy. 7) K. genž by. 76) K. a ty dczery byli tu s ſwymi muzmi potopeny. 77) první i nadeps.; K. že ty. 78) K. ma že. 79) K. gfu nechtiely. 80) K. lotowi zetiowe. 81) K. Tuto przef. 82) K. nebude spaſen geden naymenfſy gedno aczby bylo defet przykazanic bożych zachowano. 83) K. gima nicz. 84) K. a to kayklerzy. 85) K. a to: v Š. sch. to kauklerzi — newidi. O propadnuty Sodomy.1) [Kap LIII.] RAno czynyefſe ſie lot, iako bi nechtiel wigiti. tu Andiele, popadíſe ho ſ geho zenu a ſe dezerama,2) poſtawychu gie3) przied myeſtem a rzkucz: Nehled4) za ſie, ale na horzie vzdraw ſie.5) A on6) pro zamutek newierze vplnye, weczie panu bohu: nemohu na horzie vzdrawen biti, abi mne ſnad 5 nepolapila zloft, y vmrziel bich. ſnad ſta[28a 1] rzecz ſtudenoîti a7) pra- czie hor lekafſe fie. Ale tutot geft myeſto male, k tomu ſie vteczi mohu,s) abich w nyem bil vzdrawen. I weczie pan boh: nezatratym myeſta toho, za nyez ſi profil a mluwyl. Sluncze wiſtupi z hory, a lot w myeſto wſtupi. A proto ze geſt lot rzekl: male, proto nazwano bi to myeſto Segor, toczifſ 10 male. prawie zide,9) bi to myeſto bilo prwe rzeczeno1o) balam, a potom Salifam, a potoml1) rzeczeno geft myefto palmarum, a yn12) Ifaia13) menugi gie viculam cončnantem, iako bi rzekl: vliczka, gefſto w trzetiem zemye hnutym14) pozrzieno neb pohlczeno geft po15) prziewraczeny gynych cztirz myeft, Ale nynye flowe myeſto palmy. Neb dokudz Lot bil w tom myeftie, 15 howiel gemu boh. Ale podobnyegie fie widy, Jakoz prawy Jeronymus, Lot bogie ſie obiczeneho tel6) zemye hnutie, wiffed y bidli17) na horzie. a iakz brzo Lot wiſtupil z Sodoma,18) ynhed pan boh puſti iako deſſcz fyru, a ohen puſti deffcz pan boh19) fam ot ſebe. a bit w zemy ot ſebe bi- toſti w nebi vkazugiczi a ſudie ot przikazugiczieho, a tak dſſczi, tocziſ 20 defícz puſti, abi ta zemye na wieki ſchla bez nadiegie, bi mohla kdi potom plod neſti. A tak tieze pohubi ti giſte, nezli prwnye hrzieffnyki potopu. acz ſu koli ony myeru hrziechamy bili wiſtupili, wſſak ſu iako ot prziro- [Gen. I9.] [Is. 15.]
Genesis. 73 1) Š. Capitula gina. Tuto znamenay o. 3) K. fíla. 3) Š. lot w ſwuoy ge; K. a loth ge. 4) K. przygal pocztiwie; Š. przigial. 5) K. ſwoge. 6) K. gdieſſe; ſpolu sch. v K. 7) K. prowazege. 8) K. hofpodin. 9) K. czoz. 10) K. vczynyti. 11) K. tuto hrziech. 12) v K. prázdná mezera. 13) K. íwobodnym. 14) K. Š. ſwe. 15) K. A gich; hrziech sch. v K. 16) K. niez. 17) K. chlypnofti; Š. chipnofti (!). 18) K. a toto. 19) K. s Stupim. 20) K. genž gfu fkutkem. 21) K. wífeczky. 22) K. dal. 23) K. Š. lidíke. 29) K. Rychtarzy. 25) K. famer czy (spr.). 26) K. ynhed mítiti. 27) K. take. 28) K. oney ženie. 29) K. nepotupil gt. 30) K. ženo wecze yžadny pane. 31) K. tebe. 32) Š. leta (!). 33) K. y przyblyzy. 31) K. k hoſpodinu y. 35) K. zda.; v Š. sch. 36) K. odpuftily by. 37) K. przyftupuge k niemu rzeczy. 38) K. A opiet budely. 39) K. a neb budely gich. 40) K. trzydczeti. 41) K. pak. 42) K. budely gich. 43) K. defet czo vczynifs. 44) K. gefftie ne- zahladim. 45) K. prawi že. 46) K. czekage; a sch. 47) K. przyfítieho. 48) K. když tyto zazrzy. 49) K. gide a. 50) K. gych totiz pokloniſſe ſe gim. 51) K. proſy gych. 52) K. do ge° domu obratili. 33) K. vczyniechu. 54) K. przeſny chleb. 55) K. obležechu. 56) K. abychom. 57) K. przewrzew dwerzom. 58) K. vczyniti. 53) K. Š. dczerzy. 60) K. tak byl. 61) K. lechczegi. 62) K. vwedechu lotha. 63) K. ty. 64) K. totiž akrifij tuz. 6) K. yakož oni. 66) K. an. 67) K. mezy. 63) sch. v K. 69) K. oni fluhy božie gefíto gidechu. 70) K. hledame toho niekdy. 1) K. toto mieíto ſhladi I. 72) byti tak wierzyno. 73) K. die Jeronim9. 74) K. kterzy. 7) K. genž by. 76) K. a ty dczery byli tu s ſwymi muzmi potopeny. 77) první i nadeps.; K. že ty. 78) K. ma že. 79) K. gfu nechtiely. 80) K. lotowi zetiowe. 81) K. Tuto przef. 82) K. nebude spaſen geden naymenfſy gedno aczby bylo defet przykazanic bożych zachowano. 83) K. gima nicz. 84) K. a to kayklerzy. 85) K. a to: v Š. sch. to kauklerzi — newidi. O propadnuty Sodomy.1) [Kap LIII.] RAno czynyefſe ſie lot, iako bi nechtiel wigiti. tu Andiele, popadíſe ho ſ geho zenu a ſe dezerama,2) poſtawychu gie3) przied myeſtem a rzkucz: Nehled4) za ſie, ale na horzie vzdraw ſie.5) A on6) pro zamutek newierze vplnye, weczie panu bohu: nemohu na horzie vzdrawen biti, abi mne ſnad 5 nepolapila zloft, y vmrziel bich. ſnad ſta[28a 1] rzecz ſtudenoîti a7) pra- czie hor lekafſe fie. Ale tutot geft myeſto male, k tomu ſie vteczi mohu,s) abich w nyem bil vzdrawen. I weczie pan boh: nezatratym myeſta toho, za nyez ſi profil a mluwyl. Sluncze wiſtupi z hory, a lot w myeſto wſtupi. A proto ze geſt lot rzekl: male, proto nazwano bi to myeſto Segor, toczifſ 10 male. prawie zide,9) bi to myeſto bilo prwe rzeczeno1o) balam, a potom Salifam, a potoml1) rzeczeno geft myefto palmarum, a yn12) Ifaia13) menugi gie viculam cončnantem, iako bi rzekl: vliczka, gefſto w trzetiem zemye hnutym14) pozrzieno neb pohlczeno geft po15) prziewraczeny gynych cztirz myeft, Ale nynye flowe myeſto palmy. Neb dokudz Lot bil w tom myeftie, 15 howiel gemu boh. Ale podobnyegie fie widy, Jakoz prawy Jeronymus, Lot bogie ſie obiczeneho tel6) zemye hnutie, wiffed y bidli17) na horzie. a iakz brzo Lot wiſtupil z Sodoma,18) ynhed pan boh puſti iako deſſcz fyru, a ohen puſti deffcz pan boh19) fam ot ſebe. a bit w zemy ot ſebe bi- toſti w nebi vkazugiczi a ſudie ot przikazugiczieho, a tak dſſczi, tocziſ 20 defícz puſti, abi ta zemye na wieki ſchla bez nadiegie, bi mohla kdi potom plod neſti. A tak tieze pohubi ti giſte, nezli prwnye hrzieffnyki potopu. acz ſu koli ony myeru hrziechamy bili wiſtupili, wſſak ſu iako ot prziro- [Gen. I9.] [Is. 15.]
Strana 74
74 Genesis. poma. zenye hrzieſili, I zatrati wîſieczki, i take male pro hrziechi otczowíke, w nyemzto-1) gym [28a 2] geft tak22) zpoſobeno, abi głucze dluho zywy, nenaſledowali-3) przikladow otczow fuich.24) Ne,25) nedalo fie gym ne- 25 myloftywye, Jako manycheus chtiel, hizdie-6) boha ſtareho zakona, a geft nyetczo dobreho wynnym nebiti, ktoz ſlawny nenye. Nebo proſpieſſno geſt chudym nebiti,27) ktoz kralem biti nemoze. A obratywfli fie zafie zena Lotowa,28) y promyeny fie w flup folny.29) a tu30) prawy Jozefus, bi gi31) wydiel, abi geſſcze ten ſlup bil. A proto ta wſſeczka kragyna obra- 30 tila ſie geſt32) w gezero ſlane* a neplodne, gemuz33) diegi morze mrtwe, ze any ribi any ptaczi nemohu34) w nyem zywy biti,35) iako w gynych wo- dach. A nycz hole w ſobie moze36) trpieti, any czo wzdrzieti37) yzadne materzie, gedno lpem geft ofwieczen ten kray, neb to wſſeczko, czoz duffie nema, w tom ſie pohrzizy, gedno tiem lpem lepene. a kdiz bi czo zyweho 35 nyekakym myſtrowſtwy bilo pohrzizeno, wſſe38) wiſkoczy, nezli luczerna horziczie, ta ſwrchu plowe, a iakz brzo zhaſne, tak ynhed potone. a na mnohich myeſtech hrudi czrne,39) lepke wymyeta z ſebe, a proto flowe gezero40) Afpalty, tocziff lepke. prawie take, ze41) iablka na iablonyech tu wſſadi w okolku42) az do ſwe zraloſti ſu zelena, a kdiz gie rozkrogie, 40 tehdi w nych pirz nalezneſſ.43)** A iakoz [28b 1] prawy Jozefus, rzieczi zemye Sodomſke tu wieru magi.44) Take15) to myeſto ſlowe vdol ſlez,46) neb ſnad tu geft47) fuol, aneb ſlane kamenye tu nalezagi48). *tehdi lodie nemoze tu trati,49) acz w nyei50) y lide ſu zywy, iako ſem mnyel drziewe, by lodie potonula, a lide bi51) ſwrchu plawali zywy.52) 45 **To gezero diely zemy Judeam a53) Arabíku, ne wietffie, ale tu,54) gefíto nyekdi bila55) puſícz bezczieftna a bezwodna, w nyezto ſu bili zide cztirzidczieti let. prawy Jozefus, ze pro geho weliku a przieliffnu lehkoft przietiezke wieczi w to wrzene56) wyneſeny bywagi. A proto weſpeſian nyektere57) ſwazaw gym ruczie za chrzbet,58) y kaza gie wrczi59) w hlu- 50 bynu, a pak wſſiczkny iakozto moczy wyetrowu bichu ottiſſczeny a ſwrchu plawachu.60) 1) K. (přid.)ſe wſfym; v C. na vnitřním okraji; původní nadpis: O dwu Andielu geffto ffly do Sodomy genz ge loth w ſwoy dom przyial; přetrž. 2) K. Š. dezerami. 3) K. gey. 4) K. Nehledte. 5) K. vzdraweni budete. 6) K. loth. 7) K. a take. 8) K. k to- mut ſe vteku.9) K. a żyde prawie (e nadeps.) 10) by to rzeczeno mieſto bylo. 11) K. a proto. 12) K. Š. w. 13) K. yzayaffowi. 11) K. zemi hnuti. 15) sch. v K. 16) K. Š. obyczeyne° tey. 17) K. bydlyl. 18) K. Sodomy. 20) K. puſti pan buoh defft. 20) K. dfíczi tocziff sch. v K. 21) K. w niemž. 22) K. gt gim take. 23) K. nafledowali. 2) K. otczow- fkych. 25) sch. v K. 26) K. Manycheowi genž hyzdil. 27) K. byti. 28) K. Tehdy žena lothowa tużyecz obrati ſe na mieſto. 29) K. w folny flup a byla gt to wyteczna žena lothowa. 30) sch. v K. 31) K. že ge. 32) sch. v K. 33) K. gemuzto. 31) K. mohu. 35) K. byti žiwi. 36) K. može w ſobie. 37) wydrzeti czo, K. sch. 38) K. wſſeczko. 39) Š. hrudie czerne. 40) K. to gezero. 41) K. Take prawi by. 42) K. w tom kragi. 43) K. nalezugi. 44) K. gych wiera byla. 45) Š. A take; to sch. 46) Š. vd (!) flz. 47) tu geft sch. v K. 48) K. nalezugi. 49) K. trwati. 50) K. w nie; Š. w nie. 51) K. aby lyde. 52) sch. v K. 53) K. a zemi. 54) K. menffy; ost. sch. 55) K. byla tu. 56) K. vwržene wen. 57) Š. niektere weſpezian. 58) K. hrzbet. 59) K. vwrczy. 60) K. na wodie plawachu.
74 Genesis. poma. zenye hrzieſili, I zatrati wîſieczki, i take male pro hrziechi otczowíke, w nyemzto-1) gym [28a 2] geft tak22) zpoſobeno, abi głucze dluho zywy, nenaſledowali-3) przikladow otczow fuich.24) Ne,25) nedalo fie gym ne- 25 myloftywye, Jako manycheus chtiel, hizdie-6) boha ſtareho zakona, a geft nyetczo dobreho wynnym nebiti, ktoz ſlawny nenye. Nebo proſpieſſno geſt chudym nebiti,27) ktoz kralem biti nemoze. A obratywfli fie zafie zena Lotowa,28) y promyeny fie w flup folny.29) a tu30) prawy Jozefus, bi gi31) wydiel, abi geſſcze ten ſlup bil. A proto ta wſſeczka kragyna obra- 30 tila ſie geſt32) w gezero ſlane* a neplodne, gemuz33) diegi morze mrtwe, ze any ribi any ptaczi nemohu34) w nyem zywy biti,35) iako w gynych wo- dach. A nycz hole w ſobie moze36) trpieti, any czo wzdrzieti37) yzadne materzie, gedno lpem geft ofwieczen ten kray, neb to wſſeczko, czoz duffie nema, w tom ſie pohrzizy, gedno tiem lpem lepene. a kdiz bi czo zyweho 35 nyekakym myſtrowſtwy bilo pohrzizeno, wſſe38) wiſkoczy, nezli luczerna horziczie, ta ſwrchu plowe, a iakz brzo zhaſne, tak ynhed potone. a na mnohich myeſtech hrudi czrne,39) lepke wymyeta z ſebe, a proto flowe gezero40) Afpalty, tocziff lepke. prawie take, ze41) iablka na iablonyech tu wſſadi w okolku42) az do ſwe zraloſti ſu zelena, a kdiz gie rozkrogie, 40 tehdi w nych pirz nalezneſſ.43)** A iakoz [28b 1] prawy Jozefus, rzieczi zemye Sodomſke tu wieru magi.44) Take15) to myeſto ſlowe vdol ſlez,46) neb ſnad tu geft47) fuol, aneb ſlane kamenye tu nalezagi48). *tehdi lodie nemoze tu trati,49) acz w nyei50) y lide ſu zywy, iako ſem mnyel drziewe, by lodie potonula, a lide bi51) ſwrchu plawali zywy.52) 45 **To gezero diely zemy Judeam a53) Arabíku, ne wietffie, ale tu,54) gefíto nyekdi bila55) puſícz bezczieftna a bezwodna, w nyezto ſu bili zide cztirzidczieti let. prawy Jozefus, ze pro geho weliku a przieliffnu lehkoft przietiezke wieczi w to wrzene56) wyneſeny bywagi. A proto weſpeſian nyektere57) ſwazaw gym ruczie za chrzbet,58) y kaza gie wrczi59) w hlu- 50 bynu, a pak wſſiczkny iakozto moczy wyetrowu bichu ottiſſczeny a ſwrchu plawachu.60) 1) K. (přid.)ſe wſfym; v C. na vnitřním okraji; původní nadpis: O dwu Andielu geffto ffly do Sodomy genz ge loth w ſwoy dom przyial; přetrž. 2) K. Š. dezerami. 3) K. gey. 4) K. Nehledte. 5) K. vzdraweni budete. 6) K. loth. 7) K. a take. 8) K. k to- mut ſe vteku.9) K. a żyde prawie (e nadeps.) 10) by to rzeczeno mieſto bylo. 11) K. a proto. 12) K. Š. w. 13) K. yzayaffowi. 11) K. zemi hnuti. 15) sch. v K. 16) K. Š. obyczeyne° tey. 17) K. bydlyl. 18) K. Sodomy. 20) K. puſti pan buoh defft. 20) K. dfíczi tocziff sch. v K. 21) K. w niemž. 22) K. gt gim take. 23) K. nafledowali. 2) K. otczow- fkych. 25) sch. v K. 26) K. Manycheowi genž hyzdil. 27) K. byti. 28) K. Tehdy žena lothowa tużyecz obrati ſe na mieſto. 29) K. w folny flup a byla gt to wyteczna žena lothowa. 30) sch. v K. 31) K. že ge. 32) sch. v K. 33) K. gemuzto. 31) K. mohu. 35) K. byti žiwi. 36) K. može w ſobie. 37) wydrzeti czo, K. sch. 38) K. wſſeczko. 39) Š. hrudie czerne. 40) K. to gezero. 41) K. Take prawi by. 42) K. w tom kragi. 43) K. nalezugi. 44) K. gych wiera byla. 45) Š. A take; to sch. 46) Š. vd (!) flz. 47) tu geft sch. v K. 48) K. nalezugi. 49) K. trwati. 50) K. w nie; Š. w nie. 51) K. aby lyde. 52) sch. v K. 53) K. a zemi. 54) K. menffy; ost. sch. 55) K. byla tu. 56) K. vwržene wen. 57) Š. niektere weſpezian. 58) K. hrzbet. 59) K. vwrczy. 60) K. na wodie plawachu.
Strana 75
Genesis. 75 O ſmylſtwu loth je dczeramy.1) [Kap. LIV.] LOt wigide z Segor, i bidlefſe na horzie w geſkyny, a dwye geho dezery ſ nym. A tie dezeri2) biefîta fliffele, ze ſwyet buduczy ma ohnyem [Gen. 19.] zahynuti, y mnyechu, bi fie tez nynye neſtalo, iako za Noe, y nadiegie- ffta3) fie, bi onye ſ otczem ſwym bile4) zachowanye proto, abi lidſke po- kolenye naprawile.5) y wziefſta radu, abifíta otczow fmutek a twrdoft wynem8) obmyekczile, acz fta koly diewoynye7) bile, wffak kazda ot otczie ſweho w noczi fiemye ku poczieti przigie8) bez otczowa9) wiedienye. wfſak10) zide tu rziecz tupie prawiecze, ze to nenye podobno przirozeny, bi czo mohlo ſmylnyti newiedomye. Aneboll) fie die, zel2) newiediel, bila-li13) 10 dezera, mnye, bi bila geho zena. [28b 2] Opiet prawie,14) bi nepodobno bilo, bi w otgieti diewoiſtwye mohlo biti poczetie. A proto Anczikrzifft 15) die, bi bil syn diewyczie,16) neb fie poczne w otgymany dyewoiftwie. 117) vrodi wietffie dezera ſyna a nazwa ho Amon, ten geſt pak bil otecz wffiech18) Amonytſkich, druha dczy mlazífie19) porodi ſyna,20) y nazwa ho1) Moab. ten bi otczem 2) wſſiech Moabſkich.23) Moab wiklada ſie z24) otczie, neb tiem gmenem mati ſmylnoſt otczowu ziewnye25) zgiewyla. Ale Amon wyklada fie syn lidu meho, proto ze ten nyetczo otczowo ſmyl- ſtwye-6) zaſtrziel. Jako bi bilo rzeczeno: syn geſt gednoho 7) z lidu meho. prawy-8) Jeronym: dezery mohli bi biti omluweny,29) neb ſu ſie nadali, 20 bi lidſke pokolenye zahynulo,30) a myloſt fſczedie buduczieho nemyloſt fmylftwa omluwyla, Ale otcze newymluwugie, ale31) geho newierzenye bilo poczatek geho ſmylftwye. Jakoz prawy Strabus: Lot nemoz biti wy- mluwen, Nayprwe proto, ze Andielu newierzil, bi mohl zdraw oſtat w Segor w tom myeftie; A druhe, ze fie geft opil, a to bil hrziech31) poczatek 25 hrziechu.33) 5 15 druhu34) myly ot Ebron Lot35) geft pohrzeben. 1) K. dezerami ſwymi. 2) K. dczerze. 3) K. y diegiffta (!). 4) K. byly. 5) K. ſe naprawilo. 6) K. w niem (!). 7) K. diewonie. 8) K. wſſak otcze namluwile že od nieho w noczy obie fiemie ku poczeti przygieſſta a to. 3) K. ge°. 10) K. A wffak. 11) K. aneb. 12) K. by. 13) K. by byla. 14) sch. v K. 15) K. Antykryft. 16) K. diewczy. 17) K. Potom pak y. 18) K. wíech otecz; v Š. sch. otecz. 19) K. mladífy. 20) K. take ſyna. 21) K. y przewzdie mu. 22) K. take otczem. 23) K. Moabitſkych. 24) K. f. 25) K. Š. zgewnie. 26) K. fmilftwo otczowo. 27) Š. ge°. 28) K. Prawi tuto. 29) K. wymluweny. 30) K. bylo zahynulo. 31) K. nebo. 32) K. hrziecha. 33) sch. v K. 34) K. A pak loth druhy. 35) sch. v K. O1) putowany Abrahamowu do zemye Gerarys. (Kap. LV.] IGide Abraham z udola2) Mambre do zemye poledne,3) y putowa do zemye Geraris mezi kades, otkudzto4) wodi protywenftwie, a Sur,5) magie Sarams) myeſto feſtry, tez iako drziewe pro bazen.7) I poſla kral Abymelech, y wzie Saru.8) [29a 1] na tom mocz krafi gegie dywna zna- 5 menana ma9) biti, ze w dewaddefati letech gefícze mohla biti milowana.10) Alel1) kral vpade w nemocz bozi woly, abi ſie gie nedotekl, Jakoz prawy [Gen. 20.]
Genesis. 75 O ſmylſtwu loth je dczeramy.1) [Kap. LIV.] LOt wigide z Segor, i bidlefſe na horzie w geſkyny, a dwye geho dezery ſ nym. A tie dezeri2) biefîta fliffele, ze ſwyet buduczy ma ohnyem [Gen. 19.] zahynuti, y mnyechu, bi fie tez nynye neſtalo, iako za Noe, y nadiegie- ffta3) fie, bi onye ſ otczem ſwym bile4) zachowanye proto, abi lidſke po- kolenye naprawile.5) y wziefſta radu, abifíta otczow fmutek a twrdoft wynem8) obmyekczile, acz fta koly diewoynye7) bile, wffak kazda ot otczie ſweho w noczi fiemye ku poczieti przigie8) bez otczowa9) wiedienye. wfſak10) zide tu rziecz tupie prawiecze, ze to nenye podobno przirozeny, bi czo mohlo ſmylnyti newiedomye. Aneboll) fie die, zel2) newiediel, bila-li13) 10 dezera, mnye, bi bila geho zena. [28b 2] Opiet prawie,14) bi nepodobno bilo, bi w otgieti diewoiſtwye mohlo biti poczetie. A proto Anczikrzifft 15) die, bi bil syn diewyczie,16) neb fie poczne w otgymany dyewoiftwie. 117) vrodi wietffie dezera ſyna a nazwa ho Amon, ten geſt pak bil otecz wffiech18) Amonytſkich, druha dczy mlazífie19) porodi ſyna,20) y nazwa ho1) Moab. ten bi otczem 2) wſſiech Moabſkich.23) Moab wiklada ſie z24) otczie, neb tiem gmenem mati ſmylnoſt otczowu ziewnye25) zgiewyla. Ale Amon wyklada fie syn lidu meho, proto ze ten nyetczo otczowo ſmyl- ſtwye-6) zaſtrziel. Jako bi bilo rzeczeno: syn geſt gednoho 7) z lidu meho. prawy-8) Jeronym: dezery mohli bi biti omluweny,29) neb ſu ſie nadali, 20 bi lidſke pokolenye zahynulo,30) a myloſt fſczedie buduczieho nemyloſt fmylftwa omluwyla, Ale otcze newymluwugie, ale31) geho newierzenye bilo poczatek geho ſmylftwye. Jakoz prawy Strabus: Lot nemoz biti wy- mluwen, Nayprwe proto, ze Andielu newierzil, bi mohl zdraw oſtat w Segor w tom myeftie; A druhe, ze fie geft opil, a to bil hrziech31) poczatek 25 hrziechu.33) 5 15 druhu34) myly ot Ebron Lot35) geft pohrzeben. 1) K. dezerami ſwymi. 2) K. dczerze. 3) K. y diegiffta (!). 4) K. byly. 5) K. ſe naprawilo. 6) K. w niem (!). 7) K. diewonie. 8) K. wſſak otcze namluwile že od nieho w noczy obie fiemie ku poczeti przygieſſta a to. 3) K. ge°. 10) K. A wffak. 11) K. aneb. 12) K. by. 13) K. by byla. 14) sch. v K. 15) K. Antykryft. 16) K. diewczy. 17) K. Potom pak y. 18) K. wíech otecz; v Š. sch. otecz. 19) K. mladífy. 20) K. take ſyna. 21) K. y przewzdie mu. 22) K. take otczem. 23) K. Moabitſkych. 24) K. f. 25) K. Š. zgewnie. 26) K. fmilftwo otczowo. 27) Š. ge°. 28) K. Prawi tuto. 29) K. wymluweny. 30) K. bylo zahynulo. 31) K. nebo. 32) K. hrziecha. 33) sch. v K. 34) K. A pak loth druhy. 35) sch. v K. O1) putowany Abrahamowu do zemye Gerarys. (Kap. LV.] IGide Abraham z udola2) Mambre do zemye poledne,3) y putowa do zemye Geraris mezi kades, otkudzto4) wodi protywenftwie, a Sur,5) magie Sarams) myeſto feſtry, tez iako drziewe pro bazen.7) I poſla kral Abymelech, y wzie Saru.8) [29a 1] na tom mocz krafi gegie dywna zna- 5 menana ma9) biti, ze w dewaddefati letech gefícze mohla biti milowana.10) Alel1) kral vpade w nemocz bozi woly, abi ſie gie nedotekl, Jakoz prawy [Gen. 20.]
Strana 76
76 Genesis. [Luk. 24.] Jozefus. wſſak na konczi teto kapitoli gyna muka geſt znamenana, toczifí tato, ze bil boh zawrziel wffieczki zywoti czeledi Abymelechowy12) pro Saru, abi nycz zenſkeho13) w geho domu14) mezi tiem poczieti nemohlo.15) A kdiz lekarzi zufachu, y vſnu Abymelech, a ufliffie hlas bozi, an weczie:16) tot fie tobie pro zenu putnykowu ſtalo, y przikaza, abi mu zenu wratil, neb geſt bil17) prorok, a ten proſi za tie,18) abi zyw19) bil. Inhed wſtaw zawola na ſluhi ſwe a take zawola2°) Abrahama, I weczie gemu: czoſ nam vczynyl? czoſ21) wydiel, abi to vczynyl? Abraham weczie: bal ſem ſie, bi22) bazny bozie zde nebilo, abi mne nezabili pro zenu. Jako bi rzekl: 15 wſſak to rzka neſelhal ſem, neb zawierne ſeſtra ma geſt, dezi otczowa. to rozdiel, ſweho tocziff otczie a meho, tocziff gefîto geft moy bratr.23) Aneb dczi otczie meho, ale24) ne me materze, tocziff wnuka ma geſt a przy- wuzna25) f ſtrany otczie meho, ale ne ſ ſtrany26) materze, anebo i ſtrany bratra, ale ne ſeſtry. Awffak gyne wykladanye die:27) Seftra ma geft ot28) otczie ſweho, ale ne ot materze. nebo iakoz prawyechu przywuznym25) bratrzie, tez y feftram rziekachu przywuznym.25) Neb29) bratra ſweho Arâ nazwal otczie ſweho, ze geſt bil ftar[29a 2]íſy nezli on, podle obi- cziegie mluwenye,30) ze ftarffym rziekame otcze, a Mlazffy31) rziekame fynu, a proto ze doftoynyeiffie A wietífie myloft bywa bliznych po mu- 25 ziech nez po zenach, ſwu blizny po muzi doſtoynyeifym menem nazwal ſeſtru radiegi nezli wnuku. Anebo32) zamyſlil, bi bila dezi otczowa, a na tom geſt neſelhal, Jako anyz33) pan boh, kdiz zamyſly,34) bi chtiel dale giti. A naywiecz,35) ze za to magi, bi boh mu przikazal tak rzeczi, a tak bil geſt mluwczie bozich ſlow, Jako Elizeus tagil ſie nepoznagiczy ſebe. 30 wſſak nyekterzi diegi,36) bi Thare, kdiz vmrzie37) matka Abrahamowa, A kdiz vmrzie38) Aram, I39) pogie zenu ſyna ſweho Ary, I vrodi4o) Saru. a potom Abraham pogie gi ſobie za zenu, nebo geſſcze ſwatbi takez nebili w zakonye zapowiedeny.41) A proto y tuto rzikagi giei42) dezi Tharowa podle tielefenftwie, A drziewe dezi Aramowa podle zbuzenye femene,43) 35 neb gedno pacholika41) bil oftawil. I proſi Abraham zan, y bi45) vzdrawen, pak46) zena geho I diewki rodichu.47) I da kral Abymelech Abrahamowy dary A zemy k bidleny k48) zadany geho. A farzie weczie: hleday, dal ſem bratru twemu za tie Tificz ftrziebrnych, tot tobie bude19) na zaftrzienye twyma oczyma prziede wſfemy, gizto50) f tebu ſu, tocziff na pamyet ſtudu 40 a hanbi,51) neb ſi na lzy popadena. I prziczyny wikladagie a rzka52) a w zakrytie, tocziff:53) kamzkolywiek54) poydeff, pomny, ze ſy [29b 1] bila wzata, widuczi tito penyeze. aneb to geft wiborne poſmyewanye: tot bude w zakrytie twyma oczyma, toczifł k przipraweny ſmrty, iakobi rzekl: baba ſi, a bliz ſi k ſmrty, a ſelhala ſi, I oklamala gſi,55) a proto myei to 45 ſobie na ztrawu. a to bywaſſe naywyecz56) ot zidow, aneb k opraweny ſſlogierzô, Abi przikryla twarz, abi nebila mylowana.57) 20 10 1) K. Tuto o. 2) K. vdole. 3) první e nadeps.; K. plodne. 4) K. odkudžto.5) K. magi od Affura. 6) K. Saru. 7) K. bazen zahubenie. 8) K. Abimelech po Saru vzrzew ženu kraſnu wze gi k ſobie.9) K. diwnie ma znamenana. 10) první a nadeps. 11) K
76 Genesis. [Luk. 24.] Jozefus. wſſak na konczi teto kapitoli gyna muka geſt znamenana, toczifí tato, ze bil boh zawrziel wffieczki zywoti czeledi Abymelechowy12) pro Saru, abi nycz zenſkeho13) w geho domu14) mezi tiem poczieti nemohlo.15) A kdiz lekarzi zufachu, y vſnu Abymelech, a ufliffie hlas bozi, an weczie:16) tot fie tobie pro zenu putnykowu ſtalo, y przikaza, abi mu zenu wratil, neb geſt bil17) prorok, a ten proſi za tie,18) abi zyw19) bil. Inhed wſtaw zawola na ſluhi ſwe a take zawola2°) Abrahama, I weczie gemu: czoſ nam vczynyl? czoſ21) wydiel, abi to vczynyl? Abraham weczie: bal ſem ſie, bi22) bazny bozie zde nebilo, abi mne nezabili pro zenu. Jako bi rzekl: 15 wſſak to rzka neſelhal ſem, neb zawierne ſeſtra ma geſt, dezi otczowa. to rozdiel, ſweho tocziff otczie a meho, tocziff gefîto geft moy bratr.23) Aneb dczi otczie meho, ale24) ne me materze, tocziff wnuka ma geſt a przy- wuzna25) f ſtrany otczie meho, ale ne ſ ſtrany26) materze, anebo i ſtrany bratra, ale ne ſeſtry. Awffak gyne wykladanye die:27) Seftra ma geft ot28) otczie ſweho, ale ne ot materze. nebo iakoz prawyechu przywuznym25) bratrzie, tez y feftram rziekachu przywuznym.25) Neb29) bratra ſweho Arâ nazwal otczie ſweho, ze geſt bil ftar[29a 2]íſy nezli on, podle obi- cziegie mluwenye,30) ze ftarffym rziekame otcze, a Mlazffy31) rziekame fynu, a proto ze doftoynyeiffie A wietífie myloft bywa bliznych po mu- 25 ziech nez po zenach, ſwu blizny po muzi doſtoynyeifym menem nazwal ſeſtru radiegi nezli wnuku. Anebo32) zamyſlil, bi bila dezi otczowa, a na tom geſt neſelhal, Jako anyz33) pan boh, kdiz zamyſly,34) bi chtiel dale giti. A naywiecz,35) ze za to magi, bi boh mu przikazal tak rzeczi, a tak bil geſt mluwczie bozich ſlow, Jako Elizeus tagil ſie nepoznagiczy ſebe. 30 wſſak nyekterzi diegi,36) bi Thare, kdiz vmrzie37) matka Abrahamowa, A kdiz vmrzie38) Aram, I39) pogie zenu ſyna ſweho Ary, I vrodi4o) Saru. a potom Abraham pogie gi ſobie za zenu, nebo geſſcze ſwatbi takez nebili w zakonye zapowiedeny.41) A proto y tuto rzikagi giei42) dezi Tharowa podle tielefenftwie, A drziewe dezi Aramowa podle zbuzenye femene,43) 35 neb gedno pacholika41) bil oftawil. I proſi Abraham zan, y bi45) vzdrawen, pak46) zena geho I diewki rodichu.47) I da kral Abymelech Abrahamowy dary A zemy k bidleny k48) zadany geho. A farzie weczie: hleday, dal ſem bratru twemu za tie Tificz ftrziebrnych, tot tobie bude19) na zaftrzienye twyma oczyma prziede wſfemy, gizto50) f tebu ſu, tocziff na pamyet ſtudu 40 a hanbi,51) neb ſi na lzy popadena. I prziczyny wikladagie a rzka52) a w zakrytie, tocziff:53) kamzkolywiek54) poydeff, pomny, ze ſy [29b 1] bila wzata, widuczi tito penyeze. aneb to geft wiborne poſmyewanye: tot bude w zakrytie twyma oczyma, toczifł k przipraweny ſmrty, iakobi rzekl: baba ſi, a bliz ſi k ſmrty, a ſelhala ſi, I oklamala gſi,55) a proto myei to 45 ſobie na ztrawu. a to bywaſſe naywyecz56) ot zidow, aneb k opraweny ſſlogierzô, Abi przikryla twarz, abi nebila mylowana.57) 20 10 1) K. Tuto o. 2) K. vdole. 3) první e nadeps.; K. plodne. 4) K. odkudžto.5) K. magi od Affura. 6) K. Saru. 7) K. bazen zahubenie. 8) K. Abimelech po Saru vzrzew ženu kraſnu wze gi k ſobie.9) K. diwnie ma znamenana. 10) první a nadeps. 11) K
Strana 77
Genesis. 77 Tehdy. 12) K. Abimelech. 13) sch. v K. 14) K. duom. 15) K. nemohlo ženſke pokolenie. 16) ta dvě sl. sch. v K. 17) sch. v K. 18) K. za tie proſy. 19) K. zdraw. 20) K. zawola na. 21) K. a czos. 22) Š. v. 23) K. totiz bratra me°. 24) sch. v K. 25) Š. K. przybuzna. 26) sch. v K. 27) K. ma. 28) sch. v K. 23) K. Nebo. 30) K. mluwiecze. 31) K. mladffym; rziekame sch. 32) K. nebo. 33) K. yakoz ani. 34) K. zamyflil. 35) K. naywiecze. 36) K. prawie. 37) K. vmrzela. 38) K. vmrzel. 39) K. tehdy y. 40) K. vrodi z nie. 41) y oprav. z o. 42) Š. gie; v K. sch. 43) K. fiemie. 44) K. gednoho pacholka. 45) K. byl. 46) K. Abimelech pak. 47) K. rodiechu. 48) sch. v K. 49) sch. v K. 50) K. genžto. 51) K. hanby a ſtudu. 32) K. przyczynie wykladage die; v Š. a za tím sch. 53) sch. v K. 33) K. kamž koly. 55) K. gfy ſe. 56) K. naywiecze. V) K. widiena milowana. O narozeny Iſaaka A o wywrzeny Agar dyewky I gegym ſynem.1) [Kap. LVI.) NAwîſcziewy pan boh Saru, ze poczie y2) porodi ſyna. I obrzieza ho3) Abraham oſmeho dne,4) iako mu bil boh przikazal. I bil Abraham Gen. 21.] ſto let,5) kdiz mu ſie narodi Iſaak.6) a po toliko dnech obrziezugi zide7) dieti ſwe, Ale Arabowe po trzechnadſti8) letech, neb toho czaſu Ifmahel, rozmnozitel tiech lidi, bil obrziezan. y prziewzdie mu gmye9) Ifaak, toczifí ſmyech, neb pan boh bil vczynyl fmyech roditelom geho, tocziff radoft nedowtipnu.10) wzrofte dietie, a we trzech letech byl1) oftawen. y vczyny otecz welike hodi toho dne, proto ze toho dne ſyn prwe ſiedl k ſtolu ot- czowu.12) A kdiz ſpolu hraffta Iſmahel a Ifaac, wietffy13) vraziefſe men- 10 flieho. vrozumye maty14) przieftihany we hrzie,15) ze po ſmrti otczowie chtiel bi panowati wietſfy menſſiemu, aneb, iakoz zide prawie, welefſe mu modliti fiel6) obrazom hlinyenym, gefîto bil vczynyl. a kdiz ſie to ne- libi materzi, weczie k abra[29b 2]hamowy: wywrz diewku a gegieho ſyna,17) nebot nebude diedicz18) syn diewczy f ſynem mym Ifaakem. hrubie 15 to przigie Abraham pro ſyna ſweho, a czynyeſſe ſie toho netbagie. I weczie mu pan boh: Sliff rziecz Sarzowy,19) nebo w Hfaaku twe syemye bude ſluti. a on wzem rano chleb a lahwiczi20) wodi, y wlozi na pleczi Agar, i da giei21) dietie, i puſti gi precz.22) a kdiz otgide, y bludiefſe na puſſczi23) 20 Berfabee. A kdyz wipi wodu na pufſczi, a dietie pro zizn hynyefſe, odwrze Matie24) dietie pod ſtrom, * I ſiede podal,25) Jakobi mohl z ſtrziel wiſtrzieliti,26) abi newydiela ſyna mrucze, i plakafſe.27) I vſlyſſie boh hlas dietete, toczifſ placz materzyn za dietie, I weczie Andiel materzi: wftan, wezmy diete fwe, neb z28) nyeho weliki lid vczynym. I ote- 25 wrzie29) oczi gegie boh, I vzrzie ſtudnyczi, i da piti dietieti. A naplnywffy lahwyczku30) i otgide.31) Ruofte to dietie, A bidli32) na puſſczi faran, I vczyny fie33) muz a ſtrzielecz. A mati geho wzie mu zenu z egipta. I vrodichu34) fie mu dwanaft knyezat pokolenye35) gych, gichzto nazy- wanym36) Miefta, wſi y pokolenye ſlawie. Nabaiot37) bil prworozenecz, 30 ot nyehozto diel Arabie, geffto geft ot Eufrate3s) az do Morze czrwe- neho,39) giezto nabatea diegi; Cedar bil ſyn druhi, ot nyehozto gednei puſſczy Cedar rziekagi; Abtehel ſyn trzeti, Madfam [30a 11 Cztwrti, Maſma pati, Duma fſeſti, ot nyehozto duma kragyna,40) Maſadadech41) 5
Genesis. 77 Tehdy. 12) K. Abimelech. 13) sch. v K. 14) K. duom. 15) K. nemohlo ženſke pokolenie. 16) ta dvě sl. sch. v K. 17) sch. v K. 18) K. za tie proſy. 19) K. zdraw. 20) K. zawola na. 21) K. a czos. 22) Š. v. 23) K. totiz bratra me°. 24) sch. v K. 25) Š. K. przybuzna. 26) sch. v K. 27) K. ma. 28) sch. v K. 23) K. Nebo. 30) K. mluwiecze. 31) K. mladffym; rziekame sch. 32) K. nebo. 33) K. yakoz ani. 34) K. zamyflil. 35) K. naywiecze. 36) K. prawie. 37) K. vmrzela. 38) K. vmrzel. 39) K. tehdy y. 40) K. vrodi z nie. 41) y oprav. z o. 42) Š. gie; v K. sch. 43) K. fiemie. 44) K. gednoho pacholka. 45) K. byl. 46) K. Abimelech pak. 47) K. rodiechu. 48) sch. v K. 49) sch. v K. 50) K. genžto. 51) K. hanby a ſtudu. 32) K. przyczynie wykladage die; v Š. a za tím sch. 53) sch. v K. 33) K. kamž koly. 55) K. gfy ſe. 56) K. naywiecze. V) K. widiena milowana. O narozeny Iſaaka A o wywrzeny Agar dyewky I gegym ſynem.1) [Kap. LVI.) NAwîſcziewy pan boh Saru, ze poczie y2) porodi ſyna. I obrzieza ho3) Abraham oſmeho dne,4) iako mu bil boh przikazal. I bil Abraham Gen. 21.] ſto let,5) kdiz mu ſie narodi Iſaak.6) a po toliko dnech obrziezugi zide7) dieti ſwe, Ale Arabowe po trzechnadſti8) letech, neb toho czaſu Ifmahel, rozmnozitel tiech lidi, bil obrziezan. y prziewzdie mu gmye9) Ifaak, toczifí ſmyech, neb pan boh bil vczynyl fmyech roditelom geho, tocziff radoft nedowtipnu.10) wzrofte dietie, a we trzech letech byl1) oftawen. y vczyny otecz welike hodi toho dne, proto ze toho dne ſyn prwe ſiedl k ſtolu ot- czowu.12) A kdiz ſpolu hraffta Iſmahel a Ifaac, wietffy13) vraziefſe men- 10 flieho. vrozumye maty14) przieftihany we hrzie,15) ze po ſmrti otczowie chtiel bi panowati wietſfy menſſiemu, aneb, iakoz zide prawie, welefſe mu modliti fiel6) obrazom hlinyenym, gefîto bil vczynyl. a kdiz ſie to ne- libi materzi, weczie k abra[29b 2]hamowy: wywrz diewku a gegieho ſyna,17) nebot nebude diedicz18) syn diewczy f ſynem mym Ifaakem. hrubie 15 to przigie Abraham pro ſyna ſweho, a czynyeſſe ſie toho netbagie. I weczie mu pan boh: Sliff rziecz Sarzowy,19) nebo w Hfaaku twe syemye bude ſluti. a on wzem rano chleb a lahwiczi20) wodi, y wlozi na pleczi Agar, i da giei21) dietie, i puſti gi precz.22) a kdiz otgide, y bludiefſe na puſſczi23) 20 Berfabee. A kdyz wipi wodu na pufſczi, a dietie pro zizn hynyefſe, odwrze Matie24) dietie pod ſtrom, * I ſiede podal,25) Jakobi mohl z ſtrziel wiſtrzieliti,26) abi newydiela ſyna mrucze, i plakafſe.27) I vſlyſſie boh hlas dietete, toczifſ placz materzyn za dietie, I weczie Andiel materzi: wftan, wezmy diete fwe, neb z28) nyeho weliki lid vczynym. I ote- 25 wrzie29) oczi gegie boh, I vzrzie ſtudnyczi, i da piti dietieti. A naplnywffy lahwyczku30) i otgide.31) Ruofte to dietie, A bidli32) na puſſczi faran, I vczyny fie33) muz a ſtrzielecz. A mati geho wzie mu zenu z egipta. I vrodichu34) fie mu dwanaft knyezat pokolenye35) gych, gichzto nazy- wanym36) Miefta, wſi y pokolenye ſlawie. Nabaiot37) bil prworozenecz, 30 ot nyehozto diel Arabie, geffto geft ot Eufrate3s) az do Morze czrwe- neho,39) giezto nabatea diegi; Cedar bil ſyn druhi, ot nyehozto gednei puſſczy Cedar rziekagi; Abtehel ſyn trzeti, Madfam [30a 11 Cztwrti, Maſma pati, Duma fſeſti, ot nyehozto duma kragyna,40) Maſadadech41) 5
Strana 78
78 Genesis. ſedmy, Teman oſmy, ot nyehozto Teman ku poledny, Jachur dewati, Nafes defati, Cethma.42) *prawy43) otwrze, tocziff oftawy, neb ho44) geſt neneſla, nebo45) mu bilo geſt ſeſtnaſte let. 35 1) K. fynem Ifmahelem. 2) K. a. 3) Š. obrzezewa ho; K. gey. 2) K. w oſmy den. 5) K. leth w ftarzy. 6) K. Ifaac narodil. 7) K. żyde obrzezugi. 3) K. Š. po trzy- nafti. 3) K. gmena. 10) K. newdotipna (!) y. 11) K. byl. 12) K. nayprwe fyn k ſtolu otczowu ſedl. 13) K. Potom pak kdyz Ifaac s Iſmahelem hrafſta ſpolu tehdy wietczy Iſmahel. 14) K. tomu matie. 15) K. we yhrze. 16) K. fie modlyti. 17) K. a ſyna gegieho. nebo. 18) v Š. K. sch. (!) 19) K. Sarzynu; Š. Sary. 20) Š. lawiczi (!). 21) K a daw gi. 22) K. prycz. 23) K. na pufíti berfabee a když tu na puſſti wypi wfſyczku wodu.; Š. Berfabce A kdyż wypi wodu na pufíti. 24) K. pocze hynuti tehdy matie odwrze. 25) K. podal odffedífy. 26) K. s famoftrzila doftrzelyti. 27) K. plakafſe welmi. 28) K. f. 29) K. otewrze buoh. 30) Š. lawiczku. 31) K. naplniechu lahwiczy y odgidechu. 32) K. bydlechu. 33) K. ſe z nieho. 34) K. vrodie. 35) K. z pokoleni. 36) K. nazwanim. 37) K. Naboyot. 3s) K. Eufrata. 39) Š. czerweneho. 40) K. kragina gt. 11) K. Mafafedech; Š. Mafadelech. 42) K. Czethma gedenadczty Namet dwanadczty. 43) K. prawi tuto. 44) K. ge°. 45) K. neb. [Kap. LVII.] O ſtudnyczy przyſahy.1) Oho czaſa2) vzrziew Abymelech Abraham3) rozmnozena, i baſſe ſie geho, I przigiede k nyemu i ficolem, knyezetem woiſki ſwe,4) I we- czie: przifiez my bohem,5) ze my nebudef ſſkoditi, any mym potomnym, ale wzdi my budeſſ czynyti wedle mylofrdenſtwye, iakoz6) ſem ia tobie vczynyl.7) I wede gies) Abraham k ſtudnyczi tei, gefſto boh bil9) vkazal Agar,10) a tul1) bil Abraham wikopal drziew,12) nezli bil Agar ot ſebe za- hnal. Ale Abymelech otial bil tu ftudnyczi Abrahamowy, a bieffe gy vezynyl na puſſczy, abi ſwa ſtada napagiel, gefíto daleko ot geho bidl paſiechu. I wrati mu Abymelech ſtudnyczi, Ale na ſwiedeczſtwie, ze bil kopal ſtud- nyczi, a wzem gi y wratil gi Abimelech,13) tu Abraham dal kralowy fedm giehnycz, I14) nazwa tu ſtudnyczi Berſabee, tocziſí ſedm. nebo ſabee zy- dowſki15) wzny ſedm, Anebo16) ſtudnyczie Berfabee, tocziff prziſahi, neb ſabee take wzny prziſaha, a tu oba ſlibiſſta ſobie17) prziezen. wſſak Jozefus prawy, ze fabee flowe ſlib ſtudnyczie, A ot ſtudnyczie okolny kray take flowe Berfabee. Pak Abymelech a ficolis) w [30a 2] ratifîta ſie do zemye 15 filiftike,19) A Abraha v te20) ſtudnyczie ſadi21) les a pochwali gmeno boha wieczneho, a bidlil tu mnoho czafu22) zemye filiftike.23) I prawy fſczepan24) w ſkutcziech Apofftolſkich, ze Abraham newzal tu nycz diedyny za nay- (Skutk. 7.) menſſi ſſlepiegi. [Gen. 21.] 5 10 1) K. przyfahy mezy Abrahamem a mezy Abimelech. 2) K. Š. czafu. 3) K. Abrahama. 4) woyſka ſweho. 5) K. bohem żywym. 6) K. yako. 7) K. czynil. s) K. ho. 3) K. mu byl buoh. 10) K. o diewcze ge° Agar. 11) K. prwe gi. 12) sch. v K. 13) K. že gy byl kopal proto mu gi wratil. 14) K. kralowi ſedmero gehnecz a. 15) K. żydow- íky fabee. 16) K. aneb. 17) sch. v K. 18) K. filot. 19) K. philiſke. 20) K. tey. 21) K. fadil. 22) K. czafow v. 23) K. philitſke. 21) Swaty fftiepan.
78 Genesis. ſedmy, Teman oſmy, ot nyehozto Teman ku poledny, Jachur dewati, Nafes defati, Cethma.42) *prawy43) otwrze, tocziff oftawy, neb ho44) geſt neneſla, nebo45) mu bilo geſt ſeſtnaſte let. 35 1) K. fynem Ifmahelem. 2) K. a. 3) Š. obrzezewa ho; K. gey. 2) K. w oſmy den. 5) K. leth w ftarzy. 6) K. Ifaac narodil. 7) K. żyde obrzezugi. 3) K. Š. po trzy- nafti. 3) K. gmena. 10) K. newdotipna (!) y. 11) K. byl. 12) K. nayprwe fyn k ſtolu otczowu ſedl. 13) K. Potom pak kdyz Ifaac s Iſmahelem hrafſta ſpolu tehdy wietczy Iſmahel. 14) K. tomu matie. 15) K. we yhrze. 16) K. fie modlyti. 17) K. a ſyna gegieho. nebo. 18) v Š. K. sch. (!) 19) K. Sarzynu; Š. Sary. 20) Š. lawiczi (!). 21) K a daw gi. 22) K. prycz. 23) K. na pufíti berfabee a když tu na puſſti wypi wfſyczku wodu.; Š. Berfabce A kdyż wypi wodu na pufíti. 24) K. pocze hynuti tehdy matie odwrze. 25) K. podal odffedífy. 26) K. s famoftrzila doftrzelyti. 27) K. plakafſe welmi. 28) K. f. 29) K. otewrze buoh. 30) Š. lawiczku. 31) K. naplniechu lahwiczy y odgidechu. 32) K. bydlechu. 33) K. ſe z nieho. 34) K. vrodie. 35) K. z pokoleni. 36) K. nazwanim. 37) K. Naboyot. 3s) K. Eufrata. 39) Š. czerweneho. 40) K. kragina gt. 11) K. Mafafedech; Š. Mafadelech. 42) K. Czethma gedenadczty Namet dwanadczty. 43) K. prawi tuto. 44) K. ge°. 45) K. neb. [Kap. LVII.] O ſtudnyczy przyſahy.1) Oho czaſa2) vzrziew Abymelech Abraham3) rozmnozena, i baſſe ſie geho, I przigiede k nyemu i ficolem, knyezetem woiſki ſwe,4) I we- czie: przifiez my bohem,5) ze my nebudef ſſkoditi, any mym potomnym, ale wzdi my budeſſ czynyti wedle mylofrdenſtwye, iakoz6) ſem ia tobie vczynyl.7) I wede gies) Abraham k ſtudnyczi tei, gefſto boh bil9) vkazal Agar,10) a tul1) bil Abraham wikopal drziew,12) nezli bil Agar ot ſebe za- hnal. Ale Abymelech otial bil tu ftudnyczi Abrahamowy, a bieffe gy vezynyl na puſſczy, abi ſwa ſtada napagiel, gefíto daleko ot geho bidl paſiechu. I wrati mu Abymelech ſtudnyczi, Ale na ſwiedeczſtwie, ze bil kopal ſtud- nyczi, a wzem gi y wratil gi Abimelech,13) tu Abraham dal kralowy fedm giehnycz, I14) nazwa tu ſtudnyczi Berſabee, tocziſí ſedm. nebo ſabee zy- dowſki15) wzny ſedm, Anebo16) ſtudnyczie Berfabee, tocziff prziſahi, neb ſabee take wzny prziſaha, a tu oba ſlibiſſta ſobie17) prziezen. wſſak Jozefus prawy, ze fabee flowe ſlib ſtudnyczie, A ot ſtudnyczie okolny kray take flowe Berfabee. Pak Abymelech a ficolis) w [30a 2] ratifîta ſie do zemye 15 filiftike,19) A Abraha v te20) ſtudnyczie ſadi21) les a pochwali gmeno boha wieczneho, a bidlil tu mnoho czafu22) zemye filiftike.23) I prawy fſczepan24) w ſkutcziech Apofftolſkich, ze Abraham newzal tu nycz diedyny za nay- (Skutk. 7.) menſſi ſſlepiegi. [Gen. 21.] 5 10 1) K. przyfahy mezy Abrahamem a mezy Abimelech. 2) K. Š. czafu. 3) K. Abrahama. 4) woyſka ſweho. 5) K. bohem żywym. 6) K. yako. 7) K. czynil. s) K. ho. 3) K. mu byl buoh. 10) K. o diewcze ge° Agar. 11) K. prwe gi. 12) sch. v K. 13) K. že gy byl kopal proto mu gi wratil. 14) K. kralowi ſedmero gehnecz a. 15) K. żydow- íky fabee. 16) K. aneb. 17) sch. v K. 18) K. filot. 19) K. philiſke. 20) K. tey. 21) K. fadil. 22) K. czafow v. 23) K. philitſke. 21) Swaty fftiepan.
Strana 79
Genesis. 79 10 20 35 O obietowany beranowu1) myeſto Iſaaka.2) POtom, kdiz bidleſſe Abraham w Berſabee, a Haac, Jakoz prawy Jozefus, pietmezidczietma3) let biefſe,4) I weczie mu boh:5) wezmy ſyna ſweho gednorodileho,6) gehoz mylugeff, Haaka,7) a gdi do zemye wydienye, a obietuy my gey w obiet ohnywu8) na gednei horzie, kteruz tobie vkazi. 5 zemy") wydienye nazwal ten diel zemye Judee, gefsto geft na horach, a ottad daleko moze wydieti, a tu1o) Ifaias nazywa vdol wydienye. a na [1s. 22.) wrchu hor Judeell) huorka bieffe wiffie,12) rzeczena horai3) moria, tu vkaza Mons. boh Abrahamowy, abi mu tu obietowal ſyna na tei horzie. prawiel4) zide, ze potom tu bil15) chram a oltarz vczynen.16) A dawid widiel Andiela bo- zieho, an poklada mecz na myefſcziſíczi horam Jebuzei. proto17) rzekl Hſaias: bude hora duom bozi na wrchu hor, a k nyemu teczi budu wſſi- czkny narodowe. o nyemzto y pan boh przikazali8) zidom, abi mu ne- 11s. 2.) obietowali na kazdem myeſtie, gedno na myeſtie, tocziſſ na19) tei ho- rzie,20) gefſto gym vkaze 1) pan boh. a proto Abra[3ob 1]ham wſtaw [Deut. 34.) 15 w noczi, nepowediew yzadnemu-2) nycz, ofedla23) oſla a weda ſ ſobu24) dwa mladenczie 5) a fyna,26) I gide czieftu dwa dny. A trzeti den zdwyh oczi,27) vzrzie myeſto blizko.27a) tuto ſu bluduli27b) mnozi prawiecz, bi Abraham w tu dobu bidlil mezi betel a hay,28) ano to myeſto ot te29) hory Morya nelezi dal gedno czieſti30) gednoho dne. A kdiz wzie drziewie a ohen, oſta- wyw31) dole mladenczie f32) oflem, wzgide33) ſam f34) ſynem. I weczie mu syn: tot ohen a drziewie, a kde obiet ohnywa? otecz mu weczie:35) Boh ſobie omyſli obieti.36) I vſtawy oltarz, a naklad nan drziewie, y prziczyny ohen. I prawy Jozefus flowa otczwa36a) k dietieti a rzka: iakozto37) ſ bozi woly na ſwiet dywnye38) bil prziffel, takez ſ bozi39) woly potrzieba40) bilo41) 25 dywnye f ſwieta ſnyti. nebo pan boh fudil ho doftoynym ne yzadnu ne- moczi, any bogem, any kterym vtrpenym lidíkym zywot ſwoy ſkonati, nezli f42) modlitbamy a ſwatymy obietmy duſſy geho k ſobie zawolati, a43) ze gei zkrzieſſi pro naplnyenye ſwych ſlibow. A tak Ifaac rad prziſtupi k oltarzi a k44) ſmrti. o tom Alewyn* prawy: Nemylnu zagiſte myſli chtiefſe 30 zahubiti ſyna chwaleny w uſtawicznofti obietowany, Ale45) wierzie46) ſyna ſweho wzkrzieſſeny. A kdiz ſwaza ſyna47) Iſaaka,48) y49) polozy gei na oltarz na hro[30b 2]madu drew, y50) polapi mecz, abi obietowa fyna. tehdi Andiel bozi zawola k nyemu: neztahuy ruki51) na dietie, gizt fem52) poznal, ze fie bogiff pana53) boha. nezadalt ge54) boh krwy55) die- tieczie,56) ale abi bilo zwiedieno, kterak ſie welmy Abraham bogi boha.57) I vzrzie Abraham za ſobu58) berana mezi trnym wieziecze59) za rohi, tobo wzem y obietowa za ſyna. tu zid ma v pruti,60) Sebet, neb ſebet geſt prutie tak rzeczene. tu ge pobludil Euzebyus a rzka: Sabet kozel zprofíczeny.61) I rzekl beranu fabet, tocziff kozel zprofíczeny, a die, bi tepruw znowa 40 bil82) ftworzen, Ale otgynud Andiel hoe3) przynefl. I64) nazwa menem to myeſto: boh widi:65) a proto az do dneſſnyeho dne iako86) prziſlowie ot67) zydow w teſknoſtie8) polozenych: na horzie pans9) boh vzrzi, Jakobi [Kap. LVIII.)
Genesis. 79 10 20 35 O obietowany beranowu1) myeſto Iſaaka.2) POtom, kdiz bidleſſe Abraham w Berſabee, a Haac, Jakoz prawy Jozefus, pietmezidczietma3) let biefſe,4) I weczie mu boh:5) wezmy ſyna ſweho gednorodileho,6) gehoz mylugeff, Haaka,7) a gdi do zemye wydienye, a obietuy my gey w obiet ohnywu8) na gednei horzie, kteruz tobie vkazi. 5 zemy") wydienye nazwal ten diel zemye Judee, gefsto geft na horach, a ottad daleko moze wydieti, a tu1o) Ifaias nazywa vdol wydienye. a na [1s. 22.) wrchu hor Judeell) huorka bieffe wiffie,12) rzeczena horai3) moria, tu vkaza Mons. boh Abrahamowy, abi mu tu obietowal ſyna na tei horzie. prawiel4) zide, ze potom tu bil15) chram a oltarz vczynen.16) A dawid widiel Andiela bo- zieho, an poklada mecz na myefſcziſíczi horam Jebuzei. proto17) rzekl Hſaias: bude hora duom bozi na wrchu hor, a k nyemu teczi budu wſſi- czkny narodowe. o nyemzto y pan boh przikazali8) zidom, abi mu ne- 11s. 2.) obietowali na kazdem myeſtie, gedno na myeſtie, tocziſſ na19) tei ho- rzie,20) gefſto gym vkaze 1) pan boh. a proto Abra[3ob 1]ham wſtaw [Deut. 34.) 15 w noczi, nepowediew yzadnemu-2) nycz, ofedla23) oſla a weda ſ ſobu24) dwa mladenczie 5) a fyna,26) I gide czieftu dwa dny. A trzeti den zdwyh oczi,27) vzrzie myeſto blizko.27a) tuto ſu bluduli27b) mnozi prawiecz, bi Abraham w tu dobu bidlil mezi betel a hay,28) ano to myeſto ot te29) hory Morya nelezi dal gedno czieſti30) gednoho dne. A kdiz wzie drziewie a ohen, oſta- wyw31) dole mladenczie f32) oflem, wzgide33) ſam f34) ſynem. I weczie mu syn: tot ohen a drziewie, a kde obiet ohnywa? otecz mu weczie:35) Boh ſobie omyſli obieti.36) I vſtawy oltarz, a naklad nan drziewie, y prziczyny ohen. I prawy Jozefus flowa otczwa36a) k dietieti a rzka: iakozto37) ſ bozi woly na ſwiet dywnye38) bil prziffel, takez ſ bozi39) woly potrzieba40) bilo41) 25 dywnye f ſwieta ſnyti. nebo pan boh fudil ho doftoynym ne yzadnu ne- moczi, any bogem, any kterym vtrpenym lidíkym zywot ſwoy ſkonati, nezli f42) modlitbamy a ſwatymy obietmy duſſy geho k ſobie zawolati, a43) ze gei zkrzieſſi pro naplnyenye ſwych ſlibow. A tak Ifaac rad prziſtupi k oltarzi a k44) ſmrti. o tom Alewyn* prawy: Nemylnu zagiſte myſli chtiefſe 30 zahubiti ſyna chwaleny w uſtawicznofti obietowany, Ale45) wierzie46) ſyna ſweho wzkrzieſſeny. A kdiz ſwaza ſyna47) Iſaaka,48) y49) polozy gei na oltarz na hro[30b 2]madu drew, y50) polapi mecz, abi obietowa fyna. tehdi Andiel bozi zawola k nyemu: neztahuy ruki51) na dietie, gizt fem52) poznal, ze fie bogiff pana53) boha. nezadalt ge54) boh krwy55) die- tieczie,56) ale abi bilo zwiedieno, kterak ſie welmy Abraham bogi boha.57) I vzrzie Abraham za ſobu58) berana mezi trnym wieziecze59) za rohi, tobo wzem y obietowa za ſyna. tu zid ma v pruti,60) Sebet, neb ſebet geſt prutie tak rzeczene. tu ge pobludil Euzebyus a rzka: Sabet kozel zprofíczeny.61) I rzekl beranu fabet, tocziff kozel zprofíczeny, a die, bi tepruw znowa 40 bil82) ftworzen, Ale otgynud Andiel hoe3) przynefl. I64) nazwa menem to myeſto: boh widi:65) a proto az do dneſſnyeho dne iako86) prziſlowie ot67) zydow w teſknoſtie8) polozenych: na horzie pans9) boh vzrzi, Jakobi [Kap. LVIII.)
Strana 80
80 Genesis. ☞ [Job. I.] 5 rzekl: Jakozto boh wzezrziel na Ifaaka na horzie, takez nas opatrz7o) w teito71) tefknofty. Ten den zproffczenye Iaakowa"2) prwy den Septem- bris, to geft73) zarzigie, a proto ten den74) ſlawie. a trubie w rohi howiezie 45 na pamyet berana. I zawola ho Andiel druhe ſ nebe, i prziſahl ſam na ſie o rozmnozeny femene Ifaac,75) a ze chcze zemy dati geho ſemenu. Potom druheho dne wrati ſie Abraham k czeledi, I wratichu fie76) do berfabee. I powiediechu Abrahamowy, ze Melcha vrodila Nachorowy, 76a) bratru geho, fynow oſm, z nychzto7eb) prworozenecz [31a 1] hus, z gehozto pokolenye 50 bi?7) JOD, iakoz78) pſano geſt: Muz biefſe w zemy gmeně Job, a Buz bratr geho, z gehozto79) pokolenye Balaam,80) a ten, iakoz prawie zide, w Job flowe helyubuzites. a proto bludie ti, gizto81) diegi, bi Job bil z pokoleny Eſau. A gefſto na konczi geho knyeh geſt, toczifí bilo ge82) drziewe, nezli Jeronym oprawil, ze z Sirſke rzieczi przielozeno bilo, bi on bil83) cztwrti 55 ot Efau, v84) zydow toho pſano nemagi. *Alewyn bil geft myſtr krale karla a opat ſwateho Martyna Turo- czeníkeho. 1) K. beranka; Š. beranow. 2) K. yfaaka fyna Abrahamowa. 3) K. Š. piet- mezczytma. 4) K. miegiffe. 5) K. pan buoh. 6) K. tweho gednorozene°. 7) K. Ifaak. 8) K. Š. wohniwu. 9) K. Tuto zemi. 10) K. tu horu. 11) sch. v K. 12) K. wyffie ginych hor. 13) sch. v K. 14) K. prawi pak. 15) K. potom pak byl tu. 16) K. oftawen. 17) K. A proto. 18) K. o nizto przykazal pan buoh. 19) ta dvě sl. sch. v K. 20) K. tey hory 21) K. vkazal. 22) K. žadnev; nycz sch. v K. 23) K. neofedlaw (!). 24) K. Š. s febu. 25) K. mladencze dwa. 26) K. ſyna ſwe°. 27) K. wzdwih oczy y. 27a) K. to miefto. 27b) (!) K. Š. bludili. 28) K. a mezy hay 29) K. nedaleko od tey. 30) K. ležy gednoho przeſ czeſtu. 31) K. a oſtawiw. 32) K. dwa f. 33) K. v wgide. 34) K. fam nahoru s mladenczem ſwym. 35) K. wecze my otecz. 36) K. obmyfly obiet. 36a) (!) K. Š. otcowa. 37) K. yakož. 36) K. diwnies. 39) K. z bozie. 40) K. potrzebie; Š. sch. na ſwiet — i bozi woly. 41) Š. byla. 42) sch. v K. 43) K. chtiel. 44) K. k fwey. 45) K. Š. a. 46) v na okr. naps.; K. vwierze; Š. vwierzi. 47) K. ſyna ſweho. 48) naps. na okraji. 49) K. a. 30) K. a. 31) K. ruky ſwe. 52) K. giz gt. 53) sch. v K. 54) Š. geft: K. nežadal tie. 55) sch. v Š. 56) K. dietiete. 57) K. Abraham welmi boha bogi. 58) K. Š. febu. 59) K. w trni wiezyczy. 60) K. ma ze beran byl w pruti. 61) K. Š. ſprofftieny. 62) K. byl znowu. 63) K. byl ho andiel; Š. Andiel ho odginud. 61) K. a. 65) K. vzrzie. 66) sch. v K. 67) K. v. 68) K. w tefknofti gie. 33) sch. v K. 70) K. opatrzy. 71) Š. teto. 72) K. Haaka. 73) K. totiž. 74) Š. Zarzie; K. zarzyge toho miefycze ten prwy. 75) K. Ifaaka z geho ſemene: 76) K. przygidechu. 76a) Š. Machowi (!). 76b) sch. v Š. 77) K. byl. 78) K. yakožto. 79) K. z geho. 80) K. Balaam byl. 81) K. genžto. 82) K. gt. 83) sch. v K. 8i) K. a v. [Kap. LIX.] O1) ſmrty a o pohrziebu Sary, zzeny Abrahamowy.2) W Rati ſie Abraham k udolu Mambre, I vmrzie3) Sara, kdiz giey4) bilo Sto a ſedmmezidczietma5) let, w myeîtie Ebron,6) to geft zemye Ca- [Gen. 24.J naanſka. I mluwy Abraham k ſynom Eth a rzka: huoſt ſem v was a put- nyk, daite my prawo pohrzebu ſ wamy, abich pohrzebl7) vmrlczie ſweho. a ony weczechu: w8) zwolenych nafſych hrobiech pohrzeb9) vmrlczie tweho. opiet weczie Abraham k ſynô Eth: przymluwte ſie za mye k Efro- 5
80 Genesis. ☞ [Job. I.] 5 rzekl: Jakozto boh wzezrziel na Ifaaka na horzie, takez nas opatrz7o) w teito71) tefknofty. Ten den zproffczenye Iaakowa"2) prwy den Septem- bris, to geft73) zarzigie, a proto ten den74) ſlawie. a trubie w rohi howiezie 45 na pamyet berana. I zawola ho Andiel druhe ſ nebe, i prziſahl ſam na ſie o rozmnozeny femene Ifaac,75) a ze chcze zemy dati geho ſemenu. Potom druheho dne wrati ſie Abraham k czeledi, I wratichu fie76) do berfabee. I powiediechu Abrahamowy, ze Melcha vrodila Nachorowy, 76a) bratru geho, fynow oſm, z nychzto7eb) prworozenecz [31a 1] hus, z gehozto pokolenye 50 bi?7) JOD, iakoz78) pſano geſt: Muz biefſe w zemy gmeně Job, a Buz bratr geho, z gehozto79) pokolenye Balaam,80) a ten, iakoz prawie zide, w Job flowe helyubuzites. a proto bludie ti, gizto81) diegi, bi Job bil z pokoleny Eſau. A gefſto na konczi geho knyeh geſt, toczifí bilo ge82) drziewe, nezli Jeronym oprawil, ze z Sirſke rzieczi przielozeno bilo, bi on bil83) cztwrti 55 ot Efau, v84) zydow toho pſano nemagi. *Alewyn bil geft myſtr krale karla a opat ſwateho Martyna Turo- czeníkeho. 1) K. beranka; Š. beranow. 2) K. yfaaka fyna Abrahamowa. 3) K. Š. piet- mezczytma. 4) K. miegiffe. 5) K. pan buoh. 6) K. tweho gednorozene°. 7) K. Ifaak. 8) K. Š. wohniwu. 9) K. Tuto zemi. 10) K. tu horu. 11) sch. v K. 12) K. wyffie ginych hor. 13) sch. v K. 14) K. prawi pak. 15) K. potom pak byl tu. 16) K. oftawen. 17) K. A proto. 18) K. o nizto przykazal pan buoh. 19) ta dvě sl. sch. v K. 20) K. tey hory 21) K. vkazal. 22) K. žadnev; nycz sch. v K. 23) K. neofedlaw (!). 24) K. Š. s febu. 25) K. mladencze dwa. 26) K. ſyna ſwe°. 27) K. wzdwih oczy y. 27a) K. to miefto. 27b) (!) K. Š. bludili. 28) K. a mezy hay 29) K. nedaleko od tey. 30) K. ležy gednoho przeſ czeſtu. 31) K. a oſtawiw. 32) K. dwa f. 33) K. v wgide. 34) K. fam nahoru s mladenczem ſwym. 35) K. wecze my otecz. 36) K. obmyfly obiet. 36a) (!) K. Š. otcowa. 37) K. yakož. 36) K. diwnies. 39) K. z bozie. 40) K. potrzebie; Š. sch. na ſwiet — i bozi woly. 41) Š. byla. 42) sch. v K. 43) K. chtiel. 44) K. k fwey. 45) K. Š. a. 46) v na okr. naps.; K. vwierze; Š. vwierzi. 47) K. ſyna ſweho. 48) naps. na okraji. 49) K. a. 30) K. a. 31) K. ruky ſwe. 52) K. giz gt. 53) sch. v K. 54) Š. geft: K. nežadal tie. 55) sch. v Š. 56) K. dietiete. 57) K. Abraham welmi boha bogi. 58) K. Š. febu. 59) K. w trni wiezyczy. 60) K. ma ze beran byl w pruti. 61) K. Š. ſprofftieny. 62) K. byl znowu. 63) K. byl ho andiel; Š. Andiel ho odginud. 61) K. a. 65) K. vzrzie. 66) sch. v K. 67) K. v. 68) K. w tefknofti gie. 33) sch. v K. 70) K. opatrzy. 71) Š. teto. 72) K. Haaka. 73) K. totiž. 74) Š. Zarzie; K. zarzyge toho miefycze ten prwy. 75) K. Ifaaka z geho ſemene: 76) K. przygidechu. 76a) Š. Machowi (!). 76b) sch. v Š. 77) K. byl. 78) K. yakožto. 79) K. z geho. 80) K. Balaam byl. 81) K. genžto. 82) K. gt. 83) sch. v K. 8i) K. a v. [Kap. LIX.] O1) ſmrty a o pohrziebu Sary, zzeny Abrahamowy.2) W Rati ſie Abraham k udolu Mambre, I vmrzie3) Sara, kdiz giey4) bilo Sto a ſedmmezidczietma5) let, w myeîtie Ebron,6) to geft zemye Ca- [Gen. 24.J naanſka. I mluwy Abraham k ſynom Eth a rzka: huoſt ſem v was a put- nyk, daite my prawo pohrzebu ſ wamy, abich pohrzebl7) vmrlczie ſweho. a ony weczechu: w8) zwolenych nafſych hrobiech pohrzeb9) vmrlczie tweho. opiet weczie Abraham k ſynô Eth: przymluwte ſie za mye k Efro- 5
Strana 81
Genesis. 81 nowy,10) fynu Soor, abi my przed wamy dal vwladanye, a Ja podobnymy penyezi dwogil bich gieſkyny, geffto ma konecz ſweho pole, w prawo po- hrzebne.11) nebo bidlieffe Efron proftrzied fynow Eth. otpowedie Efron 10 Abrahamowy: pole tobie dam a dwie gieſkyny, gefíto ſu w nyem, przied fyny mych lidy; cztirzil2) ftai3) ficlow14) penyez ftrziebrnych, to15) bud dan mezi mnu A tobu 16) I otwazi Abraham penyezie, iakoz Efron 131a 2] pozadal, a tak bi potwrzeno pole Efronowo Abrahamowy k wladany hrobu. A tu pak ſwu zenu pohrzebe.17) I bieffta tu dwie giefkyny18)* w ſkale ot przirozenye19) aneb widiela- nyei20) rzemeſlnyczky,21) ty bil kupil Abrahâ ku pohrzebu narodu ſwemu.22) w ſwrchnyei23) muzie pochowachu24) a w nyzffiei25) zeny. wffak26) Adam a Ewa giz tu bili27) pohrzebeny. Anyz gie ſhrzieffil Abrahâ kupugie, any onen prodawagie, iako28) y dnes kto29) bi kupil pole a vczynyl by30) hrzby- 20 tow,31) gedno ze fu tu32) ſnad bili pohrzebeny prwoftworzeny. wffak Je- ronym33) die: Efron myel bi treſktan biti, a proto geho meno Efron34) promyeneno geft, tocziff Efran.35) * Ebron geft myefto, gemuz36) take cariatarbe diegi, toczifſ cztirz, Adamowa, abrahamowa, Ifaak37) a Jakubowa patryarch.38) 15 1) K. Tuto o. 2) K. Abrahamowy ženy w Ebroni. 3) K. vmrzie mu. 4) K. Š. gie. 5) K. Š. fedmmezczytma. 6) K. w Ebron. 7) K. pohrzebil. 3) sch. v K. 9) K. po- hrzeb hrobiech. 10) K. Effronowu. 11) K. diedinne pohrzebne. 12) K. za cztyrzy. 13) za tím naps. okruhlich, přetrž. 14) naps. na okr. 15) K. a to. 16) K. tebu. 17) K. po- hrzebil. 18) K. geſkynie. 19) w fkale — przirozenye sch. v K. 20) Š. wydielanie; K. wydielane. 21) K. rzemeſlniky. 22) K. ku potrzebu ſwe narodu zie. 23) K. w ſwrchni. 24) K. pochowawachu. 25) K. nizíſy. 26) K. A wfſak. 27) K. gfu byli tu. 28) K. yakožto. 29) K. ktož. 30) sch. v K. 31) K. hrzbytow miel by odplatu. 32) sch. v K. 33) K. Jeronimus. 34) sch. v K. 35) K. Efair. 36) K. gemužto. 37) K. Š. yzaakowa. 3s) Š. patriarchy. O poſelſtwy Elyczer,1) ſtaroſty Abrahamowy, do mezopotanye.2) BIeffe Abraham ftar, a boh we wîfiech wieczech opatrzowaffe3) gieho wiecz. I weczie k Eliezer4) ſtaroftie, toczifſ k fſafarzi domu ſweho: poloz ruku ſwu pod5) ſtehnem mym, a prziſiez my bohem Nebe a zemye, abi nebral ſynu memu Hfaakowy zeny ze dezer pohanſkich, mezy nymyzto ia 5 bidlym; Ale poideff k mym przywuznym,6) a ottud mu7) poymeíí zenu. otpowiedie ſluha: nechtiela-ly bi zena ſe mnu giti do teto zemye, myel-li bich ſyna tweho zaſie weſtis) do toho9) myeſta, otkud ſi wyſſel? tehdi on we[31b 1]czie: choway 10) abi nykdi newodil tam ſyna meho; pakli bi z onyech izadna nechtiela giti, tehdi ſy newynen prziſahi.11) I prziſieze mu 10 fluha, polozyw ruku ſwu pod geho bedrem. prawie zide, ze w oſwieczeny geho, tocziff w obrziezowany geho prziſahl geſt. Ale ze fie die pod ledwy- namy, prawyme, bil2) przifahl w femenu Abrahamowu, tocziff w kryſtu, genz wedieffe,13) ze ſie z14) nyeho narodi. a proto geſt rzekl: prziſiez my bohem15) nebie y zemye. Ale ze pod ledwiemy ruku kazal poloziti, tiem 15 myeny, ze tielo kriſtowo nade wſſeczki buduczie bude, iako ledwie16) Abra- [Kap. LX.] 6
Genesis. 81 nowy,10) fynu Soor, abi my przed wamy dal vwladanye, a Ja podobnymy penyezi dwogil bich gieſkyny, geffto ma konecz ſweho pole, w prawo po- hrzebne.11) nebo bidlieffe Efron proftrzied fynow Eth. otpowedie Efron 10 Abrahamowy: pole tobie dam a dwie gieſkyny, gefíto ſu w nyem, przied fyny mych lidy; cztirzil2) ftai3) ficlow14) penyez ftrziebrnych, to15) bud dan mezi mnu A tobu 16) I otwazi Abraham penyezie, iakoz Efron 131a 2] pozadal, a tak bi potwrzeno pole Efronowo Abrahamowy k wladany hrobu. A tu pak ſwu zenu pohrzebe.17) I bieffta tu dwie giefkyny18)* w ſkale ot przirozenye19) aneb widiela- nyei20) rzemeſlnyczky,21) ty bil kupil Abrahâ ku pohrzebu narodu ſwemu.22) w ſwrchnyei23) muzie pochowachu24) a w nyzffiei25) zeny. wffak26) Adam a Ewa giz tu bili27) pohrzebeny. Anyz gie ſhrzieffil Abrahâ kupugie, any onen prodawagie, iako28) y dnes kto29) bi kupil pole a vczynyl by30) hrzby- 20 tow,31) gedno ze fu tu32) ſnad bili pohrzebeny prwoftworzeny. wffak Je- ronym33) die: Efron myel bi treſktan biti, a proto geho meno Efron34) promyeneno geft, tocziff Efran.35) * Ebron geft myefto, gemuz36) take cariatarbe diegi, toczifſ cztirz, Adamowa, abrahamowa, Ifaak37) a Jakubowa patryarch.38) 15 1) K. Tuto o. 2) K. Abrahamowy ženy w Ebroni. 3) K. vmrzie mu. 4) K. Š. gie. 5) K. Š. fedmmezczytma. 6) K. w Ebron. 7) K. pohrzebil. 3) sch. v K. 9) K. po- hrzeb hrobiech. 10) K. Effronowu. 11) K. diedinne pohrzebne. 12) K. za cztyrzy. 13) za tím naps. okruhlich, přetrž. 14) naps. na okr. 15) K. a to. 16) K. tebu. 17) K. po- hrzebil. 18) K. geſkynie. 19) w fkale — przirozenye sch. v K. 20) Š. wydielanie; K. wydielane. 21) K. rzemeſlniky. 22) K. ku potrzebu ſwe narodu zie. 23) K. w ſwrchni. 24) K. pochowawachu. 25) K. nizíſy. 26) K. A wfſak. 27) K. gfu byli tu. 28) K. yakožto. 29) K. ktož. 30) sch. v K. 31) K. hrzbytow miel by odplatu. 32) sch. v K. 33) K. Jeronimus. 34) sch. v K. 35) K. Efair. 36) K. gemužto. 37) K. Š. yzaakowa. 3s) Š. patriarchy. O poſelſtwy Elyczer,1) ſtaroſty Abrahamowy, do mezopotanye.2) BIeffe Abraham ftar, a boh we wîfiech wieczech opatrzowaffe3) gieho wiecz. I weczie k Eliezer4) ſtaroftie, toczifſ k fſafarzi domu ſweho: poloz ruku ſwu pod5) ſtehnem mym, a prziſiez my bohem Nebe a zemye, abi nebral ſynu memu Hfaakowy zeny ze dezer pohanſkich, mezy nymyzto ia 5 bidlym; Ale poideff k mym przywuznym,6) a ottud mu7) poymeíí zenu. otpowiedie ſluha: nechtiela-ly bi zena ſe mnu giti do teto zemye, myel-li bich ſyna tweho zaſie weſtis) do toho9) myeſta, otkud ſi wyſſel? tehdi on we[31b 1]czie: choway 10) abi nykdi newodil tam ſyna meho; pakli bi z onyech izadna nechtiela giti, tehdi ſy newynen prziſahi.11) I prziſieze mu 10 fluha, polozyw ruku ſwu pod geho bedrem. prawie zide, ze w oſwieczeny geho, tocziff w obrziezowany geho prziſahl geſt. Ale ze fie die pod ledwy- namy, prawyme, bil2) przifahl w femenu Abrahamowu, tocziff w kryſtu, genz wedieffe,13) ze ſie z14) nyeho narodi. a proto geſt rzekl: prziſiez my bohem15) nebie y zemye. Ale ze pod ledwiemy ruku kazal poloziti, tiem 15 myeny, ze tielo kriſtowo nade wſſeczki buduczie bude, iako ledwie16) Abra- [Kap. LX.] 6
Strana 82
82 Genesis. Siclus nô t. hamowo nad ruku Eliezer.1) I wziel7) Eliezer defiet welbludow, I otgide, ze wſſeho ſbozie pana ſweho neſa ſ ſobu naywieczie18) ti wieczi, kterez geft wediel,19) ze ſu rziedki w tei20) zemy, do nyezto giedieſſe. I giede 1) do Mezopotanye, do karam, myeſta Nachor, f mnohu chwyli a f22) uſylym, iakoz prawy Jozefus, neb w zymye w mezopotany geſt welika hlubokoft 20 blata, a letie23) nedoſtatek wodi, a w lefiech lotrowe. I kaza otpoczynuti wel- bludom v ſtudnyczie przied myeſtem, nechtie gich bez napogie do myelta vweſti. A kdiz v weczer zeny wichaziechu, abi ſobie naczierali4) wodi, proſi pana boha, abi mezi tiemy zenamy nalezl zenu panu ſwemu, za25) bi ktera z toho lidu myela biti panu geho, a26) abi bila poznana tak: kdiz 25 Ja v nych wodi poproſym, a ony my27) otpowedie, abi ona mnye 8) y mym welbludom [31b 2] dala.29) a ted3°) Rebeka, diewka welmy nadobna,31) dezi Batuelowa, ſyna Melchowa, zena32) Nachor, przigide y naplny czban. a kdiz gyne otwratichu fie ot putnyka, ona gemu wodi poda a weczie: ia take twym welbludom naczrzi33) wodi a nalem w korita. i da welbludom 30 piti. a on mlezie hlediefſe na ny, bila-li bi hodna panu geho,* I otaza gie, czie bi bila dezi, A myela-li bi myeſto w domu otczie ſweho k bidleny. a vſliffaw,34) ze geft dezi Batuelowa, ſyna Nachorowa, a Melchi, ſeftri laban, I wynye zauffenye35) zlate, geffto wazie dwa ficly,36) to gest czti- rzidczieti37) ffartow, a dwa naramki, gefîto wazie defiet ficlow, i da giei.38) 35 I bieze dieweczka39) domow k materzi, i40) powiedie giei,41) czo gie fli- ſſala.42) I wigide laban, a vwede toho muze w dom ſwoi, a rozledla wel- bludi, I da gym plew a fiena, a vmy nohi hoftem, a polozi przied nye chleb. I nechtie gieſti Eliezer, az bi wymluwil rzieczi ti, pro nyezto13) bil prziſſel. a kdiz powedie,44) ze geſt ſluha Abrahamow, bratra gich, a po- 40 chwali Abrahama we mnohich wieczech, a ze Sara vrodila mu ſyna, a pak gym wiprawi proſbu Abrahamowu a tu prziſahu, geſſto mu vczynyl, a tu modlitbu ſwu v ſtudnyczie, ze bil vſliffan ot pana boha, otpowiediefſta Laban45) a Batuel: ot46) pana boha wifſla ge ta47) rziecz, tocziſſ Abra- hamowa, [32a 1] a modlitba twa, a nemozem bez geho liboſti8) nycz 45 mluwyti. Ay, tot Rebeka przied tobu49) geft, wezmy gi, a bud50) zena pana tweho. Ale51) Jozefus prawy, ze Batuel giz bil51a) vmrziel, a diewka bila w ſtrazi52) ſwe materze a bratra, a o ſmrti otczowie bi dieweczka53) bila powiediela tomu, gefſto gie54) tazal v ſtudnyczie, czie55) bi bila dezera.56) A Moizieff temuz chcze, ze geſt giz otczie nemyela, neb ſwrchu ſie die: 50 bieze dieweczka57) do domu materzyna. ale abichme nebili widieny, bichme prziedkladali58) Jozefa Moizieffowy, ſnad gmenem otczowym nazywa59) ſie tuto matka, kdiz ſie die:60) otpowediechu Laban a Batuel.** Nebo mohlo geſt biti to, ze61) gie bil zpoſobil a poruczil zieti ſwemu, abi gi wdal. vſli- fſew to ſluha Abrahamow, pochwaly hoſpodyna, ze ge geho czieftu zprawil, 55 I wynye tepruw klenoti zlate y ſtrziebrne a rucho, a82) da Rebeczie63) a materzi gegiei,64) a bratru da dary.65) A wſtaw rano ſluha proſi,66) abi gei puſtili7) naywiecz proto, ze dluho meſſkal na czieſtie,68) a pro îtaroft ſweho pana.69) A kdiz ho proſichu, abi aſa deſiet dny i nymy prziebil,
82 Genesis. Siclus nô t. hamowo nad ruku Eliezer.1) I wziel7) Eliezer defiet welbludow, I otgide, ze wſſeho ſbozie pana ſweho neſa ſ ſobu naywieczie18) ti wieczi, kterez geft wediel,19) ze ſu rziedki w tei20) zemy, do nyezto giedieſſe. I giede 1) do Mezopotanye, do karam, myeſta Nachor, f mnohu chwyli a f22) uſylym, iakoz prawy Jozefus, neb w zymye w mezopotany geſt welika hlubokoft 20 blata, a letie23) nedoſtatek wodi, a w lefiech lotrowe. I kaza otpoczynuti wel- bludom v ſtudnyczie przied myeſtem, nechtie gich bez napogie do myelta vweſti. A kdiz v weczer zeny wichaziechu, abi ſobie naczierali4) wodi, proſi pana boha, abi mezi tiemy zenamy nalezl zenu panu ſwemu, za25) bi ktera z toho lidu myela biti panu geho, a26) abi bila poznana tak: kdiz 25 Ja v nych wodi poproſym, a ony my27) otpowedie, abi ona mnye 8) y mym welbludom [31b 2] dala.29) a ted3°) Rebeka, diewka welmy nadobna,31) dezi Batuelowa, ſyna Melchowa, zena32) Nachor, przigide y naplny czban. a kdiz gyne otwratichu fie ot putnyka, ona gemu wodi poda a weczie: ia take twym welbludom naczrzi33) wodi a nalem w korita. i da welbludom 30 piti. a on mlezie hlediefſe na ny, bila-li bi hodna panu geho,* I otaza gie, czie bi bila dezi, A myela-li bi myeſto w domu otczie ſweho k bidleny. a vſliffaw,34) ze geft dezi Batuelowa, ſyna Nachorowa, a Melchi, ſeftri laban, I wynye zauffenye35) zlate, geffto wazie dwa ficly,36) to gest czti- rzidczieti37) ffartow, a dwa naramki, gefîto wazie defiet ficlow, i da giei.38) 35 I bieze dieweczka39) domow k materzi, i40) powiedie giei,41) czo gie fli- ſſala.42) I wigide laban, a vwede toho muze w dom ſwoi, a rozledla wel- bludi, I da gym plew a fiena, a vmy nohi hoftem, a polozi przied nye chleb. I nechtie gieſti Eliezer, az bi wymluwil rzieczi ti, pro nyezto13) bil prziſſel. a kdiz powedie,44) ze geſt ſluha Abrahamow, bratra gich, a po- 40 chwali Abrahama we mnohich wieczech, a ze Sara vrodila mu ſyna, a pak gym wiprawi proſbu Abrahamowu a tu prziſahu, geſſto mu vczynyl, a tu modlitbu ſwu v ſtudnyczie, ze bil vſliffan ot pana boha, otpowiediefſta Laban45) a Batuel: ot46) pana boha wifſla ge ta47) rziecz, tocziſſ Abra- hamowa, [32a 1] a modlitba twa, a nemozem bez geho liboſti8) nycz 45 mluwyti. Ay, tot Rebeka przied tobu49) geft, wezmy gi, a bud50) zena pana tweho. Ale51) Jozefus prawy, ze Batuel giz bil51a) vmrziel, a diewka bila w ſtrazi52) ſwe materze a bratra, a o ſmrti otczowie bi dieweczka53) bila powiediela tomu, gefſto gie54) tazal v ſtudnyczie, czie55) bi bila dezera.56) A Moizieff temuz chcze, ze geſt giz otczie nemyela, neb ſwrchu ſie die: 50 bieze dieweczka57) do domu materzyna. ale abichme nebili widieny, bichme prziedkladali58) Jozefa Moizieffowy, ſnad gmenem otczowym nazywa59) ſie tuto matka, kdiz ſie die:60) otpowediechu Laban a Batuel.** Nebo mohlo geſt biti to, ze61) gie bil zpoſobil a poruczil zieti ſwemu, abi gi wdal. vſli- fſew to ſluha Abrahamow, pochwaly hoſpodyna, ze ge geho czieftu zprawil, 55 I wynye tepruw klenoti zlate y ſtrziebrne a rucho, a82) da Rebeczie63) a materzi gegiei,64) a bratru da dary.65) A wſtaw rano ſluha proſi,66) abi gei puſtili7) naywiecz proto, ze dluho meſſkal na czieſtie,68) a pro îtaroft ſweho pana.69) A kdiz ho proſichu, abi aſa deſiet dny i nymy prziebil,
Strana 83
Genesis. 83 60 nerodi.70) I wecziechu: tehdi powolayme 1) dieweczki, a otiezeme"2) gegie wole. A kdiz gie otazachu, chtiela-li bi giti, weczie:73) poydu. a to fie czte prwe74) otazanye zenſke, a ottud wiecz*5) za prawo magi, abi bilo otaza- no.76) a tak dawffe dieweczczie polibe[32a 2]nye i puſtichu gi a cho- waczku gegi delboru77) f dietietem, tocziff i poflem Abrahamowym, a za- 65 dagicze proſpieffenſtwie giey A rzkucz: feſtra ſy nafſe, bohday78) wzeffla 79) w tyficz tificzow, a twe fiemye bi ofiedlo brany twich neprzatel. *ſnad bi neffilhala,80) aneb hrbowatas0a) nebila,81) aneb82) hrubeho neb zawyleho noſa. * *tocziff zena geho, nebo przikazanye otczowo o dczerzi, bi myela 70 biti dana, geffto giei84) oftawil vmyeragie, nynye85) wilozil Moizieff. 1) K. Elyazar. 2) Š. do Mezopotanie a to takto. 3) K. opatrowaſſe. 4) K. k Ely- azar. 5) K. twu przed. 6) K. Š. przybuznym. 7) K. gev. s) K. wzieti. 9) K. tohoto. 10) K. Choway fe. 11) K. przifahu. 12) K. že. 13) ps. wiedieffe, za w přetrž. a vyškrab. i; K. widieffe; Š. wiedieffe. 14) K. f. 15) v K. dvakrát. 16) K. bedro. 17) K. wze s febu. 18) K. Š. s febu; násl. sl.. sch. v K. 19) K. widiel. 20) Š. rziedke w te. 21) K. gide. 22) K. z. 23) K. w letie. 24) K. nabraly; v Š. nadeps. nawazili. 25) K. zda. 26) sch. v Š. 27) K. mne. 28) K. ta mne. 29) K. wodu dala. 30) K. tehdy. 31) K. flyczna.22) K. z ženy. 33) K. naberu. 31) K. vſlyffew. 35) K. z vínie (!). 36) K. ffykle. 37) Š. trzidčeti. 38) Š. gie; K. gie to wſſe. 39) K. diewka. 40) K. a. 41) K. gi to; Š. gie. 42) K. gt ſlyfſela. 13) K. niež. 41) K. Š. powiedie. 45) K. ger Laban. 46) K. rzkucz od. 47) K. gt tato. 48) K. milofti. 49) K. Š. tebu. 30) K. necht gt. 31) K. Tuto pak. 51a) Š. byl giž. 52) Š. w ftarzij (!). 53) K. diewka. 54) K. gi. 55) K. czyby. 56) K. dezera byla. 57) K. widiena (!). 59) K. widiena bychom przekladaly. 59) K. nazwala. 60) K. když diechu. 61) K. czo. 62) K. rucho krafne y. 63) K. pannie Rebecze. 61) Š. gegie; v K. sch. 65) K. bratru gegie ty dary da. 66) K. ten fluha y proſy. 67) K. propuſtili odgiti. 58) K. na czeſtie dluho mefſkal. 69) K. pana ſwe°. 70) K. an nerodi. 71) K. powolaymy. 72) K. Š. otiežme. 73) K. tehdy ona wecze. 74) K. nayprwnieyffy. 75) K. od te chwiele wiecze. 76) K. bywalo otazano diewek. 77) K. deworu. 78) K. buoh day. 79) K. wzeſla (!). 80) K. zdaly nebyla fylhawa. 81) Š. hrbowana. 82) sch. v K. 83) K. neb. 84) K. przykazanie ſnad bylo otczowo že dezera dana miela byti. 85) genz gi gt; S. gie. 86) K. to nynie. O1) przichodu Rebeky k Iſaakowy. [Kap. LXI.I Oho czaſa2) bidleſſe Iſaak w gerara,3) a prochazieſſe ſie po czieſtie, gefſto ſie chili4) k ſtudnyczi zyweho a wydiczieho.5) I biefſe wiſſel pro myſſlenye na pole, ſnads) pro wahanye ſluhi ſweho. neb, iakoz gyne wikla- [Gen. 24.] danye7) ma, pro obikowanye praczie na poli, Aneb nyeczczo gyneho diela.8) 5 I vzrzie welbludi z daleka, any gdu. A Rebekka vzrziewſli Iaaka a po- znawffi ot poſla, ze geſt gegi muz, i fyede ſ welbluda, a wzemfſy plaſícz bieli przikri ſie, a ſtifſcze9) ſie pod teryſtrô.10) teriftr11) geft12) odiew zenſki No. arabſki. I powiedie ten ſluha Haakowy wîſeczko, czo mu ſie geſt przi- hodilo13) na czieftie. Pak Ifaak vwedel4) rebecku w dom15) matki ſwe, 10 y wzie gi ſobie za zenu,16) kdiz mu bilo cztirzidczieti let. I mylowa gi tak welmy, Az tu boleft, gizto17) pro fmrt materzynu18) myel, oblehczi.19) 6*
Genesis. 83 60 nerodi.70) I wecziechu: tehdi powolayme 1) dieweczki, a otiezeme"2) gegie wole. A kdiz gie otazachu, chtiela-li bi giti, weczie:73) poydu. a to fie czte prwe74) otazanye zenſke, a ottud wiecz*5) za prawo magi, abi bilo otaza- no.76) a tak dawffe dieweczczie polibe[32a 2]nye i puſtichu gi a cho- waczku gegi delboru77) f dietietem, tocziff i poflem Abrahamowym, a za- 65 dagicze proſpieffenſtwie giey A rzkucz: feſtra ſy nafſe, bohday78) wzeffla 79) w tyficz tificzow, a twe fiemye bi ofiedlo brany twich neprzatel. *ſnad bi neffilhala,80) aneb hrbowatas0a) nebila,81) aneb82) hrubeho neb zawyleho noſa. * *tocziff zena geho, nebo przikazanye otczowo o dczerzi, bi myela 70 biti dana, geffto giei84) oftawil vmyeragie, nynye85) wilozil Moizieff. 1) K. Elyazar. 2) Š. do Mezopotanie a to takto. 3) K. opatrowaſſe. 4) K. k Ely- azar. 5) K. twu przed. 6) K. Š. przybuznym. 7) K. gev. s) K. wzieti. 9) K. tohoto. 10) K. Choway fe. 11) K. przifahu. 12) K. že. 13) ps. wiedieffe, za w přetrž. a vyškrab. i; K. widieffe; Š. wiedieffe. 14) K. f. 15) v K. dvakrát. 16) K. bedro. 17) K. wze s febu. 18) K. Š. s febu; násl. sl.. sch. v K. 19) K. widiel. 20) Š. rziedke w te. 21) K. gide. 22) K. z. 23) K. w letie. 24) K. nabraly; v Š. nadeps. nawazili. 25) K. zda. 26) sch. v Š. 27) K. mne. 28) K. ta mne. 29) K. wodu dala. 30) K. tehdy. 31) K. flyczna.22) K. z ženy. 33) K. naberu. 31) K. vſlyffew. 35) K. z vínie (!). 36) K. ffykle. 37) Š. trzidčeti. 38) Š. gie; K. gie to wſſe. 39) K. diewka. 40) K. a. 41) K. gi to; Š. gie. 42) K. gt ſlyfſela. 13) K. niež. 41) K. Š. powiedie. 45) K. ger Laban. 46) K. rzkucz od. 47) K. gt tato. 48) K. milofti. 49) K. Š. tebu. 30) K. necht gt. 31) K. Tuto pak. 51a) Š. byl giž. 52) Š. w ftarzij (!). 53) K. diewka. 54) K. gi. 55) K. czyby. 56) K. dezera byla. 57) K. widiena (!). 59) K. widiena bychom przekladaly. 59) K. nazwala. 60) K. když diechu. 61) K. czo. 62) K. rucho krafne y. 63) K. pannie Rebecze. 61) Š. gegie; v K. sch. 65) K. bratru gegie ty dary da. 66) K. ten fluha y proſy. 67) K. propuſtili odgiti. 58) K. na czeſtie dluho mefſkal. 69) K. pana ſwe°. 70) K. an nerodi. 71) K. powolaymy. 72) K. Š. otiežme. 73) K. tehdy ona wecze. 74) K. nayprwnieyffy. 75) K. od te chwiele wiecze. 76) K. bywalo otazano diewek. 77) K. deworu. 78) K. buoh day. 79) K. wzeſla (!). 80) K. zdaly nebyla fylhawa. 81) Š. hrbowana. 82) sch. v K. 83) K. neb. 84) K. przykazanie ſnad bylo otczowo že dezera dana miela byti. 85) genz gi gt; S. gie. 86) K. to nynie. O1) przichodu Rebeky k Iſaakowy. [Kap. LXI.I Oho czaſa2) bidleſſe Iſaak w gerara,3) a prochazieſſe ſie po czieſtie, gefſto ſie chili4) k ſtudnyczi zyweho a wydiczieho.5) I biefſe wiſſel pro myſſlenye na pole, ſnads) pro wahanye ſluhi ſweho. neb, iakoz gyne wikla- [Gen. 24.] danye7) ma, pro obikowanye praczie na poli, Aneb nyeczczo gyneho diela.8) 5 I vzrzie welbludi z daleka, any gdu. A Rebekka vzrziewſli Iaaka a po- znawffi ot poſla, ze geſt gegi muz, i fyede ſ welbluda, a wzemfſy plaſícz bieli przikri ſie, a ſtifſcze9) ſie pod teryſtrô.10) teriftr11) geft12) odiew zenſki No. arabſki. I powiedie ten ſluha Haakowy wîſeczko, czo mu ſie geſt przi- hodilo13) na czieftie. Pak Ifaak vwedel4) rebecku w dom15) matki ſwe, 10 y wzie gi ſobie za zenu,16) kdiz mu bilo cztirzidczieti let. I mylowa gi tak welmy, Az tu boleft, gizto17) pro fmrt materzynu18) myel, oblehczi.19) 6*
Strana 84
84 Genesis. 1) K. Tuto o. 2) K. Š. czafu. 3) K. Gerarij. 4) K. chylefſe. 5) K. widuczieho A. 6) K. a fnad. 7) K. wkladanie. 7) Aneb — diela sch. v K. 9) K. zczyfti. 10) K. fte- riftem; Š. fteriftrem. 11) K. Teryft. 12) K. flowe. 13) K. przyhodilo bylo. 14) K. pogem. 15) K. y wede gi w dom. 16) y wecze gi tiet chczy fobie za zenu mieti Tehdy. 17) K. te boleſti genž gly (!). 1s) K. materzynu fmrt. 19) K. zapomenul. (Kap. LXII.] O druchey1) ſwatbye Abrahamowie a o geho ſmrty. ABraham pak pogie gynu zenu, Ceturu. prawie zide, bi cetura bilo gmye obeczne, a wiklada ſie otdana2) neb prziwynuta. I prawie, bi to bila Agar, zenyma Abrahamowa, a ze po ſmrti [32b 1] Sary wſtupila w manzelitwo ot newdane wdanu, abi ftary pro fwatbu nowu z chlip- noſti3) nebil treſktan. Ale Jozefus prawy, ze drziewe, nezli bil poſlal po3) zenu ſynu,4) giz5) gi bil poial. a ta mu vrodi ffeft dieti, neb mlada z ſtareho roditi muoze. I odluczi gie6) Abraham ot Iſaaka, donyz gefſcze zyw biefſe, k kragi na wzchod Slunczie, A wîſeczko gyne, czo gie myel, to da Ifaa- kowy, Ale gynym gedno dary dawal. Pak fynowe Ceturi wzachu ſobie meno ot ſwobodne Sary, I menowachu7) fie Sarraczeny, I obdrziechu 10 ſobie kragyny Traconytidem a fenycem, A Arabi az do mezie7a) Morze czrweneho.8)* Prawy Jozefus, ze z gednoho z nych9) vrodil fie Affer, ten ſwe ftany ſtawie w libij, a tu9a) potom geho buduczi bidlecz ot toho bratra Affer nazwachu zemy Affricam.10) a prawi Jozefus, ze hoddeus prorok, gemuz take Malchus diegi, Iftorzi, toczifſ widopis zidowſki popſal, iako 15 I Moyzesll) popfal. ten, prawy, rzekl, ze ot gednoho z fynow12) Cetury, gmenem ſyrym, kray Siryam nazwali,13) iako ot Affer Affriku. a ten kdiz ſie bral do libie, Hercules mu pomocz dal, a k tomu dezeru ſwu da gemu zenu.11) I vrody z nye Chorym, gehoz fyn bil foron. 115) bil Abraham zyw piet a fedmdefat a Sto let, y vmrzie a prziczynen bil6) k lidu ſwemu w lono 20 pekelne.** y pocho[32b 2]wachu ho Iſmael a Iaak w gieſkyny dwoynye ſ geho zenu. *Gmena fynow Ceturel7) fu tito:18) zamram, Jean, Madan, Madian, Jelbot,19) Afue. **Jeronym prawy, ze geſt zle prziczyneno w ſedmydczat wiklada- 25. cziech: Abraham nedofſlecz, wſſak toho w zidowſkei prawdie nenye. A take widi ſie za nepodobne rzeczeno o tak welikem patriarchowy, bi nedoffel, aneb bi bil vmenfſen. 5 [Gen. 27.] 1) (!) Š. druhe. 2) K. yakožto oddana. 3) K. pro. 4) K. fynu ſwev. 5) K. že. 2) K. ty dieti. 7) K. y gmenowachu. 7a) sch. v K. s) Š. czerweneho. 3) K. gych; z sch. 9a) Š. tu pak. 10) K. tu zemi Affrica. 11) K. Š. Moyziefs. 12) K. s fynow od gednoho. 13) K. Syria; nazwali sch. v Š. 14) K. za ženu. 15) K. A. 16) sch. v K. 17) K. tiem dietem. 18) K. tato. 15) K. Medyan Gelboe. [Kap. LXIII.] O1) wznyknuty kralowſtwie.2) LEta gedenaſteho Abrahamowy3) vmrzie hynus,4) gehozto zena Semyramys, abi po nyem mohla kralowati, wlaſtnyeho ſyna ſweho, gehoz
84 Genesis. 1) K. Tuto o. 2) K. Š. czafu. 3) K. Gerarij. 4) K. chylefſe. 5) K. widuczieho A. 6) K. a fnad. 7) K. wkladanie. 7) Aneb — diela sch. v K. 9) K. zczyfti. 10) K. fte- riftem; Š. fteriftrem. 11) K. Teryft. 12) K. flowe. 13) K. przyhodilo bylo. 14) K. pogem. 15) K. y wede gi w dom. 16) y wecze gi tiet chczy fobie za zenu mieti Tehdy. 17) K. te boleſti genž gly (!). 1s) K. materzynu fmrt. 19) K. zapomenul. (Kap. LXII.] O druchey1) ſwatbye Abrahamowie a o geho ſmrty. ABraham pak pogie gynu zenu, Ceturu. prawie zide, bi cetura bilo gmye obeczne, a wiklada ſie otdana2) neb prziwynuta. I prawie, bi to bila Agar, zenyma Abrahamowa, a ze po ſmrti [32b 1] Sary wſtupila w manzelitwo ot newdane wdanu, abi ftary pro fwatbu nowu z chlip- noſti3) nebil treſktan. Ale Jozefus prawy, ze drziewe, nezli bil poſlal po3) zenu ſynu,4) giz5) gi bil poial. a ta mu vrodi ffeft dieti, neb mlada z ſtareho roditi muoze. I odluczi gie6) Abraham ot Iſaaka, donyz gefſcze zyw biefſe, k kragi na wzchod Slunczie, A wîſeczko gyne, czo gie myel, to da Ifaa- kowy, Ale gynym gedno dary dawal. Pak fynowe Ceturi wzachu ſobie meno ot ſwobodne Sary, I menowachu7) fie Sarraczeny, I obdrziechu 10 ſobie kragyny Traconytidem a fenycem, A Arabi az do mezie7a) Morze czrweneho.8)* Prawy Jozefus, ze z gednoho z nych9) vrodil fie Affer, ten ſwe ftany ſtawie w libij, a tu9a) potom geho buduczi bidlecz ot toho bratra Affer nazwachu zemy Affricam.10) a prawi Jozefus, ze hoddeus prorok, gemuz take Malchus diegi, Iftorzi, toczifſ widopis zidowſki popſal, iako 15 I Moyzesll) popfal. ten, prawy, rzekl, ze ot gednoho z fynow12) Cetury, gmenem ſyrym, kray Siryam nazwali,13) iako ot Affer Affriku. a ten kdiz ſie bral do libie, Hercules mu pomocz dal, a k tomu dezeru ſwu da gemu zenu.11) I vrody z nye Chorym, gehoz fyn bil foron. 115) bil Abraham zyw piet a fedmdefat a Sto let, y vmrzie a prziczynen bil6) k lidu ſwemu w lono 20 pekelne.** y pocho[32b 2]wachu ho Iſmael a Iaak w gieſkyny dwoynye ſ geho zenu. *Gmena fynow Ceturel7) fu tito:18) zamram, Jean, Madan, Madian, Jelbot,19) Afue. **Jeronym prawy, ze geſt zle prziczyneno w ſedmydczat wiklada- 25. cziech: Abraham nedofſlecz, wſſak toho w zidowſkei prawdie nenye. A take widi ſie za nepodobne rzeczeno o tak welikem patriarchowy, bi nedoffel, aneb bi bil vmenfſen. 5 [Gen. 27.] 1) (!) Š. druhe. 2) K. yakožto oddana. 3) K. pro. 4) K. fynu ſwev. 5) K. že. 2) K. ty dieti. 7) K. y gmenowachu. 7a) sch. v K. s) Š. czerweneho. 3) K. gych; z sch. 9a) Š. tu pak. 10) K. tu zemi Affrica. 11) K. Š. Moyziefs. 12) K. s fynow od gednoho. 13) K. Syria; nazwali sch. v Š. 14) K. za ženu. 15) K. A. 16) sch. v K. 17) K. tiem dietem. 18) K. tato. 15) K. Medyan Gelboe. [Kap. LXIII.] O1) wznyknuty kralowſtwie.2) LEta gedenaſteho Abrahamowy3) vmrzie hynus,4) gehozto zena Semyramys, abi po nyem mohla kralowati, wlaſtnyeho ſyna ſweho, gehoz
Strana 85
Genesis. 85 bila ot Nyna przigala, toczifí vrodila, za muz pogie5) a ot nyeho ſyna po- rodi, a ten Babilonyy rozîfirzi. leta Abrahamowa ſedmdeſat patehos) ſta 5 ſie gemu ſlib.7) Pak oſmdeſat8) ſſeſteho9) vrodi mu ſielo) Iſmael. A kdiz mu bi Sto let, vrodi ſie mul1) Ifaac. A kdiz Stol2) a trzidczieti a oſm let, tehdil3) vmrzie Sara. 1) K. Tuto o. 2) K. (dod.) mezy žydy. 3) K. Abrahamowa. 4) K. Nynus. 5) K. toho za muz ſobie pogie. 6) K. a pate°. 7) K. ſlyb od pana boha. s) K. oſmdeſſa- teho a. 9) K. ſſeſteho letha. 10) K. vrodi ſie gev. 11) K. gev. 12) K. mu by ſto. 13) K. tehdy mu. 10 Wznyklo1) geft kralowſtwie Afirſke leta patehomezidczietma2) (Kap. LXVI.I Sarug, pradieda Abrahamowa, pod Belem, I biezalo to az do oſmeho leta Ozie, krale Judee,3) za Tificz a trzi Sta a dwie letie, po kralich oſmy a trzi- dezieti az do Sardaballa;4) ten naiprwe polſtarze5) naleze, a kdiz bi przy- 5 neſeno k Medom. Ale kralowitwie Siczyomorum ot leta cztirmezi- dezietmas) Nachor, dieda Abrahamowa, wznyklo geſt za Egialea, a bie zalo w file a wiſoſti7) ſwei8), nemagie protywnyka, az do ſedmehonad- ſteho9) leta Elý 10) knyeze a ſudczie Hrahel, tocziff [33a 1] zidowſkeho, za dewiet Set let a gedno a fedmdefat, a po kralichl1) gednom a trzidczieti az do Euzippa, Az ſu ſudili ficzyomany12) ſedm knyezi, karnij tak rzeczeny, iako ſedm konſſelow za mnoho czaſow. Siczyoma geft kragyna, gefſto prwe Apia, potom peloponenſka13) nazwana geſt. az do Abrahama a giz bilo mynulo w Egiptie patnaft dynaſti.* Dynaſti Egipfſczil1) nazywagi naywietífi mocz; ot narozenye Abrahamowa dynaftil5) obdrzeli fu16) fſeft- 15 nafte Thebei,17)** fedmnaît dynafti Paftores, kralowe tak rzeczeny, ofmnaft18) diopolitanííczi, to fu faraonífczi, za fſeítnaſte kralew.19) A giz fu promye- neny dynaîti z narodow nyekterich kralew20) k gynym czaſto chodienym az do kambiſem,21) ſyna tiry, pod nymzto naiprwe panowaly Perſi Egiptu. puluinaría 1venít. 25 * Dynaftia22) wlaftenſki flowe doîtogenftwie w nyektere22) zemy, geffto 20 ma woliti cziefarzie24) aneb gyne knyeze,25) geſſto bi bil naywietffi w tey zemy. Jako nyekdi w faſech wolili ſu cziefarzie,26) potom w Baworziech a potom w ſſwabiech. neb ti27) zemye nyemeczſke ſu prwnyeiffie, aczkoli28) nynye fu okolnye. a Jakoz to w tiech rzeczeno geft, takez w gynych rozumyeti ſie ma. ** Znamenay,29) ze ſu trzi tebe, gedna w rziekach,30) ot te31) ſlowu tebany, druha w Egiptie, ot te32) ſlowu tebei, a ottud33) bil ſwati Mauri- cius, a trzetie thebe zidowika, a pak ot te32) flowu thebeite.33) [33a 2] 1) K. y wzniklo. 2) K. Š. pietmezczytme. 3) K. Judie. 4) K. Saradaballa a. 3) I nadeps. 6) K. cztyrmetczytma; Š. cztrmezcietmeho. 7) K. v wyfoſti. 8) Š. K. ſwe. 3) K. fedmenadczte“; Š. ſedmnadíteho. 10) K. hely. 11) K. kragych (!) po. 12) K. Sy- ciamony. 13) K. polopeníka. 14) K. w Egiptie. 15) K. ti dynafti. 16) sch. v K. 17) K. a Tebey. 18) K. tak rzeczeni kralowe oſmnaſt dynaſti. 19) K. kralow. 20) K. Caru- 21) Š. Rozum toho Dynaſtia. 22) K. w niekterey. 23) K. Tiefarze. 21) K. gyne biseon (!).
Genesis. 85 bila ot Nyna przigala, toczifí vrodila, za muz pogie5) a ot nyeho ſyna po- rodi, a ten Babilonyy rozîfirzi. leta Abrahamowa ſedmdeſat patehos) ſta 5 ſie gemu ſlib.7) Pak oſmdeſat8) ſſeſteho9) vrodi mu ſielo) Iſmael. A kdiz mu bi Sto let, vrodi ſie mul1) Ifaac. A kdiz Stol2) a trzidczieti a oſm let, tehdil3) vmrzie Sara. 1) K. Tuto o. 2) K. (dod.) mezy žydy. 3) K. Abrahamowa. 4) K. Nynus. 5) K. toho za muz ſobie pogie. 6) K. a pate°. 7) K. ſlyb od pana boha. s) K. oſmdeſſa- teho a. 9) K. ſſeſteho letha. 10) K. vrodi ſie gev. 11) K. gev. 12) K. mu by ſto. 13) K. tehdy mu. 10 Wznyklo1) geft kralowſtwie Afirſke leta patehomezidczietma2) (Kap. LXVI.I Sarug, pradieda Abrahamowa, pod Belem, I biezalo to az do oſmeho leta Ozie, krale Judee,3) za Tificz a trzi Sta a dwie letie, po kralich oſmy a trzi- dezieti az do Sardaballa;4) ten naiprwe polſtarze5) naleze, a kdiz bi przy- 5 neſeno k Medom. Ale kralowitwie Siczyomorum ot leta cztirmezi- dezietmas) Nachor, dieda Abrahamowa, wznyklo geſt za Egialea, a bie zalo w file a wiſoſti7) ſwei8), nemagie protywnyka, az do ſedmehonad- ſteho9) leta Elý 10) knyeze a ſudczie Hrahel, tocziff [33a 1] zidowſkeho, za dewiet Set let a gedno a fedmdefat, a po kralichl1) gednom a trzidczieti az do Euzippa, Az ſu ſudili ficzyomany12) ſedm knyezi, karnij tak rzeczeny, iako ſedm konſſelow za mnoho czaſow. Siczyoma geft kragyna, gefſto prwe Apia, potom peloponenſka13) nazwana geſt. az do Abrahama a giz bilo mynulo w Egiptie patnaft dynaſti.* Dynaſti Egipfſczil1) nazywagi naywietífi mocz; ot narozenye Abrahamowa dynaftil5) obdrzeli fu16) fſeft- 15 nafte Thebei,17)** fedmnaît dynafti Paftores, kralowe tak rzeczeny, ofmnaft18) diopolitanííczi, to fu faraonífczi, za fſeítnaſte kralew.19) A giz fu promye- neny dynaîti z narodow nyekterich kralew20) k gynym czaſto chodienym az do kambiſem,21) ſyna tiry, pod nymzto naiprwe panowaly Perſi Egiptu. puluinaría 1venít. 25 * Dynaftia22) wlaftenſki flowe doîtogenftwie w nyektere22) zemy, geffto 20 ma woliti cziefarzie24) aneb gyne knyeze,25) geſſto bi bil naywietffi w tey zemy. Jako nyekdi w faſech wolili ſu cziefarzie,26) potom w Baworziech a potom w ſſwabiech. neb ti27) zemye nyemeczſke ſu prwnyeiffie, aczkoli28) nynye fu okolnye. a Jakoz to w tiech rzeczeno geft, takez w gynych rozumyeti ſie ma. ** Znamenay,29) ze ſu trzi tebe, gedna w rziekach,30) ot te31) ſlowu tebany, druha w Egiptie, ot te32) ſlowu tebei, a ottud33) bil ſwati Mauri- cius, a trzetie thebe zidowika, a pak ot te32) flowu thebeite.33) [33a 2] 1) K. y wzniklo. 2) K. Š. pietmezczytme. 3) K. Judie. 4) K. Saradaballa a. 3) I nadeps. 6) K. cztyrmetczytma; Š. cztrmezcietmeho. 7) K. v wyfoſti. 8) Š. K. ſwe. 3) K. fedmenadczte“; Š. ſedmnadíteho. 10) K. hely. 11) K. kragych (!) po. 12) K. Sy- ciamony. 13) K. polopeníka. 14) K. w Egiptie. 15) K. ti dynafti. 16) sch. v K. 17) K. a Tebey. 18) K. tak rzeczeni kralowe oſmnaſt dynaſti. 19) K. kralow. 20) K. Caru- 21) Š. Rozum toho Dynaſtia. 22) K. w niekterey. 23) K. Tiefarze. 21) K. gyne biseon (!).
Strana 86
86 Genesis. sch.; knieže. 25) K. wolyli gfu Tiefarze w Safiech. 26) K. tey. 27) K. acz. 28) K. A take znamenay. 29) K. w Rzieczych. 30) K. od tey. 31) K. odtud. 22) K. odtad. 33) K. The- bite; S. theite (!). [Kap. LXV.) O ſmrty Iſmahelowye. Gen. 25.] 3. Iſmahel bil zyw ſto a trzidczieti a1) oſm let, I vmrzie.2) I prawie zide, ze gefft ot diffenterie, tocziff ot fraczki,3) geffto4) ot nyeho plulo, vmrzel.5) prziede wſſemy bratri ſwymy, tocziff przed ſyny ſwymy, gefíto gefſcze zywi bili, vmrzie.2) I bidlili ſu6) geho potomny?) ot elula az do fur, a geft elula India ot elula, wnvkas) Noe, tak rzeczena. Sur geft 5 pufícz mezi Cades a Barath, a ztahla pufícz9) az do morzie czrweneho10) a do kragow egipſkich. 1) sch. v K. 2) K. vmrziel. 3) K. fraczíky (na okr. ffranczka); Š. ftraczky. 4) K genžto. 5) K. plula vmrziel gt. ) K. ſe. 7) K. potomniczy. 8) oprav. z wnyka; K. Š. wnuka. 9) K. ſe puſfť. 10) Š. czerweneho. [Kap. LXVI.] O1) pocziety Rebeky a o gegich blyzenczych.2) I2. Kor. 6./ Ivto pak nawrati ſie na Iſtorzi Ifaac.3)* kdiz bil Ifaak cztirzidczieti let,4) tehdi pogie Rebeku, zenu ſwu, a ta bi nalezena neplodna mnoho czafow. a wieda Haac ſweho otczie ſlib5) o rozmnozeny geho6) fiemene, I7) proſi hoſpodyna, abi naplnyl, czo ges) ſlibil, an ho I vílifſie.3) I po- czie10) zena, magicz dwe v brziffie.11) a kdiz ſie prziblizi k gmyeny,1z) obrazowafita13) ſie dietatka v brziſſie gegiem, ana weczie: myelo-li my Nô. to14) tak biti, czo gel5) bilo trzeba poczieti? fedmdefat16) wikladatelow ☞ prawie:17) pohrawachu neb18) nohamy fie ftrkachu: Aquyla die:19) ſtrkachu fie.20) Symachus prawi:21) nefieffta22) fie iak czlun, nemagie prawe wahy. w23) tom podobenſtwi hibafîta fie dietieti24) myenytie, tak ze gednak 10 geden,25) gednak druhi chtieſfe26) ſe prwe naroditi. Anyz27) pro prodlenye brzicha materzyna, iako [33b 1] bi gedwa dwe mohla28) przigieti, roz- umyeti mame, bi ſie to przihodilo, iakoz ſie nyeterym29) zdalo, Ale ze to geft bilo z bozie wole, giz vkazagiczieho292) na dietech to, czoz myelo biti na ftarich, prworozenîtwie tocziff ze geden myel po przirozeny a druhemu 15 poſtupil3°) po myloſti, a take w31) gich potomnych buduczie walky fie znamenachu.32) Nadiegi fie, ze giz Jacub v brziffie bil poſwiecen, a w tom hibany znamenano, ze bi nebilo powolenye Criftowo k belial, tocziff k czrtowy.33) mati welmy obtiezena nechtiela bi poczieti a bezmal zu- fawíſi do porodu, I giede,34) abi ſie poradila ſ bohem. wſſak any myeſto 20 k radie ſ bohem, Any obiczey, any ſkrzie koho myela bi ſie poraditi, geſſcze nebilo vſtaweno. ſnad35) k horzie Moria bila ſſla, geſſto Abraham bil vdielal oltarz, a obietowawíli obieti, proftrziewîli gich kozie36) y lehla37) na nych, we fnye wzie38) otpowied. aneb39) obiczegem pohanſkym, Jakoz widala40) ot ſwich roditelow, podobnoſt bohu, geſîto mu tripedem,41) to geft ftol 25 N°. trenohi, neb z nyeho bil vczynen ftol Apollynowi,413) tomu bohu pohanſkemu, 5
86 Genesis. sch.; knieže. 25) K. wolyli gfu Tiefarze w Safiech. 26) K. tey. 27) K. acz. 28) K. A take znamenay. 29) K. w Rzieczych. 30) K. od tey. 31) K. odtud. 22) K. odtad. 33) K. The- bite; S. theite (!). [Kap. LXV.) O ſmrty Iſmahelowye. Gen. 25.] 3. Iſmahel bil zyw ſto a trzidczieti a1) oſm let, I vmrzie.2) I prawie zide, ze gefft ot diffenterie, tocziff ot fraczki,3) geffto4) ot nyeho plulo, vmrzel.5) prziede wſſemy bratri ſwymy, tocziff przed ſyny ſwymy, gefíto gefſcze zywi bili, vmrzie.2) I bidlili ſu6) geho potomny?) ot elula az do fur, a geft elula India ot elula, wnvkas) Noe, tak rzeczena. Sur geft 5 pufícz mezi Cades a Barath, a ztahla pufícz9) az do morzie czrweneho10) a do kragow egipſkich. 1) sch. v K. 2) K. vmrziel. 3) K. fraczíky (na okr. ffranczka); Š. ftraczky. 4) K genžto. 5) K. plula vmrziel gt. ) K. ſe. 7) K. potomniczy. 8) oprav. z wnyka; K. Š. wnuka. 9) K. ſe puſfť. 10) Š. czerweneho. [Kap. LXVI.] O1) pocziety Rebeky a o gegich blyzenczych.2) I2. Kor. 6./ Ivto pak nawrati ſie na Iſtorzi Ifaac.3)* kdiz bil Ifaak cztirzidczieti let,4) tehdi pogie Rebeku, zenu ſwu, a ta bi nalezena neplodna mnoho czafow. a wieda Haac ſweho otczie ſlib5) o rozmnozeny geho6) fiemene, I7) proſi hoſpodyna, abi naplnyl, czo ges) ſlibil, an ho I vílifſie.3) I po- czie10) zena, magicz dwe v brziffie.11) a kdiz ſie prziblizi k gmyeny,1z) obrazowafita13) ſie dietatka v brziſſie gegiem, ana weczie: myelo-li my Nô. to14) tak biti, czo gel5) bilo trzeba poczieti? fedmdefat16) wikladatelow ☞ prawie:17) pohrawachu neb18) nohamy fie ftrkachu: Aquyla die:19) ſtrkachu fie.20) Symachus prawi:21) nefieffta22) fie iak czlun, nemagie prawe wahy. w23) tom podobenſtwi hibafîta fie dietieti24) myenytie, tak ze gednak 10 geden,25) gednak druhi chtieſfe26) ſe prwe naroditi. Anyz27) pro prodlenye brzicha materzyna, iako [33b 1] bi gedwa dwe mohla28) przigieti, roz- umyeti mame, bi ſie to przihodilo, iakoz ſie nyeterym29) zdalo, Ale ze to geft bilo z bozie wole, giz vkazagiczieho292) na dietech to, czoz myelo biti na ftarich, prworozenîtwie tocziff ze geden myel po przirozeny a druhemu 15 poſtupil3°) po myloſti, a take w31) gich potomnych buduczie walky fie znamenachu.32) Nadiegi fie, ze giz Jacub v brziffie bil poſwiecen, a w tom hibany znamenano, ze bi nebilo powolenye Criftowo k belial, tocziff k czrtowy.33) mati welmy obtiezena nechtiela bi poczieti a bezmal zu- fawíſi do porodu, I giede,34) abi ſie poradila ſ bohem. wſſak any myeſto 20 k radie ſ bohem, Any obiczey, any ſkrzie koho myela bi ſie poraditi, geſſcze nebilo vſtaweno. ſnad35) k horzie Moria bila ſſla, geſſto Abraham bil vdielal oltarz, a obietowawíli obieti, proftrziewîli gich kozie36) y lehla37) na nych, we fnye wzie38) otpowied. aneb39) obiczegem pohanſkym, Jakoz widala40) ot ſwich roditelow, podobnoſt bohu, geſîto mu tripedem,41) to geft ftol 25 N°. trenohi, neb z nyeho bil vczynen ftol Apollynowi,413) tomu bohu pohanſkemu, 5
Strana 87
Genesis. 87 podlozi hlawie a wietwiemy ftromu, gefſto mu cziſti beranek diegi, zpoleze na nych, abi widienye dienye42) ſpiecz neczila. aneb abi ſie ſ melchiſe- dechem zywym poradila. a iakz geſt kolywiek vczynyla, otpowied geſt43) 30 wzala ot boha, an giei44) rzekl: dwoi lid geft w twem brziffe, tocziff dwa otczie dwu narodu, gefſto ſie mezi ſobu [33b 2] rozdiele a boiowati46) budu, ale wietíli ſluziti bude menffiemu, a to o dietkach rzeczeno nenye, neb wietífi bil nad menfym, Ale47) o lidu. neb Idumei ot Ezau pofíli bili fu48) vrocznyczi dawidowy, a ten ot Jacuba poſſel. Gedno ſnad 35 kdiz bi rozumyel: Ezau49) ſluzil Jacubowi, kdiz ho geſt przieſtihowal50) w hnyewie, Jako pila neb51) pilnyk ſluzi zelezu, pecz52) zlattu a cziepi zrnu. A kdiz dwa porodi, ten, kteriz prwe wigide, czrweny53) bil a weſſken iako kozie chlupata;54) proto rzeczen gest feyr. neb zide Seiron wlafinye55) diegi. ale wlaſtnym gmenem rzeczen geft efau, tocziff filny, a ynhed druhi wi- chaziegie,552) patu bratra ſweho drzieffie, iako bi chtiel ho56) zafie trhnuty ot prworozenftwie, a proto rzeczen geft Jacub, tocziff podtrhacz. ffeft- defat56a) let myel Ifaac, kdiz57) mu fie tie dietietie vrodiffta,58) a Abraham bi59) zyw potom gefſcze60) patnaſte let. neb Abraham kromye ſto let, geſſto bil zyw, kdiz ſie Iſaac vrodil, potom bil zyw piet a ſedmdefat let, a tak61) Ifaac bil82) w ffeftidczat let,63) kdiz mu ſie ſyny64) vrodifſta, a potom Abra- ham bil 5) geffcze patnadfte let zyw.66) to fie proto die, ze Jozefus dier po ſmrti Abrahamowie poczala zena Ifaakowa. ſnad ſmrt geho myenyl, kdiz giz tielo geho ſlabo bilo, a ze giz przieſtal roditi. *ſtali ſu ſie tito wieczy, gefſto gefſcze Abraham zyw bil, o narozeny 50 Ezau a Jacubowu. 40 45 1) K. Tuto o. 2) K. blyžnienczých; Š. (přid.) takto znamenay. 3) K. yftorii vfaakowu. 4) K. we cztyrzydczeti letech. 5) ta dvě sl. sch. v K. 6) K. ſwe°. 7) sch. v K. 8) sch. v K. 9) K. a pan buoh vílyfie ge°. 10) K. poczne. 11) K. w brzyffe dieti. 12) K. czas k gmieni poroditi. 13) Š. obracowaffta; K. obraczowachu. 14) sch. v K. 15) K. mi. 26) K. Tuto fedmdefat. 17) K, prawi ze. 18) K. v brzyfle neb. 19) K. geden wykladacz die že. 20) K. fe a. 21) K. die že. 22) K. neffyefta. 23) K. a w. 24) K. dietitie. 25) K. onen a. 25) K. chtie. 27) K. Aniz take. 28) sch. v K. 29) K. Š. niekterym. 29a) K. vkazugyczie°. 30) K. druhy podftupil. 31) sch. v K. 32) Š. znamenawachu. 33) Š. czer- towi. 34) K. Š. gide. 35) K. A ſnad. 36) K. proftrzewíſe gych kuože totiž tiech obieti. 37) K. leže. 38) K. a tu wze we fnie. 39) K. Anebo. 40) K. Š. widiela. 41) K. Tripes diegi. na) K. Apollynowi. 42) K. bdienie; v Š. sch. 43) sch. v K. 41) Š. gie; K. gi. 45) K. Š. febu. 46) Š. obietowati (!). 47) K. ale rzeczeno gt. 48) K. neb od Ezau pofíly byli gfu vdumey. 49) K. že Ezau. 50) K. przedítihowal. 51) ta dvě sl. naps. na vnějším okr., sch. v K. 52) K. a pecz. 33) K. Š. czerweny. 54) K.chlupaty a. 35) K. wlafom; Š. wlafenie. 35a) K. wychazeffe. 56) K. ge". 562) K. Š. fedefat. 37) K. tehdy když. 58) K. ty dieti vrodily; a sch. 59) K. byl. 60) scň. v K. 61) K. pak. 62) Š. byl Izaac. 63) K. w ſſedefati čtech. 64) K. ta ſyny. 66) tu sch. v K. 67) K. žyw byl. Vpadowe toho czaſſu.1) Pak toho leta, kdiz ſie narodifſta blizenczie2) Iaakowi, kralow- ftwie Argynorů wznyczie3) za ynacha, otczie Ifidis, prweho krale. i bieze az do prweho leta delbory1) a Barach, ſudczow Ifrahelſkich, a tralo5) [Kap. LXVII.
Genesis. 87 podlozi hlawie a wietwiemy ftromu, gefſto mu cziſti beranek diegi, zpoleze na nych, abi widienye dienye42) ſpiecz neczila. aneb abi ſie ſ melchiſe- dechem zywym poradila. a iakz geſt kolywiek vczynyla, otpowied geſt43) 30 wzala ot boha, an giei44) rzekl: dwoi lid geft w twem brziffe, tocziff dwa otczie dwu narodu, gefſto ſie mezi ſobu [33b 2] rozdiele a boiowati46) budu, ale wietíli ſluziti bude menffiemu, a to o dietkach rzeczeno nenye, neb wietífi bil nad menfym, Ale47) o lidu. neb Idumei ot Ezau pofíli bili fu48) vrocznyczi dawidowy, a ten ot Jacuba poſſel. Gedno ſnad 35 kdiz bi rozumyel: Ezau49) ſluzil Jacubowi, kdiz ho geſt przieſtihowal50) w hnyewie, Jako pila neb51) pilnyk ſluzi zelezu, pecz52) zlattu a cziepi zrnu. A kdiz dwa porodi, ten, kteriz prwe wigide, czrweny53) bil a weſſken iako kozie chlupata;54) proto rzeczen gest feyr. neb zide Seiron wlafinye55) diegi. ale wlaſtnym gmenem rzeczen geft efau, tocziff filny, a ynhed druhi wi- chaziegie,552) patu bratra ſweho drzieffie, iako bi chtiel ho56) zafie trhnuty ot prworozenftwie, a proto rzeczen geft Jacub, tocziff podtrhacz. ffeft- defat56a) let myel Ifaac, kdiz57) mu fie tie dietietie vrodiffta,58) a Abraham bi59) zyw potom gefſcze60) patnaſte let. neb Abraham kromye ſto let, geſſto bil zyw, kdiz ſie Iſaac vrodil, potom bil zyw piet a ſedmdefat let, a tak61) Ifaac bil82) w ffeftidczat let,63) kdiz mu ſie ſyny64) vrodifſta, a potom Abra- ham bil 5) geffcze patnadfte let zyw.66) to fie proto die, ze Jozefus dier po ſmrti Abrahamowie poczala zena Ifaakowa. ſnad ſmrt geho myenyl, kdiz giz tielo geho ſlabo bilo, a ze giz przieſtal roditi. *ſtali ſu ſie tito wieczy, gefſto gefſcze Abraham zyw bil, o narozeny 50 Ezau a Jacubowu. 40 45 1) K. Tuto o. 2) K. blyžnienczých; Š. (přid.) takto znamenay. 3) K. yftorii vfaakowu. 4) K. we cztyrzydczeti letech. 5) ta dvě sl. sch. v K. 6) K. ſwe°. 7) sch. v K. 8) sch. v K. 9) K. a pan buoh vílyfie ge°. 10) K. poczne. 11) K. w brzyffe dieti. 12) K. czas k gmieni poroditi. 13) Š. obracowaffta; K. obraczowachu. 14) sch. v K. 15) K. mi. 26) K. Tuto fedmdefat. 17) K, prawi ze. 18) K. v brzyfle neb. 19) K. geden wykladacz die že. 20) K. fe a. 21) K. die že. 22) K. neffyefta. 23) K. a w. 24) K. dietitie. 25) K. onen a. 25) K. chtie. 27) K. Aniz take. 28) sch. v K. 29) K. Š. niekterym. 29a) K. vkazugyczie°. 30) K. druhy podftupil. 31) sch. v K. 32) Š. znamenawachu. 33) Š. czer- towi. 34) K. Š. gide. 35) K. A ſnad. 36) K. proftrzewíſe gych kuože totiž tiech obieti. 37) K. leže. 38) K. a tu wze we fnie. 39) K. Anebo. 40) K. Š. widiela. 41) K. Tripes diegi. na) K. Apollynowi. 42) K. bdienie; v Š. sch. 43) sch. v K. 41) Š. gie; K. gi. 45) K. Š. febu. 46) Š. obietowati (!). 47) K. ale rzeczeno gt. 48) K. neb od Ezau pofíly byli gfu vdumey. 49) K. že Ezau. 50) K. przedítihowal. 51) ta dvě sl. naps. na vnějším okr., sch. v K. 52) K. a pecz. 33) K. Š. czerweny. 54) K.chlupaty a. 35) K. wlafom; Š. wlafenie. 35a) K. wychazeffe. 56) K. ge". 562) K. Š. fedefat. 37) K. tehdy když. 58) K. ty dieti vrodily; a sch. 59) K. byl. 60) scň. v K. 61) K. pak. 62) Š. byl Izaac. 63) K. w ſſedefati čtech. 64) K. ta ſyny. 66) tu sch. v K. 67) K. žyw byl. Vpadowe toho czaſſu.1) Pak toho leta, kdiz ſie narodifſta blizenczie2) Iaakowi, kralow- ftwie Argynorů wznyczie3) za ynacha, otczie Ifidis, prweho krale. i bieze az do prweho leta delbory1) a Barach, ſudczow Ifrahelſkich, a tralo5) [Kap. LXVII.
Strana 88
88 Genesis. [34a 1] az do poſlednyeho akriſia po cztrnaſti kralech6) za piet fet let A cztirzi a cztirzidczieti. Pak perſeus, aczkoli nerad, zabi Acrifia, wſſak 5 bogie fie oftawi a opufty7) argos a prziewede8) kralowſtwie k Miczenam. budeff-li cziſti w Iftorich, kralowſtwie9) ſſlo ot10) bynacha az do ſtelena, rozumyei, potomnye z rodu ynacha. ze ſu dotudl1) kralowali. pak bilo dano kralowftwie danaowy; ten12) nebil z rodu kralowa. 1) v Š. sch. nápis; v K. Tuto napadowe gſu. 2) K. blyżnienczy. 3) wzniecze; Š. wznicze. 4) K. dewory. 5) Š. trwalo. 6) a tralo — hrdlech přestav. v K. za: czty- rzydczeti. 7) K. puſti. 8) K. przywede. 3) k Miczenam — kralowſtwie sch. v K. 10) K. do. 11) Š. odtud. 12) K. a ten. [Kap. LXVIII.] O prodany prworozenstwye. [Gen. 25.] A kdiz wzrofftefſta1) ſyny Haakowi, z Ezau vczyny ſie lowecz a z Jacuba2) oracz a paſtirz, a bidlil w ftanowifſcziech, otecz mylowaſſe Ezau, proto ze bil prworozenecz, a take ze rad lowu geho3) pozywal. a mati mylowaſſe Jacuba2) pro geho ſproſtnoſt a take bozym wdechnutym. A kdiz Jacub ſwarzi ſobie warmuzi ſoczowiczie,4) eſau ſ pole przigide vſtaw, 5 I weczie: day my toho czrweneho5) warzenye ſweho, nebt6) ſem welmy vſtal. Jako bi rzekl: laczen ſem, a pro uſtanye nemohu ſobie krmye ſwa- rziti. Jacub mu7) weczie: proday8) my ſwe prworozenftwie. a eſau ne- tbagie na prworozenſtwie a mnye, bi hned9) vmrziel, kdiz bi negedl,10) i da mu za to giedlo ſwe prworozenſtwie a przifieze,11) ze to prodanye 10 bude twrdo drzieti. a ta krmye zluta biefſe, A zidowſki Edom to ge zluto;12) proto efau bi nazwan13) edom, a11) ot nyeho ten ten krai bi nazwan15) ydumea, w nyezto16) hlawa kralowftwie myeſto geſt bozra, [34a 2] a tu Job kralo- wal. prworozenſtwie bilo geft doſtogenſtwie, geſſto ſu myeli prworozenczi w ſwich narodiech az do aarona.17) prworozeneczis) kazdi myewaſſe rucho 15 zwlaffczie,19) a toho nykdi na fobie nemyewal, gedno20) chtiel obiet czy- nyti, a przigymafe konecznye pozehnanye ot otczie.21) a on pak w ſlaw- noſtech a w kwafiech zehnafſe menffie, a-2) w tu dobu dwa dieli krmy brawafſe.23) prawie tak,24) ze kdiz ſie dielili, tehdi take dwa dieli bral. 1) K. wrozíteffta (!). 2) Š. Jakoba. 3) K. geho lowu. 4) K. z ſoczowicze. 3) Š. czer- weneho. 8) K. nebot. 7) K. Tehdy mu Jakub. 6) K. a proday. 3) K. vnhed. 10) K. nepogedl. 11) przyſeže mu. 12) K. żydowſky ſe die žluto edom a. 13) K. nazwan gt. 14) K. a pak. 15) K. nazwan by. 15) K. w niemžto. 17) K. do Naroda Aaronowa. 18) K. prwozenych (!). 19) K. zwlaftnie. 20) K. gedno kdy. 21) K. od otcze požehnanie. 22) K. a take. 23) K. brawafſe krmi A. 24) K. take. Kap. LXIX.) O chodbie Iſakowel) do Geraris. A kdiz bi hlad, a Iſaac chtieſſe giti do Egipta po tom hladu, gelſto ſie bil przihodil za Abrahama, bozym przikazanym oſta2) w geraris, a pro prziezen Abrahamowu3) bi przigat ot Abymelecha, krale paleftyn- ſkich.4) tu gemu pan boh ſlibi, ze mu5) naplny ſlib, iakoz prziſahl bil Abra- hamowi, otczi geho, 05a) rozmnozeny plodu a otdanys) wſſie zemye kanaan- 5
88 Genesis. [34a 1] az do poſlednyeho akriſia po cztrnaſti kralech6) za piet fet let A cztirzi a cztirzidczieti. Pak perſeus, aczkoli nerad, zabi Acrifia, wſſak 5 bogie fie oftawi a opufty7) argos a prziewede8) kralowſtwie k Miczenam. budeff-li cziſti w Iftorich, kralowſtwie9) ſſlo ot10) bynacha az do ſtelena, rozumyei, potomnye z rodu ynacha. ze ſu dotudl1) kralowali. pak bilo dano kralowftwie danaowy; ten12) nebil z rodu kralowa. 1) v Š. sch. nápis; v K. Tuto napadowe gſu. 2) K. blyżnienczy. 3) wzniecze; Š. wznicze. 4) K. dewory. 5) Š. trwalo. 6) a tralo — hrdlech přestav. v K. za: czty- rzydczeti. 7) K. puſti. 8) K. przywede. 3) k Miczenam — kralowſtwie sch. v K. 10) K. do. 11) Š. odtud. 12) K. a ten. [Kap. LXVIII.] O prodany prworozenstwye. [Gen. 25.] A kdiz wzrofftefſta1) ſyny Haakowi, z Ezau vczyny ſie lowecz a z Jacuba2) oracz a paſtirz, a bidlil w ftanowifſcziech, otecz mylowaſſe Ezau, proto ze bil prworozenecz, a take ze rad lowu geho3) pozywal. a mati mylowaſſe Jacuba2) pro geho ſproſtnoſt a take bozym wdechnutym. A kdiz Jacub ſwarzi ſobie warmuzi ſoczowiczie,4) eſau ſ pole przigide vſtaw, 5 I weczie: day my toho czrweneho5) warzenye ſweho, nebt6) ſem welmy vſtal. Jako bi rzekl: laczen ſem, a pro uſtanye nemohu ſobie krmye ſwa- rziti. Jacub mu7) weczie: proday8) my ſwe prworozenftwie. a eſau ne- tbagie na prworozenſtwie a mnye, bi hned9) vmrziel, kdiz bi negedl,10) i da mu za to giedlo ſwe prworozenſtwie a przifieze,11) ze to prodanye 10 bude twrdo drzieti. a ta krmye zluta biefſe, A zidowſki Edom to ge zluto;12) proto efau bi nazwan13) edom, a11) ot nyeho ten ten krai bi nazwan15) ydumea, w nyezto16) hlawa kralowftwie myeſto geſt bozra, [34a 2] a tu Job kralo- wal. prworozenſtwie bilo geft doſtogenſtwie, geſſto ſu myeli prworozenczi w ſwich narodiech az do aarona.17) prworozeneczis) kazdi myewaſſe rucho 15 zwlaffczie,19) a toho nykdi na fobie nemyewal, gedno20) chtiel obiet czy- nyti, a przigymafe konecznye pozehnanye ot otczie.21) a on pak w ſlaw- noſtech a w kwafiech zehnafſe menffie, a-2) w tu dobu dwa dieli krmy brawafſe.23) prawie tak,24) ze kdiz ſie dielili, tehdi take dwa dieli bral. 1) K. wrozíteffta (!). 2) Š. Jakoba. 3) K. geho lowu. 4) K. z ſoczowicze. 3) Š. czer- weneho. 8) K. nebot. 7) K. Tehdy mu Jakub. 6) K. a proday. 3) K. vnhed. 10) K. nepogedl. 11) przyſeže mu. 12) K. żydowſky ſe die žluto edom a. 13) K. nazwan gt. 14) K. a pak. 15) K. nazwan by. 15) K. w niemžto. 17) K. do Naroda Aaronowa. 18) K. prwozenych (!). 19) K. zwlaftnie. 20) K. gedno kdy. 21) K. od otcze požehnanie. 22) K. a take. 23) K. brawafſe krmi A. 24) K. take. Kap. LXIX.) O chodbie Iſakowel) do Geraris. A kdiz bi hlad, a Iſaac chtieſſe giti do Egipta po tom hladu, gelſto ſie bil przihodil za Abrahama, bozym przikazanym oſta2) w geraris, a pro prziezen Abrahamowu3) bi przigat ot Abymelecha, krale paleftyn- ſkich.4) tu gemu pan boh ſlibi, ze mu5) naplny ſlib, iakoz prziſahl bil Abra- hamowi, otczi geho, 05a) rozmnozeny plodu a otdanys) wſſie zemye kanaan- 5
Strana 89
Genesis. 89 10 ſkei.7) a on take przikladem otczie ſweho nazwa zenu ſwu ſeſtru, 7a) ſnad bogie ſie, abi ho nezabili pro kraſu geho zeny.8) a kdiz mynu nyekoliko dny, vidie Abymelech,9) ano Ifaac hra fwu10) zenu, al1) zawolaw ho weczie giemu: procz fi12) namy klamal?13) tocziſſ procz ſi ſelhal, bi twa ſeſtra bila? (Gen. 16.) mohls tu weliku zloft na ny przyweſti, bi bil kto zenu twu poznal mnye, 15 bi bila ſwobodna. I weczie k ſwemu lidu: ktoz bi ſie dotekl tohoto muzie zeny, ten hned14) vmrze.* I fal15) Ifaac w tei zemy, y naleze toho leta fto- krat wiecze, nezli bil wfal, mymol6) fiemena. A gyne17) przielozenye ma: Naleze toho leta ſtokrat wiecze.18) proto zawidiecze mu paleſtyny, wſſieczki ſtudnyczie, kterez bil wikopal geho otecz, zafipachu mu zemy. A Aby- 20 melech bogie ſie geho,13) weczie gemu: gdi ot nas, neb ſi giz mocznyeiffi nad ny. A otffed Ifaac przigide na pole, gefſto20) mu diegi fara, toczifí vdol, i bidli21) tu a oprawi22) ti ſtudnyczie, geſſto23) kdiz24) otecz geho bil nowa eru- vikopal, ale25) po gieho ſmrti zaſuli gie bili filiſtei.26) y nazwa gie tymyz dire ê t'ran meny, iako27) drziewe28) geho otecz bil nazwal. a kdiz naleze wodu zywu,purgareeice'. 25 I ſwadichu ſie paſtirzi gerare proti nyemu rzkucze:29) naffie geft woda. a proto nazwa tu ſtudnyczi30) efron, toczifſ krzywota aneb31) ſwar. A ſſed ottud wikopa gynu ſtudnyczi, a o tu take ſu ſie ſ nym ſwarzili.32) A proto nazwa gi fatâ, tocziff protywnu neb neprziezen. obu ſtudnyczi nedokonaw, Jako prawi Jozefus, nechtie ſie ſwarziti f nedoſtoynymy, zadagie gich 30 dobre wole, rziecz33) a otpufſczenye. I gide34) ottud35) i kopa trzeti ſtud- nyczi, a pro tu fu36) ſie newadily. a proto giei37) prziewzdie robooth, tocziff ffirokoft, neb rozffirzen roftl na zemy, pak z toho myeíta wítupi do Berſabee. I vkaza372) ſie mu pan boh te noczi, ſlibugie gemu opiet to, czo gie38) ſlibil otczi geho. A on39) vdiela tu oltarz a na- [34b 2] zywa tu40) 35 meno bozie, a41) przikaza ſluham, abi tu kopali ſtudnyczi; podobne geſt, ze ge tu42) ſtudnyczi ſweho otczie zafutu43) Abrahamowu44) oprawil. * to geft obnowenym rzeczeno, neb nezda ſie, bi45) tak dlu[34b 11 ho bil Abymelech zyw46) po prodanym drzewnym. 1) K. Š. Ifaakowie (spr.). 2) K. y ofta. 3) K. Abrahamowa (!). 4) K. patyn- fkych (!). 5) Š. geY. 5a) K a (!) 6) Š. odani. 7) Š. kananeiíke. 72) K. feftru ſwu. s) K. ženy geho. 9) K. Š. Abimelech oknem. 10) K. s ſwu. 11) sch. v K. 12) K. proczs. 13) K. ſklamal. 14) K. ynhed. 15) K. poczie fieti. 16) sch. v K. 17) K. gine pak. 18) nezli bil — wiecze sch. v Š. 19) K. boha ge°. 20) K. genž. 21) K. bydlil. 22) K. oprawil. 23) Š. anebo wyrumowa gefſto. 24) sch. v K; Š. ge° otecz. 25) K. a. 26) K. byli zafuty od filyfteow. 27) K. tiemž gmenem yakož. 28) sch. v K., v Š. drziewo (!). 29) K. rzkucz. 30) K. tu ſtudniczy nazwa. 31) K. neb; Š. anebo. 32) K. ſwadily ſu ſe ſ nim (za i přetrž. e). 33) K. ržeczy. 31) K. wzem wgide; 35) K. odtud prycz. 36) sch. v K. 37) K. Š. gie. 37a) K. vkaže. 38) K. ge byl. 39) K. on pak. 40) K. a nazwa to. 11) K. y. 42) K. Š. ge tu. 43) K. zafutu otcze ſwe°. 44) sch. v K. 45) sch. v K. 46) K. by Abimelech dluho žyw byl. O1) ſmlvwie Iſaaka a Abymelecha krale. TOho czafu przigide k nyemu Abymelech a fikol, wewoda ritie- rzſki, I mluwy ſ nymy2) Ifaac: I czo ſte przifîli ke mnye, czlowieku,3)
Genesis. 89 10 ſkei.7) a on take przikladem otczie ſweho nazwa zenu ſwu ſeſtru, 7a) ſnad bogie ſie, abi ho nezabili pro kraſu geho zeny.8) a kdiz mynu nyekoliko dny, vidie Abymelech,9) ano Ifaac hra fwu10) zenu, al1) zawolaw ho weczie giemu: procz fi12) namy klamal?13) tocziſſ procz ſi ſelhal, bi twa ſeſtra bila? (Gen. 16.) mohls tu weliku zloft na ny przyweſti, bi bil kto zenu twu poznal mnye, 15 bi bila ſwobodna. I weczie k ſwemu lidu: ktoz bi ſie dotekl tohoto muzie zeny, ten hned14) vmrze.* I fal15) Ifaac w tei zemy, y naleze toho leta fto- krat wiecze, nezli bil wfal, mymol6) fiemena. A gyne17) przielozenye ma: Naleze toho leta ſtokrat wiecze.18) proto zawidiecze mu paleſtyny, wſſieczki ſtudnyczie, kterez bil wikopal geho otecz, zafipachu mu zemy. A Aby- 20 melech bogie ſie geho,13) weczie gemu: gdi ot nas, neb ſi giz mocznyeiffi nad ny. A otffed Ifaac przigide na pole, gefſto20) mu diegi fara, toczifí vdol, i bidli21) tu a oprawi22) ti ſtudnyczie, geſſto23) kdiz24) otecz geho bil nowa eru- vikopal, ale25) po gieho ſmrti zaſuli gie bili filiſtei.26) y nazwa gie tymyz dire ê t'ran meny, iako27) drziewe28) geho otecz bil nazwal. a kdiz naleze wodu zywu,purgareeice'. 25 I ſwadichu ſie paſtirzi gerare proti nyemu rzkucze:29) naffie geft woda. a proto nazwa tu ſtudnyczi30) efron, toczifſ krzywota aneb31) ſwar. A ſſed ottud wikopa gynu ſtudnyczi, a o tu take ſu ſie ſ nym ſwarzili.32) A proto nazwa gi fatâ, tocziff protywnu neb neprziezen. obu ſtudnyczi nedokonaw, Jako prawi Jozefus, nechtie ſie ſwarziti f nedoſtoynymy, zadagie gich 30 dobre wole, rziecz33) a otpufſczenye. I gide34) ottud35) i kopa trzeti ſtud- nyczi, a pro tu fu36) ſie newadily. a proto giei37) prziewzdie robooth, tocziff ffirokoft, neb rozffirzen roftl na zemy, pak z toho myeíta wítupi do Berſabee. I vkaza372) ſie mu pan boh te noczi, ſlibugie gemu opiet to, czo gie38) ſlibil otczi geho. A on39) vdiela tu oltarz a na- [34b 2] zywa tu40) 35 meno bozie, a41) przikaza ſluham, abi tu kopali ſtudnyczi; podobne geſt, ze ge tu42) ſtudnyczi ſweho otczie zafutu43) Abrahamowu44) oprawil. * to geft obnowenym rzeczeno, neb nezda ſie, bi45) tak dlu[34b 11 ho bil Abymelech zyw46) po prodanym drzewnym. 1) K. Š. Ifaakowie (spr.). 2) K. y ofta. 3) K. Abrahamowa (!). 4) K. patyn- fkych (!). 5) Š. geY. 5a) K a (!) 6) Š. odani. 7) Š. kananeiíke. 72) K. feftru ſwu. s) K. ženy geho. 9) K. Š. Abimelech oknem. 10) K. s ſwu. 11) sch. v K. 12) K. proczs. 13) K. ſklamal. 14) K. ynhed. 15) K. poczie fieti. 16) sch. v K. 17) K. gine pak. 18) nezli bil — wiecze sch. v Š. 19) K. boha ge°. 20) K. genž. 21) K. bydlil. 22) K. oprawil. 23) Š. anebo wyrumowa gefſto. 24) sch. v K; Š. ge° otecz. 25) K. a. 26) K. byli zafuty od filyfteow. 27) K. tiemž gmenem yakož. 28) sch. v K., v Š. drziewo (!). 29) K. rzkucz. 30) K. tu ſtudniczy nazwa. 31) K. neb; Š. anebo. 32) K. ſwadily ſu ſe ſ nim (za i přetrž. e). 33) K. ržeczy. 31) K. wzem wgide; 35) K. odtud prycz. 36) sch. v K. 37) K. Š. gie. 37a) K. vkaže. 38) K. ge byl. 39) K. on pak. 40) K. a nazwa to. 11) K. y. 42) K. Š. ge tu. 43) K. zafutu otcze ſwe°. 44) sch. v K. 45) sch. v K. 46) K. by Abimelech dluho žyw byl. O1) ſmlvwie Iſaaka a Abymelecha krale. TOho czafu przigide k nyemu Abymelech a fikol, wewoda ritie- rzſki, I mluwy ſ nymy2) Ifaac: I czo ſte przifîli ke mnye, czlowieku,3)
Strana 90
90 Genesis. gehoz ſte nenawidieli a wihnali ot ſebe?4) A ony otpowediechu: widieli ſme boha ſ tebu, a proto proſyme, abi bila prziſaha mezi namy, abi nam neczynyl nycz zleho, iakoz y my nycz fie5) tweho nedotikame, ale 5 ſ pokogem ſme6) propuſtili prziplozene") bozym pozehnanym. A przi- ſiehffie mezi ſobu,8) myr vtwrdichu.9) De puteo facietatis.10) Toho dne wratichu ſie ſluhi k Ifaakowi, prawiecz mu o ſtudnyczi, gizto ſu kopali, ze ſu wodu nalezli. y11) nazwa gi Berfabee, toczif ſtudnyczie fitoſti, neb zbitecznoſti. a tez meno vlozeno geft myeftu az do dnefſnyeho dne. 1) K. Tuto o. 2) K. f nim. 3) K. k czlowieku. 1) K. z ſwe zemie. 5/ sch. v K. 6) K. ſmy. 7) K. przyplozenie. 8) K. Š. lebu. 9) K. dokonachu. 10) K. O ftudniczy hodney a hoyney. 11) sch. v K. [Kap. LXX./ Tutol) o vſtaweny praw.2) Oho czaſu ſyn faraonow, Inachi a Nyobes, prwi Rziekom prawa p'mo Iudex widal, A pod ſudezem przie fuditi vſtawil, a myeſto ſudom vſtawene ot et p'a eleſ- ſweho mene3) nazwal forum. ſeſtra geho Ifis plawi ſie do Egipta, i da gym to4 repto flowa liftow4) nyekaka o orany a o gynem mnohem vczila gie. a proto po ſmrti gegiei5) w cziſlo bohow, prawie, w Egiptie bi bila wzata. I rzeczena 5 .. geft [35a 1] I rzeczena geft6) Ifis, neb is iazikem egipſkym7) flowe zemye. take ſyn foronei, rzeczeny Apis, tehoz czaſas) giede do egipta, i prawie nyekterzi, bi to bil muz te Iſidis, a takez egipſczi prawie, bi bil bohem zwolen a ferapis9) menowan. 1) Š. Tuto maſs znamenati. 2) Š. praw a o Rychtarzi. 3) K. ſwena (!) gmena. 4) K. lyftom. 5) K. Š. gegie. 6) v C naps. ta slova dvakrát. 7) K. žydowſkym. s) Š. czafu sch. v K. 9) K. Seraps (!). [Kap. LXXI.) Tuto o zenach Ezau. Eſau we cztirzidczieti letech pogie ſobie zeny: Judit, dezeru Beery, [Gen. 26.) Ethei, a betfamat,1) dezeru Elom, mocznych muzow mezi2) kananei, fam fie panem vczyny3) w moczi zen. A tie zenye, acz koli4) bieffta rozhnye- wale Iſaaka I5) Rebeku, neb Iaac nechtiel toho6) kragie rodu ſwemu rodu myeffeti,7) awffak nyeczczo lepe podobneho8) vmyſlil.9) 1) Š. Abetfamat; K. Bethfamar. 2) K. a mezy. 3) K. ſe pany vczynie. 4) sch. v K. 5) K. a. s) K. z toho. 7) K. rodu ſwe wmieſſyti. 8) K. podobno. 3) Š. pomyſlil. [Kap. LXXII.] O pozehnanal) Jakuba od otczie. STara ſie Ifaac, a2) zamraczichu ſie oczi geho, az nemoziefſe3) wy- dieti. I weczie k Ezau: widiff, zet4) ſem ſie ſtaral, a newedie5) dne ſwe ſmrti. A proto vczyn my pokrm ſwehos) lowu, at pogië, a take abi pozeh-
90 Genesis. gehoz ſte nenawidieli a wihnali ot ſebe?4) A ony otpowediechu: widieli ſme boha ſ tebu, a proto proſyme, abi bila prziſaha mezi namy, abi nam neczynyl nycz zleho, iakoz y my nycz fie5) tweho nedotikame, ale 5 ſ pokogem ſme6) propuſtili prziplozene") bozym pozehnanym. A przi- ſiehffie mezi ſobu,8) myr vtwrdichu.9) De puteo facietatis.10) Toho dne wratichu ſie ſluhi k Ifaakowi, prawiecz mu o ſtudnyczi, gizto ſu kopali, ze ſu wodu nalezli. y11) nazwa gi Berfabee, toczif ſtudnyczie fitoſti, neb zbitecznoſti. a tez meno vlozeno geft myeftu az do dnefſnyeho dne. 1) K. Tuto o. 2) K. f nim. 3) K. k czlowieku. 1) K. z ſwe zemie. 5/ sch. v K. 6) K. ſmy. 7) K. przyplozenie. 8) K. Š. lebu. 9) K. dokonachu. 10) K. O ftudniczy hodney a hoyney. 11) sch. v K. [Kap. LXX./ Tutol) o vſtaweny praw.2) Oho czaſu ſyn faraonow, Inachi a Nyobes, prwi Rziekom prawa p'mo Iudex widal, A pod ſudezem przie fuditi vſtawil, a myeſto ſudom vſtawene ot et p'a eleſ- ſweho mene3) nazwal forum. ſeſtra geho Ifis plawi ſie do Egipta, i da gym to4 repto flowa liftow4) nyekaka o orany a o gynem mnohem vczila gie. a proto po ſmrti gegiei5) w cziſlo bohow, prawie, w Egiptie bi bila wzata. I rzeczena 5 .. geft [35a 1] I rzeczena geft6) Ifis, neb is iazikem egipſkym7) flowe zemye. take ſyn foronei, rzeczeny Apis, tehoz czaſas) giede do egipta, i prawie nyekterzi, bi to bil muz te Iſidis, a takez egipſczi prawie, bi bil bohem zwolen a ferapis9) menowan. 1) Š. Tuto maſs znamenati. 2) Š. praw a o Rychtarzi. 3) K. ſwena (!) gmena. 4) K. lyftom. 5) K. Š. gegie. 6) v C naps. ta slova dvakrát. 7) K. žydowſkym. s) Š. czafu sch. v K. 9) K. Seraps (!). [Kap. LXXI.) Tuto o zenach Ezau. Eſau we cztirzidczieti letech pogie ſobie zeny: Judit, dezeru Beery, [Gen. 26.) Ethei, a betfamat,1) dezeru Elom, mocznych muzow mezi2) kananei, fam fie panem vczyny3) w moczi zen. A tie zenye, acz koli4) bieffta rozhnye- wale Iſaaka I5) Rebeku, neb Iaac nechtiel toho6) kragie rodu ſwemu rodu myeffeti,7) awffak nyeczczo lepe podobneho8) vmyſlil.9) 1) Š. Abetfamat; K. Bethfamar. 2) K. a mezy. 3) K. ſe pany vczynie. 4) sch. v K. 5) K. a. s) K. z toho. 7) K. rodu ſwe wmieſſyti. 8) K. podobno. 3) Š. pomyſlil. [Kap. LXXII.] O pozehnanal) Jakuba od otczie. STara ſie Ifaac, a2) zamraczichu ſie oczi geho, az nemoziefſe3) wy- dieti. I weczie k Ezau: widiff, zet4) ſem ſie ſtaral, a newedie5) dne ſwe ſmrti. A proto vczyn my pokrm ſwehos) lowu, at pogië, a take abi pozeh-
Strana 91
Genesis. 91 nala tie duſſie ma, drzewe nezli bich vmrziel. A kdiz to vílifſie Rebecka, [Gen. 27.] a kdiz Ezau wigide na low, weczie k Jakubowy: tak a tak ſlifſala7) ſem 5 otczie tweho mluwiecze f Ezau, bratrem twym. A proto, ſynu,8) powol nynye radie mey9) a przynes my dwe kozlenecz naylepílich19) z ſtada, abich vczynyla otczi twemu krmye, giefſto on gie rad gie, abi tobie dal pozehnanye za Ezau. a on otpowedie: wffak wieff, ze Ezau geſtl1) czlo- wiek koſmati, a Ja hladki; pomaka-ly [35a 2] mne otecz muoy a poczige, 10 ze ia neiſem koſmat, ſnad przywede na mye prokletie za pozehnanye. Matie weczie: bud na mye ta kletba, ſynu myli. 12) I gide Jacub, i13) przy- neſe, y da materzi. A kdiz przyprawy krmye,14) oblecze Jacuba w rucho Ezauowol5) nailepffie, gehozto16) prworozenczi vzywagi, iako ſme rziekli.17) I baîſe ſie Jacub, bi nebil poznan ot otczie, bi pak newzal prokletie18) za 15 pozehnanye, pak matie kozkamy kozlecziemy oblozi geho hrdlo y ruczie, abi bratra ſweho chlupateho podobenſtwie wzal na gynem na wîſem welmy19) podobna ſta20) bila iako blizenczi.21) A22) wzem Jacub krmye, przyneſe otczy a rzka: Ja ſem Ezau, prworozenecz ſyn-3) twoi; wſtan a pogiez meho lowenye, 4) abi mye twa dufſie pozehnala.* Opiet25) Ifaak k ſynu weczie: kterak ſi tak brzo mohl26) naleznuti? a on weczie: bozie bila wole, abi mye potkalo, czo ſem chtiel. Ifaac weczie: prziſtup ke27) mnye, at ſie tebe dotknu, abich ſie vgiſtil, ſi-li ti Ezau neb27a) neiſy. A kdiz ho pomaka, weczie: hlas geft Ja-[35b 1] cubow, ale ruczie ſta ezau. y ne- pozna ho, neb koſmatiei28) ruczie podobenſtwye wietſlieho29) vkazowafſta. 25 A kdiz30) pogie a napi ſie vyna, polibi31) ſyna. a hned32) iakz poczi wony rucha, pozehna ho a rzka: ay, wonye33) ſyna meho iako wonye pole plneho, gemuzto pan boh pozehnal! day tobie boh nebeſke rofi a zbitoſt tuku zemſkeho, obile,34) wyna a olegie, neb w tiech trzech wieczech wîſeczko zem- ſke zczieſtie35) ſie rozumye, ſkrzie obile krmye, ſkrzie vyno pitie,36) ſkrzie 30 olei gyne pokrmy37) rozliczne. I weczie: ſluzte tobie lide, a modl38) ſie tobie pokolenye, a bud pan bratrzy ſwich, a klanyeite fie przed tobu39) fynowe matki twe, a kto tie bude kleti, ten bud proklati,40) a kto tie pochwali, ten bud chwali naplnyen. znamenay, ze ti trzi wieczi, gefſto ſu w41) po- Nö. zehnany menowany, to geft zbitoft, mocz a prworozenftwie, to glu tohoto ſwieta, ale cztwrte pozehnanye, to geft buduczie, a proto w pozehnany knyezíkem rziekagi. pozehnany geft Jacub42) podle flow, Ale ne podle vmylla otczowa, iako biſkup poſwieti czizieho, mnye ſweho, i geſt po- ſwieczen. gedwa43) Ifaac dokona flowa ſwa, a41) Jacub wen45) wigide, I przigide Ezau, nefa otczi krmye, a profie46) pozehnanye ot nyeho. 40 I weczie Ifaac: kto fi ti? a on weczie: Ja ſem Ezau. lecze46a) fie Haac welikym dywem, wiecz nezli bi ſie kto nadal, a rzka: I kto ge ten, gefſto my dawno lowene17) krmye przyneſl, i giedl ſem prwe, nezliſ ty prziffel? a w tom ſmyſla wiſtu— [35b 2] penye vzrzie w duchu, ze ſie to ot pana boha ſtalo. I vrozumye znamenanye47a) myloftywe líti, a proto nehnyewagie fie,48) ale 45 potwrzugie toho, czo geft vczynyl, opiet weczie: bratr twoy prziffel lftywie, I wzal pozehnanye twe, I bude pozehnan. vſliffiew Ezau rziecz otczowu,49) 20 35 Bñdiccò nô.
Genesis. 91 nala tie duſſie ma, drzewe nezli bich vmrziel. A kdiz to vílifſie Rebecka, [Gen. 27.] a kdiz Ezau wigide na low, weczie k Jakubowy: tak a tak ſlifſala7) ſem 5 otczie tweho mluwiecze f Ezau, bratrem twym. A proto, ſynu,8) powol nynye radie mey9) a przynes my dwe kozlenecz naylepílich19) z ſtada, abich vczynyla otczi twemu krmye, giefſto on gie rad gie, abi tobie dal pozehnanye za Ezau. a on otpowedie: wffak wieff, ze Ezau geſtl1) czlo- wiek koſmati, a Ja hladki; pomaka-ly [35a 2] mne otecz muoy a poczige, 10 ze ia neiſem koſmat, ſnad przywede na mye prokletie za pozehnanye. Matie weczie: bud na mye ta kletba, ſynu myli. 12) I gide Jacub, i13) przy- neſe, y da materzi. A kdiz przyprawy krmye,14) oblecze Jacuba w rucho Ezauowol5) nailepffie, gehozto16) prworozenczi vzywagi, iako ſme rziekli.17) I baîſe ſie Jacub, bi nebil poznan ot otczie, bi pak newzal prokletie18) za 15 pozehnanye, pak matie kozkamy kozlecziemy oblozi geho hrdlo y ruczie, abi bratra ſweho chlupateho podobenſtwie wzal na gynem na wîſem welmy19) podobna ſta20) bila iako blizenczi.21) A22) wzem Jacub krmye, przyneſe otczy a rzka: Ja ſem Ezau, prworozenecz ſyn-3) twoi; wſtan a pogiez meho lowenye, 4) abi mye twa dufſie pozehnala.* Opiet25) Ifaak k ſynu weczie: kterak ſi tak brzo mohl26) naleznuti? a on weczie: bozie bila wole, abi mye potkalo, czo ſem chtiel. Ifaac weczie: prziſtup ke27) mnye, at ſie tebe dotknu, abich ſie vgiſtil, ſi-li ti Ezau neb27a) neiſy. A kdiz ho pomaka, weczie: hlas geft Ja-[35b 1] cubow, ale ruczie ſta ezau. y ne- pozna ho, neb koſmatiei28) ruczie podobenſtwye wietſlieho29) vkazowafſta. 25 A kdiz30) pogie a napi ſie vyna, polibi31) ſyna. a hned32) iakz poczi wony rucha, pozehna ho a rzka: ay, wonye33) ſyna meho iako wonye pole plneho, gemuzto pan boh pozehnal! day tobie boh nebeſke rofi a zbitoſt tuku zemſkeho, obile,34) wyna a olegie, neb w tiech trzech wieczech wîſeczko zem- ſke zczieſtie35) ſie rozumye, ſkrzie obile krmye, ſkrzie vyno pitie,36) ſkrzie 30 olei gyne pokrmy37) rozliczne. I weczie: ſluzte tobie lide, a modl38) ſie tobie pokolenye, a bud pan bratrzy ſwich, a klanyeite fie przed tobu39) fynowe matki twe, a kto tie bude kleti, ten bud proklati,40) a kto tie pochwali, ten bud chwali naplnyen. znamenay, ze ti trzi wieczi, gefſto ſu w41) po- Nö. zehnany menowany, to geft zbitoft, mocz a prworozenftwie, to glu tohoto ſwieta, ale cztwrte pozehnanye, to geft buduczie, a proto w pozehnany knyezíkem rziekagi. pozehnany geft Jacub42) podle flow, Ale ne podle vmylla otczowa, iako biſkup poſwieti czizieho, mnye ſweho, i geſt po- ſwieczen. gedwa43) Ifaac dokona flowa ſwa, a41) Jacub wen45) wigide, I przigide Ezau, nefa otczi krmye, a profie46) pozehnanye ot nyeho. 40 I weczie Ifaac: kto fi ti? a on weczie: Ja ſem Ezau. lecze46a) fie Haac welikym dywem, wiecz nezli bi ſie kto nadal, a rzka: I kto ge ten, gefſto my dawno lowene17) krmye przyneſl, i giedl ſem prwe, nezliſ ty prziffel? a w tom ſmyſla wiſtu— [35b 2] penye vzrzie w duchu, ze ſie to ot pana boha ſtalo. I vrozumye znamenanye47a) myloftywe líti, a proto nehnyewagie fie,48) ale 45 potwrzugie toho, czo geft vczynyl, opiet weczie: bratr twoy prziffel lftywie, I wzal pozehnanye twe, I bude pozehnan. vſliffiew Ezau rziecz otczowu,49) 20 35 Bñdiccò nô.
Strana 92
92 Genesis. I zwola50) welikym krzikem, a iako bez ſmyſla weczie: prawiet ge51) nazwan Jacubem, neb giz to druhe mye oklamal, prwe prworozenſtwie, a toto druhe pozehnanye.52) I weczie k uotczi:53) y za-li fi51) nezachowal mnye pozehnanye?55) tehdi on56) weczie: Panem twym geho ſem vczynyl, 50 wſſieczki bratri geho57) poddal ſem gemu w ſluzbu. A kdiz I on ot otczie58) zadaſſe pozehnanye, a welmy nahle profie,59) a otecz newedieffe,60) w czem bi ho pozehnal,61) zamutyw fie Ifaac weczie:62) w tucznoſti zemſkei83) a w roſie ſ nebe bude64) twe pozehnanye. a tak ſie ſta, neb Idumea paſtlywa65) geſt. a przyczyny o gieho buduczich prorokugie:66) zyw budeff meczem, 55 toczifí bogowny budeff, a bratru twemu67) ſluziti budeſſ ti, tocziffe8) Idu- mea vczynyena geft vrocznyczie zidom. Ale przigde czas, ze ſwrzeff obtie- zenye gich ſ ſwe hlawy.69) to ſie geſt7°) naplnylo, kdiz ſu ſie odbili Idumei,71) abi nebili pod Judu. * Jakobi rzekl: ia ſem, gehozto geſt prworozenye y pozehnanye, geſſto 60 drziewe bilo72) Ezauowo.73) anyz ge felhal Jacub, iako any kryftus74) a rzka: Jan geſt Elias75) ne oſobu, ale podobenſtwym. neb iako Elias prziedeide76) druhe77) prziſſczie cryſtowo k ſudu, takez Jan przedeide prwe prziſſczie cryftowo78) w tielefenftwye.79) Aneb ia ſem Ezau, tocziff ten, k nyemuzto prawo prziſlufſie prworozenſtwie,80) gefîto ma Ezau, a ma biti przye- 65 neſeno.81) 1) (!) K. pozehnanie; Š. požehnani (spr.). 2) K. y. 3) K. nemože. 4) K. to že 5) K. newiedie. 6) Š. z fweho. 7) K. ſlyfela. 3) K. moy fynu. 3) K. Š. me. 10) K. nay- lepfych dwe kozlenecz. 11) K. gt Ezau. 12) K. moy fynu. 13) K. a. 11) K. pieknie krmie 15) K. Ezau w; Š. Ezauchowo. 16) K. gto. 17) K. miewagi yakož gt drzewe po - wiedieno. 18) K. nebyl proklet. 19) K. welmi k fobie. 20) sch. v K. 21) K. blyžnienczy 22) K. Tehdy. 23) sch. v K. 24) K. lowu. 25) K. Tehdy. 265) K. mohl brzo. 27) K. fem ke. 27a) K. czy. 28) Š. kofmatie; K. kofmate. 29) K. wietffy. 30) K. když pak. 31) Š. y polibi. 32) K. ynhed. 33) K. woynie (!). 34) K. zemie obielee. 35) K. Š. fftieftie. 36) ſkrzie obile — pitie sch. v Š. 37) K. krmie. 38) Š. modlte. 39) K. Š. tebu. 40) a kto — proklati sch. v Š. 41) K. v. 42) K. Jakub gt. 43) K. gedwa. A kdyz. 44) K. tehdy. 43) K. od nieho; v Š. sch. 46) K. proſy. 463) K. tehdy lecze. 47) K. lowu. 47a) sch. v Š. 48) za tím naps. myeffie; přetrž. a pravé sl. na okr. 49) K. to Ezau od otcze. 30) K. wzwola. 31) K. gt. 52) K. toto požehnanie odval mi. 53) K. k otczy. 54) K. zdalys; Š. zdali ſy. 55) K. take mnie przy- kazanie. 56) K. otecz. 57) Š. ge° bratry. 58) ta dvě sl. sch. v K. 59) K. profy. 60) Š. ne- wiedieffe; K. newidiffe. 61) K. vſlyffal a požehnal gey. 62) K. y wecze. 63) K. Š. zemíke. 64) K. nebeſkey bud. 65) K. zemie paſtlywa. 66) K. prorokuge ge a rzka. °7) K. twemu bratru. 38) sch. v K. 69) K. z ſwe hanby A. 70) sch. v K. 71) sch. v K. 72) Š. bylo drziewe. 73) K. Efau. 74) K. Antikryftus (!). 75) Š. Elias; K. heliafs. 76) K. przeydeyde. 77) sch. v K. 78) ſudu — czyftowo sch. v S. 73) K. tielefenftwim; w sch. 83) Aneb — prworozenftwie sch. v K. 81) první e nadeps.; K. przeneſſeno byti. ſKap. LXXIII.I O vtoku1) Jakubowu do Aram a o wydieny rziebrziez) we ſnye.3) [Gen. 27.] NEnawidie proto Ezau Jacuba, I weczie w ſwem ſrdczi: przidu dnowe placzie,4) tocziff ſmrti otczie mebo, i zabiem Jacuba. y powediechu5) to Rebeczie. A tymz duchem zwiedie6) Rebeca myfilenye Ezau, [36a 1] iakoz bil wzkazal Jacubowy przielſtiti bratra. a proto wymluwugi Jacuba
92 Genesis. I zwola50) welikym krzikem, a iako bez ſmyſla weczie: prawiet ge51) nazwan Jacubem, neb giz to druhe mye oklamal, prwe prworozenſtwie, a toto druhe pozehnanye.52) I weczie k uotczi:53) y za-li fi51) nezachowal mnye pozehnanye?55) tehdi on56) weczie: Panem twym geho ſem vczynyl, 50 wſſieczki bratri geho57) poddal ſem gemu w ſluzbu. A kdiz I on ot otczie58) zadaſſe pozehnanye, a welmy nahle profie,59) a otecz newedieffe,60) w czem bi ho pozehnal,61) zamutyw fie Ifaac weczie:62) w tucznoſti zemſkei83) a w roſie ſ nebe bude64) twe pozehnanye. a tak ſie ſta, neb Idumea paſtlywa65) geſt. a przyczyny o gieho buduczich prorokugie:66) zyw budeff meczem, 55 toczifí bogowny budeff, a bratru twemu67) ſluziti budeſſ ti, tocziffe8) Idu- mea vczynyena geft vrocznyczie zidom. Ale przigde czas, ze ſwrzeff obtie- zenye gich ſ ſwe hlawy.69) to ſie geſt7°) naplnylo, kdiz ſu ſie odbili Idumei,71) abi nebili pod Judu. * Jakobi rzekl: ia ſem, gehozto geſt prworozenye y pozehnanye, geſſto 60 drziewe bilo72) Ezauowo.73) anyz ge felhal Jacub, iako any kryftus74) a rzka: Jan geſt Elias75) ne oſobu, ale podobenſtwym. neb iako Elias prziedeide76) druhe77) prziſſczie cryſtowo k ſudu, takez Jan przedeide prwe prziſſczie cryftowo78) w tielefenftwye.79) Aneb ia ſem Ezau, tocziff ten, k nyemuzto prawo prziſlufſie prworozenſtwie,80) gefîto ma Ezau, a ma biti przye- 65 neſeno.81) 1) (!) K. pozehnanie; Š. požehnani (spr.). 2) K. y. 3) K. nemože. 4) K. to že 5) K. newiedie. 6) Š. z fweho. 7) K. ſlyfela. 3) K. moy fynu. 3) K. Š. me. 10) K. nay- lepfych dwe kozlenecz. 11) K. gt Ezau. 12) K. moy fynu. 13) K. a. 11) K. pieknie krmie 15) K. Ezau w; Š. Ezauchowo. 16) K. gto. 17) K. miewagi yakož gt drzewe po - wiedieno. 18) K. nebyl proklet. 19) K. welmi k fobie. 20) sch. v K. 21) K. blyžnienczy 22) K. Tehdy. 23) sch. v K. 24) K. lowu. 25) K. Tehdy. 265) K. mohl brzo. 27) K. fem ke. 27a) K. czy. 28) Š. kofmatie; K. kofmate. 29) K. wietffy. 30) K. když pak. 31) Š. y polibi. 32) K. ynhed. 33) K. woynie (!). 34) K. zemie obielee. 35) K. Š. fftieftie. 36) ſkrzie obile — pitie sch. v Š. 37) K. krmie. 38) Š. modlte. 39) K. Š. tebu. 40) a kto — proklati sch. v Š. 41) K. v. 42) K. Jakub gt. 43) K. gedwa. A kdyz. 44) K. tehdy. 43) K. od nieho; v Š. sch. 46) K. proſy. 463) K. tehdy lecze. 47) K. lowu. 47a) sch. v Š. 48) za tím naps. myeffie; přetrž. a pravé sl. na okr. 49) K. to Ezau od otcze. 30) K. wzwola. 31) K. gt. 52) K. toto požehnanie odval mi. 53) K. k otczy. 54) K. zdalys; Š. zdali ſy. 55) K. take mnie przy- kazanie. 56) K. otecz. 57) Š. ge° bratry. 58) ta dvě sl. sch. v K. 59) K. profy. 60) Š. ne- wiedieffe; K. newidiffe. 61) K. vſlyffal a požehnal gey. 62) K. y wecze. 63) K. Š. zemíke. 64) K. nebeſkey bud. 65) K. zemie paſtlywa. 66) K. prorokuge ge a rzka. °7) K. twemu bratru. 38) sch. v K. 69) K. z ſwe hanby A. 70) sch. v K. 71) sch. v K. 72) Š. bylo drziewe. 73) K. Efau. 74) K. Antikryftus (!). 75) Š. Elias; K. heliafs. 76) K. przeydeyde. 77) sch. v K. 78) ſudu — czyftowo sch. v S. 73) K. tielefenftwim; w sch. 83) Aneb — prworozenftwie sch. v K. 81) první e nadeps.; K. przeneſſeno byti. ſKap. LXXIII.I O vtoku1) Jakubowu do Aram a o wydieny rziebrziez) we ſnye.3) [Gen. 27.] NEnawidie proto Ezau Jacuba, I weczie w ſwem ſrdczi: przidu dnowe placzie,4) tocziff ſmrti otczie mebo, i zabiem Jacuba. y powediechu5) to Rebeczie. A tymz duchem zwiedie6) Rebeca myfilenye Ezau, [36a 1] iakoz bil wzkazal Jacubowy przielſtiti bratra. a proto wymluwugi Jacuba
Strana 93
Genesis. 93 5 ze lzie k otczi, a ze líti k bratru poſlanym materzynym, a mati7) dobrotywu radu ducha ſwateho.8) I weczie mati k Jacubowy:9) wiz, bratr twoi hrozi tobie zabitym; vtecz k labanu, bratru memu, do Aram a bud tam, azt myne hnyew bratra tweho, a azt zapomene, czo fi vczynyl proti nyemu. A abi bez otpufíczenye otczie ſweho toho neczynyl,10) weczie Rebeca 10 muzi ſwemu: wezme-li, tocziffil) poyme-li Jacub zenu z pokolenye het, nechczi zywa biti. I powola Ifaac Jacuba, 112) pozehna hol3) podruhe a przikaza gemu,14) abi ſſel do meſopotanye Sirſke, a tu abi ſobie zenu poial ze dezery15) laban, vgczie ſweho. vzrziew Ezau, ze otecz poſlal Ja- cuba, abi ſobie wzal16) zenu ze dczeri15) przywuzenftwie17) ſweho, zna- 15 menagie ſkrzie to, ze geſt rozhnyewal otczie ſweho pro ſwatbu gyneho rodu, gide k Iſmahelowy, k17) ſtriczi ſwemu, I pogie ſobie zenu geho dezeru Malechu, feftru Naiabot wlaſtny, kromye tiech,18) kterez ge drzyewe myel. proto19) Jacub poſluchagie ſwich roditelow, wiffed z Berfabee, I gide do Aram po zemy kanaanſkei.20) baſfe21) ſie bidlitelow te zemye, neb, iakoz 20 prawi Jozefus, Cananei") biechu nechutny Ifaacowy prwnymy bogi geho obtiezenymy, naywiecze kdiz bil ial caritiarym, w nyezto ge zwlafſcze pczowal. A proto nechtie Jacub23) k Igednomu kragenynu24) wgiti,25) i leze pod drzie[36a 2]wem,26) a kdiz przigide 27) bliz k luzam v weczer, podlozi28) hlawie ſwei29) kamen, I vſnu. I vzrzie ve ſnye rzebrzi vprziem- Scala. ny30) ot zemye, nebe31) ſie dotikagicz,32) a Andieli ſtupugicz I wſtupugícz po nyem.33) Jozefus takto die: ſtupugicz po nyem przietwori,31) poczty- wieiffie przirozenye magicz, nezli lide, a35) pana boha, an zpolehl na rze- brzi6) a rzka gemu: Jat ſem boh Abrahamow a boh Ifaakow. tuto zemy dam tobie37) a ſemenu twemu, a zehnati ſie budu w tobie wſlieczko po- 30 kolenye zemíke. a budu twa38) ſtraz na teito czieſtie, A prowodym tie zafie do teto33) zemye. rzadu opaczneho pozywal boh; neb prwe v40) wlaſtnyei41) oſobie Jacuba ſtrziehl, potom pod Jozue dal ſemenu geho tu zemy, a na IJos. 8.) konczi czafow, tocziff w cryftu, genz geft z Jacuba podle tieleſenſtwie, po- zehnana fu pokolenye zemíke.42) proczityw Jacub weczie:43) wieru, boh 35 geft w tomto myeftie, a ia ſem newediel;44) pocztywe geft myefto toto, a tuto geſt myeſto bozie a wrata nebeſka. y prorokowa45) o zakonu a o chramu a o cryftowu vtrpeny, gefſto geft w tej46) zemy myelo biti. neb pocztywe myeſto geſt zakon a dom bozi, chram a vtrpenve Criftowo, otewrzenye47) nebes. A wſtaw I lekafſe ſie. I wzie ten kamen, gefſto bil 40 hlawie podlozil, i zprawi gei k oltarzi na znamenye, toczif na ſlawnu pa- myet toho widienye. I obietowa, tocziff wli nan olei, ſlibugie ſlib bohu boha, geſſto mu ſie vkazal, wzdiczki myeti za boha, a kamen, tocziſſ myeſto to kamenowo, abi mu bilo wz [36b 1]di pocztywo iako dom bozi, a obietí abi tu obietowal. a myeſto nayblizífie abi take bilo pocztywe, vmyſli, 45 nazwaw gie Betel, tocziſſ dom bozi, neb podle Jozefa obiet bozie. Neb Betel. prwe Jebus ot Jebuzeis, gizto48) gi vczynyli, ſlowiefſe, potom luza, tocziſí orziech nebo49) mandla; neb kdiz prwe tu zaklad metali, korzen mandlowi tu nalezechu. aneb ze geſt tu mnozſtwie toho drziewie. 25 ſGen. 26.F
Genesis. 93 5 ze lzie k otczi, a ze líti k bratru poſlanym materzynym, a mati7) dobrotywu radu ducha ſwateho.8) I weczie mati k Jacubowy:9) wiz, bratr twoi hrozi tobie zabitym; vtecz k labanu, bratru memu, do Aram a bud tam, azt myne hnyew bratra tweho, a azt zapomene, czo fi vczynyl proti nyemu. A abi bez otpufíczenye otczie ſweho toho neczynyl,10) weczie Rebeca 10 muzi ſwemu: wezme-li, tocziffil) poyme-li Jacub zenu z pokolenye het, nechczi zywa biti. I powola Ifaac Jacuba, 112) pozehna hol3) podruhe a przikaza gemu,14) abi ſſel do meſopotanye Sirſke, a tu abi ſobie zenu poial ze dezery15) laban, vgczie ſweho. vzrziew Ezau, ze otecz poſlal Ja- cuba, abi ſobie wzal16) zenu ze dczeri15) przywuzenftwie17) ſweho, zna- 15 menagie ſkrzie to, ze geſt rozhnyewal otczie ſweho pro ſwatbu gyneho rodu, gide k Iſmahelowy, k17) ſtriczi ſwemu, I pogie ſobie zenu geho dezeru Malechu, feftru Naiabot wlaſtny, kromye tiech,18) kterez ge drzyewe myel. proto19) Jacub poſluchagie ſwich roditelow, wiffed z Berfabee, I gide do Aram po zemy kanaanſkei.20) baſfe21) ſie bidlitelow te zemye, neb, iakoz 20 prawi Jozefus, Cananei") biechu nechutny Ifaacowy prwnymy bogi geho obtiezenymy, naywiecze kdiz bil ial caritiarym, w nyezto ge zwlafſcze pczowal. A proto nechtie Jacub23) k Igednomu kragenynu24) wgiti,25) i leze pod drzie[36a 2]wem,26) a kdiz przigide 27) bliz k luzam v weczer, podlozi28) hlawie ſwei29) kamen, I vſnu. I vzrzie ve ſnye rzebrzi vprziem- Scala. ny30) ot zemye, nebe31) ſie dotikagicz,32) a Andieli ſtupugicz I wſtupugícz po nyem.33) Jozefus takto die: ſtupugicz po nyem przietwori,31) poczty- wieiffie przirozenye magicz, nezli lide, a35) pana boha, an zpolehl na rze- brzi6) a rzka gemu: Jat ſem boh Abrahamow a boh Ifaakow. tuto zemy dam tobie37) a ſemenu twemu, a zehnati ſie budu w tobie wſlieczko po- 30 kolenye zemíke. a budu twa38) ſtraz na teito czieſtie, A prowodym tie zafie do teto33) zemye. rzadu opaczneho pozywal boh; neb prwe v40) wlaſtnyei41) oſobie Jacuba ſtrziehl, potom pod Jozue dal ſemenu geho tu zemy, a na IJos. 8.) konczi czafow, tocziff w cryftu, genz geft z Jacuba podle tieleſenſtwie, po- zehnana fu pokolenye zemíke.42) proczityw Jacub weczie:43) wieru, boh 35 geft w tomto myeftie, a ia ſem newediel;44) pocztywe geft myefto toto, a tuto geſt myeſto bozie a wrata nebeſka. y prorokowa45) o zakonu a o chramu a o cryftowu vtrpeny, gefſto geft w tej46) zemy myelo biti. neb pocztywe myeſto geſt zakon a dom bozi, chram a vtrpenve Criftowo, otewrzenye47) nebes. A wſtaw I lekafſe ſie. I wzie ten kamen, gefſto bil 40 hlawie podlozil, i zprawi gei k oltarzi na znamenye, toczif na ſlawnu pa- myet toho widienye. I obietowa, tocziff wli nan olei, ſlibugie ſlib bohu boha, geſſto mu ſie vkazal, wzdiczki myeti za boha, a kamen, tocziſſ myeſto to kamenowo, abi mu bilo wz [36b 1]di pocztywo iako dom bozi, a obietí abi tu obietowal. a myeſto nayblizífie abi take bilo pocztywe, vmyſli, 45 nazwaw gie Betel, tocziſſ dom bozi, neb podle Jozefa obiet bozie. Neb Betel. prwe Jebus ot Jebuzeis, gizto48) gi vczynyli, ſlowiefſe, potom luza, tocziſí orziech nebo49) mandla; neb kdiz prwe tu zaklad metali, korzen mandlowi tu nalezechu. aneb ze geſt tu mnozſtwie toho drziewie. 25 ſGen. 26.F
Strana 94
94 Genesis. 1) K. Š. vtoku. 2) K. rzebrzyka; Š. rzebrzi. 3) K. (dod.) az do nebe. 4) K. pracze. 5) K. Š. powiediechu. 6) K. wzwiedie. 7 K. matie. 8) K. ſweho (!). 9) K k Jakubowi matie. 10) K. nevczynil. 11) ta tři sl. sch. v K. 12) K. a. 13) K. gey. 14) K. gey (!). 15) Š. dcery; K. dczerzy. 16) K. poyal. 17) K. Š. przybuzenftwie. 17a) sch. v Š. 18) K. tiech žen. 19) K. A proto. 20) Š. kanaanſke. 21) K. a baífe. 22) K. Canaanffti. 23) K. Jakub nechtie; k sch. 24) K. krageginu. 25) K. wgiti w dom. 26) K. pod gednym drzewem. 27) ta tři sl. sch. v K. 28) K. podlożyw. 23) K. Š. fwe. 33) K. rzebrzyk vprzymy. 31) K. až nebe. 32) K. dotykafſe. 33) K. po niem ſtupugýcz y wſtupu- gycz chodychu. 34) K. potwory; Š. przed boha. 35) K. a widiel. 36) K. rzebrzyk. 37) K. tobie dam. 38) K. ya twoy. 39) K. teyto. 40) sch. v K. 11) Š. wlaftnie. 42) K. zemſka. 43) K. y wecze. 44) K. newidiel; Š. newiediel. 45) K. prorokowal. 46) Š. w te. 47) K. a otewrzenie. 48) K. geffto. 49) K. neb. [Gen. 29./ O prziſity Jakubowu do mezopotanve a o zenach.1) I Gide Jacub do Mezopotanye, a we mnohu czaſa2) przigide do Aram, I vzrzie ſtudnyczi na poli, przikritu welikym kamenem, a podle nve trzi ſtada leziechu. A kdiz weczie paſtirzom, abi napogiecz ſtada y hnali na paſtwu, I fliffie, ze tu geſt3) ten obiczei, abi izadny neotgimal kamene, az bi wſſeczka ſtada ſie ſehnala, A ze neſluſſie, bi kto ſwe ſtado zwlaſſcze 5 napaial,4) a kdiz wſſeczka ſtada napogie, abi hned5) kamen polozili na ſtudnyczi. A kdiz ſie tazafſe na labana, bi-li bis) zdraw, a paſtirzi weczechu: zdraw geſt, i przigide Rachel, dezi geho, ſwym7) ſtadem. A kdiz gi vzrzie Jacub, wieda, ze gest geho feftrzienyczie, otlozi kamen ot studnyczie. a tudi ge znamo, ze Jacub nechodil geſt ſam, I napogi ſtado gegie, A uka- 10 zaw giei,8) ze geſt gegi ſeſtrzienecz, y polibi gi, a pozdvih hlaſu i zplaka.9) tu ona poſpiechagicz wzkaza to otczi.10) a on11) bieze proti nyemu, obgem holz) poczie geil3) libati, I wede gehol1) do domu ſweho. A uſliffew, procz ge vtekl, weczie ge[36b 2]mu: koſt ma a tielo me gſi, a proto bezpecznye budefſ ſie v mne tagiti. I vmyſli,15) abi myel peczi o ſtadie.16) Pak po me- 15 fieczi Laban da mu wolenye otplati, tocziff mzdy za fluzbu paſenie. I mye- giefſe laban dwie dezerzi: liam, ta17) myegieffe mhurawiels) oczi, a Rachel ſliczneho wzezrzenye. A tu mylugie Jacub weczie:19) chczy tobie ſluziti ſedm let za Rachel. A on weczie: lepe geft, abich gi20) tobie dal, neb fi ma krew, nezli gynemu; oſtan v mne. 121) fluzi mu ſedm let za Rachel, A zdaſſe ſie 20 mu mala chwile pro weliku myloſt. a nenye rzeczeno maly, neb zadoſty- wey22) myſli ta richloft pozdnye geft; Ale rzeczeno geſt rziedczi dnowe, neb mu vydiefſe, ze23) wiecz tak mylu za rziedki24) kupil. nebo25) bil bi wiecz let fluzil za ny-6) drziewe, nezli bi bil bez nye. aneb dny nazy va praczi denny,27) A ti zdali ſu ſie gemu maly, neb myloſt obmyekczuge 25 praczi.28) a kdiz ſie naplny ſedme leto, vczyny laban ſwatbu zieti ſwemu. a kdiz bi weczer, podwede29) Lyam, daw giei30) diewku, gmenem zelfu. a Jacub, Jakoz prawi Jozefus, pro opilſtwo przieſ nocz przymyefil ſie31) k lie. a kdiz bi den, 132) tuziefſe na laban33) z krzywdi. laban31) weczie: obiczei geſt zde35) taki, ze ſtarſſie naiprwe wdawagi; a proto napln tiden 30 ſwatebny tohoto oddanye, a tut take dam tobie za twe dielo, geſſto my [Kap. LXXIV.I
94 Genesis. 1) K. Š. vtoku. 2) K. rzebrzyka; Š. rzebrzi. 3) K. (dod.) az do nebe. 4) K. pracze. 5) K. Š. powiediechu. 6) K. wzwiedie. 7 K. matie. 8) K. ſweho (!). 9) K k Jakubowi matie. 10) K. nevczynil. 11) ta tři sl. sch. v K. 12) K. a. 13) K. gey. 14) K. gey (!). 15) Š. dcery; K. dczerzy. 16) K. poyal. 17) K. Š. przybuzenftwie. 17a) sch. v Š. 18) K. tiech žen. 19) K. A proto. 20) Š. kanaanſke. 21) K. a baífe. 22) K. Canaanffti. 23) K. Jakub nechtie; k sch. 24) K. krageginu. 25) K. wgiti w dom. 26) K. pod gednym drzewem. 27) ta tři sl. sch. v K. 28) K. podlożyw. 23) K. Š. fwe. 33) K. rzebrzyk vprzymy. 31) K. až nebe. 32) K. dotykafſe. 33) K. po niem ſtupugýcz y wſtupu- gycz chodychu. 34) K. potwory; Š. przed boha. 35) K. a widiel. 36) K. rzebrzyk. 37) K. tobie dam. 38) K. ya twoy. 39) K. teyto. 40) sch. v K. 11) Š. wlaftnie. 42) K. zemſka. 43) K. y wecze. 44) K. newidiel; Š. newiediel. 45) K. prorokowal. 46) Š. w te. 47) K. a otewrzenie. 48) K. geffto. 49) K. neb. [Gen. 29./ O prziſity Jakubowu do mezopotanve a o zenach.1) I Gide Jacub do Mezopotanye, a we mnohu czaſa2) przigide do Aram, I vzrzie ſtudnyczi na poli, przikritu welikym kamenem, a podle nve trzi ſtada leziechu. A kdiz weczie paſtirzom, abi napogiecz ſtada y hnali na paſtwu, I fliffie, ze tu geſt3) ten obiczei, abi izadny neotgimal kamene, az bi wſſeczka ſtada ſie ſehnala, A ze neſluſſie, bi kto ſwe ſtado zwlaſſcze 5 napaial,4) a kdiz wſſeczka ſtada napogie, abi hned5) kamen polozili na ſtudnyczi. A kdiz ſie tazafſe na labana, bi-li bis) zdraw, a paſtirzi weczechu: zdraw geſt, i przigide Rachel, dezi geho, ſwym7) ſtadem. A kdiz gi vzrzie Jacub, wieda, ze gest geho feftrzienyczie, otlozi kamen ot studnyczie. a tudi ge znamo, ze Jacub nechodil geſt ſam, I napogi ſtado gegie, A uka- 10 zaw giei,8) ze geſt gegi ſeſtrzienecz, y polibi gi, a pozdvih hlaſu i zplaka.9) tu ona poſpiechagicz wzkaza to otczi.10) a on11) bieze proti nyemu, obgem holz) poczie geil3) libati, I wede gehol1) do domu ſweho. A uſliffew, procz ge vtekl, weczie ge[36b 2]mu: koſt ma a tielo me gſi, a proto bezpecznye budefſ ſie v mne tagiti. I vmyſli,15) abi myel peczi o ſtadie.16) Pak po me- 15 fieczi Laban da mu wolenye otplati, tocziff mzdy za fluzbu paſenie. I mye- giefſe laban dwie dezerzi: liam, ta17) myegieffe mhurawiels) oczi, a Rachel ſliczneho wzezrzenye. A tu mylugie Jacub weczie:19) chczy tobie ſluziti ſedm let za Rachel. A on weczie: lepe geft, abich gi20) tobie dal, neb fi ma krew, nezli gynemu; oſtan v mne. 121) fluzi mu ſedm let za Rachel, A zdaſſe ſie 20 mu mala chwile pro weliku myloſt. a nenye rzeczeno maly, neb zadoſty- wey22) myſli ta richloft pozdnye geft; Ale rzeczeno geſt rziedczi dnowe, neb mu vydiefſe, ze23) wiecz tak mylu za rziedki24) kupil. nebo25) bil bi wiecz let fluzil za ny-6) drziewe, nezli bi bil bez nye. aneb dny nazy va praczi denny,27) A ti zdali ſu ſie gemu maly, neb myloſt obmyekczuge 25 praczi.28) a kdiz ſie naplny ſedme leto, vczyny laban ſwatbu zieti ſwemu. a kdiz bi weczer, podwede29) Lyam, daw giei30) diewku, gmenem zelfu. a Jacub, Jakoz prawi Jozefus, pro opilſtwo przieſ nocz przymyefil ſie31) k lie. a kdiz bi den, 132) tuziefſe na laban33) z krzywdi. laban31) weczie: obiczei geſt zde35) taki, ze ſtarſſie naiprwe wdawagi; a proto napln tiden 30 ſwatebny tohoto oddanye, a tut take dam tobie za twe dielo, geſſto my [Kap. LXXIV.I
Strana 95
Genesis. 95 budeſſ ſluziti36) ſedm let. Jeronymo prawy, ze ti bludie, kterziz ſu rzekli, bi37) po druhich ſedmy letech Rachel bila wdana, ale hned3s) po ſwa- tebnych dnech, gefſto gich [37a 1] neſluffalo nad wdanu vweſti gyne39) 35 newiefti, a tudi zamutiti. powoli Jacub tei40) rzieczi. A kdiz tyden mynu, hned11) Rachel take42) pogie ſwu zenu. A otecz giei da balalam43) diewku. potom Jacub, pozyw ſwatbi zadane, myloît potomne prziedlozyw prwnyei, 44) ſluzi za Rachel ſedm let gynych. 1) Š. (dod.) geho. 2) K. we mnoho; Š. we mnohu czaſu. 3) Š. ge. 4) K. Š. na- pagel. 5) K. ynhed. 6) K. Š. bylli by. 7) K. Š. s ſwym. s) Š. gie; K. gi. 3) i sch. v Š.; K. zaplaka. 10) K. otczy fwe. 11) K. an. 12) K. geho. 13) Š. ho. 14) K. a wede gey. 15) K. vmyflyl. 15) K. o ſtadu. 17) sch. v K. 18) K. mhurawe. 19) K. milowaſſe Jakub y wecze. 23) sch. v K. 21) K. a. 22) K. zadoftiwe. 23) K. ſe že. 24) K. malu za rzydky czas. 25) K.neb. 25) K. wiecze let za ny fluzýl. 27) K. dennie. 28) K. praczy obmiekczuge. 29) K. podwede mu. 30) K. Š. gie. 31) K. przymyflyl gſe (!). 32) v K. sch. 33) K. labana. 31) z krzywdi laban sch. v Š. 35) Š. tu. 36) K. genž mi flužyti budeſs. 37) K. že. 39) K. ynhed. 39) K. giney. 40) Š. te. 41) K. ynhed. 42) K. druhu. 43) K. a da gie Ba- laam; otecz sch. v K. 44) K. miloft potomey przylozy v ſluży. O cztyrziech ſynyech1) lye zeny a o ſynyech gegie dyewky.2) [Kap. LXXV.] PAn boh otewrzie zywot lie, feftrý neplodne, abi myloſti muzowy3) No he. doſíla plodem. I porodi ſyna rzkucz:4) widiel boh pokoru mu, toczifſ (Gen. 29.] mrzkoſt, gizto muz moy ke mnye ma, a proto nazwa ſyna Ruben, to geft nawſſcziewenie. ſyna opiet5) porodi gyneho,6) I weczie: vſliffal7) boh, 5 ze muz moy pohrdali) mnu; A proto mu prziewzdie Symeon, toczifí vſli- ffenye. opiet8) porodi trzetieho,9) I weczie: giz muz moy przywyne fie ke mnye, ze ſem mu1o) przidala ſynow. A proto rzeczen11) bi lewi, toczif prziczynyenye, neb potwrdczie towarziftwa. I porodi cztwrteho,12) I we- czie: giz chwaliti chczi boha.13) I przieſta roditi. proto Rachel zawydiecz 10 feftrzie weczie Jacubowy: Day my dietie, anebot vmru. on11) weczie: I zdali ſem Ja boh, bich tie zbawil plodu brzicha tweho? ona weczie: acz ne ze mne, ale z me diewki. I da mu Balam15) w manzelftwo, ale ne za- zenu, gedno abi ſie k nyemu przywynula. I porodi Bala ſyna, I weczie Rachel: ſudil boh, tocziff przyrownal mye k feftrzie; a proto nazwa dietie 15 dan,16) tocziff ſud. I vrodi druheho, I weczie Rachel: przyrownana fem k feftrzie a zmoh[37a 2]la ſem. a proto nazwa dietie Neptalym, tocziſi przirownanye, neb rozffirzenye. Czigicz Lia, ze przeſtala roditi, I da muzy ſwemu Zelfu, diewku ſwu. ta vrodi ſyna, I weczie lia: zczieftnye.17) A proto nazwa dietie Gad, tocziff zczieftie.18) I vrodi druheho, I weczie 20lia: blahoſlawenu mye rzku wſſieczki19) narodowe neb zeny. A proto nazwa dietie Afer, tocziff blahoſlaweny. 1) K. O trzech ſynech. 2) K. o ſynych diewky gegie. 3) K. k miloſti mu- žowie. 4) sch. v Š. 5) K. a opiet. 6) K. gineho ſyna. 7) Š. flyffal. s) K. A opiet. 9) K. trzetic° ſyna. 10) K. gev. 11) K. nazwan. 12) K. cztwrte ſyna. 13) K. chczy chwalyti hoſpodina y przewzdie gev Judas. 14) K. a on. 13) K. Balaam diewku ſwu.
Genesis. 95 budeſſ ſluziti36) ſedm let. Jeronymo prawy, ze ti bludie, kterziz ſu rzekli, bi37) po druhich ſedmy letech Rachel bila wdana, ale hned3s) po ſwa- tebnych dnech, gefſto gich [37a 1] neſluffalo nad wdanu vweſti gyne39) 35 newiefti, a tudi zamutiti. powoli Jacub tei40) rzieczi. A kdiz tyden mynu, hned11) Rachel take42) pogie ſwu zenu. A otecz giei da balalam43) diewku. potom Jacub, pozyw ſwatbi zadane, myloît potomne prziedlozyw prwnyei, 44) ſluzi za Rachel ſedm let gynych. 1) Š. (dod.) geho. 2) K. we mnoho; Š. we mnohu czaſu. 3) Š. ge. 4) K. Š. na- pagel. 5) K. ynhed. 6) K. Š. bylli by. 7) K. Š. s ſwym. s) Š. gie; K. gi. 3) i sch. v Š.; K. zaplaka. 10) K. otczy fwe. 11) K. an. 12) K. geho. 13) Š. ho. 14) K. a wede gey. 15) K. vmyflyl. 15) K. o ſtadu. 17) sch. v K. 18) K. mhurawe. 19) K. milowaſſe Jakub y wecze. 23) sch. v K. 21) K. a. 22) K. zadoftiwe. 23) K. ſe že. 24) K. malu za rzydky czas. 25) K.neb. 25) K. wiecze let za ny fluzýl. 27) K. dennie. 28) K. praczy obmiekczuge. 29) K. podwede mu. 30) K. Š. gie. 31) K. przymyflyl gſe (!). 32) v K. sch. 33) K. labana. 31) z krzywdi laban sch. v Š. 35) Š. tu. 36) K. genž mi flužyti budeſs. 37) K. že. 39) K. ynhed. 39) K. giney. 40) Š. te. 41) K. ynhed. 42) K. druhu. 43) K. a da gie Ba- laam; otecz sch. v K. 44) K. miloft potomey przylozy v ſluży. O cztyrziech ſynyech1) lye zeny a o ſynyech gegie dyewky.2) [Kap. LXXV.] PAn boh otewrzie zywot lie, feftrý neplodne, abi myloſti muzowy3) No he. doſíla plodem. I porodi ſyna rzkucz:4) widiel boh pokoru mu, toczifſ (Gen. 29.] mrzkoſt, gizto muz moy ke mnye ma, a proto nazwa ſyna Ruben, to geft nawſſcziewenie. ſyna opiet5) porodi gyneho,6) I weczie: vſliffal7) boh, 5 ze muz moy pohrdali) mnu; A proto mu prziewzdie Symeon, toczifí vſli- ffenye. opiet8) porodi trzetieho,9) I weczie: giz muz moy przywyne fie ke mnye, ze ſem mu1o) przidala ſynow. A proto rzeczen11) bi lewi, toczif prziczynyenye, neb potwrdczie towarziftwa. I porodi cztwrteho,12) I we- czie: giz chwaliti chczi boha.13) I przieſta roditi. proto Rachel zawydiecz 10 feftrzie weczie Jacubowy: Day my dietie, anebot vmru. on11) weczie: I zdali ſem Ja boh, bich tie zbawil plodu brzicha tweho? ona weczie: acz ne ze mne, ale z me diewki. I da mu Balam15) w manzelftwo, ale ne za- zenu, gedno abi ſie k nyemu przywynula. I porodi Bala ſyna, I weczie Rachel: ſudil boh, tocziff przyrownal mye k feftrzie; a proto nazwa dietie 15 dan,16) tocziff ſud. I vrodi druheho, I weczie Rachel: przyrownana fem k feftrzie a zmoh[37a 2]la ſem. a proto nazwa dietie Neptalym, tocziſi przirownanye, neb rozffirzenye. Czigicz Lia, ze przeſtala roditi, I da muzy ſwemu Zelfu, diewku ſwu. ta vrodi ſyna, I weczie lia: zczieftnye.17) A proto nazwa dietie Gad, tocziff zczieftie.18) I vrodi druheho, I weczie 20lia: blahoſlawenu mye rzku wſſieczki19) narodowe neb zeny. A proto nazwa dietie Afer, tocziff blahoſlaweny. 1) K. O trzech ſynech. 2) K. o ſynych diewky gegie. 3) K. k miloſti mu- žowie. 4) sch. v Š. 5) K. a opiet. 6) K. gineho ſyna. 7) Š. flyffal. s) K. A opiet. 9) K. trzetic° ſyna. 10) K. gev. 11) K. nazwan. 12) K. cztwrte ſyna. 13) K. chczy chwalyti hoſpodina y przewzdie gev Judas. 14) K. a on. 13) K. Balaam diewku ſwu.
Strana 96
96 Genesis. 16) K. Datan. 17) K. to fftiefti; Š. fſczeftijee. 18) A proto — zezieffie sch. v Š. 19) K. wſſyczkni. Napadowe.1) Tiech czafow sta fie powoden w Achaia2) za egige krale. ten myefto, gefíto mu diechu3) Akta, obnowy a prziewzdie mu Elizeus. tehdy take v gezera triconyde diewka fie vkaza, tu Rzekowe mynerwu nazwachu; ta mnohe4) rzemeſla naleze, a naywiecze wlnotkadlftwo.5) A take bi na- zwana Pallas ot oftrowa pallene tracie,6) w nyemzto geſt wzchowana,7) neb ot pallantas) obra, gehozto ge zabila.9) prawie take, ze tiem po- wodem10) cziclada oftrow dluhe czaîi zaîtienen bil wodamy, gymz ne- mohli odolati. prwny oftrow flunczem oſwieczeny nazwan bi delos,11) toczifſ zgiewny. 5 [Kap. LXXVIJ. 1) K. (přid.) tuto. 2) K. w Achij. 3) K. gdiechu. 4) K. a ta mnoha. 5) K. winotkadlczîtwo. 6) K. palle netratie. 7) K. Š. zchowana. 8) K. palenta. ") K. zabil (!). 10) K. powodnem. 11) K. byl deles. [Gen. 30.] O druhich ſynyechl) lye a o narozeny Joseph. Rvben we zny pſſenycznei2) wigide na pole, Aneb giz biechu ſebrali geczmeny, neb trogie bywa fbieranye3) we zny: prwe owoczie, potom druhe pſſenyczie, Pak trzetie ſbieranye1) wyna. toho czaſu prziſfed ſ pole Ruben przyneſe mandragoru, to geft popenecz,5) y da materzy ſwei.6) pak Rachel, zadagicz gie pogieſti, I weczie k lie: day my te7) mandra- gory [37b 1] ſyna tweho. Neb mnyegi nyekterzi, by to otgymalo ialowoft zenam, kdiz bi gie8) giedly. wſfak9) Auguftyn prawy, ze to geft lez. neb kdiz1o) geft widiel tu mandragoru, tu geſt wſliczku11) mocz a przirozenye gegie fnaznyel2) opatrzil, A nycz w nyeil3) toho nenalezl. I weczie lia: geſſcze ſie tobie zda malo, zes my muzie meho14) otiala, i chczefſ my take 10 madragoru otgieti? Rachel swe feftri hnyew tiffiecz weczie: nechat muoy muz notczi i tobu15) lehne16) za ti mandragory.17) Pak lia bieze18) v potku k Jacubowy, dawagicz mu19) na wiedienye, an gde f pole, ze gei geft naiala za mzdu. y poczie te20) noczi, a porodi pateho ſyna, I weczie: dal my boh otplatu, ze ſem dala diewku ſwu muzi memu;21) a proto nazwa dietie 15 Ifacar,22) tocziſí mzda neb otplata. neb Achar23) to geſt mzda, a Is flowe muz. a proto gei tak nazwa, nebo madragori kupila bila prziſtup24) k muzi. opiet poczie25) Lia, I porodi26) ſſeſteho ſyna, I weczie: obahatil mye boh, ſe mnu bidlil muz moy, neb ſem gemu fſeſt ſynow porodila; A proto na- zwa dietie27) Zabulon, tocziff prziebywanye. wſfak w knyehach gmen 20 zidowſkich nafilny bieh noczi neb brzicha fie wiklada. A kdiz vrody28) dczeru, gmenem dynu, rozpomanu ſie boh na Rachel, I otewrzie gegi29) brzich, y poczie a porodi30) ſyna rzkucz: prziday my boh druheho ſyna. i prziewzdie mu Jozef, tocziff prziſporzifſcze. 5 [Kap. LXXVII.] 1) K. ſynech. 2) Š. píſeniczne. 3) K. ſebranie neb zbieranie. 4) K. zbieranie. 5) K. pupenecz. 6) K. S. ſwe. 7) K. tey. 8) K. gy; S. ge. 9) K. A wſſak. 10) v S.
96 Genesis. 16) K. Datan. 17) K. to fftiefti; Š. fſczeftijee. 18) A proto — zezieffie sch. v Š. 19) K. wſſyczkni. Napadowe.1) Tiech czafow sta fie powoden w Achaia2) za egige krale. ten myefto, gefíto mu diechu3) Akta, obnowy a prziewzdie mu Elizeus. tehdy take v gezera triconyde diewka fie vkaza, tu Rzekowe mynerwu nazwachu; ta mnohe4) rzemeſla naleze, a naywiecze wlnotkadlftwo.5) A take bi na- zwana Pallas ot oftrowa pallene tracie,6) w nyemzto geſt wzchowana,7) neb ot pallantas) obra, gehozto ge zabila.9) prawie take, ze tiem po- wodem10) cziclada oftrow dluhe czaîi zaîtienen bil wodamy, gymz ne- mohli odolati. prwny oftrow flunczem oſwieczeny nazwan bi delos,11) toczifſ zgiewny. 5 [Kap. LXXVIJ. 1) K. (přid.) tuto. 2) K. w Achij. 3) K. gdiechu. 4) K. a ta mnoha. 5) K. winotkadlczîtwo. 6) K. palle netratie. 7) K. Š. zchowana. 8) K. palenta. ") K. zabil (!). 10) K. powodnem. 11) K. byl deles. [Gen. 30.] O druhich ſynyechl) lye a o narozeny Joseph. Rvben we zny pſſenycznei2) wigide na pole, Aneb giz biechu ſebrali geczmeny, neb trogie bywa fbieranye3) we zny: prwe owoczie, potom druhe pſſenyczie, Pak trzetie ſbieranye1) wyna. toho czaſu prziſfed ſ pole Ruben przyneſe mandragoru, to geft popenecz,5) y da materzy ſwei.6) pak Rachel, zadagicz gie pogieſti, I weczie k lie: day my te7) mandra- gory [37b 1] ſyna tweho. Neb mnyegi nyekterzi, by to otgymalo ialowoft zenam, kdiz bi gie8) giedly. wſfak9) Auguftyn prawy, ze to geft lez. neb kdiz1o) geft widiel tu mandragoru, tu geſt wſliczku11) mocz a przirozenye gegie fnaznyel2) opatrzil, A nycz w nyeil3) toho nenalezl. I weczie lia: geſſcze ſie tobie zda malo, zes my muzie meho14) otiala, i chczefſ my take 10 madragoru otgieti? Rachel swe feftri hnyew tiffiecz weczie: nechat muoy muz notczi i tobu15) lehne16) za ti mandragory.17) Pak lia bieze18) v potku k Jacubowy, dawagicz mu19) na wiedienye, an gde f pole, ze gei geft naiala za mzdu. y poczie te20) noczi, a porodi pateho ſyna, I weczie: dal my boh otplatu, ze ſem dala diewku ſwu muzi memu;21) a proto nazwa dietie 15 Ifacar,22) tocziſí mzda neb otplata. neb Achar23) to geſt mzda, a Is flowe muz. a proto gei tak nazwa, nebo madragori kupila bila prziſtup24) k muzi. opiet poczie25) Lia, I porodi26) ſſeſteho ſyna, I weczie: obahatil mye boh, ſe mnu bidlil muz moy, neb ſem gemu fſeſt ſynow porodila; A proto na- zwa dietie27) Zabulon, tocziff prziebywanye. wſfak w knyehach gmen 20 zidowſkich nafilny bieh noczi neb brzicha fie wiklada. A kdiz vrody28) dczeru, gmenem dynu, rozpomanu ſie boh na Rachel, I otewrzie gegi29) brzich, y poczie a porodi30) ſyna rzkucz: prziday my boh druheho ſyna. i prziewzdie mu Jozef, tocziff prziſporzifſcze. 5 [Kap. LXXVII.] 1) K. ſynech. 2) Š. píſeniczne. 3) K. ſebranie neb zbieranie. 4) K. zbieranie. 5) K. pupenecz. 6) K. S. ſwe. 7) K. tey. 8) K. gy; S. ge. 9) K. A wſſak. 10) v S.
Strana 97
Genesis. 97 naps. dvakrát. 11) K. wſſyczku gt. 12) sch. v K. 13) S. w nie; K. w ge ni; sch. 14) sch. v S. 13) K. Š. f tebu. 16) K. leży. 17) K. tu mandragoru. 18) K. bieżycz. 19) K. gev. 20) K. tey. 21) K. ſwe). 22) K. to dietie Ifagar. 23) K. Agar. 24) K. za mandra- goru bylo ho kupila przyſtupie. 25) K. y pocze. 26) K. y porodi lya. 27) K. to dietie. 28) K. vrodie. 29) K. gegie. 30) Š. y; K. a porodie. O mzdye Jakubowie rozlyczného plodu dobytczicho. 137b 2] [Kap. LXXVIII.I A kdiz ſie ſkona cztrnaft1) let ſluzbi za geho zeny, weczie Jacub czti�) ſwemu: day my me zeny a me ſyny, abich ſie wratil do me3) zemye. I weczie laban: nalezl-ly ſem myloſt v tebe, abi my ſluzil geſſcze ſedm let, A uſtaw ſobie mzdu, kteru bich dal tobie. neb wiedie, ze my pro tie 5 dobrzie1) vczynyl pan boh. I weczie Jacub: ſprawedlne geft, abich nyekdi (Gen. 30.) opatrzil czeled ſwu. ti wieff, kterak 4a) fem fluzil tobie; malo fi5) myel drziewe, nez ſem prziſſel k tobie, a giz ſi bohat. A proto vczynyſſ-li, czot6) pozadam, geſſczet budu paſti twoi dobitek. rozkodlucz7) ſtada ſwe rozliczne8) a roz- liczne barwy, A day w ruczie fynom twym, a gedne barwy day mnye; 10 a czo z gednobarewnych rozliczne barwy ſie vrodi, to bud ma mzda, a czo gedne9) barwy, to bud twe; otpowielo) my zaitrall) ſprawedlnoſt twa, tocziſſ potom, iakobi rzekl: ſ tebu czyny przirozenye, abi biele z bielich,1z) czrne z czrnych13) ſie narodili,14) a ſe mnu ſprawedlnoſt ma, kdiz boh za praczi mu, czo ſie gemu za ſprawedlnoſt widi, otplati my proti prziro- 15 zeny. za wdiek to przigie laban, I rozkodluczi15) wſſeczki owczie rozliczne barwy, I da ſwym ſynom w ſtraz, A gedne barwi da Jacubowy. I rozluczi gie wzdali roznol6) czieſtu trzi dny mezi Jacubem a geho ſyny,17) abi ſie neſtala zloft pro blizkoſt dobitka. a to tak rzeczene rowne geſt, gedno ze ſie w tekſtu czte, ze laban gednobarewne ſtado dal w ruczie ſwym ſy- 20 nom,18) a to fie [38a 1] zda protyno19) tomu, czo20) ſme21) rzekli. neb22) moze rzeczeno biti, ze ge dal w ruczie ſwich ſynow, tocziff wnukow, Ja- cubow22a) ſynow, gefſto pod23) otczem owczaczi ſu bili. a Jeronym24) prawy az k czaſu ſwemu: myeſto to ſmyeſſeno bilo. Ale Jacub noweho prziro- zenye promyenenye-5) pozywal geft, a proti przirozeny mudroſti prziro- 25 zenu boiowal geft. neb wzal geft26) prutie zelene topolowe, gefsto ſedm- defat wikladatelow strateas nazywagi, A mandlowe27) a Jaworowe, a ti28) po myeſtech oſtruhaw, rozliczne barwi prutie vczyny.29) ſnad tu30) bili trzi korita, a trzi pruti tez dluhoſti ſi zlabi neb ſ koriti wzal,31) a kazdemu koritu geho prut wlozil; aneb ſnad wiecz prutow bilo w zlabie.32) A proto 30 Jacub zachowawafſe czas, kdiz dobitek wſtupowafſe, a w horkoſti dne kdiz k napiti lakomye diechu,33) w tei lakomei34) zadoſti pitie czynyeſſe owczie a kozi wſtupowati, abi taki plod poczieli, iakez35) ſtienye beranow a kozlow, gefſto na nye wîtupugi, v wodnem zrczadlu widiechu; neb z prutie tu polozeneho rozlicznych ſtienyow barwi ſu tu36) bili. prwnyeho czaſu, 35 kdiz37) wſtupowachu owczie, neb zili plodu lepſſie ſu, pokladaîſe prutie, abi przed gich opatrzenym poczieli. a v weczernyem38) ſmyefſenym a w pozdnyeiſſym, gefſto bywa konecz zymy, to bywa horſſi plod, neb w po-
Genesis. 97 naps. dvakrát. 11) K. wſſyczku gt. 12) sch. v K. 13) S. w nie; K. w ge ni; sch. 14) sch. v S. 13) K. Š. f tebu. 16) K. leży. 17) K. tu mandragoru. 18) K. bieżycz. 19) K. gev. 20) K. tey. 21) K. ſwe). 22) K. to dietie Ifagar. 23) K. Agar. 24) K. za mandra- goru bylo ho kupila przyſtupie. 25) K. y pocze. 26) K. y porodi lya. 27) K. to dietie. 28) K. vrodie. 29) K. gegie. 30) Š. y; K. a porodie. O mzdye Jakubowie rozlyczného plodu dobytczicho. 137b 2] [Kap. LXXVIII.I A kdiz ſie ſkona cztrnaft1) let ſluzbi za geho zeny, weczie Jacub czti�) ſwemu: day my me zeny a me ſyny, abich ſie wratil do me3) zemye. I weczie laban: nalezl-ly ſem myloſt v tebe, abi my ſluzil geſſcze ſedm let, A uſtaw ſobie mzdu, kteru bich dal tobie. neb wiedie, ze my pro tie 5 dobrzie1) vczynyl pan boh. I weczie Jacub: ſprawedlne geft, abich nyekdi (Gen. 30.) opatrzil czeled ſwu. ti wieff, kterak 4a) fem fluzil tobie; malo fi5) myel drziewe, nez ſem prziſſel k tobie, a giz ſi bohat. A proto vczynyſſ-li, czot6) pozadam, geſſczet budu paſti twoi dobitek. rozkodlucz7) ſtada ſwe rozliczne8) a roz- liczne barwy, A day w ruczie fynom twym, a gedne barwy day mnye; 10 a czo z gednobarewnych rozliczne barwy ſie vrodi, to bud ma mzda, a czo gedne9) barwy, to bud twe; otpowielo) my zaitrall) ſprawedlnoſt twa, tocziſſ potom, iakobi rzekl: ſ tebu czyny przirozenye, abi biele z bielich,1z) czrne z czrnych13) ſie narodili,14) a ſe mnu ſprawedlnoſt ma, kdiz boh za praczi mu, czo ſie gemu za ſprawedlnoſt widi, otplati my proti prziro- 15 zeny. za wdiek to przigie laban, I rozkodluczi15) wſſeczki owczie rozliczne barwy, I da ſwym ſynom w ſtraz, A gedne barwi da Jacubowy. I rozluczi gie wzdali roznol6) czieſtu trzi dny mezi Jacubem a geho ſyny,17) abi ſie neſtala zloft pro blizkoſt dobitka. a to tak rzeczene rowne geſt, gedno ze ſie w tekſtu czte, ze laban gednobarewne ſtado dal w ruczie ſwym ſy- 20 nom,18) a to fie [38a 1] zda protyno19) tomu, czo20) ſme21) rzekli. neb22) moze rzeczeno biti, ze ge dal w ruczie ſwich ſynow, tocziff wnukow, Ja- cubow22a) ſynow, gefſto pod23) otczem owczaczi ſu bili. a Jeronym24) prawy az k czaſu ſwemu: myeſto to ſmyeſſeno bilo. Ale Jacub noweho prziro- zenye promyenenye-5) pozywal geft, a proti przirozeny mudroſti prziro- 25 zenu boiowal geft. neb wzal geft26) prutie zelene topolowe, gefsto ſedm- defat wikladatelow strateas nazywagi, A mandlowe27) a Jaworowe, a ti28) po myeſtech oſtruhaw, rozliczne barwi prutie vczyny.29) ſnad tu30) bili trzi korita, a trzi pruti tez dluhoſti ſi zlabi neb ſ koriti wzal,31) a kazdemu koritu geho prut wlozil; aneb ſnad wiecz prutow bilo w zlabie.32) A proto 30 Jacub zachowawafſe czas, kdiz dobitek wſtupowafſe, a w horkoſti dne kdiz k napiti lakomye diechu,33) w tei lakomei34) zadoſti pitie czynyeſſe owczie a kozi wſtupowati, abi taki plod poczieli, iakez35) ſtienye beranow a kozlow, gefſto na nye wîtupugi, v wodnem zrczadlu widiechu; neb z prutie tu polozeneho rozlicznych ſtienyow barwi ſu tu36) bili. prwnyeho czaſu, 35 kdiz37) wſtupowachu owczie, neb zili plodu lepſſie ſu, pokladaîſe prutie, abi przed gich opatrzenym poczieli. a v weczernyem38) ſmyefſenym a w pozdnyeiſſym, gefſto bywa konecz zymy, to bywa horſſi plod, neb w po-
Strana 98
98 Genesis. zena. fGen. 31./ zdnye39) zadagiczich ſmylſtwa menye moczi ma prziroze [38a 2] nye, a proto w tu dobu neprzikladaſſe prutie. a tak czo geſt bilo plodu pozdnyeho, to bilo labanowo, a czo prwnyeho czaſa,40) to bilo Jacubowo. Aneb ſnad 5 weczernye ſmyeſſenye rzeczeno geſt w podgeſen, neb przirozenye mezo- potanſkich owecz a Italſkich taz41) geſt, ze dwakrat w roczie bahnye ſie, iakoz ſkladatel die: dwakrat plodem tiezki. a geſſto prawie,42) bi na pruti poczieli, Jeronym43) prawy: moczi zidowſkého flowa gedno44) okolkem wiprawiti nemoze. neb znamenawa wſſeho tiela poſlednye frazenye w hor- 10 koſti ſmylnoſti poſlednyei.45) Anyz ge dyw, opatrzeneho46) obraza po- dobny plod bi nebil w poſlednyei47) rozkoffi, neb tez w klificznych ſtadach48) w Iſpanſkei49) zemy bywa. Jeronym Aquicianus prawie, ze gedna zena bila obzalowana, ze murzenyna vrodila, z obraza opatrzenye to ſie bilo przihodilo. a take w knyehach Ipokraſa nalezeno,50) ze gedna zena bila 15 welmy kraſne dietie porodila, Ale to dietie any k otczi, any k materzi, any komu51) bilo podobno, i bili bi gi52) zahubili, bi bil Ipocras nekazal pohledati, geſtli taki53) obraz malowan w komorze.54) I obohatie Jacub welmy. a kdiz Jacub vſliſſe rziecz ſynow laban rzkucz: pobral Jacub naffie,55) A z naflieho ſtatka vczynyen geft flawnym,56) a k tomu zna- 20 menal ge twarz Labanowu, ze nebil k nyemu tak chuten iako wczera a trzieti den, A naywiecze ze mu boh rzekl: nawrat fie do zemye [38b 1] otczow ſwich, a iat budu ſ tobu:57) I zawola liam a Rachel na pole tu, kdez pafieffe ſtada, I weczie k nym: twarz otcze waſſeho nenye ke mnye chutna. A wi wiete, ze ſem ze wîſie58) fili ſluzil otczi wafſemu, a oklamal mye, a pro- 25 myenyl my mzdu mu defietkrat, to defatero promyenyenye ftalo ſie geſt w ſfeſti letech. Prawi Jozefus, ze Jacub bil v labana dwadczieti let, neb Jacub nechtiel59) trzetie ſedmy naplnyti pro geho weliku zloft. neb wida Laban, ze ſie rodi wiecze60) plodu rozliczneho,61) I rziekaſſe potom: gedne 2) barwi bud mzda twa. A opiet kdiz widieſſe, ze gednoſtayne barwi 30 wiecze fie plodi,63) tehdi promyenyeſſe mzdu.61) I weczie Jacub k zenam: boh otial ſtatek otczie waſſeho a dal mnye,64a) a we ſnye vkazowal65) my, iake bi ſie myeli roditi plodi, A rzekl my: Ja ſem boh Betel, kde ſi mazal kamen, a ſlib ſlibil ſi 6) mnye. A proto wſtan giz, a wiſtup z te67) zemye, a wrat fie do zemye narozenye tweho.68) otpowiediechu lia 168a) Rachel: 35 I za czo mame63) zbiteczneho z geho ſtatka a diedyny geho, an nas ma iako gyne czizozemkynye?70) vczyn, czot71) koli boh wely a przikazuge. 1) K. cztrnaſte. 2) Š. Tefti. 3) K. ſwe. 4) K. dobrze pro tie. 4a) K. kterakt. 5) K. lys. 6) K. czozt. 7) K. Š. rozlucz. 8) K. ſwa rozlycznie. 3) K. gedney. 10) K. a odpowie. 11) K. zytra. 12) K. bile z bilych. 13) Š. czerne z czernych. 14) K. narodilo. 15) K. Š. roz- luczy. 16) K. rozno wzdaly. 17) K. mezy ſyny geho. 18) Š. ſynom ſwym. 19) (!) Š. protiwno; K. protiwne. 23) Š. ze. 21) K. ſmy. 22) K. že. 22a) K. Š. Jakubowych. 23) K. przed. 24) K. Je- ronimus. 25) K. ale nowe° promienienie Jakub fmieffenie. 26) Š. geft wzal. 27) K. mandlowe prutie. 28) K. to prutie. 29) K. vczynie. 30) K. gfu. 31) K. teež dluhofti ſ koryty. 32) K. w ko- rytech. 33) K. gdiechu. 34) Š. w te lakome. 35) K. yakoz. 36) K. tu gfu. 37) sch. v K. 38) K. weczernem. 39) K. pozdnych. 40) K. czafu. 41) K. tež. 42) K. prawi. 43) K. Jenym (!). 44) K. gednoho. 45) K. poſlednie ſmilnoſti. 46) K. opatrzenie.
98 Genesis. zena. fGen. 31./ zdnye39) zadagiczich ſmylſtwa menye moczi ma prziroze [38a 2] nye, a proto w tu dobu neprzikladaſſe prutie. a tak czo geſt bilo plodu pozdnyeho, to bilo labanowo, a czo prwnyeho czaſa,40) to bilo Jacubowo. Aneb ſnad 5 weczernye ſmyeſſenye rzeczeno geſt w podgeſen, neb przirozenye mezo- potanſkich owecz a Italſkich taz41) geſt, ze dwakrat w roczie bahnye ſie, iakoz ſkladatel die: dwakrat plodem tiezki. a geſſto prawie,42) bi na pruti poczieli, Jeronym43) prawy: moczi zidowſkého flowa gedno44) okolkem wiprawiti nemoze. neb znamenawa wſſeho tiela poſlednye frazenye w hor- 10 koſti ſmylnoſti poſlednyei.45) Anyz ge dyw, opatrzeneho46) obraza po- dobny plod bi nebil w poſlednyei47) rozkoffi, neb tez w klificznych ſtadach48) w Iſpanſkei49) zemy bywa. Jeronym Aquicianus prawie, ze gedna zena bila obzalowana, ze murzenyna vrodila, z obraza opatrzenye to ſie bilo przihodilo. a take w knyehach Ipokraſa nalezeno,50) ze gedna zena bila 15 welmy kraſne dietie porodila, Ale to dietie any k otczi, any k materzi, any komu51) bilo podobno, i bili bi gi52) zahubili, bi bil Ipocras nekazal pohledati, geſtli taki53) obraz malowan w komorze.54) I obohatie Jacub welmy. a kdiz Jacub vſliſſe rziecz ſynow laban rzkucz: pobral Jacub naffie,55) A z naflieho ſtatka vczynyen geft flawnym,56) a k tomu zna- 20 menal ge twarz Labanowu, ze nebil k nyemu tak chuten iako wczera a trzieti den, A naywiecze ze mu boh rzekl: nawrat fie do zemye [38b 1] otczow ſwich, a iat budu ſ tobu:57) I zawola liam a Rachel na pole tu, kdez pafieffe ſtada, I weczie k nym: twarz otcze waſſeho nenye ke mnye chutna. A wi wiete, ze ſem ze wîſie58) fili ſluzil otczi wafſemu, a oklamal mye, a pro- 25 myenyl my mzdu mu defietkrat, to defatero promyenyenye ftalo ſie geſt w ſfeſti letech. Prawi Jozefus, ze Jacub bil v labana dwadczieti let, neb Jacub nechtiel59) trzetie ſedmy naplnyti pro geho weliku zloft. neb wida Laban, ze ſie rodi wiecze60) plodu rozliczneho,61) I rziekaſſe potom: gedne 2) barwi bud mzda twa. A opiet kdiz widieſſe, ze gednoſtayne barwi 30 wiecze fie plodi,63) tehdi promyenyeſſe mzdu.61) I weczie Jacub k zenam: boh otial ſtatek otczie waſſeho a dal mnye,64a) a we ſnye vkazowal65) my, iake bi ſie myeli roditi plodi, A rzekl my: Ja ſem boh Betel, kde ſi mazal kamen, a ſlib ſlibil ſi 6) mnye. A proto wſtan giz, a wiſtup z te67) zemye, a wrat fie do zemye narozenye tweho.68) otpowiediechu lia 168a) Rachel: 35 I za czo mame63) zbiteczneho z geho ſtatka a diedyny geho, an nas ma iako gyne czizozemkynye?70) vczyn, czot71) koli boh wely a przikazuge. 1) K. cztrnaſte. 2) Š. Tefti. 3) K. ſwe. 4) K. dobrze pro tie. 4a) K. kterakt. 5) K. lys. 6) K. czozt. 7) K. Š. rozlucz. 8) K. ſwa rozlycznie. 3) K. gedney. 10) K. a odpowie. 11) K. zytra. 12) K. bile z bilych. 13) Š. czerne z czernych. 14) K. narodilo. 15) K. Š. roz- luczy. 16) K. rozno wzdaly. 17) K. mezy ſyny geho. 18) Š. ſynom ſwym. 19) (!) Š. protiwno; K. protiwne. 23) Š. ze. 21) K. ſmy. 22) K. že. 22a) K. Š. Jakubowych. 23) K. przed. 24) K. Je- ronimus. 25) K. ale nowe° promienienie Jakub fmieffenie. 26) Š. geft wzal. 27) K. mandlowe prutie. 28) K. to prutie. 29) K. vczynie. 30) K. gfu. 31) K. teež dluhofti ſ koryty. 32) K. w ko- rytech. 33) K. gdiechu. 34) Š. w te lakome. 35) K. yakoz. 36) K. tu gfu. 37) sch. v K. 38) K. weczernem. 39) K. pozdnych. 40) K. czafu. 41) K. tež. 42) K. prawi. 43) K. Jenym (!). 44) K. gednoho. 45) K. poſlednie ſmilnoſti. 46) K. opatrzenie.
Strana 99
Genesis. 99 47) K. w poſledni; Š. poſlednie. 43) K. ſtadech. 49) Š. Iſpaſke. 50) K. nalezeno gt. 31) ta dvě sl. sch. v K. 52) K. ge. 53) Š. obraz taky; K. takowy. 54) K. (dod.): a tak nalezechu. 55) K. naffe ſtada. 56) K. flawny. 57) K. Š. f tebu. 58) K. ze wſſy. 59) K. nerzekl (!). 60) K. wiecze rodie. 61) K. rozlyczne barwy. 62) K. gedney. 63) K. plodie. 84) K. mu mzdu. 613) K. mi. 65) K. vkazal. 66) K. gt. 67) K. z teto. 68) K. ſweho. 6sa) K. a. 69) K. zda czo mamy. 70) K. czyzemkynie (!). 11) K. czożt. O otchozeny Jakubowu1) ot labana, geho cztye.2) [Kap. LXXIX.] Aproto wſtaw Jacub ſzenamy iſ dietmy, i gide precz, A wzie weſſken ſtatek3) ſwoi I ſtada, a czozkolywiek bil dobil w mezopotany. a take otwedl [Gen. 31.) bil Jacub polowiczi ſtada bez wiedienye Labanowa; neb w tu dobu bil otffel4) owecz ſtrzicz. A take Rachel bez wiedienye Ja- [38b 2] cubowa 5 modli otczie ſweho drahe bila vkradla a ſebu5) wzala ne proto, abi ſie gym modlila, neb gi bils) muz nauczil, abi ſie gym nemodlila, a poſtihli") bi gie otecz a polapil, abis) myloſt vproſili.9) Napadowe rzieczy.10) I gide Jacubl1) proti horzie galaad; i powediechu12) labanowy trzety 10 den, ze víſel Jacub. an pogem ſyny a przywznel3) ſwe, i ſtiha ho ſedm dny, wſſak Jozefus die, ze laban po prwem dny zwiediel, ze Jacub ſe dezeramy vſſel, i ſtiha gie.14) Moz biti rzeczeno, zwiediel-li gie trzeti den, tehdi ge po prwem dny poznal, neb tehdi wiffed poſel,15) trzetí den przifſel k nyemu tu, kdez ſynowe geho ſtada paſiechu, a ti bili otluczeny take ot Jacuba16) 15 za trzy dny17) cziefti, iako18) geft drziewe powedieno. I wydie Laban we ſnye boha, an mu1sa) weczie: chowai fie, abi nycz nemluwil oſtrzie Jacubowi. a on19) wſtaw weczie k Jacubowy: procz fi20) tak vczynyl, ze fi taynye22) dezery me iako iate meczem otehnal? procz ſy22) bez meho wiedienye vtekl, a nechtiel fi23) my powedieti, abich ia24) tie 20 prowodil f radoſti, zpiewanym,25) fbubny a f26) krzidlamy? a procz ſi27) my vkradl bohi me? ſeſtrzienecz y ziet i czeledyn fa moy, ne- myel fi27) my toho vczynyti. otpowiedie Jacub: ze ſem bez tweho wiedienye ffel,28) neb29) fem fie30) bal, by my moczi ſwich dezer neotial. a tit ne toliko po mnye, iakozto po ſynyech ſwich gdu. a ze mye treſkczeſi 25 z zlodieiſtwa, v kohozkoli naleznefſ3oa) bohi ſwe, ten bud zabit przed bratrzi naffi.31) wffed Laban do ftanu Lie a diewek32) y nenaleze nycz. [39a 1] A kdiz wgide do ſtanu Rachele,33) tu ona pod ſedlo kamelowo34) ſkri modli y fiede na nyem. a hladagicziemu35) otczi weczie: nehnyewai fie na mye, moy pane,36) zet nemohu wſtati, neb podle obicziegie zenſkeho37) przi- 30 hodilo my ſie. A tudi bi oklamana ſnaznoſt hladagiczieho.35) a rozhnyewaw ſie Jacub, I mye mu za zle a porokowa38) gemu, ze za geho ſnaznu ſluzbu dwadczieti let nezaſluzil mu,39) ze wſſeczko geho40) nadobie prziehla- dal,11) a naduw ſie krzikawie weczie: pro kteru wynu mu rozhorczil ſi ſie na mye, a poſtih42) mye y prziehladal43) ſi wſſeczki me nadobie,41) czo ſi 35 nalezl? czo ſi nalezl45) wíſeho ſtatku domu46) ſweho, poloz tuto przied 7*
Genesis. 99 47) K. w poſledni; Š. poſlednie. 43) K. ſtadech. 49) Š. Iſpaſke. 50) K. nalezeno gt. 31) ta dvě sl. sch. v K. 52) K. ge. 53) Š. obraz taky; K. takowy. 54) K. (dod.): a tak nalezechu. 55) K. naffe ſtada. 56) K. flawny. 57) K. Š. f tebu. 58) K. ze wſſy. 59) K. nerzekl (!). 60) K. wiecze rodie. 61) K. rozlyczne barwy. 62) K. gedney. 63) K. plodie. 84) K. mu mzdu. 613) K. mi. 65) K. vkazal. 66) K. gt. 67) K. z teto. 68) K. ſweho. 6sa) K. a. 69) K. zda czo mamy. 70) K. czyzemkynie (!). 11) K. czożt. O otchozeny Jakubowu1) ot labana, geho cztye.2) [Kap. LXXIX.] Aproto wſtaw Jacub ſzenamy iſ dietmy, i gide precz, A wzie weſſken ſtatek3) ſwoi I ſtada, a czozkolywiek bil dobil w mezopotany. a take otwedl [Gen. 31.) bil Jacub polowiczi ſtada bez wiedienye Labanowa; neb w tu dobu bil otffel4) owecz ſtrzicz. A take Rachel bez wiedienye Ja- [38b 2] cubowa 5 modli otczie ſweho drahe bila vkradla a ſebu5) wzala ne proto, abi ſie gym modlila, neb gi bils) muz nauczil, abi ſie gym nemodlila, a poſtihli") bi gie otecz a polapil, abis) myloſt vproſili.9) Napadowe rzieczy.10) I gide Jacubl1) proti horzie galaad; i powediechu12) labanowy trzety 10 den, ze víſel Jacub. an pogem ſyny a przywznel3) ſwe, i ſtiha ho ſedm dny, wſſak Jozefus die, ze laban po prwem dny zwiediel, ze Jacub ſe dezeramy vſſel, i ſtiha gie.14) Moz biti rzeczeno, zwiediel-li gie trzeti den, tehdi ge po prwem dny poznal, neb tehdi wiffed poſel,15) trzetí den przifſel k nyemu tu, kdez ſynowe geho ſtada paſiechu, a ti bili otluczeny take ot Jacuba16) 15 za trzy dny17) cziefti, iako18) geft drziewe powedieno. I wydie Laban we ſnye boha, an mu1sa) weczie: chowai fie, abi nycz nemluwil oſtrzie Jacubowi. a on19) wſtaw weczie k Jacubowy: procz fi20) tak vczynyl, ze fi taynye22) dezery me iako iate meczem otehnal? procz ſy22) bez meho wiedienye vtekl, a nechtiel fi23) my powedieti, abich ia24) tie 20 prowodil f radoſti, zpiewanym,25) fbubny a f26) krzidlamy? a procz ſi27) my vkradl bohi me? ſeſtrzienecz y ziet i czeledyn fa moy, ne- myel fi27) my toho vczynyti. otpowiedie Jacub: ze ſem bez tweho wiedienye ffel,28) neb29) fem fie30) bal, by my moczi ſwich dezer neotial. a tit ne toliko po mnye, iakozto po ſynyech ſwich gdu. a ze mye treſkczeſi 25 z zlodieiſtwa, v kohozkoli naleznefſ3oa) bohi ſwe, ten bud zabit przed bratrzi naffi.31) wffed Laban do ftanu Lie a diewek32) y nenaleze nycz. [39a 1] A kdiz wgide do ſtanu Rachele,33) tu ona pod ſedlo kamelowo34) ſkri modli y fiede na nyem. a hladagicziemu35) otczi weczie: nehnyewai fie na mye, moy pane,36) zet nemohu wſtati, neb podle obicziegie zenſkeho37) przi- 30 hodilo my ſie. A tudi bi oklamana ſnaznoſt hladagiczieho.35) a rozhnyewaw ſie Jacub, I mye mu za zle a porokowa38) gemu, ze za geho ſnaznu ſluzbu dwadczieti let nezaſluzil mu,39) ze wſſeczko geho40) nadobie prziehla- dal,11) a naduw ſie krzikawie weczie: pro kteru wynu mu rozhorczil ſi ſie na mye, a poſtih42) mye y prziehladal43) ſi wſſeczki me nadobie,41) czo ſi 35 nalezl? czo ſi nalezl45) wíſeho ſtatku domu46) ſweho, poloz tuto przied 7*
Strana 100
100 Genesis. ☞ nafſi bratrzi,47) Abi ſudili mezi mnu A tobu.48) A bi nebilo boha otczie meho, Abrahamowa a Izaakowa, bi ſie ho43) nebal, ſnad bi ty mye naha oſtawil. Ale muczenye me a praczi mu ruku49a) opatrzil boh i trefktal tie wczera. I weczie laban: ſynowe a50) dczery a wſſeczko, czo51) maſſ, ſu me. Ale czo mohu vczynyti ſynom a wnukom mym? di52) ſem, a vczynme przie- 40 zen. I wzie Jacub kamen, I zdwizie giei na znamenye prziezny, I weczie bratrzi ſwei:53) naneſte kamenye!54) I ſnefu55) hromadu, I giechu56) na nyei. I weczie Laban: hromada tato bud ſwiedek naffie57) prziezny, abich ia gie58) nemynul, gieda proti tobie a myſle59) zle o tobie, a ti take nemynul, chtie60) my61) fſkoditi.62) A ti nemucze3) dezer mych, any wod 1) zen gy- 45 nych65) nad nye. a proto weczie Jacub Jazikem ſwym pahrb galaad, [39a 2] tocziff hromada ſwiedeczftwie. neb66) gal wzny hromada A ad67) ſwiedeczîtwie. a laban firſkym Jazikem nazwa ho88) Igar feduchar, neb igar hromada, ſeduchar ſwiedeczſtwie. Pak laban w noczi wſtaw pozehna gie,69) y wrati ſie k ſwemu myeſtu.70) Jozefus prawy, bi ſlup na horzie 50 poſtawili w 1) okrafſleny oltarzie. ale ſnad hromadu72) kamenye nazwal73) ſlupem. 1) Š. otchazeni; K. Jakubowa. 2) Š. Teftie; K. (dod.) podpufſti. 3) K. naklad. 4) K. odífel byl. 5) K. Š. s febu. 6) K. Š. byl gy. 7) K. poftihlly. 8) K. aby mu.9) Š. vpro- ſyla. 10) nápis sch. v K. Š. 11) K. Jakub opuftiw potok. 12) K. Š. powiediechu. 13) K. Š. przibuzne. 14) K. ho. 13) K. poffel. 16) K. od Jakuba take. 17) Š. za trzi dni ot Jacuba. 18) K. yakož. 18a) K. gev. 19) Š. an. 20) sch. v K. 21) K. proczsfy. 22) sch. v K. 23) K. nechtiels. 21) sch. v K. 25) Š. s zpiewanim. 36) a f sch. v K. 27) K. nemiels. 28) K. odffel. 29) K. to gt že. 303) K. naydefs. 30) K. ſe tebe. 31) Š. naffimi. 32) Š. diewed (!). 33) K. Rachel. 34) K. welbludowo; Š. welbluda. 35) Š. K. hledagycziev. 36) K. pane moy. 37) K. ženſke° obyczege. 38) Š. prorokowa (!). 39) K. gemu. 40) Š. ge° wífeczko. 41) K. Š. przehledal. 42) K. poſtihl gſy. 43) Š. przehledal. 44) K. y przekladaſs wſſeczko nadobie me. 45) v K. Š. naps. jen jednou. 46) K. domu ſtatku. 47) Š. K. naffimi bra- trzimi. 48) K. Š. tobu. 49) sch. v Š.; K. geho ty. 493) ruku mu. 50) K. twogy a. 51) K. czož. 52) K. gdy. 63) Š. bratrzim ſwym. 54) K. kamenie tuto. 55) K. fnefechu. 56) K. gedly. 57) K. nafſy. 58) K. gi. 59) K. myſlyl. 60) K. gie neminul chcze. 61) sch. v Š. 62) Š. vífkoditi. 63) K. nemuť. 4) K. wed. 63) označeno přemístění slov: gynych zen. 66) sch. v K. 67) K. od. 68) K. nazywa gi. 69) K. pozehnaw gich. 70) K. k mic- ftu ſwemu. 71) sch. v K. 72) K. hromada. 73) K. byla nazwana. (Kap. LXXX.] O daru,1) geſſto Jakub poſlal bratru ſwemu Ezau.2) [Gen. 32.] IAcub take gide czieſtu ſwu poczatu, i potka ho mnozſtwie An- dielow,3) a proto nazwa to myeſto manaym, tocziſſ ſtanowifſcze, neb tu widiel Andieli, iako ze bili4) hotowy pomoczy gemu a branyti ho5) ot geho bratra, gehoz ſie bogieſſe. I poſla ſ6) toho myeſta poſli, abi powiedieli bratru geho putowanye, geſſto bil u labana, a take abi zwiedieli vmyſl bratrow.7) a8) ti wratywfſe ſie wzkazachu mu,9) ze eſau ſ cztirzmy ſti muzow v potku gemu poide myrnye.10) wſſak ſie Jacub bafſe, nycz ſie rozpakugie10a) ſlibu Andielſkemu, ale wffak obiczegiem lidſkym zamuczen. I rozdieli lid ten, geſſto ſ nym bil, a ſtada we dwa zaſtupi, diewki ſ gich ſyny w prwem bluku, 5
100 Genesis. ☞ nafſi bratrzi,47) Abi ſudili mezi mnu A tobu.48) A bi nebilo boha otczie meho, Abrahamowa a Izaakowa, bi ſie ho43) nebal, ſnad bi ty mye naha oſtawil. Ale muczenye me a praczi mu ruku49a) opatrzil boh i trefktal tie wczera. I weczie laban: ſynowe a50) dczery a wſſeczko, czo51) maſſ, ſu me. Ale czo mohu vczynyti ſynom a wnukom mym? di52) ſem, a vczynme przie- 40 zen. I wzie Jacub kamen, I zdwizie giei na znamenye prziezny, I weczie bratrzi ſwei:53) naneſte kamenye!54) I ſnefu55) hromadu, I giechu56) na nyei. I weczie Laban: hromada tato bud ſwiedek naffie57) prziezny, abich ia gie58) nemynul, gieda proti tobie a myſle59) zle o tobie, a ti take nemynul, chtie60) my61) fſkoditi.62) A ti nemucze3) dezer mych, any wod 1) zen gy- 45 nych65) nad nye. a proto weczie Jacub Jazikem ſwym pahrb galaad, [39a 2] tocziff hromada ſwiedeczftwie. neb66) gal wzny hromada A ad67) ſwiedeczîtwie. a laban firſkym Jazikem nazwa ho88) Igar feduchar, neb igar hromada, ſeduchar ſwiedeczſtwie. Pak laban w noczi wſtaw pozehna gie,69) y wrati ſie k ſwemu myeſtu.70) Jozefus prawy, bi ſlup na horzie 50 poſtawili w 1) okrafſleny oltarzie. ale ſnad hromadu72) kamenye nazwal73) ſlupem. 1) Š. otchazeni; K. Jakubowa. 2) Š. Teftie; K. (dod.) podpufſti. 3) K. naklad. 4) K. odífel byl. 5) K. Š. s febu. 6) K. Š. byl gy. 7) K. poftihlly. 8) K. aby mu.9) Š. vpro- ſyla. 10) nápis sch. v K. Š. 11) K. Jakub opuftiw potok. 12) K. Š. powiediechu. 13) K. Š. przibuzne. 14) K. ho. 13) K. poffel. 16) K. od Jakuba take. 17) Š. za trzi dni ot Jacuba. 18) K. yakož. 18a) K. gev. 19) Š. an. 20) sch. v K. 21) K. proczsfy. 22) sch. v K. 23) K. nechtiels. 21) sch. v K. 25) Š. s zpiewanim. 36) a f sch. v K. 27) K. nemiels. 28) K. odffel. 29) K. to gt že. 303) K. naydefs. 30) K. ſe tebe. 31) Š. naffimi. 32) Š. diewed (!). 33) K. Rachel. 34) K. welbludowo; Š. welbluda. 35) Š. K. hledagycziev. 36) K. pane moy. 37) K. ženſke° obyczege. 38) Š. prorokowa (!). 39) K. gemu. 40) Š. ge° wífeczko. 41) K. Š. przehledal. 42) K. poſtihl gſy. 43) Š. przehledal. 44) K. y przekladaſs wſſeczko nadobie me. 45) v K. Š. naps. jen jednou. 46) K. domu ſtatku. 47) Š. K. naffimi bra- trzimi. 48) K. Š. tobu. 49) sch. v Š.; K. geho ty. 493) ruku mu. 50) K. twogy a. 51) K. czož. 52) K. gdy. 63) Š. bratrzim ſwym. 54) K. kamenie tuto. 55) K. fnefechu. 56) K. gedly. 57) K. nafſy. 58) K. gi. 59) K. myſlyl. 60) K. gie neminul chcze. 61) sch. v Š. 62) Š. vífkoditi. 63) K. nemuť. 4) K. wed. 63) označeno přemístění slov: gynych zen. 66) sch. v K. 67) K. od. 68) K. nazywa gi. 69) K. pozehnaw gich. 70) K. k mic- ftu ſwemu. 71) sch. v K. 72) K. hromada. 73) K. byla nazwana. (Kap. LXXX.] O daru,1) geſſto Jakub poſlal bratru ſwemu Ezau.2) [Gen. 32.] IAcub take gide czieſtu ſwu poczatu, i potka ho mnozſtwie An- dielow,3) a proto nazwa to myeſto manaym, tocziſſ ſtanowifſcze, neb tu widiel Andieli, iako ze bili4) hotowy pomoczy gemu a branyti ho5) ot geho bratra, gehoz ſie bogieſſe. I poſla ſ6) toho myeſta poſli, abi powiedieli bratru geho putowanye, geſſto bil u labana, a take abi zwiedieli vmyſl bratrow.7) a8) ti wratywfſe ſie wzkazachu mu,9) ze eſau ſ cztirzmy ſti muzow v potku gemu poide myrnye.10) wſſak ſie Jacub bafſe, nycz ſie rozpakugie10a) ſlibu Andielſkemu, ale wffak obiczegiem lidſkym zamuczen. I rozdieli lid ten, geſſto ſ nym bil, a ſtada we dwa zaſtupi, diewki ſ gich ſyny w prwem bluku, 5
Strana 101
Genesis. 101 10 w11) druhem zeny ſwe f dietmy zpoſobi, tak wffak,12) ze Rachel f Jozefem iakozto naymyleiſſie nazad poſtawi.13) tu nyeterzi bludie prawiecze, bi Rachel a Jozeffl4) w trzetiem zaſtupu15) bili. a tak gie rozdieli, za16) bi Ezau przifſel chtiel7) ſſkoditi, a pobil-lils) bi zaſtup [39b 1] prwi, abi druhi vtekli9) a zachowal ſie w zdrawy. i rozluczi tu dari, kterez geſt myel, 15 bratru ſwemu wſſelikake a rziezíſie20) a rozliczne21) zwierzata. i poſla gie po rozlicznych poſlach,22) a polozi ſſirokoſt drahnu mezi ſtadem a ſtadem, abi pro czaſtoſt cziſla tak ſie poſtihugicz, abi ſie zdalo mnoho, abi mno- hymy dary, bilo-li by czo hnyewu23) gefſcze w Ezau, abi tudi bilo vti- ſſeno, i prziedgidechu dary, ale Jacub geſſcze te noczi24) ofta w manaym, 20 tocziff w ſtanyech. a wſtaw na vſwitie prziewede-5) ſyny a zeny ſe wſſym, czoz ge k nyemu prziſluffalo, przies brod Jabot.* Jozefus prawi, ze przes prud gmenem Jabot fſel geft. w genezi25a) fie czte: kdiz ſie pomodli26) Jacub, bogie ſie bratra, bi rzekl: ſ holi ſwu27) przieſſel ſem tento Jordan, A nynye ſe dwiema zaſtupoma zaſie gdu. ſnad Jordan bil, genz ge przieffel,28) a ze 25 geft tu kamenyti prud, I rziekachu brodu Jabot, neb ſnad kazem pi- farzíkym za Jacub czte fie29) Jabot, a31) ot toho chozenye prziewzdiechu tomu brodu Jacob.31) * druhu myli ot Jordana w kragynach Idumfkich geft Jabot, ten prziebrzede Jacub. 1) K. darzych. 2) K. Ezau bratru ſwemu. 3) K. angelow. 4) K. by byli. 5) K. ge°. s) K. z. 7) K. ge°. s) K. Ale; ti sch. 9) K. gev. 10) K. tahne gemu v potku myrne. 10a) K. nerozpakuge. 11) K. a w. 12) sch. v K. 13) K. poftawie. 14) K. s Jozephem. 15) K. zaftupie. 16) Š. K. zda. 17) K. przygda v chtiel. 18) sch. v K. 19) K. vtekl druhy. 20) ta dvě sl. sch. v K. 21) K. rozlyczna. 22) K. poſlech. 23) K. hniewu czo. 21) K. Š. tee noczy gefftie. 25) K. przewede; Š. prziwede. 25a) K. Genefis. 26) Š. modli. 27) K. ſe ſwu. 28) K. przyffel (!). 29) K. ſe czte. 30) sch. v Š. 31) K. Jaboth a neb Jakob. O zapajfa1) chozeny2) Jakuba s andyelem3) a o gmenu.4) Kap. LXXXI.] Akdiz przedgidechu zaſtupi, Jacub ſam na brziehu potoka5) oſta, abi ſie pomodlil. a pak muz za paſi ſ nym chodiefſe az do gitra, I vderzi hos) w ledwi geho,7) az mu zila vſwadnu. A proto Jacub vmyſli ſobie [Gen. 32.) [39b 2] wiecz negieſti zili, a tez geho potomny zachowachu8) y drzie to i dnes.9) a kdiz wzchaziefſe zuorzie, weczie muz ten k nyemu:10) puſt mye. an11) otpowedie: nepuftym tebe, geliz mye pozehnafí. I otaza geho: iake geft gmye twe? an weczie: Jacub. tehdi on weczie: nykoli ſluti budeff Jacub, ale Hrahel,12) neb fi bil13) fylen proti bohu, a czym wieczel4) proti lidem prziemozefí? otaza ho Jacub: iakt diegy?15) weczie: proczl5a) tiezef 10 na me gmye, tot geſt prziedywne. I pozehna ho w tom myeftie, A gmeno mu promyeny,16) A poſili ho,17) abi ſie bratra nebal. a to, ze ge proti bohu ſtal neprziemozen, to mu ge bilo znamenye, ze proti bratru ſtane neprzie- mozen.18)* Jozef die: to gmye Ifrahel zydowſky wzny:19) prziemohl Andiela ſwateho, Ale w knyehach zydowſkich wiklada ſie: muz widuczi boha. 15 neb Is to ge20) muz, el geſt gmye bozie, ra to geſt widuczi, ottud Ifrahel: 5
Genesis. 101 10 w11) druhem zeny ſwe f dietmy zpoſobi, tak wffak,12) ze Rachel f Jozefem iakozto naymyleiſſie nazad poſtawi.13) tu nyeterzi bludie prawiecze, bi Rachel a Jozeffl4) w trzetiem zaſtupu15) bili. a tak gie rozdieli, za16) bi Ezau przifſel chtiel7) ſſkoditi, a pobil-lils) bi zaſtup [39b 1] prwi, abi druhi vtekli9) a zachowal ſie w zdrawy. i rozluczi tu dari, kterez geſt myel, 15 bratru ſwemu wſſelikake a rziezíſie20) a rozliczne21) zwierzata. i poſla gie po rozlicznych poſlach,22) a polozi ſſirokoſt drahnu mezi ſtadem a ſtadem, abi pro czaſtoſt cziſla tak ſie poſtihugicz, abi ſie zdalo mnoho, abi mno- hymy dary, bilo-li by czo hnyewu23) gefſcze w Ezau, abi tudi bilo vti- ſſeno, i prziedgidechu dary, ale Jacub geſſcze te noczi24) ofta w manaym, 20 tocziff w ſtanyech. a wſtaw na vſwitie prziewede-5) ſyny a zeny ſe wſſym, czoz ge k nyemu prziſluffalo, przies brod Jabot.* Jozefus prawi, ze przes prud gmenem Jabot fſel geft. w genezi25a) fie czte: kdiz ſie pomodli26) Jacub, bogie ſie bratra, bi rzekl: ſ holi ſwu27) przieſſel ſem tento Jordan, A nynye ſe dwiema zaſtupoma zaſie gdu. ſnad Jordan bil, genz ge przieffel,28) a ze 25 geft tu kamenyti prud, I rziekachu brodu Jabot, neb ſnad kazem pi- farzíkym za Jacub czte fie29) Jabot, a31) ot toho chozenye prziewzdiechu tomu brodu Jacob.31) * druhu myli ot Jordana w kragynach Idumfkich geft Jabot, ten prziebrzede Jacub. 1) K. darzych. 2) K. Ezau bratru ſwemu. 3) K. angelow. 4) K. by byli. 5) K. ge°. s) K. z. 7) K. ge°. s) K. Ale; ti sch. 9) K. gev. 10) K. tahne gemu v potku myrne. 10a) K. nerozpakuge. 11) K. a w. 12) sch. v K. 13) K. poftawie. 14) K. s Jozephem. 15) K. zaftupie. 16) Š. K. zda. 17) K. przygda v chtiel. 18) sch. v K. 19) K. vtekl druhy. 20) ta dvě sl. sch. v K. 21) K. rozlyczna. 22) K. poſlech. 23) K. hniewu czo. 21) K. Š. tee noczy gefftie. 25) K. przewede; Š. prziwede. 25a) K. Genefis. 26) Š. modli. 27) K. ſe ſwu. 28) K. przyffel (!). 29) K. ſe czte. 30) sch. v Š. 31) K. Jaboth a neb Jakob. O zapajfa1) chozeny2) Jakuba s andyelem3) a o gmenu.4) Kap. LXXXI.] Akdiz przedgidechu zaſtupi, Jacub ſam na brziehu potoka5) oſta, abi ſie pomodlil. a pak muz za paſi ſ nym chodiefſe az do gitra, I vderzi hos) w ledwi geho,7) az mu zila vſwadnu. A proto Jacub vmyſli ſobie [Gen. 32.) [39b 2] wiecz negieſti zili, a tez geho potomny zachowachu8) y drzie to i dnes.9) a kdiz wzchaziefſe zuorzie, weczie muz ten k nyemu:10) puſt mye. an11) otpowedie: nepuftym tebe, geliz mye pozehnafí. I otaza geho: iake geft gmye twe? an weczie: Jacub. tehdi on weczie: nykoli ſluti budeff Jacub, ale Hrahel,12) neb fi bil13) fylen proti bohu, a czym wieczel4) proti lidem prziemozefí? otaza ho Jacub: iakt diegy?15) weczie: proczl5a) tiezef 10 na me gmye, tot geſt prziedywne. I pozehna ho w tom myeftie, A gmeno mu promyeny,16) A poſili ho,17) abi ſie bratra nebal. a to, ze ge proti bohu ſtal neprziemozen, to mu ge bilo znamenye, ze proti bratru ſtane neprzie- mozen.18)* Jozef die: to gmye Ifrahel zydowſky wzny:19) prziemohl Andiela ſwateho, Ale w knyehach zydowſkich wiklada ſie: muz widuczi boha. 15 neb Is to ge20) muz, el geſt gmye bozie, ra to geſt widuczi, ottud Ifrahel: 5
Strana 102
102 Genesis. muz widuczi boha. wſſak to wikladanye, Jeronym prawi, ne tak giſtie, iakoz nafilnye ſie geſt ſtalo. ale onu21) Jozeff prawy, ze ge gie w knyehach zydowſkich nenalezl, ale dýe, ze to gmye wzny: knyeze i bohem, neb tak prawy, bi Andiel tak wilozil: kdiz ſi proti bohu knyezie neb ſilny bil etc. I nazwa Jacub to myeſto fanuel, tocziff twarz bozie, 140a 1] I weczie: 20 widiel ſem boha twarzi22) k twarzi, a vzdrawena geſt ma duſſie,23) tocziſſ welmy przieſtraſſena a welmy vtiefſena. a kdiz z toho myeſta fanuel wigide, I wznyczie24) fluncze, a on poczie klecieti25) nohu. *Ien muz bil ge26) Andiel, gefſto geft27) geho ſtrziehl, nechtie ot nyeho otſtupity. prawi Jeronym na Ifaiam,28) ze Jacub nechodil za paſi ſ An- 25 dielem rukama, ale modlitbu ſwu. 1) K. Š. zapaſu. 2) K. chozenie. 3) až sem K.; ost. sch. 4) Š. (dod.) progmienieni Jakobowu. 5) K. fam v potoka. 6) K. ge°. 7) sch. v K. s) K. zachowawachu. 3) ta dvě sl. sch. v K. 10) ta dvě sl. sch. v K. 11) K. a on. 12) K. Ifrahel bude gmeno twe. 13) sch. v K. 14) K. wiecz. 15) K. a yake gt gmie twe. an mu. 15a) Š. procz ſe. 16) K. promienie. 17) K. poſylnie geho. 18) to mu — neprziemozen sch. v K. 13) K. wznie. 20) K. gt. 21) K. on. 22) K. twarz. 23) K. dufſe ma. 24) K. wznyde. 25) K. kleczeti. 26) sch. v K. 27) sch. v K. 23) K. yzayaffe. Kap. LXXXII./ O potkany Ezau s Jakubem a o kupeny pole.1) [Gen. 33./ Azdwih Jacub oczi, I vzrzie Ezau a f nym cztirzi ſta muzow. a prziedſtupyw oba zaſtupi, iakoz bil vczynyl, i pade ſedmkrat, ztah ſie na zemy, modle ſie, az ſie prziblizi bratr geho. Pak Ezau bieze2) I obgie gei. i polibi, I3) zplaka. I otaza, czie ſu to zeny a dieti. a kdiz pozna, ze ſlu- ſſiegi k Jacubowy, I polibi wſſieczkny. a kdiz nechtieſſe ezau darow przed- 5 poſlanych wzieti rzka,1) ze ma wſſeho zbitecznye, Jacub weczie: nalezl-ly ſem myloſt przed mym panem, wezmy darek z mu ruku; neb ſem widiel twarz twu, tak iako bich widiel twarz5) bozi,* toczif nyekoho prziemoczneho. neb nemnyefſe toho bohem, any bi bil chwatal w take pochlebenſtwie. tak6) on ledwa bratra namluwy, ze wzie dary, a weczie: chodwie?) ſpolu, 10 a budut towarziff twoy twe cziefty. Jacub weczie: wſſak wieff, pane moy, ze mam mlade dietki, a owczie a7a) krawy y woli brziezie8) ſ ſobu.9) Jakz bi wiecze praczowali a chodili, tak bi zemrzieli gednoho dne wſfeczki9a) ſtada. prziedeidi pan ſluhu ſweho, a ia po gieho ſledu znenahla poydu, iakoz [40a 2] vzrzym na ſwich dietkach, az i przidu ku panu memu. I wrati 15 ſie ezau toho dne, iakoz bil prziſſel, do ſeyr wſi,10) gizto bil ſwyml1) gmenem nazwal, a Jacub ottadi2) gda poſtawil3) ſwe ſtany w ſochot. I nazwa to myeſto ſochot, tocziff ftanowifscze, o tom die Jeronym: Sochot i dnes geſt myefto za Jordanem na ſtranye ficopoli tu, gefíto gedeon przieffel bil Jordan a mluwill4) k muzom sochoth. ale dywne geſt, ze geft rzekl za 20 Jordanem, a ifa w ſochot ſnad rziekl za Jordanem pro mezopotany, z nyezto fie wratil Jacub. neb geſſcze bil neprzieffel Jordana,15) nez Jabot. I wi- gide Jacub z ſochot do falem, myeſta sichymorů,16) tocziff do ſichem, gefíto geft w zemy canaanſkei,17) neb ot fichem18) ſlowu ſichimy neb fichy-
102 Genesis. muz widuczi boha. wſſak to wikladanye, Jeronym prawi, ne tak giſtie, iakoz nafilnye ſie geſt ſtalo. ale onu21) Jozeff prawy, ze ge gie w knyehach zydowſkich nenalezl, ale dýe, ze to gmye wzny: knyeze i bohem, neb tak prawy, bi Andiel tak wilozil: kdiz ſi proti bohu knyezie neb ſilny bil etc. I nazwa Jacub to myeſto fanuel, tocziff twarz bozie, 140a 1] I weczie: 20 widiel ſem boha twarzi22) k twarzi, a vzdrawena geſt ma duſſie,23) tocziſſ welmy przieſtraſſena a welmy vtiefſena. a kdiz z toho myeſta fanuel wigide, I wznyczie24) fluncze, a on poczie klecieti25) nohu. *Ien muz bil ge26) Andiel, gefſto geft27) geho ſtrziehl, nechtie ot nyeho otſtupity. prawi Jeronym na Ifaiam,28) ze Jacub nechodil za paſi ſ An- 25 dielem rukama, ale modlitbu ſwu. 1) K. Š. zapaſu. 2) K. chozenie. 3) až sem K.; ost. sch. 4) Š. (dod.) progmienieni Jakobowu. 5) K. fam v potoka. 6) K. ge°. 7) sch. v K. s) K. zachowawachu. 3) ta dvě sl. sch. v K. 10) ta dvě sl. sch. v K. 11) K. a on. 12) K. Ifrahel bude gmeno twe. 13) sch. v K. 14) K. wiecz. 15) K. a yake gt gmie twe. an mu. 15a) Š. procz ſe. 16) K. promienie. 17) K. poſylnie geho. 18) to mu — neprziemozen sch. v K. 13) K. wznie. 20) K. gt. 21) K. on. 22) K. twarz. 23) K. dufſe ma. 24) K. wznyde. 25) K. kleczeti. 26) sch. v K. 27) sch. v K. 23) K. yzayaffe. Kap. LXXXII./ O potkany Ezau s Jakubem a o kupeny pole.1) [Gen. 33./ Azdwih Jacub oczi, I vzrzie Ezau a f nym cztirzi ſta muzow. a prziedſtupyw oba zaſtupi, iakoz bil vczynyl, i pade ſedmkrat, ztah ſie na zemy, modle ſie, az ſie prziblizi bratr geho. Pak Ezau bieze2) I obgie gei. i polibi, I3) zplaka. I otaza, czie ſu to zeny a dieti. a kdiz pozna, ze ſlu- ſſiegi k Jacubowy, I polibi wſſieczkny. a kdiz nechtieſſe ezau darow przed- 5 poſlanych wzieti rzka,1) ze ma wſſeho zbitecznye, Jacub weczie: nalezl-ly ſem myloſt przed mym panem, wezmy darek z mu ruku; neb ſem widiel twarz twu, tak iako bich widiel twarz5) bozi,* toczif nyekoho prziemoczneho. neb nemnyefſe toho bohem, any bi bil chwatal w take pochlebenſtwie. tak6) on ledwa bratra namluwy, ze wzie dary, a weczie: chodwie?) ſpolu, 10 a budut towarziff twoy twe cziefty. Jacub weczie: wſſak wieff, pane moy, ze mam mlade dietki, a owczie a7a) krawy y woli brziezie8) ſ ſobu.9) Jakz bi wiecze praczowali a chodili, tak bi zemrzieli gednoho dne wſfeczki9a) ſtada. prziedeidi pan ſluhu ſweho, a ia po gieho ſledu znenahla poydu, iakoz [40a 2] vzrzym na ſwich dietkach, az i przidu ku panu memu. I wrati 15 ſie ezau toho dne, iakoz bil prziſſel, do ſeyr wſi,10) gizto bil ſwyml1) gmenem nazwal, a Jacub ottadi2) gda poſtawil3) ſwe ſtany w ſochot. I nazwa to myeſto ſochot, tocziff ftanowifscze, o tom die Jeronym: Sochot i dnes geſt myefto za Jordanem na ſtranye ficopoli tu, gefíto gedeon przieffel bil Jordan a mluwill4) k muzom sochoth. ale dywne geſt, ze geft rzekl za 20 Jordanem, a ifa w ſochot ſnad rziekl za Jordanem pro mezopotany, z nyezto fie wratil Jacub. neb geſſcze bil neprzieffel Jordana,15) nez Jabot. I wi- gide Jacub z ſochot do falem, myeſta sichymorů,16) tocziff do ſichem, gefíto geft w zemy canaanſkei,17) neb ot fichem18) ſlowu ſichimy neb fichy-
Strana 103
Genesis. 103 25 mýte,19) a ſnad myela20) geſt dwie gmenye. neb, iakoz prawie zide, Moy- ziefſ21) w tu dobu nazwal gie ſalem, tocziſi dokonane neb ſwrchowane, a potom rzeczeno geft fichem, tocziff zdrawie proto, ze tu bedro Jacu- bowo kleczaweho vzdraweno geſt. pak Jacub podle myeſteczka kupi pole diel ot22) Emor, krale Sichymorſkeho, a ot ſynow geho za ſto gehnecz, 30 I bidli tu, a22a) pozdwih oltarz y modlil23) ſie na nyem nayfilnyeifſyemu bohu Ifrahel. * zid ma eloym,24) tocziff tiem flowem25) dwie wieczi fie znamenagi,26) t toczifſ k bohu a k mocznemu tu ſudczi, a proto takto ma biti wilozeno tuto. 1) K. pole w Sychen. 2) K. bieže k niev. 3) K. polybie ho a. 1) K. nikolý wzyti a rzka. 5) sch. v K. 6) K. Take že. 7) K. chodme. 7a) K. y. s) K. ſkotne. 3) K. Š. ſebu. 2a) K. wſſeczka. 10) K. gedne wffy. 11) sch. v Š. 12) K. odtud. 13) K. poſtawic. 14) K. mluwil byl. 15) K. Jordanu. 16) K. Sychomorum. 17) Š. canaaníke. 18) K. fychen. 19) K. fychemi neb ſychemite. 20) K. mielo. 21) K. Možief. 22) K. do. 22a) K. y. 23) K. modly. 21) K. Elyom. 25) K. flowem tiem. 26) K. Š. znamenawagi. O vchwaczeny Dyny a o ſmrty Sychymytſkey.1) Kap. LXXXIII.] WIgide dyna, dezi Lie, abi ohledala zeny2) kragie toho, neb, iakoz 1Gen. 34.] prawi Jozeff, kdiz Sichymyti3) hodi myegiechu, fa[40b 1]ma gide4) do myeſta kupowat okraſu zenſku toho kragie. to opatrzyw5) ſichem, ſyn kralow, y mylowa gi, a uchwatyw gy pannu, y podawi gi nafilym, i ſpogi ſie geho duſſie ſ ny,6) a ſmutnu lahodnu rzieczi obmyekczi, a otczi weczie: wezmy tuto dieweczku za zenu mnye. I wiſſed kral ſ ſynem k Ja- cubowi, abi ſ nym mluwyli,7) a fynowe Jacubowy diechus) ſ pole. a uſli- ffiewſſie, czo ſie bilo przihodilo, hnyewachu ſie a mleziechu. ale kral hla- dafſe9) fuſiedſke prziezny a towarzifſtwa, abi w manzelftwie wſtupili, a Si- 10 chem welmy mnoho podawaſſe, a geſſcze wiecz flibowafſe, otpowiediechu gym we líti a zamuczeny10) pro feſtrzynu hanbu, ze bila czti zbawena diewoyne,11) a rzkucz: neſluffie nam ſ wamy f12) neobrziezanymy13) v prziezen wſtupiti, ale obrziezte ſie, a budem geden lid. tehdi wam ſwe dawati,14) a waſſie budem dezeril5) pogymati, a budem ſ wamy bidliti; pakli ne- 15 chczete ſie obrziezati, wezmem ſwu dezeru a poide ot was. libil6) fiel7) Emo- rowi a geho ſynu gich podanye, I neprodli toho mladenecz, ale ynbed naplny, czozi8) zadachu; neb welmy mylowaſſe dieweczku. A wſſedfſe do myeſta poradichu lide, abi ſie obrziezali wſſiczkny muzie.19) pak trzeti den, kdyz naywietffie boleft ranna,20) Symeon a Lewi, bratry21) dyny, 20 wzemſſe meczie y22) wgideſſta ſmyele do myeſta, a zbywſſe wſſieczki muzie a Emor a Sichem ſpolu, I wziechu fe 40b 2]ftru ſwu z domu fichem,23) A pak gyny gich bratrzie rzitichu fie na zbite,23a) i poplenychu wſſeczko myeſto, czoz koli24) w domyech y na poli bilo, a dieti a25) zeny gich zgy- machu y wedechu ſ ſobu.26) wſſak Jozeff27) prawy: kdiz biefſe hod, a fi- chymyte otpoczywanye28) a krmy pozywachu, razichu29) fie ſnaz- nye33) na prwe ſtrazie,30) any ſpachu, i zbichu31) gie. zwiediew32) to Jacub we- 5 25
Genesis. 103 25 mýte,19) a ſnad myela20) geſt dwie gmenye. neb, iakoz prawie zide, Moy- ziefſ21) w tu dobu nazwal gie ſalem, tocziſi dokonane neb ſwrchowane, a potom rzeczeno geft fichem, tocziff zdrawie proto, ze tu bedro Jacu- bowo kleczaweho vzdraweno geſt. pak Jacub podle myeſteczka kupi pole diel ot22) Emor, krale Sichymorſkeho, a ot ſynow geho za ſto gehnecz, 30 I bidli tu, a22a) pozdwih oltarz y modlil23) ſie na nyem nayfilnyeifſyemu bohu Ifrahel. * zid ma eloym,24) tocziff tiem flowem25) dwie wieczi fie znamenagi,26) t toczifſ k bohu a k mocznemu tu ſudczi, a proto takto ma biti wilozeno tuto. 1) K. pole w Sychen. 2) K. bieže k niev. 3) K. polybie ho a. 1) K. nikolý wzyti a rzka. 5) sch. v K. 6) K. Take že. 7) K. chodme. 7a) K. y. s) K. ſkotne. 3) K. Š. ſebu. 2a) K. wſſeczka. 10) K. gedne wffy. 11) sch. v Š. 12) K. odtud. 13) K. poſtawic. 14) K. mluwil byl. 15) K. Jordanu. 16) K. Sychomorum. 17) Š. canaaníke. 18) K. fychen. 19) K. fychemi neb ſychemite. 20) K. mielo. 21) K. Možief. 22) K. do. 22a) K. y. 23) K. modly. 21) K. Elyom. 25) K. flowem tiem. 26) K. Š. znamenawagi. O vchwaczeny Dyny a o ſmrty Sychymytſkey.1) Kap. LXXXIII.] WIgide dyna, dezi Lie, abi ohledala zeny2) kragie toho, neb, iakoz 1Gen. 34.] prawi Jozeff, kdiz Sichymyti3) hodi myegiechu, fa[40b 1]ma gide4) do myeſta kupowat okraſu zenſku toho kragie. to opatrzyw5) ſichem, ſyn kralow, y mylowa gi, a uchwatyw gy pannu, y podawi gi nafilym, i ſpogi ſie geho duſſie ſ ny,6) a ſmutnu lahodnu rzieczi obmyekczi, a otczi weczie: wezmy tuto dieweczku za zenu mnye. I wiſſed kral ſ ſynem k Ja- cubowi, abi ſ nym mluwyli,7) a fynowe Jacubowy diechus) ſ pole. a uſli- ffiewſſie, czo ſie bilo przihodilo, hnyewachu ſie a mleziechu. ale kral hla- dafſe9) fuſiedſke prziezny a towarzifſtwa, abi w manzelftwie wſtupili, a Si- 10 chem welmy mnoho podawaſſe, a geſſcze wiecz flibowafſe, otpowiediechu gym we líti a zamuczeny10) pro feſtrzynu hanbu, ze bila czti zbawena diewoyne,11) a rzkucz: neſluffie nam ſ wamy f12) neobrziezanymy13) v prziezen wſtupiti, ale obrziezte ſie, a budem geden lid. tehdi wam ſwe dawati,14) a waſſie budem dezeril5) pogymati, a budem ſ wamy bidliti; pakli ne- 15 chczete ſie obrziezati, wezmem ſwu dezeru a poide ot was. libil6) fiel7) Emo- rowi a geho ſynu gich podanye, I neprodli toho mladenecz, ale ynbed naplny, czozi8) zadachu; neb welmy mylowaſſe dieweczku. A wſſedfſe do myeſta poradichu lide, abi ſie obrziezali wſſiczkny muzie.19) pak trzeti den, kdyz naywietffie boleft ranna,20) Symeon a Lewi, bratry21) dyny, 20 wzemſſe meczie y22) wgideſſta ſmyele do myeſta, a zbywſſe wſſieczki muzie a Emor a Sichem ſpolu, I wziechu fe 40b 2]ftru ſwu z domu fichem,23) A pak gyny gich bratrzie rzitichu fie na zbite,23a) i poplenychu wſſeczko myeſto, czoz koli24) w domyech y na poli bilo, a dieti a25) zeny gich zgy- machu y wedechu ſ ſobu.26) wſſak Jozeff27) prawy: kdiz biefſe hod, a fi- chymyte otpoczywanye28) a krmy pozywachu, razichu29) fie ſnaz- nye33) na prwe ſtrazie,30) any ſpachu, i zbichu31) gie. zwiediew32) to Jacub we- 5 25
Strana 104
104 Genesis. czie33) Symeon a Leuý: zamutili ſte mye a uczynyli íte mye nenawi- ftywym bidlitelom31) teto zemye; Ay, zabigi mye, i35) zahladie mye i dom moy. Ony otpowediechu: i za bi36) Jako newieſtki pozywali feſtry naffie? a pan boh poſilyw ho37) I weczie mu:38) wſtan a wſtup do Betel, a bidl 30 Gen. 35.) tu, A uczyn oltarz tu, kde ſem ſie tobie vkazal, kdizto biezieſſe39) przed Ezau, bratrem40) twy, ale naiprwe ofwiet twe. O modlach laban a o chodbie Jakubowie do Betel. FAk Jacub ſwola dom ſwoy. kdiz ocziſſczowaſſe ſwe, naleze bohi Labanowy, Jakoz prawi Jozef, ze geft Jacub newiediel, proto ze40a) Rachel tagila gich w zemy pod ſtromem. I weczie ſwym: odwrzte bohi czizie, a ocziſte ſie, a promyente rucho, A podme do Betele.41) z ſichem take przyneſechu modli a naufſki a okraſu modlowu; a to wſſeczko pokopa Jacub pod dehtem, geffto za myeftem fichem. a42) prawie, ze potom dawid to wſſeczko wneſl do Jerufalema, a ſpuſtil to w prziprawu chramowu, gefíto bil vmyſlil vczynyti.3) pak hrozi podítupichu wfſeczki kragyny w okolczie,44) abi Jacubowy neprziekazeli. an gda i przigide do Luzam,45) [41a 1] geffto geft w zemy Canaanſkei,46) przigmenem47) Betel, a vdielaw 10 tu oltarz bohu, I obietowa mu to, czo geſt ſlibil.48) toho czaſu vmrzie del- bora,13) chowaczka rebekczyna,5°) a pohrebu51) gi podle betel pod dehtem; y nazwachu to myeſto dub placzie. znamenai, ze tuto52) dub a dehet geft gedna53) wiecz. I vkaza ſie opiet boh Jacubowi a weczie: nebudeff del51) ſluti Jacub, ale Ifrahel gmye twe bude. y nazwa ho55) Ifrahelem. I geft 15 [Gen. 32.I ſwiedomo, ze drziewe ſlibil mu56) gedno gmeno, Ale tuto mu57) wlozil. I pozehna ho58) boh tu A rzka: Ja boh wſſemohuczi, roft a rozmnoz59) fie, narodowe60) a lide widu z tebe, kralowe twich61) ledwy wigdu. zemy, iako ſem ſlibil Abrahamowi a62) Ifaacowi, tobie dam a fiemenu63) twemu po tobie. I otſtupi ot nyeho. A on zdwize kamen na znamenye na tom 20 myeſtie, kdez ſ nym boh mluwil,64) a obietowal mu obieti a wzli5) olegie, I nazwa to myeſto betel. 5 1) K. Sychymítíkych. 2) K. zemi. 3) K. Sychymitffti. 4) K. wygide. 3) K. Opatrzyw gy. 6) K. f níe. 7) K. mluwil. 8) K. gdiechu. 9) K. Š. hledaffe. 10) K. Š. w zamuczenie. 11) K. diewonie (!). 12) sch. v K. 13) Š. neobrzezowanymi. 14) K. dawati budem dczery. 15) sch. v K.; Š. dcery budem. 16) K. lybily. 17) K. ſe to. 18) K. czo. 19) K. muže. 20) K. ranna by. 21) K. bratrzy. 22) sch. v K. 23) I wziechu — Sichem sch. v K. 23a) K. zbitie. 24) Š. aczkoli (!). 25) Š. y. 26) K. gich s febu. 27) K. Jozephus. 28) K. odpoczywachu. 29) K. wrazychu. 30) K. nayprwe ſtražne. 31) K. zbiechu. 32) K. a zwiediew. 33) K. wecze k. 34) sch. v K. 35) K. a. 36) K. y zdaly. 37) K. ge°. 38) K. gev. 39) K. gefftos vtiekal. 40) Š. bratrym (!). 40 a) K. že ge. 41) K. podte do Betel. 42) K. pak. 43) K. czyniti. 44) K. wokol. 45) K. przygde do luzan. 46) K. Canaaníke. 47) K. przygmiem. 48) naps. na vnitřn. okraji za geft. ps. wediel, přetrž. 49) K. dewora. 50) K. Rebeky. 51) Š. pohrzebu; Š. pohrzebiechu. 52) K. tuto že. 33) Š. gedna gt. 54) K. wiecz. 55) K. gey. 56) K. gev. 37) K. ge 58) K. ge°. 59) K. množ. 60) K. narod. 61) K. z twych. 62) sch. v K. 63) K. fe- menu. 64) K. gt mluwil. 65) K. wlyw.
104 Genesis. czie33) Symeon a Leuý: zamutili ſte mye a uczynyli íte mye nenawi- ftywym bidlitelom31) teto zemye; Ay, zabigi mye, i35) zahladie mye i dom moy. Ony otpowediechu: i za bi36) Jako newieſtki pozywali feſtry naffie? a pan boh poſilyw ho37) I weczie mu:38) wſtan a wſtup do Betel, a bidl 30 Gen. 35.) tu, A uczyn oltarz tu, kde ſem ſie tobie vkazal, kdizto biezieſſe39) przed Ezau, bratrem40) twy, ale naiprwe ofwiet twe. O modlach laban a o chodbie Jakubowie do Betel. FAk Jacub ſwola dom ſwoy. kdiz ocziſſczowaſſe ſwe, naleze bohi Labanowy, Jakoz prawi Jozef, ze geft Jacub newiediel, proto ze40a) Rachel tagila gich w zemy pod ſtromem. I weczie ſwym: odwrzte bohi czizie, a ocziſte ſie, a promyente rucho, A podme do Betele.41) z ſichem take przyneſechu modli a naufſki a okraſu modlowu; a to wſſeczko pokopa Jacub pod dehtem, geffto za myeftem fichem. a42) prawie, ze potom dawid to wſſeczko wneſl do Jerufalema, a ſpuſtil to w prziprawu chramowu, gefíto bil vmyſlil vczynyti.3) pak hrozi podítupichu wfſeczki kragyny w okolczie,44) abi Jacubowy neprziekazeli. an gda i przigide do Luzam,45) [41a 1] geffto geft w zemy Canaanſkei,46) przigmenem47) Betel, a vdielaw 10 tu oltarz bohu, I obietowa mu to, czo geſt ſlibil.48) toho czaſu vmrzie del- bora,13) chowaczka rebekczyna,5°) a pohrebu51) gi podle betel pod dehtem; y nazwachu to myeſto dub placzie. znamenai, ze tuto52) dub a dehet geft gedna53) wiecz. I vkaza ſie opiet boh Jacubowi a weczie: nebudeff del51) ſluti Jacub, ale Ifrahel gmye twe bude. y nazwa ho55) Ifrahelem. I geft 15 [Gen. 32.I ſwiedomo, ze drziewe ſlibil mu56) gedno gmeno, Ale tuto mu57) wlozil. I pozehna ho58) boh tu A rzka: Ja boh wſſemohuczi, roft a rozmnoz59) fie, narodowe60) a lide widu z tebe, kralowe twich61) ledwy wigdu. zemy, iako ſem ſlibil Abrahamowi a62) Ifaacowi, tobie dam a fiemenu63) twemu po tobie. I otſtupi ot nyeho. A on zdwize kamen na znamenye na tom 20 myeſtie, kdez ſ nym boh mluwil,64) a obietowal mu obieti a wzli5) olegie, I nazwa to myeſto betel. 5 1) K. Sychymítíkych. 2) K. zemi. 3) K. Sychymitffti. 4) K. wygide. 3) K. Opatrzyw gy. 6) K. f níe. 7) K. mluwil. 8) K. gdiechu. 9) K. Š. hledaffe. 10) K. Š. w zamuczenie. 11) K. diewonie (!). 12) sch. v K. 13) Š. neobrzezowanymi. 14) K. dawati budem dczery. 15) sch. v K.; Š. dcery budem. 16) K. lybily. 17) K. ſe to. 18) K. czo. 19) K. muže. 20) K. ranna by. 21) K. bratrzy. 22) sch. v K. 23) I wziechu — Sichem sch. v K. 23a) K. zbitie. 24) Š. aczkoli (!). 25) Š. y. 26) K. gich s febu. 27) K. Jozephus. 28) K. odpoczywachu. 29) K. wrazychu. 30) K. nayprwe ſtražne. 31) K. zbiechu. 32) K. a zwiediew. 33) K. wecze k. 34) sch. v K. 35) K. a. 36) K. y zdaly. 37) K. ge°. 38) K. gev. 39) K. gefftos vtiekal. 40) Š. bratrym (!). 40 a) K. že ge. 41) K. podte do Betel. 42) K. pak. 43) K. czyniti. 44) K. wokol. 45) K. przygde do luzan. 46) K. Canaaníke. 47) K. przygmiem. 48) naps. na vnitřn. okraji za geft. ps. wediel, přetrž. 49) K. dewora. 50) K. Rebeky. 51) Š. pohrzebu; Š. pohrzebiechu. 52) K. tuto že. 33) Š. gedna gt. 54) K. wiecz. 55) K. gey. 56) K. gev. 37) K. ge 58) K. ge°. 59) K. množ. 60) K. narod. 61) K. z twych. 62) sch. v K. 63) K. fe- menu. 64) K. gt mluwil. 65) K. wlyw.
Strana 105
Genesis. 105 O przichodu Jakubowu do bethlema a o ſmrty Rachel. [Kap. LXXXIV.) I wigide ottud Jacub, i przigide po zymnem1) czaſu do zemye, genz wede do Effratam, tocziff betlehem.2) neb3) potom geft4) rzeczeno effrata (Gen. 35.] pro zenu calef, gefíto tu geft pohrzebena. a tu kdiz porodi Rachel, pro neſnadnoſt plodu poczie hynuti, wſſak porodi ſyna. a kdiz pro boleſt duſfie 5 z nye dieffe,5) nazwa ſyna Benony, tocziff ſynas) boleſti. a kdiz bo otecz obrziezowaſſe,7) nazwa gei benyamyn, tocziff ſyna prawiczie.8) I vmrzie Rachel, a pohrzebena bi na czieſtie, geſſto wede do bethlebema,9) a ſama gedyna mezi przywuz[41a 2 nymy10) czti pohrzebu Abrahamowa myeti nezaſluzila, neb nebila oczifſczena,11) neb w12) porozeny vmrziela. I po- 10 zdwize Jacub znamenye nad hrobem gegym, a to widietil3) v dnefſny den. A wiffea ottud Jacub, Iuftawi ſwe ſtany za wiezi Ader, tocziff wiezil4) ftada, prawie zide, ze to myesto gest, gefsto potom vstawen geft15) chram, A rzeczeno geft tak iako nyekakym proroczſtwym wiezi ſtada, toczifí ſboru16) buduczieho chramu. Ale Jerony prawy, ze to myeſto geſt bliz 15 bethlehema,17) kdezto Andielſki ſbor na bozie narozenye zpiewali fu, aneb ze Jacub tu ſtada ſwa1s) paſl, gmyel9) tomu myeſtu oſtawil. a kdiz tu bi- dleſſe, Ruben poſpa ſ Bala,20) zenymu otczie ſweho, a to ſie neutagi Jacuba. 1) K. zymniem. 2) Š. Betleem; K. Eufratam; Bethleem. 3) K. genž. 4) sch. v Š. 5) K. gdiefſe. *) sch. v Š; K. ſyn. 7) oprav. z obietowafſe, rz nadeps. s) naps. praczie; wiczie nadeps., pův. czie přetrž. 9) a podeps.; K. Š. Bethlema. 10) K. Š. przibuznymi. 11) K. oczyfítíena nebyla. 12) K. v. 13) K. gt widieti. 14) Ader — wiezi sch. v K. 15) Š. goft potom vſtawen. 16) K. Š. zboru. 17)-K. blyž ge od Betlema. 18) K. ftada ſwa tu. 19) K. a gmie. 20) K. Balam. O przichodu Jakubowu do Ebron a o ſmrty Iſaakowu.1) [Kap. LXXXV.) Rzigide Jacub2) k otczi ſwemu Iſaakowi do myeſta Ebron, w nyemzto bidlil3) Abraham a Ifaak. I naleze matku ſwu mrtwu. a nemnoho (Gen. 35.] take po gieho prziſſczi naplnychu4) fie dnowe Iaak,5) fto a ofmdeſat6) let, A podle Jozefa ſto a ofmdefat a piet let. dokonaw wiek ſwoi y vmrzie, 5 y bi przilozen k lidu ſwemu, i pochowachu ho ſynowe geho,7) Ezau a Jacub, w gieſkyny dwoynyei.8) Tuto ſie ſkonawagi prwe knyehi Jozefowy. 1) K. Iaakowie otcze ſweho. 2) K. pak Jakub. 3) K. byl. 4) K. naplnie. 5) K. Hfaaka. 6) K. ſedmdefath. 7) sch. v K. s) Š. dwoynie; K. dwoyne A. O nawraczeny Ezau do bozral) a o geho pokolenye. PO ſmrti Ifaac2) rozbohatie Ezau a Jacub tak, ze gegi3) zemye, w nyezto [41b 1] biefſta bidlem, ſchowati nemoziefſe pro mnozſtwie ſtad. I wrati ſie Ezau k horam, geſſto ge bil opuſtil, I rzeczena geft zemye 3a) Idumea ot edom, geffto drziewe flula bozra.* A poczitagie Moizieff dwanaft 5 kralow zemye bozra ot prwnyeho az do poſlednyeho, gehoz widieti mohl,
Genesis. 105 O przichodu Jakubowu do bethlema a o ſmrty Rachel. [Kap. LXXXIV.) I wigide ottud Jacub, i przigide po zymnem1) czaſu do zemye, genz wede do Effratam, tocziff betlehem.2) neb3) potom geft4) rzeczeno effrata (Gen. 35.] pro zenu calef, gefíto tu geft pohrzebena. a tu kdiz porodi Rachel, pro neſnadnoſt plodu poczie hynuti, wſſak porodi ſyna. a kdiz pro boleſt duſfie 5 z nye dieffe,5) nazwa ſyna Benony, tocziff ſynas) boleſti. a kdiz bo otecz obrziezowaſſe,7) nazwa gei benyamyn, tocziff ſyna prawiczie.8) I vmrzie Rachel, a pohrzebena bi na czieſtie, geſſto wede do bethlebema,9) a ſama gedyna mezi przywuz[41a 2 nymy10) czti pohrzebu Abrahamowa myeti nezaſluzila, neb nebila oczifſczena,11) neb w12) porozeny vmrziela. I po- 10 zdwize Jacub znamenye nad hrobem gegym, a to widietil3) v dnefſny den. A wiffea ottud Jacub, Iuftawi ſwe ſtany za wiezi Ader, tocziff wiezil4) ftada, prawie zide, ze to myesto gest, gefsto potom vstawen geft15) chram, A rzeczeno geft tak iako nyekakym proroczſtwym wiezi ſtada, toczifí ſboru16) buduczieho chramu. Ale Jerony prawy, ze to myeſto geſt bliz 15 bethlehema,17) kdezto Andielſki ſbor na bozie narozenye zpiewali fu, aneb ze Jacub tu ſtada ſwa1s) paſl, gmyel9) tomu myeſtu oſtawil. a kdiz tu bi- dleſſe, Ruben poſpa ſ Bala,20) zenymu otczie ſweho, a to ſie neutagi Jacuba. 1) K. zymniem. 2) Š. Betleem; K. Eufratam; Bethleem. 3) K. genž. 4) sch. v Š. 5) K. gdiefſe. *) sch. v Š; K. ſyn. 7) oprav. z obietowafſe, rz nadeps. s) naps. praczie; wiczie nadeps., pův. czie přetrž. 9) a podeps.; K. Š. Bethlema. 10) K. Š. przibuznymi. 11) K. oczyfítíena nebyla. 12) K. v. 13) K. gt widieti. 14) Ader — wiezi sch. v K. 15) Š. goft potom vſtawen. 16) K. Š. zboru. 17)-K. blyž ge od Betlema. 18) K. ftada ſwa tu. 19) K. a gmie. 20) K. Balam. O przichodu Jakubowu do Ebron a o ſmrty Iſaakowu.1) [Kap. LXXXV.) Rzigide Jacub2) k otczi ſwemu Iſaakowi do myeſta Ebron, w nyemzto bidlil3) Abraham a Ifaak. I naleze matku ſwu mrtwu. a nemnoho (Gen. 35.] take po gieho prziſſczi naplnychu4) fie dnowe Iaak,5) fto a ofmdeſat6) let, A podle Jozefa ſto a ofmdefat a piet let. dokonaw wiek ſwoi y vmrzie, 5 y bi przilozen k lidu ſwemu, i pochowachu ho ſynowe geho,7) Ezau a Jacub, w gieſkyny dwoynyei.8) Tuto ſie ſkonawagi prwe knyehi Jozefowy. 1) K. Iaakowie otcze ſweho. 2) K. pak Jakub. 3) K. byl. 4) K. naplnie. 5) K. Hfaaka. 6) K. ſedmdefath. 7) sch. v K. s) Š. dwoynie; K. dwoyne A. O nawraczeny Ezau do bozral) a o geho pokolenye. PO ſmrti Ifaac2) rozbohatie Ezau a Jacub tak, ze gegi3) zemye, w nyezto [41b 1] biefſta bidlem, ſchowati nemoziefſe pro mnozſtwie ſtad. I wrati ſie Ezau k horam, geſſto ge bil opuſtil, I rzeczena geft zemye 3a) Idumea ot edom, geffto drziewe flula bozra.* A poczitagie Moizieff dwanaft 5 kralow zemye bozra ot prwnyeho az do poſlednyeho, gehoz widieti mohl,
Strana 106
106 Genesis. /1. Par. I.] (Gen. 36.) weczie: po bale kralowal Jobal, ſyn zare4) z bozra, a nyekterzi diegi, bi to bil Job, prawnuk Ezau; Ale zide proti tomu prawie, iako ſwrchu rze- czeno geſt. tak ſie widi w geneſi, ze taz zemye przed Ezau bila rzeczena feir. przieczet5) Moizieff ſyny ezau, i przieczite knyezata horreiſka,6) gefſto ſu bili w zemi tei?) przed ezau, o nychzto poczyna takto: Titot ſu ſynowe 10 feir horrei, bidlitele zemye etc. Nebo ezau wihnal z zemye horrei, iakoz fie czte w paralipomenon; wſſak nyeterzi prawie, ze ſu tuto poczteny ti, gizto8) ſu tu9) bili prwe, nezli ſu ſynowe Ifrahel myeli krale, tocziff Saule,10) a prawie, bi to pocztenye nebilo ſlozeno ot Ezdri, ten11) ge mohl gei we- dieti.12) a w tom pocztu fynow Ezau poklada Moizieff gyna mena geho zen 15 ot onyech, geffto drziewe bil polozil. Jozeff takel3) prawi, ze Amalech, ſyn Ezau przirozeny z14) zenymy, bidlýw w ſtranu Idumye, gefîto15) zrie- kachu gabaonythis,16) 117) nazwal gi Amalechite, a w pocztie Ezau czte aqua. fie o Ana, ſynu zebeon, gehozto dezeru pogie ezau, a ta naleze teplu wodu ☞ na puſſczi, kdiz pafiefſe oſliczie otczie ſweho.18) zidowſke, geft to19) flowo 20 naleze ianynum, o tom, iakoz20) prawi Jeronym, rozlicznye hadagý fie zide. nyeterzi rziekagi, ianynů morzie neb myeſto na puſſczi nalezla. Gyny21) mnye teple wodi Jazikem punyczſky, gefſto geft podobna22) zydowſkemu, bi tiem menem23) myelo biti nazwano.24) A to rziekowe zaſtupi nazywagi. A gyny prawie, bi on oſli polſke przymyeſyl25) k oſlicziem, abi ſie narodili 25 z nych richli oflowe, gymzto diegi ianynů. A gyny diegi: ianynû26) to gie przitowarziffenye,27) neb on28) prwe prziprawyl,29) abi kobili k oſlom ☞ przymyeſili, abi ſie mezki30) rodili. * A totot fu rodowe Ezau, ont 30a) geft edom. efau bral ſobie zeny dezeri canaanſke, Adam,31) dezeru elom ethei,32) a oolibama, dezeru Aue, fyna 30 zebeon euei, a beſamach, dezeru iſmahel, ſeſtru nabaioth.33) I vrodi Ada elifar, Befamach vrodi raguel,31) oolibama35) vrodi hieus a hielon a chore. tot36) ſu ſynowe Ezau, geſſto ſu ſie mu 36a) narodili w zemy canaan. Incidencia.37) Pod horu feir geft Damafcus, neb Idu[41b 2]mea geft zemye damaſſczka,38) neb Ezau bidlil w damaſſcu. Teman geſt myeſto iako hlawa 35 Idumſka, A ottud Elifar themanytes a ſwetan, ottud baldach fuytes. 83a) bozra geſt na meziech Idumee a Arabſke, a libanus dieliy39) Idumy a fe- nyczi zemye, w giezto korzenu wynyka40) Abana a farfar potoczi, tekucz podle Antiochie. 1) K. do Bozra totiz do ydumee. 2) K. Ifaaka. 3) K. gych. a3) K. ta zemje. 4) K. Jare. 5) K. Pak przeczet. 5) Š. hoireiſka. 7) Š. tec. s) K. genžto. 9) sch. v K. 10) K. Saula. 11) K. a ten. 12) K. gie widieti. 13) K. takto. 14) K. s. 15) K. ydumee geffto gi. 16) K. Š. Gabaonytis. 17) K. a. 18) K. fweho otcze. 19) K. Š. żydowſky gt to. 29) K. Š. yakož. 21) K. gynie. 22) K. podobny (opr.). 22) K. Š. gmenem. 24) K. nazwano byti. 25) K. przymylil (!). 26) A gyny — ianynu sch. v K. 27) K. przytowarzeſſenie. 28) sch. r K. 29) na okr. naps. 31) K. mezkowe.
106 Genesis. /1. Par. I.] (Gen. 36.) weczie: po bale kralowal Jobal, ſyn zare4) z bozra, a nyekterzi diegi, bi to bil Job, prawnuk Ezau; Ale zide proti tomu prawie, iako ſwrchu rze- czeno geſt. tak ſie widi w geneſi, ze taz zemye przed Ezau bila rzeczena feir. przieczet5) Moizieff ſyny ezau, i przieczite knyezata horreiſka,6) gefſto ſu bili w zemi tei?) przed ezau, o nychzto poczyna takto: Titot ſu ſynowe 10 feir horrei, bidlitele zemye etc. Nebo ezau wihnal z zemye horrei, iakoz fie czte w paralipomenon; wſſak nyeterzi prawie, ze ſu tuto poczteny ti, gizto8) ſu tu9) bili prwe, nezli ſu ſynowe Ifrahel myeli krale, tocziff Saule,10) a prawie, bi to pocztenye nebilo ſlozeno ot Ezdri, ten11) ge mohl gei we- dieti.12) a w tom pocztu fynow Ezau poklada Moizieff gyna mena geho zen 15 ot onyech, geffto drziewe bil polozil. Jozeff takel3) prawi, ze Amalech, ſyn Ezau przirozeny z14) zenymy, bidlýw w ſtranu Idumye, gefîto15) zrie- kachu gabaonythis,16) 117) nazwal gi Amalechite, a w pocztie Ezau czte aqua. fie o Ana, ſynu zebeon, gehozto dezeru pogie ezau, a ta naleze teplu wodu ☞ na puſſczi, kdiz pafiefſe oſliczie otczie ſweho.18) zidowſke, geft to19) flowo 20 naleze ianynum, o tom, iakoz20) prawi Jeronym, rozlicznye hadagý fie zide. nyeterzi rziekagi, ianynů morzie neb myeſto na puſſczi nalezla. Gyny21) mnye teple wodi Jazikem punyczſky, gefſto geft podobna22) zydowſkemu, bi tiem menem23) myelo biti nazwano.24) A to rziekowe zaſtupi nazywagi. A gyny prawie, bi on oſli polſke przymyeſyl25) k oſlicziem, abi ſie narodili 25 z nych richli oflowe, gymzto diegi ianynů. A gyny diegi: ianynû26) to gie przitowarziffenye,27) neb on28) prwe prziprawyl,29) abi kobili k oſlom ☞ przymyeſili, abi ſie mezki30) rodili. * A totot fu rodowe Ezau, ont 30a) geft edom. efau bral ſobie zeny dezeri canaanſke, Adam,31) dezeru elom ethei,32) a oolibama, dezeru Aue, fyna 30 zebeon euei, a beſamach, dezeru iſmahel, ſeſtru nabaioth.33) I vrodi Ada elifar, Befamach vrodi raguel,31) oolibama35) vrodi hieus a hielon a chore. tot36) ſu ſynowe Ezau, geſſto ſu ſie mu 36a) narodili w zemy canaan. Incidencia.37) Pod horu feir geft Damafcus, neb Idu[41b 2]mea geft zemye damaſſczka,38) neb Ezau bidlil w damaſſcu. Teman geſt myeſto iako hlawa 35 Idumſka, A ottud Elifar themanytes a ſwetan, ottud baldach fuytes. 83a) bozra geſt na meziech Idumee a Arabſke, a libanus dieliy39) Idumy a fe- nyczi zemye, w giezto korzenu wynyka40) Abana a farfar potoczi, tekucz podle Antiochie. 1) K. do Bozra totiz do ydumee. 2) K. Ifaaka. 3) K. gych. a3) K. ta zemje. 4) K. Jare. 5) K. Pak przeczet. 5) Š. hoireiſka. 7) Š. tec. s) K. genžto. 9) sch. v K. 10) K. Saula. 11) K. a ten. 12) K. gie widieti. 13) K. takto. 14) K. s. 15) K. ydumee geffto gi. 16) K. Š. Gabaonytis. 17) K. a. 18) K. fweho otcze. 19) K. Š. żydowſky gt to. 29) K. Š. yakož. 21) K. gynie. 22) K. podobny (opr.). 22) K. Š. gmenem. 24) K. nazwano byti. 25) K. przymylil (!). 26) A gyny — ianynu sch. v K. 27) K. przytowarzeſſenie. 28) sch. r K. 29) na okr. naps. 31) K. mezkowe.
Strana 107
Genesis. 107 30a) Š. on. 31) K. ada. 32) K. Elymotey (!). 33) K. Naboioth. 34) Š. Rakuel. 35) K. olybana. 36) K. to. 36 a) K. gev . 37) K. Š. Napadowe. 38) K. damaſca; Š. Damafíka. 38 a) K. fyrites. 39) K. lybacius diel. 40) K. wynikagy. [K. LXXXVI.) Toho czaſal) promeltheus,2) bratr Atlantow, prwi rzeczen geſt, bi No. totu h°. lidi czynyl, proto ze z hlupich czy 42a 1]nyl vmyele, a take ze ſie czte, bi on prwnye obrazi lidſke czynyl, a ti kakus3) chitroſti czynyl, ze fu4) chodili. take5) naiprwe nalezl prîten, ale zelezny, a zawrzie6) w nyem 5 kamen drahi, y nazwa gei nehetkem, neb iako nehet maſſem, tez kamen obleczen7) geſt moſazi. a vſtawil,8) abi na cztwrtem prſtu, gemuz lekarz prziewzdiel, bil wteknut k okrafſleny rzka, bi to bil naidoſtoynyeiſſi, neb ot nyeho az k ſrdczi gedna zila9) dotika, prawie take, ze tritolomuslo) na lodi, w nyezto bil drak namalowan, do Rziekow bil przigiel, I roz- 10 ffirzil oranye. A Ceres kromyell) prziprawy k roli a myerziti zrno wy- myſli, neb drziewe w braziech obile kladiechu a pfſenyczi w stoziech cztiechu. I nazwachu rziekowe tu myeru demetru.12) w tu dobu take telchynes prziemozeny a wihnany rodu13) to myeſto vſtawichu.14) to wſſe opuſtiecze podmel5) k rodu Jacubowu. I bidlefſe Jacub w 15 zemy16) canaanſkei,17) w nyezto geho otecz putowal. Synowe Jacub geft18) dwanaft: fynowel9) lie ruben, symeô, lewi, Judas, Hfacar20) a zabulon. Synowe Rachel Jozeff a Benyamyn, fynowe bale,21) diewki rachel, dan a neptalym, fynowe zelfe, 2) diewki Lie, gad a Afer. tot22a) fu synowe Jacuba. geffto fie23) mu vrodili w meſopotany firye21) kromye Benyamyn.25) 1) K. Š. czafu. 2) K. promelcheus. 3) K. Jakub (!); Š. kterakus. 1) K. fu take. 5) K. a. 6) K. zawrziel. 7) K. obložen (spr.). s) K. vſtawie. 9) K. žylka. 10) K. tritolovius; Š. tricolomus. 11) K. konie. 12) K. demetri. 13) u nadeps. 14) K. oſta- wiechu (!). 15) K. podmy. 16) K. w zemi Jakub. 17) K. Š. Canaanſke. 18) K. Synow Jakubowych gt gych. 19) Š. fynow. 20) K. yfagar. 21) K. Baly. 22) K. zelphy. 22a) Š. to. 23) K. gfu ſe. 24) Š. fnie (!). 23) K. Benyamina. O prodany Jozepha madyanytom.1) [K. LXXXVII./ lOzeff, kdiz mu bilo ſſeſtnaſt2) let, paſieſſe ſtado otczie ſweho ſe3) ſwymy bratry gefſcze4) dietie. a ten przied ſmrti Haac5) dwanaft let bil (Gen. 37.) prodan. A to tak6) liczie: fſeſtdefat7) 142a 2] let bilo Ifaacowi, kdiz mu fie vrodi Jacub, a we ftie a ofmdefat letech vmrziel geft. A proto fto a dwadczieti let8) bil Jacub, kdiz mu otecz vmrziel. A kdiz Jozeff bil prodan, oſm a ſto let myel geſt. A kdiz do egipta k Jozefu2) przigide, bilo gemu trzidczieti a ſto let.10) A mezi prodanym a prziſſczym do Egipta bilo dwa- mezidezietmall) let. neb Jozeff bil ſſeftnaft12) let, kdiz bil prodan do egipta, a bili3) pak oſma trzidczieci let, kdiz k nyemu otecz przigide. I wrati ſie 10 Moiziefí k tomu, czo bil opuftil. a kdiz ſie Jacub nawrati z meſopotanye, a gefſcze bieffe neprzifſel k otczi, a geſſcze zywa bieſſe Rachel, ftal4) ſie prodanye Jozeff15) takto: nenawidiechu ho bratrowel6) gieho, neb hol7) otecz nad gyne mylowaſſe proto, ze ho w ſtarich letech bil18) vrodil, a take [Gen. 37.) 5
Genesis. 107 30a) Š. on. 31) K. ada. 32) K. Elymotey (!). 33) K. Naboioth. 34) Š. Rakuel. 35) K. olybana. 36) K. to. 36 a) K. gev . 37) K. Š. Napadowe. 38) K. damaſca; Š. Damafíka. 38 a) K. fyrites. 39) K. lybacius diel. 40) K. wynikagy. [K. LXXXVI.) Toho czaſal) promeltheus,2) bratr Atlantow, prwi rzeczen geſt, bi No. totu h°. lidi czynyl, proto ze z hlupich czy 42a 1]nyl vmyele, a take ze ſie czte, bi on prwnye obrazi lidſke czynyl, a ti kakus3) chitroſti czynyl, ze fu4) chodili. take5) naiprwe nalezl prîten, ale zelezny, a zawrzie6) w nyem 5 kamen drahi, y nazwa gei nehetkem, neb iako nehet maſſem, tez kamen obleczen7) geſt moſazi. a vſtawil,8) abi na cztwrtem prſtu, gemuz lekarz prziewzdiel, bil wteknut k okrafſleny rzka, bi to bil naidoſtoynyeiſſi, neb ot nyeho az k ſrdczi gedna zila9) dotika, prawie take, ze tritolomuslo) na lodi, w nyezto bil drak namalowan, do Rziekow bil przigiel, I roz- 10 ffirzil oranye. A Ceres kromyell) prziprawy k roli a myerziti zrno wy- myſli, neb drziewe w braziech obile kladiechu a pfſenyczi w stoziech cztiechu. I nazwachu rziekowe tu myeru demetru.12) w tu dobu take telchynes prziemozeny a wihnany rodu13) to myeſto vſtawichu.14) to wſſe opuſtiecze podmel5) k rodu Jacubowu. I bidlefſe Jacub w 15 zemy16) canaanſkei,17) w nyezto geho otecz putowal. Synowe Jacub geft18) dwanaft: fynowel9) lie ruben, symeô, lewi, Judas, Hfacar20) a zabulon. Synowe Rachel Jozeff a Benyamyn, fynowe bale,21) diewki rachel, dan a neptalym, fynowe zelfe, 2) diewki Lie, gad a Afer. tot22a) fu synowe Jacuba. geffto fie23) mu vrodili w meſopotany firye21) kromye Benyamyn.25) 1) K. Š. czafu. 2) K. promelcheus. 3) K. Jakub (!); Š. kterakus. 1) K. fu take. 5) K. a. 6) K. zawrziel. 7) K. obložen (spr.). s) K. vſtawie. 9) K. žylka. 10) K. tritolovius; Š. tricolomus. 11) K. konie. 12) K. demetri. 13) u nadeps. 14) K. oſta- wiechu (!). 15) K. podmy. 16) K. w zemi Jakub. 17) K. Š. Canaanſke. 18) K. Synow Jakubowych gt gych. 19) Š. fynow. 20) K. yfagar. 21) K. Baly. 22) K. zelphy. 22a) Š. to. 23) K. gfu ſe. 24) Š. fnie (!). 23) K. Benyamina. O prodany Jozepha madyanytom.1) [K. LXXXVII./ lOzeff, kdiz mu bilo ſſeſtnaſt2) let, paſieſſe ſtado otczie ſweho ſe3) ſwymy bratry gefſcze4) dietie. a ten przied ſmrti Haac5) dwanaft let bil (Gen. 37.) prodan. A to tak6) liczie: fſeſtdefat7) 142a 2] let bilo Ifaacowi, kdiz mu fie vrodi Jacub, a we ftie a ofmdefat letech vmrziel geft. A proto fto a dwadczieti let8) bil Jacub, kdiz mu otecz vmrziel. A kdiz Jozeff bil prodan, oſm a ſto let myel geſt. A kdiz do egipta k Jozefu2) przigide, bilo gemu trzidczieti a ſto let.10) A mezi prodanym a prziſſczym do Egipta bilo dwa- mezidezietmall) let. neb Jozeff bil ſſeftnaft12) let, kdiz bil prodan do egipta, a bili3) pak oſma trzidczieci let, kdiz k nyemu otecz przigide. I wrati ſie 10 Moiziefí k tomu, czo bil opuftil. a kdiz ſie Jacub nawrati z meſopotanye, a gefſcze bieffe neprzifſel k otczi, a geſſcze zywa bieſſe Rachel, ftal4) ſie prodanye Jozeff15) takto: nenawidiechu ho bratrowel6) gieho, neb hol7) otecz nad gyne mylowaſſe proto, ze ho w ſtarich letech bil18) vrodil, a take [Gen. 37.) 5
Strana 108
108 Genesis. zel8a) vſſlechtileiffieho tiela y mudrzieiffy19) biefſe nad gyne. a obzalowal luxula. bil bratrzi plotnym hrziechem k otezi o ſmylſtwi i dobitkem, aneb ſamoho20) 15 Ruben pro zenymu otczowu. I uczyny mu otecz fukny kropennynu,22) ☞ toczifí neb ruku neb ſkutkem malowanu rozlicznych nyti, tocziff axa- myta, iako ſſeſterne23) nyti magicz, neb podle akwyli fukny aſtalogam-1) neb aſtragaleam, tocziſſ do hlezna, neb podle Symacha ſukny ſ rukawi. neb gyny warkoczow25) pozywachu, abi tiem ohebnyeifſe26) bili. Aneb 20 poczatek nenawiſti bil naywietffy27) wydienye fnow; neb prawiefſe ſny bratrom, 28) czoz widieffe, A rzka: mnyech, [42b 1] bichme29) wazali ſnopi na poli,30) a waſſe31) ſnopi klanyechu fie memv,32) an ſtogy. a ony we- cziechu: I za33) budeff nafí kral, aneb budem poddany twei31) moczi? a opiet gyny fen przed otczem gym powiedie: widiel ſem fluncze a mefiecz 25 a gedenaft35) hwiezd, any my fie klanyegi. I potrefkta ho otecz a rzka: I czo chcze tomu36) ten ſen, geffto fi widiel? I zdali ia a matka twa a twogi bratrowe37) budem fie tobie clanyeti na zemy? mohl to podobnye rzeczi, neb matka giefſcze zywa biefſe. Anyz fie mu38) matka clanyela, neb ne- doffla33) do egipta, Anyz fie mu40) otecz clanyel, neb bi Jozeff toho11) ne- 30 trpiel, ale bratrzie ſu ſie gemu clanyeli, A otecz y mati w ſynyech.42) A kdiz bratrzie paſucz ſtada wahachu43) w ſichem, poſla44) bo otecz z udola Ebron, abi ohledal, kterak ſie diegie bratrzi45) a dobitku. a kdiz przigide do ſichem, a46) nenaleze bratrzi w fichem, I naleze ho46a) muz, an bludi na poli. a kdiz mu vkaza, an47) gide k nym do dotaym; a kdiz ho zdaleka vzrziechu, 35 y mluwichu mezi ſobu:18) tot gde ſnytel;49) podme, zabyme ho,50) A wrzme mrchu w ſtaru ſſachtu a dieme: zwierz mrzka ſezrala gey; a pak ſie vkaze, czo mu51) proſpiegi geho ſnowe. tehdi Ruben, chtie ho52) wiproſtiti z gich ruku, weczie: nezabigeime ho53) a krwi geho neprolewayme, ale zy- weho55) w fachtu wrzme,56) a ruczie ſwe zachowayme57) newynny, 40 abi otecz y ſ materzi nezahynuli placzem.58) neb59) [42b 2] Jozeff prawi, ze gefſcze mati zywa biefſe. A kdiz k nym przigide, obnazichu ho80) ſuknye61) akfamytowe,62) y puſtichu ho63) w ſfachtu, w nyez61) nebiefſe wodi. I ot- gide Ruben, hledagie lepſſieho paſtwifſcze, myſle tudi bratrzi otweſti ot ffachti, a pak65) abi fie66) wratil a ottud ho87) wytahl. a kdiz ſediechu ge- 45 ducze68) chleb, vzrziechu poczeſtne Iſmaheliti, gducz z galaad a nefucz na welbludiech drahe korzenye, rezynu a ftakten,69) toczifí myrru, do egipta. I weczie Judas bratrom swym: lepet70) geft, abichom prodali dietie to Iſmahelitom,71) a ruku naſſich nepofſkwrnyme72) tagiecz krew geho; wſſak geſt tielo a krew naſſe. I powolichu geho rzieczi wſfickny,73) I pro- 50 dachu74) madianytom kupczom za trzidczieti ſtrziebrnych penyez, wi- tahíſe ho75) z fſachti. I wedechu76) do Egipta. I nazywa77) madianyti tez iako Iſmaheliti, wſſak madian z ceturi ſyn78) Abrahamow, a Iſmahel z Agar, a ti ſyny ot rozlicznych zen79) fnad ſie czte, ze Abraham na poczatku bil gie rozluczil, a ſnad bili rozluczeny, a potom ſu ſie opiet ſeſſli w gednotu. 55 I vczynyli ſu ſie geden lid, zadrziew kazdi gmye matki ſwe. a prawe geſt mnyenye zidowſke, geſſto prawie: Agar a cetura bila geſt gedna, a tak ne-
108 Genesis. zel8a) vſſlechtileiffieho tiela y mudrzieiffy19) biefſe nad gyne. a obzalowal luxula. bil bratrzi plotnym hrziechem k otezi o ſmylſtwi i dobitkem, aneb ſamoho20) 15 Ruben pro zenymu otczowu. I uczyny mu otecz fukny kropennynu,22) ☞ toczifí neb ruku neb ſkutkem malowanu rozlicznych nyti, tocziff axa- myta, iako ſſeſterne23) nyti magicz, neb podle akwyli fukny aſtalogam-1) neb aſtragaleam, tocziſſ do hlezna, neb podle Symacha ſukny ſ rukawi. neb gyny warkoczow25) pozywachu, abi tiem ohebnyeifſe26) bili. Aneb 20 poczatek nenawiſti bil naywietffy27) wydienye fnow; neb prawiefſe ſny bratrom, 28) czoz widieffe, A rzka: mnyech, [42b 1] bichme29) wazali ſnopi na poli,30) a waſſe31) ſnopi klanyechu fie memv,32) an ſtogy. a ony we- cziechu: I za33) budeff nafí kral, aneb budem poddany twei31) moczi? a opiet gyny fen przed otczem gym powiedie: widiel ſem fluncze a mefiecz 25 a gedenaft35) hwiezd, any my fie klanyegi. I potrefkta ho otecz a rzka: I czo chcze tomu36) ten ſen, geffto fi widiel? I zdali ia a matka twa a twogi bratrowe37) budem fie tobie clanyeti na zemy? mohl to podobnye rzeczi, neb matka giefſcze zywa biefſe. Anyz fie mu38) matka clanyela, neb ne- doffla33) do egipta, Anyz fie mu40) otecz clanyel, neb bi Jozeff toho11) ne- 30 trpiel, ale bratrzie ſu ſie gemu clanyeli, A otecz y mati w ſynyech.42) A kdiz bratrzie paſucz ſtada wahachu43) w ſichem, poſla44) bo otecz z udola Ebron, abi ohledal, kterak ſie diegie bratrzi45) a dobitku. a kdiz przigide do ſichem, a46) nenaleze bratrzi w fichem, I naleze ho46a) muz, an bludi na poli. a kdiz mu vkaza, an47) gide k nym do dotaym; a kdiz ho zdaleka vzrziechu, 35 y mluwichu mezi ſobu:18) tot gde ſnytel;49) podme, zabyme ho,50) A wrzme mrchu w ſtaru ſſachtu a dieme: zwierz mrzka ſezrala gey; a pak ſie vkaze, czo mu51) proſpiegi geho ſnowe. tehdi Ruben, chtie ho52) wiproſtiti z gich ruku, weczie: nezabigeime ho53) a krwi geho neprolewayme, ale zy- weho55) w fachtu wrzme,56) a ruczie ſwe zachowayme57) newynny, 40 abi otecz y ſ materzi nezahynuli placzem.58) neb59) [42b 2] Jozeff prawi, ze gefſcze mati zywa biefſe. A kdiz k nym przigide, obnazichu ho80) ſuknye61) akfamytowe,62) y puſtichu ho63) w ſfachtu, w nyez61) nebiefſe wodi. I ot- gide Ruben, hledagie lepſſieho paſtwifſcze, myſle tudi bratrzi otweſti ot ffachti, a pak65) abi fie66) wratil a ottud ho87) wytahl. a kdiz ſediechu ge- 45 ducze68) chleb, vzrziechu poczeſtne Iſmaheliti, gducz z galaad a nefucz na welbludiech drahe korzenye, rezynu a ftakten,69) toczifí myrru, do egipta. I weczie Judas bratrom swym: lepet70) geft, abichom prodali dietie to Iſmahelitom,71) a ruku naſſich nepofſkwrnyme72) tagiecz krew geho; wſſak geſt tielo a krew naſſe. I powolichu geho rzieczi wſfickny,73) I pro- 50 dachu74) madianytom kupczom za trzidczieti ſtrziebrnych penyez, wi- tahíſe ho75) z fſachti. I wedechu76) do Egipta. I nazywa77) madianyti tez iako Iſmaheliti, wſſak madian z ceturi ſyn78) Abrahamow, a Iſmahel z Agar, a ti ſyny ot rozlicznych zen79) fnad ſie czte, ze Abraham na poczatku bil gie rozluczil, a ſnad bili rozluczeny, a potom ſu ſie opiet ſeſſli w gednotu. 55 I vczynyli ſu ſie geden lid, zadrziew kazdi gmye matki ſwe. a prawe geſt mnyenye zidowſke, geſſto prawie: Agar a cetura bila geſt gedna, a tak ne-
Strana 109
Genesis. 109 bili ſu nykdi rozluczeny. A wratyw fie Ruben y nenaleze w ffachtie die- tiete, I mnyel, bi ho zahubili,80) a roztrh rucho ſwe i81) plakaſſe a kwie- 60 leffe.82) a zwiediew, ze geft zyw, y prziefta plakati. [43a 1] I wziechu fukny Jozefowu, A zabywíſe kozle y vmacziechu83) gi we84) krwi, I po- ſlachu gi k otczi, a abi rziekli: tot ſme nalezli, wiz, geſtli ſyna tweho fuk- nye,25) czyli nenye? a kdiz gi otecz pozna, veczie:86) zwierz vkrutna ſnyedla87) meho ſyna88) Jozefa. A roztrh rucho89) I oblecze fie w zyny, 65 I ziele90) ſyna ſweho mnoho czaſow. I ſebrachu ſie ſynowe, abi vkogili a obmyekczili boleſt otczowo,91) an nerodi vtiefſenye przigieti a rzka: fftupym22) placzie ſyna meho az do pekla. neb bieſſe tehdi v93) pekle myeſto Inf'n? gedno blahoſlawenych, daleko otluczene ot muk, a to myeſto pro pokoy a91) otluczenye od gynych lono biefſe nazwano, iako lono morzſke rzie- 70 kame pokoyne ot ſtrafti95) a ot wln morſkich. a tomu fu26) rzekli lono Abra- hamowo, neb Abraham take tu giz bil az do ſmrti Jezucriſta.97) 1) K. dod. do Egipta. 2) K. ſſeſtnafte. 3) K. ſwe° otcze s. 4) K. gefitie gſa. 5) K. Ifaakowu. 6) K. takto. 7) K. ffedefat. s) K. letech. 3) K. Jozephowi. 10) K. fto a trzydczeti. 11) Š. dwameczietma; K. dwametczytma. 12) K. Jozephowi bylo ffeftnafte. 13) K. bylo. 14) K. y fta. 15) K. Jozepha. 15) K. bratrzy. 17) K. geho. 18) K. byl w ftarych letech. 18 a) sch. v Š. 19) K. mudrzeyffie° (!). 20) K. Š. fameho. 21) K. Š. fameho. 22) K. kropenu. 23) K. ffefterny. 21) K. aftologam aneb. 25) K. kloczkow neb warkoczow. 26) Š. obehnieyſfe(!). 27) K. bylo naywiecz. 28) K. bratrom ſwym. 29) K. bychom ſpolu. 30) ta dvě sl. sch. v K. 31) K. waſſi. 32) K. memu fnopu. 33) K. Š. zda. 34) K. Š. twe. 33) K. gedenadfte. 36) sch. v K. 37) K. bratrzy. 38) K. gev. 39) K. neweffla. 40) K. gev. 41) sch. v Š. 42) K. w fynych. 43) K. waha- chu ſtadem paſucz. 44) K. y poſla. 43) K. bratrom. 46) K. y. 46a) sch. v Š. 47) K. vkaza bratrzy an; v Š. sch. 48) K. Š. febu. 49) K. fnu wykladatel. 50) K. a zabieme geho. 51) K. gev. 52) K. gey. 53) K. ge°. 54) K. Š. krwe. 53) K. żywe° tak. 56) K. vwrzme. 57) K. zachowamy. 58) K. placziem. 39) K. Nebo. 60) K. gey. 61) K. Š. z fuknie. 62) K. axamitowey. 63) sch. v K. 6:) K. w niežto. 65) ta dvě sl. sch. v K. 66) K. ſe zaſe. 67) K. wratiw odtad ge°. 68) u nadeps. 63) K. ſtatkem. 70) K. lepe. 1) K. to dietie Ifmahelitem. 72) K. nafſy nepofíkwrnimy. 73) K. wſſychni. 74) K. (přid.) geho. 75) K. gey. 74) Š. wedechu ho.: K. gey. 77) K. nazwa. 78) K. fyn z Czetury. 79) K. žen miel A. 80) Š. zahybili (!). 81) sch. v K. 82) K. kwilyffe. 83) K. vmazachu: Š. a zmaczechu. 4) K. w. 85) K. geftlyt fuknie ſyna tweho. 6) K. wecze žaloftiwie. 87) K. nayhorffy fežrala. 88) K. mi ſyna me°. 89) K. rucho ſwe na ſobie. 30) K. želeſſe. 31) K. otcze ſwe°. 32) K. ſtupim. 33) K. w. 91) sch. v K. 2) K. ftarofti. 96) K. ſe. 97) K. pana Jezukryſta. O wchodu Jozefa do Egypta.1) Kap. LXXXVIII.I MAdianyte pak prodachu Jozefa do Egipta Putifarowy Eunucho,2) tocziff cziſtemu aneb kleſſczenczi, myſtrowi ritierzſtwa faraona. Gyny 1Gen. 37.] rziekagi Archymachero,3) tocziff knyezeti kucharzow, neb machera4) ſlowe kuchynye, aneb ſekira kucharzka,4a) neb machere5) to geſt zabiti. 5 a nebud6) to hrozno ot prawdi, ze w mnohich narodiech7) podîtole geft meno poczieſtnyeifſie nezli knyeze ritierzíke. toho Eunucha nazwal Jo- zeff98) Pretefren, Ale Jerony die, ze nenye dobrzie to meno przieneſeno.
Genesis. 109 bili ſu nykdi rozluczeny. A wratyw fie Ruben y nenaleze w ffachtie die- tiete, I mnyel, bi ho zahubili,80) a roztrh rucho ſwe i81) plakaſſe a kwie- 60 leffe.82) a zwiediew, ze geft zyw, y prziefta plakati. [43a 1] I wziechu fukny Jozefowu, A zabywíſe kozle y vmacziechu83) gi we84) krwi, I po- ſlachu gi k otczi, a abi rziekli: tot ſme nalezli, wiz, geſtli ſyna tweho fuk- nye,25) czyli nenye? a kdiz gi otecz pozna, veczie:86) zwierz vkrutna ſnyedla87) meho ſyna88) Jozefa. A roztrh rucho89) I oblecze fie w zyny, 65 I ziele90) ſyna ſweho mnoho czaſow. I ſebrachu ſie ſynowe, abi vkogili a obmyekczili boleſt otczowo,91) an nerodi vtiefſenye przigieti a rzka: fftupym22) placzie ſyna meho az do pekla. neb bieſſe tehdi v93) pekle myeſto Inf'n? gedno blahoſlawenych, daleko otluczene ot muk, a to myeſto pro pokoy a91) otluczenye od gynych lono biefſe nazwano, iako lono morzſke rzie- 70 kame pokoyne ot ſtrafti95) a ot wln morſkich. a tomu fu26) rzekli lono Abra- hamowo, neb Abraham take tu giz bil az do ſmrti Jezucriſta.97) 1) K. dod. do Egipta. 2) K. ſſeſtnafte. 3) K. ſwe° otcze s. 4) K. gefitie gſa. 5) K. Ifaakowu. 6) K. takto. 7) K. ffedefat. s) K. letech. 3) K. Jozephowi. 10) K. fto a trzydczeti. 11) Š. dwameczietma; K. dwametczytma. 12) K. Jozephowi bylo ffeftnafte. 13) K. bylo. 14) K. y fta. 15) K. Jozepha. 15) K. bratrzy. 17) K. geho. 18) K. byl w ftarych letech. 18 a) sch. v Š. 19) K. mudrzeyffie° (!). 20) K. Š. fameho. 21) K. Š. fameho. 22) K. kropenu. 23) K. ffefterny. 21) K. aftologam aneb. 25) K. kloczkow neb warkoczow. 26) Š. obehnieyſfe(!). 27) K. bylo naywiecz. 28) K. bratrom ſwym. 29) K. bychom ſpolu. 30) ta dvě sl. sch. v K. 31) K. waſſi. 32) K. memu fnopu. 33) K. Š. zda. 34) K. Š. twe. 33) K. gedenadfte. 36) sch. v K. 37) K. bratrzy. 38) K. gev. 39) K. neweffla. 40) K. gev. 41) sch. v Š. 42) K. w fynych. 43) K. waha- chu ſtadem paſucz. 44) K. y poſla. 43) K. bratrom. 46) K. y. 46a) sch. v Š. 47) K. vkaza bratrzy an; v Š. sch. 48) K. Š. febu. 49) K. fnu wykladatel. 50) K. a zabieme geho. 51) K. gev. 52) K. gey. 53) K. ge°. 54) K. Š. krwe. 53) K. żywe° tak. 56) K. vwrzme. 57) K. zachowamy. 58) K. placziem. 39) K. Nebo. 60) K. gey. 61) K. Š. z fuknie. 62) K. axamitowey. 63) sch. v K. 6:) K. w niežto. 65) ta dvě sl. sch. v K. 66) K. ſe zaſe. 67) K. wratiw odtad ge°. 68) u nadeps. 63) K. ſtatkem. 70) K. lepe. 1) K. to dietie Ifmahelitem. 72) K. nafſy nepofíkwrnimy. 73) K. wſſychni. 74) K. (přid.) geho. 75) K. gey. 74) Š. wedechu ho.: K. gey. 77) K. nazwa. 78) K. fyn z Czetury. 79) K. žen miel A. 80) Š. zahybili (!). 81) sch. v K. 82) K. kwilyffe. 83) K. vmazachu: Š. a zmaczechu. 4) K. w. 85) K. geftlyt fuknie ſyna tweho. 6) K. wecze žaloftiwie. 87) K. nayhorffy fežrala. 88) K. mi ſyna me°. 89) K. rucho ſwe na ſobie. 30) K. želeſſe. 31) K. otcze ſwe°. 32) K. ſtupim. 33) K. w. 91) sch. v K. 2) K. ftarofti. 96) K. ſe. 97) K. pana Jezukryſta. O wchodu Jozefa do Egypta.1) Kap. LXXXVIII.I MAdianyte pak prodachu Jozefa do Egipta Putifarowy Eunucho,2) tocziff cziſtemu aneb kleſſczenczi, myſtrowi ritierzſtwa faraona. Gyny 1Gen. 37.] rziekagi Archymachero,3) tocziff knyezeti kucharzow, neb machera4) ſlowe kuchynye, aneb ſekira kucharzka,4a) neb machere5) to geſt zabiti. 5 a nebud6) to hrozno ot prawdi, ze w mnohich narodiech7) podîtole geft meno poczieſtnyeifſie nezli knyeze ritierzíke. toho Eunucha nazwal Jo- zeff98) Pretefren, Ale Jerony die, ze nenye dobrzie to meno przieneſeno.
Strana 110
110 Genesis. ☞ ten Eunuchus myel zenu I dieti, neb 143a 2] Jozeff dezeru geho poial zenu,9) Anyz z eunuchow bil geft kralowich,10) geflto kleſtiechu mlade. Ale prawiell) zide, ze vzrziew Jozeff12) ſliczneho, kupi ho,13) abi ſ nym 10 lehal ſmylnye. ale pan boh ſtrziehal4) Jozefa tak15) welmy ho vſtudi,16) ze potom wiecz bi iako kleſſczenecz. poznawffe16a) to Jerofanti, toczifí knye- zie17) Jowis, ze vſechl, ſwym obiczegem vczynychu ho biſkupem Elio- poleos,18) tocziff domu flunczie. I biefſe pocztywieifſy nezli drziewe w knyezetſtwi.19) 1) Š. (přid.) a to takto. 2) K. Eunocho. 3) K. archymaterowi. 3) K. matera. 4a) Š. kucharchta. *) K. mathere. 6) K. nebudt. 7) K. narodech. s) K. Joſeph. 9) K. za ženu. 10) Š. klalowych (!). 11) Š. prawiechu; K. prawi. 12) K. Jozepha. 13) K. kupie ge°. 12) K. ſtrziehl. 15) K. a tak. 16) K. oftudi. 16a) K. poznawffy. 17) Š. knieže. 18) K. Elyopoles (!). 19) K. Š. kniezstwi. (Kap. LXXXIX.I O Juda a o geho ſynach,1) Phares a tharam.2) Semê no. Toho czaſu, drziewe3) nezli bil Jozeff prodan, neb to take wmye- ffeno4) geft obnowenym, otftupyw Judas ot ſwich bratrow,5) obrati fie [Gen. 38.) k muzi odolamytu,6) mene Iram, I wza ſobie zenu gmenem fue, dezeru gednoho cananea, a ta mu7) vrodi her, prworozeneho, potom onam a pak No hec. felam. I da Judas her, ſynu ſwemu,8) zenu menem thamar. I bil her zli, pozywagie zle9) lona zeny ſwe. I zabi ho boh, tocziff nalezen bi mrtew na lozi v ſwe zeny.10) I weczie Judas k onam, abi wítupil k nyeill) a zbu- dil ſyemye bratrowo, na tom ſwiedomo geft, ze nyektere wieczi, w za- konye potom pſane, geſſto przed nym ſu drzana. a ten nechtie,12) bi ſie ſyny rodili ne13) gemu, i puſſczieffel4) fiemye na zemy, tocziff neuzitecznye 10 zenu poznawaſſe.15) I porazi ho boh, proto ze ohawnu wiecz czynyefſe. I oſtawi Judas Thamar, abi bila wdowu w domu otczie [43b 1] ſweho, az bi doroſtl ſela. a kdiz wzroſte, pak16) baſſe ſie dati ho17) thamar, I wzda- lewafſe,18) abi on take neumrziel iako geho bratri.19) pak po mnohich dnech vmrzie ſue, zena Jude.20) pak wzem ſobie vtieſſenye po kwieleny, 15 gide21) ſtrzicz owecz do tampnas22) ſ hiru, owczakem ſwym. vſlifſiewſſi to thamar, flozywffi rucho wdowie, wzie ruchu na hlawu, i ſiede na roz- czieſti tu, gefſto chodie do tampna. geſſto zidowſki rziekagi:22) ſediela w taynem myeſtie, tak my rziekame rozczieftie, tu kdez ſnaznye ma hle- dieti21) poczieſtny, kam bi myel giti. A kdiz gi vzrzie Judas, I nadal ſie, 20 bi bila newieſtka, neb przikrila bieſſe25) twarz, abi gie nepoznali. I weczie giei:26) przipuft mye,27) at polezym f tobu,28) newieda, bi bila newieſta geho.29) A ona mu3°) weczie: czo31) my daff? a32) on weczie: pofflit tobie kozle z meho ſtada. ona33) weczie: vczynymt,34) czo chczeff, acz my czo zawdaf, az my35) pofſleff, czo36) my flibugeff. I da giei37) prîten a na- 25 ramek a huol, geſſto nefiefſe,38) za zawdanye. a gedyku ſ nym poleziewſſi, i poczie zena dwiema. y otgide, 139) wzie opiet na ſie rucho wdowie. I poſla giei37) Judas kozle po paſtirzi odolamytem;40) a ten gie nenaleze, I wrati 5
110 Genesis. ☞ ten Eunuchus myel zenu I dieti, neb 143a 2] Jozeff dezeru geho poial zenu,9) Anyz z eunuchow bil geft kralowich,10) geflto kleſtiechu mlade. Ale prawiell) zide, ze vzrziew Jozeff12) ſliczneho, kupi ho,13) abi ſ nym 10 lehal ſmylnye. ale pan boh ſtrziehal4) Jozefa tak15) welmy ho vſtudi,16) ze potom wiecz bi iako kleſſczenecz. poznawffe16a) to Jerofanti, toczifí knye- zie17) Jowis, ze vſechl, ſwym obiczegem vczynychu ho biſkupem Elio- poleos,18) tocziff domu flunczie. I biefſe pocztywieifſy nezli drziewe w knyezetſtwi.19) 1) Š. (přid.) a to takto. 2) K. Eunocho. 3) K. archymaterowi. 3) K. matera. 4a) Š. kucharchta. *) K. mathere. 6) K. nebudt. 7) K. narodech. s) K. Joſeph. 9) K. za ženu. 10) Š. klalowych (!). 11) Š. prawiechu; K. prawi. 12) K. Jozepha. 13) K. kupie ge°. 12) K. ſtrziehl. 15) K. a tak. 16) K. oftudi. 16a) K. poznawffy. 17) Š. knieže. 18) K. Elyopoles (!). 19) K. Š. kniezstwi. (Kap. LXXXIX.I O Juda a o geho ſynach,1) Phares a tharam.2) Semê no. Toho czaſu, drziewe3) nezli bil Jozeff prodan, neb to take wmye- ffeno4) geft obnowenym, otftupyw Judas ot ſwich bratrow,5) obrati fie [Gen. 38.) k muzi odolamytu,6) mene Iram, I wza ſobie zenu gmenem fue, dezeru gednoho cananea, a ta mu7) vrodi her, prworozeneho, potom onam a pak No hec. felam. I da Judas her, ſynu ſwemu,8) zenu menem thamar. I bil her zli, pozywagie zle9) lona zeny ſwe. I zabi ho boh, tocziff nalezen bi mrtew na lozi v ſwe zeny.10) I weczie Judas k onam, abi wítupil k nyeill) a zbu- dil ſyemye bratrowo, na tom ſwiedomo geft, ze nyektere wieczi, w za- konye potom pſane, geſſto przed nym ſu drzana. a ten nechtie,12) bi ſie ſyny rodili ne13) gemu, i puſſczieffel4) fiemye na zemy, tocziff neuzitecznye 10 zenu poznawaſſe.15) I porazi ho boh, proto ze ohawnu wiecz czynyefſe. I oſtawi Judas Thamar, abi bila wdowu w domu otczie [43b 1] ſweho, az bi doroſtl ſela. a kdiz wzroſte, pak16) baſſe ſie dati ho17) thamar, I wzda- lewafſe,18) abi on take neumrziel iako geho bratri.19) pak po mnohich dnech vmrzie ſue, zena Jude.20) pak wzem ſobie vtieſſenye po kwieleny, 15 gide21) ſtrzicz owecz do tampnas22) ſ hiru, owczakem ſwym. vſlifſiewſſi to thamar, flozywffi rucho wdowie, wzie ruchu na hlawu, i ſiede na roz- czieſti tu, gefſto chodie do tampna. geſſto zidowſki rziekagi:22) ſediela w taynem myeſtie, tak my rziekame rozczieftie, tu kdez ſnaznye ma hle- dieti21) poczieſtny, kam bi myel giti. A kdiz gi vzrzie Judas, I nadal ſie, 20 bi bila newieſtka, neb przikrila bieſſe25) twarz, abi gie nepoznali. I weczie giei:26) przipuft mye,27) at polezym f tobu,28) newieda, bi bila newieſta geho.29) A ona mu3°) weczie: czo31) my daff? a32) on weczie: pofflit tobie kozle z meho ſtada. ona33) weczie: vczynymt,34) czo chczeff, acz my czo zawdaf, az my35) pofſleff, czo36) my flibugeff. I da giei37) prîten a na- 25 ramek a huol, geſſto nefiefſe,38) za zawdanye. a gedyku ſ nym poleziewſſi, i poczie zena dwiema. y otgide, 139) wzie opiet na ſie rucho wdowie. I poſla giei37) Judas kozle po paſtirzi odolamytem;40) a ten gie nenaleze, I wrati 5
Strana 111
Genesis. 111 ſie k Judam bez zacladow. po trzech neb po cztirzech meſiecziech po- 30 wiediechu Judie, bi thamar ſmylnyla, neb gegi brzich bil fie41) nadul. Juda weczie: wiwedte gi, at gi vzhu.42) a kdiz gi wediechu43) k mukam, poſla [43b 2] ſwemu44) czti zakladi,45) rzkucz: ot toho muzie ſem po- czala,46) gehoz ſu tito wieczy. An poznaw ſwe zakladi weczie: ſprawedl- nyeiffit47) geft ona48) nezli ia; neb ſem gie49) nedal Sela, ſynu memu,50) 35 to geſt vczynyla, abi nezahinulo ſyemye ſyna meho; awſfak51) Judas potom gie52) nepozna. a kdiz bi ku porozeny, vkazafſta ſie dwa w zywotie, a kdiz fie giz rodiefſta, geden wiſkite ruku, A baba nawaza na ny czrwenu53) nyt, y weczie: tentot51) nayprwe wigde.55) a ten ruku zafie56) wtrzie, a druhi wigide. I weczie maty: procz pro tie rozdielila fie materzie57) ot bratra 40 tweho? a proto nazwa gei fares, toczifſ rozdielenye, materia ſlowe mazdra, w nyezto dietie lezi v brziſſie materzynye; ta ſie v porodu dieli a wigde po dietieti; pak giei58) diegi ſecunda neb ſecûdia. potom wiſtupi59) druhi, a magie nyt czrwenu80) na ruczie, tomu gmye dachu zaram, tocziff rodiczi,61) neb ſie bilsz) prwe vkazal, neb ze mnozi ſprawedlywi ot nyeho ſu ſie naro- 45 dili, iakoz ſie czte v'3) paralypomenon. wſfak na poczatku trzetich 4) knyeh [1. Par. 2.) kralowich ſie czte,65) ze baba nawazala czrwenu53) nyt na ruku phares, a ten proto, ze ot nyeho k ſtyenye fie bil otdielil, tocziff obratil,66) ob- drzie ſobie gmeno fares. fnad 7) wzala a ſnyala68) tu nyt ſ ruki zaram i przywazala 9) k ruczie fares, Abi ot podobnych blizenczow7) prwo- 50 rozeny bil rozeznan. 1) K. Š. fyniech. 2) K. zaram; Š. Tharam. 3) K. drzewe. 4) K. vmieſſeno. *) K. bratru. 6) K. Odylamitu. 7 K. gev. s) K. ſynu ſwe her. 3) K. z. 10) K. ženy swe; w sch. 11) K. Š. k nie. 12) K. nechtieffe; Š. nechtiel. 13) sch. v K. 14) K. Š. puftifie. 15) K. poznawíe. 16) sch. v Š. 17) K. geho dati za. 18) K. wzdalowafſe fe. 19) Š. K. bratrzye. 20) K. Judy. 21) K. y gide. 22) K. Tampna. 23) gefíto — rzie- kagi sch. v K. 24) K. hledati. 25) K. bieíſe przykryla. 26) K. Š. gie Judas přid. K. 27) K. mie k ſobie. 28) K. at ſ tebu poležym i tebu a. 29) K. geho newieſta. 30) K. gemu. 31) K. a czo. 32) sch. v K. 33) K. a ona. 34) na okr.; pův. naps. vzrzym. 33) K. zawday mi nietczo prwe než mi ono. 36) K. czoz. 37) K. giy; Š. gie. 38) K. gy nofyffe. 33) K. odtud a. 43) K. Adolamitem tak rzeczenem. 41) K. biefſe ſe gegy brzych. 42) K. at bude vpalena; v Š. nadeps. ſpali. 43) K. wywedechu. 44) Š. k ſwe). 45) Š. zaklati. 46) K. pocziala ſem. 47) K. ſprawedlywieyffy. 43) sch. v K. 49) K. gy. 50) K. ſyna meho a. 31) K. wffak. 32) K. gy wiecze. 53) Š. czerwenu. 54) K. tento. 55) K. wynde. 56) K. a ynhed zaſe ruku. 57) K. materia totiz materzie; ot sch. 58) Š. gie; K. gi rzikagy. 39) K. wygide. 60) K. czrwenu nyt; Š. czerwenu. 61) K. rodicz. 62) K. gt byl. 63) K. Š. w. 64) K. trziech (!). 65) K. czte fe. 66) K. odwratil y. 67) K. a fnad baba. 68) ta dvě sl. sch. v K. 69) K. przyczynula (!). 70) K. blyżnienczow. O Jozefowy, geſſto byl wſazen v wiezzy.1) A Proto Jozeff weden bi2) do egipta, [46a 1] I kupi ho Putifar Eu- nuchus, ale ne klefſczenecz faraonow, muz egipſki, z ruku Ifmahelit- ſkich;3) i bil boh ſ nym, a bieſſe muz taki, ze we wſſech czynech ſwich4) pſpiefſnye czynyeſſe. I bidleſſe w domu5) pana ſweho, a ten welmy dobrzie [Kap. ХС.)
Genesis. 111 ſie k Judam bez zacladow. po trzech neb po cztirzech meſiecziech po- 30 wiediechu Judie, bi thamar ſmylnyla, neb gegi brzich bil fie41) nadul. Juda weczie: wiwedte gi, at gi vzhu.42) a kdiz gi wediechu43) k mukam, poſla [43b 2] ſwemu44) czti zakladi,45) rzkucz: ot toho muzie ſem po- czala,46) gehoz ſu tito wieczy. An poznaw ſwe zakladi weczie: ſprawedl- nyeiffit47) geft ona48) nezli ia; neb ſem gie49) nedal Sela, ſynu memu,50) 35 to geſt vczynyla, abi nezahinulo ſyemye ſyna meho; awſfak51) Judas potom gie52) nepozna. a kdiz bi ku porozeny, vkazafſta ſie dwa w zywotie, a kdiz fie giz rodiefſta, geden wiſkite ruku, A baba nawaza na ny czrwenu53) nyt, y weczie: tentot51) nayprwe wigde.55) a ten ruku zafie56) wtrzie, a druhi wigide. I weczie maty: procz pro tie rozdielila fie materzie57) ot bratra 40 tweho? a proto nazwa gei fares, toczifſ rozdielenye, materia ſlowe mazdra, w nyezto dietie lezi v brziſſie materzynye; ta ſie v porodu dieli a wigde po dietieti; pak giei58) diegi ſecunda neb ſecûdia. potom wiſtupi59) druhi, a magie nyt czrwenu80) na ruczie, tomu gmye dachu zaram, tocziff rodiczi,61) neb ſie bilsz) prwe vkazal, neb ze mnozi ſprawedlywi ot nyeho ſu ſie naro- 45 dili, iakoz ſie czte v'3) paralypomenon. wſfak na poczatku trzetich 4) knyeh [1. Par. 2.) kralowich ſie czte,65) ze baba nawazala czrwenu53) nyt na ruku phares, a ten proto, ze ot nyeho k ſtyenye fie bil otdielil, tocziff obratil,66) ob- drzie ſobie gmeno fares. fnad 7) wzala a ſnyala68) tu nyt ſ ruki zaram i przywazala 9) k ruczie fares, Abi ot podobnych blizenczow7) prwo- 50 rozeny bil rozeznan. 1) K. Š. fyniech. 2) K. zaram; Š. Tharam. 3) K. drzewe. 4) K. vmieſſeno. *) K. bratru. 6) K. Odylamitu. 7 K. gev. s) K. ſynu ſwe her. 3) K. z. 10) K. ženy swe; w sch. 11) K. Š. k nie. 12) K. nechtieffe; Š. nechtiel. 13) sch. v K. 14) K. Š. puftifie. 15) K. poznawíe. 16) sch. v Š. 17) K. geho dati za. 18) K. wzdalowafſe fe. 19) Š. K. bratrzye. 20) K. Judy. 21) K. y gide. 22) K. Tampna. 23) gefíto — rzie- kagi sch. v K. 24) K. hledati. 25) K. bieíſe przykryla. 26) K. Š. gie Judas přid. K. 27) K. mie k ſobie. 28) K. at ſ tebu poležym i tebu a. 29) K. geho newieſta. 30) K. gemu. 31) K. a czo. 32) sch. v K. 33) K. a ona. 34) na okr.; pův. naps. vzrzym. 33) K. zawday mi nietczo prwe než mi ono. 36) K. czoz. 37) K. giy; Š. gie. 38) K. gy nofyffe. 33) K. odtud a. 43) K. Adolamitem tak rzeczenem. 41) K. biefſe ſe gegy brzych. 42) K. at bude vpalena; v Š. nadeps. ſpali. 43) K. wywedechu. 44) Š. k ſwe). 45) Š. zaklati. 46) K. pocziala ſem. 47) K. ſprawedlywieyffy. 43) sch. v K. 49) K. gy. 50) K. ſyna meho a. 31) K. wffak. 32) K. gy wiecze. 53) Š. czerwenu. 54) K. tento. 55) K. wynde. 56) K. a ynhed zaſe ruku. 57) K. materia totiz materzie; ot sch. 58) Š. gie; K. gi rzikagy. 39) K. wygide. 60) K. czrwenu nyt; Š. czerwenu. 61) K. rodicz. 62) K. gt byl. 63) K. Š. w. 64) K. trziech (!). 65) K. czte fe. 66) K. odwratil y. 67) K. a fnad baba. 68) ta dvě sl. sch. v K. 69) K. przyczynula (!). 70) K. blyżnienczow. O Jozefowy, geſſto byl wſazen v wiezzy.1) A Proto Jozeff weden bi2) do egipta, [46a 1] I kupi ho Putifar Eu- nuchus, ale ne klefſczenecz faraonow, muz egipſki, z ruku Ifmahelit- ſkich;3) i bil boh ſ nym, a bieſſe muz taki, ze we wſſech czynech ſwich4) pſpiefſnye czynyeſſe. I bidleſſe w domu5) pana ſweho, a ten welmy dobrzie [Kap. ХС.)
Strana 112
112 Genesis. Gen. 39./ pozna, ze boh bil ſ nym, a dom pana ſweho, geſſto mus) poruczil, dobrzie 5 zpoſobowaſſe. I pozehna boh dom toho egipta?) p nyeho,8) to geſt pro Jozefa, a rozmnozi geho ſbozie tak w dobitku, iako w diedynach. a Jozeff nycz gyneho nepozywaſſe gedno chleba, a bieſſe kraſny9) w twarzi a ſliczny w 10) opatrzeny. I ſta ſie, ze pany zdwizie oczi ſwell) na Jozefa a weczie:12) ſpi ſe mnu! A on weczie: wſſieczkny13) wieczi poruczil my pan moy kromve 10 tebe; kterak to mohol3a) vczynyti a ſhrziefliti proti panu memu? pro tu rziecz za mnoho dny nechutna bila k Jozefu.14) I przihodi ſie, Jakoz prawi Jozef9 ze naſta obeczny hod, a tu take zeny biti myechu.15) tehdi ona zamyli ſobiel6) nemocz zadagicz, abi ſama bila v pokogi, abi proſila Jozefa 17) a polapywſli hol8) za plaſſcz weczie: ſpi ſe mnu!19) a on rozhnyewaw ſie 15 oſtawi giei20) plafſcz21) w ruku, I wigide wen. A ona zelegicz, ze gi geft wzhrdal, na potwrzenye wieri zachowa plafſcz, 122) vkaza muzi, kdiz fie wrati, a weczie: wſfelt-3) geft ke mnye fluha zid,24) abi mye pohanyl.25) a kdiz ſem krziczela,26) oftawi27) my plaffcz, I utecze wen ote mne.28) A on29) przieliff wierzie30) zenye, ſwazaw Jozefa, I da ho do zalarzie kralowa. I bil 20 boh i nym, I da mu myloſt 146a 2] ku panu zalarznemu, ze gemu zalarz y wieznye w ſtraz31) poruczi. 1) K. w Egiptu. 2) K. byl weden. 3) K. Iſmahelfkych. 4) K. ſwych czyniech. 5) K. v (domu sch.). 6) K. ge“ byl. 7) K. Egipta toho. 8) K. Jozepha; ost. sch. 9) K. kraſny welmi. 10) K. na. 11) K. wzdwiże ſwe oczy. 12) K. wecze gemu. 13) K. wffeczky. 13a) (!) K. Š. mohu. 14) K. panie k Jozephowi. 15) K. miechu byti. 16) K. ſobie zamyſli. 17) K. proſyla opiet Jozepha aby f nie poležal. 18) K. gey. 19) K. ſe mnu gyž tebe nepuſti. 20) K. oſtawie gy; Š. gie. 21) v K. dvakrát. 22) K. a. 23) K. wffel. 24) K. żyd ſluha twoy. 25) Š. nadeps. zlehal. 26) K. Š. krziczala. 27) K. oftawil. 28) K. vtekl ode mne wen. 29) K. Tehdy muž. 30) K. wierzy. 31) sch. v K. [Kap. XCI.I O wikladany ſnow v wyczy.1) Gen. 40./ PRzihodi ſie, ze podczefſie2) kralow a pekarz w ten zalarz puſtichu, a3) Jozeff prziſluhowaſſe gyma. I widiefſta ſny oba4) gedne noczi, a kdiz gie rano Jozef przieſliſſie a widie, ana5) oba ſmutna, I tazas) gich, procz bi tak ſmutna bila. A ony wecziechu: pro ſny. Jozeff weczie: prawte7) my, czo ſte widieli; y za-li8) nenye bozie wikladanye? I weczie wladarz pod- czieffie:9) widiech przed fobu10) rewie, a w nyem trzi dna tayna, a ottud wichaziechu trzi ratolefti znenahla roftucz, dwie a dwie, potom ktwucze a zrna zragicz; a Jall) tiſknyech a dawiech zrna w12) kalich faraonow, geſſto drziech, a dawach piti faraonowi. Nieterzil3) pocladagi trzi biczie anebo trzi rozwody, a to tez geſt. Jozeff weczie: dal boh lidem14) na dobry 10 vzitek wyno, ze i bohu gie obietugi, neb rozwazuge ſwari y ſmutki, a to geft dobre widienye, neb trzie15) rozwodowe to fu dnowe trzie.16) A po tiech17) nawrati tie farao w drzewny ftaw, budeffis) mu dawati piti wedle ſweho vrzada iako19) drziewe. A pomny20) na mye, kdiz tobie bude dobrzie, abi poradil faraonowi, abi mye wynal21) z tohoto zalarzie, neb ſem z zi- 15 5
112 Genesis. Gen. 39./ pozna, ze boh bil ſ nym, a dom pana ſweho, geſſto mus) poruczil, dobrzie 5 zpoſobowaſſe. I pozehna boh dom toho egipta?) p nyeho,8) to geſt pro Jozefa, a rozmnozi geho ſbozie tak w dobitku, iako w diedynach. a Jozeff nycz gyneho nepozywaſſe gedno chleba, a bieſſe kraſny9) w twarzi a ſliczny w 10) opatrzeny. I ſta ſie, ze pany zdwizie oczi ſwell) na Jozefa a weczie:12) ſpi ſe mnu! A on weczie: wſſieczkny13) wieczi poruczil my pan moy kromve 10 tebe; kterak to mohol3a) vczynyti a ſhrziefliti proti panu memu? pro tu rziecz za mnoho dny nechutna bila k Jozefu.14) I przihodi ſie, Jakoz prawi Jozef9 ze naſta obeczny hod, a tu take zeny biti myechu.15) tehdi ona zamyli ſobiel6) nemocz zadagicz, abi ſama bila v pokogi, abi proſila Jozefa 17) a polapywſli hol8) za plaſſcz weczie: ſpi ſe mnu!19) a on rozhnyewaw ſie 15 oſtawi giei20) plafſcz21) w ruku, I wigide wen. A ona zelegicz, ze gi geft wzhrdal, na potwrzenye wieri zachowa plafſcz, 122) vkaza muzi, kdiz fie wrati, a weczie: wſfelt-3) geft ke mnye fluha zid,24) abi mye pohanyl.25) a kdiz ſem krziczela,26) oftawi27) my plaffcz, I utecze wen ote mne.28) A on29) przieliff wierzie30) zenye, ſwazaw Jozefa, I da ho do zalarzie kralowa. I bil 20 boh i nym, I da mu myloſt 146a 2] ku panu zalarznemu, ze gemu zalarz y wieznye w ſtraz31) poruczi. 1) K. w Egiptu. 2) K. byl weden. 3) K. Iſmahelfkych. 4) K. ſwych czyniech. 5) K. v (domu sch.). 6) K. ge“ byl. 7) K. Egipta toho. 8) K. Jozepha; ost. sch. 9) K. kraſny welmi. 10) K. na. 11) K. wzdwiże ſwe oczy. 12) K. wecze gemu. 13) K. wffeczky. 13a) (!) K. Š. mohu. 14) K. panie k Jozephowi. 15) K. miechu byti. 16) K. ſobie zamyſli. 17) K. proſyla opiet Jozepha aby f nie poležal. 18) K. gey. 19) K. ſe mnu gyž tebe nepuſti. 20) K. oſtawie gy; Š. gie. 21) v K. dvakrát. 22) K. a. 23) K. wffel. 24) K. żyd ſluha twoy. 25) Š. nadeps. zlehal. 26) K. Š. krziczala. 27) K. oftawil. 28) K. vtekl ode mne wen. 29) K. Tehdy muž. 30) K. wierzy. 31) sch. v K. [Kap. XCI.I O wikladany ſnow v wyczy.1) Gen. 40./ PRzihodi ſie, ze podczefſie2) kralow a pekarz w ten zalarz puſtichu, a3) Jozeff prziſluhowaſſe gyma. I widiefſta ſny oba4) gedne noczi, a kdiz gie rano Jozef przieſliſſie a widie, ana5) oba ſmutna, I tazas) gich, procz bi tak ſmutna bila. A ony wecziechu: pro ſny. Jozeff weczie: prawte7) my, czo ſte widieli; y za-li8) nenye bozie wikladanye? I weczie wladarz pod- czieffie:9) widiech przed fobu10) rewie, a w nyem trzi dna tayna, a ottud wichaziechu trzi ratolefti znenahla roftucz, dwie a dwie, potom ktwucze a zrna zragicz; a Jall) tiſknyech a dawiech zrna w12) kalich faraonow, geſſto drziech, a dawach piti faraonowi. Nieterzil3) pocladagi trzi biczie anebo trzi rozwody, a to tez geſt. Jozeff weczie: dal boh lidem14) na dobry 10 vzitek wyno, ze i bohu gie obietugi, neb rozwazuge ſwari y ſmutki, a to geft dobre widienye, neb trzie15) rozwodowe to fu dnowe trzie.16) A po tiech17) nawrati tie farao w drzewny ftaw, budeffis) mu dawati piti wedle ſweho vrzada iako19) drziewe. A pomny20) na mye, kdiz tobie bude dobrzie, abi poradil faraonowi, abi mye wynal21) z tohoto zalarzie, neb ſem z zi- 15 5
Strana 113
Genesis. 113 dovſke22) zemye zlodieiſki wynat,23) a newynnye w toto gezero vpuſſczen24) ſem. wida myſtr pekarzſki,25) ze mu26) mudrzie wilozil ſen, weczie:27) trzi koffie muki widiel ſem28) na mey29) [46b 1] hlawie a na naywiffiem vi- diech,30) ze neſiech31) krmye, gefſto pekarzſkym rzemeſlem czynye, a ptaczi 20 z nyeho gediechu. Jozefus32) die:33) dwa kofſie plna chleba a trzeti pln rozlicznych krmy,34) iakez35) kralom dawagi. Jozeff36) weczie: rad bich bil wikladacz dobreho. trzie37) koffowe ſu trzi dny, po38) tiech obieſi tie farao na krzizi, a ptaczi gieſti budu38) maſſo twe. A ynhed potom trzety den narozenye faraona biefſe. I vczyny welyki hod ſluham ſwym, I zpo- 25 manu40) na myſtra podcziefſie, a41) nawrati ho na geho myeſto w urzad. a pekarzie obieſi na ſſybenyczi, abi wicladaczowa prawda bila potwrzena; awſfak podczieffie42) w dobrem zcziefti43) zapomanu wikladatele ſweho. 1) K. od Jozepha w zalarzy. 2) i nadeps; K. že že fſenk. 3) K. biechu wſa- zeni tehdy. 1) K. miegiffta oba fny. *) K. wida ano. 6) K. otaza. 7) K. powiezte. s) K Š. zdali. 9) K. ffenk. 10) K Š. febu. 11) K. va pak. 12) K. a w. 13) K. Š. Nickterzy. 14) sch. v K. 15) K. trzy. 15) K. trzy dnowe. 17) K. tiech dnech. 18) K. a budefs. 19) K. vrzadu yako v. 23) K. zpomenyž pak. 21) K. wypuſtil; Š. wy- nial. 22) K. ſem tuto sch.; z żydowſkey. 23) K. fem wyniat. 21) K. w tento žalarz pu- fitien; ſem sch. 25) K. pekarz. 26) sch. v K. 27) K. ge° fen powiedie ſwoy take rzka. 25) K. widiel ſem trzy koffe muky. 29) Š. me. 33) ps. dvakrát; druhé přetrž. 31) K. a va neſu. 32) Š. Jozef. 33) K. prawi že. 31) K. rozkofínych krmi a rozlycznych. 35) K. yakychž. 36) K. Tehdy Jozeph. 37) K. nez trzy. 38) K. a po. 39) Š. budu giefti. 10) K. Š. zpomenu. 11) K. ffenka v. 42) K. ſfenk. 13) K. Š. fſtiefti. O zproſſczieny Jozefa z wiezenye a o geho powylſeny. [Kap. XCII.J PO1) dwu letu widie farao fen. mnyefſe,2) bi ſtal v potoka, z nye- hozto wigide3) ſedm wolow kraſnych a tluſtich przielifí, iako pro gedenye wichowane, ano gie paſu w bahnywich myeftach;4) a potom gynych ſedm5 wigide,6) mrzkich a fſerzednych7) a przieliff churawich, a uſwadlich,8 5 ano gie pafiechu na brziehu9) potoka w zelenych myeítech; v ſezrachu prwnye woly. I procziti vzaslo) ſie farao; a opiet vſnu, I vzrziell) druhi ſen, ſedm12) clafow plnych ktuwczi3) na gednom ftble,14) a gynych tolikez15) tenkich, oparzenych ſuchofti a uſwadlich, a ti ſezrachu prwnye. I pro- cziti farao, a zitra rano, vzas ſie ſtrachem, ſwola wſfiecz [46b 2] ki mu- 10 drezie a hadaczie egipſke, I prawi gym ſen. I nebi izadneho,16) kto bil7) wilozil. tehdi tepruw podczieffiel8) zpomanu na ſweho wikladacze Jozefa (Gen. 4r.) a na geho wicladanye. pak kralowym przikazany wywedu gei z zalarzie, I oftrzizechu Jozefa,19) neb wieznowe20) a wipowiedlnyczi wroft21) wlaſow trpie, a rucho21a) promyenywfle vkazachu ho krali. pak kral popad ho22) za 15 prawu ruku weczie: widiel ſem ſny,23) neboi ſe, wipraw,21) czo bi to bilo. I powedie,25) czo ge widiel. a Jozeff weczie: kromye mne bozie geft26) wikladanye. Sen kralow gest geden, tocziff gednakeho27) znamenye; neb czo pan boh chcze vczynyti, vkazal faraonowi. Ay, ſedm wolow kraſnych a ſedm clafow28) plnych to fu29) ſedm let ſwobodenſtwie a urodi, a ſedm 8
Genesis. 113 dovſke22) zemye zlodieiſki wynat,23) a newynnye w toto gezero vpuſſczen24) ſem. wida myſtr pekarzſki,25) ze mu26) mudrzie wilozil ſen, weczie:27) trzi koffie muki widiel ſem28) na mey29) [46b 1] hlawie a na naywiffiem vi- diech,30) ze neſiech31) krmye, gefſto pekarzſkym rzemeſlem czynye, a ptaczi 20 z nyeho gediechu. Jozefus32) die:33) dwa kofſie plna chleba a trzeti pln rozlicznych krmy,34) iakez35) kralom dawagi. Jozeff36) weczie: rad bich bil wikladacz dobreho. trzie37) koffowe ſu trzi dny, po38) tiech obieſi tie farao na krzizi, a ptaczi gieſti budu38) maſſo twe. A ynhed potom trzety den narozenye faraona biefſe. I vczyny welyki hod ſluham ſwym, I zpo- 25 manu40) na myſtra podcziefſie, a41) nawrati ho na geho myeſto w urzad. a pekarzie obieſi na ſſybenyczi, abi wicladaczowa prawda bila potwrzena; awſfak podczieffie42) w dobrem zcziefti43) zapomanu wikladatele ſweho. 1) K. od Jozepha w zalarzy. 2) i nadeps; K. že že fſenk. 3) K. biechu wſa- zeni tehdy. 1) K. miegiffta oba fny. *) K. wida ano. 6) K. otaza. 7) K. powiezte. s) K Š. zdali. 9) K. ffenk. 10) K Š. febu. 11) K. va pak. 12) K. a w. 13) K. Š. Nickterzy. 14) sch. v K. 15) K. trzy. 15) K. trzy dnowe. 17) K. tiech dnech. 18) K. a budefs. 19) K. vrzadu yako v. 23) K. zpomenyž pak. 21) K. wypuſtil; Š. wy- nial. 22) K. ſem tuto sch.; z żydowſkey. 23) K. fem wyniat. 21) K. w tento žalarz pu- fitien; ſem sch. 25) K. pekarz. 26) sch. v K. 27) K. ge° fen powiedie ſwoy take rzka. 25) K. widiel ſem trzy koffe muky. 29) Š. me. 33) ps. dvakrát; druhé přetrž. 31) K. a va neſu. 32) Š. Jozef. 33) K. prawi že. 31) K. rozkofínych krmi a rozlycznych. 35) K. yakychž. 36) K. Tehdy Jozeph. 37) K. nez trzy. 38) K. a po. 39) Š. budu giefti. 10) K. Š. zpomenu. 11) K. ffenka v. 42) K. ſfenk. 13) K. Š. fſtiefti. O zproſſczieny Jozefa z wiezenye a o geho powylſeny. [Kap. XCII.J PO1) dwu letu widie farao fen. mnyefſe,2) bi ſtal v potoka, z nye- hozto wigide3) ſedm wolow kraſnych a tluſtich przielifí, iako pro gedenye wichowane, ano gie paſu w bahnywich myeftach;4) a potom gynych ſedm5 wigide,6) mrzkich a fſerzednych7) a przieliff churawich, a uſwadlich,8 5 ano gie pafiechu na brziehu9) potoka w zelenych myeítech; v ſezrachu prwnye woly. I procziti vzaslo) ſie farao; a opiet vſnu, I vzrziell) druhi ſen, ſedm12) clafow plnych ktuwczi3) na gednom ftble,14) a gynych tolikez15) tenkich, oparzenych ſuchofti a uſwadlich, a ti ſezrachu prwnye. I pro- cziti farao, a zitra rano, vzas ſie ſtrachem, ſwola wſfiecz [46b 2] ki mu- 10 drezie a hadaczie egipſke, I prawi gym ſen. I nebi izadneho,16) kto bil7) wilozil. tehdi tepruw podczieffiel8) zpomanu na ſweho wikladacze Jozefa (Gen. 4r.) a na geho wicladanye. pak kralowym przikazany wywedu gei z zalarzie, I oftrzizechu Jozefa,19) neb wieznowe20) a wipowiedlnyczi wroft21) wlaſow trpie, a rucho21a) promyenywfle vkazachu ho krali. pak kral popad ho22) za 15 prawu ruku weczie: widiel ſem ſny,23) neboi ſe, wipraw,21) czo bi to bilo. I powedie,25) czo ge widiel. a Jozeff weczie: kromye mne bozie geft26) wikladanye. Sen kralow gest geden, tocziff gednakeho27) znamenye; neb czo pan boh chcze vczynyti, vkazal faraonowi. Ay, ſedm wolow kraſnych a ſedm clafow28) plnych to fu29) ſedm let ſwobodenſtwie a urodi, a ſedm 8
Strana 114
114 Genesis. Spus t'cio appuit. Gen. 1.) Gen. 6./ ☞ wolow tenkich30) a ſedm clafow tenkich, to fu31) ſedm let buduczieho 20 hladu potom, ze zapomanu wffie32) prwnye zbitecznoſti. nebt33) k temuž fluffie31) woli a claſy oraczowy; a fnow obnowenye to geft pewnoſti zna- menye.35) a to, gefſto ſy widiel v potoka, to geſt, ze ta vroda I neuroda naywiecz z potoka wznykne.36) A proto obmyfl37) kral a opatrz mudreho38) muzie, gemuzto bi39) poruczil zemy egipſku, abi pati diel obile k ſedmy 25 letom hladowitym ſhromazdil do kralowich ſtodol, abi bilo zachowano k buduczym letom hladowitym, abi nebyla zemye zahubena nedo- ſtatkem, kral dywie ſie wicladany fnow a mudrei radie Jozefowie, zpoſobenye tiech wieczi poruczy [47a 1] gemu a rzka: ti ſy pln bozieho ducha.40) ay, giz trzetie vkazal ſie duch bozi, naiprwe, geſſto ſie die: duch 30 bozi nefiefſe fie41) nad wodamy, druhe, gefſto fie die: neoſtane duch moy w czlowieku, a trzetie tuto.42) I ſnye farao prſten ſ ruki ſwe,43) i da na geho ruku, a obleczie gei44) w rucho czatrowe, a na hrdlo zlattu tkanyczi geho45) wlozi, y vczyny ho druhym w kralowſtwi.46) I wfiede17) Jozeff na kralow woz, A birzicz wola, abi wſſiczkny48) klekali przed nym iako przed 35 kralem, A take abi wedieli,49) ze geſt wladarz moczny50) wſſeho Egipta. wffak51) zide prawie, ze birzicz newolal klekany, gedno Abrech, tocziff32) otecz rozkoffny, neb Abba otecz, rech53) rozkofſny neb mladitki, toczif acz54) geft wiekem mladi, wſfak mudrofti gest otecz. weczie kral k Jo- zefowi: Ja ſem farao. tu55) geſt prziſaha, iako bi rzekl: iakoz geft prawda,56) 40 ze ia ſem57) farao, takez geſt prawda, czo58) ia rzku, ze bez tweho przika- zanye nehne Izadny59) nykam bez twe wole nohi any ruki w egiptie, to- cziff newiſtupi izadny60) nykam bez twe wole, any publik, tocziff piſarze1) Nö. obeczny,62) ſweho vrzada63) pozywati bude. I promyeny geho84) gmeno egipſkym iazikem faneth, toczifſ ſpaſitel ſwieta, a Rzeczſki pontifanec 45 flowe,65) a zidowſki wzny86) naleznytel ſkritich wieczi. I da mus7) zenu aſeneth, dezeru putifarowu, pana geho diewoynu." [47a 2] Trzidczieti let bil Jozeff60) w ſtarzi, kdiz ge ſtal przed faraonem a po Egiptu gezdil. I przigide vroda ſedmy let, I zwazachu89) obile w ſnopi, i ſebrachu gie w ſtodoli egiptſke prziprawenym Jozefowym. A wſſieczka 50 zbitoſt obile ſebrana bi w myeſtech wſſelikakich, a tak welike mnozſtwie pſſenyczie bilo, ze mnozſtwie myeri neymyelo. I narodifſta fie dwa fyny Jozefowi drziewe, nez hladne leto przigide. I nazwa prworozenczie ſyna ſweho Manafes, toczifí zapomanutie, A rzka: kazal my boh zapomanuti70) me praczie a71) domu otczie meho. a druhemu prziewzdie Effraym, tocziff 55 plodnoſt, rzka:72) kazal my boh roſti w zemy chudobi me. *pak zide na wymluwu Jozeff o manzelftwi czyzozemkynye diegi: ☞ Job po biczowany [47a 2] poial dynu, dczeru Jacuba, a z nye przíîal dezeru,73) a ot te74) putifarowi vrodila fie Afeneth. 1) K. Potom pak po. 2) K. Mnie ſe. 3) K. wygidechu. 4) K. mieſtech. 5) K. fedm ginych. 6) K. wygide wolow. 7) K. Š. fferednych. s) K. vſchlych. 3) K. na brzeze. 10) K. a vžas. 11) K. a vzrzech (!). 12) K. ano ſedm. 13) K. tktwucz. 14) K. 19) K. Š. fteble. 15) K. tolykych. 16) K. y žadny. 17) K. by ty fny. 18) K. ffenk.
114 Genesis. Spus t'cio appuit. Gen. 1.) Gen. 6./ ☞ wolow tenkich30) a ſedm clafow tenkich, to fu31) ſedm let buduczieho 20 hladu potom, ze zapomanu wffie32) prwnye zbitecznoſti. nebt33) k temuž fluffie31) woli a claſy oraczowy; a fnow obnowenye to geft pewnoſti zna- menye.35) a to, gefſto ſy widiel v potoka, to geſt, ze ta vroda I neuroda naywiecz z potoka wznykne.36) A proto obmyfl37) kral a opatrz mudreho38) muzie, gemuzto bi39) poruczil zemy egipſku, abi pati diel obile k ſedmy 25 letom hladowitym ſhromazdil do kralowich ſtodol, abi bilo zachowano k buduczym letom hladowitym, abi nebyla zemye zahubena nedo- ſtatkem, kral dywie ſie wicladany fnow a mudrei radie Jozefowie, zpoſobenye tiech wieczi poruczy [47a 1] gemu a rzka: ti ſy pln bozieho ducha.40) ay, giz trzetie vkazal ſie duch bozi, naiprwe, geſſto ſie die: duch 30 bozi nefiefſe fie41) nad wodamy, druhe, gefſto fie die: neoſtane duch moy w czlowieku, a trzetie tuto.42) I ſnye farao prſten ſ ruki ſwe,43) i da na geho ruku, a obleczie gei44) w rucho czatrowe, a na hrdlo zlattu tkanyczi geho45) wlozi, y vczyny ho druhym w kralowſtwi.46) I wfiede17) Jozeff na kralow woz, A birzicz wola, abi wſſiczkny48) klekali przed nym iako przed 35 kralem, A take abi wedieli,49) ze geſt wladarz moczny50) wſſeho Egipta. wffak51) zide prawie, ze birzicz newolal klekany, gedno Abrech, tocziff32) otecz rozkoffny, neb Abba otecz, rech53) rozkofſny neb mladitki, toczif acz54) geft wiekem mladi, wſfak mudrofti gest otecz. weczie kral k Jo- zefowi: Ja ſem farao. tu55) geſt prziſaha, iako bi rzekl: iakoz geft prawda,56) 40 ze ia ſem57) farao, takez geſt prawda, czo58) ia rzku, ze bez tweho przika- zanye nehne Izadny59) nykam bez twe wole nohi any ruki w egiptie, to- cziff newiſtupi izadny60) nykam bez twe wole, any publik, tocziff piſarze1) Nö. obeczny,62) ſweho vrzada63) pozywati bude. I promyeny geho84) gmeno egipſkym iazikem faneth, toczifſ ſpaſitel ſwieta, a Rzeczſki pontifanec 45 flowe,65) a zidowſki wzny86) naleznytel ſkritich wieczi. I da mus7) zenu aſeneth, dezeru putifarowu, pana geho diewoynu." [47a 2] Trzidczieti let bil Jozeff60) w ſtarzi, kdiz ge ſtal przed faraonem a po Egiptu gezdil. I przigide vroda ſedmy let, I zwazachu89) obile w ſnopi, i ſebrachu gie w ſtodoli egiptſke prziprawenym Jozefowym. A wſſieczka 50 zbitoſt obile ſebrana bi w myeſtech wſſelikakich, a tak welike mnozſtwie pſſenyczie bilo, ze mnozſtwie myeri neymyelo. I narodifſta fie dwa fyny Jozefowi drziewe, nez hladne leto przigide. I nazwa prworozenczie ſyna ſweho Manafes, toczifí zapomanutie, A rzka: kazal my boh zapomanuti70) me praczie a71) domu otczie meho. a druhemu prziewzdie Effraym, tocziff 55 plodnoſt, rzka:72) kazal my boh roſti w zemy chudobi me. *pak zide na wymluwu Jozeff o manzelftwi czyzozemkynye diegi: ☞ Job po biczowany [47a 2] poial dynu, dczeru Jacuba, a z nye przíîal dezeru,73) a ot te74) putifarowi vrodila fie Afeneth. 1) K. Potom pak po. 2) K. Mnie ſe. 3) K. wygidechu. 4) K. mieſtech. 5) K. fedm ginych. 6) K. wygide wolow. 7) K. Š. fferednych. s) K. vſchlych. 3) K. na brzeze. 10) K. a vžas. 11) K. a vzrzech (!). 12) K. ano ſedm. 13) K. tktwucz. 14) K. 19) K. Š. fteble. 15) K. tolykych. 16) K. y žadny. 17) K. by ty fny. 18) K. ffenk.
Strana 115
Genesis. 115 a oftrzicchu (!) gey. 23) K. Š. wiezniowe. 21) K. wypowiedienczy zroft. 21a) K. rucho mu. 22) K. vgem ge°; Š. popadl. 23) K. fen. 21) K. wypraw mi. 25) K. Š. powiedie; K. (přid.) wífeczko. 26) Š. gt bozie. 27) K. gednoho. 28) K. klafuow ſedm. 29) K. gt. 31) K. vſchlych. 31) K. ge. 32) K. zapomenuwffe. 33) K. nebot. 31) K. fluffegy. 35) K. znamenanie. 36) K. wnikne (!) 37) K. obmyflyl. 38) K. a opatrz sch.; mudre“ a opatrne°. 39) K. gemuž by to. 40) K. duchu. 11) K. nadnafſy fie. 42) K. tuto ty gſy pln bozieho ducha. 43) K. y fnie prſten pharao z ſwe ruky. 41) K. geho. 15) K. mu. 46) K. w kralowîtwie ſwem. 47) K. wſede. 48) K. wſſychni. 49) K. Š. wiediely. 50) K. wladarzem mocznym. 51) K. A wſfak. 52) sch. v K. 53) rozkoffny — rech sch. v K. 54) K. aczt. 55) K. to. 56) K. yakožto prawda gt. 57) K. gſem ya. 38) K. yako. 39) K. nizadny. 60) sch. v K. 61) sch. v Š. 62) K. obeczny pifarz. 33) K. vrzadu. *1) K. gemu. 65) K. wzny. 66) K. flowe. 67) K. gemu. 68) K. Jozeph byl. 9) K. wzwazachu. 70) K. zapomenuti. 11) sch. v K. 72) K. a rzka. 73) a dezeru sch. v K. 11) K. tey. O przichodu bratrzy Jozefowich do Egypta. [Kap. XCIII) 25 I Sebra Jozeff obile ſedm1) let. a kdiz ti2) leta mynuchu, przigidu3) leta nedoſtatkow, y rozmoze ſie hlad, a we4) wffiei5) zemy egipſkey6) ne- doſta ſie chleba. I krziczieſſe lid na faraona, profiecz pokrmu; a on gym otpowedie:7) gdiete k Jozefowi, a czo wem8) kaze, to vczynte. I otewrzie 5 Jozeff ſtodoli9) a prodawafſe egipſkym. take10) gyny kragenel1) chodiechu do Egipta, abi ſobie kupili obile. A ti penyeze dawachu pokladnykom kra- 1Gen. 4r.) lowym. a víliffiew13) Jacub, ze obile prodawagi w egiptie, poſla tam de- fiet fynow ſwich, a Benyamyn13) doma zachowa, abi na czieftie nycz zleho netr[47b 11piel. a til4) wſfedfſe do zemye egipſke przigidu15) k Jozefowi, 10 neb k geho woli obile prodawachu. y nepoznachu ho.16) a kdiz fie17) poklo- nychu, a on gie pozna, twrdie k nym18) mluwiefſe rzka:19) otkud ſte przifſli? otpowiediechu: z kanaanſke zemye, 0) abichme kupili pokrm. A on weczie: wi21) ſſpieherzi, a22) prziffli ſte, abiſſte ohledali mdleyfſie kragie zemye.23) ony wecziechu: nenye tak, myli pane, ale ſme24) ſluhi twe pokoyny, a 15 prziſli ſme, abichme25) kupili potrziebu tielefnu,26) nycz zleho nemyſlecz. a ſme-7) bratrzie dwanaſte, ſynowe28) gednoho otczie, z zemye Canaan, a naymenffy f nafſym otczem geft, a gyneho nenye. Jozeff:29) a toz geft, czo30) ſem rzekl, ze ſte ſſpieherzi. nepodobne31) geft czlowieku hlupemu take ſyny myeti, Ano kralom take mnozſtwie ſynow neſnadno geſt myeti.* 20 pod32) zdrawym kralowym newidete33) otfud wfficzkny, geliz przide bratr waff naymenífi, pofílete po nyeho gednoho z was,34) at ho35) ten przy- wede, nebo bafſe ſie, abi nyetczo na nyé neſhrzieffili. A wi budete36) w oko- wach,37) az fie38) vkaze, czo39) ſte mluwili, prawdu-li40) czili krzywdu, gynak bifſte ſſpeherzi bili. I kaza gich ſtrzieczi, ſwazaw gie, trzi dny, a trzeti den wywedu gie z zalarzie, I weczie gym: vczynte, czot41) ſem kazal,42) a budete zywi, nebt sie boha bogym. gſte-li43) pokoyny, geden z was swazan bude w zalarzi, a druzi oteidiete [47b 2] a neſte obile, geſîto ſte11) kupili,45) do waſſich domow; a bratra waſſeho46) naymenfſieho ke mnye przywedte, abich ſie vgiſtil waſſich47) rzieczi, abifſte neumrzieli, a ony famy k ſobie 8 *
Genesis. 115 a oftrzicchu (!) gey. 23) K. Š. wiezniowe. 21) K. wypowiedienczy zroft. 21a) K. rucho mu. 22) K. vgem ge°; Š. popadl. 23) K. fen. 21) K. wypraw mi. 25) K. Š. powiedie; K. (přid.) wífeczko. 26) Š. gt bozie. 27) K. gednoho. 28) K. klafuow ſedm. 29) K. gt. 31) K. vſchlych. 31) K. ge. 32) K. zapomenuwffe. 33) K. nebot. 31) K. fluffegy. 35) K. znamenanie. 36) K. wnikne (!) 37) K. obmyflyl. 38) K. a opatrz sch.; mudre“ a opatrne°. 39) K. gemuž by to. 40) K. duchu. 11) K. nadnafſy fie. 42) K. tuto ty gſy pln bozieho ducha. 43) K. y fnie prſten pharao z ſwe ruky. 41) K. geho. 15) K. mu. 46) K. w kralowîtwie ſwem. 47) K. wſede. 48) K. wſſychni. 49) K. Š. wiediely. 50) K. wladarzem mocznym. 51) K. A wſfak. 52) sch. v K. 53) rozkoffny — rech sch. v K. 54) K. aczt. 55) K. to. 56) K. yakožto prawda gt. 57) K. gſem ya. 38) K. yako. 39) K. nizadny. 60) sch. v K. 61) sch. v Š. 62) K. obeczny pifarz. 33) K. vrzadu. *1) K. gemu. 65) K. wzny. 66) K. flowe. 67) K. gemu. 68) K. Jozeph byl. 9) K. wzwazachu. 70) K. zapomenuti. 11) sch. v K. 72) K. a rzka. 73) a dezeru sch. v K. 11) K. tey. O przichodu bratrzy Jozefowich do Egypta. [Kap. XCIII) 25 I Sebra Jozeff obile ſedm1) let. a kdiz ti2) leta mynuchu, przigidu3) leta nedoſtatkow, y rozmoze ſie hlad, a we4) wffiei5) zemy egipſkey6) ne- doſta ſie chleba. I krziczieſſe lid na faraona, profiecz pokrmu; a on gym otpowedie:7) gdiete k Jozefowi, a czo wem8) kaze, to vczynte. I otewrzie 5 Jozeff ſtodoli9) a prodawafſe egipſkym. take10) gyny kragenel1) chodiechu do Egipta, abi ſobie kupili obile. A ti penyeze dawachu pokladnykom kra- 1Gen. 4r.) lowym. a víliffiew13) Jacub, ze obile prodawagi w egiptie, poſla tam de- fiet fynow ſwich, a Benyamyn13) doma zachowa, abi na czieftie nycz zleho netr[47b 11piel. a til4) wſfedfſe do zemye egipſke przigidu15) k Jozefowi, 10 neb k geho woli obile prodawachu. y nepoznachu ho.16) a kdiz fie17) poklo- nychu, a on gie pozna, twrdie k nym18) mluwiefſe rzka:19) otkud ſte przifſli? otpowiediechu: z kanaanſke zemye, 0) abichme kupili pokrm. A on weczie: wi21) ſſpieherzi, a22) prziffli ſte, abiſſte ohledali mdleyfſie kragie zemye.23) ony wecziechu: nenye tak, myli pane, ale ſme24) ſluhi twe pokoyny, a 15 prziſli ſme, abichme25) kupili potrziebu tielefnu,26) nycz zleho nemyſlecz. a ſme-7) bratrzie dwanaſte, ſynowe28) gednoho otczie, z zemye Canaan, a naymenffy f nafſym otczem geft, a gyneho nenye. Jozeff:29) a toz geft, czo30) ſem rzekl, ze ſte ſſpieherzi. nepodobne31) geft czlowieku hlupemu take ſyny myeti, Ano kralom take mnozſtwie ſynow neſnadno geſt myeti.* 20 pod32) zdrawym kralowym newidete33) otfud wfficzkny, geliz przide bratr waff naymenífi, pofílete po nyeho gednoho z was,34) at ho35) ten przy- wede, nebo bafſe ſie, abi nyetczo na nyé neſhrzieffili. A wi budete36) w oko- wach,37) az fie38) vkaze, czo39) ſte mluwili, prawdu-li40) czili krzywdu, gynak bifſte ſſpeherzi bili. I kaza gich ſtrzieczi, ſwazaw gie, trzi dny, a trzeti den wywedu gie z zalarzie, I weczie gym: vczynte, czot41) ſem kazal,42) a budete zywi, nebt sie boha bogym. gſte-li43) pokoyny, geden z was swazan bude w zalarzi, a druzi oteidiete [47b 2] a neſte obile, geſîto ſte11) kupili,45) do waſſich domow; a bratra waſſeho46) naymenfſieho ke mnye przywedte, abich ſie vgiſtil waſſich47) rzieczi, abifſte neumrzieli, a ony famy k ſobie 8 *
Strana 116
116 Genesis. diechu:48) ſprawnye to49) trpyme, neb ſme50) ſhrzieflili proti bratru na- 30 ſſemu; newieducz,51) bi gym rozumyel Jozeff, a on ſkrzie tulmaczie52) f nymy mluwil. I zachowa Symeona, a ſwazaw ho przed nymy53) y puſti gyne54) prýcz. 155) kaza ſwym ſluham, abi naplnyli pitle gich56) pſſenyczie, a abi polozili penyeze kazdeho w gich pitle, a dati nad to ztrawu na czieſtu. a ony vczynychu tak. * hlupe rziekachu zidom, ze nemoziechu boha ſweho okem vkazati57) iako gyny lide. 35 1) K. ſedmy. 2) K. ta. 3) K. Š. przygdu. 4) sch. v K. 5) K. wſſy, Š. wſfie. 6) Š. egipſke. 7) K. odpowiedaffe. 8) K. Š. wam. 3) K. ftodolu. 10) K. a take. 11) Š. kragene take gini; K. kraginiene. 12) Š. vſlyffaw. 13) K. Benyamina. 14) K. tito. 15) K. przygydechu; Š. przigdu. 16) K. geho. 17) K. ſe gemu. 15) K. poznaw k nim twrdie. 19) K. a rzka. 20) K. zemi. 21) K. wyfte. 22) v Š. sch. 23) sch. v K. Š. 21) K. gſmy. 25) K. abychom. 26) pokrm k potrzebie tielefne a. 27) K. gſmy. 28) K. Š. fynow. 29) K. Jozeph wecze. 30) K. yakož. 31) K. nepodobno. 32) K. y wecze gym pod. 33) K. newygdete. 31) K. gednoho z was po nieho. 35) K. gey. 36) K. budte. 37) K. w ukowach (!). 3s) K. gſe. 39) sch. v K. 40) K. prawduly ſte mluwily. 11) K. czo. 12) K. wam kazal vczyniti. 43) K. geftly (!). 44) ta dvě sl. sch. v K. 45) K. kupiccze. 16) sch. v K. 47) K. waffy. 48) K. mezy febu weczechu. 49) K. toto. 50) K. gſmy. 31) K. a newieducz. 52) K. tlumacze. 33) K. ginymi. 54) K. ho. 35) K. a. 56) K. gych pytle naplnily. 57) K. okazati. [Kap. XCIV.] O wraczeny1) ſynow k2) Jakubowy, ſwemu otczy.3) /Gen. 42.) I Giedechu4) ony precz,5) pak geden6) otwaza pitel ſwoi, abi dal dobitczieti obrok, y naleze penyeze ſwrchu v pitli. y powiedie to bratrom ſwym. a ony lekſſie ſie, y7) zamutichu ſie rzkucz: I czo geft to, ze nam to boh8) vczynyl? i przigidu9) k otczi ſwemu do zemye Canaan, I powie- diechu gemu10) wſſeczko, czo ſie gym przihodilo. a kdiz wiſuchu obile, 5 naleze kazdi ſwrchu vi1) pitli ſwem penyeze ſwazane. i leczechu ſie wſfi- czkny.12) I weczie otecz: bezdietka ſte mye vczynyli; Jozeffa13) nenye, Symeona w okowach drzie, Benyamy bude my otiat, to wſſe zle na mye przipadlo. I weczie Judas: day my ho,14) newratym-lit ho, zabil5) my ma16) dwa syny za tu.17) tehdi on weczie: nepoyde f wamy syn moy, neb18) 10 geho bratr vmrziel geſt, a on ſam oſtal. A przihodilo-li bi ſie czo protyw- [48a 1] neho w tei zemy, do nyez giedete, dowedete ffiedyny me ſ bo- leſti do pecla.19) a mezy tiem ztrawywfſe obile, hlad wſſiczku zemy welmy 0) obtiezowaffe. I weczie Jacub k20a) ſynom: wratte ſie do egipta, a kupte malo pokrmu. Judas weczie: chczeff-li, abi dietie fſlo s namy, poidemt;21) 15 pakli nechczeff, nepoydemt; prziſahl22) nam ten muz a rzka: neopatrzite me twarzie23) bez bratra waſſeho24) naymenſſieho. Jacub weczie: to fte vczynyli k mei25) teſknoſti, ze ſte vkazali, bifíte myeli gyneho bratra. ony wecziechu: otazal nas ten czlowiek26) porzadnye na nafſie pokolenye, a my ſme mu27) otpowiedieli28) porzadnye toho,29) czo ge nas tazal30) 20 I za ſme31) mohli wedieti, bi nam rzekl: przywedte ſ wamy bratra ſweho.32) I weczie Judas: ia przigymâ dietie, a ti z me ruki dobywai ho,33) a paklit
116 Genesis. diechu:48) ſprawnye to49) trpyme, neb ſme50) ſhrzieflili proti bratru na- 30 ſſemu; newieducz,51) bi gym rozumyel Jozeff, a on ſkrzie tulmaczie52) f nymy mluwil. I zachowa Symeona, a ſwazaw ho przed nymy53) y puſti gyne54) prýcz. 155) kaza ſwym ſluham, abi naplnyli pitle gich56) pſſenyczie, a abi polozili penyeze kazdeho w gich pitle, a dati nad to ztrawu na czieſtu. a ony vczynychu tak. * hlupe rziekachu zidom, ze nemoziechu boha ſweho okem vkazati57) iako gyny lide. 35 1) K. ſedmy. 2) K. ta. 3) K. Š. przygdu. 4) sch. v K. 5) K. wſſy, Š. wſfie. 6) Š. egipſke. 7) K. odpowiedaffe. 8) K. Š. wam. 3) K. ftodolu. 10) K. a take. 11) Š. kragene take gini; K. kraginiene. 12) Š. vſlyffaw. 13) K. Benyamina. 14) K. tito. 15) K. przygydechu; Š. przigdu. 16) K. geho. 17) K. ſe gemu. 15) K. poznaw k nim twrdie. 19) K. a rzka. 20) K. zemi. 21) K. wyfte. 22) v Š. sch. 23) sch. v K. Š. 21) K. gſmy. 25) K. abychom. 26) pokrm k potrzebie tielefne a. 27) K. gſmy. 28) K. Š. fynow. 29) K. Jozeph wecze. 30) K. yakož. 31) K. nepodobno. 32) K. y wecze gym pod. 33) K. newygdete. 31) K. gednoho z was po nieho. 35) K. gey. 36) K. budte. 37) K. w ukowach (!). 3s) K. gſe. 39) sch. v K. 40) K. prawduly ſte mluwily. 11) K. czo. 12) K. wam kazal vczyniti. 43) K. geftly (!). 44) ta dvě sl. sch. v K. 45) K. kupiccze. 16) sch. v K. 47) K. waffy. 48) K. mezy febu weczechu. 49) K. toto. 50) K. gſmy. 31) K. a newieducz. 52) K. tlumacze. 33) K. ginymi. 54) K. ho. 35) K. a. 56) K. gych pytle naplnily. 57) K. okazati. [Kap. XCIV.] O wraczeny1) ſynow k2) Jakubowy, ſwemu otczy.3) /Gen. 42.) I Giedechu4) ony precz,5) pak geden6) otwaza pitel ſwoi, abi dal dobitczieti obrok, y naleze penyeze ſwrchu v pitli. y powiedie to bratrom ſwym. a ony lekſſie ſie, y7) zamutichu ſie rzkucz: I czo geft to, ze nam to boh8) vczynyl? i przigidu9) k otczi ſwemu do zemye Canaan, I powie- diechu gemu10) wſſeczko, czo ſie gym przihodilo. a kdiz wiſuchu obile, 5 naleze kazdi ſwrchu vi1) pitli ſwem penyeze ſwazane. i leczechu ſie wſfi- czkny.12) I weczie otecz: bezdietka ſte mye vczynyli; Jozeffa13) nenye, Symeona w okowach drzie, Benyamy bude my otiat, to wſſe zle na mye przipadlo. I weczie Judas: day my ho,14) newratym-lit ho, zabil5) my ma16) dwa syny za tu.17) tehdi on weczie: nepoyde f wamy syn moy, neb18) 10 geho bratr vmrziel geſt, a on ſam oſtal. A przihodilo-li bi ſie czo protyw- [48a 1] neho w tei zemy, do nyez giedete, dowedete ffiedyny me ſ bo- leſti do pecla.19) a mezy tiem ztrawywfſe obile, hlad wſſiczku zemy welmy 0) obtiezowaffe. I weczie Jacub k20a) ſynom: wratte ſie do egipta, a kupte malo pokrmu. Judas weczie: chczeff-li, abi dietie fſlo s namy, poidemt;21) 15 pakli nechczeff, nepoydemt; prziſahl22) nam ten muz a rzka: neopatrzite me twarzie23) bez bratra waſſeho24) naymenſſieho. Jacub weczie: to fte vczynyli k mei25) teſknoſti, ze ſte vkazali, bifíte myeli gyneho bratra. ony wecziechu: otazal nas ten czlowiek26) porzadnye na nafſie pokolenye, a my ſme mu27) otpowiedieli28) porzadnye toho,29) czo ge nas tazal30) 20 I za ſme31) mohli wedieti, bi nam rzekl: przywedte ſ wamy bratra ſweho.32) I weczie Judas: ia przigymâ dietie, a ti z me ruki dobywai ho,33) a paklit
Strana 117
Genesis. 117 25 ho newratym tobie, wynent a hrzieſſent budu po wſſie czaſi. weczie Iſrahel: geſtli tak potrzieba, vczynte, czo chczete, tehdi wezmyete, czo mate nay- lepſſieho wafſie zemye,34) v waſſie orudie, malo rezyny a ſtrdi, ftiracis, ftractes, terebyncti a mandlow, a przyneſte tomu muzi dary, a ti penyeze, gefſto ſte przyneſli, wratte zafie,35) a druhe wezmyete, abifîte za nye pokrm kupili, a wezmyete y bratra waſſeho, a gdiete k muzi.36) A boh moy vczyn ho k wam37) myloſtywa, abi zaſie poſlal i tohoto bratra waſſieho ſ wamy, 30 tocziff Benyamyna,38) a Symeona, gehoz drzy w okowach. Rezyna flowe wſſelika wiecz [48a 2] mokra aneb ſucha, gefſto teczie z drziewa,382) iako kle neb priſkirzicie. Prwnye a naydrazffie geſt rezyna terebyncowa; druha geſt lentiſcyna, ta przichazie z chio oftrowa; Trzetie geſt pynea; ſnad balfama tak nazwal.39) neb Jozefus na poczatku darow maſti bal- 35 famowe polozy140) a mlczal rezyny, ftiraczem nyeterzi rziekagý podobne maſti k reſynye. Jeronym prawi, zidowſki nepthoca, to wzny obecznye thymyama, toczifí ſkorziczie, a w Ifaia41) za dom nepthoca nyekterzi przielozili fu: dom tymyamatis,42) tocziff obieti, a nyeterzi dom ftiracis. a my czechowe rezynye rziekame priſkirziczie. 1) K. O nawraczeni (e na konci přetrž.). 2) sch. v K. 3) K. Jakubowych k otczy. 1) K. Š. gidechu. 5) K. prycz. 6) K. na czeftie geden z nych. 7) sch. v K. 8) K. buoh to. 9) K. przygidechu; Š. przigdu. 10) K. mu. 11) K. w. 12) K. wſſy- chni. 13) K. tot vozepha. 14) K. gey. 15) K. zabic. 16) K. me. 17) K. Š. to (spr.). 18) K. nebo. 19) K. do pekla f boleſti. 20) sch. v K. 20a) K. k fwym. 21) K. pov- demet. 22) K. neb przýfahl. 23) K. twarzy. 21) sch. v K. 25) Š. me. 26) K. muz. 27) K. fny gev. 28) K, powiediely. 29) K. to. 30) K. tazal nas. 31) Š. zda: K. zda ſmy. 32) K. wafſeho. 33) K. geho. 31) K. waffy zemi. 35) K. s ſebu zafie wratte. 36) K. k tomu mužy. 37) K. wam ho. 38) ta dvě sl. sch. v K. 38a) K. drziewie. 39) K. rzeczena. 40) naps. na okr. 41) K. w yſayaffy. 12) K. tymiatis (!). Gen. 13.] Rezyna nö. O nawraczeny1) bratrzy Jozefowich do egypta w druhe leto.2) [Kap. XCV. PAk ſynowe Jacubowy giedechu3) do egipta, i ſtachu przed Jo- zefem. a kdiz gie vzrzie a benyamyna ſpolu, przikaza ſtaroſtie ſwemu, abi gie vwedl w4) pokoy a5) vczynyl gym hodi, abi ſ nym giedli. a kdiz biechu vwedeny, tehdi ſie welmy bachu, bi ſ nymy o ti penyeze, gefſto 5 biechu otneſli, tiezczie nemluwil, a gie proto6) tam vweſti kazal. I mlu- wiechu ſtraroſtu7) a rzkucz: przyneſli ſme zaſie ti penyezie, gefíto bez na- ſſeho wedienye8) bili fu9) w naffie pitle10) wlozeny. onl1) weczie: myr f wamy, nerodte fie bati. boh waff dal wam ti penyeze, geffto fte my12) dali; iat gie mam w pocztu. I przywede k nym Symeona, a vwed gie w dom 10 przyneſe wodi.13) I vmychu nohi ſwe, a da14) obrok [48b 1] gich oflom. a ony prziprawowachu ſwe dari, az bi k nym wſſel Jozeff o poledny, nebo15) biechu ſliffieli, ze magi ſ nym cheb16) gieſti. A kdiz Jozeff wſtupi, dachu gemu dari ſwe, a padíle na zemy clanyechu ſie gemu. tehdi on myloftywie podiekowaw16) gym,17) otaza gich rzka:18) zdraw-li geſt otecz waſſ ftari, 15 o nyemzto ſte my prawili, geſſcze-li geft19) zyw? a vſliffew, ze geſt zdraw Gen. 43./
Genesis. 117 25 ho newratym tobie, wynent a hrzieſſent budu po wſſie czaſi. weczie Iſrahel: geſtli tak potrzieba, vczynte, czo chczete, tehdi wezmyete, czo mate nay- lepſſieho wafſie zemye,34) v waſſie orudie, malo rezyny a ſtrdi, ftiracis, ftractes, terebyncti a mandlow, a przyneſte tomu muzi dary, a ti penyeze, gefſto ſte przyneſli, wratte zafie,35) a druhe wezmyete, abifîte za nye pokrm kupili, a wezmyete y bratra waſſeho, a gdiete k muzi.36) A boh moy vczyn ho k wam37) myloſtywa, abi zaſie poſlal i tohoto bratra waſſieho ſ wamy, 30 tocziff Benyamyna,38) a Symeona, gehoz drzy w okowach. Rezyna flowe wſſelika wiecz [48a 2] mokra aneb ſucha, gefſto teczie z drziewa,382) iako kle neb priſkirzicie. Prwnye a naydrazffie geſt rezyna terebyncowa; druha geſt lentiſcyna, ta przichazie z chio oftrowa; Trzetie geſt pynea; ſnad balfama tak nazwal.39) neb Jozefus na poczatku darow maſti bal- 35 famowe polozy140) a mlczal rezyny, ftiraczem nyeterzi rziekagý podobne maſti k reſynye. Jeronym prawi, zidowſki nepthoca, to wzny obecznye thymyama, toczifí ſkorziczie, a w Ifaia41) za dom nepthoca nyekterzi przielozili fu: dom tymyamatis,42) tocziff obieti, a nyeterzi dom ftiracis. a my czechowe rezynye rziekame priſkirziczie. 1) K. O nawraczeni (e na konci přetrž.). 2) sch. v K. 3) K. Jakubowych k otczy. 1) K. Š. gidechu. 5) K. prycz. 6) K. na czeftie geden z nych. 7) sch. v K. 8) K. buoh to. 9) K. przygidechu; Š. przigdu. 10) K. mu. 11) K. w. 12) K. wſſy- chni. 13) K. tot vozepha. 14) K. gey. 15) K. zabic. 16) K. me. 17) K. Š. to (spr.). 18) K. nebo. 19) K. do pekla f boleſti. 20) sch. v K. 20a) K. k fwym. 21) K. pov- demet. 22) K. neb przýfahl. 23) K. twarzy. 21) sch. v K. 25) Š. me. 26) K. muz. 27) K. fny gev. 28) K, powiediely. 29) K. to. 30) K. tazal nas. 31) Š. zda: K. zda ſmy. 32) K. wafſeho. 33) K. geho. 31) K. waffy zemi. 35) K. s ſebu zafie wratte. 36) K. k tomu mužy. 37) K. wam ho. 38) ta dvě sl. sch. v K. 38a) K. drziewie. 39) K. rzeczena. 40) naps. na okr. 41) K. w yſayaffy. 12) K. tymiatis (!). Gen. 13.] Rezyna nö. O nawraczeny1) bratrzy Jozefowich do egypta w druhe leto.2) [Kap. XCV. PAk ſynowe Jacubowy giedechu3) do egipta, i ſtachu przed Jo- zefem. a kdiz gie vzrzie a benyamyna ſpolu, przikaza ſtaroſtie ſwemu, abi gie vwedl w4) pokoy a5) vczynyl gym hodi, abi ſ nym giedli. a kdiz biechu vwedeny, tehdi ſie welmy bachu, bi ſ nymy o ti penyeze, gefſto 5 biechu otneſli, tiezczie nemluwil, a gie proto6) tam vweſti kazal. I mlu- wiechu ſtraroſtu7) a rzkucz: przyneſli ſme zaſie ti penyezie, gefíto bez na- ſſeho wedienye8) bili fu9) w naffie pitle10) wlozeny. onl1) weczie: myr f wamy, nerodte fie bati. boh waff dal wam ti penyeze, geffto fte my12) dali; iat gie mam w pocztu. I przywede k nym Symeona, a vwed gie w dom 10 przyneſe wodi.13) I vmychu nohi ſwe, a da14) obrok [48b 1] gich oflom. a ony prziprawowachu ſwe dari, az bi k nym wſſel Jozeff o poledny, nebo15) biechu ſliffieli, ze magi ſ nym cheb16) gieſti. A kdiz Jozeff wſtupi, dachu gemu dari ſwe, a padíle na zemy clanyechu ſie gemu. tehdi on myloftywie podiekowaw16) gym,17) otaza gich rzka:18) zdraw-li geſt otecz waſſ ftari, 15 o nyemzto ſte my prawili, geſſcze-li geft19) zyw? a vſliffew, ze geſt zdraw Gen. 43./
Strana 118
118 Genesis. Gen. 44 otecz gich,20) zdwih oczi vzrzie1) benyamyn,22) bratra ſweho wlaſtnyeho, weczie: toto-li geft23) bratr waff naymlazffi,24) o nyemzto25) ſte my prawili? a pochwalyw benyamyn, hnuchu fie trziewa26) geho k bratru geho, An27) wfſed do tayneho pokogie ſweho28) y zaplaka. a vmyw twarz ſwu wiſtupi, a wzdrziew�9) ſie weczie: polozte chleb.29a) Jozeff ſiede oblaſſcze30) iako 20 czizozemecz, a egipſſczi31) oblafſcze iako zemene, a bratrzie zwlafſczie iako hoſte. neb neſluffiefſe32) egipſkym giefti i zidi, a ohizdno mnyechu take quaſfenye33) ſnad pro nerowny ſtroy. I zpoſobi Jozeff bratrzi podle rzadu wieku gich, iakoz w domu otczie gich obikli bili. I dywiechu ſie ſluhi, ze na rozdawany krmy ze diel benyamyn34) na patem dielie wi- 25 ftupowaffe. wſſak Jozefus die, ze benyamyn dwakrat wiecze nad gyne bil czczen.35) I moze obe dobrzie ſtati, bilo-li gie piet krmy, ze kazde krmye36) dwakrat wiecze dawal37) benyamynowi. I pichu y opogýchu38) ſie ſ nym. I przikaza Jozeff ſtaroſtie [48b 2] ſwemu,39) abi naplnyl pitle gich obile, a take abi penyeze polozil39a) w pitle gich iako40) drziewe, a czieſſi 30 geho ſtrziebrnu abi ſwrchu w pitli na obili41) polozili w naymlazſſieho.42) I ſta ſie tak. a rano puſtichu gie precz.43) tehdi ſtaroſta przikazanym Jo- zeffa giede po nych, i poſtizie gie a gem gie weczie: prziezle ſte vczynyli, czieſſi ſte vkradli, z nyezto41) naſſ pan pie,15) a w nyezto on obikl geſt czarowati, tocziff tayne wieczi zwiedieti. a ony wecziechu: v kohozkolywiek 35 nalezneff46) to, czoz47) hledafí, ten bud zahuben, a my budem fluhi pana tweho. tehdi on poczie hledati, poczen48) na naywietffyem19) az do nay- menflieho, I naleze cziefli v pitli50) beniamynowie, tehdi ony przielif vſmutywſſe ſie, wratichu ſie k Jozefowy, a tu wſſiczkny ſpolu przied nym padechu na zemy. A on gym51) weczie: procz ſte tak chtieli vczynyti? 40 I za52) fte newedieli,53) zet my nenye rownye w czarodiegenftwu51) w tom vmyeny? Judas weczie: i czo otpowieme55) panu naffemu? Ay, wſſiczkny pro tu zloſt ſluhi ſme56) pana naſſeho, I ten, v kohoz gie czieffie57) nale- zena. otpowiedie Jozeff: nechczi tak vczynyti, ale ten, kteryz ge58) vkradl czieffi mu, ten bud ſluha moy; Ale wi diete59) prycz k otczi waſſemu. przi- 45 ſtupyw blize Judas ſmyele weczie: przidu-li k otczi memu, a dietiete nebude, aneb60) duſſie geho z duffie dietiete toho drzi fie na ſwietie, hned31) vmrzie, a tak my, ſluhi twe, geho ſſedyny f82) boleſti do pekla dowedem. Ja [49a 1] budu ſluha twoi, neb ſem ia gei wzal na ſwu wieru ot otczie, a nechat dietie gde63) ſ bratri ſwymy, neb nemozem ſie wratiti k otczi bez dietiete. 50 1) K. O owraczenie(!). 2) v K. sch. w druhe leto. 3) K. gydechu. 1) K. v. 3) K. ge° a. 5) K. proto ge. 7) (!) K. Š. s ftaroftu. S) K. Š. wiedienie. 3) sch. v K. 10) K. pytli. 11) K. A on. 12) K. mi ge. 13) K. gim wody. 14) K. da gim. 13) K. o poledny Jozeph neb. 16) K. Š. chleb (spr.). 16) K. podiekowa. 17) K. gym v. 18) K. a rzka. 19) K. prawily fte mi geftly gefftie. 23) K. gych otecz. 21) K. v vzrzie. 22) K. Benyamina. 23) K. ge. 21) K. naymladffy. 25) K. o niemž. 26) K. ſtrzewa. 27) K. a. 28) za tím naps.: v hnuchu fie trziewa geho nad bratrem goho; přetrž. 29) K. vtrzew. 29a) naznač. přemíst. weczie za fie. 33) K. Š. oblafftie. 31) K. Egypfíti dworzane. 32) K. nefluffy. 33) K. kwaſenie. 31) K. Benyamow. 35) K. cztine. 36) K. krmi. 37) K. dawaly. 38) K. opichu (e za i přetrž.). 39) K. fwey. 33a) K. polożyly.
118 Genesis. Gen. 44 otecz gich,20) zdwih oczi vzrzie1) benyamyn,22) bratra ſweho wlaſtnyeho, weczie: toto-li geft23) bratr waff naymlazffi,24) o nyemzto25) ſte my prawili? a pochwalyw benyamyn, hnuchu fie trziewa26) geho k bratru geho, An27) wfſed do tayneho pokogie ſweho28) y zaplaka. a vmyw twarz ſwu wiſtupi, a wzdrziew�9) ſie weczie: polozte chleb.29a) Jozeff ſiede oblaſſcze30) iako 20 czizozemecz, a egipſſczi31) oblafſcze iako zemene, a bratrzie zwlafſczie iako hoſte. neb neſluffiefſe32) egipſkym giefti i zidi, a ohizdno mnyechu take quaſfenye33) ſnad pro nerowny ſtroy. I zpoſobi Jozeff bratrzi podle rzadu wieku gich, iakoz w domu otczie gich obikli bili. I dywiechu ſie ſluhi, ze na rozdawany krmy ze diel benyamyn34) na patem dielie wi- 25 ftupowaffe. wſſak Jozefus die, ze benyamyn dwakrat wiecze nad gyne bil czczen.35) I moze obe dobrzie ſtati, bilo-li gie piet krmy, ze kazde krmye36) dwakrat wiecze dawal37) benyamynowi. I pichu y opogýchu38) ſie ſ nym. I przikaza Jozeff ſtaroſtie [48b 2] ſwemu,39) abi naplnyl pitle gich obile, a take abi penyeze polozil39a) w pitle gich iako40) drziewe, a czieſſi 30 geho ſtrziebrnu abi ſwrchu w pitli na obili41) polozili w naymlazſſieho.42) I ſta ſie tak. a rano puſtichu gie precz.43) tehdi ſtaroſta przikazanym Jo- zeffa giede po nych, i poſtizie gie a gem gie weczie: prziezle ſte vczynyli, czieſſi ſte vkradli, z nyezto41) naſſ pan pie,15) a w nyezto on obikl geſt czarowati, tocziff tayne wieczi zwiedieti. a ony wecziechu: v kohozkolywiek 35 nalezneff46) to, czoz47) hledafí, ten bud zahuben, a my budem fluhi pana tweho. tehdi on poczie hledati, poczen48) na naywietffyem19) az do nay- menflieho, I naleze cziefli v pitli50) beniamynowie, tehdi ony przielif vſmutywſſe ſie, wratichu ſie k Jozefowy, a tu wſſiczkny ſpolu przied nym padechu na zemy. A on gym51) weczie: procz ſte tak chtieli vczynyti? 40 I za52) fte newedieli,53) zet my nenye rownye w czarodiegenftwu51) w tom vmyeny? Judas weczie: i czo otpowieme55) panu naffemu? Ay, wſſiczkny pro tu zloſt ſluhi ſme56) pana naſſeho, I ten, v kohoz gie czieffie57) nale- zena. otpowiedie Jozeff: nechczi tak vczynyti, ale ten, kteryz ge58) vkradl czieffi mu, ten bud ſluha moy; Ale wi diete59) prycz k otczi waſſemu. przi- 45 ſtupyw blize Judas ſmyele weczie: przidu-li k otczi memu, a dietiete nebude, aneb60) duſſie geho z duffie dietiete toho drzi fie na ſwietie, hned31) vmrzie, a tak my, ſluhi twe, geho ſſedyny f82) boleſti do pekla dowedem. Ja [49a 1] budu ſluha twoi, neb ſem ia gei wzal na ſwu wieru ot otczie, a nechat dietie gde63) ſ bratri ſwymy, neb nemozem ſie wratiti k otczi bez dietiete. 50 1) K. O owraczenie(!). 2) v K. sch. w druhe leto. 3) K. gydechu. 1) K. v. 3) K. ge° a. 5) K. proto ge. 7) (!) K. Š. s ftaroftu. S) K. Š. wiedienie. 3) sch. v K. 10) K. pytli. 11) K. A on. 12) K. mi ge. 13) K. gim wody. 14) K. da gim. 13) K. o poledny Jozeph neb. 16) K. Š. chleb (spr.). 16) K. podiekowa. 17) K. gym v. 18) K. a rzka. 19) K. prawily fte mi geftly gefftie. 23) K. gych otecz. 21) K. v vzrzie. 22) K. Benyamina. 23) K. ge. 21) K. naymladffy. 25) K. o niemž. 26) K. ſtrzewa. 27) K. a. 28) za tím naps.: v hnuchu fie trziewa geho nad bratrem goho; přetrž. 29) K. vtrzew. 29a) naznač. přemíst. weczie za fie. 33) K. Š. oblafftie. 31) K. Egypfíti dworzane. 32) K. nefluffy. 33) K. kwaſenie. 31) K. Benyamow. 35) K. cztine. 36) K. krmi. 37) K. dawaly. 38) K. opichu (e za i přetrž.). 39) K. fwey. 33a) K. polożyly.
Strana 119
Genesis. 119 40) K. yako v. 11) K. obile. 42) K. naymladífie°. 43) K. prycz. 44) K. z nicz. 45) K. pige. 46) K. v kohožkoly naydefs. 47) K. czo. 48) sch. v K. 49) K. od naywietffie°. 51) K. w pytli w. 31) sch. v K. 32) K. Š. zda. 53) K. Š. newiedieli. 54) K. rowna w czarodieyſtwi. 55) K. odpowiemy. 56) K. gſmy ſluhy. 57) K. cziefſy. 58) K. gt. 33) K. gdicte. 60) K. nebo. 61) K. vnhed. 62) K. z. 63) K. de. O zgieweny Jozefowu1) geho bratrzy.2) [Kap. XCVI.) 5 10 15 NEmoze3) ſie dele Jozeff4) wzdrzieti, y kaza wſſiem gynym wigiti wen, pak ſ placzem zakrziczie, tak ze ti, kterýz5) biechu wiffli wen, vſli- ſfiechu, an weczie: Ja ſem Jozeff,6) gehoz ſte prodali do egipta. A onv lekffie fie, ftrachem nemoziechu nycz otpowedieti. Jozeff weczie: przi- ſtupte ke mnye, nerodte ſie bati, ze ſte mye prodali, pro waſſie zdrawie poſlal mye boh naprzied przed wamy do egipta. giz7) ſta dwie letie, iakozs) fie poczal hlad w zemy, a gefſeze piet9) let ma biti, zelo) any orati any zietil1) moczi budu, A to z przielifſne powodnye, tocziff mokroſti (Gen. 4s.) fiel:) przihodi. a proto poſpiefíte a zwieftugte otczy memu13) chwalu mu11) a to wſſeczko, czo ſte widieli w egiptie, a przywedte ho ke mnye, a budut waſ i dobitek waſf15) krmyti, abifîte nezemrzieli, a budete bidliti w zemy geſen. Oczi waſfie widie, ze vſta ma mluwie k wam, tocziſ praw- dat16) geft, czot17) mluwym.17a) A kdiz obgie a pade na hrdlo bratru ſwemu benyamyn, i zaplaka, a benyamyn take zaplaka. i polibi Jozeff wſſieczki bratril8) ſwe, i plaka nade wſfiemy. A kdiz ony giz19) ſ nym mluwity ſmye- giechu,20) ohlaſi ſie to ſlawnu rzieczi w dworzie kralowie. 120a) zradowa fie tomu farao, A weczie k21) Jozefowi: rczi22) ſwym bratrom: poymyete wozi z egipta,23) a [49a 2] przywezte waſſe zeny a dieti, a wſſeczko waſſe przywedte i wamy, dam wam wſſe dobre egipſke, a budete gieſti iadro 20 zemſke. I ſta ſie tak, ze gym da 24)Jozeff wozy a ztrawu na czieſtu,25) a ka- zdemu dwogie rucho az do hlezna, Ale benyamynowy trzi ſta ſtrziebrnych a patero rucho naylepfſie, a tolikez penyez A rucho poſla26) otczi ſwemu, a przida gym ſto oflow, abi gym27) neſli wſſelikake bohatſtwie egipſke, A tolikez oflicz, abi pſſenyczi a chleb neſli, i puſti bratrzi a rzka: nehnye- 25 waite fie na czieftie. A kdiz przigiedu28) k otczi, wecziechu:29) Jozeff, ſyn twoy, zyw geft a panugie w egiptie. Jacub iako z tiezkeho ſna proczytyw newierzieffie gym. a kdiz vzrzie wozi a wſſelike30) wieczi, gefſto bil poſlal, obzywi ſie duch geho, I weczie: doſti mam, kdiz ſyn moy Jozeff zyw geft. Jakobi rzekl: o penyezich a 031) chwale netbam tak mnoho, gedno kdiz 30 my32) geft33) zyw. A proto poidu a vzrzym ho,34) drzyewe nez vmru. 1) K. Jozephowa. 2) K. Š. bratrzym. 3) posl. e nadeps. 1) K. Jozeph dele. 3) K. Š. kterziz. 6) K. Jozeph bratr waſs. 7) K. A gyž. 8) K. yakž. 9) K. za piet. 10) sch. v K. 11) ta dvě sl. ps. na okr. 12) K. ſe to. 12) sch. v Š. 14) K. mu chwalu. 15) K. wafs dobytek. 16) K. prawda. 17) K. czo. 17a) Š. mluwim k wam. 18) K. bratrzy. 13) sch. v K. Š. 23) Š. nefmiegiechu. 20a) K. pharaonowie krale a. 21) sch. v K. 22) Š. rzczy. 23) K. Egipfke. 24) K. da gim. 25) K. na czeſtie. 26) K. take poſla. 27) sch. v K. 28) K. przygidechu. 29) K. weczechu gev. 31) K. wſſelykake. 31) sch. v K. 32) K. fyn moy. 33) ps. na str.; K. ziw gt. 34) naps. na okr.; K. geho.
Genesis. 119 40) K. yako v. 11) K. obile. 42) K. naymladífie°. 43) K. prycz. 44) K. z nicz. 45) K. pige. 46) K. v kohožkoly naydefs. 47) K. czo. 48) sch. v K. 49) K. od naywietffie°. 51) K. w pytli w. 31) sch. v K. 32) K. Š. zda. 53) K. Š. newiedieli. 54) K. rowna w czarodieyſtwi. 55) K. odpowiemy. 56) K. gſmy ſluhy. 57) K. cziefſy. 58) K. gt. 33) K. gdicte. 60) K. nebo. 61) K. vnhed. 62) K. z. 63) K. de. O zgieweny Jozefowu1) geho bratrzy.2) [Kap. XCVI.) 5 10 15 NEmoze3) ſie dele Jozeff4) wzdrzieti, y kaza wſſiem gynym wigiti wen, pak ſ placzem zakrziczie, tak ze ti, kterýz5) biechu wiffli wen, vſli- ſfiechu, an weczie: Ja ſem Jozeff,6) gehoz ſte prodali do egipta. A onv lekffie fie, ftrachem nemoziechu nycz otpowedieti. Jozeff weczie: przi- ſtupte ke mnye, nerodte ſie bati, ze ſte mye prodali, pro waſſie zdrawie poſlal mye boh naprzied przed wamy do egipta. giz7) ſta dwie letie, iakozs) fie poczal hlad w zemy, a gefſeze piet9) let ma biti, zelo) any orati any zietil1) moczi budu, A to z przielifſne powodnye, tocziff mokroſti (Gen. 4s.) fiel:) przihodi. a proto poſpiefíte a zwieftugte otczy memu13) chwalu mu11) a to wſſeczko, czo ſte widieli w egiptie, a przywedte ho ke mnye, a budut waſ i dobitek waſf15) krmyti, abifîte nezemrzieli, a budete bidliti w zemy geſen. Oczi waſfie widie, ze vſta ma mluwie k wam, tocziſ praw- dat16) geft, czot17) mluwym.17a) A kdiz obgie a pade na hrdlo bratru ſwemu benyamyn, i zaplaka, a benyamyn take zaplaka. i polibi Jozeff wſſieczki bratril8) ſwe, i plaka nade wſfiemy. A kdiz ony giz19) ſ nym mluwity ſmye- giechu,20) ohlaſi ſie to ſlawnu rzieczi w dworzie kralowie. 120a) zradowa fie tomu farao, A weczie k21) Jozefowi: rczi22) ſwym bratrom: poymyete wozi z egipta,23) a [49a 2] przywezte waſſe zeny a dieti, a wſſeczko waſſe przywedte i wamy, dam wam wſſe dobre egipſke, a budete gieſti iadro 20 zemſke. I ſta ſie tak, ze gym da 24)Jozeff wozy a ztrawu na czieſtu,25) a ka- zdemu dwogie rucho az do hlezna, Ale benyamynowy trzi ſta ſtrziebrnych a patero rucho naylepfſie, a tolikez penyez A rucho poſla26) otczi ſwemu, a przida gym ſto oflow, abi gym27) neſli wſſelikake bohatſtwie egipſke, A tolikez oflicz, abi pſſenyczi a chleb neſli, i puſti bratrzi a rzka: nehnye- 25 waite fie na czieftie. A kdiz przigiedu28) k otczi, wecziechu:29) Jozeff, ſyn twoy, zyw geft a panugie w egiptie. Jacub iako z tiezkeho ſna proczytyw newierzieffie gym. a kdiz vzrzie wozi a wſſelike30) wieczi, gefſto bil poſlal, obzywi ſie duch geho, I weczie: doſti mam, kdiz ſyn moy Jozeff zyw geft. Jakobi rzekl: o penyezich a 031) chwale netbam tak mnoho, gedno kdiz 30 my32) geft33) zyw. A proto poidu a vzrzym ho,34) drzyewe nez vmru. 1) K. Jozephowa. 2) K. Š. bratrzym. 3) posl. e nadeps. 1) K. Jozeph dele. 3) K. Š. kterziz. 6) K. Jozeph bratr waſs. 7) K. A gyž. 8) K. yakž. 9) K. za piet. 10) sch. v K. 11) ta dvě sl. ps. na okr. 12) K. ſe to. 12) sch. v Š. 14) K. mu chwalu. 15) K. wafs dobytek. 16) K. prawda. 17) K. czo. 17a) Š. mluwim k wam. 18) K. bratrzy. 13) sch. v K. Š. 23) Š. nefmiegiechu. 20a) K. pharaonowie krale a. 21) sch. v K. 22) Š. rzczy. 23) K. Egipfke. 24) K. da gim. 25) K. na czeſtie. 26) K. take poſla. 27) sch. v K. 28) K. przygidechu. 29) K. weczechu gev. 31) K. wſſelykake. 31) sch. v K. 32) K. fyn moy. 33) ps. na str.; K. ziw gt. 34) naps. na okr.; K. geho.
Strana 120
120 Genesis. [Kap. XCVII.] O wchodu Jakubowa toczyl) Iſrahele do Egypta. [Gen. 46./ [Deut. 10./ [Num. 26./ AProto Iſrahel giede2) ſe wſfym, czoz ge myel, i przigiede3) k ſtud- nyczy prziſahi, a zbyw tu obieti bohu, vſliſſie w noczi v wydieny boha, an mu die: neboi fie, gied do egipta, vczynym tie tu v weliki lid, a iat4) ſ tobu5) tam ſtupym, a ottad tie wywedu. A Jozeff polozi ruku ſwu na twe oczi.6) pak wſtaw Jacub ot te7) ſtudnyczie przigiede8) do egipta ſe 5 wſſym ſiemenem ſwym. kterziz ſu z geho lona a ot ſynow geho poſſli, tiech [49b 1] bilo ffeft a ffeftdefat9) kromye famoho10) A trzi ſynow, Jo- zeffa a benyamyn a Judas,11) ti ſu bili oſtali w egiptie; i bilo gich ſpolu wſſiech12) ſedmdeſat. wſſak wikladaczowe ſedmdeſat polozili ſu piet a fedm- defat,12a) a tolikez poklada Lucasi2b) w apofſtolſkich ſkutcziech. Ale Jeronym 10 poczita ſ nymy piet ſynow Jozefowich, neb ta dwa myela ſta vczynyti dwie pokolenye. neb lucasl2b) pifſie pohanom apofftolſke ſkutky, neſmyel gie promyenyti flow ſedmydczat13) wikladaczow, neb gich rziecz flowutna bieſſe mezi narodi, a on geſſcze neznam bieſſe gym.14) wffak15) tiech ſedm- defat myftrow w knyehach deutronomyol6) polozili fu, ze Ifrahel wſtupil 7) 15 do egipta ſ ſedmdefatmy1s) duſſiemy. ſnad ſ tiemy poczitagi Her a Onam, ſyny Jude,19) wſſak ſu vmrzieli w zemy canaan. A ſnad myeſto tiech vmrlich poczitagi dwie diewczie Jacubowie,20) acz ſu tam ſ nymy weſſli, aneb obicziegem piſma ſummu cziſla21) polozil, acz ſie geſt malo nedoſtalo. a24) pakli poczitagi23) dynu, tehdi kromye Jacuba geft gich fedmdefat. neb 20 ſynow24) lie trzidczieti a trzi geft,25) fynow zelfe26) ffeftnaft, fynow Rachel cztrnaſt,27) ſynow bale28) ſedm. A proto wſſiech duſſi, kterez ſu f Jacubem weiſli do Egipta29) z gieho lona, tiech geſt bilo ffeftdefat a ffeft kromye zen ſynowich a ſynow Jozefowich dwu,30) ti ſu ſie gemu vrodili w egiptie. znamenay, Jo[49b 2]zeff kdiz myegieſſe gedno dwa ſyny, tehdi benyamyn 25 defiet myel, ale w knyehach ſie neczte gedno dewiet, fnad obmefſkanym piſarzowym, ze dwie gmenye pſany ſu za gedno. a proto myſtr hugo ot ſwateho wictora afbel31) trzetieho Jaafa32) a bela opuſtil. Ale newidi fie. bi to mohlo tak ſtati, neb w cziſlach, kdiz czeledi pokolenye cztiechu31) prziemohíſe madianyti, czte ſie takto: Afbel, ot nyehozto czeled Afbeliti. 30 Ale w zidowſkei35) prawdie ros a nyufyn36) gſta dwie menye, geſſto v nas kazem ſpogeny ſu; ſnad37) ze Jozefus za Afbel3s) polozil aſbela, a proto hugo tak nechal.39) 1) K. totiž; Š. tocziz. 2) K. giede Hrahel. 3) K. przygide. 1) K. ya ſtebu. 5) Š. tebu.5) K. oczy twe. 7) K. tey. 8) K. przygide. 9) K. ſſedefath. 10) K. Š. ſameho. 11) K. Judafa. 12) K. wſſech ſpolu. 12a) wſſak fedmdefat sch. v K. 12b) K. lukafs. 13) K. fedmdefat. 14) K. gim bieffe. 15) K. wſfak gefftie. 16) K. Deutronomij. 17) K. stupil. 18) K. f fedmdefati. 19) K. Judy. 20) K. dieweccze yakubowych. 21) K. czyflo. 22) v K. sch. 23) K. poczytagie. 24) K. fynowe. 25) K. gt trzy a trzydczeti. 26) K. zelffi. 27) K. cztrnafte. 28) K. Baly. 29) K. weffly do Egipta s Jakubem. 30) K. a dwu fynu Jozephowu. 31) Š. afber. 32) K. yfaa. 33) K. newiedieffe; to sch. 31) K. pokolenie cztiechu w czeledi. 35) Š. zidowíke. 36) K. a nynſyn. 37) sch. v K. 38) K. Š. afbel. 33) K. nechal tak ſtati.
120 Genesis. [Kap. XCVII.] O wchodu Jakubowa toczyl) Iſrahele do Egypta. [Gen. 46./ [Deut. 10./ [Num. 26./ AProto Iſrahel giede2) ſe wſfym, czoz ge myel, i przigiede3) k ſtud- nyczy prziſahi, a zbyw tu obieti bohu, vſliſſie w noczi v wydieny boha, an mu die: neboi fie, gied do egipta, vczynym tie tu v weliki lid, a iat4) ſ tobu5) tam ſtupym, a ottad tie wywedu. A Jozeff polozi ruku ſwu na twe oczi.6) pak wſtaw Jacub ot te7) ſtudnyczie przigiede8) do egipta ſe 5 wſſym ſiemenem ſwym. kterziz ſu z geho lona a ot ſynow geho poſſli, tiech [49b 1] bilo ffeft a ffeftdefat9) kromye famoho10) A trzi ſynow, Jo- zeffa a benyamyn a Judas,11) ti ſu bili oſtali w egiptie; i bilo gich ſpolu wſſiech12) ſedmdeſat. wſſak wikladaczowe ſedmdeſat polozili ſu piet a fedm- defat,12a) a tolikez poklada Lucasi2b) w apofſtolſkich ſkutcziech. Ale Jeronym 10 poczita ſ nymy piet ſynow Jozefowich, neb ta dwa myela ſta vczynyti dwie pokolenye. neb lucasl2b) pifſie pohanom apofftolſke ſkutky, neſmyel gie promyenyti flow ſedmydczat13) wikladaczow, neb gich rziecz flowutna bieſſe mezi narodi, a on geſſcze neznam bieſſe gym.14) wffak15) tiech ſedm- defat myftrow w knyehach deutronomyol6) polozili fu, ze Ifrahel wſtupil 7) 15 do egipta ſ ſedmdefatmy1s) duſſiemy. ſnad ſ tiemy poczitagi Her a Onam, ſyny Jude,19) wſſak ſu vmrzieli w zemy canaan. A ſnad myeſto tiech vmrlich poczitagi dwie diewczie Jacubowie,20) acz ſu tam ſ nymy weſſli, aneb obicziegem piſma ſummu cziſla21) polozil, acz ſie geſt malo nedoſtalo. a24) pakli poczitagi23) dynu, tehdi kromye Jacuba geft gich fedmdefat. neb 20 ſynow24) lie trzidczieti a trzi geft,25) fynow zelfe26) ffeftnaft, fynow Rachel cztrnaſt,27) ſynow bale28) ſedm. A proto wſſiech duſſi, kterez ſu f Jacubem weiſli do Egipta29) z gieho lona, tiech geſt bilo ffeftdefat a ffeft kromye zen ſynowich a ſynow Jozefowich dwu,30) ti ſu ſie gemu vrodili w egiptie. znamenay, Jo[49b 2]zeff kdiz myegieſſe gedno dwa ſyny, tehdi benyamyn 25 defiet myel, ale w knyehach ſie neczte gedno dewiet, fnad obmefſkanym piſarzowym, ze dwie gmenye pſany ſu za gedno. a proto myſtr hugo ot ſwateho wictora afbel31) trzetieho Jaafa32) a bela opuſtil. Ale newidi fie. bi to mohlo tak ſtati, neb w cziſlach, kdiz czeledi pokolenye cztiechu31) prziemohíſe madianyti, czte ſie takto: Afbel, ot nyehozto czeled Afbeliti. 30 Ale w zidowſkei35) prawdie ros a nyufyn36) gſta dwie menye, geſſto v nas kazem ſpogeny ſu; ſnad37) ze Jozefus za Afbel3s) polozil aſbela, a proto hugo tak nechal.39) 1) K. totiž; Š. tocziz. 2) K. giede Hrahel. 3) K. przygide. 1) K. ya ſtebu. 5) Š. tebu.5) K. oczy twe. 7) K. tey. 8) K. przygide. 9) K. ſſedefath. 10) K. Š. ſameho. 11) K. Judafa. 12) K. wſſech ſpolu. 12a) wſſak fedmdefat sch. v K. 12b) K. lukafs. 13) K. fedmdefat. 14) K. gim bieffe. 15) K. wſfak gefftie. 16) K. Deutronomij. 17) K. stupil. 18) K. f fedmdefati. 19) K. Judy. 20) K. dieweccze yakubowych. 21) K. czyflo. 22) v K. sch. 23) K. poczytagie. 24) K. fynowe. 25) K. gt trzy a trzydczeti. 26) K. zelffi. 27) K. cztrnafte. 28) K. Baly. 29) K. weffly do Egipta s Jakubem. 30) K. a dwu fynu Jozephowu. 31) Š. afber. 32) K. yfaa. 33) K. newiedieffe; to sch. 31) K. pokolenie cztiechu w czeledi. 35) Š. zidowíke. 36) K. a nynſyn. 37) sch. v K. 38) K. Š. afbel. 33) K. nechal tak ſtati.
Strana 121
Genesis. 121 O potkany Jozefowu s geho otczem.1) [Kap. XCVIII. PRziedeſla Jacub Judam2) k Jozefowy, abi ho potkal, an weza fie na wozu potka ho3) w geſſen, gyny diegi4) w Jyben heroum,5) w zemys) (Gen. 46.) rameſſe, geſſto w tu dobu Jeſſen a potom tebas rzeczena geft, ot nyezto tebei, gichzto zaftupem ſwati Mauricyus wladl. a opiet gyne fu tebe, ot nychzto tebany, a gyne opiet tebe in Judea, od nychzto tebite,7) a z toho myeſta bil Elias. potom kdiz kralowe bili z myefta toho,8) I nazwachu to myeſto heroum, neb heroes, tocziff pany egipfſczi, myegiechu tu ſtraz na meziech te9) zemye. Potom zide przipuzenym egipſkymy1o) vdielachu myeftol1) a12) nazwachu gie Ramefe, potom13) wes Arfenones rzeczena bi, 10 toczifí bez vroda, neb bez rozumu obeho rodu pocziechu 150a 1] pano- wati w egiptie. vzrziew Jacub ſyna ſweho Jozefa, pada mu14) na geho ffigy, obgymagie gei al5) placzie. I weczie: giz vmru weſele, neb16) ſem widiel twu twarz, a tie zywa po ſobie oſtawym. I weczie Jozeff ke wſfieil7) czeledi otczie ſweho: poidu a powediel8) faraonowy, ze fte przigiely a ze 15 fte muzie paſtirzi ſtad.19) a kdiz was otieze, czo geft waſſie dielo, reziete: paſtyrzowe20) ſme otczie nafſeho, putowat ſme21) przifîli do twe22) zemye. a to diete, abifſte prziebywali23) w zemy Jeſen, oblafſcze ot egipſkich, a tot geft zemye nailepſſie, neb egipſſczi tupie a hizdie wîſie21) paſtirzie owczaki, nebt25) gich negiedie,26) Ale modle ſie a cztie gie iako hamona, 20 neb hamon bieſſe modla I beranowu twarzy. 5 1) K. (přid.) Jakubem. 2) K. Judafa. 3) K. v potka gey. 4) K. prawie. 5) K. eromij. 6) ta dvě sl. sch. v K. 7) gichzto — tebite sch. v K. 8) K. z toho miefta 9) K. na mezech tey. 10) Š. egipſkym y; y sch. v K. 11) K. tu miefto. 12) Š. y. 13) sch. v Š. 14) K. pade gev; Š. pade. 15) sch. v K. 16) K. nebo. 17) Š. wffie; K. wffy. 15) Š powiedie; K. powiem. 19) K. ftada. 20) K. paſtyrzy. 21) K. a putowat gſmy. 22) K. twey. 23) K. putowaly. 21) K. wſſeczky. 25) K. a owczaky neb. 26) ta dvě slova přetrž. v K. O wedenyl) otczie a bratrzy Jozefowich przied krale faraona.1a) Wſtupyw Jozeff przied krale, i powiedie mu,2) ze otecz geho prziffel a wſſeczka czeled geho, a naiftarffich piet bratrow poſtawy przed kralem. A on gich otaza: ktere dielo vmyete? wecziechu:3) paſtirzi ſme4) owecz, my a5) naffy otczowe. I nenye trawi ſtadom ſluham twym5) w zemy ca- naan pro obtiezenye hladu; i proſyme, abi kazal7) ſluham ſwym7a) bidliti w zemy Jeſen, neb nechczem ſie rozlucziti, ale obeczne naſſeho otczie zpoſobenye8) chczem czynyti. bude-li otazano, kterak egipt czaſa9) ne- doſtateczneho zbitecznye ma paſtwifſczie,10) dieme, ze egipt proti przi- rozeny gynych kraiow, kdiz ma zbitecznyel1) obile, tehdi nema paſtwiſcz, 150a 2] A takez12) zafie, nebo dluha chwile wod na zemy prziekazie orati 10 a ofenye zahuby, ale paſtwu dobru czyny. weczie kral k Jozefowi: zemye egipti3) geft w tem14) opatrzeny, kaz gym bidliti w nailepffiem myeftie. Potom Jozeff otczie przied krale przywede, i przikaza fie gemu. a kral 5 [Gen. 47./
Genesis. 121 O potkany Jozefowu s geho otczem.1) [Kap. XCVIII. PRziedeſla Jacub Judam2) k Jozefowy, abi ho potkal, an weza fie na wozu potka ho3) w geſſen, gyny diegi4) w Jyben heroum,5) w zemys) (Gen. 46.) rameſſe, geſſto w tu dobu Jeſſen a potom tebas rzeczena geft, ot nyezto tebei, gichzto zaftupem ſwati Mauricyus wladl. a opiet gyne fu tebe, ot nychzto tebany, a gyne opiet tebe in Judea, od nychzto tebite,7) a z toho myeſta bil Elias. potom kdiz kralowe bili z myefta toho,8) I nazwachu to myeſto heroum, neb heroes, tocziff pany egipfſczi, myegiechu tu ſtraz na meziech te9) zemye. Potom zide przipuzenym egipſkymy1o) vdielachu myeftol1) a12) nazwachu gie Ramefe, potom13) wes Arfenones rzeczena bi, 10 toczifí bez vroda, neb bez rozumu obeho rodu pocziechu 150a 1] pano- wati w egiptie. vzrziew Jacub ſyna ſweho Jozefa, pada mu14) na geho ffigy, obgymagie gei al5) placzie. I weczie: giz vmru weſele, neb16) ſem widiel twu twarz, a tie zywa po ſobie oſtawym. I weczie Jozeff ke wſfieil7) czeledi otczie ſweho: poidu a powediel8) faraonowy, ze fte przigiely a ze 15 fte muzie paſtirzi ſtad.19) a kdiz was otieze, czo geft waſſie dielo, reziete: paſtyrzowe20) ſme otczie nafſeho, putowat ſme21) przifîli do twe22) zemye. a to diete, abifſte prziebywali23) w zemy Jeſen, oblafſcze ot egipſkich, a tot geft zemye nailepſſie, neb egipſſczi tupie a hizdie wîſie21) paſtirzie owczaki, nebt25) gich negiedie,26) Ale modle ſie a cztie gie iako hamona, 20 neb hamon bieſſe modla I beranowu twarzy. 5 1) K. (přid.) Jakubem. 2) K. Judafa. 3) K. v potka gey. 4) K. prawie. 5) K. eromij. 6) ta dvě sl. sch. v K. 7) gichzto — tebite sch. v K. 8) K. z toho miefta 9) K. na mezech tey. 10) Š. egipſkym y; y sch. v K. 11) K. tu miefto. 12) Š. y. 13) sch. v Š. 14) K. pade gev; Š. pade. 15) sch. v K. 16) K. nebo. 17) Š. wffie; K. wffy. 15) Š powiedie; K. powiem. 19) K. ftada. 20) K. paſtyrzy. 21) K. a putowat gſmy. 22) K. twey. 23) K. putowaly. 21) K. wſſeczky. 25) K. a owczaky neb. 26) ta dvě slova přetrž. v K. O wedenyl) otczie a bratrzy Jozefowich przied krale faraona.1a) Wſtupyw Jozeff przied krale, i powiedie mu,2) ze otecz geho prziffel a wſſeczka czeled geho, a naiftarffich piet bratrow poſtawy przed kralem. A on gich otaza: ktere dielo vmyete? wecziechu:3) paſtirzi ſme4) owecz, my a5) naffy otczowe. I nenye trawi ſtadom ſluham twym5) w zemy ca- naan pro obtiezenye hladu; i proſyme, abi kazal7) ſluham ſwym7a) bidliti w zemy Jeſen, neb nechczem ſie rozlucziti, ale obeczne naſſeho otczie zpoſobenye8) chczem czynyti. bude-li otazano, kterak egipt czaſa9) ne- doſtateczneho zbitecznye ma paſtwifſczie,10) dieme, ze egipt proti przi- rozeny gynych kraiow, kdiz ma zbitecznyel1) obile, tehdi nema paſtwiſcz, 150a 2] A takez12) zafie, nebo dluha chwile wod na zemy prziekazie orati 10 a ofenye zahuby, ale paſtwu dobru czyny. weczie kral k Jozefowi: zemye egipti3) geft w tem14) opatrzeny, kaz gym bidliti w nailepffiem myeftie. Potom Jozeff otczie przied krale przywede, i przikaza fie gemu. a kral 5 [Gen. 47./
Strana 122
122 Genesis. otaza hol5) na geho leta. On16) weczie: dnowe meho putowanye zywotal7) Anni no. ſto a trzidczieti let, malo18) a zlich, a nedoffli fu19) dnow otczow ſwich.20) weczie putowanye, neb ſwieti tento zywot za bidlo magi.21) A weczie zli, [Přísl. 18.) neb mudrý na poczatku ſam ſie wyny; a geſſto geſt rzekl: mali a kratczi, dokonal rzka: nedofíli k dnom otczow mych.22) I da Jozeff otczi a ſwym23) bratrom fedienye w naylepffiem myeftie zemye rameſſe,21) a krmyeſſe gie a weſſken dom otczie ſweho. wſſak prawi Jozefus, ze gym poiczil farao, abi prziebywali w myeſtie Meliopolitanye, neb tu gich paſtirzi paſtwi ſwe 20 myewachu, wieda, ze geft25) wdiek egipſkym lidem otlucziti ot nych pa- ſtirzie, a nycz, czo bi bilo gich, gym dal, toczif Jozefowym bratrom, a ſnad k Eliopolitanſkym ta zemye Jeſſen prziſluffiela geſt. 15 1) K. O vwedeni. Ia) sch. v K. 2) K. gemu. 3) sch. v K. 1) K. ſmy. 5) K. y. 6) Š. fluha (!). 7) twym — kazal sch. v Š. 7a) K. twym. 8) K. ſpoſobenie. 9) K. Š. czafu. 10) K. zbyteczne ma paftwic. 11) K. zbyteczne. 12) K. paftwiffť a take. 13) K. Egipta. 14) K. Š. w twem (spr.). 15) K. ge°. 16) K. on. 17) K. a žy- wota. 18) K. malych. 19) sch. v Š. 20) K. naffych. 21) K. nemagy (spr.). 22) K. nafſych. 23) sch. v K. 21) K. Ramafſe. 25) K. ge. Kap. XCIX.) 1O vſtaweny placzenye pate czieſty kraly.1) I Rozmoze ſie hlad w egiptie, a kupitelowe2) nemyegiechu zacz obile (Gen. 17.) kupowati. tu Jozeff toho leta z dobitka3) gich gie wichowa,4) a druheho leta za gich diedyny a za gich zemye, abi hladem nezahynuli, gie wichowa,5 a w ſluzbu faraonowi gie podda kromye knyezſke ze 50b 1]mye, geffto gym bili dali kralowe. a tiem vſtawene krmye z uobecznych ſtodol da- wachu, a proto nebili ſu przipuzeny, abi ſwe zemye prodali. Pak poſled- nyeho leta hladowiteho Jozeff weczie lidu: wy a dobitek waſſ I waffie diedyny I zemye, to wîſe geft w moczi a w ruku kralowu. Ay, wratym wam diedyny, zemy8) I dobitek. a dam wam fiemena, abifſte orali a fali,7) a krali patu czeſt toho widawali,8) a cztirzi czieſti k fiemenam a ku po- 10 krmu9) ſobie zachowali. A ony wecziechu: zdrawie naſſe w twu ruku geſt, gedno wzezrzi na ny pan naſf, a budem weſele ſluziti krali. a ot te dobi az do nynyeiſſieho czaſu pati diel platie krali egipſkemu obile. 10) 1) K. kralowi. 2) K. kupitele. 3) K. dobytka toho leta; násl. dvě sl. sch. 4) K. wychowa ge. 5) K. wychowa ge. 6) K. zemi diediny. 7) K. fely. 8) K. wy- daly. 3) K. k ſemenu a pokrmu. 10) K. obile platie kraly Egipſkemu. 5 Kap. C.) O przyſiezel) Jozefowie, geſſto przvſahl otczy ſwemu.2) I Bidlil Ifrahel w egiptie, a rozmnozi ſie3) przieliſſ welmy, a bi zyw w nyem ſedmnaſte let. I bili ſu wſſieczki4) leta geho ſto a cztirzidczieti" a ſedm. A kdiz vzrzie den ſweho ſkonanye, zawola k ſobie Jozefa a rzka: nalezl-lys) ſem myloſt v tebe, poloz ruku ſwu pod me bedro a prziſiez my, abi ſe mnu vczynyl myloſrdenſtwie a nepohrzebowal mne w egiptie, ale 5
122 Genesis. otaza hol5) na geho leta. On16) weczie: dnowe meho putowanye zywotal7) Anni no. ſto a trzidczieti let, malo18) a zlich, a nedoffli fu19) dnow otczow ſwich.20) weczie putowanye, neb ſwieti tento zywot za bidlo magi.21) A weczie zli, [Přísl. 18.) neb mudrý na poczatku ſam ſie wyny; a geſſto geſt rzekl: mali a kratczi, dokonal rzka: nedofíli k dnom otczow mych.22) I da Jozeff otczi a ſwym23) bratrom fedienye w naylepffiem myeftie zemye rameſſe,21) a krmyeſſe gie a weſſken dom otczie ſweho. wſſak prawi Jozefus, ze gym poiczil farao, abi prziebywali w myeſtie Meliopolitanye, neb tu gich paſtirzi paſtwi ſwe 20 myewachu, wieda, ze geft25) wdiek egipſkym lidem otlucziti ot nych pa- ſtirzie, a nycz, czo bi bilo gich, gym dal, toczif Jozefowym bratrom, a ſnad k Eliopolitanſkym ta zemye Jeſſen prziſluffiela geſt. 15 1) K. O vwedeni. Ia) sch. v K. 2) K. gemu. 3) sch. v K. 1) K. ſmy. 5) K. y. 6) Š. fluha (!). 7) twym — kazal sch. v Š. 7a) K. twym. 8) K. ſpoſobenie. 9) K. Š. czafu. 10) K. zbyteczne ma paftwic. 11) K. zbyteczne. 12) K. paftwiffť a take. 13) K. Egipta. 14) K. Š. w twem (spr.). 15) K. ge°. 16) K. on. 17) K. a žy- wota. 18) K. malych. 19) sch. v Š. 20) K. naffych. 21) K. nemagy (spr.). 22) K. nafſych. 23) sch. v K. 21) K. Ramafſe. 25) K. ge. Kap. XCIX.) 1O vſtaweny placzenye pate czieſty kraly.1) I Rozmoze ſie hlad w egiptie, a kupitelowe2) nemyegiechu zacz obile (Gen. 17.) kupowati. tu Jozeff toho leta z dobitka3) gich gie wichowa,4) a druheho leta za gich diedyny a za gich zemye, abi hladem nezahynuli, gie wichowa,5 a w ſluzbu faraonowi gie podda kromye knyezſke ze 50b 1]mye, geffto gym bili dali kralowe. a tiem vſtawene krmye z uobecznych ſtodol da- wachu, a proto nebili ſu przipuzeny, abi ſwe zemye prodali. Pak poſled- nyeho leta hladowiteho Jozeff weczie lidu: wy a dobitek waſſ I waffie diedyny I zemye, to wîſe geft w moczi a w ruku kralowu. Ay, wratym wam diedyny, zemy8) I dobitek. a dam wam fiemena, abifſte orali a fali,7) a krali patu czeſt toho widawali,8) a cztirzi czieſti k fiemenam a ku po- 10 krmu9) ſobie zachowali. A ony wecziechu: zdrawie naſſe w twu ruku geſt, gedno wzezrzi na ny pan naſf, a budem weſele ſluziti krali. a ot te dobi az do nynyeiſſieho czaſu pati diel platie krali egipſkemu obile. 10) 1) K. kralowi. 2) K. kupitele. 3) K. dobytka toho leta; násl. dvě sl. sch. 4) K. wychowa ge. 5) K. wychowa ge. 6) K. zemi diediny. 7) K. fely. 8) K. wy- daly. 3) K. k ſemenu a pokrmu. 10) K. obile platie kraly Egipſkemu. 5 Kap. C.) O przyſiezel) Jozefowie, geſſto przvſahl otczy ſwemu.2) I Bidlil Ifrahel w egiptie, a rozmnozi ſie3) przieliſſ welmy, a bi zyw w nyem ſedmnaſte let. I bili ſu wſſieczki4) leta geho ſto a cztirzidczieti" a ſedm. A kdiz vzrzie den ſweho ſkonanye, zawola k ſobie Jozefa a rzka: nalezl-lys) ſem myloſt v tebe, poloz ruku ſwu pod me bedro a prziſiez my, abi ſe mnu vczynyl myloſrdenſtwie a nepohrzebowal mne w egiptie, ale 5
Strana 123
Genesis. 123 abich ſpal ſ mymy otczi w hrobie7) mych wietſſich, gefſto mu diegi Abra- hamowſke myeſto, tu kdez geſt vmrziela Rachel; iako omluwagie fie, abi ho nepohrzebls) tu, kdez ho ge chtiel pohrzeſti.9) weliku peczi myeli ſwieti o pohrziebu tu, kdez ſu wedieli,10) ze cryftus ma wſtati, abi ſ nym take 10 wſtaly. [50b 2] neb Abrahamyum to myeſto wzdalil1) geft ot caluarie12) toho myeíta za trzidcziety myl. a kdiz Jozeff przifieze, obratyw ſie Ifrael k hlawie poſteli k wichodu ſlunczie, i pomodli ſie bohu. nyektere knyehi magi: pomodli ſie na hlawie pruta geho, neb na hlawie pruta geho,123) a to obe moze ſtati. neb mohl ſtari prut myeti, tocziff huol, iakozto w tom12b) 15 wieku bywa, a zpoleh13) na nyeil4) y pomodlili5) fie, aneb ſceptrum, toczifí zezlu,16) geſſto Jozeff noſiefſe, przigie,17) az prziſieze. a kdiz przifieze, zpoleh na wrchu holil8) geffce newracenei,19) pomodli fie bohu. a nema biti wie- rzeno20) tiem, geſſto diegi, bi ſie modlil ſceptrum Jozefowu.21) a kdiz ſie to ſta, wrati ſie Jozeff k faraonu.22) Sepultu'a. 1) K. Š. O przyfaze. 2) Š. (přid.) A to takto znamenay. 3) naps. na okr.; K. rozmnożyl. 4) K. Š. wífeczka. 3) K. trzydczeti. 6) Š. nalezli. 7) K. w hrobiech. *) K. nepohrzebil. 3) K kdež chtie ho pohrzebiti; Š. pohrebfti. 10) K. widiely. 11) K. powzdal. 12) K. Caluaria. 12a) neb geho sch. v K. 12b) w tom sch v Š. 13) Š. zpolehl. M) K. na ni; Š. na nic. 15) Š. pomodli. 16) K. berlu. 17) K. przygew. 18) K. berly. 19) Š. nenawracene. 20) K. wierzyno. 21) K. berlie Jozephowie. 22) K. k pha- raonowi. O pozchnany Effraym a1) manajſen. [Kap. CI.) Piet powiediechu Jozefowy, ze nemaha otecz geho, an wzem dwa ſyny ſwa,2) Effraym a Manaſſe,3) i giede4) tam, vſliffew5) ftarzecz, ze ſyn przigiel, I6) poſilny ſie,7) I ſiede na poſteli, A vzrziew Jozefa ſe dwiema ſynoma weczie: kto ſu toto? neb oczi geho biechu fies) zamraczili9) pro- ſtaroft, I nemohl cziftie widieti.10) I weczie Jozeff: tot fta ſynyll) ma, gefſto my gie dal boh w tomto myeftie. Jacub weczie: tato dwa budeta ma, iako Ruben a Symeon przymyenyeny budu mnye, toczifí kazdi z nych pokolenye vczyny. Ale gyny, kterez vrodifí, twogi budu, a gmenem ſwich bratrzi nazwany budu w ſwich wladanych. pak Jozeff przichily Manafsen [Gen. 48./ 10 ku prawiczi otczowie A Effra 51a 1lym k lewici profie,12) abi gie po- zehnal. tehdi Jacub w duchu mrziezowa ſwogy ruczie na menſſieho pra- wiczi polozi. A to Jozeff welmy nerad vzrziew13) weczie: neſluffie14) tak, otczie, gynyt geft prworozenecz. an weczie: wiediet,15) myli synu, wiediet,16) I tent zagifte bude w lid, ale menfſi bude wietffi, a fiemye geho wroftel7) 15 w narodi. a to zwieftowano geft w Jozue, genz geft poffel ot nyeho, A na- plneno geft w geroboam, neb ten naiprwels) kralowal nad deſieti poko- lenymy,19) a bil geft Effraym. I weczie Jacub k effraym: w tobie bude pochwalen Iſrahel, a bude rziekano v20) prziſlowy: vczyn tie boh iako Effraym a Manafſen, tocziff tak tie rozplod. I weczie k obiema: boh otczow 20 mych pozehnay tito dietki, a nazwano bud gmye21) me nad nymy, a gmena Abraham a Ifaac, abi roſtli we mnozſtwie na zemy. I weczie k Jozeffowi: 5
Genesis. 123 abich ſpal ſ mymy otczi w hrobie7) mych wietſſich, gefſto mu diegi Abra- hamowſke myeſto, tu kdez geſt vmrziela Rachel; iako omluwagie fie, abi ho nepohrzebls) tu, kdez ho ge chtiel pohrzeſti.9) weliku peczi myeli ſwieti o pohrziebu tu, kdez ſu wedieli,10) ze cryftus ma wſtati, abi ſ nym take 10 wſtaly. [50b 2] neb Abrahamyum to myeſto wzdalil1) geft ot caluarie12) toho myeíta za trzidcziety myl. a kdiz Jozeff przifieze, obratyw ſie Ifrael k hlawie poſteli k wichodu ſlunczie, i pomodli ſie bohu. nyektere knyehi magi: pomodli ſie na hlawie pruta geho, neb na hlawie pruta geho,123) a to obe moze ſtati. neb mohl ſtari prut myeti, tocziff huol, iakozto w tom12b) 15 wieku bywa, a zpoleh13) na nyeil4) y pomodlili5) fie, aneb ſceptrum, toczifí zezlu,16) geſſto Jozeff noſiefſe, przigie,17) az prziſieze. a kdiz przifieze, zpoleh na wrchu holil8) geffce newracenei,19) pomodli fie bohu. a nema biti wie- rzeno20) tiem, geſſto diegi, bi ſie modlil ſceptrum Jozefowu.21) a kdiz ſie to ſta, wrati ſie Jozeff k faraonu.22) Sepultu'a. 1) K. Š. O przyfaze. 2) Š. (přid.) A to takto znamenay. 3) naps. na okr.; K. rozmnożyl. 4) K. Š. wífeczka. 3) K. trzydczeti. 6) Š. nalezli. 7) K. w hrobiech. *) K. nepohrzebil. 3) K kdež chtie ho pohrzebiti; Š. pohrebfti. 10) K. widiely. 11) K. powzdal. 12) K. Caluaria. 12a) neb geho sch. v K. 12b) w tom sch v Š. 13) Š. zpolehl. M) K. na ni; Š. na nic. 15) Š. pomodli. 16) K. berlu. 17) K. przygew. 18) K. berly. 19) Š. nenawracene. 20) K. wierzyno. 21) K. berlie Jozephowie. 22) K. k pha- raonowi. O pozchnany Effraym a1) manajſen. [Kap. CI.) Piet powiediechu Jozefowy, ze nemaha otecz geho, an wzem dwa ſyny ſwa,2) Effraym a Manaſſe,3) i giede4) tam, vſliffew5) ftarzecz, ze ſyn przigiel, I6) poſilny ſie,7) I ſiede na poſteli, A vzrziew Jozefa ſe dwiema ſynoma weczie: kto ſu toto? neb oczi geho biechu fies) zamraczili9) pro- ſtaroft, I nemohl cziftie widieti.10) I weczie Jozeff: tot fta ſynyll) ma, gefſto my gie dal boh w tomto myeftie. Jacub weczie: tato dwa budeta ma, iako Ruben a Symeon przymyenyeny budu mnye, toczifí kazdi z nych pokolenye vczyny. Ale gyny, kterez vrodifí, twogi budu, a gmenem ſwich bratrzi nazwany budu w ſwich wladanych. pak Jozeff przichily Manafsen [Gen. 48./ 10 ku prawiczi otczowie A Effra 51a 1lym k lewici profie,12) abi gie po- zehnal. tehdi Jacub w duchu mrziezowa ſwogy ruczie na menſſieho pra- wiczi polozi. A to Jozeff welmy nerad vzrziew13) weczie: neſluffie14) tak, otczie, gynyt geft prworozenecz. an weczie: wiediet,15) myli synu, wiediet,16) I tent zagifte bude w lid, ale menfſi bude wietffi, a fiemye geho wroftel7) 15 w narodi. a to zwieftowano geft w Jozue, genz geft poffel ot nyeho, A na- plneno geft w geroboam, neb ten naiprwels) kralowal nad deſieti poko- lenymy,19) a bil geft Effraym. I weczie Jacub k effraym: w tobie bude pochwalen Iſrahel, a bude rziekano v20) prziſlowy: vczyn tie boh iako Effraym a Manafſen, tocziff tak tie rozplod. I weczie k obiema: boh otczow 20 mych pozehnay tito dietki, a nazwano bud gmye21) me nad nymy, a gmena Abraham a Ifaac, abi roſtli we mnozſtwie na zemy. I weczie k Jozeffowi: 5
Strana 124
124 Genesis. wiz, iat giz vmru, a boh ſ wamy bude, a wywede was otfud do zemye otczow waſſich, dawam tobie kromye twich bratrzi Siccymu, geſſto ſem22) meczem mym a lucziſſczem dobil z ruku a z moczi Amorrei, a take ſem gi bil23) kupil za ſto giehnecz ot krale emor, ale kdiz pro ſmrt24) fichy- 25 mytſkich myelo mu otiato biti, wzdi proſbu gi obdrzal.25) 1) v K. naps. et. a nadeps. 2) K. ſwe. 3) K. Manafſen. 1) K. gide. 5) K. Vſli- ffaw. 6) sch. v Š. 7) K. ſebe. 8) sch. v K. 9) K. zamraczyle. 10) K. vaſnie hledicti. 11) K. ſyna (!). 12) K. v profy. 13) K. vzrzie. 14) K. nefluffiet. 15) K. wecze mu wi- diêt. 16) K. widiet. 17) K. wzrofte. 18) Š. nayprw. 19) K. kralowal gt na deſyti po- kolenim. 20) K. rzieczeno w; Š. w. 21) K. gmeno. 22) K. ſem gy. 23) K. byl ſem gy. 24) K. po ſmrti. 25) K. dod.: a tak prwni (e na konci přetrž.) dvel poruczy Jo- zephowi. ( Kap. CII.I Tutol) o proroczſtwy Jakubou.2) Dwolaw Jacub ſyny ſwe y3) weczie: ſberzte ſie, at wam powiedie. (Gen. 49./ czo wam ma przigiti v buduczich czaſiech. tocziff4) o rozdieleny zemye a o ſtawu po 51a 2]kolenye buduczieho prorokowal a otewrzitie o obem przifſczi iheſu criſtowu.5) 1) sch. v K. 2) K. Jakubowu; (dod.) k ſynom. Š. Tuto gt O poruczenſtwij Jakubowu. 3) sch v K. 4) sch. v K. 5) K. A prorokowal o obem przyfíti gezukryftowu totiž o narozeni a o ſudnem dni. (Kap. CIII./ O pozehnany ruben, ſyna Jakubowa.! ſGen. 49.] Rvben, prworozeny moy, ti ma ſylo,2) toczifſ tie ſem vrodil v wieku filnem, poczatek boleſti me,3) tocziff peczie me4) k ſynom. a nyetere5) knyehi magi: w mych dietech, prwny w darziech, wietffi w kralowany (tocziff myel ſi biti), wilit ſi iako woda, tocziſſ v mrzku chlipnoſt neroſt, neb ſi wſtupil w otczowu pofteli; iako bi rzekl: prawym prawem czeſt prworozenſtwie myela tobie biti, a dwa dieli w ſbozi, ale myei doſti na tom pro ſwoi hrziech, abi bil rowen gynym bratrom. a proto newzrofteff, iako woda wywrucz nadeide, nebo6) iako potok zwodnye.7) 1) ta dvě sl. sch. v K. 2) K. fyla. 3) K. me bolefti. 1) K. peczij mey. 5) K. Š. všude niektere. 6) K. nadiege neb, S. neb. 7) K. nadiege (!). 5 [Kap. CIV./ O pozehnany Symeon a lewy. Imeon a Lewy, fudowe zlofty boiowny; w gich radu neweide duffie ma, A w gich ſboru2) nebud chwala ma, neb w ſwei3) prchloſti zbili ſu (Gen. 49./ muzie Sichymytſke, a w ſwei3) woli podkopali zdi, tutot zgewuge, ze ſu to vczynyli proti woli geho. nyekterzi magi: podzilili fu bika; a tomu nyeterzi o ſynu kralowu, gefſto vchwatl bil4) dynu, rozumyegi, a druzi o kriſtu; nyeterzy o bicziech rzeczeno mnyegi. proclata gich5) prchloſt, neb geſt vſtawna, a hnyew gich ze geſt twrdi. w gich radu, weczie, ne- 5
124 Genesis. wiz, iat giz vmru, a boh ſ wamy bude, a wywede was otfud do zemye otczow waſſich, dawam tobie kromye twich bratrzi Siccymu, geſſto ſem22) meczem mym a lucziſſczem dobil z ruku a z moczi Amorrei, a take ſem gi bil23) kupil za ſto giehnecz ot krale emor, ale kdiz pro ſmrt24) fichy- 25 mytſkich myelo mu otiato biti, wzdi proſbu gi obdrzal.25) 1) v K. naps. et. a nadeps. 2) K. ſwe. 3) K. Manafſen. 1) K. gide. 5) K. Vſli- ffaw. 6) sch. v Š. 7) K. ſebe. 8) sch. v K. 9) K. zamraczyle. 10) K. vaſnie hledicti. 11) K. ſyna (!). 12) K. v profy. 13) K. vzrzie. 14) K. nefluffiet. 15) K. wecze mu wi- diêt. 16) K. widiet. 17) K. wzrofte. 18) Š. nayprw. 19) K. kralowal gt na deſyti po- kolenim. 20) K. rzieczeno w; Š. w. 21) K. gmeno. 22) K. ſem gy. 23) K. byl ſem gy. 24) K. po ſmrti. 25) K. dod.: a tak prwni (e na konci přetrž.) dvel poruczy Jo- zephowi. ( Kap. CII.I Tutol) o proroczſtwy Jakubou.2) Dwolaw Jacub ſyny ſwe y3) weczie: ſberzte ſie, at wam powiedie. (Gen. 49./ czo wam ma przigiti v buduczich czaſiech. tocziff4) o rozdieleny zemye a o ſtawu po 51a 2]kolenye buduczieho prorokowal a otewrzitie o obem przifſczi iheſu criſtowu.5) 1) sch. v K. 2) K. Jakubowu; (dod.) k ſynom. Š. Tuto gt O poruczenſtwij Jakubowu. 3) sch v K. 4) sch. v K. 5) K. A prorokowal o obem przyfíti gezukryftowu totiž o narozeni a o ſudnem dni. (Kap. CIII./ O pozehnany ruben, ſyna Jakubowa.! ſGen. 49.] Rvben, prworozeny moy, ti ma ſylo,2) toczifſ tie ſem vrodil v wieku filnem, poczatek boleſti me,3) tocziff peczie me4) k ſynom. a nyetere5) knyehi magi: w mych dietech, prwny w darziech, wietffi w kralowany (tocziff myel ſi biti), wilit ſi iako woda, tocziſſ v mrzku chlipnoſt neroſt, neb ſi wſtupil w otczowu pofteli; iako bi rzekl: prawym prawem czeſt prworozenſtwie myela tobie biti, a dwa dieli w ſbozi, ale myei doſti na tom pro ſwoi hrziech, abi bil rowen gynym bratrom. a proto newzrofteff, iako woda wywrucz nadeide, nebo6) iako potok zwodnye.7) 1) ta dvě sl. sch. v K. 2) K. fyla. 3) K. me bolefti. 1) K. peczij mey. 5) K. Š. všude niektere. 6) K. nadiege neb, S. neb. 7) K. nadiege (!). 5 [Kap. CIV./ O pozehnany Symeon a lewy. Imeon a Lewy, fudowe zlofty boiowny; w gich radu neweide duffie ma, A w gich ſboru2) nebud chwala ma, neb w ſwei3) prchloſti zbili ſu (Gen. 49./ muzie Sichymytſke, a w ſwei3) woli podkopali zdi, tutot zgewuge, ze ſu to vczynyli proti woli geho. nyekterzi magi: podzilili fu bika; a tomu nyeterzi o ſynu kralowu, gefſto vchwatl bil4) dynu, rozumyegi, a druzi o kriſtu; nyeterzy o bicziech rzeczeno mnyegi. proclata gich5) prchloſt, neb geſt vſtawna, a hnyew gich ze geſt twrdi. w gich radu, weczie, ne- 5
Strana 125
Genesis. 125 weide duffie ma; to ſie rozumyes) o fſkrybach, tocziff obczenych,7) gefſto fus) z pokolenye Symeonowa,9) a o knyezich, [51b 1] geſſto fu10) z poko- 10 lenye lewi,11) gichzto radu Criftus geft vmuczen. Rozdielym gie w Jacubie, a rozprafſym gie w Ifraheli. to ſe rozumye, ze lewi dielu neymyel w zemy12) f gynymy, ale przymyefywi3) fie k14) gynym, myel telata ku pokrmu do- bitku, A Symeon takez, neb geſt bil w pokoleny nemnohi, I nemyel dielu, ale bil wzat w diel Jude.15) 1) Š. ſwe. 2) K. zboru. 3) K. Š. ſwe. 1) Š. byl vchwatl. 5) K. gt gych. 6) K. rozumiey. 7) K. o vczenych: Š. obecznych. 8) K. gfu fie. 3) K. Symeona naro- dily. 10) K. gfu fi. 11) K. lewi narodily. 12) ta dvě sl. sch. v K. 13) K. przymiſſyw. 11) K. f. 15) K. Judy. O pozchnany Juda.1) [Kap. CV.) PAk prorokowa o kralowſtwy w Juda buducziem,2) a vprziemo o Criftowi a3) rzka: Juda, tiet chwale bratrzie twogi. to4) ſie ſta, kdiz [Gen. 49.] gyny mylechu fie, on5) prwny po moyziefowi wgide w czrwene6) morze, a tu zaſluzil kralowſtwie. Ruka twa na hlawach neprzatel7) twich, a tobiet fies) clanyeti budu fynowe otczie tweho, tutot znamena9) kralowſtwie buduczie, fſczenye lwowe Juda, tuto o hlawie kralowftwie.93) Neb Dawid, naymenſſi z ſwich bratrow, wſſak bil zwolen kralem. korziſtilo) ſi ſtupil, fynu moy, neb nayprwe dawid mnoho myell1) neprzatel. Otpoczywagie zpolehl12) ſi iako lew, a iako lwiczie, neb potô Dawid v pokogi kralowal, 1o a welmy ſie ho bogiechu. kto hol3) zbudi ku proroczſtwi, iakobi rzekl: duch ſwati, genz geft poſlan w dawida, aneb o podſtupeny ffalomunowu14) moze biti rzeczeno: Nebude otiato ſceptrum, tocziff kralowftwie, ot Juda a we- woda z geho bedr, az przide ten, kteriz ma biti poſlan ot otczie, tocziſſ Criftus. a proto Danyel proroko[51b 2]wal a rzka: kdiz15) przide ſwati ſwa- tich, tocziff Criftus, przieftane wafſe mazanye, tocziff kralowſtwie zidowſke. Az do prziewedenye Babilonſkeho ffeftdefat16) kralow bilo ot Juda, a potom wewodil7) az do Irkawa,18) a opiet bili kralowe, a pak za czaſow Jeſu- criſta zhynuchu obogi, tocziff kralowe I wewodi,17) I kralowa18) Erodes czizozemecz. A on bude czekanye narodow, ſpaſenye tocziff doczekane,19) 20 netoliko zidom, ale take pohanom. pak Jacub obrati rziecz ſwu k ſynu Juda, tocziff o tom Criſtu, gefíto ma tak biti20) poſlan: O ſynu myli, ont przýwieze Oſlatko ſwe k wynnyczi, a k wynnemu kmenu oſliczi ſwu, tocziſ pohanſki a zidowſki lid obrati k bohu, genz geft prawy kmen wynny. vmygie v wynye rucho ſwe, a we krwi wynneho zrna plaſſcz ſwoi, tocziſf tielo ſwe krwi vmuczenye potecze. krafſie21) fu oczi geho nezli wyno, tocziff Apofſtolowe, a zubi geho, tocziff kazatelowe, bieleifſy nezli mleko. zid to wffe prawi o Juda22) takto: nebude otgato ſceptrů ot Juda, tocziff nye- ktere23) panftwie, tocziff ze prwny wffel24) w morze czrwene25) A prwny obietowal, vczynyw ſtanowifſcze a ti wieczi, Az przide ten, kteriz ma 30 biti poſlan. zid prawi: az przide ſylo, toczifſ az do ſſawla, mazaneho w ſilo. 5 15 25
Genesis. 125 weide duffie ma; to ſie rozumyes) o fſkrybach, tocziff obczenych,7) gefſto fus) z pokolenye Symeonowa,9) a o knyezich, [51b 1] geſſto fu10) z poko- 10 lenye lewi,11) gichzto radu Criftus geft vmuczen. Rozdielym gie w Jacubie, a rozprafſym gie w Ifraheli. to ſe rozumye, ze lewi dielu neymyel w zemy12) f gynymy, ale przymyefywi3) fie k14) gynym, myel telata ku pokrmu do- bitku, A Symeon takez, neb geſt bil w pokoleny nemnohi, I nemyel dielu, ale bil wzat w diel Jude.15) 1) Š. ſwe. 2) K. zboru. 3) K. Š. ſwe. 1) Š. byl vchwatl. 5) K. gt gych. 6) K. rozumiey. 7) K. o vczenych: Š. obecznych. 8) K. gfu fie. 3) K. Symeona naro- dily. 10) K. gfu fi. 11) K. lewi narodily. 12) ta dvě sl. sch. v K. 13) K. przymiſſyw. 11) K. f. 15) K. Judy. O pozchnany Juda.1) [Kap. CV.) PAk prorokowa o kralowſtwy w Juda buducziem,2) a vprziemo o Criftowi a3) rzka: Juda, tiet chwale bratrzie twogi. to4) ſie ſta, kdiz [Gen. 49.] gyny mylechu fie, on5) prwny po moyziefowi wgide w czrwene6) morze, a tu zaſluzil kralowſtwie. Ruka twa na hlawach neprzatel7) twich, a tobiet fies) clanyeti budu fynowe otczie tweho, tutot znamena9) kralowſtwie buduczie, fſczenye lwowe Juda, tuto o hlawie kralowftwie.93) Neb Dawid, naymenſſi z ſwich bratrow, wſſak bil zwolen kralem. korziſtilo) ſi ſtupil, fynu moy, neb nayprwe dawid mnoho myell1) neprzatel. Otpoczywagie zpolehl12) ſi iako lew, a iako lwiczie, neb potô Dawid v pokogi kralowal, 1o a welmy ſie ho bogiechu. kto hol3) zbudi ku proroczſtwi, iakobi rzekl: duch ſwati, genz geft poſlan w dawida, aneb o podſtupeny ffalomunowu14) moze biti rzeczeno: Nebude otiato ſceptrum, tocziff kralowftwie, ot Juda a we- woda z geho bedr, az przide ten, kteriz ma biti poſlan ot otczie, tocziſſ Criftus. a proto Danyel proroko[51b 2]wal a rzka: kdiz15) przide ſwati ſwa- tich, tocziff Criftus, przieftane wafſe mazanye, tocziff kralowſtwie zidowſke. Az do prziewedenye Babilonſkeho ffeftdefat16) kralow bilo ot Juda, a potom wewodil7) az do Irkawa,18) a opiet bili kralowe, a pak za czaſow Jeſu- criſta zhynuchu obogi, tocziff kralowe I wewodi,17) I kralowa18) Erodes czizozemecz. A on bude czekanye narodow, ſpaſenye tocziff doczekane,19) 20 netoliko zidom, ale take pohanom. pak Jacub obrati rziecz ſwu k ſynu Juda, tocziff o tom Criſtu, gefíto ma tak biti20) poſlan: O ſynu myli, ont przýwieze Oſlatko ſwe k wynnyczi, a k wynnemu kmenu oſliczi ſwu, tocziſ pohanſki a zidowſki lid obrati k bohu, genz geft prawy kmen wynny. vmygie v wynye rucho ſwe, a we krwi wynneho zrna plaſſcz ſwoi, tocziſf tielo ſwe krwi vmuczenye potecze. krafſie21) fu oczi geho nezli wyno, tocziff Apofſtolowe, a zubi geho, tocziff kazatelowe, bieleifſy nezli mleko. zid to wffe prawi o Juda22) takto: nebude otgato ſceptrů ot Juda, tocziff nye- ktere23) panftwie, tocziff ze prwny wffel24) w morze czrwene25) A prwny obietowal, vczynyw ſtanowifſcze a ti wieczi, Az przide ten, kteriz ma 30 biti poſlan. zid prawi: az przide ſylo, toczifſ az do ſſawla, mazaneho w ſilo. 5 15 25
Strana 126
126 Genesis. wſfak potom26) wrati ſie k Judam, neb geſt bil wyproſtil Jozefa z ruk27 geho bratrzi. A on bude czekanye narodow, tocziff pokolenye. A protoz ſie die: Judas wſtupi za wy v28) boy. przywieze k wynnyczi oſlika ſweho a kmenu ofliczi ſwu, tocziff tak mnoho [52a 1] bude wyna, ze na gednom kmenu obtiezen bude oſel. A proto take rzekl czrwene23) oczi, neb ſie tak 35 vkazugie w owczich30) oczy, a v bieloſti zubow mnozîtwie owecz. A mle- czie31) znamenawa, neb gedenye mleka vkazuge ſie na zubiech. 1) K. Judy. 2) K. w buduczym. 3) sch. v K. 4) Š. a to. 5) K. a on. 6) Š. czerwenc; v sch. 7) K. neprzietel. 8) sch. v Š. 9) K. znamenawa. 92) K. kryſtowie. 10) K. k korzyfti. 11) K. miel mnoho. 12) Š. zpoleh. 13) K. ge°. 11) K. Sfalomu- nowa. 5) sch. v K. 16) K. fedefat. 17) K. weywodý. 18) K. Irkana. 18) K. kralowal. 19) K. doczekanie. 20) K. býti tak. 21) K. kraffy. 22) K. Judie. 23) sch. v K. 21) Š. wffel prwy. 25) K. w czrwene morze; Š. w czerwene. 26) K. proto. 27) K. z ruku. 28) K. Š. w. 29) Š czerwene. 30) Š. w uowczich. 31) K. w mlecze. [Kap. CVI.] O pozehnany Zabulon. ZAbulon na brziehu morzíkem bidlil geft, a w lodyníkych1) ſta- [Gen. 49./ wadlech, dotikagie2) fie az do Sydony, to pokolenye bilo ofiedlo3) morzíke kragie. 1) K. w zlodieiſkych (opr. z lodieczkych). 2) K. dotyka. 3) K. oſedlo bylo. [Kap. CVII.] O pozehnany Iſakar.1) ISacar ofel ſylny aneb koftlywy, tocziff muz oracz, zpolehagie na kragich, neb proſtrziedzemſke morze bili ſu oſiedli, tocziff mezi morzem a mezi horamy bidlil. a widiel pokoi, ze geft dobry, toczifí zemy plodnu. A proto fie die: vzrzie2) zemy, ze bila welmy dobra, I podlozi ramena ſwa3) k neſeny neb v wezeny kupeczſtwie k morzi, geſſto w geho kragich zbiteczno geſt, praczowal ge, I ſluzil ge lodiem,4) gefſto dany5) noſiechu. to zide v podobenſtwi wicladagi rzkucz, ze w noczi y we dne ſnaznye dielal, a proto wſſieczka pokolenye ſluzili gemu, iako myſtru darý noſicziemu. 5 1) K. yfagar. 2) K. že vzrzew. 3) K. ſwe. 4) Š. lodim. 5) K. danie. [Kap. CVIII.] O pozchnany Dan. [Gen. 49.] An bude ſuditil) lid ſwoi iako I gyne pokolenye w Ifrahel, bud dan had leſny na czieſtie, geſſczer na ſtezczie, kuſagie kopita koníka, abi zaſie padl ten, ktoz na kony ſedi. to w famfonye2) naplnyeno geſt, JAkobi rzekl: 152a 2] Aczkoli dan geft naymenſfie pokolenye buduczie, wſfak z nyeho wide knyezye w Hfrael, Jako i z gynych, a ten iako had czieſt bude ſtrzieczi, Abi gyny neprzietele nemohli fie tudi tulati po zemy Judea a plenyli gi3) iako drziewe, a pichu filiſtynſku otzene. a aczkoli taki bude, wſſak nebude Criftus, a proto die: wſſak potom czekati budu4) ſpafitele tweho, pane hoſpodyne. Take ſie to5) wiklada o Anczicriftowi,6) ten.
126 Genesis. wſfak potom26) wrati ſie k Judam, neb geſt bil wyproſtil Jozefa z ruk27 geho bratrzi. A on bude czekanye narodow, tocziff pokolenye. A protoz ſie die: Judas wſtupi za wy v28) boy. przywieze k wynnyczi oſlika ſweho a kmenu ofliczi ſwu, tocziff tak mnoho [52a 1] bude wyna, ze na gednom kmenu obtiezen bude oſel. A proto take rzekl czrwene23) oczi, neb ſie tak 35 vkazugie w owczich30) oczy, a v bieloſti zubow mnozîtwie owecz. A mle- czie31) znamenawa, neb gedenye mleka vkazuge ſie na zubiech. 1) K. Judy. 2) K. w buduczym. 3) sch. v K. 4) Š. a to. 5) K. a on. 6) Š. czerwenc; v sch. 7) K. neprzietel. 8) sch. v Š. 9) K. znamenawa. 92) K. kryſtowie. 10) K. k korzyfti. 11) K. miel mnoho. 12) Š. zpoleh. 13) K. ge°. 11) K. Sfalomu- nowa. 5) sch. v K. 16) K. fedefat. 17) K. weywodý. 18) K. Irkana. 18) K. kralowal. 19) K. doczekanie. 20) K. býti tak. 21) K. kraffy. 22) K. Judie. 23) sch. v K. 21) Š. wffel prwy. 25) K. w czrwene morze; Š. w czerwene. 26) K. proto. 27) K. z ruku. 28) K. Š. w. 29) Š czerwene. 30) Š. w uowczich. 31) K. w mlecze. [Kap. CVI.] O pozehnany Zabulon. ZAbulon na brziehu morzíkem bidlil geft, a w lodyníkych1) ſta- [Gen. 49./ wadlech, dotikagie2) fie az do Sydony, to pokolenye bilo ofiedlo3) morzíke kragie. 1) K. w zlodieiſkych (opr. z lodieczkych). 2) K. dotyka. 3) K. oſedlo bylo. [Kap. CVII.] O pozehnany Iſakar.1) ISacar ofel ſylny aneb koftlywy, tocziff muz oracz, zpolehagie na kragich, neb proſtrziedzemſke morze bili ſu oſiedli, tocziff mezi morzem a mezi horamy bidlil. a widiel pokoi, ze geft dobry, toczifí zemy plodnu. A proto fie die: vzrzie2) zemy, ze bila welmy dobra, I podlozi ramena ſwa3) k neſeny neb v wezeny kupeczſtwie k morzi, geſſto w geho kragich zbiteczno geſt, praczowal ge, I ſluzil ge lodiem,4) gefſto dany5) noſiechu. to zide v podobenſtwi wicladagi rzkucz, ze w noczi y we dne ſnaznye dielal, a proto wſſieczka pokolenye ſluzili gemu, iako myſtru darý noſicziemu. 5 1) K. yfagar. 2) K. že vzrzew. 3) K. ſwe. 4) Š. lodim. 5) K. danie. [Kap. CVIII.] O pozchnany Dan. [Gen. 49.] An bude ſuditil) lid ſwoi iako I gyne pokolenye w Ifrahel, bud dan had leſny na czieſtie, geſſczer na ſtezczie, kuſagie kopita koníka, abi zaſie padl ten, ktoz na kony ſedi. to w famfonye2) naplnyeno geſt, JAkobi rzekl: 152a 2] Aczkoli dan geft naymenſfie pokolenye buduczie, wſfak z nyeho wide knyezye w Hfrael, Jako i z gynych, a ten iako had czieſt bude ſtrzieczi, Abi gyny neprzietele nemohli fie tudi tulati po zemy Judea a plenyli gi3) iako drziewe, a pichu filiſtynſku otzene. a aczkoli taki bude, wſſak nebude Criftus, a proto die: wſſak potom czekati budu4) ſpafitele tweho, pane hoſpodyne. Take ſie to5) wiklada o Anczicriftowi,6) ten.
Strana 127
Genesis. 127 10 iakoz nyeterzi prawie, wigde z pokolenye Dan, a ten proti ſwatym kufa- nym ſmrtedlneho kazanye7) A rohem moczi ſwu odiegie ſie a poſili, a mnohe, geſſto ſu bili wſtupili na wiſoſt cznoſti, zaſie ſwrze, a tehdi przide k ſudus ſpaſitel czekagiczi. A gyny prawie, ze to na gidafſe2) zradczi fie myeny, gefíto kon, toczifí tielo kriftowo, a feditele geho, toczifí dufſi geho, vku- 15 fenym10) zrazenye ſwrhl na ſmrt, wſſak ſpafitel czekany11) z mrtwich wſtal. wſſak nyeterzi mnyegi, bi Judaff bill2) z pokolenye Ifacar.13) 1) K. fuditi budeſs. 2) K. w Samſonu. 3) K. ge. 4) K. bude czekati; Š. cza- kati. 3) K. tuto. 6) K. antykryftowi. 7) K. mnoho. 8) ta dvě sl. sch. v K. 9) K. Judafſe. 10) K. vkufanim. 11) K. czekanie (!). 12) K. by byl Judaſs; Š. gidafs. 13) K. Ifagar. O pozehnany Gaad. [Kap. CIX.) 5 (Ad podpaſany, neb lotrzik boiowati bude przied nym, a on pod- paſſe ſie za ſie, gad ſ rubenem a ſ pol pokolenyml) Manafſes, oftawywfſe zeny y2) dieti, przies Jordan w kragynach3) ſwich w odieny prziede wſfemy ſyny Ifrael do zemye ſlibene.4) pak po cztrnaſti5) letech prwi nawratyw fie vczyny boi ſufiedſkymy lidmy proti ſwym, kterez bil opuſtil, a ſilnye bovu 52b 1lgie neprzateli poby.6) [Gen. 40.] 1) K. pokolenic. 2) K. a. 3) Š. bra sch. 4) K. ſlybene fíly. 5) K. trzynaſti. 6) K. Š. pobil. O pozehnany Aſer.1) [Kap. CX.I ASerl) tuczny cheb,2) a da3) rozkofſie, neb geſt bilo vrodne geho [Gen. 49.] gmenýe1) a rozkofi zbywagiczie.5) 1) K. Š. Affer. 2) K. Š. chleb (spr.). 3) K. dawage. 1) K. Š. gmienie. 5) K. rozkoſſy zbywagiczy. O pozehnany neptalym. [Kap. C.XNI.] 5 NEptalym gelen wipuffczeny, a dawagie wymluwi kraſy. ſkrzie [Gen. 49.] richloft geleny znamenawa fie richloft zemye vrodnyeifsie, genz nad gyne drazífie plodi a uzitki rodi. Gynyl) magi neptalym role wlazna, neb nad gezerem genezaret Jordan gi obwlazuge,2) aneb3) teple wodi ſu tu.4) po- chwalenye wymluw k horzie thabor, geſſto na mezich geho geft, roz- prawiegy, neb ſu na nyei5) proroczi bidlili, Aneb ze z prwnyeho plodu te hory obietowachu na weliku nocz, neb z toho bywaſſe chwala bohu, gefſto geft wymluwa, tocziffs) rziecz kraſi. wſſak k7) gezucryſtowy a k geho Apofſtolom ſie chyli, neb gie tu naywiecze vczyl. 1) K. Ginie. 2) y oprav. z u. 3) K. Neb. 4) K. tu gſu. 5) Š. na nie; K. na ni (e na konci přetrž.). 6) sch. v K. 7) sch. v K.
Genesis. 127 10 iakoz nyeterzi prawie, wigde z pokolenye Dan, a ten proti ſwatym kufa- nym ſmrtedlneho kazanye7) A rohem moczi ſwu odiegie ſie a poſili, a mnohe, geſſto ſu bili wſtupili na wiſoſt cznoſti, zaſie ſwrze, a tehdi przide k ſudus ſpaſitel czekagiczi. A gyny prawie, ze to na gidafſe2) zradczi fie myeny, gefíto kon, toczifí tielo kriftowo, a feditele geho, toczifí dufſi geho, vku- 15 fenym10) zrazenye ſwrhl na ſmrt, wſſak ſpafitel czekany11) z mrtwich wſtal. wſſak nyeterzi mnyegi, bi Judaff bill2) z pokolenye Ifacar.13) 1) K. fuditi budeſs. 2) K. w Samſonu. 3) K. ge. 4) K. bude czekati; Š. cza- kati. 3) K. tuto. 6) K. antykryftowi. 7) K. mnoho. 8) ta dvě sl. sch. v K. 9) K. Judafſe. 10) K. vkufanim. 11) K. czekanie (!). 12) K. by byl Judaſs; Š. gidafs. 13) K. Ifagar. O pozehnany Gaad. [Kap. CIX.) 5 (Ad podpaſany, neb lotrzik boiowati bude przied nym, a on pod- paſſe ſie za ſie, gad ſ rubenem a ſ pol pokolenyml) Manafſes, oftawywfſe zeny y2) dieti, przies Jordan w kragynach3) ſwich w odieny prziede wſfemy ſyny Ifrael do zemye ſlibene.4) pak po cztrnaſti5) letech prwi nawratyw fie vczyny boi ſufiedſkymy lidmy proti ſwym, kterez bil opuſtil, a ſilnye bovu 52b 1lgie neprzateli poby.6) [Gen. 40.] 1) K. pokolenic. 2) K. a. 3) Š. bra sch. 4) K. ſlybene fíly. 5) K. trzynaſti. 6) K. Š. pobil. O pozehnany Aſer.1) [Kap. CX.I ASerl) tuczny cheb,2) a da3) rozkofſie, neb geſt bilo vrodne geho [Gen. 49.] gmenýe1) a rozkofi zbywagiczie.5) 1) K. Š. Affer. 2) K. Š. chleb (spr.). 3) K. dawage. 1) K. Š. gmienie. 5) K. rozkoſſy zbywagiczy. O pozehnany neptalym. [Kap. C.XNI.] 5 NEptalym gelen wipuffczeny, a dawagie wymluwi kraſy. ſkrzie [Gen. 49.] richloft geleny znamenawa fie richloft zemye vrodnyeifsie, genz nad gyne drazífie plodi a uzitki rodi. Gynyl) magi neptalym role wlazna, neb nad gezerem genezaret Jordan gi obwlazuge,2) aneb3) teple wodi ſu tu.4) po- chwalenye wymluw k horzie thabor, geſſto na mezich geho geft, roz- prawiegy, neb ſu na nyei5) proroczi bidlili, Aneb ze z prwnyeho plodu te hory obietowachu na weliku nocz, neb z toho bywaſſe chwala bohu, gefſto geft wymluwa, tocziffs) rziecz kraſi. wſſak k7) gezucryſtowy a k geho Apofſtolom ſie chyli, neb gie tu naywiecze vczyl. 1) K. Ginie. 2) y oprav. z u. 3) K. Neb. 4) K. tu gſu. 5) Š. na nie; K. na ni (e na konci přetrž.). 6) sch. v K. 7) sch. v K.
Strana 128
128 Genesis. [Kap. CXII.] O pozehnany Jozeph. Nö. INum. 21./ (Žalm 113./ JOzeff ſyn prziroſtli moczi y1) doſtogenſtwym i cznoſti. Cznoſti, neb fie nechtiel dopuſtiti czizolozſtwie ſ zenu; doſtogenſtwym,13) neb geft bil vczynen pan Egipſki, aneb pro dwa diely v pokoleny, nebo2) dczeri biehali ſu po zdech; to myeny, ze,3) kdiz Jozeff giezdil4) po egiptu, tehdi zeny biehali na zdi, abi widieli geho craſu. Ale zoſtrzili ſu ſie proti nyemu, a ſwarzili ſu ſie, a zawidieli ſu5) gemu, magicz ſtrzieliſſczie. To ſie die o geho [52b 2] bratrzi neb o egipſkich, genztos) ſu ſtrzielifſcziemy zawiſti proti nyemu poſilowali ſie. Sedielo7) w file a w moczi lucziſſcze geho, toczifſ w panu bohu, a proto rozwazali ſu fie okowi ramen a ruku geho ſkrzie mocznu ruku Jacuba, tocziff boha, genz geft mocz Jacubowa, rozwaza 10 ſwazki, gymyz ſu ho bratrzie bili ſwazali. ottud paſtirz wiſtupil geſt kames) Ifraelſky, neb ot nyeho poſſel Jeroboam,9) genz ge mocznye zprawowal Iſrael, Aneb paſtirz wſſie czeledi otczowi w egiptie. Ale zid ma gedno: paſtirze kamene w Hfrael. pak po geho chwaleny pozehna ho1o) takto: Boh otczie meho bude pomocznyk twoi, a wſſemohuczi pozehna tie po- 15 zehnanym i nebe, pozehnanym wod lezyczichi1) zaſie, pozehnanym wymen a12) brzicha (to geſt rzad prziewraczeny, neb za poczietie a za wſchowanyel3) to poclada. Jacub) zada14) Jozefowi roſy nebeſke, a urodi zemſke, plodnoſt mleka, rozmnozenyel5) dobitka. pozehnanye otczie tweho potwrzeny fu pozehnanymy otczow16) geho, az i przigde zadanye wiecznych pahrbkow. 20 tuto nycz nenye wikladano, neb ſnad takto fie rozumye, neb fiel7) czte w knyehach cziſla: nachileny ſu oſtroſti Arnon, neb neſli; a zadali oſtrofti arnon. a w pſalmye:18) hory ſu ſie radowali iako beranowe, A pahrbil9) iako giehnatka owczie.20) A tuto die: zadoſt pahrbow wiecznych. ti troge wieczi k gednomu k temuz ſluffiegy. Ale gynde sie die: pahrbi cztwero- 25 hranati wieczny.21) A proto rziekame podle Arnon [53a 1] pahrbi22) oſtre a krzemenate, a proto rzeczeny ſu wieczny23) pro przieliffnu neſnadnoſt neprochodiczie. a myegiechu cztirzi rohi, a proto fu ſluli cztwerouhelny, gychzto nyeteri24) diel nachilil ſie bil przed Ifraelem, abi ſnadnve prziefſel. a iako polahodi gich przichodu. A ſnad polowiczie pokolenye Manaſes 30 v tiech hor myela25) diel. a toho geſt ſmyſl: tak26) pozehnan bude27) Jozeff. az przies hory a pahrbi28) radugicze ſie do zemye ſlibene weidu a dale. aneb ſnad prorokowal o horzie Effraym a 029) horzie famarie, na nychzto geft panowal Ifrael, aneb o horach medſkich a perſkich, neb i30) geffcze dale tiech hor radugie fie Effraym a Manaffe,31) a wefelila fie geft zemye 35 z wihnanye neprzatel, a tehdi dokonana geſt chwala Irahelſka. a ot zidow tento geft ſmyfl: az pahrbowe wieczny32) ſpogie fie ſ nebem, takymto ſmyſle: pozehnan bud Jozeff, kde33) w uſtech mluwenye, neb ſu tak obikli rziekati:31) az kdiz nebe a zemye ſye ſeidu, a to wſſeczko pozehnanye na hlawie Joze- fowie bud, a na wrchu nazarei, tocziſſ ſwateho mezi bratrzi35) ſwymy. 1) K. a. 12) K. doftogenftwie. 2) K. neb. 3) sch. v K. 4) sch. v Š. 5) K. fu ſe. 6) K. geffto. 7) K. Sediel. s) Š. kamen; K. wypuftil gt kamen. 9) K. gt Jeroboam; S. 5 Gen. 49./ 40
128 Genesis. [Kap. CXII.] O pozehnany Jozeph. Nö. INum. 21./ (Žalm 113./ JOzeff ſyn prziroſtli moczi y1) doſtogenſtwym i cznoſti. Cznoſti, neb fie nechtiel dopuſtiti czizolozſtwie ſ zenu; doſtogenſtwym,13) neb geft bil vczynen pan Egipſki, aneb pro dwa diely v pokoleny, nebo2) dczeri biehali ſu po zdech; to myeny, ze,3) kdiz Jozeff giezdil4) po egiptu, tehdi zeny biehali na zdi, abi widieli geho craſu. Ale zoſtrzili ſu ſie proti nyemu, a ſwarzili ſu ſie, a zawidieli ſu5) gemu, magicz ſtrzieliſſczie. To ſie die o geho [52b 2] bratrzi neb o egipſkich, genztos) ſu ſtrzielifſcziemy zawiſti proti nyemu poſilowali ſie. Sedielo7) w file a w moczi lucziſſcze geho, toczifſ w panu bohu, a proto rozwazali ſu fie okowi ramen a ruku geho ſkrzie mocznu ruku Jacuba, tocziff boha, genz geft mocz Jacubowa, rozwaza 10 ſwazki, gymyz ſu ho bratrzie bili ſwazali. ottud paſtirz wiſtupil geſt kames) Ifraelſky, neb ot nyeho poſſel Jeroboam,9) genz ge mocznye zprawowal Iſrael, Aneb paſtirz wſſie czeledi otczowi w egiptie. Ale zid ma gedno: paſtirze kamene w Hfrael. pak po geho chwaleny pozehna ho1o) takto: Boh otczie meho bude pomocznyk twoi, a wſſemohuczi pozehna tie po- 15 zehnanym i nebe, pozehnanym wod lezyczichi1) zaſie, pozehnanym wymen a12) brzicha (to geſt rzad prziewraczeny, neb za poczietie a za wſchowanyel3) to poclada. Jacub) zada14) Jozefowi roſy nebeſke, a urodi zemſke, plodnoſt mleka, rozmnozenyel5) dobitka. pozehnanye otczie tweho potwrzeny fu pozehnanymy otczow16) geho, az i przigde zadanye wiecznych pahrbkow. 20 tuto nycz nenye wikladano, neb ſnad takto fie rozumye, neb fiel7) czte w knyehach cziſla: nachileny ſu oſtroſti Arnon, neb neſli; a zadali oſtrofti arnon. a w pſalmye:18) hory ſu ſie radowali iako beranowe, A pahrbil9) iako giehnatka owczie.20) A tuto die: zadoſt pahrbow wiecznych. ti troge wieczi k gednomu k temuz ſluffiegy. Ale gynde sie die: pahrbi cztwero- 25 hranati wieczny.21) A proto rziekame podle Arnon [53a 1] pahrbi22) oſtre a krzemenate, a proto rzeczeny ſu wieczny23) pro przieliffnu neſnadnoſt neprochodiczie. a myegiechu cztirzi rohi, a proto fu ſluli cztwerouhelny, gychzto nyeteri24) diel nachilil ſie bil przed Ifraelem, abi ſnadnve prziefſel. a iako polahodi gich przichodu. A ſnad polowiczie pokolenye Manaſes 30 v tiech hor myela25) diel. a toho geſt ſmyſl: tak26) pozehnan bude27) Jozeff. az przies hory a pahrbi28) radugicze ſie do zemye ſlibene weidu a dale. aneb ſnad prorokowal o horzie Effraym a 029) horzie famarie, na nychzto geft panowal Ifrael, aneb o horach medſkich a perſkich, neb i30) geffcze dale tiech hor radugie fie Effraym a Manaffe,31) a wefelila fie geft zemye 35 z wihnanye neprzatel, a tehdi dokonana geſt chwala Irahelſka. a ot zidow tento geft ſmyfl: az pahrbowe wieczny32) ſpogie fie ſ nebem, takymto ſmyſle: pozehnan bud Jozeff, kde33) w uſtech mluwenye, neb ſu tak obikli rziekati:31) az kdiz nebe a zemye ſye ſeidu, a to wſſeczko pozehnanye na hlawie Joze- fowie bud, a na wrchu nazarei, tocziſſ ſwateho mezi bratrzi35) ſwymy. 1) K. a. 12) K. doftogenftwie. 2) K. neb. 3) sch. v K. 4) sch. v Š. 5) K. fu ſe. 6) K. geffto. 7) K. Sediel. s) Š. kamen; K. wypuftil gt kamen. 9) K. gt Jeroboam; S. 5 Gen. 49./ 40
Strana 129
Genesis. 129 Joroboam (!). 10) K. žehna geho. 11) Š. legiczich. 12) sch. v K. 13) K. za wzacho- wanie (!). 14) K. zadage. 15) K. rozumiey. 16) K. požehnaniem otcze. 17) K. gfe. 18) K. Š. žalmie. 19) K. pahrbkowe. 20) K. owczy. 21) K. wiecznie. 22) K. Š. pahrby. 23) K. oftrzy wieczni. 24) K. niekterzy. 25) K. mielo. 26) K. ſmyfl gt taky. 27) K. bud. 28) K. pahrbky. 29) sch. v K. 30) sch. v K. 31) K. Manaffes. 32) K. po- hrbowe wiecznie. 33) sch. v K. 34) Š. tak rzekli aneb tak obykli rzekati. 35) Š. bratrzimi. O1) pozehnany Benyamyn. [Kap. CXIII.] BEnyamyn wlk chwatlywy, rano giefti bude korzift, A u weczer lupus no. rozdieli lupez. nyeterzi to przikladagi k Jeruzalem,2) neb geſt bila3) (Gen. 49.) w dielu Benyamyn, a proto giei4) diegi wlk chwatlywi, neb krew prorokow a kriſtowu prolili ſu, a rano, tocziſſ na poczat 53a 2]ku wichodu z egipta, 5 korziſt, tocziff zakon iako ot boha widaweny5) wzal, a geſſcze gi gie, Ale v weczer, tocziſſ na konczi ſwieta, rozdieli6) lupez, tocziff ducha zywi- czieho a littera, tocziſí ſproſtneho piſma zahubiczieho. zidowe to k oltarzi, geſſto ge bil w Jerufalemye, przikladagi, ze mu diegi wlk chwatlywi pro- fezranye ohnye, na nyemzto7) knyezie rano obieti k ſpaleny wikladachu, 10 Ale ony v weczer mezi ſobus) dieli9) ſwe, gefíto z uobieti na nye fluffiechu, rozdielowachu. Ale ſprawedlywiegie o pawlu to fie rozumye, neb geft poſſel ot benyamyna, A ten naiprwe wierne przieftihowal, a potom bil wierny vczynyen, a ſlowo bozie a rzad czierkwe ſwate zpoſobil, aneb ze to po- kolenye welmy bilo boiowne.10) I pozehnal1) kazdeho wlaſtnym12) po- 15 zehnanym, Ale nerzekl kazdemu dobrzie, nez dobrzie a proroczíki rzekl geft, Aneb ze giel3) welmy dobrzie pozehnal, a przikazal gym rzka: Jat fie ſberul4) I mymy lidmy15) pohrzebte mye ſ mymyl6) otczi w pelefſy dwoynyei.17) 1) sch. v K. 2) Š. wykladagi; K. Geruzalemu. 3) K. byl. 4) K. mu. 5) K. wydany; wzal sch. 6) na konci sl. vyškrab. e. 7) n nadeps. 8) K. Š. ſebu. 9) K. dielyli. 10) K. zpoſobne k boyowani. 11) K. Jozeph na. 12) K. zwlaſtim; Š. zwlafſtním. 13) Š. geft. 14) K. gſe beru. 15) K. f mym lydem. 16) K. ſ nimi (!). 17) K. dwoyney; S. dwoynie. O ſmrty Jakob1) a o geho pohrziebu.2) Kap. CXIV.] DOmluwiw3) to Jacub4) i ſlozi ſwe nohi na lozi,5) I vmrzie, I przi- lozen bi k ſwemu lidu, tocziſſ k Andielom,6) tehdi zagiſte giſtu nadiegi. A potom giftym ſkutkem. lid moz biti rzeczen wſficzkny ot Adama zpo- [Gen. 49.) ſobeny k ſpaſeny, kterziz ſu bili w lonye Abrahamowie, neb geſt ſwiedomo, 5 ze geft [53b 1] przilozen k Abrahamowy") a Hfaacowy. ale tak malo nemoz biti rzeczeno8) lid. pak Jozeff vzrziew mrtwa otczie ſweho, pade na gieho twarz placzie a libage gei, a przikaza lekarzom, Abi drahymy maſtmy gei prziprawili. I ſtrziehli ſu ho9) Egipſczi cztirzidczieti dnow. neb biefſe [Gen. 50.) obiczei ethnykowſki,10) abi nemazanych tiel defiet dny chowatill) a na Vnge' nö. 10 wffaki den plakati12) a teplu wodu ohrziewaty,13) abi zwiedieli, wiſtupila-li ge duſſie czili vpokogena; Ale mazana tiela cztirzidczieti dnow chowachu. 9
Genesis. 129 Joroboam (!). 10) K. žehna geho. 11) Š. legiczich. 12) sch. v K. 13) K. za wzacho- wanie (!). 14) K. zadage. 15) K. rozumiey. 16) K. požehnaniem otcze. 17) K. gfe. 18) K. Š. žalmie. 19) K. pahrbkowe. 20) K. owczy. 21) K. wiecznie. 22) K. Š. pahrby. 23) K. oftrzy wieczni. 24) K. niekterzy. 25) K. mielo. 26) K. ſmyfl gt taky. 27) K. bud. 28) K. pahrbky. 29) sch. v K. 30) sch. v K. 31) K. Manaffes. 32) K. po- hrbowe wiecznie. 33) sch. v K. 34) Š. tak rzekli aneb tak obykli rzekati. 35) Š. bratrzimi. O1) pozehnany Benyamyn. [Kap. CXIII.] BEnyamyn wlk chwatlywy, rano giefti bude korzift, A u weczer lupus no. rozdieli lupez. nyeterzi to przikladagi k Jeruzalem,2) neb geſt bila3) (Gen. 49.) w dielu Benyamyn, a proto giei4) diegi wlk chwatlywi, neb krew prorokow a kriſtowu prolili ſu, a rano, tocziſſ na poczat 53a 2]ku wichodu z egipta, 5 korziſt, tocziff zakon iako ot boha widaweny5) wzal, a geſſcze gi gie, Ale v weczer, tocziſſ na konczi ſwieta, rozdieli6) lupez, tocziff ducha zywi- czieho a littera, tocziſí ſproſtneho piſma zahubiczieho. zidowe to k oltarzi, geſſto ge bil w Jerufalemye, przikladagi, ze mu diegi wlk chwatlywi pro- fezranye ohnye, na nyemzto7) knyezie rano obieti k ſpaleny wikladachu, 10 Ale ony v weczer mezi ſobus) dieli9) ſwe, gefíto z uobieti na nye fluffiechu, rozdielowachu. Ale ſprawedlywiegie o pawlu to fie rozumye, neb geft poſſel ot benyamyna, A ten naiprwe wierne przieftihowal, a potom bil wierny vczynyen, a ſlowo bozie a rzad czierkwe ſwate zpoſobil, aneb ze to po- kolenye welmy bilo boiowne.10) I pozehnal1) kazdeho wlaſtnym12) po- 15 zehnanym, Ale nerzekl kazdemu dobrzie, nez dobrzie a proroczíki rzekl geft, Aneb ze giel3) welmy dobrzie pozehnal, a przikazal gym rzka: Jat fie ſberul4) I mymy lidmy15) pohrzebte mye ſ mymyl6) otczi w pelefſy dwoynyei.17) 1) sch. v K. 2) Š. wykladagi; K. Geruzalemu. 3) K. byl. 4) K. mu. 5) K. wydany; wzal sch. 6) na konci sl. vyškrab. e. 7) n nadeps. 8) K. Š. ſebu. 9) K. dielyli. 10) K. zpoſobne k boyowani. 11) K. Jozeph na. 12) K. zwlaſtim; Š. zwlafſtním. 13) Š. geft. 14) K. gſe beru. 15) K. f mym lydem. 16) K. ſ nimi (!). 17) K. dwoyney; S. dwoynie. O ſmrty Jakob1) a o geho pohrziebu.2) Kap. CXIV.] DOmluwiw3) to Jacub4) i ſlozi ſwe nohi na lozi,5) I vmrzie, I przi- lozen bi k ſwemu lidu, tocziſſ k Andielom,6) tehdi zagiſte giſtu nadiegi. A potom giftym ſkutkem. lid moz biti rzeczen wſficzkny ot Adama zpo- [Gen. 49.) ſobeny k ſpaſeny, kterziz ſu bili w lonye Abrahamowie, neb geſt ſwiedomo, 5 ze geft [53b 1] przilozen k Abrahamowy") a Hfaacowy. ale tak malo nemoz biti rzeczeno8) lid. pak Jozeff vzrziew mrtwa otczie ſweho, pade na gieho twarz placzie a libage gei, a przikaza lekarzom, Abi drahymy maſtmy gei prziprawili. I ſtrziehli ſu ho9) Egipſczi cztirzidczieti dnow. neb biefſe [Gen. 50.) obiczei ethnykowſki,10) abi nemazanych tiel defiet dny chowatill) a na Vnge' nö. 10 wffaki den plakati12) a teplu wodu ohrziewaty,13) abi zwiedieli, wiſtupila-li ge duſſie czili vpokogena; Ale mazana tiela cztirzidczieti dnow chowachu. 9
Strana 130
130 Genesis. Ignis nö. Ale zidowſky obiczei bil nemazane chowati ſedm dny a mazane trzidczieti;11) a tak pod15) ſtrazy obu przieidiefſe16) dnow ſedmdefat. Ale giz wierny mrtwe ſwe v wierzie a w cznoſti trzidczieti dny zielegi, toczifſ mſſie zwlafſcznye pod cziſlem trzidczieti dnow za nye ſluzie. Take nyeterzi trzeti den za duſſi I za tielo mſſie ſluzie, A nyeterzi ſedmy den, neb mrtwy gdu do ſedmeho pokogie, neb za ſedmy cziſl duffie a tiela. pak Jozeff da wedieti faraonowi ſkrzie orudownyki,17) ze Jozeff prziſahl otczi ſwemu o pohrzebu, A wzem otpuffczenye ot faraona a prowod ot bratrzi A mno- hich ftarffich18) z egipta, doweze otczie do ebron k pohrzebu. Ale bogiecze 10 ſie pobitie pobludichu f19) prawe czieſti, I przigiedechu20) k myefſczifſczi21) Agath, tu kdez potom lid reptaſſe proti bohu, a22) pak ohen bozi ſpali gie, i plakachu toho lidu ſedm dny, a proto tu rodili nazwachu to [53b 2] myeſto placz egipſki.22) potom wratywffe fie na czieſtu, I prziegiedu23) Jordan, I pohrzebu gei w gieſkyny dwoynei.24) I wrati fie Jozeff do Egipta ſwymy25) 15 bratry a ſe wſſym prowodem.26) 5 1) K. Š. Jakob. 2) Š. K. (přid.) takto. 3) K. Pomluwiw. 4) K. Jakob. 5) K. nohy ſwe na lože. 6) Š. Andielon (!). 7) K. k Abrahamowi. 8) K. rzeczeno byti. 3) K. geho. 10) K. ethnyfkowſky. 11) K. chowaly. 12) K. plakaly. 13) K. ohrziewaly. 14) Š. cztyrzidczeti. 15) K. pro. 16) K. przeddieſſe. 17) K. orodowniky. 18) K. ginych; z sch. 19) K. z. 20) K. przygidechu. 21) K. k mieftczy. 22) sch. v K. 22) K. egypffti. 23) K. przegidechu. 24) Š. dwoyne. 25) Š. s ſwymi. 26) K. rodem ſwym. Kap. CXV.] Tutol) o ſmrty Jozeffh.2) Ak bogiecze ſie bratrzie Jozefa, abi po otczowie ſmrti newzpomanul na ſwe bezprawie ot bratrzi ſwich, I wecziechu mu:23) Otecz twoi geſſcze zyw ſa przikazal?b) nam, abichme tato flowa tobie rzekli: proſit, abi za- pomanul zloſti twich bratrow3) A hrziecha, gefſto ſu vczynyli proti tobie. A my take proſyme, abi otczi twemu otpuſtil tu zloft. I padu4) na zemy proſiecz ho.5) I zaplaka Jozeff A rzka: neboite ſie; I zali°) mozem ſie obra- nyti boziei woli?7) wi ſte myſlili o mnye zle, A boh to obratil w dobre, abi mye powiſil,8) iakoz widite przied ſobu,9) abi ſpaſil mnohe lidi. Ja was I waſfie mlazífie10) chczi krmyty. I utiefſy gie a lahodnye a myekczie mluwill1) ſ nymy. a bidlil w egiptie ſe wſſy czeledi otczie ſweho, a bil zyw 10 Sto a defiet let,12) a ohledal fyny Effraym az do trzetieho pokolenye, a z machir,13) ſyna Manaffe, rodili fie ſynowe na lonu14) Jozefowu. I weczie Jozeff bratrom15) ſwym: Geſſczet boh nas nawfſcziewi, a dowede nas do zemye, pro nyztl6) geft przifahl otczom nafſym. proto profiti7) was, wy- neſte ſ ſobu1s) koſty me z tohoto myeſta. A kdiz gie [54a 1] zakle na tu 15 rziecz, tehdi hned19) vmrzie. a obmazawfſe20) gey drahymy maſtmy,21) IJos. 24./ polozichu ho22) w myeſteczko w egiptie, A potom gym nehibachu, az ſu [Exod. 13./ wiffli ſynowe Hraelowy23) z egipta. Ale gyny bratrowe podle Jozefa kazdi na ſwei24) ſmrti bil doneſen do ebrona, abi gei tu25) pohrzebli, a potom przyeneſeny26) fu do ſychem.27) 5 20
130 Genesis. Ignis nö. Ale zidowſky obiczei bil nemazane chowati ſedm dny a mazane trzidczieti;11) a tak pod15) ſtrazy obu przieidiefſe16) dnow ſedmdefat. Ale giz wierny mrtwe ſwe v wierzie a w cznoſti trzidczieti dny zielegi, toczifſ mſſie zwlafſcznye pod cziſlem trzidczieti dnow za nye ſluzie. Take nyeterzi trzeti den za duſſi I za tielo mſſie ſluzie, A nyeterzi ſedmy den, neb mrtwy gdu do ſedmeho pokogie, neb za ſedmy cziſl duffie a tiela. pak Jozeff da wedieti faraonowi ſkrzie orudownyki,17) ze Jozeff prziſahl otczi ſwemu o pohrzebu, A wzem otpuffczenye ot faraona a prowod ot bratrzi A mno- hich ftarffich18) z egipta, doweze otczie do ebron k pohrzebu. Ale bogiecze 10 ſie pobitie pobludichu f19) prawe czieſti, I przigiedechu20) k myefſczifſczi21) Agath, tu kdez potom lid reptaſſe proti bohu, a22) pak ohen bozi ſpali gie, i plakachu toho lidu ſedm dny, a proto tu rodili nazwachu to [53b 2] myeſto placz egipſki.22) potom wratywffe fie na czieſtu, I prziegiedu23) Jordan, I pohrzebu gei w gieſkyny dwoynei.24) I wrati fie Jozeff do Egipta ſwymy25) 15 bratry a ſe wſſym prowodem.26) 5 1) K. Š. Jakob. 2) Š. K. (přid.) takto. 3) K. Pomluwiw. 4) K. Jakob. 5) K. nohy ſwe na lože. 6) Š. Andielon (!). 7) K. k Abrahamowi. 8) K. rzeczeno byti. 3) K. geho. 10) K. ethnyfkowſky. 11) K. chowaly. 12) K. plakaly. 13) K. ohrziewaly. 14) Š. cztyrzidczeti. 15) K. pro. 16) K. przeddieſſe. 17) K. orodowniky. 18) K. ginych; z sch. 19) K. z. 20) K. przygidechu. 21) K. k mieftczy. 22) sch. v K. 22) K. egypffti. 23) K. przegidechu. 24) Š. dwoyne. 25) Š. s ſwymi. 26) K. rodem ſwym. Kap. CXV.] Tutol) o ſmrty Jozeffh.2) Ak bogiecze ſie bratrzie Jozefa, abi po otczowie ſmrti newzpomanul na ſwe bezprawie ot bratrzi ſwich, I wecziechu mu:23) Otecz twoi geſſcze zyw ſa przikazal?b) nam, abichme tato flowa tobie rzekli: proſit, abi za- pomanul zloſti twich bratrow3) A hrziecha, gefſto ſu vczynyli proti tobie. A my take proſyme, abi otczi twemu otpuſtil tu zloft. I padu4) na zemy proſiecz ho.5) I zaplaka Jozeff A rzka: neboite ſie; I zali°) mozem ſie obra- nyti boziei woli?7) wi ſte myſlili o mnye zle, A boh to obratil w dobre, abi mye powiſil,8) iakoz widite przied ſobu,9) abi ſpaſil mnohe lidi. Ja was I waſfie mlazífie10) chczi krmyty. I utiefſy gie a lahodnye a myekczie mluwill1) ſ nymy. a bidlil w egiptie ſe wſſy czeledi otczie ſweho, a bil zyw 10 Sto a defiet let,12) a ohledal fyny Effraym az do trzetieho pokolenye, a z machir,13) ſyna Manaffe, rodili fie ſynowe na lonu14) Jozefowu. I weczie Jozeff bratrom15) ſwym: Geſſczet boh nas nawfſcziewi, a dowede nas do zemye, pro nyztl6) geft przifahl otczom nafſym. proto profiti7) was, wy- neſte ſ ſobu1s) koſty me z tohoto myeſta. A kdiz gie [54a 1] zakle na tu 15 rziecz, tehdi hned19) vmrzie. a obmazawfſe20) gey drahymy maſtmy,21) IJos. 24./ polozichu ho22) w myeſteczko w egiptie, A potom gym nehibachu, az ſu [Exod. 13./ wiffli ſynowe Hraelowy23) z egipta. Ale gyny bratrowe podle Jozefa kazdi na ſwei24) ſmrti bil doneſen do ebrona, abi gei tu25) pohrzebli, a potom przyeneſeny26) fu do ſychem.27) 5 20
Strana 131
Genesis. 131 1) sch. v K. 2) Š. Jozeffowie. 2a) K. gev. 2b) K. przykaza. 3) Š. bratruow twych. 4) K. padnu wſſychni. 5) K. geho. 6) K. Š. zdali. 7) K. ſe moze on woli bozie obraniti. 8) K. Š. powyfſyl. 9) K. Š. ſebu. 10) K. mladffy. 11) K. mluwi. 12) K. a bydlyl íto a defeth leth w Egiptie žywota ſweho. 13) K. Machar. 14) K. lou (!). 15) K. k bratrom. 16) K. nyž. 17) Š. profimt; K. profýt. 18) K. Š. febu. 19) K. ynhed. 20) K. obnażywffe (!). 21) K. maftmi obmazachu a. 22) K. ge. 23) K. Ifrahel. 24) K. Š. ſwe 25) sch. v Š. 26) první e nadeps. 27) K. Sychen. Skonawagy ſie prwe knyhy Genesis, tocziff o pokoleny. 9*
Genesis. 131 1) sch. v K. 2) Š. Jozeffowie. 2a) K. gev. 2b) K. przykaza. 3) Š. bratruow twych. 4) K. padnu wſſychni. 5) K. geho. 6) K. Š. zdali. 7) K. ſe moze on woli bozie obraniti. 8) K. Š. powyfſyl. 9) K. Š. ſebu. 10) K. mladffy. 11) K. mluwi. 12) K. a bydlyl íto a defeth leth w Egiptie žywota ſweho. 13) K. Machar. 14) K. lou (!). 15) K. k bratrom. 16) K. nyž. 17) Š. profimt; K. profýt. 18) K. Š. febu. 19) K. ynhed. 20) K. obnażywffe (!). 21) K. maftmi obmazachu a. 22) K. ge. 23) K. Ifrahel. 24) K. Š. ſwe 25) sch. v Š. 26) první e nadeps. 27) K. Sychen. Skonawagy ſie prwe knyhy Genesis, tocziff o pokoleny. 9*
Strana 132
Tuto ſie poczynagy druhe knyhl) Exodus. [Kap. 1.) Prziedmluwa.2) PO Iſtorzi, tocziff widopiſu Genefis, naſleduge3) Exodus, tocziff wi- chozenye, ne gyna Iftorzie, ale taz rzadem, gedno abi teſknoſt w4) dluho- piſu bila ot Jata, rozdielen4a) geft w piet dielow, a kazdi diel swe wlaftnye meno5) ma. A take tiech piet dielow, tocziff knyeh,6) rozdielili ſu zide na cztirzi a paddefat dielow, A tiech geft dwanaft w genefi7) prziedefſlo. 5 A tento diel druhi ſlowe rzieczſki exodus a latynſki exito a czeſki wicho- zenye Irahelſkeho lidu z egipta. A zidowſki diegi mu heliſmoth,8) ot po- czatka9) knyeh, a wzny:10) tot ſu mena, Jako my na poczatku ſwem pfalmy,11) toczifſ ſlawi menugeme. 1) Š. kniehy; K. knihy (opr.). 2) K. a nayprwe przedmluwa. 3) K. naſleduge fe. 4) sch. v K. 4a) K. y rozdieleno. 5) K. gmeno zwlafftnie. 6) ta dvě sl. sch. 7) K. Genefis. 8) K. helefnoch; Š. holefmoth. 3) K. poczatka. 10) ta dvě sl. sch. 11) K. pſalmie. [Kap. II./ Tuto ſie poczynagyl) knyhy Exodus, toczyli wichozenye lydu Iſrahel- ſkeho z egypta.2) WZnycze nowy kral w Egiptie, dluheho czaſa3) po ſmrti Jozefa.3a A tomu [54a 2] wlaftnym4) menem diechu5) Effres, ofmys) kralowal ot Monophis, a pod tiem, tocziff za toho narodil fie Moyzieff. pak kralow- ſtwie7) bi przieneſeno na gyny dom, A ten kral nowi newiediel dobrich ſkutkow Jozefowich, ktere ge bil vczynyl a dal Egiptu. A poſluffny biechu welmy8) Iſrael, Jakoz prawi Jozefus, I nenawidiechu gich egipſczi9) pro- gich cznoſt ſmyſla a diela mudreho, a pro prziſparzienyel0) ſbozie, a pro fſlechetnoſt plodu. I weczie kral k11) lidu ſwemu: tento lid bezmal sylen geſt nam. podawme12) gei mudrzie, at ſie nerozmnozi a proti nam ne- wſtane, aneb przidan bude naſſym neprzatelom, a prziemoha nas widel3) 10 wen z zemye ſwobodnye.14) A proto vlozi na nye tiezke dielo, abi tak la- 5 [Exod. 1.]
Tuto ſie poczynagy druhe knyhl) Exodus. [Kap. 1.) Prziedmluwa.2) PO Iſtorzi, tocziff widopiſu Genefis, naſleduge3) Exodus, tocziff wi- chozenye, ne gyna Iftorzie, ale taz rzadem, gedno abi teſknoſt w4) dluho- piſu bila ot Jata, rozdielen4a) geft w piet dielow, a kazdi diel swe wlaftnye meno5) ma. A take tiech piet dielow, tocziff knyeh,6) rozdielili ſu zide na cztirzi a paddefat dielow, A tiech geft dwanaft w genefi7) prziedefſlo. 5 A tento diel druhi ſlowe rzieczſki exodus a latynſki exito a czeſki wicho- zenye Irahelſkeho lidu z egipta. A zidowſki diegi mu heliſmoth,8) ot po- czatka9) knyeh, a wzny:10) tot ſu mena, Jako my na poczatku ſwem pfalmy,11) toczifſ ſlawi menugeme. 1) Š. kniehy; K. knihy (opr.). 2) K. a nayprwe przedmluwa. 3) K. naſleduge fe. 4) sch. v K. 4a) K. y rozdieleno. 5) K. gmeno zwlafftnie. 6) ta dvě sl. sch. 7) K. Genefis. 8) K. helefnoch; Š. holefmoth. 3) K. poczatka. 10) ta dvě sl. sch. 11) K. pſalmie. [Kap. II./ Tuto ſie poczynagyl) knyhy Exodus, toczyli wichozenye lydu Iſrahel- ſkeho z egypta.2) WZnycze nowy kral w Egiptie, dluheho czaſa3) po ſmrti Jozefa.3a A tomu [54a 2] wlaftnym4) menem diechu5) Effres, ofmys) kralowal ot Monophis, a pod tiem, tocziff za toho narodil fie Moyzieff. pak kralow- ſtwie7) bi przieneſeno na gyny dom, A ten kral nowi newiediel dobrich ſkutkow Jozefowich, ktere ge bil vczynyl a dal Egiptu. A poſluffny biechu welmy8) Iſrael, Jakoz prawi Jozefus, I nenawidiechu gich egipſczi9) pro- gich cznoſt ſmyſla a diela mudreho, a pro prziſparzienyel0) ſbozie, a pro fſlechetnoſt plodu. I weczie kral k11) lidu ſwemu: tento lid bezmal sylen geſt nam. podawme12) gei mudrzie, at ſie nerozmnozi a proti nam ne- wſtane, aneb przidan bude naſſym neprzatelom, a prziemoha nas widel3) 10 wen z zemye ſwobodnye.14) A proto vlozi na nye tiezke dielo, abi tak la- 5 [Exod. 1.]
Strana 133
Exodus. 133 talm 80./ magicze ſie dielem tiezkym nemohli ſie ſ zenamy obgymati. a Miſtri diela vczyny zidi, A nad til5) myſtrý diela vſtawi egipſke ſtaroſti, abi tiem wiecze gie muczili a nutili k dielu. I mufichu cyhlil6) dielati a tiemy myeſta kra- lowy17) hraditils) a ſchrany fiton a ramaſſe. neb myeſta ſu prwe bili, ale 15 wiezi chramowich19) nebilo, neb gedno na mezi egipſkich bili ſu, a proto ohradi gie zdiemy,20) abi tu polozil odienczie ſwe iakozto na wieziech21) wzdiczkny22) hlaſagicz, abi nemohl yzadny wigiti any wgiti bez kralowa powolenye. Aneb domy prwe chudich a gich dielem gie obohati anebo poſili,23) a ohradi paddeſat myeſt pokladnych, abi tu pokladowe kralowi24) 20 bili pokla 54b 1 dany, gyne take dielo, ne tak tiezke iako ſluzebne, vlozi na nye, abi blato z myeſta a necziſtotu z vlicz wynoſili w kofſiech, iakoz ſie czte: ruczie geho w kofſy ſu ſluzili. A trzietie dielo gym przida podle Jozeffa, abi potok mnohymy kuzlowanymy25) ſwymy rozdielili, a przie- kopi Abi okolo myeſt kopali, tak aby potoki26) mohli w nye27) teczi. a giz28) 25 cztirzy ſta let w tom hubenſtwi ztrawili a naplnyli. A czym gie wiecze obtiezowachu, tiem wiecze ſ bozi29) pomoczi ſie mnoziechu.30) 1) K. poczyna; knihy sch. 2) K. z Egipta; Š. (přid.) a to takto. 3) K. czaſu. 3a) K. Jozephowie. 4) K. zwlafftniem. 5) K. rziekachu. 6) K. a oſmy. 7) e nadeps. 8) K. welmi biechu. 9) K. newidiechu ge Egypfftí. 15) K. ſparzenie. 11) sch. v K. 12) K. podawmy. 13) K. Š. wygde. 14) K. mocznie a ſwobodnie. 15) Š. nada (!). 16) K. moſychu tiehly. 17) K. mity kralowa. 8) K. dielati a ohraditi. 19) naps. na okr. 20) Š. zdmi. 21) K. mezych. 22) K. Š. wzdyczky. 23) K. obohatiel a neb po- ſylil. 24) K. kralowi pokladowi (!). 25) K. kuzly. 26) K. potoczy. 27) K. w ni. 28) K. tak. 29) K. z bozie. 30) K. rozmnozowachu. [Kap. III.] O lſty, geſſto gſu czynyly1) baby przy tyezkich zzenach.2) Exod. 1./ Ida to farao gynu wymyſli leſt, I przikaza zidowſkym zenam, gefſto babie, Zefore, Aphne,3) a tie biefſta nade wſſeczkny gyne babyny vſta- wenye,4) abi pacholiki zidowſke, kdiz babie, zahubili a pak5) rzekli lzicz, ze ſu fie mrtwy vrodili,6) ale abi dieweczki zachowawaly,7) proto ze wratke pokolenye nemoz fſkoditi, a chlipnoſti Egipſkym8) abi prziſluhowali, a take proto,9) ze geden vczênyk10) ſwatichl1) krali prorokowal toho czaſa,12) ze fiel3) ma naroditi pacholik w zidowſtwie, a ten kralowftwie Egipſke ponyzy a ſwu moczi nade wſſeczki wſtupi. I bachu ſie boha ti babiczie a14) lhachu prawiecze:15) zidowſke zeny magi vmyenye babynſtwa, ze drziew nezli k nym przidem, az porodie. A proto zel6) ſu ſie boha bali, 10 vdiela gym domy, tocziff obohatil7) gie, acz ſu i bili chude, aneb vczyny18) gie plodny, neb ſu bili neplodny. Augufty [54b 2] prawi, ze til9) babi ſhrziefſili ſu myloſtnye,20) Ale Gregor21) chcze, bi ſhrzieflili ſmrtedlnye, a die, ze otplata gich dobroti22) mohla u wiecznem zywotie biti23) otplaczena, Ale pro wynu lzie w zemſku24) otplatu obraczena geſt. 5 15 1) K. vczynily. 2) K. przetiezkych zenach zydowíkych. 3) K. a aphne tak rzeczenym. 4) K. oftawene. 5) K. aby. 6) K. narodily. 7) K. zachowaly. 8) K. egipſkey. 3) K. proto take. 10) K. Š. vczedlnik. 11) K. ſwaty. 12) K. czafu. 13) K.
Exodus. 133 talm 80./ magicze ſie dielem tiezkym nemohli ſie ſ zenamy obgymati. a Miſtri diela vczyny zidi, A nad til5) myſtrý diela vſtawi egipſke ſtaroſti, abi tiem wiecze gie muczili a nutili k dielu. I mufichu cyhlil6) dielati a tiemy myeſta kra- lowy17) hraditils) a ſchrany fiton a ramaſſe. neb myeſta ſu prwe bili, ale 15 wiezi chramowich19) nebilo, neb gedno na mezi egipſkich bili ſu, a proto ohradi gie zdiemy,20) abi tu polozil odienczie ſwe iakozto na wieziech21) wzdiczkny22) hlaſagicz, abi nemohl yzadny wigiti any wgiti bez kralowa powolenye. Aneb domy prwe chudich a gich dielem gie obohati anebo poſili,23) a ohradi paddeſat myeſt pokladnych, abi tu pokladowe kralowi24) 20 bili pokla 54b 1 dany, gyne take dielo, ne tak tiezke iako ſluzebne, vlozi na nye, abi blato z myeſta a necziſtotu z vlicz wynoſili w kofſiech, iakoz ſie czte: ruczie geho w kofſy ſu ſluzili. A trzietie dielo gym przida podle Jozeffa, abi potok mnohymy kuzlowanymy25) ſwymy rozdielili, a przie- kopi Abi okolo myeſt kopali, tak aby potoki26) mohli w nye27) teczi. a giz28) 25 cztirzy ſta let w tom hubenſtwi ztrawili a naplnyli. A czym gie wiecze obtiezowachu, tiem wiecze ſ bozi29) pomoczi ſie mnoziechu.30) 1) K. poczyna; knihy sch. 2) K. z Egipta; Š. (přid.) a to takto. 3) K. czaſu. 3a) K. Jozephowie. 4) K. zwlafftniem. 5) K. rziekachu. 6) K. a oſmy. 7) e nadeps. 8) K. welmi biechu. 9) K. newidiechu ge Egypfftí. 15) K. ſparzenie. 11) sch. v K. 12) K. podawmy. 13) K. Š. wygde. 14) K. mocznie a ſwobodnie. 15) Š. nada (!). 16) K. moſychu tiehly. 17) K. mity kralowa. 8) K. dielati a ohraditi. 19) naps. na okr. 20) Š. zdmi. 21) K. mezych. 22) K. Š. wzdyczky. 23) K. obohatiel a neb po- ſylil. 24) K. kralowi pokladowi (!). 25) K. kuzly. 26) K. potoczy. 27) K. w ni. 28) K. tak. 29) K. z bozie. 30) K. rozmnozowachu. [Kap. III.] O lſty, geſſto gſu czynyly1) baby przy tyezkich zzenach.2) Exod. 1./ Ida to farao gynu wymyſli leſt, I przikaza zidowſkym zenam, gefſto babie, Zefore, Aphne,3) a tie biefſta nade wſſeczkny gyne babyny vſta- wenye,4) abi pacholiki zidowſke, kdiz babie, zahubili a pak5) rzekli lzicz, ze ſu fie mrtwy vrodili,6) ale abi dieweczki zachowawaly,7) proto ze wratke pokolenye nemoz fſkoditi, a chlipnoſti Egipſkym8) abi prziſluhowali, a take proto,9) ze geden vczênyk10) ſwatichl1) krali prorokowal toho czaſa,12) ze fiel3) ma naroditi pacholik w zidowſtwie, a ten kralowftwie Egipſke ponyzy a ſwu moczi nade wſſeczki wſtupi. I bachu ſie boha ti babiczie a14) lhachu prawiecze:15) zidowſke zeny magi vmyenye babynſtwa, ze drziew nezli k nym przidem, az porodie. A proto zel6) ſu ſie boha bali, 10 vdiela gym domy, tocziff obohatil7) gie, acz ſu i bili chude, aneb vczyny18) gie plodny, neb ſu bili neplodny. Augufty [54b 2] prawi, ze til9) babi ſhrziefſili ſu myloſtnye,20) Ale Gregor21) chcze, bi ſhrzieflili ſmrtedlnye, a die, ze otplata gich dobroti22) mohla u wiecznem zywotie biti23) otplaczena, Ale pro wynu lzie w zemſku24) otplatu obraczena geſt. 5 15 1) K. vczynily. 2) K. przetiezkych zenach zydowíkych. 3) K. a aphne tak rzeczenym. 4) K. oftawene. 5) K. aby. 6) K. narodily. 7) K. zachowaly. 8) K. egipſkey. 3) K. proto take. 10) K. Š. vczedlnik. 11) K. ſwaty. 12) K. czafu. 13) K.
Strana 134
134 Exodus. gfe. 14) K. y. 15) K. ze. 16) sch. v K. 17) K. obohatie. 18) K. neb vczynie. 19) K. tie. 20) nadeps. i. venialit'. 21) K. Rzehorz. 22) Š. dobroty gich. 23) na konci přetrž. e. 24) m nadeps. m. pův. n. [Kap. IV.) O vtopeny mladenczow zidowſkich.1) Bos no. Vzrziew farao, ze mu2) left neproſpiewa,3) zgiewnye prziſtupi4) k nym a5) przikaza, abi wſſieczki pacholiki, kterziz ſie narodie, abi gie v potok [Exod. 1.) metali. I mnoho gich w tu dobu bi ztopeno. A pro ten hrziech nadiegi . ſie, bi Egipſczi w taki blud dany bili, abi Apym za boha cztili A gemu fie clanyeli. I biefſe apis, iakoz prawi plynyus, ze gei widiel, an iako bik, a okamzenye wichaziefſe z potoka, magie na prawem ramenu znamenye biele, iako meſiecz rohate. a kdiz gei egipſczis) vzrzie, hned7) k nyemu biezie ſe wfſelikakymy8) hudbamy, gemu ſlawiecz, a kdiz ſie v powietrzie zdwihnyeſſe a nad nymy iako ſlawie ſie noſieſſe,3) a kdiz on ſie hibaſſe neb ſtaíſe, takez ony fie hibachu neb ſtachu na zemy; a hned19) toho dne zmy- 10 zieſſe. a nyeterzi prawie, ze na ten hod Serapis gednu w rok z wodi ſie wihrziziefſe, a proto ony mnyechu,11) bi bil poſwieczen ferapi. Ale gyny prawie, bi w deſieti letech gedynu ſie vkazowal. A gyny prawie, ze gedno czaſa knyeziel2) ſprawedlyweho eliopoleos,13) Ale neſprawedlyweho nycz ſie neukaze,14) abi iako ſ nebes ſprawedlnoſt knyezſka [55a 1] bila vka- 15 zana. a proto hrziech potoka pomítil boh v blud potoka. 1) K. zydowſkych kazanim pharaonowy. 2) K. gev. 3) K. neproſpiefína. 4) K. przyſtupiw. 5) K. y. 6) K. Egipffti gey. 7) K. ynhed. 8) K. f welykakymi. 9) K. wznaffyſe. 10) K. ynhed. 11) K. mnegiechu. 12) K. za czaſu kniezete. 13) K. Olio- poleos. 14) K. nevkaza. 5 [Exod. 2.] O narozeny a o wichowawany1) moyzieſſe. POtom wiſtupi muz leuyta, gmenem Amrâ neb Amramis, ten pogie zenu z2) ſweho pokolenye, gmenem Jocabeth. I nechtiefſe prziſtu- piti k zenye3) po przikazany kralowu,4) chtie radiegi biti bez dieti, nezly na ſmrt roditi. Pak mu5) ſie pan boh we ſpany vkaza, Jakoz prawi Jo- zefus, a rzka: neboi ſie poznati zeny ſwe, nebt ſie dietie6) ma z nye7) na- roditi, gehoz ſie baty budu egipſczi; a ten mu take powiedie o knyezftwy8) Aaronowu. pak poczie9) zena a porodi ſyna taynye, proto ze gi boleft newelmy nadſtupila. a vzrziewſſi dietie nadobne, ſchowa1o) gie trzi me- fieczie. A kdiz giz tagiti nemohla dele, I wzie krabiczi trztienul1) okruhlu, pruticzkem ſtazenu a lpem a ſmolu obmazanu, I wlozi w ny dietatko, A poſtawi na brziezie we trzti na trawnem myeſtie podle potoka nad wodu, abi nebilo nahloſti potoka vchwaczeno. A maria, ſeſtra dietatka toho, ſtaſſe podal kazanym ſwel2) materzie, abi widiela te wieczy ſkonanye. Tu pak Cherunych, dczy faraonowa, ſnyde dolow, abi ſie omyla v13) po- toczie, i gdieſſe po ſamem brziehu ſ dieweczkamy ſwymy, I vzrzie krabiczi 15 w trzti,14) kaza gi przyneſti, widie15) dietatko16) placzicz, i ſlitowa ſie nad 5 10 [Kap. V.]
134 Exodus. gfe. 14) K. y. 15) K. ze. 16) sch. v K. 17) K. obohatie. 18) K. neb vczynie. 19) K. tie. 20) nadeps. i. venialit'. 21) K. Rzehorz. 22) Š. dobroty gich. 23) na konci přetrž. e. 24) m nadeps. m. pův. n. [Kap. IV.) O vtopeny mladenczow zidowſkich.1) Bos no. Vzrziew farao, ze mu2) left neproſpiewa,3) zgiewnye prziſtupi4) k nym a5) przikaza, abi wſſieczki pacholiki, kterziz ſie narodie, abi gie v potok [Exod. 1.) metali. I mnoho gich w tu dobu bi ztopeno. A pro ten hrziech nadiegi . ſie, bi Egipſczi w taki blud dany bili, abi Apym za boha cztili A gemu fie clanyeli. I biefſe apis, iakoz prawi plynyus, ze gei widiel, an iako bik, a okamzenye wichaziefſe z potoka, magie na prawem ramenu znamenye biele, iako meſiecz rohate. a kdiz gei egipſczis) vzrzie, hned7) k nyemu biezie ſe wfſelikakymy8) hudbamy, gemu ſlawiecz, a kdiz ſie v powietrzie zdwihnyeſſe a nad nymy iako ſlawie ſie noſieſſe,3) a kdiz on ſie hibaſſe neb ſtaíſe, takez ony fie hibachu neb ſtachu na zemy; a hned19) toho dne zmy- 10 zieſſe. a nyeterzi prawie, ze na ten hod Serapis gednu w rok z wodi ſie wihrziziefſe, a proto ony mnyechu,11) bi bil poſwieczen ferapi. Ale gyny prawie, bi w deſieti letech gedynu ſie vkazowal. A gyny prawie, ze gedno czaſa knyeziel2) ſprawedlyweho eliopoleos,13) Ale neſprawedlyweho nycz ſie neukaze,14) abi iako ſ nebes ſprawedlnoſt knyezſka [55a 1] bila vka- 15 zana. a proto hrziech potoka pomítil boh v blud potoka. 1) K. zydowſkych kazanim pharaonowy. 2) K. gev. 3) K. neproſpiefína. 4) K. przyſtupiw. 5) K. y. 6) K. Egipffti gey. 7) K. ynhed. 8) K. f welykakymi. 9) K. wznaffyſe. 10) K. ynhed. 11) K. mnegiechu. 12) K. za czaſu kniezete. 13) K. Olio- poleos. 14) K. nevkaza. 5 [Exod. 2.] O narozeny a o wichowawany1) moyzieſſe. POtom wiſtupi muz leuyta, gmenem Amrâ neb Amramis, ten pogie zenu z2) ſweho pokolenye, gmenem Jocabeth. I nechtiefſe prziſtu- piti k zenye3) po przikazany kralowu,4) chtie radiegi biti bez dieti, nezly na ſmrt roditi. Pak mu5) ſie pan boh we ſpany vkaza, Jakoz prawi Jo- zefus, a rzka: neboi ſie poznati zeny ſwe, nebt ſie dietie6) ma z nye7) na- roditi, gehoz ſie baty budu egipſczi; a ten mu take powiedie o knyezftwy8) Aaronowu. pak poczie9) zena a porodi ſyna taynye, proto ze gi boleft newelmy nadſtupila. a vzrziewſſi dietie nadobne, ſchowa1o) gie trzi me- fieczie. A kdiz giz tagiti nemohla dele, I wzie krabiczi trztienul1) okruhlu, pruticzkem ſtazenu a lpem a ſmolu obmazanu, I wlozi w ny dietatko, A poſtawi na brziezie we trzti na trawnem myeſtie podle potoka nad wodu, abi nebilo nahloſti potoka vchwaczeno. A maria, ſeſtra dietatka toho, ſtaſſe podal kazanym ſwel2) materzie, abi widiela te wieczy ſkonanye. Tu pak Cherunych, dczy faraonowa, ſnyde dolow, abi ſie omyla v13) po- toczie, i gdieſſe po ſamem brziehu ſ dieweczkamy ſwymy, I vzrzie krabiczi 15 w trzti,14) kaza gi przyneſti, widie15) dietatko16) placzicz, i ſlitowa ſie nad 5 10 [Kap. V.]
Strana 135
Exodus. 135 nym rzkucz: tot geſt zydowſke mladie, tak ho bil ozdobil boh, ze bil do- ftogen, abi geil7) ne 55a 2 przietele wichowali pokrmem. A kdiz mnoho egipſkich zen przidawali gemu18) prſy ſwe, abi fal,19) wzdi ſwu twarz 20 otwraczowafſe, nechtie fati.20) pak Maria weczie: chczefſ-li, at przywedu zydowku,21) ſnad prſy ſweho lidu przygme. pak kazanym te22) Cherunych przywede matku toho dietiete iako gynu,23) I prziſtupi dietie k gegym21) prſom. a proto wzie Cherunych toho dietyete matku,25) abi gie wichowala, a wichowagicz abi gie wratila dczerzi faraonowie;26) a ona gei za ſyna27) 25 zwoli, I bi rzeczen Moiſes.28) neb egipſczi mois wodie rziekagi a Is vzdra- No. weny.29) A kdiz gednoho dne Cherunych vkaza ho faraonu,30) Abi on take zwolil ho za ſyna, dywie31) ſie kral ſlicznoſti dietiete, korunu tu, gefſto32) Corona. na hlawie w tu dobu neſieſſe,33) na geho hlawu wſtawi. A bieſſe obraz ha- No. mow31) na nyei35) wiryt; a dietie korunu wrze36) na zemy i zlomy37) gi. A knyez Eliopolſki v boka kralowa ſtafſe, I zakrziczie: tot geſt dietie, geſſto nam boh vkazal, abichme gie39) zabili, a potom abichme wiecz ſtrachu nemyeli. I chtiefſe ſie nan10) rzititi, ale ſ pomoczi kralewu bi wipro- fsczen A f radu gednoho mudrczie, genz geft rzekl: tot geft dietie newe- dienyu1) vczynylo. a toho na potwrzenye vhle rzerzewite42) przynefechu, a kral da dietieti, a dietie k ſwym vſtom przyczyny, a ſwrchek Jazika ſweho13) zkazy. A proto zide44) mnyegi, bi tudi myel prziekaz Jazíka. a tak ge welike kraſi a ſlicz 55b 1]noſti bil,44a) iakoz prawi Jozefus, ze bi nemohl izadny45) biti tak vkrutny, bi ſie geho neprzidrzal obezrzieny. A mnozi, kdiz ſu widieli, ano na uliczi gei neſu, nechagie46) ſweho diela bieziefſe,47) 40 abi gei ohledal.48) 30 35 1) K. wychowanie. 2) K. s. 3) K. k nice. 4) K. kralowo k zenie. 5) K. gemu. 6) Š. dieti (nedops.). 7) K. z nie dietie ma. 8) K. kniezftwu. 9) K. poczala. 10) K. y ſchowa. 11) Š. trzenu. 12) K. ſwey. 13) K. w. 14) K. we trzſtie y. 15) K. y widie. 16) K. dietiatko w ni. 17) K. ho. 18) K. mu. 19) K. Š. ffal. 20) Š. sfati. 21) K. zy- dowſku zenu; S. židowſku. 22) K. tey. 23) K. czyzy materz. 24) K. gegi. 25) K. dietiete toho matku. 26) K. pharaonowie tak ſe ſta wrati dietie dezerzy. 27) K. ge za ſyna ſobie. 28) K. Moyziefs. 29) K. vzdraweny totiž od wody vzdraweny. 30) K. pharaonowi. 31) K. Tehdy diwie. 32) K. gyzto. 33) K. nofyffe. 34) K. Amom. 35) K. Š. nie. 36) K. vzrze (!). 37) K. wzlomy. 38) K. to gt to. 39) K. gey. 40) K. na nie. 41) K. newiediemem to. 12) K. rzerzywe. 43) K. ſweho Jazika. 44) K. protoz y. 44a) Š. gt byl. 45) K. yzadny nemohl. 46) K. nechagycz. 47) K. biezychu. 48) K. ohledaly. [Kap. VI.] O1) manzelſtwy moyzieſfowu s murzienynku.2) Ta ſie tak, kdiz Moizieff wzroſte a bi gynoch, tehdi murzenynowe IExod. 2. poplenychu egipt az do mêfym3) a do morze, a proto obratichu ſie egipſczi na kuzlo, I wziechu otpowied, abi pozili4) zidowi5) pomoczi; I obdrziechu gedwa na cherunych, abi geis) vczynyli wewodu nad woiſkem, a muſichu 5 prwe przifieczi,7) abi mu8) nycz neuſſkodili. I bieſſe Moiziefſ muz boiowny a doſpieli, a opuſtyw czieſtu przies wodu iako dalfſy, wede9) woiſko po zemy czieftu kratfſy, abi neopatrne murzenyny prziedgiel. I vczyny czieſtu,
Exodus. 135 nym rzkucz: tot geſt zydowſke mladie, tak ho bil ozdobil boh, ze bil do- ftogen, abi geil7) ne 55a 2 przietele wichowali pokrmem. A kdiz mnoho egipſkich zen przidawali gemu18) prſy ſwe, abi fal,19) wzdi ſwu twarz 20 otwraczowafſe, nechtie fati.20) pak Maria weczie: chczefſ-li, at przywedu zydowku,21) ſnad prſy ſweho lidu przygme. pak kazanym te22) Cherunych przywede matku toho dietiete iako gynu,23) I prziſtupi dietie k gegym21) prſom. a proto wzie Cherunych toho dietyete matku,25) abi gie wichowala, a wichowagicz abi gie wratila dczerzi faraonowie;26) a ona gei za ſyna27) 25 zwoli, I bi rzeczen Moiſes.28) neb egipſczi mois wodie rziekagi a Is vzdra- No. weny.29) A kdiz gednoho dne Cherunych vkaza ho faraonu,30) Abi on take zwolil ho za ſyna, dywie31) ſie kral ſlicznoſti dietiete, korunu tu, gefſto32) Corona. na hlawie w tu dobu neſieſſe,33) na geho hlawu wſtawi. A bieſſe obraz ha- No. mow31) na nyei35) wiryt; a dietie korunu wrze36) na zemy i zlomy37) gi. A knyez Eliopolſki v boka kralowa ſtafſe, I zakrziczie: tot geſt dietie, geſſto nam boh vkazal, abichme gie39) zabili, a potom abichme wiecz ſtrachu nemyeli. I chtiefſe ſie nan10) rzititi, ale ſ pomoczi kralewu bi wipro- fsczen A f radu gednoho mudrczie, genz geft rzekl: tot geft dietie newe- dienyu1) vczynylo. a toho na potwrzenye vhle rzerzewite42) przynefechu, a kral da dietieti, a dietie k ſwym vſtom przyczyny, a ſwrchek Jazika ſweho13) zkazy. A proto zide44) mnyegi, bi tudi myel prziekaz Jazíka. a tak ge welike kraſi a ſlicz 55b 1]noſti bil,44a) iakoz prawi Jozefus, ze bi nemohl izadny45) biti tak vkrutny, bi ſie geho neprzidrzal obezrzieny. A mnozi, kdiz ſu widieli, ano na uliczi gei neſu, nechagie46) ſweho diela bieziefſe,47) 40 abi gei ohledal.48) 30 35 1) K. wychowanie. 2) K. s. 3) K. k nice. 4) K. kralowo k zenie. 5) K. gemu. 6) Š. dieti (nedops.). 7) K. z nie dietie ma. 8) K. kniezftwu. 9) K. poczala. 10) K. y ſchowa. 11) Š. trzenu. 12) K. ſwey. 13) K. w. 14) K. we trzſtie y. 15) K. y widie. 16) K. dietiatko w ni. 17) K. ho. 18) K. mu. 19) K. Š. ffal. 20) Š. sfati. 21) K. zy- dowſku zenu; S. židowſku. 22) K. tey. 23) K. czyzy materz. 24) K. gegi. 25) K. dietiete toho matku. 26) K. pharaonowie tak ſe ſta wrati dietie dezerzy. 27) K. ge za ſyna ſobie. 28) K. Moyziefs. 29) K. vzdraweny totiž od wody vzdraweny. 30) K. pharaonowi. 31) K. Tehdy diwie. 32) K. gyzto. 33) K. nofyffe. 34) K. Amom. 35) K. Š. nie. 36) K. vzrze (!). 37) K. wzlomy. 38) K. to gt to. 39) K. gey. 40) K. na nie. 41) K. newiediemem to. 12) K. rzerzywe. 43) K. ſweho Jazika. 44) K. protoz y. 44a) Š. gt byl. 45) K. yzadny nemohl. 46) K. nechagycz. 47) K. biezychu. 48) K. ohledaly. [Kap. VI.] O1) manzelſtwy moyzieſfowu s murzienynku.2) Ta ſie tak, kdiz Moizieff wzroſte a bi gynoch, tehdi murzenynowe IExod. 2. poplenychu egipt az do mêfym3) a do morze, a proto obratichu ſie egipſczi na kuzlo, I wziechu otpowied, abi pozili4) zidowi5) pomoczi; I obdrziechu gedwa na cherunych, abi geis) vczynyli wewodu nad woiſkem, a muſichu 5 prwe przifieczi,7) abi mu8) nycz neuſſkodili. I bieſſe Moiziefſ muz boiowny a doſpieli, a opuſtyw czieſtu przies wodu iako dalfſy, wede9) woiſko po zemy czieftu kratfſy, abi neopatrne murzenyny prziedgiel. I vczyny czieſtu,
Strana 136
136 Exodus. Ciconâ et gefſto tudi plno hadow,10) A nabra w koffie trztynell) na wozi czapow ſ'pês. egipſkich,12) geffto ot przirozenye protywny fu hadom, a til3) ſwymy piſky14) wpuſtiecze gie w ſie, ſwoi brzich wicziſtiechu, A zadkem gie wi- 10 puſtichu. A kde chtiel15) ſtany ſtawieti, tu czapi naprzed puſtiefſe, abi hadi zgedli a rozplaſſili, a tak pak woiſko bezpeczno biefſe.16) a prziedgied murzenyny i pobi gie, a kterziz vtiekachu, ti zaclenu w17) myeſtie kra- lowem ſabba; A to myefto potom cambiſes po ſweil8) feftrzie gmenu meron nazwal. A biefſe to myeſto newiboy [55b 2 ne, a kdiz gie bil giz dluho oblehl, 15 zatiem karbis, dczi19) krale murzenynſkeho, ſwe oczi nan wzwrzie,20) I ſmluwi ſie ſ nym, poial-li bi21) gi za zenu, chtiela bi22) myeſto zraditi. i ſta ſie tak. A proto maria23) a Aaron hadali24) a ſwarzili fie25) proti moy- ziefſi pro geho zenu murzienku.26) A kdiz fie chtiefſe wratiti, zena mu27) nepowoli. proto28) moyziefſ iako muz doſpieli w hwiezdarſtwi wiry29) dwa 20 Ymago no. obrazy30) na biſerziech teto moczi, ze geden neſl31) pamyet a druhi za- pomanutie.32) A kdiz gie w podobne prſteny wſadi, I da zenye príten za- pomnyenye33) a fam ſobie druhi ſchowa, abi Jakozto34) rownu mýloſti, takez rownymy prſteny abi bili okrafſleny. I poczie zena muzowi35) my- loſti zapomynati, A tak moyzieſſ wrati ſie do egipta ſwobodnye. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) Š. (dod.) a to takto. 3) K. menfym. 4) Š. po- lozi (!). 5) K. zydowíke. 6) K. Moyziefe. 7) K. moſychu prwe przyſyczy. 8) K. gel. 9) K. y wede. 10) K. haduow bieffe. 11) K trzítie a. 12) ch nadeps.; K. egipſkym. 13) K. ti czapowe. 14) K. noſy. 15) K. ge chtiel. 16) K. bylo. 17) K. v. 18) Š. fwe. 19) K. dczy Carbis. 20) K. na Moyziefſe zwrzie. 21) sch. v Š. 22) K. by mu. 23) K. 28) K. feftra. 24) K. hadaly fu fe. 25) sch. v K. 26) K. Š. murzenynku. 27) K. gev. A proto. 29) K. wyryl. 30) K. obrazky. 31) K. miel. 32) K. zapomenutic. 33) K. príten zenie zapomenutie. 34) K. yakoz. 35) sch. v K. 25 Kap. VII.] O vtoku moyzieffowu a o manzelſtwy geho s Sephoru.1) W Onyech dnech gide moizieff k bratrom swym do zemye Jessen, I vzrzie gich muczenye, ano wladarz diela egipſki tepe gednoho zida. a zabyw2) toho egipſkeho taynye, i pohrzebe ho taynye v3) pieſku. A wi- ſſed druhi den, vzrzie dwa zidi, ana ſie ſwarzita. i potreſkta toho, gefito krzywdu czynyefſe, An mu4) weczie: kto5) tie vczynyl ſu dczem8) nad namy? zdali mye chczeff zabiti, iakos wczera zabil egipſkeho? I podywi ſie7) Moi- zieff, kterak ſie ten ſkutek zgewil, I bafſe fie, A naywiecze7a) proto, ze kdiz vſliſſie to ſlowo?b) fa 56a1 Jrao, hledafſe ho, abi gei zahubil.8) an vtiekagie po puſſczi przigide do zemye madian, A nedoſtatk giedenye, Jakoz prawi Jozefus, moczi vtrpenye prziemahaſſe. a kdiz przigide do myeſta madian 10 v czrweneho9) morze, tak rzeczenemu ot gednoho ſyna Abrahamowa ot ceturi, fiedelo) v ſtudnyczie. I bieſſe knyeze madianſke, tomu ot ſtara- dawna knyez rziekachu, a myegiefſe ſedm dczer, a diegiechu mul1) Ra- guel a przigmym Jetrocýneus. til2) biechu przifſli, abi naczierali3) wodi ſwym ſtadam,14) neb vrzad ſtada krmyty15) w tu dobu ſluffieffel6) k zenam, 15 a naywieczel7) w kragynye trogoditarum.18) A prziſfedſſe paſtirzowe, I ote- 5
136 Exodus. Ciconâ et gefſto tudi plno hadow,10) A nabra w koffie trztynell) na wozi czapow ſ'pês. egipſkich,12) geffto ot przirozenye protywny fu hadom, a til3) ſwymy piſky14) wpuſtiecze gie w ſie, ſwoi brzich wicziſtiechu, A zadkem gie wi- 10 puſtichu. A kde chtiel15) ſtany ſtawieti, tu czapi naprzed puſtiefſe, abi hadi zgedli a rozplaſſili, a tak pak woiſko bezpeczno biefſe.16) a prziedgied murzenyny i pobi gie, a kterziz vtiekachu, ti zaclenu w17) myeſtie kra- lowem ſabba; A to myefto potom cambiſes po ſweil8) feftrzie gmenu meron nazwal. A biefſe to myeſto newiboy [55b 2 ne, a kdiz gie bil giz dluho oblehl, 15 zatiem karbis, dczi19) krale murzenynſkeho, ſwe oczi nan wzwrzie,20) I ſmluwi ſie ſ nym, poial-li bi21) gi za zenu, chtiela bi22) myeſto zraditi. i ſta ſie tak. A proto maria23) a Aaron hadali24) a ſwarzili fie25) proti moy- ziefſi pro geho zenu murzienku.26) A kdiz fie chtiefſe wratiti, zena mu27) nepowoli. proto28) moyziefſ iako muz doſpieli w hwiezdarſtwi wiry29) dwa 20 Ymago no. obrazy30) na biſerziech teto moczi, ze geden neſl31) pamyet a druhi za- pomanutie.32) A kdiz gie w podobne prſteny wſadi, I da zenye príten za- pomnyenye33) a fam ſobie druhi ſchowa, abi Jakozto34) rownu mýloſti, takez rownymy prſteny abi bili okrafſleny. I poczie zena muzowi35) my- loſti zapomynati, A tak moyzieſſ wrati ſie do egipta ſwobodnye. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) Š. (dod.) a to takto. 3) K. menfym. 4) Š. po- lozi (!). 5) K. zydowíke. 6) K. Moyziefe. 7) K. moſychu prwe przyſyczy. 8) K. gel. 9) K. y wede. 10) K. haduow bieffe. 11) K trzítie a. 12) ch nadeps.; K. egipſkym. 13) K. ti czapowe. 14) K. noſy. 15) K. ge chtiel. 16) K. bylo. 17) K. v. 18) Š. fwe. 19) K. dczy Carbis. 20) K. na Moyziefſe zwrzie. 21) sch. v Š. 22) K. by mu. 23) K. 28) K. feftra. 24) K. hadaly fu fe. 25) sch. v K. 26) K. Š. murzenynku. 27) K. gev. A proto. 29) K. wyryl. 30) K. obrazky. 31) K. miel. 32) K. zapomenutic. 33) K. príten zenie zapomenutie. 34) K. yakoz. 35) sch. v K. 25 Kap. VII.] O vtoku moyzieffowu a o manzelſtwy geho s Sephoru.1) W Onyech dnech gide moizieff k bratrom swym do zemye Jessen, I vzrzie gich muczenye, ano wladarz diela egipſki tepe gednoho zida. a zabyw2) toho egipſkeho taynye, i pohrzebe ho taynye v3) pieſku. A wi- ſſed druhi den, vzrzie dwa zidi, ana ſie ſwarzita. i potreſkta toho, gefito krzywdu czynyefſe, An mu4) weczie: kto5) tie vczynyl ſu dczem8) nad namy? zdali mye chczeff zabiti, iakos wczera zabil egipſkeho? I podywi ſie7) Moi- zieff, kterak ſie ten ſkutek zgewil, I bafſe fie, A naywiecze7a) proto, ze kdiz vſliſſie to ſlowo?b) fa 56a1 Jrao, hledafſe ho, abi gei zahubil.8) an vtiekagie po puſſczi przigide do zemye madian, A nedoſtatk giedenye, Jakoz prawi Jozefus, moczi vtrpenye prziemahaſſe. a kdiz przigide do myeſta madian 10 v czrweneho9) morze, tak rzeczenemu ot gednoho ſyna Abrahamowa ot ceturi, fiedelo) v ſtudnyczie. I bieſſe knyeze madianſke, tomu ot ſtara- dawna knyez rziekachu, a myegiefſe ſedm dczer, a diegiechu mul1) Ra- guel a przigmym Jetrocýneus. til2) biechu przifſli, abi naczierali3) wodi ſwym ſtadam,14) neb vrzad ſtada krmyty15) w tu dobu ſluffieffel6) k zenam, 15 a naywieczel7) w kragynye trogoditarum.18) A prziſfedſſe paſtirzowe, I ote- 5
Strana 137
Exodus. 137 hnachu gie, I obrany gie moyziefſ ot gich bezprawie a napogi gich ſtada. I przigidu19) zaziegie domow nezli20) gyndi, i profichu otczie, abi do brotu putnykowu otplatu obdarzil. I zawolachu Moiziefſe, an prziſſed prziſieze, 20 ze chcze f nymy bidliti. I wzie zeforu, dezeru geho, fobie zenu,21) ana mu22) vrodi gerſon, toczifí przichoz,23) proto ze na puſíczi bil ho24) vrodil, I vrodi druheho, tomu prziewzdie Eleazer,25) toczifí boha meho pomocz. I da mu26) teft wfficzku praczý ſtad ſwich, a na tiech na wíſech ſtarym po- hanom bilo gmyenye. 1) K. geho sch.; zeforu. 2) K. Pak Moyzieš zabie. 3) K. a taynie pohrzebe ho w. 4) K. gemu. 5) K. y kto. 6) K. ſudczy. 7) K. ſe tomu. 7a) K. naywiecz. sch. v K. s) K. zabil neb zahubil. 3) Š. czerweneho. 10) K. y ſede. 11) K. rziekachu gev. 12) K. ty diewky; Š. a. 13) K. nawazyli fobie. 14) K. ſtadom. 15) sch. v K. 16) K. w ta doba przyfluffie ſe. 17) K. naywiecz. 18) Š. trogodiatarum. 19) K. Š. przvgdu. 20) K. nez. 21) K. za zenu. 22) K. a ta gev. 23) K. przychod. 21) K. geho. 25) K. Eleazar. 26) K. gev. O opatrzieny krzie horzygiczieho.1) /Kap. VIII.) PAk vmrzie kral egipſki, a zide wzdichagicz2) pro tiezke dielo krzi- cziechu ku panu bohu. I vſlyfſie gich kwielenye, a rozpomanu ſie na ſlib, [56a 2] gefſto bil ſlibil gich otczom,3) I wiproſti4) gie.5) I6) paſieſſe moi- zieff7) ſtada owczie na puſſczi. a kdiz wehna ſtado we wnytrznoſti puſſczie, i przigide k boziei horzie ſyna,8) a na gednei9) ſtranye ſlula oreb. I vkaza ſie mu10) pan boh w plamenu ohnywem z proſtrziedka10a) krzie. A ohen po- (Exod. 3.) paſowaffell) zelenoſt krzie nefſkodlywie. A bieſſe ta hora k paſtwam wi- borna a trawu zbiteczna, neb paſtirzowe neſmyechu fiel2) tam honyti, proto ze hora wiſoka, a take ze mnyechu, bi tam boh bidlil. I weczie moy- 10 zieff: poidu, vzrzym13) to widienye welike, procz ten kerz neſhorzý. vzrziew boh, ze gde ohledowat, zawola hol4) z proftrziedka krzie a15) rzka: moyzieffi, Moizieffi! on16) otpowedie: ted ſem.17) a boh18) weczie: rozwiez obuw twu,19) neb to myeſto, na nyemz ſtogiff, zemye geſt ſwata. a weczie: Ja ſem boh Abrahamow, A boh20) Ifaakow, a boh Jacubow. I ſkry Moi- 15 zieff twarz ſwu, neſmyegie hledieti proti panu bohu. I weczie boh: widiel ſem muku lidu meho w egiptie a ſtupil ſem, abich gie wiproftil a uwedl gie w zemy, tekuczi mlekem a ſtrdi, do myeſt cananey, ethei, amorrey ferezei, ewey a Jebuzei; a gmene ſedmeho lidu naroda21) zamlcziel,22) toczifſ gergezei, a bezmal wſfudi geſt mlczano, gedno w deutronomye.23) 20 Ale pod, pofíli tie k faraonowy, Abi wywedl21) lid moy z egipta. I weczie Moizieff: I kto ſem Ja, abich ſſel k faraonu,24a) abich wywedl ſyny [56b 1 Ifraelowi z egipta? A boh weczie: Jat budu f tobu,25) a toto budef myeti znamenye, ze ſem tie poſlal: kdiz wywedeff lid moy z egipta, obietugefſ na teito26) horzie. Jako bi rzekl: tehdi vzrziſſ, ze ſem bil ſ tobu25) a wy- 25 wedl sem tie. I weczie Moizieff: a diegi-li synowe Ifrael: kto ge ten, gefsto tie ge27) poſlal? ktere geſt meno geho?28) weczie boh: Ja, genz ſem. iako bi rzekl: diegi my: genz sem; 29) a dieff gym: genz geft, poſlal mye k wam; 5 Exod. 2. 3.]
Exodus. 137 hnachu gie, I obrany gie moyziefſ ot gich bezprawie a napogi gich ſtada. I przigidu19) zaziegie domow nezli20) gyndi, i profichu otczie, abi do brotu putnykowu otplatu obdarzil. I zawolachu Moiziefſe, an prziſſed prziſieze, 20 ze chcze f nymy bidliti. I wzie zeforu, dezeru geho, fobie zenu,21) ana mu22) vrodi gerſon, toczifí przichoz,23) proto ze na puſíczi bil ho24) vrodil, I vrodi druheho, tomu prziewzdie Eleazer,25) toczifí boha meho pomocz. I da mu26) teft wfficzku praczý ſtad ſwich, a na tiech na wíſech ſtarym po- hanom bilo gmyenye. 1) K. geho sch.; zeforu. 2) K. Pak Moyzieš zabie. 3) K. a taynie pohrzebe ho w. 4) K. gemu. 5) K. y kto. 6) K. ſudczy. 7) K. ſe tomu. 7a) K. naywiecz. sch. v K. s) K. zabil neb zahubil. 3) Š. czerweneho. 10) K. y ſede. 11) K. rziekachu gev. 12) K. ty diewky; Š. a. 13) K. nawazyli fobie. 14) K. ſtadom. 15) sch. v K. 16) K. w ta doba przyfluffie ſe. 17) K. naywiecz. 18) Š. trogodiatarum. 19) K. Š. przvgdu. 20) K. nez. 21) K. za zenu. 22) K. a ta gev. 23) K. przychod. 21) K. geho. 25) K. Eleazar. 26) K. gev. O opatrzieny krzie horzygiczieho.1) /Kap. VIII.) PAk vmrzie kral egipſki, a zide wzdichagicz2) pro tiezke dielo krzi- cziechu ku panu bohu. I vſlyfſie gich kwielenye, a rozpomanu ſie na ſlib, [56a 2] gefſto bil ſlibil gich otczom,3) I wiproſti4) gie.5) I6) paſieſſe moi- zieff7) ſtada owczie na puſſczi. a kdiz wehna ſtado we wnytrznoſti puſſczie, i przigide k boziei horzie ſyna,8) a na gednei9) ſtranye ſlula oreb. I vkaza ſie mu10) pan boh w plamenu ohnywem z proſtrziedka10a) krzie. A ohen po- (Exod. 3.) paſowaffell) zelenoſt krzie nefſkodlywie. A bieſſe ta hora k paſtwam wi- borna a trawu zbiteczna, neb paſtirzowe neſmyechu fiel2) tam honyti, proto ze hora wiſoka, a take ze mnyechu, bi tam boh bidlil. I weczie moy- 10 zieff: poidu, vzrzym13) to widienye welike, procz ten kerz neſhorzý. vzrziew boh, ze gde ohledowat, zawola hol4) z proftrziedka krzie a15) rzka: moyzieffi, Moizieffi! on16) otpowedie: ted ſem.17) a boh18) weczie: rozwiez obuw twu,19) neb to myeſto, na nyemz ſtogiff, zemye geſt ſwata. a weczie: Ja ſem boh Abrahamow, A boh20) Ifaakow, a boh Jacubow. I ſkry Moi- 15 zieff twarz ſwu, neſmyegie hledieti proti panu bohu. I weczie boh: widiel ſem muku lidu meho w egiptie a ſtupil ſem, abich gie wiproftil a uwedl gie w zemy, tekuczi mlekem a ſtrdi, do myeſt cananey, ethei, amorrey ferezei, ewey a Jebuzei; a gmene ſedmeho lidu naroda21) zamlcziel,22) toczifſ gergezei, a bezmal wſfudi geſt mlczano, gedno w deutronomye.23) 20 Ale pod, pofíli tie k faraonowy, Abi wywedl21) lid moy z egipta. I weczie Moizieff: I kto ſem Ja, abich ſſel k faraonu,24a) abich wywedl ſyny [56b 1 Ifraelowi z egipta? A boh weczie: Jat budu f tobu,25) a toto budef myeti znamenye, ze ſem tie poſlal: kdiz wywedeff lid moy z egipta, obietugefſ na teito26) horzie. Jako bi rzekl: tehdi vzrziſſ, ze ſem bil ſ tobu25) a wy- 25 wedl sem tie. I weczie Moizieff: a diegi-li synowe Ifrael: kto ge ten, gefsto tie ge27) poſlal? ktere geſt meno geho?28) weczie boh: Ja, genz ſem. iako bi rzekl: diegi my: genz sem; 29) a dieff gym: genz geft, poſlal mye k wam; 5 Exod. 2. 3.]
Strana 138
138 Exodus. a diefſ take: boh Abrahamow, boh Iaakow, boh Jacubow poſlal mye k wam; tot my geſt meno na wieki. Jako by rzekl: ty ſwiedczi zywi ſu30) na wieky, wſfak Jozeff prawy, ze mu geſt ſwe nazwanye rzekl, gehozto 30 ſu drziewe lide neſlichali, anyz mnye ſluſſie rzeczi. Gdi, ſberz31) a ſhromazd ftarſſie Ifrael a rezi gym, zet ſem ſie vkazal we krzi a poſlal ſem tie, abich gie wiproftil, a wſtupie i tobu25) przied krale egipſkeho. Ale ti dieff gemu: Boh zidowſki wola nas, abichom ſſli trzi dny na puſſcz a obietowali bohu naſſemu, wſfak wiedie, ze nepuſti was, gedno mocznu ruku, A proto po- 35 razymt egipt mymy dywy, a potom wipuſti was. Anyz wy wigdete prazdny, ale pozadate ot32) egipſkich ſufiedow ſwich oſudie drahe a rucho a oblupite egipt. zide prawie, abi darem dali, ale prawiegie33) geft, abi poiczili. a wy- mluweny magi biti pro przikazanye bozie. 1) K. Š. horziczieho; Š. (přid.) Moyziefs. 2) K. wzdychagicze. 2) K. otczom gych. 4) Š. profti. 5) K. ge takto. 6) K. Ten czas. 7) sch. v K. s) K. Š. Synay. 9) Š. gedne; K. giney. 10) sch. v K. 10a) K. proftrzedku. 11) K. on popalowafſe. 12) sch. v K. 13) K. a vzrzym. 14) K. geho. 15) sch. v K. 16) K. A on. 17) K. fem pane. 18) v K. sch. a; K, buoh gev. 19) K. (přid.) totiz sfug. 20) ta dvě sl. sch. v K. 21) sch. v K. 22) K. zamlczal. 23) K. w deutronomij. 24) Š. wywed. 243) K. k pharaonowi. 25) K. Š. f tebu. 26) K. Š. teto. 27) K. gt. 28) K. gt. 29) iakobi — fem sch. v K. 30) ta dvě sl. sch. v K. 31) K. Š. a fberz (K. zberz). 32) sch. v K. 33) prawie. [Kap. IX.] O znameny, geſſto 156b 2] pan boh vkazal moyzieſſowy. Weczie Moizieff: nebudu my wierziti, any meho hlafu fliffieti budu. wecziel) boh: czo to drziff w rucze ſwei? on2) weczie: hol. I weczie:3) wrz gi na zemy. an wrze; I obrati ſie w had.1) I lecze fie Moizieff tak, az chtiefſe Exod. 4.] vteczi. I weczie boh: polap gei za oczas. a kdiz lapi,5) obrati ſie w hol.6) a weczie: to znamenye vczynyff, at bi7) wierzili. wpuſt ruku ſwu w na- dras) ſwa. I wpuſti,9) y by malomoczna a biela iako ſnyeh. a opiet weczie: wſtrcz zaſie ruku w nadra. I wſtrczy10) a wynye, i bi opiet podobna k maſſu, tocziff k tielu gynemu. I11) opiet weczie: za12) bi obiema tiema zname- nyma newierzili, wezmy wodi z potoku a wyly13) na zemy, a14) obratiet fiel5) w krew. I weczie Moizieff: profſit,16) pane, poſſli gyneho, nebt mam17) iazik prziekazili, a neyſem tak rzeczny ot wczerayflieho dne a giz trzeti den. I weczie boh: kto vczynyl víta czlowieczie, kto nyemeho a17a) hlucheho, kto widomeho18) a ſlepeho? wſſak ia; a proto czyn,19) iat budu ſ tobu20) a nauczym tie. tehdi on:21) proſymt, pane,22) poſíly, kohoz poſlati maſí.23) A boh iako hnyewywie weczie: Aaron, bratr twoy, rzieczny21) geft, a ont25) wigde v26) potku tobie radugie ſie, poloz flowa ma w geho vſta, a vkazy wam, czo czynyti mate, ont bude za tie mluwiti, a bude vſta twa, a ti budeſſ gemu w tiech wieczech, geſſto k bohu ſluſſiegi, a wezmy huol w ſwu ruku, w nyezto budeff zname 57a 1Jnye, tocziff dywy czynyti. I przigide Moiziefſ k Jetro a rzka: wratym ſie k mym bratrom zaſie do egipta, Abich 20 widiel, gefſcze-li fu zywy. Jetro weczie: gdi ſ myrem a ſ pokogem. A kdiz 10 15
138 Exodus. a diefſ take: boh Abrahamow, boh Iaakow, boh Jacubow poſlal mye k wam; tot my geſt meno na wieki. Jako by rzekl: ty ſwiedczi zywi ſu30) na wieky, wſfak Jozeff prawy, ze mu geſt ſwe nazwanye rzekl, gehozto 30 ſu drziewe lide neſlichali, anyz mnye ſluſſie rzeczi. Gdi, ſberz31) a ſhromazd ftarſſie Ifrael a rezi gym, zet ſem ſie vkazal we krzi a poſlal ſem tie, abich gie wiproftil, a wſtupie i tobu25) przied krale egipſkeho. Ale ti dieff gemu: Boh zidowſki wola nas, abichom ſſli trzi dny na puſſcz a obietowali bohu naſſemu, wſfak wiedie, ze nepuſti was, gedno mocznu ruku, A proto po- 35 razymt egipt mymy dywy, a potom wipuſti was. Anyz wy wigdete prazdny, ale pozadate ot32) egipſkich ſufiedow ſwich oſudie drahe a rucho a oblupite egipt. zide prawie, abi darem dali, ale prawiegie33) geft, abi poiczili. a wy- mluweny magi biti pro przikazanye bozie. 1) K. Š. horziczieho; Š. (přid.) Moyziefs. 2) K. wzdychagicze. 2) K. otczom gych. 4) Š. profti. 5) K. ge takto. 6) K. Ten czas. 7) sch. v K. s) K. Š. Synay. 9) Š. gedne; K. giney. 10) sch. v K. 10a) K. proftrzedku. 11) K. on popalowafſe. 12) sch. v K. 13) K. a vzrzym. 14) K. geho. 15) sch. v K. 16) K. A on. 17) K. fem pane. 18) v K. sch. a; K, buoh gev. 19) K. (přid.) totiz sfug. 20) ta dvě sl. sch. v K. 21) sch. v K. 22) K. zamlczal. 23) K. w deutronomij. 24) Š. wywed. 243) K. k pharaonowi. 25) K. Š. f tebu. 26) K. Š. teto. 27) K. gt. 28) K. gt. 29) iakobi — fem sch. v K. 30) ta dvě sl. sch. v K. 31) K. Š. a fberz (K. zberz). 32) sch. v K. 33) prawie. [Kap. IX.] O znameny, geſſto 156b 2] pan boh vkazal moyzieſſowy. Weczie Moizieff: nebudu my wierziti, any meho hlafu fliffieti budu. wecziel) boh: czo to drziff w rucze ſwei? on2) weczie: hol. I weczie:3) wrz gi na zemy. an wrze; I obrati ſie w had.1) I lecze fie Moizieff tak, az chtiefſe Exod. 4.] vteczi. I weczie boh: polap gei za oczas. a kdiz lapi,5) obrati ſie w hol.6) a weczie: to znamenye vczynyff, at bi7) wierzili. wpuſt ruku ſwu w na- dras) ſwa. I wpuſti,9) y by malomoczna a biela iako ſnyeh. a opiet weczie: wſtrcz zaſie ruku w nadra. I wſtrczy10) a wynye, i bi opiet podobna k maſſu, tocziff k tielu gynemu. I11) opiet weczie: za12) bi obiema tiema zname- nyma newierzili, wezmy wodi z potoku a wyly13) na zemy, a14) obratiet fiel5) w krew. I weczie Moizieff: profſit,16) pane, poſſli gyneho, nebt mam17) iazik prziekazili, a neyſem tak rzeczny ot wczerayflieho dne a giz trzeti den. I weczie boh: kto vczynyl víta czlowieczie, kto nyemeho a17a) hlucheho, kto widomeho18) a ſlepeho? wſſak ia; a proto czyn,19) iat budu ſ tobu20) a nauczym tie. tehdi on:21) proſymt, pane,22) poſíly, kohoz poſlati maſí.23) A boh iako hnyewywie weczie: Aaron, bratr twoy, rzieczny21) geft, a ont25) wigde v26) potku tobie radugie ſie, poloz flowa ma w geho vſta, a vkazy wam, czo czynyti mate, ont bude za tie mluwiti, a bude vſta twa, a ti budeſſ gemu w tiech wieczech, geſſto k bohu ſluſſiegi, a wezmy huol w ſwu ruku, w nyezto budeff zname 57a 1Jnye, tocziff dywy czynyti. I przigide Moiziefſ k Jetro a rzka: wratym ſie k mym bratrom zaſie do egipta, Abich 20 widiel, gefſcze-li fu zywy. Jetro weczie: gdi ſ myrem a ſ pokogem. A kdiz 10 15
Strana 139
Exodus. 139 gefſcze mefſkafſe, weczie pan boh: gdi do egipta, vmrzielit ſu ty,27) kterzit28) ſu hledali twe duſſie, farao a geho towarziſtwo. 1) K. wecze gev. 2) Š. fwe a on. 3) K. wecze buoh. 4) K. hada. 5) K. gey polapie. 6) K. zaſe w hol. 7) K. aby. s) K. w niadra; ſwa sch. 9) K. puſtie. 10) K. wyftrczy. 11) K. a. 12) K. Š. zda. 13) K. wylig. 14) sch. v K. 15) K. gfe. 16) K. Š. proſymt. 17) K. ya mam. 17a) sch. v K. 18) ta dvě sl. sch. v Š. 19) K. vczyn to. 20) K. Š. tebu. 21) K. on wecze. 22) ta dvě sl. sch. v K. 23) K. mam (!). 24) K. tent rzieczeny (!) 25) K. on. 26) Š. w. 27) naps. na okr. 28) Š. kterzizt. O1) nawraczeny Moyzieſſe do egipta a1) opulſtyeny zeny geho. [Kap. X.) Pogie Moiziefſ zenu ſwu a dieti, a wſadyw3) na oſla I gide4) do egipta, neſa huol w ruczie ſwei.5) I weczie mus) boh, an gde do egipta: wiz, abi wſſieczki zazraky, kterezt ſem w twu ruku polozil, vczynyl przed faraonem, a kdiz bi na czieftie w hoſtynnyczi, aby pogiedl, potka ho boh, tocziſſ Andiel ſ nahym meczem, a chtiefſe Moiziefſie zabiti, ze wediefſe zenu a ſyny ſobu7) proti woli boziei;8) neb bili bi ku prziekazu. A naiprwe?) ze nebil obrziezan, druhe ſnad giz bil obrziezan, neb nema bity wierzeno1o) tiem, gefſto diegi, bi druhi bil oſtal v getra, wſfak geſt ſwrchu rziekl ſ dietmy. I wzie hnedl1) zefora przieoſtri kamen, I obrzieza kozku ſynu 10 ſwemu. I dotczie ſie noh geho a weczie: zenych krwy ti ſi mnye; i puſti gei, kdiz to weczie. Jakoz prawi Auguſtyn, myeſto toto kratkoſti temno ſExod. 4.) geft; tu kdez die: dotcze ſie noh geho, rozumyeti ſie ma: krew ſie dotkla12) noh dietieczich neb Andielowich. A proto hnyewi weczie muzi:13) I gſi-li ti mnye muz krwi, tocziff [57a 2] 113a) zdali tak weliki hrziech mam czynyti z manzelftwie, abich prolila krew ſyna meho? I otgide ona ot nyeho, neb14) Andiel. Ale zid ma takto: dotczie ſie noh geho, toczifí zefora noh moy- zieffowich, neb hnyewagiczi fie wrzie kozku tu obrziezowanye15) k noham Moiziefſowym A rzkucz: ziet krwi ti ſi mnye, toczifł ti ſi proto vczynen ziet otczie meho, abi my bil muz, tocziff meho16) tiela w ſynu az do krwy,17) 20 tocziff az do ſmrtý. neb krew ma wilita18) ge ku pokogeny Andiela, gefſto tobie ſmrti hrozil. I puſti Andieli9) Moiziefſe. wſſak zid ma: I oſlabi ho Andiel, gehozto drziewe az do ſmrti nuznyefſe.20) Ot te dobi nyeterzi chtie myeti obiczei21) obrzezanye poczatek22) kamennymy nozmy, aneb ot Nö. Jozue w galgalis. wſſak kdez my mame kamen, zid ma oſtroſt, I prawi: 25 przieoſtru oſtroſt brzitwu. a proto i geſſcze zide brzitwamy ſie obrziezugi. wſſak nyeterzi zide bagi, ze az do dawida obrziezowali ſu ſie kamenem.23) Ale ze w ſwrzeny goliafſe panczier a helm poftupichu24) kamenu wrzenemu, iakozto dawagie25) myefto, wiecz potom poſtupil kamen zelezu w obrzie- zowany. 5 15 1) sch. v K. 2) K. a o. 3) K. wſadiw ge. 1) K. Š. giede. 5) Š. ſwe. 6) K. gev. 7) K. dieti; K. Š. f sebu. 8) K. Š. bozie. 3) K. nayprw. 10) K. wierzyno; tiem sch. 11) K. yhned. 12) K. dotka (!). 13) K. mužy fwe). 13a) sch. v Š. 14) K. nebo. 15) K. obrzezanu. 16) abi — meho sch. v Š. 17) Š. krwe. 18) K. wylita gt; Š. ge. 19) K. puftil buoh. 20) K. nuzieffe. 21) sch. v K. 22) K. poczatek obrzezowanie. 23) Š. kamen (!). 21) K. podſtupily ſu. 25) Š. dawage.
Exodus. 139 gefſcze mefſkafſe, weczie pan boh: gdi do egipta, vmrzielit ſu ty,27) kterzit28) ſu hledali twe duſſie, farao a geho towarziſtwo. 1) K. wecze gev. 2) Š. fwe a on. 3) K. wecze buoh. 4) K. hada. 5) K. gey polapie. 6) K. zaſe w hol. 7) K. aby. s) K. w niadra; ſwa sch. 9) K. puſtie. 10) K. wyftrczy. 11) K. a. 12) K. Š. zda. 13) K. wylig. 14) sch. v K. 15) K. gfe. 16) K. Š. proſymt. 17) K. ya mam. 17a) sch. v K. 18) ta dvě sl. sch. v Š. 19) K. vczyn to. 20) K. Š. tebu. 21) K. on wecze. 22) ta dvě sl. sch. v K. 23) K. mam (!). 24) K. tent rzieczeny (!) 25) K. on. 26) Š. w. 27) naps. na okr. 28) Š. kterzizt. O1) nawraczeny Moyzieſſe do egipta a1) opulſtyeny zeny geho. [Kap. X.) Pogie Moiziefſ zenu ſwu a dieti, a wſadyw3) na oſla I gide4) do egipta, neſa huol w ruczie ſwei.5) I weczie mus) boh, an gde do egipta: wiz, abi wſſieczki zazraky, kterezt ſem w twu ruku polozil, vczynyl przed faraonem, a kdiz bi na czieftie w hoſtynnyczi, aby pogiedl, potka ho boh, tocziſſ Andiel ſ nahym meczem, a chtiefſe Moiziefſie zabiti, ze wediefſe zenu a ſyny ſobu7) proti woli boziei;8) neb bili bi ku prziekazu. A naiprwe?) ze nebil obrziezan, druhe ſnad giz bil obrziezan, neb nema bity wierzeno1o) tiem, gefſto diegi, bi druhi bil oſtal v getra, wſfak geſt ſwrchu rziekl ſ dietmy. I wzie hnedl1) zefora przieoſtri kamen, I obrzieza kozku ſynu 10 ſwemu. I dotczie ſie noh geho a weczie: zenych krwy ti ſi mnye; i puſti gei, kdiz to weczie. Jakoz prawi Auguſtyn, myeſto toto kratkoſti temno ſExod. 4.) geft; tu kdez die: dotcze ſie noh geho, rozumyeti ſie ma: krew ſie dotkla12) noh dietieczich neb Andielowich. A proto hnyewi weczie muzi:13) I gſi-li ti mnye muz krwi, tocziff [57a 2] 113a) zdali tak weliki hrziech mam czynyti z manzelftwie, abich prolila krew ſyna meho? I otgide ona ot nyeho, neb14) Andiel. Ale zid ma takto: dotczie ſie noh geho, toczifí zefora noh moy- zieffowich, neb hnyewagiczi fie wrzie kozku tu obrziezowanye15) k noham Moiziefſowym A rzkucz: ziet krwi ti ſi mnye, toczifł ti ſi proto vczynen ziet otczie meho, abi my bil muz, tocziff meho16) tiela w ſynu az do krwy,17) 20 tocziff az do ſmrtý. neb krew ma wilita18) ge ku pokogeny Andiela, gefſto tobie ſmrti hrozil. I puſti Andieli9) Moiziefſe. wſſak zid ma: I oſlabi ho Andiel, gehozto drziewe az do ſmrti nuznyefſe.20) Ot te dobi nyeterzi chtie myeti obiczei21) obrzezanye poczatek22) kamennymy nozmy, aneb ot Nö. Jozue w galgalis. wſſak kdez my mame kamen, zid ma oſtroſt, I prawi: 25 przieoſtru oſtroſt brzitwu. a proto i geſſcze zide brzitwamy ſie obrziezugi. wſſak nyeterzi zide bagi, ze az do dawida obrziezowali ſu ſie kamenem.23) Ale ze w ſwrzeny goliafſe panczier a helm poftupichu24) kamenu wrzenemu, iakozto dawagie25) myefto, wiecz potom poſtupil kamen zelezu w obrzie- zowany. 5 15 1) sch. v K. 2) K. a o. 3) K. wſadiw ge. 1) K. Š. giede. 5) Š. ſwe. 6) K. gev. 7) K. dieti; K. Š. f sebu. 8) K. Š. bozie. 3) K. nayprw. 10) K. wierzyno; tiem sch. 11) K. yhned. 12) K. dotka (!). 13) K. mužy fwe). 13a) sch. v Š. 14) K. nebo. 15) K. obrzezanu. 16) abi — meho sch. v Š. 17) Š. krwe. 18) K. wylita gt; Š. ge. 19) K. puftil buoh. 20) K. nuzieffe. 21) sch. v K. 22) K. poczatek obrzezowanie. 23) Š. kamen (!). 21) K. podſtupily ſu. 25) Š. dawage.
Strana 140
140 Exodus. [Kap. XI.] O prwnyem wſtupeny.1) Otgide Moizieff ſam, opuſtyw zenu I12) dieti, drzie hol w ruczie, I wgide2) Aaron bozym kazanym v3) puſſcz ſynay, i potka ſie ſ Moizieſſem na boziei4) horzie, A pro radoſt polibi [57b 1] ho. 14a) weczie mu5) Moizieff takas) ſlowa a znamenye, iakoz") boh my ge dal a przikazal. Abich to vczynyl. I gidechu ſpolu, is) ſebrachu wſſieczki ſtarſſie ſyny Hrahel. I mluwy ſ nymy Aaron a wſſieczka ſlowa bozie, a moizief vczyny przed nymy?) JExod. 4.) znamenye. I vwierzichu, I vſlifſechu, ze nawſſcziewil boh ſyny Iraello) a opatrzill1) gich obtiezenye, i padu na zemy, a podiekowachu bohu. 113) Potom S12) ftarffymy Iraelſkymy wſtupichu k faraonowi y wecziechu gemu: [Exod. 5.) totot die pan boh zidowſki: propuſt lid moy, At my obietuge na puſſczi. 10 a on weczie: neznam pana, A zidow nepropuftym.13) a ony weczechu: boh zidowſki zawolal nas, poidem czieftu11) trzi dnow na puſſcz, abichme obie- towali bohu naſſemu. w nyemzto any15) protywenftwie any dwoynoft fiel6) rozumye. Neb tiem rzadem ſnad bil bi lid wiweden, bi farao lid propuftil. tehdi moiziefſ podle Jozefa16a) rozpomenu ſie, iak17) mnoho vczynyl bil18) 15 egipſkym, kdiz ſu gie bili murzene19) obtiezili, rozpomanu fie20) na tu praczi a ſtraſti, czo ge za nye trpiel, a ze ge za to izadne podobne otplati newzal, a take powedie,21) czo ſie mu22) na horzie ſyna23) przihodi, ze gym kral poſmyewagie ſie ſluhu ſwym vteklym nazwa, a nynye pro walku fie nawratil. I weczie kral: procz, moyzieff24) a Aaron, pilnyte lidi ot gich 20 diel? gdiete k ſwym dielom. a24a) weczie ſwym25) ſluham: weliki26) ge lid, [57b 2] a czym27) gich wiecze bude, kdiz gym date otpoczynutie ot diela? I przikaza ſtaroſtam diel,28) abi gym nedawali plew k dielu czihelnemu iako drziewe, a tu zetrucze ge ſmyeffowachu ſ blatem, abi czihli bili twrzîſe,29) neb gym30) czihli warziechu31) pro nedoftatek drew w egiptie; ale at ony 25 gdu32) a ſbieragias) ſtrnyfſcze, a myeri czihel, iakoz ſu drziewe czynyli, na nye wlozte a nycz neumenffete,34) nebot prazdnye, a protot wolagi rzkucz: podme, obietugme bohu naſſemu. 5 1) K. (přid.) Moyżiefowu przed krale. 13) K. a. 2) K. wygide. 3) K. wygide v. 4) K. božy; Š. bozie. 4a) K. ge°. 5) K. gev. 6) za tím nějaké písm. vyškrab. 7) na okr. 8) K. a kdyz przygidechu. 3) Š. vczinimi (!). 10) I mluwy — Ifracl sch. v K. 11) K. opatrzyli, 11a) K. panu bohu. 12) sch. v K. 123) ta tři sl. v C. dvakrát. 13) K. nepropufftiem. 14) K. k niev czeftu. 15) K. anyzto. 16) K. gfe. 16a) Š. wedle. 17) K. yako. 18) sch. v K. 19) K. murzenine. 20) K. rozpamanu ſe. 21) K. Š. powiedie. 22) K. gev. 23) K. Š. Synay. 21) K. Moyzieffy. 212) K. zaſe a. 25) K. k ſwym. 26) K. welykyly (!). 27) K. tiem. 28) K. diela. 29) K. twrdffy. 30) sch. v K. 31) K. warziechu ſobie krmie. 32) K. gdu na pole. 33) K. zbieragi ſobie. 34) K. nevmenflugte. [Kap. XII.] O prziczýeny dyela ſynom Iſrahell) a teſknoſty.2) I3) Obtiezowachu zidi dielem we dne y w noczi, tocziff ſtrnyfſcze ſbieragicze a czihli czynyecze, a wzdi tez cziſlo czihel iako drziewe ot nych brachu. A pak ſtaroſti faraonowy tepiechu myſtri zidowſke, gefſto nad
140 Exodus. [Kap. XI.] O prwnyem wſtupeny.1) Otgide Moizieff ſam, opuſtyw zenu I12) dieti, drzie hol w ruczie, I wgide2) Aaron bozym kazanym v3) puſſcz ſynay, i potka ſie ſ Moizieſſem na boziei4) horzie, A pro radoſt polibi [57b 1] ho. 14a) weczie mu5) Moizieff takas) ſlowa a znamenye, iakoz") boh my ge dal a przikazal. Abich to vczynyl. I gidechu ſpolu, is) ſebrachu wſſieczki ſtarſſie ſyny Hrahel. I mluwy ſ nymy Aaron a wſſieczka ſlowa bozie, a moizief vczyny przed nymy?) JExod. 4.) znamenye. I vwierzichu, I vſlifſechu, ze nawſſcziewil boh ſyny Iraello) a opatrzill1) gich obtiezenye, i padu na zemy, a podiekowachu bohu. 113) Potom S12) ftarffymy Iraelſkymy wſtupichu k faraonowi y wecziechu gemu: [Exod. 5.) totot die pan boh zidowſki: propuſt lid moy, At my obietuge na puſſczi. 10 a on weczie: neznam pana, A zidow nepropuftym.13) a ony weczechu: boh zidowſki zawolal nas, poidem czieftu11) trzi dnow na puſſcz, abichme obie- towali bohu naſſemu. w nyemzto any15) protywenftwie any dwoynoft fiel6) rozumye. Neb tiem rzadem ſnad bil bi lid wiweden, bi farao lid propuftil. tehdi moiziefſ podle Jozefa16a) rozpomenu ſie, iak17) mnoho vczynyl bil18) 15 egipſkym, kdiz ſu gie bili murzene19) obtiezili, rozpomanu fie20) na tu praczi a ſtraſti, czo ge za nye trpiel, a ze ge za to izadne podobne otplati newzal, a take powedie,21) czo ſie mu22) na horzie ſyna23) przihodi, ze gym kral poſmyewagie ſie ſluhu ſwym vteklym nazwa, a nynye pro walku fie nawratil. I weczie kral: procz, moyzieff24) a Aaron, pilnyte lidi ot gich 20 diel? gdiete k ſwym dielom. a24a) weczie ſwym25) ſluham: weliki26) ge lid, [57b 2] a czym27) gich wiecze bude, kdiz gym date otpoczynutie ot diela? I przikaza ſtaroſtam diel,28) abi gym nedawali plew k dielu czihelnemu iako drziewe, a tu zetrucze ge ſmyeffowachu ſ blatem, abi czihli bili twrzîſe,29) neb gym30) czihli warziechu31) pro nedoftatek drew w egiptie; ale at ony 25 gdu32) a ſbieragias) ſtrnyfſcze, a myeri czihel, iakoz ſu drziewe czynyli, na nye wlozte a nycz neumenffete,34) nebot prazdnye, a protot wolagi rzkucz: podme, obietugme bohu naſſemu. 5 1) K. (přid.) Moyżiefowu przed krale. 13) K. a. 2) K. wygide. 3) K. wygide v. 4) K. božy; Š. bozie. 4a) K. ge°. 5) K. gev. 6) za tím nějaké písm. vyškrab. 7) na okr. 8) K. a kdyz przygidechu. 3) Š. vczinimi (!). 10) I mluwy — Ifracl sch. v K. 11) K. opatrzyli, 11a) K. panu bohu. 12) sch. v K. 123) ta tři sl. v C. dvakrát. 13) K. nepropufftiem. 14) K. k niev czeftu. 15) K. anyzto. 16) K. gfe. 16a) Š. wedle. 17) K. yako. 18) sch. v K. 19) K. murzenine. 20) K. rozpamanu ſe. 21) K. Š. powiedie. 22) K. gev. 23) K. Š. Synay. 21) K. Moyzieffy. 212) K. zaſe a. 25) K. k ſwym. 26) K. welykyly (!). 27) K. tiem. 28) K. diela. 29) K. twrdffy. 30) sch. v K. 31) K. warziechu ſobie krmie. 32) K. gdu na pole. 33) K. zbieragi ſobie. 34) K. nevmenflugte. [Kap. XII.] O prziczýeny dyela ſynom Iſrahell) a teſknoſty.2) I3) Obtiezowachu zidi dielem we dne y w noczi, tocziff ſtrnyfſcze ſbieragicze a czihli czynyecze, a wzdi tez cziſlo czihel iako drziewe ot nych brachu. A pak ſtaroſti faraonowy tepiechu myſtri zidowſke, gefſto nad
Strana 141
Exodus. 141 dielnykamy4) zidowſkymy biechu. I przigidu5) wladarzi zidowfſczi przied 5 faraona a rzkucz: procz zle czynyff proty nam, ſwym ſluham?6) neb plew nam nedawagi, a tolikez nam czihel dielati przikazugy! ay, ſluhi twe biczmy ſſwyhagi a tepu, a neprawie ſie diegie7) ſluham twym. kral weczie: prazdnyte,8) a proto rziekate:9) podme, obietugme bohu ſwemu!10) a proto diete a dyelayte, nedadiet wam nycz1oa) plew, a daite obiczenel1) cziflo czihel. 10 a kdiz ot krale wigidu,12) potkachu moiziefſe a Aarona. I wecziechu k nym: ohleday boh bezprawie naſſe proti wam,13) a to ſud, neb13a) ſte ſie ſmrduti vczynyli przied faraonem, tocziff ohawny 158a 1] fte faraonowy y geho ſluham,14) a dali ſte mu15) mecz, abi nas zahubil. I weczie Moiziefí k bohu: procz ſi mye poſlal, aby twoi lid muczili, a newiproſtil fil6) gich? weczie boh: [Exod. 5.] 15 nynye vzrzifí, czot vczynym faraonowi, nebt ſkrzie filnu a mocznu ruku puſti gie, a w hrubeil7) ruczie wywrzet gie z zemye ſwe. a weczie wiecz:18) Jat ſem, genz ſem fie vkazal Abrahamowi, Ifaacowi a19) Jacubowi w bozie20) wſſemohucziem, tocziff genz21) ſem wſſemohuczi, a me gmeno Adonay neukazal ſem gym, tocziſſ moczi a ſili, neb to meno k tomu prziſluſſie, 20 Ale myloft a mudroft, k nymzto ſlufſie heli neb heloi, anebo ſem neukazal gym tehoz iako tobie. Neb vkazal ſie boh Abrahamowy, Ale ſ moizieſſem ge mluwil twarzi k twarzi. A uwedu was w zemy, na nyezto22) ſem wzwedl i ruku ſwu tocziſſ prziſahl ſem, abich gi dal otczom waſſym, Ja pan.23) iakobi rzekl: takt ge to24) prawda, iako ſem ia boh, a to geſt prziſahi po- 25 dobenſtwie. I wiprawi Moizieff ti25) wſſeczki wieczi ſynom Ifrael, a ony nepowolichu pro teſknoſti duchu. I poczita tato26) Iftoria, to ge27) tento [Exod. 6.) widopis, knyezata domow po ſwich czeledich, ale gedno o pokoleny Ruben, Symeon a Lewy prawiti doft bude. fynowe lewy bili ſu: gerſon, caath a merary.28) z tiech trzi trogie czeled wiffla geft lewit, tocziff knyezi, ger- 30 fonyti, caachite a Merarite. Synowe caach fu Amram a Ifnar; ſyn Iſnar chore pogie29) 158a 2] Amram zenu Jocabeth,30) ſtrziczenu ſwu. ta mu vrodi Aaron, Moyzieffe a mariam.31) leta Amram fto32) trzidczieti a ſedm, tez iako leta lewy. Aaron wzie33) fobie zenu Elzbietu,34) dczeru Amy- nadab, ſeſtru naaſon, ta mu vrodi nadab a Abyu, Eleazar a Itamar. 35 Eleazar pogie35) zenu dczeru fanuel, ta mu vrodi fynees;36) tot geft Moi- zieff a Aaron, ſ nymyzto boh mluwil geft, abi wywedli ſyny Ifrael z zemye egipſke, tit fu, geffto ſu mluwili s faraonem w zemy egipíke.37) tot ge38) prziczynyl Eſdras, iakoz nyeterzi diegi, Aneb Moizieff o ſobie iako o gynem mluwil geft. (Exod. 6.] 1) K. Š. Ifrahelfkym. 2) K. o tefknoftech. 3) sch. v K. 4) K. dielniky. 5) Š. przigdu; K. przygidechu. 6) K. fluham twym. 7) K. wede. 8) K. prazdniete. 9) Š. rziekate. 10) K. podmy, obietugmy bohu naffev. 102) K. wicz. 11) Š. obyczeyne; K. obeczne. 12) K. wygidechu; Š. wygdu. 13) K. nam. 13a) Š. at neb. 14) K. fluham geho. 15) K. gev. 16) K. nepropuftils. 17) Š. hrube. 18) K. wiecze wecze. 19) sch. v K. 20) Š. w bože. 21) Š. gem. 22) K. na nyzto. 23) K. pan buoh. 24) sch. v K. 25) sch. v Š. 26) K. toho. 27) K. gt. 28) K. Caacha Merray. 29) K. pogie ſobie Chore a. 30) sch. v K. 31) K. Marygi. 32) K. ſto a. 33) K. wza. 34) K. Alžbietu. 35) K. pak pogie. 36) K. phyneos. 37) K. Egipſkey. 38) K. gt.
Exodus. 141 dielnykamy4) zidowſkymy biechu. I przigidu5) wladarzi zidowfſczi przied 5 faraona a rzkucz: procz zle czynyff proty nam, ſwym ſluham?6) neb plew nam nedawagi, a tolikez nam czihel dielati przikazugy! ay, ſluhi twe biczmy ſſwyhagi a tepu, a neprawie ſie diegie7) ſluham twym. kral weczie: prazdnyte,8) a proto rziekate:9) podme, obietugme bohu ſwemu!10) a proto diete a dyelayte, nedadiet wam nycz1oa) plew, a daite obiczenel1) cziflo czihel. 10 a kdiz ot krale wigidu,12) potkachu moiziefſe a Aarona. I wecziechu k nym: ohleday boh bezprawie naſſe proti wam,13) a to ſud, neb13a) ſte ſie ſmrduti vczynyli przied faraonem, tocziff ohawny 158a 1] fte faraonowy y geho ſluham,14) a dali ſte mu15) mecz, abi nas zahubil. I weczie Moiziefí k bohu: procz ſi mye poſlal, aby twoi lid muczili, a newiproſtil fil6) gich? weczie boh: [Exod. 5.] 15 nynye vzrzifí, czot vczynym faraonowi, nebt ſkrzie filnu a mocznu ruku puſti gie, a w hrubeil7) ruczie wywrzet gie z zemye ſwe. a weczie wiecz:18) Jat ſem, genz ſem fie vkazal Abrahamowi, Ifaacowi a19) Jacubowi w bozie20) wſſemohucziem, tocziff genz21) ſem wſſemohuczi, a me gmeno Adonay neukazal ſem gym, tocziſſ moczi a ſili, neb to meno k tomu prziſluſſie, 20 Ale myloft a mudroft, k nymzto ſlufſie heli neb heloi, anebo ſem neukazal gym tehoz iako tobie. Neb vkazal ſie boh Abrahamowy, Ale ſ moizieſſem ge mluwil twarzi k twarzi. A uwedu was w zemy, na nyezto22) ſem wzwedl i ruku ſwu tocziſſ prziſahl ſem, abich gi dal otczom waſſym, Ja pan.23) iakobi rzekl: takt ge to24) prawda, iako ſem ia boh, a to geſt prziſahi po- 25 dobenſtwie. I wiprawi Moizieff ti25) wſſeczki wieczi ſynom Ifrael, a ony nepowolichu pro teſknoſti duchu. I poczita tato26) Iftoria, to ge27) tento [Exod. 6.) widopis, knyezata domow po ſwich czeledich, ale gedno o pokoleny Ruben, Symeon a Lewy prawiti doft bude. fynowe lewy bili ſu: gerſon, caath a merary.28) z tiech trzi trogie czeled wiffla geft lewit, tocziff knyezi, ger- 30 fonyti, caachite a Merarite. Synowe caach fu Amram a Ifnar; ſyn Iſnar chore pogie29) 158a 2] Amram zenu Jocabeth,30) ſtrziczenu ſwu. ta mu vrodi Aaron, Moyzieffe a mariam.31) leta Amram fto32) trzidczieti a ſedm, tez iako leta lewy. Aaron wzie33) fobie zenu Elzbietu,34) dczeru Amy- nadab, ſeſtru naaſon, ta mu vrodi nadab a Abyu, Eleazar a Itamar. 35 Eleazar pogie35) zenu dczeru fanuel, ta mu vrodi fynees;36) tot geft Moi- zieff a Aaron, ſ nymyzto boh mluwil geft, abi wywedli ſyny Ifrael z zemye egipſke, tit fu, geffto ſu mluwili s faraonem w zemy egipíke.37) tot ge38) prziczynyl Eſdras, iakoz nyeterzi diegi, Aneb Moizieff o ſobie iako o gynem mluwil geft. (Exod. 6.] 1) K. Š. Ifrahelfkym. 2) K. o tefknoftech. 3) sch. v K. 4) K. dielniky. 5) Š. przigdu; K. przygidechu. 6) K. fluham twym. 7) K. wede. 8) K. prazdniete. 9) Š. rziekate. 10) K. podmy, obietugmy bohu naffev. 102) K. wicz. 11) Š. obyczeyne; K. obeczne. 12) K. wygidechu; Š. wygdu. 13) K. nam. 13a) Š. at neb. 14) K. fluham geho. 15) K. gev. 16) K. nepropuftils. 17) Š. hrube. 18) K. wiecze wecze. 19) sch. v K. 20) Š. w bože. 21) Š. gem. 22) K. na nyzto. 23) K. pan buoh. 24) sch. v K. 25) sch. v Š. 26) K. toho. 27) K. gt. 28) K. Caacha Merray. 29) K. pogie ſobie Chore a. 30) sch. v K. 31) K. Marygi. 32) K. ſto a. 33) K. wza. 34) K. Alžbietu. 35) K. pak pogie. 36) K. phyneos. 37) K. Egipſkey. 38) K. gt.
Strana 142
142 Exodus. [Kap. XIII.] O promyenyeny holy moyzie|ſowiel) w hada. p'im figũm. Piet mluwil geft boh k moyzieffowy a rzka: mluw k faraonu2) No. wîſe, czozt3) ia tobie diem, a neboi ſie geho nycz. ay vſtawil ſem4) tie bohem faraonowym, tocziff mocznym nad nym, a w geho zemy czynyti dywy [Exod. 7.) iako boh. a Aaron bude prorok twoi, tocziff rziecznyk. wſſak Moizief nebude boh, ale Aaron prorok. I wgide5) Moizieff a Aaron k faraonu.5) Moizieff a Aaron, kazdi gich biefſe7) ofmdefat let w ſtarzi, kdiz ſu mlu- wilis) s faraonem. I wzie Aaron hol moizieffowu, I powrzie gi na zemy przied faraonem, I promyeny fie ta huol w had.9) I zawola faraon10) ſwich czarodieinykow, Jamnem a membrem,11) a ti take ſwe pruti neb12) holi wrzechu na zemy,13) I obratichu ſie w draki, ale huol [58b 1] Aaronowa 10 zezral4) gich pruti neb holy. ale toto wiezte, ze ti czarodienyczi ſwymy czary15) myezdiechu oczi przihledagiczich,16) aneb podle Auguſtyna dIaſowe biehagicz po ſwietu brzo ſyemena tiech wieczi, z nychzto ſie czo czyny, przyneſu.17) 5 1) K. Moyziefſowy (spr.). 2) K. pharaonowi. 3) K. czoz. 4) K. vſtawim. 5) K. wygde. 6) K. k pharaonowi. 7) K. kdyz kazdy z nych bieffta. s) kdiz sch. v K.; mluwily gfu. 9) K. Š. hada. 10) K. pharao. 11) K. Mambrem. 12) ta dvě sl. sch. v K. 13) ta dvě sl. sch. v K. 14) K. ežrala. 15) ta dvě sl. sch. v K. 16) K. przy- hledagycziem. 17) K. przynefly. [Kap. XIV. a XV.] O ranach egipſkich, a nayprwe o krwy z wod.1) ZTwrdielo2) bilo ſrdczie faraonowo, I neſliffie3) gich. I weczie boh k4) moyzieſſowy: gdi v potku faraonowy, kdizt wide k woda, a rezi5) gemu: tot prawis) boh: na tom zwiefi, ze mye pan boh poſlal. vderzymt ſwu holi wodu7) potoka, a obratie ſies) w krew, a ti ribi, gefſto9) ſu v10) potoczie, Secündm fignu. wfſeczkit11) zemru, a wodit ſhnygi, a egipſſczi tudi muczeny budu, pigicz Ezod. 7./ wodi potocznye. I ſta ſie tak. I vderzi Aaron holi v wodu13) potoka, i obrati ſie w krew; i bi krew po wſſieil4) zemy egipſkei,15) v16) potocziech, w17) rziekach I v18) bahnach, I w orudie19) domowitê, tak w drziewenem, iako w kamennem. I kopachu po wſſem egiptie20) ſtudnyczie, a wſſadi nycz wodi21) gedno krew nalezowachu. I uczynychu czarodieýnyczi Ja- 10 mnes a mambres tez. I prawie, ze bila22) woda przyneſena z zemye Jeſſen, neb te23) bil boh neporazil pro ſwoi lid Ifrael,24) geffto tu bidlechu. a pro- kupenye te25) wodi mnoho ſu bili oſtali egipíczi zidom, a pro ten dluh potom 25a) zide oblupili ſu egipſke. wffak Jozefus prawy, ze zide mohli26) ti wodi piti, acz fu fie bili 127) promyenyli; Ale egiptſkym netoliko krewnu 15 barwu, [58b 2] ale I horzkoſti.28) a prawie, ze gedno ti wodi, kterez z nyla tecziechu, ti ſu bili ſie w krew obratili, ale29) gyne nycz. a to bi prwa rana, o nyezto30) prawy Jozefus, ze farao bogie ſie za ny31) ſlibi propuſtiti zidi,32) neb ta krewna rana ſedm dny geſt trala.33) a kdiz ſie opiet woda nawrati, hned34) farao ſlib ſwoi promyeny a zidow nepropuſti. 5 20
142 Exodus. [Kap. XIII.] O promyenyeny holy moyzie|ſowiel) w hada. p'im figũm. Piet mluwil geft boh k moyzieffowy a rzka: mluw k faraonu2) No. wîſe, czozt3) ia tobie diem, a neboi ſie geho nycz. ay vſtawil ſem4) tie bohem faraonowym, tocziff mocznym nad nym, a w geho zemy czynyti dywy [Exod. 7.) iako boh. a Aaron bude prorok twoi, tocziff rziecznyk. wſſak Moizief nebude boh, ale Aaron prorok. I wgide5) Moizieff a Aaron k faraonu.5) Moizieff a Aaron, kazdi gich biefſe7) ofmdefat let w ſtarzi, kdiz ſu mlu- wilis) s faraonem. I wzie Aaron hol moizieffowu, I powrzie gi na zemy przied faraonem, I promyeny fie ta huol w had.9) I zawola faraon10) ſwich czarodieinykow, Jamnem a membrem,11) a ti take ſwe pruti neb12) holi wrzechu na zemy,13) I obratichu ſie w draki, ale huol [58b 1] Aaronowa 10 zezral4) gich pruti neb holy. ale toto wiezte, ze ti czarodienyczi ſwymy czary15) myezdiechu oczi przihledagiczich,16) aneb podle Auguſtyna dIaſowe biehagicz po ſwietu brzo ſyemena tiech wieczi, z nychzto ſie czo czyny, przyneſu.17) 5 1) K. Moyziefſowy (spr.). 2) K. pharaonowi. 3) K. czoz. 4) K. vſtawim. 5) K. wygde. 6) K. k pharaonowi. 7) K. kdyz kazdy z nych bieffta. s) kdiz sch. v K.; mluwily gfu. 9) K. Š. hada. 10) K. pharao. 11) K. Mambrem. 12) ta dvě sl. sch. v K. 13) ta dvě sl. sch. v K. 14) K. ežrala. 15) ta dvě sl. sch. v K. 16) K. przy- hledagycziem. 17) K. przynefly. [Kap. XIV. a XV.] O ranach egipſkich, a nayprwe o krwy z wod.1) ZTwrdielo2) bilo ſrdczie faraonowo, I neſliffie3) gich. I weczie boh k4) moyzieſſowy: gdi v potku faraonowy, kdizt wide k woda, a rezi5) gemu: tot prawis) boh: na tom zwiefi, ze mye pan boh poſlal. vderzymt ſwu holi wodu7) potoka, a obratie ſies) w krew, a ti ribi, gefſto9) ſu v10) potoczie, Secündm fignu. wfſeczkit11) zemru, a wodit ſhnygi, a egipſſczi tudi muczeny budu, pigicz Ezod. 7./ wodi potocznye. I ſta ſie tak. I vderzi Aaron holi v wodu13) potoka, i obrati ſie w krew; i bi krew po wſſieil4) zemy egipſkei,15) v16) potocziech, w17) rziekach I v18) bahnach, I w orudie19) domowitê, tak w drziewenem, iako w kamennem. I kopachu po wſſem egiptie20) ſtudnyczie, a wſſadi nycz wodi21) gedno krew nalezowachu. I uczynychu czarodieýnyczi Ja- 10 mnes a mambres tez. I prawie, ze bila22) woda przyneſena z zemye Jeſſen, neb te23) bil boh neporazil pro ſwoi lid Ifrael,24) geffto tu bidlechu. a pro- kupenye te25) wodi mnoho ſu bili oſtali egipíczi zidom, a pro ten dluh potom 25a) zide oblupili ſu egipſke. wffak Jozefus prawy, ze zide mohli26) ti wodi piti, acz fu fie bili 127) promyenyli; Ale egiptſkym netoliko krewnu 15 barwu, [58b 2] ale I horzkoſti.28) a prawie, ze gedno ti wodi, kterez z nyla tecziechu, ti ſu bili ſie w krew obratili, ale29) gyne nycz. a to bi prwa rana, o nyezto30) prawy Jozefus, ze farao bogie ſie za ny31) ſlibi propuſtiti zidi,32) neb ta krewna rana ſedm dny geſt trala.33) a kdiz ſie opiet woda nawrati, hned34) farao ſlib ſwoi promyeny a zidow nepropuſti. 5 20
Strana 143
Exodus. 143 1) Š. (přid.) vrziniene. 2) K. Ztwrdlo. 3) K. Š. neflyffieffe. 4) sch. v K. 5) Š. rzczy. 6) K. Totot die. 7) K. v wody. 8) sch. v Š. 9) K. gefftot. 10) K. w. 11) K. wffyczknit. 12) K. potoczne. 13) K. v wody. 14) K. wfſy; Š. wffie. 15) Š. egipſke. 16) K. w. 17) sch. v K. 18) sch. v K. 19) Š. w uorudi. 20) sch. v Š. 21) sch. v K. 22) Š. by byla. 23) K. tey. 24) K. Ifrahelfky. 25) K. proday tey. 25a) K. proto. 26) K. mohly gfu. 27) sch. v K. 28) K. horzkofti promieniechu ſe. 29) K. a. 30) K. nyž. 31) K. rany. 32) K. lyd. 33) Š. trwala. 34) K. ynhed. O druhey1) ranye zzab.2) [Kap. XVI.] OPiet mluwi boh3) Moizieffowi a rzka: gdi k faraonu,4) at my5) moy lid propufti; a nebude-lit6) chtieti, rczi Aaronu,7) at ztiehne ruku na potoky, na rzieki, na gezera. I uczyny tak. I wigidu8) zabi a3) przikrichu wſſiczku 10) [Exod. 8.] zemy egipſku, a tak, iakoz prawi Jozefus, ze brzo zemrziechu a ſhnychu, a pak ſmrad przielifſ ſſkodlywy z nych diefſe,11) a nyetere w domy lezucz w krmyech, w piti gie nalezachu12) I na poſtelech. I uczynychu czaro- Rane nõ. dieinyczi tez. A13) fu trogie zabi: gedny potocznye,14) ti krziczie; druhe kalamyti, ſlowu malitke, a kdiz bi tu gednu vwrhl pſu w uſta, hned bi zmlkl;15) Trzetie welike a giedowate, tiem rubeta diegi a obecznye cra- 10 fanciů, tocziff tuczne. I weczie farao: oroduyte za mye k bohu, at oteyme ti zabi ot nas y ot lidu. I zawola Moiziefſ k bohu, I zemrziechu zabi. vzrziew farao pokoy, I nepuſti lidu. 5 1) Š. Tuto o druhe. 2) Š. (dod.) znamenay; K. ſe czte. 3) K. buoh k. 4) K. pharaonowi. 5) sch. v K. 6) Š. budelit (!) 7) K. Aaronowi. 3) Š. wygdu. K. wygidechu. 9) Š. y. 10) K. wieczku. 11) K. bieffe. 12) K. nalezowachu. 13) K. y. 14) K. potoczne. 15) K. ynhed by zmlkl a neb oniemiel. O trzietye ranye Sstyenycz.1) Roto weczie boh Moizieffowi: rczi Aaronu:2) zdwihny prut a uderz w prach zemye, [59a 1] a budte ſtienyczie po wîfiei3) zemy egipta. I ſta ſie tak. a fu4) ſtienyczie muchi tak malitke a ohebne, ze gedno oſtrym a pilnym hledienym5) moze gie opatrziti;6) a na kterez tielo ſpadnu, vkrutnye gie wrtagi. A tez vczynychu7) czarodieynyczi, abi wywedli ſtienyczie, I nemozechu. I wecziechu faraonu:8) prît bozi geft tuto, tocziff duch ſwati bozi.3) neb iako10) ſkrzie prawiczi ſyn, tez ſkrzie prſt duch ſwati ſie znamenawa. Augufty tieze, procz fu tuto nemohli takez,11) iako v12) prwem a13) w druhem ſu czynyli. to ſie proto ſtalo, ze mylomudrczi myely znamoſt 10 otczie a fyna, ale ducha ſwateho neznali. ti trzi znamenye neb14) dywy15) vczynyl Aaron ſwu ruku, Ale ty, gefſto potom budu, ti ſam boh, aneb ſkrzie Moiziefſe czynyl geſt. 5 [Exod. 8.) Cinifes. [ Kap. XVII.] 1) K. (dod.) ſmrdutych. 2) K. a Aaronoi. 3) K. po wíſy; Š. wífie. 4) K. y byli gfu ty. 5) K. hledieniem. 6) K. opatrzyti zde gym rziekame komarowe. 7) K. czy- niechu. 8) K. pharaonowi. 9) sch. v K. 10) K. yakož. 11) K. takež nemohly vczy- niti. 12) K. w. 13) K. y. 14) Š. a. 15) ta dvě sl. sch. v K.
Exodus. 143 1) Š. (přid.) vrziniene. 2) K. Ztwrdlo. 3) K. Š. neflyffieffe. 4) sch. v K. 5) Š. rzczy. 6) K. Totot die. 7) K. v wody. 8) sch. v Š. 9) K. gefftot. 10) K. w. 11) K. wffyczknit. 12) K. potoczne. 13) K. v wody. 14) K. wfſy; Š. wffie. 15) Š. egipſke. 16) K. w. 17) sch. v K. 18) sch. v K. 19) Š. w uorudi. 20) sch. v Š. 21) sch. v K. 22) Š. by byla. 23) K. tey. 24) K. Ifrahelfky. 25) K. proday tey. 25a) K. proto. 26) K. mohly gfu. 27) sch. v K. 28) K. horzkofti promieniechu ſe. 29) K. a. 30) K. nyž. 31) K. rany. 32) K. lyd. 33) Š. trwala. 34) K. ynhed. O druhey1) ranye zzab.2) [Kap. XVI.] OPiet mluwi boh3) Moizieffowi a rzka: gdi k faraonu,4) at my5) moy lid propufti; a nebude-lit6) chtieti, rczi Aaronu,7) at ztiehne ruku na potoky, na rzieki, na gezera. I uczyny tak. I wigidu8) zabi a3) przikrichu wſſiczku 10) [Exod. 8.] zemy egipſku, a tak, iakoz prawi Jozefus, ze brzo zemrziechu a ſhnychu, a pak ſmrad przielifſ ſſkodlywy z nych diefſe,11) a nyetere w domy lezucz w krmyech, w piti gie nalezachu12) I na poſtelech. I uczynychu czaro- Rane nõ. dieinyczi tez. A13) fu trogie zabi: gedny potocznye,14) ti krziczie; druhe kalamyti, ſlowu malitke, a kdiz bi tu gednu vwrhl pſu w uſta, hned bi zmlkl;15) Trzetie welike a giedowate, tiem rubeta diegi a obecznye cra- 10 fanciů, tocziff tuczne. I weczie farao: oroduyte za mye k bohu, at oteyme ti zabi ot nas y ot lidu. I zawola Moiziefſ k bohu, I zemrziechu zabi. vzrziew farao pokoy, I nepuſti lidu. 5 1) Š. Tuto o druhe. 2) Š. (dod.) znamenay; K. ſe czte. 3) K. buoh k. 4) K. pharaonowi. 5) sch. v K. 6) Š. budelit (!) 7) K. Aaronowi. 3) Š. wygdu. K. wygidechu. 9) Š. y. 10) K. wieczku. 11) K. bieffe. 12) K. nalezowachu. 13) K. y. 14) K. potoczne. 15) K. ynhed by zmlkl a neb oniemiel. O trzietye ranye Sstyenycz.1) Roto weczie boh Moizieffowi: rczi Aaronu:2) zdwihny prut a uderz w prach zemye, [59a 1] a budte ſtienyczie po wîfiei3) zemy egipta. I ſta ſie tak. a fu4) ſtienyczie muchi tak malitke a ohebne, ze gedno oſtrym a pilnym hledienym5) moze gie opatrziti;6) a na kterez tielo ſpadnu, vkrutnye gie wrtagi. A tez vczynychu7) czarodieynyczi, abi wywedli ſtienyczie, I nemozechu. I wecziechu faraonu:8) prît bozi geft tuto, tocziff duch ſwati bozi.3) neb iako10) ſkrzie prawiczi ſyn, tez ſkrzie prſt duch ſwati ſie znamenawa. Augufty tieze, procz fu tuto nemohli takez,11) iako v12) prwem a13) w druhem ſu czynyli. to ſie proto ſtalo, ze mylomudrczi myely znamoſt 10 otczie a fyna, ale ducha ſwateho neznali. ti trzi znamenye neb14) dywy15) vczynyl Aaron ſwu ruku, Ale ty, gefſto potom budu, ti ſam boh, aneb ſkrzie Moiziefſe czynyl geſt. 5 [Exod. 8.) Cinifes. [ Kap. XVII.] 1) K. (dod.) ſmrdutych. 2) K. a Aaronoi. 3) K. po wíſy; Š. wífie. 4) K. y byli gfu ty. 5) K. hledieniem. 6) K. opatrzyti zde gym rziekame komarowe. 7) K. czy- niechu. 8) K. pharaonowi. 9) sch. v K. 10) K. yakož. 11) K. takež nemohly vczy- niti. 12) K. w. 13) K. y. 14) Š. a. 15) ta dvě sl. sch. v K.
Strana 144
144 Frodus [Kap. XVIII.] O cztwrteyl) ranye plich much.2) [Exod. 8.) I weczie boh Moizieffowy: gdi k wodam k faraonu3) a rezi mu,4) at lid moy propuſti, a nebude-lit chtietie,5) poſílit na wſficzku zemy egipſku wſſelikakeho7) rodu muchi, A uczynym ten den dywne wieczi w zemy Jeſſen, ze bude myeti pokoi. I ſta ſie tak, ze przigide mucha przietiezka po wîfiei8) zemy egipta, tocziff mnozſtwie much. Obiczei geſt, iako9) Auguſtyn die, wlaftnoft rzieczi, ſmyfl nazwati w newlaſtnoſt rziecz.10) czy- nomya tocziff mucha pſie. tehdi zawola gich farao a rzka: gdiete a11) obie- tuyte bohu waffemu12) w teito13) zemy. ona14) [59a 2] weczieffta: Nemozem pro ohawnoſti egipſkich obietowati. neb kdiz bichme zbigieli to, czol5) egipfſczi cztie a tomu fie modle,16) przied nymy, kamenym bi nas vbili. neb biku ſie modlechu na czeſt apis, a krawie we ymye Ifidi,17) a owczi we ymye hamona.18) I bilo bi gym ohawno to, bichme to19) zabigieli a gedli przied nymy gich bohi. I weczie farao: gdiete na puffcz, a nycz dale nechodte, A proſte za mye. i poproſi boha Moizieff, a muchi otgidu.20) a opiet21) farao nepuſti22) lidu. pro tie dwie ranye, Prawi Jozefus, mnozîtwie bez cziſla wſſi egipſkym zewnytrz wynykíſe23) iako ktwiechu, ze izadnym mytym any lekarzíkymy24) maſtmy mazanym zahnati nemoziechu, neb mnohymy porazenym25) kromye deſieti ran flowutnych biechu porazeny egipfſczi. 1) Š. Tuto znamenay O cztwrte. 2) K. much pſych. 3) K. pharaona (k sch.). 4) K. Š. gev. 5) (!) K. Š. chtieti. 6) K. wſfeczku. 7) K. wffelyke°. 8) Š. wffie; K. wſſy. 9) K. yakoż. 10) K. rzeczy. 11) sch. v K. 12) K. waffemu bohu. 13) Š. teto. 14) K. a ona. 15) K. czo ge. 16) K. modly. 17) K. Ifidis. 18) K. Amona. 19) K. ge. 20) K. Š. odgydechu. 21) K. a proto. 22) K. nepropuſti. 23) wynikaſſe tak; násl. dvě sl. sch. 21) K. ani lekarzſtwim ani. 25) K. Š. poraženymi. 5 10 15 [Exod. 9./ O patey1) ranye, o ſmrty dobitka. Piet weczie boh moizieffowy: rezi faraonu,2) at moy lid propuſti, a zadrzi-lit3) dele, zaitrat4) puftym tiezki neduh nan, zet zemrzie3) wessken dobitek egipta, a nycz toho wíſeho, czoz magi zide, nevmrzie.6) I7) zemrzie wefſken dobitek egipta, a czoz koli bilo w domyech. A kterez ſu bili na poli, ti ſu potom burzi zbiti. anebs) nemame rzieczi, bi dnes gednu ranu a zaitra9) gynu bili porazeny, A ſnad po pieti letech neb wiecz neb menye za tu ranu. Prawi Jozefus, ze rozlicznymy zwierzati, gefſto gich 159b 1] twarzi nebrzo1o) opatrzyme, boh gich kray naplny, a ti take gie hubiechu tak, ze ſie lide tell) zemye vmenſſiewachu.12) I obtiezi ſie ſrdezie faraonowo, ze nerodi puſtitil3) lidu. 5 [Kap. XIX.] 10 1) Š. pate. 2) K. pharaonowi. 3) K. zdrzelyt. 4) K. zytra. 5) K. Š. zemrze. 6) K. nezemrze. 7) K. y fta ſe tak ze. s) K. zbiti byly neb. 3) K. zytra. 10) K. nebrzo gych twarzy. 11) K. tey. 12) K. Š. vmenffowachu. 13) K. propuſtiti.
144 Frodus [Kap. XVIII.] O cztwrteyl) ranye plich much.2) [Exod. 8.) I weczie boh Moizieffowy: gdi k wodam k faraonu3) a rezi mu,4) at lid moy propuſti, a nebude-lit chtietie,5) poſílit na wſficzku zemy egipſku wſſelikakeho7) rodu muchi, A uczynym ten den dywne wieczi w zemy Jeſſen, ze bude myeti pokoi. I ſta ſie tak, ze przigide mucha przietiezka po wîfiei8) zemy egipta, tocziff mnozſtwie much. Obiczei geſt, iako9) Auguſtyn die, wlaftnoft rzieczi, ſmyfl nazwati w newlaſtnoſt rziecz.10) czy- nomya tocziff mucha pſie. tehdi zawola gich farao a rzka: gdiete a11) obie- tuyte bohu waffemu12) w teito13) zemy. ona14) [59a 2] weczieffta: Nemozem pro ohawnoſti egipſkich obietowati. neb kdiz bichme zbigieli to, czol5) egipfſczi cztie a tomu fie modle,16) przied nymy, kamenym bi nas vbili. neb biku ſie modlechu na czeſt apis, a krawie we ymye Ifidi,17) a owczi we ymye hamona.18) I bilo bi gym ohawno to, bichme to19) zabigieli a gedli przied nymy gich bohi. I weczie farao: gdiete na puffcz, a nycz dale nechodte, A proſte za mye. i poproſi boha Moizieff, a muchi otgidu.20) a opiet21) farao nepuſti22) lidu. pro tie dwie ranye, Prawi Jozefus, mnozîtwie bez cziſla wſſi egipſkym zewnytrz wynykíſe23) iako ktwiechu, ze izadnym mytym any lekarzíkymy24) maſtmy mazanym zahnati nemoziechu, neb mnohymy porazenym25) kromye deſieti ran flowutnych biechu porazeny egipfſczi. 1) Š. Tuto znamenay O cztwrte. 2) K. much pſych. 3) K. pharaona (k sch.). 4) K. Š. gev. 5) (!) K. Š. chtieti. 6) K. wſfeczku. 7) K. wffelyke°. 8) Š. wffie; K. wſſy. 9) K. yakoż. 10) K. rzeczy. 11) sch. v K. 12) K. waffemu bohu. 13) Š. teto. 14) K. a ona. 15) K. czo ge. 16) K. modly. 17) K. Ifidis. 18) K. Amona. 19) K. ge. 20) K. Š. odgydechu. 21) K. a proto. 22) K. nepropuſti. 23) wynikaſſe tak; násl. dvě sl. sch. 21) K. ani lekarzſtwim ani. 25) K. Š. poraženymi. 5 10 15 [Exod. 9./ O patey1) ranye, o ſmrty dobitka. Piet weczie boh moizieffowy: rezi faraonu,2) at moy lid propuſti, a zadrzi-lit3) dele, zaitrat4) puftym tiezki neduh nan, zet zemrzie3) wessken dobitek egipta, a nycz toho wíſeho, czoz magi zide, nevmrzie.6) I7) zemrzie wefſken dobitek egipta, a czoz koli bilo w domyech. A kterez ſu bili na poli, ti ſu potom burzi zbiti. anebs) nemame rzieczi, bi dnes gednu ranu a zaitra9) gynu bili porazeny, A ſnad po pieti letech neb wiecz neb menye za tu ranu. Prawi Jozefus, ze rozlicznymy zwierzati, gefſto gich 159b 1] twarzi nebrzo1o) opatrzyme, boh gich kray naplny, a ti take gie hubiechu tak, ze ſie lide tell) zemye vmenſſiewachu.12) I obtiezi ſie ſrdezie faraonowo, ze nerodi puſtitil3) lidu. 5 [Kap. XIX.] 10 1) Š. pate. 2) K. pharaonowi. 3) K. zdrzelyt. 4) K. zytra. 5) K. Š. zemrze. 6) K. nezemrze. 7) K. y fta ſe tak ze. s) K. zbiti byly neb. 3) K. zytra. 10) K. nebrzo gych twarzy. 11) K. tey. 12) K. Š. vmenffowachu. 13) K. propuſtiti.
Strana 145
Exodus. 145 O Iſeſtey1) ranye, o pryſkyrzich a myechyrzich.2) [Kap. XX.] Piet weczie pan boh moizieffowi a Aronowy: wezmyete popela z3) peczí, a rozwrz gei, Moiziefſi, przed krale k nebi, i budut na lidech y na dobitku wrzedi a neziti a priſkirzi, nadymagicz ſie po wſſiei4) zemy egipta. [Exod. 9.] I fta fie tak, az nemoziechu czarodieýnyczi ſtaty przied kralem pro ti 5 rany, geſſto biechu na nych ze wnytrznyeho zkazenye. I ztwrdie5) ſrdczie faraonowo, ze nerodi propuſtiti lidu. 1) Š. ffefte. 2) K. o miechyrzych a o pryſkyrziech. 3) K. f. 4) Š. wffie; K. wſſy. 5) K. ztwrdlo. O ſedmel) ranye, o burzy.2) [Кар. XXI.I weczie opiet pan boh k moizieffowi: rezi faraonu:3) totot die pan boh: protot ſem polozil, toczifſ zachowal, at bich4) na tobie mocz mu vkazal, abi bilo me gmye5) praweno po wffieis) zemy. a zaitra w tuz hodynu puſtym burzy") a krupi take, iakezts) fu9) nebili nykdilo) w egiptie az ſExod. 9.] do dneſſnyeho dne, any w kragiech nadpolnocznych. ſhromazd, czo maſſ na poli, neb lide i dobitek wnye nalezeny burzi zbiti budu. A kteriz koly- wiek ſluha faraonow boha ſie bal, ten kazal ſie ſwym ſluhaml1) i ſ dobitkem w domyech vchowati.12) I ztieze moiziefí prut k nebi, a pan boh da hrzi- moti, burzil3) a bliſkoti a ohen ſmyeffitie.14) y porazi burzie wſfieczki 10 wieczi na [59b 2] poli, bile i drziewie toho cragie zlama. a geczmen porazi, neb geft giz bill5) zral, a len, neb ge gizl6) pupencziemy kwetl, ale pſſenyczie a biel, geſîto geſt rod zrna hrubieiſſie obile, nebil porazeno,17) neb ſu pozdnye, a gefſcze ſie nezelenachu, anyz biechu w klas wiſſli, gedno w zemy Jeſſen burzie neprzipade. I zawola gich farao a rzka: ſhrziefſil ſem y nynye. 15 profte za mye, a puſtymt was.18) I wigide Moizieff z myeſta, I zdwizie ruczie ku panu bohu, a hned19) burzie przieſta, tak ze naymenffie kropie20) neukanu na zemy. I obtiezi ſie ſrdezie faraonouo, a prziſporzi hrziecha, a lidu nechtie puſtiti.21) 5 1) K. fedmey. 2) Š. (dod.) a o krupach. 3) K. pharaonowi. 4) K. abych. 5) Š. gmeno. 6) Š. wffie; K. wſfy. 7) K. baurzy. 3) K. yakež. 3) Š. fie (!). 10) K. nykdy nebyli. 11) K. fluham ſwym. 12) K. vchowati ſe. 13) Š. hrzimotu burze. 14) K. a on (!) ſpolu ſmieffycze. 15) Š. byl giž. 16) K. gt gyž byl. 17) K. Š. nebylo poraženo. 18) K. puftim wam. 19) K. ynhed. 20) K. burzie kropie yžadna. 21) K. propuſtiti. O oſmel) ranye, o kobilkach.2) I weczie boh k Moizieffowy: gdi ty a Aaron k faraonu,3) ze y nynye vczynym znamenye, gefîto gie budeff prawiti dietem I wnukom ſwym, abifſte wiedieli,4) zet ſem ia pan boh. a ſſedíſe powediechu5) krali: totot die pan boh: I dokud my ſie nechczefſ poddati? ay, zaitra ias) vwedu 5 kobilki w kragie twe, abi ſnyedli to, czoz ge7) oſtalo po burzy. a kdiz Moi- zieff wiſtupi, wecziechu ſluhi faraonowy k nyemu: I dokud budem trpieti 10 [Exod. 10.] (Kap. XXII.]
Exodus. 145 O Iſeſtey1) ranye, o pryſkyrzich a myechyrzich.2) [Kap. XX.] Piet weczie pan boh moizieffowi a Aronowy: wezmyete popela z3) peczí, a rozwrz gei, Moiziefſi, przed krale k nebi, i budut na lidech y na dobitku wrzedi a neziti a priſkirzi, nadymagicz ſie po wſſiei4) zemy egipta. [Exod. 9.] I fta fie tak, az nemoziechu czarodieýnyczi ſtaty przied kralem pro ti 5 rany, geſſto biechu na nych ze wnytrznyeho zkazenye. I ztwrdie5) ſrdczie faraonowo, ze nerodi propuſtiti lidu. 1) Š. ffefte. 2) K. o miechyrzych a o pryſkyrziech. 3) K. f. 4) Š. wffie; K. wſſy. 5) K. ztwrdlo. O ſedmel) ranye, o burzy.2) [Кар. XXI.I weczie opiet pan boh k moizieffowi: rezi faraonu:3) totot die pan boh: protot ſem polozil, toczifſ zachowal, at bich4) na tobie mocz mu vkazal, abi bilo me gmye5) praweno po wffieis) zemy. a zaitra w tuz hodynu puſtym burzy") a krupi take, iakezts) fu9) nebili nykdilo) w egiptie az ſExod. 9.] do dneſſnyeho dne, any w kragiech nadpolnocznych. ſhromazd, czo maſſ na poli, neb lide i dobitek wnye nalezeny burzi zbiti budu. A kteriz koly- wiek ſluha faraonow boha ſie bal, ten kazal ſie ſwym ſluhaml1) i ſ dobitkem w domyech vchowati.12) I ztieze moiziefí prut k nebi, a pan boh da hrzi- moti, burzil3) a bliſkoti a ohen ſmyeffitie.14) y porazi burzie wſfieczki 10 wieczi na [59b 2] poli, bile i drziewie toho cragie zlama. a geczmen porazi, neb geft giz bill5) zral, a len, neb ge gizl6) pupencziemy kwetl, ale pſſenyczie a biel, geſîto geſt rod zrna hrubieiſſie obile, nebil porazeno,17) neb ſu pozdnye, a gefſcze ſie nezelenachu, anyz biechu w klas wiſſli, gedno w zemy Jeſſen burzie neprzipade. I zawola gich farao a rzka: ſhrziefſil ſem y nynye. 15 profte za mye, a puſtymt was.18) I wigide Moizieff z myeſta, I zdwizie ruczie ku panu bohu, a hned19) burzie przieſta, tak ze naymenffie kropie20) neukanu na zemy. I obtiezi ſie ſrdezie faraonouo, a prziſporzi hrziecha, a lidu nechtie puſtiti.21) 5 1) K. fedmey. 2) Š. (dod.) a o krupach. 3) K. pharaonowi. 4) K. abych. 5) Š. gmeno. 6) Š. wffie; K. wſfy. 7) K. baurzy. 3) K. yakež. 3) Š. fie (!). 10) K. nykdy nebyli. 11) K. fluham ſwym. 12) K. vchowati ſe. 13) Š. hrzimotu burze. 14) K. a on (!) ſpolu ſmieffycze. 15) Š. byl giž. 16) K. gt gyž byl. 17) K. Š. nebylo poraženo. 18) K. puftim wam. 19) K. ynhed. 20) K. burzie kropie yžadna. 21) K. propuſtiti. O oſmel) ranye, o kobilkach.2) I weczie boh k Moizieffowy: gdi ty a Aaron k faraonu,3) ze y nynye vczynym znamenye, gefîto gie budeff prawiti dietem I wnukom ſwym, abifſte wiedieli,4) zet ſem ia pan boh. a ſſedíſe powediechu5) krali: totot die pan boh: I dokud my ſie nechczefſ poddati? ay, zaitra ias) vwedu 5 kobilki w kragie twe, abi ſnyedli to, czoz ge7) oſtalo po burzy. a kdiz Moi- zieff wiſtupi, wecziechu ſluhi faraonowy k nyemu: I dokud budem trpieti 10 [Exod. 10.] (Kap. XXII.]
Strana 146
146 Exodus. tuto hanbu a ſſkodu? puſt lidi, nebt8) giz zahyne egipt. a otwolaw gie weczie farao: kto ſu ti, gefſto magi giti9) obietowat?10) Moizieff weczie: muzie a zeny, ſtarzi a mladi, ſ owcziemy i f dobitkem. I weczie faraon: al1) kto toho newie, ze wi zle myſlite? [60a 1] nebude to tak, ale wi gedno 10 muzie gdiete, neb ſte toho proſili. I wiſtrezichu gie ot krale. y ztiezel2) Moizieff rucziel3) na zemy egipta, a pan boh przywede poluden wietr ten den y nocz. a ten wietr przywede kobilki bez cziſla, i obfiedu14) egipt we wſſiech kragich, a ſezrachu wſſeczku15) zelenoſt na drziewy y trawu. pak farao poſpiefſi a zawola gich a weczie: ſhrzieffil ſem opiet proti bohu wa- 1 ſſemu a proti wam, proſte, abi tento neduh otial nynye. a16) wiffed moi- zieff poproſi boha; y powie wietr ot zapadu ſlunczie, I vwrze kobilki w czrwene17) morze. I ztwrdiel8) boh ſrdcze faraonowo, y nepuſti zidow. 1) K. ofmey. 2) K. (dod.) czte ſe. 3) K. pharaonowi. 4) K. widiely. 5) K. Š. powiediechu. 6) K. ya zytra. 7) K. czo gt. s) K. lyd neb. 9) sch. v K. 10) K. obie- towati. 11) K. pharao y. 12) Š. wztieže. 13) K. rucze Moyzieffs. 14) K. obſedechu. 15) K. wſyczknu. 16) sch. v K. 17) Š. czerwene. 18) K. a zatwrdie. [Kap. XXIII./ O dewateyl) ranye, o tmach.2) PAk ztieze Moizieff ruku k nebi bozym przykazanym, y vczynychu ſie tmy za trzi dny take,3) ze bi gie mohl makati, ze4) geden druheho ne- (Exod. 10.) mohl widieti, any5) ſie mohl ſ myeſta hnuti. a take mnozi dywnye6) przi- puzeny biechu k ſmrti, a kdez koli bili zide, tu bila ſwietloſt. I7) zawola gich farao a rzka: gdiete wfficzkny, obietuyte bohu, ale owczie a dobitek waff zde oftan. Moizieff weczie: obieti, kterez mame obietowati, nam daff, ze wſſieczka ſtada ſ namy poidu, a neoſtane po nas naymenſli pazdnehet,s) A naywiecze proto, ze gefſcze newieme, czo mame obietowati, az do toho myeſta przidem. I9) zatwrdi boh ſrdczie fara 60a 2]onowo etc.10) I weczie faraon:11) chowai fie, abi me twarzie12) wiecz neohledal, abi neumrziel. 10 otpowediel3) Moizieff: bud to tak, wieczt neohledam twe twarzi. Tiech wſſiech dewiet ran Moizieff ſwymy modlitbamy otwraczowal proſbu krale faraona, awffak wzdiczki potom14) ztwrdnyel.15) 5 1) Š. dewate. 3) K. (přid.) huftych. 2) K. tak. 4) K. a že. 5) K. anyž. 6) K. diwne przypuzenie. 7) K. a. 8) K. paznohet; Š. paznehet. 3) K. a. 10) sch. v Š.; v K. násl.: že nepropuſtie lydu yſrahelſkeho. 11) K. pharao k Moyzieffowi. 12) K. mey twarzy. 13) K. Š. odpowiedie. 14) Š. potom wzdyczky. 15) K. zatwrdilo ſe ſrdcze pharaonowo že nepropuſtil žydowſtwa. [Kap. XXIV.) O deſatey1) ranye, 02) dnech egipſkich.3) [Exod. II.] Proto gide Moizieff k bratrom ſwym, I weczie boh k Moiziefſowi: geſſcze gednu ranu dotknu fie4) faraona a Egipta, a potom hned5) was puſtis) a wigiti was przipudi.7) * a proto dieff wffieis) ofadie, abi muz ot muzie, przietele ſweho,9) a zena ot ſwe fuſiedi pozadali a profili ofudie10) ſtrziebrne i zlatte, a dat pan boh lidu ſwemu myloſt v lidi egipſkich. a bieſſe 5
146 Exodus. tuto hanbu a ſſkodu? puſt lidi, nebt8) giz zahyne egipt. a otwolaw gie weczie farao: kto ſu ti, gefſto magi giti9) obietowat?10) Moizieff weczie: muzie a zeny, ſtarzi a mladi, ſ owcziemy i f dobitkem. I weczie faraon: al1) kto toho newie, ze wi zle myſlite? [60a 1] nebude to tak, ale wi gedno 10 muzie gdiete, neb ſte toho proſili. I wiſtrezichu gie ot krale. y ztiezel2) Moizieff rucziel3) na zemy egipta, a pan boh przywede poluden wietr ten den y nocz. a ten wietr przywede kobilki bez cziſla, i obfiedu14) egipt we wſſiech kragich, a ſezrachu wſſeczku15) zelenoſt na drziewy y trawu. pak farao poſpiefſi a zawola gich a weczie: ſhrzieffil ſem opiet proti bohu wa- 1 ſſemu a proti wam, proſte, abi tento neduh otial nynye. a16) wiffed moi- zieff poproſi boha; y powie wietr ot zapadu ſlunczie, I vwrze kobilki w czrwene17) morze. I ztwrdiel8) boh ſrdcze faraonowo, y nepuſti zidow. 1) K. ofmey. 2) K. (dod.) czte ſe. 3) K. pharaonowi. 4) K. widiely. 5) K. Š. powiediechu. 6) K. ya zytra. 7) K. czo gt. s) K. lyd neb. 9) sch. v K. 10) K. obie- towati. 11) K. pharao y. 12) Š. wztieže. 13) K. rucze Moyzieffs. 14) K. obſedechu. 15) K. wſyczknu. 16) sch. v K. 17) Š. czerwene. 18) K. a zatwrdie. [Kap. XXIII./ O dewateyl) ranye, o tmach.2) PAk ztieze Moizieff ruku k nebi bozym przykazanym, y vczynychu ſie tmy za trzi dny take,3) ze bi gie mohl makati, ze4) geden druheho ne- (Exod. 10.) mohl widieti, any5) ſie mohl ſ myeſta hnuti. a take mnozi dywnye6) przi- puzeny biechu k ſmrti, a kdez koli bili zide, tu bila ſwietloſt. I7) zawola gich farao a rzka: gdiete wfficzkny, obietuyte bohu, ale owczie a dobitek waff zde oftan. Moizieff weczie: obieti, kterez mame obietowati, nam daff, ze wſſieczka ſtada ſ namy poidu, a neoſtane po nas naymenſli pazdnehet,s) A naywiecze proto, ze gefſcze newieme, czo mame obietowati, az do toho myeſta przidem. I9) zatwrdi boh ſrdczie fara 60a 2]onowo etc.10) I weczie faraon:11) chowai fie, abi me twarzie12) wiecz neohledal, abi neumrziel. 10 otpowediel3) Moizieff: bud to tak, wieczt neohledam twe twarzi. Tiech wſſiech dewiet ran Moizieff ſwymy modlitbamy otwraczowal proſbu krale faraona, awffak wzdiczki potom14) ztwrdnyel.15) 5 1) Š. dewate. 3) K. (přid.) huftych. 2) K. tak. 4) K. a že. 5) K. anyž. 6) K. diwne przypuzenie. 7) K. a. 8) K. paznohet; Š. paznehet. 3) K. a. 10) sch. v Š.; v K. násl.: že nepropuſtie lydu yſrahelſkeho. 11) K. pharao k Moyzieffowi. 12) K. mey twarzy. 13) K. Š. odpowiedie. 14) Š. potom wzdyczky. 15) K. zatwrdilo ſe ſrdcze pharaonowo že nepropuſtil žydowſtwa. [Kap. XXIV.) O deſatey1) ranye, 02) dnech egipſkich.3) [Exod. II.] Proto gide Moizieff k bratrom ſwym, I weczie boh k Moiziefſowi: geſſcze gednu ranu dotknu fie4) faraona a Egipta, a potom hned5) was puſtis) a wigiti was przipudi.7) * a proto dieff wffieis) ofadie, abi muz ot muzie, przietele ſweho,9) a zena ot ſwe fuſiedi pozadali a profili ofudie10) ſtrziebrne i zlatte, a dat pan boh lidu ſwemu myloſt v lidi egipſkich. a bieſſe 5
Strana 147
Exodus. 147 Moizieff welmy weliki w zemy egipta prziede wffemy ſluhamy faraonowyl1) i prziede wſſiemy gynymy lidmy egipſke zemye. I weczie:12) tot prawy pan boh: o pol[60b 1]noczi wſtupym13) do Egipta, A vmrze wſſe prwo- rozene w zemy egipſkei,14) ot prworozeneho faraonowa, genztol5) ſedi 10 na ſtoliczi, az do prworozeneho16) dyewky, gefſto geft we mlynye, a wſfe- likake dobitczie prworozene zemrzie. i bude krzik weliki we wſſiem egiptie, geffto gie przed tiem nykdil7) nebil, any potom18) bude, abifſte19) wedieli,20) iak welikymy dywy rozluczil pan boh egipſke a zidi.21) *Znamenaite,22) zet geft23) bilo wiecze nezli defiet ran w egiptie, a ti 15 plnyege24) wyprawuge exodus, ale ze ſu nebili tak tiezke, proto ſnad mlczal o nych. a proto nyeterzi dnowe ſlowu egipſſczi,25) ze w nych trpieli ſu egipſczi, z nychzto gedno dwa dny26) na wffaki meſiecz nazywame ku pamyeti, awffak27) ſnad bilo gich28) wiecze. anyz mame29) tomu wierziti, bi Egipfſczi, [60b 1] iakz ſu kolywiek30) w hwiezdarſtwi doſpieli, bi mohli 20 ti dny zle poznati na poczatku31) diela, neb czieſti, neb32) pufſczenye, aneb33) gynych takich34) wieczi. Exod. 11./ Incidencia.35) Take36) znamenai, ze nyeterzi egipſſczi bogieczie ſie, bi egipt ne- zahynul, I wifſli ſu wen, Jako citrops. ten wſfed do Rzieczíke zemye, I udiela myeſto, a nazwa gie acten. A drziewe rziekali fu mu Atteny.37) A gieden z rziekow, diadas, gehozto nyeterzi orthocamenam rziekali3s) fu, 5 a ten rzeczen geft diffres. a39) geft gmeno egipſke, A latynye rziekagi iako dihomo neb bicorpor,40) tocziff dwu tielu, aneb pro prodlenye neb dlu- hoſt tiela, neb41) pro neſmyernoſt ſili, aneb pro doſpieloſt12) obeho iazika, gefíto geft myel, rzieczíke a egipíke.43) pod nymzto take nayprwe vrodila fie geft olyua marte. nadiegi44) fie take, ze w tu burzi wyſtupil dionyſyns 10 bachus, a ten argos myefto vſtawil, a obiczei [60b 2] wynnyczie rziekom widal. a tak prawie, ze bila45) potopa w tefalia za deucalyona a zazeh za46) fetonta przi czaſech47) Moizieffowich, a48) pod nym Hercules An- theum49) przemoze. Erictonyus,50) fyn wlkanow,51) wuoz, A troilus prwny .. nalezl woz52) cztirzmy koli. A52) Egiptus, geffto drziewe meffraica,54) potom Currus. 15 Aeria rzeczena geft, ot egipta, krale vtopeneho, egipt rzeczen geft. lace- don lon, fyn femeles, laczedomiam vſtawil,55) kfautus triopaleft, epidamus cretu vczynyl a uſtawil56) a k tomu koryntů,57) gefíto drzewe flulo epi- laifis. podle nyeterich Etheleus epaphum vrodil, a ten memplum vîtawil, kdiz ge w druhem egiptie kralowal. 1) Š. defate. 2) K. a o. 3) K. (přid.) wywrženych. 4) sch. v K. 5) K. ynhed. 6) K. puſtim (!). 7) K. przypudiem (!). s) K. wffy; Š. wffie. 3) K. ſweho przietele. 10) K. orudie. 11) K. Š. pharaonowymi (spr.). 12) K. weczet Moyziefs. 13) za w vyškrab. i. 14) K. Egipíkey. 15) K. pharaona geffto. 16) K. prworozene. 17) K. taky nikdy. 18) K. potom kdy. 19) K. aby ſte. 20) Š. wiedieli; K. widiely kterak. 21) K. lydi od żydow. 22) K. Znamenay. 23) Š. ge. 24) K. tyt plniegi. 25) K. Egypciaci totiz Egipfſti dnowe; ze — egipíczi sch. v K. 26) sch. v K. 27) K. A. 28) K. gych 10*
Exodus. 147 Moizieff welmy weliki w zemy egipta prziede wffemy ſluhamy faraonowyl1) i prziede wſſiemy gynymy lidmy egipſke zemye. I weczie:12) tot prawy pan boh: o pol[60b 1]noczi wſtupym13) do Egipta, A vmrze wſſe prwo- rozene w zemy egipſkei,14) ot prworozeneho faraonowa, genztol5) ſedi 10 na ſtoliczi, az do prworozeneho16) dyewky, gefſto geft we mlynye, a wſfe- likake dobitczie prworozene zemrzie. i bude krzik weliki we wſſiem egiptie, geffto gie przed tiem nykdil7) nebil, any potom18) bude, abifſte19) wedieli,20) iak welikymy dywy rozluczil pan boh egipſke a zidi.21) *Znamenaite,22) zet geft23) bilo wiecze nezli defiet ran w egiptie, a ti 15 plnyege24) wyprawuge exodus, ale ze ſu nebili tak tiezke, proto ſnad mlczal o nych. a proto nyeterzi dnowe ſlowu egipſſczi,25) ze w nych trpieli ſu egipſczi, z nychzto gedno dwa dny26) na wffaki meſiecz nazywame ku pamyeti, awffak27) ſnad bilo gich28) wiecze. anyz mame29) tomu wierziti, bi Egipfſczi, [60b 1] iakz ſu kolywiek30) w hwiezdarſtwi doſpieli, bi mohli 20 ti dny zle poznati na poczatku31) diela, neb czieſti, neb32) pufſczenye, aneb33) gynych takich34) wieczi. Exod. 11./ Incidencia.35) Take36) znamenai, ze nyeterzi egipſſczi bogieczie ſie, bi egipt ne- zahynul, I wifſli ſu wen, Jako citrops. ten wſfed do Rzieczíke zemye, I udiela myeſto, a nazwa gie acten. A drziewe rziekali fu mu Atteny.37) A gieden z rziekow, diadas, gehozto nyeterzi orthocamenam rziekali3s) fu, 5 a ten rzeczen geft diffres. a39) geft gmeno egipſke, A latynye rziekagi iako dihomo neb bicorpor,40) tocziff dwu tielu, aneb pro prodlenye neb dlu- hoſt tiela, neb41) pro neſmyernoſt ſili, aneb pro doſpieloſt12) obeho iazika, gefíto geft myel, rzieczíke a egipíke.43) pod nymzto take nayprwe vrodila fie geft olyua marte. nadiegi44) fie take, ze w tu burzi wyſtupil dionyſyns 10 bachus, a ten argos myefto vſtawil, a obiczei [60b 2] wynnyczie rziekom widal. a tak prawie, ze bila45) potopa w tefalia za deucalyona a zazeh za46) fetonta przi czaſech47) Moizieffowich, a48) pod nym Hercules An- theum49) przemoze. Erictonyus,50) fyn wlkanow,51) wuoz, A troilus prwny .. nalezl woz52) cztirzmy koli. A52) Egiptus, geffto drziewe meffraica,54) potom Currus. 15 Aeria rzeczena geft, ot egipta, krale vtopeneho, egipt rzeczen geft. lace- don lon, fyn femeles, laczedomiam vſtawil,55) kfautus triopaleft, epidamus cretu vczynyl a uſtawil56) a k tomu koryntů,57) gefíto drzewe flulo epi- laifis. podle nyeterich Etheleus epaphum vrodil, a ten memplum vîtawil, kdiz ge w druhem egiptie kralowal. 1) Š. defate. 2) K. a o. 3) K. (přid.) wywrženych. 4) sch. v K. 5) K. ynhed. 6) K. puſtim (!). 7) K. przypudiem (!). s) K. wffy; Š. wffie. 3) K. ſweho przietele. 10) K. orudie. 11) K. Š. pharaonowymi (spr.). 12) K. weczet Moyziefs. 13) za w vyškrab. i. 14) K. Egipíkey. 15) K. pharaona geffto. 16) K. prworozene. 17) K. taky nikdy. 18) K. potom kdy. 19) K. aby ſte. 20) Š. wiedieli; K. widiely kterak. 21) K. lydi od żydow. 22) K. Znamenay. 23) Š. ge. 24) K. tyt plniegi. 25) K. Egypciaci totiz Egipfſti dnowe; ze — egipíczi sch. v K. 26) sch. v K. 27) K. A. 28) K. gych 10*
Strana 148
148 Exodus. bylo. 29) K. mamy. 30) K. kolwiek. 31) K. pocziatku. 32) K. Š. nebo. 33) K. neb. 34) K. takowych. 35) K. Tuto napadowe; Š. Napadowe. 36) K. Tuto. 37) K. drziewe mu rzykaly Atheny. 38) K. rziekly. 39) K. a to. 40) K. dyomo neb bicopor. 41) aneb pro — tielo sch. v Š. 42) K. nedoſpieloft. 43) K. rzeczíky a Egypíky. 44) Š. a na- diegi. (5) Š. by byla. 46) K. a za. 47) K. czaſych. 48) sch. v K. 49) K. Anthenij. 50) on nadeps.; K. Euronyus. 51) K. wulkawow; násl. sl. sch. 52) K. wozy. 53) sch. v Š. 54) K. Meſtayta. 55) K. vftawil gt. 56) K. vſtawil a vczynil. 57) K. Choryntum. [Kap. XXV.I O1) beranku welykonocznyem.2) Piet weczie boh k3) moiziefſowi: tento Meſiecz bude wam prwi [Exod. 11.) w meſieczich leta. a to geſt duben, toczifſ oſwieta dubna, geſſto ſie czaſto . brziezna poczyna. A tomu zide rziekagi nyzan, a egipíczi parnuchi, A ma- cedonowe kfanditus. chtiel boh zidi ot gynych narodow rozlucziti zakonem a znamenym obrziezowanye a rozume czafa.4) neb rzymene ot widanye numy5) pompilij prwny meſiecz pocladagi leden, neb6) tehdi poczyna flunczie wſtupowati po zymnyem fluncze ſtawu.7) Ale Arabes poczynagi we leto po letnyem flunczie8) ftawem,9) A to fie widi podobnyege.10) Ale zide poczy 61a 1]nagill) leto swe w brziezen, iakoz ſie czte, ze fie ſwiet poczal w dubnu. a proto zide ſwymy hodi ot nas ſie diele, ale czaſem ſie 10 ſ namy ſgednawagi. I weczie pan boh: mluwte ke wſſemu ſboru13) fynow Ifrael a powiezte gym: defati den mefiecze tohoto wezme kazdi dom beranka ſweil4) czeledi; pak-li bi nemohl beranka, ale15) kozle.* A nebude-li doſti cziſla domu ſweho k giedeny beranka, Ale przigma z domu ſuſieda ſweho k domu ſwemu podle cziſla duſſi, gichz bi bilo doſti.* a ma biti ſam- 15 czek gednoroczny bez poffkwrny, toczif cziſti ne runu, ale tielem, iakoz fie w lewiticziel6) wiprawuge: bil-li bi ſlepi neb chromy etc. a wezmucz z ſtada ſchowatel7) w domye az do cztwrtehonafteho18) dne toho mefiecze: I obietuge ho19) wſſeczko mnozîtwie ſynow Ifrael, kazdi dom ſwoi, az do weczera, a prziepaſſete gei kitku Izopa, a obogie dwerzie a ſwrchny prah 20 domowy krwy,20) w nychzto gei gieſti budu,20a) gieducz maſſo peczene te noczi v21) ohnye. a nema nycz22) warzen biti any furow, tocziff otpolu warze23) pro poſpiech, a przieſny chleb ſ locziku polſku, gichzto trpkoſt24) ſluzbi pa[61a 2]matowala bi25) na wieki. Hlawu ſ geho26) nohamy i ſ drobem27) zrati budete, a nema ho nycz 25 oſtati az do gitra. pak-li bi czo zbiteczneho bilo, ohnem ſpalite, Neb, Jakoz prawi Jozefus,28) zeczi29) wzhoru neſti wzny, a pozdwizenye ohnye ot nych pozdwizenye neduhu, gefíto poplenyl egipt, znamenawa. a neobrzie- zany nema gieſti toho beranka. a o tom gedeny prawi take: ledwie ſwe prziepaſſete,30) a obuw ſwoi31) na nohach magicz, a holi w ruku drziecz, 30 a koſti izadne nezetrucz,32) any maſſa wen wywrhnucz, a gieſti budete33) poſpieſſnye, neb geſt faze, toczifi chod bozi, a ta nocz rzeczena geſt chod, neb geft Andiel w nyei34) ffel a chodil po egiptu, tepa prworozenye,35) ot czlowieka az do howada, a chodil po ſtrziechach zidowſkich obmazane36) krwi. Take nocz ta ſlowe chod36a) pro chod ſynow zidowſkich, neb ſu tehdi 35 [ Levit. 22.] 5
148 Exodus. bylo. 29) K. mamy. 30) K. kolwiek. 31) K. pocziatku. 32) K. Š. nebo. 33) K. neb. 34) K. takowych. 35) K. Tuto napadowe; Š. Napadowe. 36) K. Tuto. 37) K. drziewe mu rzykaly Atheny. 38) K. rziekly. 39) K. a to. 40) K. dyomo neb bicopor. 41) aneb pro — tielo sch. v Š. 42) K. nedoſpieloft. 43) K. rzeczíky a Egypíky. 44) Š. a na- diegi. (5) Š. by byla. 46) K. a za. 47) K. czaſych. 48) sch. v K. 49) K. Anthenij. 50) on nadeps.; K. Euronyus. 51) K. wulkawow; násl. sl. sch. 52) K. wozy. 53) sch. v Š. 54) K. Meſtayta. 55) K. vftawil gt. 56) K. vſtawil a vczynil. 57) K. Choryntum. [Kap. XXV.I O1) beranku welykonocznyem.2) Piet weczie boh k3) moiziefſowi: tento Meſiecz bude wam prwi [Exod. 11.) w meſieczich leta. a to geſt duben, toczifſ oſwieta dubna, geſſto ſie czaſto . brziezna poczyna. A tomu zide rziekagi nyzan, a egipíczi parnuchi, A ma- cedonowe kfanditus. chtiel boh zidi ot gynych narodow rozlucziti zakonem a znamenym obrziezowanye a rozume czafa.4) neb rzymene ot widanye numy5) pompilij prwny meſiecz pocladagi leden, neb6) tehdi poczyna flunczie wſtupowati po zymnyem fluncze ſtawu.7) Ale Arabes poczynagi we leto po letnyem flunczie8) ftawem,9) A to fie widi podobnyege.10) Ale zide poczy 61a 1]nagill) leto swe w brziezen, iakoz ſie czte, ze fie ſwiet poczal w dubnu. a proto zide ſwymy hodi ot nas ſie diele, ale czaſem ſie 10 ſ namy ſgednawagi. I weczie pan boh: mluwte ke wſſemu ſboru13) fynow Ifrael a powiezte gym: defati den mefiecze tohoto wezme kazdi dom beranka ſweil4) czeledi; pak-li bi nemohl beranka, ale15) kozle.* A nebude-li doſti cziſla domu ſweho k giedeny beranka, Ale przigma z domu ſuſieda ſweho k domu ſwemu podle cziſla duſſi, gichz bi bilo doſti.* a ma biti ſam- 15 czek gednoroczny bez poffkwrny, toczif cziſti ne runu, ale tielem, iakoz fie w lewiticziel6) wiprawuge: bil-li bi ſlepi neb chromy etc. a wezmucz z ſtada ſchowatel7) w domye az do cztwrtehonafteho18) dne toho mefiecze: I obietuge ho19) wſſeczko mnozîtwie ſynow Ifrael, kazdi dom ſwoi, az do weczera, a prziepaſſete gei kitku Izopa, a obogie dwerzie a ſwrchny prah 20 domowy krwy,20) w nychzto gei gieſti budu,20a) gieducz maſſo peczene te noczi v21) ohnye. a nema nycz22) warzen biti any furow, tocziff otpolu warze23) pro poſpiech, a przieſny chleb ſ locziku polſku, gichzto trpkoſt24) ſluzbi pa[61a 2]matowala bi25) na wieki. Hlawu ſ geho26) nohamy i ſ drobem27) zrati budete, a nema ho nycz 25 oſtati az do gitra. pak-li bi czo zbiteczneho bilo, ohnem ſpalite, Neb, Jakoz prawi Jozefus,28) zeczi29) wzhoru neſti wzny, a pozdwizenye ohnye ot nych pozdwizenye neduhu, gefíto poplenyl egipt, znamenawa. a neobrzie- zany nema gieſti toho beranka. a o tom gedeny prawi take: ledwie ſwe prziepaſſete,30) a obuw ſwoi31) na nohach magicz, a holi w ruku drziecz, 30 a koſti izadne nezetrucz,32) any maſſa wen wywrhnucz, a gieſti budete33) poſpieſſnye, neb geſt faze, toczifi chod bozi, a ta nocz rzeczena geſt chod, neb geft Andiel w nyei34) ffel a chodil po egiptu, tepa prworozenye,35) ot czlowieka az do howada, a chodil po ſtrziechach zidowſkich obmazane36) krwi. Take nocz ta ſlowe chod36a) pro chod ſynow zidowſkich, neb ſu tehdi 35 [ Levit. 22.] 5
Strana 149
Exodus. 149 40 fſly z egipta. A opiet weczie pan boh: den tento budete myeti ſlawny a na pamýeti v wafich narodiech poczczeny wiecznym, a ſedm dny giefti bu- dete Azyma, toczifí chleb prziefny, Prwy den nycz kwaſſeneho37) myeti budete w domyech waſſich, a ktozkolywiek38) gieſti bude kwaſſene,39) zahyne toho duffie ot fynow Ifrael. prwi den bude ſwati a pocztywy, 45 A takez i ſedmy. Izadneho diela toho dne nebudete czynyti, kromye czoz k gedeny fluffie, a tu znamo geft, ze w proftrziednych dnech mohli fu dielati. A take tudy10) [61b 1] ſobota bila gyml1) flawnyeiſſy kazdeho hodu gyneho k prazdnoſti, w nyemzto I gieſti czynyti neſluffie.42) A tudi mohlo to bity, ze zeny toho dne mohli ſu maſti dielati ſlawneho na weliku 50 nocz k mazany pana boha, a toho bi czynyti neſluffielo43) w ſobotu. w eze- chieli hod prwy41) den dubna ſie czte a w ſedmy, Ale ne tuto. a wyſſedſſe ſynowe Ifrael, vczynychu, czo gym bil przikazal boh Moizieffowi a Aaro- nowy. I ſebrachu fie cztwrtehonaft45) meſiecze k weczeru na mezi egipta k rameſſe. wſſak Jozefus prawi, bi ſie ſebrali trzetynaſt 6) meſiecz a gedwa 55 doczekali cztwrtehonaſte.47) Ale farao neb egipt,48) gefſto fu biti bili de- fietmy19) ranamy, wffak ſu nepoſtupili, gedno famu krwy49a) berakowu prziemozena ſyny50) Ifrahelſke fu ztratili. * a ſkrzie deſati meſiecz znamenawa ſie, ze51) beranek, kteriz brachu, nyeczczo wieczneho znamenawaſſe. neb, iakoz fie die, mefiecz cztwrty den luna. 60 ſwieta geft ftworzen52) cztwrtynafti,53) iako bi bil prwy den ſwieta gede- naſti a przied ſwietem deſati. ** Jakoz nyeterzi prawie, deſiet54) hlaw bilo potrzieba55) k gedeny56) gednoho beranka. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) K. (dod.) a o dnech welykonocznych. 3) sch. v K. 4) Š. czaſu. 5) K. nymmy. 6) K. ten. 7) K. fwatu (!) fluncze. 8) Š. flunczi. 3) K. fluncze ſwatu (!). 10) K. podobniegy. 11) K. poczytagy. 12) K. ſwiet ſe. 13) K. zboru. 14) K. Š. ſwe. 15) K. mieti ale. 16) ti nadeps.; K. lewityku. 17) K. ſchowayte. 18) K. cztrnafteho. 19) K. obietug geho. 20) K. krwi zmažte. 292) K. budete, 21) K. w. 22) K. a nycz nema. 23) K. warziecz. 24) K. horzkoft trpkoft. 25) K. pamatowali by. 26) K. geho f. 27) K. i droby. 28) K. Jozephus prawi. 29) Š. rzeczij (!). 30) K. opafete. 31) Š. ſwu; K. ſwoy přetrž., ps. ſwu. 32) K. žadne nezetrucz; Š.nezatrucz (!). 33) K. wywrhucz; budete gey. 31) Š. w nie; v K. sch. 35) K. prworozene. 36) K. obmaza- nych. 36a) K. hod. 37) K. kwafneho. 38) K. ktož kolwiek. 39) K. czo kwaffene°. 40) K. tudie. 11) K. gym byla. 12) K. nefluffy dielati; Š. nefluffie cziniti. 43) K. ne- fluffalo. 44) Š. prwnij. 45) K. Š. cztrnaíteho. 46) K. Š. trzinafty. 47) Š. cztrnafte“ dne. 48) K. a neb Egipffti. 19) Š. defieti; K. defytl. 49a) K. krmi. 50) K. a fyny. 51) sch. v K. 52) K. ftworzen gt. 53) K. Š. cztrnafty. 51) K. deſet. 55) K. potrzebie. 56) v Š. to sl. naps. třikrát. O deſatcyl) ranye, 02) ſmrty prworozenych. [Kap. XXVI.) PAk proſtrzied noczi porazi pan boh wſſe prworozeny3) egipta, ot prworozeneho faraonowa4) az do prworozeneho Jatte,5) a wſſeczko prwo- rozene wſſelikakeho6) dobitka. I wznykl7) bil krzik w egiptie, ze7a) nebil izadny dom, bi w nyem vmrlecz nelezal;7b) ſnad bozym zpoſobenym8) nebil [Exod. 12.
Exodus. 149 40 fſly z egipta. A opiet weczie pan boh: den tento budete myeti ſlawny a na pamýeti v wafich narodiech poczczeny wiecznym, a ſedm dny giefti bu- dete Azyma, toczifí chleb prziefny, Prwy den nycz kwaſſeneho37) myeti budete w domyech waſſich, a ktozkolywiek38) gieſti bude kwaſſene,39) zahyne toho duffie ot fynow Ifrael. prwi den bude ſwati a pocztywy, 45 A takez i ſedmy. Izadneho diela toho dne nebudete czynyti, kromye czoz k gedeny fluffie, a tu znamo geft, ze w proftrziednych dnech mohli fu dielati. A take tudy10) [61b 1] ſobota bila gyml1) flawnyeiſſy kazdeho hodu gyneho k prazdnoſti, w nyemzto I gieſti czynyti neſluffie.42) A tudi mohlo to bity, ze zeny toho dne mohli ſu maſti dielati ſlawneho na weliku 50 nocz k mazany pana boha, a toho bi czynyti neſluffielo43) w ſobotu. w eze- chieli hod prwy41) den dubna ſie czte a w ſedmy, Ale ne tuto. a wyſſedſſe ſynowe Ifrael, vczynychu, czo gym bil przikazal boh Moizieffowi a Aaro- nowy. I ſebrachu fie cztwrtehonaft45) meſiecze k weczeru na mezi egipta k rameſſe. wſſak Jozefus prawi, bi ſie ſebrali trzetynaſt 6) meſiecz a gedwa 55 doczekali cztwrtehonaſte.47) Ale farao neb egipt,48) gefſto fu biti bili de- fietmy19) ranamy, wffak ſu nepoſtupili, gedno famu krwy49a) berakowu prziemozena ſyny50) Ifrahelſke fu ztratili. * a ſkrzie deſati meſiecz znamenawa ſie, ze51) beranek, kteriz brachu, nyeczczo wieczneho znamenawaſſe. neb, iakoz fie die, mefiecz cztwrty den luna. 60 ſwieta geft ftworzen52) cztwrtynafti,53) iako bi bil prwy den ſwieta gede- naſti a przied ſwietem deſati. ** Jakoz nyeterzi prawie, deſiet54) hlaw bilo potrzieba55) k gedeny56) gednoho beranka. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) K. (dod.) a o dnech welykonocznych. 3) sch. v K. 4) Š. czaſu. 5) K. nymmy. 6) K. ten. 7) K. fwatu (!) fluncze. 8) Š. flunczi. 3) K. fluncze ſwatu (!). 10) K. podobniegy. 11) K. poczytagy. 12) K. ſwiet ſe. 13) K. zboru. 14) K. Š. ſwe. 15) K. mieti ale. 16) ti nadeps.; K. lewityku. 17) K. ſchowayte. 18) K. cztrnafteho. 19) K. obietug geho. 20) K. krwi zmažte. 292) K. budete, 21) K. w. 22) K. a nycz nema. 23) K. warziecz. 24) K. horzkoft trpkoft. 25) K. pamatowali by. 26) K. geho f. 27) K. i droby. 28) K. Jozephus prawi. 29) Š. rzeczij (!). 30) K. opafete. 31) Š. ſwu; K. ſwoy přetrž., ps. ſwu. 32) K. žadne nezetrucz; Š.nezatrucz (!). 33) K. wywrhucz; budete gey. 31) Š. w nie; v K. sch. 35) K. prworozene. 36) K. obmaza- nych. 36a) K. hod. 37) K. kwafneho. 38) K. ktož kolwiek. 39) K. czo kwaffene°. 40) K. tudie. 11) K. gym byla. 12) K. nefluffy dielati; Š. nefluffie cziniti. 43) K. ne- fluffalo. 44) Š. prwnij. 45) K. Š. cztrnaíteho. 46) K. Š. trzinafty. 47) Š. cztrnafte“ dne. 48) K. a neb Egipffti. 19) Š. defieti; K. defytl. 49a) K. krmi. 50) K. a fyny. 51) sch. v K. 52) K. ftworzen gt. 53) K. Š. cztrnafty. 51) K. deſet. 55) K. potrzebie. 56) v Š. to sl. naps. třikrát. O deſatcyl) ranye, 02) ſmrty prworozenych. [Kap. XXVI.) PAk proſtrzied noczi porazi pan boh wſſe prworozeny3) egipta, ot prworozeneho faraonowa4) az do prworozeneho Jatte,5) a wſſeczko prwo- rozene wſſelikakeho6) dobitka. I wznykl7) bil krzik w egiptie, ze7a) nebil izadny dom, bi w nyem vmrlecz nelezal;7b) ſnad bozym zpoſobenym8) nebil [Exod. 12.
Strana 150
150 Exodus. ☞ numer9 pplí no. dom izadny, bi w nyem prworozenczie9) nebilo.* Pak tak farao przipuzen 5 weczie Moizieſſowy po poſlech, abi wiſſli ſe wſſym ſwym ſtatkem, a k tomu egipſſczy nutiechu gie, abi wiſſli. I nabra lid muki ſkropene na ſwa ra- mena, ſwa [61b 2]zane w plaſſczich, a profichu ofudie a) ot egipſkich A mnoho rucha, i poplenychu egipt bozym kazanym, tak pro otplaczenye diela, iakoz ſu bili przielfíczeny, A take abi z toho bil chram. I gidu10) ſynowe 10 Ifraelowyl1) z rameffel2) do ſochot,13) a bieffe gich Jako ffeft ſet tificzow muzow pieſſich, kromye zen a malich diety a chaſi ſmyeſſene bez cziſla, gich ſluh.** a wedechu f ſobu14) rozliczneho pokolenye zwierzat przielifi mnoho. I warziechu muku, geſſto s ſobu15) z egipta ſkropenu dawno bili16) wzieli, a czynyechu17) ſobie chleb pokrutny przieſny. A toho ſu pozywali trzidczieti dnow, neb fu gie egipſſczi w18) nahle z zemye wihnali a nedali gym izadneho pomeſſkanye, az ſu nemohli chleba19) nakwafiti any ktereho giedla prziprawiti. * Moz rzeczi,20) ze gedno muzſke pokolenye bilo porazeno na wi- ſwobozeny lidu Iraelſkeho. **Znamenay, iak21) ſu ſie welmy w egiptie rozmnozily, neb gedno ſedmdefat anebo22) malem wiecze do Egipta bili prziſſli,23) a mnohem wiecze24) gich wiſſlo. 15 20 1) Š. defate. 2) K. a o. 3) e na konci přetrž.; K. Š. prworozene. 4) K. pharaona. 5) první t nadeps. 6) K. prworozenie wſſelykeho. 7) z nadeps. 7a) nadeps. 7b) K. neležel. 8) K. poſobenim; za i přetrž. e. 3) K. prworozeneho. 9a) K. orudie. 10) K. gidechu; Š. gdu. 11) K. yfrahel. 12) K. Ramafe. 13) Š. fechot. 14) K. Š. s febu. 15) Š. s febu. 16) K. byli s ſebu kropenu z Egypta dawno. 17) Š. vczinichu. 18) sch. v K. 19) K. y chleba fobie. 20) K. Muož rzeczeno byti. 21) K. kterak. 22) K. a neb. 23) K. bylo gych przifílo. 24) K. pak wiecze. [Kap. XXVII.I [Žalm 79./ * t [Exod. 12./ O wichozeny zydowſtwa z egipta. TA fie,1) ze Nylus ten potok przies obiczeny2) bieh powodny zemy,3) w nyezto biefſe hrob Jozefow. I biechu dluzny pro prziſahu wyneſti geho No. koſti. tehdi Moiziefí pſa4) na zlattem plechu meno bozie tetragramaton, a tu5) polozichu na wodu, ana plula na wodie praw, az ſta na tom mye- ſtie,6) kdez [62 a1] geho hrob bieſſe. A wikopawſſe wziechu koſti geho; a kdiz ge wzachu, 7) czte ſie, ze ſu prorokowali, ſnad o neſnadnoſti a o praczi Ouis vfilnei8) diela czieſti.3) wſſak zide prawie, bi owczie z neopatrnoſti ſtala wedle nych, a ta mluwy k nym a rzkucz, procz ſu gi wedli s ſobu1o) mnohe czaſi po puſſczi, a nazwali gill) owczi Jozeffowu,12) o nyeztol3) ſie czte w pſalmye:14) genz dowodiff iako owczi Jozefa. A w gich wichazeny, kdiz 10 fie zemye trziefe,15) mnohe chramy egipſke ſwymyl6) modlil7) padachu. Synowe Ifrahelowi bidlili fu w egiptie ffeft ſetl8) a trzidczieti. Ale gmenem egipta mame rozumyeti wſſeczko gich prziebywanye, iakoz ſie poczalo19) ot ſlibu Abrahamowa, geſſto mu ſie ſtal na czieftie mezopotanſkei,20) ottud az do danye zakona tolik let mynulo. Neb ſu gedno ſto a ffeftdefat a cztirz 15 5
150 Exodus. ☞ numer9 pplí no. dom izadny, bi w nyem prworozenczie9) nebilo.* Pak tak farao przipuzen 5 weczie Moizieſſowy po poſlech, abi wiſſli ſe wſſym ſwym ſtatkem, a k tomu egipſſczy nutiechu gie, abi wiſſli. I nabra lid muki ſkropene na ſwa ra- mena, ſwa [61b 2]zane w plaſſczich, a profichu ofudie a) ot egipſkich A mnoho rucha, i poplenychu egipt bozym kazanym, tak pro otplaczenye diela, iakoz ſu bili przielfíczeny, A take abi z toho bil chram. I gidu10) ſynowe 10 Ifraelowyl1) z rameffel2) do ſochot,13) a bieffe gich Jako ffeft ſet tificzow muzow pieſſich, kromye zen a malich diety a chaſi ſmyeſſene bez cziſla, gich ſluh.** a wedechu f ſobu14) rozliczneho pokolenye zwierzat przielifi mnoho. I warziechu muku, geſſto s ſobu15) z egipta ſkropenu dawno bili16) wzieli, a czynyechu17) ſobie chleb pokrutny przieſny. A toho ſu pozywali trzidczieti dnow, neb fu gie egipſſczi w18) nahle z zemye wihnali a nedali gym izadneho pomeſſkanye, az ſu nemohli chleba19) nakwafiti any ktereho giedla prziprawiti. * Moz rzeczi,20) ze gedno muzſke pokolenye bilo porazeno na wi- ſwobozeny lidu Iraelſkeho. **Znamenay, iak21) ſu ſie welmy w egiptie rozmnozily, neb gedno ſedmdefat anebo22) malem wiecze do Egipta bili prziſſli,23) a mnohem wiecze24) gich wiſſlo. 15 20 1) Š. defate. 2) K. a o. 3) e na konci přetrž.; K. Š. prworozene. 4) K. pharaona. 5) první t nadeps. 6) K. prworozenie wſſelykeho. 7) z nadeps. 7a) nadeps. 7b) K. neležel. 8) K. poſobenim; za i přetrž. e. 3) K. prworozeneho. 9a) K. orudie. 10) K. gidechu; Š. gdu. 11) K. yfrahel. 12) K. Ramafe. 13) Š. fechot. 14) K. Š. s febu. 15) Š. s febu. 16) K. byli s ſebu kropenu z Egypta dawno. 17) Š. vczinichu. 18) sch. v K. 19) K. y chleba fobie. 20) K. Muož rzeczeno byti. 21) K. kterak. 22) K. a neb. 23) K. bylo gych przifílo. 24) K. pak wiecze. [Kap. XXVII.I [Žalm 79./ * t [Exod. 12./ O wichozeny zydowſtwa z egipta. TA fie,1) ze Nylus ten potok przies obiczeny2) bieh powodny zemy,3) w nyezto biefſe hrob Jozefow. I biechu dluzny pro prziſahu wyneſti geho No. koſti. tehdi Moiziefí pſa4) na zlattem plechu meno bozie tetragramaton, a tu5) polozichu na wodu, ana plula na wodie praw, az ſta na tom mye- ſtie,6) kdez [62 a1] geho hrob bieſſe. A wikopawſſe wziechu koſti geho; a kdiz ge wzachu, 7) czte ſie, ze ſu prorokowali, ſnad o neſnadnoſti a o praczi Ouis vfilnei8) diela czieſti.3) wſſak zide prawie, bi owczie z neopatrnoſti ſtala wedle nych, a ta mluwy k nym a rzkucz, procz ſu gi wedli s ſobu1o) mnohe czaſi po puſſczi, a nazwali gill) owczi Jozeffowu,12) o nyeztol3) ſie czte w pſalmye:14) genz dowodiff iako owczi Jozefa. A w gich wichazeny, kdiz 10 fie zemye trziefe,15) mnohe chramy egipſke ſwymyl6) modlil7) padachu. Synowe Ifrahelowi bidlili fu w egiptie ffeft ſetl8) a trzidczieti. Ale gmenem egipta mame rozumyeti wſſeczko gich prziebywanye, iakoz ſie poczalo19) ot ſlibu Abrahamowa, geſſto mu ſie ſtal na czieftie mezopotanſkei,20) ottud az do danye zakona tolik let mynulo. Neb ſu gedno ſto a ffeftdefat a cztirz 15 5
Strana 151
Exodus. 151 20 let21) zide ſluzili w egiptie po ſmrti Jozefowie. a kdiz ſie ti leta dokonachu, tehoz dne wſſeczko mnozſtwie wiſtupi z zemye egipta; a to take ſtalo ſie dywnye ot boha,21a) Aneb ſnad toho dne, kterehoz ge bil Abrahâ putowat wyſſel.22) znamenai, ze ſie23) tuto die, ze toho dne wifſli ſu, a potô ſie die: (Exod. 13 Pomny na ten den, kteriz ſte wiſſli z egipta, tocziſſ prweho dne hod; take fie ſwrchu24) czte, ze geft gym rzeczeno: Izadny newichod ze dwerzi domu ſweho25) az do gitra. A proti tomu hned fie tuto czte:26) Nocz tato zacho- wana ma biti panu bohu pocztu, kdiz gie wywedl boh z egipta, A w po- zehnany [62a 2] ſwieczie welikonocznye cztu, ze ſu w noczi wywedeny. 25 ſnad mame rozumyeti w noczi wywedeny, tocziff abi wifſli rano,27) egipfſczi ſu gie przipudili w noczi. I ſſli ſu z rameſſe do ſochot,28) a neſtihali ſu gich egipfſczi, ze29) ſu mrtwe pohrzebowali ſwe. Tak mnozi egipſſczi plakachu zelegicz, ze ſu bili gym30) tak vkrutny. I pozywachu chleba przieſneho podpopelneho, warziecz z muki ſkropene w egiptie trzidczieti dny. a ne- 30 ſtatczila31) gym ta muka dele, acz ſu kolywiek32) chowali pod ſtrazi, abi nykdi do ſitoſti ſie nagiedli.33) 1) K. ſe pak. 2) K. Š. obyczeyny. 2) K. powoden vczyni na zemi. 4) Š. pſal; v K. 1 nadeps. 5) K. to. 6) K. a pak plulo na wodie až na tom mieſtie ſta. 7) K. wzechu. 8) Š. vfilne. 9) naps. na okr. 10) K. Š. s febu. 11) K. gmenowaly gey; Š. nazwala gi. 12) K. Jozepha. 13) K. o niz. 14) K. w žalmie. 15) K. trzeffyfſe. 16) Š. s ſwymi. 17) K. modlami. 18) K. Š. fet let. 19) K. gt poczalo. 20) Š. mezopotaníke. 21) K. ffedefat a cztyrzy leta; Š. cztyrzi leta. 22) K. od panaboha. 22) Š. wyffel putowat. 23) K. gſe. 24) K. ſwrchu ſe. 25) K. fwe). 26) K. ynhed ſe czte tuto. 27) K. rano z Egipta. 28) Š. do fechot. 29) K. neb. 30) Š. K. fu gim byli. 31) K. ne- ſtadtffy. 32) K. kolwiek. 33) Š. od fytofti. K. nenagedly. O oſwieczeny prworozenczow. [Kap. XXVIII.) WEczie opiet boh k moyzieffowy: poſwiet my wſſeczko prworozene muzikowe,1) gefſto brzicho2) otewrzie, tak z lidi, iako z howad a dobitka. [Exod. 13.] a to proto rzekl, ze geſt bil porazil prworozene w egiptie w gich wipro- ſſczeny. A proto ze gedno famczie proto3) chtiel oſwietiti ſobie, moz biti 5 rzeczeno, ze ſu nebili porazeny, gedno muzſkeho pokolenye, neb ſnad proto, ze prworozene gich ot andiela bitele4) bil wiproftil, a tak ſu gieho byli, a chtiel geſt, abi potom geho bili, aneb ze z kazdeho plodu naiprweda) boh ma czczen biti. a proto prworozeny, kterziz ſu bili z ſynow lewi, obietowachu gie, ale newiplaczowachu gich, ale wiecznye bohu ſlu- 10 ziechu, A prworozene gynych obietowachu a pieti fikli, toczifſ pieti Siclus. wahi5) penyez gie [62b 1] wiplaczowachu, a prworozene dobitka, hodne k obietowany, knyezi obietowachu, ale neczifte neobietowane nyetere6) wiplaczowachu, iako prworozene ofly otmyenyechu7) owczi, a tu zan obietowachu, A nyetere any obietowane, any wikupene zabi- giechu, iako prworozeny pes. a o gynych necziſtich take fie czte w knye- hach cziſla, tocziffs) numeror 4,9) ze pieti ſikli gie wikupowachu.10) I weczie [Num. 3. a 18.) boh: kdiz tie vwedell) boh do zemye ſlibene, powieſſ to ſynom ſwym, abi 15
Exodus. 151 20 let21) zide ſluzili w egiptie po ſmrti Jozefowie. a kdiz ſie ti leta dokonachu, tehoz dne wſſeczko mnozſtwie wiſtupi z zemye egipta; a to take ſtalo ſie dywnye ot boha,21a) Aneb ſnad toho dne, kterehoz ge bil Abrahâ putowat wyſſel.22) znamenai, ze ſie23) tuto die, ze toho dne wifſli ſu, a potô ſie die: (Exod. 13 Pomny na ten den, kteriz ſte wiſſli z egipta, tocziſſ prweho dne hod; take fie ſwrchu24) czte, ze geft gym rzeczeno: Izadny newichod ze dwerzi domu ſweho25) az do gitra. A proti tomu hned fie tuto czte:26) Nocz tato zacho- wana ma biti panu bohu pocztu, kdiz gie wywedl boh z egipta, A w po- zehnany [62a 2] ſwieczie welikonocznye cztu, ze ſu w noczi wywedeny. 25 ſnad mame rozumyeti w noczi wywedeny, tocziff abi wifſli rano,27) egipfſczi ſu gie przipudili w noczi. I ſſli ſu z rameſſe do ſochot,28) a neſtihali ſu gich egipfſczi, ze29) ſu mrtwe pohrzebowali ſwe. Tak mnozi egipſſczi plakachu zelegicz, ze ſu bili gym30) tak vkrutny. I pozywachu chleba przieſneho podpopelneho, warziecz z muki ſkropene w egiptie trzidczieti dny. a ne- 30 ſtatczila31) gym ta muka dele, acz ſu kolywiek32) chowali pod ſtrazi, abi nykdi do ſitoſti ſie nagiedli.33) 1) K. ſe pak. 2) K. Š. obyczeyny. 2) K. powoden vczyni na zemi. 4) Š. pſal; v K. 1 nadeps. 5) K. to. 6) K. a pak plulo na wodie až na tom mieſtie ſta. 7) K. wzechu. 8) Š. vfilne. 9) naps. na okr. 10) K. Š. s febu. 11) K. gmenowaly gey; Š. nazwala gi. 12) K. Jozepha. 13) K. o niz. 14) K. w žalmie. 15) K. trzeffyfſe. 16) Š. s ſwymi. 17) K. modlami. 18) K. Š. fet let. 19) K. gt poczalo. 20) Š. mezopotaníke. 21) K. ffedefat a cztyrzy leta; Š. cztyrzi leta. 22) K. od panaboha. 22) Š. wyffel putowat. 23) K. gſe. 24) K. ſwrchu ſe. 25) K. fwe). 26) K. ynhed ſe czte tuto. 27) K. rano z Egipta. 28) Š. do fechot. 29) K. neb. 30) Š. K. fu gim byli. 31) K. ne- ſtadtffy. 32) K. kolwiek. 33) Š. od fytofti. K. nenagedly. O oſwieczeny prworozenczow. [Kap. XXVIII.) WEczie opiet boh k moyzieffowy: poſwiet my wſſeczko prworozene muzikowe,1) gefſto brzicho2) otewrzie, tak z lidi, iako z howad a dobitka. [Exod. 13.] a to proto rzekl, ze geſt bil porazil prworozene w egiptie w gich wipro- ſſczeny. A proto ze gedno famczie proto3) chtiel oſwietiti ſobie, moz biti 5 rzeczeno, ze ſu nebili porazeny, gedno muzſkeho pokolenye, neb ſnad proto, ze prworozene gich ot andiela bitele4) bil wiproftil, a tak ſu gieho byli, a chtiel geſt, abi potom geho bili, aneb ze z kazdeho plodu naiprweda) boh ma czczen biti. a proto prworozeny, kterziz ſu bili z ſynow lewi, obietowachu gie, ale newiplaczowachu gich, ale wiecznye bohu ſlu- 10 ziechu, A prworozene gynych obietowachu a pieti fikli, toczifſ pieti Siclus. wahi5) penyez gie [62b 1] wiplaczowachu, a prworozene dobitka, hodne k obietowany, knyezi obietowachu, ale neczifte neobietowane nyetere6) wiplaczowachu, iako prworozene ofly otmyenyechu7) owczi, a tu zan obietowachu, A nyetere any obietowane, any wikupene zabi- giechu, iako prworozeny pes. a o gynych necziſtich take fie czte w knye- hach cziſla, tocziffs) numeror 4,9) ze pieti ſikli gie wikupowachu.10) I weczie [Num. 3. a 18.) boh: kdiz tie vwedell) boh do zemye ſlibene, powieſſ to ſynom ſwym, abi 15
Strana 152
152 Exodus. to zachowali wiecznym obiczegem. a to bude iako znamenye w tweil2) ruczie a iako nyeczczo przywieſſenehoi3) pro pamyet przed twyma oczyma, abi toho wiprofſczenye nykoli nezapomanuli3) iako toho, czo ſie mezi 20 rukama noſi neb przied oczyma wiſi. tak liczomyernyczi czynyechu, napiſſicz na liſtech defatero bozie przikazanye, I obwieffowachu v lewe ruky a przied oczyma wiefſiechul4), a to pan boh we czteny filakteria15) [Mat. 23.) nazywa. 1) K. mużikow. 2) K. nayprwe brzycho. 3) sch. v K. 4) K. bigieczieho. 4a) Š. nayprw. 5) K. wah. 6) K. niekterzy. 7) Š. otmiemichu. 8) ta dvě sl. sch. v K. 9) K. numeri totiž. 10) K. wyplaczowachu. 11) K. vwedu; boh sch. 12) K. w tey; Š. twe. 13) K. przypowyflene°. 13) K. nezapomenul. 14) K.wifiechu a. 15) K. philateria. [Exod. 13.] katerína. O1) puſſty egypſkey.2) A kdiz farao lid wipuſti,3) newywede gich Moizieff ſkrzie paleſtynu, gefſto przilezala egiptu,4) pro dawny zloft a nenawift otczow ſwich, aby newſtali filiſtei proti nym, ale wedl gie okolo po puſſczi, gefſto geſt v morze czrweneho,5) pro bozie przikazanye, abi bili przywedeny k horzie ſyna,6) abi mu7) obietowali, a take kdiz bis) egipfſczi zielegicze chtieli gie9) ho- nyti, abi tiez 62b 2]ku teſknoſt19) na czieſtie trpieli. a proto ſynowe Ifrahel wigidu11) z egipta, ohradywfſe ſie mnohym nadobym. wſſak gyne wikla- danye ma pate pokolenye fynow Ifrahel. Neb Moizieff bil ot Jacubal2) pati, Aneb pol3) pokoleny Judel3a) ot fares az do falmon bilo piet pokoleny. zid ma paty narodl4) zdwihli ſie ſynowe Iſrael: Jacub vrodil lewi, a on 10 caath, a on Amram, a on Moiſen. Pak z ſochot przigidu15) do etam, a to myeſto w tu dobu16) bilo puſto na wrchu pufſczi, a Jozop9 16a) tomu myeſtu rziekal17) liffcus, a tu potom18) babilon bi vczynen, kdiz cambifes popleny *prawie nyeterzi babilon18a) drziewny, ale ne onen ſluwutny nabochodo- 15 nozorow, ale gyny babilon, geffto w nyem nynye lide bidle. a prawie, bi tu otpoczywala ſwata katherzyna, na horzie ſyna,6) a tu ſu mnyſſie za- konny. a tu gedno olei horzi w lampadach,19) gefſto tecze z hrobu blaho- ſlawene diewiczie2° katherzyny. egipt.* 5 Kap. XXIX./ 1) Š. Tuto o. 2) Š. Egipſke. 3) K. propuſti. 4) naps. na okr. 5) Š. czer- wene°. 6) K. Š. Synay. 7) K. mu tu. 8) K. by ge. 9) v K. sch. 10) K. teſknoft tiezku. 11) K. wygidechu; Š. wygdu. 12) K. od Jakuba byl. 13) sch. v K. 132) K. Juda. 14) K. narod A tak. 15) Š. fochet przygdu. 16) ta tři sl. sch. v K. 16a) Š. Jo- zefus. 17) K. rzekl. 18) K. pak potom. 183) K. že babilon. 19) K. lampadech; Š. lampach. 20) K. diewky ſwate. [Kар. XXX.) O ſlupu oblacznem a1) ohnywem. Akdiz pan boh gie wywede, tehdi na czieſtie przied nymy we dne [Exod. 13.I w ſlupie oblaka2) pro horkoſt Slunczie, a3) w noczi w ſlupie ohnye pro
152 Exodus. to zachowali wiecznym obiczegem. a to bude iako znamenye w tweil2) ruczie a iako nyeczczo przywieſſenehoi3) pro pamyet przed twyma oczyma, abi toho wiprofſczenye nykoli nezapomanuli3) iako toho, czo ſie mezi 20 rukama noſi neb przied oczyma wiſi. tak liczomyernyczi czynyechu, napiſſicz na liſtech defatero bozie przikazanye, I obwieffowachu v lewe ruky a przied oczyma wiefſiechul4), a to pan boh we czteny filakteria15) [Mat. 23.) nazywa. 1) K. mużikow. 2) K. nayprwe brzycho. 3) sch. v K. 4) K. bigieczieho. 4a) Š. nayprw. 5) K. wah. 6) K. niekterzy. 7) Š. otmiemichu. 8) ta dvě sl. sch. v K. 9) K. numeri totiž. 10) K. wyplaczowachu. 11) K. vwedu; boh sch. 12) K. w tey; Š. twe. 13) K. przypowyflene°. 13) K. nezapomenul. 14) K.wifiechu a. 15) K. philateria. [Exod. 13.] katerína. O1) puſſty egypſkey.2) A kdiz farao lid wipuſti,3) newywede gich Moizieff ſkrzie paleſtynu, gefſto przilezala egiptu,4) pro dawny zloft a nenawift otczow ſwich, aby newſtali filiſtei proti nym, ale wedl gie okolo po puſſczi, gefſto geſt v morze czrweneho,5) pro bozie przikazanye, abi bili przywedeny k horzie ſyna,6) abi mu7) obietowali, a take kdiz bis) egipfſczi zielegicze chtieli gie9) ho- nyti, abi tiez 62b 2]ku teſknoſt19) na czieſtie trpieli. a proto ſynowe Ifrahel wigidu11) z egipta, ohradywfſe ſie mnohym nadobym. wſſak gyne wikla- danye ma pate pokolenye fynow Ifrahel. Neb Moizieff bil ot Jacubal2) pati, Aneb pol3) pokoleny Judel3a) ot fares az do falmon bilo piet pokoleny. zid ma paty narodl4) zdwihli ſie ſynowe Iſrael: Jacub vrodil lewi, a on 10 caath, a on Amram, a on Moiſen. Pak z ſochot przigidu15) do etam, a to myeſto w tu dobu16) bilo puſto na wrchu pufſczi, a Jozop9 16a) tomu myeſtu rziekal17) liffcus, a tu potom18) babilon bi vczynen, kdiz cambifes popleny *prawie nyeterzi babilon18a) drziewny, ale ne onen ſluwutny nabochodo- 15 nozorow, ale gyny babilon, geffto w nyem nynye lide bidle. a prawie, bi tu otpoczywala ſwata katherzyna, na horzie ſyna,6) a tu ſu mnyſſie za- konny. a tu gedno olei horzi w lampadach,19) gefſto tecze z hrobu blaho- ſlawene diewiczie2° katherzyny. egipt.* 5 Kap. XXIX./ 1) Š. Tuto o. 2) Š. Egipſke. 3) K. propuſti. 4) naps. na okr. 5) Š. czer- wene°. 6) K. Š. Synay. 7) K. mu tu. 8) K. by ge. 9) v K. sch. 10) K. teſknoft tiezku. 11) K. wygidechu; Š. wygdu. 12) K. od Jakuba byl. 13) sch. v K. 132) K. Juda. 14) K. narod A tak. 15) Š. fochet przygdu. 16) ta tři sl. sch. v K. 16a) Š. Jo- zefus. 17) K. rzekl. 18) K. pak potom. 183) K. že babilon. 19) K. lampadech; Š. lampach. 20) K. diewky ſwate. [Kар. XXX.) O ſlupu oblacznem a1) ohnywem. Akdiz pan boh gie wywede, tehdi na czieſtie przied nymy we dne [Exod. 13.I w ſlupie oblaka2) pro horkoſt Slunczie, a3) w noczi w ſlupie ohnye pro
Strana 153
Exodus. 153 tmy, abi ſie ſtrziehli hadow. A przikaza pan boh, abi malitko wratiecze fie proti egiptu, ſtany ſwe ſtawieli w kragynye fiairoth,4) gefito geft mezi magdalem a morzem czrwenym5) proti beelzefon. a magdalum geft myefto [Exod. 14.) w meziech egipta, do nyehozto zide za czaſa Jere[63a 1Jmye po5) zabiti godolie prwe ſie6) vtiekachu, I poſtawichu ſtany nad morzem czrwenym.7) IJer. 41.) toho morze woda nenye czrwena, ale wfieczka zemye okolnye czrwena geft, a ot tes) kazi ſie hlubyna, a9) ottud mynyum10) ta barwa przie- oftral1) bywa ſbierana.12) a czozi3) koli k gedeny v wlnach geſt, w tu barwu fie13a) promyeny. a tu biſer a kamenye czrwene drahe beru a nalezagi,14) a tu fie w zemy obale, a mezi pieſkem15) przýtrziene zemſku barwu a morſku magi. to morze ſie we dwal6) prameny17) dieli, ten18) ot wichodu flunczie ſlowe pſicus, neb perſi w tiech kragynach bidle, a19) druhi pramen flowe 15 Arabicus, tomu my dieme czrwene. zid ma trztiene, neb tu na brziehu mnoho20) trztie roſte, tu pak biech21) zide fuzeny, neb i gedne ſtrany biechu hori22) welmy oſtre a przikre, a i druhe ſtrany biefſe morze czrwene. 5 10 1) K. a o flupu. 2) K. oblak. 3) K. poſtawy a. 4) K. ffrayrot. 5) Š. czer- wenym. 5) K. czaſu Jeremiaſſe pro. 6) K. gſe. 7) Š. (pravid.) czerwenym. 8) K. tey. 9) K. a pak. 10) K. mineum. 11) K. czrwena przeoſtra. 12) K. zbierana. 13) oz nadeps. 13a) K. ſe wſſe. 14) K. fbieragy. 15) K. pieſkym (!). 16) K. we dwa ſe. 17) K. Š. prameny ſe. 18) K. ten geffto. 19) sch. v K. 20) K. plno. 21) nedops.; K. Š. (spr.) biechu. 22) sch. v K. O prziechozeny morzie czrweného a o vtopeny.1) (Kap. XXXI./ IPromyeny ſie ſrdczie faraonowo, i ſzeli mu fie,2) ze zidi wipuſtil. [Exod. 14.) I wzie trzi ſta wozow3) wlaſtnych4) a trzi ſta ot5) egipſkich a wewodi6) wſſeho woiſka, i ſtiha gie. Giezdczow bilo paddefat tificzow7) a dwie ſtie No. tiſiczow pieſſich odienczow. A kdiz gie po ſledu ſtihachu8) a k nym fie Equites et prziblizichu, zdwihſſe oczi zide I uzrziechu egipſke po ſobie, I bachu ſie pedestres. welmy. neb nykam vteczi nemoziechu any boiowati,3) neb fu odienye nemyely, any mohli tu oſtati pro nedoſtatek giedla. I krzicziechu k bohu, rzkucz Moi[63a 2]zieffowi: ſnad nebilo hrobow10) w egiptie, proto ſy nas wywedl, abichom na puſſczi zemrzieli! A kdiz ſie mnoho hadachu, Moi- 10 zieff gym weczie: nerodte ſie bati, nebt ge to pan boh vczynyl, dnes vzrzite dywy geho prziewelike, ont11) bude boiowati za ny, a wý budete mlczieti, a egipſke, gefſto nynye widite, tiech na wieki neuzrzite. zide plnyegie12 to13) magi:14) neuzrzite, iako nynye widite,15) tocziff zywich. I pomodli fie Moizieff panu bohu, An mu16) weczie: czo wolaff ke mnye? zdwihny prut 15 a ruku ſwu na morze, a rozdiel gie, at bi po ſuchu ſſli ſynowe Irahelfſczi proſtrzied morze, a Jat ztwrdym ſrdeze egipſkich, abi was honyli, a oflawen budu faraonem al7) we wſſem woiſku geho, a zwediel8) egipffczi, ze Ja fem19) pan boh. I zdwize ſie Andiel bozi, I gide przied hluké zidowſkym, a ony gidu20) po nyem. i gide i gide21) Andiel22) zaſie, i ſta mezi zidy a mezi 20 egipſkymy, a ſ nymy ſlup oblaka temneho proti egipſkym, a zidom bieſſe 5
Exodus. 153 tmy, abi ſie ſtrziehli hadow. A przikaza pan boh, abi malitko wratiecze fie proti egiptu, ſtany ſwe ſtawieli w kragynye fiairoth,4) gefito geft mezi magdalem a morzem czrwenym5) proti beelzefon. a magdalum geft myefto [Exod. 14.) w meziech egipta, do nyehozto zide za czaſa Jere[63a 1Jmye po5) zabiti godolie prwe ſie6) vtiekachu, I poſtawichu ſtany nad morzem czrwenym.7) IJer. 41.) toho morze woda nenye czrwena, ale wfieczka zemye okolnye czrwena geft, a ot tes) kazi ſie hlubyna, a9) ottud mynyum10) ta barwa przie- oftral1) bywa ſbierana.12) a czozi3) koli k gedeny v wlnach geſt, w tu barwu fie13a) promyeny. a tu biſer a kamenye czrwene drahe beru a nalezagi,14) a tu fie w zemy obale, a mezi pieſkem15) przýtrziene zemſku barwu a morſku magi. to morze ſie we dwal6) prameny17) dieli, ten18) ot wichodu flunczie ſlowe pſicus, neb perſi w tiech kragynach bidle, a19) druhi pramen flowe 15 Arabicus, tomu my dieme czrwene. zid ma trztiene, neb tu na brziehu mnoho20) trztie roſte, tu pak biech21) zide fuzeny, neb i gedne ſtrany biechu hori22) welmy oſtre a przikre, a i druhe ſtrany biefſe morze czrwene. 5 10 1) K. a o flupu. 2) K. oblak. 3) K. poſtawy a. 4) K. ffrayrot. 5) Š. czer- wenym. 5) K. czaſu Jeremiaſſe pro. 6) K. gſe. 7) Š. (pravid.) czerwenym. 8) K. tey. 9) K. a pak. 10) K. mineum. 11) K. czrwena przeoſtra. 12) K. zbierana. 13) oz nadeps. 13a) K. ſe wſſe. 14) K. fbieragy. 15) K. pieſkym (!). 16) K. we dwa ſe. 17) K. Š. prameny ſe. 18) K. ten geffto. 19) sch. v K. 20) K. plno. 21) nedops.; K. Š. (spr.) biechu. 22) sch. v K. O prziechozeny morzie czrweného a o vtopeny.1) (Kap. XXXI./ IPromyeny ſie ſrdczie faraonowo, i ſzeli mu fie,2) ze zidi wipuſtil. [Exod. 14.) I wzie trzi ſta wozow3) wlaſtnych4) a trzi ſta ot5) egipſkich a wewodi6) wſſeho woiſka, i ſtiha gie. Giezdczow bilo paddefat tificzow7) a dwie ſtie No. tiſiczow pieſſich odienczow. A kdiz gie po ſledu ſtihachu8) a k nym fie Equites et prziblizichu, zdwihſſe oczi zide I uzrziechu egipſke po ſobie, I bachu ſie pedestres. welmy. neb nykam vteczi nemoziechu any boiowati,3) neb fu odienye nemyely, any mohli tu oſtati pro nedoſtatek giedla. I krzicziechu k bohu, rzkucz Moi[63a 2]zieffowi: ſnad nebilo hrobow10) w egiptie, proto ſy nas wywedl, abichom na puſſczi zemrzieli! A kdiz ſie mnoho hadachu, Moi- 10 zieff gym weczie: nerodte ſie bati, nebt ge to pan boh vczynyl, dnes vzrzite dywy geho prziewelike, ont11) bude boiowati za ny, a wý budete mlczieti, a egipſke, gefſto nynye widite, tiech na wieki neuzrzite. zide plnyegie12 to13) magi:14) neuzrzite, iako nynye widite,15) tocziff zywich. I pomodli fie Moizieff panu bohu, An mu16) weczie: czo wolaff ke mnye? zdwihny prut 15 a ruku ſwu na morze, a rozdiel gie, at bi po ſuchu ſſli ſynowe Irahelfſczi proſtrzied morze, a Jat ztwrdym ſrdeze egipſkich, abi was honyli, a oflawen budu faraonem al7) we wſſem woiſku geho, a zwediel8) egipffczi, ze Ja fem19) pan boh. I zdwize ſie Andiel bozi, I gide przied hluké zidowſkym, a ony gidu20) po nyem. i gide i gide21) Andiel22) zaſie, i ſta mezi zidy a mezi 20 egipſkymy, a ſ nymy ſlup oblaka temneho proti egipſkym, a zidom bieſſe 5
Strana 154
154 Exodus. ſwietli. a kdiz moiziefí ruku ſwu nad23) morze ztahnu, hned21) wietr poczie Divifio aque wieti welmy nahli, I obrati wodu w ſuchoft, a rozdieli ſie we dwanaſt roz- dieleny, abi kazde pokolenye w zaſtupach ſwich fílo. I zawola moizief wſſech pokoleny podle rzadu gich narozenye, I mluwiefſe gym, abi kazdi po nyem w25) morze ſſel. I26) kdiz fie baſſe Ruben, Symeon a lewi, Judas 25 prwny gide w czieſtu po nyem, a proto tu za 63b 1Jfluzi27) kralowſtwie. I gidu28) przies morze, a oblak wzdi przied nymy gdiefſe, a woda ſtaſſe iako zed na gich prawiczi y na lewiczi. vzrziewíſe to egipſſczi, I ſudiechu gie blazny. a kdiz vzrziechu, any bez fíkody prziefſli, wſtupichu po nych v morze. A giz29) przigide hodyna gitrznýe. y wzezrzie pan boh na egipſke 30 ſkrzie ſlup ohnye a30) oblaka, netrpielywe31) dîſczie a tiezke hrzymoti a bliſkanye ſeſla na nye. a ony lekſſe ſie weczechu: vteczme przied zidi, nebt pan boh boyuge za nye. a kdiz vtiekachu, procz32) pan boh zarziti gie? tomu otpowiem, abi pamyet wiecznu toho dywa potomnykom33) oſtawil. Ale zide do zemye31) proti nym polozene przigidu.35) wſſak zide 35 prawie, ze kdiz przigidu36) k kragi horý, ze ſu bili mnoho dluhe czieſti okolo morze bludili, a obíſedíſe horu k temuz brziehu egipta przigidechu a nawratichu fie. a toho37) takto potwrzugi rzkucz: przirozenye morze geft, ze czo38) w nyem feide, to hned33) na brzieh naiblizífi wywrze. a kdiz rano egipſſczi leziechu mrtwi na brziehu,40) tudi ſwiedomo geſt, ze ten 40 brzieh bil geft f11) druhe ſtrany hory, nebo12) ne w43) chwili noczi rowno- nocznei44) any tito, any ony iako do polu morze mohli bi prziegiti,45) neb gie46) tu ffiroka wiecz. a kdiz egipfſczi tak muceny47) biechu, Moiziefí bozy przikazanym ztieze ſwu ruku na morze, y wratichu ſie wodi, w prwy18) ſumrak na prwnye49) myeſto, a przi 63b 2]krichu egipſke, tak 45 ze igeden50) z nych neoſta. I wziechu zide odienye mrtwich. I wiſwobodi pan boh toho dne zidi z ruku egipſkich. I bogieſſe ſie lid pana boha, y wie- rziechu51) panu bohu a Moiziefí,52) ſluzie geho. Tehdi Moizieff pyenye ☞ (Exod. 15.) ſlozi bohu ffeſtmyernym pieny: zpiewayme bohu, nebt ge53) flawnye we- leben. kon a wſiedatele wrhl geſt v morze. a to ze54) fie prwe gynych czte,55) 50 flowe penye gynych56) pienye, Ale ffalomonowo pro doſtoynoft flowe pief- noſti pieſnoſty.57) Anyz tomu magi newierziti, prawi Jozefus, neb Alle- xandrowy macedonſkemu a geho woiſku, kdizto honyefſe daryum,58) morze panfiliczſke59) bilo ſie rozdielilo bozym kazanym, geſſto kralowſtwie Perfarum chtiel zahladiti. I pobichu zide60) ſedm dny tus1) v morze, 55 a ſ bubny a ſ huſlemy na wffaki den chodiechu k brziehu morze, a zpiewachu panu bohu pieſen Moizieffowu, muzie zwlafſczie a zeny zwlafſczie. A te62) wieczi na pamyet ſedm dny welikonocznych zpiewagicze wraczugem ſie k ſtudnyczi.63) a tuto ſie dokonawagi druhe knyehi Jozefowy. 1) K. (přid.) Egipſkych. Š. Faraona. 2) K. ſe mu. 3) první o nadeps. 4) K. ſwych wlaftniech. 5) sch. v K. 6) K. weywody. 7) K. tiſycz. 8) K. ftihafſe. 3) Š. boyati (!). 10) druhé o nadeps. 11) K. ant. 12) první e nadeps. 13) K. to vplnie. 14) K. magy totiž. 15) tiech — widite sch. v Š. 16) K. gemu. 17) v K. sch. 18) K. Š. zwiedie. 19) K. gfem ya. 20) K. gidechu; Š. gdu. 21) v K. Š. naps. waz to.
154 Exodus. ſwietli. a kdiz moiziefí ruku ſwu nad23) morze ztahnu, hned21) wietr poczie Divifio aque wieti welmy nahli, I obrati wodu w ſuchoft, a rozdieli ſie we dwanaſt roz- dieleny, abi kazde pokolenye w zaſtupach ſwich fílo. I zawola moizief wſſech pokoleny podle rzadu gich narozenye, I mluwiefſe gym, abi kazdi po nyem w25) morze ſſel. I26) kdiz fie baſſe Ruben, Symeon a lewi, Judas 25 prwny gide w czieſtu po nyem, a proto tu za 63b 1Jfluzi27) kralowſtwie. I gidu28) przies morze, a oblak wzdi przied nymy gdiefſe, a woda ſtaſſe iako zed na gich prawiczi y na lewiczi. vzrziewíſe to egipſſczi, I ſudiechu gie blazny. a kdiz vzrziechu, any bez fíkody prziefſli, wſtupichu po nych v morze. A giz29) przigide hodyna gitrznýe. y wzezrzie pan boh na egipſke 30 ſkrzie ſlup ohnye a30) oblaka, netrpielywe31) dîſczie a tiezke hrzymoti a bliſkanye ſeſla na nye. a ony lekſſe ſie weczechu: vteczme przied zidi, nebt pan boh boyuge za nye. a kdiz vtiekachu, procz32) pan boh zarziti gie? tomu otpowiem, abi pamyet wiecznu toho dywa potomnykom33) oſtawil. Ale zide do zemye31) proti nym polozene przigidu.35) wſſak zide 35 prawie, ze kdiz przigidu36) k kragi horý, ze ſu bili mnoho dluhe czieſti okolo morze bludili, a obíſedíſe horu k temuz brziehu egipta przigidechu a nawratichu fie. a toho37) takto potwrzugi rzkucz: przirozenye morze geft, ze czo38) w nyem feide, to hned33) na brzieh naiblizífi wywrze. a kdiz rano egipſſczi leziechu mrtwi na brziehu,40) tudi ſwiedomo geſt, ze ten 40 brzieh bil geft f11) druhe ſtrany hory, nebo12) ne w43) chwili noczi rowno- nocznei44) any tito, any ony iako do polu morze mohli bi prziegiti,45) neb gie46) tu ffiroka wiecz. a kdiz egipfſczi tak muceny47) biechu, Moiziefí bozy przikazanym ztieze ſwu ruku na morze, y wratichu ſie wodi, w prwy18) ſumrak na prwnye49) myeſto, a przi 63b 2]krichu egipſke, tak 45 ze igeden50) z nych neoſta. I wziechu zide odienye mrtwich. I wiſwobodi pan boh toho dne zidi z ruku egipſkich. I bogieſſe ſie lid pana boha, y wie- rziechu51) panu bohu a Moiziefí,52) ſluzie geho. Tehdi Moizieff pyenye ☞ (Exod. 15.) ſlozi bohu ffeſtmyernym pieny: zpiewayme bohu, nebt ge53) flawnye we- leben. kon a wſiedatele wrhl geſt v morze. a to ze54) fie prwe gynych czte,55) 50 flowe penye gynych56) pienye, Ale ffalomonowo pro doſtoynoft flowe pief- noſti pieſnoſty.57) Anyz tomu magi newierziti, prawi Jozefus, neb Alle- xandrowy macedonſkemu a geho woiſku, kdizto honyefſe daryum,58) morze panfiliczſke59) bilo ſie rozdielilo bozym kazanym, geſſto kralowſtwie Perfarum chtiel zahladiti. I pobichu zide60) ſedm dny tus1) v morze, 55 a ſ bubny a ſ huſlemy na wffaki den chodiechu k brziehu morze, a zpiewachu panu bohu pieſen Moizieffowu, muzie zwlafſczie a zeny zwlafſczie. A te62) wieczi na pamyet ſedm dny welikonocznych zpiewagicze wraczugem ſie k ſtudnyczi.63) a tuto ſie dokonawagi druhe knyehi Jozefowy. 1) K. (přid.) Egipſkych. Š. Faraona. 2) K. ſe mu. 3) první o nadeps. 4) K. ſwych wlaftniech. 5) sch. v K. 6) K. weywody. 7) K. tiſycz. 8) K. ftihafſe. 3) Š. boyati (!). 10) druhé o nadeps. 11) K. ant. 12) první e nadeps. 13) K. to vplnie. 14) K. magy totiž. 15) tiech — widite sch. v Š. 16) K. gemu. 17) v K. sch. 18) K. Š. zwiedie. 19) K. gfem ya. 20) K. gidechu; Š. gdu. 21) v K. Š. naps. waz to.
Strana 155
Exodus. 155 jednou. 22) K. angel. 23) K. na. 24) K. ynhed. 25) K. v. 26) K. A. 27) K. zaflużyl. 28) K. gidechu wffychni; Š. gdu. 29) K. když; a sch.; Š. przygde. 30) sch. v K. 31) K. netrpelywe°. 31) K. prycz. 33) K. diwu putnikom. 34) ta dvě sl. sch. v K. 35) K. przygidechu A; Š. przigdu. 36) K. przygidechu. 37) K. to. 38) sch. v Š. 39) K. ynhed. 40) K. ležiechu Egipfíti na brzehu mrtwi. 41) K. z. 42) K. neb. 43) sch. v K. 44) Š. rownonoczne. 45) by sch. v K.; Š. przigiti. 46) K. gt. 47) K. zmuczeni. 48) K. prwni. 49) K. w prwni. 50) K. geden. 51) K. a wierzyfſe lyd; Š. y wier- zichu. 52) K. Moyżieffe (!); Š. Moyzieffy. 53) K. sch. panu; ge; Š. geft. 54) sch. v K. 55) K. o ginych czte a. 56) K. pienie ne ginych. 57) K. zpiewanie pieſni. 58) K. Daryafſe. 59) K. Š. pamphilytíke. 60) K. pobiechu tu žyde. 61) sch. v K. 82) K. ty. 63) K. zpiewagicze chodime k ſtudniczy neb krzîtitedlniczy; a sch. O1) oſlazeny horzkich wod w marach. POtom wigidu2) ſynowe Iſraels) w puſſcz ſur. ale zid ma v puſſcz ſExod. 15.] etham. neb4) my dieme, ze drziewe przied morzem bidlili5) fu w puſſczi ethams) a po morzi v') puſſczi fur, po helym na puſſczi ſyn. a chodiechu 164a 1] po puſíczi trzi dny, a nenalezu8) wodi, az prz gidu9) do marach, tu nalezechu wodu, ale pro horzkoft nemoziech10) gie piti. a proto to myeſto nazwachl1) marach, protol2) horzkoft, Aneb pro horzkoft myli, neb ſu tu13) zide reptali proti Moizieffowy rzkucz: czo budem piti? neb ktoz zizen ma a pitie nema,14) ten geft lehczieiffie myſli15) nezli ten, ktoz bi pitie nalezl a okufiti nemohl. tehdi on zawola ku panu bohu, a pan boh 10 mu vkaza drziewo, a kdiz to vpuſti v wodu, hned16) oſladichu fie wodi. ſnad to drziewo te17) moczi bilo, abi ſie wodi oſladczili18) ot nyeho, aneb fnad dywnye fie to19) ftalo. zid prawy, ze to drziewo ot przirozenye geft welmy horzke, a proto abi bozie mocz dywnyeifſie20) bila poznana, horzke prziczynyeno k21) horzkemu, I oſladlo geft.22) Jozef prawy, ze ti wodi 15 tu horzkoft wzaly fu w fie,23) ze ſu nehibany,24) Neb ſie die: kazda woda brzo ſie pokazi, kteruz neczaſto hibagi. wzem Moizieff prut ſwoy, geſſto ſOvidius ) w ruczie myegieſſe, ale ne Aaronow, I rozſſcziepi gei na poli, narziezaw na del, I wrze w ſtudnyczi a przikaza f lnym, abi wazili wodu; a mnoho nayprwe wen wilili, a poſlednye, kteraz oftane,25) abi tu czaftym hibany fie 20 zcziſtila,26) a tak gi budu moczi27) piti. tu gym take da przikazanye a ſudy, ale geſſcze ne prawem,28) nez ſlibi gym dati, budu-li chtieti gehopoſluchati. 1) K. Tuto ſe piſfe. 2) K. wygidechu; Š. wygdu. 3) K. Ifrahelffti. 4) Š. me (!). 5) K. Etha byli. 6) ta tři sl. sch. v K. 7) K. w. 8) K. nenalezechu. 3) K. przygi- dechu; Š. przigdu. 10) K. Š. nemoziechu. 11) K. Š. nazwachu. 12) K. pro tu 13) sch. v K. 14) ps. nama, a červ. podtrž. a červ. nadeps. e. 15) f nadeps. 16) K. ynhed. 17) K. tey. 18) K. oſladily. 19) K. fe fnad to diwnie. 20) K. diwniegi. 21) K. gt k. 22) sch. v K. 23) ta dvě sl. sch. v K. 24) K. neygfu hybany. 25) K. oſtala. 26) K. zcyzítily; fie sch. 27) K. aby gy mohly. 28) K. ne prawe. 5 [Kap. XXXIIJ. O dwunadſty ſtudnycziech.1) 164a 2] POtom ſynowe Ifrael2) przigidu3) do Helym, a tu bieſſe dwanaſt tudnycz a ſedmdeſat palm. I poſtawichu ſtany ſwe v ſtudnycz. prawy JExod. 15.] [K:p. XXXIII./
Exodus. 155 jednou. 22) K. angel. 23) K. na. 24) K. ynhed. 25) K. v. 26) K. A. 27) K. zaflużyl. 28) K. gidechu wffychni; Š. gdu. 29) K. když; a sch.; Š. przygde. 30) sch. v K. 31) K. netrpelywe°. 31) K. prycz. 33) K. diwu putnikom. 34) ta dvě sl. sch. v K. 35) K. przygidechu A; Š. przigdu. 36) K. przygidechu. 37) K. to. 38) sch. v Š. 39) K. ynhed. 40) K. ležiechu Egipfíti na brzehu mrtwi. 41) K. z. 42) K. neb. 43) sch. v K. 44) Š. rownonoczne. 45) by sch. v K.; Š. przigiti. 46) K. gt. 47) K. zmuczeni. 48) K. prwni. 49) K. w prwni. 50) K. geden. 51) K. a wierzyfſe lyd; Š. y wier- zichu. 52) K. Moyżieffe (!); Š. Moyzieffy. 53) K. sch. panu; ge; Š. geft. 54) sch. v K. 55) K. o ginych czte a. 56) K. pienie ne ginych. 57) K. zpiewanie pieſni. 58) K. Daryafſe. 59) K. Š. pamphilytíke. 60) K. pobiechu tu žyde. 61) sch. v K. 82) K. ty. 63) K. zpiewagicze chodime k ſtudniczy neb krzîtitedlniczy; a sch. O1) oſlazeny horzkich wod w marach. POtom wigidu2) ſynowe Iſraels) w puſſcz ſur. ale zid ma v puſſcz ſExod. 15.] etham. neb4) my dieme, ze drziewe przied morzem bidlili5) fu w puſſczi ethams) a po morzi v') puſſczi fur, po helym na puſſczi ſyn. a chodiechu 164a 1] po puſíczi trzi dny, a nenalezu8) wodi, az prz gidu9) do marach, tu nalezechu wodu, ale pro horzkoft nemoziech10) gie piti. a proto to myeſto nazwachl1) marach, protol2) horzkoft, Aneb pro horzkoft myli, neb ſu tu13) zide reptali proti Moizieffowy rzkucz: czo budem piti? neb ktoz zizen ma a pitie nema,14) ten geft lehczieiffie myſli15) nezli ten, ktoz bi pitie nalezl a okufiti nemohl. tehdi on zawola ku panu bohu, a pan boh 10 mu vkaza drziewo, a kdiz to vpuſti v wodu, hned16) oſladichu fie wodi. ſnad to drziewo te17) moczi bilo, abi ſie wodi oſladczili18) ot nyeho, aneb fnad dywnye fie to19) ftalo. zid prawy, ze to drziewo ot przirozenye geft welmy horzke, a proto abi bozie mocz dywnyeifſie20) bila poznana, horzke prziczynyeno k21) horzkemu, I oſladlo geft.22) Jozef prawy, ze ti wodi 15 tu horzkoft wzaly fu w fie,23) ze ſu nehibany,24) Neb ſie die: kazda woda brzo ſie pokazi, kteruz neczaſto hibagi. wzem Moizieff prut ſwoy, geſſto ſOvidius ) w ruczie myegieſſe, ale ne Aaronow, I rozſſcziepi gei na poli, narziezaw na del, I wrze w ſtudnyczi a przikaza f lnym, abi wazili wodu; a mnoho nayprwe wen wilili, a poſlednye, kteraz oftane,25) abi tu czaftym hibany fie 20 zcziſtila,26) a tak gi budu moczi27) piti. tu gym take da przikazanye a ſudy, ale geſſcze ne prawem,28) nez ſlibi gym dati, budu-li chtieti gehopoſluchati. 1) K. Tuto ſe piſfe. 2) K. wygidechu; Š. wygdu. 3) K. Ifrahelffti. 4) Š. me (!). 5) K. Etha byli. 6) ta tři sl. sch. v K. 7) K. w. 8) K. nenalezechu. 3) K. przygi- dechu; Š. przigdu. 10) K. Š. nemoziechu. 11) K. Š. nazwachu. 12) K. pro tu 13) sch. v K. 14) ps. nama, a červ. podtrž. a červ. nadeps. e. 15) f nadeps. 16) K. ynhed. 17) K. tey. 18) K. oſladily. 19) K. fe fnad to diwnie. 20) K. diwniegi. 21) K. gt k. 22) sch. v K. 23) ta dvě sl. sch. v K. 24) K. neygfu hybany. 25) K. oſtala. 26) K. zcyzítily; fie sch. 27) K. aby gy mohly. 28) K. ne prawe. 5 [Kap. XXXIIJ. O dwunadſty ſtudnycziech.1) 164a 2] POtom ſynowe Ifrael2) przigidu3) do Helym, a tu bieſſe dwanaſt tudnycz a ſedmdeſat palm. I poſtawichu ſtany ſwe v ſtudnycz. prawy JExod. 15.] [K:p. XXXIII./
Strana 156
156 Exodus. [Exod. 16.] Jozefus, ze tak malo wodi bilo4) w tiech ſtudnycziech, ze czoz z nych malo5) rukama wezmyechu,6) necziſta a neuziteczna biefſe. a proto take ti7) palmy newiſoko ot zemye wynykli biechu, neb ſu nemyeli wlhkoſti k ſpogeny zemye. a ottud przigidu8) na pufſcz ſyn, gefſto geſt mezi helym a ſynai. tu vczynychu wiecze prziebitkow, iakoz fie wiprawuge w knye- hach cziſla.9) 5 1) K. dwanafti; (dod.) a o fedmidczath palmach. 2) K. Ifrahelffti. 3) K. przygidechu; Š. przigdu. 4) K. bylo wody. 5) sch. v K. 6) K. nabrachu. 7) K. ty take. 8) K przygidechu; Š. przigdu. 3) K. Numeri totiz czyſla. [Kap. XXXIV.I O rzierzabkach a o mannyc.1) Manna. PAtehonadſteho1a) dne meſiecze druheho ot gich wigietie z egipta, tocziff magie, trzidczateho dne, kdiz druhu welikonocz flawiechu, ne- doſta ſie gym giedla, geſſto bili i ſobu2) z egipta przyneſly3) I reptaſſe wſſeczko mnozîtwie zidowſke na puſſczi proti Moizieſſowy a Aaronowy a4) rzkucz: 005) bichme bili zemrzieli w egiptie pod ruku panye,6) kdiz ſme nad hrnczi ſedieli ſ maſſem, a giedli ſme7) chleb do fitoſti. proczs) nas wywedl na tuto puſſcz, abi toto mnozſtwie hladem zahubil? A kdiz Moiziefſ pomodly ſie bohu, weczie mu2) pan boh: Ja wam ſeſſli ſ nebe chleb; wigdi lid a ſbieray10) na wſfaki den tolyk, czoz ma doſty, at gich pokufym, chodie-li po mem kazany czili nechodie. Sſefti den at naberu 10 dwakrat wiecze nezli na wſſaki [64b 1] den. I weczie Moizieff a Aaron ke wſſiem zidom: Gizt gie ſliffal pan boh waſfie reptanie proti gemu.11) dat weczer maſſo a rano chleb do fitofti. I bi weczer, a rzierzabek wznycze z kragie Arabie, neb ſie tu naywiecz krmye, przies morze, i przikril2) gich ſtany k liboſti lidu, ze gie kazdi lapal, czoz gedno chtiel, neb rzerzabek 15 geſt ptak kralowy, Jozefus mu13) ortigia a Rziek ortogenenu14) nazywa, a ſu podobny krzepeliczi,15) ale wietſſie ſu. A rano, kdiz ſie Moizieff po- modli, Rofa ſtupil6) i zmoczil7) gemu ruczie, I mnyefſe prwe, bi bil defſcz. ale kdiz okuſi, poczil8) ſladkoſt ſtrednu,19) I porozumye, ze geſt chleb dawno ſlibeny, a leziefſe wſſudi w okolku podle ſtanow, przikryw wſſiczku 20 ſwrchoft zemye, a ukaza ſie iako zrnczie a iako fiemye koryandri,20) iako gynye21) w ſtupie tluczene. vzrziewîſe to ſynowe Ifrahelowy, weczie geden druhemu22): manhu! tocziff: czo ge23) to? neb newediechu,24) czo bi to bilo. A potô wiecz rziekachu manna. I weczie Moizieff:25) tot geft chleb, ot boha wam dany. a proto ſbieray26) kazdi na ſie gomor,27) iako bi rzekl: 25 ſ wiertel na kazdeho czlowieka podle cziſla duffy, tocziff hlaw, gefſto lide28) w ftanyech. I ſbierachu26) gedny men a druzi wiecz, a myerzichu w tu myeru gomor. a kto bil wiecze febral, nenalezl wiecze, a kto menye, ne- myel nycz menye, fnad tak na hromadu ſbierachu26) a potom w29) tu [64b 2] myeru dielechu,30) a geft defata czeft efi te31) myeri. I ſbierachu26) 30 to rano przied ſlůczem, neb to dywne32) biefſe, ze ot ſlunczie ſie rozplo- wieffe33) a v ohnye fie31) ztwrdnyefſe. a zetrzechu to v prach a dielachu35) 5 [Exod. 16./
156 Exodus. [Exod. 16.] Jozefus, ze tak malo wodi bilo4) w tiech ſtudnycziech, ze czoz z nych malo5) rukama wezmyechu,6) necziſta a neuziteczna biefſe. a proto take ti7) palmy newiſoko ot zemye wynykli biechu, neb ſu nemyeli wlhkoſti k ſpogeny zemye. a ottud przigidu8) na pufſcz ſyn, gefſto geſt mezi helym a ſynai. tu vczynychu wiecze prziebitkow, iakoz fie wiprawuge w knye- hach cziſla.9) 5 1) K. dwanafti; (dod.) a o fedmidczath palmach. 2) K. Ifrahelffti. 3) K. przygidechu; Š. przigdu. 4) K. bylo wody. 5) sch. v K. 6) K. nabrachu. 7) K. ty take. 8) K przygidechu; Š. przigdu. 3) K. Numeri totiz czyſla. [Kap. XXXIV.I O rzierzabkach a o mannyc.1) Manna. PAtehonadſteho1a) dne meſiecze druheho ot gich wigietie z egipta, tocziff magie, trzidczateho dne, kdiz druhu welikonocz flawiechu, ne- doſta ſie gym giedla, geſſto bili i ſobu2) z egipta przyneſly3) I reptaſſe wſſeczko mnozîtwie zidowſke na puſſczi proti Moizieſſowy a Aaronowy a4) rzkucz: 005) bichme bili zemrzieli w egiptie pod ruku panye,6) kdiz ſme nad hrnczi ſedieli ſ maſſem, a giedli ſme7) chleb do fitoſti. proczs) nas wywedl na tuto puſſcz, abi toto mnozſtwie hladem zahubil? A kdiz Moiziefſ pomodly ſie bohu, weczie mu2) pan boh: Ja wam ſeſſli ſ nebe chleb; wigdi lid a ſbieray10) na wſfaki den tolyk, czoz ma doſty, at gich pokufym, chodie-li po mem kazany czili nechodie. Sſefti den at naberu 10 dwakrat wiecze nezli na wſſaki [64b 1] den. I weczie Moizieff a Aaron ke wſſiem zidom: Gizt gie ſliffal pan boh waſfie reptanie proti gemu.11) dat weczer maſſo a rano chleb do fitofti. I bi weczer, a rzierzabek wznycze z kragie Arabie, neb ſie tu naywiecz krmye, przies morze, i przikril2) gich ſtany k liboſti lidu, ze gie kazdi lapal, czoz gedno chtiel, neb rzerzabek 15 geſt ptak kralowy, Jozefus mu13) ortigia a Rziek ortogenenu14) nazywa, a ſu podobny krzepeliczi,15) ale wietſſie ſu. A rano, kdiz ſie Moizieff po- modli, Rofa ſtupil6) i zmoczil7) gemu ruczie, I mnyefſe prwe, bi bil defſcz. ale kdiz okuſi, poczil8) ſladkoſt ſtrednu,19) I porozumye, ze geſt chleb dawno ſlibeny, a leziefſe wſſudi w okolku podle ſtanow, przikryw wſſiczku 20 ſwrchoft zemye, a ukaza ſie iako zrnczie a iako fiemye koryandri,20) iako gynye21) w ſtupie tluczene. vzrziewîſe to ſynowe Ifrahelowy, weczie geden druhemu22): manhu! tocziff: czo ge23) to? neb newediechu,24) czo bi to bilo. A potô wiecz rziekachu manna. I weczie Moizieff:25) tot geft chleb, ot boha wam dany. a proto ſbieray26) kazdi na ſie gomor,27) iako bi rzekl: 25 ſ wiertel na kazdeho czlowieka podle cziſla duffy, tocziff hlaw, gefſto lide28) w ftanyech. I ſbierachu26) gedny men a druzi wiecz, a myerzichu w tu myeru gomor. a kto bil wiecze febral, nenalezl wiecze, a kto menye, ne- myel nycz menye, fnad tak na hromadu ſbierachu26) a potom w29) tu [64b 2] myeru dielechu,30) a geft defata czeft efi te31) myeri. I ſbierachu26) 30 to rano przied ſlůczem, neb to dywne32) biefſe, ze ot ſlunczie ſie rozplo- wieffe33) a v ohnye fie31) ztwrdnyefſe. a zetrzechu to v prach a dielachu35) 5 [Exod. 16./
Strana 157
Exodus. 157 pak z toho chleb, a biefſe wonye przieſladke, y36) nazwachu gei zemli, a gynde chleb oleiowany. neb wonyeffe w uftech kazdemu,27) iakoz koly- 35 wiek38) zadal, a to nenye welmy pozorno.39) * Prawi Jozefus, ze to myefto40) ſuche nynye41) ſmoczuge ſie tichymy dîſczemy. I weczie Moiziefſ k lidu: Izadny neoſtawuy nycz toho42) do zaitrzie k gitru. wffak nyeterzi zacho- wawachu, ano gym zizelkamy43) zmyzaſſe. I przikaza gym Moizieff, abi ffefti den ſbierali26) dwogie44) myery kazdemu czlowieku, protoze w ſobotn 40 nenaleznu toho chleba na poli. A czozkoli ſchowachu do ſoboti, to fie45) nezkaziefſe. 45a) I ſwietiefſe lid den46) ſedmy, A proto pan boh dawaſſe gym ffeſti den47) dwakrat wiecze. weczie18) boh k Moizieffowi: napln gomor tu myeru manny, abi gie49) chowali k buduczym narodom na pamyet, Abi poznali, iakym chlebem krmyl ſem gie na pufſczi, kdiz biechu wy- 45 wedeny z zemy50) egipta.51) I vczyny Moiziefſ podle bozieho przikazanye, I polozi Aaron [65a 1] w zlattem kbelu mânu w chram, abi ſchowali na wieki. Prawie zide, ze ſu nayprwe mali chram myeli,52) w nyemzto ſu ſie f33) bohem radili, pak Moizieff wzem chram y rozpie54) gei daleko ot ſtanow. [Exod. 33.] a ſnad ge to rzeczeno o buduczyem chramu. Tiem chlebem krmeny ſu 50 zide cztirzidczieti let, az ſu dofíli mezij zemye canaan. ſapor Manne. [Num. II, Moudr. 16.) * wſſak w knyehach mudroſti ſie die: Chleb ſ nebe dal ſi gym, [Moudr. I6.) wſſiczku chut w ſobie magiczi, A wſſie wonye lahodnoſt kazdemu wſſeli- kake55) woli, czemuz kto chtiel, w to ſie obraczowaſſe. 1) K. (přid.) daney. 1a) Š. Patnadíter. 2) K. Š. febu. 3) K. wynefly. 4) sch. v K. 5) K. O. 6) K. pana. 7) K. fmy. 8) K. Š. proczs. 3) K. gev. 10) K. zbierag. 11) K. Š. niemu. 12) K. przykrygichu. 13) K. gev. 14) K. ortogeneum. 15) K. k krzepelyczy. 16) K. Š. sftupi. 17) K. fmoczi. 18) K. poczyl. 19) K. ſtrzednu (!). 20) K. gorýandrowe a. 21) Š. gine. 22) Š. k druhev. 23) K. gt. 24) K. Š. newiediechu. 25) ta tři sl. sch. v K. 26) K. zbieray. 27) Š. gemor. 28) K. bydlechu (spr.). 29) sch. v K. 33) K. dielychu. 31) K. tey. 32) a nadeps. 33) K. rozplywaſſe ſe. 34) sch. v K. 35) Š. vdiclachu. 36) K. a. 37) K. wonie každe w uftech byla. 38) K. kolwiek chuti. 39) K. Š. pozorno. 40) K. miefto to. 41) sch. v K. 42) K. toho nycz. 43) K. pak żyžalam. 44) K. ſe dwogie. 43) K. fie nycz. 45a) Š. nekaziefſe. 46) sch. v Š. 47) K. ffefty den dawaffe gym. 48) K. y wecze. 49) K. gi. 50) K. Š. zemie. 51) K. Egypſke. 52) K. miely nayprwe maly chram. 53) K. z. 54) K. roztepe (!). 55) K. wſſelykakey. O1) wodye wydaney2) s ſkaly.3) [Kap. XXXV.I 5 Gide wſſeczko mnozſtwie zydow z puſſczy ſyn po4) ſwich przie- bitkach podle bozieho ſlowa, az przigidu5) do raphidym. a znamenay, ze [Exod. 17.] gym boh tiech ſtanowifſcz flowê neukazowal, ale vkazanym8) oblaka ſto- giczieho. A kdiz ge ten oblak ſſel, tehdi ony fſli, a kdez ge ſtal,7) tu ſus) ony take ſtali, a budi ſwe tu rozſtawieli. pak ſie gy tu owſſem wodi9) ne- doſta. y reptachu proti Moizieffowi, zadagicz ot nyeho wodi. A on weczie k bohu: I czo vczyny tomuto10) lidu, gednakt mye vkamenugi. A pan boh
Exodus. 157 pak z toho chleb, a biefſe wonye przieſladke, y36) nazwachu gei zemli, a gynde chleb oleiowany. neb wonyeffe w uftech kazdemu,27) iakoz koly- 35 wiek38) zadal, a to nenye welmy pozorno.39) * Prawi Jozefus, ze to myefto40) ſuche nynye41) ſmoczuge ſie tichymy dîſczemy. I weczie Moiziefſ k lidu: Izadny neoſtawuy nycz toho42) do zaitrzie k gitru. wffak nyeterzi zacho- wawachu, ano gym zizelkamy43) zmyzaſſe. I przikaza gym Moizieff, abi ffefti den ſbierali26) dwogie44) myery kazdemu czlowieku, protoze w ſobotn 40 nenaleznu toho chleba na poli. A czozkoli ſchowachu do ſoboti, to fie45) nezkaziefſe. 45a) I ſwietiefſe lid den46) ſedmy, A proto pan boh dawaſſe gym ffeſti den47) dwakrat wiecze. weczie18) boh k Moizieffowi: napln gomor tu myeru manny, abi gie49) chowali k buduczym narodom na pamyet, Abi poznali, iakym chlebem krmyl ſem gie na pufſczi, kdiz biechu wy- 45 wedeny z zemy50) egipta.51) I vczyny Moiziefſ podle bozieho przikazanye, I polozi Aaron [65a 1] w zlattem kbelu mânu w chram, abi ſchowali na wieki. Prawie zide, ze ſu nayprwe mali chram myeli,52) w nyemzto ſu ſie f33) bohem radili, pak Moizieff wzem chram y rozpie54) gei daleko ot ſtanow. [Exod. 33.] a ſnad ge to rzeczeno o buduczyem chramu. Tiem chlebem krmeny ſu 50 zide cztirzidczieti let, az ſu dofíli mezij zemye canaan. ſapor Manne. [Num. II, Moudr. 16.) * wſſak w knyehach mudroſti ſie die: Chleb ſ nebe dal ſi gym, [Moudr. I6.) wſſiczku chut w ſobie magiczi, A wſſie wonye lahodnoſt kazdemu wſſeli- kake55) woli, czemuz kto chtiel, w to ſie obraczowaſſe. 1) K. (přid.) daney. 1a) Š. Patnadíter. 2) K. Š. febu. 3) K. wynefly. 4) sch. v K. 5) K. O. 6) K. pana. 7) K. fmy. 8) K. Š. proczs. 3) K. gev. 10) K. zbierag. 11) K. Š. niemu. 12) K. przykrygichu. 13) K. gev. 14) K. ortogeneum. 15) K. k krzepelyczy. 16) K. Š. sftupi. 17) K. fmoczi. 18) K. poczyl. 19) K. ſtrzednu (!). 20) K. gorýandrowe a. 21) Š. gine. 22) Š. k druhev. 23) K. gt. 24) K. Š. newiediechu. 25) ta tři sl. sch. v K. 26) K. zbieray. 27) Š. gemor. 28) K. bydlechu (spr.). 29) sch. v K. 33) K. dielychu. 31) K. tey. 32) a nadeps. 33) K. rozplywaſſe ſe. 34) sch. v K. 35) Š. vdiclachu. 36) K. a. 37) K. wonie každe w uftech byla. 38) K. kolwiek chuti. 39) K. Š. pozorno. 40) K. miefto to. 41) sch. v K. 42) K. toho nycz. 43) K. pak żyžalam. 44) K. ſe dwogie. 43) K. fie nycz. 45a) Š. nekaziefſe. 46) sch. v Š. 47) K. ffefty den dawaffe gym. 48) K. y wecze. 49) K. gi. 50) K. Š. zemie. 51) K. Egypſke. 52) K. miely nayprwe maly chram. 53) K. z. 54) K. roztepe (!). 55) K. wſſelykakey. O1) wodye wydaney2) s ſkaly.3) [Kap. XXXV.I 5 Gide wſſeczko mnozſtwie zydow z puſſczy ſyn po4) ſwich przie- bitkach podle bozieho ſlowa, az przigidu5) do raphidym. a znamenay, ze [Exod. 17.] gym boh tiech ſtanowifſcz flowê neukazowal, ale vkazanym8) oblaka ſto- giczieho. A kdiz ge ten oblak ſſel, tehdi ony fſli, a kdez ge ſtal,7) tu ſus) ony take ſtali, a budi ſwe tu rozſtawieli. pak ſie gy tu owſſem wodi9) ne- doſta. y reptachu proti Moizieffowi, zadagicz ot nyeho wodi. A on weczie k bohu: I czo vczyny tomuto10) lidu, gednakt mye vkamenugi. A pan boh
Strana 158
158 Exodus. weczie: prziedeidi malo lid a wezmy ſ ſobul1) z ſtarſſich Ifrael a prut, gymzto 10 fi12) bil potok, a prziſtup k ſkale oreb, a uderz w ny prutě, a dat wodu. neb oreb geft dieli3) hory fyna14) tak rzeczeny.15) A take gyndel6) geft17) gyna ſkala rzeczena oreb pro krale oreb, geſſto na nye geſt zabit. I wi- gidu18) wodi, I pichu lyde, I nazwa Moizieff to myeſto pokuſſenye, neb ſu pana boha pokuſili rzkucz: geſt-li mezi namy czyli nenye. Ale gyne wo- 15 [65a 2]di bili protywnoſti w kades w tom myeſtie. 1) K. Tuto o. 2) Š. wydane. 3) Š. (přid.) tekucze; K. zydom. 4) Š. a po. 5) K. przygidechu; Š. przigdu. 6) K. okazanim. 7) K. když ge oſtal a kde. 8) sch. v K. 9) K. wody owffem. 10) K. k tomuto. 11) K. Š. febu; z sch. v K. 12) K. gymžtos. 13) K. diel gt. 14) K. Š. Synay. 15) K. rzeczene. 16) sch. v K. 17) Š. geſt ginde. 18) K. A když vderzy Moyziefs prutem w ſkalu wygidechu; Š. wygdu. [ Kap. XXXVI.I O bogy proty Amalechu.1) I wigide Amalech, abi boiowal proti Ifraeli w raphidym. Strabus prawi, bi Amalech bil fyn ſyna Ifmahelew,2) ot nyehozto amalechiti, a tiz ſu Iſmaheliti. a tit ſlowu farraczeny. prawi Jozefus, tit bidle3) w Jaboth, a tudi w okolku nagemfſe, abi boiowaly proti zidom. a proti tomu fie czte w genezi,4) ze eliphar, prworozeny ezau, vrodil z zenymy Amalecha. a proto v wikladu na Regum, kralowich knyehach, ſie die,5) geſſto ſyn doech Idumeow zwieftugie dawidowi fmrt faulowu weczie: Amalechitſki ſem ia.5) ſnad ſta bila rownohlaſna, a ot tu7) dwu dwoy lid. I wywoli Moi- zieff Ihefum neb8) Jozue z pokolenye effraym, muzie boiowneho, ku po- biti proti neprzatelom, a da mu9) malo odienczow, a wiecze gich zachowa, 10 abi ſtanow ſtrziehli. a ſam na horu wgide, magie prut bozi w ruczie. I gide Iz. Paral. 2.) I nym Aaron a hur, muz marie,10) a ten bil syn calefow a marie, died beze- Manus leelow,11) iakoz fie die w paralipomenô. A kdiz Moizieff zdwihnyeffe12) leuate. ruczie k bohu, prziemahachu zide,13) a kdiz malo ſpuſtieſſe, tehdi amalech IExod. 17.] prziemahaſſe. znamenaw to Aaron a hur, 14) podlozichu mu15) kamen a f obu 15 ſtranu podpierafſta mu ruczie geho, neb bieffta mu tiezczie pro16) praczy modlenye. a toho na znamenye knyez [65b 1] na míſi ruczie zdwiha, a take ku podobenſtwi Ihezucryſta,17) geffto na krzizi rozpen18) ruczie modlil ſie bohu, otczy19) ſwemu. I neſpuſti Moizief ruku ſwu az do zapadu ſlunczie. I hony Jozue Amalecha, a lid geho meczem ſieka. I weczie pan boh Moi- 20 zieffowy: napiſſ to w knyehi pro pamyet, nebt20) gefſcze zahladym pamyet Amalechowu pod nebem. a to ſie naplnylo za ffawla.21) I vſtawy Moiziefí oltarz panu bohu, a nazwa gei powýfſenye me. Gen. 36.I 13. Král. I./ 5 [Exod. 17.] 1) K. (dod.) kraly. 2) K. Ifmahelowa. 3) K. bydly. 4) K. Genefis. 5) K. czte ſe. 6) K. ya gſem. 7) K. twu (!). 8) ta dvě sl. sch. v K. 9) K. gev. 10) K. Vr ma- ryge muż. 11) K. Š. bezelellow. 12) K. zdwihnul. 13) K. neprzately ſwe żyde. 14) K. vr. 15) K. gev. 16) K. po. 17) K. gezukryfta. 18) K. rozpaw. 19) K. otczy bohu. 20) K. neb. 21) K. Saula.
158 Exodus. weczie: prziedeidi malo lid a wezmy ſ ſobul1) z ſtarſſich Ifrael a prut, gymzto 10 fi12) bil potok, a prziſtup k ſkale oreb, a uderz w ny prutě, a dat wodu. neb oreb geft dieli3) hory fyna14) tak rzeczeny.15) A take gyndel6) geft17) gyna ſkala rzeczena oreb pro krale oreb, geſſto na nye geſt zabit. I wi- gidu18) wodi, I pichu lyde, I nazwa Moizieff to myeſto pokuſſenye, neb ſu pana boha pokuſili rzkucz: geſt-li mezi namy czyli nenye. Ale gyne wo- 15 [65a 2]di bili protywnoſti w kades w tom myeſtie. 1) K. Tuto o. 2) Š. wydane. 3) Š. (přid.) tekucze; K. zydom. 4) Š. a po. 5) K. przygidechu; Š. przigdu. 6) K. okazanim. 7) K. když ge oſtal a kde. 8) sch. v K. 9) K. wody owffem. 10) K. k tomuto. 11) K. Š. febu; z sch. v K. 12) K. gymžtos. 13) K. diel gt. 14) K. Š. Synay. 15) K. rzeczene. 16) sch. v K. 17) Š. geſt ginde. 18) K. A když vderzy Moyziefs prutem w ſkalu wygidechu; Š. wygdu. [ Kap. XXXVI.I O bogy proty Amalechu.1) I wigide Amalech, abi boiowal proti Ifraeli w raphidym. Strabus prawi, bi Amalech bil fyn ſyna Ifmahelew,2) ot nyehozto amalechiti, a tiz ſu Iſmaheliti. a tit ſlowu farraczeny. prawi Jozefus, tit bidle3) w Jaboth, a tudi w okolku nagemfſe, abi boiowaly proti zidom. a proti tomu fie czte w genezi,4) ze eliphar, prworozeny ezau, vrodil z zenymy Amalecha. a proto v wikladu na Regum, kralowich knyehach, ſie die,5) geſſto ſyn doech Idumeow zwieftugie dawidowi fmrt faulowu weczie: Amalechitſki ſem ia.5) ſnad ſta bila rownohlaſna, a ot tu7) dwu dwoy lid. I wywoli Moi- zieff Ihefum neb8) Jozue z pokolenye effraym, muzie boiowneho, ku po- biti proti neprzatelom, a da mu9) malo odienczow, a wiecze gich zachowa, 10 abi ſtanow ſtrziehli. a ſam na horu wgide, magie prut bozi w ruczie. I gide Iz. Paral. 2.) I nym Aaron a hur, muz marie,10) a ten bil syn calefow a marie, died beze- Manus leelow,11) iakoz fie die w paralipomenô. A kdiz Moizieff zdwihnyeffe12) leuate. ruczie k bohu, prziemahachu zide,13) a kdiz malo ſpuſtieſſe, tehdi amalech IExod. 17.] prziemahaſſe. znamenaw to Aaron a hur, 14) podlozichu mu15) kamen a f obu 15 ſtranu podpierafſta mu ruczie geho, neb bieffta mu tiezczie pro16) praczy modlenye. a toho na znamenye knyez [65b 1] na míſi ruczie zdwiha, a take ku podobenſtwi Ihezucryſta,17) geffto na krzizi rozpen18) ruczie modlil ſie bohu, otczy19) ſwemu. I neſpuſti Moizief ruku ſwu az do zapadu ſlunczie. I hony Jozue Amalecha, a lid geho meczem ſieka. I weczie pan boh Moi- 20 zieffowy: napiſſ to w knyehi pro pamyet, nebt20) gefſcze zahladym pamyet Amalechowu pod nebem. a to ſie naplnylo za ffawla.21) I vſtawy Moiziefí oltarz panu bohu, a nazwa gei powýfſenye me. Gen. 36.I 13. Král. I./ 5 [Exod. 17.] 1) K. (dod.) kraly. 2) K. Ifmahelowa. 3) K. bydly. 4) K. Genefis. 5) K. czte ſe. 6) K. ya gſem. 7) K. twu (!). 8) ta dvě sl. sch. v K. 9) K. gev. 10) K. Vr ma- ryge muż. 11) K. Š. bezelellow. 12) K. zdwihnul. 13) K. neprzately ſwe żyde. 14) K. vr. 15) K. gev. 16) K. po. 17) K. gezukryfta. 18) K. rozpaw. 19) K. otczy bohu. 20) K. neb. 21) K. Saula.
Strana 159
Exodus. 159 O1) vſtaweny a o rozdyeleny vrziednykow. [ Kap. XXXVII.] Akdiz to vſlifſie Jetro, knyez2) madianſki, teſt moyzieffow, to wſſe, czo ge vczynyl pan boh ſkrzie ruczie moizieffowie, ze ge wywedl lid Iſraelſki z egipta, a kterak ge potopil egipſke w czrwenem3) morzi, a Ama- lecha honyl meczem,4) I wygide proti nyemu na puſſcz, a pogie5) ſ ſobu“) 5 zeforu a dwa geho ſyny do ſtanow podle bozie hori. a kdiz wſtupi w ſtan- Moizieffow, wyprawy mu Moizieff znamenye, tocziff dywy, kterez6a) bil pan boh vczynyl w egiptie, a wfficzku praczi cziefti ſwe. a7) poradowaw fie Jetro weczie: blahoſlaweny boh, genz geft wiproftil lid ſwoi z8) zemye egipta. A giz ſem poznal, zet9) geſt weliki pan boh nade wſſeczki bohi. 10 A proto Jetro obietowa bohu obieti. I gie i nym Moizieff a Aaron a ftarffi Ifrahel przied panem bohem. Wiſak93) Auguftyn nechcze pohaníkym obie- [65b 2 tiem10) bohu, ale Moizieff wedlel1) gyneho wikladanye takto: wzie Jetro obieti z obieti Moizieffowich, I giedl. fnad tu Moizieff bil12) obietowal v horý ſyna, iakoz przikazal pan boh. prawy Jeronym: Jetro przigide 15 k Moizieffowi k horzie tei,13) tu kdez Moiziff biefſe widiel mnoho widienye. Druhi den fiede Moizieff, abi fudil lidi, an14) fiede wedle nyeho ot gitra az do weczera. A znamenaw to15) Jetro weczie: Nemudru praczi zahyneff ti y lid tento, neb geft oruzie przies twu praczi a filu twu. Ale ſlifí radu mu, budet boh ſ tobu:16) Bud lidu w tiech wieczech, gefftot17) fu k bohu 20 a k obietem, a k nrawô17a) czieftu gym vkazuy. Ale k rozſuzeny przy zwol ſobie muzie moczne, a geſíto ſie boha bogie, a prawdu milugý, a lakom- ſtwie tupie. znamenay, ze w tiech cztirzech wieczi,18) geffto prawy wolecz19) fudczie, prziedklada20) mocz, neb geſt k ſudu welmy dobra, poydu21)-li ony trzi wieczi po nyei,22) gynak bi olei ohny prziczynyl a mecz giedu.23) 25 a weczie: vſtawiz zwolenych nyetere tribuny, toczifí kazdemu pokoleny gednoho vſtaw. tribun to ge24) zidowſký, cziliarcha Rzieczíki, myllenarius latynſki.25) Ale ze ſnad giz kazde pokolenye myelo ſwe knyeze,26) A pod tiem knyezetem chtiel myeti tificznyki, abi myel pod fobu27) tificz lidu, a pod tiſicznykamy28) abi poſtawil ecatontrarchi, tocziff29) gefſto ſtem 30 [66a 1] lidmy wladne, to geft29a) centuriones, a pod tiemy, geffto ftem wladnu, pentacontrarchos, tocziff paddefatnyky, pod30) paddefatnyki piet de- canos,31) tocziff defietnyki.32) a kdiz ſie ſta ſwar mezi defietmy,33) tehdi ſtachu k ſudu deſietnyczi, tomu bilo ſnadno mezi malem przie rozwaditi; pakli ſu nemohli34) ſkonati, tehdi gdiechu przied paddefatnyki, a tak ze35) 35 az do Moizieffe, a to rziedko bywaſſe, neb wietîfie wieczi chowachu Moi- zieſſowy, A ony menſſie wieczi ſudiechu. A w tuz myeru Rzymſki ſbor przywola mnohe k ſtranye ſamoſti, iako patriarchi, arczibiſkupi, biſkupi,36) arczidiakony etc., geſſto wietffie a menſſie hrziechi ſudie, A papez naywietſſie hrziechi ſudi. I powoli Moizieff, a neſtidie ſie muz bozi radi pohanowi37) przi- gieti.38) I puſti Moizieff precz39) cztie ſweho, a tak wrati ſie Jetro do zemye ſwe. [Exod. 18.] waz toto. 40
Exodus. 159 O1) vſtaweny a o rozdyeleny vrziednykow. [ Kap. XXXVII.] Akdiz to vſlifſie Jetro, knyez2) madianſki, teſt moyzieffow, to wſſe, czo ge vczynyl pan boh ſkrzie ruczie moizieffowie, ze ge wywedl lid Iſraelſki z egipta, a kterak ge potopil egipſke w czrwenem3) morzi, a Ama- lecha honyl meczem,4) I wygide proti nyemu na puſſcz, a pogie5) ſ ſobu“) 5 zeforu a dwa geho ſyny do ſtanow podle bozie hori. a kdiz wſtupi w ſtan- Moizieffow, wyprawy mu Moizieff znamenye, tocziff dywy, kterez6a) bil pan boh vczynyl w egiptie, a wfficzku praczi cziefti ſwe. a7) poradowaw fie Jetro weczie: blahoſlaweny boh, genz geft wiproftil lid ſwoi z8) zemye egipta. A giz ſem poznal, zet9) geſt weliki pan boh nade wſſeczki bohi. 10 A proto Jetro obietowa bohu obieti. I gie i nym Moizieff a Aaron a ftarffi Ifrahel przied panem bohem. Wiſak93) Auguftyn nechcze pohaníkym obie- [65b 2 tiem10) bohu, ale Moizieff wedlel1) gyneho wikladanye takto: wzie Jetro obieti z obieti Moizieffowich, I giedl. fnad tu Moizieff bil12) obietowal v horý ſyna, iakoz przikazal pan boh. prawy Jeronym: Jetro przigide 15 k Moizieffowi k horzie tei,13) tu kdez Moiziff biefſe widiel mnoho widienye. Druhi den fiede Moizieff, abi fudil lidi, an14) fiede wedle nyeho ot gitra az do weczera. A znamenaw to15) Jetro weczie: Nemudru praczi zahyneff ti y lid tento, neb geft oruzie przies twu praczi a filu twu. Ale ſlifí radu mu, budet boh ſ tobu:16) Bud lidu w tiech wieczech, gefftot17) fu k bohu 20 a k obietem, a k nrawô17a) czieftu gym vkazuy. Ale k rozſuzeny przy zwol ſobie muzie moczne, a geſíto ſie boha bogie, a prawdu milugý, a lakom- ſtwie tupie. znamenay, ze w tiech cztirzech wieczi,18) geffto prawy wolecz19) fudczie, prziedklada20) mocz, neb geſt k ſudu welmy dobra, poydu21)-li ony trzi wieczi po nyei,22) gynak bi olei ohny prziczynyl a mecz giedu.23) 25 a weczie: vſtawiz zwolenych nyetere tribuny, toczifí kazdemu pokoleny gednoho vſtaw. tribun to ge24) zidowſký, cziliarcha Rzieczíki, myllenarius latynſki.25) Ale ze ſnad giz kazde pokolenye myelo ſwe knyeze,26) A pod tiem knyezetem chtiel myeti tificznyki, abi myel pod fobu27) tificz lidu, a pod tiſicznykamy28) abi poſtawil ecatontrarchi, tocziff29) gefſto ſtem 30 [66a 1] lidmy wladne, to geft29a) centuriones, a pod tiemy, geffto ftem wladnu, pentacontrarchos, tocziff paddefatnyky, pod30) paddefatnyki piet de- canos,31) tocziff defietnyki.32) a kdiz ſie ſta ſwar mezi defietmy,33) tehdi ſtachu k ſudu deſietnyczi, tomu bilo ſnadno mezi malem przie rozwaditi; pakli ſu nemohli34) ſkonati, tehdi gdiechu przied paddefatnyki, a tak ze35) 35 az do Moizieffe, a to rziedko bywaſſe, neb wietîfie wieczi chowachu Moi- zieſſowy, A ony menſſie wieczi ſudiechu. A w tuz myeru Rzymſki ſbor przywola mnohe k ſtranye ſamoſti, iako patriarchi, arczibiſkupi, biſkupi,36) arczidiakony etc., geſſto wietffie a menſſie hrziechi ſudie, A papez naywietſſie hrziechi ſudi. I powoli Moizieff, a neſtidie ſie muz bozi radi pohanowi37) przi- gieti.38) I puſti Moizieff precz39) cztie ſweho, a tak wrati ſie Jetro do zemye ſwe. [Exod. 18.] waz toto. 40
Strana 160
160 Exodus. 1) Š. Tuto o. 2) K. kniez Jetro. 3) Š. czerwenem. 4) K. mecziem honil. 5) K. poyal. 6) K. Š. febu. 6a) K. kteryž (!). 7) K. y. 8) K. s. 9) K. že. 9a) Wffak Swatý. 10) K. obietem. 11) K. podle. 12) sch. v Š. 13) Š. tee. 14) K. a Jetro. 15) sch. v K. 16) K. Š. tebu. 17) K. geffto. 17a) Š K. mrawom. 18) K. trzech wieczech. 19) K. lowecz. 20) K. przieklada (1). 21) y nadeps. 22) K. Š. nie. 23) K. k gedu. 24) K. gt. 25) K. latinie. 26) K. kniezie. 27) K. Š. ſebu. 28) K. tiſnikami (!). 29) Š. toticzifs. 29a) K. gfu. 30) toczifí — pod sch. v K. 31) K. opiet decarios. 32) K. defatniky. 33) K. defyti. 34) K. ſe nemohu. 35) K. wyfſe; v Š. sch. 36) Š. biſkupy etc. K. Archydiacony. 37) K. phanowy (!). 38) K. przygiti. 39) K. prycz; Š. teftie. [Kap. XXXVIII.I O prziſſczy zydow1) k huorzie Synay. Pak trzetieho meſiecze czrwenczie2) po wichozeny z egipta, ten den, tocziſſ w kalendi, tocziff v wolanki czrwenczie,2) przibrachu ſie k horzie [Exod. 19.I ſynai, i rozpiechu3) ſwe ſtany w ſtranu hory ſedmeho a cztirzidczieti dne!) kalende nö. ot weliki noczi,5) neb wikladagicz piſmo trzidczieti dny za meſiecz po- kladame, iakozto proſtrziedek mezi mefiecznymy a mezi flunecznymy meſieczi, wibieragicz6) czieftu, neb meſieczne w troynoſti nalezeny bywagi nyeterzi a dale nycz. ale ſlunecznych wiecz to cziflo wichaziegi.63) ot weliki noczi7) fſeſtnaſte dny prwe 66a 2]ho meſiecze zbywachu, a potom víílo trzidczieti druheho meſiecze. tehdi prwi den czrwenczie2) bil ſedmy a cztirzi- dcziety8) den. druheho dne na uſwitie wigide8a) Moiziefí na horu ku panu bohu, a on mu9) weczie: Toto powieff czeledi Jacubowie: widieli fte, czot10) Nö. ſem wam czynyl, Jak11) ſem was noſil iako na krzidlach12) orliczich, A wzal 10 ſem was ſobie, a gizt budu ſ wamy mluwiti. a proto budete meho hlaſu 12a poſluchati a ſtrzieczi meho ſlibu, budete my zwlaſſczi lid ze wſſiech lidi.13) a kdiz to Moiziefſ lidu powedie, weczechu:14) to wſſe, czo ge pan boh rzekl, vczynyme. A kdiz ſie Moizieff wrati k bohu, weczie mu15) pan boh: przidut nynye k tobie w mrakotie oblaka, abi lid fliffel,16) zet mluwym ſ tebu, 15 abi tobie na wieki wierzili. Gdi a poſwiet lid dnes a zaitra, toczifſ abi ſie vmyli a rucho ſwe, a abi neobgymali zen, abi bili hotowil7) trzeti den, a vſtawiff gym kragie okolo hory; ktoz by til8) przieffel a19) dotekl ſye hory, vmrziel bi, neb ſie gie ruka nedotkne, ale kamenym bude zbit, Aneb proclan ſudlicziemy, lecz bud czlowiek, lecz bud howado. Prawi Jozeffus, ze w tu 20 dwu dny hodowali ſu bohatie a rucha okraſſlenye ſlufſnye.20) Stificare ppum no. 5 1) K. zydowſkem. 2) Š. czerwencze. 3) K. rozbiechu. 4) K. ſedmy a cztyrzyd- czaty den; Š. trzidcate°. 5) K. welykonoczy. 6) Š. wieragicz (!). 6a) K. wychazie. 7) K. wychazie od welykonoczy. 8) Š. trzidčaty. 8a) K. wgide. 3) sch. v K. 10) K. Š. czo. 11) K. kterak. 12) K. krzydlech. 122) K. hlafu me°. 13) budete my — lidi sch. v K. 14) K. weczech (!). 15) K. gemu. 16) Š. flyffal. 17) ta tři sl. sch. v K. 18) sch. v K. 19) sch. v K. 20) K. a ſluffnie przyprawowaly. [ Kap. XXXIX.I O dany zakona jlowem. (Iz przigidel) den trzeti, a hned2) przied ſlunczem ſliſſiechu hrzi- moti a bliſkoti ſtwiecze3) ſie, a oblak huſti przikry horu, a trubi welmy hlucznye wznyechu. a para z hori4) dieffe, [66b 1] aneb pan boh w ohny
160 Exodus. 1) Š. Tuto o. 2) K. kniez Jetro. 3) Š. czerwenem. 4) K. mecziem honil. 5) K. poyal. 6) K. Š. febu. 6a) K. kteryž (!). 7) K. y. 8) K. s. 9) K. že. 9a) Wffak Swatý. 10) K. obietem. 11) K. podle. 12) sch. v Š. 13) Š. tee. 14) K. a Jetro. 15) sch. v K. 16) K. Š. tebu. 17) K. geffto. 17a) Š K. mrawom. 18) K. trzech wieczech. 19) K. lowecz. 20) K. przieklada (1). 21) y nadeps. 22) K. Š. nie. 23) K. k gedu. 24) K. gt. 25) K. latinie. 26) K. kniezie. 27) K. Š. ſebu. 28) K. tiſnikami (!). 29) Š. toticzifs. 29a) K. gfu. 30) toczifí — pod sch. v K. 31) K. opiet decarios. 32) K. defatniky. 33) K. defyti. 34) K. ſe nemohu. 35) K. wyfſe; v Š. sch. 36) Š. biſkupy etc. K. Archydiacony. 37) K. phanowy (!). 38) K. przygiti. 39) K. prycz; Š. teftie. [Kap. XXXVIII.I O prziſſczy zydow1) k huorzie Synay. Pak trzetieho meſiecze czrwenczie2) po wichozeny z egipta, ten den, tocziſſ w kalendi, tocziff v wolanki czrwenczie,2) przibrachu ſie k horzie [Exod. 19.I ſynai, i rozpiechu3) ſwe ſtany w ſtranu hory ſedmeho a cztirzidczieti dne!) kalende nö. ot weliki noczi,5) neb wikladagicz piſmo trzidczieti dny za meſiecz po- kladame, iakozto proſtrziedek mezi mefiecznymy a mezi flunecznymy meſieczi, wibieragicz6) czieftu, neb meſieczne w troynoſti nalezeny bywagi nyeterzi a dale nycz. ale ſlunecznych wiecz to cziflo wichaziegi.63) ot weliki noczi7) fſeſtnaſte dny prwe 66a 2]ho meſiecze zbywachu, a potom víílo trzidczieti druheho meſiecze. tehdi prwi den czrwenczie2) bil ſedmy a cztirzi- dcziety8) den. druheho dne na uſwitie wigide8a) Moiziefí na horu ku panu bohu, a on mu9) weczie: Toto powieff czeledi Jacubowie: widieli fte, czot10) Nö. ſem wam czynyl, Jak11) ſem was noſil iako na krzidlach12) orliczich, A wzal 10 ſem was ſobie, a gizt budu ſ wamy mluwiti. a proto budete meho hlaſu 12a poſluchati a ſtrzieczi meho ſlibu, budete my zwlaſſczi lid ze wſſiech lidi.13) a kdiz to Moiziefſ lidu powedie, weczechu:14) to wſſe, czo ge pan boh rzekl, vczynyme. A kdiz ſie Moizieff wrati k bohu, weczie mu15) pan boh: przidut nynye k tobie w mrakotie oblaka, abi lid fliffel,16) zet mluwym ſ tebu, 15 abi tobie na wieki wierzili. Gdi a poſwiet lid dnes a zaitra, toczifſ abi ſie vmyli a rucho ſwe, a abi neobgymali zen, abi bili hotowil7) trzeti den, a vſtawiff gym kragie okolo hory; ktoz by til8) przieffel a19) dotekl ſye hory, vmrziel bi, neb ſie gie ruka nedotkne, ale kamenym bude zbit, Aneb proclan ſudlicziemy, lecz bud czlowiek, lecz bud howado. Prawi Jozeffus, ze w tu 20 dwu dny hodowali ſu bohatie a rucha okraſſlenye ſlufſnye.20) Stificare ppum no. 5 1) K. zydowſkem. 2) Š. czerwencze. 3) K. rozbiechu. 4) K. ſedmy a cztyrzyd- czaty den; Š. trzidcate°. 5) K. welykonoczy. 6) Š. wieragicz (!). 6a) K. wychazie. 7) K. wychazie od welykonoczy. 8) Š. trzidčaty. 8a) K. wgide. 3) sch. v K. 10) K. Š. czo. 11) K. kterak. 12) K. krzydlech. 122) K. hlafu me°. 13) budete my — lidi sch. v K. 14) K. weczech (!). 15) K. gemu. 16) Š. flyffal. 17) ta tři sl. sch. v K. 18) sch. v K. 19) sch. v K. 20) K. a ſluffnie przyprawowaly. [ Kap. XXXIX.I O dany zakona jlowem. (Iz przigidel) den trzeti, a hned2) przied ſlunczem ſliſſiechu hrzi- moti a bliſkoti ſtwiecze3) ſie, a oblak huſti przikry horu, a trubi welmy hlucznye wznyechu. a para z hori4) dieffe, [66b 1] aneb pan boh w ohny
Strana 161
Exodus. 161 bil ſtupil, a dym iako z peczi dieſſe, a hora ſie trzeſieſſe, iakoz prawi zid. [Exod. 19.] I bachu ſie lide, kterziz biechu w ſtanyech. a kdiz gie moizieff wywede w5) potku k bohu z myeſta ſtanow, ſtachu v korzene hori, a hora bieſſe wſſem hrozna. I ſtupi pan boh na horu ſynai na wrch, I zawola6) moiziefſe na wrch hori. a kdiz tam wſtupi, weczie mu7) pan boh: Stup dolow a za- powiez lidu, at bis) ſnad neprzieftupili kraiow,9) chtiecz widieti pana boha, a zhynulo bilo) z nych mnozſtwie lidu. a knyezie abill) ſie take poſwietili at bich gich nezahubil, wſtupiffi2) ti a Aaron ke mnye. I ſtupil3) Moiziefi k lidu, a wiprawi gym wſſeczko.14) I wſtupi moizief a Aaron ku panu bohu, Ale knyezie, tocziff wietffi achas, neprzieftupichu15) kraiow. 116) trziefieffe ſie hora, a lid ſie baſſe, I mnyechu, bi moizieff bozym hnyewem zahynul. 15 potom, kdiz mu zakon bi dan,17) weſeliels) ſie vkaza moiziefſ a Jaſne po- wietrzie ſ nym; a wratyw ſie mezi nye weczie: Dnes nebudete Moizieff19) poſluchati, ſyna Amram a Jokabeth,20) ale toho, geſſto za wi pobil egipt, a gefſto21) przies morze dal czieſtu, a gefíto ſ nebe pokrm poſlal,22) pitie23) z24) ſkali poiczil, ſkrzie nyehozto Adam owocze zemſke giedl, Noe ze25) 20 diſczow wyprofſczen, Abraham cananeam26) zemy obdrzal, Ifaac z ftarich fie narodil, Jacub ſyny obohatiel,27) Jacub plodem obohatiel, Jozeff po- wiffen, proto budte wam tato flowa tiem myleiffe,28) nezli ſyny any [66b 2] zeny.29) I mluwy f nymy pan boh tak, az nocz mynu, a tak pad- defateho dne da gym zakon flowem na znamenye, ze gym chcze daty 25 ducha ſwateho dne paddefateho. 10 5 1) Š. przigde. 2) K. ynhed. 3) Š. ftkwiecie; K. ſwitiecze. 4) Š. zhoru. 5) na okr. 6) první a nadeps. 7) K. gev. 8) K. aby. 9) K. neprzyſtupily k krayom. 10) K. nebt by zhynulo. 11) K. at by. 12) K. y wstupifs. 13) K. sſtupi. 14) K. wſſyczko. 15) K. neprzyſtupichu. 16) K. a. 17) K. wydan. 18) K. Š. wefele. 19) K. Moyzieffe. 20) K. od Jokabeth. 21) K. gefîtie. 22) K. dal pokrm. 23) Š. a pitie. 24) K. s. 25) sch. v K. 2s) K. Canaaníku. 27) K. fyn obohatil. 28) K. mileyffy. 29) K. ženy ani dicti. O wyliczieny deſatera bozieho przikazanye. [ Kap. XL.I NEbudeſſ myeti czizich bohow prziede mnu, tocziff mye ſameho [Exod. 20.] budeff myetil) bohem. a ze geſt gedno defiet przikazany dal, wfficzkny ſwieti potwrzugi, ale w rozdieleny ſwem rozliczny fu. neb prwe a gedno podle2) Auguftyna dieli Origenes na dwe, a ktere ſta dwie poſlednye podle Auguſtyna, ſbieragi3) w gedro. A tomu powoluge Jozefus. przieſ to Augu- ſtyn4) die: trzi przikazanye zakona byli ſu na gednei díſczie, a ſedm na druhei.5) * ale Jozefus a zide prawie, bi na kazde dſſczie bilo. Snad zes) Auguſtyn chtiel, bi trzi prziſluffieli7) k myloſti neb k mylowany boziemu a ſedm8) k mylowany bliznyeho pro doſtogenſtwie wiecze nezli pro piſmo. 10 A iak kolywiek9) bude to rozdieleno, wzdit geſt ſmyll tiz. 5 *Jozefus prawi, bi widiel dwie dfſczie zakona kamennyei,1o) a kazda z nych gmyegieſſe w ſobie dwie przikazany a puol, tak wnytrz iako wnye. 11
Exodus. 161 bil ſtupil, a dym iako z peczi dieſſe, a hora ſie trzeſieſſe, iakoz prawi zid. [Exod. 19.] I bachu ſie lide, kterziz biechu w ſtanyech. a kdiz gie moizieff wywede w5) potku k bohu z myeſta ſtanow, ſtachu v korzene hori, a hora bieſſe wſſem hrozna. I ſtupi pan boh na horu ſynai na wrch, I zawola6) moiziefſe na wrch hori. a kdiz tam wſtupi, weczie mu7) pan boh: Stup dolow a za- powiez lidu, at bis) ſnad neprzieftupili kraiow,9) chtiecz widieti pana boha, a zhynulo bilo) z nych mnozſtwie lidu. a knyezie abill) ſie take poſwietili at bich gich nezahubil, wſtupiffi2) ti a Aaron ke mnye. I ſtupil3) Moiziefi k lidu, a wiprawi gym wſſeczko.14) I wſtupi moizief a Aaron ku panu bohu, Ale knyezie, tocziff wietffi achas, neprzieftupichu15) kraiow. 116) trziefieffe ſie hora, a lid ſie baſſe, I mnyechu, bi moizieff bozym hnyewem zahynul. 15 potom, kdiz mu zakon bi dan,17) weſeliels) ſie vkaza moiziefſ a Jaſne po- wietrzie ſ nym; a wratyw ſie mezi nye weczie: Dnes nebudete Moizieff19) poſluchati, ſyna Amram a Jokabeth,20) ale toho, geſſto za wi pobil egipt, a gefſto21) przies morze dal czieſtu, a gefíto ſ nebe pokrm poſlal,22) pitie23) z24) ſkali poiczil, ſkrzie nyehozto Adam owocze zemſke giedl, Noe ze25) 20 diſczow wyprofſczen, Abraham cananeam26) zemy obdrzal, Ifaac z ftarich fie narodil, Jacub ſyny obohatiel,27) Jacub plodem obohatiel, Jozeff po- wiffen, proto budte wam tato flowa tiem myleiffe,28) nezli ſyny any [66b 2] zeny.29) I mluwy f nymy pan boh tak, az nocz mynu, a tak pad- defateho dne da gym zakon flowem na znamenye, ze gym chcze daty 25 ducha ſwateho dne paddefateho. 10 5 1) Š. przigde. 2) K. ynhed. 3) Š. ftkwiecie; K. ſwitiecze. 4) Š. zhoru. 5) na okr. 6) první a nadeps. 7) K. gev. 8) K. aby. 9) K. neprzyſtupily k krayom. 10) K. nebt by zhynulo. 11) K. at by. 12) K. y wstupifs. 13) K. sſtupi. 14) K. wſſyczko. 15) K. neprzyſtupichu. 16) K. a. 17) K. wydan. 18) K. Š. wefele. 19) K. Moyzieffe. 20) K. od Jokabeth. 21) K. gefîtie. 22) K. dal pokrm. 23) Š. a pitie. 24) K. s. 25) sch. v K. 2s) K. Canaaníku. 27) K. fyn obohatil. 28) K. mileyffy. 29) K. ženy ani dicti. O wyliczieny deſatera bozieho przikazanye. [ Kap. XL.I NEbudeſſ myeti czizich bohow prziede mnu, tocziff mye ſameho [Exod. 20.] budeff myetil) bohem. a ze geſt gedno defiet przikazany dal, wfficzkny ſwieti potwrzugi, ale w rozdieleny ſwem rozliczny fu. neb prwe a gedno podle2) Auguftyna dieli Origenes na dwe, a ktere ſta dwie poſlednye podle Auguſtyna, ſbieragi3) w gedro. A tomu powoluge Jozefus. przieſ to Augu- ſtyn4) die: trzi przikazanye zakona byli ſu na gednei díſczie, a ſedm na druhei.5) * ale Jozefus a zide prawie, bi na kazde dſſczie bilo. Snad zes) Auguſtyn chtiel, bi trzi prziſluffieli7) k myloſti neb k mylowany boziemu a ſedm8) k mylowany bliznyeho pro doſtogenſtwie wiecze nezli pro piſmo. 10 A iak kolywiek9) bude to rozdieleno, wzdit geſt ſmyll tiz. 5 *Jozefus prawi, bi widiel dwie dfſczie zakona kamennyei,1o) a kazda z nych gmyegieſſe w ſobie dwie przikazany a puol, tak wnytrz iako wnye. 11
Strana 162
162 Exodus. 1) K. mieti budeſs. 2) Š. gedlo (!); podle sch.; K. podle Swateho. 3) K. Swate° Auguftina zbieragy. 4) K. Swaty Auguftyn. 5) Š. gedne — druhe. 6) sch. v K. 7) K. Auguftinus chtiel aby troge przyſluffalo. 8) K. ſedmero. 3) K. kterak kolwiek. 10) Š. kamenne. O prwnyem boziem przikazany.1) NEbudeff myeti bohuow gynych prziede mnu, toczifſ mye fa- moho2) myeti budeff bohem. A prawi: nebudefſ myeti, tocziff ne- myei,3) przikazugie podle rzieczi zidowſke: neczyn fobie [67a 1] ritie any modli. gyne piſmo ma: nycz, czoz3a) geſt na ſwietie, tocziff izadne wieczi przirozene znamenawagiczie, iako bywaſſe4) hamon boh5) ſ hlawu bera- nowu a s5a) ſ hlawu pſi. any izadneho6) podobenſtwie, geſſto na nebi ſwrchu neb na zemy, Jako v wodach neb pod zemy, Jako bi rzekl: neczyn ſobie za boh modli ſluneczne, Any meſieczne, any drakowe,7) any ktereho hmyzadla, any czepiragiczieho,8) gymzto ſie modli blud roz- licznych lidi; neczti gich, any ſie gym modl. neb9) cztiti to geſti0) myſli 10 ſie modliti, Ale modliti geft, acz ne myſli, ale pro bazn,11) neb pro po- chlebowanye kralom ſie modliti. Potom pro potupenye drziewnye rzieczi przyczyny: Ja zagiſte ſem pan boh twoi filny a mylugiczi, nawfſcziewugie hrziechi otczow na12) ſyny do trzietieho a cztwrtehol3) naroda gich, genz ſu mne nenawidieli, a czynye mylofrdenftwie w tificze tiem, genzto mye 15 zel9. mylugi a chowagi me przikazanye. zelus geft mylowanye muzow14) k zenye. pro nyztol5) nemoz prziepuftitil6) gyneho muzie k nyei.17) w tuz myeru die pan boh: Ja ſem zelotes, tocziff mylownyk twoi, ze netrpym, bi ti ſmylnyl po boziech gynych. A gefſto die: nawfſcziewugil8) hrziechi otczow na ſyny, prawie kaczierzi: nenye to dobra rziecz,19) bi pro czizi hrziech 20 kto trpiel, a prawie, bi ſtareho zakona nedal boh. ale proti tomu w tiech wieczech20) vkazuge fie dobrotyw, a to fie tiem menem nawffcziewuge vkazuge. neb z myloſty [67a 2] nawffczewugem nemoczne, a on z ti- choſti hrziefneho nemíti hned,21) ale czaka22) az do cztwrteho naroda, tocziff dokud23) otczowe zywy bywagi, Pakli otecz bude treſktan, nebo 25 ſyn nebude nafledowati geho, pakli nynye nepomíti, ale po dluhem cza- kany ſprawedlywiege mſti. A o teito24) muczie czaſnei25) tomu rozumyei,26) Jako o Achab27) a Jehu28) na gich potomnych pomítu wzatu czteme. Aneb mozem rozumyetie29) vkrutnoſt ſprawedlywa ſudczie, neb tieze míti hrziefſne, kdiz widie, ze pro nye tak ſyny hubie a ſprawedlywiege pro30) 30 waz toto. czekanye. wffak origenes tuto31) rozumye ſkrzie otczie dgaſi, a ſkrzie po- tomnye pomocznyki, gefſto na czas hrzieffiecze k ſobie przywynem, Ja- [Luk. 22.1 kozto: prwe wſfel32) dgabel w ſrdczie Judaffowo, ai tot otecz; potom przi- ſtupi knyezatom, abi take ony33) na tom ſhrziefſyly. ay, fynowe; potom [Jan 18.I wzie ot nych zaſtup a fluhi; Ay, trzetie a cztwrte pokolenye. Ale pan boh 35 nenawffcziewuge zde hrziechow otczowich, ale zachowawa34) gie ohny wiecznemu; Awffak zde czaſto mſti ſie nad lidmy. 1 3. Král. 21./ 5 Mandata nö.
162 Exodus. 1) K. mieti budeſs. 2) Š. gedlo (!); podle sch.; K. podle Swateho. 3) K. Swate° Auguftina zbieragy. 4) K. Swaty Auguftyn. 5) Š. gedne — druhe. 6) sch. v K. 7) K. Auguftinus chtiel aby troge przyſluffalo. 8) K. ſedmero. 3) K. kterak kolwiek. 10) Š. kamenne. O prwnyem boziem przikazany.1) NEbudeff myeti bohuow gynych prziede mnu, toczifſ mye fa- moho2) myeti budeff bohem. A prawi: nebudefſ myeti, tocziff ne- myei,3) przikazugie podle rzieczi zidowſke: neczyn fobie [67a 1] ritie any modli. gyne piſmo ma: nycz, czoz3a) geſt na ſwietie, tocziff izadne wieczi przirozene znamenawagiczie, iako bywaſſe4) hamon boh5) ſ hlawu bera- nowu a s5a) ſ hlawu pſi. any izadneho6) podobenſtwie, geſſto na nebi ſwrchu neb na zemy, Jako v wodach neb pod zemy, Jako bi rzekl: neczyn ſobie za boh modli ſluneczne, Any meſieczne, any drakowe,7) any ktereho hmyzadla, any czepiragiczieho,8) gymzto ſie modli blud roz- licznych lidi; neczti gich, any ſie gym modl. neb9) cztiti to geſti0) myſli 10 ſie modliti, Ale modliti geft, acz ne myſli, ale pro bazn,11) neb pro po- chlebowanye kralom ſie modliti. Potom pro potupenye drziewnye rzieczi przyczyny: Ja zagiſte ſem pan boh twoi filny a mylugiczi, nawfſcziewugie hrziechi otczow na12) ſyny do trzietieho a cztwrtehol3) naroda gich, genz ſu mne nenawidieli, a czynye mylofrdenftwie w tificze tiem, genzto mye 15 zel9. mylugi a chowagi me przikazanye. zelus geft mylowanye muzow14) k zenye. pro nyztol5) nemoz prziepuftitil6) gyneho muzie k nyei.17) w tuz myeru die pan boh: Ja ſem zelotes, tocziff mylownyk twoi, ze netrpym, bi ti ſmylnyl po boziech gynych. A gefſto die: nawfſcziewugil8) hrziechi otczow na ſyny, prawie kaczierzi: nenye to dobra rziecz,19) bi pro czizi hrziech 20 kto trpiel, a prawie, bi ſtareho zakona nedal boh. ale proti tomu w tiech wieczech20) vkazuge fie dobrotyw, a to fie tiem menem nawffcziewuge vkazuge. neb z myloſty [67a 2] nawffczewugem nemoczne, a on z ti- choſti hrziefneho nemíti hned,21) ale czaka22) az do cztwrteho naroda, tocziff dokud23) otczowe zywy bywagi, Pakli otecz bude treſktan, nebo 25 ſyn nebude nafledowati geho, pakli nynye nepomíti, ale po dluhem cza- kany ſprawedlywiege mſti. A o teito24) muczie czaſnei25) tomu rozumyei,26) Jako o Achab27) a Jehu28) na gich potomnych pomítu wzatu czteme. Aneb mozem rozumyetie29) vkrutnoſt ſprawedlywa ſudczie, neb tieze míti hrziefſne, kdiz widie, ze pro nye tak ſyny hubie a ſprawedlywiege pro30) 30 waz toto. czekanye. wffak origenes tuto31) rozumye ſkrzie otczie dgaſi, a ſkrzie po- tomnye pomocznyki, gefſto na czas hrzieffiecze k ſobie przywynem, Ja- [Luk. 22.1 kozto: prwe wſfel32) dgabel w ſrdczie Judaffowo, ai tot otecz; potom przi- ſtupi knyezatom, abi take ony33) na tom ſhrziefſyly. ay, fynowe; potom [Jan 18.I wzie ot nych zaſtup a fluhi; Ay, trzetie a cztwrte pokolenye. Ale pan boh 35 nenawffcziewuge zde hrziechow otczowich, ale zachowawa34) gie ohny wiecznemu; Awffak zde czaſto mſti ſie nad lidmy. 1 3. Král. 21./ 5 Mandata nö.
Strana 163
Exodus. 163 1) K. (přid.). z defyti przykazani božych. 2) K. Š. fameho. 3) Š. niemie (!). 3a) K. czo. 4) K. bohy. 5) naps. na okr. 5a) mezera pro jméno boha; na okr. — def. 6) Š. nižadne°. 7) K. ſluncze ani mieſycze ani draka. 8) K. czyperagiczie°. 3) K. nebo. 10) K. ge. 11) K. Š. bazen. 12) K. y na. 13) K. do cztwrte' a trzetie?. 14) K. mu- żowo. 15) K. niežto. 16) K. przypuſtiti. 17) K. k ni nemož; Š. k nie. 18) K. nawfftie- 19) K. wiecz. 20) K. flowech. 21) K. ynhed. 22) K. czeka; az sch. 23) K. do- wuge. kudž. 24) Š. teto. 25) Š. czaíne. 26) K. rozumieti tov. 27) h nadeps. 28) K. Jen. 29) K. Š. rozumieti (spr.). 30) K. ſprawedlywiegy po. 31) sch. v K. 32) K. wſſel prwe. 33) K. oni take. 34) K. nezachowawa. O1) druhem boziem przykazany. NEberz gmene2) boha tweho nadarmo, tocziff krzywie, ltywie any3) falefſnye prziſahati budeſſ4) na bozie meno, Any geho czty, iakoz5) mozefſ, hynuti day,6) zle a neprawie o nyem myſle aneb ſmyſle. Anyz ho newynna bude pan boh7) myeti, ktoz koly wezme gmye8) boha ſweho 167b 1] na- 5 darmo. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) K. Newezmeſs gmena; Š. gmena. 3) K. a lftiwie a. 1) K. nebudeſs. 5) K. yakz. 6) K. neday. 7) K. pan buoh bude. 8) K. gmeno. O trzietiem boziem przykazany. POmny, abi den ſwatil) ſwietil, tocziff abi ſwat2) myel. fſeft dny budefſ dielati, ſedmeho dne izadneho diela neczyn ty, y ſyn twoy, y twa dezi, any pacholek, any diewka3) twa, any dobitek twoi, any hoft, any ten, ktoz w twem domu geft tobie fluzie, neb geſt pan boh otpoczynul 5 dne ſedmeho, a my den ſedmy ſwietyme,4) acz ne w ſobotu, ale w nedieli. [Gen. 2.] 1) K. ſwateczni. 2) K. ſwatek. 3) w nadeps. 4) K. ſwietimy. Cztwrte przikazanyc bozie.1) (Zti otcze ſweho a2) matku twu3) dwogi czti, toczifſ cztie a po- trzebu dawagie. neb w tiech wieczech potomnych bezmal we wfſech wie- czech otewrzitie wſſeczko ſie rozumye, a proto pan boh, vczie wſſemu rozumyeti, naplny zakon.4) 1) K. O cztwrtem bożym przykazani; S. bozie przikazae. 2) K. y. 3) K. ſwu. 1) K. zakon ſebu. Pate bozie przykazanye.1) NEzabigei2) ruku, any myſli, any powolenym, any nafilne3) wkladay na newýneho ruký; any vtrhuy pomoczi k zywotu,3a) gemuz maſí a mozef dati. Sudcziet4) zagiſte nezahubi5) czlowieka, ale prawo. 1) K. O patem bozy przykazani. 2) K. Nezabigeſs totiz ani. 3) K. nafylnie. 3a) K. krzywotu (!). 4) K. Sudcze. 5) K. nezabie. 11*
Exodus. 163 1) K. (přid.). z defyti przykazani božych. 2) K. Š. fameho. 3) Š. niemie (!). 3a) K. czo. 4) K. bohy. 5) naps. na okr. 5a) mezera pro jméno boha; na okr. — def. 6) Š. nižadne°. 7) K. ſluncze ani mieſycze ani draka. 8) K. czyperagiczie°. 3) K. nebo. 10) K. ge. 11) K. Š. bazen. 12) K. y na. 13) K. do cztwrte' a trzetie?. 14) K. mu- żowo. 15) K. niežto. 16) K. przypuſtiti. 17) K. k ni nemož; Š. k nie. 18) K. nawfftie- 19) K. wiecz. 20) K. flowech. 21) K. ynhed. 22) K. czeka; az sch. 23) K. do- wuge. kudž. 24) Š. teto. 25) Š. czaíne. 26) K. rozumieti tov. 27) h nadeps. 28) K. Jen. 29) K. Š. rozumieti (spr.). 30) K. ſprawedlywiegy po. 31) sch. v K. 32) K. wſſel prwe. 33) K. oni take. 34) K. nezachowawa. O1) druhem boziem przykazany. NEberz gmene2) boha tweho nadarmo, tocziff krzywie, ltywie any3) falefſnye prziſahati budeſſ4) na bozie meno, Any geho czty, iakoz5) mozefſ, hynuti day,6) zle a neprawie o nyem myſle aneb ſmyſle. Anyz ho newynna bude pan boh7) myeti, ktoz koly wezme gmye8) boha ſweho 167b 1] na- 5 darmo. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) K. Newezmeſs gmena; Š. gmena. 3) K. a lftiwie a. 1) K. nebudeſs. 5) K. yakz. 6) K. neday. 7) K. pan buoh bude. 8) K. gmeno. O trzietiem boziem przykazany. POmny, abi den ſwatil) ſwietil, tocziff abi ſwat2) myel. fſeft dny budefſ dielati, ſedmeho dne izadneho diela neczyn ty, y ſyn twoy, y twa dezi, any pacholek, any diewka3) twa, any dobitek twoi, any hoft, any ten, ktoz w twem domu geft tobie fluzie, neb geſt pan boh otpoczynul 5 dne ſedmeho, a my den ſedmy ſwietyme,4) acz ne w ſobotu, ale w nedieli. [Gen. 2.] 1) K. ſwateczni. 2) K. ſwatek. 3) w nadeps. 4) K. ſwietimy. Cztwrte przikazanyc bozie.1) (Zti otcze ſweho a2) matku twu3) dwogi czti, toczifſ cztie a po- trzebu dawagie. neb w tiech wieczech potomnych bezmal we wfſech wie- czech otewrzitie wſſeczko ſie rozumye, a proto pan boh, vczie wſſemu rozumyeti, naplny zakon.4) 1) K. O cztwrtem bożym przykazani; S. bozie przikazae. 2) K. y. 3) K. ſwu. 1) K. zakon ſebu. Pate bozie przykazanye.1) NEzabigei2) ruku, any myſli, any powolenym, any nafilne3) wkladay na newýneho ruký; any vtrhuy pomoczi k zywotu,3a) gemuz maſí a mozef dati. Sudcziet4) zagiſte nezahubi5) czlowieka, ale prawo. 1) K. O patem bozy przykazani. 2) K. Nezabigeſs totiz ani. 3) K. nafylnie. 3a) K. krzywotu (!). 4) K. Sudcze. 5) K. nezabie. 11*
Strana 164
164 Exodus. Sſeſte bozie przykanye.1) NEſmylny,2) tocziff neſmyefſuy ſie ſ Izadnu3) kromye ſlibu man- zelſkeho. 1) K. przykazanie bozie. 2) K. Nefeſmilnyſs. 3) K. žadnu ženſku twarzy. Sedme bozie przikazanye.1) NEkrad,2) any lapay czizieho.3) * *znamenay, tutot ſie zapowieda wſſelikake zlee dobywanye. 1) K. przykazanie boży. 2) K. Nepokradeſs totiz. 3) K. ani berz czyzieho. Oſme bozie przikazanie.1) NEſwiedczi proti twemu bliznyemu falefíneho a2) krzyweho ſwie- deczftwie. tuto3) zabranuge pan [67b 2] boh wſficzku lez, acz nyeterzi zle ſu ſmyſleli4) rzkucz: pan boh mlczedlywie5) powolil6) ke lzi, gefîto geſt pomoczna nyekomu a vzadnemu neſſkodi. 1) K. przykazanie boży. 2) v K. ta dvě sl. sch. 3) K. Tutot. 4) K. Š. ſmyflili. 5) Š. mlczeliwie. 6) K. powoluge. Dewate przikazanye.1) NEzaday2) domu tweho bliznyeho.3) prawi Auguftyn: tutot4) za- powieda zadanye czizie wieczi nemowite.5) 1) Š. (dod.) bozie. 2) K. Nepožadaš. 3) K. blyznieho ſweho ani ženy ge°. 4) K. Auguftinus tuto. 5) K. menowitie. O deſatem boziem przikazany.1) NEzaday zeny tweho bliznyeho, any pacholka, any diewki,2) any wola, any oſla, any wſſech wieczi, geffto fu geho. prawi Auguftyn: tuto zabranuge zadanye3) mowite wieczi; ale Origenes a Jozefus prawie, bi to bila gedna wiecz. 1) K. przykazai boziem; Š. Deſate bozie przikazanie. 2) K. Nepožadaſs wieczy blyžnieho twe' totiž ani ge° ženy ani diewky ani pacholka. 3) naps. na okr.; K. pan buoh. [Kap. XLI.I O1) oltarzy, kterak by myel vczynyen bity. Iſliffiefſe2) lid hlaſi a22) lampadi a zwuk trub,3) a horu, ana ſie kurzy, a lekſſe ſie ſtogiechu daleko a rzkucz moizieffowy: Mluw ti ſ namy, a myt vſliſſyme; nemluw pan boh ſ namy,4) abichme ſnad neumrzieli.5) Moizieft weczie k lidu: nerodte ſie bati, prziſſelt geſts) k wam boh, abi was pokuſil, a abi geho hroza byla nad wamy, abifîte nehrzieffili. I ftaſíe lid z daleka, 5 a Moiziefſ prziſtupi k mrakotie, w nyezto bieſſe pan boh. I weczie mu:6a)
164 Exodus. Sſeſte bozie przykanye.1) NEſmylny,2) tocziff neſmyefſuy ſie ſ Izadnu3) kromye ſlibu man- zelſkeho. 1) K. przykazanie bozie. 2) K. Nefeſmilnyſs. 3) K. žadnu ženſku twarzy. Sedme bozie przikazanye.1) NEkrad,2) any lapay czizieho.3) * *znamenay, tutot ſie zapowieda wſſelikake zlee dobywanye. 1) K. przykazanie boży. 2) K. Nepokradeſs totiz. 3) K. ani berz czyzieho. Oſme bozie przikazanie.1) NEſwiedczi proti twemu bliznyemu falefíneho a2) krzyweho ſwie- deczftwie. tuto3) zabranuge pan [67b 2] boh wſficzku lez, acz nyeterzi zle ſu ſmyſleli4) rzkucz: pan boh mlczedlywie5) powolil6) ke lzi, gefîto geſt pomoczna nyekomu a vzadnemu neſſkodi. 1) K. przykazanie boży. 2) v K. ta dvě sl. sch. 3) K. Tutot. 4) K. Š. ſmyflili. 5) Š. mlczeliwie. 6) K. powoluge. Dewate przikazanye.1) NEzaday2) domu tweho bliznyeho.3) prawi Auguftyn: tutot4) za- powieda zadanye czizie wieczi nemowite.5) 1) Š. (dod.) bozie. 2) K. Nepožadaš. 3) K. blyznieho ſweho ani ženy ge°. 4) K. Auguftinus tuto. 5) K. menowitie. O deſatem boziem przikazany.1) NEzaday zeny tweho bliznyeho, any pacholka, any diewki,2) any wola, any oſla, any wſſech wieczi, geffto fu geho. prawi Auguftyn: tuto zabranuge zadanye3) mowite wieczi; ale Origenes a Jozefus prawie, bi to bila gedna wiecz. 1) K. przykazai boziem; Š. Deſate bozie przikazanie. 2) K. Nepožadaſs wieczy blyžnieho twe' totiž ani ge° ženy ani diewky ani pacholka. 3) naps. na okr.; K. pan buoh. [Kap. XLI.I O1) oltarzy, kterak by myel vczynyen bity. Iſliffiefſe2) lid hlaſi a22) lampadi a zwuk trub,3) a horu, ana ſie kurzy, a lekſſe ſie ſtogiechu daleko a rzkucz moizieffowy: Mluw ti ſ namy, a myt vſliſſyme; nemluw pan boh ſ namy,4) abichme ſnad neumrzieli.5) Moizieft weczie k lidu: nerodte ſie bati, prziſſelt geſts) k wam boh, abi was pokuſil, a abi geho hroza byla nad wamy, abifîte nehrzieffili. I ftaſíe lid z daleka, 5 a Moiziefſ prziſtupi k mrakotie, w nyezto bieſſe pan boh. I weczie mu:6a)
Strana 165
Exodus. 165 oltarz z zemye vczynyte my, a obietowati budete my7) waſſie obieti myrne [Exod. 20.) na kazdé myeſtie, w nyemzto bude pamyet meho gmena. przidut k8) tobie a pozehna tie. ſnad przied uſtawenym oltarzie noſiczieho chtiel, bi to 10 bilo, aneb ten oltarz noficzi9) bil geft10) z zemye, [68a 1]103) Jakoz potom powieme. A vczynyff-li my oltarz kamenny, nedielaiz my hol1) tefanym kamenym,12) a zdwihnefſ-li ſwoi noz nan, tehditi3) bude zkalen. Jako bi rzekl: nechczi, bi my nadobym krwy wilitie oltarz ſwati vdielal.14) A proto my gednyem kamenem oltarz15) dielame. Snad pan boh zabranyl, abi na 15 oltarzi obieti nezabigieli. a weczie: newſtupiff16) po wzchodiech17) k memu oltarzi, abi twa mrzkoſt nebila zgewena. ſnad ſtarzi nechodili ſu w tu dobu w haczkach. 1) Š. Tuto O. 2) K. Uflyffe. 2a) Š. y. 3) K. trubny. 4) K. s nami pan buoh. 5) K. nezemrzely. 6) K. przyffeltie. 6a) K. gev. 7) K. mi budete. 8) K. ya k. 3) K. nofygiczy. 10) za tím ps. noficzi, přetrž. 10a) Š. a iakoz. 11) K. ge°. 12) nedielayz — kamenym sch. v Š. 13) K. tehdy. 14) K. dielal. 15) K. kamenem kamen ſwrchu na oltarzi. 16) K. newſtup. 17) K. po ſtupnich. O wydany ſudow,1) a to o prwem. [ Kap. XLII.] POtom weczie pan boh: takto budeſſ ſudi konati: kupiſſ-li2) ſluhu tErod 21.] zida, tocziff gefſto nenye ſluha, ffeft let bude tobie ſluziti, a ſedmeho leta proft a darmo poide ot tebe,3) gedno acz myloftywe leto mezi tiem bi przifſlo. ſ Jakym ruchem przigde, a ma-li zenu, f zenu4) i ſ dietmy wigde. da-li mu5) pan zenu, tehdi zena i dietmy budu panas) ſweho. a zwo- iil7)-li bi pacholek oſtaty w ſluzbie, obietuge gei pan bohom, tocziff knyezi vkaze, a prziczynye8) gei k9) dwerzom chramu, a prowrta mu vcho ſfidlem na znamenye wiecznel0) ſluzbi; i budell) ſluhu na wieki, toczif donyz gel2) zyw, neb az do myloſtyweho leta. A tez rozumyei o diewczie. Proda-li kto dezeru ſwu ne wi3) diewku, alel4) w zenymu, gefſto Rzieczi morfetem15) diegi, ſedmeho leta newigde bezl6) mzdi, neb gi geſt podawil, wieno, rucho a ſwatbu, tocziff muzie gieil7) datý ma [68a 2] za otplatu gegieho ſtudu; A nebude-ly ſie libiti przied ſedmym letem tomu, gefſto gi prodal, nebude myeti moczi gynemu18) any mzdi ſtudu zaprzi, toczyf otpowie.19) Pakli bi 15 gie20) dotud nepoznal, toczifí ze bi gie za zenu nepoial, bez liftu rozwodu neotſtupi, pakli bi ne ſobie, ale ſynu ſwemu gy21) kupil, tehdi, iakoz geſt drziewe rzeczeno, vczyny giei22) za ſyna, iakoz23) za ſie, pakli bi tiech trzi- wieczi neuczynyl, tocziff ze bi any on24) any fyn gie ponyzil, any gie poznal any gie ſynu wzal, diewczym obicziegem wynde, beze wſſie mzdi giei25) 20 dane. 5 10 1) a — prwem sch. v Š.; K. fudu; (a dod.) fudu. 2) K. kupili. 3) a ſedmeho — tebe sch. v K. 4) Š. ženy (!). 5) K. gev. 6) K. v pana. 7) K. fwolyl; a sch. s) K. przyczyni. 9) K. ke. 13) K. wieczney. 11) K. budu (!). 12) K. gt. 13) K. dczeru neb. 14) sch. v K. 15) K. merfoten; násl. sl. sch. 16) K. beze. 17) K. a muže gy. 18) K. moczy mieti gynemu ani. 13) ta dvě sl. na okr. 20) K. fe. 21) sch. v K. 22) K. gie; S. gey. 23) K. yako. 24) K. oni (!). 25) Š. gie; K. gi.
Exodus. 165 oltarz z zemye vczynyte my, a obietowati budete my7) waſſie obieti myrne [Exod. 20.) na kazdé myeſtie, w nyemzto bude pamyet meho gmena. przidut k8) tobie a pozehna tie. ſnad przied uſtawenym oltarzie noſiczieho chtiel, bi to 10 bilo, aneb ten oltarz noficzi9) bil geft10) z zemye, [68a 1]103) Jakoz potom powieme. A vczynyff-li my oltarz kamenny, nedielaiz my hol1) tefanym kamenym,12) a zdwihnefſ-li ſwoi noz nan, tehditi3) bude zkalen. Jako bi rzekl: nechczi, bi my nadobym krwy wilitie oltarz ſwati vdielal.14) A proto my gednyem kamenem oltarz15) dielame. Snad pan boh zabranyl, abi na 15 oltarzi obieti nezabigieli. a weczie: newſtupiff16) po wzchodiech17) k memu oltarzi, abi twa mrzkoſt nebila zgewena. ſnad ſtarzi nechodili ſu w tu dobu w haczkach. 1) Š. Tuto O. 2) K. Uflyffe. 2a) Š. y. 3) K. trubny. 4) K. s nami pan buoh. 5) K. nezemrzely. 6) K. przyffeltie. 6a) K. gev. 7) K. mi budete. 8) K. ya k. 3) K. nofygiczy. 10) za tím ps. noficzi, přetrž. 10a) Š. a iakoz. 11) K. ge°. 12) nedielayz — kamenym sch. v Š. 13) K. tehdy. 14) K. dielal. 15) K. kamenem kamen ſwrchu na oltarzi. 16) K. newſtup. 17) K. po ſtupnich. O wydany ſudow,1) a to o prwem. [ Kap. XLII.] POtom weczie pan boh: takto budeſſ ſudi konati: kupiſſ-li2) ſluhu tErod 21.] zida, tocziff gefſto nenye ſluha, ffeft let bude tobie ſluziti, a ſedmeho leta proft a darmo poide ot tebe,3) gedno acz myloftywe leto mezi tiem bi przifſlo. ſ Jakym ruchem przigde, a ma-li zenu, f zenu4) i ſ dietmy wigde. da-li mu5) pan zenu, tehdi zena i dietmy budu panas) ſweho. a zwo- iil7)-li bi pacholek oſtaty w ſluzbie, obietuge gei pan bohom, tocziff knyezi vkaze, a prziczynye8) gei k9) dwerzom chramu, a prowrta mu vcho ſfidlem na znamenye wiecznel0) ſluzbi; i budell) ſluhu na wieki, toczif donyz gel2) zyw, neb az do myloſtyweho leta. A tez rozumyei o diewczie. Proda-li kto dezeru ſwu ne wi3) diewku, alel4) w zenymu, gefſto Rzieczi morfetem15) diegi, ſedmeho leta newigde bezl6) mzdi, neb gi geſt podawil, wieno, rucho a ſwatbu, tocziff muzie gieil7) datý ma [68a 2] za otplatu gegieho ſtudu; A nebude-ly ſie libiti przied ſedmym letem tomu, gefſto gi prodal, nebude myeti moczi gynemu18) any mzdi ſtudu zaprzi, toczyf otpowie.19) Pakli bi 15 gie20) dotud nepoznal, toczifí ze bi gie za zenu nepoial, bez liftu rozwodu neotſtupi, pakli bi ne ſobie, ale ſynu ſwemu gy21) kupil, tehdi, iakoz geſt drziewe rzeczeno, vczyny giei22) za ſyna, iakoz23) za ſie, pakli bi tiech trzi- wieczi neuczynyl, tocziff ze bi any on24) any fyn gie ponyzil, any gie poznal any gie ſynu wzal, diewczym obicziegem wynde, beze wſſie mzdi giei25) 20 dane. 5 10 1) a — prwem sch. v Š.; K. fudu; (a dod.) fudu. 2) K. kupili. 3) a ſedmeho — tebe sch. v K. 4) Š. ženy (!). 5) K. gev. 6) K. v pana. 7) K. fwolyl; a sch. s) K. przyczyni. 9) K. ke. 13) K. wieczney. 11) K. budu (!). 12) K. gt. 13) K. dczeru neb. 14) sch. v K. 15) K. merfoten; násl. sl. sch. 16) K. beze. 17) K. a muže gy. 18) K. moczy mieti gynemu ani. 13) ta dvě sl. na okr. 20) K. fe. 21) sch. v K. 22) K. gie; S. gey. 23) K. yako. 24) K. oni (!). 25) Š. gie; K. gi.
Strana 166
166 Exodus. Kto zabye czlowieka.1) O druhem ſudu.2) KTo zabie czlowieka chtie, ten vmrzie; a pakli bi3) nechtie zabil, ten Homicidiu. vtecz do gednoho myeſta ffeſtý myeſt4) vtoczifſczie, a tu ſwu duſſi vzdrawy, abi nebil zabit ot przietele zabiteho. a bude tu dotud, az ſudczie myeſta toho ſ5) bliznymy zabiteho geho ſgiednagi, aneb az do ſmrti naywiſſieho knyeze. neb pak tehdi6) nawrati fie bezpecznye7) k ſwemu wlaſtnyemu ſtatku. Ale ktoz ſ rozmyſlem koho zabie, ten ma wzat biti y ot oltarze, Jakoz ſie czte vczyneno8) o Joab. a ku podobenſtwi tiech myeft my mame9) myeſta bohu poſwaczena,10) a ti myeſta dawagi wietfli newynoſt, tocziff ſwobodeftwie,11) nezli ony; neb w nych take dobrowolny wra- zedlnyk12) a kazdi vtiekacz.13) Awffak z tiech nyeterzi wynyetie czynye. 10 Neb kdiz bi wrazdu w koftele vczy[68b 1]nyl, neb zlodieiſtwie, neb czo toho 14) gyneho, a do koſtela vtekl, toho magi wynyety z koſtela a zahubiti. Pakli bi do gyneho koſtela vtekl, tehdi ma zdraw biti. I prziczyny pan boh przikazanye taketo, wele dati dufſy za duffy, oko za oko, zub za zub, ranu za ranu, modranynu za modranynu, przi- 15 palenye za przipalenye. [3. Král. 2./ 5 1) Kto — czlowieka sch. v K. Š. 2) Š. (dod.) O zabiti. 3) sch. v K. 4) K. miefycz (!). 5) K. z. 6) sch. v K. 7) K. bezpecznie nawrati ſe. 8) K. Š. vczynieno. 9) Š. mame my. 10) K. poſwiczena. 11) Š. podobenſtwie. 12) K. vrzednik. 13) K. vtiekacz gt. 14) Š. z toho. O trzietyem ſudu. A kdiz wol rohaty pacholka neb1) ſluhu zatrkl,2) ma biti vkame- nowan, a maſa toho nemagi giefti. A pan toho wola trzidczieti ficlow tiech wah ma dati panu toho pacholka. prawie zide, ze ta mzda pacholczie geſt proto vſtawena, ze trzidczieti narodow wiffli fu z cham, a ti gmenem k ſluzbie prziſuzeny fu w3) potomnych. 1) Š. nebo. 2) K. zatrkne až do fmrti; Š. zatrkl by. 3) sch. v K. O1) cztwrtem sudu.2) DEfatkow a prwotyn nemeſſkay obietowati,3) prworozeneho z twich [Exod. 22./ ſynow daſſ my, A z wolow a z owczi vczynyfſ tez, a beranka a kozle ſedm dny puſtiſſ ſ materzi gegi,4) a oſmy den neb wiecze moczi budef wratiti. 1) Š. Tuto znamenay o. 2) Š. (dod.) Defatkuow dati. 2) K. dawati a obieto- wati. 4) K. gych. Tutol) o patem ſudu. ſeft let ſieti budeff zemy twu, a ſbierati2) budeſí obile twe, a ſedmeho (Exod. 23.1 leta nechafſ gie otpoczynuti, a proto ſedme leto ſlulo leto otpoczywanye a leto otpuffczenye,3) neb4) w nyem neſluffalo izadnemu dobywati, any
166 Exodus. Kto zabye czlowieka.1) O druhem ſudu.2) KTo zabie czlowieka chtie, ten vmrzie; a pakli bi3) nechtie zabil, ten Homicidiu. vtecz do gednoho myeſta ffeſtý myeſt4) vtoczifſczie, a tu ſwu duſſi vzdrawy, abi nebil zabit ot przietele zabiteho. a bude tu dotud, az ſudczie myeſta toho ſ5) bliznymy zabiteho geho ſgiednagi, aneb az do ſmrti naywiſſieho knyeze. neb pak tehdi6) nawrati fie bezpecznye7) k ſwemu wlaſtnyemu ſtatku. Ale ktoz ſ rozmyſlem koho zabie, ten ma wzat biti y ot oltarze, Jakoz ſie czte vczyneno8) o Joab. a ku podobenſtwi tiech myeft my mame9) myeſta bohu poſwaczena,10) a ti myeſta dawagi wietfli newynoſt, tocziff ſwobodeftwie,11) nezli ony; neb w nych take dobrowolny wra- zedlnyk12) a kazdi vtiekacz.13) Awffak z tiech nyeterzi wynyetie czynye. 10 Neb kdiz bi wrazdu w koftele vczy[68b 1]nyl, neb zlodieiſtwie, neb czo toho 14) gyneho, a do koſtela vtekl, toho magi wynyety z koſtela a zahubiti. Pakli bi do gyneho koſtela vtekl, tehdi ma zdraw biti. I prziczyny pan boh przikazanye taketo, wele dati dufſy za duffy, oko za oko, zub za zub, ranu za ranu, modranynu za modranynu, przi- 15 palenye za przipalenye. [3. Král. 2./ 5 1) Kto — czlowieka sch. v K. Š. 2) Š. (dod.) O zabiti. 3) sch. v K. 4) K. miefycz (!). 5) K. z. 6) sch. v K. 7) K. bezpecznie nawrati ſe. 8) K. Š. vczynieno. 9) Š. mame my. 10) K. poſwiczena. 11) Š. podobenſtwie. 12) K. vrzednik. 13) K. vtiekacz gt. 14) Š. z toho. O trzietyem ſudu. A kdiz wol rohaty pacholka neb1) ſluhu zatrkl,2) ma biti vkame- nowan, a maſa toho nemagi giefti. A pan toho wola trzidczieti ficlow tiech wah ma dati panu toho pacholka. prawie zide, ze ta mzda pacholczie geſt proto vſtawena, ze trzidczieti narodow wiffli fu z cham, a ti gmenem k ſluzbie prziſuzeny fu w3) potomnych. 1) Š. nebo. 2) K. zatrkne až do fmrti; Š. zatrkl by. 3) sch. v K. O1) cztwrtem sudu.2) DEfatkow a prwotyn nemeſſkay obietowati,3) prworozeneho z twich [Exod. 22./ ſynow daſſ my, A z wolow a z owczi vczynyfſ tez, a beranka a kozle ſedm dny puſtiſſ ſ materzi gegi,4) a oſmy den neb wiecze moczi budef wratiti. 1) Š. Tuto znamenay o. 2) Š. (dod.) Defatkuow dati. 2) K. dawati a obieto- wati. 4) K. gych. Tutol) o patem ſudu. ſeft let ſieti budeff zemy twu, a ſbierati2) budeſí obile twe, a ſedmeho (Exod. 23.1 leta nechafſ gie otpoczynuti, a proto ſedme leto ſlulo leto otpoczywanye a leto otpuffczenye,3) neb4) w nyem neſluffalo izadnemu dobywati, any
Strana 167
Exodus. 167 10 vpomynati z dluhu, az bi ſie praw dokonalo.* a czoz ſie toho leta vrodilo5) 5 z drziewnyeho obile, to ſu ſbierali2) a giedli chudi, a czo pak chudym zbilo, to fu zwierzata ſnyedly. a takez vczynyff v wynnyczi tweis) I w olywetiech?) twich. a dokud ſu to drziely,8) iakoz prawy Jozefus, w ffeſtem letie tak mnoho obile zbywalo, ze doſti bywalo ſedmeho leta, a oſmemu letu y k fie- menu zbywalo. *wſſak Auguftyn [68b 2] na to die, ze tohotosa) leta fu fali,9) ale neſbierali. a przyczyny take o trzech rocznych wietſſich hod,10) w nychzto ge chtiel, abi ſie wſſelikaki muz gemu vkazal, ale ne prazden. Jakoz:11) A newarz kozlete v mleczie matki gegie. to Jozefus takto No. 15 wiclada: negiez hol2) przied ofmý dnem, nebt gefſcze nenye odluczen mleka. Ale ſwieti wikladagi to13) o kriſtu: nezabigei criſta den gieho14) po- czietie.* a to wſſak przieſtupili ſu zide, neb kdiz ſie naplny pol trzietieho a trzidczieti let, toho dne, iako15) ſe bil poczal cryftus, toho dne geft vmu- czen. den poczietie ſlowe mleko materzyno, neb w tu dobu czyny ſie za- 20 loha mleka. zid ma: negiez otluczeneho w mleczie materzie geho, tocziſí otluczene ot maſa rodi[69a 1]telow; iakobi rzekl: czoz koli ſkrzie rozenye tielefne poczato a porozeno geft, to flowe otluczene, neb ot gyneho tiela materzyna bywa otluczeno. Negiez warzeneho ſ mlekem aneb ſ nyeczym mlecznym, toczyff s ſyrem nebo ſ maſlem. a to geſt rzeczeno pro ptaki, 25 neb ptaczi neiſu z maſa, ale z wagiecz ſie otluczugý16) a ti ſ mlekem neb v mleczie warzenel7) giedie. anyz proto z mleka materzyna zapowedyeno prawie, bi w gynem mleku ſluffalo warziti, ale ze mleko to hotowiegie moz biti nalezeno f zwierzetem,18) nez gyne, proto zapowedieli9) geft ze wſſeho mleka. wſſak nyeterzi tomu rozumyegi, bi to bilo rzeczeno o tiech, gefíto bohu obietugi, iako bi bilo rzeczeno: neobietuy beranka any koz- lete przied oſmym dnem, neb nenye geffcze k gedeny dobr, anyz ge od- luczen20) ot mleka materzyna; neb geft drzyewe rzekl o prwotynach be- rankowich a o defatku. a na konczi ſudow przyczyny pan boh a rzka: vczynyff-li to, ay, pofſlit Andiela21) ſweho, genz tie prziedeide a ſtrzieczi 35 bude tebe22) na czieftie, a uwede tie k Amorreum23) a etheum, ferezeum a Cananeum, Eueum a Gebuzeum, a ti Ja zetru a oteymu nemocz24) ot tebe. A twa zemye nebude neplodna any Jalowa, cziſlo twich dnow ia naplnym, hrozu mu a ſtrach muoy pofíli przied tobu25) a ztepu wefſken lid, k nyemuz weideff.26) A wifiech neprzatel twich przied tobu27) chrzbet 40 obratym. a nayprwe pofîli bru[69a 2]ky a frſſnye, ti27) gie budu honyti,** tocziff ſtrach meho gmene;28) ale znenahla wywrhu gie29) ot twe twarze,30) az ti ſie rozplodifí a ofadiff zemy. a polozym twe mezie ot czrweneho31) morze, ot wzchodu flunczie az do morzie paleſtynſkeho, gefſto cireû flowe, a to geft ot zapadu, a ot puſſczie, gefſto geſt za bethlehem, geffto sie poczyna 45 cethuam,32) az do potoka eufraten. A ta wſſeczka kragyna nyekdi bila rzeczena Judea. 30
Exodus. 167 10 vpomynati z dluhu, az bi ſie praw dokonalo.* a czoz ſie toho leta vrodilo5) 5 z drziewnyeho obile, to ſu ſbierali2) a giedli chudi, a czo pak chudym zbilo, to fu zwierzata ſnyedly. a takez vczynyff v wynnyczi tweis) I w olywetiech?) twich. a dokud ſu to drziely,8) iakoz prawy Jozefus, w ffeſtem letie tak mnoho obile zbywalo, ze doſti bywalo ſedmeho leta, a oſmemu letu y k fie- menu zbywalo. *wſſak Auguftyn [68b 2] na to die, ze tohotosa) leta fu fali,9) ale neſbierali. a przyczyny take o trzech rocznych wietſſich hod,10) w nychzto ge chtiel, abi ſie wſſelikaki muz gemu vkazal, ale ne prazden. Jakoz:11) A newarz kozlete v mleczie matki gegie. to Jozefus takto No. 15 wiclada: negiez hol2) przied ofmý dnem, nebt gefſcze nenye odluczen mleka. Ale ſwieti wikladagi to13) o kriſtu: nezabigei criſta den gieho14) po- czietie.* a to wſſak przieſtupili ſu zide, neb kdiz ſie naplny pol trzietieho a trzidczieti let, toho dne, iako15) ſe bil poczal cryftus, toho dne geft vmu- czen. den poczietie ſlowe mleko materzyno, neb w tu dobu czyny ſie za- 20 loha mleka. zid ma: negiez otluczeneho w mleczie materzie geho, tocziſí otluczene ot maſa rodi[69a 1]telow; iakobi rzekl: czoz koli ſkrzie rozenye tielefne poczato a porozeno geft, to flowe otluczene, neb ot gyneho tiela materzyna bywa otluczeno. Negiez warzeneho ſ mlekem aneb ſ nyeczym mlecznym, toczyff s ſyrem nebo ſ maſlem. a to geſt rzeczeno pro ptaki, 25 neb ptaczi neiſu z maſa, ale z wagiecz ſie otluczugý16) a ti ſ mlekem neb v mleczie warzenel7) giedie. anyz proto z mleka materzyna zapowedyeno prawie, bi w gynem mleku ſluffalo warziti, ale ze mleko to hotowiegie moz biti nalezeno f zwierzetem,18) nez gyne, proto zapowedieli9) geft ze wſſeho mleka. wſſak nyeterzi tomu rozumyegi, bi to bilo rzeczeno o tiech, gefíto bohu obietugi, iako bi bilo rzeczeno: neobietuy beranka any koz- lete przied oſmym dnem, neb nenye geffcze k gedeny dobr, anyz ge od- luczen20) ot mleka materzyna; neb geft drzyewe rzekl o prwotynach be- rankowich a o defatku. a na konczi ſudow przyczyny pan boh a rzka: vczynyff-li to, ay, pofſlit Andiela21) ſweho, genz tie prziedeide a ſtrzieczi 35 bude tebe22) na czieftie, a uwede tie k Amorreum23) a etheum, ferezeum a Cananeum, Eueum a Gebuzeum, a ti Ja zetru a oteymu nemocz24) ot tebe. A twa zemye nebude neplodna any Jalowa, cziſlo twich dnow ia naplnym, hrozu mu a ſtrach muoy pofíli przied tobu25) a ztepu wefſken lid, k nyemuz weideff.26) A wifiech neprzatel twich przied tobu27) chrzbet 40 obratym. a nayprwe pofîli bru[69a 2]ky a frſſnye, ti27) gie budu honyti,** tocziff ſtrach meho gmene;28) ale znenahla wywrhu gie29) ot twe twarze,30) az ti ſie rozplodifí a ofadiff zemy. a polozym twe mezie ot czrweneho31) morze, ot wzchodu flunczie az do morzie paleſtynſkeho, gefſto cireû flowe, a to geft ot zapadu, a ot puſſczie, gefſto geſt za bethlehem, geffto sie poczyna 45 cethuam,32) az do potoka eufraten. A ta wſſeczka kragyna nyekdi bila rzeczena Judea. 30
Strana 168
168 Exodus. newſtupifi w ſmluwu, toczifi v33) myr ſ tiemy zemany,34) any ſ gich bohamy,35) nebudut bidliti w twei36) zemy, abi tebe neprziprawili, abi hrzieſſil proti mnye, kdiz bi gich bohom ſluzil, a to bi bilo tobie k hanbie. *Neb moz biti rzeczeno o erodefowy,37) neb ho38) ten w dietynſkich 50 letech chtiel zahubiti, A proto geſt proroczîtwie o nyem. Jakobi rzekl: O Herodes, ti nezabieff criſta w mladoſti,39) acz bi chtiel. neb o kriſtu Criftus et a Apoſtolech takto:40) o crifte, ti neprziepuſtiff twich apofftolow mucziti applî no. w nowoſti ſwel1) wiery, ale zachowaff gie. a to ſie naplny, kdiz weczie: Nechaite gich, at odeidu. **a to ſie neczte, bi ſie to kdi ſtalo, a proto ſkrzie to rozumyei: oftny hrozi newywrhut gich ot twe twarzie42) gednoho leta, abi ſie zemye v pufſcz neobratila, a zwierz bi proti tobie wzroftla. 1) sch. v K. 2) K. zbierati. 3) K. odpoczynutie (!). 4) K. a neb. 4a) Š. K. toho. 5) K. vrodila. 6) K. fwey; Š. twe. 7) K. woly wieczech (!). 8) K. drzaly. 3) K. fiely. 10) K. hodow. 11) Ale — Jakož sch. v K. 12) K. geho; v Š. sch. 13) K. to wykladagy. 14) K. ge° den. 15) K. yakož. 16) K. wylehugy. 17) K. warzycz. 18) K. zwierzatom; f sch. 19) K. Š. zapowiediel. 20) K. odluczeno. 21) K. angela. 22) K. tebe bude. 23) Š. fimorreu (!). 24) c nadeps. 25) K. Š. tebu. 26) K. poydefs. 27) K. a ti. 28) K. Š. gmena. 29) K. ge wywrhu. 30) K. Š. twarzi. 31) Š. czerweneho. 32) K. Ethnan. 33) K. v. 34) K. ženami (!). 35) K. bohy. 36) Š. twe. 37) K. Herodeffowi. 38) K. geho. 39) K. w mladoſti nezabigeſs kryſta. 10) K. a opoſſtolech takto ſe die. 11) sch. v K. 55 [Kap. XLIII/ O potwrzeny slybu pokropenym slybu. IPrzigide Moizieff a powediel) a oſadie2) ſudi bozie. I wecziechu wſſiczkny gednyem hlaſem: wſſeczko, czo ge mluwil pan boh, vczynyme (Exod. 24.) a vſlifſyme. to rzeczenye neporzadne znamenalo geſt, ze w buduczich czaſech3) przieſtupie bozie przikazanye,4) a na tom ſlowie lharzi ſu. I popſa moizieff wſſieczki rzieczi5) bozie kromye dafatera6) bozieho przikazanye, a rano wſtaw vdiela oltarz panu bohu pod famu horu a dwanaſt znameny po7) dwanaft8) pokoleny Ifrahele. Snad dwanafte9) oltarzow [69b 11 vdielal, I nazwal gie znamenye, aneb geden ze dwunaftil0) kamenow a kazdemu,11) a na kazdem kamenu gedno pokolenye napſal gmenem iako znamenye dwanaſte pokolenye. i poſla mladenczie, tocziff nadab12) 10 a Abyu, geffto myeli buduczie knyezie biti, y obietowachu obiety po- koynel3) panu boho,11) tocziff dwanaft telat. I wzie Moizieff polowycy te krwil5) y wli w krabiczi pruticzie ſ kruhi, Sangwis nö. a druhu polowiczi krwy15) poli na oltarz,16) i czite knyehi przizny a ſlibu, a lid weſſken ſliſſy. a ony wecziechu: wſſeczko, czo ge mluwil pan boh, 15 vczynyme.17) a on wzem tu krew, i pokropi lidu a rzka: tot geſt krew ſlibu a prziezny, geſſto pan boh ſlibil ſ wamy o wſſiech tiech rziecziech. Jako bi rzekl: tak toho zywot ſeide, a krew prolita bude, kto ten ſlib, tocziſſ ſmluwu, zruffi mezi namy a bohem. dobrzie ſu to, znamenay, myeli ku potwrzeny te ſmluwy ot pohanow, tit ſu ſmluwy18) ſwyny mrzczie roztrhali, a tak 20 twrdiechu ſmluwu a rzkucz: ktoz bi tu ſmluwu zruſſil, abi gei iako tu 5
168 Exodus. newſtupifi w ſmluwu, toczifi v33) myr ſ tiemy zemany,34) any ſ gich bohamy,35) nebudut bidliti w twei36) zemy, abi tebe neprziprawili, abi hrzieſſil proti mnye, kdiz bi gich bohom ſluzil, a to bi bilo tobie k hanbie. *Neb moz biti rzeczeno o erodefowy,37) neb ho38) ten w dietynſkich 50 letech chtiel zahubiti, A proto geſt proroczîtwie o nyem. Jakobi rzekl: O Herodes, ti nezabieff criſta w mladoſti,39) acz bi chtiel. neb o kriſtu Criftus et a Apoſtolech takto:40) o crifte, ti neprziepuſtiff twich apofftolow mucziti applî no. w nowoſti ſwel1) wiery, ale zachowaff gie. a to ſie naplny, kdiz weczie: Nechaite gich, at odeidu. **a to ſie neczte, bi ſie to kdi ſtalo, a proto ſkrzie to rozumyei: oftny hrozi newywrhut gich ot twe twarzie42) gednoho leta, abi ſie zemye v pufſcz neobratila, a zwierz bi proti tobie wzroftla. 1) sch. v K. 2) K. zbierati. 3) K. odpoczynutie (!). 4) K. a neb. 4a) Š. K. toho. 5) K. vrodila. 6) K. fwey; Š. twe. 7) K. woly wieczech (!). 8) K. drzaly. 3) K. fiely. 10) K. hodow. 11) Ale — Jakož sch. v K. 12) K. geho; v Š. sch. 13) K. to wykladagy. 14) K. ge° den. 15) K. yakož. 16) K. wylehugy. 17) K. warzycz. 18) K. zwierzatom; f sch. 19) K. Š. zapowiediel. 20) K. odluczeno. 21) K. angela. 22) K. tebe bude. 23) Š. fimorreu (!). 24) c nadeps. 25) K. Š. tebu. 26) K. poydefs. 27) K. a ti. 28) K. Š. gmena. 29) K. ge wywrhu. 30) K. Š. twarzi. 31) Š. czerweneho. 32) K. Ethnan. 33) K. v. 34) K. ženami (!). 35) K. bohy. 36) Š. twe. 37) K. Herodeffowi. 38) K. geho. 39) K. w mladoſti nezabigeſs kryſta. 10) K. a opoſſtolech takto ſe die. 11) sch. v K. 55 [Kap. XLIII/ O potwrzeny slybu pokropenym slybu. IPrzigide Moizieff a powediel) a oſadie2) ſudi bozie. I wecziechu wſſiczkny gednyem hlaſem: wſſeczko, czo ge mluwil pan boh, vczynyme (Exod. 24.) a vſlifſyme. to rzeczenye neporzadne znamenalo geſt, ze w buduczich czaſech3) przieſtupie bozie przikazanye,4) a na tom ſlowie lharzi ſu. I popſa moizieff wſſieczki rzieczi5) bozie kromye dafatera6) bozieho przikazanye, a rano wſtaw vdiela oltarz panu bohu pod famu horu a dwanaſt znameny po7) dwanaft8) pokoleny Ifrahele. Snad dwanafte9) oltarzow [69b 11 vdielal, I nazwal gie znamenye, aneb geden ze dwunaftil0) kamenow a kazdemu,11) a na kazdem kamenu gedno pokolenye napſal gmenem iako znamenye dwanaſte pokolenye. i poſla mladenczie, tocziff nadab12) 10 a Abyu, geffto myeli buduczie knyezie biti, y obietowachu obiety po- koynel3) panu boho,11) tocziff dwanaft telat. I wzie Moizieff polowycy te krwil5) y wli w krabiczi pruticzie ſ kruhi, Sangwis nö. a druhu polowiczi krwy15) poli na oltarz,16) i czite knyehi przizny a ſlibu, a lid weſſken ſliſſy. a ony wecziechu: wſſeczko, czo ge mluwil pan boh, 15 vczynyme.17) a on wzem tu krew, i pokropi lidu a rzka: tot geſt krew ſlibu a prziezny, geſſto pan boh ſlibil ſ wamy o wſſiech tiech rziecziech. Jako bi rzekl: tak toho zywot ſeide, a krew prolita bude, kto ten ſlib, tocziſſ ſmluwu, zruffi mezi namy a bohem. dobrzie ſu to, znamenay, myeli ku potwrzeny te ſmluwy ot pohanow, tit ſu ſmluwy18) ſwyny mrzczie roztrhali, a tak 20 twrdiechu ſmluwu a rzkucz: ktoz bi tu ſmluwu zruſſil, abi gei iako tu 5
Strana 169
Exodus. 169 ſwyny mrzczie roztrhali. Awffak gyne znamenye myeli fu zide18) z19) ſebe hroznyeiffie ſweho ſlibu, to ge wodi wilitie, a to20) vczynyl Jozue a famuel. neb iakozto woda wſficzka21) wilita bywa, ze nycz neoſtane w nadobi, 25 a take ta woda wilita hned22) ſie w zemy ztrati,23) tak owfſem ten ſe wiſym pokolenym ma zahynuti, kteryz bi ſlib zruſlil. 1) K. Š. powiedie. 2) K. a sch.; v Š. sch. obě sl. 3) K. czafych. 4) przi nadeps. 5) K. wieczy rzieczy. 6) (!) K. Š. defatera (spr.). 7) Š. pro. 8) K. po dwanafti. 3) K. dwanaft. 10) K. Š. dwanafti. 11) ta dvě sl. sch. v K. 12) K. Nadaba. 13) před e vyškrab. y. 14) K. Š. bohu (spr.). 15) K. krwie; Š. krwe. 16) K. po oltarzy. 17) K. Š. vczinme. 18) K. fmluwu. 18) ta tři sl. v K. dvakrát naps. 19) s. 20) K. to gt. 21) K. Š. wíieczka. 22) K. ynhed. 23) K. wrazy. O1) wſtupeny moyzieſſe2) na huoru Synay. [Kap. XLIV. A diz ſie to ſta, tehdi Moizieff a Aaron, [69b 2] nadab a Abyu3) a ſedmdefat ſtarſſych Hrahel podle bozieho przykazanye gidechu k horze az do czile hory, I widiechu boha Irael. a pod geho nohamy iako dielo kamenne zafyryna,4) a iako nebe, kdiz geſt iaſno, wſſak any na nye, kterziz 5 biechu w5) ftanyech,6) poſla boh ruku ſwu, toczifſ neſkry fie ot nych. ale (Exod. 24.) ony widucz welebnoft bozi, ale ne geho, weſele7) hodowachu. Pak zawola pan boh moizieffe, chtie gemu dati díki kamêne, w nychzto napſano de- fatero przikazanye.8) A on wzem ſobu9) Jozue gedyneho, i gide k mezi te hory a ftarfſym weczie: pocziekayte tuto w ſtanyech, a az do mezie 10 hory, azt my fie wratyme k wam. Mate a10) Aarona a hurll) f wamy, wnykne-li12) ktera prze mezi wamy, dayte gym wedieti.13) a kdiz wſtupi,14) oblak przikrý hory15) a oſtawy Jozue na gedneil6) rovny te17) horý, a fam Moizieff w mrakotu wſtupi.18) Pak ſedme geho zawola pan boh z pro- ſtrziedka mrakoti, a bieſſe craſa ſlawy bozie iako ohen horziczi na wrchu 15 hory przied opatrzeny fynow Ifrael. 1) Š. Znamenay o. 2) K. Moyzieffowu. 3) K. Abyan. 4) K. z zaffira. 5) nadeps. 6) na konci naps. u přetrž.; K. w ftanich biechu. 7) na okr. 8) K. bozie przykazanie. 2) K. Š. s febu. 10) sch. v K. Š. 11) K. vr. 12) K. Š. wzniknely. 13) K. Š. wiedieti. 11) K. wſtupi Moyziefs. 15) K. horu. 16) Š. gedne. 17) K. tey. 18) na okr. O1)puoſtu moyzieſjowie, a kterak by myel chram bity. [Kap. XLV.] 5 WStupyw Moiziefſ proſtrzied mlhi,1a) i bi s panem bohem cztirzi- dczieti dny a cztirzidczieti noczi, any geda any pie.2) I weczie3) pan boh k nyemu:4) wezmy prwotyny, tocziff wſfelykake5) wieczi drahe ot lidu Ifrael, ale gedno ot toho, ktoz czo ſwu dobru woli da, zlatto, ſtrziebro, moſaz a zlatohlaw, nach a czatr a6) leff a czrwene7) platno dwakrat 170a 1] v barwie czrweneis) maczene, a biffum, to geft biele platno egipſke myekke, a ſrſti kozleczie, a kozie beranowe czrwene,7) geffto my gym particas rzie- kame, neb parti taczi lide wymyſlili gie tak barwiti, a kozie Jacynctowe a drziewie ſetym. (ſety geſt gmeno hory a9) wlafti a drziewa, a geft liftym [Exod. 24.] Exod. 25.]
Exodus. 169 ſwyny mrzczie roztrhali. Awffak gyne znamenye myeli fu zide18) z19) ſebe hroznyeiffie ſweho ſlibu, to ge wodi wilitie, a to20) vczynyl Jozue a famuel. neb iakozto woda wſficzka21) wilita bywa, ze nycz neoſtane w nadobi, 25 a take ta woda wilita hned22) ſie w zemy ztrati,23) tak owfſem ten ſe wiſym pokolenym ma zahynuti, kteryz bi ſlib zruſlil. 1) K. Š. powiedie. 2) K. a sch.; v Š. sch. obě sl. 3) K. czafych. 4) przi nadeps. 5) K. wieczy rzieczy. 6) (!) K. Š. defatera (spr.). 7) Š. pro. 8) K. po dwanafti. 3) K. dwanaft. 10) K. Š. dwanafti. 11) ta dvě sl. sch. v K. 12) K. Nadaba. 13) před e vyškrab. y. 14) K. Š. bohu (spr.). 15) K. krwie; Š. krwe. 16) K. po oltarzy. 17) K. Š. vczinme. 18) K. fmluwu. 18) ta tři sl. v K. dvakrát naps. 19) s. 20) K. to gt. 21) K. Š. wíieczka. 22) K. ynhed. 23) K. wrazy. O1) wſtupeny moyzieſſe2) na huoru Synay. [Kap. XLIV. A diz ſie to ſta, tehdi Moizieff a Aaron, [69b 2] nadab a Abyu3) a ſedmdefat ſtarſſych Hrahel podle bozieho przykazanye gidechu k horze az do czile hory, I widiechu boha Irael. a pod geho nohamy iako dielo kamenne zafyryna,4) a iako nebe, kdiz geſt iaſno, wſſak any na nye, kterziz 5 biechu w5) ftanyech,6) poſla boh ruku ſwu, toczifſ neſkry fie ot nych. ale (Exod. 24.) ony widucz welebnoft bozi, ale ne geho, weſele7) hodowachu. Pak zawola pan boh moizieffe, chtie gemu dati díki kamêne, w nychzto napſano de- fatero przikazanye.8) A on wzem ſobu9) Jozue gedyneho, i gide k mezi te hory a ftarfſym weczie: pocziekayte tuto w ſtanyech, a az do mezie 10 hory, azt my fie wratyme k wam. Mate a10) Aarona a hurll) f wamy, wnykne-li12) ktera prze mezi wamy, dayte gym wedieti.13) a kdiz wſtupi,14) oblak przikrý hory15) a oſtawy Jozue na gedneil6) rovny te17) horý, a fam Moizieff w mrakotu wſtupi.18) Pak ſedme geho zawola pan boh z pro- ſtrziedka mrakoti, a bieſſe craſa ſlawy bozie iako ohen horziczi na wrchu 15 hory przied opatrzeny fynow Ifrael. 1) Š. Znamenay o. 2) K. Moyzieffowu. 3) K. Abyan. 4) K. z zaffira. 5) nadeps. 6) na konci naps. u přetrž.; K. w ftanich biechu. 7) na okr. 8) K. bozie przykazanie. 2) K. Š. s febu. 10) sch. v K. Š. 11) K. vr. 12) K. Š. wzniknely. 13) K. Š. wiedieti. 11) K. wſtupi Moyziefs. 15) K. horu. 16) Š. gedne. 17) K. tey. 18) na okr. O1)puoſtu moyzieſjowie, a kterak by myel chram bity. [Kap. XLV.] 5 WStupyw Moiziefſ proſtrzied mlhi,1a) i bi s panem bohem cztirzi- dczieti dny a cztirzidczieti noczi, any geda any pie.2) I weczie3) pan boh k nyemu:4) wezmy prwotyny, tocziff wſfelykake5) wieczi drahe ot lidu Ifrael, ale gedno ot toho, ktoz czo ſwu dobru woli da, zlatto, ſtrziebro, moſaz a zlatohlaw, nach a czatr a6) leff a czrwene7) platno dwakrat 170a 1] v barwie czrweneis) maczene, a biffum, to geft biele platno egipſke myekke, a ſrſti kozleczie, a kozie beranowe czrwene,7) geffto my gym particas rzie- kame, neb parti taczi lide wymyſlili gie tak barwiti, a kozie Jacynctowe a drziewie ſetym. (ſety geſt gmeno hory a9) wlafti a drziewa, a geft liftym [Exod. 24.] Exod. 25.]
Strana 170
170 Exodus. podobne bielemu trny, a geſt welmy hladke drziewo, a nykdi neſhnygie 10 any ſhorzi), a10) olei k ſwietlu vſtawnemu, a korzenye k maſtem, a ſko- rziczi dobre wonye, onychyny kamenye a ferdonytill) a biſeri k okrafi- lenye ephot; toczifí ruchu12) knyezíkemu a k raczyonalu, a vczynyl3) mnye poſwatny dom, abich bidlil14) proſtrzied nych, abi gym nebila praczie biehati k teito15) horze. a podle podobenſtwie chrama, gefſto tobie vkazi, 15 to vczynyff. 1) vczyniti. 13) K. mhly. 2) K. Š. pige. 3) psána ta dvě sl. dvakr., první přetrž.; v K. sch. boh. 4) nadeps. 5) K. wſſelyke. 6) ta dvě sl. sch. v K. 7) Š. czerwene (pravid.). 8) K. Š. czerwene. 3) nadeps. 10) K. a wezmi. 11) K. fardonyty; a před tím sch. 12) Š. k ruchu. 13) K. vczynifs. 14) K. bydlel. 15) Š. teto. [Kap. XLVI.] O1) okraffleny Archy. Tabule, Manna, v'ga aaRon. Skrzynku2) vczynyff z drziewie fetym, gymzto zidowſki diegi heron. znamenay, ze Moizieff tyem rzadem wiprawuge nayprwe o tiech wieczech, gefſto ſu bili w chramu, druhe o chramye,3) trzetie o prziedſyeny. Ale Jozefus obratlywie to, czo on po rzadu ſlozenye, to tento po rzadu4) ſta- wenye; neb kdiz ſtawiechu ſſkrzynku, tocziff archu, naiprwe ſtawiechu prziedfyenye, potom chram a napoſledi5) vaſa, toczifí nadobie, dluhoft archi mýela pol trzetieho lokte, ffirokoft pol druheho lokte5a) a wifoft take poldruheho lokte.6) a tuto ſie rozumye loket czlowieczi, ale ne myero- zemny iako w korabie Noe, Jakozto ſie vkazuge?) na oltarzi 170a 2] la- tranſkem, w nyemzto prawie, bi bila archa. Take Jozefus dwye piedi 10 nazywa loket. a prawie, bi archa nemyela noh, ale ze pozlaczena8) rízym zlatem przieczifty wnytrz y wnye. a na nyei9) vczynyena geſt koruna zlatta, Jako lifſta na ſtole, neb na ſſachownyczi bywa lifſta10) ſ obu ſtranu dluhoſti, tocziſſ na del, biechu dwogie kruhi zlatte, ſkrzie wſſeczko drziewo prochazegicz, a ſkrzie nye zawory z drziewie ſetym pozlaczene wpufſczeny; 15 a tiemy archu nofili, a nykdi gich newitrhowali, a w tu archu polozichu ſwiedeczftwie, to gell) dwie dfſczie, na nychz bilo pfano12) teftament, tocziff ſmluwai3) ſlibu toho mezi bohem a mezi zidi. awſfak14) wſſe, czo ge tu bilo polozeno, moz flutil5) ſwiedeczîtwie. Take tu bil polozen16) kbel zlatti pln manny17) na ſwiedeczftwie, ze gym bil dal chlebi8) ſ nebe; díki na 20 ſwiedczenye,19) ze zakon a prawo przirozene vpokogene20) w frdczich bil zbudil w piſmye; Prut21) Aaronow, gefſto bil z ſebe wietwi puſtil,23) toczifſ prokwetl23) bil na ſwiedeczîtwie, ze wiſeczka mocz ot pana boha geſt; Deutronomyus ti knyehi na ſwiedeczſtwie ſmluwy, czo ſu bili rzekli: wſſe, czoz nam die pan boh,24) vczynyme. a proto rzeczena geſt archa ſwie- 25 deczîtwie neb ſwiedczenye.25) A proto take chram ſwiedeczſtwie rzeczen geſt, a take proto, ze wſfieczki przie ſudiechu przied ny.26) 1) Š. K. Tuto o. 2) K. archy božie. Archu totiz fíkrzynku. 3) K. chramu. 4) flozenye — porzadu sch. v Š. 5) K. naypoſledy. 5a) ffirokoft lokte sch. v Š. 6) K. a wyſoſti puol druhe' lokte a fſyrokoſt take puol druhe' lokte. 7) K. yakžto 5 Exod. 25.
170 Exodus. podobne bielemu trny, a geſt welmy hladke drziewo, a nykdi neſhnygie 10 any ſhorzi), a10) olei k ſwietlu vſtawnemu, a korzenye k maſtem, a ſko- rziczi dobre wonye, onychyny kamenye a ferdonytill) a biſeri k okrafi- lenye ephot; toczifí ruchu12) knyezíkemu a k raczyonalu, a vczynyl3) mnye poſwatny dom, abich bidlil14) proſtrzied nych, abi gym nebila praczie biehati k teito15) horze. a podle podobenſtwie chrama, gefſto tobie vkazi, 15 to vczynyff. 1) vczyniti. 13) K. mhly. 2) K. Š. pige. 3) psána ta dvě sl. dvakr., první přetrž.; v K. sch. boh. 4) nadeps. 5) K. wſſelyke. 6) ta dvě sl. sch. v K. 7) Š. czerwene (pravid.). 8) K. Š. czerwene. 3) nadeps. 10) K. a wezmi. 11) K. fardonyty; a před tím sch. 12) Š. k ruchu. 13) K. vczynifs. 14) K. bydlel. 15) Š. teto. [Kap. XLVI.] O1) okraffleny Archy. Tabule, Manna, v'ga aaRon. Skrzynku2) vczynyff z drziewie fetym, gymzto zidowſki diegi heron. znamenay, ze Moizieff tyem rzadem wiprawuge nayprwe o tiech wieczech, gefſto ſu bili w chramu, druhe o chramye,3) trzetie o prziedſyeny. Ale Jozefus obratlywie to, czo on po rzadu ſlozenye, to tento po rzadu4) ſta- wenye; neb kdiz ſtawiechu ſſkrzynku, tocziff archu, naiprwe ſtawiechu prziedfyenye, potom chram a napoſledi5) vaſa, toczifí nadobie, dluhoft archi mýela pol trzetieho lokte, ffirokoft pol druheho lokte5a) a wifoft take poldruheho lokte.6) a tuto ſie rozumye loket czlowieczi, ale ne myero- zemny iako w korabie Noe, Jakozto ſie vkazuge?) na oltarzi 170a 2] la- tranſkem, w nyemzto prawie, bi bila archa. Take Jozefus dwye piedi 10 nazywa loket. a prawie, bi archa nemyela noh, ale ze pozlaczena8) rízym zlatem przieczifty wnytrz y wnye. a na nyei9) vczynyena geſt koruna zlatta, Jako lifſta na ſtole, neb na ſſachownyczi bywa lifſta10) ſ obu ſtranu dluhoſti, tocziſſ na del, biechu dwogie kruhi zlatte, ſkrzie wſſeczko drziewo prochazegicz, a ſkrzie nye zawory z drziewie ſetym pozlaczene wpufſczeny; 15 a tiemy archu nofili, a nykdi gich newitrhowali, a w tu archu polozichu ſwiedeczftwie, to gell) dwie dfſczie, na nychz bilo pfano12) teftament, tocziff ſmluwai3) ſlibu toho mezi bohem a mezi zidi. awſfak14) wſſe, czo ge tu bilo polozeno, moz flutil5) ſwiedeczîtwie. Take tu bil polozen16) kbel zlatti pln manny17) na ſwiedeczftwie, ze gym bil dal chlebi8) ſ nebe; díki na 20 ſwiedczenye,19) ze zakon a prawo przirozene vpokogene20) w frdczich bil zbudil w piſmye; Prut21) Aaronow, gefſto bil z ſebe wietwi puſtil,23) toczifſ prokwetl23) bil na ſwiedeczîtwie, ze wiſeczka mocz ot pana boha geſt; Deutronomyus ti knyehi na ſwiedeczſtwie ſmluwy, czo ſu bili rzekli: wſſe, czoz nam die pan boh,24) vczynyme. a proto rzeczena geſt archa ſwie- 25 deczîtwie neb ſwiedczenye.25) A proto take chram ſwiedeczſtwie rzeczen geſt, a take proto, ze wſfieczki przie ſudiechu przied ny.26) 1) Š. K. Tuto o. 2) K. archy božie. Archu totiz fíkrzynku. 3) K. chramu. 4) flozenye — porzadu sch. v Š. 5) K. naypoſledy. 5a) ffirokoft lokte sch. v Š. 6) K. a wyſoſti puol druhe' lokte a fſyrokoſt take puol druhe' lokte. 7) K. yakžto 5 Exod. 25.
Strana 171
Exodus. 171 ſe vkaza. 8) K. byla pozlaczena. 9) Š. nie; K. nie (e přetrž.). 10) ta dvě sl. sch. v K. 11) ta tři sl. sch. v K. 12) K. na nych biefſe pſan. 13) Š. fmluwu. 14) K. wffak. 15) K. byti. 16) K. polozeny. 17) K. manny pln. 18) K. buoh chleb. 19) K. ſwiedecz- ftwie. 20) K. a vpokogenie. 21) K. a prut. 22) K. wypuftil wietwi. 23) K. prokwetl gt. 24) K. nam buch kaže to. 25) ta dvě sl. sch. v K. 26) K. (dod.) totiž przed archu. O cherubyn a o propitiatorium.1) [Kap. XLVII.] I vczynychu nad tu archu propiciatoriů zlatte, toczifí díku zlattu, tez2) 170b 1] dluhofti a fſirokoſti iako archa, abi mohla przikryti archu [Exod. 25.] Ale o tluftoſti te díki ſie neczte, a tei dííczie rziekachu oraculů, toczifí ot- powied, nebo pan boh z toho myeſta dawaſſe otpowedi, a otpowied bozie Oraclm. flulo oraculů,3) neb modliczym fie dawafſe.4) A proto propiciatoryů flo- wiefſe, neb z toho pan boh mluwie k lidu myloſtyw bywafſe, aneb5) ze dne ſmylowanye prawiechu, bi chwala bozie tu wzdi sſtupowala.5a) a ſ obu ſtranu oraculi* te6) díki we dwu vhlu przied ny y7) polozenye biefſta dwie cherubyn zlatiei a prodlenyei,7) ne litie, ale bitym kladywowym pro- 10 dlenye.8) a Jakoz9) prawy Jozefus, Cherubyn ma podobenſtwie ptakow letagiczich, iakich ot Izadnych lidi neifu widieny, any kdi opatrzeny. a to prawi Moizieff, ze ge takowe ptaki widiel, znamenany na bozieilo) ftoliczi. I hledieſſe geden cherub na druheho, ale obraczenu twarzý na propiciatoryů,11) a dwiema krzidlamalia) rozpatyma, a geden druheho fie 15 dotikagie przikrywachu oraculum, a gynel2) krzidla proti tomu rozpy- nachu. *a take mohu biti rzeczeny k zemy nachylena podle ſebe polozzena. A piet loket wiſoczi,13) iako w chramye ffalomunowie potom bilo vczy- nyeno, gedno ze ſu bili dwakrat wietffie nezli w chramye, tocziff14) defiet 20 loktow, neb wtipenye ottud geft poczato, neb w chramye tak bywaſſe. wſſak my ſie lepe nadiegem, ze ſu bili nad propiciatoryum tu díku. 170b 2] 1) K. propicziatorij; Š. (dod.) czo flulo. 2) sch. v K. 3) toczifí — oraculu sch v K. 4) K. modlygiczym dawaſſe ſe. 5) K. neb. 5a) K. wſtupowala. 6) K. ty. 7) nadeps.; v K. sch. 8) K. prodleney; Š. prodlenie. 3) K. yak. 10) Š. Znamenay (!) na bozie; K. bozie. 11) Š. propiatorium (!). 12) K. krzydama(!). 12) K. gyna. 13) K. wyfoke. 14) sch. v K. 5 O ſtole a o koronach.1) [Kap. LXVIII.] 5 Piet weczie pan2) boh Moizieffowy: vczynyf ſtuol z drziewie ſetym, na dwa lokti zdeli,3) a na ſſirz poldruheho lokte; o tluſtoſti mlezi. A po- [Exod. 25.] zlatifſ gei ſe4) wiſiech ftran zlatem4a) prziecziſtym. Jozefus prawi, ze ten ftol bil iako delphicas) ftol apollonow,7) magie cztirzý nohi, a to geſt geho wiſoft, a biechu z polowiczne8) ſtrany nyzíſie okruhle a toczite, ale ſwrchnye ſtrana diela cztwerohranateho9) bieſſe. A na kazdeilo) nozie bieſſe prſten zlatti, a dlab bieſſe w nozie tu, kdez prſten bieſſe wpuſſczen, a w tiech prſtenech zawory zlatte biechu, gymyz ten ftol noſiechu. a biefſe liffta
Exodus. 171 ſe vkaza. 8) K. byla pozlaczena. 9) Š. nie; K. nie (e přetrž.). 10) ta dvě sl. sch. v K. 11) ta tři sl. sch. v K. 12) K. na nych biefſe pſan. 13) Š. fmluwu. 14) K. wffak. 15) K. byti. 16) K. polozeny. 17) K. manny pln. 18) K. buoh chleb. 19) K. ſwiedecz- ftwie. 20) K. a vpokogenie. 21) K. a prut. 22) K. wypuftil wietwi. 23) K. prokwetl gt. 24) K. nam buch kaže to. 25) ta dvě sl. sch. v K. 26) K. (dod.) totiž przed archu. O cherubyn a o propitiatorium.1) [Kap. XLVII.] I vczynychu nad tu archu propiciatoriů zlatte, toczifí díku zlattu, tez2) 170b 1] dluhofti a fſirokoſti iako archa, abi mohla przikryti archu [Exod. 25.] Ale o tluftoſti te díki ſie neczte, a tei dííczie rziekachu oraculů, toczifí ot- powied, nebo pan boh z toho myeſta dawaſſe otpowedi, a otpowied bozie Oraclm. flulo oraculů,3) neb modliczym fie dawafſe.4) A proto propiciatoryů flo- wiefſe, neb z toho pan boh mluwie k lidu myloſtyw bywafſe, aneb5) ze dne ſmylowanye prawiechu, bi chwala bozie tu wzdi sſtupowala.5a) a ſ obu ſtranu oraculi* te6) díki we dwu vhlu przied ny y7) polozenye biefſta dwie cherubyn zlatiei a prodlenyei,7) ne litie, ale bitym kladywowym pro- 10 dlenye.8) a Jakoz9) prawy Jozefus, Cherubyn ma podobenſtwie ptakow letagiczich, iakich ot Izadnych lidi neifu widieny, any kdi opatrzeny. a to prawi Moizieff, ze ge takowe ptaki widiel, znamenany na bozieilo) ftoliczi. I hledieſſe geden cherub na druheho, ale obraczenu twarzý na propiciatoryů,11) a dwiema krzidlamalia) rozpatyma, a geden druheho fie 15 dotikagie przikrywachu oraculum, a gynel2) krzidla proti tomu rozpy- nachu. *a take mohu biti rzeczeny k zemy nachylena podle ſebe polozzena. A piet loket wiſoczi,13) iako w chramye ffalomunowie potom bilo vczy- nyeno, gedno ze ſu bili dwakrat wietffie nezli w chramye, tocziff14) defiet 20 loktow, neb wtipenye ottud geft poczato, neb w chramye tak bywaſſe. wſſak my ſie lepe nadiegem, ze ſu bili nad propiciatoryum tu díku. 170b 2] 1) K. propicziatorij; Š. (dod.) czo flulo. 2) sch. v K. 3) toczifí — oraculu sch v K. 4) K. modlygiczym dawaſſe ſe. 5) K. neb. 5a) K. wſtupowala. 6) K. ty. 7) nadeps.; v K. sch. 8) K. prodleney; Š. prodlenie. 3) K. yak. 10) Š. Znamenay (!) na bozie; K. bozie. 11) Š. propiatorium (!). 12) K. krzydama(!). 12) K. gyna. 13) K. wyfoke. 14) sch. v K. 5 O ſtole a o koronach.1) [Kap. LXVIII.] 5 Piet weczie pan2) boh Moizieffowy: vczynyf ſtuol z drziewie ſetym, na dwa lokti zdeli,3) a na ſſirz poldruheho lokte; o tluſtoſti mlezi. A po- [Exod. 25.] zlatifſ gei ſe4) wiſiech ftran zlatem4a) prziecziſtym. Jozefus prawi, ze ten ftol bil iako delphicas) ftol apollonow,7) magie cztirzý nohi, a to geſt geho wiſoft, a biechu z polowiczne8) ſtrany nyzíſie okruhle a toczite, ale ſwrchnye ſtrana diela cztwerohranateho9) bieſſe. A na kazdeilo) nozie bieſſe prſten zlatti, a dlab bieſſe w nozie tu, kdez prſten bieſſe wpuſſczen, a w tiech prſtenech zawory zlatte biechu, gymyz ten ftol noſiechu. a biefſe liffta
Strana 172
172 Exodus. okolo toho10a) wſſeho ſtola iako w onei arczie,11) a zlata koruna biefſe k teil2) lifſtie przywiefſena, wiſoka na cztirzi prſti, taki3) ze proftrziedek gie wy- 10 nykaſſe nad ſtol, abi s ſtolu nepadlo, czo bi nan polozili. a druha polowiczie dolow fie chileffe k uokrafſleny, a ta koruna biefſe wnytrz ritym ozdobena a hladkoſti. a iakoz prawie zide, to ritie biefſe iako obrazi kralowe a pro- roczie,14) a tolik tu bilo obrazow, kolik myelo kralow biti w geruzalemye ot dawida az do Sedechiam.15) wffak Jozefus prawy, ze nebila gyna lifſta, 15 gedno ta koruna int'rafilis,16) tocziff fietkowata,17) * tak i tuto gyna ko- runa, menffie nez ona. ale iak18) welika, aneb kterak geft tam wlozena, neb hladka-[71a 1]li geft19) neb rita, toho newieme.20) przief to zide prawie, ze ta koruna zlatta21) proroczſki geft przyczynyena k znamenany22) rozdie- lenye kralowſtwie we dwie kralowftwie, nebo bilo geſt kralowſtwie Ifrael 20 lidnyeiſſie nezli kralowſtwie Juda, ale ne tak doſtoyne; a proto zlata ko- runa bila ſwrchu polozena, ale menffie. A ten ftuol kladiechu w chramye na polnoczi nedaleko ot przichodu. * iako rziekagi diela tenetczieho,23) anebo21) iako na Aryel, tocziſſ na [Ezech. 11.] Ariel nô. oltarzi ezechielowie. Ariel geft oltarz, o nyemz ſie czte w ezechieli,25) bi 25 wſſeczki obieti pozieral, neb Ariel wzny lew bozi. a Jakoz na tom oltarzi bilo, tez ſnad i tuto. a kterak ge to, na konczi w ezechieli plnyege26) nalezneſf. — .. 1) K. (dod.) geho okrafflenych; Š. korunach. 2) sch. v K. 3) K. wzdely. 4) K. ge ze. 4a) sch. v K. 5) sch. v K. 6) K. Š. delphita. 7) K. Appolonow. 8) K. z polowicze. 9) K. cztwerohranateho diela. 10) za tím sl. naps. ftranyc; přetrž.; Š. kazde. 10a) sch. v K, 11) K. w oney arffe; Š. w one arffe. 12) Š. tee. 13) K. a tak. 14) Š. proroczy. 15) K. Sedychyam. 16) K. interrafilis. 17) K. fyetkowa. 18) K. yak ona. 19) K. ge. 20) K. my newieme. 21) za tím naps. geft; přetrž. a podtečk.; v Š. gt zlatta. 22) K. znameni. 23) K. tenatczieho. 24) K. aneb. 25) K. wezechtiel li by (!). 26) K. plniegi. [Kap. LXIX.) O1) chlebiech propowiedyenych a poſwaczenych.2) A3) kladiechu na ten ſtol dwanaſt pecznow przieſnych z bieli welmy cziſte,4) a na ka dem pecznu patena, talerz zlati, a na kazdei5) patenve [Exod. 25.] neb talerzis) hrſt kadidla prziecziſteho. ale Jozefus prawy zlate konwiczki na patenach poſtawene6a) plny kadidla. ti peczny w ſobotu na uſwitie horke pokladachu na ſtol, a tu gymy nehibali az do druhe ſoboti. A pak gie7) floziechu, a hned8) gyne i kadidlem gynym poloziechu, A kadidlo9) wſſeczko10) prwnye na oltarzi ſezziechu, a pak ſamy knyezie ti peczny ſnyedachu;11) a proto chleb knyezſki ſlowiefſe. A prawi Jozefus, ze pan boh przikazal, aby ſamy knyezie ten chleb tworzili a warzili a na ftol kladli y12) ſnymali;13) wſſak ſu ony toho neczinyli,14) kdiz ſu obohatieli. 10 A tomu chlebu 171a 2] rziekachu prziedlozenye, neb fu bilil5) prziedlo- zeny16) przied panem bohem na wiecznu pamyet dwanaſti pokoleny ſynow Ifrael. 1) Š. Tuto O. 2) K. chlebiech przedloženych ſe die. 3) sch. v K. 4) K. czyftey. 5) Š. kazde. 6) K. (jen) na každem talerzy. 6a) K. poftaweny. 7) sch. v K. 8) K.
172 Exodus. okolo toho10a) wſſeho ſtola iako w onei arczie,11) a zlata koruna biefſe k teil2) lifſtie przywiefſena, wiſoka na cztirzi prſti, taki3) ze proftrziedek gie wy- 10 nykaſſe nad ſtol, abi s ſtolu nepadlo, czo bi nan polozili. a druha polowiczie dolow fie chileffe k uokrafſleny, a ta koruna biefſe wnytrz ritym ozdobena a hladkoſti. a iakoz prawie zide, to ritie biefſe iako obrazi kralowe a pro- roczie,14) a tolik tu bilo obrazow, kolik myelo kralow biti w geruzalemye ot dawida az do Sedechiam.15) wffak Jozefus prawy, ze nebila gyna lifſta, 15 gedno ta koruna int'rafilis,16) tocziff fietkowata,17) * tak i tuto gyna ko- runa, menffie nez ona. ale iak18) welika, aneb kterak geft tam wlozena, neb hladka-[71a 1]li geft19) neb rita, toho newieme.20) przief to zide prawie, ze ta koruna zlatta21) proroczſki geft przyczynyena k znamenany22) rozdie- lenye kralowſtwie we dwie kralowftwie, nebo bilo geſt kralowſtwie Ifrael 20 lidnyeiſſie nezli kralowſtwie Juda, ale ne tak doſtoyne; a proto zlata ko- runa bila ſwrchu polozena, ale menffie. A ten ftuol kladiechu w chramye na polnoczi nedaleko ot przichodu. * iako rziekagi diela tenetczieho,23) anebo21) iako na Aryel, tocziſſ na [Ezech. 11.] Ariel nô. oltarzi ezechielowie. Ariel geft oltarz, o nyemz ſie czte w ezechieli,25) bi 25 wſſeczki obieti pozieral, neb Ariel wzny lew bozi. a Jakoz na tom oltarzi bilo, tez ſnad i tuto. a kterak ge to, na konczi w ezechieli plnyege26) nalezneſf. — .. 1) K. (dod.) geho okrafflenych; Š. korunach. 2) sch. v K. 3) K. wzdely. 4) K. ge ze. 4a) sch. v K. 5) sch. v K. 6) K. Š. delphita. 7) K. Appolonow. 8) K. z polowicze. 9) K. cztwerohranateho diela. 10) za tím sl. naps. ftranyc; přetrž.; Š. kazde. 10a) sch. v K, 11) K. w oney arffe; Š. w one arffe. 12) Š. tee. 13) K. a tak. 14) Š. proroczy. 15) K. Sedychyam. 16) K. interrafilis. 17) K. fyetkowa. 18) K. yak ona. 19) K. ge. 20) K. my newieme. 21) za tím naps. geft; přetrž. a podtečk.; v Š. gt zlatta. 22) K. znameni. 23) K. tenatczieho. 24) K. aneb. 25) K. wezechtiel li by (!). 26) K. plniegi. [Kap. LXIX.) O1) chlebiech propowiedyenych a poſwaczenych.2) A3) kladiechu na ten ſtol dwanaſt pecznow przieſnych z bieli welmy cziſte,4) a na ka dem pecznu patena, talerz zlati, a na kazdei5) patenve [Exod. 25.] neb talerzis) hrſt kadidla prziecziſteho. ale Jozefus prawy zlate konwiczki na patenach poſtawene6a) plny kadidla. ti peczny w ſobotu na uſwitie horke pokladachu na ſtol, a tu gymy nehibali az do druhe ſoboti. A pak gie7) floziechu, a hned8) gyne i kadidlem gynym poloziechu, A kadidlo9) wſſeczko10) prwnye na oltarzi ſezziechu, a pak ſamy knyezie ti peczny ſnyedachu;11) a proto chleb knyezſki ſlowiefſe. A prawi Jozefus, ze pan boh przikazal, aby ſamy knyezie ten chleb tworzili a warzili a na ftol kladli y12) ſnymali;13) wſſak ſu ony toho neczinyli,14) kdiz ſu obohatieli. 10 A tomu chlebu 171a 2] rziekachu prziedlozenye, neb fu bilil5) prziedlo- zeny16) przied panem bohem na wiecznu pamyet dwanaſti pokoleny ſynow Ifrael. 1) Š. Tuto O. 2) K. chlebiech przedloženych ſe die. 3) sch. v K. 4) K. czyftey. 5) Š. kazde. 6) K. (jen) na každem talerzy. 6a) K. poftaweny. 7) sch. v K. 8) K.
Strana 173
Exodus. 173 ynhed. 9) Š. kadidla. 10) sch. v K. 11) K. žediechu. 12) K. a. 13) a na ſtol — ſnymali sch. v Š. 14) to sl. v K. za obohatieli. 15) K. gey byli. 16) K. przedložyli. O rozlycznem oſudy obyetowany.1) Kap. L.] Przikaza pan boh z naicziſſczieifſieho2) zlata vdielati3) cztweri ofudie k ofierowany obietyem,4) gedny5) k ocztu, a konwiczki k wynu, tErod. 25.] a kadidlnyczie,6) a zlaticzie k piti, tocziff kalichi, w nychzto wyno, myelo-li bi?) biti offierowano a pokufſano, bilo-li bi doſtoine czili nebilo8) k obie- 5 towany. ale ze na barwie y9) na wony wyno poznagi, proto take zwlaſſcze kromye konwicz, tocziff ampul, ſtklenne konwyczki tu biechu, taketo dole na dnye vzke, ale ſwrchu ffiroke, w nychzto woný y barwu mohlio) po- znati, a tomu nadobi zide myſi rziekagi. Ale korczati zlati biechu menífi 10 a uzíý, gymyzll) legiechu wyno na oltarz za obietowanye obieti. a w ka- didlnycziech,6) gymzto mortariola rziekachu, tu kadidlo poznawachu a obietowachu. a takez oczet w ocztowich zlaticziech obietowachu. ale ze nykdi a neb rziedko fie przihodilo obietowanye ocztowe, nyeterzi prawie, ze ti zlaticzie ocztowe nebiechu pro nycz pro gyne, gedno ze 15 w nych poznawachu, geſtli doſtoyno czili nenye nyetera wiecz k obieto- wany. a cztwrte zlaticzie biechu k olegi. a take zlaticzie biechu, w nychzto biel a Jadra a ſol kladiechu.13) Neb knyezie ze wíſeho, czo koli obietowano myelo biti,13) toho naiprwe diely, 171b 1] tocziff cziefti brachu a w ti zla- ticzie kladiechu iako ku pokuffowany, bilo-li bi doſtoyne, tocziff dobre. 1) Š. k obietowani a to znamenay takto. 2) K. z nayczyfſtie°; Š. z naycziff- czieho. 3) K. vczyniti. 4) K. Š. obietem. 5) K. gedney. 6) K. kadilnicze. 7) ta dvě sl. sch. v K. 8) K. nycz. 3) K. a. 10) K. mohly. 11) K. gymžto. 12) K. biel a yadro kladiechu. 13) K. czož koly mielo byti obietowano. O ſwiecznu chramowem. [Kap. LI.] P Rzikaza take pan boh vczynyty ſwyeczen z prziecziſteho zlata kowany. Ale Jozefus prawi liti. toho ſwieczna toporzifſcze, gefito bilo (Exod. 25.] wteczeno w dno, na nyemzto gel) ftal, a zelezo oblozene piety ftrunamy zlatymý toczenymy iako cziewkamy neb trztynamy. a na koncziech2) 5 tiech ſtrun zlatich biechu hlawki tu, kdez ſie ſpoiowachu, iako czyefſki, gymzto cuppi rziekame. I ſpoiowachu fie iako dwie czieffi a orziechi,3) a ze dna kazde czieffie4) wichaziechu pramenki vkrzywene5) iako lilyů a kotuczki tocziczie,6) iako na hlawach ſtolicznych bywagi kotuczi to- cziti. a tak kdiz na tom toporzifſczi a na tei7) nozie biefſe piet zlatich ſtrun 10 neb ſtbels) ſpogenych, tak9) iako ſwrchu pſano ieſt, biechu cztirzi ſpo- genye,10) a kazde ſpogenye myegieſſe iako dwie czieſſi ſpogenyeil1) a ko- tuczki ſpolu a lilia. A tot geſt, iakoz Moizieff die, na toporzifſczi cztirzi bili cziefſie iako orziechi.12) wſſak zid nedie czieffe,13) ale die okruhlofti rozdielene. A z toho toporzifſcze gdiechu trzi ramena zelezna sf14) obu
Exodus. 173 ynhed. 9) Š. kadidla. 10) sch. v K. 11) K. žediechu. 12) K. a. 13) a na ſtol — ſnymali sch. v Š. 14) to sl. v K. za obohatieli. 15) K. gey byli. 16) K. przedložyli. O rozlycznem oſudy obyetowany.1) Kap. L.] Przikaza pan boh z naicziſſczieifſieho2) zlata vdielati3) cztweri ofudie k ofierowany obietyem,4) gedny5) k ocztu, a konwiczki k wynu, tErod. 25.] a kadidlnyczie,6) a zlaticzie k piti, tocziff kalichi, w nychzto wyno, myelo-li bi?) biti offierowano a pokufſano, bilo-li bi doſtoine czili nebilo8) k obie- 5 towany. ale ze na barwie y9) na wony wyno poznagi, proto take zwlaſſcze kromye konwicz, tocziff ampul, ſtklenne konwyczki tu biechu, taketo dole na dnye vzke, ale ſwrchu ffiroke, w nychzto woný y barwu mohlio) po- znati, a tomu nadobi zide myſi rziekagi. Ale korczati zlati biechu menífi 10 a uzíý, gymyzll) legiechu wyno na oltarz za obietowanye obieti. a w ka- didlnycziech,6) gymzto mortariola rziekachu, tu kadidlo poznawachu a obietowachu. a takez oczet w ocztowich zlaticziech obietowachu. ale ze nykdi a neb rziedko fie przihodilo obietowanye ocztowe, nyeterzi prawie, ze ti zlaticzie ocztowe nebiechu pro nycz pro gyne, gedno ze 15 w nych poznawachu, geſtli doſtoyno czili nenye nyetera wiecz k obieto- wany. a cztwrte zlaticzie biechu k olegi. a take zlaticzie biechu, w nychzto biel a Jadra a ſol kladiechu.13) Neb knyezie ze wíſeho, czo koli obietowano myelo biti,13) toho naiprwe diely, 171b 1] tocziff cziefti brachu a w ti zla- ticzie kladiechu iako ku pokuffowany, bilo-li bi doſtoyne, tocziff dobre. 1) Š. k obietowani a to znamenay takto. 2) K. z nayczyfſtie°; Š. z naycziff- czieho. 3) K. vczyniti. 4) K. Š. obietem. 5) K. gedney. 6) K. kadilnicze. 7) ta dvě sl. sch. v K. 8) K. nycz. 3) K. a. 10) K. mohly. 11) K. gymžto. 12) K. biel a yadro kladiechu. 13) K. czož koly mielo byti obietowano. O ſwiecznu chramowem. [Kap. LI.] P Rzikaza take pan boh vczynyty ſwyeczen z prziecziſteho zlata kowany. Ale Jozefus prawi liti. toho ſwieczna toporzifſcze, gefito bilo (Exod. 25.] wteczeno w dno, na nyemzto gel) ftal, a zelezo oblozene piety ftrunamy zlatymý toczenymy iako cziewkamy neb trztynamy. a na koncziech2) 5 tiech ſtrun zlatich biechu hlawki tu, kdez ſie ſpoiowachu, iako czyefſki, gymzto cuppi rziekame. I ſpoiowachu fie iako dwie czieffi a orziechi,3) a ze dna kazde czieffie4) wichaziechu pramenki vkrzywene5) iako lilyů a kotuczki tocziczie,6) iako na hlawach ſtolicznych bywagi kotuczi to- cziti. a tak kdiz na tom toporzifſczi a na tei7) nozie biefſe piet zlatich ſtrun 10 neb ſtbels) ſpogenych, tak9) iako ſwrchu pſano ieſt, biechu cztirzi ſpo- genye,10) a kazde ſpogenye myegieſſe iako dwie czieſſi ſpogenyeil1) a ko- tuczki ſpolu a lilia. A tot geſt, iakoz Moizieff die, na toporzifſczi cztirzi bili cziefſie iako orziechi.12) wſſak zid nedie czieffe,13) ale die okruhlofti rozdielene. A z toho toporzifſcze gdiechu trzi ramena zelezna sf14) obu
Strana 174
174 Exodus. ſtranu, A kazde bilo oblozenel5) zlatymy ſtrunamy, a na ſpogeny ſchaziechu 15 ſie hlawi nadute tiech ſtrun iako czieffiel7) k myerzie orziechowei18) ſ ko- tuczi a ſ lilyum. a na kazdem tiech trzi rame [71b 2] bili trzi cziefſe,13) a widi ſie, bi kazda cziefſel3) myela cztirzi ſtruny. wſſak nyeterzi diegi, bi nebilo kotuczow w czieſſiech13) na dnye, ale proftrzied hladke rownoſti kazde ſtruny kotucz tocziti19) podlozen. Tak biefſe ſwieczen z zeleza a ftrun 20 zlatich nad wzwedene, vczynene20) bilo-li ge lite; pakli wedene, tocziff bite, ſproftnye z zlata bilo,21) a kladywy dywnym rzemeſlem w tu formu wywedene.22) I bieffe, iakoz prawi Jozefus, z ſedmydczat dielow ſlozeno, A na gednom podwale wzdwizeno,23) takto na tom toporziſſczi, a na ra- menach biechu ftruny24) trzidczieti bez gedne25) ne cziele, ale26) z dwu 25 ſtranu27) ſlozene, v proftrziedczie, kdez ſie ſtrany27a) ſpoiowachu, biefſe ko- tucz polozen, abi ſpoiowanye newydieli, abi nemnyeli, bi bila gedna ftruna,28) Ano gich bilo trzidczietí bez gedne29) a tolikez kotuczow, to geſt30) oſm a padefat, a piet dielow w podwale31) a ſedmy lampad ſtoliczie. a Jak geſt koli32) vczyneno bilo, na wrchu ſedm hlaw rownych myegieſſe,32) 30 a na ti kladiechu ſedm luczern zlatich, w nyezto olei legiechu, abi ſwie- tili proti tomu przied bohem. A take nalewaczek31) zlatich biefſe35) ſedm, gymyzto36) olei w lucerny wlewachu.37) take tu biechu kleſſczki3s) zlate, gymyzto z vrzada39) oharki wynymachu z lampad a neb haſiechu knoti. Take tu bieſſe nadobie zlate, w nyemzto wzdy woda ſtafſe, gefſto ti oharki 35 haſiechu, abi zleho ſmradu39a) nebilo cziti,40) kdiz zhaſugi.41) wſſeczko dielo i nadobym myelo 172a 1] geſt czentnerz zlata k waze poſwatnei,42) neb trzi czentnerzie myegieſſe bez paddeſati liber kramarzſkich. Jozefus prawi, ze myelo ſto mtow, A tiem zide rziekagi czinctares, a rzieczſki wicladagicz talentum. a to bieſſe polozeno43) na poledny proti ftolu ne vprziemnye,44) 40 ale na krzywo. 1) K. gt. 2) K. konczy. 3) K. orzefſy; a napřed sch. 4) K. czefíky. 5) K. to- czeni neb vkrzyweni. 6) K. toczyte. 7) Š. na te. 8) ta dvě sl. sch. v K. 9) K. take. 10) K. ſpogene. 11) K. cziefſtie ſpogene; S. ſpogenic. 12) K. orzeſſy. 13) Š. czefſe. 11) K. s. 15) A — oblozene sch. v K. 17) K. tiech czieffek yako. 18) Š. orzechowe. 19) Š. tocziž (!). 20) K. vczynieny. 21) K. tehdy bylo kladiwy a. 22) K. wedeno biefſe. 23) K. zdwiženo. 24) K. bieffe ftrun. 25) K. bez gedney. 26) K. a. 27) K. ftrun. 27a) sch. v Š. 28) K. ftrana. 29) K. gedney. 30) K. ge. 31) od nadeps. 32) K. A kterak gt kolwiek. 33) přemístění naznač. 31) K. nalewek. 35) Š. bieffe zlatych. 36) K. gymžto. 37) K. nalewachu. 38) K. kleftky. 39) K. z vrzadu. 392) K. ſmradu tu. 14) Š. czigi (!). 41) K. gſu hafyli. 42) Š. ſlozeno. 43) Š. poſwatne. [Kap. LII.] O ſtyenach Chramowich. [Exod. 26.) PRzikaza pan1) boh vczynyti chrâ takito.2) Chram bieſſe dom bozi poſwieczeny, cztwerohranati, podluhowati, trzmy ſtienamy zatworzeny,3) ot polnoczi a4) poledne a5) ot6) zapadu ſlunczie; A ſwobodny wchod otewrzien biefſe ot wzchodu ſlunczie, abi iakz nahle flunczie wznykne, abi hned7) bil oſwieczen. dluhoſt gieho biefſe trzidczieti loket, ffirokoft 5
174 Exodus. ſtranu, A kazde bilo oblozenel5) zlatymy ſtrunamy, a na ſpogeny ſchaziechu 15 ſie hlawi nadute tiech ſtrun iako czieffiel7) k myerzie orziechowei18) ſ ko- tuczi a ſ lilyum. a na kazdem tiech trzi rame [71b 2] bili trzi cziefſe,13) a widi ſie, bi kazda cziefſel3) myela cztirzi ſtruny. wſſak nyeterzi diegi, bi nebilo kotuczow w czieſſiech13) na dnye, ale proftrzied hladke rownoſti kazde ſtruny kotucz tocziti19) podlozen. Tak biefſe ſwieczen z zeleza a ftrun 20 zlatich nad wzwedene, vczynene20) bilo-li ge lite; pakli wedene, tocziff bite, ſproftnye z zlata bilo,21) a kladywy dywnym rzemeſlem w tu formu wywedene.22) I bieffe, iakoz prawi Jozefus, z ſedmydczat dielow ſlozeno, A na gednom podwale wzdwizeno,23) takto na tom toporziſſczi, a na ra- menach biechu ftruny24) trzidczieti bez gedne25) ne cziele, ale26) z dwu 25 ſtranu27) ſlozene, v proftrziedczie, kdez ſie ſtrany27a) ſpoiowachu, biefſe ko- tucz polozen, abi ſpoiowanye newydieli, abi nemnyeli, bi bila gedna ftruna,28) Ano gich bilo trzidczietí bez gedne29) a tolikez kotuczow, to geſt30) oſm a padefat, a piet dielow w podwale31) a ſedmy lampad ſtoliczie. a Jak geſt koli32) vczyneno bilo, na wrchu ſedm hlaw rownych myegieſſe,32) 30 a na ti kladiechu ſedm luczern zlatich, w nyezto olei legiechu, abi ſwie- tili proti tomu przied bohem. A take nalewaczek31) zlatich biefſe35) ſedm, gymyzto36) olei w lucerny wlewachu.37) take tu biechu kleſſczki3s) zlate, gymyzto z vrzada39) oharki wynymachu z lampad a neb haſiechu knoti. Take tu bieſſe nadobie zlate, w nyemzto wzdy woda ſtafſe, gefſto ti oharki 35 haſiechu, abi zleho ſmradu39a) nebilo cziti,40) kdiz zhaſugi.41) wſſeczko dielo i nadobym myelo 172a 1] geſt czentnerz zlata k waze poſwatnei,42) neb trzi czentnerzie myegieſſe bez paddeſati liber kramarzſkich. Jozefus prawi, ze myelo ſto mtow, A tiem zide rziekagi czinctares, a rzieczſki wicladagicz talentum. a to bieſſe polozeno43) na poledny proti ftolu ne vprziemnye,44) 40 ale na krzywo. 1) K. gt. 2) K. konczy. 3) K. orzefſy; a napřed sch. 4) K. czefíky. 5) K. to- czeni neb vkrzyweni. 6) K. toczyte. 7) Š. na te. 8) ta dvě sl. sch. v K. 9) K. take. 10) K. ſpogene. 11) K. cziefſtie ſpogene; S. ſpogenic. 12) K. orzeſſy. 13) Š. czefſe. 11) K. s. 15) A — oblozene sch. v K. 17) K. tiech czieffek yako. 18) Š. orzechowe. 19) Š. tocziž (!). 20) K. vczynieny. 21) K. tehdy bylo kladiwy a. 22) K. wedeno biefſe. 23) K. zdwiženo. 24) K. bieffe ftrun. 25) K. bez gedney. 26) K. a. 27) K. ftrun. 27a) sch. v Š. 28) K. ftrana. 29) K. gedney. 30) K. ge. 31) od nadeps. 32) K. A kterak gt kolwiek. 33) přemístění naznač. 31) K. nalewek. 35) Š. bieffe zlatych. 36) K. gymžto. 37) K. nalewachu. 38) K. kleftky. 39) K. z vrzadu. 392) K. ſmradu tu. 14) Š. czigi (!). 41) K. gſu hafyli. 42) Š. ſlozeno. 43) Š. poſwatne. [Kap. LII.] O ſtyenach Chramowich. [Exod. 26.) PRzikaza pan1) boh vczynyti chrâ takito.2) Chram bieſſe dom bozi poſwieczeny, cztwerohranati, podluhowati, trzmy ſtienamy zatworzeny,3) ot polnoczi a4) poledne a5) ot6) zapadu ſlunczie; A ſwobodny wchod otewrzien biefſe ot wzchodu ſlunczie, abi iakz nahle flunczie wznykne, abi hned7) bil oſwieczen. dluhoſt gieho biefſe trzidczieti loket, ffirokoft 5
Strana 175
Exodus. 175 defiet a wifoft defiet. na ftranye k8) poledny bili ſu dſki z drziewie fetym dwadczieti, a kazda na del myela loktow defiet, na tlufſcz cztirzi prſti, na 8a) ſſirokoſt poldruheho lokte, a ti ſie ſpolu ſgednawachu w ſtanowiſſcziech,9) abi tu ſkulkilo) nebilo, aneb hladkoſt ſtiênerowna, 10a) abi tu ſkulki nebilo, Gedna díka bieſſe narzezana a dlabanal1) na czele, a ſ gednel2) ſtrany 10 y ſ druhe díkamy bieffel3) opazena y narziezana, a f14) druhe ſtrany narziezana, abi ſie tak ſpogili; a biechu pozlaczowany15) i obu ſtranu. A wſſiczkil6) bili podlozeny dwiema podwaloma pozlaczenyma dierawyma, a w tiech dierach ſteziegie zlate wpuſſczowachu,17) Abi w kazdem vhlu dſki [72a 2] wynykane18) bili ſpoiowany, iako w ſſkrzynyech bywa. wſſak 15 Auguſtyn19) prawy, ze gieden podwal bil pod díku, ale piſmo geſt proti tomu, gefſto prawi,20) ze dwa podwali wffiem díkam we dwu vhlu pod- lozeny21) ſu. a bili-li bi ti dſki powiefſeny22) ot zemye nad23) podwali, aneb mezi podwali v proſtrziedku zemye fie24) dotikali, neczte ſie. Tuz okraſu vczynyena geft stiena ot polnoczi. ale ot zapadu bieffe ffeft defk owffem 20 rownych gynym, a takez26) ſtachu na podwalech. ale kdiz nenaplnychu, gedno dewiet loket, pol lokte ſ obu ſtranu prazdno bieſſe, A proto dſka gednoho lokte ſſiroka ſekana bi do polu, I bieſſta dwie diſczie po polu lokti, a tie obie ſlozenye ſtienu zapadny gynyma26) dwiema27) ſpogichu; a tie take druhyma dwiema podwaloma wpuſſczowachu. Ale abi28) wie- 25 trowy wietym29) aneb gynu kteruzkolywiek30) wieczi ſtieny nebili ſrazeny,31) kazda díka myegiefſe zlate prſteny porzad iako nyekakym korzenym przywazane, ſkrzie nyezto zawori ſkrzie ſtieny wpuſſczeny dſki twrdie drziechu. a ti zawori bili ſu z drziewa fetym, pozlaczeny, kazdi2) piet loket, A hlawa gedne zawori33) w hlawu druhe zawory wpuſſczowachu 30 iako ſnek,34) take35) abi z mnohich tak wenznutich iako gedna zawora neſmyerne36) dluhoſti bila widiena, iako na holi biſkupowei ſlonowei37) bywa. a to ge37a) doſti proſte, gedno bi pan boh bil przyczynyl,38) abi piet za[72b 1]wor bilo na ftranye k puol noczi, a tolikez na poledne, a tolikez na zapad, genzto ſie zda menve podobne. neb kdiz kazda zawora bila piet 35 loktow, piet z39) ſtiezenych na boku gednom gedno pietmezidczietma loket doſahnyechu,40) a tak piet loket toho boku nedotczeneho oſtawafſe, tocziff zbywafſe, A w zapadnem boku gedno na dwu doſti biefſe, gfu,41) geſſto diegi, ze trzi zawor zbitecznych gednu przidali pieti zaworam na boku 2) polnocznyem a geden42a) na polednyem, A tak, czo fie onyem bilo 40 nedoſtalo,42b) naplnychu. a trzeti na dwe roztati43) prawie, ze44) geſſto bili polozeny15) we dwu vhlu ſtien, Abi nakrzyweny ſpoienye vhlow ftien ſwazali, iako ſpogenye vhlow w fſkrzynyech1) zeleznymy pantikamy46) ſpoyugi. Ale toho17) ze cztenye tuto18) znamenati nemoze proto, ze tuto piet zawor pfano43) geft, bywa50) wpufſczeno51) ſkrzie proftrziedki52) deſk 45 ot wrchu az do wrchu, o wiſoſti ſtieny rozumyeti moze, proto bieſſe podle wiſofti stieny nawiffie53) geden rzad zawor ſtiezen nadel ſkrzie wſficzku ſtienu, a podle wiſoſti nyzſfie gyny rzad w tuz myeru A obicziegem, a w pro- ſtrziednyei54) rownotie trzi rzadi, abi, czo geſt rzeczeno, bi piet zawor bilo
Exodus. 175 defiet a wifoft defiet. na ftranye k8) poledny bili ſu dſki z drziewie fetym dwadczieti, a kazda na del myela loktow defiet, na tlufſcz cztirzi prſti, na 8a) ſſirokoſt poldruheho lokte, a ti ſie ſpolu ſgednawachu w ſtanowiſſcziech,9) abi tu ſkulkilo) nebilo, aneb hladkoſt ſtiênerowna, 10a) abi tu ſkulki nebilo, Gedna díka bieſſe narzezana a dlabanal1) na czele, a ſ gednel2) ſtrany 10 y ſ druhe díkamy bieffel3) opazena y narziezana, a f14) druhe ſtrany narziezana, abi ſie tak ſpogili; a biechu pozlaczowany15) i obu ſtranu. A wſſiczkil6) bili podlozeny dwiema podwaloma pozlaczenyma dierawyma, a w tiech dierach ſteziegie zlate wpuſſczowachu,17) Abi w kazdem vhlu dſki [72a 2] wynykane18) bili ſpoiowany, iako w ſſkrzynyech bywa. wſſak 15 Auguſtyn19) prawy, ze gieden podwal bil pod díku, ale piſmo geſt proti tomu, gefſto prawi,20) ze dwa podwali wffiem díkam we dwu vhlu pod- lozeny21) ſu. a bili-li bi ti dſki powiefſeny22) ot zemye nad23) podwali, aneb mezi podwali v proſtrziedku zemye fie24) dotikali, neczte ſie. Tuz okraſu vczynyena geft stiena ot polnoczi. ale ot zapadu bieffe ffeft defk owffem 20 rownych gynym, a takez26) ſtachu na podwalech. ale kdiz nenaplnychu, gedno dewiet loket, pol lokte ſ obu ſtranu prazdno bieſſe, A proto dſka gednoho lokte ſſiroka ſekana bi do polu, I bieſſta dwie diſczie po polu lokti, a tie obie ſlozenye ſtienu zapadny gynyma26) dwiema27) ſpogichu; a tie take druhyma dwiema podwaloma wpuſſczowachu. Ale abi28) wie- 25 trowy wietym29) aneb gynu kteruzkolywiek30) wieczi ſtieny nebili ſrazeny,31) kazda díka myegiefſe zlate prſteny porzad iako nyekakym korzenym przywazane, ſkrzie nyezto zawori ſkrzie ſtieny wpuſſczeny dſki twrdie drziechu. a ti zawori bili ſu z drziewa fetym, pozlaczeny, kazdi2) piet loket, A hlawa gedne zawori33) w hlawu druhe zawory wpuſſczowachu 30 iako ſnek,34) take35) abi z mnohich tak wenznutich iako gedna zawora neſmyerne36) dluhoſti bila widiena, iako na holi biſkupowei ſlonowei37) bywa. a to ge37a) doſti proſte, gedno bi pan boh bil przyczynyl,38) abi piet za[72b 1]wor bilo na ftranye k puol noczi, a tolikez na poledne, a tolikez na zapad, genzto ſie zda menve podobne. neb kdiz kazda zawora bila piet 35 loktow, piet z39) ſtiezenych na boku gednom gedno pietmezidczietma loket doſahnyechu,40) a tak piet loket toho boku nedotczeneho oſtawafſe, tocziff zbywafſe, A w zapadnem boku gedno na dwu doſti biefſe, gfu,41) geſſto diegi, ze trzi zawor zbitecznych gednu przidali pieti zaworam na boku 2) polnocznyem a geden42a) na polednyem, A tak, czo fie onyem bilo 40 nedoſtalo,42b) naplnychu. a trzeti na dwe roztati43) prawie, ze44) geſſto bili polozeny15) we dwu vhlu ſtien, Abi nakrzyweny ſpoienye vhlow ftien ſwazali, iako ſpogenye vhlow w fſkrzynyech1) zeleznymy pantikamy46) ſpoyugi. Ale toho17) ze cztenye tuto18) znamenati nemoze proto, ze tuto piet zawor pfano43) geft, bywa50) wpufſczeno51) ſkrzie proftrziedki52) deſk 45 ot wrchu az do wrchu, o wiſoſti ſtieny rozumyeti moze, proto bieſſe podle wiſofti stieny nawiffie53) geden rzad zawor ſtiezen nadel ſkrzie wſficzku ſtienu, a podle wiſoſti nyzſfie gyny rzad w tuz myeru A obicziegem, a w pro- ſtrziednyei54) rownotie trzi rzadi, abi, czo geſt rzeczeno, bi piet zawor bilo
Strana 176
176 Exodus. w gednom boku, wiecz k cziſlu rzadu nezli zawor rzeczeno ma55) biti. 50 I biefſe w kazdei dfſczie56) piet kruhow, a57) w kazdei56) dwu ſtienu zawor trzidczieti, neb piet58) rzadow kazdi ffeft zawor myegie[72b 2jífe, Ale v boku zapadnem zawori dwogie po wffiech rzadiech biechu. a prawie nyeterzi, bi wſſe zawori nebili gedne welikoſti, ale kazda z pieti zawor, ktera geſt bila v welikich bokach,59) bila geſt fſefti60) loket a tak wel) 55 pieti bilo 2) doſti k dotczeny trzidczieti loket, A piet zawor, geſſto bili k zapadu, kazda bila 3) dwu loktu. Ale Jozefus mluwie o tiech zaworach die, bi kazda zawora myela piet loket welikoſti. 1) sch. v K. 2) K. takto. 3) K. zatworzyty. 4) K. od. 5) Š. až; sch. v K. 6) nadeps. 7) K. ynhed. 8) K. ku. sa) a na. 9) Š. ſlawifftiech. 10) K. ſkulki žadne. 10a) K. ftien nerowna. 11) K. odlabana; a sch. 12) K. gedney. 13) K. biefſe díkami. 14) K. z. 15) K. pozlaczeny. 16) K. Š. wíeczky. 17) K. ſpufftiowachu. 18) K. wy- nikawe. 19) K. Auguftynus. 20) K. ta dvě sl. sch. 21) K. položeni. 22) K. powyeny. 23) K. na. 24) K. by ſe. 25) Š. tež. 26) K. a gynyma. 27) sch. v K. 28) K. by. 29) K. witiem. 30) K. kterużkolwiek. 31) K. ſtazeny nehnuly fie A. 32) K. kazda. 33) K. gedney zawory. 34) K. ſe yako fínek. 35) Š. tak. 36) K. nefmierney. 37) Š. biſku- powe flonowe. 36a) K. gt. 38) K. przyczynil byl. 39) sch. v K. 40) K. dofahowachu 41) K. a ſnad. 42) Š. pieti; na sch. 42а) a nebo. 42b) nedoftalo tiemi. 43) K. roztichu. 44) K. že ten. 45) K. byl polozen. 46) K. pantiky; za tím naps. ſefapis, přetrž. 47) K. toto. 48) naps. na okr.; K. tu; v Š. sch. 49) Š. pfano piet zawor. 50) K. a gfu. 51) K. wpufftieni. 52) K. proftrzedky. 53) K. naywyfli; Š. nawyfſe. 54) K. w roſtrzedni (!); Š. proftrzednie; a sch. 55) K. ma rzeczeno. 56) Š. kazde díſtie; K. dczíftie. 57) sch. v K. 58) sch. v Š. 59) K. boczych. 60) K. z ffefti. 61) (!) v K. Š. jednou. 62) K. bylo gt; Š. bylo w pieti. 63) Š. bylo (!). [Exod: 26.] O rozdieleny chramu kazdel) opony. (hram ten bil na dwe rozdielen. poſledny diel k2) zapadu defiet loket ſie protahl, a take ta quadra cztwrt3) bieſſe na del I na fſirz a v wi- foft4) defiet loket. Ten diel ſlowieſſe przichod neb ſwatoſt ſwateho. A druhi diel ke wzchodu, tocziff prziedny, dwadczieti loket wzdel5) bieffe, to5) bieſſe obeczne myeſto knyezi, a to ſlowieſſe ſwate, neb ſwata, neb dom ſwati. Neb opatrzenym tohoto poſledny ſlowieſſe ſwatoſt ſwateho, iako ſwate poſtihugiczie ſwateho, iako rziekagi wiek wieka, neb ſwate ſwateho, toczifſ ſwietieiſſie ſwateho, a iako rziekagi pan panow. A k rozdieleny obu ſtranu poſtaweny biechu cztirzi?) ſlupi z drziewie fetym pozlaczeny,8) magicz hlawi zlate a podwali ſtrziebrne, proſtrzied chramu, wſſak Jo- 10 zefus die, ze ſu bili cztirzi dſki iako ony9) dielane, rownye poſtaweny, a mezi nymy trzi biechu wchodi vzke. a na hlawach tiech ſlupow polo- zeny bili dwie zaworzie defieti lok[73a 1]tow, ot ſtieny az do ſtieny pro- dlenyei,10) a na nych po zlatichl1) kruziech opona wiſiefſe, przied cztirzmy ſlupi rozpata, cztwerohranata, ſe wſſiech ſtran, defiet loket, abi ſe wſſiech 15 ſtran12) branyla opatrzenye wnytrznych13) wieczi. A ta opona biefſe vczy- nena z czatra zawiteho, bielitkeho a myekutkeho, a z nachu zlatohlawa z hedwabnych poſtawczow, a giehlu wiſſita, a tomu obecznye rziekagi bu- 5 [Kap. LIII.J Opona no
176 Exodus. w gednom boku, wiecz k cziſlu rzadu nezli zawor rzeczeno ma55) biti. 50 I biefſe w kazdei dfſczie56) piet kruhow, a57) w kazdei56) dwu ſtienu zawor trzidczieti, neb piet58) rzadow kazdi ffeft zawor myegie[72b 2jífe, Ale v boku zapadnem zawori dwogie po wffiech rzadiech biechu. a prawie nyeterzi, bi wſſe zawori nebili gedne welikoſti, ale kazda z pieti zawor, ktera geſt bila v welikich bokach,59) bila geſt fſefti60) loket a tak wel) 55 pieti bilo 2) doſti k dotczeny trzidczieti loket, A piet zawor, geſſto bili k zapadu, kazda bila 3) dwu loktu. Ale Jozefus mluwie o tiech zaworach die, bi kazda zawora myela piet loket welikoſti. 1) sch. v K. 2) K. takto. 3) K. zatworzyty. 4) K. od. 5) Š. až; sch. v K. 6) nadeps. 7) K. ynhed. 8) K. ku. sa) a na. 9) Š. ſlawifftiech. 10) K. ſkulki žadne. 10a) K. ftien nerowna. 11) K. odlabana; a sch. 12) K. gedney. 13) K. biefſe díkami. 14) K. z. 15) K. pozlaczeny. 16) K. Š. wíeczky. 17) K. ſpufftiowachu. 18) K. wy- nikawe. 19) K. Auguftynus. 20) K. ta dvě sl. sch. 21) K. položeni. 22) K. powyeny. 23) K. na. 24) K. by ſe. 25) Š. tež. 26) K. a gynyma. 27) sch. v K. 28) K. by. 29) K. witiem. 30) K. kterużkolwiek. 31) K. ſtazeny nehnuly fie A. 32) K. kazda. 33) K. gedney zawory. 34) K. ſe yako fínek. 35) Š. tak. 36) K. nefmierney. 37) Š. biſku- powe flonowe. 36a) K. gt. 38) K. przyczynil byl. 39) sch. v K. 40) K. dofahowachu 41) K. a ſnad. 42) Š. pieti; na sch. 42а) a nebo. 42b) nedoftalo tiemi. 43) K. roztichu. 44) K. že ten. 45) K. byl polozen. 46) K. pantiky; za tím naps. ſefapis, přetrž. 47) K. toto. 48) naps. na okr.; K. tu; v Š. sch. 49) Š. pfano piet zawor. 50) K. a gfu. 51) K. wpufftieni. 52) K. proftrzedky. 53) K. naywyfli; Š. nawyfſe. 54) K. w roſtrzedni (!); Š. proftrzednie; a sch. 55) K. ma rzeczeno. 56) Š. kazde díſtie; K. dczíftie. 57) sch. v K. 58) sch. v Š. 59) K. boczych. 60) K. z ffefti. 61) (!) v K. Š. jednou. 62) K. bylo gt; Š. bylo w pieti. 63) Š. bylo (!). [Exod: 26.] O rozdieleny chramu kazdel) opony. (hram ten bil na dwe rozdielen. poſledny diel k2) zapadu defiet loket ſie protahl, a take ta quadra cztwrt3) bieſſe na del I na fſirz a v wi- foft4) defiet loket. Ten diel ſlowieſſe przichod neb ſwatoſt ſwateho. A druhi diel ke wzchodu, tocziff prziedny, dwadczieti loket wzdel5) bieffe, to5) bieſſe obeczne myeſto knyezi, a to ſlowieſſe ſwate, neb ſwata, neb dom ſwati. Neb opatrzenym tohoto poſledny ſlowieſſe ſwatoſt ſwateho, iako ſwate poſtihugiczie ſwateho, iako rziekagi wiek wieka, neb ſwate ſwateho, toczifſ ſwietieiſſie ſwateho, a iako rziekagi pan panow. A k rozdieleny obu ſtranu poſtaweny biechu cztirzi?) ſlupi z drziewie fetym pozlaczeny,8) magicz hlawi zlate a podwali ſtrziebrne, proſtrzied chramu, wſſak Jo- 10 zefus die, ze ſu bili cztirzi dſki iako ony9) dielane, rownye poſtaweny, a mezi nymy trzi biechu wchodi vzke. a na hlawach tiech ſlupow polo- zeny bili dwie zaworzie defieti lok[73a 1]tow, ot ſtieny az do ſtieny pro- dlenyei,10) a na nych po zlatichl1) kruziech opona wiſiefſe, przied cztirzmy ſlupi rozpata, cztwerohranata, ſe wſſiech ſtran, defiet loket, abi ſe wſſiech 15 ſtran12) branyla opatrzenye wnytrznych13) wieczi. A ta opona biefſe vczy- nena z czatra zawiteho, bielitkeho a myekutkeho, a z nachu zlatohlawa z hedwabnych poſtawczow, a giehlu wiſſita, a tomu obecznye rziekagi bu- 5 [Kap. LIII.J Opona no
Strana 177
Exodus. 177 ſtratum. naiprwe gel4) platno, potom gehlu na to15) rozliczne ffitiel6) a welmy 20 myſterne;17) take mu diegil8) plumaryum pro rozlicznoſt ptaczieho perzie w podobenſtwi, take flowe polymytů pro mnozſtwie malowanye a kwietie, gefſto zemye neſe, czo fu mohli malerzil9) wymyliti,20) kromye twarnoſti ptaczieho.21) a wchodu chrama piet ſlupow biefſe z drziewie ſetym po- zlaczenych, ti myegiechu zlate hlawi a podwali moſazne, a nad nymy 25 dwie zaworzie, neb geden defieti loket wzdeli ot ftieny do stieny, w kazdu ſtienu wlozen iako refft w domye, ot toho wifiefſe gyna opona, na zlatich kruziech vdielana iako drzewnye. Ale Jozefus die: az do polowiczie ſlupow wiſieffe, krigicz gie, na piet loktow, a druhich piet az do zemye a az do wchod22) knyezíkeho, nad tiem prawi gyny koberzecz23) wlnyeny, az 30 do zemye kragie24) ſie dotikagie, po prſtenkach wedeny a tahnuti, abi w hodi24a) ottahnut dal ohledati chram; ale w gyne dny wz[73a 2 wedechu a25) opatrziti branyefſe, a naywiecz kdiz mraczno biefſe, prawi take, bi we wchodu chrama podobna k drziewnyey26) powieffena27) bila. pak tam wnytrz bila archa ſe wſſym, czoz ge w nyei28) bilo. w naiprzednyei29) 35 ſtranye bili ſwiecznowe ku poledny, a ſtol ku polnoczi, a proſtrzied opona, a nedaleko ot wchodu oltarz zlati, ten oltarz Jozefus zlatu kadidlnyczi30) nazywa, o nyemz potom powieme. 1) K. každey. 2) sch. v K. 3) K. kvadrata totiz cztwrt. 4) K. y wyſokoft; v sch. 5) K. wzdely. 6) K. a to. 7) před tím naps. z, vymaz. 8) K. pozlaczene. 9) K. drziewnie. 10) K. od stieney prodleney. 11) K. na pozlaczenych. 12) defiet — ftran sch. v K. 13) K. wnitrznie. 14) K, gt; sch. v Š. 15) K. na tom. 16) K. ffyto. 17) K. miftrnie. 18) K. tomu rziekagi. 19) K. malerze. 20) ti v K. dvakrát. 21) K. pta- czieho gefíto na tey oponie bieffe. 22) K. wzchodu. 23) Š. koberczek. 24) sch. v K. 248) Š. w chodij. 25) K. roztazeni. 26) K. Š. drzewnie. 27) powyfena. 28) K. Š. wnie. 29) Š. w nayprzednie; K. nayprzedni. 30) K. kadilniczy. [Kap. LIV./ O koberczich a1) oponach neb kortynach.2 Trziecha chramowa bila ge rowna, ne iako na koſtele3) bywa, iako w paleſtynye ſtrziechi ſu rowne, ſtrziecha bila cztirzmy przikritymy4) prziprawena. Naiprwe5) bilo defiet kortyn, tiem take opony, A nyekdi chram flawiechu, a biechu vczynyeny ze fftirz barew,6) toczifí z czatru?) 5 przietkaneho, z Jacyncta, zlatohlawa a cocco dwakrat ſmoczeneho dielem fſytym.8) Gedne cortyny diel ofmadwadczieti loktow9) a ffirokoft cztirz, a gedne myeri wſſieczki opony biechu. a tiech kortyn piet ſpoiowachu, a takez druhich piet, abi iako dwie kortynye bili1o) widienye. A ſpoio- wachu gie vſſkamy iacynctowymy, a dwie gednyem kruhem zlatym ſpo- 10 iowachu, iako k okraſie hrdla zapony zlate neb ſtrziebrne oba kragie oboikali1) ſpynagi. Jozefus prawy: prſteny zlatymy a vdicziemyl2) ſpo- iowachu gie. A druhe przikritie biefſe hunye zynyena, a teil3) take opona capularia14) neb capillicia neb caplacia ſlowiefſe, a z ſrſti 173b 1] koz gie Saga no. dielachu, iako y zynye, Saga ſlowe plaſſcz ritierzſki cztwerohranati bezl5) [Exod. 2./ 12
Exodus. 177 ſtratum. naiprwe gel4) platno, potom gehlu na to15) rozliczne ffitiel6) a welmy 20 myſterne;17) take mu diegil8) plumaryum pro rozlicznoſt ptaczieho perzie w podobenſtwi, take flowe polymytů pro mnozſtwie malowanye a kwietie, gefſto zemye neſe, czo fu mohli malerzil9) wymyliti,20) kromye twarnoſti ptaczieho.21) a wchodu chrama piet ſlupow biefſe z drziewie ſetym po- zlaczenych, ti myegiechu zlate hlawi a podwali moſazne, a nad nymy 25 dwie zaworzie, neb geden defieti loket wzdeli ot ftieny do stieny, w kazdu ſtienu wlozen iako refft w domye, ot toho wifiefſe gyna opona, na zlatich kruziech vdielana iako drzewnye. Ale Jozefus die: az do polowiczie ſlupow wiſieffe, krigicz gie, na piet loktow, a druhich piet az do zemye a az do wchod22) knyezíkeho, nad tiem prawi gyny koberzecz23) wlnyeny, az 30 do zemye kragie24) ſie dotikagie, po prſtenkach wedeny a tahnuti, abi w hodi24a) ottahnut dal ohledati chram; ale w gyne dny wz[73a 2 wedechu a25) opatrziti branyefſe, a naywiecz kdiz mraczno biefſe, prawi take, bi we wchodu chrama podobna k drziewnyey26) powieffena27) bila. pak tam wnytrz bila archa ſe wſſym, czoz ge w nyei28) bilo. w naiprzednyei29) 35 ſtranye bili ſwiecznowe ku poledny, a ſtol ku polnoczi, a proſtrzied opona, a nedaleko ot wchodu oltarz zlati, ten oltarz Jozefus zlatu kadidlnyczi30) nazywa, o nyemz potom powieme. 1) K. každey. 2) sch. v K. 3) K. kvadrata totiz cztwrt. 4) K. y wyſokoft; v sch. 5) K. wzdely. 6) K. a to. 7) před tím naps. z, vymaz. 8) K. pozlaczene. 9) K. drziewnie. 10) K. od stieney prodleney. 11) K. na pozlaczenych. 12) defiet — ftran sch. v K. 13) K. wnitrznie. 14) K, gt; sch. v Š. 15) K. na tom. 16) K. ffyto. 17) K. miftrnie. 18) K. tomu rziekagi. 19) K. malerze. 20) ti v K. dvakrát. 21) K. pta- czieho gefíto na tey oponie bieffe. 22) K. wzchodu. 23) Š. koberczek. 24) sch. v K. 248) Š. w chodij. 25) K. roztazeni. 26) K. Š. drzewnie. 27) powyfena. 28) K. Š. wnie. 29) Š. w nayprzednie; K. nayprzedni. 30) K. kadilniczy. [Kap. LIV./ O koberczich a1) oponach neb kortynach.2 Trziecha chramowa bila ge rowna, ne iako na koſtele3) bywa, iako w paleſtynye ſtrziechi ſu rowne, ſtrziecha bila cztirzmy przikritymy4) prziprawena. Naiprwe5) bilo defiet kortyn, tiem take opony, A nyekdi chram flawiechu, a biechu vczynyeny ze fftirz barew,6) toczifí z czatru?) 5 przietkaneho, z Jacyncta, zlatohlawa a cocco dwakrat ſmoczeneho dielem fſytym.8) Gedne cortyny diel ofmadwadczieti loktow9) a ffirokoft cztirz, a gedne myeri wſſieczki opony biechu. a tiech kortyn piet ſpoiowachu, a takez druhich piet, abi iako dwie kortynye bili1o) widienye. A ſpoio- wachu gie vſſkamy iacynctowymy, a dwie gednyem kruhem zlatym ſpo- 10 iowachu, iako k okraſie hrdla zapony zlate neb ſtrziebrne oba kragie oboikali1) ſpynagi. Jozefus prawy: prſteny zlatymy a vdicziemyl2) ſpo- iowachu gie. A druhe przikritie biefſe hunye zynyena, a teil3) take opona capularia14) neb capillicia neb caplacia ſlowiefſe, a z ſrſti 173b 1] koz gie Saga no. dielachu, iako y zynye, Saga ſlowe plaſſcz ritierzſki cztwerohranati bezl5) [Exod. 2./ 12
Strana 178
178 Exodus. fſwa, gehoz v wlaſſiech vzywagi;16) * dluhoft tel7) kortyny gedne18) trzidczieti 15 loket myegieſſe, a ſſirokoſt cztirzi. wſſiech tiech kortyn19) ſaga gedna myera biefſe,20) A piet gich ſpolu ſpoiowachu,21) a druhu piet take ſpolu; ſpo- iowachu22) gie23) medienymy prſtenki, wmyeſywfſe vſſki mezi nye. *a kralowe franfſczi, kdiz ge prwe24) korunugi, tehdy gym na hrdlo wlozie. 1) Š. a o. 2) ta dvě sl. sch. v K.; Š. (přid.) takto. 3) K. koftelech. 4) K. cztwerym przykrytim. 5) K. Nayprw. 6) K. ty kortyny ze cztyrz. 7) K. czetru. 8) K. mocziene° tiem fytim. 9) K. loket. 10) K. bile. 11) obojí o nadeps. 12) ta dvě sl. sch. v Š. 13) Š. te. 14) a — capularia sch. v K. 15) K. beze. 16) K. pożywagy. 17) K. tey 13) K. gedney. 19) K. kortyn neb koberczow. 20) K. byla. 21) K. ſpoyowaſſe. 22) K. take ſpoyowachu ſpolu. 23) sch. v K. 24) K. nayprwe. [Kap. LV.J O przikryty chramu, iakoz prawy beda.1) [Exod. 26./ KTerak gymy chram przykrywachu, nayprwe wizme. Beda prawi: defiet opon ſpogiechu y ztahnyechu2) przief weſſken chram, tak ze za- ſtrziecz chram3) po bocziech wiſiechu na loket ot zemye ſe wffiech ftran. a tak ſpolu ſpogeny4) cztirzidczieti loket naplnowachu, del5) chramowu,6) geſſto biefſe trzidczieti loket, krigiechu,7) a piet loket podle boku k za- 5 padu wifieffe, A gynych piet przied otewrzenym, gefſto biefſe ke wſchodu, ſtupowachu. Awffak abi newiſieli wffudi nerzadny,8) kortyny prziecha- ziechu9) dwa welika bokilo) chramu, azl1) do proftrziedka otewrzienye tiehnyechu, A tu giel2) ſpogiechu, a tez na boku zapadu. a tak ſe wíſech ſtran chram biefſe przikrit dynycziemy. Ale ze proti tomu cztirzidczietil3) 10 a cztirzi loketi3a) myegiechu, kdiz gich bilo gedenaſt ſpogenych, a kazda cztirz loktow, dluhoſt chrama trzidczieti loktow zaſtierachu, z14) cztrnaſti [73b 2] loktow, gefſto zbywachu,15) ſedm ſpadowaſſe16) ke wzchodu a ſedm k zapadu. a ſtrany tiech ſag, tocziff kortyn,17) geſſto wyſiechu wedle dwu boku weliku az do zemye, ſ obu ſtranu zwodiechu, abi zaſtrzieli wchod 15 wzchodny. Ale ze18) ſedm loket ſ kaddelsa) ſtrany gdiechu a w19) ſſirokoſti wchodu gedno defiet loktow biefſe, i ſſigiechu geden ſag na druhi. aneb ſnad v wiſoſti kazdei20) dwa lokti dwenaſob ſſigiechu iako podolki w ſukny, a tak rownye ſchaziechu ſie ſagi ſ bokow. proftrzied weſſczie neb wgitie21) ſpoiowachu gie w tom myeſtie, iakoz22) i kortyny, a takez na boku za- 20 padu.23) pro to nadffywanye aneb21) ſwynutie fagow tiech25) koberczow Beda prawy, ze naiprwe rzekl pan boh Moizieſſy:26) ſſeſti ſag na cziele ſtrziechi27) dwogie,28) tocziff polowiczi ſaga, gefíto wichazie nad29) mymo kortyny30) we wchodu, nadſſigeff31) neb na dwe ſwyneff. A potom row- nyege32) die: Czo zbywa sag, tocziff geden fag, gefsto wiecze33) geft, z pro- 25 ſtrziedka geho zaſtrzeſſ potomki chrama,34) to geſt boki zapadu.35) a tak fie dwogiefſe, abi nahloſt wietrow mohli ſneſti, A podle toho zpoſobenye chram ſe wſſiech ſtran zaſtierachu fagi36) az do zemye, ze ho nycz widieti37) nemoziechu. A kdiz knyezie gdiechu do chramu, tehdi kortyn a fag po-
178 Exodus. fſwa, gehoz v wlaſſiech vzywagi;16) * dluhoft tel7) kortyny gedne18) trzidczieti 15 loket myegieſſe, a ſſirokoſt cztirzi. wſſiech tiech kortyn19) ſaga gedna myera biefſe,20) A piet gich ſpolu ſpoiowachu,21) a druhu piet take ſpolu; ſpo- iowachu22) gie23) medienymy prſtenki, wmyeſywfſe vſſki mezi nye. *a kralowe franfſczi, kdiz ge prwe24) korunugi, tehdy gym na hrdlo wlozie. 1) Š. a o. 2) ta dvě sl. sch. v K.; Š. (přid.) takto. 3) K. koftelech. 4) K. cztwerym przykrytim. 5) K. Nayprw. 6) K. ty kortyny ze cztyrz. 7) K. czetru. 8) K. mocziene° tiem fytim. 9) K. loket. 10) K. bile. 11) obojí o nadeps. 12) ta dvě sl. sch. v Š. 13) Š. te. 14) a — capularia sch. v K. 15) K. beze. 16) K. pożywagy. 17) K. tey 13) K. gedney. 19) K. kortyn neb koberczow. 20) K. byla. 21) K. ſpoyowaſſe. 22) K. take ſpoyowachu ſpolu. 23) sch. v K. 24) K. nayprwe. [Kap. LV.J O przikryty chramu, iakoz prawy beda.1) [Exod. 26./ KTerak gymy chram przykrywachu, nayprwe wizme. Beda prawi: defiet opon ſpogiechu y ztahnyechu2) przief weſſken chram, tak ze za- ſtrziecz chram3) po bocziech wiſiechu na loket ot zemye ſe wffiech ftran. a tak ſpolu ſpogeny4) cztirzidczieti loket naplnowachu, del5) chramowu,6) geſſto biefſe trzidczieti loket, krigiechu,7) a piet loket podle boku k za- 5 padu wifieffe, A gynych piet przied otewrzenym, gefſto biefſe ke wſchodu, ſtupowachu. Awffak abi newiſieli wffudi nerzadny,8) kortyny prziecha- ziechu9) dwa welika bokilo) chramu, azl1) do proftrziedka otewrzienye tiehnyechu, A tu giel2) ſpogiechu, a tez na boku zapadu. a tak ſe wíſech ſtran chram biefſe przikrit dynycziemy. Ale ze proti tomu cztirzidczietil3) 10 a cztirzi loketi3a) myegiechu, kdiz gich bilo gedenaſt ſpogenych, a kazda cztirz loktow, dluhoſt chrama trzidczieti loktow zaſtierachu, z14) cztrnaſti [73b 2] loktow, gefſto zbywachu,15) ſedm ſpadowaſſe16) ke wzchodu a ſedm k zapadu. a ſtrany tiech ſag, tocziff kortyn,17) geſſto wyſiechu wedle dwu boku weliku az do zemye, ſ obu ſtranu zwodiechu, abi zaſtrzieli wchod 15 wzchodny. Ale ze18) ſedm loket ſ kaddelsa) ſtrany gdiechu a w19) ſſirokoſti wchodu gedno defiet loktow biefſe, i ſſigiechu geden ſag na druhi. aneb ſnad v wiſoſti kazdei20) dwa lokti dwenaſob ſſigiechu iako podolki w ſukny, a tak rownye ſchaziechu ſie ſagi ſ bokow. proftrzied weſſczie neb wgitie21) ſpoiowachu gie w tom myeſtie, iakoz22) i kortyny, a takez na boku za- 20 padu.23) pro to nadffywanye aneb21) ſwynutie fagow tiech25) koberczow Beda prawy, ze naiprwe rzekl pan boh Moizieſſy:26) ſſeſti ſag na cziele ſtrziechi27) dwogie,28) tocziff polowiczi ſaga, gefíto wichazie nad29) mymo kortyny30) we wchodu, nadſſigeff31) neb na dwe ſwyneff. A potom row- nyege32) die: Czo zbywa sag, tocziff geden fag, gefsto wiecze33) geft, z pro- 25 ſtrziedka geho zaſtrzeſſ potomki chrama,34) to geſt boki zapadu.35) a tak fie dwogiefſe, abi nahloſt wietrow mohli ſneſti, A podle toho zpoſobenye chram ſe wſſiech ſtran zaſtierachu fagi36) az do zemye, ze ho nycz widieti37) nemoziechu. A kdiz knyezie gdiechu do chramu, tehdi kortyn a fag po-
Strana 179
Exodus. 179 30 zdwihowachu;38) pakli v proſtrziedczie hakliki a prſtenky39) ſpoiowachu, tehdi k gich weſſczi4o) rozpynachu. 1) Š. (přid.) takto. 2) K. tažechu. 3) tak — chram sch. v K. 4) K. ſpogene. 5) K. krygiechu a tak naplniowachu. 6) Š. chramu. 7) dluhoft sch. v K. s) K. nerzadnie. 9) K. przychaziechu. 10) K. koly. 11) K. a. 12) K. ſe. 13) K. cztyrzydczeti loket. 3a) Š. lokty. 14) sch. v K. 15) K. zbywaffe. 16) K. fpadowachu. 17) K. kortyn neb ko- berczow. 18) (!) sch. v K. 19) K. ani. 20) Š. každe. 21) K. fygý neb wgitie. 22) K. yako. 23) K. s zapadu. 24) K. neb. 25) K. tiech fag neb. 26) K. Moyzieffowi. 27) Š. K. ftrzechy dwogy. 28) gie na okr. 29) sch. v K. 30) K. kortyny ſwrchu. 31) K. na- ffygeš. 32) K. rownyegy. 33) K. wietffy. 34) K. potom chramu. 35) K. s zapadu. 36) K. koberczy. 37) K. geho widieti nycz. 38) K. a koberczow pozdwihachu. 39) ta dvě sl. sch. v K. 44) K. wgiti. O przikryty chramu, 174a 11 iakoz prawyl) Jozefus. [Kap. LVI.) (Iny geft wtip Jozefow, a tomu origenes powoluge,2) a zda ſie po- dobnyeifſy, prawi, ze defiet kortyn ſpolu ſpogiechu, iako geſt rzeczeno, ot czela chramu nad3) wchod rozpynachu a przikrywachu wefſken chram, az ſie podle boku zapadu4) az do zemye5) ſwieffowaſſe. ale wchod6) ne- przikrywaſſe na izadnei?) ſtranye cortyn, neb ma wlaſtny ſwu oponu. Takez prawi, ze fagis) wefſken chram przikrywa9) kromye wchodu, ale ze dwa lokti fagow zbywagi1o) nad kortyny ſ obu ſtranu, i prawi, ze gie ſhibal1) pod kortyny, abi wietr newſſel mezi ſagi a kortyny, a tak bil2) wſſeczkol3) przikrýtie zborzil;14) proto take mnyegi, bi bilo rzeczeno: ſſeſti ſag na 10 cziele ſtrziechi dwoi, a take podle toho kraſny a drahi diel welmyl5) wnyeifſi chrama nemoziechu widieti any to16) cortyn, geffto w chramu fie rozpufſczowaſſe. 16a) a proto nadarmo ſie widieffe17) tak welike wieczi vczy- nyene.18) a proto ſnad ſe wiſech ftran cortyny19) a fagi prowazi rozpynachu v20) chramu, a paxillis,21) toczyfí kolkem mofaznym,22) a prowazi przy- 15 wazowachu, a praw23) iako ſtrziecha wifiefſe ſe wíſech ftran,24) pozdwi- howaſſe ſie, abi mohl chram wſfadi25) widien biti, A take bi26) mohli okolo nyeho pod cortynamy choditi. 5 1) K. dic. 2) K. powoluge Origenes. 3) K. na. 4) K. s zapadu. 5) e posl. nadeps. 6) K. wchodu. 7) Š. yzadne; K. žadney. 8) K. fagi ti koberczy. 9) K. przy- krywachu. 10) K. zbywaſſe. 11) K. zhybachu. 12) K. aby tak. 13) K. wſſeho. 14) K. nezborzyl. 15) K. wielmi; násl. sl. sch. v K. 16) K. tiech. 16a) K. rozpufftiowachu. 17) K. widieffe fie. 18) K. czyniti. 19) K. kortyn. 20) K. w. 21) K. panxillis; a před tím sch. 22) K. kolky miedienymi; mofaznym v C. na okr. 23) K. až prawie. 21) K. ftran a. 25) K. wifudy. 26) K. aby. O1) koziech ſwrchu polozenych. [Kap. LVII.) KTerakz2) kolywiek3) tie dwie przikritie zpoſobeny bi4) bili, o druhu dwu netrzieba ſie tazati. Trzetie [74a 2] przikritie z koz beranczich czrwe- nyenych,5) ti6) gedno fwrchu przikrýwachu, a na boki neſtupowachu, prowazi a haki medienymy przibodnyechu zemy obwazany.7) Cztwrte [Exod. 26.] 12*
Exodus. 179 30 zdwihowachu;38) pakli v proſtrziedczie hakliki a prſtenky39) ſpoiowachu, tehdi k gich weſſczi4o) rozpynachu. 1) Š. (přid.) takto. 2) K. tažechu. 3) tak — chram sch. v K. 4) K. ſpogene. 5) K. krygiechu a tak naplniowachu. 6) Š. chramu. 7) dluhoft sch. v K. s) K. nerzadnie. 9) K. przychaziechu. 10) K. koly. 11) K. a. 12) K. ſe. 13) K. cztyrzydczeti loket. 3a) Š. lokty. 14) sch. v K. 15) K. zbywaffe. 16) K. fpadowachu. 17) K. kortyn neb ko- berczow. 18) (!) sch. v K. 19) K. ani. 20) Š. každe. 21) K. fygý neb wgitie. 22) K. yako. 23) K. s zapadu. 24) K. neb. 25) K. tiech fag neb. 26) K. Moyzieffowi. 27) Š. K. ftrzechy dwogy. 28) gie na okr. 29) sch. v K. 30) K. kortyny ſwrchu. 31) K. na- ffygeš. 32) K. rownyegy. 33) K. wietffy. 34) K. potom chramu. 35) K. s zapadu. 36) K. koberczy. 37) K. geho widieti nycz. 38) K. a koberczow pozdwihachu. 39) ta dvě sl. sch. v K. 44) K. wgiti. O przikryty chramu, 174a 11 iakoz prawyl) Jozefus. [Kap. LVI.) (Iny geft wtip Jozefow, a tomu origenes powoluge,2) a zda ſie po- dobnyeifſy, prawi, ze defiet kortyn ſpolu ſpogiechu, iako geſt rzeczeno, ot czela chramu nad3) wchod rozpynachu a przikrywachu wefſken chram, az ſie podle boku zapadu4) az do zemye5) ſwieffowaſſe. ale wchod6) ne- przikrywaſſe na izadnei?) ſtranye cortyn, neb ma wlaſtny ſwu oponu. Takez prawi, ze fagis) wefſken chram przikrywa9) kromye wchodu, ale ze dwa lokti fagow zbywagi1o) nad kortyny ſ obu ſtranu, i prawi, ze gie ſhibal1) pod kortyny, abi wietr newſſel mezi ſagi a kortyny, a tak bil2) wſſeczkol3) przikrýtie zborzil;14) proto take mnyegi, bi bilo rzeczeno: ſſeſti ſag na 10 cziele ſtrziechi dwoi, a take podle toho kraſny a drahi diel welmyl5) wnyeifſi chrama nemoziechu widieti any to16) cortyn, geffto w chramu fie rozpufſczowaſſe. 16a) a proto nadarmo ſie widieffe17) tak welike wieczi vczy- nyene.18) a proto ſnad ſe wiſech ftran cortyny19) a fagi prowazi rozpynachu v20) chramu, a paxillis,21) toczyfí kolkem mofaznym,22) a prowazi przy- 15 wazowachu, a praw23) iako ſtrziecha wifiefſe ſe wíſech ftran,24) pozdwi- howaſſe ſie, abi mohl chram wſfadi25) widien biti, A take bi26) mohli okolo nyeho pod cortynamy choditi. 5 1) K. dic. 2) K. powoluge Origenes. 3) K. na. 4) K. s zapadu. 5) e posl. nadeps. 6) K. wchodu. 7) Š. yzadne; K. žadney. 8) K. fagi ti koberczy. 9) K. przy- krywachu. 10) K. zbywaſſe. 11) K. zhybachu. 12) K. aby tak. 13) K. wſſeho. 14) K. nezborzyl. 15) K. wielmi; násl. sl. sch. v K. 16) K. tiech. 16a) K. rozpufftiowachu. 17) K. widieffe fie. 18) K. czyniti. 19) K. kortyn. 20) K. w. 21) K. panxillis; a před tím sch. 22) K. kolky miedienymi; mofaznym v C. na okr. 23) K. až prawie. 21) K. ftran a. 25) K. wifudy. 26) K. aby. O1) koziech ſwrchu polozenych. [Kap. LVII.) KTerakz2) kolywiek3) tie dwie przikritie zpoſobeny bi4) bili, o druhu dwu netrzieba ſie tazati. Trzetie [74a 2] przikritie z koz beranczich czrwe- nyenych,5) ti6) gedno fwrchu przikrýwachu, a na boki neſtupowachu, prowazi a haki medienymy przibodnyechu zemy obwazany.7) Cztwrte [Exod. 26.] 12*
Strana 180
180 Exodus. przikritie w tuz myeru bilo polozeno8) z kozi beranczowich9) Jacynkto- wich;10) tye dwie bile ſwrchu11) polozenye pro wedro a pro dfſtie rozlitie. prawi Jozefus, mnozil2) ſie dywiechu z daleka hlediecz,13) ze geho barwa na nyczeml4) fie ot nebe nechilefſe. 5 1) Š. Tuto znamenay o. 2) K. Kterak. 3) K. kolwick. 4) K. gfu. 5) nye nadeps.; K. czrwenych; Š. czerwenienych. 6) K. tiemi. 7) K. miedienymi k zemi przypinachu. 8) K. položene. 9) Š. ps. beranczich; czowych drobně nadeps. 10) K. a yaczintkowych. 11) K. byli ſwrchu bile. 12) K. a mozy (!). 13) K. hledagycz. 14) K. niczemž. [Kap. LVIII.] Czo znamenawagy drziewnyel) wieczy. W Tom ſlozeny chrama ſwiedomo geſt, ze to pan boh zpoſobil, ale To wiſe waz. ne czlowiek, neb, Jakz2) prawi Jozefus, wſſeczkno2a) toho ku podobenſtwi wieczi vczynene nalezne, kdiz bi kto bez zawiſti chtiel znamenati. neb4) wchod, geſſto famomu3) biſkupu otewrzien bil,5) tocziff fancta fanctor4, znamenawaîſe,6) ze nebe bohu a Andielom geft7) przidano. Ale fanctuariû, gefſto geft dwakrat wietffie, zemy a morze wſſem chodiczym,8) iako ta ftrana obeczna biefſe9) knyezym. Cortyny nebe hwiezdowe; Saga wodi ti, kterez ſu nad firmamentů, tocziff oblohu;10) kozie zczrwenanell) nebe ohnywe, w nyemztol2) fu Andiele; kozie iacynctynel3) nebe ſwrchnye, tu kdez geſt pan boh nade wſſeczkny14) wieczi. wſfak we cztirzech barwach 10 opon, prawi Jozefus, znamenagi ſie cztirzi elementi.15) czatr bieli zname- nawa zemy, neb geft zl6) zemye, a nayprwe zemíku a zelenu17) barwu ma, zlatohlaw a18) morze, proto ze z kon[74b 1]chi ribi take, ale ne z hle- myzie omacziegi zlatohlaw. Jacynkt znamenawa powietrzie, a coccus, czatr czrweny, ohen, neb w barwie fie gym przyrownawa. Stol, to gel9) 15 czas neb rok; dwanaſt pecznow dwanaft meſieczow, korona20) cztirz prſtow to rok fluneczny, cztirzi31) ſuche dny; korona menffie rok ſluneczny. Swieczen fedmy21) lucernamy fedm planet, fedmdefat dielow geho to geft defiet sgednany planeth, tocziff biehohwiezd23) frownanye; ſnad kazdi24) planeta ma defiet doſtogenſtwy neb moczi, piet przirozenych a piet przi- hodnych, w nychzto fie w rownofti25) ſgednanye magi; Swieczen zname- nawa, ze to, czoz pod nymy geft, k nym myſle, toczifſ hnutie przirozene a ſkutki ot nych magi, a to take znamenawa geho okrafîlenye.26) Czieffie, nadobie wlhkoſti, woda,27) kruhi lilia powietrzie, neb to ſamo kazi ſie wonyemy. 5 20 25 1) K. drziewe rzeczene. 2) K. yakoż. 2a) K. wſſecko. 3) K. nebo. 4) K. Š. famemu. 5) K. byl vczynien otewrzien. 6) K. znamenawffe. 7) K. totiž. 8) K. cho- diczym znamenawa. 9) K. wffiem biefſe. 10) K. firmamenty totiž nad oblohami. 11) K. czrwene; S. zczerwenane. 12) K. w niežto. 13) K. yaczinktowe. 14) K. wffe- czky. 15) K. elementa totiž zywlowe. 16) K. s. 17) K. ps. želenu; a sch. 18) sch. v K. 19) Š. geft. 20) K. Š. koruna. 21) K. a cztwery. 22) K s ſedmi. 23) d nadepsáno; K. bieh hwiezd. 21) 24) K. Š. kazda. 25) K. rowno. 26) a to — okrafſlenye sch. v K. 27) Š. wody.
180 Exodus. przikritie w tuz myeru bilo polozeno8) z kozi beranczowich9) Jacynkto- wich;10) tye dwie bile ſwrchu11) polozenye pro wedro a pro dfſtie rozlitie. prawi Jozefus, mnozil2) ſie dywiechu z daleka hlediecz,13) ze geho barwa na nyczeml4) fie ot nebe nechilefſe. 5 1) Š. Tuto znamenay o. 2) K. Kterak. 3) K. kolwick. 4) K. gfu. 5) nye nadeps.; K. czrwenych; Š. czerwenienych. 6) K. tiemi. 7) K. miedienymi k zemi przypinachu. 8) K. položene. 9) Š. ps. beranczich; czowych drobně nadeps. 10) K. a yaczintkowych. 11) K. byli ſwrchu bile. 12) K. a mozy (!). 13) K. hledagycz. 14) K. niczemž. [Kap. LVIII.] Czo znamenawagy drziewnyel) wieczy. W Tom ſlozeny chrama ſwiedomo geſt, ze to pan boh zpoſobil, ale To wiſe waz. ne czlowiek, neb, Jakz2) prawi Jozefus, wſſeczkno2a) toho ku podobenſtwi wieczi vczynene nalezne, kdiz bi kto bez zawiſti chtiel znamenati. neb4) wchod, geſſto famomu3) biſkupu otewrzien bil,5) tocziff fancta fanctor4, znamenawaîſe,6) ze nebe bohu a Andielom geft7) przidano. Ale fanctuariû, gefſto geft dwakrat wietffie, zemy a morze wſſem chodiczym,8) iako ta ftrana obeczna biefſe9) knyezym. Cortyny nebe hwiezdowe; Saga wodi ti, kterez ſu nad firmamentů, tocziff oblohu;10) kozie zczrwenanell) nebe ohnywe, w nyemztol2) fu Andiele; kozie iacynctynel3) nebe ſwrchnye, tu kdez geſt pan boh nade wſſeczkny14) wieczi. wſfak we cztirzech barwach 10 opon, prawi Jozefus, znamenagi ſie cztirzi elementi.15) czatr bieli zname- nawa zemy, neb geft zl6) zemye, a nayprwe zemíku a zelenu17) barwu ma, zlatohlaw a18) morze, proto ze z kon[74b 1]chi ribi take, ale ne z hle- myzie omacziegi zlatohlaw. Jacynkt znamenawa powietrzie, a coccus, czatr czrweny, ohen, neb w barwie fie gym przyrownawa. Stol, to gel9) 15 czas neb rok; dwanaſt pecznow dwanaft meſieczow, korona20) cztirz prſtow to rok fluneczny, cztirzi31) ſuche dny; korona menffie rok ſluneczny. Swieczen fedmy21) lucernamy fedm planet, fedmdefat dielow geho to geft defiet sgednany planeth, tocziff biehohwiezd23) frownanye; ſnad kazdi24) planeta ma defiet doſtogenſtwy neb moczi, piet przirozenych a piet przi- hodnych, w nychzto fie w rownofti25) ſgednanye magi; Swieczen zname- nawa, ze to, czoz pod nymy geft, k nym myſle, toczifſ hnutie przirozene a ſkutki ot nych magi, a to take znamenawa geho okrafîlenye.26) Czieffie, nadobie wlhkoſti, woda,27) kruhi lilia powietrzie, neb to ſamo kazi ſie wonyemy. 5 20 25 1) K. drziewe rzeczene. 2) K. yakoż. 2a) K. wſſecko. 3) K. nebo. 4) K. Š. famemu. 5) K. byl vczynien otewrzien. 6) K. znamenawffe. 7) K. totiž. 8) K. cho- diczym znamenawa. 9) K. wffiem biefſe. 10) K. firmamenty totiž nad oblohami. 11) K. czrwene; S. zczerwenane. 12) K. w niežto. 13) K. yaczinktowe. 14) K. wffe- czky. 15) K. elementa totiž zywlowe. 16) K. s. 17) K. ps. želenu; a sch. 18) sch. v K. 19) Š. geft. 20) K. Š. koruna. 21) K. a cztwery. 22) K s ſedmi. 23) d nadepsáno; K. bieh hwiezd. 21) 24) K. Š. kazda. 25) K. rowno. 26) a to — okrafſlenye sch. v K. 27) Š. wody.
Strana 181
Exodus. 181 O1) oltarzy obyety. [Kap. LIX.] Rzikaza pan boh vczynyti oltarz z drziewie ſetym; ten ſlul oltarz holocauftomatum, tocziff ze na nyem obieti ſpaligi,2) A mohl bi ſluti facry- 1Exod. 27.) ficiorů, tocziff ſwatoſti, gedno zet geft2a) wzal ſobie meno ot doftoynyeyffieho. a bieſſe cztwerohranati, na del I na ffirz myel piet loket, a trzi loket3) bil 5 zwiſſi;4) neb oltarzi ſtupnye neb5) wzchodi zabranugi6) myeti. a ten oltaiz bil7) iako ſſkrzinye bez przikritie, ſtrany drziewene8) [74b 2] zakriti bili wnytrz y wnye medi,9) acz1o) ſu nemohli horzieti iako anthiton,11) any ktere drzyewo raiſke, ale12) czym wiecze w ohny lezi, tiem geſt cziffczie. a dno take bilo mediene,13) na nyemzto ohen bywaſſe, a okenczem, gefito 10 biefſe na boczie na wzchod flunczie, wcladachu.14) we cztirzech vhlach ſwrchnych15) wnye biechu cztirzy rohi krzywe, a na nych cztirzi rzietiezi prſtenkamy, tocziff kruhi wpletene,16) a ot nych wiſyeffe rofft medieny, iako ſietki vczynyeny;17) az do pol oltarze wnytrz wiſieſſe, a nals) ten rofit cladiechu k wony panu bohu, a to ohen ze dna wyſtupie ſpaleſſe. 15 a toho ſmyflu 019) oltarzi o rofftu20) potwrzugie manducator. a21) v vhlow cztirz nyzíich biechu cztirzi príteny medieny, w nyezto zawori kladiechu z drziewie fetym a oblozeny medi k noſeny22) oltarzie. O tom oltarzi a o rofſtu geſt mylenye netoliko mezi namy, ale take mezi zidi, Awſſak zidowſka prawda ot naſſeho prziekladanye nycz fie23) nedwogi.24) neb my takto 20 mame: vczynyff rofft medieny iako ſieti, po tiech cztirz vhlach25) biechu cztirzi prſteny medieny, a ſkrzie ti polozifſ26) ten rofft nad27) dno oltarzie,28) i bude wiſieti az do pol oltarzie. a zid takto ma: vczynyſſ mu, iako ſu vczynyeny fieti mediene, a na ti fieti cztirzi príteny mediene, i puſtifí gie na dno oltarzie ſ hory, i budu fieti29) az do proſtrziedka oltarzie. A Jo- zefus die: pod nym bieffe rofft iako fietki vczynene, neb przygymaſſe zemye30) ohen, [75a 1] geffto z rofftu wichaziefſe, neb podwalowe nebili ſu mu podlozeny. Gynym fie widi, ze ge31) any przikritie any dna myel, nez32) ſtieny zemy naplnyti,33) iakoz geſt rzekl pan boh: oltarz z31) zemye vczynyſſ my, a na ſwrchnyem myeſſczifſczi35) bywaſſe ohen, geſſto tu kla- 30 diechu, czo ge ſpaleno myelo biti. A o rofſtu, gefíto na oltarz kladu, tez ſmyſle.* puoda ta, na nyezto rofft kladiechu, zid nazywa areünculam, neb ſnad crabate myeſto bilo iako brazda, abi w ſie36) popel obietny bralo. a prawi, bi proſtrzied ſtieny bilo37) az do toho myeſta, do kterehoz wifoft rofſta ſie dotikala. * to podle drzewnyeho ſmyſla nenye drzano, podle piſma, ale du- chownye. 25 35 1) Š. Tuto o. 2) K. Š. ſpalugi. 2a) K. sch. v K. 3) K. lokty. 4) K. zwyfſy a miel k ſobie wſtupenie totiz ftupnie. 5) oltarzi — neb sch. v K. 6) K. zabranygi. *) sch. v K. s) K. drziewieney; Š. drziewiene. 3) K. Š. miedi (tak pravid.). 10) K. že. 11) K. anchyten. 12) K. a. 13) K. widiene (!). 14) K. wykladachu. 15) K. vhlech fwrnich (!). 16) K. vpletene. 17) sch. v K. 18) sch. v K. 19) sch. v K. 20) o rofftu sch. v K. 21) K. rzka A; v sch. 22) K. k nofſeni. 23) K. gſe. 24) Š. nedielij neb nedwogi. 25) K. vhlech. 26) K. položyl; ten sch. 27) K. na. 28) Š. nad oltarzem.
Exodus. 181 O1) oltarzy obyety. [Kap. LIX.] Rzikaza pan boh vczynyti oltarz z drziewie ſetym; ten ſlul oltarz holocauftomatum, tocziff ze na nyem obieti ſpaligi,2) A mohl bi ſluti facry- 1Exod. 27.) ficiorů, tocziff ſwatoſti, gedno zet geft2a) wzal ſobie meno ot doftoynyeyffieho. a bieſſe cztwerohranati, na del I na ffirz myel piet loket, a trzi loket3) bil 5 zwiſſi;4) neb oltarzi ſtupnye neb5) wzchodi zabranugi6) myeti. a ten oltaiz bil7) iako ſſkrzinye bez przikritie, ſtrany drziewene8) [74b 2] zakriti bili wnytrz y wnye medi,9) acz1o) ſu nemohli horzieti iako anthiton,11) any ktere drzyewo raiſke, ale12) czym wiecze w ohny lezi, tiem geſt cziffczie. a dno take bilo mediene,13) na nyemzto ohen bywaſſe, a okenczem, gefito 10 biefſe na boczie na wzchod flunczie, wcladachu.14) we cztirzech vhlach ſwrchnych15) wnye biechu cztirzy rohi krzywe, a na nych cztirzi rzietiezi prſtenkamy, tocziff kruhi wpletene,16) a ot nych wiſyeffe rofft medieny, iako ſietki vczynyeny;17) az do pol oltarze wnytrz wiſieſſe, a nals) ten rofit cladiechu k wony panu bohu, a to ohen ze dna wyſtupie ſpaleſſe. 15 a toho ſmyflu 019) oltarzi o rofftu20) potwrzugie manducator. a21) v vhlow cztirz nyzíich biechu cztirzi príteny medieny, w nyezto zawori kladiechu z drziewie fetym a oblozeny medi k noſeny22) oltarzie. O tom oltarzi a o rofſtu geſt mylenye netoliko mezi namy, ale take mezi zidi, Awſſak zidowſka prawda ot naſſeho prziekladanye nycz fie23) nedwogi.24) neb my takto 20 mame: vczynyff rofft medieny iako ſieti, po tiech cztirz vhlach25) biechu cztirzi prſteny medieny, a ſkrzie ti polozifſ26) ten rofft nad27) dno oltarzie,28) i bude wiſieti az do pol oltarzie. a zid takto ma: vczynyſſ mu, iako ſu vczynyeny fieti mediene, a na ti fieti cztirzi príteny mediene, i puſtifí gie na dno oltarzie ſ hory, i budu fieti29) az do proſtrziedka oltarzie. A Jo- zefus die: pod nym bieffe rofft iako fietki vczynene, neb przygymaſſe zemye30) ohen, [75a 1] geffto z rofftu wichaziefſe, neb podwalowe nebili ſu mu podlozeny. Gynym fie widi, ze ge31) any przikritie any dna myel, nez32) ſtieny zemy naplnyti,33) iakoz geſt rzekl pan boh: oltarz z31) zemye vczynyſſ my, a na ſwrchnyem myeſſczifſczi35) bywaſſe ohen, geſſto tu kla- 30 diechu, czo ge ſpaleno myelo biti. A o rofſtu, gefíto na oltarz kladu, tez ſmyſle.* puoda ta, na nyezto rofft kladiechu, zid nazywa areünculam, neb ſnad crabate myeſto bilo iako brazda, abi w ſie36) popel obietny bralo. a prawi, bi proſtrzied ſtieny bilo37) az do toho myeſta, do kterehoz wifoft rofſta ſie dotikala. * to podle drzewnyeho ſmyſla nenye drzano, podle piſma, ale du- chownye. 25 35 1) Š. Tuto o. 2) K. Š. ſpalugi. 2a) K. sch. v K. 3) K. lokty. 4) K. zwyfſy a miel k ſobie wſtupenie totiz ftupnie. 5) oltarzi — neb sch. v K. 6) K. zabranygi. *) sch. v K. s) K. drziewieney; Š. drziewiene. 3) K. Š. miedi (tak pravid.). 10) K. že. 11) K. anchyten. 12) K. a. 13) K. widiene (!). 14) K. wykladachu. 15) K. vhlech fwrnich (!). 16) K. vpletene. 17) sch. v K. 18) sch. v K. 19) sch. v K. 20) o rofftu sch. v K. 21) K. rzka A; v sch. 22) K. k nofſeni. 23) K. gſe. 24) Š. nedielij neb nedwogi. 25) K. vhlech. 26) K. položyl; ten sch. 27) K. na. 28) Š. nad oltarzem.
Strana 182
182 Exodus. 29) K. ſytie. 29a) K. vczynieny. 30) K. s zemie; Š. z zemie. 31) K. gt. 32) Š. neb (!). 33) K. naplnite. 34) K. s. 35) K. ohnyffti neb miefftiffty. 36) K. wſſe. 37) a prawi — bilo sch. v K. [Kap. LX.) O poſtaweny oltarzie a o1) geho orudy. Olozen bil oltarz przied chramê pod ſtromem, ne uprziemo przied [Exod. 27.) wchodem, ale nyeczſo fie ku poledny chilecz,2) tak abi przied nym ſto- giecze na polnoczi mohli patrziti na chram az do toho myeſta, geſſto ſlowe fancta fanctorů, tocziff ſwatoſt ſwatich. a ze ſtachu na polnoczi proti po- ledny, nyekdi czte3) ſie, ze ſu obietowali na polnoczy a nyekdi ku poledny. 5 take myegiechu hrnczie,4) abi popel ſbierali,5) kdiz ho zbywaſſe, a po- kladachu gei w tayne a w6) cziftem myeſtie, a klefſczie7) k opraweny ohnye oltarzowa. A udiczie kucharzſke, gefſto gymy maſſo z hrnczie wibieragi,7a) a panwyczie, geffto gymy vhle rzerzewites) od oltarze k oltarzi no-[75a 2] fiechu wonnemu, kromye poklykew neb9) przikrywadl a hrncziew10) k warzeny maſa k uzitku knyezſkemu; wffak hol1) przi oltarzi newarziechu. a to nadobie wſſeczko bieſſe mediene; neb kterez k12) vzitku13) knyezíkemu prziſluffiechu, to wíſe poczitachu mezi nadobie oltarzowe. vczynyf ſchranu14) gehol5) hrnczom, lopatam, medenyczyem16) a ſkobam a geho ohnyem chowatý. 10 15 1) sch. v K. 2) K. chylycz. 3) K. ſe czte. 4) Š. a hrncze. 5) K. zbieraly. 6) a w sch. v Š. 7) K. klekffie (!). 7a) K. z hrnczow. s) Š. rzerzawite; K. rzerziwe. 3) K. poklyczky aneb. 10) K. hrnczow. 11) K. toho maſfa. 12) na okr.; v K. sch. 13) K. vzytky. 14) K. A vezynifs chram (!). 15) K. ge° totiž orudie. 16) za d vy- škrab. i. 17) K. ohni. [Kap. LXI.] O vdyclany ſyenyl) podle chramu. A Bieſſe ſienka neb prziſtrzieſſie v2) chramu na boku polednyem [Exod. 27.] ſto loket a na polnoczi ſto, Ale na wzchod paddefat a tolikez na zapad. a tak mvel3) cztirzi vhli, ale nebil geſt cztwerohranati,4) ale na gednu ſtranu delfſy, a bieſſe na boku ku poledny dwadczieti ſlupow z drziewie fetym, piet loket zwiffi, oblozenych5) plechi ſtrziebrnymy, a hlawý mye- giechu ſtrziebrne ſ ritym f6) medieny,7) podwali wzdali mezi ſobu piet loket ſtogiecze,8) a nad kazdym prſteny.* a doſahowachu prowazowe ot prſtenow az do hlaw paxillorum,9) toczyff kolkow malich, gefſto biechu na loket wzwieczi,10) a po wſfiech [75b 1] ſlupiech w zemy twrdiell) wteczeny, abi ſyenczie nemowitie12) ſtrziehli. A cortyna z czatru mye- 10 kutkeho ſto loket na del a na ffirz piet po ſlupiech wifieffe ot hlawy az do podpodwala13) rozproſtrziena, ze ot ſtieny nycz nebieſſe rozeznana, gedno ſnad pro nepoczieſiel4) powietrzie, kdiz prowaſi zaſie ot paxilli,15) toczyff ot kolkow tahnyechu, abi pod ny yako pod ſtrziechu lid bil za- chowan. A takez bok polnoczny dwadcziet16) flupow a kortynu17) mye- 15 gieſſe rozproſtrzienu,18) ale na zapad defiet ſlupow a kortyna paddefat19) 5
182 Exodus. 29) K. ſytie. 29a) K. vczynieny. 30) K. s zemie; Š. z zemie. 31) K. gt. 32) Š. neb (!). 33) K. naplnite. 34) K. s. 35) K. ohnyffti neb miefftiffty. 36) K. wſſe. 37) a prawi — bilo sch. v K. [Kap. LX.) O poſtaweny oltarzie a o1) geho orudy. Olozen bil oltarz przied chramê pod ſtromem, ne uprziemo przied [Exod. 27.) wchodem, ale nyeczſo fie ku poledny chilecz,2) tak abi przied nym ſto- giecze na polnoczi mohli patrziti na chram az do toho myeſta, geſſto ſlowe fancta fanctorů, tocziff ſwatoſt ſwatich. a ze ſtachu na polnoczi proti po- ledny, nyekdi czte3) ſie, ze ſu obietowali na polnoczy a nyekdi ku poledny. 5 take myegiechu hrnczie,4) abi popel ſbierali,5) kdiz ho zbywaſſe, a po- kladachu gei w tayne a w6) cziftem myeſtie, a klefſczie7) k opraweny ohnye oltarzowa. A udiczie kucharzſke, gefſto gymy maſſo z hrnczie wibieragi,7a) a panwyczie, geffto gymy vhle rzerzewites) od oltarze k oltarzi no-[75a 2] fiechu wonnemu, kromye poklykew neb9) przikrywadl a hrncziew10) k warzeny maſa k uzitku knyezſkemu; wffak hol1) przi oltarzi newarziechu. a to nadobie wſſeczko bieſſe mediene; neb kterez k12) vzitku13) knyezíkemu prziſluffiechu, to wíſe poczitachu mezi nadobie oltarzowe. vczynyf ſchranu14) gehol5) hrnczom, lopatam, medenyczyem16) a ſkobam a geho ohnyem chowatý. 10 15 1) sch. v K. 2) K. chylycz. 3) K. ſe czte. 4) Š. a hrncze. 5) K. zbieraly. 6) a w sch. v Š. 7) K. klekffie (!). 7a) K. z hrnczow. s) Š. rzerzawite; K. rzerziwe. 3) K. poklyczky aneb. 10) K. hrnczow. 11) K. toho maſfa. 12) na okr.; v K. sch. 13) K. vzytky. 14) K. A vezynifs chram (!). 15) K. ge° totiž orudie. 16) za d vy- škrab. i. 17) K. ohni. [Kap. LXI.] O vdyclany ſyenyl) podle chramu. A Bieſſe ſienka neb prziſtrzieſſie v2) chramu na boku polednyem [Exod. 27.] ſto loket a na polnoczi ſto, Ale na wzchod paddefat a tolikez na zapad. a tak mvel3) cztirzi vhli, ale nebil geſt cztwerohranati,4) ale na gednu ſtranu delfſy, a bieſſe na boku ku poledny dwadczieti ſlupow z drziewie fetym, piet loket zwiffi, oblozenych5) plechi ſtrziebrnymy, a hlawý mye- giechu ſtrziebrne ſ ritym f6) medieny,7) podwali wzdali mezi ſobu piet loket ſtogiecze,8) a nad kazdym prſteny.* a doſahowachu prowazowe ot prſtenow az do hlaw paxillorum,9) toczyff kolkow malich, gefſto biechu na loket wzwieczi,10) a po wſfiech [75b 1] ſlupiech w zemy twrdiell) wteczeny, abi ſyenczie nemowitie12) ſtrziehli. A cortyna z czatru mye- 10 kutkeho ſto loket na del a na ffirz piet po ſlupiech wifieffe ot hlawy az do podpodwala13) rozproſtrziena, ze ot ſtieny nycz nebieſſe rozeznana, gedno ſnad pro nepoczieſiel4) powietrzie, kdiz prowaſi zaſie ot paxilli,15) toczyff ot kolkow tahnyechu, abi pod ny yako pod ſtrziechu lid bil za- chowan. A takez bok polnoczny dwadcziet16) flupow a kortynu17) mye- 15 gieſſe rozproſtrzienu,18) ale na zapad defiet ſlupow a kortyna paddefat19) 5
Strana 183
Exodns. 183 loktow, a zaftieraffe20) prziedfienye. Ale we wchodu21) na wzchod trzie ſlupi ſiem a22) trzie23) tam ſtachu, a cortyny podle nych rozpate praw iako drzewnye patnaſti loktow. a proſtrzied geho boka cztirzi ſlupi iako 20 wrata a v nych powiefſena opona ze23a) cztirz barew drahich, tocziff Ja- cyncta,24) zlatohlawa, czatra25) dwakrat barweneho a czatra bieleho, przie- tkaneho dielem gehlu nadfſytym, geffto26) k wgiti27) a k wygiti ſnadno bilo pozdwyhnuti a ſloziti po prſtenach a po prowaziech.28) wfſak w del- ſſich29) bocziech bilo gedenmezidczietma30) ſlupow, A mezi nymy bilo 25 dwadczieti otewrzeny ſto loktow, a we31) dwu menſſi boku dewiet, ale pro uhelnyki, gefſto biechu obeczny32) dwiema bokoma, tam dwadczieti, ale33) tuto deſiet. a znamenal pan boh cziſlem ſlupowym cziſlo mezý- ſlupne. [75b 2] * wynykugicze34) na wiſoſti ſlupow35) a prowrtane, a w dierach dwa 30 prowazy, geden ſem a druhi tam, abi prawie ſlup36) drzielý. podobne take prawy, ze wſſiem podwalom ſlupowym na nytech przywazan bieſſe hrziebi, gymzto weſſken ſlup zemye37) twrdie ſie drzieſſe. 1) K. ſyenie. 2) K. podle. 3) K. miela. 4) K. nebyla gt cztwerohranata. 5) K. obloženy. 6) sch. v K. 7) Š. medienymi. 8) K. podwaly mezy ſebu ſtogiecze wzdaly miegychu. 9) K. panxillorum. 10) K. zwyfſi. 11) K. twrdiegy. 12) Š. menowitie (!). 13) K. podwaly; Š. podwala. 14) K. neczaſne. 15) K. panxillis. 16) K. dwatczeti. 17) K. kortyn. 18) K. k rozproftrzieni. 19) K. kortena padefati. 20) K. zaftrzieffe. 21) K. ale ne wchod. 22) K. y. 23) K. tam trzie. 23a) sch. v K. 24) K. z Ja- czinkta. 25) K. z czatra. 26) Š. gefft(!). 27) K. k przygiti. 28) K. ſlużyti (!) po prſten- kach a po prowazcziech. 29) K. dalffych; Š. welffich. 30) Š. gedenmezcietma; K. gedenmetczytma. 31) sch. v K. 32) K. obecznie. 33) Š. a. 31) K. wynikagicze. 33) a sch. v Š. 36) K. flupy. 37) K. s zemie. O lucziernach neb ſwieticiech. [Kap. LXII. Rzikaza pan boh ſynom Ifrael, abi obietowali olei olywſki welmy cziſti, w ſtupie tluczeny, neb ge to cziftíſýl) nezli orziechowý, neb lnyeny, neb rzedkewny, abi wzdi z nyeho horzala luczerna neb ſwietidlnyczie2) w chramye ſwiedeczſtwie przied oponu, gefſto geft powiefſena k ſwie- 5 deczftwy; a tu zaziehafſe Aaron a fynowe geho v weczer, i3) ſwietiechu az do gitra nad ſwiecznem ſedm luczern4) przied panem bohem, ale we dne gedno trzi. knot5) w lucernye ze6) trztie bil,7) ale kliczka w lampie, gefſto na nyes) knot pohrzizugi w olegi, bila zlata. Exod. 27. 1) Š. giftffij. 2) Š. ſwietedlnice; v K. ta dvě sl. sch. 3) K. a. 4) K. luczerna neb ſwietedlnicze. 5) K. knoty. 6) Š. ne. 7) K. byli. 8) K. w nich. O ruchu obecznem knyczſkem. [Kap. LXIII./ Piet mluwil geſt pan boh k Moizieffi1) rzka: przywyn bratra ſweho Aarona k ſobie ſ geho ſyny z lidu ſynow Iſrahel, at bi my knyezſtwie po- zywali. I vczynyfſ ſwate rucho bratru ſwemu, w nyemzto oſwieczen flu (Erod. 28.)
Exodns. 183 loktow, a zaftieraffe20) prziedfienye. Ale we wchodu21) na wzchod trzie ſlupi ſiem a22) trzie23) tam ſtachu, a cortyny podle nych rozpate praw iako drzewnye patnaſti loktow. a proſtrzied geho boka cztirzi ſlupi iako 20 wrata a v nych powiefſena opona ze23a) cztirz barew drahich, tocziff Ja- cyncta,24) zlatohlawa, czatra25) dwakrat barweneho a czatra bieleho, przie- tkaneho dielem gehlu nadfſytym, geffto26) k wgiti27) a k wygiti ſnadno bilo pozdwyhnuti a ſloziti po prſtenach a po prowaziech.28) wfſak w del- ſſich29) bocziech bilo gedenmezidczietma30) ſlupow, A mezi nymy bilo 25 dwadczieti otewrzeny ſto loktow, a we31) dwu menſſi boku dewiet, ale pro uhelnyki, gefſto biechu obeczny32) dwiema bokoma, tam dwadczieti, ale33) tuto deſiet. a znamenal pan boh cziſlem ſlupowym cziſlo mezý- ſlupne. [75b 2] * wynykugicze34) na wiſoſti ſlupow35) a prowrtane, a w dierach dwa 30 prowazy, geden ſem a druhi tam, abi prawie ſlup36) drzielý. podobne take prawy, ze wſſiem podwalom ſlupowym na nytech przywazan bieſſe hrziebi, gymzto weſſken ſlup zemye37) twrdie ſie drzieſſe. 1) K. ſyenie. 2) K. podle. 3) K. miela. 4) K. nebyla gt cztwerohranata. 5) K. obloženy. 6) sch. v K. 7) Š. medienymi. 8) K. podwaly mezy ſebu ſtogiecze wzdaly miegychu. 9) K. panxillorum. 10) K. zwyfſi. 11) K. twrdiegy. 12) Š. menowitie (!). 13) K. podwaly; Š. podwala. 14) K. neczaſne. 15) K. panxillis. 16) K. dwatczeti. 17) K. kortyn. 18) K. k rozproftrzieni. 19) K. kortena padefati. 20) K. zaftrzieffe. 21) K. ale ne wchod. 22) K. y. 23) K. tam trzie. 23a) sch. v K. 24) K. z Ja- czinkta. 25) K. z czatra. 26) Š. gefft(!). 27) K. k przygiti. 28) K. ſlużyti (!) po prſten- kach a po prowazcziech. 29) K. dalffych; Š. welffich. 30) Š. gedenmezcietma; K. gedenmetczytma. 31) sch. v K. 32) K. obecznie. 33) Š. a. 31) K. wynikagicze. 33) a sch. v Š. 36) K. flupy. 37) K. s zemie. O lucziernach neb ſwieticiech. [Kap. LXII. Rzikaza pan boh ſynom Ifrael, abi obietowali olei olywſki welmy cziſti, w ſtupie tluczeny, neb ge to cziftíſýl) nezli orziechowý, neb lnyeny, neb rzedkewny, abi wzdi z nyeho horzala luczerna neb ſwietidlnyczie2) w chramye ſwiedeczſtwie przied oponu, gefſto geft powiefſena k ſwie- 5 deczftwy; a tu zaziehafſe Aaron a fynowe geho v weczer, i3) ſwietiechu az do gitra nad ſwiecznem ſedm luczern4) przied panem bohem, ale we dne gedno trzi. knot5) w lucernye ze6) trztie bil,7) ale kliczka w lampie, gefſto na nyes) knot pohrzizugi w olegi, bila zlata. Exod. 27. 1) Š. giftffij. 2) Š. ſwietedlnice; v K. ta dvě sl. sch. 3) K. a. 4) K. luczerna neb ſwietedlnicze. 5) K. knoty. 6) Š. ne. 7) K. byli. 8) K. w nich. O ruchu obecznem knyczſkem. [Kap. LXIII./ Piet mluwil geſt pan boh k Moizieffi1) rzka: przywyn bratra ſweho Aarona k ſobie ſ geho ſyny z lidu ſynow Iſrahel, at bi my knyezſtwie po- zywali. I vczynyfſ ſwate rucho bratru ſwemu, w nyemzto oſwieczen flu (Erod. 28.)
Strana 184
184 Exodus. veſtimta ziti my bude. z toho rucha — neb cztwera ſu bili rucha — prwe menſſym no. knyezym, geſſto ſlowiechu cananei, druhe knyezatom knyezſkym, gefſto 5 ſlowiechu Arabachi,2) A gyne cztwero, gehozto famo knyezie knyezke3) pozywaſſe. w nyezto ſie takymto rzadem oblekachu: ocziſſcziete4) naiprwe wodu ruczie5) y nozie, neb knyez oblekaſſe ſie w ſwate rucho; to Rzieczſki6) wzny conftrictoria, fuzenye,7) a latynye femynalia, a to bieſſe z bieleho czatra; w to rucho wſtupali8) [76a 1] po nohach, a tahli wzhoru az do ledwie, 10 tu ge pak welmy ſtahli, a nycz dale gedno do9) kolena fahlo.* ale naſſ biſkup, proto ze ma wieczne wzdrzenye cziſtoti, gedno trzewycziemy biſkupſkymy nohilo) zakrigie, Jako bi mu rzekl: kto gie cziſt,11) ten nepotrziebuge, gedno abi nohil2) vmyl.** druhe oblekaſſe ſie w bielu koſſili, geſſto gy Moi- zieff Abanech nazywa a zide amyfaneam, a my kazulu13) nazywame, a tal4) 15 ſtupuge az do hlezna, a tal5) geſt ſluffnye tielu prziprawena. Trzetie ſta- howaſſe ſie paſem obſſirny,16) na cztirzi prſti wazenym,17) iako fietki, abi bil widien iako kozie gefſczerowa, gizto gi letiels) ſmyeta, a ten bill9) tkan kwietym, zlatem,20) iacynktem a czrweny21) hedwabym, gefſto flowe kokkus; ale poſtaw te tkanyczie bil gedno z czatra bieleho. tiem22) ſie opa- 20 ſowaſſe ot prſi az do pupka okolo obu boku, tu23) fie pak ſtahowaſſe a ſtu- powaſſe21) az do holen pro okraſu, kdiz nycz neczynyeſſe; ale kdiz obie- towaſſe, tehdi, abi mu neprziekazal,25) konczie na ramena zwrziefſe.26) a proto ſnad na czas Jahan27) nyekdi kazulu28) ſwyna na to ramye wzklada.28a) Cztwrte ſproſtnu cziepiczi nofiefſe na hlawie,29) ot biſkupowi czie-[76a 2] 25 piczie daleko rozluczenu,29) ſnad iako biret, neb31) prawi iako mala przie- lbiczie. Gmyegiefſe take nad to gyny zawoi32) czatrowi bieli, gefſto kry- giefſe az do lalokow, krygie33) wazanye klobukowe34) a wſſiczku hlawu welmy dobrzie przipraweno,35) abi neſpadlo, kdiz bi knyez praczowal. * to rucho Origenes prawy femoria;36) to rucho geſt, gefſto gym 30 lono37) zaſtieraly; abi ſwe hanby nevkazali, ffnoru38) ledwie ſtahowachu. ** tocziſſ prwe hnutie zleho myſſlenye neb kochanye, gehoz owſſem ſkrotiti nemoze, aſa ottiehny. IJan 13./ 1) K. Moyzieffowi a; k sch. 2) Š. arachy. 3) K. kniezy kniezftwie (!). 4) K. oczy- ſticze. 3) K. rucze wodu. 6) K. totiž rzeczky to. 7) K. totiž ſuzenie. 8) K. wftu- powaly. 9) K. až do. 10) K. ſwe nohy. 11) Š. gift (!). 12) K. ſwe nohy. 13) Š. ka- zuli. 11) K. tu. 15) sch. v K. 16) K. obffyrznim. 17) K. wazanym. 18) K. letic s ſebe; gi sch. 19) K. byk (!). 20) K. zlattym. 21) Š. czerwenym. 22) K. tiem. 23) K. a tu. 24) K. ſkafowaſſe. 25) K. gemu neprzekażel; Š. neprzekazel. 26) K. zwihnieffe. 27) K. Š. Jahen. 28) Š. kazuli. 28a) K. wzkladafe. 27) K. na hlawie nofyfſe. 30) K. rozluczene. 31) K. uel. 32) sch. v Š. 33) sch. v K. 34) K. klobukowe°. 35) K. dobrze krygieſſe przyprawnie. 36) K. femora. 37) K. lono ſwe gym. 38) K. a ſnuoru. [Kap. LXIV.] O ruchu byſkupowem. To wſſe waz. ANad to arabarchus, knyeze knyezíke, cztwero rucho gyne mye- gieſſe, geſſto ſie nad ono wſſeczko ſwrchu pſanel) oblekaſſe. prwe bila
184 Exodus. veſtimta ziti my bude. z toho rucha — neb cztwera ſu bili rucha — prwe menſſym no. knyezym, geſſto ſlowiechu cananei, druhe knyezatom knyezſkym, gefſto 5 ſlowiechu Arabachi,2) A gyne cztwero, gehozto famo knyezie knyezke3) pozywaſſe. w nyezto ſie takymto rzadem oblekachu: ocziſſcziete4) naiprwe wodu ruczie5) y nozie, neb knyez oblekaſſe ſie w ſwate rucho; to Rzieczſki6) wzny conftrictoria, fuzenye,7) a latynye femynalia, a to bieſſe z bieleho czatra; w to rucho wſtupali8) [76a 1] po nohach, a tahli wzhoru az do ledwie, 10 tu ge pak welmy ſtahli, a nycz dale gedno do9) kolena fahlo.* ale naſſ biſkup, proto ze ma wieczne wzdrzenye cziſtoti, gedno trzewycziemy biſkupſkymy nohilo) zakrigie, Jako bi mu rzekl: kto gie cziſt,11) ten nepotrziebuge, gedno abi nohil2) vmyl.** druhe oblekaſſe ſie w bielu koſſili, geſſto gy Moi- zieff Abanech nazywa a zide amyfaneam, a my kazulu13) nazywame, a tal4) 15 ſtupuge az do hlezna, a tal5) geſt ſluffnye tielu prziprawena. Trzetie ſta- howaſſe ſie paſem obſſirny,16) na cztirzi prſti wazenym,17) iako fietki, abi bil widien iako kozie gefſczerowa, gizto gi letiels) ſmyeta, a ten bill9) tkan kwietym, zlatem,20) iacynktem a czrweny21) hedwabym, gefſto flowe kokkus; ale poſtaw te tkanyczie bil gedno z czatra bieleho. tiem22) ſie opa- 20 ſowaſſe ot prſi az do pupka okolo obu boku, tu23) fie pak ſtahowaſſe a ſtu- powaſſe21) az do holen pro okraſu, kdiz nycz neczynyeſſe; ale kdiz obie- towaſſe, tehdi, abi mu neprziekazal,25) konczie na ramena zwrziefſe.26) a proto ſnad na czas Jahan27) nyekdi kazulu28) ſwyna na to ramye wzklada.28a) Cztwrte ſproſtnu cziepiczi nofiefſe na hlawie,29) ot biſkupowi czie-[76a 2] 25 piczie daleko rozluczenu,29) ſnad iako biret, neb31) prawi iako mala przie- lbiczie. Gmyegiefſe take nad to gyny zawoi32) czatrowi bieli, gefſto kry- giefſe az do lalokow, krygie33) wazanye klobukowe34) a wſſiczku hlawu welmy dobrzie przipraweno,35) abi neſpadlo, kdiz bi knyez praczowal. * to rucho Origenes prawy femoria;36) to rucho geſt, gefſto gym 30 lono37) zaſtieraly; abi ſwe hanby nevkazali, ffnoru38) ledwie ſtahowachu. ** tocziſſ prwe hnutie zleho myſſlenye neb kochanye, gehoz owſſem ſkrotiti nemoze, aſa ottiehny. IJan 13./ 1) K. Moyzieffowi a; k sch. 2) Š. arachy. 3) K. kniezy kniezftwie (!). 4) K. oczy- ſticze. 3) K. rucze wodu. 6) K. totiž rzeczky to. 7) K. totiž ſuzenie. 8) K. wftu- powaly. 9) K. až do. 10) K. ſwe nohy. 11) Š. gift (!). 12) K. ſwe nohy. 13) Š. ka- zuli. 11) K. tu. 15) sch. v K. 16) K. obffyrznim. 17) K. wazanym. 18) K. letic s ſebe; gi sch. 19) K. byk (!). 20) K. zlattym. 21) Š. czerwenym. 22) K. tiem. 23) K. a tu. 24) K. ſkafowaſſe. 25) K. gemu neprzekażel; Š. neprzekazel. 26) K. zwihnieffe. 27) K. Š. Jahen. 28) Š. kazuli. 28a) K. wzkladafe. 27) K. na hlawie nofyfſe. 30) K. rozluczene. 31) K. uel. 32) sch. v Š. 33) sch. v K. 34) K. klobukowe°. 35) K. dobrze krygieſſe przyprawnie. 36) K. femora. 37) K. lono ſwe gym. 38) K. a ſnuoru. [Kap. LXIV.] O ruchu byſkupowem. To wſſe waz. ANad to arabarchus, knyeze knyezíke, cztwero rucho gyne mye- gieſſe, geſſto ſie nad ono wſſeczko ſwrchu pſanel) oblekaſſe. prwe bila
Strana 185
Exodus. 185 fuknye Jaczynktowa, dluha do hlezna, tei2) zid melchir rzieka. ta3) bieſſe [Exod. 27.] ze dweho rozſtrzizenye na ramenach fffita,4) iako dalmatika5) vczynyena; 5 rukawi tez barwi prziſſite, kukliczku take myegieſſe na zad na pleczich; ale na del rozítrzizenye myegiefſe ot prſ az do pol pleczi. a tomu rozítrzi- zeny,6) abi mrzko nebilo, naprzied y nazad7) zawoy bil prziſſit, a ta na- przied y na zad8) tiemy zawoymy przidrhnut;9) a myeto podolka mye- giefſe dwaafedmdefat zwoneczkow zlatich, a mezi nymy bilo tolikez wafſkulow, tocziſf tenkich zawoiow iako czrwena10) iablka z Jacyncta a z pur- pury a cocco,11) to ge czatralla) dwakrat moczeneho neb makaneho, rzadem podle ſebe pokladany,12) abi bil zwuk ſliſſan, kdiz bi naywiſſi knyez wcha- ziel neb wichazel w ſwati dom. Na tu ſukny, Jozefus prawy, biſkup ſie opafuge drzewnym paſem iako [76b 1] gyny knyeziel3) na14) platnyenu 15 fukny; A gyny prawie, ze nade wſſeczko gyne rucho napoſledi15) ma ſie opaſati. Take ſu nyekterzi rziekali, bi biſkup myewal dwa paſi, geden iako gyny knyezie.16) a druhi nad ephot. Druhe rucho bilo ephot rzieczſki, tocziff ornat,17) tiemy cztirzmy barwamy a zlatem tkanel8) bez rukawow ornat. iako19) muzſka koſſile, dluha az do ledwyn, tak ze bi ſie mohl opaſati nad 20 ny, diel fuknye Jacynktowe zakrywagie a doleynye ftrany neprzikry- wagie. A podolki ſtrannye ſkobamy a prſteny zlatymy ſpoiowachu, A mye- gieſſe otewrzeno20) na prſech na dlan; a na to myeſto logion21) wſazowachu, a na ſwrchnyei22) ftranye na obu ramenu dwa kameny onychyny a far- dyny w zlato wdielane.23) Jozefus prawy, ſmaragdyny, na tiech bili wiriti 25 gmena dwanaſt ſynow Ifrael flowamy zidowſkymy24) gyneho kragie podle rzadu gich narozenye, ffeft gmen ftarffich na prawem ramenu a mlaz- ffich25) na lewem ku pamyeti ſynow Ifrael. a myegieſſe na zad kukliczku na ramenach,26) filnymy rzemeny tkanu. a gyne rucho ſlowiefſe ephotar, to biefſe platnyene, ale ono dywnye krafne a kropenynne zizelowate.27) 30 Trzetie bieffe okrafflenye, gefíto zid ma efym, rziek logion,28) latyn29) racyonale, cztwerohranate a dwenaſob, abi ſie pro tiezkoſt draheho292) ka- menye neztrhalo, na pied zwieczie.30) a myegie [76b 21fſe otewrzenye31) nad naramki naplnyti doſti, z drzewerzeczenych cztirz32) barew a zlata tkaneho tuz okraſu, iako naranyk.33) a biefſe w nyem dwanaſt kamenow, 35 zlatem twrdie zatworzenych, we cztirzech rzadiech, w kazdem rzadu trzi kameny: Na prwem34) rzadu fardyus, topazyus, ſmaragdus. Na dru- hem35) carbunculus, Zafyrus, Jaſpis. na trzetiem36) liguryus,37) achates, ametifcus. na cztwrtem38) crifolitus,39) onychinus a berillus. a na nych bilo wirito dwanaft gmen ſynow40) Ifrael, podle rzadu gich narozenye, abi 40 noſil knyez pamyet ſynow Ifrael na ramenach I na prſech pro pamyet trzi,11) lid myel gednoho pamatowati, a on dwu, tocziff abi lid, wida gmena otczow ſwich, ſnazil fie, abi42) ot cznoſti ſwich ftarffich43) neotſtupil fferziednye; A knyez zywot a wyeru patriarchow4) pomnyel naſledowati, a take abi pamatowal, abi lid z tiech otczow narozeny bohu poruczil, 45 Slowieffe take racionale ſuda,45) neb pſana biechu na nyem tieto dwie menye: ſud a prawda. neb kdiz my mame: polozizi6) w racionali ſud 10 racional.
Exodus. 185 fuknye Jaczynktowa, dluha do hlezna, tei2) zid melchir rzieka. ta3) bieſſe [Exod. 27.] ze dweho rozſtrzizenye na ramenach fffita,4) iako dalmatika5) vczynyena; 5 rukawi tez barwi prziſſite, kukliczku take myegieſſe na zad na pleczich; ale na del rozítrzizenye myegiefſe ot prſ az do pol pleczi. a tomu rozítrzi- zeny,6) abi mrzko nebilo, naprzied y nazad7) zawoy bil prziſſit, a ta na- przied y na zad8) tiemy zawoymy przidrhnut;9) a myeto podolka mye- giefſe dwaafedmdefat zwoneczkow zlatich, a mezi nymy bilo tolikez wafſkulow, tocziſf tenkich zawoiow iako czrwena10) iablka z Jacyncta a z pur- pury a cocco,11) to ge czatralla) dwakrat moczeneho neb makaneho, rzadem podle ſebe pokladany,12) abi bil zwuk ſliſſan, kdiz bi naywiſſi knyez wcha- ziel neb wichazel w ſwati dom. Na tu ſukny, Jozefus prawy, biſkup ſie opafuge drzewnym paſem iako [76b 1] gyny knyeziel3) na14) platnyenu 15 fukny; A gyny prawie, ze nade wſſeczko gyne rucho napoſledi15) ma ſie opaſati. Take ſu nyekterzi rziekali, bi biſkup myewal dwa paſi, geden iako gyny knyezie.16) a druhi nad ephot. Druhe rucho bilo ephot rzieczſki, tocziff ornat,17) tiemy cztirzmy barwamy a zlatem tkanel8) bez rukawow ornat. iako19) muzſka koſſile, dluha az do ledwyn, tak ze bi ſie mohl opaſati nad 20 ny, diel fuknye Jacynktowe zakrywagie a doleynye ftrany neprzikry- wagie. A podolki ſtrannye ſkobamy a prſteny zlatymy ſpoiowachu, A mye- gieſſe otewrzeno20) na prſech na dlan; a na to myeſto logion21) wſazowachu, a na ſwrchnyei22) ftranye na obu ramenu dwa kameny onychyny a far- dyny w zlato wdielane.23) Jozefus prawy, ſmaragdyny, na tiech bili wiriti 25 gmena dwanaſt ſynow Ifrael flowamy zidowſkymy24) gyneho kragie podle rzadu gich narozenye, ffeft gmen ftarffich na prawem ramenu a mlaz- ffich25) na lewem ku pamyeti ſynow Ifrael. a myegieſſe na zad kukliczku na ramenach,26) filnymy rzemeny tkanu. a gyne rucho ſlowiefſe ephotar, to biefſe platnyene, ale ono dywnye krafne a kropenynne zizelowate.27) 30 Trzetie bieffe okrafflenye, gefíto zid ma efym, rziek logion,28) latyn29) racyonale, cztwerohranate a dwenaſob, abi ſie pro tiezkoſt draheho292) ka- menye neztrhalo, na pied zwieczie.30) a myegie [76b 21fſe otewrzenye31) nad naramki naplnyti doſti, z drzewerzeczenych cztirz32) barew a zlata tkaneho tuz okraſu, iako naranyk.33) a biefſe w nyem dwanaſt kamenow, 35 zlatem twrdie zatworzenych, we cztirzech rzadiech, w kazdem rzadu trzi kameny: Na prwem34) rzadu fardyus, topazyus, ſmaragdus. Na dru- hem35) carbunculus, Zafyrus, Jaſpis. na trzetiem36) liguryus,37) achates, ametifcus. na cztwrtem38) crifolitus,39) onychinus a berillus. a na nych bilo wirito dwanaft gmen ſynow40) Ifrael, podle rzadu gich narozenye, abi 40 noſil knyez pamyet ſynow Ifrael na ramenach I na prſech pro pamyet trzi,11) lid myel gednoho pamatowati, a on dwu, tocziff abi lid, wida gmena otczow ſwich, ſnazil fie, abi42) ot cznoſti ſwich ftarffich43) neotſtupil fferziednye; A knyez zywot a wyeru patriarchow4) pomnyel naſledowati, a take abi pamatowal, abi lid z tiech otczow narozeny bohu poruczil, 45 Slowieffe take racionale ſuda,45) neb pſana biechu na nyem tieto dwie menye: ſud a prawda. neb kdiz my mame: polozizi6) w racionali ſud 10 racional.
Strana 186
186 Exodus. ☞ a prawdu, tu zid ma: furym47) a chuſym, a proto filny, na nychzto4s) ſud prawdi tiezi, rziekagi furym.49) Prawie take nyeterzi,50) ze proſtrzied raczyonala bil kamen kwadr dwu prſtu zwieczy,51) a na tom podle barwy myenyenye znamenachu, bil-li bi boh k nym52) dobrotyw czily hnyewyw. 50 Jozefus die: [77a 1] fordonyt,53) geffto na prawem ramenu biefſe, kdiz obiet biſkupowa bohu ſie libieſſe, tiem wiecze ſie ftwiefſe, ze take zdaleka po- prſlek ſie vkazowaſſe; a kdiz k bogi gieti chtiechu, kdiz bil boh ſ nymy, tak welika ſtwoſt54) w tom kameny, geſîto bilo55) w racionale,56) ſie vka- zowafſe, tak ze57) wſſemu mnozſtwi bilo58) znamo; a proto ten racional 55 ſlul ſudowy. a prawi Jozefus,59) ze ta ſtwoſt54) fardonyý a racionala pizieſtala dwie ftie let drziewe,60) nezli on toto pſal,60a) kdiz bilo bohue1) nelibo przie- ſtupenye zakona. A bieſſe62) na cztirz ſwrchoſti racionala cztirzi prſteny zlati polozeny;63) w tiech dwu naywiffy61) dwa rzietiezý zlata ſpolu fie 60 drziecz85) bieffta wenznuta“6) a nakrzywena, iako x67) toto flowo, a v pro- ſtrziedczie ſpogena. aneb potom wiprawy czynyenye rzietieza, w nyemzto kaz kazu88) ſie przidrzi, a za to zid ma ſwynute dielem ſwynutym. Jozefus prawy ffnoru ze cztirz barew drzewerzeczenych a zlatem tkanu ſ obu boku obwedenu, a opiet przied prſi obtoczenu na kazdei69) wiſoſti dolow wiſiecze, 65 magicz piſſczelki na podolkach z zlata dywnym rzadem a kraſu ſlozene. 1) K. ono ſwrchu pſane rucho. 2) Š. tee; K. tey fukni. 3) K. a ta. 4) K ſſyta. 5) K. dyalmatica. 6) myegieſſe — rozítrzizeny sch. v K. 7) K. nazad y naprzed. 8) ta — zad sch. v K. 9) K. zawoymi to rozítrzyženie bylo przikryto 10) Š. czerwena. 11) K. z coccu. 112) K. z czatra. 12) K. pokladanie podle ſebe. 13) K. kniez. 14) Š. ne (!). 15) K. naypofledy. 16) K. kniez. 17) Druhe — ornat sch. v K. 18) K. tkani. 19) Š. yakožto. 20) K. otewrzenie. 21) K. Š. logion. 22) K. Š wrchnie. 23) Š. dielane. 24) K. žydowſkymi flowy. 25) K. mladffych. 26) K. ramenu. 27) K. kropene žyželowata. 28) K. Š. logion. 29) K. latinic. 22a) K. druheho (!). 30) K. zwyffy. 31) K. otewrzene. 32) sch. v K. 33) K. naramek. 31) K. prwniem. 35) K. druhem rzadu. 36) K. trzetiem rzadu. 37) za tím naps.: Jaſpis, přetrž.; na — liguryus sch. v Š. 38) K. cztwrtem rzadu 39) K. Cryfolites; Š. onychius. 40) sch. v K. 41) K. Troy. 42) sch. v K. 43) ſnazil — cztnoſti, pak ſtarffich sch. v Š; K. neodſtupowal. 44) K. patryarch. 45) K. fudu. 46) K. polożycz. 47) K. fartyn. 48) z nadeps. 49) K. ffuryn. 50) K. niekterzy take. 51) K. zwyffy. 52) za tím naps. myloftyw, přetrž.; K. k nim (za i přetrž. e) buoh. 53) K. Sardonyt. 54) K. Š. ftkwoſt. 55) K. bieſſe. 56) K. racionali. 57) K. a tak. 58) K. to bylo. 59) K. Jo- zephus prawi. 60) sch. v K. 60a) K. popfal. 61) Š. bohu bylo. 62) K. biechu. 63) sch. v K. 61) K. naywyffych a. 65) K. drziecze a. 56) K. weznuta. 67) K. y. 68) K. kazu kaz. 63) Š. kazde. [Kap. LXV./ O okrafſleny hlawy byſkupowy.1) NApoſledi2) biefſe okraſa hlawy, ze obeczna cziepiczie neb3) Infula [Exod. 28.) vczynyena bieſſe iako drzewnye, geſſto bila obeczna knyezi, wſſeczka Ja- cynktowa, ſwrchu ffita, tu obchaziefſe wſſi zlaty4) kruh,5) [77a 2] trzmy rzadi vczynyeny, a nad tu ot hlawi ftaffe6) kwýetie zlatte,7) gitroczelu8) podobne, ot tiemena az do tiemene. a ot czela ſwrchu ſtaſſe kwiet 5
186 Exodus. ☞ a prawdu, tu zid ma: furym47) a chuſym, a proto filny, na nychzto4s) ſud prawdi tiezi, rziekagi furym.49) Prawie take nyeterzi,50) ze proſtrzied raczyonala bil kamen kwadr dwu prſtu zwieczy,51) a na tom podle barwy myenyenye znamenachu, bil-li bi boh k nym52) dobrotyw czily hnyewyw. 50 Jozefus die: [77a 1] fordonyt,53) geffto na prawem ramenu biefſe, kdiz obiet biſkupowa bohu ſie libieſſe, tiem wiecze ſie ftwiefſe, ze take zdaleka po- prſlek ſie vkazowaſſe; a kdiz k bogi gieti chtiechu, kdiz bil boh ſ nymy, tak welika ſtwoſt54) w tom kameny, geſîto bilo55) w racionale,56) ſie vka- zowafſe, tak ze57) wſſemu mnozſtwi bilo58) znamo; a proto ten racional 55 ſlul ſudowy. a prawi Jozefus,59) ze ta ſtwoſt54) fardonyý a racionala pizieſtala dwie ftie let drziewe,60) nezli on toto pſal,60a) kdiz bilo bohue1) nelibo przie- ſtupenye zakona. A bieſſe62) na cztirz ſwrchoſti racionala cztirzi prſteny zlati polozeny;63) w tiech dwu naywiffy61) dwa rzietiezý zlata ſpolu fie 60 drziecz85) bieffta wenznuta“6) a nakrzywena, iako x67) toto flowo, a v pro- ſtrziedczie ſpogena. aneb potom wiprawy czynyenye rzietieza, w nyemzto kaz kazu88) ſie przidrzi, a za to zid ma ſwynute dielem ſwynutym. Jozefus prawy ffnoru ze cztirz barew drzewerzeczenych a zlatem tkanu ſ obu boku obwedenu, a opiet przied prſi obtoczenu na kazdei69) wiſoſti dolow wiſiecze, 65 magicz piſſczelki na podolkach z zlata dywnym rzadem a kraſu ſlozene. 1) K. ono ſwrchu pſane rucho. 2) Š. tee; K. tey fukni. 3) K. a ta. 4) K ſſyta. 5) K. dyalmatica. 6) myegieſſe — rozítrzizeny sch. v K. 7) K. nazad y naprzed. 8) ta — zad sch. v K. 9) K. zawoymi to rozítrzyženie bylo przikryto 10) Š. czerwena. 11) K. z coccu. 112) K. z czatra. 12) K. pokladanie podle ſebe. 13) K. kniez. 14) Š. ne (!). 15) K. naypofledy. 16) K. kniez. 17) Druhe — ornat sch. v K. 18) K. tkani. 19) Š. yakožto. 20) K. otewrzenie. 21) K. Š. logion. 22) K. Š wrchnie. 23) Š. dielane. 24) K. žydowſkymi flowy. 25) K. mladffych. 26) K. ramenu. 27) K. kropene žyželowata. 28) K. Š. logion. 29) K. latinic. 22a) K. druheho (!). 30) K. zwyffy. 31) K. otewrzene. 32) sch. v K. 33) K. naramek. 31) K. prwniem. 35) K. druhem rzadu. 36) K. trzetiem rzadu. 37) za tím naps.: Jaſpis, přetrž.; na — liguryus sch. v Š. 38) K. cztwrtem rzadu 39) K. Cryfolites; Š. onychius. 40) sch. v K. 41) K. Troy. 42) sch. v K. 43) ſnazil — cztnoſti, pak ſtarffich sch. v Š; K. neodſtupowal. 44) K. patryarch. 45) K. fudu. 46) K. polożycz. 47) K. fartyn. 48) z nadeps. 49) K. ffuryn. 50) K. niekterzy take. 51) K. zwyffy. 52) za tím naps. myloftyw, přetrž.; K. k nim (za i přetrž. e) buoh. 53) K. Sardonyt. 54) K. Š. ftkwoſt. 55) K. bieſſe. 56) K. racionali. 57) K. a tak. 58) K. to bylo. 59) K. Jo- zephus prawi. 60) sch. v K. 60a) K. popfal. 61) Š. bohu bylo. 62) K. biechu. 63) sch. v K. 61) K. naywyffych a. 65) K. drziecze a. 56) K. weznuta. 67) K. y. 68) K. kazu kaz. 63) Š. kazde. [Kap. LXV./ O okrafſleny hlawy byſkupowy.1) NApoſledi2) biefſe okraſa hlawy, ze obeczna cziepiczie neb3) Infula [Exod. 28.) vczynyena bieſſe iako drzewnye, geſſto bila obeczna knyezi, wſſeczka Ja- cynktowa, ſwrchu ffita, tu obchaziefſe wſſi zlaty4) kruh,5) [77a 2] trzmy rzadi vczynyeny, a nad tu ot hlawi ftaffe6) kwýetie zlatte,7) gitroczelu8) podobne, ot tiemena az do tiemene. a ot czela ſwrchu ſtaſſe kwiet 5
Strana 187
Exodus. 187 zlati, podobny bili,3) gemuzio) blen diegý, zwieczil1) iako prît geden. Blen. A wi2) ſwrchnyeil3) rowny Infuli ſe wſſech ſtran okolo k wrchu oſtremu biechu zlata raiſka iablka14) ſ trnowymi ſtpiczkamy15) vkowany. A na cziele wifieffe16) plech zlati, iako pol meſiecze vdielany, rohamy ſwrchu obraczeny, 10 a uproftrzied príten zlati, ſkobu zlatu17) przipati k Infule.18) a na nyem bieſſe pſano19) aioth adonay, tocziff ſwate gmye bozie tetragramaton, Nomê ſctü. gefſto ho nemoz wymluwiti, ne tak bi ho nemohl20) rzeczi,21) ale ze22) zna- menawa wiecz newymluwnu, gefîto ſie tiemyto cztirzmy flowy pifſe: he — yoth — ech — wav; a ti23) flowa wznyegi: poczatek vtrpenye tohoto 15 zywota, tocziff ſkrzie vtrpenye toto, geſſto tuto znamenawa knyez, nabit bude, tocziff nawraczen bude zywot, pro Adama ztraczeny. Ale kdiz24) ſie hiba biſkup, abi ſie plech nehibal ſwrchu vczyneny, przywazowachu zawogem prziezritym25) Jacynktowym, az krigiefſe ſkobku26) a prſten, a w tile przywazana wiſiefſe27) az na ramena rozproſtrziena.28) 1) K. biſkupa; Š. (přid.) takto. 2) K. Naypoſledy. 3) b nadeps. 4) na konci vyškrab. m. 5) K. obchaziechu wſyczku zlatti kruhowe. 6) K. a ſtaſſe na nie. 7) naps. na okr. 8) K. k gitroczylu. 3) K. k byly. 10) Š. gemuzto. 11) K. zwyſſy. 12) sch. v K. 13) K. ſwrchni. 14) K. yablka rayſka. 15) K. ſſpiczkami; Š. vkawany (1). 16) K. vifyffie. 17) K. zlatty. 18) K. ynfuly. 19) sch. v K. 20) ne v K. nadeps. 21) K. wy- mluwiti totiž rzeczy. 22) K. fe. 23) K. ta. 21) K. kdy. 25) K. zawogeny zrytiem (!). 26) K. ſkoblu. 27) K. wiſyſſie ta zawoyka. 28) K. po ramenach rozprofſtiena. O znameny rucha. [Kap. LXVI.) Iem ruchem biſkup okrafſleny obraz wſſieho ſwieta na ſobie ne- fiefſe.1) a ledwýne platenne vzke rucho zemy2) znamenawaſſe, A paſi, kolyko gich bilo, ty [77b 1] okolek morze znamenagi,3) a fuknye Jacynk- towa ſwu4) barwu powietrzie, a zwuk zwonczowy hrzymotu,5) a Jablka") bliſkanye znamenawagi. Ephot pro rozlicznoſt barwi ſwe a pro zlato tu wetkane7) nebe hwiezdne znamenawa. A dwa fardonyti flunczie a mefiecz aneb dwie okroczie.8) dwanaft kamenow pectorala9) dwanaft znameny zodiaci,10) znamokroka. Raczionale ſlowe, nebl1) wſfieczki wieczi rozumem zpoſobeny bywagi, a rozumem wſſieczki wieczi fu12) plny, a zemſkel3) 10 nebeſkich14) ſie przidrzie, neb ſwrchnye wieczi ſu zaloh a poczatek nyzíſich wieczi, horkoſti y ſtudenoſti. Cidaris15) neb Infula ohnywe nebe, A plech nad ny polozeny boha, genz geſt nade wſſeczko, znamenawa. 5 1) K. Š. nofiefſe. 2) K. mezy(!). 3) K. znamenawagi. 4) K. s ſwu. 5) sch. r K. 6) K. yablka na infuli. 7) K. vtkane. s) aneb — okrocie sch. v K. 2) Š. pe- ctora. 10) K. zodyaczy totiž. 11) K. proto neb. 12) sch. v K. 13) K. zemſke wieczy. 11) Š. zemſkych nebeſke. 15) K. Ciadris. O oltarzy obietnem a o geho myeſtye.1) PO ſlozeny rucha mluwil geſt boh k2) Moiziefſy3) z proſtrziedka poſwieczenye Aaron3a) a ſynow geho. co ſme az do poſwieczeneho prodlili, [Kap. LXVII.)
Exodus. 187 zlati, podobny bili,3) gemuzio) blen diegý, zwieczil1) iako prît geden. Blen. A wi2) ſwrchnyeil3) rowny Infuli ſe wſſech ſtran okolo k wrchu oſtremu biechu zlata raiſka iablka14) ſ trnowymi ſtpiczkamy15) vkowany. A na cziele wifieffe16) plech zlati, iako pol meſiecze vdielany, rohamy ſwrchu obraczeny, 10 a uproftrzied príten zlati, ſkobu zlatu17) przipati k Infule.18) a na nyem bieſſe pſano19) aioth adonay, tocziff ſwate gmye bozie tetragramaton, Nomê ſctü. gefſto ho nemoz wymluwiti, ne tak bi ho nemohl20) rzeczi,21) ale ze22) zna- menawa wiecz newymluwnu, gefîto ſie tiemyto cztirzmy flowy pifſe: he — yoth — ech — wav; a ti23) flowa wznyegi: poczatek vtrpenye tohoto 15 zywota, tocziff ſkrzie vtrpenye toto, geſſto tuto znamenawa knyez, nabit bude, tocziff nawraczen bude zywot, pro Adama ztraczeny. Ale kdiz24) ſie hiba biſkup, abi ſie plech nehibal ſwrchu vczyneny, przywazowachu zawogem prziezritym25) Jacynktowym, az krigiefſe ſkobku26) a prſten, a w tile przywazana wiſiefſe27) az na ramena rozproſtrziena.28) 1) K. biſkupa; Š. (přid.) takto. 2) K. Naypoſledy. 3) b nadeps. 4) na konci vyškrab. m. 5) K. obchaziechu wſyczku zlatti kruhowe. 6) K. a ſtaſſe na nie. 7) naps. na okr. 8) K. k gitroczylu. 3) K. k byly. 10) Š. gemuzto. 11) K. zwyſſy. 12) sch. v K. 13) K. ſwrchni. 14) K. yablka rayſka. 15) K. ſſpiczkami; Š. vkawany (1). 16) K. vifyffie. 17) K. zlatty. 18) K. ynfuly. 19) sch. v K. 20) ne v K. nadeps. 21) K. wy- mluwiti totiž rzeczy. 22) K. fe. 23) K. ta. 21) K. kdy. 25) K. zawogeny zrytiem (!). 26) K. ſkoblu. 27) K. wiſyſſie ta zawoyka. 28) K. po ramenach rozprofſtiena. O znameny rucha. [Kap. LXVI.) Iem ruchem biſkup okrafſleny obraz wſſieho ſwieta na ſobie ne- fiefſe.1) a ledwýne platenne vzke rucho zemy2) znamenawaſſe, A paſi, kolyko gich bilo, ty [77b 1] okolek morze znamenagi,3) a fuknye Jacynk- towa ſwu4) barwu powietrzie, a zwuk zwonczowy hrzymotu,5) a Jablka") bliſkanye znamenawagi. Ephot pro rozlicznoſt barwi ſwe a pro zlato tu wetkane7) nebe hwiezdne znamenawa. A dwa fardonyti flunczie a mefiecz aneb dwie okroczie.8) dwanaft kamenow pectorala9) dwanaft znameny zodiaci,10) znamokroka. Raczionale ſlowe, nebl1) wſfieczki wieczi rozumem zpoſobeny bywagi, a rozumem wſſieczki wieczi fu12) plny, a zemſkel3) 10 nebeſkich14) ſie przidrzie, neb ſwrchnye wieczi ſu zaloh a poczatek nyzíſich wieczi, horkoſti y ſtudenoſti. Cidaris15) neb Infula ohnywe nebe, A plech nad ny polozeny boha, genz geſt nade wſſeczko, znamenawa. 5 1) K. Š. nofiefſe. 2) K. mezy(!). 3) K. znamenawagi. 4) K. s ſwu. 5) sch. r K. 6) K. yablka na infuli. 7) K. vtkane. s) aneb — okrocie sch. v K. 2) Š. pe- ctora. 10) K. zodyaczy totiž. 11) K. proto neb. 12) sch. v K. 13) K. zemſke wieczy. 11) Š. zemſkych nebeſke. 15) K. Ciadris. O oltarzy obietnem a o geho myeſtye.1) PO ſlozeny rucha mluwil geſt boh k2) Moiziefſy3) z proſtrziedka poſwieczenye Aaron3a) a ſynow geho. co ſme az do poſwieczeneho prodlili, [Kap. LXVII.)
Strana 188
188 Exodus. [Exod. 30. [Žid. 9.] o tom w lewiticze plnyege4) mluwiti budem, a nynye o oltarzi zlatem mluwiti budem.5) I bil geſt vczynen z drziewie ſethym na loket wzedli°) a druhi na ſſirz, hranati, a dwa na wiſoſt, a bil przikrit zlatem welmy czi- ſtym,7) a myel rohis) a rofft zlati a rzietiezi a príteny a zawory zlate, myel-li geft arulu, toczyff puodu, aneb zemye przygymala-li geft popel, to nenye gifto.9) Jozefus die, ze po vhlach myel geſt ſedm korun cziſte[77b 2]ho10) zlata. ten11) oltarz flul Incenfy neb tymyamatis, neb12) na wſfaki den rano I vl3) weczer k dokonany wieczne ſwatoſtil1) a obieti na tom oltarzi 10 zaziehachu poſwieczenel5) panu bohu. wſſak ſu nyeterzi rzekli, ze rano gedno kadidlo pokladachu, a v weczer pro doftogenstwie obieti wecziernye thymyama.16) A bil-ly ge ten oltarz w tom myeftie, geffto flowe17) fancta fanctorum, czili in fanctuario, w ſwatem myeftie, i swiecznêis) a ftolem. ſwieti ſie o to myle.19) Awffak zid to prawy a Jozefus, a prwe pokladanye 15 ot Moizieffe to20) prawy, Gedno ze pawel poklada kadidlnyczi zlatu w myeftie w tom,21) tocziff fancta fanctorum, mohlo22) to dobrze biti, abi w chramye, tu kdez wſſeczki wieczi bili23) ſu rozmnozeny, kromye oltarze zlateho, gefſto ge bil kromye opony, k nyemuzto we dne potrzieba21) bilo dwakrat wgiti, tu25) bila przyczynyena kadidlnyczie wchodu, w nyemzto 20 naywiſſi biſkup vhle a tymyama noſieſſe, abi nyetil,26) tocziſf palil, kdiz bi mu ſie27) przihodilo wnytrz wnyti.28) 5 1) Š. (přid.) takto znamenay. 2) sch. v K. 3) K. Š. Moyzieffowi. 3a) K. a Aaron. 4) K. w lewitycze w tiech knihach plniegy. 5) K. pomluwime. 6) K. wzdely. 7) K. przeczyftym. 8) K cztyrzy rohy. 3) K. geffto. 10) K. z czyſte°. 11) K. a ten. 12) sch. v K. 13) sch. v K. 14) K. pamieti ſwatofti. 15) K. poſwieczenie. 16) K. tymiana kladiechu. 17) sch. v Š. 18) K. ſwieczenem (!); f sch. 19) K. a to ſe ſwieti mile. 20) sch. v K. 21) K. w tom mieftie. 22) K. a mohlo. 23) sch. v K. 24) K. potrzebie. 25) K. a tu. 26) K. neczyl (!). 27) Š. mu fie by. 28) K. wgyti. Orygenesl) pylle o chramu. Iwagi przief to2) nyekakymy oponamy rozdielene,3) geſſto flowu4) fancta, ſwate, a druhu oponu rozdielene, gefſto flowe fancta fanctorum. I ſtawiechu wnytrz fſkrzynku ſwiedeczîtwie, a na nyei5) cherubyn ſ krzid- lamy rozpatymy a dotikagicze ſie ſebe, a tu z5) zlata gedna díka iako pod[78a 1]wal, geffto flowe propiciatorium, pokladachu, a oltarz incenfi zlati. a potom wnytrznyem myeſtie ſwieczen zlati poſtawowachu na ſtranye na poledne,7) na polnoczi8) hledie, a na polnocznei9) ftranye ftol ſtawiechu a chleb prziedkladanye10) na nyem, a druhi oltarz, gefíto na nyeml1) obieti ſpalugi,12) podle opony wnytrz polozeny.13) 5 1) Š. Tuto znamenay že Orygenes. 2) K. ta mieſta. 3) K. rozdielena gednu oponu to mieſto. 4) K. flowe. 5) K. Š. nie. 6) sch. v K. 7) poſtawowachu — poledne na okr.; K. na polednie ftranie. 8) K. a na puolnoczny. 3) Š. puolnoczne. 10) K. pokladachu. 11) ta dvě sl. sch. v Š. 12) K. ſpalechu. 13) K. položen biefſe.
188 Exodus. [Exod. 30. [Žid. 9.] o tom w lewiticze plnyege4) mluwiti budem, a nynye o oltarzi zlatem mluwiti budem.5) I bil geſt vczynen z drziewie ſethym na loket wzedli°) a druhi na ſſirz, hranati, a dwa na wiſoſt, a bil przikrit zlatem welmy czi- ſtym,7) a myel rohis) a rofft zlati a rzietiezi a príteny a zawory zlate, myel-li geft arulu, toczyff puodu, aneb zemye przygymala-li geft popel, to nenye gifto.9) Jozefus die, ze po vhlach myel geſt ſedm korun cziſte[77b 2]ho10) zlata. ten11) oltarz flul Incenfy neb tymyamatis, neb12) na wſfaki den rano I vl3) weczer k dokonany wieczne ſwatoſtil1) a obieti na tom oltarzi 10 zaziehachu poſwieczenel5) panu bohu. wſſak ſu nyeterzi rzekli, ze rano gedno kadidlo pokladachu, a v weczer pro doftogenstwie obieti wecziernye thymyama.16) A bil-ly ge ten oltarz w tom myeftie, geffto flowe17) fancta fanctorum, czili in fanctuario, w ſwatem myeftie, i swiecznêis) a ftolem. ſwieti ſie o to myle.19) Awffak zid to prawy a Jozefus, a prwe pokladanye 15 ot Moizieffe to20) prawy, Gedno ze pawel poklada kadidlnyczi zlatu w myeftie w tom,21) tocziff fancta fanctorum, mohlo22) to dobrze biti, abi w chramye, tu kdez wſſeczki wieczi bili23) ſu rozmnozeny, kromye oltarze zlateho, gefſto ge bil kromye opony, k nyemuzto we dne potrzieba21) bilo dwakrat wgiti, tu25) bila przyczynyena kadidlnyczie wchodu, w nyemzto 20 naywiſſi biſkup vhle a tymyama noſieſſe, abi nyetil,26) tocziſf palil, kdiz bi mu ſie27) przihodilo wnytrz wnyti.28) 5 1) Š. (přid.) takto znamenay. 2) sch. v K. 3) K. Š. Moyzieffowi. 3a) K. a Aaron. 4) K. w lewitycze w tiech knihach plniegy. 5) K. pomluwime. 6) K. wzdely. 7) K. przeczyftym. 8) K cztyrzy rohy. 3) K. geffto. 10) K. z czyſte°. 11) K. a ten. 12) sch. v K. 13) sch. v K. 14) K. pamieti ſwatofti. 15) K. poſwieczenie. 16) K. tymiana kladiechu. 17) sch. v Š. 18) K. ſwieczenem (!); f sch. 19) K. a to ſe ſwieti mile. 20) sch. v K. 21) K. w tom mieftie. 22) K. a mohlo. 23) sch. v K. 24) K. potrzebie. 25) K. a tu. 26) K. neczyl (!). 27) Š. mu fie by. 28) K. wgyti. Orygenesl) pylle o chramu. Iwagi przief to2) nyekakymy oponamy rozdielene,3) geſſto flowu4) fancta, ſwate, a druhu oponu rozdielene, gefſto flowe fancta fanctorum. I ſtawiechu wnytrz fſkrzynku ſwiedeczîtwie, a na nyei5) cherubyn ſ krzid- lamy rozpatymy a dotikagicze ſie ſebe, a tu z5) zlata gedna díka iako pod[78a 1]wal, geffto flowe propiciatorium, pokladachu, a oltarz incenfi zlati. a potom wnytrznyem myeſtie ſwieczen zlati poſtawowachu na ſtranye na poledne,7) na polnoczi8) hledie, a na polnocznei9) ftranye ftol ſtawiechu a chleb prziedkladanye10) na nyem, a druhi oltarz, gefíto na nyeml1) obieti ſpalugi,12) podle opony wnytrz polozeny.13) 5 1) Š. Tuto znamenay že Orygenes. 2) K. ta mieſta. 3) K. rozdielena gednu oponu to mieſto. 4) K. flowe. 5) K. Š. nie. 6) sch. v K. 7) poſtawowachu — poledne na okr.; K. na polednie ftranie. 8) K. a na puolnoczny. 3) Š. puolnoczne. 10) K. pokladachu. 11) ta dvě sl. sch. v Š. 12) K. ſpalechu. 13) K. položen biefſe.
Strana 189
Exodus. 189 O przipraweny a ol) vdyelany tymyamatys maſty.2) [Kap. LXVIII.) Skladany thymyamatis fancti, maſti ſwate, weczie boh3) Moi- zieffowy: wezmy fobie wonne korzenye, ftacten a onych a galbanû4) dobre wonye a kadidlo naifwietleiffie, a to wiſe bis) bilo gedne wahi rowne.“) I vczynyf thymyama ſmyeſſene dielem korzemaſtnym, w prach welmy 5 drobny ſmyefſe7) wſſeczko ſnaznye. I poloziff przied chramem ſwiedeczſtwie na tom myeftie, kdet ſie bils) vkazal, i bude wam fanctů fanctor4 thy- myama. ſtakten kape z myrry, a take mu myrra diegi, Onycha to ſlowe oftreola, mala ribka ſladke wonye, welikoſti czlowieczieho nehte,9) I diegi mu10) onycha. Galbanuml1) geft myezhal2) farule, a rofte w firia13) welmy 10 dobre,14) any myekke any twrde, krztalkowatel5) a meen drzewne,16) geho wony zapuzugi hadi, a ferula to geft kopr, fenyculum, a roſte w gargano, Int'ptacônes radicü. a myezhal2) seho geſt17) horffie. a kadidlo18) nayſwietleiffie a nailepíſie, gefſto mu diegi ſamecz, neb ku podobenſtwi wayczie czlowieczieho19) roſte a geſt okru[78a 2]hlo. take mu rziekagi libanů pro horu libanu,20) na nyezto 15 rofte ſtrom kadidla w arabi na zawilem pruti. z tiech cztirz wieczi by- waſſe prach thymyamatis ſwate,21) I zapowediel pan boh takeho pracha, tocziff konfecta, czynyti k lidíkemu vzitku, a pakli bi kto takiz prach vczynyl,22) abi geho powonyel, ten ma hned23) z lidu zahynuti. a proto wonye kadidlowa pozehnaneho kadidla w24) czierkwy nedawagy zenychu 20 a newieſtie. A proto take, kdiz obietugi kadidlo pozehnane na oltarz, kdiz25) pak kadidlnyczi k zakom do kora26) neſu neb laikom, gyne kadidlo bez pozehnanye ma biti wlozeno a lidem obietowano. [Exod. 30.] 1) sch. v K. 2) K. te drahe maſti. 3) K. pan buoh. 4) K. galbanium. 5) K. aby. 6) K. rownic. 7) K. ſmiſſey. 8) K. gſe pan buoh. 3) K. nehte czlowieczieho; Š. nechte. 10) K. gy. 11) K. Galbanium. 12) K. mizka. 13) K. Syrij. 14) K. dobre wonie. 15) K. krzftaltowate. 16) K. drzewnie. 17) K. geft ge°. 18) K. kadidlo gt. 19) naps. pod řádkou. 20) K. lybaníku. 21) K. fanctum ſwate. 22) K. vdielal. 23) K. ynhed. 21) sch. v K. 25) K. A když. 26) K. kura; Š. kuoru. O vczynyeny ſwateho mazanye. [Kap. LXIX.] MAft take ſwata bywafſel) ze cztirz wonnych wieczi; aroma2) flowe [Exod. 30.) kazda wonna maſt, geſſto ſwu wony powietrzie ſſlechti, iako aeroma, tocziſf Nô he. powietrzna wonye. wezmyechu3) naiprwe myrri piet fet ficlow. Mirra geft ſtrom, rzieczſki ſmýrna ſlowe, pieti loket, a geſt w arabi, gehozto pruti4) 5 arabowe opalugi, abi lepe kwetlo a plod neſlo, a tiem ſmradem prziemnohe neduhi bi wziely5) lide, kdis) bi dymem ſtoracis ſobie neſpomohli. A cy- namomy, toczifſ ſkorziczie, dwie ſtie a paddeſat ficlow brachu, a kalamy, korzienye wonneho, tolikez, ale caffie piet fet. Cynamomů geft prutýe w Indi neb w etio[78b 1]pi dwu loktu,7) iako bi rzekl cänamomů, neb 10 iako kanny, tocziff trztyny, ohebne8) ma ſtbli naſobne.9) a kdiz gie zlomye, zrzietedlnu wony z ſebe dawagi.10) a Calamus geft korzenye wône v li- banye.11) Cafſia tal2) roſte w mokrich myeſtech welmy wiſoczie a dawa
Exodus. 189 O przipraweny a ol) vdyelany tymyamatys maſty.2) [Kap. LXVIII.) Skladany thymyamatis fancti, maſti ſwate, weczie boh3) Moi- zieffowy: wezmy fobie wonne korzenye, ftacten a onych a galbanû4) dobre wonye a kadidlo naifwietleiffie, a to wiſe bis) bilo gedne wahi rowne.“) I vczynyf thymyama ſmyeſſene dielem korzemaſtnym, w prach welmy 5 drobny ſmyefſe7) wſſeczko ſnaznye. I poloziff przied chramem ſwiedeczſtwie na tom myeftie, kdet ſie bils) vkazal, i bude wam fanctů fanctor4 thy- myama. ſtakten kape z myrry, a take mu myrra diegi, Onycha to ſlowe oftreola, mala ribka ſladke wonye, welikoſti czlowieczieho nehte,9) I diegi mu10) onycha. Galbanuml1) geft myezhal2) farule, a rofte w firia13) welmy 10 dobre,14) any myekke any twrde, krztalkowatel5) a meen drzewne,16) geho wony zapuzugi hadi, a ferula to geft kopr, fenyculum, a roſte w gargano, Int'ptacônes radicü. a myezhal2) seho geſt17) horffie. a kadidlo18) nayſwietleiffie a nailepíſie, gefſto mu diegi ſamecz, neb ku podobenſtwi wayczie czlowieczieho19) roſte a geſt okru[78a 2]hlo. take mu rziekagi libanů pro horu libanu,20) na nyezto 15 rofte ſtrom kadidla w arabi na zawilem pruti. z tiech cztirz wieczi by- waſſe prach thymyamatis ſwate,21) I zapowediel pan boh takeho pracha, tocziff konfecta, czynyti k lidíkemu vzitku, a pakli bi kto takiz prach vczynyl,22) abi geho powonyel, ten ma hned23) z lidu zahynuti. a proto wonye kadidlowa pozehnaneho kadidla w24) czierkwy nedawagy zenychu 20 a newieſtie. A proto take, kdiz obietugi kadidlo pozehnane na oltarz, kdiz25) pak kadidlnyczi k zakom do kora26) neſu neb laikom, gyne kadidlo bez pozehnanye ma biti wlozeno a lidem obietowano. [Exod. 30.] 1) sch. v K. 2) K. te drahe maſti. 3) K. pan buoh. 4) K. galbanium. 5) K. aby. 6) K. rownic. 7) K. ſmiſſey. 8) K. gſe pan buoh. 3) K. nehte czlowieczieho; Š. nechte. 10) K. gy. 11) K. Galbanium. 12) K. mizka. 13) K. Syrij. 14) K. dobre wonie. 15) K. krzftaltowate. 16) K. drzewnie. 17) K. geft ge°. 18) K. kadidlo gt. 19) naps. pod řádkou. 20) K. lybaníku. 21) K. fanctum ſwate. 22) K. vdielal. 23) K. ynhed. 21) sch. v K. 25) K. A když. 26) K. kura; Š. kuoru. O vczynyeny ſwateho mazanye. [Kap. LXIX.] MAft take ſwata bywafſel) ze cztirz wonnych wieczi; aroma2) flowe [Exod. 30.) kazda wonna maſt, geſſto ſwu wony powietrzie ſſlechti, iako aeroma, tocziſf Nô he. powietrzna wonye. wezmyechu3) naiprwe myrri piet fet ficlow. Mirra geft ſtrom, rzieczſki ſmýrna ſlowe, pieti loket, a geſt w arabi, gehozto pruti4) 5 arabowe opalugi, abi lepe kwetlo a plod neſlo, a tiem ſmradem prziemnohe neduhi bi wziely5) lide, kdis) bi dymem ſtoracis ſobie neſpomohli. A cy- namomy, toczifſ ſkorziczie, dwie ſtie a paddeſat ficlow brachu, a kalamy, korzienye wonneho, tolikez, ale caffie piet fet. Cynamomů geft prutýe w Indi neb w etio[78b 1]pi dwu loktu,7) iako bi rzekl cänamomů, neb 10 iako kanny, tocziff trztyny, ohebne8) ma ſtbli naſobne.9) a kdiz gie zlomye, zrzietedlnu wony z ſebe dawagi.10) a Calamus geft korzenye wône v li- banye.11) Cafſia tal2) roſte w mokrich myeſtech welmy wiſoczie a dawa
Strana 190
190 Exodus. dobru wony, to wiſe ſpolu13) f olegem olywy zdielachu w prach dielem apotekarznym,14) i ſlowieſſe ſwati olei mazanye aneb15) ſwata maſt; o nye budem potom16) prawiti. Jozefus prawi, ze balſam take ma17) tu1s) biti 15 przilozen. zapowediel19) take pan boh, abi przi ſlozeny te maſti gyneho20) ne- bilo,21) neb geſt poſwieczene. a ktoz bi kolywiek22) to dielal a dal ho23) cziziemu, ten ma z lidi ſnyti.24) 1) K. bywaſſe ſwata. 2) K. Neb aroma. 3) K. wzechu. 4) K. prutie. 5) K. wzely by. 6) K. když. 7) K. loktu zwyfſy. s) Š. obehne (!). 3) K. ſteble na ſobie. 10) K. wyda. 11) K. lybanij te hory. 12) K. to. 13) K. ſpolem. 14) K. apatekarzo- wym. 15) K. neb. 16) K. o nižto maíti potom budem. 17) Š. ma take. 18) K. tu take ma. 19) K. A zapowiediel. 20) Š. gine. 21) K. nebylo kromie tiech wieczy. 22) K. kolwiek. 23) K. to. 24) K. z lydu zahynuti. [Kаp. LXX.] O mosaznem oſudý a nadoby. (Piet weczie pan boh Moizieffi:1) vczynyff korito mediene2) i pod- [Exod. 30./ walem, gefſto w kralowich knyehach ſlowe luter, gefſto biefle mezi chramem a oltarzem obietnym, abi w nyem bila woda, gefſto bi knyezie ſwe ruczie y nohi vmywali, kdiz bi chtieli na ſie rucho ſwate3) wzieti, abi obietowali,4) A takez kdiz bi chtieli w chram wgiti neb wigiti; a to ge bilo vczyneno z zenſkich zrczadl bdiczich k5) wchodu chrama. ſnade) z ſtolicz zrczadlo- wich moſaznych bilo vczyneno, anebo brz w okolku ſwrchnye obrubie oblozeny bili zrczadla, w nychzto bi [78b 2] knyezie?) mohli opatrziti, za8) bi kto na9) twarzi neb na ruffie myel kteri1o) kaz neb zkalenynu.11) 1) K. Moyżieffoi. 2) K. Š. miediene. 3) K. ſwate rucho. 4) K. chtiecze obie- towati. 5) sch. v Š; K. u kwodu. 6) K. a ſnad. 7) K. ſe knieży. 8) K. Š. zda. 2) K. na ſwey. 10) K. nalezl niekaky. 11) Š. zkaženinu. 5 [Kap. LXXI.I O wykupeny cztenych. Piet weczie pan boh moizieſſi:1) kdiz ſnad k bogi cziſti budeſſ lid Iſraelſki, da kazdi mzdu za ſwu duſſy bohu, abi nebil w nych vraz, pol [Exod. 30.) ficla, to geft defiet ffartow podle myeri chrama ſwateho.* muz ote dwudczat let2) a wiſſe dawachu, bohati neprzidadiefſe,3) a chudi nevmenffiefſe.4) a ti penyeze5) na vzitek chrama pocladachu, abi bila pamyet gich przed panem bohem, as) abi ſie ſmylowal a myloſtyw bil duſſyem gich. A to, iakoz prawí Auguftyn,7) na dawidu pomfſczeno geft, nebos) geft gynak vczynyl, nezli boh przikazal. * dawid bil czetl9) lid wedle bozieho przikazanye, ale nekazal obie- [2. Král. 23.I towati, a tak we dwem ſhrzieſſil. 1) K. Moyzieffowi. 2) K. we dwudczat letech. 3) K. neprzedadie ſe. 4) K. ne- vmenfſy ſe. 5) S. peniezy. 6) sch. v K. 7) K. Auguſtinus. s) K. neb. 2) K. czetl byl. 5 10
190 Exodus. dobru wony, to wiſe ſpolu13) f olegem olywy zdielachu w prach dielem apotekarznym,14) i ſlowieſſe ſwati olei mazanye aneb15) ſwata maſt; o nye budem potom16) prawiti. Jozefus prawi, ze balſam take ma17) tu1s) biti 15 przilozen. zapowediel19) take pan boh, abi przi ſlozeny te maſti gyneho20) ne- bilo,21) neb geſt poſwieczene. a ktoz bi kolywiek22) to dielal a dal ho23) cziziemu, ten ma z lidi ſnyti.24) 1) K. bywaſſe ſwata. 2) K. Neb aroma. 3) K. wzechu. 4) K. prutie. 5) K. wzely by. 6) K. když. 7) K. loktu zwyfſy. s) Š. obehne (!). 3) K. ſteble na ſobie. 10) K. wyda. 11) K. lybanij te hory. 12) K. to. 13) K. ſpolem. 14) K. apatekarzo- wym. 15) K. neb. 16) K. o nižto maíti potom budem. 17) Š. ma take. 18) K. tu take ma. 19) K. A zapowiediel. 20) Š. gine. 21) K. nebylo kromie tiech wieczy. 22) K. kolwiek. 23) K. to. 24) K. z lydu zahynuti. [Kаp. LXX.] O mosaznem oſudý a nadoby. (Piet weczie pan boh Moizieffi:1) vczynyff korito mediene2) i pod- [Exod. 30./ walem, gefſto w kralowich knyehach ſlowe luter, gefſto biefle mezi chramem a oltarzem obietnym, abi w nyem bila woda, gefſto bi knyezie ſwe ruczie y nohi vmywali, kdiz bi chtieli na ſie rucho ſwate3) wzieti, abi obietowali,4) A takez kdiz bi chtieli w chram wgiti neb wigiti; a to ge bilo vczyneno z zenſkich zrczadl bdiczich k5) wchodu chrama. ſnade) z ſtolicz zrczadlo- wich moſaznych bilo vczyneno, anebo brz w okolku ſwrchnye obrubie oblozeny bili zrczadla, w nychzto bi [78b 2] knyezie?) mohli opatrziti, za8) bi kto na9) twarzi neb na ruffie myel kteri1o) kaz neb zkalenynu.11) 1) K. Moyżieffoi. 2) K. Š. miediene. 3) K. ſwate rucho. 4) K. chtiecze obie- towati. 5) sch. v Š; K. u kwodu. 6) K. a ſnad. 7) K. ſe knieży. 8) K. Š. zda. 2) K. na ſwey. 10) K. nalezl niekaky. 11) Š. zkaženinu. 5 [Kap. LXXI.I O wykupeny cztenych. Piet weczie pan boh moizieſſi:1) kdiz ſnad k bogi cziſti budeſſ lid Iſraelſki, da kazdi mzdu za ſwu duſſy bohu, abi nebil w nych vraz, pol [Exod. 30.) ficla, to geft defiet ffartow podle myeri chrama ſwateho.* muz ote dwudczat let2) a wiſſe dawachu, bohati neprzidadiefſe,3) a chudi nevmenffiefſe.4) a ti penyeze5) na vzitek chrama pocladachu, abi bila pamyet gich przed panem bohem, as) abi ſie ſmylowal a myloſtyw bil duſſyem gich. A to, iakoz prawí Auguftyn,7) na dawidu pomfſczeno geft, nebos) geft gynak vczynyl, nezli boh przikazal. * dawid bil czetl9) lid wedle bozieho przikazanye, ale nekazal obie- [2. Král. 23.I towati, a tak we dwem ſhrzieſſil. 1) K. Moyzieffowi. 2) K. we dwudczat letech. 3) K. neprzedadie ſe. 4) K. ne- vmenfſy ſe. 5) S. peniezy. 6) sch. v K. 7) K. Auguſtinus. s) K. neb. 2) K. czetl byl. 5 10
Strana 191
Exodus. 191 O zwoleny rziemeſlnykow.1) Kap. LXXII.) ZAwola I zwoli pan boh gmenem dielnyky,2) toho diela naywietffie rzemeſlnyky,3) bezeleel, ſyna buzi z pokoleny Juda, a Ooliab f nym, a nai- doſpieleiſſieho ſyna achimazech4), z pokolenye dan, a ti naplny duchu bo- 1Exod. 3r.) zieho, toczifí vmyenye k wymyfíleny, czoz bi koly mohli dielati z zlata, 5 z ſtrziebra, medi, mramora a draheho5) kamenye a rozliczneho drziewie. dokonaw boh ti rzeczi, da Moiziefſowi dwie dîſczie kamennyei,6) prſti bozymy pſanyei.7) 179a 1] 1) Š. (přid.) zlatem dielanie. 2) K. rzemeſlniky dielniky. 3) K. naywietffie° diela. 4) za tím naps. ſyna; přetrž.; K. Achyzamech. 5) K. ftrziebra (z před tím sch.) z miedi z mramoru a z draheho. 6) K. Š. kamenne. 7) K. Š. pſane. Tutol) o telety ſlytem zlattem.2) [Kap. LXXIII.] Zrziew lid, ze Moiziefſ meſſka ſnyti,3) I wecziechu k Aaronowy: vczyn nam bohi, geſſtot poidu przied namy, nebt4) newieme, czo ſie przi- hodilo Moizieffowi, tu ſie zide wymluwugi5) rzkucz, ze eloym netoliko (Exod. 32.] bohi, ale I pany wzny, proſilis) fu wodczie cziefti. * Ale Aaron a Hur zbra- 3. 5 nowachu toho. a lid hnyewagie fie,7) i plwachu na hur, tak ze gei ſlynamy Tuto do ſmrti vplwachu. A proto Aaron bogie fie weczie:8) wezmyete zlate o vplwani zauſſki waſſich zen I9) diety, a przyneíte ke mnye. a to myegiechu za Hur. naidrazíſi a naymyleyſſy10) wiecz tielefnu, nadiegie fie, ze bi pro ſwe la- komftwoll) neprzyneſli. I vczyny lid, czo12) przikaza. A kdiz to13) wzie, 10 I ſlil4) z toho tele ſdute.15) ſnad modlu gyneho16) bi newzieli, neb w egiptie modlili ſu ſie wolu. Prawie nyeterzi, bi Aaron wrhl ti zaufſki w ohe, a z toho witulo no. dgablowym dielem teleczie hlawa by vczynvena, tak17) ze nyekdi hlawa. nyekdi tele ſlowieffe, neb w omluwie1s) ſwei Aaron rzek19) Moizieffi:20) wrhl ſem to w ohen, A wigide21) to tele. I weczie lid: tot fu twogi bohowe, 15 Ifrael, gefſto ſu tie wywedli z egipta. I vczyny Aaron oltarz przied nymy,22) a birziczowym hlaſem na zaitrzie vſtanowi ſlawny hod. a ony wſtawfſe rano [79a 2] obietowachu obieti myrne,23) I fiede lid gieft a pit, a24) wſtachu hrat, tocziff modlit fie.25) Tehdi boh weczie Moiziefſy:26) gdi dolow, nebt27) ge ſhrzieffil lid twoi, iako bi27a) rzekl: giz ne moi.28) ſſtupili ſu brzo i cieſti, gefſto ſi gym vkazal. wizi,29) ze to geſt lid3o) twide hlawi. puſt mye, at fie na nye rozhnyewam a zahladym gie, a vczynym tie nad lid welikym.31) Moizieff weczie: procz32) ſie, pane, hnyewaſſ na ſwoi lid,33) geſſto ſi geg v welikei34) moczi wywedl z zemye egipta ruku35) mocznu? proſym, pane, myn tie hnyew twoi,36) a bud myloftyw ſwemu lidu, abi nerziekli egipſſczi: 25 chitrzie gie wywedl, abi na horach, nemoha gym dati zemye ſlibene, i za- hubil gie.37) rozpomen ſie na ſwe ſluhý,38) gymz ſi prziſahl, ſam na fie rzka:39) zemy tuto dam fiemenu twemu. tak okrotyw40) pana boha, I ſnyde4l) dolow, nefa dwie dffczie kamennyei42) ſwiedeczîtwie, pfanyei43) f obu ſtranu prítem bozym. I potka ho41) Joſue, geſſto ſnad na wſſaki den wichaziel 30 proty nyemu45) v potku. neb nenye podobne, bi ſie on poſtil ſ moizieſſem. 20
Exodus. 191 O zwoleny rziemeſlnykow.1) Kap. LXXII.) ZAwola I zwoli pan boh gmenem dielnyky,2) toho diela naywietffie rzemeſlnyky,3) bezeleel, ſyna buzi z pokoleny Juda, a Ooliab f nym, a nai- doſpieleiſſieho ſyna achimazech4), z pokolenye dan, a ti naplny duchu bo- 1Exod. 3r.) zieho, toczifí vmyenye k wymyfíleny, czoz bi koly mohli dielati z zlata, 5 z ſtrziebra, medi, mramora a draheho5) kamenye a rozliczneho drziewie. dokonaw boh ti rzeczi, da Moiziefſowi dwie dîſczie kamennyei,6) prſti bozymy pſanyei.7) 179a 1] 1) Š. (přid.) zlatem dielanie. 2) K. rzemeſlniky dielniky. 3) K. naywietffie° diela. 4) za tím naps. ſyna; přetrž.; K. Achyzamech. 5) K. ftrziebra (z před tím sch.) z miedi z mramoru a z draheho. 6) K. Š. kamenne. 7) K. Š. pſane. Tutol) o telety ſlytem zlattem.2) [Kap. LXXIII.] Zrziew lid, ze Moiziefſ meſſka ſnyti,3) I wecziechu k Aaronowy: vczyn nam bohi, geſſtot poidu przied namy, nebt4) newieme, czo ſie przi- hodilo Moizieffowi, tu ſie zide wymluwugi5) rzkucz, ze eloym netoliko (Exod. 32.] bohi, ale I pany wzny, proſilis) fu wodczie cziefti. * Ale Aaron a Hur zbra- 3. 5 nowachu toho. a lid hnyewagie fie,7) i plwachu na hur, tak ze gei ſlynamy Tuto do ſmrti vplwachu. A proto Aaron bogie fie weczie:8) wezmyete zlate o vplwani zauſſki waſſich zen I9) diety, a przyneíte ke mnye. a to myegiechu za Hur. naidrazíſi a naymyleyſſy10) wiecz tielefnu, nadiegie fie, ze bi pro ſwe la- komftwoll) neprzyneſli. I vczyny lid, czo12) przikaza. A kdiz to13) wzie, 10 I ſlil4) z toho tele ſdute.15) ſnad modlu gyneho16) bi newzieli, neb w egiptie modlili ſu ſie wolu. Prawie nyeterzi, bi Aaron wrhl ti zaufſki w ohe, a z toho witulo no. dgablowym dielem teleczie hlawa by vczynvena, tak17) ze nyekdi hlawa. nyekdi tele ſlowieffe, neb w omluwie1s) ſwei Aaron rzek19) Moizieffi:20) wrhl ſem to w ohen, A wigide21) to tele. I weczie lid: tot fu twogi bohowe, 15 Ifrael, gefſto ſu tie wywedli z egipta. I vczyny Aaron oltarz przied nymy,22) a birziczowym hlaſem na zaitrzie vſtanowi ſlawny hod. a ony wſtawfſe rano [79a 2] obietowachu obieti myrne,23) I fiede lid gieft a pit, a24) wſtachu hrat, tocziff modlit fie.25) Tehdi boh weczie Moiziefſy:26) gdi dolow, nebt27) ge ſhrzieffil lid twoi, iako bi27a) rzekl: giz ne moi.28) ſſtupili ſu brzo i cieſti, gefſto ſi gym vkazal. wizi,29) ze to geſt lid3o) twide hlawi. puſt mye, at fie na nye rozhnyewam a zahladym gie, a vczynym tie nad lid welikym.31) Moizieff weczie: procz32) ſie, pane, hnyewaſſ na ſwoi lid,33) geſſto ſi geg v welikei34) moczi wywedl z zemye egipta ruku35) mocznu? proſym, pane, myn tie hnyew twoi,36) a bud myloftyw ſwemu lidu, abi nerziekli egipſſczi: 25 chitrzie gie wywedl, abi na horach, nemoha gym dati zemye ſlibene, i za- hubil gie.37) rozpomen ſie na ſwe ſluhý,38) gymz ſi prziſahl, ſam na fie rzka:39) zemy tuto dam fiemenu twemu. tak okrotyw40) pana boha, I ſnyde4l) dolow, nefa dwie dffczie kamennyei42) ſwiedeczîtwie, pfanyei43) f obu ſtranu prítem bozym. I potka ho41) Joſue, geſſto ſnad na wſſaki den wichaziel 30 proty nyemu45) v potku. neb nenye podobne, bi ſie on poſtil ſ moizieſſem. 20
Strana 192
192 Exodus. Nö. I weczie k Moiziefsy: witie welike bogie46) gest w stanyech. Moizieff weczie: nenyet krzik budiczich47) ſie k bogi, any ſſkrziek pudiczich48) k biehu, ale ia ſliffi49) hlas zpiewagicich. A prziblizyw fie, 150) vzrzie tele a tancie,51) a rozhnyewaw fie wrze52) dſkamy,53) i zlamachu fie. a wzem tele51) i ſpali w55) prawi prach, I roztruſi v56) wodu, a da [79b 1] zidom piti. a kdiz wy- 35 nyeffe aarona, ze ge57) lid vfliffal, a on fie omluwuge5s) weczie: bal sem ſie lidu, neb geſt bil hotow k59) zlemu. vzrziew Moizieff,60) ze bil lid obnazen okrafſlenye, abi ſ bozis1) pomoczi ſkizie pitie toho pracha82) czynytele toho hrziecha dywnye zgiewil, geſſto na gich bradiech ſie vkazalo,63) ſtogie v wratech ſtanowifſcz, prziwolaw k ſobie lewiti weczie: kto 40 geſt bozi, ten ſie przywyn ke mnye, a poloz mecz na ſwe bedro, a gdiete ſkrzie ſtanv, a zabi kazdi bratra a przietele ot wrat az do wrat, v kohoz znamenye prachowe61) nalezne.65) I vczynychu ſynowe lewi podle rzieczi Moiziefſowi, I zabichu6) toho dne iako trzi tificze, acz koli gyne wikla- danye ma66a) trzímezidczietma87) tificzow.** O tom o wſſem, czo6s) geſt 45 powedieno o teleti, mlczi Jozefus, giedine mnyenye gich omeſſkany89) moizieffowu prawi. neb gyny diechu,70) bi ho zwierzata ſnyedli, A gyny, bi ho boh przieneſl, A gyny dobre71) myſli ſ bohem mudruge. * czte ſie Actuů vij,72) ze za ſlupi, geſſto fíli przied nymy, profichu, bi vczynyl obrazu.73) I vczyny fie tele na zlatem ſlupie. ** obnazeny to geſt oblupeny neb opufſczeny nebo74) zgeweny anebo znamenany.75) 50 1) sch. v K. 2) K. z zlatta; Š. z zlattych nauffkow. 3) K. sgiti i huory; I sch. 4) K. neb. 5) K. wymluwagy. 6) K. y profily. 7) K. ſe na nie. 8) K. wecze k nym. 3) K. y s. 10) ta dvě sl. na okraji. 11) K. lakomftwie toho. 13) K. to lyd yakož on. 13) K. to zlatto. 14) K. flýl. 15) K. dute. 16) K. a gine°. 17) K. a tak. 18) K. v wymluwie. 19) K. Š. rzekl. 20) K. Moyzieffowi. 22) K. y wygide; to sch. 22) K. nim. 23) K. mirne obieti. 24) K. aby gedly a pily a pak. 25) K. gfe. 26) K. Moyzieffowi. 27) K. Š. Neb. 27a) sch. v Š. 28) K. gy ne mogy. 23) K. widim. 30) K. že ten lyd gt. 31) K. weliky (spr.). 32) K. procz. 33) K. lyd twoy. 34) Š. welike. 35) K. z ruku. 36) K. ten hniew. 37) K. ge O pane. 38) K. ſlibý. 39) K. a rzka. 40) K. A tak vkrotiw. 41) K. fgide. 42) K. kamenne. 43) K. Š. pfane. 44) K. ge°. 45) K. proti niemu wychazel. 46) K. k bogi. 47) K. buduczych; ſie sch. 48) K. buduczych. 43) K. Š. flyffym. 49) sch. v K. Š. 50) K. ano tanczugi okolo nieho. 52) K. y vrze. 53) K. dozkami na zemi. 54) K. to tele. 55) K. ge w. 56) K. gey v. 57) sch. v K. 58) K. wymluwage; ſie sch. 59) K. ke. 60) naps. na okr. 61) K. z bozie. 62) K. prachu. 63) sch. v Š.; K. genž ſe ge to na gych bradach ryfflawie vkazalo. 64) K. prachowe znamenie. 65) K. Š. naleznete. 66) K. zabiechu gych. 662) sch. v Š. 67) K. cztyrzmetczytma; Š. trzimezcietma. 68) K. to. 63) K. gynych obmefſkanie. 70) K. prawiechu. 71) K. prawi dobre. 72) K. Actuü totiž w ſkutcziech apofſtolſkych w ſedme kapitule. 73) K. vczynily obraz. a. 74) Š. nebo. 75) K. obnaženy a nebo znamenany czrwenymi bradami; oct. sch. [Kap. LXXIV.) O1) modlytbie moyzieſſowie a o hrozie boziey.2) Ruheho dne mluwi Moizieſſ k lidu:3) ſhrzieſſili ſte hrziech welmy weliki,4) proto nynye wſtupym k bohu, za5) bich mohl kterak6) vkrotiti
192 Exodus. Nö. I weczie k Moiziefsy: witie welike bogie46) gest w stanyech. Moizieff weczie: nenyet krzik budiczich47) ſie k bogi, any ſſkrziek pudiczich48) k biehu, ale ia ſliffi49) hlas zpiewagicich. A prziblizyw fie, 150) vzrzie tele a tancie,51) a rozhnyewaw fie wrze52) dſkamy,53) i zlamachu fie. a wzem tele51) i ſpali w55) prawi prach, I roztruſi v56) wodu, a da [79b 1] zidom piti. a kdiz wy- 35 nyeffe aarona, ze ge57) lid vfliffal, a on fie omluwuge5s) weczie: bal sem ſie lidu, neb geſt bil hotow k59) zlemu. vzrziew Moizieff,60) ze bil lid obnazen okrafſlenye, abi ſ bozis1) pomoczi ſkizie pitie toho pracha82) czynytele toho hrziecha dywnye zgiewil, geſſto na gich bradiech ſie vkazalo,63) ſtogie v wratech ſtanowifſcz, prziwolaw k ſobie lewiti weczie: kto 40 geſt bozi, ten ſie przywyn ke mnye, a poloz mecz na ſwe bedro, a gdiete ſkrzie ſtanv, a zabi kazdi bratra a przietele ot wrat az do wrat, v kohoz znamenye prachowe61) nalezne.65) I vczynychu ſynowe lewi podle rzieczi Moiziefſowi, I zabichu6) toho dne iako trzi tificze, acz koli gyne wikla- danye ma66a) trzímezidczietma87) tificzow.** O tom o wſſem, czo6s) geſt 45 powedieno o teleti, mlczi Jozefus, giedine mnyenye gich omeſſkany89) moizieffowu prawi. neb gyny diechu,70) bi ho zwierzata ſnyedli, A gyny, bi ho boh przieneſl, A gyny dobre71) myſli ſ bohem mudruge. * czte ſie Actuů vij,72) ze za ſlupi, geſſto fíli przied nymy, profichu, bi vczynyl obrazu.73) I vczyny fie tele na zlatem ſlupie. ** obnazeny to geſt oblupeny neb opufſczeny nebo74) zgeweny anebo znamenany.75) 50 1) sch. v K. 2) K. z zlatta; Š. z zlattych nauffkow. 3) K. sgiti i huory; I sch. 4) K. neb. 5) K. wymluwagy. 6) K. y profily. 7) K. ſe na nie. 8) K. wecze k nym. 3) K. y s. 10) ta dvě sl. na okraji. 11) K. lakomftwie toho. 13) K. to lyd yakož on. 13) K. to zlatto. 14) K. flýl. 15) K. dute. 16) K. a gine°. 17) K. a tak. 18) K. v wymluwie. 19) K. Š. rzekl. 20) K. Moyzieffowi. 22) K. y wygide; to sch. 22) K. nim. 23) K. mirne obieti. 24) K. aby gedly a pily a pak. 25) K. gfe. 26) K. Moyzieffowi. 27) K. Š. Neb. 27a) sch. v Š. 28) K. gy ne mogy. 23) K. widim. 30) K. že ten lyd gt. 31) K. weliky (spr.). 32) K. procz. 33) K. lyd twoy. 34) Š. welike. 35) K. z ruku. 36) K. ten hniew. 37) K. ge O pane. 38) K. ſlibý. 39) K. a rzka. 40) K. A tak vkrotiw. 41) K. fgide. 42) K. kamenne. 43) K. Š. pfane. 44) K. ge°. 45) K. proti niemu wychazel. 46) K. k bogi. 47) K. buduczych; ſie sch. 48) K. buduczych. 43) K. Š. flyffym. 49) sch. v K. Š. 50) K. ano tanczugi okolo nieho. 52) K. y vrze. 53) K. dozkami na zemi. 54) K. to tele. 55) K. ge w. 56) K. gey v. 57) sch. v K. 58) K. wymluwage; ſie sch. 59) K. ke. 60) naps. na okr. 61) K. z bozie. 62) K. prachu. 63) sch. v Š.; K. genž ſe ge to na gych bradach ryfflawie vkazalo. 64) K. prachowe znamenie. 65) K. Š. naleznete. 66) K. zabiechu gych. 662) sch. v Š. 67) K. cztyrzmetczytma; Š. trzimezcietma. 68) K. to. 63) K. gynych obmefſkanie. 70) K. prawiechu. 71) K. prawi dobre. 72) K. Actuü totiž w ſkutcziech apofſtolſkych w ſedme kapitule. 73) K. vczynily obraz. a. 74) Š. nebo. 75) K. obnaženy a nebo znamenany czrwenymi bradami; oct. sch. [Kap. LXXIV.) O1) modlytbie moyzieſſowie a o hrozie boziey.2) Ruheho dne mluwi Moizieſſ k lidu:3) ſhrzieſſili ſte hrziech welmy weliki,4) proto nynye wſtupym k bohu, za5) bich mohl kterak6) vkrotiti
Strana 193
Exodus. 193 a za wy poproſiti. a kdiz wſtupi, weczie: proſym, pane boze, a[79b 2]neb otpuft gym tuto wynu, aneb ſhlad mye ſ twich7) knyeh, w nychztos) ſi mye napſal. nycz proti tomu poklada, a tosa) nyeterzi prawie, ze z9) nahloſti [Exod. 32.) myſli, ale10) f nerozumem to rzekl geſt,11) aneb z welikeho doufanye k12) bohu, iako bi rzekl: Jakoz geſt nepodobno.13) bi mye ſhladil, takezt proſym, abi wzdil4) otpuſtil. Aneb: neſhladifſ-li mne, otpuſt gym. pfati neb15) ſhladiti z knyeh zywota geft16) rzeczeno, ktol7) dwakrat podle przie- 10 deſlanye nebo prziedwiedienye * neb wedle nynyeiffie ſprawedlnofti podle1s) prziedeſlanye.** gemuzto boh19) rzekl: kto my20) ſhrziefſi, toho ſhladym. iako bi rzekl: neſhladym tebe,21) neb ſi neſhrzieſſil, a proto gdi a wed lid moy tento, kam ſem kazal, a Andiel moy poide22) przied tobu.23) Ale iat nepoidu ſ tebu, neb ten lid twrde geſt hlawy, abi tebe na czieſtie nezatra- 15 til. 21) prawie zide, ze drziewe ſam boh bil gich ftrazie, a potom dal gym /Ezod. 33.) ſwateho Michala, ſtrazi gich wlaſtnyeho, Jako gyny narodowe magi wlaftnye ftrazie, Andieli gym vſtawene. I weczie pan boh: Giednut ftupym k tobie,25) a ſhladym tie, a to geſt hroza getie babylonſke aneb rzymſke. znamenay dwogie wſtupenye ſ dolu nahoru, iako na bozie wſtupe-[80a 1] 20 nye,26) aneb ot oczi k ſwiedomemu, toho geſt ſmyſl taki: zgiewym ſie tobie na gynem myeſtie. * pawel geſt bil w knyehach zywota, gefſto krzieftanki przieſti- howal.28) ** Podle nynyeiſſie ſprawedlnoſti Judas29) bil w knyehach zywota, 25 fluzie29) panu bohu. 5 1) K. Š. Tuto o. 2) K. Š. bozie. 3) K. k lydu a rzka. 4) K. weliky welmi. 5) K. Š. zda. 6) K. kterak gey. 7) K. z ſwych. 8) K. geffto. sa) sch. v Š. 9) K. f. 10) K. a. 11) K. g rzekl. 12) sch. v K. 13) K. nepodobne. 14) K. gim wždy. 15) K. fepfati gt. 16) K. y gt. 17) sch. v K. 18) K. pfan podle. 19) K. pan buoh. 20) sch. v Š. 21) sch. v K. 21) K. poydu. 23) K. Š. tebu. 24) K. nezatratily. 25) ta dvě sl. sch. v K. 26) ſ dolu — wſtupenye sch. v K. 27) K. krzeftiany przedſtihowal. 28) K. Judaſs. 29) K. ſlužyl. O przieneſeny prwnycho chramu. [Kap. LXXV.] Sliffaw lid hrozi bozie, i zplaka, a izadny ſie neobleczie podle obi- cziegie ſwul) okraſu, a ſlozi2) okraſu ſwu ot hori oreb. a to ſie dobrzie ſExod. 33.] rozumye o chramu drziewnyem, gefſto bil ſobie vczynyl, abi przed nym prawa wiprawowali. a w ten Moizieſſ wchaziefſe a o nyem tu mluwieſſe; a kdiz do ſie3) dobi bilo4) v korzene hori, abi bilo blize bohu, chtiel pan boh, abi to bilo ot nyeho otwraczeno. * I rozpie gei5) Moiziefſ ſ druhe ſtrany ftanow, a daleko ot ftanow, I nazwa gei chram federis, tocziff ſmluw,6) ne prziezny. a weſſken lid, kteryz myegieſſe kteru przi, ten wigdiefſe k chramu z7) ſtanow. A kdiz Moiziefſ weidieſſe do chramu, tehdi weſſken 10 lid ſtaſſe przied dwerzmy ſtanowiſſcz ſwich, a modlechu ſie zdaleka. a kdiz on wſtupieſſe, tehdi ſlup oblaka ſtupie I ſtaſſe przied dwerzmy chrama. 5 13
Exodus. 193 a za wy poproſiti. a kdiz wſtupi, weczie: proſym, pane boze, a[79b 2]neb otpuft gym tuto wynu, aneb ſhlad mye ſ twich7) knyeh, w nychztos) ſi mye napſal. nycz proti tomu poklada, a tosa) nyeterzi prawie, ze z9) nahloſti [Exod. 32.) myſli, ale10) f nerozumem to rzekl geſt,11) aneb z welikeho doufanye k12) bohu, iako bi rzekl: Jakoz geſt nepodobno.13) bi mye ſhladil, takezt proſym, abi wzdil4) otpuſtil. Aneb: neſhladifſ-li mne, otpuſt gym. pfati neb15) ſhladiti z knyeh zywota geft16) rzeczeno, ktol7) dwakrat podle przie- 10 deſlanye nebo prziedwiedienye * neb wedle nynyeiffie ſprawedlnofti podle1s) prziedeſlanye.** gemuzto boh19) rzekl: kto my20) ſhrziefſi, toho ſhladym. iako bi rzekl: neſhladym tebe,21) neb ſi neſhrzieſſil, a proto gdi a wed lid moy tento, kam ſem kazal, a Andiel moy poide22) przied tobu.23) Ale iat nepoidu ſ tebu, neb ten lid twrde geſt hlawy, abi tebe na czieſtie nezatra- 15 til. 21) prawie zide, ze drziewe ſam boh bil gich ftrazie, a potom dal gym /Ezod. 33.) ſwateho Michala, ſtrazi gich wlaſtnyeho, Jako gyny narodowe magi wlaftnye ftrazie, Andieli gym vſtawene. I weczie pan boh: Giednut ftupym k tobie,25) a ſhladym tie, a to geſt hroza getie babylonſke aneb rzymſke. znamenay dwogie wſtupenye ſ dolu nahoru, iako na bozie wſtupe-[80a 1] 20 nye,26) aneb ot oczi k ſwiedomemu, toho geſt ſmyſl taki: zgiewym ſie tobie na gynem myeſtie. * pawel geſt bil w knyehach zywota, gefſto krzieftanki przieſti- howal.28) ** Podle nynyeiſſie ſprawedlnoſti Judas29) bil w knyehach zywota, 25 fluzie29) panu bohu. 5 1) K. Š. Tuto o. 2) K. Š. bozie. 3) K. k lydu a rzka. 4) K. weliky welmi. 5) K. Š. zda. 6) K. kterak gey. 7) K. z ſwych. 8) K. geffto. sa) sch. v Š. 9) K. f. 10) K. a. 11) K. g rzekl. 12) sch. v K. 13) K. nepodobne. 14) K. gim wždy. 15) K. fepfati gt. 16) K. y gt. 17) sch. v K. 18) K. pfan podle. 19) K. pan buoh. 20) sch. v Š. 21) sch. v K. 21) K. poydu. 23) K. Š. tebu. 24) K. nezatratily. 25) ta dvě sl. sch. v K. 26) ſ dolu — wſtupenye sch. v K. 27) K. krzeftiany przedſtihowal. 28) K. Judaſs. 29) K. ſlužyl. O przieneſeny prwnycho chramu. [Kap. LXXV.] Sliffaw lid hrozi bozie, i zplaka, a izadny ſie neobleczie podle obi- cziegie ſwul) okraſu, a ſlozi2) okraſu ſwu ot hori oreb. a to ſie dobrzie ſExod. 33.] rozumye o chramu drziewnyem, gefſto bil ſobie vczynyl, abi przed nym prawa wiprawowali. a w ten Moizieſſ wchaziefſe a o nyem tu mluwieſſe; a kdiz do ſie3) dobi bilo4) v korzene hori, abi bilo blize bohu, chtiel pan boh, abi to bilo ot nyeho otwraczeno. * I rozpie gei5) Moiziefſ ſ druhe ſtrany ftanow, a daleko ot ftanow, I nazwa gei chram federis, tocziff ſmluw,6) ne prziezny. a weſſken lid, kteryz myegieſſe kteru przi, ten wigdiefſe k chramu z7) ſtanow. A kdiz Moiziefſ weidieſſe do chramu, tehdi weſſken 10 lid ſtaſſe przied dwerzmy ſtanowiſſcz ſwich, a modlechu ſie zdaleka. a kdiz on wſtupieſſe, tehdi ſlup oblaka ſtupie I ſtaſſe przied dwerzmy chrama. 5 13
Strana 194
194 Exodus. a mluwiefſe pan boh Moizieffowi, ano na to wſſiczkny hledie twarzi k twarzi,8) iako czlowiek mluwy ſwym9) przietelem zgiewnye. * iako otwraczugie ſwu twarz ot nych. 1) K. w ſwu. 2) K. ſlożiefſe. 3) K. ſyż. 1) K. byli. 5) K. rozbi ge. 6) K. ſmluwu. 7) vyškrab. v K. 8) K. wſſychni na to twarzy k twarzy patrziechu. 3) K. s ſwym. [Kap. LXXVI./ Geſſto Moizieſſ wydyel potomky bozie. MOdli ſie Moizieff panu bohu a rzka: wzezrzi, pane bozie, na tento lid twoi a vkaz my, acz chczeff, [80a 2] at wywedu lid, a kohozl) chczef ffacies, poſlati ſe mnu. I weczie boh:2) twarz ma poide przied tobu,3) a tobie dam JExod. 33./ otpoczynutie. Ay wiz,4) giz wiecze vproſil Moizieff, neb wiecze ſie zna- menawa na twarzi nezli na Andielu. Ale ze Moizieff rozumyel na twarzi5) 5 nyekoho welmy podobneho bohu6) poſlati, I weczie: kdiz ti ſam neprzie- deidefſ nas,7) newod nas ſ myeſta tohoto, w nyemzto mozem wiedieti,8) Ja a lid twoi, ze ſme9) nalezli myloft przed twym obezrzenym, budefſ-li ſ namy choditi, weczie boh: czo ſi rzekl, to bud, a to vczynym, neb ſi na- lezl myloft10) prziede mnu, a poznal ſem tie wlaſtnye, a zwlaſſcze fyll) my ſie libil. kazi fiel2) nazwati bohem a waſſym wodczemi3) z dywow, kterez vczynym, a nycz pro gyne, gedno ze chczi nebo fie ſmylugi,14) nad kym chczi. Moizieff weczie: vkaz my twarz twu.15) weczie boh: nemozeſf wi- dieti twarzi me, neb w tomto tiele ſmrtedlnem nevzrzi mne czlowiek, a zyw bude; ale ſtaneſſ w geſkyny ſkali, a ma chwala poide mymo tie, ale ze bi 15 ti nemohl giel6) ſtrpieti, polozymt mu ruku przied tie. a kdizt przeydu, zdwihnut ruku ſwu, I vzrziſſ potomki me. a to rozumem17) podobenſtwie rzeczeno geft.18) neb19) iako z20) zadu widienye czlowiek poznan bude,21) ze geft czlowiek, ale ne kteri22) ge czlowiek, takez nynye wieme, ze geſt [80b 1] boh, ale kto geſt, geſſcze newieme. neb mohl geſt biti, ze w tak 20 welikei23) ſwietloſti prziefſel24) bi pan boh, ze bi czlowieczi zrak nemohl ſtrpieti, a proto prziedlozen bil oblak Moiziefſowi, ale potom, kdiz bil dale, mohl ho25) Moizieff widieti. zide prawie, ze ge widiel potomki czlowieczie A w tile26) nyekake wazanye. 10 1) K. koho. 2) K. pan buoh. 3) K. Š. tebu. 4) sch. v K. 5) nezli — twarzi sch. v K. 6) K. k bohu. 7) sch. v K. 8) K. widieti. 3) K. ſmy. 10) Š. milo. 11) K. zwlaffties. 12) K. kazyt gfc. 13) K. wodczym. 11) K. a ſmilugi ſe; S. na. 15) K. ſwu. 16) K. gie nemohl. 17) K. rozumiem. 18) sch. v K. 19) Š. nebo. 19) K. s. 21) K. gt. 22) Š. nicktery. 23) Š. welike. 21) K. Š. prziffel. 25) K. ge°. 26) K. w ticle. [Kab. LXXVII./ O druhich dſkachl) a oſlaweny twarzy.2) I Weczie boh Moiziefſowi: wiſiekay ſobie dwie dſſczie, podobne k drzewnym, a piſſ na nych flowa, kterat3) ſu bila na nyech4) díkach, gefíto Exod. 34.I ſi gie zlomyl a rozbil. take w deutronomyo piſſi,5) ze boh pſal prwny,6) [Deut. 9./ a Moiziefſ druhe pſal.7) *
194 Exodus. a mluwiefſe pan boh Moizieffowi, ano na to wſſiczkny hledie twarzi k twarzi,8) iako czlowiek mluwy ſwym9) przietelem zgiewnye. * iako otwraczugie ſwu twarz ot nych. 1) K. w ſwu. 2) K. ſlożiefſe. 3) K. ſyż. 1) K. byli. 5) K. rozbi ge. 6) K. ſmluwu. 7) vyškrab. v K. 8) K. wſſychni na to twarzy k twarzy patrziechu. 3) K. s ſwym. [Kap. LXXVI./ Geſſto Moizieſſ wydyel potomky bozie. MOdli ſie Moizieff panu bohu a rzka: wzezrzi, pane bozie, na tento lid twoi a vkaz my, acz chczeff, [80a 2] at wywedu lid, a kohozl) chczef ffacies, poſlati ſe mnu. I weczie boh:2) twarz ma poide przied tobu,3) a tobie dam JExod. 33./ otpoczynutie. Ay wiz,4) giz wiecze vproſil Moizieff, neb wiecze ſie zna- menawa na twarzi nezli na Andielu. Ale ze Moizieff rozumyel na twarzi5) 5 nyekoho welmy podobneho bohu6) poſlati, I weczie: kdiz ti ſam neprzie- deidefſ nas,7) newod nas ſ myeſta tohoto, w nyemzto mozem wiedieti,8) Ja a lid twoi, ze ſme9) nalezli myloft przed twym obezrzenym, budefſ-li ſ namy choditi, weczie boh: czo ſi rzekl, to bud, a to vczynym, neb ſi na- lezl myloft10) prziede mnu, a poznal ſem tie wlaſtnye, a zwlaſſcze fyll) my ſie libil. kazi fiel2) nazwati bohem a waſſym wodczemi3) z dywow, kterez vczynym, a nycz pro gyne, gedno ze chczi nebo fie ſmylugi,14) nad kym chczi. Moizieff weczie: vkaz my twarz twu.15) weczie boh: nemozeſf wi- dieti twarzi me, neb w tomto tiele ſmrtedlnem nevzrzi mne czlowiek, a zyw bude; ale ſtaneſſ w geſkyny ſkali, a ma chwala poide mymo tie, ale ze bi 15 ti nemohl giel6) ſtrpieti, polozymt mu ruku przied tie. a kdizt przeydu, zdwihnut ruku ſwu, I vzrziſſ potomki me. a to rozumem17) podobenſtwie rzeczeno geft.18) neb19) iako z20) zadu widienye czlowiek poznan bude,21) ze geft czlowiek, ale ne kteri22) ge czlowiek, takez nynye wieme, ze geſt [80b 1] boh, ale kto geſt, geſſcze newieme. neb mohl geſt biti, ze w tak 20 welikei23) ſwietloſti prziefſel24) bi pan boh, ze bi czlowieczi zrak nemohl ſtrpieti, a proto prziedlozen bil oblak Moiziefſowi, ale potom, kdiz bil dale, mohl ho25) Moizieff widieti. zide prawie, ze ge widiel potomki czlowieczie A w tile26) nyekake wazanye. 10 1) K. koho. 2) K. pan buoh. 3) K. Š. tebu. 4) sch. v K. 5) nezli — twarzi sch. v K. 6) K. k bohu. 7) sch. v K. 8) K. widieti. 3) K. ſmy. 10) Š. milo. 11) K. zwlaffties. 12) K. kazyt gfc. 13) K. wodczym. 11) K. a ſmilugi ſe; S. na. 15) K. ſwu. 16) K. gie nemohl. 17) K. rozumiem. 18) sch. v K. 19) Š. nebo. 19) K. s. 21) K. gt. 22) Š. nicktery. 23) Š. welike. 21) K. Š. prziffel. 25) K. ge°. 26) K. w ticle. [Kab. LXXVII./ O druhich dſkachl) a oſlaweny twarzy.2) I Weczie boh Moiziefſowi: wiſiekay ſobie dwie dſſczie, podobne k drzewnym, a piſſ na nych flowa, kterat3) ſu bila na nyech4) díkach, gefíto Exod. 34.I ſi gie zlomyl a rozbil. take w deutronomyo piſſi,5) ze boh pſal prwny,6) [Deut. 9./ a Moiziefſ druhe pſal.7) *
Strana 195
Exodus. 195 Buds) hotow rano, abi wyſſel ynhed9) na horu ſynay, a ſtaneſſ ſe mnu na wrchu hory. Izadny nechod1o) f tobu,11) any kto bud widien na wffieil2) horze, a nepaſte owecz any wolow13) proti tomu. I bi moiziefſ f11) bohem cztirzidczieti dny etc., I popſa na díkach flow defiet fmluwi prziezny, moz biti rzeczeno, ze mocz pfanye15) bila w panu bohu a ſluzba 10 w Moiziefſi. a kdiz Moiziefſ witefa ſobie dſki, w noczi wſtaw wzgide16) na- horu. a kdiz gdieſſe, pan boh przed nym w burzi, Moizieff pade17) na zemy modle ſie a rzka: panownycze pane boze, myloſrdny a myloſtywy, trpie- lywi a mnoheho [80b 2] mylofrdenftwie a ſprawedlywy, genz oſtrziehaff mylofrdenſtwie w tificze a otgymafi zloſti a hrziechi, a izadny v tebe fam 15 ot ſebe nemoz biti newyně, genz nawraczugeff zloft otczowu fynom y wnu- kom do trzetieho al8) cztwrteho naroda, nalezlit19) ſem myloft przed twu twarzi, pane boze, proſymt, abi20) fſel f namy, a oteymy nafſi zloft a wladny namy. Pan boh kratczie nyetere wieczi21) przypamatowa mu22) o trzech flawnoſti23) o obietowany prwotyn24) a o prworozenczich, abi i lidmy 20 zemye ſlibene nemyeli izadneho vczaſtenſtwi. I bi Moizieff f25) bohem cztirzidczieti dny etc. any chleba gedl, any wodi pil.26) a kdiz Moiziefí ſgide ſ hory27) ſe dſkamy, vkaza ſie28) twarz geho rohata z obczowanye bo- zicho mluwenve, a on toho newiedieffe, tocziff poprilkowe dywne ſtwoſti29) gdiechu ot geho twarzi.** genz obraczowachu30) oczi nan hlediecze, a ti31) 25 chwalu twarzie Moizieffowi32) nazywa apofftol. wzrziewffe33) Aaron a fy- nowe Hrahel rohatu twarz moizieffowu, bachu31) ſie blizko prziſtupiti.35) I wlozi zaſtierku Moizieff na ſwu twarz, abi mluwil ſynom Irahel. I mluwy gym36) to wſfeczko, czo mu37) bil pan boh przikazal. a dokud ta chwala na Moizieffowy trala,38) toho newieme. A prawie zide, ze geſſcze trzetie 30 wſtupil k bohu, abi gym obdrzal giftu myloft, [81a1] a opiet bil ſ bohem cztirzidczieti dny etc. a kdiz ſie wrati ſ giſtotu myloſti, bieſſe dewati den meſiecze ſedmeho zarzige, a na zaitrzie ſlawili za danu myloſt, I muczili fu38a) swe duffie poftiecze sie. a potom rzeczen gest defati den toho meſiecze den smylowanye, a ten hod nynyeiffi zide swietie39) poſtiecze ſie. a moz 35 biti, ze czierkew ſwata proto vſtawila w rok cztwer poſt, neb ſie czte, ze fu ſie trzie poſtili trzi cztirzidczieti dny, Moiziefſ prwi, Helias druhi, kriſtus Jeiunium. trzeti, po druhem wraczeny o dielany chramu przikaza gym moiziefí tak, iakoz mu bil boh4°) przikazal, a naiprwe abi ſobotu ſwietili, ſnad abi41) na tom diele nemnyeli, bi ſluffalo gym dielati w ſobotu.42) * Prwich deſk Moizieffowo rozbitie znamenawa, ze ſtarí zakon przie ſtal geſt. Druhe dſki neiſu rozbiti, neb nowi zakon az do konczie trati13) bude. ** iako ot kriſta, kdiz z chramu prodawatele wymyetafſe a kupitele. 1) Š. dezkach Moyzieffowych. 2) K. oſlawency twarzy Moyziefowy. 3) S. terazt; K. kteraz. 4) K. Š. oniech. 5) K. w devtronomij ſe piſſe 6) K. prwe. 7) K. gt pſal. 8) K. y wecze gemu buoh bud. 2) K. wffel hned. 10) K. a yzadny newchod. 11) K. Š. tebu. 12) K. Š. wffie. 13) K. wolu. 11) K. z. 15) Š. w pfanie. 16) K. ftaw wgide. 17) K. pade Moyziefs. 18) ta dvě sl. sch. v K. 19) K. Naležylyt; sem sch. 2n) K. abi. 21) K. niektere wieczy kratcze. 22) K. gev. 23) K. flawnoftech 21) K. prwoti. Cornuta. 40 13*
Exodus. 195 Buds) hotow rano, abi wyſſel ynhed9) na horu ſynay, a ſtaneſſ ſe mnu na wrchu hory. Izadny nechod1o) f tobu,11) any kto bud widien na wffieil2) horze, a nepaſte owecz any wolow13) proti tomu. I bi moiziefſ f11) bohem cztirzidczieti dny etc., I popſa na díkach flow defiet fmluwi prziezny, moz biti rzeczeno, ze mocz pfanye15) bila w panu bohu a ſluzba 10 w Moiziefſi. a kdiz Moiziefſ witefa ſobie dſki, w noczi wſtaw wzgide16) na- horu. a kdiz gdieſſe, pan boh przed nym w burzi, Moizieff pade17) na zemy modle ſie a rzka: panownycze pane boze, myloſrdny a myloſtywy, trpie- lywi a mnoheho [80b 2] mylofrdenftwie a ſprawedlywy, genz oſtrziehaff mylofrdenſtwie w tificze a otgymafi zloſti a hrziechi, a izadny v tebe fam 15 ot ſebe nemoz biti newyně, genz nawraczugeff zloft otczowu fynom y wnu- kom do trzetieho al8) cztwrteho naroda, nalezlit19) ſem myloft przed twu twarzi, pane boze, proſymt, abi20) fſel f namy, a oteymy nafſi zloft a wladny namy. Pan boh kratczie nyetere wieczi21) przypamatowa mu22) o trzech flawnoſti23) o obietowany prwotyn24) a o prworozenczich, abi i lidmy 20 zemye ſlibene nemyeli izadneho vczaſtenſtwi. I bi Moizieff f25) bohem cztirzidczieti dny etc. any chleba gedl, any wodi pil.26) a kdiz Moiziefí ſgide ſ hory27) ſe dſkamy, vkaza ſie28) twarz geho rohata z obczowanye bo- zicho mluwenve, a on toho newiedieffe, tocziff poprilkowe dywne ſtwoſti29) gdiechu ot geho twarzi.** genz obraczowachu30) oczi nan hlediecze, a ti31) 25 chwalu twarzie Moizieffowi32) nazywa apofftol. wzrziewffe33) Aaron a fy- nowe Hrahel rohatu twarz moizieffowu, bachu31) ſie blizko prziſtupiti.35) I wlozi zaſtierku Moizieff na ſwu twarz, abi mluwil ſynom Irahel. I mluwy gym36) to wſfeczko, czo mu37) bil pan boh przikazal. a dokud ta chwala na Moizieffowy trala,38) toho newieme. A prawie zide, ze geſſcze trzetie 30 wſtupil k bohu, abi gym obdrzal giftu myloft, [81a1] a opiet bil ſ bohem cztirzidczieti dny etc. a kdiz ſie wrati ſ giſtotu myloſti, bieſſe dewati den meſiecze ſedmeho zarzige, a na zaitrzie ſlawili za danu myloſt, I muczili fu38a) swe duffie poftiecze sie. a potom rzeczen gest defati den toho meſiecze den smylowanye, a ten hod nynyeiffi zide swietie39) poſtiecze ſie. a moz 35 biti, ze czierkew ſwata proto vſtawila w rok cztwer poſt, neb ſie czte, ze fu ſie trzie poſtili trzi cztirzidczieti dny, Moiziefſ prwi, Helias druhi, kriſtus Jeiunium. trzeti, po druhem wraczeny o dielany chramu przikaza gym moiziefí tak, iakoz mu bil boh4°) przikazal, a naiprwe abi ſobotu ſwietili, ſnad abi41) na tom diele nemnyeli, bi ſluffalo gym dielati w ſobotu.42) * Prwich deſk Moizieffowo rozbitie znamenawa, ze ſtarí zakon przie ſtal geſt. Druhe dſki neiſu rozbiti, neb nowi zakon az do konczie trati13) bude. ** iako ot kriſta, kdiz z chramu prodawatele wymyetafſe a kupitele. 1) Š. dezkach Moyzieffowych. 2) K. oſlawency twarzy Moyziefowy. 3) S. terazt; K. kteraz. 4) K. Š. oniech. 5) K. w devtronomij ſe piſſe 6) K. prwe. 7) K. gt pſal. 8) K. y wecze gemu buoh bud. 2) K. wffel hned. 10) K. a yzadny newchod. 11) K. Š. tebu. 12) K. Š. wffie. 13) K. wolu. 11) K. z. 15) Š. w pfanie. 16) K. ftaw wgide. 17) K. pade Moyziefs. 18) ta dvě sl. sch. v K. 19) K. Naležylyt; sem sch. 2n) K. abi. 21) K. niektere wieczy kratcze. 22) K. gev. 23) K. flawnoftech 21) K. prwoti. Cornuta. 40 13*
Strana 196
196 Exodus. 25) K. z. 26) K. ani geda ani pige wody. 27) K. ſeyde ſ huory. 28) sch. v Š. 29) K. ftkwoſti. 30) Š. obrazowachu (!). 31) K. tu (spr.). 32) K. twarzy Moyżieffowie 33) druhé w nadeps. 34) K. y bachu. 35) K. przyſtupiti blyz. 36) K. mluwic giem. 27) K. ge°. 38) Š. trwala. 38a) sch. v K. 39) K. ſwieti žyde. 40) K. ge' buoh byl. 41) K. by. 42) K. w ſobotu diclati. 43) Š. trwati. [Kap. LXXVIII.] O wzdyclany chramu a o pozdwyzeny geho. [Exod. 35./ Gide wſſeczko mnozîtwie zidow, I1) obietowachu podle ſlowa moi- ziefowa myſli chutnu a hotovu, czo ſu myeli naidrazíſieho, a ſ weliku hoinoſti, ze rzemeſlnyczi bichu przipuzeny hlaſem birziczowym wolagicz, abi giz nycz wiecze izadny2) neobietowal. I vczynychu bezeleel a ooliab3) to wſſeczko, czo gym bilo przikazano; a prawi Jozeſo, weſſken czas k uczy- nyeny tomu dielu bilo ſedm meſieczow. a wíſeho zlata, czo ge na to1) dielo wlozeno chramowe,5) bez gedne trzidczieti liber a fedmdefat a trzidczieti fiklow k wazie ſwateho chrama, a ſto liber ſtrziebra, z nyehozto ſu vczynyli ſto podwalow ſwateho chrama a z ti[81a 2]ficze a ſedmdefat6) dwa tificzie a piet a ſedmdefat hlaw ſlupowich vczynychu,7) a ti ſlupi bili ſu takes) oblozeny ſtrziebre. a medi ſedmdefat9) liber a dwa tificzie a cztirzi ſta a dwa ficli.10) a dachu ote dwudczat let a wiſſe trzi a fſeftdefat11) tificzow a polpata ſta.12) A proto meſiecze prweho leta druheho, prwi den meſiecze, zdwize Moiziefſ chram a polozi wſſeczko, czo geſt13) bilo drziew rzeczeno, w chramye.14) A kdiz ſie15) wſſeczko dokona, tehdi oblak przikri chram, 15 a chwala bozie gei naplny, kdiz bieffe ſwietloſt iaſna,16) Awffak tak,17) ze gie nemohl zrak prozrzieti, iakoz bi ſluffalo biti przied bitoſti bozi. A pro to zdwyzenye te mlhi18) potom hnuchu ſtanowiſſczmy ſynowe Iſrahel po ſwich zaſtupiech, A kdiz oblak ſtaſſe, tehdi ony ſtany ſwe ſtawiechu, a kdiz ſtaſſe nad chramem, take ony ſtachu. a biefſe ohen w noczi, any19) na to 20 wſſiczkny hledie ſynowe Iſrahel.20) 5 10 Skonany gſu knyhy21) Exody. 1) K. a. 2) K. nyžadny. 3) první o nadeps. 4) K. ge bylo na to. 3) K. wzloženo totiz na chram. 6) K. z fedmdefat. 7) K. vczynily. 8) Š. take byli ſu. 2) K. z ſedmdefat. 10) K. a ze dwu tiſyczy a trziſta a dwu fyklu. 11) K. ſedeſat. 12) K. fta lyber. 13) K. ge. 14) K. w niem rzeczeno. 15) K. ſe to. 16) K. vaſna fwietloft. 17) K. taka. 18) K. mhly da gim znamenie že ynhed; potom sch. 19) K. ano. 20) K. Hrahelffti. 21) K. Skonawagy ſe knihy Exodus totiz wywedenic lydu Ifrahelſkeho z Egipta; Š. Tuto ſie Skonali kniehy.
196 Exodus. 25) K. z. 26) K. ani geda ani pige wody. 27) K. ſeyde ſ huory. 28) sch. v Š. 29) K. ftkwoſti. 30) Š. obrazowachu (!). 31) K. tu (spr.). 32) K. twarzy Moyżieffowie 33) druhé w nadeps. 34) K. y bachu. 35) K. przyſtupiti blyz. 36) K. mluwic giem. 27) K. ge°. 38) Š. trwala. 38a) sch. v K. 39) K. ſwieti žyde. 40) K. ge' buoh byl. 41) K. by. 42) K. w ſobotu diclati. 43) Š. trwati. [Kap. LXXVIII.] O wzdyclany chramu a o pozdwyzeny geho. [Exod. 35./ Gide wſſeczko mnozîtwie zidow, I1) obietowachu podle ſlowa moi- ziefowa myſli chutnu a hotovu, czo ſu myeli naidrazíſieho, a ſ weliku hoinoſti, ze rzemeſlnyczi bichu przipuzeny hlaſem birziczowym wolagicz, abi giz nycz wiecze izadny2) neobietowal. I vczynychu bezeleel a ooliab3) to wſſeczko, czo gym bilo przikazano; a prawi Jozeſo, weſſken czas k uczy- nyeny tomu dielu bilo ſedm meſieczow. a wíſeho zlata, czo ge na to1) dielo wlozeno chramowe,5) bez gedne trzidczieti liber a fedmdefat a trzidczieti fiklow k wazie ſwateho chrama, a ſto liber ſtrziebra, z nyehozto ſu vczynyli ſto podwalow ſwateho chrama a z ti[81a 2]ficze a ſedmdefat6) dwa tificzie a piet a ſedmdefat hlaw ſlupowich vczynychu,7) a ti ſlupi bili ſu takes) oblozeny ſtrziebre. a medi ſedmdefat9) liber a dwa tificzie a cztirzi ſta a dwa ficli.10) a dachu ote dwudczat let a wiſſe trzi a fſeftdefat11) tificzow a polpata ſta.12) A proto meſiecze prweho leta druheho, prwi den meſiecze, zdwize Moiziefſ chram a polozi wſſeczko, czo geſt13) bilo drziew rzeczeno, w chramye.14) A kdiz ſie15) wſſeczko dokona, tehdi oblak przikri chram, 15 a chwala bozie gei naplny, kdiz bieffe ſwietloſt iaſna,16) Awffak tak,17) ze gie nemohl zrak prozrzieti, iakoz bi ſluffalo biti przied bitoſti bozi. A pro to zdwyzenye te mlhi18) potom hnuchu ſtanowiſſczmy ſynowe Iſrahel po ſwich zaſtupiech, A kdiz oblak ſtaſſe, tehdi ony ſtany ſwe ſtawiechu, a kdiz ſtaſſe nad chramem, take ony ſtachu. a biefſe ohen w noczi, any19) na to 20 wſſiczkny hledie ſynowe Iſrahel.20) 5 10 Skonany gſu knyhy21) Exody. 1) K. a. 2) K. nyžadny. 3) první o nadeps. 4) K. ge bylo na to. 3) K. wzloženo totiz na chram. 6) K. z fedmdefat. 7) K. vczynily. 8) Š. take byli ſu. 2) K. z ſedmdefat. 10) K. a ze dwu tiſyczy a trziſta a dwu fyklu. 11) K. ſedeſat. 12) K. fta lyber. 13) K. ge. 14) K. w niem rzeczeno. 15) K. ſe to. 16) K. vaſna fwietloft. 17) K. taka. 18) K. mhly da gim znamenie že ynhed; potom sch. 19) K. ano. 20) K. Hrahelffti. 21) K. Skonawagy ſe knihy Exodus totiz wywedenic lydu Ifrahelſkeho z Egipta; Š. Tuto ſie Skonali kniehy.
Strana 197
Tuto ſie poczynagyl) trzietye knyhy lewytvci. [Kap. I.] Rzeti rozdiel Iſtorzie,2) gizto pſal Moizieſſ rzieczſki mu rziekagi3) leuitico. lewiticus, neb o zwoleny a o fluzbie leuytarum prawy, latynſki4) facri- ficaticius, tocziſſ poſwatny, neb o ſwatoſti a o tom, czo obietugi z5) zakona, prawi. a zidowſki wagetra.6) nazwal obiczegem zidowſkym, iako y my ſluzbi, míſý7) aneb euuangelia,8) tocziff kdiz rziekame [81b 1] tu9) ne- dieli, gefſto zpiewagi: populus ſyon, neb cztu ctzenye.10) I poczynagi fie tito knyehi:11) Powolal boh Moiziefſe, a mluwil gel2) ſ nym z chramu fe- deris, tocziff ſmluwy, rzka:13) Czlowiek, kteriz da obiet, bude-li obieti4) z wolow neb z owczi, ſamczie obietuge, abi ſobie vlibil pana boha. a polozi 10 ruku na hlawu obieti, y bude wzaczno a k ocziſſczeny proſpieſſno: va zi- dowſki wzny �. tento diel knyeh tiechto zidowſki ſlowe getra. znamenay, ze Moizieff tito knychil5) a dwogie prziednye a opiet dwogie potomnye ſlozil iako gedny knyehi. Ale Efdras, rzeczeny brzki piſarz, geſîto wſſiczku bibli babilonſczi bili ſpalili, nabil a tito knyehi w piet 15 dielow, tocziff w pateri knyehi rozdielil, geſſto flovu pentateucus. 1) K. Tuto ſic pak poczyna hiftoria lewitici totiz o ſluzbie lewitarum tiech kniezy przedmluwa. 2) K. hyftorie. 3) K. v diegy gev rzeczíky. 1) K. a latinie diegy. 4) sch. v K. 6) K. wagetra ge. 7) K. mífe. s) K. ewangelia nazywame. 2) K. w tu. 10) K. toto cztenie. 11) K. knichy takto. 12) K. gt. 13) K. a rzka. 14) sch. v K. 15) K. tyto knihy Moyžiefs. 5 Tuto poklada vzytecznyl) rozdyel tyechto obyety.2) [Kap. II.) KOhledany o vczeny3) a popſany ſwatoſti, geſſto gednak ſie bude wyprawowati, nyetere mame naprzed wiprawiti takto: nayprwe ſwatyny, tocziſſ obieti, ktere1) panu bohu obietugi, perſony, tocziſſ oſobi, ot kterich ſie offieruge, a czaſi, kdi offierowati, myeſta, kde offierowati, vmyſl,5) fac'ficiu. 5 za koho offierowati a obietowati.6) Trogie geft rozeznanye, gefſto ſie prawie obietuge: anebo bywa obiet zsa) zwierzat, a tomu rziekachu facrificiû, ſwato-
Tuto ſie poczynagyl) trzietye knyhy lewytvci. [Kap. I.] Rzeti rozdiel Iſtorzie,2) gizto pſal Moizieſſ rzieczſki mu rziekagi3) leuitico. lewiticus, neb o zwoleny a o fluzbie leuytarum prawy, latynſki4) facri- ficaticius, tocziſſ poſwatny, neb o ſwatoſti a o tom, czo obietugi z5) zakona, prawi. a zidowſki wagetra.6) nazwal obiczegem zidowſkym, iako y my ſluzbi, míſý7) aneb euuangelia,8) tocziff kdiz rziekame [81b 1] tu9) ne- dieli, gefſto zpiewagi: populus ſyon, neb cztu ctzenye.10) I poczynagi fie tito knyehi:11) Powolal boh Moiziefſe, a mluwil gel2) ſ nym z chramu fe- deris, tocziff ſmluwy, rzka:13) Czlowiek, kteriz da obiet, bude-li obieti4) z wolow neb z owczi, ſamczie obietuge, abi ſobie vlibil pana boha. a polozi 10 ruku na hlawu obieti, y bude wzaczno a k ocziſſczeny proſpieſſno: va zi- dowſki wzny �. tento diel knyeh tiechto zidowſki ſlowe getra. znamenay, ze Moizieff tito knychil5) a dwogie prziednye a opiet dwogie potomnye ſlozil iako gedny knyehi. Ale Efdras, rzeczeny brzki piſarz, geſîto wſſiczku bibli babilonſczi bili ſpalili, nabil a tito knyehi w piet 15 dielow, tocziff w pateri knyehi rozdielil, geſſto flovu pentateucus. 1) K. Tuto ſic pak poczyna hiftoria lewitici totiz o ſluzbie lewitarum tiech kniezy przedmluwa. 2) K. hyftorie. 3) K. v diegy gev rzeczíky. 1) K. a latinie diegy. 4) sch. v K. 6) K. wagetra ge. 7) K. mífe. s) K. ewangelia nazywame. 2) K. w tu. 10) K. toto cztenie. 11) K. knichy takto. 12) K. gt. 13) K. a rzka. 14) sch. v K. 15) K. tyto knihy Moyžiefs. 5 Tuto poklada vzytecznyl) rozdyel tyechto obyety.2) [Kap. II.) KOhledany o vczeny3) a popſany ſwatoſti, geſſto gednak ſie bude wyprawowati, nyetere mame naprzed wiprawiti takto: nayprwe ſwatyny, tocziſſ obieti, ktere1) panu bohu obietugi, perſony, tocziſſ oſobi, ot kterich ſie offieruge, a czaſi, kdi offierowati, myeſta, kde offierowati, vmyſl,5) fac'ficiu. 5 za koho offierowati a obietowati.6) Trogie geft rozeznanye, gefſto ſie prawie obietuge: anebo bywa obiet zsa) zwierzat, a tomu rziekachu facrificiû, ſwato-
Strana 198
198 Leviticus. czyn neb ſwatoſt, a toho ſu nemoh[81b 2]li obietowati przied oſmym dnem, any toho dne mati a gegi plod. Aneb z fuche materi,7) tocziff fuche wieczy, iako chleb, zemle a kadidlo, a tomu wlaſtenſki rziekachu obietowanye. Aneb z wlhkich wieczi, tocziff wyna a olegie, tomu wlaftnye8) rziekachu 10 oblacio neb libamen, tocziff obiet gedenye, wſſak tiech gmen piſmo vzywa nerozdielitie.9) a perſony, tocziff oſobi obietugiczie dwie bieffta, anymalis a ſinagoge, tocziſſ gednoho czlowieka a wſſeho lidu, duſſna gedna knyezſka. a gynal0) knyezeczie, a gyna zwlafſczieho czlowieka, o nychzto potom bude w ſwich myeſtech praweno, A takezi1) o myeſtech y o czaſiech w ſwem 15 myeftie. Caufarů, tocziff czynow obietnych, geft trogie rozdielenye; neb nyekdi12) obietowachu pro potrzebu, a nyekdi dobru woli, a nyekdi przi- hodu. Potrziebu obietowachu z ſlibu, neb z przikazanye. obietowachu13) prwotyny obile, hrozny, owocze, a14) defatki dobitka, prworozene do- bitka y15) dieti, a obietil6) trzi hodow ſlawnych. Ale ſtrdi a kwaſu nykdi 20 neobietowali bohu, gedno prwotyny gich ſwymy czaſi obietowachu knyezi, a nycz toho na oltarz nekladiechu. A obecznye ot izadne obieti fuoli ne- otgymachu, ale wzdi myela przi obieti biti, a proto ſlowieſſe ſuoli7) ſmluwy. Nietera obiet welika bywaſſe obietowana ot knyezi, a tel8) krew wilewachu na [82a 1] wrch oltarzie, a gyna obiet bieffe wietffie,19) te20) 25 krwy knyez mazaſſe ſtieny oltarze, a geſſcze bieſſe obiet naywietſſie, gizto obietowachu, a te krew21) lel22) na roh23) oltarzie ten, ktoz tu obiet obie- towal; proto podle rzadu knyeh ot24) obieti mamy25) poczieti. 1) K. naprzed poklada rozlyczny. 2) K. kniezy.3) K. a vczynieni. 4) K. kterez. 3) K. fe obietuge a czafy a miſta kdy a kde offierowati vmylil. 6) K. obietowati a offierowati. 6a) sch. v K. 7) K. materzie. 8) K. a tomu wlafteníky. 9) K. neroz- dilnie. 10) K. druha. 11) K. take. 12) K. niekde. 13) K. y obietowachu. 14) sch v K. 15) K. prworozeneho y; dobitka sch. 16) K. obietowachu. 17) u nadeps. 18) K. tey obieti. 19) K. wietffy. 20) K. tu. 21) Š. krwe. 22) K. a tey obicti krew lely. 23) sch. v Š. 24) sch. v K. 25) K. Š. mame. [Kap. III.) O1) obietech Ipalnych a2) obicziegy3) offierowanye.4) Levit. 1.] Bieti gyne flowu obieti paly5) a gyne ſwatyny.6) nynye prawme. ktere ſlowu olocauſta. to ſlowe obiet pal,7) geſſto wſſiczku obiet ſpalechu.“) a ta bywaſſe we trem,9) dobitku, tocziſſ v wolu, u biku neb w krawie, a owczich9a) a w kozach a10) w ptacziech, ale gedno w hrdliczi a w ho- lubiczi.11) z howada a dobitka takto: obietowachu gedno ſamczie gednoho leta a nycz ſtarſſieho; proto nyekdi beran, nyekdi gyehnye ſlowiefſe, wol nad rok nyekdi12) mohl obietowan biti, Jako13) prawi Jozefus. a biefſe nepofſkwrnyeny, to fie rozumye ne o runye, ale14) na tiele, abi nebilo mdle,15) any chrome vdem, any ofute, any praffywe, any ſlepe, any bi myelo papulu.* I obietowachu naiprwe knyezi v dwerzi fienczie, abi tu opatrzily, geſt-li hodne k obietowany, a potom hned16) obietowachu v dwerzi chrama 5 10
198 Leviticus. czyn neb ſwatoſt, a toho ſu nemoh[81b 2]li obietowati przied oſmym dnem, any toho dne mati a gegi plod. Aneb z fuche materi,7) tocziff fuche wieczy, iako chleb, zemle a kadidlo, a tomu wlaſtenſki rziekachu obietowanye. Aneb z wlhkich wieczi, tocziff wyna a olegie, tomu wlaftnye8) rziekachu 10 oblacio neb libamen, tocziff obiet gedenye, wſſak tiech gmen piſmo vzywa nerozdielitie.9) a perſony, tocziff oſobi obietugiczie dwie bieffta, anymalis a ſinagoge, tocziſſ gednoho czlowieka a wſſeho lidu, duſſna gedna knyezſka. a gynal0) knyezeczie, a gyna zwlafſczieho czlowieka, o nychzto potom bude w ſwich myeſtech praweno, A takezi1) o myeſtech y o czaſiech w ſwem 15 myeftie. Caufarů, tocziff czynow obietnych, geft trogie rozdielenye; neb nyekdi12) obietowachu pro potrzebu, a nyekdi dobru woli, a nyekdi przi- hodu. Potrziebu obietowachu z ſlibu, neb z przikazanye. obietowachu13) prwotyny obile, hrozny, owocze, a14) defatki dobitka, prworozene do- bitka y15) dieti, a obietil6) trzi hodow ſlawnych. Ale ſtrdi a kwaſu nykdi 20 neobietowali bohu, gedno prwotyny gich ſwymy czaſi obietowachu knyezi, a nycz toho na oltarz nekladiechu. A obecznye ot izadne obieti fuoli ne- otgymachu, ale wzdi myela przi obieti biti, a proto ſlowieſſe ſuoli7) ſmluwy. Nietera obiet welika bywaſſe obietowana ot knyezi, a tel8) krew wilewachu na [82a 1] wrch oltarzie, a gyna obiet bieffe wietffie,19) te20) 25 krwy knyez mazaſſe ſtieny oltarze, a geſſcze bieſſe obiet naywietſſie, gizto obietowachu, a te krew21) lel22) na roh23) oltarzie ten, ktoz tu obiet obie- towal; proto podle rzadu knyeh ot24) obieti mamy25) poczieti. 1) K. naprzed poklada rozlyczny. 2) K. kniezy.3) K. a vczynieni. 4) K. kterez. 3) K. fe obietuge a czafy a miſta kdy a kde offierowati vmylil. 6) K. obietowati a offierowati. 6a) sch. v K. 7) K. materzie. 8) K. a tomu wlafteníky. 9) K. neroz- dilnie. 10) K. druha. 11) K. take. 12) K. niekde. 13) K. y obietowachu. 14) sch v K. 15) K. prworozeneho y; dobitka sch. 16) K. obietowachu. 17) u nadeps. 18) K. tey obieti. 19) K. wietffy. 20) K. tu. 21) Š. krwe. 22) K. a tey obicti krew lely. 23) sch. v Š. 24) sch. v K. 25) K. Š. mame. [Kap. III.) O1) obietech Ipalnych a2) obicziegy3) offierowanye.4) Levit. 1.] Bieti gyne flowu obieti paly5) a gyne ſwatyny.6) nynye prawme. ktere ſlowu olocauſta. to ſlowe obiet pal,7) geſſto wſſiczku obiet ſpalechu.“) a ta bywaſſe we trem,9) dobitku, tocziſſ v wolu, u biku neb w krawie, a owczich9a) a w kozach a10) w ptacziech, ale gedno w hrdliczi a w ho- lubiczi.11) z howada a dobitka takto: obietowachu gedno ſamczie gednoho leta a nycz ſtarſſieho; proto nyekdi beran, nyekdi gyehnye ſlowiefſe, wol nad rok nyekdi12) mohl obietowan biti, Jako13) prawi Jozefus. a biefſe nepofſkwrnyeny, to fie rozumye ne o runye, ale14) na tiele, abi nebilo mdle,15) any chrome vdem, any ofute, any praffywe, any ſlepe, any bi myelo papulu.* I obietowachu naiprwe knyezi v dwerzi fienczie, abi tu opatrzily, geſt-li hodne k obietowany, a potom hned16) obietowachu v dwerzi chrama 5 10
Strana 199
Leviticus. 199 panu bohu, wloziecz na hlawu ruku prwe vmytu; neb kromyel7) vmywa- tedlnyczie bieffta gynyeil8) dwie vmywatedlnyczie, ged 82a 2]na muzſka 15 a druha zenſka. a proto ot myeſta obietowanye ſlowe obiet zidowſki. ale pohane ot prziemozenye neprzatel rziekagi hoſtia, tocziff abi mohli przie- moczi. ale kdiz prziemohli neprzateli,19) tehdi ſlula wictyma, tocziff witiez- obiet,20) neb ſwazane wieznye wediechu.21) ale obiet gynak obietowanu wedieffe knyez k oltarzi obietſpalnemu,22) a ftogie na polnoczi obieto- 20 waſfe gi23) przied bohem v boka oltarzie, tocziff przied opatrzenym ſwatich, a te obieti krew wylewaſſe w okolek na wifoft oltarzie. ale zid ma24) na ftieny oltarzie. Jozefus prawy na25) podolek, ſnad myeny26) ſwrchny27) obrubu, a odra kozi obiety,28) ta geſt knyezie,29) vdi w kuſi zfieka, a ti30) vmyge ſ hlawu, ſ nohamy, f31) drobem, wſſeczko polozi32) na oltarz obiet- 25 ſpalny,33) y bude wonyeti pan boh chutnu wony. Ale nemame mnyeti, bi v wony maſnei34) kochal ſie pan boh, ale w nabozenſtwi obietowatelow. Pakli bi z ptakow bila obiet, ta bywa35) takto: kdiz bi dwa obietowala nayprwe czlowiek z Ifraele a potom knyez. kterak ot czlowieka obieto- wachu ptaczka, mlczi Iſtoria, ſnad proto, ze takez iako braw, neb ſnad 30 ze gedno knyezi. Obietowachu mladie36) hrdliczký neb holubiczie,37) a tomu knyez ſlomyeſſe hrdlo gednu ruku. neb neſluſſiefſe zeleza zdwihnuti3s) na ptaka. a zawigie mu39) hlawu [82b 1] pod pazi, nehtem kozi, kdez ge39a) bila protrzena, protrhnyeſſe, a wilige krew ſwrchu na oltarz, myechirzek hrdla40) a perzie na wzchod flunczie wrziefſe w tayne myeſto, kdez popel 35 wilewachu, a ztrhagie podpazie ruku, i ſpalefſe gie na oltarzi obieti- palnem.41) a to biechu menſſie a ſproſtne obieti, gefíto dobrowolnye czy- nyechu. Gyne biechu wietffie, geffto pro potrziebu czynyechu,42) a ta43) ſwietieiffie, ale nveterak menye doſtoyna biefſe, neb na oltarzi gie ne- palechu. 40 * Papula geſt nemocz vſt,44) gefíto giei45) diegi wlafſki46) lampaſt. 1) Š. Tuto o. 2) Š. a o. 3) K. obyczege. 1) K. (dod.) w chramie knieży tuto ſe prawi. 5) K. ſlowu ſpalne. 6) K. ſwatynie. 7) K. palna. 8) K. ſpalychu. 3) K. trogym. 3a) K. w owczych. 10) K. trzetie. 11) K. w hrdlyczkach a w holubiczkach. 12) K. nikdy nad rok. 13) K. yakoz. 14) ne — ale sch. v K. 15) K. mlade mdle. 16) K. ynhed. 17) K. kromie oney. 18) K. Š. gine. 19) K. ale — prziemohli sch.; v C. z nadeps. 20) K. witiezíka obiet. 21) K. Š. wedechu. 22) K. obiet ſpalenu (!). 23) K. gym. 24) K. die. 25) K. že na. 26) K. a fnad mienie. 27) K. ſwrchnie oltarzie. 28) naps. na okr. 29) K. kniezowa. 30) K. to. 31) K. y f. 32) K. ſpolu poloży. 33) K. a obiet ſpaly (!). 34) Š. maſne. 35) K. by byla. 36) Š. K. mlade. 37) K. holubiczky. 38) K. nazdwihnuti. 39) K. gemu. 39a) Š. gt; v K. sch. 40) K. a hrdla. 11) K. obieti ſpalnem. 42) Gyne — czynyechu sch. v K. 43) K. ta byla. 44) sch. v Š. 45) K. gy; Š. gie. 46) K. wlaſky rziekagy. O myrnych a o1) ſpaſytedlnych obietech. [Kap. IV I Iz o obietech dielnych a dobrowolnych prawme. tiech nyetere biechu myrne, pozdrawne, tocziſſ pro zdrawie2) dane, neb obdrzenye
Leviticus. 199 panu bohu, wloziecz na hlawu ruku prwe vmytu; neb kromyel7) vmywa- tedlnyczie bieffta gynyeil8) dwie vmywatedlnyczie, ged 82a 2]na muzſka 15 a druha zenſka. a proto ot myeſta obietowanye ſlowe obiet zidowſki. ale pohane ot prziemozenye neprzatel rziekagi hoſtia, tocziff abi mohli przie- moczi. ale kdiz prziemohli neprzateli,19) tehdi ſlula wictyma, tocziff witiez- obiet,20) neb ſwazane wieznye wediechu.21) ale obiet gynak obietowanu wedieffe knyez k oltarzi obietſpalnemu,22) a ftogie na polnoczi obieto- 20 waſfe gi23) przied bohem v boka oltarzie, tocziff przied opatrzenym ſwatich, a te obieti krew wylewaſſe w okolek na wifoft oltarzie. ale zid ma24) na ftieny oltarzie. Jozefus prawy na25) podolek, ſnad myeny26) ſwrchny27) obrubu, a odra kozi obiety,28) ta geſt knyezie,29) vdi w kuſi zfieka, a ti30) vmyge ſ hlawu, ſ nohamy, f31) drobem, wſſeczko polozi32) na oltarz obiet- 25 ſpalny,33) y bude wonyeti pan boh chutnu wony. Ale nemame mnyeti, bi v wony maſnei34) kochal ſie pan boh, ale w nabozenſtwi obietowatelow. Pakli bi z ptakow bila obiet, ta bywa35) takto: kdiz bi dwa obietowala nayprwe czlowiek z Ifraele a potom knyez. kterak ot czlowieka obieto- wachu ptaczka, mlczi Iſtoria, ſnad proto, ze takez iako braw, neb ſnad 30 ze gedno knyezi. Obietowachu mladie36) hrdliczký neb holubiczie,37) a tomu knyez ſlomyeſſe hrdlo gednu ruku. neb neſluſſiefſe zeleza zdwihnuti3s) na ptaka. a zawigie mu39) hlawu [82b 1] pod pazi, nehtem kozi, kdez ge39a) bila protrzena, protrhnyeſſe, a wilige krew ſwrchu na oltarz, myechirzek hrdla40) a perzie na wzchod flunczie wrziefſe w tayne myeſto, kdez popel 35 wilewachu, a ztrhagie podpazie ruku, i ſpalefſe gie na oltarzi obieti- palnem.41) a to biechu menſſie a ſproſtne obieti, gefíto dobrowolnye czy- nyechu. Gyne biechu wietffie, geffto pro potrziebu czynyechu,42) a ta43) ſwietieiffie, ale nveterak menye doſtoyna biefſe, neb na oltarzi gie ne- palechu. 40 * Papula geſt nemocz vſt,44) gefíto giei45) diegi wlafſki46) lampaſt. 1) Š. Tuto o. 2) Š. a o. 3) K. obyczege. 1) K. (dod.) w chramie knieży tuto ſe prawi. 5) K. ſlowu ſpalne. 6) K. ſwatynie. 7) K. palna. 8) K. ſpalychu. 3) K. trogym. 3a) K. w owczych. 10) K. trzetie. 11) K. w hrdlyczkach a w holubiczkach. 12) K. nikdy nad rok. 13) K. yakoz. 14) ne — ale sch. v K. 15) K. mlade mdle. 16) K. ynhed. 17) K. kromie oney. 18) K. Š. gine. 19) K. ale — prziemohli sch.; v C. z nadeps. 20) K. witiezíka obiet. 21) K. Š. wedechu. 22) K. obiet ſpalenu (!). 23) K. gym. 24) K. die. 25) K. že na. 26) K. a fnad mienie. 27) K. ſwrchnie oltarzie. 28) naps. na okr. 29) K. kniezowa. 30) K. to. 31) K. y f. 32) K. ſpolu poloży. 33) K. a obiet ſpaly (!). 34) Š. maſne. 35) K. by byla. 36) Š. K. mlade. 37) K. holubiczky. 38) K. nazdwihnuti. 39) K. gemu. 39a) Š. gt; v K. sch. 40) K. a hrdla. 11) K. obieti ſpalnem. 42) Gyne — czynyechu sch. v K. 43) K. ta byla. 44) sch. v Š. 45) K. gy; Š. gie. 46) K. wlaſky rziekagy. O myrnych a o1) ſpaſytedlnych obietech. [Kap. IV I Iz o obietech dielnych a dobrowolnych prawme. tiech nyetere biechu myrne, pozdrawne, tocziſſ pro zdrawie2) dane, neb obdrzenye
Strana 200
200 Leviticus. tuk no. zdrawie3) obietowachu aneb4) k bohu, aneb4) k lidem, neb iako k myru bywachu, kdiz kazdemu to, czoz geft geho, dawachu, bohu a knyezi a obie- titeli dawachu. a to bywaſſe, kdiz obiet z dobitka a z howada bieſſe, ale ne z ptakow; lecz bud ot czlowieka, lecz ot knyeze, wzdi diel bohu a diel knyezi, a oſtatek obietitelom. z howada toto bohu5) obietowachu: weſſken tuk wnytrzny, neb tucznoſt nads) maſem ſlowe loy neb ſlanyny, gefíto geft przymyefſeno k maſu, ale czo7) geſt na drobiech a ledwynach, ti trzi tuki.8) I geſt troy tuk: prwny ſrdczie a brzicha,9) druhi Jatr, tomu9a) tenetcze 10 rziekame, neb ſie iako teneto plete, trze [82b 2]ti tuk ledwynkowy. ti trzi tuki a ledwie a bedra ſpaleſſe knyez na oltarzi. a tez ot kozi panu bohu obietowachu. ale z owczi nebywaſſe obieti kromye drziewnyeho, obietowachu z nye oczas czieli,10) ale ſedmdefat znamenagi ledwyny. ale kozel1) bila knyezie toho, ktoz gi obietowal. ramye prawe, gemuz rzie- 15 kachu rozluczenye, a prſi, genz flowiechu12) pozdwyzenye; a procz tak flowu, potom ſie powie, doſtawachu fie w uzitek knyezſki a zazik13) ſ krkem, iakoz prawie; ale bich to czetl w tekſtu, toho nepomnym. ale ſnad ze ſie prs przidrzi a f14) prſi ot zwierzete otgymachu — i bilo na tom doſti, ze fie15) prſy menugi; a to16) gedno knyezie w ſwich domyech gediechu17) 20 ſ zenamy a ſ dietmy i ſe wſſi czeledi, a czo w domyech obietowachu pro giedenye, neb pro zakon, piſi a ramye dawachu.18) pak bilo gyne obie- titelow, a to giediechu przied bohem w myeftech k tomu vlozenych, tocziff w ſienczi chrama neb podle.19) a ſluſſieſſe to gieſti tak knyezi iako gynym dwu20) dny, pakli czo trzetiemu dny oſtalo, to ſpalechu. a yzadneho zwie- 25 rzete neobietowachu w obiet ſpalnu, any k ſwatynye bez ſwich obietnoſtý, a o tiech obietnoſtech zwlafícznych potom bude praweno. 1) sch. v K. 2) K. pozdrawenic. 3) naps. na okr.; K. Š. zdrawi obictowachu. 1) K. a nebo. 5) sch. v K. 6) K. fnad s. 7) K. a to czož. 8) ti — tuki sch. v K. 3) Š. prwy. K. z frdcze a z brzycha. 32) K. a tom“. 10) sch. v K. 11) K. kozie obiet. 12) K. flowieffe. 13) K. yazyk. 14) sch. v K. 15) K. gfe. 16) K. Ale. 17) sch. v K. 18) K. dawachu kniezij. 13) ta dvě sl. sch. v K. 20) K. we dwu. 5 [Kap. V.) O obiety tyech wieczy, geſſto duſje nemagy. [Levit. 2./ PAkli czlowiek, obtiezeny nedoſtatkamy,1) nemoz myeti do[83a 1] bitcziete, tehdi2) za ſwe zdrawie, neb za myr, zemli muki nairozkofſnyei- ffie,3) nalige4) na to olegie,5) I flowieffe to zemle oleiowana nebs) olegem naquaſſena; a kadidlo obietowaſſe ſ ny. a knyez weſſeczko7) kadidlo a hrſt plnu zemle oleiowane8) ſpaleffe na oltarzi na pamyet obietitelowu, aby pan boh neb knyez k bohu pamatowal ho;9) a oftatek pak byl geft knye- zom.10) Prawie zide, ne wzdi plne hríti obietowachu, ale podle iakofti zemle mohl menye obietowati, tak abi wezma muki w hrft,11) i otewrziel wſſeczki prſti kromye lekarzneho, 12) a to, czo13) bi knyezi oſtalo mezi tiem prítem a dlany, na tom bude14) dofty. Ale Jozefus prawi, ze bi myel trzi 10 ffarti obietowati, pakli bi obiet zemle warzene obietowal, chleb bez kvaſu, 5
200 Leviticus. tuk no. zdrawie3) obietowachu aneb4) k bohu, aneb4) k lidem, neb iako k myru bywachu, kdiz kazdemu to, czoz geft geho, dawachu, bohu a knyezi a obie- titeli dawachu. a to bywaſſe, kdiz obiet z dobitka a z howada bieſſe, ale ne z ptakow; lecz bud ot czlowieka, lecz ot knyeze, wzdi diel bohu a diel knyezi, a oſtatek obietitelom. z howada toto bohu5) obietowachu: weſſken tuk wnytrzny, neb tucznoſt nads) maſem ſlowe loy neb ſlanyny, gefíto geft przymyefſeno k maſu, ale czo7) geſt na drobiech a ledwynach, ti trzi tuki.8) I geſt troy tuk: prwny ſrdczie a brzicha,9) druhi Jatr, tomu9a) tenetcze 10 rziekame, neb ſie iako teneto plete, trze [82b 2]ti tuk ledwynkowy. ti trzi tuki a ledwie a bedra ſpaleſſe knyez na oltarzi. a tez ot kozi panu bohu obietowachu. ale z owczi nebywaſſe obieti kromye drziewnyeho, obietowachu z nye oczas czieli,10) ale ſedmdefat znamenagi ledwyny. ale kozel1) bila knyezie toho, ktoz gi obietowal. ramye prawe, gemuz rzie- 15 kachu rozluczenye, a prſi, genz flowiechu12) pozdwyzenye; a procz tak flowu, potom ſie powie, doſtawachu fie w uzitek knyezſki a zazik13) ſ krkem, iakoz prawie; ale bich to czetl w tekſtu, toho nepomnym. ale ſnad ze ſie prs przidrzi a f14) prſi ot zwierzete otgymachu — i bilo na tom doſti, ze fie15) prſy menugi; a to16) gedno knyezie w ſwich domyech gediechu17) 20 ſ zenamy a ſ dietmy i ſe wſſi czeledi, a czo w domyech obietowachu pro giedenye, neb pro zakon, piſi a ramye dawachu.18) pak bilo gyne obie- titelow, a to giediechu przied bohem w myeftech k tomu vlozenych, tocziff w ſienczi chrama neb podle.19) a ſluſſieſſe to gieſti tak knyezi iako gynym dwu20) dny, pakli czo trzetiemu dny oſtalo, to ſpalechu. a yzadneho zwie- 25 rzete neobietowachu w obiet ſpalnu, any k ſwatynye bez ſwich obietnoſtý, a o tiech obietnoſtech zwlafícznych potom bude praweno. 1) sch. v K. 2) K. pozdrawenic. 3) naps. na okr.; K. Š. zdrawi obictowachu. 1) K. a nebo. 5) sch. v K. 6) K. fnad s. 7) K. a to czož. 8) ti — tuki sch. v K. 3) Š. prwy. K. z frdcze a z brzycha. 32) K. a tom“. 10) sch. v K. 11) K. kozie obiet. 12) K. flowieffe. 13) K. yazyk. 14) sch. v K. 15) K. gfe. 16) K. Ale. 17) sch. v K. 18) K. dawachu kniezij. 13) ta dvě sl. sch. v K. 20) K. we dwu. 5 [Kap. V.) O obiety tyech wieczy, geſſto duſje nemagy. [Levit. 2./ PAkli czlowiek, obtiezeny nedoſtatkamy,1) nemoz myeti do[83a 1] bitcziete, tehdi2) za ſwe zdrawie, neb za myr, zemli muki nairozkofſnyei- ffie,3) nalige4) na to olegie,5) I flowieffe to zemle oleiowana nebs) olegem naquaſſena; a kadidlo obietowaſſe ſ ny. a knyez weſſeczko7) kadidlo a hrſt plnu zemle oleiowane8) ſpaleffe na oltarzi na pamyet obietitelowu, aby pan boh neb knyez k bohu pamatowal ho;9) a oftatek pak byl geft knye- zom.10) Prawie zide, ne wzdi plne hríti obietowachu, ale podle iakofti zemle mohl menye obietowati, tak abi wezma muki w hrft,11) i otewrziel wſſeczki prſti kromye lekarzneho, 12) a to, czo13) bi knyezi oſtalo mezi tiem prítem a dlany, na tom bude14) dofty. Ale Jozefus prawi, ze bi myel trzi 10 ffarti obietowati, pakli bi obiet zemle warzene obietowal, chleb bez kvaſu, 5
Strana 201
Leviticus. 201 pokropeny olegiem, warzeny v peczy neb na rofſtu obietowafſe, a roz- tleſk ſfiroki a tenki nepokropeny,15) ale mazany olegiem. wſſak nyeterzi za roztleſk16) chleb warzeny v wodie rozumyegi, abi bil trzeti rod17) chleba 15 ot warzeneho v pecý a ot peczeneho na rofftie, pakli warzeny v18) panwy olegiem pokropeny a bez quaſu obietowafſe, to rozdielawachu19) w kuſki20) drobnye.21) z toho obietowanye knyez pamyet obietowafſe a ſpalefſe przed panem bohe, z chlebow gieden a zlomkow gieden; oftatek21a) biefſe Aaro- nowo a fynow geho k gedeny ſe wſti czeledi, a row[83a 2]nym dielem die- 20 lechu gie. zidowe22) kromye peci troy chleb pokladagi: marthefilis,23) mychar, maiebat, marthefihis wzny radnytedlnyczie, to fluffie24) panwy profſkrzipenye ſſquarzenyny.25) mychar wzny teneto, neb rzefleto. Maiebat wzny hmyzi neb ſlizi,26) ſnad moze biti panew, w nyezto warzenyna wlhka bywa v wodie. moze biti i27) trzetie podobenſtwie obieti ot38) pozdra- 25 wenye a myrneho pro diekowanye, neb pro witiezftwie, neb pro nyeteru dobru przihodu nepomyenyenu. y moz biti rzeczeno przihodu.29) * wſſak ti wſſeczki obieti30) bez rozdielenye ſlowu myrne neb po- zdrawitedlne. tres panes. 1) K. nedoſtatky. 2) K. toho. 3) K. nayrozkoffnieyffy muky žemly. 4) K. nalege. 5) K. olege obietuy. 6) K. obietowana a. 7) K. Š. wſſeczko. 8) K. žemle plnu obietowane. 9) K. geho. 10) K. oftatek ſlufſel gt na knieze. 11) K. w hrft muky. 12) K. lekarzíkeho. 13) K. czoż. 14) K. by bylo. 15) K. nekropeny. 16) K. roftlek (!). 17) K. rod trzetie. 18) K. w. 13) K. Š. rozdielowachu. 20) Š. kufy. 21) r na- deps.; K. tenke neb drobne. 2a) K. a oſtatek. 22) K. žyde. 23) Š. prodawage marte- filis. 21) Š. floffic; K. a ten fluffy. 25) K. proſkrzwenie fſkwarzenyn. 26) K. flzy- 27) v K. sch. 28) K. a. 29) nepromyenyenu — przihodu sch. v K. Š. 30) K. wieczy obietne. O obyetech1) za hrziechy. [Kap. VI.] 5 POtom przikaza pan boh o obietech za hrziechi a2) opufíczeny. (Levit. 4.) I ſlowe hrzyech tiezſſi, geſſto ſie ſtane ſ rozmyſlem. Ale opuffczeny geft menſti a lehczieifſi, geffto fie stane z newedienye.3) aneb hrziech geft, kdiz kto vczyny,4) geffto bi nemyel vczynyti.5) a opufczenye flowe hrziech, kdiz kto neuczyny,6) gefſto bi7) myel vczynyti.* neb podle lidſkeho ſhrzeffenye bila geft rozlicznoft obieti. * a ten hrziech zwlafſczie ſlowe8) hrziech v boh, a to geſt boha opuſtiti. Ale hrziech w bliznyeho ſlowe hrziech ſkriti. 1) Š. Tuto gt O; K. O obicti. 2) Š. a o. 3) K. z newiedomie. 4) K. vczyni to. 5) K. czyniti. 6) K. nevczyni to. 7) sch. v K. 8) K. flowe zwlafſtie. O rozdyeleny hrzielſvczich. [Kap. VII.) vto ſie cztweri oſobi diele, prwe knyez, ſnatek1) tocziff lyd,2) Pecetu [83b 1] knyezie a duſſie. kdiz knyez gſa maza ſhrziefſieſſe, a tudi czynyeſſe, fac'dot4. ze lid take hrzieffiefſe,3) I mufiefſe4) czynyti to, czo ſie potom die.5) Przi- [Levit. 4./
Leviticus. 201 pokropeny olegiem, warzeny v peczy neb na rofſtu obietowafſe, a roz- tleſk ſfiroki a tenki nepokropeny,15) ale mazany olegiem. wſſak nyeterzi za roztleſk16) chleb warzeny v wodie rozumyegi, abi bil trzeti rod17) chleba 15 ot warzeneho v pecý a ot peczeneho na rofftie, pakli warzeny v18) panwy olegiem pokropeny a bez quaſu obietowafſe, to rozdielawachu19) w kuſki20) drobnye.21) z toho obietowanye knyez pamyet obietowafſe a ſpalefſe przed panem bohe, z chlebow gieden a zlomkow gieden; oftatek21a) biefſe Aaro- nowo a fynow geho k gedeny ſe wſti czeledi, a row[83a 2]nym dielem die- 20 lechu gie. zidowe22) kromye peci troy chleb pokladagi: marthefilis,23) mychar, maiebat, marthefihis wzny radnytedlnyczie, to fluffie24) panwy profſkrzipenye ſſquarzenyny.25) mychar wzny teneto, neb rzefleto. Maiebat wzny hmyzi neb ſlizi,26) ſnad moze biti panew, w nyezto warzenyna wlhka bywa v wodie. moze biti i27) trzetie podobenſtwie obieti ot38) pozdra- 25 wenye a myrneho pro diekowanye, neb pro witiezftwie, neb pro nyeteru dobru przihodu nepomyenyenu. y moz biti rzeczeno przihodu.29) * wſſak ti wſſeczki obieti30) bez rozdielenye ſlowu myrne neb po- zdrawitedlne. tres panes. 1) K. nedoſtatky. 2) K. toho. 3) K. nayrozkoffnieyffy muky žemly. 4) K. nalege. 5) K. olege obietuy. 6) K. obietowana a. 7) K. Š. wſſeczko. 8) K. žemle plnu obietowane. 9) K. geho. 10) K. oftatek ſlufſel gt na knieze. 11) K. w hrft muky. 12) K. lekarzíkeho. 13) K. czoż. 14) K. by bylo. 15) K. nekropeny. 16) K. roftlek (!). 17) K. rod trzetie. 18) K. w. 13) K. Š. rozdielowachu. 20) Š. kufy. 21) r na- deps.; K. tenke neb drobne. 2a) K. a oſtatek. 22) K. žyde. 23) Š. prodawage marte- filis. 21) Š. floffic; K. a ten fluffy. 25) K. proſkrzwenie fſkwarzenyn. 26) K. flzy- 27) v K. sch. 28) K. a. 29) nepromyenyenu — przihodu sch. v K. Š. 30) K. wieczy obietne. O obyetech1) za hrziechy. [Kap. VI.] 5 POtom przikaza pan boh o obietech za hrziechi a2) opufíczeny. (Levit. 4.) I ſlowe hrzyech tiezſſi, geſſto ſie ſtane ſ rozmyſlem. Ale opuffczeny geft menſti a lehczieifſi, geffto fie stane z newedienye.3) aneb hrziech geft, kdiz kto vczyny,4) geffto bi nemyel vczynyti.5) a opufczenye flowe hrziech, kdiz kto neuczyny,6) gefſto bi7) myel vczynyti.* neb podle lidſkeho ſhrzeffenye bila geft rozlicznoft obieti. * a ten hrziech zwlafſczie ſlowe8) hrziech v boh, a to geſt boha opuſtiti. Ale hrziech w bliznyeho ſlowe hrziech ſkriti. 1) Š. Tuto gt O; K. O obicti. 2) Š. a o. 3) K. z newiedomie. 4) K. vczyni to. 5) K. czyniti. 6) K. nevczyni to. 7) sch. v K. 8) K. flowe zwlafſtie. O rozdyeleny hrzielſvczich. [Kap. VII.) vto ſie cztweri oſobi diele, prwe knyez, ſnatek1) tocziff lyd,2) Pecetu [83b 1] knyezie a duſſie. kdiz knyez gſa maza ſhrziefſieſſe, a tudi czynyeſſe, fac'dot4. ze lid take hrzieffiefſe,3) I mufiefſe4) czynyti to, czo ſie potom die.5) Przi- [Levit. 4./
Strana 202
202 Leviticus. czynyeno geſt, kto geſt mazan, ne proto, bi wſſiczkny bili mazany, ale6) pro rozluczenye gynych, gefſto gſu7) z rodu knyezſkeho, wſſak pro po- 5 fſkwrnu tiela any mohl bitis) mazan, any mohl ſluziti, any przidawati. a to take, geſſto geſt prziczynyeno, czynye lid hrziefſiti, ſnad to geſt obeczne, neb9) hrziechem kazdeho knyezie kazdi hnut bude a zbuzen1o) k hrziechu przikladem.11) aneb zwlafſczel2) to rzeczeno geft, kdiz ſlowem anebol3) nyeczym gynym lid k hrziechu zbudy. neb iako zide magi: kdiz 10 knyez mazany ſhrzieſſi tak mrzczie a zgiewnye,14) iako gieden z lidu, a to ge welmy neſliczne, tehdi obietuge za ſwoi hrziech v dwerzi chramu15) tele nezkalene, wlozie ruku na hlawu przied oltarzem, a wezmai6) krew, y wneſe gi w chram,17) a wetkna w ny prſt pokropi ho ſedmkrat proti oponye ſwateho myeſta, a vlozi hois) na rohi oltarzie obieti, a wigda 15 oſtatek krwi wile v wiſoſti oltarzie obietipalneho,19) a weſſken tuk f ledwynamy y ſ ledwynkamy ſpali na oltarzi, Jako ſme20) o teleti myr- nem rzekli. a kozy a wſſeczko maſſo ſ hnogem take wyneſe na cziſte myeſto z ſtanow, tu kdez popel wilewachu, y ſpaleſſe nad hromadu drew. [83b 2] 1) K. fniatek. 2) sch. v K. 3) K. ſhrzefyffe (nad tím: zhrzeffyfſe). 4) K. mo- fyffe. 5) K. powic. 6) K. a proto. 7) sch. v K. 8) K. byti mohl. 3) K. Nebo. 10) K. zbuzen bude. 11) K. przykladem knieze. 12) K. wlafftie. 13) K. aneb. 14) K. až ge wnie. 15) K. chramowych. 16) K. wzem. 17) K. do chrama. 18) K. geho. 13) K. obieti vpalneho. 20) K. ſmy. (Kap. VIII./ O hrziechu ſnatka anebl) obczie. Akli bi weſíken lid czſo newieda2) vczynyl proti boziemu przikazany, tehdi ſtarſſi z nych obietowachu v dwerzi chramu3) tele, wloziecz na nye ILevi. 5/ ruku. a vczynvechu4) i tiem teletem, iako f5) drziewnym za hrziech knyezow. A knyez za nye profiefſe, I bil gym boh myloſtyw. gedno we dwem tuto fie wyprawuge rozdielenye mezi hrziechem knyezſkym a lid- Nö. ſkym, neb knyez nema hrzieſliti newiedienym, neb mus) nefluffie newe- dieti przikazanye bozieho. a opiet ze ſie neczte, kto ſie bude modliti za knyezie, neb bude-li vrazen?) zaklynacz ot hada, kto hos) vleczi? ay,9) tu widif rozluczenye mezi obieti ſwrchupſanu, ze ſie nycz z nych knyezi nedoſtawalo, nezlilo) wſſeczko bohu ſpalechu,11) anyz vdi tiech, anyzl2) hlawi,13) any noh i drobem vmytym na oltarzi4) kladiechu. neb biefſe obeczne vſtawenye, zel5) cziez krwy16) wneſiechu do fanctuariů, toczifí do poſwatneho myeſta, neſluffieffe17) z nyeho nycz oftawiti, any czo z nveho na oltarz wloziti k ſpaleny, gedyne tuk ſ ledwynkamy a ſ ledwiemy. w obicziegi obietowany a w cziſlu1s) knyezi19) biefſe rozluczenye. Neb 15 z maſa obieti pozdrawenye bywaffe dewiet dielow, a ti dieli20) dewiet knyezi kladiechu na oltarz, kazdi ſwoy diel, a geden cztirzi ſpolu obieto- waſſe, hlawu, [84a 1] nohi, iatry a drobi wodu omygicz, a dwa krew obie- towachu, abi wſſiech ſpolu bilo dwanaſt.21) ISir. 12./ 5 10 1) Š. neb. 2) K. newieda nietczo. 3) K. chrama. 4) K. czyniechu. 5) K. z. 6) K. gev. 7) K. vſtnut. s) K. gev. 2) K. Ani. 10) K. necz (!). 11) K. zpalechu.
202 Leviticus. czynyeno geſt, kto geſt mazan, ne proto, bi wſſiczkny bili mazany, ale6) pro rozluczenye gynych, gefſto gſu7) z rodu knyezſkeho, wſſak pro po- 5 fſkwrnu tiela any mohl bitis) mazan, any mohl ſluziti, any przidawati. a to take, geſſto geſt prziczynyeno, czynye lid hrziefſiti, ſnad to geſt obeczne, neb9) hrziechem kazdeho knyezie kazdi hnut bude a zbuzen1o) k hrziechu przikladem.11) aneb zwlafſczel2) to rzeczeno geft, kdiz ſlowem anebol3) nyeczym gynym lid k hrziechu zbudy. neb iako zide magi: kdiz 10 knyez mazany ſhrzieſſi tak mrzczie a zgiewnye,14) iako gieden z lidu, a to ge welmy neſliczne, tehdi obietuge za ſwoi hrziech v dwerzi chramu15) tele nezkalene, wlozie ruku na hlawu przied oltarzem, a wezmai6) krew, y wneſe gi w chram,17) a wetkna w ny prſt pokropi ho ſedmkrat proti oponye ſwateho myeſta, a vlozi hois) na rohi oltarzie obieti, a wigda 15 oſtatek krwi wile v wiſoſti oltarzie obietipalneho,19) a weſſken tuk f ledwynamy y ſ ledwynkamy ſpali na oltarzi, Jako ſme20) o teleti myr- nem rzekli. a kozy a wſſeczko maſſo ſ hnogem take wyneſe na cziſte myeſto z ſtanow, tu kdez popel wilewachu, y ſpaleſſe nad hromadu drew. [83b 2] 1) K. fniatek. 2) sch. v K. 3) K. ſhrzefyffe (nad tím: zhrzeffyfſe). 4) K. mo- fyffe. 5) K. powic. 6) K. a proto. 7) sch. v K. 8) K. byti mohl. 3) K. Nebo. 10) K. zbuzen bude. 11) K. przykladem knieze. 12) K. wlafftie. 13) K. aneb. 14) K. až ge wnie. 15) K. chramowych. 16) K. wzem. 17) K. do chrama. 18) K. geho. 13) K. obieti vpalneho. 20) K. ſmy. (Kap. VIII./ O hrziechu ſnatka anebl) obczie. Akli bi weſíken lid czſo newieda2) vczynyl proti boziemu przikazany, tehdi ſtarſſi z nych obietowachu v dwerzi chramu3) tele, wloziecz na nye ILevi. 5/ ruku. a vczynvechu4) i tiem teletem, iako f5) drziewnym za hrziech knyezow. A knyez za nye profiefſe, I bil gym boh myloſtyw. gedno we dwem tuto fie wyprawuge rozdielenye mezi hrziechem knyezſkym a lid- Nö. ſkym, neb knyez nema hrzieſliti newiedienym, neb mus) nefluffie newe- dieti przikazanye bozieho. a opiet ze ſie neczte, kto ſie bude modliti za knyezie, neb bude-li vrazen?) zaklynacz ot hada, kto hos) vleczi? ay,9) tu widif rozluczenye mezi obieti ſwrchupſanu, ze ſie nycz z nych knyezi nedoſtawalo, nezlilo) wſſeczko bohu ſpalechu,11) anyz vdi tiech, anyzl2) hlawi,13) any noh i drobem vmytym na oltarzi4) kladiechu. neb biefſe obeczne vſtawenye, zel5) cziez krwy16) wneſiechu do fanctuariů, toczifí do poſwatneho myeſta, neſluffieffe17) z nyeho nycz oftawiti, any czo z nveho na oltarz wloziti k ſpaleny, gedyne tuk ſ ledwynkamy a ſ ledwiemy. w obicziegi obietowany a w cziſlu1s) knyezi19) biefſe rozluczenye. Neb 15 z maſa obieti pozdrawenye bywaffe dewiet dielow, a ti dieli20) dewiet knyezi kladiechu na oltarz, kazdi ſwoy diel, a geden cztirzi ſpolu obieto- waſſe, hlawu, [84a 1] nohi, iatry a drobi wodu omygicz, a dwa krew obie- towachu, abi wſſiech ſpolu bilo dwanaſt.21) ISir. 12./ 5 10 1) Š. neb. 2) K. newieda nietczo. 3) K. chrama. 4) K. czyniechu. 5) K. z. 6) K. gev. 7) K. vſtnut. s) K. gev. 2) K. Ani. 10) K. necz (!). 11) K. zpalechu.
Strana 203
Leviticus. 203 12) K. Š. ani. 13) K. hlaw. 11) K. f druby vmytymi na oltarzy. 15) nadeps. 16) K. krwe. 17) K. neſluſſy. 18) Š. cziſku. (!) 19) K. knicz. 20) K. tiech dielow. 21) K. dwanafte. O hrziechu knyczzete. IKap. IX.I Shrzieffi-li knyezie, ciliarcha neb tribun, newiedienym a potô vrozumyel hrziechi ſwe ſam ſobu,1) neb po gynem, obietowaſſe v dwerzi chramu2) kozla cziſteho, wlozie nan ruku. a knyez omoczieffe prft we [Levil. 4.] krwy, a tiem dotikafſe fie rohow oſtarzie3) obietneho, a oſtatek wile na podwal geho, a ſpali tuk a ledwynki a ledwie, a oftatek bude knyezowi.4) Ale ze ge bila obiet za hrziech, take geho krwi nohi oltarzie5) obietý zmazi, a maſo geho ſwato bude, a poſwietie to, czo ſie ho bilo dotklo,6) ale ne7 kazde, gedno w geho rodu, iako maſo maſem, zemle zemli, chleb chle- bem,8) a toho negedieſſe gedno knyez mazany a cziſti, a gynde nycz, gedno 10 v myeſtie ſwatem, a gedno toho dne, kdiz obietowachu, A zbilo-li bi czo, to ohnem ſpalechu, pakli fie rucho tu krwi9) zmazalo, to hned vmygiechu1o) tak, abi izadneho znamenye krwill) nebilo znati, gynak bi to rucho muſil ſpaliti. a ten hrnecz hlynyeny, w nyemz to maſo warzeno, hned rozbiechu, 12) ale medeny welmy dobrzie ſtruhachu13) a wodu vmywachu.11) 5 1) K. febu. 2) K. chrama. 3) K. toho oltarze rohow. 1) K. kniezy. 5) K. oltarzie rohuow; v Š. sch. ho. 6) K. bylo dotklo ge°. 7) K. na. 8) K. chlebem chleb. 3) K. krwi tu. 10) K. ynhed wymygiechu. 11) Š. krwe. 12) K. ynhed rozbigiechu. 13) K. wyſtruhachu. 14) K. wymywachu. O hrziechu dujje neb czlovieka. [Kap. X.) dizl) czlowiek ſhrzieffiefſe z lidu [84a 2] newiedienym, obietowaſſe kozu cziſtu takez2) iako gyny aneb giehnye; a tu obieti takez czynyechu, Levit. 4.] iako o kozlu knyeziete. Pakli nemohl myeti dobitcziete, ale obietowaſſe dwie hrdlicý neb holubici,3) a tiech gednu4) obietowachu bohu na ſpalenye, 5 a druhe biefſe knyezi, a toho5) krew wiciediechu na podwal oltarzie obieti- palny,6) neb geſt za hrziech, pakli y ptakow nemohl myeti, obietowaffe zemli bohu, deſatu czieft ephi te myeri, a neprziczynyli ſu k nyei?) olegie aneb kadidla, neb ge za hrziech. toho pamyet knyez ſpaleſſe na oltarzi, a oſtatek on myegieſſe w daru. Tuto Moiziefſ dieli ſſeftery8) hrziechi duſſie, 10 a toho w gynych oſobach neczyny. 1) K. Š. když. 2) sch. v Š. 3) K. hrdlyczcze neb holubiczcze. 4) K. a z toho gedno. 5) K. te obieti. 6) K. obieti palnem. 7) K. ani przyczynily gfu k nie; Š. k nie. 8) ry naps. na okr. O ohny wiecznem a o ſbierany popela.1) Kap. XI.] Piet mluwil2) boh k Moizieffowi rzka:3) ohen wzdi na oltarzi ma Ignis nô. horzieti, toho bude knyez chowati, podkladagie1) drziewie na wſſaki den
Leviticus. 203 12) K. Š. ani. 13) K. hlaw. 11) K. f druby vmytymi na oltarzy. 15) nadeps. 16) K. krwe. 17) K. neſluſſy. 18) Š. cziſku. (!) 19) K. knicz. 20) K. tiech dielow. 21) K. dwanafte. O hrziechu knyczzete. IKap. IX.I Shrzieffi-li knyezie, ciliarcha neb tribun, newiedienym a potô vrozumyel hrziechi ſwe ſam ſobu,1) neb po gynem, obietowaſſe v dwerzi chramu2) kozla cziſteho, wlozie nan ruku. a knyez omoczieffe prft we [Levil. 4.] krwy, a tiem dotikafſe fie rohow oſtarzie3) obietneho, a oſtatek wile na podwal geho, a ſpali tuk a ledwynki a ledwie, a oftatek bude knyezowi.4) Ale ze ge bila obiet za hrziech, take geho krwi nohi oltarzie5) obietý zmazi, a maſo geho ſwato bude, a poſwietie to, czo ſie ho bilo dotklo,6) ale ne7 kazde, gedno w geho rodu, iako maſo maſem, zemle zemli, chleb chle- bem,8) a toho negedieſſe gedno knyez mazany a cziſti, a gynde nycz, gedno 10 v myeſtie ſwatem, a gedno toho dne, kdiz obietowachu, A zbilo-li bi czo, to ohnem ſpalechu, pakli fie rucho tu krwi9) zmazalo, to hned vmygiechu1o) tak, abi izadneho znamenye krwill) nebilo znati, gynak bi to rucho muſil ſpaliti. a ten hrnecz hlynyeny, w nyemz to maſo warzeno, hned rozbiechu, 12) ale medeny welmy dobrzie ſtruhachu13) a wodu vmywachu.11) 5 1) K. febu. 2) K. chrama. 3) K. toho oltarze rohow. 1) K. kniezy. 5) K. oltarzie rohuow; v Š. sch. ho. 6) K. bylo dotklo ge°. 7) K. na. 8) K. chlebem chleb. 3) K. krwi tu. 10) K. ynhed wymygiechu. 11) Š. krwe. 12) K. ynhed rozbigiechu. 13) K. wyſtruhachu. 14) K. wymywachu. O hrziechu dujje neb czlovieka. [Kap. X.) dizl) czlowiek ſhrzieffiefſe z lidu [84a 2] newiedienym, obietowaſſe kozu cziſtu takez2) iako gyny aneb giehnye; a tu obieti takez czynyechu, Levit. 4.] iako o kozlu knyeziete. Pakli nemohl myeti dobitcziete, ale obietowaſſe dwie hrdlicý neb holubici,3) a tiech gednu4) obietowachu bohu na ſpalenye, 5 a druhe biefſe knyezi, a toho5) krew wiciediechu na podwal oltarzie obieti- palny,6) neb geſt za hrziech, pakli y ptakow nemohl myeti, obietowaffe zemli bohu, deſatu czieft ephi te myeri, a neprziczynyli ſu k nyei?) olegie aneb kadidla, neb ge za hrziech. toho pamyet knyez ſpaleſſe na oltarzi, a oſtatek on myegieſſe w daru. Tuto Moiziefſ dieli ſſeftery8) hrziechi duſſie, 10 a toho w gynych oſobach neczyny. 1) K. Š. když. 2) sch. v Š. 3) K. hrdlyczcze neb holubiczcze. 4) K. a z toho gedno. 5) K. te obieti. 6) K. obieti palnem. 7) K. ani przyczynily gfu k nie; Š. k nie. 8) ry naps. na okr. O ohny wiecznem a o ſbierany popela.1) Kap. XI.] Piet mluwil2) boh k Moizieffowi rzka:3) ohen wzdi na oltarzi ma Ignis nô. horzieti, toho bude knyez chowati, podkladagie1) drziewie na wſſaki den
Strana 204
204 Leviticus. [Levit. 6./ rano, I bude ohen z toho oltarzie,5) a gynde nema biti bran. a kdiz bude popela zbywati, tehdi ſie knyez oblecziefſe6) w rucho knyezſke, a wezma popel ſ oltarzie, y polozieſſe v7) medenyczi podle oltarzie, a ſlozie ſwate 5 rucho,8) oblekas) fie w gyne, k tomu vſtawene, anebo9) w ſwe wlaſtnye, I wynefieffe10) popel wen z ftanow w myeſto cziſte, a to aczi1) do nay- menſſieho pirzie kazaſſe zatratyty. [84b 1] 1) K. wiecznem w chramie. 2) K. wecze. 3) sch. v K. 4) K. pokladage. 5) K. oltarze bran. 6) K. oblecze. 7) K. w. s) K. aneb. 3) K. wenefyffe. 10) K. až (spr.). [ Kap. XII./ O1) zabranyeny gedenye tuku a krwy.2) KAzdi tuk geft bozi prawem wiecznym, proto any tuku any krwy2) ILevil. 3.—4.] owſſem nebudete gieſti. to fie rozumye o dobitku, kteryz ma biti obie- towan, wſſak proto kazdi tuk geſt bozi, zide3) ote wſſeho tuku ſie wzdrzugi. Ale podobnyege1) pan boh zapowediel gym ten tuk gieſti, ktery ma obie- towan bity, a gmenowal tuk wolowy, 4a) owczi a kozy.* Ale tuku vmileho 5 a ot zwierzat zahubeneho poiczil gym w rozliczne vzitki, k lucernam, k poſwietu, k mazu wnyeiſfiemu.5) Jozefus prawy: Moizieffs) zapowediel?) gym gieſti krwy,s) neb geſt mnyel, bi duch a duſſie bila we krwy, neb ge rzekl, ze kazda duſſie geſt we krwi. * Auguſtyn9) prawi: wſſak nynye gyedye tuk cziſteho dobitka, ale 10 gedno1o) toho, gefſto obietowati neſluffie, iako gielenye, frnyell) etc., ale toho tuku, gefſto obietugi, tohot12) negedie, ale magi w rozliczne vzitki iako tuku vmrlyny. 1) Š. Tuto o. V K. tato kap. až za dvěma. a násled. 2) K. Š. krew. 3) K. a gefftie žyde. 4) K. podobniegy. 4a) Š. olowy(!). 5) sch. v K. 6) K. že Moyziefs. 7) poslední e nadeps. 8) K. Š. krwe. 9) K. Auguftinus. 10) K. gedne. 11) K. geleny frny. 12) sch. v K. (Kap. XIII./ Piet1) pan boh przikaza Moizieflowy, abi poſwietil Aarona a geho [Levit. 8./ ſyny w naywiſſie knyezi.2) I bichu poſwieceny, ale ne wſſiczkny potom No z geho rodu, nebo ſlepi, chromy, belhawy, welikeho neb maleho neb za- de 9ſccôe wileho noſa, hrbowati, wolowati,3) wiecznu kraſt4) magiczi,5) neb chlip- Aaron et noſt wiecznu, acz ſu z pokolenye [84b 2] Aaronowa, wſfak wſſiczny8) tacy filior4 ei9 nemohli7) ſu prziſluhowati, any wgiti do poſwatneho myeſta, Awffak ſu [Levit. 21.J mohli chleb obietowany gieſti. I wzie Moiziefſ podle bozieho przikazanye Aarona a ſyny geho, a ſwate rucho,s) a oley mazanye, tele a berany dwa,9) a trzy chleby przieſne a kolacz, toczifí pokrutu a kruftulů, to geít kora chlebowa twrda, y znamenawa chleb twrdy. I ſebra Moizieff wſſeczko 10 mnozſtwie k dwerom1o) chramowym, neb k woleny biſkupowai1) ma biti powolenye obczie. Jozefus prawi, ze woli lidſku przichili Moizieff k bi- ſkupſtwy Aaronowu12) takuto rzieczi: onti3) geft doftogen biſkupftwie, neb14) gest ochoten ſ panem bohem, a take proto, ze geſt welmy praczowal 5
204 Leviticus. [Levit. 6./ rano, I bude ohen z toho oltarzie,5) a gynde nema biti bran. a kdiz bude popela zbywati, tehdi ſie knyez oblecziefſe6) w rucho knyezſke, a wezma popel ſ oltarzie, y polozieſſe v7) medenyczi podle oltarzie, a ſlozie ſwate 5 rucho,8) oblekas) fie w gyne, k tomu vſtawene, anebo9) w ſwe wlaſtnye, I wynefieffe10) popel wen z ftanow w myeſto cziſte, a to aczi1) do nay- menſſieho pirzie kazaſſe zatratyty. [84b 1] 1) K. wiecznem w chramie. 2) K. wecze. 3) sch. v K. 4) K. pokladage. 5) K. oltarze bran. 6) K. oblecze. 7) K. w. s) K. aneb. 3) K. wenefyffe. 10) K. až (spr.). [ Kap. XII./ O1) zabranyeny gedenye tuku a krwy.2) KAzdi tuk geft bozi prawem wiecznym, proto any tuku any krwy2) ILevil. 3.—4.] owſſem nebudete gieſti. to fie rozumye o dobitku, kteryz ma biti obie- towan, wſſak proto kazdi tuk geſt bozi, zide3) ote wſſeho tuku ſie wzdrzugi. Ale podobnyege1) pan boh zapowediel gym ten tuk gieſti, ktery ma obie- towan bity, a gmenowal tuk wolowy, 4a) owczi a kozy.* Ale tuku vmileho 5 a ot zwierzat zahubeneho poiczil gym w rozliczne vzitki, k lucernam, k poſwietu, k mazu wnyeiſfiemu.5) Jozefus prawy: Moizieffs) zapowediel?) gym gieſti krwy,s) neb geſt mnyel, bi duch a duſſie bila we krwy, neb ge rzekl, ze kazda duſſie geſt we krwi. * Auguſtyn9) prawi: wſſak nynye gyedye tuk cziſteho dobitka, ale 10 gedno1o) toho, gefſto obietowati neſluffie, iako gielenye, frnyell) etc., ale toho tuku, gefſto obietugi, tohot12) negedie, ale magi w rozliczne vzitki iako tuku vmrlyny. 1) Š. Tuto o. V K. tato kap. až za dvěma. a násled. 2) K. Š. krew. 3) K. a gefftie žyde. 4) K. podobniegy. 4a) Š. olowy(!). 5) sch. v K. 6) K. že Moyziefs. 7) poslední e nadeps. 8) K. Š. krwe. 9) K. Auguftinus. 10) K. gedne. 11) K. geleny frny. 12) sch. v K. (Kap. XIII./ Piet1) pan boh przikaza Moizieflowy, abi poſwietil Aarona a geho [Levit. 8./ ſyny w naywiſſie knyezi.2) I bichu poſwieceny, ale ne wſſiczkny potom No z geho rodu, nebo ſlepi, chromy, belhawy, welikeho neb maleho neb za- de 9ſccôe wileho noſa, hrbowati, wolowati,3) wiecznu kraſt4) magiczi,5) neb chlip- Aaron et noſt wiecznu, acz ſu z pokolenye [84b 2] Aaronowa, wſfak wſſiczny8) tacy filior4 ei9 nemohli7) ſu prziſluhowati, any wgiti do poſwatneho myeſta, Awffak ſu [Levit. 21.J mohli chleb obietowany gieſti. I wzie Moiziefſ podle bozieho przikazanye Aarona a ſyny geho, a ſwate rucho,s) a oley mazanye, tele a berany dwa,9) a trzy chleby przieſne a kolacz, toczifí pokrutu a kruftulů, to geít kora chlebowa twrda, y znamenawa chleb twrdy. I ſebra Moizieff wſſeczko 10 mnozſtwie k dwerom1o) chramowym, neb k woleny biſkupowai1) ma biti powolenye obczie. Jozefus prawi, ze woli lidſku przichili Moizieff k bi- ſkupſtwy Aaronowu12) takuto rzieczi: onti3) geft doftogen biſkupftwie, neb14) gest ochoten ſ panem bohem, a take proto, ze geſt welmy praczowal 5
Strana 205
Leviticus. 205 15 za wefſken lid, a ſam boh vkazal geſt, ze Aaron geft toho15) doſtogen. a kdiz fie lidu16) libi, I obietowa bohu aaron17) a ſyny geho Moizieff. a kdiz gie vmy wodu ſtudnycznu,18) 1 obleczie gei1sa) Moizieff w ſedmero rucho, o nyemzto ſme19) prawyly, I wli na geho hlawu olei mazanye, I zmaza mu geho20) hlawu y ruczie, tak ze mu olei kapal az21) na podolek geho. a ſyny geho 20 obleczie w rucho lnyene, a paſi gie22) opaſa, a wlozi na nye czepiczie, a gich rucie olegiem poſwieti. a zmaza chram ſwati olegiem ſwatym ſe wſſym nadobym. a kdiz pokropi obu oltarzi ſedmkrat wodu, y pomaza gich, a [85a 1] take wſfieczki gich nadobie,23) I obrubi y podwali tu oltarzie24) poſwieti olegie. 1) K. nadeps. O poſwieczeni Aarona na biſkupſtwie; Š. O poſwieceni Aaroa a ſynow ge°. 3) K. Š. kniezie. 2) K. wolawaty. 4) K. chraft; v Š. nadeps. po- fíkwrnu. 5) K. magicze. 6) K. Š. wfficzkni. 7) K. nemiely. 8) ta tři sl. sch. v K. *) K. dwa berany; násl. a sch. 10) K. ke dwerzom; Š. dwerzom. 11) K. biſkupa. 12) K. Moyziefs przychyli bikupo Aaronowi. 13) K. Š. on. 14) K. nebt. 15) K. toho gt; ze sch. 16) K. bohu. 17) K. Aarona. 18) K. ftudnicznu (naps. dvakrát) wodu. 18a) Š. ge. 19) K. o niemž gſmy. 20) K. gemu. 21) sch. v K. 22) K. gey. 23) K. wſſeczko to nadobie oltarznic. 21) K. tiech oltarzuow. O obietowany kuyczſkem a o gich moczy. [Kap. XIV.] PAk Aaron a ſynowe geho obietowachu tele za ſwoy hiziech, po- lozywſſe ruczie na geho hlawu. a kdiz obietowachu, tehdi Moizieff omoczi [Levit. 8.] ſwoy prſt we krwi, y dotczie ſie rohow oltarzowych w okol, I vczyny z nyeho, iako z telete za hrziech knyezſki obietowaneho myel czynyti, 5 iakoz1) ſme drziewe2) powediely. a take obietowachu berana ſpalo3) obiet4) pozdrawitedlnu. I vczyny z5) nye Moizieff, iako i obieti ſpalitedlnu boh bil przikazal. I obietowachu druheho berana obiet poſwieczenye gich. a moizieſſ wzem krwy,6) i dotczie ſie gich vch prawich, a palczie prawe ruky, a take palcie nohy prawe, a oſtatek krwys) wili na oltarz w okol. 10 a tuk wefſken a oczas, ledwynki7) a ledwie a plece prawe otluczy. a wzem z koffie pokrutu gednu, a geden wdolek a kruſtulu, tocziff twrdy a uſchli chleb, to wſſe das) Aaronowy a fynom geho, Jako bi rzekl: wezmyete mocz przygymanye tohoto ot lidu, nyetere obietowati bohu, a nyetere k wafſemu vzitku. A kdiz9) to drziechu w rukach ſwich,10) tehdi polozi 15 moizieff na wffie pectoraly I weczie: Gizt10a) ſem wam dal mocz, abiffte potom wiecz tiechto obieti pozywali k ſwym vzitkom. wffak na zna[85a 2]menye, ze mudroſt nade wſſeczko geſt naywiſſie, prſeczki ſlowu, a to take za po- zdwyzenye obietugiczich czte fie nazwano, neb vl1) myrnych, pokoynych a pozdrawenych obietiech12) ramye a prſi obietugicz przied panem bohem 20 zdwyhachu,13) a potom knyezi iako czieſti vkazane dawachu, neb prziednye ramye prwnyel4) ſlowiefſe odluczenye, neb w rozluczeny vdow obieti nai- prwe bywafſe odluczen,15) a proto ze na diel knyezſki odluczil gei16) moi- zieff, iako naidoſtoynyeiſſy gynych vdow. neb nyeterzi prawye, ze two- rzenye tiela duſſnyeho, tocziff zwierziete wſſelikakeho, w zywotie mate-
Leviticus. 205 15 za wefſken lid, a ſam boh vkazal geſt, ze Aaron geft toho15) doſtogen. a kdiz fie lidu16) libi, I obietowa bohu aaron17) a ſyny geho Moizieff. a kdiz gie vmy wodu ſtudnycznu,18) 1 obleczie gei1sa) Moizieff w ſedmero rucho, o nyemzto ſme19) prawyly, I wli na geho hlawu olei mazanye, I zmaza mu geho20) hlawu y ruczie, tak ze mu olei kapal az21) na podolek geho. a ſyny geho 20 obleczie w rucho lnyene, a paſi gie22) opaſa, a wlozi na nye czepiczie, a gich rucie olegiem poſwieti. a zmaza chram ſwati olegiem ſwatym ſe wſſym nadobym. a kdiz pokropi obu oltarzi ſedmkrat wodu, y pomaza gich, a [85a 1] take wſfieczki gich nadobie,23) I obrubi y podwali tu oltarzie24) poſwieti olegie. 1) K. nadeps. O poſwieczeni Aarona na biſkupſtwie; Š. O poſwieceni Aaroa a ſynow ge°. 3) K. Š. kniezie. 2) K. wolawaty. 4) K. chraft; v Š. nadeps. po- fíkwrnu. 5) K. magicze. 6) K. Š. wfficzkni. 7) K. nemiely. 8) ta tři sl. sch. v K. *) K. dwa berany; násl. a sch. 10) K. ke dwerzom; Š. dwerzom. 11) K. biſkupa. 12) K. Moyziefs przychyli bikupo Aaronowi. 13) K. Š. on. 14) K. nebt. 15) K. toho gt; ze sch. 16) K. bohu. 17) K. Aarona. 18) K. ftudnicznu (naps. dvakrát) wodu. 18a) Š. ge. 19) K. o niemž gſmy. 20) K. gemu. 21) sch. v K. 22) K. gey. 23) K. wſſeczko to nadobie oltarznic. 21) K. tiech oltarzuow. O obietowany kuyczſkem a o gich moczy. [Kap. XIV.] PAk Aaron a ſynowe geho obietowachu tele za ſwoy hiziech, po- lozywſſe ruczie na geho hlawu. a kdiz obietowachu, tehdi Moizieff omoczi [Levit. 8.] ſwoy prſt we krwi, y dotczie ſie rohow oltarzowych w okol, I vczyny z nyeho, iako z telete za hrziech knyezſki obietowaneho myel czynyti, 5 iakoz1) ſme drziewe2) powediely. a take obietowachu berana ſpalo3) obiet4) pozdrawitedlnu. I vczyny z5) nye Moizieff, iako i obieti ſpalitedlnu boh bil przikazal. I obietowachu druheho berana obiet poſwieczenye gich. a moizieſſ wzem krwy,6) i dotczie ſie gich vch prawich, a palczie prawe ruky, a take palcie nohy prawe, a oſtatek krwys) wili na oltarz w okol. 10 a tuk wefſken a oczas, ledwynki7) a ledwie a plece prawe otluczy. a wzem z koffie pokrutu gednu, a geden wdolek a kruſtulu, tocziff twrdy a uſchli chleb, to wſſe das) Aaronowy a fynom geho, Jako bi rzekl: wezmyete mocz przygymanye tohoto ot lidu, nyetere obietowati bohu, a nyetere k wafſemu vzitku. A kdiz9) to drziechu w rukach ſwich,10) tehdi polozi 15 moizieff na wffie pectoraly I weczie: Gizt10a) ſem wam dal mocz, abiffte potom wiecz tiechto obieti pozywali k ſwym vzitkom. wffak na zna[85a 2]menye, ze mudroſt nade wſſeczko geſt naywiſſie, prſeczki ſlowu, a to take za po- zdwyzenye obietugiczich czte fie nazwano, neb vl1) myrnych, pokoynych a pozdrawenych obietiech12) ramye a prſi obietugicz przied panem bohem 20 zdwyhachu,13) a potom knyezi iako czieſti vkazane dawachu, neb prziednye ramye prwnyel4) ſlowiefſe odluczenye, neb w rozluczeny vdow obieti nai- prwe bywafſe odluczen,15) a proto ze na diel knyezſki odluczil gei16) moi- zieff, iako naidoſtoynyeiſſy gynych vdow. neb nyeterzi prawye, ze two- rzenye tiela duſſnyeho, tocziff zwierziete wſſelikakeho, w zywotie mate-
Strana 206
206 Leviticus. rzynye ot praweho ramenel7) ſie poczyna. A proto ſynowe Aaronowy, 25 drziecze wſſeczki wyeczi w ruku, I zdwyzechu gie przied panem bohem a dachu giel8) moizieffowi, a on to wíſe ſpali panu bohu na oltarzi, proto ze geft bila obiet ſwieczenye. A wzem maſt f oltarzie, te krwi,19) y przymyeſi k wodam ſtudnycznym, i pokropi gich i gich rucho. a kdiz bichu ſwieczeny, tak gyne maſo beranye warzichu przied dwerzmy chramowymy, a tu fu 30 gie giedli ſ tiem chlebem, gefſto bil w koffy oſtal, a czo z toho20) bilo oſtalo w koſfi, to ohen ſpaly. Tuz21) myeru obnowy wſſieczky22) wieczy, Jako ſme23) rzekly, Moizieff ſedm dny,24) Ale wſfak gich ge25) ne[85b 1]oblaczil, neb gednu obleczeny ſedm dny ſu fie neſwlaczyli, any z ſyenczie chra- mowe wichaziely.26) wſſak nyeterzi prawie, ze prweho dne to wîſe, czo 35 ſme27) rzekli, czynyli ſu a dokonaly, a ſedm dny28) poſwieczenye obieti na wſſaki den obnowowali,29) ale ne mazanye. Jozefus prawy. Jakoz prwy den gſu czynyli,30) tez w ſedmy dnech potomnych hned31) wîſeczko ſu czynyly. 1) K. yako. 2) Š. drziew. 3) na okr. 4) K. ſpalobiet; Š. obiet. 5) K. f. 6) Š. krwe. 7) Š. a ledwinky. 8) sch. v Š. 3) K. kdy. 10) K. w. ruffe fwem. 10a) K. gyz. 11) K. w. 12) K. Š. obietech. 13) K. wzhuoru dielachu. 14) sch. v K. 15) K. odluczeno. 16) K. ge. 17) K. ramena. 18) sch. v K. 19) Š. krwe. 20) K. z toho czo. 21) K. Tu. 22) v K. dvakrát. 22) K. yakož ſmy. 21) K. fedmy den. 25) K. geft. 26) K. wychodily. 27) K. czoz ſmy. 28) K. ſedmy den. 23) K. obietowaly a obnowowaly. 30) K. Š. czinili ſu. 31) K. ynhed. [Kap. XV.I O prwem obietowany byſkupow.1) PAk oſmeho dne2) powedie Moizieff lidu ſlawnoſt, w nyezto knyezie [Levit. 9.I poſwieczeny obietowati poczynagi3) za fie a za lid, ale w drzewnych ſedmy dnech myeſto knyezi bil Moizieff, a bieſſe wzal ot Aarona a ſynow geho to, czoz ony potom ot lidi4) myeli brati, a prziſluhowal oltarzi. pak oſmy den prziſtupichu ony5) k ſluzbie, k nyezto bili ſu zrziezeny, a Moizief prziefta, tocziffs) knyezſtwie. Prawie nyeterzy, ze ten den ofmy bil geft prwy den leta druheho, gehozto ſu wiffli z egipta, pakli kto die, ze prwy den leta druheho rzeczeno geſt ſwrchu, ze geft chram zdwyzen, I prawie: zdwyzenye rzeczeno geft dokonanye poſwieczenye geho.7) a przikaza moizieff ohen zemſki otgieti ot oltarzie, gehoz ge pozywal ty dny, neb 10 ſie gym pan boh toho dne vkaze.8) A ſebraw ſyny Ifrael,9) naiprwe obie- towa Aaron za ſwoy hrziech tele, a tuk geho, [85b 2] ledwynka10) a ledwie wlozi na oltarz, nepodlozyw ohnye; a gyne ſpali kromye ftanow. obietowa take za ſie obiet pozdrawenve, berana na obiet ſpalnu, I wlozi na oltarz a bez ohnye. A potom, ze mall) obietowati za lid, wzie ot nych piet obieti, 15. tele za lidſki hrziech, kozla za knyezetel2) hrziech, giehnye za duſſi hrziech wol w obietopal, beran za myrne. fnad13) gie bil drzewe poczetl, pro14) kratkoft gyneho mlczal. Ale ze zwlafícze za hrziech obczie, za knyezie i za duſſi nemluwil iako drziewe, kazde tiech trzi za lidſki hrziech mohl rzeczi, bi bilo obietowano. wſſak Auguftyn15) to zamyeta16) rzeczenye, by 20 5
206 Leviticus. rzynye ot praweho ramenel7) ſie poczyna. A proto ſynowe Aaronowy, 25 drziecze wſſeczki wyeczi w ruku, I zdwyzechu gie przied panem bohem a dachu giel8) moizieffowi, a on to wíſe ſpali panu bohu na oltarzi, proto ze geft bila obiet ſwieczenye. A wzem maſt f oltarzie, te krwi,19) y przymyeſi k wodam ſtudnycznym, i pokropi gich i gich rucho. a kdiz bichu ſwieczeny, tak gyne maſo beranye warzichu przied dwerzmy chramowymy, a tu fu 30 gie giedli ſ tiem chlebem, gefſto bil w koffy oſtal, a czo z toho20) bilo oſtalo w koſfi, to ohen ſpaly. Tuz21) myeru obnowy wſſieczky22) wieczy, Jako ſme23) rzekly, Moizieff ſedm dny,24) Ale wſfak gich ge25) ne[85b 1]oblaczil, neb gednu obleczeny ſedm dny ſu fie neſwlaczyli, any z ſyenczie chra- mowe wichaziely.26) wſſak nyeterzi prawie, ze prweho dne to wîſe, czo 35 ſme27) rzekli, czynyli ſu a dokonaly, a ſedm dny28) poſwieczenye obieti na wſſaki den obnowowali,29) ale ne mazanye. Jozefus prawy. Jakoz prwy den gſu czynyli,30) tez w ſedmy dnech potomnych hned31) wîſeczko ſu czynyly. 1) K. yako. 2) Š. drziew. 3) na okr. 4) K. ſpalobiet; Š. obiet. 5) K. f. 6) Š. krwe. 7) Š. a ledwinky. 8) sch. v Š. 3) K. kdy. 10) K. w. ruffe fwem. 10a) K. gyz. 11) K. w. 12) K. Š. obietech. 13) K. wzhuoru dielachu. 14) sch. v K. 15) K. odluczeno. 16) K. ge. 17) K. ramena. 18) sch. v K. 19) Š. krwe. 20) K. z toho czo. 21) K. Tu. 22) v K. dvakrát. 22) K. yakož ſmy. 21) K. fedmy den. 25) K. geft. 26) K. wychodily. 27) K. czoz ſmy. 28) K. ſedmy den. 23) K. obietowaly a obnowowaly. 30) K. Š. czinili ſu. 31) K. ynhed. [Kap. XV.I O prwem obietowany byſkupow.1) PAk oſmeho dne2) powedie Moizieff lidu ſlawnoſt, w nyezto knyezie [Levit. 9.I poſwieczeny obietowati poczynagi3) za fie a za lid, ale w drzewnych ſedmy dnech myeſto knyezi bil Moizieff, a bieſſe wzal ot Aarona a ſynow geho to, czoz ony potom ot lidi4) myeli brati, a prziſluhowal oltarzi. pak oſmy den prziſtupichu ony5) k ſluzbie, k nyezto bili ſu zrziezeny, a Moizief prziefta, tocziffs) knyezſtwie. Prawie nyeterzy, ze ten den ofmy bil geft prwy den leta druheho, gehozto ſu wiffli z egipta, pakli kto die, ze prwy den leta druheho rzeczeno geſt ſwrchu, ze geft chram zdwyzen, I prawie: zdwyzenye rzeczeno geft dokonanye poſwieczenye geho.7) a przikaza moizieff ohen zemſki otgieti ot oltarzie, gehoz ge pozywal ty dny, neb 10 ſie gym pan boh toho dne vkaze.8) A ſebraw ſyny Ifrael,9) naiprwe obie- towa Aaron za ſwoy hrziech tele, a tuk geho, [85b 2] ledwynka10) a ledwie wlozi na oltarz, nepodlozyw ohnye; a gyne ſpali kromye ftanow. obietowa take za ſie obiet pozdrawenve, berana na obiet ſpalnu, I wlozi na oltarz a bez ohnye. A potom, ze mall) obietowati za lid, wzie ot nych piet obieti, 15. tele za lidſki hrziech, kozla za knyezetel2) hrziech, giehnye za duſſi hrziech wol w obietopal, beran za myrne. fnad13) gie bil drzewe poczetl, pro14) kratkoft gyneho mlczal. Ale ze zwlafícze za hrziech obczie, za knyezie i za duſſi nemluwil iako drziewe, kazde tiech trzi za lidſki hrziech mohl rzeczi, bi bilo obietowano. wſſak Auguftyn15) to zamyeta16) rzeczenye, by 20 5
Strana 207
Leviticus. 207 piet17) obiety wzal, a ſ tiemy pietmy giehnyels) rocznye na holokarpoſyn, toczifí na vzitecznu obiet. neb vziteczna obiet ſlowiefſe, gefſto boh nye- kterym znamenym zrzietedlnym vkazaſſe, ze mu19) geft wdieczno. a kdiz z tiech wieci Aaron wlozi na oltarz to, czoz myelo ſpaleno biti panu 25 bohu,20) otluczy z myrnych ſwoy diel, ramena prawa a prſy, a ztahnuw ruku ſwu pozehna lid. I wſtupi w chram Moizieff a Aaron, a wiffediſe opiet pozehnachu lid. a kdiz biechu obietowany na oltarz,21) a take ſ nymy wieczna obiet gitrznye,22) ohen wiftupi ot boha, y ſpali to wiſe, czo geft23) bilo na oltarzi, i ſchowachu ten ohen wyeczny az do babilonſkeho prziene- 30 fenye, a wiecz potom nefluffielo na oltarzi24) poloziti gyneho [86a 11 ohnye. Ignis ppetuus. 1) K. obictowani bykow a o danic ohnic s nebes. 2) původně naps. oſmy den, oprav. 3) K. poczynagi obietowati. 4) K. potom od lydi oni. 5) K. przitupi Aaron a ſvnowe ge°. 6) K. od. 7) K. ge° totiž chrama. 8) K. vkaza. 2) K. Irahelſke. 11) K. ledwinky. 11) K. miel. 12) K. knieżeczy. 13) K. a fnad. 14) K. a pro. 15) K. Auguftinus. 16) K. zamieta to. 17) naps. V, pak slovem na okr. 18) posl. e nadeps. 13) K. gev. 20) K. panu bohu byti. 21) ta dvě sl. scházejí v K. 22) K. gytrznie by tehdy. 23) K. ge. 24) K. na oltarz. O ſmrty nadab a Abyu, ſynow aaronowych. [Kap. XVI.) Oho dne Nadab a Abyu, wzemíſe kadidlnyczie, wlozichu ohen1) gyny, a polozichu na oltarz obietugicz. I wiſtupi ohen ot boha anebo [Levit. 10.) ten, gefſto bil na oltarzy, aneb gyny opiet2) prziſſed ſ wiſoſti, I vhaſi gie, tocziff zahubi ge.3) I weczye Moizieff Aaronowy: tot geft, czot ge4) pan 5 boh mluwil: Oſwietym ſie w nych, kterziz ſie ke mnye prziblizugi, A take w tiech, genzto my5) prziſluhugy, vkazi ſie ſwat, neotpuſſcziegie gich hrziechom. vſliffiew to Aaron I mlczie, I zawola Moizieff myfaele a elizfar, gich przywuznych, ſyny ofiel, ftricie Aaronowa,6) I weczie gym: wynmyete bratri z7) chramu, a wyneſte z ftanow. A ony gie wynefu,s) iakoz bili oble- 10 czeny w platnyene rucho a w cziepicziech, I pohrzebali gei9) tak, iakoz gym bili kazali; a takez v nynye ſluhi oltarznye pohrzebugi w ruſſie meſſně. A kdiz Aaron a gyny9a) ſynowe plakachu gich, a podle ſweho obi- cziegie chtiechu plakati, I zabrany gym moyziefí a rzka: Oleit ge1o) ſwati na was, neobnazuyteloa) ſwich hlaw, a rucha nerodte rozdrzieti,11) abifſte 15 ſnad nevmrziely, anyz wichazieitel2) ze dwerzi chramowich.13)* wffak Joseff9 gynak die, ze kdiz ſu neſli obieti na oltarz, gichzto boh nebil przi- kazal, ale gichzto ſu prwe pozywaly, w nah 86a 2]le ohen gie zapali,14) ze gich nemoze izadny15) vhaſiti. I kaza moizieſí otczi gich a bratrzi gich tiela wyneſty z ftanow a czti podobnu pohrzeſti,16) I weczie moizief 20 Aaronu a geho fynom,17) abi wzieli ſwe diely18) z obieti pozdrawitedlnych, a obietowane za hrziechi, gichzto krew nebila wneſena w chram, a abi gie giedli. A kdiz hledachu kozla obietowaneho za hrziech knyezecy, nalezu,19) an ſpalen I rozhnyewa ſie20) Moiziefſ proto, i treſkta Aarona a geho syny,
Leviticus. 207 piet17) obiety wzal, a ſ tiemy pietmy giehnyels) rocznye na holokarpoſyn, toczifí na vzitecznu obiet. neb vziteczna obiet ſlowiefſe, gefſto boh nye- kterym znamenym zrzietedlnym vkazaſſe, ze mu19) geft wdieczno. a kdiz z tiech wieci Aaron wlozi na oltarz to, czoz myelo ſpaleno biti panu 25 bohu,20) otluczy z myrnych ſwoy diel, ramena prawa a prſy, a ztahnuw ruku ſwu pozehna lid. I wſtupi w chram Moizieff a Aaron, a wiffediſe opiet pozehnachu lid. a kdiz biechu obietowany na oltarz,21) a take ſ nymy wieczna obiet gitrznye,22) ohen wiftupi ot boha, y ſpali to wiſe, czo geft23) bilo na oltarzi, i ſchowachu ten ohen wyeczny az do babilonſkeho prziene- 30 fenye, a wiecz potom nefluffielo na oltarzi24) poloziti gyneho [86a 11 ohnye. Ignis ppetuus. 1) K. obictowani bykow a o danic ohnic s nebes. 2) původně naps. oſmy den, oprav. 3) K. poczynagi obietowati. 4) K. potom od lydi oni. 5) K. przitupi Aaron a ſvnowe ge°. 6) K. od. 7) K. ge° totiž chrama. 8) K. vkaza. 2) K. Irahelſke. 11) K. ledwinky. 11) K. miel. 12) K. knieżeczy. 13) K. a fnad. 14) K. a pro. 15) K. Auguftinus. 16) K. zamieta to. 17) naps. V, pak slovem na okr. 18) posl. e nadeps. 13) K. gev. 20) K. panu bohu byti. 21) ta dvě sl. scházejí v K. 22) K. gytrznie by tehdy. 23) K. ge. 24) K. na oltarz. O ſmrty nadab a Abyu, ſynow aaronowych. [Kap. XVI.) Oho dne Nadab a Abyu, wzemíſe kadidlnyczie, wlozichu ohen1) gyny, a polozichu na oltarz obietugicz. I wiſtupi ohen ot boha anebo [Levit. 10.) ten, gefſto bil na oltarzy, aneb gyny opiet2) prziſſed ſ wiſoſti, I vhaſi gie, tocziff zahubi ge.3) I weczye Moizieff Aaronowy: tot geft, czot ge4) pan 5 boh mluwil: Oſwietym ſie w nych, kterziz ſie ke mnye prziblizugi, A take w tiech, genzto my5) prziſluhugy, vkazi ſie ſwat, neotpuſſcziegie gich hrziechom. vſliffiew to Aaron I mlczie, I zawola Moizieff myfaele a elizfar, gich przywuznych, ſyny ofiel, ftricie Aaronowa,6) I weczie gym: wynmyete bratri z7) chramu, a wyneſte z ftanow. A ony gie wynefu,s) iakoz bili oble- 10 czeny w platnyene rucho a w cziepicziech, I pohrzebali gei9) tak, iakoz gym bili kazali; a takez v nynye ſluhi oltarznye pohrzebugi w ruſſie meſſně. A kdiz Aaron a gyny9a) ſynowe plakachu gich, a podle ſweho obi- cziegie chtiechu plakati, I zabrany gym moyziefí a rzka: Oleit ge1o) ſwati na was, neobnazuyteloa) ſwich hlaw, a rucha nerodte rozdrzieti,11) abifſte 15 ſnad nevmrziely, anyz wichazieitel2) ze dwerzi chramowich.13)* wffak Joseff9 gynak die, ze kdiz ſu neſli obieti na oltarz, gichzto boh nebil przi- kazal, ale gichzto ſu prwe pozywaly, w nah 86a 2]le ohen gie zapali,14) ze gich nemoze izadny15) vhaſiti. I kaza moizieſí otczi gich a bratrzi gich tiela wyneſty z ftanow a czti podobnu pohrzeſti,16) I weczie moizief 20 Aaronu a geho fynom,17) abi wzieli ſwe diely18) z obieti pozdrawitedlnych, a obietowane za hrziechi, gichzto krew nebila wneſena w chram, a abi gie giedli. A kdiz hledachu kozla obietowaneho za hrziech knyezecy, nalezu,19) an ſpalen I rozhnyewa ſie20) Moiziefſ proto, i treſkta Aarona a geho syny,
Strana 208
208 Leviticus. a rzka: przihodilo my ſie to, czoz widiff. Jako bi rzekl: to ſie ſtalo pro zamutek ten.21) 25 * proto22) papez nebywa na pohrzebu mrtwich. 1) K. w nie ohen. 2) sch. v K. 3) K. oba fyny. 4) K. czo gt. 5) K. mnic. 6) naps. Aaronowy; y přetrž., a nadeps.; Š. Aaronovy. 7) K. f. 8) K. wyneſechu. 9) K. ge. sa) sch. v Š. 10) K. Oley gt. 10a) K. neobnazuite (!). 11) Š. rozedrzieti. 12) Š. wychayte (!). 13) anyz — chramowich sch. v K. 14) K. ſpali. 15) sch. v K. 16) Š. pohrzebíti; K. pohrabati. 17) K. ſynom ge°. 18) K. dieti (!). 13) K. nalezen. 20) sch. v Š. 21) K. zamutek waſs waſſeho placzie. 22) K. a proto. O rozeznany krmij. Rzikaza boh Moiziefowy a1) Aaronowy, abi dali ſynom Ifrael zakon [Levit. Ir.J o rozeznany krmy, neb pan boh krmy czlowieku pogicziene2) fuzil3) pro gich chlipnoſt. neb gedna zwierzata zywy fu4) na zemy, druhe5) v wo- dach, as) trzetie v powietrzi. geſſto ſu na zemy, nyetere hmyzagi, a ta ſu wſſieczka necziſta, nyetere7) ſkrytie bidle, iako krtowe, ty fie7a) z blata naraziegi,s) a to take9) necziſte, nvetere chodie, o nychzto geſt obeczne vſtawenye taketo: wſſeczko to, czoz prziezywa, to geſt czifte, a czo pazdnehti10) diely.11) A o ribach12) taketo vſtawenye: czoz ma lupyny a plutwy,13) to gel4) cziſte. O ptacziech takto wyrzekl:15) letadlo,16) geffto17) chodi na czti[86b 1Jrzech nohach, iako noh, a geſtli czo k tomu podob- 10 neho, tot geſt necziſte, gedno acz ma na zad ſtehna delfſie, na nychzto ſkaczie,18) iako kobilka.* a kto ſie gich mrchi dotkne, ten ſwe rucho vmyge, a bude necziſt az do weczera; a bude-li potrzeba,19) abi nyeczo toho mrtweho neſl, vmyge rucho ſwe,20) a bude necziſt, az fluncze za horu zayde. a nacz kolywiek tiech mrch czo ſpadne, to bude poſkwrneno, orudie drzewene, 15 neb rucho kazde to fie omyty21) ma. a bude-ly hrnecz hlynyeny, ten ma rozbit biti, pecz a renlik22) trzinohi zborzie,23) tocziff to wſſe231) nadobie ztepu: ale ſtudnyczie, cziſterny a wſſelykake wody a wſſelikake obile a zrno te24) mrchi dotczenym nezkalegi25) fie. 5 [Kap. XVII.] * a chrust a opymak, ten25a) ptak i hadi boyuge. orlicie, orel, 20 Waz to. lunak,26) fup, ftrus,27) fowa, kanye, Jaſtrzab, wir,28) czap, labut, ſoyka, ſahan, ſokol,29) dedek, netopirz a wſſe hawranowe pokolenye geſt ne- cziſte;30) toho gieſti nebudete. 1) sch. v K. 2) K. poyczene; Š. puoyczene. 3) K. fužyl totiž vmenfyl. 4) sch. v K. 5) K. druha. 6) sch. v K. 7) K. neb niektere. K. a ti gfe. 8) Š. narozugi. 3) K. gt. 10) Š. paznehty. 11) K. a kterym ſe kopyta dicle. 12) K. rybach geft. 13) K. plytwy. 14) K. gt. 15) K. taketo wyrczenic. 16) sch. v K. 17) K. Genž. 18) K. fkokcze. 19) K. potrzebi. 20) sch. v K. 21) K. vmyti. 22) K. Š. rendlyk. 23) K. zbozie (!). 3a) Š. to sch. 24) K. zrno obilne tey. 25) K. nezkaly. 25a) K. neb ten. 26) K. lunik. 27) K. pftrofs; Š. ftros. 28) fowa — wir sch. v K. 29) labut — fokol sch. v K. 30) sch. v K.
208 Leviticus. a rzka: przihodilo my ſie to, czoz widiff. Jako bi rzekl: to ſie ſtalo pro zamutek ten.21) 25 * proto22) papez nebywa na pohrzebu mrtwich. 1) K. w nie ohen. 2) sch. v K. 3) K. oba fyny. 4) K. czo gt. 5) K. mnic. 6) naps. Aaronowy; y přetrž., a nadeps.; Š. Aaronovy. 7) K. f. 8) K. wyneſechu. 9) K. ge. sa) sch. v Š. 10) K. Oley gt. 10a) K. neobnazuite (!). 11) Š. rozedrzieti. 12) Š. wychayte (!). 13) anyz — chramowich sch. v K. 14) K. ſpali. 15) sch. v K. 16) Š. pohrzebíti; K. pohrabati. 17) K. ſynom ge°. 18) K. dieti (!). 13) K. nalezen. 20) sch. v Š. 21) K. zamutek waſs waſſeho placzie. 22) K. a proto. O rozeznany krmij. Rzikaza boh Moiziefowy a1) Aaronowy, abi dali ſynom Ifrael zakon [Levit. Ir.J o rozeznany krmy, neb pan boh krmy czlowieku pogicziene2) fuzil3) pro gich chlipnoſt. neb gedna zwierzata zywy fu4) na zemy, druhe5) v wo- dach, as) trzetie v powietrzi. geſſto ſu na zemy, nyetere hmyzagi, a ta ſu wſſieczka necziſta, nyetere7) ſkrytie bidle, iako krtowe, ty fie7a) z blata naraziegi,s) a to take9) necziſte, nvetere chodie, o nychzto geſt obeczne vſtawenye taketo: wſſeczko to, czoz prziezywa, to geſt czifte, a czo pazdnehti10) diely.11) A o ribach12) taketo vſtawenye: czoz ma lupyny a plutwy,13) to gel4) cziſte. O ptacziech takto wyrzekl:15) letadlo,16) geffto17) chodi na czti[86b 1Jrzech nohach, iako noh, a geſtli czo k tomu podob- 10 neho, tot geſt necziſte, gedno acz ma na zad ſtehna delfſie, na nychzto ſkaczie,18) iako kobilka.* a kto ſie gich mrchi dotkne, ten ſwe rucho vmyge, a bude necziſt az do weczera; a bude-li potrzeba,19) abi nyeczo toho mrtweho neſl, vmyge rucho ſwe,20) a bude necziſt, az fluncze za horu zayde. a nacz kolywiek tiech mrch czo ſpadne, to bude poſkwrneno, orudie drzewene, 15 neb rucho kazde to fie omyty21) ma. a bude-ly hrnecz hlynyeny, ten ma rozbit biti, pecz a renlik22) trzinohi zborzie,23) tocziff to wſſe231) nadobie ztepu: ale ſtudnyczie, cziſterny a wſſelykake wody a wſſelikake obile a zrno te24) mrchi dotczenym nezkalegi25) fie. 5 [Kap. XVII.] * a chrust a opymak, ten25a) ptak i hadi boyuge. orlicie, orel, 20 Waz to. lunak,26) fup, ftrus,27) fowa, kanye, Jaſtrzab, wir,28) czap, labut, ſoyka, ſahan, ſokol,29) dedek, netopirz a wſſe hawranowe pokolenye geſt ne- cziſte;30) toho gieſti nebudete. 1) sch. v K. 2) K. poyczene; Š. puoyczene. 3) K. fužyl totiž vmenfyl. 4) sch. v K. 5) K. druha. 6) sch. v K. 7) K. neb niektere. K. a ti gfe. 8) Š. narozugi. 3) K. gt. 10) Š. paznehty. 11) K. a kterym ſe kopyta dicle. 12) K. rybach geft. 13) K. plytwy. 14) K. gt. 15) K. taketo wyrczenic. 16) sch. v K. 17) K. Genž. 18) K. fkokcze. 19) K. potrzebi. 20) sch. v K. 21) K. vmyti. 22) K. Š. rendlyk. 23) K. zbozie (!). 3a) Š. to sch. 24) K. zrno obilne tey. 25) K. nezkaly. 25a) K. neb ten. 26) K. lunik. 27) K. pftrofs; Š. ftros. 28) fowa — wir sch. v K. 29) labut — fokol sch. v K. 30) sch. v K.
Strana 209
Leviticus. 209 O oczyſſczieny zenſkem po dyctvety. [Kap. XVIII.] PRziczyny boh zakon oczifſczenye zenſke taketo:1) vrodi-li zena pacholika, necziſta bude ſedm dny, praw2) iako bi trpiela menſtruum, tocziff czmyru,3) a ma biti otluczena ot cziſtich w tu dobu. neb tak welmy,4) [Levit. 11.] ze czehoz fie dotkne, to bude necziſto, krmye,6) loze, rucho,6) ftolicie. 5 a nefluffie izadnemu obczowaty f ny w tu dobu.7) ofmy [86b 2] den dietie obrziezi, a8) po tiech ſedmy dnech necziſtoti oftane trzi a trzidcietý dny we krwy ocziſſczenye ſweho, tak abi wſſeczkny9) dnowe oczifſczenye gie- gieho cztirzidczieti dny bilo;10) neb lekarzi prawie, ze w toliko dnech tielo pacholikovo tworzi fie w zywotie materzynye. a we trzech a we trzi- 10 dcietill) dnech fluffielo giey12) wſtati a choditi w domye, ale ne wigiti a dielati; a czehozi3) ſie dotkla, toho ge nezkalela.14) a mohli ſu ſ ny obczo- wati we wſſem, gedno na poſteli nycz. a do chramu nemohla giti,15) gedno po cztirzidcieti dnech. pakli bi vrodila dieweczku, tehdi ſu ſie dwogili dnowe16) necziſtoti a potom oczifſczenye, tak abi ſpolu bilo16a) oſmdefaty 15 dnech; neb17) w toliko dnech tworzi ſie dieweczka v brziſſie. A kdiz ſie ti dny doplnyechu,18) obietowaffe za ſyna neb za dczeru giehnye rocznye a183) holubie w ſpaliobiet,19) aneb hrdliczku za ſwoy hrziech, neb geft w chlip- noſti poczala, a to bilo knyezie.20) pakly nemohla myeti giehnyete, ale obietowala dwie hrdliczy aneb dwe holubatek, gedno za ſie a druhe za 20 ſwoy hrziech, aneb za przirozeny hrziech dczerze, kdiz gi vrodi, neb ſy- nowy21) w geho obrzezowany otpuſſczen mu geſt22) hrziech przirozeny. wſſak zide prawye, by dieti nemyely hrziechu. A proto Jozefus die: prworoze- neho ma wyplatiti defieti23) ficly. [87a 1] 1) K. o oczyfftieniem ženſkem takto; Š. taketo. 2) K. prawie. 3) K. menftrum totiž ženſku nemocz ſ cztmyru. 4) K. welmi ge neczyſta. 5) K. budto krmie; Š. kromic (!). 6) K. rucho ložie. 7) K. yzadnemu w tu dobu obczowati ſ ni A pak. 8) K. A pak. 9) K. wſſyczkni. 10) K. ſweho miely trzydczeti dni. 11) K. we cztyrzy- dczeti (a sch.). 12) K. Š. gie. 14) K. czeho. 13) K. gt nezkalyla. 15) K. wgiti. 16) K. fe gy dwogily dnowe gegy. 163) K. bylo w. 17) K. nebo. 18) e nadeps. 18a) K. neb. 19) K. ſpalobiet. 20) K. a ta obiet byla knieze. 21) Š. fynowe (!). 22) K. gt gev. 23) K. defſyti. O poznany1) malatitwye. [ Kap. XIX.I 5 ZAkon take malatſtwie dal gym pan boh. a1) prawie, ze geſt cztwero [Levil. 13.I malatſtwie, na kozi, na hlawie, na ruchu, na domye.* malatſtwo kozie poznano bude, kdiz na nyei3) bude bieloft bleda, aneb4) nefftowycie, neb pru- ha, a naywiece5) bude-li biela neb podczrwena,6) tak ze bude-ly myeſto ma- latſtwie nyzíſie, nezli maſo gyne, neb promyenye-li fie wlafy v7) bieloft, a budu tenſſie nezli drziewe; malatſtwos) v wlaſiech ſlowe Allopicia, kdiz wlaſy dobrzie teku, na liſynye, ne za lyſynu, bude9)-li biela neb czrwenalo) barwa nalezena, kaz geftl1) malatſtwie. przy[87a 2]weduczi2) malomoczneho13) knyczi,14) bez gehozto wuole nema bity wyweden15) a16) malatstwo kdyz 14
Leviticus. 209 O oczyſſczieny zenſkem po dyctvety. [Kap. XVIII.] PRziczyny boh zakon oczifſczenye zenſke taketo:1) vrodi-li zena pacholika, necziſta bude ſedm dny, praw2) iako bi trpiela menſtruum, tocziff czmyru,3) a ma biti otluczena ot cziſtich w tu dobu. neb tak welmy,4) [Levit. 11.] ze czehoz fie dotkne, to bude necziſto, krmye,6) loze, rucho,6) ftolicie. 5 a nefluffie izadnemu obczowaty f ny w tu dobu.7) ofmy [86b 2] den dietie obrziezi, a8) po tiech ſedmy dnech necziſtoti oftane trzi a trzidcietý dny we krwy ocziſſczenye ſweho, tak abi wſſeczkny9) dnowe oczifſczenye gie- gieho cztirzidczieti dny bilo;10) neb lekarzi prawie, ze w toliko dnech tielo pacholikovo tworzi fie w zywotie materzynye. a we trzech a we trzi- 10 dcietill) dnech fluffielo giey12) wſtati a choditi w domye, ale ne wigiti a dielati; a czehozi3) ſie dotkla, toho ge nezkalela.14) a mohli ſu ſ ny obczo- wati we wſſem, gedno na poſteli nycz. a do chramu nemohla giti,15) gedno po cztirzidcieti dnech. pakli bi vrodila dieweczku, tehdi ſu ſie dwogili dnowe16) necziſtoti a potom oczifſczenye, tak abi ſpolu bilo16a) oſmdefaty 15 dnech; neb17) w toliko dnech tworzi ſie dieweczka v brziſſie. A kdiz ſie ti dny doplnyechu,18) obietowaffe za ſyna neb za dczeru giehnye rocznye a183) holubie w ſpaliobiet,19) aneb hrdliczku za ſwoy hrziech, neb geft w chlip- noſti poczala, a to bilo knyezie.20) pakly nemohla myeti giehnyete, ale obietowala dwie hrdliczy aneb dwe holubatek, gedno za ſie a druhe za 20 ſwoy hrziech, aneb za przirozeny hrziech dczerze, kdiz gi vrodi, neb ſy- nowy21) w geho obrzezowany otpuſſczen mu geſt22) hrziech przirozeny. wſſak zide prawye, by dieti nemyely hrziechu. A proto Jozefus die: prworoze- neho ma wyplatiti defieti23) ficly. [87a 1] 1) K. o oczyfftieniem ženſkem takto; Š. taketo. 2) K. prawie. 3) K. menftrum totiž ženſku nemocz ſ cztmyru. 4) K. welmi ge neczyſta. 5) K. budto krmie; Š. kromic (!). 6) K. rucho ložie. 7) K. yzadnemu w tu dobu obczowati ſ ni A pak. 8) K. A pak. 9) K. wſſyczkni. 10) K. ſweho miely trzydczeti dni. 11) K. we cztyrzy- dczeti (a sch.). 12) K. Š. gie. 14) K. czeho. 13) K. gt nezkalyla. 15) K. wgiti. 16) K. fe gy dwogily dnowe gegy. 163) K. bylo w. 17) K. nebo. 18) e nadeps. 18a) K. neb. 19) K. ſpalobiet. 20) K. a ta obiet byla knieze. 21) Š. fynowe (!). 22) K. gt gev. 23) K. defſyti. O poznany1) malatitwye. [ Kap. XIX.I 5 ZAkon take malatſtwie dal gym pan boh. a1) prawie, ze geſt cztwero [Levil. 13.I malatſtwie, na kozi, na hlawie, na ruchu, na domye.* malatſtwo kozie poznano bude, kdiz na nyei3) bude bieloft bleda, aneb4) nefftowycie, neb pru- ha, a naywiece5) bude-li biela neb podczrwena,6) tak ze bude-ly myeſto ma- latſtwie nyzíſie, nezli maſo gyne, neb promyenye-li fie wlafy v7) bieloft, a budu tenſſie nezli drziewe; malatſtwos) v wlaſiech ſlowe Allopicia, kdiz wlaſy dobrzie teku, na liſynye, ne za lyſynu, bude9)-li biela neb czrwenalo) barwa nalezena, kaz geftl1) malatſtwie. przy[87a 2]weduczi2) malomoczneho13) knyczi,14) bez gehozto wuole nema bity wyweden15) a16) malatstwo kdyz 14
Strana 210
210 Leviticus. by nebilo geſíczel7) opatrno, zawrzieffe geyls) w ſwem domu ſedm dny. a po tiech dnech, nebila-li geſt wyroftla, opiet zawrzieffe18a) ho gynych19) 10 ſedm dnow 20) a pakli tehdi malatſtwie21) newiroſtlo,22) tehdi ho23) cziftym ſudil a rzka: chraſtit ſu bili. I vmygieſſe24) ten czlowiek rucho ſwe, i bil Nö. czift. Ale kdiz geſt bilo malatſtwo opatrno, otlucziechu ho podle radi knyezie, ten ho25) fudieffe, kdiz ge bil necziſt, a26) myegieſſe rucho roz- parane, abi ſie ſnadnye mohl ſwlecy y oblecy, a k tomu hlawu nahu, abi 15 ho mohli poznati; a uſta ruchem zakrywaſſe, abi ſmradu mluwye27) ne- rozfiewal;28) a bidleſſe ſam kromye ftanowifſcz, tak ze ho29) otpolu za mrtweho myegiechu. I geſt dobrzie ſwiedomo, Jakoz prawy Jozef9, ze ſu ti poſmyewaczowe, gefſto ſu rziekli, bi Moizieff malatitwým obtiezen bil, a podobny k wywrzenym, wſſak bil vczynyen30) wodcy, ze bil prziſſel 20 ſ nymy31) do kananye, kdiz32) geſt tak nemyloſtyw bil33) malatnym, a ony fu welmy mylofrdenftwye potrziebowaly.31) malatftwie rucha lnyeneho neb35) wlnyeneho36) aneb kozie geſt kaz bielowati neb czrweny,37) nyzſſy gyneho maſa, neb ſie ſamo hloze, a ta3s) kdiz ſie vkazowaſſe, znamenawaſſe39) gi knyez. bila-ly ge prozrzietedlna 25 malatnoſt,39a) to rucho [87b 1] ſpalechu; bila-ly ge mylna, ſedm dny za- tworziechu.40) pak prziroftlo-li kazu,11) tehdi malatu przifudiechu;42) pakli ge neroftlo, rucho43) zeprachu, a ſedm gynych dny zaklenyechu.44 a bilo-li ge45) geficze mylno, ottrhnyeffe to ot twrdeho, wſſak tak, kdiz na gynem myeſtie vkazaſſe ſie kaz, tehdi letagicie46) malatſtwo 30 bilo, to47) rucho ſpalechu. Pakli rowny kaz w domye ſie vkazowaſſe hlodagiczie,48) naiprwe knyez wſſeczko z domu wyneſti kazafſe, a zna- menagie iako doliki w domye na ftienye bledofti neb czrwenoſty49) nerownu, nebo nyzſſie ſwrchofty gyne ftien,50) zawrzieffe dwerzie51) domu ſedm dny; A po tiech dnech naleznyefſe-ly,52) bi wzroftla malatnoſt,53) ka- 35 zaſſe wywrcy kamenye malomoczne z myeſta, a dom wnytrz hlodati neb54) ſtruhati wokol, a prach toho ſtruhanye roztruſiti przied myeſtě na myeſtic necziftem, a gyne kamenye wfaditi w dom, a blatem gyny mazati dom. pakli ſie opiet wrati kaz, tehdit geſt tragicie,56) y ma bity dom zborzen, a kamenye i drziewie57) i prach ma biti z myeſta wywezen w myeſto necziſte. 40 * ale origenes prawy, bi ffeft malatitwy nalezl: aneb na cžele bude57) pruha, a znamenye bieloſti bywa na kozy tiela geho, kaz5s) malatſtwie, aneb59) ktwucz wiktwe malatſtwo, a przikrige wîſiczku60) kozy tens1) kaz ot hlawy az do noh geho, Aneb w tielefney82) kozi3) bude wrzed a84) uczielee, a65) na tom myeſtie bude biele myeſto, Aneb na kozi tiela bude 45 ſpalenye ohnywe, a potom vcielegie bude bielas6) ſpalenyna aneb ſſ czrwenoſti7) biela, pate malatſtwo bywa, kdiz muzy aneb zenye bude na hlawie aneb na bradie kaz malatſtwie, ffefte a poſlednye bywa na ly- fynye neb ob lyfieny kazes) malatftwie czrweneho.69) to70) prawy origenes, ale my poczate konayme.71) 20 1) Š. Tuto kterak ma byti poznano. 2) K. y 3) K. Š. nie. 4) K. bleda bieloft neb; Š. neb. 3) K. naywiecz. 6) Š. podczerwena. 7) K. w. 8) K. to malatſtwo. 3) K.
210 Leviticus. by nebilo geſíczel7) opatrno, zawrzieffe geyls) w ſwem domu ſedm dny. a po tiech dnech, nebila-li geſt wyroftla, opiet zawrzieffe18a) ho gynych19) 10 ſedm dnow 20) a pakli tehdi malatſtwie21) newiroſtlo,22) tehdi ho23) cziftym ſudil a rzka: chraſtit ſu bili. I vmygieſſe24) ten czlowiek rucho ſwe, i bil Nö. czift. Ale kdiz geſt bilo malatſtwo opatrno, otlucziechu ho podle radi knyezie, ten ho25) fudieffe, kdiz ge bil necziſt, a26) myegieſſe rucho roz- parane, abi ſie ſnadnye mohl ſwlecy y oblecy, a k tomu hlawu nahu, abi 15 ho mohli poznati; a uſta ruchem zakrywaſſe, abi ſmradu mluwye27) ne- rozfiewal;28) a bidleſſe ſam kromye ftanowifſcz, tak ze ho29) otpolu za mrtweho myegiechu. I geſt dobrzie ſwiedomo, Jakoz prawy Jozef9, ze ſu ti poſmyewaczowe, gefſto ſu rziekli, bi Moizieff malatitwým obtiezen bil, a podobny k wywrzenym, wſſak bil vczynyen30) wodcy, ze bil prziſſel 20 ſ nymy31) do kananye, kdiz32) geſt tak nemyloſtyw bil33) malatnym, a ony fu welmy mylofrdenftwye potrziebowaly.31) malatftwie rucha lnyeneho neb35) wlnyeneho36) aneb kozie geſt kaz bielowati neb czrweny,37) nyzſſy gyneho maſa, neb ſie ſamo hloze, a ta3s) kdiz ſie vkazowaſſe, znamenawaſſe39) gi knyez. bila-ly ge prozrzietedlna 25 malatnoſt,39a) to rucho [87b 1] ſpalechu; bila-ly ge mylna, ſedm dny za- tworziechu.40) pak prziroftlo-li kazu,11) tehdi malatu przifudiechu;42) pakli ge neroftlo, rucho43) zeprachu, a ſedm gynych dny zaklenyechu.44 a bilo-li ge45) geficze mylno, ottrhnyeffe to ot twrdeho, wſſak tak, kdiz na gynem myeſtie vkazaſſe ſie kaz, tehdi letagicie46) malatſtwo 30 bilo, to47) rucho ſpalechu. Pakli rowny kaz w domye ſie vkazowaſſe hlodagiczie,48) naiprwe knyez wſſeczko z domu wyneſti kazafſe, a zna- menagie iako doliki w domye na ftienye bledofti neb czrwenoſty49) nerownu, nebo nyzſſie ſwrchofty gyne ftien,50) zawrzieffe dwerzie51) domu ſedm dny; A po tiech dnech naleznyefſe-ly,52) bi wzroftla malatnoſt,53) ka- 35 zaſſe wywrcy kamenye malomoczne z myeſta, a dom wnytrz hlodati neb54) ſtruhati wokol, a prach toho ſtruhanye roztruſiti przied myeſtě na myeſtic necziftem, a gyne kamenye wfaditi w dom, a blatem gyny mazati dom. pakli ſie opiet wrati kaz, tehdit geſt tragicie,56) y ma bity dom zborzen, a kamenye i drziewie57) i prach ma biti z myeſta wywezen w myeſto necziſte. 40 * ale origenes prawy, bi ffeft malatitwy nalezl: aneb na cžele bude57) pruha, a znamenye bieloſti bywa na kozy tiela geho, kaz5s) malatſtwie, aneb59) ktwucz wiktwe malatſtwo, a przikrige wîſiczku60) kozy tens1) kaz ot hlawy az do noh geho, Aneb w tielefney82) kozi3) bude wrzed a84) uczielee, a65) na tom myeſtie bude biele myeſto, Aneb na kozi tiela bude 45 ſpalenye ohnywe, a potom vcielegie bude bielas6) ſpalenyna aneb ſſ czrwenoſti7) biela, pate malatſtwo bywa, kdiz muzy aneb zenye bude na hlawie aneb na bradie kaz malatſtwie, ffefte a poſlednye bywa na ly- fynye neb ob lyfieny kazes) malatftwie czrweneho.69) to70) prawy origenes, ale my poczate konayme.71) 20 1) Š. Tuto kterak ma byti poznano. 2) K. y 3) K. Š. nie. 4) K. bleda bieloft neb; Š. neb. 3) K. naywiecz. 6) Š. podczerwena. 7) K. w. 8) K. to malatſtwo. 3) K.
Strana 211
Leviticus. 211 a bude. 10) Š. czerwena. 11) K. to gt kaz. 12) K. Tehdy przyweducz. 13) Š. ne- močne°. 11) K. k kniczy; za tím v C. ps. kdiz bi nyeczi radu nebil wyweden; přetrž. 15) bez — wyweden na okr.; K. wyweden byti. 16) K. když by. 17) K. gefftie ne- bylo. 18) nadeps.; Š. zawrzewfſe. 1s3) K. zawrziel gey.; Š. zawrzewffe. 19) K. za- wrziel gey druhych. 20) K. dni. 21) K. malatstwo. 22) Š. nezroftlo. 23) K. ge°. 21) K. vmyge fe. 25) K. a ten geho. 26) K. y. 27) a nadeps. 28) K. nerofywal. 29) K. geho. 30) K. ge vczynien byl. 31) K. f nymi prziffel. 32) K. a byl. 33) sch. v K. 31) K. potrzebowaly milofrdenstwie od nieho. 35) K. aneb. 36) ta dvě sl. sch. v Š. 37) Š. czerweny. 38) K. to. 39) K. znamenawffy; Š. znamenawffe. 39a) K. malat- ftwoft. 40) K. zawrzechu gey. 41) K. czo kazu. 12) e nadeps. 13) K. tehdy rucho. 44) K. zaklenuchu. 44) Š. geft. 16) K. netagycze(!). 17) K. a to. 1s) Š. hledagice. 49) Š. czerwenofti. 50) K. ftieny y. 31) K. dwerzy. 52) K. nalezlly 53) K. malot- noft. 31) K. aneb. 35) Š. trwagicie. 36) K. drziewie. 57) K. totiž na tiele bywa. 55) sch. v K. 33) K. neb. 60) K. malatftwie a przykryge wíeczku. 61) K. tež. 52) K tielefne. 63) K. geho. 64) K. a když. 65) sch. v K. 66) K. biela. 67) Š. czer- wenoſti. K. 1 czrwenoſti. 68) K. neb ten kaz. 62) S. czerweneho; K. czrweny gt. 70) K. Tot. 31) K. konaymy. O1) oczyſſczieny malomoczneho.2) [Kар. XX.] Akdiz3) malatny3a) fie zczifftiefe, tehdi ho4) opiet przywolachu k obecz- nemu bidleny; I przigdiefſe k ſtanom neb k myeftu, magie5) f ſobus) dwa wrabcie zywa, a ti mu7) [87b 2] ſluffalo gieſti, a drzewo cedrynowe8) a Izop paſſe's no. a czrwenu9) nyt a zywu wodu w hrncy 10) * a potkagie hol1) knyez obie- ILevit.14.] towati bude wrabecz zywy, a kropie krew na wodu, a druhi wrabecz przywiezie k nyti czatra czrweneho9) f Izopem na wrchu drziewa cedro- weho, vczynye iako kropaczku, I macziefſe to v wodach czrwenych?) krewnych, A pokropie czlowieka fedmkrat, puftiefſe wrabczie zyweho, abi letiel na pole. a kdiz ten czlowiek ſwe rucho zepraſſe,12) oholeſſe wſſeczki 10 wlaſy tiela, a umygie ſie wodu weidiefſe w ſtany, taki3) wſſak, abi bil ſedm dny kromye ſweho ſtanu.** Pak oſmeho dne ſholecz wſfeczky wlaſy ſ tiela14) y oboczie, a15) opera rucho a tielo omyge, oſmy den wezmyeffe dwa berancie nezkalena, a owcy roczny nekalenu,16) a trzi defietyny zemle, tocziff biely, pokropene olegem, a olegie fſefternyk, I obietowafſe 15 to wſſe [88a 1] v dwerzi chramu.17) pak knyez obietowaſſe berana zyweho za hrziech, a wezma krwyls) y poloziefſe na kray vcha praweho czlowieka, a19) na palecz prawe20) ruki y21) nohi, a z olegie ſſeſternyka vligie na lewu ruku, a omocze palecz prawy w nyem, pokropiefſe ſedmkrat proti chramu. A oftatek olegie, geffto22) geft w lewei23) rucie, to wleſſe na kray praweho 20 vcha ozlowieka toho21) a na palecz ruki prawe y nohi, a na tu krew, geſſto bil drziewe wlil, a na hlawu geho. I profieſſe knyez zan nyeteru zwlaſſczi modlitbu k tomu vſtawenu, A potom czynyefle obiet za hrziech, A potom obietowafſe obiet ſwym przifluffenſtwym, polozyw to na oltarzy, zna- menay, tutot25) zwlaftnye26) diely obiet za hrziech, gizto krwy mazan 25 geft czlowiek, I obiet za hrziech, o nyemzto nycz tuto nenye vczyneno. A proto I Moizieff tuto iako diele27) die, bi prziſluffiela obiet k28) knyezi za hrziech kromye tuku, iako I za hrziech.29) a kdiz powedie, ze giehnye 5 14*
Leviticus. 211 a bude. 10) Š. czerwena. 11) K. to gt kaz. 12) K. Tehdy przyweducz. 13) Š. ne- močne°. 11) K. k kniczy; za tím v C. ps. kdiz bi nyeczi radu nebil wyweden; přetrž. 15) bez — wyweden na okr.; K. wyweden byti. 16) K. když by. 17) K. gefftie ne- bylo. 18) nadeps.; Š. zawrzewfſe. 1s3) K. zawrziel gey.; Š. zawrzewffe. 19) K. za- wrziel gey druhych. 20) K. dni. 21) K. malatstwo. 22) Š. nezroftlo. 23) K. ge°. 21) K. vmyge fe. 25) K. a ten geho. 26) K. y. 27) a nadeps. 28) K. nerofywal. 29) K. geho. 30) K. ge vczynien byl. 31) K. f nymi prziffel. 32) K. a byl. 33) sch. v K. 31) K. potrzebowaly milofrdenstwie od nieho. 35) K. aneb. 36) ta dvě sl. sch. v Š. 37) Š. czerweny. 38) K. to. 39) K. znamenawffy; Š. znamenawffe. 39a) K. malat- ftwoft. 40) K. zawrzechu gey. 41) K. czo kazu. 12) e nadeps. 13) K. tehdy rucho. 44) K. zaklenuchu. 44) Š. geft. 16) K. netagycze(!). 17) K. a to. 1s) Š. hledagice. 49) Š. czerwenofti. 50) K. ftieny y. 31) K. dwerzy. 52) K. nalezlly 53) K. malot- noft. 31) K. aneb. 35) Š. trwagicie. 36) K. drziewie. 57) K. totiž na tiele bywa. 55) sch. v K. 33) K. neb. 60) K. malatftwie a przykryge wíeczku. 61) K. tež. 52) K tielefne. 63) K. geho. 64) K. a když. 65) sch. v K. 66) K. biela. 67) Š. czer- wenoſti. K. 1 czrwenoſti. 68) K. neb ten kaz. 62) S. czerweneho; K. czrweny gt. 70) K. Tot. 31) K. konaymy. O1) oczyſſczieny malomoczneho.2) [Kар. XX.] Akdiz3) malatny3a) fie zczifftiefe, tehdi ho4) opiet przywolachu k obecz- nemu bidleny; I przigdiefſe k ſtanom neb k myeftu, magie5) f ſobus) dwa wrabcie zywa, a ti mu7) [87b 2] ſluffalo gieſti, a drzewo cedrynowe8) a Izop paſſe's no. a czrwenu9) nyt a zywu wodu w hrncy 10) * a potkagie hol1) knyez obie- ILevit.14.] towati bude wrabecz zywy, a kropie krew na wodu, a druhi wrabecz przywiezie k nyti czatra czrweneho9) f Izopem na wrchu drziewa cedro- weho, vczynye iako kropaczku, I macziefſe to v wodach czrwenych?) krewnych, A pokropie czlowieka fedmkrat, puftiefſe wrabczie zyweho, abi letiel na pole. a kdiz ten czlowiek ſwe rucho zepraſſe,12) oholeſſe wſſeczki 10 wlaſy tiela, a umygie ſie wodu weidiefſe w ſtany, taki3) wſſak, abi bil ſedm dny kromye ſweho ſtanu.** Pak oſmeho dne ſholecz wſfeczky wlaſy ſ tiela14) y oboczie, a15) opera rucho a tielo omyge, oſmy den wezmyeffe dwa berancie nezkalena, a owcy roczny nekalenu,16) a trzi defietyny zemle, tocziff biely, pokropene olegem, a olegie fſefternyk, I obietowafſe 15 to wſſe [88a 1] v dwerzi chramu.17) pak knyez obietowaſſe berana zyweho za hrziech, a wezma krwyls) y poloziefſe na kray vcha praweho czlowieka, a19) na palecz prawe20) ruki y21) nohi, a z olegie ſſeſternyka vligie na lewu ruku, a omocze palecz prawy w nyem, pokropiefſe ſedmkrat proti chramu. A oftatek olegie, geffto22) geft w lewei23) rucie, to wleſſe na kray praweho 20 vcha ozlowieka toho21) a na palecz ruki prawe y nohi, a na tu krew, geſſto bil drziewe wlil, a na hlawu geho. I profieſſe knyez zan nyeteru zwlaſſczi modlitbu k tomu vſtawenu, A potom czynyefle obiet za hrziech, A potom obietowafſe obiet ſwym przifluffenſtwym, polozyw to na oltarzy, zna- menay, tutot25) zwlaftnye26) diely obiet za hrziech, gizto krwy mazan 25 geft czlowiek, I obiet za hrziech, o nyemzto nycz tuto nenye vczyneno. A proto I Moizieff tuto iako diele27) die, bi prziſluffiela obiet k28) knyezi za hrziech kromye tuku, iako I za hrziech.29) a kdiz powedie, ze giehnye 5 14*
Strana 212
212 Leviticus. za hrziech, anyz wiprawi, czo30) za hrziech gynych a czo na31) ſpalobiet, myeny,32) abi to bilo na knyezowie woly o beranu a 033) owcy, abi bilo gedno za hrziech, a druhe w obiet, kteruz bi chtiell34) pak-li by toho ne- 30 mohl myeti, wſſak berana za hrziech, a olegie fſefternyka neumenſſiechu any promyenyechu,35) neb z toho, iako drziewe, czlow 88a 2Jiek ſie oczifſ- czowaſſe; ale za owci a za berana obietowaſſe dwie hrdlicy aneb dwe holu- benecz, a tiech gedno za hrziech, a druhe na obiet bywaſſe, a defietynu zemle oleiowane36) na obiet.37) * Snad ſu bili dwogi3s) wrabczowe; tiech giednyech fluffalo gieſti w zakonye, Ale druhich neſluffalo. Ale origenes prawy, abi dwie ſlepicy zywie39) wzieli40) tomu, ktoz ma ocifſczen bity, a drziewo cedrynowe,41) a zatoczeny czatr czrweny42) a Izop. ** wſſak prawy Origenes, ze ſwati ma wſſe wlaſy ſwel3) ſchowati. 40 a bilo-li bi podobne zielezo, nemyelo bi wſtupiti na geho hlawu any czo otrziezati z geho myfſlenve44) mudre rzieczi45) aneb46) ſkutkow. 1) Š. Tuto O. 2) K. (dod.) czlowicka. 3) sch. v K. 3a) K. malomoczny. 1) K. geho. 5) K. nefa. 6) K. Š. ſebu. 7) K. gemu. s) K. czedrowe. 3) Š. czerwenu. 10) K. wruczy A. 11) K. geho. 12) K. zepraſſe ſwe rucho. 13) K. A tak. 11) Naps. puv. I omoczie, přetrž.; oboczie nadeps. 15) K. y ſ oboczy a on. 16) K. nezkalenu. 17) K. chramowych. 18) Š. krwe. 19) K. toho a. 20) K. prwe (!). 21) K. a. 22) Š. iako; gefíto menším písmem nadeps. 23) Š. lewe. 24) K. toho czlowieka. 25) Š. tuto. 26) K. zwlafftie. 27) K. dielee. 28) sch. v K. 29) K. hrziechy. 30) Š. czo a. 31) K. ne (!). 32) e nadeps. 33) sch. v K. 31) přetrž. h; K. chtiely. 35) Š. promienichu. 36) K. žemle totiž biely take. 37) K. (přid.) bywaſſe. 38) K. tehdy dwogy. 39) K. Š. žiwe. 40) K. wzaly. 11) K. czedrowe. 42) Š. czerweny; za tím naps. v C. Jozepho, červ. přetrž. 43) K. wſſeczky ma ſwe wlaſy. 11) za tím naps. Aneb, přetrž. 45) Š rzeczi mudre. 46) K. rzieczy mudrow neb. 35 [Kap. XXI.] [Levit. 15.] O muzy, geſſto trpy czrwenui) nemocz.2) POtom prziczyny boh o muzi, geſſto trpi czrwenu1) nemocz, a toho prziſuzugi, ze k tei3) mrzkoſti geſt poddan, a po chwili przidrzi ſie maſa, a ſroſte ſie ſmrduta wlhkoſt4) fiemene, a tu pak, acz bi nerad, wile5) z toho zruſſenye. taki necziſti czynyeſſe necziſto,5) czehoz ſie dotknyeffe, loze ſwe,7) rucho ſwe, I ſedlo gieho oſlicie, I kazde nadobie hlynyene, kterehoz fie dotekl.s) to wíſe rozbiechu,9) a drziewene ſnaznye vmygiechu;10) A ktoz kolywiek ſie dotekli1) geho rucha, neb loze, neb ſtolicie, neb na kohoz ſlynu ſwu wrhl, ten vmyl ſwe rucho, a bil12) necziſt az do weczera. a kdiz oczifſczen bieſſe, poczitaſſe ſedm dny po ſwê oczifſczeny, pak omygie ſwe tielo a rucho w zywich wodach,13) I bil czift. a oſmeho dne obietowafſe 10 dwie hrdliczi aneb dwe holubatek, gedno za hrziech, a druhe na obiet. Tez prawo bilo necziſtoti a oczifſczenye zenſke, kdiz ſwu nemocz ma,13a) * ale tak ſlawnye fu giel4) neoczifſczowaly, ale15) na tom bilo16) dofty, ze gi Nö. a rucho gegie zmyly. neb neduzywe necziſtoty pro hrziech ſie przihaziegy, a proto za nye [88b 1] take za hrziech obiet pozdrawitedlna bywaſſe obie- 15 5
212 Leviticus. za hrziech, anyz wiprawi, czo30) za hrziech gynych a czo na31) ſpalobiet, myeny,32) abi to bilo na knyezowie woly o beranu a 033) owcy, abi bilo gedno za hrziech, a druhe w obiet, kteruz bi chtiell34) pak-li by toho ne- 30 mohl myeti, wſſak berana za hrziech, a olegie fſefternyka neumenſſiechu any promyenyechu,35) neb z toho, iako drziewe, czlow 88a 2Jiek ſie oczifſ- czowaſſe; ale za owci a za berana obietowaſſe dwie hrdlicy aneb dwe holu- benecz, a tiech gedno za hrziech, a druhe na obiet bywaſſe, a defietynu zemle oleiowane36) na obiet.37) * Snad ſu bili dwogi3s) wrabczowe; tiech giednyech fluffalo gieſti w zakonye, Ale druhich neſluffalo. Ale origenes prawy, abi dwie ſlepicy zywie39) wzieli40) tomu, ktoz ma ocifſczen bity, a drziewo cedrynowe,41) a zatoczeny czatr czrweny42) a Izop. ** wſſak prawy Origenes, ze ſwati ma wſſe wlaſy ſwel3) ſchowati. 40 a bilo-li bi podobne zielezo, nemyelo bi wſtupiti na geho hlawu any czo otrziezati z geho myfſlenve44) mudre rzieczi45) aneb46) ſkutkow. 1) Š. Tuto O. 2) K. (dod.) czlowicka. 3) sch. v K. 3a) K. malomoczny. 1) K. geho. 5) K. nefa. 6) K. Š. ſebu. 7) K. gemu. s) K. czedrowe. 3) Š. czerwenu. 10) K. wruczy A. 11) K. geho. 12) K. zepraſſe ſwe rucho. 13) K. A tak. 11) Naps. puv. I omoczie, přetrž.; oboczie nadeps. 15) K. y ſ oboczy a on. 16) K. nezkalenu. 17) K. chramowych. 18) Š. krwe. 19) K. toho a. 20) K. prwe (!). 21) K. a. 22) Š. iako; gefíto menším písmem nadeps. 23) Š. lewe. 24) K. toho czlowieka. 25) Š. tuto. 26) K. zwlafftie. 27) K. dielee. 28) sch. v K. 29) K. hrziechy. 30) Š. czo a. 31) K. ne (!). 32) e nadeps. 33) sch. v K. 31) přetrž. h; K. chtiely. 35) Š. promienichu. 36) K. žemle totiž biely take. 37) K. (přid.) bywaſſe. 38) K. tehdy dwogy. 39) K. Š. žiwe. 40) K. wzaly. 11) K. czedrowe. 42) Š. czerweny; za tím naps. v C. Jozepho, červ. přetrž. 43) K. wſſeczky ma ſwe wlaſy. 11) za tím naps. Aneb, přetrž. 45) Š rzeczi mudre. 46) K. rzieczy mudrow neb. 35 [Kap. XXI.] [Levit. 15.] O muzy, geſſto trpy czrwenui) nemocz.2) POtom prziczyny boh o muzi, geſſto trpi czrwenu1) nemocz, a toho prziſuzugi, ze k tei3) mrzkoſti geſt poddan, a po chwili przidrzi ſie maſa, a ſroſte ſie ſmrduta wlhkoſt4) fiemene, a tu pak, acz bi nerad, wile5) z toho zruſſenye. taki necziſti czynyeſſe necziſto,5) czehoz ſie dotknyeffe, loze ſwe,7) rucho ſwe, I ſedlo gieho oſlicie, I kazde nadobie hlynyene, kterehoz fie dotekl.s) to wíſe rozbiechu,9) a drziewene ſnaznye vmygiechu;10) A ktoz kolywiek ſie dotekli1) geho rucha, neb loze, neb ſtolicie, neb na kohoz ſlynu ſwu wrhl, ten vmyl ſwe rucho, a bil12) necziſt az do weczera. a kdiz oczifſczen bieſſe, poczitaſſe ſedm dny po ſwê oczifſczeny, pak omygie ſwe tielo a rucho w zywich wodach,13) I bil czift. a oſmeho dne obietowafſe 10 dwie hrdliczi aneb dwe holubatek, gedno za hrziech, a druhe na obiet. Tez prawo bilo necziſtoti a oczifſczenye zenſke, kdiz ſwu nemocz ma,13a) * ale tak ſlawnye fu giel4) neoczifſczowaly, ale15) na tom bilo16) dofty, ze gi Nö. a rucho gegie zmyly. neb neduzywe necziſtoty pro hrziech ſie przihaziegy, a proto za nye [88b 1] take za hrziech obiet pozdrawitedlna bywaſſe obie- 15 5
Strana 213
Leviticus 213 towana, Ale ne za czmyru.17)** znamenai, kto k zenye czmyraweil8) przi- ſtupi, ten geft necziſt ſedm dny, a oczyfſczenye gemu poicye; a to ſie o tom Zenſka rozumye, kdiz newieda prziſtupy. ale potom die, ze ſtal9) oba rownye czmyra. necziſta; to prawy, kdiz bi kto ſ rozmyſlem to vczynyl. Anyz geſt to dyw, 20 ze ktoz bi ſwu wlaſtny zenu w tom poznal, chtiel geft 20) aby ſwe rucho y wſſeczko tielo vmyl,21) a abi necziſt bil az do weczera; a takez I zena. *Prawie22) zide, kdiz bi kto ſpal ſ zenu prweho23) dne czmyry,21) a kdiz Waz toto. bi ſie tu dietie poczalo, a defiet let zywo bylo, muſilo25) bi malomoczne26) biti. a pak-li bi27) druheho dne w tei28) necziſtotie ſ ny29) ſpal, we dwdczat 25 letech30) omalomocznyel by31) a tak wzdi do ſedmy dnow. proto32) ſluffie fie zdrziety33) aby muz ſ zenu34) w gegy35) nemocy ſedmy36) dnow neſpal.36) ** a proto zenye krewnei,38) kdiz gi kriſtus vzdrawy, weczie:39) gdiz, giz40) nerod wiece hrziefliti, at ſiel1) nyetſo horze neprzihodi. a proto IJan 8.) ſwiedomo geſt, ze pro hrziech, genz ſie42) czaſto obnowuge, ten neduh ſie 30 przihazie. 1) Š. czerwenu. 2) (prid.) a o ženie gefito z nic krew pochazie. 3) Š. k te; ze sch. 1) K. wlhoft ſmrduta. 3) K. wyleſſe od ſebe. 6) K. neczyfte. 3) sch. v K. 8) K. ſe koly dotkl. 3) Š. rozbichu. 10) K. vmygichu. 11) K. dotkl. 12) K. by. 13) K. wodach totiž w tekuczych. 133) K. miela. 11) K. gy; Š. ge. 15) K. yako mužie ale. 16) K. byla. 17) K. za ſiczmyru totiž za nemocz. 18) K. nemoczney; Š. czmyrawe. 19) K. gfa (!) 20) K. bych. 21) K. vmyl tielo. 22) K. Tuto prawi. V Š. na okraji červ. naps. waz toto. 23) ps. praweho, a přetrž. 24) K. prwy den ſczmyry totiž gegie nemoczy. 25) K. a byloby deſet let žiwo moſelo. 26) K. malomoczno. 27) sch. v K. 28) Š. w te. 29) K. f nie. 30) za tím ps. bi, přetrž. 31) nadeps. K. omalomocznieloby. 32) K. A proto. 33) K. wzdrzeti. 34) ta dvě sl. sch. v K. 35) Š. w gegie w gei. 36) K. do fedmi. 37) proto - neſpal naps. na okr.; K. nelehal. 38) Š. krewne; K. A takey krewncy ženie. 22) K. vzdrawil rzka. 40) K. Gdi a nerod. 11) K. gſe. O krawie czrweneyl) a o gegiem popelu.* Kap. XXII./ Opiet mluwil pan boh k Moizieffowi a rzka: mluw aaronu,2) at ne po wſſe czaſy wchazie do ſwatyny3) geſſto geft za oponu, at bi ſnad ne- vmrziel, nebt w oblaku ſie vkazi4) nad orakulum, tocziff myeſtem5) ot- powiednym, gedno acz to vczyny, czoz6) powyem. Nema7) biti rozumyeno, ILevit. 16.] 5 abi to vczynyl a wſſel, kolikrat bi chtiel wgiti, ale gedno deſati den zarzigie toho meſiece, kdiz bi chtiel wgiti, abis) to vczynyl; neb ten den geft ſlawny zydom, a ſlowiefſe den ſmylowanye pro drziewny wiecz. aneb ze w9) ten den czynyechu popel oczifſczenye, Jako we cztwrtek ſwati,10) kdiz ſwatel1) krzizmo poſwieczugi. a12) za hrziechi obecznyel3) neb ne- Criſma et 10 wiedome wffeho leta ten den obiet bywaffe. Take flowiefſe ten den teſknutie vitula no neb muczenye, neb toho dne poſtiechu ſie lidie i dobitek, a dieti w ſedmy letech, toho dne take pamatowachu mrtwe. take flowiefſe den oczifíczo- wanye, neb ten wefſken chram I oltarzie kropiecz krwy oczifſczowachu ot necziſtoti, ktere ſu ſie toho leta dopuſtili pro hrziech ſluh chramnych.14)
Leviticus 213 towana, Ale ne za czmyru.17)** znamenai, kto k zenye czmyraweil8) przi- ſtupi, ten geft necziſt ſedm dny, a oczyfſczenye gemu poicye; a to ſie o tom Zenſka rozumye, kdiz newieda prziſtupy. ale potom die, ze ſtal9) oba rownye czmyra. necziſta; to prawy, kdiz bi kto ſ rozmyſlem to vczynyl. Anyz geſt to dyw, 20 ze ktoz bi ſwu wlaſtny zenu w tom poznal, chtiel geft 20) aby ſwe rucho y wſſeczko tielo vmyl,21) a abi necziſt bil az do weczera; a takez I zena. *Prawie22) zide, kdiz bi kto ſpal ſ zenu prweho23) dne czmyry,21) a kdiz Waz toto. bi ſie tu dietie poczalo, a defiet let zywo bylo, muſilo25) bi malomoczne26) biti. a pak-li bi27) druheho dne w tei28) necziſtotie ſ ny29) ſpal, we dwdczat 25 letech30) omalomocznyel by31) a tak wzdi do ſedmy dnow. proto32) ſluffie fie zdrziety33) aby muz ſ zenu34) w gegy35) nemocy ſedmy36) dnow neſpal.36) ** a proto zenye krewnei,38) kdiz gi kriſtus vzdrawy, weczie:39) gdiz, giz40) nerod wiece hrziefliti, at ſiel1) nyetſo horze neprzihodi. a proto IJan 8.) ſwiedomo geſt, ze pro hrziech, genz ſie42) czaſto obnowuge, ten neduh ſie 30 przihazie. 1) Š. czerwenu. 2) (prid.) a o ženie gefito z nic krew pochazie. 3) Š. k te; ze sch. 1) K. wlhoft ſmrduta. 3) K. wyleſſe od ſebe. 6) K. neczyfte. 3) sch. v K. 8) K. ſe koly dotkl. 3) Š. rozbichu. 10) K. vmygichu. 11) K. dotkl. 12) K. by. 13) K. wodach totiž w tekuczych. 133) K. miela. 11) K. gy; Š. ge. 15) K. yako mužie ale. 16) K. byla. 17) K. za ſiczmyru totiž za nemocz. 18) K. nemoczney; Š. czmyrawe. 19) K. gfa (!) 20) K. bych. 21) K. vmyl tielo. 22) K. Tuto prawi. V Š. na okraji červ. naps. waz toto. 23) ps. praweho, a přetrž. 24) K. prwy den ſczmyry totiž gegie nemoczy. 25) K. a byloby deſet let žiwo moſelo. 26) K. malomoczno. 27) sch. v K. 28) Š. w te. 29) K. f nie. 30) za tím ps. bi, přetrž. 31) nadeps. K. omalomocznieloby. 32) K. A proto. 33) K. wzdrzeti. 34) ta dvě sl. sch. v K. 35) Š. w gegie w gei. 36) K. do fedmi. 37) proto - neſpal naps. na okr.; K. nelehal. 38) Š. krewne; K. A takey krewncy ženie. 22) K. vzdrawil rzka. 40) K. Gdi a nerod. 11) K. gſe. O krawie czrweneyl) a o gegiem popelu.* Kap. XXII./ Opiet mluwil pan boh k Moizieffowi a rzka: mluw aaronu,2) at ne po wſſe czaſy wchazie do ſwatyny3) geſſto geft za oponu, at bi ſnad ne- vmrziel, nebt w oblaku ſie vkazi4) nad orakulum, tocziff myeſtem5) ot- powiednym, gedno acz to vczyny, czoz6) powyem. Nema7) biti rozumyeno, ILevit. 16.] 5 abi to vczynyl a wſſel, kolikrat bi chtiel wgiti, ale gedno deſati den zarzigie toho meſiece, kdiz bi chtiel wgiti, abis) to vczynyl; neb ten den geft ſlawny zydom, a ſlowiefſe den ſmylowanye pro drziewny wiecz. aneb ze w9) ten den czynyechu popel oczifſczenye, Jako we cztwrtek ſwati,10) kdiz ſwatel1) krzizmo poſwieczugi. a12) za hrziechi obecznyel3) neb ne- Criſma et 10 wiedome wffeho leta ten den obiet bywaffe. Take flowiefſe ten den teſknutie vitula no neb muczenye, neb toho dne poſtiechu ſie lidie i dobitek, a dieti w ſedmy letech, toho dne take pamatowachu mrtwe. take flowiefſe den oczifíczo- wanye, neb ten wefſken chram I oltarzie kropiecz krwy oczifſczowachu ot necziſtoti, ktere ſu ſie toho leta dopuſtili pro hrziech ſluh chramnych.14)
Strana 214
214 Leviticus. Irci nõ. Ircus. Biſkup. [89a 1] take toho dne naywiſſy knyez biſkup wezmyeſſe ſwu wlaſtny ia- 15 lowicy czrwenu,15) trzi let, nepofſkwrnyenu, geffto gefſcze netahla w ghu,16) I obietowaſſe za hrziech a berana na ſpalobiet. a17) netbay na to, acz fie1s) na czas tele, na czas Jalowicie menuge, neb ſie za hrziechi nafſie krzieh- koſti obietugie, a take knyez, wezma ote wſſeho mnozſtwie19) lidu dwa kozli za hrziech,20) a berana gednoho na obiet, A kdiz ſie vmygiefſe, oblecziefſe21) fie w platnyene23) rucho podle obicziege menſfich knyezi, a obietuge dobitek za ſie a za ſwu czeled, poſtawiefſe dwa kozly we dwerzi23) chramu, I pu- ſtieſſe los na oba, abi tu zwediel, kteri geſt bozi a kteri lidſki, tak ze kteriz2i) fie loſem bohu doſtal, ten ſu bohu obietowaly.25) pak wezmyefſe krwy26) kozlowe a telecie, a kadidlnycy plnu vhle rzerzewiteho,27) A mnoho 25 wezma timyama, abi para przikrila oraculum chramowy, abi ſnad widucz welebnoft bozy nevmrziely,28) I pokropiefſe fedmkrat prítem przied pro- piciatoryum, tocziff defíczku, k29) wzchodu fluncie, a takez ſedmkrat pokropieſſe podlahi. A opiet tez ſedmkrat kropenym ocziffczowafſe fan- ctuariů, tocziff ſwate myeſto. I vlewaſſe te30) krwy31) na rohi oltarzie 30 zlatteho, a pokropieſſe gei prſte ſedmkrat, tak31) ocziſſczuge weſſken chram I oltarz ot necziftoti fynow Ifra[89a 2]el, I ote wiſech przieftupeny32) gich. A izadny nebiefſe ſ nym w chramye, kdiz gei oczifſczowafſe. w tuz lauacio myeru my take gednu w rok33) oltarzie omywame34) wynem. znamenay, altaris, ze ſie tuto czte, bi knyez wichaziel z oraculum k oltarzi, a tu geſt ſwie- 35 domo, ze geſt bil kromye ſtanow. po tom oczifſczeny wiſtupiefſe knyez k kozlu zywemu, a polozie obie rucie na geho hlawu, I prawieſſe obecznye wſſeczki zloſti ſynow Ifrael, a k tomu wloziefſe liſt, na nyemzto bili po- pſany wſſiczkny hrziechi lidſke,35) na geho hlawu, I puſtieſſe gei na puſíez po czlowieku k tomu prziprawenemu, abi ſie nykdi newratil, tomu kozlu 40 rzieczíki diegiechu apopenpeyus, a latynye emiffarius, czefíki wypufícze- necz. a kdiz Aaron wywedl biefſe toho kozla ff36) czlowiekem z37) ftano- wiffcz, tehdi wratieffe fie do chramu ſwiedeczftwie, a ſloze to platnyene rucho ſ ſebe, w nyemzto kozla wipuſtil, I vmygieſſe tielo ſwe w ſwatem myeſtie, a obleczieffe38) fie w ſwe rucho biſkupowe drahe, i obietowaſſe 45 berana na obiet, a tuk39) Jalowicie a kozla, a ledwie ſ ledwykamy za hrziech. A w tuz myeru biſkup naſí krzeſtanſki, kdiz koftel kropi a ſwieti iako na ocziffczenye, obleczie fie w platnyene rucho w40) menífie, a takehoz rucha pozywa w ſobotu welikonoczny, kdiz ſtud[89b 1]nyci ſwieti, a dieti krzty, a gich hrziechi ot nych otnaffie. A kdiz to dokona, prziſtupi k oltarzi, 50 w biſkupowe rucho drahe ſie obleka, w ynfule,41) wezmyeſſe tele a kozla, z gichzto krwy12) bilo vczyneno oczifſczenye,43) wynefiechu z44) ftanowicz i ſpalechu na ohny tak kozi iako maſo, pak wratie ſie vmyge rucho a tielo ſwe,45) weidieffe w ftany, a bil necziſt az do weczera. pak trzeti knyez. geſſto ſbieraffe46) popel a chowafſe k wodie kropeny, ten nechodiefſe do 55 ſtanow, gedno vmyge ſie, a bywafſe necziſt az do weczera. A z toho po- pelu bywala woda kropeny,47) gijz4s) przies ciely rok oczifſczowachu ſie necziſti, kterak ge to, ponowadz49) geſt50) ten popel bil na oczifſczenye 20
214 Leviticus. Irci nõ. Ircus. Biſkup. [89a 1] take toho dne naywiſſy knyez biſkup wezmyeſſe ſwu wlaſtny ia- 15 lowicy czrwenu,15) trzi let, nepofſkwrnyenu, geffto gefſcze netahla w ghu,16) I obietowaſſe za hrziech a berana na ſpalobiet. a17) netbay na to, acz fie1s) na czas tele, na czas Jalowicie menuge, neb ſie za hrziechi nafſie krzieh- koſti obietugie, a take knyez, wezma ote wſſeho mnozſtwie19) lidu dwa kozli za hrziech,20) a berana gednoho na obiet, A kdiz ſie vmygiefſe, oblecziefſe21) fie w platnyene23) rucho podle obicziege menſfich knyezi, a obietuge dobitek za ſie a za ſwu czeled, poſtawiefſe dwa kozly we dwerzi23) chramu, I pu- ſtieſſe los na oba, abi tu zwediel, kteri geſt bozi a kteri lidſki, tak ze kteriz2i) fie loſem bohu doſtal, ten ſu bohu obietowaly.25) pak wezmyefſe krwy26) kozlowe a telecie, a kadidlnycy plnu vhle rzerzewiteho,27) A mnoho 25 wezma timyama, abi para przikrila oraculum chramowy, abi ſnad widucz welebnoft bozy nevmrziely,28) I pokropiefſe fedmkrat prítem przied pro- piciatoryum, tocziff defíczku, k29) wzchodu fluncie, a takez ſedmkrat pokropieſſe podlahi. A opiet tez ſedmkrat kropenym ocziffczowafſe fan- ctuariů, tocziff ſwate myeſto. I vlewaſſe te30) krwy31) na rohi oltarzie 30 zlatteho, a pokropieſſe gei prſte ſedmkrat, tak31) ocziſſczuge weſſken chram I oltarz ot necziftoti fynow Ifra[89a 2]el, I ote wiſech przieftupeny32) gich. A izadny nebiefſe ſ nym w chramye, kdiz gei oczifſczowafſe. w tuz lauacio myeru my take gednu w rok33) oltarzie omywame34) wynem. znamenay, altaris, ze ſie tuto czte, bi knyez wichaziel z oraculum k oltarzi, a tu geſt ſwie- 35 domo, ze geſt bil kromye ſtanow. po tom oczifſczeny wiſtupiefſe knyez k kozlu zywemu, a polozie obie rucie na geho hlawu, I prawieſſe obecznye wſſeczki zloſti ſynow Ifrael, a k tomu wloziefſe liſt, na nyemzto bili po- pſany wſſiczkny hrziechi lidſke,35) na geho hlawu, I puſtieſſe gei na puſíez po czlowieku k tomu prziprawenemu, abi ſie nykdi newratil, tomu kozlu 40 rzieczíki diegiechu apopenpeyus, a latynye emiffarius, czefíki wypufícze- necz. a kdiz Aaron wywedl biefſe toho kozla ff36) czlowiekem z37) ftano- wiffcz, tehdi wratieffe fie do chramu ſwiedeczftwie, a ſloze to platnyene rucho ſ ſebe, w nyemzto kozla wipuſtil, I vmygieſſe tielo ſwe w ſwatem myeſtie, a obleczieffe38) fie w ſwe rucho biſkupowe drahe, i obietowaſſe 45 berana na obiet, a tuk39) Jalowicie a kozla, a ledwie ſ ledwykamy za hrziech. A w tuz myeru biſkup naſí krzeſtanſki, kdiz koftel kropi a ſwieti iako na ocziffczenye, obleczie fie w platnyene rucho w40) menífie, a takehoz rucha pozywa w ſobotu welikonoczny, kdiz ſtud[89b 1]nyci ſwieti, a dieti krzty, a gich hrziechi ot nych otnaffie. A kdiz to dokona, prziſtupi k oltarzi, 50 w biſkupowe rucho drahe ſie obleka, w ynfule,41) wezmyeſſe tele a kozla, z gichzto krwy12) bilo vczyneno oczifſczenye,43) wynefiechu z44) ftanowicz i ſpalechu na ohny tak kozi iako maſo, pak wratie ſie vmyge rucho a tielo ſwe,45) weidieffe w ftany, a bil necziſt az do weczera. pak trzeti knyez. geſſto ſbieraffe46) popel a chowafſe k wodie kropeny, ten nechodiefſe do 55 ſtanow, gedno vmyge ſie, a bywafſe necziſt az do weczera. A z toho po- pelu bywala woda kropeny,47) gijz4s) przies ciely rok oczifſczowachu ſie necziſti, kterak ge to, ponowadz49) geſt50) ten popel bil na oczifſczenye 20
Strana 215
Leviticus. 215 necziſtym, procz pak ti, geſſto ſu ho chowali, bili fu51) necziſti, ano pan 60 boh tu ſwatoft iako naiſwietieiffi w zakon52) obieti nazwal?** * PRawi origenes: biechu vmrzieli fynowe Aaronowy, Nadab a Abyu, kdizto obietowachu ohen czizi v bozieho oltarzie. neb geſt bilo potrzieba,53) abi nebeſkym vczenym54) bil nauczen Aaron, kterak bi myel k oltarzi prziſtupiti, a kte[88b 2]rym obicziegem modlitebnym mohl boha vkogiti. 65 abi bil myloftyw, abi neupadl w tez, iako geho ſynowe, nehodnye k oltarzi prziſtupugicz55) boziemu, gyny56) ohen nezli ten, gefſto bil i nebes poſlan, obietugice. A proto o nych vczyneno geft toto vſtawenye. ** tuto k tomu zide hole nycz neumyegy otpowedieti, any Ga- maliel57) czo gym k tomu radiý.58) 1) Š. czerwene. 2) K. Aaronowi. 3) K. poſwatneho mieſta. 1) K. neb ſe w oblaku okaży. 5) K. nad mieſtem. 6) K. czo. 7) K. Neb nema. 8) K. at by. 2) sch. v K. 10) K. v weliky. 11) sch. v K. 12) K. Pak. 13) K. obcczne. 14) K. hramowych (!). 15) K. czerwenu. 16) Š. ghu; K. we ghu a. 17) sch. v K. 18) K. gſe. 19) K. množ- ftwie ode wífe° lydu. 20) ta dvě sl. sch. v K. 21) K. oblecze. 22) K. platnieno. 23) K. dwerzech. 21) K. ktery ſe. 25) Š. obietowali bohu. 26) Š. krwe. 27) K. rzezyweho. 28) K. nezemrzely. 29) K. totiž przed dezku ke. 30) K. tey. 31) K. A. 32) první c nadeps.; K. prziſtupeni (e na konci přetrž.). 33) K. w gednu rok. 31) K. vmýwame. 33) K. lydffti. 36) K. Š. f. 37) K. s. 38) K. y oblecze. 39) K. tak (!). 40) sch. v K. 11) K. w biſkupowic drahem ruchu obleczen gſa w ynfuly. 42) Š. krwe. 43) K. oczyfftienie vczynieno. 44) K. s. 45) K. rucho ſwe a tielo. 46) K. zbieraſſe. 47) ten — kropeny sch. v K. 48) K. gyžto. 49) K. Š. poniewadz. 50) K. ge. 51) sch. v K. 52) K. w zakonie. 53) K. potrzebie. 54) K. nauczenim. 55) K. prziſtupugicz k oltarzy. 56) K. a gyny. 57) K. Gamaliel vmiel. 58) K. roditi (spr.). O oczyſſczieny neczyſtich lydy.1) [Kap. XXIII.] 10 Iem popelem oczifſczowachu fie necziſti: kdiz ſie kto dotekl vmrleho czlowieka, lecz w chramye, lecz w ftanye,2) lecz na poli, neb hrobu do- tknyefſe ſie, hned3) bil neczift ſedm dny. Tabernaculů i.4) tentoryum, INum. 19./ ftan, w nyemzto vmrziel czlowiek, I wſſeczko nadobie, czo5) geft w nyem,6) 5 necziſto bilo ſedm2) dny. Pak leuita, 189b 2] tocziff Jahan,8) wezmyefſe popel ſpaleny, I wpuſtieffe zywe wodi nam,9) pak Izopem trzeti den a ſedmy kropieſſe ſtan I lidi, I wſſeczko nadobie kalene, a tak lide myeſto rucha i tiela cziſti bili.* A ktoz ſie trzeti den nepokropil wzhrdagie, ten ſedmeho dne nebywal oczifſczowan. a ktoz ſie tak neocziſtil, ten z lidu zahynyefſe, I gieho duſſie z lidu Ifrael, neb poſíkwrnowaſſe chram bozi, neb tak hrzie- ffieffe, a9a) branyechu mu10) wgiti w fien chramu.11) O necziſtotach, gy- myzto12) czlowiek neczift bili3) gedno14) gieden den, Jakol5) przieludem nocznym. * tezl6) v nas w nyeterich myeſtech po17) pohrzebu knyezie w domu No. 15 vmrleho kropie wodu ſwieczenu.18) 1) K. (dod.) pokropenim; Š. (dod.) a to takto. 2) K. w ſtaniech. 3) K. ſe vmro niektereho vnhed. 1) K. id eſt. 5) K. kterež. 6) K. w tom ſtanu bylo. 7) K. za ſedm.
Leviticus. 215 necziſtym, procz pak ti, geſſto ſu ho chowali, bili fu51) necziſti, ano pan 60 boh tu ſwatoft iako naiſwietieiffi w zakon52) obieti nazwal?** * PRawi origenes: biechu vmrzieli fynowe Aaronowy, Nadab a Abyu, kdizto obietowachu ohen czizi v bozieho oltarzie. neb geſt bilo potrzieba,53) abi nebeſkym vczenym54) bil nauczen Aaron, kterak bi myel k oltarzi prziſtupiti, a kte[88b 2]rym obicziegem modlitebnym mohl boha vkogiti. 65 abi bil myloftyw, abi neupadl w tez, iako geho ſynowe, nehodnye k oltarzi prziſtupugicz55) boziemu, gyny56) ohen nezli ten, gefſto bil i nebes poſlan, obietugice. A proto o nych vczyneno geft toto vſtawenye. ** tuto k tomu zide hole nycz neumyegy otpowedieti, any Ga- maliel57) czo gym k tomu radiý.58) 1) Š. czerwene. 2) K. Aaronowi. 3) K. poſwatneho mieſta. 1) K. neb ſe w oblaku okaży. 5) K. nad mieſtem. 6) K. czo. 7) K. Neb nema. 8) K. at by. 2) sch. v K. 10) K. v weliky. 11) sch. v K. 12) K. Pak. 13) K. obcczne. 14) K. hramowych (!). 15) K. czerwenu. 16) Š. ghu; K. we ghu a. 17) sch. v K. 18) K. gſe. 19) K. množ- ftwie ode wífe° lydu. 20) ta dvě sl. sch. v K. 21) K. oblecze. 22) K. platnieno. 23) K. dwerzech. 21) K. ktery ſe. 25) Š. obietowali bohu. 26) Š. krwe. 27) K. rzezyweho. 28) K. nezemrzely. 29) K. totiž przed dezku ke. 30) K. tey. 31) K. A. 32) první c nadeps.; K. prziſtupeni (e na konci přetrž.). 33) K. w gednu rok. 31) K. vmýwame. 33) K. lydffti. 36) K. Š. f. 37) K. s. 38) K. y oblecze. 39) K. tak (!). 40) sch. v K. 11) K. w biſkupowic drahem ruchu obleczen gſa w ynfuly. 42) Š. krwe. 43) K. oczyfftienie vczynieno. 44) K. s. 45) K. rucho ſwe a tielo. 46) K. zbieraſſe. 47) ten — kropeny sch. v K. 48) K. gyžto. 49) K. Š. poniewadz. 50) K. ge. 51) sch. v K. 52) K. w zakonie. 53) K. potrzebie. 54) K. nauczenim. 55) K. prziſtupugicz k oltarzy. 56) K. a gyny. 57) K. Gamaliel vmiel. 58) K. roditi (spr.). O oczyſſczieny neczyſtich lydy.1) [Kap. XXIII.] 10 Iem popelem oczifſczowachu fie necziſti: kdiz ſie kto dotekl vmrleho czlowieka, lecz w chramye, lecz w ftanye,2) lecz na poli, neb hrobu do- tknyefſe ſie, hned3) bil neczift ſedm dny. Tabernaculů i.4) tentoryum, INum. 19./ ftan, w nyemzto vmrziel czlowiek, I wſſeczko nadobie, czo5) geft w nyem,6) 5 necziſto bilo ſedm2) dny. Pak leuita, 189b 2] tocziff Jahan,8) wezmyefſe popel ſpaleny, I wpuſtieffe zywe wodi nam,9) pak Izopem trzeti den a ſedmy kropieſſe ſtan I lidi, I wſſeczko nadobie kalene, a tak lide myeſto rucha i tiela cziſti bili.* A ktoz ſie trzeti den nepokropil wzhrdagie, ten ſedmeho dne nebywal oczifſczowan. a ktoz ſie tak neocziſtil, ten z lidu zahynyefſe, I gieho duſſie z lidu Ifrael, neb poſíkwrnowaſſe chram bozi, neb tak hrzie- ffieffe, a9a) branyechu mu10) wgiti w fien chramu.11) O necziſtotach, gy- myzto12) czlowiek neczift bili3) gedno14) gieden den, Jakol5) przieludem nocznym. * tezl6) v nas w nyeterich myeſtech po17) pohrzebu knyezie w domu No. 15 vmrleho kropie wodu ſwieczenu.18) 1) K. (dod.) pokropenim; Š. (dod.) a to takto. 2) K. w ſtaniech. 3) K. ſe vmro niektereho vnhed. 1) K. id eſt. 5) K. kterež. 6) K. w tom ſtanu bylo. 7) K. za ſedm.
Strana 216
216 Leviticus. 8) K. yahen. 3) K. nan. 9a) K. hrzeffyfíe tak a. 10) K. gemu. 11) K. chramowu. 12) K. O neczyſtach (!) ginych gymzto. 13) K. bywal. 14) K. geden przef geden. 15) K. mohlo byti yako. 16) K. Takež. 17) sch. v K. 18) K. kniezy pro vmrleho ſwaczenu wodu Kap. XXIV./ O lydech, geſſto magy zbity manzelſtwa.1) Al pan boh ſynom Ifrael przikazanye mnozſtwie, obnowuge drzewe- rzeczene, a prziczynyge2) nowe, o nychzto nycz gyneho ſme3) prziebiehli. gedno to, czoz geſt k rozumu ſwateho piſma potrziebne. zapowediel boh,4) Coniugiu abi czlowiek neprziſtupowalja) ſweho tiela k bliznyei,5) a take abi gegie nö. mrzkofti neotkrywal, any wchaziel. w6) prwnych roditelech7) manzelftwu pro rziedkoſt lidi gedno dwie perſonye wynyal boh z manzelſtwa rzka: [Gen. 2./ proto opufti czlowiek otcie7a) y materz, tocziff any fyn materzy, any dcy otczowy oddana bude, to bilo przied zakonem. ale pod zakonem [90a 1] wiecz wynal, ſnad dwanaft: materz, 8) maczechu, feftru, wnuku, tetu, przie- telkyny, ftrynu, zelwu, ale tito dokonanye beru: paſtorkynye, dezy pa- 10 ftorkowa, neb paſtorkynye, ſeſtra zenyna.9) w tu dobu malo wynal, abi fie mnozili a zemy naplnyli.10) Ale pod myloſti mnoho perfoni1) wynyma tu, kdez zadrzenye czyſtoti ma myeſto; a to zabranyenye manzelftwie, neb12) ot ſmylftwie kazda zena13) geft wynata.11) 1) K. manzelftwie. 2) K. przyczyniege; S. prziczinuge. 3) K. gſmy. 1) K. pan buoh. 1a) K. Š. neprzeſtupowal. 5) K. blyžney; Š. bližnie. 6) sch. v K. 7) K. rodi- telow k. 7a) sch. v Š. 8) K. wieczy nayprw. 3) K. ženyma. 10) K. plnily. 11) K. oſob. 12) K. nenic neb. 13) K. každa žena gt od ſmilftwa; Š. geft zena. 14) K. wynita. [Levit. 18. 5 [Kap. XXV.J [Levit. 18—23./ O kratkem praweny nyektereho przikazanye. waz. Is. Král. I.] Milftwo ſ pacholkem1) neb ſ dobitkem pod zaklynanym ſmrti za- powediel geft,2) a take abi neſbierali3) klaſow, any zrn, any wýnych po- bierkow, ale abi gie oſtawili chudym, any mzdi ſluzebnyka az do gitra zadrzieti, any4) wzacznoſt w ſudu przigymati, przietele mylowati iako ſie fam.5) tu ſedmdefat wikladatelow pokladagi bliznyeho. Sny, kuzlo, czaro- dieynyczftwo5) zapowediel, any pole poſiewati7) rozliczny fiemenem, any dobitka rozliczneho rodus) ſpuſſczowati, any rucha dwu barw9) na ſye zwlacziti,1°) any wlaſow w okolek ſtrziczi, any bradi holiti, any ſweho maſa nad mrtwym rzezati, any ktere figuri, any palenynyl1) na ſwem maſie neſti podle obicziegie pohanſkeho, a naywiecz egipſkeho, ſ nymyz ſu bid- 10 lili.12) Czte ſie take, ze dawid myel mzhyny, na nyz bil wſadil ffalomuna, abi ho doneſli k ſtud 90a 2]nyci gion, a tu hol3) mazali. ale egipt wſſe- likakich potwor bohow cztil4) mnyecz, bi ony takymy wieczmy wladly, rozliczna ſiemena na poli, rozliczne wieci w ruffie ſgednawachu, rozliczne take liliki a kaderzie rozliczny bohom poſweczowachu. A proto na po- 15 czatku tiech przikazany wecie boh: podle obicziegie egipta, te zemye, 5 Toto wſſe
216 Leviticus. 8) K. yahen. 3) K. nan. 9a) K. hrzeffyfíe tak a. 10) K. gemu. 11) K. chramowu. 12) K. O neczyſtach (!) ginych gymzto. 13) K. bywal. 14) K. geden przef geden. 15) K. mohlo byti yako. 16) K. Takež. 17) sch. v K. 18) K. kniezy pro vmrleho ſwaczenu wodu Kap. XXIV./ O lydech, geſſto magy zbity manzelſtwa.1) Al pan boh ſynom Ifrael przikazanye mnozſtwie, obnowuge drzewe- rzeczene, a prziczynyge2) nowe, o nychzto nycz gyneho ſme3) prziebiehli. gedno to, czoz geſt k rozumu ſwateho piſma potrziebne. zapowediel boh,4) Coniugiu abi czlowiek neprziſtupowalja) ſweho tiela k bliznyei,5) a take abi gegie nö. mrzkofti neotkrywal, any wchaziel. w6) prwnych roditelech7) manzelftwu pro rziedkoſt lidi gedno dwie perſonye wynyal boh z manzelſtwa rzka: [Gen. 2./ proto opufti czlowiek otcie7a) y materz, tocziff any fyn materzy, any dcy otczowy oddana bude, to bilo przied zakonem. ale pod zakonem [90a 1] wiecz wynal, ſnad dwanaft: materz, 8) maczechu, feftru, wnuku, tetu, przie- telkyny, ftrynu, zelwu, ale tito dokonanye beru: paſtorkynye, dezy pa- 10 ftorkowa, neb paſtorkynye, ſeſtra zenyna.9) w tu dobu malo wynal, abi fie mnozili a zemy naplnyli.10) Ale pod myloſti mnoho perfoni1) wynyma tu, kdez zadrzenye czyſtoti ma myeſto; a to zabranyenye manzelftwie, neb12) ot ſmylftwie kazda zena13) geft wynata.11) 1) K. manzelftwie. 2) K. przyczyniege; S. prziczinuge. 3) K. gſmy. 1) K. pan buoh. 1a) K. Š. neprzeſtupowal. 5) K. blyžney; Š. bližnie. 6) sch. v K. 7) K. rodi- telow k. 7a) sch. v Š. 8) K. wieczy nayprw. 3) K. ženyma. 10) K. plnily. 11) K. oſob. 12) K. nenic neb. 13) K. každa žena gt od ſmilftwa; Š. geft zena. 14) K. wynita. [Levit. 18. 5 [Kap. XXV.J [Levit. 18—23./ O kratkem praweny nyektereho przikazanye. waz. Is. Král. I.] Milftwo ſ pacholkem1) neb ſ dobitkem pod zaklynanym ſmrti za- powediel geft,2) a take abi neſbierali3) klaſow, any zrn, any wýnych po- bierkow, ale abi gie oſtawili chudym, any mzdi ſluzebnyka az do gitra zadrzieti, any4) wzacznoſt w ſudu przigymati, przietele mylowati iako ſie fam.5) tu ſedmdefat wikladatelow pokladagi bliznyeho. Sny, kuzlo, czaro- dieynyczftwo5) zapowediel, any pole poſiewati7) rozliczny fiemenem, any dobitka rozliczneho rodus) ſpuſſczowati, any rucha dwu barw9) na ſye zwlacziti,1°) any wlaſow w okolek ſtrziczi, any bradi holiti, any ſweho maſa nad mrtwym rzezati, any ktere figuri, any palenynyl1) na ſwem maſie neſti podle obicziegie pohanſkeho, a naywiecz egipſkeho, ſ nymyz ſu bid- 10 lili.12) Czte ſie take, ze dawid myel mzhyny, na nyz bil wſadil ffalomuna, abi ho doneſli k ſtud 90a 2]nyci gion, a tu hol3) mazali. ale egipt wſſe- likakich potwor bohow cztil4) mnyecz, bi ony takymy wieczmy wladly, rozliczna ſiemena na poli, rozliczne wieci w ruffie ſgednawachu, rozliczne take liliki a kaderzie rozliczny bohom poſweczowachu. A proto na po- 15 czatku tiech przikazany wecie boh: podle obicziegie egipta, te zemye, 5 Toto wſſe
Strana 217
Leviticus. 217 w nyez ſte bidlili,12) nebudete czynyti, a podle obicziegie te kragyny, do nyez was vwedu, nebudete czynyti. A prziczyny wlafſczie15) przikazanye, kdiz wegidu16) w zemy ſlibenu, abi otgymali prepucia, tocziff kozku obrzie- 20 zowanye ot ſtromow, kterez budete ſſczepowati. a to iako wikladagie die: Jablka, kteraz budu kwiſti, tit wam nebudu cziſti, wſſak toho zide ne- magi. Jako bi rzekl: owocze trzi let prwnych bude necziſto, a ma biti za- wrzeno, Ale owoce cztwrteho leta ſwate bude bohu a obeczno chudym, Ale pate leto a potom wiecz ſweho pana bude a gieczne.17) 1) K. pacholykem. 2) K. gt pan buoh. 3) K. nezbieraly. 1) K. zadrzowal kto a. 5) K. ſam ſe. 6) K. czarodiegſtwo. 7) K. rofiewati. 8) K. plodu. 2) K. barwu; Š. barew. 10) K. zwlaczicti. 11) Š. palenina (!). 12) K. bydlely. 13) K. geho. 11) K. cztily. 15) K. zwlafftic. 16) c nadeps.; K. Š. wegdu. 17) Š. geczne; v K. gyczne přetrž. O trziech chlebiech rozlycznych. [ Kap. XXVI.I K wiedomy tiech wieci, kterez ſie tuto w lewitice piſſi,1) wedieno ILevil. 24.] ma biti, ze knyezie myeli ſu troy chleb: Chleb knyezíki, lewýticus a lay- kowy.2) knyezſki chleb bieſſe chleb3) propozicionys, tocziff propowedienye, geffto zgewne4) a z obeczne ztrawy bywafſe, ten5) gedno famy knyezie giediechu; ale chleb le [90b 1]witici,6) tocziff offierny, toho famy ty, kterziz z ſameho pokolenye lewit,7) gedly, a take ti, gefſto pro kaz nemohly przi- ſluhowati w chramye; a dcera, ale nezenata, any wdowa, any ta, geffto ot muze otluczena, gedno acz bi pro potrziebu wratila ſie k domu otczowu, tak abi bila dezera czelednye. przichoz,8) podruh, nagemny,9) pacholek 10 any diewka toho chleba fu10) negiedli, ale ſluha kupeny mohl giefti; Alel1) laicowe, tocziff obeczny lyde kterzizkolywiek mohli21) fu gieſty. 5 1) K. piſſe. 2) K. lewityczſky a laykowſky. 3) sch. v K. 4) K. zgiewnie. 5) K. ten chleb. 6) K. lewityczíky. 7) K. lewite. 8) K. hoft. 3) K. nagemnik. 10) Š. fu chleba. 11) K. ſlucha — Ale sch. v K. 12) K. kolwiek chleb tento mohly. O ſwatem zvwotu knyczſkem.1) [ Kap. XXVII.] Swatoſti knyezſkei2) prawie boh, meſſy knvezi3) takto die:1) ne- [Lvit. 21.] kaleite ſie ot vmrlczow waſſich myeſſczenynow, any knyezat lidſkich, gedno nad otcem a nad matku, nad ſynem a5) dceru, nad bratrem a6) nad To waz. feſtru panu,7) abi gich neomywali,s) any pohrzebowali, any dotikali, any 5 nad nymy plakali; a netolik gym zapowediel czizich9) myeti, Ale any zenym, any newieſtki za zenu pogieti, any diewki, any10) Jate, any wdowy, Meretrix. any ot muzie otluczene, any krezmarzki,11) any tiech, geffto fie trhem zywy. Biſkup abi k izadnemu12) owſſem vmrlczi nechodil. a proto papez nema vi3) Izadneho pohrzebul3a) biti, any zeny pogieti, 10 gedno diewici z lidu ſweho. a w obci przikazal, abi knyez, kdiz ma ſwu trziedu ſluziti, aby [90b 2] wyna nepil, any14) izadneho pitie, od nyehoz15) bi mohl ſie zapiti, abi mohl rozeznati mezi ſwatym a neſwatym, mezi Раpа. Nô.
Leviticus. 217 w nyez ſte bidlili,12) nebudete czynyti, a podle obicziegie te kragyny, do nyez was vwedu, nebudete czynyti. A prziczyny wlafſczie15) przikazanye, kdiz wegidu16) w zemy ſlibenu, abi otgymali prepucia, tocziff kozku obrzie- 20 zowanye ot ſtromow, kterez budete ſſczepowati. a to iako wikladagie die: Jablka, kteraz budu kwiſti, tit wam nebudu cziſti, wſſak toho zide ne- magi. Jako bi rzekl: owocze trzi let prwnych bude necziſto, a ma biti za- wrzeno, Ale owoce cztwrteho leta ſwate bude bohu a obeczno chudym, Ale pate leto a potom wiecz ſweho pana bude a gieczne.17) 1) K. pacholykem. 2) K. gt pan buoh. 3) K. nezbieraly. 1) K. zadrzowal kto a. 5) K. ſam ſe. 6) K. czarodiegſtwo. 7) K. rofiewati. 8) K. plodu. 2) K. barwu; Š. barew. 10) K. zwlaczicti. 11) Š. palenina (!). 12) K. bydlely. 13) K. geho. 11) K. cztily. 15) K. zwlafftic. 16) c nadeps.; K. Š. wegdu. 17) Š. geczne; v K. gyczne přetrž. O trziech chlebiech rozlycznych. [ Kap. XXVI.I K wiedomy tiech wieci, kterez ſie tuto w lewitice piſſi,1) wedieno ILevil. 24.] ma biti, ze knyezie myeli ſu troy chleb: Chleb knyezíki, lewýticus a lay- kowy.2) knyezſki chleb bieſſe chleb3) propozicionys, tocziff propowedienye, geffto zgewne4) a z obeczne ztrawy bywafſe, ten5) gedno famy knyezie giediechu; ale chleb le [90b 1]witici,6) tocziff offierny, toho famy ty, kterziz z ſameho pokolenye lewit,7) gedly, a take ti, gefſto pro kaz nemohly przi- ſluhowati w chramye; a dcera, ale nezenata, any wdowa, any ta, geffto ot muze otluczena, gedno acz bi pro potrziebu wratila ſie k domu otczowu, tak abi bila dezera czelednye. przichoz,8) podruh, nagemny,9) pacholek 10 any diewka toho chleba fu10) negiedli, ale ſluha kupeny mohl giefti; Alel1) laicowe, tocziff obeczny lyde kterzizkolywiek mohli21) fu gieſty. 5 1) K. piſſe. 2) K. lewityczſky a laykowſky. 3) sch. v K. 4) K. zgiewnie. 5) K. ten chleb. 6) K. lewityczíky. 7) K. lewite. 8) K. hoft. 3) K. nagemnik. 10) Š. fu chleba. 11) K. ſlucha — Ale sch. v K. 12) K. kolwiek chleb tento mohly. O ſwatem zvwotu knyczſkem.1) [ Kap. XXVII.] Swatoſti knyezſkei2) prawie boh, meſſy knvezi3) takto die:1) ne- [Lvit. 21.] kaleite ſie ot vmrlczow waſſich myeſſczenynow, any knyezat lidſkich, gedno nad otcem a nad matku, nad ſynem a5) dceru, nad bratrem a6) nad To waz. feſtru panu,7) abi gich neomywali,s) any pohrzebowali, any dotikali, any 5 nad nymy plakali; a netolik gym zapowediel czizich9) myeti, Ale any zenym, any newieſtki za zenu pogieti, any diewki, any10) Jate, any wdowy, Meretrix. any ot muzie otluczene, any krezmarzki,11) any tiech, geffto fie trhem zywy. Biſkup abi k izadnemu12) owſſem vmrlczi nechodil. a proto papez nema vi3) Izadneho pohrzebul3a) biti, any zeny pogieti, 10 gedno diewici z lidu ſweho. a w obci przikazal, abi knyez, kdiz ma ſwu trziedu ſluziti, aby [90b 2] wyna nepil, any14) izadneho pitie, od nyehoz15) bi mohl ſie zapiti, abi mohl rozeznati mezi ſwatym a neſwatym, mezi Раpа. Nô.
Strana 218
218 Leviticus. cziſtym a necziſtym, a abi vczil ſyny Ifrael tomu, czoz geſt pan boh mluwil [Levit. 10.) a przikazal. a take abil6) knyez, kdiz geſt necziſt, neprziſtupowali7) k tomu, knyez no. czo ſu obietowali fynowe Ifrael. a proto knyez krzeſtanſki, kdiz chcze 15 wzdi ſluziti, ten ma wiecznu cziſtotu drzieti. 1) Š. (přid.) Takto. 2) Š. kniezíke. 3) K. Š. knieżym. 4) K. rzka. 5) K. nad. *) sch. v K. 7) sch. v K. 8) K. neobmywaly. 3) K. czyzych žen. 10) sch. v K. 11) K. krozmarzku. 12) K. žadner; owffem sch. 13) sch. v K. 133) K. vmrlcze po- hrzebu. 14) sch. v K. 15) K. kterehož. 16) sch. v K. 17) K. neprzyſtupal. O vtrpeny poſmyewaczie proty bohu.1) I gide ſyn zeny Ifraeliti, gehozto bila vrodila z muzie egipſkeho, I ſwarzieſſe ſie ſ muzem Ifraelſkym, I2) utrhowaſſe3) gmenu boziemu a tupie [Levil. 24.1 gei. a moizieff zaklenu gei w zalarzi, az bi fie1) f5) bohem poradil o nyem. I wecie boh: kto poklne boha ſweho, wſſiczkny,6) kterziz to vſliffie, wlozie rucie na hlawu geho, iako nan ſwiedcziecz, a wyweducz z ſtanow, vka- menuge ho7) wſſeczko mnozſtwie, lecz bud ſwoy,8) lecz przichoz, tocziff huoft.9) 5 [ Kap. XXVIII.] 1) K. O ſmrti ruhaczie božieho. 2) K. a. 3) za tím sl. přetrž. gmenu. 1) sch. r Š. 5) K. z. 6) K. wſſychni. 7) K. y vkamenugy gey. 8) K. hoft. *) K. ſwoy lecz przychoz. [Levit. 24.] ☞ O takoſty otplatye w zakonye. Rziczyny boh o takoſti,1) ze ktoz bi vrazil czlowieka, w tuz mieru abi bil vrazen, duſſi za duſſi, oko za oko, zub za zub, zlomenye za zlomenye, zmodranynu za zmodranynu, palenynu za palenynu. Takoít nebila geft w ſbozi,2) gedno w urazu, neb zlodieiſtwo newraczowachu obapalnye,3) neb cztirzkrat4) wiece. I dokonawachu takoſt5) potrziebu, Jako kdiz zena [91a 1] vraziefe muzie w ledwynki,6) pomítiechu toho nad ruku, ze ona muzſkeho nema.7) A muz, kdiz vrazils) zenu tiezku,9) abilo) dietie potratila geſícze bez duffie, pomítiechu toho nad geholl) penyezi. 5 [ Kap. XXIX.] 1) K. takofti odplaty. 2) K. zboži. 3) K. obapol. 4) Š. cztvrzikrat. 5) K dokonachu takto. 6) K. v waycze. 7) K. ruku gegie neb žena nema wagecz vako muž. 8) K. A když muž vraziefe. 3) K. tichotnu. 10) K. že by. 11) K. ným O zachowany myloſtywého leta. Prziczyny pan boh o zachowany myloſtyweho leta, gelíto tiden [Levit. 25.) tidnow let naſledowafſe; a toho na znamenye fedm let prziedeſſlich,1) iakoz nyeterzi prawie, na wſſaki czas nowomeſiece trubiechu w trubi, a ſedm dny porzad, kdiz gie ſlawiechu, trubiece w trubi. w patich knye- hach kdiz cztu, ze trubiechu w trubi meſiece ſedmeho a dne ſedmeho po 3 (Num. 10. 29./ wſfiei2) zemy. w tom letie wſſeczko vtrhowanve ſbozie3) k drziewnym (Kap. XXX.)
218 Leviticus. cziſtym a necziſtym, a abi vczil ſyny Ifrael tomu, czoz geſt pan boh mluwil [Levit. 10.) a przikazal. a take abil6) knyez, kdiz geſt necziſt, neprziſtupowali7) k tomu, knyez no. czo ſu obietowali fynowe Ifrael. a proto knyez krzeſtanſki, kdiz chcze 15 wzdi ſluziti, ten ma wiecznu cziſtotu drzieti. 1) Š. (přid.) Takto. 2) Š. kniezíke. 3) K. Š. knieżym. 4) K. rzka. 5) K. nad. *) sch. v K. 7) sch. v K. 8) K. neobmywaly. 3) K. czyzych žen. 10) sch. v K. 11) K. krozmarzku. 12) K. žadner; owffem sch. 13) sch. v K. 133) K. vmrlcze po- hrzebu. 14) sch. v K. 15) K. kterehož. 16) sch. v K. 17) K. neprzyſtupal. O vtrpeny poſmyewaczie proty bohu.1) I gide ſyn zeny Ifraeliti, gehozto bila vrodila z muzie egipſkeho, I ſwarzieſſe ſie ſ muzem Ifraelſkym, I2) utrhowaſſe3) gmenu boziemu a tupie [Levil. 24.1 gei. a moizieff zaklenu gei w zalarzi, az bi fie1) f5) bohem poradil o nyem. I wecie boh: kto poklne boha ſweho, wſſiczkny,6) kterziz to vſliffie, wlozie rucie na hlawu geho, iako nan ſwiedcziecz, a wyweducz z ſtanow, vka- menuge ho7) wſſeczko mnozſtwie, lecz bud ſwoy,8) lecz przichoz, tocziff huoft.9) 5 [ Kap. XXVIII.] 1) K. O ſmrti ruhaczie božieho. 2) K. a. 3) za tím sl. přetrž. gmenu. 1) sch. r Š. 5) K. z. 6) K. wſſychni. 7) K. y vkamenugy gey. 8) K. hoft. *) K. ſwoy lecz przychoz. [Levit. 24.] ☞ O takoſty otplatye w zakonye. Rziczyny boh o takoſti,1) ze ktoz bi vrazil czlowieka, w tuz mieru abi bil vrazen, duſſi za duſſi, oko za oko, zub za zub, zlomenye za zlomenye, zmodranynu za zmodranynu, palenynu za palenynu. Takoít nebila geft w ſbozi,2) gedno w urazu, neb zlodieiſtwo newraczowachu obapalnye,3) neb cztirzkrat4) wiece. I dokonawachu takoſt5) potrziebu, Jako kdiz zena [91a 1] vraziefe muzie w ledwynki,6) pomítiechu toho nad ruku, ze ona muzſkeho nema.7) A muz, kdiz vrazils) zenu tiezku,9) abilo) dietie potratila geſícze bez duffie, pomítiechu toho nad geholl) penyezi. 5 [ Kap. XXIX.] 1) K. takofti odplaty. 2) K. zboži. 3) K. obapol. 4) Š. cztvrzikrat. 5) K dokonachu takto. 6) K. v waycze. 7) K. ruku gegie neb žena nema wagecz vako muž. 8) K. A když muž vraziefe. 3) K. tichotnu. 10) K. že by. 11) K. ným O zachowany myloſtywého leta. Prziczyny pan boh o zachowany myloſtyweho leta, gelíto tiden [Levit. 25.) tidnow let naſledowafſe; a toho na znamenye fedm let prziedeſſlich,1) iakoz nyeterzi prawie, na wſſaki czas nowomeſiece trubiechu w trubi, a ſedm dny porzad, kdiz gie ſlawiechu, trubiece w trubi. w patich knye- hach kdiz cztu, ze trubiechu w trubi meſiece ſedmeho a dne ſedmeho po 3 (Num. 10. 29./ wſfiei2) zemy. w tom letie wſſeczko vtrhowanve ſbozie3) k drziewnym (Kap. XXX.)
Strana 219
Leviticus. 219 fie nawratieffe1) gmyetelom, kromye domow w myeſtiech ohrazenych, ti ge prodawacz prweho leta, kdiz ge prodal,5) mohl wiplatiti, kromye domow6) knyezſkich, a ti domy7) w keremz8) ſu kolywiek9) myeſtie bili, 10 w myloſtywe leto ſie nawraczowachu. Toho leta zemye otpoczýwaſſe, a dluhi otpufczowachu10) zidom, a ſluhi prazdny pufcziechu.11) wſſak acz ſu bili przywuzny,12) geſſcze pan gich ſluzbi nechtiel przigieti pro prawa przieftupenye. Jozefusl3) prawy, ze w myloftywe leto ſchazieffta fiel1) prodawacz diedyny a kupecz; a fecztucz vzitek, ztrawu a naklad, vczy- 15 neny15) na diedynu, a nalezli-ly fu vzitek wietíli nez naklad, tehdi pro- dawacz wezmyeffe diedynu;16) pakli17) [91a 2] bila ztrawa a naklad wietſſi, tehdi kupecz wezmyefſe, czozl7a) ſie nedoſtalo, a ot drzenie dyedyny pu- ſtiefſe, a to ſie toho leta1s) myelo wiſe ſczifti.19) widi ſie,20) bi piſmo knyeh leuytica tomu chtielo, abi podle cziſla let, az do21) myloftyweho leta, 20 wietffieho a menfſieho weli diedynu21a) prodati, abi prodawacz nebil obtiezen, Prodal22)-li bi za malo, a mnoho let bi23) bilo, az bi24) on to wibral, zacz ge prodal, A take abi kupecz nebil obtiezen, kdiz bi za mnoho kupil, a to bi myel v malem czaſu ztratiti. I dokonachu to25) takto: kdiz bi prodawacz nemohl nawratiti toho, czo bi26) bilo wiece nakladu,27) tehdi kupecz drz 25 diedynu az do myloftýweho leta. aneb28) w nyem wíſeczko prodanye na- wrati ſie k drziewnyemu gmyetelowy. I chtiel pan boh, abi tak pod ſmluwu zemy ſobie prodawali, neb geſt29) geho, ale ne gich. wſfak ge30) nechtiel, bi czizozemcie ſobie ſluhi31) na wieki ſobili.32) 1) K. prziedeffly. 2) K. Š. wſfie. 3) K. zbozie. 4) K. nawraczowaſſe. 5) K. prodawal. 6) domow — kromye sch. v Š. 7) K. domowe. 8) K. Š. kteremž. 2) K. koly. 10) Toho — otpufczowachu sch. v K. 11) K. pufftiowachu. 12) K. Š. przy- buzni. 13) K. Tuto Jozephus. 14) K. ſe oba ſpolu totiz. 15) K. ſtrawy a nakladu vczynienc°. 16) K. diediny. 17) K. pak by. 172) K. czo. 18) K. to leto miloftiwe. 19) K. ſpolu ficzyſti. 20) K. Tuto ſe widi. 21) sch. v K. 212) K. diediny. 22) K. neb prodal. 23) K. by let. 21) K. bylo tak by ſweho nemohl mieti než ma tak ſhodnuti aby. 25) K. dokonawachu; to sch. 26) K. czoz; by sch. 27) K. nakladu wiecze. 28) K. a tak 23) K. ge; v Š. sch. 30) K. nafſe A take gy. 31) K. czyzozemczow ſluhy ſobie. 32) K. ſobily a dielyli O pozehnany a o klety.1) [Kap. XXXI.] I lech przikazany zachowaczom ſlibil boh2) pozehnanye ſwe3) a rzka: Ja pan boh. Budete-ly po mem przikazany choditi, a meho przikazanye4) chowati, a czynyti gye,5) dam wam deffczs) ſwymy czaſi etc. A tu7) trzi- [Lexit. 26.) dcieti kufow ſlibenye nalezagi.s) a przieſtupicym2) rzekl mnohem wiecz, 5 dwogie10) zlorzeczenftwie a rzka: nebudete-li mne poſluchati, any meho przikazanye czynyti, a wzhrziete [91b 1] mym zakonem, a mymy ſudi wzhrdate, Jat wam toto vczynym: nawfſcziewym was w nahle w ne- doſtatcziech. 1) K. O pozehnani przykazanie zachowaczom a o kleti przeſtupugycziem. 2) K. pan buoh. 3) nadeps. 4) K. me kazanie. 3) S. ge cziniti; K. czyniti me przy-
Leviticus. 219 fie nawratieffe1) gmyetelom, kromye domow w myeſtiech ohrazenych, ti ge prodawacz prweho leta, kdiz ge prodal,5) mohl wiplatiti, kromye domow6) knyezſkich, a ti domy7) w keremz8) ſu kolywiek9) myeſtie bili, 10 w myloſtywe leto ſie nawraczowachu. Toho leta zemye otpoczýwaſſe, a dluhi otpufczowachu10) zidom, a ſluhi prazdny pufcziechu.11) wſſak acz ſu bili przywuzny,12) geſſcze pan gich ſluzbi nechtiel przigieti pro prawa przieftupenye. Jozefusl3) prawy, ze w myloftywe leto ſchazieffta fiel1) prodawacz diedyny a kupecz; a fecztucz vzitek, ztrawu a naklad, vczy- 15 neny15) na diedynu, a nalezli-ly fu vzitek wietíli nez naklad, tehdi pro- dawacz wezmyeffe diedynu;16) pakli17) [91a 2] bila ztrawa a naklad wietſſi, tehdi kupecz wezmyefſe, czozl7a) ſie nedoſtalo, a ot drzenie dyedyny pu- ſtiefſe, a to ſie toho leta1s) myelo wiſe ſczifti.19) widi ſie,20) bi piſmo knyeh leuytica tomu chtielo, abi podle cziſla let, az do21) myloftyweho leta, 20 wietffieho a menfſieho weli diedynu21a) prodati, abi prodawacz nebil obtiezen, Prodal22)-li bi za malo, a mnoho let bi23) bilo, az bi24) on to wibral, zacz ge prodal, A take abi kupecz nebil obtiezen, kdiz bi za mnoho kupil, a to bi myel v malem czaſu ztratiti. I dokonachu to25) takto: kdiz bi prodawacz nemohl nawratiti toho, czo bi26) bilo wiece nakladu,27) tehdi kupecz drz 25 diedynu az do myloftýweho leta. aneb28) w nyem wíſeczko prodanye na- wrati ſie k drziewnyemu gmyetelowy. I chtiel pan boh, abi tak pod ſmluwu zemy ſobie prodawali, neb geſt29) geho, ale ne gich. wſfak ge30) nechtiel, bi czizozemcie ſobie ſluhi31) na wieki ſobili.32) 1) K. prziedeffly. 2) K. Š. wſfie. 3) K. zbozie. 4) K. nawraczowaſſe. 5) K. prodawal. 6) domow — kromye sch. v Š. 7) K. domowe. 8) K. Š. kteremž. 2) K. koly. 10) Toho — otpufczowachu sch. v K. 11) K. pufftiowachu. 12) K. Š. przy- buzni. 13) K. Tuto Jozephus. 14) K. ſe oba ſpolu totiz. 15) K. ſtrawy a nakladu vczynienc°. 16) K. diediny. 17) K. pak by. 172) K. czo. 18) K. to leto miloftiwe. 19) K. ſpolu ficzyſti. 20) K. Tuto ſe widi. 21) sch. v K. 212) K. diediny. 22) K. neb prodal. 23) K. by let. 21) K. bylo tak by ſweho nemohl mieti než ma tak ſhodnuti aby. 25) K. dokonawachu; to sch. 26) K. czoz; by sch. 27) K. nakladu wiecze. 28) K. a tak 23) K. ge; v Š. sch. 30) K. nafſe A take gy. 31) K. czyzozemczow ſluhy ſobie. 32) K. ſobily a dielyli O pozehnany a o klety.1) [Kap. XXXI.] I lech przikazany zachowaczom ſlibil boh2) pozehnanye ſwe3) a rzka: Ja pan boh. Budete-ly po mem przikazany choditi, a meho przikazanye4) chowati, a czynyti gye,5) dam wam deffczs) ſwymy czaſi etc. A tu7) trzi- [Lexit. 26.) dcieti kufow ſlibenye nalezagi.s) a przieſtupicym2) rzekl mnohem wiecz, 5 dwogie10) zlorzeczenftwie a rzka: nebudete-li mne poſluchati, any meho przikazanye czynyti, a wzhrziete [91b 1] mym zakonem, a mymy ſudi wzhrdate, Jat wam toto vczynym: nawfſcziewym was w nahle w ne- doſtatcziech. 1) K. O pozehnani przykazanie zachowaczom a o kleti przeſtupugycziem. 2) K. pan buoh. 3) nadeps. 4) K. me kazanie. 3) S. ge cziniti; K. czyniti me przy-
Strana 220
220 Leviticus. kazanie. 6) K. dezfſti. 7) K. Tuto. 5) K. nalezugy. 2) K. A pak przeſtupugiczym. 10) K. mnohem dwakrat wiecze. (Kap. XXXII.) O deſatcziech a o ſlybiech. Obitek deſati, gefſto fiel) narodi aneb wiczte, a przide bohu, po- [Levil. 27./ ſwietiechu,2) a toho3) neſluſſieſſe promyenyti any w lepſfie, any w horffie. 4) A kdi5) kto czo ſlibil, a promyenyl ſlibene i") ſlib, nema promenyeno?) biti bohu. wſſak w tiech ſlibechs) dyeleno ma biti takto, neb nyekdi z ſlibu nyetczo9) obietowachu panu10) bohu, a to zaklnyechu11) tak, ze toho knyeze12) nemohli any prodati, any gynak otdaliti. a nyekdi ne tak zawazachu ſlibene, ale ze to knyez mohl prodati podle ſweho vzitka, lecz bud do- bitek, lecz dwor, lecz diedyna. wſfak czo geft ſlibem otdal, chtiel-li gest, mohl to wikupiti za tez, iako bi gyny dal, a przidal bi toho pati diel. a to geſt proto vſtaweno, abi nepoſpiechal k tomu, czo ge ſlibil ten, kto ge 10 ſlibil, iako bi toho zelel, a take abi nemnyel, bi bil doſtoynveiſſy13) nad gyne k kupeny te wieczi, kteruz ge bil dal. 5 Skonany gſul4) knyhy lewity.15) 1) K. ſe wam. 2) narodi wycztucz poſwietichu to bohu. 3) K. to. 4) K. w horffy promieniti. 5) K. když. 6) K. flibenie zhrzeffyl neb. 7) K. promienien. 8) za tím naps. pron; přetrž. 9) K. nietczo s flybu. 10) sch. v K. 11) K. zakle- nychu. 12) K. kniezy; Š. kniezie. 13) K. doftogen. 14) K. Skonaly gfu fie. 15) K. Lewitici totiž o ſlužbie bozie.
220 Leviticus. kazanie. 6) K. dezfſti. 7) K. Tuto. 5) K. nalezugy. 2) K. A pak przeſtupugiczym. 10) K. mnohem dwakrat wiecze. (Kap. XXXII.) O deſatcziech a o ſlybiech. Obitek deſati, gefſto fiel) narodi aneb wiczte, a przide bohu, po- [Levil. 27./ ſwietiechu,2) a toho3) neſluſſieſſe promyenyti any w lepſfie, any w horffie. 4) A kdi5) kto czo ſlibil, a promyenyl ſlibene i") ſlib, nema promenyeno?) biti bohu. wſſak w tiech ſlibechs) dyeleno ma biti takto, neb nyekdi z ſlibu nyetczo9) obietowachu panu10) bohu, a to zaklnyechu11) tak, ze toho knyeze12) nemohli any prodati, any gynak otdaliti. a nyekdi ne tak zawazachu ſlibene, ale ze to knyez mohl prodati podle ſweho vzitka, lecz bud do- bitek, lecz dwor, lecz diedyna. wſfak czo geft ſlibem otdal, chtiel-li gest, mohl to wikupiti za tez, iako bi gyny dal, a przidal bi toho pati diel. a to geſt proto vſtaweno, abi nepoſpiechal k tomu, czo ge ſlibil ten, kto ge 10 ſlibil, iako bi toho zelel, a take abi nemnyel, bi bil doſtoynveiſſy13) nad gyne k kupeny te wieczi, kteruz ge bil dal. 5 Skonany gſul4) knyhy lewity.15) 1) K. ſe wam. 2) narodi wycztucz poſwietichu to bohu. 3) K. to. 4) K. w horffy promieniti. 5) K. když. 6) K. flibenie zhrzeffyl neb. 7) K. promienien. 8) za tím naps. pron; přetrž. 9) K. nietczo s flybu. 10) sch. v K. 11) K. zakle- nychu. 12) K. kniezy; Š. kniezie. 13) K. doftogen. 14) K. Skonaly gfu fie. 15) K. Lewitici totiž o ſlužbie bozie.
Strana 221
Tuto ſic poczynagy cztwrte knyhy Numery, toczylí czyffla.1) (Ztwrti diel teto Iftorzie2) zidowſki flowe wagedaber,3) a to wzny: a mluwil geft. A rzieczíki flowe Arremoch, a [91b 2] latynye knyehi3a) nüor4, czeſkil) knyehi cziſla. a ſ prawem tiem gmenem ſlowu, neb cztwera wiecz tuto ſie5) poczita: nayprwe ze wíſeho lidu muzie6) hodny k odieny, prwo- 5 rozenci, lewite, tocziff knyezie, 6a) a ti dwakrat ſu czteny a bidla gich, ſkrzie nyezto ſu fíly. ale zen a meníich dwadcieti7) let any chafa promyeflena any mdli k bogi bichu9) czteny. k teilo) ftranye Iſtorziell) takto gde Jo- zefus. Moizieff drzewerzeczenel2) vſtawenye zakona, kdiz pod horu ſyna13) meſſkafſe, poznal1) a zidom pſano da. A kdiz na wyneſeny15) zakona ſie 1o nadiegiefſe, bi mohl16) ſneſti, k zaſtupu ritierzſkich praw ſie obrati, I po- czite lidſke hlawi, geſſto boiowati mohu. I die Moizieff, bi boh ſ nym o to17) mluwil a rzka. 1) K. ſie poczyna przedmluwa knih Numeri. 2) K. hiſtorie. 3) K. vagadaber. 3a) sch. v K. 4) K. a czeſky. 5) K. gfc. 6) K. mnozftwie muže. 6a) ta dvě sl. sch. v K. 7) K. dwudczat. 8) K. promieniena. 9) Š. bychu k bogi. 10) Š. k te. 11) K. hy- ftoric. 12) Š. drziewerzene. 13) Š. fynai. 14) K. to pozna. 15) K. wynofenie. 16) K. miel. 17) K. o to buoh. Tutol) o tom czyjſlu lyda na pujſczy.2) [Kap. I.] MLuwil ge3) pan boh k Moizieſowi na puſſczi ſynai, w chramye ſmluwy, prwi den mefiece leta druheho wiftupenye gich z egipta. a zna- [Num. 1./ menay, ze nyektere wiecy tuto prawi, geſſto ſu ſie ſtali prweho meſiece leta druheho, tocziff obietowanye dwanaft knyezat, gefſto ſu vczynyli1) 5 kazdi kazde dny na poſwiecenye chramu, a na ſlawnoſt welikonocznu5) na puffczi, a fnad o ſwieceny knyezíkem,6) o nychzto potom prawiti budem. A nynye dieme, [92a 1] ze Moizieff a Aaron a7) dwanaft knyezat poko- leny8) bozym przikazanym leta druheho meſiece druheho,9) prweho dne meſiece, poczitechu wſſeczko mnozſtwye ſynow Hrael po przywuzenſtwi1o) 10 a po czeledi, a gmena wíſech, czoz ge bilo muzſkeho pokolenye, kromye pokolenye lewy, tocziff knyezſkeho, ot dwadcieti let nahoru, ale ne dolow.
Tuto ſic poczynagy cztwrte knyhy Numery, toczylí czyffla.1) (Ztwrti diel teto Iftorzie2) zidowſki flowe wagedaber,3) a to wzny: a mluwil geft. A rzieczíki flowe Arremoch, a [91b 2] latynye knyehi3a) nüor4, czeſkil) knyehi cziſla. a ſ prawem tiem gmenem ſlowu, neb cztwera wiecz tuto ſie5) poczita: nayprwe ze wíſeho lidu muzie6) hodny k odieny, prwo- 5 rozenci, lewite, tocziff knyezie, 6a) a ti dwakrat ſu czteny a bidla gich, ſkrzie nyezto ſu fíly. ale zen a meníich dwadcieti7) let any chafa promyeflena any mdli k bogi bichu9) czteny. k teilo) ftranye Iſtorziell) takto gde Jo- zefus. Moizieff drzewerzeczenel2) vſtawenye zakona, kdiz pod horu ſyna13) meſſkafſe, poznal1) a zidom pſano da. A kdiz na wyneſeny15) zakona ſie 1o nadiegiefſe, bi mohl16) ſneſti, k zaſtupu ritierzſkich praw ſie obrati, I po- czite lidſke hlawi, geſſto boiowati mohu. I die Moizieff, bi boh ſ nym o to17) mluwil a rzka. 1) K. ſie poczyna przedmluwa knih Numeri. 2) K. hiſtorie. 3) K. vagadaber. 3a) sch. v K. 4) K. a czeſky. 5) K. gfc. 6) K. mnozftwie muže. 6a) ta dvě sl. sch. v K. 7) K. dwudczat. 8) K. promieniena. 9) Š. bychu k bogi. 10) Š. k te. 11) K. hy- ftoric. 12) Š. drziewerzene. 13) Š. fynai. 14) K. to pozna. 15) K. wynofenie. 16) K. miel. 17) K. o to buoh. Tutol) o tom czyjſlu lyda na pujſczy.2) [Kap. I.] MLuwil ge3) pan boh k Moizieſowi na puſſczi ſynai, w chramye ſmluwy, prwi den mefiece leta druheho wiftupenye gich z egipta. a zna- [Num. 1./ menay, ze nyektere wiecy tuto prawi, geſſto ſu ſie ſtali prweho meſiece leta druheho, tocziff obietowanye dwanaft knyezat, gefſto ſu vczynyli1) 5 kazdi kazde dny na poſwiecenye chramu, a na ſlawnoſt welikonocznu5) na puffczi, a fnad o ſwieceny knyezíkem,6) o nychzto potom prawiti budem. A nynye dieme, [92a 1] ze Moizieff a Aaron a7) dwanaft knyezat poko- leny8) bozym przikazanym leta druheho meſiece druheho,9) prweho dne meſiece, poczitechu wſſeczko mnozſtwye ſynow Hrael po przywuzenſtwi1o) 10 a po czeledi, a gmena wíſech, czoz ge bilo muzſkeho pokolenye, kromye pokolenye lewy, tocziff knyezſkeho, ot dwadcieti let nahoru, ale ne dolow.
Strana 222
222 Numeri. Nö. Jozefo prawi, az do paddeſati let poczitechu narodi po czeledi, pol1) do- myech gmena wſſech. Narodi tuto nazywa dwanaſt pokoleny a czeledi, geſſto z ſynow patryarch naiprwel2) przifſli ſu, Takto: w gednom pokoleny lewy bili ſu trzi czeledi: Caachite, Gerfonyte a Merarite, a kazda czeled 15 mnoho myela13) domow, w nychzto ſu bili wlaſtny hoſpodarzowe. a geſſto die gmena a hlawy, tocziff hlaw mena, wſficzkny11) lide w tom domu. I bilo gich wſſiech w fûmyel5) ffeft ſet a trzi tificze a piet fet a paddefat.16) Toho wſſeho mnozſtwie po pokoleny tito ſu knyezata naifflechetnyeiffie:17) z po- kolenye Ruben Elizur,18) syn Sedeur; z pokolenye Symeon Salamyel, ſyn Suri fadday; z19) Juda Naazon, ſyn Amynadab; z20) Izachar Natha- nael, ſyn Suer; z21) Zabulon Eliab, fyn Elon; a z22) Jozefowich ſynow z Effraym Elifama, ſyn Amyud, z Manaffe Gamaliel,23) fyn fadafur; z24) Benyamyn Abidan, syn Gedeonow; z25) Dan Abiefer, syn Amyſaday; z26) Afer fegiel, syn oktan; z27) Gad [92a 2] fyn28) Eliafar, syn duhel; z29) neptalym Ahira, fyn Euan. lewiti30) w pokoleny przywuzenstwie10) ſweho neifu czteny mezi zaſtupi boiownymy, ale vſtaweny fu nad chramem ſwiedeczſtwie, abi gei pokladali, kdiz chodie, a ſkladaly a noſili y roz- pynali31) ſe wſſym nadobym, kdiz32) ſtany ſtawiegi,33) abi bili w ſluzbie chramowei.31) 20 25 30 1) K. Tuto ſe poczynagi knihy Numeri totiz cziſla lydu bozicho. Š. Tuto zna- menay. 2) Š. lidu na puſfti kterak gt gich mnoho bylo. 3) sch. v K. 4) K. vczynili gſu. 5) K. welykonoczni. 6) K. oſwieczenim kniezſkym. 7) K. od. 8) Š. z pokoleni. 3) ta dvě sl. sch. v K. 10) K. Š. przibuzenſtwi. 11) K. a po. 12) K. nayprw. 13) Š. miela mnoho. 14) K. wffeczkny. 15) K. w pocztu. 16) K. a paddefat. 17) K. nay- fflechtieleyffy. 18) K. Elyzphur. 19) K. z pokolenie. 20) K. z pokolenie. 21) K. z po- kolenie. 22) K. z pokolenie. 23) fyn — Gamaliel sch. v K. 21) K. z pokolenic. 25) K. z pokolenie. 26) K. Amidafay z pokolenie. 27) K. z pokolenie. 28) sch. v K. 29) K. z pokolenie. 30) K. lewi. 31) K. a rozpinaly a noſyli. 32) K. A kdyz. 33) Š. ftawiechu. 31) Š. chramowe. [Kap. II. O ponoczowany okolo chramu.1 I Przikaza pan boh, abi wzdi poſtawowali2) chram proſtrzied ſtanow, INum. 2.) a ſynowe Ifrael okolo nyeho abi3) bdiely w zaſtupiech. turma i. zaſtup4) czyny trzidcieti ritierzow po trzech pokoleny. na4a) cztwero okolo chramu poſtawie ſwe ſtany, a tak5) daleko ot ſebe, abi myeli vlicie proſtrane mezi ſobus). a bieſſe ſtanow okrafſlenye iako trh prodaynych wieci, a kazdi w ſwem rzadu rzemeſlnyci ſwym7) rzemeſlem w ſwich ftanyech biechu, tak ze gich ſtanowe podobny bili myeftu vdielanemu. Judas8) na wzchod ſluncie ſwe ſtany bil poſtawil po zaſtupiech ſweho woiſka,8) a Naazon bieſſe knyeze geho ſynow. A z geho pokolenye boiownych muzow bila ſûma cztirzi a ſedmdefat tiſiczow a ſſeſt ſet. podle nyeho na wzchodio) fluncie poſtawi ſwe ſtany Iachar,11) a geho knyezie Natanael, a cziſlo geho boiownych muzow cztirzi a paddeſat tiſiczow a cztirzi ſta. a podle nych12) zabulon, gichztol3) knyeze Eliab, a woiſka geho boiowneho14) piet 5 10
222 Numeri. Nö. Jozefo prawi, az do paddeſati let poczitechu narodi po czeledi, pol1) do- myech gmena wſſech. Narodi tuto nazywa dwanaſt pokoleny a czeledi, geſſto z ſynow patryarch naiprwel2) przifſli ſu, Takto: w gednom pokoleny lewy bili ſu trzi czeledi: Caachite, Gerfonyte a Merarite, a kazda czeled 15 mnoho myela13) domow, w nychzto ſu bili wlaſtny hoſpodarzowe. a geſſto die gmena a hlawy, tocziff hlaw mena, wſficzkny11) lide w tom domu. I bilo gich wſſiech w fûmyel5) ffeft ſet a trzi tificze a piet fet a paddefat.16) Toho wſſeho mnozſtwie po pokoleny tito ſu knyezata naifflechetnyeiffie:17) z po- kolenye Ruben Elizur,18) syn Sedeur; z pokolenye Symeon Salamyel, ſyn Suri fadday; z19) Juda Naazon, ſyn Amynadab; z20) Izachar Natha- nael, ſyn Suer; z21) Zabulon Eliab, fyn Elon; a z22) Jozefowich ſynow z Effraym Elifama, ſyn Amyud, z Manaffe Gamaliel,23) fyn fadafur; z24) Benyamyn Abidan, syn Gedeonow; z25) Dan Abiefer, syn Amyſaday; z26) Afer fegiel, syn oktan; z27) Gad [92a 2] fyn28) Eliafar, syn duhel; z29) neptalym Ahira, fyn Euan. lewiti30) w pokoleny przywuzenstwie10) ſweho neifu czteny mezi zaſtupi boiownymy, ale vſtaweny fu nad chramem ſwiedeczſtwie, abi gei pokladali, kdiz chodie, a ſkladaly a noſili y roz- pynali31) ſe wſſym nadobym, kdiz32) ſtany ſtawiegi,33) abi bili w ſluzbie chramowei.31) 20 25 30 1) K. Tuto ſe poczynagi knihy Numeri totiz cziſla lydu bozicho. Š. Tuto zna- menay. 2) Š. lidu na puſfti kterak gt gich mnoho bylo. 3) sch. v K. 4) K. vczynili gſu. 5) K. welykonoczni. 6) K. oſwieczenim kniezſkym. 7) K. od. 8) Š. z pokoleni. 3) ta dvě sl. sch. v K. 10) K. Š. przibuzenſtwi. 11) K. a po. 12) K. nayprw. 13) Š. miela mnoho. 14) K. wffeczkny. 15) K. w pocztu. 16) K. a paddefat. 17) K. nay- fflechtieleyffy. 18) K. Elyzphur. 19) K. z pokolenie. 20) K. z pokolenie. 21) K. z po- kolenie. 22) K. z pokolenie. 23) fyn — Gamaliel sch. v K. 21) K. z pokolenic. 25) K. z pokolenie. 26) K. Amidafay z pokolenie. 27) K. z pokolenie. 28) sch. v K. 29) K. z pokolenie. 30) K. lewi. 31) K. a rozpinaly a noſyli. 32) K. A kdyz. 33) Š. ftawiechu. 31) Š. chramowe. [Kap. II. O ponoczowany okolo chramu.1 I Przikaza pan boh, abi wzdi poſtawowali2) chram proſtrzied ſtanow, INum. 2.) a ſynowe Ifrael okolo nyeho abi3) bdiely w zaſtupiech. turma i. zaſtup4) czyny trzidcieti ritierzow po trzech pokoleny. na4a) cztwero okolo chramu poſtawie ſwe ſtany, a tak5) daleko ot ſebe, abi myeli vlicie proſtrane mezi ſobus). a bieſſe ſtanow okrafſlenye iako trh prodaynych wieci, a kazdi w ſwem rzadu rzemeſlnyci ſwym7) rzemeſlem w ſwich ftanyech biechu, tak ze gich ſtanowe podobny bili myeftu vdielanemu. Judas8) na wzchod ſluncie ſwe ſtany bil poſtawil po zaſtupiech ſweho woiſka,8) a Naazon bieſſe knyeze geho ſynow. A z geho pokolenye boiownych muzow bila ſûma cztirzi a ſedmdefat tiſiczow a ſſeſt ſet. podle nyeho na wzchodio) fluncie poſtawi ſwe ſtany Iachar,11) a geho knyezie Natanael, a cziſlo geho boiownych muzow cztirzi a paddeſat tiſiczow a cztirzi ſta. a podle nych12) zabulon, gichztol3) knyeze Eliab, a woiſka geho boiowneho14) piet 5 10
Strana 223
Numeri. 223 a paddeſat tificzow [92b 1] a ſſeft ſet. wſſech w ſtanowiſſcziech15) Judowich 15 pocztenych16) bilo Sto a ffeft a ofmdefat tificzow a piet Set. ty prwny wi- chaziechu. Ruben17) na poledne, knyezie geho1s) Elifur, a woiſka geho19) ffeft a cztirzidcieti20) tificzow a ſto, podle nyeho Symeon, a knyezie geho falamyel, a woiſka geho dewiet a paddefat tificzow a trzi21) ſta. podle nych22) Gad, a knyezie geho Eliafar, a woiſka geho piet a cztirzidcieti 20 tificzow piet22a) ſet a padefat. wificzkny23) w ftanyech rubenowich bilo Sto a geden a paddefat tificzow a piet fet a paddefat tificzow;24) w druhem rzadu gdiechu. na zapad25) ſluncie ſtany Effraym, a gich knyezie elifama, a geho woiſka cztirzidcieti tificzow a ſto. a ſ nym pokolenye Manaffe,26) a gich knyezie gamaliel, a woiſka geho dwa a trzidcieti tificzow a dwie 25 ftie. a f nymy27) pokolenye Benyamyn, gichzto knyeze Abidan, a woiſka geho piet a trzidcieti tificzow a piet Set. wſſeho woiſka w ftanyech effraym bilo Sto a dewiet tificzow a fto, a ti ſwymy28) zaſtupi trzeti gdiechu. Na polnoci fynowe dan ftany ſwe ftawiechu; tiech knyezie bieffe Eliefer, a woiſka geho dwa a cztirzidcieti tificzow a tificz a piet Set. Podle nyeho 30 pokolenye Afer, a gich knyezie fegiel, a woiſka geho geden a cztirzidcieti tificzow a ſto, podle nych pokolenye Neptalym, a knyeze gich Ahira, a [92b 2] woiſka gich trzi a paddefat tificzow a piet Set. w tiech29) ftanech wſſiczkny poczteny Sto a ſedmapaddefat tificzow a piet ſet; a ti napoſledi po wſſiech diechu. mezi chramem a mezi Stany bdiechu lewite w ſwich 35 ftanyech, naibliz v chrama30) ſwiedeczftwie, a takez na cztwero bdiechu: Moizieff a Aaron ſwymy31) na wzchod fluncie, Caachite na poledne, Ger- ſonyti32) na zapad fluncie,33) a Merarite na polnoci pod ftrazi Ithamar. 1) K. O ponoczowani nocżnem. 2) K. poſtawily. 3) K. aby okolo nieho. 4) K. totiž zaſtup ten. 4a) K. a ty na. 5) K. take. 6) K. Š. febu. 7) K. s ſwym. 8) K. Nayprw Judas. 3) K. woyſka poſtawil. 10) K. podle nich na wzchodu. 11) K. ſtany ſwe Ifagar. 12) K. nieho. 13) K. ge°. 14) K. boyowneho lydu. 15) K. ftano- wifft. 16) K. poczteno. 17) K. Pak Ruben poſtawi ftany ſwe. 18) K. ge° woyſka. 13) K. woyfko boyownych. 20) K. trzydczeti. 21) K. cztyrzy. 22) K. A podle nieho. 22а) K. a piet. 23) K. wffiech. 21) ta tři sl. chybně opakována z předcház. řádky; v K. sch. 25) za nadeps. 26) K. Manaffes. 27) K. f niem. 28) K. Š. s ſwymi. 29) K. wſfech w. 30) K. chramu. 31) Š. s ſwymi. 32) K. Gerfonite. 33) sch. v K. O myenyeny prworozenych za lewyty.1) (Kap. III.] 5 Tluczi2) ſobie pan boh lewitſke pokolenye za prworozencie, gefſto w tu dobu myechu,3) a dobitek, kazdi dobitek lewitíki za prworozeny dobitek,4) iako ſmyenu czynye ſ lidmy. neb prworozene wſſeczko zwlafſcze INum. 3.) tehdi bilo geſt geho,5) neb kdiz poraziefſe a uſmrczowaſſe prworozene w egiptie, otpuſti gich prworozenym a zachowa gie sobie. a potom pro- tez wſſeczko gich prworozene poſwieti ſobie na wieki, a naywiece zes) prwotyny wíſeho plodu magi biti bohu, I lidi I dobitka. a proto pro ti prworozene, gefſto w tu dobu myegiechu, I wzie ſobie pokolenye lewy a dobitek gich, a lid prworozenye to7) myels) za lewiti9) a za gich do-
Numeri. 223 a paddeſat tificzow [92b 1] a ſſeft ſet. wſſech w ſtanowiſſcziech15) Judowich 15 pocztenych16) bilo Sto a ffeft a ofmdefat tificzow a piet Set. ty prwny wi- chaziechu. Ruben17) na poledne, knyezie geho1s) Elifur, a woiſka geho19) ffeft a cztirzidcieti20) tificzow a ſto, podle nyeho Symeon, a knyezie geho falamyel, a woiſka geho dewiet a paddefat tificzow a trzi21) ſta. podle nych22) Gad, a knyezie geho Eliafar, a woiſka geho piet a cztirzidcieti 20 tificzow piet22a) ſet a padefat. wificzkny23) w ftanyech rubenowich bilo Sto a geden a paddefat tificzow a piet fet a paddefat tificzow;24) w druhem rzadu gdiechu. na zapad25) ſluncie ſtany Effraym, a gich knyezie elifama, a geho woiſka cztirzidcieti tificzow a ſto. a ſ nym pokolenye Manaffe,26) a gich knyezie gamaliel, a woiſka geho dwa a trzidcieti tificzow a dwie 25 ftie. a f nymy27) pokolenye Benyamyn, gichzto knyeze Abidan, a woiſka geho piet a trzidcieti tificzow a piet Set. wſſeho woiſka w ftanyech effraym bilo Sto a dewiet tificzow a fto, a ti ſwymy28) zaſtupi trzeti gdiechu. Na polnoci fynowe dan ftany ſwe ftawiechu; tiech knyezie bieffe Eliefer, a woiſka geho dwa a cztirzidcieti tificzow a tificz a piet Set. Podle nyeho 30 pokolenye Afer, a gich knyezie fegiel, a woiſka geho geden a cztirzidcieti tificzow a ſto, podle nych pokolenye Neptalym, a knyeze gich Ahira, a [92b 2] woiſka gich trzi a paddefat tificzow a piet Set. w tiech29) ftanech wſſiczkny poczteny Sto a ſedmapaddefat tificzow a piet ſet; a ti napoſledi po wſſiech diechu. mezi chramem a mezi Stany bdiechu lewite w ſwich 35 ftanyech, naibliz v chrama30) ſwiedeczftwie, a takez na cztwero bdiechu: Moizieff a Aaron ſwymy31) na wzchod fluncie, Caachite na poledne, Ger- ſonyti32) na zapad fluncie,33) a Merarite na polnoci pod ftrazi Ithamar. 1) K. O ponoczowani nocżnem. 2) K. poſtawily. 3) K. aby okolo nieho. 4) K. totiž zaſtup ten. 4a) K. a ty na. 5) K. take. 6) K. Š. febu. 7) K. s ſwym. 8) K. Nayprw Judas. 3) K. woyſka poſtawil. 10) K. podle nich na wzchodu. 11) K. ſtany ſwe Ifagar. 12) K. nieho. 13) K. ge°. 14) K. boyowneho lydu. 15) K. ftano- wifft. 16) K. poczteno. 17) K. Pak Ruben poſtawi ftany ſwe. 18) K. ge° woyſka. 13) K. woyfko boyownych. 20) K. trzydczeti. 21) K. cztyrzy. 22) K. A podle nieho. 22а) K. a piet. 23) K. wffiech. 21) ta tři sl. chybně opakována z předcház. řádky; v K. sch. 25) za nadeps. 26) K. Manaffes. 27) K. f niem. 28) K. Š. s ſwymi. 29) K. wſfech w. 30) K. chramu. 31) Š. s ſwymi. 32) K. Gerfonite. 33) sch. v K. O myenyeny prworozenych za lewyty.1) (Kap. III.] 5 Tluczi2) ſobie pan boh lewitſke pokolenye za prworozencie, gefſto w tu dobu myechu,3) a dobitek, kazdi dobitek lewitíki za prworozeny dobitek,4) iako ſmyenu czynye ſ lidmy. neb prworozene wſſeczko zwlafſcze INum. 3.) tehdi bilo geſt geho,5) neb kdiz poraziefſe a uſmrczowaſſe prworozene w egiptie, otpuſti gich prworozenym a zachowa gie sobie. a potom pro- tez wſſeczko gich prworozene poſwieti ſobie na wieki, a naywiece zes) prwotyny wíſeho plodu magi biti bohu, I lidi I dobitka. a proto pro ti prworozene, gefſto w tu dobu myegiechu, I wzie ſobie pokolenye lewy a dobitek gich, a lid prworozenye to7) myels) za lewiti9) a za gich do-
Strana 224
224 Numeri. bitek. A abi ſie cziſlo dwanadíte pokolenye nevmenſfilo, pokolenye Ma- 10 naſſe1o) za lewiti vmyeſi a gich dobitek poſtawi, a Effraym myeſto Jozefa. a take abi nebilo widieno wietffie cziſlo [93a 1] lewit nezly prworozenych, a tak biloa) bila neprawa ſmyena, I wecie boh Moizieffowi: zeczti ſyny lewi, pacholiki ot meſiece nahoru. a kdiz ge przieczitu, nalezul1) gich dwa- mezidczietma12) tificzow. a tak prworozenczow wiece biefſe nezli lewit.* a budefſ-li ſnaznye znamenati, nalezneſí w knyehach cziſla po czelediech cziſlo dwamezidcietma12) tificzow a trzi ſta, wffak prawi zid, ze mezy nymy bilo trzi ſta prworozenych, a tak ſu giz bili bozi. Opiet wecie boh Moi- zieffowi; przieczti prworozencie13) ot gednoho mefiece wzhoru. I nalezu14) gich dwamezidcietma15) tificzow a dwie ſtie a trzi a ſedmdefat. I wzie16) Moiziefſ na mzdie dwu ſtu a trzi a ſedmdefat, gefſto zbywali, f17) kazde hlawy piet ficlow ſtrziebnych k myerze ſwateho myefta, I da1s) gie Aaronu 19) a geho ſynom podle ſlowa bozieho.20) * a proto, abi ta ſmyena nebila ſſkodlywa panu bohu, kdibi mu nebilo wraceno za prworozene, czo fie nedoſtalo w lewitiech,21) I przi- 25 kaza za prworozene kazde dawati piet fiklow. 1) K. (příd.) totiz za Jahny. 2) K. I odluczy. 2) K. miegiechu. 4) každy — dobytek sch. v Š. 5) K. bozie. 6) K. z. 7) sch. v Š. 8) K. to miel prworozeny. 9) K. (přid.) totiž za yahny. 10) U. Manaffes. 10a) sch. v Š. 11) Š. przecztu. K. przeczytechu nalezechu. 12) K. dwametczytma. 13) K. prworozenc°. 14) K. nalezechu 15) K. dwametczijtma. 16) K. wecze (!). 17) K. z. 18) K. da v da. 19) K. Aaronowi 20) K. božieho kazanie. 21) K. lewitach. 15 20 [Kap. IV.) O1) rozlicznoſty fluh chrama.2) Piet mluwil geft boh Moizieffowi a rzka: przieczti lewiti ot trzidczat let az do paddeſateho leta, abi my ſluzili we dwu chramu, noſiecz a po- ftawugicz. a kdiz gie przieczitu, nalezu3) oſmi1) tyficzow a ſto a ofmdefat. wffak fedmdefat wikladatelowe5) prawie, ot pate[93a 2]homezidcietmas) leta,7) a to cziſlo let w8) ſwieceny knyezíkem my nynye drzyme. Takz tito nofiechu chram takymto czynem, tak ze neſluffiefſe gym tiech9) wi- dieti, kterez fu bili za oponu, hole;10) proto wchaziechu knyeziell) a oby- nyechu archu a propiciatoryum a cherubyn naiprwe oponu,2) gefſto na- przied wiſala, a potô plaſſczem Jacynktowym, a ſwiecen zlati, oltarz, ſtol ſ gieho nadobym w plaſſczie obynyechu. tehdi weiducz kaachite. 10 to wſſeczko obynute na fwel3) wlaſtnye ramena wloziecz nofiechu, a14) takez oltarz ſpalobietny ſ ſwym nadobym; to noſiechu15) gerſonyte, a ſlo- ziecel6) ſtrziechu chramowu, hrubel7) wieci na wozie woziechu, opony, kobercie, koziel8) czrwene19) a Jacynktowe, ftany 20) geffto przied chra- mem, prowazi a21) wſſelikake nadobie, gefſto k oltarzi medienemu fluffie.22) 15 o oltarzi ſpalobietnem23) mlczie knyehy, kterzi ſu gei noſili, wſſak moz biti rzeczeno, ze nadobie noſili fu gerſonyte, iakoz w24) knyehach, a oltarz kaachite na ſwich wlaſtnych ramenach noſiechu, a Merarite pak wſſeczko 5
224 Numeri. bitek. A abi ſie cziſlo dwanadíte pokolenye nevmenſfilo, pokolenye Ma- 10 naſſe1o) za lewiti vmyeſi a gich dobitek poſtawi, a Effraym myeſto Jozefa. a take abi nebilo widieno wietffie cziſlo [93a 1] lewit nezly prworozenych, a tak biloa) bila neprawa ſmyena, I wecie boh Moizieffowi: zeczti ſyny lewi, pacholiki ot meſiece nahoru. a kdiz ge przieczitu, nalezul1) gich dwa- mezidczietma12) tificzow. a tak prworozenczow wiece biefſe nezli lewit.* a budefſ-li ſnaznye znamenati, nalezneſí w knyehach cziſla po czelediech cziſlo dwamezidcietma12) tificzow a trzi ſta, wffak prawi zid, ze mezy nymy bilo trzi ſta prworozenych, a tak ſu giz bili bozi. Opiet wecie boh Moi- zieffowi; przieczti prworozencie13) ot gednoho mefiece wzhoru. I nalezu14) gich dwamezidcietma15) tificzow a dwie ſtie a trzi a ſedmdefat. I wzie16) Moiziefſ na mzdie dwu ſtu a trzi a ſedmdefat, gefſto zbywali, f17) kazde hlawy piet ficlow ſtrziebnych k myerze ſwateho myefta, I da1s) gie Aaronu 19) a geho ſynom podle ſlowa bozieho.20) * a proto, abi ta ſmyena nebila ſſkodlywa panu bohu, kdibi mu nebilo wraceno za prworozene, czo fie nedoſtalo w lewitiech,21) I przi- 25 kaza za prworozene kazde dawati piet fiklow. 1) K. (příd.) totiz za Jahny. 2) K. I odluczy. 2) K. miegiechu. 4) každy — dobytek sch. v Š. 5) K. bozie. 6) K. z. 7) sch. v Š. 8) K. to miel prworozeny. 9) K. (přid.) totiž za yahny. 10) U. Manaffes. 10a) sch. v Š. 11) Š. przecztu. K. przeczytechu nalezechu. 12) K. dwametczytma. 13) K. prworozenc°. 14) K. nalezechu 15) K. dwametczijtma. 16) K. wecze (!). 17) K. z. 18) K. da v da. 19) K. Aaronowi 20) K. božieho kazanie. 21) K. lewitach. 15 20 [Kap. IV.) O1) rozlicznoſty fluh chrama.2) Piet mluwil geft boh Moizieffowi a rzka: przieczti lewiti ot trzidczat let az do paddeſateho leta, abi my ſluzili we dwu chramu, noſiecz a po- ftawugicz. a kdiz gie przieczitu, nalezu3) oſmi1) tyficzow a ſto a ofmdefat. wffak fedmdefat wikladatelowe5) prawie, ot pate[93a 2]homezidcietmas) leta,7) a to cziſlo let w8) ſwieceny knyezíkem my nynye drzyme. Takz tito nofiechu chram takymto czynem, tak ze neſluffiefſe gym tiech9) wi- dieti, kterez fu bili za oponu, hole;10) proto wchaziechu knyeziell) a oby- nyechu archu a propiciatoryum a cherubyn naiprwe oponu,2) gefſto na- przied wiſala, a potô plaſſczem Jacynktowym, a ſwiecen zlati, oltarz, ſtol ſ gieho nadobym w plaſſczie obynyechu. tehdi weiducz kaachite. 10 to wſſeczko obynute na fwel3) wlaſtnye ramena wloziecz nofiechu, a14) takez oltarz ſpalobietny ſ ſwym nadobym; to noſiechu15) gerſonyte, a ſlo- ziecel6) ſtrziechu chramowu, hrubel7) wieci na wozie woziechu, opony, kobercie, koziel8) czrwene19) a Jacynktowe, ftany 20) geffto przied chra- mem, prowazi a21) wſſelikake nadobie, gefſto k oltarzi medienemu fluffie.22) 15 o oltarzi ſpalobietnem23) mlczie knyehy, kterzi ſu gei noſili, wſſak moz biti rzeczeno, ze nadobie noſili fu gerſonyte, iakoz w24) knyehach, a oltarz kaachite na ſwich wlaſtnych ramenach noſiechu, a Merarite pak wſſeczko 5
Strana 225
Numeri. 225 gyne nadobie chramowe, dſki,25) podwali, zawori, ſlupi, na wozie woziechu, 20 a ſtarzi lewite ne tak ſluziechu dielem, nez ſloziece chram, i ſediechu ſtrziehucz. 1) K. O letech flužebnikow chrama a o. 2) sch. v K. 3) Š. przecztu; K. przeczytechu, nalezechu. 4) K. Š. ofm. 5) K. Š. wykladatelow. 6) Š. pietmezčietme°; K. patehomezczytma. 7) K. wyczitaly. 8) K. v. 2) K. tiech wieczy. 10) K. w chramic a. 11) K. knicży do chramu. 12) K. tu oponu. 13) K. ſwa; v Š. sch. wlaftnye. 14) K. a tak. 15) K. nofiechu to. 16) K. floziecz. 17) K. a hrube. 19) sch. v K. 19) Š. czerwene. 20) K. a ftany. 21) K. a prowazy. 22) K. ſluffyfſe. 23) K palobietnem. 24) K. ge w. 25) A Merarite — chramowe sch. v K.; Š. dezíky. O1) obicziegy nawraczenye czyzie wyeczy.2) Kap. V.) PAk przikaza boh, abi knyezie [93b 1] wywrhli malatne a fiemye plowne z ftanow, a o3) nawraczowany czizie wieczi patu cziefti wiecz. ſNum. 5.) Ale w exodie prawi:4) cztirzkrat5) wiecz ma nawratity. a proto az dotudto [Exod. 32.] prodlili ſme to, abichme to platili. A dieme, ze cizie wieczi gmyenye bywa 5 nyekdi i rozmylem, Jako kradezem neb6) lupenym, a nyekdi obme- fſkanym a nyekdi newiedienym, kto czizi wiecz wezme wiedomye,7) w Exodie7a) die, abi wratil cztirzkrat5) wiecz, kdiz bi ta wiecz zahynula; pakli nezahynula, ale dwakrat wiecz, neb fie8) nawraczuge wiecz, glucie k nawra- ceny zachowana. Czteff-li tu piet wolow za geden, a take geft gyne wikla- 10 danye, Ale ſpwedlywiege9) fie die, ze cztirzkrat5) wiece potwrzenym flow zacheowymy.10) Ale o wieci newiedienym otiateyl1) ma giftynu wratiti, a pati diel nad12) to; aneb o wieci vkradenei,13) kdiz geſt owſſem tayno, a zlodiei zelegie zna ſie, wrati dobru woli. pakli by nebil, kto bi wzal, wratil bil4) bohu, y bilo bil5) knyezie. alel6) za hrziech zlodieiſtwie,17) iako 15 za obmefſkanye, bywaſſe nyekaka obiet podle welikoſti te wieci. Jozefus prawi, zlato a ſtrziebro obapol wratiti, a nalezene cztirzkrat wiecz, gedno wol pietkrat wiece,18) neb czym lepe drzi, tiem19) fſkodlywiege20) ztrati. 1) Š. Tuto o. 2) K. czyzieho; Š. (přid.) takto. 3) sch. v K. 1) K. w Exodu praw. 5) Š. cztyrzikrat. 6) K. nebo. 7) sch. v K. 7a) K. w Exodu. s) K. gſe. 3) K. ſprawedlywiegy. 10) za ch přetrž. e; K. zacheowym. 11) K. otiatce. 12) K. na. 13) Š. vkradene. 14) K. wratiti. 15) K. lyby. 16) K. aby. 17) K. zlodieystwa. 18) wiece — pietkrat sch. v K. 13) K. czym. 20) K. fſkodlywiegy. O zakonye a o wtypeny1) mezy muzem a zenu.2) /Kap. VI.) 5 Rziczyny pan boh o domnye[93b 2]ny czizolozîtwie. neb myloſt muzowa k ſwei3) zenye geſt taka, pro nyzto nemoz trpieti, bi ſie ſ gynym ſmyeſila, kdiz bi myſl wtipenye czizolozſtwie muzie zbudila proti zenye INum. 5.) ſwei,4) ana ſie dopuſtila, ale toho5) nemoz doweſti, przywede gi knyezi,6) a obietuge za ny affaryum, to geſt czeſt myeri muki geczne, a newle na ny olegie, any kadidla wlozi, neb geſt obiet wtipnoſti7) czizolozſtwie, abi tudy czizolozftwie zwediel, poſtawi gy knyez przied bohem a polozi 15
Numeri. 225 gyne nadobie chramowe, dſki,25) podwali, zawori, ſlupi, na wozie woziechu, 20 a ſtarzi lewite ne tak ſluziechu dielem, nez ſloziece chram, i ſediechu ſtrziehucz. 1) K. O letech flužebnikow chrama a o. 2) sch. v K. 3) Š. przecztu; K. przeczytechu, nalezechu. 4) K. Š. ofm. 5) K. Š. wykladatelow. 6) Š. pietmezčietme°; K. patehomezczytma. 7) K. wyczitaly. 8) K. v. 2) K. tiech wieczy. 10) K. w chramic a. 11) K. knicży do chramu. 12) K. tu oponu. 13) K. ſwa; v Š. sch. wlaftnye. 14) K. a tak. 15) K. nofiechu to. 16) K. floziecz. 17) K. a hrube. 19) sch. v K. 19) Š. czerwene. 20) K. a ftany. 21) K. a prowazy. 22) K. ſluffyfſe. 23) K palobietnem. 24) K. ge w. 25) A Merarite — chramowe sch. v K.; Š. dezíky. O1) obicziegy nawraczenye czyzie wyeczy.2) Kap. V.) PAk przikaza boh, abi knyezie [93b 1] wywrhli malatne a fiemye plowne z ftanow, a o3) nawraczowany czizie wieczi patu cziefti wiecz. ſNum. 5.) Ale w exodie prawi:4) cztirzkrat5) wiecz ma nawratity. a proto az dotudto [Exod. 32.] prodlili ſme to, abichme to platili. A dieme, ze cizie wieczi gmyenye bywa 5 nyekdi i rozmylem, Jako kradezem neb6) lupenym, a nyekdi obme- fſkanym a nyekdi newiedienym, kto czizi wiecz wezme wiedomye,7) w Exodie7a) die, abi wratil cztirzkrat5) wiecz, kdiz bi ta wiecz zahynula; pakli nezahynula, ale dwakrat wiecz, neb fie8) nawraczuge wiecz, glucie k nawra- ceny zachowana. Czteff-li tu piet wolow za geden, a take geft gyne wikla- 10 danye, Ale ſpwedlywiege9) fie die, ze cztirzkrat5) wiece potwrzenym flow zacheowymy.10) Ale o wieci newiedienym otiateyl1) ma giftynu wratiti, a pati diel nad12) to; aneb o wieci vkradenei,13) kdiz geſt owſſem tayno, a zlodiei zelegie zna ſie, wrati dobru woli. pakli by nebil, kto bi wzal, wratil bil4) bohu, y bilo bil5) knyezie. alel6) za hrziech zlodieiſtwie,17) iako 15 za obmefſkanye, bywaſſe nyekaka obiet podle welikoſti te wieci. Jozefus prawi, zlato a ſtrziebro obapol wratiti, a nalezene cztirzkrat wiecz, gedno wol pietkrat wiece,18) neb czym lepe drzi, tiem19) fſkodlywiege20) ztrati. 1) Š. Tuto o. 2) K. czyzieho; Š. (přid.) takto. 3) sch. v K. 1) K. w Exodu praw. 5) Š. cztyrzikrat. 6) K. nebo. 7) sch. v K. 7a) K. w Exodu. s) K. gſe. 3) K. ſprawedlywiegy. 10) za ch přetrž. e; K. zacheowym. 11) K. otiatce. 12) K. na. 13) Š. vkradene. 14) K. wratiti. 15) K. lyby. 16) K. aby. 17) K. zlodieystwa. 18) wiece — pietkrat sch. v K. 13) K. czym. 20) K. fſkodlywiegy. O zakonye a o wtypeny1) mezy muzem a zenu.2) /Kap. VI.) 5 Rziczyny pan boh o domnye[93b 2]ny czizolozîtwie. neb myloſt muzowa k ſwei3) zenye geſt taka, pro nyzto nemoz trpieti, bi ſie ſ gynym ſmyeſila, kdiz bi myſl wtipenye czizolozſtwie muzie zbudila proti zenye INum. 5.) ſwei,4) ana ſie dopuſtila, ale toho5) nemoz doweſti, przywede gi knyezi,6) a obietuge za ny affaryum, to geſt czeſt myeri muki geczne, a newle na ny olegie, any kadidla wlozi, neb geſt obiet wtipnoſti7) czizolozſtwie, abi tudy czizolozftwie zwediel, poſtawi gy knyez przied bohem a polozi 15
Strana 226
226 Numeri. Aqua pbacônis. w gegie rucie w nadobi hlynyenem wody czifte a obiet, hrſt te muki, a ka- didlo zazze na oltarzi, a puſti v wodu malitko prachu ſ podlahi chramu, a obnazi gegi hlawu, a napiſſe na liſtu, Jakoz Jozefo prawi, bozie meno 10 tetragramaton, i kaze gieis) wgiti. a to nycz nebude muzi fſkoditi9) gegiemu w teilo) wieci, czoz gieill) wyny dawagy.12) pakli bi muz nemyel na tom doſti, tehdi knyez prziczyny kletbi pſane na liſtie a die: neiſi-li zkalena, opuſtywſſi loze muzowo, tehdi tito wodi tobie122) nefſkodte prziehorzke, pakli ſy fie ſchilila13) ot muzie, tehdi 15 tito wodi proklate w twe brzicho wſtupte a tie odmyete, a twe bedro prawe abi hnylo. I die zena: amen, amen. I ſhlady knyez ſ liſtu wſſeczko piſmo v wodach,14) a da gieil1) piti; pak knyez wezme gieil5) z ruku obiet drzewerzeczenu, I zdwihne gi przied bohem, a polozi na oltarzi.16) [94a 1] a17) bude-li zena wynna cyzolozîtwym, bude gieill) bedro hnyty, a brzicho 20 fie gieil5) nadme, ne ynhed, ale do defietil8) mefieczow. Pakli nebila wynna, tehdy nebude gieil9) fſkoditi woda, ale ſpiefſe poczne20) a porodi ſyna de- fateho meſiece. tiem21) wodam rziekachu ſwate pro bozie gmye22) w nych ſmyte, a take gym rziekachu proklate pro prokletie23) w nych ſneſene,24) a prziehorzke pro ſkutek, gefſto ottud pochaziel. a ten zakon bil vweden 25 pro twrdoft ſrdcie gich, iako geft prziepuffczen lift zeny othanyenye,25) neb ſu bili hotowi I ku proliti krwy.26) 1) Š. dowtipeni; K. domnienie. 2) K. (přid.) z czyzolozftwa. 3) Š. ſwe. 4) Š. ſwe. 5) K. že to. 6) K. Š. k kniezy. 7) K. wtipnoſti obiet. 8) Š. gie; K. gy. 9) K. Š. fíkoditi muži. 10) Š. te. 11) K. Š. gie. 12) K. budu dawati. 123) sch. v K. 13) K. zchylila. 14) K. wodu. 15) K. wezma gy; Š. gie. 16) K. na oltarz. 17) K. Tehdy. 18) K. fſeſti. 19) K. Š. gie. 20) Š. ſpieffne; poczne sch. v Š. 21) K. A tiem. 22) K. gmeno. 23) K. kletie. 24) K. ſmiefſene. 25) K. od chranienie (!). 26) K. Š. krwe. Kap. VII./ O ſwatoſty Nazareorum takichl) lydy. Mluwil boh k Moizieſſowy o zakonye nazareor4, tocziſſ o ſwatich neb ktwuczich. neb rziekachu gednyem, geffto flibem zawazowachu2) ſie ſwatynye az do giſteho czaſu aneb wiecznye, iako Samuel, a poſwie- czowachu fie panu bohu, a iako otluczowachu fie ot obeczneho zywota lidſkeho, iako nyekto nynye do roka, neb za dwie letie ſlibiece ſluzie3) w ſſpitale irlm.3a) A tiech poſwiecenych takito bil zakon. po wſſie czaſi gich otluczenye brzitwa newſtupila na gich hlawu. a proto ſnad malugi kriſta a Apoſſtoli wlaſytie, ne pro prawo, ale pro ſwatoſt, ne proto, bi bili nazarei, ale ze ſwieti iako y ony. any fu4) czo pili, czo bi5) gie mohlo opo- giti, any fu czo giedli z wynnycie, any rzieczſkeho wyna,6) a k izadnemu?) 10 mrtwemu ſu nechodili. a vm[94a 2Jrziel-li kdi kto przied nym, hned8) bila necziſta hlawa geho poſwiecenye, tocziff daremne bilo, czo ge czynyl9) k ſwatoſti, a ynhed oholeſſe hlawu ſwu, a opiet ſedmy den obietowaſſe dwie hrdlici aneb dwelo) holubatek; tiech11) biefſe geden za hrziech, a12) druhi na ſpalobiet. a ti dny, kterez bil vczynyl, za zabite ſu bili, a ſweho 15 5 Num. 6./
226 Numeri. Aqua pbacônis. w gegie rucie w nadobi hlynyenem wody czifte a obiet, hrſt te muki, a ka- didlo zazze na oltarzi, a puſti v wodu malitko prachu ſ podlahi chramu, a obnazi gegi hlawu, a napiſſe na liſtu, Jakoz Jozefo prawi, bozie meno 10 tetragramaton, i kaze gieis) wgiti. a to nycz nebude muzi fſkoditi9) gegiemu w teilo) wieci, czoz gieill) wyny dawagy.12) pakli bi muz nemyel na tom doſti, tehdi knyez prziczyny kletbi pſane na liſtie a die: neiſi-li zkalena, opuſtywſſi loze muzowo, tehdi tito wodi tobie122) nefſkodte prziehorzke, pakli ſy fie ſchilila13) ot muzie, tehdi 15 tito wodi proklate w twe brzicho wſtupte a tie odmyete, a twe bedro prawe abi hnylo. I die zena: amen, amen. I ſhlady knyez ſ liſtu wſſeczko piſmo v wodach,14) a da gieil1) piti; pak knyez wezme gieil5) z ruku obiet drzewerzeczenu, I zdwihne gi przied bohem, a polozi na oltarzi.16) [94a 1] a17) bude-li zena wynna cyzolozîtwym, bude gieill) bedro hnyty, a brzicho 20 fie gieil5) nadme, ne ynhed, ale do defietil8) mefieczow. Pakli nebila wynna, tehdy nebude gieil9) fſkoditi woda, ale ſpiefſe poczne20) a porodi ſyna de- fateho meſiece. tiem21) wodam rziekachu ſwate pro bozie gmye22) w nych ſmyte, a take gym rziekachu proklate pro prokletie23) w nych ſneſene,24) a prziehorzke pro ſkutek, gefſto ottud pochaziel. a ten zakon bil vweden 25 pro twrdoft ſrdcie gich, iako geft prziepuffczen lift zeny othanyenye,25) neb ſu bili hotowi I ku proliti krwy.26) 1) Š. dowtipeni; K. domnienie. 2) K. (přid.) z czyzolozftwa. 3) Š. ſwe. 4) Š. ſwe. 5) K. že to. 6) K. Š. k kniezy. 7) K. wtipnoſti obiet. 8) Š. gie; K. gy. 9) K. Š. fíkoditi muži. 10) Š. te. 11) K. Š. gie. 12) K. budu dawati. 123) sch. v K. 13) K. zchylila. 14) K. wodu. 15) K. wezma gy; Š. gie. 16) K. na oltarz. 17) K. Tehdy. 18) K. fſeſti. 19) K. Š. gie. 20) Š. ſpieffne; poczne sch. v Š. 21) K. A tiem. 22) K. gmeno. 23) K. kletie. 24) K. ſmiefſene. 25) K. od chranienie (!). 26) K. Š. krwe. Kap. VII./ O ſwatoſty Nazareorum takichl) lydy. Mluwil boh k Moizieſſowy o zakonye nazareor4, tocziſſ o ſwatich neb ktwuczich. neb rziekachu gednyem, geffto flibem zawazowachu2) ſie ſwatynye az do giſteho czaſu aneb wiecznye, iako Samuel, a poſwie- czowachu fie panu bohu, a iako otluczowachu fie ot obeczneho zywota lidſkeho, iako nyekto nynye do roka, neb za dwie letie ſlibiece ſluzie3) w ſſpitale irlm.3a) A tiech poſwiecenych takito bil zakon. po wſſie czaſi gich otluczenye brzitwa newſtupila na gich hlawu. a proto ſnad malugi kriſta a Apoſſtoli wlaſytie, ne pro prawo, ale pro ſwatoſt, ne proto, bi bili nazarei, ale ze ſwieti iako y ony. any fu4) czo pili, czo bi5) gie mohlo opo- giti, any fu czo giedli z wynnycie, any rzieczſkeho wyna,6) a k izadnemu?) 10 mrtwemu ſu nechodili. a vm[94a 2Jrziel-li kdi kto przied nym, hned8) bila necziſta hlawa geho poſwiecenye, tocziff daremne bilo, czo ge czynyl9) k ſwatoſti, a ynhed oholeſſe hlawu ſwu, a opiet ſedmy den obietowaſſe dwie hrdlici aneb dwelo) holubatek; tiech11) biefſe geden za hrziech, a12) druhi na ſpalobiet. a ti dny, kterez bil vczynyl, za zabite ſu bili, a ſweho 15 5 Num. 6./
Strana 227
Numeri. 227 ſlibu opiet ſwatoſt pocznyeſſe. ſnad ne za kazdeho mrtweho, ale pro za- biteho przed nym zkalen bywaſſe.* A naplnye dny ſlibu ſweho, obieto- waſſe giehnye rocznye na ſpalobiet, owci13) roczny za hrziech a berana obiet myrnu.14) a znamenai, kdiz die beran ſproftnye, tot15) zid die, nay- 20 men16) dwu letu ma biti. a koff17) rozlicznych chlebow prziefnych kromye tiech, gefſto ſwu dobru woli obietugi po ſwrchowanyels) ſwe ſwatoſti, a ta obiet ſlowiefſe korban, tocziff dar.** A zena obietowaſſe trzidcieti ficlow, kdiz ge mohla, a muz paddeſat; pakli nemohl,19) ale podle wole knyezie chudi obietowaſſe. a kdiz knyez obietowaſſe ſwym obiczegem obieti, tehdi 25 oholechu nazarea v dwerzi chramu. I pokladaſſe take knyez wlaſy geho w ohen obieti, a tak ſie mohl naw[94b 1] ratiti k obecznemu zywotu lid- ſkemu.20) * a proto knyez nynyeiſſi nema lidi zabigeti, pakli przihodu vzrzi, ale kay ſie, knyez nema biti przi ftynany any21) obieffeny.22) ** ſſczedrzie mluwiecz kazda obiet ſlowe korban. 30 1) K. tiech. 2) K. zawozawachu (!). 3) K. y ſluzie. 3a) Š. ieruzalem. 4) sch. r Š. 5) K. czoz; by sch. 6) K. rziedíke° wina zobaly. 7) K. nizadnev. 8) K. ynhed. 3) K. czyniti. 10) K. (spr.) dwe. 11) K. a tiech. 12) sch. v K. 13) K. a owczy. 14) K. mierni. 15) K. tut. 18) K. naymene; die sch. 17) Š. kuofs. 18) K. swrchowane. 19) K. nemohly totiž mieti. 20) K. ſwieczkemu. O pozehnany na lyd.1) [ Kap. VIII.] Piet mluwil pan boh k Moiziefſowy a rzka: Aaron a ſynowe geho nazywati budu gmeno me nad ſyny Ifrael, a Ja gie pozehnam; a to giz i bywa we wſſiech ſwatoſtech koſtelnych, neb knyezie nynyeiſſi proſie Benediccô. I magi profity za weſſken lid; a takto nazywachu: pozehnay tie pan boh, 5 a oſtrziehay tebe, a day tobie myr, a vkaz tobie2) ſwu twarz. Num. 6./ 1) Š. (přid.) takto. 2) K. to (nedops.) O obietowany jedm1) dny na poſwieczeny.2) [Kap. IX.) PO meſieci3) leta druheho — neb geſt ſwrchu opuſſczeno, tuto4) ſie wiprawuge — ſta ſie, kdiz poſledny den Moiziefſ maza chram a po- ſwieti, obietowa dwanaſt knyezat pokoleny na poſwieceny oltarzie, iako zid5) prawy, ſſeſt wozow przikritich dwanaſti woli, kazdi gednoho wola 5 a dwa geden5a) woz. I dachu dwa wozi gerzonytis,6) abi gich brzemena neſli, o nychzto ſme prawili. a cztirzi7) dany fu meraritom. potom kazdi na kazdi den obietowali ſu nadobie oltarzy potrzebne. neb dwanaft dny ſlawili ſu poſwieceny. prweho dne Naaſon obietowal z pokolenye Juda ſtrziebrne nadobie, acetabulum za ſto a za trzidcieti ficlow. zid die, ze to 10 geſts) myſa, a9) konwiczku ſtrziebrnu za ſedmdeſat ficlow, a obee plno bieli; a w10) konwici kadidlo kladiechu. mozdierzeki1) [94b 2] zlatti de- fieti fiklow,12) pln obieti. w tom mozdierzi drahe korzenye trziechu. Ale 15*
Numeri. 227 ſlibu opiet ſwatoſt pocznyeſſe. ſnad ne za kazdeho mrtweho, ale pro za- biteho przed nym zkalen bywaſſe.* A naplnye dny ſlibu ſweho, obieto- waſſe giehnye rocznye na ſpalobiet, owci13) roczny za hrziech a berana obiet myrnu.14) a znamenai, kdiz die beran ſproftnye, tot15) zid die, nay- 20 men16) dwu letu ma biti. a koff17) rozlicznych chlebow prziefnych kromye tiech, gefſto ſwu dobru woli obietugi po ſwrchowanyels) ſwe ſwatoſti, a ta obiet ſlowiefſe korban, tocziff dar.** A zena obietowaſſe trzidcieti ficlow, kdiz ge mohla, a muz paddeſat; pakli nemohl,19) ale podle wole knyezie chudi obietowaſſe. a kdiz knyez obietowaſſe ſwym obiczegem obieti, tehdi 25 oholechu nazarea v dwerzi chramu. I pokladaſſe take knyez wlaſy geho w ohen obieti, a tak ſie mohl naw[94b 1] ratiti k obecznemu zywotu lid- ſkemu.20) * a proto knyez nynyeiſſi nema lidi zabigeti, pakli przihodu vzrzi, ale kay ſie, knyez nema biti przi ftynany any21) obieffeny.22) ** ſſczedrzie mluwiecz kazda obiet ſlowe korban. 30 1) K. tiech. 2) K. zawozawachu (!). 3) K. y ſluzie. 3a) Š. ieruzalem. 4) sch. r Š. 5) K. czoz; by sch. 6) K. rziedíke° wina zobaly. 7) K. nizadnev. 8) K. ynhed. 3) K. czyniti. 10) K. (spr.) dwe. 11) K. a tiech. 12) sch. v K. 13) K. a owczy. 14) K. mierni. 15) K. tut. 18) K. naymene; die sch. 17) Š. kuofs. 18) K. swrchowane. 19) K. nemohly totiž mieti. 20) K. ſwieczkemu. O pozehnany na lyd.1) [ Kap. VIII.] Piet mluwil pan boh k Moiziefſowy a rzka: Aaron a ſynowe geho nazywati budu gmeno me nad ſyny Ifrael, a Ja gie pozehnam; a to giz i bywa we wſſiech ſwatoſtech koſtelnych, neb knyezie nynyeiſſi proſie Benediccô. I magi profity za weſſken lid; a takto nazywachu: pozehnay tie pan boh, 5 a oſtrziehay tebe, a day tobie myr, a vkaz tobie2) ſwu twarz. Num. 6./ 1) Š. (přid.) takto. 2) K. to (nedops.) O obietowany jedm1) dny na poſwieczeny.2) [Kap. IX.) PO meſieci3) leta druheho — neb geſt ſwrchu opuſſczeno, tuto4) ſie wiprawuge — ſta ſie, kdiz poſledny den Moiziefſ maza chram a po- ſwieti, obietowa dwanaſt knyezat pokoleny na poſwieceny oltarzie, iako zid5) prawy, ſſeſt wozow przikritich dwanaſti woli, kazdi gednoho wola 5 a dwa geden5a) woz. I dachu dwa wozi gerzonytis,6) abi gich brzemena neſli, o nychzto ſme prawili. a cztirzi7) dany fu meraritom. potom kazdi na kazdi den obietowali ſu nadobie oltarzy potrzebne. neb dwanaft dny ſlawili ſu poſwieceny. prweho dne Naaſon obietowal z pokolenye Juda ſtrziebrne nadobie, acetabulum za ſto a za trzidcieti ficlow. zid die, ze to 10 geſts) myſa, a9) konwiczku ſtrziebrnu za ſedmdeſat ficlow, a obee plno bieli; a w10) konwici kadidlo kladiechu. mozdierzeki1) [94b 2] zlatti de- fieti fiklow,12) pln obieti. w tom mozdierzi drahe korzenye trziechu. Ale 15*
Strana 228
228 Numeri. zid mai3) lzici, gižto kadidlo w kadidlnycy kladiechu. a obietowa wola a berana a giehnye letnye na ſpalobiet, a kozla za hrziech, a w obiet myrnu dwa woli, a piet beranow, a letnych giehnecz piet. zid prawi: wol nay- 15 menyel4) trzi let a beran dwu let. Tez nadobie a tez obieti obietowachu knyezata gyna, kazdi den ſwoi, a tak poſwiecenye ſie ſkona we dwanaſti dnech. neb ſedmeho dne prweho meſiece poczie ſie poſwiecenye, neb w ſedmy prwich15) dnech toho meſiece poſwietichu knyezi, a chram mazachu, ale geſſcze nepoſwieceny. 20 pakli geſt to tak, tehdi poſwiecenye knyezi a chramu16) prodlili bily bez gednoho dwadcieti dnow.17) a proto neuczynychu tak welikonoczi ſwym czaſem cztrnaſteho dne, Jakoz ſie potom die, awſfak bilo gym przikazano ot boha prwi den toho leta. a proto ſu nyekterzi rzekli, iakoz ſmels) po- wedieli, ſedmy den poſwiecenye knyezi ſkonanych prweho leta. a prwi 25 den druheho leta mazan chram,19) dwanaſteho dne ſkonano poſwiecenye, cztrnaſteho dne ſwietili20) welikunocz.21)* wſſak moz biti rzeczeno, ze ta obiet we dwanaſty dnech ſie ſtala22) druheho meſiece leta druheho. a geſſto fie czte: toho dne poczato, iako ge chram mazan, toho toczifſ k tomu row- nemu. neb iakoz ſedmeho dne prweho meſiece mazâ chram, takez ſedmeho 30 dne druheho mefiece poczata geft ta obiet,23) a tak w ſedmy dnech prwnych leta druheho gedno knyeze21) a chram bichu poſwieceny. * hole25) moz biti rzeczeno, ze toho dne poczato geſt mazanye knyezſke a chramu a26) obietowanye knyezat ſpolu za ſedm dny, a potom druhe27) obietowanye za piet dnow, a trzynaſteho dne poſwieceny fu lewite, a to 35 [95a 1] wſſe przed welikunoczi.28) 1) psáno se dvěma i, druhé přetrž. 2) K. (příd.) chramu. 3) K. Pak. 4) K. a tuto. 5) K. ziw (!). 5a) K. w geden. 6) K. woly Gerfonytſkym. 7) K. cztyrzy wozy. 8) K. prawi že by. 3) K. a k tomu. 10) sch. v K. 11) K. a mozdierzyk. 12) K. fykly. 13) K. ma že. 14) K. naymen. 15) K. prwnich; Š. prawych. 16) K. chramy. 17) K. dni. 18) K. yako ſmy. 19) K. chram y. 20) K. fwietily gfu. 21) Š. welikonocz. 22) K. ftala ſe gt. 23) K. obiet ta. 24) K. Š. kniežie (spr.). 25) K. ale. 26) sch. v K. 27) K. druheho. 28) K. Š. welykonoczy. [Kap. X.] O ſwieczeny lewit, toczy!! Jahanow.1) Piet mluwil boh moyzieffowy: wezmeſf lewiti z proſtrziedka ſynow INum. 8.y Ifrael, a poſwietifſ my gie., a tak podle bozieho przikazanye lewiti naiprwe2) pokropi wodu ocziſſczenye, a ſholyw gym wſſeczki wlaſi ſ3) gich tiel, a vmyw gich odiew, ſtachu przed panem bohem v dwerzy chramu. ſwolaw wſſeczko mnozîtwie, i polozichu na nye rucie4) ſynowe Ifrael ftarffi, I obietowachu gie Aaronu dar bohu, abi ſluzili w geho ſluzbie. I obietowachu lewiti dwa woly, geden za hrziech, a druhi w ſpalobiet, tak5) ſu otluczeny bohu ot ſynow Ifrael. a ot te6) dobi myeli ſu na ſwoi vzitek7) to, czo ge bilo bozie. nebs) defatki fie zywiechu, a na9) tiech doſti myechu.10) take biechu Decime nö. knyezſke obieti, prwotynyl1) a12) ſlibi a13) prworozene. tiem wſſym ſie 10 5
228 Numeri. zid mai3) lzici, gižto kadidlo w kadidlnycy kladiechu. a obietowa wola a berana a giehnye letnye na ſpalobiet, a kozla za hrziech, a w obiet myrnu dwa woli, a piet beranow, a letnych giehnecz piet. zid prawi: wol nay- 15 menyel4) trzi let a beran dwu let. Tez nadobie a tez obieti obietowachu knyezata gyna, kazdi den ſwoi, a tak poſwiecenye ſie ſkona we dwanaſti dnech. neb ſedmeho dne prweho meſiece poczie ſie poſwiecenye, neb w ſedmy prwich15) dnech toho meſiece poſwietichu knyezi, a chram mazachu, ale geſſcze nepoſwieceny. 20 pakli geſt to tak, tehdi poſwiecenye knyezi a chramu16) prodlili bily bez gednoho dwadcieti dnow.17) a proto neuczynychu tak welikonoczi ſwym czaſem cztrnaſteho dne, Jakoz ſie potom die, awſfak bilo gym przikazano ot boha prwi den toho leta. a proto ſu nyekterzi rzekli, iakoz ſmels) po- wedieli, ſedmy den poſwiecenye knyezi ſkonanych prweho leta. a prwi 25 den druheho leta mazan chram,19) dwanaſteho dne ſkonano poſwiecenye, cztrnaſteho dne ſwietili20) welikunocz.21)* wſſak moz biti rzeczeno, ze ta obiet we dwanaſty dnech ſie ſtala22) druheho meſiece leta druheho. a geſſto fie czte: toho dne poczato, iako ge chram mazan, toho toczifſ k tomu row- nemu. neb iakoz ſedmeho dne prweho meſiece mazâ chram, takez ſedmeho 30 dne druheho mefiece poczata geft ta obiet,23) a tak w ſedmy dnech prwnych leta druheho gedno knyeze21) a chram bichu poſwieceny. * hole25) moz biti rzeczeno, ze toho dne poczato geſt mazanye knyezſke a chramu a26) obietowanye knyezat ſpolu za ſedm dny, a potom druhe27) obietowanye za piet dnow, a trzynaſteho dne poſwieceny fu lewite, a to 35 [95a 1] wſſe przed welikunoczi.28) 1) psáno se dvěma i, druhé přetrž. 2) K. (příd.) chramu. 3) K. Pak. 4) K. a tuto. 5) K. ziw (!). 5a) K. w geden. 6) K. woly Gerfonytſkym. 7) K. cztyrzy wozy. 8) K. prawi že by. 3) K. a k tomu. 10) sch. v K. 11) K. a mozdierzyk. 12) K. fykly. 13) K. ma že. 14) K. naymen. 15) K. prwnich; Š. prawych. 16) K. chramy. 17) K. dni. 18) K. yako ſmy. 19) K. chram y. 20) K. fwietily gfu. 21) Š. welikonocz. 22) K. ftala ſe gt. 23) K. obiet ta. 24) K. Š. kniežie (spr.). 25) K. ale. 26) sch. v K. 27) K. druheho. 28) K. Š. welykonoczy. [Kap. X.] O ſwieczeny lewit, toczy!! Jahanow.1) Piet mluwil boh moyzieffowy: wezmeſf lewiti z proſtrziedka ſynow INum. 8.y Ifrael, a poſwietifſ my gie., a tak podle bozieho przikazanye lewiti naiprwe2) pokropi wodu ocziſſczenye, a ſholyw gym wſſeczki wlaſi ſ3) gich tiel, a vmyw gich odiew, ſtachu przed panem bohem v dwerzy chramu. ſwolaw wſſeczko mnozîtwie, i polozichu na nye rucie4) ſynowe Ifrael ftarffi, I obietowachu gie Aaronu dar bohu, abi ſluzili w geho ſluzbie. I obietowachu lewiti dwa woly, geden za hrziech, a druhi w ſpalobiet, tak5) ſu otluczeny bohu ot ſynow Ifrael. a ot te6) dobi myeli ſu na ſwoi vzitek7) to, czo ge bilo bozie. nebs) defatki fie zywiechu, a na9) tiech doſti myechu.10) take biechu Decime nö. knyezſke obieti, prwotynyl1) a12) ſlibi a13) prworozene. tiem wſſym ſie 10 5
Strana 229
Numeri. 229 zywiechu ſwu14) czeledi, wſfak cziſti, pro obietowanye za hrziechi, neb gedno czi 95a 2]ítym toho15) pozywati ſluffieffe, neb gedno knyezie ſamy hrziechi lidſke gediechu. a defatek ſwich defatkow dawachu lewite nay- wiffiemu knyezi, a dawachu z nailepíſieho; a proto fu nemyeli diela na 15 zemy. a to ſie gym lepe doſtalo, neb ſu tak druhynaft16) diel ſbozie zemye myeli, ale nynye defati.17) 1) K. Jahnow; Š. Jahnuow. 2) K. lewit nayprw. 3) sch. v K. 1) sch. v Š. 5) K. a tak. 6) K. tey. 7) na sch. v K. vzitek ſwoy. 8) K. nebo. 2) nadeps.; v K. sch. 10) K. miegychu. A. 11) K. prworozeny. 12) nadeps.; sch. v K. 13) na okr.; sch. v K. 14) K. Š. s ſwu. 15) K. toho czyftym. 16) K. dwanadczty. 17) K. nynie knieży magy deſaty diel. O tyech, geſito nemohu vczynyty welykonoczy prweho myeſiecze.1) Kap. XI.] Mluwil boh Moizieffowi leta druheho, meſiece prweho.12) * tuto fie die : INum. 9.) fynowe Ifrael, czynyte2) welikunocz w ſwem czaſu, cztrnaſteho dne to- hoto3) meficce k weczeru. I vczynychu welikunocz.4) I biechu nyeterzi necziſti nad czlowieczi duſfi, tocziff nad czlowiekem, genz ſlowe duſſie, gehoz mrchi bili ſu ſie dotkli. A ti ſu nemohli czynyti welikonoczi, I we- ciechu moyzieffowi: procz ſme5) oklamany, abichme neobietowali mezi syny Ifrael? ſnad hnyewagiece ſie, nebs) taka necziſtota nyekdi geſt po- trziebna. I otaza Moiziefi o to pana boha, an mu wecie: ozlowiek z waſſeho rodu, kteri bude necziſt nad7) duſſi czlowieczi, aneb na czieſtie daleko, 10 czyn welikunocz6) mefiece druheho, cztrnaſteho dne, weſſken obiczei welikonoczny zachowawagie, pakli bi ſwym czaſem neczynyl welikonoczi, wywrzenas) bude geho duffie z lidu geho, [95b 1] tocziff fmrtedlnye hrzieffi, putnyk a hoſt bude-li v was, vczyny9) welikunocz4) bozy. Bude-li otazano, opiet-li w druhem mefieci pro necziſtotu nebude19) moci czynyti 15 welikonoczi, czo bi pak vczynyl?11) moz biti rzeczeno, ze trzetieho vczyny. neb czo ge w gednom rzeczeno, takez o druhich moze ſie rozumyeti, aneb ſnad kdiz bi potom toho leta neuczynvl, nehrziefſil bi. * Jako bi rzekl: ſkrzie to, zel3) ſie tuto die leta druheho, znamol4) geft, ze to czynye synowe Ifrael, etc. 5 1) K. (dod.) nez druhe. 12) v Š. před tím: druheho. 2) K. vczynite. 3) K. toho. 1) K. Š. welykonocz. 5) K. proczs ſmy. 6) K. weczechu. 7) K. na. 8) K. wywraczena. 9) K. vczynie. 10) K. bude. 11) K. miel czynyti. 12) K. gefſto. 13) K. znamenano. O1) trubach ſtrziebrnych a 02) trubeny. [Kap. XII.] Piet mluwil boh Moizieffowi: vczyn ſobie dwie trubie ſtrziebrnei3) Tube nõ. wedene, gymyz4) mnozſtwie ſwolaff. tiech trub pozywachu ke cztweru: [Num. Io./ naiprwe abi lid ſwolaly, abi ſtany hibali, a k boiom, a k hodu.5) Prawi Jozefus, ze ge bilas) piſſczela zpiewagicie, na loket zwiecie, dawagicz7) 5 na poczatku ffirokoft, iakoz8) ſluffie vítom k9) przigieti duchu 10) a zi-
Numeri. 229 zywiechu ſwu14) czeledi, wſfak cziſti, pro obietowanye za hrziechi, neb gedno czi 95a 2]ítym toho15) pozywati ſluffieffe, neb gedno knyezie ſamy hrziechi lidſke gediechu. a defatek ſwich defatkow dawachu lewite nay- wiffiemu knyezi, a dawachu z nailepíſieho; a proto fu nemyeli diela na 15 zemy. a to ſie gym lepe doſtalo, neb ſu tak druhynaft16) diel ſbozie zemye myeli, ale nynye defati.17) 1) K. Jahnow; Š. Jahnuow. 2) K. lewit nayprw. 3) sch. v K. 1) sch. v Š. 5) K. a tak. 6) K. tey. 7) na sch. v K. vzitek ſwoy. 8) K. nebo. 2) nadeps.; v K. sch. 10) K. miegychu. A. 11) K. prworozeny. 12) nadeps.; sch. v K. 13) na okr.; sch. v K. 14) K. Š. s ſwu. 15) K. toho czyftym. 16) K. dwanadczty. 17) K. nynie knieży magy deſaty diel. O tyech, geſito nemohu vczynyty welykonoczy prweho myeſiecze.1) Kap. XI.] Mluwil boh Moizieffowi leta druheho, meſiece prweho.12) * tuto fie die : INum. 9.) fynowe Ifrael, czynyte2) welikunocz w ſwem czaſu, cztrnaſteho dne to- hoto3) meficce k weczeru. I vczynychu welikunocz.4) I biechu nyeterzi necziſti nad czlowieczi duſfi, tocziff nad czlowiekem, genz ſlowe duſſie, gehoz mrchi bili ſu ſie dotkli. A ti ſu nemohli czynyti welikonoczi, I we- ciechu moyzieffowi: procz ſme5) oklamany, abichme neobietowali mezi syny Ifrael? ſnad hnyewagiece ſie, nebs) taka necziſtota nyekdi geſt po- trziebna. I otaza Moiziefi o to pana boha, an mu wecie: ozlowiek z waſſeho rodu, kteri bude necziſt nad7) duſſi czlowieczi, aneb na czieſtie daleko, 10 czyn welikunocz6) mefiece druheho, cztrnaſteho dne, weſſken obiczei welikonoczny zachowawagie, pakli bi ſwym czaſem neczynyl welikonoczi, wywrzenas) bude geho duffie z lidu geho, [95b 1] tocziff fmrtedlnye hrzieffi, putnyk a hoſt bude-li v was, vczyny9) welikunocz4) bozy. Bude-li otazano, opiet-li w druhem mefieci pro necziſtotu nebude19) moci czynyti 15 welikonoczi, czo bi pak vczynyl?11) moz biti rzeczeno, ze trzetieho vczyny. neb czo ge w gednom rzeczeno, takez o druhich moze ſie rozumyeti, aneb ſnad kdiz bi potom toho leta neuczynvl, nehrziefſil bi. * Jako bi rzekl: ſkrzie to, zel3) ſie tuto die leta druheho, znamol4) geft, ze to czynye synowe Ifrael, etc. 5 1) K. (dod.) nez druhe. 12) v Š. před tím: druheho. 2) K. vczynite. 3) K. toho. 1) K. Š. welykonocz. 5) K. proczs ſmy. 6) K. weczechu. 7) K. na. 8) K. wywraczena. 9) K. vczynie. 10) K. bude. 11) K. miel czynyti. 12) K. gefſto. 13) K. znamenano. O1) trubach ſtrziebrnych a 02) trubeny. [Kap. XII.] Piet mluwil boh Moizieffowi: vczyn ſobie dwie trubie ſtrziebrnei3) Tube nõ. wedene, gymyz4) mnozſtwie ſwolaff. tiech trub pozywachu ke cztweru: [Num. Io./ naiprwe abi lid ſwolaly, abi ſtany hibali, a k boiom, a k hodu.5) Prawi Jozefus, ze ge bilas) piſſczela zpiewagicie, na loket zwiecie, dawagicz7) 5 na poczatku ffirokoft, iakoz8) ſluffie vítom k9) przigieti duchu 10) a zi-
Strana 230
230 Numeri. dowſki diegi gieil1) afoza. a w12) ſwolany lidu nyekaki bieffe13) rozdiel:14) kazda trubiefſe, tocziff ſproftnye.15) kdiz lid ſwolawachu,16) tehdi gedynu zatrubiechu. a take giedynu zatrubiechu, kdiz knyezata ſwoi lid w ſwoi hluk ſwolati chtiechu, Aneb17) Moizieff lid po fnatciech.18) Ale kdiz myeli ftany hibati, tehdi ſtrucznye a dele trubiechu. a u prwem zwuku ſtany to hibachu trogie pokolenye na wzchodu,19) A w druhe trubenye, gefſto na poledny, a w trzetiem, geffto na zapad,20) a w cztwrtě, geffto21) na polnoci. Ale v bogi trubiechu zaloſtywie iako kwielecz, abi bila gich pamyet przied bohem, abi gie wy[95b 2]proftil z neprzatelſku ruku, a take kdiz ſlawiechu, aneb22) hodowachu, a ſwate dny a kalendi myegiechu, tehdi take23) tru- 15 biechu. A21) knyezie ſu wzdi25) trubili. 1) Š. Tuto o. 2) K. obyczegi. 3) K. Š. ftrzibrne. 4) K. dutce gymižto. 5) K. Š. k hodom (nadeps. v Š. du). 6) K. byla to. 7) na — dawagicz sch. v K. 8) K. fſyrokoft magycz yako. 9) K. a k vſtom ku. 10) K. duchu vzkoft a na loket vwietſſy. 11) K. y rziekachu gý žydowſky. 12) K. Pak k. 13) Š. biefe níckaky. 14) K. rozdyl toho trubenie. 15) K. totiž ſproſtnie kazdy trubieſſe Ale. 16) K. ſwolachu. 17) K. Aneb když miel. 18) K. fnatcziech ſwolati. 19) K. ſe wzchodu fluncze. 20) K. na zapad biechu. 21) K. ti gefíto. 22) K. neb. 23) K. take weſele. 21) K. Alc. 25) K. w ty truby. O otſtupeny huoryl) Synay. LEta druheho, meſiece druheho, dwadczateho2) dne meſiece, po- INum. 10.) zdwizen bi oblak z chramu ſmluwy, I gidechu ot hori bozie czieſtu trzi dny.3) Archa nô. prawie zide, ze Archa, toczifi ſſkrzynka ſwatoſti, ſſla przed nymy trzi dny, a kdiz nad ny oblak ſtal, tu iako k giſtemu myeſtu znenahla ſie ſbierachu, giedny ſpiefſe, a druzi znenahlegie; ale lepe ge,4) abichme o tei5) czieſtie rzekly,6) kdiz ſu wifſli ot ſyna,7) a8) oblak ge prziedífel a neotpoczynul, wzdi gda we dne y w noczi za trzi dny a9) trzi noczi, a proto ynhed reptachu p tu pracy cziefti,10) ze any w noczy any we dne neotpoczynyechu,11) pak ſta oblak na puſſczi faran, tu prwel2) otpoczynuchu. a to13) geſt puſícz welmy welika, tu11) nynye Sarraceny prziebywagy, a proto ze prweho 10 leta meſiece trzetieho prwi den meſiecie przigidu15) k horzie boziei,16) a ottud wigidu17) druheho leta dwadczateho1s) dne meſiece druheho, I ſwiedomo geft,19) ze w tom bidleny, gefſto geſt dwanaſte, bilo bez mal druheho przies rok. prawi20) Jeronymo, ze rok a cztirzi dny bili ſu tu. a to geſt welmy neſnadno naleznuti, gedno acz bi bilo leto emboliſmowe, tocziff 15 hrudnecz. wffak21) moz biti rzeczeno, ze toho [96a 1] dne, tocziff mefiece, gehozto ſu zakon22) wzieli, kdiz23) ſie rok ſtekl, otefſli24) ſu. a kdiz przi- gidu25) prwi den kalend, tocziff wolanye Junyý, tocziff czrwencie, k horzie, cztwrteho dne czrwencie26) wziechu zakon, a kdiz toho dne cztwrteho, kdiz27) ſie rok28) ſtekl, otgidechu, tehdi geſt ſwiedomo, ze rok a cztirzi29) 20 dny ſedieli ſu v hory ſynay, a tak trzetieho meſiece prweho roku cztwrteho dne oteſſli ſu. wſfak geft prawda, ze druheho meſiecie leta druheho dwa- dczateho30) dne mefiecie wifſli ſu. Trogem31) biehem ony32) leto przygymagi, 5 [Kap. XIII./
230 Numeri. dowſki diegi gieil1) afoza. a w12) ſwolany lidu nyekaki bieffe13) rozdiel:14) kazda trubiefſe, tocziff ſproftnye.15) kdiz lid ſwolawachu,16) tehdi gedynu zatrubiechu. a take giedynu zatrubiechu, kdiz knyezata ſwoi lid w ſwoi hluk ſwolati chtiechu, Aneb17) Moizieff lid po fnatciech.18) Ale kdiz myeli ftany hibati, tehdi ſtrucznye a dele trubiechu. a u prwem zwuku ſtany to hibachu trogie pokolenye na wzchodu,19) A w druhe trubenye, gefſto na poledny, a w trzetiem, geffto na zapad,20) a w cztwrtě, geffto21) na polnoci. Ale v bogi trubiechu zaloſtywie iako kwielecz, abi bila gich pamyet przied bohem, abi gie wy[95b 2]proftil z neprzatelſku ruku, a take kdiz ſlawiechu, aneb22) hodowachu, a ſwate dny a kalendi myegiechu, tehdi take23) tru- 15 biechu. A21) knyezie ſu wzdi25) trubili. 1) Š. Tuto o. 2) K. obyczegi. 3) K. Š. ftrzibrne. 4) K. dutce gymižto. 5) K. Š. k hodom (nadeps. v Š. du). 6) K. byla to. 7) na — dawagicz sch. v K. 8) K. fſyrokoft magycz yako. 9) K. a k vſtom ku. 10) K. duchu vzkoft a na loket vwietſſy. 11) K. y rziekachu gý žydowſky. 12) K. Pak k. 13) Š. biefe níckaky. 14) K. rozdyl toho trubenie. 15) K. totiž ſproſtnie kazdy trubieſſe Ale. 16) K. ſwolachu. 17) K. Aneb když miel. 18) K. fnatcziech ſwolati. 19) K. ſe wzchodu fluncze. 20) K. na zapad biechu. 21) K. ti gefíto. 22) K. neb. 23) K. take weſele. 21) K. Alc. 25) K. w ty truby. O otſtupeny huoryl) Synay. LEta druheho, meſiece druheho, dwadczateho2) dne meſiece, po- INum. 10.) zdwizen bi oblak z chramu ſmluwy, I gidechu ot hori bozie czieſtu trzi dny.3) Archa nô. prawie zide, ze Archa, toczifi ſſkrzynka ſwatoſti, ſſla przed nymy trzi dny, a kdiz nad ny oblak ſtal, tu iako k giſtemu myeſtu znenahla ſie ſbierachu, giedny ſpiefſe, a druzi znenahlegie; ale lepe ge,4) abichme o tei5) czieſtie rzekly,6) kdiz ſu wifſli ot ſyna,7) a8) oblak ge prziedífel a neotpoczynul, wzdi gda we dne y w noczi za trzi dny a9) trzi noczi, a proto ynhed reptachu p tu pracy cziefti,10) ze any w noczy any we dne neotpoczynyechu,11) pak ſta oblak na puſſczi faran, tu prwel2) otpoczynuchu. a to13) geſt puſícz welmy welika, tu11) nynye Sarraceny prziebywagy, a proto ze prweho 10 leta meſiece trzetieho prwi den meſiecie przigidu15) k horzie boziei,16) a ottud wigidu17) druheho leta dwadczateho1s) dne meſiece druheho, I ſwiedomo geft,19) ze w tom bidleny, gefſto geſt dwanaſte, bilo bez mal druheho przies rok. prawi20) Jeronymo, ze rok a cztirzi dny bili ſu tu. a to geſt welmy neſnadno naleznuti, gedno acz bi bilo leto emboliſmowe, tocziff 15 hrudnecz. wffak21) moz biti rzeczeno, ze toho [96a 1] dne, tocziff mefiece, gehozto ſu zakon22) wzieli, kdiz23) ſie rok ſtekl, otefſli24) ſu. a kdiz przi- gidu25) prwi den kalend, tocziff wolanye Junyý, tocziff czrwencie, k horzie, cztwrteho dne czrwencie26) wziechu zakon, a kdiz toho dne cztwrteho, kdiz27) ſie rok28) ſtekl, otgidechu, tehdi geſt ſwiedomo, ze rok a cztirzi29) 20 dny ſedieli ſu v hory ſynay, a tak trzetieho meſiece prweho roku cztwrteho dne oteſſli ſu. wſfak geft prawda, ze druheho meſiecie leta druheho dwa- dczateho30) dne mefiecie wifſli ſu. Trogem31) biehem ony32) leto przygymagi, 5 [Kap. XIII./
Strana 231
Numeri. 231 kromye przirozeneho. leto obiczieno33) geſt ot34) ledna do35) ledna, a to 25 f namy obeczeyne36) leto magi. ale ktereho meſiece toho leta a kteri den ſu wifſli, to ſie neczte. A take v nych geſt37) leto prawe, gehozto vzywagi w ſwich vſtawenych wieczech, gefíto czynye. Toho, iakoz38) ſme powe- dieli, trzetieho meſiece a cztwrteho dne wifſli fu.* Take39) geft v nych leto wznykle.10) neb pro pamyet ſweho40a) zprofſczenye pocziechu leta ſwa 30 poczitati ot wichozenye z egipta, iako rziekowel1) ot prweho olympiada, a rzymany42) ot myefta vſtawenye, a krzieftiane ot Bozieho narozenye, a toho leta meſiecie druheho, dwadczateho43) dne wiſîli ſu. neb giz rok ot welikinoczi az do welikinoczi44) prwi mynul bil, a ot druheho ot weliki- noczi45) mynulo bilo paddefate dny. a proto meſiecz geden trzidcieti dnow,46) 35 a druhi giz bil vczynyl dwadcyeti dny.47) a to rozdielenye let v mnohich myeſtech potrziebno geft. w tom bidleny puol ftrany exodi,4s) a wefſken leuyticus, a numerorum przikazanye43) mnohe popſany fu. I pogie50) Moizieff ſ ſobu51) Oliab neb52) eliab, bratra zeny ſwe,53) ten wediel,51) w kterich mye- ſtech po puſíczi ſtany pokoynye mohli ſtawieti, a flibi mu,55) czo nailepíſieho gym boh da, take dati. A kdiz ſie Archa zdwihnyeſſe, tehdi Moiziefſ rziekafſe: wſtan, pane boze, at neprzatele twogi rozpraſſeny55a) budu, a vtie-Orô Moyfi. kaite, kterziz ho nenawidie,56) ot oblicziegie tweho.57) a kdiz pokladachu archu, tehdi dieffe 58) nawrat ſie, pane boze, k mnozſtwi woiſku5sa) Hfrael. * Neb geſt nepodobno, bi letem neb rokem przirozenym a cztirzmy 45 dny, gefſto ſu tu bili, kdiz ſu paddeſati den wifíli ot welikinoczi. neb nykdi5eb) den welikonoczny geft tiz, iako leta mynuteho, leta59) potomnyeho, a take nykdi nenye tiz den paddefati ot welikonoczi.60) neb ot toho dne, iakoz geſt zakon dan, kdiz ſie rok przirozeny ſteczie, wifſli ſu. a kdiz przigidu61) k horzie prweho dne czrwencie, kdiz ſie meſieci prziebiehu, az do prweho 50 dne czrwencie62) cztwrteho dne toho meſiecie wifſli ſu, a ten geſt paddefati den ot [96a 2] cztrnaſteho dne dubna. 40 1) K. od huory. 2) K. dwanadczte°. 3) Š. (přid.) a když nad nij oblak ftaal.; K. Tuto. 4) K. gt. 5) Š. tee. 6) K. nietczo rzekly. 7) K. Š. Synay. 8) K. te hory. 3) K. a za. 10) K. proti prawe czeſtie. 11) K. ani we dne ani w noczy neodpoczy- nuchu. 12) K. a tu nayprwe. 13) K. ta. 14) K. a tu. 15) K. przygidechu; Š. przigdu. 16) K. Š. bozie. 17) K. wygidechu; Š. wygdu. 18) K. dwudczateho. 19) K. gt ſwie- domo. 20) K. I prawi. 21) K. A wſfak. 22) Š. zakon (!). 23) K. A kdyz. 24) K tehdy odefſly. 25) K. przygidechu; Š. przigdu. 26) Š. czerwenie; K. czrwencze toho mie- fycze. 27) sch. v K. 28) K. rok fe. 29) K. cztyrzydczeti. 30) K. dwutczateho. 31) K. Š. Trogym. 32) sch. v Š. 33) nadeps. i; K. Š. obyczeyno. 34) K. uzywati od. 35) K. az do. 36) ey nadeps.; Š. obyczeyne; K. obeczne. 37) Š. geft v nich. 38) K. yako. 39) naps. Tage, ge přetrž., ke nadeps.; K. a tak. 40) K. wzniklo. 40a) K. wſſeho (!). 41) K. rziekowe poczytagi. 42) K. Rzymene; Š. rziekamy (!). 13) K. dwanafte°. 44) K. od welykonoczy az do welykonoczy. 45) K. leta od welykonoczy. 46) K. dni. 47) K. den. 48) K. a (spr.). 49) K. a przykazanie. 50) K. poyal. 51) K. Š. febu. 52) ta dvě sl. sch. v K. 53) K. a. 54) K. widiel. 55) K. gemu. 55a) K. neprzytele twogy zaplaſfeni. 56) K. ge° nenawidite. 57) K. ge°. 58) K. rziekafſe. 5sa) Š. woyſku. 58b) Š. niekdy. 59) K. a leta. 60) K. ot weliky noczy. 61) K. przygidechu; Š. przigdu. 62) kdiz — czrwenczie sch. v K.
Numeri. 231 kromye przirozeneho. leto obiczieno33) geſt ot34) ledna do35) ledna, a to 25 f namy obeczeyne36) leto magi. ale ktereho meſiece toho leta a kteri den ſu wifſli, to ſie neczte. A take v nych geſt37) leto prawe, gehozto vzywagi w ſwich vſtawenych wieczech, gefíto czynye. Toho, iakoz38) ſme powe- dieli, trzetieho meſiece a cztwrteho dne wifſli fu.* Take39) geft v nych leto wznykle.10) neb pro pamyet ſweho40a) zprofſczenye pocziechu leta ſwa 30 poczitati ot wichozenye z egipta, iako rziekowel1) ot prweho olympiada, a rzymany42) ot myefta vſtawenye, a krzieftiane ot Bozieho narozenye, a toho leta meſiecie druheho, dwadczateho43) dne wiſîli ſu. neb giz rok ot welikinoczi az do welikinoczi44) prwi mynul bil, a ot druheho ot weliki- noczi45) mynulo bilo paddefate dny. a proto meſiecz geden trzidcieti dnow,46) 35 a druhi giz bil vczynyl dwadcyeti dny.47) a to rozdielenye let v mnohich myeſtech potrziebno geft. w tom bidleny puol ftrany exodi,4s) a wefſken leuyticus, a numerorum przikazanye43) mnohe popſany fu. I pogie50) Moizieff ſ ſobu51) Oliab neb52) eliab, bratra zeny ſwe,53) ten wediel,51) w kterich mye- ſtech po puſíczi ſtany pokoynye mohli ſtawieti, a flibi mu,55) czo nailepíſieho gym boh da, take dati. A kdiz ſie Archa zdwihnyeſſe, tehdi Moiziefſ rziekafſe: wſtan, pane boze, at neprzatele twogi rozpraſſeny55a) budu, a vtie-Orô Moyfi. kaite, kterziz ho nenawidie,56) ot oblicziegie tweho.57) a kdiz pokladachu archu, tehdi dieffe 58) nawrat ſie, pane boze, k mnozſtwi woiſku5sa) Hfrael. * Neb geſt nepodobno, bi letem neb rokem przirozenym a cztirzmy 45 dny, gefſto ſu tu bili, kdiz ſu paddeſati den wifíli ot welikinoczi. neb nykdi5eb) den welikonoczny geft tiz, iako leta mynuteho, leta59) potomnyeho, a take nykdi nenye tiz den paddefati ot welikonoczi.60) neb ot toho dne, iakoz geſt zakon dan, kdiz ſie rok przirozeny ſteczie, wifſli ſu. a kdiz przigidu61) k horzie prweho dne czrwencie, kdiz ſie meſieci prziebiehu, az do prweho 50 dne czrwencie62) cztwrteho dne toho meſiecie wifſli ſu, a ten geſt paddefati den ot [96a 2] cztrnaſteho dne dubna. 40 1) K. od huory. 2) K. dwanadczte°. 3) Š. (přid.) a když nad nij oblak ftaal.; K. Tuto. 4) K. gt. 5) Š. tee. 6) K. nietczo rzekly. 7) K. Š. Synay. 8) K. te hory. 3) K. a za. 10) K. proti prawe czeſtie. 11) K. ani we dne ani w noczy neodpoczy- nuchu. 12) K. a tu nayprwe. 13) K. ta. 14) K. a tu. 15) K. przygidechu; Š. przigdu. 16) K. Š. bozie. 17) K. wygidechu; Š. wygdu. 18) K. dwudczateho. 19) K. gt ſwie- domo. 20) K. I prawi. 21) K. A wſfak. 22) Š. zakon (!). 23) K. A kdyz. 24) K tehdy odefſly. 25) K. przygidechu; Š. przigdu. 26) Š. czerwenie; K. czrwencze toho mie- fycze. 27) sch. v K. 28) K. rok fe. 29) K. cztyrzydczeti. 30) K. dwutczateho. 31) K. Š. Trogym. 32) sch. v Š. 33) nadeps. i; K. Š. obyczeyno. 34) K. uzywati od. 35) K. az do. 36) ey nadeps.; Š. obyczeyne; K. obeczne. 37) Š. geft v nich. 38) K. yako. 39) naps. Tage, ge přetrž., ke nadeps.; K. a tak. 40) K. wzniklo. 40a) K. wſſeho (!). 41) K. rziekowe poczytagi. 42) K. Rzymene; Š. rziekamy (!). 13) K. dwanafte°. 44) K. od welykonoczy az do welykonoczy. 45) K. leta od welykonoczy. 46) K. dni. 47) K. den. 48) K. a (spr.). 49) K. a przykazanie. 50) K. poyal. 51) K. Š. febu. 52) ta dvě sl. sch. v K. 53) K. a. 54) K. widiel. 55) K. gemu. 55a) K. neprzytele twogy zaplaſfeni. 56) K. ge° nenawidite. 57) K. ge°. 58) K. rziekafſe. 5sa) Š. woyſku. 58b) Š. niekdy. 59) K. a leta. 60) K. ot weliky noczy. 61) K. przygidechu; Š. przigdu. 62) kdiz — czrwenczie sch. v K.
Strana 232
232 Numeri. [Kap. XIV.] O wzwoleny1) ſedmdeſat ſtariiych Iſrahel. Waz toto. Wznycze reptanye lida proti bohu2), ſtiſkagicz ſobie pro praci, I roz- [Num. 1I.J nyeti ſie ohen w hnyewu boziem, i pohlti zadny diel [96b 1] ftanow, tocziff ti, geſſto daleko na zad bili.3) a kdiz krziczieſſe lid k Moizieſſy,4) I pomodli fie Moizieff bohu, a hned5) bi ohen pohlczen.6) I nazwa to myeſto zanye- czenye7) proto, ze ohen8) bil ſie zanyetil proti nym bozy.9) wſfak10) ge tu nebilo gmenol1) prziebitka. a w tom myeſtie chas myeſſena,12) toczifí pa- cholkil3) a diewki, geſſto ſ nymy z egipta bilil4) przifſli, i take mnozi zide ſ nymyl5) horziechu zadoſti maſa rzkucz: kto nam da maſa gieſti?16) wſſak w17) gich zalobie neczte fie o mafie,18) nez fu19) rzekly: pomnyme20) na ribi, geſſto ſme gie giedli w egiptie darmo, a gdu nam na myſl tykwi21) a dynye a luk a czibule a22) czeſnek;23) duſſie nafſie ſucha geſt, a nycz newidie oczi naſſy gedno manu. a tiem gmenem maſem netolik maſo 10 rozumyeme,21) ale zbitoſt wſſiech gynych krmy. I vſliſſie Moizieff24a) lid pla- czicz,25) I zdalo mu fie to przietiezka wiecz, ze ot nyeho maſa zadachu. I wecie bohu:26) procz fi27) polozil na mye brziemye tohoto lidu? I za2s) ſem ia poczal a porodil wſſeczko mnozſtwie tohoto lidu, ze my dieſſ: nos gie w nadrach a w lonye ſwem, iako chowaczka noſi mladie, a neſ gie do 15 zemye, gijzto ſi ſlibil gych otczom. kde29) wezmu maſo, abich dal30) ta- kemu mnozſtwi? placzit na mye rzkucz,31) abich gym dal maſa gieſti. nemohut32) fam ſnefti tohoto33) wíſeho lidu, nebt31) my geft tiezek. pro- ffit,35) abi36) gynak obmyſlil; aneb mye zabi, at bi mne nemuczili37) [96b 2] tak mnohu zloſti. I wecie38) boh: ſberz39) my fedmdefat muzow 20 ftarffich Ifrael, geffto nailepfſie znaff, ke dwerzom chramu,40) a iat ſtupym,11) a budut ſ tobu42) mluwiti, a ugmut tweho duchu a dam gy, abi neſli brziemye twe i tobu,43) a powieff lidu: zaitra44) dam wam maſa netolik piet aneb defiet dny, ale za cieli myefiecz, 145) az do nerodi. vgymanye ducha Moi- zieffowa a gynym danye nema ſie rozumyeti dielenye geho ducha neb 25 vmenſſenye, ale oſwiecenye gynych, abi lid zpoſobowali tuz duchowny myloſti, iako Moizieff bil oſwiecen, Jakozto ot ſwietla gedne46) lucerny mnoho gynych oſwietie bez pomenſſenye prwe.47) I wecie Moizieff bohu: Nö. ffeft Set Tificzow pieſſieho lidu tuto geſt, a ti diefſ: dam gym48) maſa za cieli meſiecz, za49)-li wolow a owczi mnozſtwie bude zbito,50) abi bilo doſti 30 krmyem, aneb wſſeczki ribi morzſke ſhromazdeny budu, abi bili naſiczeny? wecie boh: a zdali ruka bozie moczna nenye? Ay, giz vzrziff, naplny-ly ſie ma rziecz5l) ſkutkem. a52) wybraw Moizieff ſedmdefat muzow, I wede gie k dwerzyem chramu53) kromye dwu, geſſto bili w ſtanyech oſtali, ne wzhrdagicz, ale nedoſtoyna fie nadiegicz, tiech51) gednomu diechu55) El- 35 dach a druhemu Medach, a biechu zide,56) bratri Moiziefſowa po materzi, ale ne po otczi.* I ſtupi57) boh w oblacie, a duch otpoczynu w nych, I ſtachu ſ moizieſſem a prorokowachu.58) I take ona dwa, geſſto bili oſtali59) w ſtanyech, prorokowachu, anyz ſu potom mlczieli, toczifſ wiecz ſu ſluli prorokowe. I wrati ſie ſ nymy Moizieff do ſtanow.60) 5 40
232 Numeri. [Kap. XIV.] O wzwoleny1) ſedmdeſat ſtariiych Iſrahel. Waz toto. Wznycze reptanye lida proti bohu2), ſtiſkagicz ſobie pro praci, I roz- [Num. 1I.J nyeti ſie ohen w hnyewu boziem, i pohlti zadny diel [96b 1] ftanow, tocziff ti, geſſto daleko na zad bili.3) a kdiz krziczieſſe lid k Moizieſſy,4) I pomodli fie Moizieff bohu, a hned5) bi ohen pohlczen.6) I nazwa to myeſto zanye- czenye7) proto, ze ohen8) bil ſie zanyetil proti nym bozy.9) wſfak10) ge tu nebilo gmenol1) prziebitka. a w tom myeſtie chas myeſſena,12) toczifí pa- cholkil3) a diewki, geſſto ſ nymy z egipta bilil4) przifſli, i take mnozi zide ſ nymyl5) horziechu zadoſti maſa rzkucz: kto nam da maſa gieſti?16) wſſak w17) gich zalobie neczte fie o mafie,18) nez fu19) rzekly: pomnyme20) na ribi, geſſto ſme gie giedli w egiptie darmo, a gdu nam na myſl tykwi21) a dynye a luk a czibule a22) czeſnek;23) duſſie nafſie ſucha geſt, a nycz newidie oczi naſſy gedno manu. a tiem gmenem maſem netolik maſo 10 rozumyeme,21) ale zbitoſt wſſiech gynych krmy. I vſliſſie Moizieff24a) lid pla- czicz,25) I zdalo mu fie to przietiezka wiecz, ze ot nyeho maſa zadachu. I wecie bohu:26) procz fi27) polozil na mye brziemye tohoto lidu? I za2s) ſem ia poczal a porodil wſſeczko mnozſtwie tohoto lidu, ze my dieſſ: nos gie w nadrach a w lonye ſwem, iako chowaczka noſi mladie, a neſ gie do 15 zemye, gijzto ſi ſlibil gych otczom. kde29) wezmu maſo, abich dal30) ta- kemu mnozſtwi? placzit na mye rzkucz,31) abich gym dal maſa gieſti. nemohut32) fam ſnefti tohoto33) wíſeho lidu, nebt31) my geft tiezek. pro- ffit,35) abi36) gynak obmyſlil; aneb mye zabi, at bi mne nemuczili37) [96b 2] tak mnohu zloſti. I wecie38) boh: ſberz39) my fedmdefat muzow 20 ftarffich Ifrael, geffto nailepfſie znaff, ke dwerzom chramu,40) a iat ſtupym,11) a budut ſ tobu42) mluwiti, a ugmut tweho duchu a dam gy, abi neſli brziemye twe i tobu,43) a powieff lidu: zaitra44) dam wam maſa netolik piet aneb defiet dny, ale za cieli myefiecz, 145) az do nerodi. vgymanye ducha Moi- zieffowa a gynym danye nema ſie rozumyeti dielenye geho ducha neb 25 vmenſſenye, ale oſwiecenye gynych, abi lid zpoſobowali tuz duchowny myloſti, iako Moizieff bil oſwiecen, Jakozto ot ſwietla gedne46) lucerny mnoho gynych oſwietie bez pomenſſenye prwe.47) I wecie Moizieff bohu: Nö. ffeft Set Tificzow pieſſieho lidu tuto geſt, a ti diefſ: dam gym48) maſa za cieli meſiecz, za49)-li wolow a owczi mnozſtwie bude zbito,50) abi bilo doſti 30 krmyem, aneb wſſeczki ribi morzſke ſhromazdeny budu, abi bili naſiczeny? wecie boh: a zdali ruka bozie moczna nenye? Ay, giz vzrziff, naplny-ly ſie ma rziecz5l) ſkutkem. a52) wybraw Moizieff ſedmdefat muzow, I wede gie k dwerzyem chramu53) kromye dwu, geſſto bili w ſtanyech oſtali, ne wzhrdagicz, ale nedoſtoyna fie nadiegicz, tiech51) gednomu diechu55) El- 35 dach a druhemu Medach, a biechu zide,56) bratri Moiziefſowa po materzi, ale ne po otczi.* I ſtupi57) boh w oblacie, a duch otpoczynu w nych, I ſtachu ſ moizieſſem a prorokowachu.58) I take ona dwa, geſſto bili oſtali59) w ſtanyech, prorokowachu, anyz ſu potom mlczieli, toczifſ wiecz ſu ſluli prorokowe. I wrati ſie ſ nymy Moizieff do ſtanow.60) 5 40
Strana 233
Numeri. 233 * Ale Jeronymo 1) die, ze fu bratry62) po otczi, ale ne po materzi, neb po przijatem zakonu Amram kazanym Moizieffowym [97a 1] puſti matku geho, neb geſt bila tetka geho, I pogie gynu, a z te tato dwa przige.63) 1) K. zwoleni. 2) K. proti bohu od lyda. 3) K. byli ſpaly. 4) K. Moyziefſowi. 5) K. ynhed. 6) K. potupen. 7) K. ohen zanýcczeny. 8) K. ohen bozy. 3) sch. v K. 10) K. a wſſak. 11) g nadeps.; K. gmena. 12) K. miefſe chaffa ſmiefſena. 12) K. pa- cholczy. 14) K. byli z Egipta. 15) K. ti wſſychni. 16) K. abychom gedly. 17) K. Tuto w. 18) K. o maſſu. 19) K. ze gfu. 20) K. pomniemy. 21) K. Tykwe. 22) K. luk por. 23) K. czefnek czybule a gyz. 24) K. rozumyemy. 24a) Š. flyffe. 25) K. placzycze. 26) K. k bohu. 27) K. Proczs fy. 28) K. zda. 29) K. A kde. 30) ta dvě sl. sch. v K. 31) nadeps 32) K. y nemohut. 33) Š. toho. 34) K. nob. 35) K. Š. Profymt. 36) K. aby to. 37) K. nevmuczyli. 38) K. wecze gev. 39) K. zberz. 40) K. chramowym. 11) Š. sítupim. 42) K. budu f tebu. 13) K. s ftebu; Š. s tebu. 41) K. zytra. 45) sch. r K 16) K. gedney. 17) K. prwe luczerny. 48) K. gim dam. 13) K. Š. zda. 50) K. zbito bude. 51) K. rzecz ma. 52) K. Tehdy. 33) K. ke dwerzom chramowym. 54) K. z ticch. 35) K. rziekachu. 56) K. bieffta žydy. 57) K. sſtupi. 58) K. pro- rokowachu buduczie wieczy. 59) K. biechu zoſtala. 60) K. ftanu. 61) K. Jeronym. 62) K gſu byla bratrzy. 63) psáno mye, przige nadeps. O dany maſſa gyeſty1) a o hnyewu boziem. [Kap. XV.I Iwigide wietr ot boha, a lapyw za morzem rzerzabki, przyneſe gie do ftanow w2) okolek ſtanow cziefti za den, I letachu dwu loktu3) ot zemye v wiſoſti, a lid wſtaw, i ſbierachu4) ptaki dwa dny. a ktoz gich myel malo, [Num. 11.] ten naymenye f5) defiet korczow gich myel. I fuffiechu gie okolo ſtanow. Aues nota. 5 a bili ſu ti rzerzabkowe, iakoz prawie,6) ne male7) iako v nas, ale wietffie,8) geſſto gym rziekagi kralowi ptaczi, gymzto turlegios dieme.9) A gefſcze maſo bieffe w gich zubiech, a10) hnyew bozi porazill) lid weliku ranu przielifi. I nepoklada tuto rany, ale w pfalmyech12) widi ſie, bi bil ohen.13) i bi tu lid pohrzeben, gefſto maſa zadal.14) a15) tomu myeſtu prziewzdiechu 10 zidowſki cabrot, tocziff zadoſt pohrziebu, neb pohrzeb zadoſti. 1) K. k gedeni. 2) K. a w. 3) K. loktow. 4) K. zbierachu. 5) K. naymen z. 5) K. niekterzy prawi. 7) K. netak maly. 8) K. wietczy. 3) K. gurgulios rzie- kame; Š. curlegios. 10) K. az. 11) sch. v K. 12) K. w zalmiech. 13) K. ze byl ohniem ge ſpalyl. 14) i — bi zadal sch. v K. 15) K. a pak. O malomocznoſty marie, ſeſtry moyzieſſowy. [Kap. XVI.) Wigidul) z hrobow2) zadoſti, a przigidu3) do aſſeroth, a tu ſie ſwarzi maria a Aaron proti Moiziefſowi pro geho zenu murzenynku, a porokugicz INum. 12.] mu,1) ze kralow 97a 2nu murzenyníku za5) zenu bil poial, neb pogiem y puſtil,6) aneb pro geho zenu zeforu, geſſto ſie bila ſwarzila proti marie.7) 5 neb madianyte nazwany nyekdy8) bily9) murzenynowe, iakoz fie czte w paralipomenon. I weciechu hnyewagice fie: wſſak ſ namy iako ſ moy- 12. Par. 14.) zieſſem mluwil geſt boh; iako bi rzekli: procz nad namy chcze biti Moiziefſ?
Numeri. 233 * Ale Jeronymo 1) die, ze fu bratry62) po otczi, ale ne po materzi, neb po przijatem zakonu Amram kazanym Moizieffowym [97a 1] puſti matku geho, neb geſt bila tetka geho, I pogie gynu, a z te tato dwa przige.63) 1) K. zwoleni. 2) K. proti bohu od lyda. 3) K. byli ſpaly. 4) K. Moyziefſowi. 5) K. ynhed. 6) K. potupen. 7) K. ohen zanýcczeny. 8) K. ohen bozy. 3) sch. v K. 10) K. a wſſak. 11) g nadeps.; K. gmena. 12) K. miefſe chaffa ſmiefſena. 12) K. pa- cholczy. 14) K. byli z Egipta. 15) K. ti wſſychni. 16) K. abychom gedly. 17) K. Tuto w. 18) K. o maſſu. 19) K. ze gfu. 20) K. pomniemy. 21) K. Tykwe. 22) K. luk por. 23) K. czefnek czybule a gyz. 24) K. rozumyemy. 24a) Š. flyffe. 25) K. placzycze. 26) K. k bohu. 27) K. Proczs fy. 28) K. zda. 29) K. A kde. 30) ta dvě sl. sch. v K. 31) nadeps 32) K. y nemohut. 33) Š. toho. 34) K. nob. 35) K. Š. Profymt. 36) K. aby to. 37) K. nevmuczyli. 38) K. wecze gev. 39) K. zberz. 40) K. chramowym. 11) Š. sítupim. 42) K. budu f tebu. 13) K. s ftebu; Š. s tebu. 41) K. zytra. 45) sch. r K 16) K. gedney. 17) K. prwe luczerny. 48) K. gim dam. 13) K. Š. zda. 50) K. zbito bude. 51) K. rzecz ma. 52) K. Tehdy. 33) K. ke dwerzom chramowym. 54) K. z ticch. 35) K. rziekachu. 56) K. bieffta žydy. 57) K. sſtupi. 58) K. pro- rokowachu buduczie wieczy. 59) K. biechu zoſtala. 60) K. ftanu. 61) K. Jeronym. 62) K gſu byla bratrzy. 63) psáno mye, przige nadeps. O dany maſſa gyeſty1) a o hnyewu boziem. [Kap. XV.I Iwigide wietr ot boha, a lapyw za morzem rzerzabki, przyneſe gie do ftanow w2) okolek ſtanow cziefti za den, I letachu dwu loktu3) ot zemye v wiſoſti, a lid wſtaw, i ſbierachu4) ptaki dwa dny. a ktoz gich myel malo, [Num. 11.] ten naymenye f5) defiet korczow gich myel. I fuffiechu gie okolo ſtanow. Aues nota. 5 a bili ſu ti rzerzabkowe, iakoz prawie,6) ne male7) iako v nas, ale wietffie,8) geſſto gym rziekagi kralowi ptaczi, gymzto turlegios dieme.9) A gefſcze maſo bieffe w gich zubiech, a10) hnyew bozi porazill) lid weliku ranu przielifi. I nepoklada tuto rany, ale w pfalmyech12) widi ſie, bi bil ohen.13) i bi tu lid pohrzeben, gefſto maſa zadal.14) a15) tomu myeſtu prziewzdiechu 10 zidowſki cabrot, tocziff zadoſt pohrziebu, neb pohrzeb zadoſti. 1) K. k gedeni. 2) K. a w. 3) K. loktow. 4) K. zbierachu. 5) K. naymen z. 5) K. niekterzy prawi. 7) K. netak maly. 8) K. wietczy. 3) K. gurgulios rzie- kame; Š. curlegios. 10) K. az. 11) sch. v K. 12) K. w zalmiech. 13) K. ze byl ohniem ge ſpalyl. 14) i — bi zadal sch. v K. 15) K. a pak. O malomocznoſty marie, ſeſtry moyzieſſowy. [Kap. XVI.) Wigidul) z hrobow2) zadoſti, a przigidu3) do aſſeroth, a tu ſie ſwarzi maria a Aaron proti Moiziefſowi pro geho zenu murzenynku, a porokugicz INum. 12.] mu,1) ze kralow 97a 2nu murzenyníku za5) zenu bil poial, neb pogiem y puſtil,6) aneb pro geho zenu zeforu, geſſto ſie bila ſwarzila proti marie.7) 5 neb madianyte nazwany nyekdy8) bily9) murzenynowe, iakoz fie czte w paralipomenon. I weciechu hnyewagice fie: wſſak ſ namy iako ſ moy- 12. Par. 14.) zieſſem mluwil geſt boh; iako bi rzekli: procz nad namy chcze biti Moiziefſ?
Strana 234
234 Numeri. Toto waz. za10) proto, ze ſ nym mluwil pan boh? neb moiziefſ bieſſe muz tichi nade wſſeczki lidi, czoz gich bilo na zemy. A rozhnyewaw ſie panl1) boh wecie gym: wiſtupte wi gedno trzie12) do chramu. A kdiz tam ſtachu, i ſtupil3) boh w ſlupie oblaka, a powolaw marie a Aarona, wecie gym: bude-li kto prorok mezi wamy, budu gemu mluwiti v widieny, aneb ſkrzie ſen, aneb w pohadkach, tocziff w ſkritich a w14) neſnadnych rzieczi.15) ale ſluzie memu Moiziefſowi, geffto we wſſem domu mem geft naywiernyeiffi, vſti w uſta 10 mluwym. a proto procz ſte mu16) vtrhowali a ſe iako17) kogili? I otſtupi oblak, a marie vkaza ſie malatna.18) I wecie Aaron Moizieffowi: proffi19) tebe, pane, neklad na ny hrziecha toho. I pomodli ſie moizieſſ bohu rzka: boze, profſit,20) vzdraw gi. boh mu wecie:21) bi otecz gegi plynul na gegi twarz, wſfak22) by myela naymen23) ſedm dny zapirzity ſye.21) otluczena 15 bud ſedm dny ot ſtanow, a potom gi przywolate.25) Jako bi rzekl: bi otecz gegi potupil gi pro nyekteru [97b 1] zloſt gegi, wſſak bi ſie mvela ſtidieti za nyekteru chwili. I otluczichu marij z ſtanow za ſedm dnv, awſſak lid nehnu26) ſie ſ toho myeſta, az maria bi przywolana. A proto take czierkew obecznye27) za28) ſmrtedlne hrziechy ſedm 20 let przvpowieda,29) gedno acz mylofrdenſtwie vkrati neb pro hrozu prodli. 1) K. wygidechu; Š. wygdu. 2) K. z hrobow totiz od hrobuow. 3) K. przy- gidechu; S. przigdu. 4) K. gev. 5) sch. v K. 6) K. puſtil gy. 7) K. marigi. 5) naps. na okr. 9) nadeps. fu, přetrž. 10) K. Š. zda. 11) sch. v K. 12) K. wſtupte gedno wy trzy. 13) K. wſtupi. 14) sch. v K. 15) K. rzieczech. 16) K. gev. 17) ps. a was; přetrž. ſe, iako nadeps. 18) K. malomoczna. 19) K. proſy; Š. profim. 20) K. a rzka boze mily! proſymt; Š. profimt. 21) K. wecze gemu buoh. 22) K. wſſeczkat. 23) nadeps. aſa v C. Š.; K. afa. 24) K. zaprzyti ſebe ale. 25) K. przywolayte. 26) K. nehnul. 27) e nadeps. 28) za tím naps. ſedm, přetrž. 29) K. przypowiedagi. Kap. XVII./ O dwanaſty Iipeherzich.1) WIſtupyw lid z aſſeroth,2) I poſtawi ſtany na puſſczi pharan. I nenye3) pharan myeſto, gmye bidlenye, Ale obicziegem wiecz w ſobie drzie bid lenye, iakozto w kratkem piſmye bidl4) bude zgeweno. neb wſfieczki bidlenye ot Afferoth5) w ſobie drzi prziebywanye,6) kterazto bila geft cztrnaſta az do7) affiongaber, a ta bilas) druha a trzidciety;9) po tiech po wſſiech prziebitkach chodili ſu druheho leta. A z Afſyongaber poſla Moizieff bozym przikazanym dwanaſt muzow, kazdeho z kazdeho poko- lenye, abi znamenali zemy, gijzto ſu myeli oſieſti. tiech prwny bili ſu: calef, syn Jefone, z Juda a10) Ofee, syn nun, z Effraym. I powola Oſee Jofue,11) a ten rzeczen geft take aufes,12) iakoz prawi Origenes, a to bieſſe 10 ſluha Moiziefſow. Take moze rzeczeno biti, ze Moizieff peczi a zdrawie gynych gedenaſti poruczil bil gemu. A kdiz ſlowiefſe Joſue neb Oſee, a13) tie gmenyel4) wznyta ſpafitel, tehdi tepruw tyl5) gmena przywlaſtnyl gemu, kdiz [97b 2] ho ſpaſitelem gynych vſtawil.* I przikaza gym moi- ziefi, abi iakoſt zemye znamenali, I lidi y myeft,16) a take abi przyneſli 15 5 Num. 13./
234 Numeri. Toto waz. za10) proto, ze ſ nym mluwil pan boh? neb moiziefſ bieſſe muz tichi nade wſſeczki lidi, czoz gich bilo na zemy. A rozhnyewaw ſie panl1) boh wecie gym: wiſtupte wi gedno trzie12) do chramu. A kdiz tam ſtachu, i ſtupil3) boh w ſlupie oblaka, a powolaw marie a Aarona, wecie gym: bude-li kto prorok mezi wamy, budu gemu mluwiti v widieny, aneb ſkrzie ſen, aneb w pohadkach, tocziff w ſkritich a w14) neſnadnych rzieczi.15) ale ſluzie memu Moiziefſowi, geffto we wſſem domu mem geft naywiernyeiffi, vſti w uſta 10 mluwym. a proto procz ſte mu16) vtrhowali a ſe iako17) kogili? I otſtupi oblak, a marie vkaza ſie malatna.18) I wecie Aaron Moizieffowi: proffi19) tebe, pane, neklad na ny hrziecha toho. I pomodli ſie moizieſſ bohu rzka: boze, profſit,20) vzdraw gi. boh mu wecie:21) bi otecz gegi plynul na gegi twarz, wſfak22) by myela naymen23) ſedm dny zapirzity ſye.21) otluczena 15 bud ſedm dny ot ſtanow, a potom gi przywolate.25) Jako bi rzekl: bi otecz gegi potupil gi pro nyekteru [97b 1] zloſt gegi, wſſak bi ſie mvela ſtidieti za nyekteru chwili. I otluczichu marij z ſtanow za ſedm dnv, awſſak lid nehnu26) ſie ſ toho myeſta, az maria bi przywolana. A proto take czierkew obecznye27) za28) ſmrtedlne hrziechy ſedm 20 let przvpowieda,29) gedno acz mylofrdenſtwie vkrati neb pro hrozu prodli. 1) K. wygidechu; Š. wygdu. 2) K. z hrobow totiz od hrobuow. 3) K. przy- gidechu; S. przigdu. 4) K. gev. 5) sch. v K. 6) K. puſtil gy. 7) K. marigi. 5) naps. na okr. 9) nadeps. fu, přetrž. 10) K. Š. zda. 11) sch. v K. 12) K. wſtupte gedno wy trzy. 13) K. wſtupi. 14) sch. v K. 15) K. rzieczech. 16) K. gev. 17) ps. a was; přetrž. ſe, iako nadeps. 18) K. malomoczna. 19) K. proſy; Š. profim. 20) K. a rzka boze mily! proſymt; Š. profimt. 21) K. wecze gemu buoh. 22) K. wſſeczkat. 23) nadeps. aſa v C. Š.; K. afa. 24) K. zaprzyti ſebe ale. 25) K. przywolayte. 26) K. nehnul. 27) e nadeps. 28) za tím naps. ſedm, přetrž. 29) K. przypowiedagi. Kap. XVII./ O dwanaſty Iipeherzich.1) WIſtupyw lid z aſſeroth,2) I poſtawi ſtany na puſſczi pharan. I nenye3) pharan myeſto, gmye bidlenye, Ale obicziegem wiecz w ſobie drzie bid lenye, iakozto w kratkem piſmye bidl4) bude zgeweno. neb wſfieczki bidlenye ot Afferoth5) w ſobie drzi prziebywanye,6) kterazto bila geft cztrnaſta az do7) affiongaber, a ta bilas) druha a trzidciety;9) po tiech po wſſiech prziebitkach chodili ſu druheho leta. A z Afſyongaber poſla Moizieff bozym przikazanym dwanaſt muzow, kazdeho z kazdeho poko- lenye, abi znamenali zemy, gijzto ſu myeli oſieſti. tiech prwny bili ſu: calef, syn Jefone, z Juda a10) Ofee, syn nun, z Effraym. I powola Oſee Jofue,11) a ten rzeczen geft take aufes,12) iakoz prawi Origenes, a to bieſſe 10 ſluha Moiziefſow. Take moze rzeczeno biti, ze Moizieff peczi a zdrawie gynych gedenaſti poruczil bil gemu. A kdiz ſlowiefſe Joſue neb Oſee, a13) tie gmenyel4) wznyta ſpafitel, tehdi tepruw tyl5) gmena przywlaſtnyl gemu, kdiz [97b 2] ho ſpaſitelem gynych vſtawil.* I przikaza gym moi- ziefi, abi iakoſt zemye znamenali, I lidi y myeft,16) a take abi przyneſli 15 5 Num. 13./
Strana 235
Numeri. 235 owoce zemye.17) a bieſſe czas,18) kdiz giz19) wyno w hroznyech kupugicz gediechu. a ti20) ſſedſſe opatrzichu zemy ot puſſczie ſyn21) az do roob, gducz do emach. I gidechu22) na poledne, i przigidu23) do ebron. I widiechu trzi z pokolenye enach neb enachym, tocziſſ obrow, ahyman, fifay a tolmay, 20 ſyny enoch,21) iakez24a) fu take widieli w cham, myeftie25) egiptie. A ti ot cham rzeczeny fu titanes. A bilo ofm let ebron26) przied cham myeftem 26a) vdielano, a proto ot ebron fyemye obrowe do egipta przifflo, ottud gidu27) az do vdola welmy plodneho, I nabrachu tu Jablek raiſkich, toczifí malo- granata,28) a ficow toho myeſta, a geden kmen ſ hrozny vrziezachu, A ten 25 kmen pro welikoft29) na zaworzie30) dwa muzie ſta neſla. a proto31) to myeſto nazwachu weheleſcol, toczyff32) biſtrzyna hrozna, pro[98a 1]to ze ottud33) ſyny31) Ifrahel hrozen bili35) wzieli. * a o gynych pokoleny, geſſto bili poſlany, titot fu:36) z pokolenye Symeon Cafath, ſyn vri; z pokolenye ruben ſemyna, ſyn zachur; z po- 30 kolenye Izachar37) Igal, ſyn Jozeph;38) z pokolenye benyamyn Phalci, ſyn raphi; z pokolenye zabulon gaddiel, ſyn zodi; z pokolenye Jozeph, ſceptri manaſſe, gaddi, ſyn ſuzi; z pokolenye dan Amnuhel, fyn gêmalli; z pokolenye Afer39) ſechur, syn mychael; z pokolenye neptalym Naabi, ſyn waphal ;40) z pokolenye gad guhel,41) ſyn machi. 1) K. (přid.) zemie ſlybenc. 2) K. (přid.) te puffti. 3) K. nynye. 1) K. byd- lenie. 5) K. od Afferoth. 6) K. przebywanie. 7) K. a zde. 8) naps. dwa, přetrž., nadeps. druha. 3) K. druha a trzydczata. 10) sch. v K. 11) K. Jofue Ozee. 12) K. Eufes. 13) K. neb. 11) K. gmena. 15) sch. v Š.; K. ta. 16) K. miefta. 17) Š. K. te zemie. 18) K. gyz ten czas. 19) sch. v K. 20) K. a ti gyfti. 21) Š. fynai. 22) K. gdiechu. 23) K. Š. przigdu. 24) v K sch.. enach — fyny. 24a) Š. iakoz. 25) K. w mieftie. 26) Š. przed ebron. 26a) K. miefto. 27) K. gydechu. 28) K. malogramatow. 29) K. pro welykoft hrozna. 30) K. fochorzie. 31) a proto — neſla sch. v Š. 32) nadeps. 33) za tím naps. dwa, přetrž. 34) Š. fynowe. 35) K. byli gſu hrozen. 36) K. gfu tito. 37) K. Ifakar. 38) K. Jozephuow. 39) K. Affur (!). 40) oprav. konc. z c; v K. wapha. 41) K. Guehel. O reptany lydu welmy iíkodlywem, pro nyezto zahynuly ſu.1) (Kap. XVIII./ Wratywffe ſie ſſpeherzi2) zemye po cztirzidcieti dnech, przigidu3) k lidu ſwemu do cades, ze dwie a trzidcieti prziebywanye a mezi tiem INum. 13.) wiffel biefſe lid, a bidlefſe v trziatrzidcieti bidleny. wſſak nyeterzi prawie, ze z kades poſlany ſu ſſpieherzi,3a) a tu gich lid czekal. To bidlenye Jozefus 5 nazywa vdol, podle canaanſkich kraiow gluci, a k bidleny neſnadny. a ti muzie chwalecie zemy, gizto bili ohledali, i prziczynychu: ale4) zemany bidlitele welmy moczne ma a myeſto welike, ozdiene,5) a pokolenye obrowe widieli ſme tam, ze ſme6) my iako kobilki proty nym.* I utrhachu zemy, giz ſu widieli, rzkucz: zemye, gizto ſme7) obeſſli i8) opatrzili, zerze 10 ſwe bidlitele. to zid takto wiklada: zemye ta nemoczna9) geſt a nemoz zyd. myeti zywich lidi, aneb ze izadnemu lidu hodieffe10) ſie w nye bidliti pro czaſte nabiehi neprzatelſke. Ale prorok f11) bezpecznu giſtotu w tei zemyl2)
Numeri. 235 owoce zemye.17) a bieſſe czas,18) kdiz giz19) wyno w hroznyech kupugicz gediechu. a ti20) ſſedſſe opatrzichu zemy ot puſſczie ſyn21) az do roob, gducz do emach. I gidechu22) na poledne, i przigidu23) do ebron. I widiechu trzi z pokolenye enach neb enachym, tocziſſ obrow, ahyman, fifay a tolmay, 20 ſyny enoch,21) iakez24a) fu take widieli w cham, myeftie25) egiptie. A ti ot cham rzeczeny fu titanes. A bilo ofm let ebron26) przied cham myeftem 26a) vdielano, a proto ot ebron fyemye obrowe do egipta przifflo, ottud gidu27) az do vdola welmy plodneho, I nabrachu tu Jablek raiſkich, toczifí malo- granata,28) a ficow toho myeſta, a geden kmen ſ hrozny vrziezachu, A ten 25 kmen pro welikoft29) na zaworzie30) dwa muzie ſta neſla. a proto31) to myeſto nazwachu weheleſcol, toczyff32) biſtrzyna hrozna, pro[98a 1]to ze ottud33) ſyny31) Ifrahel hrozen bili35) wzieli. * a o gynych pokoleny, geſſto bili poſlany, titot fu:36) z pokolenye Symeon Cafath, ſyn vri; z pokolenye ruben ſemyna, ſyn zachur; z po- 30 kolenye Izachar37) Igal, ſyn Jozeph;38) z pokolenye benyamyn Phalci, ſyn raphi; z pokolenye zabulon gaddiel, ſyn zodi; z pokolenye Jozeph, ſceptri manaſſe, gaddi, ſyn ſuzi; z pokolenye dan Amnuhel, fyn gêmalli; z pokolenye Afer39) ſechur, syn mychael; z pokolenye neptalym Naabi, ſyn waphal ;40) z pokolenye gad guhel,41) ſyn machi. 1) K. (přid.) zemie ſlybenc. 2) K. (přid.) te puffti. 3) K. nynye. 1) K. byd- lenie. 5) K. od Afferoth. 6) K. przebywanie. 7) K. a zde. 8) naps. dwa, přetrž., nadeps. druha. 3) K. druha a trzydczata. 10) sch. v K. 11) K. Jofue Ozee. 12) K. Eufes. 13) K. neb. 11) K. gmena. 15) sch. v Š.; K. ta. 16) K. miefta. 17) Š. K. te zemie. 18) K. gyz ten czas. 19) sch. v K. 20) K. a ti gyfti. 21) Š. fynai. 22) K. gdiechu. 23) K. Š. przigdu. 24) v K sch.. enach — fyny. 24a) Š. iakoz. 25) K. w mieftie. 26) Š. przed ebron. 26a) K. miefto. 27) K. gydechu. 28) K. malogramatow. 29) K. pro welykoft hrozna. 30) K. fochorzie. 31) a proto — neſla sch. v Š. 32) nadeps. 33) za tím naps. dwa, přetrž. 34) Š. fynowe. 35) K. byli gſu hrozen. 36) K. gfu tito. 37) K. Ifakar. 38) K. Jozephuow. 39) K. Affur (!). 40) oprav. konc. z c; v K. wapha. 41) K. Guehel. O reptany lydu welmy iíkodlywem, pro nyezto zahynuly ſu.1) (Kap. XVIII./ Wratywffe ſie ſſpeherzi2) zemye po cztirzidcieti dnech, przigidu3) k lidu ſwemu do cades, ze dwie a trzidcieti prziebywanye a mezi tiem INum. 13.) wiffel biefſe lid, a bidlefſe v trziatrzidcieti bidleny. wſſak nyeterzi prawie, ze z kades poſlany ſu ſſpieherzi,3a) a tu gich lid czekal. To bidlenye Jozefus 5 nazywa vdol, podle canaanſkich kraiow gluci, a k bidleny neſnadny. a ti muzie chwalecie zemy, gizto bili ohledali, i prziczynychu: ale4) zemany bidlitele welmy moczne ma a myeſto welike, ozdiene,5) a pokolenye obrowe widieli ſme tam, ze ſme6) my iako kobilki proty nym.* I utrhachu zemy, giz ſu widieli, rzkucz: zemye, gizto ſme7) obeſſli i8) opatrzili, zerze 10 ſwe bidlitele. to zid takto wiklada: zemye ta nemoczna9) geſt a nemoz zyd. myeti zywich lidi, aneb ze izadnemu lidu hodieffe10) ſie w nye bidliti pro czaſte nabiehi neprzatelſke. Ale prorok f11) bezpecznu giſtotu w tei zemyl2)
Strana 236
236 Numeri. Dux. Toto waz. pueri nô. bidlenye ſlibuge wecia,13) abi ta vkora bila ot nyel3a) otiata, ze nebude ſluti zemye, bi ſwe bidlitele zrala. ale moz biti [98a 2] rzeczeno k pochwaleny te zemye, ze geft tak welmy dobra, ze igeden nechtiel bi z nye putowati, 15 ale ktoz ſie w nyeil4) narodi, ten w nyeil5) vmrze. A proto vſliffiew to weſſken ſbor,16) I plakachu I reptachu wſſiczkny17) proti Moiziefſowi a Aaro- nowils) rzkucz: oo bichme bili zemrzieli w egiptie, ale ne w teito19) ffirokei puſíczi. I zdali nenye lepe wratiti fie do egipta, nezli tuto meczem zbitu biti, a zeny a dieti naſſie bi bili tiezeny v wiezenye. vſtawme20) fobie 20 wodcie,21) a wratme ſie do egipta. vſliffawffe22) to Moizieff a Aaron, i pa- defſta na zemy prziede wſſemy ſyny Iſrael. Tehdi Jozue a Caleph, geſſto ſta take tu zemy22a) bila opatrzila a obeſſla, rozprafíczichu23) rucho ſwe a rzkucz: nerodte biti protywny bohu, toczifí neczynte boha lharzem w geho flibu, any fie boite lida te21) zemye, nebot gei25) iako chleb ſzerzem.26) 25 otftupilat geft ot nych wſfeczka pomocz. zemye ta, gefftos wie27) gi obeſſla a proffla,28) welmyt29) geſt dobra. bude-lit nam boh myloftyw, vwedet nas w ny, a da nam zemy tekuci mlekem a ſtrdi. A kdiz gyny na nye krzicziechu, tiech defiet, geffto ſ nyma bila,30) a wſſeczko mnozftwie chtiechu ta dwa kamenowati. I vkaza ſie chwala bozie31) nad ſtrziechu ſmluwi, 30 I wecie boh k Moizieffowi: I dokud my bude vtrhowaty a nebude my wierziti tento lid? Porazym gie,32) a tiet vczynym nad welikym [98b 1] lidem. Moizieff wecie: proffit33) tebe, pane, neczyn toho, at bi fie tobie neprotywili egipfſczi, A rziekali bi: 31) nemohl gich vweſti w zemy, gym bil ſlibil,35) a proto zbil gie na puſſczi. Ale zweliczena bud chwala twa, pane 35 boze, iako36) ſi ſlibil, odpuſt, proſymt,37) tomuto lidu hrziech podle mnoz- ftwie mylofrdenſtwie tweho, iako38) ſi bil myloſtyw wichodycym z egipta az do tohoto myeſta, genz otgymafí zloft39) i hrziechi, a izadneho newy- neho neopuffczieff.40) Wecie boh: otpuftil 1) ſem podle12) flowa tweho, awfſak ſem ia zyw,43) I zadny z tiech, gefſto ſu widieli mu welebnoſt a zna- 40 menye dywow, kterez ſem vczynyl w egiptie a na pufſczi, czo gich geft poczteno ot dwdczat41) let a wiffe, a giz po defietkrat,45) tocziff mnohokrat hnyewaly fu mye, vzrzi46) tu zemy, gijz47) ſem ſlibil gich otczom, kromye Joſue a caleph, a w nyezto Amalech a Cananeus bidlita podle ſebe. zaitra hnyete ſtany, a gdiete na puſícz po czieſtie morze czrweneho.48) na te149) 45 pufíczi waſfie mrchi lehnu, ale mlade dietý waffie, o nychz íte rzekli, bi ony myeli biti korziſt neprzatelſka, vwedu gie w tu zemy, gefſto fie wam nelibila. Synowe waſſi quyelili5o) fu na pufíczi cztirzidcieti51) let, a po- neſu ſmylſtwo waſſe, az praw52) mrchi otczow53) zahynu na puſſczi. podle cztirzidcieti dnow, Jakoz fte zemy [98b 2] znamenali,53a) cztirzidcieti leth 50 wezmete zloſti waſfie, a zwiete pomſtu mu, neb iako54) ſem mluwil, tak vczynym teito mnozſtwi naihorffiei,55) gefſto ſie zdwihla56) proti mnye. I mluwi moizieff wſſeczki tito57) ſlowa58) k nym, I ziele o quyeli to59) lid welmy. A rano wſtawffe weciechu moizieffowi: ſhrziefſyli ſme zufawffe, ale giz odieny hotowy ſme giti do myeſta toho, gefſto nam ſlibil. wecie 55 ☞ Moiziefſ k nym:60) Nerodte giti, abifſte nebili zbiti ot waſſich neprzatel,
236 Numeri. Dux. Toto waz. pueri nô. bidlenye ſlibuge wecia,13) abi ta vkora bila ot nyel3a) otiata, ze nebude ſluti zemye, bi ſwe bidlitele zrala. ale moz biti [98a 2] rzeczeno k pochwaleny te zemye, ze geft tak welmy dobra, ze igeden nechtiel bi z nye putowati, 15 ale ktoz ſie w nyeil4) narodi, ten w nyeil5) vmrze. A proto vſliffiew to weſſken ſbor,16) I plakachu I reptachu wſſiczkny17) proti Moiziefſowi a Aaro- nowils) rzkucz: oo bichme bili zemrzieli w egiptie, ale ne w teito19) ffirokei puſíczi. I zdali nenye lepe wratiti fie do egipta, nezli tuto meczem zbitu biti, a zeny a dieti naſſie bi bili tiezeny v wiezenye. vſtawme20) fobie 20 wodcie,21) a wratme ſie do egipta. vſliffawffe22) to Moizieff a Aaron, i pa- defſta na zemy prziede wſſemy ſyny Iſrael. Tehdi Jozue a Caleph, geſſto ſta take tu zemy22a) bila opatrzila a obeſſla, rozprafíczichu23) rucho ſwe a rzkucz: nerodte biti protywny bohu, toczifí neczynte boha lharzem w geho flibu, any fie boite lida te21) zemye, nebot gei25) iako chleb ſzerzem.26) 25 otftupilat geft ot nych wſfeczka pomocz. zemye ta, gefftos wie27) gi obeſſla a proffla,28) welmyt29) geſt dobra. bude-lit nam boh myloftyw, vwedet nas w ny, a da nam zemy tekuci mlekem a ſtrdi. A kdiz gyny na nye krzicziechu, tiech defiet, geffto ſ nyma bila,30) a wſſeczko mnozftwie chtiechu ta dwa kamenowati. I vkaza ſie chwala bozie31) nad ſtrziechu ſmluwi, 30 I wecie boh k Moizieffowi: I dokud my bude vtrhowaty a nebude my wierziti tento lid? Porazym gie,32) a tiet vczynym nad welikym [98b 1] lidem. Moizieff wecie: proffit33) tebe, pane, neczyn toho, at bi fie tobie neprotywili egipfſczi, A rziekali bi: 31) nemohl gich vweſti w zemy, gym bil ſlibil,35) a proto zbil gie na puſſczi. Ale zweliczena bud chwala twa, pane 35 boze, iako36) ſi ſlibil, odpuſt, proſymt,37) tomuto lidu hrziech podle mnoz- ftwie mylofrdenſtwie tweho, iako38) ſi bil myloſtyw wichodycym z egipta az do tohoto myeſta, genz otgymafí zloft39) i hrziechi, a izadneho newy- neho neopuffczieff.40) Wecie boh: otpuftil 1) ſem podle12) flowa tweho, awfſak ſem ia zyw,43) I zadny z tiech, gefſto ſu widieli mu welebnoſt a zna- 40 menye dywow, kterez ſem vczynyl w egiptie a na pufſczi, czo gich geft poczteno ot dwdczat41) let a wiffe, a giz po defietkrat,45) tocziff mnohokrat hnyewaly fu mye, vzrzi46) tu zemy, gijz47) ſem ſlibil gich otczom, kromye Joſue a caleph, a w nyezto Amalech a Cananeus bidlita podle ſebe. zaitra hnyete ſtany, a gdiete na puſícz po czieſtie morze czrweneho.48) na te149) 45 pufíczi waſfie mrchi lehnu, ale mlade dietý waffie, o nychz íte rzekli, bi ony myeli biti korziſt neprzatelſka, vwedu gie w tu zemy, gefſto fie wam nelibila. Synowe waſſi quyelili5o) fu na pufíczi cztirzidcieti51) let, a po- neſu ſmylſtwo waſſe, az praw52) mrchi otczow53) zahynu na puſſczi. podle cztirzidcieti dnow, Jakoz fte zemy [98b 2] znamenali,53a) cztirzidcieti leth 50 wezmete zloſti waſfie, a zwiete pomſtu mu, neb iako54) ſem mluwil, tak vczynym teito mnozſtwi naihorffiei,55) gefſto ſie zdwihla56) proti mnye. I mluwi moizieff wſſeczki tito57) ſlowa58) k nym, I ziele o quyeli to59) lid welmy. A rano wſtawffe weciechu moizieffowi: ſhrziefſyli ſme zufawffe, ale giz odieny hotowy ſme giti do myeſta toho, gefſto nam ſlibil. wecie 55 ☞ Moiziefſ k nym:60) Nerodte giti, abifſte nebili zbiti ot waſſich neprzatel,
Strana 237
Numeri. 237 nebt51) nenve boha ſ wamy, proto ze ſte nechtieli powoliti gieho rzieczi. wſſak ony iako oſlepeny, bez boha nadiegice 2) ſie, bi mohli83) prziemoczi, zdwizechu fie, ale Moizieff ſ Archu a f lewiti61) ofta w ftanyech. I ſtiha65) 60 gie Amalech a Cananeg, tepuce gie az do myeſta, gefſto proto flowe horma, tocziff prokletie, I wratichu ſie do puſfczi.66) * tak ſie nam widi,67) Amalech bidli88) na poledne, Etheus a Je- buzeus61) a Amorreus na horach, a Chananeus70) bidli podle morze, a v po- tokow Jordana, I nemozem tam nykoli przigiti, neb ſu filnyeiſſi nezli my. 1) K. cztyrzydczeti let zahynuly gfu na puſſti. 2) K. fſpeherze zaſie s. 3) K. przyfili gfu; Š. przigdu. 3a) K. fípeherze. 1) K. ze. 5) K. zdi ohrazene. 6) K. ſmy. 7) K. gſmy. 8) K. widiely obefíly. 3) K. moczna. 10) K. czlowieku nehodieffe. 11) K. z. 12) K. zemic. 13) K. a rzka. 133) K. od nie byla. 14) K. Š. w nie. 15) K. w ni; Š. w nic. 16) K. vſlyffe to lyd. 17) K. wſſychni. 18) K. Aranowi. 19) Š. w teto. 20) K. a dieti naffe v zeny naſſe tiezeni budu do wiezenie wezmem. 21) K. wudczy; o nadeps. 22) K. vſlyffewíſe. 223) K. tu zemi take. 23) K. roztrzechu. 21) K. lydu tey. 25) K. geft. 26) K. szerzeme ge. 27) K. Š. gefftos wa. 28) ta dvě sl. sch. v K. 23) K. Š. welmi. 30) K. f nymi byli w zemy tey. 31) naps. na okr. 32) K. gey. 33) K. profyt; Š. profimt. 31) K. at by nerzekly. 35) K. do zemie flybene. 36) K. yakoz. 37) K. profymt otpuffť. 38) K. yakoz. 39) K. zlofti. 40) K. neopuftifs. 11) K. odpuftils. 42) Š. K. wedle. 43) K. ziw ze. 41) K. dwudczat. 45) K. pod deffeti krat. 46) K. nevzrzic. 17) K. gyzto. 48) Š. czerweneho. 49) K. a na tey; Š. tee. 50) K. kwilyli. 51) K. trzydczeti; let sch. 52) K. prawie. 53) K. waſſych otczow. 53a) Š. znamenati. 54) K. yakoz. 55) K. tomuto mnozftwie nayhorſſymu; Š. tomuto mnozſtwi nayhorffie°. 56) K. zdwihl. 57) K. tato wſfeczka. 58) Š. ſlowa tyto. 59) K. želelo a kwilylo toho. 60) K. k nym Moyziefs. 61) Š. neb. 62) K. nadiegycz. 63) K. mohly ge. 61) K. s lewitý totiz s yahny. 65) K. ftihachu. 66) K. pufftie. 67) m. tak — widi v K. maly byli. 68) K. bydle. 69) K. Ebuzeus. 70) K. Cananeus. [Num. 14.] O vkamenowany tyech, geſſto w ſobotu trzieſky jbverachu.1) [Kap. XIX.] kdiz biechu na puſſczi, nalezechu czlowieka, an ſbiera2) trzieſki ligna collige' w ſobotu. toho Moizieff zatworzi, az bi3) otazal pana boha o tom. wecie1) fabbô. boh: vmrzi ten czlowiek kromye ſtanow, a kamenym bud porazen. I ſta Num. 15.] ſie tak. nyeterzi mnye,5) bi to bil caalfaat, neb dezeri geho rziekachu 5 potom:5) otecz naſf7) na pufſczi w ſwem hrziechu vmrziel geſt. To gym take przikaza pan boh, abi we cztirzech vhlach8) plaſſczowich pokladali podolki [99a 1] Jacynktowe, pro pamyet take9) menſlieho przikazanye bozieho zachowanye. Ti podolki zweliczichu tak welmy liczomyernyci, ze take trnye w nych wazachu, abi vſtawenyel9) tiem bodenym myeli 10 pamyet bozieho przýkazanye, a to trnye gie tak k tomvll) budilo. neb w tu dobu cztwerohranatich plafſczow pozywachu, a gefſcze y nynye w uhlach rucha cztwerohranateho w fſkolach ſwich magi podolki Jacyn- ktowe pro pamyet zakonal2) ſ nebes daneho. Ale to czynyechu take,13) abi ot gynych lidi bili rozeznany ruchem.11) Num. 27./ 1) K. zbieraly. 2) K. zbiera. 3) K. wieziefſe aby. 4) K. tehdy wecze. 5) K. mnegy. 6) K. potom rziekachu. 7) K. waſs w ſwem hrziechu. 8) K. vhlech. 9) sch.
Numeri. 237 nebt51) nenve boha ſ wamy, proto ze ſte nechtieli powoliti gieho rzieczi. wſſak ony iako oſlepeny, bez boha nadiegice 2) ſie, bi mohli83) prziemoczi, zdwizechu fie, ale Moizieff ſ Archu a f lewiti61) ofta w ftanyech. I ſtiha65) 60 gie Amalech a Cananeg, tepuce gie az do myeſta, gefſto proto flowe horma, tocziff prokletie, I wratichu ſie do puſfczi.66) * tak ſie nam widi,67) Amalech bidli88) na poledne, Etheus a Je- buzeus61) a Amorreus na horach, a Chananeus70) bidli podle morze, a v po- tokow Jordana, I nemozem tam nykoli przigiti, neb ſu filnyeiſſi nezli my. 1) K. cztyrzydczeti let zahynuly gfu na puſſti. 2) K. fſpeherze zaſie s. 3) K. przyfili gfu; Š. przigdu. 3a) K. fípeherze. 1) K. ze. 5) K. zdi ohrazene. 6) K. ſmy. 7) K. gſmy. 8) K. widiely obefíly. 3) K. moczna. 10) K. czlowieku nehodieffe. 11) K. z. 12) K. zemic. 13) K. a rzka. 133) K. od nie byla. 14) K. Š. w nie. 15) K. w ni; Š. w nic. 16) K. vſlyffe to lyd. 17) K. wſſychni. 18) K. Aranowi. 19) Š. w teto. 20) K. a dieti naffe v zeny naſſe tiezeni budu do wiezenie wezmem. 21) K. wudczy; o nadeps. 22) K. vſlyffewíſe. 223) K. tu zemi take. 23) K. roztrzechu. 21) K. lydu tey. 25) K. geft. 26) K. szerzeme ge. 27) K. Š. gefftos wa. 28) ta dvě sl. sch. v K. 23) K. Š. welmi. 30) K. f nymi byli w zemy tey. 31) naps. na okr. 32) K. gey. 33) K. profyt; Š. profimt. 31) K. at by nerzekly. 35) K. do zemie flybene. 36) K. yakoz. 37) K. profymt otpuffť. 38) K. yakoz. 39) K. zlofti. 40) K. neopuftifs. 11) K. odpuftils. 42) Š. K. wedle. 43) K. ziw ze. 41) K. dwudczat. 45) K. pod deffeti krat. 46) K. nevzrzic. 17) K. gyzto. 48) Š. czerweneho. 49) K. a na tey; Š. tee. 50) K. kwilyli. 51) K. trzydczeti; let sch. 52) K. prawie. 53) K. waſſych otczow. 53a) Š. znamenati. 54) K. yakoz. 55) K. tomuto mnozftwie nayhorſſymu; Š. tomuto mnozſtwi nayhorffie°. 56) K. zdwihl. 57) K. tato wſfeczka. 58) Š. ſlowa tyto. 59) K. želelo a kwilylo toho. 60) K. k nym Moyziefs. 61) Š. neb. 62) K. nadiegycz. 63) K. mohly ge. 61) K. s lewitý totiz s yahny. 65) K. ftihachu. 66) K. pufftie. 67) m. tak — widi v K. maly byli. 68) K. bydle. 69) K. Ebuzeus. 70) K. Cananeus. [Num. 14.] O vkamenowany tyech, geſſto w ſobotu trzieſky jbverachu.1) [Kap. XIX.] kdiz biechu na puſſczi, nalezechu czlowieka, an ſbiera2) trzieſki ligna collige' w ſobotu. toho Moizieff zatworzi, az bi3) otazal pana boha o tom. wecie1) fabbô. boh: vmrzi ten czlowiek kromye ſtanow, a kamenym bud porazen. I ſta Num. 15.] ſie tak. nyeterzi mnye,5) bi to bil caalfaat, neb dezeri geho rziekachu 5 potom:5) otecz naſf7) na pufſczi w ſwem hrziechu vmrziel geſt. To gym take przikaza pan boh, abi we cztirzech vhlach8) plaſſczowich pokladali podolki [99a 1] Jacynktowe, pro pamyet take9) menſlieho przikazanye bozieho zachowanye. Ti podolki zweliczichu tak welmy liczomyernyci, ze take trnye w nych wazachu, abi vſtawenyel9) tiem bodenym myeli 10 pamyet bozieho przýkazanye, a to trnye gie tak k tomvll) budilo. neb w tu dobu cztwerohranatich plafſczow pozywachu, a gefſcze y nynye w uhlach rucha cztwerohranateho w fſkolach ſwich magi podolki Jacyn- ktowe pro pamyet zakonal2) ſ nebes daneho. Ale to czynyechu take,13) abi ot gynych lidi bili rozeznany ruchem.11) Num. 27./ 1) K. zbieraly. 2) K. zbiera. 3) K. wieziefſe aby. 4) K. tehdy wecze. 5) K. mnegy. 6) K. potom rziekachu. 7) K. waſs w ſwem hrziechu. 8) K. vhlech. 9) sch.
Strana 238
238 Numeri. v K. 10) K. vſtawnie. 11) K. k tomu ge tak. 12) K. zakona ſweho. 13) K. proto take. 14) K. ruchem byli rozeznaný. Kap. XX./ O reptany Chore, Dathan a Abyron proty noyſy.1) Ak chore, ſyn iſnar,2) bratra Amram, kdiz vzrzi bratrany ſwe Num. 13./ pocztywe, gednoho w knyezſtwi, a druheho v wewodftwi, I zawidie gym, I poczie reptati proti Moizieffowi a Aaronu, magie s ſobu3) dwie ftie a pad- defat z lewit wietffich, a ti take doſtoyny knyezitwie prziednaffieffe; a biefſe k ſobie przywynul Datan a Abiron, naymocznyeiffie z rubenyt,4) gymzto knyezetſtwie lidſke bi5) myelo biti. prawieffe,6) ze ſu bili ot rubena prwo- rozeneho poſſli, a weczechu: myeite na tom doſti, ze wſſeczko mnozſtwie ſwatich geft,7) a w nych geſt pan boh. proto procz fies) pozdwihugete nad lid bozy? To vſliſſew moizieff, i mluwy k chore a ke wſſemu mnozſtwi a rzka: ranot oznamy boh, kto k nyemu prziſluffiegi, a ktere ge zwolil 10 ſobie. wezmy kaz[99a 2]di z was kadidlnyci ſwu,9) a zaitra wezma ohen wloz nan tymyama, a Aaron ſ wamy.10) a kohoz zwoli boh, ten bud ſwat. I poſla moizieff rano, a zawolal1) datan a Abiron, a ony wecziechu: nepoidem. a zda-lit fie tol2) malo, zes nas wywedl, abi nas na puſſczi za- hubil, a geſſcze abi nad namyl3) panowal? za wierne vwedlſ nas w zemy, 15 gefſto tecze potokamy14) mlekem a ſtrdi, a dal ſi nam gmyenye role a wy- nycie. I zda nam chczeff take oczi wilupiti?15) neprzigdemet.16) Roz- No. hnyewaw17) fie moizieff wecie k bohu: nehled na gich obieti, ty wieff, zet18) ſem ot nych nykdi naymenſſieho oſlika newzal, any ſem ktereho mutil neb muczil. I wecie k chorel9) a ke dwiema ſtoma a k paddeſati lidu: wez- 20 myete kadidlnycie waffie,20) a wlozte tymyama w nye, a ſtoite przied panem bohem, obietugicz obiet, a Aaron drz take kadidlnyci ſwu. A kdiz ony tak ſtachu, Moizieff ſwym21) zywotem ſ nayſtarfſymy z lidu gide k datan a Abiron, abi gich powolal; neb Abiron, iakoz prawi Jozefus, po materzi bil geſt lewita. a ony ſtachu ſ zenamy i ſ dietmy a ſe wſſi czeledi domow22) ſwich we dwerzich23) ſtanow ſwich, hotowi branyti ſie, za21) bi moizieff ktere naſile chtiel gym vczynyti, nezli bi ho poſluchali. to wida moizieff, wecie k ſboru: otftupte25) ot26) ftanow nemyloſtywich lidi,27) a nedotikaite fie toho, czot2s) k nym ſlufſie, abiſſte ſie ne[99b 1]uwalili w gich hrziechi. a kdiz otſtupichu ot gich ſtanow, pomodli ſie moizieſí panu bohu, abi 30 neobiczenu29) ſmrti ſeſſli, abi ſwiedomo bilo, ze ho pan boh poſlal. a kdiz ſie modleſſe a placaſſe, lecze ſie lid welikeho duſanye po ſtanyech, gefſto tu bi. I rozſſcziepi30) ſie zemve pod gich nohamy, a otewrziewſſi vſta ſwa. pohlti gie ſe wſſym gich ſtatkem, i ſtupichu zywi31) do pekla, tocziff w zgewne zemye otewrzenye, y nawrati fie zemye, iako bi ſie tu nycz neſtalo, 35 a k tomu ohen wiſtupi z kadidlnycz Chore a z32) geho ſboru33) tak weliki, ze any kdi zemye, any kterym nabiehem, any nafilym duchowym31) widien geft ohen taki, bi kdi wiſſel, i34a) pohlti gie, a Aaron tu oſta bez vraza.34b) I wzie eleazar kadidlnycie gich mediene bozym przikazanym, ohen35) y ſem y tam 5 25
238 Numeri. v K. 10) K. vſtawnie. 11) K. k tomu ge tak. 12) K. zakona ſweho. 13) K. proto take. 14) K. ruchem byli rozeznaný. Kap. XX./ O reptany Chore, Dathan a Abyron proty noyſy.1) Ak chore, ſyn iſnar,2) bratra Amram, kdiz vzrzi bratrany ſwe Num. 13./ pocztywe, gednoho w knyezſtwi, a druheho v wewodftwi, I zawidie gym, I poczie reptati proti Moizieffowi a Aaronu, magie s ſobu3) dwie ftie a pad- defat z lewit wietffich, a ti take doſtoyny knyezitwie prziednaffieffe; a biefſe k ſobie przywynul Datan a Abiron, naymocznyeiffie z rubenyt,4) gymzto knyezetſtwie lidſke bi5) myelo biti. prawieffe,6) ze ſu bili ot rubena prwo- rozeneho poſſli, a weczechu: myeite na tom doſti, ze wſſeczko mnozſtwie ſwatich geft,7) a w nych geſt pan boh. proto procz fies) pozdwihugete nad lid bozy? To vſliſſew moizieff, i mluwy k chore a ke wſſemu mnozſtwi a rzka: ranot oznamy boh, kto k nyemu prziſluffiegi, a ktere ge zwolil 10 ſobie. wezmy kaz[99a 2]di z was kadidlnyci ſwu,9) a zaitra wezma ohen wloz nan tymyama, a Aaron ſ wamy.10) a kohoz zwoli boh, ten bud ſwat. I poſla moizieff rano, a zawolal1) datan a Abiron, a ony wecziechu: nepoidem. a zda-lit fie tol2) malo, zes nas wywedl, abi nas na puſſczi za- hubil, a geſſcze abi nad namyl3) panowal? za wierne vwedlſ nas w zemy, 15 gefſto tecze potokamy14) mlekem a ſtrdi, a dal ſi nam gmyenye role a wy- nycie. I zda nam chczeff take oczi wilupiti?15) neprzigdemet.16) Roz- No. hnyewaw17) fie moizieff wecie k bohu: nehled na gich obieti, ty wieff, zet18) ſem ot nych nykdi naymenſſieho oſlika newzal, any ſem ktereho mutil neb muczil. I wecie k chorel9) a ke dwiema ſtoma a k paddeſati lidu: wez- 20 myete kadidlnycie waffie,20) a wlozte tymyama w nye, a ſtoite przied panem bohem, obietugicz obiet, a Aaron drz take kadidlnyci ſwu. A kdiz ony tak ſtachu, Moizieff ſwym21) zywotem ſ nayſtarfſymy z lidu gide k datan a Abiron, abi gich powolal; neb Abiron, iakoz prawi Jozefus, po materzi bil geſt lewita. a ony ſtachu ſ zenamy i ſ dietmy a ſe wſſi czeledi domow22) ſwich we dwerzich23) ſtanow ſwich, hotowi branyti ſie, za21) bi moizieff ktere naſile chtiel gym vczynyti, nezli bi ho poſluchali. to wida moizieff, wecie k ſboru: otftupte25) ot26) ftanow nemyloſtywich lidi,27) a nedotikaite fie toho, czot2s) k nym ſlufſie, abiſſte ſie ne[99b 1]uwalili w gich hrziechi. a kdiz otſtupichu ot gich ſtanow, pomodli ſie moizieſí panu bohu, abi 30 neobiczenu29) ſmrti ſeſſli, abi ſwiedomo bilo, ze ho pan boh poſlal. a kdiz ſie modleſſe a placaſſe, lecze ſie lid welikeho duſanye po ſtanyech, gefſto tu bi. I rozſſcziepi30) ſie zemve pod gich nohamy, a otewrziewſſi vſta ſwa. pohlti gie ſe wſſym gich ſtatkem, i ſtupichu zywi31) do pekla, tocziff w zgewne zemye otewrzenye, y nawrati fie zemye, iako bi ſie tu nycz neſtalo, 35 a k tomu ohen wiſtupi z kadidlnycz Chore a z32) geho ſboru33) tak weliki, ze any kdi zemye, any kterym nabiehem, any nafilym duchowym31) widien geft ohen taki, bi kdi wiſſel, i34a) pohlti gie, a Aaron tu oſta bez vraza.34b) I wzie eleazar kadidlnycie gich mediene bozym przikazanym, ohen35) y ſem y tam 5 25
Strana 239
Numeri. 239 40 roztrufyw,36) I vdiela z nych plechi, a nadiela z nych korunek, a37) przy- wieſi gie k oltarzi moſaznemu38) ku pamyeti ſynom39) Iſrael, abi izadny neprziſtupowal k oltarzi obietowat bohu, gedno z pokolenye Aaronowa, abi tehoz netrpieli. wſſak40) tak biechu vdielany,11) ze tu ſtachu na okraſu. 1) K. Š. Moyzieffowi. 2) K. Ifuara. 3) K. Š. febu. 4) K. Ruben. 5) K. kniez- ftwie; bi sch. v K. 6) K. a prawi. 7) K. geft toto. 8) K. gſe. 9) K. kadidlniczy ſwu z was. 10) K. f wami poyde. 11) K. aby zawolaly. 12) K. zdalyt ſe to zda. 13) K. nad nami aby. 11) K: potoky. 15) Š. sch. take; K. take chczes. wylupiti aby nami klamal. 16) K. neprzydemt k tobie. 17) y nadeps. 18) K. ze. 13) K. k Chorze. 20) K. ſwe. 21) K. s fwym. 22) K. v domow. 23) K. dwerzech. 24) K. Š. zda. 25) sch. v K. 26) t nadeps. 27) K. lydi budte. 28) K. czoz. 29) K. Š. neobyczeynu. 30) K. rozſede. 31) K. wífychni. 32) K. f. 33) K. zboru. 34) K. duchownim. 34a) Š. a. uib) K. vrazu. 35) K. a ohen. 36) K. roztrufy. 37) K. y. 38) K. miedienemu. 39) K. fynow. 40) K. A wffak. 41) K. korunky vdielany. O ſpaleny lydu, geſſto reptaly proty moyneffowy.1) [Kap. XXI./ PAk druhi den weſſken lid reptaſſe proti Moizieffowi a Aaronowila) rzkucz: wi ſte zahubili lid bozi. A kdiz gie chtiechu tiezcie kamenowati, (Num. 16./ I vteczechu do chramu, a oblak gye [99b 2] zaſtrzie, a ſlawa bozie ſie vkaza. I wiſtupi ohen ot pana boha, i pozrzie lid.2) I wecie Moizieff 5 k Aaronu: zdwyhnyete chram, a wezmyete ohen ſ oltarzie, a poloz na to obiet a thymyama, a gdi brzo k lidu, abi proſil za nye. poſpieſſi Aaron z kadidlnyci, a ſtogie mezi zywymy a mrtwymy, proſi pana boha3), I przieſta rana. a1) bi tu porazeno cztrnaſt tiſicz lidu a ſedm ſet5) kromye tiech, gefſto zahynuli ſ chore.6) 5. 1) K. genz proti Moyzieffowi reptaly a nepoſluffny byli. 13) K. Aaronu. 2) K. weffken lyd. 3) K. boha za nye. 1) K. y. 5) K. fedmdefat. 6) K. s Chore a dathan a Abiron. O prutu Aaronowu, geſſto prokwetl. [Kap. XXII.] Gefſcze bieſſe neprzieſtalo reptanye o knyezſtwi Aaronowu, neb rziekachu: nezwolil-li bil) boh drzewerzeczenych, wſſak bi mohlo biti, ze bi nyekterzi z nyekterich pokoleny bili doſtoyny knyezſtwie, ale ze ſnad ze wíſech pokoleny nyetere chtiel bi boh zwoliti knyezie, abi tak 5 mnohe ſluzbi doſtoynoft gednoho pana a2) tak malym, toczifí nemnohym poruczena bi bila. I wynyechu moizieſowi3) z nedoſtatkow puſſczie pra- INum. 17.) wiecz, bi on prziprawowal gich nedoſtatki, abi widieli,4) ze wzdi potrzie- bugi geho pomoci. I wzie moizieff bozym przikazanym dwanaſt prutow dwanaft5) knyezat, y napſa na kazdem prutus) gmeno geho pokolenye, 10 anebo7) gmeno knyezete.8) a na prutu lewi napſa gmeno9) Aaron, a10) kromye tiech dwanaſti napſa gednu zwlafſcze,11) geſſto wſſeczkii2) gyne czeledi w ſobie myela, abi ſkrzie to bilo poznano, chtiel-li bi boh13) ze wſſiech po[100a 1]koleny myeti knyezi.11) wſfak15) w knyehach cziſla16)
Numeri. 239 40 roztrufyw,36) I vdiela z nych plechi, a nadiela z nych korunek, a37) przy- wieſi gie k oltarzi moſaznemu38) ku pamyeti ſynom39) Iſrael, abi izadny neprziſtupowal k oltarzi obietowat bohu, gedno z pokolenye Aaronowa, abi tehoz netrpieli. wſſak40) tak biechu vdielany,11) ze tu ſtachu na okraſu. 1) K. Š. Moyzieffowi. 2) K. Ifuara. 3) K. Š. febu. 4) K. Ruben. 5) K. kniez- ftwie; bi sch. v K. 6) K. a prawi. 7) K. geft toto. 8) K. gſe. 9) K. kadidlniczy ſwu z was. 10) K. f wami poyde. 11) K. aby zawolaly. 12) K. zdalyt ſe to zda. 13) K. nad nami aby. 11) K: potoky. 15) Š. sch. take; K. take chczes. wylupiti aby nami klamal. 16) K. neprzydemt k tobie. 17) y nadeps. 18) K. ze. 13) K. k Chorze. 20) K. ſwe. 21) K. s fwym. 22) K. v domow. 23) K. dwerzech. 24) K. Š. zda. 25) sch. v K. 26) t nadeps. 27) K. lydi budte. 28) K. czoz. 29) K. Š. neobyczeynu. 30) K. rozſede. 31) K. wífychni. 32) K. f. 33) K. zboru. 34) K. duchownim. 34a) Š. a. uib) K. vrazu. 35) K. a ohen. 36) K. roztrufy. 37) K. y. 38) K. miedienemu. 39) K. fynow. 40) K. A wffak. 41) K. korunky vdielany. O ſpaleny lydu, geſſto reptaly proty moyneffowy.1) [Kap. XXI./ PAk druhi den weſſken lid reptaſſe proti Moizieffowi a Aaronowila) rzkucz: wi ſte zahubili lid bozi. A kdiz gie chtiechu tiezcie kamenowati, (Num. 16./ I vteczechu do chramu, a oblak gye [99b 2] zaſtrzie, a ſlawa bozie ſie vkaza. I wiſtupi ohen ot pana boha, i pozrzie lid.2) I wecie Moizieff 5 k Aaronu: zdwyhnyete chram, a wezmyete ohen ſ oltarzie, a poloz na to obiet a thymyama, a gdi brzo k lidu, abi proſil za nye. poſpieſſi Aaron z kadidlnyci, a ſtogie mezi zywymy a mrtwymy, proſi pana boha3), I przieſta rana. a1) bi tu porazeno cztrnaſt tiſicz lidu a ſedm ſet5) kromye tiech, gefſto zahynuli ſ chore.6) 5. 1) K. genz proti Moyzieffowi reptaly a nepoſluffny byli. 13) K. Aaronu. 2) K. weffken lyd. 3) K. boha za nye. 1) K. y. 5) K. fedmdefat. 6) K. s Chore a dathan a Abiron. O prutu Aaronowu, geſſto prokwetl. [Kap. XXII.] Gefſcze bieſſe neprzieſtalo reptanye o knyezſtwi Aaronowu, neb rziekachu: nezwolil-li bil) boh drzewerzeczenych, wſſak bi mohlo biti, ze bi nyekterzi z nyekterich pokoleny bili doſtoyny knyezſtwie, ale ze ſnad ze wíſech pokoleny nyetere chtiel bi boh zwoliti knyezie, abi tak 5 mnohe ſluzbi doſtoynoft gednoho pana a2) tak malym, toczifí nemnohym poruczena bi bila. I wynyechu moizieſowi3) z nedoſtatkow puſſczie pra- INum. 17.) wiecz, bi on prziprawowal gich nedoſtatki, abi widieli,4) ze wzdi potrzie- bugi geho pomoci. I wzie moizieff bozym przikazanym dwanaſt prutow dwanaft5) knyezat, y napſa na kazdem prutus) gmeno geho pokolenye, 10 anebo7) gmeno knyezete.8) a na prutu lewi napſa gmeno9) Aaron, a10) kromye tiech dwanaſti napſa gednu zwlafſcze,11) geſſto wſſeczkii2) gyne czeledi w ſobie myela, abi ſkrzie to bilo poznano, chtiel-li bi boh13) ze wſſiech po[100a 1]koleny myeti knyezi.11) wſfak15) w knyehach cziſla16)
Strana 240
240 Numeri. neczte ſie, bi bilo wiecz nezli17) dwanaſt prutow, a gedno to ma ſie rozumyeti o wſſiech18) pokoleny kromye obeczneho. a kdiz ti pruti polozi w chramye 15 przied bohem, druhi den fie wrati, I naleze, ano ktwe prut Aaronow, a roz- ffirzil liftie, wywed19) amygdali. Ay, giz tuto trzetie20) bozym rzieczenym Aaron knyezftwie giftie obdrzal. a na21) znamenye protywnykom przi- kazal22) pan boh prut Aaronow ſchowati w chramye w potomne czaſi. 1) li bi sch. v K. 2) sch. v K. 3) K. winnichu Moyziefſe. 4) K. wiediely 5) K. dwanaczti. 6) prutu to gmeno. 7) K. aneb. 8) K. knyezeczy. 2) K. gmena 10) sch. v K. 11) K. díku. 12) K. w ſobie wffeczky. 13) K. buoh mieti. 11) K. Š kniezie. 15) K. A wffak. 16) K. Numeri totiz czyſla. 17) Š. nez. 18) K. wffem 19) K. a wywedl. 20) sch. v Š. 21) v K. sch. 22) naps. dvakrát, druhé přetrž [Kap. XXIII.] O wraczeny do Cades cztyrzidczateho leta.1) ☞ [Num. 20./ I bili ſu ſynowe Iſrael dluhe czaſi na puſſczi, A mnoho czaſow bili w cadeſbarne, a dluho ſu obchazieli horu feir, a wratili ſu ſie bezmale2) az k morzi czrwenemu,3) a v kraiow ſynai, a rozeſtrzieny bili ſu4) gich tiela po puſſczi. potom po mnohei praci a letech oím a trzidcieti wratili fie6) do cades, otkud ſu bili poſlali ſſpieherzie, aneb do ktere7) ſu ſie k nym wratili, iakoz geſt powedieno, gefſto geſt na puſſczi fyn,8) neb any to ge" puſſcz, k nyemuzto10) ſu przifſli oſme bidlenye, Jakoz prawi Jeronymo. neb prwi ſyn piſfil1) tiemto ſlowem zydowſky famech, a wiklada ſie krzl2) neb nenawift. Ale ffyn, w nyezto cades, to piſſi pl3) fadoch, a to ſie wiklada przikazanye aneb14) ſwata, a geſt, iakoz nyeterzi chtie, diel pufſczi faran. A proto na poſledil5) bez gednoho cztirzidcieti ot kraiow ſynai przigidu16) do cades w gedenaſti dnech, A mohlo [100a 2] to biti, abi w gedenaſti dnech tak mnoho vſſli brzkym chodem, iakoz ſu bili vſſli w geden- mezidcietma bidlach17) znenahleiſſich, aneb gynu czieftu blizíſi. I wra- tichu fie fynowe Ifrael cztirzidczateho leta, meſiece prweho dubna do 15 puſſczils) ſyn, I bidli lid w cades. A tak dwie a cztirzidcieti bidleny ſynowe Iſrael myeli ſu, w nychzto ſu chodili ot egipta az do ſynai hori,19) leta prweho a ot cztrnaſteho dne meſiecie prweho az do prweho dne meſiecie trzetieho. Pak potom leta druheho, dwadczateho dne meſiecie druheho, giedechu20) do21) fynai az do cades, tu gedenmezidcietma22) bidl wiplnychu, 20 ale wſfak w druhe leto. ale ktereho czaſa23) neb chwile, newieme, neb nenye ſkonano, Jako I v prwnyem.* po oſmy a trzidcieti letech potom bludili a zbiti, a cztirzidczateho21) leta wratili ſie na tez myeſto cades. a toho leta gynych dewiet bidl prziefſli fu. Pakli naleznefſ defiet tohoto25) leta bidleny, wiez to, ze mezi nymy opiet cziſti budu cades. * Jako bi rzekl: nenye tuto rozdieleno v bidlach26) druheho leta, Jak27) mnoho czaſa2s) vſſlo mezi gednyem bidlem a druhym, iako w bid- lech prweho leta. 5 10 25 1) K. dne (!). 2) K. bezmala. 3) Š. czerwenev. 1) K. byli gſu rozeſtrzyny; a sch. 5) Š. mnohe. 6) K. gfu ſe. 7) K. kterey. 8) S. ſynai. 2) K. ge to. 10) K. k nyzto.
240 Numeri. neczte ſie, bi bilo wiecz nezli17) dwanaſt prutow, a gedno to ma ſie rozumyeti o wſſiech18) pokoleny kromye obeczneho. a kdiz ti pruti polozi w chramye 15 przied bohem, druhi den fie wrati, I naleze, ano ktwe prut Aaronow, a roz- ffirzil liftie, wywed19) amygdali. Ay, giz tuto trzetie20) bozym rzieczenym Aaron knyezftwie giftie obdrzal. a na21) znamenye protywnykom przi- kazal22) pan boh prut Aaronow ſchowati w chramye w potomne czaſi. 1) li bi sch. v K. 2) sch. v K. 3) K. winnichu Moyziefſe. 4) K. wiediely 5) K. dwanaczti. 6) prutu to gmeno. 7) K. aneb. 8) K. knyezeczy. 2) K. gmena 10) sch. v K. 11) K. díku. 12) K. w ſobie wffeczky. 13) K. buoh mieti. 11) K. Š kniezie. 15) K. A wffak. 16) K. Numeri totiz czyſla. 17) Š. nez. 18) K. wffem 19) K. a wywedl. 20) sch. v Š. 21) v K. sch. 22) naps. dvakrát, druhé přetrž [Kap. XXIII.] O wraczeny do Cades cztyrzidczateho leta.1) ☞ [Num. 20./ I bili ſu ſynowe Iſrael dluhe czaſi na puſſczi, A mnoho czaſow bili w cadeſbarne, a dluho ſu obchazieli horu feir, a wratili ſu ſie bezmale2) az k morzi czrwenemu,3) a v kraiow ſynai, a rozeſtrzieny bili ſu4) gich tiela po puſſczi. potom po mnohei praci a letech oím a trzidcieti wratili fie6) do cades, otkud ſu bili poſlali ſſpieherzie, aneb do ktere7) ſu ſie k nym wratili, iakoz geſt powedieno, gefſto geſt na puſſczi fyn,8) neb any to ge" puſſcz, k nyemuzto10) ſu przifſli oſme bidlenye, Jakoz prawi Jeronymo. neb prwi ſyn piſfil1) tiemto ſlowem zydowſky famech, a wiklada ſie krzl2) neb nenawift. Ale ffyn, w nyezto cades, to piſſi pl3) fadoch, a to ſie wiklada przikazanye aneb14) ſwata, a geſt, iakoz nyeterzi chtie, diel pufſczi faran. A proto na poſledil5) bez gednoho cztirzidcieti ot kraiow ſynai przigidu16) do cades w gedenaſti dnech, A mohlo [100a 2] to biti, abi w gedenaſti dnech tak mnoho vſſli brzkym chodem, iakoz ſu bili vſſli w geden- mezidcietma bidlach17) znenahleiſſich, aneb gynu czieftu blizíſi. I wra- tichu fie fynowe Ifrael cztirzidczateho leta, meſiece prweho dubna do 15 puſſczils) ſyn, I bidli lid w cades. A tak dwie a cztirzidcieti bidleny ſynowe Iſrael myeli ſu, w nychzto ſu chodili ot egipta az do ſynai hori,19) leta prweho a ot cztrnaſteho dne meſiecie prweho az do prweho dne meſiecie trzetieho. Pak potom leta druheho, dwadczateho dne meſiecie druheho, giedechu20) do21) fynai az do cades, tu gedenmezidcietma22) bidl wiplnychu, 20 ale wſfak w druhe leto. ale ktereho czaſa23) neb chwile, newieme, neb nenye ſkonano, Jako I v prwnyem.* po oſmy a trzidcieti letech potom bludili a zbiti, a cztirzidczateho21) leta wratili ſie na tez myeſto cades. a toho leta gynych dewiet bidl prziefſli fu. Pakli naleznefſ defiet tohoto25) leta bidleny, wiez to, ze mezi nymy opiet cziſti budu cades. * Jako bi rzekl: nenye tuto rozdieleno v bidlach26) druheho leta, Jak27) mnoho czaſa2s) vſſlo mezi gednyem bidlem a druhym, iako w bid- lech prweho leta. 5 10 25 1) K. dne (!). 2) K. bezmala. 3) Š. czerwenev. 1) K. byli gſu rozeſtrzyny; a sch. 5) Š. mnohe. 6) K. gfu ſe. 7) K. kterey. 8) S. ſynai. 2) K. ge to. 10) K. k nyzto.
Strana 241
Numeri. 241 11) K. piſſe. 12) K. kerz. 13) K. Š. per. 14) K. neb. 15) K. naypoſledy. 16) K. przy- gidechu; Š. przigdu. 17) K. w gedenmetczytma bydla. 18) K. pufftie. 19) K. tey huory. 20) K. Š. gydechu. 21) K. od (spr.). 22) K. Š. gedenmetczytma. 23) K. czafu. 232) K. yako w prwem. 21) K. trzydczate°. 25) K. toho. 26) K. v bydlech. 27) K. kterak. 28) K. Š. czaſu. O ſmrty marie, ſeſtry moyzieſſowy. Kap. XXIV.] 5 25 vmrzie maria w cades, kdiz naplnyl) cztirzidczate2) leto, iakoz INum. 20.) prawi Jozeſo, iakoz bila egipt opuſtila, na poczatku mefiecie xantici,3) a take1) mu diegi myſan. y pochowachu gi na horzie ſyn. A kdiz mynu trzidcieti dny [100b 1] placie, Moizieff ocziſti lid takto,5) Jalowici trziletu, wſficzku czrwenu,6) kromye budow7) ſpalyw. Tuto Jozefo wiprawuges) rzad popela ocziſſczenye, geſſto boh deſateho dne ſedmeho meſiecie9) przi- kazal czynyti, a tepruw nynye to ſpalenye moizieff vczyny A prziczyny; a10) to take buducym Moizieff przikazal1) zachowati; a mohlo to biti, ze pro neprazden az doſowad12) to prodlili ſu, neb any weliki nocil3) mezi 10 tiem neſwietili ſu, iakoz prawie, a kdiz ſu weſſli w zemy ſlibenu, podle bozieho przikazanye ſwoi ſu zakon wedly. Tuto take prawy Jozefus, drziewe nezly ſu ſie wratili, bili ſu prziſſli kragynam11) Idumee, A bili poſlali poſli k15) edom pro ſwobodny chod ſkrzie geho zemy. a kdiz zabrany, tehdi Moizieff ottud gide po puſſczi fu16) cyeſtu. po ſmrti Mariel7) lyd wodi ne- 15 ymyegieſſe, i ſta ſie ſwar w lidu proti Moiziefſowi a Aaronu, ze ſu gie przy- Aqua nô. wedli do welmyls) zleho myeſta, gefſto any fieti mohu, any fikow magi,19) any iablek, any wodi piti. I modliſſta ſie oba bohu, wſſedſſe w chram ſmluwi. I wecie gyma20) boh: wezmy21) prut, a ſberz22) lid k ſkale, a vde- rziff w ny, a dat wam wodi.23) a tot geft21) ten prut, geffto geft25) bil 20 w arche.26) A ſebraw wſſeczko mnozſtwie lida27) przied ſkalu, I wecie Moizieff: fliffte, protywny a newierzici, I zdali mozem z kamene a z27a) ſkaly wyweſti wam wodi? wſſak kdiz to vczynychu Moizieff a [100b 2] Aaron, fmutnye a nedoufale to vczynychu; a to bi znamo bozym zgewenym. neb ne z gich ſkutka ktereho nebo ſlowa mohlo to biti znamenano, nezly ze ſnad Moizieff iako nedoufagye rzekl geſt: I zdaly mozem dati etc.28) neb ottud ſmyſl pogifſczenye mohl wynyti, iako: mocy budem,23) aneb zaprzienye, iako: nebudem mocý. a kdiz prwe vderi30) prutem w ſkalu, neb31) bil zufal neteku32) wodi. ale druhu ranu33) wywrzechu fie34) ſſczedrzie, abi lide i dobitek pili. I wecie boh Moizieffowi35) a Aaronowi: proto ze fte newierzili, 30 abiffte mye ofwietili przied ſyny Irael, neuwedete lidu tohoto w gich zemy. i bi ta woda nazwana protywnoſti, ze I zwoleny bili zufali36) ſlibu a moci boziei,37) iako otpowiedagicz ſlibugiciemu, aneb38) ze prwe pan boh bil ſtrhl pro gich nedoufanye. Wacca ruffa. 1) K. ſe naplni. 2) K. trzydczateho; násl. dvě sl. sch. v K. 3) K. miefycze geffto mu diegi xantici zydowſky. 4) K. tak. 5) Š. takto lid. 6) Š. czerwenu. 7) K. bud. 8) K. prawi wyprawuge. 3) K. miefycze ſedme°. 10) sch. v Š. 11) K. kaza. 12) K. pro nerzadnoſt az do ſyz chwile; S. dofawad; to sch. 13) K. welykonoczy. 16
Numeri. 241 11) K. piſſe. 12) K. kerz. 13) K. Š. per. 14) K. neb. 15) K. naypoſledy. 16) K. przy- gidechu; Š. przigdu. 17) K. w gedenmetczytma bydla. 18) K. pufftie. 19) K. tey huory. 20) K. Š. gydechu. 21) K. od (spr.). 22) K. Š. gedenmetczytma. 23) K. czafu. 232) K. yako w prwem. 21) K. trzydczate°. 25) K. toho. 26) K. v bydlech. 27) K. kterak. 28) K. Š. czaſu. O ſmrty marie, ſeſtry moyzieſſowy. Kap. XXIV.] 5 25 vmrzie maria w cades, kdiz naplnyl) cztirzidczate2) leto, iakoz INum. 20.) prawi Jozeſo, iakoz bila egipt opuſtila, na poczatku mefiecie xantici,3) a take1) mu diegi myſan. y pochowachu gi na horzie ſyn. A kdiz mynu trzidcieti dny [100b 1] placie, Moizieff ocziſti lid takto,5) Jalowici trziletu, wſficzku czrwenu,6) kromye budow7) ſpalyw. Tuto Jozefo wiprawuges) rzad popela ocziſſczenye, geſſto boh deſateho dne ſedmeho meſiecie9) przi- kazal czynyti, a tepruw nynye to ſpalenye moizieff vczyny A prziczyny; a10) to take buducym Moizieff przikazal1) zachowati; a mohlo to biti, ze pro neprazden az doſowad12) to prodlili ſu, neb any weliki nocil3) mezi 10 tiem neſwietili ſu, iakoz prawie, a kdiz ſu weſſli w zemy ſlibenu, podle bozieho przikazanye ſwoi ſu zakon wedly. Tuto take prawy Jozefus, drziewe nezly ſu ſie wratili, bili ſu prziſſli kragynam11) Idumee, A bili poſlali poſli k15) edom pro ſwobodny chod ſkrzie geho zemy. a kdiz zabrany, tehdi Moizieff ottud gide po puſſczi fu16) cyeſtu. po ſmrti Mariel7) lyd wodi ne- 15 ymyegieſſe, i ſta ſie ſwar w lidu proti Moiziefſowi a Aaronu, ze ſu gie przy- Aqua nô. wedli do welmyls) zleho myeſta, gefſto any fieti mohu, any fikow magi,19) any iablek, any wodi piti. I modliſſta ſie oba bohu, wſſedſſe w chram ſmluwi. I wecie gyma20) boh: wezmy21) prut, a ſberz22) lid k ſkale, a vde- rziff w ny, a dat wam wodi.23) a tot geft21) ten prut, geffto geft25) bil 20 w arche.26) A ſebraw wſſeczko mnozſtwie lida27) przied ſkalu, I wecie Moizieff: fliffte, protywny a newierzici, I zdali mozem z kamene a z27a) ſkaly wyweſti wam wodi? wſſak kdiz to vczynychu Moizieff a [100b 2] Aaron, fmutnye a nedoufale to vczynychu; a to bi znamo bozym zgewenym. neb ne z gich ſkutka ktereho nebo ſlowa mohlo to biti znamenano, nezly ze ſnad Moizieff iako nedoufagye rzekl geſt: I zdaly mozem dati etc.28) neb ottud ſmyſl pogifſczenye mohl wynyti, iako: mocy budem,23) aneb zaprzienye, iako: nebudem mocý. a kdiz prwe vderi30) prutem w ſkalu, neb31) bil zufal neteku32) wodi. ale druhu ranu33) wywrzechu fie34) ſſczedrzie, abi lide i dobitek pili. I wecie boh Moizieffowi35) a Aaronowi: proto ze fte newierzili, 30 abiffte mye ofwietili przied ſyny Irael, neuwedete lidu tohoto w gich zemy. i bi ta woda nazwana protywnoſti, ze I zwoleny bili zufali36) ſlibu a moci boziei,37) iako otpowiedagicz ſlibugiciemu, aneb38) ze prwe pan boh bil ſtrhl pro gich nedoufanye. Wacca ruffa. 1) K. ſe naplni. 2) K. trzydczateho; násl. dvě sl. sch. v K. 3) K. miefycze geffto mu diegi xantici zydowſky. 4) K. tak. 5) Š. takto lid. 6) Š. czerwenu. 7) K. bud. 8) K. prawi wyprawuge. 3) K. miefycze ſedme°. 10) sch. v Š. 11) K. kaza. 12) K. pro nerzadnoſt az do ſyz chwile; S. dofawad; to sch. 13) K. welykonoczy. 16
Strana 242
242 Numeri. 14) K. fu sch.; K. Š. k kragynam. 15) K. do. 16) K. ſwu czeſtu a; Š. tu. 17) K. Marie feftry Moyzieffowie to bylo tehdy. 18) K. przywedly a dowedly. 19) K. nalefti. 20) K. gym. 21) K. wezmieta. 22) K. zberucz. 23) K. wody doſti. 21) K. to gt byl. 25) sch. v K. 26) K. Š. Arffie. 27) K. lydu. 27a) sch. v K. 28) K. dati z ka- mene a z ſkaly wody. 23) K. budem moczy. 30) K. Š. vderzi. 31) K. ze. 32) K. ne- tekly. 33) K. po druhey ranie. 34) K. ſe wody. 35) Š. Moyziefs (nedops.). 36) K. gſn zuffaly. 37) K. Š. bozie. 38) K. Neb. [Kap. XXV.I O obchozenyl) Idumce te2) kragyny. POfla3) Moiziefí poſli z cades4) kraly edom rzkucz:5) bratr twoi Jacub wzcazugie tobie tos): wſſak wieff, Jak7) ſu otczowe naſſi weſſli do egipta, a tam ſme bidlilis) mnohe czaſi, tu ſu pak nas muczili9) egipſſczi. a kterak ge nas wywedl1o) pan boh. ay, ted ſme nynyell) w kades, w twich mezi. proſymet,12) odpuſt nam, abichmel3) mohli ſkrzie twu zemy progiti. nepoidemt po orneil1) diedynye, nezly po cieſtie prawei,15) anyz fie na prawici, any17) na lewici vhnem; a budem-ly wodu twu [101a 1] piti, za to tobie dame to, czo17) bude ſprawedlne.17a) I otpowedie a rzka: nepoidete przieſ me; pakly bifſte wzdi chtiely, ale chcy proti wam mocznye wigiti. awſfak bogie ſie, abi neſſli, I wigiede18) ſ mocznu ruku proti nym. A proto 10 obrati ſie Ifrael ot nyeho, naywiece proto, ze boh przikazal a rzka: ne- budefſ boiowati proty bratru ſwemu. I obgidu19) Idumeu, a wiſfedſſe z kades, i gidu20) po puſſci Arabſkei,21) a przieffedíſe22) archymetropolym, to myeſto Arabſke, geſſto mu nynye Petra rziekagi, przigidu22) k horze hor, geſſto geſt na meziech edom. 5 15 1) K. obchazenie. 2) Š. Idume tee. 3) K. POtom poſla. 4) K. z Cades poſly. 5) K. rzka. 6) K. toto. 7) K. kterak. 8) K. ſmy bydleli. 2) K. mutily. 10) K. gt wywedl nas. 11) K. nynye ſme. 12) K. w tiech mezach proſyme. 13) K. abychom. 14) Š. orne. 15) Š. prawe. 16) K. a. 17) K. czoz. 17a) K. ſprawedlywe. 18) K. wygide. 19) K. twe y obgidechu; Š. obegdu. 20) K. gidechu. 21) Š. Arabíke. 22) K. przy- ſſedíſe. 23) K. przygidechu; [Kap. XXVI.) O ſmrty Aaron. Iv mluwil geſt boh moizieffowi: gied Aaron k lidu ſwemu, nebot neweide do zemye ſlibene, proto zet ge mym vſtom newierzil v wod pro- tywenftwie. Poímy Aarona, a fyny gehol) f nym, a przywed gie przied weſſken lyd na horu hor. a kdiz obnaziſſ otcie rucha biſkupoweho,2) obleczeſſ [Num. 20.) w nye Eleazara, ſyna geho, nebot ge3) ſwym wiekem w biſkupſtwie pod- Aaron nykl. I vczyny Moizieff, iako mu boh przikazal, I vmrzie Aaron na horzie vmrziel. hor. w deutronomye4) fie die Muſtan5) myeſto pohrzeba aaron,6) a ten [Deut. 10.) I dnefíny den bywa vkazowan na wrchu te hory. I plaka ho7) lid trzi- dcieti dny. I8) vmrziel geſt leta cztirzidczateho9) wichodu z egipta, kdiz mu bilo ſto a cztrmezidcietma10) let, tehoz leta iako maria, meſiecie pa- 10 [101a 2]teho, gefîto mu zide diegil1) ſedebach, A rzymane Auguftus, czeſki12) ſrpen, prweho dne meſiecie.13) 5
242 Numeri. 14) K. fu sch.; K. Š. k kragynam. 15) K. do. 16) K. ſwu czeſtu a; Š. tu. 17) K. Marie feftry Moyzieffowie to bylo tehdy. 18) K. przywedly a dowedly. 19) K. nalefti. 20) K. gym. 21) K. wezmieta. 22) K. zberucz. 23) K. wody doſti. 21) K. to gt byl. 25) sch. v K. 26) K. Š. Arffie. 27) K. lydu. 27a) sch. v K. 28) K. dati z ka- mene a z ſkaly wody. 23) K. budem moczy. 30) K. Š. vderzi. 31) K. ze. 32) K. ne- tekly. 33) K. po druhey ranie. 34) K. ſe wody. 35) Š. Moyziefs (nedops.). 36) K. gſn zuffaly. 37) K. Š. bozie. 38) K. Neb. [Kap. XXV.I O obchozenyl) Idumce te2) kragyny. POfla3) Moiziefí poſli z cades4) kraly edom rzkucz:5) bratr twoi Jacub wzcazugie tobie tos): wſſak wieff, Jak7) ſu otczowe naſſi weſſli do egipta, a tam ſme bidlilis) mnohe czaſi, tu ſu pak nas muczili9) egipſſczi. a kterak ge nas wywedl1o) pan boh. ay, ted ſme nynyell) w kades, w twich mezi. proſymet,12) odpuſt nam, abichmel3) mohli ſkrzie twu zemy progiti. nepoidemt po orneil1) diedynye, nezly po cieſtie prawei,15) anyz fie na prawici, any17) na lewici vhnem; a budem-ly wodu twu [101a 1] piti, za to tobie dame to, czo17) bude ſprawedlne.17a) I otpowedie a rzka: nepoidete przieſ me; pakly bifſte wzdi chtiely, ale chcy proti wam mocznye wigiti. awſfak bogie ſie, abi neſſli, I wigiede18) ſ mocznu ruku proti nym. A proto 10 obrati ſie Ifrael ot nyeho, naywiece proto, ze boh przikazal a rzka: ne- budefſ boiowati proty bratru ſwemu. I obgidu19) Idumeu, a wiſfedſſe z kades, i gidu20) po puſſci Arabſkei,21) a przieffedíſe22) archymetropolym, to myeſto Arabſke, geſſto mu nynye Petra rziekagi, przigidu22) k horze hor, geſſto geſt na meziech edom. 5 15 1) K. obchazenie. 2) Š. Idume tee. 3) K. POtom poſla. 4) K. z Cades poſly. 5) K. rzka. 6) K. toto. 7) K. kterak. 8) K. ſmy bydleli. 2) K. mutily. 10) K. gt wywedl nas. 11) K. nynye ſme. 12) K. w tiech mezach proſyme. 13) K. abychom. 14) Š. orne. 15) Š. prawe. 16) K. a. 17) K. czoz. 17a) K. ſprawedlywe. 18) K. wygide. 19) K. twe y obgidechu; Š. obegdu. 20) K. gidechu. 21) Š. Arabíke. 22) K. przy- ſſedíſe. 23) K. przygidechu; [Kap. XXVI.) O ſmrty Aaron. Iv mluwil geſt boh moizieffowi: gied Aaron k lidu ſwemu, nebot neweide do zemye ſlibene, proto zet ge mym vſtom newierzil v wod pro- tywenftwie. Poímy Aarona, a fyny gehol) f nym, a przywed gie przied weſſken lyd na horu hor. a kdiz obnaziſſ otcie rucha biſkupoweho,2) obleczeſſ [Num. 20.) w nye Eleazara, ſyna geho, nebot ge3) ſwym wiekem w biſkupſtwie pod- Aaron nykl. I vczyny Moizieff, iako mu boh przikazal, I vmrzie Aaron na horzie vmrziel. hor. w deutronomye4) fie die Muſtan5) myeſto pohrzeba aaron,6) a ten [Deut. 10.) I dnefíny den bywa vkazowan na wrchu te hory. I plaka ho7) lid trzi- dcieti dny. I8) vmrziel geſt leta cztirzidczateho9) wichodu z egipta, kdiz mu bilo ſto a cztrmezidcietma10) let, tehoz leta iako maria, meſiecie pa- 10 [101a 2]teho, gefîto mu zide diegil1) ſedebach, A rzymane Auguftus, czeſki12) ſrpen, prweho dne meſiecie.13) 5
Strana 243
Numeri. 243 1) K. geho ſyny. 2) K. Biſkupſkeho. 3) K. ſe. 4) K. devtronomu. 5) K. ze gemu ftan. 6) K. pohrzebu vczyni Aaronu. 7) K. geho. s) K. A. 9) Š. trzidčate°; K. v wychodu. 10) Š. fto a XXIIIIa. 11) zide sch. v Š.; K. rziekagy. 12) K. a Czeſky. 13) K. toho mieſycze. O wytyezſtwy Cananey po ſlybu kletby. kdiz vſliſſie kral arad cananeus, geſſto bidleſſe na poledne, ze tam bil przitahl1) Ifrael, i boiowa ſ nym a2) obdrzie, a pogie ottad2a) korziſt. [Num. 2r.] Pak Iſrael ſlibi ſlib bohu, dal-ly bi gie boh w gich rucie, tehdy3) gich myefta4) bi5) zaklely; a to I vczyny. I6) nazwa Ifrael gmye toho myeſta 5 horma, toczifſ kletba. fnadt7) ge to8) myeſto, iakoz ſwrchu prziedchwaceno geſt a nazwano horma. a znamenai, ze obecznye lid zemye ſlibene geft rzeczen cananeus. a proto tiem gmenem obecznym nazywa gie, gefſto biechu na poledne. neb w tu dobu ſedm lidi wlaſtnymy gmeny nazwany biechu w nyei,9) a ten lid wlaſtenſki flowieffe cananeus, genzto bidleffe 10 w9) maritimie. /Kap. XXVII.] 1) Za tím naps. cananeus; přetrž. 2) K. f nymi y. 2a) Š. odtud. 3) naps. na okr.; K. a. 5) mieſta gich (naps. dvakrát); K. by gych. 6) K. vczyni buoh a. 7) K. A ſnad. 8) sch. v Š. 9) Š. w nie; K. w ny. O hadu myedyenem protyl) ohnywym hadom.2) [ Kap. XXVIII.I (Ieduce3) f hori hor po cieftie, geſſto wede k morzi czrwenemu,4) przigidu5) do falmana. tu ſie poczie lidem ſtiſkati praci cieſtnu,6) kdiz obchaziechu zemy edom, I reptachu proti Moizieffowi rzkucz: procz fi [Num. 21.) wywedl nas?) z egipta, abichme vmrzieli8) na pufſczi? Chleba nenye, a kde Panis. ſu wodi, duſſie naffie krutie fie nad tuto krmy myekku. a proto9) wpuſti boh na lid hadi ohnywe; a tiem diechu ohnywe, proto1o) ze malitcyll) S'pentes. a ruczy [101b 1] biechu12) iako giſkri, aneb, iako13) gyny prawie,14) do- tczenym giedem15) nyekoho zapalechu16) az do odutie a czrwenofti17) ohnywe. I profiechu Moizieffe, abi za nye proſil boha. a kdiz za nye boha 10 proſi,18) hoſpodyn wecie: vczyn had moſazny, a polozisa) na ſochor obwifſny19) proſtrzied lidu, a kohoz koly had vrazi,20) ten wzezrzi nan,21) a bude zyw. i ſta ſie tak. toho hada ſynowe Iſrael myegiechu s ſobu22) u23) welikei24) czti, a25) polozichu gei potom w gerufalemye. Potom26) pro modlbu27 zleho zakona, gefto mu lyde28) czynvechu, kral ezechias Juda zetrzie29) 15 gei v prach. 5 1) sch. v K. 2) K. (přid.) od boha wydanych. 3) K. Gducze. 4) Š. czerwene°. 5) Š. przigdu; K. y przygidechu. 6) K. pro praczy czeſty. 7) K. proto lys nas wywedl. 8) K. abychom zemrzely. 2) K. pro to reptanie. 10) v K. ps. dvakrát. 11) Š. K. malytczy. 12) psáno v K. dvakrát. 13) K. yakoz. 14) K. prawie ze. 15) K. gedu gych. 16) K. zapalefſe. 17 Š. czerwenofti. 18) Š. profi boha; K. poproſyl. 183) K. powies. 19) K. obwyffnie; Š. obwyffnem. 20) K. vſſtipne. 21) K. na toho hada. 22) K. mezy febu. 23) nadeps. 24) Š. welike. 25) K. a potom. 26) sch. v K. 27) K. modlytbu. 28) K. zyde. 29) K. zetrzechu. 16*
Numeri. 243 1) K. geho ſyny. 2) K. Biſkupſkeho. 3) K. ſe. 4) K. devtronomu. 5) K. ze gemu ftan. 6) K. pohrzebu vczyni Aaronu. 7) K. geho. s) K. A. 9) Š. trzidčate°; K. v wychodu. 10) Š. fto a XXIIIIa. 11) zide sch. v Š.; K. rziekagy. 12) K. a Czeſky. 13) K. toho mieſycze. O wytyezſtwy Cananey po ſlybu kletby. kdiz vſliſſie kral arad cananeus, geſſto bidleſſe na poledne, ze tam bil przitahl1) Ifrael, i boiowa ſ nym a2) obdrzie, a pogie ottad2a) korziſt. [Num. 2r.] Pak Iſrael ſlibi ſlib bohu, dal-ly bi gie boh w gich rucie, tehdy3) gich myefta4) bi5) zaklely; a to I vczyny. I6) nazwa Ifrael gmye toho myeſta 5 horma, toczifſ kletba. fnadt7) ge to8) myeſto, iakoz ſwrchu prziedchwaceno geſt a nazwano horma. a znamenai, ze obecznye lid zemye ſlibene geft rzeczen cananeus. a proto tiem gmenem obecznym nazywa gie, gefſto biechu na poledne. neb w tu dobu ſedm lidi wlaſtnymy gmeny nazwany biechu w nyei,9) a ten lid wlaſtenſki flowieffe cananeus, genzto bidleffe 10 w9) maritimie. /Kap. XXVII.] 1) Za tím naps. cananeus; přetrž. 2) K. f nymi y. 2a) Š. odtud. 3) naps. na okr.; K. a. 5) mieſta gich (naps. dvakrát); K. by gych. 6) K. vczyni buoh a. 7) K. A ſnad. 8) sch. v Š. 9) Š. w nie; K. w ny. O hadu myedyenem protyl) ohnywym hadom.2) [ Kap. XXVIII.I (Ieduce3) f hori hor po cieftie, geſſto wede k morzi czrwenemu,4) przigidu5) do falmana. tu ſie poczie lidem ſtiſkati praci cieſtnu,6) kdiz obchaziechu zemy edom, I reptachu proti Moizieffowi rzkucz: procz fi [Num. 21.) wywedl nas?) z egipta, abichme vmrzieli8) na pufſczi? Chleba nenye, a kde Panis. ſu wodi, duſſie naffie krutie fie nad tuto krmy myekku. a proto9) wpuſti boh na lid hadi ohnywe; a tiem diechu ohnywe, proto1o) ze malitcyll) S'pentes. a ruczy [101b 1] biechu12) iako giſkri, aneb, iako13) gyny prawie,14) do- tczenym giedem15) nyekoho zapalechu16) az do odutie a czrwenofti17) ohnywe. I profiechu Moizieffe, abi za nye proſil boha. a kdiz za nye boha 10 proſi,18) hoſpodyn wecie: vczyn had moſazny, a polozisa) na ſochor obwifſny19) proſtrzied lidu, a kohoz koly had vrazi,20) ten wzezrzi nan,21) a bude zyw. i ſta ſie tak. toho hada ſynowe Iſrael myegiechu s ſobu22) u23) welikei24) czti, a25) polozichu gei potom w gerufalemye. Potom26) pro modlbu27 zleho zakona, gefto mu lyde28) czynvechu, kral ezechias Juda zetrzie29) 15 gei v prach. 5 1) sch. v K. 2) K. (přid.) od boha wydanych. 3) K. Gducze. 4) Š. czerwene°. 5) Š. przigdu; K. y przygidechu. 6) K. pro praczy czeſty. 7) K. proto lys nas wywedl. 8) K. abychom zemrzely. 2) K. pro to reptanie. 10) v K. ps. dvakrát. 11) Š. K. malytczy. 12) psáno v K. dvakrát. 13) K. yakoz. 14) K. prawie ze. 15) K. gedu gych. 16) K. zapalefſe. 17 Š. czerwenofti. 18) Š. profi boha; K. poproſyl. 183) K. powies. 19) K. obwyffnie; Š. obwyffnem. 20) K. vſſtipne. 21) K. na toho hada. 22) K. mezy febu. 23) nadeps. 24) Š. welike. 25) K. a potom. 26) sch. v K. 27) K. modlytbu. 28) K. zyde. 29) K. zetrzechu. 16*
Strana 244
244 Numeri. Rap. XXIX.] O oſtrem ſkaly byſtrzyny. Montes iclinaunt. Ttud ffedffe I budowachu fie w obyet,1) a ottud wiffedffe rozbichu2) ſtany w hieabarym na puſſczi, gefſto zrzi na moab proti wzchodu fluncie. a ottud hnuwfſe ſie przigidu3) k biſtrzynye zareth. a tu przegidu4) ſuchimy nohamy, iako morze czrwene.5) a nechawfſe ge,6) i rozbichu ſwe ftany proty Arnon, a ten, Jakoz prawi Jozefo, geft potok, genzto gde ot hor Arabſkich, teka po puſſczi w gezero Alfatidem; tu7) wynyka, gefſtos) geft2) piet myeft, diele10) Moabiti al1) Amorrei, nyeterzi chtie, bi Arnon bilo myeſto, geſſto geft na pufſczi effrem, a wynyka na meziech amorſke zemye. o tom chodu zydowſkem po teil2) zemyl3) prawie knyehi cziſla takto:13) zagifte arnon geft czil moab, diele14) moabiti a Amorrei. neb fie die w knye- 10 hach boiow bozſkich: Jakot gel5) vczy[101b 2]nyl w morzi czrwenem,5) takez vczyny w biſtrzynach16) arnon: Skale biſtrzyn ſklonyli ſu ſie, aneb zadali ſu, abi otpoczynuly w arnon, a otpoczynu na meziech17) moabit- ſkich. Toho myeſta vplnye wikladano18) nepomnym, bich czetl. Auguftyn19) prawy: ſnad ſu bili knyehi v lidi tak gmenowane kaldeiſkich, a ottud bil wiffel Abraham; aneb v20) egipſkich, v21) nychzto fie mudrofti22) vczyl Moizieff; w nyemzto o tom chozeny bilo prorokowano. ale abi kragie mezi dwiema narodi bili vſtaweny, mnyegi, bi to bilo bogem vczyneno, ze pro welikoſt geho boi bozi22a) nazwan geſt, a ten boi tito knychi popſali ſu. Nye- terzi diegi, bi wſſiczka Iſtoria, tocziſſ tento widopiſ o ſynyech Iſrael, tocziſf 20 o ſynyech Jakubowich, flul23) knyehi bozie, neb ſie tuto wzdi24) prawi: boh boiowal za nye. A tez fie die o Arnon myeftu: a bude pamyet w knyehach boiow bozich, toczifſ w tiechto knyehach, kdiz w nych naſſi potomny cziſti budu. a bude take zmyenyenye25) o nyei:26) Jakoz geſt26a) vczynyl boh na morzi czrwenem,5) zatruczuge27) lid egipſki, takez vczyny w biſtrzy- 25 nach Arnon, zatraczuge Amorreos. Moiziefí rzekl buducie ſlowo: vczyny, a my rziekame mynute ſlowo: tak ge vczynyl. A geſíto ſie potom die: ſkali ſu ſie nachilili etc. takez mylnye ſie wiklada: neb prawie zide, bi bez cziſla mnozîtwie Amorſkich lidi w udolach,28) biſtrzynach a w ſka- lach29) Arnon w ſtrazi bili poſtawili zidom, [102a 1] abi gie tak zbili, kdiz 30 bi tudi neopatrnye ſili, ale pan boh gie w tiech ſtrazich zbi,30) tak ze ſkale z hor fie lamaffe, a31) fie az do arnon myefta32) waleffe, az33) tak to mnozitwie lidu dywnye31) zahubi. Prawie, bi arnon to myeſto bilo na puſíczi, a okolo nyeho ſkale welmy wiſoke, a to ſie przied zidi35) ſchilewalo39) znenahla, abi zide mohli tiem10) ſnaze po nych choditi k ſwym neprzatelom. a to 35 ſnad bilo prorokowano v pozehnany Jozefowie, toczifí tuto: az bi prziſſla [Gen. 49.I zadoſt pahrbkow wyecznych. a ſnad o temz die dawid: Hory ſu ſie ra- [Žalm 13.I dowali iako beranowe. 5 15 INum. 21.] 1) K. Obeth. 2) K. rozbiechu. 3) Š. przigdu; K. przygidechu. 4) Š. przegdu; K. przygidechu. 5) Š. czerwene. 6) oprav. z ho; K. przyſedíſe. 7) K. a tu. 3) sch. v K. 9) K. gt a. 10) K. geffto diely. 11) sch. v K. 12) Š. te. 13) po — zemy sch. v K. 13) K. tohoto takto. 14) K. a diely. 15) K. gt. 16) K. w byſtrzyni. 17) K. na mezach. 18) K. plne wykladanie. 19) K. Auguftynus. 20) K. S. w. 21) K. w. 22) K.
244 Numeri. Rap. XXIX.] O oſtrem ſkaly byſtrzyny. Montes iclinaunt. Ttud ffedffe I budowachu fie w obyet,1) a ottud wiffedffe rozbichu2) ſtany w hieabarym na puſſczi, gefſto zrzi na moab proti wzchodu fluncie. a ottud hnuwfſe ſie przigidu3) k biſtrzynye zareth. a tu przegidu4) ſuchimy nohamy, iako morze czrwene.5) a nechawfſe ge,6) i rozbichu ſwe ftany proty Arnon, a ten, Jakoz prawi Jozefo, geft potok, genzto gde ot hor Arabſkich, teka po puſſczi w gezero Alfatidem; tu7) wynyka, gefſtos) geft2) piet myeft, diele10) Moabiti al1) Amorrei, nyeterzi chtie, bi Arnon bilo myeſto, geſſto geft na pufſczi effrem, a wynyka na meziech amorſke zemye. o tom chodu zydowſkem po teil2) zemyl3) prawie knyehi cziſla takto:13) zagifte arnon geft czil moab, diele14) moabiti a Amorrei. neb fie die w knye- 10 hach boiow bozſkich: Jakot gel5) vczy[101b 2]nyl w morzi czrwenem,5) takez vczyny w biſtrzynach16) arnon: Skale biſtrzyn ſklonyli ſu ſie, aneb zadali ſu, abi otpoczynuly w arnon, a otpoczynu na meziech17) moabit- ſkich. Toho myeſta vplnye wikladano18) nepomnym, bich czetl. Auguftyn19) prawy: ſnad ſu bili knyehi v lidi tak gmenowane kaldeiſkich, a ottud bil wiffel Abraham; aneb v20) egipſkich, v21) nychzto fie mudrofti22) vczyl Moizieff; w nyemzto o tom chozeny bilo prorokowano. ale abi kragie mezi dwiema narodi bili vſtaweny, mnyegi, bi to bilo bogem vczyneno, ze pro welikoſt geho boi bozi22a) nazwan geſt, a ten boi tito knychi popſali ſu. Nye- terzi diegi, bi wſſiczka Iſtoria, tocziſſ tento widopiſ o ſynyech Iſrael, tocziſf 20 o ſynyech Jakubowich, flul23) knyehi bozie, neb ſie tuto wzdi24) prawi: boh boiowal za nye. A tez fie die o Arnon myeftu: a bude pamyet w knyehach boiow bozich, toczifſ w tiechto knyehach, kdiz w nych naſſi potomny cziſti budu. a bude take zmyenyenye25) o nyei:26) Jakoz geſt26a) vczynyl boh na morzi czrwenem,5) zatruczuge27) lid egipſki, takez vczyny w biſtrzy- 25 nach Arnon, zatraczuge Amorreos. Moiziefí rzekl buducie ſlowo: vczyny, a my rziekame mynute ſlowo: tak ge vczynyl. A geſíto ſie potom die: ſkali ſu ſie nachilili etc. takez mylnye ſie wiklada: neb prawie zide, bi bez cziſla mnozîtwie Amorſkich lidi w udolach,28) biſtrzynach a w ſka- lach29) Arnon w ſtrazi bili poſtawili zidom, [102a 1] abi gie tak zbili, kdiz 30 bi tudi neopatrnye ſili, ale pan boh gie w tiech ſtrazich zbi,30) tak ze ſkale z hor fie lamaffe, a31) fie az do arnon myefta32) waleffe, az33) tak to mnozitwie lidu dywnye31) zahubi. Prawie, bi arnon to myeſto bilo na puſíczi, a okolo nyeho ſkale welmy wiſoke, a to ſie przied zidi35) ſchilewalo39) znenahla, abi zide mohli tiem10) ſnaze po nych choditi k ſwym neprzatelom. a to 35 ſnad bilo prorokowano v pozehnany Jozefowie, toczifí tuto: az bi prziſſla [Gen. 49.I zadoſt pahrbkow wyecznych. a ſnad o temz die dawid: Hory ſu ſie ra- [Žalm 13.I dowali iako beranowe. 5 15 INum. 21.] 1) K. Obeth. 2) K. rozbiechu. 3) Š. przigdu; K. przygidechu. 4) Š. przegdu; K. przygidechu. 5) Š. czerwene. 6) oprav. z ho; K. przyſedíſe. 7) K. a tu. 3) sch. v K. 9) K. gt a. 10) K. geffto diely. 11) sch. v K. 12) Š. te. 13) po — zemy sch. v K. 13) K. tohoto takto. 14) K. a diely. 15) K. gt. 16) K. w byſtrzyni. 17) K. na mezach. 18) K. plne wykladanie. 19) K. Auguftynus. 20) K. S. w. 21) K. w. 22) K.
Strana 245
Numeri. 245 mudroſti ſe. 222) sch. v K. 23) K. Š. fluli. 21) sch. v Š. 25) K. znamenie. 26) Š. o nie; K. o ny. 26a) sch. v K. 27) K. zatraczuge. 28) K. w udolech. 29) K. ſkaliech. 30) K. w tiech ftrazych zbie ge. 31) za tím naps. nye; přetrž. 32) K. az do mieſta Arnon fie. 33) K. a. 34) K. dwornie. 35) K. przeſe zdi. 36) K. ſchylowalo. 37) K. tiem mohly znenahla. O pieſny v studnycze. [Kap. XXX.I Z Toho myeſta przigidu1) na gyne myeſto, tu kdez bozym przika- zanym wykopachu ſtudnyci, a proto ſie die, ze tu ſtudnyci kopali ſu knye- [Num. 21.) zata, wodcie mnozſtwie lida, w darci2) zakona, tocziff w bozie. wſſak3) fic to4) w zidowſkich knyehach neczte. I wiſtupi woda z ſtudnycie, az gie 5 praw zbywafſe; ſnad na znamenye, abi ottud boiowali a neprzateli nad- ſtupili a boy obdrzieli. a to widiewfſe zpiewa Urael pieſen bohu takuto: wſtup ſtudnycie. 1) Š. przigdu; K. przygidechu. 2) K. w daru. 3) K. awffak. 4) to neczte. O ſmrty Seon, krale Amorrcorum, a Og krale.1) [Kap XXXI.] WIffed ottud lid z puſſczi, I gide do mathana, a z mathanala) do naahel, a z naahel do bamoth, a z bamoth do boroth. anyz geſt boroth [Num. 21. gmeno bidlenye, ale geſt vdol w kragynye moab, [102a 2] na wrchu fazga, tocziff podle te hori. aneb ſnad ta hora tak welika geft, ze take na wrchu2) 5 ma pahrbi2a) y vdoli. Ottud poſla Iſrael poſli ſwe k Seon, krali Amorſkemu, abi gym prziepuſtil przies ſwu zemy gyti.* an nechtie, ale ſwym woiſkem wigiede3) proti nym na pufícz, I boiowa i nymy, I bi pobit4) ruku mocznu Iſraelſku. Jozefus prawy, ze gich mnozſtwie pro zizen ſeſſlo, a druzi padachu, tocziff ſſipamy5) k6) zemy7) zbodeny, a vtiekagicie k myeſtom prakownyci 10 prziedgidu.8) I bi zabit kral Seon. pak Hrael vwaza ſie we wſſieczki geho myeſta, ot Arnon az do Jobeth,9) a10) fyny Amon, neb filnu pomocil1) drziechu kragie Amonytſke. Efebon bilo geſt myeſto a hlawa krale Seon amorſkeho. ten kdiz bieſſe boiowal proti krali Moabſkemu, i bil mu otial wſſiczku zemy ot Arnon, czo ge bilo geho moci. a proto rziekagi v przi 15 flowy: podte do eſebon, vdielano bud myeſto Seon etc.12) Jozefo prawi, ze ta zemye na trzech potocziech lezi, iako bi ot przirozenve oftrow bil,13) a welmy bohata zemye. Arnon bilo na poledne, Jaboth na polnoci, a ſtu- pugel4) w Jordan, a dalo mu gmyel5) Jordan ot zapadu Sluncie. poſla Moizieſſ poſli, abi ſſpiehowali Jaſer, I obdrziechu gi, a wladli ſu gi mocznye. 20 a kdiz Ifrael prziegidel6) Jabot potok, a gdieſſe po cieſtie k bazan, potka gie17) Og, kral Bazanſki, w Eſdray. I wecie boh Moi[102b 1]ziefſowi: neboi fie ho,17) nebt1s) ſem ho dal w twu ruku,19) I wefſken lid i zemy geho. I pobi ho20) ſe wſſiemy lidmy. I vwazachu ſie w geho zemy. wſſak ta zemye, geſſto ſu gi myeli za Jordanem, nebila ge to zemye ſlibena, neb ge do nye 25 Moiziefſ wſſel. I giedechu dale a rozbichu ſtany ſwe na polich21) moab, tu kdez za Jordanem Jericho myeſto geſt. iako bil22) vczynyl Eſau a Moab. a to ſie czte w deutronomye. Int'fect9 seon. [Num. 22.] *
Numeri. 245 mudroſti ſe. 222) sch. v K. 23) K. Š. fluli. 21) sch. v Š. 25) K. znamenie. 26) Š. o nie; K. o ny. 26a) sch. v K. 27) K. zatraczuge. 28) K. w udolech. 29) K. ſkaliech. 30) K. w tiech ftrazych zbie ge. 31) za tím naps. nye; přetrž. 32) K. az do mieſta Arnon fie. 33) K. a. 34) K. dwornie. 35) K. przeſe zdi. 36) K. ſchylowalo. 37) K. tiem mohly znenahla. O pieſny v studnycze. [Kap. XXX.I Z Toho myeſta przigidu1) na gyne myeſto, tu kdez bozym przika- zanym wykopachu ſtudnyci, a proto ſie die, ze tu ſtudnyci kopali ſu knye- [Num. 21.) zata, wodcie mnozſtwie lida, w darci2) zakona, tocziff w bozie. wſſak3) fic to4) w zidowſkich knyehach neczte. I wiſtupi woda z ſtudnycie, az gie 5 praw zbywafſe; ſnad na znamenye, abi ottud boiowali a neprzateli nad- ſtupili a boy obdrzieli. a to widiewfſe zpiewa Urael pieſen bohu takuto: wſtup ſtudnycie. 1) Š. przigdu; K. przygidechu. 2) K. w daru. 3) K. awffak. 4) to neczte. O ſmrty Seon, krale Amorrcorum, a Og krale.1) [Kap XXXI.] WIffed ottud lid z puſſczi, I gide do mathana, a z mathanala) do naahel, a z naahel do bamoth, a z bamoth do boroth. anyz geſt boroth [Num. 21. gmeno bidlenye, ale geſt vdol w kragynye moab, [102a 2] na wrchu fazga, tocziff podle te hori. aneb ſnad ta hora tak welika geft, ze take na wrchu2) 5 ma pahrbi2a) y vdoli. Ottud poſla Iſrael poſli ſwe k Seon, krali Amorſkemu, abi gym prziepuſtil przies ſwu zemy gyti.* an nechtie, ale ſwym woiſkem wigiede3) proti nym na pufícz, I boiowa i nymy, I bi pobit4) ruku mocznu Iſraelſku. Jozefus prawy, ze gich mnozſtwie pro zizen ſeſſlo, a druzi padachu, tocziff ſſipamy5) k6) zemy7) zbodeny, a vtiekagicie k myeſtom prakownyci 10 prziedgidu.8) I bi zabit kral Seon. pak Hrael vwaza ſie we wſſieczki geho myeſta, ot Arnon az do Jobeth,9) a10) fyny Amon, neb filnu pomocil1) drziechu kragie Amonytſke. Efebon bilo geſt myeſto a hlawa krale Seon amorſkeho. ten kdiz bieſſe boiowal proti krali Moabſkemu, i bil mu otial wſſiczku zemy ot Arnon, czo ge bilo geho moci. a proto rziekagi v przi 15 flowy: podte do eſebon, vdielano bud myeſto Seon etc.12) Jozefo prawi, ze ta zemye na trzech potocziech lezi, iako bi ot przirozenve oftrow bil,13) a welmy bohata zemye. Arnon bilo na poledne, Jaboth na polnoci, a ſtu- pugel4) w Jordan, a dalo mu gmyel5) Jordan ot zapadu Sluncie. poſla Moizieſſ poſli, abi ſſpiehowali Jaſer, I obdrziechu gi, a wladli ſu gi mocznye. 20 a kdiz Ifrael prziegidel6) Jabot potok, a gdieſſe po cieſtie k bazan, potka gie17) Og, kral Bazanſki, w Eſdray. I wecie boh Moi[102b 1]ziefſowi: neboi fie ho,17) nebt1s) ſem ho dal w twu ruku,19) I wefſken lid i zemy geho. I pobi ho20) ſe wſſiemy lidmy. I vwazachu ſie w geho zemy. wſſak ta zemye, geſſto ſu gi myeli za Jordanem, nebila ge to zemye ſlibena, neb ge do nye 25 Moiziefſ wſſel. I giedechu dale a rozbichu ſtany ſwe na polich21) moab, tu kdez za Jordanem Jericho myeſto geſt. iako bil22) vczynyl Eſau a Moab. a to ſie czte w deutronomye. Int'fect9 seon. [Num. 22.] *
Strana 246
246 Numeri. 1) K. krale Bafan. 1a) ta tři sl. sch. v Š. 2) K. na wrchu take. 2a) Š. pahrbky. 3) K. A on toho nechtie przepuſtiti przyprawiw gſe s ſwym woyſkem wygide. 4) K. a by porazen. 5) K. kopymi. 6) nadeps. 7 e na konci vyškrab. 8) K. praczata przedgidechu; Š. przed gdu. 9) K. Jabeth. 10) K. y w. 11) Š. mocy; K. ruku. 12) ta dvě sl. sch. v K. 13) K. byla. 14) K. wſtupuge. 15) K. gmeno. 16) K. przygide Jabet. 17) K. ge°. 18) Š. neb. 19) K. w twogi rucze. 20) K. pobil geho. 21) K. po polech. 22) K. by. Kap. XXXII./ O czieſtie Balaam, I nymzto oſlycze mlvwyla.1) [Num. 22.] zrziew Balach, syn fephor, geffto bieffe kral w Moab, czo ge Ifrael vczynyl Amorreo krali, i baſſe2) ſie, a ſwolaw ſtarſſie Madian, geſſto ſu przilezyeli kralowſtwi3) geho a bili ſu przietele geho, i radi lie i nymy A rzka: lid tento ſhladi nas, iako wol trawu a bile az do korzene.4) I poſla gich radu5) k Balaam, fynu Beor, czarodieynyku,6) genz bidlefſe nad po- tokem Amonytíkym, abi przifſel a poklel lida7) tohoto. neb biefle fliffal,8) ze Ifrael neprziemaha luczifſczem any meczem, gedno wzdawagicz bohu modlitbu ſwemu, I widielo9) mu fie za podobne, bi zlorzeczêſtwym proti mod- litbam boiowal.10) A kdiz przigidul1) k Balaam ſtarſſi z moab a12) Madian, neſuce dari kuzedlnyczîtwie w ſwich rukach,13) a powediechu, procz ſu 10 przigeli,14) I wecie gym Balaam: oftante zde tuto nocz, at bich vzrziel, czo my die boh.15) neb lhafſe prawie,16) bi bil prorok bozy, aczkolywiek17) w ſwich obietech18) radieffe ſie ſ czrti,19) aneb ſnad dgabla, gefſto ſ nym mluwil, nazywal bohem. I wecie mu2°) [102b 2] boh w noci, magie peczi na fwoi lid: nechod i nymy, any kln21) lida,22) neb geft23) pozehnâ.24) Wftaw rano Balaam I wecie:25) zabranyl my boh.26) wratywfſe fie knye- zata kraly27) Balaach weciechu: nechtielt gie giti28) f namy. opiet pola29) k nyemu Balach wiece lidu pocztywieiſſieho a wietífie dari,30) a ſlibuge wiece,31) kdiz bi zaklel lid. I wecie gym Balaam: bi my dal Balach dom ſwoi pln zlata, nemohu promyenyti flowa bozieho. A proto32) profſit33) 20 was, oftante zde teto nocy,31) abich mohl zwiediety, czo my opiet otpowie pan boh. I wecie gemu pan boh: kdizt35) ſu tito lide przifſli, proſyecz tebe, wſtan a dy36) f nymy; Ale tak, czot27) przikazi, abi28) vczynyl. Rano oſedlaw oflici giede i nymy. I rozhnyewa ſie boh na nyeho tak, ze Andiel bozi ſtaſſe na cieſti39) i nahym meczem proti Balaam.40) neb biefſe pro- 25 myenyl vmyl, a41) okliczen42) lakomftwý pro ſlibi a myſlefe, kterak bi ten lid zaklel, kdiz bi boh nezabranyl. Jozeto prawi: zda my ſie, ze boh rozhnyewaw fie iako poſmyewagie fie rzekl43) gemu: gdi ſ nymy; a ze on tomu nerozumyel,44) i ſta proti nyemu Andiel. a kdiz oſlicie vzrzie Andiela, a Balaam ho44a) newidiefſe, bogieci fie,45) I wywynu na pole. A on ranamy 30 opiet gi46) na cieftu wzwede. Pak opiet Andiel ſta46a) mezy zdiemy47) wyn- nycznymy w uzkei48) cieſtie, a oſlicie bogieci ſie przywynu ſie ke zdi a przi- trzie mu nohu. A on proto opiet49) gi wiece tepieſſe. a przieſ to Andiel fta[103a 1]fſe w uzkem myeftie, tu kdez any50) na prawici any na lewici nemohla ſie vhnuty. a oſlicie bogieci ſie Andiela, y pade na zemy. a Ba- 35 5 15
246 Numeri. 1) K. krale Bafan. 1a) ta tři sl. sch. v Š. 2) K. na wrchu take. 2a) Š. pahrbky. 3) K. A on toho nechtie przepuſtiti przyprawiw gſe s ſwym woyſkem wygide. 4) K. a by porazen. 5) K. kopymi. 6) nadeps. 7 e na konci vyškrab. 8) K. praczata przedgidechu; Š. przed gdu. 9) K. Jabeth. 10) K. y w. 11) Š. mocy; K. ruku. 12) ta dvě sl. sch. v K. 13) K. byla. 14) K. wſtupuge. 15) K. gmeno. 16) K. przygide Jabet. 17) K. ge°. 18) Š. neb. 19) K. w twogi rucze. 20) K. pobil geho. 21) K. po polech. 22) K. by. Kap. XXXII./ O czieſtie Balaam, I nymzto oſlycze mlvwyla.1) [Num. 22.] zrziew Balach, syn fephor, geffto bieffe kral w Moab, czo ge Ifrael vczynyl Amorreo krali, i baſſe2) ſie, a ſwolaw ſtarſſie Madian, geſſto ſu przilezyeli kralowſtwi3) geho a bili ſu przietele geho, i radi lie i nymy A rzka: lid tento ſhladi nas, iako wol trawu a bile az do korzene.4) I poſla gich radu5) k Balaam, fynu Beor, czarodieynyku,6) genz bidlefſe nad po- tokem Amonytíkym, abi przifſel a poklel lida7) tohoto. neb biefle fliffal,8) ze Ifrael neprziemaha luczifſczem any meczem, gedno wzdawagicz bohu modlitbu ſwemu, I widielo9) mu fie za podobne, bi zlorzeczêſtwym proti mod- litbam boiowal.10) A kdiz przigidul1) k Balaam ſtarſſi z moab a12) Madian, neſuce dari kuzedlnyczîtwie w ſwich rukach,13) a powediechu, procz ſu 10 przigeli,14) I wecie gym Balaam: oftante zde tuto nocz, at bich vzrziel, czo my die boh.15) neb lhafſe prawie,16) bi bil prorok bozy, aczkolywiek17) w ſwich obietech18) radieffe ſie ſ czrti,19) aneb ſnad dgabla, gefſto ſ nym mluwil, nazywal bohem. I wecie mu2°) [102b 2] boh w noci, magie peczi na fwoi lid: nechod i nymy, any kln21) lida,22) neb geft23) pozehnâ.24) Wftaw rano Balaam I wecie:25) zabranyl my boh.26) wratywfſe fie knye- zata kraly27) Balaach weciechu: nechtielt gie giti28) f namy. opiet pola29) k nyemu Balach wiece lidu pocztywieiſſieho a wietífie dari,30) a ſlibuge wiece,31) kdiz bi zaklel lid. I wecie gym Balaam: bi my dal Balach dom ſwoi pln zlata, nemohu promyenyti flowa bozieho. A proto32) profſit33) 20 was, oftante zde teto nocy,31) abich mohl zwiediety, czo my opiet otpowie pan boh. I wecie gemu pan boh: kdizt35) ſu tito lide przifſli, proſyecz tebe, wſtan a dy36) f nymy; Ale tak, czot27) przikazi, abi28) vczynyl. Rano oſedlaw oflici giede i nymy. I rozhnyewa ſie boh na nyeho tak, ze Andiel bozi ſtaſſe na cieſti39) i nahym meczem proti Balaam.40) neb biefſe pro- 25 myenyl vmyl, a41) okliczen42) lakomftwý pro ſlibi a myſlefe, kterak bi ten lid zaklel, kdiz bi boh nezabranyl. Jozeto prawi: zda my ſie, ze boh rozhnyewaw fie iako poſmyewagie fie rzekl43) gemu: gdi ſ nymy; a ze on tomu nerozumyel,44) i ſta proti nyemu Andiel. a kdiz oſlicie vzrzie Andiela, a Balaam ho44a) newidiefſe, bogieci fie,45) I wywynu na pole. A on ranamy 30 opiet gi46) na cieftu wzwede. Pak opiet Andiel ſta46a) mezy zdiemy47) wyn- nycznymy w uzkei48) cieſtie, a oſlicie bogieci ſie przywynu ſie ke zdi a przi- trzie mu nohu. A on proto opiet49) gi wiece tepieſſe. a przieſ to Andiel fta[103a 1]fſe w uzkem myeftie, tu kdez any50) na prawici any na lewici nemohla ſie vhnuty. a oſlicie bogieci ſie Andiela, y pade na zemy. a Ba- 35 5 15
Strana 247
Numeri 247 45 laam rozhnyewaw ſie welmy, y poczie oflici biti zpuſtkem51) w gegie boki. I otewrzie boh vſta oflicy,52) y promluwi rzkucz: Procz mye tepeff giz53) Afina trzetie? A on wecie: poſmyewala fi fie mnye; a bich myel mecz, zabil bich locuta &. tie.54) a ten Balaam obikl55) potworâ, I56) nedywil fie,57) any fie lekl hlafa58) 40 oſlicieho. a hned59) pan boh otewrzie60) mu oczi geho, I vzrzie Andiela, an ſtogi na cieſtie ſ meczem. I poklony ſie gemu. I wecie mue1) Andiel: procz giz 2) trzetie bil fi3) oflici ſwu? iat ſem prziſſel, abich64) ſie tobie protywyl, nebt64a) geft twa ciefta zla,65) prziewracena a mnye86) protywna, A bi87) bila oflicie f68) ciefti fie69) newihnula, bil bich tie zabil. wecie70) Balaam: ſhrziefſil ſem, A ted, geft-lit ma cieſta tobie protywna, iat fie wratym. Andiel wecie: gdi, ale mudrzie, a gynak nemluw, gedno71) czozt72) przikazi. 1) K. (dod.) an gy tepe; Š. (přid.) a to takto znamenay. 2) K. baly. 3) K. k kralowſtwi. 4) K. korzena. 5) K. poſla kral poſly. 6) K. czarodieniku. 7) K. lydu. 8) K. ſlyfſel. 9) K. wdawagycz bohu ſwe modlytbu y zdalo. 10) K. mohl boyowati. 11) Š. przigdu; K. przygidechu. 12) K. a z. 13) K. ruku. 14) K. przyfíli. 15) K. buoh die. 16) naps. na okr. 17) K. kolwiek. 18) nadeps. 19) Š. czerty. 20) K. gev. 21) Š. klni; K. zaklynay. 22) K. lydi. 23) sch. v Š. 24) K. uebt gt pozehnany. 25) K. wecze k nym. 26) K. buoh toho vczyniti. 27) K. k kraly. 28) K. nechtiel ge gieti. 23) (!) K. Š. poſla (spr.). 30) K. wiecze darow. 31) K. wiecze dati. 32) K. przeſto. 33) K. Š. profymt. 34) K. tuto nocz. 35) Š. kdyz. 36) a sch. v K. gdi. 37) K. czozt. 38) K. aby to. 39) K. proti niemu na czeftie. 40) ta dvě sl. sch. zde v K. 41) K. ſwoy. 12) Š. obkliczen. 43) naps. dvakrát, první přetrž. 441) K. neroz- umiel y giel f nymi. 41a) K. ge°. 45) K. ſe oflycze. 46) Š. on gi ranami opiet. 182) K. ftal. 47) Š. zdmi. 18) Š. uzke. 49) sch. v K. 50) sch. v K. 51) K. holy. 52) K. 57) K. oflyczie. 53) K. gyz to. 54) K. byl bych tie zabil. 55) K. obykl byl. 56) K. a. fe tomu nycz. 58) K. hlafu. 59) K. ynhed. 60) K. otewrzel. 61) K. gemu. 62) K. gfy. 63) sch. v K. 63) K. Š. at bych. 64a) K. neb. 65) K. zla a. 66) K. mie. 67) K. byt. 68) K. z. 69) sch. v K. 70) K. y wecze. 71) sch. v K. 72) Š. čot. O przigiety balaam k kraly Balach. Kap. XXXIII.] A kdiz dieſſe Balaam i knyezati, potka hol) Balach w naidalfſich kragiech Moabitſkich, I przywyta ho2) welebnye, a da mu3) dari, A wecie INum. 22.) k nyemu: procz ſi hned ke mnye neprziſſel,4) kdiz ſem k tobie prwe poſli bil poſlal? a za10) bich nemohl tobie6) doſti za twu praci?) dati? Balaam 5 wecie zaklynage fie: nemohut nycz gyneho mluwiti, nez czo my boh w uſta [103a 2] ma polozi. I wgidechu ſpolu na wiſokv horu fazga, a ottud zadny, tocziff poſledny diel lidu8) widiechu. neb biechu otſtupili ot woiſka bozieho cztirzidcieti honow. I wecie Balaam kralowy:9) vdielai tuto ſedm oltarziew,9a) a tolikez telat przipraw, a tolikez beranow. a kdiz to kral vczyny, 10 wloziffta oba tele a berana na oltarz, I wecie Balaam kralowi:9) ftoy ma- litko podle obieti ſwe, A iat poidu, za1o) bi mye ſnadl1) boh potkal, a czo12) bi my kazal, powediel bich tobie to.13) A kaiz otgide, polozi boh ſlowa w geho vſta, pak kral ſie wrati, A balaam prziede wſfiemy knyezati Moabit- ſkymy, any ſtachu tu v14) obieti, poczie mluwiti, iako15) zid ma, y wecie:16) Num. 23.]
Numeri 247 45 laam rozhnyewaw ſie welmy, y poczie oflici biti zpuſtkem51) w gegie boki. I otewrzie boh vſta oflicy,52) y promluwi rzkucz: Procz mye tepeff giz53) Afina trzetie? A on wecie: poſmyewala fi fie mnye; a bich myel mecz, zabil bich locuta &. tie.54) a ten Balaam obikl55) potworâ, I56) nedywil fie,57) any fie lekl hlafa58) 40 oſlicieho. a hned59) pan boh otewrzie60) mu oczi geho, I vzrzie Andiela, an ſtogi na cieſtie ſ meczem. I poklony ſie gemu. I wecie mue1) Andiel: procz giz 2) trzetie bil fi3) oflici ſwu? iat ſem prziſſel, abich64) ſie tobie protywyl, nebt64a) geft twa ciefta zla,65) prziewracena a mnye86) protywna, A bi87) bila oflicie f68) ciefti fie69) newihnula, bil bich tie zabil. wecie70) Balaam: ſhrziefſil ſem, A ted, geft-lit ma cieſta tobie protywna, iat fie wratym. Andiel wecie: gdi, ale mudrzie, a gynak nemluw, gedno71) czozt72) przikazi. 1) K. (dod.) an gy tepe; Š. (přid.) a to takto znamenay. 2) K. baly. 3) K. k kralowſtwi. 4) K. korzena. 5) K. poſla kral poſly. 6) K. czarodieniku. 7) K. lydu. 8) K. ſlyfſel. 9) K. wdawagycz bohu ſwe modlytbu y zdalo. 10) K. mohl boyowati. 11) Š. przigdu; K. przygidechu. 12) K. a z. 13) K. ruku. 14) K. przyfíli. 15) K. buoh die. 16) naps. na okr. 17) K. kolwiek. 18) nadeps. 19) Š. czerty. 20) K. gev. 21) Š. klni; K. zaklynay. 22) K. lydi. 23) sch. v Š. 24) K. uebt gt pozehnany. 25) K. wecze k nym. 26) K. buoh toho vczyniti. 27) K. k kraly. 28) K. nechtiel ge gieti. 23) (!) K. Š. poſla (spr.). 30) K. wiecze darow. 31) K. wiecze dati. 32) K. przeſto. 33) K. Š. profymt. 34) K. tuto nocz. 35) Š. kdyz. 36) a sch. v K. gdi. 37) K. czozt. 38) K. aby to. 39) K. proti niemu na czeftie. 40) ta dvě sl. sch. zde v K. 41) K. ſwoy. 12) Š. obkliczen. 43) naps. dvakrát, první přetrž. 441) K. neroz- umiel y giel f nymi. 41a) K. ge°. 45) K. ſe oflycze. 46) Š. on gi ranami opiet. 182) K. ftal. 47) Š. zdmi. 18) Š. uzke. 49) sch. v K. 50) sch. v K. 51) K. holy. 52) K. 57) K. oflyczie. 53) K. gyz to. 54) K. byl bych tie zabil. 55) K. obykl byl. 56) K. a. fe tomu nycz. 58) K. hlafu. 59) K. ynhed. 60) K. otewrzel. 61) K. gemu. 62) K. gfy. 63) sch. v K. 63) K. Š. at bych. 64a) K. neb. 65) K. zla a. 66) K. mie. 67) K. byt. 68) K. z. 69) sch. v K. 70) K. y wecze. 71) sch. v K. 72) Š. čot. O przigiety balaam k kraly Balach. Kap. XXXIII.] A kdiz dieſſe Balaam i knyezati, potka hol) Balach w naidalfſich kragiech Moabitſkich, I przywyta ho2) welebnye, a da mu3) dari, A wecie INum. 22.) k nyemu: procz ſi hned ke mnye neprziſſel,4) kdiz ſem k tobie prwe poſli bil poſlal? a za10) bich nemohl tobie6) doſti za twu praci?) dati? Balaam 5 wecie zaklynage fie: nemohut nycz gyneho mluwiti, nez czo my boh w uſta [103a 2] ma polozi. I wgidechu ſpolu na wiſokv horu fazga, a ottud zadny, tocziff poſledny diel lidu8) widiechu. neb biechu otſtupili ot woiſka bozieho cztirzidcieti honow. I wecie Balaam kralowy:9) vdielai tuto ſedm oltarziew,9a) a tolikez telat przipraw, a tolikez beranow. a kdiz to kral vczyny, 10 wloziffta oba tele a berana na oltarz, I wecie Balaam kralowi:9) ftoy ma- litko podle obieti ſwe, A iat poidu, za1o) bi mye ſnadl1) boh potkal, a czo12) bi my kazal, powediel bich tobie to.13) A kaiz otgide, polozi boh ſlowa w geho vſta, pak kral ſie wrati, A balaam prziede wſfiemy knyezati Moabit- ſkymy, any ſtachu tu v14) obieti, poczie mluwiti, iako15) zid ma, y wecie:16) Num. 23.]
Strana 248
248 Numeri. Mors nö. Deus nõ eft ut hõ, ut mêtiatur. [Num. 24.] z Aram przywedl mye balach, kral Moabitſki, z hor wzchodu Sluncie, 15 I wecie my: pod, pokln Jacub, przibliz ſie a hizd Iſrael. A kterak bich ia proklynali7) lyd, gefíto ho18) boh neproklynal? a kterym vmyſlem bich hizdil a tupil, gehozto19) boh nehizdil any tupil?20) nebt21) bude bidliti ſam mezi narodi Jude, pomyenen22) bude, tocziff zwlafſczi23) bude nade wſſieczki a bez cziſla. A kto bi mohl przieciſti prach Jacubow a poznati 20 cziſlo pokolenye Iſrael? vmrzi ma duſſie24) ſmrti ſprawedlywich, a budte me poſledki tiem podobne, zamutyw ſie Balach kral25) y wecie: I czo to geft,26) gefſto diefſ? abi zaklel neprzately me, zawolal ſem tebe,27) a ti pak proti tomu pozehnawafí gich. a on otpo[103b 1]wedie: I zdali gynak mohu mluwiti, gedno czo28) boh kaze? I wede ho29) kral na gyne myeſto na nay- 25 wiffie te hory fazga, abi ottud mohl widieti gyny diel lidu Ifrael, podle bludu pohanſkeho mnye,30) bi wſſieczki wieci w myeftech a w czaſech bili, a mnye, bi boha iako czlowieka mohl myenyti. a kdiz iako drziewe poſtawy ſedm oltarziew31) tu, a wlozichu na nye obieti, opiet pan boh polozi flowa32) w geho vſta. A wratyw ſie wzie powieft ſwu, I wecie: Stoy, 30 kraly Balachu, a poſluchay, ſlifi, ſynu Sephor; nenyet boh iako czlowiek, abi lhal, anyz iako ſyn czlowieczy, abi ſie myenyl. A proto rzekl geſt a ne- uczyny, mluwil31a) geft a nenaplny. ku pozehnany przyweden ſem, poze- hnanve zabranyti nemohu; nenye modly33) w Ifraeli, nezly pan boh ſ nymy geſt. nenye31) czarodieynykow any kuzedlnykow w Ifrahel.35) Ay, lid iako 35 lwicie powftane, A iako lew zdwihne ſie, neuſiedne,36) donowadz37) neſzerzie korzifty, tocziff zemye canaanſkich, a zbitich krew bude piti. tehdi wecie kral Balach: afa nezehnay, any proklynai38) gich. On wecie: wffakt39) ſem tobie rzekl, czozt koly40) przikaze my boh, tot vczynym. I opiet wede ho na horu fegor, geſſto hledi na pufſcz, tu opiet poſtawywfſel1) ſedm 40 oltarzow, y42) polozywfſe obieti po wffiech,43) neotgide balaam44) ottud45) iako drziewe, abi kuzla hledal, ale zdwyh oczi, I opatrzi Ifrahel, any [103b 2] bidle45) w ſwich ftanyech po ſwem pokoleny. I rziti ſie nan duch bozi, a wzem powieft, I promluwy fam ot ſebe wecie:47) Balaam, ſyn Beor, czlowiek, gehozto oko zatworzeno geft, rzekl poſluchacz rzieczi bozy, 45 genz widienye wſſemohucieho opatrzil geft: o Jak4s) kraſny chrâ twoy, Jacub, a ſtany twe, Ifrael! Jako vdolowe leſny, a Jako zahradi wlazne49) podle potokow, Jako cedri podle wod, Jako chramy, gefſto boh poſtawyl. zid ma, a przielozenye origenes: gehozto oko zgeweno geſt za:50) zatworzeno geſt. wſſak geft tyz ſmyfl; neb kdiz ge ſpal, we ſnye widiel to, czoz5l) ge 50 prawil; a tudi geſt oko tieleſne zatworzeno,52) a otewrzieno geſt oko myſly. a proto die: kto padne, otewru53) fie oczi geho. zid plnyege54) ma: kte- poklada ſie na lozi. I prziczyny take o fſawlu55) otewrziene proroczîtwie a rzka: zdwyzen bude pro Agath kral geho, a otiato bude kralowſtwie geho. a to fie ſtalo ffawlowy,56) neb geft otpuſtil57) Agath, Amalechitſkemu58) 55 krali.59) a potom zprawi60) ſlowa k lydu: kto tie pozehna, ten bude poze- hnany,61) A kto tie bude kleti, ten bude proklety.62) Rozhnyewaw fie Balach na Balaâ, a ſpens3) rucie I84) wecie: poial fem tie, abi me neprzately
248 Numeri. Mors nö. Deus nõ eft ut hõ, ut mêtiatur. [Num. 24.] z Aram przywedl mye balach, kral Moabitſki, z hor wzchodu Sluncie, 15 I wecie my: pod, pokln Jacub, przibliz ſie a hizd Iſrael. A kterak bich ia proklynali7) lyd, gefíto ho18) boh neproklynal? a kterym vmyſlem bich hizdil a tupil, gehozto19) boh nehizdil any tupil?20) nebt21) bude bidliti ſam mezi narodi Jude, pomyenen22) bude, tocziff zwlafſczi23) bude nade wſſieczki a bez cziſla. A kto bi mohl przieciſti prach Jacubow a poznati 20 cziſlo pokolenye Iſrael? vmrzi ma duſſie24) ſmrti ſprawedlywich, a budte me poſledki tiem podobne, zamutyw ſie Balach kral25) y wecie: I czo to geft,26) gefſto diefſ? abi zaklel neprzately me, zawolal ſem tebe,27) a ti pak proti tomu pozehnawafí gich. a on otpo[103b 1]wedie: I zdali gynak mohu mluwiti, gedno czo28) boh kaze? I wede ho29) kral na gyne myeſto na nay- 25 wiffie te hory fazga, abi ottud mohl widieti gyny diel lidu Ifrael, podle bludu pohanſkeho mnye,30) bi wſſieczki wieci w myeftech a w czaſech bili, a mnye, bi boha iako czlowieka mohl myenyti. a kdiz iako drziewe poſtawy ſedm oltarziew31) tu, a wlozichu na nye obieti, opiet pan boh polozi flowa32) w geho vſta. A wratyw ſie wzie powieft ſwu, I wecie: Stoy, 30 kraly Balachu, a poſluchay, ſlifi, ſynu Sephor; nenyet boh iako czlowiek, abi lhal, anyz iako ſyn czlowieczy, abi ſie myenyl. A proto rzekl geſt a ne- uczyny, mluwil31a) geft a nenaplny. ku pozehnany przyweden ſem, poze- hnanve zabranyti nemohu; nenye modly33) w Ifraeli, nezly pan boh ſ nymy geſt. nenye31) czarodieynykow any kuzedlnykow w Ifrahel.35) Ay, lid iako 35 lwicie powftane, A iako lew zdwihne ſie, neuſiedne,36) donowadz37) neſzerzie korzifty, tocziff zemye canaanſkich, a zbitich krew bude piti. tehdi wecie kral Balach: afa nezehnay, any proklynai38) gich. On wecie: wffakt39) ſem tobie rzekl, czozt koly40) przikaze my boh, tot vczynym. I opiet wede ho na horu fegor, geſſto hledi na pufſcz, tu opiet poſtawywfſel1) ſedm 40 oltarzow, y42) polozywfſe obieti po wffiech,43) neotgide balaam44) ottud45) iako drziewe, abi kuzla hledal, ale zdwyh oczi, I opatrzi Ifrahel, any [103b 2] bidle45) w ſwich ftanyech po ſwem pokoleny. I rziti ſie nan duch bozi, a wzem powieft, I promluwy fam ot ſebe wecie:47) Balaam, ſyn Beor, czlowiek, gehozto oko zatworzeno geft, rzekl poſluchacz rzieczi bozy, 45 genz widienye wſſemohucieho opatrzil geft: o Jak4s) kraſny chrâ twoy, Jacub, a ſtany twe, Ifrael! Jako vdolowe leſny, a Jako zahradi wlazne49) podle potokow, Jako cedri podle wod, Jako chramy, gefſto boh poſtawyl. zid ma, a przielozenye origenes: gehozto oko zgeweno geſt za:50) zatworzeno geſt. wſſak geft tyz ſmyfl; neb kdiz ge ſpal, we ſnye widiel to, czoz5l) ge 50 prawil; a tudi geſt oko tieleſne zatworzeno,52) a otewrzieno geſt oko myſly. a proto die: kto padne, otewru53) fie oczi geho. zid plnyege54) ma: kte- poklada ſie na lozi. I prziczyny take o fſawlu55) otewrziene proroczîtwie a rzka: zdwyzen bude pro Agath kral geho, a otiato bude kralowſtwie geho. a to fie ſtalo ffawlowy,56) neb geft otpuſtil57) Agath, Amalechitſkemu58) 55 krali.59) a potom zprawi60) ſlowa k lydu: kto tie pozehna, ten bude poze- hnany,61) A kto tie bude kleti, ten bude proklety.62) Rozhnyewaw fie Balach na Balaâ, a ſpens3) rucie I84) wecie: poial fem tie, abi me neprzately
Strana 249
Numeri. 249 zaklel,65) a ti fi66) pak pozehnal. Balaam wecie: wſſak ſem twy poſlom 60 rzekl: by my dal Balach wefſken dom pln zlata, nebudut mocy bozieho ſlova promyenyti, bich czo [104a 1] dobreho neb zleho z meho ſrdcie mohl wirzeci, gedno czo boh kaze. I wecie Balach: Ale day my radu nyekaku, czo bich myel vczynyti proti tomu lidu.67) A on opiet wzem k ſobie pro- roczîtwie wecie: wznykne hwiezda z Jacuba, a powſtane prut, tocziff Stella. 65 maria, z Ifrahel, a pobie neb68) potepe knyezata Moabſke,69) a popleny wſſieczki ſyny Set. Jako bi rzekl: popleny wſſeczko pokolenye lidſke, tocziff tieleſne w dobre, ale zle zatrati. Nebo70) ot Set, ſyna Adamowa, wſſeczko pokolenye lidſke pofſlo geft, neb Noe bil geft ot Set, Neb"1) synowe kayn wſſiczkny ſu ſeſſli?2) v potopie. podle73) toho proroczîtwie diegi 74) ze trzie kraly75) do zemye Judeam, vzrziewffe hwiezdu, przigiedu.76) Prorokowal Mat. 2.) take, ze Ifrael podtlaczi?7) pod ſie78) Idumeos I Amalecha, geſîto bil knyeze pohanſke. prorokowal79) take, ze Afirij zemy geho poplenye, a take ze cyneos, gefíto fu z80) welmy fylneho rodu, f Jetro rozpíſie. a opiet pro- rokowas1) rzka: diedyna ſeyr doſtane ſie neprzatelom geho, ale Ifrael 75 fylnye bude czynyti, ot Jacuba bude, genz panowati bude,82) a zatrati oftatek myefta poczatek;83) pohaníky Amalech a geho poſledek zatracen bude. A k cyneowi wecie: zagifte moczne geft84) prziebywanye twe, abi85) na ſkale polozil hnyezdo ſwe,86) abi bil zwoleny z pokolenye cham, dokud mozeſí oſtati a trati.87) neb Affur tie lapi, tocziff affirijs7a) poplenye zemy 80 twu. [104a 2] A opiet prziczyny rzka:88) przigidu89) na lodiech z Italie a prziemohu Affirios a poplenye zidi, a napoſledi90) ony take zahynu, tuto91) prorokowa panſtwie rzymſke, a na poſledi92) czaſow gich zruffenye.92) Prawi Jozefus, bi on prorokowal gefſcze23) weffken swiet gich buducie bidlenye na wieki, 194) oftrowy. a kdiz diel proroczitwie giz geft naplnyen,95) 85 tehdi zagiſte oftatek ma biti naplnen.96) 70 NO. 1) K. geho. 2) K. geho. 3) K. gemu. 4) K. hned neprzýffel. 5) K. Š. zda. 6) K. tobie nemohl. 7) K. za twu praczy doſti. 8) K. lyda yſrahelſkeho. 3) K. kraly. »a) K. oltarzow. 10) K. zdat; Š. zda. 11) sch. v K. 12) K. czot. 13) K. to powiedie tobie. 14) K. genz tu ftachu przy. 15) K. tak yakoz. 16) K. prawi a rzka 17) K. poklynal; lxd sch. v Š. 18) K. gehoz to buoh nepoklynal. 19) K. gehoz. 20) gehozto — tupil sch. v Š. 21) K. neb. 22) K. pominien. 23) K. zwlafty. 24) K. duffe ma s. 25) K. kral Balach. 26) K. ge to. 27) K. a proto ſem zawolal tebe. 28) K. K. czo mi. 29) K. geho. 30) K. mie. 31) K. oltarzow. 32) K. wlozy flowa ſwa. 32а) a mluwil. 33) Š. mdly (!). 34) K. f nymiz gt nynie. 35) K. w yfrahely nenie. 36) K. a nevſede. 37) Š. doniewadz; K. donyz. 38) K. poklinay. 39) K. Š. wífak. 40) K. czot koly; Š. czozkoli. 11) Š. poftawíle (!). 42) K. a. 13) K. po wíech oltarzych y. 44) naps. na okr. m. kral, jež přetrž. 45) K. odtud Balaam. 46) K. bydlegi. 47) K. fam a rzka. 48) K. kterak. 49) K. zahrada wlažna. 50) K. a. 51) K. czo. 52) K. zatwrzeno. 53) K. a otewru. 54) K. plniegy. 55) v K. ps. ffawlu, přetrž. a nadeps. faulu. 56) K. Saulowi. 57) K. dopuſtil. 58) K. Amalytſkemu. 59) naps. na okr. 60) K. prawi. 61) K. Š. pozehnany. 62) K. proklaty. 63) K. ftiew. 65) sch. v K. 64) a na- deps. 66) K. a tys ge. 67) K. lydu tomu. 68) ta dvě sl. sch. v K. 69) K. moabíka. 70) K. neb. 71) K. Noe od Seth poffel gt a. 72) K. feffly gfu. 73) a podle. 74) sch. v K. 75) K. kralowe. 76) K. przygedechu. 77) K. potlaczy; Š. podtluczi. 78) ta dvě sl. sch. v K. 73) K. A prorokowal. 80) sch. v K. Š. 81) K. prorokowal. 82) K.
Numeri. 249 zaklel,65) a ti fi66) pak pozehnal. Balaam wecie: wſſak ſem twy poſlom 60 rzekl: by my dal Balach wefſken dom pln zlata, nebudut mocy bozieho ſlova promyenyti, bich czo [104a 1] dobreho neb zleho z meho ſrdcie mohl wirzeci, gedno czo boh kaze. I wecie Balach: Ale day my radu nyekaku, czo bich myel vczynyti proti tomu lidu.67) A on opiet wzem k ſobie pro- roczîtwie wecie: wznykne hwiezda z Jacuba, a powſtane prut, tocziff Stella. 65 maria, z Ifrahel, a pobie neb68) potepe knyezata Moabſke,69) a popleny wſſieczki ſyny Set. Jako bi rzekl: popleny wſſeczko pokolenye lidſke, tocziff tieleſne w dobre, ale zle zatrati. Nebo70) ot Set, ſyna Adamowa, wſſeczko pokolenye lidſke pofſlo geft, neb Noe bil geft ot Set, Neb"1) synowe kayn wſſiczkny ſu ſeſſli?2) v potopie. podle73) toho proroczîtwie diegi 74) ze trzie kraly75) do zemye Judeam, vzrziewffe hwiezdu, przigiedu.76) Prorokowal Mat. 2.) take, ze Ifrael podtlaczi?7) pod ſie78) Idumeos I Amalecha, geſîto bil knyeze pohanſke. prorokowal79) take, ze Afirij zemy geho poplenye, a take ze cyneos, gefíto fu z80) welmy fylneho rodu, f Jetro rozpíſie. a opiet pro- rokowas1) rzka: diedyna ſeyr doſtane ſie neprzatelom geho, ale Ifrael 75 fylnye bude czynyti, ot Jacuba bude, genz panowati bude,82) a zatrati oftatek myefta poczatek;83) pohaníky Amalech a geho poſledek zatracen bude. A k cyneowi wecie: zagifte moczne geft84) prziebywanye twe, abi85) na ſkale polozil hnyezdo ſwe,86) abi bil zwoleny z pokolenye cham, dokud mozeſí oſtati a trati.87) neb Affur tie lapi, tocziff affirijs7a) poplenye zemy 80 twu. [104a 2] A opiet prziczyny rzka:88) przigidu89) na lodiech z Italie a prziemohu Affirios a poplenye zidi, a napoſledi90) ony take zahynu, tuto91) prorokowa panſtwie rzymſke, a na poſledi92) czaſow gich zruffenye.92) Prawi Jozefus, bi on prorokowal gefſcze23) weffken swiet gich buducie bidlenye na wieki, 194) oftrowy. a kdiz diel proroczitwie giz geft naplnyen,95) 85 tehdi zagiſte oftatek ma biti naplnen.96) 70 NO. 1) K. geho. 2) K. geho. 3) K. gemu. 4) K. hned neprzýffel. 5) K. Š. zda. 6) K. tobie nemohl. 7) K. za twu praczy doſti. 8) K. lyda yſrahelſkeho. 3) K. kraly. »a) K. oltarzow. 10) K. zdat; Š. zda. 11) sch. v K. 12) K. czot. 13) K. to powiedie tobie. 14) K. genz tu ftachu przy. 15) K. tak yakoz. 16) K. prawi a rzka 17) K. poklynal; lxd sch. v Š. 18) K. gehoz to buoh nepoklynal. 19) K. gehoz. 20) gehozto — tupil sch. v Š. 21) K. neb. 22) K. pominien. 23) K. zwlafty. 24) K. duffe ma s. 25) K. kral Balach. 26) K. ge to. 27) K. a proto ſem zawolal tebe. 28) K. K. czo mi. 29) K. geho. 30) K. mie. 31) K. oltarzow. 32) K. wlozy flowa ſwa. 32а) a mluwil. 33) Š. mdly (!). 34) K. f nymiz gt nynie. 35) K. w yfrahely nenie. 36) K. a nevſede. 37) Š. doniewadz; K. donyz. 38) K. poklinay. 39) K. Š. wífak. 40) K. czot koly; Š. czozkoli. 11) Š. poftawíle (!). 42) K. a. 13) K. po wíech oltarzych y. 44) naps. na okr. m. kral, jež přetrž. 45) K. odtud Balaam. 46) K. bydlegi. 47) K. fam a rzka. 48) K. kterak. 49) K. zahrada wlažna. 50) K. a. 51) K. czo. 52) K. zatwrzeno. 53) K. a otewru. 54) K. plniegy. 55) v K. ps. ffawlu, přetrž. a nadeps. faulu. 56) K. Saulowi. 57) K. dopuſtil. 58) K. Amalytſkemu. 59) naps. na okr. 60) K. prawi. 61) K. Š. pozehnany. 62) K. proklaty. 63) K. ftiew. 65) sch. v K. 64) a na- deps. 66) K. a tys ge. 67) K. lydu tomu. 68) ta dvě sl. sch. v K. 69) K. moabíka. 70) K. neb. 71) K. Noe od Seth poffel gt a. 72) K. feffly gfu. 73) a podle. 74) sch. v K. 75) K. kralowe. 76) K. przygedechu. 77) K. potlaczy; Š. podtluczi. 78) ta dvě sl. sch. v K. 73) K. A prorokowal. 80) sch. v K. Š. 81) K. prorokowal. 82) K.
Strana 250
250 Numeri. bude panowati. 83) K. a poczatek. 81) K. geft zagiſte moczne. 85) K. ale. 86) K. polozifs hnyzdo twe. 87) Š. trwati. 87a) K. afferij. 88) K. a rzka. 89) K. Š. Przi- gdu. 90) K. naypofledy. 31) K. Tu take. 32) K. gych paníte zruffene czaſu. 33) K. take prorokowal ze. 94) K. bude y. 25) K. naplnieno. 36) K. vplnic ma naplnien byti. [Kap. XXXIV./ Ze pro myloſt zenſku Iſrahelowel) modlyly ſie2) modlam.3) WSta Balaam, abi ſie nawratil na4) ſwe myeſto. a kdiz na mezich5) Madian otbywaſſe krale balacha, I da mus) radu, abi mnoho panen z ſwe zemye,7) geſíto bi ſwu kraſu mohly cziſtotu oklamati neb przieluditi, abi ſ klenoti prodaynymy poſlals) k ſtanom Ifrael,9) abi mladencie, kterziz fie k nym prziberu, tak namluwali a gym radili, abi zakon ſwich otczow opuſtiecz czizym bohom ſluzyli, a tudi boha ſweho rozhnyewaly, a tudi1o) abi bili za chwili ponyzeny; neb gynak nemohu biti prziemozeny. neb dokudzi1) geft gym12) boh myloftyw, dotud any boi, any kteri neduh moze gym fſkoditi. I vczynychu tak madianyti, wffak13) take Moabitſke panny, ale malo bili ſu tam poſlany,14) neb ſu ot przirozenye neſliczne. Toho czaſal5) prziebywafſe Ifrael w Setym, I ſmylnyechu ſe dceramy Moabſkymy,16) A ti gie przywolachu k ſwym obietem, i17) giedli ſu obieti modlſke, A [104b 1] Modlili ſu ſie gich bohom. A tak Ifrael poſwieti fiel8) Beelfegor, modle Madianytſkei,19) giezto rzieci20) priapus diegi, a giedli ſu obieti vmrlych. I rozhnyewa ſie boh,* I wecie boh Moizieffowi: wezmy knyezata lidu 15 tweho, a obies gie proti fluncy na ffibenyciech,21) at bi fie otwratil hnyew ot Ifrael. ſnad ze22) ſwich poddanych netrefktachu, wewodi pokoleny chtiel, abi bili obiefſeny, aneb knyezata, tocziff naleznytele a czynytele te 22a) Idolatrie, tocziff modlowstwa. I wecie Moizieff k fudczom23) Ifrael: Int'fecti nö. zabi24) kazdi bliznye ſwe, geſſto ſu ſie modlily Beelfegor. I bi gich zabito25) 20 trzymezidcietma26) tificzow ot pana boha, ſnad nyekeru27) ranu. * toczifí nyekaku muku neb vtrpenye na nye prziepuſti, gefíto toho nemame ohlaſſeno. waz toto. [Num. 25 prîcipes ſuſpêſi. 5 10 [Num. 2./. 1) K. fynowe yfrahelffti. 2) K. gfu fe. 3) K. Belphegor modle. 4) K. w. 5) K. mezach. 6) K. gemu. 7) K. zemie dobyl. 8) K. poſlal ge. 9) K. yfrahelíkym. 10) K. tak. 11) K. dokud. 12) Š. gim gt. 13) K. a. 14) K. gych byli gſu poſlaly tam. 15) K. czaffu. 16) K. Š. Moabitíkymi. 17) K. a. 18) K. poſwietyffe. 19) Š. Madianitſke; K. Madyanfkey. 20) sch. v K. 21) K. na fybeniczy. 22) K. proto ze. 22a) sch. v K. 23) K. ſudczym. 24) K. zbyg. 25) K. zbito. 26) Š. K. trzymezczytma. 27) K. Š. niekteru. [Kap. XXXV.I O hnyewu phynees tak rzieczienem. PRawy Jozefus, ze knyeziel) w pokoleny Symeô, zambry, dczeru giednoho knyezete madianſkeho poial bil, a tei2) diechu chorby3) a ten ſwe zeny kazanym i gynymy dwiema neobietowal na gednu flawnoſt. A proto, kdiz Moizieſſ ſnatek ſebra w hromadu a gie wynyl, ale wſſak ne gmenowitie, neb4) ge ſbor5) bil v wynye, onen prziede wſſemy wizna fie, 5
250 Numeri. bude panowati. 83) K. a poczatek. 81) K. geft zagiſte moczne. 85) K. ale. 86) K. polozifs hnyzdo twe. 87) Š. trwati. 87a) K. afferij. 88) K. a rzka. 89) K. Š. Przi- gdu. 90) K. naypofledy. 31) K. Tu take. 32) K. gych paníte zruffene czaſu. 33) K. take prorokowal ze. 94) K. bude y. 25) K. naplnieno. 36) K. vplnic ma naplnien byti. [Kap. XXXIV./ Ze pro myloſt zenſku Iſrahelowel) modlyly ſie2) modlam.3) WSta Balaam, abi ſie nawratil na4) ſwe myeſto. a kdiz na mezich5) Madian otbywaſſe krale balacha, I da mus) radu, abi mnoho panen z ſwe zemye,7) geſíto bi ſwu kraſu mohly cziſtotu oklamati neb przieluditi, abi ſ klenoti prodaynymy poſlals) k ſtanom Ifrael,9) abi mladencie, kterziz fie k nym prziberu, tak namluwali a gym radili, abi zakon ſwich otczow opuſtiecz czizym bohom ſluzyli, a tudi boha ſweho rozhnyewaly, a tudi1o) abi bili za chwili ponyzeny; neb gynak nemohu biti prziemozeny. neb dokudzi1) geft gym12) boh myloftyw, dotud any boi, any kteri neduh moze gym fſkoditi. I vczynychu tak madianyti, wffak13) take Moabitſke panny, ale malo bili ſu tam poſlany,14) neb ſu ot przirozenye neſliczne. Toho czaſal5) prziebywafſe Ifrael w Setym, I ſmylnyechu ſe dceramy Moabſkymy,16) A ti gie przywolachu k ſwym obietem, i17) giedli ſu obieti modlſke, A [104b 1] Modlili ſu ſie gich bohom. A tak Ifrael poſwieti fiel8) Beelfegor, modle Madianytſkei,19) giezto rzieci20) priapus diegi, a giedli ſu obieti vmrlych. I rozhnyewa ſie boh,* I wecie boh Moizieffowi: wezmy knyezata lidu 15 tweho, a obies gie proti fluncy na ffibenyciech,21) at bi fie otwratil hnyew ot Ifrael. ſnad ze22) ſwich poddanych netrefktachu, wewodi pokoleny chtiel, abi bili obiefſeny, aneb knyezata, tocziff naleznytele a czynytele te 22a) Idolatrie, tocziff modlowstwa. I wecie Moizieff k fudczom23) Ifrael: Int'fecti nö. zabi24) kazdi bliznye ſwe, geſſto ſu ſie modlily Beelfegor. I bi gich zabito25) 20 trzymezidcietma26) tificzow ot pana boha, ſnad nyekeru27) ranu. * toczifí nyekaku muku neb vtrpenye na nye prziepuſti, gefíto toho nemame ohlaſſeno. waz toto. [Num. 25 prîcipes ſuſpêſi. 5 10 [Num. 2./. 1) K. fynowe yfrahelffti. 2) K. gfu fe. 3) K. Belphegor modle. 4) K. w. 5) K. mezach. 6) K. gemu. 7) K. zemie dobyl. 8) K. poſlal ge. 9) K. yfrahelíkym. 10) K. tak. 11) K. dokud. 12) Š. gim gt. 13) K. a. 14) K. gych byli gſu poſlaly tam. 15) K. czaffu. 16) K. Š. Moabitíkymi. 17) K. a. 18) K. poſwietyffe. 19) Š. Madianitſke; K. Madyanfkey. 20) sch. v K. 21) K. na fybeniczy. 22) K. proto ze. 22a) sch. v K. 23) K. ſudczym. 24) K. zbyg. 25) K. zbito. 26) Š. K. trzymezczytma. 27) K. Š. niekteru. [Kap. XXXV.I O hnyewu phynees tak rzieczienem. PRawy Jozefus, ze knyeziel) w pokoleny Symeô, zambry, dczeru giednoho knyezete madianſkeho poial bil, a tei2) diechu chorby3) a ten ſwe zeny kazanym i gynymy dwiema neobietowal na gednu flawnoſt. A proto, kdiz Moizieſſ ſnatek ſebra w hromadu a gie wynyl, ale wſſak ne gmenowitie, neb4) ge ſbor5) bil v wynye, onen prziede wſſemy wizna fie, 5
Strana 251
Numeri. 251 ze gie poial czizozemkyny, a ze fie modlam modly, Anyz vkrutnym za- konem, geffto mu Moizieff vlozil, wynen bi6) bil, gymyzto7) pod zamy- ſſlenym prawa tiezfſy [104b 2] ſluzbu dawieſſe lid wiecz nezly egipſſczy, gemuzto otgymaffe wlaftnye dobrowolenstwie zywu biti. A otſtupyw 10 prziede wſſym ſborem, any placzi przed dwerzmy chramowymy, wgide8) w chram zenyn.9) I dywiechu fie wfficzkny, ze geſt nevmrziel. A kdiz to vzrzie fynees, ſyn eleazarow, fyna Aaronowa,9a) wſta z proftrziedka mnoz- ſtwie, a polapyw mecz, I wgide po nyem w ſtan newieſtſſi,10) a kdiz gie naleze ſmylnyecz, i probode gie oba w lonyech, a hnedl1) przieſta rana 15 bozic. I bi gich zbito trzymezidcietma12) tificzow, ſnad ot boha nyeteru ranu prziedefſlu, gefito w tu dobu przieſta. Ale Jozefus prawi, ze mnozi mladenci, hnyewê fynees zazzeny, mnoho tificzow13) lidu zbichu. I wecie boh Moizieffowi: fynees otwratil hnyew moi ot fynow Ifrael, a proto mluw ſ nymy: ay, dawam gemu myr me fmluwy, a bude tak gemu iako geho 20 fiemenu ſmluwa knyezîtwiel4) na wieki. neb ſie ge hnyewal pro boha ſweho, a ocziftil hrziech fynow Ifrael. I mluwil geft opiet pan15) boh Moizieffowi:16) neprzateli poczigte was Madianyte, a bitel7) gie, nebt fu ony neprzietelſkil8) vczynyli proti wam, to ſie ſta potom, kdiz Moiziefſ poſla woiſko, a pobi Madianyti. aneb ſnad, iakoz pobiti19) bili ſynowe Ifrael, chtiel pan boh, 25 abi take zeny zbiti bili,20) genz ſu gie take prziewraczowali a k hrziechu prziprawily. [105a 1] Int'ffecti. 1) K. kniezy. 2) Š. tee. 3) K. rziekachu Corby. 4) K. nebo. 5) K. zbor. 6) sch. v K. 7) K. gymzto. 8) K. a wgyde. 3) K. ženy ſwe. 3a) K. Aarona. 10) K. newieftczý. 11) K. ynhed. 12) K. trzymetczytma; Š. trzimezcietma. 13) K. tifycz. 14) K. kniežetftwie. 15) ta dvě sl. sch. v K. 16) K. (přid.) a rzka. 17) K. Neprzately wase Madyanyte zabigte. 18) K. Š. neprzatelíky. 19) K. pobiti yakoz. 20) K. byli zbitý. O druhem czylilu boyowneho lydu. [Kap. XXXVI.) A kdiz ſſkodci krew bil) prolita, wecie boh Moiziefſowi a Eleazarowi: zecztiete2) lid fynow Ifrael ot3) dwdezat let a wiffe po domyech a po przy- wuzenſtwi4) wſſieczki, kterzit mohu k bogi giti. I vczynychu tak, I nalezu INum.. 26.) No. gich5) gedenapadefat tificzow a dwie ftie a trzidcieti, a mezi tiemy wſſemy 5 nebil izadny z tiech, gefſto bili cztenys) za Moiziefſe a za Aarona, kromye Jozue a Caleph. I wecie pan boh: tiemt7) ma biti zemye rozdielena; a kde gich wiece bude, tu dass) wiece, a kde menye, tu daff menye.9) A to nema rozumyeno biti o pokoleny a10) czeledy a o domyech. neb zemye rownye dielena mal1) biti, podle lofow dana pokoleny,12) A kazde pokolenye lofem 10 rownel3) da czeledi. A czeledi podle cziſla hlaw domoi3a) rozdielili ſu bez lofa, wietffie a menffie dieli.* Pak przieczitechu lewiti ot mefiece az wiffel4) trzi a trzidcieti tificzow muzſkeho rodu, gefſto neiſu poczteny s ſyny15) Ifrael, any gym f gynymy dano geft zemye gmyenye, tocziff wladanye.16) * Neb loſem rozdana a rozdielena rownye ma biti, nebo17) kdiz by 15 nerownye ſnad los dal mnohem menye a menffiemu cziſlu wiece, to18) bi nebil rowny rozdiel, ale wlaſtnye wole naplnyenye.
Numeri. 251 ze gie poial czizozemkyny, a ze fie modlam modly, Anyz vkrutnym za- konem, geffto mu Moizieff vlozil, wynen bi6) bil, gymyzto7) pod zamy- ſſlenym prawa tiezfſy [104b 2] ſluzbu dawieſſe lid wiecz nezly egipſſczy, gemuzto otgymaffe wlaftnye dobrowolenstwie zywu biti. A otſtupyw 10 prziede wſſym ſborem, any placzi przed dwerzmy chramowymy, wgide8) w chram zenyn.9) I dywiechu fie wfficzkny, ze geſt nevmrziel. A kdiz to vzrzie fynees, ſyn eleazarow, fyna Aaronowa,9a) wſta z proftrziedka mnoz- ſtwie, a polapyw mecz, I wgide po nyem w ſtan newieſtſſi,10) a kdiz gie naleze ſmylnyecz, i probode gie oba w lonyech, a hnedl1) przieſta rana 15 bozic. I bi gich zbito trzymezidcietma12) tificzow, ſnad ot boha nyeteru ranu prziedefſlu, gefito w tu dobu przieſta. Ale Jozefus prawi, ze mnozi mladenci, hnyewê fynees zazzeny, mnoho tificzow13) lidu zbichu. I wecie boh Moizieffowi: fynees otwratil hnyew moi ot fynow Ifrael, a proto mluw ſ nymy: ay, dawam gemu myr me fmluwy, a bude tak gemu iako geho 20 fiemenu ſmluwa knyezîtwiel4) na wieki. neb ſie ge hnyewal pro boha ſweho, a ocziftil hrziech fynow Ifrael. I mluwil geft opiet pan15) boh Moizieffowi:16) neprzateli poczigte was Madianyte, a bitel7) gie, nebt fu ony neprzietelſkil8) vczynyli proti wam, to ſie ſta potom, kdiz Moiziefſ poſla woiſko, a pobi Madianyti. aneb ſnad, iakoz pobiti19) bili ſynowe Ifrael, chtiel pan boh, 25 abi take zeny zbiti bili,20) genz ſu gie take prziewraczowali a k hrziechu prziprawily. [105a 1] Int'ffecti. 1) K. kniezy. 2) Š. tee. 3) K. rziekachu Corby. 4) K. nebo. 5) K. zbor. 6) sch. v K. 7) K. gymzto. 8) K. a wgyde. 3) K. ženy ſwe. 3a) K. Aarona. 10) K. newieftczý. 11) K. ynhed. 12) K. trzymetczytma; Š. trzimezcietma. 13) K. tifycz. 14) K. kniežetftwie. 15) ta dvě sl. sch. v K. 16) K. (přid.) a rzka. 17) K. Neprzately wase Madyanyte zabigte. 18) K. Š. neprzatelíky. 19) K. pobiti yakoz. 20) K. byli zbitý. O druhem czylilu boyowneho lydu. [Kap. XXXVI.) A kdiz ſſkodci krew bil) prolita, wecie boh Moiziefſowi a Eleazarowi: zecztiete2) lid fynow Ifrael ot3) dwdezat let a wiffe po domyech a po przy- wuzenſtwi4) wſſieczki, kterzit mohu k bogi giti. I vczynychu tak, I nalezu INum.. 26.) No. gich5) gedenapadefat tificzow a dwie ftie a trzidcieti, a mezi tiemy wſſemy 5 nebil izadny z tiech, gefſto bili cztenys) za Moiziefſe a za Aarona, kromye Jozue a Caleph. I wecie pan boh: tiemt7) ma biti zemye rozdielena; a kde gich wiece bude, tu dass) wiece, a kde menye, tu daff menye.9) A to nema rozumyeno biti o pokoleny a10) czeledy a o domyech. neb zemye rownye dielena mal1) biti, podle lofow dana pokoleny,12) A kazde pokolenye lofem 10 rownel3) da czeledi. A czeledi podle cziſla hlaw domoi3a) rozdielili ſu bez lofa, wietffie a menffie dieli.* Pak przieczitechu lewiti ot mefiece az wiffel4) trzi a trzidcieti tificzow muzſkeho rodu, gefſto neiſu poczteny s ſyny15) Ifrael, any gym f gynymy dano geft zemye gmyenye, tocziff wladanye.16) * Neb loſem rozdana a rozdielena rownye ma biti, nebo17) kdiz by 15 nerownye ſnad los dal mnohem menye a menffiemu cziſlu wiece, to18) bi nebil rowny rozdiel, ale wlaſtnye wole naplnyenye.
Strana 252
252 Numeri. 1) K. winnych by krew. 2) K. przecztite. 3) K. odde. 1) K. S. przybuzenſtwi. 5) I — gich sch. v K. 6) K. zeczteni. 7 K. tiemto. 8) K. Š. dafs. 9) K. tu menie dafs. 10) K. a o. 11) K. ma dielana (!). 12) K. a dana po pokolenie. 13) K. rownie. 13a) K. domow. 14) K. malo wyffe. 15) K. f nymi s ſyny. 16) K. wladenie. 17) lofem- nebo sch. v K. 18) K. čo (!). [Kap. XXXVII.) Ale1) dom Salfaat, gefſto bil syna neoftawyl po ſobie, nebila) poczten. Num 27./ a bieffe Salfaat [105a 2] syn epher, ſyna Galaad, ſyna machir, ſyna Ma- ffilie. naſſe, a ten bil ſyn Jozef.2) a vſliſſewíſe to piet gieho dezer, ze cztenym zemye ma biti dana, I ſtachu v dwerzi chramu przied Moiziefſem a Elea- zarem a3) wſſym mnozſtwym, I weciechu: otecz nafſ vmrziel geft na puſſczi, a nemyel geſt ſynow, procz otgymagi geho gmeno z czeledi geho? daite nam zemy gmyenye4) mezy nafſymy przywuznymy.5) A tu przi gich Moizieffs) powedie bohu, an wecie: ſprawedlywe wieci zadagi dezeri Salffaat. day gym wladanye7) mezi przywuznymy5) gich otcie, a dieff ſynom Ifracl: czlowiek vmrzie-lis) bez ſyna, na dceru ſpadne diedyna, a pakli bi I dezery 10 nemyel, tehdi na bratrzi geho; pakli bi gich nemyel, ale na ſtricie; pakli bi i tiech nemyel, tehdi na naiblizſſie,9) kterziz fu,10) a to bude prawo ſynom Irael ſwate a wieczne. waz toto. 5 1) nápis jen v K.: O prawu napadu diedinneho. 13) K. nebyl. 2) K. Jozephow. 3) K. a przede. 4) K. ke gmieni. 5) K. Š. przybuznymi. 6) K. Tehdy Moyziefs tu przy gych. 7) K. wladarzſtwi. 8) K. vmrzel-li by. 3) K. tehdy nayblyzffiev. 10) K. kteryz gt ma byti. [Kap. XXXVII J. O boyownem lydu.1) [Num. 27.] WEcie boh Moizieffowi: wzeidi na horu Abarym, a opatrz zemy tu, geffto dam fynom Ifrael, a potom poides k ſwemu lidu, Jako I2) bratr twoi Aaron; neb w ny neweideff, ze ſy mye rozhnyewal na puſſczi Syn w pro- tywnoſti3) mnozftwie, any4) ſte chtieli ofwietiti mye przied ny o5) wodach. Tot ſu wodi protywnoſti w cades, pufſczies) Syn. Moizieff wecie: Obmyfl pan boh duchow wſſiech czlowieka, gefíto bi bil nad [105b 1] tiem7) mnoz- ſtwym, gefſto bi gie mohl wyweſti a vweſti,8) abi nebil lid bozy bez pa- ſtirzie, wecie boh:9) poymy Joſue, fyna Num,10) muzie, w nyemzto geft duch bozi, a poſtav gei prziedl1) Eleazarem a12) wſſym mnozſtwym, a po- loziff twogie rucie na geho hlawu, a daſf mu13) przikazanye, a abi to wſſiczkny 10 widiely, at bi ho14) fliffel15) weffken fbor ſynow Ifrael.16) A knyez Eleazar abi ſie potazowal ſ bohem, kdiz by myel czo czynyti. a k geho flowu wi- chazieti 116a) wchazieti bude on a wſſeczko mnozftwie ſynow Ifrael. I vczyny Moizieff, iako mu boh17) przikazal. 118) pozna wſſeczko mnozſtwie, ze Joſue po ſmrti Moizieffowie bude przied nymy choditi. A pak w tu-li dobu 15 czili potom wſſel na horu Moizieff,19) abi widiel zemy, to gifto nenye; Ale to giſto geft, ze ge wſſel a diel zemye widieti mohl; pakly ge20) wſſiczku widiel, to fie geft dywnye ftalo. 5
252 Numeri. 1) K. winnych by krew. 2) K. przecztite. 3) K. odde. 1) K. S. przybuzenſtwi. 5) I — gich sch. v K. 6) K. zeczteni. 7 K. tiemto. 8) K. Š. dafs. 9) K. tu menie dafs. 10) K. a o. 11) K. ma dielana (!). 12) K. a dana po pokolenie. 13) K. rownie. 13a) K. domow. 14) K. malo wyffe. 15) K. f nymi s ſyny. 16) K. wladenie. 17) lofem- nebo sch. v K. 18) K. čo (!). [Kap. XXXVII.) Ale1) dom Salfaat, gefſto bil syna neoftawyl po ſobie, nebila) poczten. Num 27./ a bieffe Salfaat [105a 2] syn epher, ſyna Galaad, ſyna machir, ſyna Ma- ffilie. naſſe, a ten bil ſyn Jozef.2) a vſliſſewíſe to piet gieho dezer, ze cztenym zemye ma biti dana, I ſtachu v dwerzi chramu przied Moiziefſem a Elea- zarem a3) wſſym mnozſtwym, I weciechu: otecz nafſ vmrziel geft na puſſczi, a nemyel geſt ſynow, procz otgymagi geho gmeno z czeledi geho? daite nam zemy gmyenye4) mezy nafſymy przywuznymy.5) A tu przi gich Moizieffs) powedie bohu, an wecie: ſprawedlywe wieci zadagi dezeri Salffaat. day gym wladanye7) mezi przywuznymy5) gich otcie, a dieff ſynom Ifracl: czlowiek vmrzie-lis) bez ſyna, na dceru ſpadne diedyna, a pakli bi I dezery 10 nemyel, tehdi na bratrzi geho; pakli bi gich nemyel, ale na ſtricie; pakli bi i tiech nemyel, tehdi na naiblizſſie,9) kterziz fu,10) a to bude prawo ſynom Irael ſwate a wieczne. waz toto. 5 1) nápis jen v K.: O prawu napadu diedinneho. 13) K. nebyl. 2) K. Jozephow. 3) K. a przede. 4) K. ke gmieni. 5) K. Š. przybuznymi. 6) K. Tehdy Moyziefs tu przy gych. 7) K. wladarzſtwi. 8) K. vmrzel-li by. 3) K. tehdy nayblyzffiev. 10) K. kteryz gt ma byti. [Kap. XXXVII J. O boyownem lydu.1) [Num. 27.] WEcie boh Moizieffowi: wzeidi na horu Abarym, a opatrz zemy tu, geffto dam fynom Ifrael, a potom poides k ſwemu lidu, Jako I2) bratr twoi Aaron; neb w ny neweideff, ze ſy mye rozhnyewal na puſſczi Syn w pro- tywnoſti3) mnozftwie, any4) ſte chtieli ofwietiti mye przied ny o5) wodach. Tot ſu wodi protywnoſti w cades, pufſczies) Syn. Moizieff wecie: Obmyfl pan boh duchow wſſiech czlowieka, gefíto bi bil nad [105b 1] tiem7) mnoz- ſtwym, gefſto bi gie mohl wyweſti a vweſti,8) abi nebil lid bozy bez pa- ſtirzie, wecie boh:9) poymy Joſue, fyna Num,10) muzie, w nyemzto geft duch bozi, a poſtav gei prziedl1) Eleazarem a12) wſſym mnozſtwym, a po- loziff twogie rucie na geho hlawu, a daſf mu13) przikazanye, a abi to wſſiczkny 10 widiely, at bi ho14) fliffel15) weffken fbor ſynow Ifrael.16) A knyez Eleazar abi ſie potazowal ſ bohem, kdiz by myel czo czynyti. a k geho flowu wi- chazieti 116a) wchazieti bude on a wſſeczko mnozftwie ſynow Ifrael. I vczyny Moizieff, iako mu boh17) przikazal. 118) pozna wſſeczko mnozſtwie, ze Joſue po ſmrti Moizieffowie bude przied nymy choditi. A pak w tu-li dobu 15 czili potom wſſel na horu Moizieff,19) abi widiel zemy, to gifto nenye; Ale to giſto geft, ze ge wſſel a diel zemye widieti mohl; pakly ge20) wſſiczku widiel, to fie geft dywnye ftalo. 5
Strana 253
Numeri. 253 1) K. O opatrzenie zemie ſlybene Moyziefſe. 2) sch. v K. 3) K. protiwnoftwie(!). 5) K. anyz. 5) K. v przednych. 6) K. na puſfti. 7) K. tiemto. 8) K. weſti. 9) ta dvě sl. sch. v K. 10) K. Nun. 11) prze (nadeps.). 12) K. a przede. 13) K. gemu. 14) K. geho. 15) Š. flyffal. 16) K. weffken lyd Hrahelfky; Š. (přid.) Y vczyni Moyziefs. 16a) K. a. 17) K. byl buoh. 18) K. a. 19) K. Moyziefs na horu. 20) K. by geft. O obvetech. ſKap. XXXIX.I Rzikaza boh Moizieffowi o wiecznei1) obieti, a o2) obieti zakônych ſlawnoſti, ale ze neofierowachu obieti bez fwich libament, o nychz to3) kratcie powieme, libament bieffe zemle olegem ſhnyetena4) a wyno; to libamět no. ſ obieti ſpalechu, abi iako chleb a wyno a maſſo bohu5) bilo obietowano. 5 neb kazdei6) obieti wlaſtnye7) libamêt, tocziff giedenye bilo vlozeno a uſta- weno, neb za giehnye bieli defata [105b 2] czieft ephis) te myeri, a wyna cztwrta czieſt hyn. Ephi a Corus9) to ſu bili myerilo) ſuchich wieci, a pak /Num. 28.) hyn a bato myeri mokrich wieci, za tele trzi deſietyny ephi bieli, wynal1) pol diela hyn, a ſnad trzi defietyny bili vplnye ze trzi ephi, neb z gednoho 10 ephi naiprwe oteymvechu defietynu, a opiet dewiet dielow defietynu12) brachu, a trzetie opiet defietynu brachu, 122) a tak bywachu trzi defietyny gedne ephi, a wyna trzeti diel hyn. a taz bywaly13) libamenta i kozlem. a budeſſ-li kdi cziſti: za giehnye dawati14) bieli defietynu defietyny, maſſ rozumyetil5) o obiczeneml6) defatku defietynu dawagicz, iako defatek 15 defatka, neb ten defatek ephi opiet dawal defatek, aneb ten defatek defatka17) dawachu za giehnye podle rzieczi nyekterich; a neb tez geſt deſatek deſatka iako deſatek18) ephi, neb geſt ephi deſati diel chory 19) 1) Š. wieczne. 2) sch. v K. 3) Š. o nichz. 4) K. ſmieffena. 5) sch. v K. 6) Š. kazde. 7) K. wlaſtni. 8) sch. v K. 9) K. Chorus. 10) K. ty miery. 11) K. a wina. 12) K. deffetiny. 12а) a — brachu sch. v K. Š. 13) K. bywala. 14) K. dwaty (!) budu. 15) K. rozumieti maſs. 16) K. obyczegnem. 17) ephi — defatka sch. v K. 18) Š. defatka. 19) K. Chorus. O wieczneyl) obiety.2) ſ Kap. XLI Rwe o wieczneil) obieti wizme.3) wieczna obiet neb nezhynugycie4) wieczna obiet. na wſfaki den bywaſſe z5) ztrawi obeczne, neb rano obietowachu beranka [Num. 28.] rocznyeho na ſpalobiet s ſwymy libamêti, abi czieli den zhli k chutnei“) wony panu bohu. a7) kdiz to wloziechu na oltarz, knyez f uhlym a ſ ty- 5 myamu opiet8) weidieffe w chram, a poloziefſe vhle i tymyamatu9) na oltarz palenyny,10) A to flowiefſe ſwrchowanye obieti. Tehdi take ſedm [106a 1] lucern zhafowafſe. a u weczer takez poloziechu11) gyneho be- ranka.12) a weida knyez ſ tymyamatu, zazieffe wfeczkny13) lucerny, a tak cielu nocz na oltarzi bieffe11) wonye chutna bohu. wſſak15) weczernye 10 obiet lepfſie bila a tucznyeifſie, nezly gitrnye,16) neb czaſto we dne kromye te mnoho pokladachu.17) a proto rziekachu onomu17a) wdiecznyeiffie, ze tuczne;18) Ale my dieme wdiecznyeifſie, neb ſmrt bozi, geſſto ſie ſtala
Numeri. 253 1) K. O opatrzenie zemie ſlybene Moyziefſe. 2) sch. v K. 3) K. protiwnoftwie(!). 5) K. anyz. 5) K. v przednych. 6) K. na puſfti. 7) K. tiemto. 8) K. weſti. 9) ta dvě sl. sch. v K. 10) K. Nun. 11) prze (nadeps.). 12) K. a przede. 13) K. gemu. 14) K. geho. 15) Š. flyffal. 16) K. weffken lyd Hrahelfky; Š. (přid.) Y vczyni Moyziefs. 16a) K. a. 17) K. byl buoh. 18) K. a. 19) K. Moyziefs na horu. 20) K. by geft. O obvetech. ſKap. XXXIX.I Rzikaza boh Moizieffowi o wiecznei1) obieti, a o2) obieti zakônych ſlawnoſti, ale ze neofierowachu obieti bez fwich libament, o nychz to3) kratcie powieme, libament bieffe zemle olegem ſhnyetena4) a wyno; to libamět no. ſ obieti ſpalechu, abi iako chleb a wyno a maſſo bohu5) bilo obietowano. 5 neb kazdei6) obieti wlaſtnye7) libamêt, tocziff giedenye bilo vlozeno a uſta- weno, neb za giehnye bieli defata [105b 2] czieft ephis) te myeri, a wyna cztwrta czieſt hyn. Ephi a Corus9) to ſu bili myerilo) ſuchich wieci, a pak /Num. 28.) hyn a bato myeri mokrich wieci, za tele trzi deſietyny ephi bieli, wynal1) pol diela hyn, a ſnad trzi defietyny bili vplnye ze trzi ephi, neb z gednoho 10 ephi naiprwe oteymvechu defietynu, a opiet dewiet dielow defietynu12) brachu, a trzetie opiet defietynu brachu, 122) a tak bywachu trzi defietyny gedne ephi, a wyna trzeti diel hyn. a taz bywaly13) libamenta i kozlem. a budeſſ-li kdi cziſti: za giehnye dawati14) bieli defietynu defietyny, maſſ rozumyetil5) o obiczeneml6) defatku defietynu dawagicz, iako defatek 15 defatka, neb ten defatek ephi opiet dawal defatek, aneb ten defatek defatka17) dawachu za giehnye podle rzieczi nyekterich; a neb tez geſt deſatek deſatka iako deſatek18) ephi, neb geſt ephi deſati diel chory 19) 1) Š. wieczne. 2) sch. v K. 3) Š. o nichz. 4) K. ſmieffena. 5) sch. v K. 6) Š. kazde. 7) K. wlaſtni. 8) sch. v K. 9) K. Chorus. 10) K. ty miery. 11) K. a wina. 12) K. deffetiny. 12а) a — brachu sch. v K. Š. 13) K. bywala. 14) K. dwaty (!) budu. 15) K. rozumieti maſs. 16) K. obyczegnem. 17) ephi — defatka sch. v K. 18) Š. defatka. 19) K. Chorus. O wieczneyl) obiety.2) ſ Kap. XLI Rwe o wieczneil) obieti wizme.3) wieczna obiet neb nezhynugycie4) wieczna obiet. na wſfaki den bywaſſe z5) ztrawi obeczne, neb rano obietowachu beranka [Num. 28.] rocznyeho na ſpalobiet s ſwymy libamêti, abi czieli den zhli k chutnei“) wony panu bohu. a7) kdiz to wloziechu na oltarz, knyez f uhlym a ſ ty- 5 myamu opiet8) weidieffe w chram, a poloziefſe vhle i tymyamatu9) na oltarz palenyny,10) A to flowiefſe ſwrchowanye obieti. Tehdi take ſedm [106a 1] lucern zhafowafſe. a u weczer takez poloziechu11) gyneho be- ranka.12) a weida knyez ſ tymyamatu, zazieffe wfeczkny13) lucerny, a tak cielu nocz na oltarzi bieffe11) wonye chutna bohu. wſſak15) weczernye 10 obiet lepfſie bila a tucznyeifſie, nezly gitrnye,16) neb czaſto we dne kromye te mnoho pokladachu.17) a proto rziekachu onomu17a) wdiecznyeiffie, ze tuczne;18) Ale my dieme wdiecznyeifſie, neb ſmrt bozi, geſſto ſie ſtala
Strana 254
254 Numeri. v weczer, znamenawa. ti beranki,19) iakoz ryeterzy prawie, z knyezſke20) ztrawi dawachu.21) Ale Jozefo prawi, bi z obeczne,22) neb take wezdaiſſi z knyezſke23) ztrawi obiet fu konaly. neb knyez obietowaſſe w24) ti dny 15 rzadu ſweho affariů, toczifí tu myeru muki f olegem ſmyeffenu,25) a ſ malym warzenym, polowici rano a polowici v weczer na oltarzi. A w tuz myeru cierkew26) offieruge bohu rano I v27) weczer laudes, chwali, a kompletorz, 28) aneb v29) prymye a w kompletorzi30) obietuge31) zpowied k modleny32) wſſudi, iako wiecznu obiet,33) neb naſſe obiet geſt bohu duch ſkruffeny 20 [Žalm. 1./ a pokorny. 1) Š. wieczne. 2) Š. (přid.) takto. 3) K. wiezme. 1) K. neſhynugiczy. 3) sch. v K. 6) Š. chutne. 7) sch. v Š. 8) K. a opiet. 3) K. s tymiamu tu. 10) Š. pale- nymi (!). 11) e nadeps.; K. polozichu. 12) K. berana. 13) K. rožehaffe wíeczky 14) K. bieffe na oltarzij. 15) K. Awffak. 16) Š. gitrznie. 17) K. mnoho pokladachu obieti. 17a) K. oney. 18) K. tucznieyffy. 19) K. berankowe. 20) K. kniezſkey. 21) K. bywachu. 22) K. z obeczne ztrawy byli. 23) K. kniezſkey. 24) nadeps. 25) K. ſmieſſene. 26) K. czerkew. 27) sch. v K. 28) K. kumplet. 29) K. w. 30) K. kumpletu. 31) K. obietugy. 32) K. k bydlenie a. 33). K. czynie. (Kap. XLI.) O1) ſobotye a obietowany sobotneho. Slawnoſti zakoně biechu ſedm,2) tocziff Sobota, nowomefiecz, we- likanocz, letnycie, hod trubenye, hod ſmylowanye, poſwiecenye.3) Sobota wiklada ſie otpoczywanye, a moze4) ſluti hod bozi, neb gyne hodi5) vſta- weny fu a menowany pro nyeteru przihodu aneb ſkutek,6) Ale7) 1106a 2] w ſobotu ge boh otpoczywal. as) fnad geft proto9) ozdoben we dwem, neb w nyem neſluffie10) krmye dielati, any mymo tificz kroczegi dalli1) giti. a ſlowe take hod zakonny, proto ze pod zakonem nayprwe vſtawen geft ot przikazanye. toho dne kromye wieczne12) obieti obietowachu dwa be- ſNum. 28.) ranki gednorocznye nepoſſqwrnyena s ſwymy libamenti na ſpalobiet. 1) K. O o; Š. fobotnieho; v K. sch. 2) K. zakonne biechu fedmery. 3) K. a poſwieczenie. 4) K. moz. 5) K. K. gyni hodowe. 6) K. pro ſkutek. 7) K. ale ze 8) K. odpoczynul gt buoh proto. 9) K. ſnad. 10) K. ze neſluſſy w niem. 11) K. dale. 12) K. wieczney. 5 [Kap. XLII.] O nowomyeſyecznem hodu. ZIde w zakonye ſwem za prawo magi, abi wzdi prwi den naſtanye mefiecie1) ſwietili. a2) toho dne obietowachu dwe telat, a gednoho be- Nö. rana,3) a giehnecz rocznych ſedm s ſwymy libamenti po wíſiech, a kozla [Num. 28.I pro ſhlazenye hrziechu s ſwymy libamenti, to4) wſſe na ſpalnye obieti.5) 1) K. noweho mieſycze. 2) K. a take. 3) Š. beranka. 4) K. a to. 5) K. obieti bywaſſe.
254 Numeri. v weczer, znamenawa. ti beranki,19) iakoz ryeterzy prawie, z knyezſke20) ztrawi dawachu.21) Ale Jozefo prawi, bi z obeczne,22) neb take wezdaiſſi z knyezſke23) ztrawi obiet fu konaly. neb knyez obietowaſſe w24) ti dny 15 rzadu ſweho affariů, toczifí tu myeru muki f olegem ſmyeffenu,25) a ſ malym warzenym, polowici rano a polowici v weczer na oltarzi. A w tuz myeru cierkew26) offieruge bohu rano I v27) weczer laudes, chwali, a kompletorz, 28) aneb v29) prymye a w kompletorzi30) obietuge31) zpowied k modleny32) wſſudi, iako wiecznu obiet,33) neb naſſe obiet geſt bohu duch ſkruffeny 20 [Žalm. 1./ a pokorny. 1) Š. wieczne. 2) Š. (přid.) takto. 3) K. wiezme. 1) K. neſhynugiczy. 3) sch. v K. 6) Š. chutne. 7) sch. v Š. 8) K. a opiet. 3) K. s tymiamu tu. 10) Š. pale- nymi (!). 11) e nadeps.; K. polozichu. 12) K. berana. 13) K. rožehaffe wíeczky 14) K. bieffe na oltarzij. 15) K. Awffak. 16) Š. gitrznie. 17) K. mnoho pokladachu obieti. 17a) K. oney. 18) K. tucznieyffy. 19) K. berankowe. 20) K. kniezſkey. 21) K. bywachu. 22) K. z obeczne ztrawy byli. 23) K. kniezſkey. 24) nadeps. 25) K. ſmieſſene. 26) K. czerkew. 27) sch. v K. 28) K. kumplet. 29) K. w. 30) K. kumpletu. 31) K. obietugy. 32) K. k bydlenie a. 33). K. czynie. (Kap. XLI.) O1) ſobotye a obietowany sobotneho. Slawnoſti zakoně biechu ſedm,2) tocziff Sobota, nowomefiecz, we- likanocz, letnycie, hod trubenye, hod ſmylowanye, poſwiecenye.3) Sobota wiklada ſie otpoczywanye, a moze4) ſluti hod bozi, neb gyne hodi5) vſta- weny fu a menowany pro nyeteru przihodu aneb ſkutek,6) Ale7) 1106a 2] w ſobotu ge boh otpoczywal. as) fnad geft proto9) ozdoben we dwem, neb w nyem neſluffie10) krmye dielati, any mymo tificz kroczegi dalli1) giti. a ſlowe take hod zakonny, proto ze pod zakonem nayprwe vſtawen geft ot przikazanye. toho dne kromye wieczne12) obieti obietowachu dwa be- ſNum. 28.) ranki gednorocznye nepoſſqwrnyena s ſwymy libamenti na ſpalobiet. 1) K. O o; Š. fobotnieho; v K. sch. 2) K. zakonne biechu fedmery. 3) K. a poſwieczenie. 4) K. moz. 5) K. K. gyni hodowe. 6) K. pro ſkutek. 7) K. ale ze 8) K. odpoczynul gt buoh proto. 9) K. ſnad. 10) K. ze neſluſſy w niem. 11) K. dale. 12) K. wieczney. 5 [Kap. XLII.] O nowomyeſyecznem hodu. ZIde w zakonye ſwem za prawo magi, abi wzdi prwi den naſtanye mefiecie1) ſwietili. a2) toho dne obietowachu dwe telat, a gednoho be- Nö. rana,3) a giehnecz rocznych ſedm s ſwymy libamenti po wíſiech, a kozla [Num. 28.I pro ſhlazenye hrziechu s ſwymy libamenti, to4) wſſe na ſpalnye obieti.5) 1) K. noweho mieſycze. 2) K. a take. 3) Š. beranka. 4) K. a to. 5) K. obieti bywaſſe.
Strana 255
Numeri. 255 O welycze noczy.1) [ Kap. XLIII.] 5 25 Ne cztrnadíteho prweho meſiecie k weczeru giediechu beranka welikonocznyeho; a tei2) nocy rziekachu phaſe, tocziff chozenye, pro ti [Num. 28.] wieci2a) drziew rzeczene. a take giei3) diechu pafſca,4) tocziff obietowanye, pro beranka v weczer obietowaneho. a5) druhi den poczynachu hod Afy- morum,6) a ten hod prodlewachu za fedm dny, a tiech dny prwi?) a po- ſledny ſlawny biechu8) ote wíſieho diela fluzebneho.3) a to Ezechiel przi- czyny19) o hodu prweho dne dubna, a gynde o defatem dny, gehozto brachu beranka. a proto prwy meſiecz przyrownawagiloa) ſedmemu w ſlawnoſti; Ezech. 45. a 46.] Snad [106b 1] Moizieff pro kratkoft to mynul, aneb mnohe prziczynyeny 10 ſu pro rozîfirzenyel1) chwali bozie, gefſto Ezechiel wyprawuge, iako w ſo- botu o otewrzieni bran a12) modlitbie knyezete. a po prwnyem dnu ſlaw- nem, toczifí ffeſtnaſteho dne, v13) ohnyl4) opalewachu clafi nowe, a zrna rukama trziechu, praw15) iako biel drzenu, a to pak obietowachu bohu geden16) affaryum, tocziff taku myeru, a toho hrít knyezl7) ſpalefſe na 15 oltarzi, a gyne bilo geho. za tu obiet nyeterzi mnyeli ſu, ten hod netoliko bi myel ſluti Azymorum, ale take hod18) noweho, bludiecz,19) nebo cztu, nyſan bi nyekdi ſlul meſiecz noweho.* ot toho ſſeſtnaſteho dne, Prawi Jozefus, ma biti czteno ſedm nediel, a po tiech ynhed bywachu letnycie. ale gyny prawie, bi myelo biti czteno ot druheho dne ſoboti, gefíto by- 20 waffe20) we dnech Azymorum,21) neb ſie widie, bi cztenye hiſtorzie22) tak wznyelo. a gyny23) ot toho prweho dne Azymorum, aby wiecz nezli pad- deſat24) dny mezi welikonoczi a mezi letnyciemy nebilo nalezeno.** w tiech ſedmy dnech po wſſieczki ti dny offierowachu w ſpalobiet tez obieti, iako w nowomeſiecznu25) ſlawu, s libamenti ſwymy. * znamenai, ze bohu obietowachu trogie prwotyny obile, naiprwe offyerowa- nye waz. fbieragicz26) w ſnopiech obietowachu bohu k gedeny na welikunocz, a w chlebie na letnycie toho, czo ſchowawachu, a27) toho dawachu nay- menye cztirzidczati diel, neb naywiecz ffeftdefati,28) aneb mezi cztirzidcieti a ſſeftdeſat29) podle wole toho, geſſto dawa. ** Ale giftieiffi30) geft smyfl, ot [106b 2] prweho dne Azymorum, tocziff welikonoci, abi bil padefati den31) ot letnycz, a ot32) druhe padeſati biti druhym letnyciem, w nychzto nowe chlebi obietowachu, iako druheho dne Azymorum zrna. a tak dwa dny cztu padefateho czteneho. 1) K. (dod.) tu ſie die. 2) Š. tee. 2a) K. drzewe. 3) S. gie; K. gy rziekachu. 4) K. paſcha. 5) K. a pak. 6) K. (přid.) totiz przeſnycz. 7) K. prwni. 8) K. bieffe a. 3) K. ſluzebne“ nechachu. 10) sch. v K. 10a) K. przyrownachu. 11) K. roz- fuzenie. 12) K. w fobotie profy a w. 13) Š. w. 14) K. v ohnie. 15) K. prawie. 16) K. f gednu. 17) K. kniez f hrft. 18) sch. v Š. 19) K. a tak bludiecz. 20) K. bywachu. 21) K. (dod.) totiz przeſnycz. 22) K. hyftorie. 23) K. gyni diegy. 24) K. Š. padefat. 25) Š. nomefiecznu (!). 26) K. zbieragicz. 27) sch. v K. 28) K. ffedeffaty. 29) K. ffe- defat. 30) K. gyftieffy (!). 31) sch. v K. 32) K. po. 30
Numeri. 255 O welycze noczy.1) [ Kap. XLIII.] 5 25 Ne cztrnadíteho prweho meſiecie k weczeru giediechu beranka welikonocznyeho; a tei2) nocy rziekachu phaſe, tocziff chozenye, pro ti [Num. 28.] wieci2a) drziew rzeczene. a take giei3) diechu pafſca,4) tocziff obietowanye, pro beranka v weczer obietowaneho. a5) druhi den poczynachu hod Afy- morum,6) a ten hod prodlewachu za fedm dny, a tiech dny prwi?) a po- ſledny ſlawny biechu8) ote wíſieho diela fluzebneho.3) a to Ezechiel przi- czyny19) o hodu prweho dne dubna, a gynde o defatem dny, gehozto brachu beranka. a proto prwy meſiecz przyrownawagiloa) ſedmemu w ſlawnoſti; Ezech. 45. a 46.] Snad [106b 1] Moizieff pro kratkoft to mynul, aneb mnohe prziczynyeny 10 ſu pro rozîfirzenyel1) chwali bozie, gefſto Ezechiel wyprawuge, iako w ſo- botu o otewrzieni bran a12) modlitbie knyezete. a po prwnyem dnu ſlaw- nem, toczifí ffeſtnaſteho dne, v13) ohnyl4) opalewachu clafi nowe, a zrna rukama trziechu, praw15) iako biel drzenu, a to pak obietowachu bohu geden16) affaryum, tocziff taku myeru, a toho hrít knyezl7) ſpalefſe na 15 oltarzi, a gyne bilo geho. za tu obiet nyeterzi mnyeli ſu, ten hod netoliko bi myel ſluti Azymorum, ale take hod18) noweho, bludiecz,19) nebo cztu, nyſan bi nyekdi ſlul meſiecz noweho.* ot toho ſſeſtnaſteho dne, Prawi Jozefus, ma biti czteno ſedm nediel, a po tiech ynhed bywachu letnycie. ale gyny prawie, bi myelo biti czteno ot druheho dne ſoboti, gefíto by- 20 waffe20) we dnech Azymorum,21) neb ſie widie, bi cztenye hiſtorzie22) tak wznyelo. a gyny23) ot toho prweho dne Azymorum, aby wiecz nezli pad- deſat24) dny mezi welikonoczi a mezi letnyciemy nebilo nalezeno.** w tiech ſedmy dnech po wſſieczki ti dny offierowachu w ſpalobiet tez obieti, iako w nowomeſiecznu25) ſlawu, s libamenti ſwymy. * znamenai, ze bohu obietowachu trogie prwotyny obile, naiprwe offyerowa- nye waz. fbieragicz26) w ſnopiech obietowachu bohu k gedeny na welikunocz, a w chlebie na letnycie toho, czo ſchowawachu, a27) toho dawachu nay- menye cztirzidczati diel, neb naywiecz ffeftdefati,28) aneb mezi cztirzidcieti a ſſeftdeſat29) podle wole toho, geſſto dawa. ** Ale giftieiffi30) geft smyfl, ot [106b 2] prweho dne Azymorum, tocziff welikonoci, abi bil padefati den31) ot letnycz, a ot32) druhe padeſati biti druhym letnyciem, w nychzto nowe chlebi obietowachu, iako druheho dne Azymorum zrna. a tak dwa dny cztu padefateho czteneho. 1) K. (dod.) tu ſie die. 2) Š. tee. 2a) K. drzewe. 3) S. gie; K. gy rziekachu. 4) K. paſcha. 5) K. a pak. 6) K. (přid.) totiz przeſnycz. 7) K. prwni. 8) K. bieffe a. 3) K. ſluzebne“ nechachu. 10) sch. v K. 10a) K. przyrownachu. 11) K. roz- fuzenie. 12) K. w fobotie profy a w. 13) Š. w. 14) K. v ohnie. 15) K. prawie. 16) K. f gednu. 17) K. kniez f hrft. 18) sch. v Š. 19) K. a tak bludiecz. 20) K. bywachu. 21) K. (dod.) totiz przeſnycz. 22) K. hyftorie. 23) K. gyni diegy. 24) K. Š. padefat. 25) Š. nomefiecznu (!). 26) K. zbieragicz. 27) sch. v K. 28) K. ffedeffaty. 29) K. ffe- defat. 30) K. gyftieffy (!). 31) sch. v K. 32) K. po. 30
Strana 256
256 Numeri. [Kap. XLIV.] O1) letnycziech.2) [Num. 28.] PEnthecofte rzeczíki, quiquafim93) latynye, a4) Sarcha zidowſki, letnycie czeſki.5) kdiz fie paddefati5) den dokona, tehdi ten?) poſledny dens) padefati ſlowieſſe letnycie, a bywaſſe pro pamyet danye zakona, genz padefateho dne ot wichczenye z egipta dan83) geft. a taz flawnoft flo- wieffe hod nedielny, neb pocztuce ſedmeb) nediel ot druheho dne Soboti Azymorum bywaſſe.9) Chceme-li10) poſluchati Jozefa, tehdi dieme prwi den Azymorum, tocziff welikonoczny flawny.11) flowieffe take hod prwotyn, neb w tu dobu nowe obile obietowachu, dwa chlebi, dwalia) Affariorum myeri te,12) z prhi ſuſſene vczynene,13) tocziſí z muki geſſcze neocziſſczene, podle Jozefa, a quaffeny;14) a proto z nych na oltarz kladiechu a f nymy dwie 10 giehnyci15) k ſnyedku knyezíkemu; a proto nycz z nych k zaitrzi neoſta- wowa.16) a ten hod traffe17) ſedm dny, a na wſſaki den obietowachu tez obieti iako w nowomeſieci a we dnech Azymorum f lyba[107a 1]menti ſwymy. wſſak18) Jozefus prawi, ze w tu dobu offierugi trzi telata, a berany dwa, a giehnecz cztrnaſt.19) 5 Nö. 15 1) Š. Tuto fie pwi O. 2) K. (dod.) tuto ſe prawj. 3) a nadeps.; K. rzeczſky flowe letnicze. 1) K. a latinie quîquagefimus a. 5) K. a czeſky letnycze. 6) K. Š. padefaty. 7) K. den. 8) K. ten. sa) Š. daníe (!). sb) za tím přetrž. dny. 3) K. bywafſe ten hod. 10) Š. Chmeli (!); K. (přid.) my. 11) K. hod. 11a) K. dwu. 12) K. tey miery. 13) K. vczyniena. 14) K. kwafeny bieffe. 15) K. dwe gehnecz. 16) K. neoftawachu. 17) Š. trwaffe. 18) K. A wffak. 19) K. a cztrnaft gehniecz. O1) hodu trubenye. Nö. Rwi den meſiece ſedmeho dwenaſob bila flawnoft, tocziff nowo- INum. 29.I mefiecz2) a trubenye, a proto rziekagi: trubte trubu3) w nowomeſieci. neb [žalm 8o.] na ten hod trubiechu w rohi dobitczie na pamyet zprofſczenye Iſaac, neb toho dne zprofſezen bil Ifaac, abi nebil obietowan, ale4) ze beran zan obie- towâ.5) I ſlowiefſe hods) tehodny, aneb ſobota meſieczow, neb ten meſiecz 5 ſedmy bezmal weſſken bil ſlawny, neb toho dne, kromye7) obietowanye nowomeſieczneho, offierowachu na ſpalobiet gedno tele, geden beran, gieh— natek rocznych8) ſedm, kozel za hrziech ſ libamenti ſwymy. Prawie, ze ſu zide vwedly o poſtawnycziech, abi ſkrzie ohen znamenawali hotowu obiet Haakowu. Pak ot nowieiſſich przyneſeny9) fu poſtawnyci k defatemu 10 dny, genz geſt za mrtwe, ſnad zczaftneho wſkrzieffenye.10) [Kap. XLV.I 1) Š. Tuto take znamenay o. 2) K. nowomieſycze. 3) K. trubý; w sch. 3) Š. a. 5) ale — obietowan sch. v K. 6) K. ten hod. 7) K. kromie toho. 8) S. rozlicznych (!). 2) K. przeneſſeni. 10) K. zkrzyfſenie. [Kap. XLVI.] [Num. 29.I O hodu ſmylowanye. DEfati den toho mefiece bywaffe hod ſmylowanye, neb tohol) wrati ſie Moiziefſ k nym a prawye gym, ze ge bohala) vtiſfil o2) hnyewu pro tele
256 Numeri. [Kap. XLIV.] O1) letnycziech.2) [Num. 28.] PEnthecofte rzeczíki, quiquafim93) latynye, a4) Sarcha zidowſki, letnycie czeſki.5) kdiz fie paddefati5) den dokona, tehdi ten?) poſledny dens) padefati ſlowieſſe letnycie, a bywaſſe pro pamyet danye zakona, genz padefateho dne ot wichczenye z egipta dan83) geft. a taz flawnoft flo- wieffe hod nedielny, neb pocztuce ſedmeb) nediel ot druheho dne Soboti Azymorum bywaſſe.9) Chceme-li10) poſluchati Jozefa, tehdi dieme prwi den Azymorum, tocziff welikonoczny flawny.11) flowieffe take hod prwotyn, neb w tu dobu nowe obile obietowachu, dwa chlebi, dwalia) Affariorum myeri te,12) z prhi ſuſſene vczynene,13) tocziſí z muki geſſcze neocziſſczene, podle Jozefa, a quaffeny;14) a proto z nych na oltarz kladiechu a f nymy dwie 10 giehnyci15) k ſnyedku knyezíkemu; a proto nycz z nych k zaitrzi neoſta- wowa.16) a ten hod traffe17) ſedm dny, a na wſſaki den obietowachu tez obieti iako w nowomeſieci a we dnech Azymorum f lyba[107a 1]menti ſwymy. wſſak18) Jozefus prawi, ze w tu dobu offierugi trzi telata, a berany dwa, a giehnecz cztrnaſt.19) 5 Nö. 15 1) Š. Tuto fie pwi O. 2) K. (dod.) tuto ſe prawj. 3) a nadeps.; K. rzeczſky flowe letnicze. 1) K. a latinie quîquagefimus a. 5) K. a czeſky letnycze. 6) K. Š. padefaty. 7) K. den. 8) K. ten. sa) Š. daníe (!). sb) za tím přetrž. dny. 3) K. bywafſe ten hod. 10) Š. Chmeli (!); K. (přid.) my. 11) K. hod. 11a) K. dwu. 12) K. tey miery. 13) K. vczyniena. 14) K. kwafeny bieffe. 15) K. dwe gehnecz. 16) K. neoftawachu. 17) Š. trwaffe. 18) K. A wffak. 19) K. a cztrnaft gehniecz. O1) hodu trubenye. Nö. Rwi den meſiece ſedmeho dwenaſob bila flawnoft, tocziff nowo- INum. 29.I mefiecz2) a trubenye, a proto rziekagi: trubte trubu3) w nowomeſieci. neb [žalm 8o.] na ten hod trubiechu w rohi dobitczie na pamyet zprofſczenye Iſaac, neb toho dne zprofſezen bil Ifaac, abi nebil obietowan, ale4) ze beran zan obie- towâ.5) I ſlowiefſe hods) tehodny, aneb ſobota meſieczow, neb ten meſiecz 5 ſedmy bezmal weſſken bil ſlawny, neb toho dne, kromye7) obietowanye nowomeſieczneho, offierowachu na ſpalobiet gedno tele, geden beran, gieh— natek rocznych8) ſedm, kozel za hrziech ſ libamenti ſwymy. Prawie, ze ſu zide vwedly o poſtawnycziech, abi ſkrzie ohen znamenawali hotowu obiet Haakowu. Pak ot nowieiſſich przyneſeny9) fu poſtawnyci k defatemu 10 dny, genz geſt za mrtwe, ſnad zczaftneho wſkrzieffenye.10) [Kap. XLV.I 1) Š. Tuto take znamenay o. 2) K. nowomieſycze. 3) K. trubý; w sch. 3) Š. a. 5) ale — obietowan sch. v K. 6) K. ten hod. 7) K. kromie toho. 8) S. rozlicznych (!). 2) K. przeneſſeni. 10) K. zkrzyfſenie. [Kap. XLVI.] [Num. 29.I O hodu ſmylowanye. DEfati den toho mefiece bywaffe hod ſmylowanye, neb tohol) wrati ſie Moiziefſ k nym a prawye gym, ze ge bohala) vtiſfil o2) hnyewu pro tele
Strana 257
Numeri. 257 ſlite.3) toho dne poſtiechu ſie i4) lide i dobitek, i dieti w ſedmy letech, ot meſſpora5) az do meſſpora5) pro pamyet mrtwich. a ſlowiechu ti dnowe muczenye. a take flowiefſe den ſmylowanye, neb [107a 2] toho dne5a) krwi telete6) czrweneho7) oczifſczowachu chram I oltarz, iako8) geft powe- dieno. a bywaſſe popel k oczifíczeny necziſtich, a ony fie oczifíczowachu ot ſwich hrziechow toho9) leta wipuffczenym10) kozla apoponpeij.11) a toho dne bywaffe obiet tele gedno, beran geden,12) giehnatek rocznych13) fedm, 10 kozell4) za hrziech ſ libamenti ſwymy. 5 1) Š. K. gt. 12) K. toho dne. 2) K. vtieffyl. 3) K. tele ohniem flyte. 4) sch. v K. 5) K. nefſpora. 5a) sch. v K. 6) K. tele (!). 7) Š. czerweneho. 8) K. iakoz. 9) sch. v K. 10) K. wypufftieni. 11) K. apopenpey. 12) K. gedno tele geden berana. 13) Š. rozlicznych (!). 14) K. a kozel. O hodu vſtawenye bud.1) [Kap. XLVII.) Ne patnaîteho2) mefiece tehoz bywafíe hod ſcenofeia, toczifí sta- wenye ſtanow, tu za ſedm dny bidlechu pod ſtieny wietwie, pro pamyet Num. 29.) cztirzidcieti let, gefſto ſu bili na puſſczi. a proto ſlowieſſe hod ſtanowi, a traffe3) ſedm dny, a tiech dny prwi a poſledny biechu ſlawny; a take oſmy den bieſſe ſlawny pro toto,4) ze toho dne ſchaziechu ſie, abi ſebrali dan, ſnad5) na vziteks) chudym, neb na gyne vzitki obeczne. a take ſie czte,6a) ze ten hod tral7) za oſm dny, Ale otczowe ti fu nedrzieli ogdoadi. Prawie,8) ze we cztirzech9) dnech mezi nye wlozenych, ot10) dne deſateho az do toho patehonadſtehol1) dne zide drziechu puoft. 10 A prawi Jozefo, ze w tiech ſedmy dnech noſiechu w ruku wietwie ſmrkowe, wrbowe, a wrſſki palmowe, a prutki brziefkewne. A czynyechu ze wíſeho owocie zemſkeho obieti panu bohu diekugicz. a ta obiet za ſedm dny trala:12) prweho dne obietowachu na ſpalobiet telat trzynaſt, berany dwa, giehnyatek rocznych cztrnafti3) a kozel14) za hrziech [107b 1] f liba- 15 menti ſwymy. a taz obiet bywaſſe vplnye po wíſe dny hodowe kromye telat, neb druhi den gedno dwanaft, a15) trzeti den gedenaft, a16) cztwrti den defiet, a pati den dewiet, a ffefti den ofm, a fedmy den fedm telat obietowachu, a w oſmy den, gefſto bil ſlawny, obietowachu tele gedno, berana gednoho, gehnecz gednorocznych17) ſedm a kozla za hrziech 20 ſ libamenti ſwymy. ſnad w ſedmy dnech ſtala ſie vgma telat, abi gich bilo v poczet ſedmdeſat p pamyet, ze ſedmdeſat bilo gich, geſſto ſu weſſli do egipta. tot ſu obieti ſpalobietnych18) w ſedmy19) hodech ſlawnych, a by- no. wachu20) z obeczneho. wſſak21) proto neprzieftawafſe obiet neprzieftawa- gicie,22) any obieti dobrowolne a potrzebne. znamenay, ze any trogie hodi ſlawna,23) gefíto ſedm dny tragi,24) naywiecz ſlowiechu ſobota. a kdiz weidieſſe mezi ti dny, tehdi ſlowiefſe fabatum fabatorum, toczifſ dwoihod. Gyne take hodi prziczynyli ſu zide pro rozliczne przihodi, iako encenya, tocziff poſwiecenye, a furym, tocziff hod efter; ale neflowu legales, tocziff zakonne,25) tocziff neiſu26) w zakonye ſprawedlnoſti. 5 25 17
Numeri. 257 ſlite.3) toho dne poſtiechu ſie i4) lide i dobitek, i dieti w ſedmy letech, ot meſſpora5) az do meſſpora5) pro pamyet mrtwich. a ſlowiechu ti dnowe muczenye. a take flowiefſe den ſmylowanye, neb [107a 2] toho dne5a) krwi telete6) czrweneho7) oczifſczowachu chram I oltarz, iako8) geft powe- dieno. a bywaſſe popel k oczifíczeny necziſtich, a ony fie oczifíczowachu ot ſwich hrziechow toho9) leta wipuffczenym10) kozla apoponpeij.11) a toho dne bywaffe obiet tele gedno, beran geden,12) giehnatek rocznych13) fedm, 10 kozell4) za hrziech ſ libamenti ſwymy. 5 1) Š. K. gt. 12) K. toho dne. 2) K. vtieffyl. 3) K. tele ohniem flyte. 4) sch. v K. 5) K. nefſpora. 5a) sch. v K. 6) K. tele (!). 7) Š. czerweneho. 8) K. iakoz. 9) sch. v K. 10) K. wypufftieni. 11) K. apopenpey. 12) K. gedno tele geden berana. 13) Š. rozlicznych (!). 14) K. a kozel. O hodu vſtawenye bud.1) [Kap. XLVII.) Ne patnaîteho2) mefiece tehoz bywafíe hod ſcenofeia, toczifí sta- wenye ſtanow, tu za ſedm dny bidlechu pod ſtieny wietwie, pro pamyet Num. 29.) cztirzidcieti let, gefſto ſu bili na puſſczi. a proto ſlowieſſe hod ſtanowi, a traffe3) ſedm dny, a tiech dny prwi a poſledny biechu ſlawny; a take oſmy den bieſſe ſlawny pro toto,4) ze toho dne ſchaziechu ſie, abi ſebrali dan, ſnad5) na vziteks) chudym, neb na gyne vzitki obeczne. a take ſie czte,6a) ze ten hod tral7) za oſm dny, Ale otczowe ti fu nedrzieli ogdoadi. Prawie,8) ze we cztirzech9) dnech mezi nye wlozenych, ot10) dne deſateho az do toho patehonadſtehol1) dne zide drziechu puoft. 10 A prawi Jozefo, ze w tiech ſedmy dnech noſiechu w ruku wietwie ſmrkowe, wrbowe, a wrſſki palmowe, a prutki brziefkewne. A czynyechu ze wíſeho owocie zemſkeho obieti panu bohu diekugicz. a ta obiet za ſedm dny trala:12) prweho dne obietowachu na ſpalobiet telat trzynaſt, berany dwa, giehnyatek rocznych cztrnafti3) a kozel14) za hrziech [107b 1] f liba- 15 menti ſwymy. a taz obiet bywaſſe vplnye po wíſe dny hodowe kromye telat, neb druhi den gedno dwanaft, a15) trzeti den gedenaft, a16) cztwrti den defiet, a pati den dewiet, a ffefti den ofm, a fedmy den fedm telat obietowachu, a w oſmy den, gefſto bil ſlawny, obietowachu tele gedno, berana gednoho, gehnecz gednorocznych17) ſedm a kozla za hrziech 20 ſ libamenti ſwymy. ſnad w ſedmy dnech ſtala ſie vgma telat, abi gich bilo v poczet ſedmdeſat p pamyet, ze ſedmdeſat bilo gich, geſſto ſu weſſli do egipta. tot ſu obieti ſpalobietnych18) w ſedmy19) hodech ſlawnych, a by- no. wachu20) z obeczneho. wſſak21) proto neprzieftawafſe obiet neprzieftawa- gicie,22) any obieti dobrowolne a potrzebne. znamenay, ze any trogie hodi ſlawna,23) gefíto ſedm dny tragi,24) naywiecz ſlowiechu ſobota. a kdiz weidieſſe mezi ti dny, tehdi ſlowiefſe fabatum fabatorum, toczifſ dwoihod. Gyne take hodi prziczynyli ſu zide pro rozliczne przihodi, iako encenya, tocziff poſwiecenye, a furym, tocziff hod efter; ale neflowu legales, tocziff zakonne,25) tocziff neiſu26) w zakonye ſprawedlnoſti. 5 25 17
Strana 258
258 Numeri. 1) K. Baud; Š. Tuto O; bud a ftanow. 2) K. A pak patnaſteho dne. 3) Š. trwaſſe. 4) K. Š. proto. 5) sch. v Š. 6) K. pozitek. sa) ze czte ſe. 7 Š. trwal. 8) K. ogdaody prawiecze. 9) K. we trzydczeti. 10) K. vlozenie ode; Š. ote. 11) K. Š. patnafteho. 12) Š. trwala. 13) K. trzynaſt. 14) K. kozla. 15) sch. v K. 16) sch. v K. 17) K. rocznych. 18) K. fpal obietne. 19) za tím naps. dnech, přetrž. 20) K. bywafe. 21) K. Awffak. 22) posl. i nadeps. 23) K. ſlawne. 24) Š. trwagi. 25) Š. legales. 26) K. totiz ze nevgſu. Procz ſlowu cerimonie, toczyli ſwatoſty.1) ZNamenay flawnoſti rzeczene cerymonias a ceris, tocziff lumynarib9. nebo a carie a mene, gefſto geft nedoſtatek, proto ze tehdi magv necziſtoti nas oſtati. 1) K. ſlawnoſti. [Kap. XLVIII.] O ſlybu zenſkem.1) [107b 2] I Prziczyny pan boh o ſlibu zenſkem:1) wdowa, neb otehnana, czoz (Num. 3o.) bi koly chtieli, neb kterymz koli ſlibem bi ſie zawazali, to magi naplnyti. ale dcy otczowa, aneb zena, dluzny z ſlibu,3) gedno acz otecz neb muz bi4) toho branyli hned,5) kdiz bi vſliſſieli. a kdiz zabranye, tehdi gich ſlibi zruſſeny ſu, A otecz neb muz gich hrziech poneſe, acz ge prwe ſliſſal gich ſlib, a ſ tiem mlezal, a potom zabranyl. ale muz ſwoi ſlib ma naplnyti, kromye ſnad cziſtoti. 5 1) Š. (přid.) takto. 2) K. zeníkem a rzka. 3) K. z ſlybu dluzni gfu. 1) K. aneb by muz. 5) K. ynhed. Kap. XLIX.I O zahlazeny madyan a o rozdyeleny korziſty.1) Piet mluwil ge boh Moizieffowi:2) pomſti ſyny3) Irael nad Madia- INum. 31.] nyti, a pak budeſſ zebran k lida twemu.4) I wzie Moizieſí z kazdeho po- kolenye tificz odienczow zvywolenych,5) to ge6) dwanaft tificzow,7) I vſtawi nad nye fynees, fyna eleazari8) knyezie, a oſudi ſwate, tocziſſ trubi k tru- beny da gym. A ony gedîfe i8a) prziemozechu neprzateli. piet9) kralow gich, Eny, kerem, Sur, hur1o) a Rebe, a wſfieczki muzie zbichu; a myeſta, wſi 111) hradi ſpalichu, a Balaam, fyna Beor, meczem zabichu, a zeny, dieti,12) dobitek a weſſken nabitek a korziſt zagiechu. A kdiz ſie wratichu, Moizieſſ a Eleazar a wſſiczkny13) knyezata ſboru14) zidowſkeho wigidu15) z ſtanow proti nym v potku. a vzrziew zeny Moizieff16) rozhnyewa ſie, I wecie k nym 10 procz ſte zeny zachowali? wſſak ſu ony ti, geſíto ſu oklamali ſyny Irael radu17) Balaam. zbitel8) wſſieczki, kteret19) fu muzie poznali, a wſſeczkny20) [108a 1] pacholiki; a dieweczki21) zachowaite. I vczynychu tak, I zacho- wachu diewýcz22) dwaatrzidcieti tificzow. I wecie Moizieff: proto ze ſte ſhrzieſſili, budete necziſti; a ze ſte zbili, a mrtwich ſie dotikali, budete 15 kromye ſtarow ſedm dnv, a budete ocziſſczeny trzietieho a ſedmeho dne quîque reges. v'gines. 5
258 Numeri. 1) K. Baud; Š. Tuto O; bud a ftanow. 2) K. A pak patnaſteho dne. 3) Š. trwaſſe. 4) K. Š. proto. 5) sch. v Š. 6) K. pozitek. sa) ze czte ſe. 7 Š. trwal. 8) K. ogdaody prawiecze. 9) K. we trzydczeti. 10) K. vlozenie ode; Š. ote. 11) K. Š. patnafteho. 12) Š. trwala. 13) K. trzynaſt. 14) K. kozla. 15) sch. v K. 16) sch. v K. 17) K. rocznych. 18) K. fpal obietne. 19) za tím naps. dnech, přetrž. 20) K. bywafe. 21) K. Awffak. 22) posl. i nadeps. 23) K. ſlawne. 24) Š. trwagi. 25) Š. legales. 26) K. totiz ze nevgſu. Procz ſlowu cerimonie, toczyli ſwatoſty.1) ZNamenay flawnoſti rzeczene cerymonias a ceris, tocziff lumynarib9. nebo a carie a mene, gefſto geft nedoſtatek, proto ze tehdi magv necziſtoti nas oſtati. 1) K. ſlawnoſti. [Kap. XLVIII.] O ſlybu zenſkem.1) [107b 2] I Prziczyny pan boh o ſlibu zenſkem:1) wdowa, neb otehnana, czoz (Num. 3o.) bi koly chtieli, neb kterymz koli ſlibem bi ſie zawazali, to magi naplnyti. ale dcy otczowa, aneb zena, dluzny z ſlibu,3) gedno acz otecz neb muz bi4) toho branyli hned,5) kdiz bi vſliſſieli. a kdiz zabranye, tehdi gich ſlibi zruſſeny ſu, A otecz neb muz gich hrziech poneſe, acz ge prwe ſliſſal gich ſlib, a ſ tiem mlezal, a potom zabranyl. ale muz ſwoi ſlib ma naplnyti, kromye ſnad cziſtoti. 5 1) Š. (přid.) takto. 2) K. zeníkem a rzka. 3) K. z ſlybu dluzni gfu. 1) K. aneb by muz. 5) K. ynhed. Kap. XLIX.I O zahlazeny madyan a o rozdyeleny korziſty.1) Piet mluwil ge boh Moizieffowi:2) pomſti ſyny3) Irael nad Madia- INum. 31.] nyti, a pak budeſſ zebran k lida twemu.4) I wzie Moizieſí z kazdeho po- kolenye tificz odienczow zvywolenych,5) to ge6) dwanaft tificzow,7) I vſtawi nad nye fynees, fyna eleazari8) knyezie, a oſudi ſwate, tocziſſ trubi k tru- beny da gym. A ony gedîfe i8a) prziemozechu neprzateli. piet9) kralow gich, Eny, kerem, Sur, hur1o) a Rebe, a wſfieczki muzie zbichu; a myeſta, wſi 111) hradi ſpalichu, a Balaam, fyna Beor, meczem zabichu, a zeny, dieti,12) dobitek a weſſken nabitek a korziſt zagiechu. A kdiz ſie wratichu, Moizieſſ a Eleazar a wſſiczkny13) knyezata ſboru14) zidowſkeho wigidu15) z ſtanow proti nym v potku. a vzrziew zeny Moizieff16) rozhnyewa ſie, I wecie k nym 10 procz ſte zeny zachowali? wſſak ſu ony ti, geſíto ſu oklamali ſyny Irael radu17) Balaam. zbitel8) wſſieczki, kteret19) fu muzie poznali, a wſſeczkny20) [108a 1] pacholiki; a dieweczki21) zachowaite. I vczynychu tak, I zacho- wachu diewýcz22) dwaatrzidcieti tificzow. I wecie Moizieff: proto ze ſte ſhrzieſſili, budete necziſti; a ze ſte zbili, a mrtwich ſie dotikali, budete 15 kromye ſtarow ſedm dnv, a budete ocziſſczeny trzietieho a ſedmeho dne quîque reges. v'gines. 5
Strana 259
Numeri. 259 wodu pokropenym. korzift take, gefſto ſte wzieli, oczifſczena bude. zlato,23) a czoz moze ohen progiti, oczifſczeno bude. a czoz nemoze24) ohnye trpieti,25) wodu oczifſczenye26) bude oczyfſczeno.27) a vmygicz rucho ſedmeho dne, 20 ocziffczeny potom28) weidete w stany. wecie29) boh Moizieffowi: wezmy ſůmu tiech, iefftot ſu iati, ot czlowieka az do dobitka,30) a rozdielifí korziſt rownye mezi ty, iefſtot31) fu boiowali, a mezi gyne mnozítwie. a z diela tiech, gefſto32) fu boiowali, otlucziſi bohu gednu duſſi z pieti ſeth, tak z lidi iako z dobitka. a daſí gi knyezi Eleazarowi, neb ſu prwotyny bozie. 25 a z33) polowice diela gyneho31) mnozîtwie wezmeff paddefatu35) hlawu, a daſí lewitom. I vczyny moiziefí a Eleazar, iak 36) gym boh przikazal. a bila korzift, gizto woiſko ialo bilo,37) ffeft Set a pietaſedmdefat tificzow wolow, dwaaſedmdefat tificzow3s) oflow, gieden a ffeftdefat tificzow. I prziftupichu knyezata mnozſtwie39) k Moizieffowi a weciechu: prziecztli ſme cziſlo 30 tiech, gefîto ſu boiowali, gefſto fi40) nam dal, a yzadny z nych nevbil, a proto korzyſto- offierugem w darziech bozich, cze ſme4l) w korziſti nalezli zlata, naramki, wanye waz. ftufíki, príteny,42) zapony, abi profil [108a 2] za ny boha. I przigiechu Moizieff a Eleazar wſſeczko zlato chramu, ffeftnaft43) tificzow ſedm ſet a padefat fiklow41) ot hauptmanow, I wnefu45) do chrama46) ſwiedeczîtwie 35 weymye ſynow Ifrael przied pana boha. Obiet nö. 1) K. (přid.) tuto ſe prawi. 2) K. buoh k Moyzieffowi a rzka. 3) K. ſynow. 4) K. a budefs przylozen pak k ſwemu lydu. 5) Š. zwywolenych; K. przebranych. 6) K. gt. 7) K. tiſycz odienczow. 8) K. Eleazara. sa) sch. v Š. 9) K. ſwe a piet. 10) K. hem a Rechem a Sur a hur. 11) K. a. 12) K. z dietmi y. 13) K. wſſeczka. 14) K. zboru. 15) K. wygidechu; Š. wygdu. 16) K. Moyziefs zeny. 17) K. a to radu. 18) K. y wecze zbigte. 19) K. kterezt. 20) K. wífeczky. 21) K. diewky. 22) K. die- weczek. 23) K. a zlato. 24) K. nemuoz. 25) Š. (přid.) ohen progiti oczifſtieno bude czoz nemuoze ohnie trpieti. 26) sch. v K. 27) K. oczyfîtieno bude. 28) K. budete potom. 29) K. y wecze. 30) K. czlowieka. 31) K. Š. gefftot. 32) K. gefftot. 33) sch. v K. 34) sch. v K. 35) tu naps. na okr.; K. padeffatu. 36) K. tak yako. 37) K. bylo yako. 38) wolow — tificzow sch. v K. 39) K. a mnozftwie. 40) K. gefftos ge. 41) K. ſmy. 42) K. ſtuhy prſtenky. 43) K. z chramu fſeſtnaſti. 44) K. hrzywen neb fyklow. 45) K. wnefechu. 46) K. Š. chramu. O loſu puoltrzietyeho pokolenye. Inowe Ruben a Gad a pol pokolenye manaffel) myegiechu przielifí mnoho dobitka. a widucz Amorream, Bazan a Galaad, hodne zemye do- [Num. 32.) bitku paſtwam, proſichu Moiziefſe, abi gym tu zemy dal, abi neſſli za Jordan. I mnyefſe Moizieff, bi onyla) pro bazen boiow a pro praczi toho zadali, nazwa2) gie zloſtne proto, ze widucz bratrzi w nedoſtatcziech a u praci, chtieli bi ſamy w rozkofſi bidliti. I wecie k nym3) Moiziefſ: I zda waffie4) bratrzie poidu boiowat, a wi zde ſiedete?5) ne tak ſu czynyli waſſi otczowe, kdiz ſem gie poſlal z kadesbarne k ohledany zemye, a k gich radie kdiz reptaſſe lid, rozhnyewa ſie boh na Ifrael, i zawede gie na puſſcz 10 za cztirzidcieti*) let, az gich tiela wſſiech ſnydu,7) neb ſu bili vczynyli zle przied obliczegem bozym. Ai, wi ſte wſtali za waſſie otcie, abifíte przie- 5 [Kap. L.J 17*
Numeri. 259 wodu pokropenym. korzift take, gefſto ſte wzieli, oczifſczena bude. zlato,23) a czoz moze ohen progiti, oczifſczeno bude. a czoz nemoze24) ohnye trpieti,25) wodu oczifſczenye26) bude oczyfſczeno.27) a vmygicz rucho ſedmeho dne, 20 ocziffczeny potom28) weidete w stany. wecie29) boh Moizieffowi: wezmy ſůmu tiech, iefftot ſu iati, ot czlowieka az do dobitka,30) a rozdielifí korziſt rownye mezi ty, iefſtot31) fu boiowali, a mezi gyne mnozítwie. a z diela tiech, gefſto32) fu boiowali, otlucziſi bohu gednu duſſi z pieti ſeth, tak z lidi iako z dobitka. a daſí gi knyezi Eleazarowi, neb ſu prwotyny bozie. 25 a z33) polowice diela gyneho31) mnozîtwie wezmeff paddefatu35) hlawu, a daſí lewitom. I vczyny moiziefí a Eleazar, iak 36) gym boh przikazal. a bila korzift, gizto woiſko ialo bilo,37) ffeft Set a pietaſedmdefat tificzow wolow, dwaaſedmdefat tificzow3s) oflow, gieden a ffeftdefat tificzow. I prziftupichu knyezata mnozſtwie39) k Moizieffowi a weciechu: prziecztli ſme cziſlo 30 tiech, gefîto ſu boiowali, gefſto fi40) nam dal, a yzadny z nych nevbil, a proto korzyſto- offierugem w darziech bozich, cze ſme4l) w korziſti nalezli zlata, naramki, wanye waz. ftufíki, príteny,42) zapony, abi profil [108a 2] za ny boha. I przigiechu Moizieff a Eleazar wſſeczko zlato chramu, ffeftnaft43) tificzow ſedm ſet a padefat fiklow41) ot hauptmanow, I wnefu45) do chrama46) ſwiedeczîtwie 35 weymye ſynow Ifrael przied pana boha. Obiet nö. 1) K. (přid.) tuto ſe prawi. 2) K. buoh k Moyzieffowi a rzka. 3) K. ſynow. 4) K. a budefs przylozen pak k ſwemu lydu. 5) Š. zwywolenych; K. przebranych. 6) K. gt. 7) K. tiſycz odienczow. 8) K. Eleazara. sa) sch. v Š. 9) K. ſwe a piet. 10) K. hem a Rechem a Sur a hur. 11) K. a. 12) K. z dietmi y. 13) K. wſſeczka. 14) K. zboru. 15) K. wygidechu; Š. wygdu. 16) K. Moyziefs zeny. 17) K. a to radu. 18) K. y wecze zbigte. 19) K. kterezt. 20) K. wífeczky. 21) K. diewky. 22) K. die- weczek. 23) K. a zlato. 24) K. nemuoz. 25) Š. (přid.) ohen progiti oczifſtieno bude czoz nemuoze ohnie trpieti. 26) sch. v K. 27) K. oczyfîtieno bude. 28) K. budete potom. 29) K. y wecze. 30) K. czlowieka. 31) K. Š. gefftot. 32) K. gefftot. 33) sch. v K. 34) sch. v K. 35) tu naps. na okr.; K. padeffatu. 36) K. tak yako. 37) K. bylo yako. 38) wolow — tificzow sch. v K. 39) K. a mnozftwie. 40) K. gefftos ge. 41) K. ſmy. 42) K. ſtuhy prſtenky. 43) K. z chramu fſeſtnaſti. 44) K. hrzywen neb fyklow. 45) K. wnefechu. 46) K. Š. chramu. O loſu puoltrzietyeho pokolenye. Inowe Ruben a Gad a pol pokolenye manaffel) myegiechu przielifí mnoho dobitka. a widucz Amorream, Bazan a Galaad, hodne zemye do- [Num. 32.) bitku paſtwam, proſichu Moiziefſe, abi gym tu zemy dal, abi neſſli za Jordan. I mnyefſe Moizieff, bi onyla) pro bazen boiow a pro praczi toho zadali, nazwa2) gie zloſtne proto, ze widucz bratrzi w nedoſtatcziech a u praci, chtieli bi ſamy w rozkofſi bidliti. I wecie k nym3) Moiziefſ: I zda waffie4) bratrzie poidu boiowat, a wi zde ſiedete?5) ne tak ſu czynyli waſſi otczowe, kdiz ſem gie poſlal z kadesbarne k ohledany zemye, a k gich radie kdiz reptaſſe lid, rozhnyewa ſie boh na Ifrael, i zawede gie na puſſcz 10 za cztirzidcieti*) let, az gich tiela wſſiech ſnydu,7) neb ſu bili vczynyli zle przied obliczegem bozym. Ai, wi ſte wſtali za waſſie otcie, abifíte przie- 5 [Kap. L.J 17*
Strana 260
260 [Numeri. wratili myſl ſynow Ifrael, abi neſmyeli giti do myeſta toho, geſſto gym chcze boh8) dati; rozmnozite-l9) hnyew bozi na Ifrael, oftawi lid10) na puſſczi, a wi budete wynny wſſiech ſmrti. I ſlibichu ony, ze zeny a dieti w bezpecznem myeſtie oftawie a owczynyl1) owciem zrziedie, [108b 1] 15 a dobitku ſtagie vdielagicz, chtie famy w odieny przied bratrzi ſwu12) giti, az bi gie w gich myeſta vwedly. a13) pod tu ſmluwu zemy krale Seon Amorſkeho a Og, krale Baſan, przigiechu.11) Pak ſynowe Machir, ſyna manaffe,15) obdrziechu Galaad, a Jair, ſyn Manafſe,15) vwaza ſie we wſi geho, I nazwa gie Anchiair,16) tocziff tocziff17) wſi Jair. A nobe przigie ca- 20 nach1s) ſwymy weſnycziemy, I nazwa gie ſwym gmenem Nobe. 1) K. Manaffes. 1a) sch. v Š. 2) K. y nazwa. 3) K. gim. 4) K. Š. waſfi. 5) K. Š. ſedete. 6) Š. XLti. 7) K. fniedechu; Š. feydu; nadeps. zhynu. 8) K. buoh chcze. 9) K. rozmuozetely. 10) K. oftawily. 11) K. owczyncze. 12) sch. v K. 13) sch. v K. 14) K. przygidechu (!). 15) K. Manaffes. 16) K. Anchyat. 17 v K. Š. jednou. 18) K. cariach. Kap. LI.] Kratka rziecz o dwu a o cztyrzidcziety bidl.1) Vto ſie poklada kratka rziecz prziebitkow ot wichozenye z egipta. INum. 33.J podle myeſt ftanow, gefíto gie podle bozieho przikazanye myenyechu. I bili ſu cztirzi myeſta drziew,2) nezli ſu morze czrwene3) prziefîli, tocziſ Ramefſe, Sochot,4) Ethâ, geffto geft w naidalfsich kragynach puſſczie,5) a fiahiroth,6) geffto geft mezi magdalem a morzem, hlediecz na beelzeſon. pak ot morze czrweneho7) az do Syna oſmeho: marach, helym, Jamfuff, to wzny morze czrwene7) neb ſitie, A mohlo biti giezero fitiewate;8) po Jamfuff pufſcz9) Syn defata, halius10) neb rafidym, puſícz fynay. ot hori Synai az do cades giedenmezidcietma:11) hrobi zadanye, aſeroth, regma, regmonphares, reuma,12) reffa, ſedacha, monfſefer, areda,13) maceloch, 10 chaar,14) chare, melcha, efmona, moferoth,15) baneitan,16) hora galgat, Jechebaram,17) ebrona, affiongaber,18) cades. ot [108b 2] cades az do capeftria moab bidlenye deuate: huora hor, Salfona, Symon, oboth, Je- abarym, dibongad, helmondeblatan, hori abarym, campeftria moab nad Jordanem proti Jericho tu, kdez ſu ſtany rozſtawowali z bethſymon 15 az do belfatym na rownych myeſtech moabitſkich. 5 1) K. przybytkow. 2) K. drzewe. 3) K. czrwene morze; S. czerwene. 4) K. Ramaſe Sochet. 5) K. te pufftie. 6) K. phiabirot. 7 Š. czerweneho. 8) K. fytowate. s) K. puffti. 10) K. halnys. 11) K. gedenmetczytma; Š. gedenmezcietma. 12) K. rechyna remoyfares letma. 13) K. celacha fephor arada. 14) K. chath. 15) K. metha helmona moforoth. 16) K. benyathan. 17) K. ieriebat. 18) K. afyongaber. [Kap. LII./ O myeſtech lewitarum a o prziedmyeſty. Piet mluwil boh Moizieffowi,1) a rozdieli kragie zemye flibenela) ot [Num. 34.] wzchodu az do zapadu, ot poledne a2) polnoci. a gmenowa knyezata pokolenye, kterzizto przieiducz Jordan s Jofue a Eleazarem zemy roz- diele; gichzto ſu tato gmena: z pokolenye Juda Caleff; z pokolenye Symeon
260 [Numeri. wratili myſl ſynow Ifrael, abi neſmyeli giti do myeſta toho, geſſto gym chcze boh8) dati; rozmnozite-l9) hnyew bozi na Ifrael, oftawi lid10) na puſſczi, a wi budete wynny wſſiech ſmrti. I ſlibichu ony, ze zeny a dieti w bezpecznem myeſtie oftawie a owczynyl1) owciem zrziedie, [108b 1] 15 a dobitku ſtagie vdielagicz, chtie famy w odieny przied bratrzi ſwu12) giti, az bi gie w gich myeſta vwedly. a13) pod tu ſmluwu zemy krale Seon Amorſkeho a Og, krale Baſan, przigiechu.11) Pak ſynowe Machir, ſyna manaffe,15) obdrziechu Galaad, a Jair, ſyn Manafſe,15) vwaza ſie we wſi geho, I nazwa gie Anchiair,16) tocziff tocziff17) wſi Jair. A nobe przigie ca- 20 nach1s) ſwymy weſnycziemy, I nazwa gie ſwym gmenem Nobe. 1) K. Manaffes. 1a) sch. v Š. 2) K. y nazwa. 3) K. gim. 4) K. Š. waſfi. 5) K. Š. ſedete. 6) Š. XLti. 7) K. fniedechu; Š. feydu; nadeps. zhynu. 8) K. buoh chcze. 9) K. rozmuozetely. 10) K. oftawily. 11) K. owczyncze. 12) sch. v K. 13) sch. v K. 14) K. przygidechu (!). 15) K. Manaffes. 16) K. Anchyat. 17 v K. Š. jednou. 18) K. cariach. Kap. LI.] Kratka rziecz o dwu a o cztyrzidcziety bidl.1) Vto ſie poklada kratka rziecz prziebitkow ot wichozenye z egipta. INum. 33.J podle myeſt ftanow, gefíto gie podle bozieho przikazanye myenyechu. I bili ſu cztirzi myeſta drziew,2) nezli ſu morze czrwene3) prziefîli, tocziſ Ramefſe, Sochot,4) Ethâ, geffto geft w naidalfsich kragynach puſſczie,5) a fiahiroth,6) geffto geft mezi magdalem a morzem, hlediecz na beelzeſon. pak ot morze czrweneho7) az do Syna oſmeho: marach, helym, Jamfuff, to wzny morze czrwene7) neb ſitie, A mohlo biti giezero fitiewate;8) po Jamfuff pufſcz9) Syn defata, halius10) neb rafidym, puſícz fynay. ot hori Synai az do cades giedenmezidcietma:11) hrobi zadanye, aſeroth, regma, regmonphares, reuma,12) reffa, ſedacha, monfſefer, areda,13) maceloch, 10 chaar,14) chare, melcha, efmona, moferoth,15) baneitan,16) hora galgat, Jechebaram,17) ebrona, affiongaber,18) cades. ot [108b 2] cades az do capeftria moab bidlenye deuate: huora hor, Salfona, Symon, oboth, Je- abarym, dibongad, helmondeblatan, hori abarym, campeftria moab nad Jordanem proti Jericho tu, kdez ſu ſtany rozſtawowali z bethſymon 15 az do belfatym na rownych myeſtech moabitſkich. 5 1) K. przybytkow. 2) K. drzewe. 3) K. czrwene morze; S. czerwene. 4) K. Ramaſe Sochet. 5) K. te pufftie. 6) K. phiabirot. 7 Š. czerweneho. 8) K. fytowate. s) K. puffti. 10) K. halnys. 11) K. gedenmetczytma; Š. gedenmezcietma. 12) K. rechyna remoyfares letma. 13) K. celacha fephor arada. 14) K. chath. 15) K. metha helmona moforoth. 16) K. benyathan. 17) K. ieriebat. 18) K. afyongaber. [Kap. LII./ O myeſtech lewitarum a o prziedmyeſty. Piet mluwil boh Moizieffowi,1) a rozdieli kragie zemye flibenela) ot [Num. 34.] wzchodu az do zapadu, ot poledne a2) polnoci. a gmenowa knyezata pokolenye, kterzizto przieiducz Jordan s Jofue a Eleazarem zemy roz- diele; gichzto ſu tato gmena: z pokolenye Juda Caleff; z pokolenye Symeon
Strana 261
Numeri. 261 5 Samuel, ſyn amyud;3) z pokolenye Benyamyn alidas,4) syn thaſelon;5) z pokolenye dan botti,6) ſyn legali; z pokolenye Manafſe,7) fynow Jozeph,8) Jamna, ſyn Ephod; z pokolenye Effraym kamuel, ſyn ſepthan; z poko- lenye zabulon Elifafan, ſyn farnath;9) z pokolenye Ifachar1°) falchiel, syn afan; z pokolenye afer Abyud, ſyn Salomy; z pokolenye neptalym ſedahel, 10 ſyn amyud.3) I przikaza lewitom we wſſiech pokoleny rozefſlym, abi myeli oſmacztirzidcieti myeſt k bidleny, a ote zdil1) wnye wſſady okolo tificz krocziegi12) zemye okopano, abi tu prziedmyeſtie bilo, a w tom abil3) ſwoy dobitek paſly. a z tiech myeſt abi bilo ffeft myeſt vtoczenych,14) abi [Num. 35.] ſie vtiekali do nych ti, kterziz bi chtiece krew [109a 1] prolili, trzi za Jor- 15 danem, a trzi S fiel5) ftrany Jordana,16) o nychzto w knychach17) deutro- nomyol8) bude pſano.19) 1) Š. k Moyzieffowi. 1a) K. flibene zemie. 2) K. az do. 3) K. Š. Amynd. 4) K. Aliadas. 5) K. Thefalon. 6) Š. borci; K. Botri. 7) K. Manaffes. s) K. Jozephowych. 3) K. farmach Š. Faruath. 10) K. yfagar. 11) K. zdie. 12) K. kroczege. 13) K. a take aby w tom. 14) K. vtoczyftnych. 15) K. z ſyz; Š. s teto. 16) K. Jordanu. 17) sch. v K. 18) K. dewtronomij. 13) K. praweno. O manzelſtwy przywuznich.1) [Kap. LIII.] 10 I Prziſtupichu ſynowe Machir, ſyna Manaſſe,2) knyezata, k Moi- zieffowi a weciechu: dceri Salfaat, bratra nafſeho, fu3) f namy, a diel magi ſ namy bozym przikazanym. a wdadie-14) fie muzom5) gyneho pokolenye, a ſynowe gich naſledugi pokolenyes) gich otcie,7) naffie diedyny fie vmenffie, 5 a rozdanye lofow pro przywuznych manzelftwo8) v myloſtywe leto fie ſmyeſi.9) proto pro dceri Salfaat toto prawo ohlaſſeno geſt bohem ſkrzie [Num. 37., Moiziefſe: wſſiczkny muzie pogymati budu zeny z pokolenye przywuz- neho1) ſweho, abi diedyna oſtala w czeledynach, abi ſie neſmyeſilo poko- lenye, ale abi oſtaly, iakoz boh gie rozluczil.10) Tototi1) ſu przikazanye a ſudowe, geſito przikazal pan boh po12) Moizieſſowi k12) ſynom Iſrael nai3) poli nad Jordanem proti Jericho. 1) K. Š. przybuznych. 2) K. Manaffes. 3) K. dczery gfu. 4) K. wdadili. 5) K. za muze. 6) a fynowe — pokolenye sch. v K. 7) K. otczow; naffie sch. 8) K. po przy- buznych a manzelftwo. 9) K. fie fmyſly (!) A. 10) ze buoh. 11) K. Tatot. 12) sch. v K. 13) K. na tom poly. Skonawagy ſye knyhy Numeri.
Numeri. 261 5 Samuel, ſyn amyud;3) z pokolenye Benyamyn alidas,4) syn thaſelon;5) z pokolenye dan botti,6) ſyn legali; z pokolenye Manafſe,7) fynow Jozeph,8) Jamna, ſyn Ephod; z pokolenye Effraym kamuel, ſyn ſepthan; z poko- lenye zabulon Elifafan, ſyn farnath;9) z pokolenye Ifachar1°) falchiel, syn afan; z pokolenye afer Abyud, ſyn Salomy; z pokolenye neptalym ſedahel, 10 ſyn amyud.3) I przikaza lewitom we wſſiech pokoleny rozefſlym, abi myeli oſmacztirzidcieti myeſt k bidleny, a ote zdil1) wnye wſſady okolo tificz krocziegi12) zemye okopano, abi tu prziedmyeſtie bilo, a w tom abil3) ſwoy dobitek paſly. a z tiech myeſt abi bilo ffeft myeſt vtoczenych,14) abi [Num. 35.] ſie vtiekali do nych ti, kterziz bi chtiece krew [109a 1] prolili, trzi za Jor- 15 danem, a trzi S fiel5) ftrany Jordana,16) o nychzto w knychach17) deutro- nomyol8) bude pſano.19) 1) Š. k Moyzieffowi. 1a) K. flibene zemie. 2) K. az do. 3) K. Š. Amynd. 4) K. Aliadas. 5) K. Thefalon. 6) Š. borci; K. Botri. 7) K. Manaffes. s) K. Jozephowych. 3) K. farmach Š. Faruath. 10) K. yfagar. 11) K. zdie. 12) K. kroczege. 13) K. a take aby w tom. 14) K. vtoczyftnych. 15) K. z ſyz; Š. s teto. 16) K. Jordanu. 17) sch. v K. 18) K. dewtronomij. 13) K. praweno. O manzelſtwy przywuznich.1) [Kap. LIII.] 10 I Prziſtupichu ſynowe Machir, ſyna Manaſſe,2) knyezata, k Moi- zieffowi a weciechu: dceri Salfaat, bratra nafſeho, fu3) f namy, a diel magi ſ namy bozym przikazanym. a wdadie-14) fie muzom5) gyneho pokolenye, a ſynowe gich naſledugi pokolenyes) gich otcie,7) naffie diedyny fie vmenffie, 5 a rozdanye lofow pro przywuznych manzelftwo8) v myloſtywe leto fie ſmyeſi.9) proto pro dceri Salfaat toto prawo ohlaſſeno geſt bohem ſkrzie [Num. 37., Moiziefſe: wſſiczkny muzie pogymati budu zeny z pokolenye przywuz- neho1) ſweho, abi diedyna oſtala w czeledynach, abi ſie neſmyeſilo poko- lenye, ale abi oſtaly, iakoz boh gie rozluczil.10) Tototi1) ſu przikazanye a ſudowe, geſito przikazal pan boh po12) Moizieſſowi k12) ſynom Iſrael nai3) poli nad Jordanem proti Jericho. 1) K. Š. przybuznych. 2) K. Manaffes. 3) K. dczery gfu. 4) K. wdadili. 5) K. za muze. 6) a fynowe — pokolenye sch. v K. 7) K. otczow; naffie sch. 8) K. po przy- buznych a manzelftwo. 9) K. fie fmyſly (!) A. 10) ze buoh. 11) K. Tatot. 12) sch. v K. 13) K. na tom poly. Skonawagy ſye knyhy Numeri.
Strana 262
[Kap I.] Tuto ſie poczyna prziedmlvwa deutronomíj. PAte a poſlednye teto Iftorziel) rozdielenye zidowſki ſlowe Hellea dabarym,2) to wzny: totot ſu flowa; Rzieczſki flowe deutronomyus,3) toczifi drvhi zakon. a pro to ſlowo nyeterzi bludiecz4) rziekachu, bi bila5) dwa zakony, geden,6) gefſto boh dal, a ten geft w drziewnych cztirz") knyehach, a8) druhi, gefíto dal Moizieff, w tiechto knyeha[109a 2]ch deutronomyo,9) rzkucz na potwrzenye ſweho: to, czo ſie czte ſwrchu, mluwil10) geft boh Moizieffowi, a o tomto fie die: mluwil geft Moizieff ke wffemu Ifraely. k tomu take diechu,11) ze mnohe12) tuto cztu, gefíto toho ſwrchu13) nenye, a nyetere take protywne; a toho bi nebilo, bi drziewnyeho nebilo tuto obnowenye. Ale zagiſte ma biti wedieno, ze tito pateri knyehi 10 nenyel4) gedno geden zakon, neb apofîtol, tocziff15) ſwati Pawel, a take gyny, czaſto ſlowe16) zakon Moizieſſow, nezly zakon bozi. take zid nazywa tiechto piet knyech torat, tocziff zakonem,17) anyz pro gyne tito knychi ſlowu druhi zakon, gedno proto, ze ſie tuto drziewnye rziecz obnowuge, iako zakon obnoweny, aczkoli tuto mnohe geft,18) geffto w onyech nenve, 15 A take w onyech geft, geffto w tiechto nenye, obnowuge19) tuto trogi wiecz pro trzi wieci,20) toczifſ przikazanye, ſlawnoſti ku pochwaleny pamyeti, a k gich21) potwrzeny dobroti bozie, ku potwrzeny w nych22) bozie my- lowanye Rany aneb vtrpeny, ktere fu trpieli repcice k wiffczeny23) bazny boziei.24) 5 20 Pakli ſie czo w tomto obnoweny widi ktere protywenſtwie na ſlo- wach, ale wſſak w rozumu izadne protywnoſti nenye. Take fu nyeterzi rziekaly, bi Joſue tito knyehi vczynyl,25) prziefſed Jordan, neb ſie czte (Deut. 1.) na poczatku: totot26) ſu flowa, kteraz geft27) mluwil Moizieff za Jordanem. neb pro lezenye zemye [109b 1] ſlibenye piſmo ſwate obiklo rziekati za 25 Jordanem. wſſak29) gym diegi knyehy Moizieffowi, neb czo geft30) Moizieff ſlowi rzekl, to Joſue popiſati31) kazal. Prawi Jeronym9, bi Jozue weliki diel tiechto knyeh popſal, wſſak ſie widi podobnyege,32) bi gie Moizief popſal, neb tuto mluwi ſam o ſobi33) Moizieff iako o gynem. Ale to na po-
[Kap I.] Tuto ſie poczyna prziedmlvwa deutronomíj. PAte a poſlednye teto Iftorziel) rozdielenye zidowſki ſlowe Hellea dabarym,2) to wzny: totot ſu flowa; Rzieczſki flowe deutronomyus,3) toczifi drvhi zakon. a pro to ſlowo nyeterzi bludiecz4) rziekachu, bi bila5) dwa zakony, geden,6) gefſto boh dal, a ten geft w drziewnych cztirz") knyehach, a8) druhi, gefíto dal Moizieff, w tiechto knyeha[109a 2]ch deutronomyo,9) rzkucz na potwrzenye ſweho: to, czo ſie czte ſwrchu, mluwil10) geft boh Moizieffowi, a o tomto fie die: mluwil geft Moizieff ke wffemu Ifraely. k tomu take diechu,11) ze mnohe12) tuto cztu, gefíto toho ſwrchu13) nenye, a nyetere take protywne; a toho bi nebilo, bi drziewnyeho nebilo tuto obnowenye. Ale zagiſte ma biti wedieno, ze tito pateri knyehi 10 nenyel4) gedno geden zakon, neb apofîtol, tocziff15) ſwati Pawel, a take gyny, czaſto ſlowe16) zakon Moizieſſow, nezly zakon bozi. take zid nazywa tiechto piet knyech torat, tocziff zakonem,17) anyz pro gyne tito knychi ſlowu druhi zakon, gedno proto, ze ſie tuto drziewnye rziecz obnowuge, iako zakon obnoweny, aczkoli tuto mnohe geft,18) geffto w onyech nenve, 15 A take w onyech geft, geffto w tiechto nenye, obnowuge19) tuto trogi wiecz pro trzi wieci,20) toczifſ przikazanye, ſlawnoſti ku pochwaleny pamyeti, a k gich21) potwrzeny dobroti bozie, ku potwrzeny w nych22) bozie my- lowanye Rany aneb vtrpeny, ktere fu trpieli repcice k wiffczeny23) bazny boziei.24) 5 20 Pakli ſie czo w tomto obnoweny widi ktere protywenſtwie na ſlo- wach, ale wſſak w rozumu izadne protywnoſti nenye. Take fu nyeterzi rziekaly, bi Joſue tito knyehi vczynyl,25) prziefſed Jordan, neb ſie czte (Deut. 1.) na poczatku: totot26) ſu flowa, kteraz geft27) mluwil Moizieff za Jordanem. neb pro lezenye zemye [109b 1] ſlibenye piſmo ſwate obiklo rziekati za 25 Jordanem. wſſak29) gym diegi knyehy Moizieffowi, neb czo geft30) Moizieff ſlowi rzekl, to Joſue popiſati31) kazal. Prawi Jeronym9, bi Jozue weliki diel tiechto knyeh popſal, wſſak ſie widi podobnyege,32) bi gie Moizief popſal, neb tuto mluwi ſam o ſobi33) Moizieff iako o gynem. Ale to na po-
Strana 263
Deutronomius.] 263 30 czatku przilozil Eſdras, Jako y na konci o ſmrti Moiziefſowie, a naywiece ze na konci knych31) czte fie:35) pſal Moizieff tento zakon. a malo potom:36) kdiz popſa Moizieff ſlowa tohoto zakona w knyehach, przikaza lewitom37) a rzka: wezmyete tito38) knyehi, a polozte na boku Archi ſmluwy. A39) czte fie, po10) mnohem czaſu nalezen bi w Jerufalemye deutronomyus 35 w Arcie,41) tocziff w ſſkrzyncie.42) [Deut. 31.] Itamt.) 1) K. hyftorie. 2) K. ſlowe zydowſky helladabarym. 3) K. a to ſlowo wznij yakoby takto rziekl tot gſu flowa a pak rzieczíky devtronomius. 4) K. bludiech. 5) K. byli. 6) sch. v K. 7) sch. v K. 8) K. pfan a. 9) sch. v K. 10) K. Moyzieffowi mluwil. 11) K. prawi. 12) K. mnoho wieczy. 13) K. ſwrchu toho. 14) K. gfu. 15) sch. v K. 16) K. naziwagy. 17) K. zakon. 18) K. mnohe wieczy gfu popſany. 19) K. y obnowuge. 20) K. pro trogy wiecz. 21) za tím naps. pamyeti; přetrž. 22) K. gych w niech bozieho. 23) K. k wyfftieni. 24) K. Š. bozie. 25) K. flozyl. 26) K. Toto. 27) K. ge. 28) neb — Jordanem sch. v K. 29) K. a wffak. 30) Š. ge. 31) K. Š. popfati. 32) K. podobniegy. 33) (nadeps.) K. Š. ſobie. 34) K. tiechto knych. 35) K. ſe takto. 36) K. potom czte ſe. 37) K. a lewitom. 38) K. ty. 39) K. A take ſe. 40) K. ze po. 41) K. devtronomius w Jeruzalemie w Arffie; S. w Arffe. 42) K. w fſkrzyncze bozij. Obnowenye kratku rzieczy ſ przyczynamy ſwymi) wilyczienym. [Kap. II.] (ztirzidczateho leta ot wichozenye fynow Ifrael z Egipta, giede- naſteho meſiece, prwi den mesiece,2) vzrziew Moizieff, ze naftawa den ſmrti geho, I mluwi ke wſſiem ſynom Ifrael, I3) poczie zakon wiprawowati, ſebraw gie, Jakoz prawi Jozefo, k Jordanu na myeſto tu, kdez myeſto Abidal geſt a myeſto palmowe. prawenye Moiziefſowo wiprawugicz, czo |Num. 1.] geſt ſwrchu praweno, opuſtyme, a nad to prziczynyene4) powieme a nye- tere, geffto fie widi5) protywne, konagicz [109b 2] budem pamatowati. a tak obnowuge wecie Moiziefí: rzekl ſem wam6) onoho czaſa:7) nemohu ſam potrzieb waſſich ſneſti, daites) my z was muzie ſmyſlne a mudre, at 10 nyetere vftawym nad Sto, nyetere nad") padefat, nyetere nad10) defiet. ale t fie widi protywno ſwrchu prawenemu, neb geft drziew rzekl, to ſie geſt ſtalo radu Jetrowu; i ſtalo ſie geſt obe. neb naiprwe, podle radi cztie ſweho,11) taynye to12) zpoſobil, potom ſ moci a ſ powolenym wíſeho lidu dokonal. A to take die Moizieff: rzekli ſte my: poſílem muzie, abi zna- 15 menali13) zemy. a14) ſwrchu fie czte, bi boh rzekl: pofíli muzie; to15) nenye INum. 13./ protywno, neb podle radi lidſke tazal ſie I ſ hoſpodynem. k malomyſl- noſtil6) gich poſileny obnowil17) Moiziefſ o witiezítwi krale og baſan, po-[Deut. 3.] kolenve obroweho, gefſto ſie protywil, a na ugifſczenye geho welikofti lcüs gigatis. vkazugi loze geho zelezne w rabat,1s) ſynow amon, dewiet loket na del 20 a ffirokosti cztir19) loktow. 5 1) K. kratke; ſwymi; násl. sl. sch. 2) K. toho mieſycze. 3) K. a. 4) K. przyczy- nienie. 5) K. gſe widie. 6) za tím naps. ch, přetrž. 7) K. Š. czafu. 8) K. wydayte. 9) K. na. 10) K. na. 11) K. ſweho cztie. 12) sch. v K. 13) K. ohledaly. 14) K. a znamenaly a. 15) K. a to. 16) K. maloſmyflnoſti. 17) K. y obnowil. 18) K. v wrabat. 19) K. cztyrz.
Deutronomius.] 263 30 czatku przilozil Eſdras, Jako y na konci o ſmrti Moiziefſowie, a naywiece ze na konci knych31) czte fie:35) pſal Moizieff tento zakon. a malo potom:36) kdiz popſa Moizieff ſlowa tohoto zakona w knyehach, przikaza lewitom37) a rzka: wezmyete tito38) knyehi, a polozte na boku Archi ſmluwy. A39) czte fie, po10) mnohem czaſu nalezen bi w Jerufalemye deutronomyus 35 w Arcie,41) tocziff w ſſkrzyncie.42) [Deut. 31.] Itamt.) 1) K. hyftorie. 2) K. ſlowe zydowſky helladabarym. 3) K. a to ſlowo wznij yakoby takto rziekl tot gſu flowa a pak rzieczíky devtronomius. 4) K. bludiech. 5) K. byli. 6) sch. v K. 7) sch. v K. 8) K. pfan a. 9) sch. v K. 10) K. Moyzieffowi mluwil. 11) K. prawi. 12) K. mnoho wieczy. 13) K. ſwrchu toho. 14) K. gfu. 15) sch. v K. 16) K. naziwagy. 17) K. zakon. 18) K. mnohe wieczy gfu popſany. 19) K. y obnowuge. 20) K. pro trogy wiecz. 21) za tím naps. pamyeti; přetrž. 22) K. gych w niech bozieho. 23) K. k wyfftieni. 24) K. Š. bozie. 25) K. flozyl. 26) K. Toto. 27) K. ge. 28) neb — Jordanem sch. v K. 29) K. a wffak. 30) Š. ge. 31) K. Š. popfati. 32) K. podobniegy. 33) (nadeps.) K. Š. ſobie. 34) K. tiechto knych. 35) K. ſe takto. 36) K. potom czte ſe. 37) K. a lewitom. 38) K. ty. 39) K. A take ſe. 40) K. ze po. 41) K. devtronomius w Jeruzalemie w Arffie; S. w Arffe. 42) K. w fſkrzyncze bozij. Obnowenye kratku rzieczy ſ przyczynamy ſwymi) wilyczienym. [Kap. II.] (ztirzidczateho leta ot wichozenye fynow Ifrael z Egipta, giede- naſteho meſiece, prwi den mesiece,2) vzrziew Moizieff, ze naftawa den ſmrti geho, I mluwi ke wſſiem ſynom Ifrael, I3) poczie zakon wiprawowati, ſebraw gie, Jakoz prawi Jozefo, k Jordanu na myeſto tu, kdez myeſto Abidal geſt a myeſto palmowe. prawenye Moiziefſowo wiprawugicz, czo |Num. 1.] geſt ſwrchu praweno, opuſtyme, a nad to prziczynyene4) powieme a nye- tere, geffto fie widi5) protywne, konagicz [109b 2] budem pamatowati. a tak obnowuge wecie Moiziefí: rzekl ſem wam6) onoho czaſa:7) nemohu ſam potrzieb waſſich ſneſti, daites) my z was muzie ſmyſlne a mudre, at 10 nyetere vftawym nad Sto, nyetere nad") padefat, nyetere nad10) defiet. ale t fie widi protywno ſwrchu prawenemu, neb geft drziew rzekl, to ſie geſt ſtalo radu Jetrowu; i ſtalo ſie geſt obe. neb naiprwe, podle radi cztie ſweho,11) taynye to12) zpoſobil, potom ſ moci a ſ powolenym wíſeho lidu dokonal. A to take die Moizieff: rzekli ſte my: poſílem muzie, abi zna- 15 menali13) zemy. a14) ſwrchu fie czte, bi boh rzekl: pofíli muzie; to15) nenye INum. 13./ protywno, neb podle radi lidſke tazal ſie I ſ hoſpodynem. k malomyſl- noſtil6) gich poſileny obnowil17) Moiziefſ o witiezítwi krale og baſan, po-[Deut. 3.] kolenve obroweho, gefſto ſie protywil, a na ugifſczenye geho welikofti lcüs gigatis. vkazugi loze geho zelezne w rabat,1s) ſynow amon, dewiet loket na del 20 a ffirokosti cztir19) loktow. 5 1) K. kratke; ſwymi; násl. sl. sch. 2) K. toho mieſycze. 3) K. a. 4) K. przyczy- nienie. 5) K. gſe widie. 6) za tím naps. ch, přetrž. 7) K. Š. czafu. 8) K. wydayte. 9) K. na. 10) K. na. 11) K. ſweho cztie. 12) sch. v K. 13) K. ohledaly. 14) K. a znamenaly a. 15) K. a to. 16) K. maloſmyflnoſti. 17) K. y obnowil. 18) K. v wrabat. 19) K. cztyrz.
Strana 264
264 Deutronomius. [Kap. III.] O myestech vtoczyſt zA Jordanem. [Deut. 4.] Tluczi Moizieff trzi myeſta vtoczifícz za Jordanem k zapadnyemu1) kragi: Bozor v pokoleny Ruben, Ramoch w galaad, w pokoleny Gad, Golam w baſan, w pokoleny Manaſſe.2) tiech myeft taki bil3) obiczei: kdiz kto chtie zabil czlowieka, a pak vtekl do ktereho4) z tiech, tu5) ot przy- wuznych6) zabiteho bil bezpeczen, pakli bi ho7) kromye mezi8) tiech myeft nalezl mítitel krwy,9) tehdi [110a 1] bi ho10) zabill1) wrazedlnyka bez ſwe wyny. I bil2) w tom myeſte az do ſmluwi f13) bliznymy, aneb az do ſmrti naywiſſieho knyezete; tehdil4) ſie wîliczkny15) vtekli wraczowachu16) bezpecznye17) do ſwe wlaſti. wſſak kdiz blizny zabiteho chtieli18) ho narzeci neb19) narzknuti, ze ge2°) chtie zabil,21) a przied22) myefſczany toho myeſta 10 to23) dowedli,24) dadiechu gei25) k zabiti. 5 1) K. zapadnemu. 2) K. Manaffes. 3) K. byl taky. 1) K. do kterehoz kolwiek mieſta. 5) K. z tiech trzy mieft. 6) K. Š. przybuznych. 7) K. geho; Š. by. 8) sch. v K. 9) Š. krwe; sch. v K. 10) K. ge°. 11) zabil yakzto. 12) K. A miel byti. 13) K. geho f. 14) K. kniezete neb kdyz ten fkonal tehdy. 15) K. wſſychni. 16) K. wraczowachu fie. 17) sch. v K. 18) K. toho zabiteho chtiel. 19) K. onoho vrzednika (!). 20) sch. v K. 21) K. zabil przietele meho. 22) K. a mohl toho przed. 23) sch. v K. 24) K. doweſti. 25) K. tehdy wydadiechu gey. [Kap. IV.) O dobrotach rozlycznye bohu danych.1 Piet wecie Moizieff: mylowati budeſſ pana boha tweho ze wſſeho [Deut. 6.) frdcie tweho, a ze wſſie duffie twe, a ze wffie fili twe,2) a ze wifie moci twe. a tato ſlowa budu, geſſto ia przikazugi tobie3) dnes, w frdci twem, a budeſí gie prawiti ſynom twym, a budeſſ na nye myſliti ſedie w domu twem, I chodie po cieſtie,4) i ſpie, y wſtawagie, a zawiezefí gie iako znamenye w rucie twei,5) a budus) ſie hibati mezi twyma oczyma,7) a napiſſefſ gie na prahu y na dwerziech domu tweho. a kdiz tie vwede pan boh8) w zemy, pro nyzt ge prziſahl otczom twym, a da tobie myeſta welika a welmy dobra, gichztosa) ſy nedielal, domy plny9) ſbozie, gefſtoz1o) neſtawiel, ſtudnycie, gichzto fil1) nekopal, wynnycie, gichzto fi12) neſſczepowal, a budeſſ gieſti, a kdiz ſit budeſſ, chowai ſie ſnaznye, abi nezapomynal pana boha, geffto13) tie wywedl z egipta a z domu ſluzebneho. pana14) boha tweho budeſſ ſie bati, a gemu famemu ſluziti, anyz budeſſ na gieho gmyel4a) przifa [110a 2]hati. a15) kdiz sie zmyeny o Mannye, wecie: ne famym chlebem zyw geft czlo- panis nõ. [Deut. 3.) wiek, ale w kazdem flowu, genz pochazie z uft bozich. chlebem tuto16) 15 pomyenyl wſſelikaku krmy czlowieczi. neb piſmo obiklo pokladati chleb za krmy, i geſt ſmyfl:17) nerodte fie dywiti, acz ge wam dal krmy neobi- czenu18) pan boh, neb ne w famei19) krmy obiczenei20) zywot czlowieczi vſtawen geft v21) boha, ale gednyem ſlowem moz tworziti nowe wieci, z nychzto bi czlowiek zyw bil. a wecie: a take w dobrich czynyech, neb 20 we cztirzidcieti letech na puſſczi rucho gich nezetlelo ſtaroſti, any ſie gich 5 10
264 Deutronomius. [Kap. III.] O myestech vtoczyſt zA Jordanem. [Deut. 4.] Tluczi Moizieff trzi myeſta vtoczifícz za Jordanem k zapadnyemu1) kragi: Bozor v pokoleny Ruben, Ramoch w galaad, w pokoleny Gad, Golam w baſan, w pokoleny Manaſſe.2) tiech myeft taki bil3) obiczei: kdiz kto chtie zabil czlowieka, a pak vtekl do ktereho4) z tiech, tu5) ot przy- wuznych6) zabiteho bil bezpeczen, pakli bi ho7) kromye mezi8) tiech myeft nalezl mítitel krwy,9) tehdi [110a 1] bi ho10) zabill1) wrazedlnyka bez ſwe wyny. I bil2) w tom myeſte az do ſmluwi f13) bliznymy, aneb az do ſmrti naywiſſieho knyezete; tehdil4) ſie wîliczkny15) vtekli wraczowachu16) bezpecznye17) do ſwe wlaſti. wſſak kdiz blizny zabiteho chtieli18) ho narzeci neb19) narzknuti, ze ge2°) chtie zabil,21) a przied22) myefſczany toho myeſta 10 to23) dowedli,24) dadiechu gei25) k zabiti. 5 1) K. zapadnemu. 2) K. Manaffes. 3) K. byl taky. 1) K. do kterehoz kolwiek mieſta. 5) K. z tiech trzy mieft. 6) K. Š. przybuznych. 7) K. geho; Š. by. 8) sch. v K. 9) Š. krwe; sch. v K. 10) K. ge°. 11) zabil yakzto. 12) K. A miel byti. 13) K. geho f. 14) K. kniezete neb kdyz ten fkonal tehdy. 15) K. wſſychni. 16) K. wraczowachu fie. 17) sch. v K. 18) K. toho zabiteho chtiel. 19) K. onoho vrzednika (!). 20) sch. v K. 21) K. zabil przietele meho. 22) K. a mohl toho przed. 23) sch. v K. 24) K. doweſti. 25) K. tehdy wydadiechu gey. [Kap. IV.) O dobrotach rozlycznye bohu danych.1 Piet wecie Moizieff: mylowati budeſſ pana boha tweho ze wſſeho [Deut. 6.) frdcie tweho, a ze wſſie duffie twe, a ze wffie fili twe,2) a ze wifie moci twe. a tato ſlowa budu, geſſto ia przikazugi tobie3) dnes, w frdci twem, a budeſí gie prawiti ſynom twym, a budeſſ na nye myſliti ſedie w domu twem, I chodie po cieſtie,4) i ſpie, y wſtawagie, a zawiezefí gie iako znamenye w rucie twei,5) a budus) ſie hibati mezi twyma oczyma,7) a napiſſefſ gie na prahu y na dwerziech domu tweho. a kdiz tie vwede pan boh8) w zemy, pro nyzt ge prziſahl otczom twym, a da tobie myeſta welika a welmy dobra, gichztosa) ſy nedielal, domy plny9) ſbozie, gefſtoz1o) neſtawiel, ſtudnycie, gichzto fil1) nekopal, wynnycie, gichzto fi12) neſſczepowal, a budeſſ gieſti, a kdiz ſit budeſſ, chowai ſie ſnaznye, abi nezapomynal pana boha, geffto13) tie wywedl z egipta a z domu ſluzebneho. pana14) boha tweho budeſſ ſie bati, a gemu famemu ſluziti, anyz budeſſ na gieho gmyel4a) przifa [110a 2]hati. a15) kdiz sie zmyeny o Mannye, wecie: ne famym chlebem zyw geft czlo- panis nõ. [Deut. 3.) wiek, ale w kazdem flowu, genz pochazie z uft bozich. chlebem tuto16) 15 pomyenyl wſſelikaku krmy czlowieczi. neb piſmo obiklo pokladati chleb za krmy, i geſt ſmyfl:17) nerodte fie dywiti, acz ge wam dal krmy neobi- czenu18) pan boh, neb ne w famei19) krmy obiczenei20) zywot czlowieczi vſtawen geft v21) boha, ale gednyem ſlowem moz tworziti nowe wieci, z nychzto bi czlowiek zyw bil. a wecie: a take w dobrich czynyech, neb 20 we cztirzidcieti letech na puſſczi rucho gich nezetlelo ſtaroſti, any ſie gich 5 10
Strana 265
Deutronomius. 265 trzewie22) zedrali, a ze ſu hadow vſſli, geſſto dutym ſikodie wſſemu okolo S'pens. nych ſtogicziemu, geſſto proto ſnad23) rzekl ohnywe, a fſcziri,24) a ze fu [Deut. 8.) tak mali hadkowe, ze kdiz nan kto25) wſtupi, gedwa gei vzrzi, a ſwym 25 giedem drziew czlowieka vmrtwie, nezli26) boleſt poczige. a take abi27) vkazal, ktera bi potrzeba gym naſtala w zemy ſlibenei,28) abi bozie przi- kazanye drzieli, a tudi bi pomocz bozi poczili, neb ta zemye nenye iako zemye egiptíka,29) a ta potokamy30) bywa obwlazena, neb tu woda31) po zahradach gducz zemy obwlazugie, ale32) bila ge hor plna a poli, a czaka 30 dfſczie f nebe. A proto pan boh welmy tu ma biti33) czczen,34) abi gym dal deſſcz ſwym czaſem na podzymy a35) zymye, abi ſiemena w zemy vwrzene36) zachowal, a take abi dal defícz czaf[110b 1]ny letie, abi obile roſtlo. a wecie: rozpomen ſie w ſrdci ſwem,363) neb iako otecz vczy ſyna ſweho, takez boh tie vczil, abi ſtrziehl geho przikazanye, a abi chodil 35 po geho cieſtach, a bal ſie geho. pomny,37) kterak ſi ho38) rozhnyewal na puſſczi. I wiprawi Moiziefſ39) wſſeczki ſwari, ktere ſu zide czynyli40) proti bohu cztirzidcieti let na puſſczi, a kterak ge za nye vſtawnye profil boha,41) abi gich nezahladil w ſwem hnyewie, a ze ge vkogil hnyew bozi. A nynye, Ifrael, czo zada ot tebe boh twoi, gedno42) abi gei mylowal, a bal ſie ho,43) a abi chodil po geho cieſtach. a proto obrziezte irdcie ſwa, circucide' a hlawi netwrdte44) wiecz, nebo boh waſf45) ten geft boh wſſech bohow, corda. weliki a moczny I hrozny, tent oſobi czlowieczi46) any darow neprzi- gyma, a czyny ſud ſprawedlywi ſirotku a wdowie, a myluge putnyka. a proto y wi myluyte putnyka, neb I wi bili ſte przichozi47) w zemy egiptie.48) 1) K. gemu rozlycznie danych totiz bohu. 2) K. twey. 3) K. tobie przykazugi. 4) K. po czeſtie chodie. 5) Š. twe. 6) K. budut. 7) K. przed oczyma twyma. s) K. pan buoh vwede. sa) K. gychz. 9) K. welyke plny. 10) K. gychztoz; Š. gefftos. 11) K. a ftudnicze gychztos. 12) K. gychztos. 13) K. boha pana tweho gefftot. 14) K. A pana. 14а) K. gmeno. 15) K. A take. 16) K Tuto chlebem. 17) K. tento ſmyfl. 18) K. Š. neobyczeynu. 3) Š. fame. 20) K. obyczeyney; Š. obyczeyne. 22) K. od. 21) K. ftrzewiecze. 23) K. ſnad proto. 24) K. ftyry. 25) Š. kto nan. 26) K. nez. 27) naps. na okr. 28) Š. flibene. 29) K. Egipta. 30) K. potoky. 31) K. wodu (!). 32) K. aby. 33) K. tu ma byti welmi. 31) K. Š. cztien. 35) K. a w. 36) K. vwrzena. 36a) Š. ſwym. 37) K. A pomný. 38) K. geho. 39) K. take Moyziefs. 40) K. czynili zyde. 11) K. pana boha. 42) K. nycz gyneho. 43) K. ge°. 44) K. netrudte. 45) K. neb waſs buoh. 46) K. czlowicka. 47) K. przychodczy. 48) K. Egipta. 40 O1) meziech zemye slybene.2) 5 Ecie Moizieff dokonawagie zemy flibenye3) a rzka: zachowate-ly przikazanye pana boha waſſeho, zatratit boh tento wſleczken4) lid pohanſki przied wamy, a budete gymy wlaſti, aczkoly ony wietíli a mocznyeiffi ſu nezly wy. kazde5) myeſto, kterez waſſe nohi tlacziti budu, tot bude waffe, ot pufſczie,6) geffto geft na poledny, a libano7) geft na polnocy, a8) welykeho potoka Eufrate9) geſt na wz[110b 2]chodu,10) az do morze (Deut. 2.) ſtrziedzemſkeho budu11) waſſie mezie, to geſt12) morze, gefſto flowe cireum.
Deutronomius. 265 trzewie22) zedrali, a ze ſu hadow vſſli, geſſto dutym ſikodie wſſemu okolo S'pens. nych ſtogicziemu, geſſto proto ſnad23) rzekl ohnywe, a fſcziri,24) a ze fu [Deut. 8.) tak mali hadkowe, ze kdiz nan kto25) wſtupi, gedwa gei vzrzi, a ſwym 25 giedem drziew czlowieka vmrtwie, nezli26) boleſt poczige. a take abi27) vkazal, ktera bi potrzeba gym naſtala w zemy ſlibenei,28) abi bozie przi- kazanye drzieli, a tudi bi pomocz bozi poczili, neb ta zemye nenye iako zemye egiptíka,29) a ta potokamy30) bywa obwlazena, neb tu woda31) po zahradach gducz zemy obwlazugie, ale32) bila ge hor plna a poli, a czaka 30 dfſczie f nebe. A proto pan boh welmy tu ma biti33) czczen,34) abi gym dal deſſcz ſwym czaſem na podzymy a35) zymye, abi ſiemena w zemy vwrzene36) zachowal, a take abi dal defícz czaf[110b 1]ny letie, abi obile roſtlo. a wecie: rozpomen ſie w ſrdci ſwem,363) neb iako otecz vczy ſyna ſweho, takez boh tie vczil, abi ſtrziehl geho przikazanye, a abi chodil 35 po geho cieſtach, a bal ſie geho. pomny,37) kterak ſi ho38) rozhnyewal na puſſczi. I wiprawi Moiziefſ39) wſſeczki ſwari, ktere ſu zide czynyli40) proti bohu cztirzidcieti let na puſſczi, a kterak ge za nye vſtawnye profil boha,41) abi gich nezahladil w ſwem hnyewie, a ze ge vkogil hnyew bozi. A nynye, Ifrael, czo zada ot tebe boh twoi, gedno42) abi gei mylowal, a bal ſie ho,43) a abi chodil po geho cieſtach. a proto obrziezte irdcie ſwa, circucide' a hlawi netwrdte44) wiecz, nebo boh waſf45) ten geft boh wſſech bohow, corda. weliki a moczny I hrozny, tent oſobi czlowieczi46) any darow neprzi- gyma, a czyny ſud ſprawedlywi ſirotku a wdowie, a myluge putnyka. a proto y wi myluyte putnyka, neb I wi bili ſte przichozi47) w zemy egiptie.48) 1) K. gemu rozlycznie danych totiz bohu. 2) K. twey. 3) K. tobie przykazugi. 4) K. po czeſtie chodie. 5) Š. twe. 6) K. budut. 7) K. przed oczyma twyma. s) K. pan buoh vwede. sa) K. gychz. 9) K. welyke plny. 10) K. gychztoz; Š. gefftos. 11) K. a ftudnicze gychztos. 12) K. gychztos. 13) K. boha pana tweho gefftot. 14) K. A pana. 14а) K. gmeno. 15) K. A take. 16) K Tuto chlebem. 17) K. tento ſmyfl. 18) K. Š. neobyczeynu. 3) Š. fame. 20) K. obyczeyney; Š. obyczeyne. 22) K. od. 21) K. ftrzewiecze. 23) K. ſnad proto. 24) K. ftyry. 25) Š. kto nan. 26) K. nez. 27) naps. na okr. 28) Š. flibene. 29) K. Egipta. 30) K. potoky. 31) K. wodu (!). 32) K. aby. 33) K. tu ma byti welmi. 31) K. Š. cztien. 35) K. a w. 36) K. vwrzena. 36a) Š. ſwym. 37) K. A pomný. 38) K. geho. 39) K. take Moyziefs. 40) K. czynili zyde. 11) K. pana boha. 42) K. nycz gyneho. 43) K. ge°. 44) K. netrudte. 45) K. neb waſs buoh. 46) K. czlowicka. 47) K. przychodczy. 48) K. Egipta. 40 O1) meziech zemye slybene.2) 5 Ecie Moizieff dokonawagie zemy flibenye3) a rzka: zachowate-ly przikazanye pana boha waſſeho, zatratit boh tento wſleczken4) lid pohanſki przied wamy, a budete gymy wlaſti, aczkoly ony wietíli a mocznyeiffi ſu nezly wy. kazde5) myeſto, kterez waſſe nohi tlacziti budu, tot bude waffe, ot pufſczie,6) geffto geft na poledny, a libano7) geft na polnocy, a8) welykeho potoka Eufrate9) geſt na wz[110b 2]chodu,10) az do morze (Deut. 2.) ſtrziedzemſkeho budu11) waſſie mezie, to geſt12) morze, gefſto flowe cireum.
Strana 266
266 Deutronomius. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) K. ſlybeney. 3) K. ſlybene; a sch. 4) K. S. weffken. 5) K. a kazde. 6) K. od tey pufíti. 7 K. a od lybanu geffto. 8) K. a od. 2) K. Euffrates geffto. 10) K. wzchodu fluncze. 11) K. to wíſeczko budu. 12) K. a to. O1) dobro rzieczieny a2) zle rzieczieny. ☞ WEcie Moizieff, ze3) pozehnanye a proklynanye, pfane w tiechto knyebach, kdiz przieidete4) Jordan, wſtupeny ſwem abifíte rzekli5) takto: ffeft pokoleny wietílich narozenym abi wzeffly na horu garyzym i knye- zymy a ſ lewyti, a ſſeft menſſich na horu ebal z kragyny, a ti, gefíto na garyzym budu, wſſeczko zehnanye abi rziekaly nad tiemy, gefſto zakon drzieti budu, A kterzi na ebal budu, otpowedie Amě. A potom wſtupie knyezie a lewity ſ gynymy fſeſt pokolenymy na ebal, a tu wſſiczkny zlo- rzeczenſtwie proſiti budu nas) przieſtupitele7) zakona; a ti, geſſto budu na garyzym, otpowedie amen. znamenay, kdiz poczita narodi ti, gefſto magi wywrzeny biti z zemye flibenye,8) bezmale9) ffeft menuge, Cananeum, 10 Amorreum, ferezeum, Jebuzeum, eueum a9a) etheum ale w tomto obnoweny menuge ſedmeho gergezeum. opiet znamenay, ze Abrahamowi bilo ſlibeno, abi deſiet narodow bilo ſhlazeno, a ti fu tu1o) zagiſte ſhlazeny.11) Synowe lot zahladili fu obry, a fynowe Ezau zahladili12) horreos, a capadoces,13) diel eueorum. 5 15 1) K. O o. 2) K. a o. 3) K. y geft. 4) K. przygdete. 5) K. rziekaly. 6) S. za. 7) K. przeſtupugiczy. 8) K. flybene. 3) K. bez mala. 3a) sch. v K. 10) K. tehdy. 11) K. byli ſhlazeni. 12) K. zahladili gſu. 13) K. Capadoces. [Kap. V.I O1) druhich Deſatcziech. [Deut. 12 ] Nö. Piet wecie Moizieff: nefluffie wam giefti defatku [111a 1] y wafsich myefteczkach, any prworozeneho dobitka, any prwotyn diela, any fli- beneho, any dobrowolnye obietowaneho, nezly przied bohem w tom myeftie, kdez boh zwoly,2) abi tu giedly ſ zenamy, i ſ dietmy, i ſ pacholkem, y f diewku, a f lewitu,3) kteryz bi bil4) wlaſtny. a w tom przikazany abi 5 lewiti nebily oklamany, a proto prawie nyeterzi, ze fie5) to gedynku ſtalo, kdiz naiprwe zemy obdrziechu. neb w tu dobu drzewerzeczene obietowachu bohu, A potom lewitom gie nawratichu, ale to nycz nenye, neb gefícze boh toho myeſta rebieſſe zwolil ſobie w zemy ſlibeney.6) Proto gyny diegi. ze na wſſake leto7) tak bywaſſe, abi prwy ſnop zrna a prwi czban wyna 10 neb olegie otluczowachu ſobie, a ten maly diel defatka noſiechu s ſobus) do Jeruzalema, a to giediechu przied bohem. a to proto otlozene,9) neb geſt przikazano, abi deſatek bil pokladan w koſſi, ale tiemy prworozenymy a prwotynamy a ſlybenymy a dobrowolnymy nycz nekonawa. A proto giftieiffie geft prawenye zidowſke: Neb na wſfake leto zide czynyechu 15 dwie defietynye z ſweho ſbozie, prwny otluczowachu lewytom; o tei1o) Elia. rzeczeno geſt: opot fiell) almuzna w rucie twei,12) az naleznefſ ſprawedl- neho,13) gemuz gi dafí, tocziff tomu, komuzl4) gy maſí dati. pak gynych
266 Deutronomius. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) K. ſlybeney. 3) K. ſlybene; a sch. 4) K. S. weffken. 5) K. a kazde. 6) K. od tey pufíti. 7 K. a od lybanu geffto. 8) K. a od. 2) K. Euffrates geffto. 10) K. wzchodu fluncze. 11) K. to wíſeczko budu. 12) K. a to. O1) dobro rzieczieny a2) zle rzieczieny. ☞ WEcie Moizieff, ze3) pozehnanye a proklynanye, pfane w tiechto knyebach, kdiz przieidete4) Jordan, wſtupeny ſwem abifíte rzekli5) takto: ffeft pokoleny wietílich narozenym abi wzeffly na horu garyzym i knye- zymy a ſ lewyti, a ſſeft menſſich na horu ebal z kragyny, a ti, gefíto na garyzym budu, wſſeczko zehnanye abi rziekaly nad tiemy, gefſto zakon drzieti budu, A kterzi na ebal budu, otpowedie Amě. A potom wſtupie knyezie a lewity ſ gynymy fſeſt pokolenymy na ebal, a tu wſſiczkny zlo- rzeczenſtwie proſiti budu nas) przieſtupitele7) zakona; a ti, geſſto budu na garyzym, otpowedie amen. znamenay, kdiz poczita narodi ti, gefſto magi wywrzeny biti z zemye flibenye,8) bezmale9) ffeft menuge, Cananeum, 10 Amorreum, ferezeum, Jebuzeum, eueum a9a) etheum ale w tomto obnoweny menuge ſedmeho gergezeum. opiet znamenay, ze Abrahamowi bilo ſlibeno, abi deſiet narodow bilo ſhlazeno, a ti fu tu1o) zagiſte ſhlazeny.11) Synowe lot zahladili fu obry, a fynowe Ezau zahladili12) horreos, a capadoces,13) diel eueorum. 5 15 1) K. O o. 2) K. a o. 3) K. y geft. 4) K. przygdete. 5) K. rziekaly. 6) S. za. 7) K. przeſtupugiczy. 8) K. flybene. 3) K. bez mala. 3a) sch. v K. 10) K. tehdy. 11) K. byli ſhlazeni. 12) K. zahladili gſu. 13) K. Capadoces. [Kap. V.I O1) druhich Deſatcziech. [Deut. 12 ] Nö. Piet wecie Moizieff: nefluffie wam giefti defatku [111a 1] y wafsich myefteczkach, any prworozeneho dobitka, any prwotyn diela, any fli- beneho, any dobrowolnye obietowaneho, nezly przied bohem w tom myeftie, kdez boh zwoly,2) abi tu giedly ſ zenamy, i ſ dietmy, i ſ pacholkem, y f diewku, a f lewitu,3) kteryz bi bil4) wlaſtny. a w tom przikazany abi 5 lewiti nebily oklamany, a proto prawie nyeterzi, ze fie5) to gedynku ſtalo, kdiz naiprwe zemy obdrziechu. neb w tu dobu drzewerzeczene obietowachu bohu, A potom lewitom gie nawratichu, ale to nycz nenye, neb gefícze boh toho myeſta rebieſſe zwolil ſobie w zemy ſlibeney.6) Proto gyny diegi. ze na wſſake leto7) tak bywaſſe, abi prwy ſnop zrna a prwi czban wyna 10 neb olegie otluczowachu ſobie, a ten maly diel defatka noſiechu s ſobus) do Jeruzalema, a to giediechu przied bohem. a to proto otlozene,9) neb geſt przikazano, abi deſatek bil pokladan w koſſi, ale tiemy prworozenymy a prwotynamy a ſlybenymy a dobrowolnymy nycz nekonawa. A proto giftieiffie geft prawenye zidowſke: Neb na wſfake leto zide czynyechu 15 dwie defietynye z ſweho ſbozie, prwny otluczowachu lewytom; o tei1o) Elia. rzeczeno geſt: opot fiell) almuzna w rucie twei,12) az naleznefſ ſprawedl- neho,13) gemuz gi dafí, tocziff tomu, komuzl4) gy maſí dati. pak gynych
Strana 267
Deutronomius. 267 dewiet dielow opiet z nych defatek dawachu, al5) ten druhi defatek sobie 20 cho[11ia 2]wachu, a z toho trzikrat w rok16) chodiechu do Jerufalema, obieti a krmye lobie a czeledi fweil7) czynyechu, a lewitie wlaftnemu,18) gefíto take tam ſ nymy chodiefſe,19) k ſobie zwachu,20) Jako nynye knyezie fararzie21) zowu. A w tiz vzitek zachowawachu ſobie druhe dobitczie po prworozenem, iako druhe prworozene, a takez po prwotynach ſobie ot- kladachu iako druhe prwotyny. A ktoz wiece nezly to22) w tiech trziech hodach22a) chtiel ztrawiti, tez23) ſweho ſbozie k tomu nyetczo otluczowaſſe, a tak drzewerzeczeny ſlibenecz to panu bohu zachowawaſſe. Take nye- terzi na ti ſlawnoſti kromye toho, czo ſme rzekli, ſwu dobru woly ſtrawo- wachu nyetczo gyneho bohu na czeſt, A to druhe przikaza Moiziefí neſti 30 k ſwatemu mveſtu a gieſti przied pane bohem: wſſak dalfſym ot Jeruzalema (Deut. 14. a 1s.) fluffiefſe24) to prodati na ſwem myeſtie, a tu mzdu neſti s ſebu do Jeru- falema, a kupiti za tu mzdu, czo bi zadala duffie geho, pak trzetieho leta oteymucz dwa defatki, iako ſme rzekly, opiet trzeti czynyechu defatek na uzitek chudym, a ten pokladachu v ſebe, abi myely z czeho dati put- 35 nykom, firotkom, wdowam a przichozom25) potrzebnym a nedoſtatecznym. A na ſwe wlaftnye vzitki toho fobie nycz nezachowawachu;26) a o tom geſt rzeczeno: kazdemu profitely day ſie. a poradi-lit bratr, neb zena, neb ſyn, [111b 1] nebo przietel zwlaſſczi,27) abi ſie modlil modlam, ſnad pro- ſbozie, iakozto pohane czynye, netay ho,28) ale zgiew, at ho29) lide vka- 40 menugy. a ten, komuz ge to radil, ten nan prwi30) ruku ſwu poloz;31) a takez myeſto proty myeſtu wſtane a zahladi gie, kdiz bi radilo otſtupiti ot bozie ſluzbi.32) Take ge33) zabranyl, abi ſie nerziezali, any wlaſow s ſebe rwali waz ſobie. nad mrtwymy, a mrtwym abi neobietowal, iako ethnyci34) czynye. Take (Deut. 4.) zapowediel, abi vmrleho negiedly, ale ze bi to mohli putnykom35) dati, 45 aneb gynym hoſtem prodati,36) neb gyny narodowe mnohe wieci giedie, geffto zydom fu37) zapowedieny. A ſedmeho leta otpoczywanye38) zemye wecie Moizieff, abi wierzitel39) nedobywal ot dluznyka zida dluhu ſweho.40) ale ot putnyka41) dluhu dobiwati moze, a proto chtiel to leto nazwati otpuffczenye, Ale ne ono42) myloſtywe, neb w43) myloftywem otpuſſczo- 50 wachu dluhi, a na tom rozluczeny biechu. Take zapowediel, abi prwo- rozenymy woly neoraly, a wlny 144) prworozenych owecz neſtrzihli. a ſkrzie to myeny, abi nyczehoz prworozeneho nepozywaly, ze45) to geft lewitſke. pakli bi46) prworozene myelo kaz na ſobie,47) to mohli gieſti w ſwem myeftie, ale ne przied bohem. Opiet wecie Moizieff: ſedm nediel poczteff sobie ot 55 toho dne, kdiz ſrp puſtiff w zen, I budeff ſwietiti hod [111b 2] nedielny panu bohu twemu, toho, iakoz prawi Jeronymus, zide any podle piſma, (Deut. 16.) any ſmyſla ſtrziehu, neb bi tehdi toho dne nebili letnycie, aneb48) gedny drziewe a druzi poſleze znu pod ſtawu49) kragyn ſwich. Take ſu nyeterzi rziekali,50) bi kazdi oracz ot prweho dne zny ſwe5l) padefat dny poczital, a toho dne ſobie a ſwym ſlawne krmye prziprawowal, a ten den ſwietil. ne zakonem letnycie, ale za wſſeczko febranye52) iako ſwati den ſlawny53) czynyechu. prawi Jozefus, bi ſſeſtnaſti den meſiecie po ſlawnem dny weliko [Luk 6.) 25 60
Deutronomius. 267 dewiet dielow opiet z nych defatek dawachu, al5) ten druhi defatek sobie 20 cho[11ia 2]wachu, a z toho trzikrat w rok16) chodiechu do Jerufalema, obieti a krmye lobie a czeledi fweil7) czynyechu, a lewitie wlaftnemu,18) gefíto take tam ſ nymy chodiefſe,19) k ſobie zwachu,20) Jako nynye knyezie fararzie21) zowu. A w tiz vzitek zachowawachu ſobie druhe dobitczie po prworozenem, iako druhe prworozene, a takez po prwotynach ſobie ot- kladachu iako druhe prwotyny. A ktoz wiece nezly to22) w tiech trziech hodach22a) chtiel ztrawiti, tez23) ſweho ſbozie k tomu nyetczo otluczowaſſe, a tak drzewerzeczeny ſlibenecz to panu bohu zachowawaſſe. Take nye- terzi na ti ſlawnoſti kromye toho, czo ſme rzekli, ſwu dobru woly ſtrawo- wachu nyetczo gyneho bohu na czeſt, A to druhe przikaza Moiziefí neſti 30 k ſwatemu mveſtu a gieſti przied pane bohem: wſſak dalfſym ot Jeruzalema (Deut. 14. a 1s.) fluffiefſe24) to prodati na ſwem myeſtie, a tu mzdu neſti s ſebu do Jeru- falema, a kupiti za tu mzdu, czo bi zadala duffie geho, pak trzetieho leta oteymucz dwa defatki, iako ſme rzekly, opiet trzeti czynyechu defatek na uzitek chudym, a ten pokladachu v ſebe, abi myely z czeho dati put- 35 nykom, firotkom, wdowam a przichozom25) potrzebnym a nedoſtatecznym. A na ſwe wlaftnye vzitki toho fobie nycz nezachowawachu;26) a o tom geſt rzeczeno: kazdemu profitely day ſie. a poradi-lit bratr, neb zena, neb ſyn, [111b 1] nebo przietel zwlaſſczi,27) abi ſie modlil modlam, ſnad pro- ſbozie, iakozto pohane czynye, netay ho,28) ale zgiew, at ho29) lide vka- 40 menugy. a ten, komuz ge to radil, ten nan prwi30) ruku ſwu poloz;31) a takez myeſto proty myeſtu wſtane a zahladi gie, kdiz bi radilo otſtupiti ot bozie ſluzbi.32) Take ge33) zabranyl, abi ſie nerziezali, any wlaſow s ſebe rwali waz ſobie. nad mrtwymy, a mrtwym abi neobietowal, iako ethnyci34) czynye. Take (Deut. 4.) zapowediel, abi vmrleho negiedly, ale ze bi to mohli putnykom35) dati, 45 aneb gynym hoſtem prodati,36) neb gyny narodowe mnohe wieci giedie, geffto zydom fu37) zapowedieny. A ſedmeho leta otpoczywanye38) zemye wecie Moizieff, abi wierzitel39) nedobywal ot dluznyka zida dluhu ſweho.40) ale ot putnyka41) dluhu dobiwati moze, a proto chtiel to leto nazwati otpuffczenye, Ale ne ono42) myloſtywe, neb w43) myloftywem otpuſſczo- 50 wachu dluhi, a na tom rozluczeny biechu. Take zapowediel, abi prwo- rozenymy woly neoraly, a wlny 144) prworozenych owecz neſtrzihli. a ſkrzie to myeny, abi nyczehoz prworozeneho nepozywaly, ze45) to geft lewitſke. pakli bi46) prworozene myelo kaz na ſobie,47) to mohli gieſti w ſwem myeftie, ale ne przied bohem. Opiet wecie Moizieff: ſedm nediel poczteff sobie ot 55 toho dne, kdiz ſrp puſtiff w zen, I budeff ſwietiti hod [111b 2] nedielny panu bohu twemu, toho, iakoz prawi Jeronymus, zide any podle piſma, (Deut. 16.) any ſmyſla ſtrziehu, neb bi tehdi toho dne nebili letnycie, aneb48) gedny drziewe a druzi poſleze znu pod ſtawu49) kragyn ſwich. Take ſu nyeterzi rziekali,50) bi kazdi oracz ot prweho dne zny ſwe5l) padefat dny poczital, a toho dne ſobie a ſwym ſlawne krmye prziprawowal, a ten den ſwietil. ne zakonem letnycie, ale za wſſeczko febranye52) iako ſwati den ſlawny53) czynyechu. prawi Jozefus, bi ſſeſtnaſti den meſiecie po ſlawnem dny weliko [Luk 6.) 25 60
Strana 268
268 [Deutronomius. nocznem obietowachu zrna ruku zetrziena bohu. a to bilo prwe54) poſlanye ſrpa w zen, a ot ſſeſtnaſteho dne meſiece poczitachu ſedm nediel, a po tiech czynyechu letnycie. wſſak nyeterzi, iakoz geft powedieno, ot te ne- 65 diele welikonoczne ma biti poczteno ſedm nediel, neb ſie czte w lewitice: (Levit. 23./ ot druheho dne ſoboty budefí poczitati.55) 1) Š. Tuto znaměy O. 2) K. swoly. 3) K. y f pacholky y f diewkami y f le- witi a. 4) K. kterzyz by byli. 5) K. gſe. 6) Š. ſlibene. 7) K. na wſſaka leta. 8) K. Š. febu. 9) K. odlozene; Š. otluczene. 10) Š. te. 11) K. opoth gfe. 12) Š. twe. 13) K. Š. ſprawedliweho. 14) K. komu. 15) sch. v K. 16) sch. v Š. 17) Š. fwe. 18) K. lewity zwlafftie. 13) K. tam take chodiechu. 20) Š. wzachu. 21) K. kniezij ffararzy k ſobie. 22) sch. v K. 22а) K. hodceh. 23) K. Š. ten. 23a) Š. nietco. 24) K. fluffie. 25) K. przychod- czym. 26) Š. nezachowachu. 27) Š. zwlafftni; K. zwlaftni. 28) K. geho. 29) K. zgew gey ot geho. 30) K. nayprw; Š. prwe. 31) K. ztiehni. 32) K. ſluzby bozie. 33) K. gt. 34) K. pekelniczy (!). 35) K. putnikom mohly. 36) K. prodaly; Š. prodati. 37) K. glu zydom. 38) K. zapowiedienie. 39) v Š. ps. dvakrát. 40) dluhu ſweho od zida dluznika ſweho. 41) K. putnika ſweho. 12) K. ono leto. 43) K. w tom. 44) sch. v K. 45) K. neb. 46) sch. v K. 47) K. kaz na ſobie nemiely. 48) K. nebylo letnycz aneb ze. 43) K. poſlez žny pod podítatu. 50) K. rzekly. 51) K. ſwe zzný. 52) K. zbieranie. 53) K. flawny den ſwaty. 54) Š. prwnie. 55) K. poczytati ſedm nediel nediel (!) do letnycz. [Kap. VI./ O otwolawany naywietcziemu1) ſudczy. I Przikaza rychtarzom neb ſudczom2) myeſt, abi ſediely w branach, i iako ſudiecz I wnytrz y wnye z kraiow myeſt, abi dwu neb trzi vſt3) ſwiedkow nezahynulo,4) kteriz bi bil zabit, a abi ruka ſwiedkow bila prwnye5) na [Deut. 16.) nyem. A przihodilo-li bi ſie fudciem mylyti o ſudu nyeterem, prziftupie6) tehdi k naywietſſiemu1) knyezi Biſkupowi, a czo bi ten vſudil, abi to bylo. a kto bi geho ſudu nebil poſlu[112a 1]íſen, ten abi vmrziel. o tiech ſudcich myeftſkich prawi Jozefo, ze zwolechu7) ſedm w kazdem myeftie,8) a ti famy biechu cztnofti9) a ſnaznoſti ſprawedlnoſti wibrany. A kazdemu zena z nych dawachu dwa muzie ſluhi z pokoleny lewit. a ſwiedeczſtwie zen- nota. ſkeho neprzygymachu pro lehkoſt przirozenye, any ſluh pro nefílechetnoſt 10 myſli, neb ho1o) ſnadnyll) bazny neb ziſkem moze prziewratiti. a w otwo- lawany neſluffiefſe12) biſkupowil3) ſuditi bez proroka a ſtarſſich myeſta toho, kohoz boh zwolil bil.14) 5 1) K. k naywyffie; Š. otwolani k naywietcziemu. 2) K. aneb ſudczym. 3) sch. v K. 4) K. nezahynulo ſwiedeczftwie. 5) bila sch. v Š. K. prwniem. 6) K. przy- ſtupte. 7) Š. zwolichu. s) K. ſedm muzow. 9) Š. cztnoſtni. 10) K. geho. 11) K. Š. fnadnie. 12) Š. nefluffie. 13) K. biſkupu. 14) K. byl zwolyl. Kap. VII.] O ſprawedlnoſty zakona a o wzwoleny1) krale. WEcie take pan boh, za2) bi kdy ſobie krale zwolily, abi,3) iakoz4) Rex nota. magi gyny narodowe, abi czizozemcie newolily, ale kohoz bi boh zwolil [Deut. 17.] przywuzneho,5) a ten bez radi biſkupowi a ſtarſſich abi nycz nerziedil,
268 [Deutronomius. nocznem obietowachu zrna ruku zetrziena bohu. a to bilo prwe54) poſlanye ſrpa w zen, a ot ſſeſtnaſteho dne meſiece poczitachu ſedm nediel, a po tiech czynyechu letnycie. wſſak nyeterzi, iakoz geft powedieno, ot te ne- 65 diele welikonoczne ma biti poczteno ſedm nediel, neb ſie czte w lewitice: (Levit. 23./ ot druheho dne ſoboty budefí poczitati.55) 1) Š. Tuto znaměy O. 2) K. swoly. 3) K. y f pacholky y f diewkami y f le- witi a. 4) K. kterzyz by byli. 5) K. gſe. 6) Š. ſlibene. 7) K. na wſſaka leta. 8) K. Š. febu. 9) K. odlozene; Š. otluczene. 10) Š. te. 11) K. opoth gfe. 12) Š. twe. 13) K. Š. ſprawedliweho. 14) K. komu. 15) sch. v K. 16) sch. v Š. 17) Š. fwe. 18) K. lewity zwlafftie. 13) K. tam take chodiechu. 20) Š. wzachu. 21) K. kniezij ffararzy k ſobie. 22) sch. v K. 22а) K. hodceh. 23) K. Š. ten. 23a) Š. nietco. 24) K. fluffie. 25) K. przychod- czym. 26) Š. nezachowachu. 27) Š. zwlafftni; K. zwlaftni. 28) K. geho. 29) K. zgew gey ot geho. 30) K. nayprw; Š. prwe. 31) K. ztiehni. 32) K. ſluzby bozie. 33) K. gt. 34) K. pekelniczy (!). 35) K. putnikom mohly. 36) K. prodaly; Š. prodati. 37) K. glu zydom. 38) K. zapowiedienie. 39) v Š. ps. dvakrát. 40) dluhu ſweho od zida dluznika ſweho. 41) K. putnika ſweho. 12) K. ono leto. 43) K. w tom. 44) sch. v K. 45) K. neb. 46) sch. v K. 47) K. kaz na ſobie nemiely. 48) K. nebylo letnycz aneb ze. 43) K. poſlez žny pod podítatu. 50) K. rzekly. 51) K. ſwe zzný. 52) K. zbieranie. 53) K. flawny den ſwaty. 54) Š. prwnie. 55) K. poczytati ſedm nediel nediel (!) do letnycz. [Kap. VI./ O otwolawany naywietcziemu1) ſudczy. I Przikaza rychtarzom neb ſudczom2) myeſt, abi ſediely w branach, i iako ſudiecz I wnytrz y wnye z kraiow myeſt, abi dwu neb trzi vſt3) ſwiedkow nezahynulo,4) kteriz bi bil zabit, a abi ruka ſwiedkow bila prwnye5) na [Deut. 16.) nyem. A przihodilo-li bi ſie fudciem mylyti o ſudu nyeterem, prziftupie6) tehdi k naywietſſiemu1) knyezi Biſkupowi, a czo bi ten vſudil, abi to bylo. a kto bi geho ſudu nebil poſlu[112a 1]íſen, ten abi vmrziel. o tiech ſudcich myeftſkich prawi Jozefo, ze zwolechu7) ſedm w kazdem myeftie,8) a ti famy biechu cztnofti9) a ſnaznoſti ſprawedlnoſti wibrany. A kazdemu zena z nych dawachu dwa muzie ſluhi z pokoleny lewit. a ſwiedeczſtwie zen- nota. ſkeho neprzygymachu pro lehkoſt przirozenye, any ſluh pro nefílechetnoſt 10 myſli, neb ho1o) ſnadnyll) bazny neb ziſkem moze prziewratiti. a w otwo- lawany neſluffiefſe12) biſkupowil3) ſuditi bez proroka a ſtarſſich myeſta toho, kohoz boh zwolil bil.14) 5 1) K. k naywyffie; Š. otwolani k naywietcziemu. 2) K. aneb ſudczym. 3) sch. v K. 4) K. nezahynulo ſwiedeczftwie. 5) bila sch. v Š. K. prwniem. 6) K. przy- ſtupte. 7) Š. zwolichu. s) K. ſedm muzow. 9) Š. cztnoſtni. 10) K. geho. 11) K. Š. fnadnie. 12) Š. nefluffie. 13) K. biſkupu. 14) K. byl zwolyl. Kap. VII.] O ſprawedlnoſty zakona a o wzwoleny1) krale. WEcie take pan boh, za2) bi kdy ſobie krale zwolily, abi,3) iakoz4) Rex nota. magi gyny narodowe, abi czizozemcie newolily, ale kohoz bi boh zwolil [Deut. 17.] przywuzneho,5) a ten bez radi biſkupowi a ſtarſſich abi nycz nerziedil,
Strana 269
Deutronomius. 269 10 a w prazdnoſti abi wzdi deutronomyum5) czetl, a zen abi ſobie nemnozil, 5 abi geho7) neotwratili i prawe ciefty; kony any brziemen ſbozie fobie ne- mnozil, abi vczynye ſie mocznyeiffy ſwym poddanym nebil vkruten; mezi ſwe zemye wlaftnye neb czizie nemyenyl. neb nenye dalek, abi zakon przieftupil, kteryz mezie zemíke promyenyge.8) To przikazanye mnoho- krat przieſtupil Sfalomun, a ten fie geft chlubil, ze9) tak mnoho oftawil geft w Jerufalemye zlata a ſtrziebra,10) iakoz tu bil nalezl1) medy [112a 2] a zeleza. wſſak ſie ge12) potom pokal, Jakoz prawie zide; 013) tom potom powieme. 1) Š. K. zwolenie krale gych. 2) K. Š. zda. 3) K. wolily tak. 4) K. Š. yakož. 5) K. Š. przybuzneho. 6) K. devtronomiu ty knihy. 7) K. atby; geho sch. 7a) K. meze. 8) K. Š. promienuge. 2) sch. v Š. 10) K. ftrziebra a zlatta. 11) Š. nalez. 12) K. gt. 13) K. a o. O1) kuzedlnycziech, ze magy bity wywrzeny.2) [Kap. VIIIJ. Rzikazal take, abi s ſobu3) nemyel czarodieinykow, kuzedlnykow,4) hledaczow na zily, na oltarzie, na ptaki,5) na ptaczie5a) fſczebetanye, za- klynaczow,6) a geſſto dieti dgablom obietugi, aneb ſkrzie ohen promyetagi, a gefſto ſkrzie zleho ducha mluwie, hwiezdarzow,7) geffto pienym mrtwe 5 wywolawagi, nebt8) bi pan boh zbudil gym proroka, gehoz bi poſluchali, z gich lidu. A ktoz by ho9) nepoſluchal, ſam boh bil bi toho mítitel. prorok hrdoſti zkazeny, kdiz bude czo mluwiti, gefíto boh neprzikazal, aneb ze gmene10) gynych bohow, ten ma zabit biti. I wecie: kterak bich rozumyel ſlowu,11) geſſto boh mluwil a rzka: czczo12) prorok prorokowal, kdiz bi 10 fie to neprzihodilo, tehditi3) ge boh toho nemluwil, ale prorok nadutym a14) hrdoſti to wymyſlill4) ſwe myſli, a proto nepoſluchaite geho. Toto wſſe waz dano. 1) K. O zloftech a o. 2) K. odwrzeni. 3) K. Š. ſebu. 4) K. kuzedlnikow czarodieynykow. 5) Š. praky (!). 5a) sch. v K. 6) K. a zaklynanie; násl. a sch. 7) K. hwiezdarzom a. s) K. neb. 9) K. geho. 10) K. neb ze gmena. 11) K. bohu flowu tomu. 12) K. y czo. 13) K. tehdit. 14) K. ſwyma. 15) K. wymluwil z fwe. O takoſty zakona.1) [Kap. IX.] Takoſti zakona, pro omluwu falefſneho ſwiedka, wecie: kdiz bi ſie welmy ſnaznye ptaly a poznali faleſſneho ſwiedka, abi gemu otplatili tez, iako ge myſlil vczynyti ſwemu bliznyemu, tocziſí duſíi za duſſi, oko za oko, zub za zub. [Deut. 19.] 1) Š. O faleíſnem ſwiedku. O otluczienczow1) z woyſka. [112b 1] WEcie take o tom, kto2) bi myel otluczen biti ot bogie, aby nayprwe knyez ſtogie przied ſſpici,3) tocziſſ rohem woiſka, y napomanul4) gie, abi
Deutronomius. 269 10 a w prazdnoſti abi wzdi deutronomyum5) czetl, a zen abi ſobie nemnozil, 5 abi geho7) neotwratili i prawe ciefty; kony any brziemen ſbozie fobie ne- mnozil, abi vczynye ſie mocznyeiffy ſwym poddanym nebil vkruten; mezi ſwe zemye wlaftnye neb czizie nemyenyl. neb nenye dalek, abi zakon przieftupil, kteryz mezie zemíke promyenyge.8) To przikazanye mnoho- krat przieſtupil Sfalomun, a ten fie geft chlubil, ze9) tak mnoho oftawil geft w Jerufalemye zlata a ſtrziebra,10) iakoz tu bil nalezl1) medy [112a 2] a zeleza. wſſak ſie ge12) potom pokal, Jakoz prawie zide; 013) tom potom powieme. 1) Š. K. zwolenie krale gych. 2) K. Š. zda. 3) K. wolily tak. 4) K. Š. yakož. 5) K. Š. przybuzneho. 6) K. devtronomiu ty knihy. 7) K. atby; geho sch. 7a) K. meze. 8) K. Š. promienuge. 2) sch. v Š. 10) K. ftrziebra a zlatta. 11) Š. nalez. 12) K. gt. 13) K. a o. O1) kuzedlnycziech, ze magy bity wywrzeny.2) [Kap. VIIIJ. Rzikazal take, abi s ſobu3) nemyel czarodieinykow, kuzedlnykow,4) hledaczow na zily, na oltarzie, na ptaki,5) na ptaczie5a) fſczebetanye, za- klynaczow,6) a geſſto dieti dgablom obietugi, aneb ſkrzie ohen promyetagi, a gefſto ſkrzie zleho ducha mluwie, hwiezdarzow,7) geffto pienym mrtwe 5 wywolawagi, nebt8) bi pan boh zbudil gym proroka, gehoz bi poſluchali, z gich lidu. A ktoz by ho9) nepoſluchal, ſam boh bil bi toho mítitel. prorok hrdoſti zkazeny, kdiz bude czo mluwiti, gefíto boh neprzikazal, aneb ze gmene10) gynych bohow, ten ma zabit biti. I wecie: kterak bich rozumyel ſlowu,11) geſſto boh mluwil a rzka: czczo12) prorok prorokowal, kdiz bi 10 fie to neprzihodilo, tehditi3) ge boh toho nemluwil, ale prorok nadutym a14) hrdoſti to wymyſlill4) ſwe myſli, a proto nepoſluchaite geho. Toto wſſe waz dano. 1) K. O zloftech a o. 2) K. odwrzeni. 3) K. Š. ſebu. 4) K. kuzedlnikow czarodieynykow. 5) Š. praky (!). 5a) sch. v K. 6) K. a zaklynanie; násl. a sch. 7) K. hwiezdarzom a. s) K. neb. 9) K. geho. 10) K. neb ze gmena. 11) K. bohu flowu tomu. 12) K. y czo. 13) K. tehdit. 14) K. ſwyma. 15) K. wymluwil z fwe. O takoſty zakona.1) [Kap. IX.] Takoſti zakona, pro omluwu falefſneho ſwiedka, wecie: kdiz bi ſie welmy ſnaznye ptaly a poznali faleſſneho ſwiedka, abi gemu otplatili tez, iako ge myſlil vczynyti ſwemu bliznyemu, tocziſí duſíi za duſſi, oko za oko, zub za zub. [Deut. 19.] 1) Š. O faleíſnem ſwiedku. O otluczienczow1) z woyſka. [112b 1] WEcie take o tom, kto2) bi myel otluczen biti ot bogie, aby nayprwe knyez ſtogie przied ſſpici,3) tocziſſ rohem woiſka, y napomanul4) gie, abi
Strana 270
270 Deutronomius. ſie nebali neprzatel a myely nadiegi v bozie dobru, ale ne w odieny, any w ſwu filu.5) a potom abi kazde knyezie zaſtupu ſwemu mluwil a rzekl: kteryz koly z was geft bazlywy,6) ten fie wrat, abi gynych neczynyl ſtraffly- 5 wich, lekna ſie ſam. A take bili-li bi kterzi, geſſto ſu pilny w ſwich potrzie- [Deut. 20.) bach, gefíto ſu7) nyetczo poczenffe8) nedokonaly, abi ſie tiem kazal wratiti. Trogy I menowa9) zwlafſczie trogie10) wieci, gichzto ſie welmy zadoſt czlowieczi wieczy. drzy:11) kteri ge czlowiek, geffto12) poczal dom dielati a nedokonal ho,13) ten ſie wrat, abi v bogi nevmrziel, a gyny bi gei dodielawal.14) a kto ſie 10 otdal ſ zenu a nepoial gie, ten ſie wrat, abi nevmrziel, kto poczal wynyci faditi, a neoſadil gie, ten fie wrat a doſad 15) to ſie takto rozumye: kdiz wynycie noweho fazenye przied cztwrtym letem plod poneſe, to flowe necziſte, neb przirozenye kromye czaſa16) wyna przied ſwym czaſem wy- wedlo plod, a proto nema z nyeho prwotyny obietowati bohu, anyz hol7) 15 fluffie18) zobati, any piti. Ale cztwrteho leta wſſelikake owoce toho leta ma19) neſti do ſwateho myeſta i druhym defatkem20) gyneho obile, aby gie giedl21) przied bohem. a pateho [112b 2] leta tu czlowiek tepruw 22) bywa pan ſwe wynnycie, a ſbiera gi ſobie.23) pak ſſeſteho leta bude iako obeczna wſſem podle gich obiczegie takeho, ze wſſem pocieftnym flu- 20 fſalo w ny wgiti, y take do ſiczepnycz, a tu ſie naſititi, ale wen wyneſti neſluffalo, Any ſbieraczom25) fluffalo gieſti toho, czoz k lyfu26) nefu. Gyne prziekladanye takto die: ktery ge czlowiek, gefto ſſcziepil wynnycy, a z nowyny gegie nepil etc. A wecie: kdiz prziſtupiſi k myeſtu, abi ho27) dobywal, wzday mu 25 pax. naiprwe myr, a przigme-lit a otewrze tobie brany, tehdi weſſken lid, czo ge w nyem, ma zdraw byty, a tobie bude ſluziti pod nyeteru dany. pakli bi nechtieli28) ſmluwi przigieti, a boiowali proti tobie, wiboyugeſf gie, a za- biefſ29) wſſeczko, czo ge w nyem, kromye zen a dieti a dobitka; wſſiczku30) korzift woiſku rozdielifí, a giefti budeff lupezi32) twich neprzatel. tak 30 vczynyfſ wſſiem myeftom, kterez w ſwe wladanye wezmeſſ.33) 1) Š. Kterzi odluczeni mogi byti. 2) K. ktoz. 3) K. ſípiczem. 4) K. napo- menul. 5) K. w fwey fyle. 6) K. bazniwy. 7) K. fnad. 8) K. poczewfle. 9) aby — menowa sch. v K. 10) K. trogy. 11) K. welmi drzy. 12) sch. v K. 13) K. geho. 14) K. dodielal; gei sch. v Š. 15) K. ofad gy. 16) K. czaffu. 17) K. geho. 18) naps. fluffieffo; podtečk. ſío. 19) K. magy. 20) K. s druhymi deſfatky. 21) K. gedly; gie sch. 22) K. tepruow czlowiek. 23) sch. v K. 24) K. obecznym poczeſtnym. 25) K. ani take zbie- raczom. 26) K. preſu. 27) K. ge°. 28) K. nechtiel. 29) K. zabigefs. 30) K. a wſſyczku 31) K. lupez. 32) tak — wezmeſí sch. v K. [Kap. XI.) O zabranyeny przieznyweho ſlybu! pohany. TAke wecie: I lidmy zemye ſlibene ſmluwi neprzygymay, ale owſſem [Deut. 20.) gie zahlad,1) abi ſnad nenauczili gich czynyti wſſiei2) ohawnoſty, geſſto ſu ony czynyli ſwymy bohy. wſſak3) w tom potom tiezcie ſu hrzieſſili. a kdiz Arbo'es myeſto ktere oblehneſí, neporubuy4) ftromow plodnych, nebt geft drziewie, nô. a nemoz5) zbuditi bogie proti czlowieku. ale drziewie neplod[113a 1]ne, 5
270 Deutronomius. ſie nebali neprzatel a myely nadiegi v bozie dobru, ale ne w odieny, any w ſwu filu.5) a potom abi kazde knyezie zaſtupu ſwemu mluwil a rzekl: kteryz koly z was geft bazlywy,6) ten fie wrat, abi gynych neczynyl ſtraffly- 5 wich, lekna ſie ſam. A take bili-li bi kterzi, geſſto ſu pilny w ſwich potrzie- [Deut. 20.) bach, gefíto ſu7) nyetczo poczenffe8) nedokonaly, abi ſie tiem kazal wratiti. Trogy I menowa9) zwlafſczie trogie10) wieci, gichzto ſie welmy zadoſt czlowieczi wieczy. drzy:11) kteri ge czlowiek, geffto12) poczal dom dielati a nedokonal ho,13) ten ſie wrat, abi v bogi nevmrziel, a gyny bi gei dodielawal.14) a kto ſie 10 otdal ſ zenu a nepoial gie, ten ſie wrat, abi nevmrziel, kto poczal wynyci faditi, a neoſadil gie, ten fie wrat a doſad 15) to ſie takto rozumye: kdiz wynycie noweho fazenye przied cztwrtym letem plod poneſe, to flowe necziſte, neb przirozenye kromye czaſa16) wyna przied ſwym czaſem wy- wedlo plod, a proto nema z nyeho prwotyny obietowati bohu, anyz hol7) 15 fluffie18) zobati, any piti. Ale cztwrteho leta wſſelikake owoce toho leta ma19) neſti do ſwateho myeſta i druhym defatkem20) gyneho obile, aby gie giedl21) przied bohem. a pateho [112b 2] leta tu czlowiek tepruw 22) bywa pan ſwe wynnycie, a ſbiera gi ſobie.23) pak ſſeſteho leta bude iako obeczna wſſem podle gich obiczegie takeho, ze wſſem pocieftnym flu- 20 fſalo w ny wgiti, y take do ſiczepnycz, a tu ſie naſititi, ale wen wyneſti neſluffalo, Any ſbieraczom25) fluffalo gieſti toho, czoz k lyfu26) nefu. Gyne prziekladanye takto die: ktery ge czlowiek, gefto ſſcziepil wynnycy, a z nowyny gegie nepil etc. A wecie: kdiz prziſtupiſi k myeſtu, abi ho27) dobywal, wzday mu 25 pax. naiprwe myr, a przigme-lit a otewrze tobie brany, tehdi weſſken lid, czo ge w nyem, ma zdraw byty, a tobie bude ſluziti pod nyeteru dany. pakli bi nechtieli28) ſmluwi przigieti, a boiowali proti tobie, wiboyugeſf gie, a za- biefſ29) wſſeczko, czo ge w nyem, kromye zen a dieti a dobitka; wſſiczku30) korzift woiſku rozdielifí, a giefti budeff lupezi32) twich neprzatel. tak 30 vczynyfſ wſſiem myeftom, kterez w ſwe wladanye wezmeſſ.33) 1) Š. Kterzi odluczeni mogi byti. 2) K. ktoz. 3) K. ſípiczem. 4) K. napo- menul. 5) K. w fwey fyle. 6) K. bazniwy. 7) K. fnad. 8) K. poczewfle. 9) aby — menowa sch. v K. 10) K. trogy. 11) K. welmi drzy. 12) sch. v K. 13) K. geho. 14) K. dodielal; gei sch. v Š. 15) K. ofad gy. 16) K. czaffu. 17) K. geho. 18) naps. fluffieffo; podtečk. ſío. 19) K. magy. 20) K. s druhymi deſfatky. 21) K. gedly; gie sch. 22) K. tepruow czlowiek. 23) sch. v K. 24) K. obecznym poczeſtnym. 25) K. ani take zbie- raczom. 26) K. preſu. 27) K. ge°. 28) K. nechtiel. 29) K. zabigefs. 30) K. a wſſyczku 31) K. lupez. 32) tak — wezmeſí sch. v K. [Kap. XI.) O zabranyeny przieznyweho ſlybu! pohany. TAke wecie: I lidmy zemye ſlibene ſmluwi neprzygymay, ale owſſem [Deut. 20.) gie zahlad,1) abi ſnad nenauczili gich czynyti wſſiei2) ohawnoſty, geſſto ſu ony czynyli ſwymy bohy. wſſak3) w tom potom tiezcie ſu hrzieſſili. a kdiz Arbo'es myeſto ktere oblehneſí, neporubuy4) ftromow plodnych, nebt geft drziewie, nô. a nemoz5) zbuditi bogie proti czlowieku. ale drziewie neplod[113a 1]ne, 5
Strana 271
Deutronomius. 271 1o bude-li potrzeba, poſiekafí k prakom, aneb k gynym vzitkom, dokudz6) myefta newiboyugeff. A opiet wecie: nalezl-ly bi zabiteho, a newieda ot koho, ſtarfſy7) z navblizíſieho myeíta nalezleho8) vmygicz rucie nad nym przied knyezem prziſahu ſwe newyny. Nyekto wiffly9) k bogi vzrziel-ly [Deut. 21.] bi mezi wieznyemy krafnu pannu, aneb podbyehu, 10) a chtiel-ly bi gi 15 wzieti ſobiell) za zenu, newſtupuy w gegie loze12) drziewe, nezli bi ona zena ſwu hlawu oholila, a ſwe nehti bi obrziezala, a to rucho, w nyemzto geſt no. iata, az bi to ſlozila, a zaloſtne rucho na ſie wzala, a az bi otcze a materz a przateli oplakala, kterez geſt14) v bogi ztratila, trzidcieti dny, abi ſie nafitiecz placze k ſwatebnym krmyem ſie obratila. tu pak ſlufſie muzy 20 giel4a) ponyziti. a bude-li fit a neſiede na geho myſli, puſti gi ſwobodnu. anyz mu15) bude ſluffieti przigieti giel6) w ſluzbu, any prodati gynemu.17) a myel-ly byl8) czlowiek dwie zenye, gednu mylu, a druhu nemylu, a vrodi z nych20) dietie, a bude ſyn nemyle prworozenecz, a bude chtieti ſtatek myeti mezy fynamy21) rozdieliti, neprziedneſe ſyna nemyloftywe22) zeny 25 ſynu prworozenemu zeny mylee,23) neb geſt ten poczatek geho dieti, a tomu ma biti prworozenſtwie, vrodi-li czlowiek ſyna hrdeho, protywneho, geſſto ffilius ſupbo nö. bi neſliffal otczowa any materzyna przikazanye, lapie ho, a24) powe[113a 2] du ho25) k ſtarſſym toho myeſta, a rzku mu:26) tento ſyn nafſ protywny geſt kazanym naſſym, hrda27) a ſnazuge ſie piti a giedeny a ſmylftwi.28) 30 vkamenuge gei lid myeſta toho, y vmrzie. a zleho obieſſeneho na ſſybenyci toho dne kazal ſloziti, a mrchu pohrzeſti,29) neb geſt kazdi zlorzeczeny, kteriz ge wiſal na drziewie, tocziſi ze mrzku a ohawnu ſmrt trpiel, abi fie dale30) neprodlila muka geho. a take owcie a wola bratrowa a take31) nebliznyeho kazal nemynuty, ale do domu geho doweſti,32) aneb w ſwem 35 wlaftnyem domu ſchowati, az bi geho bratr33) prziffel a poial oſla; aneb34) wola bratrowa 35) padeneho f36) nym zdwihnuti. a take ge 37) rzekl, ze veſtis ohawna ge wiecz v boha, kdiz zena rucha muzíkeho, a muz zenſkeho nõ. pozywa. 1) K. zaklad. 2) K. Š. wffie. 3) K. awffak. 4) K. neporubuoy. 5) K. nemozt. 6) K. dokud. 7) K. tehdy ftarffy. 8) K. toho nalezle°. 9) K. A wíſel lyby. 10) K. neb pobiehlu. 11) K. ſobie wzyti. 12) K. lono. 13) sch. v K. 14) K. kterezto. 148) Š. gie muži. 15) K. gemu. 16) K. gy przygiti gy w ſluzbu ſobie. 17) K. gynemu prodaty. 18) sch. v Š. 20) K. z nych gedna. 21) K. fyny; násl. sl. sch. 22) K. nemiley. 23) K. miley. 24) K. lapicze geho. 25) K. gey. 26) K. gemu. 27) K. zhrda. 28) K. piti a giefti a fmilnyti y. 29) K. pohrzebati. 30) K. dele. 31) K. take y. 32) K. vweſti. 33) K. wlaſtni bratr. 34) K. neb. 35) K. bratra; a take — bratrowa sch. v Š. 36) K. a f nym. 37) K. ze. O tiech, gymztol) neſluſfalo2) wgity w chram bozy. Kap. XII.] Ake wecie o rozluczeny vchodiczich3) w koſtel bozi takto: ne- Toto wſſe weide4) kleſſczenecz f urzezanymy5) wageczkamy, neb s obrziezowanyms) waz. brzichem w koftel bozi, Any manzer,7) tocziffs) geffto ſie z newieftki vrodil,9)
Deutronomius. 271 1o bude-li potrzeba, poſiekafí k prakom, aneb k gynym vzitkom, dokudz6) myefta newiboyugeff. A opiet wecie: nalezl-ly bi zabiteho, a newieda ot koho, ſtarfſy7) z navblizíſieho myeíta nalezleho8) vmygicz rucie nad nym przied knyezem prziſahu ſwe newyny. Nyekto wiffly9) k bogi vzrziel-ly [Deut. 21.] bi mezi wieznyemy krafnu pannu, aneb podbyehu, 10) a chtiel-ly bi gi 15 wzieti ſobiell) za zenu, newſtupuy w gegie loze12) drziewe, nezli bi ona zena ſwu hlawu oholila, a ſwe nehti bi obrziezala, a to rucho, w nyemzto geſt no. iata, az bi to ſlozila, a zaloſtne rucho na ſie wzala, a az bi otcze a materz a przateli oplakala, kterez geſt14) v bogi ztratila, trzidcieti dny, abi ſie nafitiecz placze k ſwatebnym krmyem ſie obratila. tu pak ſlufſie muzy 20 giel4a) ponyziti. a bude-li fit a neſiede na geho myſli, puſti gi ſwobodnu. anyz mu15) bude ſluffieti przigieti giel6) w ſluzbu, any prodati gynemu.17) a myel-ly byl8) czlowiek dwie zenye, gednu mylu, a druhu nemylu, a vrodi z nych20) dietie, a bude ſyn nemyle prworozenecz, a bude chtieti ſtatek myeti mezy fynamy21) rozdieliti, neprziedneſe ſyna nemyloftywe22) zeny 25 ſynu prworozenemu zeny mylee,23) neb geſt ten poczatek geho dieti, a tomu ma biti prworozenſtwie, vrodi-li czlowiek ſyna hrdeho, protywneho, geſſto ffilius ſupbo nö. bi neſliffal otczowa any materzyna przikazanye, lapie ho, a24) powe[113a 2] du ho25) k ſtarſſym toho myeſta, a rzku mu:26) tento ſyn nafſ protywny geſt kazanym naſſym, hrda27) a ſnazuge ſie piti a giedeny a ſmylftwi.28) 30 vkamenuge gei lid myeſta toho, y vmrzie. a zleho obieſſeneho na ſſybenyci toho dne kazal ſloziti, a mrchu pohrzeſti,29) neb geſt kazdi zlorzeczeny, kteriz ge wiſal na drziewie, tocziſi ze mrzku a ohawnu ſmrt trpiel, abi fie dale30) neprodlila muka geho. a take owcie a wola bratrowa a take31) nebliznyeho kazal nemynuty, ale do domu geho doweſti,32) aneb w ſwem 35 wlaftnyem domu ſchowati, az bi geho bratr33) prziffel a poial oſla; aneb34) wola bratrowa 35) padeneho f36) nym zdwihnuti. a take ge 37) rzekl, ze veſtis ohawna ge wiecz v boha, kdiz zena rucha muzíkeho, a muz zenſkeho nõ. pozywa. 1) K. zaklad. 2) K. Š. wffie. 3) K. awffak. 4) K. neporubuoy. 5) K. nemozt. 6) K. dokud. 7) K. tehdy ftarffy. 8) K. toho nalezle°. 9) K. A wíſel lyby. 10) K. neb pobiehlu. 11) K. ſobie wzyti. 12) K. lono. 13) sch. v K. 14) K. kterezto. 148) Š. gie muži. 15) K. gemu. 16) K. gy przygiti gy w ſluzbu ſobie. 17) K. gynemu prodaty. 18) sch. v Š. 20) K. z nych gedna. 21) K. fyny; násl. sl. sch. 22) K. nemiley. 23) K. miley. 24) K. lapicze geho. 25) K. gey. 26) K. gemu. 27) K. zhrda. 28) K. piti a giefti a fmilnyti y. 29) K. pohrzebati. 30) K. dele. 31) K. take y. 32) K. vweſti. 33) K. wlaſtni bratr. 34) K. neb. 35) K. bratra; a take — bratrowa sch. v Š. 36) K. a f nym. 37) K. ze. O tiech, gymztol) neſluſfalo2) wgity w chram bozy. Kap. XII.] Ake wecie o rozluczeny vchodiczich3) w koſtel bozi takto: ne- Toto wſſe weide4) kleſſczenecz f urzezanymy5) wageczkamy, neb s obrziezowanyms) waz. brzichem w koftel bozi, Any manzer,7) tocziffs) geffto ſie z newieftki vrodil,9)
Strana 272
272 Deutronomius. [Kap. XIII.] ☞ [Deut. 23.] az do deſateho naroda. Amonyt a Moabit take po deſatem pokoleny, iako drziewe geſt dokonano, neweidu na wieki, neb ſu ti lide blizci zidom, a kdiz 5 ſu ſſli z egipta, nebiezeli k nym v potku ſ chlebem a ſ wodu a wieducz, ze ony praczugi na puſſczi w zizny, [113b 1] ale ze gefſcze fu nageli1o) proty [Deut. 23./ nym Balaam, ſyna Beor z mezopotanye firzſke.11) wſfak moze wchod w koftel bozi rzeczen biti wchod w fienci cziftich, ot nyezto othanyechu12) mnohe na wieki, nyetere za chwily aneb do nyeterych dnow vrczenych. 10 zena ale zid prawiegel3) die: wgiti w koftel bozi geft z fynow Ifrahel zenu po- nõ. gieti, a tak y w ſobie y w rodu ſwem biti z lidu bozieho. wſſak podle toho darmo bi bilo powedieno wſſeczko ot kleſſczencie, kdiz nemoz zeny po- giety, alel3a) anyz bi on chtiel pogieti zenu z Ifrael pro penyeze, neb14) die- dynu, neb proczkolywiek 15) gemu bi nefluffalo. fnad ze16) giedyneho z ne- 15 wieftký ſyna menowal, nelucziechu17) ot koftela ſpuria, toczifí ſyna ot zenymy przifíleho, any nothum, tocziff ot18) czizoloznycie19) poííleho, a proto manzer nebude pogymati dcerý fynow Ifrael, any fyn geho az do defateho namyeſtnyka,20) wſfak ten moze21) wgiti w koſtel, neb giz owſſem zhaſſena geſt pamyet ſtare vkori. Ale czierkew22) ſwata netoliko manzeres neprzi- 20 gyma, ale22a) I ſpurios I nothos ot ſwiecenye23) otluczuge. O tom, ze dwoi lid nema choditi do koftela, Auguftyn prawi, ze w defatem pokoleny mohli ſu, pro Ruth moabitíku, neb21) ge ta weſſla, z nyezto take booz, ſyn Sal- monow,25) vrodil obetha. Ale ze rodu Rut ne[113b 2]wieme, ot Abrahama ſpoluwieczneho Moab defiet narodow poczitame26) az do manzelftwie Ruth, 25 a to, czoz27) ge prziczyneno w28) zapowiedy na wieki, ſkrzie to, czoz geft19) powedieno, ma biti wilozeno, tocziſſ po deſatem rodu. nebo ze ge rzekl amonytes a moabites, a to fu gmena muzíka, a nerzekl amonytis neb moabitis, to fu30) zenſkeho pokolenye. Ale o muziech ſtala ſe zapowied, ale ne o zenach, neb ſnad any zeny wifſli ſu v potku zidom na puſſczi. 30 a k tomu wecie: nebude newieftka any kurewnyk w Ifrael, a neobietuy mzdi newieftczie,31) any mzdy tieleſne w domu boha tweho, nebo geft obe ohawnoſt v pana boha, neb, iakoz prawi Jozefo, mzdu za ſmylnoſt tiela prodayneho neb paſtirzowe mzdi neſluffieffe32) offierowati, neb z tiech wieci, kterez pochaziegi z hrdoſti, pan boh ſie w tom nekocha. A opiet23) 35 vſu'a nebudeff lichwiti penyezi, any obilym, any czym gynym bratru twemu nota. nezli cziziemu. ale czoz geſt powedieno o bratru, przikazano geſt, iako o cyziem prziepuſſczeno. Jako take prziepuſſczeno bilo o liſtu repudij, tocziſí otluczeny. 1) K. genzto. 2) Š. geft neſluffalo. 3) K. wchodiczych. 4) Š. weyde. 5) K. f urzenami. (!). 6) K. f obrziezaným. 7) sch. v K. s) K. ten. 9) K. vrodi. 10) K. na- yaly. 11) K. fyrfke. 12) K. odtahniechu (!). 13) K. prawiegi. 133) Š. ale aby. 11) K. neb pro. 15) K. procz kolwiek. 16) K. a fnad ge. 17) K. A nelucziechu. 18) na okr. 19) K. czyloznicze. 20) Š. namieftka. 21) K. muoze ten. 22) Š. cziekew (!). 22a) sch. v Š. 23) K. ſwieczenie kniezſtwa. 24) K. wgyti neb. 25) K. Salomonow; Š. v nadeps. Sfalomonow. 26) K. poczyname. 27) K. czo. 28) K. gt w. 29) sch. v K. 30) K. neb gfu to. 31) K. newieftky. 32) K. Š. nefluffie. 33) K. opiet wecze.
272 Deutronomius. [Kap. XIII.] ☞ [Deut. 23.] az do deſateho naroda. Amonyt a Moabit take po deſatem pokoleny, iako drziewe geſt dokonano, neweidu na wieki, neb ſu ti lide blizci zidom, a kdiz 5 ſu ſſli z egipta, nebiezeli k nym v potku ſ chlebem a ſ wodu a wieducz, ze ony praczugi na puſſczi w zizny, [113b 1] ale ze gefſcze fu nageli1o) proty [Deut. 23./ nym Balaam, ſyna Beor z mezopotanye firzſke.11) wſfak moze wchod w koftel bozi rzeczen biti wchod w fienci cziftich, ot nyezto othanyechu12) mnohe na wieki, nyetere za chwily aneb do nyeterych dnow vrczenych. 10 zena ale zid prawiegel3) die: wgiti w koftel bozi geft z fynow Ifrahel zenu po- nõ. gieti, a tak y w ſobie y w rodu ſwem biti z lidu bozieho. wſſak podle toho darmo bi bilo powedieno wſſeczko ot kleſſczencie, kdiz nemoz zeny po- giety, alel3a) anyz bi on chtiel pogieti zenu z Ifrael pro penyeze, neb14) die- dynu, neb proczkolywiek 15) gemu bi nefluffalo. fnad ze16) giedyneho z ne- 15 wieftký ſyna menowal, nelucziechu17) ot koftela ſpuria, toczifí ſyna ot zenymy przifíleho, any nothum, tocziff ot18) czizoloznycie19) poííleho, a proto manzer nebude pogymati dcerý fynow Ifrael, any fyn geho az do defateho namyeſtnyka,20) wſfak ten moze21) wgiti w koſtel, neb giz owſſem zhaſſena geſt pamyet ſtare vkori. Ale czierkew22) ſwata netoliko manzeres neprzi- 20 gyma, ale22a) I ſpurios I nothos ot ſwiecenye23) otluczuge. O tom, ze dwoi lid nema choditi do koftela, Auguftyn prawi, ze w defatem pokoleny mohli ſu, pro Ruth moabitíku, neb21) ge ta weſſla, z nyezto take booz, ſyn Sal- monow,25) vrodil obetha. Ale ze rodu Rut ne[113b 2]wieme, ot Abrahama ſpoluwieczneho Moab defiet narodow poczitame26) az do manzelftwie Ruth, 25 a to, czoz27) ge prziczyneno w28) zapowiedy na wieki, ſkrzie to, czoz geft19) powedieno, ma biti wilozeno, tocziſſ po deſatem rodu. nebo ze ge rzekl amonytes a moabites, a to fu gmena muzíka, a nerzekl amonytis neb moabitis, to fu30) zenſkeho pokolenye. Ale o muziech ſtala ſe zapowied, ale ne o zenach, neb ſnad any zeny wifſli ſu v potku zidom na puſſczi. 30 a k tomu wecie: nebude newieftka any kurewnyk w Ifrael, a neobietuy mzdi newieftczie,31) any mzdy tieleſne w domu boha tweho, nebo geft obe ohawnoſt v pana boha, neb, iakoz prawi Jozefo, mzdu za ſmylnoſt tiela prodayneho neb paſtirzowe mzdi neſluffieffe32) offierowati, neb z tiech wieci, kterez pochaziegi z hrdoſti, pan boh ſie w tom nekocha. A opiet23) 35 vſu'a nebudeff lichwiti penyezi, any obilym, any czym gynym bratru twemu nota. nezli cziziemu. ale czoz geſt powedieno o bratru, przikazano geſt, iako o cyziem prziepuſſczeno. Jako take prziepuſſczeno bilo o liſtu repudij, tocziſí otluczeny. 1) K. genzto. 2) Š. geft neſluffalo. 3) K. wchodiczych. 4) Š. weyde. 5) K. f urzenami. (!). 6) K. f obrziezaným. 7) sch. v K. s) K. ten. 9) K. vrodi. 10) K. na- yaly. 11) K. fyrfke. 12) K. odtahniechu (!). 13) K. prawiegi. 133) Š. ale aby. 11) K. neb pro. 15) K. procz kolwiek. 16) K. a fnad ge. 17) K. A nelucziechu. 18) na okr. 19) K. czyloznicze. 20) Š. namieftka. 21) K. muoze ten. 22) Š. cziekew (!). 22a) sch. v Š. 23) K. ſwieczenie kniezſtwa. 24) K. wgyti neb. 25) K. Salomonow; Š. v nadeps. Sfalomonow. 26) K. poczyname. 27) K. czo. 28) K. gt w. 29) sch. v K. 30) K. neb gfu to. 31) K. newieftky. 32) K. Š. nefluffie. 33) K. opiet wecze.
Strana 273
Deutronomius. 273 O lyſtu zeny otehnanal) ot muzie. MVz,2) v kterehoz zena myloſti nenalezne pro nyeteru2a) ſtidkoft, geſſto ſie rozlicznye przihazie, napſaſſe, bi ſie [114a 1] nykdi ſ ny neſchaziel, a tu wiecz, pro nyz mu ſie zena nelibila, abi ſie neſchaziely, a dafſe3) giei4) lift, w nyemzto to bieffe5) napſano zenye,6) abi bilo przied knyezi7) czteno. 5 a kdiz8) prziſeziefſe, ze to, czoz ge pſal, prawda geſt,9) tehdy ſluffiefſe obiema f gynymy ſie pogimati. a10) pakli bil1) zena weſſla k gynemu muzi, a ten bi gieil2) opiet dal lift otpuzenye, prwnyemu13) muzi neſluſſalo giel4) zafie wziety, neb gi ohawnu bil vczynyl przied bohem. Ale142) nynye pro izadnu ſtidkoſt zena nema biti otehnana, gedno pro famo cyzolozſtwie,15) anyz 10 tak fluffie gyml6) gity k druhemu ſlibu, tocziff16a) manzelftwi. wſſak nyeterzi koftelowe17) nynye vwedly fu znowa iakozto ohizdne malatitwie,18) neb to geſt neduh czpiragici a kalegicy. A zda bi kde przepuſtil19) koſtel muzi20) ot zeny otſtupiti pro malatîtwie, wifak geft dluzen zenye malatnei21) tie- leſny dluh dati, a tez zaſie zena muzy, gedno acz bi czo gyneho w tom22) 15 bilo. A ktoz nynye nedawno zenu poial, ten nema do bogie poiat biti, any gemu czo23) ktery vrzad potrzebny ma poruczen biti, abi fie ciely rok ſ zenu weſelil. a ten rok ma ſie rozumyeti rok ſwatebny, ale ne obi- [Deut. 20.) czeny,24) tocziff defiet mefieczow, a tolikez flowe rok placzie neb quielenye, neb kdiz muz vmrzie, neſluſſie zenye za muz giti drzewe defieti25) me- 20 fieczow, neb ge [114a 2] ſnad poczala za prweho muze, pak26) bilo mylno, ktereho27) muzie bilo bi to dietie. a take zapowediel, abi ſwobodny ne- pogymaly diewek fluzebnych za zeny.28) zena. 1) K. odehnaney; Š. odehnane. 2) K. Mvz ten. 2a) K. niektu (1). 3) K. napfaſſe a dadieſſe. 4) K. gy; S. gie. 5) to sch. v Š; K. die neb bieſſe to. 6) sch. v K. 7) Š. kniezymi. 8) K. kdyz tomu. 9) K. przyleze ze ge to prawda czoz ge pfal. 10) sch. v Š. 11) sch. v Š. 12) K. gy; Š. gie. 13) K. tehdy prwniev. 14) K. gy. 14a) K. Ale y. 15) K. czyzolozftwo. 16) sch. v K. 163) K. totiž k. 17) Š. koftelowa (!) 18) K. manzelftwie (!). 19) K. przeſtupil. 20) K. muze. 21) K. zenie malatneý dluzen; Š. malatne. 22) K. w tom gineho. 23) sch. v K. 24) K. Š. obyczeyny. 25) K. deffet. 26) K. takz by y. 27) K. ktereho by. 28) K. za zenu. O ranach wynneho, geſſto wyetfſie ſu quadrageny.1) [Kap. XIV.J Piet wecie: widiel-li bi ſudcie koho, an wynen bitie, toho ma przied ſobu2) kazati podle geho wyny. a ma biti myera ran taka,3) abi cztirzidcieti [Deut. 25.) ran cziſla newiſſlo. a takez klete kagicie tepeme ranamy podle cziſla ſlow nyetereho zalma, geſſto gei piegem, kdiz4) tepem. Jozefo prawy, 5 cztirzidcieti ranamy bez gedne5) wynny ma biti bit6) zgiewnye. Ale czlo- wieku ſwobodnemu welmi ohizdno bilo trpieti tu muku. 1) geffto — quadrageny sch. v K. 2) K. Š. febu. 3) K. takowa. 4) K. kdy kagyczieho. 5) K. gedney. 6) sch. v K. 18
Deutronomius. 273 O lyſtu zeny otehnanal) ot muzie. MVz,2) v kterehoz zena myloſti nenalezne pro nyeteru2a) ſtidkoft, geſſto ſie rozlicznye przihazie, napſaſſe, bi ſie [114a 1] nykdi ſ ny neſchaziel, a tu wiecz, pro nyz mu ſie zena nelibila, abi ſie neſchaziely, a dafſe3) giei4) lift, w nyemzto to bieffe5) napſano zenye,6) abi bilo przied knyezi7) czteno. 5 a kdiz8) prziſeziefſe, ze to, czoz ge pſal, prawda geſt,9) tehdy ſluffiefſe obiema f gynymy ſie pogimati. a10) pakli bil1) zena weſſla k gynemu muzi, a ten bi gieil2) opiet dal lift otpuzenye, prwnyemu13) muzi neſluſſalo giel4) zafie wziety, neb gi ohawnu bil vczynyl przied bohem. Ale142) nynye pro izadnu ſtidkoſt zena nema biti otehnana, gedno pro famo cyzolozſtwie,15) anyz 10 tak fluffie gyml6) gity k druhemu ſlibu, tocziff16a) manzelftwi. wſſak nyeterzi koftelowe17) nynye vwedly fu znowa iakozto ohizdne malatitwie,18) neb to geſt neduh czpiragici a kalegicy. A zda bi kde przepuſtil19) koſtel muzi20) ot zeny otſtupiti pro malatîtwie, wifak geft dluzen zenye malatnei21) tie- leſny dluh dati, a tez zaſie zena muzy, gedno acz bi czo gyneho w tom22) 15 bilo. A ktoz nynye nedawno zenu poial, ten nema do bogie poiat biti, any gemu czo23) ktery vrzad potrzebny ma poruczen biti, abi fie ciely rok ſ zenu weſelil. a ten rok ma ſie rozumyeti rok ſwatebny, ale ne obi- [Deut. 20.) czeny,24) tocziff defiet mefieczow, a tolikez flowe rok placzie neb quielenye, neb kdiz muz vmrzie, neſluſſie zenye za muz giti drzewe defieti25) me- 20 fieczow, neb ge [114a 2] ſnad poczala za prweho muze, pak26) bilo mylno, ktereho27) muzie bilo bi to dietie. a take zapowediel, abi ſwobodny ne- pogymaly diewek fluzebnych za zeny.28) zena. 1) K. odehnaney; Š. odehnane. 2) K. Mvz ten. 2a) K. niektu (1). 3) K. napfaſſe a dadieſſe. 4) K. gy; S. gie. 5) to sch. v Š; K. die neb bieſſe to. 6) sch. v K. 7) Š. kniezymi. 8) K. kdyz tomu. 9) K. przyleze ze ge to prawda czoz ge pfal. 10) sch. v Š. 11) sch. v Š. 12) K. gy; Š. gie. 13) K. tehdy prwniev. 14) K. gy. 14a) K. Ale y. 15) K. czyzolozftwo. 16) sch. v K. 163) K. totiž k. 17) Š. koftelowa (!) 18) K. manzelftwie (!). 19) K. przeſtupil. 20) K. muze. 21) K. zenie malatneý dluzen; Š. malatne. 22) K. w tom gineho. 23) sch. v K. 24) K. Š. obyczeyny. 25) K. deffet. 26) K. takz by y. 27) K. ktereho by. 28) K. za zenu. O ranach wynneho, geſſto wyetfſie ſu quadrageny.1) [Kap. XIV.J Piet wecie: widiel-li bi ſudcie koho, an wynen bitie, toho ma przied ſobu2) kazati podle geho wyny. a ma biti myera ran taka,3) abi cztirzidcieti [Deut. 25.) ran cziſla newiſſlo. a takez klete kagicie tepeme ranamy podle cziſla ſlow nyetereho zalma, geſſto gei piegem, kdiz4) tepem. Jozefo prawy, 5 cztirzidcieti ranamy bez gedne5) wynny ma biti bit6) zgiewnye. Ale czlo- wieku ſwobodnemu welmi ohizdno bilo trpieti tu muku. 1) geffto — quadrageny sch. v K. 2) K. Š. febu. 3) K. takowa. 4) K. kdy kagyczieho. 5) K. gedney. 6) sch. v K. 18
Strana 274
274 Deutronomius. Kap. XV.J O zbuzeny ſyemene a o obicziegy zzuwanye. Femina no v'ga viri fi aripet. ktera zena owdowie bez ſynow, poyme gi gehol) bratr, a zbudi fieme bratra ſweho, a prworozeneho z nye ſyna gmene bratra ſweho (Deut. 25.] vmrleho man azwati, iako bi onoho bil, ale ne twoi, abi nezahynulo gmye gieho z Ifraele.2) A nechtiel-li bi bratr przigieti3) wdowi bratra ſweho, geſſto z prawa ma biti geho, tehdi zena tuziti bude ſudciem v brany. tu ony ho3a) powolagi, a kdiz bi gie nechtiel pogieti, tehdi zena przied fudciemy4) ſeyme obuw ſ geho noh, a plyne mu w5) twarz a die: tak ſie ſtane czlowieku, nechtieciemu vdielati domu bratru ſwemu. [114b 1] I budu wiecz6) rziekati domu geho dom7) zzuteho, vkora w ifrael. Gynde fie czte, ze gyny, kteriz gy ma pogiety, toho gyny zzuwaſſe. Jakoz prawi Jan:8) neiſem doſtogen 10 [Luk. s.p rozwazaty rzemene geho8a) obuwi. to ſnad bywafſe, kdiz hned9) gyny myel gi pogieti, kdiz bilo) bratr nechtiel. nebi1) nyekdi izadny nechtiel gie po- gieti, a tehdil2) zena gei zzugieſſe.13) A nyekdi bez rzieczi tel4) wdowi bratr vmrleho15) wiznawaſſe ſie przied ſudciemy, ze gie nechcze pogieti, tehdi ſie ſam1oa) ſzugieſſe. wſſak sie gynde czte, ze nechtie zbuditi ſiemene16) bratra ſweho, ſie ſzugieſſe.17) a lapila-li bi zena ktera muze18) czizieho za geho orudie, kdiz bi ſie wadil ſ gegym muzem, magi giei19) hned20) ruku vtieti beze wíſeho myloſrdenſtwie. a nebudefſ myeti wahi a myeri21) wietffie a menſſie, wietffie, abi kupowal, menſſie, abi prodawal; tot geſt22) ohawno panu bohu. 5 15 20 1) K. gegie° muze. 2) K. Ifrahel. 3) K. pogyti. 3a) K. geho. 4) K. ſudczem. 3) K. gemu w ge°. 6) sch. v K. 7) sch. v K. 8) K. ſwaty Jan. sa) Š. v ge°. 3) K. ynhed. 10) sch. v K. 11) K. ale. 12) Š. tehda. 13) Š. zzuwaffc. K. zuwaffe. 14) K. tey. 15) K. toho vmrle°. 16) K. ſemena. 17) K. ſam ſe zvwaſſe. 18) K. muze ktereho. 19) K. S. gie. 20) K. ynhed. 21) K. miery a wahy. 22) K. to gt wſfe. [Deut. 22.] O tiech1) wieczech, geſſto ſie gich2) magy chowaty. Ak o mnohich wiecech, gichzto ſie mamy3) ſtrzieci, Moizieff wecie: nepoſiewai wynnycie ſwe gynym zrnem fiemene,4) abi gednoho defatka a zwlafſczich5) prwotyn i gednoho pole nedawal, neb z obeho plodu roz- dielities) ma dano biti, Aneb tiem vmyſlem, ze bi nechtiel prwotyn fiemene neb wyna dati, ze ſie ſpolu nepoſwieczugi. neb fiemy7) pr[114b 2]weho 5 leta, ale wynnycie cztwrteho fie8) poſwieczuge. neb tehdi pole neb seho obile poſwieceno rziekachu, kdiz z nyeho prwe dawachu defatek9) bohu. prawi Jozefo, ze ta obecznoſt geſt zapowediena, neb przirozenye nerow- nych wieci neraduge fie obczowanym. proto1o) prawi: nebudeffll) wolem a oſle orati. to wiklada Jozefus a rzka: gedno woly ma zemy orati, abichme 10 rozumyely, ze gmenem oſlowym wſſeczka gyna zwierzata ſu wynata. zid prawi, ze geſt proto rzeczeno, ze chtiel boh ſluzebnemu howadu, toczifí oſlu, krale wſſeho howada przirownati. neb cztwera zwierzata kralowſka [Ezech. 1.) vkazuge boh Ezechiely rzka:12) czlowiek geſt kral wſiech zwierzat, a pod [Kap. XVI.I
274 Deutronomius. Kap. XV.J O zbuzeny ſyemene a o obicziegy zzuwanye. Femina no v'ga viri fi aripet. ktera zena owdowie bez ſynow, poyme gi gehol) bratr, a zbudi fieme bratra ſweho, a prworozeneho z nye ſyna gmene bratra ſweho (Deut. 25.] vmrleho man azwati, iako bi onoho bil, ale ne twoi, abi nezahynulo gmye gieho z Ifraele.2) A nechtiel-li bi bratr przigieti3) wdowi bratra ſweho, geſſto z prawa ma biti geho, tehdi zena tuziti bude ſudciem v brany. tu ony ho3a) powolagi, a kdiz bi gie nechtiel pogieti, tehdi zena przied fudciemy4) ſeyme obuw ſ geho noh, a plyne mu w5) twarz a die: tak ſie ſtane czlowieku, nechtieciemu vdielati domu bratru ſwemu. [114b 1] I budu wiecz6) rziekati domu geho dom7) zzuteho, vkora w ifrael. Gynde fie czte, ze gyny, kteriz gy ma pogiety, toho gyny zzuwaſſe. Jakoz prawi Jan:8) neiſem doſtogen 10 [Luk. s.p rozwazaty rzemene geho8a) obuwi. to ſnad bywafſe, kdiz hned9) gyny myel gi pogieti, kdiz bilo) bratr nechtiel. nebi1) nyekdi izadny nechtiel gie po- gieti, a tehdil2) zena gei zzugieſſe.13) A nyekdi bez rzieczi tel4) wdowi bratr vmrleho15) wiznawaſſe ſie przied ſudciemy, ze gie nechcze pogieti, tehdi ſie ſam1oa) ſzugieſſe. wſſak sie gynde czte, ze nechtie zbuditi ſiemene16) bratra ſweho, ſie ſzugieſſe.17) a lapila-li bi zena ktera muze18) czizieho za geho orudie, kdiz bi ſie wadil ſ gegym muzem, magi giei19) hned20) ruku vtieti beze wíſeho myloſrdenſtwie. a nebudefſ myeti wahi a myeri21) wietffie a menſſie, wietffie, abi kupowal, menſſie, abi prodawal; tot geſt22) ohawno panu bohu. 5 15 20 1) K. gegie° muze. 2) K. Ifrahel. 3) K. pogyti. 3a) K. geho. 4) K. ſudczem. 3) K. gemu w ge°. 6) sch. v K. 7) sch. v K. 8) K. ſwaty Jan. sa) Š. v ge°. 3) K. ynhed. 10) sch. v K. 11) K. ale. 12) Š. tehda. 13) Š. zzuwaffc. K. zuwaffe. 14) K. tey. 15) K. toho vmrle°. 16) K. ſemena. 17) K. ſam ſe zvwaſſe. 18) K. muze ktereho. 19) K. S. gie. 20) K. ynhed. 21) K. miery a wahy. 22) K. to gt wſfe. [Deut. 22.] O tiech1) wieczech, geſſto ſie gich2) magy chowaty. Ak o mnohich wiecech, gichzto ſie mamy3) ſtrzieci, Moizieff wecie: nepoſiewai wynnycie ſwe gynym zrnem fiemene,4) abi gednoho defatka a zwlafſczich5) prwotyn i gednoho pole nedawal, neb z obeho plodu roz- dielities) ma dano biti, Aneb tiem vmyſlem, ze bi nechtiel prwotyn fiemene neb wyna dati, ze ſie ſpolu nepoſwieczugi. neb fiemy7) pr[114b 2]weho 5 leta, ale wynnycie cztwrteho fie8) poſwieczuge. neb tehdi pole neb seho obile poſwieceno rziekachu, kdiz z nyeho prwe dawachu defatek9) bohu. prawi Jozefo, ze ta obecznoſt geſt zapowediena, neb przirozenye nerow- nych wieci neraduge fie obczowanym. proto1o) prawi: nebudeffll) wolem a oſle orati. to wiklada Jozefus a rzka: gedno woly ma zemy orati, abichme 10 rozumyely, ze gmenem oſlowym wſſeczka gyna zwierzata ſu wynata. zid prawi, ze geſt proto rzeczeno, ze chtiel boh ſluzebnemu howadu, toczifí oſlu, krale wſſeho howada przirownati. neb cztwera zwierzata kralowſka [Ezech. 1.) vkazuge boh Ezechiely rzka:12) czlowiek geſt kral wſiech zwierzat, a pod [Kap. XVI.I
Strana 275
Deutronomius. 275 15 nym lew geft kral zwierzecy, a orel geft kral ptaczi neb ptaczſtwa,13) a wol14) Nö. rex. kral dobitczi. a nyeterzi zide dietynſki to wikladagi rzkucz: wol przie- zywa, I mnyel bi ofel, bi wol14a) giedl, a on bi hladem zhynul. Neoblekay ſie w rucho lnyene, wlnu tkane. prawi Jozefus, ze gedno ſamym knyezi15) bilo to rucho pogiczeno16) choditi; az dofowad17) to zide welmy drzie, zel8 20 any blan any ktereho rucha platnyeneho,19) gedno nyti wlnyenu ffite20) noſye. prawi take Jozefo, bi21) dobitek rozliczneho rodu zapowedieny mnye bi ſluſſalo ſmyeſſowati, neb mnohe v menſſich wiecech zapowiediene prawi, abi k22) wietffiemu podoben[115a 1]ſtwym nebilo prziſtupenye. 1) sch. v K. 2) K. gychzto ſe. 3) K. mame. 4) K. femenem. 5) Š. zwlaſtnich. 6) K. rozdielnie. 7) K. Š. fiemie. 8) K. leta ſe. 9) K. deffatek; Š. defatek dawachu. 10) K. protoz. 11) K. nebudem. 12) K. Ezechielowi a. 13) ta dvě sl. sch. v K. 14) K. wol gt. 14a) K. on. 15) K. Š. kniezim. 16) K. Š. poyczeno. 17) Š. dofawad; K. do nynieffe a. 18) sch. v Š. 13) K. platenneho. 20) sch. v K. 21) sch. v Š. 22) sch. v K. O1) zahlazeny Amalecha krale. [Kap. XVII.I Rzikazal gym take boh, kdiz budu panowati w zemy ſlibenei,2) abi amalecha ſhladili pod nebem, proto ze,3) kdiz ſu ſſli przies puſſcz, mnoho (Deut. 25.] fíkodily4) zadnym, mdlym, uſtalym zaftupom, malatnym5) a fiemenem (Deut. 26.) tekucym, gymzto nefluffielo wgiti mezi ftany, tis) fu ony pak zabigely. A take rzekl: chowai ſie, abi nezapomanul. nebo7) Saul przieſtupil przi- kazanye,8) A proto kralowſtwie bi ot geho domu przieneſeno. A kdiz weideff w zemy ſlibenu, wezmeſ ze wíſeho obile tweho prwotyny, I wloziff w koff9) prutyeny, 110) poideff k tomu myeſtu, kterez boh zwoly. a uczynye tu obiet, ſtogie proti oltarzy, podiekugeſſ bohu przied knyezem, ze gie 10 wiproftil otcie tweho Jacuba ot fira, kdiz holl) ftihaſſe, tocziff laban, a fyny geho z egipta mocznu ruku, a potom tobie dali2) zemy mlekem a ſtrdi tekuci. a pomodle ſiel3) bohu twemu, budeſſ hodowati we wſſem ſbozi, gefſto tobie boh twoi da, ti a lewit14) a huoft, kterziz ſ tobu15) budu 16) To ſie gednu ſtalo wſtupeny do zemve ſlibene, nyeterzi prawie, ale Jozefo prawi, ze na wſſake leto na poſwiecenye, a k tomu na wſſaki den dwakrat, u weczer a rano, wiecznye dary17) bozie ofwiedczowany magi bity. [115a 2] a kdiz przieideff Jordan, vſtawifí oltarzis) panu bohu z kamenye, gichzto ſie zelezo nedotklo, a obietugefſ na nyem obiet panu bohu, a budefſ gieſti tu19) przied bohem, a napiſſeſſ na kameny wſſeczki20) ſlowa zakona tohoto 20 rownye a ſwietle. A kdiz moizieff wiprawi pozehnanye tiech, gefſto zakon [Deut. 27.] drzie, a proklynanye na przieftupitele zakona, na21) koncy proklynanye22) wecye prorokugye: nawrati tie buoh na lodech do egipta, tu budeſſ prodan neprzatelom twym w ſluhi,23) a nebude, kto bi tie kupil. Jakoz prawi Jozef9, do Allexandrie mnoho tificzow zidow bilo prodano,24) a gedwa myely 25 kupcie. Take zapowedieno geſt zidom, abi neymyeli giedu, any czo gie- dowateho mezi ſobu,25) a v kohoz bi to nalezli, ten vmrzi taku ſmrti iako 18* 5 15 Deut. 28.] Venditio.
Deutronomius. 275 15 nym lew geft kral zwierzecy, a orel geft kral ptaczi neb ptaczſtwa,13) a wol14) Nö. rex. kral dobitczi. a nyeterzi zide dietynſki to wikladagi rzkucz: wol przie- zywa, I mnyel bi ofel, bi wol14a) giedl, a on bi hladem zhynul. Neoblekay ſie w rucho lnyene, wlnu tkane. prawi Jozefus, ze gedno ſamym knyezi15) bilo to rucho pogiczeno16) choditi; az dofowad17) to zide welmy drzie, zel8 20 any blan any ktereho rucha platnyeneho,19) gedno nyti wlnyenu ffite20) noſye. prawi take Jozefo, bi21) dobitek rozliczneho rodu zapowedieny mnye bi ſluſſalo ſmyeſſowati, neb mnohe v menſſich wiecech zapowiediene prawi, abi k22) wietffiemu podoben[115a 1]ſtwym nebilo prziſtupenye. 1) sch. v K. 2) K. gychzto ſe. 3) K. mame. 4) K. femenem. 5) Š. zwlaſtnich. 6) K. rozdielnie. 7) K. Š. fiemie. 8) K. leta ſe. 9) K. deffatek; Š. defatek dawachu. 10) K. protoz. 11) K. nebudem. 12) K. Ezechielowi a. 13) ta dvě sl. sch. v K. 14) K. wol gt. 14a) K. on. 15) K. Š. kniezim. 16) K. Š. poyczeno. 17) Š. dofawad; K. do nynieffe a. 18) sch. v Š. 13) K. platenneho. 20) sch. v K. 21) sch. v Š. 22) sch. v K. O1) zahlazeny Amalecha krale. [Kap. XVII.I Rzikazal gym take boh, kdiz budu panowati w zemy ſlibenei,2) abi amalecha ſhladili pod nebem, proto ze,3) kdiz ſu ſſli przies puſſcz, mnoho (Deut. 25.] fíkodily4) zadnym, mdlym, uſtalym zaftupom, malatnym5) a fiemenem (Deut. 26.) tekucym, gymzto nefluffielo wgiti mezi ftany, tis) fu ony pak zabigely. A take rzekl: chowai ſie, abi nezapomanul. nebo7) Saul przieſtupil przi- kazanye,8) A proto kralowſtwie bi ot geho domu przieneſeno. A kdiz weideff w zemy ſlibenu, wezmeſ ze wíſeho obile tweho prwotyny, I wloziff w koff9) prutyeny, 110) poideff k tomu myeſtu, kterez boh zwoly. a uczynye tu obiet, ſtogie proti oltarzy, podiekugeſſ bohu przied knyezem, ze gie 10 wiproftil otcie tweho Jacuba ot fira, kdiz holl) ftihaſſe, tocziff laban, a fyny geho z egipta mocznu ruku, a potom tobie dali2) zemy mlekem a ſtrdi tekuci. a pomodle ſiel3) bohu twemu, budeſſ hodowati we wſſem ſbozi, gefſto tobie boh twoi da, ti a lewit14) a huoft, kterziz ſ tobu15) budu 16) To ſie gednu ſtalo wſtupeny do zemve ſlibene, nyeterzi prawie, ale Jozefo prawi, ze na wſſake leto na poſwiecenye, a k tomu na wſſaki den dwakrat, u weczer a rano, wiecznye dary17) bozie ofwiedczowany magi bity. [115a 2] a kdiz przieideff Jordan, vſtawifí oltarzis) panu bohu z kamenye, gichzto ſie zelezo nedotklo, a obietugefſ na nyem obiet panu bohu, a budefſ gieſti tu19) przied bohem, a napiſſeſſ na kameny wſſeczki20) ſlowa zakona tohoto 20 rownye a ſwietle. A kdiz moizieff wiprawi pozehnanye tiech, gefſto zakon [Deut. 27.] drzie, a proklynanye na przieftupitele zakona, na21) koncy proklynanye22) wecye prorokugye: nawrati tie buoh na lodech do egipta, tu budeſſ prodan neprzatelom twym w ſluhi,23) a nebude, kto bi tie kupil. Jakoz prawi Jozef9, do Allexandrie mnoho tificzow zidow bilo prodano,24) a gedwa myely 25 kupcie. Take zapowedieno geſt zidom, abi neymyeli giedu, any czo gie- dowateho mezi ſobu,25) a v kohoz bi to nalezli, ten vmrzi taku ſmrti iako 18* 5 15 Deut. 28.] Venditio.
Strana 276
276 Deutronomius. ten, pro kohoz ge ten ged czynen. a to kdiz bi bilo vgiſſczeno,26) wecie Moizieff: dnes my geft Sto a dwadcieti let, nemohut giz wchoditi a wi- choditi, a naywiece, neb my geſt rzekl pan boh:27) nepoideff przies Jordan, a proto pan boh waff tent przied wamy poide, iakot28) ge rzekl. I za- 30 wola Jozue a wecie29) prziede wſſym lidem: pofilny fie, a bud mocen, neb ti vwedeſſ lid tento w zemy tu, pro nyzto prziſahl boh gich30) otczom, ze gi chcze gym daty. A ti gym gi loſem rozdielifí, a pan boh ten bude ſ tobu.31) Rubrica.32) Znamenay, ze zide geſſcze kdiz wcha[115b 1]ziegi do ſwe fſkoly, 35 [žalm 102.] wzdi33) zpiewagy tento zalm: Chwal ma duſſie pana boha. neb ſu w nyem34) popſany wſſeczki gich dobre ſkutki, geſſto gym pan boh vkazal. 1) Š. Tuto O. 2) Š. flibene. 3) sch. v Š. 4) K. ſíkodil. 5) K. a malatnijm. 6) K. tu. 7) K. nezapomenul bozieho przikazani neb. 8) K. bozie przikazanie. 3) Š. kuoſs. 10) K. a. 11) K. ge°. 12) K. dal tobie. 13) sch. v Š. 14) K. lewita. 15) K. Š. tebu. 16) K. bude. 17) K. darowe. 18) sch. v Š. 19) K. tu giefti. 20) K. wíſeczka. 21) K. A na. 22) sch. v Š. 23) K. fluhu. 21) K. tiffycz bylo prodano zydow. 25) K. Š. febu. 26) K. dokonano Tehdy. 27) K. buoh waš. 28) K. yako. 29) K. weczem (!). 30) K. wafſym. 31) K. Š. tebu. 32) sch. v K.; Š. (přid.) takto. 33) sch. v K. 34) K. w tom zalmu gſu. [Kap. XVIII.) O pyeſſny deutronomij tiech knyh. [Deut. 31.] Bnowyw to Moizieff wſſeczko, I da deutronomyum ty knychi lewitom, abi gie wlozili w Archu bozi proti wſſem na ſwiedeczſtwie, Abi w ſedme leto otpuffczenvel) cztli gie2) wíſemu lidu, muzom y zenam, na poſwiecenye, abi ſliffiely3) ot naywiſſieho knyeze biſkupa w ſnatek na poſwiecenye, Jakoz prawi Jozefo. opiet wecie Moizieff: wiedie Ja waff 5 vmyſl,4) a waſſi twrdu ſſigi.5) Geſſcze za meho zywota, a Ja ſ wamy chodym, wzdi ſte ſwarlywie czynyly proti bohu, a czym wiece vczynyte, az na vmru. protot was opiet napomynam, abifſte toho neczynyly. A pro to druhe, neb w ſwiedeczîtwi toho napomynanye lydi vbywa mys) ſwiedeczſtwie, aneb bilosa) bi neuziteczno, neb7) ſu ſmrtedlny, Ale piſmo geſt ſwiedeczftwie 10 neſmrtedlne. I wolam ku pieny ſwiedeczſtwie, neb wiedie,8) ze po mei9) ſmrty budete zle czynyti, a brzo ſie otchilite ot cieſti, gijz ſem wam vkazal. i potka was zlee na poſlednych10) czaſiech, kdizi1) vczynyte zle przied bozym obezrzienym, abifîtella) ho drazdili ſkutkamy waſſich ruku. [Kap. XIX.) I mluwil ge Moizieff przied w[115b 2]ffym ſborem12) fynow Ifrael 15 tato ſlowa az do koncie: Slifîte, nebeſa, czo budu mluwiti, Sliff, zemye, [Deut. 32.] ſlowa mych vſt etc.12) vſtawi mezie lidſke podle cziſla ſynow Irahel, tocziſſ cziſla tiech oſob, kterez ſu bili weſſly do egipta, Bieſſe polozil pan boh
276 Deutronomius. ten, pro kohoz ge ten ged czynen. a to kdiz bi bilo vgiſſczeno,26) wecie Moizieff: dnes my geft Sto a dwadcieti let, nemohut giz wchoditi a wi- choditi, a naywiece, neb my geſt rzekl pan boh:27) nepoideff przies Jordan, a proto pan boh waff tent przied wamy poide, iakot28) ge rzekl. I za- 30 wola Jozue a wecie29) prziede wſſym lidem: pofilny fie, a bud mocen, neb ti vwedeſſ lid tento w zemy tu, pro nyzto prziſahl boh gich30) otczom, ze gi chcze gym daty. A ti gym gi loſem rozdielifí, a pan boh ten bude ſ tobu.31) Rubrica.32) Znamenay, ze zide geſſcze kdiz wcha[115b 1]ziegi do ſwe fſkoly, 35 [žalm 102.] wzdi33) zpiewagy tento zalm: Chwal ma duſſie pana boha. neb ſu w nyem34) popſany wſſeczki gich dobre ſkutki, geſſto gym pan boh vkazal. 1) Š. Tuto O. 2) Š. flibene. 3) sch. v Š. 4) K. ſíkodil. 5) K. a malatnijm. 6) K. tu. 7) K. nezapomenul bozieho przikazani neb. 8) K. bozie przikazanie. 3) Š. kuoſs. 10) K. a. 11) K. ge°. 12) K. dal tobie. 13) sch. v Š. 14) K. lewita. 15) K. Š. tebu. 16) K. bude. 17) K. darowe. 18) sch. v Š. 19) K. tu giefti. 20) K. wíſeczka. 21) K. A na. 22) sch. v Š. 23) K. fluhu. 21) K. tiffycz bylo prodano zydow. 25) K. Š. febu. 26) K. dokonano Tehdy. 27) K. buoh waš. 28) K. yako. 29) K. weczem (!). 30) K. wafſym. 31) K. Š. tebu. 32) sch. v K.; Š. (přid.) takto. 33) sch. v K. 34) K. w tom zalmu gſu. [Kap. XVIII.) O pyeſſny deutronomij tiech knyh. [Deut. 31.] Bnowyw to Moizieff wſſeczko, I da deutronomyum ty knychi lewitom, abi gie wlozili w Archu bozi proti wſſem na ſwiedeczſtwie, Abi w ſedme leto otpuffczenvel) cztli gie2) wíſemu lidu, muzom y zenam, na poſwiecenye, abi ſliffiely3) ot naywiſſieho knyeze biſkupa w ſnatek na poſwiecenye, Jakoz prawi Jozefo. opiet wecie Moizieff: wiedie Ja waff 5 vmyſl,4) a waſſi twrdu ſſigi.5) Geſſcze za meho zywota, a Ja ſ wamy chodym, wzdi ſte ſwarlywie czynyly proti bohu, a czym wiece vczynyte, az na vmru. protot was opiet napomynam, abifſte toho neczynyly. A pro to druhe, neb w ſwiedeczîtwi toho napomynanye lydi vbywa mys) ſwiedeczſtwie, aneb bilosa) bi neuziteczno, neb7) ſu ſmrtedlny, Ale piſmo geſt ſwiedeczftwie 10 neſmrtedlne. I wolam ku pieny ſwiedeczſtwie, neb wiedie,8) ze po mei9) ſmrty budete zle czynyti, a brzo ſie otchilite ot cieſti, gijz ſem wam vkazal. i potka was zlee na poſlednych10) czaſiech, kdizi1) vczynyte zle przied bozym obezrzienym, abifîtella) ho drazdili ſkutkamy waſſich ruku. [Kap. XIX.) I mluwil ge Moizieff przied w[115b 2]ffym ſborem12) fynow Ifrael 15 tato ſlowa az do koncie: Slifîte, nebeſa, czo budu mluwiti, Sliff, zemye, [Deut. 32.] ſlowa mych vſt etc.12) vſtawi mezie lidſke podle cziſla ſynow Irahel, tocziſſ cziſla tiech oſob, kterez ſu bili weſſly do egipta, Bieſſe polozil pan boh
Strana 277
Deutronomius. 277 narodi rozlicznych Jazikow, geſſto wiezi dielachu, a to geft proroczîtwie 20 o mynuteil3) wiecy. zid takto czte: vſtawil boh zemy lidu podle cziſla fynow Ifrahel, iako bi rzekl: Irahel iako myle przieczetl, a gyne iako mrzke cziſlem geſt nerozdielyl. Gyne ſkladanye ma: podle cziſla Andielow bozich. opiet wecie Moizieff: polozte ſrdcie waſſe we wſſieczki14) ſlowa, kterez15) ia wam dnes oſwiedczugi, abifîte przikazali gie16) waſſym ſynom 25 ſtrzieci, czynyti y plnyti wíſeczko, czo17) geft pſano w knyehach tohoto zakona. neb1s) ne darmo19) przikazano geſt wam, ale abi wſſiczkny w nyem zywi bili.20) a to czynyecz budete dluho prziebywati w zemy, do nyezto opuftiecz Jordan weidem a budem21) gij wlaſti. 1) K. odpufftie (!). 2) K. ty knihy. 3) Š. ſlyffali. 4) K. ſmyfl. 5) K. wuoli. 6) K. kdyz vbýwame. 6a) K. a nebo. 7) K. ze. 8) K. widie. 3) Š. me. 10) K. nay- poflednieyſſych. 11) K. A kdyz. 113) K. opatrzeniem. 12) K. przede wſſym zborem. 12) K. (přid.) a tak az do koncze yakoz ſe czte w Biblij A. 13) Š. minute; K. minutych. 14) K. wſſeczka. 15) K. kteraz. 16) sch. v K. 17) K. to wíſeczko czoz. 18) sch. v K. 19) K. Ne marnie. 20) K. zywi byli w niem. 21) K. weydete a budete. O ſmrty moyzieſſowie, kdyz gyz byl lyd pozehnal1) Kap. XX.] Mluwil opiet pan boh moyzieffowi a rzka: wſtup na horu Abarym na horzie nebo, tocziſf ſ2) tohoto gdi na onen, geſſto geft w zemy moab proti Jericho, a ohleday zemy Canaan a vmrzi, iako ge vmrzel Aaron,3) bratr twoi, na horzie hor. neb ſte przieftupili a proti mnye [116a 1] vczy-[Deut. 32.) 5 nyly mezi ſyny Ifrael w cades, na puſſczi ſyn, v wod protywnoſti. ale drziew, nez wſtupi Moizieff, pozehna ſyny Ifrahel, I poczie ſwe pozehnanye takto: pan boh prziſſel4) z ſyna, a z ſeir nam ſie narodil, a ukazal ſie ſhozi4a) ſaran, a ſ nym ſwatich tificz, a na geho prawici ohnywi zakon. prawie5) zide, ze [Deut. 23.] boh poſlal5a) ſwe andiely k Idumeô a ks) iſmahelitom do faran, a dal gym 10 zakon ſwoy. A kdiz ſu ho7) nechtiely przigieti, przifſel k zidom na horu ſynas) ſe mnohem tificz andielow. a daw kazdemu pokoleny pozehnanye, I gide ſ pol9) moab na horu nebo1o) az na wrch, geſſto mu diegi faſga, I vkaza mu boh wſſiczku11) zemy ſlibenu az do morze naidalfſieho, a diel na poledne, a ſſirokoſt pole Jericho, geſſto mu gynym gmenem diegi myeſto palmowella) (Deut. 34.) 15 az do fegor. I vmrzie tu Moizieff w zemy Moab bozym przikazanym, a po- Mors hrzeſti ho12) kaza ſwym andielom w udole zemye moab, a nepozna izadny moyſi. ozlowiek hrobu gehol3) az do dneſſnyeho dne. a to ſie ſtalo proto, iakoz zide14) prawie, abi hol5) za boha necztili, neb ſu bili hotowi k modlam ſluziti. Moizieff16) ſto a dwadcieti let ſtar bil, kdiz geſt vmrziel, wſſak geſſcze 20 oczi geho nebili ſie zamraczili, any zubi geho ſie hibali.17) I plakachu ho1s) fynowe Ifrahel trzidcieti dny, neb19) to cziſlo mezi mylomudrci a mezi pohany geft poſwiecene. Pak Jofue [116a 2] bi naplnen duchu mudrofti,20) a bichu ho poſluffny fynowe21) Irahel. I vczynychu, iako boh przikazal Moizieſſowi. I newſtal wiecz prorok w Iſrahel iako Moizieff, gehoz bi tak
Deutronomius. 277 narodi rozlicznych Jazikow, geſſto wiezi dielachu, a to geft proroczîtwie 20 o mynuteil3) wiecy. zid takto czte: vſtawil boh zemy lidu podle cziſla fynow Ifrahel, iako bi rzekl: Irahel iako myle przieczetl, a gyne iako mrzke cziſlem geſt nerozdielyl. Gyne ſkladanye ma: podle cziſla Andielow bozich. opiet wecie Moizieff: polozte ſrdcie waſſe we wſſieczki14) ſlowa, kterez15) ia wam dnes oſwiedczugi, abifîte przikazali gie16) waſſym ſynom 25 ſtrzieci, czynyti y plnyti wíſeczko, czo17) geft pſano w knyehach tohoto zakona. neb1s) ne darmo19) przikazano geſt wam, ale abi wſſiczkny w nyem zywi bili.20) a to czynyecz budete dluho prziebywati w zemy, do nyezto opuftiecz Jordan weidem a budem21) gij wlaſti. 1) K. odpufftie (!). 2) K. ty knihy. 3) Š. ſlyffali. 4) K. ſmyfl. 5) K. wuoli. 6) K. kdyz vbýwame. 6a) K. a nebo. 7) K. ze. 8) K. widie. 3) Š. me. 10) K. nay- poflednieyſſych. 11) K. A kdyz. 113) K. opatrzeniem. 12) K. przede wſſym zborem. 12) K. (přid.) a tak az do koncze yakoz ſe czte w Biblij A. 13) Š. minute; K. minutych. 14) K. wſſeczka. 15) K. kteraz. 16) sch. v K. 17) K. to wíſeczko czoz. 18) sch. v K. 19) K. Ne marnie. 20) K. zywi byli w niem. 21) K. weydete a budete. O ſmrty moyzieſſowie, kdyz gyz byl lyd pozehnal1) Kap. XX.] Mluwil opiet pan boh moyzieffowi a rzka: wſtup na horu Abarym na horzie nebo, tocziſf ſ2) tohoto gdi na onen, geſſto geft w zemy moab proti Jericho, a ohleday zemy Canaan a vmrzi, iako ge vmrzel Aaron,3) bratr twoi, na horzie hor. neb ſte przieftupili a proti mnye [116a 1] vczy-[Deut. 32.) 5 nyly mezi ſyny Ifrael w cades, na puſſczi ſyn, v wod protywnoſti. ale drziew, nez wſtupi Moizieff, pozehna ſyny Ifrahel, I poczie ſwe pozehnanye takto: pan boh prziſſel4) z ſyna, a z ſeir nam ſie narodil, a ukazal ſie ſhozi4a) ſaran, a ſ nym ſwatich tificz, a na geho prawici ohnywi zakon. prawie5) zide, ze [Deut. 23.] boh poſlal5a) ſwe andiely k Idumeô a ks) iſmahelitom do faran, a dal gym 10 zakon ſwoy. A kdiz ſu ho7) nechtiely przigieti, przifſel k zidom na horu ſynas) ſe mnohem tificz andielow. a daw kazdemu pokoleny pozehnanye, I gide ſ pol9) moab na horu nebo1o) az na wrch, geſſto mu diegi faſga, I vkaza mu boh wſſiczku11) zemy ſlibenu az do morze naidalfſieho, a diel na poledne, a ſſirokoſt pole Jericho, geſſto mu gynym gmenem diegi myeſto palmowella) (Deut. 34.) 15 az do fegor. I vmrzie tu Moizieff w zemy Moab bozym przikazanym, a po- Mors hrzeſti ho12) kaza ſwym andielom w udole zemye moab, a nepozna izadny moyſi. ozlowiek hrobu gehol3) az do dneſſnyeho dne. a to ſie ſtalo proto, iakoz zide14) prawie, abi hol5) za boha necztili, neb ſu bili hotowi k modlam ſluziti. Moizieff16) ſto a dwadcieti let ſtar bil, kdiz geſt vmrziel, wſſak geſſcze 20 oczi geho nebili ſie zamraczili, any zubi geho ſie hibali.17) I plakachu ho1s) fynowe Ifrahel trzidcieti dny, neb19) to cziſlo mezi mylomudrci a mezi pohany geft poſwiecene. Pak Jofue [116a 2] bi naplnen duchu mudrofti,20) a bichu ho poſluffny fynowe21) Irahel. I vczynychu, iako boh przikazal Moizieſſowi. I newſtal wiecz prorok w Iſrahel iako Moizieff, gehoz bi tak
Strana 278
278 Deutronomius. poznal boh twarzi k twarzi, tocziſſ tak ochotna boha k ſobie, a22) on bohu. 25 Toto capitolum poſlednye, iakoz prawie, przilozil23) Eſdras ot onoho myeſta: wſtupil Moiziefí, a toto pak przilozil24) Joſue: 1) Š. (přid.) a to takto znamenay. 2) K. z. 3) sch. v K. 4) K. poſſel. 4a) K. gſe z ſboru. 5) K. Tuto prawie. 5a) Š. popfal (!). 6) a k sch. v K. 7) K. geho. 8) K. Synay. 2) K. Moyziaſs f pole. 10) Š. neb. 11) K. wſſeczku. 11a) K. palmow. 12) K. pohrzebati geho. 13) K. geho hrobu. 14) sch. v K. 15) K. geho. 16) K. A tak Moyziefs. 17) K. wyklaly. 18) K. geho. 19) K. neb. 20) K. mudrofti duchu ſwateho. 21) sch. v K. 22) K. mage a. 23) K. polozil. 24) K. polozyl. O ſlowach treſktanye ſynow Iſřahel.1) Atot ſu ſlowa,2) geſſto mluwil Moiziefſ ke wſſemu Ifraheli, gymyz geft trefktal zidowftwo pro defiet pokuſſeny, gymyz ſu boha pokufſely. a proto w knyehach cziſla ſie czte:3) pokufſeli fu4) mne giz defietkrat, dwa- krat mne pokuſſeli pro nedoſtatek wod, o prwnyem fie w exodie5) czte: wecie lid Moizieffowi: day nam wodi, abichme pili; o druhem fie czte w knyehach cziſla,6) tot geft7) wodi protywnoſti; tie dwie menowal geft, kdiz ge rzekl. na puſſczi take dwakrat pokuffowali mne8) na mannye, prwe, kdiz ſu chowaly mannu do druheho dne, a proto w exſodie:8a) izadny ne chowai gie nycz do zaitrzie rano.9) druhe, kdiz ſu ſbieraly10) w ſobotu mannu. o tom take potoml1) w exodie: przigide den ſedmy, a wigidu12) 10 z lidu, abi ſbierali,10) I nenalezu.13) tie dwie menowal geft, kdiz ge rzekl: Nö. mezi faran a tofel a laban. faran wiklada ſie polſki oſel, toſel blaznow- ftwie, [116b 1] laban biele. Jako bi rzekl: polſki15) a blazen pokuſil boha na bielem. neb biefſe manna iako16) fiemye coryandry17) biele. A dwie pokuſſenye maſfa; o prwnyem w exodie:18) v weczer gieſti budete maſo, 15 a rano naſitite ſie chleba. o druhem w knyehach cziſla: Geſſcze maſo bieſſe w uſtech gich a w zubiech, a hnyew bozi zbuzen bi nadisa) lid etc. Tie dwie menowal, kdiz geſt rzekl: a Afferoth, geſſto geſt myeſto podle puſſczie,19) w nyezto kragynye ſtalo ſie druhe pokuſſenye. a w tom prwem rozumyegi ſie cztirzi; gyne pokuſſenye bili ſu, Anyz20) tiem rzadem ſtali ſu ſie, Ale 20 my drziewe rzekli ſme dwogie, potom wſſieczki, gichzto giedna bila na poly proti morzi czrwenemu,21) geſſto ſu newierzili Moizieffowi, kdiz gym ge rzekl: zahubenyt ſu egipſſczi; ale bali ſu ſie, bi gich neſtihali.22) o tom ſie die: otczowe naffi nerozumyeli ſu dywô a dywnym czynom. A druhe pokuſſenye znamena23) fie tu, kdez die: kde mnoho zlata. zid ma: A zlata 25 zbitoſt.24) a gyne ſie znamena25) tu, kdez die: giedenaft dny ot choreb po cieftie hori feir, zid ma: giedenaft dny cieſti z kober k horzie ſeir, neb tolik dny ot myeſta modli prziſſli k horzie, A kdiz ſu wzeſſly, a Moizieff gym branyl, Canane9 a Amalechites bichu26) gie az do horma. proto Moizieff w deutronomyo") die: wiftupyw Amorreus i ftihal [116b 2] was, iako 30 wezeli obikli ſu ſtihati, A bil z28) Seir az do horma, neb az do Cadesbarne. 5
278 Deutronomius. poznal boh twarzi k twarzi, tocziſſ tak ochotna boha k ſobie, a22) on bohu. 25 Toto capitolum poſlednye, iakoz prawie, przilozil23) Eſdras ot onoho myeſta: wſtupil Moiziefí, a toto pak przilozil24) Joſue: 1) Š. (přid.) a to takto znamenay. 2) K. z. 3) sch. v K. 4) K. poſſel. 4a) K. gſe z ſboru. 5) K. Tuto prawie. 5a) Š. popfal (!). 6) a k sch. v K. 7) K. geho. 8) K. Synay. 2) K. Moyziaſs f pole. 10) Š. neb. 11) K. wſſeczku. 11a) K. palmow. 12) K. pohrzebati geho. 13) K. geho hrobu. 14) sch. v K. 15) K. geho. 16) K. A tak Moyziefs. 17) K. wyklaly. 18) K. geho. 19) K. neb. 20) K. mudrofti duchu ſwateho. 21) sch. v K. 22) K. mage a. 23) K. polozil. 24) K. polozyl. O ſlowach treſktanye ſynow Iſřahel.1) Atot ſu ſlowa,2) geſſto mluwil Moiziefſ ke wſſemu Ifraheli, gymyz geft trefktal zidowftwo pro defiet pokuſſeny, gymyz ſu boha pokufſely. a proto w knyehach cziſla ſie czte:3) pokufſeli fu4) mne giz defietkrat, dwa- krat mne pokuſſeli pro nedoſtatek wod, o prwnyem fie w exodie5) czte: wecie lid Moizieffowi: day nam wodi, abichme pili; o druhem fie czte w knyehach cziſla,6) tot geft7) wodi protywnoſti; tie dwie menowal geft, kdiz ge rzekl. na puſſczi take dwakrat pokuffowali mne8) na mannye, prwe, kdiz ſu chowaly mannu do druheho dne, a proto w exſodie:8a) izadny ne chowai gie nycz do zaitrzie rano.9) druhe, kdiz ſu ſbieraly10) w ſobotu mannu. o tom take potoml1) w exodie: przigide den ſedmy, a wigidu12) 10 z lidu, abi ſbierali,10) I nenalezu.13) tie dwie menowal geft, kdiz ge rzekl: Nö. mezi faran a tofel a laban. faran wiklada ſie polſki oſel, toſel blaznow- ftwie, [116b 1] laban biele. Jako bi rzekl: polſki15) a blazen pokuſil boha na bielem. neb biefſe manna iako16) fiemye coryandry17) biele. A dwie pokuſſenye maſfa; o prwnyem w exodie:18) v weczer gieſti budete maſo, 15 a rano naſitite ſie chleba. o druhem w knyehach cziſla: Geſſcze maſo bieſſe w uſtech gich a w zubiech, a hnyew bozi zbuzen bi nadisa) lid etc. Tie dwie menowal, kdiz geſt rzekl: a Afferoth, geſſto geſt myeſto podle puſſczie,19) w nyezto kragynye ſtalo ſie druhe pokuſſenye. a w tom prwem rozumyegi ſie cztirzi; gyne pokuſſenye bili ſu, Anyz20) tiem rzadem ſtali ſu ſie, Ale 20 my drziewe rzekli ſme dwogie, potom wſſieczki, gichzto giedna bila na poly proti morzi czrwenemu,21) geſſto ſu newierzili Moizieffowi, kdiz gym ge rzekl: zahubenyt ſu egipſſczi; ale bali ſu ſie, bi gich neſtihali.22) o tom ſie die: otczowe naffi nerozumyeli ſu dywô a dywnym czynom. A druhe pokuſſenye znamena23) fie tu, kdez die: kde mnoho zlata. zid ma: A zlata 25 zbitoſt.24) a gyne ſie znamena25) tu, kdez die: giedenaft dny ot choreb po cieftie hori feir, zid ma: giedenaft dny cieſti z kober k horzie ſeir, neb tolik dny ot myeſta modli prziſſli k horzie, A kdiz ſu wzeſſly, a Moizieff gym branyl, Canane9 a Amalechites bichu26) gie az do horma. proto Moizieff w deutronomyo") die: wiftupyw Amorreus i ftihal [116b 2] was, iako 30 wezeli obikli ſu ſtihati, A bil z28) Seir az do horma, neb az do Cadesbarne. 5
Strana 279
Deutronomius. 279 neb ottud chtiel ſie lid wratiti do egipta. a proto treſkta29) gie Moizieſſ z toho, czo ſu bili czynyli na puſſczi y na poli proti morzi czrwenemu.30) Skonany glu31) knyhy deutronomij. 1) Š. (přid.) a to takto. 2) K. flowa gfu. 3) K. czte ſe. 4) sch. v K. 5) K. Exodu. 6) K. Numeri totiz cziſla. 7) K. gfu. 8) K. gſu mne. sa) K. w Exodu die. 3) sch. v K. 10) K. zbieraly. 11) K. gdi. 12) K. wygidechu; Š. wygdu. 13) K. nenalezechu. 14) tofel — rzekl sch. v K. 15) Š. poſki (!). 16) sch. v K. 17) K. kolyandra. 18) K. czte ſe w Exodu. 18a) K. na. 19) Š. podle pufftie mieíto. 20) K. gfu byli anyz take. 21) Š. czerwenemu. 22) K. nedoſtihaly. 23) K. znamenawa. 24) K. a zbyýtoft. 25) K. znamenawa. 26) K. bili. 27) K. deutronomij. 28) K. ge z. 29) K. treſktal. 30) Š. czerwenemu. 31) K. Skonawagy fie.
Deutronomius. 279 neb ottud chtiel ſie lid wratiti do egipta. a proto treſkta29) gie Moizieſſ z toho, czo ſu bili czynyli na puſſczi y na poli proti morzi czrwenemu.30) Skonany glu31) knyhy deutronomij. 1) Š. (přid.) a to takto. 2) K. flowa gfu. 3) K. czte ſe. 4) sch. v K. 5) K. Exodu. 6) K. Numeri totiz cziſla. 7) K. gfu. 8) K. gſu mne. sa) K. w Exodu die. 3) sch. v K. 10) K. zbieraly. 11) K. gdi. 12) K. wygidechu; Š. wygdu. 13) K. nenalezechu. 14) tofel — rzekl sch. v K. 15) Š. poſki (!). 16) sch. v K. 17) K. kolyandra. 18) K. czte ſe w Exodu. 18a) K. na. 19) Š. podle pufftie mieíto. 20) K. gfu byli anyz take. 21) Š. czerwenemu. 22) K. nedoſtihaly. 23) K. znamenawa. 24) K. a zbyýtoft. 25) K. znamenawa. 26) K. bili. 27) K. deutronomij. 28) K. ge z. 29) K. treſktal. 30) Š. czerwenemu. 31) K. Skonawagy fie.
Strana 280
Tuto2) ſie poczyna prziedmlvwa knyh Joſue. Sacra Scriptu'a nö. KNiehi Jozue ſlowu3) ot gmene4) prziſparzitele, genz take Jeſus rzeczen geft. Neb Jozue a Jefus tez gmye geft. a geft nazwan ot otcie ſweho Jefu nawe, neb Jofue benun,5) to ge syn nawe, aneb syn nun, a to tezs) geſt. I geſt tak rzeczen pro rozeznanye Jeſu, ſyna ſyrach, prawnuka Jefu, welikeho knyeze, gefſto pſal ecclefiaſtik.* znamenay, ze podle zidow tuto 5 ſie poczyna druhi rzad ſtareho zakona. genz diele ſtary zakon we trzi rzadi, prwi diel nazwal zakon, druhi proroki, trzeti ſwate piſmo, neb za- konye?) pokladagi patery knyehi Moizieffowi, w prorociech oſm: Jozue, ſudczowe,8) Samuel, Malachiam, Ifaiam, Jeremyam, Ezechielem a dwa- naſt prorokow. w ſwatem piſmye pokladagi dewiet knyeh ftareho zakona, 10 geſíto zbywagi: f9) Job, Dawid a trzilo) knyehi ffalomuno[117a 1]wy, danyele, paralipomenon, Efdram,11) Efter12). tit flowu Swate piſmo, tocziff ſwatich piſmo; a to geſt obeczne gmye wſſiem ſwateho piſma knyeham.13) A o knyehach taynych, mylnych, nepotwrzenych: knyehil4) mudrofti, Ecclefiafticus, Judith, Thobias, paftor,15) Machabeorum, tit flowu tayny, 15 mylny,16) neb gich ſkladatel nenye znam. Ale ze o prawdie ſie nemyle, czierkew gie przigyma. ale kdiz bi ſkladatele a prawdi nepoznali, ne- przigeli17) by gich, iako knyeh o mladoſti ſpafitele, a o wſtupeny na nebil8) Swate Marzie, a ze tiech dewiet knyeh nemyely ſu powiſſenye nad gyne, podle19) nyezto20) bi bili menowany obecznym gmenem, I magi doſt21) 20 gmyeti na ſwich gmenach, iako toto obeczne gmye, zpowiedlnyk, obeczno22) geft ſwatym wſſem, wſſak nyeterzi z nych podle powifſenye nyetereho, geſſto magi, gynymy gmeny ſu nazwany;23) neb gedny flowu Apofftole, gyny muczedlnycy etc. w tuz myeru poſledny rzad Andielow obecznym gmene wffiech24) flowu andiele. wffak Origenes podle rzekow25) w prwem rzadu 25 cztirzi26) poklada knyehi, a prziczynyge27) Penthateucos, Jozue a Judiců, tocziff Sudczow,28) a nazywa29) ten rzad eptateum, tocziff ſedm knyeh.30) a w kteremz31) koly rzadu tito knyehi ſu, widopiſ ſie nemyeny.32) *Znamenay, ze tyem gmenem Jefus cztirzie fu nazwany: Jofue, knyez weliki, syn Sirach, a Criftus, syn czifte diewicie, genz geft prawi ſpafitel 30 wſſech.33)
Tuto2) ſie poczyna prziedmlvwa knyh Joſue. Sacra Scriptu'a nö. KNiehi Jozue ſlowu3) ot gmene4) prziſparzitele, genz take Jeſus rzeczen geft. Neb Jozue a Jefus tez gmye geft. a geft nazwan ot otcie ſweho Jefu nawe, neb Jofue benun,5) to ge syn nawe, aneb syn nun, a to tezs) geſt. I geſt tak rzeczen pro rozeznanye Jeſu, ſyna ſyrach, prawnuka Jefu, welikeho knyeze, gefſto pſal ecclefiaſtik.* znamenay, ze podle zidow tuto 5 ſie poczyna druhi rzad ſtareho zakona. genz diele ſtary zakon we trzi rzadi, prwi diel nazwal zakon, druhi proroki, trzeti ſwate piſmo, neb za- konye?) pokladagi patery knyehi Moizieffowi, w prorociech oſm: Jozue, ſudczowe,8) Samuel, Malachiam, Ifaiam, Jeremyam, Ezechielem a dwa- naſt prorokow. w ſwatem piſmye pokladagi dewiet knyeh ftareho zakona, 10 geſíto zbywagi: f9) Job, Dawid a trzilo) knyehi ffalomuno[117a 1]wy, danyele, paralipomenon, Efdram,11) Efter12). tit flowu Swate piſmo, tocziff ſwatich piſmo; a to geſt obeczne gmye wſſiem ſwateho piſma knyeham.13) A o knyehach taynych, mylnych, nepotwrzenych: knyehil4) mudrofti, Ecclefiafticus, Judith, Thobias, paftor,15) Machabeorum, tit flowu tayny, 15 mylny,16) neb gich ſkladatel nenye znam. Ale ze o prawdie ſie nemyle, czierkew gie przigyma. ale kdiz bi ſkladatele a prawdi nepoznali, ne- przigeli17) by gich, iako knyeh o mladoſti ſpafitele, a o wſtupeny na nebil8) Swate Marzie, a ze tiech dewiet knyeh nemyely ſu powiſſenye nad gyne, podle19) nyezto20) bi bili menowany obecznym gmenem, I magi doſt21) 20 gmyeti na ſwich gmenach, iako toto obeczne gmye, zpowiedlnyk, obeczno22) geft ſwatym wſſem, wſſak nyeterzi z nych podle powifſenye nyetereho, geſſto magi, gynymy gmeny ſu nazwany;23) neb gedny flowu Apofftole, gyny muczedlnycy etc. w tuz myeru poſledny rzad Andielow obecznym gmene wffiech24) flowu andiele. wffak Origenes podle rzekow25) w prwem rzadu 25 cztirzi26) poklada knyehi, a prziczynyge27) Penthateucos, Jozue a Judiců, tocziff Sudczow,28) a nazywa29) ten rzad eptateum, tocziff ſedm knyeh.30) a w kteremz31) koly rzadu tito knyehi ſu, widopiſ ſie nemyeny.32) *Znamenay, ze tyem gmenem Jefus cztirzie fu nazwany: Jofue, knyez weliki, syn Sirach, a Criftus, syn czifte diewicie, genz geft prawi ſpafitel 30 wſſech.33)
Strana 281
Josue. 231 2) Š. Pak tuto. 3) Š. ps. flowu Jozue; naznač. přenúst. 4) K. gmena. 5) K. benum. 6) K. Š. tez. 7) ta dvě sl. sch. v K. Š. w zakonie. 8) K. Sudne. 3) sch. v K. 10) K. troge. 11) Š. Ezdrafs. 12) K. Hefter Efdraffowý. 13) K. kniham ſwa- teho piíma. 14) K. yakozto knihy. 15) sch. v K. 16) K. tayne milne. 17) K. neprzy- yali by. 18) K. Š. nebe. 19) K. pro. 20) Š. K. nichzto. 21) K. dofti. 22) K. obeczne. 23) K. nazwanij byti. 24) K. wſſychni. 25) K. rzeku v. 26) K. cztwery. 27) Š. K. przyczynyuge. 28) K. fudczij. 29) K. nazwa. 30) K. fedmery knihy. 31) K. kterem. 32) K. hyftoria totiz wydopiſs ſe mieni. 33) K. wſſech wiernych. Tuto ſie poczynagy knyhy Joſue.1) [117a 2] [Kap I. Ta ſie po ſmrti Moizieſſowie, kdiz ſie placz vpokogi2) lidſki, I mluwil geft3) pan boh k Joſue, fynu Nun: Moizieff, fluha moy, vmrziel geſt. witan a gdi przies tento Jordan, ti a weſſken lid ſ tobu;4) a iakot5) ſem bil ſ Moi- ziefſem, tez take ſ tobu4) budu.6) a tez iako bil ſlibil Moizieffowi, bezmal IJos. 1.) 5 tymyz ſlowi ſlibi gemu, a tez kragie zemye ſlibene popſa, A wecie: ne- otſtupuyte knyehi tyto ot twich vít, ale myſliti budeff w nych we dne y w nocy, abi ſtrziehl a czynyl to wſſe, czo geſt3) w nych pſano. tehdi zprawiſſ cieſtu ſwu, a budeſſ rozumyeti giei;7) poſilny ſie, a bud moczen, a nerod o. ſie bati, nebt ſem ia ſ tobus) ke wſſemu, k czemuz poideſf. a znamenay, 10 kdiz wecie pan boh: Moiziefſ vmrziel geft, potupi a treſkta blud nyeterich rzkucich: Moizieff wzat geft i Eliaffem a f Enochem,9) neb izadneho zna- menye geho ſmrti oſtaweno nenye. A geſíto wecie: ſluha moy, zruſſi blud gynych, gefíto diegi: Moizieff geft potupen wiecznye pro wodi protywnoſti. Ale gefſto ge9a) rzekl: witan, rziecz geft, ale ne neſmyl,10) neb nemame 15 mnyety, bi fediel anebl1) lezel, kdiz ge pan boh mluwil ſ nym. Tehdi przi- kaza Jozue12) lidu13) po poſlech:14) prziprawuyte ſobie krmye, neb po- trzietiem dnu15) poidete przies Jordan. tu16) fie rozumye o gy[117b 1]nych krmyech nezly o mannye, neb tal7) nemyela trati18) do trzetieho dne. to19) ge rzekl Jozue z czlowieczieho ſmyſla,20) neb ſu neſſli przies Jordan az do- 20 ſedmeho dne. neb ſſpieherze, kterez ge bil tam poſlal21) w tu dobu, bily ſu tam trzi dny, a po gich wraczeny trzi dny lid czekal vmenſſenye wod, a tehdi ſobie dielachu krmye podle przikazanye Jozue. a proto prziepuſti boh bluditi Jozue, iakoz prawi Auguſtyn,22) abi potom nykdi23) nycz ta- keho bez bozie rady neczynyl, any ſie ocz pokufſowal, a naywiecz ze bil 25 boh24) rzekl Moizieffowi na wzwoleny geho: Joſue na twe myeſto wſtupi, a zan, chtiel-li bi czo czynyty, tehdi eleazar poradi ſie f25) bohem. a ze ge !Num. 27.] bludil, to ge26) swiedomo, neb geft newediel, trzeti-li den oblak sie zdwihne, neb bez geho hnutie ſtany fu ſie nehnuli, prawie, ze take27) Jozue w tu dobu rzekl Rubenytom a Galaditom a pol pokoleny manafſe,28) abi pama- 30 towaly rziecz Moizieffowu a fmluwi,29) pod nyzto ge30) gym dal zemy za Jordanem, abi w odieny fſli przied bratrzi ſwu, az bi gym boh dal31) ot- poczywanye iako gym. ony weciechu: iako32) ſme poſluchali Moizi ffie, takez i tebe bude poſluchati y czynyti wſſeczko, czo nam przikazeſſ; a kto fie twym vſtô protywy,33) ten vmrzy.
Josue. 231 2) Š. Pak tuto. 3) Š. ps. flowu Jozue; naznač. přenúst. 4) K. gmena. 5) K. benum. 6) K. Š. tez. 7) ta dvě sl. sch. v K. Š. w zakonie. 8) K. Sudne. 3) sch. v K. 10) K. troge. 11) Š. Ezdrafs. 12) K. Hefter Efdraffowý. 13) K. kniham ſwa- teho piíma. 14) K. yakozto knihy. 15) sch. v K. 16) K. tayne milne. 17) K. neprzy- yali by. 18) K. Š. nebe. 19) K. pro. 20) Š. K. nichzto. 21) K. dofti. 22) K. obeczne. 23) K. nazwanij byti. 24) K. wſſychni. 25) K. rzeku v. 26) K. cztwery. 27) Š. K. przyczynyuge. 28) K. fudczij. 29) K. nazwa. 30) K. fedmery knihy. 31) K. kterem. 32) K. hyftoria totiz wydopiſs ſe mieni. 33) K. wſſech wiernych. Tuto ſie poczynagy knyhy Joſue.1) [117a 2] [Kap I. Ta ſie po ſmrti Moizieſſowie, kdiz ſie placz vpokogi2) lidſki, I mluwil geft3) pan boh k Joſue, fynu Nun: Moizieff, fluha moy, vmrziel geſt. witan a gdi przies tento Jordan, ti a weſſken lid ſ tobu;4) a iakot5) ſem bil ſ Moi- ziefſem, tez take ſ tobu4) budu.6) a tez iako bil ſlibil Moizieffowi, bezmal IJos. 1.) 5 tymyz ſlowi ſlibi gemu, a tez kragie zemye ſlibene popſa, A wecie: ne- otſtupuyte knyehi tyto ot twich vít, ale myſliti budeff w nych we dne y w nocy, abi ſtrziehl a czynyl to wſſe, czo geſt3) w nych pſano. tehdi zprawiſſ cieſtu ſwu, a budeſſ rozumyeti giei;7) poſilny ſie, a bud moczen, a nerod o. ſie bati, nebt ſem ia ſ tobus) ke wſſemu, k czemuz poideſf. a znamenay, 10 kdiz wecie pan boh: Moiziefſ vmrziel geft, potupi a treſkta blud nyeterich rzkucich: Moizieff wzat geft i Eliaffem a f Enochem,9) neb izadneho zna- menye geho ſmrti oſtaweno nenye. A geſíto wecie: ſluha moy, zruſſi blud gynych, gefíto diegi: Moizieff geft potupen wiecznye pro wodi protywnoſti. Ale gefſto ge9a) rzekl: witan, rziecz geft, ale ne neſmyl,10) neb nemame 15 mnyety, bi fediel anebl1) lezel, kdiz ge pan boh mluwil ſ nym. Tehdi przi- kaza Jozue12) lidu13) po poſlech:14) prziprawuyte ſobie krmye, neb po- trzietiem dnu15) poidete przies Jordan. tu16) fie rozumye o gy[117b 1]nych krmyech nezly o mannye, neb tal7) nemyela trati18) do trzetieho dne. to19) ge rzekl Jozue z czlowieczieho ſmyſla,20) neb ſu neſſli przies Jordan az do- 20 ſedmeho dne. neb ſſpieherze, kterez ge bil tam poſlal21) w tu dobu, bily ſu tam trzi dny, a po gich wraczeny trzi dny lid czekal vmenſſenye wod, a tehdi ſobie dielachu krmye podle przikazanye Jozue. a proto prziepuſti boh bluditi Jozue, iakoz prawi Auguſtyn,22) abi potom nykdi23) nycz ta- keho bez bozie rady neczynyl, any ſie ocz pokufſowal, a naywiecz ze bil 25 boh24) rzekl Moizieffowi na wzwoleny geho: Joſue na twe myeſto wſtupi, a zan, chtiel-li bi czo czynyty, tehdi eleazar poradi ſie f25) bohem. a ze ge !Num. 27.] bludil, to ge26) swiedomo, neb geft newediel, trzeti-li den oblak sie zdwihne, neb bez geho hnutie ſtany fu ſie nehnuli, prawie, ze take27) Jozue w tu dobu rzekl Rubenytom a Galaditom a pol pokoleny manafſe,28) abi pama- 30 towaly rziecz Moizieffowu a fmluwi,29) pod nyzto ge30) gym dal zemy za Jordanem, abi w odieny fſli przied bratrzi ſwu, az bi gym boh dal31) ot- poczywanye iako gym. ony weciechu: iako32) ſme poſluchali Moizi ffie, takez i tebe bude poſluchati y czynyti wſſeczko, czo nam przikazeſſ; a kto fie twym vſtô protywy,33) ten vmrzy.
Strana 282
282 Josue. 1) K. (přid.) takto.; Š. (přid.) Capitola prwa. 2) K. vkogi. 3) K. ge. 4) K. Š. tebu. 5) K. yakozt. 6) K. budu ſ tebu. 7) K. Š. gie. 8) K. ya ſ tebu ſem; Š. tebu. 9) K. s Enochem do Ragie. 9a) Š. geft. 10) K. ale ne fmyſl. 11) Š. neb. 12) K. Jofue przikaza. 13) sch. v Š. 14) K. po poílech a rzka. 15) K. Š. dni. 16) K. Š. a tu. 17) K. tu. 18) Š. trwati. 19) K. a to; Š. rzek. 20) K. ſmyſla. 21) K. tam poſlal byl. 22) K. Auguftinus. 23) sch. v K. 24) K. buoh byl. 25) K. z. 26) K. geft. 27) K. take ze. 28) K. Manaffes. 29) K. Š. fmluwu. 30) K. to ge. 31) Š. dal bohu. 32) K. yakoz. 33) K. zprotiwi. [Kap. II.] O Iſpeherzich, poſlanych do Jericho, a o Raab newieſtczie.1) I Poſla Jozue dwa ſſpeherzie z [117b 2] Setym do Jericho; a on za- tyem hnu ſtany, a poftawi gie ot Jordana za Cztirzidcieti honow. a ſſpie- herzi, czynyecz2) fie blazny znamenachu myeſto, kde bi bilo netwrdne. a v weczer gidechu3) do domu Raab newieftki k4) przizdi v brany myeftſke.5) I powediechu kraly Jericho, kdiz weczerzieſſe, ze ſu ſſpieherzi zidowſſczi v myeſtie.6) tehdi on poſla k Raab, abi ge wywedla, a ona gie ſkry v pa- zderzi lnyenem, geſſto ſuſſieſſe na zdi, i ſklama rzkucz: wiſſlit ſu drziewe, nezli bi7) brana myeftíkas) zawrziena. wecie2) tiem poſlom: gdiete po cieſtie k19) Jordanu, a poſtihnete gie. Tehdi ſſedſſil1) k muzom, geſſto gie bila ſkryla, I wecie gym: wiedie, ze pan boh da wam tuto zemy, tak iako 10 ſem ſliſſala. A proto prziſiezte my, abifíte mnye ſ mu czeledi y ſ my otczem vczynyli,12) iakot ſem ia f wamy mylofrdenſtwie vczyryla, a dayte my znamenye, abiffte naffie duffie y nafí ftatek zachowaly. tehdi ony przi- ſiezechu. tehdi ta zena13) w nocy puſti gie ſe zdil3a) po czatrowem prowazu z okna donu ſweho, A wecie gym: kritel1) fie taynye w horach15) za trzi 15 dny, azt ony fie I wratie, gefftot16) was ftihagi, ony weciechu: nebudemt wynny prziſahu, neſhromazdifſ-li wſſiech ſwich w ſwoi dom, kdiz myeſta dobudem, a newywieſyfſ-li z okna prowaza tohoto, abichmel7) po tom zna- meny18) dom twoy poznaly. [118a 1] a tak po trzech dnech wratichu ſie ſſpieherzi k Jozue, a prawiecz wſſeczko, czo ſie gym przihodilo, pak Joſue 20 a Eleazar a wietſſi z lidu potwrdichu gich prziſahi. 1) K. zanie. 2) K. czyniecze. 3) K. wgidechu. 4) sch. v K. 5) K. mieftíkey. 6) K. v mieftie zidowfſti. 7) K. byla. 8) K. mieftíka brana. 8) K. y wecze. 10) K. ſpiefs k. 11) K. ona ffedffe. 12) K. neſmuczowaly ale vczynila tak yako. 13) K. gy a ona. 13a) K. fpufti.14) K. krayte. 15) K. w horach taynie. 16) K. geffto. 17) K. abychom. 18) sch. v K. 5 (Jos. 2.] (Kap. III.] O prziechodu Jordana.1) POtom po trzech dnech wecie Joſue k lidu: poſwiette ſie, neb zaytra IJos. 3./ vczyny pan boh dywi mezy namy. A knyezi na uſwitie wezmyete Archu, a gdiete przied lydmy dwa Tifice loktow, abifſte mohli biti widieny ote wſſeho lidu, kteru cieſtu poidete, neb ſte drziewe2) nechodily. A chowaite Nö. ſie, abifîte ſie reprziblizili k arche;3) a kdiz weidete diel w Jorda, takt4) ynhed vſchne iako podlaha. a kdiz knyezie diechu5) naprzied ſ archu, pak 5
282 Josue. 1) K. (přid.) takto.; Š. (přid.) Capitola prwa. 2) K. vkogi. 3) K. ge. 4) K. Š. tebu. 5) K. yakozt. 6) K. budu ſ tebu. 7) K. Š. gie. 8) K. ya ſ tebu ſem; Š. tebu. 9) K. s Enochem do Ragie. 9a) Š. geft. 10) K. ale ne fmyſl. 11) Š. neb. 12) K. Jofue przikaza. 13) sch. v Š. 14) K. po poílech a rzka. 15) K. Š. dni. 16) K. Š. a tu. 17) K. tu. 18) Š. trwati. 19) K. a to; Š. rzek. 20) K. ſmyſla. 21) K. tam poſlal byl. 22) K. Auguftinus. 23) sch. v K. 24) K. buoh byl. 25) K. z. 26) K. geft. 27) K. take ze. 28) K. Manaffes. 29) K. Š. fmluwu. 30) K. to ge. 31) Š. dal bohu. 32) K. yakoz. 33) K. zprotiwi. [Kap. II.] O Iſpeherzich, poſlanych do Jericho, a o Raab newieſtczie.1) I Poſla Jozue dwa ſſpeherzie z [117b 2] Setym do Jericho; a on za- tyem hnu ſtany, a poftawi gie ot Jordana za Cztirzidcieti honow. a ſſpie- herzi, czynyecz2) fie blazny znamenachu myeſto, kde bi bilo netwrdne. a v weczer gidechu3) do domu Raab newieftki k4) przizdi v brany myeftſke.5) I powediechu kraly Jericho, kdiz weczerzieſſe, ze ſu ſſpieherzi zidowſſczi v myeſtie.6) tehdi on poſla k Raab, abi ge wywedla, a ona gie ſkry v pa- zderzi lnyenem, geſſto ſuſſieſſe na zdi, i ſklama rzkucz: wiſſlit ſu drziewe, nezli bi7) brana myeftíkas) zawrziena. wecie2) tiem poſlom: gdiete po cieſtie k19) Jordanu, a poſtihnete gie. Tehdi ſſedſſil1) k muzom, geſſto gie bila ſkryla, I wecie gym: wiedie, ze pan boh da wam tuto zemy, tak iako 10 ſem ſliſſala. A proto prziſiezte my, abifíte mnye ſ mu czeledi y ſ my otczem vczynyli,12) iakot ſem ia f wamy mylofrdenſtwie vczyryla, a dayte my znamenye, abiffte naffie duffie y nafí ftatek zachowaly. tehdi ony przi- ſiezechu. tehdi ta zena13) w nocy puſti gie ſe zdil3a) po czatrowem prowazu z okna donu ſweho, A wecie gym: kritel1) fie taynye w horach15) za trzi 15 dny, azt ony fie I wratie, gefftot16) was ftihagi, ony weciechu: nebudemt wynny prziſahu, neſhromazdifſ-li wſſiech ſwich w ſwoi dom, kdiz myeſta dobudem, a newywieſyfſ-li z okna prowaza tohoto, abichmel7) po tom zna- meny18) dom twoy poznaly. [118a 1] a tak po trzech dnech wratichu ſie ſſpieherzi k Jozue, a prawiecz wſſeczko, czo ſie gym przihodilo, pak Joſue 20 a Eleazar a wietſſi z lidu potwrdichu gich prziſahi. 1) K. zanie. 2) K. czyniecze. 3) K. wgidechu. 4) sch. v K. 5) K. mieftíkey. 6) K. v mieftie zidowfſti. 7) K. byla. 8) K. mieftíka brana. 8) K. y wecze. 10) K. ſpiefs k. 11) K. ona ffedffe. 12) K. neſmuczowaly ale vczynila tak yako. 13) K. gy a ona. 13a) K. fpufti.14) K. krayte. 15) K. w horach taynie. 16) K. geffto. 17) K. abychom. 18) sch. v K. 5 (Jos. 2.] (Kap. III.] O prziechodu Jordana.1) POtom po trzech dnech wecie Joſue k lidu: poſwiette ſie, neb zaytra IJos. 3./ vczyny pan boh dywi mezy namy. A knyezi na uſwitie wezmyete Archu, a gdiete przied lydmy dwa Tifice loktow, abifſte mohli biti widieny ote wſſeho lidu, kteru cieſtu poidete, neb ſte drziewe2) nechodily. A chowaite Nö. ſie, abifîte ſie reprziblizili k arche;3) a kdiz weidete diel w Jorda, takt4) ynhed vſchne iako podlaha. a kdiz knyezie diechu5) naprzied ſ archu, pak 5
Strana 283
Josue. 283 wſſeczko mnozîtwie zen y6) diety gdiechu7) po nych v proftrziedku, a na- przed ruben a gad a pol pokolenye Manaſſe,8) tak iakoz ſu bili flibily moizieſſy.8) a bilo gich cztirzidcieti tificzow boiownych. wſſak w parali- 10 pomenô ſie czte10) padeſat tificzow odienczow; A tu ſu piſarzi ſwym cazem mnoho zmyenyli. A prziſſedíſe k Jordanu, I nalezu11) gei, ano nelzie przie- ſen giti, neb bil wiece nezli12) gyndi we zny pfſenycznu13) rozwodnyel pro- roztanye ſnyehow na horach, a take pro czaſny deſſcz, gefſto bil w tu dobu ſpadl. a kdiz knyezie wſtupichu v wodu, ſtachu14) wodi ſwrchnye ſtu- 15 pugicie, a zdwizechu15) ſie iako [118a 2] hora, az gie daleko ot myeſta widiechu, gefſto mu diegi Adon, az do myefta farchan. a doleiffie wodi fteczechu az16) do morze mrtweho. A knyezie ſtachu proſtrzied wodi ſ Archu, az weſſken lid przies loze wodne prziegide fuche.17) tehdi Jozue wywoly dwanaſt muzow ze wſſiech pokoleny, ty wziechu ſ toho myeſta, geſſto 20 knyezie ſtali, dwanaſt kamenow, podle cziſla ſynow Ifrael, na ſucho. a ſ fu- IJos. 4.] cheho myeſta na loze wodne gynych dwanaſt kamenow na hromadu pro pamyet gich chozenye przies Jordan, I geft to kamenye tam az do dneff- nyeho dne. k nyemztols) ſie nadiegi, bi ſwati Jan vczynyl dowedenye, waz toto. kdiz geſt rzekl: moczen geſt pan boh z tohoto kamenye zbuditi ſyny Abra- 25 hamowi, wſſak na Matheum czte ſie, ze na to, gefſto Jozue z Jordana wy- [Mat. 3.] neſti kazal. a kdiz lyd wigide a Archa po nych, nawratichu ſie wodi w loze ſwe,19) I wſtupi lid ot Jordana prweho meſiece, deſateho dne prweho me- fiecie,19a) wzemfſe f ſobu20) dwanaft kamenow z potoka. I budowachu fie w galgalis21) za defiet dluhich honow22) ot Jericho ke wzchodu, a padefat 30 ot Jordana. a Joſue vdiela23) oltarz z tiech kamenow, geſſto bily wyneſli z Jordana,* a na tom hned24) obietowa panu bohu. a iakoz ſie czte- w kronykach Euzebij cefarienfis, to leto bilo myloftywe, padefate prwnye mezi myloſtywimy, iako bi ot poczatka ſwieta vſſlo dwa tiſiczie piet ſet a padefat let. ale podle fedmdefati wikladatelow mnohem wiece bilo vfſlo. 35 a Beda w ſwich kronykach giſti,25) ze z te26) fůmy vſſlo ſedm let. A kdiz vſliſſechu wſſiczkny kraly Amorfſczi, gefíto bidlechu za Jordanem na zapad fluncie, a wſſiczkny27) kraly Canaanſſczi, gefſto wladnyechu wſſiemy myeſti welikeho morze, ze vſuſſil pan boh potok Jordanſki przied Ifraelem, az28) bi prziefſli, rozpuſtichu29) ſie gich frdcie, az w nych duch gedwa 40 oſta30) pro bazen zidowſkeho wchodu. * Znamenay, ze oſm honow czynye myly31) a dwie myly gednu32) leuku. [118b 11 b 1) Š. Jordanu. 2) K. drziewe tudy. 3) K. Š. Arffe. 4) K. tak. 5) K. Š. gdiechu. 6) Š. a. 7) K. gidechu. s) K. Manaffes. 9) K. Š. Moyzieffowi. 10) K. Š. czte ſe. 11) K. naleznu. 12) K. nez. 13) K. píſenyczne. 14) K. tehdy ftachu. 15) ſe a wzdwi- zechu. 16) K. ſe az. 17) K. przegide lozie wodne fuchu nohu. 18) K. Š. k nymzto. 19) K. ſwa. 19a) defateho mefiecze sch. v Š. 20) K. Š. febu. 21) Š. gallalis. 22) K. (přid.) od miefta. 23) K. y vdiela pak Josue. 24) K. ynhed. 25) K. ſwiedczij. 26) K. tey. 27) K. wſſychni. 28) K. ze. 29) K. rozpufftiechu. 30) K. gedwa oſta duſſe. 31) K. gednu mily. 32) K. czynie gednu.
Josue. 283 wſſeczko mnozîtwie zen y6) diety gdiechu7) po nych v proftrziedku, a na- przed ruben a gad a pol pokolenye Manaſſe,8) tak iakoz ſu bili flibily moizieſſy.8) a bilo gich cztirzidcieti tificzow boiownych. wſſak w parali- 10 pomenô ſie czte10) padeſat tificzow odienczow; A tu ſu piſarzi ſwym cazem mnoho zmyenyli. A prziſſedíſe k Jordanu, I nalezu11) gei, ano nelzie przie- ſen giti, neb bil wiece nezli12) gyndi we zny pfſenycznu13) rozwodnyel pro- roztanye ſnyehow na horach, a take pro czaſny deſſcz, gefſto bil w tu dobu ſpadl. a kdiz knyezie wſtupichu v wodu, ſtachu14) wodi ſwrchnye ſtu- 15 pugicie, a zdwizechu15) ſie iako [118a 2] hora, az gie daleko ot myeſta widiechu, gefſto mu diegi Adon, az do myefta farchan. a doleiffie wodi fteczechu az16) do morze mrtweho. A knyezie ſtachu proſtrzied wodi ſ Archu, az weſſken lid przies loze wodne prziegide fuche.17) tehdi Jozue wywoly dwanaſt muzow ze wſſiech pokoleny, ty wziechu ſ toho myeſta, geſſto 20 knyezie ſtali, dwanaſt kamenow, podle cziſla ſynow Ifrael, na ſucho. a ſ fu- IJos. 4.] cheho myeſta na loze wodne gynych dwanaſt kamenow na hromadu pro pamyet gich chozenye przies Jordan, I geft to kamenye tam az do dneff- nyeho dne. k nyemztols) ſie nadiegi, bi ſwati Jan vczynyl dowedenye, waz toto. kdiz geſt rzekl: moczen geſt pan boh z tohoto kamenye zbuditi ſyny Abra- 25 hamowi, wſſak na Matheum czte ſie, ze na to, gefſto Jozue z Jordana wy- [Mat. 3.] neſti kazal. a kdiz lyd wigide a Archa po nych, nawratichu ſie wodi w loze ſwe,19) I wſtupi lid ot Jordana prweho meſiece, deſateho dne prweho me- fiecie,19a) wzemfſe f ſobu20) dwanaft kamenow z potoka. I budowachu fie w galgalis21) za defiet dluhich honow22) ot Jericho ke wzchodu, a padefat 30 ot Jordana. a Joſue vdiela23) oltarz z tiech kamenow, geſſto bily wyneſli z Jordana,* a na tom hned24) obietowa panu bohu. a iakoz ſie czte- w kronykach Euzebij cefarienfis, to leto bilo myloftywe, padefate prwnye mezi myloſtywimy, iako bi ot poczatka ſwieta vſſlo dwa tiſiczie piet ſet a padefat let. ale podle fedmdefati wikladatelow mnohem wiece bilo vfſlo. 35 a Beda w ſwich kronykach giſti,25) ze z te26) fůmy vſſlo ſedm let. A kdiz vſliſſechu wſſiczkny kraly Amorfſczi, gefíto bidlechu za Jordanem na zapad fluncie, a wſſiczkny27) kraly Canaanſſczi, gefſto wladnyechu wſſiemy myeſti welikeho morze, ze vſuſſil pan boh potok Jordanſki przied Ifraelem, az28) bi prziefſli, rozpuſtichu29) ſie gich frdcie, az w nych duch gedwa 40 oſta30) pro bazen zidowſkeho wchodu. * Znamenay, ze oſm honow czynye myly31) a dwie myly gednu32) leuku. [118b 11 b 1) Š. Jordanu. 2) K. drziewe tudy. 3) K. Š. Arffe. 4) K. tak. 5) K. Š. gdiechu. 6) Š. a. 7) K. gidechu. s) K. Manaffes. 9) K. Š. Moyzieffowi. 10) K. Š. czte ſe. 11) K. naleznu. 12) K. nez. 13) K. píſenyczne. 14) K. tehdy ftachu. 15) ſe a wzdwi- zechu. 16) K. ſe az. 17) K. przegide lozie wodne fuchu nohu. 18) K. Š. k nymzto. 19) K. ſwa. 19a) defateho mefiecze sch. v Š. 20) K. Š. febu. 21) Š. gallalis. 22) K. (přid.) od miefta. 23) K. y vdiela pak Josue. 24) K. ynhed. 25) K. ſwiedczij. 26) K. tey. 27) K. wſſychni. 28) K. ze. 29) K. rozpufftiechu. 30) K. gedwa oſta duſſe. 31) K. gednu mily. 32) K. czynie gednu.
Strana 284
284 Josue. [Kap. IV.] O obrziezowany w Galalis.1) [Žalm 113.] 3 Oho czaſu bozym przikazanym Jozue obrzieza lid druhe nozmy IJos. 5./ kamennymy, wſſak zid ma brzitwamy oftrymy. Ale nemny, bi kereho2) muzie obrziezaly3) druhe, nezli4) gednu, neb na puſſczi we cztirzidcieti') letech nebili ſu obrziezowany, neb nyeterzi bozym przikazanym, a druzi obmeſſkanym ſwich roditelow bili ſu neobrziezowany. a kdiz ſie obrziezachu, oftachu w tom myeſtie, az fie vzdrawichu obrziezowany.6) wecie boh k Joſue: dnes ſem otial ot was vkoru egiptíku, [118b 2] toczifí kozku?) obrziezowanye, neb geſt8) to v zidow bila9) vkora necziſtoti pohanſke. A proto take to myeſto bi nazwano pahrbek prepucij tiech kozek, neb1o) galgala, tocziff zgewenye,11) iako oſwiecenye podle tohoto12) ſlowa: vczyneno 10 bi zidowſtwo poſwiecenye geho. wſſak mozel3) rzeczeno biti, vkora otiata ot nych, ſluzba egipſka a pracie puſſczie, a to geſt doſti podobne, neb gal- gala wiklada ſie ſwobodenſtwie. I vczynychu fynowe Ifrael w galgalis weliku nocz cztrnaſteho dne meſiece, a ta nebila gedno dwakrat vczy- nena; prwny ſu bili vczynyli na mezich14) egipta v rameſſe, druhe v korzene 15 hory ſyon druheho leta wichozenye. a pak bilo opuſſczeno ſ obrziezowanym az do zemye ſlibenye.15) I giedli fu owoce zemye, a druhi den welikonoczny chleb, a kiſelici toho leta. polenta ſlowel6) zrna opalena, rukama zetrziena, iako ſtupu tluczena,17) a die ſie polenta iako pilenta. wſſak nyeterzi prawie, bi polenta bili krupi z prziecziſtel8) muki vczynene. a polyne to geſt muka 20 Mâna. welmy cziſta. a ynhed nedoſta ſie gym manny, iakzi9) pocziechu gieſti plod zemye ſlibene. a tu fu mannu20) cztirzidcieti let krmeny na puſſczi. 5 1) K. lidu podruhe w Galgalis; S. Gallalis. 2) K. S. ktereho. 3) K. obrze- zowaly. 4) K. nez. 5) K. we cztýrzidczyti. 6) K. gſe vzdrawiechu obrzezowanie y. 7) Š. kozlu (!). 8) sch. v K. 9) K. byla gt. 10) sch. v K. 11) K. zgewnie. 12) K. toho. 13) Š. muoz. 14) K. mezech. 15) K. ſlybene. 16) K. flowu. 17) K. ztluczena. 18) K. przeczyftey. 19) Š. yakoz. 23) K. mannu byli gſu. Kap. V.] O wywraczeny Jerycho myeſta.1) E noczi, kdiz bi Jozue na poly myeſta2) Jericho k ſſpiehowany, vzrzie muzie proti ſobie ſtogiecz [119a 1] ſ nahym meczem, I wecie mu:3 naſſ-li ſi czili neprzatelſki? A on wecie: nykoly, ale gſem knyeze woiſka IJos. 5.I bozieho, a ted nynye gdu k tobie. I nauczi ho andiel, kterak bi to myeſto ial, a kdiz bi gie ial,4) abi y myeſto i to wſſeczko myeſtſke proclel. A kdiz Jozue pade na zemy a pomodli ſie gemu, wecie mu5) andiel: ſloz obuw t ſwich6) noh, neb myeſto to,7) na nyemz ſtogieſſ, geſt ſwate, tocziſſ po- ſwieceno.8) neb to myeſto pohanſkym bidlenym bilo geſt2) zkaleno, a giz andielem ſwatym geſt1o) poſwieceno, pak po nahoſti noh w tiech ſwatich myeftech znamenal1) ſie kagiczich newynnoſt, neb take prwny roditelowe 10 tlaczili ſu gi nahymy nohamy. I vczyny tak Jozue. a Jericho biefſe12) myeſto dobrzie ohrazene a zawrziene pro bazen ſynow Ifrahel, a izadny 5
284 Josue. [Kap. IV.] O obrziezowany w Galalis.1) [Žalm 113.] 3 Oho czaſu bozym przikazanym Jozue obrzieza lid druhe nozmy IJos. 5./ kamennymy, wſſak zid ma brzitwamy oftrymy. Ale nemny, bi kereho2) muzie obrziezaly3) druhe, nezli4) gednu, neb na puſſczi we cztirzidcieti') letech nebili ſu obrziezowany, neb nyeterzi bozym przikazanym, a druzi obmeſſkanym ſwich roditelow bili ſu neobrziezowany. a kdiz ſie obrziezachu, oftachu w tom myeſtie, az fie vzdrawichu obrziezowany.6) wecie boh k Joſue: dnes ſem otial ot was vkoru egiptíku, [118b 2] toczifí kozku?) obrziezowanye, neb geſt8) to v zidow bila9) vkora necziſtoti pohanſke. A proto take to myeſto bi nazwano pahrbek prepucij tiech kozek, neb1o) galgala, tocziff zgewenye,11) iako oſwiecenye podle tohoto12) ſlowa: vczyneno 10 bi zidowſtwo poſwiecenye geho. wſſak mozel3) rzeczeno biti, vkora otiata ot nych, ſluzba egipſka a pracie puſſczie, a to geſt doſti podobne, neb gal- gala wiklada ſie ſwobodenſtwie. I vczynychu fynowe Ifrael w galgalis weliku nocz cztrnaſteho dne meſiece, a ta nebila gedno dwakrat vczy- nena; prwny ſu bili vczynyli na mezich14) egipta v rameſſe, druhe v korzene 15 hory ſyon druheho leta wichozenye. a pak bilo opuſſczeno ſ obrziezowanym az do zemye ſlibenye.15) I giedli fu owoce zemye, a druhi den welikonoczny chleb, a kiſelici toho leta. polenta ſlowel6) zrna opalena, rukama zetrziena, iako ſtupu tluczena,17) a die ſie polenta iako pilenta. wſſak nyeterzi prawie, bi polenta bili krupi z prziecziſtel8) muki vczynene. a polyne to geſt muka 20 Mâna. welmy cziſta. a ynhed nedoſta ſie gym manny, iakzi9) pocziechu gieſti plod zemye ſlibene. a tu fu mannu20) cztirzidcieti let krmeny na puſſczi. 5 1) K. lidu podruhe w Galgalis; S. Gallalis. 2) K. S. ktereho. 3) K. obrze- zowaly. 4) K. nez. 5) K. we cztýrzidczyti. 6) K. gſe vzdrawiechu obrzezowanie y. 7) Š. kozlu (!). 8) sch. v K. 9) K. byla gt. 10) sch. v K. 11) K. zgewnie. 12) K. toho. 13) Š. muoz. 14) K. mezech. 15) K. ſlybene. 16) K. flowu. 17) K. ztluczena. 18) K. przeczyftey. 19) Š. yakoz. 23) K. mannu byli gſu. Kap. V.] O wywraczeny Jerycho myeſta.1) E noczi, kdiz bi Jozue na poly myeſta2) Jericho k ſſpiehowany, vzrzie muzie proti ſobie ſtogiecz [119a 1] ſ nahym meczem, I wecie mu:3 naſſ-li ſi czili neprzatelſki? A on wecie: nykoly, ale gſem knyeze woiſka IJos. 5.I bozieho, a ted nynye gdu k tobie. I nauczi ho andiel, kterak bi to myeſto ial, a kdiz bi gie ial,4) abi y myeſto i to wſſeczko myeſtſke proclel. A kdiz Jozue pade na zemy a pomodli ſie gemu, wecie mu5) andiel: ſloz obuw t ſwich6) noh, neb myeſto to,7) na nyemz ſtogieſſ, geſt ſwate, tocziſſ po- ſwieceno.8) neb to myeſto pohanſkym bidlenym bilo geſt2) zkaleno, a giz andielem ſwatym geſt1o) poſwieceno, pak po nahoſti noh w tiech ſwatich myeftech znamenal1) ſie kagiczich newynnoſt, neb take prwny roditelowe 10 tlaczili ſu gi nahymy nohamy. I vczyny tak Jozue. a Jericho biefſe12) myeſto dobrzie ohrazene a zawrziene pro bazen ſynow Ifrahel, a izadny 5
Strana 285
Josue. 285 neſmyeffel3) do nyeho any z nyehe wigiti. pak na uſwitie podle nauczenyel4) andielowa ſedm knyezi w ſedm trub trubiechu przied bozi archu, a weſſken 15 lid odieny naprzied15) gdieffe, a oftateczna lagie po archiel6) fie brachu; I obgidu17) myeſto prwi den welikonoczny giednu, a mlcziecz, pak wra- tichu ſie do ſtanow. a tak vczynychu ffeſt18) dny. a ſedmeho dne obgidu17) IJos. 6.) ſedmkrat to myeſto, a w ſedmem obchazieny19) Jozue wecie k lidu: krziczte a prziſtupavte,20) bvd toto myeſto proclate, [119a 2] kromye zlata 20 ſtrziebra, medi a zeleza, to bude bohu poſwieceno w21) prwotyny naſſich diel, kromye gedyne22) Raab f gegymy. nebt23) ge schowala poſli,34) kteres my bili poſlaly. a proto kdiz lid krziczieſſe, a w trubi trubiechu, zdi z korzen fie25) wywratichu. I wgide kazdi tudi do myeſta, iakoz ge ſtal proti ſobie, I zbichu wſſeczko, czo ge bilo w nyem25a) zyweho, a ſpalichu ſe wſſym na- 25 dobym na pamyet bohu wiecznu.26) ale Raab pocztywſſe dari, ſe wſſi gegi czeledi wziechu gi w iſrahel na wieki. a potom ſſalomun27) pogie gi ſobie za zenu, knyezie v pokoleny Juda. I bil rzekl Moizieff: prokleti muz bude28) ten, kteriz bude dielaty Jericho, w prworozenci ſwem29) polozi zalozenye, a w poſlednyem dietieti poſtawi brany geho; a to ſie geſt naplnylo w achiel 30 z betel, iakoz ſie potô powie. 1) K. miefta Jerycho. 2) K. v mieſta. 3) K. gev. 4) a — ial sch. v K. 5) K. gemu. 6) K. Š. s ſwych. 7) K. toto. 8) K. pofwieczene. 3) sch. v K. 10) K. bozim bylo. 11) K. znamenawa. 12) K. bieffe yericho. 13) K. zadný nefmiegiefſe. 14) K. przy- kazanic. 15) K. naprzed odieny. 16) K. oftatek lidu po Arffie; Š. Arche. 17) Š. obegdu; K. obgidechu. 18) K. po ffeft. 19) K. obchozeni. 20) K. przyſtupuoyte. 21) K. w. 22) K. gediney. 23) K. neb. 24) K. naffe pofly. 25) sch. v K. 25a) K. w niem bylo. 26) K. wiecznu bohu. 27) K. Salomon. 28) K. bud muz. 29) K. prworozena w ſwem. O vkamenowany Achor.1) [Kap. VI.I PAk Achor, ſyn tharym, ſynala) zabdi, ſyna zare, z pokolenye Juda, przieftupil2) przikazanye, ze bil nyeczo wzal toho,3) gefſto bil12) Jozue proklel, 1Jos. 7.] plafſcz czatra czrweneho4) zlatem tkany, gefito myel w ſobie dwie ſtie paliu no. ficlow zlata, a tolikez ſtrziebra, a prawidlo zlate, geſſto myelo padefat 5 ficlow w ſobie zlata, iakoz zid prawi, a to bilo iako iazik vczynyeno. I roz- hnyewa fie pan boh [119b 1] na ſyny Ifrahel, A kdiz Jozue poſla lid z Je- richo, abi ſſpiehowali myeſto hay,5) geffto geft podle betel, wratywffe6) fie weciechu: nezdwihay fie tam wefſken lid, doftit bude neb7) na trzech8) tificzich k gieti toho myeſta. wſſak Jozefus die trzidcieti tificz. a kdiz 10 ſie zdwizechu, pak obratichu ſie zaſie, ano gie tepe lid9) hay toho myeſta, a zabichu z nych fſeſt a trzidcieti muzow. pak Jozue rozedrzie na ſobie rucho ſwe, i pade na zemy przied panem bohem, a leze tak az do weczera, a ſtarfli z10) lidu ſ nym. oblekíſe fie v11) pitle, a wolagicz k bohu;12) I roz- puſti ſie ſrdcie lidſke, neb ſie bachu, bi bazn13) ta, geſſto bila przipadla na 15 canaanſki lyd, bi nenawratila ſie na zidi bozym prziepuſſczenym, bi ſie na nye nerzitili. I wecie boh k Jozue: procz lezifſ na zemy zproſtrziew ſie?
Josue. 285 neſmyeffel3) do nyeho any z nyehe wigiti. pak na uſwitie podle nauczenyel4) andielowa ſedm knyezi w ſedm trub trubiechu przied bozi archu, a weſſken 15 lid odieny naprzied15) gdieffe, a oftateczna lagie po archiel6) fie brachu; I obgidu17) myeſto prwi den welikonoczny giednu, a mlcziecz, pak wra- tichu ſie do ſtanow. a tak vczynychu ffeſt18) dny. a ſedmeho dne obgidu17) IJos. 6.) ſedmkrat to myeſto, a w ſedmem obchazieny19) Jozue wecie k lidu: krziczte a prziſtupavte,20) bvd toto myeſto proclate, [119a 2] kromye zlata 20 ſtrziebra, medi a zeleza, to bude bohu poſwieceno w21) prwotyny naſſich diel, kromye gedyne22) Raab f gegymy. nebt23) ge schowala poſli,34) kteres my bili poſlaly. a proto kdiz lid krziczieſſe, a w trubi trubiechu, zdi z korzen fie25) wywratichu. I wgide kazdi tudi do myeſta, iakoz ge ſtal proti ſobie, I zbichu wſſeczko, czo ge bilo w nyem25a) zyweho, a ſpalichu ſe wſſym na- 25 dobym na pamyet bohu wiecznu.26) ale Raab pocztywſſe dari, ſe wſſi gegi czeledi wziechu gi w iſrahel na wieki. a potom ſſalomun27) pogie gi ſobie za zenu, knyezie v pokoleny Juda. I bil rzekl Moizieff: prokleti muz bude28) ten, kteriz bude dielaty Jericho, w prworozenci ſwem29) polozi zalozenye, a w poſlednyem dietieti poſtawi brany geho; a to ſie geſt naplnylo w achiel 30 z betel, iakoz ſie potô powie. 1) K. miefta Jerycho. 2) K. v mieſta. 3) K. gev. 4) a — ial sch. v K. 5) K. gemu. 6) K. Š. s ſwych. 7) K. toto. 8) K. pofwieczene. 3) sch. v K. 10) K. bozim bylo. 11) K. znamenawa. 12) K. bieffe yericho. 13) K. zadný nefmiegiefſe. 14) K. przy- kazanic. 15) K. naprzed odieny. 16) K. oftatek lidu po Arffie; Š. Arche. 17) Š. obegdu; K. obgidechu. 18) K. po ffeft. 19) K. obchozeni. 20) K. przyſtupuoyte. 21) K. w. 22) K. gediney. 23) K. neb. 24) K. naffe pofly. 25) sch. v K. 25a) K. w niem bylo. 26) K. wiecznu bohu. 27) K. Salomon. 28) K. bud muz. 29) K. prworozena w ſwem. O vkamenowany Achor.1) [Kap. VI.I PAk Achor, ſyn tharym, ſynala) zabdi, ſyna zare, z pokolenye Juda, przieftupil2) przikazanye, ze bil nyeczo wzal toho,3) gefſto bil12) Jozue proklel, 1Jos. 7.] plafſcz czatra czrweneho4) zlatem tkany, gefito myel w ſobie dwie ſtie paliu no. ficlow zlata, a tolikez ſtrziebra, a prawidlo zlate, geſſto myelo padefat 5 ficlow w ſobie zlata, iakoz zid prawi, a to bilo iako iazik vczynyeno. I roz- hnyewa fie pan boh [119b 1] na ſyny Ifrahel, A kdiz Jozue poſla lid z Je- richo, abi ſſpiehowali myeſto hay,5) geffto geft podle betel, wratywffe6) fie weciechu: nezdwihay fie tam wefſken lid, doftit bude neb7) na trzech8) tificzich k gieti toho myeſta. wſſak Jozefus die trzidcieti tificz. a kdiz 10 ſie zdwizechu, pak obratichu ſie zaſie, ano gie tepe lid9) hay toho myeſta, a zabichu z nych fſeſt a trzidcieti muzow. pak Jozue rozedrzie na ſobie rucho ſwe, i pade na zemy przied panem bohem, a leze tak az do weczera, a ſtarfli z10) lidu ſ nym. oblekíſe fie v11) pitle, a wolagicz k bohu;12) I roz- puſti ſie ſrdcie lidſke, neb ſie bachu, bi bazn13) ta, geſſto bila przipadla na 15 canaanſki lyd, bi nenawratila ſie na zidi bozym prziepuſſczenym, bi ſie na nye nerzitili. I wecie boh k Jozue: procz lezifſ na zemy zproſtrziew ſie?
Strana 286
286 Josue. waz to. Ig's nô. lid twoi geſt w kletbie, nebudut i nymy, azt ſie ocziſtie. wſtan, przigmy zaitra k ſobie14) lid, a vczyn15) los po pokoleny, a po czeledech, a po do- myech, a po hlawiech.16) a kteruz kolywiek17) czeled wynnu naleznefſ, tu ohnyem ſpal ſe wſſym ftatkem. a kdiz fie to18) fta, nalezu19) los na poko- 20 leny Juda, ze geft wynno,20) potom czeled zare, pak dom charym, napo- fledi21) hlawa achor. I wecie mu Jozue: Synu moi, day chwalu bohu a poznay ſie, czo ſi vczynyl. a kdiz ſie pozna, poſlachu poſli do geho ſtanu, [119b 2] A ony ti penyeze w zemy schowane nalezíſe przinefu22) k lidu. A Jozue wzê ho fe23) wſſi geho24) czeledi, i ſ dobitkem, y ſe wſſym nabitkem, 25 I wede ho w udol hluboki,25) I vkamenowachu ho26) wſſiczkny lide Ifrael, a wſſe, czo ge geho27) bilo, to ſpalichu, a27a) ſmetachu nan hromadu kamenye, a to tu28) do dnefínyeho dne. I nazwachu myeſto to29) vdol nachor.30 kdiz ſie31) oben menuge w piſmye ſwatem, tehdi nahlu muku znamenawa, iako tuto:32) z peci zelezne egipta, tocziff tiezku muku. I mnyegi zide, bi 30 boh przikazal ho33) vkamenowati, a gyne wieci, geſſto kamene neczigi, abi to bilo ohnyem341) ſpaleno, wfſak auguſtyn35) prawi, ze to Jozue vczynyl iakyms znamenanym,36) aneb ge toho zelel achor, a tudi bi nebil doſtogen37 ohnye pekelneho,38) a nechtiel ho zeczi, neb ge ohnye nebil doſtogen. aneb nezelel-ly ge, a bil doftogen ohnye wieczneho, zachowal panu bohu muku 35 ohnye. I muczil ho39) gynu muku, abi nebil widien40) muczen dwakrat tez41) wieci. 1) K. Achor ſie die. 1a) sch. v K. 2) K. ten przeſtupil. 3) K. toho wzal. 4) Š. czerwene°. 5) K. hay tak rzeczene. 6) K. Pak wratiwffe. 7) K. neb doftit bude. 8) K. na cztyrzech. 3) K. tepu lide z. 10) v K. sch. 11) K. gſe w; Š. w. 12) K. wolagicze ku panu bohu. 13) K. Š. bazen. 14) K. k fobie zaytra. 15) K. vczýnifs. 16) K. po hlawach. 17) K. kolwiek. 18) sch. v K. 19) K. naleznu. 20) K. winno to pokolenie. 21) K. Thare naypoſledy. 22) K. przýnefechu. 23) K. geho ze. 24) sch. v K. 25) K. y vwede geho w duol neb w udol welmi hluboky. 26) K. geho. 27) K. toho. 27a) Š. y. 28) K. getu. 29) K. to mieſto. 30) K. Achor. 31) K. kdez gſe. 32) sch. v K. 33) K. geho. 31) K. ohniem bylo. 35) K. Auguftinus. 36) K. Š. znamenim neb. 37) K. hoden. 38) K. pekel- nieho. 39) K. geho. 40) sch. v K. 41) K. tuz. [Kap. VII.] O1) zapaleny Hay myeſta. POtom wſta Jozue, a weſſken lid ſ nym, abi giely proti hay, I przie- HJos. 8.I deſla2) trzidcieti tificzow odienczow mezi bethel a hay na zapad fluncie. a ti oſtawywſſe w ſtrazi piet tiſiczow, wratichu ſie k woiſku, geſſto bil3) na polnocy. a kral hay poſpieſli rano ſ ſwym4) lidem wygeti [120a 1] ne- wieda, bi bila za nym ſtrazie,5) a Jozue iako vtiekagie, kdiz gie dale otwede 5 ot myeſta, zdwize6) ſczit ſwoi, geſſto neſieſſe. A kdiz to vzrziechu ti, gefſto biechu w ſtrazi,7) y wgiedechu do myeſta, a zapalichu myeſto. a wigedſſe z myeſta po neprzatelech, a Jozue f8) druhe ftrany rziti9) ſie na neprzately, a tak ſ obu ſtranu bichu neprzately, i z bichu muzie y zeny,10) dwanaſt Int'fecti. tiſiczi1) lidi,12) a korziſt rozdielichu mezi woiſko, a obieſywſſe krale na 10 ſſybenyci az do weczera, a ſlozywſſe hoi3) wrzechu gym przied myeſto,
286 Josue. waz to. Ig's nô. lid twoi geſt w kletbie, nebudut i nymy, azt ſie ocziſtie. wſtan, przigmy zaitra k ſobie14) lid, a vczyn15) los po pokoleny, a po czeledech, a po do- myech, a po hlawiech.16) a kteruz kolywiek17) czeled wynnu naleznefſ, tu ohnyem ſpal ſe wſſym ftatkem. a kdiz fie to18) fta, nalezu19) los na poko- 20 leny Juda, ze geft wynno,20) potom czeled zare, pak dom charym, napo- fledi21) hlawa achor. I wecie mu Jozue: Synu moi, day chwalu bohu a poznay ſie, czo ſi vczynyl. a kdiz ſie pozna, poſlachu poſli do geho ſtanu, [119b 2] A ony ti penyeze w zemy schowane nalezíſe przinefu22) k lidu. A Jozue wzê ho fe23) wſſi geho24) czeledi, i ſ dobitkem, y ſe wſſym nabitkem, 25 I wede ho w udol hluboki,25) I vkamenowachu ho26) wſſiczkny lide Ifrael, a wſſe, czo ge geho27) bilo, to ſpalichu, a27a) ſmetachu nan hromadu kamenye, a to tu28) do dnefínyeho dne. I nazwachu myeſto to29) vdol nachor.30 kdiz ſie31) oben menuge w piſmye ſwatem, tehdi nahlu muku znamenawa, iako tuto:32) z peci zelezne egipta, tocziff tiezku muku. I mnyegi zide, bi 30 boh przikazal ho33) vkamenowati, a gyne wieci, geſſto kamene neczigi, abi to bilo ohnyem341) ſpaleno, wfſak auguſtyn35) prawi, ze to Jozue vczynyl iakyms znamenanym,36) aneb ge toho zelel achor, a tudi bi nebil doſtogen37 ohnye pekelneho,38) a nechtiel ho zeczi, neb ge ohnye nebil doſtogen. aneb nezelel-ly ge, a bil doftogen ohnye wieczneho, zachowal panu bohu muku 35 ohnye. I muczil ho39) gynu muku, abi nebil widien40) muczen dwakrat tez41) wieci. 1) K. Achor ſie die. 1a) sch. v K. 2) K. ten przeſtupil. 3) K. toho wzal. 4) Š. czerwene°. 5) K. hay tak rzeczene. 6) K. Pak wratiwffe. 7) K. neb doftit bude. 8) K. na cztyrzech. 3) K. tepu lide z. 10) v K. sch. 11) K. gſe w; Š. w. 12) K. wolagicze ku panu bohu. 13) K. Š. bazen. 14) K. k fobie zaytra. 15) K. vczýnifs. 16) K. po hlawach. 17) K. kolwiek. 18) sch. v K. 19) K. naleznu. 20) K. winno to pokolenie. 21) K. Thare naypoſledy. 22) K. przýnefechu. 23) K. geho ze. 24) sch. v K. 25) K. y vwede geho w duol neb w udol welmi hluboky. 26) K. geho. 27) K. toho. 27a) Š. y. 28) K. getu. 29) K. to mieſto. 30) K. Achor. 31) K. kdez gſe. 32) sch. v K. 33) K. geho. 31) K. ohniem bylo. 35) K. Auguftinus. 36) K. Š. znamenim neb. 37) K. hoden. 38) K. pekel- nieho. 39) K. geho. 40) sch. v K. 41) K. tuz. [Kap. VII.] O1) zapaleny Hay myeſta. POtom wſta Jozue, a weſſken lid ſ nym, abi giely proti hay, I przie- HJos. 8.I deſla2) trzidcieti tificzow odienczow mezi bethel a hay na zapad fluncie. a ti oſtawywſſe w ſtrazi piet tiſiczow, wratichu ſie k woiſku, geſſto bil3) na polnocy. a kral hay poſpieſli rano ſ ſwym4) lidem wygeti [120a 1] ne- wieda, bi bila za nym ſtrazie,5) a Jozue iako vtiekagie, kdiz gie dale otwede 5 ot myeſta, zdwize6) ſczit ſwoi, geſſto neſieſſe. A kdiz to vzrziechu ti, gefſto biechu w ſtrazi,7) y wgiedechu do myeſta, a zapalichu myeſto. a wigedſſe z myeſta po neprzatelech, a Jozue f8) druhe ftrany rziti9) ſie na neprzately, a tak ſ obu ſtranu bichu neprzately, i z bichu muzie y zeny,10) dwanaſt Int'fecti. tiſiczi1) lidi,12) a korziſt rozdielichu mezi woiſko, a obieſywſſe krale na 10 ſſybenyci az do weczera, a ſlozywſſe hoi3) wrzechu gym przied myeſto,
Strana 287
15 10 15 20 Josue 287 fnefechu4) nan hromadu kamenve, a ta tul?) geft do dneffnyeho dne; a zapalywíle myeflto vczynychu hrob wieczny.) Tutot fie zmyenyge!') Iftoria o onom oltarzi, geffto geft vczynen mezi garyzym a hebal, na nyemzto Jozue popfal deutronomyum, a o!#) pozehnany a o!?) prokleti tiech hor, o nychz potom?*) powieme. 1) 5. Tuto znamenay O. ?) K. przedefflo. ?) K. bylo. 4) K. fwym wifym. 5) K. zaloha. ©) K. tehdy zdwize. 7? K. zaloze. 8) K. z. 9) K. oborzy. 1) K. muzow a zen. !) K. tifyczow. ?) K. lidu. 9) K. gey. 4) K. a inefechu. 5) K. hromada. 19) K. wieczny hrob. 1%) K. S. zmienuge. 39) sch. v K. ?) sch. v K. 2%) K. o nychzto take. O myeftye Gabaonyifkem. GAbaonyte viliffewffe to wffe, czo Jozue vczynyl dwiema myeftoma, a ze bozym przikazanym yzadnemu mneotpuffczie bidliciemu!) w zemy ilibenei,?) anyz I nymy prziezny czyny, I mvilichu?) chitrzie v prziezen f!) zidi wgiti. I poflachu pofli, iako z daleka przifile, a ti pofli na po- twrzenye dluhe ciefti lahwicie*) ftare, obuw wetchu,$) chleb w gich [120a 2] moffnach plefnywi a twrdi, a w kufi zetrzeny. a kdiz przigidu?) do gal- galis, weciechu k ifraheli: z daleke zemye fme?) przifli, geffto geft kromye zemye,?) a fnad wam ma?) biti take,H) a my fme waffie fluhi, a chczem 1 wamy v prziezen wftupiti, I zadame?) toho. I vwierzichu?) gym tohoH) fynowe Ifrael, a bozich vit o tom neotazali, a witupywile#) ! nymy v prziezen, przifieze gym Jozue a Eleazar, a wileczka knyezata mnozftwie. pak po trzech dnech poznachu lírael, ze fu oklamany ot gabaonyt,!9) a hnuwfífe ftany przigidu,”) abi gich myefta zborzili, a ony proty nym wigidu.!8) I wecie Jozue: procz!?) fte nas oklamaly? a ony otpowediechu: bali fme fie welmy, a f radu fwe duffie fme opatrzili??) A proto vczynte 1 namy to, czo ge dobre a prawe. Tehdi lid zkrziczie rzka:?!) nemame gym Ímluwi drzieti a przifahi, neb fie ftalo podtrzenym,?) a naywiece proto, ze pan boh zapowediel, abi?) fie f nymy nefprzieznyli. Pak ti wietffy, geffto bili gym?) przifiehli?*) abi fwu przifahu drzieli?5) a reptanye lidfke abi vpokogily,7) tak zpofobichu, abi gich fluhi bily, drwa fiekali??) a wodu nofili k uzitku?*) oltarzie na to myefto, kde bi fobie pan boh zwolyl. I flo- wiechu??) natumei zidowfki, tocziff dany, a rzecziki ipediaco[120b 1]nes, latynye**) mynyftri, tocziff fluhy. a kdiz fie to fta, wrati fie Ifrahel do Galgala. 1) K. neodpuftie bydlygicziev. ?) S. flibene. 9) K. vmyflichu. *) K. w(!). 5) K. czeftij wzechu s febu lahwicze; S. lawice (!). 5) S. wetichu. ?) K. przygidechu; S. przigdu. 8) K. fme zemie. *) K. zemie flybeney. ?) K. ma wam. U) K. take byti ta zemie. ?) K. a zadamet. 13) S. wierzichu. M) K. w tom. ?) K. poftupiwffe. 1) K. Gabaonjtow. 17) K. Ś. przigdu. 18) K. $. wygdu. 1%) K. proczs. 2) K. opatrzyli fme fie. 2) K. a rzka. 2) K. przed trzenym. ?) K. abychme. 2%) Ś. gim byli. %) K. przifahly. ?*) K. drzaly. 2%?) K. vkogily. 28) K. gym fekaly; a sch. 288) K. vzitkom. °°) K. fluly. ??) K. a latinie. [Kap. VIHI.] Toto waz. NO.
15 10 15 20 Josue 287 fnefechu4) nan hromadu kamenve, a ta tul?) geft do dneffnyeho dne; a zapalywíle myeflto vczynychu hrob wieczny.) Tutot fie zmyenyge!') Iftoria o onom oltarzi, geffto geft vczynen mezi garyzym a hebal, na nyemzto Jozue popfal deutronomyum, a o!#) pozehnany a o!?) prokleti tiech hor, o nychz potom?*) powieme. 1) 5. Tuto znamenay O. ?) K. przedefflo. ?) K. bylo. 4) K. fwym wifym. 5) K. zaloha. ©) K. tehdy zdwize. 7? K. zaloze. 8) K. z. 9) K. oborzy. 1) K. muzow a zen. !) K. tifyczow. ?) K. lidu. 9) K. gey. 4) K. a inefechu. 5) K. hromada. 19) K. wieczny hrob. 1%) K. S. zmienuge. 39) sch. v K. ?) sch. v K. 2%) K. o nychzto take. O myeftye Gabaonyifkem. GAbaonyte viliffewffe to wffe, czo Jozue vczynyl dwiema myeftoma, a ze bozym przikazanym yzadnemu mneotpuffczie bidliciemu!) w zemy ilibenei,?) anyz I nymy prziezny czyny, I mvilichu?) chitrzie v prziezen f!) zidi wgiti. I poflachu pofli, iako z daleka przifile, a ti pofli na po- twrzenye dluhe ciefti lahwicie*) ftare, obuw wetchu,$) chleb w gich [120a 2] moffnach plefnywi a twrdi, a w kufi zetrzeny. a kdiz przigidu?) do gal- galis, weciechu k ifraheli: z daleke zemye fme?) przifli, geffto geft kromye zemye,?) a fnad wam ma?) biti take,H) a my fme waffie fluhi, a chczem 1 wamy v prziezen wftupiti, I zadame?) toho. I vwierzichu?) gym tohoH) fynowe Ifrael, a bozich vit o tom neotazali, a witupywile#) ! nymy v prziezen, przifieze gym Jozue a Eleazar, a wileczka knyezata mnozftwie. pak po trzech dnech poznachu lírael, ze fu oklamany ot gabaonyt,!9) a hnuwfífe ftany przigidu,”) abi gich myefta zborzili, a ony proty nym wigidu.!8) I wecie Jozue: procz!?) fte nas oklamaly? a ony otpowediechu: bali fme fie welmy, a f radu fwe duffie fme opatrzili??) A proto vczynte 1 namy to, czo ge dobre a prawe. Tehdi lid zkrziczie rzka:?!) nemame gym Ímluwi drzieti a przifahi, neb fie ftalo podtrzenym,?) a naywiece proto, ze pan boh zapowediel, abi?) fie f nymy nefprzieznyli. Pak ti wietffy, geffto bili gym?) przifiehli?*) abi fwu przifahu drzieli?5) a reptanye lidfke abi vpokogily,7) tak zpofobichu, abi gich fluhi bily, drwa fiekali??) a wodu nofili k uzitku?*) oltarzie na to myefto, kde bi fobie pan boh zwolyl. I flo- wiechu??) natumei zidowfki, tocziff dany, a rzecziki ipediaco[120b 1]nes, latynye**) mynyftri, tocziff fluhy. a kdiz fie to fta, wrati fie Ifrahel do Galgala. 1) K. neodpuftie bydlygicziev. ?) S. flibene. 9) K. vmyflichu. *) K. w(!). 5) K. czeftij wzechu s febu lahwicze; S. lawice (!). 5) S. wetichu. ?) K. przygidechu; S. przigdu. 8) K. fme zemie. *) K. zemie flybeney. ?) K. ma wam. U) K. take byti ta zemie. ?) K. a zadamet. 13) S. wierzichu. M) K. w tom. ?) K. poftupiwffe. 1) K. Gabaonjtow. 17) K. Ś. przigdu. 18) K. $. wygdu. 1%) K. proczs. 2) K. opatrzyli fme fie. 2) K. a rzka. 2) K. przed trzenym. ?) K. abychme. 2%) Ś. gim byli. %) K. przifahly. ?*) K. drzaly. 2%?) K. vkogily. 28) K. gym fekaly; a sch. 288) K. vzitkom. °°) K. fluly. ??) K. a latinie. [Kap. VIHI.] Toto waz. NO.
Strana 288
288 Josue. [Kap. IX.] O obieſſeny piety kralow. quatuor reges. Grâdines. Reges. TOho czaſal) kralowaſſe w Jeruſalemye Adonyſedech, to ſie wiklada pan ſprawedlywy, neb adona tocziff pan, fadoch ſprawedlywy; fnad2) tak flowiechu3) kralowe Jerufalemfſczi, ano I Melchiſedech ſlul kral ſprawedl- ny.4) ten kdiz vſliffie, ze gabaonyty4a) ſprzieznyli ſie5) ſ Hrahelem,6) i bal ſie welmy, I ſwola ſ ſebu cztirzi krale: Hoam, krale ebron, faran, krale 5 Jerimoch, a Jafie, krale lachis, a dabir, krale eglon. A tiech piet kralow Amorſkich oblehu Gabaon. a ony poſlachu poſli k Jozue rzkucz:7) neotta- huy ſwe ruki ot pomocy twich ſluh, prziged brzo a wiproſt nas. I zdwize ſie Jozue ſe wſſym woiſke odienym, a bob wecie k Jozue: neboi ſie gich, dalt8) ſem gie w twogi rucve. I rziti ſie na nye Jozue welmy nahle, a ony ſie na 10 biech obratichu k betoron.9) J fpuſti10) boh burzi a krupi na nye, i zbi gich wiece burzie nezly mecz. vzrziew Jozue, ze ſie ſluncie chilil1) k zapadu a meſiecz wzchodiecz, a bogie12) ſie, bi w noci neprzietele13) neufſli, zawola Sol. ku panu bohu a rzka: Sluncie proti gabaon nehibay fie, a Mefiecz proti vdolu haylon. I fta Sluncie a Mefiecz za ciely den, az fiel4) pomíti nad 15 ſwymy [120b 2] neprzately. I nebil nykdi any drziewe any potom tak dluhi den bozym poſluffenſtwym czlowiecziemu hlaſu.* a piet kralow bili ſie ſchowali15) w geſkyny myeſta maceda. I przikaza Jozue towarziſſom ſwym a rzka: przywalte ſkalee welike k uftom tel6) gieſkynye, a poſadte ſtrazie, a wiſtihayte neprzateli, a bite, a nedayte gym do gich myeſt vgiti 20 aneb vtiekati,17) nebt1s) ge pan boh dal gie nam w nafſe rucie. a pobywfſe neprzateli weliku ranu, wrati ſie woiſko k Jozue do maceda, tu kdez bili budy, a lyd weſſken cziel a zdraw.19) I wecie Jozue: wywedte piet kralow z gieſkynye. A kdiz gie wywedu, wecie knyezatom woiſka: kladte waſſe nohi na hrdla tiechto kralow, a neboite ſie; nebt18) tak vczyny boh wſſem 25 waſſy20) neprzatelom, a potom zwieſichu ti krale na ffibenyciech, a k we- czeru ſnyemſſie gie, vwrzechu gie w tu gieſkyny, w nyzto ſu ſie bili ſkryly, l zametachu kamenym na wieczny hrob. a21) toho dne pobi macedu I f ge- gym22) kralem, a potom popleny lebnon a lachym a Eglon a Ebron a dabir.23) I pobi Jozue wſſiczku24) zemy horſku a poledny a polſku25) Adonyſedech 30 ſ geho krali, a neoſtawi w nych Izadneho oſtatká, ale wſſe, czoz mohlo dichati, to wſſe zbi 26) [121a 1] neb tak bil przikazal pan boh ot cadeſbarne az do gazam. a wſſiczku27) zemy Jeſſen az do gabaon, wſſieczki krale i kra- gyny gich28) popleny gednyem hnutym; neb pan boh zan boiowal. I wrati ſie ſe wſſemy lidmy do ſtanowiſſcz do galgala.29) [Jos. 10./ 35 * neb za ezechia gedno deſiet hodyn przidano, ale tuto geden den. 1) K. Š. czaſu. 2) K. a ſnad. 3) K. ſluly. 4) K. ſprawedliwy. 4a) oprav. z c. 5) K. fu ſe. 6) K. s yfrahelity. 7 naznačeno přemístění. 8) K. neb dal. 3) K. Betheron. 10) K. puſti. 11) Š. blizi neb chili. 12) K. wzhoru wzchodycz a bogiecz. 13) K. neprzatele; Š. neprzietele w nocy. 14) K. gfe. 15) K. bylo ſe ſchowalo. 16) K. k dierzie tey; welike sch. 17) ta dvě sl. sch. v K. 18) K. neb. 19) K. zdraw a czyl. 20) K. wafſym wffem. 21) K. a take. 22) K. gych. 23) K. a Dabyr a Ebron.
288 Josue. [Kap. IX.] O obieſſeny piety kralow. quatuor reges. Grâdines. Reges. TOho czaſal) kralowaſſe w Jeruſalemye Adonyſedech, to ſie wiklada pan ſprawedlywy, neb adona tocziff pan, fadoch ſprawedlywy; fnad2) tak flowiechu3) kralowe Jerufalemfſczi, ano I Melchiſedech ſlul kral ſprawedl- ny.4) ten kdiz vſliffie, ze gabaonyty4a) ſprzieznyli ſie5) ſ Hrahelem,6) i bal ſie welmy, I ſwola ſ ſebu cztirzi krale: Hoam, krale ebron, faran, krale 5 Jerimoch, a Jafie, krale lachis, a dabir, krale eglon. A tiech piet kralow Amorſkich oblehu Gabaon. a ony poſlachu poſli k Jozue rzkucz:7) neotta- huy ſwe ruki ot pomocy twich ſluh, prziged brzo a wiproſt nas. I zdwize ſie Jozue ſe wſſym woiſke odienym, a bob wecie k Jozue: neboi ſie gich, dalt8) ſem gie w twogi rucve. I rziti ſie na nye Jozue welmy nahle, a ony ſie na 10 biech obratichu k betoron.9) J fpuſti10) boh burzi a krupi na nye, i zbi gich wiece burzie nezly mecz. vzrziew Jozue, ze ſie ſluncie chilil1) k zapadu a meſiecz wzchodiecz, a bogie12) ſie, bi w noci neprzietele13) neufſli, zawola Sol. ku panu bohu a rzka: Sluncie proti gabaon nehibay fie, a Mefiecz proti vdolu haylon. I fta Sluncie a Mefiecz za ciely den, az fiel4) pomíti nad 15 ſwymy [120b 2] neprzately. I nebil nykdi any drziewe any potom tak dluhi den bozym poſluffenſtwym czlowiecziemu hlaſu.* a piet kralow bili ſie ſchowali15) w geſkyny myeſta maceda. I przikaza Jozue towarziſſom ſwym a rzka: przywalte ſkalee welike k uftom tel6) gieſkynye, a poſadte ſtrazie, a wiſtihayte neprzateli, a bite, a nedayte gym do gich myeſt vgiti 20 aneb vtiekati,17) nebt1s) ge pan boh dal gie nam w nafſe rucie. a pobywfſe neprzateli weliku ranu, wrati ſie woiſko k Jozue do maceda, tu kdez bili budy, a lyd weſſken cziel a zdraw.19) I wecie Jozue: wywedte piet kralow z gieſkynye. A kdiz gie wywedu, wecie knyezatom woiſka: kladte waſſe nohi na hrdla tiechto kralow, a neboite ſie; nebt18) tak vczyny boh wſſem 25 waſſy20) neprzatelom, a potom zwieſichu ti krale na ffibenyciech, a k we- czeru ſnyemſſie gie, vwrzechu gie w tu gieſkyny, w nyzto ſu ſie bili ſkryly, l zametachu kamenym na wieczny hrob. a21) toho dne pobi macedu I f ge- gym22) kralem, a potom popleny lebnon a lachym a Eglon a Ebron a dabir.23) I pobi Jozue wſſiczku24) zemy horſku a poledny a polſku25) Adonyſedech 30 ſ geho krali, a neoſtawi w nych Izadneho oſtatká, ale wſſe, czoz mohlo dichati, to wſſe zbi 26) [121a 1] neb tak bil przikazal pan boh ot cadeſbarne az do gazam. a wſſiczku27) zemy Jeſſen az do gabaon, wſſieczki krale i kra- gyny gich28) popleny gednyem hnutym; neb pan boh zan boiowal. I wrati ſie ſe wſſemy lidmy do ſtanowiſſcz do galgala.29) [Jos. 10./ 35 * neb za ezechia gedno deſiet hodyn przidano, ale tuto geden den. 1) K. Š. czaſu. 2) K. a ſnad. 3) K. ſluly. 4) K. ſprawedliwy. 4a) oprav. z c. 5) K. fu ſe. 6) K. s yfrahelity. 7 naznačeno přemístění. 8) K. neb dal. 3) K. Betheron. 10) K. puſti. 11) Š. blizi neb chili. 12) K. wzhoru wzchodycz a bogiecz. 13) K. neprzatele; Š. neprzietele w nocy. 14) K. gfe. 15) K. bylo ſe ſchowalo. 16) K. k dierzie tey; welike sch. 17) ta dvě sl. sch. v K. 18) K. neb. 19) K. zdraw a czyl. 20) K. wafſym wffem. 21) K. a take. 22) K. gych. 23) K. a Dabyr a Ebron.
Strana 289
Josue. 289 24) K. wíſeczku. 25) K. poluſku a. 26) K. zbilý. 27) K. wíſeczku. 28) Š. tiech. 29) K. ſwych do Galgalis. O pobity cztrmezyczetma1) kralow. Kap. X.I kdiz to vſliſſe Jabyn, kral Affer, poſla k Joab, krali2) Macedon, a krali Semerô a krali Achſaph a kralom napolnocznym, gefſto bidle w horach, a kralom, gefíto bidle na plany cheneroth proti poledny na polfſczie, I3) w kragynach dor podle morze, a krali Canaaníkemu na 5 wzchod I na zapad fluncie, k Amorreum a4) Etheum a5) ferezeum a Je- buzeů na horach a Eueum, gefſto bidly v hori hormons) w zemy maſphe. IJos. 11.] I wigidusa) wſſiczkny cztirmezidcietma7) kralow s8) ſwymy zaſtupy, magicz 24 reges s ſobu2) trzi ſta a cztirzidcieti tificzow1o) odienczow, a dwa tificie wozow,11) nô. I ſgiedechu ſie k wodam meron, abi boiowali proti Iſrael. I wecie boh 10 k Jozue: neboi ſie gich, nebt gie zaitra dam, abi gie ranyl a pobil, wozil2) ohnyem ſpalil, a konye gich podrziezeſs zily 13) I ſta ſie tak. I14) pobi gie wſſeczki kromve tiech, gefſto biechu15) vtekli do twrdich myeſt. neb Ca- nanei biechu ſobie vczynyli nyekoliko wel[121a 2]my16) twrdich myeft ot toho dne, geſſto biechu wiffli zidel7) z Egipta proti nym, a proto ſ we- 15 liku a f1s) dluhu praczi dobi gich Ifrael. J poplenychu wſſeczki kragyny, Izadnemu19) wieku lidíkemu neotpufſczegicz, any pokoleny. I obohati fie przielifſ Jſrael z neprzatelſke20) korziſti. 1) K. cztyrmetczytma; S. cztrmezcietma. 2) K. Jofue poſly; Š. Jozue. 3) K. na polech a. 4) sch. v K. 5) sch. v K. 6) K. hermon. 6a) Š. wygdu. 7) K. cztyrmezczijtma; Š. oztrmezcietma. 8) K. z. 9) K. Š. febu. 10) K. zaftupow totiz tifyczow. 11) a — wozow sch. v Š. 12) K. a wozy. 13) K. podkugefs zelezem. 14) K. ze. 15) ta dvě sl. v K. dvakrát. 16) sch. v K.; za tím Š. twych (!). 17) K. zide wyfíli. 18) K. z. 19) K. nizadnemu. 20) K. neprzatelſkey. O oltarzy w Ebal a o zozdawany1) zemye. [Kap. XI.] PAte leto giz bieſſe mynulo, I prziewede2) Jozue myeſto ſtanowiſſcz ot galgalis do Silo, a tudiez prziewede2) chram ſe wſſi geho okraſu pro potrzebnoſti myeſta. a ottad gide3) do Sichem ſe wſſym lidem, a poſtawi na horze hebal oltarz bohu z kamene nehlazeneho, y ofierowa na nyem 5 y obietowa ſpalobiet4) a myrnu. A napſa na nyem deutronomyum; to IJos. 8.) nyeterzi rozumyegi gedno bozie przikazanye ſkrzie deutronomyum. I polozi polowici lidu na horu5) hebal ſ knyezis) a f lewiti, a druhu polowici na horu5) garizym ſ knyezy") a i lewiti. I przywolachu ſobie ony gym a ony8) zaſie gym pozehnanye a proklynanye, iako9) gym przikazal Moiziefſ. 10 Pak Jozefus prawi,10) bi Jozue oftawil na oltarzy popſano blahoſlawenftwie a prokletie. a to vczynywfſe wratichu ſie do Silo. I poruczil1) Jozue pokoleny Juda hori na poledne, gichzto bil dobil. A Effraym poruczi hory [121b 1] na polnoci, a mezi nymy poſadi pol pokolenye Manafſe.12) tiem trziem poruczi zemy, a gyny w ſtanyech bidlechu, proto ze ſu bili boiowny a do- 19
Josue. 289 24) K. wíſeczku. 25) K. poluſku a. 26) K. zbilý. 27) K. wíſeczku. 28) Š. tiech. 29) K. ſwych do Galgalis. O pobity cztrmezyczetma1) kralow. Kap. X.I kdiz to vſliſſe Jabyn, kral Affer, poſla k Joab, krali2) Macedon, a krali Semerô a krali Achſaph a kralom napolnocznym, gefſto bidle w horach, a kralom, gefíto bidle na plany cheneroth proti poledny na polfſczie, I3) w kragynach dor podle morze, a krali Canaaníkemu na 5 wzchod I na zapad fluncie, k Amorreum a4) Etheum a5) ferezeum a Je- buzeů na horach a Eueum, gefſto bidly v hori hormons) w zemy maſphe. IJos. 11.] I wigidusa) wſſiczkny cztirmezidcietma7) kralow s8) ſwymy zaſtupy, magicz 24 reges s ſobu2) trzi ſta a cztirzidcieti tificzow1o) odienczow, a dwa tificie wozow,11) nô. I ſgiedechu ſie k wodam meron, abi boiowali proti Iſrael. I wecie boh 10 k Jozue: neboi ſie gich, nebt gie zaitra dam, abi gie ranyl a pobil, wozil2) ohnyem ſpalil, a konye gich podrziezeſs zily 13) I ſta ſie tak. I14) pobi gie wſſeczki kromve tiech, gefſto biechu15) vtekli do twrdich myeſt. neb Ca- nanei biechu ſobie vczynyli nyekoliko wel[121a 2]my16) twrdich myeft ot toho dne, geſſto biechu wiffli zidel7) z Egipta proti nym, a proto ſ we- 15 liku a f1s) dluhu praczi dobi gich Ifrael. J poplenychu wſſeczki kragyny, Izadnemu19) wieku lidíkemu neotpufſczegicz, any pokoleny. I obohati fie przielifſ Jſrael z neprzatelſke20) korziſti. 1) K. cztyrmetczytma; S. cztrmezcietma. 2) K. Jofue poſly; Š. Jozue. 3) K. na polech a. 4) sch. v K. 5) sch. v K. 6) K. hermon. 6a) Š. wygdu. 7) K. cztyrmezczijtma; Š. oztrmezcietma. 8) K. z. 9) K. Š. febu. 10) K. zaftupow totiz tifyczow. 11) a — wozow sch. v Š. 12) K. a wozy. 13) K. podkugefs zelezem. 14) K. ze. 15) ta dvě sl. v K. dvakrát. 16) sch. v K.; za tím Š. twych (!). 17) K. zide wyfíli. 18) K. z. 19) K. nizadnemu. 20) K. neprzatelſkey. O oltarzy w Ebal a o zozdawany1) zemye. [Kap. XI.] PAte leto giz bieſſe mynulo, I prziewede2) Jozue myeſto ſtanowiſſcz ot galgalis do Silo, a tudiez prziewede2) chram ſe wſſi geho okraſu pro potrzebnoſti myeſta. a ottad gide3) do Sichem ſe wſſym lidem, a poſtawi na horze hebal oltarz bohu z kamene nehlazeneho, y ofierowa na nyem 5 y obietowa ſpalobiet4) a myrnu. A napſa na nyem deutronomyum; to IJos. 8.) nyeterzi rozumyegi gedno bozie przikazanye ſkrzie deutronomyum. I polozi polowici lidu na horu5) hebal ſ knyezis) a f lewiti, a druhu polowici na horu5) garizym ſ knyezy") a i lewiti. I przywolachu ſobie ony gym a ony8) zaſie gym pozehnanye a proklynanye, iako9) gym przikazal Moiziefſ. 10 Pak Jozefus prawi,10) bi Jozue oftawil na oltarzy popſano blahoſlawenftwie a prokletie. a to vczynywfſe wratichu ſie do Silo. I poruczil1) Jozue pokoleny Juda hori na poledne, gichzto bil dobil. A Effraym poruczi hory [121b 1] na polnoci, a mezi nymy poſadi pol pokolenye Manafſe.12) tiem trziem poruczi zemy, a gyny w ſtanyech bidlechu, proto ze ſu bili boiowny a do- 19
Strana 290
290 Josue. ſtoynyeiſſi. neb wediechu, ze gym13) kralowſtwie flibeno, ze Jacub pozehnal 15 Manafſel4) a Eifraym pro dobrotu Jozeff, gich otcie. Ale y Jozue bil Effraita,15) a proto da effraym kromye lofu gynych pole fichem, geffto bil Jacub16) dal zwlafſcze Jozephowi, ſynu17) ſwemu, a pohrzebl18) bil na nyem kofti Jozetowi. wſſak Jeronymo ſwiedczi, ze ge widiel w ſichem hrobi gynych gedenaſti patriarch; a to ge podobne ku prawdie, ze kazde po- 20 kolenye ſweho patriarchu w ſwu los wneſla.19) 1) (!). K. o prwniem rozdawanie; S. rozdawani. 2) K. przywede. 3) K. y odgide. 4) K. a obietowa na niem ſpalobietnu obiet. 5) K. horzie. 6) Š. kniezyi. 7) K. s knie- zimi. 8) K. oni ſobie a oni gym. 3) K. yakoz. 10) K. Prawi pak Jozephus. 11) K. porucze. 12) K. Manaffes. 13) K. gym bylo. 14) K. Manaffes. 15) K. Effrata. 16) Š. Jakub byl. 17) K. ſynowi. 18) K. pohrziebal. 19) K. w ſwoy los wneſlo. [Kap. XII.] Zel) Ebron dan gest Calefowy. I Prziſtupi Caleff, syn Gefone, tocziff Effron, k Jozue przied wſſym2) lidem, I wecie: wieff-li, czo ge mluwil pan boh o mnye a o tobie k Moi- ziefſi3) w cadeſbarne? bilo my cztirzidcieti let, kdiz mye poſla Moizieſí z cadeſbarne,4) abich znamenal zemy, a w nawraceny ot fſpiehowanye, kdiz ſem5) powediel gemu to, czo ſie widielo prawe mym bratrzi,6) gefſto ſu ſe mnu chodili, geſſto ſie ſrdce lidſke bilo rozpuſtilo; prziſahl my Moizieſſ rzka:7) zemye, kteruz8) bude twa noha tlacziti,9) bude twe wladanye10) na [121b 2] wieki. day my horu tuto a zemy tuto, giz my ſlibil pan boh. a ti ſliffifi, w nyezto110) ſme nalezli enachym12) obri, w nyezto13) fu nynye myeſta welika, obhradita,14) zat15) bi pan boh bil ſe mnv, a budu gie moci 10 ſhladiti, iakoz myls) ſlibil. A giz geſt piet a cztirzidcieti let, iakoz geſt mluwil boh to flowo.17) Ale giz my geft piet a ofmdefat let, a tak mohu, IJos. 14.) iako18) ſem mohl w tu dobu, tak19) k boiowany, iako k chozeny. I pozehna ho20) Jozue, a da gemu Ebron v wladanye,21) y otpoczinu zemy ot boyow.22) 5 1) Š. Znamenay Ze. 2) K. ſwym wſſym. 3) K. Moyziefſowi. 4) bilo my cadeſbarne sch. v K. 5) K. to. 6) K. Š. bratrzym. 7 K. a rzka. 8) K. zemi kteru. 9) K. tlaczyti noha twa. 10) K. wladnuti. 11) K. w niemzto. 12) Š. Mychym. 13) K. w niemzto. 14) K. Š. ohradita. 15) K. Š. zdat. 16) K. mi ge. 17) K. pan buoh flowo to. 18) K. yakoz. 19) sch. v K. 20) K. geho. 21) K. ke gmienie. 22) K. od boyow zemie. — [Kap. XIII.] O rozdyeleny zemye wſſemi) pokoleny. Piet ſwola Jozue ſbor2) w filo, a wecie ftarfſym: dobret3) geſt, (Jos. 25.] abichom zemy, gijzto nam ſlibil boh, abichom gi loſem rozdielili. I przigie k ſobie z kazdeho pokolenye trzi muzie rozumne k znamenanv zemye, gefſto fu4) giz5) obdrziely, a da gym defiet muzow doſpielich k myerzeny, przikazuge gym, abi nemyerzili podle welikoſti zemye, ale podle hadanye dobre zemye. neb czaſto wiece geſt defiet gitr nezly ſto horffie, a ti dieli zemye abi bili popſany. A ti muzie6) chodywfſe po zemy a rozhodugice. 5
290 Josue. ſtoynyeiſſi. neb wediechu, ze gym13) kralowſtwie flibeno, ze Jacub pozehnal 15 Manafſel4) a Eifraym pro dobrotu Jozeff, gich otcie. Ale y Jozue bil Effraita,15) a proto da effraym kromye lofu gynych pole fichem, geffto bil Jacub16) dal zwlafſcze Jozephowi, ſynu17) ſwemu, a pohrzebl18) bil na nyem kofti Jozetowi. wſſak Jeronymo ſwiedczi, ze ge widiel w ſichem hrobi gynych gedenaſti patriarch; a to ge podobne ku prawdie, ze kazde po- 20 kolenye ſweho patriarchu w ſwu los wneſla.19) 1) (!). K. o prwniem rozdawanie; S. rozdawani. 2) K. przywede. 3) K. y odgide. 4) K. a obietowa na niem ſpalobietnu obiet. 5) K. horzie. 6) Š. kniezyi. 7) K. s knie- zimi. 8) K. oni ſobie a oni gym. 3) K. yakoz. 10) K. Prawi pak Jozephus. 11) K. porucze. 12) K. Manaffes. 13) K. gym bylo. 14) K. Manaffes. 15) K. Effrata. 16) Š. Jakub byl. 17) K. ſynowi. 18) K. pohrziebal. 19) K. w ſwoy los wneſlo. [Kap. XII.] Zel) Ebron dan gest Calefowy. I Prziſtupi Caleff, syn Gefone, tocziff Effron, k Jozue przied wſſym2) lidem, I wecie: wieff-li, czo ge mluwil pan boh o mnye a o tobie k Moi- ziefſi3) w cadeſbarne? bilo my cztirzidcieti let, kdiz mye poſla Moizieſí z cadeſbarne,4) abich znamenal zemy, a w nawraceny ot fſpiehowanye, kdiz ſem5) powediel gemu to, czo ſie widielo prawe mym bratrzi,6) gefſto ſu ſe mnu chodili, geſſto ſie ſrdce lidſke bilo rozpuſtilo; prziſahl my Moizieſſ rzka:7) zemye, kteruz8) bude twa noha tlacziti,9) bude twe wladanye10) na [121b 2] wieki. day my horu tuto a zemy tuto, giz my ſlibil pan boh. a ti ſliffifi, w nyezto110) ſme nalezli enachym12) obri, w nyezto13) fu nynye myeſta welika, obhradita,14) zat15) bi pan boh bil ſe mnv, a budu gie moci 10 ſhladiti, iakoz myls) ſlibil. A giz geſt piet a cztirzidcieti let, iakoz geſt mluwil boh to flowo.17) Ale giz my geft piet a ofmdefat let, a tak mohu, IJos. 14.) iako18) ſem mohl w tu dobu, tak19) k boiowany, iako k chozeny. I pozehna ho20) Jozue, a da gemu Ebron v wladanye,21) y otpoczinu zemy ot boyow.22) 5 1) Š. Znamenay Ze. 2) K. ſwym wſſym. 3) K. Moyziefſowi. 4) bilo my cadeſbarne sch. v K. 5) K. to. 6) K. Š. bratrzym. 7 K. a rzka. 8) K. zemi kteru. 9) K. tlaczyti noha twa. 10) K. wladnuti. 11) K. w niemzto. 12) Š. Mychym. 13) K. w niemzto. 14) K. Š. ohradita. 15) K. Š. zdat. 16) K. mi ge. 17) K. pan buoh flowo to. 18) K. yakoz. 19) sch. v K. 20) K. geho. 21) K. ke gmienie. 22) K. od boyow zemie. — [Kap. XIII.] O rozdyeleny zemye wſſemi) pokoleny. Piet ſwola Jozue ſbor2) w filo, a wecie ftarfſym: dobret3) geſt, (Jos. 25.] abichom zemy, gijzto nam ſlibil boh, abichom gi loſem rozdielili. I przigie k ſobie z kazdeho pokolenye trzi muzie rozumne k znamenanv zemye, gefſto fu4) giz5) obdrziely, a da gym defiet muzow doſpielich k myerzeny, przikazuge gym, abi nemyerzili podle welikoſti zemye, ale podle hadanye dobre zemye. neb czaſto wiece geſt defiet gitr nezly ſto horffie, a ti dieli zemye abi bili popſany. A ti muzie6) chodywfſe po zemy a rozhodugice. 5
Strana 291
Josue. 291 ſedmeho meſiece wratichu ſie k nyemu do Silo. polozichu7) loſi, prwi los lofi nô. bi Jude, druhi Symeona, trzety Benyamyna. to bil los nayfflechetnyeiffi8) IJes. 2r.) 10 pro plodnoſt zemye, [122a 1] to ge9) bilo Jericho a Jeruzalem. cztwrta a10) Effraym, pata polowicie manaſſe,11) ffeſta Ifachar,12) ſedma zabulon- ſkym, ofma aferítom, dewata neptalym, poflednye danyton.13) a znamenay, ze podle poiczenye zemye, iakoz ſie prwe ſtalo, dwiema pokolenyma a pol rozliczne rzieczi gdu. neb fie czte, ze Judas myel zemy bez lofu, a ze 15 obdrzal Jerufalem, a nemohl ottud wywrci Jebuzeum. tak sie czte gynde,14) ze Benyamyn wladl Jerufalemem. A tak fie czte, ze Jozue mluwil geft ſedm pokoleny rzka:15) dokud hynete lenoſti? dayte my muzie, gefſto bi wam zemy dielily. a kdiz to wecie wſſiem, tocziff fedmy pokoleny a puol, (Jos. 18./ neb dwie pokoleny a puol wladnyechu zemy, iako gym poiczenu. A proto 20 to gmye Judea rozlicznye beru. neb nyekdi Judea ſlowe wſſeczkal6) zemye Nota. ſlibena, a tak ot zidow ſlowe podle toho, iakoz diegi:17) Pompeyus vczynyl Judeam ſobie vrocznu. nyekdil8) Judea ſlowe kralowſtwie Juda, iako tuto: Judea a Jeruzalem, tocziff los Jude a Benyamyn. neb Judas a Effraym wietffi diel fu myely, tocziff caleff myel ebron, Jozue myel cânata neb 25 cânafata, aneb ſichem podle Jozefa. Ten diel zwolil ſobie Jozue po wſſech rozdieleny iako dobri ſtaroſta.19) [122a 2] A lewitom otluczi oſmacztirzi- IJos. 21.) dcieti myeſt k prziebywany, tiech ſu drziewe defiet bili wzieli w Amor- ſkey20) zemy, a z tiechto oſmatrzidcieti21) trzi myeſta vſtawi k utoczifſczi, Ebron z Judas, fichem z effraym, cedes z neptalym. tehdi mluwichu synowe IJos. 15.] 30 Jozeff k Jozue rzkucz: procz ſi dal nam iako gednoho prowazka gmyenye? wſfak ge22) nas welike mnozftwie.23) otpowedie Jozue: Effraym a Manafſe, vas24) geſt lid mnohi a filny, I nebudeſſ doſti myeti na ſwé dielu, ale poideſſ k horzie, a budefſ moci przies mezie giti zemye ſlibene a vczynyti ſobie myeſto. [Jos. 17./ 1) K. Š. wífemu. 2) K. zbor. 3) K. dobre. 4) sch. v Š. 5) K. gy. 6) K. mu- zowe. 7) K. a polozichu. 8) K. nayílechtieleyffy. 9) K. a to. 10) sch. v K. 11) K. Manaffes. 12) K. yfagar. 13) Š. Danyton. 14) K. gynde czte. 15) K. k ſedmi po- koleniem a rzka. 16) K. czela. 17) K. die. 18) K. a niekdy flowe. 19) K. ftaroſta dobry. 20) Š. Amorſke. 21) K. ofmacztyrzydczeti. 22) sch. v K. 23) K. mnozftwie gt. 24) K. Š. waſs. O Axe, dyewky od otczie wdaney.1 [Kap. XIV.) Oho czaſa2) wſtupi caleff neb calubi w zemy gemu danu, y poby w ebronye trzi ſyny enach. a wiſfed ottud obleze myeſto dabir, geſſto IJos. 15.] drzewe flowiefſe cariatfefer, toczifſ myefto flow. Neb myefſczene3) tu piſarzi biechu.* Ale ebron wiklada ſie manzelftwo neb manzelſke, neb ſu tu 5 manzele pohrzebeny, toczifſ muzie ſ zenami. a kdiz gi1) nadgide, ano ohrazeno, wecie: kto nayprwe toto myeſto gme a dobude ho,5) tomu dam Axam dezeru mu,5a) k zenye ſ tiem myeſtem. I dobi ho6) Othonyel, syn cenez, [122b 1] bratr caleff, menſfi geho. neb fta bila7) bratri gedne8) materze, 19*
Josue. 291 ſedmeho meſiece wratichu ſie k nyemu do Silo. polozichu7) loſi, prwi los lofi nô. bi Jude, druhi Symeona, trzety Benyamyna. to bil los nayfflechetnyeiffi8) IJes. 2r.) 10 pro plodnoſt zemye, [122a 1] to ge9) bilo Jericho a Jeruzalem. cztwrta a10) Effraym, pata polowicie manaſſe,11) ffeſta Ifachar,12) ſedma zabulon- ſkym, ofma aferítom, dewata neptalym, poflednye danyton.13) a znamenay, ze podle poiczenye zemye, iakoz ſie prwe ſtalo, dwiema pokolenyma a pol rozliczne rzieczi gdu. neb fie czte, ze Judas myel zemy bez lofu, a ze 15 obdrzal Jerufalem, a nemohl ottud wywrci Jebuzeum. tak sie czte gynde,14) ze Benyamyn wladl Jerufalemem. A tak fie czte, ze Jozue mluwil geft ſedm pokoleny rzka:15) dokud hynete lenoſti? dayte my muzie, gefſto bi wam zemy dielily. a kdiz to wecie wſſiem, tocziff fedmy pokoleny a puol, (Jos. 18./ neb dwie pokoleny a puol wladnyechu zemy, iako gym poiczenu. A proto 20 to gmye Judea rozlicznye beru. neb nyekdi Judea ſlowe wſſeczkal6) zemye Nota. ſlibena, a tak ot zidow ſlowe podle toho, iakoz diegi:17) Pompeyus vczynyl Judeam ſobie vrocznu. nyekdil8) Judea ſlowe kralowſtwie Juda, iako tuto: Judea a Jeruzalem, tocziff los Jude a Benyamyn. neb Judas a Effraym wietffi diel fu myely, tocziff caleff myel ebron, Jozue myel cânata neb 25 cânafata, aneb ſichem podle Jozefa. Ten diel zwolil ſobie Jozue po wſſech rozdieleny iako dobri ſtaroſta.19) [122a 2] A lewitom otluczi oſmacztirzi- IJos. 21.) dcieti myeſt k prziebywany, tiech ſu drziewe defiet bili wzieli w Amor- ſkey20) zemy, a z tiechto oſmatrzidcieti21) trzi myeſta vſtawi k utoczifſczi, Ebron z Judas, fichem z effraym, cedes z neptalym. tehdi mluwichu synowe IJos. 15.] 30 Jozeff k Jozue rzkucz: procz ſi dal nam iako gednoho prowazka gmyenye? wſfak ge22) nas welike mnozftwie.23) otpowedie Jozue: Effraym a Manafſe, vas24) geſt lid mnohi a filny, I nebudeſſ doſti myeti na ſwé dielu, ale poideſſ k horzie, a budefſ moci przies mezie giti zemye ſlibene a vczynyti ſobie myeſto. [Jos. 17./ 1) K. Š. wífemu. 2) K. zbor. 3) K. dobre. 4) sch. v Š. 5) K. gy. 6) K. mu- zowe. 7) K. a polozichu. 8) K. nayílechtieleyffy. 9) K. a to. 10) sch. v K. 11) K. Manaffes. 12) K. yfagar. 13) Š. Danyton. 14) K. gynde czte. 15) K. k ſedmi po- koleniem a rzka. 16) K. czela. 17) K. die. 18) K. a niekdy flowe. 19) K. ftaroſta dobry. 20) Š. Amorſke. 21) K. ofmacztyrzydczeti. 22) sch. v K. 23) K. mnozftwie gt. 24) K. Š. waſs. O Axe, dyewky od otczie wdaney.1 [Kap. XIV.) Oho czaſa2) wſtupi caleff neb calubi w zemy gemu danu, y poby w ebronye trzi ſyny enach. a wiſfed ottud obleze myeſto dabir, geſſto IJos. 15.] drzewe flowiefſe cariatfefer, toczifſ myefto flow. Neb myefſczene3) tu piſarzi biechu.* Ale ebron wiklada ſie manzelftwo neb manzelſke, neb ſu tu 5 manzele pohrzebeny, toczifſ muzie ſ zenami. a kdiz gi1) nadgide, ano ohrazeno, wecie: kto nayprwe toto myeſto gme a dobude ho,5) tomu dam Axam dezeru mu,5a) k zenye ſ tiem myeſtem. I dobi ho6) Othonyel, syn cenez, [122b 1] bratr caleff, menſfi geho. neb fta bila7) bratri gedne8) materze, 19*
Strana 292
292 Josue. Ale on geft syn Jefone, a tento syn cenez, neb cenei flowe, gedno acz,9) bi otecz gich10) myel dwie gmenye. I da caleff dceru fwu bratru ſwemu 5 Axam11) za zenu.** A tal2) kdiz gedieſſe do mveſta ſ muzem gemu da- neho,13) poradi gieil4) muz gegi, abi proſila otczie,15) abi gieil1) dal pole w udolech. I16) wzdichafſe y17) plakafſe, ſediecz na ofle. Caleff wecie: y czot wadi?18) ona wecie: day my pozehnanye, neb ſi my dal zemy ſuchu, przi- daiz19) my y wlaznu. I da gieil4) Caleff wlaznu ſwrchu y dole, tocziff diedyny 10 v myeſta na wzchod y na zapad.20)*** Int'ptacio. * wſſak w paralipomenon ebron flowe caryatharym, tocziff myefto lefow,21) neb carietbaal, tocziff myeſto much neb muzow. ** A tu Caleff radiegi drzal ſlib nezli zakon, geſſto zapowieda man- zelftwo ſe dcerzi bratrowu po otcy. *** Ale ſedmdefat wikladatelow pokladagi takto: wikupenye ſwrchnych I wikupenye pokornych, rozumye potokow.22) 15 1) Š. wdane takto. 2) K. Š. czafu. 3) K. miefftienine. 1) K. ge. 5) K. geho. 5a) Š. mu sch. 6) K. ge°. 7) sch. v K. s) K. gedney. 3) K. ſlowo gedno az. 10) K. gych otecz. 11) K. dezeru ſwu Axam bratru ſwe); Š. bratru ſwe� dceru ſwu Axam. 12) K. tu. 13) K. gy oddaneho. 14) Š. gie; K. gy. 15) K. otcze ſweho. 16) K. Tehdy ona. 17) K. Š. a. 18) K. fíkodi. 19) K. dayz. 20) K. zapad fluncze. 21) K. lofow. 22) K. potoku. [Kap. XV./ O nawraczeny1) dwu pokoleny a puol.2) IJos. 22.) Oho czafu, kdiz giz cztrnaſte leto bilo mynulo, wecie Jozue k Ruben a Gad a pol pokoleny manafſe:3) vczynyli-li4) ſte wſſeczko, czo wam kazal Moizieff, ſluha bozi,5) a mne ſte we wſſem poſluchali az do dneſſnyeho dne A proto ze pan boh dal pokoi bratrzi waſſym a myr, wratte ſie do zemye wladanye6) waſſeho, a tak abifſte ſtrziehli7) zakona bozieho, a abifíte ho 5 cztili, [122b 2] a abifíte nechodili po gynych boziech,9) ze ſſkrzynye a chramu nemate bozieho. wſſak ſme bratrzie a ſluhi gednoho boha, acz nas potok dieli a rozluczuge. ale ze ſ mnohy ſtatkem ſie wraczugete, rozdielte gei1o) ſ bratrzi, gefſtot11) ſu bili oſtali. I pozehna gie Jozue a puſti gie. a ony wratywſſe ſie i przigidu12) k hromadam Jordana, iakoz ſu bili przieſſli, 10 a gyne myeſto geft,13) po nyemzto fſel Ifrael, to ſlowe brod Jordana.11) I vdielachu oltarz v Jordana welmy weliki, I nazwachu gei ſwiedeczftwie nafſe, ze pan tot geſt boh. prawi Jozefus, bi ony to na tom oltarzi napſali. A kdiz ſie do ſwe wlaſti wratichu, powediechu Jozue a tiem, ktoz ſu bili oſtali, o oltarzi vdielanem. I mnyeli ſu, bi ony na tom oltarzi chtieli obie- 15 towati witiezobietil5) a ſpalobieti, gefíto toho nefluffie czynyti, gedno na tom oltarzi,16) gefſto pan boh vſtawil przed chramem. a kdiz prziſpiechu k odieny, abi gie zahladili, Tehdi poradywíſe ſie poſlachu k nym fynees a defiet pocztywich ſ nym:17) I18) ktere geſt to przieſtupenye, procz ſte otſtupili ot boha Iſrael, a19) ſluzbi geho, a procz ſte ſobie vdielali oltarz 20 ſwatokradſki? wi ſte kdes opuſtili boha Iſrael, a zaitra hnyew bozi ſpadne
292 Josue. Ale on geft syn Jefone, a tento syn cenez, neb cenei flowe, gedno acz,9) bi otecz gich10) myel dwie gmenye. I da caleff dceru fwu bratru ſwemu 5 Axam11) za zenu.** A tal2) kdiz gedieſſe do mveſta ſ muzem gemu da- neho,13) poradi gieil4) muz gegi, abi proſila otczie,15) abi gieil1) dal pole w udolech. I16) wzdichafſe y17) plakafſe, ſediecz na ofle. Caleff wecie: y czot wadi?18) ona wecie: day my pozehnanye, neb ſi my dal zemy ſuchu, przi- daiz19) my y wlaznu. I da gieil4) Caleff wlaznu ſwrchu y dole, tocziff diedyny 10 v myeſta na wzchod y na zapad.20)*** Int'ptacio. * wſſak w paralipomenon ebron flowe caryatharym, tocziff myefto lefow,21) neb carietbaal, tocziff myeſto much neb muzow. ** A tu Caleff radiegi drzal ſlib nezli zakon, geſſto zapowieda man- zelftwo ſe dcerzi bratrowu po otcy. *** Ale ſedmdefat wikladatelow pokladagi takto: wikupenye ſwrchnych I wikupenye pokornych, rozumye potokow.22) 15 1) Š. wdane takto. 2) K. Š. czafu. 3) K. miefftienine. 1) K. ge. 5) K. geho. 5a) Š. mu sch. 6) K. ge°. 7) sch. v K. s) K. gedney. 3) K. ſlowo gedno az. 10) K. gych otecz. 11) K. dezeru ſwu Axam bratru ſwe); Š. bratru ſwe� dceru ſwu Axam. 12) K. tu. 13) K. gy oddaneho. 14) Š. gie; K. gy. 15) K. otcze ſweho. 16) K. Tehdy ona. 17) K. Š. a. 18) K. fíkodi. 19) K. dayz. 20) K. zapad fluncze. 21) K. lofow. 22) K. potoku. [Kap. XV./ O nawraczeny1) dwu pokoleny a puol.2) IJos. 22.) Oho czafu, kdiz giz cztrnaſte leto bilo mynulo, wecie Jozue k Ruben a Gad a pol pokoleny manafſe:3) vczynyli-li4) ſte wſſeczko, czo wam kazal Moizieff, ſluha bozi,5) a mne ſte we wſſem poſluchali az do dneſſnyeho dne A proto ze pan boh dal pokoi bratrzi waſſym a myr, wratte ſie do zemye wladanye6) waſſeho, a tak abifſte ſtrziehli7) zakona bozieho, a abifíte ho 5 cztili, [122b 2] a abifíte nechodili po gynych boziech,9) ze ſſkrzynye a chramu nemate bozieho. wſſak ſme bratrzie a ſluhi gednoho boha, acz nas potok dieli a rozluczuge. ale ze ſ mnohy ſtatkem ſie wraczugete, rozdielte gei1o) ſ bratrzi, gefſtot11) ſu bili oſtali. I pozehna gie Jozue a puſti gie. a ony wratywſſe ſie i przigidu12) k hromadam Jordana, iakoz ſu bili przieſſli, 10 a gyne myeſto geft,13) po nyemzto fſel Ifrael, to ſlowe brod Jordana.11) I vdielachu oltarz v Jordana welmy weliki, I nazwachu gei ſwiedeczftwie nafſe, ze pan tot geſt boh. prawi Jozefus, bi ony to na tom oltarzi napſali. A kdiz ſie do ſwe wlaſti wratichu, powediechu Jozue a tiem, ktoz ſu bili oſtali, o oltarzi vdielanem. I mnyeli ſu, bi ony na tom oltarzi chtieli obie- 15 towati witiezobietil5) a ſpalobieti, gefíto toho nefluffie czynyti, gedno na tom oltarzi,16) gefſto pan boh vſtawil przed chramem. a kdiz prziſpiechu k odieny, abi gie zahladili, Tehdi poradywíſe ſie poſlachu k nym fynees a defiet pocztywich ſ nym:17) I18) ktere geſt to przieſtupenye, procz ſte otſtupili ot boha Iſrael, a19) ſluzbi geho, a procz ſte ſobie vdielali oltarz 20 ſwatokradſki? wi ſte kdes opuſtili boha Iſrael, a zaitra hnyew bozi ſpadne
Strana 293
Josue. 293 na weſſken iſrael. Nadiegete-li ſie, bi zemye waſſeho wla[123a 1]danye bila20) necziſta, ale podte do zemye, w nyezto geſt chram bozi, a bidlte mezi namy, a ot boha a ot naííeho towarzifftwa neotſtupuyte. Tehdi ony 25 weciechu: boh toho neday, bichom ten hrziech vczynyli, a ot pana boha otítupili. vczynyli-li ſme my ten oltarz zlym vmylem a przieſtupenym, neſtrziez nas tuto nynye, ale zahub nas ynhed. nez bali ſme ſie, bi waſſi fynowe nafſym ſynom nerzekly zaitra:21) I czo nam do was? I czo nam a panu bohu Ifrael? nebt geſt22) pan boh czil vlozil23) mezi namy a wamy.21) 30 a proto pamyet tu zdwihli ſme na znamenye, ze ſwe25) waſſi bratrzie, a boha f wamy chwalyme. vſliffew to fynees y vkogi fie y ty, geſſto ſ nym biechu. a kdiz tu rzecz powediechu wſſemu lidu, boha wſficzkny26) pochwalichu. 1) Š. Tuto znamenay. 2) Š. puol pokolenie. 3) K. Manaffes. 4) druhé li sch. v K. (spr.). 5) K. bozi kazal. 6) K. wladarzíte. 7) K. ſtrzihly. 8) K. waſſeho. 3) K. po boziech ginych. 10) K. ſe. 11) Š. bratrzimi; K. geffto. 12) K. przygidechu; Š. przigdu. 13) sch. v Š. 14) iakoz — Jordana sch. v K. 15) K. witiez obiet. 16) Š. oltarzi chtieli obietowati. 17) K. y weczechu k nym. 18) sch. v K. 19) K. a od. 20) K. wladenie waſſeho nebyla. 21) K. nerziekaly zytra. 22) K. ge. 23) K. vlozil czyl. 24) K. wami a nami. 25) Š. ſme; K. gſmy. 26) K. rzecz vſlyfſechu gefſto gy wſfemu lidu powiediechu, wſſychni boha. O ſlybu, geſſto vſtawyl1) lyd k bohu.2) [Kap. XVI.] 20 Akdiz mnoho czaſa3) vgide, ſebra Jozue wefſken lid Ifrael do Sichem, I wecie: Jat ſem fie ftaral,4) A5) poidu k ſwy otczom, a wiedie, ze ſte wi ho- towi rozhnyewati boha. wolte ſobie dnes, komu bifſte nairadieiffe5a) ſluzili, tiem-li bohom, iakoztos) ſu waſſi otczowe ſluzili v meſopotany, czili bohom 5 amorſkym, w gichzto zemy bidlite, ale Ja7) a dom moy budem panu bohu sluziti. I wecie [123a 2] lid:8) bohu budem ſluziti, anyz ot nyeho otítu- pyme.9) Jozue wecie: wi ſte toho ſwiedci, ze ſte dnes zwolili ſobie10) pana boha. otpowediechu wſficzkny: ſwiedci ſme. I gidu11) do Silo, abi ftaly IJos. 24.) przied bohem. I vderzi lid ten den ſlib ſmluwi [12) bohem, a na znamenye Aqua 10 przieznyi3) Jozue wili wodu na zemy, neb bieſſe obiczei pohanom na zna- fangwis. menye prziezny przivate a na potwrzenye krew ſwyny proliti; iako bi rzekli: tak bude wilita krew14) toho, kteryz tu prziezen15) zruſſi. ale zide wodu wilewagicz vkrutnyeiffi muku na zruffitele ſmluwy ſudiechu. neb gyne mokre wiecy newilewagi fie owffem z orudie,16)ze wzdi tu nyeczczo 15 oſtane, Ale woda wzdi ſie wile wfficzka.17) a to czynyechu zide, kdiz witu- piechu w ſmluwu, Jako bi rzekli: netoliko ſam zruſfitel przymyrzie fende,18) ale wſſeczko geho pokolenye i nym fende, aby igednoho znamka geho- neoftalo na zemy. I popſa Jozue toho dne ty19) flowa w knyehach zakona bozieho, to20) gie w tiechto knyehach, a wzie kamen przieweliki, y polozi gei pod dubem, geffto bil przied Swatynu21) bozi, A wecie: ay, tento kamen bude wam na ſwiedeczitwie! neb ſtarzy obiczei taki22) myegiechu, ab pewne wieci tak pozdwyhowaly, abi dluhoſti ſwu gich buducym prziezen23)
Josue. 293 na weſſken iſrael. Nadiegete-li ſie, bi zemye waſſeho wla[123a 1]danye bila20) necziſta, ale podte do zemye, w nyezto geſt chram bozi, a bidlte mezi namy, a ot boha a ot naííeho towarzifftwa neotſtupuyte. Tehdi ony 25 weciechu: boh toho neday, bichom ten hrziech vczynyli, a ot pana boha otítupili. vczynyli-li ſme my ten oltarz zlym vmylem a przieſtupenym, neſtrziez nas tuto nynye, ale zahub nas ynhed. nez bali ſme ſie, bi waſſi fynowe nafſym ſynom nerzekly zaitra:21) I czo nam do was? I czo nam a panu bohu Ifrael? nebt geſt22) pan boh czil vlozil23) mezi namy a wamy.21) 30 a proto pamyet tu zdwihli ſme na znamenye, ze ſwe25) waſſi bratrzie, a boha f wamy chwalyme. vſliffew to fynees y vkogi fie y ty, geſſto ſ nym biechu. a kdiz tu rzecz powediechu wſſemu lidu, boha wſficzkny26) pochwalichu. 1) Š. Tuto znamenay. 2) Š. puol pokolenie. 3) K. Manaffes. 4) druhé li sch. v K. (spr.). 5) K. bozi kazal. 6) K. wladarzíte. 7) K. ſtrzihly. 8) K. waſſeho. 3) K. po boziech ginych. 10) K. ſe. 11) Š. bratrzimi; K. geffto. 12) K. przygidechu; Š. przigdu. 13) sch. v Š. 14) iakoz — Jordana sch. v K. 15) K. witiez obiet. 16) Š. oltarzi chtieli obietowati. 17) K. y weczechu k nym. 18) sch. v K. 19) K. a od. 20) K. wladenie waſſeho nebyla. 21) K. nerziekaly zytra. 22) K. ge. 23) K. vlozil czyl. 24) K. wami a nami. 25) Š. ſme; K. gſmy. 26) K. rzecz vſlyfſechu gefſto gy wſfemu lidu powiediechu, wſſychni boha. O ſlybu, geſſto vſtawyl1) lyd k bohu.2) [Kap. XVI.] 20 Akdiz mnoho czaſa3) vgide, ſebra Jozue wefſken lid Ifrael do Sichem, I wecie: Jat ſem fie ftaral,4) A5) poidu k ſwy otczom, a wiedie, ze ſte wi ho- towi rozhnyewati boha. wolte ſobie dnes, komu bifſte nairadieiffe5a) ſluzili, tiem-li bohom, iakoztos) ſu waſſi otczowe ſluzili v meſopotany, czili bohom 5 amorſkym, w gichzto zemy bidlite, ale Ja7) a dom moy budem panu bohu sluziti. I wecie [123a 2] lid:8) bohu budem ſluziti, anyz ot nyeho otítu- pyme.9) Jozue wecie: wi ſte toho ſwiedci, ze ſte dnes zwolili ſobie10) pana boha. otpowediechu wſficzkny: ſwiedci ſme. I gidu11) do Silo, abi ftaly IJos. 24.) przied bohem. I vderzi lid ten den ſlib ſmluwi [12) bohem, a na znamenye Aqua 10 przieznyi3) Jozue wili wodu na zemy, neb bieſſe obiczei pohanom na zna- fangwis. menye prziezny przivate a na potwrzenye krew ſwyny proliti; iako bi rzekli: tak bude wilita krew14) toho, kteryz tu prziezen15) zruſſi. ale zide wodu wilewagicz vkrutnyeiffi muku na zruffitele ſmluwy ſudiechu. neb gyne mokre wiecy newilewagi fie owffem z orudie,16)ze wzdi tu nyeczczo 15 oſtane, Ale woda wzdi ſie wile wfficzka.17) a to czynyechu zide, kdiz witu- piechu w ſmluwu, Jako bi rzekli: netoliko ſam zruſfitel przymyrzie fende,18) ale wſſeczko geho pokolenye i nym fende, aby igednoho znamka geho- neoftalo na zemy. I popſa Jozue toho dne ty19) flowa w knyehach zakona bozieho, to20) gie w tiechto knyehach, a wzie kamen przieweliki, y polozi gei pod dubem, geffto bil przied Swatynu21) bozi, A wecie: ay, tento kamen bude wam na ſwiedeczitwie! neb ſtarzy obiczei taki22) myegiechu, ab pewne wieci tak pozdwyhowaly, abi dluhoſti ſwu gich buducym prziezen23)
Strana 294
294 Josue. przyiatu na pamyet wywedla. I [123b 1] puſti21) Jozue lid kazdeho do geho wlaſti. 1) K. vſtawi. 2) Š. (dod.) takto znamenay. 3) K. Š. czafu. 4) K. zítaral. 5) K. gyzt. 5a) K. nayradieyffy. 6) K. yakoz. 7) K. yat. s) K. wefſken lyd. 9) K. odftu- poyme. 10) K. ſobie dnes zwolyli. 11) K. gidechu; Š. gdu. 12) K. z. 13) Š. przicziny. 14) K. krew prolyta. 15) K. ſmluwu neb przyzen. 16) K. z orudi wen. 17) K. wſeczka. 18) K. zruffitel fam fende przymierzie. 19) K. ta. 20) K. a ta. 21) K. ſwatýni. 22) K. Š. taky obyczey. 23) sch. v K. 24) K. rozpuſti. Kap. XVII.) O ſmrty Joſue a Eleazarowye. IJos. 24.] POtom vmrze Jozue, kdiz mu bil) Sto a defiet let. neb geſt bil2) cztirzi a cztirzidcieti let,3) kdiz bil4) prziſtupil k Moýzieffowi, a cztirzidcieti let5) ſluzil mu na puſſczi, a ffeftmezidcietma5) let wladl Ifraelem za Jor- danem. I pochowachu ho7) w tannaffata,s) geffto geft na horzie effraym, a polnocznei9) ftranye hory gaab. a Eleazar take vmrze.92) y pohrzebu ho1o) w gabaa fynees, a geho ſyny, gefſto mu bila dana na horzie effraym, genz wſtupi na otczowo myeſto w knyezſtwie. 5 Incidencia.11) za czafa12) Jozie13) Erictonyus prwi woz ſpogi w rziekach,14) A biefſe mezi gynymy narodi Bufiris,15) ten vkrutnoft plodiefſe na hoftie, a fenyx a Cechynus z tebil5a) Egipſkich ſſedſſe do firyi, v wlaſti tiry a Sidonys kra- lowali fu.16) a kdiz17) cachyn gidel8) do Rziek, tehdy zemye ot fenyce by nazwana fenycea. pak Jupiter przymyeſi ſie ke dezerzi fenycis. da- 5 naus19) po padeſati dezerach padeſat ſynow bratra ſweho egipta2°) zabi, a gedyneho zywa21) oftawi, gefſto po nyem kralowal.22) 1) K. gemu bylo. 2) sch. v K. 3) K. let miel. 4) K. gt. 5) sch. v K. 6) K. ffeftmetczytma; Š. ſedmezcietma. 7) Š. ge°. s) K. Temnafata. 3) K. na puolnoczni; Š. puolnoczne. 3a) Š. vmrzel. 10) K. geho. 11) K. Š. Napadowe. 12) K. Š. czaſu. 13) K. Jofue. 14) K. Rzieczych. 15) K. Bufyrus. 15a) K. Cachynus z The. 16) sch. v K. 17) K. kdy. 18) K. giede. 19) K. A danamus. 20) K. Egiſta; Š. Gifta. 21) ſyna ziwa. 2) K. (přid.) etc.
294 Josue. przyiatu na pamyet wywedla. I [123b 1] puſti21) Jozue lid kazdeho do geho wlaſti. 1) K. vſtawi. 2) Š. (dod.) takto znamenay. 3) K. Š. czafu. 4) K. zítaral. 5) K. gyzt. 5a) K. nayradieyffy. 6) K. yakoz. 7) K. yat. s) K. wefſken lyd. 9) K. odftu- poyme. 10) K. ſobie dnes zwolyli. 11) K. gidechu; Š. gdu. 12) K. z. 13) Š. przicziny. 14) K. krew prolyta. 15) K. ſmluwu neb przyzen. 16) K. z orudi wen. 17) K. wſeczka. 18) K. zruffitel fam fende przymierzie. 19) K. ta. 20) K. a ta. 21) K. ſwatýni. 22) K. Š. taky obyczey. 23) sch. v K. 24) K. rozpuſti. Kap. XVII.) O ſmrty Joſue a Eleazarowye. IJos. 24.] POtom vmrze Jozue, kdiz mu bil) Sto a defiet let. neb geſt bil2) cztirzi a cztirzidcieti let,3) kdiz bil4) prziſtupil k Moýzieffowi, a cztirzidcieti let5) ſluzil mu na puſſczi, a ffeftmezidcietma5) let wladl Ifraelem za Jor- danem. I pochowachu ho7) w tannaffata,s) geffto geft na horzie effraym, a polnocznei9) ftranye hory gaab. a Eleazar take vmrze.92) y pohrzebu ho1o) w gabaa fynees, a geho ſyny, gefſto mu bila dana na horzie effraym, genz wſtupi na otczowo myeſto w knyezſtwie. 5 Incidencia.11) za czafa12) Jozie13) Erictonyus prwi woz ſpogi w rziekach,14) A biefſe mezi gynymy narodi Bufiris,15) ten vkrutnoft plodiefſe na hoftie, a fenyx a Cechynus z tebil5a) Egipſkich ſſedſſe do firyi, v wlaſti tiry a Sidonys kra- lowali fu.16) a kdiz17) cachyn gidel8) do Rziek, tehdy zemye ot fenyce by nazwana fenycea. pak Jupiter przymyeſi ſie ke dezerzi fenycis. da- 5 naus19) po padeſati dezerach padeſat ſynow bratra ſweho egipta2°) zabi, a gedyneho zywa21) oftawi, gefſto po nyem kralowal.22) 1) K. gemu bylo. 2) sch. v K. 3) K. let miel. 4) K. gt. 5) sch. v K. 6) K. ffeftmetczytma; Š. ſedmezcietma. 7) Š. ge°. s) K. Temnafata. 3) K. na puolnoczni; Š. puolnoczne. 3a) Š. vmrzel. 10) K. geho. 11) K. Š. Napadowe. 12) K. Š. czaſu. 13) K. Jofue. 14) K. Rzieczych. 15) K. Bufyrus. 15a) K. Cachynus z The. 16) sch. v K. 17) K. kdy. 18) K. giede. 19) K. A danamus. 20) K. Egiſta; Š. Gifta. 21) ſyna ziwa. 2) K. (přid.) etc.
Strana 295
Tuto ſye poczynagy knyhy ſudczow.1) [Kap. I.) KNyehi Sudczow zidowſki Sofyn ſlowu, gefſto Sudcie popiſuge2) Prologg. [123b 2] az do knyeze hely, a proto ſlowu knyehi ſudciew3) iako ot ma- terzie.4) a nyeterym ſie widi, bi myely ſluti5) ot prziſparzitelow, abi iako kronyku, abi iako kronice,6) toczifſ czaſnye popiſuge,7) kazdi ſudcie czas 5 ſwoi ſwymy ſkutki ſlozil. A kto ge to w gedny knyehi ſebral, negiſto geſt, wſſak prawie nyeterzi,8) ze Samuel, a druzi diegi, bi Efdras, a gyny, bi Jere- myas. wſfak podobnyege9) fie widi, ze Ezechia10) kral, gefſto take przikladi ffalomunowi a knyehi kralowell) w gednotu ſebral. A bude-li,12) otazal-li bi kto, procz Moiziefí a Jozue mezi ſudciemy neifu popſany, dieme, ze 10 netoliko fu13) fudily, ale i14) zprawowali. Neb gyny nemyely fu izadneho prawa nad lidmy, gedno ze w gich zamutciech ſwu mudru radu gym ra- diechu, a zide gich radi pozywachu.15) 1) K. Tuto ſie poczina przedmluwa knih ſudnych. 2) K. popiſugy. 3) K. fudczow. 4) Š. materze. 5) ta tři sl. sch. v K. 6) Š. ta tři sl. sch. v K. 7) K. czaſne popiſugycz. 8) K. niekterzy prawi. 3) K. podobniegi. 10) K. Ezechias; Š. Eze- chiafs. 11) K. kralowy. 12) ta dvě sl. sch. v K. 13) sch. v K. 14) sch. v K. 15) K. poziwaly. Z1) ktereho pokolenye myel wlaſty lydmy. [Kap. II.] Ta ſie po ſmrti Jozue, poradi ſye lid ſ2) bohem ſkrzie fynees a rzka: kto poide przed namy proty Cananeowy3) a bude wodcie bogie? I wecie pan boh: Judas, nemyenye oſobi, ale pokolenye. wſſak ſie nadiegi, bi caleff wladl lidmy, Ale na mali czas, awſfak any zprawczom, any fudczom geft 5 prziczten. I wece Judas Symeon: pod ſe mnu w moy los4a) a boyug proti Cananeowy,3) a ia poidu f tobu4) w twoy los. wffak5a) [124a 1] fie neczte, bi Symeon myel wlaſtny los, nezli drziel5) ſie Judi, abi bilo naplnyeno to, czo prorokowal Jacubo Symeon6) a8a) lewy: Rozdielym gie w Jacub, a roz- praſſym gie w Irahel. I wzdwizefſta7) ſie Judaff a Symeon do Bezeth, (Gen. 49.] 10 1 pobifſta w nyem defiet tificz muzow. a gemffe Adonybezech,8) tocziff pana bezech, neb Adonai pana wzny,9) I vrziezachu mu ſwrchoſt ruku Soudc. 1.]
Tuto ſye poczynagy knyhy ſudczow.1) [Kap. I.) KNyehi Sudczow zidowſki Sofyn ſlowu, gefſto Sudcie popiſuge2) Prologg. [123b 2] az do knyeze hely, a proto ſlowu knyehi ſudciew3) iako ot ma- terzie.4) a nyeterym ſie widi, bi myely ſluti5) ot prziſparzitelow, abi iako kronyku, abi iako kronice,6) toczifſ czaſnye popiſuge,7) kazdi ſudcie czas 5 ſwoi ſwymy ſkutki ſlozil. A kto ge to w gedny knyehi ſebral, negiſto geſt, wſſak prawie nyeterzi,8) ze Samuel, a druzi diegi, bi Efdras, a gyny, bi Jere- myas. wſfak podobnyege9) fie widi, ze Ezechia10) kral, gefſto take przikladi ffalomunowi a knyehi kralowell) w gednotu ſebral. A bude-li,12) otazal-li bi kto, procz Moiziefí a Jozue mezi ſudciemy neifu popſany, dieme, ze 10 netoliko fu13) fudily, ale i14) zprawowali. Neb gyny nemyely fu izadneho prawa nad lidmy, gedno ze w gich zamutciech ſwu mudru radu gym ra- diechu, a zide gich radi pozywachu.15) 1) K. Tuto ſie poczina przedmluwa knih ſudnych. 2) K. popiſugy. 3) K. fudczow. 4) Š. materze. 5) ta tři sl. sch. v K. 6) Š. ta tři sl. sch. v K. 7) K. czaſne popiſugycz. 8) K. niekterzy prawi. 3) K. podobniegi. 10) K. Ezechias; Š. Eze- chiafs. 11) K. kralowy. 12) ta dvě sl. sch. v K. 13) sch. v K. 14) sch. v K. 15) K. poziwaly. Z1) ktereho pokolenye myel wlaſty lydmy. [Kap. II.] Ta ſie po ſmrti Jozue, poradi ſye lid ſ2) bohem ſkrzie fynees a rzka: kto poide przed namy proty Cananeowy3) a bude wodcie bogie? I wecie pan boh: Judas, nemyenye oſobi, ale pokolenye. wſſak ſie nadiegi, bi caleff wladl lidmy, Ale na mali czas, awſfak any zprawczom, any fudczom geft 5 prziczten. I wece Judas Symeon: pod ſe mnu w moy los4a) a boyug proti Cananeowy,3) a ia poidu f tobu4) w twoy los. wffak5a) [124a 1] fie neczte, bi Symeon myel wlaſtny los, nezli drziel5) ſie Judi, abi bilo naplnyeno to, czo prorokowal Jacubo Symeon6) a8a) lewy: Rozdielym gie w Jacub, a roz- praſſym gie w Irahel. I wzdwizefſta7) ſie Judaff a Symeon do Bezeth, (Gen. 49.] 10 1 pobifſta w nyem defiet tificz muzow. a gemffe Adonybezech,8) tocziff pana bezech, neb Adonai pana wzny,9) I vrziezachu mu ſwrchoſt ruku Soudc. 1.]
Strana 296
296 Iudicum. [Soudc. 1.] y noh geho. wſfak zid ma palcie,10) neb kdiz palczie vtnu,11) wiecz fie12) No. nehodi13) k bogi any k odieny. I wecie adonybezech:8) f prawem to trpym, neb ſem bil tez vczynyl oſmdefati kralem,14) a ti ſbierachu15) pod mym ſtolem drobki16) krmy. a wſſedfſe17) do Jeruſalema, i zbichu a ſpalich g1, 15 a18) oftawichu tu Adonybezech,8) I vmrzie tu. Anyz fu zide19) myeli Jeru- falem, wihnawffe Jebuzeum;20) neb ſe ge to21) neſtalo az do dawida, ten22) ge tepruw wihnal23) Jebuzeum z Jerufalema, a ſediel24) tu, a przyenefl25) gi z benyamyn w diel kralow.26) a nyeterym ſie to27) widi, bi ſie to ſtalo za Jozue przied rozdielenym lofow, kdiz28) Judas myegieſſe Jeruſalem, geſſto mu bila pogiczena,23) a tot30) ge wíſe obnowenym rzeczeno az do- 20 tadto: I wſtachu gyny, geſſto ſu boha neznali. A gyny prawie, ze geft31) tiem rzadem rzeczeno, iakoz ſie geſt ſtalo, tu potom poczynagi obnowenye (Jos. 15./ rzeczi. A pro [124a 2]to puſti Jozue lid32) etc.* A proto wſtupi Caleff do Ebron, zemye obrowe, a pobyw neprzateli mocznye gie33) ofiedl. I obno- wuge tuto to, czo ge ſwrchu rzeczeno a vczyneno w cariatfefer.34) I dobi 25 Judas gazam a Afſcalon a Caron ſwymy35) kragi, anyz ge mohl ſhladiti bid- litele vdola, neb myegiechu mnoho wozuow koſatich, tocziſf na woziech myegiechu mnoho kos36) welmy oſtrich. * A take tomu chcze Auguſtyn,37) ze to geſt ſwym rzadem rzeczeno, ale w Jozue prziedchwaceno.38) 30 1) Š. (přid.) Tuto znamenay Z; K. Tuto ſie poczynagi knihy ſudczow. 2) K. z. 3) K. Š. Cananeowi. 4) K. Š. tebu. 4a) K. awffak. 5) Š. drzal. 5a) sch. v Š. 6) Š. Symeowi. 6a) K. a o. 7) první w nadeps. 8) K. Adonyzebech. 9) K. wzni pana. 10) K. ma ze palcze vtiechu gemu. 11) K. palczow nema. 12) K. gſe. 13) Š. nebogi (!). 14) K. Š. kralem. 15) K. zbierachu. 16) K. drobty. 17) K. wyffedffe. 18) K. zabiechu a ſpalechu gey a tu; Š. ge a. 19) K. take zide mielý Jeruzalem wyhnawffe Jebuzeum z nieho. 20) K. Jebuzeum z nieho. 21) sch. v Š. 22) K. tu. 23) sch. v K. 24) K. ofiedl. 25) první e nadeps. 26) Š. K. kralowy. 27) sch. v K. Š. 28) K. kdy. 29) K. poyczena; Š. puogyczena. 30) K. to. 31) K. ge. 32) K. lid Jofue. 33) K. gy. 34) K. Caryotftofer. 35) Š. s ſwymi. 36) K. koffv (!). 37) K. Augufting. 38) K. prziedchwaczeno. [Kap. III.] O Cyncowy a o prziewedeny lyda. Ak ſynowe Jetro Cynei, prziwzny1) Moizieffowi, zdwizechu ſie z myeſta palmarum s ſyny Juda na puſſcz geho diela,2) gefíto geft na po- [Soudc. 1./ ledne arad,3) I bidlichu4) f nym. tot fu fynowe obal, bratra zefory, zeny Moizieſſowi,5) ti nechawſſe otcie a wlaſti, i chodichu ſ Moiziefſem, a potom prziebywal mezi ſyny Ifrael, myeſto palmarum tuto ſlowe Engadi, neb 5 Jericho, ſnad ſ gich polſka,6) kdez biechu Cynei f benyamyn, prziewedu ſie k Judam. pak Benyamyn po Judam zdwize fie?) do Jerufalema. a nye- terzi mnyegi, bi bilo obeczne. I gide Judas a Symeon, i pobichu cawanda, geſîto bidlefſe w ſefat, i zabichu ho,8) i prziewzdiechu myeſtu9) horma, tocziff clate. I nemohl benvamyn wihnati Jebuzeum z Jeruzalema, ale 10 trpiel ho, abi ſ nym bidlyl [124b 1] iako vrocznyk pod vrokem. a Effraym
296 Iudicum. [Soudc. 1.] y noh geho. wſfak zid ma palcie,10) neb kdiz palczie vtnu,11) wiecz fie12) No. nehodi13) k bogi any k odieny. I wecie adonybezech:8) f prawem to trpym, neb ſem bil tez vczynyl oſmdefati kralem,14) a ti ſbierachu15) pod mym ſtolem drobki16) krmy. a wſſedfſe17) do Jeruſalema, i zbichu a ſpalich g1, 15 a18) oftawichu tu Adonybezech,8) I vmrzie tu. Anyz fu zide19) myeli Jeru- falem, wihnawffe Jebuzeum;20) neb ſe ge to21) neſtalo az do dawida, ten22) ge tepruw wihnal23) Jebuzeum z Jerufalema, a ſediel24) tu, a przyenefl25) gi z benyamyn w diel kralow.26) a nyeterym ſie to27) widi, bi ſie to ſtalo za Jozue przied rozdielenym lofow, kdiz28) Judas myegieſſe Jeruſalem, geſſto mu bila pogiczena,23) a tot30) ge wíſe obnowenym rzeczeno az do- 20 tadto: I wſtachu gyny, geſſto ſu boha neznali. A gyny prawie, ze geft31) tiem rzadem rzeczeno, iakoz ſie geſt ſtalo, tu potom poczynagi obnowenye (Jos. 15./ rzeczi. A pro [124a 2]to puſti Jozue lid32) etc.* A proto wſtupi Caleff do Ebron, zemye obrowe, a pobyw neprzateli mocznye gie33) ofiedl. I obno- wuge tuto to, czo ge ſwrchu rzeczeno a vczyneno w cariatfefer.34) I dobi 25 Judas gazam a Afſcalon a Caron ſwymy35) kragi, anyz ge mohl ſhladiti bid- litele vdola, neb myegiechu mnoho wozuow koſatich, tocziſf na woziech myegiechu mnoho kos36) welmy oſtrich. * A take tomu chcze Auguſtyn,37) ze to geſt ſwym rzadem rzeczeno, ale w Jozue prziedchwaceno.38) 30 1) Š. (přid.) Tuto znamenay Z; K. Tuto ſie poczynagi knihy ſudczow. 2) K. z. 3) K. Š. Cananeowi. 4) K. Š. tebu. 4a) K. awffak. 5) Š. drzal. 5a) sch. v Š. 6) Š. Symeowi. 6a) K. a o. 7) první w nadeps. 8) K. Adonyzebech. 9) K. wzni pana. 10) K. ma ze palcze vtiechu gemu. 11) K. palczow nema. 12) K. gſe. 13) Š. nebogi (!). 14) K. Š. kralem. 15) K. zbierachu. 16) K. drobty. 17) K. wyffedffe. 18) K. zabiechu a ſpalechu gey a tu; Š. ge a. 19) K. take zide mielý Jeruzalem wyhnawffe Jebuzeum z nieho. 20) K. Jebuzeum z nieho. 21) sch. v Š. 22) K. tu. 23) sch. v K. 24) K. ofiedl. 25) první e nadeps. 26) Š. K. kralowy. 27) sch. v K. Š. 28) K. kdy. 29) K. poyczena; Š. puogyczena. 30) K. to. 31) K. ge. 32) K. lid Jofue. 33) K. gy. 34) K. Caryotftofer. 35) Š. s ſwymi. 36) K. koffv (!). 37) K. Augufting. 38) K. prziedchwaczeno. [Kap. III.] O Cyncowy a o prziewedeny lyda. Ak ſynowe Jetro Cynei, prziwzny1) Moizieffowi, zdwizechu ſie z myeſta palmarum s ſyny Juda na puſſcz geho diela,2) gefíto geft na po- [Soudc. 1./ ledne arad,3) I bidlichu4) f nym. tot fu fynowe obal, bratra zefory, zeny Moizieſſowi,5) ti nechawſſe otcie a wlaſti, i chodichu ſ Moiziefſem, a potom prziebywal mezi ſyny Ifrael, myeſto palmarum tuto ſlowe Engadi, neb 5 Jericho, ſnad ſ gich polſka,6) kdez biechu Cynei f benyamyn, prziewedu ſie k Judam. pak Benyamyn po Judam zdwize fie?) do Jerufalema. a nye- terzi mnyegi, bi bilo obeczne. I gide Judas a Symeon, i pobichu cawanda, geſîto bidlefſe w ſefat, i zabichu ho,8) i prziewzdiechu myeſtu9) horma, tocziff clate. I nemohl benvamyn wihnati Jebuzeum z Jeruzalema, ale 10 trpiel ho, abi ſ nym bidlyl [124b 1] iako vrocznyk pod vrokem. a Effraym
Strana 297
Iudicum. 297 gide do bethel, geſſto prwe ſlulo luza. A vzrziewſſe ozlowieka, an wiſſel z myeíta oblehleho, weciechu mu:10) vkaz nam wchod do myeſta, a vczy- nymell) i tobu12) myloſt. A kdiz gym vkaza, hned13) dobichu myeſta, a zbichu wſſeczki kromye toho czlowieka a geho czeledi, a obohatichu ho.14) a ten ffed15) do zemyl6) ethun, I vdiela myefto, a17) prziewzdie mu luza. anyz Effraym zahladi cananeum, a prziepuſti mu bidliti s ſobu1s) pod vrokem. takez y gyne pokolenye, kdiz biechu poſileny, radieiſſe ſu gie myely19) vrocznyki, nezli bi gie zbily, a tak przieſtupugicz przikazanye 20 bozie, a obratichu ſie k orany.20) a przichilywfſe ſie k ſbozi, krmyemy a chlipnoſti vmdlywíſe fie, v prziebitku zakonye21) nebichu ciely. 1) K. Š. przibuzni. 2) K. dielu. 3) K. Ararad. 4) K. bydlechu. 5) zdwizechu — Moizieffowi sch. v Š. 6) K. woyſku. 7 k Judam — fie sch. v K. s) K. geho. 9) K. mieſtu tomu. 10) K. gemu. 11) K. vczynimy. 12) K. Š. tebu. 13) K. ynhed. 14) K. ge°. 15) K. wffed. 16) K. Š. zemie. 17) K. y. 18) K. Š. febu. 19) Š. mieli ge. 20) K. orani zemie. 21) K. zakona. 15 O myeſtu placzigiczych.1) [Kap. IV.) Ak Andiel bozi vkaza ſie w galgala, kdiz ſie biechu ſebrali z ſwich kraiow ſynowe Ifrael,2) y gide3) na gyne myefto, a ony po nyem gidechu. [Soudc. 2.] A kdiz gym porokowaa) pan boh ſkrzie Andiela z dobrot tiech, geſſto gym czynyl, a wecie gym: procz fte wziely v prziezen bidlitele teto zemve, 5 a gich oltarzie ſte nezborzily, a nechtieli ſte meho hlaſa4) ſliſſeti? a proto gich bobowe budu wam k ſſkodie a ku padeny. a kdiz to Andiel mluwieſſe, zdwy[124b 2]zechu hlaſi ſwe a plakachu,5) I nazwachu to myeſto myeſtos) placzicich, iako galgala pahrbek kozek obrziezowanye. I offierowachu tu obieti panu bohu. opiet tuto obnowuge rzad rzka: puſti lid Jozue, I gidu7) 10 fynowe Iſrael, kazdi do ſweho gmyenye, i ſluzichu bohu po wſſieczkny dny Jozue a ſtarſſich, geſſto ſu po nyem bili, mnoho czaſow, a geſſto ſu znali ſkutki bozie, ktere ge czynyl Iſraely. I vmrzie Jozue, a ten weſſken rod ſtarſſich ſebrachu ſie k ſwym otczom. 1) K. Š. placziczich. 2) K. ſynowe yſrahel z ſwych krayow. 3) Š. gine. (!) 3a) Š. prorokowa. 1) K. Š. hlaſu. 5) K. plakachu welmi. 6) v K. Š. jen jednou. 7) K. gidechu; Š. gdu. O1) Othonvel. I wznyku2) gyny, gefſto ſu boha neznali, tocziſf geho moczi newie- [Soudc. 2.) dieli, ktere gym bil vczynyl v wiſſczi3) z Egipta a wchodu do zemye ſli- bene. I czynychu3a) zle przied opatrzenym bozym, a fluziechu baal a Aftarot, a bohom zemye, a przigymali manzelſtwo ſ cizozemci. a proto rozhnyewalo (Soudc. 3.) 5 ſie bozîtwie, I3b) nezahladilo pohanſtwie z nych, abi bili gym w oſten a w ufile. I poda gich w rucie4) chuſan a raf ataym, kraly meſopotanye a Sirie. i ſlu- zichu gym oſm let, I wolachu k5) bohu, an gym6) zbudi wifwoboditele, [Kap. V.]
Iudicum. 297 gide do bethel, geſſto prwe ſlulo luza. A vzrziewſſe ozlowieka, an wiſſel z myeíta oblehleho, weciechu mu:10) vkaz nam wchod do myeſta, a vczy- nymell) i tobu12) myloſt. A kdiz gym vkaza, hned13) dobichu myeſta, a zbichu wſſeczki kromye toho czlowieka a geho czeledi, a obohatichu ho.14) a ten ffed15) do zemyl6) ethun, I vdiela myefto, a17) prziewzdie mu luza. anyz Effraym zahladi cananeum, a prziepuſti mu bidliti s ſobu1s) pod vrokem. takez y gyne pokolenye, kdiz biechu poſileny, radieiſſe ſu gie myely19) vrocznyki, nezli bi gie zbily, a tak przieſtupugicz przikazanye 20 bozie, a obratichu ſie k orany.20) a przichilywfſe ſie k ſbozi, krmyemy a chlipnoſti vmdlywíſe fie, v prziebitku zakonye21) nebichu ciely. 1) K. Š. przibuzni. 2) K. dielu. 3) K. Ararad. 4) K. bydlechu. 5) zdwizechu — Moizieffowi sch. v Š. 6) K. woyſku. 7 k Judam — fie sch. v K. s) K. geho. 9) K. mieſtu tomu. 10) K. gemu. 11) K. vczynimy. 12) K. Š. tebu. 13) K. ynhed. 14) K. ge°. 15) K. wffed. 16) K. Š. zemie. 17) K. y. 18) K. Š. febu. 19) Š. mieli ge. 20) K. orani zemie. 21) K. zakona. 15 O myeſtu placzigiczych.1) [Kap. IV.) Ak Andiel bozi vkaza ſie w galgala, kdiz ſie biechu ſebrali z ſwich kraiow ſynowe Ifrael,2) y gide3) na gyne myefto, a ony po nyem gidechu. [Soudc. 2.] A kdiz gym porokowaa) pan boh ſkrzie Andiela z dobrot tiech, geſſto gym czynyl, a wecie gym: procz fte wziely v prziezen bidlitele teto zemve, 5 a gich oltarzie ſte nezborzily, a nechtieli ſte meho hlaſa4) ſliſſeti? a proto gich bobowe budu wam k ſſkodie a ku padeny. a kdiz to Andiel mluwieſſe, zdwy[124b 2]zechu hlaſi ſwe a plakachu,5) I nazwachu to myeſto myeſtos) placzicich, iako galgala pahrbek kozek obrziezowanye. I offierowachu tu obieti panu bohu. opiet tuto obnowuge rzad rzka: puſti lid Jozue, I gidu7) 10 fynowe Iſrael, kazdi do ſweho gmyenye, i ſluzichu bohu po wſſieczkny dny Jozue a ſtarſſich, geſſto ſu po nyem bili, mnoho czaſow, a geſſto ſu znali ſkutki bozie, ktere ge czynyl Iſraely. I vmrzie Jozue, a ten weſſken rod ſtarſſich ſebrachu ſie k ſwym otczom. 1) K. Š. placziczich. 2) K. ſynowe yſrahel z ſwych krayow. 3) Š. gine. (!) 3a) Š. prorokowa. 1) K. Š. hlaſu. 5) K. plakachu welmi. 6) v K. Š. jen jednou. 7) K. gidechu; Š. gdu. O1) Othonvel. I wznyku2) gyny, gefſto ſu boha neznali, tocziſf geho moczi newie- [Soudc. 2.) dieli, ktere gym bil vczynyl v wiſſczi3) z Egipta a wchodu do zemye ſli- bene. I czynychu3a) zle przied opatrzenym bozym, a fluziechu baal a Aftarot, a bohom zemye, a przigymali manzelſtwo ſ cizozemci. a proto rozhnyewalo (Soudc. 3.) 5 ſie bozîtwie, I3b) nezahladilo pohanſtwie z nych, abi bili gym w oſten a w ufile. I poda gich w rucie4) chuſan a raf ataym, kraly meſopotanye a Sirie. i ſlu- zichu gym oſm let, I wolachu k5) bohu, an gym6) zbudi wifwoboditele, [Kap. V.]
Strana 298
298 Iudicum. Othonyele, bratra caleff, gehozto Jozefo cenez nazywa,7) iako gedno- hlaſne otczowo,8) neb flowe cenez iako cenezeus ot myeîra. a bil boh f nym, I9) boiowaffe proti chufan rafathaym,10) y po[125a 1]dawill) gei,12) a ot- 10 poczynu zemye cztirzidcieti let. I vmrzie othonyel. tuto prawi Jozefo zabitie w benyamyn, vczynene pro zenu lewite, gefſto13) potô powieme, nafledugicz rzad tiechto knyeh. a znamenay, ze zide pod tiem cziſlem ſny- magi leta ſluzbi a pokogie, Ale naiprwe ſluzbi a potoml3a) pokogie, wynmucz gepte, gehoz leta neprziczynygil4) ſie letom ſluzbi, kromye let Jepte. 15 tiech neprziczynygi k letom drzewnye ſluzbi,15) a tez pod gynymy ſudciemy, neb gil6) gynak neſtala Iſtoria.17) Incidencia.18) Za zywota Othonyel Cachynus kralewaffe19) thebis, a z geho dezerze20) ſemele narodi fie dionyfyus a ſwobodny otecz. a bytynya bi vdielana21) ot fenyce, a ten fenyczom da nyekake22) flowa, a ku popſany23) nyekaku 20 zizalku vſtawy. a proto fenycea barwa ten rzeczen geft. a ten potom pro- myenyw flowo, i flowe punyceus.24) efira, geffto nynye choryntus flowe, ot fififo vſtawena25) geft. A mynos, syn europe,26) kralowal w cretie. 1) Š. Tuto O. 2) K. wznycziechu. 3) K. wychodu; Š. wygiti. 3a) Š. vczynichu. ab) K. a. 4) za tím naps. a w ufile, přetrž. 5) K. ku panu. 6) K. gy. 7) K. nazwa. 8) K. otczowo gmie. 9) K. a; Š. bowaſſe (!). 10) K. rafathaym. 11) K. pobi. 12) Š. ge. 13) K. lewity geffto to. 13a) sch. v K. 14) K. neprzyczyniugi. Š. neprzicziniegi. 15) kromye — ſluzbi sch. v K. 16) K. ſe. 17) K. naftala hiftoria totiz wydopiſs. 18) a nadeps.; K. Š. Napadowe. 19) K. kralowaſſe. 20) K. dczery; Š. dcerzi. 21) K. vdielan. 22) K. niekaka. 23) K. pſani. 24) Š. Pirniceus. 25) K. vſtaweno. 26) K. Europie. [Kap. VI. O Ayoth a o Sangar.1) Nö. waz toto. I Prziczynychu ſynowe Ifrael czynyti zle przed bozym opatrzenym. a on poſili3) proti nym Eglona, krale moab, a ſdawa2) gemu fyny Amon [Soudc. 3.J a Amalech. a ten prziefſed Jordan, I pobi Ifrael, a polozi modly ſwe w gal- galy, a vczyny ſobie dom [125a 2] v myeftie Palmarum, tocziff w4) Je- richo, I ſluzili fu mu fynowe Ifrael oſmnaſte let. I wolachu5) ku panu bohu, 5 An gym zbudi ſpafitele, Ayot, ſyna Gera, ſyna gemyny. ten obu ruku pozywafſe za prawu. nyeterzi prawie, bi ten gemyn bil mrzki ot benyamyn. a ten ſwym potomnym, iakoz ſie czte, czaſto bywal vkarowan6) pro ohaw- noſt. wſſak zide prawie, bi to bil benyamyn iako figuru vgemnu. neb my pokladame gemynum, ale zide Jamyn prawie, a to wzny prawitel neb 10 prawak, tocziſſ ſ tiem, geſſto tiehne prawici, tocziff odiencie. w kralowich knyehach gemynus ſlowe muz filny moci. I poſlachu ſynowe Iſrael po Aiot dari kraly Eglon, a on ſobie vczyny mecz ſ obu ftranu oftry, na gednu pied wzdely, a hlawu v proftrziedcie, I opaſa ſie meczem na7) prawe bedro pod plaſſcz cztwerohranati. A Eglon biefſe welmy tuczny. a kdiz gemu 15
298 Iudicum. Othonyele, bratra caleff, gehozto Jozefo cenez nazywa,7) iako gedno- hlaſne otczowo,8) neb flowe cenez iako cenezeus ot myeîra. a bil boh f nym, I9) boiowaffe proti chufan rafathaym,10) y po[125a 1]dawill) gei,12) a ot- 10 poczynu zemye cztirzidcieti let. I vmrzie othonyel. tuto prawi Jozefo zabitie w benyamyn, vczynene pro zenu lewite, gefſto13) potô powieme, nafledugicz rzad tiechto knyeh. a znamenay, ze zide pod tiem cziſlem ſny- magi leta ſluzbi a pokogie, Ale naiprwe ſluzbi a potoml3a) pokogie, wynmucz gepte, gehoz leta neprziczynygil4) ſie letom ſluzbi, kromye let Jepte. 15 tiech neprziczynygi k letom drzewnye ſluzbi,15) a tez pod gynymy ſudciemy, neb gil6) gynak neſtala Iſtoria.17) Incidencia.18) Za zywota Othonyel Cachynus kralewaffe19) thebis, a z geho dezerze20) ſemele narodi fie dionyfyus a ſwobodny otecz. a bytynya bi vdielana21) ot fenyce, a ten fenyczom da nyekake22) flowa, a ku popſany23) nyekaku 20 zizalku vſtawy. a proto fenycea barwa ten rzeczen geft. a ten potom pro- myenyw flowo, i flowe punyceus.24) efira, geffto nynye choryntus flowe, ot fififo vſtawena25) geft. A mynos, syn europe,26) kralowal w cretie. 1) Š. Tuto O. 2) K. wznycziechu. 3) K. wychodu; Š. wygiti. 3a) Š. vczynichu. ab) K. a. 4) za tím naps. a w ufile, přetrž. 5) K. ku panu. 6) K. gy. 7) K. nazwa. 8) K. otczowo gmie. 9) K. a; Š. bowaſſe (!). 10) K. rafathaym. 11) K. pobi. 12) Š. ge. 13) K. lewity geffto to. 13a) sch. v K. 14) K. neprzyczyniugi. Š. neprzicziniegi. 15) kromye — ſluzbi sch. v K. 16) K. ſe. 17) K. naftala hiftoria totiz wydopiſs. 18) a nadeps.; K. Š. Napadowe. 19) K. kralowaſſe. 20) K. dczery; Š. dcerzi. 21) K. vdielan. 22) K. niekaka. 23) K. pſani. 24) Š. Pirniceus. 25) K. vſtaweno. 26) K. Europie. [Kap. VI. O Ayoth a o Sangar.1) Nö. waz toto. I Prziczynychu ſynowe Ifrael czynyti zle przed bozym opatrzenym. a on poſili3) proti nym Eglona, krale moab, a ſdawa2) gemu fyny Amon [Soudc. 3.J a Amalech. a ten prziefſed Jordan, I pobi Ifrael, a polozi modly ſwe w gal- galy, a vczyny ſobie dom [125a 2] v myeftie Palmarum, tocziff w4) Je- richo, I ſluzili fu mu fynowe Ifrael oſmnaſte let. I wolachu5) ku panu bohu, 5 An gym zbudi ſpafitele, Ayot, ſyna Gera, ſyna gemyny. ten obu ruku pozywafſe za prawu. nyeterzi prawie, bi ten gemyn bil mrzki ot benyamyn. a ten ſwym potomnym, iakoz ſie czte, czaſto bywal vkarowan6) pro ohaw- noſt. wſſak zide prawie, bi to bil benyamyn iako figuru vgemnu. neb my pokladame gemynum, ale zide Jamyn prawie, a to wzny prawitel neb 10 prawak, tocziſſ ſ tiem, geſſto tiehne prawici, tocziff odiencie. w kralowich knyehach gemynus ſlowe muz filny moci. I poſlachu ſynowe Iſrael po Aiot dari kraly Eglon, a on ſobie vczyny mecz ſ obu ftranu oftry, na gednu pied wzdely, a hlawu v proftrziedcie, I opaſa ſie meczem na7) prawe bedro pod plaſſcz cztwerohranati. A Eglon biefſe welmy tuczny. a kdiz gemu 15
Strana 299
Iudicum. 299 dari da,8) i pogide ſ towarziſſi, geſſto ſ nym biechu prziſſli, A wratyw ſie k krali wecie: Slowo tayne,9) o kraly, mam tobie powiedieti. I wiftupichu wſſiczkny, gefſto ſ nym bili, I prziſtupi k nyemu Ayot a rzka: Slowo bozie mam tobie powiedieti bozym przikazanym; an10) ynhed wſta stolicie. 10a) 20 I ztieze Aiot ruku lewu,11) I wynye mecz ſ praweho bedra, I wrazi [125b 1] gei v brzich geho filnye, tak ze gilcie po meczi wgidu12) w ranu a w nai- tucznyeiffyem tuku ſie fuzi. anyz wynyel3) mecz,14) ale necha ho w tiele ftrmiti, az mu hned15) layna zadkem pogidu.16) Pak Aiot zawrziew welmy dobrzie dwerzie prwnye,17) zadnymy precz1s) vgide. pak ſluhi kralowi 25 welmy dluho ſtawffe, I wgidu19) a uzrziechu, ano dwerzie pokogie, w nyemzto giedal,20) zawrzieny. a tak dluho czekawfſe,21) kdiz izadny neotewrzie, ony22) famy otewrziechu. I nalezu23) pana ſweho, an na zemy mrtew lezi. a Ayot przigide do fairath, a24) ynhed zawznye truba na horzie Effraym, I wecie Aiot k fynom Ifrael: podte po mnye, nebt ge pan boh dal25) nam 30 naſſe neprzateli w rucie naſſe.26) I gidu27) po nyem, a on na czele k brodu Jordana, geſſto wede do moab; 128) zbichu dobrzie defiet tificz Moabit.29) X Milia. 130) bi Amon pod moci Iſrael. I bili ſu v pokogi oſmdeſat let. I vmrzie Ayot. Pak filiſtei chtiechu giti do zemye Ifrael, tu fangar gednu radlici Womer no. zabi ſſeſt Set muzow,31) a ten gedno gednoho leta obrany32) Ifrael, a toho 35 leta33) vmrzie. Gladius nö. Incidencia.31) Za zywota Aiot Cirene myeſto bi vſtaweno w libij, ptolomeus35) ſ weliku pracy przywez36) fie na lodi do eleuſym, obile tu rozdawa. a pro- ſerpynu ſobie vchwatl kral moloforum37) rodem,38) [125b 2] gehozto weliki pes kreberus39) penthoum ſezral,40) gefſto ſ tezeem k uchwaceny pro- 40 ferpynel1) bil prziffel. ale I teſea bil bi ſezral,42) bi bil hercules43) neprziſſel a geho newiproftil. frixus a helles macechowe leczki na lodi vgidu,44) ge- hozto znamenye bil ptak. w dardany45) kralowal tros. ten, prawie, vſtawil troyam.46) perſeus gorgonem newieftku zabi. ta47) ſwu weliku craſu ſwe ohledowatele ſmyſla zbawowaſſe. dionyſyus43) w Indi Nyſam vſtawi a ſwym 45 gmenem gy49) nazwa. 1) K. O Ayath a Sangar. 2) K. opatrzeniem boziem a on poſylni. 3) K. Š. zdawa. 4) sch. v Š. 5) ta dvě sl. sch. v K. 6) K. vkazowan. 7) K. pod. 8) K. daly. 3) Š. taynie. 10) K. a. 103) K. Š. s ftolice. 11) K. ſwu. 12) K. wgidechu; Š. wegdu. 13) Š. wyniel. 14) K. mecze. 15) K. gemu ynhed. 16) K. pogidechu; Š. pogdu. 17) K. dwerzý przednie a. 18) K. prycz. 19) K. wgidechu.; Š. wegdu. 20) K. geffto giedal w niem. 21) K. czakawffe. 22) K. ani. 23) K. nalezechu. 24) sch. v K. 25) K. dal pan buoh. 26) K. w naffe rucze. 27) Š. gdu; K. gidechu. 28) sch. v K. 29) K. Moabitſkych. 30) K. A tak. 31) K. muzow philifteowych. 32) K. obranil. 33) K. to leto. 34) K. Š. Napadowe. 35) K. pak ptolomeus. 36) K. prziewez. 37) Š. K. Meloforum. 38) v K. přid. etc. 39) K. kreberyus. 40) K. penthonij zezral. 11) K. proferpyny. 12) K. zezral. 43) K. herculefs. 44) K. wgidechu; Š. vgdu. 45) K. w dary dan a kralowal ten Tros. 46) K. ten yakoz prawi Trogi vſtawil. 47) K. a tu. 48) K. a dyonifius. 49) K. ge.
Iudicum. 299 dari da,8) i pogide ſ towarziſſi, geſſto ſ nym biechu prziſſli, A wratyw ſie k krali wecie: Slowo tayne,9) o kraly, mam tobie powiedieti. I wiftupichu wſſiczkny, gefſto ſ nym bili, I prziſtupi k nyemu Ayot a rzka: Slowo bozie mam tobie powiedieti bozym przikazanym; an10) ynhed wſta stolicie. 10a) 20 I ztieze Aiot ruku lewu,11) I wynye mecz ſ praweho bedra, I wrazi [125b 1] gei v brzich geho filnye, tak ze gilcie po meczi wgidu12) w ranu a w nai- tucznyeiffyem tuku ſie fuzi. anyz wynyel3) mecz,14) ale necha ho w tiele ftrmiti, az mu hned15) layna zadkem pogidu.16) Pak Aiot zawrziew welmy dobrzie dwerzie prwnye,17) zadnymy precz1s) vgide. pak ſluhi kralowi 25 welmy dluho ſtawffe, I wgidu19) a uzrziechu, ano dwerzie pokogie, w nyemzto giedal,20) zawrzieny. a tak dluho czekawfſe,21) kdiz izadny neotewrzie, ony22) famy otewrziechu. I nalezu23) pana ſweho, an na zemy mrtew lezi. a Ayot przigide do fairath, a24) ynhed zawznye truba na horzie Effraym, I wecie Aiot k fynom Ifrael: podte po mnye, nebt ge pan boh dal25) nam 30 naſſe neprzateli w rucie naſſe.26) I gidu27) po nyem, a on na czele k brodu Jordana, geſſto wede do moab; 128) zbichu dobrzie defiet tificz Moabit.29) X Milia. 130) bi Amon pod moci Iſrael. I bili ſu v pokogi oſmdeſat let. I vmrzie Ayot. Pak filiſtei chtiechu giti do zemye Ifrael, tu fangar gednu radlici Womer no. zabi ſſeſt Set muzow,31) a ten gedno gednoho leta obrany32) Ifrael, a toho 35 leta33) vmrzie. Gladius nö. Incidencia.31) Za zywota Aiot Cirene myeſto bi vſtaweno w libij, ptolomeus35) ſ weliku pracy przywez36) fie na lodi do eleuſym, obile tu rozdawa. a pro- ſerpynu ſobie vchwatl kral moloforum37) rodem,38) [125b 2] gehozto weliki pes kreberus39) penthoum ſezral,40) gefſto ſ tezeem k uchwaceny pro- 40 ferpynel1) bil prziffel. ale I teſea bil bi ſezral,42) bi bil hercules43) neprziſſel a geho newiproftil. frixus a helles macechowe leczki na lodi vgidu,44) ge- hozto znamenye bil ptak. w dardany45) kralowal tros. ten, prawie, vſtawil troyam.46) perſeus gorgonem newieftku zabi. ta47) ſwu weliku craſu ſwe ohledowatele ſmyſla zbawowaſſe. dionyſyus43) w Indi Nyſam vſtawi a ſwym 45 gmenem gy49) nazwa. 1) K. O Ayath a Sangar. 2) K. opatrzeniem boziem a on poſylni. 3) K. Š. zdawa. 4) sch. v Š. 5) ta dvě sl. sch. v K. 6) K. vkazowan. 7) K. pod. 8) K. daly. 3) Š. taynie. 10) K. a. 103) K. Š. s ftolice. 11) K. ſwu. 12) K. wgidechu; Š. wegdu. 13) Š. wyniel. 14) K. mecze. 15) K. gemu ynhed. 16) K. pogidechu; Š. pogdu. 17) K. dwerzý przednie a. 18) K. prycz. 19) K. wgidechu.; Š. wegdu. 20) K. geffto giedal w niem. 21) K. czakawffe. 22) K. ani. 23) K. nalezechu. 24) sch. v K. 25) K. dal pan buoh. 26) K. w naffe rucze. 27) Š. gdu; K. gidechu. 28) sch. v K. 29) K. Moabitſkych. 30) K. A tak. 31) K. muzow philifteowych. 32) K. obranil. 33) K. to leto. 34) K. Š. Napadowe. 35) K. pak ptolomeus. 36) K. prziewez. 37) Š. K. Meloforum. 38) v K. přid. etc. 39) K. kreberyus. 40) K. penthonij zezral. 11) K. proferpyny. 12) K. zezral. 43) K. herculefs. 44) K. wgidechu; Š. vgdu. 45) K. w dary dan a kralowal ten Tros. 46) K. ten yakoz prawi Trogi vſtawil. 47) K. a tu. 48) K. a dyonifius. 49) K. ge.
Strana 300
300 Iudicum. [Kap. VII./ O delborzie a o Barach.1) C'rus nõ. Turbo pluuia nõ. Clauus nota. PO ſmrti Aiot fynowe Ifrael obiet2) zle czynyechu proti panu bohu. I da gie w rucie Jabyn, kralowi canaan, geffto kralowal w Affor,3) a myel wewodu ſweho woiſka Sizaram.4) ale on bidleffe w Afferot, pohanſkem myeftie tak rzeczenem, neb ne ot gednoho lidu, ale ot mnoheho lidu ſe- braneho, gefſto w tom myeſtie bidlechu, ten podawy5) Ifrael dwadcieti 5 let.6) a ony opiet zwolachu k bohu.7) I bieſſe w Ifrael delbora prorok,8) zena lapidoth, ta bila ſtan ſwoi poſtawila mezi rama a Bethel, na horzie effraym, pod ftromem palmy, ta flowieffe9) palma delbore. a10) chodiechu ſynowe Ifrael k nyei,11) na wſſieczki ſudi12) tiezicz, neb ona w tu dobu weſſken lid ſudila. a ta zawola barach, ſyna Abynoem13) z cedes neptalym. neb 10 zena chtiecz [126a 1] giti na woynu, zawola muzie ſweho lapidotha. neb nadiegi ſie, ze ge tiz barach a lapidoth, neb geſt14) tez wikladanye obu gmenu, tocziff bliſkanye. A delbora10) zidowſki flowe15) wczela. I wecie k nyemu: przikazalt ge boh15a) Iſraelſki a rzka: wed woiſko na horu thabor, defiet tificz boiownych z neptalym a zabulon, nebt ia dam Syzaru w twi16) 15 ruku v biſtrzyny ciſon. Barach wecie: gedno acz poideff ſe mnu, nepoidut nykam, ona wecie: poidut f tobu,17) ale witiezftwie dano bude zenyels) w rucie. pak Barach zawolaw zabulon a neptalym, wſtupi19) f delboru,10) magie defiet tificz lydu f ſobu.20) I powediechu to Sizare,21) ze delbora10) a barach wiſtupili fu22) na horu thabor, chtiecz ſ nym boiowati. tehdi on 20 ſebra woiſko k biſtrzynye cyſon, trzidcieti tiſicz odienczow, a Jakoz prawi Jozei9, defiet tificz giezdczow, a dewiet Set wozow kofatich, a gynych wozow23) dwa tificzie a Sto. I wecie delbora10) k barach ſtup ti dnes, a da tobie pan boh Sizaru w twogi rucie. a on ſtupi s defiet21) tyficz,25) a del- bora1o) oſta na horzie na modlitbie. I przieſtraſſi pan boh Sizaru a wſſeczko 25 geho26) woiſko, neb wietr, burzie, defſcz na gich twarz padafſe, ze luczifſcze a prakowe27) biechu gym neuziteczny,28) a mnozi ſ konow ſwych29) pa- dachu a ſ wozow, a30) zetrzie[126a 2]chu ſie. a tak woiſko obrati ſie na bieh, A Syzara ſkoczyw f wozu a vtiekagie, przigide do ftanu31) Jahel neb Jadel,32) zeny Abel cynei, neb Aber32a) ſe wſſym domem ſwym bieffe 30 otſſel ot ſwich bratrow. Jakoz ſme powedieli, k dielu Jude, a bieſſe rozpal ftany swe w dole33) Semyn podle cedes, a biefſe prziezen mezi kralem Afor a Aber cynei. pak Jahel przigie vtiekagicieho, neb gie proſieſſe, abi ho tagila, abi mu34) dala piti,35) ana mu da mleka, abi tieze vſnul. a kdiz on vínu, tehdi ona zeleznym hrzebe35) cladywem probi gemu hlawu ſkrze 35 tiemye w zemy. a potom, kdiz barach przigide, vkaza mu ho37) w zemy wkopaneho. a tak ſie naplny to, czoz bila delbora10) rzekla, ze ſie zenu witiezſtwie przihodi, pak barach poſylnyw ſie,38) hna woiſko k myeſtu Afor, tu pak zabi krale Jabyn, geffto proty nyemu giedieffe, a to myeſto z korzen wiborzi. Prawi Jozefus, ze toho dne pan boh krale Jabyn ca- 40 naanſkeho ponyzi przed wfſym Ifraelem. I zpiewa delbora10) a barach pieſen panu bobu, w nyezto nutkagi witieze, abi chwalili pana boha, Soudc. 4./
300 Iudicum. [Kap. VII./ O delborzie a o Barach.1) C'rus nõ. Turbo pluuia nõ. Clauus nota. PO ſmrti Aiot fynowe Ifrael obiet2) zle czynyechu proti panu bohu. I da gie w rucie Jabyn, kralowi canaan, geffto kralowal w Affor,3) a myel wewodu ſweho woiſka Sizaram.4) ale on bidleffe w Afferot, pohanſkem myeftie tak rzeczenem, neb ne ot gednoho lidu, ale ot mnoheho lidu ſe- braneho, gefſto w tom myeſtie bidlechu, ten podawy5) Ifrael dwadcieti 5 let.6) a ony opiet zwolachu k bohu.7) I bieſſe w Ifrael delbora prorok,8) zena lapidoth, ta bila ſtan ſwoi poſtawila mezi rama a Bethel, na horzie effraym, pod ftromem palmy, ta flowieffe9) palma delbore. a10) chodiechu ſynowe Ifrael k nyei,11) na wſſieczki ſudi12) tiezicz, neb ona w tu dobu weſſken lid ſudila. a ta zawola barach, ſyna Abynoem13) z cedes neptalym. neb 10 zena chtiecz [126a 1] giti na woynu, zawola muzie ſweho lapidotha. neb nadiegi ſie, ze ge tiz barach a lapidoth, neb geſt14) tez wikladanye obu gmenu, tocziff bliſkanye. A delbora10) zidowſki flowe15) wczela. I wecie k nyemu: przikazalt ge boh15a) Iſraelſki a rzka: wed woiſko na horu thabor, defiet tificz boiownych z neptalym a zabulon, nebt ia dam Syzaru w twi16) 15 ruku v biſtrzyny ciſon. Barach wecie: gedno acz poideff ſe mnu, nepoidut nykam, ona wecie: poidut f tobu,17) ale witiezftwie dano bude zenyels) w rucie. pak Barach zawolaw zabulon a neptalym, wſtupi19) f delboru,10) magie defiet tificz lydu f ſobu.20) I powediechu to Sizare,21) ze delbora10) a barach wiſtupili fu22) na horu thabor, chtiecz ſ nym boiowati. tehdi on 20 ſebra woiſko k biſtrzynye cyſon, trzidcieti tiſicz odienczow, a Jakoz prawi Jozei9, defiet tificz giezdczow, a dewiet Set wozow kofatich, a gynych wozow23) dwa tificzie a Sto. I wecie delbora10) k barach ſtup ti dnes, a da tobie pan boh Sizaru w twogi rucie. a on ſtupi s defiet21) tyficz,25) a del- bora1o) oſta na horzie na modlitbie. I przieſtraſſi pan boh Sizaru a wſſeczko 25 geho26) woiſko, neb wietr, burzie, defſcz na gich twarz padafſe, ze luczifſcze a prakowe27) biechu gym neuziteczny,28) a mnozi ſ konow ſwych29) pa- dachu a ſ wozow, a30) zetrzie[126a 2]chu ſie. a tak woiſko obrati ſie na bieh, A Syzara ſkoczyw f wozu a vtiekagie, przigide do ftanu31) Jahel neb Jadel,32) zeny Abel cynei, neb Aber32a) ſe wſſym domem ſwym bieffe 30 otſſel ot ſwich bratrow. Jakoz ſme powedieli, k dielu Jude, a bieſſe rozpal ftany swe w dole33) Semyn podle cedes, a biefſe prziezen mezi kralem Afor a Aber cynei. pak Jahel przigie vtiekagicieho, neb gie proſieſſe, abi ho tagila, abi mu34) dala piti,35) ana mu da mleka, abi tieze vſnul. a kdiz on vínu, tehdi ona zeleznym hrzebe35) cladywem probi gemu hlawu ſkrze 35 tiemye w zemy. a potom, kdiz barach przigide, vkaza mu ho37) w zemy wkopaneho. a tak ſie naplny to, czoz bila delbora10) rzekla, ze ſie zenu witiezſtwie przihodi, pak barach poſylnyw ſie,38) hna woiſko k myeſtu Afor, tu pak zabi krale Jabyn, geffto proty nyemu giedieffe, a to myeſto z korzen wiborzi. Prawi Jozefus, ze toho dne pan boh krale Jabyn ca- 40 naanſkeho ponyzi przed wfſym Ifraelem. I zpiewa delbora10) a barach pieſen panu bobu, w nyezto nutkagi witieze, abi chwalili pana boha, Soudc. 4./
Strana 301
Iudicum. 301 pamatugicz39) geho dobrotu, geſſto geſt vczynyl zidom, kdiz ge dal zakon w zemy hnuti, a40) defſcz, prziczynyge41) take, kterak ſkrzie Sangar, iako42) 45 Ime powediely, vpokogichu neprzietele43) Ifrael, a kte[126b 1 rak bieffe mocz zidowſka zhynula,43a) az wznycze44) delbora;10) a kdiz nowe bogie pan boh zwoly, abi zena nad muzem ſwitiezila. Jakoz ſie die v pieſny: wſtan, delbora,10) a zpieway pieſen; toho nenye v zidow. a tak prziczyny o Ama- lechu prziemozenem w45) raphidym46) ot47) effraym, tocziff ot Jozue 50 effraita, a prorokowal, ze ma przemozen biti faulem a benyamyn.48) take gie chwalil, geffto fu z manaffe a Ifachar49) a zabulon a neptalym ſ nymy50) bily prziſſli k bogi, a zaſie tupie ruben a dan a gad a Afer, gefſto ſu ne- chtieli przigiti, a geſſto prawi, ze ruben proti ſobie geſt rozdielen, to ſie rozumye, ze fie51) otluczil od tiech, geſſto myeli boiowati, aneb ze rubenyti 55 biechu mezi fobu52) rozdieleny tak, ze gedny radiechu, a druzi neradiechu, bi ſſli na pomocz. a geſſto die, bi ony boiowali w chamnath wedle wod ma- gedon, mame53) rozumyeti kragynu ppodle54) ciſon, gefíto tecze mymo55) magedon. a zid ma remazethem, to56) fie wiklada na wifoſt poli a zna- menawa, ze na poli, tu kdez ſu boiowaly, bili ſu neprzatelom ſwrchny 60 vczinyeny. A gefſto fie die: hwiezdi boiowali proti Sizarzie, ne kuzedlnye Stelle nö. ma biti rozumyeno, ale ze bliſkanye ſ hory na nye gdieſſe, iako bi hwiezdi padali. a geſſto die: biſtrzyna [126b 2] ciſon tahla gich mrchi, Jako biſtrzicie cadunyn tahla57) mrchi58) egipſke, cadunyn,59) tocziff ſtare, 60) proto ze ſu ſie tu dali ſtarzi a pokladagi za morze czrwene, dywowe. a opiet die:61) potlacz duffie ma filne, to geft hlas lidſki, gefſto ſie nutkagi: klnyete zemy meroth, Andiel bozi die, meroth ge bil gedno knyeze canaanſke, a delbora1o) rzekla, bi bila 2) andiel bozi; neb mychal, genz geft wladl Ifraelem, wedie, abi proklel meroth, to wzny tayne,63) tocziff Andiel zli, protywny, neb ſie protywi taynye. 70 a potom pochwali Jahel, neb ge filnye czynyla. I vpokogi ſie zemye za cztirzidcieti let. 65 Incidencia.64) TOho czaſu zhynu kralowſtwie v65) Argos, a przieneſeno66) bi do myſcenas. a take vmrzie pater liber, gehozto hrob geft w delfiech podle Appollyna zlatteho, gehozto malugi w zenſkem tiele, neb ge myel zeny 75 ſ muzmy u woiſku. Ilyum od Ilo vſtaweno geft, a myletus vſtaweno geft ot myleta.67) 1) K. O Deworzie a Barach tuto fie die. 2) K. opiet. 3) K. Affer. 4) K. zy- zaram. 5) K. pobie. 6) K. a dwatczeti let gemu ſluzily. 7) K. ku panu bohu. 8) K. dewora prorokynie. 9) K. a ta flowe. 10) K. dewory y. 11) Š. k nie. 12) K. k ni ma wffaky fud tiezycz. 13) K. Aminoen. 14) K. ge. 15) K. flowa (!). 152) pan buoh. 16) K. Š. tu. 17) K. Š. tebu. 18) K. zenie dano bude. 19) K. ſtupi. 20) K. Š. ſebu. 21) K. zyzarzie. 22) K. wyftupiechu. 23) sch. v K. 24) K. z deffyti. 25) Š. s defeti tificzi. 26) sch. v K. 27) K. ani luczyfftie ani prakowe. 28) K. vzyteczni. 29) K. z ſwych koni. 30) K. a wſſychni. 31) K. y przigide do ftanow. 32) ta dvě sl. sch. v K. 32a) K.
Iudicum. 301 pamatugicz39) geho dobrotu, geſſto geſt vczynyl zidom, kdiz ge dal zakon w zemy hnuti, a40) defſcz, prziczynyge41) take, kterak ſkrzie Sangar, iako42) 45 Ime powediely, vpokogichu neprzietele43) Ifrael, a kte[126b 1 rak bieffe mocz zidowſka zhynula,43a) az wznycze44) delbora;10) a kdiz nowe bogie pan boh zwoly, abi zena nad muzem ſwitiezila. Jakoz ſie die v pieſny: wſtan, delbora,10) a zpieway pieſen; toho nenye v zidow. a tak prziczyny o Ama- lechu prziemozenem w45) raphidym46) ot47) effraym, tocziff ot Jozue 50 effraita, a prorokowal, ze ma przemozen biti faulem a benyamyn.48) take gie chwalil, geffto fu z manaffe a Ifachar49) a zabulon a neptalym ſ nymy50) bily prziſſli k bogi, a zaſie tupie ruben a dan a gad a Afer, gefſto ſu ne- chtieli przigiti, a geſſto prawi, ze ruben proti ſobie geſt rozdielen, to ſie rozumye, ze fie51) otluczil od tiech, geſſto myeli boiowati, aneb ze rubenyti 55 biechu mezi fobu52) rozdieleny tak, ze gedny radiechu, a druzi neradiechu, bi ſſli na pomocz. a geſſto die, bi ony boiowali w chamnath wedle wod ma- gedon, mame53) rozumyeti kragynu ppodle54) ciſon, gefíto tecze mymo55) magedon. a zid ma remazethem, to56) fie wiklada na wifoſt poli a zna- menawa, ze na poli, tu kdez ſu boiowaly, bili ſu neprzatelom ſwrchny 60 vczinyeny. A gefſto fie die: hwiezdi boiowali proti Sizarzie, ne kuzedlnye Stelle nö. ma biti rozumyeno, ale ze bliſkanye ſ hory na nye gdieſſe, iako bi hwiezdi padali. a geſſto die: biſtrzyna [126b 2] ciſon tahla gich mrchi, Jako biſtrzicie cadunyn tahla57) mrchi58) egipſke, cadunyn,59) tocziff ſtare, 60) proto ze ſu ſie tu dali ſtarzi a pokladagi za morze czrwene, dywowe. a opiet die:61) potlacz duffie ma filne, to geft hlas lidſki, gefſto ſie nutkagi: klnyete zemy meroth, Andiel bozi die, meroth ge bil gedno knyeze canaanſke, a delbora1o) rzekla, bi bila 2) andiel bozi; neb mychal, genz geft wladl Ifraelem, wedie, abi proklel meroth, to wzny tayne,63) tocziff Andiel zli, protywny, neb ſie protywi taynye. 70 a potom pochwali Jahel, neb ge filnye czynyla. I vpokogi ſie zemye za cztirzidcieti let. 65 Incidencia.64) TOho czaſu zhynu kralowſtwie v65) Argos, a przieneſeno66) bi do myſcenas. a take vmrzie pater liber, gehozto hrob geft w delfiech podle Appollyna zlatteho, gehozto malugi w zenſkem tiele, neb ge myel zeny 75 ſ muzmy u woiſku. Ilyum od Ilo vſtaweno geft, a myletus vſtaweno geft ot myleta.67) 1) K. O Deworzie a Barach tuto fie die. 2) K. opiet. 3) K. Affer. 4) K. zy- zaram. 5) K. pobie. 6) K. a dwatczeti let gemu ſluzily. 7) K. ku panu bohu. 8) K. dewora prorokynie. 9) K. a ta flowe. 10) K. dewory y. 11) Š. k nie. 12) K. k ni ma wffaky fud tiezycz. 13) K. Aminoen. 14) K. ge. 15) K. flowa (!). 152) pan buoh. 16) K. Š. tu. 17) K. Š. tebu. 18) K. zenie dano bude. 19) K. ſtupi. 20) K. Š. ſebu. 21) K. zyzarzie. 22) K. wyftupiechu. 23) sch. v K. 24) K. z deffyti. 25) Š. s defeti tificzi. 26) sch. v K. 27) K. ani luczyfftie ani prakowe. 28) K. vzyteczni. 29) K. z ſwych koni. 30) K. a wſſychni. 31) K. y przigide do ftanow. 32) ta dvě sl. sch. v K. 32a) K.
Strana 302
302 Iudicum. Abel. 33) K. w udole. 34) Š. a aby mu; K. gemu. 35) K. mleka. 36) K. hrzebikem. 37) K. gemu geho. 38) K. przihodiw ſie k tomu poſylni ſebe a. 33) K. pamatugicze na. 40) nadeps., sch. v K. 41) K. przyczyniegicz; Š. przicziniege. 42) K. yakoz. 43) K. neprzatel. 43a) K. zahynula. 44) Š. wnicze. 45) K. prziemocznem przemoze- nem a. 46) h nadeps. 47) K. do; Š. a. 47) K. Benyaminem a; Š. a. 49) K. s Ifagar. 50) K. ſwymi. 51) K. gfe. 52) K. Š. febu. 53) K. mame tuto. 51) sch. v K. 55) K. podle. 56) K. a to. 57) K. caduným tahla gich. 58) Jako — tahla sch. v Š. 59) K. cadunym. 65) Š. czerwene. 61) K. ſe die. 62) K. bil. 63) K. taynie. 61) K. Napa- dowe. 65) K. w. 66) K. przyneſeno. 67) K. od mileta vſtaweno gt. [Kap. VIII.] Tuto o Gedeonu.1) I vczynychu opiet synowe Ifrael2) zle przied bohem,3) a on gie da4) (Soude. 6.) w rucie madian ſedm let. I giezdiechu madian a Amalech na wſfake leto na zidi, a plenyechu na poly5) gich6) obile, a weſſken dobitek zagymachu. a kdiz zawola Ifrael ku panu bohu, tehdi gym poſla ged[127a 1]noho proroka, ſkrze nyehozto boh7) treſkta gie z dobrych czynow, geſſto gym 5 boh czynyl a ukazowal, wſſak ſu ho8) nechtieli poſluchati. I przigide Andiel bozi, I fiede9) pod dubem, geffto geft w effraym. tot geft ten muz, gehozto ge10) poſlal bill1) boh, a kamen, na nyemzto gelo) ſediel, a dub, a pole przi- ſluffiechu k Joas, wladarzi Jezeri, toczifí pocztywieiffiemu mezi gynymy te czeledi. A gedeon bogie fie neprzatel, geffto fie w zemy wrazili, w tainem 10 myeſtie obile wymlaczowaſſe w lifu, abi myel pokrm k utiekany. Jozefo prawi: to bilo welike bozie myloſti vkazanye, ze w tu dobu pozywaſſe liſu myeſto humna, neb myelo biti, abi ſkrzie nyeho humna?) I liſi bili naplnyeny. I wecie Andiel k nyemu: boh ſ tebu, naifilnyeiſſi z muzow. Gedeon wecie: kdiz geft boh i namy, procz ſu nas tito zlofti okliczili? 15 I opatrzi ho12) pan boh w andiele a wecie: gdi, neb ia tie pofielam, neb w teito tweil3) file, geffto tobie dawam, hledie neb wpuffcziegiel1) potepeff madian iako gednoho muze. Gedeon wecie: proffit,15) pane myly, w czem wiproftym Ifrael? ay, wiz, czeled w manaffel6) naymenffie, a ia feml7) nay- menffi w czeledi otcie meho. nalez-li18) ſem myloſt przied tobu,19) neotîtu- 20 puy, azt fie20) wratym k tobie, nefa obiet [127a 2] a offieruge21) tobie. on otpowedie:22) poczekamt ia tweho przichodu. wifed23) gedeon y swarzi23) kozle, y polozi maſſo a przieſny chleb w koſſi, I wli gichu maſſowu24) w hrnecz, a neſa wſſeczko pod25) dub, obietowa Andielu. I wecie Andiel: poloz maſo a chleb na kamen, a na to wzli26) gichu. a kdiz ſie to ſta, dotczie ſie toho 25 andiel ſwrchkem pruta, geſſto nefiefſe; I wiſtupi ohen z kamene, y ſpali wſſeczko. a hned27) andiel bozi zmyzie28) ot geho oczi, pak bogie ſie ge- deon wecie: bieda mnye, pane boze, ze ſem widiel andiela bozieho! wecie mu28a) boh: neboi ſie, neumrzieff te noci. wecie boh29) k nyemu: zborz oltarz baal, geſſto twoi otecz poſtawil, a les v nyeho zapal, a zabi bika otcie tweho, 30 geſſto ho krmy30) modlam, a gyny bik ſedmyletny, geſſto ſu myeſſczene30a) poſwietili modle, offieruy my na obiet na oltarzi, geſſto vdielaſſ na wiſoſti ſkale, na nyemzto ſi drziewe obiet pokladal; a wezmeſſ druhi bik, a offie- S Angelus nõ.
302 Iudicum. Abel. 33) K. w udole. 34) Š. a aby mu; K. gemu. 35) K. mleka. 36) K. hrzebikem. 37) K. gemu geho. 38) K. przihodiw ſie k tomu poſylni ſebe a. 33) K. pamatugicze na. 40) nadeps., sch. v K. 41) K. przyczyniegicz; Š. przicziniege. 42) K. yakoz. 43) K. neprzatel. 43a) K. zahynula. 44) Š. wnicze. 45) K. prziemocznem przemoze- nem a. 46) h nadeps. 47) K. do; Š. a. 47) K. Benyaminem a; Š. a. 49) K. s Ifagar. 50) K. ſwymi. 51) K. gfe. 52) K. Š. febu. 53) K. mame tuto. 51) sch. v K. 55) K. podle. 56) K. a to. 57) K. caduným tahla gich. 58) Jako — tahla sch. v Š. 59) K. cadunym. 65) Š. czerwene. 61) K. ſe die. 62) K. bil. 63) K. taynie. 61) K. Napa- dowe. 65) K. w. 66) K. przyneſeno. 67) K. od mileta vſtaweno gt. [Kap. VIII.] Tuto o Gedeonu.1) I vczynychu opiet synowe Ifrael2) zle przied bohem,3) a on gie da4) (Soude. 6.) w rucie madian ſedm let. I giezdiechu madian a Amalech na wſfake leto na zidi, a plenyechu na poly5) gich6) obile, a weſſken dobitek zagymachu. a kdiz zawola Ifrael ku panu bohu, tehdi gym poſla ged[127a 1]noho proroka, ſkrze nyehozto boh7) treſkta gie z dobrych czynow, geſſto gym 5 boh czynyl a ukazowal, wſſak ſu ho8) nechtieli poſluchati. I przigide Andiel bozi, I fiede9) pod dubem, geffto geft w effraym. tot geft ten muz, gehozto ge10) poſlal bill1) boh, a kamen, na nyemzto gelo) ſediel, a dub, a pole przi- ſluffiechu k Joas, wladarzi Jezeri, toczifí pocztywieiffiemu mezi gynymy te czeledi. A gedeon bogie fie neprzatel, geffto fie w zemy wrazili, w tainem 10 myeſtie obile wymlaczowaſſe w lifu, abi myel pokrm k utiekany. Jozefo prawi: to bilo welike bozie myloſti vkazanye, ze w tu dobu pozywaſſe liſu myeſto humna, neb myelo biti, abi ſkrzie nyeho humna?) I liſi bili naplnyeny. I wecie Andiel k nyemu: boh ſ tebu, naifilnyeiſſi z muzow. Gedeon wecie: kdiz geft boh i namy, procz ſu nas tito zlofti okliczili? 15 I opatrzi ho12) pan boh w andiele a wecie: gdi, neb ia tie pofielam, neb w teito tweil3) file, geffto tobie dawam, hledie neb wpuffcziegiel1) potepeff madian iako gednoho muze. Gedeon wecie: proffit,15) pane myly, w czem wiproftym Ifrael? ay, wiz, czeled w manaffel6) naymenffie, a ia feml7) nay- menffi w czeledi otcie meho. nalez-li18) ſem myloſt przied tobu,19) neotîtu- 20 puy, azt fie20) wratym k tobie, nefa obiet [127a 2] a offieruge21) tobie. on otpowedie:22) poczekamt ia tweho przichodu. wifed23) gedeon y swarzi23) kozle, y polozi maſſo a przieſny chleb w koſſi, I wli gichu maſſowu24) w hrnecz, a neſa wſſeczko pod25) dub, obietowa Andielu. I wecie Andiel: poloz maſo a chleb na kamen, a na to wzli26) gichu. a kdiz ſie to ſta, dotczie ſie toho 25 andiel ſwrchkem pruta, geſſto nefiefſe; I wiſtupi ohen z kamene, y ſpali wſſeczko. a hned27) andiel bozi zmyzie28) ot geho oczi, pak bogie ſie ge- deon wecie: bieda mnye, pane boze, ze ſem widiel andiela bozieho! wecie mu28a) boh: neboi ſie, neumrzieff te noci. wecie boh29) k nyemu: zborz oltarz baal, geſſto twoi otecz poſtawil, a les v nyeho zapal, a zabi bika otcie tweho, 30 geſſto ho krmy30) modlam, a gyny bik ſedmyletny, geſſto ſu myeſſczene30a) poſwietili modle, offieruy my na obiet na oltarzi, geſſto vdielaſſ na wiſoſti ſkale, na nyemzto ſi drziewe obiet pokladal; a wezmeſſ druhi bik, a offie- S Angelus nõ.
Strana 303
Iudicum. 303 50 rugefí ſpalobiet na hromadie drziewie, geffto w lefie pofiekaff. pak gedeon 35 bogie ſie otcie a myeſſczan, wzem ſſeft pacholkow, naplny wſſeczko w noci, nechtie toho we dne31) vczynyty, I nazwa oltarz32) myr bozi, I ſkri ſie. na zaitrzie widucz myefſczene33) oltarz baal zruſſen, a luh poſiekan a bik zabiti, a na oltarzi34) znowu vdiela[127b 1 nem wlozena, weciechu: kto ge to vczynyl? I powediechu gym: Gedeon, fyn Joas, vczynyl to wſſeczko. 40 I weciechu k Joas: wywed ſyna ſweho, at vmrze, zet35) ge to vczynyl. on wecie: y za36) gîte mititelee baal, abiffte boiowali za nyeho? geft-li37) baal boh, pomſti fie.38) a proto gedeon rzeczen bi gerobaal, tocziff filny proti baal. pak wſſiczkny madian39) a Amalech, ſebrawſſe ſie ſpolu, przieſſedíſe Jordan, rozítawichu ftany40) w udole Jezrahel41) iako kobilki.42) a duch 40 bozi poſili gedeona, ten zatruby13) w trubu, ſwola dom Abiezer, neb ge on z te czeledi bil, I poſla poſly ke wſſem manaſſen a Afer a zabulon a ne- ptalym, a ti ho44) potkachu, magicz dwamezidcietma45) tificzow. I poprofi ot boha46) gedeon znamenye witiezftwie na runye, polozenei47) na fuchem humnye; bila-li bi te noci runa roſu zmoczena, a humno oſtalo-li bi 45 ſucho, tehdi bi witiezſtwie doſſel, i ſta ſie tak. pak wytiſk48) rofu z runy, naplny gi conchu, tocziff rybij49) fſkerzipynu, a druhe noci, abi nemnyel, bi ſie to przihodu przihodilo, profi znamenye protywne tomu, abi humno50) zmoklo, a runa oſtala ſucha.51) to ſie tak ſta. I przigide gedeon s ſwymy k ſtudnyci, giez diechu Arab. I wecie boh k nyemu: lid geft weliki ſ tobu;52) abi proto nerzekl Hrael: naſſy [127b 2] moci ſme53) ſie wiproſtili, wolai k lydu a rzka: kto geſt bazlywi, ten ſie wrat. wſſak mame rozumyeti gyne trogie, geſſto przikazal pan boh wolati k lidu, a toho ge on nemlczal, czo ge moizieff rzekl w deutronomyo:54) kto dielal55) dom, a nedokonal ho,55) ten fie wrat. A takez: kto57) wynnycy fſcziepil, a gefſcze gie neuczynyl 55 obeczny, a kto ſie ſ zenu otdal, a gefſcze gie nepoial.58) 159) wratichu fie [Deut. 20.] z lidu dwamezidcietma45) tificzow, a ofta gedno defiet tificzow. I wecie Nö. boh k gedeon: 60) gefsczet ge mnoho lidu; a proto wed gie k wodie w horko poledne,61) a ti, gefftot budu chlemtati wodu82) ruku a Jazikem63) iako pfi, pomyenyge64) welikomyflne, ti otlucziff. A kterzi65) ſehnucz kolena 60 piti budu,66) na druhei7) ftranye budu. I nalezu68) z tiech, gefíto ruku a Jazikem wodu chleptaly,63) trzi Sta muzow. I wecie boh: w tiech trzech Stech muziech dam70) madian w rucie twogi.71) A ti pogem, a ztrawi72) na to cziſlo wzem Gedeon, a trubi, i bra ſie k bogi. I biechu ftanowe ma- dianffczi dole72a) w uwale. Te noci wecie boh k gedeon : 60) Stup73) do Stanow 65 madian, ti A faran,74) ſyn twoi, f tobu,75) a vſliffifi, czot budu mluwiti; a twogie76) rucie poſilnyta ſie, neb rozpuſſczeno bieſſe ſrdcie geho. an y fgide a fta na ftranye Stanow tu, kdez biechu ſtrazny odien[128a 1]ci, I vſlifſe gednoho, an rozprawie Sen ſwoi ſwym towarziffom27) takito: wi- diech, ano chleb gieczny podpopelny a negieczny gdieffe do Stanow madyan 70 az do chramu, i prziewrati gei, a i zemy za rowno zetrze.78) * I wecie ten, gemuzto fen prawieffe: mrzkit geft geczmen mezi obilym, a mezi narodi zawrzeny lid fie79) widi zide, a mezi zidi mrzka czeled geſt gedeona. I ne- [Soudc. 7.]
Iudicum. 303 50 rugefí ſpalobiet na hromadie drziewie, geffto w lefie pofiekaff. pak gedeon 35 bogie ſie otcie a myeſſczan, wzem ſſeft pacholkow, naplny wſſeczko w noci, nechtie toho we dne31) vczynyty, I nazwa oltarz32) myr bozi, I ſkri ſie. na zaitrzie widucz myefſczene33) oltarz baal zruſſen, a luh poſiekan a bik zabiti, a na oltarzi34) znowu vdiela[127b 1 nem wlozena, weciechu: kto ge to vczynyl? I powediechu gym: Gedeon, fyn Joas, vczynyl to wſſeczko. 40 I weciechu k Joas: wywed ſyna ſweho, at vmrze, zet35) ge to vczynyl. on wecie: y za36) gîte mititelee baal, abiffte boiowali za nyeho? geft-li37) baal boh, pomſti fie.38) a proto gedeon rzeczen bi gerobaal, tocziff filny proti baal. pak wſſiczkny madian39) a Amalech, ſebrawſſe ſie ſpolu, przieſſedíſe Jordan, rozítawichu ftany40) w udole Jezrahel41) iako kobilki.42) a duch 40 bozi poſili gedeona, ten zatruby13) w trubu, ſwola dom Abiezer, neb ge on z te czeledi bil, I poſla poſly ke wſſem manaſſen a Afer a zabulon a ne- ptalym, a ti ho44) potkachu, magicz dwamezidcietma45) tificzow. I poprofi ot boha46) gedeon znamenye witiezftwie na runye, polozenei47) na fuchem humnye; bila-li bi te noci runa roſu zmoczena, a humno oſtalo-li bi 45 ſucho, tehdi bi witiezſtwie doſſel, i ſta ſie tak. pak wytiſk48) rofu z runy, naplny gi conchu, tocziff rybij49) fſkerzipynu, a druhe noci, abi nemnyel, bi ſie to przihodu przihodilo, profi znamenye protywne tomu, abi humno50) zmoklo, a runa oſtala ſucha.51) to ſie tak ſta. I przigide gedeon s ſwymy k ſtudnyci, giez diechu Arab. I wecie boh k nyemu: lid geft weliki ſ tobu;52) abi proto nerzekl Hrael: naſſy [127b 2] moci ſme53) ſie wiproſtili, wolai k lydu a rzka: kto geſt bazlywi, ten ſie wrat. wſſak mame rozumyeti gyne trogie, geſſto przikazal pan boh wolati k lidu, a toho ge on nemlczal, czo ge moizieff rzekl w deutronomyo:54) kto dielal55) dom, a nedokonal ho,55) ten fie wrat. A takez: kto57) wynnycy fſcziepil, a gefſcze gie neuczynyl 55 obeczny, a kto ſie ſ zenu otdal, a gefſcze gie nepoial.58) 159) wratichu fie [Deut. 20.] z lidu dwamezidcietma45) tificzow, a ofta gedno defiet tificzow. I wecie Nö. boh k gedeon: 60) gefsczet ge mnoho lidu; a proto wed gie k wodie w horko poledne,61) a ti, gefftot budu chlemtati wodu82) ruku a Jazikem63) iako pfi, pomyenyge64) welikomyflne, ti otlucziff. A kterzi65) ſehnucz kolena 60 piti budu,66) na druhei7) ftranye budu. I nalezu68) z tiech, gefíto ruku a Jazikem wodu chleptaly,63) trzi Sta muzow. I wecie boh: w tiech trzech Stech muziech dam70) madian w rucie twogi.71) A ti pogem, a ztrawi72) na to cziſlo wzem Gedeon, a trubi, i bra ſie k bogi. I biechu ftanowe ma- dianffczi dole72a) w uwale. Te noci wecie boh k gedeon : 60) Stup73) do Stanow 65 madian, ti A faran,74) ſyn twoi, f tobu,75) a vſliffifi, czot budu mluwiti; a twogie76) rucie poſilnyta ſie, neb rozpuſſczeno bieſſe ſrdcie geho. an y fgide a fta na ftranye Stanow tu, kdez biechu ſtrazny odien[128a 1]ci, I vſlifſe gednoho, an rozprawie Sen ſwoi ſwym towarziffom27) takito: wi- diech, ano chleb gieczny podpopelny a negieczny gdieffe do Stanow madyan 70 az do chramu, i prziewrati gei, a i zemy za rowno zetrze.78) * I wecie ten, gemuzto fen prawieffe: mrzkit geft geczmen mezi obilym, a mezi narodi zawrzeny lid fie79) widi zide, a mezi zidi mrzka czeled geſt gedeona. I ne- [Soudc. 7.]
Strana 304
304 Iudicum. Nö. Tul nô. nyet tuto nycz gyneho nezli mecz gedeonow; nebt ge80) boh dal gemu81) madiany w ruku geho, to vſliffew gedeon pochwali boha, a wratyw fie k towarzifſom wecie: podme, nebt ge pan boh dal nam w naffie rucie ftany 75 madian.82) I rozdieli gie na tre, a da gym trubi w rucie prawe, a lahwicie prazdne, a lampadi83) proftrzied lahwicz84) w lewe,85) a rzka: czo mye vzrzite czynyecz, tez czynte. I wgidu86) w okolek87) ſtanow na trzý myeſta proſtrzed88) w noci. a kdiz rozbichu czbany, drziechu lampady89) w ruku, a wznyece trubamy krzicziechu: mecz bozi a gedeonow. Jozeto 80 prawi, ze ſu prazdne tuli neſli, a ti ſu ſpolu ſrazowali,90) a tak hrozny trzieſk bilo ſliſſeti, a tiem brzo neprzietele ſie vbudywfſe,91) zamutichu fie, a nepoznawfſe famy92) ſebe y tepiechu [128a 2] fie famy,23) a druzi vtie- kachu, kam kto wida,94) az do bethfaida.95) pak muzie z neptalym a Afer a Manaſſe,96) geffto fu fie bili97) wratili, trubiece ftihachu madiany. a Effraym 85 gide v potku vtiekagicym, y zaſtupi Jordan az do thareth, a zabi dwa krale madian, Oreb a Zeb; a gmeno druheho ſkala Oreb,98) gefſto fie93) malym flowcem dieli ot gmene29) oreb,100) ot nyezto101) fu tekli wodi ſkrzie ruku Moizieffowu. 102) I nefieffe Effraym hlawi tiech kralow k gedeon,103) a hnyewagice ſie weciechu k nyemu: Procz ſi namy hrdal, zes nas nepo- 90 wolal104) k bogi? an wecie: abiffte fie ſnad nehnyewali. neb geft lepſsie zrno effraym ſebranye wyna Abiefer, tocziff geden effraita, 105) nezli wfſeczka czeled abiefer, ale wſſak take v waſſie rucie dany ſu kralowe madian. Soudc. 8.) czo ſem ia take wieci mohl vczynyti? a to vſliffewſſe y przieſtachu hnyewu ſweho. * ten chram ſlowiefſe koruhew, gijzto wediechu, neb ſnad chram myegiechu, w nyemzto bohom ſwym obietowachu. 1) K. Gedeonowi; Š. O Gedeonu tuto. 2) ta dvě sl. sch. v K. 3) K. paně bohem. 4) sch. v Š. 5) K. gich obile na poli. 6) Š. gich na poli. 7) sch. v K. 8) K. geho. 9) K. fedie. 10) K. geft; Š. byl. 11) sch. tu v Š. 12) K. ge. 13) Š. teto twe. 14) K. wpuftiegy. 15) Š. Profim. 16) K. Manaffes. 17) ta čtyři sl. sch. v K. 18) K. nalezl-ly. 19) K. Š. tebu. 20) K. ode mne azt gfe. 21) Š. offierugi. 22) K. wecze. 23) K. wyfſed. 23) K. vwarzy. 24) K. fíly gychu z maſfa. 25) K. przed. 26) Š. K. wli. 27) K. ynhed. 28) K. zmyzyffe. 28a) K. gemu. 29) sch. v K. 30) K. geho krmie. 30a) K. mieftienine. 31) Š. w noci (!). 32) K. ten oltarz. 33) K. miefftiane. 34) ta tři sl. sch. v K. 35) K. ze. 36) K. Š. zda. 37) K. geſtlit. 38) K. pomítit gſe. 39) sch. v K. 40) K. ftany ſwe. 41) Š. Izrahel. 42) 1 nadeps. 43) Š. zatrubiw. 44) K. geho. 45) K. dwametczitma; Š. dwamezcietma tificz. 46) K. od pana boha; násl. sch. sl. 47) Š. polozene. 48) K. wyzdiaw. 49) K. zabie. 50) K. Š. humno. 51) K. fucha oftala a. 52) K. Š. tebu. 53) K. ſmy. 54) K. deutronomij. 55) K. diela. 56) K. geho. 57) K. ktoz. 58) K. nepoyal gie; o ženě v K. na 2. místě, o vinici na 3. m. neuczy- nyl — neudielal. 59) K. ti fie wratte. 6)) Š. K. Gedeonowi. 61) Š. polednie; K. w horke w poledne. 62) K. ftrziebati. 63) ta dvě sl. sch. v K. 64) K. pomienie ge. 65) K. kterzyz. 66) K. budu ti. 67) K. druhe. 63) K. nalezechu; z sch. 69) K. ftrzie- baly. 70) K. dam tobie. 71) K. w twogi rucze. 72) K. ztrawu. 72a) Š. w dole. 73) K. k Gedeonowi wſtup; Š. sftup. 74) K. ffazan. 75) Š. tebu; v K. sch. 76) K. Š. twogi. 77) K. towarziffom ſwym. 78) i — zetrze sch. v K. 79) K. ſe to. 80) K. neb ge. 81) sch. v K. 82) K. madyany w naffe rucze. 83) K. lampy w. 84) Š. lawicz (!). 85) K. lewe rucze. 86) K. wgidechu; S. gdu. 87) Š. w uokol. 88) Š. proftrzed ftanow; 95
304 Iudicum. Nö. Tul nô. nyet tuto nycz gyneho nezli mecz gedeonow; nebt ge80) boh dal gemu81) madiany w ruku geho, to vſliffew gedeon pochwali boha, a wratyw fie k towarzifſom wecie: podme, nebt ge pan boh dal nam w naffie rucie ftany 75 madian.82) I rozdieli gie na tre, a da gym trubi w rucie prawe, a lahwicie prazdne, a lampadi83) proftrzied lahwicz84) w lewe,85) a rzka: czo mye vzrzite czynyecz, tez czynte. I wgidu86) w okolek87) ſtanow na trzý myeſta proſtrzed88) w noci. a kdiz rozbichu czbany, drziechu lampady89) w ruku, a wznyece trubamy krzicziechu: mecz bozi a gedeonow. Jozeto 80 prawi, ze ſu prazdne tuli neſli, a ti ſu ſpolu ſrazowali,90) a tak hrozny trzieſk bilo ſliſſeti, a tiem brzo neprzietele ſie vbudywfſe,91) zamutichu fie, a nepoznawfſe famy92) ſebe y tepiechu [128a 2] fie famy,23) a druzi vtie- kachu, kam kto wida,94) az do bethfaida.95) pak muzie z neptalym a Afer a Manaſſe,96) geffto fu fie bili97) wratili, trubiece ftihachu madiany. a Effraym 85 gide v potku vtiekagicym, y zaſtupi Jordan az do thareth, a zabi dwa krale madian, Oreb a Zeb; a gmeno druheho ſkala Oreb,98) gefſto fie93) malym flowcem dieli ot gmene29) oreb,100) ot nyezto101) fu tekli wodi ſkrzie ruku Moizieffowu. 102) I nefieffe Effraym hlawi tiech kralow k gedeon,103) a hnyewagice ſie weciechu k nyemu: Procz ſi namy hrdal, zes nas nepo- 90 wolal104) k bogi? an wecie: abiffte fie ſnad nehnyewali. neb geft lepſsie zrno effraym ſebranye wyna Abiefer, tocziff geden effraita, 105) nezli wfſeczka czeled abiefer, ale wſſak take v waſſie rucie dany ſu kralowe madian. Soudc. 8.) czo ſem ia take wieci mohl vczynyti? a to vſliffewſſe y przieſtachu hnyewu ſweho. * ten chram ſlowiefſe koruhew, gijzto wediechu, neb ſnad chram myegiechu, w nyemzto bohom ſwym obietowachu. 1) K. Gedeonowi; Š. O Gedeonu tuto. 2) ta dvě sl. sch. v K. 3) K. paně bohem. 4) sch. v Š. 5) K. gich obile na poli. 6) Š. gich na poli. 7) sch. v K. 8) K. geho. 9) K. fedie. 10) K. geft; Š. byl. 11) sch. tu v Š. 12) K. ge. 13) Š. teto twe. 14) K. wpuftiegy. 15) Š. Profim. 16) K. Manaffes. 17) ta čtyři sl. sch. v K. 18) K. nalezl-ly. 19) K. Š. tebu. 20) K. ode mne azt gfe. 21) Š. offierugi. 22) K. wecze. 23) K. wyfſed. 23) K. vwarzy. 24) K. fíly gychu z maſfa. 25) K. przed. 26) Š. K. wli. 27) K. ynhed. 28) K. zmyzyffe. 28a) K. gemu. 29) sch. v K. 30) K. geho krmie. 30a) K. mieftienine. 31) Š. w noci (!). 32) K. ten oltarz. 33) K. miefftiane. 34) ta tři sl. sch. v K. 35) K. ze. 36) K. Š. zda. 37) K. geſtlit. 38) K. pomítit gſe. 39) sch. v K. 40) K. ftany ſwe. 41) Š. Izrahel. 42) 1 nadeps. 43) Š. zatrubiw. 44) K. geho. 45) K. dwametczitma; Š. dwamezcietma tificz. 46) K. od pana boha; násl. sch. sl. 47) Š. polozene. 48) K. wyzdiaw. 49) K. zabie. 50) K. Š. humno. 51) K. fucha oftala a. 52) K. Š. tebu. 53) K. ſmy. 54) K. deutronomij. 55) K. diela. 56) K. geho. 57) K. ktoz. 58) K. nepoyal gie; o ženě v K. na 2. místě, o vinici na 3. m. neuczy- nyl — neudielal. 59) K. ti fie wratte. 6)) Š. K. Gedeonowi. 61) Š. polednie; K. w horke w poledne. 62) K. ftrziebati. 63) ta dvě sl. sch. v K. 64) K. pomienie ge. 65) K. kterzyz. 66) K. budu ti. 67) K. druhe. 63) K. nalezechu; z sch. 69) K. ftrzie- baly. 70) K. dam tobie. 71) K. w twogi rucze. 72) K. ztrawu. 72a) Š. w dole. 73) K. k Gedeonowi wſtup; Š. sftup. 74) K. ffazan. 75) Š. tebu; v K. sch. 76) K. Š. twogi. 77) K. towarziffom ſwym. 78) i — zetrze sch. v K. 79) K. ſe to. 80) K. neb ge. 81) sch. v K. 82) K. madyany w naffe rucze. 83) K. lampy w. 84) Š. lawicz (!). 85) K. lewe rucze. 86) K. wgidechu; S. gdu. 87) Š. w uokol. 88) Š. proftrzed ftanow; 95
Strana 305
Iudicum. 305 w sch. v K. 89) K. lampy. 90) fu sch. v K.; Š. ftrazowali. 91) K. ſe neprzatele probudiwſſe. 92) K. ſe fami ſebe. 93) K. mordowachu fami ſebe. 93) K. wieda. 95) K. bethfaydy. 96) K. Manaffes. 97) K. byli fie. 93) a gmeno — Oreb sch. v K. 39) K. gſe. 99) K. flowa. 100) za tím naps. gefíto, přetrž. 101) K. a to gt gmeno ſkala od niehozto. 102) K. rucze Moyzieffowie. 103) K. Gedeonowi. 104) K. nepoyal. 105) K. Effrayta geden. I Gide Gedeon przies Jordan, magie s ſobu2) trzi ſta muzow, I ne- moze przieftihnuty3) vtiekagících pro vítanye. I wecie k muzom Sochot: profit4) was, daite nam chleba, at bichme5) mohli poſtihnutis) zebee a Sal- Panis nõ. mana, krale madian, a ony mus) otpowediechu, a poſmyewachu ſie gemu. A tez mu vczynychu muzie fanuel. I pohrozi Gedeon muzom Sochot [128 b1] a fanuel, a ftihal8) gie vtiekagicie. a zebee a Salmana otpoczy- wachu9) w udole, magicz s ſobu1o) patnaſt tificzow, a nycz protywneho fie nedomnyecz; a giz bilo gichl1) zbito dwie Stie a defiet Tyficzow. pak gedeon nahle rzityw12) fie na nye, a zamutyw13) woiſko, dwa krale gem,14) 10 wede gie s ſobu.15) a wraczuge ſie popade gednoho muziel5) z Sochot, I taza na nyem, abi mu powediel gmena ftarffich Sochot.16) I popſa mu fedmaſedmdefat muzow, a ti trny a hlozym zetrzie iako mnozitele po- ſmyewanye drziewnyeho. a wiezi fanuel prziewrati, zbyw wſſeczki bi- dlytele myeſta toho. a kdiz17) fie wrati18) do effraym, kragie ſweho, wecie19) 15 k zebee a Salmana: kaci20) ſu bili muzie, geſſto gîte zbili21) w thabor? neb ſu czaſto wchazieli do krayow effraym ſ te ſtrany, geſſto fu gym za- bili22) gich bratri. A ony weciechu: podobny k tobie, a geden z nych iako fyn kralow. I wecie gy: tot fu bily mogi wlaſtny bratrzie. bifíte bili gie zachowali, nezabil23) bich was. I wecie Jother, prworozenci ſwemu: zbi gie! a on newynye24) meczie bogie fie, neb biefſe dietie, pak wſtaw ge- deon25) y zbi gie.26) I weciechu mu27) wfſiczkny muzie Ifrael: panuy ti nad namy, y twoi ſyn, I ſyn28) ſyna tweho. neb ſi nas wiproſtil z mocy29) Ma- dian. a on gym we[128b 2]cie: nebudu30) panowati nad wamy, any syn moy, ale pan boh panowati bude31) nad wamy. gedne32) wieci zadam ot 25 was: dayte my nauffki zlatte z korziſti. Any mu33) weciechu: dame! I dachu.34) I bilo wahi35) nauſſkow tiſicz ſedm ſet fiklow. I vczyny z nych gedeon effot, tocziff ornat, i polozi gei w ſwem myeſtie effra, I ſmylny Nauffky nö. wefſken Ifrael w nyem. I ſta ſie to gedeonu I wffemu36) geho domu w uraz. za ten effot, geffto geft naidoftoynyeiffi odiew biſkupow, mame rozumyeti, 30 ze gedeon vczynyl wefſken odiew biſkupowi, a vczynyl w effrata chram a oltarz, kromye toho geſt37) w ſilo. I bi vczynen knyez, I obietowa na nyem obieti panu bohu, proto rozhnyewa ſie boh,38) weſſken geho dom bezmale39) ſhladi, neb geſt myel ſedmdefat dieti aneb wiece z40) zenym, a gednoho przirozeneho, Abymelecha, z zenymy aroma neb drohma, 35 gefſto gi myel w ſichem. ten zbi41) wſſeczki bratri ſwe kromye gednoho. I otpoczynu zemye za42) cztirzidcieti let, w nychzto wladl gedeon. I vmrzie w ſwei43) ſtaroſti dobrei,44) a bi pohrzeben w hrobu otcie ſweho * w effra. Int'fecti nõ. 5 20 20
Iudicum. 305 w sch. v K. 89) K. lampy. 90) fu sch. v K.; Š. ftrazowali. 91) K. ſe neprzatele probudiwſſe. 92) K. ſe fami ſebe. 93) K. mordowachu fami ſebe. 93) K. wieda. 95) K. bethfaydy. 96) K. Manaffes. 97) K. byli fie. 93) a gmeno — Oreb sch. v K. 39) K. gſe. 99) K. flowa. 100) za tím naps. gefíto, přetrž. 101) K. a to gt gmeno ſkala od niehozto. 102) K. rucze Moyzieffowie. 103) K. Gedeonowi. 104) K. nepoyal. 105) K. Effrayta geden. I Gide Gedeon przies Jordan, magie s ſobu2) trzi ſta muzow, I ne- moze przieftihnuty3) vtiekagících pro vítanye. I wecie k muzom Sochot: profit4) was, daite nam chleba, at bichme5) mohli poſtihnutis) zebee a Sal- Panis nõ. mana, krale madian, a ony mus) otpowediechu, a poſmyewachu ſie gemu. A tez mu vczynychu muzie fanuel. I pohrozi Gedeon muzom Sochot [128 b1] a fanuel, a ftihal8) gie vtiekagicie. a zebee a Salmana otpoczy- wachu9) w udole, magicz s ſobu1o) patnaſt tificzow, a nycz protywneho fie nedomnyecz; a giz bilo gichl1) zbito dwie Stie a defiet Tyficzow. pak gedeon nahle rzityw12) fie na nye, a zamutyw13) woiſko, dwa krale gem,14) 10 wede gie s ſobu.15) a wraczuge ſie popade gednoho muziel5) z Sochot, I taza na nyem, abi mu powediel gmena ftarffich Sochot.16) I popſa mu fedmaſedmdefat muzow, a ti trny a hlozym zetrzie iako mnozitele po- ſmyewanye drziewnyeho. a wiezi fanuel prziewrati, zbyw wſſeczki bi- dlytele myeſta toho. a kdiz17) fie wrati18) do effraym, kragie ſweho, wecie19) 15 k zebee a Salmana: kaci20) ſu bili muzie, geſſto gîte zbili21) w thabor? neb ſu czaſto wchazieli do krayow effraym ſ te ſtrany, geſſto fu gym za- bili22) gich bratri. A ony weciechu: podobny k tobie, a geden z nych iako fyn kralow. I wecie gy: tot fu bily mogi wlaſtny bratrzie. bifíte bili gie zachowali, nezabil23) bich was. I wecie Jother, prworozenci ſwemu: zbi gie! a on newynye24) meczie bogie fie, neb biefſe dietie, pak wſtaw ge- deon25) y zbi gie.26) I weciechu mu27) wfſiczkny muzie Ifrael: panuy ti nad namy, y twoi ſyn, I ſyn28) ſyna tweho. neb ſi nas wiproſtil z mocy29) Ma- dian. a on gym we[128b 2]cie: nebudu30) panowati nad wamy, any syn moy, ale pan boh panowati bude31) nad wamy. gedne32) wieci zadam ot 25 was: dayte my nauffki zlatte z korziſti. Any mu33) weciechu: dame! I dachu.34) I bilo wahi35) nauſſkow tiſicz ſedm ſet fiklow. I vczyny z nych gedeon effot, tocziff ornat, i polozi gei w ſwem myeſtie effra, I ſmylny Nauffky nö. wefſken Ifrael w nyem. I ſta ſie to gedeonu I wffemu36) geho domu w uraz. za ten effot, geffto geft naidoftoynyeiffi odiew biſkupow, mame rozumyeti, 30 ze gedeon vczynyl wefſken odiew biſkupowi, a vczynyl w effrata chram a oltarz, kromye toho geſt37) w ſilo. I bi vczynen knyez, I obietowa na nyem obieti panu bohu, proto rozhnyewa ſie boh,38) weſſken geho dom bezmale39) ſhladi, neb geſt myel ſedmdefat dieti aneb wiece z40) zenym, a gednoho przirozeneho, Abymelecha, z zenymy aroma neb drohma, 35 gefſto gi myel w ſichem. ten zbi41) wſſeczki bratri ſwe kromye gednoho. I otpoczynu zemye za42) cztirzidcieti let, w nychzto wladl gedeon. I vmrzie w ſwei43) ſtaroſti dobrei,44) a bi pohrzeben w hrobu otcie ſweho * w effra. Int'fecti nõ. 5 20 20
Strana 306
306 Iudicum. Nota Incidencia, toczil! vpadowe.45) Nö. Nö tov. ZA czafu gedeona mercuryus naleze . . . . .46) wzaw [129a 1] to gmeno ot firyngi, zeny cathmy armonyta. ta pro myloſt pienye ot ſweho 40 muzie gide. a ten naleze roti takto: naleze rybij fſkerzipynu,47) ana ſhnyla, a zilki vſchle a ztazene w uítech te ribi conchy proti48) tenkemu powietrzi fipanye dawachu. Ale nenye gifto, kteri ge to mercuryus bil,49) zdali hermes neb trymegiftus phs,50) czili mercurius menffi. neb Jozefus prawi, ze fu bili trzie. Tirus5l) w tu dobu bi51a) vſtaweno przied chramem Iherufalem- 45 ſkym dwie Stie a cztirzidcieti let. dedalus52) w tu dobu czynyl ptaki mo- fazne, zawrziew wietr myſtrowſki, ze ſu letali. a take bil vczynyl modlu, ze ſie hibala. Ten s ſwym ſynem vtiekagie, proto ze ho'3) nemohl izadny poſtihnuti, rzeczen geſt, by54) perzym zaletl. I vczynena geſt Iftoria o nyem lidem Argonytſkym. Orpheus geft55) flowuten bil, a geho vczênyk bil 50 muſeus; lynus, myftr herculow,56) ftwieffe57) w tu dobu. Mynos dal zakon trecenſkym,58) ale plato toho nechce, ale prawi, ze Idra bil prziechitry zofiſta. 1) Nápis jen v K. O chodu Gedeonowu przes Jordan. 2) K. Š. febu. 3) K. po- ſtihnuti. 4) Š. Profimt. 5) K. abychme. 6) K. poſtihnut. 7 K. gemu. 8) K. y ftiha; ge sch. 9) K. odpocziwagicz. 10) K. Š. ſebu. 11) K. Š. gich bylo. 12) K. w nahle rzyti. 13) K. y zamuti. 14) K. a gem dwa krale y. 15) K. muze gednoho 16) Š. z dochot. 17) ta dvě sl. sch. v K. 18) K. wrati ſe. 19) K. a wecze. 20) K. kteraczy. 21) K. ge zbili. 22) K. zbili. 33) K. nezbil. 24) K. neczynme. 25) K. fam Gedeon. 26) Š. zbi; K. ge oba. 27) K. gemu. 28) K. fynowe. 29) K. z ruku. 30) K. Nebudut ya. 31) Š. bude panowati. 32) K. nez gedinet. 33) Š. A oni; K. gemu. 34) Š. damy; K. dachu gemu. 35) K. wah. 36) K. Gedeonowi y geho wſſemu. 37) K. geffto gt. 38) K. ſe nan pan buoh a. 39) K. bez mala. 40) sch. v K. 41) K. a ten zbil. 42) sch. v K. 43) Š. fwe. 44) Š. dobree. 45) K. Š. pouze nápis: Napadowe. 46) v ruk. mezera, rovn. v Š.; K. Syryngas. 47) Š. fíkorzepinu. 48) K. a proti. 49) K. byl Merkuryus. 50) Š. phus; K. mudrzecz. 51) K. Tytus. 512) K. bylo. 52) K. a dedalus. 53) K. ge°. 54) Š. byl (!). 55) K. ten. 56) K. herkuleffow. 17) K. S. ftkwieſſe ſe. [Kap. IX.] O Abymelech. Soudc. 9.] Baal nö. PO ſmrti Gedeona ſynowe Iſrael ſmylnyly fu i baalym, a nepo- mnyeli ſu na boha ſweho, anyz ſu czynyli myloſti domu gedeona podle wſſeho dobreho, czo ge [129a 2] on czynyl Iſraeli. I wſtupi Abymelech, ſyn Gerobaal,1) do Sichem ke wſſiem przywuznym2) matki ſwe, I wecie: znamenaite, zet ſem waſſie koft, I waſſie maſſo.3) a proto mluwte ſe wſſemy muzi4) ſichem, takto rzkucz: czo wam lepe geſt? abi nad wamy fedmdefat muzow, fynow Jerobaal, panowali, czili geden muz? I mlu- wichu o nyem ke wſſemu lidu, I nachilichu ſrdcie lidu5) po Abymelechu, I prziſiezechu mus) wſſiczkny na chramye baal. a proto wiecz nazwana") bi modla baal berich, tocziſſ modla prziſahi, neb berich wzny prziſaha. 10 a wzemſſe z chramu ſedmdeſat wah ſtrziebra, dachu mu.6) a on gymy nagie 5
306 Iudicum. Nota Incidencia, toczil! vpadowe.45) Nö. Nö tov. ZA czafu gedeona mercuryus naleze . . . . .46) wzaw [129a 1] to gmeno ot firyngi, zeny cathmy armonyta. ta pro myloſt pienye ot ſweho 40 muzie gide. a ten naleze roti takto: naleze rybij fſkerzipynu,47) ana ſhnyla, a zilki vſchle a ztazene w uítech te ribi conchy proti48) tenkemu powietrzi fipanye dawachu. Ale nenye gifto, kteri ge to mercuryus bil,49) zdali hermes neb trymegiftus phs,50) czili mercurius menffi. neb Jozefus prawi, ze fu bili trzie. Tirus5l) w tu dobu bi51a) vſtaweno przied chramem Iherufalem- 45 ſkym dwie Stie a cztirzidcieti let. dedalus52) w tu dobu czynyl ptaki mo- fazne, zawrziew wietr myſtrowſki, ze ſu letali. a take bil vczynyl modlu, ze ſie hibala. Ten s ſwym ſynem vtiekagie, proto ze ho'3) nemohl izadny poſtihnuti, rzeczen geſt, by54) perzym zaletl. I vczynena geſt Iftoria o nyem lidem Argonytſkym. Orpheus geft55) flowuten bil, a geho vczênyk bil 50 muſeus; lynus, myftr herculow,56) ftwieffe57) w tu dobu. Mynos dal zakon trecenſkym,58) ale plato toho nechce, ale prawi, ze Idra bil prziechitry zofiſta. 1) Nápis jen v K. O chodu Gedeonowu przes Jordan. 2) K. Š. febu. 3) K. po- ſtihnuti. 4) Š. Profimt. 5) K. abychme. 6) K. poſtihnut. 7 K. gemu. 8) K. y ftiha; ge sch. 9) K. odpocziwagicz. 10) K. Š. ſebu. 11) K. Š. gich bylo. 12) K. w nahle rzyti. 13) K. y zamuti. 14) K. a gem dwa krale y. 15) K. muze gednoho 16) Š. z dochot. 17) ta dvě sl. sch. v K. 18) K. wrati ſe. 19) K. a wecze. 20) K. kteraczy. 21) K. ge zbili. 22) K. zbili. 33) K. nezbil. 24) K. neczynme. 25) K. fam Gedeon. 26) Š. zbi; K. ge oba. 27) K. gemu. 28) K. fynowe. 29) K. z ruku. 30) K. Nebudut ya. 31) Š. bude panowati. 32) K. nez gedinet. 33) Š. A oni; K. gemu. 34) Š. damy; K. dachu gemu. 35) K. wah. 36) K. Gedeonowi y geho wſſemu. 37) K. geffto gt. 38) K. ſe nan pan buoh a. 39) K. bez mala. 40) sch. v K. 41) K. a ten zbil. 42) sch. v K. 43) Š. fwe. 44) Š. dobree. 45) K. Š. pouze nápis: Napadowe. 46) v ruk. mezera, rovn. v Š.; K. Syryngas. 47) Š. fíkorzepinu. 48) K. a proti. 49) K. byl Merkuryus. 50) Š. phus; K. mudrzecz. 51) K. Tytus. 512) K. bylo. 52) K. a dedalus. 53) K. ge°. 54) Š. byl (!). 55) K. ten. 56) K. herkuleffow. 17) K. S. ftkwieſſe ſe. [Kap. IX.] O Abymelech. Soudc. 9.] Baal nö. PO ſmrti Gedeona ſynowe Iſrael ſmylnyly fu i baalym, a nepo- mnyeli ſu na boha ſweho, anyz ſu czynyli myloſti domu gedeona podle wſſeho dobreho, czo ge [129a 2] on czynyl Iſraeli. I wſtupi Abymelech, ſyn Gerobaal,1) do Sichem ke wſſiem przywuznym2) matki ſwe, I wecie: znamenaite, zet ſem waſſie koft, I waſſie maſſo.3) a proto mluwte ſe wſſemy muzi4) ſichem, takto rzkucz: czo wam lepe geſt? abi nad wamy fedmdefat muzow, fynow Jerobaal, panowali, czili geden muz? I mlu- wichu o nyem ke wſſemu lidu, I nachilichu ſrdcie lidu5) po Abymelechu, I prziſiezechu mus) wſſiczkny na chramye baal. a proto wiecz nazwana") bi modla baal berich, tocziſſ modla prziſahi, neb berich wzny prziſaha. 10 a wzemſſe z chramu ſedmdeſat wah ſtrziebra, dachu mu.6) a on gymy nagie 5
Strana 307
Iudicum. 307 chude a nedoſtateczne muzie8) tulaczie, a ſſed2) do effra i zbi wſſeczki bratri ſwe kromye gednoho, Joatam1o) naymenſſieho, geſſto bil ſkrit. tehdi wffichny Sichymyte zwolichu Abymelecha kralem podle dubu tabor w fi- 15 chem. a bude-li otazano, kterak Saul ſlowell) prwi kral w Ifraeli, moz biti rzeczeno pro obeczne kralowftwie; neb tento kralowal gedno w Sichem. A kdiz to powediechu Joatan,12) gide a fta na wrchu hory garyzym, I zwola13) ke wſſiem Sichymytam, geſſto ſie biechu14) ſefſli k ſwatku: Sliffte mye,15) muzie Sychem, abi was ſliffal16) boh. Gidechu [129b 1] drziewie lefu, abi 20 mazalilsa) krale nad ſie, I weciechu olywie: Panuy nad namy! ona wecie: nechci opuſtiti tucznoſti ſwe, giezto bohowe pozywagi y lide. A tez we- ciechu k fikowi, ten17) nerodi opuſtiti ſladkoſti ſweho owocie. Tez we- ciechu kmenu18) wynnemu, an nerodi opuſtiti wyna, genz frdcie czlowiecie obwefelige.18a) I weciechu take k ramnu,19) tocziff k20) bodlywemu trnu: 25 panuy nad namy! a on wecie: kdiz mye prawie kralem vczynyli ſte, podtez a otpocziwaite pod mym ftienyem ;20a) anebt ohen wigde z trnye, a ſpalit cedri libany. Rampnus21) geft drziewo oftrzieiffie,22) nezli kteri trn. Jozefo prawi, ze to drziewo ot przirozenye ohen z ſebe wipufſczie.23) I wilozi gym ten prziklad rzka:24) zbili ſte ſyny Jerobaal, a ſyna dyewki geho nad ſie 30 ſte krale25) vczynyli. A uczynyli-ly26) íte prawie domu Jerobaal, a27) ot- platili-li ſte gemu dobroti geho,28) genz boyuge za wy,29) duſfi ſwu dal na ſtraſti, abi was wiproſtil z moci madian, bud wam takez prawie; pakli ſte zle vczynyli, wiſtup ohen z abymelecha, gefſto bi fie30) I was ſezral. a kdiz to wecie, hned31) vtecze. I bra ſie do bera, I bidli tu pro bazen 35 bratra ſweho. ligna nö. Râpnus nõ. 1) Š. O Abymelechovi takto. 1a) K. Geroboal. 2) K. Š. przibuznym. 3) K. wafſe maſſo y waſſe koft. 4) K. muzmi. 5) K. lide. 6) K. gemu. 7) K. nazwan. 8) K. mladczie muzie. 3) K. ffed f nymi. 10) K. Joathan. 11) K. flul. 12) Š. Joatam. 13) K. zawola. 11) K. gſe byli. 15) K. mne. 16) K. flyffel. 162) za nadeps. 17 K. a ten. 18) K. k kmenu. 18a) K. obweffeluge. 19) K. ramu. 20) sch. v K. 20a) K. ítinem. 21) K. Ramus. 22) K. bodlatieyffy. 23) K. s febe wypufti. 24) K. a rzka. 25) K. nad febu gfte kralem. 26) ly nadeps. 27) sch. v K. 28) K. geho dobroty. 29) K. za was y. 30) K. gey. 31) K. ynhed. O pyſſe Gaal. A kdiz kralowa trzi leta nad [129b 2] Sichem Abymelech, da gym boh ducha zleho proti nyemu,1) I wyhnachu Abymelecha z myefta y ot2) pokolenye. a on pak plodiefſe lotrowſtwo nad nymy a lupie gie. pak czafa3) wynobranye4) gide Gaal ſwu bratrzi5) do Sychem. a Sychymyte gdu do wyn- nycz wyna ſbierat a dawit,6) a wſſedſſe do chramu boha ſweho klnyechusa) Abymelecha, pigicz a gieducz. pak obed, ſyn gaal, wecie: kto a czo geft Abymelech, abichme musb) ſluzili? I zdali nenye ſyn Jerobaal? poſmyewagicz fie7) to wecie,8) Jako bi rzekl:9) nenyet ſyn, ale pankhart neb koprzyw- czicz,10) aneb zenymczicz, o o bi my holl) tuto lide dali, abich ho12) zahubil! 10 a zebul, gehozto bil vczynyl Abymelech, To fliffe s ſwym fluhu. 13) pak Aby- 5 20*
Iudicum. 307 chude a nedoſtateczne muzie8) tulaczie, a ſſed2) do effra i zbi wſſeczki bratri ſwe kromye gednoho, Joatam1o) naymenſſieho, geſſto bil ſkrit. tehdi wffichny Sichymyte zwolichu Abymelecha kralem podle dubu tabor w fi- 15 chem. a bude-li otazano, kterak Saul ſlowell) prwi kral w Ifraeli, moz biti rzeczeno pro obeczne kralowftwie; neb tento kralowal gedno w Sichem. A kdiz to powediechu Joatan,12) gide a fta na wrchu hory garyzym, I zwola13) ke wſſiem Sichymytam, geſſto ſie biechu14) ſefſli k ſwatku: Sliffte mye,15) muzie Sychem, abi was ſliffal16) boh. Gidechu [129b 1] drziewie lefu, abi 20 mazalilsa) krale nad ſie, I weciechu olywie: Panuy nad namy! ona wecie: nechci opuſtiti tucznoſti ſwe, giezto bohowe pozywagi y lide. A tez we- ciechu k fikowi, ten17) nerodi opuſtiti ſladkoſti ſweho owocie. Tez we- ciechu kmenu18) wynnemu, an nerodi opuſtiti wyna, genz frdcie czlowiecie obwefelige.18a) I weciechu take k ramnu,19) tocziff k20) bodlywemu trnu: 25 panuy nad namy! a on wecie: kdiz mye prawie kralem vczynyli ſte, podtez a otpocziwaite pod mym ftienyem ;20a) anebt ohen wigde z trnye, a ſpalit cedri libany. Rampnus21) geft drziewo oftrzieiffie,22) nezli kteri trn. Jozefo prawi, ze to drziewo ot przirozenye ohen z ſebe wipufſczie.23) I wilozi gym ten prziklad rzka:24) zbili ſte ſyny Jerobaal, a ſyna dyewki geho nad ſie 30 ſte krale25) vczynyli. A uczynyli-ly26) íte prawie domu Jerobaal, a27) ot- platili-li ſte gemu dobroti geho,28) genz boyuge za wy,29) duſfi ſwu dal na ſtraſti, abi was wiproſtil z moci madian, bud wam takez prawie; pakli ſte zle vczynyli, wiſtup ohen z abymelecha, gefſto bi fie30) I was ſezral. a kdiz to wecie, hned31) vtecze. I bra ſie do bera, I bidli tu pro bazen 35 bratra ſweho. ligna nö. Râpnus nõ. 1) Š. O Abymelechovi takto. 1a) K. Geroboal. 2) K. Š. przibuznym. 3) K. wafſe maſſo y waſſe koft. 4) K. muzmi. 5) K. lide. 6) K. gemu. 7) K. nazwan. 8) K. mladczie muzie. 3) K. ffed f nymi. 10) K. Joathan. 11) K. flul. 12) Š. Joatam. 13) K. zawola. 11) K. gſe byli. 15) K. mne. 16) K. flyffel. 162) za nadeps. 17 K. a ten. 18) K. k kmenu. 18a) K. obweffeluge. 19) K. ramu. 20) sch. v K. 20a) K. ítinem. 21) K. Ramus. 22) K. bodlatieyffy. 23) K. s febe wypufti. 24) K. a rzka. 25) K. nad febu gfte kralem. 26) ly nadeps. 27) sch. v K. 28) K. geho dobroty. 29) K. za was y. 30) K. gey. 31) K. ynhed. O pyſſe Gaal. A kdiz kralowa trzi leta nad [129b 2] Sichem Abymelech, da gym boh ducha zleho proti nyemu,1) I wyhnachu Abymelecha z myefta y ot2) pokolenye. a on pak plodiefſe lotrowſtwo nad nymy a lupie gie. pak czafa3) wynobranye4) gide Gaal ſwu bratrzi5) do Sychem. a Sychymyte gdu do wyn- nycz wyna ſbierat a dawit,6) a wſſedſſe do chramu boha ſweho klnyechusa) Abymelecha, pigicz a gieducz. pak obed, ſyn gaal, wecie: kto a czo geft Abymelech, abichme musb) ſluzili? I zdali nenye ſyn Jerobaal? poſmyewagicz fie7) to wecie,8) Jako bi rzekl:9) nenyet ſyn, ale pankhart neb koprzyw- czicz,10) aneb zenymczicz, o o bi my holl) tuto lide dali, abich ho12) zahubil! 10 a zebul, gehozto bil vczynyl Abymelech, To fliffe s ſwym fluhu. 13) pak Aby- 5 20*
Strana 308
308 Iudicum. Nö. Mors nota. ffragmê nö. melech ſwym woiſkem w noci wſta, i14) poſtawi ſtrazi v myeſta na cztwero, tocziff na cztirzech myeſtech.15) I wigide gaal rano, a zebul ſ nym, y 15a) ſtachu w branye. A kdiz pogide abymelech ſwym16) woiſkem, wecie gaal k zebul: hled, mnozftwie lidu fiel7) berze ſhori. zebul wecie: ftienyels) hor wydiff, iako lidſke hlawi, a tak ſie obluzegeff.19) opiet wecie gaal: ay, 15 tot lid iako z pupka zemye wynyka. a gieden zaſtup gdiefſe po cieſtie, geſſto hledi na dub. zebub wecie: kez mluwyff proty [130a 1] Abymelechu, iakos drziewe mluwil. wiftup a boyugi20) proty nyemu. an boiowa, a bi21) prziemozen, 122) vtecze do myeſta. a zebul ho23) wihna i ſ geho towarziſſi. pak druheho dne Abimelech wiboiowa myeſto, a zbyw w nyem wſſeczki 20 i zborzi gie, az i fuol w nyem roztruſi. a kterziz bidlechu na wieziech, ti wgidu23a) do chramu ſweho boha ſichomorum, nebt24) geſt bilo myeſto welmy obhrazene.24a) Wſſak Jozefo prawi, ze zbiehowe po kragi ſebrawſſe fie na ſkalu25) welmy twrdu,26) chtiechu ſie obhraditi.27) to widiew Aby- melech wzgide na horu felmon,28) a vzrziezaw wietew neſiefſe a rzka to- 25 warziffom: czynte iako ia.29) a ony wzemſſe wietwie gdiechu30) po panu krali, a obſtupywíſe myeſto zapalichu, I ſnyde30a) ohnyem tificz muzow, kromye zen a dieti. I naplny fie to: wiftup31) ohen z ramna etc. a fſed ottad32) abymelech, obleze myeſteczko thebes. a biefſe32a) wiſoka wiezie vproſtrzied myeſta, w tu33) biechu ſie ſebrali thebite. a kdiz Abymelech 30 dobywaſſe wiezie, a chtieſſe ohen podpuſtiti, zena gedna vlomek kamene ſ hori wrhſſi,31) hlawu mu35) rozrazi, az mu mozk wigide, a on pak odienci ſwemu [130a 2] wecie: dobij36) mye, at bi nerzekli: zena ho zabila. a on ho37) i zabi. to zruſſenye, prawi Jozefo,38) przihodilo ſie w effraitiech, proto ze fu fie ſwarzili proti Gedeonu39) v wod Jordanſkich. tak40) boh 35 oplati zlym, czo ge Abymelech vczynyl proti otci ſwemu, zabyw ſedm- defat41) bratrow. a Sichymytom otplaczeno12) bi, czo ſu czynyli, ze przi- gide na nye kletba Joathan. Znamenai, ze ot thebis egiptſkich flowiegi43) thebei, a thebis44) rzekow thebany a tebe. 40 waz toto. Napadowe. TOho czafa45) nalezechu w rziekach46) pifſczbu, latynye giei47) diegi chorus, tak prawi ſtrabus, ze geſt z kozie vczynyena, a ma dwie rorzie;48) gednu dmu, a druhu hlas wzny; czeſki ſlowe kozicie. 1) K. nym. 2) K. ode wíſeho. 3) K. czaſu. 4) Š. wyboiowanie (!). 5) K. Š. s ſwymi bratrzymi. 6) K. zbierat a tlaczyt. 6a) K. klniechu v. 6b) K. gemu. 7 Š. to. s) K. Š. weczechu. 9) K. rzekly. 10) K. koprzywecz. 11) O by by my geho. 12) K. geho. 13) nadeps. defe; K. ſluh. 14) K. w noczy s ſwym woyſkem wſta a. 15) ta čtyři sl. sch. v K. 152) K. a. 16) K. Š. s fwym. 17) K. ſe lidu. 18) K. ftien. 19) K. obluzugefs Opiet. 20) K. Š. boyug. 21) Š. byl. 22) sch. v Š. 23) K. geho. 23a) Š. wegdu. 24) K. neb. 243) K. Š. ohrazene. 25) K. fkale. 26) K. twrdey. 27) K. Š. ohraditi. 28) K. Selmen. 29) K. ya czynim. 30) K. gidechu. 30a) Š. K. fgide. 31) Š. wyſtupiw. 32) Š. K. odtud. 32a) Š. bieže. 33) K. na tu wiezy. 31) K. wrhfſe. 35) K.
308 Iudicum. Nö. Mors nota. ffragmê nö. melech ſwym woiſkem w noci wſta, i14) poſtawi ſtrazi v myeſta na cztwero, tocziff na cztirzech myeſtech.15) I wigide gaal rano, a zebul ſ nym, y 15a) ſtachu w branye. A kdiz pogide abymelech ſwym16) woiſkem, wecie gaal k zebul: hled, mnozftwie lidu fiel7) berze ſhori. zebul wecie: ftienyels) hor wydiff, iako lidſke hlawi, a tak ſie obluzegeff.19) opiet wecie gaal: ay, 15 tot lid iako z pupka zemye wynyka. a gieden zaſtup gdiefſe po cieſtie, geſſto hledi na dub. zebub wecie: kez mluwyff proty [130a 1] Abymelechu, iakos drziewe mluwil. wiftup a boyugi20) proty nyemu. an boiowa, a bi21) prziemozen, 122) vtecze do myeſta. a zebul ho23) wihna i ſ geho towarziſſi. pak druheho dne Abimelech wiboiowa myeſto, a zbyw w nyem wſſeczki 20 i zborzi gie, az i fuol w nyem roztruſi. a kterziz bidlechu na wieziech, ti wgidu23a) do chramu ſweho boha ſichomorum, nebt24) geſt bilo myeſto welmy obhrazene.24a) Wſſak Jozefo prawi, ze zbiehowe po kragi ſebrawſſe fie na ſkalu25) welmy twrdu,26) chtiechu ſie obhraditi.27) to widiew Aby- melech wzgide na horu felmon,28) a vzrziezaw wietew neſiefſe a rzka to- 25 warziffom: czynte iako ia.29) a ony wzemſſe wietwie gdiechu30) po panu krali, a obſtupywíſe myeſto zapalichu, I ſnyde30a) ohnyem tificz muzow, kromye zen a dieti. I naplny fie to: wiftup31) ohen z ramna etc. a fſed ottad32) abymelech, obleze myeſteczko thebes. a biefſe32a) wiſoka wiezie vproſtrzied myeſta, w tu33) biechu ſie ſebrali thebite. a kdiz Abymelech 30 dobywaſſe wiezie, a chtieſſe ohen podpuſtiti, zena gedna vlomek kamene ſ hori wrhſſi,31) hlawu mu35) rozrazi, az mu mozk wigide, a on pak odienci ſwemu [130a 2] wecie: dobij36) mye, at bi nerzekli: zena ho zabila. a on ho37) i zabi. to zruſſenye, prawi Jozefo,38) przihodilo ſie w effraitiech, proto ze fu fie ſwarzili proti Gedeonu39) v wod Jordanſkich. tak40) boh 35 oplati zlym, czo ge Abymelech vczynyl proti otci ſwemu, zabyw ſedm- defat41) bratrow. a Sichymytom otplaczeno12) bi, czo ſu czynyli, ze przi- gide na nye kletba Joathan. Znamenai, ze ot thebis egiptſkich flowiegi43) thebei, a thebis44) rzekow thebany a tebe. 40 waz toto. Napadowe. TOho czafa45) nalezechu w rziekach46) pifſczbu, latynye giei47) diegi chorus, tak prawi ſtrabus, ze geſt z kozie vczynyena, a ma dwie rorzie;48) gednu dmu, a druhu hlas wzny; czeſki ſlowe kozicie. 1) K. nym. 2) K. ode wíſeho. 3) K. czaſu. 4) Š. wyboiowanie (!). 5) K. Š. s ſwymi bratrzymi. 6) K. zbierat a tlaczyt. 6a) K. klniechu v. 6b) K. gemu. 7 Š. to. s) K. Š. weczechu. 9) K. rzekly. 10) K. koprzywecz. 11) O by by my geho. 12) K. geho. 13) nadeps. defe; K. ſluh. 14) K. w noczy s ſwym woyſkem wſta a. 15) ta čtyři sl. sch. v K. 152) K. a. 16) K. Š. s fwym. 17) K. ſe lidu. 18) K. ftien. 19) K. obluzugefs Opiet. 20) K. Š. boyug. 21) Š. byl. 22) sch. v Š. 23) K. geho. 23a) Š. wegdu. 24) K. neb. 243) K. Š. ohrazene. 25) K. fkale. 26) K. twrdey. 27) K. Š. ohraditi. 28) K. Selmen. 29) K. ya czynim. 30) K. gidechu. 30a) Š. K. fgide. 31) Š. wyſtupiw. 32) Š. K. odtud. 32a) Š. bieže. 33) K. na tu wiezy. 31) K. wrhfſe. 35) K.
Strana 309
Iudicum. 309 gemu. 36) K. dobig. 37) K. geho; i sch. 38) K. Jozephus prawi. 39) K. Gedeonowi. 40) K. a tak. 41) K. ofmdefat. 42) K. Š. odplaczeno. 43) K. flowu. 4) K. A od thebeis. 45) K. Š. czaſu. 46) K. w rzieczych. 47) Š. gie; K. gy. 4s) K. dierzie. O1) Chola.2) [Kap. X.) PO3) Abymelech fudil zidi chola z Ifachar,4) fyn fua, a Joas bratri;5) wſfak geden z Hachar4) a druhi z manafſe6) bil,7) fynowe gedne matki7a) a dwu otcy z rozlicznych pokoleny. Ten chola bidlil geft w fenyr, horzies) effraym, a fudil Ifrael trzymezidcietma9) let, I vmrzie. [Soudc. 10.] Incidencia. 10) 5 TOho czafal1) hercules przemoze antheů v witiezftwi, a Ilym po- pleny; a boi mezi laficas a tentatos, kterezto12) patefactus w knyehach o nedowierzicich, bi bili fílechticý, piſſe, giezdcie tefalonſkich, pryantus lameodontis kralowal w trogy. Androgeus13) w Athenys leftnye [130b 1] bi zabit. Thefeus mynotauram w fiedany zabi, a proto athonyenſke14) dieti vrocznyci ot muki bichu zprofíczeny. mynotaurus bil muz welmy vkrutny a w fiedany myſterny15) mynois, a proto tak rzeczeny16) bil, iako mynois taurus, tocziff bik neb rzieznyk. 1) Š. Tuto O. 2) K. O cola fudczy. 3) K. Pak po. 4) K. Cola z Iagar. 5) K. bratrzy. 6) K. Manaffes. 7) K. byl a. 7a) K. materzie. 8) K. v hory. 9) K. cztyrz- metczitma. 10) K. Napadowe. 11) K. Š. czafu. 12) K. kteryzto; násl. sch. 13) kra- lowal — Androgeus sch. v Š. 14) K. Othonyenſke. 15) K. miftrny; násl. sch. 10) K. proto rzeczen. O Jahyr.1) PO cholam Jahir galadites z pokolenye manafſe2) ſudil Ifrael dwa- mezidcietma3) let, a myel trzidcieti ſynow, a ti wſſeczki vczyny knyezata nas trzidcieti myeſti, a ti nazwa anothiahir ſwym gmenem, tocziſſ myeſta Jahir w zemy galaad, I vmrzie. [Kap. XI.] [Soudc. ro. ] Incidencia.4) TOho czaſa5) thefeus vchwatl bil helenu,6) a bratrowe gegi wzachu gi zafie, tocziff caftor a pollux, gemíſe matku theſei, neb ho7) doma ne- bilo. philifto piſſe, ot myefſczan tyrij, zoro a carta, gyny cartagyna vîta- weno. Carmentis dieweczkas) latynſka ſlowa naleze. 1) K. (dod.) ſudczy. 2) K. Manaffes. 3) Š. dwamezcietma; K. dwametczytma. 4) K. Napadowe. 5) K. Š. czafu. 6) K. heleym. 7) K. geho. s) K. diewka. latina q's ivenít nö.
Iudicum. 309 gemu. 36) K. dobig. 37) K. geho; i sch. 38) K. Jozephus prawi. 39) K. Gedeonowi. 40) K. a tak. 41) K. ofmdefat. 42) K. Š. odplaczeno. 43) K. flowu. 4) K. A od thebeis. 45) K. Š. czaſu. 46) K. w rzieczych. 47) Š. gie; K. gy. 4s) K. dierzie. O1) Chola.2) [Kap. X.) PO3) Abymelech fudil zidi chola z Ifachar,4) fyn fua, a Joas bratri;5) wſfak geden z Hachar4) a druhi z manafſe6) bil,7) fynowe gedne matki7a) a dwu otcy z rozlicznych pokoleny. Ten chola bidlil geft w fenyr, horzies) effraym, a fudil Ifrael trzymezidcietma9) let, I vmrzie. [Soudc. 10.] Incidencia. 10) 5 TOho czafal1) hercules przemoze antheů v witiezftwi, a Ilym po- pleny; a boi mezi laficas a tentatos, kterezto12) patefactus w knyehach o nedowierzicich, bi bili fílechticý, piſſe, giezdcie tefalonſkich, pryantus lameodontis kralowal w trogy. Androgeus13) w Athenys leftnye [130b 1] bi zabit. Thefeus mynotauram w fiedany zabi, a proto athonyenſke14) dieti vrocznyci ot muki bichu zprofíczeny. mynotaurus bil muz welmy vkrutny a w fiedany myſterny15) mynois, a proto tak rzeczeny16) bil, iako mynois taurus, tocziff bik neb rzieznyk. 1) Š. Tuto O. 2) K. O cola fudczy. 3) K. Pak po. 4) K. Cola z Iagar. 5) K. bratrzy. 6) K. Manaffes. 7) K. byl a. 7a) K. materzie. 8) K. v hory. 9) K. cztyrz- metczitma. 10) K. Napadowe. 11) K. Š. czafu. 12) K. kteryzto; násl. sch. 13) kra- lowal — Androgeus sch. v Š. 14) K. Othonyenſke. 15) K. miftrny; násl. sch. 10) K. proto rzeczen. O Jahyr.1) PO cholam Jahir galadites z pokolenye manafſe2) ſudil Ifrael dwa- mezidcietma3) let, a myel trzidcieti ſynow, a ti wſſeczki vczyny knyezata nas trzidcieti myeſti, a ti nazwa anothiahir ſwym gmenem, tocziſſ myeſta Jahir w zemy galaad, I vmrzie. [Kap. XI.] [Soudc. ro. ] Incidencia.4) TOho czaſa5) thefeus vchwatl bil helenu,6) a bratrowe gegi wzachu gi zafie, tocziff caftor a pollux, gemíſe matku theſei, neb ho7) doma ne- bilo. philifto piſſe, ot myefſczan tyrij, zoro a carta, gyny cartagyna vîta- weno. Carmentis dieweczkas) latynſka ſlowa naleze. 1) K. (dod.) ſudczy. 2) K. Manaffes. 3) Š. dwamezcietma; K. dwametczytma. 4) K. Napadowe. 5) K. Š. czafu. 6) K. heleym. 7) K. geho. s) K. diewka. latina q's ivenít nö.
Strana 310
310 Iudicum. [Kap. XII.I O1) Jepte. Piet fynowe Irael ſluziechu modlam okolnych pohanow, baalym a Aftaroth, a bohom Sirie a Sydonys a Moab, a fynow Amon a filiftyym, a opuftichu pana boha, a nefluzichu my.2) I da gie boh3) w rucie filiftiým [Soudc. 10.] a amon. I mucziechu welmy ofmnaſte let ti wfficzkny, gefíto biechu za Jordanem w zemy amorrei, to ge [130b 2] w galaad. a Amonyte, opu- ftywffe Jordan, plenychu Judam, a benyamyn, a effraym, a kdiz gym twrdie4) otpowedie rzka:5) gdiete a wolaite k waſſym bohom, gymzto ſte drziewe6) ſluzili, zawrzechu wſſeczki modli z ſwich?) kraiow. I ſzeli ſie bohus) nad gych hubenſtwym. I ſebrachu ſie fynowe9) Ifrael do maſ- phat proti Amonytom, ti10) biechu ſwe ſtanyl1) rozbili w galaad. a bieſſe 10 (Soudc. II.] w tu dobu Jepte galaadſki, muz filny welmy12) a boyowny, ale fyn13) gedne Meretrix newieſtki, narozeny z galaad; ten myel zenu z galaad,14) a myel ſ ny syny. nõ. a ti kdiz doroftechu,15) wywrzechu ho iako zenymczicel6) rzkucz: nemozeſſ biti diedicz w domu naſſich otczow. I otgide gepte, a bidlii7) w trachob. I ſebrachu fie k nyemu wfficzkny nedoſtateczny muzowe a lotrowe,18) chodiecz po nyem Jako po knyezeti. I gidu19) k nyemu20) wſſiczkny wietífi vrozenym z galaad rzkucz: bud knyezie nafſ, a boyuy proti ſynom amon. on wecie: wſfak fte wi ty, geffto fte mye nenawydieli, a wywrhli ſte mye z domu otcie meho. ony weciechu: nycz tebe nenawidyme, any ſme przifſli, bichme21) tobie víſkodili, ale abichme21) po tobie chodili. wecie 20 Jepte: prziſiezte my! a ony prziſiezechu. I bra ſie ſ nymy do maſphat,22) a pokorzi ſie panu bohu, i bi vczynen knyezie [131a 1] lidu. I poſla poſli krali amon ſ takymy flowi: wigdi z me23) zemye, procz my gi plenyſí? a on wecie: otial my Ifrael zemy mu,24) geſſto fſel z egipta, I wzal ſem gi.25) a kdiz Jepte wecie: prawym bogiem ſem gi obdrzal, a mnoho czaſow 25 fem gij wladl, nerodi26) Amon wigiti z zemye. Jepte wecie: Sud dnes pan boh mezy Iſrael a Amon. I wſtupi duch bozi w Jepte, I wigide k bogi, a ſlibi ſlib bohu rzka: daſſ-li my ſyny amon v26a) me rucie, a kdiz ſie wratym, czokoly mye potka nayprwe z meho domu, to hned27) obietugi panu bohu. I pobi Jepte ſyny Amon ranu przieliſſ weliku, I bili ſu ponyzeny przied 30 ſyny Hrael. A kdiz ſie wrati Jepte do maſphat, potka ho dcy geho ge- dynka28) ſ bubenci23) a ſkoziciemy, neb nemyegiefſe gynych dieti. A vzrziew gi hned3o) rozedrzie rucho ſwe31) pro boleſt a pro32) ſmutek, a33) rzka: bieda,34) myla dci, oklamalas mye, a ſama ſi oklamana.35) neb ſem ſwa vſta otewrziel bohu proti tobie,36) a gynak vczynyti nemohu. a dezi, nycz 35 toho nezelegicz pro witiezſtwie otczowo, wecie: vczyn, otczie, czo ſi koly- wiek37) ſlibil. Ale gedno my toto day, abich dwa meſiece hory obchodila, a ſwe diewoiftwo38) oplakala ſ mymy39) druziciemy, tocziff mu neplod- noſt. neb w ſtarem zakonye takowe,40) tocziff neplodne zenyl1) bily [131a 2] ſu proklate. I wecie otecz: gdi. a kdiz ſie meſiece42) dokonafſta, tehdi ſie43) 40 wratil k otci ſwemu, I vczyny giei44) otecz, iako bil ſlibil. a ottud naſta obiczei w Iſrael, abi dezeri Ifrael45) gednu w rok ſie ſeſſli,46) abi oplakali Nö. 5 15
310 Iudicum. [Kap. XII.I O1) Jepte. Piet fynowe Irael ſluziechu modlam okolnych pohanow, baalym a Aftaroth, a bohom Sirie a Sydonys a Moab, a fynow Amon a filiftyym, a opuftichu pana boha, a nefluzichu my.2) I da gie boh3) w rucie filiftiým [Soudc. 10.] a amon. I mucziechu welmy ofmnaſte let ti wfficzkny, gefíto biechu za Jordanem w zemy amorrei, to ge [130b 2] w galaad. a Amonyte, opu- ftywffe Jordan, plenychu Judam, a benyamyn, a effraym, a kdiz gym twrdie4) otpowedie rzka:5) gdiete a wolaite k waſſym bohom, gymzto ſte drziewe6) ſluzili, zawrzechu wſſeczki modli z ſwich?) kraiow. I ſzeli ſie bohus) nad gych hubenſtwym. I ſebrachu ſie fynowe9) Ifrael do maſ- phat proti Amonytom, ti10) biechu ſwe ſtanyl1) rozbili w galaad. a bieſſe 10 (Soudc. II.] w tu dobu Jepte galaadſki, muz filny welmy12) a boyowny, ale fyn13) gedne Meretrix newieſtki, narozeny z galaad; ten myel zenu z galaad,14) a myel ſ ny syny. nõ. a ti kdiz doroftechu,15) wywrzechu ho iako zenymczicel6) rzkucz: nemozeſſ biti diedicz w domu naſſich otczow. I otgide gepte, a bidlii7) w trachob. I ſebrachu fie k nyemu wfficzkny nedoſtateczny muzowe a lotrowe,18) chodiecz po nyem Jako po knyezeti. I gidu19) k nyemu20) wſſiczkny wietífi vrozenym z galaad rzkucz: bud knyezie nafſ, a boyuy proti ſynom amon. on wecie: wſfak fte wi ty, geffto fte mye nenawydieli, a wywrhli ſte mye z domu otcie meho. ony weciechu: nycz tebe nenawidyme, any ſme przifſli, bichme21) tobie víſkodili, ale abichme21) po tobie chodili. wecie 20 Jepte: prziſiezte my! a ony prziſiezechu. I bra ſie ſ nymy do maſphat,22) a pokorzi ſie panu bohu, i bi vczynen knyezie [131a 1] lidu. I poſla poſli krali amon ſ takymy flowi: wigdi z me23) zemye, procz my gi plenyſí? a on wecie: otial my Ifrael zemy mu,24) geſſto fſel z egipta, I wzal ſem gi.25) a kdiz Jepte wecie: prawym bogiem ſem gi obdrzal, a mnoho czaſow 25 fem gij wladl, nerodi26) Amon wigiti z zemye. Jepte wecie: Sud dnes pan boh mezy Iſrael a Amon. I wſtupi duch bozi w Jepte, I wigide k bogi, a ſlibi ſlib bohu rzka: daſſ-li my ſyny amon v26a) me rucie, a kdiz ſie wratym, czokoly mye potka nayprwe z meho domu, to hned27) obietugi panu bohu. I pobi Jepte ſyny Amon ranu przieliſſ weliku, I bili ſu ponyzeny przied 30 ſyny Hrael. A kdiz ſie wrati Jepte do maſphat, potka ho dcy geho ge- dynka28) ſ bubenci23) a ſkoziciemy, neb nemyegiefſe gynych dieti. A vzrziew gi hned3o) rozedrzie rucho ſwe31) pro boleſt a pro32) ſmutek, a33) rzka: bieda,34) myla dci, oklamalas mye, a ſama ſi oklamana.35) neb ſem ſwa vſta otewrziel bohu proti tobie,36) a gynak vczynyti nemohu. a dezi, nycz 35 toho nezelegicz pro witiezſtwie otczowo, wecie: vczyn, otczie, czo ſi koly- wiek37) ſlibil. Ale gedno my toto day, abich dwa meſiece hory obchodila, a ſwe diewoiftwo38) oplakala ſ mymy39) druziciemy, tocziff mu neplod- noſt. neb w ſtarem zakonye takowe,40) tocziff neplodne zenyl1) bily [131a 2] ſu proklate. I wecie otecz: gdi. a kdiz ſie meſiece42) dokonafſta, tehdi ſie43) 40 wratil k otci ſwemu, I vczyny giei44) otecz, iako bil ſlibil. a ottud naſta obiczei w Iſrael, abi dezeri Ifrael45) gednu w rok ſie ſeſſli,46) abi oplakali Nö. 5 15
Strana 311
Iudicum. 311 dezeru Jepte cztirzi dny. Jozefo trefkcie Jepte, ze offierowal ſpalobiet Jepte nö. any prawu, any bohu mylu, a47) rzka: bi ho48) bil pes potkal, bil-li48a) bi ho 45 bohu obietowal? a proto bil geſt blazen w ſlibeny, a nemyloſtywi w na- plnyeny. neb przied ſlibem mohl biti dobry, neb duch bozi razil49) ſie nan I po ſlibu; neb apoſſtol poklada ho w knyehach mezi dobrymy. wſſak [žid. 11.) nyeterzi wymluwugi50) ho,51) dobrotywu radu ducha bozieho ze ge to vczynyl. Tehdi przifſedíſe k nyemu effraite weciechu: procz52) fi wzhrdal 50 namy, zes nas nepowolal k bogi? zzazzem53) twoi dom. A on wecie. wolal54) fem was, a wi ſte nechtieli giti. a zawolaw muzow z55) galaad Jepte, I bo- ISoudc. 12.] iowa proti effraym. pak muzowe galaad pobichu effraym, neb bieſſe rzekl vtiekatý galaad z effraym, a bidlil mezi effraym a manaffe.56) I za ſtupichu galaadite brodi Jordana ti, geſſto ſu effraym myeli ſie tudi57) 55 wratiti. a kdiz przigide geden muz vtiekagie k brodu, a proſie gich, abi ho puſtili przies brod, weciechu mu:58) wffak ſi ti effraitſki.58a) an wecie: neiſem. heſlo zna- weciechu mu 58) tehdi rci feboleth, [131b 1] tocziff clas, a on wecie: ceboleth,59) menay g. nemoha wirzeci60) toho ſlowa. a proto ho ynhed zabichu. a toho czafas1) ſnyde z'2) effraym dwa a cztirzidcieti tificzow. effratheus flowe betlehe- Inte'feccô 60 myta. I ſudil Jepte Iſrael ſedm let,63) I vmrzie, a bi pohrzeben w ſwem no. myeſtie ſebeti, to ge galaad. Incidencia.83) Oho czaſas4) hercules wrzie fie65) w ohen, neb bil vpadl w nemocz tu ſmrtedlnu. 1) K. O wietiezftwie; Š. Tuto znamenay O. 2) K. nefluffiechu (!) gemu. 3) sch. v K. 4) K. przikrze. 5) K. a rzka. 6) K. prwe. 7) i nadeps. s) K. zielelo ſe panu bohu. 9) K. wſſyczkni ſynowe. 10) K. a ti. 11) K. ftany ſwe. 12) K. welmi ſylny. 12) K. byl. 14) ten — Galaad sch. v K. 15) do nadeps. 16) K. zenymcze. 17) K. by. 18) K. lotrzý. 19) K. fwem y gidechu; Š. gdu. 20) ta dvě sl. sch. v K. 21) K. abychom. 22) K. maphat. 23) K. mey. 21) K. mu zemi. 25) K. tuto. 26) K. y nerodi. 26a) K. Š. w. 27) K. ynhed. 28) Š. gedinka ge°; v K. sch. geho. 29) K. z bubny. 30) K. ynhed. 31) K. ſwe na fobie. 32) sch. v K. 33) sch. v K. 31) K. Bieda mnie. 35) K. fie oklamala. 26) K. proti tobic bohu. 27) K. koli. 38) K. panenftwie. 39) K. s ſwymi. 40) K. zeny yalowe. 41) sch. v K. 42) K. mieſycze oba. 43) K. ſe ona. 41) Š. gie; K. gy. 45) K. w yſrahel. 46) K. ſe feffly w rok. 47) sch. v K. 48) K. geho. 18а) K. byl. 49) K. wrazil. 50) K. wymluwagi. 51) K. geho. 52) K. proczs. 53) K. zapalime. 54) K. zawolal. 55) sch. v K. 56) K. Manaffes. 57) v Š. dvakrát naps. 58) K. gev. 58a) K. ty gfi. 59) Š. tebolech. 60) K. dorzieczy. 61) K. Š. czafu. 62) sch. v K. 63) K. ſedm let yſrahel. 64) K. Napad; Š. napadowe. 65) K. wrzie fie Herculeſs. O Abeſſan.1) [Kap. XIII.] PO Jepte Abeſſan neb ebeſon,1a) betlehemyta z Juda, fudil Irael sedm2) let. ten geft myel trzidcieti synow a tolikez dcer. i da3) gie wſſieczki (Soude. 12 ]
Iudicum. 311 dezeru Jepte cztirzi dny. Jozefo trefkcie Jepte, ze offierowal ſpalobiet Jepte nö. any prawu, any bohu mylu, a47) rzka: bi ho48) bil pes potkal, bil-li48a) bi ho 45 bohu obietowal? a proto bil geſt blazen w ſlibeny, a nemyloſtywi w na- plnyeny. neb przied ſlibem mohl biti dobry, neb duch bozi razil49) ſie nan I po ſlibu; neb apoſſtol poklada ho w knyehach mezi dobrymy. wſſak [žid. 11.) nyeterzi wymluwugi50) ho,51) dobrotywu radu ducha bozieho ze ge to vczynyl. Tehdi przifſedíſe k nyemu effraite weciechu: procz52) fi wzhrdal 50 namy, zes nas nepowolal k bogi? zzazzem53) twoi dom. A on wecie. wolal54) fem was, a wi ſte nechtieli giti. a zawolaw muzow z55) galaad Jepte, I bo- ISoudc. 12.] iowa proti effraym. pak muzowe galaad pobichu effraym, neb bieſſe rzekl vtiekatý galaad z effraym, a bidlil mezi effraym a manaffe.56) I za ſtupichu galaadite brodi Jordana ti, geſſto ſu effraym myeli ſie tudi57) 55 wratiti. a kdiz przigide geden muz vtiekagie k brodu, a proſie gich, abi ho puſtili przies brod, weciechu mu:58) wffak ſi ti effraitſki.58a) an wecie: neiſem. heſlo zna- weciechu mu 58) tehdi rci feboleth, [131b 1] tocziff clas, a on wecie: ceboleth,59) menay g. nemoha wirzeci60) toho ſlowa. a proto ho ynhed zabichu. a toho czafas1) ſnyde z'2) effraym dwa a cztirzidcieti tificzow. effratheus flowe betlehe- Inte'feccô 60 myta. I ſudil Jepte Iſrael ſedm let,63) I vmrzie, a bi pohrzeben w ſwem no. myeſtie ſebeti, to ge galaad. Incidencia.83) Oho czaſas4) hercules wrzie fie65) w ohen, neb bil vpadl w nemocz tu ſmrtedlnu. 1) K. O wietiezftwie; Š. Tuto znamenay O. 2) K. nefluffiechu (!) gemu. 3) sch. v K. 4) K. przikrze. 5) K. a rzka. 6) K. prwe. 7) i nadeps. s) K. zielelo ſe panu bohu. 9) K. wſſyczkni ſynowe. 10) K. a ti. 11) K. ftany ſwe. 12) K. welmi ſylny. 12) K. byl. 14) ten — Galaad sch. v K. 15) do nadeps. 16) K. zenymcze. 17) K. by. 18) K. lotrzý. 19) K. fwem y gidechu; Š. gdu. 20) ta dvě sl. sch. v K. 21) K. abychom. 22) K. maphat. 23) K. mey. 21) K. mu zemi. 25) K. tuto. 26) K. y nerodi. 26a) K. Š. w. 27) K. ynhed. 28) Š. gedinka ge°; v K. sch. geho. 29) K. z bubny. 30) K. ynhed. 31) K. ſwe na fobie. 32) sch. v K. 33) sch. v K. 31) K. Bieda mnie. 35) K. fie oklamala. 26) K. proti tobic bohu. 27) K. koli. 38) K. panenftwie. 39) K. s ſwymi. 40) K. zeny yalowe. 41) sch. v K. 42) K. mieſycze oba. 43) K. ſe ona. 41) Š. gie; K. gy. 45) K. w yſrahel. 46) K. ſe feffly w rok. 47) sch. v K. 48) K. geho. 18а) K. byl. 49) K. wrazil. 50) K. wymluwagi. 51) K. geho. 52) K. proczs. 53) K. zapalime. 54) K. zawolal. 55) sch. v K. 56) K. Manaffes. 57) v Š. dvakrát naps. 58) K. gev. 58a) K. ty gfi. 59) Š. tebolech. 60) K. dorzieczy. 61) K. Š. czafu. 62) sch. v K. 63) K. ſedm let yſrahel. 64) K. Napad; Š. napadowe. 65) K. wrzie fie Herculeſs. O Abeſſan.1) [Kap. XIII.] PO Jepte Abeſſan neb ebeſon,1a) betlehemyta z Juda, fudil Irael sedm2) let. ten geft myel trzidcieti synow a tolikez dcer. i da3) gie wſſieczki (Soude. 12 ]
Strana 312
312 Iudicum. muzom,4) a ſyny wſſeczki ozenyw,5) I vmrzie, a bi pohrzeben w betle- hemye. 1) K. (přid.) fudczy. 13) K. Ezebon; Š. Eſebon bethlemita. 2) K. deffet. 3) K. wda; násl. sl. sch. 4) K. za muzie. 5) K. ozeni. Kap. XIV.] O Haylon.1) [Soudc. 12.] PO Abeffan hailon2) zabulonytes fudil Ifrael defiet let, I vmrzie. ten swymy3) defieti letmy mezi fedmdefat wikladateli nenye polozen. ze tee4) ſſkodi naplnenye euzebyus Jozue, fynu5) nun, Samueli a ffawlowi,6) gichzto let ſwate piſmo neprawi, wiecz, nezli w Jozefu cztiefſe, leta zna- menal, abi wichozenye Ifrael z egipta az do dielanye chramu ffeft Set 5 a oſmdeſat ſûmu6) gma, iakoz piſmo wiprawuge. Incidencia.7) TOho czafas) Allexander ten, geffto myr a elenu vchwatl, a boy defietletny9) wſta, mênon [131b 2] a Amazones przyneſechu10) pomocz priamowi. 1) K. O haylon fudczy. 2) Š. Heilon. 3) Š. s ſwymi. 4) sch. v K. 5) K. ſyn. 6) K. Saulowi. 6a) Š. ſúma. 7 K. Napadowe. 8) K. S. czaſu. 9) K. p ni. 10) sch. v Š. [Kap. XV.] O Abkon.1) Soudc. 12./ PO hailon2) abron3) cetuytes z effraym fudil Ifrael ofm let, a myel cztirzidcieti ſynow, a trzidcieti wnukow z nych, I vmrziel geft. pod tiemy trzmy ſudciemy neotſtupil3a) Ifrael ot pana boha, a bili ſu v pokogi, ale ne- uczynyli ſu izadne pamyeti. wſſak nyeterzi prawie, za don4) bil hlad w ben- yamyn pro zenu lewite.5) 5 1) Š. Abron; K. (přid.) fudczy. 2) Š. Heilon. 3) K. Abkon. 3a) K. (přid.) gt. 4) K. ze za ge° dnow. 5) K. lewity. Bellů troge nõ. Napadowe.1) TOho2) leta trzetieho3) Jata bi troia, a uſſli fu bili do4) prwnye5) olympiadem, toho cziſla vſtawenye, tocziſſ cztirz neb6) pieti7) let, bilo vſſlo ffeft Set let. *) Tehdi rziekowe k chwale ſweho witiezſtwie pocziechu znamenati czaſi takto: leta ot gietie8) trogie. poczenfſe9) olympiadu, potom wiecz zna- menali ſu czaſi podle cziſla olympiadi. potom Rzymene ktwuce znamenachu leta takto: leta ot zalozenye neb vſtawenye myefta.10) napoſledil1) krzeſtane znamenachu czaſi takto: leta ot bozieho [132а 1] narozenye etc. kdiz bi iata troia,12) menelaus a helena dogidu13) az k chvorym,14) krali egipt- 5
312 Iudicum. muzom,4) a ſyny wſſeczki ozenyw,5) I vmrzie, a bi pohrzeben w betle- hemye. 1) K. (přid.) fudczy. 13) K. Ezebon; Š. Eſebon bethlemita. 2) K. deffet. 3) K. wda; násl. sl. sch. 4) K. za muzie. 5) K. ozeni. Kap. XIV.] O Haylon.1) [Soudc. 12.] PO Abeffan hailon2) zabulonytes fudil Ifrael defiet let, I vmrzie. ten swymy3) defieti letmy mezi fedmdefat wikladateli nenye polozen. ze tee4) ſſkodi naplnenye euzebyus Jozue, fynu5) nun, Samueli a ffawlowi,6) gichzto let ſwate piſmo neprawi, wiecz, nezli w Jozefu cztiefſe, leta zna- menal, abi wichozenye Ifrael z egipta az do dielanye chramu ffeft Set 5 a oſmdeſat ſûmu6) gma, iakoz piſmo wiprawuge. Incidencia.7) TOho czafas) Allexander ten, geffto myr a elenu vchwatl, a boy defietletny9) wſta, mênon [131b 2] a Amazones przyneſechu10) pomocz priamowi. 1) K. O haylon fudczy. 2) Š. Heilon. 3) Š. s ſwymi. 4) sch. v K. 5) K. ſyn. 6) K. Saulowi. 6a) Š. ſúma. 7 K. Napadowe. 8) K. S. czaſu. 9) K. p ni. 10) sch. v Š. [Kap. XV.] O Abkon.1) Soudc. 12./ PO hailon2) abron3) cetuytes z effraym fudil Ifrael ofm let, a myel cztirzidcieti ſynow, a trzidcieti wnukow z nych, I vmrziel geft. pod tiemy trzmy ſudciemy neotſtupil3a) Ifrael ot pana boha, a bili ſu v pokogi, ale ne- uczynyli ſu izadne pamyeti. wſſak nyeterzi prawie, za don4) bil hlad w ben- yamyn pro zenu lewite.5) 5 1) Š. Abron; K. (přid.) fudczy. 2) Š. Heilon. 3) K. Abkon. 3a) K. (přid.) gt. 4) K. ze za ge° dnow. 5) K. lewity. Bellů troge nõ. Napadowe.1) TOho2) leta trzetieho3) Jata bi troia, a uſſli fu bili do4) prwnye5) olympiadem, toho cziſla vſtawenye, tocziſſ cztirz neb6) pieti7) let, bilo vſſlo ffeft Set let. *) Tehdi rziekowe k chwale ſweho witiezſtwie pocziechu znamenati czaſi takto: leta ot gietie8) trogie. poczenfſe9) olympiadu, potom wiecz zna- menali ſu czaſi podle cziſla olympiadi. potom Rzymene ktwuce znamenachu leta takto: leta ot zalozenye neb vſtawenye myefta.10) napoſledil1) krzeſtane znamenachu czaſi takto: leta ot bozieho [132а 1] narozenye etc. kdiz bi iata troia,12) menelaus a helena dogidu13) az k chvorym,14) krali egipt- 5
Strana 313
Iudicum. 313 10 ſkemu, gehoz omerus15) polibyum nazywa. leta trzetieho ot trogie gietie,16) * * nebo17) pateho, iakoz nyeterzi chtie, Gneasls) ge kralowal trzi leta w Italij, w nyezto drziewe kralowal19) Janus, faturnus, picus, fanus, lating, let bezmale20) Sto a paddeſat. * Olympias vſtaweno bi21) w rzieciech v myefta elydem22) rzieczſkeho 15 pohanon holijs.23) olympias ieft24) chwile cztirz let aneb piet podle gynych. ** W troianſkem bogi25) bilo zbito 126) Rzieczſke ſtrany oſm a oſm- Nö. defat a ſedm27) tiſiczow, a troianſkich ffeft a oſmdeſat a piet tificzow. 1) K. Napad. 2) K. Toho czaſu. 3) K. trzetieho haylon. 4) K. od. 5) K. prwnieho. 6) Š. nebo. 7) K. piet. s) K. yatie. 9) K. pocžewfſe. 10) K. mieſta genz gfu ge dielaly. 11) K. A pak naypoſledy. 12) K. A kdyz by troya yata. 13) Š. doydu. K. dogidechu. 14) K. twrzym; Š. Chorym. 15) K. Homerus. 16) K. od yatie troge; Š. od getie Troge. 17) K. neb. 18) K. Š. Eneas geft. 19) K. kralowali. 20) K. bezmala. 21) Š. by vtaweno. 22) K. Š. Elidem. 23) ta dvě sl. sch. v K. 24) Š. y geft. 25) K. mieftie neb w bogi. 26) sch. v K. 27) sch. v Š. O narozeny Sampſona.1) [Kap. XVI.J Piet fynowe Ifrael hrzieffichu1a) przied bohem,2) an gie da3) w mocz filiſtynom4) cztirzidcieti let. ot te ſluzbi takto bichu zproſſczeny: bieſſe Soudc. 13.) geden muz, menem manue, z pokolenye dan, magie zenu craînu, ale ne- plodnu. a tei5) czaſto, kdiz ſie bohu6) modlila za plod, vkazowal fie andiel 5 na poli a rzka: poczneſſ a porodifſ ſyna; ale chowai ſie, abi nycz necziſteho negiedla, any wyna pila any ficeri potom, gedno?) podle zakona naza- reorum, tocziff ktwucich; neb ſyn twoi bude nazareus bozi z zywota materzie az do ſwe ſmrti, a ont wiproſti Irael.8) a9) gyne cztenye ma: a rzeczen bude filny ſpaſitel Ifrael. A kdiz ona to wſſe wiprawi muzi ſwemu, 10 a pochwali Andielowi craſi, ſmuti ſie muz. a ona, abi obmyekczila muzow ſmutek nepodobny, poradi mu, abi oba proſila pana boha, abi opiet przifſel andiel k nym [132a 2] a nauczil oba o dietieti. I vczynychu tak, I vkaza fie opiet andiel zenye. a ona powola muzie ſweho. wecie10) manue: i11) ti-li fi, gefîtos mluwil o dietieti? andiel wecie. manue wecie:12) czo chczeff, abi 15 czynylo dietie? I wecie andiel: nazareus bude po wſſie dny zywota sweho. 113) przyneſe manue kozle14) a chleb. Andiel wecie: nebudut giefti.15) Pakli Angelus. chceff obietowati, offierui bohu. a newiediefſe manue, bi bil andiel, I wecie manue: ktere16a) geft gmye twe? andiel wecie :16) procz tiezeff na me gmeno, geffto geft dywne? I offierowa manuel7) bohu na kamen to, czo18) bil 20 przineſl. tehdi andiel prutem vderzi w kamen, a ohen wigide z kamene, i ſpali wſſeczko, czo19) tu bi20) polozeno. a ynhed andiel wſtupi w pla- menye,21) a potom ſie gym neukaza. a vrozumyew manue,17) ze ge bil andiel bozi, wecie: vmrziewie,22) ze ſwie23) widiela boha. zena wecie: nykoly, nebt ge boh wzal ot nas obiet, a ukazal nam to, czo ma biti, iako bi 25 rzekla: bi bil chtiel nas zabiti, bil bi newzal od nas obieti, a buducich wieci bil bi nam neukazal. A kdiz ſie ſyn narodi, nazwachu ho Samſon,
Iudicum. 313 10 ſkemu, gehoz omerus15) polibyum nazywa. leta trzetieho ot trogie gietie,16) * * nebo17) pateho, iakoz nyeterzi chtie, Gneasls) ge kralowal trzi leta w Italij, w nyezto drziewe kralowal19) Janus, faturnus, picus, fanus, lating, let bezmale20) Sto a paddeſat. * Olympias vſtaweno bi21) w rzieciech v myefta elydem22) rzieczſkeho 15 pohanon holijs.23) olympias ieft24) chwile cztirz let aneb piet podle gynych. ** W troianſkem bogi25) bilo zbito 126) Rzieczſke ſtrany oſm a oſm- Nö. defat a ſedm27) tiſiczow, a troianſkich ffeft a oſmdeſat a piet tificzow. 1) K. Napad. 2) K. Toho czaſu. 3) K. trzetieho haylon. 4) K. od. 5) K. prwnieho. 6) Š. nebo. 7) K. piet. s) K. yatie. 9) K. pocžewfſe. 10) K. mieſta genz gfu ge dielaly. 11) K. A pak naypoſledy. 12) K. A kdyz by troya yata. 13) Š. doydu. K. dogidechu. 14) K. twrzym; Š. Chorym. 15) K. Homerus. 16) K. od yatie troge; Š. od getie Troge. 17) K. neb. 18) K. Š. Eneas geft. 19) K. kralowali. 20) K. bezmala. 21) Š. by vtaweno. 22) K. Š. Elidem. 23) ta dvě sl. sch. v K. 24) Š. y geft. 25) K. mieftie neb w bogi. 26) sch. v K. 27) sch. v Š. O narozeny Sampſona.1) [Kap. XVI.J Piet fynowe Ifrael hrzieffichu1a) przied bohem,2) an gie da3) w mocz filiſtynom4) cztirzidcieti let. ot te ſluzbi takto bichu zproſſczeny: bieſſe Soudc. 13.) geden muz, menem manue, z pokolenye dan, magie zenu craînu, ale ne- plodnu. a tei5) czaſto, kdiz ſie bohu6) modlila za plod, vkazowal fie andiel 5 na poli a rzka: poczneſſ a porodifſ ſyna; ale chowai ſie, abi nycz necziſteho negiedla, any wyna pila any ficeri potom, gedno?) podle zakona naza- reorum, tocziff ktwucich; neb ſyn twoi bude nazareus bozi z zywota materzie az do ſwe ſmrti, a ont wiproſti Irael.8) a9) gyne cztenye ma: a rzeczen bude filny ſpaſitel Ifrael. A kdiz ona to wſſe wiprawi muzi ſwemu, 10 a pochwali Andielowi craſi, ſmuti ſie muz. a ona, abi obmyekczila muzow ſmutek nepodobny, poradi mu, abi oba proſila pana boha, abi opiet przifſel andiel k nym [132a 2] a nauczil oba o dietieti. I vczynychu tak, I vkaza fie opiet andiel zenye. a ona powola muzie ſweho. wecie10) manue: i11) ti-li fi, gefîtos mluwil o dietieti? andiel wecie. manue wecie:12) czo chczeff, abi 15 czynylo dietie? I wecie andiel: nazareus bude po wſſie dny zywota sweho. 113) przyneſe manue kozle14) a chleb. Andiel wecie: nebudut giefti.15) Pakli Angelus. chceff obietowati, offierui bohu. a newiediefſe manue, bi bil andiel, I wecie manue: ktere16a) geft gmye twe? andiel wecie :16) procz tiezeff na me gmeno, geffto geft dywne? I offierowa manuel7) bohu na kamen to, czo18) bil 20 przineſl. tehdi andiel prutem vderzi w kamen, a ohen wigide z kamene, i ſpali wſſeczko, czo19) tu bi20) polozeno. a ynhed andiel wſtupi w pla- menye,21) a potom ſie gym neukaza. a vrozumyew manue,17) ze ge bil andiel bozi, wecie: vmrziewie,22) ze ſwie23) widiela boha. zena wecie: nykoly, nebt ge boh wzal ot nas obiet, a ukazal nam to, czo ma biti, iako bi 25 rzekla: bi bil chtiel nas zabiti, bil bi newzal od nas obieti, a buducich wieci bil bi nam neukazal. A kdiz ſie ſyn narodi, nazwachu ho Samſon,
Strana 314
314 Iudicum. to23a) wzny filny. y wzrofte24) dietie brzo tak welmy, ze ho25) buducym pro- rokem poznawachu.26) I poczie duch bozi f nym biti27) w ftanyech dan, toczifí v woiſku pokolenye geho. 1) K. Samfonowu; Š. Samfona. 1a) K. zhrzeffichu. 2) K. proti panu bohu. 3) sch. v Š. 4) K. phylifteoma. 5) Š. ta (!). 6) sch. v K. 7) sch. v Š. K. s) K. yfrahel. 9) K. Ale. 10) K. an wecze. 11) sch. v K. 12) sch. v K. 13) K. a. 14) K. kozla. 15) f červ. nadeps. 16) K. y wecze andiel. 16a) Š. procz fie. 17) K. to manue. 13) K. czoz. 19) K. to czo. 20) K. bylo. 21) K. plamen. 22) K. vmrzewa. 23) K. zes wa. 23a) K. a to. 24) K. wzroftlo. 25) K. geho. 26) K. prorokowachu. 27) K. f ným duch bozy przebywati. [Kap. XVII.] O1) ſampſonu,2) geſſto zabyl lwa. [132b 1] Pohadka. . ( Ide3) Samſon do tamnys, filiftoweho4) myefta, abi widiel ſlawnoft, (Soudc. 14.) ktera ſie tu diege. a vzrziew tu pannu,5) pozada gie, a wratyw ſie y wecie otci I materzi: profſyts) was, wezmyete?) my zenu w tamnys, gefftot fie ge8) ſlibila oczyma myma. ony weciechu: a procz hrdaſſ9) dezeramy ſwich bratrow, a gdeſí ke dczeram neobrziezanych?10) newieducz, ze fiell) to Nö. diege bozym zpoſobenym.12) a kdiz gdiechu tam ſ nym, vkaza fiel3) fſczenye lwowe v wynnyci myeftſkei,11) I rziti ſie na nye w duchu boziem, nemagie nycz w ruku, i roztrha gie w kuſi iako kozle; a toho nepowedie any15) otci any materzi. a kdiz mu gil6) oddachu za zenu, pak po nyekoliko dnech, kdiz ſie wrati, abi gi poial, i ſchili fie17) f cieſti, abi ohledal mrchu lwowu. 10 I vzrzie, ano wczeli ſu w uſtech lwowich, a plaſt medowi; a ten wzem i giedl gei na cieftie, a dal diel1s) otcy a materzi, I13) giechu; a diel choti ſwei2c) take da. a kdiz tâneifíczi myeſſczene21) biechu na ſwatbie, bogiece fie fili mladencie, dachu mu22) trzidcieti mladich filnych, rzieczi iako to- warzifſe, ſkutkem ne ſtrazie,23) za24) bi ſnad chtiel czo vczynyti, kdiz bi 15 ſie naſitili. I25) wecie gym Samſon: dam wâ pohadku; kdiz my gi wilozite w ſedmy dnech ſwatebnych, dam wâ trzidcieti czechlow a tolikez fukny [132b 2] pakli newilozite, ale wy my tolikez26) date, ony weciechu: widai.27 y wecie Samſon; z giedcie wigide krmye, a z filneho wiſtupi ſladkoſt. Jozefo gyna ſlowa poklada a rzka: genz wſſeczko zerze, krmy z28) ſebe wirodi 20 ſladku,28a) aczkoli ſam geft nechutny. Toho za trzi dny nemozechu vhodnuti. a kdiz ſedmy den przigide, weciechu newieftie: lahod muzi twemu, at wilozi pohadku, a powiefſ nam; a neuczynyfſ-li toho, ſpalymet dom twoi y otcie tweho. za29) ſte nas proto pozwali na ſwatbu, abifſte nas oblupili? a ona pak poczie plakati a muzie ſweho pilnyti rzkucz: nenawidifſ mye, 25 a proto my nechczeſſ pohadki30) powiedieti. on wecie: otci a materzi ſem nepowediel, a tobiet powiem. I plaka. I plaka31) nan ſedm dny. a32) kterak ge33) ſedm dny placala, wſſak ge rzeczeno: ſedmy den przifſli k nyei34) mladenci? moz biti rzeczeno: kdiz przigide ſedmy den, tocziff kdiz gefſcze35) bieſſe mezi ſedmy prwi, tot geſt proto wipraweno, abi nemnyel,36) bi po 30 trzech dnech prziſſli, iakoz ge ſwrchu pſano, ze nemohli w nych37) pohadki wiloziti. I moz biti gynak rzeczeno: kdiz ſie prziblizi ſedmy den, ale gefſcze 5
314 Iudicum. to23a) wzny filny. y wzrofte24) dietie brzo tak welmy, ze ho25) buducym pro- rokem poznawachu.26) I poczie duch bozi f nym biti27) w ftanyech dan, toczifí v woiſku pokolenye geho. 1) K. Samfonowu; Š. Samfona. 1a) K. zhrzeffichu. 2) K. proti panu bohu. 3) sch. v Š. 4) K. phylifteoma. 5) Š. ta (!). 6) sch. v K. 7) sch. v Š. K. s) K. yfrahel. 9) K. Ale. 10) K. an wecze. 11) sch. v K. 12) sch. v K. 13) K. a. 14) K. kozla. 15) f červ. nadeps. 16) K. y wecze andiel. 16a) Š. procz fie. 17) K. to manue. 13) K. czoz. 19) K. to czo. 20) K. bylo. 21) K. plamen. 22) K. vmrzewa. 23) K. zes wa. 23a) K. a to. 24) K. wzroftlo. 25) K. geho. 26) K. prorokowachu. 27) K. f ným duch bozy przebywati. [Kap. XVII.] O1) ſampſonu,2) geſſto zabyl lwa. [132b 1] Pohadka. . ( Ide3) Samſon do tamnys, filiftoweho4) myefta, abi widiel ſlawnoft, (Soudc. 14.) ktera ſie tu diege. a vzrziew tu pannu,5) pozada gie, a wratyw ſie y wecie otci I materzi: profſyts) was, wezmyete?) my zenu w tamnys, gefftot fie ge8) ſlibila oczyma myma. ony weciechu: a procz hrdaſſ9) dezeramy ſwich bratrow, a gdeſí ke dczeram neobrziezanych?10) newieducz, ze fiell) to Nö. diege bozym zpoſobenym.12) a kdiz gdiechu tam ſ nym, vkaza fiel3) fſczenye lwowe v wynnyci myeftſkei,11) I rziti ſie na nye w duchu boziem, nemagie nycz w ruku, i roztrha gie w kuſi iako kozle; a toho nepowedie any15) otci any materzi. a kdiz mu gil6) oddachu za zenu, pak po nyekoliko dnech, kdiz ſie wrati, abi gi poial, i ſchili fie17) f cieſti, abi ohledal mrchu lwowu. 10 I vzrzie, ano wczeli ſu w uſtech lwowich, a plaſt medowi; a ten wzem i giedl gei na cieftie, a dal diel1s) otcy a materzi, I13) giechu; a diel choti ſwei2c) take da. a kdiz tâneifíczi myeſſczene21) biechu na ſwatbie, bogiece fie fili mladencie, dachu mu22) trzidcieti mladich filnych, rzieczi iako to- warzifſe, ſkutkem ne ſtrazie,23) za24) bi ſnad chtiel czo vczynyti, kdiz bi 15 ſie naſitili. I25) wecie gym Samſon: dam wâ pohadku; kdiz my gi wilozite w ſedmy dnech ſwatebnych, dam wâ trzidcieti czechlow a tolikez fukny [132b 2] pakli newilozite, ale wy my tolikez26) date, ony weciechu: widai.27 y wecie Samſon; z giedcie wigide krmye, a z filneho wiſtupi ſladkoſt. Jozefo gyna ſlowa poklada a rzka: genz wſſeczko zerze, krmy z28) ſebe wirodi 20 ſladku,28a) aczkoli ſam geft nechutny. Toho za trzi dny nemozechu vhodnuti. a kdiz ſedmy den przigide, weciechu newieftie: lahod muzi twemu, at wilozi pohadku, a powiefſ nam; a neuczynyfſ-li toho, ſpalymet dom twoi y otcie tweho. za29) ſte nas proto pozwali na ſwatbu, abifſte nas oblupili? a ona pak poczie plakati a muzie ſweho pilnyti rzkucz: nenawidifſ mye, 25 a proto my nechczeſſ pohadki30) powiedieti. on wecie: otci a materzi ſem nepowediel, a tobiet powiem. I plaka. I plaka31) nan ſedm dny. a32) kterak ge33) ſedm dny placala, wſſak ge rzeczeno: ſedmy den przifſli k nyei34) mladenci? moz biti rzeczeno: kdiz przigide ſedmy den, tocziff kdiz gefſcze35) bieſſe mezi ſedmy prwi, tot geſt proto wipraweno, abi nemnyel,36) bi po 30 trzech dnech prziſſli, iakoz ge ſwrchu pſano, ze nemohli w nych37) pohadki wiloziti. I moz biti gynak rzeczeno: kdiz ſie prziblizi ſedmy den, ale gefſcze 5
Strana 315
Iudicum. 315 nebiefſe, a take 37a) po trzetië dny otazanye cztwrteho dne przigidu38) k nyei,39) I mluwila ge muzy; a gefſto ſie die: ſedm dny40) plakala, [133a 1] tocziſſ 35 w tiech dny, ale ne we wſſiech, ale ſedmeho dne, kdiz mu zaloſtna bieſſe, tehdi giei41) wilozi; a ta hned42) wilozi ſwym myefſczanô.43) a ony ſedmy den przied flunczem zapadu,44) tocziff drziew nezli45) flunce zapade, po- wediechu Samſonowy: czo ſtrdi ſlazíſieho,46) a czo lwa filnyeiſſieho? a on Nö. wecie: a czo zeny lftywieifſieho? Bifſte na mei telici neorali, pohadki me 40 bifſte neuhodli. I rziti ſie nan duch bozi, i gide do afſcalona, i zabi47) trzi- dcieti muzow, a da rucho gich tiem, geſſto pohadku wyprawili. a rozhnyewaw ſie na zenu, i gide domow k otci ſwemu. a geho48) zena pogie gednoho z tiech, gefſto gym pohadku wiprawila. 1) Š. Tuto O. 2) K. Š. Samfonu. 3) K. Gide potô. 4) K. philifteoweho. 5) K. pannu krafnu. 6) K. Š. profymt. 7) K. fnubte. s) K. gt. 9) K. sch. a; zhrdafs. 10) K. neobrzezowanych. 11) K. gfe. 12) K. zpoſobem bozym. 13) sch. v Š. 14) Š. v winnice miefítíke. 15) sch. v K. 16) K. tu pannu. 17) K. fe opiet. 18) K. diel dal. 19) K. a oni. 20) K. Š. fwe. 21) K. miefftiane. 22) K. fily dachu gemu. 23) K. na ſtraze. 24) K. Š. zda. 25) K. kdyz hodowachu. 26) K. tolikez mi. 27) K. wydayz nam. 28) K. krmie s. 28a) sch. v K. 29) K. Š. zda. 30) K. pohadky nechczefs. 31) v Š. také dvakrát, v K. jednou nadeps. 32) K. y. 33) K. ge nan. 31) Š. nie; K. ni. 35) m. toczifí — gefícze v K. jen: neb. 36) K. nemnieli. 37) ta dvě sl. sch. v K. 372) K. tak. 3s) Š. przigdu; K. przigidechu. 39) Š. K. nie. 10) K. ſedmy den. 41) K. gy; Š. gie. 42) K. ynhed. 43) K. mieftieninom. 41) K. zapada. 45) K. nez. 46) K. ſladffieho. 17) K. zabi tu. 48) sch. v K. O zapaleny oſvenye.1) A2) kdiz naſta píſenyczna zen, gide Samfon, abi ohladal3) zenu ſwu, neſa kozle. a kdiz chtiefſe giti3a) do komori, zabrany mu otecz gegi (Soudc. 15.] a rzka: mnyel ſem, bi ti nenawidiel dczeri me, i dal ſem gi przieteli twemu. mat feftru4) kraffy; bud tobie zena za ny. Samfon wecie: od dneſſnyeho dne nebude wyna ma proti filiftom, a vczynymt5) wam zle. I gide, i6) po- lapi trzi ſta liſſek, I ſwaza7) oczaſi k oczaſu, a pochodnye vproſtrzied wulpes nô. przywazaw,6) a zazeh gie [133a 2] ohnyem. I puffti lyfſki biehat.9) y ſpa- lichu oſenye10) filiftſke tak welmy, ze y wynnycie y olyweti ſpalichu ohnyem. filiftyny11) wieducz, ze ten ſkutek ot Samfona geft, I ſpalichu geho zenu 10 y ſ otczem y ſ materzi, iako bi ony to vczynyli.12) I wecie Samson: gessczet wezmu pomítu, a pak otpoczynu. I porazi gie tiezku ranu, tak ze dywiece ſie lytki k bedram przikladachu. fedmdefat wikladatelowe13) prawie: Tak lytki. Samfon dywnye pobi filiftíke,14) ze litki gedne nohi na bedril5) druhe nohi pokladachu. wſſak ze na litkach chodyme a na16) bedrach ſedyme, 15 nyeterzi wikladagi takto: pobil holena na bedro, tocziſſ pieſſie kromye giezdczow. a bidlefſe Samfon w gieſkyny Skali17) etham iako w myeftie ohrazenem. Tehdi brachu ſie filiſtei do zemye Juda, i rozbichu ſwe ſtany w myeſtie, (Kap. XVIII.) gemuzl7a) potom diechu lebi, tocziff czelift. I weciechu gym ſynowe Juda: 5
Iudicum. 315 nebiefſe, a take 37a) po trzetië dny otazanye cztwrteho dne przigidu38) k nyei,39) I mluwila ge muzy; a gefſto ſie die: ſedm dny40) plakala, [133a 1] tocziſſ 35 w tiech dny, ale ne we wſſiech, ale ſedmeho dne, kdiz mu zaloſtna bieſſe, tehdi giei41) wilozi; a ta hned42) wilozi ſwym myefſczanô.43) a ony ſedmy den przied flunczem zapadu,44) tocziff drziew nezli45) flunce zapade, po- wediechu Samſonowy: czo ſtrdi ſlazíſieho,46) a czo lwa filnyeiſſieho? a on Nö. wecie: a czo zeny lftywieifſieho? Bifſte na mei telici neorali, pohadki me 40 bifſte neuhodli. I rziti ſie nan duch bozi, i gide do afſcalona, i zabi47) trzi- dcieti muzow, a da rucho gich tiem, geſſto pohadku wyprawili. a rozhnyewaw ſie na zenu, i gide domow k otci ſwemu. a geho48) zena pogie gednoho z tiech, gefſto gym pohadku wiprawila. 1) Š. Tuto O. 2) K. Š. Samfonu. 3) K. Gide potô. 4) K. philifteoweho. 5) K. pannu krafnu. 6) K. Š. profymt. 7) K. fnubte. s) K. gt. 9) K. sch. a; zhrdafs. 10) K. neobrzezowanych. 11) K. gfe. 12) K. zpoſobem bozym. 13) sch. v Š. 14) Š. v winnice miefítíke. 15) sch. v K. 16) K. tu pannu. 17) K. fe opiet. 18) K. diel dal. 19) K. a oni. 20) K. Š. fwe. 21) K. miefftiane. 22) K. fily dachu gemu. 23) K. na ſtraze. 24) K. Š. zda. 25) K. kdyz hodowachu. 26) K. tolikez mi. 27) K. wydayz nam. 28) K. krmie s. 28a) sch. v K. 29) K. Š. zda. 30) K. pohadky nechczefs. 31) v Š. také dvakrát, v K. jednou nadeps. 32) K. y. 33) K. ge nan. 31) Š. nie; K. ni. 35) m. toczifí — gefícze v K. jen: neb. 36) K. nemnieli. 37) ta dvě sl. sch. v K. 372) K. tak. 3s) Š. przigdu; K. przigidechu. 39) Š. K. nie. 10) K. ſedmy den. 41) K. gy; Š. gie. 42) K. ynhed. 43) K. mieftieninom. 41) K. zapada. 45) K. nez. 46) K. ſladffieho. 17) K. zabi tu. 48) sch. v K. O zapaleny oſvenye.1) A2) kdiz naſta píſenyczna zen, gide Samfon, abi ohladal3) zenu ſwu, neſa kozle. a kdiz chtiefſe giti3a) do komori, zabrany mu otecz gegi (Soudc. 15.] a rzka: mnyel ſem, bi ti nenawidiel dczeri me, i dal ſem gi przieteli twemu. mat feftru4) kraffy; bud tobie zena za ny. Samfon wecie: od dneſſnyeho dne nebude wyna ma proti filiftom, a vczynymt5) wam zle. I gide, i6) po- lapi trzi ſta liſſek, I ſwaza7) oczaſi k oczaſu, a pochodnye vproſtrzied wulpes nô. przywazaw,6) a zazeh gie [133a 2] ohnyem. I puffti lyfſki biehat.9) y ſpa- lichu oſenye10) filiftſke tak welmy, ze y wynnycie y olyweti ſpalichu ohnyem. filiftyny11) wieducz, ze ten ſkutek ot Samfona geft, I ſpalichu geho zenu 10 y ſ otczem y ſ materzi, iako bi ony to vczynyli.12) I wecie Samson: gessczet wezmu pomítu, a pak otpoczynu. I porazi gie tiezku ranu, tak ze dywiece ſie lytki k bedram przikladachu. fedmdefat wikladatelowe13) prawie: Tak lytki. Samfon dywnye pobi filiftíke,14) ze litki gedne nohi na bedril5) druhe nohi pokladachu. wſſak ze na litkach chodyme a na16) bedrach ſedyme, 15 nyeterzi wikladagi takto: pobil holena na bedro, tocziſſ pieſſie kromye giezdczow. a bidlefſe Samfon w gieſkyny Skali17) etham iako w myeftie ohrazenem. Tehdi brachu ſie filiſtei do zemye Juda, i rozbichu ſwe ſtany w myeſtie, (Kap. XVIII.) gemuzl7a) potom diechu lebi, tocziff czelift. I weciechu gym ſynowe Juda: 5
Strana 316
316 Iudicum. Soudc. 15./ [Soudc. 16./ wſſak ſmeis) ſluhi waſſie; procz ſte wſtali proti nam? ony weciechu: abichom 20 Samſona ſwazali. I zdwizechu ſie trzi tificz19) muzow z Juda k Samſonowi, a wynyecz ho20) weciechu mu:21) newieff, ze filiftei panugi22) nad namy? [133b 1] prziffli23) ſme, abichom tie ſwazaly a dali filiftom.24) on wecie prziſiezte my, abifſte mne nezabili. ony prziſiezechu. a25) on ſie prziepuſti26) ſwazati dwiema nowyma prowazoma. a kdiz ho27) wediechu, a28) filiſtei 25 pro radoſt zwolachu,29) i rziti ſie nan duch bozi, i roztrzechu ſie geho ſwazki, iako kudel lnyena v ohnye.30) gyne piſmo ma: iako nyt lnyena fukana. Czeliſt a wzem31) czeliſt ofliczi na zemy, zabi gyi32) tificz muzow, a gyny vteczechu. oflicze. a radugie ſie ſamſon, da ſobie chwalu, ale ne bohu. wecie33) rymen: ofliczi ritmice. czeliſti, giecznem34) mladeho oſlatka ſhladil ſem gie, a zabil ſem tiſicz 30 muzow. zid ma: hemor hemori, to geft czelifti ofliczi vczynyl ſem hromadu mrch mrtwich. I wrze czeliſti, a35) nazwa to myeſto ramathei neb ramath- leby, toczifí pozdwizenye czeliſti. I zizny az do ſmrti; to, prawie zide, proto,36) ze ſobie dal chwalu z witiezftwie, a nycz bohu, I zawola ku panu bohu:37) proffit,38) hoſpodyne, wiz, zet hned39) vmru, a upadnu w rucie 35 neobrziezowanych. I otewrzie boh zub ſtranny czeliſti ofliczie, I wigidu40) wodi,41) a napyw fie nabi fili. y promyeny prwnye42) meno tomu myeſtu, I nazwa gie ſtudnycie z czeliſti nazywagicieho.43) [133b 2] a kdiz ſie ne- baffe filiftow,44) Gide do myefta gaza, I vzrzie tu45) zenu bludnu newieſtku, I gide k nyei.46) filiſtyym47) to zwiediewffe, poſtawichu ſtrazne v brany 40 myeſczke, abi ho48) zabili, kdiz rano z myeſta poide. a Samſon o polnocy wſtaw,49) obogie dwerzie y ſ zadnymy wrati i ſ zamki wzem na ramena, I neſe na wrch hory.50) 1) K. obile philifteom; Š. Geffto liffky ofeníe zapalili ſkrze Samfona. 2) sch. v K. 3) K. Š. ohledal. 3a) Š. wgiti. 4) K. a tent ma dczeru. 5) K. philifteom a vczy- niem. 6) Š. a. 7) K. fwaza gym. s) K. vwazaw. 9) K. biehati po poly. 10) K. obile. 11) K. philifeowe. 12) K. vczinichu (!). 13) K. wykladatelow. 14) K. philitíke. 15) K. bedro. 16) sch. v Š. 17) K. fkale. 172) K. gemuzto. 18) K. fmy. 19) K. tifycze. 20) K. ge°. 21) K. gemu. 22) za tím naps. w zemy, přetrž. 23) K. a proto przifíli. 26) K. philifteom. 25) sch. v K. 26) K. dopuſti. 27) K. geho. 28) K. tehdy. 29) K. wolachu (f vyškrab.). 30) K. w ohni. 31) K. popad. 32) K. y zabie. gych 33) K. a wecze; násl. sl. sch.; Š. rymem. 34) sch. v K. 35) K. y. 36) K. ze proto. 37) K. bohu a rzka. 38) Š. profimt; K. (přid.) tebe. 39) K. ynhed. 40) Š. wygdu. 41) K. wygide woda. 42) K. prwe. 43) K. nazwagyczieho z sch. 44) K. philifteow. 45) sch. v K. 46) Š. nie; K. ni. 47) K. Š. philiftym. 48) K. geho. 49) K. z mieſta wſtaw. 50) K. huory a na nie nicz netba. [Kap. XIX.] O dalydye, zeny Sampſonowie.1) (Soudc. 16.] POtom mylowa dalidu, ta bidlila2) na horzie forech.3) y przigidechu k nveil) piet panoſfi filiſtſkich, profiecz gie,5) abi na nyem zwiediela, w czem ti ſili ma, a kterak bichmes) ho mohli prziemoci7) a ſwiezice mucziti; a dame8) tobie kazdi tiſicz a Sto ſtrziebrnych, to geſt9) piet tificzow a piet Set. I lahodi dalida Samfonowi profiecz ho,10) abi gieil1) powediel, 5
316 Iudicum. Soudc. 15./ [Soudc. 16./ wſſak ſmeis) ſluhi waſſie; procz ſte wſtali proti nam? ony weciechu: abichom 20 Samſona ſwazali. I zdwizechu ſie trzi tificz19) muzow z Juda k Samſonowi, a wynyecz ho20) weciechu mu:21) newieff, ze filiftei panugi22) nad namy? [133b 1] prziffli23) ſme, abichom tie ſwazaly a dali filiftom.24) on wecie prziſiezte my, abifſte mne nezabili. ony prziſiezechu. a25) on ſie prziepuſti26) ſwazati dwiema nowyma prowazoma. a kdiz ho27) wediechu, a28) filiſtei 25 pro radoſt zwolachu,29) i rziti ſie nan duch bozi, i roztrzechu ſie geho ſwazki, iako kudel lnyena v ohnye.30) gyne piſmo ma: iako nyt lnyena fukana. Czeliſt a wzem31) czeliſt ofliczi na zemy, zabi gyi32) tificz muzow, a gyny vteczechu. oflicze. a radugie ſie ſamſon, da ſobie chwalu, ale ne bohu. wecie33) rymen: ofliczi ritmice. czeliſti, giecznem34) mladeho oſlatka ſhladil ſem gie, a zabil ſem tiſicz 30 muzow. zid ma: hemor hemori, to geft czelifti ofliczi vczynyl ſem hromadu mrch mrtwich. I wrze czeliſti, a35) nazwa to myeſto ramathei neb ramath- leby, toczifí pozdwizenye czeliſti. I zizny az do ſmrti; to, prawie zide, proto,36) ze ſobie dal chwalu z witiezftwie, a nycz bohu, I zawola ku panu bohu:37) proffit,38) hoſpodyne, wiz, zet hned39) vmru, a upadnu w rucie 35 neobrziezowanych. I otewrzie boh zub ſtranny czeliſti ofliczie, I wigidu40) wodi,41) a napyw fie nabi fili. y promyeny prwnye42) meno tomu myeſtu, I nazwa gie ſtudnycie z czeliſti nazywagicieho.43) [133b 2] a kdiz ſie ne- baffe filiftow,44) Gide do myefta gaza, I vzrzie tu45) zenu bludnu newieſtku, I gide k nyei.46) filiſtyym47) to zwiediewffe, poſtawichu ſtrazne v brany 40 myeſczke, abi ho48) zabili, kdiz rano z myeſta poide. a Samſon o polnocy wſtaw,49) obogie dwerzie y ſ zadnymy wrati i ſ zamki wzem na ramena, I neſe na wrch hory.50) 1) K. obile philifteom; Š. Geffto liffky ofeníe zapalili ſkrze Samfona. 2) sch. v K. 3) K. Š. ohledal. 3a) Š. wgiti. 4) K. a tent ma dczeru. 5) K. philifteom a vczy- niem. 6) Š. a. 7) K. fwaza gym. s) K. vwazaw. 9) K. biehati po poly. 10) K. obile. 11) K. philifeowe. 12) K. vczinichu (!). 13) K. wykladatelow. 14) K. philitíke. 15) K. bedro. 16) sch. v Š. 17) K. fkale. 172) K. gemuzto. 18) K. fmy. 19) K. tifycze. 20) K. ge°. 21) K. gemu. 22) za tím naps. w zemy, přetrž. 23) K. a proto przifíli. 26) K. philifteom. 25) sch. v K. 26) K. dopuſti. 27) K. geho. 28) K. tehdy. 29) K. wolachu (f vyškrab.). 30) K. w ohni. 31) K. popad. 32) K. y zabie. gych 33) K. a wecze; násl. sl. sch.; Š. rymem. 34) sch. v K. 35) K. y. 36) K. ze proto. 37) K. bohu a rzka. 38) Š. profimt; K. (přid.) tebe. 39) K. ynhed. 40) Š. wygdu. 41) K. wygide woda. 42) K. prwe. 43) K. nazwagyczieho z sch. 44) K. philifteow. 45) sch. v K. 46) Š. nie; K. ni. 47) K. Š. philiftym. 48) K. geho. 49) K. z mieſta wſtaw. 50) K. huory a na nie nicz netba. [Kap. XIX.] O dalydye, zeny Sampſonowie.1) (Soudc. 16.] POtom mylowa dalidu, ta bidlila2) na horzie forech.3) y przigidechu k nveil) piet panoſfi filiſtſkich, profiecz gie,5) abi na nyem zwiediela, w czem ti ſili ma, a kterak bichmes) ho mohli prziemoci7) a ſwiezice mucziti; a dame8) tobie kazdi tiſicz a Sto ſtrziebrnych, to geſt9) piet tificzow a piet Set. I lahodi dalida Samfonowi profiecz ho,10) abi gieil1) powediel, 5
Strana 317
Iudicum. 317 10 otkud ti ſili ma, a kterak bi mohl biti prziemozen. on gieil1) wecie we lſti: kdiz bi mye ſedmy prowazi zilnymy mokrymy ſwazaly, budu iako gyny czlowiek. to Jozeło kmeny wynne nowe12) nazywa. I przynefu gieil1) ſedm prowazow, [134a 1] gymyzto ona ho,13) kdiz ſpaſſe, iako opileho ſwaza, a taynye biechu filiſteil4) v dalidi. I zawola zena: filiſtei na tie, Samfone!15) a on16) ztrha ti prowazi iako kudelowe.17) a tez opiet vczyny18) druheho dne o ſedmy prowaziech. a kdiz trzetie ſedm wlafow hlawi19) geho nyti ſwazanych a hrzebikem w zemy vbitich,20) a kdiz ho opiet vbudi,21) witrze hrzebi i22) ſ nyti y ſ wlaſi, a kdiz ſie ſmuti dalida, a duſſie gegie mdlefſe az na ſmrt, tehdi powedie gieil1) prawdu 20 a rzka: nazareus ſem z brzicha me materzie, bila-li bi ma hlawa oholena, otſtupi ote mne ſila ma.23) Tehdi dalida przywola tiech panoſſi, abi k nyeill) prziſſly ſ penyezi, iakoz ſu ſlibily. a ona kaza mu24) ſpati na gegiem25) lonu, A barwierzowi kaza mu wſſieczki wlaſi26) oholiti. aneb ze brzitwa na geho hlawu wzeſſla, take giedyne22) pro ſedm wlaſow geho oholenych otſtupi ot nyeho pan boh. I otwrze ho zena27) ot ſebe. a filiſtyny28) geho gemíſe, wilupichu mu oczi, a wodichu29) gei po zemy, a w gazie zawrziechu ho3o) w zalarzi, a31) kazachu gemu32) mleti, a tiem dielem ſluzebnym ho mu- cziechu.33) zide prawie, ze nutili ho, abi34) lehal s filnymy zenamy, abi ot nyeho ſilne pokolenye przigymali. a kdiz po czaſu geho [134a 2] wlaſi 30 pocziechu roſti, a obeczna ſlawnoſt naſta, wgidu35) knyezata filiftika36) w chram, abi obietowali bohu ſwemu dagon za tu,37) ze gym dal gich ne- przietele w gich rucie. a kdiz fie welmy weſelechu kwafiece, i przywedu Samſona, abi przied nymy hral,38) abi gemu fie39) poſmyewali. I ſtaffe40) mezi dwiema ſlupoma, na nychzto dom ſtal. I wecie pacholku, wodci 35 ſwemu: nechat ſie dotknu ſlupow, at malitko otpoczynu. a vgem oba ſlupi rukama wecie: vmrzi duſſie ma ſ filiſtyny!41) I ſrazi42) ſlupi, a dom pade na wſſeczkny. I zabi gich mnohem wiecz43) vmyeragie, nezli kdiz bil zyw. I zahynu gich kromye kwaſſenow giednak trzi tiſicie obeho pokolenye, geſſto przihledachu ſ ſtrziech, geſſto hrafſe Samfon. I wziechu ho wíſeczko Int'feccô nö. 40 mnozîtwie geho pokolenye, a pohrzebu44) ho w hrobu geho otcie mâuy. a ſudil45) Ifrael dwadcieti let. dotudto knyehi ſudcziew46) czaſa47) zname- Nö. nawagi, magicz w ſobie dwie Stie a dewaddefat a dewiet let, a fudcziew48) Toto wiſe waz. dwanaſt, kromye Sangar a Barach.** * Neb kazda zena bezmal ot przirozenye lakoma geſt a lehka, a proto No. 45 fie die: czo ge lehczieiffieho plamene? wietr; a czo wietra?49) flowo. a czo flowa? zena. a czo zeny? nycz. ** znamenai, ze cztwerzi lidi gmena50) w ſtarem zakonu502) andielem Anuccia". fu zwieftowany:51) Iſmahel, Ifaac, Jofias a Samfon,52) a w nowem gedno angli nö. dwa.53) 15 25 1) ženie; Š. (přid.) kterak gey oklala. 2) K. byla. 3) K. Seroth. 4) K. ni; Š. nie. 5) ta dvě sl. sch. v K. 6) Š. bychom. 7) K. bychom mohly gey przelítiti a prze- moczy. 8) K. damy. 3) K. ge. 10) K. geho. 11) Š. gie; K. gi. 12) K. newine noweho. 13) K. geho. 14) philifteowe biechu. 15) K. philifteow na Samfona. 16) K. on proczytiw y.
Iudicum. 317 10 otkud ti ſili ma, a kterak bi mohl biti prziemozen. on gieil1) wecie we lſti: kdiz bi mye ſedmy prowazi zilnymy mokrymy ſwazaly, budu iako gyny czlowiek. to Jozeło kmeny wynne nowe12) nazywa. I przynefu gieil1) ſedm prowazow, [134a 1] gymyzto ona ho,13) kdiz ſpaſſe, iako opileho ſwaza, a taynye biechu filiſteil4) v dalidi. I zawola zena: filiſtei na tie, Samfone!15) a on16) ztrha ti prowazi iako kudelowe.17) a tez opiet vczyny18) druheho dne o ſedmy prowaziech. a kdiz trzetie ſedm wlafow hlawi19) geho nyti ſwazanych a hrzebikem w zemy vbitich,20) a kdiz ho opiet vbudi,21) witrze hrzebi i22) ſ nyti y ſ wlaſi, a kdiz ſie ſmuti dalida, a duſſie gegie mdlefſe az na ſmrt, tehdi powedie gieil1) prawdu 20 a rzka: nazareus ſem z brzicha me materzie, bila-li bi ma hlawa oholena, otſtupi ote mne ſila ma.23) Tehdi dalida przywola tiech panoſſi, abi k nyeill) prziſſly ſ penyezi, iakoz ſu ſlibily. a ona kaza mu24) ſpati na gegiem25) lonu, A barwierzowi kaza mu wſſieczki wlaſi26) oholiti. aneb ze brzitwa na geho hlawu wzeſſla, take giedyne22) pro ſedm wlaſow geho oholenych otſtupi ot nyeho pan boh. I otwrze ho zena27) ot ſebe. a filiſtyny28) geho gemíſe, wilupichu mu oczi, a wodichu29) gei po zemy, a w gazie zawrziechu ho3o) w zalarzi, a31) kazachu gemu32) mleti, a tiem dielem ſluzebnym ho mu- cziechu.33) zide prawie, ze nutili ho, abi34) lehal s filnymy zenamy, abi ot nyeho ſilne pokolenye przigymali. a kdiz po czaſu geho [134a 2] wlaſi 30 pocziechu roſti, a obeczna ſlawnoſt naſta, wgidu35) knyezata filiftika36) w chram, abi obietowali bohu ſwemu dagon za tu,37) ze gym dal gich ne- przietele w gich rucie. a kdiz fie welmy weſelechu kwafiece, i przywedu Samſona, abi przied nymy hral,38) abi gemu fie39) poſmyewali. I ſtaffe40) mezi dwiema ſlupoma, na nychzto dom ſtal. I wecie pacholku, wodci 35 ſwemu: nechat ſie dotknu ſlupow, at malitko otpoczynu. a vgem oba ſlupi rukama wecie: vmrzi duſſie ma ſ filiſtyny!41) I ſrazi42) ſlupi, a dom pade na wſſeczkny. I zabi gich mnohem wiecz43) vmyeragie, nezli kdiz bil zyw. I zahynu gich kromye kwaſſenow giednak trzi tiſicie obeho pokolenye, geſſto przihledachu ſ ſtrziech, geſſto hrafſe Samfon. I wziechu ho wíſeczko Int'feccô nö. 40 mnozîtwie geho pokolenye, a pohrzebu44) ho w hrobu geho otcie mâuy. a ſudil45) Ifrael dwadcieti let. dotudto knyehi ſudcziew46) czaſa47) zname- Nö. nawagi, magicz w ſobie dwie Stie a dewaddefat a dewiet let, a fudcziew48) Toto wiſe waz. dwanaſt, kromye Sangar a Barach.** * Neb kazda zena bezmal ot przirozenye lakoma geſt a lehka, a proto No. 45 fie die: czo ge lehczieiffieho plamene? wietr; a czo wietra?49) flowo. a czo flowa? zena. a czo zeny? nycz. ** znamenai, ze cztwerzi lidi gmena50) w ſtarem zakonu502) andielem Anuccia". fu zwieftowany:51) Iſmahel, Ifaac, Jofias a Samfon,52) a w nowem gedno angli nö. dwa.53) 15 25 1) ženie; Š. (přid.) kterak gey oklala. 2) K. byla. 3) K. Seroth. 4) K. ni; Š. nie. 5) ta dvě sl. sch. v K. 6) Š. bychom. 7) K. bychom mohly gey przelítiti a prze- moczy. 8) K. damy. 3) K. ge. 10) K. geho. 11) Š. gie; K. gi. 12) K. newine noweho. 13) K. geho. 14) philifteowe biechu. 15) K. philifteow na Samfona. 16) K. on proczytiw y.
Strana 318
318 Iudicum. 17) K. kudelne. 18) K. ona vczijnie. 19) sch. v Š. K. 20) K. wbitych. 21) K. ge° ne- przately probudi. 22) sch. v K. 23) K. ma fila. 24) K. Samfona. 25) K. fwem. 26) K. wſſyczku hlawu. 27) K. zena geho. 28) K. philifteowe. 29) Š. powediechu. 30) K. gey. 31) K. a potom. 32) ge nadeps.; v K. sch. 33) K. mutiechu geho. 31) K. nutili ge°. ale. 35) Š. wegdu; K. wgidechu. 36) K. philitſka. 37) K. Š. to. 38) K. hral aneb krzepczil. 39) K. ſie gemu. 40) K. potom pak wſtawíſe ftafſe. 41) K. philiſtey. 42) K. frazy w hromadu. 43) K. mnoho wiecze. 44) K. pohrzebachu. 45) K. fudil byl. 46) K. knihy ſudczow. 47) K. czaſu. 48) K. fudczy. 49) K. wietru 50) Š. lidee; K. cztwery oſoby gmeny. 50a) K. zakonie. 51) K. zwieftowana. 52) K. yoſyas yfaac a Samfon. 53) K. dwie gezus a Jan krztitel bozi. [Kар. XX.] Incidencia.1) 1134b 1] Oho czaſa2) aſcanius Albam vſtawy, druhi kral latynſkich,3) palefactus w knyehach newierzicich prawi, bi vlixes bil w trigetie* aten- ſkich. Scilla obikla lupiti hoſti. a Sirenes ze ſu bili zeny, ti ſu klamali4) a przielfſczowali prziewoznyki. * Trieris5) geſt lodie, geſſto ma trzi opony, neb trzi rzadi oprawczow. 5 1) K. Napadowe. 2) K. Š. czafu. 3) K. latiníky. 4) K. klamaly gfu. 5) K. przi- wozniky Trygeris. [Kap. XXI.I O1) modle myche.2) Rex nõ fuit 1 ifr'1. ☞ [Soudc. 18.) TOtot geft Iftoria3) o modle myche.2) Tu przihodu a druhu,3a) o zenye lewite,4) prawi Jozefus, ze ſie geſt przihodila po ſmrti Jozue a przied otonyel, kdiz bieſſe mnoho ſhrzieſſil5) przied bohem Iſrael, a boh gie bil dal w rucie Canaanſkym, gyizto otgiechu ſprawedlywie otdal afkalonem a accaron,6) a mnoho myeft napolſkich, a gie danycus z pokolenye dan wihnane7) na hori vtiekati przipudi.8) Toho czaſa9) biefſe muz z effraym, gmenem Michas, ten przigie ot swe materzie tificz a fto ſtrziebrnych za- libenych, a vczyny ſwe materze przikazany ophot,10) rucho biſkupowe, a therafym i rucho knyezíke a modly. a odluczi gym domczek w ſwem domye, a naplny rucie gednohol1) ſwich fynow, i bi knyezem vczynyen, 10 I vwede gei w knyezſtwie nyeczym wlozenym w ſweil2) rucie, aneb naplny geho rucie, tocziff [134b 2] czaſto gemu obietowa iako knyezi. a w onyech dnech nebieſſe krale w Irael, nezli kazdi, czo mu ſie za prawe zdalo, to czynyl.12a) a biefſe druhi mladenecz bethlehemyta, prziwuzny13) Miche a le- wita, chudi, ten chtiefſe putowati, kdez bi kolywiek pokoi ſobie nalezl. 15 a kdiz wgide w dom Miche, poznaw vmyſl czieſti geho, vczyny ho14) knyezem ſobie, a vſtawy mu na kazde leto defiet ſtrziebrnych, a rucho dwogie kromye ztrawi, w tiech dnech hledafſe ſobie gmyenye pokolenye dan, I poſlachu piet muzow, abi ſſpiehowali zemy, w nyezto15) bi mohli bidliti. a wſſedſſe do domu Miche, otpoczynuchu w pokogi lewity. a kdiz wſſeczko16) zna- 20 menachu, rucho y modly, precz gidu,17) I przigidu18) do lachis. a opatrzywfſe myeſto podobne, a welikeho ſbozie, a bidlitele w nyeil9) bez bazny20) a ne- boyowny, wratichu ſie k ſwym bratrom a21) rzkucz: podme22) a oſiedme 5 Soudc. 17.]
318 Iudicum. 17) K. kudelne. 18) K. ona vczijnie. 19) sch. v Š. K. 20) K. wbitych. 21) K. ge° ne- przately probudi. 22) sch. v K. 23) K. ma fila. 24) K. Samfona. 25) K. fwem. 26) K. wſſyczku hlawu. 27) K. zena geho. 28) K. philifteowe. 29) Š. powediechu. 30) K. gey. 31) K. a potom. 32) ge nadeps.; v K. sch. 33) K. mutiechu geho. 31) K. nutili ge°. ale. 35) Š. wegdu; K. wgidechu. 36) K. philitſka. 37) K. Š. to. 38) K. hral aneb krzepczil. 39) K. ſie gemu. 40) K. potom pak wſtawíſe ftafſe. 41) K. philiſtey. 42) K. frazy w hromadu. 43) K. mnoho wiecze. 44) K. pohrzebachu. 45) K. fudil byl. 46) K. knihy ſudczow. 47) K. czaſu. 48) K. fudczy. 49) K. wietru 50) Š. lidee; K. cztwery oſoby gmeny. 50a) K. zakonie. 51) K. zwieftowana. 52) K. yoſyas yfaac a Samfon. 53) K. dwie gezus a Jan krztitel bozi. [Kар. XX.] Incidencia.1) 1134b 1] Oho czaſa2) aſcanius Albam vſtawy, druhi kral latynſkich,3) palefactus w knyehach newierzicich prawi, bi vlixes bil w trigetie* aten- ſkich. Scilla obikla lupiti hoſti. a Sirenes ze ſu bili zeny, ti ſu klamali4) a przielfſczowali prziewoznyki. * Trieris5) geſt lodie, geſſto ma trzi opony, neb trzi rzadi oprawczow. 5 1) K. Napadowe. 2) K. Š. czafu. 3) K. latiníky. 4) K. klamaly gfu. 5) K. przi- wozniky Trygeris. [Kap. XXI.I O1) modle myche.2) Rex nõ fuit 1 ifr'1. ☞ [Soudc. 18.) TOtot geft Iftoria3) o modle myche.2) Tu przihodu a druhu,3a) o zenye lewite,4) prawi Jozefus, ze ſie geſt przihodila po ſmrti Jozue a przied otonyel, kdiz bieſſe mnoho ſhrzieſſil5) przied bohem Iſrael, a boh gie bil dal w rucie Canaanſkym, gyizto otgiechu ſprawedlywie otdal afkalonem a accaron,6) a mnoho myeft napolſkich, a gie danycus z pokolenye dan wihnane7) na hori vtiekati przipudi.8) Toho czaſa9) biefſe muz z effraym, gmenem Michas, ten przigie ot swe materzie tificz a fto ſtrziebrnych za- libenych, a vczyny ſwe materze przikazany ophot,10) rucho biſkupowe, a therafym i rucho knyezíke a modly. a odluczi gym domczek w ſwem domye, a naplny rucie gednohol1) ſwich fynow, i bi knyezem vczynyen, 10 I vwede gei w knyezſtwie nyeczym wlozenym w ſweil2) rucie, aneb naplny geho rucie, tocziff [134b 2] czaſto gemu obietowa iako knyezi. a w onyech dnech nebieſſe krale w Irael, nezli kazdi, czo mu ſie za prawe zdalo, to czynyl.12a) a biefſe druhi mladenecz bethlehemyta, prziwuzny13) Miche a le- wita, chudi, ten chtiefſe putowati, kdez bi kolywiek pokoi ſobie nalezl. 15 a kdiz wgide w dom Miche, poznaw vmyſl czieſti geho, vczyny ho14) knyezem ſobie, a vſtawy mu na kazde leto defiet ſtrziebrnych, a rucho dwogie kromye ztrawi, w tiech dnech hledafſe ſobie gmyenye pokolenye dan, I poſlachu piet muzow, abi ſſpiehowali zemy, w nyezto15) bi mohli bidliti. a wſſedſſe do domu Miche, otpoczynuchu w pokogi lewity. a kdiz wſſeczko16) zna- 20 menachu, rucho y modly, precz gidu,17) I przigidu18) do lachis. a opatrzywfſe myeſto podobne, a welikeho ſbozie, a bidlitele w nyeil9) bez bazny20) a ne- boyowny, wratichu ſie k ſwym bratrom a21) rzkucz: podme22) a oſiedme 5 Soudc. 17.]
Strana 319
Iudicum. 319 zemy, gizto ſme23) widieli. Izadne dielo nebude.24) I gidechu danyte, dwie 25 ſtie muzow odienczow,25) naiprwe oftachu w kariathiarym Jude, a to myeſto ot toho czaſa26) rzeczeno bi ſtany dan, Gyne27) tiem gmenê rzeczeno geft, o nyemzto ſme28) powedieli w Samfonye. Trzetie tymz29) gmenem rzeczeno geft29a) tu, kdez Jeroboam kowal telata. Ca[135a 1]riath geft myefto, Jarym Is. Král. 2.) leſowe. a kdiz gdiechu podle domu Miche, wgidechu drzewnych piet 30 muzow, abi pobrali rucho a modly. a kdiz knyez zawola, weciechu mu:29a) di ſem, pod3°) f namy, budefí naff31) knyez. lepe bude tobie, ze budefí otecz w gednom pokoleny, nezly w domye gednoho muzie. I gide ſ nymy, neſa s ſobu32) wſſeczko. a kdiz gie ſtihaſſe Michas ſe wſſym ſwym domem, vzrziew gie filnyeifſe, a hroziecz mu ſmrti, wrati ſie zaſie. ale ony f33) zenamy 35 i ſ dietmy, i ſ dobitkem, i ſe wſſym nabitkem ſwym przigidu34) k lidu lachis, i pobichu gie, a myeſto zazechu,25) a uſtawichu ſobie myeſto ne- daleko ot libana, podle ſtudnycz Jordana, v naywietſſieho pole Sidonis, v wlaſti coob. a nazwachu gie ... . .36) giefſto mu drziewe lachis diechu; I polozichu tu ſobie za boha modlu Miche, toho wſſeho czaſa,37) iakoz bil 40 dom bozi w ſilo. a Jonatu, ſyna Jerſan, ſyna38) Moiſi, z rodu Moiſi rozumyegi, a ſyny geho vſtawichu knyezi w pokoleny dan az do dne gymanye ſweho. 1) Š. Tuto geft O. 2) K. Michee. 3) K. pak hyftorie. 3a) K. druhy. 4) K. lewity. 5) K. zhrzeffil. 6) K. ackaran. 7) K. wyhnal a. s) K. przipudil. 9) K. Š. czaſu. 10) K. Ephot. 11) K. z. 12) K. Š. ſwe. 12a) Š. vczinil. 13) K. Š. przibuzny. 14) K. geho. 15) K. w niez. 16) K. wſſyczko. 17) Š. gdu; K. gidechu precz. 18) K. przygidechu. 19) Š. wnie; K. w niem. 20) K. baznywi. 21) sch. v K. 22) K. podme ofiedny. 23) K. fmy. 24) K. nebude nam. 25) K. odienych a. 26) K. Š. czaſu. 27) K. Ginym. 28) K. o niemz gfmy. 29) K. tiem. 29a) Š. bylo geft. 2sb) K. gemu. 30) K. gfem (!) a pod. 31) sch. v Š. 32) K. Š. febu. 33) K. y f. 34) Š. przigdu; K. przy- gidechu. 35) K. zazzechu. 36) v C Š. tu mezera. 37) K. czafu. 38) za tím sl. naps. Jerfan, přetrž. O zenye lewytowye a o horzie.1) [Kap. XXII.) Ieſſe muz lewita, bidle na boku hori Effraym, magie zenu z beth- lehem;2) ta rozhnyewawſſi ſie na muzie ſweho, wrati ſie do domu otcie ſweho do betlehem.2) I gide po nyei3) muz gegi ſ pa[135a 2]cholkem a ſe (Soudc. 19.] dwiema oſloma, a ſmyrzi ſie ſ zenu, a cztwrteho dne, kdiz ſie chtieſſe wra- titi, drzie ho az do zaitrzie. a pati den poged o poledny, I wigide,4) weda s ſobus) dwa oſli obtiezena a zenu ſwu. a Jakoz prawi Jozefo, pateho dne meſiece nezczaſtnu cieſtu przigie. kdiz gdiefſe podle Jebus, ano ſie den chileſſe, nerodis) wgiti do myeſta czizieho lida, i gide7) do gabaa, geſito geſt v pokoleny benyamyn. I neprzigie ho izadny, I ſediefſe na ulicy. pak geden ſtari gda ſ pole, a ten bieſſe ſ hori effraym a tu hoft, i bidleſſe w gabaa, ten gie pogie do ſweho domu. I7a) kdiz weczerziechu,8) prziffedíſe ſynowe myefſczi, ſynowe belial, weciechu kusa) panu domu: wywed muzie, gefftot ge9) prziſfel k tobie, at bichme1o) ho pozywaly. Prawi Jozefo: ne- prziſſli ſu pro muzie, ale pro zenu geho. a kdiz ten ftarzecz wywede gym 15 ſwu dezeru diewoynu11) myeſto muzie a tu zenu, ony wzemfſie czielu nocz zena nota. 5 10
Iudicum. 319 zemy, gizto ſme23) widieli. Izadne dielo nebude.24) I gidechu danyte, dwie 25 ſtie muzow odienczow,25) naiprwe oftachu w kariathiarym Jude, a to myeſto ot toho czaſa26) rzeczeno bi ſtany dan, Gyne27) tiem gmenê rzeczeno geft, o nyemzto ſme28) powedieli w Samfonye. Trzetie tymz29) gmenem rzeczeno geft29a) tu, kdez Jeroboam kowal telata. Ca[135a 1]riath geft myefto, Jarym Is. Král. 2.) leſowe. a kdiz gdiechu podle domu Miche, wgidechu drzewnych piet 30 muzow, abi pobrali rucho a modly. a kdiz knyez zawola, weciechu mu:29a) di ſem, pod3°) f namy, budefí naff31) knyez. lepe bude tobie, ze budefí otecz w gednom pokoleny, nezly w domye gednoho muzie. I gide ſ nymy, neſa s ſobu32) wſſeczko. a kdiz gie ſtihaſſe Michas ſe wſſym ſwym domem, vzrziew gie filnyeifſe, a hroziecz mu ſmrti, wrati ſie zaſie. ale ony f33) zenamy 35 i ſ dietmy, i ſ dobitkem, i ſe wſſym nabitkem ſwym przigidu34) k lidu lachis, i pobichu gie, a myeſto zazechu,25) a uſtawichu ſobie myeſto ne- daleko ot libana, podle ſtudnycz Jordana, v naywietſſieho pole Sidonis, v wlaſti coob. a nazwachu gie ... . .36) giefſto mu drziewe lachis diechu; I polozichu tu ſobie za boha modlu Miche, toho wſſeho czaſa,37) iakoz bil 40 dom bozi w ſilo. a Jonatu, ſyna Jerſan, ſyna38) Moiſi, z rodu Moiſi rozumyegi, a ſyny geho vſtawichu knyezi w pokoleny dan az do dne gymanye ſweho. 1) Š. Tuto geft O. 2) K. Michee. 3) K. pak hyftorie. 3a) K. druhy. 4) K. lewity. 5) K. zhrzeffil. 6) K. ackaran. 7) K. wyhnal a. s) K. przipudil. 9) K. Š. czaſu. 10) K. Ephot. 11) K. z. 12) K. Š. ſwe. 12a) Š. vczinil. 13) K. Š. przibuzny. 14) K. geho. 15) K. w niez. 16) K. wſſyczko. 17) Š. gdu; K. gidechu precz. 18) K. przygidechu. 19) Š. wnie; K. w niem. 20) K. baznywi. 21) sch. v K. 22) K. podme ofiedny. 23) K. fmy. 24) K. nebude nam. 25) K. odienych a. 26) K. Š. czaſu. 27) K. Ginym. 28) K. o niemz gfmy. 29) K. tiem. 29a) Š. bylo geft. 2sb) K. gemu. 30) K. gfem (!) a pod. 31) sch. v Š. 32) K. Š. febu. 33) K. y f. 34) Š. przigdu; K. przy- gidechu. 35) K. zazzechu. 36) v C Š. tu mezera. 37) K. czafu. 38) za tím sl. naps. Jerfan, přetrž. O zenye lewytowye a o horzie.1) [Kap. XXII.) Ieſſe muz lewita, bidle na boku hori Effraym, magie zenu z beth- lehem;2) ta rozhnyewawſſi ſie na muzie ſweho, wrati ſie do domu otcie ſweho do betlehem.2) I gide po nyei3) muz gegi ſ pa[135a 2]cholkem a ſe (Soudc. 19.] dwiema oſloma, a ſmyrzi ſie ſ zenu, a cztwrteho dne, kdiz ſie chtieſſe wra- titi, drzie ho az do zaitrzie. a pati den poged o poledny, I wigide,4) weda s ſobus) dwa oſli obtiezena a zenu ſwu. a Jakoz prawi Jozefo, pateho dne meſiece nezczaſtnu cieſtu przigie. kdiz gdiefſe podle Jebus, ano ſie den chileſſe, nerodis) wgiti do myeſta czizieho lida, i gide7) do gabaa, geſito geſt v pokoleny benyamyn. I neprzigie ho izadny, I ſediefſe na ulicy. pak geden ſtari gda ſ pole, a ten bieſſe ſ hori effraym a tu hoft, i bidleſſe w gabaa, ten gie pogie do ſweho domu. I7a) kdiz weczerziechu,8) prziffedíſe ſynowe myefſczi, ſynowe belial, weciechu kusa) panu domu: wywed muzie, gefftot ge9) prziſfel k tobie, at bichme1o) ho pozywaly. Prawi Jozefo: ne- prziſſli ſu pro muzie, ale pro zenu geho. a kdiz ten ftarzecz wywede gym 15 ſwu dezeru diewoynu11) myeſto muzie a tu zenu, ony wzemfſie czielu nocz zena nota. 5 10
Strana 320
320 Iudicum. bellato'es. dextera et leua pugnantes. occiſi nõ. [Soudc. 21.] pozywachu gie; y puſtichu rano gy, ana12) wratywfſi13) ſie do hoſpodi y vmrzie przied dwerzmy, a muz gegi neſa mrchu na oſle wrati ſie do ſweho domu, a rozrziezaw gi na dwanaſtel3a) kuſow, i poſla do wſſech kraiow Iſrael. I zwo- lachu wſſiczkny rzkucz: nykdi ſie tak neſtalo w Iſraeli, iakzi3a) ſu naſſi [135b 1] otcil4) wiffli z egipta. I wigidu15) wſficzkny z pokolenye dan iako 20 geden muz do Maffat, Sfeft fet Tificzow boiownych muzow rzkucz: newrati ſie izadny16) do ſweho domu z nas, geliz pomſtyme w17) gabaa. I wywo- /Soudc. 20./ lychu muzie gednoho z deſieti, a ſto z Tyficie, abi ztrawi dobywaly,18) a po- ſlachu ke wſſemu pokoleny benyamyn rzkucz: widaite nam wſfeczkny18a) necziſte z gabaa, at vmru. any nerodichu, ale dachu gym trzidcieti tificzow 25 na pomocz z benyamyn. I bieſſe w gabaa ſedmdefat muzow, tak lewu iako prawu boyugice,19) a tak z prakow19a) k cily mecicze, ze bi ſie wlaſa nechibil. pak woiſko Ifrael zdwize ſie do ſylo poradit20) ſie f21) bohem, ktere knyeze woiſka poide proti benyamyn. wecie pan boh: Judas. a ſſedffe ottud22) wiboiowachu gabaa,23) a prweho dne wiffedffe fynowe benyamyn 30 z gabaa, pobichu Ifraeli dwamezidcietma24) tificzow, a druheho oſmnaſt25) tificzow, a trzetieho dne poſadkamy oklamany26) ztratichu 27) a ony myeſto zapalichu, a muzie y28) zeny i dieti wſſeczky zbichu, a tez gynym wſſem myeftom v benyamyn vczynychu, tak ze ze wíſeho cziſla benyamyn29) gedyne ſſeſt Set oſtalo, gefſto ſu ſedieli na ſkale Remor, a [135b 2] plakali 35 130) kwielili ſu welmy cztirzy meſiece. a prziſiezechu ſynowe Iſrael w maſ- fat,31) abi izadny ſwich dezer ſynom benyamyn nedawal za zeny. potom zelegice pro zahlazenye gednoho pokolenye otazachu, kto z Ifrael nebil ſ nymy32) v bogi any prziſahl. I bichu nalezeny muzie Jabes galaad, ze ſu nebili v bogi. I zbichu ot muzie az do zeny, gedno cztirzi ſta diewicz za- 40 chowachu33) a przywolawîſe ffeft ſet muzow z Skali Remor, nawratichu gym diel benyamyn, a onyech cztirzi fta diewicz dachu gym za zeny. a po- radywſſe ſie o dany zenach dwu ſtu, geſſto bili oſtali, weciechu gym: Slawa zena bozie geſt w Silo, a wzendu tam dezeri Ifrael tancie wodiecz, a wi tagiece nõ. fie v wynnyciech wigdiete, a polap34) ſobie kazdi gednu k zenye.35) I ſta 45 ſie tak. 136) bi nawraceno pokolenye benyamyn. w tiech dnech nebiefſe krale w Iſraeli, ale kazdi to, czo ſie mu widiefſe,37) to czynyeſſe, a tot geſt drziewe rzeczeno. 1) K. o Effraym; Š. o horze Remor. 2) K. Bethleema. 3) K. Š. nie. 4) Š. gide. 5) K. Š. lebe. 6) K. chyliffe nerodieffe. 7) K. lidu y wgide. 7a) K. A. 8) Š. wece- chu (!). sa) Š. k. 9) K. gt. 10) K. abychom. 11) K. pannu. 12) K. gy rano a ona. 13) K. wratiwffe. 13a) dvanaft. 13b) yfrahel yakoz. 14) K. Š. otczowe. 15) Š. wygdu; K. wygidechu. 16) K. Š. yzadny z nas. 17) K. fie w. 18) K. dobywal. 182) K. wffeczky. 19) K. boyugicze ruku. 19a) K. z praku. 20) K. radit. 21) K. z. 22) K. zaſe odtud. 23) Š. w Gabaa. 24) Š. dwamezcietma; K. dwametczytma. 25) K. dne ofmnaſte. 26) Š. oklamanie. 27) sch. v K. 28) sch. v K. 29) vczynychu — benyamyn sch. v K. 30) K. a. 31) K. maffet. 32) K. nami. 33) K. zachowachu diewicz. 34) K. polapte. 35) K. zenu. 36) K. a. 37) K. gemu widilo(!); v Š. násl. czo.
320 Iudicum. bellato'es. dextera et leua pugnantes. occiſi nõ. [Soudc. 21.] pozywachu gie; y puſtichu rano gy, ana12) wratywfſi13) ſie do hoſpodi y vmrzie przied dwerzmy, a muz gegi neſa mrchu na oſle wrati ſie do ſweho domu, a rozrziezaw gi na dwanaſtel3a) kuſow, i poſla do wſſech kraiow Iſrael. I zwo- lachu wſſiczkny rzkucz: nykdi ſie tak neſtalo w Iſraeli, iakzi3a) ſu naſſi [135b 1] otcil4) wiffli z egipta. I wigidu15) wſficzkny z pokolenye dan iako 20 geden muz do Maffat, Sfeft fet Tificzow boiownych muzow rzkucz: newrati ſie izadny16) do ſweho domu z nas, geliz pomſtyme w17) gabaa. I wywo- /Soudc. 20./ lychu muzie gednoho z deſieti, a ſto z Tyficie, abi ztrawi dobywaly,18) a po- ſlachu ke wſſemu pokoleny benyamyn rzkucz: widaite nam wſfeczkny18a) necziſte z gabaa, at vmru. any nerodichu, ale dachu gym trzidcieti tificzow 25 na pomocz z benyamyn. I bieſſe w gabaa ſedmdefat muzow, tak lewu iako prawu boyugice,19) a tak z prakow19a) k cily mecicze, ze bi ſie wlaſa nechibil. pak woiſko Ifrael zdwize ſie do ſylo poradit20) ſie f21) bohem, ktere knyeze woiſka poide proti benyamyn. wecie pan boh: Judas. a ſſedffe ottud22) wiboiowachu gabaa,23) a prweho dne wiffedffe fynowe benyamyn 30 z gabaa, pobichu Ifraeli dwamezidcietma24) tificzow, a druheho oſmnaſt25) tificzow, a trzetieho dne poſadkamy oklamany26) ztratichu 27) a ony myeſto zapalichu, a muzie y28) zeny i dieti wſſeczky zbichu, a tez gynym wſſem myeftom v benyamyn vczynychu, tak ze ze wíſeho cziſla benyamyn29) gedyne ſſeſt Set oſtalo, gefſto ſu ſedieli na ſkale Remor, a [135b 2] plakali 35 130) kwielili ſu welmy cztirzy meſiece. a prziſiezechu ſynowe Iſrael w maſ- fat,31) abi izadny ſwich dezer ſynom benyamyn nedawal za zeny. potom zelegice pro zahlazenye gednoho pokolenye otazachu, kto z Ifrael nebil ſ nymy32) v bogi any prziſahl. I bichu nalezeny muzie Jabes galaad, ze ſu nebili v bogi. I zbichu ot muzie az do zeny, gedno cztirzi ſta diewicz za- 40 chowachu33) a przywolawîſe ffeft ſet muzow z Skali Remor, nawratichu gym diel benyamyn, a onyech cztirzi fta diewicz dachu gym za zeny. a po- radywſſe ſie o dany zenach dwu ſtu, geſſto bili oſtali, weciechu gym: Slawa zena bozie geſt w Silo, a wzendu tam dezeri Ifrael tancie wodiecz, a wi tagiece nõ. fie v wynnyciech wigdiete, a polap34) ſobie kazdi gednu k zenye.35) I ſta 45 ſie tak. 136) bi nawraceno pokolenye benyamyn. w tiech dnech nebiefſe krale w Iſraeli, ale kazdi to, czo ſie mu widiefſe,37) to czynyeſſe, a tot geſt drziewe rzeczeno. 1) K. o Effraym; Š. o horze Remor. 2) K. Bethleema. 3) K. Š. nie. 4) Š. gide. 5) K. Š. lebe. 6) K. chyliffe nerodieffe. 7) K. lidu y wgide. 7a) K. A. 8) Š. wece- chu (!). sa) Š. k. 9) K. gt. 10) K. abychom. 11) K. pannu. 12) K. gy rano a ona. 13) K. wratiwffe. 13a) dvanaft. 13b) yfrahel yakoz. 14) K. Š. otczowe. 15) Š. wygdu; K. wygidechu. 16) K. Š. yzadny z nas. 17) K. fie w. 18) K. dobywal. 182) K. wffeczky. 19) K. boyugicze ruku. 19a) K. z praku. 20) K. radit. 21) K. z. 22) K. zaſe odtud. 23) Š. w Gabaa. 24) Š. dwamezcietma; K. dwametczytma. 25) K. dne ofmnaſte. 26) Š. oklamanie. 27) sch. v K. 28) sch. v K. 29) vczynychu — benyamyn sch. v K. 30) K. a. 31) K. maffet. 32) K. nami. 33) K. zachowachu diewicz. 34) K. polapte. 35) K. zenu. 36) K. a. 37) K. gemu widilo(!); v Š. násl. czo.
Strana 321
Tuto jie poczynagy knyhyl) Ruth.2) [Kap. XXII.] PO Samfonu3) fudil4) Hely knyez Ifrael, ten netolik bil5) fudci, ale6) I knyez pro doſtoynyeiſſi vrzad rzeczen geſt. neb knyezſtwie otiato bilo fynom eleazar, a tento prwny z fynow Itâmar przigie knyez [136a 1]ftwie. w7) geho dnech fta fie hlad na zemy; y wznycze Elymelech8) z betlehem2) Juda effratſki s ſwu zenu noemy, a ſe dwiema ſynoma ſwyma, maalon a chelyon. I wgide w kray1o) moabitſki, abi ſie tu krmyl. a kdiz on11) vmrzie, ſynowe geho pogymachu ſobie zeny moabitíke, Orfu a Ruth. Jozefus prawi, bi gich otecz poial zeny ſwym fynom, i bili fu tu defiet let. I vmrziefta tu obal2) bez dieti, a noemy oſta wdowu a bez ſynow. I wſta, abi ſie wra- 10 tila do ſwe wlaſti, neb bieſſe ſliſſala, bi pan boh dal pokrm lidu ſwemu; a newieſti gegie ſ ny13) gdiechu. a ona wecie k nym:14) wratte fie,15) me dczeri, do domu matky waſſie; neb ſie giz nemozete nadieti muzow z meho brzicha. I powoli orffa, ze fiels) wrati, ale ruth gide po nyei.17) I wecie noemy k Ruth: fliff, ma dci; nenyet boh nafí, iako boh pohaníki, anyz 15 lid naſſ podle obicziegie pohanſkeho zyw geft any bidli; proto ſluſſie tobie, abi ſie wratila k lydu ſwemu a k twy bohom. wecie Ruth: lid twoi bude lid18) moi, a boh twoi boh19) moi. I gidefſta ſpolu. 120) przigidefſta do beth- lehema, giefſto giemu21) drziew rziekachu effrata ot zeny calefowi. to22) ge bila maria, ſeſtra Moiziefſowa, a bila ge z puſſczi przi 136a 2]neſena23) 20 do betlehema, a kdiz bila porazena malatſtwym, tehdi prziewzdiechu giei24) effrata, tocziff hnyew widiela, a hnyew bozi ſkutkem poznala, a gegie rana bi polozena wſſem na prziklad; a tehdi tepruw pro newierzenve plodnoft gey danu25) poczie fluti betlehem, to geft dom chlebowi. I ohlaſi fie heflo 25a) w betlehemye, i26) rziekachu: tot geft ona noemy ! a ona gym26a) wecie : ne- 25 rziekaite my noemy, tocziff kraſna,26b) ale rziekaite my mara, tocziff horzka. neb ſem wiſſla plna, a prazdnu mye przywedl boh a horzkoſti plnu. a w tu dobu Jeczmeny27) znyechu. a biefſe tu geden muz moczny a bohati, gmenem booz, przywuzny28) helymelech. I gide Ruth na geho pole ſ woly noemy, a ſbieraſſe29) claſi po zencich. I przihodi30) ſie, ze wigide booz na pole,31) 30 I32) wecie zenczom: boh ſ wamy. a otaza, czie bi bila ta dieweczka.33) I weciechu: tot geft ona moabitíka, gefſto prziffla i noemy. I wecie giei24) 21 5 Maria nõ [Ruth 3./] Ruth 1.]
Tuto jie poczynagy knyhyl) Ruth.2) [Kap. XXII.] PO Samfonu3) fudil4) Hely knyez Ifrael, ten netolik bil5) fudci, ale6) I knyez pro doſtoynyeiſſi vrzad rzeczen geſt. neb knyezſtwie otiato bilo fynom eleazar, a tento prwny z fynow Itâmar przigie knyez [136a 1]ftwie. w7) geho dnech fta fie hlad na zemy; y wznycze Elymelech8) z betlehem2) Juda effratſki s ſwu zenu noemy, a ſe dwiema ſynoma ſwyma, maalon a chelyon. I wgide w kray1o) moabitſki, abi ſie tu krmyl. a kdiz on11) vmrzie, ſynowe geho pogymachu ſobie zeny moabitíke, Orfu a Ruth. Jozefus prawi, bi gich otecz poial zeny ſwym fynom, i bili fu tu defiet let. I vmrziefta tu obal2) bez dieti, a noemy oſta wdowu a bez ſynow. I wſta, abi ſie wra- 10 tila do ſwe wlaſti, neb bieſſe ſliſſala, bi pan boh dal pokrm lidu ſwemu; a newieſti gegie ſ ny13) gdiechu. a ona wecie k nym:14) wratte fie,15) me dczeri, do domu matky waſſie; neb ſie giz nemozete nadieti muzow z meho brzicha. I powoli orffa, ze fiels) wrati, ale ruth gide po nyei.17) I wecie noemy k Ruth: fliff, ma dci; nenyet boh nafí, iako boh pohaníki, anyz 15 lid naſſ podle obicziegie pohanſkeho zyw geft any bidli; proto ſluſſie tobie, abi ſie wratila k lydu ſwemu a k twy bohom. wecie Ruth: lid twoi bude lid18) moi, a boh twoi boh19) moi. I gidefſta ſpolu. 120) przigidefſta do beth- lehema, giefſto giemu21) drziew rziekachu effrata ot zeny calefowi. to22) ge bila maria, ſeſtra Moiziefſowa, a bila ge z puſſczi przi 136a 2]neſena23) 20 do betlehema, a kdiz bila porazena malatſtwym, tehdi prziewzdiechu giei24) effrata, tocziff hnyew widiela, a hnyew bozi ſkutkem poznala, a gegie rana bi polozena wſſem na prziklad; a tehdi tepruw pro newierzenve plodnoft gey danu25) poczie fluti betlehem, to geft dom chlebowi. I ohlaſi fie heflo 25a) w betlehemye, i26) rziekachu: tot geft ona noemy ! a ona gym26a) wecie : ne- 25 rziekaite my noemy, tocziff kraſna,26b) ale rziekaite my mara, tocziff horzka. neb ſem wiſſla plna, a prazdnu mye przywedl boh a horzkoſti plnu. a w tu dobu Jeczmeny27) znyechu. a biefſe tu geden muz moczny a bohati, gmenem booz, przywuzny28) helymelech. I gide Ruth na geho pole ſ woly noemy, a ſbieraſſe29) claſi po zencich. I przihodi30) ſie, ze wigide booz na pole,31) 30 I32) wecie zenczom: boh ſ wamy. a otaza, czie bi bila ta dieweczka.33) I weciechu: tot geft ona moabitíka, gefſto prziffla i noemy. I wecie giei24) 21 5 Maria nõ [Ruth 3./] Ruth 1.]
Strana 322
322 Iudícum. [Ruth 3.] [Ruth 2.) booz: dcy myla, nechod na gynych pole, izadnyt ſluha nebude tobie ne- chuten.34) budefſ-li ziznyti, gdi k lahwiczkam35) a pi, a kdizt36) budu gieſti, przidiz ſem a giez, a omocz ſkibku37) chleba w ocztie. otplat38) tobie boh otplatu, ze gſi vtekla pod geho krzidla. a ſwym ſluham wecie: zpufſczieite39) 35 z waffich ruko[136b 1]wieti4c) ſmyflnye, at bi bez hanbi ſbierala.11) A kdiz gedieffe ſedieczi Ruth przi boku zenciew,42) ſhromazdi ſwei43) czîti prhi. a to, czoz bila we dne ſebrala,44) to v weczer prutem witlukla neb wibila. I naleze toho wſſeho ephi myeru, toczifſ trzi korcie.45) a kdiz ſie wrati k ſwei43) czſti, a powedie giey,24) czo giei24) vczynyl booz, I wecie noemy: 40 tot geſt naſí blizki czlowiek, bud bohem pochwalen, pak ruth druhi den vczyny tez, a tak na wſſaki den az do mlatbi. a biefſe obiczei w Hrael,46) ze w opalany47) pan hoſpodarz czynyefſe weliki kwas ſwym ſluham a zen- czom. a ſpaſſe48) na humnye, a Jako ſlawie49) wzdrzowaîſe ſie ot obgy- manye zeny. A tez czynyechu, kdizto owcie50) ſtrziziechu. A czynyli-ly51) 45 fu tez w fbierany wyna, toho ſem neczetl. I wecie Noemy k ruth: vmy fie a zmaz,52) a oblecz ſie w krafſie rucho, a gdi na humno ſ gynymy, ale tak, abi tebe newydiel booz, donyz ſie nepodopie.53) A kdizt vſne, wrziz54 ſie k geho noham, a tu lehneſſ. I vczyny to wſſeczko, czo giei24) bila czîtie55) kazala. a pak o pol noci prociti booz, I podywy56) ſie rzka: ktera gfi? a ona: 50 Ja ſem dyewka twa, rozproſtrzi plafſcz57) twoi a prziodiei58) mye, wſſak ſi my blyzki. tehdi booz wiprawi giei,24) ze nynye geſt czas ſlawny, w nyemzto fluffie cziftoti59) chowa [136b 2]ti, a take giei24) wecie: gynyt ge60) blizffy nezly ya. nebude-lit tebe60a) chtieti prawem blizkoſti przigieti, dobrzie tomu vczynyme, a iat tie tehdi przigmu, zywte1) ge pan boh. I wſta booz f myefta, 55 iakoz bil lezal podle ſtoha ſnopow, rano drziewe, nezli ſie lide mohly po- znati, I naplny giei24) plafícz geczmene ſedmy myeramy. I wrati fie Ruth ſ brziemenem k ſwei czíti, a powedie giei24) rziecz boozowu. I gide booz k branye, 120) ſiede s ſudciemy, a przywola deſiet ftarffich z myeſta, a po- wolaw blizfſieho, o nyemzto bil rzekl, I wecie k nyemu: Diel role bratra 60 tweho elymelech vmyſlila prodati noemy. wie63) dwa ſama blizny ſwa, ale ti ſi blizífi.61) a proto85) kup, libi-lit fie. I wecie: Ja66) kupym. booz wecie: proto muffiffe7) myeti pamyet zakona a f roly wdowu maalon przi- gieti,67a) abi zbudil gmye68) bliznyeho. a on wecie: poſtupugit prawa bliznoſti; ti ho63) pozywai mym prawem. Wecie booz: tehdi feymy obuw ſwu, at 65 |Ruth 4.] bude twrdo70) poiczenye. Jozefo die: booz oſwiedczuge ſtarſſym, kaza Nö. zenye, abi geho71) obuw ſzula72) podle zakona, a w twarz geho abi plynula. z tiech trzi wieci nalezeno bywa, ze podle rozlicznych przihod nyekdi ten, geſſto zamyeta, zzuwaffe73) ſobie obuw, a nyekdi zena rozwazaſſe [137a 1] gemu, A nyekdi ten muz, kteriz przigymaſſe gi. a Jakz kolywiek ſie dalo, w prziekoru odehnanye proti prawu a zakonu, dom geho ſlowiefſe dom zzuteho w Ifrael. I wecie booz tiem, geſſto tu ftachu: tee wieci budte my ſwiedci, ony weciechu: ſwiedci ſme toho. vczyn tobie pan boh tu zenu iako rachel a lyu, genz ſta vſtawile dom Ifrael. I pogie booz Ruth za zenu. A po rocie vrodi ſie mu73a) ſyn, a toho polozi Noemy w lonye ſwem, vzywa- 75 70
322 Iudícum. [Ruth 3.] [Ruth 2.) booz: dcy myla, nechod na gynych pole, izadnyt ſluha nebude tobie ne- chuten.34) budefſ-li ziznyti, gdi k lahwiczkam35) a pi, a kdizt36) budu gieſti, przidiz ſem a giez, a omocz ſkibku37) chleba w ocztie. otplat38) tobie boh otplatu, ze gſi vtekla pod geho krzidla. a ſwym ſluham wecie: zpufſczieite39) 35 z waffich ruko[136b 1]wieti4c) ſmyflnye, at bi bez hanbi ſbierala.11) A kdiz gedieffe ſedieczi Ruth przi boku zenciew,42) ſhromazdi ſwei43) czîti prhi. a to, czoz bila we dne ſebrala,44) to v weczer prutem witlukla neb wibila. I naleze toho wſſeho ephi myeru, toczifſ trzi korcie.45) a kdiz ſie wrati k ſwei43) czſti, a powedie giey,24) czo giei24) vczynyl booz, I wecie noemy: 40 tot geſt naſí blizki czlowiek, bud bohem pochwalen, pak ruth druhi den vczyny tez, a tak na wſſaki den az do mlatbi. a biefſe obiczei w Hrael,46) ze w opalany47) pan hoſpodarz czynyefſe weliki kwas ſwym ſluham a zen- czom. a ſpaſſe48) na humnye, a Jako ſlawie49) wzdrzowaîſe ſie ot obgy- manye zeny. A tez czynyechu, kdizto owcie50) ſtrziziechu. A czynyli-ly51) 45 fu tez w fbierany wyna, toho ſem neczetl. I wecie Noemy k ruth: vmy fie a zmaz,52) a oblecz ſie w krafſie rucho, a gdi na humno ſ gynymy, ale tak, abi tebe newydiel booz, donyz ſie nepodopie.53) A kdizt vſne, wrziz54 ſie k geho noham, a tu lehneſſ. I vczyny to wſſeczko, czo giei24) bila czîtie55) kazala. a pak o pol noci prociti booz, I podywy56) ſie rzka: ktera gfi? a ona: 50 Ja ſem dyewka twa, rozproſtrzi plafſcz57) twoi a prziodiei58) mye, wſſak ſi my blyzki. tehdi booz wiprawi giei,24) ze nynye geſt czas ſlawny, w nyemzto fluffie cziftoti59) chowa [136b 2]ti, a take giei24) wecie: gynyt ge60) blizffy nezly ya. nebude-lit tebe60a) chtieti prawem blizkoſti przigieti, dobrzie tomu vczynyme, a iat tie tehdi przigmu, zywte1) ge pan boh. I wſta booz f myefta, 55 iakoz bil lezal podle ſtoha ſnopow, rano drziewe, nezli ſie lide mohly po- znati, I naplny giei24) plafícz geczmene ſedmy myeramy. I wrati fie Ruth ſ brziemenem k ſwei czíti, a powedie giei24) rziecz boozowu. I gide booz k branye, 120) ſiede s ſudciemy, a przywola deſiet ftarffich z myeſta, a po- wolaw blizfſieho, o nyemzto bil rzekl, I wecie k nyemu: Diel role bratra 60 tweho elymelech vmyſlila prodati noemy. wie63) dwa ſama blizny ſwa, ale ti ſi blizífi.61) a proto85) kup, libi-lit fie. I wecie: Ja66) kupym. booz wecie: proto muffiffe7) myeti pamyet zakona a f roly wdowu maalon przi- gieti,67a) abi zbudil gmye68) bliznyeho. a on wecie: poſtupugit prawa bliznoſti; ti ho63) pozywai mym prawem. Wecie booz: tehdi feymy obuw ſwu, at 65 |Ruth 4.] bude twrdo70) poiczenye. Jozefo die: booz oſwiedczuge ſtarſſym, kaza Nö. zenye, abi geho71) obuw ſzula72) podle zakona, a w twarz geho abi plynula. z tiech trzi wieci nalezeno bywa, ze podle rozlicznych przihod nyekdi ten, geſſto zamyeta, zzuwaffe73) ſobie obuw, a nyekdi zena rozwazaſſe [137a 1] gemu, A nyekdi ten muz, kteriz przigymaſſe gi. a Jakz kolywiek ſie dalo, w prziekoru odehnanye proti prawu a zakonu, dom geho ſlowiefſe dom zzuteho w Ifrael. I wecie booz tiem, geſſto tu ftachu: tee wieci budte my ſwiedci, ony weciechu: ſwiedci ſme toho. vczyn tobie pan boh tu zenu iako rachel a lyu, genz ſta vſtawile dom Ifrael. I pogie booz Ruth za zenu. A po rocie vrodi ſie mu73a) ſyn, a toho polozi Noemy w lonye ſwem, vzywa- 75 70
Strana 323
Iudicum. 323 gicz vrzada74) chowaczki a pieſtunki. I weciechu k nyei24) fufiedi,75) radugice fie: Ay, giz maſſ toho, gefftot twu ftaroſt dochowa, a ſluziti bude tobie wiecz, nezly ſedm ſynow; tocziff lepſſi geft76) tobie, nezli by myela ſedm ſynow. a proto nazwa geho77) menem Obeth, to ſie zydowſki wiklada 80 fluzebny. tot78) geft otecz79) Ifay, otcie dawydowa.80) Rubrica.79) 5 Jeronymo prawi, ze za czafow helymelech ſlunce ſtalo na hrozu przieftupnykom zakona; ale ze fu ſie neftrachowaly, any lekaly, any boha baly, naſta hlad prziewelyki, ze nailepíli z pokolenye Juda mufil vteczi í zenu y f dietmy. A moabiti myegiechu zakon, abi przietel przieteli ſyemye zbudil. Caleff przigal z Effrata Vr, muzie Marie, a Vr, dieda Bezele[137a 2]el.81) Polenta geft muka myelitka, z nowich zrn wynyenych82) vczynyena Nö. z ſufſenych, a z te muki bywa chleb rozkofſny, gemuzto Alfita diegi; tomu my prha rziekame.83) 1) na okr. ruth; Š. poczina O. 2) K. (přid.) takto. 3) K. famfonowi. 4) K. fudil yfrahel. 5) K. netoliko by. 6) K. y. 7) K. Pak w. s) Š. Elimech (!). 3) K. z betleema. 10) Š. kay (!). 11) K. on tu. 12) K. oba finy. 13) K. f nie. 14) K. nyma. 15) za tím naps. hny, přetrž. 16) K. gfe. 17) K. Š. nie. 18) sch. v K. 19) K. bude. 20) K. a. 21) K. mu. 22) K. a to. 23) K. przeneſena. 21) K. gi; Š. gie. 25) K. plodnoſti gi daney. 25a) Š. fwietlo (!)26) K. ze. 26a) Noemi totiž kraſna a ona; gym sch. 26b) zde ta dvě sl. sch. 27) K. geczmen. 28) K. Š. przibuzny. 29) K. zbierafſe. 30) K. przyhodilo. 31) f woly — pole sch. v Š. 32) K. a. 33) a otaza — dieweczka sch. v K. 34) K. nechuten k tobie. 35) Š. lawiczkam (!). 36) K. kdyz. 37) K. ſkywku. 38) K. a odplat. 39) K. puftieyte. 40) K. z ruku wieti (!). 41) K. zuoftala. 42) K. zenczow. 43) Š. ſwe. 44) K. zbierala. 45) K. f korzecz. 46) K. w Ifrahely. 47) K. w opalenie. 48) K. 48) K. ſpal. 49) K. ſlabie (!). 50) K. owocze (!). 51) naps. na okr.; v K. sch. 52) K. zmaz ſe nebo vlycz ſie. 53) pod nadeps.; K. Š. nepodpie. 51) K. wrz. 55) Š. czti. 56) K. podiwie. 57) cz nadeps.; K. Š. plafît fwoy. 5s) K. odieg. 59) K. Š. cziftotu. 60) K. geft. 60a) sch. v K. 61) K. ziw. 62) K. a. 63) K. my. 64) ale — blizífi sch. v K. 64) naps. na skr. 66) K. yat. 67) K. mofyfs. 67a) K. pogieti. 68) Š. gmeno. 69) K. geho. 70) K. pewno. 71) Š. geho zenie. 72) K. sfula. 73) K. zuwaſſe. 73a) Š. mu fie. 74) K. wzywagycz vrzadu. 75) K. fufede. 76) K. ge. 77) K. to dietie. 78) K. to. 79) sch. v K. 80) K. dawida. 81) K. bezebel. 82) K. wymnienych. 83) K. (přid.) etc. 21*
Iudicum. 323 gicz vrzada74) chowaczki a pieſtunki. I weciechu k nyei24) fufiedi,75) radugice fie: Ay, giz maſſ toho, gefftot twu ftaroſt dochowa, a ſluziti bude tobie wiecz, nezly ſedm ſynow; tocziff lepſſi geft76) tobie, nezli by myela ſedm ſynow. a proto nazwa geho77) menem Obeth, to ſie zydowſki wiklada 80 fluzebny. tot78) geft otecz79) Ifay, otcie dawydowa.80) Rubrica.79) 5 Jeronymo prawi, ze za czafow helymelech ſlunce ſtalo na hrozu przieftupnykom zakona; ale ze fu ſie neftrachowaly, any lekaly, any boha baly, naſta hlad prziewelyki, ze nailepíli z pokolenye Juda mufil vteczi í zenu y f dietmy. A moabiti myegiechu zakon, abi przietel przieteli ſyemye zbudil. Caleff przigal z Effrata Vr, muzie Marie, a Vr, dieda Bezele[137a 2]el.81) Polenta geft muka myelitka, z nowich zrn wynyenych82) vczynyena Nö. z ſufſenych, a z te muki bywa chleb rozkofſny, gemuzto Alfita diegi; tomu my prha rziekame.83) 1) na okr. ruth; Š. poczina O. 2) K. (přid.) takto. 3) K. famfonowi. 4) K. fudil yfrahel. 5) K. netoliko by. 6) K. y. 7) K. Pak w. s) Š. Elimech (!). 3) K. z betleema. 10) Š. kay (!). 11) K. on tu. 12) K. oba finy. 13) K. f nie. 14) K. nyma. 15) za tím naps. hny, přetrž. 16) K. gfe. 17) K. Š. nie. 18) sch. v K. 19) K. bude. 20) K. a. 21) K. mu. 22) K. a to. 23) K. przeneſena. 21) K. gi; Š. gie. 25) K. plodnoſti gi daney. 25a) Š. fwietlo (!)26) K. ze. 26a) Noemi totiž kraſna a ona; gym sch. 26b) zde ta dvě sl. sch. 27) K. geczmen. 28) K. Š. przibuzny. 29) K. zbierafſe. 30) K. przyhodilo. 31) f woly — pole sch. v Š. 32) K. a. 33) a otaza — dieweczka sch. v K. 34) K. nechuten k tobie. 35) Š. lawiczkam (!). 36) K. kdyz. 37) K. ſkywku. 38) K. a odplat. 39) K. puftieyte. 40) K. z ruku wieti (!). 41) K. zuoftala. 42) K. zenczow. 43) Š. ſwe. 44) K. zbierala. 45) K. f korzecz. 46) K. w Ifrahely. 47) K. w opalenie. 48) K. 48) K. ſpal. 49) K. ſlabie (!). 50) K. owocze (!). 51) naps. na okr.; v K. sch. 52) K. zmaz ſe nebo vlycz ſie. 53) pod nadeps.; K. Š. nepodpie. 51) K. wrz. 55) Š. czti. 56) K. podiwie. 57) cz nadeps.; K. Š. plafît fwoy. 5s) K. odieg. 59) K. Š. cziftotu. 60) K. geft. 60a) sch. v K. 61) K. ziw. 62) K. a. 63) K. my. 64) ale — blizífi sch. v K. 64) naps. na skr. 66) K. yat. 67) K. mofyfs. 67a) K. pogieti. 68) Š. gmeno. 69) K. geho. 70) K. pewno. 71) Š. geho zenie. 72) K. sfula. 73) K. zuwaſſe. 73a) Š. mu fie. 74) K. wzywagycz vrzadu. 75) K. fufede. 76) K. ge. 77) K. to dietie. 78) K. to. 79) sch. v K. 80) K. dawida. 81) K. bezebel. 82) K. wymnienych. 83) K. (přid.) etc. 21*
Strana 324
[Kap. I.) Tuto gel) prziedmlvwa prwich knyh kralowich.2) KNyehi kralow na cztwero ſu rozdieleny v nas, ale v zidow na dwe. a Prwe flowu Samuel ot gmene3) ſkladatele, druhe ſlowu Malachym, tocziff kralow, ot materie; nyeterzi gie menugi Malachot, tocziff kralowſtwie, ale kazem,4) neb ſie tuto5) piſſe gedno o gednom8) kralowſtwy, tolikzto?) o zidowſkem, a o geho kralich,8) acz koli ge na dwe9) bilo rozdieleno. 5 pfany fu tyto knychi czaſnye iako93) kronyka za10) kazdeho krale, a gere- myas ten geft11) pak w gedny knyehi ſgednal. a to geſt1ia) tudito ſwiedomo, neb tez geft ſkonanye tiechto12) knyeh Jako Jeremye.13) ale k chwale Samuelowie prziedfiela fie pochwalenye geho otcie w tuto myeru. 1) K. Š. fie poczina. 2) na okr. regů; K. (dod.) takto. 3) K. gmena. 1) K. a to dokazem. 5) K. tu. 6) K. gedinem. 7 Š. tolikez. s) K. zidowſtwie a o gych kralech. 3) Š. na dwe geſt. 3a) K. yak. 10) K. z (!). 11) K. ge. 11a) Š. geft to. 12) K. tiech. 13) K. Jeremiafowych. [Kap II.] Tuto ſie poczynagy prwe knyhy kralowy.1) BIl muz geden z2) Ramathaym, ten3) ſlowiefſe Elkana, muz po- cztywy a zakonny nad gyne. myeſto geho ſlowieſſe Ramathaym, gefſto [Mat. 27.] we czteny flowe Arymathia. a Jozefo gie nazywa Ramach, neb geft4) na wifo[137b 1]cie poftaweno, a wiklada ſie myefto opatrzenye, neb ſ nyeho okolny kragynu daleko mohly opatrziti. take diegi,5) ze helkana bil geft 5 z6) dwu wifoku pokoleny, z kraloweho7) a z8) knyezíkeho. Eftraym nenye hora, alesa) gmeno kragyny geft. wffak fie potom czte o dwanaſti wladarziech kragyn Sfalomunowich,9) geſîto na wſſaki meſiecz dawachu Sfalomunowi1o) potrzebu: Prwi wladarz hory effraym. I bil ge helkana lewita bez gednoho dwadczieti ot lewi,11) a poſſel ot nyeho1) ſkrziella) caad a Iſnarl2) a chore. 10 a proto ſwiedomo geft, ze Samuel nebil pofſel ot aarona pokolenym, a flowe effratheus, tocziff betlehemytſki. a bil geft po materzi z pokolenye Juda. a proto Samuel potom polozil gednoho z ſynow ſwich ſudczem, iako mezi przywuznymy13) w betlehemye. znamenay, ze nyeterzi trzi gmena 11. Král. I./
[Kap. I.) Tuto gel) prziedmlvwa prwich knyh kralowich.2) KNyehi kralow na cztwero ſu rozdieleny v nas, ale v zidow na dwe. a Prwe flowu Samuel ot gmene3) ſkladatele, druhe ſlowu Malachym, tocziff kralow, ot materie; nyeterzi gie menugi Malachot, tocziff kralowſtwie, ale kazem,4) neb ſie tuto5) piſſe gedno o gednom8) kralowſtwy, tolikzto?) o zidowſkem, a o geho kralich,8) acz koli ge na dwe9) bilo rozdieleno. 5 pfany fu tyto knychi czaſnye iako93) kronyka za10) kazdeho krale, a gere- myas ten geft11) pak w gedny knyehi ſgednal. a to geſt1ia) tudito ſwiedomo, neb tez geft ſkonanye tiechto12) knyeh Jako Jeremye.13) ale k chwale Samuelowie prziedfiela fie pochwalenye geho otcie w tuto myeru. 1) K. Š. fie poczina. 2) na okr. regů; K. (dod.) takto. 3) K. gmena. 1) K. a to dokazem. 5) K. tu. 6) K. gedinem. 7 Š. tolikez. s) K. zidowſtwie a o gych kralech. 3) Š. na dwe geſt. 3a) K. yak. 10) K. z (!). 11) K. ge. 11a) Š. geft to. 12) K. tiech. 13) K. Jeremiafowych. [Kap II.] Tuto ſie poczynagy prwe knyhy kralowy.1) BIl muz geden z2) Ramathaym, ten3) ſlowiefſe Elkana, muz po- cztywy a zakonny nad gyne. myeſto geho ſlowieſſe Ramathaym, gefſto [Mat. 27.] we czteny flowe Arymathia. a Jozefo gie nazywa Ramach, neb geft4) na wifo[137b 1]cie poftaweno, a wiklada ſie myefto opatrzenye, neb ſ nyeho okolny kragynu daleko mohly opatrziti. take diegi,5) ze helkana bil geft 5 z6) dwu wifoku pokoleny, z kraloweho7) a z8) knyezíkeho. Eftraym nenye hora, alesa) gmeno kragyny geft. wffak fie potom czte o dwanaſti wladarziech kragyn Sfalomunowich,9) geſîto na wſſaki meſiecz dawachu Sfalomunowi1o) potrzebu: Prwi wladarz hory effraym. I bil ge helkana lewita bez gednoho dwadczieti ot lewi,11) a poſſel ot nyeho1) ſkrziella) caad a Iſnarl2) a chore. 10 a proto ſwiedomo geft, ze Samuel nebil pofſel ot aarona pokolenym, a flowe effratheus, tocziff betlehemytſki. a bil geft po materzi z pokolenye Juda. a proto Samuel potom polozil gednoho z ſynow ſwich ſudczem, iako mezi przywuznymy13) w betlehemye. znamenay, ze nyeterzi trzi gmena 11. Král. I./
Strana 325
Regum primo. 325 15 takto diele: effrateus ot effraym piffy dwie ff; pak effhrateus ot ephrata, tu piſſi p a h;14) pak eufrateus ot eufraten, tocziff plodny, a to geft czil neb mezie Judee15) podle potoka eufraten. 1) K. kralow. 2) K. BIeffe geden muz w. 3) K. a ten. 4) K. ge. 5) K. prawi. 6) geft sch. v K.; ze. 7) z nadeps.; K. pokolenie wyſoku z kralowſkeho. 3) nadeps. z v K. sch. sa) Š. a. 3) K. kragin wladarziech Salömonowych. 10) K. Salomonowi. 11) K. lewit (!). 11a) naps. ot, na okr. ſkrzie. 12) K. Grada Inar. 13) K. przibuznymi. 14) K. ph a. 15) K. Juda. O otczy a materzy Samuelowie.1) [Kap II.) MIel helcana dwie zenye, Annu a fenenu. acz koly ſu bile rowny Ir. Král. I.) w2) gmenu, ze ſta bile geho zenye, wſſak gedna z nych biefſe w3) myloſti muzowie. [137b 2] I bieffe Anna krafna, ale neplodna, ale feněna plodna. I chodiefſe ten muz trzi dny vſtawene4) podle zakona do Silo modlit fie. 5 a bieffta tu w Silo dwa ſyny Hely, Offny5) a fynees, knyezie bozi, a Hely naywifſy knyez. a kdiz obiet dadiefſe6) helcana, tehdi fenenne, ſynom y dezeram gegym diely dadiefse, pak Annye geden diel smutnye dadiefse. neb acz koli gi wiecz mylowaſſe, wſſak proto nycz wiece giei7) nedadiefſe, neb pan boh brzicho gegies) zatworzil.9) Mnyegi10) nyeterzi, bi to bilo 10 rzeczeno o nowê ruffie, geffto rozdawaſſe zenam a dietem k ſwatym hodom. ale mame wiece tomu rozumyeti o diele obieti, gefíto fie dotikagy toho, ktoz obietuge, Awffak11) lewiti ti diely ſwate12) rozdawachu. zid prawi: dal Annye poſlanye gedno dwoynye, tocziff krmy, tocziff geden diel rowny dwiema.13) A bieſſe Anna ſmutna proto, ze bieſſe neplodna. I neprzi- 15 gymaffel1) krmye, a ſſedſſy k15) dwerzom chramu, y modleſſe ſie znenahla, a heli ſedieſſe przied chramem v dwerzi, abi ty, kterziz bi ho hledali, tiem ſpieſſe ho16) nalezly. tu Anna placzicz ſlibi bohu rzkucz: pane boze, dafí-li my plod muzíki, damt gei tobie po wſſieczki dny geho zywota. a knyez hely znamenagie,17) ze ona vſty [138a 1] hiba a rti, ale hlaſu neſliffieffe, 20 I mnyefſe,18) bi ſie opila. I wecie: poziw19) malytko wyna, gymz fi ſie ſmoczila, ona wecie: neopilat ſem fie, knyeze, ale femt zena nedoſtoyna a nezczaſtna; popros za ſwu diewku boha.20) I vrozumye heli, ze geſt ne- plodna, I wecie: day tobie boh21) twu proſbu. zid ma: da tobie. Pak Anna ſlibem knyezie vgiſtywffi fie,22) y gide pricz, a twarz gegie, tocziff myſl 25 gegie, nepromyeny fie w gyne. 1) v Š. ps. Samue; K. (přid.) a o modlytbie Anny. 2) K. byly gfu rowny we. 3) Š. v. 4) K. vſtawnie. 5) K. Ophyn. 6) K. dadieffe obiet. 7 Š. gie nicz wiece; v K. sch. s) K. gy; Š. (přid.) byl. 3) K. byl zawrzel. 10) K. Pak mňegi. 11) Š. Wífak. 12) sch. v K. 12) K. obiema dwiema. 14) K. neprzygima. 15) K. ke. 16) K. ſpieſs ho hle- dagicz. 17) K. znamenagicz. 18) K. mniegiffe. 19) K. poziway. 20) K. bohu. 21) K. pan buoh. 22) K. vgiſtiwſſy ſe ſlibem knieze.
Regum primo. 325 15 takto diele: effrateus ot effraym piffy dwie ff; pak effhrateus ot ephrata, tu piſſi p a h;14) pak eufrateus ot eufraten, tocziff plodny, a to geft czil neb mezie Judee15) podle potoka eufraten. 1) K. kralow. 2) K. BIeffe geden muz w. 3) K. a ten. 4) K. ge. 5) K. prawi. 6) geft sch. v K.; ze. 7) z nadeps.; K. pokolenie wyſoku z kralowſkeho. 3) nadeps. z v K. sch. sa) Š. a. 3) K. kragin wladarziech Salömonowych. 10) K. Salomonowi. 11) K. lewit (!). 11a) naps. ot, na okr. ſkrzie. 12) K. Grada Inar. 13) K. przibuznymi. 14) K. ph a. 15) K. Juda. O otczy a materzy Samuelowie.1) [Kap II.) MIel helcana dwie zenye, Annu a fenenu. acz koly ſu bile rowny Ir. Král. I.) w2) gmenu, ze ſta bile geho zenye, wſſak gedna z nych biefſe w3) myloſti muzowie. [137b 2] I bieffe Anna krafna, ale neplodna, ale feněna plodna. I chodiefſe ten muz trzi dny vſtawene4) podle zakona do Silo modlit fie. 5 a bieffta tu w Silo dwa ſyny Hely, Offny5) a fynees, knyezie bozi, a Hely naywifſy knyez. a kdiz obiet dadiefſe6) helcana, tehdi fenenne, ſynom y dezeram gegym diely dadiefse, pak Annye geden diel smutnye dadiefse. neb acz koli gi wiecz mylowaſſe, wſſak proto nycz wiece giei7) nedadiefſe, neb pan boh brzicho gegies) zatworzil.9) Mnyegi10) nyeterzi, bi to bilo 10 rzeczeno o nowê ruffie, geffto rozdawaſſe zenam a dietem k ſwatym hodom. ale mame wiece tomu rozumyeti o diele obieti, gefíto fie dotikagy toho, ktoz obietuge, Awffak11) lewiti ti diely ſwate12) rozdawachu. zid prawi: dal Annye poſlanye gedno dwoynye, tocziff krmy, tocziff geden diel rowny dwiema.13) A bieſſe Anna ſmutna proto, ze bieſſe neplodna. I neprzi- 15 gymaffel1) krmye, a ſſedſſy k15) dwerzom chramu, y modleſſe ſie znenahla, a heli ſedieſſe przied chramem v dwerzi, abi ty, kterziz bi ho hledali, tiem ſpieſſe ho16) nalezly. tu Anna placzicz ſlibi bohu rzkucz: pane boze, dafí-li my plod muzíki, damt gei tobie po wſſieczki dny geho zywota. a knyez hely znamenagie,17) ze ona vſty [138a 1] hiba a rti, ale hlaſu neſliffieffe, 20 I mnyefſe,18) bi ſie opila. I wecie: poziw19) malytko wyna, gymz fi ſie ſmoczila, ona wecie: neopilat ſem fie, knyeze, ale femt zena nedoſtoyna a nezczaſtna; popros za ſwu diewku boha.20) I vrozumye heli, ze geſt ne- plodna, I wecie: day tobie boh21) twu proſbu. zid ma: da tobie. Pak Anna ſlibem knyezie vgiſtywffi fie,22) y gide pricz, a twarz gegie, tocziff myſl 25 gegie, nepromyeny fie w gyne. 1) v Š. ps. Samue; K. (přid.) a o modlytbie Anny. 2) K. byly gfu rowny we. 3) Š. v. 4) K. vſtawnie. 5) K. Ophyn. 6) K. dadieffe obiet. 7 Š. gie nicz wiece; v K. sch. s) K. gy; Š. (přid.) byl. 3) K. byl zawrzel. 10) K. Pak mňegi. 11) Š. Wífak. 12) sch. v K. 12) K. obiema dwiema. 14) K. neprzygima. 15) K. ke. 16) K. ſpieſs ho hle- dagicz. 17) K. znamenagicz. 18) K. mniegiffe. 19) K. poziway. 20) K. bohu. 21) K. pan buoh. 22) K. vgiſtiwſſy ſe ſlibem knieze.
Strana 326
326 Regum primo. IKap. IV.) O1) narozeny Samuelowie.2) Ir. Král. I.] Trogye od- chowanye detyete. [r. Král. 2.] I Sta fie, ze Anna porody ſyna, y prziewzdie mu3) Samuel, toczifí zadanye bozie, neb ho ge4) zadagicz przigala ot boha. a negide Anna ſ muzem do Silo, az otchowa ſyna. a kdiz ho otchowa, tehdi ho wede ſ muzem do Silo ſe trzmy telati a ſe trzmy myeri muki, a ſe czbanem trzi myer5) wyna. anyz6) przyneſe zemle a wyna k gedeny, wſſak7) w obietech telecich na 5 menſſi bilo bi doſti, a naywiecz proto, ze gedno wyno a tele ſu obietowali, a oſtatek ſu domu knyezie8) daly. Prawye nyeterzi, ze geſt trogie otcho- wanye dietiete:9) prwnye ot prſ materzynych,10) to bywa trzetie leto; druhe ot mleka mladenczoweho, to bywa ſedme leto, trzetie ot mleka dietyneho, to bywa dwanafte leto, a tak oteymu [138a 2] dietie ot cho- 10 waczki, ot11) pieſtuna, ot porucznyka. a proto nyeterzi diegi, bi Samuel po druhem otchowany bil dan, abi ſie piſmu vczil. neb ſie potom czte, bi na wffake leto pofielala mu matka fukny malu. a gyny diegi, ze12) po trze- tiem otchowany Jako giz hodneho k prziſluhowany; neb ſie ynhed die: a dietie bieffel3) ſluha przied oblicziegem bozym. A kdiz dietie heli, nay- 15 wiffiemu knyezi, anna14) poruczi,15) wecie: iako ſy zyw, knyeze, iat ſem zena ta, za nyz fi orodowal. ay, tot dietie, geffto16) my dal pan boh. to17) bila prziſaha w tu dobu, Jako bi rzekla: na mu duſſi, pane! wſſak nye- terzi za kletbu to magi. Jako tuto: zywa ma duffie, kraly, aczt ho18) znam. Jako bi rzekla: zahub mye duffie twa, aczt ho znam.19) I po- 20 modli ſie Anna bohu20) a rzkucz: radowalo21) fie frdcie me22) etc. Pieſen to geſt wlaſtenſki,23) ale ne modlitba, a ma w ſobie trogi wiecz: Prwe geft diekowanye za dobrotu giei24) vkazanu, druhe geſt proti piſſnym pozdwizenye pro fenennu, tuto: nerodte mluwyti mnoho wiſokeho. Trzetie prorokuge o kralowſtwi Iheſucriſta tuto: hoſpodyn fuditi bude kragie 25 zemye. a geſſto ſie czte, az neplodna vrodi gich mnoho, a gefíto mnoho myela ſynow, ta ſie geſt roznemohla, zid ma za mnoho ſedm a za [138b 1] roznemohla ſie geſt: vſieczena geſt, a prawi, ze na kazde leto, kdiz ſie ſy- nowe Annye rodili, tehdi synowe fenenne25) mrzieli; a pieti ſynô Annynym dwa ſyny Samuelowa26) prziczita, abi gich bilo ſedm, neb ge Anna ne- 30 porodila gedno piet. I wrati ſie helcana do ſweho domu, a Samuel ſlu- ziefſe przied heli, prawi Jozefus, ze geft dwanaſteho leta vplnye proro- kowal. 1) Š. Tuto O. 2) K. Samuele proroka; Š. (přid.) a o ge° obietowai. 3) K. gemu. 4) sch. v Š.; K. geho. 5) za tím naps. muki, přetrž. 6) K. ani. 7 sch. v K. s) K. do domu kniezy. 3) K. dietieti. 10) K. materznyk a. 11) K. a. 12) K. prawi by. 13) K. a bieffe dietie. 14) naps. na okr. 15) K. poruczy Anna. 16) K. gefftot. 17 K. a to. 18) K. acz geho. 19) Jako — znam sch. v K. 20) K. bohu Anna; a sch. 21) K. radowala. 22) K. dufſe ma. 23) K. gt to wlafteníky rzeczeno. 24) K. Š. gie. 25) K. ffenenny. 26) K. Samuelowi.
326 Regum primo. IKap. IV.) O1) narozeny Samuelowie.2) Ir. Král. I.] Trogye od- chowanye detyete. [r. Král. 2.] I Sta fie, ze Anna porody ſyna, y prziewzdie mu3) Samuel, toczifí zadanye bozie, neb ho ge4) zadagicz przigala ot boha. a negide Anna ſ muzem do Silo, az otchowa ſyna. a kdiz ho otchowa, tehdi ho wede ſ muzem do Silo ſe trzmy telati a ſe trzmy myeri muki, a ſe czbanem trzi myer5) wyna. anyz6) przyneſe zemle a wyna k gedeny, wſſak7) w obietech telecich na 5 menſſi bilo bi doſti, a naywiecz proto, ze gedno wyno a tele ſu obietowali, a oſtatek ſu domu knyezie8) daly. Prawye nyeterzi, ze geſt trogie otcho- wanye dietiete:9) prwnye ot prſ materzynych,10) to bywa trzetie leto; druhe ot mleka mladenczoweho, to bywa ſedme leto, trzetie ot mleka dietyneho, to bywa dwanafte leto, a tak oteymu [138a 2] dietie ot cho- 10 waczki, ot11) pieſtuna, ot porucznyka. a proto nyeterzi diegi, bi Samuel po druhem otchowany bil dan, abi ſie piſmu vczil. neb ſie potom czte, bi na wffake leto pofielala mu matka fukny malu. a gyny diegi, ze12) po trze- tiem otchowany Jako giz hodneho k prziſluhowany; neb ſie ynhed die: a dietie bieffel3) ſluha przied oblicziegem bozym. A kdiz dietie heli, nay- 15 wiffiemu knyezi, anna14) poruczi,15) wecie: iako ſy zyw, knyeze, iat ſem zena ta, za nyz fi orodowal. ay, tot dietie, geffto16) my dal pan boh. to17) bila prziſaha w tu dobu, Jako bi rzekla: na mu duſſi, pane! wſſak nye- terzi za kletbu to magi. Jako tuto: zywa ma duffie, kraly, aczt ho18) znam. Jako bi rzekla: zahub mye duffie twa, aczt ho znam.19) I po- 20 modli ſie Anna bohu20) a rzkucz: radowalo21) fie frdcie me22) etc. Pieſen to geſt wlaſtenſki,23) ale ne modlitba, a ma w ſobie trogi wiecz: Prwe geft diekowanye za dobrotu giei24) vkazanu, druhe geſt proti piſſnym pozdwizenye pro fenennu, tuto: nerodte mluwyti mnoho wiſokeho. Trzetie prorokuge o kralowſtwi Iheſucriſta tuto: hoſpodyn fuditi bude kragie 25 zemye. a geſſto ſie czte, az neplodna vrodi gich mnoho, a gefíto mnoho myela ſynow, ta ſie geſt roznemohla, zid ma za mnoho ſedm a za [138b 1] roznemohla ſie geſt: vſieczena geſt, a prawi, ze na kazde leto, kdiz ſie ſy- nowe Annye rodili, tehdi synowe fenenne25) mrzieli; a pieti ſynô Annynym dwa ſyny Samuelowa26) prziczita, abi gich bilo ſedm, neb ge Anna ne- 30 porodila gedno piet. I wrati ſie helcana do ſweho domu, a Samuel ſlu- ziefſe przied heli, prawi Jozefus, ze geft dwanaſteho leta vplnye proro- kowal. 1) Š. Tuto O. 2) K. Samuele proroka; Š. (přid.) a o ge° obietowai. 3) K. gemu. 4) sch. v Š.; K. geho. 5) za tím naps. muki, přetrž. 6) K. ani. 7 sch. v K. s) K. do domu kniezy. 3) K. dietieti. 10) K. materznyk a. 11) K. a. 12) K. prawi by. 13) K. a bieffe dietie. 14) naps. na okr. 15) K. poruczy Anna. 16) K. gefftot. 17 K. a to. 18) K. acz geho. 19) Jako — znam sch. v K. 20) K. bohu Anna; a sch. 21) K. radowala. 22) K. dufſe ma. 23) K. gt to wlafteníky rzeczeno. 24) K. Š. gie. 25) K. ffenenny. 26) K. Samuelowi.
Strana 327
Regum primo. 327 O ſynyech hely biſkupa, Ofny1) a ffynees. [Kap. V.J Inowe hely, neznagice boha, diel knyezſki z obieti, drziew nezli obietowachu tuk, pobrachu ot tiech lidy, gefſto obietowati myegiechu, tak ſurowu, abi tiem ſſczedrziegie ſobie prziprawili. Takto dietie knyezie ſyn wpuſſczowaſſe vdici w hrnecz, a czoz koly vdicie wzdwihnyefſe, to wſſe knyezie bieſſe; a to nebiefſe diel, ale dranye. ale Samuel ſluziefſe, przi- [r. Král. 3.) pafaw2) fie efot Inyenym,3) ne knyezíkym, ale proroczíkym, a fukny malu offierowaſſe mu4) matka geho5) na wſſake leto. I nawfſcziewi boh Annu, y mye trzi ſyny a dwie dezerzi.6) Hely bieffe welmy ftar, i fliffie hrziech ſynow ſwich, genz ſpachu7) ſ zenamy, gefſto przied dwerzmy chramowimy 10 bdiechu. A ti zeny, gefíto k oczifſczowany przichaziechu,8) ty take ka- lechu. wſſak nyeterzi chtie, [138b 2] ze fu nelehaly f zenamy, ale ze9) berucz penyezie ot zen otpuffczowachu gym, abi ſwymy10) muzmy lehali przied oczifſczowanym. A proto wecie gym otecz: procz ſte tu zlu wieczl1) vczynyly, iakoz ſlifſym, A otpufſcziete lydu przieſtupowati zakon bozi? 15 Nerodte, mogy ſynowe, toho czynyti.12) A13) myekcie gie trefktafſe. I przi- gide muz bozi, tocziff Andiel, k hely a rzka: mluwie mluwil ſem, abi dom otcie tweho mnye na wiekil4) ſluzil. nebud my to! ale ktoz mye czty, toho Nö. ia na wieki oſlawym, A ktoz mnu hrda,15) toho ia zawrhu. Ay, vrziezit16) ramye domu otcie tweho, tocziff oteymu17) knyezftwie z18) domu tweho, za 20 nyezto my myelo biti prawe ramye, a vzrziff neprzietele tweho w chramye. A to ſie ſtalo za czafa19) Sfalomuna,20) kdiz Sadoch, geffto bil ot Eleazar,21) vczynyen bill8) knyezem, zawrhffe abiachar,22) genz geft bil z ithamar. wsfak nyeterzi mnyegi, bi knyezſtwie bilo przieneſeno k Samuelowy, a ten ge23) nebil Aaronyta. anyz fie czte, bi Samuel bil knyezem, any Aaronowo 25 pokolenye hnuto ot knyezítwie az do czafa19) Machabeor4. A gefíto ge rzekl muz bozi: weliki diel domu tweho vmrze, ſnad to geſt naplnyeno brzo, kdiz geho ſynowe vmrziechu24) v bogi, [139a 1] aneb kdiz Saul knyezi zbi, a na znamenye buducie prawdi prorokowa, ze gednoho dne ſyny r. Král. 3.) Vm Dei. geho vmrzieta. a w tiech dnech ſlowo bozi bieſſe draho. 1) K. fynech; Ofyn. 2) K. przepafaw. 3) K. ephotem lnienem. 4) K. mu offierowafſe. 5) naps. na okr. 6) K. dczery. 7) K. sípachu. 8) K. przychodiechu. 9) sch. v K. 10) Š. s ſwymi. 11) K. wiecz zlu. 12) K. toho czyniti mogi fynowe. 13) K. a tak. 14) K. na wieky mi. 15) K. zhrda. 16) K. vzrzyt. (!). 17) K. odeymut. 18) sch. v K. 19) K. fta za czaſu; Š. czaſu. 20) K. Salomona. 21) Š. Eleazara. 22) K. ho aby Achar (!). 23) K. gt. 21) K. zemrziechu. 5 O trziech powolany Samuelowye.1) [Kap. VI.I Ta ſie, ze hely na ſwem lozi lezieſſe, a geho oczi ſie mracziechu,2) a nemozieffe3) widieti ſwietidlnycie bozie prwe,3a) nezly zhaſnyefſe. a to ſie 1r. Král. 3./ dywne3b) widi, neb nenye izadny otpolu ſlepi, by newidiel lepe lucerny,
Regum primo. 327 O ſynyech hely biſkupa, Ofny1) a ffynees. [Kap. V.J Inowe hely, neznagice boha, diel knyezſki z obieti, drziew nezli obietowachu tuk, pobrachu ot tiech lidy, gefſto obietowati myegiechu, tak ſurowu, abi tiem ſſczedrziegie ſobie prziprawili. Takto dietie knyezie ſyn wpuſſczowaſſe vdici w hrnecz, a czoz koly vdicie wzdwihnyefſe, to wſſe knyezie bieſſe; a to nebiefſe diel, ale dranye. ale Samuel ſluziefſe, przi- [r. Král. 3.) pafaw2) fie efot Inyenym,3) ne knyezíkym, ale proroczíkym, a fukny malu offierowaſſe mu4) matka geho5) na wſſake leto. I nawfſcziewi boh Annu, y mye trzi ſyny a dwie dezerzi.6) Hely bieffe welmy ftar, i fliffie hrziech ſynow ſwich, genz ſpachu7) ſ zenamy, gefſto przied dwerzmy chramowimy 10 bdiechu. A ti zeny, gefíto k oczifſczowany przichaziechu,8) ty take ka- lechu. wſſak nyeterzi chtie, [138b 2] ze fu nelehaly f zenamy, ale ze9) berucz penyezie ot zen otpuffczowachu gym, abi ſwymy10) muzmy lehali przied oczifſczowanym. A proto wecie gym otecz: procz ſte tu zlu wieczl1) vczynyly, iakoz ſlifſym, A otpufſcziete lydu przieſtupowati zakon bozi? 15 Nerodte, mogy ſynowe, toho czynyti.12) A13) myekcie gie trefktafſe. I przi- gide muz bozi, tocziff Andiel, k hely a rzka: mluwie mluwil ſem, abi dom otcie tweho mnye na wiekil4) ſluzil. nebud my to! ale ktoz mye czty, toho Nö. ia na wieki oſlawym, A ktoz mnu hrda,15) toho ia zawrhu. Ay, vrziezit16) ramye domu otcie tweho, tocziff oteymu17) knyezftwie z18) domu tweho, za 20 nyezto my myelo biti prawe ramye, a vzrziff neprzietele tweho w chramye. A to ſie ſtalo za czafa19) Sfalomuna,20) kdiz Sadoch, geffto bil ot Eleazar,21) vczynyen bill8) knyezem, zawrhffe abiachar,22) genz geft bil z ithamar. wsfak nyeterzi mnyegi, bi knyezſtwie bilo przieneſeno k Samuelowy, a ten ge23) nebil Aaronyta. anyz fie czte, bi Samuel bil knyezem, any Aaronowo 25 pokolenye hnuto ot knyezítwie az do czafa19) Machabeor4. A gefíto ge rzekl muz bozi: weliki diel domu tweho vmrze, ſnad to geſt naplnyeno brzo, kdiz geho ſynowe vmrziechu24) v bogi, [139a 1] aneb kdiz Saul knyezi zbi, a na znamenye buducie prawdi prorokowa, ze gednoho dne ſyny r. Král. 3.) Vm Dei. geho vmrzieta. a w tiech dnech ſlowo bozi bieſſe draho. 1) K. fynech; Ofyn. 2) K. przepafaw. 3) K. ephotem lnienem. 4) K. mu offierowafſe. 5) naps. na okr. 6) K. dczery. 7) K. sípachu. 8) K. przychodiechu. 9) sch. v K. 10) Š. s ſwymi. 11) K. wiecz zlu. 12) K. toho czyniti mogi fynowe. 13) K. a tak. 14) K. na wieky mi. 15) K. zhrda. 16) K. vzrzyt. (!). 17) K. odeymut. 18) sch. v K. 19) K. fta za czaſu; Š. czaſu. 20) K. Salomona. 21) Š. Eleazara. 22) K. ho aby Achar (!). 23) K. gt. 21) K. zemrziechu. 5 O trziech powolany Samuelowye.1) [Kap. VI.I Ta ſie, ze hely na ſwem lozi lezieſſe, a geho oczi ſie mracziechu,2) a nemozieffe3) widieti ſwietidlnycie bozie prwe,3a) nezly zhaſnyefſe. a to ſie 1r. Král. 3./ dywne3b) widi, neb nenye izadny otpolu ſlepi, by newidiel lepe lucerny,
Strana 328
328 Regum primo. [Žalm 131.] Trina vocacio. kdiz horzi, nezly4) kdiz zhaſne, a naywiece, neb naſlepnye oczi lepe widie za lucerny,5) nezly we dne. Nyeterzi to takto diele: Nemohl widieti lucerny 5 bozie, drziewe nez bis) zhaſla. a Samuel ſpaſſe, tomu ſmyſlu powoluge zid, a ten to takto diely: anyz mohl widieti; a potom die: lucerny bozie te geſſcze nezhaſowachu.7) a tak ſmyſl bude podobny. Samuel ſpaſſe w chra- myes) bozië, tocziff w pokogi podle chrama9) bozieho tu, kdez ſam knyeze10) hely ſpaſſe, neb kdiz hol1) powola pan boh, hned12) biezieſſe k heli a rzka: 10 wolal fi mye, krzywdu, ale ne lze.13) hely wecie: newolal fem,14) wrat fie15) a ſpy. I ſta ſie podruhe tez, neb geſſcze Samuel neznaſſe pana boha, tocziſí neymyegieſſe obiczegie16) ſlyſſeti hoſpodyna. A kdiz ho zawola boh trzetie, opiet gide k hely. I vro[139a 2]zumye hely, ze ho17) boh wolal, I wecie:18) bude-li potom19) wolati tie, diefſ: mluw, pane boze, nebt ſliſſy ſluha twoi. 15 a kdiz ho trzetie20) powola boh, an ſpi, wecie: mluw, boze etc.21) I po- wedie mu tuz hrozu na dom hely, Jakoz bil drziew vczynyl po boziem muzi. wſſak nemame mnyety, bi nadarmo vczynyl ſlib, geſíto bil22) ſlibil Aaronowy o wiecznem knyezſtwi. neb takym ſlibom23) wzdi ma prziczy- nyena biti ſmluwa nyekdi polozena: budu-li ſtrzieci fynowe twogi vſta- 20 wenye me24) etc. widi25) ſie, bi chtiel Jozefo, bi26) boh proto trzikrat za- wolal Samuele, abi znamenal trogie geho doftogenftwie buducie. neb geft27) bil prorok, neb ot toho powolanye prawi,28) ze29) ge myel duch30) prorokowanye; a bil geft fudcie; a take ge obietowal iako knyez, proto ze maly Itabot,31) wnuk hely. rano32) zaprziſahl hely Samuele, abi mu33) 25 zgiewil wſficzku rzecz, I zgiewi mu wſſeczko. I wecie hely: boh geſt to, czo ge dobre oczyma geho, to vczyn.31) I wzroſte Samuel, a pozna weſſken Ifrael, ot dan az do berfabee, ze Samuel geft wierny prorok bozi. pak weſſken lid braſſe radu v nyeho podle ſlowa bozieho, neb bieſſe przi- kazal pan boh, abi zawrhly wſſeczkny35) kuzedlnyki,36) czarodieinyki 30 a gyne lidi takeho obchoda,37) [139b 1] a abi ſie wzeptaly38) na bratrzi ſwich ſlowa bozieho, toczifſ proroczîtwie. 1) Š. Samuelowych; (dod.) od boha. 2) K. zamraczichu ſe. 3) K. nemoze. 3a) sch. v K. ab) K. diwnie. 4) K. zhorzy nez. 5) K. przy luczernie. 6) K. nezly. 7) tey giftey nezhaffowachu. 8) K. chramu. 9) K. chramu. 10) K. kniez. 11) K. geho. 12) K. ynhed. 13) krzywdu — lze sch. v K. 14) sch. v K. 15) Š. fie zafe. 16) sch. v Š. 17) K. geho. 18) Š. wola; K. wecze mu. 19) K. potom budelit. 20) K. cztwrte. 21) K. an wecze mluw pane bozie flyffit fluha twoy. 22) K. ge. 23) K. flibem. 24) ta dvě sl. sch. v K. 25) K. Tuto widi. 26) K. ze. 27) K. ge. 28) K. prawie. 29) na okr. 30) K. ducha. 31) K. Ikaboth. 32) sch. v K. 33) K. gemu. 34) Š. K. vczyni. 35) Š. K. wſſeczky. 36) sch. v K. 37) K. obchodu. 38) K. zeptaly. Kap. VII.] O ſmrty hely a o geho ſynyech. I1. Král. 4./ PAk ſie ſta w tiech dnech, ſebrachu ſie filiſtyny k bogi do affeth, geſſto ſlowe myeſto, prziſlufficiel) k Ifrahel, gezto2) Jozefo nazywa myeſto2a) Amfeolenitis.3) a Ifrael wigide4) w boy podle kamene pomoci. I bi przie-
328 Regum primo. [Žalm 131.] Trina vocacio. kdiz horzi, nezly4) kdiz zhaſne, a naywiece, neb naſlepnye oczi lepe widie za lucerny,5) nezly we dne. Nyeterzi to takto diele: Nemohl widieti lucerny 5 bozie, drziewe nez bis) zhaſla. a Samuel ſpaſſe, tomu ſmyſlu powoluge zid, a ten to takto diely: anyz mohl widieti; a potom die: lucerny bozie te geſſcze nezhaſowachu.7) a tak ſmyſl bude podobny. Samuel ſpaſſe w chra- myes) bozië, tocziff w pokogi podle chrama9) bozieho tu, kdez ſam knyeze10) hely ſpaſſe, neb kdiz hol1) powola pan boh, hned12) biezieſſe k heli a rzka: 10 wolal fi mye, krzywdu, ale ne lze.13) hely wecie: newolal fem,14) wrat fie15) a ſpy. I ſta ſie podruhe tez, neb geſſcze Samuel neznaſſe pana boha, tocziſí neymyegieſſe obiczegie16) ſlyſſeti hoſpodyna. A kdiz ho zawola boh trzetie, opiet gide k hely. I vro[139a 2]zumye hely, ze ho17) boh wolal, I wecie:18) bude-li potom19) wolati tie, diefſ: mluw, pane boze, nebt ſliſſy ſluha twoi. 15 a kdiz ho trzetie20) powola boh, an ſpi, wecie: mluw, boze etc.21) I po- wedie mu tuz hrozu na dom hely, Jakoz bil drziew vczynyl po boziem muzi. wſſak nemame mnyety, bi nadarmo vczynyl ſlib, geſíto bil22) ſlibil Aaronowy o wiecznem knyezſtwi. neb takym ſlibom23) wzdi ma prziczy- nyena biti ſmluwa nyekdi polozena: budu-li ſtrzieci fynowe twogi vſta- 20 wenye me24) etc. widi25) ſie, bi chtiel Jozefo, bi26) boh proto trzikrat za- wolal Samuele, abi znamenal trogie geho doftogenftwie buducie. neb geft27) bil prorok, neb ot toho powolanye prawi,28) ze29) ge myel duch30) prorokowanye; a bil geft fudcie; a take ge obietowal iako knyez, proto ze maly Itabot,31) wnuk hely. rano32) zaprziſahl hely Samuele, abi mu33) 25 zgiewil wſficzku rzecz, I zgiewi mu wſſeczko. I wecie hely: boh geſt to, czo ge dobre oczyma geho, to vczyn.31) I wzroſte Samuel, a pozna weſſken Ifrael, ot dan az do berfabee, ze Samuel geft wierny prorok bozi. pak weſſken lid braſſe radu v nyeho podle ſlowa bozieho, neb bieſſe przi- kazal pan boh, abi zawrhly wſſeczkny35) kuzedlnyki,36) czarodieinyki 30 a gyne lidi takeho obchoda,37) [139b 1] a abi ſie wzeptaly38) na bratrzi ſwich ſlowa bozieho, toczifſ proroczîtwie. 1) Š. Samuelowych; (dod.) od boha. 2) K. zamraczichu ſe. 3) K. nemoze. 3a) sch. v K. ab) K. diwnie. 4) K. zhorzy nez. 5) K. przy luczernie. 6) K. nezly. 7) tey giftey nezhaffowachu. 8) K. chramu. 9) K. chramu. 10) K. kniez. 11) K. geho. 12) K. ynhed. 13) krzywdu — lze sch. v K. 14) sch. v K. 15) Š. fie zafe. 16) sch. v Š. 17) K. geho. 18) Š. wola; K. wecze mu. 19) K. potom budelit. 20) K. cztwrte. 21) K. an wecze mluw pane bozie flyffit fluha twoy. 22) K. ge. 23) K. flibem. 24) ta dvě sl. sch. v K. 25) K. Tuto widi. 26) K. ze. 27) K. ge. 28) K. prawie. 29) na okr. 30) K. ducha. 31) K. Ikaboth. 32) sch. v K. 33) K. gemu. 34) Š. K. vczyni. 35) Š. K. wſſeczky. 36) sch. v K. 37) K. obchodu. 38) K. zeptaly. Kap. VII.] O ſmrty hely a o geho ſynyech. I1. Král. 4./ PAk ſie ſta w tiech dnech, ſebrachu ſie filiſtyny k bogi do affeth, geſſto ſlowe myeſto, prziſlufficiel) k Ifrahel, gezto2) Jozefo nazywa myeſto2a) Amfeolenitis.3) a Ifrael wigide4) w boy podle kamene pomoci. I bi przie-
Strana 329
Regum primo. 329 mozen Iſrael, a bi z nych5) zbito cztirzi tificie lidu. I weciechu ſtarſſi: 5 procz nas dnes porazil hoſpodyn? przineſme archu bozi z Silo ſedicieho na cherubyn. A proto geſt rzeczeno iako w zalmye: genz ſediſſ na che- [žalm 79.] rubyn,6) neb nyekdi chwala bozie tu ſie vkazowaſſe. I wziechu, I przi- giedu7) f ny dwa fyny hely, Offnys) a fynees, neb giz pozywachu vrzada9) otczowa; a wziechu przikazanye ot hely, abi k nyemu przichaziely10) 10 bez archi. a kdiz przynefu archu do ftanow. I bachu fie filiftym a tié hru- biegiel1) boiowachu. I poſtupi Irael, a zbichu trzidcieti tificzow12) pieſſich, a Archu bozi giechu,13) a dwa ſyny hely vmrziefſta.14) I biezie ſluha geden Archa benyamyt z woiſka,15) y powedie w Silo, czo ſie geſt16) ſtalo. a heli ſediefſe no. proti cieſtie, geſſto wede do ftanow, czekagie a poſluchagie, neb giz ſlep 15 biefſe, iakoz prawie zide, ale ne naſlep. a vſliffiew zbitie lydu, a ſwich ſynow ſmrt, poml[139b 2]czie. a vſlifſew archu bozi iatu,17) y pade zaſie, a zlomyw18) ſobie krk y vmrze. a newieſta geho, zena fynees, blizka ſucz k porozeny, pro boleſt, kdiz vſlifſie, ze archa bozie iata,19) a muz gegi vmrzel,20) nachilywſſi ſye y vrodi21) ſyna ſedm meſieczow, iakoz prawi 20 Jozef9,22) a prziewzdie mu Itaboth, tocziff nechwalny, rzkucz: przie- neſena geſt chwala bozie z Hrahel. hely23) ſudil lid Iraelſki cztirzidcieti let. ale fedmdefat wikladatelow a paralipomenon prawie dwadcieti.23a) moz biti rzeczeno, ze po Samſonowi bilo vſſlo dwadcieti let bez fudcie, a ti ſu prziczyneny letom, gefíto gie24) fudil hely. wſſak nyeterzi prawie dwa- dcieti let, geffto fie24) ſudil Samuel, ti ſu przilozeny k letom heli, myſtra geho. Ale prawiege25) leta Samuelowi26) f leti Sfawlowi27) przipſany fu. mohlo28) ſie dobrzie ſtati, ze kdiz hely vczynen bil knyezem a ſudczem,29) przienefl geft knyezftwie z domu eleazar, neb Eleazar podftupil fynees, a po nyem Abiezer, a potom bocci,30) a po nyem Ozi;31) a tu bi przieneſeno 30 knyezftwie. 25 1) K. przifluffegiczy. 2) K. genz. 2a) K. to miefto. 3) Š. Amfeolenitis. 4) K. wgide. 5) K. gych. 6) K. cherubim. 7) Š. przigdu; K. gi a przygidechu. s) K. 9) K. Š. vrzadu. 10) K. k kniemu neprzychazely. 11) K. hrubiegi. 12) K. offyn. tifycz. 13) K. wzechu. 14) K. zabichu. 15) K. z woyſky. 16) sch. v K. 17) K. wzatu. 18) K. zpiet a flomiw. 19) K. wzata. 20) K. zabit. 21) K. porodi. 22) K. Jozephus 25) K. prawiegi. gey nofywffy. 23) K. hely kniez byl. 23a) K. (přid.) let. 24) K. ge. 26) K. Samuelowa. 27) K. Saulowy. 28) K. a mohlo. 29) K. ſudczy. 20) K. po niem bokty. 31) K. Š. po niem Boozy. O otwziety archy bozie w bogy. [Kap. VIII.) PAk wziechu filiftyym1) archu bozi do Azota, I poſtawichu gi podle dagona, boha ſweho, Jako witiezſtwie. a wſtawíſe druheho dne azo[140a 1]ti 11. Král. 5./ na uſwitie, nalezechu dagon, an lezi na zemy przed archu iako modle ſie. tak2) prawi Jozefo. I nawratichu ho na geho myeſto.3) opiet4) na 5 zaitrzie nalezu42) ho, an lezi, a hlawa a rucie frziezanye5) leziechu na prahu. a proto izadny, ktoz gde do chramu w azotie, tlaczi6) na prah az do dneſſ-
Regum primo. 329 mozen Iſrael, a bi z nych5) zbito cztirzi tificie lidu. I weciechu ſtarſſi: 5 procz nas dnes porazil hoſpodyn? przineſme archu bozi z Silo ſedicieho na cherubyn. A proto geſt rzeczeno iako w zalmye: genz ſediſſ na che- [žalm 79.] rubyn,6) neb nyekdi chwala bozie tu ſie vkazowaſſe. I wziechu, I przi- giedu7) f ny dwa fyny hely, Offnys) a fynees, neb giz pozywachu vrzada9) otczowa; a wziechu przikazanye ot hely, abi k nyemu przichaziely10) 10 bez archi. a kdiz przynefu archu do ftanow. I bachu fie filiftym a tié hru- biegiel1) boiowachu. I poſtupi Irael, a zbichu trzidcieti tificzow12) pieſſich, a Archu bozi giechu,13) a dwa ſyny hely vmrziefſta.14) I biezie ſluha geden Archa benyamyt z woiſka,15) y powedie w Silo, czo ſie geſt16) ſtalo. a heli ſediefſe no. proti cieſtie, geſſto wede do ftanow, czekagie a poſluchagie, neb giz ſlep 15 biefſe, iakoz prawie zide, ale ne naſlep. a vſliffiew zbitie lydu, a ſwich ſynow ſmrt, poml[139b 2]czie. a vſlifſew archu bozi iatu,17) y pade zaſie, a zlomyw18) ſobie krk y vmrze. a newieſta geho, zena fynees, blizka ſucz k porozeny, pro boleſt, kdiz vſlifſie, ze archa bozie iata,19) a muz gegi vmrzel,20) nachilywſſi ſye y vrodi21) ſyna ſedm meſieczow, iakoz prawi 20 Jozef9,22) a prziewzdie mu Itaboth, tocziff nechwalny, rzkucz: przie- neſena geſt chwala bozie z Hrahel. hely23) ſudil lid Iraelſki cztirzidcieti let. ale fedmdefat wikladatelow a paralipomenon prawie dwadcieti.23a) moz biti rzeczeno, ze po Samſonowi bilo vſſlo dwadcieti let bez fudcie, a ti ſu prziczyneny letom, gefíto gie24) fudil hely. wſſak nyeterzi prawie dwa- dcieti let, geffto fie24) ſudil Samuel, ti ſu przilozeny k letom heli, myſtra geho. Ale prawiege25) leta Samuelowi26) f leti Sfawlowi27) przipſany fu. mohlo28) ſie dobrzie ſtati, ze kdiz hely vczynen bil knyezem a ſudczem,29) przienefl geft knyezftwie z domu eleazar, neb Eleazar podftupil fynees, a po nyem Abiezer, a potom bocci,30) a po nyem Ozi;31) a tu bi przieneſeno 30 knyezftwie. 25 1) K. przifluffegiczy. 2) K. genz. 2a) K. to miefto. 3) Š. Amfeolenitis. 4) K. wgide. 5) K. gych. 6) K. cherubim. 7) Š. przigdu; K. gi a przygidechu. s) K. 9) K. Š. vrzadu. 10) K. k kniemu neprzychazely. 11) K. hrubiegi. 12) K. offyn. tifycz. 13) K. wzechu. 14) K. zabichu. 15) K. z woyſky. 16) sch. v K. 17) K. wzatu. 18) K. zpiet a flomiw. 19) K. wzata. 20) K. zabit. 21) K. porodi. 22) K. Jozephus 25) K. prawiegi. gey nofywffy. 23) K. hely kniez byl. 23a) K. (přid.) let. 24) K. ge. 26) K. Samuelowa. 27) K. Saulowy. 28) K. a mohlo. 29) K. ſudczy. 20) K. po niem bokty. 31) K. Š. po niem Boozy. O otwziety archy bozie w bogy. [Kap. VIII.) PAk wziechu filiftyym1) archu bozi do Azota, I poſtawichu gi podle dagona, boha ſweho, Jako witiezſtwie. a wſtawíſe druheho dne azo[140a 1]ti 11. Král. 5./ na uſwitie, nalezechu dagon, an lezi na zemy przed archu iako modle ſie. tak2) prawi Jozefo. I nawratichu ho na geho myeſto.3) opiet4) na 5 zaitrzie nalezu42) ho, an lezi, a hlawa a rucie frziezanye5) leziechu na prahu. a proto izadny, ktoz gde do chramu w azotie, tlaczi6) na prah az do dneſſ-
Strana 330
330 Regum primo. [r. Král. 27.] nyeho dne, a obtiezena geſt ruka bozie na azoti, a porazi gie w taynei?) ſtranye tiela, a8) hnygiechu, wynykagicz gich trziewa9) zadkem. to Jozef9 prawi, ze ſie to gym ſtalo z ukrutneho vtrpenye plawenye ſ krwi, ze ſhnyle trziewa z ſebe wipuſſcziechu,10) a myſſi wiwieragicz ſie z pole hlodachu 10 gich prdelel1) vkrutníe. a ſwolawfſe panoffie weciechu k nym: czo vczy- nymelia) f archu zidowſku? ony weciechu: wezme12) gi w okol nafſich myeft. a13) kamz koly archu przyweziechu, tu wſſudil4) boh poraziefſe wſſeczki15 w zadki; I czynyechu15a) ſobie ſtolicie kozichowe. a ſebrawſſe ſie knyezata piet myeft radiechu fie, czo bi vczynyly i tiem. gedny prawiechu: to 15 vtrpenye mame pro archu; a druzi prawiechu, ze tak przihodu, A gyny16) pro zlee powietrzie a pro owoce zemſke. ale knyezie a kuzedlnyci gich weciechu:17) procz obtiezugete waffie frdcie iako farao a17a) egipt? otefflete [140a 2] archu bozi na geho18) myeto do Ifrael, ale ne tak prazdnu. po- lozte podle archi w telmye piet zadkow zlatich a piet myſli zlatich podle 20 cziſla myeſt, gefſto ſu porazeny. wſſak Jozefo prawi piet modl lidſkich zlatich. a polozite19) archu na nowi woz, a zaprziezete20) dwie krawie li- tiei,21) gefſto ſu nykdi neymyely gha na ſobie, a gich telata zawrziete doma; a poidu-lit prawu cieſtu proti21) betfames, tehdit ge ona22) nam vczynyla to24) zle; paklit toho nebude, tehdit przihodu ſie ſtalo to.25) 126) vczy- 25 nychu tak. I gdiefſta27) krawie rzwucz vprziemo, nechilecie fie any na prawici any na lewici, po cieftie28) do bethfames. a to geft myeſto knyezſke w pokoleny29) benyamyn. a gyna bethfames30) geft w pokoleny neptalym. a bethſamfſczi znyechu píſenyci w udole, a zdwihſſe oczi31) vzrziechu archu, i32) zradowachu fie.33) I przigide woz na pole Jozie bethfamyti, I ſtachu.34) 30 I polozichu archu na weliki kamen, geſſto zide mnyegi, bi bil oltarz abra- hem35) vczynyeny, a36) telmyci, geffto biefſe v37) nye. pak lewiti naſekachu drew ſ woz, a ti krawi polozichu na nye na ſpalobiet panu bohu. a muzie38) bethſamytfſczi toho dne obietowachu obieti bohu. Nieterzi prawie, bi bilo gedno piet myeft filiftſkich, [140b 1] a proto gedno piet zadkow zlatich 35 a piet myſſi zlatich poſlaly39) ſu. wſſak potom ſie czte, ze ſicelech bilo myeſto filiftſke, a to bilo dano dawidowi, abi w nyem bidlil. a proto lepe die Ifidorus,40) ze bilo gedno41) piet myeſt hlawnych, a kazde myeſto dalo geden zadek zlati a myff,42) ale gyne43) gedno myfſy fu obietowali, az do Abel welykeho, na nyehoz ſu polozili archu bozi. abel tot ge441) bil kamen 40 welyki. a gyny prawie, bi bilo myeſto bethfames,45) a drziew ſlulo abel, to46) ſie wiklada placz pro placz bethſamytſkich, gefſto bil tu potom, a prziczynychu welyki pro druhi abel, geſſto ſie potom abela die, tu kdez [2. Král. 20.) mudra zena zawola k Joab: kto tieze, ten tiez w abely, neb ſie czte, ze tu47) naymudrzeiſſi bili fie48) ſebraly; a pak ſie czte: na nyemz ſu polozily 45 Bethfa- archu, tocziſſ podle nyeho, a bi porazeno z bethfamyt muzow ſedmdefat míte int'- a paddefat tificzow, proto ze fu widiely archu. wſſak mnyegi, by tiech ſecti nö. ſedmdeſat ſlozili archu, ze nebilo knyezi. a proto kdiz otiezi, procz ſu ne- zemrzieli filiftiym,49) czo gich ge widielo archu, moz biti rzeczeno: neb ſu ſhrzieffily widiece, gymzto nebilo zapowedieno widieti; ale bethfamyty 50 1. Král. 6. Abel.
330 Regum primo. [r. Král. 27.] nyeho dne, a obtiezena geſt ruka bozie na azoti, a porazi gie w taynei?) ſtranye tiela, a8) hnygiechu, wynykagicz gich trziewa9) zadkem. to Jozef9 prawi, ze ſie to gym ſtalo z ukrutneho vtrpenye plawenye ſ krwi, ze ſhnyle trziewa z ſebe wipuſſcziechu,10) a myſſi wiwieragicz ſie z pole hlodachu 10 gich prdelel1) vkrutníe. a ſwolawfſe panoffie weciechu k nym: czo vczy- nymelia) f archu zidowſku? ony weciechu: wezme12) gi w okol nafſich myeft. a13) kamz koly archu przyweziechu, tu wſſudil4) boh poraziefſe wſſeczki15 w zadki; I czynyechu15a) ſobie ſtolicie kozichowe. a ſebrawſſe ſie knyezata piet myeft radiechu fie, czo bi vczynyly i tiem. gedny prawiechu: to 15 vtrpenye mame pro archu; a druzi prawiechu, ze tak przihodu, A gyny16) pro zlee powietrzie a pro owoce zemſke. ale knyezie a kuzedlnyci gich weciechu:17) procz obtiezugete waffie frdcie iako farao a17a) egipt? otefflete [140a 2] archu bozi na geho18) myeto do Ifrael, ale ne tak prazdnu. po- lozte podle archi w telmye piet zadkow zlatich a piet myſli zlatich podle 20 cziſla myeſt, gefſto ſu porazeny. wſſak Jozefo prawi piet modl lidſkich zlatich. a polozite19) archu na nowi woz, a zaprziezete20) dwie krawie li- tiei,21) gefſto ſu nykdi neymyely gha na ſobie, a gich telata zawrziete doma; a poidu-lit prawu cieſtu proti21) betfames, tehdit ge ona22) nam vczynyla to24) zle; paklit toho nebude, tehdit przihodu ſie ſtalo to.25) 126) vczy- 25 nychu tak. I gdiefſta27) krawie rzwucz vprziemo, nechilecie fie any na prawici any na lewici, po cieftie28) do bethfames. a to geft myeſto knyezſke w pokoleny29) benyamyn. a gyna bethfames30) geft w pokoleny neptalym. a bethſamfſczi znyechu píſenyci w udole, a zdwihſſe oczi31) vzrziechu archu, i32) zradowachu fie.33) I przigide woz na pole Jozie bethfamyti, I ſtachu.34) 30 I polozichu archu na weliki kamen, geſſto zide mnyegi, bi bil oltarz abra- hem35) vczynyeny, a36) telmyci, geffto biefſe v37) nye. pak lewiti naſekachu drew ſ woz, a ti krawi polozichu na nye na ſpalobiet panu bohu. a muzie38) bethſamytfſczi toho dne obietowachu obieti bohu. Nieterzi prawie, bi bilo gedno piet myeft filiftſkich, [140b 1] a proto gedno piet zadkow zlatich 35 a piet myſſi zlatich poſlaly39) ſu. wſſak potom ſie czte, ze ſicelech bilo myeſto filiftſke, a to bilo dano dawidowi, abi w nyem bidlil. a proto lepe die Ifidorus,40) ze bilo gedno41) piet myeſt hlawnych, a kazde myeſto dalo geden zadek zlati a myff,42) ale gyne43) gedno myfſy fu obietowali, az do Abel welykeho, na nyehoz ſu polozili archu bozi. abel tot ge441) bil kamen 40 welyki. a gyny prawie, bi bilo myeſto bethfames,45) a drziew ſlulo abel, to46) ſie wiklada placz pro placz bethſamytſkich, gefſto bil tu potom, a prziczynychu welyki pro druhi abel, geſſto ſie potom abela die, tu kdez [2. Král. 20.) mudra zena zawola k Joab: kto tieze, ten tiez w abely, neb ſie czte, ze tu47) naymudrzeiſſi bili fie48) ſebraly; a pak ſie czte: na nyemz ſu polozily 45 Bethfa- archu, tocziſſ podle nyeho, a bi porazeno z bethfamyt muzow ſedmdefat míte int'- a paddefat tificzow, proto ze fu widiely archu. wſſak mnyegi, by tiech ſecti nö. ſedmdeſat ſlozili archu, ze nebilo knyezi. a proto kdiz otiezi, procz ſu ne- zemrzieli filiftiym,49) czo gich ge widielo archu, moz biti rzeczeno: neb ſu ſhrzieffily widiece, gymzto nebilo zapowedieno widieti; ale bethfamyty 50 1. Král. 6. Abel.
Strana 331
Regum primo. 331 bogiece fie poſlaly k muzom ca[140b 2]riatiarym, abi otwezly zaſie archu k ſobie. a ony otwezíſe zaſie50) archu, wneſu gi do domu amynadab, muzie ſprawedlyweho w gabaa, a Eleazara, ſyna geho, vſtawichu knyezem w ſtraz arche,51) a tu bila dwadcieti let, az do oſmeho leta kralowſtwie ffawla,52) 55 ten gi ſam wzie w ſtany, neb bieſſe oſtala v filiftſkich53) ſedm meſieczow, a tehdi otpoczynu weſſken lid Iſrael po panu bohu. Incidencia.54 W tiech dnech heli55) bil trzeti kral latynſkich filwyus, genzto ſie po ſmrti otczowie narodil, ſyn enee A lamyne,56) ot nyehozto wiecz potom latynſſczi kralowe flowu57) Silwij, toho Affkanyus diedice58) oftawi gefſcze dietie Julio, ot nyehozto czeled Juliorum wzie poczatek a gmeno. hec- 5 torowi ſynowe wziechu Ilyum, wihnawſſe ſyny weſtorowi. Samuel naiprwe przieneſe archu59) z kariathiarym do Maſfa; potom Samuel a Saul do galgali; potom faul do nobe, a z nobe do galgala;60) Tuflatoês arche. nô. potô dawid do domu Obeth; potom do Syona; potom Sfalomun do chramu. 1) K. Š. philiftyny. 2) K. a tak. 3) K. na miefto geho. 4) K. a opiet. 4a) K. nalezechu. 5) K. zrzezanie. 6) K. netlaczy. 7) K. taynem; Š. tayne. 8) K. ze. 3) K. a wynikachu gych ſtrziewa. 10) K. ſe ſhnila ftrziewa z nych plowiechu. 11) K zadky. na) K. vczynimy. 12) K. wezmem. 13) K. to ſe fta a. 14) K. wezde ge. 15) sch. v K. 15a) Š. vozinichu. 16) K. gyni prawiechu ze. 17) K. weczechu gym. 173) sch. v K. 18) K. gegi. 19) K. Š. polozte. 20) K. Š. zaprzezte. 21) K. Š. lytie. 22) K. do. 23) sch. v Š.; K. vczynila ona nam. 24) nadeps. 25) K. ge ſe przihodu to ſtalo; to sch. v Š. 26) Š. to. 27) K. tak wſfeczko y gidefſta. 28) K. vprzymo po czeftie ani na prawu ani na lewu ſtranu vhybagicz ſe az. 29) sch. v K. 30) K. bethfame. 31) K. oczy ſwe y. 32) K. a. 33) sch. v Š. 34) Š. fta tu; K. ftaffe tu. 35) K. Š. abrahamem. 36) K. a tu. 37) K. w. 38) K. muze. 39) K. obietowaly. 10) Š. Ifodorus; K. Ifiodorus. 42) K. Š. gedno bylo. 42) K. myſs zlatu. 43) K. gyni. 44) K. to geft. 45) K. bethfam. 16) K. a to. 47) fie czte — ze sch. v Š.; m. tu — fu. 48) K. gfu ſe. 49) K. Š. philiftini. 50) sch. v K. 51) K. ftrazy Archy; Š. Archy. 52) K. Saulowa. 53) K. philifteow. 54) K. Napadowe. 55) K. hely knieze. 56) K. a lamine. 57 ot — flowu sch. v K. 58) K. dietietem (!). 59) Š. przineſe; K. przeneſenie Archy vczyni. 60) potom faul — galgala sch. v K. Kdyz ſye modlyl Samuel, Iſrahel prziemahal fylyſtyny.1) [Kap. IX.] O znamenagie Samuel, a wida gich dovfanye k bohu, wecie: zdwih- nyem fie do maf[141a 1]fat, at bich fie za was pomodlil. a kdiz do maſfat [r. Král. 7.4 przigidu,2) wilichu wodu przed panem bohem, w nyezto zlorzeczenſtwie ſneſeno bieſſe, a kdiz kteri modlak,3) geſſto ſie toczifſ4) modlam modly,5) 5 tu wodu pil, hneds) rti geho ſelnyechu ſie tak,7) ze gich wiecz nemohl labia rti rozewrzieti, ſnad na znamenye ſlibu, Jako bil vczynyl Jozue. I ſudi ge nô.
Regum primo. 331 bogiece fie poſlaly k muzom ca[140b 2]riatiarym, abi otwezly zaſie archu k ſobie. a ony otwezíſe zaſie50) archu, wneſu gi do domu amynadab, muzie ſprawedlyweho w gabaa, a Eleazara, ſyna geho, vſtawichu knyezem w ſtraz arche,51) a tu bila dwadcieti let, az do oſmeho leta kralowſtwie ffawla,52) 55 ten gi ſam wzie w ſtany, neb bieſſe oſtala v filiftſkich53) ſedm meſieczow, a tehdi otpoczynu weſſken lid Iſrael po panu bohu. Incidencia.54 W tiech dnech heli55) bil trzeti kral latynſkich filwyus, genzto ſie po ſmrti otczowie narodil, ſyn enee A lamyne,56) ot nyehozto wiecz potom latynſſczi kralowe flowu57) Silwij, toho Affkanyus diedice58) oftawi gefſcze dietie Julio, ot nyehozto czeled Juliorum wzie poczatek a gmeno. hec- 5 torowi ſynowe wziechu Ilyum, wihnawſſe ſyny weſtorowi. Samuel naiprwe przieneſe archu59) z kariathiarym do Maſfa; potom Samuel a Saul do galgali; potom faul do nobe, a z nobe do galgala;60) Tuflatoês arche. nô. potô dawid do domu Obeth; potom do Syona; potom Sfalomun do chramu. 1) K. Š. philiftyny. 2) K. a tak. 3) K. na miefto geho. 4) K. a opiet. 4a) K. nalezechu. 5) K. zrzezanie. 6) K. netlaczy. 7) K. taynem; Š. tayne. 8) K. ze. 3) K. a wynikachu gych ſtrziewa. 10) K. ſe ſhnila ftrziewa z nych plowiechu. 11) K zadky. na) K. vczynimy. 12) K. wezmem. 13) K. to ſe fta a. 14) K. wezde ge. 15) sch. v K. 15a) Š. vozinichu. 16) K. gyni prawiechu ze. 17) K. weczechu gym. 173) sch. v K. 18) K. gegi. 19) K. Š. polozte. 20) K. Š. zaprzezte. 21) K. Š. lytie. 22) K. do. 23) sch. v Š.; K. vczynila ona nam. 24) nadeps. 25) K. ge ſe przihodu to ſtalo; to sch. v Š. 26) Š. to. 27) K. tak wſfeczko y gidefſta. 28) K. vprzymo po czeftie ani na prawu ani na lewu ſtranu vhybagicz ſe az. 29) sch. v K. 30) K. bethfame. 31) K. oczy ſwe y. 32) K. a. 33) sch. v Š. 34) Š. fta tu; K. ftaffe tu. 35) K. Š. abrahamem. 36) K. a tu. 37) K. w. 38) K. muze. 39) K. obietowaly. 10) Š. Ifodorus; K. Ifiodorus. 42) K. Š. gedno bylo. 42) K. myſs zlatu. 43) K. gyni. 44) K. to geft. 45) K. bethfam. 16) K. a to. 47) fie czte — ze sch. v Š.; m. tu — fu. 48) K. gfu ſe. 49) K. Š. philiftini. 50) sch. v K. 51) K. ftrazy Archy; Š. Archy. 52) K. Saulowa. 53) K. philifteow. 54) K. Napadowe. 55) K. hely knieze. 56) K. a lamine. 57 ot — flowu sch. v K. 58) K. dietietem (!). 59) Š. przineſe; K. przeneſenie Archy vczyni. 60) potom faul — galgala sch. v K. Kdyz ſye modlyl Samuel, Iſrahel prziemahal fylyſtyny.1) [Kap. IX.] O znamenagie Samuel, a wida gich dovfanye k bohu, wecie: zdwih- nyem fie do maf[141a 1]fat, at bich fie za was pomodlil. a kdiz do maſfat [r. Král. 7.4 przigidu,2) wilichu wodu przed panem bohem, w nyezto zlorzeczenſtwie ſneſeno bieſſe, a kdiz kteri modlak,3) geſſto ſie toczifſ4) modlam modly,5) 5 tu wodu pil, hneds) rti geho ſelnyechu ſie tak,7) ze gich wiecz nemohl labia rti rozewrzieti, ſnad na znamenye ſlibu, Jako bil vczynyl Jozue. I ſudi ge nô.
Strana 332
332 Regum primo. tu Samuel, a vczi gie ſudom bozym. wſſak nyeterzi prawie, ze Samuel gednu modlu v popel zetrziel, a ſmyeſyw ſ wodu dal lidem piti, a na gich bradach vkazal ti, kterziz ſu wynny, tocziſſ ze ſu ſie modlam modlily, iako nyekdi bil Moiziefſs) vczynyl. I vſliſſechu filiſtei, ze ſu ſie Iſrael9) ſebraly 10 neodieny do Maſfat, a10) filiftei w odieny gidechu11) proti nym. Pak Ifrael bogie fie wecie12) Samuely: wolay za ny k bohu. y obietowa Samuel giehnye ſſucie13) w ſpalobiet. a kdiz wolaſſe Samuel k bohu, wſtupichu w boi. I po- wzwuczie pan boh trzieſkem welikym na filiſti,14) a zemye ſie zatrzieſe, a w myeſtech ſie otwierafſe, a filiſtei obratichu ſie na bieh, bichu15) biti 15 ot ſynow Ifrael, a bichu gie az do1s) mezie gich zemye. I wzie Samuel kamen. 117) polozi gei mezi,18) I nazwa to myefto kamen pomoci. a183) neſmye[141a 2] chu wiecz filiftei wgiti przies kragie Ifrael, donyz Samuel bil zyw. I ſu- diefſe Samuel lid w betel a w galgaly a w maſfat, obgiezdiege na wſſake leto, a wratieſſe19) ſie do ramata, neb tu bieſſe dom geho. I vdiela20) tu 20 oltarz panu bohu, a tu take ſudiefſe Ifrael. Ti21) trzi myeſta diechu22) ſlo- wutna: betel pro ſen Jacubow, a galgala pro obrziezowanye druhe, a maffat pro czaſte nawfſcziewanye23) Joſue. I chodiefſe do nych Samuel rzadem we trzech ſlawnych nedielech, a fudieffe tu lid. a w gynych dnech lyd chodiefſe k nyemu do Ramata ſudit. 25 1) K. przemahafíe philiftey. 2) Š. przigdu; K. przygidechu. 3) K. modloſluha. 4) na okr. naps.; sch. v Š. 5) geffto — modly sch. v K. 6) K. ynhed. 7) K. felnuchu ſe tak welmi. s) K. moyziefs byl. 3) K. ſy yſrahelffti. 10) K. tehdy. 11) K. ſebrachu ſe. 12) K. wecze k. 13) K. a Samuel obietowa gehnie felle. 14) Š. weliky na ffiliftiny. 15) K. y biechu. 16) za tím naps. zemye, přetrž. 17) K a. 18) K. na mezy; Š. meze. 18a) K. y. 19) K. Š. wratieffe. 20) K. vdielal. 31) K. Tyto. 22) K. biechu. 23) (!) Š. nawfftiewowanie; K. nawfftiewenie. [Kap. X.) Gefſto1) zydowſtwo zadaly2) krale. kdiz ſie ſtara3) Samuel, polozi ſyny ſwe ſudcie w Ifrael, Johel a abia, gednoho w betel, a druheho w berſabee, abi tu ſediecz ſudili lid. a ti nechodichu po cieſtach otcie ſweho, ale nachilichu ſie k lakomſtwi, a pro- dari prziewratichu ſudi, a lid toho nechtie trpieti, wecie k Samuely: day Opcio regis nam krale, at nas ſudi, Jako gyny lide magi. to Samuel tiezcie trpie bozym 3 n5. nauczenym, neb geſt wediel, ze nemagi myeti krale, nezli ſamoho4) pana boha, a take pro ſprawedlnoſt ſwu wnytrzny a pro nenawiſt kralowu, geſſto geſt obikl ſwu vkrutnoſt ploditi w lydu. a kdiz ſie porady [141b 1] f bohem, wecie mu5) boh: ſlifſ hlas lidſki, neb netolik ſu tie zawrhly, ale I6) mye, abich nekralowal nad nymy. awſſak7) powiez gym prawo kra- lowo, geſſto bude myeti nad nymy. I wecie Samuel k lydu: Totot bude prawo kralowo: ſyny waſſe vczyny ſluhi ſwe, giezdcie i prziedbiehuny, y oraczie, I kowarzie odienye, a dceri waſſe czynyti bude8) ſwe kucharzki a apotekarzky9) a pekarzki, pacholki waſſie a diewki 110) dobitek waſſ 10 /1. Král. 9./
332 Regum primo. tu Samuel, a vczi gie ſudom bozym. wſſak nyeterzi prawie, ze Samuel gednu modlu v popel zetrziel, a ſmyeſyw ſ wodu dal lidem piti, a na gich bradach vkazal ti, kterziz ſu wynny, tocziſſ ze ſu ſie modlam modlily, iako nyekdi bil Moiziefſs) vczynyl. I vſliſſechu filiſtei, ze ſu ſie Iſrael9) ſebraly 10 neodieny do Maſfat, a10) filiftei w odieny gidechu11) proti nym. Pak Ifrael bogie fie wecie12) Samuely: wolay za ny k bohu. y obietowa Samuel giehnye ſſucie13) w ſpalobiet. a kdiz wolaſſe Samuel k bohu, wſtupichu w boi. I po- wzwuczie pan boh trzieſkem welikym na filiſti,14) a zemye ſie zatrzieſe, a w myeſtech ſie otwierafſe, a filiſtei obratichu ſie na bieh, bichu15) biti 15 ot ſynow Ifrael, a bichu gie az do1s) mezie gich zemye. I wzie Samuel kamen. 117) polozi gei mezi,18) I nazwa to myefto kamen pomoci. a183) neſmye[141a 2] chu wiecz filiftei wgiti przies kragie Ifrael, donyz Samuel bil zyw. I ſu- diefſe Samuel lid w betel a w galgaly a w maſfat, obgiezdiege na wſſake leto, a wratieſſe19) ſie do ramata, neb tu bieſſe dom geho. I vdiela20) tu 20 oltarz panu bohu, a tu take ſudiefſe Ifrael. Ti21) trzi myeſta diechu22) ſlo- wutna: betel pro ſen Jacubow, a galgala pro obrziezowanye druhe, a maffat pro czaſte nawfſcziewanye23) Joſue. I chodiefſe do nych Samuel rzadem we trzech ſlawnych nedielech, a fudieffe tu lid. a w gynych dnech lyd chodiefſe k nyemu do Ramata ſudit. 25 1) K. przemahafíe philiftey. 2) Š. przigdu; K. przygidechu. 3) K. modloſluha. 4) na okr. naps.; sch. v Š. 5) geffto — modly sch. v K. 6) K. ynhed. 7) K. felnuchu ſe tak welmi. s) K. moyziefs byl. 3) K. ſy yſrahelffti. 10) K. tehdy. 11) K. ſebrachu ſe. 12) K. wecze k. 13) K. a Samuel obietowa gehnie felle. 14) Š. weliky na ffiliftiny. 15) K. y biechu. 16) za tím naps. zemye, přetrž. 17) K a. 18) K. na mezy; Š. meze. 18a) K. y. 19) K. Š. wratieffe. 20) K. vdielal. 31) K. Tyto. 22) K. biechu. 23) (!) Š. nawfftiewowanie; K. nawfftiewenie. [Kap. X.) Gefſto1) zydowſtwo zadaly2) krale. kdiz ſie ſtara3) Samuel, polozi ſyny ſwe ſudcie w Ifrael, Johel a abia, gednoho w betel, a druheho w berſabee, abi tu ſediecz ſudili lid. a ti nechodichu po cieſtach otcie ſweho, ale nachilichu ſie k lakomſtwi, a pro- dari prziewratichu ſudi, a lid toho nechtie trpieti, wecie k Samuely: day Opcio regis nam krale, at nas ſudi, Jako gyny lide magi. to Samuel tiezcie trpie bozym 3 n5. nauczenym, neb geſt wediel, ze nemagi myeti krale, nezli ſamoho4) pana boha, a take pro ſprawedlnoſt ſwu wnytrzny a pro nenawiſt kralowu, geſſto geſt obikl ſwu vkrutnoſt ploditi w lydu. a kdiz ſie porady [141b 1] f bohem, wecie mu5) boh: ſlifſ hlas lidſki, neb netolik ſu tie zawrhly, ale I6) mye, abich nekralowal nad nymy. awſſak7) powiez gym prawo kra- lowo, geſſto bude myeti nad nymy. I wecie Samuel k lydu: Totot bude prawo kralowo: ſyny waſſe vczyny ſluhi ſwe, giezdcie i prziedbiehuny, y oraczie, I kowarzie odienye, a dceri waſſe czynyti bude8) ſwe kucharzki a apotekarzky9) a pekarzki, pacholki waſſie a diewki 110) dobitek waſſ 10 /1. Král. 9./
Strana 333
Regum primo. 333 15 poſtawit na ſwem diele, a wſſelikake dobre da ſwym ſluham, a wi budete geho ſluhy. I wecie lid: nebudemt tebe ſlifſeti.11) iako bi rzekly: nebude toho nykoly, ale bude nam kral, a bude boiowati przied namy. wecie Samuel:12) dietez k ſwym wlaſtě, kdiz13) toho potrzieba14) bude, ſwolamt was, kdizt15) zwiedie16) ot pana boha, koho wam krale bude chtieti dati.17) 1) Š. Tuto znamenay Gefíto. 2) K. zadaly mieti. 3) K. Š. sítara. 4) K. Š. fameho. 5) K. gemu. 6) sch. v K. 7) K. wffak. 3) Š. bude cziniti. 9) K. apate- karzky. 10) K. a. 11) K. poſluchati. 12) K. Samuel wecze. 13) K. kdyzt. 14) K. potrzebie. 15) K. a kdyz. 16) K. Š. zwiem. 17) K. (dod.) tot wam powiem. O wzwoleny1) Saule w2) kralowſtwie.3) [Kap. XI.I I Bieffe muz z benyamyn, gmenem Cis, z pokolenye gemyny, ten myegieſſe ſyna Saule,4) a nebieſſe muzie lepſſieho, tocziſí filnyeiſſieho w Ifrael, neb ot ramen az wzhoru wynykaſſe nad wefſken lid. a kdiz mu5) zagidus) oflicie, Cys7) wecie k ſynu ſwemu Saul: wezmy gednoho ſluhu 5 z [141b 2] doech, a pohledai Oflicz. a kdiz gidu8) przies horu effraym, Ir. Král. 9./ a zemy9) Salym a zemy benyamyn, a nenalezu,10) I wgidechu w zemy ſuph, a tu bil pradied Samuelow. I wecie Saul k pacholku: wratme fie, at oteczl1) nebude teſknyw12) pro mye. pacholek wecie: geft muz geden w tomto myeftie, a ten bez omyla13) prawdu mluwi. podwiel4) k.nyemu, 1o zdal5) bi ſnad nam vkazal o naffieil6) cieſtie. Saul wecie: czo poneſem k nyemu? chleba fie nam17) nedoſtawa w telmach nafſich, a ſtrziebra w myeſſcich18) nemame, bludiefſe Saul, Jakoz prawi Jozefo, mnye, bi prorok bral dari; wſfak fie neczte, bi mu czo dal, any on19) czo wzal. pa- cholek wecie: ted mâ w ſwei20) rucie cztwrt wahi21) ſtrziebra, dayme gi ozlowieku boziemu. I gidefſta do ramata, tu kdez bil muz bozi,22) a we- cieffta dieweczkam, geffto wen po wodu diechu:23) wifak zde geft widiczi?24) ony weciechu: geft zde, a dnes bude obietowati na wifoſti. a kdiz cho- diefſta proſtrzied myeſta, vkaza ſie gyma Samuel, Gemuzto wczera bil rzekl25) pan boh: zaitra w tuto hodynu poſſlit k tobie muzie z benyamyn. 20 a toho zmazeſí nad moi lid. a kdiz26) Samuel opatrzi Saule,27) wecie mu boh: ay, tot ten muz, Jakot28) ſem tobie29) rzekl. I wecie Samuel k [142a 1] Saulowi: Jat ſem widici,30) pod, pogieff fe mnu, zaitra tie puftym, a czot ge na frdci twem, a31) ukazi tobie, a na Oflicie nemyei peczie, nebt fu nalezeny. Miel32) bi bil Saul peczi na Oflicie w ſrdci, bi mu bil33) prorok nepowediel. 25 Prawie zide, by Saul widiel we ſnye, ano ho wfadili na wrch palmy, a to3say geſt znamenye kralowanye, a o to peczi gmyeſſe;34) a proto wecie mu35 Samuel: czoz geft nailepſſieho w Iſrahel, geho bude, wſfak tobie.36) I wzgidu37) nahoru, neb przed chramem ſluffieffe38) giefti na wiſoſti, a kdiz ſediechu w fieny, Samuel da mu39) myeſto wiſoke nad trzidcieti4c) muzow,41) gefſto 30 ſu bili tu zwany, a polozi przieden prawe plece42) iako diel kralowi, a to mu bil ſchowal zwlafſcze. a kdiz rano wſtachu a43) wigidu44) z myeſta, wecie 15
Regum primo. 333 15 poſtawit na ſwem diele, a wſſelikake dobre da ſwym ſluham, a wi budete geho ſluhy. I wecie lid: nebudemt tebe ſlifſeti.11) iako bi rzekly: nebude toho nykoly, ale bude nam kral, a bude boiowati przied namy. wecie Samuel:12) dietez k ſwym wlaſtě, kdiz13) toho potrzieba14) bude, ſwolamt was, kdizt15) zwiedie16) ot pana boha, koho wam krale bude chtieti dati.17) 1) Š. Tuto znamenay Gefíto. 2) K. zadaly mieti. 3) K. Š. sítara. 4) K. Š. fameho. 5) K. gemu. 6) sch. v K. 7) K. wffak. 3) Š. bude cziniti. 9) K. apate- karzky. 10) K. a. 11) K. poſluchati. 12) K. Samuel wecze. 13) K. kdyzt. 14) K. potrzebie. 15) K. a kdyz. 16) K. Š. zwiem. 17) K. (dod.) tot wam powiem. O wzwoleny1) Saule w2) kralowſtwie.3) [Kap. XI.I I Bieffe muz z benyamyn, gmenem Cis, z pokolenye gemyny, ten myegieſſe ſyna Saule,4) a nebieſſe muzie lepſſieho, tocziſí filnyeiſſieho w Ifrael, neb ot ramen az wzhoru wynykaſſe nad wefſken lid. a kdiz mu5) zagidus) oflicie, Cys7) wecie k ſynu ſwemu Saul: wezmy gednoho ſluhu 5 z [141b 2] doech, a pohledai Oflicz. a kdiz gidu8) przies horu effraym, Ir. Král. 9./ a zemy9) Salym a zemy benyamyn, a nenalezu,10) I wgidechu w zemy ſuph, a tu bil pradied Samuelow. I wecie Saul k pacholku: wratme fie, at oteczl1) nebude teſknyw12) pro mye. pacholek wecie: geft muz geden w tomto myeftie, a ten bez omyla13) prawdu mluwi. podwiel4) k.nyemu, 1o zdal5) bi ſnad nam vkazal o naffieil6) cieſtie. Saul wecie: czo poneſem k nyemu? chleba fie nam17) nedoſtawa w telmach nafſich, a ſtrziebra w myeſſcich18) nemame, bludiefſe Saul, Jakoz prawi Jozefo, mnye, bi prorok bral dari; wſfak fie neczte, bi mu czo dal, any on19) czo wzal. pa- cholek wecie: ted mâ w ſwei20) rucie cztwrt wahi21) ſtrziebra, dayme gi ozlowieku boziemu. I gidefſta do ramata, tu kdez bil muz bozi,22) a we- cieffta dieweczkam, geffto wen po wodu diechu:23) wifak zde geft widiczi?24) ony weciechu: geft zde, a dnes bude obietowati na wifoſti. a kdiz cho- diefſta proſtrzied myeſta, vkaza ſie gyma Samuel, Gemuzto wczera bil rzekl25) pan boh: zaitra w tuto hodynu poſſlit k tobie muzie z benyamyn. 20 a toho zmazeſí nad moi lid. a kdiz26) Samuel opatrzi Saule,27) wecie mu boh: ay, tot ten muz, Jakot28) ſem tobie29) rzekl. I wecie Samuel k [142a 1] Saulowi: Jat ſem widici,30) pod, pogieff fe mnu, zaitra tie puftym, a czot ge na frdci twem, a31) ukazi tobie, a na Oflicie nemyei peczie, nebt fu nalezeny. Miel32) bi bil Saul peczi na Oflicie w ſrdci, bi mu bil33) prorok nepowediel. 25 Prawie zide, by Saul widiel we ſnye, ano ho wfadili na wrch palmy, a to3say geſt znamenye kralowanye, a o to peczi gmyeſſe;34) a proto wecie mu35 Samuel: czoz geft nailepſſieho w Iſrahel, geho bude, wſfak tobie.36) I wzgidu37) nahoru, neb przed chramem ſluffieffe38) giefti na wiſoſti, a kdiz ſediechu w fieny, Samuel da mu39) myeſto wiſoke nad trzidcieti4c) muzow,41) gefſto 30 ſu bili tu zwany, a polozi przieden prawe plece42) iako diel kralowi, a to mu bil ſchowal zwlafſcze. a kdiz rano wſtachu a43) wigidu44) z myeſta, wecie 15
Strana 334
334 Regum primo. dub Thabor Samuel: gdi przed namy pacholek, a ti poſtoi, at powiem ſlowo bozie. I wzie Samuel hrnczek45) olegie — na46) tom ſie znamenawa, ze geho kra- lowftwie nebude trati,47) magie dieru cztwerohranatu na bocie — I wzli48) na geho hlawu, a polibi gei a rzka: mazal tie boh w knyezie nad ſwu die- 35 dynu, a to tobie na49) znamenye:50) kdiz oteidefí ote mne, naleznef dwa muzie podle hrobu Rachele, a ti tobie powedie:51) nalezeny fu oflicie. a kdiz [142a 2] przigdeff k dubu thabor — to geft gmye gednoho czlowieka, ale ne hori — naleznu tie trzie52) muzowe, geden neſa trzi kozlencie, a druhi trzi kolaczie chleba, a trzeti lahwici53) wyna, a wezmeſſ z gich ruku dwa 40 chlebi. potom przidefſ k myeſtu, gefſto flowe otpoczywanye filiftſke, proto ze nyekdi filiſtei tu ſwe ſtany rozbigiely, a potka tie ſbor54) prorokow, gducz ſ pahrbka bozieho, prorokugicich55) ſ rozlicznymy hudbamy ſlawiece. a wſtupi w tie duch bozi, a budeſſ ſ nymy prorokowati, znamenai, ze Sa- muel prwny vſtawil ſbor54) zakonnykowi,56) abi wiecznye flawili bohu, 45 a gich zaſtup flul ſbor.54) I rziekachu gym, bi prorokowali, tocziff wiecznye boha chwalili, a ſnad nyekdi nyeterzi z nych prorokowachu.57) a wecie Samuel:58) kdiz vzrzifí ti59) znamenye, zwieff, ze pan boh geft f tobu, 60) I poideſſ prziede mnu do galgala, neb ſieel) ſeidem, kdiz trzeba 2) bude. a iat zagiſte przidu k tobie, abi offierowal obiet ſedm dny — neb w ſwie- 50 ceny knyezie a krale tolik dny bywa obiet — a budeſſ czakati,63) azt k tobie przidu, a ukazit, czo budeſſ czinyti. a kdiz przigide Saul k ſboru prorokow, I prorokowa i nymy. Prawie zide, ze ge64) on prorokowal o gog85) a ma- gog, a66) otplatie ſprawedlywich, a o mukach zlich. I dy[142b 1]wiechu ſie ti, kterziz fu67) ho znaly, rzkucz: I zdaly ge Saul mezi proroki? wſſak 55 Cis geft otecz geho.68) aneb takto: a kto geſt otecz gich? Jako bi rzekl- IJan 3.) ſam boh geft otecz gich,69) tocziff prorokow, a duch, kde chce, 70) tu dicha, Duch no. netolik w ſyny prorokow. a ottud wifſlo geſt w70) prziſlowie: I zda I Saul geſt mezi proroki? a to ſnad71) o ſamem Saulu rziekachu, neb o komz koly- wiek w nahle powiſſenem.72) I gide k Abner, ſtrici ſwemu, a kdiz ho otaza 60 o rzieczi Samuelowe, 073) rzeczi kralowſtwie mlczie, ale gyne powedie. I za- wola Samuel lidu do maffat a rzka: ſtoite przed bohem,74) a vczynyme loſy po pokoleny a czeledi a blawach. I naleze los pokolenye beniamyn, a fgide az75) do Saul,76) ſyna Cis. I vwierzi Samuel vczynywfſe loſy podle frdcie ſweho. a zwiediew Saul, ze ho77) hledagi, i tagi ſie, iako nechtie 65 przigieti knyezetſtwie.78) a kdiz ho nalezu,79) poſtawichu ho proftrzied lidu, I bil geft wiffi wffiech gynych ot ramen80) az wzhoru. I wecie Sa- muel: wizte, kohot ge zwolil pan boh; nenye mu rownye we wſſem lidu. I zakrziczie weſſken lid: zyw bud kral! I popſa Samuel prawo kralowſtwie, I81) czite wſſeczko, a to fliffal82) kral a lid weſſken.83) I polozi ti knyezki84) w chramye, gefíto gefſcze bieffe w Silo f olta[142b 2 rzem.85) I wrati fie kazdi do wlaſti,86) a Saul gide do domu ſweho do gabaa. pak nyeterzi wzhrdachu87) gym, a Saul czynyeſſe ſie toho88) newieda. [1. Král. 10./ Nö. nö. 70 1) K. Š. zwoleni. 2) K. na. 3) Š. (dod.) kterak byl zwolen. 4) K. Saula. 5) sch. v Š. 6) Š. zaydu; K. zagidechu. 7 K. tehdy Cys. 8) K. Š. gdu. 9) K. přes zemi.
334 Regum primo. dub Thabor Samuel: gdi przed namy pacholek, a ti poſtoi, at powiem ſlowo bozie. I wzie Samuel hrnczek45) olegie — na46) tom ſie znamenawa, ze geho kra- lowftwie nebude trati,47) magie dieru cztwerohranatu na bocie — I wzli48) na geho hlawu, a polibi gei a rzka: mazal tie boh w knyezie nad ſwu die- 35 dynu, a to tobie na49) znamenye:50) kdiz oteidefí ote mne, naleznef dwa muzie podle hrobu Rachele, a ti tobie powedie:51) nalezeny fu oflicie. a kdiz [142a 2] przigdeff k dubu thabor — to geft gmye gednoho czlowieka, ale ne hori — naleznu tie trzie52) muzowe, geden neſa trzi kozlencie, a druhi trzi kolaczie chleba, a trzeti lahwici53) wyna, a wezmeſſ z gich ruku dwa 40 chlebi. potom przidefſ k myeſtu, gefſto flowe otpoczywanye filiftſke, proto ze nyekdi filiſtei tu ſwe ſtany rozbigiely, a potka tie ſbor54) prorokow, gducz ſ pahrbka bozieho, prorokugicich55) ſ rozlicznymy hudbamy ſlawiece. a wſtupi w tie duch bozi, a budeſſ ſ nymy prorokowati, znamenai, ze Sa- muel prwny vſtawil ſbor54) zakonnykowi,56) abi wiecznye flawili bohu, 45 a gich zaſtup flul ſbor.54) I rziekachu gym, bi prorokowali, tocziff wiecznye boha chwalili, a ſnad nyekdi nyeterzi z nych prorokowachu.57) a wecie Samuel:58) kdiz vzrzifí ti59) znamenye, zwieff, ze pan boh geft f tobu, 60) I poideſſ prziede mnu do galgala, neb ſieel) ſeidem, kdiz trzeba 2) bude. a iat zagiſte przidu k tobie, abi offierowal obiet ſedm dny — neb w ſwie- 50 ceny knyezie a krale tolik dny bywa obiet — a budeſſ czakati,63) azt k tobie przidu, a ukazit, czo budeſſ czinyti. a kdiz przigide Saul k ſboru prorokow, I prorokowa i nymy. Prawie zide, ze ge64) on prorokowal o gog85) a ma- gog, a66) otplatie ſprawedlywich, a o mukach zlich. I dy[142b 1]wiechu ſie ti, kterziz fu67) ho znaly, rzkucz: I zdaly ge Saul mezi proroki? wſſak 55 Cis geft otecz geho.68) aneb takto: a kto geſt otecz gich? Jako bi rzekl- IJan 3.) ſam boh geft otecz gich,69) tocziff prorokow, a duch, kde chce, 70) tu dicha, Duch no. netolik w ſyny prorokow. a ottud wifſlo geſt w70) prziſlowie: I zda I Saul geſt mezi proroki? a to ſnad71) o ſamem Saulu rziekachu, neb o komz koly- wiek w nahle powiſſenem.72) I gide k Abner, ſtrici ſwemu, a kdiz ho otaza 60 o rzieczi Samuelowe, 073) rzeczi kralowſtwie mlczie, ale gyne powedie. I za- wola Samuel lidu do maffat a rzka: ſtoite przed bohem,74) a vczynyme loſy po pokoleny a czeledi a blawach. I naleze los pokolenye beniamyn, a fgide az75) do Saul,76) ſyna Cis. I vwierzi Samuel vczynywfſe loſy podle frdcie ſweho. a zwiediew Saul, ze ho77) hledagi, i tagi ſie, iako nechtie 65 przigieti knyezetſtwie.78) a kdiz ho nalezu,79) poſtawichu ho proftrzied lidu, I bil geft wiffi wffiech gynych ot ramen80) az wzhoru. I wecie Sa- muel: wizte, kohot ge zwolil pan boh; nenye mu rownye we wſſem lidu. I zakrziczie weſſken lid: zyw bud kral! I popſa Samuel prawo kralowſtwie, I81) czite wſſeczko, a to fliffal82) kral a lid weſſken.83) I polozi ti knyezki84) w chramye, gefíto gefſcze bieffe w Silo f olta[142b 2 rzem.85) I wrati fie kazdi do wlaſti,86) a Saul gide do domu ſweho do gabaa. pak nyeterzi wzhrdachu87) gym, a Saul czynyeſſe ſie toho88) newieda. [1. Král. 10./ Nö. nö. 70 1) K. Š. zwoleni. 2) K. na. 3) Š. (dod.) kterak byl zwolen. 4) K. Saula. 5) sch. v Š. 6) Š. zaydu; K. zagidechu. 7 K. tehdy Cys. 8) K. Š. gdu. 9) K. přes zemi.
Strana 335
Regum primo. 335 15) K. nenalezechu. 11) K. naš otecz. 12) K. Š. tefklyw. 13) K. omyly. 14) K. prawi podme. 15) K. zdat. 16) K. naffy; Š. naffie. 17) sch. v K. 18) K. mieftífych. 19) sch. v K. 21) Š. ſwe. 21) sch. v K. 22) I — bozi sch. v Š. 23) K. chodiechu. 24) K. prorok. 5) K. rzekl byl. 26) z oprav. z 1. 27) K. Saula. 28) K. gefftot. 29) sch. v K. 30) K. wieduczy. 31) sch. v K. 32) K. Mielli. 33) K. frdczy ſwem byl by mu. 33a) sch. v Š. 34) K. Š. miegieffe. 35) v Š. mu wecze; K. gemu. 36) K. tobie bude; ost. sch. 37) K. weydu. 38) K. fluffie. 39) sch. v K. 4) K. na cztyrzidczeti. 41) wifoke — muzow sch. v Š. 42) K. plecze prawe. 43) sch. v Š. 44) Š. wygdu; K. wygidechu. 45) K. hrnecz. 46) K. a na. 47) Š. trwati. 48) K. wli. 49) sch. v K. 50) K. znamenie bude. 51) K. powiedie ze. 52) K. trzi. 53) Š. lawici (!). 51) K. zbor. 55) K. Š. prorokugicz. 56) K. zakonnikom. 57) K. niekterzy niekdy gfu prorokowaly. 58) ta dvě sl. sch. v K. 59) sch. v K. 60) K. Š. tebu. 61) K. ſe tu. 62) K. a kdyz potrzebie. 63) K. czekati. 64) sch. v K. 65) K. Š. Og. 66) Š. a o. 67) sch. v K. 68) K. geho otecz gt. 69) Jako — gich sch. v K. Š. 70) sch. v K. 71) sch. v Š. 7) Š. powieffenem (!). 73) K. a o. 74) K. panem bohem. 75) sch. v Š. 76) K. Saula. 77) K. geho. 78) K. k kniezſtwie. 79) K. gey nalezechu. K. ramene. 81) K. a to. 82) K. aby flyffel. 83) K. wefíken lid. 84) K. Š. knihy. 85) K. w Sylo s oltarzem biefſe. 86) K. wlaſti ſwe. 87) Š. zhrdachu. 88) sch. v K. 80) O Naasl) a o mazany Saulowu. [Kap. XII.] STa ſie iako po meſieci, naas Amonytſki obleze Jabes galaad. 1r. Král. II.) I profiechu v nyeho przymyrzie,2) a on wecie: takto wam dam przy- myrzie,2) abich wſſem muzom prawe oko wywrhl. neb tiem, kterez bogem polapieſſe,3) kazdemu oko prawe4) wilupieſſe, abi fſczitem lewe oko zakrigicz nehodili5) ſie k bogi. I weciechu oblehli: day nam toho ſedm dny,6) at pofſleme do wíſech kragow w7) Ifrael; a ne- budem-lit myeti obrancie, wigdemt k tobie. I przigidu8) poſlowe k Saulsa) do gabaa. a kdiz to powediechu,9) zaplaka weſſken lid, a Saul gdiefſe ſ pole1°) z role po ſwich wolech. I ſlibi Saul Jabitom, ze chcze trzeti den gym na pomoczl1) przigiti, a kaza nyekoliko gich pro prowod cieſti ſie wzdrzieti,12) a bozym wdechnutym13) oba woly14) w kuſi ztrha, a hrozi15) wîſem krayom Ifrael a rzka: kto newigde16) po Saulu17) a Samuelowi,18) tak ſie ſtane geho19) wolom. I wigidu20) wfficzkny21) iako geden muz, trzi Sta Tificzow muzow; I poſtawi Saul lid na trzi ſtrany, I wgide w ftany 15 w gitrzny22) hodynu, y23) pobi Amona weliku ranu. I wecie lid [143a 1] k Saulowi: kto ge rzekl: nebude Saul kralowati nad namy, ten bud zabit.24) nebude dnes izadny25) zabit, neb boh vczynyl zdrawie w Ifrael. Samuel26) wecie: podme27) do galgala, a obnowme tu kralowſtwie. I mazachu Saule28) w kralowſtwie po druhe w galgala. ay,29) kral gde przed wamy! mye30) 20 ſte zawrhly, a pana boha; a to wam31) znamenye, ze boh dal wam31a) krale w hnyewie: hledte, dnes geft zen pffenyczna, powolamt k bohu, a dat hrzymoti a bliſkoti a burzi;32) a deſſcz, a tak ſie32) ynhed ſta proti przirozeny te zemye. a lid bogie ſie wecie: Pros za ſwe ſluhi, neb ſme prziczynyly hrziechu33) naſſemu zloft, abichme proſili ſobie krale. I wecie Samuel: 25 ſhrzieffili ſte, nerodte potom otſtupiti ot boha, a budete zywi, a31) ginak wi zahynete i kral waſſ. 10
Regum primo. 335 15) K. nenalezechu. 11) K. naš otecz. 12) K. Š. tefklyw. 13) K. omyly. 14) K. prawi podme. 15) K. zdat. 16) K. naffy; Š. naffie. 17) sch. v K. 18) K. mieftífych. 19) sch. v K. 21) Š. ſwe. 21) sch. v K. 22) I — bozi sch. v Š. 23) K. chodiechu. 24) K. prorok. 5) K. rzekl byl. 26) z oprav. z 1. 27) K. Saula. 28) K. gefftot. 29) sch. v K. 30) K. wieduczy. 31) sch. v K. 32) K. Mielli. 33) K. frdczy ſwem byl by mu. 33a) sch. v Š. 34) K. Š. miegieffe. 35) v Š. mu wecze; K. gemu. 36) K. tobie bude; ost. sch. 37) K. weydu. 38) K. fluffie. 39) sch. v K. 4) K. na cztyrzidczeti. 41) wifoke — muzow sch. v Š. 42) K. plecze prawe. 43) sch. v Š. 44) Š. wygdu; K. wygidechu. 45) K. hrnecz. 46) K. a na. 47) Š. trwati. 48) K. wli. 49) sch. v K. 50) K. znamenie bude. 51) K. powiedie ze. 52) K. trzi. 53) Š. lawici (!). 51) K. zbor. 55) K. Š. prorokugicz. 56) K. zakonnikom. 57) K. niekterzy niekdy gfu prorokowaly. 58) ta dvě sl. sch. v K. 59) sch. v K. 60) K. Š. tebu. 61) K. ſe tu. 62) K. a kdyz potrzebie. 63) K. czekati. 64) sch. v K. 65) K. Š. Og. 66) Š. a o. 67) sch. v K. 68) K. geho otecz gt. 69) Jako — gich sch. v K. Š. 70) sch. v K. 71) sch. v Š. 7) Š. powieffenem (!). 73) K. a o. 74) K. panem bohem. 75) sch. v Š. 76) K. Saula. 77) K. geho. 78) K. k kniezſtwie. 79) K. gey nalezechu. K. ramene. 81) K. a to. 82) K. aby flyffel. 83) K. wefíken lid. 84) K. Š. knihy. 85) K. w Sylo s oltarzem biefſe. 86) K. wlaſti ſwe. 87) Š. zhrdachu. 88) sch. v K. 80) O Naasl) a o mazany Saulowu. [Kap. XII.] STa ſie iako po meſieci, naas Amonytſki obleze Jabes galaad. 1r. Král. II.) I profiechu v nyeho przymyrzie,2) a on wecie: takto wam dam przy- myrzie,2) abich wſſem muzom prawe oko wywrhl. neb tiem, kterez bogem polapieſſe,3) kazdemu oko prawe4) wilupieſſe, abi fſczitem lewe oko zakrigicz nehodili5) ſie k bogi. I weciechu oblehli: day nam toho ſedm dny,6) at pofſleme do wíſech kragow w7) Ifrael; a ne- budem-lit myeti obrancie, wigdemt k tobie. I przigidu8) poſlowe k Saulsa) do gabaa. a kdiz to powediechu,9) zaplaka weſſken lid, a Saul gdiefſe ſ pole1°) z role po ſwich wolech. I ſlibi Saul Jabitom, ze chcze trzeti den gym na pomoczl1) przigiti, a kaza nyekoliko gich pro prowod cieſti ſie wzdrzieti,12) a bozym wdechnutym13) oba woly14) w kuſi ztrha, a hrozi15) wîſem krayom Ifrael a rzka: kto newigde16) po Saulu17) a Samuelowi,18) tak ſie ſtane geho19) wolom. I wigidu20) wfficzkny21) iako geden muz, trzi Sta Tificzow muzow; I poſtawi Saul lid na trzi ſtrany, I wgide w ftany 15 w gitrzny22) hodynu, y23) pobi Amona weliku ranu. I wecie lid [143a 1] k Saulowi: kto ge rzekl: nebude Saul kralowati nad namy, ten bud zabit.24) nebude dnes izadny25) zabit, neb boh vczynyl zdrawie w Ifrael. Samuel26) wecie: podme27) do galgala, a obnowme tu kralowſtwie. I mazachu Saule28) w kralowſtwie po druhe w galgala. ay,29) kral gde przed wamy! mye30) 20 ſte zawrhly, a pana boha; a to wam31) znamenye, ze boh dal wam31a) krale w hnyewie: hledte, dnes geft zen pffenyczna, powolamt k bohu, a dat hrzymoti a bliſkoti a burzi;32) a deſſcz, a tak ſie32) ynhed ſta proti przirozeny te zemye. a lid bogie ſie wecie: Pros za ſwe ſluhi, neb ſme prziczynyly hrziechu33) naſſemu zloft, abichme proſili ſobie krale. I wecie Samuel: 25 ſhrzieffili ſte, nerodte potom otſtupiti ot boha, a budete zywi, a31) ginak wi zahynete i kral waſſ. 10
Strana 336
336 Regum primo. 1) Š. Geffto Naas oblehl Jabes. 2) K. przymierzi. 3) K. kterzyz (!) w bogi zlapaſíe. 4) K. prawe oko. 5) K. zakryge nehodil. 6) K. dni prodlenie. 7) sch. v K. s) Š. przigdu; K. przygidechu. 8a) Š. Saulowi. 3) K. powiedie. 10) ta dvě sl. sch. v K.; násl. s rolee. 11) K. na pomocz gym. 12) K. wzdrzeti ſe. 13) Š. wzdechnutim. 14) Š. oly. 15) K. wzhrozy. 16) K. newygede. 17) Š. Saulowi. 18) K. Samueli. 19) K. yako geho. 20) K. wygidechu; Š. wygdu. 21) K. wſſychni. 22) Š. wnitrzni. 23) K. a. 24) K. zabit Samuel wecze. 25) K. yzadny dnes. 26) K. a. 27) K. podmy. 28) K. Saula. 29) K. a wecze Samuel Ay. 30) K. a mie. 31) K. wam bud. 3:a) Š. wam dal. 32) sch. v Š. 33) K. k hrziechu. 34) sch. v K. Zel) Samuel prorokowal Saulowy.2) [Kap. XIII.] [1. Král. 13.) In gednoho leta biefſe Saulowi, kdiz poczie kralowati, tocziff3) pokorny iako malitki. dwie letie kralowal nad Ifrael,4), tocziff ſprawed- lywie lid zprawowal. Ale gyna leta ſweho kralowſtwie iako vkrutnyk, ale ne kral. wſſak nyeterzi to cztu o Iſbozech,5) ſynu geho, rzkucz, bi bil gednoletny na poczatku kralowîtwie otczowíkeho. a o temz rzeczeno geft, ze dwie letie kralowal w Ifrael.6) a ze dwie letie [143a 2] kralowal Iſbozech, prawda geſt, ale bi bil gednoho leta w ſtarzi, kdiz otecz poczal kralowati, to nemoz biti, neb Saul gednak dwadcieti let kralowal, a Iſbozech po otci kraluge dwie letie, bil we cztirzidcieti letech. a to ony chtiecz vkazati prawie,6a) bi Saul poczal kralowati po hely, a pokladagi w letech 10 Saul leta Samuelowi. zid takto ma: ſyn gednoho leta bieſſe Saulowi, kdiz bieſſe w kralowſtwi, a dwie letie kralowal. I zwoli ſobie Saul trzi tificie w Ifrael, tocziff kdiz rok kralowa, a potom po dwu iako we trzech letech zwoli ſobie etc. a bieffta dwa tificie f Saulem w magmas a u2) betel, a tificz s Jonatu w gabaas) benyamyn, a to bilo myeſto fynees, ſyna elea- 15 zarowa.9) I pobi Jonata ftanye filiſtſke,10) geſîto bili w gabaa,8) tocziſſ myeſto ohrazene, w nyemzto filiſtei bili polozili ſtrazi ſwu iako panugicz w Ifrael,11) a tehdi pozdwizie ſie Ifrael 2) proti filiſtom. to13) vſliffewfſe filiſtei, ſebrachu ſie k bogi proti Ifrael, trzidcieti tificz14) wozow, ſeft tificz Currus nota. giezdnych,15) a obcil6) bez cziſla. I wſtupi Saul do galgala, a ſhromazdi 20 lid a Samuele, abi ſie ſ bohem potazali. a kdiz czakachu17) Samuele ſedm dny podle ſmluwi, otitupi lid ot nyeho; a nyeterzi bogiece fie ſchowachu fie w giefkynyech a w18) wymolech; a zide przie [143b 1] gidu19) Jordan. a nyeterzi pro bazen gidechu do ftanow k filiftynom,20) abi gym poſluhowali. a kdiz vzrzie Saul meſſkanye ſobie ſſkodne, ſedmeho dne offierowa obiet 25 myrnu. a kdiz dokona, Samuel przigide a trefkcie Saule21) wecie: I czo ge to, czos vczynyl? Saul wecie: lid otftupowaffe, a tis neprziffel podle ſmluwi w tiech dnech; i bal ſem ſie, bi ſie neprzietele na ny22) nerzitili drziew, nezli bich bozi22a) obliczei vkogil; a nuzi przipuzen obietowal ſem panu bohu. widi23) ſie, bi Saul ſhrziefſil,21) ze bez Samuele obietowal, abi ſie 30 ſ25) bohem poradil. a proto, iako ſme26) rzekli, ſedm dny, kterez ge rzekl Samuel, nemagi biti czekanye, nezli obietowanye w ſwieceny kralowie, 5 Ir. Král. 13.)
336 Regum primo. 1) Š. Geffto Naas oblehl Jabes. 2) K. przymierzi. 3) K. kterzyz (!) w bogi zlapaſíe. 4) K. prawe oko. 5) K. zakryge nehodil. 6) K. dni prodlenie. 7) sch. v K. s) Š. przigdu; K. przygidechu. 8a) Š. Saulowi. 3) K. powiedie. 10) ta dvě sl. sch. v K.; násl. s rolee. 11) K. na pomocz gym. 12) K. wzdrzeti ſe. 13) Š. wzdechnutim. 14) Š. oly. 15) K. wzhrozy. 16) K. newygede. 17) Š. Saulowi. 18) K. Samueli. 19) K. yako geho. 20) K. wygidechu; Š. wygdu. 21) K. wſſychni. 22) Š. wnitrzni. 23) K. a. 24) K. zabit Samuel wecze. 25) K. yzadny dnes. 26) K. a. 27) K. podmy. 28) K. Saula. 29) K. a wecze Samuel Ay. 30) K. a mie. 31) K. wam bud. 3:a) Š. wam dal. 32) sch. v Š. 33) K. k hrziechu. 34) sch. v K. Zel) Samuel prorokowal Saulowy.2) [Kap. XIII.] [1. Král. 13.) In gednoho leta biefſe Saulowi, kdiz poczie kralowati, tocziff3) pokorny iako malitki. dwie letie kralowal nad Ifrael,4), tocziff ſprawed- lywie lid zprawowal. Ale gyna leta ſweho kralowſtwie iako vkrutnyk, ale ne kral. wſſak nyeterzi to cztu o Iſbozech,5) ſynu geho, rzkucz, bi bil gednoletny na poczatku kralowîtwie otczowíkeho. a o temz rzeczeno geft, ze dwie letie kralowal w Ifrael.6) a ze dwie letie [143a 2] kralowal Iſbozech, prawda geſt, ale bi bil gednoho leta w ſtarzi, kdiz otecz poczal kralowati, to nemoz biti, neb Saul gednak dwadcieti let kralowal, a Iſbozech po otci kraluge dwie letie, bil we cztirzidcieti letech. a to ony chtiecz vkazati prawie,6a) bi Saul poczal kralowati po hely, a pokladagi w letech 10 Saul leta Samuelowi. zid takto ma: ſyn gednoho leta bieſſe Saulowi, kdiz bieſſe w kralowſtwi, a dwie letie kralowal. I zwoli ſobie Saul trzi tificie w Ifrael, tocziff kdiz rok kralowa, a potom po dwu iako we trzech letech zwoli ſobie etc. a bieffta dwa tificie f Saulem w magmas a u2) betel, a tificz s Jonatu w gabaas) benyamyn, a to bilo myeſto fynees, ſyna elea- 15 zarowa.9) I pobi Jonata ftanye filiſtſke,10) geſîto bili w gabaa,8) tocziſſ myeſto ohrazene, w nyemzto filiſtei bili polozili ſtrazi ſwu iako panugicz w Ifrael,11) a tehdi pozdwizie ſie Ifrael 2) proti filiſtom. to13) vſliffewfſe filiſtei, ſebrachu ſie k bogi proti Ifrael, trzidcieti tificz14) wozow, ſeft tificz Currus nota. giezdnych,15) a obcil6) bez cziſla. I wſtupi Saul do galgala, a ſhromazdi 20 lid a Samuele, abi ſie ſ bohem potazali. a kdiz czakachu17) Samuele ſedm dny podle ſmluwi, otitupi lid ot nyeho; a nyeterzi bogiece fie ſchowachu fie w giefkynyech a w18) wymolech; a zide przie [143b 1] gidu19) Jordan. a nyeterzi pro bazen gidechu do ftanow k filiftynom,20) abi gym poſluhowali. a kdiz vzrzie Saul meſſkanye ſobie ſſkodne, ſedmeho dne offierowa obiet 25 myrnu. a kdiz dokona, Samuel przigide a trefkcie Saule21) wecie: I czo ge to, czos vczynyl? Saul wecie: lid otftupowaffe, a tis neprziffel podle ſmluwi w tiech dnech; i bal ſem ſie, bi ſie neprzietele na ny22) nerzitili drziew, nezli bich bozi22a) obliczei vkogil; a nuzi przipuzen obietowal ſem panu bohu. widi23) ſie, bi Saul ſhrziefſil,21) ze bez Samuele obietowal, abi ſie 30 ſ25) bohem poradil. a proto, iako ſme26) rzekli, ſedm dny, kterez ge rzekl Samuel, nemagi biti czekanye, nezli obietowanye w ſwieceny kralowie, 5 Ir. Král. 13.)
Strana 337
Regum primo. 337 a nemyelo bi nykdi obietowano biti bez nyeho ku potazany pana boha. wſſak abi27) obietowanye ſedm dny bywali28) za knyezie, czte ſie, ale za 35 krale nepomnym, bich czetl. gesſcze29) welmy dywno geft, ze kdiz giz30) dwakrat mazan bil Saul w31) krale, ze w Izadně tiech32) mazany neſtalo fie obietowanye za krale.33) a proto moze biti rzeczeno, ze Samuel tak przikazal, ze kdiz bi potom Saul chtiel obietowati, abi ſie ſ bohem po- radil,34) abi ho35) powolal, abi mu vkazal, czo bi myel czynyti. a powolany meſſkal-li bi,36) [143b 2] abi ho czakal37) ſedm dny. ale Saul poczital w tiech fedmy dnech den powolanye. I wecie Samuel: nykoli kralowftwie twe dale wzeide; Ale hledalt ge ſobie boh3s) muzie podle ſrdcie ſweho, abi zprawowal lid geho. I gide Samuel do galgali38a) benyamyn. I wigide ſ lidmy proti filiſtô, a nebilo ſ nym gedno fſeft ſet muzow a Jonata, ſyn39) geho. a nebilo kowarzie zeleznyka we wſſem zidowftwu; neb filiſtei bili ſie40) wiſtrziehli toho, abi ſobie zide meczow a kopi neb ſudlicz nekowali. I chodiechu Ifraelſczi k filiſtom,11) abi ſobie wſſelikake zeleza oſtrzili az do oftna oprawenye a oboſtrzenye. a kdiz przigide den bogie, nenalezu42) mecze any fudlicie w ruku wíleho lidu, kromye Saul a Jonatha. I kaza 50 Saul przyneſti archu bozi do Stanow, a Achias, fyn achidob, bratra Itabot,43) neſiefſe ephot. 40 45 ☞ 1) sch. v Š. 2) Š. (dod.) o geho kralowani.; K. (přid.) o przeneſeni kralowſte. 3) K. totiz. 4) K. yfrahel; Š. Izrahelem. 3) K. Iboziech. 6) Š. Izraeli, 6a) K. chticz vkazati prawi. 7) K. w. 8) K. Gabbaa. 9) K. Eleazorowa. 10) K. ſtany philitſke. 11) Š w Izraeli. 12) a tehdy — Irael sch. v Š. 13) K. philifteom a to. 14) sch. v K. 15) K tifficz giznych. 16) K. obcze. 17) K. czekachu. 18) K. v 19) K. przegidechu; Š. przegdu. 20) K. k philiftíkym. 21) K. trefkta Saula a. 22) Š. nie. 22a) K. bozie. 23) K. Tuto widie 24) K. ſhrzeffyl Saul. 25) K. z. 26) K. ſmy. 27) v K. sch. 28) Š. by- walo; K. obietowanie ſedm dni aby aby bylo. 29) K. a gefftie. 30) K. giz kdyz. 31) K. na. 32) Š. w tiech. 33) ze w — krale sch. v K. 34) K. z bohem podil (!) gſe. 35) K. geho. 36) K. by fie. 37) K. czekal. 38) K. a buoh hledalt gie ſobie. 3sa) K. Galgalij. 39) K. f nym ſyn. 40) K. gfe. 41) K. yfrahelíti k philifteom. 42) K. nenaleznu. 43) K. Ita- both nefěíſe. O zbyty phylyſtow1) ot Jonaty.2) [Kap. XIV.] Rzihodi ſie gednoho dne, ze wigide Jonata ſwym3) odienczem, abi wifſpiehowal4) ftany filiftſke bez ſweho otcie wiedienye. I chtiefſe Jonata giti k filiſtom po vwale ſkalnem, I ſem i tam wynykalem ſkali [1.Král. 14.) oftrymy iako zubi. I wecie Jonata k5) ſluzie ſwemu: kdiz ſie gym vkazem, rzku-lit: oftante tu, azt k wam przigdeme, tehdi stoywie;6) paklit rzku: podte k nam, teh [144a 1] di podwie,7) nebt ge dal boh8) w naffie rucie ;9) tot nam bude znamenye. a kdiz weciechu filiſtei: wſtupte k nam, wſtupilo) k nym Jonata,11) czepiragie nohamy I rukamy,12) a odienecz po nyem. I przieſtraffi gie pan boh przied Jonatu. I zabil3) Jonata ſwym11) odienczem Jonata nô. 10 dwadcieti muzow w pol honech ;15) a zamutywſſe ſie vtiekachu, geden 5 22
Regum primo. 337 a nemyelo bi nykdi obietowano biti bez nyeho ku potazany pana boha. wſſak abi27) obietowanye ſedm dny bywali28) za knyezie, czte ſie, ale za 35 krale nepomnym, bich czetl. gesſcze29) welmy dywno geft, ze kdiz giz30) dwakrat mazan bil Saul w31) krale, ze w Izadně tiech32) mazany neſtalo fie obietowanye za krale.33) a proto moze biti rzeczeno, ze Samuel tak przikazal, ze kdiz bi potom Saul chtiel obietowati, abi ſie ſ bohem po- radil,34) abi ho35) powolal, abi mu vkazal, czo bi myel czynyti. a powolany meſſkal-li bi,36) [143b 2] abi ho czakal37) ſedm dny. ale Saul poczital w tiech fedmy dnech den powolanye. I wecie Samuel: nykoli kralowftwie twe dale wzeide; Ale hledalt ge ſobie boh3s) muzie podle ſrdcie ſweho, abi zprawowal lid geho. I gide Samuel do galgali38a) benyamyn. I wigide ſ lidmy proti filiſtô, a nebilo ſ nym gedno fſeft ſet muzow a Jonata, ſyn39) geho. a nebilo kowarzie zeleznyka we wſſem zidowftwu; neb filiſtei bili ſie40) wiſtrziehli toho, abi ſobie zide meczow a kopi neb ſudlicz nekowali. I chodiechu Ifraelſczi k filiſtom,11) abi ſobie wſſelikake zeleza oſtrzili az do oftna oprawenye a oboſtrzenye. a kdiz przigide den bogie, nenalezu42) mecze any fudlicie w ruku wíleho lidu, kromye Saul a Jonatha. I kaza 50 Saul przyneſti archu bozi do Stanow, a Achias, fyn achidob, bratra Itabot,43) neſiefſe ephot. 40 45 ☞ 1) sch. v Š. 2) Š. (dod.) o geho kralowani.; K. (přid.) o przeneſeni kralowſte. 3) K. totiz. 4) K. yfrahel; Š. Izrahelem. 3) K. Iboziech. 6) Š. Izraeli, 6a) K. chticz vkazati prawi. 7) K. w. 8) K. Gabbaa. 9) K. Eleazorowa. 10) K. ſtany philitſke. 11) Š w Izraeli. 12) a tehdy — Irael sch. v Š. 13) K. philifteom a to. 14) sch. v K. 15) K tifficz giznych. 16) K. obcze. 17) K. czekachu. 18) K. v 19) K. przegidechu; Š. przegdu. 20) K. k philiftíkym. 21) K. trefkta Saula a. 22) Š. nie. 22a) K. bozie. 23) K. Tuto widie 24) K. ſhrzeffyl Saul. 25) K. z. 26) K. ſmy. 27) v K. sch. 28) Š. by- walo; K. obietowanie ſedm dni aby aby bylo. 29) K. a gefftie. 30) K. giz kdyz. 31) K. na. 32) Š. w tiech. 33) ze w — krale sch. v K. 34) K. z bohem podil (!) gſe. 35) K. geho. 36) K. by fie. 37) K. czekal. 38) K. a buoh hledalt gie ſobie. 3sa) K. Galgalij. 39) K. f nym ſyn. 40) K. gfe. 41) K. yfrahelíti k philifteom. 42) K. nenaleznu. 43) K. Ita- both nefěíſe. O zbyty phylyſtow1) ot Jonaty.2) [Kap. XIV.] Rzihodi ſie gednoho dne, ze wigide Jonata ſwym3) odienczem, abi wifſpiehowal4) ftany filiftſke bez ſweho otcie wiedienye. I chtiefſe Jonata giti k filiſtom po vwale ſkalnem, I ſem i tam wynykalem ſkali [1.Král. 14.) oftrymy iako zubi. I wecie Jonata k5) ſluzie ſwemu: kdiz ſie gym vkazem, rzku-lit: oftante tu, azt k wam przigdeme, tehdi stoywie;6) paklit rzku: podte k nam, teh [144a 1] di podwie,7) nebt ge dal boh8) w naffie rucie ;9) tot nam bude znamenye. a kdiz weciechu filiſtei: wſtupte k nam, wſtupilo) k nym Jonata,11) czepiragie nohamy I rukamy,12) a odienecz po nyem. I przieſtraffi gie pan boh przied Jonatu. I zabil3) Jonata ſwym11) odienczem Jonata nô. 10 dwadcieti muzow w pol honech ;15) a zamutywſſe ſie vtiekachu, geden 5 22
Strana 338
338 Regum primo. Mel nö. Jonata. druheho tepa; pak ſtrazny powiediechu Saulowi, ze neprzietele biezie vtiekagicz. I wecie Saul: wiffel-li gie kto z was? I nalezechu, ze nenye Jonati a odiencie geho.16) I wecie k achiam: przipraw archu bozi, abichom ſie potazali [17) bohem. a kdiz ſie hluk rozmahaffe18) w ftanyech, wecie knyezi:19) przitrhny fwu ruku. a zawolaw lid faulem,20) poczechu21) ſti- 15 hati22) neprzateli; a zide, geſſto biechu w ſtanyech oſtali filiſtowich,23) wratichu ſie, abi bili ſ Iſraelem, a pak wſſiczkny,21), gefſto ſu ſie drziew bili ſkrili, wratichu ſie k bogi, a giz bieſſe ſ Saulem dobrzie deſiet tificz. wida Saul ſſkodlywe meſſkanye, kdiz bi giedl, zakle lid a rzka: zlorzeczeny bud muz, kteriz25) bude gieſti chleb az do weczera, tocziff doftogen bude 20 ſmrti, az ſie pomſtym nad mymy neprzateli. a kdiz lid gide po puſſczi paziti,26) vkaza ſie ſtred tekuci, a izadny ho neokuſi gedne27) Jonata, a ten bil neſliſfal poklynanye otczowa. I wſtrczi prut w ſtred, a kdiz okuſi, oſwie- tifſta [144a 2] ſie mu oczi geho, a28) twarz ſie obweſeli, a fili nabi, prawie, ze tak29) welike mnozſtwie ftrdi w dupatech drziewie geft30) a w dierach 25 ſkalnych I w ſkulynach zemſkich, ze mnohe plaſti nalezagi, any31) padagi na zemy. prawi Jozefo, bi Jonata nalezl mnozſtwie wczel w dubu, geſſto bil w loſu effraym. a kdiz mu32) geden powedie otczowo zaklynanye, hned33) gieſti przieſta, nepotwrzugie otczowi35) zaklynanye; neb bi lid bil giedl, wietfſie bi rana bila w neprzatelech. a v weczer bil lid36) vîtal przieliff, 30 a pro hlad meſſkanye nemoha trpieti, dobitek bili na zemy a gedli ſ krwi, toczifſ nedakaks37) zabil a warzil drziew, nezli krew dobrzie wymyl,38) nedobrzie omyte maſo giedl, ne podle obiczegie otczowſkeho hrdla nozem rzezal, ale krwi zmoczil. prawie nyeterzi, ze z korziſti nepizatelſke ne- fluffielo39) izadnemu gieſti, gieliz bi obietowali obiet panu bohu. a kto 35 bi gynak giedl, iako bi ſ krwi giedl. I wecie Saul lidu: ſhrziefſili ſte; przy- walte ke mnye weliku ſkalu. I przikaza,39a) abi wſſiczkny v te ſkali1o) przed nym dobitek bili, abi ſnad nyekto taynye41) gynak czynyl. tehdi naiprwe Saul vdiela oltarz bohu.12) A proto geſt ſwiedomo, ze giz druhe obietowal w galgali. mnyegi nyeterzi, bi kolikratz koli43) obietowal, bi 40 wzdi no [144b 1] wi oltarz vſtawil. ale to44) prwe rzeczenye, neb nynyel5) vplnye podle bozieho kwielenye obietowal. a kdiz w noci chtiefſe ſie rzititi na neprzateli, wecie knyezi: poradme ſie ſ bohem! I neotpowedie gym. te noci nycz boh,46) tocziff any we dne, any w noci potomnyei.47) I wecie Saul: mlczedlnoft tato geft pro wynu tayneho hrziecha, na zywem bohu 45 prziſaham, bi ſie to ſtalo Jonatu,48) bez meſſkanye vmrze. I poſtawi lid na gednei49) ftranye, a fie a Jonatu na druhei,50) I pade los na Jonatu. I wecie Saul: czos vczynyl? Jonata wecie: nyczehoz ſwiedom neifem, gedno ze wczera zlorzeczeny stred51) giedl ſem. I wecie Saul: vmrzefſ, Jonata, neb52) bich toho53) neuczynyl, tehdi at my boh tez vcziny. I wecie 50 lid: tehdi Jonata vmrze, geſſto vczynyl zdrawie w Ifrael? Jako geſt boh zywi,54) ale ne bohowe pohanfſczi, ſpadne-lit wlas ſ hlawi geho55) na zemy; ſpadne-lit, tocziff neſpadne. I wiproftichu Jonatu z otczowu ruku, I wra- tichu do56) wlaſti. a Saul poſilen w kralowſtwi a potwrzen, kam fie koli
338 Regum primo. Mel nö. Jonata. druheho tepa; pak ſtrazny powiediechu Saulowi, ze neprzietele biezie vtiekagicz. I wecie Saul: wiffel-li gie kto z was? I nalezechu, ze nenye Jonati a odiencie geho.16) I wecie k achiam: przipraw archu bozi, abichom ſie potazali [17) bohem. a kdiz ſie hluk rozmahaffe18) w ftanyech, wecie knyezi:19) przitrhny fwu ruku. a zawolaw lid faulem,20) poczechu21) ſti- 15 hati22) neprzateli; a zide, geſſto biechu w ſtanyech oſtali filiſtowich,23) wratichu ſie, abi bili ſ Iſraelem, a pak wſſiczkny,21), gefſto ſu ſie drziew bili ſkrili, wratichu ſie k bogi, a giz bieſſe ſ Saulem dobrzie deſiet tificz. wida Saul ſſkodlywe meſſkanye, kdiz bi giedl, zakle lid a rzka: zlorzeczeny bud muz, kteriz25) bude gieſti chleb az do weczera, tocziff doftogen bude 20 ſmrti, az ſie pomſtym nad mymy neprzateli. a kdiz lid gide po puſſczi paziti,26) vkaza ſie ſtred tekuci, a izadny ho neokuſi gedne27) Jonata, a ten bil neſliſfal poklynanye otczowa. I wſtrczi prut w ſtred, a kdiz okuſi, oſwie- tifſta [144a 2] ſie mu oczi geho, a28) twarz ſie obweſeli, a fili nabi, prawie, ze tak29) welike mnozſtwie ftrdi w dupatech drziewie geft30) a w dierach 25 ſkalnych I w ſkulynach zemſkich, ze mnohe plaſti nalezagi, any31) padagi na zemy. prawi Jozefo, bi Jonata nalezl mnozſtwie wczel w dubu, geſſto bil w loſu effraym. a kdiz mu32) geden powedie otczowo zaklynanye, hned33) gieſti przieſta, nepotwrzugie otczowi35) zaklynanye; neb bi lid bil giedl, wietfſie bi rana bila w neprzatelech. a v weczer bil lid36) vîtal przieliff, 30 a pro hlad meſſkanye nemoha trpieti, dobitek bili na zemy a gedli ſ krwi, toczifſ nedakaks37) zabil a warzil drziew, nezli krew dobrzie wymyl,38) nedobrzie omyte maſo giedl, ne podle obiczegie otczowſkeho hrdla nozem rzezal, ale krwi zmoczil. prawie nyeterzi, ze z korziſti nepizatelſke ne- fluffielo39) izadnemu gieſti, gieliz bi obietowali obiet panu bohu. a kto 35 bi gynak giedl, iako bi ſ krwi giedl. I wecie Saul lidu: ſhrziefſili ſte; przy- walte ke mnye weliku ſkalu. I przikaza,39a) abi wſſiczkny v te ſkali1o) przed nym dobitek bili, abi ſnad nyekto taynye41) gynak czynyl. tehdi naiprwe Saul vdiela oltarz bohu.12) A proto geſt ſwiedomo, ze giz druhe obietowal w galgali. mnyegi nyeterzi, bi kolikratz koli43) obietowal, bi 40 wzdi no [144b 1] wi oltarz vſtawil. ale to44) prwe rzeczenye, neb nynyel5) vplnye podle bozieho kwielenye obietowal. a kdiz w noci chtiefſe ſie rzititi na neprzateli, wecie knyezi: poradme ſie ſ bohem! I neotpowedie gym. te noci nycz boh,46) tocziff any we dne, any w noci potomnyei.47) I wecie Saul: mlczedlnoft tato geft pro wynu tayneho hrziecha, na zywem bohu 45 prziſaham, bi ſie to ſtalo Jonatu,48) bez meſſkanye vmrze. I poſtawi lid na gednei49) ftranye, a fie a Jonatu na druhei,50) I pade los na Jonatu. I wecie Saul: czos vczynyl? Jonata wecie: nyczehoz ſwiedom neifem, gedno ze wczera zlorzeczeny stred51) giedl ſem. I wecie Saul: vmrzefſ, Jonata, neb52) bich toho53) neuczynyl, tehdi at my boh tez vcziny. I wecie 50 lid: tehdi Jonata vmrze, geſſto vczynyl zdrawie w Ifrael? Jako geſt boh zywi,54) ale ne bohowe pohanfſczi, ſpadne-lit wlas ſ hlawi geho55) na zemy; ſpadne-lit, tocziff neſpadne. I wiproftichu Jonatu z otczowu ruku, I wra- tichu do56) wlaſti. a Saul poſilen w kralowſtwi a potwrzen, kam fie koli
Strana 339
Regum primo. 339 55 obratieſſe, wzdi neprzateli prziemahaſſe Iſrael, a57) pobi Amalecha. a bili ſu ſynowe Saul Jefſur a melchiſna,58) cztwrteho mlczi Iſbozecha iako dietiete, neb geſſcze neritierzil, neb iako neſliczny; a dezeri merob a mykol,59) a zena [144b 2] geho achynoe, a knyezie woiſka Abner, ſyn ner, toczifi ſtriczeny geho; neb Cis a Ner bila ſta bratri, 60) ſyny Abiel. 60 wffak fie czte w paralipomenon, ze Ner bil otecz Cis,; ale to geft pro ftaroft /r. Paral. 8.) rzeczeno, a ze ho geſt61) krmyl. 1) K. philifteow; Š. ffiliftinow. 2) K. (dod.) fudcze Ifrahel. 3) K. ze Jonata wygide z ſwym odienczem s ſwym odienczem; S. s ſwym. 4) K. Š. wyfſpehowal. 3) sch. v K. 6) K. ftoywa. 7) K. poydewa. 8) K. da buoh nam. 3) K. w rucze naſſe a. 10) K. y wſtupi. 11) za tím naps. iako, přetrž. 12) K. nohama y rukama. 13) K. a zabie. 14) K. Š. s ſwym. 15) K. w pohonech. 16) K. Jonathy nenie a geho odiencze. 17) K. z. 18) K. wzmahaffe. 19) K. k kniezý. 20) K. Š. s Saulem. 21) Š. pocze. 22) Š. sftihati. 23) K. philifteowych. 21) K. wfſychni. 25) K. ktery. 26) K. pozyti. 27) K gedno. 28) sch. v K. 29) sch. v K. 30) K, bylo gt. 31) K y dnes ani. 32) sch. v K. 33) K. ynhed. 35) K. otczowo. 36) sch. v Š. K. 37) K. Š. ledakaks. 38) K. krew wyffla a. 39) K. Š. ne- fluffalo. 38a) K. ke mne ſkalu y prziekaza. 40) K. aby ſkali wſſyczkni. 11) K. taynie niekto. 42) K. panu bohu. 43) K. kolikrat kolwiek. 44) K. a to. 45) K. ale nenie. 46) K. neodpowiedie gim buoh te noczy. 47) K. we dne w noczy potomney; Š. po- tomnie. 48) K. Š. Jonatha. 49) Š. gedne. 50) Š. druhe. 51) K. med. 52) K. wecze neb. 53) K. toho byl nevczynil (oprav. z nebyl czynil). 54) K. ziwy buoh. 55) K. s geho hlawy; na zemi sch. 56) K. wratichu ſe do. 37) K. y. 58) K. a Melchy a fina. 59) K. Nykol. 60) sch. v Š.; K. bratra. 61) K. gt ho. O1) wytyczſtwy Saul2) proty amalech.3) Kap. XV.] WEcie Samuel k Saul:1) tot prawi boh: zahlad Amalecha a wſſeczko geho, neb ſie geſt protywil Iſraeli, kdizt5) ſu ſili z egipta. a take chce boh, abi i dobitek zbit bil,6) abi na nyczemz pamyet geho nebila. prawie [1. Král. 15.] nyeterzi, bi wſſiczkny kuzedlnyci") bili a vmyeli ſie w dobitek obraczo- Nö. 5 wati; a proto abi w dobitkoweis) twarnoſti neuſſli, abi takesa) dobitek sſſel. I przieczite9) Saul dwie Stie tificz, a defiet tificz muzow Juda. zna- menai, ze kdez ſie die muzowe Juda, iako wſſech nailepſſi,10) a gynde [Gen. 49.]. ſie die: ſſczenye lwowe Juda. a kdiz Saul wgide w1oa) Amalecha, wecie Cyneo: 11) otftup ot Amalech,12) at bich tebe ſ nym neuwalil, nebſ ti vczynyl 10 mylofrdnye Ifraeli.13) neb Jetro, to geft Raguel, a Cyn rzeczen geft, dobru radu dal Moizieffowi, gehozto dom bidli w Amalech,14) kromye ſynow [Exod. 18.) ebal. ti15) fu16) bidlili w Ifraell7) zemye wedra, tocziff horkofti18) zakona. I wigidu19) Cynei, a potom bidlili fu w Ifrael, a20) z nych vrodi ſie21) rechab, iakozto22) w Paralipomenon czte ſie: Tot fu Cynei, geffto23) [145a 1] fu 11. Paral. 2.I 15 z horkofti przifili domu 21) otcie rechab. Rechabite gfu puftennyci, geffto Puſtenyczi nö. wyna nepigij a maſſa negedie. 1) Š. Tuto O. 2) Š. Saulowie. 3) Š. Amalechowi. 4) Š. Saulowi. 5) K. kdyz. 6) K. zbili. 7) K. kuzedlni. 8) Š. dobytkowe. 8a) K. take y. 3) K. przeczte. 10) K. 22*
Regum primo. 339 55 obratieſſe, wzdi neprzateli prziemahaſſe Iſrael, a57) pobi Amalecha. a bili ſu ſynowe Saul Jefſur a melchiſna,58) cztwrteho mlczi Iſbozecha iako dietiete, neb geſſcze neritierzil, neb iako neſliczny; a dezeri merob a mykol,59) a zena [144b 2] geho achynoe, a knyezie woiſka Abner, ſyn ner, toczifi ſtriczeny geho; neb Cis a Ner bila ſta bratri, 60) ſyny Abiel. 60 wffak fie czte w paralipomenon, ze Ner bil otecz Cis,; ale to geft pro ftaroft /r. Paral. 8.) rzeczeno, a ze ho geſt61) krmyl. 1) K. philifteow; Š. ffiliftinow. 2) K. (dod.) fudcze Ifrahel. 3) K. ze Jonata wygide z ſwym odienczem s ſwym odienczem; S. s ſwym. 4) K. Š. wyfſpehowal. 3) sch. v K. 6) K. ftoywa. 7) K. poydewa. 8) K. da buoh nam. 3) K. w rucze naſſe a. 10) K. y wſtupi. 11) za tím naps. iako, přetrž. 12) K. nohama y rukama. 13) K. a zabie. 14) K. Š. s ſwym. 15) K. w pohonech. 16) K. Jonathy nenie a geho odiencze. 17) K. z. 18) K. wzmahaffe. 19) K. k kniezý. 20) K. Š. s Saulem. 21) Š. pocze. 22) Š. sftihati. 23) K. philifteowych. 21) K. wfſychni. 25) K. ktery. 26) K. pozyti. 27) K gedno. 28) sch. v K. 29) sch. v K. 30) K, bylo gt. 31) K y dnes ani. 32) sch. v K. 33) K. ynhed. 35) K. otczowo. 36) sch. v Š. K. 37) K. Š. ledakaks. 38) K. krew wyffla a. 39) K. Š. ne- fluffalo. 38a) K. ke mne ſkalu y prziekaza. 40) K. aby ſkali wſſyczkni. 11) K. taynie niekto. 42) K. panu bohu. 43) K. kolikrat kolwiek. 44) K. a to. 45) K. ale nenie. 46) K. neodpowiedie gim buoh te noczy. 47) K. we dne w noczy potomney; Š. po- tomnie. 48) K. Š. Jonatha. 49) Š. gedne. 50) Š. druhe. 51) K. med. 52) K. wecze neb. 53) K. toho byl nevczynil (oprav. z nebyl czynil). 54) K. ziwy buoh. 55) K. s geho hlawy; na zemi sch. 56) K. wratichu ſe do. 37) K. y. 58) K. a Melchy a fina. 59) K. Nykol. 60) sch. v Š.; K. bratra. 61) K. gt ho. O1) wytyczſtwy Saul2) proty amalech.3) Kap. XV.] WEcie Samuel k Saul:1) tot prawi boh: zahlad Amalecha a wſſeczko geho, neb ſie geſt protywil Iſraeli, kdizt5) ſu ſili z egipta. a take chce boh, abi i dobitek zbit bil,6) abi na nyczemz pamyet geho nebila. prawie [1. Král. 15.] nyeterzi, bi wſſiczkny kuzedlnyci") bili a vmyeli ſie w dobitek obraczo- Nö. 5 wati; a proto abi w dobitkoweis) twarnoſti neuſſli, abi takesa) dobitek sſſel. I przieczite9) Saul dwie Stie tificz, a defiet tificz muzow Juda. zna- menai, ze kdez ſie die muzowe Juda, iako wſſech nailepſſi,10) a gynde [Gen. 49.]. ſie die: ſſczenye lwowe Juda. a kdiz Saul wgide w1oa) Amalecha, wecie Cyneo: 11) otftup ot Amalech,12) at bich tebe ſ nym neuwalil, nebſ ti vczynyl 10 mylofrdnye Ifraeli.13) neb Jetro, to geft Raguel, a Cyn rzeczen geft, dobru radu dal Moizieffowi, gehozto dom bidli w Amalech,14) kromye ſynow [Exod. 18.) ebal. ti15) fu16) bidlili w Ifraell7) zemye wedra, tocziff horkofti18) zakona. I wigidu19) Cynei, a potom bidlili fu w Ifrael, a20) z nych vrodi ſie21) rechab, iakozto22) w Paralipomenon czte ſie: Tot fu Cynei, geffto23) [145a 1] fu 11. Paral. 2.I 15 z horkofti przifili domu 21) otcie rechab. Rechabite gfu puftennyci, geffto Puſtenyczi nö. wyna nepigij a maſſa negedie. 1) Š. Tuto O. 2) Š. Saulowie. 3) Š. Amalechowi. 4) Š. Saulowi. 5) K. kdyz. 6) K. zbili. 7) K. kuzedlni. 8) Š. dobytkowe. 8a) K. take y. 3) K. przeczte. 10) K. 22*
Strana 340
340 Regum primo. naylepífie rozumie, 10a) K. na. 11) K. Cynoe. 12) K. Š. Amalecha. 13) K. milofrden- ftwie w Irahely. 14) le nadeps. 15) K. tu. 16) za tím naps. fynowe, přetrž. 17) Š. w Izra- heli. 18) K. Š. horkofti totiž. 13) Š. wygdu; K. wygidechu. 20) K. az. 21) sch. v Š 22) K. yakoz ſe czte. 23) K. gefftot. 24) K. z domu. O temz ſve tuto dye.1) Nö. Obediencia. Ehdi pobi2) Saul Amalecha meczem, I otpuſti Saul Agag, krali Amalech, a nailepfſym howadnykom. I wecie boh k Samueli: ziel my, ze ſem vczynyl Saule kralem. I proſi Samuel boha zan wſſiczku nocz. a kdiz vrozumye, ze Saul bil pozdwihl ſobie3) ſlup witiezſki w karmeli1) podle obiczegie pohanſkeho, geſſto ſobie pohane czynyechu kruh z ſmrku, 5 z palmy a z5) Olywi na znamenye witiezſtwie, gide6) do galgala k nyemu; i potka ho7) Saul. a kdiz ho Samuel potreſkta, ze nyeczczo zachowal z8) Ama- lech, na omluvu ſwu prawiefſe, bi lid zachowal k obieti panu bohu?) nyetere wieci nailepffie k diekowany. Samuel wecie k Saul:10) lepffiel1) geft poſluffenstwie nezli obiet; nad dobrymy kocha ſie boh,12) ale ne nad obietmy, a naywiece kdiz bi 13) to obietowali, 13a) geſſto boh chce, abil4) zabynulo. I wecie Saul: ſhrzieffil ſem, ale15) nynye nes moi hrziech, tocziff pros za mye boha a otpuft16) my. Samuel wecie: zawrhl tie boh, abi nebil kralem nad Iſrael. a kdiz chtiefſe Samuel17) preczis) giti, polapi19) Saul gei ſwichu za plaſſcz, az ſie rozedrzie. I wecie Samuel: tak dneſſny 15 den rozedrziel pan boh kralowftwie ot [145a 2] tebe. a kdiz oba poprofichu boha, przikaza Samuel przyweſti k ſobie Agag krale. I poſtawichu ho przed nym toho tuczneho, an ſie trzieſe. I wecie Samuel k Agag: Tak ſmrt horzka rozluczuge; iako bi rzekl: dywno geft, ze tie tak ſmrt trzieſe, a otluczil20) twu myſl ot tebe. aneb podle gyneho piſma Agag wecie: tak 20 mye otluczuge horzka ſmrt. Jako bi rzekl: ta ſmrt,21) geſſto otluczuge me22) ote mne prziehorzcie, otluczuge mye ot lidi. I zrzieza ho Samuel w kuſi a gide do ramata. A Sauel gide do ſweho domu do gabaa. I ne- ohleda23) wiecz Samuel Saula w kralowem ruchu, nezli24) potom ho25) w proroczſkem ruchu widiel.27) Obiczei bil pohanſki, kdiz kto czo welebnye vczynyl, tehdi to napſal na znamenytem myeſtie opatrnem, na ſlupie witiezſkem. I bil Saul tez vczynyl, a proto ſie welmy bohu nelibil,28) ze ge tudi pichal. 10 25 1) K. nemá nápisu ani odstavce nového. 2) K. (ps.) pobie, e přetrž. 3) K. byl ſobie pozdwihl. 4) K. Garmelij. 5) K. s. 6) K. y gide. 7) K. a potka geho. 8) K. nietczo zachowal za. 3) K. ku (přetrž.) panu bohu k obieti. 10) Š. Sauli. 11) K. lepffyt. 12) K. pan buoh. 13) sch. v K. 133) K. obietowal. 14) za tím přetrž. to; v Š. to. 15) K. ale ty. 16) K. odpuftit. 17) Š. Samuel chtieffe. 18) K. prycz. 19) K. polapi gey. 20) K. odluczuge. 21) Jako — fmrt sch. v K. 22) K. mie. 23) K. do Gabbaa y nehleda. 21) K. gedno. 25) sch. v K. 26) K. ruchu gedno. 27) K. geho widiel. 28) K. bohu welmi nebil; ostatek v K. sch.
340 Regum primo. naylepífie rozumie, 10a) K. na. 11) K. Cynoe. 12) K. Š. Amalecha. 13) K. milofrden- ftwie w Irahely. 14) le nadeps. 15) K. tu. 16) za tím naps. fynowe, přetrž. 17) Š. w Izra- heli. 18) K. Š. horkofti totiž. 13) Š. wygdu; K. wygidechu. 20) K. az. 21) sch. v Š 22) K. yakoz ſe czte. 23) K. gefftot. 24) K. z domu. O temz ſve tuto dye.1) Nö. Obediencia. Ehdi pobi2) Saul Amalecha meczem, I otpuſti Saul Agag, krali Amalech, a nailepfſym howadnykom. I wecie boh k Samueli: ziel my, ze ſem vczynyl Saule kralem. I proſi Samuel boha zan wſſiczku nocz. a kdiz vrozumye, ze Saul bil pozdwihl ſobie3) ſlup witiezſki w karmeli1) podle obiczegie pohanſkeho, geſſto ſobie pohane czynyechu kruh z ſmrku, 5 z palmy a z5) Olywi na znamenye witiezſtwie, gide6) do galgala k nyemu; i potka ho7) Saul. a kdiz ho Samuel potreſkta, ze nyeczczo zachowal z8) Ama- lech, na omluvu ſwu prawiefſe, bi lid zachowal k obieti panu bohu?) nyetere wieci nailepffie k diekowany. Samuel wecie k Saul:10) lepffiel1) geft poſluffenstwie nezli obiet; nad dobrymy kocha ſie boh,12) ale ne nad obietmy, a naywiece kdiz bi 13) to obietowali, 13a) geſſto boh chce, abil4) zabynulo. I wecie Saul: ſhrzieffil ſem, ale15) nynye nes moi hrziech, tocziff pros za mye boha a otpuft16) my. Samuel wecie: zawrhl tie boh, abi nebil kralem nad Iſrael. a kdiz chtiefſe Samuel17) preczis) giti, polapi19) Saul gei ſwichu za plaſſcz, az ſie rozedrzie. I wecie Samuel: tak dneſſny 15 den rozedrziel pan boh kralowftwie ot [145a 2] tebe. a kdiz oba poprofichu boha, przikaza Samuel przyweſti k ſobie Agag krale. I poſtawichu ho przed nym toho tuczneho, an ſie trzieſe. I wecie Samuel k Agag: Tak ſmrt horzka rozluczuge; iako bi rzekl: dywno geft, ze tie tak ſmrt trzieſe, a otluczil20) twu myſl ot tebe. aneb podle gyneho piſma Agag wecie: tak 20 mye otluczuge horzka ſmrt. Jako bi rzekl: ta ſmrt,21) geſſto otluczuge me22) ote mne prziehorzcie, otluczuge mye ot lidi. I zrzieza ho Samuel w kuſi a gide do ramata. A Sauel gide do ſweho domu do gabaa. I ne- ohleda23) wiecz Samuel Saula w kralowem ruchu, nezli24) potom ho25) w proroczſkem ruchu widiel.27) Obiczei bil pohanſki, kdiz kto czo welebnye vczynyl, tehdi to napſal na znamenytem myeſtie opatrnem, na ſlupie witiezſkem. I bil Saul tez vczynyl, a proto ſie welmy bohu nelibil,28) ze ge tudi pichal. 10 25 1) K. nemá nápisu ani odstavce nového. 2) K. (ps.) pobie, e přetrž. 3) K. byl ſobie pozdwihl. 4) K. Garmelij. 5) K. s. 6) K. y gide. 7) K. a potka geho. 8) K. nietczo zachowal za. 3) K. ku (přetrž.) panu bohu k obieti. 10) Š. Sauli. 11) K. lepffyt. 12) K. pan buoh. 13) sch. v K. 133) K. obietowal. 14) za tím přetrž. to; v Š. to. 15) K. ale ty. 16) K. odpuftit. 17) Š. Samuel chtieffe. 18) K. prycz. 19) K. polapi gey. 20) K. odluczuge. 21) Jako — fmrt sch. v K. 22) K. mie. 23) K. do Gabbaa y nehleda. 21) K. gedno. 25) sch. v K. 26) K. ruchu gedno. 27) K. geho widiel. 28) K. bohu welmi nebil; ostatek v K. sch.
Strana 341
Regum primo. 341 O mazany Dawydovu w domu geho otczie.1) [Kap. XVI.) PAk Samuel placzie zeleſſe Saula.2) I wecie pan boh: I dokud zelefſ Saula?2) wſſak ſem ia gei zawrhl. napln roh olegie, a gdi do domu Iſai, a zmaz w krale gednoho z gieho ſynow;3) a ze ſie bogiſſ Saula,2) tele wezma neſiz,4) iako bi chtiel obietowati. A kdiz Samuel przigide 5 do betlehem,5) weciechu ftarffi z myeſta k nyemu: pokoyny-li geft twoi w [145b 1] chod5) k nam? neb ſie bachu, bi pro nyektere treſktanye bi?) ho bil krals) poſlal, aneb ſnad bi krale rozhnyewal a vtiekal ot nyeho, a ony bi ho neſmyeli przigieti. A kdyz wecie, ze geſt przifſel, abi obie- towal, I przigiechu ho.9) Tehdi Samuel poſwieti Ifai a ſyny geho, a po- 10 ſtawi gie przed oltarzem a vzrziew Eliab prworozeneho, zywota wiſokeho, dluheho, I mnyeffe, bi on bil buduci10) kral. I wecie k nyemul1) boh: iat ne tiela kraſu a wifoft czynym kralowu,12) ale cznoft13) myſli; w tuz myeru zawrhl gine pan14) boh. neb Iſai bil poſtawil ſedm ſynow przed Samuelem, fſeft wlaſtnych a ſedmeho15) zwoleneho, nathan, ſyna famaa, ſyna ſweho. I wecie Samuel k nyemu: to-li 16) fu twogi wſſiczkny fynowel7) vplnye? A on wecie: geffcze geft geden naymenffi, ten pase owce. I kaza Samuel przywefti dawida, an czrwen18) a kraſen, i pomaza ho mezi bratri.19) I bi duch bozi zprawen na dawida ten den, a 020) potom. a21) otftupi duch bozi ot Saul,22) I trapieſſe gei duch zli,23) ot boha wpuſſczeny. prawi Duch zly. 20 Jozefo, ze tehdi dawid wzie a przigie ducha proroczîtwie, I poczie proro- kowati, neb duch ſwati bil w nyeho wſtupil. Ale ze geft rzeczeno, ze duch otftupil ot Saule a poſlan pak w24) dawida, widi ſie,25) bi o temz duch26) rzekl, tocziff o [145b 2] myloſti duchu, neb az dofowad27) Saul bil witiez ſwich neprzatel. tehdi weciechu k Saul28) ſluhi geho: zli duch tie trapi; 25 dobud ſobie afa, gefítot29) vmye huſti na krzidla, a lehcziege30) trpieti budeff. Prawie myſtrzi przirozenye, ze hudba a pienye czyny weſeleho weſeleiſſym a ſmutneho ſmutnyeifſym. Prawie kuzedlnyci, ze mnozi dgaſowe31) nemohu hudbi trpieti a nyekdi izadny. I powediechu krali, ze dawid vmye huſti, a ze geſt muz boiowny. a kdiz poſla kral k Iſai po- 30 ſyna geho, wzie Iſai32) koſſ chleba a wyna a kozle, i poſla po dawidowi kralowi33) na oſlu31) dobrzie obtiezenem. a kdiz35) zli duch lapieffe Saule,36) tehdi dawid zhudiefſe na krzidle,37) a hned38) gemu lehcziege30) biwaffe, a nyekdi ot nyeho zli duch otſtupiefſe.39) a kdiz za dluhu chwili zly duch otſtupiefſe ot Saule, tehdi dawida k otczi otpufſczowachu.40) [r. Král. 16./ Cithara nö. 15 1) K. otcze geho; Š. (dod.) a to takto. 2) Š. Saule. 3) K. z ſynow geho. 4) sch. v K. 5) K. bethleema. 6) K. wchod twoy. 7) sch. v K. 8) K. byl ho kral. 2) K. geho. 10) sch. v K. 11) K. gemu. 12) K. tiela kraſna wyfoft czynim kralowym. 13) K. Š. cztnoft. 14) sch. v K. 15) Š. gednoho. 16) li sch. v K. 17) K. fynowe wſſyczkni. 18) Š. czerwen. 19) K. bratrzy. 20) sch. v K. 21) sch. v K. 22) Š. Saule. 23) K. zly duch. 24) K. na. 25) K. zda fie. 26) K. duchu. 27) Š. dofawad; K. do fyz chwile. 28) Š. Sauli. 29) K. Š. geffto. 30) K. lechczegi. 31) K. diabli. 32) po — Ifai sch. v K. 33) K. dawida k kralowi. 34) K. na ofle. 35) Š. kdy. 36) K. trapieffe Saula. 37) K. hudieffe na krzidlo. 38) K. ynhed. 33) K. odſtupowaſſe. 40) K. odpufftiowaſſe.
Regum primo. 341 O mazany Dawydovu w domu geho otczie.1) [Kap. XVI.) PAk Samuel placzie zeleſſe Saula.2) I wecie pan boh: I dokud zelefſ Saula?2) wſſak ſem ia gei zawrhl. napln roh olegie, a gdi do domu Iſai, a zmaz w krale gednoho z gieho ſynow;3) a ze ſie bogiſſ Saula,2) tele wezma neſiz,4) iako bi chtiel obietowati. A kdiz Samuel przigide 5 do betlehem,5) weciechu ftarffi z myeſta k nyemu: pokoyny-li geft twoi w [145b 1] chod5) k nam? neb ſie bachu, bi pro nyektere treſktanye bi?) ho bil krals) poſlal, aneb ſnad bi krale rozhnyewal a vtiekal ot nyeho, a ony bi ho neſmyeli przigieti. A kdyz wecie, ze geſt przifſel, abi obie- towal, I przigiechu ho.9) Tehdi Samuel poſwieti Ifai a ſyny geho, a po- 10 ſtawi gie przed oltarzem a vzrziew Eliab prworozeneho, zywota wiſokeho, dluheho, I mnyeffe, bi on bil buduci10) kral. I wecie k nyemul1) boh: iat ne tiela kraſu a wifoft czynym kralowu,12) ale cznoft13) myſli; w tuz myeru zawrhl gine pan14) boh. neb Iſai bil poſtawil ſedm ſynow przed Samuelem, fſeft wlaſtnych a ſedmeho15) zwoleneho, nathan, ſyna famaa, ſyna ſweho. I wecie Samuel k nyemu: to-li 16) fu twogi wſſiczkny fynowel7) vplnye? A on wecie: geffcze geft geden naymenffi, ten pase owce. I kaza Samuel przywefti dawida, an czrwen18) a kraſen, i pomaza ho mezi bratri.19) I bi duch bozi zprawen na dawida ten den, a 020) potom. a21) otftupi duch bozi ot Saul,22) I trapieſſe gei duch zli,23) ot boha wpuſſczeny. prawi Duch zly. 20 Jozefo, ze tehdi dawid wzie a przigie ducha proroczîtwie, I poczie proro- kowati, neb duch ſwati bil w nyeho wſtupil. Ale ze geft rzeczeno, ze duch otftupil ot Saule a poſlan pak w24) dawida, widi ſie,25) bi o temz duch26) rzekl, tocziff o [145b 2] myloſti duchu, neb az dofowad27) Saul bil witiez ſwich neprzatel. tehdi weciechu k Saul28) ſluhi geho: zli duch tie trapi; 25 dobud ſobie afa, gefítot29) vmye huſti na krzidla, a lehcziege30) trpieti budeff. Prawie myſtrzi przirozenye, ze hudba a pienye czyny weſeleho weſeleiſſym a ſmutneho ſmutnyeifſym. Prawie kuzedlnyci, ze mnozi dgaſowe31) nemohu hudbi trpieti a nyekdi izadny. I powediechu krali, ze dawid vmye huſti, a ze geſt muz boiowny. a kdiz poſla kral k Iſai po- 30 ſyna geho, wzie Iſai32) koſſ chleba a wyna a kozle, i poſla po dawidowi kralowi33) na oſlu31) dobrzie obtiezenem. a kdiz35) zli duch lapieffe Saule,36) tehdi dawid zhudiefſe na krzidle,37) a hned38) gemu lehcziege30) biwaffe, a nyekdi ot nyeho zli duch otſtupiefſe.39) a kdiz za dluhu chwili zly duch otſtupiefſe ot Saule, tehdi dawida k otczi otpufſczowachu.40) [r. Král. 16./ Cithara nö. 15 1) K. otcze geho; Š. (dod.) a to takto. 2) Š. Saule. 3) K. z ſynow geho. 4) sch. v K. 5) K. bethleema. 6) K. wchod twoy. 7) sch. v K. 8) K. byl ho kral. 2) K. geho. 10) sch. v K. 11) K. gemu. 12) K. tiela kraſna wyfoft czynim kralowym. 13) K. Š. cztnoft. 14) sch. v K. 15) Š. gednoho. 16) li sch. v K. 17) K. fynowe wſſyczkni. 18) Š. czerwen. 19) K. bratrzy. 20) sch. v K. 21) sch. v K. 22) Š. Saule. 23) K. zly duch. 24) K. na. 25) K. zda fie. 26) K. duchu. 27) Š. dofawad; K. do fyz chwile. 28) Š. Sauli. 29) K. Š. geffto. 30) K. lechczegi. 31) K. diabli. 32) po — Ifai sch. v K. 33) K. dawida k kralowi. 34) K. na ofle. 35) Š. kdy. 36) K. trapieffe Saula. 37) K. hudieffe na krzidlo. 38) K. ynhed. 33) K. odſtupowaſſe. 40) K. odpufftiowaſſe.
Strana 342
342 Regum primo. [Kap. XVII.] O ſmrty Golye.1) Ir. Král. 17.] Dawid nota. I Sebrachu ſie filiſtyny2) proti Ifraeli w boi. a Saul ſ zidi rozbi ſwe ſtany3) w udole terebynti, toho ſtromu dehtu, pod nymzto Jacub bil ſkril modli. I wiſtupi muz z nepraweho loze poſſli z ſtanow filiſtſkich, gmenem Goliaff, etheus z pokolenye obroweho, fſeſti loket a piedi zwifſi. ten geft rzeczen ſpuryus, ze geſt bil z neurozeneho otcie pohana a z uro- 5 zene materzel) zidowki fie naro [146a 11 dil. Ibrida flowe neurozeny. ten5) hizdieſſe Iſrael rzka, bi bili ſluhi filiſtſſczi,6) a widawaſſe7) boi jednoho czlowieka takto, kteriz bi z tu dwu ſwitiezil, abi druzi bili gich ſluhy.8) pak zide dywiechu ſie,9) lekachu y bogiechu ſie10) welmy. a tak11) rziekaſſe ten goliaffi2) cztirzidcieti dny. a biechu trzie wietffi bratrowel3) dawidowi 10 v woiſku. I poſla gym Ifai po dawidowi myeru muki a defiet chlebow, a tomu panu, pod nymzl4) fu15) bili, defiet fyrow nowich, a przikaza mu,16) abi s ſobu17) przyneſl liſti otpuſſczenye zenam ſwich bratrzi, za1s) bi bili gymany a nemohli ſie we trziech letech wratiti, abi mohli ſlufſnye ſie wdati.19) neb geſt bil ten obiczei wiſem, kdiz ſu chtiely k bogi giti. A kdiz dawid przigide na to myeſto, geſſto woiſko lezieſſe, I widie a ſliſſie, ze na wſſaki den wichaziechu nyeterzi boyugici,20) a kdiz vzrziechu goliafſe, an hizdi, lagie a tupi21) zidi, hned precz22) poſtupiechu; tomu ſie dawid podywi, A vſliffew ot mnohich, ze mluwiechu a rzkucz: kto bi toho muzie zabil, chtiel bi ho kral obohatiti, a ſwu dczeru gemu dati. A kdiz Eliab, bratr 20 geho ſtarffi, uſliffie, ze fie dawid na to23) pilnye pta, poczie gemu lati a treſktati ho bogie ſie, bi ſ nym ſie21) nebil,25) abi take nebil zabit. I wecie dawid: procz mye rzieczi26) treſkczefſ? ſlowa ſliffiff, [146a 2] ale ſkutku a myſli boiowanye ia neprawym, ale abich to wediel.27) I powediechu ta ſlowa dawidowa krali Saul,28) an ho kaza k ſobie przyweſti.29) I wecie 25 dawid krali:30) ia, ſluha twoi, chci boiowati proti30a) filiſtovi. a kral mu31) toho branyeſſe, neb iako dietie bieſſe, dawid wecie krali: ia, fluha twoi,32) zabil ſem lwa a medwieda,32a) kdiz my w ſtado vpadnyechu, a proto tento neobrziezanecz33) bude my iako geden z onyech; neb mye boh geho zproſti. I oblecze gei Saul w ſwe odienye. A dawid gie fwlecze, neb geft31) nemyel 30 obicziegie k odieny; ale wzie huol w ruku ſwu paſtuſſi, a wibra z biſtrzyny piet kamenow prziecziſtich, I wpuſtie gie w telmu35) paſtuffi, w nyezto chleb noſieſſe, a w ruku wza prak.36) I gide proti filiftowi,37) an wzhrziegie38) dawidem wecie: I zda39) fem ia pes, ze ke mnye f holi gdeff? dawid wecie: ti ke mnye w odieny gdeſſ, a Ja gdu k tobie we ymye40) bozie, abi to dnes 35 wiediel weffken fbor,11) ze pan boh neprziemaha any vzdrawuge w meczi. A kdiz42) wrze kamenem z praku, vderzi ho w czelo, a takez druhe13) I trzetie w tez myeſto vhodi,44) i porazi ho45) trzetym kamenem, a46) przi- bieh47) witrze geho mecz, I frzieza mu geho hlawu. I pobieziechu vtie- kagicz filiftei, a Ifrael gie ftiha48) az do brany akkaron.49) a dawid hlawu 40 a [146b 1] mecz polozi50) w ſwem ftanye,51) tocziff w chramye, a potom 15
342 Regum primo. [Kap. XVII.] O ſmrty Golye.1) Ir. Král. 17.] Dawid nota. I Sebrachu ſie filiſtyny2) proti Ifraeli w boi. a Saul ſ zidi rozbi ſwe ſtany3) w udole terebynti, toho ſtromu dehtu, pod nymzto Jacub bil ſkril modli. I wiſtupi muz z nepraweho loze poſſli z ſtanow filiſtſkich, gmenem Goliaff, etheus z pokolenye obroweho, fſeſti loket a piedi zwifſi. ten geft rzeczen ſpuryus, ze geſt bil z neurozeneho otcie pohana a z uro- 5 zene materzel) zidowki fie naro [146a 11 dil. Ibrida flowe neurozeny. ten5) hizdieſſe Iſrael rzka, bi bili ſluhi filiſtſſczi,6) a widawaſſe7) boi jednoho czlowieka takto, kteriz bi z tu dwu ſwitiezil, abi druzi bili gich ſluhy.8) pak zide dywiechu ſie,9) lekachu y bogiechu ſie10) welmy. a tak11) rziekaſſe ten goliaffi2) cztirzidcieti dny. a biechu trzie wietffi bratrowel3) dawidowi 10 v woiſku. I poſla gym Ifai po dawidowi myeru muki a defiet chlebow, a tomu panu, pod nymzl4) fu15) bili, defiet fyrow nowich, a przikaza mu,16) abi s ſobu17) przyneſl liſti otpuſſczenye zenam ſwich bratrzi, za1s) bi bili gymany a nemohli ſie we trziech letech wratiti, abi mohli ſlufſnye ſie wdati.19) neb geſt bil ten obiczei wiſem, kdiz ſu chtiely k bogi giti. A kdiz dawid przigide na to myeſto, geſſto woiſko lezieſſe, I widie a ſliſſie, ze na wſſaki den wichaziechu nyeterzi boyugici,20) a kdiz vzrziechu goliafſe, an hizdi, lagie a tupi21) zidi, hned precz22) poſtupiechu; tomu ſie dawid podywi, A vſliffew ot mnohich, ze mluwiechu a rzkucz: kto bi toho muzie zabil, chtiel bi ho kral obohatiti, a ſwu dczeru gemu dati. A kdiz Eliab, bratr 20 geho ſtarffi, uſliffie, ze fie dawid na to23) pilnye pta, poczie gemu lati a treſktati ho bogie ſie, bi ſ nym ſie21) nebil,25) abi take nebil zabit. I wecie dawid: procz mye rzieczi26) treſkczefſ? ſlowa ſliffiff, [146a 2] ale ſkutku a myſli boiowanye ia neprawym, ale abich to wediel.27) I powediechu ta ſlowa dawidowa krali Saul,28) an ho kaza k ſobie przyweſti.29) I wecie 25 dawid krali:30) ia, ſluha twoi, chci boiowati proti30a) filiſtovi. a kral mu31) toho branyeſſe, neb iako dietie bieſſe, dawid wecie krali: ia, fluha twoi,32) zabil ſem lwa a medwieda,32a) kdiz my w ſtado vpadnyechu, a proto tento neobrziezanecz33) bude my iako geden z onyech; neb mye boh geho zproſti. I oblecze gei Saul w ſwe odienye. A dawid gie fwlecze, neb geft31) nemyel 30 obicziegie k odieny; ale wzie huol w ruku ſwu paſtuſſi, a wibra z biſtrzyny piet kamenow prziecziſtich, I wpuſtie gie w telmu35) paſtuffi, w nyezto chleb noſieſſe, a w ruku wza prak.36) I gide proti filiftowi,37) an wzhrziegie38) dawidem wecie: I zda39) fem ia pes, ze ke mnye f holi gdeff? dawid wecie: ti ke mnye w odieny gdeſſ, a Ja gdu k tobie we ymye40) bozie, abi to dnes 35 wiediel weffken fbor,11) ze pan boh neprziemaha any vzdrawuge w meczi. A kdiz42) wrze kamenem z praku, vderzi ho w czelo, a takez druhe13) I trzetie w tez myeſto vhodi,44) i porazi ho45) trzetym kamenem, a46) przi- bieh47) witrze geho mecz, I frzieza mu geho hlawu. I pobieziechu vtie- kagicz filiftei, a Ifrael gie ftiha48) az do brany akkaron.49) a dawid hlawu 40 a [146b 1] mecz polozi50) w ſwem ftanye,51) tocziff w chramye, a potom 15
Strana 343
Regum primo. 343 po dluhem czaſu wneſe52) gie do Jerufalema. zid nema w ſwoi,53) a proto mnyegi, bi na witiezſtwie polozili gie w chramye boziem. Tuto ſobie bagi zide, bi zelezo goliafſowo a pancierz vkazalo ſluzbu panu bohu, da- 45 wagicz myeſto kamenu, abi wſſel w czlowieka zabigiet, a proto wiecz potom bywa obrziezowanye nozem zeleznym, a drziew bywalo kamennym. Potom ot Abymelecha wzie mecz. a kdiz dawid wrati fie z bogie, wecie Saul k Abner: ktereho geſt pokolenye ten mladenecz? fnad chtie zwie- dieti, komu bi ſwu dezeru dal. I nepozna ho51) Saul, neb nyeczczo podaw- noho55) nebilo, a bil56) ſie promienyl pro trapenye zleho ducha, bieffe57) nepametlyw. I wecie Abner: zywa bud duffie, krali, twa, nepoznal ſem geho. A kdiz Saul otaza dawida, kto bi bil, wecie: ſyn ſem tweho ſluhi Iſai. Tehdi duſſie Jonatowa ſpogi ſie f58) duſſi dawidowu, I wſtupiſſta w prziezen. a da Jonata ſwe rucho dawidowi az do mecze, lucziſſczie [1.Král. 18.] 55 a paſa. 50 1) Š. Goliaffowie; K. Godolye, do přetrž. 2) K. philifteowe. 3) K. rozbie ftany ſwe. 1) za tím naps. pohank, přetrž. 5) Š. tehdy ten. 6) K. philiftíkych. 7) K. wy- dawffe. s) K. ſluhy gich. 3) K. diwiecze ſe welikofti geho. 10) K. lekachu ſe a bachu ſe geho. 11) K. takto. 12) K. Golyafs ten. 13) K. trzy bratrzy wietffy. 14) K. nymzto. 15) sch. v Š. 16) K. y przikaza gev. 17) K. Š. febu. 18) K. Š. zda. 19) ſe fluffnie wda- wati. 20) K. boyugicz. 21) K. a lagie a tupie. 22) K. ynhed prycz. 23) K. na to dawid. 24) K fie f nym. 25) za tím naps. a take, přetrž. 26) K. z rzeczy. 27) K. wiediel od krale. 28) Š. Sauli kaza. 29) K. kaza geho przyweſti k ſobie. 30) K. kraly dawid. 30a) K. proti tomu. 31) K. gemu. 32) ta tři sl. sch. v K. 32а) K. miedwieda. 33) K. neobrzezowanecz. 31) K. ge. 35) K. wlozy ge w moſſnu ſwu. 36) K. prak ſwoy. 37) K. philifteowi. 38) wzhr- dage. 39) K. zdaly. 40) Š. gmeno. 41) K. zbor. 42) K. kdyz dawid. 43) K. ynhed druhe. 44) K. vderzy. 45) K. geho. 46) Š. y. 47) K. przybie. 48) Š. sítiha. 49) K. Pak Akkaron. 50) K. polozichu. 51) K. ftanu. 52) K. wnefechu; ge sch. 53) K. w ſwem ftanu. 54) K. geho. 55) K. podawen. 36) K. aby. 57) K. y bieffe. 58) K. z. Ze Saul ſtyhali) Dawyda. ſKap. XVIII.I Ta ſie, kdiz ſie wratichu z bogie ſwitiezywſſe, a dawid zpoſobil neſti hlawu Golie2) do Jerufalema, Jako prawi Jozefo, to s ſobu3) gmye- gieffe, ale kopie to bil giz4) dal [146b 2] a poſwietil bohu, I wichaziechu zeny ze wſſech myeft, a5) ſ rozlicznymy hudbamy zpiewagicz: Saul pobil tificze; a diewice odpowiedachu: a dawid defiet tificzow. a vfliffew Saul, ze poczatek witiezftwie wiecz dawidowi nezli gemu przichilugi, zeliegie toho ſam w ſobie wecie: I czo gemu bude nezli kralowftwie? I baffe ſie, bi ot geho domu kralowſtwie nebilo przieneſeno. I6) zawidieffe dawidowi, any giz prawie oczyma nan hledafſe;7) pak po nyekoliko dnech 10 wſtupi zli duch w Saule, az iako prorokowaſſe, tocziſſ nyekaka ſlowa rziekaffe, ze any on fam, any gyny tomu nerozumyeli,8) Jakoz mluwie prorokowe; a wrh kopym, geſſto w rucie drzieſſe, mnyeſſe9) dawida, geſsto przied nym hudieſſe, bi gei k ſtyenye przibodl. a dawid ſie ot nyeho po- 5 [r. Král. 18.] Nö.
Regum primo. 343 po dluhem czaſu wneſe52) gie do Jerufalema. zid nema w ſwoi,53) a proto mnyegi, bi na witiezſtwie polozili gie w chramye boziem. Tuto ſobie bagi zide, bi zelezo goliafſowo a pancierz vkazalo ſluzbu panu bohu, da- 45 wagicz myeſto kamenu, abi wſſel w czlowieka zabigiet, a proto wiecz potom bywa obrziezowanye nozem zeleznym, a drziew bywalo kamennym. Potom ot Abymelecha wzie mecz. a kdiz dawid wrati fie z bogie, wecie Saul k Abner: ktereho geſt pokolenye ten mladenecz? fnad chtie zwie- dieti, komu bi ſwu dezeru dal. I nepozna ho51) Saul, neb nyeczczo podaw- noho55) nebilo, a bil56) ſie promienyl pro trapenye zleho ducha, bieffe57) nepametlyw. I wecie Abner: zywa bud duffie, krali, twa, nepoznal ſem geho. A kdiz Saul otaza dawida, kto bi bil, wecie: ſyn ſem tweho ſluhi Iſai. Tehdi duſſie Jonatowa ſpogi ſie f58) duſſi dawidowu, I wſtupiſſta w prziezen. a da Jonata ſwe rucho dawidowi az do mecze, lucziſſczie [1.Král. 18.] 55 a paſa. 50 1) Š. Goliaffowie; K. Godolye, do přetrž. 2) K. philifteowe. 3) K. rozbie ftany ſwe. 1) za tím naps. pohank, přetrž. 5) Š. tehdy ten. 6) K. philiftíkych. 7) K. wy- dawffe. s) K. ſluhy gich. 3) K. diwiecze ſe welikofti geho. 10) K. lekachu ſe a bachu ſe geho. 11) K. takto. 12) K. Golyafs ten. 13) K. trzy bratrzy wietffy. 14) K. nymzto. 15) sch. v Š. 16) K. y przikaza gev. 17) K. Š. febu. 18) K. Š. zda. 19) ſe fluffnie wda- wati. 20) K. boyugicz. 21) K. a lagie a tupie. 22) K. ynhed prycz. 23) K. na to dawid. 24) K fie f nym. 25) za tím naps. a take, přetrž. 26) K. z rzeczy. 27) K. wiediel od krale. 28) Š. Sauli kaza. 29) K. kaza geho przyweſti k ſobie. 30) K. kraly dawid. 30a) K. proti tomu. 31) K. gemu. 32) ta tři sl. sch. v K. 32а) K. miedwieda. 33) K. neobrzezowanecz. 31) K. ge. 35) K. wlozy ge w moſſnu ſwu. 36) K. prak ſwoy. 37) K. philifteowi. 38) wzhr- dage. 39) K. zdaly. 40) Š. gmeno. 41) K. zbor. 42) K. kdyz dawid. 43) K. ynhed druhe. 44) K. vderzy. 45) K. geho. 46) Š. y. 47) K. przybie. 48) Š. sítiha. 49) K. Pak Akkaron. 50) K. polozichu. 51) K. ftanu. 52) K. wnefechu; ge sch. 53) K. w ſwem ftanu. 54) K. geho. 55) K. podawen. 36) K. aby. 57) K. y bieffe. 58) K. z. Ze Saul ſtyhali) Dawyda. ſKap. XVIII.I Ta ſie, kdiz ſie wratichu z bogie ſwitiezywſſe, a dawid zpoſobil neſti hlawu Golie2) do Jerufalema, Jako prawi Jozefo, to s ſobu3) gmye- gieffe, ale kopie to bil giz4) dal [146b 2] a poſwietil bohu, I wichaziechu zeny ze wſſech myeft, a5) ſ rozlicznymy hudbamy zpiewagicz: Saul pobil tificze; a diewice odpowiedachu: a dawid defiet tificzow. a vfliffew Saul, ze poczatek witiezftwie wiecz dawidowi nezli gemu przichilugi, zeliegie toho ſam w ſobie wecie: I czo gemu bude nezli kralowftwie? I baffe ſie, bi ot geho domu kralowſtwie nebilo przieneſeno. I6) zawidieffe dawidowi, any giz prawie oczyma nan hledafſe;7) pak po nyekoliko dnech 10 wſtupi zli duch w Saule, az iako prorokowaſſe, tocziſſ nyekaka ſlowa rziekaffe, ze any on fam, any gyny tomu nerozumyeli,8) Jakoz mluwie prorokowe; a wrh kopym, geſſto w rucie drzieſſe, mnyeſſe9) dawida, geſsto przied nym hudieſſe, bi gei k ſtyenye przibodl. a dawid ſie ot nyeho po- 5 [r. Král. 18.] Nö.
Strana 344
344 Regum primo. Nö. (r. Král. 19.] druhe otchili. neb prwe1o) ot nyeho bil otſtupil, kdiz boi naſtawaſſe, A potom vczyny holl) Saul nad Tificem a rzka: dczeru mu merob dam 15 tobie, gedno bud muz ſylny a bogug boi bozi. neb Saul myſleſſe ſam w fobie: nebud ma ruka proti nyemu, ale ruka filiftſka. a kdiz myel dati merob12) dawidowi, I da gil3) Adrielovi malachitie. a dawid mylowal11) Mikol.15) I libi fiel6) Saulowi, a wecie k nyemu: we dwu wieci dnes budeff17) ziet moi; neb ſi giednu myel chot,18) a druhu budeſ myeti zenu; 20 [147a 1] Aneb takto: na dwu wieci, toczifí pro dwie wieci,19) neb ſi zabil obra, a dafí ſto20) kozek obrziezanych. to gemu bil wzkazal po ſwich panoſſiech, neb krali netrzieba wiena pro21) ſwatbu, gedno ſto kozek obrziezowanych filiftſkich. I gide dawid do Akkaron f muzmy, gefsto mu22) gie bil kral2s) poddal, I zabi dwie ſtie muzow filiftſkich, a 25 przynes kozki gich, przieczite gie krali. Jozefq wſſak21) die: otrziezaw dawid hlawi dwu ſtu, i przigide k kralý, I pozada ſwatbi. I da mu25) Saul dceru,25) acz I nerad.* a kdiz vzrzie Saul, ze boh I lide dawida chwali a myluge,27) i pocze ſie bati a o geho ſmrti mluviti. I wecie Jonatie a gynym ſluhâ ſwym, abi ho28) zabili. pak Jonata powiedie to dawidowi a rzka: 30 ſkri28a) ſie az do zaitrzie, rano budu ia29) ſ otcze o tobie mluwiti. I mluwi Jonata na zaitrzie ſ otczem: procz hrzieffiff w newynnei32) krwi, genz geft vczynyl zdrawie w Ifrael? a geho czyny fu tobie welmy potrzebny, a pro geho ſmrt twa dci wdowa bude trapena. I vkogi Saule,31) ze przifieze a rzka: zyw geſt boh, nebudet32) zabit dawid! I vwede Jonata dawida 35 przied krale, I ſtal33) dawid przied kralem, iako drziewe. * Jeronymq prawi: dawid dal krali drziewe ſto kozek34) obrziezo- wanych za Merob, a potom dwie ftie za Mikol.35) 1) Š. O rozhniewani Saule na. 2) Š. Goliaffowu. 3) K. Š. s febu. 4) K. Š. gyz byl. 5) sch. v K; z. 6) K. a. 7) K. anyz prawie nan oczyma giz hlediefſe. 8) K. ne- vrozumieli. 3) K. a mnieffe by. 10) Š. prwe byl. 11) K. vczynie geho. 12) K. Merob miel dati. 13) K. gie. 14) K. milowa. 15) Nykol. 16) K. lybi ſe to. 17) K. budeſs dnes. 18) K. chot miel. 19) K. dwogi wiecz. 20) sch. v Š. 21) K. po. 22) K. gemu. 23) K. kral byl. 24) K. gich kral wffak Jozephus. 25) K. gemu. 26) K. ſwu dczeru. 27) K. chwale a milugi. 28) K. geho. 28a) K. Skryg. 29) K. ya budu. 30) K. proti newinney; S. newinne. 31) K. fe Saul. 32) K. nebude.33) K. ofta. 31) K. kozech (!). 35) K. Nykol. [Kap. XIX.I O1) dawydu, geſſto ſpulſczien I okna,2) vtyekage Saula.3) [1. Král. 19.] ZAtiem opiet bi bog tu4) dawid zbi welmy mnoho filiftow.5) I za- widie mus) opiet kral, a zli duch poczie gei opiet trapiti, I chtieffe opiet dawida iako drziewe kopym proraziti.62) I vſtupi?) dawid do domu ſweho. a Saul poſla w noci panoſſie ſwe,8) abi rano, kdiz dawid wen poide, abi ho9) zabili. a kdiz to Mikol10) zwiedie, I ſpuſti holl) z okna, a on12) vtecze. a Mikol 13) vítla loze iako nemocznemu, a na nyem polozi ſlup a kozi kozi k hlawam14) geho, iako wlaſi vkazugicz, a ruchu podlozi iatra kozie dicha- 5
344 Regum primo. Nö. (r. Král. 19.] druhe otchili. neb prwe1o) ot nyeho bil otſtupil, kdiz boi naſtawaſſe, A potom vczyny holl) Saul nad Tificem a rzka: dczeru mu merob dam 15 tobie, gedno bud muz ſylny a bogug boi bozi. neb Saul myſleſſe ſam w fobie: nebud ma ruka proti nyemu, ale ruka filiftſka. a kdiz myel dati merob12) dawidowi, I da gil3) Adrielovi malachitie. a dawid mylowal11) Mikol.15) I libi fiel6) Saulowi, a wecie k nyemu: we dwu wieci dnes budeff17) ziet moi; neb ſi giednu myel chot,18) a druhu budeſ myeti zenu; 20 [147a 1] Aneb takto: na dwu wieci, toczifí pro dwie wieci,19) neb ſi zabil obra, a dafí ſto20) kozek obrziezanych. to gemu bil wzkazal po ſwich panoſſiech, neb krali netrzieba wiena pro21) ſwatbu, gedno ſto kozek obrziezowanych filiftſkich. I gide dawid do Akkaron f muzmy, gefsto mu22) gie bil kral2s) poddal, I zabi dwie ſtie muzow filiftſkich, a 25 przynes kozki gich, przieczite gie krali. Jozefq wſſak21) die: otrziezaw dawid hlawi dwu ſtu, i przigide k kralý, I pozada ſwatbi. I da mu25) Saul dceru,25) acz I nerad.* a kdiz vzrzie Saul, ze boh I lide dawida chwali a myluge,27) i pocze ſie bati a o geho ſmrti mluviti. I wecie Jonatie a gynym ſluhâ ſwym, abi ho28) zabili. pak Jonata powiedie to dawidowi a rzka: 30 ſkri28a) ſie az do zaitrzie, rano budu ia29) ſ otcze o tobie mluwiti. I mluwi Jonata na zaitrzie ſ otczem: procz hrzieffiff w newynnei32) krwi, genz geft vczynyl zdrawie w Ifrael? a geho czyny fu tobie welmy potrzebny, a pro geho ſmrt twa dci wdowa bude trapena. I vkogi Saule,31) ze przifieze a rzka: zyw geſt boh, nebudet32) zabit dawid! I vwede Jonata dawida 35 przied krale, I ſtal33) dawid przied kralem, iako drziewe. * Jeronymq prawi: dawid dal krali drziewe ſto kozek34) obrziezo- wanych za Merob, a potom dwie ftie za Mikol.35) 1) Š. O rozhniewani Saule na. 2) Š. Goliaffowu. 3) K. Š. s febu. 4) K. Š. gyz byl. 5) sch. v K; z. 6) K. a. 7) K. anyz prawie nan oczyma giz hlediefſe. 8) K. ne- vrozumieli. 3) K. a mnieffe by. 10) Š. prwe byl. 11) K. vczynie geho. 12) K. Merob miel dati. 13) K. gie. 14) K. milowa. 15) Nykol. 16) K. lybi ſe to. 17) K. budeſs dnes. 18) K. chot miel. 19) K. dwogi wiecz. 20) sch. v Š. 21) K. po. 22) K. gemu. 23) K. kral byl. 24) K. gich kral wffak Jozephus. 25) K. gemu. 26) K. ſwu dczeru. 27) K. chwale a milugi. 28) K. geho. 28a) K. Skryg. 29) K. ya budu. 30) K. proti newinney; S. newinne. 31) K. fe Saul. 32) K. nebude.33) K. ofta. 31) K. kozech (!). 35) K. Nykol. [Kap. XIX.I O1) dawydu, geſſto ſpulſczien I okna,2) vtyekage Saula.3) [1. Král. 19.] ZAtiem opiet bi bog tu4) dawid zbi welmy mnoho filiftow.5) I za- widie mus) opiet kral, a zli duch poczie gei opiet trapiti, I chtieffe opiet dawida iako drziewe kopym proraziti.62) I vſtupi?) dawid do domu ſweho. a Saul poſla w noci panoſſie ſwe,8) abi rano, kdiz dawid wen poide, abi ho9) zabili. a kdiz to Mikol10) zwiedie, I ſpuſti holl) z okna, a on12) vtecze. a Mikol 13) vítla loze iako nemocznemu, a na nyem polozi ſlup a kozi kozi k hlawam14) geho, iako wlaſi vkazugicz, a ruchu podlozi iatra kozie dicha- 5
Strana 345
Regum primo. 345 gicie vkazugicz,15) iako bi dichal.16) a kdiz Saul zwedie, ze ge oklaman,17 wecie k Mikol:18) procz ſy puſtila meho neprzietele? ona otpowedie: bala 10 ſem fie,19) neb my ge rzekl: puſt mye, neb20) tie zabiem. a dawid vſſed I przigide k Samueli21) w ramata, 122) powedie mu23) wſſeczko, czo mu ge21) kral vczynyl. I gideffta oba do nabaioth, gefito geſt pahrbek w ra- matha, tu geſſto bilo ſbor25) prorokow. A kdiz to zwedie Saul, poſla tam panoſſie, abi lapili dawida. a kdiz vzrziechu proroki, a Samuele nad 15 ſobu,26) I vczyny ſie duch bozi w nych, 127) prorokowachu. I poſla Saul druhe a28) trzetie29) poſli, a ti take prorokowachu. a rozhnyewaw29a) fie Saul, I gide po nych. A drziewe nezli przigide30) do nabaioth, wiftupyw prorokowaſſe, a iako 1147b 1] bez ſmyſla vczynyeny, a ſwleczen rucha kraloweho, cieli den I w noci zpiewaffe. dawid a Samuel to taynye wi- 20 diechu.* I vgide31) dawid ottud a przigide k Jonatie, zalugie giemu, a Jo- nata wecie: nevmrzeff, nycz welikeho any maleho neuczyny otecz moi, bi my nepowediel toho drziew. dawid wecie: wie twoi otecz,32) ze ti mye mylugeff? I die: newiez toho, Jonata!33) a Jonata wecie: zywa twa duffie,34) ze Ja ſ tobu35) gedno ſmrti gednu rozluczen budu. zid ma: gedno gednu 25 krocziegi. dawid wecie: vczyn, czot35a) tebe proffi: zaitrat budu kalende, Ir. Král. 20.) toczifſ hod, a iat fie ſchowam na poly az do weczera3b) trzetieho dne bude-lit ſie kral na mye tazati, zet36) ſem obikl podle nyeho za ſtolem ſiedati a37) gieſti, diefſ gemu: profil mne dawid, abi fſel do betlehema, neb ſu tu ſlawne obieti wſſem geho prziwuznym.38) a die-li tobie kral: 30 to dobrze, myr a pokoi bude ſluzie twemu. pak-lit bude hnyewiw, tehdit39) ge10) naplnyena zloſt geho na mye.12) I wecie Jonata: widwie42) na pole. a kdiz wigidefſta, przifieze mu43) Jonata, ze czoz kolywiek zleho neb dobreho zwediel bi44) na otci, ze mu to wiſe chce powedieti. I przifiezefſta [147b 2] tu ſobie oba prziezen mezi ſobu45) I gich plemenom. I wecie Jonata: trzieti 35 den wigdeff, 145) fiedeff taynye v kamene Ezel, a Jat wigdu po tobie. 145) wiſtrzielym trzi fſipi k tomu kamenu iako k cili.46) diem-lit ſluzie ſwemu, geſîto gie bude ſbierati:47) wiz, fſipowe ſu podle tebe, tehdi gdi, a pan boh bud mezi mnu a tobu48) na wieki. pak prweho dne ſlawnoſti myeſto dawidowo bi prazdno zaſtolnye, I mlczie Saul mnye, bi gefſcze 40 dawid ſie neocziſtil. A druhi den wymluwi ho49) Jonata, kdiz ſie nan tazafſe kral. A Saul rozhnyewaw fie wecie: fynu50) zeny muzie dobro- wolnye lapene,50a) wiedie, ze mylugeff ſyna Hay na mu hanbu. nebudeft ti vîtawen any5l) kralowftwie twe, donyzt ge on zyw. przywed ho5la) ke mnve, nebt geft52) on53) ſyn ſmrti. wecie Jonata: procz bi vmrzel? a Saul 45 lapi kopie, abi Jonatu prowrhl, a Jonata vchili fie ot nyeho ſmutny, anyz ten den giedl chleb. I wigide na pole a vczyny tak, iakoz bil rzekl dawi- dowi. a kdiz wecie ſluzie: dalet ſu ti ſſipi, I poſla ſluhu do myeſta ſ lu- czifſczem a ſtrzielbu. a dawid wſtaw ſ toho myeſta tayneho, poruczi fie bohu trzetie, a Jonatie podiekowa, i zplakafſta54) oba. I wecie Jonata! 50 czozkoly ſwie piziſahla, to ſtoi na wieki mezi nama I nafſym fiemenem.55) gdi ſ pokogem.
Regum primo. 345 gicie vkazugicz,15) iako bi dichal.16) a kdiz Saul zwedie, ze ge oklaman,17 wecie k Mikol:18) procz ſy puſtila meho neprzietele? ona otpowedie: bala 10 ſem fie,19) neb my ge rzekl: puſt mye, neb20) tie zabiem. a dawid vſſed I przigide k Samueli21) w ramata, 122) powedie mu23) wſſeczko, czo mu ge21) kral vczynyl. I gideffta oba do nabaioth, gefito geſt pahrbek w ra- matha, tu geſſto bilo ſbor25) prorokow. A kdiz to zwedie Saul, poſla tam panoſſie, abi lapili dawida. a kdiz vzrziechu proroki, a Samuele nad 15 ſobu,26) I vczyny ſie duch bozi w nych, 127) prorokowachu. I poſla Saul druhe a28) trzetie29) poſli, a ti take prorokowachu. a rozhnyewaw29a) fie Saul, I gide po nych. A drziewe nezli przigide30) do nabaioth, wiftupyw prorokowaſſe, a iako 1147b 1] bez ſmyſla vczynyeny, a ſwleczen rucha kraloweho, cieli den I w noci zpiewaffe. dawid a Samuel to taynye wi- 20 diechu.* I vgide31) dawid ottud a przigide k Jonatie, zalugie giemu, a Jo- nata wecie: nevmrzeff, nycz welikeho any maleho neuczyny otecz moi, bi my nepowediel toho drziew. dawid wecie: wie twoi otecz,32) ze ti mye mylugeff? I die: newiez toho, Jonata!33) a Jonata wecie: zywa twa duffie,34) ze Ja ſ tobu35) gedno ſmrti gednu rozluczen budu. zid ma: gedno gednu 25 krocziegi. dawid wecie: vczyn, czot35a) tebe proffi: zaitrat budu kalende, Ir. Král. 20.) toczifſ hod, a iat fie ſchowam na poly az do weczera3b) trzetieho dne bude-lit ſie kral na mye tazati, zet36) ſem obikl podle nyeho za ſtolem ſiedati a37) gieſti, diefſ gemu: profil mne dawid, abi fſel do betlehema, neb ſu tu ſlawne obieti wſſem geho prziwuznym.38) a die-li tobie kral: 30 to dobrze, myr a pokoi bude ſluzie twemu. pak-lit bude hnyewiw, tehdit39) ge10) naplnyena zloſt geho na mye.12) I wecie Jonata: widwie42) na pole. a kdiz wigidefſta, przifieze mu43) Jonata, ze czoz kolywiek zleho neb dobreho zwediel bi44) na otci, ze mu to wiſe chce powedieti. I przifiezefſta [147b 2] tu ſobie oba prziezen mezi ſobu45) I gich plemenom. I wecie Jonata: trzieti 35 den wigdeff, 145) fiedeff taynye v kamene Ezel, a Jat wigdu po tobie. 145) wiſtrzielym trzi fſipi k tomu kamenu iako k cili.46) diem-lit ſluzie ſwemu, geſîto gie bude ſbierati:47) wiz, fſipowe ſu podle tebe, tehdi gdi, a pan boh bud mezi mnu a tobu48) na wieki. pak prweho dne ſlawnoſti myeſto dawidowo bi prazdno zaſtolnye, I mlczie Saul mnye, bi gefſcze 40 dawid ſie neocziſtil. A druhi den wymluwi ho49) Jonata, kdiz ſie nan tazafſe kral. A Saul rozhnyewaw fie wecie: fynu50) zeny muzie dobro- wolnye lapene,50a) wiedie, ze mylugeff ſyna Hay na mu hanbu. nebudeft ti vîtawen any5l) kralowftwie twe, donyzt ge on zyw. przywed ho5la) ke mnve, nebt geft52) on53) ſyn ſmrti. wecie Jonata: procz bi vmrzel? a Saul 45 lapi kopie, abi Jonatu prowrhl, a Jonata vchili fie ot nyeho ſmutny, anyz ten den giedl chleb. I wigide na pole a vczyny tak, iakoz bil rzekl dawi- dowi. a kdiz wecie ſluzie: dalet ſu ti ſſipi, I poſla ſluhu do myeſta ſ lu- czifſczem a ſtrzielbu. a dawid wſtaw ſ toho myeſta tayneho, poruczi fie bohu trzetie, a Jonatie podiekowa, i zplakafſta54) oba. I wecie Jonata! 50 czozkoly ſwie piziſahla, to ſtoi na wieki mezi nama I nafſym fiemenem.55) gdi ſ pokogem.
Strana 346
346 Regum primo. * a proto czo to geſt, ze ſie ſwrchu czte: Samuel newidie Saule56) az do dne ſmrti geho, tocziſſ newidiel ho w ruſſe kralowem. 1) Š. Tuto O. 2) Š. s okna dolow. 3) sch. v K.; Š. przed Saulem. 4) K. tu opiet. 5) K. philifteow. 6) K. gemu. 6a) Š. poraziti. 7) K. wſtupi. s) Š. panofſe ſwe w noci. 9) K. geho. 10) K. nykol. 11) K. puſti geho. 12) K. on tak. 13) K. ſſpalek a kozzy kozij; Š. kozy kuoži. 14) K. k hlawie. 15) a ruchu — vkazugicz sch. v K. 16) K. dychal zpoſobi. 17) Š. geft; K. oklaman gt. 18) K. Nykol. 19) K. bala ſem ſe ona wecze. 20) K. nebo. 21) Š. Samuelowi. 22) K. a. 23) K. gemu. 24) K. geft. 25) K. byl zbor. 24) K. Š. febu. 27) K. ze. 28) Š. y. 29) za tím naps. proroki; přetrž. 29a) K. rozhniewa. 30) K. prziffly. 31) K. gide. 32) K. otecz twoy. 33) K. Jonatho. 34) K. duffe twa. 35) K. Š. f tebu. 35a) Š. czot ya. 35b) dowcziera. 36) K. hniewati a po mnie tazati nebt. 37) K. a f nym. 38) K. Š. przibuznym. 39) K. Š. tehdyt. 40) K gt. 41) K. nade mnu. 42 )K. wygdiewa. 43) K. gemu. 44) K. zwiediel bych. 45) K. a. 46) K. k czilu. 47) K. zbierati. 48) Š. K. tebu; K. tebu a mnu. 49) K. geho. 50) K. finu fwev. 50a) K. lapane. 51) K anyz. 51a) K. geho: 52) Š. ge; K. neb gt. 53) sch. v K 54) K. zaplakafſta. 55) K. ſemenom (!). 56) K. Saula. Kаp. XX.I O vtyekany Dawydal) [148a 1] do Nobe. panis nota. Vítupi dawid do Nobe k Abymelechu knyezi, bratru haie. I po- dywi ſie, ze ziet kralow ſam prziſſel, I wecie mu2) dawid: tayna rziecz kralowa mye przipudila, a rzekl ſem ſluham: poczekaite mne na tomto ☞ a na tomto myeſtie. maſſ-li nynye czo k rukama, aſa piet pecznow, dai [r. Král. 21.] my. ſnad z cziſla pecznow rozumye ſie cziſlo ſluh, neb ge toho nerzekl 5 vmyſlem clamu, otpowedie knyez: nemam chleba neſwieceneho, gedno chleb ſwati, tocziff propoficionys, to geſt propowedienye; gfu-li ſluhi3) czifte, a naiwiece ot zen,4) tehdi giezte, gynak nycz. iako bi rzekl: po- trzieba nema zakona; a wſſak ſu-li necziſti pro ſmylſtwo, anyz gym v po- trziebu dam. I wecie k nyemu dawid: wzdrzieli ſme ſie ot wczeraifſieho 10 dne az do trzetieho dne. I bili ſu tiela ſluh5) cziſte,6) ale cieſta tato po- fſkwrnyena geft, ale dnes7) ofwiecena bude w tielech, iako bi rzekl: nye- czczo ſmes) fie necziſtoti dopuſtili na teito9) cieftie, ale doſti geſt, kdiz ſu tiela cziſta. zid ma: ofudie ſluh ſu ciſte. I prawie o oſudi k gedeny, Jako bi bilo rzeczeno: w oſudi cziſtem ſluſſie pokladati chleb cziſti, ale 15 ciefta tato geft swietſka, tocziff otazanye twe geft ſwietſke. Jako bi rzekl: procz tiezefſ o necziſtotie? wifak take bi bili cziſti, nemyeli bi gieſti. [148a 2] ale dnes10) bude oſwieceno w cziſtem oſudi, tocziff na ſwiedomy naſſem; neb wieme, ze potrzieba wymluwuge nas a Jako oſwieti. I da gym chleb propowedienye, giefſto bili wzati ſ oltarzie, abi bili polozeny tepli. 20 tudi ſie moze znamenati, ze geſt bila ſobota. a kdiz pozada dawid odienye ot nyeho, an mu da mecz goliaffow.11) Joſefo die kopie, gefſtolla) bilo oba- leno w plaſſcz w chramye,12) neb w tu dobu bila tu13) Archa f nyekakym ſwym chramem. I znamenal to wſſeczko dohech14) Idumeiſki, naymocz- nyeiſſi paſtirz Saulow, geſſto bil zawazan ſlibem, abi ſie modlil. vaſa nö. 25
346 Regum primo. * a proto czo to geſt, ze ſie ſwrchu czte: Samuel newidie Saule56) az do dne ſmrti geho, tocziſſ newidiel ho w ruſſe kralowem. 1) Š. Tuto O. 2) Š. s okna dolow. 3) sch. v K.; Š. przed Saulem. 4) K. tu opiet. 5) K. philifteow. 6) K. gemu. 6a) Š. poraziti. 7) K. wſtupi. s) Š. panofſe ſwe w noci. 9) K. geho. 10) K. nykol. 11) K. puſti geho. 12) K. on tak. 13) K. ſſpalek a kozzy kozij; Š. kozy kuoži. 14) K. k hlawie. 15) a ruchu — vkazugicz sch. v K. 16) K. dychal zpoſobi. 17) Š. geft; K. oklaman gt. 18) K. Nykol. 19) K. bala ſem ſe ona wecze. 20) K. nebo. 21) Š. Samuelowi. 22) K. a. 23) K. gemu. 24) K. geft. 25) K. byl zbor. 24) K. Š. febu. 27) K. ze. 28) Š. y. 29) za tím naps. proroki; přetrž. 29a) K. rozhniewa. 30) K. prziffly. 31) K. gide. 32) K. otecz twoy. 33) K. Jonatho. 34) K. duffe twa. 35) K. Š. f tebu. 35a) Š. czot ya. 35b) dowcziera. 36) K. hniewati a po mnie tazati nebt. 37) K. a f nym. 38) K. Š. przibuznym. 39) K. Š. tehdyt. 40) K gt. 41) K. nade mnu. 42 )K. wygdiewa. 43) K. gemu. 44) K. zwiediel bych. 45) K. a. 46) K. k czilu. 47) K. zbierati. 48) Š. K. tebu; K. tebu a mnu. 49) K. geho. 50) K. finu fwev. 50a) K. lapane. 51) K anyz. 51a) K. geho: 52) Š. ge; K. neb gt. 53) sch. v K 54) K. zaplakafſta. 55) K. ſemenom (!). 56) K. Saula. Kаp. XX.I O vtyekany Dawydal) [148a 1] do Nobe. panis nota. Vítupi dawid do Nobe k Abymelechu knyezi, bratru haie. I po- dywi ſie, ze ziet kralow ſam prziſſel, I wecie mu2) dawid: tayna rziecz kralowa mye przipudila, a rzekl ſem ſluham: poczekaite mne na tomto ☞ a na tomto myeſtie. maſſ-li nynye czo k rukama, aſa piet pecznow, dai [r. Král. 21.] my. ſnad z cziſla pecznow rozumye ſie cziſlo ſluh, neb ge toho nerzekl 5 vmyſlem clamu, otpowedie knyez: nemam chleba neſwieceneho, gedno chleb ſwati, tocziff propoficionys, to geſt propowedienye; gfu-li ſluhi3) czifte, a naiwiece ot zen,4) tehdi giezte, gynak nycz. iako bi rzekl: po- trzieba nema zakona; a wſſak ſu-li necziſti pro ſmylſtwo, anyz gym v po- trziebu dam. I wecie k nyemu dawid: wzdrzieli ſme ſie ot wczeraifſieho 10 dne az do trzetieho dne. I bili ſu tiela ſluh5) cziſte,6) ale cieſta tato po- fſkwrnyena geft, ale dnes7) ofwiecena bude w tielech, iako bi rzekl: nye- czczo ſmes) fie necziſtoti dopuſtili na teito9) cieftie, ale doſti geſt, kdiz ſu tiela cziſta. zid ma: ofudie ſluh ſu ciſte. I prawie o oſudi k gedeny, Jako bi bilo rzeczeno: w oſudi cziſtem ſluſſie pokladati chleb cziſti, ale 15 ciefta tato geft swietſka, tocziff otazanye twe geft ſwietſke. Jako bi rzekl: procz tiezefſ o necziſtotie? wifak take bi bili cziſti, nemyeli bi gieſti. [148a 2] ale dnes10) bude oſwieceno w cziſtem oſudi, tocziff na ſwiedomy naſſem; neb wieme, ze potrzieba wymluwuge nas a Jako oſwieti. I da gym chleb propowedienye, giefſto bili wzati ſ oltarzie, abi bili polozeny tepli. 20 tudi ſie moze znamenati, ze geſt bila ſobota. a kdiz pozada dawid odienye ot nyeho, an mu da mecz goliaffow.11) Joſefo die kopie, gefſtolla) bilo oba- leno w plaſſcz w chramye,12) neb w tu dobu bila tu13) Archa f nyekakym ſwym chramem. I znamenal to wſſeczko dohech14) Idumeiſki, naymocz- nyeiſſi paſtirz Saulow, geſſto bil zawazan ſlibem, abi ſie modlil. vaſa nö. 25
Strana 347
Regum primo. 347 1) K. Geffto dawid vgide. 2) sch. v K. 3) Š. ſluhy fuli. 4) Š. naywiecz; sch. v K. 5) dne— fluh sch. v K. 6) K. czifta. 7) K. dnech. 8) K. nietczo ſmy; fie sch. v Š. 3) K. teto. 10) K. brz. 11) ps. gil; o nadeps. 11a) Š. geft.12) naps. na okr. 13) sch. v Š. 14) K. dohet. Opyet o vtyekany dawydowu. [Kap. XXI.] Ivgide ten den dawid k krali Achis. I powediechu to kralowil) fr. Král. 21.] Saulowi geho ſluhy, ze bieſſe iako kral w Ifrael,2) genz ſie tagiefſe v nyeho, a ot ſuſieda neprzietele przigal, kdiz bi ho zdrawa chowal. I baſſe ſie dawid naiwiecz proto, ze kral Saul bil poſlal k krali Achis, abi mu3) wratil geho ſluhu vtekleho. A kdiz dawida tiehnyechu4) przied krale, an fie Nö Dawid. czyny blaznem prchlym, a zpynaſſe ſie na dwerzie wrat,5) iako bi chtiel ſkrzie zawrziene dwerzie wgiti,6) a czynyefſe tak?) iako trzienyny8) czynye, abi wieru kralowi praweho vtrpenye vkazal. I wecie kral: newodte fie trzenyna9) [148b 1] do domu meho! I puftichu gei. 110) gide ottud dawid, 10 a ſkri ſie w gieſkyny Odolla,11) ale wſfak ne ynhed, ale prwe przigide k krali [1. Král. 22.] Amonytſkemu Naas, Jakoz prawi Jeronyo12) potom w gednei glozie.13) I ſebra fiel4) k dawidowi tu wefſken ſbor15) geho, i take gyny, gefîto Saula16) nenawidieli, aneb ſie ho bali, aneb ti, kterziz ſu bili obtiezeny czyzimy penyezi, a bichu ſ nym iako fſeſt Set Odienczow. I gide ſ nymy dawid 15 do Maffat, gefſto geft w Moab. neb geſt druhe w Judea, a ſlozi v nyeho otcie y17) materz v krale Moabſkeho. I bidlichu18) tu v nyeho, dokudz bil dawid19) na pomocz, hledagie ſobie bidla ohrazeneho k bidleny.20) Zide prawie, bi dawid negiedl tobo chleba, anyz ſie otewrzitie czte tuto, bi giedl.21) 5 1) K. Š. krali. 2) Š. Izraheli. 3) K. gemu. 4) K. tahli. 5) sch. v K. 6) K. gyti. 7) K. ſe tak. 8) K. trzený; násl. sl. sch. 9) K. trzeniny. 10) K. a tak. 11) K. vdola; Š. Olla. 12) Š. Jeronim. 13) K. o tom w gednom wykladu. 14) K. kral. 15) K. zbor. 16) Š. Saule. 17) K. a. 18) K. a bydlechu. 19) K. dawid byl. 20) ta dvě sl. sch. v Š. 21) celá pozn. sch v K. O ſmrty abymelech a o1) knyczy.2) [Kap. XXII.I PAk napomanutym3) Gad proroka, abi ottad ſſel do zemy Juda, I przigide na pazit Arech. I vſliſfie Saul, ze ſie vkazal dawid. A kdiz bieſſe [r. Král. 22.] Saul w lefie rama, drzie kopie w rucie, wecie ſwym ſluham:4) I zda was wſſiech, ſynowe gemyny, obohati ſyn Ifai? nenye z was Izadny, gefſto 5 bi zielel myefta meho? I wecie doech5) Idumeiſki: widiel fem hos) w nobe v Abymelecha, [148b 2] syna Achitob, an ſie zan poradil ſ bohem, a dal mu7) gieſti a mecz Goliaffow. a rozhnyewaw ſie kral zawola Abymelecha a wſſiech knyezi, kterziz ſu bili tus) w nobe, I wecie gemu: procz ſi ſie
Regum primo. 347 1) K. Geffto dawid vgide. 2) sch. v K. 3) Š. ſluhy fuli. 4) Š. naywiecz; sch. v K. 5) dne— fluh sch. v K. 6) K. czifta. 7) K. dnech. 8) K. nietczo ſmy; fie sch. v Š. 3) K. teto. 10) K. brz. 11) ps. gil; o nadeps. 11a) Š. geft.12) naps. na okr. 13) sch. v Š. 14) K. dohet. Opyet o vtyekany dawydowu. [Kap. XXI.] Ivgide ten den dawid k krali Achis. I powediechu to kralowil) fr. Král. 21.] Saulowi geho ſluhy, ze bieſſe iako kral w Ifrael,2) genz ſie tagiefſe v nyeho, a ot ſuſieda neprzietele przigal, kdiz bi ho zdrawa chowal. I baſſe ſie dawid naiwiecz proto, ze kral Saul bil poſlal k krali Achis, abi mu3) wratil geho ſluhu vtekleho. A kdiz dawida tiehnyechu4) przied krale, an fie Nö Dawid. czyny blaznem prchlym, a zpynaſſe ſie na dwerzie wrat,5) iako bi chtiel ſkrzie zawrziene dwerzie wgiti,6) a czynyefſe tak?) iako trzienyny8) czynye, abi wieru kralowi praweho vtrpenye vkazal. I wecie kral: newodte fie trzenyna9) [148b 1] do domu meho! I puftichu gei. 110) gide ottud dawid, 10 a ſkri ſie w gieſkyny Odolla,11) ale wſfak ne ynhed, ale prwe przigide k krali [1. Král. 22.] Amonytſkemu Naas, Jakoz prawi Jeronyo12) potom w gednei glozie.13) I ſebra fiel4) k dawidowi tu wefſken ſbor15) geho, i take gyny, gefîto Saula16) nenawidieli, aneb ſie ho bali, aneb ti, kterziz ſu bili obtiezeny czyzimy penyezi, a bichu ſ nym iako fſeſt Set Odienczow. I gide ſ nymy dawid 15 do Maffat, gefſto geft w Moab. neb geſt druhe w Judea, a ſlozi v nyeho otcie y17) materz v krale Moabſkeho. I bidlichu18) tu v nyeho, dokudz bil dawid19) na pomocz, hledagie ſobie bidla ohrazeneho k bidleny.20) Zide prawie, bi dawid negiedl tobo chleba, anyz ſie otewrzitie czte tuto, bi giedl.21) 5 1) K. Š. krali. 2) Š. Izraheli. 3) K. gemu. 4) K. tahli. 5) sch. v K. 6) K. gyti. 7) K. ſe tak. 8) K. trzený; násl. sl. sch. 9) K. trzeniny. 10) K. a tak. 11) K. vdola; Š. Olla. 12) Š. Jeronim. 13) K. o tom w gednom wykladu. 14) K. kral. 15) K. zbor. 16) Š. Saule. 17) K. a. 18) K. a bydlechu. 19) K. dawid byl. 20) ta dvě sl. sch. v Š. 21) celá pozn. sch v K. O ſmrty abymelech a o1) knyczy.2) [Kap. XXII.I PAk napomanutym3) Gad proroka, abi ottad ſſel do zemy Juda, I przigide na pazit Arech. I vſliſfie Saul, ze ſie vkazal dawid. A kdiz bieſſe [r. Král. 22.] Saul w lefie rama, drzie kopie w rucie, wecie ſwym ſluham:4) I zda was wſſiech, ſynowe gemyny, obohati ſyn Ifai? nenye z was Izadny, gefſto 5 bi zielel myefta meho? I wecie doech5) Idumeiſki: widiel fem hos) w nobe v Abymelecha, [148b 2] syna Achitob, an ſie zan poradil ſ bohem, a dal mu7) gieſti a mecz Goliaffow. a rozhnyewaw ſie kral zawola Abymelecha a wſſiech knyezi, kterziz ſu bili tus) w nobe, I wecie gemu: procz ſi ſie
Strana 348
348 Regum primo. ſprziſiehl proti mnye3a) ſ ſynem Ifai, a dals mu chleba9) a mecz? on ot- powedie: neuczynyl ſem Ja toho, nebilot gelo) toho nykdi we wſſem domu 10 otcie meho, a taketi1) ſem toho newediel, bit ot tebe vtekl. I wecie kral panoffiem: rzitte ſie na knyezi,12) geſſtot ſu chtieli ſwe rukil3) rozpro- ☞ N°. ſtrzieti na ſluhi bozie. I wecie kral k doech: rzit14) ſie na nye. I zahubil5) Int'feccô toho dne piet a ofmdefat knyezi, any wſliczkny bili obleczeny w rucho face'dotu. knyezſke. prawie zide, ze ſu nebili wſſiczkny knyezie,16) any fu bili oble- 15 czeny w rucho knyezſke, Ale ze ſu bili wſſiczkny doſtoyny. I zbi Saul vlici knyezow,17) I muzie y zeny y dobitek, tak iako bil boh prorokowal Heli knyezowi geho cziedie18) z korzen wihladiti. giedynki Abiathar knyez, ſyn Abymelech, vgide k dawidowi, neſa ſ ſobu19) rucho knyezſke, geſſto bil Moizieff vczinyl, a powedie gemu o ſmrti otcie ſwebo20) a gynych ſwich. 20 I wecie dawid: ia fem wynen otczem twy I wffiech geho.202) oftan ſe mnu ; kto bude twe duſſie hledati, taket me21) bude hledati. I powediechu dawi [149a 1] dowi, ze filiftei oblehli teila, a rozbieragi obile z humen, a ofienye poplenygi.22) I potaza ſie dawid ſ panem bohem: poidu a ztepu filiſti. wecie22a) boh: gdi, a zbigeſſ gie, a uzdrawiſſ teilu. A kdiz ſie bachu muzie 25 ſ nym23) giti, ti geſſto biechu ſ nym, opiet ſie potaza ſ24) bohem, I wzie ot nyeho otpowied25) tuz iako i drziew. 126) gide dawid a pobi filifti we- liku ranu, I wgide do teili. vſliffew to Saul wecie: zatworzen27) geft dawid w myeſtie, i ſebra woiſko, aby oblehl dawida a gieho lidi. A kdiz to dawid vſliſfie, I potaza ſie f24) bohem ſkrzie Abiatar, poide-li ſem Saul, a muzie28) 30 teile dadie-129) mye w rucie gemu.30) I wecie boh: poidet, a dadiet tie. Jako bi rzekl: tot geſt wole kralowa a tiech, geſſto ſie boha tagiti nemoze. I wigide dawid, a muzie28) gebo ſ nym, iako ffeſt ſeth, a tulachu ſie ne- giſti. A kdiz to zwedie Saul, I czyny fie,31) Jako bi nechtiel tam giti. a dawid gide na horu puſſczie ziff, a Jonata gide k nyemu na myeſto do 35 lefa, geſſto ſlove nawa, I poſili geho ruku w bozie32) a rzka: ti budeſſ kralowati w Ifrael,38) a Ja budu tobie aſa druhi. I otecz moi take to wie. I obnowifſta mezi ſobu34) prziſahu prziezny przied bohem, toczifí przied Gad prorokem a Abiathar. [1. Král. 23.] 1) Š. Abimelecha a ginych. 2) K. (dod.) w Nobe w mieftie. 3) Š. napomenutim. 4) K. fluham ſwym 5) K. dohet. 6) K. geho. 7) K. gemu. 8) K. tu byli. 8a) K. proti mne (!). 3) K. gemu chleb. 10) K. geft. 11) K. Š. taket. 12) K. Š. kniezie. 13) K. ruky ſwe. 14) K. dohet rzytt. 15) K. zabie, 16) prawie — knyezie sch. v K. 17) K. kniezy. 18) Š. czeledi; K. kniezy geho ſtrzydie. 19) K. Š. febu. 20) Š. otcowie, 20a) Š. twych y geho. 21) K. mie. 22) K. Š. poplenugi. 222) K. wecze gev. 23) K. f nym muzie. 24) K. z. 25) i nadeps. 26) K. A tak. 27) K. zawrzien. 28) K. muzy Teyli. 29) K. li. 30) K. gym. 31) Š. cziniti fie; K. czyniefſe ſe. 32) K. w ruku boze. 33) Š. Izraheli 34) Š. febu; K. mezy s febu. [Kap. XXIII.] O Zyffeys a o kryty dawydowu na huorzie.1) [149a 2] IGidu2) zifei k Saulowi do Gabaa rzkucz: dawid krige ſie v nas na horze Achile. pod, a damyt ho3) w twogi rucie. I podiekowa gym
348 Regum primo. ſprziſiehl proti mnye3a) ſ ſynem Ifai, a dals mu chleba9) a mecz? on ot- powedie: neuczynyl ſem Ja toho, nebilot gelo) toho nykdi we wſſem domu 10 otcie meho, a taketi1) ſem toho newediel, bit ot tebe vtekl. I wecie kral panoffiem: rzitte ſie na knyezi,12) geſſtot ſu chtieli ſwe rukil3) rozpro- ☞ N°. ſtrzieti na ſluhi bozie. I wecie kral k doech: rzit14) ſie na nye. I zahubil5) Int'feccô toho dne piet a ofmdefat knyezi, any wſliczkny bili obleczeny w rucho face'dotu. knyezſke. prawie zide, ze ſu nebili wſſiczkny knyezie,16) any fu bili oble- 15 czeny w rucho knyezſke, Ale ze ſu bili wſſiczkny doſtoyny. I zbi Saul vlici knyezow,17) I muzie y zeny y dobitek, tak iako bil boh prorokowal Heli knyezowi geho cziedie18) z korzen wihladiti. giedynki Abiathar knyez, ſyn Abymelech, vgide k dawidowi, neſa ſ ſobu19) rucho knyezſke, geſſto bil Moizieff vczinyl, a powedie gemu o ſmrti otcie ſwebo20) a gynych ſwich. 20 I wecie dawid: ia fem wynen otczem twy I wffiech geho.202) oftan ſe mnu ; kto bude twe duſſie hledati, taket me21) bude hledati. I powediechu dawi [149a 1] dowi, ze filiftei oblehli teila, a rozbieragi obile z humen, a ofienye poplenygi.22) I potaza ſie dawid ſ panem bohem: poidu a ztepu filiſti. wecie22a) boh: gdi, a zbigeſſ gie, a uzdrawiſſ teilu. A kdiz ſie bachu muzie 25 ſ nym23) giti, ti geſſto biechu ſ nym, opiet ſie potaza ſ24) bohem, I wzie ot nyeho otpowied25) tuz iako i drziew. 126) gide dawid a pobi filifti we- liku ranu, I wgide do teili. vſliffew to Saul wecie: zatworzen27) geft dawid w myeſtie, i ſebra woiſko, aby oblehl dawida a gieho lidi. A kdiz to dawid vſliſfie, I potaza ſie f24) bohem ſkrzie Abiatar, poide-li ſem Saul, a muzie28) 30 teile dadie-129) mye w rucie gemu.30) I wecie boh: poidet, a dadiet tie. Jako bi rzekl: tot geſt wole kralowa a tiech, geſſto ſie boha tagiti nemoze. I wigide dawid, a muzie28) gebo ſ nym, iako ffeſt ſeth, a tulachu ſie ne- giſti. A kdiz to zwedie Saul, I czyny fie,31) Jako bi nechtiel tam giti. a dawid gide na horu puſſczie ziff, a Jonata gide k nyemu na myeſto do 35 lefa, geſſto ſlove nawa, I poſili geho ruku w bozie32) a rzka: ti budeſſ kralowati w Ifrael,38) a Ja budu tobie aſa druhi. I otecz moi take to wie. I obnowifſta mezi ſobu34) prziſahu prziezny przied bohem, toczifí przied Gad prorokem a Abiathar. [1. Král. 23.] 1) Š. Abimelecha a ginych. 2) K. (dod.) w Nobe w mieftie. 3) Š. napomenutim. 4) K. fluham ſwym 5) K. dohet. 6) K. geho. 7) K. gemu. 8) K. tu byli. 8a) K. proti mne (!). 3) K. gemu chleb. 10) K. geft. 11) K. Š. taket. 12) K. Š. kniezie. 13) K. ruky ſwe. 14) K. dohet rzytt. 15) K. zabie, 16) prawie — knyezie sch. v K. 17) K. kniezy. 18) Š. czeledi; K. kniezy geho ſtrzydie. 19) K. Š. febu. 20) Š. otcowie, 20a) Š. twych y geho. 21) K. mie. 22) K. Š. poplenugi. 222) K. wecze gev. 23) K. f nym muzie. 24) K. z. 25) i nadeps. 26) K. A tak. 27) K. zawrzien. 28) K. muzy Teyli. 29) K. li. 30) K. gym. 31) Š. cziniti fie; K. czyniefſe ſe. 32) K. w ruku boze. 33) Š. Izraheli 34) Š. febu; K. mezy s febu. [Kap. XXIII.] O Zyffeys a o kryty dawydowu na huorzie.1) [149a 2] IGidu2) zifei k Saulowi do Gabaa rzkucz: dawid krige ſie v nas na horze Achile. pod, a damyt ho3) w twogi rucie. I podiekowa gym
Strana 349
Regum primo. 349 Saul a rzka: znamenaite pilnye geho ſtanye a wzkazte my, a Jat4) przigdu k wam. a dawid a geho muzie biechu5) na pufſczi Maon. a kdiz wigide [r. Král. 23.) 5 Saul hledat ho,6) a dawid gide7) do Skali, myeſta przietwrdeho, Jakoz prawi Jeronym,8) a tu9) to, czoz mu bilo obtiezkeho,9a) tu polozi. A bi- dleffe dawid na puffczi Maon na temnei10) horzie. Pak Saul obkliczi tu wſſiczku horu, iako wienecz hlawu. A kdiz dawid zuffa, bil1) mohl12) vteci, przigide poſel k Saulowi rzka:13) wrat fie richle;11) nebt fu wpuſtili 10 fiel5) filiftei w zemy. I przieſta Saul hledati dawida, a giedel6) proti fi- liftom. A proto nazwachu to myeſto ſkalu rozdielici,17) proto ze tu Saul bil rozdielen ot dawida. I gide dawid ottud, I bidli w myeftech1s) przie- bezpecznych Engadi, to geft myefteczko, w nyemzto biechu wynnycie [r. Král. 24.] Engadi aneb balſamy. * a proto przigem Saul cztirzi tificie wibornych, 15 i gide po dawidowi take na przieoſtre Skale, gefſto gedwa ſamy ſrnki mohu [149b 1] tudil9) choditi. I wgide Saul w gieſkiny, abi brzicho ſwe ocziftil.20) a dawid a gieho muzie w tei21) gieſkyny fie tagiechu. I weciechu ſluhi dawidowi: pan boh dalt ge ho22) w twogi rucie. I vrzieza dawid po- dolka plafſczie Saulowa23) taynye. a wratyw fie dawid k ſwym towarzi- no fimbrie. 20 ſíom, I vderzi fie31) w ſwe prſi, tocziff w frdce,25) ze ho26) ſwiedomye hri- zieſſe z toho, czo ge vczynyl; a kdiz reptachu geho towarziſſowe27) proti dawidowi, an fie giz bogieffe,28) bi ſie nerzitili na Saule, I wecie: zywit boh wie, Nezabie-lit29) ho boh ſmrti nebo v bogi, Jat293) me ruki nan ne- zpuſtym; nebt geft mazanek30) bozi. a tudi ſwe303) towarziffie vkroti. 25 a Saul wiffed wen, I gdieffe swu cieftu31) poczatu. a dawid take wiftupyw32) wolaſſe po nyem: pane moi, krali! a kdiz vzrzie Saul dawid,33) nachili ſie k zemy a 34) rzka: procz poſluchafſ tiech, gefſtot diegi: dawid hleda zloſti proti tobie? hled a poznai podolek plafſczie tweho v35) mei36) rucie. neb kdiz ſem ten vrziezal, mohl ſem tie zahubiti. ale oko me tobie od- 30 puſtilo, a ti mye ſtihaſí pſa mrtweho a blchu zywu. vſliffew to Saul I zplaka37) a rzka: ſprawedlywieiſſi ſi ti nezli ia, otplat tobie boh. wiedie, ze budeſí kralowati; przifiez57a) my na panu bohu, abi nef [149b 2] hladil fiemene38) meho po mnye. I prziſieza39) dawid Saulowi, a40) proto gide Saul do domu sweho,41) A dawid gide do bezpecznyeiffich myeft w tefk- 35 noſti Maſfat. * ale cleopatra, prziezla kralowa 42) przieneſe43) gi do babilona, tu kdež nynye geſt, neb w tu dobu bila geſt w Judea. 1) Š. (dod.) Achile. 2) K. gidechu; Š. Gdu. 3) K. damet gey. 4) K. ya. 5) v Š sch. 6) K. ge°. 7) K pak gide. 8) K. Jeronimus. 9) sch. v K. 9a) K. obtyzkeho (!). 10) Š. temne. 11) Š. aby. 12) K. nemohl. 1.) Š. a rzka. 14) K. chutnie. 15) K. vpadli. 16) K. gide. 17) K. rozd elugiczy. 18) K, odtad a bydle w mieftech w. 19) sch. v K. 20) K. wycziftil aneb wyprazdnil. 21) Š. te. 22) K. ho. 23) K, geho plafítie. 24) sch. v K. 26) ta dvě sl. sch. v K. 26) K. geho. 27) K. thowarziſſe. 28) K. an pak boge ſe. 29) K. zywt ge buoh nezabigelit. 29a) před tím přetrž. a. 30) K. mazany. 30a) K. ſe (!). 31) K. czeftu ſwu 32) K. wyftupiw wen. 33) K. dawida. 31) K. dawid a. 35) K. ſweho w. 36) Š. me. 37) K. zaplaka. 37a) Š. prziſeziz. 38) K. Š. femena. 39) K. Š. przyſeze. 40) K. A tak. 1) K. ſweho domu 12) K. kralowna. 43) Š. przineſe.
Regum primo. 349 Saul a rzka: znamenaite pilnye geho ſtanye a wzkazte my, a Jat4) przigdu k wam. a dawid a geho muzie biechu5) na pufſczi Maon. a kdiz wigide [r. Král. 23.) 5 Saul hledat ho,6) a dawid gide7) do Skali, myeſta przietwrdeho, Jakoz prawi Jeronym,8) a tu9) to, czoz mu bilo obtiezkeho,9a) tu polozi. A bi- dleffe dawid na puffczi Maon na temnei10) horzie. Pak Saul obkliczi tu wſſiczku horu, iako wienecz hlawu. A kdiz dawid zuffa, bil1) mohl12) vteci, przigide poſel k Saulowi rzka:13) wrat fie richle;11) nebt fu wpuſtili 10 fiel5) filiftei w zemy. I przieſta Saul hledati dawida, a giedel6) proti fi- liftom. A proto nazwachu to myeſto ſkalu rozdielici,17) proto ze tu Saul bil rozdielen ot dawida. I gide dawid ottud, I bidli w myeftech1s) przie- bezpecznych Engadi, to geft myefteczko, w nyemzto biechu wynnycie [r. Král. 24.] Engadi aneb balſamy. * a proto przigem Saul cztirzi tificie wibornych, 15 i gide po dawidowi take na przieoſtre Skale, gefſto gedwa ſamy ſrnki mohu [149b 1] tudil9) choditi. I wgide Saul w gieſkiny, abi brzicho ſwe ocziftil.20) a dawid a gieho muzie w tei21) gieſkyny fie tagiechu. I weciechu ſluhi dawidowi: pan boh dalt ge ho22) w twogi rucie. I vrzieza dawid po- dolka plafſczie Saulowa23) taynye. a wratyw fie dawid k ſwym towarzi- no fimbrie. 20 ſíom, I vderzi fie31) w ſwe prſi, tocziff w frdce,25) ze ho26) ſwiedomye hri- zieſſe z toho, czo ge vczynyl; a kdiz reptachu geho towarziſſowe27) proti dawidowi, an fie giz bogieffe,28) bi ſie nerzitili na Saule, I wecie: zywit boh wie, Nezabie-lit29) ho boh ſmrti nebo v bogi, Jat293) me ruki nan ne- zpuſtym; nebt geft mazanek30) bozi. a tudi ſwe303) towarziffie vkroti. 25 a Saul wiffed wen, I gdieffe swu cieftu31) poczatu. a dawid take wiftupyw32) wolaſſe po nyem: pane moi, krali! a kdiz vzrzie Saul dawid,33) nachili ſie k zemy a 34) rzka: procz poſluchafſ tiech, gefſtot diegi: dawid hleda zloſti proti tobie? hled a poznai podolek plafſczie tweho v35) mei36) rucie. neb kdiz ſem ten vrziezal, mohl ſem tie zahubiti. ale oko me tobie od- 30 puſtilo, a ti mye ſtihaſí pſa mrtweho a blchu zywu. vſliffew to Saul I zplaka37) a rzka: ſprawedlywieiſſi ſi ti nezli ia, otplat tobie boh. wiedie, ze budeſí kralowati; przifiez57a) my na panu bohu, abi nef [149b 2] hladil fiemene38) meho po mnye. I prziſieza39) dawid Saulowi, a40) proto gide Saul do domu sweho,41) A dawid gide do bezpecznyeiffich myeft w tefk- 35 noſti Maſfat. * ale cleopatra, prziezla kralowa 42) przieneſe43) gi do babilona, tu kdež nynye geſt, neb w tu dobu bila geſt w Judea. 1) Š. (dod.) Achile. 2) K. gidechu; Š. Gdu. 3) K. damet gey. 4) K. ya. 5) v Š sch. 6) K. ge°. 7) K pak gide. 8) K. Jeronimus. 9) sch. v K. 9a) K. obtyzkeho (!). 10) Š. temne. 11) Š. aby. 12) K. nemohl. 1.) Š. a rzka. 14) K. chutnie. 15) K. vpadli. 16) K. gide. 17) K. rozd elugiczy. 18) K, odtad a bydle w mieftech w. 19) sch. v K. 20) K. wycziftil aneb wyprazdnil. 21) Š. te. 22) K. ho. 23) K, geho plafítie. 24) sch. v K. 26) ta dvě sl. sch. v K. 26) K. geho. 27) K. thowarziſſe. 28) K. an pak boge ſe. 29) K. zywt ge buoh nezabigelit. 29a) před tím přetrž. a. 30) K. mazany. 30a) K. ſe (!). 31) K. czeftu ſwu 32) K. wyftupiw wen. 33) K. dawida. 31) K. dawid a. 35) K. ſweho w. 36) Š. me. 37) K. zaplaka. 37a) Š. prziſeziz. 38) K. Š. femena. 39) K. Š. przyſeze. 40) K. A tak. 1) K. ſweho domu 12) K. kralowna. 43) Š. przineſe.
Strana 350
350 Regum primo. [Kap. XXIV.I O ſmrty Samuelowie.1) Oho czaſu vmrzie Samuel. I plaka ho2) weſſken Irael, kazdi Ir. Král. 25.I iako ſweho otcie3) wlaſtnyeho, I pohrzebu gei4) w ramata. a proto giſto gieft, ze ot toho myeſta az do koncie druhich knych nepfal Samuel. a proto procz geho gmenem tito dwogie knyehi dieleny5) fu? neb gede prorok z geho vczênykow,6) gehozto dielo przipfano ge7) myftrowi, ten geft gyne popſal. wſſak nyeterzi diegi, bi Natan oſtatek popſal, a nyeterzi prawie, bi dawid.8) I gide dawid na puffcz faran, to geft myeſteczko w arabi. a bieſſe tu muz Aman, na puſſczi Maon, a geho gmyenye bilo w karmely, a geſt hora w loſu Juda. A gyny carmelus geſt przi kragi paleftynye9) a fenycis, tu helias zbi proroki baal; a ten biefſe z pokolenye caleff. 10 w paralipomenon takto fie czte: Caleff vrodil arthan, a on vrodil gezem, tot geft, iakoz9a) zide mnye, Nabal. a kdiz dawid vſlifſie, [r. Paral. 4.] ze Nabal wſſel10) owecz ſtrzicz, poſla k nyemu defiet mladenczow, abi mul1) poſlal nyekake pozehnanye w dobri den. I radowachu ſie zide a kwa [150a 1] ſiechu12) w ſtrzihany owczowem13) pro pamyet ſwich otczow, 15 geſſto ſu bily paſtirzi owecz. I wecie Nabal poſlom dawidowym: nepoſſli; czo geſt ſyn Ifai? Nynye fu ſluhi wznykli vtiekati. neznam was. a kdiz to vſliſſie dawid, ze ho hanyel Nabal, opaſa ſie meczem a ſ nym trzi ſta muzow, I wecie: to my boh vczyn mym neprzatelom a to przidai, acz oſtawym czo ze wſſeho, czo13a) k nyemu prziſlufſie az do toho, gefſto na ſtienu 20 ſſczi, toczifſ pſa neb nemoczneho, geſſto pro nemocz nemozel1) wſtati k potrziebie przirozenei.15) pak Abigail, zena Nabalowa mudra, toho ne- wedieffe. I powedie gieil6) owczak, Jak welike pomoci czynyl mu dawid na puſſczi; a proto poſpieſſi Abigail v potku dawidowi, a neſucz s ſobu17) chleb, wyno, ſkopcie warzene, muku bielnu ſatu17a) a ſwazki wyna rziecz- ſkeho a kri fikow ſuſſenych; a poklonywſſi ſie dawidowi wecie: na mnyel7b) bud, myli pane, ta zloft, toczifí dai my tu zloft muzie meho. a proto ze ſi prziſahl ho1s) zahladiti, bud to ma prziſaha, nebt ge muz muoi vczynyl podle gmena ſweho — neb Nabal wiklada ſie blazen, vſtawil tie boh we- wodu19) nad Ifrael,193) nemaſſ proliti krwi20) newynne. wſfakt21) ge tobie 30 nycz neuſſkodil, gedno ze tobie nedal ſweho, a twa duſſie bude oftrziezena,22) iako we czti zy [150a 2] wich. zid ma:23) w ſboru21) ſwatich. I wecie dawid: blahoſlaweny boh poſlal tie dnes v mu potku; diz25) ſ pokogem. vſliffalt fem twoi hlas, otpufſcziege bezprawie, a pocztil ſem twu twarz, dari z twe ruki przigimagie. a kdiz powiedie Abigaii26) to wſſeczko muzi ſwemu, 35 I omdle ſrdce geho pro bazen; neb fie27) baffe, bi ſnad2s) dawid chtiel prziſahu ſwu zruſſiti, I vmrzie po deſieti dnech. vſliſſew to dawid wecie: blahoſlaweny boh, genz mye geft oftrziehl ot te krwi29) prolitie, toczifí ze nawratil zloſt nabalowi30) w geho hlawu. I zawola Abigail a pogie gi ſobie za zenu. I pogie dawid31) trzieti zenu, Achinoel z gezrael,32) neb 40 Saul bil dal Mikol33) falchi, ſynu lais z galdi. Nabal nõ. 5 25
350 Regum primo. [Kap. XXIV.I O ſmrty Samuelowie.1) Oho czaſu vmrzie Samuel. I plaka ho2) weſſken Irael, kazdi Ir. Král. 25.I iako ſweho otcie3) wlaſtnyeho, I pohrzebu gei4) w ramata. a proto giſto gieft, ze ot toho myeſta az do koncie druhich knych nepfal Samuel. a proto procz geho gmenem tito dwogie knyehi dieleny5) fu? neb gede prorok z geho vczênykow,6) gehozto dielo przipfano ge7) myftrowi, ten geft gyne popſal. wſſak nyeterzi diegi, bi Natan oſtatek popſal, a nyeterzi prawie, bi dawid.8) I gide dawid na puffcz faran, to geft myeſteczko w arabi. a bieſſe tu muz Aman, na puſſczi Maon, a geho gmyenye bilo w karmely, a geſt hora w loſu Juda. A gyny carmelus geſt przi kragi paleftynye9) a fenycis, tu helias zbi proroki baal; a ten biefſe z pokolenye caleff. 10 w paralipomenon takto fie czte: Caleff vrodil arthan, a on vrodil gezem, tot geft, iakoz9a) zide mnye, Nabal. a kdiz dawid vſlifſie, [r. Paral. 4.] ze Nabal wſſel10) owecz ſtrzicz, poſla k nyemu defiet mladenczow, abi mul1) poſlal nyekake pozehnanye w dobri den. I radowachu ſie zide a kwa [150a 1] ſiechu12) w ſtrzihany owczowem13) pro pamyet ſwich otczow, 15 geſſto ſu bily paſtirzi owecz. I wecie Nabal poſlom dawidowym: nepoſſli; czo geſt ſyn Ifai? Nynye fu ſluhi wznykli vtiekati. neznam was. a kdiz to vſliſſie dawid, ze ho hanyel Nabal, opaſa ſie meczem a ſ nym trzi ſta muzow, I wecie: to my boh vczyn mym neprzatelom a to przidai, acz oſtawym czo ze wſſeho, czo13a) k nyemu prziſlufſie az do toho, gefſto na ſtienu 20 ſſczi, toczifſ pſa neb nemoczneho, geſſto pro nemocz nemozel1) wſtati k potrziebie przirozenei.15) pak Abigail, zena Nabalowa mudra, toho ne- wedieffe. I powedie gieil6) owczak, Jak welike pomoci czynyl mu dawid na puſſczi; a proto poſpieſſi Abigail v potku dawidowi, a neſucz s ſobu17) chleb, wyno, ſkopcie warzene, muku bielnu ſatu17a) a ſwazki wyna rziecz- ſkeho a kri fikow ſuſſenych; a poklonywſſi ſie dawidowi wecie: na mnyel7b) bud, myli pane, ta zloft, toczifí dai my tu zloft muzie meho. a proto ze ſi prziſahl ho1s) zahladiti, bud to ma prziſaha, nebt ge muz muoi vczynyl podle gmena ſweho — neb Nabal wiklada ſie blazen, vſtawil tie boh we- wodu19) nad Ifrael,193) nemaſſ proliti krwi20) newynne. wſfakt21) ge tobie 30 nycz neuſſkodil, gedno ze tobie nedal ſweho, a twa duſſie bude oftrziezena,22) iako we czti zy [150a 2] wich. zid ma:23) w ſboru21) ſwatich. I wecie dawid: blahoſlaweny boh poſlal tie dnes v mu potku; diz25) ſ pokogem. vſliffalt fem twoi hlas, otpufſcziege bezprawie, a pocztil ſem twu twarz, dari z twe ruki przigimagie. a kdiz powiedie Abigaii26) to wſſeczko muzi ſwemu, 35 I omdle ſrdce geho pro bazen; neb fie27) baffe, bi ſnad2s) dawid chtiel prziſahu ſwu zruſſiti, I vmrzie po deſieti dnech. vſliſſew to dawid wecie: blahoſlaweny boh, genz mye geft oftrziehl ot te krwi29) prolitie, toczifí ze nawratil zloſt nabalowi30) w geho hlawu. I zawola Abigail a pogie gi ſobie za zenu. I pogie dawid31) trzieti zenu, Achinoel z gezrael,32) neb 40 Saul bil dal Mikol33) falchi, ſynu lais z galdi. Nabal nõ. 5 25
Strana 351
Regum primo. 351 1) K. (dod.) a o Nabal. 2) K. ge°. 3) Š. otcze ſweho. 4) K. pohrziebachu ho. 5) K. knihy dielny (!). 6) K. Š. vczedlnikow. 7 K. gt. 8) K. diegi by dawid popfal. 9) K. paleftiny. 3a) K. yako. 10) K. ffel. 11) K. gemu. 12) K. okwafiechu. 13) K. owczy. 13a) Š. K. czo. 14) K. geffto nemoze. 15) Š. przirozene. 16) Š. gie; K. gy. 17) K. Š. febu. 17a) K. ffatu. 17b) K. Na mne. 18) K. geho. 19) K. weywodu. 19a) Š. Izraele na. 20) K. krwe. 21) K. wffak. 22) K. oftrzyzena. 23) za tím naps. iako, př trž. 24) K. zboru. 25) K. gdi. 26) K. Abigayl powiedie. 27) K. ſe fnad. 28) sch. v K. 29) K. Š. krwe. 30) Š. na Balawowi (!); K. Nabalowu. 31) K. Potom pak dawid pogie ſobie. 32) Š. Izraele. 33) K. Nykol. O vtyckany dawydowu k kachis.1) [Kap. XXV.I 3 10 20 Piet wzkazachu ziffei Saulowi: wiz, dawid ſie ge2) ſchowal na horzie Achile. a Saul bned3) po nyem gide ſe trzmy tifici wibornych. a dawid (r. Král. 26.) fgide w noci4) w ftany Saulowi, weda s ſobus) Abiſai, ſyna farwie,6) ſeftri ſwe. toho?) ſu bili trzies) fynowe, Abiſai, Azahel, wnukowe dawidowi. kdiz9) taynye wgide w ſtan kralow, ano10) wfſiczkny ſpie, Abifai wecie: Ja protknu Saula kopym az do zemye. I neda dawid a rzka: kto ztiehnell) ruku ſwu na mazanka bozieho, a newynen bude? ale wezmy ko [150b 1] pie w geho12) hlawach, gefftot13) tczi w zemy,14) a medenyci, z nyez ſie vmywa, a podmy.15) I wigidu,16) az izadny neprociti, neb drziemota bozie bila gie17) przipadla. a kdiz prziegidu18) biftrzinu, a ftachu19) na wrchu20) hori, tak ze bi gie mohli ſliffeti, zawola21) dawid k Abner a k lidu: wi fte ſynowe ſmrti, ze ſte neſtrziehli pana waſſeho,22) mazanka bozieho; wſſel nyekto, abi zabil krale. wizte, kde geſt kopie kralowo a medenycie wodi.23) A poznaw Saul obmefſkanye ſwich a dobrotu dawidowu, I zawola welmy: 15 moi ſynu dawid,21) i zdali tato nocz nenye nocz twa?25) dawid otpowedie: i procz pan moi przieſtiha ſluhu ſweho? czo ſem vczynyl? budi-li tie boh proti mnye, powonyei obieti,26) tocziſſ muſi27) ho kogiti obieti a proſbu, abi nam vkazal, czo chce. aneb takto: ti mye ſam zabi, a budet iako obiet bohu v wony chutnoſti. Nyeterzi takto cztu: Bud obiet powonyena, budi-li tie boh proti mnye, tocziff obietugicz zwiezme ſudem bozym, czyny-li to pan boh. pak-ly tie ſynowe czlowieczi28) budie, budte ti zlorzeczeny, geſſto mye nutie k modlnykom, abich neſluzil bohu Ifrael. I wecie Saul k dawidowi: ſhrzieffil ſem, wrat ſie, ſynu moi, wiecz nechci tobie zle czynyti.29) dawid wecie: Sud pan boh mezi [150b 2] nama. Ay, wiz kopie 25 kralowo, przid nyekto a wezmy gie. Wecie Saul: blahoſlaweny fi ti,30) ſynu moi, a zagiſte czynye vczynyff,31) a mocen ſa moci32) budeſí. I wrati fie33) Saul w ſwe myefto,31) a dawid wecie w frdci ſwe: Nyekdi w geden den vpadl bich w rucie Saulowie; lepe geft, abich bill zdraw mezi filifti. I gide dawid a ffet34a) ſet muzow ſ nym k achis, ſynu Maoth, krali geth. fr. Král. 27.] 30 ten35) geft bil syn drzewerzeczeneho krale Achis, gehozto materzi rziekachu Maoth. a bieffta f dawidem dwie zenye geho, Achynoe36) a abigail, neb Saul bil dal Mikol37) falchi z gaddi. I wecie dawid: nechci biti tiezek halta nö.
Regum primo. 351 1) K. (dod.) a o Nabal. 2) K. ge°. 3) Š. otcze ſweho. 4) K. pohrziebachu ho. 5) K. knihy dielny (!). 6) K. Š. vczedlnikow. 7 K. gt. 8) K. diegi by dawid popfal. 9) K. paleftiny. 3a) K. yako. 10) K. ffel. 11) K. gemu. 12) K. okwafiechu. 13) K. owczy. 13a) Š. K. czo. 14) K. geffto nemoze. 15) Š. przirozene. 16) Š. gie; K. gy. 17) K. Š. febu. 17a) K. ffatu. 17b) K. Na mne. 18) K. geho. 19) K. weywodu. 19a) Š. Izraele na. 20) K. krwe. 21) K. wffak. 22) K. oftrzyzena. 23) za tím naps. iako, př trž. 24) K. zboru. 25) K. gdi. 26) K. Abigayl powiedie. 27) K. ſe fnad. 28) sch. v K. 29) K. Š. krwe. 30) Š. na Balawowi (!); K. Nabalowu. 31) K. Potom pak dawid pogie ſobie. 32) Š. Izraele. 33) K. Nykol. O vtyckany dawydowu k kachis.1) [Kap. XXV.I 3 10 20 Piet wzkazachu ziffei Saulowi: wiz, dawid ſie ge2) ſchowal na horzie Achile. a Saul bned3) po nyem gide ſe trzmy tifici wibornych. a dawid (r. Král. 26.) fgide w noci4) w ftany Saulowi, weda s ſobus) Abiſai, ſyna farwie,6) ſeftri ſwe. toho?) ſu bili trzies) fynowe, Abiſai, Azahel, wnukowe dawidowi. kdiz9) taynye wgide w ſtan kralow, ano10) wfſiczkny ſpie, Abifai wecie: Ja protknu Saula kopym az do zemye. I neda dawid a rzka: kto ztiehnell) ruku ſwu na mazanka bozieho, a newynen bude? ale wezmy ko [150b 1] pie w geho12) hlawach, gefftot13) tczi w zemy,14) a medenyci, z nyez ſie vmywa, a podmy.15) I wigidu,16) az izadny neprociti, neb drziemota bozie bila gie17) przipadla. a kdiz prziegidu18) biftrzinu, a ftachu19) na wrchu20) hori, tak ze bi gie mohli ſliffeti, zawola21) dawid k Abner a k lidu: wi fte ſynowe ſmrti, ze ſte neſtrziehli pana waſſeho,22) mazanka bozieho; wſſel nyekto, abi zabil krale. wizte, kde geſt kopie kralowo a medenycie wodi.23) A poznaw Saul obmefſkanye ſwich a dobrotu dawidowu, I zawola welmy: 15 moi ſynu dawid,21) i zdali tato nocz nenye nocz twa?25) dawid otpowedie: i procz pan moi przieſtiha ſluhu ſweho? czo ſem vczynyl? budi-li tie boh proti mnye, powonyei obieti,26) tocziſſ muſi27) ho kogiti obieti a proſbu, abi nam vkazal, czo chce. aneb takto: ti mye ſam zabi, a budet iako obiet bohu v wony chutnoſti. Nyeterzi takto cztu: Bud obiet powonyena, budi-li tie boh proti mnye, tocziff obietugicz zwiezme ſudem bozym, czyny-li to pan boh. pak-ly tie ſynowe czlowieczi28) budie, budte ti zlorzeczeny, geſſto mye nutie k modlnykom, abich neſluzil bohu Ifrael. I wecie Saul k dawidowi: ſhrzieffil ſem, wrat ſie, ſynu moi, wiecz nechci tobie zle czynyti.29) dawid wecie: Sud pan boh mezi [150b 2] nama. Ay, wiz kopie 25 kralowo, przid nyekto a wezmy gie. Wecie Saul: blahoſlaweny fi ti,30) ſynu moi, a zagiſte czynye vczynyff,31) a mocen ſa moci32) budeſí. I wrati fie33) Saul w ſwe myefto,31) a dawid wecie w frdci ſwe: Nyekdi w geden den vpadl bich w rucie Saulowie; lepe geft, abich bill zdraw mezi filifti. I gide dawid a ffet34a) ſet muzow ſ nym k achis, ſynu Maoth, krali geth. fr. Král. 27.] 30 ten35) geft bil syn drzewerzeczeneho krale Achis, gehozto materzi rziekachu Maoth. a bieffta f dawidem dwie zenye geho, Achynoe36) a abigail, neb Saul bil dal Mikol37) falchi z gaddi. I wecie dawid: nechci biti tiezek halta nö.
Strana 352
352 Regum primo. kraly Achis, ale at my da myeſto, w nyemzto bich bidlil. a38) da gemu kral Sicelech,39) a to proto bi vczynyeno kralowſtwie Juda. I bidli w nyê dawid cztirzi mefiece a dwadcieti dnow. A zywieffe fie dawid korziſti 35 telati filiftſkich okolnych, geſto ſu nebili w moci krale Achis, ale negy- maîſe muzow any zen, abi ſnad nemluwili proti nyemu. a kdiz tazaſſe Achis: ktere tepeſſ? rziekaſſe: poplenugi bidlicie40) w polech a na po- ledne Jude. a na tom ge nelhal. 1) K. k Achys krali. 2) Š. geft. 3) K. ynhed. 4) za tím ps. S; přetrž. 5) K. Š. febu. 6) K. Sarwy. 7) K. a toho. 8) K. trzi. 9) K. A kdyz. 10) K. an. 11) K. ztiehnu 12) K. geho w. 13) K. geffto. 14) ta dvě sl. sch. v K. 15) K. gfe vmywa a podme precz 16) K. wygidechu; Š. wygdu. 17) Š. ge°. 18) K. przygidechu; Š. przegdu. 19) K. oftachu. 20) Š ſwrchu. 21) K. y zawola. 22) K. ſwe°. 23) K. wodna Tehdy. 24) K. da- wide. 25) K. twa nocz. 26) K. proti mne powoniey k obieti. 27) K. moſyffs. 28) K. lidffti. 29) K. vczýniti. 30) K. ty gſy. 31) Š. czinifs; a sch. 32) K. moczen. 33) sch. v Š. 31) Š. Miefto ſwe. 34a)! K. Š. ffeft. 35) K. a ten. 36) K. Achynoel; Š. Achinonoe. 37) K. Nykol. 38) K. y. 30) K. Syczelech mieſto. 10) K. bydlegiczych. Kap. XXVI.I O wzkrzieſſeny Samuele. Ir. Král. 28.) fficyus no vmyenye. Ta ſie toho czaſa,1) ſebrachu ſie filyſtei k bogi proti Iſrael. I wecie Achis k2) dawidowi: wigdeff ſe mnu w3) me ftany, [151a 1] ti a twogi muzowe. Ja4) tie czynym ſtraznym5) hlawi mee nade wſſieczki. I ſebra take Saul wefſken Ifrael, I giede6) na gelboe. a Samuel bil vmrziel, to ſie proto obnowuge tuto, abi bila vkazana teſknoſt Saulowa,7) w nyezto bi bil welmy potrzeben Samuel, aneb abi bilo vkazano, ze Samuel nedawno vmrziel, a ten brzo myels) biti wzkrzieſſen. neb prawie, bi nemohl Izadny biti9) wzkrziefſen chitroſti kuzedlnu, gedno znowu vmrlebo, a k tomu f cielymy zywotnoftmy 10) I baffe fie Saul a potaza fie fl1) bohem. an gemu neotpowedie any ſkrzie ſny, any prorokamy,13) toczifí vczennykil4) Sa- muele,15) any po knyezich, zid ma: any po vczeny ſkrzie ephot, tocziff rucho knyezíke, na nyemzto bilo vczenye a prawda. I wecie Saul ſlubam Nö. ſwy: pohledaite my zeny, geſſtot16) ma zleho ducha. neb Saul bil zbil czarodieynyki, kuzedlnyki17) a ti, gefſto myeli w ſobie zle duchi. Jero- nym prawi, bi gedna zena bila zachowana, neb geſt bila matka Abner, 15 a ta1s) tagici ſie bidlila w Endor, a to myeſto geſt podle ſtudnycie Endor. prawie nyeterzi, bi fiton bilo vmyenye wſkrzieſſiti vmrle, geſſto ficyus wyneſl a nalezl. Jako bi rzekl: hledaite my zeny doſpiele toho vmyenye. to, fluffie zidu, v 19)nychzto fie czte zena baladoff,20) neb balad wiklada fie pany, [151a 2] doff geft gmeno vmyenye toho. I promyeny Saul rucho 20 ſwe, 121) przigide w noci k zenye2la) ſe dwiema muzoma, I wecie: wzkrziefſ22) my, kterehot pomenugi. ana mu wecie: wieff-li, czo ge23) vczynyl Saul kuzedlnykom? a proto procz meho zywota leczki21) hledafí? Nyeterzi prawie, bi Saul gie proto ſhladil, ze ſu prorokowali, bi dawid myel biti 5 10
352 Regum primo. kraly Achis, ale at my da myeſto, w nyemzto bich bidlil. a38) da gemu kral Sicelech,39) a to proto bi vczynyeno kralowſtwie Juda. I bidli w nyê dawid cztirzi mefiece a dwadcieti dnow. A zywieffe fie dawid korziſti 35 telati filiftſkich okolnych, geſto ſu nebili w moci krale Achis, ale negy- maîſe muzow any zen, abi ſnad nemluwili proti nyemu. a kdiz tazaſſe Achis: ktere tepeſſ? rziekaſſe: poplenugi bidlicie40) w polech a na po- ledne Jude. a na tom ge nelhal. 1) K. k Achys krali. 2) Š. geft. 3) K. ynhed. 4) za tím ps. S; přetrž. 5) K. Š. febu. 6) K. Sarwy. 7) K. a toho. 8) K. trzi. 9) K. A kdyz. 10) K. an. 11) K. ztiehnu 12) K. geho w. 13) K. geffto. 14) ta dvě sl. sch. v K. 15) K. gfe vmywa a podme precz 16) K. wygidechu; Š. wygdu. 17) Š. ge°. 18) K. przygidechu; Š. przegdu. 19) K. oftachu. 20) Š ſwrchu. 21) K. y zawola. 22) K. ſwe°. 23) K. wodna Tehdy. 24) K. da- wide. 25) K. twa nocz. 26) K. proti mne powoniey k obieti. 27) K. moſyffs. 28) K. lidffti. 29) K. vczýniti. 30) K. ty gſy. 31) Š. czinifs; a sch. 32) K. moczen. 33) sch. v Š. 31) Š. Miefto ſwe. 34a)! K. Š. ffeft. 35) K. a ten. 36) K. Achynoel; Š. Achinonoe. 37) K. Nykol. 38) K. y. 30) K. Syczelech mieſto. 10) K. bydlegiczych. Kap. XXVI.I O wzkrzieſſeny Samuele. Ir. Král. 28.) fficyus no vmyenye. Ta ſie toho czaſa,1) ſebrachu ſie filyſtei k bogi proti Iſrael. I wecie Achis k2) dawidowi: wigdeff ſe mnu w3) me ftany, [151a 1] ti a twogi muzowe. Ja4) tie czynym ſtraznym5) hlawi mee nade wſſieczki. I ſebra take Saul wefſken Ifrael, I giede6) na gelboe. a Samuel bil vmrziel, to ſie proto obnowuge tuto, abi bila vkazana teſknoſt Saulowa,7) w nyezto bi bil welmy potrzeben Samuel, aneb abi bilo vkazano, ze Samuel nedawno vmrziel, a ten brzo myels) biti wzkrzieſſen. neb prawie, bi nemohl Izadny biti9) wzkrziefſen chitroſti kuzedlnu, gedno znowu vmrlebo, a k tomu f cielymy zywotnoftmy 10) I baffe fie Saul a potaza fie fl1) bohem. an gemu neotpowedie any ſkrzie ſny, any prorokamy,13) toczifí vczennykil4) Sa- muele,15) any po knyezich, zid ma: any po vczeny ſkrzie ephot, tocziff rucho knyezíke, na nyemzto bilo vczenye a prawda. I wecie Saul ſlubam Nö. ſwy: pohledaite my zeny, geſſtot16) ma zleho ducha. neb Saul bil zbil czarodieynyki, kuzedlnyki17) a ti, gefſto myeli w ſobie zle duchi. Jero- nym prawi, bi gedna zena bila zachowana, neb geſt bila matka Abner, 15 a ta1s) tagici ſie bidlila w Endor, a to myeſto geſt podle ſtudnycie Endor. prawie nyeterzi, bi fiton bilo vmyenye wſkrzieſſiti vmrle, geſſto ficyus wyneſl a nalezl. Jako bi rzekl: hledaite my zeny doſpiele toho vmyenye. to, fluffie zidu, v 19)nychzto fie czte zena baladoff,20) neb balad wiklada fie pany, [151a 2] doff geft gmeno vmyenye toho. I promyeny Saul rucho 20 ſwe, 121) przigide w noci k zenye2la) ſe dwiema muzoma, I wecie: wzkrziefſ22) my, kterehot pomenugi. ana mu wecie: wieff-li, czo ge23) vczynyl Saul kuzedlnykom? a proto procz meho zywota leczki21) hledafí? Nyeterzi prawie, bi Saul gie proto ſhladil, ze ſu prorokowali, bi dawid myel biti 5 10
Strana 353
Regum primo. 353 25 kralem buducym.25) I przifieze giei26) Saul, ze pro tu wiecz nycz zleho nebude trpieti. I wecie: wzkrzieff my Samuele! a zena widucz27) muzie ſwateho, zamuti ſie a rzkucz: czemu ſi mye28) oklamal? wſſak ſi ti Saul. a to giei29) Samuel bil powiediel, Jakoz prawi Jozefq. nyeterzi bagi, bi mrtweho kuzedlíki30) wzkrzieffila, ze ſie prwe nohi hibali, a potom wſtal, 30 gedno kdiz kral31) budil, zbudieſſe ſie,32) a ot hlawi wſtawa.33) Gyny prawie, bi proroka nemohl wzbuditi neb wzkrziefliti, gedno kdiz bi kral budil. tehdi Saul pozna ſie giei,26) ze geſt Saul, a rzka: nerod ſie bati; czo ſy widiela? ona wecie: znaff-li muzie ftareho, ſlawneho a odieneho plaſſczem knyezíkym? a vrozumyew Saul, ze ge34) Samuel, i pomodli ſie gemu. 35 I wecie duſſie Samuelowa, Jakoz prawi Jozefo: procz ſi my pokogie nedal? Saul wecie: teſknyw36) fem przieliff. filiftowe boyugy [151b 1] proti mnye, a pan37) boh my neotpowediel. proffit,38) powiez my, czo mam czynyti? on otpowedie: czo mne tiezeff, kdiz pan boh otftupil ot tebe? vczynyt tobie boh, iakot ge39) rzekl: wezmet kralowſtwie z ruki twe, a to 40 da dawidowi. a zaitra ti a ſynowe twogi ſe mnu budete,40) tocziff w cziſle to wſſe waz. mrtwich, iako ſem ia, aneb41) v pekle. o tom wzkrziefſeny diegi nyeterzi, ze zli duch vkazal ſie w podobenſtwi Samuele, neb przieludnye obraz geho gemu ſie vkazal, a ten rzeczen ge Samuel. a druzi prawie, ze bozym prziepufſczenym gedno42) duffie geho obleczena w podobne tielo tu43) fie vkaza. a gyny prawie, ze netoliko41) tielo zbuzeno zywym duchem ge,45) a duffie w ſwem myeftie otpoczywala.46) Vfliffew to Saul, pade na zemy ſtrachem, a toho dne negiedl chleba, I przynuti gei zena a ſluhi gebo, abi47) giedl. a kdiz pogie, wrati ſie do ſtanow w noci, neb nechtieſſe, bi kto wiediel, bi on fie i kuzedlnyci48) potazal. 45 1) K. Š. czafu. 2) sch. v K. 3) K. v. 4) K. yat. 5) K. ftrazny. 6) K. gide. 7) K. tefknoft Saulowa vkazana. 8) K. miel brzo. 9) wzkrziefſen — biti sch. v K. 10) K. f tiely ziwotnoſti. 11) K. z. 13) K. proroky. 14) K. Š. vczedlniky. 15) K. Sa- muel. 16) K. geffto. 17) K. wíſeczky czarodieyniky y kuzedlniky. 18) sch. v K. 19) K. we. 20) Š. bad baladof. 21) K. a. 21a) ta dvě slova scházejí v K. 22) K. wzkrzyſs; Š. wzkrzes. 23) sch. v Š. 24) K. lehko. 25) K. kralowati a kralem buduczym byti. 26) K. przyſez gy; Š. gie. 27) K. wieducz. 28) K.y mie. 29) K. ty gfy. 30 K. kuzlem. 31) kral sch. v K. 32) sch. v K. 33) K. wîtawaffe. 34) K. gt. 36) K. Š. tefkliw. 37) K. proti mne a; pan sch. v K. 38) K. Š. profymt. 39) K. gt. 40) fe mnu budete sch. v K. 41) K. nebo. 22) K. gedne. 43) K. a tak. 44) K. ge toliko. 45) tu sch. v K. 46) K. odpoczinula. 47) v K. dvakrát. 48) K. i kuzedlniky. Ze dawyd prziemohl amalecha. [Kap. XXVII.] SEbrachu fie filiftiyni do Affeth,1) a Ifrael ftanowa fie2) nad ſtud- nyci, gefíto bieffe w gezrahel. pak panoffie filiftiſczi, widucz dawida a geho3) 1r. Král. 29.] f Achis kralem, weciechu: nechat fie tito zide wratie na swe myefto ; neb kdiz [151b 2] bichme poczieli1) boiowati, ſnad bi bili naſſi protywnyci, a na 5 naſſich hlawach zaſluzili bi, ze bi gich pan dal gym myloft ſwu. Tehdi 23
Regum primo. 353 25 kralem buducym.25) I przifieze giei26) Saul, ze pro tu wiecz nycz zleho nebude trpieti. I wecie: wzkrzieff my Samuele! a zena widucz27) muzie ſwateho, zamuti ſie a rzkucz: czemu ſi mye28) oklamal? wſſak ſi ti Saul. a to giei29) Samuel bil powiediel, Jakoz prawi Jozefq. nyeterzi bagi, bi mrtweho kuzedlíki30) wzkrzieffila, ze ſie prwe nohi hibali, a potom wſtal, 30 gedno kdiz kral31) budil, zbudieſſe ſie,32) a ot hlawi wſtawa.33) Gyny prawie, bi proroka nemohl wzbuditi neb wzkrziefliti, gedno kdiz bi kral budil. tehdi Saul pozna ſie giei,26) ze geſt Saul, a rzka: nerod ſie bati; czo ſy widiela? ona wecie: znaff-li muzie ftareho, ſlawneho a odieneho plaſſczem knyezíkym? a vrozumyew Saul, ze ge34) Samuel, i pomodli ſie gemu. 35 I wecie duſſie Samuelowa, Jakoz prawi Jozefo: procz ſi my pokogie nedal? Saul wecie: teſknyw36) fem przieliff. filiftowe boyugy [151b 1] proti mnye, a pan37) boh my neotpowediel. proffit,38) powiez my, czo mam czynyti? on otpowedie: czo mne tiezeff, kdiz pan boh otftupil ot tebe? vczynyt tobie boh, iakot ge39) rzekl: wezmet kralowſtwie z ruki twe, a to 40 da dawidowi. a zaitra ti a ſynowe twogi ſe mnu budete,40) tocziff w cziſle to wſſe waz. mrtwich, iako ſem ia, aneb41) v pekle. o tom wzkrziefſeny diegi nyeterzi, ze zli duch vkazal ſie w podobenſtwi Samuele, neb przieludnye obraz geho gemu ſie vkazal, a ten rzeczen ge Samuel. a druzi prawie, ze bozym prziepufſczenym gedno42) duffie geho obleczena w podobne tielo tu43) fie vkaza. a gyny prawie, ze netoliko41) tielo zbuzeno zywym duchem ge,45) a duffie w ſwem myeftie otpoczywala.46) Vfliffew to Saul, pade na zemy ſtrachem, a toho dne negiedl chleba, I przynuti gei zena a ſluhi gebo, abi47) giedl. a kdiz pogie, wrati ſie do ſtanow w noci, neb nechtieſſe, bi kto wiediel, bi on fie i kuzedlnyci48) potazal. 45 1) K. Š. czafu. 2) sch. v K. 3) K. v. 4) K. yat. 5) K. ftrazny. 6) K. gide. 7) K. tefknoft Saulowa vkazana. 8) K. miel brzo. 9) wzkrziefſen — biti sch. v K. 10) K. f tiely ziwotnoſti. 11) K. z. 13) K. proroky. 14) K. Š. vczedlniky. 15) K. Sa- muel. 16) K. geffto. 17) K. wíſeczky czarodieyniky y kuzedlniky. 18) sch. v K. 19) K. we. 20) Š. bad baladof. 21) K. a. 21a) ta dvě slova scházejí v K. 22) K. wzkrzyſs; Š. wzkrzes. 23) sch. v Š. 24) K. lehko. 25) K. kralowati a kralem buduczym byti. 26) K. przyſez gy; Š. gie. 27) K. wieducz. 28) K.y mie. 29) K. ty gfy. 30 K. kuzlem. 31) kral sch. v K. 32) sch. v K. 33) K. wîtawaffe. 34) K. gt. 36) K. Š. tefkliw. 37) K. proti mne a; pan sch. v K. 38) K. Š. profymt. 39) K. gt. 40) fe mnu budete sch. v K. 41) K. nebo. 22) K. gedne. 43) K. a tak. 44) K. ge toliko. 45) tu sch. v K. 46) K. odpoczinula. 47) v K. dvakrát. 48) K. i kuzedlniky. Ze dawyd prziemohl amalecha. [Kap. XXVII.] SEbrachu fie filiftiyni do Affeth,1) a Ifrael ftanowa fie2) nad ſtud- nyci, gefíto bieffe w gezrahel. pak panoffie filiftiſczi, widucz dawida a geho3) 1r. Král. 29.] f Achis kralem, weciechu: nechat fie tito zide wratie na swe myefto ; neb kdiz [151b 2] bichme poczieli1) boiowati, ſnad bi bili naſſi protywnyci, a na 5 naſſich hlawach zaſluzili bi, ze bi gich pan dal gym myloft ſwu. Tehdi 23
Strana 354
354 Regum primo. wecie kral, acz y nerad a zaloftywie: dawide, ti fi dobri w5) mem opatrzeny, ale panoſſyem mym fie6) nelibiſf. wſtan w noci, a na uſwitieča) oteidy. I gide dawid i ſwymy do Sicelech trzeti den. Amalechiti mezi tiem ra- zichu7) ſie na ficelech a zapalichu gi, a zgymawíſe zeny i dietis) wedechu /1. Král. 29. 30. JS ſobu,9) a wſſiczku zemy poplenychu. I plaka dawid a wſſiczkny geho,10) az 10 praw ſlezll) ſie gym nedoſta, I chtiechu ho geho kamenovati, a dawid poſilyw ffletq dd. ſie v boze, poradi ſie ſ panem bohem ſkrzie Abiatar a rzka: poſtihnu ti lotri a popadnu gie. an wecie: zítihail2) gie a zgymai, a zaymeſſ korziſt. I gide dawid, a ffeft fet f nym, I przigide k biſtrzynye bezor, a dwie ftiel2a) vſtalich oſta v brzemen przikazanym dawida. a kdiz gyny gidechu, na- 15 lezu13) dieti egipſke hladem vmdlene, geſſto gie pan geho Amalechita14) bil oftawil, kdiz vzrzie, ze nemaha. I dachu mu15) pogieſti, I wrati fie wen16) duch. I wecie mu dawid: mozeff-li mye wefti k zaftupu tomu? on wecie: prziſiezeff-li my, ze mnel6a) nezabieff, any mne dafí w rucie panu memu, tehdit powedu.17) I prziſieze dawid. a kdiz gei wediefſe, nadgidu1s) nep 20 [152a 1] rzateli, any hodugi a giedie, iako hodi ſwietiecz. I bil9) gie dawid ot weczera az do druheho weczera, gedno ffeft fet mladenczow vteczechu na welbludiech. I wywadi dawid to wîſeczko, czoz biechu Amalechite pobrali, ot czlowieka az do dobitka. Prawie, ze w tom witiezſtwi dawali ſu mu pomocz dewiet knyezat z manafſe, geflto fie20) bili vtekly k nyemu, 25 kdiz ſie21) wraczowaſſe do Sicelech; neb drziewe bili k nyemu22) przifſli gedno z Juda a23) benyamyn. A kdiz fie wratichu21) ke dwiema ſtoma, geſſto vſtawſſe25) ſtachu, pozdrawi gie26) dawid pokoynye. a proto ſie nyeterzi hnyewachu, geſſto fu ſ nym bili fíli, rzkucz: myei kazdi na tom doſti,27) ze ſwu zenu a ſwe dieti ma, gyne korziſti nedame gym nycz. 30 I wecie dawid: neufliffi was izadny, bratrzie mogi, na teito28) rzieczi. rowny diel bude,29) ktoz wigde k bogi, a ktoz oftane v brziemen. Jeronym30) prawi: nedie, kterziz vſtawſſe25) ſu oſtali, neb vſtalym nemyelo bi dano biti korziſti. I vczynyeno geſt to ot toho dne a potom wiecz iako prawo w Iſrael31) az do dne dneſſnyeho.32) I przigide dawid do Sicelech a poſla 35 dari z korziſti ſtarſſym Juda, ſwym bliznym, a gynym, ſ nymyzto geſt bidlil a geho muzowe. 1) K. philiftowe do Afftith. 2) K. rozbi ftany. 3) K. s geho muzmi a. 4) K. poczali. 5) K. v 6) K. ſe mym. 8a) K. w noczy na vſwitie a. 7) K. mezi tiem a Amale chyti wrazichu. 8) K. dieti a zeny. 9) K. Š. febu. 10) sch. v K. 11) K. Š. flz. 12) K. ftihay. 12а) K, dwe; ftie sch. 13) K. naleznu. 14) K. pan gich Amalech. 15) K gemu. 16) Š. w wen. 62) K. mie. 17) K. tehdyt tie powezu. 18) Š. nagdu; K. weziefſe nad- gidechu. 19) K. bie. 20) K. gfu. 21) K. gfe. 22) K. k niemu byli. 23) K. z. 24) K. wraczo- wachu. 25) K. wſtawfſe (!). 26) K. gych. 27) K. na tom kazdy. 28) Š. teto. 29) K. Š. bude mieti. 30) K. Jeronimus. 31) Š. Izraeli. 32) K. do dnefſnieho dne. [Kap. XXVIII.] I1. Král. 31.] O ſmrty Saulowye a o geho ſynyech.1) [152a 2] PAk filiftei boiowachu proti Ifrael.2) a Saul mudri wieda poſpie- chaſſe k ſmrti a muzſki boiowaſſe. Samy zagifte welikomyſlny hroznych
354 Regum primo. wecie kral, acz y nerad a zaloftywie: dawide, ti fi dobri w5) mem opatrzeny, ale panoſſyem mym fie6) nelibiſf. wſtan w noci, a na uſwitieča) oteidy. I gide dawid i ſwymy do Sicelech trzeti den. Amalechiti mezi tiem ra- zichu7) ſie na ficelech a zapalichu gi, a zgymawíſe zeny i dietis) wedechu /1. Král. 29. 30. JS ſobu,9) a wſſiczku zemy poplenychu. I plaka dawid a wſſiczkny geho,10) az 10 praw ſlezll) ſie gym nedoſta, I chtiechu ho geho kamenovati, a dawid poſilyw ffletq dd. ſie v boze, poradi ſie ſ panem bohem ſkrzie Abiatar a rzka: poſtihnu ti lotri a popadnu gie. an wecie: zítihail2) gie a zgymai, a zaymeſſ korziſt. I gide dawid, a ffeft fet f nym, I przigide k biſtrzynye bezor, a dwie ftiel2a) vſtalich oſta v brzemen przikazanym dawida. a kdiz gyny gidechu, na- 15 lezu13) dieti egipſke hladem vmdlene, geſſto gie pan geho Amalechita14) bil oftawil, kdiz vzrzie, ze nemaha. I dachu mu15) pogieſti, I wrati fie wen16) duch. I wecie mu dawid: mozeff-li mye wefti k zaftupu tomu? on wecie: prziſiezeff-li my, ze mnel6a) nezabieff, any mne dafí w rucie panu memu, tehdit powedu.17) I prziſieze dawid. a kdiz gei wediefſe, nadgidu1s) nep 20 [152a 1] rzateli, any hodugi a giedie, iako hodi ſwietiecz. I bil9) gie dawid ot weczera az do druheho weczera, gedno ffeft fet mladenczow vteczechu na welbludiech. I wywadi dawid to wîſeczko, czoz biechu Amalechite pobrali, ot czlowieka az do dobitka. Prawie, ze w tom witiezſtwi dawali ſu mu pomocz dewiet knyezat z manafſe, geflto fie20) bili vtekly k nyemu, 25 kdiz ſie21) wraczowaſſe do Sicelech; neb drziewe bili k nyemu22) przifſli gedno z Juda a23) benyamyn. A kdiz fie wratichu21) ke dwiema ſtoma, geſſto vſtawſſe25) ſtachu, pozdrawi gie26) dawid pokoynye. a proto ſie nyeterzi hnyewachu, geſſto fu ſ nym bili fíli, rzkucz: myei kazdi na tom doſti,27) ze ſwu zenu a ſwe dieti ma, gyne korziſti nedame gym nycz. 30 I wecie dawid: neufliffi was izadny, bratrzie mogi, na teito28) rzieczi. rowny diel bude,29) ktoz wigde k bogi, a ktoz oftane v brziemen. Jeronym30) prawi: nedie, kterziz vſtawſſe25) ſu oſtali, neb vſtalym nemyelo bi dano biti korziſti. I vczynyeno geſt to ot toho dne a potom wiecz iako prawo w Iſrael31) az do dne dneſſnyeho.32) I przigide dawid do Sicelech a poſla 35 dari z korziſti ſtarſſym Juda, ſwym bliznym, a gynym, ſ nymyzto geſt bidlil a geho muzowe. 1) K. philiftowe do Afftith. 2) K. rozbi ftany. 3) K. s geho muzmi a. 4) K. poczali. 5) K. v 6) K. ſe mym. 8a) K. w noczy na vſwitie a. 7) K. mezi tiem a Amale chyti wrazichu. 8) K. dieti a zeny. 9) K. Š. febu. 10) sch. v K. 11) K. Š. flz. 12) K. ftihay. 12а) K, dwe; ftie sch. 13) K. naleznu. 14) K. pan gich Amalech. 15) K gemu. 16) Š. w wen. 62) K. mie. 17) K. tehdyt tie powezu. 18) Š. nagdu; K. weziefſe nad- gidechu. 19) K. bie. 20) K. gfu. 21) K. gfe. 22) K. k niemu byli. 23) K. z. 24) K. wraczo- wachu. 25) K. wſtawfſe (!). 26) K. gych. 27) K. na tom kazdy. 28) Š. teto. 29) K. Š. bude mieti. 30) K. Jeronimus. 31) Š. Izraeli. 32) K. do dnefſnieho dne. [Kap. XXVIII.] I1. Král. 31.] O ſmrty Saulowye a o geho ſynyech.1) [152a 2] PAk filiftei boiowachu proti Ifrael.2) a Saul mudri wieda poſpie- chaſſe k ſmrti a muzſki boiowaſſe. Samy zagifte welikomyſlny hroznych
Strana 355
Regum primo. 355 wieci ſu wzhrzitelowe. a ta welikomyflnoft welmy fluffie3) kralom, kterymzto pro wiſoſt knyezſtwie netoliko neſluſſie ſwym poddanym biti zlym, any otpolu biti dobrym. I biechu pobiehli ſynowe Ifrael przied filiftiny, i bichu zbiti na horzie gelboe. I bichu zabiti trzie4) fynowe Saulowi, Jonatas, fili Saul Amynadab a Melchiſna; ale Iſbozech bieſſe doma. I kdiz Saul bieſſe ranyen, wecie odienci ſwemu: zabi mye meczem ſwym, at bi neobrzie- zanci5) mnu fie nepoſmyewali ſnad, kdiz bich zyw oſtal, a potom bi mye 10 zahubili. I nerodi toho vczynyti odienecz, a on pak ſam na ſwoi mecz pade. neb tak welmy bil vmdlen, ze ſie6) ſam nemohl probodnuti neb7 proklati. widiew to odienecz, I pade hned8) take na ſwoi mecz. to9) geft bil doech Idumeiſki, iakoz prawie zide, ten fie bal zyw oftati po Saulowi pro dawida. I vmrzie wſſeczka czeled Saulowa, kterziz ſu bili ſ nym. To widucz fynowe Ifrael, geffto10) f uone ftrany Jordana biechu, tak we- liki mord ſwich, wiffedfſe z myeft ſwich y vtiekachu. druhi den przi- ffedffe filiftei, [152b 1] abi ſwlaczili zbite, ſwlekul1) Saula z geho odienye a geho ſyny, a frziezawíſe gich12) hlawi ſ odienym, i13) poſlachu do ſwe zemye w okolek, abi bilo ohlaſſeno to11) w chramye gich modl I wſſiemu 20 lidu. a polozichu odienye Saul w chramye Aftarot, a hlawu w chramye dagon, iakoz ſie czte w paralipomenon. a tielo geho a15) ſynow geho powieſichu [1. Paral. 10.) na zdi betſan,16) iako na oczi ſynom Ifrael; neb geſt myeſto fyliſtym na meziech17) Ifrael. Pak muzie z Jabes galaad, gefíto gie bil Saul wiproftil ot Amonytſkich, chodichu18) cielu nocz, I ſnyechu19) mrchi ſe zdi betfan16) 25 a ſpalichu gie w ohny, a koſti gich pohrzebu20) w lefe Jabes; a plakachu ho,21) poſtiece ſie ſedm dny. znamenai, ze ſie22) czte w paralipomenon takto: vmrziel geſt pro ſwe zloſti, a Jako na hromadu hrziecha, a nad 1r. Paral. 10.) to radil ſie i kuzedlnyci, a proto gei pan boh zabil.23) Toho hrziechu we- likoſti mnozi netbagi any znamenagi. Saul kralowal za czaſa24) Samuele 30 ofmnaft25) let, a po geho ſmrti dwie letie. wiſak tiech let ſwate piſmo neznamenalo. ot Samuele wlaſtnye poczinagi ſie leta a czaſi prorokow gmenowanych, iako ot Saule26) [152b 2] czaſi kralow27) Ifrael. 15 5 tuto13) napadowe. W Tiech dnech v28) latynſkich cztwrti kralowafſe, Siluyus Enoas, 35 ſyn poſthumy. wffak gyna Iftorzie29) polozila cztwrteho Siluya latyn- ſkeho, wlaſtnyeho bratra pofthumy, a pateho Siluya30) eneam. Toho czafa31) nyeterzi prawie, ze bil Omerus, o nyemzto welika32) mezi ftarymy lidmy rziecz neſgiednana.33) Crates poklada ho przied sſtupenym34) eru- clidarum do poloponenſkich35) myefta Criftones, ſteho leta po gieti36) Trogie. Ariftarcho a filochorus czafa37) schazienye Jonyce. Apollodorus Atthenyenſki38) dwie Stie a cztirzidczateho leta wywracenye Ilij. A gyny malo czaſa38) drziewe, nezly Olympiades pocziechu. 1) K. fynow. 2) Š. Izraeli. 3) K. fluffiefſe. 4) K. a tu gfu zbiti trzi. 5) K. neobrze- zowanczy. 6) K. gſe. 7) K. nebly. 8) K. ynhed; take sch. 9) K. a to. 10) Š. geſſto fu. 23* 40
Regum primo. 355 wieci ſu wzhrzitelowe. a ta welikomyflnoft welmy fluffie3) kralom, kterymzto pro wiſoſt knyezſtwie netoliko neſluſſie ſwym poddanym biti zlym, any otpolu biti dobrym. I biechu pobiehli ſynowe Ifrael przied filiftiny, i bichu zbiti na horzie gelboe. I bichu zabiti trzie4) fynowe Saulowi, Jonatas, fili Saul Amynadab a Melchiſna; ale Iſbozech bieſſe doma. I kdiz Saul bieſſe ranyen, wecie odienci ſwemu: zabi mye meczem ſwym, at bi neobrzie- zanci5) mnu fie nepoſmyewali ſnad, kdiz bich zyw oſtal, a potom bi mye 10 zahubili. I nerodi toho vczynyti odienecz, a on pak ſam na ſwoi mecz pade. neb tak welmy bil vmdlen, ze ſie6) ſam nemohl probodnuti neb7 proklati. widiew to odienecz, I pade hned8) take na ſwoi mecz. to9) geft bil doech Idumeiſki, iakoz prawie zide, ten fie bal zyw oftati po Saulowi pro dawida. I vmrzie wſſeczka czeled Saulowa, kterziz ſu bili ſ nym. To widucz fynowe Ifrael, geffto10) f uone ftrany Jordana biechu, tak we- liki mord ſwich, wiffedfſe z myeft ſwich y vtiekachu. druhi den przi- ffedffe filiftei, [152b 1] abi ſwlaczili zbite, ſwlekul1) Saula z geho odienye a geho ſyny, a frziezawíſe gich12) hlawi ſ odienym, i13) poſlachu do ſwe zemye w okolek, abi bilo ohlaſſeno to11) w chramye gich modl I wſſiemu 20 lidu. a polozichu odienye Saul w chramye Aftarot, a hlawu w chramye dagon, iakoz ſie czte w paralipomenon. a tielo geho a15) ſynow geho powieſichu [1. Paral. 10.) na zdi betſan,16) iako na oczi ſynom Ifrael; neb geſt myeſto fyliſtym na meziech17) Ifrael. Pak muzie z Jabes galaad, gefíto gie bil Saul wiproftil ot Amonytſkich, chodichu18) cielu nocz, I ſnyechu19) mrchi ſe zdi betfan16) 25 a ſpalichu gie w ohny, a koſti gich pohrzebu20) w lefe Jabes; a plakachu ho,21) poſtiece ſie ſedm dny. znamenai, ze ſie22) czte w paralipomenon takto: vmrziel geſt pro ſwe zloſti, a Jako na hromadu hrziecha, a nad 1r. Paral. 10.) to radil ſie i kuzedlnyci, a proto gei pan boh zabil.23) Toho hrziechu we- likoſti mnozi netbagi any znamenagi. Saul kralowal za czaſa24) Samuele 30 ofmnaft25) let, a po geho ſmrti dwie letie. wiſak tiech let ſwate piſmo neznamenalo. ot Samuele wlaſtnye poczinagi ſie leta a czaſi prorokow gmenowanych, iako ot Saule26) [152b 2] czaſi kralow27) Ifrael. 15 5 tuto13) napadowe. W Tiech dnech v28) latynſkich cztwrti kralowafſe, Siluyus Enoas, 35 ſyn poſthumy. wffak gyna Iftorzie29) polozila cztwrteho Siluya latyn- ſkeho, wlaſtnyeho bratra pofthumy, a pateho Siluya30) eneam. Toho czafa31) nyeterzi prawie, ze bil Omerus, o nyemzto welika32) mezi ftarymy lidmy rziecz neſgiednana.33) Crates poklada ho przied sſtupenym34) eru- clidarum do poloponenſkich35) myefta Criftones, ſteho leta po gieti36) Trogie. Ariftarcho a filochorus czafa37) schazienye Jonyce. Apollodorus Atthenyenſki38) dwie Stie a cztirzidczateho leta wywracenye Ilij. A gyny malo czaſa38) drziewe, nezly Olympiades pocziechu. 1) K. fynow. 2) Š. Izraeli. 3) K. fluffiefſe. 4) K. a tu gfu zbiti trzi. 5) K. neobrze- zowanczy. 6) K. gſe. 7) K. nebly. 8) K. ynhed; take sch. 9) K. a to. 10) Š. geſſto fu. 23* 40
Strana 356
356 Regum primo. 11) K. y ſwleku. 12) za tím ps. odienie, přetrz. 13) sch. v K. 14) sch. v K. 15) K. a tiela. 16) K. bethfay. 17) K. mezach. 18) K. Š. chodiechu. 19) K. fniachu. 20) K. pohrze- bachu. 21) K. geho. 22) K. gſe. 23) K. zabil gey pan buoh. 24) K. czaſu. 25) K. ofm- nafte. 26) K. o Saula. 27) Š. krale. 28) K. w. 29) K. hiftorie. 30) K Sylynya. 31) K. czaſu. 32) K. welika rzecz mezy ftarymi lidmi. 33) K. neſgednana gt. 31) K. ſtupe- niem. 35) K. polopeníkych. 36) K. dobytie. 37) K. Š. czafu. 38) K. athenyenffti.
356 Regum primo. 11) K. y ſwleku. 12) za tím ps. odienie, přetrz. 13) sch. v K. 14) sch. v K. 15) K. a tiela. 16) K. bethfay. 17) K. mezach. 18) K. Š. chodiechu. 19) K. fniachu. 20) K. pohrze- bachu. 21) K. geho. 22) K. gſe. 23) K. zabil gey pan buoh. 24) K. czaſu. 25) K. ofm- nafte. 26) K. o Saula. 27) Š. krale. 28) K. w. 29) K. hiftorie. 30) K Sylynya. 31) K. czaſu. 32) K. welika rzecz mezy ftarymi lidmi. 33) K. neſgednana gt. 31) K. ſtupe- niem. 35) K. polopeníkych. 36) K. dobytie. 37) K. Š. czafu. 38) K. athenyenffti.
Strana 357
Tutol) lie poczynagy druhe knyhy kralow.2) o kwieleny dawidowu.3) (Kap. I.] Ta ſie po ſmrti Saul, 33) mladenecz vtiekagie z bogie przigide k da- widowy do Sicelech4) a poklony ſie mu.43) a kdiz mu powedie, ze lid przie- mozen, a ze Saul ſwymy5) ſyny vmrziel,6) wecie dawid: kterak wieff, ze Saul vmrziel?7) a Jonata, syn geho? on wecie: widiel fem Saule, an zpo- lehl7a) na ſwe kopie, a neprzietele prziblizichu ſie k nye [153a 1] nyemu.7b) a kdiz mne otaza, kto ſem ia, a76) Ja weciech: Ja ſem Amalechitſki, on wecie: zabi mye,s) neb ſi ti hoſt, at bi9) mne nezabili neobrziezany.10) I zabich ho, neb zyw biti nemoziefſe, a wziech korunu, geſſto na hlawie bywaſſe, a naramek ſ ramene, a przyneſl ſem k tobie, panu memu. prawie 10 zide, to bil0a) bil doech, fyn Idumeow, gemuzto otecz geho, drziewe nez [2. Král. I.] padl na mecz ſwoi, dal ge klenoti kralowi, gichzto ge ſtrziehl, abi gie neſl k dawidowi, a tiem abi hol1) ſobie zprzieznyl. Anyz fie to protywi, ze otecz Idumeiſki a ſyn Amalechitíki, neb Amalechiti gfu Idumei. neb Amalech bil ſyn Eliphat, ſyna ezau. ale dawid a wîſiczkny ti, kterziz ſu ſ nym 15 bili, roztrzechu12) ſwa rucha, placzicz a poſtiecz fiel3) az do weczera podle zakona. I wecie dawid k poſlu: procz ſi ſie nebal ruku ſwu wpuſtiti na Nö. mazanka bozieho? vſta twa mluwila ſu proti mnye.13a) I przikaza ho kral14) gednomu ſluzie ſwemu zabiti. a15) przikaza dawid, abi otczowe vczili ſyny ſwe kwieleny a ſtrzieleny; kwielenye nazywa pienye, geſíto 20 dawid vczynyl o ſmrti Saul a Jonatie, a ſtrzieleny, proto16) ze bil ſliffal, bi ot ſtrzielczow lid bil zbit, Jakoz geſt pſano w knyehach ſprawedlywich. tiech [153a 2] knych nemame,17) any gynych mnohich, gefíto fiels) me- nugi w ſtarem ſwiedeczſtwi, iakoz ſie nadiegem, bi babilonfſczi gie ſpa- Nö. lili. 19) znamenai, kdiz fie20) die w knyehach ſprawedlywich, to fie20) roz- 25 umye w tiech knyehach, gefſto ſu popſany w nych ſprawedlywi, iako Samuel, dawid, a gyny prawie, bi pentateucus, tocziff piet knyeh Moizi,21) ſluli knyehi ſprawedlywich, neb fie tu poklada, ze vmyenye ſtrzielenye geft vziteczne, neb fie prawi, ze Jacob wzal pole z moci amorrei lucziffczem22) a meczem. nyeterzi cztu, bi knyehi ſprawedlywich bili ti, geſſto fie20) 30 w nych23) czte o tom, czo ge ſprawedlywe, Jako ſu knyehi ſudci,23a) abi bil ſmyſl: tak przikazal dawid to vmyenye zachowati, iakoz drzie to, [Gen. 48.] 5
Tutol) lie poczynagy druhe knyhy kralow.2) o kwieleny dawidowu.3) (Kap. I.] Ta ſie po ſmrti Saul, 33) mladenecz vtiekagie z bogie przigide k da- widowy do Sicelech4) a poklony ſie mu.43) a kdiz mu powedie, ze lid przie- mozen, a ze Saul ſwymy5) ſyny vmrziel,6) wecie dawid: kterak wieff, ze Saul vmrziel?7) a Jonata, syn geho? on wecie: widiel fem Saule, an zpo- lehl7a) na ſwe kopie, a neprzietele prziblizichu ſie k nye [153a 1] nyemu.7b) a kdiz mne otaza, kto ſem ia, a76) Ja weciech: Ja ſem Amalechitſki, on wecie: zabi mye,s) neb ſi ti hoſt, at bi9) mne nezabili neobrziezany.10) I zabich ho, neb zyw biti nemoziefſe, a wziech korunu, geſſto na hlawie bywaſſe, a naramek ſ ramene, a przyneſl ſem k tobie, panu memu. prawie 10 zide, to bil0a) bil doech, fyn Idumeow, gemuzto otecz geho, drziewe nez [2. Král. I.] padl na mecz ſwoi, dal ge klenoti kralowi, gichzto ge ſtrziehl, abi gie neſl k dawidowi, a tiem abi hol1) ſobie zprzieznyl. Anyz fie to protywi, ze otecz Idumeiſki a ſyn Amalechitíki, neb Amalechiti gfu Idumei. neb Amalech bil ſyn Eliphat, ſyna ezau. ale dawid a wîſiczkny ti, kterziz ſu ſ nym 15 bili, roztrzechu12) ſwa rucha, placzicz a poſtiecz fiel3) az do weczera podle zakona. I wecie dawid k poſlu: procz ſi ſie nebal ruku ſwu wpuſtiti na Nö. mazanka bozieho? vſta twa mluwila ſu proti mnye.13a) I przikaza ho kral14) gednomu ſluzie ſwemu zabiti. a15) przikaza dawid, abi otczowe vczili ſyny ſwe kwieleny a ſtrzieleny; kwielenye nazywa pienye, geſíto 20 dawid vczynyl o ſmrti Saul a Jonatie, a ſtrzieleny, proto16) ze bil ſliffal, bi ot ſtrzielczow lid bil zbit, Jakoz geſt pſano w knyehach ſprawedlywich. tiech [153a 2] knych nemame,17) any gynych mnohich, gefíto fiels) me- nugi w ſtarem ſwiedeczſtwi, iakoz ſie nadiegem, bi babilonfſczi gie ſpa- Nö. lili. 19) znamenai, kdiz fie20) die w knyehach ſprawedlywich, to fie20) roz- 25 umye w tiech knyehach, gefſto ſu popſany w nych ſprawedlywi, iako Samuel, dawid, a gyny prawie, bi pentateucus, tocziff piet knyeh Moizi,21) ſluli knyehi ſprawedlywich, neb fie tu poklada, ze vmyenye ſtrzielenye geft vziteczne, neb fie prawi, ze Jacob wzal pole z moci amorrei lucziffczem22) a meczem. nyeterzi cztu, bi knyehi ſprawedlywich bili ti, geſſto fie20) 30 w nych23) czte o tom, czo ge ſprawedlywe, Jako ſu knyehi ſudci,23a) abi bil ſmyſl: tak przikazal dawid to vmyenye zachowati, iakoz drzie to, [Gen. 48.] 5
Strana 358
358 Regum Secundo. Nö. fangwis nö. czo geſt pſano w knyehach ſprawedlywich. Tehdi kwieli dawid zaloftywe pienye nad Saul21) a Jonatu, a diegi, bi to bilo rymugice25) ſlozeno. A to geft troge: prwnye wzny o tom myeſtu, na nyemzto ſie pobitye ſtalo; druhe chwale Saula26) a Jonatu ; Trzetie chwale Jonatu27) zwlafſcze, vka- 35 zugie, iak ho ge welmy dawid28) mylowal. o tei29) horzie mluwi a rzka; geſt gedna hora, magicz na ſobie wiece pahrbow,30) Jakoz ſie czte: Hory Gelboe, any rofa any defſcz przi [153b 1] chaziei31) na wi. Nieterzi rziekagi na tye. Jako bi rzekl: hori gelboe, bieda wam, Any roſa any deſſcz przi- chaziei32) na wi.33) Ti giſte hori, iakoz prawie, welmy ſu bili plodne33) 40 drziewe. I profi31) gym dawid fuchoft a neplodnoſt, Jako bi rzekl: nebud na was plod prwotyn dobrich vzitkow iako drziewe. Gyny prawie, bi to bilo proroczîtwie, geſſto geſt naplnyeno za czafa35) helye. A gyny diegi: na wrchu36) hori Any pizied tiem any potom difczilo, Ale prokletym geft potwrzeno. plakal dawid Saula37) proto, ze geſt muzſki zabit, aczkoli38) 45 mazan geſt olegem. Pak prawi, procz geſt zabit, pro krew knyezíku, geſſto gie zbil w nobie.39) 1) K. Skonany gfu knihy prwe kralow Tuto. 2) K. kralow po ſmrti Samuele a Saule; Š. (přid.) a nayprwe. 3) K Dawidowu tuto ſe czte.3a) Š. Saule. 4) ta dvě sl. sch. v K. 4a) K. gemu. 5) K. Š. s ſwymi. 6) K. zabit. 7) K. zabit. 7a) K. zpoleh. 7b) omylem opakov. první slab.; K. k nymu (!). 7e) sch. v K. 8) K. zabig mne. 2) K. aby. 10) K. neobrzezowani. 103) K ze. 11) K. ge°. 12) K. roztrhachu. 13) K. gfe. 13a) K. tobie. 14) K. dawid 15) K. A pak. 16) K. měni proto. 17) K. knyh ne- mamy. 18) K. gfe. 19) K. pſaly. 20) K. gfe. 21) K. Š. Moyzieffowych. 22) za s druhé přetrž. 23) ta dvě sl. sch. v K. 23a) K. fudczow. 24) K zaloftiwie pro nie nad Saulem; Š. Saulem. 25) K. rykmem. 26) K. Š. Saule. 27) Trzetie — Jonatu sch. v K. 28) K. kterak geho dawid welmi. 29) Š. te. 30) K. wiecz pahrbkow. 31) K. przychazegi; Š. przichazie. 32) Š. przichazie; nyeterzi — wi sch. v K. 33) K. plodne byli. 34) K. vproſy. 35) K. Š. czaſu. 36) K. wrch. 37) Š. Saule. 38) za tím ps. muzíki, přetrž. 39) K. w Nobe. Ket. II.) O prwem mazany dawydowu na kralowſtwie. [2. Král. 2./ [Žalm 131.) POtom bozym przikazany dawid gide do ebron, I bidli tu ſe dwiema zenamal) ſwyma w ſwem domu, a geho muzowe bidlechu w myeſteczkach ebron. I mazachu ho2) muzowe Juda za krale nad pokolenye Juda. Tuto ſie poczyna cztwrti wiek, ne za poczatek kralowſtwie zidowſkeho, neb bi to bilo ot Saule, ale pro obnowenye ſlibenye, geſſto drziew dano bilo otczom o kralowſtwi krzieſtanſkem, geſſto ge bilo znamenano na dawidowy, Jakoz ſie die: prziſahl boh dawido [153b 2] wi prawdu: z plodu brzicha tweho poſadym na ftolici twei.3) I powediechu dawidowi, ze Jabiti po- hrzebli4) Saule, a on gym5) wecie: blazeny gîte wi panu bohu, ze ſte vczy- nyli mylofrdenſtwie ſ panem ſwym; otplati wam toho boh,6) a Ja take otplatym wam. Any fie boite, iako byfíte7) nemyeli krale, nebot mye ge8) pan boh9) mazal za krale Juda ſobie. 1) K. zenoma. 2) geho. 3) Š. twe. 4) K. Jabetey pohrzebali. 5) sch. v K. 6) K. pan buoh. 7) K. byfte. 8) K. gt. 9) sch. v K. 5 10
358 Regum Secundo. Nö. fangwis nö. czo geſt pſano w knyehach ſprawedlywich. Tehdi kwieli dawid zaloftywe pienye nad Saul21) a Jonatu, a diegi, bi to bilo rymugice25) ſlozeno. A to geft troge: prwnye wzny o tom myeſtu, na nyemzto ſie pobitye ſtalo; druhe chwale Saula26) a Jonatu ; Trzetie chwale Jonatu27) zwlafſcze, vka- 35 zugie, iak ho ge welmy dawid28) mylowal. o tei29) horzie mluwi a rzka; geſt gedna hora, magicz na ſobie wiece pahrbow,30) Jakoz ſie czte: Hory Gelboe, any rofa any defſcz przi [153b 1] chaziei31) na wi. Nieterzi rziekagi na tye. Jako bi rzekl: hori gelboe, bieda wam, Any roſa any deſſcz przi- chaziei32) na wi.33) Ti giſte hori, iakoz prawie, welmy ſu bili plodne33) 40 drziewe. I profi31) gym dawid fuchoft a neplodnoſt, Jako bi rzekl: nebud na was plod prwotyn dobrich vzitkow iako drziewe. Gyny prawie, bi to bilo proroczîtwie, geſſto geſt naplnyeno za czafa35) helye. A gyny diegi: na wrchu36) hori Any pizied tiem any potom difczilo, Ale prokletym geft potwrzeno. plakal dawid Saula37) proto, ze geſt muzſki zabit, aczkoli38) 45 mazan geſt olegem. Pak prawi, procz geſt zabit, pro krew knyezíku, geſſto gie zbil w nobie.39) 1) K. Skonany gfu knihy prwe kralow Tuto. 2) K. kralow po ſmrti Samuele a Saule; Š. (přid.) a nayprwe. 3) K Dawidowu tuto ſe czte.3a) Š. Saule. 4) ta dvě sl. sch. v K. 4a) K. gemu. 5) K. Š. s ſwymi. 6) K. zabit. 7) K. zabit. 7a) K. zpoleh. 7b) omylem opakov. první slab.; K. k nymu (!). 7e) sch. v K. 8) K. zabig mne. 2) K. aby. 10) K. neobrzezowani. 103) K ze. 11) K. ge°. 12) K. roztrhachu. 13) K. gfe. 13a) K. tobie. 14) K. dawid 15) K. A pak. 16) K. měni proto. 17) K. knyh ne- mamy. 18) K. gfe. 19) K. pſaly. 20) K. gfe. 21) K. Š. Moyzieffowych. 22) za s druhé přetrž. 23) ta dvě sl. sch. v K. 23a) K. fudczow. 24) K zaloftiwie pro nie nad Saulem; Š. Saulem. 25) K. rykmem. 26) K. Š. Saule. 27) Trzetie — Jonatu sch. v K. 28) K. kterak geho dawid welmi. 29) Š. te. 30) K. wiecz pahrbkow. 31) K. przychazegi; Š. przichazie. 32) Š. przichazie; nyeterzi — wi sch. v K. 33) K. plodne byli. 34) K. vproſy. 35) K. Š. czaſu. 36) K. wrch. 37) Š. Saule. 38) za tím ps. muzíki, přetrž. 39) K. w Nobe. Ket. II.) O prwem mazany dawydowu na kralowſtwie. [2. Král. 2./ [Žalm 131.) POtom bozym przikazany dawid gide do ebron, I bidli tu ſe dwiema zenamal) ſwyma w ſwem domu, a geho muzowe bidlechu w myeſteczkach ebron. I mazachu ho2) muzowe Juda za krale nad pokolenye Juda. Tuto ſie poczyna cztwrti wiek, ne za poczatek kralowſtwie zidowſkeho, neb bi to bilo ot Saule, ale pro obnowenye ſlibenye, geſſto drziew dano bilo otczom o kralowſtwi krzieſtanſkem, geſſto ge bilo znamenano na dawidowy, Jakoz ſie die: prziſahl boh dawido [153b 2] wi prawdu: z plodu brzicha tweho poſadym na ftolici twei.3) I powediechu dawidowi, ze Jabiti po- hrzebli4) Saule, a on gym5) wecie: blazeny gîte wi panu bohu, ze ſte vczy- nyli mylofrdenſtwie ſ panem ſwym; otplati wam toho boh,6) a Ja take otplatym wam. Any fie boite, iako byfíte7) nemyeli krale, nebot mye ge8) pan boh9) mazal za krale Juda ſobie. 1) K. zenoma. 2) geho. 3) Š. twe. 4) K. Jabetey pohrzebali. 5) sch. v K. 6) K. pan buoh. 7) K. byfte. 8) K. gt. 9) sch. v K. 5 10
Strana 359
Regum Secundo. 359 O kralowſtwy Iſbozech. [Kap. III.] ABner, knyeze woiſka Saul, wzem Iſbozecha, I wodil hol) wſſadi po ſtanyech, kdez ſie bilo woiſko rozprafſilo.2) I vczyny ho kralem nad gynymy3) pokolenym4). aneb po ſtanyech rozumyei Manaym, w myeſtie 12. Král. 2.) welmy twrdem ; tu ho5) mazachu w krale.6) a Iſbozech bieſſe w tu dobu?) cztirzidcieti let w8) ftarzi, a dwie letie kralowal nad Ifrael.9) ale dawid ſedm let a fſeft meſieczow kralowal w ebron nad domem Juda. Toho czafa10) wznycze boy mezi zidi. I wigidel1) Abner, ſwymy12) lidmy z bud do ga- baon, a Joab ſwymy12, lidmy13) proti nyemu k ribnyku gabaon, tu14) bi ſmluwa mezi nyemy,14a) abi gedno dwanaſt ſ uobu ſtranu boiowali proftrzied 10 woiſka; a polapyw za hlawu kazdi15) rowny ſweho, wrazi mecz w bok16) protywnyka, i padechu ſpolu.17) a proto to myeſto nazwachu pole neb role filnych. wſſak Jozefo [154a 1] prawi, ze ſluhi Joab, geſſto oſtali ziwi, zbili ſu ſwe rownye. I wznycze boi mezi gynymy, I pobieze Abner s ſwymy. A biefſta s Joab dwa bratri geho; tu gednomu diechu azael, ten bil na Azael. 15 biehu welmy richli iako ſrnek, I ſtihaſſe abnera welmy ſnaznye. I wecie mu1s) abner: nerod mne ſtihati, at tebe nekazi proklati, a nemohl bich ſwe twarzi zdwihnuti proti Joab. a on nerodi otſtupiti, a Abner obratyw kopie i zakla ho19) w lono. I ſtihaſſe Joab a abiſai vtiekagicieho Abnera, az20) flunce zapade, a przigidu21) k pahrbu,22) gefíto ſlowe wodi wod. a tu 20 na wrchu ſebrachu ſie k Abneru fynowe beniamyn w geden pluk,23) I wecie Abner k Joab: i zdali chceſſ prchati21) az do ſhlazenye bratrow twich?21a) i za25) newieff, ze ne darmo vmrze geden zabitym, kdiz zbudi neprzietele? a proto przieſta Joab ſe wſſym woiſkem26) ſtihati gich.27) pak abner s ſwy- my28) te noci gda przies Jordan, przigide29) k Iſboſech do Manaym. a Joab 25 a geho lide wziechu afael, I pohrzebu30) gei w hrobie31) otcie geho w bet- lehemye, a wratichu ſie do ebron k dawidowi. 1) K. geho. 2) K. rozlozilo. 3) K. ginym. 4) Š. pokolenimi. 5) K. ge°. 6) K. kralem. 7) K. w tu dobu bieſſe. 8) sch. v K. 9) Š. Izrahelem. 10) K. A toho czafu; Š. czafu. 11) Š. gide. 12) K. Š. s ſwymi. 13) z bud — lidmy sch. v Š. 14) K. a tu. 14a) podtečk. 15) K. kazdy za hlawu. 16) K. w bok mecz. 17) K. wſſyczkni ſpolu. 18) K. gemu. 19) K. geho. 20) K. a. 21) K. przygide; Š. przigdu. 22) K. pahrbku. 23) K. hluk. 24) K. chcze pychati 243) K. ſwych. 25) K. Š. zda. 26) K. ſwym woyſkem. 27) K. ge. 28) K. s ſwym woyſkem. 29) K. y przygide. 30) K. Azael y pohrzeb chu. 31) K. hrobu. 5 pugna nö. Tuto o ſynyech dawydowich. [Kap. IV.] I Sta ſie dluhil) ſwar mezi tiemy kraly2) a dawidem; gednomu3) wzchodiefſe, a druhemu ſchaziefſe. I narodichu fie fynowe [154a 2] da- 12. Král. 3.] widowi w ebronye, prworozeny Amon z Achynoe; druhi caleff z abigail; trzeti Abſalon z zeny pohanki Maacha, dcerze ptolomei,4) krale Affur; 5 cztwrti Adonyas, syn agich ; pati fafachias, syn Abigail; ffefti Jetran,5)
Regum Secundo. 359 O kralowſtwy Iſbozech. [Kap. III.] ABner, knyeze woiſka Saul, wzem Iſbozecha, I wodil hol) wſſadi po ſtanyech, kdez ſie bilo woiſko rozprafſilo.2) I vczyny ho kralem nad gynymy3) pokolenym4). aneb po ſtanyech rozumyei Manaym, w myeſtie 12. Král. 2.) welmy twrdem ; tu ho5) mazachu w krale.6) a Iſbozech bieſſe w tu dobu?) cztirzidcieti let w8) ftarzi, a dwie letie kralowal nad Ifrael.9) ale dawid ſedm let a fſeft meſieczow kralowal w ebron nad domem Juda. Toho czafa10) wznycze boy mezi zidi. I wigidel1) Abner, ſwymy12) lidmy z bud do ga- baon, a Joab ſwymy12, lidmy13) proti nyemu k ribnyku gabaon, tu14) bi ſmluwa mezi nyemy,14a) abi gedno dwanaſt ſ uobu ſtranu boiowali proftrzied 10 woiſka; a polapyw za hlawu kazdi15) rowny ſweho, wrazi mecz w bok16) protywnyka, i padechu ſpolu.17) a proto to myeſto nazwachu pole neb role filnych. wſſak Jozefo [154a 1] prawi, ze ſluhi Joab, geſſto oſtali ziwi, zbili ſu ſwe rownye. I wznycze boi mezi gynymy, I pobieze Abner s ſwymy. A biefſta s Joab dwa bratri geho; tu gednomu diechu azael, ten bil na Azael. 15 biehu welmy richli iako ſrnek, I ſtihaſſe abnera welmy ſnaznye. I wecie mu1s) abner: nerod mne ſtihati, at tebe nekazi proklati, a nemohl bich ſwe twarzi zdwihnuti proti Joab. a on nerodi otſtupiti, a Abner obratyw kopie i zakla ho19) w lono. I ſtihaſſe Joab a abiſai vtiekagicieho Abnera, az20) flunce zapade, a przigidu21) k pahrbu,22) gefíto ſlowe wodi wod. a tu 20 na wrchu ſebrachu ſie k Abneru fynowe beniamyn w geden pluk,23) I wecie Abner k Joab: i zdali chceſſ prchati21) az do ſhlazenye bratrow twich?21a) i za25) newieff, ze ne darmo vmrze geden zabitym, kdiz zbudi neprzietele? a proto przieſta Joab ſe wſſym woiſkem26) ſtihati gich.27) pak abner s ſwy- my28) te noci gda przies Jordan, przigide29) k Iſboſech do Manaym. a Joab 25 a geho lide wziechu afael, I pohrzebu30) gei w hrobie31) otcie geho w bet- lehemye, a wratichu ſie do ebron k dawidowi. 1) K. geho. 2) K. rozlozilo. 3) K. ginym. 4) Š. pokolenimi. 5) K. ge°. 6) K. kralem. 7) K. w tu dobu bieſſe. 8) sch. v K. 9) Š. Izrahelem. 10) K. A toho czafu; Š. czafu. 11) Š. gide. 12) K. Š. s ſwymi. 13) z bud — lidmy sch. v Š. 14) K. a tu. 14a) podtečk. 15) K. kazdy za hlawu. 16) K. w bok mecz. 17) K. wſſyczkni ſpolu. 18) K. gemu. 19) K. geho. 20) K. a. 21) K. przygide; Š. przigdu. 22) K. pahrbku. 23) K. hluk. 24) K. chcze pychati 243) K. ſwych. 25) K. Š. zda. 26) K. ſwym woyſkem. 27) K. ge. 28) K. s ſwym woyſkem. 29) K. y przygide. 30) K. Azael y pohrzeb chu. 31) K. hrobu. 5 pugna nö. Tuto o ſynyech dawydowich. [Kap. IV.] I Sta ſie dluhil) ſwar mezi tiemy kraly2) a dawidem; gednomu3) wzchodiefſe, a druhemu ſchaziefſe. I narodichu fie fynowe [154a 2] da- 12. Král. 3.] widowi w ebronye, prworozeny Amon z Achynoe; druhi caleff z abigail; trzeti Abſalon z zeny pohanki Maacha, dcerze ptolomei,4) krale Affur; 5 cztwrti Adonyas, syn agich ; pati fafachias, syn Abigail; ffefti Jetran,5)
Strana 360
360 Regum Secundo. gehoz Jozefo nazywas) Nathan, z Egli, zeny geho, gizto zide prawie, bi bila Mikol;7) a ta ſama rzeczena geſt geho zena, neb w geho mladoſti ta geſt bila prwa zena geho.8) a to ſie widi, by to nemohlo tak biti, neb ſie potom czte, ze8a) Mikol7) w Jerufalemye poſmyewala fie dawidowi. Proto9) 10 diegi, bi ſie giei1o) nenarodill1) ſyn z dawida az do ſwe ſmrti, neb rod ecz dietie vmrziela geſt. ale mohlo to biti, ze glucz bliz ku porozeny, I brala ſie do Ebron, abi tu porodila iako12) w prwnyem myeſtle kralowſtwie.13) 1) Š. dluhu (!); K. druhy. 2) K. krali tiemi. 3) K. tak ze gednomu. 4) pto- lomea. 5) K Jetram. 6) K. nazwa. 7) K. Nykol. 8) K. geho zena. 8a) K. by. 9) K. a proto. 10) K. gine; Š gie. 11) K. narodil. 12) sch. v Š. 13) K. kralowie. (Kap. V.] O ſmrty Abner. TOho czaſu ſta fie, ze Abner wgidel) k zenymye Saulowie reff m, I2. Král. 3./ przieliſſ kraſnei.2) proto3) ſwarzi ſie ſ nym Iſbozech pro vkoru domu ſweho, wiftrziehagie a bogie fie, aby ſnad ſ ny neuwazal fie1) w kralowſtwie. A rozhnyewaw ſie Abner wecie k nyemu: I zdali ſem Ja dnes hlawa pſie proti Judam pro tie? Jako bi rzekl: pro tie Judas ma mye iako hla [154b 11 wu pſi mrtwu; aneb takto: vczynen ſem pro tie hlawu pſi, toczifí knyeze lotrowſke, gefíto nerozůnye5) fſczekagi proti mazanku boziemu. I poſla Abner poſly k dawidowi a rzka: czieba) geſt zemye? iako bi rzekl: wſſak geft w tweis) moci, vczyn ſe mnu prziezen, i przywedut k tobie wesſken Ifrael. on wecie: welmy dobrzie, vczynym i tobusa) prziezen, ale twarzi 10 me neohledafí,7) geliz my prziwedefí Mikol.8) A take kaza dawid Ibofe- chowi, abi mu poſlal9) Mikol,8) zenu geho. a proto wziechu gi ot muzie gegieho falciel, an10) po nyeill) gide a12) placzie az do baudym. a gefſcze gie bil nepoznal, proto ze ona mylugicz dawida wzdiczki ſmutna biefſe.* I mluwil geft Abner k ftarffym Ifrael, a naywiecz k benyamyn, abi fili 15 k dawidowi, gefîto ho boh zwolil. I zdwize fie Abner k dawidowil2a) do ebron, i bil3) prziyat ot nyeho welebnye. I wecie Abner: poidu, abich ſebral k tobie weſſken Iſrael. a kdiz otgide v myru, tehdi Joab a ſluhi dawidowi wratichu fie [154b 2] pobywîſe lotri a ſ weliku korziſti przieliff, I powediechu Joab o prziſſczi Abner a o myru geho ſ kralem. I pokuſi ſie, 20 bi mohl myfl kralewu14) promyenyti, rzka:15) prziffel Abner, aby tie okla- mal. a kdiz mu16) kral nepowoli, poſla poſly po Abner, iako bi ho17) krah- wolal, i otwede ho,17) a potka ho, an fie wraczuge, I wedo hols) f ciefti, iako bi taynye ſ nym chtiel19) mluviti, i probode ho17) w ſlabynye, az hned20) vmrzie, iako bi bratra ſweho pomſtil. ale podobnyege21) geft, ze sie geft22) bal, abi nebil druhym po kraly. a kdiz to ufliffie dawid, wecie: cziſt ſem ia y me kralowſtwie ot te krwi23) Abner, a przid to na hlawu Joab. neprzieſtan z domu Joab fiemye tekucie, malomoczny, a drzie wrzieteno, toczifſ vmdleny a padagie meczem, a potrzieben chleba. podle toho pateri wieci nan21) proſi: prwe fiemene25) teczenye, malatftwie .... . . . ,26) 30 5 25
360 Regum Secundo. gehoz Jozefo nazywas) Nathan, z Egli, zeny geho, gizto zide prawie, bi bila Mikol;7) a ta ſama rzeczena geſt geho zena, neb w geho mladoſti ta geſt bila prwa zena geho.8) a to ſie widi, by to nemohlo tak biti, neb ſie potom czte, ze8a) Mikol7) w Jerufalemye poſmyewala fie dawidowi. Proto9) 10 diegi, bi ſie giei1o) nenarodill1) ſyn z dawida az do ſwe ſmrti, neb rod ecz dietie vmrziela geſt. ale mohlo to biti, ze glucz bliz ku porozeny, I brala ſie do Ebron, abi tu porodila iako12) w prwnyem myeſtle kralowſtwie.13) 1) Š. dluhu (!); K. druhy. 2) K. krali tiemi. 3) K. tak ze gednomu. 4) pto- lomea. 5) K Jetram. 6) K. nazwa. 7) K. Nykol. 8) K. geho zena. 8a) K. by. 9) K. a proto. 10) K. gine; Š gie. 11) K. narodil. 12) sch. v Š. 13) K. kralowie. (Kap. V.] O ſmrty Abner. TOho czaſu ſta fie, ze Abner wgidel) k zenymye Saulowie reff m, I2. Král. 3./ przieliſſ kraſnei.2) proto3) ſwarzi ſie ſ nym Iſbozech pro vkoru domu ſweho, wiftrziehagie a bogie fie, aby ſnad ſ ny neuwazal fie1) w kralowſtwie. A rozhnyewaw ſie Abner wecie k nyemu: I zdali ſem Ja dnes hlawa pſie proti Judam pro tie? Jako bi rzekl: pro tie Judas ma mye iako hla [154b 11 wu pſi mrtwu; aneb takto: vczynen ſem pro tie hlawu pſi, toczifí knyeze lotrowſke, gefíto nerozůnye5) fſczekagi proti mazanku boziemu. I poſla Abner poſly k dawidowi a rzka: czieba) geſt zemye? iako bi rzekl: wſſak geft w tweis) moci, vczyn ſe mnu prziezen, i przywedut k tobie wesſken Ifrael. on wecie: welmy dobrzie, vczynym i tobusa) prziezen, ale twarzi 10 me neohledafí,7) geliz my prziwedefí Mikol.8) A take kaza dawid Ibofe- chowi, abi mu poſlal9) Mikol,8) zenu geho. a proto wziechu gi ot muzie gegieho falciel, an10) po nyeill) gide a12) placzie az do baudym. a gefſcze gie bil nepoznal, proto ze ona mylugicz dawida wzdiczki ſmutna biefſe.* I mluwil geft Abner k ftarffym Ifrael, a naywiecz k benyamyn, abi fili 15 k dawidowi, gefîto ho boh zwolil. I zdwize fie Abner k dawidowil2a) do ebron, i bil3) prziyat ot nyeho welebnye. I wecie Abner: poidu, abich ſebral k tobie weſſken Iſrael. a kdiz otgide v myru, tehdi Joab a ſluhi dawidowi wratichu fie [154b 2] pobywîſe lotri a ſ weliku korziſti przieliff, I powediechu Joab o prziſſczi Abner a o myru geho ſ kralem. I pokuſi ſie, 20 bi mohl myfl kralewu14) promyenyti, rzka:15) prziffel Abner, aby tie okla- mal. a kdiz mu16) kral nepowoli, poſla poſly po Abner, iako bi ho17) krah- wolal, i otwede ho,17) a potka ho, an fie wraczuge, I wedo hols) f ciefti, iako bi taynye ſ nym chtiel19) mluviti, i probode ho17) w ſlabynye, az hned20) vmrzie, iako bi bratra ſweho pomſtil. ale podobnyege21) geft, ze sie geft22) bal, abi nebil druhym po kraly. a kdiz to ufliffie dawid, wecie: cziſt ſem ia y me kralowſtwie ot te krwi23) Abner, a przid to na hlawu Joab. neprzieſtan z domu Joab fiemye tekucie, malomoczny, a drzie wrzieteno, toczifſ vmdleny a padagie meczem, a potrzieben chleba. podle toho pateri wieci nan21) proſi: prwe fiemene25) teczenye, malatftwie .... . . . ,26) 30 5 25
Strana 361
Regum Secundo. 361 zbitie v bogi a zebranye. nyeterzi cztu za gedno malat, drzie27) wrzieteno, tocziff motowidlo k otehnany much, gefíto bywa z liſtu palmoveho a obracie28) ſie mezi príti iako wrzeteno. A proto dawid rozdrzie29) rucho swe, a30) placzie zeleffe Abnera a wefſken lid ten, geffto i nym biefſe. 35 i przikaza wíſiem, abi ſie poſtili az do weczera, a rzka: newiefſte,31) ze welike knyeze w Ifrael32) ſefílo dnefſny den, [155a 1] a Ja kral rozkofíny. Jako bi rzekl: kral ſem nowi,33) a welmy ſem potrziebowal pomoci toho pana, neb ſynowe Saruie34) fu my twrdi.34) * ten falciel vczeny bil w zakonye, a proto nechtiel zeny czizie 40 pofſkwrnyti; a proto gmenu geho przidano bi el, a to geſt gmeno bozie. neb pro bazen a pro czeſt bozi a pro zakon26) wzdrziel 37)fie. Tuto zide prawie. 1) K. gide. 2) Š. krafne 3) K. a proto. 4) K. gſe. 5) K. nerozumie(!). 5a) K. dawidowi rzka tie (!). 6) Š. twe. 6a) K Š. f tebu. 7) Š. neohafim neb neohledaſs. 8) K. Nykol. 9) K. gemu prziwedl. 10) K. on. 11) K. Š. nie. 12) sch. v K. 12a) gefíto — k dawidowi sch. v K. 13) K. a by. 14) K. Š. kralowu. 15) K. a rzka. 16) K. gemu. 17) K. geho. 18) K. a wede geho. 19) K. chtiel f nym. 20) K. ynhed. 21) K. podobniegi. 22) sch. v K. 23) K. Š. krwe. 24) K. nan patery wieczy. 25) Š. Prwnie; K. fiemie. 26) tu wynech, místo pro sl. pod textem a v Š. čte se: et eiuracionem; K. tekuczie malatstwie a. 27) K. malatstwie drze. 28) K. obrati. 29) K. rucho rozedrze; Š. rozedrze. 30) K. na ſobie. 31) (!) K. Newiete; Š. newieteli. 32) Š. Izraheli. 33) K. mlady. 34) K. Sarwie. 5) K. hrdi. 36) a pro czeſt — zakon sch. v K. 37) K. Š. wzdrzal; za tím v K. gfe. O ſmrty Iſbozech a o druhem mazany.1) Kap. VI./ kdiz vſliſſie Iſbozech ſmrt Abnera, rozpuſtifſta ſie geho rucie, a weſſken Iſrael ſe ſmuti2) a dwa muzie knyezata lotrowe3) biefſta s4) Iſ- bozechem, baana a Rachab, z fynow benyamyn. ta rozhnyewawffe5) fie 1. Král. 4l gidefſta ot nyeho, tocziff ot Iſbozecha, a gidefſta k myfyboſech, k6) ſynu Jonate, abi ho vczinyli kralem. an nerodi, i7) zgiewi gich radu. nyeterzi prawie, ze Iſbozech hnyewal ſie na nye proto,8) ze ſu rziekali: Mifiboſech ma biti kralem, neb geſt prworozenecz Saulow. a biefſe myfibozeth kle- czawi obiema nohama, a bilo mu9) piet let, gefíto mu9) powedieli o ſmrti Saula a Jonathe.10) a wzemíſi holl) pieſtunka, abi víſla,12) I pade a zlama 10 fie.13) pak baana a rachab wgidefſta w dom Ibozechow, neſuce klaſi píſenyczne iako prwotyny krali. a wratna domu bieſſe vſnula. a nalezíſe Iſbozecha, an ſpi v poledne, i zabichu ho, a przynefu14) hlawu gebo k da- widowi do ebron rzkuce:15) ai, tot hlawa toho muzie,16) gefftot ge hladala17) twe duffie ;18) nadiegice fie, bi ot nyeho dary myely19) wzieti. [155a 2] 15 I wecie dawid k nym: zabili ſte muzie newynneho, krew pana waſſeho ſte prolili, a proto ia ſhladym was z zemye. a kazaw gym rucie a nohi ſrziezati, a na trnu obieſiti20) w ebron, a hlawu Iſbozech pohrzebu w hrobie21) abner. I przigidu22) ſtarffi z23) Ifrael k dawidowi, I vczynychu ſ nym myr, 121) zmazachu ho kralem nad25) wefſken Ifrael. o tiech trzech ma- 12. Král. 5.) 5 Toto wſſe waz.
Regum Secundo. 361 zbitie v bogi a zebranye. nyeterzi cztu za gedno malat, drzie27) wrzieteno, tocziff motowidlo k otehnany much, gefíto bywa z liſtu palmoveho a obracie28) ſie mezi príti iako wrzeteno. A proto dawid rozdrzie29) rucho swe, a30) placzie zeleffe Abnera a wefſken lid ten, geffto i nym biefſe. 35 i przikaza wíſiem, abi ſie poſtili az do weczera, a rzka: newiefſte,31) ze welike knyeze w Ifrael32) ſefílo dnefſny den, [155a 1] a Ja kral rozkofíny. Jako bi rzekl: kral ſem nowi,33) a welmy ſem potrziebowal pomoci toho pana, neb ſynowe Saruie34) fu my twrdi.34) * ten falciel vczeny bil w zakonye, a proto nechtiel zeny czizie 40 pofſkwrnyti; a proto gmenu geho przidano bi el, a to geſt gmeno bozie. neb pro bazen a pro czeſt bozi a pro zakon26) wzdrziel 37)fie. Tuto zide prawie. 1) K. gide. 2) Š. krafne 3) K. a proto. 4) K. gſe. 5) K. nerozumie(!). 5a) K. dawidowi rzka tie (!). 6) Š. twe. 6a) K Š. f tebu. 7) Š. neohafim neb neohledaſs. 8) K. Nykol. 9) K. gemu prziwedl. 10) K. on. 11) K. Š. nie. 12) sch. v K. 12a) gefíto — k dawidowi sch. v K. 13) K. a by. 14) K. Š. kralowu. 15) K. a rzka. 16) K. gemu. 17) K. geho. 18) K. a wede geho. 19) K. chtiel f nym. 20) K. ynhed. 21) K. podobniegi. 22) sch. v K. 23) K. Š. krwe. 24) K. nan patery wieczy. 25) Š. Prwnie; K. fiemie. 26) tu wynech, místo pro sl. pod textem a v Š. čte se: et eiuracionem; K. tekuczie malatstwie a. 27) K. malatstwie drze. 28) K. obrati. 29) K. rucho rozedrze; Š. rozedrze. 30) K. na ſobie. 31) (!) K. Newiete; Š. newieteli. 32) Š. Izraheli. 33) K. mlady. 34) K. Sarwie. 5) K. hrdi. 36) a pro czeſt — zakon sch. v K. 37) K. Š. wzdrzal; za tím v K. gfe. O ſmrty Iſbozech a o druhem mazany.1) Kap. VI./ kdiz vſliſſie Iſbozech ſmrt Abnera, rozpuſtifſta ſie geho rucie, a weſſken Iſrael ſe ſmuti2) a dwa muzie knyezata lotrowe3) biefſta s4) Iſ- bozechem, baana a Rachab, z fynow benyamyn. ta rozhnyewawffe5) fie 1. Král. 4l gidefſta ot nyeho, tocziff ot Iſbozecha, a gidefſta k myfyboſech, k6) ſynu Jonate, abi ho vczinyli kralem. an nerodi, i7) zgiewi gich radu. nyeterzi prawie, ze Iſbozech hnyewal ſie na nye proto,8) ze ſu rziekali: Mifiboſech ma biti kralem, neb geſt prworozenecz Saulow. a biefſe myfibozeth kle- czawi obiema nohama, a bilo mu9) piet let, gefíto mu9) powedieli o ſmrti Saula a Jonathe.10) a wzemíſi holl) pieſtunka, abi víſla,12) I pade a zlama 10 fie.13) pak baana a rachab wgidefſta w dom Ibozechow, neſuce klaſi píſenyczne iako prwotyny krali. a wratna domu bieſſe vſnula. a nalezíſe Iſbozecha, an ſpi v poledne, i zabichu ho, a przynefu14) hlawu gebo k da- widowi do ebron rzkuce:15) ai, tot hlawa toho muzie,16) gefftot ge hladala17) twe duffie ;18) nadiegice fie, bi ot nyeho dary myely19) wzieti. [155a 2] 15 I wecie dawid k nym: zabili ſte muzie newynneho, krew pana waſſeho ſte prolili, a proto ia ſhladym was z zemye. a kazaw gym rucie a nohi ſrziezati, a na trnu obieſiti20) w ebron, a hlawu Iſbozech pohrzebu w hrobie21) abner. I przigidu22) ſtarffi z23) Ifrael k dawidowi, I vczynychu ſ nym myr, 121) zmazachu ho kralem nad25) wefſken Ifrael. o tiech trzech ma- 12. Král. 5.) 5 Toto wſſe waz.
Strana 362
362 Regum Secundo. Tres vnc-zany fie czte:26) Hoſpodyn oſwieta ma.27) naiprwe geſt mazan na zna- cônes da- menye kralowftwie, druhe kralem nad Judam, trzetie kralem nad Ifrael. 20 wid. dawid2s) trzidcieti let bil,29) kdiz poczal kralowati, a cztirzidcieti30) let kralowal, w ebron ſedm let a ffeft meſieczow nad Judam zwlafſcze, w Je- rufalemye kralowal trzi a trzidcieti let nad wſſym31) lidem, bude-li ota- zano, procz ſnymagi ffeft meſieczow ot fůmy kralowanye, zid k tomu prawi: dawid nemahal fefft mefieczow, a nycz doſtoyneho kraly neuczynyl, 25 aneb ze Abfalon prziekaziel mu32) fſeft meſieczow, a w tu dobu iako bi nekralowal dawid.33) 1) K. (přid.) dawidowu na wſſeczky zidowſtwo na krale. 2) K. ſmuti ſe. 3) K. lotrow. 4) K. f nym s. 5) K. rozhniewawffy. 6) sch. v K. 7) K. a. 8) K. a proto. 9) K. gemu. 10) K. Jonathie. 11) K. geho. 12) K. vííla f nym. 13) K. zlama mu nohy. 14) K. przynefechu. 15) K. rzkuč. 16) K. muze toho. 17) K. Š. hledala; ge sch. v K. 18) K. duffe twe. 19) K. mieli dary. 20) K. vtieti y obwiefyti na trnu. 21) K. hrobu. 22) K. przygidechu; Š. przigdu. 23) sch. v K. 24) K. a vczyniechu s ným mír a. 25) K. na. 25) K. czte ſe. 27) K. ma w tom zalmu. 28) K. neb dawid. 29) K. miel. o) Š. acz trzidceti. 31) K. ſwym. 32) K. gemu. 33) a w tu — dawid sch. v K. [Kap. VII.) Zel) Dawyd wyboyowa2) Jerufalem.3) POtom4) febraw woiſko giede5) do Jerufalem,6) abi ottud wihnal (2. Král. s.) Jebuſea. a ony polozichu ſlepe a belhawe na zed na poſmyewanye da- claudi, widowi rzkucz: newgiedeff ſiem,7 geliz otey [155b 1] meſí slepe a chrome. iako bi rzekli: tak geſt myeſto ſilne a twide, ze nepotrzebugem pomoci filnych.8) a gyny diegi, bi polozili bili9) obrazi na zed rzkucz: tot ſu ſlepi a chromy kleczawi,10) tocziff nycz neczynyecz. Jako bi rzekly: take my k tomu nycz neuczynymy,11) a ti przieſ to newgiedeſf. aneb ſu ſie famy rzekly ſlepi a kleczawi, tocziff mdli, a tak gie dawid pomyenyl podobny12) tiem 13) a ottud v prziſlowie prziſſlo,14) ze geſt rzeczeno: ſlepi a kleczawi neweidu15) w chram bozi, naiprwe ſproſtnye bilo zapowedieno w zakonye, abi ſlepi a cleczawi newchaziel16) k offierowany, a potom obraczeno geft v17) prziſlowie, fnad kdiz wratny branyechu necziſty giti k offierzie. I rzie- kachu to iako v pohadcie: ſlepi a kleczawi neweidu, pokladagicz18) ſle- potu a kleczanye19) za kazdu necziftotu. Pak myeíto nyzílie obdrzie dawid, ze mu20) ornam Jebuſeus zradi. a kdiz nemoze dobiti wiezie fion, ſlibi dati knyezſtwie ritierzſtwa za otplatu, kto bi21) prwi zabil Jebuſea, a kto bi doſſel zlabow domu geho. a gyny diegi: piſſczeli22) ſwiſlne to ſu prochodi pod zemy, po nychzto gdu23) az na ſtrziechi.21) A kdiz mnozi kwapiechu, Joab wſſieczki prziedbieze, I zawola na krale, zadagie knyez- ſtwie25) ritierzſtwa. a obdrzie wiezi, [155b 2] wihnaw wſſieczki Jebuſei kromye ornam, I obdiela okolo nyeho26) I wnytrz, poczna ot mello, a diel toho myeſta nazwa myeſto dawidowo; a druhi diel myeſta vdiela Joab. neb mello bieſſe iako poczatek neb nyekaka propaſt vdola hluboka, a to myeſto dawidowo potom bi nazwano mello. I vdiela dawid dom w nyem, imagines. prodicô. 10 15 20
362 Regum Secundo. Tres vnc-zany fie czte:26) Hoſpodyn oſwieta ma.27) naiprwe geſt mazan na zna- cônes da- menye kralowftwie, druhe kralem nad Judam, trzetie kralem nad Ifrael. 20 wid. dawid2s) trzidcieti let bil,29) kdiz poczal kralowati, a cztirzidcieti30) let kralowal, w ebron ſedm let a ffeft meſieczow nad Judam zwlafſcze, w Je- rufalemye kralowal trzi a trzidcieti let nad wſſym31) lidem, bude-li ota- zano, procz ſnymagi ffeft meſieczow ot fůmy kralowanye, zid k tomu prawi: dawid nemahal fefft mefieczow, a nycz doſtoyneho kraly neuczynyl, 25 aneb ze Abfalon prziekaziel mu32) fſeft meſieczow, a w tu dobu iako bi nekralowal dawid.33) 1) K. (přid.) dawidowu na wſſeczky zidowſtwo na krale. 2) K. ſmuti ſe. 3) K. lotrow. 4) K. f nym s. 5) K. rozhniewawffy. 6) sch. v K. 7) K. a. 8) K. a proto. 9) K. gemu. 10) K. Jonathie. 11) K. geho. 12) K. vííla f nym. 13) K. zlama mu nohy. 14) K. przynefechu. 15) K. rzkuč. 16) K. muze toho. 17) K. Š. hledala; ge sch. v K. 18) K. duffe twe. 19) K. mieli dary. 20) K. vtieti y obwiefyti na trnu. 21) K. hrobu. 22) K. przygidechu; Š. przigdu. 23) sch. v K. 24) K. a vczyniechu s ným mír a. 25) K. na. 25) K. czte ſe. 27) K. ma w tom zalmu. 28) K. neb dawid. 29) K. miel. o) Š. acz trzidceti. 31) K. ſwym. 32) K. gemu. 33) a w tu — dawid sch. v K. [Kap. VII.) Zel) Dawyd wyboyowa2) Jerufalem.3) POtom4) febraw woiſko giede5) do Jerufalem,6) abi ottud wihnal (2. Král. s.) Jebuſea. a ony polozichu ſlepe a belhawe na zed na poſmyewanye da- claudi, widowi rzkucz: newgiedeff ſiem,7 geliz otey [155b 1] meſí slepe a chrome. iako bi rzekli: tak geſt myeſto ſilne a twide, ze nepotrzebugem pomoci filnych.8) a gyny diegi, bi polozili bili9) obrazi na zed rzkucz: tot ſu ſlepi a chromy kleczawi,10) tocziff nycz neczynyecz. Jako bi rzekly: take my k tomu nycz neuczynymy,11) a ti przieſ to newgiedeſf. aneb ſu ſie famy rzekly ſlepi a kleczawi, tocziff mdli, a tak gie dawid pomyenyl podobny12) tiem 13) a ottud v prziſlowie prziſſlo,14) ze geſt rzeczeno: ſlepi a kleczawi neweidu15) w chram bozi, naiprwe ſproſtnye bilo zapowedieno w zakonye, abi ſlepi a cleczawi newchaziel16) k offierowany, a potom obraczeno geft v17) prziſlowie, fnad kdiz wratny branyechu necziſty giti k offierzie. I rzie- kachu to iako v pohadcie: ſlepi a kleczawi neweidu, pokladagicz18) ſle- potu a kleczanye19) za kazdu necziftotu. Pak myeíto nyzílie obdrzie dawid, ze mu20) ornam Jebuſeus zradi. a kdiz nemoze dobiti wiezie fion, ſlibi dati knyezſtwie ritierzſtwa za otplatu, kto bi21) prwi zabil Jebuſea, a kto bi doſſel zlabow domu geho. a gyny diegi: piſſczeli22) ſwiſlne to ſu prochodi pod zemy, po nychzto gdu23) az na ſtrziechi.21) A kdiz mnozi kwapiechu, Joab wſſieczki prziedbieze, I zawola na krale, zadagie knyez- ſtwie25) ritierzſtwa. a obdrzie wiezi, [155b 2] wihnaw wſſieczki Jebuſei kromye ornam, I obdiela okolo nyeho26) I wnytrz, poczna ot mello, a diel toho myeſta nazwa myeſto dawidowo; a druhi diel myeſta vdiela Joab. neb mello bieſſe iako poczatek neb nyekaka propaſt vdola hluboka, a to myeſto dawidowo potom bi nazwano mello. I vdiela dawid dom w nyem, imagines. prodicô. 10 15 20
Strana 363
Regum Secundo. 363 25 a kral Iram tiri dawal mu27) pomocz, pofielagie mu27) les cedrinowi28) a dielnyki. pak29) dawid poge29a) gyne zeny, y vrodichu mu fie synowe30) gedenaîte31) w Jerufalemye, mezi nymyzto poczitagi Nathan, gyny nezli nathan prorok, gehoz bil ſobie dawid32) zwolil po otczowie ſmrti; neb nathan prorok bil geſt ſyn bratra dawidowa. znamenai, ze Jeruſalem i 30 az do melchifedech33) flulo Jebus, a29) ot nyeho flula35) geft Salem, a potom ot dawida flulo36) Jebufalem, potom b promyenyli37) w r. I nazwa gie dawid ierufalem Jako promyenyena38) Salem, neb Jero flowe zidowſki promyenenye. Prawi Jozephus, ze tiemto cztenam zmienenie ne- kterzi mnyegi vczinene od honoria,39) potom40) Salomon nazwa gie Jero- 35 ſolyma. 1) K. Geffto. 2) K. wyboyowal. 3) K. (dod.) a obhradi ho. 1) K. POtom dawid. 5) K y gide. 6) Š. K. Geruzalema. 7) i nadeps., sch. v K. s) K. filnych na pomocz.9) K. ze gfu byli polozily. 10) K. a kleczawi. 11) K. nevczynime. 12) sch. v K. 13) K. tiemi. 14) K. przifflo neb wyfflo w prziflowie. 15) Š. newygdu. 13) K. newchazely. 17) K. Š. w. 18) K. polozycz. 19) K. chromotu. 20) K. gemu. 21) K. by mu. 22) Š. K. piefítieli. 23) K. doydu. 24) K. ftrzechu. 25) K. kniezetftwie. 26) sch. v Š. 27) K. gemu. 28) K. cedrowy. 29) K. A pak. 29a) K. poge ſobie. 30) Š. fynow. 31) K. y vrodi ſe gemu cztyrzidczeti finow. 32) K. Š. dawid ſobie. 33) Š. Melechifedech (!). 35) K. flulo. 36) K. ſlulo gt. 37) K promieni. 38) eny nadeps. 39) Prawi — honoria pod čarou; v K. sch. 30) K potom pak. Zel) dawyd prziemohl fylyſtey a pohany.2) [Kap. VIII.] Sliffewſſe3) filiſtei, ze dawid kraluge nad Ifrael,4) zdwizechu ſie wîſiczkny, abi hledali dawida, i budowachu fie w udole rafaym5) neda- leko ot Jerufalema. I wiſtupi k nym dawid bozym przikazanym, i poby [2. Král. 5.) [156a 1] gie, a rozdieli gie v bieh i ſiem i tam. a proto to myeſto nazwachu beelfaraſym, toczifí muzow rozdielenye. aneb vtiekagicz I oftawichu tu modli ſwe, a ti wzie dawid is) ſpuſti gie, tocziff ſli. pak opiet filiftei wzdwizechu ſie w udol rafaym, a polozichu modli ſwe pod hrufſkowi. I wecie boh k dawidowi: nechod proti nym, ale okolo z7) zadu proti hruſf- kowi.8) zid ma placzicich modl, gefſto ſu doſtoyny9) placzie, a gich ftroicie 10 k wiecznemu placzi tahnu. A kdiz andiel bozi chodie10) na wrchu hrufſkowiell) zwuk czynyefſe, tehdi ſie dawid na nye rziti, i bil2) gie az do gazer. 1) K. Geffto. 2) K. pohani gich. 3) Š. WSfliffewffe (!). 4) K. Ifrahelem. 5) K. Rafym. 6) sch. v K. 7) K. s. 8) K. hruffkowim (!). 9) K. hodny. 10) K. chodi 11) K. hruffkowi a. 12) K. rzyti na nie a bil ge. 5 O nawraczeny Archy bozie do Jeruſalema. [Kap. IX.I PAk dawid vczyny chram wedle domu ſweho a polozi w nyem archu, a ſtare kobercie a dſki a ſlupi a podwali drziewnyel) ſchowa. I gide 12. Král. 6.)
Regum Secundo. 363 25 a kral Iram tiri dawal mu27) pomocz, pofielagie mu27) les cedrinowi28) a dielnyki. pak29) dawid poge29a) gyne zeny, y vrodichu mu fie synowe30) gedenaîte31) w Jerufalemye, mezi nymyzto poczitagi Nathan, gyny nezli nathan prorok, gehoz bil ſobie dawid32) zwolil po otczowie ſmrti; neb nathan prorok bil geſt ſyn bratra dawidowa. znamenai, ze Jeruſalem i 30 az do melchifedech33) flulo Jebus, a29) ot nyeho flula35) geft Salem, a potom ot dawida flulo36) Jebufalem, potom b promyenyli37) w r. I nazwa gie dawid ierufalem Jako promyenyena38) Salem, neb Jero flowe zidowſki promyenenye. Prawi Jozephus, ze tiemto cztenam zmienenie ne- kterzi mnyegi vczinene od honoria,39) potom40) Salomon nazwa gie Jero- 35 ſolyma. 1) K. Geffto. 2) K. wyboyowal. 3) K. (dod.) a obhradi ho. 1) K. POtom dawid. 5) K y gide. 6) Š. K. Geruzalema. 7) i nadeps., sch. v K. s) K. filnych na pomocz.9) K. ze gfu byli polozily. 10) K. a kleczawi. 11) K. nevczynime. 12) sch. v K. 13) K. tiemi. 14) K. przifflo neb wyfflo w prziflowie. 15) Š. newygdu. 13) K. newchazely. 17) K. Š. w. 18) K. polozycz. 19) K. chromotu. 20) K. gemu. 21) K. by mu. 22) Š. K. piefítieli. 23) K. doydu. 24) K. ftrzechu. 25) K. kniezetftwie. 26) sch. v Š. 27) K. gemu. 28) K. cedrowy. 29) K. A pak. 29a) K. poge ſobie. 30) Š. fynow. 31) K. y vrodi ſe gemu cztyrzidczeti finow. 32) K. Š. dawid ſobie. 33) Š. Melechifedech (!). 35) K. flulo. 36) K. ſlulo gt. 37) K promieni. 38) eny nadeps. 39) Prawi — honoria pod čarou; v K. sch. 30) K potom pak. Zel) dawyd prziemohl fylyſtey a pohany.2) [Kap. VIII.] Sliffewſſe3) filiſtei, ze dawid kraluge nad Ifrael,4) zdwizechu ſie wîſiczkny, abi hledali dawida, i budowachu fie w udole rafaym5) neda- leko ot Jerufalema. I wiſtupi k nym dawid bozym przikazanym, i poby [2. Král. 5.) [156a 1] gie, a rozdieli gie v bieh i ſiem i tam. a proto to myeſto nazwachu beelfaraſym, toczifí muzow rozdielenye. aneb vtiekagicz I oftawichu tu modli ſwe, a ti wzie dawid is) ſpuſti gie, tocziff ſli. pak opiet filiftei wzdwizechu ſie w udol rafaym, a polozichu modli ſwe pod hrufſkowi. I wecie boh k dawidowi: nechod proti nym, ale okolo z7) zadu proti hruſf- kowi.8) zid ma placzicich modl, gefſto ſu doſtoyny9) placzie, a gich ftroicie 10 k wiecznemu placzi tahnu. A kdiz andiel bozi chodie10) na wrchu hrufſkowiell) zwuk czynyefſe, tehdi ſie dawid na nye rziti, i bil2) gie az do gazer. 1) K. Geffto. 2) K. pohani gich. 3) Š. WSfliffewffe (!). 4) K. Ifrahelem. 5) K. Rafym. 6) sch. v K. 7) K. s. 8) K. hruffkowim (!). 9) K. hodny. 10) K. chodi 11) K. hruffkowi a. 12) K. rzyti na nie a bil ge. 5 O nawraczeny Archy bozie do Jeruſalema. [Kap. IX.I PAk dawid vczyny chram wedle domu ſweho a polozi w nyem archu, a ſtare kobercie a dſki a ſlupi a podwali drziewnyel) ſchowa. I gide 12. Král. 6.)
Strana 364
364 Regum Secundo. Oza. Orkana nö. Mikol. dawid ſe trzidcieti tifici muzow, yla) wlozi archu na nowi2) woz, wzemſſe 5 gi z domu Amynadab w gabaa, tocziſi na pahrbu3) podle cariatiarym.4) a tuto gabaa nenye myeftta4a) gmeno, any myefta,5) ale podle wikladanye ſweho5a) pahrb wzny a dwa ſyny Amynadab hnaſſta woz, aiot naprzied gdieffe a oza po nyem. a dawid a wefſken Ifrael ſlawiechu przed archu w na- dobi prziprawnem k hudbie przied archu.6) a kdiz przigidu") k myefſczi- 10 fíczi nachor, [156a 2] wrtrachu8) wolowe, a Archa fie nachili. a oza ruku ſwu ztieze i drzie gy; y vſchnu mu prawicie geho, gizto archu myel9) neſti, iakoz mu10) otecz geho bil przikazal, I vmrzie. I nazwachu to myeſto vraz ozee. Jozefo prawi, ze ge porazen proto, nebloa) ſie dotekl archi, neiſa knyezem. Gyny prawie, ze ge polozil archu na woz, a myel gi na 15. ramenach neſti. zide prawie, ze tel1) noci ſpal12) I ſwu zenu.13) I baſſe fie dawid obratiti archil4) k ſobie, i polozi gi w prziedmyeſti w domye lewitel5) obeth, ſyna edom gethei. I bi tu trzi meſiece, i pozehna boh domu obeth.* vſliffew to dawid I gide, abi przywedl16) archu do myeſta dawidowa17) f radoſti, a prziepafaw fie dawid ephot1s) platnyenym, flawnye 20 zpiewaîſe przied archu na warhanyech19) k ramenu przywazaw.20) neb, iakoz nyeterzi diegi, ze ſu warhany f wodu, ze21) newznyegi, gedno kdiz na dno wodi nalegi, to2) flowe Idraulum. I vzrzie Mikol23) dawida oknem, an hude a ſlawiecz,24) i pohrda gym na ſrdci ſwem.25) a kdiz polozi archu na ſwem myeſtie, 126) obietowa dawid obieti myrne a podiekowa lidu, 25. i podieli pokrutu czlowieku [156b 1] kazdemu a peczenye,27) maſa buwa- loweho28) czieft, a zemly olegem fſkuarzenu.29) A kdiz ſie wrati dawid do domu ſweho, poſmyewagici30) fie Mikol27) wecie: o Jak31) ſlawny bil dnes kral Ifrael, obnazeny iako geden z mlſnych. I wecie dawid: tak my boh pomahai, budu hrati, a budu pokornyeiſſi przied panem bohem, 30- genz mye geft32) zwolil radiegi, nezli otcie tweho. a proto Mikoli33) ne- urodi ſie ſyn, az v porozeny ſnyde. a tez prawi Jozefo, ze z dawida ne- urodila ſyna, nezli z toho muzie, geſſto gi bil otecz gegi dal,34) wzem gi dawidowi, piet ſynow myela, rozumyei przywolenych.35) neb kdiz merob, ſeſtra gegie, vmrzie, piet ſy now gegich36) Mikol23) przywoli37) ſobie za 35 ſyny. * Totot38) geſt bilo pozehnanye, Jakoz prawie zide, ze zeny geho39) I zenymy rodili mu40) dwoge41) pacholiki a dobitek dwoi plod. 1) K. drzewěne (!). 1a) K. muzy a. 2) sch. v K. 3) K. pohrbku. 4) K. Caryaty- arum. 4a) druhé t nadeps.; Š. miefta—mieſta. 5) ta dvě sl. sch v K. 5a) sch. v Š. 6) w nadobi — archu sch. v K. 7) K. przygidechu; Š. przigdu. 8) K. wytrhachu ſe. 9) Š. miel archu. 10) K. gemu. 10a) K. ze. 11) K. ze ge tey. 12) Š. sípal. 13) K. s zenu ſwu. 14) K. wzieti archy bozy. 15) K. domu lewiti. 16) K. przeneſl. 17) sch. v K. 18) K. ephotem. 19) K. warhankach. 20) K. przipafaw. 21) K. warhany gefíto f wodu. 22) K. a to. 23) K. Nykol. 24) K. hude ſlawnie. 25) K. na ſwem ſrdczi poſmiewagiczi ſe. 26) sch. v K. 27) K. czlowieku kazdemu pokrutu a peczenie 28) K. buwoloweho. 29) K. ſwarzienu. 30) Š. poſmiewagiće; fie sch. 31) K. kterak. 32) Š. K. ge. 33) K. tey zenie Nykol. 34) K. dal otecz gegi a. 35) K. zwolenych. 36) sch. v K. 37) K. zwoli. 18) K. Tot. 39) sch. v K.; a. 40) K. rodili gfu. 41) naps. na okr., sch. v K.
364 Regum Secundo. Oza. Orkana nö. Mikol. dawid ſe trzidcieti tifici muzow, yla) wlozi archu na nowi2) woz, wzemſſe 5 gi z domu Amynadab w gabaa, tocziſi na pahrbu3) podle cariatiarym.4) a tuto gabaa nenye myeftta4a) gmeno, any myefta,5) ale podle wikladanye ſweho5a) pahrb wzny a dwa ſyny Amynadab hnaſſta woz, aiot naprzied gdieffe a oza po nyem. a dawid a wefſken Ifrael ſlawiechu przed archu w na- dobi prziprawnem k hudbie przied archu.6) a kdiz przigidu") k myefſczi- 10 fíczi nachor, [156a 2] wrtrachu8) wolowe, a Archa fie nachili. a oza ruku ſwu ztieze i drzie gy; y vſchnu mu prawicie geho, gizto archu myel9) neſti, iakoz mu10) otecz geho bil przikazal, I vmrzie. I nazwachu to myeſto vraz ozee. Jozefo prawi, ze ge porazen proto, nebloa) ſie dotekl archi, neiſa knyezem. Gyny prawie, ze ge polozil archu na woz, a myel gi na 15. ramenach neſti. zide prawie, ze tel1) noci ſpal12) I ſwu zenu.13) I baſſe fie dawid obratiti archil4) k ſobie, i polozi gi w prziedmyeſti w domye lewitel5) obeth, ſyna edom gethei. I bi tu trzi meſiece, i pozehna boh domu obeth.* vſliffew to dawid I gide, abi przywedl16) archu do myeſta dawidowa17) f radoſti, a prziepafaw fie dawid ephot1s) platnyenym, flawnye 20 zpiewaîſe przied archu na warhanyech19) k ramenu przywazaw.20) neb, iakoz nyeterzi diegi, ze ſu warhany f wodu, ze21) newznyegi, gedno kdiz na dno wodi nalegi, to2) flowe Idraulum. I vzrzie Mikol23) dawida oknem, an hude a ſlawiecz,24) i pohrda gym na ſrdci ſwem.25) a kdiz polozi archu na ſwem myeſtie, 126) obietowa dawid obieti myrne a podiekowa lidu, 25. i podieli pokrutu czlowieku [156b 1] kazdemu a peczenye,27) maſa buwa- loweho28) czieft, a zemly olegem fſkuarzenu.29) A kdiz ſie wrati dawid do domu ſweho, poſmyewagici30) fie Mikol27) wecie: o Jak31) ſlawny bil dnes kral Ifrael, obnazeny iako geden z mlſnych. I wecie dawid: tak my boh pomahai, budu hrati, a budu pokornyeiſſi przied panem bohem, 30- genz mye geft32) zwolil radiegi, nezli otcie tweho. a proto Mikoli33) ne- urodi ſie ſyn, az v porozeny ſnyde. a tez prawi Jozefo, ze z dawida ne- urodila ſyna, nezli z toho muzie, geſſto gi bil otecz gegi dal,34) wzem gi dawidowi, piet ſynow myela, rozumyei przywolenych.35) neb kdiz merob, ſeſtra gegie, vmrzie, piet ſy now gegich36) Mikol23) przywoli37) ſobie za 35 ſyny. * Totot38) geſt bilo pozehnanye, Jakoz prawie zide, ze zeny geho39) I zenymy rodili mu40) dwoge41) pacholiki a dobitek dwoi plod. 1) K. drzewěne (!). 1a) K. muzy a. 2) sch. v K. 3) K. pohrbku. 4) K. Caryaty- arum. 4a) druhé t nadeps.; Š. miefta—mieſta. 5) ta dvě sl. sch v K. 5a) sch. v Š. 6) w nadobi — archu sch. v K. 7) K. przygidechu; Š. przigdu. 8) K. wytrhachu ſe. 9) Š. miel archu. 10) K. gemu. 10a) K. ze. 11) K. ze ge tey. 12) Š. sípal. 13) K. s zenu ſwu. 14) K. wzieti archy bozy. 15) K. domu lewiti. 16) K. przeneſl. 17) sch. v K. 18) K. ephotem. 19) K. warhankach. 20) K. przipafaw. 21) K. warhany gefíto f wodu. 22) K. a to. 23) K. Nykol. 24) K. hude ſlawnie. 25) K. na ſwem ſrdczi poſmiewagiczi ſe. 26) sch. v K. 27) K. czlowieku kazdemu pokrutu a peczenie 28) K. buwoloweho. 29) K. ſwarzienu. 30) Š. poſmiewagiće; fie sch. 31) K. kterak. 32) Š. K. ge. 33) K. tey zenie Nykol. 34) K. dal otecz gegi a. 35) K. zwolenych. 36) sch. v K. 37) K. zwoli. 18) K. Tot. 39) sch. v K.; a. 40) K. rodili gfu. 41) naps. na okr., sch. v K.
Strana 365
Regum Secundo. 365 O wytyczſtwy dawydowu a o geho vrziednycziech. [Kap. X.] STa ſie, kdiz ſedieſſe kral w ſwem domu, magie pokoi ot ſwich ne- przatel, wecie k natan: widiffli, ze ia bidlym w domye cedrynſkem,1) a Archa bozie poſtawena geft proftrzied kozi? vczynym giei7) dom. natan wecie: y2a) vczyn, wſſak geſt boh ſ tobu;3) newieda, czo bi rzekl. Te noci') ſta ſie ſlowo bozie k natan: rci ſluzie memu dawidowi: neuſtawifſ my domu, neb ſi krewnyk, ale ſyn geho po nyem, genz wſtupi w [156b 2] kralowftwie, tent vczyny dom memu gmenu,5) a uftanowym geho ftolici az na wieki; a Ja gemu budu otcem, a on my bude ſynem, a tiem ſlibem nadiegi sie, ze Salomon gest spasen. * viliffew to dawid radowas) fie z pod- 10 stupenye kralowſtwie, a proto zwlafſcze diekowal bohu.7) neb geſt tento Nö. zakon Adamow, tocziff czlowieczi, abi czlowiek bil pilen, bis) ſynowe w geho ſtatek podſtupili, a take abi bohu diekowal z dobrodieynſtwie.9) pak fie opiet ſta, ze dawid pobi filifteos,10) a otgie gym meczll) dany, gefíto12) ſu myeli na13) Ifrael, a take poby Moab, a myerzi gich diedyny prowazkem, tocziff welmy gie14) ponyzi. a myerzil geft dwa prowazky, geden k zabigeny, a druhi k obzyweny, tocziff k ſweil5) woly, ze kterez chtiel, zabil, a ktere chtiel, 16) zachowal. I bil Moab geho vrocznyk;17) a18) pobi Adadezer, krale Soba. a kdiz [157a 1] mu Sirzi19) pomahachu, 12. Král. 8.) A damoſcus,19a) zabi z nych dwadcieti tificzow, a polozyw w firij20) ſtraz Nö. 20 ritierzíku, vczyny gi ſobie vrocznyci. a vſliffaw to chon,21) kral emach,2la) ze neprzietel geho Adadezer pobit, poſla k dawidowi Joram, ſyna ſweho, 12) dari a ſ diekem, ze geho neprzietele23) pobil. a kdiz ſie dawid wrati z firia,21) potkachu ho Idumei w udole falmarum, i pobi z nych dwanaſte25) tificzow. Jeronym prawi ofmnaſte tificzow, a Miebelem2 5a) pobil trzy. Nö. 25 mezidcietma26) tificzow, a ofadyw gi vcziny gi27) ſobie28) vrocznu. tehdi fie naplny to, czo geſt29) rzeczeno rebecce, ze wietffi ſluziti bude men- 1Gen. 25.) ffiemu. 130) przyneſe do Jerufalema zlatta a ftrziebra przielifí mnoho, a to poſwieti bohu k dielu domu buduciemu31) a moſaz Coryntſku. ta geft32) ſmyefſena i zlattem a ftrziebrem,33) z nyezto31) Salomon vczynyl morze 30 moſazne, ſlupi a oltarz. ** a Joab biefſe nad woiſkem Joſafat ot wikladaczow,35) tocziff piſarz czynow gich. neb popiſowachu wſſiczkny kraly Cronyki czynow ſwich.36) ** Sadoch a Abietar bieffta knyezie, a Saraia canczlerz, ten z uft kralowich popiſowaffe flowa. a banaias nad choreti a fereti, ta bieffta37) ftrazie hlawi 35 dawidowi. *** ale ſynowe dawidowi biechu knyezie, tocziff doftoynyeiffi nad gyne po kraly. Takez ſie die, ze Jetro bil knyez madianſki.38) * ne tak bi to bilo39) rzeczeno k dawidowi po nathan: a kdiz na- plnyeny budu40) dnowe twogi, a vſneſí ſ ſwymy otci, zbudym fiemye twe po tobie etc. to o falomonu nemoz biti rzeczeno, neb za otczowa 40 zywota geſt kralowal. a proto zide geſícze czekagi. Ale mohlo bi biti rzeczeno, ze ſie proto die zbuzeny41) po nyem, neb geſt wítupil w kra- lowſtwie po nyem. 5 15 [2. Král. 7./
Regum Secundo. 365 O wytyczſtwy dawydowu a o geho vrziednycziech. [Kap. X.] STa ſie, kdiz ſedieſſe kral w ſwem domu, magie pokoi ot ſwich ne- przatel, wecie k natan: widiffli, ze ia bidlym w domye cedrynſkem,1) a Archa bozie poſtawena geft proftrzied kozi? vczynym giei7) dom. natan wecie: y2a) vczyn, wſſak geſt boh ſ tobu;3) newieda, czo bi rzekl. Te noci') ſta ſie ſlowo bozie k natan: rci ſluzie memu dawidowi: neuſtawifſ my domu, neb ſi krewnyk, ale ſyn geho po nyem, genz wſtupi w [156b 2] kralowftwie, tent vczyny dom memu gmenu,5) a uftanowym geho ftolici az na wieki; a Ja gemu budu otcem, a on my bude ſynem, a tiem ſlibem nadiegi sie, ze Salomon gest spasen. * viliffew to dawid radowas) fie z pod- 10 stupenye kralowſtwie, a proto zwlafſcze diekowal bohu.7) neb geſt tento Nö. zakon Adamow, tocziff czlowieczi, abi czlowiek bil pilen, bis) ſynowe w geho ſtatek podſtupili, a take abi bohu diekowal z dobrodieynſtwie.9) pak fie opiet ſta, ze dawid pobi filifteos,10) a otgie gym meczll) dany, gefíto12) ſu myeli na13) Ifrael, a take poby Moab, a myerzi gich diedyny prowazkem, tocziff welmy gie14) ponyzi. a myerzil geft dwa prowazky, geden k zabigeny, a druhi k obzyweny, tocziff k ſweil5) woly, ze kterez chtiel, zabil, a ktere chtiel, 16) zachowal. I bil Moab geho vrocznyk;17) a18) pobi Adadezer, krale Soba. a kdiz [157a 1] mu Sirzi19) pomahachu, 12. Král. 8.) A damoſcus,19a) zabi z nych dwadcieti tificzow, a polozyw w firij20) ſtraz Nö. 20 ritierzíku, vczyny gi ſobie vrocznyci. a vſliffaw to chon,21) kral emach,2la) ze neprzietel geho Adadezer pobit, poſla k dawidowi Joram, ſyna ſweho, 12) dari a ſ diekem, ze geho neprzietele23) pobil. a kdiz ſie dawid wrati z firia,21) potkachu ho Idumei w udole falmarum, i pobi z nych dwanaſte25) tificzow. Jeronym prawi ofmnaſte tificzow, a Miebelem2 5a) pobil trzy. Nö. 25 mezidcietma26) tificzow, a ofadyw gi vcziny gi27) ſobie28) vrocznu. tehdi fie naplny to, czo geſt29) rzeczeno rebecce, ze wietffi ſluziti bude men- 1Gen. 25.) ffiemu. 130) przyneſe do Jerufalema zlatta a ftrziebra przielifí mnoho, a to poſwieti bohu k dielu domu buduciemu31) a moſaz Coryntſku. ta geft32) ſmyefſena i zlattem a ftrziebrem,33) z nyezto31) Salomon vczynyl morze 30 moſazne, ſlupi a oltarz. ** a Joab biefſe nad woiſkem Joſafat ot wikladaczow,35) tocziff piſarz czynow gich. neb popiſowachu wſſiczkny kraly Cronyki czynow ſwich.36) ** Sadoch a Abietar bieffta knyezie, a Saraia canczlerz, ten z uft kralowich popiſowaffe flowa. a banaias nad choreti a fereti, ta bieffta37) ftrazie hlawi 35 dawidowi. *** ale ſynowe dawidowi biechu knyezie, tocziff doftoynyeiffi nad gyne po kraly. Takez ſie die, ze Jetro bil knyez madianſki.38) * ne tak bi to bilo39) rzeczeno k dawidowi po nathan: a kdiz na- plnyeny budu40) dnowe twogi, a vſneſí ſ ſwymy otci, zbudym fiemye twe po tobie etc. to o falomonu nemoz biti rzeczeno, neb za otczowa 40 zywota geſt kralowal. a proto zide geſícze czekagi. Ale mohlo bi biti rzeczeno, ze ſie proto die zbuzeny41) po nyem, neb geſt wítupil w kra- lowſtwie po nyem. 5 15 [2. Král. 7./
Strana 366
366 Regum Secundo. **W koryntie bil chram modlowi z moſazi 42) a zi trziebra a z zlata43) vdielany,41) a ten dawid ſpali. tu45) pak ſmyefſi ſie zlatto f46) ſtrziebre a ſ moſazi; pak [157a 2] proto, ze wietfſi diel bil47) moſazy,48) I nazwachu 45 tu ſmyefíku49) obecznym gmenem moſaz coryntíka. *** ot wikladaczow take ſie die, geſſto myeſto kra [157a 2] low popiſowachu50) prawa. **** Tiech51) bilo ſedmdeſat ſudczow,52) geſſto po myeſtech lidi fu- diechu53) k obieſſeny a k wiſwobozeny. a proto cheruti, toczifi zahubczi, 50 fereti,54) tocziff prziedywny.55) 1) K. cedrowem. 2) K. gi; Š. gie. 2a) sch. v K. 3) K. Š. tebu. 4) K Toto w noczy. 5) K. Š. gmenu memu. 6) K radowaſſe. 7) Š. gie; K. panu bohu. 8 K. aby. 9) K. z dobro- dienie. 10) K. Š. philiftey. 11) K. mecz gim. 12) K. genz. 13) K. nad. 14) K. gich. 15) Š. ſwe. 16) zabil — chtiel sch. v K. 17) Š. vroczniky. 18) K. a take. 19) K. gemu Syrfftí. 19a) Š. K. Adamafcus. 20) K. Syrzij. 21) K. víliffew to. 213) Š. Emath. 22) K. z. 23) K. neprzitel. 24) K. Syrij. 25) K. dwanaft. 25a) K. Mrebelem. 26) K. trzy- metczitma. 27) ta dvě sl. sch. v Š. 28) K. fobie gy. 29) K. ge. 30) K. a. 31) naznačeno pře- místění sl. dielu.. 32) K. a ta bieffe. 33) Š. s ftrziebrem; K. z ftrziebrem. 34) K. z niehozto. 35) K. Od wykladaczow die ſe. 36) K. wſſech kralow w Croniky czyny gich. 37) K. a ta bieffe. 38) K. (dod.) totiz przediwny wykladage ſe. 39) Š. bylo o. 40) Š. budu naplnieni. 41) za tím naps. potom, přetrž. 42) K. z mofazu a zlatta a ftrziebra. 43) K. zlatta. 44) K. vczynieny. 45) K. a tu. 46) sch. v K. 47) Š. by. 48) K. byl wietffy diel mofazu. 49) K. to ſmiefſku a; Š. miefſku. 50) Š popiſawachu (!). 51) Š. Giny napad Tiech. 52) K. fudczy. 53) K. ſudili. 54) K. a fferety. 55) K. (přid.) wy- kladagi ſie. [Kap. XI.] O1) Myfybozech.2 I2. Král. 9./ 1 2. Král. 10./ barba raſa. zpomanu dawid na ſmluvu prziezny, gefſto myel s Jonatu, I wecie: I3) geſti4) kto zyw z domu Saul,5) f nymzto bich vczynyl mylofrdenſtwie za Jonatu? a kdiz vſliffie, ze Mifybozech, ſyn Jonatow, zyw oftal, a6) mdli na nohi, powola ho,7) a nawraty8) mu9) wſſeczko gmyenye Saulowo,10) gieho dieda. a ſiba, ſluha ſawlow,11) gefſto myegiefſe patnaft12) fynow a 5 dwadcieti ſluh, przikazanym dawidowym orafſe zemy a vzitek nofiefſe k myfibozech do geruſalema. Mifibozech bieſſe ſyn mycha. I ſta ſie potom, kdiz vmrzie naas, kral amonytſki, a13) po [157b 1] nyem I ralowaſſe ſyn geho Amon, poſla dawid poſli, abi 14)ho vtieffil15) po ſmrti otczowie, na- pomynage hol6) z take prziezny, iakuz geſt17) myel ſ otcem geho, abi gi 10 takez drzal. neb kdiz dawid biefſe pobiehl ot Achis pod zamyfflenym hnyewu, ot gieho otcie bil dobrotywiel7a) prziyat. A knyezata Amon zoſtrzichu krale rzkucz:18) Newieff, ze geſt poſlal dawid, abi widiel wchod a wichod twoi, abi tie pobil a zemy twu? I zgyma Amon ſluhi dawidowi, a ſholi19) puol bradi kazdemu, a obrzieza20) gich rucha az do zadku.21) 15 a proto znamenawiſe22) Amonyti, ze kral dawid ſie hnyewa, a ze ſu ho zdrazdili,23) nagymachu ſobie ritierzie z firia ſobal, a ot krale Maacha, a ot krale Iſtob. I poſla dawid Joab a wſſeczko ſwe woiſko21) proti nym.
366 Regum Secundo. **W koryntie bil chram modlowi z moſazi 42) a zi trziebra a z zlata43) vdielany,41) a ten dawid ſpali. tu45) pak ſmyefſi ſie zlatto f46) ſtrziebre a ſ moſazi; pak [157a 2] proto, ze wietfſi diel bil47) moſazy,48) I nazwachu 45 tu ſmyefíku49) obecznym gmenem moſaz coryntíka. *** ot wikladaczow take ſie die, geſſto myeſto kra [157a 2] low popiſowachu50) prawa. **** Tiech51) bilo ſedmdeſat ſudczow,52) geſſto po myeſtech lidi fu- diechu53) k obieſſeny a k wiſwobozeny. a proto cheruti, toczifi zahubczi, 50 fereti,54) tocziff prziedywny.55) 1) K. cedrowem. 2) K. gi; Š. gie. 2a) sch. v K. 3) K. Š. tebu. 4) K Toto w noczy. 5) K. Š. gmenu memu. 6) K radowaſſe. 7) Š. gie; K. panu bohu. 8 K. aby. 9) K. z dobro- dienie. 10) K. Š. philiftey. 11) K. mecz gim. 12) K. genz. 13) K. nad. 14) K. gich. 15) Š. ſwe. 16) zabil — chtiel sch. v K. 17) Š. vroczniky. 18) K. a take. 19) K. gemu Syrfftí. 19a) Š. K. Adamafcus. 20) K. Syrzij. 21) K. víliffew to. 213) Š. Emath. 22) K. z. 23) K. neprzitel. 24) K. Syrij. 25) K. dwanaft. 25a) K. Mrebelem. 26) K. trzy- metczitma. 27) ta dvě sl. sch. v Š. 28) K. fobie gy. 29) K. ge. 30) K. a. 31) naznačeno pře- místění sl. dielu.. 32) K. a ta bieffe. 33) Š. s ftrziebrem; K. z ftrziebrem. 34) K. z niehozto. 35) K. Od wykladaczow die ſe. 36) K. wſſech kralow w Croniky czyny gich. 37) K. a ta bieffe. 38) K. (dod.) totiz przediwny wykladage ſe. 39) Š. bylo o. 40) Š. budu naplnieni. 41) za tím naps. potom, přetrž. 42) K. z mofazu a zlatta a ftrziebra. 43) K. zlatta. 44) K. vczynieny. 45) K. a tu. 46) sch. v K. 47) Š. by. 48) K. byl wietffy diel mofazu. 49) K. to ſmiefſku a; Š. miefſku. 50) Š popiſawachu (!). 51) Š. Giny napad Tiech. 52) K. fudczy. 53) K. ſudili. 54) K. a fferety. 55) K. (přid.) wy- kladagi ſie. [Kap. XI.] O1) Myfybozech.2 I2. Král. 9./ 1 2. Král. 10./ barba raſa. zpomanu dawid na ſmluvu prziezny, gefſto myel s Jonatu, I wecie: I3) geſti4) kto zyw z domu Saul,5) f nymzto bich vczynyl mylofrdenſtwie za Jonatu? a kdiz vſliffie, ze Mifybozech, ſyn Jonatow, zyw oftal, a6) mdli na nohi, powola ho,7) a nawraty8) mu9) wſſeczko gmyenye Saulowo,10) gieho dieda. a ſiba, ſluha ſawlow,11) gefſto myegiefſe patnaft12) fynow a 5 dwadcieti ſluh, przikazanym dawidowym orafſe zemy a vzitek nofiefſe k myfibozech do geruſalema. Mifibozech bieſſe ſyn mycha. I ſta ſie potom, kdiz vmrzie naas, kral amonytſki, a13) po [157b 1] nyem I ralowaſſe ſyn geho Amon, poſla dawid poſli, abi 14)ho vtieffil15) po ſmrti otczowie, na- pomynage hol6) z take prziezny, iakuz geſt17) myel ſ otcem geho, abi gi 10 takez drzal. neb kdiz dawid biefſe pobiehl ot Achis pod zamyfflenym hnyewu, ot gieho otcie bil dobrotywiel7a) prziyat. A knyezata Amon zoſtrzichu krale rzkucz:18) Newieff, ze geſt poſlal dawid, abi widiel wchod a wichod twoi, abi tie pobil a zemy twu? I zgyma Amon ſluhi dawidowi, a ſholi19) puol bradi kazdemu, a obrzieza20) gich rucha az do zadku.21) 15 a proto znamenawiſe22) Amonyti, ze kral dawid ſie hnyewa, a ze ſu ho zdrazdili,23) nagymachu ſobie ritierzie z firia ſobal, a ot krale Maacha, a ot krale Iſtob. I poſla dawid Joab a wſſeczko ſwe woiſko21) proti nym.
Strana 367
Regum Secundo. 367 I ſtachu Amonyti przied myeſtem, a firſke woiſko bieſſe25) na poli. a Joab 20 rozdiely ſwe woiſko, a da diel Abiſai, bratru ſwemu, a ſobie diel oſtawi; a rzityw ſie na firſke, i pohna gich w uſtech meczie. A vzrziewfſe to Amo- nyti, I dachu fie take,26) obratywſſe ſie, i pobiehu. 127) wgiedu do myeſta, a Joab wrati ſie do Jerufalema ſ witiezſtwym, a widucz Siri,28) ze ſu padli przied Ifraelem, I ſebrachu woiſko geſſcze wietffie, a dawid take29) ſebra 25 weſſken Ifrael, a braw fie przies Jordan, [157b 2] I zpoſobi czelo woiſka Nö int'fti. proti Sirom,30) I pobi z nych giezdczow a na woziech cztirzidcieti tificzow a Sobal, knyezie ritierzſtwie. I bali ſu fie Siri28) wiecz potom dawati po- mocz amonytom, I vczynychu ſobie myr f Ifraelem a ſluzichu gym.31) 1) Š. Tuto o. 2) Š. Mifybozechu. 3) sch. v K. 4) K. Š. geftli. 5) Š. Saule. 6) sch. v K. 7) K. y powola geho. s) na nadeps. 9) K. gemu. 10) K. Saulowa. 11) Š. Sfawlow. 12) K. od patnaft. 13) K. ze. 14) sch. v Š. 15) K. pofly ſwe aby geho vtie- ffili. 16) K. geho. 17) Š. K. ge. 17a) K. miloftiwie. 18) K. a rzkucz. 19) K. oholy. 20) K. obrzieza a oſtrziha. 1) K. zadkow. 22) K. znamenawſſe to. 23) K. zradili (!). 24) K. woyſko ſwe. 25) Š. bylo. 26) K. take na bieh. 27) K. pobiezichu a. 28) K. to Syrffti. 29) sch. v K. 30) K. czele woyſko proti Syrſkym. 31) K. ſ nym. O ſmrty Vriel) a o pokany dawydowu.2) [Kap. XII.) Ta ſie letnyeho czaſa,3) iakoz kralowe obikli ſu k boiom tahnuti, poſla dawid Joab a wefſken Ifrael, abi poplenyli ſyny Amon, I oblehu rabach. a dawid ofta w Jerufalemye. a4) przihodi ſie, ze dawid wſta ſ po- Nö. ſtele ſwe po poledny, a chodieſſe po ſieny. I vzrzie proti ſobie Berſabee, Berſabee. zenu vrie, dczeru helie, fyna achitofel, ana fie omywa wodu ſtudenu; a opatrzyw gegi kraſu zawola gie5) k ſobie, i pozna gi; a ynhed bi oczi- [2. Král. II.) ſſczena ſwe necziſtoti,6) tocziff hned po7) ſkutku ſmylnem8) vmy ſie aneb poczie, a krew czmyri9) przieſta, gefſto przirozenye zadrzugie po poczieti ku pokrmu plodu. Nyeterzi prawie, bi w tu dobu berſabee myela czmyru,10) 10 zenſku boleft, a iakz ſie giell) kral dotekl, hned czmyralla) przieſta, prawi epifaniq, ze kdiz dawid zawola berfabee, ze to pozna nathan w duchu, I poſpiechaîſe k dawidowi, abi mu12) zabranyl, drziew nezli bi zena przifſla, i prziekazi mu belial, ten dgas 13) neb na cieſtie [158a 1] naleze czlowieka zabiteho naheho, an lezi, i pomeſſka tu chwilku, a te14) noci naplny kral 15 hrziech, I oplaka ho natan, a kdiz zwedie dawid, ze ona tiezka, otwola vriam,15) odiencie Joab, z woiſka, abi prziſtupil k zenye, abi mu12) plod bil przipſan. otaza dawid vria o ſtaw16) bogi, a mluwie gemu, abi ſſel k zenye a pohowiel17) ſobie malo, a vrias nepowoli mu,18) ale ſpal ſ kralo- wymy ſluhamy. a proto zawola ho dawid opiet, a poſadi gei s ſobu19) za 20 ſtolem a pobieze geho20) ku piti az do zapitie. awſſak any tak bil zbuzen k zadoſti zeny, I wecie: archa, tocziff ſſkrzynka bozie a Ifrael bidle w ſtanyech, a boh moi geſt na zemy, a ia bich ſſel do domu meho? na twe zdrawie, krali, neuczynym toho. vgiſtyw ſie dawid toho,21) ze k zenye 5
Regum Secundo. 367 I ſtachu Amonyti przied myeſtem, a firſke woiſko bieſſe25) na poli. a Joab 20 rozdiely ſwe woiſko, a da diel Abiſai, bratru ſwemu, a ſobie diel oſtawi; a rzityw ſie na firſke, i pohna gich w uſtech meczie. A vzrziewfſe to Amo- nyti, I dachu fie take,26) obratywſſe ſie, i pobiehu. 127) wgiedu do myeſta, a Joab wrati ſie do Jerufalema ſ witiezſtwym, a widucz Siri,28) ze ſu padli przied Ifraelem, I ſebrachu woiſko geſſcze wietffie, a dawid take29) ſebra 25 weſſken Ifrael, a braw fie przies Jordan, [157b 2] I zpoſobi czelo woiſka Nö int'fti. proti Sirom,30) I pobi z nych giezdczow a na woziech cztirzidcieti tificzow a Sobal, knyezie ritierzſtwie. I bali ſu fie Siri28) wiecz potom dawati po- mocz amonytom, I vczynychu ſobie myr f Ifraelem a ſluzichu gym.31) 1) Š. Tuto o. 2) Š. Mifybozechu. 3) sch. v K. 4) K. Š. geftli. 5) Š. Saule. 6) sch. v K. 7) K. y powola geho. s) na nadeps. 9) K. gemu. 10) K. Saulowa. 11) Š. Sfawlow. 12) K. od patnaft. 13) K. ze. 14) sch. v Š. 15) K. pofly ſwe aby geho vtie- ffili. 16) K. geho. 17) Š. K. ge. 17a) K. miloftiwie. 18) K. a rzkucz. 19) K. oholy. 20) K. obrzieza a oſtrziha. 1) K. zadkow. 22) K. znamenawſſe to. 23) K. zradili (!). 24) K. woyſko ſwe. 25) Š. bylo. 26) K. take na bieh. 27) K. pobiezichu a. 28) K. to Syrffti. 29) sch. v K. 30) K. czele woyſko proti Syrſkym. 31) K. ſ nym. O ſmrty Vriel) a o pokany dawydowu.2) [Kap. XII.) Ta ſie letnyeho czaſa,3) iakoz kralowe obikli ſu k boiom tahnuti, poſla dawid Joab a wefſken Ifrael, abi poplenyli ſyny Amon, I oblehu rabach. a dawid ofta w Jerufalemye. a4) przihodi ſie, ze dawid wſta ſ po- Nö. ſtele ſwe po poledny, a chodieſſe po ſieny. I vzrzie proti ſobie Berſabee, Berſabee. zenu vrie, dczeru helie, fyna achitofel, ana fie omywa wodu ſtudenu; a opatrzyw gegi kraſu zawola gie5) k ſobie, i pozna gi; a ynhed bi oczi- [2. Král. II.) ſſczena ſwe necziſtoti,6) tocziff hned po7) ſkutku ſmylnem8) vmy ſie aneb poczie, a krew czmyri9) przieſta, gefſto przirozenye zadrzugie po poczieti ku pokrmu plodu. Nyeterzi prawie, bi w tu dobu berſabee myela czmyru,10) 10 zenſku boleft, a iakz ſie giell) kral dotekl, hned czmyralla) przieſta, prawi epifaniq, ze kdiz dawid zawola berfabee, ze to pozna nathan w duchu, I poſpiechaîſe k dawidowi, abi mu12) zabranyl, drziew nezli bi zena przifſla, i prziekazi mu belial, ten dgas 13) neb na cieſtie [158a 1] naleze czlowieka zabiteho naheho, an lezi, i pomeſſka tu chwilku, a te14) noci naplny kral 15 hrziech, I oplaka ho natan, a kdiz zwedie dawid, ze ona tiezka, otwola vriam,15) odiencie Joab, z woiſka, abi prziſtupil k zenye, abi mu12) plod bil przipſan. otaza dawid vria o ſtaw16) bogi, a mluwie gemu, abi ſſel k zenye a pohowiel17) ſobie malo, a vrias nepowoli mu,18) ale ſpal ſ kralo- wymy ſluhamy. a proto zawola ho dawid opiet, a poſadi gei s ſobu19) za 20 ſtolem a pobieze geho20) ku piti az do zapitie. awſſak any tak bil zbuzen k zadoſti zeny, I wecie: archa, tocziff ſſkrzynka bozie a Ifrael bidle w ſtanyech, a boh moi geſt na zemy, a ia bich ſſel do domu meho? na twe zdrawie, krali, neuczynym toho. vgiſtyw ſie dawid toho,21) ze k zenye 5
Strana 368
368 Regum Secundo. [2. Král. 12.) pohadka. Orauit dad pro puero. neweide, I napiſa22) lift k Joab, iako bi ho23) rozhnyewal vrias, abi ho poſtawil na tei21) ſtranye bogie tu, kdez bi ho25) vderzili,26) az bi27) sſſel. 25 a kdiz vrias przyneſe liſt ſmrti ſwe, podle przikazanye kralowa ſnyde. Pak berſabee vſliffewſſi, ze muz2s) vmrziel, i plakala29) geho ſmrti. a kdiz dny placzie mynuchu, zawola gie dawid, i bi gegi muz, a porodi mu ſyna. Tehdi poſla boh natan k dawidowi, a ten [158a 2] mu30) wida pohadku o bohatei,31) gefſto myela32) mnoho owecz, a ten33) vchwatl chudemu fufiedu owcziczku31) gednu, a tu myel gedynku, abi z nye prziprawowal krmye hoſti, geſſto bil prziſſel; a rozhniewaw ſie kral na czlowieka toho wecie: zyw geft boh; iako bi rzekl: tak my boh pomahai, ſyn geſt ſmrti, kto ge to vczy- nyl; owci35) wrati famu cztwrtu. I wecie nathan:36) ti gfi ten muz. zen vrie37) wzal ſy tobie,37a) a abi zatagil czizolozîtwie, zabil ſi ho38) meczem 35 fynow39) Amon. a proto Tot40) prawi pan boh: neotſtupit mecz z tweho domu az na wieki. Ay, zbudym na tie zloſt z tweho domu.41) a to ſie ſtalo, kdiz ho42) ſtihal a protywil fie mu43) Abfalon,44) a prwnye, w rozdieleny45) pma kralowſtwie po Salomonowi.46) I wecie dawid k nathan:47) ſhrzieffil ſem diuifio, proti bohu. a ſtupyw18) s ſtolicie ſudowe fiede49) na zemy, a iako muz 40 bohoboyny50) prziede wſſemy neſtidiel ſie prawiti ſweho hrziecha. I wecie nathan k nyemu: przieneſl geſt boh hrziech twoi, neumrzeff, anyz kra- lowftwie ztratiff, ale wifak syn, gefftot sie geft52) narodil, tent vmrzie. neb ſi vczynyl,53) ze neprzietele poſmyewali ſu ſie a utrhali gmenu bo- ziemu, neb ſu rzekli modlak, aneb mohli53a) rzeci: nenye ſprawedlywi boh 45 Ifrael, genz [158b 1] geft otluczil Saula51) ot kralowftwie a vſtawil dawida, ano dawid tieze ſhrzieffil nezli Saul. I porazil'5) boh malitkeho az do- zuffanye zywota, I proſi dawid pana boha za malitkeho, a poſtil ſie, a lezal na zemy, a nechtiel fie56) vtieſſiti. i ſta ſie, ze to mladie ſedmy den vmrzie. a vzrziew dawid ſluhi, any57) mezi ſobu58) wrtragi,59) vrozumye, 50 ze ge vmrziel.60) a zwediew to, I vmy ſwu twarz, a rucho promyenyw gide k bohu a pomodli ſie, a obweſelyw fie y61) poczie gieſti. I dywiechu ſie ſluhi, ze ge vczynyl proti obiczegi. I wecie k nym: dokudz biefſe zywo dietie, plakal ſem a modlil ſem ſie bohu, abi bilo zywo; a kdiz ge vmrzielo, procz bich plakal? I za62) bich gei zaſie mohle3) otwolati? Ja poidu k nyemu, 55 a on ſie newrati ke mnye.61) a to prawieſſe dawid, abi vtieſſil berſabee, neb gi mylowaſſe; a potom po chwili vrodi z nye ſyna, I nazwa ho Sſalo- munem. I65) necha ho66) w ruku nathan, a on mu67)prziewzdie Idadam, toczifſ mylym panu bohu. 30 3) Š. Vryaffowie. 2) Š. (přid.) takto. 3) K. Š. czafu. 4) K. y. 5) K. gi. 6) K. nemoczy neb necziſtoty. 7) ta dvě sl. sch. v K. 8) K ſmyſlnem (!). 3) K. fíczmyry 10) K. fítmyru. 1) K. zeníku nemoc a yakz gſe gi. 11a) K. fícmýra. 12) K. gemu. 13) K. diabel. 14) K. tey. 1) Š. Vriaffe. 16) K. o ſtawu boyow; Š. Vriafſe o ſtau w. 17) K. Š. pohowiel. 18) K. nepowolil gemu. 19) K. Š. s febu. °) K. pobizie ho 21) K. toho dawid. 22) K. napfa. 23) sch. v Š.; K. geho. 24) Š. tee. 25) sch. v Š.; K. kde by. 26) Š. vderzi; K. gey vderzili. 27) K. aby. 28) K. muz gegy. 25) K. plaka. 30) K. gemu. 31) K. bohatem; Š. bohate. 32) K. miel. 33) K. ten pak bohatecz 34) K. owczy. 35) K. a owczi. 36) ta tři sl. v K. dvakráte. 37) Š. Vriaffowu. 37a) K. fobie. 38) K. geho.
368 Regum Secundo. [2. Král. 12.) pohadka. Orauit dad pro puero. neweide, I napiſa22) lift k Joab, iako bi ho23) rozhnyewal vrias, abi ho poſtawil na tei21) ſtranye bogie tu, kdez bi ho25) vderzili,26) az bi27) sſſel. 25 a kdiz vrias przyneſe liſt ſmrti ſwe, podle przikazanye kralowa ſnyde. Pak berſabee vſliffewſſi, ze muz2s) vmrziel, i plakala29) geho ſmrti. a kdiz dny placzie mynuchu, zawola gie dawid, i bi gegi muz, a porodi mu ſyna. Tehdi poſla boh natan k dawidowi, a ten [158a 2] mu30) wida pohadku o bohatei,31) gefſto myela32) mnoho owecz, a ten33) vchwatl chudemu fufiedu owcziczku31) gednu, a tu myel gedynku, abi z nye prziprawowal krmye hoſti, geſſto bil prziſſel; a rozhniewaw ſie kral na czlowieka toho wecie: zyw geft boh; iako bi rzekl: tak my boh pomahai, ſyn geſt ſmrti, kto ge to vczy- nyl; owci35) wrati famu cztwrtu. I wecie nathan:36) ti gfi ten muz. zen vrie37) wzal ſy tobie,37a) a abi zatagil czizolozîtwie, zabil ſi ho38) meczem 35 fynow39) Amon. a proto Tot40) prawi pan boh: neotſtupit mecz z tweho domu az na wieki. Ay, zbudym na tie zloſt z tweho domu.41) a to ſie ſtalo, kdiz ho42) ſtihal a protywil fie mu43) Abfalon,44) a prwnye, w rozdieleny45) pma kralowſtwie po Salomonowi.46) I wecie dawid k nathan:47) ſhrzieffil ſem diuifio, proti bohu. a ſtupyw18) s ſtolicie ſudowe fiede49) na zemy, a iako muz 40 bohoboyny50) prziede wſſemy neſtidiel ſie prawiti ſweho hrziecha. I wecie nathan k nyemu: przieneſl geſt boh hrziech twoi, neumrzeff, anyz kra- lowftwie ztratiff, ale wifak syn, gefftot sie geft52) narodil, tent vmrzie. neb ſi vczynyl,53) ze neprzietele poſmyewali ſu ſie a utrhali gmenu bo- ziemu, neb ſu rzekli modlak, aneb mohli53a) rzeci: nenye ſprawedlywi boh 45 Ifrael, genz [158b 1] geft otluczil Saula51) ot kralowftwie a vſtawil dawida, ano dawid tieze ſhrzieffil nezli Saul. I porazil'5) boh malitkeho az do- zuffanye zywota, I proſi dawid pana boha za malitkeho, a poſtil ſie, a lezal na zemy, a nechtiel fie56) vtieſſiti. i ſta ſie, ze to mladie ſedmy den vmrzie. a vzrziew dawid ſluhi, any57) mezi ſobu58) wrtragi,59) vrozumye, 50 ze ge vmrziel.60) a zwediew to, I vmy ſwu twarz, a rucho promyenyw gide k bohu a pomodli ſie, a obweſelyw fie y61) poczie gieſti. I dywiechu ſie ſluhi, ze ge vczynyl proti obiczegi. I wecie k nym: dokudz biefſe zywo dietie, plakal ſem a modlil ſem ſie bohu, abi bilo zywo; a kdiz ge vmrzielo, procz bich plakal? I za62) bich gei zaſie mohle3) otwolati? Ja poidu k nyemu, 55 a on ſie newrati ke mnye.61) a to prawieſſe dawid, abi vtieſſil berſabee, neb gi mylowaſſe; a potom po chwili vrodi z nye ſyna, I nazwa ho Sſalo- munem. I65) necha ho66) w ruku nathan, a on mu67)prziewzdie Idadam, toczifſ mylym panu bohu. 30 3) Š. Vryaffowie. 2) Š. (přid.) takto. 3) K. Š. czafu. 4) K. y. 5) K. gi. 6) K. nemoczy neb necziſtoty. 7) ta dvě sl. sch. v K. 8) K ſmyſlnem (!). 3) K. fíczmyry 10) K. fítmyru. 1) K. zeníku nemoc a yakz gſe gi. 11a) K. fícmýra. 12) K. gemu. 13) K. diabel. 14) K. tey. 1) Š. Vriaffe. 16) K. o ſtawu boyow; Š. Vriafſe o ſtau w. 17) K. Š. pohowiel. 18) K. nepowolil gemu. 19) K. Š. s febu. °) K. pobizie ho 21) K. toho dawid. 22) K. napfa. 23) sch. v Š.; K. geho. 24) Š. tee. 25) sch. v Š.; K. kde by. 26) Š. vderzi; K. gey vderzili. 27) K. aby. 28) K. muz gegy. 25) K. plaka. 30) K. gemu. 31) K. bohatem; Š. bohate. 32) K. miel. 33) K. ten pak bohatecz 34) K. owczy. 35) K. a owczi. 36) ta tři sl. v K. dvakráte. 37) Š. Vriaffowu. 37a) K. fobie. 38) K. geho.
Strana 369
Regum Secundo. 369 39) sch. v Š. 40) K. to. 41) Ay — domu sch. v K. 42) K. geho 43) K. gemu. 44) K. Š. Abfolon. 45) K. w rozdielenie., Š. w rozdiele. 46) Š. Sfalomunowi. 47) K. Natham. 48) K. Š. sftupiw 49) K. y fiede. 50) K boyowny. 51) K. neſtydil ſe przede wſſemi. 32) K ge. 53) neb ti vczynyl sch. v K. 53a) Š. mohl. 54) Š Saule. 55) K. porazy. 56) K. gſe. 57) K. ano. 58) K Š. ſebu. 59) K. wrtkagi., Š. nadeps. . i. fſepci. 60) K. dietie vmrzielo; Š. geft vmrzelo. 61) sch v Š 62) K. Š. zda. 63) K. ge mohl zaſe. 61) K. ke mnie newrati. 65) K. Salomonem a. 66) K. geho. 67)sch. v K. O1) wytyczſtwy Joab proty rabach. 5 Ak Joab wiboiowa Rabach a poſla k dawidowi rzka: pod ſiem a uwiez ſie w myeſto, at bi mnye neprzipſali witiezſtwie. I ſebra dawid wefſken lid, i2) giede, a gem myefto3) popleny gie, a wzie korunu f hla [158b 2] wi Melchon, gich krale. a biefſe modla Amonytſka, a w tei4) ko- runye bieſſe kamenye drahe a libra zlata. a to dawid ſlyw vczyny ſobie korunu z toho, a mezi tiem drahym kamenym poſtawi fardonyt przie- drahi, a pak gyne5) myeſta amonytfke6) popleny, a mnohe7) lidi wozi zeleznymy przietrzie8) a nozmy rozpolti. co'na nö. 2 currus. 1) Š Tuto O. 2) K. yfrahel a. 3) K. a vwazaw ſe w mieſto 4) K. Š. te 5) gina. 6) K. Amonitíka. 7) K. mnoho. 8) K. potrzie; Š. przitrze. O podaweny1) Thamar dyeweczky.2) [Kap. XIII.] Ta ſie potom, zbudi3) boh zloſt w domu dawidowu takto: Amon, prworozenecz geho, mylowaſſe Thamar, feftru Abfalon otcem y materzi, tak, ze pro ny hynyeſſe a nemocen bieſſe. a ten myegieſſe przywuzneho4) 12. Král. 13.] czeledyna Jonadab, ſyna ſemmas, bratra dawidowa, welmy mudreho, gehoz Jozefq Jonathan5) nazywa. a nyeterzi mnye, bi to bils) nathan ; ale boh toho oſtrziez, bi prorok dal tak zlu radu. ten wecie k Amon: procz ſobie6a) ſtifſkafi, neſtateczny ſynu kralow? Jako bi rzekl: wſſak maſſ podnyknuti w7) kralowſtwie. I wecie Amon: mylugi Thamar nafilnye welmy. on wecie mu:8) zamyſl ſobie, bi nemahal. a kdiz przide otecz 10 twoi, nawfſcziewugie tebe, rcyz mu: 9) profſit,10) abi ſeſtra ma Thamar przifîla ke mnye, abi my uczynyla warmuzku, abich pogiedl chutnyege z gegi ruku. a kdiz przigide Thamar, [159a 11 poſlanal1) ot krale, y ſwarzi Thamar no. przied geho oczyma ftrziebanyczku, 12) neb, Jakoz10) Jozefo die, pokrutu ſſkwarzenu. I kaza Amon wſſiem wiſtupiti, a kdiz Thamar wneſe krmy 15 do komori k nyemu, polapyw gil2a) I wecie k nyei:13) polez ſe mnu, ma ſeſtro! ona wecie: nerod mne,11) bratrzie, podawiti a uczynyti hanbi a ukori narodu ſwemu w Ifrael, ale mluw f kralem, a neotpowiet mne tobie. tol1a) mluwieſſe, abi vſſla z geho ruku; neb neſluffiefſe podle zakona, abi kto poial ſeſtru z otcie. wſſak nyeterzi prawie, bi to bilo rzeczeno, kdiz bi 20 bili gednoho lidu, ale tento bil z materze pohanki Maacha, geſſto bil15) 5 24
Regum Secundo. 369 39) sch. v Š. 40) K. to. 41) Ay — domu sch. v K. 42) K. geho 43) K. gemu. 44) K. Š. Abfolon. 45) K. w rozdielenie., Š. w rozdiele. 46) Š. Sfalomunowi. 47) K. Natham. 48) K. Š. sftupiw 49) K. y fiede. 50) K boyowny. 51) K. neſtydil ſe przede wſſemi. 32) K ge. 53) neb ti vczynyl sch. v K. 53a) Š. mohl. 54) Š Saule. 55) K. porazy. 56) K. gſe. 57) K. ano. 58) K Š. ſebu. 59) K. wrtkagi., Š. nadeps. . i. fſepci. 60) K. dietie vmrzielo; Š. geft vmrzelo. 61) sch v Š 62) K. Š. zda. 63) K. ge mohl zaſe. 61) K. ke mnie newrati. 65) K. Salomonem a. 66) K. geho. 67)sch. v K. O1) wytyczſtwy Joab proty rabach. 5 Ak Joab wiboiowa Rabach a poſla k dawidowi rzka: pod ſiem a uwiez ſie w myeſto, at bi mnye neprzipſali witiezſtwie. I ſebra dawid wefſken lid, i2) giede, a gem myefto3) popleny gie, a wzie korunu f hla [158b 2] wi Melchon, gich krale. a biefſe modla Amonytſka, a w tei4) ko- runye bieſſe kamenye drahe a libra zlata. a to dawid ſlyw vczyny ſobie korunu z toho, a mezi tiem drahym kamenym poſtawi fardonyt przie- drahi, a pak gyne5) myeſta amonytfke6) popleny, a mnohe7) lidi wozi zeleznymy przietrzie8) a nozmy rozpolti. co'na nö. 2 currus. 1) Š Tuto O. 2) K. yfrahel a. 3) K. a vwazaw ſe w mieſto 4) K. Š. te 5) gina. 6) K. Amonitíka. 7) K. mnoho. 8) K. potrzie; Š. przitrze. O podaweny1) Thamar dyeweczky.2) [Kap. XIII.] Ta ſie potom, zbudi3) boh zloſt w domu dawidowu takto: Amon, prworozenecz geho, mylowaſſe Thamar, feftru Abfalon otcem y materzi, tak, ze pro ny hynyeſſe a nemocen bieſſe. a ten myegieſſe przywuzneho4) 12. Král. 13.] czeledyna Jonadab, ſyna ſemmas, bratra dawidowa, welmy mudreho, gehoz Jozefq Jonathan5) nazywa. a nyeterzi mnye, bi to bils) nathan ; ale boh toho oſtrziez, bi prorok dal tak zlu radu. ten wecie k Amon: procz ſobie6a) ſtifſkafi, neſtateczny ſynu kralow? Jako bi rzekl: wſſak maſſ podnyknuti w7) kralowſtwie. I wecie Amon: mylugi Thamar nafilnye welmy. on wecie mu:8) zamyſl ſobie, bi nemahal. a kdiz przide otecz 10 twoi, nawfſcziewugie tebe, rcyz mu: 9) profſit,10) abi ſeſtra ma Thamar przifîla ke mnye, abi my uczynyla warmuzku, abich pogiedl chutnyege z gegi ruku. a kdiz przigide Thamar, [159a 11 poſlanal1) ot krale, y ſwarzi Thamar no. przied geho oczyma ftrziebanyczku, 12) neb, Jakoz10) Jozefo die, pokrutu ſſkwarzenu. I kaza Amon wſſiem wiſtupiti, a kdiz Thamar wneſe krmy 15 do komori k nyemu, polapyw gil2a) I wecie k nyei:13) polez ſe mnu, ma ſeſtro! ona wecie: nerod mne,11) bratrzie, podawiti a uczynyti hanbi a ukori narodu ſwemu w Ifrael, ale mluw f kralem, a neotpowiet mne tobie. tol1a) mluwieſſe, abi vſſla z geho ruku; neb neſluffiefſe podle zakona, abi kto poial ſeſtru z otcie. wſſak nyeterzi prawie, bi to bilo rzeczeno, kdiz bi 20 bili gednoho lidu, ale tento bil z materze pohanki Maacha, geſſto bil15) 5 24
Strana 370
370 Regum Secundo. Nö. dawid wzal v16) bogi ſ wlaſi i f17) nehti obrziezanymy,18) podle zakona bil gi poial za zenu; a tak prawie, ze19) bi ti mohli biti manzele. I nechtie Amon rzieczi powoliti, I podawi gi,20) a ynhed ho mrzala21) wiece, nezli gi drziewe mylowal. I wiftrezi gi ot ſebe, a ona ho22) proſiefſe, abi v nyeho oſtala, abi bila geho zenu. A kdiz gi geho ſluhi wiſtrczichu, potruſi po- 25 pelem hlawu ſwu, a roztrzie ſukny ſwu dluhu na ſobie, iakozto23) panny kralowi dceri pozywachu, gefſto gie21) Jozefo nazywa collobyum many- catum, tocziff ffirknyei;25) a polozywffi rucie na hlawu, gide k AbSalonu,26) bratru ſwemu, kwielecz. I wecie [159a 2] giei27) bratr: mlcz, ſeſtro, neb geſt bratr naſf. y ofta w domu Abfalon28) mnoho czafow,29) drzieci wdow- 30 ſtwie. 1) K. nafyli. 2) K. panny. 3) K. ze zbudi. 4) K. Š przibuzného. 5) K. Jona- tham. 6) K. bylo. 6a) K. ſobie tak. 7) sch. v K. 8) K. gemu wecze. 3) K. gemu. 10) sch. v K ; Š. profimt. 11) K. glucz poſlana. 12) K. ftrzebaniczko. 12a) Š. a polapiw. 13) K. k ny; Š. k nie. 11) K. mie. 143) K. a to. 15) K. gy byl. 15) K w 17) sch. v K. 18) K. obrzezowanými. 19) sch. v K. 20) K. y podrazy gi pod ſe. 21) K. mrzela. 22) K. geho; v Š. sch. 23) K. yakoz. 24) sch. v K 25) Š. fuknie (!) 26) K. Abfolonu, 27) K. gy ; S gie. 28) K. Abfolonowu. 29) K. czafu. [Kap. XIV.] O1) ſmrty Amona2) a o vtyekany Abſolona.3) ☞ 12. Král. 14. Ta ſie po dwu letu, gide Abfalon owecz ſtrzicz. I wecie krali: proſſit1) tebe, przid5) ſ ſwymy ſluhis) na kwas ſluhi ſweho. a kdiz obmlczie, abi ho neobtiezili,7) wecie Abfalon:3) profit,8) przid afa Amon,9) bratr moi, a ſynowe geho ſ nym, tocziff ſynowe kralowi. I gidu10) f Abfalonem,11) Amô a kdiz ſediechu, tehdi ſluhi Abſalonowi kazanym geho zabichu Amona it'fecto. opileho. a ſynowe kralowi wfſyedffe12) na mzhynyel3) ſwe, I vteczechu. I wzwedie to dawid, ze Abſalon zabil Amona a11) wſſieczki ſyny kralowi. I rozprafſczil5) kral rucho ſwe a pade na zemy. Pak Jonadab, genz wediel prawdu, wecie krali: nelekai ſie, pane moi, nebt gedno fam Amon16) zabit geſt, gehoz nenawidiel Abfalon ot toho dne, iakoz mu ſeſtru podawil. 10 117) vkazachu ſie ſynowe kralowi a placzicz i kralem welmy18) welikym placzem. pak Abſalon pobieh i przigide k19) kolmai,20) diedu ſwemu, krali Jeffur, a tu bil ſ nym trzi leta, pak kral vtiefſyw ſie po ſmrti Amon, I prziefta protywiti fie21) na Abfalon 22) vrozumyew tomu Joab, gefſto mylowafſe Abfalona, poſla k23) krali zenu mudru21) [159b 1] z thecna,25) gieſſto ſie nadiegi, bi bila prababa Amos proroka, I polozi ſwa ſlowa Joab w gegie vſta. a kdiz ta zena przigide k krali, poklony ſie mu25a) rzkucz: ſchowai mye, krali, vmrzielt26) my ge muz moi,27) a myela ſem dwa ſyny, i zabil geden druheho na poli. I wſtalo wíſeczko pokolenye geho28) proti wrahu, hledagicz duſſie geho za duſſi zabiteho, a hledagi vhaſiti giſkrku29) 20 mu na zemy. Ta zena polozi fie w oſobie30) dawida, a ſyny ſwe31) w oſobie Amon a Abfalon, a przywuzne32) w oſobie gynych ſynow dawidowich. 5 15
370 Regum Secundo. Nö. dawid wzal v16) bogi ſ wlaſi i f17) nehti obrziezanymy,18) podle zakona bil gi poial za zenu; a tak prawie, ze19) bi ti mohli biti manzele. I nechtie Amon rzieczi powoliti, I podawi gi,20) a ynhed ho mrzala21) wiece, nezli gi drziewe mylowal. I wiftrezi gi ot ſebe, a ona ho22) proſiefſe, abi v nyeho oſtala, abi bila geho zenu. A kdiz gi geho ſluhi wiſtrczichu, potruſi po- 25 pelem hlawu ſwu, a roztrzie ſukny ſwu dluhu na ſobie, iakozto23) panny kralowi dceri pozywachu, gefſto gie21) Jozefo nazywa collobyum many- catum, tocziff ffirknyei;25) a polozywffi rucie na hlawu, gide k AbSalonu,26) bratru ſwemu, kwielecz. I wecie [159a 2] giei27) bratr: mlcz, ſeſtro, neb geſt bratr naſf. y ofta w domu Abfalon28) mnoho czafow,29) drzieci wdow- 30 ſtwie. 1) K. nafyli. 2) K. panny. 3) K. ze zbudi. 4) K. Š przibuzného. 5) K. Jona- tham. 6) K. bylo. 6a) K. ſobie tak. 7) sch. v K. 8) K. gemu wecze. 3) K. gemu. 10) sch. v K ; Š. profimt. 11) K. glucz poſlana. 12) K. ftrzebaniczko. 12a) Š. a polapiw. 13) K. k ny; Š. k nie. 11) K. mie. 143) K. a to. 15) K. gy byl. 15) K w 17) sch. v K. 18) K. obrzezowanými. 19) sch. v K. 20) K. y podrazy gi pod ſe. 21) K. mrzela. 22) K. geho; v Š. sch. 23) K. yakoz. 24) sch. v K 25) Š. fuknie (!) 26) K. Abfolonu, 27) K. gy ; S gie. 28) K. Abfolonowu. 29) K. czafu. [Kap. XIV.] O1) ſmrty Amona2) a o vtyekany Abſolona.3) ☞ 12. Král. 14. Ta ſie po dwu letu, gide Abfalon owecz ſtrzicz. I wecie krali: proſſit1) tebe, przid5) ſ ſwymy ſluhis) na kwas ſluhi ſweho. a kdiz obmlczie, abi ho neobtiezili,7) wecie Abfalon:3) profit,8) przid afa Amon,9) bratr moi, a ſynowe geho ſ nym, tocziff ſynowe kralowi. I gidu10) f Abfalonem,11) Amô a kdiz ſediechu, tehdi ſluhi Abſalonowi kazanym geho zabichu Amona it'fecto. opileho. a ſynowe kralowi wfſyedffe12) na mzhynyel3) ſwe, I vteczechu. I wzwedie to dawid, ze Abſalon zabil Amona a11) wſſieczki ſyny kralowi. I rozprafſczil5) kral rucho ſwe a pade na zemy. Pak Jonadab, genz wediel prawdu, wecie krali: nelekai ſie, pane moi, nebt gedno fam Amon16) zabit geſt, gehoz nenawidiel Abfalon ot toho dne, iakoz mu ſeſtru podawil. 10 117) vkazachu ſie ſynowe kralowi a placzicz i kralem welmy18) welikym placzem. pak Abſalon pobieh i przigide k19) kolmai,20) diedu ſwemu, krali Jeffur, a tu bil ſ nym trzi leta, pak kral vtiefſyw ſie po ſmrti Amon, I prziefta protywiti fie21) na Abfalon 22) vrozumyew tomu Joab, gefſto mylowafſe Abfalona, poſla k23) krali zenu mudru21) [159b 1] z thecna,25) gieſſto ſie nadiegi, bi bila prababa Amos proroka, I polozi ſwa ſlowa Joab w gegie vſta. a kdiz ta zena przigide k krali, poklony ſie mu25a) rzkucz: ſchowai mye, krali, vmrzielt26) my ge muz moi,27) a myela ſem dwa ſyny, i zabil geden druheho na poli. I wſtalo wíſeczko pokolenye geho28) proti wrahu, hledagicz duſſie geho za duſſi zabiteho, a hledagi vhaſiti giſkrku29) 20 mu na zemy. Ta zena polozi fie w oſobie30) dawida, a ſyny ſwe31) w oſobie Amon a Abfalon, a przywuzne32) w oſobie gynych ſynow dawidowich. 5 15
Strana 371
Regum Secundo. 371 I wecie kral k pyei:33) gdi ſ pokogem, Jat ohledam za tie. a kdiz ſie to nelibi zenye, wecie krali: pane, bud na mnye34) ta zloft a na dom otcie meho, 25 A kral bud newinen. Jako bi rzekl: a myſſli,35) bi to bilo neprawe, otpuſtiti wrahu, bud to mnye vmnyeno a domu memu. a kdiz obnowi kral ſlib, a zena nemye na tom doſti, I poproſi fnaznye krale opiet, a on wecie: fli- bugi bohu,36) ze neupadne wlaſek twich ſynow37) na zemy. Tehdi wiprawi ta zena podobenſtwie rzkucz: a proto take otwolai kral ſyna ſwebo za- 30 wrzeneho, nebt nechce duffie boh zatratiti,38) a wſficzknyt mynu iako duffye woda, a newratie ſie. Jako bi rzekla: mrtweho ſyna nemozeſí przywo-nô. lati k zywotu, le[159b 2]pet geft, abi przywolal zyweho, nezli gednoho fudie39) ztratil bi oba. I wecie kral:40) a geſt-li mocz Joab f tebu41) w teito12) rzieczi? ona 2a) wecie: ont geſt polozil flowa tato v mel3) vſta, abich ia 35 obratila podobenſtwie teto rzieczi. I wecie kral k Joab: przywolaiz ſyna41) Abfalon.45) A kdiz Joab przywede Abfalon46) do Jerufalema, wecie kral: at me47) twarzi neohleda, dokudz ho nezapomenu; neb kdiz bich ho48) vzrziel, obnowila bi ſie boleſt ſyna meho we mnye. I bi Abfalon w Jeru- falemie dwie letie, a newidiel nykdi49) twarzie50) kralowi. a biefſe Abfalon 40 welmy craſny, gehoz wlaſi, Jakoz prawi Jozefo, tak mnohe biechu, ze bi Crines. gie w oſmy dnech51) gedwa mohl oſtrzici.51) a ti gednu w rok otrziziechu, waziechu52) dwie ſtie fiklow. Snad te wahi bilo geho ſtrzizenye,53) aneb za tolik penyez kupowachu zeny geho wlaſi,54) a gymy ſwe wlaſi okrafſlo- wachu. I vrodichu ſie Abfalonu trzie55) ſynowe a gedna dcera, gmenem 45 thamar, a poſielaffe56) czaſto k Joab, abi zan orodoual57) przied kralem, a on nerodi przigiti k nyemu. I poſla Abfalon ſwe ſluhi, abi zapalili ofienye58) Joab na poli. a kdiz ſie to ſta, przigide k nyemu Joab a rzka: I czo fu59) ſluhi twogi59a) vczynyli? on wecie:60) gynak nemohl ſem tebe61) myeti. proſſit,62) gdi k krali, abich widiel geho twarz, aneb at mye zabie. A k [160a 1] 50 diz Joab wſtupi k krali, tu bi Abfalon zawolan, i polibi geho kral. 1) K. Tuto o. 2) K. Amon o; Š Amonowie. 3) Š. Abfa ona. 1) K. profyt.; Š. profimt. 5) sch. v K. 6) Š. K. fluhami. 7) K. neobtiezil. 8) Š. profimt. 9) Š. Amoy (!). 10) K. gidechu; Š. gdu. 11) Abfolonem; tak v K. pravid lně. 12) za w vyškrab. i, násl. e nadeps.; Š. wiedffe; K. wífedífe. 13) K. mezkynie. 14) sch. v K. 15) K. rozedrze. 16) K. Amon fam. 17) K. a. 18) sch. v K. 19) sch. v K. 20) K. Colma m. 21) K. hor- lyti. 22) K. Abfolona. 23) sch. v K. 21) K. mudru zenu. 25) K. z therna gyzto 25a) K. gemu. 26) K nebot. 27) K. moy muz vmrziel. 28) K. geho pokolenie. 29) K. giſkrzyczku; Š. giſkru. 30) první o nadeps. 31) sch. v K. 32) K. Š. przibuzne. 33) K. Š. kral k ni. 31) Š. mnie; K. na mie. 33) K. rzekla a myflij. 36) K. panu bohu. 37) K. fynow twych 38) K. buoh zatratiti duífe. 39) K. fudcze (!). 40) K. kral wecze; y sch. 41) K. Š. tebu. 12) Š. teto. 42а) K. ana. 43) K. ma. 41) K. ſyna meho. 45) Š. Abfalona; K. Abfolon. 46) Š. Abfalona. 47) K. mey. 48) K. geho. 49) K. nikdyz newidiel. 50) K. Š. twarzi. 51) v K. vyškrab. 52) K. a waziechu. 53) K. gt ftryzney (!). 54) K. geho wlaſy zeny. 55) K. trzi. 56) K. pofilawíſe. 57) K. orudowal. 58) K. obile. 59) sch. v K. 59a) K. twe. 60) ta dvě sl. sch. v K. 61) K. gſem tebe nemohl. 62) K. proſyt; S. profimt. Ofienie ſpaleno Joabowo. 24*
Regum Secundo. 371 I wecie kral k pyei:33) gdi ſ pokogem, Jat ohledam za tie. a kdiz ſie to nelibi zenye, wecie krali: pane, bud na mnye34) ta zloft a na dom otcie meho, 25 A kral bud newinen. Jako bi rzekl: a myſſli,35) bi to bilo neprawe, otpuſtiti wrahu, bud to mnye vmnyeno a domu memu. a kdiz obnowi kral ſlib, a zena nemye na tom doſti, I poproſi fnaznye krale opiet, a on wecie: fli- bugi bohu,36) ze neupadne wlaſek twich ſynow37) na zemy. Tehdi wiprawi ta zena podobenſtwie rzkucz: a proto take otwolai kral ſyna ſwebo za- 30 wrzeneho, nebt nechce duffie boh zatratiti,38) a wſficzknyt mynu iako duffye woda, a newratie ſie. Jako bi rzekla: mrtweho ſyna nemozeſí przywo-nô. lati k zywotu, le[159b 2]pet geft, abi przywolal zyweho, nezli gednoho fudie39) ztratil bi oba. I wecie kral:40) a geſt-li mocz Joab f tebu41) w teito12) rzieczi? ona 2a) wecie: ont geſt polozil flowa tato v mel3) vſta, abich ia 35 obratila podobenſtwie teto rzieczi. I wecie kral k Joab: przywolaiz ſyna41) Abfalon.45) A kdiz Joab przywede Abfalon46) do Jerufalema, wecie kral: at me47) twarzi neohleda, dokudz ho nezapomenu; neb kdiz bich ho48) vzrziel, obnowila bi ſie boleſt ſyna meho we mnye. I bi Abfalon w Jeru- falemie dwie letie, a newidiel nykdi49) twarzie50) kralowi. a biefſe Abfalon 40 welmy craſny, gehoz wlaſi, Jakoz prawi Jozefo, tak mnohe biechu, ze bi Crines. gie w oſmy dnech51) gedwa mohl oſtrzici.51) a ti gednu w rok otrziziechu, waziechu52) dwie ſtie fiklow. Snad te wahi bilo geho ſtrzizenye,53) aneb za tolik penyez kupowachu zeny geho wlaſi,54) a gymy ſwe wlaſi okrafſlo- wachu. I vrodichu ſie Abfalonu trzie55) ſynowe a gedna dcera, gmenem 45 thamar, a poſielaffe56) czaſto k Joab, abi zan orodoual57) przied kralem, a on nerodi przigiti k nyemu. I poſla Abfalon ſwe ſluhi, abi zapalili ofienye58) Joab na poli. a kdiz ſie to ſta, przigide k nyemu Joab a rzka: I czo fu59) ſluhi twogi59a) vczynyli? on wecie:60) gynak nemohl ſem tebe61) myeti. proſſit,62) gdi k krali, abich widiel geho twarz, aneb at mye zabie. A k [160a 1] 50 diz Joab wſtupi k krali, tu bi Abfalon zawolan, i polibi geho kral. 1) K. Tuto o. 2) K. Amon o; Š Amonowie. 3) Š. Abfa ona. 1) K. profyt.; Š. profimt. 5) sch. v K. 6) Š. K. fluhami. 7) K. neobtiezil. 8) Š. profimt. 9) Š. Amoy (!). 10) K. gidechu; Š. gdu. 11) Abfolonem; tak v K. pravid lně. 12) za w vyškrab. i, násl. e nadeps.; Š. wiedffe; K. wífedífe. 13) K. mezkynie. 14) sch. v K. 15) K. rozedrze. 16) K. Amon fam. 17) K. a. 18) sch. v K. 19) sch. v K. 20) K. Colma m. 21) K. hor- lyti. 22) K. Abfolona. 23) sch. v K. 21) K. mudru zenu. 25) K. z therna gyzto 25a) K. gemu. 26) K nebot. 27) K. moy muz vmrziel. 28) K. geho pokolenie. 29) K. giſkrzyczku; Š. giſkru. 30) první o nadeps. 31) sch. v K. 32) K. Š. przibuzne. 33) K. Š. kral k ni. 31) Š. mnie; K. na mie. 33) K. rzekla a myflij. 36) K. panu bohu. 37) K. fynow twych 38) K. buoh zatratiti duífe. 39) K. fudcze (!). 40) K. kral wecze; y sch. 41) K. Š. tebu. 12) Š. teto. 42а) K. ana. 43) K. ma. 41) K. ſyna meho. 45) Š. Abfalona; K. Abfolon. 46) Š. Abfalona. 47) K. mey. 48) K. geho. 49) K. nikdyz newidiel. 50) K. Š. twarzi. 51) v K. vyškrab. 52) K. a waziechu. 53) K. gt ftryzney (!). 54) K. geho wlaſy zeny. 55) K. trzi. 56) K. pofilawíſe. 57) K. orudowal. 58) K. obile. 59) sch. v K. 59a) K. twe. 60) ta dvě sl. sch. v K. 61) K. gſem tebe nemohl. 62) K. proſyt; S. profimt. Ofienie ſpaleno Joabowo. 24*
Strana 372
372 Regum Secundo. (Kay. XV.) O tom,1) gelſto abſalon przieſtyhowal dawyda.2) TEhdi Abſalon poczie poſpiechati k kralowſtwi. Neb Celaff,3) geſſto ſie przied nym vrodil, aneb nemudr1) bieſſe, aneb mrtew. a nadiela ſobie wozow a giezdczow padefat, abi przied nym gieli; a rano wſtana ſtaſſe v brany a lahodieſſe wſſiem, kterziz gdiechu k ſudu kralowu, rzka: dobre geft, czo dieff, ale nenye vîtaweneho5) ot krale, gefſto bi tie ſliffal. I kto 5 mye vſtawi, abich prawie ſudil?6) I przichilowaſſe ſrdcie muzſka k ſobie. Pak po cztirzech letech nawracenye ſwebo wecie krali: kdiz biech7) na puſſczi, flibich, nawrati-[8) mye boh do Jerufalema, obietowati budu bohu w ebron; a proto poidu a naplnym ſlib ſwoi.9) wecie kral: gdi ſ myrem. Gyne piſmo ma po cztirzidcieti10) letech, neb cztirzidcieti let bilo mynulo, 10 geſſto knyezie bili zbiti w nobe, a ti ſu tuto polozeny, abi bilo vkazano, ze bozie pomſta zbuzena geft nad dawida11) proto, ze Abimelech knyezye oklamal. I giedel2) Abfalon do ebron, pozywagie radi Achitofel gilonyta, a to bil radcie dawidow,13) a wifſli ſu mnozi ſ nym z Jerufalema, newieducz te11) wieci. A kdiz offierowa15) obieti, I ſta ſie prziſaha welika, I prziſpo- 15 rzowafſe fie [160a 2] lid s Abfalonem. a kdiz to18) vſlifſie dawid, wecie ſwym ſluham: widme brzo, abi neprziſſel Abſalon a nezbil nas, a myeſto bi ofiedl. I wigide kral, a wſſeczka czeled geho boſy nohama,16) oftawyw deſiet zenym, abi ſtrziehli domu; a przed kralem gdiechu cerechi a phe- reti,17) a ſſeſt ſet muzow boiownych, geſſto ſu ſ nym bili1s) prziſſli z geth. 20 a ti ſu dawaly pomocz dobru dawidowi, kdiz ſie ge kril w geth, a za ot- platu bil gym dal w Jerufalemye myeſto. Jozefo prawi, ze tiech ffet19) fet wifflo ſ nym, gefſto nyekdi ſtali podle nyeho,20) kdiz ho21) Saul przie- ſtihowaſſe.22) I wecie kral k ethai22a) getheum, synu Achis, genzto bil prwi mezi ſſeſti ſti: nawrat ſwu bratrzi22b) do Jerufalema a bidl f kralem; 25 wczera ſy prziffel a dneſt23) wele wigiti. a on wecie: zyw boh, ze any na ſmrti any na zywotie neoſtanu tebe. I gidechu wſſiczkny placzicz ſ kralem az do biſtrzyny cedron, a knyezie neſucz archu neſlozichu gie, az wefſken lid prziegide.21) I gide Abiatar, abi ſie potazal f25) bohem. a on mu26) neotpowedie. a proto dawid wecie k Sadoch: wrat fie do myefta 30 s archu, iat ſie ſkrigi na puſſczi. a Thymaas,27) ſyn twoi, a Jonatas, ſyn abiatar, budu ſ wamy, a po tiech przide rziecz ke mnye ot was. I wra- tichu ſie s archu. a kdiz wgide dawid na [160b 1] pahrbek Olyw,28) potka gei chufi arachites, radcie geho. I wecie dawid: wrat fie a bud29) s Abfalo- nem, a zborzifí radu Achitofel, a czo vſlyffif w domu kralowu, powieſſ 35 knyezi; tit poſſli ſyny ſwe ke mnye. I przigide chuſi k Abſalonu do Je- ruſalema. a kdiz Dawid malitko dal pogide, vkaza ſie mu30) ſiba ſe dwiema I2. Král. 16./ oſloma, neſa chleb a wyno rzieczſke a kru31) fikow. I wecie ſiba krali: ſiba. przywedl ſem oſly, abi na nych ſediela32) czeled kralowa, a przyneſl ſem krmye, abi ſie na puſſczi krmyli. wecie kral: kde geſt myfiboſech? on 40 wecie: oftal geft w Jerufalemye rzka: dnes my boh nawrati pomítu otcie meho. I wecie kral ſibe: bud to wſſeczko twe, czo ge bilo myfiboſech. [2. Král. 15.) ☞
372 Regum Secundo. (Kay. XV.) O tom,1) gelſto abſalon przieſtyhowal dawyda.2) TEhdi Abſalon poczie poſpiechati k kralowſtwi. Neb Celaff,3) geſſto ſie przied nym vrodil, aneb nemudr1) bieſſe, aneb mrtew. a nadiela ſobie wozow a giezdczow padefat, abi przied nym gieli; a rano wſtana ſtaſſe v brany a lahodieſſe wſſiem, kterziz gdiechu k ſudu kralowu, rzka: dobre geft, czo dieff, ale nenye vîtaweneho5) ot krale, gefſto bi tie ſliffal. I kto 5 mye vſtawi, abich prawie ſudil?6) I przichilowaſſe ſrdcie muzſka k ſobie. Pak po cztirzech letech nawracenye ſwebo wecie krali: kdiz biech7) na puſſczi, flibich, nawrati-[8) mye boh do Jerufalema, obietowati budu bohu w ebron; a proto poidu a naplnym ſlib ſwoi.9) wecie kral: gdi ſ myrem. Gyne piſmo ma po cztirzidcieti10) letech, neb cztirzidcieti let bilo mynulo, 10 geſſto knyezie bili zbiti w nobe, a ti ſu tuto polozeny, abi bilo vkazano, ze bozie pomſta zbuzena geft nad dawida11) proto, ze Abimelech knyezye oklamal. I giedel2) Abfalon do ebron, pozywagie radi Achitofel gilonyta, a to bil radcie dawidow,13) a wifſli ſu mnozi ſ nym z Jerufalema, newieducz te11) wieci. A kdiz offierowa15) obieti, I ſta ſie prziſaha welika, I prziſpo- 15 rzowafſe fie [160a 2] lid s Abfalonem. a kdiz to18) vſlifſie dawid, wecie ſwym ſluham: widme brzo, abi neprziſſel Abſalon a nezbil nas, a myeſto bi ofiedl. I wigide kral, a wſſeczka czeled geho boſy nohama,16) oftawyw deſiet zenym, abi ſtrziehli domu; a przed kralem gdiechu cerechi a phe- reti,17) a ſſeſt ſet muzow boiownych, geſſto ſu ſ nym bili1s) prziſſli z geth. 20 a ti ſu dawaly pomocz dobru dawidowi, kdiz ſie ge kril w geth, a za ot- platu bil gym dal w Jerufalemye myeſto. Jozefo prawi, ze tiech ffet19) fet wifflo ſ nym, gefſto nyekdi ſtali podle nyeho,20) kdiz ho21) Saul przie- ſtihowaſſe.22) I wecie kral k ethai22a) getheum, synu Achis, genzto bil prwi mezi ſſeſti ſti: nawrat ſwu bratrzi22b) do Jerufalema a bidl f kralem; 25 wczera ſy prziffel a dneſt23) wele wigiti. a on wecie: zyw boh, ze any na ſmrti any na zywotie neoſtanu tebe. I gidechu wſſiczkny placzicz ſ kralem az do biſtrzyny cedron, a knyezie neſucz archu neſlozichu gie, az wefſken lid prziegide.21) I gide Abiatar, abi ſie potazal f25) bohem. a on mu26) neotpowedie. a proto dawid wecie k Sadoch: wrat fie do myefta 30 s archu, iat ſie ſkrigi na puſſczi. a Thymaas,27) ſyn twoi, a Jonatas, ſyn abiatar, budu ſ wamy, a po tiech przide rziecz ke mnye ot was. I wra- tichu ſie s archu. a kdiz wgide dawid na [160b 1] pahrbek Olyw,28) potka gei chufi arachites, radcie geho. I wecie dawid: wrat fie a bud29) s Abfalo- nem, a zborzifí radu Achitofel, a czo vſlyffif w domu kralowu, powieſſ 35 knyezi; tit poſſli ſyny ſwe ke mnye. I przigide chuſi k Abſalonu do Je- ruſalema. a kdiz Dawid malitko dal pogide, vkaza ſie mu30) ſiba ſe dwiema I2. Král. 16./ oſloma, neſa chleb a wyno rzieczſke a kru31) fikow. I wecie ſiba krali: ſiba. przywedl ſem oſly, abi na nych ſediela32) czeled kralowa, a przyneſl ſem krmye, abi ſie na puſſczi krmyli. wecie kral: kde geſt myfiboſech? on 40 wecie: oftal geft w Jerufalemye rzka: dnes my boh nawrati pomítu otcie meho. I wecie kral ſibe: bud to wſſeczko twe, czo ge bilo myfiboſech. [2. Král. 15.) ☞
Strana 373
Regum Secundo. 373 I przigide dawid az do baurym.33) a wiſſed muz z pokolenye Saul, gmenem ſemei, metaſſe kamenye34) w blato, lagieſſe35) krali a rzka: wiſtup, muzi Semey lal 45 kiwywi,36) ai, tot tiſknu ti37) zlofti, gefftos czynyl nad domem Saul. a kraly. kdiz ho38) chtiefſe zabiti Abiſai, dawid mu zabrany rzka: Syn brzicha meho hleda duffie me, a czym wiece syn gemyny ? poſlal ho boh, abi mye hanyel.39) wezrzi boh na tu muku mu, prawie zide, bi ten ſemei bil nabach, a myel otcie Jeroboam, a gmeno geho dieda gemyny. I chodiefſe dawid az k Jor- 50 danu. [160b 2] 1) ta dvě sl. sch. v K. 2) K. protiwi ſe dawidowi otczy. 3) K. Caleph. 4) K. mudry (!). 5) K. vſtaweno. 6) K. fliffal a fudil. 7) K. bych. 8) K. nawratili. 3) K. ſwoy ſlib. 10) K. cztyrzidcziti. 11) K. dawidem. 12) K. gide. 13) Š. Dawiditow (!). 14) K. tey. 15) K. obietowa, 16) červ. na okr ; Š. boſymi nohami. 17) K. Cenym a fferethy. 18) sch. v Š. 19) (!) K. Š. ffeft. 20) geffto — nyeho sch. v K. 21) K. geho. 22) K. przy- ftihowafſe. 22а) K. Gethaij. 22b) Š. twarz. 23) K. dnes. 24, K. przygide. 25) K. z. 26) K. gemu. 27) Š. Thima a; K Tymias. 28) K. oliwy. 29) K. wratte ſe a budte. 30) K. Š. mu fie. 31) K. kruh. 32) K fedla. 33) K. baraym. 31) Š. kamenim a. 35. K. a lagiefſe. 36) K. Š. krwawy. 37) K. tie. 38) K. geho. 39) K. hanil. O radye chuſy a o ſmrty Achitofel. [Kap. XVI.] Ta ſie, ze przigide chuſi k Abſalonu. I poklony ſie mu rzka: Po- zdrawenl) bud, krali. Abfalon wecie: procz fi nefſel f ſwym przietelem? on wecie:2) toho ia budu, gehoz geft boh zwolil a wefſken Ifrael. komu ſluziti budu,3) wffak ſynu kralowu. Jako otcie twebo, takez tebel) poſlu- 5 chati budu. tehdi wgide Abfalon prziede wſſemy k zenymam otcie ſweho [2. Král. 16.) f radu achitofel, abi tu rozumyel weſſken Iſrael, ze wſſi myſli otci ſie pro- tywi,5) abi ſie potwrdili ſ nym. Potom wecie Achitofel: wywolym ſobie [2. Král. 17.) dwanafte6) tificzow muzow, a teto noci hledati budu dawida a zabiem ho, 7) nebt ge vſtal, a wraties) ſie ke mnye wſſiczkny iako geden czlowiek. Abfalon wecie: powolaime9) chuſi a poradme fie f nym. I wecie chufi: nenve to dobra rada w tuto9a) dobu. wieff, ze twoi otecz a geho muzowe ſu przie- nafilny, a pobil-li bilo) nyektere z twich nynye, ktoz bi to kolywiek11) vſli- ſfal, rziekl bi: ſtala ſiel2) rana w lidu Abfalonowu;13) I bali bi ſie biti ſ tobu.14) ale totot15) geft rada dobra: ſberz16) weſſken Ifrael, a przipadniem17) 15 ho, kdez kolywiek18) bude. I libi ſie wíſiem rada19) chuſi. I wecie chuſi knyezi,20) abi wzkazali21) dawidowi, abi teto noczi neoſtawal na puſſczi, ale22) abi ſſel za Jordan. I gide dyew [161a 1] ka k ſynom knyezſkym, geſſto ſie tagiechu v ftudnycie rogel, neſucz s ſobu,23) iako bi chtiela rucho prati, I powedie gym rziecz chuſi I vzrzie21) gie gedno dietye, syn dyewki gedne, I powedie Abfalonu. Ale Jozefq die, ze nyekaci giezdci widieli gie a wzkazali to Abſalonu. a on poſla po nych, abi gie lapili. a ony wgidu25) do baurym w dom gedne zeny profiecz, abi gie ſkrila. a ona gie vpuſti26) w ſtudnyci, a prziſtrzie gie plachtu a na to wſu27) pſytany mokre, tocziff geczmene, iako bi ſuſſila, a tak ſie28) ſkrichu. a kdiz ſie wratichu ti, geſſto 10 20 Nö. hc.
Regum Secundo. 373 I przigide dawid az do baurym.33) a wiſſed muz z pokolenye Saul, gmenem ſemei, metaſſe kamenye34) w blato, lagieſſe35) krali a rzka: wiſtup, muzi Semey lal 45 kiwywi,36) ai, tot tiſknu ti37) zlofti, gefftos czynyl nad domem Saul. a kraly. kdiz ho38) chtiefſe zabiti Abiſai, dawid mu zabrany rzka: Syn brzicha meho hleda duffie me, a czym wiece syn gemyny ? poſlal ho boh, abi mye hanyel.39) wezrzi boh na tu muku mu, prawie zide, bi ten ſemei bil nabach, a myel otcie Jeroboam, a gmeno geho dieda gemyny. I chodiefſe dawid az k Jor- 50 danu. [160b 2] 1) ta dvě sl. sch. v K. 2) K. protiwi ſe dawidowi otczy. 3) K. Caleph. 4) K. mudry (!). 5) K. vſtaweno. 6) K. fliffal a fudil. 7) K. bych. 8) K. nawratili. 3) K. ſwoy ſlib. 10) K. cztyrzidcziti. 11) K. dawidem. 12) K. gide. 13) Š. Dawiditow (!). 14) K. tey. 15) K. obietowa, 16) červ. na okr ; Š. boſymi nohami. 17) K. Cenym a fferethy. 18) sch. v Š. 19) (!) K. Š. ffeft. 20) geffto — nyeho sch. v K. 21) K. geho. 22) K. przy- ftihowafſe. 22а) K. Gethaij. 22b) Š. twarz. 23) K. dnes. 24, K. przygide. 25) K. z. 26) K. gemu. 27) Š. Thima a; K Tymias. 28) K. oliwy. 29) K. wratte ſe a budte. 30) K. Š. mu fie. 31) K. kruh. 32) K fedla. 33) K. baraym. 31) Š. kamenim a. 35. K. a lagiefſe. 36) K. Š. krwawy. 37) K. tie. 38) K. geho. 39) K. hanil. O radye chuſy a o ſmrty Achitofel. [Kap. XVI.] Ta ſie, ze przigide chuſi k Abſalonu. I poklony ſie mu rzka: Po- zdrawenl) bud, krali. Abfalon wecie: procz fi nefſel f ſwym przietelem? on wecie:2) toho ia budu, gehoz geft boh zwolil a wefſken Ifrael. komu ſluziti budu,3) wffak ſynu kralowu. Jako otcie twebo, takez tebel) poſlu- 5 chati budu. tehdi wgide Abfalon prziede wſſemy k zenymam otcie ſweho [2. Král. 16.) f radu achitofel, abi tu rozumyel weſſken Iſrael, ze wſſi myſli otci ſie pro- tywi,5) abi ſie potwrdili ſ nym. Potom wecie Achitofel: wywolym ſobie [2. Král. 17.) dwanafte6) tificzow muzow, a teto noci hledati budu dawida a zabiem ho, 7) nebt ge vſtal, a wraties) ſie ke mnye wſſiczkny iako geden czlowiek. Abfalon wecie: powolaime9) chuſi a poradme fie f nym. I wecie chufi: nenve to dobra rada w tuto9a) dobu. wieff, ze twoi otecz a geho muzowe ſu przie- nafilny, a pobil-li bilo) nyektere z twich nynye, ktoz bi to kolywiek11) vſli- ſfal, rziekl bi: ſtala ſiel2) rana w lidu Abfalonowu;13) I bali bi ſie biti ſ tobu.14) ale totot15) geft rada dobra: ſberz16) weſſken Ifrael, a przipadniem17) 15 ho, kdez kolywiek18) bude. I libi ſie wíſiem rada19) chuſi. I wecie chuſi knyezi,20) abi wzkazali21) dawidowi, abi teto noczi neoſtawal na puſſczi, ale22) abi ſſel za Jordan. I gide dyew [161a 1] ka k ſynom knyezſkym, geſſto ſie tagiechu v ftudnycie rogel, neſucz s ſobu,23) iako bi chtiela rucho prati, I powedie gym rziecz chuſi I vzrzie21) gie gedno dietye, syn dyewki gedne, I powedie Abfalonu. Ale Jozefq die, ze nyekaci giezdci widieli gie a wzkazali to Abſalonu. a on poſla po nych, abi gie lapili. a ony wgidu25) do baurym w dom gedne zeny profiecz, abi gie ſkrila. a ona gie vpuſti26) w ſtudnyci, a prziſtrzie gie plachtu a na to wſu27) pſytany mokre, tocziff geczmene, iako bi ſuſſila, a tak ſie28) ſkrichu. a kdiz ſie wratichu ti, geſſto 10 20 Nö. hc.
Strana 374
374 Regum Secundo. biechu poſlany, tehdi ony wilezíſe z ſtudnycie, powediechu dawidowi to, 25 czo gym bilo kazano. I gide dawid za Jordan s ſwymy drziew, nezli ſwi- nõ ſuſpenſio, talo, wgide do manaym. pak Achitofel zwediew, ze ſie kralowſtwie da- widowi wrati, bogie ſie, bi w geho rucie neupadl, ſſed30) do ſweho domu w gilo, prowazem ſie31) obieſi. 1) K. zdraw. 2) la dvě sl. sch. v Š. 3) K. bude. 1) Š. tebu (!). 3) K. otczy ſwemu protiwiti ſe bude. 6) K. dwanaſt. 7) K. geho. 8) K. wratte. 9) K. powolayte 3a) K. w tu. 10) Š. pobili by. 11) K kolwiek; Š. ſlyffal. 12) K. gfe. 13) K. Samfonowu (!). 14) K. Š. tebu. 15) K. tot. 16) K. zberz. 17) i za n nadeps., K. przipadnem. 18) K. kolwiek. 19) K. rada wſſem. 20) K. y weczechu kniezy. 21) K. rozkazali. 22) K. noczy sfſel z pufftie a. 23) K. Š. febu. 24) K. vzrzi. 25) K. wgidechu; Š. wegdu. 26) K. wpufti. 27) K. wſula. 28) K takz ſe y. 29) S. (na okr.) obiefſenie Achitofel. 30) K. wſfed. 31) K. gfe. Kap. XVII./ O ſmrty Absalonowu.1) PAk Abſalon ſebra woiſko, y giede 2)przies Jordan a poſtawi Ama - 12. Král. 17.) ſam nad woiſkem3) pro Joab; ten4) bil ſyn Abigail, a ta bila dcera naas, tocziſſ Iſai, ſeſtri dawidowi, geſſto gi Jozefq abigeâ nazywa, a ten biefſe ſeſtrzienecz Joab. * [161a 2] pak muzie5) za Jordanem, a naywiecz berfaloi galaditſki,6) dachu dawidowi krmy przieliſſ doſti, a kobercie a poſtele a hrncie. Pak dawid ti lidi, geſſto ſ nym bili, rozdieli na tree, gedny da Joab, a druhe abiſai, trzetie ethai, ſynu achis, przieteli dawidowu. a kdiz kral chtiefſe wigiti k bogi,7) weciechu: ti nepoideff, neb tebe ſameho hle- dagi a gynycht netbagi. a kdiz zaſtupowe wigiedu k bogi, ſnad ſedm ti- ficzow, ſtafſe dawid v brany a rzka: zachowate8) my ſyna9) Abfalona. i ſta ſie boi ten den podle paziti Effraym, i pobiezelo) woiſko Abfalon,12) ano gich zbito dwadcieti tificzow, a zwierzata leſna wiecz gich zhubila nezli12) mecz. a utiekagie Abfalon na mezku, przibieze k dubu huftemu, I uwieze na wietwi hlawa geho, a mezek mynu precz,13) a on tu wifie. 14) a kdiz to powediechu Joab, wecie: procz ſte ho neprobodli? on15) wecie: nechtiel ſem ruki ſwe vpuſtitil6) na ſyna kralowa, naywiecz proto, nebt geft rzekl:17) zachowaite my me dietiel8) Abfalona.19) a prziſtupyw Joab witrczi trzi kopie w ſrdce Abſalonowo.19) a kdiz geſſcze trzepetaſſe, pak odienci Joabowi gei dobichu, a wrzechu ho20) v weliku Jamu, a ſneſechu nan weliku hromadu kamenye, abi dwiema ſmrtma zahynul iako zli. pak 20 Ifrael [161b 1] vtecze do ſwich ftanow. wffak Abfalon gesscze zyw fa bieffe ſobie znamenye vſtawil w kralowem vdole, we dwu odpoczywadlu ot Jeruſalema, na pamyet ſweho gmena, a bieſſe gmye toho znamenye: ruka Abfalon 21) ** 12. Král. 18./ Nö. ît'fecti. Mors Abſolon. 10 15 To znamenye nyeterzi mnyegi, bi bil kruh iako ſklep witiezſtwie, 25 a tu bila wirita22) ruka abfalonowa. ale Jozefus die, bi bil ſlup mramorowi. Tehdi wecie achymas k Joab: pobiehnu a powedie23) krali. a on wecie: nechci, bi dnes powediel, neb ſyn kralow geſt vmrziel. I wecie Joab k chuſi:
374 Regum Secundo. biechu poſlany, tehdi ony wilezíſe z ſtudnycie, powediechu dawidowi to, 25 czo gym bilo kazano. I gide dawid za Jordan s ſwymy drziew, nezli ſwi- nõ ſuſpenſio, talo, wgide do manaym. pak Achitofel zwediew, ze ſie kralowſtwie da- widowi wrati, bogie ſie, bi w geho rucie neupadl, ſſed30) do ſweho domu w gilo, prowazem ſie31) obieſi. 1) K. zdraw. 2) la dvě sl. sch. v Š. 3) K. bude. 1) Š. tebu (!). 3) K. otczy ſwemu protiwiti ſe bude. 6) K. dwanaſt. 7) K. geho. 8) K. wratte. 9) K. powolayte 3a) K. w tu. 10) Š. pobili by. 11) K kolwiek; Š. ſlyffal. 12) K. gfe. 13) K. Samfonowu (!). 14) K. Š. tebu. 15) K. tot. 16) K. zberz. 17) i za n nadeps., K. przipadnem. 18) K. kolwiek. 19) K. rada wſſem. 20) K. y weczechu kniezy. 21) K. rozkazali. 22) K. noczy sfſel z pufftie a. 23) K. Š. febu. 24) K. vzrzi. 25) K. wgidechu; Š. wegdu. 26) K. wpufti. 27) K. wſula. 28) K takz ſe y. 29) S. (na okr.) obiefſenie Achitofel. 30) K. wſfed. 31) K. gfe. Kap. XVII./ O ſmrty Absalonowu.1) PAk Abſalon ſebra woiſko, y giede 2)przies Jordan a poſtawi Ama - 12. Král. 17.) ſam nad woiſkem3) pro Joab; ten4) bil ſyn Abigail, a ta bila dcera naas, tocziſſ Iſai, ſeſtri dawidowi, geſſto gi Jozefq abigeâ nazywa, a ten biefſe ſeſtrzienecz Joab. * [161a 2] pak muzie5) za Jordanem, a naywiecz berfaloi galaditſki,6) dachu dawidowi krmy przieliſſ doſti, a kobercie a poſtele a hrncie. Pak dawid ti lidi, geſſto ſ nym bili, rozdieli na tree, gedny da Joab, a druhe abiſai, trzetie ethai, ſynu achis, przieteli dawidowu. a kdiz kral chtiefſe wigiti k bogi,7) weciechu: ti nepoideff, neb tebe ſameho hle- dagi a gynycht netbagi. a kdiz zaſtupowe wigiedu k bogi, ſnad ſedm ti- ficzow, ſtafſe dawid v brany a rzka: zachowate8) my ſyna9) Abfalona. i ſta ſie boi ten den podle paziti Effraym, i pobiezelo) woiſko Abfalon,12) ano gich zbito dwadcieti tificzow, a zwierzata leſna wiecz gich zhubila nezli12) mecz. a utiekagie Abfalon na mezku, przibieze k dubu huftemu, I uwieze na wietwi hlawa geho, a mezek mynu precz,13) a on tu wifie. 14) a kdiz to powediechu Joab, wecie: procz ſte ho neprobodli? on15) wecie: nechtiel ſem ruki ſwe vpuſtitil6) na ſyna kralowa, naywiecz proto, nebt geft rzekl:17) zachowaite my me dietiel8) Abfalona.19) a prziſtupyw Joab witrczi trzi kopie w ſrdce Abſalonowo.19) a kdiz geſſcze trzepetaſſe, pak odienci Joabowi gei dobichu, a wrzechu ho20) v weliku Jamu, a ſneſechu nan weliku hromadu kamenye, abi dwiema ſmrtma zahynul iako zli. pak 20 Ifrael [161b 1] vtecze do ſwich ftanow. wffak Abfalon gesscze zyw fa bieffe ſobie znamenye vſtawil w kralowem vdole, we dwu odpoczywadlu ot Jeruſalema, na pamyet ſweho gmena, a bieſſe gmye toho znamenye: ruka Abfalon 21) ** 12. Král. 18./ Nö. ît'fecti. Mors Abſolon. 10 15 To znamenye nyeterzi mnyegi, bi bil kruh iako ſklep witiezſtwie, 25 a tu bila wirita22) ruka abfalonowa. ale Jozefus die, bi bil ſlup mramorowi. Tehdi wecie achymas k Joab: pobiehnu a powedie23) krali. a on wecie: nechci, bi dnes powediel, neb ſyn kralow geſt vmrziel. I wecie Joab k chuſi:
Strana 375
Regum Secundo. 375 gdi, powiez krali, czo ſi widiel. I biezie chuſi, a achymaas biezie po nyem 30 blizſſi cieſtu, i prziedbieze ho.24) a dawid ſediefſe mezi dwiema branama,35) a hledacz26) na wiſoſti nad branu zawola: wizi27) czlowieka fameho bieziecz. a kral wecie: gieft-ly fam,2s) dobrit ge poſel. I wecie opiet winledacz: zda my ſie, bi opiet biezal29) geden czlowiek fam. I wecie kral: i ten ge30) dobri poſel. a prziſſed achymaas poklony ſie a rzka: blahoſlaweny boh, 35 genz geft zatworzil31) lidi, gefſto ſu fie zdwibli32) proti krali, kral wecie a geſtli33) myr dietieti memu [161b 2] abfalonu? a on nerodi powedieti; ale chuſi prziffed powedie.31) a kral ſmutyw fie wzgide36) na fien brany placzie, przikryw hlawu a36) krziczie: Synu37) moi Abſalon, kto my da, abich ia vmrziel za tie? Abſalon, ſynu moi, ſynu moi Abſalon! a vſlifſew to lid, bogiechu38) ſie toho dne wgiti do myeſta. a wſſed Joab39) k krali 12. Král. 19.] wecie: pohany140) ſi gich twarzel1) dnes tiech, gefſto fu twu duſſi zacho- wali, mylugeff ti, geffto tie nenawidie, a ti w nenawiſti maff, geffto tie mylugi. pod a mluv ſ ſwymy ſluhi, anebot izadny42) neoſtane i tebu teto noci, a to bude tobie zle nade wſſie, czo ſi kdi trpiel. I ſiede kral v brany, 45 vmyw ſwu twarz, a13) przigide k nyemu wſſeczko mnozſtwie, a mluwi f nym41) dobrotywie. * znamenai, dawidow otecz myel trzi gmena: Ifai, Jefſe a Naas. Tria nöla ** Skrzie tu ruku znamenagi ſie geho welebny ſkutci, gefſto bil tu pat' dawid popſal podle obicziegie pobanſkeho, iako I Saul take bil vczynyl ſobie.45) huit. 1) K. Abfolonowie. 2) K. gide. 3) za tím naps. ten bil, přetrž. 4) K. a ten. 5) K. muzij. 6) K. Galadiffti. 7) K. wgiti w boy. 8) K. zachowayte 3) Š. fyny (!); K. fina meho. 10) na konci chu přetrž. 11) K. Abſolonowo. 12) K. wiecze ge zahubila nezly gich. 13) K. prycz. 14) K. powifie. 15) Š. K. a on. 16) K. wpuſtiti. 17) K. neb gt rzekl kral. 18) K. fina meho. 19) K. Š. Abſolona. 20) K. vwrzechu gey. 21) K. Abfolonowa. 22) a tu — wirita sch. v K. 23) Š. powiem; a sch. 24) K geho. 25) K. branoma. 26) K. ftrazny. 27) K. widiem. 28) K. geftlit gfam. 29) K. biezel. 30) K. y ten wecze kral gt 31) K. porazil. 32) K. protiwili neb zdwihli. 39) K. geftlit; a sch. 31) K. powiedie o ſmrti Abſolonoie. 35) K. wgide. 36) K. hlawu ſwu y. 37) K. O finu. 38) K. bachu. 39) K. Joab wífed; k sch. v K. Š. 40) K. Š. pohaniel. 41) K. twarzi. 12) K. a neb nizadny. 43) K. y. 44) K. f nymi. 45) K. ſobie byl vczynil. 40 O nawraczeny dawyda do geruſalema. [Kap. XVIII.I PAk ti, geſſto ſu ſie drzieli Abſalona, nutkachu ſie mezi ſobu,1) abi nalezli myloſt kralowu, pamatugicz ti dobroti, gefíto gym czynyl w Ifrael. a dawid poſla k2) Sadoch a k abiataru, abi mluvili k muzom Juda: tot prawi kral: wi ſte me tielo y me koſti. procz napoſledi3) we- dete krale? Jako bi rzekl: wizte, biſſte nebili pozdnyeiffi gynych! a ſkrzie przifiezel) amaſe, ze ho vczyny knyezetem ritierzſtwa za Joab. I po- flachu muzowe [162a 1] Juda k krali, abi ſie wratil. I przigide kral az do Jordana, I przigide k nyemu wſſeczko pokolenye Juda v potku gemu do galgala. a ſemei z baurym gide ſ nymy, magie ſ ſobul) przywuznych5)
Regum Secundo. 375 gdi, powiez krali, czo ſi widiel. I biezie chuſi, a achymaas biezie po nyem 30 blizſſi cieſtu, i prziedbieze ho.24) a dawid ſediefſe mezi dwiema branama,35) a hledacz26) na wiſoſti nad branu zawola: wizi27) czlowieka fameho bieziecz. a kral wecie: gieft-ly fam,2s) dobrit ge poſel. I wecie opiet winledacz: zda my ſie, bi opiet biezal29) geden czlowiek fam. I wecie kral: i ten ge30) dobri poſel. a prziſſed achymaas poklony ſie a rzka: blahoſlaweny boh, 35 genz geft zatworzil31) lidi, gefſto ſu fie zdwibli32) proti krali, kral wecie a geſtli33) myr dietieti memu [161b 2] abfalonu? a on nerodi powedieti; ale chuſi prziffed powedie.31) a kral ſmutyw fie wzgide36) na fien brany placzie, przikryw hlawu a36) krziczie: Synu37) moi Abſalon, kto my da, abich ia vmrziel za tie? Abſalon, ſynu moi, ſynu moi Abſalon! a vſlifſew to lid, bogiechu38) ſie toho dne wgiti do myeſta. a wſſed Joab39) k krali 12. Král. 19.] wecie: pohany140) ſi gich twarzel1) dnes tiech, gefſto fu twu duſſi zacho- wali, mylugeff ti, geffto tie nenawidie, a ti w nenawiſti maff, geffto tie mylugi. pod a mluv ſ ſwymy ſluhi, anebot izadny42) neoſtane i tebu teto noci, a to bude tobie zle nade wſſie, czo ſi kdi trpiel. I ſiede kral v brany, 45 vmyw ſwu twarz, a13) przigide k nyemu wſſeczko mnozſtwie, a mluwi f nym41) dobrotywie. * znamenai, dawidow otecz myel trzi gmena: Ifai, Jefſe a Naas. Tria nöla ** Skrzie tu ruku znamenagi ſie geho welebny ſkutci, gefſto bil tu pat' dawid popſal podle obicziegie pobanſkeho, iako I Saul take bil vczynyl ſobie.45) huit. 1) K. Abfolonowie. 2) K. gide. 3) za tím naps. ten bil, přetrž. 4) K. a ten. 5) K. muzij. 6) K. Galadiffti. 7) K. wgiti w boy. 8) K. zachowayte 3) Š. fyny (!); K. fina meho. 10) na konci chu přetrž. 11) K. Abſolonowo. 12) K. wiecze ge zahubila nezly gich. 13) K. prycz. 14) K. powifie. 15) Š. K. a on. 16) K. wpuſtiti. 17) K. neb gt rzekl kral. 18) K. fina meho. 19) K. Š. Abſolona. 20) K. vwrzechu gey. 21) K. Abfolonowa. 22) a tu — wirita sch. v K. 23) Š. powiem; a sch. 24) K geho. 25) K. branoma. 26) K. ftrazny. 27) K. widiem. 28) K. geftlit gfam. 29) K. biezel. 30) K. y ten wecze kral gt 31) K. porazil. 32) K. protiwili neb zdwihli. 39) K. geftlit; a sch. 31) K. powiedie o ſmrti Abſolonoie. 35) K. wgide. 36) K. hlawu ſwu y. 37) K. O finu. 38) K. bachu. 39) K. Joab wífed; k sch. v K. Š. 40) K. Š. pohaniel. 41) K. twarzi. 12) K. a neb nizadny. 43) K. y. 44) K. f nymi. 45) K. ſobie byl vczynil. 40 O nawraczeny dawyda do geruſalema. [Kap. XVIII.I PAk ti, geſſto ſu ſie drzieli Abſalona, nutkachu ſie mezi ſobu,1) abi nalezli myloſt kralowu, pamatugicz ti dobroti, gefíto gym czynyl w Ifrael. a dawid poſla k2) Sadoch a k abiataru, abi mluvili k muzom Juda: tot prawi kral: wi ſte me tielo y me koſti. procz napoſledi3) we- dete krale? Jako bi rzekl: wizte, biſſte nebili pozdnyeiffi gynych! a ſkrzie przifiezel) amaſe, ze ho vczyny knyezetem ritierzſtwa za Joab. I po- flachu muzowe [162a 1] Juda k krali, abi ſie wratil. I przigide kral az do Jordana, I przigide k nyemu wſſeczko pokolenye Juda v potku gemu do galgala. a ſemei z baurym gide ſ nymy, magie ſ ſobul) przywuznych5)
Strana 376
376 Regum Secundo. tificz muzow z benyamyn. a ſiba a geho ſynowe a ſluhi za Jordanem przigidu6) k nyemu, abi prziewedli") dom geho. prawi Jozefq, bi ti vczy- nyli moſt Jordanſki, abi ſnaze8) fſel kral s ſwym2) woiſkem. A kdiz pogide kral, poklony ſie ſemy a rzka: nerozpomynai, pane, bezprawie ſluhi tweho. neb1o) fie znam v11) mem hrziechu, a proto przifſel ſem dnes v potku twu prwny wiſech z domu Jozef; ne tak bi bil z pokolenye Jozeph, ale ze bidleſſe na horzie effraym. a kdiz Abiſai wecie, aby ſemei zabili, dawid wecie: za12) newieff, ze ſem dnes vczynen kralem nad Irael? a proto dnefſny den nebud zabit izadny muz w Irael. Jako bi rzekl: Tit zabiem, gefſto12a) ſu dnes vczinyli krale nad ſobu?13) neb ſie baſſe, bil-li bi Semei zabit, ze bi gyny, gefíto fu takez14) rozhnyewali krale, nechtieli bi ho15) vczynyti ſobie16) kralem. I wecie k17) Semei: nevmrzefí. A18) myfiboſech przigide v potku krali i neumytymy nohamy a i bradu neoſtrzizenu; a take19) rucha bil neopral ot toho dne, iakz [162a 2] wiffel20) kral. I wecie Toto wſſe waz. mu21) kral: procz ſi neſſel ſe mnu? a on wecie: ſluha moi pohrdal mnu, nechtie my oſedlati21a) oſla, abich giel ſ kralem, a nad to obzalowal mye; a ti, genz ſi ſprawedlywi, vczyn ſe mnu, iakoz21b) ſie tobie zda, kral wecie: giſtot geſt, czo ſem promluwil: ti a fiba rozdielte wladanye gmyenye. iako bi rzekl: kazdemu z was bilt ſem dal,22) ale ze kazdi z was nemoze- wîſebo myeti, bud mezi wama dieleno. Prawie, bi dawid nepomnyel na przifahu Jonatowu, neprawie23) fudil; a proto roboam a Jeroboam roz- dielili ſu kralowſtwie geho. a berzellai, geſſto bil dal krali pokrm, bil íſel ſ nym. I wecie mu24) kral: pod ſe mnu do Jerufalema, a pocztym tebe. a25) on wecie: dnes my geft ofmdefat let, netrzieba my te26) otplati. Canaan, ſyn moi, ten gdi f tebu; vczyn mu,27) czot fie28) widi. I wecie kral: pod ſe mnu, a uczinymt, czoz29) tobie ſie bude libiti. I30) wrati fie berzellai na ſwe myeſto. Tehdi ſie ſebrachu wſſiczkny muzie31) Ifrael, a hnyewagicz fie28) weciechu: procz fu tie vkradly naffi bratrzie, muzie Juda, a przywedli ſu tie bez nas? I wecie Judas: neb my geſt blizífi kral. Ifrael wecie: defiet krat32) ſem ia lepſſi, a proto wiece ke mnye fluffie dawid nezli k tobie, a naywiecz proto, ze [162b 1] ſem prworozenecz a kdiz twrdie33) otpowediechu muzowe Juda, ſiba, ſyn bocci, muz ge- mynſki, potrubi w trubu a rzka: nenye nam diela any czieſti w ſynu Ifai. /2. Král. 20.] wrat fie Ifrael do ſwich ftanow. a31) otſtupywfſe ot dawida gidu35) po36) ſibie. a muzie Juda prowodichu krale ſweho do Jeruſalema. fiba nõ. 1) K. Š. febu. 2) sch. v Š. 3) K. naypoſledy. 4) K. y przifezie ſkrze. 5) Š. K. przi- buznych. 6) K Š. przigdu. 7) K. Š. prziwedli. 8) e nadeps 3) K. s ſwymi a f. 10) K. nebt. 11) K. w. 12) K. Š. zda. 12а) K. gefftot.; dnes sch. v Š. 14) fu sch. v K.; take. 15) K. geho. 16) sch. v Š.; K. kralem fobie. 17) sch. v K. 18) K. a pak. 19) K. takez. 20) K. wyffel byl. 21) K. gemu. 212) K. naps. ohledati, přetrž. a na vnitřn. okr. červeně naps. oſedlati. 21b) K. yako. 22) K. dalt ſem byl. 23) K. a neprawie. 21) K. gemu. 25) K. tie; a sch. 26) K. tey. 27) K. a vczyn gemu. 28) K. gſe. 29) K czot. 39) za tím naps. wecie, přetrž. Š. libiti bude. 31) K. muzowe. 32) krat krale. 33) K. tak hrdie. 34) sch. v K. 35) Š gdu; K. gidechu. 36) K. do (!).
376 Regum Secundo. tificz muzow z benyamyn. a ſiba a geho ſynowe a ſluhi za Jordanem przigidu6) k nyemu, abi prziewedli") dom geho. prawi Jozefq, bi ti vczy- nyli moſt Jordanſki, abi ſnaze8) fſel kral s ſwym2) woiſkem. A kdiz pogide kral, poklony ſie ſemy a rzka: nerozpomynai, pane, bezprawie ſluhi tweho. neb1o) fie znam v11) mem hrziechu, a proto przifſel ſem dnes v potku twu prwny wiſech z domu Jozef; ne tak bi bil z pokolenye Jozeph, ale ze bidleſſe na horzie effraym. a kdiz Abiſai wecie, aby ſemei zabili, dawid wecie: za12) newieff, ze ſem dnes vczynen kralem nad Irael? a proto dnefſny den nebud zabit izadny muz w Irael. Jako bi rzekl: Tit zabiem, gefſto12a) ſu dnes vczinyli krale nad ſobu?13) neb ſie baſſe, bil-li bi Semei zabit, ze bi gyny, gefíto fu takez14) rozhnyewali krale, nechtieli bi ho15) vczynyti ſobie16) kralem. I wecie k17) Semei: nevmrzefí. A18) myfiboſech przigide v potku krali i neumytymy nohamy a i bradu neoſtrzizenu; a take19) rucha bil neopral ot toho dne, iakz [162a 2] wiffel20) kral. I wecie Toto wſſe waz. mu21) kral: procz ſi neſſel ſe mnu? a on wecie: ſluha moi pohrdal mnu, nechtie my oſedlati21a) oſla, abich giel ſ kralem, a nad to obzalowal mye; a ti, genz ſi ſprawedlywi, vczyn ſe mnu, iakoz21b) ſie tobie zda, kral wecie: giſtot geſt, czo ſem promluwil: ti a fiba rozdielte wladanye gmyenye. iako bi rzekl: kazdemu z was bilt ſem dal,22) ale ze kazdi z was nemoze- wîſebo myeti, bud mezi wama dieleno. Prawie, bi dawid nepomnyel na przifahu Jonatowu, neprawie23) fudil; a proto roboam a Jeroboam roz- dielili ſu kralowſtwie geho. a berzellai, geſſto bil dal krali pokrm, bil íſel ſ nym. I wecie mu24) kral: pod ſe mnu do Jerufalema, a pocztym tebe. a25) on wecie: dnes my geft ofmdefat let, netrzieba my te26) otplati. Canaan, ſyn moi, ten gdi f tebu; vczyn mu,27) czot fie28) widi. I wecie kral: pod ſe mnu, a uczinymt, czoz29) tobie ſie bude libiti. I30) wrati fie berzellai na ſwe myeſto. Tehdi ſie ſebrachu wſſiczkny muzie31) Ifrael, a hnyewagicz fie28) weciechu: procz fu tie vkradly naffi bratrzie, muzie Juda, a przywedli ſu tie bez nas? I wecie Judas: neb my geſt blizífi kral. Ifrael wecie: defiet krat32) ſem ia lepſſi, a proto wiece ke mnye fluffie dawid nezli k tobie, a naywiecz proto, ze [162b 1] ſem prworozenecz a kdiz twrdie33) otpowediechu muzowe Juda, ſiba, ſyn bocci, muz ge- mynſki, potrubi w trubu a rzka: nenye nam diela any czieſti w ſynu Ifai. /2. Král. 20.] wrat fie Ifrael do ſwich ftanow. a31) otſtupywfſe ot dawida gidu35) po36) ſibie. a muzie Juda prowodichu krale ſweho do Jeruſalema. fiba nõ. 1) K. Š. febu. 2) sch. v Š. 3) K. naypoſledy. 4) K. y przifezie ſkrze. 5) Š. K. przi- buznych. 6) K Š. przigdu. 7) K. Š. prziwedli. 8) e nadeps 3) K. s ſwymi a f. 10) K. nebt. 11) K. w. 12) K. Š. zda. 12а) K. gefftot.; dnes sch. v Š. 14) fu sch. v K.; take. 15) K. geho. 16) sch. v Š.; K. kralem fobie. 17) sch. v K. 18) K. a pak. 19) K. takez. 20) K. wyffel byl. 21) K. gemu. 212) K. naps. ohledati, přetrž. a na vnitřn. okr. červeně naps. oſedlati. 21b) K. yako. 22) K. dalt ſem byl. 23) K. a neprawie. 21) K. gemu. 25) K. tie; a sch. 26) K. tey. 27) K. a vczyn gemu. 28) K. gſe. 29) K czot. 39) za tím naps. wecie, přetrž. Š. libiti bude. 31) K. muzowe. 32) krat krale. 33) K. tak hrdie. 34) sch. v K. 35) Š gdu; K. gidechu. 36) K. do (!).
Strana 377
Regum Secundo. 377. O ſmrty Amaze a o Sybe.1) [Kap. XIX./ 15 25 PAk kral defiet zenym ſwich, k nymzto abfalon bil wſtupil, za- tworzi gie w ſtrazi wdowſtwie, a wiecz k nym neprziſtupi. I wecie kral amaſie iako knyezeti ritierzſtwie: Sberz2) my muzie Juda do trzietieho dne, y gide amaſa, a bidlil geſt kromye radi. I wecie kral k Abiſai, ne 5 k Joab, neb giz bo3) bil otluczil ot knyezatſtwie;4) wſfak Jozefq die, bi rzekl k Joab: poymy ſluhi pane5) tweho a poſtihny ho, at neugde nas. I wigiedu6) f nym wſſiczkny moczny z Jeruſalema; I potka gie?) amaſa, Amaſa. wraczuges) fie, v welikeho kamene, geffto geft w gabaon, a Joab myegiefſe na ſobie vzku ſukny. wſſak Jozefq prawi pancierz; a bieſſe ſie opaſal 10 meczem, gefſto ſnadnye mohl wynyeti: a kakus9) chitroſti zamyſlyw, iako bi mu wipadl mecz, a wzem gei a prawu ruku drzie podbradek ama- fow, iako bi ho10) chtiel polibiti, a lewu ruku bok [162b 2] geho proſtrczi, az geho trziewall) wyplynuchu. a Joab abifai12) honychu fibu, i poſtachu przigedffel3) k mrtwemu na cieſtie. pak geden muz hnu gyml4) na pole. a przikri gei, abi nad nym neſtali gduci, a wolagie, ze geſt15) ſprawedlywie vmrziel ten, kteriz we liti meſſkal geſt nawratiti16) ſie k krali. pak Joab ſ woiſkem obleze ſibu w abeli! a ſnazen biefſe, abi zborzil zdi myeſta,17) i zawola k nyemu zena mudra z myeſta. a bieſſe rziecz w ſtarem przi- ſlowi: kterzils) tiezi, otiezte w abeli; iako bi rzekl: Totot geſt myeſto 20 radi ot ſtarodawna:19) procz tiezeff wywratiti materz myeſt Ifrael? procz hubiſſ diediczſtwo19a) bozie? i geſt takito ſmyſl geho: nyekdi w zakonye rzeczeno geft: Jakozto Ifrael bil20) przikazal drziewe21) offierowati myr neprzatelom, nezli bi k nym prziſtupil, a proto procz kwapifſ diediczſtwo bozie,22) tocziſſ procz nedrziff zakona w Irahelitſkich, gefſto gest drzan w cizozemſkich? I wecie k nyei23) Joab: nechcit myeſta zborziti, ale ſiba zahubiti, genz geſt ruku ſwu zdwihl21) proti25) Dawidowi. I mluwila geft ta zena myefſczanom mudrzie, a ony frziezanu hlawu ſibe26) wrziechu Caput ſibe. k Joab. Tehdi wrati ſie woiſko do Jeruſalema k krali. I nawrati kral Joab nad woiſko, a gy [163a 1] ne ſluzebnyki w ſwe vrzadi, iako drziewe, 30 nez aduram poſtawi, abi vroki27) ſbieral,28) a Iram bi vczynen knyezem dawidowym wlaſtny. [2. Král. 20./ 1) K Syby; o sch.; Š. Sybie. 2) K. zberz. 3) K. ge°. 4) K. kniezftwie; Š. kniezetstwie. 5) (!) K. pana. 6) Š. K. wygdu. 7) K. geho. 8) K. wraczege. 3) K. yakus. 10) K. geho. 11) K. ftrzewa z nieho. 12) K. a Abifai. 13) Š. prziſfedíſe. 14) za tím naps. na cieft, přetrž. 15) sch. v K. 16) K. wratiti. 17) K miefta zdi. 18) K. kterzyz. 19) K. Š. ftaradawna. 19a) Š. diediczftwie. 20) sch. v K. 21) K. drziew. 22) K. bozie zruffiti 23) K. k ni; Š. k nie. 24) K. zwedl. 25) K. proti krali. 26) Š. Sibie; K. Siby 27) Š vtoky. 28) K zbieral.
Regum Secundo. 377. O ſmrty Amaze a o Sybe.1) [Kap. XIX./ 15 25 PAk kral defiet zenym ſwich, k nymzto abfalon bil wſtupil, za- tworzi gie w ſtrazi wdowſtwie, a wiecz k nym neprziſtupi. I wecie kral amaſie iako knyezeti ritierzſtwie: Sberz2) my muzie Juda do trzietieho dne, y gide amaſa, a bidlil geſt kromye radi. I wecie kral k Abiſai, ne 5 k Joab, neb giz bo3) bil otluczil ot knyezatſtwie;4) wſfak Jozefq die, bi rzekl k Joab: poymy ſluhi pane5) tweho a poſtihny ho, at neugde nas. I wigiedu6) f nym wſſiczkny moczny z Jeruſalema; I potka gie?) amaſa, Amaſa. wraczuges) fie, v welikeho kamene, geffto geft w gabaon, a Joab myegiefſe na ſobie vzku ſukny. wſſak Jozefq prawi pancierz; a bieſſe ſie opaſal 10 meczem, gefſto ſnadnye mohl wynyeti: a kakus9) chitroſti zamyſlyw, iako bi mu wipadl mecz, a wzem gei a prawu ruku drzie podbradek ama- fow, iako bi ho10) chtiel polibiti, a lewu ruku bok [162b 2] geho proſtrczi, az geho trziewall) wyplynuchu. a Joab abifai12) honychu fibu, i poſtachu przigedffel3) k mrtwemu na cieſtie. pak geden muz hnu gyml4) na pole. a przikri gei, abi nad nym neſtali gduci, a wolagie, ze geſt15) ſprawedlywie vmrziel ten, kteriz we liti meſſkal geſt nawratiti16) ſie k krali. pak Joab ſ woiſkem obleze ſibu w abeli! a ſnazen biefſe, abi zborzil zdi myeſta,17) i zawola k nyemu zena mudra z myeſta. a bieſſe rziecz w ſtarem przi- ſlowi: kterzils) tiezi, otiezte w abeli; iako bi rzekl: Totot geſt myeſto 20 radi ot ſtarodawna:19) procz tiezeff wywratiti materz myeſt Ifrael? procz hubiſſ diediczſtwo19a) bozie? i geſt takito ſmyſl geho: nyekdi w zakonye rzeczeno geft: Jakozto Ifrael bil20) przikazal drziewe21) offierowati myr neprzatelom, nezli bi k nym prziſtupil, a proto procz kwapifſ diediczſtwo bozie,22) tocziſſ procz nedrziff zakona w Irahelitſkich, gefſto gest drzan w cizozemſkich? I wecie k nyei23) Joab: nechcit myeſta zborziti, ale ſiba zahubiti, genz geſt ruku ſwu zdwihl21) proti25) Dawidowi. I mluwila geft ta zena myefſczanom mudrzie, a ony frziezanu hlawu ſibe26) wrziechu Caput ſibe. k Joab. Tehdi wrati ſie woiſko do Jeruſalema k krali. I nawrati kral Joab nad woiſko, a gy [163a 1] ne ſluzebnyki w ſwe vrzadi, iako drziewe, 30 nez aduram poſtawi, abi vroki27) ſbieral,28) a Iram bi vczynen knyezem dawidowym wlaſtny. [2. Král. 20./ 1) K Syby; o sch.; Š. Sybie. 2) K. zberz. 3) K. ge°. 4) K. kniezftwie; Š. kniezetstwie. 5) (!) K. pana. 6) Š. K. wygdu. 7) K. geho. 8) K. wraczege. 3) K. yakus. 10) K. geho. 11) K. ftrzewa z nieho. 12) K. a Abifai. 13) Š. prziſfedíſe. 14) za tím naps. na cieft, přetrž. 15) sch. v K. 16) K. wratiti. 17) K miefta zdi. 18) K. kterzyz. 19) K. Š. ftaradawna. 19a) Š. diediczftwie. 20) sch. v K. 21) K. drziew. 22) K. bozie zruffiti 23) K. k ni; Š. k nie. 24) K. zwedl. 25) K. proti krali. 26) Š. Sibie; K. Siby 27) Š vtoky. 28) K zbieral.
Strana 378
[Kap. XX.[ [2. Král. 21]. Noto". Septe filij faulis čcifixi reddiderunt vbertatem terre. (Kap. XXI.] [2. Krdl. 21.) 378 Regum Secundo. O [edmy muziech, obie[[enych na pomftu Gabaonyt[ky. | bi hlad za dawida trzi leta, I potaza fie dawid f panem bohem. I wecie mu: tot!) fie geft?) ftalo pro faula a pro dom geho, ze ge zbil ga- baonyti z hnyewu Ifrael, a zruffil przifahu Jozue a ftarífich. I wecie dawid gabaonytom: czo ia wam vczynym, abiffte diekowali diedynye boziei?*) ony weciechu: Muzie toho, gefito nas zetrziel, mame fhladit1,4) tak abi i geden®) z gieho pokolenye zyw neoftal.9) ale ze’) dawid nemohl toho vczynyti pro przifahu, geffto bil przifahl Jonatie, vfkrowny profbu gich a rzka: bud wam dano fedm fynow geho, abichme gie muczili bohu. I otpufti kral Mifibozech, fynu jJonatowie,) a da gym finy dwa?) faul, geffto mu bila vrodila refa. Ti geffcze!?) dieti fucz f!) doech, zbichu knyezi??) 10 w nobe a potom gabaonyti. a take gym da piet fynow Mikol?) zwolenych, geffto gie bila vrodila merob adraelowi; pak Gabaonyte vkrzizowachu gie w prwe zny, kdiz geczmeny znyechu. Pak refa oblekffi fie w zyny, proftrzie!!) fobie kameny, [163a 2] lezie podle nych we dne y w noci, abi othonyla ot nych ptaki y zwierz, ot poczatka zny, az bi na nye woda ffla, 15 az do mefiecie zarzigie.) neb tehdi podle przitazenye zemye tepruw gdu dffczowe. Tu refu nyeterzi nedobrzie mnye, bi bila orfa, zelwa noemy. a ufliffew dawid, czo vczynyla repha, kaza gie floziti f ffibenycz, a wzem kofti Saul a Jonate!$) z Jabes galaad, a kofti tiech, gelito fu bili prziko- wany, pochowa gie!”) w hrobie Cis, gich otce. a kdiz fie to fta, hned pan : boh nawrati plodnoft zemy.!9) o n o 1) K. gev totot. ?) K. ge. ?) K. bozi; S. bozie. !) K. fhladiti mame 5) K. geden. *) K. neoftal ziw. 7?) sch. v K. 8) K. Jonatie. *) na okr. ; v K. sch. 19) K. geffto. ??) K. z doech; S. Sdoech. 1?) S kniezie. 13) K. Nykol. M) K. a proftrzie. b) za tím přetvž. te; K. zarzij. 1) K. Jonaty. 17) sch v Š.; pochowe. 18) K. ynhed. !9) K. zemie. O cztyrziech bogich dawydowich.!) STa tie opiet boi filiftiki proti Ihael,?) I boiowa dawid proti nym. a kdiz dawid boyvgie vmdliš) fie welmy, tehdi Jefbi z nobi, geffto bil z pokolenye refa, chtieffe dawida zabiti. I zaítupi gei Abifai a zabi fi- liftea. I?) prawie zide, bi to bil z pokolenye obroweho, a prawie refam, bi bila orfa, zelwa noemy, geffto vrodila muzi fwemu getheo!) cztirzi obri: 5 Gezbi z nobi, lephi, goliam a cztwrte,?) geffto myel ffeft prftow w ru- kach$) y w nohach. Tehdi przifiezechu muzie dawid rzkucz: giz newigdeff Í namy do bogie," abi neuhafil lucerny Ifrael. a pro tento boi poiledny obnowuge Iftoria tuto trzi bogie dawi [163b 1]: dowi drzewnye gmenem: Prwi bil w gob, tom myeftie, gefito flowe Jafer, tu?) pobil fobotai fephi 10 z pokolenye obroweho. a druhi boi take bil w gob, w nyemzto,?) iakoz?*) prawi Jozefq, vkaza fie muz Iilny efron, przywuzny') dawidowi, ten fam, kdiz geho na bieh fie obratichu, welmy mnoho neprzatel poby'®) a gyne
[Kap. XX.[ [2. Král. 21]. Noto". Septe filij faulis čcifixi reddiderunt vbertatem terre. (Kap. XXI.] [2. Krdl. 21.) 378 Regum Secundo. O [edmy muziech, obie[[enych na pomftu Gabaonyt[ky. | bi hlad za dawida trzi leta, I potaza fie dawid f panem bohem. I wecie mu: tot!) fie geft?) ftalo pro faula a pro dom geho, ze ge zbil ga- baonyti z hnyewu Ifrael, a zruffil przifahu Jozue a ftarífich. I wecie dawid gabaonytom: czo ia wam vczynym, abiffte diekowali diedynye boziei?*) ony weciechu: Muzie toho, gefito nas zetrziel, mame fhladit1,4) tak abi i geden®) z gieho pokolenye zyw neoftal.9) ale ze’) dawid nemohl toho vczynyti pro przifahu, geffto bil przifahl Jonatie, vfkrowny profbu gich a rzka: bud wam dano fedm fynow geho, abichme gie muczili bohu. I otpufti kral Mifibozech, fynu jJonatowie,) a da gym finy dwa?) faul, geffto mu bila vrodila refa. Ti geffcze!?) dieti fucz f!) doech, zbichu knyezi??) 10 w nobe a potom gabaonyti. a take gym da piet fynow Mikol?) zwolenych, geffto gie bila vrodila merob adraelowi; pak Gabaonyte vkrzizowachu gie w prwe zny, kdiz geczmeny znyechu. Pak refa oblekffi fie w zyny, proftrzie!!) fobie kameny, [163a 2] lezie podle nych we dne y w noci, abi othonyla ot nych ptaki y zwierz, ot poczatka zny, az bi na nye woda ffla, 15 az do mefiecie zarzigie.) neb tehdi podle przitazenye zemye tepruw gdu dffczowe. Tu refu nyeterzi nedobrzie mnye, bi bila orfa, zelwa noemy. a ufliffew dawid, czo vczynyla repha, kaza gie floziti f ffibenycz, a wzem kofti Saul a Jonate!$) z Jabes galaad, a kofti tiech, gelito fu bili prziko- wany, pochowa gie!”) w hrobie Cis, gich otce. a kdiz fie to fta, hned pan : boh nawrati plodnoft zemy.!9) o n o 1) K. gev totot. ?) K. ge. ?) K. bozi; S. bozie. !) K. fhladiti mame 5) K. geden. *) K. neoftal ziw. 7?) sch. v K. 8) K. Jonatie. *) na okr. ; v K. sch. 19) K. geffto. ??) K. z doech; S. Sdoech. 1?) S kniezie. 13) K. Nykol. M) K. a proftrzie. b) za tím přetvž. te; K. zarzij. 1) K. Jonaty. 17) sch v Š.; pochowe. 18) K. ynhed. !9) K. zemie. O cztyrziech bogich dawydowich.!) STa tie opiet boi filiftiki proti Ihael,?) I boiowa dawid proti nym. a kdiz dawid boyvgie vmdliš) fie welmy, tehdi Jefbi z nobi, geffto bil z pokolenye refa, chtieffe dawida zabiti. I zaítupi gei Abifai a zabi fi- liftea. I?) prawie zide, bi to bil z pokolenye obroweho, a prawie refam, bi bila orfa, zelwa noemy, geffto vrodila muzi fwemu getheo!) cztirzi obri: 5 Gezbi z nobi, lephi, goliam a cztwrte,?) geffto myel ffeft prftow w ru- kach$) y w nohach. Tehdi przifiezechu muzie dawid rzkucz: giz newigdeff Í namy do bogie," abi neuhafil lucerny Ifrael. a pro tento boi poiledny obnowuge Iftoria tuto trzi bogie dawi [163b 1]: dowi drzewnye gmenem: Prwi bil w gob, tom myeftie, gefito flowe Jafer, tu?) pobil fobotai fephi 10 z pokolenye obroweho. a druhi boi take bil w gob, w nyemzto,?) iakoz?*) prawi Jozefq, vkaza fie muz Iilny efron, przywuzny') dawidowi, ten fam, kdiz geho na bieh fie obratichu, welmy mnoho neprzatel poby'®) a gyne
Strana 379
Regum Secundo. 79 25 na bieh obrati. ale knyehi kralowe na tomto myeſtie pokladagi boi da- 15 widow proti goliam takto: w nyemzto pobil ot boha dany, ſyn faltus, nola dd. polymytaryus betlehemytſki, goliaffe getheum. tiemy cztirzmy gmeny wyprawuge fie dawid: prwe mull) diegi bohem dany, ze k wiſwobozeny Ifrael ot boha dan geft kralem. syn faltus, to geft pazit, neb ſ paftwi a ſ paziti wzat geſt. polymytaryus, neb z pokolenye bezeleel polymytarij 20 bila maty13) geho, aneb ze rozlicznye rozífirzil ſluzbu bozi. bethlehemytes rzeczen geſt pro wlaſt. a take pamatuge gyny boi, w nyemzto Jonata, ſyn ſêmaa,13) bratra dawidowa, zabi muzie, geſſto myel ſſeft prſtow w ru- kach11) y w nohach. potom dawid mluwil geft panu bohu flowa tohoto15) piſma toho dne, kdiz ho boh zproſti wſſiech neprzatel geho a z ruku Saul, Compoſicõ 116) wecie: mylowati tie budu, boze,16a) filo ma etc. [163b 2] a17) to zna- p§°4 et câtic°4. menye wzal Eſdras z flow ſwrchupſanych toho dne, kdiz ho pan boh [2. Král. 22. zproſtil18) etc. Jozefo prawi, 19) ze kdiz dawid pozywal pokogie naywiſſieho, tehdi Cantiki a Imny ſlozi,20) nyektere trzimyerne, a nyektere pietmyerne, rozliczne21) czynye warhany, w nychzto knyezie po ſwatciech a gynych 30 ſlawnoſtech chwali bohu wzdawagi. I polozi Jozefq rozluczenye mezi zaltarzem a mezi nablum. zaltarz ſlowe wznycie hudba,22) defieti ſtru- namy prziprawena, a to ohibadlem, toczifí plectro tepu.23) ale nablum dwanaft zwukow ma, a príti fie dotikagi, po pieny ſwrchu rzeczenem prziczyny dawid, mluwie o ſobie iako o gynem: Totot geft naipoſled- 35 nyeifsie, gefſto geſt21) rzekl dawid, ſyn Ifai, rzekl muz, gemuzto sie geft25) ſtal ſlib o criſtu boziem: Jacob, tocziff criftus, nad gyne powiſſen a mazan ot boha. pro ty26) ſlowa nyeterzi diegi, drzewerzeczeny zalm bi bil dawid naipoſleze pſal. ale bezpecznyege27) geft, abichme rzekli: naipoſlednyeiffie fu flowa dawidowi tito: 28) duch bozi mluwil ge29) ze mne etc. a fnad geft30) 40 ten pfalm naipoſleze pfan,31) anyz geft32) k gynym poldruhemu Stu przi- czten.33) [2. Král. 23.] 1) Š. (přid.) tak znamenay. 2) K. yfrahely. 3) K. vmdle. 3a) sch. v. Š 4) K. Getheowi. 3) K. cztwrteho. 6) K. w ruku. 7) K. newydeſs wiecz do bogie f nami. 8) K a tu. 9) Š. w niezto. 9a) K. yako. 10) K. Š. przibuzny. 10a) Š pobil. 11) K. prwe (!). 12) Š. matie. 13) K. Semnya. 14) K. w ruku. 15) K. toho. 15) sch. v K. 16а) K. bozie (!); Š. boze budu 17) K. Jozephus prawi a 18) K zproftil pan buoh. 19) K. y prawi Jozephus. 20) K. ympny; Š. flozil. 21) K. rozlicznie. 22) K. hudba wzwucie. 23) plectrem tepu aneb tahnu. 24) sch. v Š. 25) sch. v K. 26) K. ta. 27) K. bezpeczniegi. 28) K. dawidowa tato. 29) K. Š. gt. 30) K. ge. 31) K. Š. žalm naypoſleze pſâl (!). 32) sch. v K. 33) K. ſtu zalmom przipſan. Kratka rziecz o ſylnych dawydowych. [Kap. XXII.I A v krale biechu wſſiczkny naifilnyeiffi, [164a 1] z nychzto nai- znamenatieiſsich1) biefſe ffeft a trzidcieti. wſfak dawid biefse nade wſſeczki2) 12. Král. 23.] a naymudrzieiſſi,3) ſedie na ſtolici. a tak gich bilo ſedm a trzidcieti, przi- cztucz dawida, pak z tiech ſſeſt bieſſe po dawidowi, a ti biechu nad trzi-
Regum Secundo. 79 25 na bieh obrati. ale knyehi kralowe na tomto myeſtie pokladagi boi da- 15 widow proti goliam takto: w nyemzto pobil ot boha dany, ſyn faltus, nola dd. polymytaryus betlehemytſki, goliaffe getheum. tiemy cztirzmy gmeny wyprawuge fie dawid: prwe mull) diegi bohem dany, ze k wiſwobozeny Ifrael ot boha dan geft kralem. syn faltus, to geft pazit, neb ſ paftwi a ſ paziti wzat geſt. polymytaryus, neb z pokolenye bezeleel polymytarij 20 bila maty13) geho, aneb ze rozlicznye rozífirzil ſluzbu bozi. bethlehemytes rzeczen geſt pro wlaſt. a take pamatuge gyny boi, w nyemzto Jonata, ſyn ſêmaa,13) bratra dawidowa, zabi muzie, geſſto myel ſſeft prſtow w ru- kach11) y w nohach. potom dawid mluwil geft panu bohu flowa tohoto15) piſma toho dne, kdiz ho boh zproſti wſſiech neprzatel geho a z ruku Saul, Compoſicõ 116) wecie: mylowati tie budu, boze,16a) filo ma etc. [163b 2] a17) to zna- p§°4 et câtic°4. menye wzal Eſdras z flow ſwrchupſanych toho dne, kdiz ho pan boh [2. Král. 22. zproſtil18) etc. Jozefo prawi, 19) ze kdiz dawid pozywal pokogie naywiſſieho, tehdi Cantiki a Imny ſlozi,20) nyektere trzimyerne, a nyektere pietmyerne, rozliczne21) czynye warhany, w nychzto knyezie po ſwatciech a gynych 30 ſlawnoſtech chwali bohu wzdawagi. I polozi Jozefq rozluczenye mezi zaltarzem a mezi nablum. zaltarz ſlowe wznycie hudba,22) defieti ſtru- namy prziprawena, a to ohibadlem, toczifí plectro tepu.23) ale nablum dwanaft zwukow ma, a príti fie dotikagi, po pieny ſwrchu rzeczenem prziczyny dawid, mluwie o ſobie iako o gynem: Totot geft naipoſled- 35 nyeifsie, gefſto geſt21) rzekl dawid, ſyn Ifai, rzekl muz, gemuzto sie geft25) ſtal ſlib o criſtu boziem: Jacob, tocziff criftus, nad gyne powiſſen a mazan ot boha. pro ty26) ſlowa nyeterzi diegi, drzewerzeczeny zalm bi bil dawid naipoſleze pſal. ale bezpecznyege27) geft, abichme rzekli: naipoſlednyeiffie fu flowa dawidowi tito: 28) duch bozi mluwil ge29) ze mne etc. a fnad geft30) 40 ten pfalm naipoſleze pfan,31) anyz geft32) k gynym poldruhemu Stu przi- czten.33) [2. Král. 23.] 1) Š. (přid.) tak znamenay. 2) K. yfrahely. 3) K. vmdle. 3a) sch. v. Š 4) K. Getheowi. 3) K. cztwrteho. 6) K. w ruku. 7) K. newydeſs wiecz do bogie f nami. 8) K a tu. 9) Š. w niezto. 9a) K. yako. 10) K. Š. przibuzny. 10a) Š pobil. 11) K. prwe (!). 12) Š. matie. 13) K. Semnya. 14) K. w ruku. 15) K. toho. 15) sch. v K. 16а) K. bozie (!); Š. boze budu 17) K. Jozephus prawi a 18) K zproftil pan buoh. 19) K. y prawi Jozephus. 20) K. ympny; Š. flozil. 21) K. rozlicznie. 22) K. hudba wzwucie. 23) plectrem tepu aneb tahnu. 24) sch. v Š. 25) sch. v K. 26) K. ta. 27) K. bezpeczniegi. 28) K. dawidowa tato. 29) K. Š. gt. 30) K. ge. 31) K. Š. žalm naypoſleze pſâl (!). 32) sch. v K. 33) K. ſtu zalmom przipſan. Kratka rziecz o ſylnych dawydowych. [Kap. XXII.I A v krale biechu wſſiczkny naifilnyeiffi, [164a 1] z nychzto nai- znamenatieiſsich1) biefſe ffeft a trzidcieti. wſfak dawid biefse nade wſſeczki2) 12. Král. 23.] a naymudrzieiſſi,3) ſedie na ſtolici. a tak gich bilo ſedm a trzidcieti, przi- cztucz dawida, pak z tiech ſſeſt bieſſe po dawidowi, a ti biechu nad trzi-
Strana 380
380 Regum Secundo. [r. Paral. 2./ aqua nö. dcieti, a z tiech ſſeſti trzie4) biechu5) welmy filny, a trzie ne tak welmy 5 ſilny,6) ale wſſak ſilnyeiſſi nezli z tiech trzidcat, iako bichme mohli rzeci: trzidcet7) bilo filnych, ale trzie4) filnyeiſſi gich, a gyny trzie4) naifilnyeiffi. a podle toho wikladanye kratku rzieczi ſſeſt a trzidcieti filnych poczyna8) fie; tu knyezie mezi trzmy ten geſt9) iako naymlazſfi1o) czrweki1) drziewa, gefſto oſm ſet gednu ranu porazi. Jozefo prawi dewiet fet, paralipomenon 10 trzi ſta ;12) ale tento geft tuto menowan ot widopiſu paralipomenon, anyz No. ſie czte, kdel3) ſie geſtl1) to ſtalo, gedno ze ſie tuto pamatuge. Potom bieſſe Eleazar, ſyn ftriciel42) dawidowa, geffto pobil filifteos,15) az mu16) ruka geho zemdle a ztwrdie ſ meczem.17) Potom bieſſe ſemmaa araritſki, a toho Jo- zefo nazywa ſememya. a ten, kdiz lid bieſſe pobiehl, ſam oſta na poli 15 a tepa filifteos,15) a vczynyl zdrawie w Hrael. Tiem tiziem Jozefo przi- dawa prodlenye wodi z cifterny bethlehem,18) ale Iftorzie19) kralow przi- chilige20) to k potomnym trziem, [164a 2] geſſto gym dieme filnyeiſſi; tiech prwi bil Abiſai, bratr Joab. to geft ten, geſſto ſwe kopie zdwihl proti trziem ſtom, a ti zbi wſſieczki.21) potom bil bananyas,22) ten zabil dwa 20 lwy moab, tocziff knyezie, a ti paraly.22a) nazywa berany, ten geft zabil muzie egiptſkeho, geſſto bohu vtrhowal. Prawie zide, bi to bil ſemei, ge- hozto22b) potom zabil za ſſalomuna.23) a gyneho muzie egiptſkeho zabil, doftoyneho ohledany, zywi piet loket, a myel kopie w rucie; k tomu prziffed Bananyas, moci widawi mu kopie z geho ruku, I zabi ho21) geho 25 kopym. wſſak Jeronym prawi to, czo ſme25) rzekli, o gynem egiptſkem,25a) o ſemei, geſſto myel kopie w rucie, tocziff zakon bozi ; o tom bi bil myſlil, abi oſtal w Jerufalemye, bil bi nezahinul. on ge zabil lwa takto: czaſa26) ſnyezneho bil vpadl lew w czifternu, a wida, ze nemoz nykudi wigiti, rzwaſſe. a banynyas vſliffaw,27) gda po cieſtie, I ſtupi k nyemu, magie huol w rucie, 30 I zabi ho.28) Trzetieho o29) filnyeiffich any kralowe any Jozefo poklada, ale ma fie30) biti vtiekano k ſobotai, o nyemzto nynye rzeczeno geſt.31) Ti trzie1) weliku wiecz vczynyli ſu, iakoz ſie bude prawiti: filiſtei nyekdi biechu32) fie33) budowali w udole rafaym az do myeſta bethlehem;34) a bieſſe nedoſta [164b 1] tek wodi w Jerufalemye. a dawid bieffe witupil 35 na wiezi, abi ſie potazal ſ panem bohem, a chwaleſſe prziede wſſiemy wodu z bethlehem,34) a naywiece tu, gefíto bieffe w ftudnyci v brany. Tehdi tito trzie4) ſkrzie wſſieczki neprzateli gidu35) do betlehem,36) a na- czrziewffe37) wodi, i gidu3s) opiet ſkrzie gich budi zaſie k39) kraly, tak ze paleſtyny pro gich ſmyele doufanye nehnuchu fie na nye dywiece fie. a kdiz 40 wodu przynefu, nechtie kral piti a rzka: I za-li40) bich ia krew tiechto a duſſi ſtraſt pil? y wili gi iako obiet bohu, 41) za zdrawie tiech muzow bohu diekugie. * ot toho poczitanye filnych zid otſtupuge, poczitagie gedno fſeft a trzidcieti, a ſnad w trzech42) prwnych, gefſto ſme13) rzekli gie nai- filnyeiſfie, poczita dawida41) takto: Dawid ſedie na ſtolici naymudrzieifſi, 45 knyezie mezi trzmy, on geſt iako naymlazífi45) drziewa czrwek46), a gyne to ſie nemyeny. a die, ze ge ſwu nahloſti mnoho gich zbil, neb47) pro hrziech, gefſto ge48) wnahle19) vczynyl w berſabee, mnozi ſu zbiti. a przirownawagi
380 Regum Secundo. [r. Paral. 2./ aqua nö. dcieti, a z tiech ſſeſti trzie4) biechu5) welmy filny, a trzie ne tak welmy 5 ſilny,6) ale wſſak ſilnyeiſſi nezli z tiech trzidcat, iako bichme mohli rzeci: trzidcet7) bilo filnych, ale trzie4) filnyeiſſi gich, a gyny trzie4) naifilnyeiffi. a podle toho wikladanye kratku rzieczi ſſeſt a trzidcieti filnych poczyna8) fie; tu knyezie mezi trzmy ten geſt9) iako naymlazſfi1o) czrweki1) drziewa, gefſto oſm ſet gednu ranu porazi. Jozefo prawi dewiet fet, paralipomenon 10 trzi ſta ;12) ale tento geft tuto menowan ot widopiſu paralipomenon, anyz No. ſie czte, kdel3) ſie geſtl1) to ſtalo, gedno ze ſie tuto pamatuge. Potom bieſſe Eleazar, ſyn ftriciel42) dawidowa, geffto pobil filifteos,15) az mu16) ruka geho zemdle a ztwrdie ſ meczem.17) Potom bieſſe ſemmaa araritſki, a toho Jo- zefo nazywa ſememya. a ten, kdiz lid bieſſe pobiehl, ſam oſta na poli 15 a tepa filifteos,15) a vczynyl zdrawie w Hrael. Tiem tiziem Jozefo przi- dawa prodlenye wodi z cifterny bethlehem,18) ale Iftorzie19) kralow przi- chilige20) to k potomnym trziem, [164a 2] geſſto gym dieme filnyeiſſi; tiech prwi bil Abiſai, bratr Joab. to geft ten, geſſto ſwe kopie zdwihl proti trziem ſtom, a ti zbi wſſieczki.21) potom bil bananyas,22) ten zabil dwa 20 lwy moab, tocziff knyezie, a ti paraly.22a) nazywa berany, ten geft zabil muzie egiptſkeho, geſſto bohu vtrhowal. Prawie zide, bi to bil ſemei, ge- hozto22b) potom zabil za ſſalomuna.23) a gyneho muzie egiptſkeho zabil, doftoyneho ohledany, zywi piet loket, a myel kopie w rucie; k tomu prziffed Bananyas, moci widawi mu kopie z geho ruku, I zabi ho21) geho 25 kopym. wſſak Jeronym prawi to, czo ſme25) rzekli, o gynem egiptſkem,25a) o ſemei, geſſto myel kopie w rucie, tocziff zakon bozi ; o tom bi bil myſlil, abi oſtal w Jerufalemye, bil bi nezahinul. on ge zabil lwa takto: czaſa26) ſnyezneho bil vpadl lew w czifternu, a wida, ze nemoz nykudi wigiti, rzwaſſe. a banynyas vſliffaw,27) gda po cieſtie, I ſtupi k nyemu, magie huol w rucie, 30 I zabi ho.28) Trzetieho o29) filnyeiffich any kralowe any Jozefo poklada, ale ma fie30) biti vtiekano k ſobotai, o nyemzto nynye rzeczeno geſt.31) Ti trzie1) weliku wiecz vczynyli ſu, iakoz ſie bude prawiti: filiſtei nyekdi biechu32) fie33) budowali w udole rafaym az do myeſta bethlehem;34) a bieſſe nedoſta [164b 1] tek wodi w Jerufalemye. a dawid bieffe witupil 35 na wiezi, abi ſie potazal ſ panem bohem, a chwaleſſe prziede wſſiemy wodu z bethlehem,34) a naywiece tu, gefíto bieffe w ftudnyci v brany. Tehdi tito trzie4) ſkrzie wſſieczki neprzateli gidu35) do betlehem,36) a na- czrziewffe37) wodi, i gidu3s) opiet ſkrzie gich budi zaſie k39) kraly, tak ze paleſtyny pro gich ſmyele doufanye nehnuchu fie na nye dywiece fie. a kdiz 40 wodu przynefu, nechtie kral piti a rzka: I za-li40) bich ia krew tiechto a duſſi ſtraſt pil? y wili gi iako obiet bohu, 41) za zdrawie tiech muzow bohu diekugie. * ot toho poczitanye filnych zid otſtupuge, poczitagie gedno fſeft a trzidcieti, a ſnad w trzech42) prwnych, gefſto ſme13) rzekli gie nai- filnyeiſfie, poczita dawida41) takto: Dawid ſedie na ſtolici naymudrzieifſi, 45 knyezie mezi trzmy, on geſt iako naymlazífi45) drziewa czrwek46), a gyne to ſie nemyeny. a die, ze ge ſwu nahloſti mnoho gich zbil, neb47) pro hrziech, gefſto ge48) wnahle19) vczynyl w berſabee, mnozi ſu zbiti. a przirownawagi
Strana 381
Regum Secundo. 381 dawida k czrwku6) drziewa, gefíto tezedo latyny50) a drziewotocz czeſki ve'míclûs 50 ſlowe, ze gſa myekki twrde drziewo prowrta, a kdiz ſie [164b 2] ho dotknu, dauid. nycz myekczieiſſieho toho czrwka51) nenye, a kdiz ſie on dotika, nycz ho twrzíſieho52) nenye. Takez dawid w obtiezeny a doma v ſwych poddanych bil naitiffi53) wſſiech, A na ſwem tronye proti neprzatelom izadny ho51) nebil oſtrzieiffi; a tuto chwale dawida w55) trzech wieciech: w56) mudrofti, 55 w57) pokorzie a w ſile. Pak gyny trz dcieti, geſſto ſme rziekli filny, potom budu poczteny, a mezi nymy nepoczitagi Joab, neb proto ze geſt knyezie gynych, aneb ze geft nedoſtogen pro ſmrt abner a Amaſe. * na to myeſto w paralipomenon Jeronym prawi,58) ze to wyno, geſſto bohu ofſierowachu, bilo ſ wodu ſmyeſſeno. 1) K. Š. nayznamenitieyffich. 2) K. wíſeczky filny. 3) Š. naymudrzeyffij. 1) K. trzi. 5) za tím přetrž. naifilnyeiffi. 6) K. a trzie — filny sch. v K. 7) K. trzidceti. 8) K. poczita, 9) sch. v K. 10) K. nadmladíſy. 11) Š. czerwek. 12) za tím přetrž. ale tento. 13) Š. zde. 14) K. ge. 14a) Š. Stirie. 15) K. philiftey. 16) K. gemu. 17) K. Š. s meczem. 18) K. bethleemſke. 19) K. hiftorie. 20) K. Š. przichiluge. 21) K. wſſeczky zbi. 22) ps. bana- myas, posl. čárka m podtečkována. 222) K. paralipomenon. 22b) K. gehoz. 23) K. Sa- lomona. 24) K. a zabie gey. 25) K. gſmy. 25a) K. egipſkem. 26) K. Š. czafu. 27) K. víli- ffew. 28) K a zabi geho 29) K. z. 30) K. to. 31) sch. v K. 32) sch. v K. 33) K. gfu. 31) K. bethleema. 33) K. gdu. 36) K. bethleema; Š. Bethlema. 37) Š. naczierzewffe; K nabrawfſe. 38) K. Š. gdu. 39) K. k fwemu. 10) K. zdalit; Š. zdali. 41) K. panu bohu. 12) K. we trziech. 13) K. fmy. 44) posl. a nadeps. 45) K. naymladífi. 46) Š. czerwek. 17) K nebo. 48) K. gt. 49) K. w nahlofti. 50) K Š. tefedo latinie. 51) K. czrwa; Š czerwka. 5) K. twrdczieho geho. 53) Š. naytiezífi. 54) K. geho. 55) K. we. 56) K. v. 57) K v. 58) K. prawi Jeronym. O czyfflu lyda 1)a o powzdwyzeny2) oltarzie dawydowa. [Kap. XXIII.] PAk ſta ſie po hladu drziewnyem bohem wpuſſczenym, rozhnyewal ſie boh na Irael pro ſmrt vrie,3) Jakoz prawi zid,1) ze geſt neodolal ſ2. Král. 24.] aneb powolil. a proto giz bieſſe ſuzeno na dawida, iakozto ſuzeno bywa w lidu hnyew bozi. wiklada paralipomenon rzka:4a) powſtal fathan proti Ifrael a zbudil dawida, abi czetl lid. I wecie kral k Joab: Przidi5) wſſeczko 1r. Paral. 21.] pokoleny Ifrael,6) a przieczti lid, abich wediel cziſlo gich. Pak vrozumyew Joab, ze fie7) to dies) z pichu,8a) I wecie: prziſporz boh k lidu twemu, ale czo ſobie chce pan kral moi w teito9) wieci? Jako bi rzekl: wiz, bi boha nerozhnyewal. a kdiz kral nerodi vmyſla promyenyti, wifſed Joab 10 a10) knyezie ritierzow, przieczitu11) lid, a wratichu [165a 1] ſie po dewieti cztenye mefieciech12) a dwadcieti dnech do Jerufalema ſ popſanym.13) I nalezu11) w Iſrael oſm ſet tiſiczow,15) a z Juda padeſat tiſiczow16) muzow boiow- lyda. nych. benyamyn nebili przieczteny 17) neb gich gels) bilo malo. w parali- pomenon ſie czte tificz tiſiczow a ſto tiſiczow, a prawie, bi Joab zamlczal19) 15 diel krali. ſhrzieffil20) dawid21) we dwem: Prwe, ze piſſnye czetl, a ze kazdi cztenych nedal22) penyez krali, cztirz23) ficlow ſtrziebra, iako geſt [r. Paral. 6, 25.] 5
Regum Secundo. 381 dawida k czrwku6) drziewa, gefíto tezedo latyny50) a drziewotocz czeſki ve'míclûs 50 ſlowe, ze gſa myekki twrde drziewo prowrta, a kdiz ſie [164b 2] ho dotknu, dauid. nycz myekczieiſſieho toho czrwka51) nenye, a kdiz ſie on dotika, nycz ho twrzíſieho52) nenye. Takez dawid w obtiezeny a doma v ſwych poddanych bil naitiffi53) wſſiech, A na ſwem tronye proti neprzatelom izadny ho51) nebil oſtrzieiffi; a tuto chwale dawida w55) trzech wieciech: w56) mudrofti, 55 w57) pokorzie a w ſile. Pak gyny trz dcieti, geſſto ſme rziekli filny, potom budu poczteny, a mezi nymy nepoczitagi Joab, neb proto ze geſt knyezie gynych, aneb ze geft nedoſtogen pro ſmrt abner a Amaſe. * na to myeſto w paralipomenon Jeronym prawi,58) ze to wyno, geſſto bohu ofſierowachu, bilo ſ wodu ſmyeſſeno. 1) K. Š. nayznamenitieyffich. 2) K. wíſeczky filny. 3) Š. naymudrzeyffij. 1) K. trzi. 5) za tím přetrž. naifilnyeiffi. 6) K. a trzie — filny sch. v K. 7) K. trzidceti. 8) K. poczita, 9) sch. v K. 10) K. nadmladíſy. 11) Š. czerwek. 12) za tím přetrž. ale tento. 13) Š. zde. 14) K. ge. 14a) Š. Stirie. 15) K. philiftey. 16) K. gemu. 17) K. Š. s meczem. 18) K. bethleemſke. 19) K. hiftorie. 20) K. Š. przichiluge. 21) K. wſſeczky zbi. 22) ps. bana- myas, posl. čárka m podtečkována. 222) K. paralipomenon. 22b) K. gehoz. 23) K. Sa- lomona. 24) K. a zabie gey. 25) K. gſmy. 25a) K. egipſkem. 26) K. Š. czafu. 27) K. víli- ffew. 28) K a zabi geho 29) K. z. 30) K. to. 31) sch. v K. 32) sch. v K. 33) K. gfu. 31) K. bethleema. 33) K. gdu. 36) K. bethleema; Š. Bethlema. 37) Š. naczierzewffe; K nabrawfſe. 38) K. Š. gdu. 39) K. k fwemu. 10) K. zdalit; Š. zdali. 41) K. panu bohu. 12) K. we trziech. 13) K. fmy. 44) posl. a nadeps. 45) K. naymladífi. 46) Š. czerwek. 17) K nebo. 48) K. gt. 49) K. w nahlofti. 50) K Š. tefedo latinie. 51) K. czrwa; Š czerwka. 5) K. twrdczieho geho. 53) Š. naytiezífi. 54) K. geho. 55) K. we. 56) K. v. 57) K v. 58) K. prawi Jeronym. O czyfflu lyda 1)a o powzdwyzeny2) oltarzie dawydowa. [Kap. XXIII.] PAk ſta ſie po hladu drziewnyem bohem wpuſſczenym, rozhnyewal ſie boh na Irael pro ſmrt vrie,3) Jakoz prawi zid,1) ze geſt neodolal ſ2. Král. 24.] aneb powolil. a proto giz bieſſe ſuzeno na dawida, iakozto ſuzeno bywa w lidu hnyew bozi. wiklada paralipomenon rzka:4a) powſtal fathan proti Ifrael a zbudil dawida, abi czetl lid. I wecie kral k Joab: Przidi5) wſſeczko 1r. Paral. 21.] pokoleny Ifrael,6) a przieczti lid, abich wediel cziſlo gich. Pak vrozumyew Joab, ze fie7) to dies) z pichu,8a) I wecie: prziſporz boh k lidu twemu, ale czo ſobie chce pan kral moi w teito9) wieci? Jako bi rzekl: wiz, bi boha nerozhnyewal. a kdiz kral nerodi vmyſla promyenyti, wifſed Joab 10 a10) knyezie ritierzow, przieczitu11) lid, a wratichu [165a 1] ſie po dewieti cztenye mefieciech12) a dwadcieti dnech do Jerufalema ſ popſanym.13) I nalezu11) w Iſrael oſm ſet tiſiczow,15) a z Juda padeſat tiſiczow16) muzow boiow- lyda. nych. benyamyn nebili przieczteny 17) neb gich gels) bilo malo. w parali- pomenon ſie czte tificz tiſiczow a ſto tiſiczow, a prawie, bi Joab zamlczal19) 15 diel krali. ſhrzieffil20) dawid21) we dwem: Prwe, ze piſſnye czetl, a ze kazdi cztenych nedal22) penyez krali, cztirz23) ficlow ſtrziebra, iako geſt [r. Paral. 6, 25.] 5
Strana 382
382 Regum Secundo. Opcio dad. Mors nota. 11. Paral. 21.] [r. Paral. 21.) [Gen. 22.) Nö. pſano w zakonye Moizi.21) * to znamenagie dawid wecie k bohu: proffit,26) pane boze, przienes zloft26) ſluhi ſweho, nebot ſem ſhrzieſſil przieliſſ.27) pak na uſwitie poſla k nyemu28) boh proroka gad, a neſa trzi ſmluwi muk, tocziff vtrpenye, a rzka: Anebt fedm29) let przide tobie hlad w twem 29 kralowſtwi, aneb trzi meſiece przied neprzateli budefí vtiekati, aneb trzi dny bude mor w twem lidu. I wecie dawid: fuzen ſem przieliff. Jako bi rzekl: zwolym-li hlad, to bude muka chudich, ale ne bohatich; pakli witiezſtwie neprzatelſke, to bude muka woiſka, ale ne ma, neb budu ob- lezen prziefilnymy; a proto zwolym ranu obecznu krali I ofadie. neb 25 lepe geſt, abich vpadl3°) [165a 2] w rucie boha myloſrdneho, nezli w rucie czlowiecziei.31) a proto poſla boh mor w Ifrael ot gitra az do obiedow podle Jozefa, aneb az do hodyny obieti weczernye podle gynych. I zemrzie lidu kromye Jerufalema fedmdefat tificzow muzow. w paralipomenon ſie czte32) trzi ſta tiſiczow. A prawie zide, ze ge tu polozeno33) cziſlo obcie 30 porazenych, ale tuto cziſlo fílechetnych. Pak kdiz Andiel porazitel ruku ſwu ztieze31) k Jeruſalemu, abi gi35) zatratil, a ſtaſſe podle myeſſcziſſczie areuna36) Jebuſei, geſſto mu ornam diegi, vzrzie ho dawid, an ſtogi mezi nebem a zemy ſ nahym meczem, a wolaſſe: ia ſem, genz ſem ſhrzieſſil; tito, gefſto fu owcie, czo fu vczynyli? proffit,37) obrat fie ruka twa proti 35 mnye a proti domu otcie mebo. a ſmylowaw ſie boh wecie k andielu: doftit ge,37a) przitrhny ruku ſwu k ſobie. a hned38) przieſta rana. Toho dne wecie gad k dawidowi: poſtaw oltarz panu bohu na myefſczifſczi areuna36) Jebuſei. a fſed dawid k areunam36) wecie: prodai my myefſczi- fícze twe, abich tu poſtawil oltarz panu bohu, abi przieſtalo toto zabi- 40 genye. a on wecie: wezmy gie, pane moi, darmo, a myei ſobie woli k obieti, a woz a yho wolow na uzitek drwow.39) kral wecie: nykoli, ale kupym za mzdu, a obietugi bohu obiet [165b 1] wdiecznu. I kupi dawid myefſczi- ſſcze za ſſet Set ſiclow zlata, a offierowa obieti myrne. I bi boh myloſtyw zemy. Ta hora moria geſt, iakoz prawie zide, na nyezto Abraham chtiel 45 obietowati ſyna ſweho, I ofiferowa40) berana za nyeho. Toho41) poczie fie chram a oltarz, geſſto bi42) Moifieff vczynyl: biechu na wiſofti Gabaon, a Archa bila w Jerufalemye. a kdiz prorokowa gad chram tu buduci,43) vmyſli dawid, abi to myeſto44) ſlulo myeſſczifſcze lidíke, neb ſie myel lid tu45) ſchazieti k uobietowany.46) * neb w exodie pſano geſt: kdiz wezmeſſ ſummu ſynow Ifrael podle cziſla hlaw, da kazdi za ſwe dufſie bohu cztirzi ficly ſtrziebra, a nebude w nych vrazi.46) 50 1) Š. lidu. 2) K. Š. pozdwizeni. 3) Š. Vriaffe. 4) před tím přetrž. Jozef9. 4a) K. a rzka. 5) K. a przeydi. 6) sch. v K. 7) sch. v K. 8) Š. diege. 8a) K. z pychy 9) Š. teto. 10) sch. v K. 11) Š przecztu; K. przecztechu. 12) K. po dewieti mieficzich. 13) K. popfaným lidem. 14) K. naleznu; Š. nalezli w. 15) Š. ofm tifycow fet (!). 16) az — tificzow sch. v K. 17) Š. prziczteni. 18) K. ge gich. 19) K. zamlczel. 20) K. v ſhrzieffil. 21) K. dawid tuto. 22) K. czteny dal. 23) K. z cztyrz. 24) K. Š. Moyzieffowie. 25) K. Pro- fyt; Š. Profimt. 26) sch. v Š. 27) sch. v K. 28) K. mu. 29) naps. na okr.; K. trzi. 30) sch.
382 Regum Secundo. Opcio dad. Mors nota. 11. Paral. 21.] [r. Paral. 21.) [Gen. 22.) Nö. pſano w zakonye Moizi.21) * to znamenagie dawid wecie k bohu: proffit,26) pane boze, przienes zloft26) ſluhi ſweho, nebot ſem ſhrzieſſil przieliſſ.27) pak na uſwitie poſla k nyemu28) boh proroka gad, a neſa trzi ſmluwi muk, tocziff vtrpenye, a rzka: Anebt fedm29) let przide tobie hlad w twem 29 kralowſtwi, aneb trzi meſiece przied neprzateli budefí vtiekati, aneb trzi dny bude mor w twem lidu. I wecie dawid: fuzen ſem przieliff. Jako bi rzekl: zwolym-li hlad, to bude muka chudich, ale ne bohatich; pakli witiezſtwie neprzatelſke, to bude muka woiſka, ale ne ma, neb budu ob- lezen prziefilnymy; a proto zwolym ranu obecznu krali I ofadie. neb 25 lepe geſt, abich vpadl3°) [165a 2] w rucie boha myloſrdneho, nezli w rucie czlowiecziei.31) a proto poſla boh mor w Ifrael ot gitra az do obiedow podle Jozefa, aneb az do hodyny obieti weczernye podle gynych. I zemrzie lidu kromye Jerufalema fedmdefat tificzow muzow. w paralipomenon ſie czte32) trzi ſta tiſiczow. A prawie zide, ze ge tu polozeno33) cziſlo obcie 30 porazenych, ale tuto cziſlo fílechetnych. Pak kdiz Andiel porazitel ruku ſwu ztieze31) k Jeruſalemu, abi gi35) zatratil, a ſtaſſe podle myeſſcziſſczie areuna36) Jebuſei, geſſto mu ornam diegi, vzrzie ho dawid, an ſtogi mezi nebem a zemy ſ nahym meczem, a wolaſſe: ia ſem, genz ſem ſhrzieſſil; tito, gefſto fu owcie, czo fu vczynyli? proffit,37) obrat fie ruka twa proti 35 mnye a proti domu otcie mebo. a ſmylowaw ſie boh wecie k andielu: doftit ge,37a) przitrhny ruku ſwu k ſobie. a hned38) przieſta rana. Toho dne wecie gad k dawidowi: poſtaw oltarz panu bohu na myefſczifſczi areuna36) Jebuſei. a fſed dawid k areunam36) wecie: prodai my myefſczi- fícze twe, abich tu poſtawil oltarz panu bohu, abi przieſtalo toto zabi- 40 genye. a on wecie: wezmy gie, pane moi, darmo, a myei ſobie woli k obieti, a woz a yho wolow na uzitek drwow.39) kral wecie: nykoli, ale kupym za mzdu, a obietugi bohu obiet [165b 1] wdiecznu. I kupi dawid myefſczi- ſſcze za ſſet Set ſiclow zlata, a offierowa obieti myrne. I bi boh myloſtyw zemy. Ta hora moria geſt, iakoz prawie zide, na nyezto Abraham chtiel 45 obietowati ſyna ſweho, I ofiferowa40) berana za nyeho. Toho41) poczie fie chram a oltarz, geſſto bi42) Moifieff vczynyl: biechu na wiſofti Gabaon, a Archa bila w Jerufalemye. a kdiz prorokowa gad chram tu buduci,43) vmyſli dawid, abi to myeſto44) ſlulo myeſſczifſcze lidíke, neb ſie myel lid tu45) ſchazieti k uobietowany.46) * neb w exodie pſano geſt: kdiz wezmeſſ ſummu ſynow Ifrael podle cziſla hlaw, da kazdi za ſwe dufſie bohu cztirzi ficly ſtrziebra, a nebude w nych vrazi.46) 50 1) Š. lidu. 2) K. Š. pozdwizeni. 3) Š. Vriaffe. 4) před tím přetrž. Jozef9. 4a) K. a rzka. 5) K. a przeydi. 6) sch. v K. 7) sch. v K. 8) Š. diege. 8a) K. z pychy 9) Š. teto. 10) sch. v K. 11) Š przecztu; K. przecztechu. 12) K. po dewieti mieficzich. 13) K. popfaným lidem. 14) K. naleznu; Š. nalezli w. 15) Š. ofm tifycow fet (!). 16) az — tificzow sch. v K. 17) Š. prziczteni. 18) K. ge gich. 19) K. zamlczel. 20) K. v ſhrzieffil. 21) K. dawid tuto. 22) K. czteny dal. 23) K. z cztyrz. 24) K. Š. Moyzieffowie. 25) K. Pro- fyt; Š. Profimt. 26) sch. v Š. 27) sch. v K. 28) K. mu. 29) naps. na okr.; K. trzi. 30) sch.
Strana 383
Regum Secundo. 383 v K. 31) K. Š. czlowieczie; u teprve v K. vpadl. 32) K. czte ſe. 33) K. porazeno. 34) K ztieze ruku ſwu. 35) K. gey. 36) K. Areuma. 37) K. profyt; Š. profimt. 372) K. gt. 38) K. ynhed. 39) K. drziewie. 40) K. obietowa 41) K. Toho ofierowani. 12) K. Š. byl. 43) K. buduczi na miefſtifiti areuma. 44) K. mieftifftie. 15) K. tu lid. 16) K. (přid). etc 47) K. vrazu.
Regum Secundo. 383 v K. 31) K. Š. czlowieczie; u teprve v K. vpadl. 32) K. czte ſe. 33) K. porazeno. 34) K ztieze ruku ſwu. 35) K. gey. 36) K. Areuma. 37) K. profyt; Š. profimt. 372) K. gt. 38) K. ynhed. 39) K. drziewie. 40) K. obietowa 41) K. Toho ofierowani. 12) K. Š. byl. 43) K. buduczi na miefſtifiti areuma. 44) K. mieftifftie. 15) K. tu lid. 16) K. (přid). etc 47) K. vrazu.
Strana 384
1 Kap. I./ Tuto ſie poczyna prziedmluwa trzictich knyh kralowich.1) POczyna ſie Malachym zidowſki, tocziff kralowe,2) neb aczkoli drziew praweno geſt o3) dwu krali zidowſku, geſſto ſta ſpolu nekralowala, ale w tiechto knyehach prawie ſie o kralech,4) geſſto ſu ſpolu kralowaly, w Juda a w Ifrael; Proto5) ſ prawem ſlowu knyehi kralowe. 1) K. ſie poczinagi trzetie knihy kralow. A nayprwe przedmluwa (mezera pro iniciálu P prázdná). 2) K. kralow. 3) K. od. 4) Š. kralich. 5) K. a proto. Tuto ſie poczynagy trziel) knyhy kralow.2) O prwem3) mazany Salomunowu.4) Akral dawid bieſſe ſie ſtaral,5) ze kdiz hos) ruchem odiegiechu,7) Král. r.] nemoziefſes) ſie ſhrzieti. I nalezu mu9) Abifai funamytem, dieweczku welmy kraſnu, I ſpaſſe ſkralem, a ohrziewaſſe1o) gei, a prziſluhowaſſe mu.11) Ale kral gie geſt nepoznal. [165b 2] Pak Adonyas, cztwrti ſyn dawidow, kdiz biefſe prworozenecz mezi zywymy ſyny kralowymy, I myegieſſe nadiegiel2) k kralowany, I vczyny ſobie wozi a giezdcie; a otecz ho protol3) netreſkta, a geho rzieczl4) bieſſe f15) Joab a Abiathar f16) knyezem. Ale gyny17) ſluhi kralowi a fila woiſki nebiechu18) ſ nym. I vczyny Adonyas ſlawny hod w kralowiel9) zahradie podle ſtudnycie rogel, 120) fezwa ſyny kralowi a ſluhi, ale filnych z woiſka, gefſto mu neprzieli,21) a Salomuna22) nepozwa. Pak nathan napomanu23) berfabee, aby fíla k kraly, a nauczi gi, czo bi myela mluwiti. A ona wſſedfſi k kralowi21) wecie: pane moi, tis prziſahl mnye, diewcie ſwei,25) rzka: Salomů, ſyn twoi, kralowati bude po mnye; a ted Adonyas kraluge, a ti newiefſ. a kdiz ge ſyna meho nepozwal a gyne pozwal, wiedie,26) ze kdiz ty27) feideff28) s ſwymy otci, 15 Ja a ſyn moi budem hrzieſſny, tocziſſ ſuzeny budem k ſmrti, Ja iako czizo- loznycie, a on iako ſyn czizolozne zeny. ona gefſzce mluwieffe, a nathan wgide a rzka: pane moi, krali, rziek-lis ti: Adonyas bude kralowati29) po mnye, a mnyes30) toho nepowediel, ſluzie ſwemu? I wecie kral k berfabee: tak my boh pomahay, genz mye wiproſtil ze wſſie mee teſknoſti; iakot ſem 20 5 10
1 Kap. I./ Tuto ſie poczyna prziedmluwa trzictich knyh kralowich.1) POczyna ſie Malachym zidowſki, tocziff kralowe,2) neb aczkoli drziew praweno geſt o3) dwu krali zidowſku, geſſto ſta ſpolu nekralowala, ale w tiechto knyehach prawie ſie o kralech,4) geſſto ſu ſpolu kralowaly, w Juda a w Ifrael; Proto5) ſ prawem ſlowu knyehi kralowe. 1) K. ſie poczinagi trzetie knihy kralow. A nayprwe przedmluwa (mezera pro iniciálu P prázdná). 2) K. kralow. 3) K. od. 4) Š. kralich. 5) K. a proto. Tuto ſie poczynagy trziel) knyhy kralow.2) O prwem3) mazany Salomunowu.4) Akral dawid bieſſe ſie ſtaral,5) ze kdiz hos) ruchem odiegiechu,7) Král. r.] nemoziefſes) ſie ſhrzieti. I nalezu mu9) Abifai funamytem, dieweczku welmy kraſnu, I ſpaſſe ſkralem, a ohrziewaſſe1o) gei, a prziſluhowaſſe mu.11) Ale kral gie geſt nepoznal. [165b 2] Pak Adonyas, cztwrti ſyn dawidow, kdiz biefſe prworozenecz mezi zywymy ſyny kralowymy, I myegieſſe nadiegiel2) k kralowany, I vczyny ſobie wozi a giezdcie; a otecz ho protol3) netreſkta, a geho rzieczl4) bieſſe f15) Joab a Abiathar f16) knyezem. Ale gyny17) ſluhi kralowi a fila woiſki nebiechu18) ſ nym. I vczyny Adonyas ſlawny hod w kralowiel9) zahradie podle ſtudnycie rogel, 120) fezwa ſyny kralowi a ſluhi, ale filnych z woiſka, gefſto mu neprzieli,21) a Salomuna22) nepozwa. Pak nathan napomanu23) berfabee, aby fíla k kraly, a nauczi gi, czo bi myela mluwiti. A ona wſſedfſi k kralowi21) wecie: pane moi, tis prziſahl mnye, diewcie ſwei,25) rzka: Salomů, ſyn twoi, kralowati bude po mnye; a ted Adonyas kraluge, a ti newiefſ. a kdiz ge ſyna meho nepozwal a gyne pozwal, wiedie,26) ze kdiz ty27) feideff28) s ſwymy otci, 15 Ja a ſyn moi budem hrzieſſny, tocziſſ ſuzeny budem k ſmrti, Ja iako czizo- loznycie, a on iako ſyn czizolozne zeny. ona gefſzce mluwieffe, a nathan wgide a rzka: pane moi, krali, rziek-lis ti: Adonyas bude kralowati29) po mnye, a mnyes30) toho nepowediel, ſluzie ſwemu? I wecie kral k berfabee: tak my boh pomahay, genz mye wiproſtil ze wſſie mee teſknoſti; iakot ſem 20 5 10
Strana 385
Regum Tercio. 385 przifahl to [166a 1] bie, tak vczynym dnes. I wecie k303) Sadoch, k nathan a k bananyam:31) poymyete ſ wamy ſluhisla) pana waſſeho, a wſadte Sa- lomuna, ſyna meho, na moi mezek, a mazte ho32) w33) krale. Sadoch a Nathan v ſtudnycie gion zpiewagice wſadte ho31) na mu ftolici. I wecie 25 bananyas: amen. I wzie Sadoch roh olegie z chramu, I maza ho,35) a tru- bichu w trubu. I wecie wefſken lid: zyw bud kral Salomun! I powznye zemye ot gich krziku. A kdiz Salomon36) fedieſle na tronye, toczifí na ſto- lici, pochwali37) dawid na poſteli pana boha,38) ze mu dal ſedicieho na ſto- lici przied geho oczyma. Pak adonyas a ti, gefſto gie bil zwal, kdiz mnyechu, 30 bi bil hluk wznykl v39) myeſtie, biezie k nym Jonatas, ſyn Abiatar, prawie gym, czo ſie bilo ſtalo. I gide kazdi do ſweho domu. ale Adonyas, bogie fie Salomuna, gide do chrama,45) a drzie ſie rohu oltarzie wonnoſti a rzka: newidu41) ottudto, geliz my kral prziſieze, ze mne nezahubi. I prziſieze mu Salomun a rzka: gdi do ſweho domu.42) 1) K. Š. trzetie. 2) sch. v K. 3) K. a nayprwe o. 4) Š. Sfalomunowa. 5) Š. sftaral. 6) K. geho. 7) K. odiechu. 8) K. nemozie. 9) K. naleznu gev. 10) K. zahrzi waſſe 11) K. Š. gemu. 12) K. Š. nadiegi. 13) K. geho proto ho. 14) Š. rzecz ge°. 15) Š. K. s- 16) sch. v K. 17) K gine. 18) K. nebiefſe. 19) za tím ftudi, přetrž. 20) K. a. 21) K. gemu neprzali. 22) K. Salomona; Š. Sfalomuna (tak pravid. v Š.). 23) K. napomenu. 24) k sch. v K.; Š. k krali. 25) K Š. fwe. 26) K. wiem. 27) K. ty kdyz; ze sch. v Š. 28) Š. fe- difs (!). 29) K. kralowati bude. 30) K. mne a mnes. 30a) sch. v Š. 31) K. Benyamin (!). 313) K. fluhu. 32) K. geho. 33) Š. na. 34) K. a wfadte geho. 35) K. geho; Š. y. 36) K. Sa- lomun. 37) K. y pochwali. 38) K. pana boha na poſteli. 39) K. w. 40) K. Š. chramu. 41) K. Š. newygdu. 42) K. (dod.) bezpecznie. O druhem mazany Salomunowu nal) kralowſtwye. [Kap. II.] ltie kral dawid vkazati lidu, ze kralem vczynyl ſyna ſweho, ſwola do Jerufalema wſſieczki2) knyezata, knyezi3) y lewiti, a kdiz bi4) opiet mazan Salomun a potwrzen ote wfſiech w kralowſtwie,5) przikaza dawid [166a 2] prziede wſfiemy Salomunowy, abio) ſtrziehl zakona a ſprawedl- 5 noſti a myloſti, a przikaza mu,7) abi vdielal chram bozi a rzka: Gizt ſem Templum. przihotowal zlata defiet týficz liber, a ſtrziebra ſtos) tificzow liber, zeleza [r. Paral. 29./ a moſazi bez cziſla, a kamenye a drew welmy weliku hoynoſt. a lewiti, tocziff Jahany,9) rozdieli we trzi rzadi, to geſt w Aazonyti, Moizeti10) a lewiti. pak Aaronyti rozdieli po narodiech, I naleze z eleazar fſeftnaft 10 a z Ithamar11) ofm. a zwoli zila) kazdeho z nych gednoho biſkupa a przi- kazugie, abi wſſiczkny12) ſluzili ot ſoboti az do ſoboti.13) paralipomenon prawi, by Abymelech, ſyn abiatar, giz bil towarziff Sadochow, wſſak Sadoch a Abiathar bila ſta nade wffiemy. I metachu lofi14) o nedielech drzieny a zrziezeny. A z lewitow vſtawi ftaroſti diela chramu trzymezidcietma15) 15 tificzow. ti16) fu ſluli natumei. pak ſudczowl6a) a piſarzow lidu17) ffeft18) tiſiczow. a wratnych bozieho domu cztirzi tificzie, a tolikez, gefſto Imny, tocziſſ chwali bozie zpiewachu. Potom rozdieli woiſko w19) dwanaſt za- 25
Regum Tercio. 385 przifahl to [166a 1] bie, tak vczynym dnes. I wecie k303) Sadoch, k nathan a k bananyam:31) poymyete ſ wamy ſluhisla) pana waſſeho, a wſadte Sa- lomuna, ſyna meho, na moi mezek, a mazte ho32) w33) krale. Sadoch a Nathan v ſtudnycie gion zpiewagice wſadte ho31) na mu ftolici. I wecie 25 bananyas: amen. I wzie Sadoch roh olegie z chramu, I maza ho,35) a tru- bichu w trubu. I wecie wefſken lid: zyw bud kral Salomun! I powznye zemye ot gich krziku. A kdiz Salomon36) fedieſle na tronye, toczifí na ſto- lici, pochwali37) dawid na poſteli pana boha,38) ze mu dal ſedicieho na ſto- lici przied geho oczyma. Pak adonyas a ti, gefſto gie bil zwal, kdiz mnyechu, 30 bi bil hluk wznykl v39) myeſtie, biezie k nym Jonatas, ſyn Abiatar, prawie gym, czo ſie bilo ſtalo. I gide kazdi do ſweho domu. ale Adonyas, bogie fie Salomuna, gide do chrama,45) a drzie ſie rohu oltarzie wonnoſti a rzka: newidu41) ottudto, geliz my kral prziſieze, ze mne nezahubi. I prziſieze mu Salomun a rzka: gdi do ſweho domu.42) 1) K. Š. trzetie. 2) sch. v K. 3) K. a nayprwe o. 4) Š. Sfalomunowa. 5) Š. sftaral. 6) K. geho. 7) K. odiechu. 8) K. nemozie. 9) K. naleznu gev. 10) K. zahrzi waſſe 11) K. Š. gemu. 12) K. Š. nadiegi. 13) K. geho proto ho. 14) Š. rzecz ge°. 15) Š. K. s- 16) sch. v K. 17) K gine. 18) K. nebiefſe. 19) za tím ftudi, přetrž. 20) K. a. 21) K. gemu neprzali. 22) K. Salomona; Š. Sfalomuna (tak pravid. v Š.). 23) K. napomenu. 24) k sch. v K.; Š. k krali. 25) K Š. fwe. 26) K. wiem. 27) K. ty kdyz; ze sch. v Š. 28) Š. fe- difs (!). 29) K. kralowati bude. 30) K. mne a mnes. 30a) sch. v Š. 31) K. Benyamin (!). 313) K. fluhu. 32) K. geho. 33) Š. na. 34) K. a wfadte geho. 35) K. geho; Š. y. 36) K. Sa- lomun. 37) K. y pochwali. 38) K. pana boha na poſteli. 39) K. w. 40) K. Š. chramu. 41) K. Š. newygdu. 42) K. (dod.) bezpecznie. O druhem mazany Salomunowu nal) kralowſtwye. [Kap. II.] ltie kral dawid vkazati lidu, ze kralem vczynyl ſyna ſweho, ſwola do Jerufalema wſſieczki2) knyezata, knyezi3) y lewiti, a kdiz bi4) opiet mazan Salomun a potwrzen ote wfſiech w kralowſtwie,5) przikaza dawid [166a 2] prziede wſfiemy Salomunowy, abio) ſtrziehl zakona a ſprawedl- 5 noſti a myloſti, a przikaza mu,7) abi vdielal chram bozi a rzka: Gizt ſem Templum. przihotowal zlata defiet týficz liber, a ſtrziebra ſtos) tificzow liber, zeleza [r. Paral. 29./ a moſazi bez cziſla, a kamenye a drew welmy weliku hoynoſt. a lewiti, tocziff Jahany,9) rozdieli we trzi rzadi, to geſt w Aazonyti, Moizeti10) a lewiti. pak Aaronyti rozdieli po narodiech, I naleze z eleazar fſeftnaft 10 a z Ithamar11) ofm. a zwoli zila) kazdeho z nych gednoho biſkupa a przi- kazugie, abi wſſiczkny12) ſluzili ot ſoboti az do ſoboti.13) paralipomenon prawi, by Abymelech, ſyn abiatar, giz bil towarziff Sadochow, wſſak Sadoch a Abiathar bila ſta nade wffiemy. I metachu lofi14) o nedielech drzieny a zrziezeny. A z lewitow vſtawi ftaroſti diela chramu trzymezidcietma15) 15 tificzow. ti16) fu ſluli natumei. pak ſudczowl6a) a piſarzow lidu17) ffeft18) tiſiczow. a wratnych bozieho domu cztirzi tificzie, a tolikez, gefſto Imny, tocziſſ chwali bozie zpiewachu. Potom rozdieli woiſko w19) dwanaſt za- 25
Strana 386
386 Regum Tercio. Amoyzech. ſtupow, a zaſtup20) kazdi myegieîſe cztrmezidcietma21) tificzow, a tiem przikaza, abi ſtrziehli Salomuna za trzi ſta dny. A Moizet nyeczczo poczti, a uczyny gie ſtraznymy pokladu bozieho [166b 1] a ofudow tiech, kterez 20 bi kralowe bohu poſwietili,22) a ſebraneho ſboru23) wſſeczko gich zpoſo- benye gym vkaza a zadagie,23a) abi gym nebilo tiezko trpieti geho ſynow, A naymêſſieho mezi nymy powiſſeneho, nebot ge pan boh tak przikazal, Jakoz y on, naymenſſi mezi bratrzimy, mazan geft bil. Pak wîſeczko popſanye I vſtawenye diela chramu ſe wiſiech radu Salomů wida, a vczyny 25 prwotyny obieti, trzi tificie liber zlatta da ke wchodu,21) tocziff k24a) fancta fanctorum, a woz bozi, tocziff propiciatoryum, na nyemzto ftaſſe cherubin, abi z toho zlatta vczynyli, a pod nymy vſtawi25) archu. Pak knyezata a knyezie28) a lewiti a ſtarſſi z lidu dachu piet Tificzow, a wah defiet ti- ſiczow, a mnoho kamenye draheho, toho wſſeho ſtrziezieſſe wnuk Moiſi 30 wnuka,27) ſyn Jabi. 1) K. a o geho potwrzeni na. 2) K. wíſeczka.3) Š. kniezie. 4) Š. byl. 5) Š. na kra- lowftwie ode wífech. 6) Š. a (!). 7) K. ge?. 8) oprav. z defiet. 3) K. Š. gahny. 10) K. Azonity Morzety. 11) K. Izthamar, 11a) sch. v K. 12) K. wffichni 13) K. ſoboty w chramu. 14) sch. v Š. 15) Š. trzimezcietma; K. trzymetczitma. 16) K. a ti 162) K. fudczy. 17) K. lid. 18) K. ffeft fet (!). 19) K. we. 20) ta dvě sl. sch. v K. 21) Š. cztrmezcietma; K. cztyrzmetczitma. 22) K. poſwietili panu bohu. 23) K zberu (!). 23a) ta dvě sl. sch . v Š. 24) K. wzchodu. 24a) sch. v K. 25) K. pod nym poſtawi. 26) K. kniezy. 27) K. Moyzie- ffow; wnuka sch. v K. [Kap. III.] Tutol) o ſmrty krale dawyda. [Žalm 131.] geho Mors dad. Ak prziblizichu ſie dnowe, abi dawid vmrziel. I obnowi Salomon przikazanye o ſluzbie boziei2) a o zakonu, abi gei drzieli, a myloſt a ſpra- wedlnoſt v ſwich, wzpomynagie na ſlib bozi, geſſto mu vczynyl o geho plemenu, ze bi myeli wiecznye kralowati,3) acz bi geho ſynowe zachowali geho vſtawenye, kterez bi gie nauczil ſwiedeczîtwie. [166b 2] a nad to 5 przida tree o Joab a o ſynyech berzellay a Semei rzka: wiefſ-li, czot3a) ge vczynyl Joab zawiſtil) abnerowi a ſame, a proli krew bogie v myrzie, tocziff krew, gefſto ma prolita biti gedno5) v bogi, tu geſt prolil v myrzie,6) a tiech take, ſ nymyz ge bil v myrzie, a polozil krew bogie na ſwem paſu a na ſwei?) obuwi, toczifſ krew nenye pokropena na geho odienye, neb ge 10 ſ nymy neboyowal, ale na geho rucho, kdiz ge ſ nymy dobrotywie mluwil. a geſt ſmyſl toho:8) ne moci, ale lítiy zahubil gye. a prziczyny dawid: vczynyff mu podle twe mudroſti, at bi neftupil dobrotywie do pekla. a take ſynom berzellai vczynyfí myloft, a tit budu twogi nachlebny. a Semei gemyneo, gefſtot mye ge9) klel, nedafſ mu biti newynnu. I vmrzie dawid, 15 a pohrzebu10) ho v myeſtie dawid, kdiz bil kralowal cztirzidcieti let. a v geho hrobal1) vczyny Salomun oſm ſkriffow pokladowich, a z tiech12) po Tiſici a po trzech ſtech letech Ircan biſkup otewrzie, a herodes druhi 13. Král. 2.]
386 Regum Tercio. Amoyzech. ſtupow, a zaſtup20) kazdi myegieîſe cztrmezidcietma21) tificzow, a tiem przikaza, abi ſtrziehli Salomuna za trzi ſta dny. A Moizet nyeczczo poczti, a uczyny gie ſtraznymy pokladu bozieho [166b 1] a ofudow tiech, kterez 20 bi kralowe bohu poſwietili,22) a ſebraneho ſboru23) wſſeczko gich zpoſo- benye gym vkaza a zadagie,23a) abi gym nebilo tiezko trpieti geho ſynow, A naymêſſieho mezi nymy powiſſeneho, nebot ge pan boh tak przikazal, Jakoz y on, naymenſſi mezi bratrzimy, mazan geft bil. Pak wîſeczko popſanye I vſtawenye diela chramu ſe wiſiech radu Salomů wida, a vczyny 25 prwotyny obieti, trzi tificie liber zlatta da ke wchodu,21) tocziff k24a) fancta fanctorum, a woz bozi, tocziff propiciatoryum, na nyemzto ftaſſe cherubin, abi z toho zlatta vczynyli, a pod nymy vſtawi25) archu. Pak knyezata a knyezie28) a lewiti a ſtarſſi z lidu dachu piet Tificzow, a wah defiet ti- ſiczow, a mnoho kamenye draheho, toho wſſeho ſtrziezieſſe wnuk Moiſi 30 wnuka,27) ſyn Jabi. 1) K. a o geho potwrzeni na. 2) K. wíſeczka.3) Š. kniezie. 4) Š. byl. 5) Š. na kra- lowftwie ode wífech. 6) Š. a (!). 7) K. ge?. 8) oprav. z defiet. 3) K. Š. gahny. 10) K. Azonity Morzety. 11) K. Izthamar, 11a) sch. v K. 12) K. wffichni 13) K. ſoboty w chramu. 14) sch. v Š. 15) Š. trzimezcietma; K. trzymetczitma. 16) K. a ti 162) K. fudczy. 17) K. lid. 18) K. ffeft fet (!). 19) K. we. 20) ta dvě sl. sch. v K. 21) Š. cztrmezcietma; K. cztyrzmetczitma. 22) K. poſwietili panu bohu. 23) K zberu (!). 23a) ta dvě sl. sch . v Š. 24) K. wzchodu. 24a) sch. v K. 25) K. pod nym poſtawi. 26) K. kniezy. 27) K. Moyzie- ffow; wnuka sch. v K. [Kap. III.] Tutol) o ſmrty krale dawyda. [Žalm 131.] geho Mors dad. Ak prziblizichu ſie dnowe, abi dawid vmrziel. I obnowi Salomon przikazanye o ſluzbie boziei2) a o zakonu, abi gei drzieli, a myloſt a ſpra- wedlnoſt v ſwich, wzpomynagie na ſlib bozi, geſſto mu vczynyl o geho plemenu, ze bi myeli wiecznye kralowati,3) acz bi geho ſynowe zachowali geho vſtawenye, kterez bi gie nauczil ſwiedeczîtwie. [166b 2] a nad to 5 przida tree o Joab a o ſynyech berzellay a Semei rzka: wiefſ-li, czot3a) ge vczynyl Joab zawiſtil) abnerowi a ſame, a proli krew bogie v myrzie, tocziff krew, gefſto ma prolita biti gedno5) v bogi, tu geſt prolil v myrzie,6) a tiech take, ſ nymyz ge bil v myrzie, a polozil krew bogie na ſwem paſu a na ſwei?) obuwi, toczifſ krew nenye pokropena na geho odienye, neb ge 10 ſ nymy neboyowal, ale na geho rucho, kdiz ge ſ nymy dobrotywie mluwil. a geſt ſmyſl toho:8) ne moci, ale lítiy zahubil gye. a prziczyny dawid: vczynyff mu podle twe mudroſti, at bi neftupil dobrotywie do pekla. a take ſynom berzellai vczynyfí myloft, a tit budu twogi nachlebny. a Semei gemyneo, gefſtot mye ge9) klel, nedafſ mu biti newynnu. I vmrzie dawid, 15 a pohrzebu10) ho v myeſtie dawid, kdiz bil kralowal cztirzidcieti let. a v geho hrobal1) vczyny Salomun oſm ſkriffow pokladowich, a z tiech12) po Tiſici a po trzech ſtech letech Ircan biſkup otewrzie, a herodes druhi 13. Král. 2.]
Strana 387
Regum Tercio. 387 20 iakoz potom13) powieme. ale gyny geſſcze neiſu zgeweny, w tom pokogi zatworzenyi. Prawie nyeterzi, ze giel4) antikriſt nalezne. Tuto15) napadowe. ZA dnow dawida16) kartago bil7) vſtaweno, iakoz nyeterzi chtie, Inci. ot calcedona chirio ;18) gyny prawie, bi 19)1167a 1] geho dci didene.20) Pati latynſki kral bil Syluyus latyníki.21) a za nyeho prorokowal gad, nathan a ſapha.22) 1) sch. v K. 2) K. bozij; Š. bozie. 3) K. kralowati wiecznie. 3a) K. czo. 4) K. z zawiſti. 5) K. gedno prolita byti. 6) gedno — v myrzie sch. v Š. 7) Š. fwe. 8) K. toho ſmyfl. 9) K. gt. 14) K. pohrzebachu. 11) K. Š. hrobu. 12) Š. K. z tiech geden. 13) Š. o tom. 14) sch. v K. 15) sch. v K. 16) K. krale dawida. 17) Š. bylo. 18) K. Thyro; Š. Chirio. 19) K. by od. 20) K. dczery dydýny. 21) sch. v K. 22) Š. Saph. O ſmrty Adonye a Joabl) a Semey. [Kap. IV.I ISedie Salomon na tronye otcie ſweho.2) Pak po czaſu Adonyas proſi berſabee, abi proſila krale, abi mu dal Abifay funamytem za zenu. a ona kdiz wgide k krali, poſtawichu giei3) ſtolici kralowu na prawici, 1z. Král. 2./ I wecie: malitket proſbi4) ot tebe profſi;5) nepohanug me twarzi. bud 5 dana Abifai funamytis adonye, bratru twemu, za zenu. a rozhnyewaw ſie kral wecie: matko, procz toho zadafi? Pros gemu kralowftwie. on geft brati moi wietſſi, a ma f ſobus) moczne, Abiathar a Joab, a take Abiſai geſt iako kralowa?) moczna. proti ſweis) duſſi to9) geft mluwil Adonyas, k hanbie otcowie, iakot ge boh zyw,1°) dnes bude zabit. I zabi holl) ba- 10 nanyas, fyn Joiade. a Abiatharowi knyezi wecie kral: gdi na pole twe a nechod wiecz12) przied mu twarz, muz fi ſmrti; ale tot pomaha, zes i my otcem czaſto praczowal, a nofil ſi archu przied nym.13) a kdiz Abiathar bi zawrzen, hned14) knyezſtwie przieneſeno bil5) k Sadoch, z domu Itamar k domu Eleazar, Jakoz Samuel hely16) bil prorokowal. Pak po fynees17) 15 piet synow Eleazarowi knyezîtwie zbaweny: Joſeph, geffto vro [167a 2] dil Joatam, a ten Mareoth, a ten Achitobi, a ten vrodil8) Sadoch. Pak Joab vtecze do chramu bozieho, a lapi fie rohu oltarzie. I poíla kral bana- nyam, abi ho19) przywolal. I wecie Joab: newigdut20) otfud, ale tuto vmru. I powedie to bananya krali, a kral wecie: vczyn, Jakozt ge21) rzekl. I zabi Joab ît'fectq. 20 ho22) bananyas v rohu oltarzie. a pohrzebu gei w geho domu23) na puſſczi. I vſtawi kral bananyam na geho myeſto nad woiſko. I zawola kral Semei a rzka: bidl21) w Jerufalemye, a newichod ottud. 25) kterehoz koli dne poideſf przies biſtrzynu cedron, wiez, ze budeff zabit, on wecie: dobra rziecz geft kralowa,26) tak vczynym. I bidly w Jeruſalemye trzi leta. I ſta ſie [1. Král. 2.] 25*
Regum Tercio. 387 20 iakoz potom13) powieme. ale gyny geſſcze neiſu zgeweny, w tom pokogi zatworzenyi. Prawie nyeterzi, ze giel4) antikriſt nalezne. Tuto15) napadowe. ZA dnow dawida16) kartago bil7) vſtaweno, iakoz nyeterzi chtie, Inci. ot calcedona chirio ;18) gyny prawie, bi 19)1167a 1] geho dci didene.20) Pati latynſki kral bil Syluyus latyníki.21) a za nyeho prorokowal gad, nathan a ſapha.22) 1) sch. v K. 2) K. bozij; Š. bozie. 3) K. kralowati wiecznie. 3a) K. czo. 4) K. z zawiſti. 5) K. gedno prolita byti. 6) gedno — v myrzie sch. v Š. 7) Š. fwe. 8) K. toho ſmyfl. 9) K. gt. 14) K. pohrzebachu. 11) K. Š. hrobu. 12) Š. K. z tiech geden. 13) Š. o tom. 14) sch. v K. 15) sch. v K. 16) K. krale dawida. 17) Š. bylo. 18) K. Thyro; Š. Chirio. 19) K. by od. 20) K. dczery dydýny. 21) sch. v K. 22) Š. Saph. O ſmrty Adonye a Joabl) a Semey. [Kap. IV.I ISedie Salomon na tronye otcie ſweho.2) Pak po czaſu Adonyas proſi berſabee, abi proſila krale, abi mu dal Abifay funamytem za zenu. a ona kdiz wgide k krali, poſtawichu giei3) ſtolici kralowu na prawici, 1z. Král. 2./ I wecie: malitket proſbi4) ot tebe profſi;5) nepohanug me twarzi. bud 5 dana Abifai funamytis adonye, bratru twemu, za zenu. a rozhnyewaw ſie kral wecie: matko, procz toho zadafi? Pros gemu kralowftwie. on geft brati moi wietſſi, a ma f ſobus) moczne, Abiathar a Joab, a take Abiſai geſt iako kralowa?) moczna. proti ſweis) duſſi to9) geft mluwil Adonyas, k hanbie otcowie, iakot ge boh zyw,1°) dnes bude zabit. I zabi holl) ba- 10 nanyas, fyn Joiade. a Abiatharowi knyezi wecie kral: gdi na pole twe a nechod wiecz12) przied mu twarz, muz fi ſmrti; ale tot pomaha, zes i my otcem czaſto praczowal, a nofil ſi archu przied nym.13) a kdiz Abiathar bi zawrzen, hned14) knyezſtwie przieneſeno bil5) k Sadoch, z domu Itamar k domu Eleazar, Jakoz Samuel hely16) bil prorokowal. Pak po fynees17) 15 piet synow Eleazarowi knyezîtwie zbaweny: Joſeph, geffto vro [167a 2] dil Joatam, a ten Mareoth, a ten Achitobi, a ten vrodil8) Sadoch. Pak Joab vtecze do chramu bozieho, a lapi fie rohu oltarzie. I poíla kral bana- nyam, abi ho19) przywolal. I wecie Joab: newigdut20) otfud, ale tuto vmru. I powedie to bananya krali, a kral wecie: vczyn, Jakozt ge21) rzekl. I zabi Joab ît'fectq. 20 ho22) bananyas v rohu oltarzie. a pohrzebu gei w geho domu23) na puſſczi. I vſtawi kral bananyam na geho myeſto nad woiſko. I zawola kral Semei a rzka: bidl21) w Jerufalemye, a newichod ottud. 25) kterehoz koli dne poideſf przies biſtrzynu cedron, wiez, ze budeff zabit, on wecie: dobra rziecz geft kralowa,26) tak vczynym. I bidly w Jeruſalemye trzi leta. I ſta ſie [1. Král. 2.] 25*
Strana 388
388 Regum Tercio. potom, ze pobiehu ſluzi27) Semei k Achis, krali geth, I giede Semei28) do 25 geth, a przywede gie zafie. A kdiz to powediechu Salomunu, 29) wecie k nye- mu: Procz ſi30) wzhrdal prziſahu kralowu, a geho przikazanye ſi przie- ftupil? I nawratil ge boh zloft w twu hlawu, gefftos vczynyl otci memu. I kaza ho31) kral zabiti bananye. I bi potwrzeno kralowſtwie w rucie Salomunowie. 30 1) Š. Moab a. 2) K. ſweho otcze. 3) Š. gie; K gi. 4) K. malitkey wieczy. 5) K. proſy; Š. profim. 5) K. Š. ſebu. 7) K. kralewna 8) Š. ſwe. 9) K. tot. 10) K. ziw buoh. 11) K. zabie geho. 12) K. wicz. 13) K. przed nym Archu. 14) K. ynhed. 15) K. by przeneſeno. 16) K. k heli; byl sch. 17) Š. Pofyneos. 8) za tím naps. Achitobi; přetrž. 19) K. geho. 20) K. newygdu. 21) K. yako tie. 22)K. a zabig ho. 23) K. w domu geho. 21) K. bydley. 25) K. odtud a. 26) Š. kralowa geft. 27) K. pobiehnu fluhy. 28) k Achis Semei sch. v Š. 29) K. Salomunowi an. 30) K. proczs gſy. 31) K. geho. — [Kap. V.J O daru Salomunowy.1) Viſio ſaloiſ. PAk Salomun pogie zenu,2) dczeru krale faraona z egipta, a z te, I3. Král. 3.)/ iakoz prawie zide, [167b 1] vrodi ſyna iako2a) proti przirozeny, neb gefſcze nebieſſe ſkonal3) cztirzidciet let.4) I vwede gi do myeſta dawidowa; neb gedenafte. gefſcze biefſe neudielal5) ſobie domu. a bieſſe ſobie vmyſlil vczynyti trogy wiecz: dom panu bohu, a ſobie dom, a Jerufalem trzmy zdi6) ohraditi, abi v prwei?) ohradie bil chram a bidla nedielnykow, a dom kralow ſ po- kogi czeledi domowitich, a w druhei8) abi bidlili moczny muzie a pro- rokowe. Jakoz ſie potom czte o prorocznyci,9) abi bidlila w druhem bid- leny ; w trzietieil0) rzemeſlnyci. Potom wzdwizel1) fie Salomon do gabaon, abi tu obietowal v wiſoſti. a nadiegi ſie, ze gabaon nenye wlaſtne gmye 10 myeſta, nez obeczne, a wiklada ſie hora wyſoka.12) Ale Jozefo prawi, bi wſſel na13) ebron a offierowall4) tiſicz obieti na ſpalobiet na oltarzi, geſſto Moizieff bil vczynyl. I vkaza mu boh w noci15) we ſnye rzka:16) zadai, czo chczeff, a damt17) tobie. a on wecie: pane boze, wiz, ia1s) fem malitke dietie, a newiem wchozenye19) any wichozenye20) meho. a proto dai my 15 frdcie vczitedlne,21) ſluzie twemu, abi h mohl ſuditi lid twoi a rozeznati mezi dobrym a zlym.23) I libi fie rziecz geho panu bohu, I wecie k nyemu boh: proto zes nezadal podle21) zadoſti lidíke mnoho dnow a mnoho [167b 2] bohatftwie, a duffie neprzatel twich, vczynyl ſem tobie podle rzieczi twe: dalt25) ſem tobie mudre ſrdce take, ze Izadny przied tobu26) nebil tobie rowen.27) a take i tot ſem tobie dal, geſſto ſi nezadal, tak wſſak, acz budefſ choditi po mych cieſtach, iako otecz twoi. A procityw Sa- lomun vrozumye, ze ſkrzie ſen stalo fie zgewenye, a wratyw sie do Jeru- ſalema, przied bozi archu podiekowa bohu28) a obietowa obieti ſpalne y myrne. 5 20 25 1) K. Š. Salomunowu. 2) K. ſobie zenu. 2a) yako sch. v K. 3) K. ſkonala. 4) K. cztyrzidczeti dni. 5) K. Š. nebieffe vdielal. 6) K. Š. zdmi. 7) K. Š. prwe. 8) S.
388 Regum Tercio. potom, ze pobiehu ſluzi27) Semei k Achis, krali geth, I giede Semei28) do 25 geth, a przywede gie zafie. A kdiz to powediechu Salomunu, 29) wecie k nye- mu: Procz ſi30) wzhrdal prziſahu kralowu, a geho przikazanye ſi przie- ftupil? I nawratil ge boh zloft w twu hlawu, gefftos vczynyl otci memu. I kaza ho31) kral zabiti bananye. I bi potwrzeno kralowſtwie w rucie Salomunowie. 30 1) Š. Moab a. 2) K. ſweho otcze. 3) Š. gie; K gi. 4) K. malitkey wieczy. 5) K. proſy; Š. profim. 5) K. Š. ſebu. 7) K. kralewna 8) Š. ſwe. 9) K. tot. 10) K. ziw buoh. 11) K. zabie geho. 12) K. wicz. 13) K. przed nym Archu. 14) K. ynhed. 15) K. by przeneſeno. 16) K. k heli; byl sch. 17) Š. Pofyneos. 8) za tím naps. Achitobi; přetrž. 19) K. geho. 20) K. newygdu. 21) K. yako tie. 22)K. a zabig ho. 23) K. w domu geho. 21) K. bydley. 25) K. odtud a. 26) Š. kralowa geft. 27) K. pobiehnu fluhy. 28) k Achis Semei sch. v Š. 29) K. Salomunowi an. 30) K. proczs gſy. 31) K. geho. — [Kap. V.J O daru Salomunowy.1) Viſio ſaloiſ. PAk Salomun pogie zenu,2) dczeru krale faraona z egipta, a z te, I3. Král. 3.)/ iakoz prawie zide, [167b 1] vrodi ſyna iako2a) proti przirozeny, neb gefſcze nebieſſe ſkonal3) cztirzidciet let.4) I vwede gi do myeſta dawidowa; neb gedenafte. gefſcze biefſe neudielal5) ſobie domu. a bieſſe ſobie vmyſlil vczynyti trogy wiecz: dom panu bohu, a ſobie dom, a Jerufalem trzmy zdi6) ohraditi, abi v prwei?) ohradie bil chram a bidla nedielnykow, a dom kralow ſ po- kogi czeledi domowitich, a w druhei8) abi bidlili moczny muzie a pro- rokowe. Jakoz ſie potom czte o prorocznyci,9) abi bidlila w druhem bid- leny ; w trzietieil0) rzemeſlnyci. Potom wzdwizel1) fie Salomon do gabaon, abi tu obietowal v wiſoſti. a nadiegi ſie, ze gabaon nenye wlaſtne gmye 10 myeſta, nez obeczne, a wiklada ſie hora wyſoka.12) Ale Jozefo prawi, bi wſſel na13) ebron a offierowall4) tiſicz obieti na ſpalobiet na oltarzi, geſſto Moizieff bil vczynyl. I vkaza mu boh w noci15) we ſnye rzka:16) zadai, czo chczeff, a damt17) tobie. a on wecie: pane boze, wiz, ia1s) fem malitke dietie, a newiem wchozenye19) any wichozenye20) meho. a proto dai my 15 frdcie vczitedlne,21) ſluzie twemu, abi h mohl ſuditi lid twoi a rozeznati mezi dobrym a zlym.23) I libi fie rziecz geho panu bohu, I wecie k nyemu boh: proto zes nezadal podle21) zadoſti lidíke mnoho dnow a mnoho [167b 2] bohatftwie, a duffie neprzatel twich, vczynyl ſem tobie podle rzieczi twe: dalt25) ſem tobie mudre ſrdce take, ze Izadny przied tobu26) nebil tobie rowen.27) a take i tot ſem tobie dal, geſſto ſi nezadal, tak wſſak, acz budefſ choditi po mych cieſtach, iako otecz twoi. A procityw Sa- lomun vrozumye, ze ſkrzie ſen stalo fie zgewenye, a wratyw sie do Jeru- ſalema, przied bozi archu podiekowa bohu28) a obietowa obieti ſpalne y myrne. 5 20 25 1) K. Š. Salomunowu. 2) K. ſobie zenu. 2a) yako sch. v K. 3) K. ſkonala. 4) K. cztyrzidczeti dni. 5) K. Š. nebieffe vdielal. 6) K. Š. zdmi. 7) K. Š. prwe. 8) S.
Strana 389
Regum Tercio. 389 druhe; K. w druhey ohradie. 3) K. o prorocziech; abi — bidleny sch. v K. 10) K. a w trzetie ohradie; Š. trzetie. 11) Š. wzdyze. 12) K. woyíka. 13) K. do. 14) K. obie- towal. 15) K. mu ſe w noczi buoh. 16) K. a rzka. 17) K. dam. 18) K. yat. 19) K. wzchozenie. 20) Š. wchazenie ani wychazenie. 21) K. vzitedlne. 23) K. zlim a dobrym. 24) sch. v K. 25) K. a dalt. 26) K. Š. tebu. 27) K. rowny. 28) K. panu bohu. O ſudu dwu zenul) o dyetye. [Kap. VI.] TEhdi przigidefſta dwie zenye newieftcie k krali. I wecie gedna: 13. Král. 3.] ia a tato zena bidlile ſwie2) w gednom domu.3) a kdiz ia porodich, trzeti den potom tato porodi.1) y vmrzie ſyn gegi,5) ana pak w noci polozi ho6) w lono me, a zyweho ſyna meho polozi w lono ſwe. a Ja rano ſnaznye 5 hlediecz poznach, ze to7) nenye me,8) ze geſt vmrle. Druha wecie: nenye tak, ale ſyn twoi vmrziel geft, a moi geft zyw. A kdiz wſſiczkny w tom rozeznany fie mylechu, kralsa) to brzo rozezna nedomnytie. kdiz mu przineſechu9) mecz, Jakoz prawi Jozefq, przikaza dietiel0) rozdieliti kazde,11) abi kazda puol dietiete zyweho a mrtweho myela a wzala.12) 10 a kdiz to vſlifſie matka zyweho,13) hnuchu fie w nyeil4) trziewa gegie nad gegym fynem, I wecie: proffit,15) pane krali, [168a 1] dai gieil6) dietie zywe, mamt17) na tom doſti, kdizt18) gei zywa vzrzym. A druha wecie: nykoli, ale bud rozpolczeno.19) I pozna kral hlas obu z praweho frdcie wirzeczene,20) I wecie: daite teto21) dietie zywe, nebt22) geft to matka 15 geho. a znamenaw to wefſken Ifrael bozi mudroft w krali, I bachu fie geho, a dywiechu ſie tomu ti, gefſto przi tom ſediechu, a gefſto ſie drziew23) fudu iako ot mladencie propowiedienemu21) poſmyewachu. A bananyas bieffe nad woifkem, a Sadoch knyezem, a Azarias, ſyn nathan, nad ſtrazie25) kralowi, a Abyud, ſyn Nathan, knyez a kanczlerz kralow, a Ifaar probofſt 13. Král. 4.) 20 domu, tocziff ftaroſta,26) a Aduram nad danyy a27) nad vroki.28) 1) K. zen. 2) K. bydlela ſme; Š. bydlili ſme. 3) K. domie. 4) K. porodi tato. 5) K. gegie fin. 6) K. geho. 7) K. toto. s) K. me dietie. sa) K. a kral. 9) K. ſobie kaza przineſti. 10) K. y przikaza obie dietietie. 11) K. meczem. 12) K. dietiete mrtweho a puol ziweho wzala a fobie miela. 13) K. ziweho dietiete. 14) Š. w nie; K. w ni. 15) K. proſyt; Š. profimt. 16) K. gi; Š. gie. 17) K. mam. 18) K. kdyz. 19) K. rozpolczeno at ona nicz nema ani ya. 20) K. wyrczenie. 21) K. teyto zenie; Š. toto. 22) K. neb. 23) K. drziew fie. 24) K. mladoſti, propowiedienemu totiz od mladencze. 25) K. ftraze; S. ftrazi. 26) domu — ftaroſta sch. v Š. 27) Š. y. 28) K. (dod.) biechu poſtaweni. Tutol) o wladarziech Salomunowich a o zaklynany. [Kap. VII.] Mlegiesse Salomun dwanaft staroft nade wssym Ifrael;2) ty na 1s. Král. 4.] wſſaki meſiecz dawachu potrziebu kralowi I czeledi geho. a z tiech geden biefſe nad gynymy, a to bil Achymaas,2a) a ten myel bafemach, dceru Salomunowu,3) za zenu, a take geden z gynych myel druhu4) dczeru Sa-
Regum Tercio. 389 druhe; K. w druhey ohradie. 3) K. o prorocziech; abi — bidleny sch. v K. 10) K. a w trzetie ohradie; Š. trzetie. 11) Š. wzdyze. 12) K. woyíka. 13) K. do. 14) K. obie- towal. 15) K. mu ſe w noczi buoh. 16) K. a rzka. 17) K. dam. 18) K. yat. 19) K. wzchozenie. 20) Š. wchazenie ani wychazenie. 21) K. vzitedlne. 23) K. zlim a dobrym. 24) sch. v K. 25) K. a dalt. 26) K. Š. tebu. 27) K. rowny. 28) K. panu bohu. O ſudu dwu zenul) o dyetye. [Kap. VI.] TEhdi przigidefſta dwie zenye newieftcie k krali. I wecie gedna: 13. Král. 3.] ia a tato zena bidlile ſwie2) w gednom domu.3) a kdiz ia porodich, trzeti den potom tato porodi.1) y vmrzie ſyn gegi,5) ana pak w noci polozi ho6) w lono me, a zyweho ſyna meho polozi w lono ſwe. a Ja rano ſnaznye 5 hlediecz poznach, ze to7) nenye me,8) ze geſt vmrle. Druha wecie: nenye tak, ale ſyn twoi vmrziel geft, a moi geft zyw. A kdiz wſſiczkny w tom rozeznany fie mylechu, kralsa) to brzo rozezna nedomnytie. kdiz mu przineſechu9) mecz, Jakoz prawi Jozefq, przikaza dietiel0) rozdieliti kazde,11) abi kazda puol dietiete zyweho a mrtweho myela a wzala.12) 10 a kdiz to vſlifſie matka zyweho,13) hnuchu fie w nyeil4) trziewa gegie nad gegym fynem, I wecie: proffit,15) pane krali, [168a 1] dai gieil6) dietie zywe, mamt17) na tom doſti, kdizt18) gei zywa vzrzym. A druha wecie: nykoli, ale bud rozpolczeno.19) I pozna kral hlas obu z praweho frdcie wirzeczene,20) I wecie: daite teto21) dietie zywe, nebt22) geft to matka 15 geho. a znamenaw to wefſken Ifrael bozi mudroft w krali, I bachu fie geho, a dywiechu ſie tomu ti, gefſto przi tom ſediechu, a gefſto ſie drziew23) fudu iako ot mladencie propowiedienemu21) poſmyewachu. A bananyas bieffe nad woifkem, a Sadoch knyezem, a Azarias, ſyn nathan, nad ſtrazie25) kralowi, a Abyud, ſyn Nathan, knyez a kanczlerz kralow, a Ifaar probofſt 13. Král. 4.) 20 domu, tocziff ftaroſta,26) a Aduram nad danyy a27) nad vroki.28) 1) K. zen. 2) K. bydlela ſme; Š. bydlili ſme. 3) K. domie. 4) K. porodi tato. 5) K. gegie fin. 6) K. geho. 7) K. toto. s) K. me dietie. sa) K. a kral. 9) K. ſobie kaza przineſti. 10) K. y przikaza obie dietietie. 11) K. meczem. 12) K. dietiete mrtweho a puol ziweho wzala a fobie miela. 13) K. ziweho dietiete. 14) Š. w nie; K. w ni. 15) K. proſyt; Š. profimt. 16) K. gi; Š. gie. 17) K. mam. 18) K. kdyz. 19) K. rozpolczeno at ona nicz nema ani ya. 20) K. wyrczenie. 21) K. teyto zenie; Š. toto. 22) K. neb. 23) K. drziew fie. 24) K. mladoſti, propowiedienemu totiz od mladencze. 25) K. ftraze; S. ftrazi. 26) domu — ftaroſta sch. v Š. 27) Š. y. 28) K. (dod.) biechu poſtaweni. Tutol) o wladarziech Salomunowich a o zaklynany. [Kap. VII.] Mlegiesse Salomun dwanaft staroft nade wssym Ifrael;2) ty na 1s. Král. 4.] wſſaki meſiecz dawachu potrziebu kralowi I czeledi geho. a z tiech geden biefſe nad gynymy, a to bil Achymaas,2a) a ten myel bafemach, dceru Salomunowu,3) za zenu, a take geden z gynych myel druhu4) dczeru Sa-
Strana 390
390 Regum Tercio. Equos. Nõ ſcriptua falönis. lomunowu. a5) na wſfaki den chlebu6) Sfalomunowy trzidcieti myer biely 5 a fedmdefat myer muki. a ta myera Chorus myela w fobie?) trzidcieti modios8) menffie9) myeri; a10) defiet wolow tucznych a dwadcieti wolow paftwy [168a 2] cznych,11) a Sto ſkopczow, kromye lowu gelenow, kozlow, buwalow12) a ptakow a kur. a ribil3) na wſſaki den czizozemci noſiechu. a pokoi weliki bil w zemy, a myegieſſe Salomun cztirzidcietil3a) tiſicz konow 10 woznych, a dwadcieti tificz giezdnych, tiech polowicie w Jerufalemye krali ſluziechu; a gyny po wſech14) kralowich roztruffeny bidlechu. a ſtaroſta ten, gefftol5) na meſiecz ztrawu dawal, take konom geczmen a plewi dawaſſe,16) a wſſeczko na ſwel7) myeſta woziefſe, kdez koly bidlil kral. a bieſſe kral wzneſen ſwu mudroſti nade wſſieczki v wichod ſluncie, 15 I nad egiptſke, y nad zidi. A myel take cztirzi ſyny, eman a18) etham, calcal a dorda, a ti ſu bili, geſíto fie19) w zalmyech20) menugi. a pſal Sa- lomun knyehi o pieſnyczkach a o pieny cziſlem werfow piet tificzow; a powieſti pſal trzi tificie, a o przirozeny drziewie a bile, ot cedra az do Iſopa, a o przirozeny wiſiech zwierzat mudrowal geft, po kazdem rodu 20 powieſt prawie. wymyſlil take zaklynanve, gymyz nemoci ſie vtiſfie,21) a gyne, gymyz dgabla22) wyhonugi. take wymyſli23) karacteri, ti24) kla- diechu na chrziepie trzencom i korzenem ffalomunowym, toczifí bilem lekarzíkym vkazanym, hned25) ot dgabla proft bywaffe. 1168b 1] to26) vmyenye bilo27) welmy wzaczno w zidowſkem pokoleny,28) a bilo welmy potrziebne. neb przied przifſczym Jeſucryſta czaſto ſu dgablowe lidi trapili. Jozefo prawi, ze geſt widiel gednoho eleazara zaklynaczie przied weſpefianem a geho ſyny, a29) ukrutnymy, an tak vlecziefſe ti trapene ot zlich duchow, a abi vkazal gym wiftupenye dgablowo, chrziepiemy ſ duchem dichagicieho, poloziefſe oſudie30) i wodu v proſtrziedku, a przi- 30 kazaſſe dgablo,31) abi wigda to prziewratil na ugiſſczenye ſweho wiſtu- penye, a tak bywaſſe. 25 D 1) sch. v K. 2) K. Š. yfrahelem. 2a) K. Athymias. 3) Š. Baſymach dceru Sfalo nowu (!). 4) sch. v K. 5) K. y bieffe. 6) K. Š. k chlebu. 7) K. miera flula Chorus genz w ſobie miegiefſe. 8) Š. medios. 9) K. totez menfſy. 10) K. a biefſe. 11) K. paſtewnych. 12) K. Š. buwolow. 13) K. ryb neb to. 13a) K. trzidczeti. 14) K. wíſech (!). 15) sch. v K. 16) K. dawachu. 17) K. fwa. 18) sch. v K. 19) K. gfe. 20) K. w zalmie. 21) K. vtieffugi. 22) K. diably wyhonyugi. 23) K. wymyflil gt. 24) K. a ty. 25) a ynhed. 26) K. a to. 27) K. bywaſſe. 28) K. v zidow. 29) sch. v K. 30) K. nadobie. 31) K. diablu; Š. przikaza ſe diablu. [Kap. VIII.] O dyelnyczich chramu bozieho. [3. Král. 5.) POſla Sfalomun k Iram krali a1) rzka: chci dielati chram panu Kapitolu wſſiczku bohu, iako ge mluwil otci memu. I przikaza2) ſluham ſwym, at bi3) my waz. potynaly cedri z libana, a mzdu4) gich tobie dam, czoz koli dieff. I otepfa mu kral Iram rzka:5) ſluhy me naſiekagi drew z libana, a prziprawie k morzi, a po morzi w korabiech przywezu k tomu myeſtu, kdez kazeſſ, a ti ſs) brziehu 5
390 Regum Tercio. Equos. Nõ ſcriptua falönis. lomunowu. a5) na wſfaki den chlebu6) Sfalomunowy trzidcieti myer biely 5 a fedmdefat myer muki. a ta myera Chorus myela w fobie?) trzidcieti modios8) menffie9) myeri; a10) defiet wolow tucznych a dwadcieti wolow paftwy [168a 2] cznych,11) a Sto ſkopczow, kromye lowu gelenow, kozlow, buwalow12) a ptakow a kur. a ribil3) na wſſaki den czizozemci noſiechu. a pokoi weliki bil w zemy, a myegieſſe Salomun cztirzidcietil3a) tiſicz konow 10 woznych, a dwadcieti tificz giezdnych, tiech polowicie w Jerufalemye krali ſluziechu; a gyny po wſech14) kralowich roztruffeny bidlechu. a ſtaroſta ten, gefftol5) na meſiecz ztrawu dawal, take konom geczmen a plewi dawaſſe,16) a wſſeczko na ſwel7) myeſta woziefſe, kdez koly bidlil kral. a bieſſe kral wzneſen ſwu mudroſti nade wſſieczki v wichod ſluncie, 15 I nad egiptſke, y nad zidi. A myel take cztirzi ſyny, eman a18) etham, calcal a dorda, a ti ſu bili, geſíto fie19) w zalmyech20) menugi. a pſal Sa- lomun knyehi o pieſnyczkach a o pieny cziſlem werfow piet tificzow; a powieſti pſal trzi tificie, a o przirozeny drziewie a bile, ot cedra az do Iſopa, a o przirozeny wiſiech zwierzat mudrowal geft, po kazdem rodu 20 powieſt prawie. wymyſlil take zaklynanve, gymyz nemoci ſie vtiſfie,21) a gyne, gymyz dgabla22) wyhonugi. take wymyſli23) karacteri, ti24) kla- diechu na chrziepie trzencom i korzenem ffalomunowym, toczifí bilem lekarzíkym vkazanym, hned25) ot dgabla proft bywaffe. 1168b 1] to26) vmyenye bilo27) welmy wzaczno w zidowſkem pokoleny,28) a bilo welmy potrziebne. neb przied przifſczym Jeſucryſta czaſto ſu dgablowe lidi trapili. Jozefo prawi, ze geſt widiel gednoho eleazara zaklynaczie przied weſpefianem a geho ſyny, a29) ukrutnymy, an tak vlecziefſe ti trapene ot zlich duchow, a abi vkazal gym wiftupenye dgablowo, chrziepiemy ſ duchem dichagicieho, poloziefſe oſudie30) i wodu v proſtrziedku, a przi- 30 kazaſſe dgablo,31) abi wigda to prziewratil na ugiſſczenye ſweho wiſtu- penye, a tak bywaſſe. 25 D 1) sch. v K. 2) K. Š. yfrahelem. 2a) K. Athymias. 3) Š. Baſymach dceru Sfalo nowu (!). 4) sch. v K. 5) K. y bieffe. 6) K. Š. k chlebu. 7) K. miera flula Chorus genz w ſobie miegiefſe. 8) Š. medios. 9) K. totez menfſy. 10) K. a biefſe. 11) K. paſtewnych. 12) K. Š. buwolow. 13) K. ryb neb to. 13a) K. trzidczeti. 14) K. wíſech (!). 15) sch. v K. 16) K. dawachu. 17) K. fwa. 18) sch. v K. 19) K. gfe. 20) K. w zalmie. 21) K. vtieffugi. 22) K. diably wyhonyugi. 23) K. wymyflil gt. 24) K. a ty. 25) a ynhed. 26) K. a to. 27) K. bywaſſe. 28) K. v zidow. 29) sch. v K. 30) K. nadobie. 31) K. diablu; Š. przikaza ſe diablu. [Kap. VIII.] O dyelnyczich chramu bozieho. [3. Král. 5.) POſla Sfalomun k Iram krali a1) rzka: chci dielati chram panu Kapitolu wſſiczku bohu, iako ge mluwil otci memu. I przikaza2) ſluham ſwym, at bi3) my waz. potynaly cedri z libana, a mzdu4) gich tobie dam, czoz koli dieff. I otepfa mu kral Iram rzka:5) ſluhy me naſiekagi drew z libana, a prziprawie k morzi, a po morzi w korabiech przywezu k tomu myeſtu, kdez kazeſſ, a ti ſs) brziehu 5
Strana 391
Regum Tercio. 391 wezmeff gie, a ti my dafí potrziebu krmyem domu memu.7) * A tak Iram dawaîfe [168b 2] Salomunv8) drziewie, cedri a giedle,8a) gehoz fu myeli zbitecznye Sydonyi,9) a Salomun naplnyewaîfe10) krmyemy gich nedo- ſtatki, dawagie na wſſake leto kralowil1) Iram dwadcieti tificz Corosl2) 10 pffenycie, a tolikez lahwicz13) olegie, a tuz myeru wyna. pak Salomun wibra muzow dielnych z Ifrael hoftynnych — neb Ifrahelſkemu izadnemu 13a) nedal ſluziti — a bil4) ſumma tiech dielnykow trziedcieti tificz muzow. I poſielaſſe gie do libana ſ pacholki Iram, deſiet tiſicz na wſſaki meſiecz, ono gyne a ono gyne, abi fie we dwu mefieci wratiecz otpoczynuli, a cztwr- 15 teho mefiece abi ſie k dielu wratili.15) a nad tiem fborem16) Aduram biefſe. I vſtawi Salomun ofmdefat tificzow kamennykow na horzie, a nad tiemy vſtawi Iſrahelit trzi tificie a ffeft ſet, geffto dielnykom przikazowachu. a kamennyci w kamennyci17) kamenye welike, drahe mramorowe, ofie- kowachu,18) bladiechu a cztwernatiechu.19) ti tak ſu bili welike20) w za- 20 kladie, Jakoz prawi Jozefq, ze mnozi kamenowe myeli ſu na del dwadcieti loket, a na ffirz defiet, a na wifoft piet loket. a cztwerohranate kamenye20a) hladiechu zednyci Sfalomunowi a wapennyci, a kamennyci21) Iram. A biblij z myeſta kamenye vhlazene wiprawowachu, rigicz [169a 1] a hladiecz netoliko kamenye, ale I drziewie. biblos geft myefto fenycis.22) a tak 25 wſſieczki wieci z myeſta vhlazeny a ſkonany fu, ze kladywo a ſekira a wſſe- lika zeleza neiſu ſlichana w domye boziem, kdiz gei22a) dielachu. bilo ge konow,22b) gefſto ſu gymy dielali, fedmdeſat tificzow. ** Prawie zide, abi kamenye ſpieſſe bilo vhlazeno, bi myel23) krew czrwka,24) geſîto ſlowe kamyr, ge25) kdiz gię mramor pokropi, hned gei26) ſnaze vhladie i ſiekagi. 30 a to takto nalezl Salomun:27) myegiefie ftrůfa28) f mladym;29) i zatworzi to mladie w30) ſtkle, a kdiz gie ſtrůs vzrzie31) a nemoha ho myeti, y przy- neſe czrwek32) ſ puſſczi, a geho krwi pomaza ſtkla, i rozbi fie.33) a wida Salomon wrch hori monia vzki k tak34) welikemu dielu, I kaza ſkopati ten wrch, abi myeſſczifſcze bilo tiem35) ffirfſie. 35 * w tiru geſt mnoho drziewie a nedoſtatek giedla, a proti tomu w Judea hoynoſt krmy a nedoſtatek drziewie. ** ale w paralipomenon prawi, ſedmdeſat tiſicz bi bilo lidi, a i o konyech mlczi. 1) sch. v K. 2) K. przikaz. 3) K. aby. 4) K. mzdy. 5) K. a rzka. 6) K. z. 7) K. me° neb. 8) K. Š. Salomunowi. sa) K. gedlee. 9) K. w Sidonij. 10) K. naplniowafſe. 11) K. krali. 12) tificz sch. v K., chorow. 13) Š. lawicz. 13a) Š. žadnemu. 14) K. y bieffe. 15) K. nawratili. 16) K. zborem. 17) ta dvě sl. sch. v K. 18) K. ofiekawachu. 19) K. cztwerohranatichu. 20) K. weliczi; w sch. v Š. 20a) sch. v Š. 21) K. wapeniecz a kamenicz. 22) K. fencis. 22a) sch. v K; Š. ge; K. koniow. 23) K. mieli. 24) Š. czerka (!); K. gednoho czrwka. 25) K. ze; Š. geft. 26) K. ynhed ſe. 27) K. toho Salomun takto dogide. 28) o na- deps. červ. nad. u; v Š. u nad o; K. Miegieffe Salomun Strofa. 29) ta dvě sl. sch. v K. 30) K. ſtroffie we. 31) o nadeps. K. ſtrofs vzrzi. 32) Š. czerwek. 33) K. ſe ſtklo a ſtroſſe by profto. 34) K. tak k. 35) K. to tiem bylo.
Regum Tercio. 391 wezmeff gie, a ti my dafí potrziebu krmyem domu memu.7) * A tak Iram dawaîfe [168b 2] Salomunv8) drziewie, cedri a giedle,8a) gehoz fu myeli zbitecznye Sydonyi,9) a Salomun naplnyewaîfe10) krmyemy gich nedo- ſtatki, dawagie na wſſake leto kralowil1) Iram dwadcieti tificz Corosl2) 10 pffenycie, a tolikez lahwicz13) olegie, a tuz myeru wyna. pak Salomun wibra muzow dielnych z Ifrael hoftynnych — neb Ifrahelſkemu izadnemu 13a) nedal ſluziti — a bil4) ſumma tiech dielnykow trziedcieti tificz muzow. I poſielaſſe gie do libana ſ pacholki Iram, deſiet tiſicz na wſſaki meſiecz, ono gyne a ono gyne, abi fie we dwu mefieci wratiecz otpoczynuli, a cztwr- 15 teho mefiece abi ſie k dielu wratili.15) a nad tiem fborem16) Aduram biefſe. I vſtawi Salomun ofmdefat tificzow kamennykow na horzie, a nad tiemy vſtawi Iſrahelit trzi tificie a ffeft ſet, geffto dielnykom przikazowachu. a kamennyci w kamennyci17) kamenye welike, drahe mramorowe, ofie- kowachu,18) bladiechu a cztwernatiechu.19) ti tak ſu bili welike20) w za- 20 kladie, Jakoz prawi Jozefq, ze mnozi kamenowe myeli ſu na del dwadcieti loket, a na ffirz defiet, a na wifoft piet loket. a cztwerohranate kamenye20a) hladiechu zednyci Sfalomunowi a wapennyci, a kamennyci21) Iram. A biblij z myeſta kamenye vhlazene wiprawowachu, rigicz [169a 1] a hladiecz netoliko kamenye, ale I drziewie. biblos geft myefto fenycis.22) a tak 25 wſſieczki wieci z myeſta vhlazeny a ſkonany fu, ze kladywo a ſekira a wſſe- lika zeleza neiſu ſlichana w domye boziem, kdiz gei22a) dielachu. bilo ge konow,22b) gefſto ſu gymy dielali, fedmdeſat tificzow. ** Prawie zide, abi kamenye ſpieſſe bilo vhlazeno, bi myel23) krew czrwka,24) geſîto ſlowe kamyr, ge25) kdiz gię mramor pokropi, hned gei26) ſnaze vhladie i ſiekagi. 30 a to takto nalezl Salomun:27) myegiefie ftrůfa28) f mladym;29) i zatworzi to mladie w30) ſtkle, a kdiz gie ſtrůs vzrzie31) a nemoha ho myeti, y przy- neſe czrwek32) ſ puſſczi, a geho krwi pomaza ſtkla, i rozbi fie.33) a wida Salomon wrch hori monia vzki k tak34) welikemu dielu, I kaza ſkopati ten wrch, abi myeſſczifſcze bilo tiem35) ffirfſie. 35 * w tiru geſt mnoho drziewie a nedoſtatek giedla, a proti tomu w Judea hoynoſt krmy a nedoſtatek drziewie. ** ale w paralipomenon prawi, ſedmdeſat tiſicz bi bilo lidi, a i o konyech mlczi. 1) sch. v K. 2) K. przikaz. 3) K. aby. 4) K. mzdy. 5) K. a rzka. 6) K. z. 7) K. me° neb. 8) K. Š. Salomunowi. sa) K. gedlee. 9) K. w Sidonij. 10) K. naplniowafſe. 11) K. krali. 12) tificz sch. v K., chorow. 13) Š. lawicz. 13a) Š. žadnemu. 14) K. y bieffe. 15) K. nawratili. 16) K. zborem. 17) ta dvě sl. sch. v K. 18) K. ofiekawachu. 19) K. cztwerohranatichu. 20) K. weliczi; w sch. v Š. 20a) sch. v Š. 21) K. wapeniecz a kamenicz. 22) K. fencis. 22a) sch. v K; Š. ge; K. koniow. 23) K. mieli. 24) Š. czerka (!); K. gednoho czrwka. 25) K. ze; Š. geft. 26) K. ynhed ſe. 27) K. toho Salomun takto dogide. 28) o na- deps. červ. nad. u; v Š. u nad o; K. Miegieffe Salomun Strofa. 29) ta dvě sl. sch. v K. 30) K. ſtroffie we. 31) o nadeps. K. ſtrofs vzrzi. 32) Š. czerwek. 33) K. ſe ſtklo a ſtroſſe by profto. 34) K. tak k. 35) K. to tiem bylo.
Strana 392
392 Regum Tercio. [Kap. IX./ O zpoſobeny chramu wnye.1) I3. Král. 6./ leta za- znamenay. STa ſie po Cztirzech Stech a po oſmdeſat2) letech, geſſto Ifrael z egipta bil wiffel, cztwrteho leta kralowftwie Salomona, mefiece druheho, geſſto mu3) zid zyus,4) a my mai rziekame, poczie Salomun dielati chram5) panu bohu z mramora5a) cziſteho. wſſak Jozefo die leta ſedmíte [169a 2] ho wichozenye z egipta, a popiſuge take leta wiekow mynutich rzka: ot 5 Abrahama vſſlo tiſicz a dwadcieti let, ot potopi tificz a cztirzi°) ſta let, ot7) Adama trzi tificie a fto a dwie let.8) a dom bozi myegiefſe na del ffeft- deſat9) loket a na fſirz dwadcieti, a ſtrana prziednye, gefſto flowe fancta, ot wichozenye10) flunce cztirzidcieti loket na del, a druhi diel na zapad dwadcieti loket biefſe, a flowiefſe fancta fanctorum. Pak na wiſoft trzi- 10 dcieti loket myegiefſe az do prweholl) tafflowanye, tocziſí podlahi, a na teil2) wichazieffe druhe bidlenye trzidcieti loket az do druheho dlazenye,13) a trzetie bidlenye biefſe cztirzidcieti loket az do trzetieho dlazenye, a to bieſſe ſtrziecha domowa pozdwizena v wifoft dwadcieti loket. a tak wſſieczka wifoft chramal3a) dwadcieti a ſto loket wzhoru. Ale Jozefo nezmyenyl 15 ſie gedno o dwem bidleny, kazdemu przipifuge ffeftdefat14) loket, ale dwie doleynyel5) w gednom myeny.16) a bieſſe prziſtrzieſſie przied chramem dwadcieti loket na del iako myera chramowa, a ffirokoſt deſieti loket, a wſtupuge v wiſoſt iako i 17)chram. a uczynyl w chramye okna krzywe,18) tocziſſ wnye vzke a wnytrz ſfiroke, a tramy polozi w domye naprziecz 20 na t [169b 1] rzech myeſtech v wiſoſti trzi prziebitkow tak welmy dluhe, ze wnye hlawi gich wynykachu f obu ſtranu. a18a) vdielachu wnye na hlawi wynykagicie trzi podlahi k19) chozeny w chramu, gefíto we czteny pynna- IMat. 4.I cula chramu ſlowu. A kterak ſu ti vczynyeny na obu boku, ſwiedomo geft doſti. a Jak20) fu bili vczynyeny na czele21) wzchodu I zapadu,21) 25 nepomnym, bich czetl, A temuz chce Jozefq, kdiz die o wywraceny chramu. ffirokoſt podlah rozliczna bila geſt. neb podlaha zpodnye piet loket mye- giefſe ſfirokoſti, proſtrziednye fſeſt loket a trzetie ſedm; a to geſt proto vczyneno, abi tiem, kterziz ſwrchu bidle, nebilo prziekazeno. wſſak zid die: trzi podlahi myeli ſu rownu ſſirokoſt, tak ze kdiz bi ſ22) naywiſſieho 30 pokogie az do naynyzîſieho zednyci olowce ſpuſtili, vznamenal22a) bi gich rownoſt. wiſak doleiſſie podlaha piet loket myela v wifoft,23) a proftrziednye ſſeſt. Neb zed ſwrchnye vzíſie bieſſe iako na loket wtrzena;21) a poſlednye ſedm loket myegieſſe take wtrzenym. take ſu nyeterzi rziekali, bi doleiſſie podlaha ſedm loket myela, a proſtrziednye ffeſt, a ſwrchnye piet, abi 35 wzboru ducz2a) podlahi bili ſuzeny, iako i zdi. a ti podlahi tak biechu P [169b 2] rziczyneny ke zdi, ze fie gie25) neprzidrziechu, toczifí nebiechu w zed wlozeny. 26) a na kragich tiech podlah bil udielal obrubi iako zpole- hanye, abi neſpadli a neurazili ſie,27) kterziz tudi choditi budu,28) iako mrziezie. o tei29) wiſoſti newieme,29) gedno o naiwiffiei;31) ta ge myela 40 na wiſoft piet loket.
392 Regum Tercio. [Kap. IX./ O zpoſobeny chramu wnye.1) I3. Král. 6./ leta za- znamenay. STa ſie po Cztirzech Stech a po oſmdeſat2) letech, geſſto Ifrael z egipta bil wiffel, cztwrteho leta kralowftwie Salomona, mefiece druheho, geſſto mu3) zid zyus,4) a my mai rziekame, poczie Salomun dielati chram5) panu bohu z mramora5a) cziſteho. wſſak Jozefo die leta ſedmíte [169a 2] ho wichozenye z egipta, a popiſuge take leta wiekow mynutich rzka: ot 5 Abrahama vſſlo tiſicz a dwadcieti let, ot potopi tificz a cztirzi°) ſta let, ot7) Adama trzi tificie a fto a dwie let.8) a dom bozi myegiefſe na del ffeft- deſat9) loket a na fſirz dwadcieti, a ſtrana prziednye, gefſto flowe fancta, ot wichozenye10) flunce cztirzidcieti loket na del, a druhi diel na zapad dwadcieti loket biefſe, a flowiefſe fancta fanctorum. Pak na wiſoft trzi- 10 dcieti loket myegiefſe az do prweholl) tafflowanye, tocziſí podlahi, a na teil2) wichazieffe druhe bidlenye trzidcieti loket az do druheho dlazenye,13) a trzetie bidlenye biefſe cztirzidcieti loket az do trzetieho dlazenye, a to bieſſe ſtrziecha domowa pozdwizena v wifoft dwadcieti loket. a tak wſſieczka wifoft chramal3a) dwadcieti a ſto loket wzhoru. Ale Jozefo nezmyenyl 15 ſie gedno o dwem bidleny, kazdemu przipifuge ffeftdefat14) loket, ale dwie doleynyel5) w gednom myeny.16) a bieſſe prziſtrzieſſie przied chramem dwadcieti loket na del iako myera chramowa, a ffirokoſt deſieti loket, a wſtupuge v wiſoſt iako i 17)chram. a uczynyl w chramye okna krzywe,18) tocziſſ wnye vzke a wnytrz ſfiroke, a tramy polozi w domye naprziecz 20 na t [169b 1] rzech myeſtech v wiſoſti trzi prziebitkow tak welmy dluhe, ze wnye hlawi gich wynykachu f obu ſtranu. a18a) vdielachu wnye na hlawi wynykagicie trzi podlahi k19) chozeny w chramu, gefíto we czteny pynna- IMat. 4.I cula chramu ſlowu. A kterak ſu ti vczynyeny na obu boku, ſwiedomo geft doſti. a Jak20) fu bili vczynyeny na czele21) wzchodu I zapadu,21) 25 nepomnym, bich czetl, A temuz chce Jozefq, kdiz die o wywraceny chramu. ffirokoſt podlah rozliczna bila geſt. neb podlaha zpodnye piet loket mye- giefſe ſfirokoſti, proſtrziednye fſeſt loket a trzetie ſedm; a to geſt proto vczyneno, abi tiem, kterziz ſwrchu bidle, nebilo prziekazeno. wſſak zid die: trzi podlahi myeli ſu rownu ſſirokoſt, tak ze kdiz bi ſ22) naywiſſieho 30 pokogie az do naynyzîſieho zednyci olowce ſpuſtili, vznamenal22a) bi gich rownoſt. wiſak doleiſſie podlaha piet loket myela v wifoft,23) a proftrziednye ſſeſt. Neb zed ſwrchnye vzíſie bieſſe iako na loket wtrzena;21) a poſlednye ſedm loket myegieſſe take wtrzenym. take ſu nyeterzi rziekali, bi doleiſſie podlaha ſedm loket myela, a proſtrziednye ffeſt, a ſwrchnye piet, abi 35 wzboru ducz2a) podlahi bili ſuzeny, iako i zdi. a ti podlahi tak biechu P [169b 2] rziczyneny ke zdi, ze fie gie25) neprzidrziechu, toczifí nebiechu w zed wlozeny. 26) a na kragich tiech podlah bil udielal obrubi iako zpole- hanye, abi neſpadli a neurazili ſie,27) kterziz tudi choditi budu,28) iako mrziezie. o tei29) wiſoſti newieme,29) gedno o naiwiffiei;31) ta ge myela 40 na wiſoft piet loket.
Strana 393
Regum Tercio. 393 1) sch. v K. 2) K. po ſedmdefati. 3) K. gemu. 4) K. Jus. 5) K. chram dielati. 5a) Š. mramoru. 6) K. trzi. 7) K. a od. 8) K. fto let a dwie letie. 3) K. fſedefat. 10) K. na wzchod. 11) K. prwnieho. 12) Š. te. 13) trzidczieti — dlazenye sch. v Š. 12) K. chramu. 14) K. ffedefat. 15) K. dolui. 16) K. minie. 17) sch. v K. 18) K. krziwa. 18а) sch. v K. 19) K. w. 20) K. kterak. 21) K. vczynili na tiele. 21a) K. zapadu fluncze. 22) K. z; ze sch. v Š. 22а) K. znamenal. 23) Š. wyfofti. 24) za w vyškrab. z; Neb — wtrzena sch. v K. 24a) K. gducz. 25) K. gſe gi. 26) K. polozeny. 27) K. neſpadl a nevrazil gſe. 28) K, ktoz by tudy chodil. 29) Š. o te. 30) K. newiemy. 31) K. naywyffi; Š. naywyffie. O okrajſleny domu dole.1) [Kap. X.) Ak zed bidlenye nyzſſieho wnytrz wîſudi2) opazena bieſſe dſkamy3) cedrynſkymy,4) A k tramom fieny przibiti bichu lifſti cedrowe. podlaha domu podlazena bila díkamy gedlowymy, a ftieny neb boki domu a pod- lyny tramowe a ſwrchnye podlaha díkamy zlatymy przikrita, a hrzebiki zlattymy przibiti. A nycz nebilo w nyzîſiei5) ſtranye chramu, bi nebilo zlatem przikrite, abi twarz wchodicich ſwietloft6) zlatta ofwietila.7) Pak w ſpogeny deſk vczynyl toczenye žawile a rite, abi nemohli znamenati ſpogenye. a proftrzied deſk biechu obrazowe wynykagici, cherubyn a palmy, wirite na6) zlattich díkach. Pak oraculum, gefíto flowe fancta 10 fanctorum, dwadcieti loket na del a dwadcieti na ffirz a trzidcieti na9) wiff10) bieffe. wſſak ſie czte: a17) dwadcieti loket wiſofti, to ſie ma roz- umyetie o ftienye wlozeneil1) [170a 1] mezi fancta a 12)oraculum. neb iako w chramye ſlupi wlozeny bili,13) na nychzto opona wiſala, takez w chramye poſtawena bila ſtiena cedrowa, nycz wiffie nezli dwadcieti loket; defiet 15 loket, gefíto zbywali az do okrafílenye, tiech ſie nedotikala, abi dym wonye gda wzhoru f oltarzie ſwrchnym otewrzienym ſwobodnye wffell4) do oracula. a biefíe wífieczka ſtiena przikrita zlattem, magicz ſwrchu na ſobie ritie, cherubyn a palmy iako gyne îtieny. k teil5) ftienye przy- wiefſena bila16) opona ze cztirz barew, a tu bilo tkano cherubyn taki7) 20 welmy tencie, ze ſkrzie to mohl kazdi ſtienu widieti. a ta opona wíſiczku ſtienu przikriwaſſe az do ſwrchnyeho okraſſlenye, neb ſie czte we czteny, ze fie rozdrziela18) ot wrchu az dolow. o wnytrznyem okrafſleny ſwrch- nych pokoiow neczetl ſem, nezli kdiz ſie dokonawaſſe dielo, polozen bil19) kamen na ſwrchny vhel i welykym dywem wſſiech. neb kdiz dielnyci 25 chtiechu gei w zaklad wloziti,20) nemoziechu mu myeſta naleznuti, geliz na ſwrchny vhel, a napoſledi21) wſſebo diela welmy podobnye bi polozen ; tak iakoz bil prorokowal dawid rzka: kamen, genzto ſu gei zamyetali [žalm 17.] dielnyci etc. a ſwrchu na zdi okolo bili ſu przywiefſeny zlatte kbelowee k czlowiecziei22) weli [170a 2] koſti pro ptaki, abi gie othonowaly,23) abi 30 zdaleka hledicym iako les zlati bil widien. a okolo zdiy24) bieſſe obruba, tocziff lifta wnye, a ot te25) wifiechu welici hroznowe zlatti f26) zlattymy liftym27) welmy myfternye kowane,28) abi wzhoru hledycym iako ku po- wietrzi wydieno29) bilo czaîto fie hibagicze. pak v zemye dwerzie30) tayne 5 [Mat. 27.] 13. Král. 6./
Regum Tercio. 393 1) sch. v K. 2) K. po ſedmdefati. 3) K. gemu. 4) K. Jus. 5) K. chram dielati. 5a) Š. mramoru. 6) K. trzi. 7) K. a od. 8) K. fto let a dwie letie. 3) K. fſedefat. 10) K. na wzchod. 11) K. prwnieho. 12) Š. te. 13) trzidczieti — dlazenye sch. v Š. 12) K. chramu. 14) K. ffedefat. 15) K. dolui. 16) K. minie. 17) sch. v K. 18) K. krziwa. 18а) sch. v K. 19) K. w. 20) K. kterak. 21) K. vczynili na tiele. 21a) K. zapadu fluncze. 22) K. z; ze sch. v Š. 22а) K. znamenal. 23) Š. wyfofti. 24) za w vyškrab. z; Neb — wtrzena sch. v K. 24a) K. gducz. 25) K. gſe gi. 26) K. polozeny. 27) K. neſpadl a nevrazil gſe. 28) K, ktoz by tudy chodil. 29) Š. o te. 30) K. newiemy. 31) K. naywyffi; Š. naywyffie. O okrajſleny domu dole.1) [Kap. X.) Ak zed bidlenye nyzſſieho wnytrz wîſudi2) opazena bieſſe dſkamy3) cedrynſkymy,4) A k tramom fieny przibiti bichu lifſti cedrowe. podlaha domu podlazena bila díkamy gedlowymy, a ftieny neb boki domu a pod- lyny tramowe a ſwrchnye podlaha díkamy zlatymy przikrita, a hrzebiki zlattymy przibiti. A nycz nebilo w nyzîſiei5) ſtranye chramu, bi nebilo zlatem przikrite, abi twarz wchodicich ſwietloft6) zlatta ofwietila.7) Pak w ſpogeny deſk vczynyl toczenye žawile a rite, abi nemohli znamenati ſpogenye. a proftrzied deſk biechu obrazowe wynykagici, cherubyn a palmy, wirite na6) zlattich díkach. Pak oraculum, gefíto flowe fancta 10 fanctorum, dwadcieti loket na del a dwadcieti na ffirz a trzidcieti na9) wiff10) bieffe. wſſak ſie czte: a17) dwadcieti loket wiſofti, to ſie ma roz- umyetie o ftienye wlozeneil1) [170a 1] mezi fancta a 12)oraculum. neb iako w chramye ſlupi wlozeny bili,13) na nychzto opona wiſala, takez w chramye poſtawena bila ſtiena cedrowa, nycz wiffie nezli dwadcieti loket; defiet 15 loket, gefíto zbywali az do okrafílenye, tiech ſie nedotikala, abi dym wonye gda wzhoru f oltarzie ſwrchnym otewrzienym ſwobodnye wffell4) do oracula. a biefíe wífieczka ſtiena przikrita zlattem, magicz ſwrchu na ſobie ritie, cherubyn a palmy iako gyne îtieny. k teil5) ftienye przy- wiefſena bila16) opona ze cztirz barew, a tu bilo tkano cherubyn taki7) 20 welmy tencie, ze ſkrzie to mohl kazdi ſtienu widieti. a ta opona wíſiczku ſtienu przikriwaſſe az do ſwrchnyeho okraſſlenye, neb ſie czte we czteny, ze fie rozdrziela18) ot wrchu az dolow. o wnytrznyem okrafſleny ſwrch- nych pokoiow neczetl ſem, nezli kdiz ſie dokonawaſſe dielo, polozen bil19) kamen na ſwrchny vhel i welykym dywem wſſiech. neb kdiz dielnyci 25 chtiechu gei w zaklad wloziti,20) nemoziechu mu myeſta naleznuti, geliz na ſwrchny vhel, a napoſledi21) wſſebo diela welmy podobnye bi polozen ; tak iakoz bil prorokowal dawid rzka: kamen, genzto ſu gei zamyetali [žalm 17.] dielnyci etc. a ſwrchu na zdi okolo bili ſu przywiefſeny zlatte kbelowee k czlowiecziei22) weli [170a 2] koſti pro ptaki, abi gie othonowaly,23) abi 30 zdaleka hledicym iako les zlati bil widien. a okolo zdiy24) bieſſe obruba, tocziff lifta wnye, a ot te25) wifiechu welici hroznowe zlatti f26) zlattymy liftym27) welmy myfternye kowane,28) abi wzhoru hledycym iako ku po- wietrzi wydieno29) bilo czaîto fie hibagicze. pak v zemye dwerzie30) tayne 5 [Mat. 27.] 13. Král. 6./
Strana 394
394 Regum Tercio. [Žalm 73./ proftrzied w ftienye31) bieſſe dom prawicie, toczifí na poledne, a po to- czitem wzchodu32) chodiechu do fieny, na nyez33) giedaîſe, a z proſtrziedka 35 do trzietieho pokogie po toczitem wzchodu gdiechu. wſſak Jozefq po- piſuge wzchod, vczynyeny ſkriti proftrzied zdiy, ſnadny a bezpeczny, a we zdi wnyeiffiei34) dofti okenecz35) vczynyenych. a dwercie wzchodu bili ſu przi zemy w przednych36) vhlech obu zdi. a uczyny we wchodu chrama dwerzie z37) olywetſkeho drziewie cztwerohranate,38) a dwogie 40 dwerzie z giedloweho drziewie ſ obu ſtranu, a kazde dwerzie dwogienaſob,39) a drziece fie otewrziechu. a wyry40) na nych41) cherubyn a palmy, a ritie welmy pozdwizene, I przikri to wſſeczko zlattymy plechi dielem cztwero- hranatym42) po myerzie. dwerzie ti tak ſu bily welike okraſi, ze take13) dawid, prorokugie o chramu zborzeny, gie gmenytie44) [170b 1] wirzekl 45 a rzka: wiſiekali ſu dwerzie geho. a Jakoz prawi Jozefq, nebieſſe w nych drziewa wietílieho dlany, iakoz fie die: dielem cztwerohranatym. a biefſe gich wiſoft trzidcieti loket podle wiſoſti nyzffie fieny,45) ffirokoft zdi biefſe defieti loktow a otewrzenye, w nyezto46) geſt bilo, take defiet,17) a tak we zdi48) k wichozeny fluncie ſ obu ftranu zbywaſſe piet loket. a w49) otewrzieny bili ſu cztirzi dwerzie, dwogie wnye a dwogie wnytrz, a tiech kazde ſſiroki50) biechu na piet loktow. a tak biechu myſternye51) wſazeny, ze kdiz biechu zawrzieny, tehdi y wnye y wnytrs52) iako53) ſgiednanu ftienu czynyechu. a otewrzieny proftrzied zdi tak fie ſchaziechu,54) ze wſſiczku ſfirokoſt gegi przikrywachu. a tak myſternye fie51) ſpolu drziechu, 55 ze kdiz gie55a) zawrziechu,56) tehdi57) f wnytrznymy ſie ſpolu zawrziechu, neb izadny w chramye w noci neoftanyefſe,58) kto bi gie wnytrz zawrziel. a kdiz otewrziechu wnyeiffie,59) otewrziechu fie ſpolu y wnytrznye. a proto bilo rzeczeno: dwerzie dwenafobnye,60) a ſpolu fie drziecz otwierachu81) Pak w ſtieny82) oraculi vczyny dwogie dwerzcie63) z drziewie olyw,61) a 60 zadnye dwerzie65) pateri w uhlech, a proſtrzied pateho vhla stezegie [170b 2] wſazeny ſtali, w nychzto bi ſie dwercie hibaly, a bieſſe na tiech dwerciech ſwrchu rito piet cherubyn a palmy, wſſak nyeterzi diegi: dwerzie vhlowe pateri, rozumyei piet loktow bili. a w oraculy bila archa a propiciatoryum a cherubyn, gefſto byl Moiziefí vczynyl na puſſczi. 50 65 1) sch. v K. 2) K. wífady. 3) K. dozkami; Š. dcſkami (obyč. tak). 4) K. cedro- wymi. 5) Š. nizífie; K. nizíſi. 6) K. ſwietlofti; v C ps. dvakrát, druhé přetrž. 7) K. byla oſwieczena. 8) K. w zlatych dczkach. 3) za tím přetrž. ffirz. 10) K. wyfoft. 11) Š. wlozene. 12) sch. v K. 13) Š. biechu. 14) K. wyffel. 15) Š. k te. 16) K. by; Š. byla prziwieffena. 17) sch. v Š. 18) K. Š. rozedrzela. 19) K. by. 20) sch. v K; Š. w zaklad chtiechu gey. 21) K. naypoſledy. 22) Š. czlowieczie; K. czlowieczi. 23) K. Š. odhoniowali. 24) K. zdi. 25) K. tey. 26) sch. v K. 27) Š. s zlatym; K. liftmi. 28) K. miftrnie kowany. 23) K. widino; Š. hledieno. 30) K. drziewie. 31) K. v proftrzed ſtieny. 32) K. a proto cztem (!) wchodu. 33) e nadeps.; K. na nichzto.34) K. w nizffi; Š. w nizffie. 35) K. okenek. 36) sch. v K. 37) K. dwerzcze. 38) K. cztwerohranateho. 39) K. dwenafob 40) K. wyril. 41) Š. wyrywanych, 42) K. cztwerohranatem (!). 43) K. tak ze. 44) Š. gmenowitie. 45) K. ftieny neb fieni. 46) K. w niemzto. 47) K. defiti loktow. 48) Š. wzdy (!). 49) sch. v Š. K. 50) K. ffirokoſti. 51) K. miftrnie. 52) K. y wnitrz y zewnitrz. 53) sch. v Š. 54) Š. ſe chazie-
394 Regum Tercio. [Žalm 73./ proftrzied w ftienye31) bieſſe dom prawicie, toczifí na poledne, a po to- czitem wzchodu32) chodiechu do fieny, na nyez33) giedaîſe, a z proſtrziedka 35 do trzietieho pokogie po toczitem wzchodu gdiechu. wſſak Jozefq po- piſuge wzchod, vczynyeny ſkriti proftrzied zdiy, ſnadny a bezpeczny, a we zdi wnyeiffiei34) dofti okenecz35) vczynyenych. a dwercie wzchodu bili ſu przi zemy w przednych36) vhlech obu zdi. a uczyny we wchodu chrama dwerzie z37) olywetſkeho drziewie cztwerohranate,38) a dwogie 40 dwerzie z giedloweho drziewie ſ obu ſtranu, a kazde dwerzie dwogienaſob,39) a drziece fie otewrziechu. a wyry40) na nych41) cherubyn a palmy, a ritie welmy pozdwizene, I przikri to wſſeczko zlattymy plechi dielem cztwero- hranatym42) po myerzie. dwerzie ti tak ſu bily welike okraſi, ze take13) dawid, prorokugie o chramu zborzeny, gie gmenytie44) [170b 1] wirzekl 45 a rzka: wiſiekali ſu dwerzie geho. a Jakoz prawi Jozefq, nebieſſe w nych drziewa wietílieho dlany, iakoz fie die: dielem cztwerohranatym. a biefſe gich wiſoft trzidcieti loket podle wiſoſti nyzffie fieny,45) ffirokoft zdi biefſe defieti loktow a otewrzenye, w nyezto46) geſt bilo, take defiet,17) a tak we zdi48) k wichozeny fluncie ſ obu ftranu zbywaſſe piet loket. a w49) otewrzieny bili ſu cztirzi dwerzie, dwogie wnye a dwogie wnytrz, a tiech kazde ſſiroki50) biechu na piet loktow. a tak biechu myſternye51) wſazeny, ze kdiz biechu zawrzieny, tehdi y wnye y wnytrs52) iako53) ſgiednanu ftienu czynyechu. a otewrzieny proftrzied zdi tak fie ſchaziechu,54) ze wſſiczku ſfirokoſt gegi przikrywachu. a tak myſternye fie51) ſpolu drziechu, 55 ze kdiz gie55a) zawrziechu,56) tehdi57) f wnytrznymy ſie ſpolu zawrziechu, neb izadny w chramye w noci neoftanyefſe,58) kto bi gie wnytrz zawrziel. a kdiz otewrziechu wnyeiffie,59) otewrziechu fie ſpolu y wnytrznye. a proto bilo rzeczeno: dwerzie dwenafobnye,60) a ſpolu fie drziecz otwierachu81) Pak w ſtieny82) oraculi vczyny dwogie dwerzcie63) z drziewie olyw,61) a 60 zadnye dwerzie65) pateri w uhlech, a proſtrzied pateho vhla stezegie [170b 2] wſazeny ſtali, w nychzto bi ſie dwercie hibaly, a bieſſe na tiech dwerciech ſwrchu rito piet cherubyn a palmy, wſſak nyeterzi diegi: dwerzie vhlowe pateri, rozumyei piet loktow bili. a w oraculy bila archa a propiciatoryum a cherubyn, gefſto byl Moiziefí vczynyl na puſſczi. 50 65 1) sch. v K. 2) K. wífady. 3) K. dozkami; Š. dcſkami (obyč. tak). 4) K. cedro- wymi. 5) Š. nizífie; K. nizíſi. 6) K. ſwietlofti; v C ps. dvakrát, druhé přetrž. 7) K. byla oſwieczena. 8) K. w zlatych dczkach. 3) za tím přetrž. ffirz. 10) K. wyfoft. 11) Š. wlozene. 12) sch. v K. 13) Š. biechu. 14) K. wyffel. 15) Š. k te. 16) K. by; Š. byla prziwieffena. 17) sch. v Š. 18) K. Š. rozedrzela. 19) K. by. 20) sch. v K; Š. w zaklad chtiechu gey. 21) K. naypoſledy. 22) Š. czlowieczie; K. czlowieczi. 23) K. Š. odhoniowali. 24) K. zdi. 25) K. tey. 26) sch. v K. 27) Š. s zlatym; K. liftmi. 28) K. miftrnie kowany. 23) K. widino; Š. hledieno. 30) K. drziewie. 31) K. v proftrzed ſtieny. 32) K. a proto cztem (!) wchodu. 33) e nadeps.; K. na nichzto.34) K. w nizffi; Š. w nizffie. 35) K. okenek. 36) sch. v K. 37) K. dwerzcze. 38) K. cztwerohranateho. 39) K. dwenafob 40) K. wyril. 41) Š. wyrywanych, 42) K. cztwerohranatem (!). 43) K. tak ze. 44) Š. gmenowitie. 45) K. ftieny neb fieni. 46) K. w niemzto. 47) K. defiti loktow. 48) Š. wzdy (!). 49) sch. v Š. K. 50) K. ffirokoſti. 51) K. miftrnie. 52) K. y wnitrz y zewnitrz. 53) sch. v Š. 54) Š. ſe chazie-
Strana 395
Regum Tercio. 395 chu. (!) 55) Š. fe mifternie. 55a) K. geho. 56) Š. zawierachu 57) sch. v K., z. 58) K. neoſtawaſſe. 59) K. zewnitrzni. 60) K. dwenafobni 61) Š. otewrzechu. 62) K. w ftienie. 64) Š. dwerze. 65) K. oliwy; Š. oliwowe°. 66) K. dwercze. O dwu cherubyn.1) ſKap. XI.] Czyny2) Salomon dwie cherubyn3) z drziewe olywi, defiet loket zwiſſi, ſtogiecz na podlazie v boku archi, a magicz nohi nakrzywene iako 13. Král. 6.) k utiefſeny a pozdwizene,4) zaſtrziene cziftym zlattem, magicz zlate5) krzidla, kazda piet loket; a tiech dwie tahnyechu ſie na archu, a proti 5 ſobie ſwynowachu ſie prziducz, krigicz fanctuaryum pod fobu6) polozene. a druzie7) dwie krzidle rozproîtierachu k ſtienam tak, abi krzidla gednoho dotikali ſies) ſtieny gedne, a krzidlo druhe druhe9) ſtieny. Pak za ſtienu polozi ſtol Moizieffow w ſwatem myeſtie, gefſto ſlowe fancta, na polnoci, a ſwiecen na poledne. a mezi tiem bil oltarz zlatti, gefíto1o) vczynyl Moiziefi 10 na pufíczi. ale kromye toho ſwieczna polozi gyne ſwieczny zlatte, takez okrafſlene formy, ale wietffie iakoſti,11) f gedne ftrany piet a f druhe12) ſtrany take piet. a take s ſtolem Moizieffowym [171a 1] polozi gynych defiet îtolow tez okrafi, ale wietffie, f gedne ſtrany piet a f13) druhe11) piet. a mezi to15) poſtawi oltarz tymyamatis, te wonye drahe, a oblozi gei cedrem ; 15 a to take ſlull6) oltarz oraculi, toczifí przied oraculem.17) ſkrzie to ſie roz- umye, ze ge bil gyny oltarz, gefîto bil Moizieff vczynyl, neb onen geft1sy bill9) z drziewie fetym, a ſe wifiech ftran zlattem zaftrzieny, ale tento geft bil cedrem oblozeny. a proto ſie rozumye, ze ten oltarz bil z kamene, gehoz ſie zelezo nedoteklo,20) a bil przikrit21) okolo dſkamy22) cedrymy23) 20 a ti dſki take przikriti bili24) ſe wiſiech ſtran plechi zlattymy. toho oltarzie welikoſti nepomnym, bich czetl, ale onen maly oltarz, gefſto bil Moizieff vczynyl na pufíczi, ſnad bil polozen w fancta fanctorum, ne k uzitku wezdaiffiemu tymyamatis te wonye, ale k nyeterym vzitkom zwlafſczym,25) kdiz gednu w rok knyez weidieſſe ſ krwi. a to moz tudi26) znamenati, neb [žid. 9.] 25 apofſtol die, ze w fancta fanctorum bila kadidlnycie zlatta; a tuto bila okraſa chramowa wnytrznych.27) 1) Š. Cherubinu takto. 2) K. Potom vczini. 3) K. dwa cherubiny. 4) K. pozdwizenie a. 5) K. zlata. 6) K. Š. febu. 7) K. druzi. 8) sch. v K. 3) K. druhey. 10) K. geffto gey. 11) sch. v K. 12) K. f druhey. 13) K. z. 14) K. z druhe ſtrany 15) K. tiem. 16) K. take to flul; Š. to ílul take. 17) Š. orakulum. 18) sch. v K. 13) K. byl vczynien. 20) K. nedotklo. 21) K. przybit. 22) Š. dcíkami okolo. 23) (!) K. Š. cedrowymi. 24) K. byli przikryty. 25) K. zwlafftim; Š. zwlafftnim. 26) K. tady. 27) K. wnitrznie. O1) przyſtrzieſly chramu.2) [Kap. XII.) W Obliczegi3) chramu biefſe, iakoz ſie we czteny die, fiencie chramu, 1s. Král. 7.] magie ſlupi mediene w ſwei4) dluhoſti, z [171a 2] poſobene w proſtrziedku,
Regum Tercio. 395 chu. (!) 55) Š. fe mifternie. 55a) K. geho. 56) Š. zawierachu 57) sch. v K., z. 58) K. neoſtawaſſe. 59) K. zewnitrzni. 60) K. dwenafobni 61) Š. otewrzechu. 62) K. w ftienie. 64) Š. dwerze. 65) K. oliwy; Š. oliwowe°. 66) K. dwercze. O dwu cherubyn.1) ſKap. XI.] Czyny2) Salomon dwie cherubyn3) z drziewe olywi, defiet loket zwiſſi, ſtogiecz na podlazie v boku archi, a magicz nohi nakrzywene iako 13. Král. 6.) k utiefſeny a pozdwizene,4) zaſtrziene cziftym zlattem, magicz zlate5) krzidla, kazda piet loket; a tiech dwie tahnyechu ſie na archu, a proti 5 ſobie ſwynowachu ſie prziducz, krigicz fanctuaryum pod fobu6) polozene. a druzie7) dwie krzidle rozproîtierachu k ſtienam tak, abi krzidla gednoho dotikali ſies) ſtieny gedne, a krzidlo druhe druhe9) ſtieny. Pak za ſtienu polozi ſtol Moizieffow w ſwatem myeſtie, gefſto ſlowe fancta, na polnoci, a ſwiecen na poledne. a mezi tiem bil oltarz zlatti, gefíto1o) vczynyl Moiziefi 10 na pufíczi. ale kromye toho ſwieczna polozi gyne ſwieczny zlatte, takez okrafſlene formy, ale wietffie iakoſti,11) f gedne ftrany piet a f druhe12) ſtrany take piet. a take s ſtolem Moizieffowym [171a 1] polozi gynych defiet îtolow tez okrafi, ale wietffie, f gedne ſtrany piet a f13) druhe11) piet. a mezi to15) poſtawi oltarz tymyamatis, te wonye drahe, a oblozi gei cedrem ; 15 a to take ſlull6) oltarz oraculi, toczifí przied oraculem.17) ſkrzie to ſie roz- umye, ze ge bil gyny oltarz, gefîto bil Moizieff vczynyl, neb onen geft1sy bill9) z drziewie fetym, a ſe wifiech ftran zlattem zaftrzieny, ale tento geft bil cedrem oblozeny. a proto ſie rozumye, ze ten oltarz bil z kamene, gehoz ſie zelezo nedoteklo,20) a bil przikrit21) okolo dſkamy22) cedrymy23) 20 a ti dſki take przikriti bili24) ſe wiſiech ſtran plechi zlattymy. toho oltarzie welikoſti nepomnym, bich czetl, ale onen maly oltarz, gefſto bil Moizieff vczynyl na pufíczi, ſnad bil polozen w fancta fanctorum, ne k uzitku wezdaiffiemu tymyamatis te wonye, ale k nyeterym vzitkom zwlafſczym,25) kdiz gednu w rok knyez weidieſſe ſ krwi. a to moz tudi26) znamenati, neb [žid. 9.] 25 apofſtol die, ze w fancta fanctorum bila kadidlnycie zlatta; a tuto bila okraſa chramowa wnytrznych.27) 1) Š. Cherubinu takto. 2) K. Potom vczini. 3) K. dwa cherubiny. 4) K. pozdwizenie a. 5) K. zlata. 6) K. Š. febu. 7) K. druzi. 8) sch. v K. 3) K. druhey. 10) K. geffto gey. 11) sch. v K. 12) K. f druhey. 13) K. z. 14) K. z druhe ſtrany 15) K. tiem. 16) K. take to flul; Š. to ílul take. 17) Š. orakulum. 18) sch. v K. 13) K. byl vczynien. 20) K. nedotklo. 21) K. przybit. 22) Š. dcíkami okolo. 23) (!) K. Š. cedrowymi. 24) K. byli przikryty. 25) K. zwlafftim; Š. zwlafftnim. 26) K. tady. 27) K. wnitrznie. O1) przyſtrzieſly chramu.2) [Kap. XII.) W Obliczegi3) chramu biefſe, iakoz ſie we czteny die, fiencie chramu, 1s. Král. 7.] magie ſlupi mediene w ſwei4) dluhoſti, z [171a 2] poſobene w proſtrziedku,
Strana 396
396 Regum Tercio. gichzto dwie biefſta dywnyeiffie nad gyne, polozeny przied dwerzmy chrama, magicz proftrzied w ſobie ffirokoft deſieti loktow podle ffirokofti wrat chramu, gichzto taketo bilo ſlozenye: zden ſlupowi myegiefſe ofm- 5 naſt5) loket wiſoſti ne hladki, ale magie na ſobie zlabkis) dlabane na cztirzi prſti, a bieſſe liti; a prawidlo dwanaſti loket obchaziefſe gei. za7) bi kto chtiel okruhloft geho obgieti, neb ſnad proftrzied ſlupa prawidlo dielem litym bieſſe obclyczeno. A ſwrchek ſlupa, na nyemzto myegiechu poloziti hlawku, to bieffe ffirffe8) nezli zden a okruhle,9) dielem wazenym10) rite, 10 a ta hlawka ſwrchu polozena bieſſe lita, a piet loket zwiſſi, a ſwichu bieſſe nadielano lilijl1) mnoho. a bokil2) ſe wſſiech ſtran iako ſieti rzietiezowe zdielany welmy myſtrowſki, ze fiel3) widielo, bi fieti a rzietiezowe bili przilozeny14) nezli riti. aneb ze ſu nebili twrdi, ale prowrtany wſſadi ſu ſliti, ze gſu vkazowali formu ſpoiowanye fieti. a na gedneil5) hlawicil5a) ſedm rzadow biefſe tehoz ritie okolo te wifiel6) hlawiczki, aneb ot nyzífie ſtrany te hlawiczki az do wrchu tiech ſedm rzadow wzhoru biechu zpo- ſobeny. nad tu hlawku bieſſe iako prowa [171b 1] zek, a nad tiem we dwu rzadu biechu ſietki polozeny, przikrywagicz geho ſwrchoft a ftupuge nyeczczo dolow k bokom hlawiczki w okolek. a na koncich we dwu rzadu 20 wiſiechu raiſka gablka. a na ſtpici toho ſlupa, na nyezto bila hlawiczka, wiſiechu gyna gablka. wſſak ſie czte, ze hlawiczki biechu nad wiſoſti tiech gablek.17) tehoz ſlozenye bil druhi ſlup. Ale o ſlozeny podwalow neczetl ſem. Ta dwa ſlupi wlaſtnymy1s) meny bili ſu nazwany, tak pro ſwu welebnoft iako pro buducich wieci mnohel8a) znamenye, prawice 25 ſlula Jachym, tocziff twrdoft, a lewice ſlula boez neb bez, to wzny twrdofti. o gynych ſlupiech veſtibuli, toczifí fiencie, malo prawy Iftoria; a hlawiczki, gefſto ſu bili nad hlawamy flupowymy, a opiet gyne hlawiczki na19) wrchu ſlupow podle myeri ſlupa proti ſietkam. a o ſlozeny ſlupowem mlczi, ale hlawiczki gich die menffie gednyem loktem prwnych hlawiczek. a 019a) okrafſleny gich die gedno, ze ſu wffadi bili lylia a fietki podlozeny. a geſſto die: malogranatow dwie ftie bilo rzadow w okolku druhe hlawiczki, nenye giſto, bilo-li bi to rzeczeno o menſſich hlawiczkach, czili obnowugicz rze- czeno geſt o hlawiczkach prw [171b 2] nych. Ty ſlupi lel Iram tirſki,20) pln ſa mudroſti k czyneny wſſiech wieci z medi, ſyn zeny21) zidowſke z po- 35 kolenye Neptalym, ot otcie tirio.21) A gyne wſſeczko nadobie chramowe, czoz geſt bilo z medi vczyneno, to ge lel Iram na poli w kragynye Jordana w zemy hlynowatei,28) mezi ſochot a farthan. A netbai na to, ze fie die nyekdi z medi, nyekdi24) z mofazi25) vczyneno geſt, kdiz geft stwoft26) a kraſa podobna k zlattu, Jakoz prawi Jozefo. w tei27) fienci od knyezíkeho 40 prziedſienye dwanaſt ſtupnow prawi Jozefq. wſſak nyeterzi diegi ſedm podle widienye ezechielowa,28) neb prawie: w29) mnohich wiecech fgednawa fie ſlozenye tieleſneho chramu ſkladanym chrama duchowneho,30) geſſto widiel ezechiel. 15 30 3) Š. tuto O. 2) Š. Chramu takto. 3) K. W Obliczege. 4) K. S. ſwe. 5) K. ofmnaſte. 6) K. zlaby. 7) K. Š. zda. 8) K. ftarffy (!). 9) K. okruhly 19) K. wazane.
396 Regum Tercio. gichzto dwie biefſta dywnyeiffie nad gyne, polozeny przied dwerzmy chrama, magicz proftrzied w ſobie ffirokoft deſieti loktow podle ffirokofti wrat chramu, gichzto taketo bilo ſlozenye: zden ſlupowi myegiefſe ofm- 5 naſt5) loket wiſoſti ne hladki, ale magie na ſobie zlabkis) dlabane na cztirzi prſti, a bieſſe liti; a prawidlo dwanaſti loket obchaziefſe gei. za7) bi kto chtiel okruhloft geho obgieti, neb ſnad proftrzied ſlupa prawidlo dielem litym bieſſe obclyczeno. A ſwrchek ſlupa, na nyemzto myegiechu poloziti hlawku, to bieffe ffirffe8) nezli zden a okruhle,9) dielem wazenym10) rite, 10 a ta hlawka ſwrchu polozena bieſſe lita, a piet loket zwiſſi, a ſwichu bieſſe nadielano lilijl1) mnoho. a bokil2) ſe wſſiech ſtran iako ſieti rzietiezowe zdielany welmy myſtrowſki, ze fiel3) widielo, bi fieti a rzietiezowe bili przilozeny14) nezli riti. aneb ze ſu nebili twrdi, ale prowrtany wſſadi ſu ſliti, ze gſu vkazowali formu ſpoiowanye fieti. a na gedneil5) hlawicil5a) ſedm rzadow biefſe tehoz ritie okolo te wifiel6) hlawiczki, aneb ot nyzífie ſtrany te hlawiczki az do wrchu tiech ſedm rzadow wzhoru biechu zpo- ſobeny. nad tu hlawku bieſſe iako prowa [171b 1] zek, a nad tiem we dwu rzadu biechu ſietki polozeny, przikrywagicz geho ſwrchoft a ftupuge nyeczczo dolow k bokom hlawiczki w okolek. a na koncich we dwu rzadu 20 wiſiechu raiſka gablka. a na ſtpici toho ſlupa, na nyezto bila hlawiczka, wiſiechu gyna gablka. wſſak ſie czte, ze hlawiczki biechu nad wiſoſti tiech gablek.17) tehoz ſlozenye bil druhi ſlup. Ale o ſlozeny podwalow neczetl ſem. Ta dwa ſlupi wlaſtnymy1s) meny bili ſu nazwany, tak pro ſwu welebnoft iako pro buducich wieci mnohel8a) znamenye, prawice 25 ſlula Jachym, tocziff twrdoft, a lewice ſlula boez neb bez, to wzny twrdofti. o gynych ſlupiech veſtibuli, toczifí fiencie, malo prawy Iftoria; a hlawiczki, gefſto ſu bili nad hlawamy flupowymy, a opiet gyne hlawiczki na19) wrchu ſlupow podle myeri ſlupa proti ſietkam. a o ſlozeny ſlupowem mlczi, ale hlawiczki gich die menffie gednyem loktem prwnych hlawiczek. a 019a) okrafſleny gich die gedno, ze ſu wffadi bili lylia a fietki podlozeny. a geſſto die: malogranatow dwie ftie bilo rzadow w okolku druhe hlawiczki, nenye giſto, bilo-li bi to rzeczeno o menſſich hlawiczkach, czili obnowugicz rze- czeno geſt o hlawiczkach prw [171b 2] nych. Ty ſlupi lel Iram tirſki,20) pln ſa mudroſti k czyneny wſſiech wieci z medi, ſyn zeny21) zidowſke z po- 35 kolenye Neptalym, ot otcie tirio.21) A gyne wſſeczko nadobie chramowe, czoz geſt bilo z medi vczyneno, to ge lel Iram na poli w kragynye Jordana w zemy hlynowatei,28) mezi ſochot a farthan. A netbai na to, ze fie die nyekdi z medi, nyekdi24) z mofazi25) vczyneno geſt, kdiz geft stwoft26) a kraſa podobna k zlattu, Jakoz prawi Jozefo. w tei27) fienci od knyezíkeho 40 prziedſienye dwanaſt ſtupnow prawi Jozefq. wſſak nyeterzi diegi ſedm podle widienye ezechielowa,28) neb prawie: w29) mnohich wiecech fgednawa fie ſlozenye tieleſneho chramu ſkladanym chrama duchowneho,30) geſſto widiel ezechiel. 15 30 3) Š. tuto O. 2) Š. Chramu takto. 3) K. W Obliczege. 4) K. S. ſwe. 5) K. ofmnaſte. 6) K. zlaby. 7) K. Š. zda. 8) K. ftarffy (!). 9) K. okruhly 19) K. wazane.
Strana 397
Regum Tercio. 397 11) K. bylyy (!). 12) K. koby (!). 13) K. gfe. 14) Š. polozeni. 15) Š. gedne. 152) K. hlawcze. 16) K. to wíſe. 17) K. yablk A. 18) K. zwlaftnymi. 183) K. mnoha. 19) K. gefíto byli na. 192) sch. v K. 20) Š Ciríky. 21) K. gedne zeny. 22) K. Tyro; Š. Cirio. 23) Š. hlinowate. 24) K. a niekdy. 25) K. mofazu. 26) K. Š. ftkwoft. 27) Š. w tc. 28) K. podle Ezechielowa rzeczenie. 29) K. we. 30) K. Duchownie°. O1) prziedſyeny knyczſkem.2) [Kap. XIII.) Ivdiela Salomun w okolku chrama3) za fienci trzidcieti domow malich; ti ſwym ſpogenym weſſken chram wnye biechu obkliczili. a kazdi domek tiech myegiefſe piet loket na ffirz a piet na del a dwadcieti na 1s. Král. 7.] wiſoft. a wchodi gich vczyny tak, ze z gednoho domka4) do druheho cho- 5 diechu. * a nad nymy vdielane domki biechu gyne tiem rowne I myeru I cziſlem, tak abi bokowe chramu trzie4a) wſſudi okolo bili domkamy przi- kriti az do prweho taflowanye wnye. a druha ſtrana chrama ſwrchnye ta nebila obdielana, ale ſwobodnye5) mohly gi widieti. nebili ſu ti domkowe gynym nezli komori a pokoiowe, gefſto na tidens) fluzie w chramye, a 10 pokladny") rucha I nadobie a ofudie chramowe. * neb bila-lis) geſt dluhoft chrama9) wnyeiffie10) gedno cztirzidcieti loket, a fſirokoſt gedno dwadciet,11) tehdi obkliczenye trzi zdi myelo gedno Sto a cztirzidcieti12) [172a 1] loket, tehdi bi k obkliczeny chramu ofm- mezidcietma13) domkow bilofti dofti;14) neb pietkrat ofmmezidcietma15) 15 czyny Sto a cztirzidcieti. I gma biti wierzeno,15a) ze drzewerzeczena welikoft chrama9) bila geſt wnytrz mezi zdiemy,16) a ze ge zed myela ſto loket ffirokofti, a proto dluhoft wnyeiffie17) myela ge fedmdefat loket.18) I ſiem i tam ſſirokoſt zapadna cztirzidcieti, to cziny ſto a oſmdefat.19) k tomu naplnyeny potrzieba20) bi bilo fſeft a trzidcieti domkow, kdiz 20 bi ſie ſebe dotikali. 1) Š. Tuto O. 2) K. chramu; Š. kniezíkem takto. 3) Š. w uokolka chramu; K. w ukolku. 4) K. domku. 4a) K. chrama trzi. 5) K. ſwobodni. 6) K. nad tiem (!). 7) K. pokladagi. s) sch. v K. 9) K. Š. chramu. 10) Š. wnie; K. zewnitrz. 11) K. dwa- tczeti; tehdi sch. 12) K. trzidczeti, 11a) K. k obliczeni (!). 13) Š. ofmezcietma; K. oím- metczitma. 14) Š. bylo geſti doſti; K. bydlnoſti bylo. 15) f nadeps; K. oſmmetczit- ma. 152) K. rzeczeno. 16) K. Š. zdmi. 17) K. zewnitrzni; Š. wnie. 18) za tím přetrž. ffirokoſti. 19) K. padefat. 20) K. potrzeby. O druhem prziedſyeny.1) [Kap. XIV.) A vdiela prziedfienyela) wnytrz trzmy rzady kamenye hlazeneho2) a gednyem3) rzadem drziewie cedri. a bili ſu mnohe1) prziedſienyel) v chra- [3. Král. 7./] ma,5) iakoz ſie czte w zaltarzi: genz ſto [172a 2] gite6) w domu boziem w prziedſieny domu boha, pana naſſeho. knyehi?) kralowe zmyenygi ſie8) [žalm 11s.) 5 gedno o wnytrznyem prziedſieny, o temz A o druhem Jozefo prawi. ale
Regum Tercio. 397 11) K. bylyy (!). 12) K. koby (!). 13) K. gfe. 14) Š. polozeni. 15) Š. gedne. 152) K. hlawcze. 16) K. to wíſe. 17) K. yablk A. 18) K. zwlaftnymi. 183) K. mnoha. 19) K. gefíto byli na. 192) sch. v K. 20) Š Ciríky. 21) K. gedne zeny. 22) K. Tyro; Š. Cirio. 23) Š. hlinowate. 24) K. a niekdy. 25) K. mofazu. 26) K. Š. ftkwoft. 27) Š. w tc. 28) K. podle Ezechielowa rzeczenie. 29) K. we. 30) K. Duchownie°. O1) prziedſyeny knyczſkem.2) [Kap. XIII.) Ivdiela Salomun w okolku chrama3) za fienci trzidcieti domow malich; ti ſwym ſpogenym weſſken chram wnye biechu obkliczili. a kazdi domek tiech myegiefſe piet loket na ffirz a piet na del a dwadcieti na 1s. Král. 7.] wiſoft. a wchodi gich vczyny tak, ze z gednoho domka4) do druheho cho- 5 diechu. * a nad nymy vdielane domki biechu gyne tiem rowne I myeru I cziſlem, tak abi bokowe chramu trzie4a) wſſudi okolo bili domkamy przi- kriti az do prweho taflowanye wnye. a druha ſtrana chrama ſwrchnye ta nebila obdielana, ale ſwobodnye5) mohly gi widieti. nebili ſu ti domkowe gynym nezli komori a pokoiowe, gefſto na tidens) fluzie w chramye, a 10 pokladny") rucha I nadobie a ofudie chramowe. * neb bila-lis) geſt dluhoft chrama9) wnyeiffie10) gedno cztirzidcieti loket, a fſirokoſt gedno dwadciet,11) tehdi obkliczenye trzi zdi myelo gedno Sto a cztirzidcieti12) [172a 1] loket, tehdi bi k obkliczeny chramu ofm- mezidcietma13) domkow bilofti dofti;14) neb pietkrat ofmmezidcietma15) 15 czyny Sto a cztirzidcieti. I gma biti wierzeno,15a) ze drzewerzeczena welikoft chrama9) bila geſt wnytrz mezi zdiemy,16) a ze ge zed myela ſto loket ffirokofti, a proto dluhoft wnyeiffie17) myela ge fedmdefat loket.18) I ſiem i tam ſſirokoſt zapadna cztirzidcieti, to cziny ſto a oſmdefat.19) k tomu naplnyeny potrzieba20) bi bilo fſeft a trzidcieti domkow, kdiz 20 bi ſie ſebe dotikali. 1) Š. Tuto O. 2) K. chramu; Š. kniezíkem takto. 3) Š. w uokolka chramu; K. w ukolku. 4) K. domku. 4a) K. chrama trzi. 5) K. ſwobodni. 6) K. nad tiem (!). 7) K. pokladagi. s) sch. v K. 9) K. Š. chramu. 10) Š. wnie; K. zewnitrz. 11) K. dwa- tczeti; tehdi sch. 12) K. trzidczeti, 11a) K. k obliczeni (!). 13) Š. ofmezcietma; K. oím- metczitma. 14) Š. bylo geſti doſti; K. bydlnoſti bylo. 15) f nadeps; K. oſmmetczit- ma. 152) K. rzeczeno. 16) K. Š. zdmi. 17) K. zewnitrzni; Š. wnie. 18) za tím přetrž. ffirokoſti. 19) K. padefat. 20) K. potrzeby. O druhem prziedſyeny.1) [Kap. XIV.) A vdiela prziedfienyela) wnytrz trzmy rzady kamenye hlazeneho2) a gednyem3) rzadem drziewie cedri. a bili ſu mnohe1) prziedſienyel) v chra- [3. Král. 7./] ma,5) iakoz ſie czte w zaltarzi: genz ſto [172a 2] gite6) w domu boziem w prziedſieny domu boha, pana naſſeho. knyehi?) kralowe zmyenygi ſie8) [žalm 11s.) 5 gedno o wnytrznyem prziedſieny, o temz A o druhem Jozefo prawi. ale
Strana 398
398 Regum Tercio. kromye tu dwu bile9) gíta gynyel0) dwie. a proto atryum, toczifí przied- fienye wnytrznye, biefſe vlicie welika, ſe wífiech ftran vl1) chramu roz- ffirzena na cztwero, a to przied dwerzmy chramowymy k wichozeny fluncie welmy biefſe rozffirzeno, neb tu bieffel2) oltarz medieny a korito, tocziff morze knyezíke, a tu ſluziechu knyezie a Jahanowel3) przied bohem. 10 a v boku obu chrama nebieſſe tak ſſiroka, 132) ale ot zapadu bieíſe vzíſe. a dlazenye geho rozlicznym mramorem dlazeno bieſſe, a rozlicznymy obrazi okrafſleno. A to prziedſienye obchaziefſe wffadi zed kratka, gedno trzi loket zwiſſi, a geden loket kamenye gedne barwi bieſſe, a druhi loket ka- menyel4) gynel5) barwi, a trzeti trzetie barwi. a wnytrz bieſſe opazeno 15 cedrem, a biefſe polozen wnye w okolku teil6) fieny, abi gynym ot ſluh nedal tam wgiti. na tom zpolehachu flawici;7) a obratiece fie k lidu mlu- wiechu zpolehnucz1s) na tom. na teil9) zdi ſtachu ſlup rownym ot ſebe zpoſobenym, lid ten, gefſto wnye ftaffe, k ſwa [172b 1] tofti zakona napo- mynagicz, nyetere flowi zidowſkymy, a nyetere rzieczſkymy, a branyecz 20 gym, abi neſſl na ſwate myeíto, to obkliczenye zdi wlaſtnym gmenem ſlulo gion a czeſki mrziezie, a myegieſſe giedyne dwerzie ot wichozenye fluncie proti wratom chramowym, a myela otewrzienye pietmezidcietma20) loket bez dwerzi, a az do tiech dwerzi chodiechu muzie I zeny, noſiecz obieti ſwe proti ſluham, geſſto proti nym fie potkawachu.21) a neſluffielo22) 25 gym dale giti, gedno w nyeterich przihodach. * a wſtupowachu28) k nyemu po cztrnafti ſtupnyech.23a) to24) prziedfienye ſlulo wnytrznye prziedfienye neb knyezſke. A take ti, geſſto biechu aaronyte, kdiz pro kteru pofſkwrnu nemohli offierowati, newchaziechu,25) acz fu fie dielem obieti krmyli. * ſnad kdiz mluwiechu o wtipeny cizolozſtwie, neb kdiz kto 30 bywafſe nazareus. 1) Š. przed Senij. 1a) K. przedſieni. 2) K. z kamenie; Š. dlazene°. 3) K. ginym. 4) K. mnoha przed fieni. 5) K. Š. chramu. 6) K. ftogie. 7) K. Tuto knihy. 8) Š. zmienugi; K. zminku czynie. 9) K. byla. 10) Š. gine; K. gine. 11) sch. v Š. 12) K, rozſſyrzeno neb tu bieſſe 13) K. Š. Kniezij a Jahnowe. 13a) K. ffyroko. 14) gedne — ka- menye sch. v K. 15) K. druhe. 16) Š. tee; K. tey ftieny. 17) K. flawniczi. 18) K. ſpo- lehnucz. 19) Š. te. 20) Š. pietmezcietma; K. pietmetczitma. 21) Š. potkachu. 22) Š. neſluffalo. 23) Š. wſtupowaſſe. 233) K. wſtupnich. 24) K A to (celá věta v K. dva- krát). 25) K. ti newchaziechu. [Kap. XV.] O trzietyem prziedſyeny czyſtych.1) PO tom prziedſieny a pod tiem na nyzíliei2) ſtranye hori3) biefſe poſtaweno druhe prziedſienye, geſſto ſlulo swate; to Jozefo nazywa fieny aneb kaplu weliku. a bieſſe ſſiroka w okolku v prziedſieny wnytrz, wſſak mnohem ho wietſfie, a pod [172b 2] lazeno rozlicznym mramorem. a bieſſe obhrazeno4) zdi pietmezcietma loket wnytrz, a wnye wiſoſti cztirzidcieti 5 loktow, podle nachilenye pahrbka. a acz koly geſt tak5) wiſoka, wſſak
398 Regum Tercio. kromye tu dwu bile9) gíta gynyel0) dwie. a proto atryum, toczifí przied- fienye wnytrznye, biefſe vlicie welika, ſe wífiech ftran vl1) chramu roz- ffirzena na cztwero, a to przied dwerzmy chramowymy k wichozeny fluncie welmy biefſe rozffirzeno, neb tu bieffel2) oltarz medieny a korito, tocziff morze knyezíke, a tu ſluziechu knyezie a Jahanowel3) przied bohem. 10 a v boku obu chrama nebieſſe tak ſſiroka, 132) ale ot zapadu bieíſe vzíſe. a dlazenye geho rozlicznym mramorem dlazeno bieſſe, a rozlicznymy obrazi okrafſleno. A to prziedſienye obchaziefſe wffadi zed kratka, gedno trzi loket zwiſſi, a geden loket kamenye gedne barwi bieſſe, a druhi loket ka- menyel4) gynel5) barwi, a trzeti trzetie barwi. a wnytrz bieſſe opazeno 15 cedrem, a biefſe polozen wnye w okolku teil6) fieny, abi gynym ot ſluh nedal tam wgiti. na tom zpolehachu flawici;7) a obratiece fie k lidu mlu- wiechu zpolehnucz1s) na tom. na teil9) zdi ſtachu ſlup rownym ot ſebe zpoſobenym, lid ten, gefſto wnye ftaffe, k ſwa [172b 1] tofti zakona napo- mynagicz, nyetere flowi zidowſkymy, a nyetere rzieczſkymy, a branyecz 20 gym, abi neſſl na ſwate myeíto, to obkliczenye zdi wlaſtnym gmenem ſlulo gion a czeſki mrziezie, a myegieſſe giedyne dwerzie ot wichozenye fluncie proti wratom chramowym, a myela otewrzienye pietmezidcietma20) loket bez dwerzi, a az do tiech dwerzi chodiechu muzie I zeny, noſiecz obieti ſwe proti ſluham, geſſto proti nym fie potkawachu.21) a neſluffielo22) 25 gym dale giti, gedno w nyeterich przihodach. * a wſtupowachu28) k nyemu po cztrnafti ſtupnyech.23a) to24) prziedfienye ſlulo wnytrznye prziedfienye neb knyezſke. A take ti, geſſto biechu aaronyte, kdiz pro kteru pofſkwrnu nemohli offierowati, newchaziechu,25) acz fu fie dielem obieti krmyli. * ſnad kdiz mluwiechu o wtipeny cizolozſtwie, neb kdiz kto 30 bywafſe nazareus. 1) Š. przed Senij. 1a) K. przedſieni. 2) K. z kamenie; Š. dlazene°. 3) K. ginym. 4) K. mnoha przed fieni. 5) K. Š. chramu. 6) K. ftogie. 7) K. Tuto knihy. 8) Š. zmienugi; K. zminku czynie. 9) K. byla. 10) Š. gine; K. gine. 11) sch. v Š. 12) K, rozſſyrzeno neb tu bieſſe 13) K. Š. Kniezij a Jahnowe. 13a) K. ffyroko. 14) gedne — ka- menye sch. v K. 15) K. druhe. 16) Š. tee; K. tey ftieny. 17) K. flawniczi. 18) K. ſpo- lehnucz. 19) Š. te. 20) Š. pietmezcietma; K. pietmetczitma. 21) Š. potkachu. 22) Š. neſluffalo. 23) Š. wſtupowaſſe. 233) K. wſtupnich. 24) K A to (celá věta v K. dva- krát). 25) K. ti newchaziechu. [Kap. XV.] O trzietyem prziedſyeny czyſtych.1) PO tom prziedſieny a pod tiem na nyzíliei2) ſtranye hori3) biefſe poſtaweno druhe prziedſienye, geſſto ſlulo swate; to Jozefo nazywa fieny aneb kaplu weliku. a bieſſe ſſiroka w okolku v prziedſieny wnytrz, wſſak mnohem ho wietſfie, a pod [172b 2] lazeno rozlicznym mramorem. a bieſſe obhrazeno4) zdi pietmezcietma loket wnytrz, a wnye wiſoſti cztirzidcieti 5 loktow, podle nachilenye pahrbka. a acz koly geſt tak5) wiſoka, wſſak
Strana 399
Regum Tercio. 399 newſtupuge wiff nezlis) do zdi chramowe, tak ze wzdi mohli widieti. a zed k zapadu bila ſproſtna, a nemyela izadnych wrat; fnad7) myela dwerzie menſſie nezli wrata na obu boku. a na czele wzchodu myegiefſe fiencie 10 okolo ſebe iako mnychowi clafſter, w nychztos) ſu bili ſlupowe wſſelikich kamenow rozliczne barwi ſ podwali9) ſtrziebrnymy. a komori a krokwe10) biechu cedrowe. ffirokoft prziedfienye biefíe trzidezati1) loket. na boku ku poledny cztirzi brany, dwenaſob wrata magicz, a ti bili plechamy zla- tymy a ftrziebrnymy dywnym dielem okrafíleny; tehoz cziíla a tehoz 15 okrafflenye brany na boku polnocznyem. w tiech ſediechu wratny, abi branyli necziſtym tam wnyti,12) a myegiechu kliczie zlate na hrdle po- wiefſene, zda bi ſnad nyeterzi ſ naſilym chtieli wgiti, abi brzo zamkly. pak na czele wzchodnem bieſſe brana, ta ſlowiefſe13) ſliczna, magicz wrata z medi coryntíkeho14) vczynyene. ſkrzie ny15) zeny chodiechu k offierzie, 20 neb ſnad ſluhi chodiechu w16) pot [173a 1] ku gym,17) a tu abi przigymali ot nych obieti. a ſkrzie ti brany chodiechu cziſti muzowe do prziedfienye otkudzkoli, abi ſie modlyli ſub dywo, toczyff drziewe Jaſneho czaſa,18) a pod przifienym mraczneho czafa18) a w ulici na wzchod te19) fienye pro- dawachu dobitek a ptaki k offierowany, a ſtoli myenytelow penyez tu Nö. 25 ſtachu, gefſto gie criftus prziewraczowal. a tu pak v branach stogiechu [Mat. 21. Jan 2.] pokladnyci rozliczny, abi brali obieti ot wchodicich; take tu biechu roz- liczna myefta rozluczena k gedeny, w nychzto obietitelowe20) z diela toho21) obieti, geſíto na nye ſluſfalo, przied bohem giediechu. wſſak nyeterzi chtie, bi gedno tu wnye przigducz z kraiow Ifrael22) gedli, a proto ta myeſta 30 fluli23) ſu paſtoforia. tu take bili ſu troge ſtolicie, Jakoz prawi Ifidorus,23a) kathedri, Synedri a exedri; na prwnych ſediechu myſtrzi w uczeny, na druhich ſediechu poſluchagici,24) na trzetich ſediechu prziſiedieczi s ſudczem. To prziedfienye czaîto we czteny flowe chram, Jako tuto: woly a ptaki w chramye prodawachu.a: Jeſus25) vcziefſe w chramie. A: fynowe Ifrael26) 35 modlechu fie w chramye etc.27) [Mat. 21.] [Luk. 19./ 1) Š. (dod.) takto znamenay. 2) K. na naizaſfi; Š. na naynizífie. 3) K. huory ſtranie. 4) Š. ohrazeno. 5) K. ta. 6) Š. newſtupugi wiff nez. 7) K. aneb ſnad. 8) K. w niemzto. 9) K. f prowazi. 10) K. krokwy. 11) K. trzidczeti. 12) K. wgiti. 13) K. flula. 14) K. koryntíke. 15) na okr.; K. tu. 16) K. v. 17) sch. v K. 18) K. Š. czaſu. 19) K. tey; sch. v Š. 20) K. obietniczi. 21) K. te. 22) Š. Izrahelfkych. 23) K. flula; fu sch. 23a) K. Ifodorus. 24) K. Š. poſluchaczy. 25) Š. K. gezifs. 26) Š. Izrahelfftij. 7) sch. v K. O1) prziedſyeny neczyſtich.la) [Kap. XVI.) Pod tiem prziedfienym2) bie [173a 2] ſſe trzetie prziedfienye, take na ſchilenem boku hori poſtaweno, takehoz ſlozenye ſ druhym, acz ne tak welike ſlicznoſti, any take drahe okraſi. w3) tom ſie modlechu zeny, gedno cziſte, proto4) ſlowieſſe zenſke prziedſienye. 1) K. Tuto o. 1a) K. zeníkem. 2) K. przed fieni. 3) K. a w. 4) K. a proto.
Regum Tercio. 399 newſtupuge wiff nezlis) do zdi chramowe, tak ze wzdi mohli widieti. a zed k zapadu bila ſproſtna, a nemyela izadnych wrat; fnad7) myela dwerzie menſſie nezli wrata na obu boku. a na czele wzchodu myegiefſe fiencie 10 okolo ſebe iako mnychowi clafſter, w nychztos) ſu bili ſlupowe wſſelikich kamenow rozliczne barwi ſ podwali9) ſtrziebrnymy. a komori a krokwe10) biechu cedrowe. ffirokoft prziedfienye biefíe trzidezati1) loket. na boku ku poledny cztirzi brany, dwenaſob wrata magicz, a ti bili plechamy zla- tymy a ftrziebrnymy dywnym dielem okrafíleny; tehoz cziíla a tehoz 15 okrafflenye brany na boku polnocznyem. w tiech ſediechu wratny, abi branyli necziſtym tam wnyti,12) a myegiechu kliczie zlate na hrdle po- wiefſene, zda bi ſnad nyeterzi ſ naſilym chtieli wgiti, abi brzo zamkly. pak na czele wzchodnem bieſſe brana, ta ſlowiefſe13) ſliczna, magicz wrata z medi coryntíkeho14) vczynyene. ſkrzie ny15) zeny chodiechu k offierzie, 20 neb ſnad ſluhi chodiechu w16) pot [173a 1] ku gym,17) a tu abi przigymali ot nych obieti. a ſkrzie ti brany chodiechu cziſti muzowe do prziedfienye otkudzkoli, abi ſie modlyli ſub dywo, toczyff drziewe Jaſneho czaſa,18) a pod przifienym mraczneho czafa18) a w ulici na wzchod te19) fienye pro- dawachu dobitek a ptaki k offierowany, a ſtoli myenytelow penyez tu Nö. 25 ſtachu, gefſto gie criftus prziewraczowal. a tu pak v branach stogiechu [Mat. 21. Jan 2.] pokladnyci rozliczny, abi brali obieti ot wchodicich; take tu biechu roz- liczna myefta rozluczena k gedeny, w nychzto obietitelowe20) z diela toho21) obieti, geſíto na nye ſluſfalo, przied bohem giediechu. wſſak nyeterzi chtie, bi gedno tu wnye przigducz z kraiow Ifrael22) gedli, a proto ta myeſta 30 fluli23) ſu paſtoforia. tu take bili ſu troge ſtolicie, Jakoz prawi Ifidorus,23a) kathedri, Synedri a exedri; na prwnych ſediechu myſtrzi w uczeny, na druhich ſediechu poſluchagici,24) na trzetich ſediechu prziſiedieczi s ſudczem. To prziedfienye czaîto we czteny flowe chram, Jako tuto: woly a ptaki w chramye prodawachu.a: Jeſus25) vcziefſe w chramie. A: fynowe Ifrael26) 35 modlechu fie w chramye etc.27) [Mat. 21.] [Luk. 19./ 1) Š. (dod.) takto znamenay. 2) K. na naizaſfi; Š. na naynizífie. 3) K. huory ſtranie. 4) Š. ohrazeno. 5) K. ta. 6) Š. newſtupugi wiff nez. 7) K. aneb ſnad. 8) K. w niemzto. 9) K. f prowazi. 10) K. krokwy. 11) K. trzidczeti. 12) K. wgiti. 13) K. flula. 14) K. koryntíke. 15) na okr.; K. tu. 16) K. v. 17) sch. v K. 18) K. Š. czaſu. 19) K. tey; sch. v Š. 20) K. obietniczi. 21) K. te. 22) Š. Izrahelfkych. 23) K. flula; fu sch. 23a) K. Ifodorus. 24) K. Š. poſluchaczy. 25) Š. K. gezifs. 26) Š. Izrahelfftij. 7) sch. v K. O1) prziedſyeny neczyſtich.la) [Kap. XVI.) Pod tiem prziedfienym2) bie [173a 2] ſſe trzetie prziedfienye, take na ſchilenem boku hori poſtaweno, takehoz ſlozenye ſ druhym, acz ne tak welike ſlicznoſti, any take drahe okraſi. w3) tom ſie modlechu zeny, gedno cziſte, proto4) ſlowieſſe zenſke prziedſienye. 1) K. Tuto o. 1a) K. zeníkem. 2) K. przed fieni. 3) K. a w. 4) K. a proto.
Strana 400
400 Regum Tercio. [Kap. XVII.] O prziedſyeny zenſkem1) POd tiem bilo cztwrte2) prziedfienye, w nyemzto fie3) modlechu muzie necziſti a zeny a pohane; toho zed wnyeiffie1) konecz hori bila poſtawena, ta wſtupowaſſe5) cztirzi ſta loket az do wrchu hori, na nyezto chram biefſe poſtawen. a tak zdi prziedfienye nebranyechu opatrzenye chrama any tiech, gefſto ſluziechu prziedfieny wnytrznyem. 1) K. necziftych. 2) K. cztwero. 3) K. gfe. 4) K. zewnitrznie. 5) K. a ta ftu- powaſſe. [Kap. XVIII.] O oltarzy a o morzy myedyenem. ma'e eneû. bacus nö. PAk w prziedfieny wnytrznyem biefſe oltarz medieny, vczynyen z kamenyel) nehlazeneho, ſe wſſiech ſtran obdielan medi, mnohem wietffi nezly onen nofici na pufíczi vczyneny, dwadczatla) loket wzdely, a tak wiſoki, a defiet w ffirzi;16) a pod nym bieſſe Jama welika, do nyezto dieru proſtrzied oltarzie vczynyenu popel ſpadaſſe, a krew ta, geſſto po kragich 5 oltaizie legiechu, w tu Jamu tecziefſe. a nyekdi wicziſtiechu tu Jamu oknem, geſto bieſſe na wzchod.2) a oltarz, geff [173b 1] to bil vczynyl Moizieff, pro swu czieft na nyeterei3) stranye w prziedsieny schowan geft, a ten ge tu oſtal az do tobo czaſu, kdiz ſu rzymene chram wywratili, a take potom, kdiz ſu pohane w Jeruſalemye bidlili;4) I vczynyli ſu ſobie z nyeho 10 orloi. o myeſtie toho oltarzie, a kterak lide obietugicz k geho boku obie- towachu przied bohem, ſwrchu doſti o tom praweno geft. w tom przied- fieny polozil falomon morze mediene lite, gefíto my rziekame vmywatedl- nycie, abi w nyem knyezie, kdiz magi ſluziti, rucie a nohi vmywali.5) a to 13. Král. 7.) bilo ſſiroko na defiet loket ot kragie az do kragie, a bilo wiſoko pieti loket 15 [2. Faral. 4.] ot obrubi az do dna, a tluſto bilo trzi loket 6) a ſwrchu tak welmy ſſiroko bilo, ze huzew trzidczat loktow7) obkliczowafſe gie okolo, ale dolow ſtupu- gice8) tak bilo vzko, ze v dna prowazek neb huzwiczka defieti loket obey- myeſſe. a ſwrchek geho rtwow9) nakrzywena10) bieſſe wnye iako lilyum. a na boku wnye dwa rzadi ritie nyerich11) Iſtorzie.12) a braſſe w fie12a) dwa 20 tificie bacos tiech myerziczek,13) tocziff trzi tificie metret takich myerzi- czek,13) neb bacus braffe w fiel2a) poldruhe metreti, a bacus geft myera trzi modiorum iako ephi, ale14) bacus [173b 2] geft myera wlhkich wieci, iako wyna, olegie, ale ephi ſuchich. a podwal, na nyemzto morze ſtalo, myegiefſe dwanaft15) wolow medienych, litich; a na ti woli bilo polozeno 25 morzel5a) tak, ze trzie wolowe blediechu na wzchod ſluncie, a trzie na po- ledne,16) a trzie na zapad,17) a trzie na polnoci.18) a gedno prziedki gich wihledachu pod morzem, a zadki19) fie tam wnytrz tagiechu. 1) K. z kamene. 13) K. dwaczet; Š. dwudczat. 1b) K. na fſyrz. 2) K wzchod oltarzie. 3) K. tieft na niekterey; Š. niektere. 1) K. bydleli. 5) K. vmywali
400 Regum Tercio. [Kap. XVII.] O prziedſyeny zenſkem1) POd tiem bilo cztwrte2) prziedfienye, w nyemzto fie3) modlechu muzie necziſti a zeny a pohane; toho zed wnyeiffie1) konecz hori bila poſtawena, ta wſtupowaſſe5) cztirzi ſta loket az do wrchu hori, na nyezto chram biefſe poſtawen. a tak zdi prziedfienye nebranyechu opatrzenye chrama any tiech, gefſto ſluziechu prziedfieny wnytrznyem. 1) K. necziftych. 2) K. cztwero. 3) K. gfe. 4) K. zewnitrznie. 5) K. a ta ftu- powaſſe. [Kap. XVIII.] O oltarzy a o morzy myedyenem. ma'e eneû. bacus nö. PAk w prziedfieny wnytrznyem biefſe oltarz medieny, vczynyen z kamenyel) nehlazeneho, ſe wſſiech ſtran obdielan medi, mnohem wietffi nezly onen nofici na pufíczi vczyneny, dwadczatla) loket wzdely, a tak wiſoki, a defiet w ffirzi;16) a pod nym bieſſe Jama welika, do nyezto dieru proſtrzied oltarzie vczynyenu popel ſpadaſſe, a krew ta, geſſto po kragich 5 oltaizie legiechu, w tu Jamu tecziefſe. a nyekdi wicziſtiechu tu Jamu oknem, geſto bieſſe na wzchod.2) a oltarz, geff [173b 1] to bil vczynyl Moizieff, pro swu czieft na nyeterei3) stranye w prziedsieny schowan geft, a ten ge tu oſtal az do tobo czaſu, kdiz ſu rzymene chram wywratili, a take potom, kdiz ſu pohane w Jeruſalemye bidlili;4) I vczynyli ſu ſobie z nyeho 10 orloi. o myeſtie toho oltarzie, a kterak lide obietugicz k geho boku obie- towachu przied bohem, ſwrchu doſti o tom praweno geft. w tom przied- fieny polozil falomon morze mediene lite, gefíto my rziekame vmywatedl- nycie, abi w nyem knyezie, kdiz magi ſluziti, rucie a nohi vmywali.5) a to 13. Král. 7.) bilo ſſiroko na defiet loket ot kragie az do kragie, a bilo wiſoko pieti loket 15 [2. Faral. 4.] ot obrubi az do dna, a tluſto bilo trzi loket 6) a ſwrchu tak welmy ſſiroko bilo, ze huzew trzidczat loktow7) obkliczowafſe gie okolo, ale dolow ſtupu- gice8) tak bilo vzko, ze v dna prowazek neb huzwiczka defieti loket obey- myeſſe. a ſwrchek geho rtwow9) nakrzywena10) bieſſe wnye iako lilyum. a na boku wnye dwa rzadi ritie nyerich11) Iſtorzie.12) a braſſe w fie12a) dwa 20 tificie bacos tiech myerziczek,13) tocziff trzi tificie metret takich myerzi- czek,13) neb bacus braffe w fiel2a) poldruhe metreti, a bacus geft myera trzi modiorum iako ephi, ale14) bacus [173b 2] geft myera wlhkich wieci, iako wyna, olegie, ale ephi ſuchich. a podwal, na nyemzto morze ſtalo, myegiefſe dwanaft15) wolow medienych, litich; a na ti woli bilo polozeno 25 morzel5a) tak, ze trzie wolowe blediechu na wzchod ſluncie, a trzie na po- ledne,16) a trzie na zapad,17) a trzie na polnoci.18) a gedno prziedki gich wihledachu pod morzem, a zadki19) fie tam wnytrz tagiechu. 1) K. z kamene. 13) K. dwaczet; Š. dwudczat. 1b) K. na fſyrz. 2) K wzchod oltarzie. 3) K. tieft na niekterey; Š. niektere. 1) K. bydleli. 5) K. vmywali
Strana 401
Regum Tercio. 401 a nohy. 6) K. a trzi loket tlufto. 7) K. loket. 8) Š. stupugice. 9) K. rtow. 10) K. nakrziwen. 11) (!) Š. niekterych. 12) ta dvě sl. sch. v K. 12a) K. wífe. 13) K. mierziczech. 14) K. a. 15) K. dwanaíte. 15a) sch. v Š. 16) K. puolnoczy. 17) K. trzi na zapad fluncze. 18) K. poledne. 19) K. zadczy. O nadoby ſlytem, gelſto flowu luceres. [Kap. XIX.) Czynyl) Salomon defiet luteres, tocziff fnekow medienych litich, cztirz loket wzwiſſi.2) a ſwrchu myechu3) vſta nakrzywena wnytrz a4) welmy vzka, a na loket ſſiroka; a dno ſſiroke na poldruheho lokte podle welikoſti podwala, na nyemzto geſt ſtal.5) a ten geden6) fſnek wzal w fie7) cztirzidcieti batow. w tiech omywachu drobi a nohis) k ſpalobietem, a biechu wſſieczkny9) vczyneny iako podwalowe, na nychzto ſtachu. a podwal bieſſe na naynyzíſiei10) ftranye na del I na ffirz ctirz loket cztwerohranatye, a na wiſoſt trzi loket; a wzhoru ſuzowan na pol druheho lokte, iako geho dno. a bieſſe ſlozena ze ctirz deſk, a pata bila na nyel1) polozena cztwero- 10 hranata ſe wíſiech ſtran, nyetczo wiſtupugicz wiſoft12) gynych, magicz v proſtrziedcie pozdwizene [174a 1] dlabanye okruhle, w nyeztol3) fediel ſnek. a to dielo podwala bilo nyeczczo rito, a w ſpogeny tiech deſk po- cztirzech vhlach14) bieſſe ritie iako ſlupi wynykagicy,15) a boki podwala ot polu nahoru neriti16) myegiechu korunki, a uproſtrzied lwi a woli a 15 cherubyn, a na ffigiech lwow a wolow a wezpod vdidla mediena wiſiechu, iako bi ſie tiemy ſwazali. a ſwrchu na cztirzech ſlupiech vhelnych wifiechu iako rucie czlowieczie a nohi orlowe, a nad tiem díka neſucz fnek tak prziprawena, iako bi tu od przirozenye bila wſazena, a ti ſlupy myegiechu wlaſtnye ritie, lidi, ſtromy a18a) ptaki; a druha ſtrana podwala, geſſto bila 20 w zemy, myegiefſe okolo ſebe kola wynykagicie na poldruheho lokte, I to, czo w kole geſt, pieſti,17) ſtpicie a lukoti a oſy, wſſeczko lite, a u18) nych rozliczne ritie. a to wſſe tak vdielano bieſſe, ze ſie nezdaſſe, bi bilo rito, ale bi bilo prziſtaweno ſe wſſiech ſtran, a podwalmy19) iako kolamy, geſſto okolo ſtogiechu, zdaſſe ſie, bi ſie wezlo. gednoſtayne20) biefſe litie,21) I myera I ritie defiet podwalow a ſnekow. wſſak o riti tiech ſnekow nepomnym, bich czetl. Tiech piet ſtalo v prziedſieny22) na prawici a piet na lewici k temuz vzitku.22a) Nachymei naiprwe omywachu obieti vdi23) w ribnycie, geſſto flowe probatica,21) [174a 2] a umygicz dawachu knyezi, a ti,25) abi fie izadne necziſtoti nycz neprzidrzalo, mezi tiem w ſnekach gie pohrzi- 30 zowachu, abi ocziſíczene podlozili oltarzi, pak omywatedlnycie ti w tuz myeru bili polozeny, abi wchodicym prziedfienye knyezſke naiprwe26) fie vkazalo ku poledny morze mediene k umywany rukam, potom dal ducym27) vkazafſe28) fie oltarz medieny, take29) na poledne, a poloziecz obieti na oltarz wratiechu fie offierugicz v morze medieneho I vmywachu tu nohi I rucie,30) abi tak omyti30a) dokonali obiet, tocziff abi wefſli w chram ſ prwnymy a ſ timyamu k fezzeny31) tomu na oltarzi zapalenye k wony32) panu bohu. 5 25 35 26
Regum Tercio. 401 a nohy. 6) K. a trzi loket tlufto. 7) K. loket. 8) Š. stupugice. 9) K. rtow. 10) K. nakrziwen. 11) (!) Š. niekterych. 12) ta dvě sl. sch. v K. 12a) K. wífe. 13) K. mierziczech. 14) K. a. 15) K. dwanaíte. 15a) sch. v Š. 16) K. puolnoczy. 17) K. trzi na zapad fluncze. 18) K. poledne. 19) K. zadczy. O nadoby ſlytem, gelſto flowu luceres. [Kap. XIX.) Czynyl) Salomon defiet luteres, tocziff fnekow medienych litich, cztirz loket wzwiſſi.2) a ſwrchu myechu3) vſta nakrzywena wnytrz a4) welmy vzka, a na loket ſſiroka; a dno ſſiroke na poldruheho lokte podle welikoſti podwala, na nyemzto geſt ſtal.5) a ten geden6) fſnek wzal w fie7) cztirzidcieti batow. w tiech omywachu drobi a nohis) k ſpalobietem, a biechu wſſieczkny9) vczyneny iako podwalowe, na nychzto ſtachu. a podwal bieſſe na naynyzíſiei10) ftranye na del I na ffirz ctirz loket cztwerohranatye, a na wiſoſt trzi loket; a wzhoru ſuzowan na pol druheho lokte, iako geho dno. a bieſſe ſlozena ze ctirz deſk, a pata bila na nyel1) polozena cztwero- 10 hranata ſe wíſiech ſtran, nyetczo wiſtupugicz wiſoft12) gynych, magicz v proſtrziedcie pozdwizene [174a 1] dlabanye okruhle, w nyeztol3) fediel ſnek. a to dielo podwala bilo nyeczczo rito, a w ſpogeny tiech deſk po- cztirzech vhlach14) bieſſe ritie iako ſlupi wynykagicy,15) a boki podwala ot polu nahoru neriti16) myegiechu korunki, a uproſtrzied lwi a woli a 15 cherubyn, a na ffigiech lwow a wolow a wezpod vdidla mediena wiſiechu, iako bi ſie tiemy ſwazali. a ſwrchu na cztirzech ſlupiech vhelnych wifiechu iako rucie czlowieczie a nohi orlowe, a nad tiem díka neſucz fnek tak prziprawena, iako bi tu od przirozenye bila wſazena, a ti ſlupy myegiechu wlaſtnye ritie, lidi, ſtromy a18a) ptaki; a druha ſtrana podwala, geſſto bila 20 w zemy, myegiefſe okolo ſebe kola wynykagicie na poldruheho lokte, I to, czo w kole geſt, pieſti,17) ſtpicie a lukoti a oſy, wſſeczko lite, a u18) nych rozliczne ritie. a to wſſe tak vdielano bieſſe, ze ſie nezdaſſe, bi bilo rito, ale bi bilo prziſtaweno ſe wſſiech ſtran, a podwalmy19) iako kolamy, geſſto okolo ſtogiechu, zdaſſe ſie, bi ſie wezlo. gednoſtayne20) biefſe litie,21) I myera I ritie defiet podwalow a ſnekow. wſſak o riti tiech ſnekow nepomnym, bich czetl. Tiech piet ſtalo v prziedſieny22) na prawici a piet na lewici k temuz vzitku.22a) Nachymei naiprwe omywachu obieti vdi23) w ribnycie, geſſto flowe probatica,21) [174a 2] a umygicz dawachu knyezi, a ti,25) abi fie izadne necziſtoti nycz neprzidrzalo, mezi tiem w ſnekach gie pohrzi- 30 zowachu, abi ocziſíczene podlozili oltarzi, pak omywatedlnycie ti w tuz myeru bili polozeny, abi wchodicym prziedfienye knyezſke naiprwe26) fie vkazalo ku poledny morze mediene k umywany rukam, potom dal ducym27) vkazafſe28) fie oltarz medieny, take29) na poledne, a poloziecz obieti na oltarz wratiechu fie offierugicz v morze medieneho I vmywachu tu nohi I rucie,30) abi tak omyti30a) dokonali obiet, tocziff abi wefſli w chram ſ prwnymy a ſ timyamu k fezzeny31) tomu na oltarzi zapalenye k wony32) panu bohu. 5 25 35 26
Strana 402
402 Regum Tercio. 1) K. I vczyni take. 2) K. zwyffi. 3) Š. miegichu; Š. gmiegiechu. 4) sch. v K. 5) sch. v K. 6) sch. v K. 7) K. wíſe (!). 8) K. vmywachu nohy a d oby. 9) K. wſſychni. 10) K. Š. naynizffie. 11) K. nich. 2) K. a wyfoft. 17) K. w niemzto. 14) K. vhlech. 15) Š. winikagicie. 16) K. nerytie. 16a) sch. v Š. 17) K. pifty. 18) K. w. 19) K. podwolami (!). 20) K. gednoftaynie. 21) K. dytte. 22) Š. v proftrzed fieni. 22a) K. vzitkom. 23) K. a vdy. 24) K. probatica piſcina. 25) K. tiech. 25a) K. oczyfîtienie. 26) K. nayprw. 27) K. pak gduczim. 28) Š. vkazefſe. 29) sch. v Š. 30) K. rucze a nohy. 30a) K. omytie (!). 31) K. k fazeni (!). 32) K. a zapaleni wonie. [Kap. XX.I O nadoby rozlycznem oltarzowem. I3. Král. 7.] NAdobie oltarzie medieneho vczynyl Iram z medi, hrncie k przi- gymany popelu a rzerzewite vhle oltarzie, a kotly a kotly1) k warzeny maſſu, a vdicie k wynymany maſſa, aneb2) k zpoſobeny, a widlicie k ſkla- dany ohnye a udi obieti, a fſcutei3) rowne ffirokofti w uftech I na dnye4) k ohrziewany ſie, a upolny ſnad k ſhrabany5) popelu neb wihrabany. pak 5 nadobie chramowe zlate I ſtrziebrne biefſe I ſwiecznowe, o nychz5) fie (Exod. 37.) czte w exodie, a nadobie, geſſto vczynyl Salomun pod [174b 1] czaſem, ſtoli, konwiczki, myfi, okrziny, 7) mozdierze, pateny,8) talerzie k offiero- wany zemly, a rzepicie, w nychzto biel f olegem myeffiechu,8a) a Affarones ti myeri, w nychzto libamyna, to geft ti wieci, geffto gie giedie, myerziechu, 10 a kadidlnycie, w nychzto tymyamati taki confekt myegiechu, a gyne ka- didlnycie, w nychzto ohen nosiechu ot wietffieho oltarzie k menffiemu. To wſſe obietowa Salomun zlate a drahe ſtrziebrne,9) dwakrat wiece, gichzto cziſla1o) poloziti bal ſem ſie, Jakoz prawi Jozefq, abi nebylo ne- podobno k wierzeny, a naywiecze proto, ze piſarzi w cziſle czaſto bludie. 15 1) v K. jen jednou. 2) K. neb. 3) Š. sftudwe. 4) K. nadobie (!). 5) Š. k ſhra- bani ſnad. 6) K. o nichzto. 7) K. a okrziny. 8) sch. v K. 8a) K. mifiechu. 3) K. ftrzibrne drahe. 10) Š. cziſti; násl. sl. sch. [Kap. XXI.I O poſwieczeny chramu.1) I3. Král. 8.) LEta cztwrteho kralowanye Salomunowala) ot meſiece Magie za- lozen bi dom bozi, a leta giedenaſteho meſiece zarzigie2) dokonan bi we wſſem diele ſwem a ſe wſſym nadobym, kterichz bilo potrzieba3) w tu dobu. Nebo po poſwieceny mnoho gyneho bilo vdielano a prziczyneno. a 5 dielal gei ſedm let a fedm mefieczow. I fezwa Salomun giedenafteho leta naiwietffie vrozenym Ifrael4) a knyezata pokolenye a wewodi czelednye k poſwieceny chramu, A abi Archu wneſl w chram. I febrachu [174b 2] ſie wſſiczkny ſedmeho meſiece a ſedmeho dne zarzigie, a bieſſe ſlawny den, gefſto bywafſe oczifſczenye krawi czrwene5) a popela. wſſak moz 10 biti rzeczeno, bi chram bil poſwiecen w rzigen, neb gest bezmal wefſken ſlawny, ze kral poſpiechal, a po 6) poſwieceny vczynyl bil nyetere nadobie,
402 Regum Tercio. 1) K. I vczyni take. 2) K. zwyffi. 3) Š. miegichu; Š. gmiegiechu. 4) sch. v K. 5) sch. v K. 6) sch. v K. 7) K. wíſe (!). 8) K. vmywachu nohy a d oby. 9) K. wſſychni. 10) K. Š. naynizffie. 11) K. nich. 2) K. a wyfoft. 17) K. w niemzto. 14) K. vhlech. 15) Š. winikagicie. 16) K. nerytie. 16a) sch. v Š. 17) K. pifty. 18) K. w. 19) K. podwolami (!). 20) K. gednoftaynie. 21) K. dytte. 22) Š. v proftrzed fieni. 22a) K. vzitkom. 23) K. a vdy. 24) K. probatica piſcina. 25) K. tiech. 25a) K. oczyfîtienie. 26) K. nayprw. 27) K. pak gduczim. 28) Š. vkazefſe. 29) sch. v Š. 30) K. rucze a nohy. 30a) K. omytie (!). 31) K. k fazeni (!). 32) K. a zapaleni wonie. [Kap. XX.I O nadoby rozlycznem oltarzowem. I3. Král. 7.] NAdobie oltarzie medieneho vczynyl Iram z medi, hrncie k przi- gymany popelu a rzerzewite vhle oltarzie, a kotly a kotly1) k warzeny maſſu, a vdicie k wynymany maſſa, aneb2) k zpoſobeny, a widlicie k ſkla- dany ohnye a udi obieti, a fſcutei3) rowne ffirokofti w uftech I na dnye4) k ohrziewany ſie, a upolny ſnad k ſhrabany5) popelu neb wihrabany. pak 5 nadobie chramowe zlate I ſtrziebrne biefſe I ſwiecznowe, o nychz5) fie (Exod. 37.) czte w exodie, a nadobie, geſſto vczynyl Salomun pod [174b 1] czaſem, ſtoli, konwiczki, myfi, okrziny, 7) mozdierze, pateny,8) talerzie k offiero- wany zemly, a rzepicie, w nychzto biel f olegem myeffiechu,8a) a Affarones ti myeri, w nychzto libamyna, to geft ti wieci, geffto gie giedie, myerziechu, 10 a kadidlnycie, w nychzto tymyamati taki confekt myegiechu, a gyne ka- didlnycie, w nychzto ohen nosiechu ot wietffieho oltarzie k menffiemu. To wſſe obietowa Salomun zlate a drahe ſtrziebrne,9) dwakrat wiece, gichzto cziſla1o) poloziti bal ſem ſie, Jakoz prawi Jozefq, abi nebylo ne- podobno k wierzeny, a naywiecze proto, ze piſarzi w cziſle czaſto bludie. 15 1) v K. jen jednou. 2) K. neb. 3) Š. sftudwe. 4) K. nadobie (!). 5) Š. k ſhra- bani ſnad. 6) K. o nichzto. 7) K. a okrziny. 8) sch. v K. 8a) K. mifiechu. 3) K. ftrzibrne drahe. 10) Š. cziſti; násl. sl. sch. [Kap. XXI.I O poſwieczeny chramu.1) I3. Král. 8.) LEta cztwrteho kralowanye Salomunowala) ot meſiece Magie za- lozen bi dom bozi, a leta giedenaſteho meſiece zarzigie2) dokonan bi we wſſem diele ſwem a ſe wſſym nadobym, kterichz bilo potrzieba3) w tu dobu. Nebo po poſwieceny mnoho gyneho bilo vdielano a prziczyneno. a 5 dielal gei ſedm let a fedm mefieczow. I fezwa Salomun giedenafteho leta naiwietffie vrozenym Ifrael4) a knyezata pokolenye a wewodi czelednye k poſwieceny chramu, A abi Archu wneſl w chram. I febrachu [174b 2] ſie wſſiczkny ſedmeho meſiece a ſedmeho dne zarzigie, a bieſſe ſlawny den, gefſto bywafſe oczifſczenye krawi czrwene5) a popela. wſſak moz 10 biti rzeczeno, bi chram bil poſwiecen w rzigen, neb gest bezmal wefſken ſlawny, ze kral poſpiechal, a po 6) poſwieceny vczynyl bil nyetere nadobie,
Strana 403
Regum Tercio. 403 a to dal meſiece oſmeho, a tak obe geſt prawda, ze meſiece oſmeho do- konan bil?) dom bozi we wîſem diele I nadobi, ale ſedmeho meſiece geft poſwiecen. I wziechu knyezie a Jahanowe8) z myefta dawidowa archu 15 bozi a wſſeczko nadobie; a hlas zpiewagicich, Jakoz9) prawi Jozefo, zdaleka fliffiechu. a kral ſe wſſym mnozítwym gdiechu przied archu, a obietowachu obieti bez cziſla, a dym wonny10) z daleka czigiechu. I wnefu knyezie archu bozi w ſwe myeſto, gefſto ſlowe oraculum, pod krzidla cherubyn, gymyzto ſie przikrywaſſe iako ciborzem.11) hlawi zawor na 20 ramenach nofitelow lide zadny widiechu, az praw12) archu polozichu, Archa viſa pak potom wiecz wiekoma newidiechu,13) ale archu biechu przikrili, abi a pplo et pqea nõ gie14) newidieli. a w Archiel5) nycz gyneho nebiefſe, nezli dwie dfſczie16) ê viſa pamyeti kamennyei,17) a kbel plny manny, a prut Aaronow. a to ſwiedczi amplius. Apofſtol, ze to wſſeczko bilo w nyei.18) [175a 1] A kdiz knyezie wigidu19) 25 z oracula a weciechu: chwalte boha, nebt geft 20)dobri, nebt21) geft mylo- [Žid. 9.] frdenſtwie geho na wieki, hned mlha22) naplny dom bozi, ne bazlywa [žalm 104.1 mlha,22a) ale ſkrowna a ftwucie,23) a zaczlony twarzie21) knyezſke tak, ze febe widiety nemoziechu any prziſluhowati. I wecie Salomun: rzekl Nö. ge7) boh, abi bidlil we mlzie.25) wſſak nykdiez ſie czte,26) bi to boh rzekl, ale ze na horzie ſynai vkazal ſie we mlzie, 27) a Ifrael fſel naprzied we mlzie,28) a przied Moiſen,29) kdiz bil w gieſkyny ſkali,30) tu ffel we mlzie,25) proto Salomun to rzeczenye poftawil za ſkutek takym ſmyſlem: rzekl boh, toczifí ſkutkem vkazal. I mnyechu lide, bi boh tieleſnye303) myeftem ſtupil w chram; to Salomun otwede rzka: wieme, boze,3ob) zes ſobie vdielal Genuſlexio. dom wieczny, nebe, zemy I morze, pogednu ſpolu. a klek31) na zemy obiema kolenoma, pomodli ſie przied wſſym32) ſnatkem, a obie rucie wzdwih33) k bohu diekowaſſe34) z naplnyenye ſlibu, gefſto bil ſlibil dawidowi, ze myel ſyn geho dom gemu35) vdielati. I poproſy hoſpodyna, kdiz koli zid kteri nebo pohan, weida do toho domu, poprofil za hrziechi, neb pro nyeteru 40 truchloft zawolal36) k bohu, abi bil vſliffan w tiech wiecech, kterez bi bili ſpra [175a 2] wedlywe. a wſtaw ot modlitbi, ſtogie podiekowa wſſemu lidu. I bi poſwiecen chram ſe wſſym nadobym ten den. a potom wiecz Toho dne cztwrti hod37) bywafſe, tocziff poſwiecenye. a nebud to protywno, ze ſem rzekl: klekl na zemy, neb w paralipomenon ſie czte, ze Salomun 45 vczynyl podwal medieny cztirz38) loket zwifſi, a ten polozi przoſtrzied chramu, a ſtogie na nyem pozehna lid, neb ge mohl obe vczynyti. I obie- towa Salomun obieti myrne, wolow dwamezidcietma38a) tificzow, a owecz trzidcieti tificzow. a proto ze oltarz medieny k tiem obietem39) mali biefſe, poſwieti kral pol prziedſienye wnytrznyeho, abi tu zhli obieti, kterez bi 50 na oltarzi zeci nemohly. * A proto vczyny Salomun hod poſwiecenye, a weffken Ifrael i nym cztrnaſte dny, tomu tak rozumye: prweho dne meſiece bi poczato poſwiecenye,40) a piet dny vſtawnye ſwietichu, a fſefti den, to bil patnafti41) mefiece, fgide fie obnowenye. ta bi wlozena ſedm dny.42) a kdiz ſie to dokona, tehdi hned43) potom opiet poſwiecenye45) 55 ſwietichu dwa dny, gefſto bili opufſczeny. a oſmy den po ſedmy puſti Off't nota. 30 35 26*
Regum Tercio. 403 a to dal meſiece oſmeho, a tak obe geſt prawda, ze meſiece oſmeho do- konan bil?) dom bozi we wîſem diele I nadobi, ale ſedmeho meſiece geft poſwiecen. I wziechu knyezie a Jahanowe8) z myefta dawidowa archu 15 bozi a wſſeczko nadobie; a hlas zpiewagicich, Jakoz9) prawi Jozefo, zdaleka fliffiechu. a kral ſe wſſym mnozítwym gdiechu przied archu, a obietowachu obieti bez cziſla, a dym wonny10) z daleka czigiechu. I wnefu knyezie archu bozi w ſwe myeſto, gefſto ſlowe oraculum, pod krzidla cherubyn, gymyzto ſie przikrywaſſe iako ciborzem.11) hlawi zawor na 20 ramenach nofitelow lide zadny widiechu, az praw12) archu polozichu, Archa viſa pak potom wiecz wiekoma newidiechu,13) ale archu biechu przikrili, abi a pplo et pqea nõ gie14) newidieli. a w Archiel5) nycz gyneho nebiefſe, nezli dwie dfſczie16) ê viſa pamyeti kamennyei,17) a kbel plny manny, a prut Aaronow. a to ſwiedczi amplius. Apofſtol, ze to wſſeczko bilo w nyei.18) [175a 1] A kdiz knyezie wigidu19) 25 z oracula a weciechu: chwalte boha, nebt geft 20)dobri, nebt21) geft mylo- [Žid. 9.] frdenſtwie geho na wieki, hned mlha22) naplny dom bozi, ne bazlywa [žalm 104.1 mlha,22a) ale ſkrowna a ftwucie,23) a zaczlony twarzie21) knyezſke tak, ze febe widiety nemoziechu any prziſluhowati. I wecie Salomun: rzekl Nö. ge7) boh, abi bidlil we mlzie.25) wſſak nykdiez ſie czte,26) bi to boh rzekl, ale ze na horzie ſynai vkazal ſie we mlzie, 27) a Ifrael fſel naprzied we mlzie,28) a przied Moiſen,29) kdiz bil w gieſkyny ſkali,30) tu ffel we mlzie,25) proto Salomun to rzeczenye poftawil za ſkutek takym ſmyſlem: rzekl boh, toczifí ſkutkem vkazal. I mnyechu lide, bi boh tieleſnye303) myeftem ſtupil w chram; to Salomun otwede rzka: wieme, boze,3ob) zes ſobie vdielal Genuſlexio. dom wieczny, nebe, zemy I morze, pogednu ſpolu. a klek31) na zemy obiema kolenoma, pomodli ſie przied wſſym32) ſnatkem, a obie rucie wzdwih33) k bohu diekowaſſe34) z naplnyenye ſlibu, gefſto bil ſlibil dawidowi, ze myel ſyn geho dom gemu35) vdielati. I poproſy hoſpodyna, kdiz koli zid kteri nebo pohan, weida do toho domu, poprofil za hrziechi, neb pro nyeteru 40 truchloft zawolal36) k bohu, abi bil vſliffan w tiech wiecech, kterez bi bili ſpra [175a 2] wedlywe. a wſtaw ot modlitbi, ſtogie podiekowa wſſemu lidu. I bi poſwiecen chram ſe wſſym nadobym ten den. a potom wiecz Toho dne cztwrti hod37) bywafſe, tocziff poſwiecenye. a nebud to protywno, ze ſem rzekl: klekl na zemy, neb w paralipomenon ſie czte, ze Salomun 45 vczynyl podwal medieny cztirz38) loket zwifſi, a ten polozi przoſtrzied chramu, a ſtogie na nyem pozehna lid, neb ge mohl obe vczynyti. I obie- towa Salomun obieti myrne, wolow dwamezidcietma38a) tificzow, a owecz trzidcieti tificzow. a proto ze oltarz medieny k tiem obietem39) mali biefſe, poſwieti kral pol prziedſienye wnytrznyeho, abi tu zhli obieti, kterez bi 50 na oltarzi zeci nemohly. * A proto vczyny Salomun hod poſwiecenye, a weffken Ifrael i nym cztrnaſte dny, tomu tak rozumye: prweho dne meſiece bi poczato poſwiecenye,40) a piet dny vſtawnye ſwietichu, a fſefti den, to bil patnafti41) mefiece, fgide fie obnowenye. ta bi wlozena ſedm dny.42) a kdiz ſie to dokona, tehdi hned43) potom opiet poſwiecenye45) 55 ſwietichu dwa dny, gefſto bili opufſczeny. a oſmy den po ſedmy puſti Off't nota. 30 35 26*
Strana 404
404 Regum Tercio. kral lid rozno. I vkaza ſie boh dru [175b 1] he Salomunowi we ſnye a rzka: vſliſſal ſem proſbu twu, a poſwietil ſem ten dom, a me oczi budu po wſſie dny nad nym a nad tobu a45) nad lidmy Ifrael,46) budete-ly me47) przika- zanye drzieti, kterezi8) ſem dal wam. Gynak bich was z zemye otial, gizto 13. Král. 9.] ſem gi dal wam,49) A tento chram zawrhu ot meho opatrzenye, a budu 60 /2. Paral. 7.] waſſie nedoſtatki w baſnych prawicym.50) * czte ſie w paralipomenon, bi ohen ſ nebe ſtupil56) a ſezral obieti. 1) K. chrama Jerufalemíke°; Š. (dod.) takto. 12) K. Salomuna. 2) K. zarzie. 3) K. potrzebi. 4) Š. Izrahelíke. 5) Š. czerwene. 6) sch. v K. Š. 7) K. gt. s) K. Š. y Jahnowe. 3) K. yako. 10) K. wonie. 11) K. czymborziem; Š. cimborzem. 12) Š. prawie. 13) Š. wieky wiekoma; K. newiediechu. 14) K. gi. 15) K. Š. arffie. 13) K. ftie (!); Š. dfftie. 17) K. kamenney; Š. kamenne. 18) K. w ni; Š. w nie. 19) Š. wygdu; K. wygidechu. 20) K. ge. 21) K. neb. 22) K. a ynhed mhla. 22a) K. mhla. 23) K. ale ftkwuczi a ſkrowna. 24) K. zaſloni twarzy. 25) K. we mhle. 26) K. nikdiz ſe neczte. 27) K. mhle. 28) K. we mhle ffel naprzed. 29) K. Š. Moyzieffem. 30) K. fſkale. 30a) K. tieleſne. 3ob) K. pane boze. 31) K. klekl. 32) K. przede wffim; Š. ſwym. 33) K. Š. zdwihl. 34) K. diekuge. 35) Š. bozi. 36) K. zawola. 37) Š. den. 38) K. ze cztyrz. 38a) K. dwametczietma. 39) K. k tym obietiem. 40) a wefſken — poſwiecenye sch. v K. 41) ta tři sl. sch. v K. 42) K. to by wlozeno ſedmy den. 43) K. ynhed. 44) K. poſwie- czenie opiet. 45) Š. y nad tebu y; K. tebu. 46) Š. Izrahelfkymi. 47) K. ma. 48) K. kteraz. 49) K. wam dal. 50) K. prawigiczym. 51) K. sſtupil. [Kap. XXII.] o domu pazyty.1) I3. Král. 7.] PAk vdielany2) chramu poczie Salomun dielati dom kralowi, a ten 13. Král. 2.) we trzynaſti3) letech gedwa1) dokona. neb nebilo tak ſnazne myſli lidíke5) przi tom iako k chramu, anyz mu bil prziprawils) otecz tak welikeho ſbozie k tomu. I vczyny trzi domy: dom ſobie, a dom ſwei?) zenye, dczerzi faraonowie, a dom paziti. a dom fwoi dielals) Salomun trzynaft let9) a 5 dokonal gei,10) a malo potom prziedfienye, w nyezto ſtolicil1) ſudu po- ſtawil. I nazwa ten dom porticum, w nyemzto bila ſien a ſtolicie fudu. a bila w tom domku ftolicie, na nyezto mluwiechu o vrtalech.12) o tom domu ſlozeny mlczie knyebi kralowe, neb tez bieſſe ſlozenye ſnad, iako w domye paziti, a ten vplnye popiſuge. A dom kralowe takez bie [175b 2] fſe 10 vczynen iako dom kralow. dom paziti biefſe dwoi, a z13) dwu materzi: nyzſſie ſtrana bila13a) kamenna a ſlowiefſe nechota, tocziſí korzemaſtna, w nyezto14) pokladachu drahe wonne korzenye a confecti k uzitku chramu a domu kralowa, abi z15) dobroti zemye I zdi trali16) dluho iako kipre. a ſwrchny diel domu17) biefſe drzieweny, z drziewie libany vczyneny;18) 15 a proto rzeczen gel9) dom paziti neb dom libany. wſſak nyeterzi mnye, bi proto bil tak20) nazwan, ze wſſady okolo bili ſtromowe a zahradi dyw- neho czynenye,21) iako buſſcz paziti libanſke. w nyem cladiechu odienye,22) abi pro dobrotu drziewie nezerziewielo,23) a netolik odienye k boiowany, No. ale take k okraſie kralowei a24) chlubie. I vczyny kral Salomun dwie Stie 20
404 Regum Tercio. kral lid rozno. I vkaza ſie boh dru [175b 1] he Salomunowi we ſnye a rzka: vſliſſal ſem proſbu twu, a poſwietil ſem ten dom, a me oczi budu po wſſie dny nad nym a nad tobu a45) nad lidmy Ifrael,46) budete-ly me47) przika- zanye drzieti, kterezi8) ſem dal wam. Gynak bich was z zemye otial, gizto 13. Král. 9.] ſem gi dal wam,49) A tento chram zawrhu ot meho opatrzenye, a budu 60 /2. Paral. 7.] waſſie nedoſtatki w baſnych prawicym.50) * czte ſie w paralipomenon, bi ohen ſ nebe ſtupil56) a ſezral obieti. 1) K. chrama Jerufalemíke°; Š. (dod.) takto. 12) K. Salomuna. 2) K. zarzie. 3) K. potrzebi. 4) Š. Izrahelíke. 5) Š. czerwene. 6) sch. v K. Š. 7) K. gt. s) K. Š. y Jahnowe. 3) K. yako. 10) K. wonie. 11) K. czymborziem; Š. cimborzem. 12) Š. prawie. 13) Š. wieky wiekoma; K. newiediechu. 14) K. gi. 15) K. Š. arffie. 13) K. ftie (!); Š. dfftie. 17) K. kamenney; Š. kamenne. 18) K. w ni; Š. w nie. 19) Š. wygdu; K. wygidechu. 20) K. ge. 21) K. neb. 22) K. a ynhed mhla. 22a) K. mhla. 23) K. ale ftkwuczi a ſkrowna. 24) K. zaſloni twarzy. 25) K. we mhle. 26) K. nikdiz ſe neczte. 27) K. mhle. 28) K. we mhle ffel naprzed. 29) K. Š. Moyzieffem. 30) K. fſkale. 30a) K. tieleſne. 3ob) K. pane boze. 31) K. klekl. 32) K. przede wffim; Š. ſwym. 33) K. Š. zdwihl. 34) K. diekuge. 35) Š. bozi. 36) K. zawola. 37) Š. den. 38) K. ze cztyrz. 38a) K. dwametczietma. 39) K. k tym obietiem. 40) a wefſken — poſwiecenye sch. v K. 41) ta tři sl. sch. v K. 42) K. to by wlozeno ſedmy den. 43) K. ynhed. 44) K. poſwie- czenie opiet. 45) Š. y nad tebu y; K. tebu. 46) Š. Izrahelfkymi. 47) K. ma. 48) K. kteraz. 49) K. wam dal. 50) K. prawigiczym. 51) K. sſtupil. [Kap. XXII.] o domu pazyty.1) I3. Král. 7.] PAk vdielany2) chramu poczie Salomun dielati dom kralowi, a ten 13. Král. 2.) we trzynaſti3) letech gedwa1) dokona. neb nebilo tak ſnazne myſli lidíke5) przi tom iako k chramu, anyz mu bil prziprawils) otecz tak welikeho ſbozie k tomu. I vczyny trzi domy: dom ſobie, a dom ſwei?) zenye, dczerzi faraonowie, a dom paziti. a dom fwoi dielals) Salomun trzynaft let9) a 5 dokonal gei,10) a malo potom prziedfienye, w nyezto ſtolicil1) ſudu po- ſtawil. I nazwa ten dom porticum, w nyemzto bila ſien a ſtolicie fudu. a bila w tom domku ftolicie, na nyezto mluwiechu o vrtalech.12) o tom domu ſlozeny mlczie knyebi kralowe, neb tez bieſſe ſlozenye ſnad, iako w domye paziti, a ten vplnye popiſuge. A dom kralowe takez bie [175b 2] fſe 10 vczynen iako dom kralow. dom paziti biefſe dwoi, a z13) dwu materzi: nyzſſie ſtrana bila13a) kamenna a ſlowiefſe nechota, tocziſí korzemaſtna, w nyezto14) pokladachu drahe wonne korzenye a confecti k uzitku chramu a domu kralowa, abi z15) dobroti zemye I zdi trali16) dluho iako kipre. a ſwrchny diel domu17) biefſe drzieweny, z drziewie libany vczyneny;18) 15 a proto rzeczen gel9) dom paziti neb dom libany. wſſak nyeterzi mnye, bi proto bil tak20) nazwan, ze wſſady okolo bili ſtromowe a zahradi dyw- neho czynenye,21) iako buſſcz paziti libanſke. w nyem cladiechu odienye,22) abi pro dobrotu drziewie nezerziewielo,23) a netolik odienye k boiowany, No. ale take k okraſie kralowei a24) chlubie. I vczyny kral Salomun dwie Stie 20
Strana 405
Regum Tercio. 405 fſczitow zlatich, w kazdem bilo ffeft ſet ficlow. w paralipomenon fie die: 13. Král. 10.) a tolikez kopi zlatich. a uczyny dwie ſtie terczi25) zlatich,26) tiech gedny [2. Paral. 9.] biechu okruhle, a druhe biechu iako puol kruhu vczynene. tiech pozy- [3. Král. 14.] wachu ſtrazny kralowi, przied dwerzmy domowymy27) lezice. A take 25 kdiz kral wigdieffe,28) giediechu29) przied nym, a nefuce to odienye, mla- denci a ruſi,30) a az do konſkeho ſedienye rozpuſſczugice wlaſi kczicie, a prziczynygicz30a) w [176a 1] lafom ſwym przywynutie31) zlata, abi gich hlawi ſlunecznym dotczenym ſtwieli ſie.32) po tiech ſie weziefſe33) kral na wozie, a k myeſtu gednomu, iakoz bil obikl wgiezdieti,31) a to myeſto geft dwa35) prowazi ot Jerufalema, a ſlowieſſe zahrada rozkofſi. Pak ta ſtrana, geſſto ſlula dom paziti libanſke, bila dluha ſto loket, a na ffirz padefat loket, a na wiſoft myela trzidcieti loket. a tu komora bila opazena díkamy cedryníkymy35a) a trzmy rzadi bila podeprziena ſlupi. kazdi rzad myegieffe patnaft ſlupow, z kraiow hlediece na fie a rownye ot ſebe 35 ftogiece.36) a tak mezi zedmy37) a trzmy rzadi ſlupow bili ſu cztirzi pro- chazienye. a przied dwerzmy toho domu vczyny opiet pokoi ſlupowi, pa- defati38) loket wzdely a trzidczat ffirzi.39) o ſkladany nyzíſie ſtrany domu toho kamenneho mlczie knyehi kralowe ſnad proto, ze geſt bilo tehoz ſlozenye iako I ſwrchnye. Crines nô. 30 1) K. pazenie. 2) K. po vdielani; Š. po dielani. 3) Š. cztrnaſt. 4) K. fetwa. 5) K. lidíky. 6) K. prawil. 7) Š. K. fwe. 8) K. vdiela. 9) K. we trzinaſti letech. 10) ta tři sl. sch. v K. 11) Š. K. w niemzto ftolicze. 12) K. Š. ortelech. 13) K. ze. 13a) Š. bieffe. 14) K. w niemzto. 15) K. y. 16) K. tralo; Š. krali (!). 17) K. domu diel. 18) K. vdielany. 19) K. gt. 20) sch. v K. 21) Š. vczinienie. 22) K. take odieni k boyowani. 23) Š. nezerza- wielo. 24) Š. K. kralowie; K. a k. 25) K. tarczi. 26) a uczyny — zlatich sch. v Š. 17) K. kralowym domem. 28) K. Š. wygedieffe. 29) K. gedechu. 30) v. Š. a ruſy nadeps; pak naps. a wlaſy. 30) Š. K. kſczycze a przyczyniegicz. 31) K. przywinuli ſe. 32) zlata — stwieli ſe sch. v K. 33) K. ſe wezl. 34) K. wygizdieti; a sch. v K. 35) K. na dwa. 35a) K. cedrowymi. 36) K. ftogicz. 37) Š. zdmi. 38) K. padeffat. 39) K. trzidczet w ſſyrzi. [Kap. XXIII.J O kaple a o1) domu kralowu. Ale dom kralow ſtaſſe z kragie, a mezi nym weliki trawnyk tez dluhofti, ſfirokoſti I wiſoſti, a takez2) ſlupnata, ale wſſak ſproſtna a3) 13. Král. 7.) gednoho pokogie; a zdi toho myegiechu cztirzi rozdielenye, tiech trzi myenyechu4) fie rozlicznymy [176a 2] barwamy, cztwrti ſwrchny diel biefſe okrafílena rytym.5) tu biechu ſtromowe rozliczny riti, wietwiemy, lyftym a Jablki zaſloneny a tak vdielany, ze pro dyw myſtrowſtwie zna- menati nemohl. vproſtrzied wſſie fſirokofti bieſſe domek, magie fsirokoft trzidczat6) loket, a w tom bila ſien filnymy ſlupi rozeſtrziena, w tei7) ſedie kral ſudi widawaſſe. a na zadnyem czele domu8) krokwi a ftieny oblozeny 10 biechu zlatem; tusa) ſobie vczyny kral weliki tron z ſlonu9) a oblozi zlatem; 13. Král. 10.] a tu bieſſe ſnadne wſtupenye po ſſetilo) ſtupnyech, a z mramoru porfirio Tronq magno. vczyneny; dwanaft lwikow ftaſſe na ffefti ftupnyech, f gedne ftrany 5
Regum Tercio. 405 fſczitow zlatich, w kazdem bilo ffeft ſet ficlow. w paralipomenon fie die: 13. Král. 10.) a tolikez kopi zlatich. a uczyny dwie ſtie terczi25) zlatich,26) tiech gedny [2. Paral. 9.] biechu okruhle, a druhe biechu iako puol kruhu vczynene. tiech pozy- [3. Král. 14.] wachu ſtrazny kralowi, przied dwerzmy domowymy27) lezice. A take 25 kdiz kral wigdieffe,28) giediechu29) przied nym, a nefuce to odienye, mla- denci a ruſi,30) a az do konſkeho ſedienye rozpuſſczugice wlaſi kczicie, a prziczynygicz30a) w [176a 1] lafom ſwym przywynutie31) zlata, abi gich hlawi ſlunecznym dotczenym ſtwieli ſie.32) po tiech ſie weziefſe33) kral na wozie, a k myeſtu gednomu, iakoz bil obikl wgiezdieti,31) a to myeſto geft dwa35) prowazi ot Jerufalema, a ſlowieſſe zahrada rozkofſi. Pak ta ſtrana, geſſto ſlula dom paziti libanſke, bila dluha ſto loket, a na ffirz padefat loket, a na wiſoft myela trzidcieti loket. a tu komora bila opazena díkamy cedryníkymy35a) a trzmy rzadi bila podeprziena ſlupi. kazdi rzad myegieffe patnaft ſlupow, z kraiow hlediece na fie a rownye ot ſebe 35 ftogiece.36) a tak mezi zedmy37) a trzmy rzadi ſlupow bili ſu cztirzi pro- chazienye. a przied dwerzmy toho domu vczyny opiet pokoi ſlupowi, pa- defati38) loket wzdely a trzidczat ffirzi.39) o ſkladany nyzíſie ſtrany domu toho kamenneho mlczie knyehi kralowe ſnad proto, ze geſt bilo tehoz ſlozenye iako I ſwrchnye. Crines nô. 30 1) K. pazenie. 2) K. po vdielani; Š. po dielani. 3) Š. cztrnaſt. 4) K. fetwa. 5) K. lidíky. 6) K. prawil. 7) Š. K. fwe. 8) K. vdiela. 9) K. we trzinaſti letech. 10) ta tři sl. sch. v K. 11) Š. K. w niemzto ftolicze. 12) K. Š. ortelech. 13) K. ze. 13a) Š. bieffe. 14) K. w niemzto. 15) K. y. 16) K. tralo; Š. krali (!). 17) K. domu diel. 18) K. vdielany. 19) K. gt. 20) sch. v K. 21) Š. vczinienie. 22) K. take odieni k boyowani. 23) Š. nezerza- wielo. 24) Š. K. kralowie; K. a k. 25) K. tarczi. 26) a uczyny — zlatich sch. v Š. 17) K. kralowym domem. 28) K. Š. wygedieffe. 29) K. gedechu. 30) v. Š. a ruſy nadeps; pak naps. a wlaſy. 30) Š. K. kſczycze a przyczyniegicz. 31) K. przywinuli ſe. 32) zlata — stwieli ſe sch. v K. 33) K. ſe wezl. 34) K. wygizdieti; a sch. v K. 35) K. na dwa. 35a) K. cedrowymi. 36) K. ftogicz. 37) Š. zdmi. 38) K. padeffat. 39) K. trzidczet w ſſyrzi. [Kap. XXIII.J O kaple a o1) domu kralowu. Ale dom kralow ſtaſſe z kragie, a mezi nym weliki trawnyk tez dluhofti, ſfirokoſti I wiſoſti, a takez2) ſlupnata, ale wſſak ſproſtna a3) 13. Král. 7.) gednoho pokogie; a zdi toho myegiechu cztirzi rozdielenye, tiech trzi myenyechu4) fie rozlicznymy [176a 2] barwamy, cztwrti ſwrchny diel biefſe okrafílena rytym.5) tu biechu ſtromowe rozliczny riti, wietwiemy, lyftym a Jablki zaſloneny a tak vdielany, ze pro dyw myſtrowſtwie zna- menati nemohl. vproſtrzied wſſie fſirokofti bieſſe domek, magie fsirokoft trzidczat6) loket, a w tom bila ſien filnymy ſlupi rozeſtrziena, w tei7) ſedie kral ſudi widawaſſe. a na zadnyem czele domu8) krokwi a ftieny oblozeny 10 biechu zlatem; tusa) ſobie vczyny kral weliki tron z ſlonu9) a oblozi zlatem; 13. Král. 10.] a tu bieſſe ſnadne wſtupenye po ſſetilo) ſtupnyech, a z mramoru porfirio Tronq magno. vczyneny; dwanaft lwikow ftaſſe na ffefti ftupnyech, f gedne ftrany 5
Strana 406
406 Regum Tercio. ſſeſt a ſ druhell) take ſſeſt. nachilenye trona zadnye bieſſe okruhle, ſedie na teleti, hlediciem za ſie, a dwie rucie ſ obu ſtranu drziechu gie, a dwa lwi ſtafſta v obu rvku. nebylo12) takeho diela we wſſiech13) kralowſtwi. 15 vczyny14) take Salomun v15) domu gynel6) prziebitki a ſtolicie, geſſto na nych po ſudu ſiedaſſe, podlazene mramorem wſſieczki a dſkamy cedrowymy. A take vczyny dom kralowei17) na boku hori ſchaziegicz, mramorem, cedrem, zlattem a ftrziebrem welmy bohatie okrafſleny, takehoz slozenye iako [176b 1] ſwoi. a vczyny nadobie obu domu welmy kraſne, a wſſeczko 20 ofudie krmyem potrzebne, a wſſeczko z zlata.18) a tak dokona Salomun chram a domy kralowe ſe wſſym nadobym a orudym we dwudczat letech, 13. Král. 9.) a kral Iram tiri19) dawal mu20) pomocz zlatem a drziewym.21) 1) sch. v Š. 2) K. take. 3) sch. v Š. 4) Š. miegiechu; fie sch. v K. 5) K. okrafílen rytie. 6) K. trzidczeti. 7) K. a w tey; Š. w te. 8) K. domu czele sa) K A tu. 3) K. flonowy. 10) (!) K. Š. ffefti. 11) K. z druhe ftrany. 12) K. v boku ruku y ne bylo. 13) K. we wſſem. 14) K. vczynie. 15) K. w. 16) Š. gine v domu. 17) K. Š. kralowee 18) K. a wíſe zlatte. 19) K. z Tyru. 20) K. gemu. 21) K. ſtrziebrem. [Kap.XXIV.I O myeſteczkach, geſſto Salumun dal) Iram krali.2) Ehdi da3) Salomun Iram4) dwadczieti myeftecz5) w zemy galilee6) 13. Král. 9./ w loſie neptalym marityma. I nelibichu ſie krali Iram, acz ſu I nebili da- leko ot geho zemye, a proto nazwa zemy?) tabul, to fenytſkym iazikem wzny: nelibi ſie;8) a tehdi naiprwe ta zemye bi nazwana galilea pohaníka ne proto, bi tu pohane bidlili, ale proto, ze geſt bila9) w moci pohanſkeho 5 krale. Prawi Jozefq, ze menandr10) fenycz, piſarz widopiſow, popſal, bi Salomon a Iram pſala mezi ſobul1) pohadki a figuri, kteriz12) bi z nych nyeterich13) neuhodl, ten bi myel druhemu dati vrczenu dan. a kdiz Iramu bilo14) tiezko vhodnuti, radiefſe fie i abdynem, fynem abdemonys, ten15) wſſeczko ſnadnye wiprawieſſe.16) 10 1) K. Š. dal. 2) K. krali Iram w Galilei. 3) Š. TEhda dal. 4) K. Iram krali. 5) Š. K. miefteczek. 6) K. Galileyſkey. 7) K. tu zemi. 8) K. nelybi ſe wzni. 3) K. bylo. 10) Š. Menadr. 11) sch. v K.; Š. febu. 12) K. kterziz. 13) K. niekteru. 14) K. I am krali bylo mu. 15) K. a ten. 16) K. wyprawowafſe. O dyelech Salomunowich. PAk obrati Salomun ſwu myſl k zdiem1) Mieftíkym dielany, a ty I3. Král. 9./ [176b 2] dywnu twrdoſti rozffirzi. A ciefti kralowe, gefſto k Jerufalemu [2. Paral. s./ wediechu, czrnym2) kamenem podlazi. a w3) mnohich myeftech wywrati myeftſke4) oprawil, a nowa myeſta dielal pro potrziebu myeſt a czafow, zakladal nyetere pro zymnye nepocziefie,5) nyetere pro wedro letnye, a 5 nyetere pro promyenyenye podzymye. a pod iaſna a meziech zemye ſwe [Kap. XXV.]
406 Regum Tercio. ſſeſt a ſ druhell) take ſſeſt. nachilenye trona zadnye bieſſe okruhle, ſedie na teleti, hlediciem za ſie, a dwie rucie ſ obu ſtranu drziechu gie, a dwa lwi ſtafſta v obu rvku. nebylo12) takeho diela we wſſiech13) kralowſtwi. 15 vczyny14) take Salomun v15) domu gynel6) prziebitki a ſtolicie, geſſto na nych po ſudu ſiedaſſe, podlazene mramorem wſſieczki a dſkamy cedrowymy. A take vczyny dom kralowei17) na boku hori ſchaziegicz, mramorem, cedrem, zlattem a ftrziebrem welmy bohatie okrafſleny, takehoz slozenye iako [176b 1] ſwoi. a vczyny nadobie obu domu welmy kraſne, a wſſeczko 20 ofudie krmyem potrzebne, a wſſeczko z zlata.18) a tak dokona Salomun chram a domy kralowe ſe wſſym nadobym a orudym we dwudczat letech, 13. Král. 9.) a kral Iram tiri19) dawal mu20) pomocz zlatem a drziewym.21) 1) sch. v Š. 2) K. take. 3) sch. v Š. 4) Š. miegiechu; fie sch. v K. 5) K. okrafílen rytie. 6) K. trzidczeti. 7) K. a w tey; Š. w te. 8) K. domu czele sa) K A tu. 3) K. flonowy. 10) (!) K. Š. ffefti. 11) K. z druhe ftrany. 12) K. v boku ruku y ne bylo. 13) K. we wſſem. 14) K. vczynie. 15) K. w. 16) Š. gine v domu. 17) K. Š. kralowee 18) K. a wíſe zlatte. 19) K. z Tyru. 20) K. gemu. 21) K. ſtrziebrem. [Kap.XXIV.I O myeſteczkach, geſſto Salumun dal) Iram krali.2) Ehdi da3) Salomun Iram4) dwadczieti myeftecz5) w zemy galilee6) 13. Král. 9./ w loſie neptalym marityma. I nelibichu ſie krali Iram, acz ſu I nebili da- leko ot geho zemye, a proto nazwa zemy?) tabul, to fenytſkym iazikem wzny: nelibi ſie;8) a tehdi naiprwe ta zemye bi nazwana galilea pohaníka ne proto, bi tu pohane bidlili, ale proto, ze geſt bila9) w moci pohanſkeho 5 krale. Prawi Jozefq, ze menandr10) fenycz, piſarz widopiſow, popſal, bi Salomon a Iram pſala mezi ſobul1) pohadki a figuri, kteriz12) bi z nych nyeterich13) neuhodl, ten bi myel druhemu dati vrczenu dan. a kdiz Iramu bilo14) tiezko vhodnuti, radiefſe fie i abdynem, fynem abdemonys, ten15) wſſeczko ſnadnye wiprawieſſe.16) 10 1) K. Š. dal. 2) K. krali Iram w Galilei. 3) Š. TEhda dal. 4) K. Iram krali. 5) Š. K. miefteczek. 6) K. Galileyſkey. 7) K. tu zemi. 8) K. nelybi ſe wzni. 3) K. bylo. 10) Š. Menadr. 11) sch. v K.; Š. febu. 12) K. kterziz. 13) K. niekteru. 14) K. I am krali bylo mu. 15) K. a ten. 16) K. wyprawowafſe. O dyelech Salomunowich. PAk obrati Salomun ſwu myſl k zdiem1) Mieftíkym dielany, a ty I3. Král. 9./ [176b 2] dywnu twrdoſti rozffirzi. A ciefti kralowe, gefſto k Jerufalemu [2. Paral. s./ wediechu, czrnym2) kamenem podlazi. a w3) mnohich myeftech wywrati myeftſke4) oprawil, a nowa myeſta dielal pro potrziebu myeſt a czafow, zakladal nyetere pro zymnye nepocziefie,5) nyetere pro wedro letnye, a 5 nyetere pro promyenyenye podzymye. a pod iaſna a meziech zemye ſwe [Kap. XXV.]
Strana 407
Regum Tercio. 407 10 myeſta chramow a ftanow, a take przies mezie zemye ſlibene mnoha myeſta ofadi czti ſwemu faraonu, krali egiptſkemu, ze mu pomocz dawal. a ten, iakoz prawi Josefq, poſledny kralow6) rzeczen geft farao, tocziff kralu- gici, ze kdiz ſie dywiefſe ſkutkom a dielu Salomunowu, a naywiecz chwa- lefſe dom paziti a obieti a czaſta nawfſcziewenye knyezi. a z fynow Ifrael? Salomun neczynyl izadneho fluhu dielnym, nezli biechu muzie boiowny a ſluhi geho, z nychzto biechu nade wſſeczka diela Salomunowa piet ſet a padefat wladarzow; ale kananeiſke ſ hori libany az do myeſta amachi 15 vczyny ſobie ſluhi vroczne. a vczyny ſobie lodi mnoho Salomuun w gednom oftrowie egiptſkem czrweneho8) morze, gefſto flowe afion gabes,9) a pla- wiechu fie ſluhamy Salomunowilo) [177a 1] plawczi z tiro, geffto w tu dobu oſtrow bieſſe, a przynaſſiechu z efir mnoho zlata, giezdiecz po Indyil1) a po cilici, a po trzech letech wratiechu12) ſie k Salomunowi, nefucz ctirzi 20 îta a dwadcieti13) liber zlata a ſtrziebra14) a zubi ſlonowe a opicie a pawi a mnohe drahe kamenye a drziewie thyna, podobne k drziewi fetym, ale wonne. z15) toho vczynyl kral ſobie16) przikritie a ſiedadla domu bozieho a domu kralowa. a roti a krzidla a zaltarziel7) ſwym hudczom z toho czynyl.17a) neb za geho dnow ſtrziebro iako nycz nebilo wzaczno,18) neb ſu bili w Jeru- Argêtů 25 falemye mnohe19) fiedadla przied domy ſtrziebrna, a cedrowe drziewie nota. iako drziewie clokoczowe, tak ho20) w Jerufalemye zbywaîſe. 1) K. ke zdem. 2) Š. czernym. 3) sch. v K. 4) K. miefteczka. 5) K. nepoczafie- 6) K. z kralow. 7) Š. Izrahelíkych. 8) Š. czerweneho. 3) K. Afyongaber. 10) K. s ſluhami ffalomunowymi. 11) K. Judy. 12) K. Š. wratichu. 13) Š. dwaczet. 14) K. ftrziebra a zlatta. 15) K. a z. 16) Š. ſobie kral. 17) K. zaltarz. 173) K. vczynil. 18) w na- deps. 19) K. mnoha. 20) K. geho. Mune'a multa de zefir alata falomoni. Tuto o kralowey Saba.1) [Kap. XXVI.I Iech wieci k newierziciemu mnyeny kralowa ſaba bila zbuzena, ta przigiede2) pokuſſet geho pohadkamy. I przigiede2a) do Jeruſalema ſ mnozſtwem lida a ſ3) bohatſtwym nemyenicim.4) Saba ſlowe krai a myeſto kralowe murzenynſke. Erodocus prawi, po myneum, gefſto vſtawil menfyn, kralowe egipta rzeczeny fu faraonowe. po tiech bila5) nykaula kralowa egipta a murzenyníke zemye. a ta prziſſedíli k Salomunowi, I mluwila mus) wſſe, [177a 2] czo7) ge w ſrdci myela. a nebilo rzieczzi, bi fie krale tagilo, ale nauczi gi we wſſem, czo mu ge propowediela. a dywici ſie pra- wieſſe, ze chwala kralowa geſt menſſie geho prawdi. wſſak mymo wſſe gyne dywiefſe ſie domu paziti a domu chramowemu a rzadu ſluh w chramye a trzetie rzadu a8) zpoſobeny ſluh kralowich v ſtola kralowa. neb i ſſen- kowe, tocziff podcziefſie, rzadnu ſluzbu a9) ot gynych znamenytu 10) okrafí- leny biechu, a takez chlebny fſpizierzill) a podítole, ze w tak mnohem12) 15 mnozîtwi fluh Izadny ſie nemylil, kto ktere ſluzbi pozywa. I da ta kra- Dona ſabe lowa dari krali, Sto a dwadcieti liber zlata a kamenye draheho a wonneho regine. /3. Král. 10./ [1. Paral. 9.] 5 10
Regum Tercio. 407 10 myeſta chramow a ftanow, a take przies mezie zemye ſlibene mnoha myeſta ofadi czti ſwemu faraonu, krali egiptſkemu, ze mu pomocz dawal. a ten, iakoz prawi Josefq, poſledny kralow6) rzeczen geft farao, tocziff kralu- gici, ze kdiz ſie dywiefſe ſkutkom a dielu Salomunowu, a naywiecz chwa- lefſe dom paziti a obieti a czaſta nawfſcziewenye knyezi. a z fynow Ifrael? Salomun neczynyl izadneho fluhu dielnym, nezli biechu muzie boiowny a ſluhi geho, z nychzto biechu nade wſſeczka diela Salomunowa piet ſet a padefat wladarzow; ale kananeiſke ſ hori libany az do myeſta amachi 15 vczyny ſobie ſluhi vroczne. a vczyny ſobie lodi mnoho Salomuun w gednom oftrowie egiptſkem czrweneho8) morze, gefſto flowe afion gabes,9) a pla- wiechu fie ſluhamy Salomunowilo) [177a 1] plawczi z tiro, geffto w tu dobu oſtrow bieſſe, a przynaſſiechu z efir mnoho zlata, giezdiecz po Indyil1) a po cilici, a po trzech letech wratiechu12) ſie k Salomunowi, nefucz ctirzi 20 îta a dwadcieti13) liber zlata a ſtrziebra14) a zubi ſlonowe a opicie a pawi a mnohe drahe kamenye a drziewie thyna, podobne k drziewi fetym, ale wonne. z15) toho vczynyl kral ſobie16) przikritie a ſiedadla domu bozieho a domu kralowa. a roti a krzidla a zaltarziel7) ſwym hudczom z toho czynyl.17a) neb za geho dnow ſtrziebro iako nycz nebilo wzaczno,18) neb ſu bili w Jeru- Argêtů 25 falemye mnohe19) fiedadla przied domy ſtrziebrna, a cedrowe drziewie nota. iako drziewie clokoczowe, tak ho20) w Jerufalemye zbywaîſe. 1) K. ke zdem. 2) Š. czernym. 3) sch. v K. 4) K. miefteczka. 5) K. nepoczafie- 6) K. z kralow. 7) Š. Izrahelíkych. 8) Š. czerweneho. 3) K. Afyongaber. 10) K. s ſluhami ffalomunowymi. 11) K. Judy. 12) K. Š. wratichu. 13) Š. dwaczet. 14) K. ftrziebra a zlatta. 15) K. a z. 16) Š. ſobie kral. 17) K. zaltarz. 173) K. vczynil. 18) w na- deps. 19) K. mnoha. 20) K. geho. Mune'a multa de zefir alata falomoni. Tuto o kralowey Saba.1) [Kap. XXVI.I Iech wieci k newierziciemu mnyeny kralowa ſaba bila zbuzena, ta przigiede2) pokuſſet geho pohadkamy. I przigiede2a) do Jeruſalema ſ mnozſtwem lida a ſ3) bohatſtwym nemyenicim.4) Saba ſlowe krai a myeſto kralowe murzenynſke. Erodocus prawi, po myneum, gefſto vſtawil menfyn, kralowe egipta rzeczeny fu faraonowe. po tiech bila5) nykaula kralowa egipta a murzenyníke zemye. a ta prziſſedíli k Salomunowi, I mluwila mus) wſſe, [177a 2] czo7) ge w ſrdci myela. a nebilo rzieczzi, bi fie krale tagilo, ale nauczi gi we wſſem, czo mu ge propowediela. a dywici ſie pra- wieſſe, ze chwala kralowa geſt menſſie geho prawdi. wſſak mymo wſſe gyne dywiefſe ſie domu paziti a domu chramowemu a rzadu ſluh w chramye a trzetie rzadu a8) zpoſobeny ſluh kralowich v ſtola kralowa. neb i ſſen- kowe, tocziff podcziefſie, rzadnu ſluzbu a9) ot gynych znamenytu 10) okrafí- leny biechu, a takez chlebny fſpizierzill) a podítole, ze w tak mnohem12) 15 mnozîtwi fluh Izadny ſie nemylil, kto ktere ſluzbi pozywa. I da ta kra- Dona ſabe lowa dari krali, Sto a dwadcieti liber zlata a kamenye draheho a wonneho regine. /3. Král. 10./ [1. Paral. 9.] 5 10
Strana 408
408 Regum Tercio. korzenye, iak13) welike nebili fu widieny14) w Jerufalemye. prawi take Jozefq, bi ta kralowa dala kralowil42) korzen balſamu, a ottud zplodilo ſie w engadi wynnycie balfamowe. a Salomun take mnohe wieci gieil5) otdal, a16) nebilo nycz,17) czoz pozadala,18) bi giei15) nedal. a ta kralowa wdiecznye wzemſfi, I wrati ſie k19) wlaſti. prawie nyeterzi, bi mu20) pſala to, czoz 20 mu geſt vſti powiedieti ſie ſtidiala21) a bala,2) bi widiela gedno drziewo w domu paziti,23) na nyemzto geden ma biti obiefſen,21) [177b 1] a ſkrzie toho ſmrt kralowſtwie zidowſke ma biti zborzeno a zahynuti; a gyſtym vkazanym to krali25) vkaza. a Salomun bogie ſie welmy hluboko w zemy25a) to drziewo polozi. A kterak ge za czaſa26) criſtowa w ribnycie probatica 25 tak rzeczenem wzplulo, toho newedie, a mnyegi, bi to drziewo bilo bozieho IJan 5.) krzizie. 1) Š. Kralowe Sabie. 2) K. a ta przygide. 2a) K. y przygide. 2b) Š. lidu. 3) K. z. 4) K. nemienienym. 5) K. byl (!). 6) K. gemu. 7) K. czoz. 8) sch. v K. 3) sch. v K.10) K. znamenitie. 11) K. ſpirzizi. 12) K. tak w mnohem; sch. v Š. 13) K. a tak. 14) K zbozi nebylo widino. 14a) Š. K. krali. 15) K. Š. gie. 16) K. dal y. 17) K. yzadne wieczy. 18) ta dvě sl. sch. v K. 19) K. do ſwe. 20) K. gemu. 21) K. ftydiela ſe powie- dieti. 22) ta dvě sl. sch. v K. 23) K. w domu paziti gedno drzewo. 24) K. obieſſen ma byti. 25) K. krali to. 25a) ta dvě sl. sch. v Š. 26) K. Š. czafu. [Kap. XXVII.] O protywnycziech Salomunowych.1) Nota têpla. Ak po czaſu kral Salomun mylowa zeny cizie proti zakonu, I po- 13. Král. 2. lozi kaz w ſwei2) chwale a rozdielenye rodu ſwemu. I myel geft zen iako regíne nö. kralowen dwie ftie. Ale Jozefq die fedmdefat;3) a zenym trzi ſta, a ti ot- wratichu ſrdcie geho, kdiz giz ſtar bieſſe; I naſledowa bohi4) cizie, abi ſwe rozkofſi nezamutil. I vdiela na horzie v Jerufalema trzi chramy 5 modlſke: Geden aftarche,5) bohyny fidoniorum, geffto gieis) Juno diegi; a druhi thamos, modle moabitarum;7) a trzeti moloch, modle amony- tarum; toho chram poſtawi na horzie olyweti z kragie chramu; a to fie bohu welmy nelibi. a proto tomu myeſtu potom prziewzdiechu myefto rozhnyewanye. I poſla boh k nyemu Nathan proroka a rzka: Tot prawi 10 pan boh: rozdwogil ſie8) ſlib [177b 2] moi, a ia twe kralowſtwie rozdielym, a dam to fluzie twemu, ale ne wíſe, nez pokolenye Juda twemu ſynu dam pro meho ſluhu dawýda po twei2) ſmrti. a kdiz Salomun bidlil v welykem pokogi, k konci zywota geho zbudi mu boh protywnyka, adad Idumea z pokolenye kraloweho, geſíto w tu burzi, kdiz ſie bieſſe Joab rozlitil a 15 fluha Idumeus, vtecze do egipta; tomu potom9) kral egipta10) dal1) zenu, ſeſtru zeny ſwe, a ta mu vrodi ſyna Jenebach 12) a kdiz vſliſſie adad, ze dawid a Joab vmrzieli,13) a Salomuna, ze blazny, wiged14) z egipta i czi- nyeffe15) nepokoi w Ifraeli. a zbudi mu16) boh gyneho protywnyka, knyezie17) zaron lotrow w damafſku. a Jeroboam, ſyn naboth effratſkil8) z fareda, 20 fluha Salomunow, zdwize ruku ſwu proti krali takto: Salomun vdielal
408 Regum Tercio. korzenye, iak13) welike nebili fu widieny14) w Jerufalemye. prawi take Jozefq, bi ta kralowa dala kralowil42) korzen balſamu, a ottud zplodilo ſie w engadi wynnycie balfamowe. a Salomun take mnohe wieci gieil5) otdal, a16) nebilo nycz,17) czoz pozadala,18) bi giei15) nedal. a ta kralowa wdiecznye wzemſfi, I wrati ſie k19) wlaſti. prawie nyeterzi, bi mu20) pſala to, czoz 20 mu geſt vſti powiedieti ſie ſtidiala21) a bala,2) bi widiela gedno drziewo w domu paziti,23) na nyemzto geden ma biti obiefſen,21) [177b 1] a ſkrzie toho ſmrt kralowſtwie zidowſke ma biti zborzeno a zahynuti; a gyſtym vkazanym to krali25) vkaza. a Salomun bogie ſie welmy hluboko w zemy25a) to drziewo polozi. A kterak ge za czaſa26) criſtowa w ribnycie probatica 25 tak rzeczenem wzplulo, toho newedie, a mnyegi, bi to drziewo bilo bozieho IJan 5.) krzizie. 1) Š. Kralowe Sabie. 2) K. a ta przygide. 2a) K. y przygide. 2b) Š. lidu. 3) K. z. 4) K. nemienienym. 5) K. byl (!). 6) K. gemu. 7) K. czoz. 8) sch. v K. 3) sch. v K.10) K. znamenitie. 11) K. ſpirzizi. 12) K. tak w mnohem; sch. v Š. 13) K. a tak. 14) K zbozi nebylo widino. 14a) Š. K. krali. 15) K. Š. gie. 16) K. dal y. 17) K. yzadne wieczy. 18) ta dvě sl. sch. v K. 19) K. do ſwe. 20) K. gemu. 21) K. ftydiela ſe powie- dieti. 22) ta dvě sl. sch. v K. 23) K. w domu paziti gedno drzewo. 24) K. obieſſen ma byti. 25) K. krali to. 25a) ta dvě sl. sch. v Š. 26) K. Š. czafu. [Kap. XXVII.] O protywnycziech Salomunowych.1) Nota têpla. Ak po czaſu kral Salomun mylowa zeny cizie proti zakonu, I po- 13. Král. 2. lozi kaz w ſwei2) chwale a rozdielenye rodu ſwemu. I myel geft zen iako regíne nö. kralowen dwie ftie. Ale Jozefq die fedmdefat;3) a zenym trzi ſta, a ti ot- wratichu ſrdcie geho, kdiz giz ſtar bieſſe; I naſledowa bohi4) cizie, abi ſwe rozkofſi nezamutil. I vdiela na horzie v Jerufalema trzi chramy 5 modlſke: Geden aftarche,5) bohyny fidoniorum, geffto gieis) Juno diegi; a druhi thamos, modle moabitarum;7) a trzeti moloch, modle amony- tarum; toho chram poſtawi na horzie olyweti z kragie chramu; a to fie bohu welmy nelibi. a proto tomu myeſtu potom prziewzdiechu myefto rozhnyewanye. I poſla boh k nyemu Nathan proroka a rzka: Tot prawi 10 pan boh: rozdwogil ſie8) ſlib [177b 2] moi, a ia twe kralowſtwie rozdielym, a dam to fluzie twemu, ale ne wíſe, nez pokolenye Juda twemu ſynu dam pro meho ſluhu dawýda po twei2) ſmrti. a kdiz Salomun bidlil v welykem pokogi, k konci zywota geho zbudi mu boh protywnyka, adad Idumea z pokolenye kraloweho, geſíto w tu burzi, kdiz ſie bieſſe Joab rozlitil a 15 fluha Idumeus, vtecze do egipta; tomu potom9) kral egipta10) dal1) zenu, ſeſtru zeny ſwe, a ta mu vrodi ſyna Jenebach 12) a kdiz vſliſſie adad, ze dawid a Joab vmrzieli,13) a Salomuna, ze blazny, wiged14) z egipta i czi- nyeffe15) nepokoi w Ifraeli. a zbudi mu16) boh gyneho protywnyka, knyezie17) zaron lotrow w damafſku. a Jeroboam, ſyn naboth effratſkil8) z fareda, 20 fluha Salomunow, zdwize ruku ſwu proti krali takto: Salomun vdielal
Strana 409
Regum Tercio. 409 bil mello zdi z korzene propaſti wizdwih, abi gie przirownal myeſtu da- widowu; a wida Salomun Jeroboam dobreho zalozenye ſmyſla, vcziny ho19) wladarzem diela, a potom vczyny nad20) czla wíſeho domu. Jozefo 25 prawi, gednoho dne, kdiz Jeroboam biefſe wigiel z Jerufalema, naleze ho achias na cieftie, filonytes prorok, przikryw fie plaſſczem nowym, a ten rozdrzie21) na dwanaſt kufow a rzka: wez [178a 1] my ſobie defiet roz- trzkow, nebot toto die pan boh: tobiet dam defiet pokoleny, a budefſ kral nad Iſrael,22) a ſynu Salomunowu23) dal gedno pokolenye, abi oſtala 30 lucerna, tocziſſ ſwiecznycie dawidowa prziede mnu w Jerufalemye, gefſto ſem ſobie zwolil, abi tu bilo me gmeno. Vfliffew24) to Jeroboam, naduw fie radiefſe lidu, abi otftupili ot Salomuna, a proto chtieíſe ho Salomun zabiti. Tehdi Jeroboam vtecze do egipta k ſuſak, krali egipta, i bi25) tu az do ſmrti Salomunowi. Gyne wſſieczki rzieczi26) Salomunowi27) po- 35 pſany ſu, a czoz ge vczynyl, w knyehach ſlow a w knyehach dnow Salo- munowich. ti knyehi2s) nyeterzi mnye,29) bi bili30) paralipomenon, ale ze31) w tiech neifu pfany geho ſkutci,32) giftiege33) geft mnyeti, ze tiech knyeh giz nenye. I vſnu Salomun s ſwymy otci, a bil ge pohrzeben w myeftie dawidowie, a kralowal ge34) nad Ifraelem cztirzidcieti let. ale Jozefq die: 40 vmrziel geft Salomun welmy ftari, a kralowal let ofmdefat, a bil geft zyw cztirzi a dewadeſat let; ale piſmo ſwate gedno ti leta wiprawuge, kolik ge kralowal, dokud ge neprzieſtupil proti panu bohu. V Salôn mortuus &. 1) Š. (dod.) pro zeny. 2) Š. fwe. 3) K. ſedm ſet. 4) K. boha (!). 5) Š. Aftarchy. 6) K. gi; Š. gie. 7) Š. moabitíkych. 8) K. gfy. 3) K. potom tomu. 10) K. Egipíky. 11) Š. dal. 12) K. Jenabach. 13) K. zemrzieli. 14) K. wygew. 15) K. vczyni. 16) K. gemu. 17) K. knyzie. 18) Š. effraitíky. 19) K. geho. 20) K. gey nad. 21) K. Š. rozedrze. 22) Š. Izrahelem. 23) Š. Saulowu (podčárk.) Samuelowu (!). 24) K. vliffew; Š. vſly- ffaw. 25) K. a byl. 26) Š. wiečy. 27) sch. v K. 28) sch. v K. 29) K. chtie. 30) Š. bibli (!). 31) sch. v K. 32) K. fkutky. 33) K. gyftieyíti. 34) Š. geft; K. byl. O roboam a o rozdyeleny kralowſtwie.1) [Kap. XXVIII.) PO ſmrti Salomunowie [178a 2] wznycze roboam, a matka geho bieffe2) naama amonytes. pak Jeroboam, víliffew3) fmrt Salomunowu, 13. Král. 12.] wrati ſie z egipta, I przigide4) do Sichem k toboam ſe wſſym mnozſtwym Ifrael, kteraz ho znala. a kdiz chtiechu roboam vczynyti kralem,5) we- 5 ciechu k nyemu:6) vmeníli?) malitko obtiezenye, gefíto na ny7a) polozil otecz twoi, a budem tobie ſluziti. a nemyenye vmenſſenye vroka, ale naklad vozbi.8) on wecie: wratte fie ke mnye trzeti den, a zatiem poradym fie s ftarymy, s9) Sadochem a s bananyam a s Joiadu a s gynymy knyezati Salomunowi.93) a ony weciechu: vſliffiff-li gie nynye, fnadnye mluwie ſ nymy, 10 budut tobie ſluziti wiecznye. Potom ſie poradi ſ mladenci netolik wiekem,10) ale I nrawi.11) a ti mu weciechu: mluw lidu hrdie a hrozie, a budut ſie Côfiû iu- tebe bati a ſluziti tobie.12) A kdiz ſie wrati lid trzeti den, wecie gym: nay- venů nota.
Regum Tercio. 409 bil mello zdi z korzene propaſti wizdwih, abi gie przirownal myeſtu da- widowu; a wida Salomun Jeroboam dobreho zalozenye ſmyſla, vcziny ho19) wladarzem diela, a potom vczyny nad20) czla wíſeho domu. Jozefo 25 prawi, gednoho dne, kdiz Jeroboam biefſe wigiel z Jerufalema, naleze ho achias na cieftie, filonytes prorok, przikryw fie plaſſczem nowym, a ten rozdrzie21) na dwanaſt kufow a rzka: wez [178a 1] my ſobie defiet roz- trzkow, nebot toto die pan boh: tobiet dam defiet pokoleny, a budefſ kral nad Iſrael,22) a ſynu Salomunowu23) dal gedno pokolenye, abi oſtala 30 lucerna, tocziſſ ſwiecznycie dawidowa prziede mnu w Jerufalemye, gefſto ſem ſobie zwolil, abi tu bilo me gmeno. Vfliffew24) to Jeroboam, naduw fie radiefſe lidu, abi otftupili ot Salomuna, a proto chtieíſe ho Salomun zabiti. Tehdi Jeroboam vtecze do egipta k ſuſak, krali egipta, i bi25) tu az do ſmrti Salomunowi. Gyne wſſieczki rzieczi26) Salomunowi27) po- 35 pſany ſu, a czoz ge vczynyl, w knyehach ſlow a w knyehach dnow Salo- munowich. ti knyehi2s) nyeterzi mnye,29) bi bili30) paralipomenon, ale ze31) w tiech neifu pfany geho ſkutci,32) giftiege33) geft mnyeti, ze tiech knyeh giz nenye. I vſnu Salomun s ſwymy otci, a bil ge pohrzeben w myeftie dawidowie, a kralowal ge34) nad Ifraelem cztirzidcieti let. ale Jozefq die: 40 vmrziel geft Salomun welmy ftari, a kralowal let ofmdefat, a bil geft zyw cztirzi a dewadeſat let; ale piſmo ſwate gedno ti leta wiprawuge, kolik ge kralowal, dokud ge neprzieſtupil proti panu bohu. V Salôn mortuus &. 1) Š. (dod.) pro zeny. 2) Š. fwe. 3) K. ſedm ſet. 4) K. boha (!). 5) Š. Aftarchy. 6) K. gi; Š. gie. 7) Š. moabitíkych. 8) K. gfy. 3) K. potom tomu. 10) K. Egipíky. 11) Š. dal. 12) K. Jenabach. 13) K. zemrzieli. 14) K. wygew. 15) K. vczyni. 16) K. gemu. 17) K. knyzie. 18) Š. effraitíky. 19) K. geho. 20) K. gey nad. 21) K. Š. rozedrze. 22) Š. Izrahelem. 23) Š. Saulowu (podčárk.) Samuelowu (!). 24) K. vliffew; Š. vſly- ffaw. 25) K. a byl. 26) Š. wiečy. 27) sch. v K. 28) sch. v K. 29) K. chtie. 30) Š. bibli (!). 31) sch. v K. 32) K. fkutky. 33) K. gyftieyíti. 34) Š. geft; K. byl. O roboam a o rozdyeleny kralowſtwie.1) [Kap. XXVIII.) PO ſmrti Salomunowie [178a 2] wznycze roboam, a matka geho bieffe2) naama amonytes. pak Jeroboam, víliffew3) fmrt Salomunowu, 13. Král. 12.] wrati ſie z egipta, I przigide4) do Sichem k toboam ſe wſſym mnozſtwym Ifrael, kteraz ho znala. a kdiz chtiechu roboam vczynyti kralem,5) we- 5 ciechu k nyemu:6) vmeníli?) malitko obtiezenye, gefíto na ny7a) polozil otecz twoi, a budem tobie ſluziti. a nemyenye vmenſſenye vroka, ale naklad vozbi.8) on wecie: wratte fie ke mnye trzeti den, a zatiem poradym fie s ftarymy, s9) Sadochem a s bananyam a s Joiadu a s gynymy knyezati Salomunowi.93) a ony weciechu: vſliffiff-li gie nynye, fnadnye mluwie ſ nymy, 10 budut tobie ſluziti wiecznye. Potom ſie poradi ſ mladenci netolik wiekem,10) ale I nrawi.11) a ti mu weciechu: mluw lidu hrdie a hrozie, a budut ſie Côfiû iu- tebe bati a ſluziti tobie.12) A kdiz ſie wrati lid trzeti den, wecie gym: nay- venů nota.
Strana 410
410 Regum Tercio. diuiſio regî. menfſi prit moi geft wietczi, nezly ramye otce meho. bil-ly ge was otecz moi biczmy, ia13) was budu biti kigi oſtrymy a biczmy vzlawymy.14) iako bi rzekl: ia ſem mocznyeiſſi otcie meho, a wietfſie wam vczynym.11a) a 15 rozhnyewaw fie lid wecie: i czo nam do dawida, aneb ktere dieditftwie w ſynu Iſai? Jako bi rzekli: [178b 1] kazde pokolenye ma ſwe diediczſtwie ot boha, ktera geſt potrzeba, abichme z gednoho pokolenye wolili, abi gyne zprawowal? I otſtupi ot nyeho defiet pokoleny, a on poſla po nych adu- ram, a ony gei vkamenowachu. Tehdi bogie fie roboam vgide do Jeru- 20 falema. a defiet pokoleny radichu fie s Jeroboam, a poſtawichu hol5) nad fie.15a) ale Judas a benyamyn przidrziechu fie roboam, a knyezie bichu ſnymy pro chram, geſſto bil w Jeruſalemye; tu16) ſie rozdwogi kralowſtwie zi- dowſke we dwiel7) kralowſtwie, a wiecz fie18) neſgide w gednotu 19) I ſlulo kralowftwie defiet pokoleny kralowſtwie Ifrael, pro swe mnozitwie gmeno 25 otcie ſweho Jacob ſobie zachowaſſe. a take geſt rzeczeno effraym, neb Jeroboam prwi z20) effraym nad nymy panowal. tu21) fie naplny pozehnanye nad effraym. a druhe kralowſtwie ſlulo kralowſtwie Juda pro doſtogen- ſtwie pokolenye kraloweho. a o obem kralowftwi tuto prawi Iſtoria, gednak o tomto a22) gednak o onom23) mluwi, a to ſnazny cztitel ſnadnye21) pozna. 30 1) K. o kralowſtwie rozdieleni. 2) K. biefſe geho. 3) Š. vſlyffaw. 3) K. przigde. 5) K. kralem vczyniti. 6) K. gemu. 7) Š. vmeffi (!). 7a) Š. nam. 8) K. wozby. 9) K. as; Š. Sfalomunowymi. 10) K. wieky. 11) K. mrawy. 12) K. tobie ſluzyti. 13) K. a ya. 14) K. biczi vzlowatymi. 143) K. vczynien. 15) K. geho. 15a) Š. nad febu. 16) K. a tu. 17) K. dwe. 18) K. gfe. 19) K. w hromadu. 20) rzeczeno — prwi z sch. v Š. 21) K. a to. 2) sch. v K. 23) K. onem. 24) Š. K. fnaznie. [Kap. XXIX.] O Jeroboam a1) o teletech2) zlatych.3) PAk roboam ſebra woiſko Sto a oſmdeſat wibornych, abi boiowali I3. Král. 12./ proti Ifraeli. I po [178b 2] ſla boh k nyemu Semeiam proroka a rzka: tot3a) prawi pan boh: neboyug proti ſwym bratrom,1) nebt ſie geſt5) to ſtalo mym zpoſobenym, zet ſie geſt rozdielilo kralowſtwie. I necha boio- wanye. a Jeroboam wecie w frdci swem: poide-li tento lid trzikrat w rocie6) 5 do Jeruſalema, obratie ſie gich ſrdcie ku panu ſwemu roboam, a mye zabigi. tehdi wymyſlyw radu vczyny dwie teletie7) zlatiei,8) I vczyny kazdemu chram, geden w dan a druhi w betel, a wecie k lidu: Ay, tot twogi9) bohowe, Ifrael, gefſto fu tie wywedli z egipta. iako bi rzekl: kazde myeſto ma boha, nenye potrzieba, abifíte10) chodili do myeíta neprzatel- 10 ſkeho, abiſſte hledali boha. vczynyl ſem wam telala rownohlafnel1) bohu, abiſſte w nych modlili ſie bohu, a uſtawym z was knyezi a ſluhi, abifſte nepotrziebowali fynow lewitowich. a kdiz hod naſta,12) vſtawi gym den ſlawny w oſmy meſiecich, patnaſteho dne meſiece. ſnad z meſiecie ſedmeho przyenefel3) hod w oſmy. Tehdi wzgide f lidmy14) do betel k ſwatemu 15 dny. a pan boh poſla proroka15) do betel, Abdo gmenem, geſſto nyeterzi
410 Regum Tercio. diuiſio regî. menfſi prit moi geft wietczi, nezly ramye otce meho. bil-ly ge was otecz moi biczmy, ia13) was budu biti kigi oſtrymy a biczmy vzlawymy.14) iako bi rzekl: ia ſem mocznyeiſſi otcie meho, a wietfſie wam vczynym.11a) a 15 rozhnyewaw fie lid wecie: i czo nam do dawida, aneb ktere dieditftwie w ſynu Iſai? Jako bi rzekli: [178b 1] kazde pokolenye ma ſwe diediczſtwie ot boha, ktera geſt potrzeba, abichme z gednoho pokolenye wolili, abi gyne zprawowal? I otſtupi ot nyeho defiet pokoleny, a on poſla po nych adu- ram, a ony gei vkamenowachu. Tehdi bogie fie roboam vgide do Jeru- 20 falema. a defiet pokoleny radichu fie s Jeroboam, a poſtawichu hol5) nad fie.15a) ale Judas a benyamyn przidrziechu fie roboam, a knyezie bichu ſnymy pro chram, geſſto bil w Jeruſalemye; tu16) ſie rozdwogi kralowſtwie zi- dowſke we dwiel7) kralowſtwie, a wiecz fie18) neſgide w gednotu 19) I ſlulo kralowftwie defiet pokoleny kralowſtwie Ifrael, pro swe mnozitwie gmeno 25 otcie ſweho Jacob ſobie zachowaſſe. a take geſt rzeczeno effraym, neb Jeroboam prwi z20) effraym nad nymy panowal. tu21) fie naplny pozehnanye nad effraym. a druhe kralowſtwie ſlulo kralowſtwie Juda pro doſtogen- ſtwie pokolenye kraloweho. a o obem kralowftwi tuto prawi Iſtoria, gednak o tomto a22) gednak o onom23) mluwi, a to ſnazny cztitel ſnadnye21) pozna. 30 1) K. o kralowſtwie rozdieleni. 2) K. biefſe geho. 3) Š. vſlyffaw. 3) K. przigde. 5) K. kralem vczyniti. 6) K. gemu. 7) Š. vmeffi (!). 7a) Š. nam. 8) K. wozby. 9) K. as; Š. Sfalomunowymi. 10) K. wieky. 11) K. mrawy. 12) K. tobie ſluzyti. 13) K. a ya. 14) K. biczi vzlowatymi. 143) K. vczynien. 15) K. geho. 15a) Š. nad febu. 16) K. a tu. 17) K. dwe. 18) K. gfe. 19) K. w hromadu. 20) rzeczeno — prwi z sch. v Š. 21) K. a to. 2) sch. v K. 23) K. onem. 24) Š. K. fnaznie. [Kap. XXIX.] O Jeroboam a1) o teletech2) zlatych.3) PAk roboam ſebra woiſko Sto a oſmdeſat wibornych, abi boiowali I3. Král. 12./ proti Ifraeli. I po [178b 2] ſla boh k nyemu Semeiam proroka a rzka: tot3a) prawi pan boh: neboyug proti ſwym bratrom,1) nebt ſie geſt5) to ſtalo mym zpoſobenym, zet ſie geſt rozdielilo kralowſtwie. I necha boio- wanye. a Jeroboam wecie w frdci swem: poide-li tento lid trzikrat w rocie6) 5 do Jeruſalema, obratie ſie gich ſrdcie ku panu ſwemu roboam, a mye zabigi. tehdi wymyſlyw radu vczyny dwie teletie7) zlatiei,8) I vczyny kazdemu chram, geden w dan a druhi w betel, a wecie k lidu: Ay, tot twogi9) bohowe, Ifrael, gefſto fu tie wywedli z egipta. iako bi rzekl: kazde myeſto ma boha, nenye potrzieba, abifíte10) chodili do myeíta neprzatel- 10 ſkeho, abiſſte hledali boha. vczynyl ſem wam telala rownohlafnel1) bohu, abiſſte w nych modlili ſie bohu, a uſtawym z was knyezi a ſluhi, abifſte nepotrziebowali fynow lewitowich. a kdiz hod naſta,12) vſtawi gym den ſlawny w oſmy meſiecich, patnaſteho dne meſiece. ſnad z meſiecie ſedmeho przyenefel3) hod w oſmy. Tehdi wzgide f lidmy14) do betel k ſwatemu 15 dny. a pan boh poſla proroka15) do betel, Abdo gmenem, geſſto nyeterzi
Strana 411
Regum Tercio. 411 25 mnye, bi bil gad; ten, kdiz kral ſtaſſe na oltarzi k obietowany, zawola: oltarzi, oltarzi, tot prawi hoſpodyn: narodi fie ſyn domu dawidowu, No. Jofias [179a 1] menem, a ten ſpali na tobie koſti twich knyezi, wiwracene 20 z gich hrobow. a k lidu wecie: damt wam znamenye,16) zet ge boh mluwil ſkrzie mye; ay, oltarz ſie rozſiedne, a obiet ta, gefſto geſt w nyem, ta 13. Král. 13.] fie17) wile. Tehdi kral ztah ruku ſwu kaza ho1s) lapiti, a hned19) ruka geho20) prawa ſ ramenem vſchnu,21) a oltarz ſie rodtrzie,22) a wili fie22) wíſe, czo ge bilo w nyem. a bogie ſie kral wecie proroku:23) pros za mye, at my fie24) nawrati ruka ma:25) a kdiz ſie prorok pomodli, hned26) ſie nawrati krali geho ruka. I wecie kral: pod, giez ſe mnu, a darzym27) tie. on wecie: nemohu; tak my ge przikazal boh:28) negiez chleba any py wodi, anyz29) fie wraczuy po tei cieſtie, po nyezto gdeff.30) a wifſed z betele,31) wrati ſie do Jeruſalema gynu cieſtu. a biefſe w beteli geden prorok ſtari, lezie ppheta. 30 na lozi. a kdiz mu32) to powediechu, czo fu widieli a ſlifſeli, wecie gym: nota. ofiedlaite oſla! a wſied nan, a33) giede po muzi boziem, 134) wecie k nyemu: wrat fie ſe mnu,35) abi giedl. 36) on wecie : nemohu, nebt my boh zapowediel. a on wecie: prorok ſem, iako i ti; a rzeklt37) my ge boh: nawrat ho,38) at bi giedl f tobu.39) a tak ho38) ſwede a nawrati. a kdiz ſediefſta v ſtola,40) 35 ſta ſie rziecz bozie k proroku, gefíto ho nawratil, a rzka w duchu: [179a 2] Proto ze ſi41) neſtrziehl meho przikazanye, nebude twa mrcha wneſena w hrob twich otczow. znamenai, ze ſkrzie neſprawedlyweho mluwil ge41a) duch ſwati, abi z tichz vſt prorok muku prziial, otkud ge wynu prziyal.42) a kdiz ſie wraczowaſſe muz bozi po obiedie, zahubi gei lew na cieftie. 40 I ſtaîſe oſel v nyeho, a lew ſtrzieziefſe mrchi, a netkna any mrchi any oſla. a kdiz to zwedie onen prorok43) ſtari, wzie geho mrchu, i polozi w hrob ſwoi, rzka ſynom ſwym: kdizt44) ia vmru, polozte koîty mee podle tiechto koſti, at bi bilo mym koſtem otpuſſczeno pro nyeho, kdiz bude ſlowo bozie o paleny45) koſti na oltarzi. ale Jeroboam newrati ſie i cieſti swe 45 prziezle,46) neb ten ſtari prorok radieſſe mu, bi nebil prawi prorok, gehoz boh zahubil, a prawici geho, bi ta pro praci47) obietowanye lekla ſie; a kdiz otpoczynu, tehdi ſie k przirozeny wlaſtnyemu nawrati. A oltarz pro tiezkoft toho, czo nan bilo polozeno, roztrhl ſie; tak prawiefſe.18) 1) Ta tři sl. sch. v K. 2) Š. a o; K. O telatech. 3) Š. (dod.) takto. 3a) K. totot. 4) K. bratrom ſwym. 5) K. ge. 6) K. wiecze (!). 7) posl. e nadeps.; Š. teleti. 8) K. zlatti; Š. zlatte. 9) K. waffi. 10) K. trzeba abyte. 11) K. rownohlafna. 12) Š. naſtal. 13) Š. K. przineſe. 14) K. wgide s lidem. 15) K. k niemu proroka. 16) K. to. 17) K. gfie. 18) K. geho. 19) K. ynhed. 20) K. geho ruka. 21) K. víchla. 22) (!) K. gfie; K. Š. roztrze. 23) K. k proroku. 24) sch. v Š. 25) K. ruka ma nawrati. 26) K. ynhed. 27) K. obdarzim. 28) K. pan buoh. 29) K. ani. 30) K. po niz fſel. 31) K. Bethel. 32) K. gemu. 33) K. wffed nan y. 34) K. a. 35) ta dvě sl. sch. v K. 36) K. pogedl. 37) K. rzekl. 38) K. geho. 39) K. Š. tebu. 40) Š. ftolu. 41) za tím naps. fie, přetrž. 41a) sch. v Š. 42) ta čtyři sl. sch. v K. 43) K. prorok onen. 44) Š. kdyz. 45) K. a budu opaleny. 46) K. czefty; Š. s ſwe przezle ceſty. 47) K. ta prawicze. 48) K. to tak prawieſſe ten prorok. Spi'tq.
Regum Tercio. 411 25 mnye, bi bil gad; ten, kdiz kral ſtaſſe na oltarzi k obietowany, zawola: oltarzi, oltarzi, tot prawi hoſpodyn: narodi fie ſyn domu dawidowu, No. Jofias [179a 1] menem, a ten ſpali na tobie koſti twich knyezi, wiwracene 20 z gich hrobow. a k lidu wecie: damt wam znamenye,16) zet ge boh mluwil ſkrzie mye; ay, oltarz ſie rozſiedne, a obiet ta, gefſto geſt w nyem, ta 13. Král. 13.] fie17) wile. Tehdi kral ztah ruku ſwu kaza ho1s) lapiti, a hned19) ruka geho20) prawa ſ ramenem vſchnu,21) a oltarz ſie rodtrzie,22) a wili fie22) wíſe, czo ge bilo w nyem. a bogie ſie kral wecie proroku:23) pros za mye, at my fie24) nawrati ruka ma:25) a kdiz ſie prorok pomodli, hned26) ſie nawrati krali geho ruka. I wecie kral: pod, giez ſe mnu, a darzym27) tie. on wecie: nemohu; tak my ge przikazal boh:28) negiez chleba any py wodi, anyz29) fie wraczuy po tei cieſtie, po nyezto gdeff.30) a wifſed z betele,31) wrati ſie do Jeruſalema gynu cieſtu. a biefſe w beteli geden prorok ſtari, lezie ppheta. 30 na lozi. a kdiz mu32) to powediechu, czo fu widieli a ſlifſeli, wecie gym: nota. ofiedlaite oſla! a wſied nan, a33) giede po muzi boziem, 134) wecie k nyemu: wrat fie ſe mnu,35) abi giedl. 36) on wecie : nemohu, nebt my boh zapowediel. a on wecie: prorok ſem, iako i ti; a rzeklt37) my ge boh: nawrat ho,38) at bi giedl f tobu.39) a tak ho38) ſwede a nawrati. a kdiz ſediefſta v ſtola,40) 35 ſta ſie rziecz bozie k proroku, gefíto ho nawratil, a rzka w duchu: [179a 2] Proto ze ſi41) neſtrziehl meho przikazanye, nebude twa mrcha wneſena w hrob twich otczow. znamenai, ze ſkrzie neſprawedlyweho mluwil ge41a) duch ſwati, abi z tichz vſt prorok muku prziial, otkud ge wynu prziyal.42) a kdiz ſie wraczowaſſe muz bozi po obiedie, zahubi gei lew na cieftie. 40 I ſtaîſe oſel v nyeho, a lew ſtrzieziefſe mrchi, a netkna any mrchi any oſla. a kdiz to zwedie onen prorok43) ſtari, wzie geho mrchu, i polozi w hrob ſwoi, rzka ſynom ſwym: kdizt44) ia vmru, polozte koîty mee podle tiechto koſti, at bi bilo mym koſtem otpuſſczeno pro nyeho, kdiz bude ſlowo bozie o paleny45) koſti na oltarzi. ale Jeroboam newrati ſie i cieſti swe 45 prziezle,46) neb ten ſtari prorok radieſſe mu, bi nebil prawi prorok, gehoz boh zahubil, a prawici geho, bi ta pro praci47) obietowanye lekla ſie; a kdiz otpoczynu, tehdi ſie k przirozeny wlaſtnyemu nawrati. A oltarz pro tiezkoft toho, czo nan bilo polozeno, roztrhl ſie; tak prawiefſe.18) 1) Ta tři sl. sch. v K. 2) Š. a o; K. O telatech. 3) Š. (dod.) takto. 3a) K. totot. 4) K. bratrom ſwym. 5) K. ge. 6) K. wiecze (!). 7) posl. e nadeps.; Š. teleti. 8) K. zlatti; Š. zlatte. 9) K. waffi. 10) K. trzeba abyte. 11) K. rownohlafna. 12) Š. naſtal. 13) Š. K. przineſe. 14) K. wgide s lidem. 15) K. k niemu proroka. 16) K. to. 17) K. gfie. 18) K. geho. 19) K. ynhed. 20) K. geho ruka. 21) K. víchla. 22) (!) K. gfie; K. Š. roztrze. 23) K. k proroku. 24) sch. v Š. 25) K. ruka ma nawrati. 26) K. ynhed. 27) K. obdarzim. 28) K. pan buoh. 29) K. ani. 30) K. po niz fſel. 31) K. Bethel. 32) K. gemu. 33) K. wffed nan y. 34) K. a. 35) ta dvě sl. sch. v K. 36) K. pogedl. 37) K. rzekl. 38) K. geho. 39) K. Š. tebu. 40) Š. ftolu. 41) za tím naps. fie, přetrž. 41a) sch. v Š. 42) ta čtyři sl. sch. v K. 43) K. prorok onen. 44) Š. kdyz. 45) K. a budu opaleny. 46) K. czefty; Š. s ſwe przezle ceſty. 47) K. ta prawicze. 48) K. to tak prawieſſe ten prorok. Spi'tq.
Strana 412
412 Regum Tercio. [Kaр. XXX.] Tutol) o ſmrty Jeroboam. W Onyech dnech nemahafſe abia, syn Jeroboam. I wecie kral zenye I3. Král. 14.) ſwei:2) Promyen rucho ſwe, abi nebila poznana, bi ma bila zena, a gdi do ſylo k Ayam2a) [179b 1] proroku, geffto my geft nyekdi mluwil o kra- lowftwi; ont tobie powie, czo ma biti o tomto dietieti.3) I gide zena k Aiam,22) a ten nemoziefſe1) giz widieti pro ftaroft, ale ot boha nauczen 5 wecie: weidi ſem, zeno Jeroboam, procz fie6) czynyff gynu? gdi a rci Jeroboam: tot prawi boh: powiſil?) ſem tebe z lidu, a tiſ mye zawrhl po ſwem chrzbetu, a czynyls ſobie gyne bohi ſlite, a Ja porazis) Jeroboam a ſhladym z9) geho domu az do mrzkeho pſa, a dam gych mrchu pſom a zwierzatom. a ti ſies) wrat, a kdiz w dom weideſf,10) tehdit vmrze dietie, 10 a to gedynel1) bude pohrzebeno. I wrati ſie zena do therſa, a dietie vmrzie, i pohrzebu gie. a gyne o Jeroboam pſano geſt w knyehach ſlow dnow kralow12) Ifrael. I vmrzie Jeroboam, kdiz bil kralowal dwamezidcietma13) let. 1) K. Tuto ſie prawi. 2) K. Š. ſwe. 2a) Š. Abiam. 3) K. dietiti (!). 4) K. nemohl. 5) K. Š. zeno. 6) K. gſe. 7) K. Š. powyffil. 3) K. Š. porazim. 3) K. f. 10) K. wy- gdefs. 11) Š. gine. 12) K. kralowych; Š. Izrahelfkych. 13) K. dwametczitma; Š. dwa- mezcietma. O1) ſmrty Roboam. Zeny nô. PAk roboam kralowal w Juda;1a) gedno a cztirzidcieti let bil,2) kdiz kralowati poczal,3) a ſedmnaft4) let kralewal5) w Jerufalemye. * Juda take ſhrzieſſi przied bohem, a czynys) ſobie oltarzie, ſlupi a luhi [179b 2] na horach v wiſoſti. ale vmdleny bily w zemy, iakoz?) fie czte o knyezi modl, ze ſu ti bili vmdleny. a pak tudi bil boh rozhnyewan, I zbudi proti 5 Judam fufac, krale egipta, leta pateho kralowſtwie Roboam. ten wſtupyw8) do Jerufalema diziewnych ſlibow neſdrzie,8a) ale roztrha poklady bozieho domu9) a domu10) kralowa I ſſcziti zlate, a myeſto tiech vczyny roboam mediene. Roboam myel ofmnaſt zen a trzidcieti zenym, a myel oſmmezi- dcietmall) synow a ffeftdefat dcer. gyne o Roboam pſano geft w knyehach 10 flow dnow kralow Juda. ſkutkilla) geho prwnye a poſlednye popſal Se- meias prorok. 112) vmrzie roboam, a pohrzeben bi w myeſtie dawidowie, pak13) kralowa ſyn geho Abia. * Aias widiel w duchu, ze lid tlaczi geho wolowe, I prorokowa, ze knyezie magi potlaczeny biti ot lida. a Salomonowi prorokowal, ze ma14) 15 wywracen15) biti ot zen a pohrzeben podle dubu16) Silo. 1) Š. Tuto. 1a) K. w Judea. 2) K. miel. 2) K. pocziel kralowati w Jeruza- lemie. 4) K. fedmdefat (!). 5) K. Š. kralowal; násl. dvě sl. nejsou v K. 6) K. vczyni. 7) K. yako. 8) K. wſtupi. 8a) K. nezdrze. 3) K. domu bozieho. 10) Š. doma. 11) K. ofmmetczitma; Š. ofmezcietma. 11a) K. a fkutky. 12) sch. v K. 13) K. Pak po niem. 13a) Š. kralowa. 14) a červ. nadeps.; K. miel. 15) K. przewraczen 16) K. wedle dobu. (!)
412 Regum Tercio. [Kaр. XXX.] Tutol) o ſmrty Jeroboam. W Onyech dnech nemahafſe abia, syn Jeroboam. I wecie kral zenye I3. Král. 14.) ſwei:2) Promyen rucho ſwe, abi nebila poznana, bi ma bila zena, a gdi do ſylo k Ayam2a) [179b 1] proroku, geffto my geft nyekdi mluwil o kra- lowftwi; ont tobie powie, czo ma biti o tomto dietieti.3) I gide zena k Aiam,22) a ten nemoziefſe1) giz widieti pro ftaroft, ale ot boha nauczen 5 wecie: weidi ſem, zeno Jeroboam, procz fie6) czynyff gynu? gdi a rci Jeroboam: tot prawi boh: powiſil?) ſem tebe z lidu, a tiſ mye zawrhl po ſwem chrzbetu, a czynyls ſobie gyne bohi ſlite, a Ja porazis) Jeroboam a ſhladym z9) geho domu az do mrzkeho pſa, a dam gych mrchu pſom a zwierzatom. a ti ſies) wrat, a kdiz w dom weideſf,10) tehdit vmrze dietie, 10 a to gedynel1) bude pohrzebeno. I wrati ſie zena do therſa, a dietie vmrzie, i pohrzebu gie. a gyne o Jeroboam pſano geſt w knyehach ſlow dnow kralow12) Ifrael. I vmrzie Jeroboam, kdiz bil kralowal dwamezidcietma13) let. 1) K. Tuto ſie prawi. 2) K. Š. ſwe. 2a) Š. Abiam. 3) K. dietiti (!). 4) K. nemohl. 5) K. Š. zeno. 6) K. gſe. 7) K. Š. powyffil. 3) K. Š. porazim. 3) K. f. 10) K. wy- gdefs. 11) Š. gine. 12) K. kralowych; Š. Izrahelfkych. 13) K. dwametczitma; Š. dwa- mezcietma. O1) ſmrty Roboam. Zeny nô. PAk roboam kralowal w Juda;1a) gedno a cztirzidcieti let bil,2) kdiz kralowati poczal,3) a ſedmnaft4) let kralewal5) w Jerufalemye. * Juda take ſhrzieſſi przied bohem, a czynys) ſobie oltarzie, ſlupi a luhi [179b 2] na horach v wiſoſti. ale vmdleny bily w zemy, iakoz?) fie czte o knyezi modl, ze ſu ti bili vmdleny. a pak tudi bil boh rozhnyewan, I zbudi proti 5 Judam fufac, krale egipta, leta pateho kralowſtwie Roboam. ten wſtupyw8) do Jerufalema diziewnych ſlibow neſdrzie,8a) ale roztrha poklady bozieho domu9) a domu10) kralowa I ſſcziti zlate, a myeſto tiech vczyny roboam mediene. Roboam myel ofmnaſt zen a trzidcieti zenym, a myel oſmmezi- dcietmall) synow a ffeftdefat dcer. gyne o Roboam pſano geft w knyehach 10 flow dnow kralow Juda. ſkutkilla) geho prwnye a poſlednye popſal Se- meias prorok. 112) vmrzie roboam, a pohrzeben bi w myeſtie dawidowie, pak13) kralowa ſyn geho Abia. * Aias widiel w duchu, ze lid tlaczi geho wolowe, I prorokowa, ze knyezie magi potlaczeny biti ot lida. a Salomonowi prorokowal, ze ma14) 15 wywracen15) biti ot zen a pohrzeben podle dubu16) Silo. 1) Š. Tuto. 1a) K. w Judea. 2) K. miel. 2) K. pocziel kralowati w Jeruza- lemie. 4) K. fedmdefat (!). 5) K. Š. kralowal; násl. dvě sl. nejsou v K. 6) K. vczyni. 7) K. yako. 8) K. wſtupi. 8a) K. nezdrze. 3) K. domu bozieho. 10) Š. doma. 11) K. ofmmetczitma; Š. ofmezcietma. 11a) K. a fkutky. 12) sch. v K. 13) K. Pak po niem. 13a) Š. kralowa. 14) a červ. nadeps.; K. miel. 15) K. przewraczen 16) K. wedle dobu. (!)
Strana 413
Regum Tercio. 413 O ſmrtyl) Abya kraly.2) [Kap. XXXI.) PAk w oſmnaſtem letu kralowſtwie Jeroboam kralowaſſe Abia nad Judam trzi leta w Jerufalemye; materzi3) geho diechu4) maacha, dci thamar, dceri Abfalonowi.5) a bidlil we wſfiech hrzieffiech otcie ſweho. 13. Král. 15.) I ſta ſie boi mezi Jeroboam a Abiam na myeſtie, geſſto ſlowe hora amorreo- 5 rum,53) a mye Abias proti nadiegi witiezſtwie newtipne. I vmrzie Abias, a bi pohrzeben w myeſtie dawidowie. I kralowa afa,6) ſyn geho, zan leta dwadczateho [180a 1] Jeroboam. kralowal aſa nad Judam w Jerufalemye gednoacztirzidcieti. gmye?) matki geho, toczifſ babi,8) maacha. 1) sch. v K. 2) Š. krale. 3) K. a materzi. 4) K. diegichu; Š. rziekachu. 5) K. Salomonowy. 5a) Š. Amorreorum hora. 6) K. kralowal geft 7) K. Š. let gmie. 8) sch. v Š. O Aza a o kralech Iſrahell) Anadab2) a Baza a Hela.3) [Kap. XXXII.] 10 PAk Afa czyny prawie przied bohem4) iako dawid, otecz geho, I otge5) necziſtoti modl z6) zemye, a Maatham, matku ſwu, otluczi, abi nebila knyeznu w ſwatoſti priapi, a prziewrati geſkyny?) geho, a modlu mrzku ſpaly v biſtrzyny cedron, awſſak hori gie neotgie. * Pak Nadab, 5 ſyn Jeroboam, kralowal nad Iſrael leta druheho aſa, krale Juda. a tuto 13. Král. 15.) geft ſwiedomo, ze Jeroboam na poczatku dwamezidcietmeho8) leta ſweho kralowſtwie vmrziel geſt; a to bilo druhe leto aſa,3) kralowal nad Ifrael geden rok a nyekaki diel druheho leta, neb diel leta ſlowieſſe leto, iako fie die we czteny: kriſtus kazal trzi leta a puol, a tu diel pol10) leta flowe pol leta. a11) czaſto take bywa zaſie, ze wſſiczkalla) ſumma czaſu gmenem diela ſweho bywa nazwana, iako: Noe, kdiz billlb) dwu ſtu let, vrodi Sem, awſfak bil Noe dwu ſtu a dwu letu ſtar. Nadab12) chodil po zlich [Gen. 5.] [180a 2] cieftach otcie ſweho, gymyz dal hrziefſiti13) Ifraeli. a kdiz ten obleze myeſto Jebeton filiftíke, protywi ſie mu baaſa,13a) I zabi ho 11) 15 I kralowa myeſto geho15) trzetieho leta kralowftwie ſweho Juda. I zahubi wíſe pokolenye Jeroboam podle flowa Aie filonyti,16) i kralowa w terfa17) cztrmezidcietma18) let neplnych. a bil boi mezi aſa a baaſa wſſieczki gich dny. Pak aſa deſateho leta kralowſtwie ſweho pobi zariam, krale murze- nynſkeho, weliku ranu, ze fie19) bil wrazil w zemy Juda.20) A kdiz ſie aſa21) 20 wraczowafſe f21a) witiezîtwie, potka ho22) azarias prorok a rzka: witiezîtwie ot boha poiczeno geft25) tobie, ze ti ſprawedlnye26) bozie przikazanye drzifi. Tehdi aſa pſa25) po wſſem kragi, abi wſſiczkny ſnaznye drzieli26) zakon. Ale baaſa, kral Ifrael, hrzieffi przied bohem, chodie po cieftach Jeroboam. I przigide k nyemu prorok Jeu, ſyn anani, a rzka: tot prawi pan boh: 25 powiſil26a) ſem tebe z prachu, a ti ſi27) chodil po cieftach Jeroboam, a mnohos dal hrzieſſiti Iſraeli, memu lidu; a proto ſeznu ia28) potomki twe, a uczinym ſ twym domem iako ſ geroboam. wſſak proto neprzieſta baaſa, ale giede
Regum Tercio. 413 O ſmrtyl) Abya kraly.2) [Kap. XXXI.) PAk w oſmnaſtem letu kralowſtwie Jeroboam kralowaſſe Abia nad Judam trzi leta w Jerufalemye; materzi3) geho diechu4) maacha, dci thamar, dceri Abfalonowi.5) a bidlil we wſfiech hrzieffiech otcie ſweho. 13. Král. 15.) I ſta ſie boi mezi Jeroboam a Abiam na myeſtie, geſſto ſlowe hora amorreo- 5 rum,53) a mye Abias proti nadiegi witiezſtwie newtipne. I vmrzie Abias, a bi pohrzeben w myeſtie dawidowie. I kralowa afa,6) ſyn geho, zan leta dwadczateho [180a 1] Jeroboam. kralowal aſa nad Judam w Jerufalemye gednoacztirzidcieti. gmye?) matki geho, toczifſ babi,8) maacha. 1) sch. v K. 2) Š. krale. 3) K. a materzi. 4) K. diegichu; Š. rziekachu. 5) K. Salomonowy. 5a) Š. Amorreorum hora. 6) K. kralowal geft 7) K. Š. let gmie. 8) sch. v Š. O Aza a o kralech Iſrahell) Anadab2) a Baza a Hela.3) [Kap. XXXII.] 10 PAk Afa czyny prawie przied bohem4) iako dawid, otecz geho, I otge5) necziſtoti modl z6) zemye, a Maatham, matku ſwu, otluczi, abi nebila knyeznu w ſwatoſti priapi, a prziewrati geſkyny?) geho, a modlu mrzku ſpaly v biſtrzyny cedron, awſſak hori gie neotgie. * Pak Nadab, 5 ſyn Jeroboam, kralowal nad Iſrael leta druheho aſa, krale Juda. a tuto 13. Král. 15.) geft ſwiedomo, ze Jeroboam na poczatku dwamezidcietmeho8) leta ſweho kralowſtwie vmrziel geſt; a to bilo druhe leto aſa,3) kralowal nad Ifrael geden rok a nyekaki diel druheho leta, neb diel leta ſlowieſſe leto, iako fie die we czteny: kriſtus kazal trzi leta a puol, a tu diel pol10) leta flowe pol leta. a11) czaſto take bywa zaſie, ze wſſiczkalla) ſumma czaſu gmenem diela ſweho bywa nazwana, iako: Noe, kdiz billlb) dwu ſtu let, vrodi Sem, awſfak bil Noe dwu ſtu a dwu letu ſtar. Nadab12) chodil po zlich [Gen. 5.] [180a 2] cieftach otcie ſweho, gymyz dal hrziefſiti13) Ifraeli. a kdiz ten obleze myeſto Jebeton filiftíke, protywi ſie mu baaſa,13a) I zabi ho 11) 15 I kralowa myeſto geho15) trzetieho leta kralowftwie ſweho Juda. I zahubi wíſe pokolenye Jeroboam podle flowa Aie filonyti,16) i kralowa w terfa17) cztrmezidcietma18) let neplnych. a bil boi mezi aſa a baaſa wſſieczki gich dny. Pak aſa deſateho leta kralowſtwie ſweho pobi zariam, krale murze- nynſkeho, weliku ranu, ze fie19) bil wrazil w zemy Juda.20) A kdiz ſie aſa21) 20 wraczowafſe f21a) witiezîtwie, potka ho22) azarias prorok a rzka: witiezîtwie ot boha poiczeno geft25) tobie, ze ti ſprawedlnye26) bozie przikazanye drzifi. Tehdi aſa pſa25) po wſſem kragi, abi wſſiczkny ſnaznye drzieli26) zakon. Ale baaſa, kral Ifrael, hrzieffi przied bohem, chodie po cieftach Jeroboam. I przigide k nyemu prorok Jeu, ſyn anani, a rzka: tot prawi pan boh: 25 powiſil26a) ſem tebe z prachu, a ti ſi27) chodil po cieftach Jeroboam, a mnohos dal hrzieſſiti Iſraeli, memu lidu; a proto ſeznu ia28) potomki twe, a uczinym ſ twym domem iako ſ geroboam. wſſak proto neprzieſta baaſa, ale giede
Strana 414
414 Regum Tercio. do Judam, 129) vdiela wiſoft ctirzidcieti rafftow,30) tocziff odpoczywadl ot Jerufalema. a kdiz to vzrzie aſa, kral Juda, ze geſt [180b 1] ſnuzen, wzem zlato a ſtrziebro z domu bozieho a kralowa, poſla to38) po ſwich 30 ſluhach k benadab, krali firie, do damafſka32) a rzkucz:33) prziezen31) byla mezi mym otcem a twym,35) a mezi mnu a tobu.36) proffi37) tebe, abi zruffil prziezen, gefſto maff s baafu, at bi ote mne otſtupil. a powolyw benadab poſla woiſko do myeſt Iſrael.38) baaſa39) to vſlifſew 140) przieſta dielati wiſofti, I41) wrati ſie do terſa. Pak kral poſla po wſſiei42) zemy Ju- 35 dam13) a rzka: izadny nebud wymluwen. I ſebrachu44) kamenye a drziewie ſ wieze te wiſoſti, a tiem kral aſa ohradi gabaa a Maſpha. I przigide k nyemu Jeu prorok, aneb ananyas, otecz Jeu, iakoz nyeterzi diegi, trefkcie geho, 45) ze opuftyw boha myel nadiegi w krali firie; I wſadi gei kral v46) puto proto.46a) I bolechu ho47) nohi w geho ſtaroſti, az I vmrzie, a bi47a) pohrzeben 40 w myeftie dawidowie. I kralowa4s) Joſafat, syn geho, zan. wſſak donyz geſſcze bil zyw, gide Jeu prorok k baaſa, krali Iſrael,49) abi ho treſktal. ** baaſa I vmrzie baaſa, a bi pohrzeben w terſa 50) a gieden z gieho ritierzow ho i'fectq. zabi.51) I kralowa4s) zan ſyn geho52) hela leta ſſeſtehomezidcietmeho53) krale Afa Juda. a kralowa51) nad Ifrael55) dwie letie neplnyei;56) neb 45 [180b 2] kdiz lezieſſe w domye Arfa, wladarzie ſweho, zabi ho57) zamri, ſluha geho, wewoda, gefſto bil na polowici58) giezdci, a zbi wſſiczku59) czeled baaſa podle flowa proroka Jeu. 60). * Prawie zide, ze Afa zetrziel61) modlu w prach a taynye wtrufil v biſtr- zynu cedron. Pak abi to62) zgiewno bilo, wigide z wodi ohen ot pana boha. 50 ** za dnow63) bil oſmy kral wlaſki Siluyus w kampis. 1) Š. Izrahelíkych. 2) Š. a Nadab; K. Nadab. 3) ta dvě sl. sch. v K.; Š. hela to znamenay. 4) K. panem bohem. 5) K. odgia. 6) sch. v K. 7) K. geſkynie. 8) Š. dwamezcietmě; K. dwametczitmeho. 9) K. geffto Afa. 10) sch. v K. 11) v C. mezera, Š. za. 113) K. wífeczka. 11b) K. by. 12) K. Anadab. 13) sch. v Š. 13a) K. gemu. 14) K. geho. 15) K. nieho. 16) K. ficolnity. 17) K. Terfam. 18) K. cztyrzmetczitma; Š. XXIIIjma 19) K. gfe. 20) K. Judam. 21) Š. Aza ſe. 212) K. z witiezíte. 22) K. ge°. 23) K. ge. 24) K. Š. ſprawedliwie. 25) K. Š. pfal. 26) K. drzeli ſnaznie. 26a) (!) K. powyffi. 27) K. tys. 28) K. ya feznu. 29) K. do Judeam a. 30) K. rofftow. 31) K. to pofla. 32) K. Š. da- mafſku. 33) ps. rzka, ucz červ. nadeps. 31) K. przyzen. 35) K. twym otczem a mym. 36) K. Š. tebu. 37) Š. profim. 38) Š. Izrahelíkych. 39) K. a Baafa. 40) sch. v Š. 41) K. a. 12) Š. wffie. 43) K. po wffy zemi Juda poſla. 44) K. ſebra. 45) K. ho. 46) K. w. 46a) sch. v K. 47) K. ho geho. 47a) Š. byl. 48) Š. kralowal. 49) Š. Izrahelfke). 50) K. Tarfa. 51) K. zabie; Š. zabil. 52) K. geho syn. 53) K. ffeftmetczitmeho; Š. ffeftmezcietme". 54) K. Š. kralowal. 55) Š. Izrahelem. 57) K. Š. neplnie; Š. nevplnie. 57) Š. zabil; K. zabie geho. 58) Š. powicy (!). 59) Š. zbil; K. wſſeczku. 30) K. Jeu proroka. 61) K. zetrzie; na konci vyškrab. ch. 62) K aby to pak. (3) K. dnow gich byl. [Kap. XXXIII./ O zamry a Amry.1) LEta ſedmehomezidcietmeho2) aſa, krale Juda, kralowa3) Amri w terſa ſedm dny. a woiſko Ifrael4) obleze Jebeton. a vſlifſew to zamri,
414 Regum Tercio. do Judam, 129) vdiela wiſoft ctirzidcieti rafftow,30) tocziff odpoczywadl ot Jerufalema. a kdiz to vzrzie aſa, kral Juda, ze geſt [180b 1] ſnuzen, wzem zlato a ſtrziebro z domu bozieho a kralowa, poſla to38) po ſwich 30 ſluhach k benadab, krali firie, do damafſka32) a rzkucz:33) prziezen31) byla mezi mym otcem a twym,35) a mezi mnu a tobu.36) proffi37) tebe, abi zruffil prziezen, gefſto maff s baafu, at bi ote mne otſtupil. a powolyw benadab poſla woiſko do myeſt Iſrael.38) baaſa39) to vſlifſew 140) przieſta dielati wiſofti, I41) wrati ſie do terſa. Pak kral poſla po wſſiei42) zemy Ju- 35 dam13) a rzka: izadny nebud wymluwen. I ſebrachu44) kamenye a drziewie ſ wieze te wiſoſti, a tiem kral aſa ohradi gabaa a Maſpha. I przigide k nyemu Jeu prorok, aneb ananyas, otecz Jeu, iakoz nyeterzi diegi, trefkcie geho, 45) ze opuftyw boha myel nadiegi w krali firie; I wſadi gei kral v46) puto proto.46a) I bolechu ho47) nohi w geho ſtaroſti, az I vmrzie, a bi47a) pohrzeben 40 w myeftie dawidowie. I kralowa4s) Joſafat, syn geho, zan. wſſak donyz geſſcze bil zyw, gide Jeu prorok k baaſa, krali Iſrael,49) abi ho treſktal. ** baaſa I vmrzie baaſa, a bi pohrzeben w terſa 50) a gieden z gieho ritierzow ho i'fectq. zabi.51) I kralowa4s) zan ſyn geho52) hela leta ſſeſtehomezidcietmeho53) krale Afa Juda. a kralowa51) nad Ifrael55) dwie letie neplnyei;56) neb 45 [180b 2] kdiz lezieſſe w domye Arfa, wladarzie ſweho, zabi ho57) zamri, ſluha geho, wewoda, gefſto bil na polowici58) giezdci, a zbi wſſiczku59) czeled baaſa podle flowa proroka Jeu. 60). * Prawie zide, ze Afa zetrziel61) modlu w prach a taynye wtrufil v biſtr- zynu cedron. Pak abi to62) zgiewno bilo, wigide z wodi ohen ot pana boha. 50 ** za dnow63) bil oſmy kral wlaſki Siluyus w kampis. 1) Š. Izrahelíkych. 2) Š. a Nadab; K. Nadab. 3) ta dvě sl. sch. v K.; Š. hela to znamenay. 4) K. panem bohem. 5) K. odgia. 6) sch. v K. 7) K. geſkynie. 8) Š. dwamezcietmě; K. dwametczitmeho. 9) K. geffto Afa. 10) sch. v K. 11) v C. mezera, Š. za. 113) K. wífeczka. 11b) K. by. 12) K. Anadab. 13) sch. v Š. 13a) K. gemu. 14) K. geho. 15) K. nieho. 16) K. ficolnity. 17) K. Terfam. 18) K. cztyrzmetczitma; Š. XXIIIjma 19) K. gfe. 20) K. Judam. 21) Š. Aza ſe. 212) K. z witiezíte. 22) K. ge°. 23) K. ge. 24) K. Š. ſprawedliwie. 25) K. Š. pfal. 26) K. drzeli ſnaznie. 26a) (!) K. powyffi. 27) K. tys. 28) K. ya feznu. 29) K. do Judeam a. 30) K. rofftow. 31) K. to pofla. 32) K. Š. da- mafſku. 33) ps. rzka, ucz červ. nadeps. 31) K. przyzen. 35) K. twym otczem a mym. 36) K. Š. tebu. 37) Š. profim. 38) Š. Izrahelíkych. 39) K. a Baafa. 40) sch. v Š. 41) K. a. 12) Š. wffie. 43) K. po wffy zemi Juda poſla. 44) K. ſebra. 45) K. ho. 46) K. w. 46a) sch. v K. 47) K. ho geho. 47a) Š. byl. 48) Š. kralowal. 49) Š. Izrahelfke). 50) K. Tarfa. 51) K. zabie; Š. zabil. 52) K. geho syn. 53) K. ffeftmetczitmeho; Š. ffeftmezcietme". 54) K. Š. kralowal. 55) Š. Izrahelem. 57) K. Š. neplnie; Š. nevplnie. 57) Š. zabil; K. zabie geho. 58) Š. powicy (!). 59) Š. zbil; K. wſſeczku. 30) K. Jeu proroka. 61) K. zetrzie; na konci vyškrab. ch. 62) K aby to pak. (3) K. dnow gich byl. [Kap. XXXIII./ O zamry a Amry.1) LEta ſedmehomezidcietmeho2) aſa, krale Juda, kralowa3) Amri w terſa ſedm dny. a woiſko Ifrael4) obleze Jebeton. a vſlifſew to zamri,
Strana 415
Regum Tercio. 415 ze kral zabit, vſtawi ſobie krale Amri, gefſto bil knyezie ritierzſtwa w bu- dach, leta ſedmehomezidcietmeho5) afa. I giede Amri, as) weffken Ifrael 5 ſ nym, I obleze terſa.7) a zamri bogie ſie vtecze do domu kralowa, I za- pali ſie w nyem. Tehdi rozdieli ſie lid Ifrael: polowicie drziefſe ſie tebny, a polowicie Amri.8) I trala9) ta walka trzi leta. I prziemoze Amri, a bi9a) zabit tebny leta gednoho a trzidczateho aſa, krale Juda. kralewa1o) amri vplnye nad Ifraell1) dwanaft let. ot prweho zwolenye ſweho w terfa tu 10 kralewal1o) fſeſt let, a kupi za dwie librzie ſtrziebra diel hori, na nyezl2) biefſe myeſto mareon, a oprawi gie, 113) prziewzdie mu famareon, iako a fomer 14) a mareon;15) a to diegi rzieczſki famaria. I poſtawi w nyeil6) ſtolici kralowſtwie, geſſto bila drziewe w terfa. I czyny amri zle przied bohem nade wſſie, gefíto bili przied nym, I vmrzie, [181a 1] a pohrzebu 15 ho17) w famarij. Pak kralowa10) Achab, ſyn geho, zan leta oſmeho a trzi- dezateho aſa, krale Juda.ſ nad ge tuto kaz piſarzſki, neb geſt amri, oteczis) achab, kralewal19) dwanaft let, iakoz geſt praweno, a poczal kralewati20) leta gednoho a trzidczateho kralowſtwie afa, a21) ten ge kralewal20) gedno a cztirzidcieti22) let, a23) pak vmrzie aſa, a Amri biefſe gefſcze zyw. I geft 20 prawda, czoz23a) die Jozefq, ze kdiz kralewaſſe24) Jofaffat, ſyn aſa, tehdi achab poczie kralewati.25) wſfak dokonanye, gefíto tuto bywa na konci kralowich knyeh, polozyme.26) [3. Král. 16.] Nö. 1) Š. (přid.) takto. 2) Š. ſedmezcietme°; K. fedmmetczitma. 3) Š. kralowal. 4) Š. Izrahelfke. 5) K. ſedmmetczitmeho krale. 6) Š. y. 7) K. Therfam. 8) K. yfra- hel a polowiczi drziecze Tebni; posl. tři sl.sch. v K. 3) Š. trwala. sa) Š. byl. 10) Š. kralowal; K. a Amry kralowa. 11) Š. Izrahelem. 12) K. niezto. 13) sch. v K. 13) Š.Afsmer. 15) K. amarem; Š. Amareon. 16) Š. w nie; K. w niem. 17) K. Š. gey. 18) za tím přetrž. pifarzſki. 19) Š. kralowal; K. a kralowal. 20) K. Š. kralowati. 21) nadeps. 22) K. trzidczeti. 23) sch. v K. 23a) K. czo. 24) K. Š. kralowaffe. 25) K. Š. kralowati. 6) Š. požime (!); K. polozieme. O kralyl) Achab a Gezabel a Elya.2) [Kар. X XX/V.] 10 I kralowal3) achab nad Ifrael dwamezidcietma4) let. wſfak Jozefo die5) dwadcieti a dwa meſiece. I nemyel na tom doſti, bi bil chodil po 13. Král. 16.1 cieſtach Jeroboam,6) ale vwede geſſcze modli pohanſke do Ifraele,7) a pogies) zenu Jezabel, dceru mechabal, krale ſidonye, I vdiela w famarij?) 5 chram a oltarz modle baal, a modli ſie mu. a w geho dnech oprawi Jahel Jericho aqo z betel Jericho. 10) a kdiz zaklad kladieſſe, tehdi mu vmrzie ſyn geho Abiram îcepta e reedificai et prworozeny. a kdiz brany hradieſſe11) tehdi vmrzie mu ſegub, poſledny quid fom 8 geho ſyn,12) pod zaklynanye Joſue. I poſla boh heliam ceſbitem13) z ga cca h� nota. [181a 2] laad k Achab krali a rzka: Jako boh zyw geft, przied gehoz obli- czegem ſtogi,14) ze nebude tiechto let any defſcz, any roſa, gedno podle 13. Král. 17.] ſlowa vît mych. I hledafſe achab duffie helie. a on vtecze, a bozym przi- Deffcz roſa. kazanym tagieſſe ſie v biſtrzyny charib proti Jordanu, a hawranowe noſiechu mu15) chleb a maſo, rano I weczer, a wodu z biſtrzyny piefſe.16)
Regum Tercio. 415 ze kral zabit, vſtawi ſobie krale Amri, gefſto bil knyezie ritierzſtwa w bu- dach, leta ſedmehomezidcietmeho5) afa. I giede Amri, as) weffken Ifrael 5 ſ nym, I obleze terſa.7) a zamri bogie ſie vtecze do domu kralowa, I za- pali ſie w nyem. Tehdi rozdieli ſie lid Ifrael: polowicie drziefſe ſie tebny, a polowicie Amri.8) I trala9) ta walka trzi leta. I prziemoze Amri, a bi9a) zabit tebny leta gednoho a trzidczateho aſa, krale Juda. kralewa1o) amri vplnye nad Ifraell1) dwanaft let. ot prweho zwolenye ſweho w terfa tu 10 kralewal1o) fſeſt let, a kupi za dwie librzie ſtrziebra diel hori, na nyezl2) biefſe myeſto mareon, a oprawi gie, 113) prziewzdie mu famareon, iako a fomer 14) a mareon;15) a to diegi rzieczſki famaria. I poſtawi w nyeil6) ſtolici kralowſtwie, geſſto bila drziewe w terfa. I czyny amri zle przied bohem nade wſſie, gefíto bili przied nym, I vmrzie, [181a 1] a pohrzebu 15 ho17) w famarij. Pak kralowa10) Achab, ſyn geho, zan leta oſmeho a trzi- dezateho aſa, krale Juda.ſ nad ge tuto kaz piſarzſki, neb geſt amri, oteczis) achab, kralewal19) dwanaft let, iakoz geſt praweno, a poczal kralewati20) leta gednoho a trzidczateho kralowſtwie afa, a21) ten ge kralewal20) gedno a cztirzidcieti22) let, a23) pak vmrzie aſa, a Amri biefſe gefſcze zyw. I geft 20 prawda, czoz23a) die Jozefq, ze kdiz kralewaſſe24) Jofaffat, ſyn aſa, tehdi achab poczie kralewati.25) wſfak dokonanye, gefíto tuto bywa na konci kralowich knyeh, polozyme.26) [3. Král. 16.] Nö. 1) Š. (přid.) takto. 2) Š. ſedmezcietme°; K. fedmmetczitma. 3) Š. kralowal. 4) Š. Izrahelfke. 5) K. ſedmmetczitmeho krale. 6) Š. y. 7) K. Therfam. 8) K. yfra- hel a polowiczi drziecze Tebni; posl. tři sl.sch. v K. 3) Š. trwala. sa) Š. byl. 10) Š. kralowal; K. a Amry kralowa. 11) Š. Izrahelem. 12) K. niezto. 13) sch. v K. 13) Š.Afsmer. 15) K. amarem; Š. Amareon. 16) Š. w nie; K. w niem. 17) K. Š. gey. 18) za tím přetrž. pifarzſki. 19) Š. kralowal; K. a kralowal. 20) K. Š. kralowati. 21) nadeps. 22) K. trzidczeti. 23) sch. v K. 23a) K. czo. 24) K. Š. kralowaffe. 25) K. Š. kralowati. 6) Š. požime (!); K. polozieme. O kralyl) Achab a Gezabel a Elya.2) [Kар. X XX/V.] 10 I kralowal3) achab nad Ifrael dwamezidcietma4) let. wſfak Jozefo die5) dwadcieti a dwa meſiece. I nemyel na tom doſti, bi bil chodil po 13. Král. 16.1 cieſtach Jeroboam,6) ale vwede geſſcze modli pohanſke do Ifraele,7) a pogies) zenu Jezabel, dceru mechabal, krale ſidonye, I vdiela w famarij?) 5 chram a oltarz modle baal, a modli ſie mu. a w geho dnech oprawi Jahel Jericho aqo z betel Jericho. 10) a kdiz zaklad kladieſſe, tehdi mu vmrzie ſyn geho Abiram îcepta e reedificai et prworozeny. a kdiz brany hradieſſe11) tehdi vmrzie mu ſegub, poſledny quid fom 8 geho ſyn,12) pod zaklynanye Joſue. I poſla boh heliam ceſbitem13) z ga cca h� nota. [181a 2] laad k Achab krali a rzka: Jako boh zyw geft, przied gehoz obli- czegem ſtogi,14) ze nebude tiechto let any defſcz, any roſa, gedno podle 13. Král. 17.] ſlowa vît mych. I hledafſe achab duffie helie. a on vtecze, a bozym przi- Deffcz roſa. kazanym tagieſſe ſie v biſtrzyny charib proti Jordanu, a hawranowe noſiechu mu15) chleb a maſo, rano I weczer, a wodu z biſtrzyny piefſe.16)
Strana 416
416 Regum Tercio a po chwili przieſchnu potok, ze bieſſe deſſcz neſſel na zemy. I wecie boh k eliam:17) gdi do farepti fidonyorum, nebt18) ſem tu przikazal wdowie, 15 abi tie krmyla. a bieſſe farepta myeſto male19) mezi tirem a fidonem, a les biefſe podle toho myefta; tomu take farepta diechu.20) a kdiz przi- gide helias k myeſczkei21) branye, vkaza ſie zena wdowa, ſbieragicz22) trzieſki. i poproſi v nye malitko wodi, a take abi mu przyneſla take23) ſkibku241) chleba. ona wecie, bi nemyela gedno25) ſ hrîtku muki we czbanye 20 a malitko olegie, abi gie26) pokropila, a chleb bi27) ſobie vczynyla, abi s ſynem28) ſnyedla, a potom, kdiz nebude,29) abichwie30) vmrziela.31) wecie helias:32) neboi fie, vczyn mnye naiprwe33) chleb podpopelny, a potom tobie,31) a ſynu vczynyff potom.35) nebt36) toto die pan boh: mukit we czbanye neubude, any w lahwici37) olegie sie vmenffi,37a) Azt defscz poide na zemy. 25 A38) bil [181b 1] ge39) helias v te wdowi drahnu chwili. potom40) vmrzie ſyn wdowi te; a ona wecie k heliam:41) procz ſi wſſel ke mnye, muzi bozi, abi my ſie me hrziechi rozpomanuli,42) a tudi abi my moi ſyn vmrziel? I polozi helias to dietie na lozie geho43) w ſwrchnyei44) fieny, I ztieze sie na nyem trzikrat, a zawola ku panu bohu, y ozi45) dietie. a wzemſſi ta 30 zena dietie wecie: 46) gizt ſem poznala, ze ſi muz bozi, prawie zide, bi to dietie bilo Jonas prorok,46a) a prawda geſt.47) Jonas nö. 1) sch. v K. 2) ta dvě sl. sch. v K. 3) K. kralowa. 4) K. dwametczitma; Š. Izrahelem xxij. 5) K. prawi. 6) K. Jerobam (!). 7) K. Irahel. s) K. poyal. 9) K. w Samarzi. 10) Š. Jerich. 11) K. hrazdieffe; Š. hradieffe. 12) K. fyn geho. 13) K. telbitem. 14) K. ftogim. 15) K. gemu. 16) K. Š. pigieffe. 17) K. k heliaffowi. 18) K neb. 19) K. malo. 20) K. diechu Sarepta. 21) Š. miefftíke. 22) K Š. zbieragicz. 23) K. sch. 24) K. ſkywku; Š. kwywku (!). 25) K. nicz wiecze gedno. 26) K. abych gi fobie. 27) sch. v K. 28) K. abych s fynem to. 29) K, kdyz nebudeme czo mieti. 30) K. Š. abychme. 31) K. zemrzely. 32) K. Š. heliafs. 33) K. nayprw. 34) K. ſobie. 35) sch v K. 26) K. neb. 37) K. w hlahwiczi; Š. lawicy. 37a) K. nevmenſſi. 38) K. a tak ſe y fta y. 39) Š. geft. 40) K. potom pak. 41) K. Š. heliaffowi. 42) K. rozpomenuli 43) K. fwe. 44) Š. ſwrchnie. 45) K. oziwe to. 46) a wzemfli — dietie sch. v Š. 16a) sch. v K. 47) K. Jonas a to geſt prawda. [Kap. XXXV.] O knyczich pohanſkich, geſſto ge zbyl helias.1) PO trzetiem letie ſuchoti2) a hladu wecie boh k eliam:3) gdi, vkaz I3. Král. 18./ ſie 4) Achab, at bich dal deſſcz na zemy. a bieſſe hlad welmy nahli w ſa- mari, a ten take zpomyna memorand w ſkutciech fidonſkich. a mye- gieſſe wladarzie Achabla) domu sweho Abdiam, a ten, kdiz Jezabel hubiefſe proroki bozie, ſchowa5) padeſat prorokow we dwu gieſkyny, a krmy gie 5 chlebem a wodu. a proto potom bis) dan duchu proroczftwie. I wecie k nyemu Achab: podwie?) do vdolow, pohledaywie8) obroka mezkom a konyem. I9) rozdielifſta ſobie kragie. I potka helias1o) Abdiam na cieſtie a rzka: gdi, powiez panu ſwemu, helias geſt zde. a on wecie: czo ſem ſhrzieſſil? kdiz powiem Achabowi, ze geſt zde helias, a duch bozi otneſe 10
416 Regum Tercio a po chwili przieſchnu potok, ze bieſſe deſſcz neſſel na zemy. I wecie boh k eliam:17) gdi do farepti fidonyorum, nebt18) ſem tu przikazal wdowie, 15 abi tie krmyla. a bieſſe farepta myeſto male19) mezi tirem a fidonem, a les biefſe podle toho myefta; tomu take farepta diechu.20) a kdiz przi- gide helias k myeſczkei21) branye, vkaza ſie zena wdowa, ſbieragicz22) trzieſki. i poproſi v nye malitko wodi, a take abi mu przyneſla take23) ſkibku241) chleba. ona wecie, bi nemyela gedno25) ſ hrîtku muki we czbanye 20 a malitko olegie, abi gie26) pokropila, a chleb bi27) ſobie vczynyla, abi s ſynem28) ſnyedla, a potom, kdiz nebude,29) abichwie30) vmrziela.31) wecie helias:32) neboi fie, vczyn mnye naiprwe33) chleb podpopelny, a potom tobie,31) a ſynu vczynyff potom.35) nebt36) toto die pan boh: mukit we czbanye neubude, any w lahwici37) olegie sie vmenffi,37a) Azt defscz poide na zemy. 25 A38) bil [181b 1] ge39) helias v te wdowi drahnu chwili. potom40) vmrzie ſyn wdowi te; a ona wecie k heliam:41) procz ſi wſſel ke mnye, muzi bozi, abi my ſie me hrziechi rozpomanuli,42) a tudi abi my moi ſyn vmrziel? I polozi helias to dietie na lozie geho43) w ſwrchnyei44) fieny, I ztieze sie na nyem trzikrat, a zawola ku panu bohu, y ozi45) dietie. a wzemſſi ta 30 zena dietie wecie: 46) gizt ſem poznala, ze ſi muz bozi, prawie zide, bi to dietie bilo Jonas prorok,46a) a prawda geſt.47) Jonas nö. 1) sch. v K. 2) ta dvě sl. sch. v K. 3) K. kralowa. 4) K. dwametczitma; Š. Izrahelem xxij. 5) K. prawi. 6) K. Jerobam (!). 7) K. Irahel. s) K. poyal. 9) K. w Samarzi. 10) Š. Jerich. 11) K. hrazdieffe; Š. hradieffe. 12) K. fyn geho. 13) K. telbitem. 14) K. ftogim. 15) K. gemu. 16) K. Š. pigieffe. 17) K. k heliaffowi. 18) K neb. 19) K. malo. 20) K. diechu Sarepta. 21) Š. miefftíke. 22) K Š. zbieragicz. 23) K. sch. 24) K. ſkywku; Š. kwywku (!). 25) K. nicz wiecze gedno. 26) K. abych gi fobie. 27) sch. v K. 28) K. abych s fynem to. 29) K, kdyz nebudeme czo mieti. 30) K. Š. abychme. 31) K. zemrzely. 32) K. Š. heliafs. 33) K. nayprw. 34) K. ſobie. 35) sch v K. 26) K. neb. 37) K. w hlahwiczi; Š. lawicy. 37a) K. nevmenſſi. 38) K. a tak ſe y fta y. 39) Š. geft. 40) K. potom pak. 41) K. Š. heliaffowi. 42) K. rozpomenuli 43) K. fwe. 44) Š. ſwrchnie. 45) K. oziwe to. 46) a wzemfli — dietie sch. v Š. 16a) sch. v K. 47) K. Jonas a to geſt prawda. [Kap. XXXV.] O knyczich pohanſkich, geſſto ge zbyl helias.1) PO trzetiem letie ſuchoti2) a hladu wecie boh k eliam:3) gdi, vkaz I3. Král. 18./ ſie 4) Achab, at bich dal deſſcz na zemy. a bieſſe hlad welmy nahli w ſa- mari, a ten take zpomyna memorand w ſkutciech fidonſkich. a mye- gieſſe wladarzie Achabla) domu sweho Abdiam, a ten, kdiz Jezabel hubiefſe proroki bozie, ſchowa5) padeſat prorokow we dwu gieſkyny, a krmy gie 5 chlebem a wodu. a proto potom bis) dan duchu proroczftwie. I wecie k nyemu Achab: podwie?) do vdolow, pohledaywie8) obroka mezkom a konyem. I9) rozdielifſta ſobie kragie. I potka helias1o) Abdiam na cieſtie a rzka: gdi, powiez panu ſwemu, helias geſt zde. a on wecie: czo ſem ſhrzieſſil? kdiz powiem Achabowi, ze geſt zde helias, a duch bozi otneſe 10
Strana 417
Regum Tercio. 417 15 20 45 tie do myefta [181b 2] toho, geffto ia holl) newiem ; a on tebe nenalezne, 112) zabie mye. a Ja ſem ſluha twoi, a bogym ſie boha z mel3) mladoſti. I wecie helias: iako boh zyw, zet ſie dnes vkazi. I zawola abdias krale achab, przywede ho k heliam.14) I wecie achab: ti-li ſi ten, gefſto mutiff Ifrael? Helias wecie: nemutym ia, ale ti a dom otcie tweho, ze fte opu- ſtywſſe pana boha naſledowali ſtel5) baal. awſſak ſhromazd ke mnye weſſken Iſrael na horu karmeli a proroki baal, cztirzi ſta a padeſat, a pro- rokow luhowich cztirzi ſta, gefítot giedie s ſtolu Jezabel. I ſebrachu ſie lid15) i prorokowe na horu karmeli. I wecie helias k lidu: 116) dokud fiel7) chilite na obie1s) ſtranye? wſſak geſt-li pan boh waſſich otczow, naſle duyte ho.19) a lid tomu nycz neotpowedie. I wecie helias: Ja ſem ted ſam prorok bozi, a prorokow baal mnoho. daite nam dwa woli, ony wolte wola gednoho,20) a kuſi geho wlozte na drziewie, nepodloziecz ohnye, a ia vczynym tez druhym wolem, ony budu wolati k ſwym bobom, a Ja ſweho ;21) 25 a kteriz vſlifſi a da oben ſ hori,22) ten bud boh. I libi ſie lidu propowedienye helie.23) A kdiz knyezie baal vczynychu to, czo23a) bil rzekl helias, wolachu k baal ot gitra az do poledne, a ſkakachu przies oltarz, geſſto biechu vczy- nyli, a rziezachu ſie i bodiechu21) ſie kopiczkamy podle [182a 1] ſweho obiczegie, abi krew prolili. neb dgablowe welmy fie kochagi obietowa- Sanguis nö. 30 nym25) krwie26) lidſke. I poſmyewaſſe ſie gym helias rzka: Powifſte krziku ſweho 27) ſnad waff2s) boh ſpi, anebot f gynym mluwi, anebot geft w fieny hluku. I wecie helias k lidu: prziſtupte fiem!29) a przied nymy zborzi oltarz gich, a vcziſti myeſto to, gefíto myel vczynyti nowi oltarz panu bohu, I wzie dwanaft kamenow podle cziſla pokolenye Ifrael,30) I vczyny 35 z nych oltarz we gmye bohu31) Ifrael,32) i przywede wodu w okolek33) ol- tarzie na dwe, a podlozi34) drwa a vdi wolowe,35) a przikaza prziwezti36) wodi, ſnad z morzie naiblizſſieho, I wili gi na ſpalobiet y na drziewie. 137) nalichu trzikrat wodi, az fie38) naplny prziekop, abi ſnad nemnyely, bi líti czarodieynu z zemye zbudil ohen. I zawola39) helias ku panu bohu 40 w uſfi lidu rzka: pane boze nafſich otczow, vſliff mye dnes, abi poznal tento lid, ze ſi ti pan boh. I ſtupi40) ohen ſ hori, 141) pozrzie ſpalobiet I drwa i kamenye i prach y wodu, czoz ge42) tu bilo w prziekopie. I po- modli ſie lid rzka:43) ont geft pan boh. pak przikazanym helie44) gechu wſſieczki15) proroki baal, I wedu46) gie k biſtrzynye ciſon, a tu gie zbi47) helias. I wecie Achab: pod48) a pogiez49) prziede diſczem. 50) a kdiz giedieffe Achab, helias wſtupi5l) na horu carmeli, a poklek52) na zemy, 1182a 2] ſchiliw53) hlawu mezi kolenye modleſſe ſie, a wecie k ſluzie ſwemu: hled proti morzi, wſtupuge-li oblak. neb bieſſe powietrzie welmy czaſne. I wecie ſluha: nycz nenye. I wiſla gei51) fedmkrat,55) ale ſedmei6) wzchaziefſe 50 oblaczek57) z morze, roſta az do welikoſti czlowieczie. I wecie helias k Achab: gied brzo do geſrahel, at neprziekazi deſſcz. a58) zatmy ſie nebe, a oblaki a wietr a deſſcz weliki.59) tehdi Achab poſpiechaſſe do myeſta, a ruka bozie ſta ſie nad heliam,60) az61) biezieſſe przied achab az do myeſta. A kdiz zwedie Jezabel, czo vczynyl helias prorokom gegym, rozhnyewawfſi ſie pphê baal occiſi. 27
Regum Tercio. 417 15 20 45 tie do myefta [181b 2] toho, geffto ia holl) newiem ; a on tebe nenalezne, 112) zabie mye. a Ja ſem ſluha twoi, a bogym ſie boha z mel3) mladoſti. I wecie helias: iako boh zyw, zet ſie dnes vkazi. I zawola abdias krale achab, przywede ho k heliam.14) I wecie achab: ti-li ſi ten, gefſto mutiff Ifrael? Helias wecie: nemutym ia, ale ti a dom otcie tweho, ze fte opu- ſtywſſe pana boha naſledowali ſtel5) baal. awſſak ſhromazd ke mnye weſſken Iſrael na horu karmeli a proroki baal, cztirzi ſta a padeſat, a pro- rokow luhowich cztirzi ſta, gefítot giedie s ſtolu Jezabel. I ſebrachu ſie lid15) i prorokowe na horu karmeli. I wecie helias k lidu: 116) dokud fiel7) chilite na obie1s) ſtranye? wſſak geſt-li pan boh waſſich otczow, naſle duyte ho.19) a lid tomu nycz neotpowedie. I wecie helias: Ja ſem ted ſam prorok bozi, a prorokow baal mnoho. daite nam dwa woli, ony wolte wola gednoho,20) a kuſi geho wlozte na drziewie, nepodloziecz ohnye, a ia vczynym tez druhym wolem, ony budu wolati k ſwym bobom, a Ja ſweho ;21) 25 a kteriz vſlifſi a da oben ſ hori,22) ten bud boh. I libi ſie lidu propowedienye helie.23) A kdiz knyezie baal vczynychu to, czo23a) bil rzekl helias, wolachu k baal ot gitra az do poledne, a ſkakachu przies oltarz, geſſto biechu vczy- nyli, a rziezachu ſie i bodiechu21) ſie kopiczkamy podle [182a 1] ſweho obiczegie, abi krew prolili. neb dgablowe welmy fie kochagi obietowa- Sanguis nö. 30 nym25) krwie26) lidſke. I poſmyewaſſe ſie gym helias rzka: Powifſte krziku ſweho 27) ſnad waff2s) boh ſpi, anebot f gynym mluwi, anebot geft w fieny hluku. I wecie helias k lidu: prziſtupte fiem!29) a przied nymy zborzi oltarz gich, a vcziſti myeſto to, gefíto myel vczynyti nowi oltarz panu bohu, I wzie dwanaft kamenow podle cziſla pokolenye Ifrael,30) I vczyny 35 z nych oltarz we gmye bohu31) Ifrael,32) i przywede wodu w okolek33) ol- tarzie na dwe, a podlozi34) drwa a vdi wolowe,35) a przikaza prziwezti36) wodi, ſnad z morzie naiblizſſieho, I wili gi na ſpalobiet y na drziewie. 137) nalichu trzikrat wodi, az fie38) naplny prziekop, abi ſnad nemnyely, bi líti czarodieynu z zemye zbudil ohen. I zawola39) helias ku panu bohu 40 w uſfi lidu rzka: pane boze nafſich otczow, vſliff mye dnes, abi poznal tento lid, ze ſi ti pan boh. I ſtupi40) ohen ſ hori, 141) pozrzie ſpalobiet I drwa i kamenye i prach y wodu, czoz ge42) tu bilo w prziekopie. I po- modli ſie lid rzka:43) ont geft pan boh. pak przikazanym helie44) gechu wſſieczki15) proroki baal, I wedu46) gie k biſtrzynye ciſon, a tu gie zbi47) helias. I wecie Achab: pod48) a pogiez49) prziede diſczem. 50) a kdiz giedieffe Achab, helias wſtupi5l) na horu carmeli, a poklek52) na zemy, 1182a 2] ſchiliw53) hlawu mezi kolenye modleſſe ſie, a wecie k ſluzie ſwemu: hled proti morzi, wſtupuge-li oblak. neb bieſſe powietrzie welmy czaſne. I wecie ſluha: nycz nenye. I wiſla gei51) fedmkrat,55) ale ſedmei6) wzchaziefſe 50 oblaczek57) z morze, roſta az do welikoſti czlowieczie. I wecie helias k Achab: gied brzo do geſrahel, at neprziekazi deſſcz. a58) zatmy ſie nebe, a oblaki a wietr a deſſcz weliki.59) tehdi Achab poſpiechaſſe do myeſta, a ruka bozie ſta ſie nad heliam,60) az61) biezieſſe przied achab az do myeſta. A kdiz zwedie Jezabel, czo vczynyl helias prorokom gegym, rozhnyewawfſi ſie pphê baal occiſi. 27
Strana 418
418 Regum Tercio. poíla poíli k eliam82) a rzkucz: nechat my to vczynye bohowe, kdiz ia 55 I3. Král. 19.] zaitra83) w tuz hodynu twe duſſie neſlozym, iakoſ ti vczinyl naymenffiemu z onyech. 1) Š. Eliafs; K. Heliafs tuto ſe czte. 2) K. Po trziech letech fuchofti. 3) K. Heliaffowi; Š. Eliaffowi. 4) K. gfe. 4a) K. Achab wladarze. 5) K. y ſchowa. 6) Š. bi potom by. 7) Š podwe; K. podwa. 8) K. a pohledawa; Š. pohledayme chleba obroka. 3) K. a koniom a. 10) Š. (obyč.) Eliaſs; K. helyaſs. 11) ps. toho; to přetrž.; gehoz ya. 12) K. a. 13) K. mey. 14) K. a prziwede geho k heliafſowi; Š. Eliaffowi. 15) K. lide. 16) sch. v K. 17) K. gfe. 18) K. dwie. 19) Š. geho. 20) K. wolte fobie gednoho wola. 21) K. k ſwemu. 22) K. z huory. 23) Š. Eliaffowo. 23a) K. czoz. 21) K. a bodechu. 25) K. obietem. 26) K. Š. krwe. 27) K. krziczte wyſſe. 28) K. was (!). 29) K. ſem ke mnie. 30) Š. Izrahelíke". 31) K. boha. 32) Š. Izrahelſkemu. 33) K. wukol. 34) K. polozi. 35) Š. olowe (!). 26) K. prziweſti. 37) K. a. 38) K. gie. 39) K. wzwola. 40) K. A ynhed ſtupi; Š. sítupi. 41) K. ſhuory a. 42) K. gi. 43) K. a rzka. 44) Š. Eliaffowym. 45) K. zgimachu wſſechny. 46) K. wedechu. 47) K. wſſechny zbi. 48) K. podiz ſe mnu. 49) za tím přetrž. ſe mnu. 50) K. przed defítiem. 51) K. gediechu tehdy Achab a Heliafs wítupichu. 52) K. a poklekl heliafs. 53) w nadeps. 54) K. wyfíla ge (!). 55) naps. na okr. 56) K. w ſedme. 57) K. oblak. 58) K. y. 59) K. weliky gide. 60) K. ftaffe nad heliafſem. 61) K. a. 82) Š. Eliaffowi; K. heliaffowi; a sch. 63) K. zitra. [Kap. XXXVI.] O utyekany helyel) a2) powzwany helyſey.3) A 4) Bogie ſie helias, I vtecze do berſabee lefa, a necha tu ſluhi5) ſweho Jony, a ſam gide do puſſczie czieli den. as) ſedie pod Jalowczem modli ſie bohu, abi vmrziel, a rzka: neiſem ia hodnyeifli any doftoy- nyeiffi zywu biti otczow, gefſto ſu zemrzieli,7) bich ia pak zadal zyw biti. a wrh ſobus) I vſnu. I zbudi ho9) andiel rzka:10) wſtan, pogiez.11) I vzrzie 5 panis 2 pokrutu podpopelnu chleba a hahwiczku12) wodi. I pogie a napi fie, [182b 1] aqua helie. 113) opiet vſnu. I vbudi ho14) andiel druhe a rzka: weliku15) czieſtu maſſ giti. wſſak Jozefo prawi, bi hol6) andiel nebudil, ale nyekoho.17) I pogie helias a gide w pofileny18) te krmye cztirzidcieti dny a cztirzidcieti noci az19) k horzie boziei20) oreb, na nyezto ſie vkazal21) boh Moiziefſowi we 10 krzi. I oſta tu helias w geſkyny. a pan boh wecie gemu:22) czo czynyff, helia?23) a on wecie:21) nenawidieli ſu mne25) Ifraeli pro tie, neb26) twe oltarzie zborzili, twe proroki zbili, a ia ſem ſam oftawen, a hladagi27) me duffie, I vtekl fem. wecie boh k nyemu: wigdi wen. I gide pan boh przied nym. a naiprwe gide wietr filny, prziewracugie ſkale, ale pan 15 boh ne u28) wietru. druhe gide trzefenye zemye, ale pan boh ne w tom.29) Trzetie gide ohen, ale boh ne w ohny. cztwrte gide ſfymenye30) powietrne, a ſ tiem pan boh. I zaſtrzie helias ſwu twarz plaſſczem, I ſta we dwerziech te gieſkynye. a pan boh gda wecie k nyemu: czo tu czynyff, helia?31) I wecie mu22) iako drziewe. a boh gemu wecie: wrat ſie po pufſczi a gdi 20 do damaſſka,33) a na pomítu maz azael31) kralem nad firiam, a Jeu, ſyna nauſi, kralem nad Iſrael, a heliſea, ſyna ſaphat z abela, maz prorokem wentq nõ alia ſigna. [3. Král. 19./
418 Regum Tercio. poíla poíli k eliam82) a rzkucz: nechat my to vczynye bohowe, kdiz ia 55 I3. Král. 19.] zaitra83) w tuz hodynu twe duſſie neſlozym, iakoſ ti vczinyl naymenffiemu z onyech. 1) Š. Eliafs; K. Heliafs tuto ſe czte. 2) K. Po trziech letech fuchofti. 3) K. Heliaffowi; Š. Eliaffowi. 4) K. gfe. 4a) K. Achab wladarze. 5) K. y ſchowa. 6) Š. bi potom by. 7) Š podwe; K. podwa. 8) K. a pohledawa; Š. pohledayme chleba obroka. 3) K. a koniom a. 10) Š. (obyč.) Eliaſs; K. helyaſs. 11) ps. toho; to přetrž.; gehoz ya. 12) K. a. 13) K. mey. 14) K. a prziwede geho k heliafſowi; Š. Eliaffowi. 15) K. lide. 16) sch. v K. 17) K. gfe. 18) K. dwie. 19) Š. geho. 20) K. wolte fobie gednoho wola. 21) K. k ſwemu. 22) K. z huory. 23) Š. Eliaffowo. 23a) K. czoz. 21) K. a bodechu. 25) K. obietem. 26) K. Š. krwe. 27) K. krziczte wyſſe. 28) K. was (!). 29) K. ſem ke mnie. 30) Š. Izrahelíke". 31) K. boha. 32) Š. Izrahelſkemu. 33) K. wukol. 34) K. polozi. 35) Š. olowe (!). 26) K. prziweſti. 37) K. a. 38) K. gie. 39) K. wzwola. 40) K. A ynhed ſtupi; Š. sítupi. 41) K. ſhuory a. 42) K. gi. 43) K. a rzka. 44) Š. Eliaffowym. 45) K. zgimachu wſſechny. 46) K. wedechu. 47) K. wſſechny zbi. 48) K. podiz ſe mnu. 49) za tím přetrž. ſe mnu. 50) K. przed defítiem. 51) K. gediechu tehdy Achab a Heliafs wítupichu. 52) K. a poklekl heliafs. 53) w nadeps. 54) K. wyfíla ge (!). 55) naps. na okr. 56) K. w ſedme. 57) K. oblak. 58) K. y. 59) K. weliky gide. 60) K. ftaffe nad heliafſem. 61) K. a. 82) Š. Eliaffowi; K. heliaffowi; a sch. 63) K. zitra. [Kap. XXXVI.] O utyekany helyel) a2) powzwany helyſey.3) A 4) Bogie ſie helias, I vtecze do berſabee lefa, a necha tu ſluhi5) ſweho Jony, a ſam gide do puſſczie czieli den. as) ſedie pod Jalowczem modli ſie bohu, abi vmrziel, a rzka: neiſem ia hodnyeifli any doftoy- nyeiffi zywu biti otczow, gefſto ſu zemrzieli,7) bich ia pak zadal zyw biti. a wrh ſobus) I vſnu. I zbudi ho9) andiel rzka:10) wſtan, pogiez.11) I vzrzie 5 panis 2 pokrutu podpopelnu chleba a hahwiczku12) wodi. I pogie a napi fie, [182b 1] aqua helie. 113) opiet vſnu. I vbudi ho14) andiel druhe a rzka: weliku15) czieſtu maſſ giti. wſſak Jozefo prawi, bi hol6) andiel nebudil, ale nyekoho.17) I pogie helias a gide w pofileny18) te krmye cztirzidcieti dny a cztirzidcieti noci az19) k horzie boziei20) oreb, na nyezto ſie vkazal21) boh Moiziefſowi we 10 krzi. I oſta tu helias w geſkyny. a pan boh wecie gemu:22) czo czynyff, helia?23) a on wecie:21) nenawidieli ſu mne25) Ifraeli pro tie, neb26) twe oltarzie zborzili, twe proroki zbili, a ia ſem ſam oftawen, a hladagi27) me duffie, I vtekl fem. wecie boh k nyemu: wigdi wen. I gide pan boh przied nym. a naiprwe gide wietr filny, prziewracugie ſkale, ale pan 15 boh ne u28) wietru. druhe gide trzefenye zemye, ale pan boh ne w tom.29) Trzetie gide ohen, ale boh ne w ohny. cztwrte gide ſfymenye30) powietrne, a ſ tiem pan boh. I zaſtrzie helias ſwu twarz plaſſczem, I ſta we dwerziech te gieſkynye. a pan boh gda wecie k nyemu: czo tu czynyff, helia?31) I wecie mu22) iako drziewe. a boh gemu wecie: wrat ſie po pufſczi a gdi 20 do damaſſka,33) a na pomítu maz azael31) kralem nad firiam, a Jeu, ſyna nauſi, kralem nad Iſrael, a heliſea, ſyna ſaphat z abela, maz prorokem wentq nõ alia ſigna. [3. Král. 19./
Strana 419
Regum Tercio. 419 za tie. a ti trzie35) zbigi modlitewnyki36) modl w Ifra [182b 2] el,37) gedny azael, a38) druhe Jeu, a trzetie elifeus. a oſtawym ſobie ſedm tificz muzow 25 w Ifrael,39) gichzto kolena neiſu ſhibana przied baal, anyz fu cielowali geho rucie. a wiez, ze helias nemazal azael gynak, gedno ze mu po heli- ſeowi wzkazal, ze ma biti kralem buducym, a Jeu any on, any helifeus mazal, ale geden z prorokow, poſlany od helifea. a take heliſea40) nemazal, gedno po ſwem plaſíczi, gefíto nan polozil. neb w zakonye nemazachu, gedno krale a knyezie.41) pak ſſed helias naleze dwanaſt muzow orzicz 2) dwa- naft43) ghamy wolow, a44) tiech geden bieffe helifeus. I polozi helias plafîcz ſwoi na nyebo, a ynhed prorokowa heliſeus, Jakoz prawi Jozefq. a biezie po heliam45) wecie: proffit,46) abich polibil otcie meho a matku,47) a48) po tobie bich ſſel. a wratyw fie zabi49) dwa woli, I ſwarzi gie drwi pluznymy 35 a da przatelom gieſti; a wſtaw gide po heliam45) a ſluzi mu.50) 30 1) Š. Eliaffowie. 2) Š. a o. 3) K. pozwani Elizeowa tuto ſe czte; Š. Elizea. 4) sch. v K. 5) pacholka fluhy. 6) K. y. 7) K. vmrzieli a. 8) K. Š. ſebu. 9) Š. ge° 10) K. a rzka. 11) K. a pogez. 12) (!) K. lahwiczku; Š. lawiczku (1). 13) K. a. 11) Š. ge° 15) K. wſtan weliku. 16) K. geho. 17) ta dvě sl. sch. v K. 18) Š. w poſylnieni. 19) czti- rzidcieti — az sch. v K. 20) Š. bozie; K. bozi. 21) K. vkazal ſe. 22) K. k niemu. 23) K. heliaffi; Š. Eliaffi. 24) ta tři sl. sch. v K. 25) K. mie w. 26) K. pane neb. 27) K. Š. hledagi. 28) sch. v K. 29) ale — tom sch. v K. 30) K. ffumienie. 31) K. heliafſi; Š. Eliaffi. 32) K. gemu. 33) K. Š. damafſku. 31) K. Azaele. 35) K. trzi. 36) K. modl- tebniky. 37) Š. Izraheli. 38) sch. v K. 39) Š. Izraheli. 40) Š. Elzea. 41) K. kniezi. 42) K. orzicze. 43) K. Š. dwanafti. 44) K. a z. 45) K. Š. heliaffowi. 46) Š. Profimt. 47) K. matku mu. 48) sch. v K. 49) K. zabie. 50) K. gemu. O1) prwem oblezeny Samarie. 2) [Kap.XXXVII.] 10 PAk benadab, kral Sirie, obleze Samariy, magie s ſobu3) dwaatrzi- dcieti kralow. I poſla k Achab do Samarie a4) rzka: chceff-ly, abich5) ot tebe giel, zaitra w tuto hodynu iat poſſli ſluhi ſwe, abis) pobrali z tweho domu7) to wîſe, czos) fie gym libi, a z domow twich fluh, [183a 1] a take 5 dyeti. I poradi ſie achab s ſwymy ftarffymy, a ony weciechu: nepowoluy gemu. I otpowedie Achab poflem 8a) benadab: powiezte panu memu: wſſeczko, czo ſi poſlal, tot vczynyti mohu, ale o zenach a o dietech vczynyti8b) nemohu. a rozhnyewaw fie benadab, oteſla k nyemu a rzka: to my vczynte bo- howe, ze ſie nedoſtane ſ hrſt prachu ſamarie9) lidu memu, geſſto po mnye giede. toho geſt10) takito ſmyſl: tak mnoho geſt ſe mnu lidi,11) ze kdiz bi kazdi geden kamen neb drn neb drziewo ſneſl, tak weliku hromadu vczynye, ze ſie ſgedna ſe zdi Samarie. a Samaria myegieffe wnytrz zemy bezmalel2) ſe zdi rownu; a tak budem rownye ſ wamy13) boiowati. I ot- powedie Ifrael: powiezte mu:14) nechlub ſe okaſany, iako rozdieleny Nö. 15 rownye. toho15) geft takito16) ſmyfl: Gefſcze gfi prziepafan17) odienym, a ſkutek1s) geſſcze geſt na wazye. a proto nerod ſie chlubiti, iako bi giz witiez bil a rozeznan ſlozie odienye. Jako bi rzekl: nemoz ſie chlubiti tak Reges ХXX 2 dvo. I3. Král. 20.I 27*
Regum Tercio. 419 za tie. a ti trzie35) zbigi modlitewnyki36) modl w Ifra [182b 2] el,37) gedny azael, a38) druhe Jeu, a trzetie elifeus. a oſtawym ſobie ſedm tificz muzow 25 w Ifrael,39) gichzto kolena neiſu ſhibana przied baal, anyz fu cielowali geho rucie. a wiez, ze helias nemazal azael gynak, gedno ze mu po heli- ſeowi wzkazal, ze ma biti kralem buducym, a Jeu any on, any helifeus mazal, ale geden z prorokow, poſlany od helifea. a take heliſea40) nemazal, gedno po ſwem plaſíczi, gefíto nan polozil. neb w zakonye nemazachu, gedno krale a knyezie.41) pak ſſed helias naleze dwanaſt muzow orzicz 2) dwa- naft43) ghamy wolow, a44) tiech geden bieffe helifeus. I polozi helias plafîcz ſwoi na nyebo, a ynhed prorokowa heliſeus, Jakoz prawi Jozefq. a biezie po heliam45) wecie: proffit,46) abich polibil otcie meho a matku,47) a48) po tobie bich ſſel. a wratyw fie zabi49) dwa woli, I ſwarzi gie drwi pluznymy 35 a da przatelom gieſti; a wſtaw gide po heliam45) a ſluzi mu.50) 30 1) Š. Eliaffowie. 2) Š. a o. 3) K. pozwani Elizeowa tuto ſe czte; Š. Elizea. 4) sch. v K. 5) pacholka fluhy. 6) K. y. 7) K. vmrzieli a. 8) K. Š. ſebu. 9) Š. ge° 10) K. a rzka. 11) K. a pogez. 12) (!) K. lahwiczku; Š. lawiczku (1). 13) K. a. 11) Š. ge° 15) K. wſtan weliku. 16) K. geho. 17) ta dvě sl. sch. v K. 18) Š. w poſylnieni. 19) czti- rzidcieti — az sch. v K. 20) Š. bozie; K. bozi. 21) K. vkazal ſe. 22) K. k niemu. 23) K. heliaffi; Š. Eliaffi. 24) ta tři sl. sch. v K. 25) K. mie w. 26) K. pane neb. 27) K. Š. hledagi. 28) sch. v K. 29) ale — tom sch. v K. 30) K. ffumienie. 31) K. heliafſi; Š. Eliaffi. 32) K. gemu. 33) K. Š. damafſku. 31) K. Azaele. 35) K. trzi. 36) K. modl- tebniky. 37) Š. Izraheli. 38) sch. v K. 39) Š. Izraheli. 40) Š. Elzea. 41) K. kniezi. 42) K. orzicze. 43) K. Š. dwanafti. 44) K. a z. 45) K. Š. heliaffowi. 46) Š. Profimt. 47) K. matku mu. 48) sch. v K. 49) K. zabie. 50) K. gemu. O1) prwem oblezeny Samarie. 2) [Kap.XXXVII.] 10 PAk benadab, kral Sirie, obleze Samariy, magie s ſobu3) dwaatrzi- dcieti kralow. I poſla k Achab do Samarie a4) rzka: chceff-ly, abich5) ot tebe giel, zaitra w tuto hodynu iat poſſli ſluhi ſwe, abis) pobrali z tweho domu7) to wîſe, czos) fie gym libi, a z domow twich fluh, [183a 1] a take 5 dyeti. I poradi ſie achab s ſwymy ftarffymy, a ony weciechu: nepowoluy gemu. I otpowedie Achab poflem 8a) benadab: powiezte panu memu: wſſeczko, czo ſi poſlal, tot vczynyti mohu, ale o zenach a o dietech vczynyti8b) nemohu. a rozhnyewaw fie benadab, oteſla k nyemu a rzka: to my vczynte bo- howe, ze ſie nedoſtane ſ hrſt prachu ſamarie9) lidu memu, geſſto po mnye giede. toho geſt10) takito ſmyſl: tak mnoho geſt ſe mnu lidi,11) ze kdiz bi kazdi geden kamen neb drn neb drziewo ſneſl, tak weliku hromadu vczynye, ze ſie ſgedna ſe zdi Samarie. a Samaria myegieffe wnytrz zemy bezmalel2) ſe zdi rownu; a tak budem rownye ſ wamy13) boiowati. I ot- powedie Ifrael: powiezte mu:14) nechlub ſe okaſany, iako rozdieleny Nö. 15 rownye. toho15) geft takito16) ſmyfl: Gefſcze gfi prziepafan17) odienym, a ſkutek1s) geſſcze geſt na wazye. a proto nerod ſie chlubiti, iako bi giz witiez bil a rozeznan ſlozie odienye. Jako bi rzekl: nemoz ſie chlubiti tak Reges ХXX 2 dvo. I3. Král. 20.I 27*
Strana 420
420 Regum Tercio. boiownyk, iako witiez; aneb takto: nechlub ſie prziepaſany19) mnoz- ſtwym; iako rozeznany, tocziſſ ten, geſſto nema20) mnozîtwie. neb czaſto malo lidi21) prziemaha mnozſtwie. Pak benadab s ſwymy k22) krali w ſtie- 20 nyech hragieffe,23) a wecie ſwym fluham:21) oblozte25) myefto [183a 2] lidmy. a kdiz ſſturmowachu k myeſtu, baſſe ſie achab welmy. Pak Mi- cheas26) prorok poſili geho a rzka: tot prawi pan boh: Ja tobie dnes dam toto wſſeczko mnozſtwie w twu ruku, abi ti wediel, ze ſem ia pan boh. Achab wecie: a kto bude gich wodcie? on wecie: ti. I nalez Achab fy- 25 now knyezecich27) dwie Ste a dwa a trzidcieti, I wigide ſ nymy. A kdiz to powediechu benadab, ze ſu wiffli z myeſta Samarie,28) poſla proti nym a rzka: lecz ſu wifſli ku pokogi, lecz k biti, gmyete gie zywi. a ſynowe knyezat pobichu gie kazdi ſweho, kteriz29) proti nyemu30) dieffe.31) I po- ſtup woiſko Sirſke, a wiſtupyw Ifrael pobi32) konye, wozi 133) firiam weliku 30 ranu. Tehdi prziſtupi prorok k Achab a rzka: poſilnyl31) tebe pan boh, wiz, czo mu vczynyfſ; nebt35) druheho leta kral firſki wſtane proti tobie. Jako bi rzekl: potrziebat36) geſt tobie, abi ſobie zachowal boha mylo- ſtywa. tehdi weciechu ſluhi benadab37) k nyemu: bohowe hor gſu gich bohowe, a boiowali ſme38) ſ nymy na horach, a proto ſu prziemohli nas. bo- 35 yuyme3) ſ nymy na poli, abi gich bohowe nemohli gym pomoci, I przie- mozem gie. ale ti40) vczyn to flowo,11) oteymy krale ot woiſka, nebt42) ſu leny, a poſtaw myeſto nych knyezata, a uſtaw [183b 1] cziſlo boyugi- cich ktere ſi drziewe myel. 1) Š. Tuto o. 2) Š. Samarij ſkrze krale Benadab. 3) K. Š. ſebu. 4) sch. v K. 5) Š. atbych. 6) K. atby. 7) K. z domu tweho. 8) K. czoz. 8a) Š. K. poflowi sb) sch v Š. 9) K. famarie prachu. 10) K. gie. 11) K. lidu. 12) K. bezmala. 13) K. f wami rownie. 14) K. gemu. 15) K. take (!). 16) K. taky. 17) e nadeps. 18) ps. flutek, 1 podtečk., na okr. k. 19) na konci přetrž. m. 20) K. ma. 21) K. maly lid. 22) sch. v K. Š. 23) K. w ftinech hrafſe. 24) K. fluham ſwym. 25) K. oblezte. 26) Š. Micheafs. 27) K. kniez- ſkych. 28) Š. Samarij. 29) K. kterziz. 30) K. nym. 31) K. Š. gdieffe. 32) Š. pobil. 33) K. a. 34) K. pofilit. 35) K. neb. 36) K. potrzebit. 37) K. Benadab ſluhy geho. 38) K. fmy. 39) K. ale boyugmy. 40) K. to. 41) sch. v K. 42) K. neb. [Kap. XXXVIII.] O wytyczſtwy Achab. PAk po rocie przigiedel) benadab ſ woiſkem do affeth, geſſto lezi I3. Král. 20./ w polech. a ſynowe Iſraelia) budowachu ſie proti nym, iako dwie malei2) kozy. ſtadie koz. ale Siri3) naplnychu zemy. I wecie muz bozi k Achab: rzeklit fu firi:4) boh hor geft gich boh, ale ne udolow; damt ge w twu ruku. I pu- it'ſecti no. ſſcziechu ſſpicie5) proti ſobie ſedm dny. ſedmy6) den zbichu firſkich Sto 5 tiſicz pieſſich, a oftateczny6a) vteku do aſfeth, a zed pade na ti, geſſto bili oſtali. a benadab vtek7) do myeſta, I ſkris) ſie w2) pokogiku, geſſto bil w pokogi, pak ſluhi geho bogiece ſie, prziſſel-li bi Achab na nye, ne- zywil bi izadneho, a wieducz, ze kralowe Ifraelia) gſu myloſtywi, przie- Reges clementes paſawfſe ledwie pitli a wlozywſſe prowazki na hlawi,11) gidu12) proti Achab 10
420 Regum Tercio. boiownyk, iako witiez; aneb takto: nechlub ſie prziepaſany19) mnoz- ſtwym; iako rozeznany, tocziſſ ten, geſſto nema20) mnozîtwie. neb czaſto malo lidi21) prziemaha mnozſtwie. Pak benadab s ſwymy k22) krali w ſtie- 20 nyech hragieffe,23) a wecie ſwym fluham:21) oblozte25) myefto [183a 2] lidmy. a kdiz ſſturmowachu k myeſtu, baſſe ſie achab welmy. Pak Mi- cheas26) prorok poſili geho a rzka: tot prawi pan boh: Ja tobie dnes dam toto wſſeczko mnozſtwie w twu ruku, abi ti wediel, ze ſem ia pan boh. Achab wecie: a kto bude gich wodcie? on wecie: ti. I nalez Achab fy- 25 now knyezecich27) dwie Ste a dwa a trzidcieti, I wigide ſ nymy. A kdiz to powediechu benadab, ze ſu wiffli z myeſta Samarie,28) poſla proti nym a rzka: lecz ſu wifſli ku pokogi, lecz k biti, gmyete gie zywi. a ſynowe knyezat pobichu gie kazdi ſweho, kteriz29) proti nyemu30) dieffe.31) I po- ſtup woiſko Sirſke, a wiſtupyw Ifrael pobi32) konye, wozi 133) firiam weliku 30 ranu. Tehdi prziſtupi prorok k Achab a rzka: poſilnyl31) tebe pan boh, wiz, czo mu vczynyfſ; nebt35) druheho leta kral firſki wſtane proti tobie. Jako bi rzekl: potrziebat36) geſt tobie, abi ſobie zachowal boha mylo- ſtywa. tehdi weciechu ſluhi benadab37) k nyemu: bohowe hor gſu gich bohowe, a boiowali ſme38) ſ nymy na horach, a proto ſu prziemohli nas. bo- 35 yuyme3) ſ nymy na poli, abi gich bohowe nemohli gym pomoci, I przie- mozem gie. ale ti40) vczyn to flowo,11) oteymy krale ot woiſka, nebt42) ſu leny, a poſtaw myeſto nych knyezata, a uſtaw [183b 1] cziſlo boyugi- cich ktere ſi drziewe myel. 1) Š. Tuto o. 2) Š. Samarij ſkrze krale Benadab. 3) K. Š. ſebu. 4) sch. v K. 5) Š. atbych. 6) K. atby. 7) K. z domu tweho. 8) K. czoz. 8a) Š. K. poflowi sb) sch v Š. 9) K. famarie prachu. 10) K. gie. 11) K. lidu. 12) K. bezmala. 13) K. f wami rownie. 14) K. gemu. 15) K. take (!). 16) K. taky. 17) e nadeps. 18) ps. flutek, 1 podtečk., na okr. k. 19) na konci přetrž. m. 20) K. ma. 21) K. maly lid. 22) sch. v K. Š. 23) K. w ftinech hrafſe. 24) K. fluham ſwym. 25) K. oblezte. 26) Š. Micheafs. 27) K. kniez- ſkych. 28) Š. Samarij. 29) K. kterziz. 30) K. nym. 31) K. Š. gdieffe. 32) Š. pobil. 33) K. a. 34) K. pofilit. 35) K. neb. 36) K. potrzebit. 37) K. Benadab ſluhy geho. 38) K. fmy. 39) K. ale boyugmy. 40) K. to. 41) sch. v K. 42) K. neb. [Kap. XXXVIII.] O wytyczſtwy Achab. PAk po rocie przigiedel) benadab ſ woiſkem do affeth, geſſto lezi I3. Král. 20./ w polech. a ſynowe Iſraelia) budowachu ſie proti nym, iako dwie malei2) kozy. ſtadie koz. ale Siri3) naplnychu zemy. I wecie muz bozi k Achab: rzeklit fu firi:4) boh hor geft gich boh, ale ne udolow; damt ge w twu ruku. I pu- it'ſecti no. ſſcziechu ſſpicie5) proti ſobie ſedm dny. ſedmy6) den zbichu firſkich Sto 5 tiſicz pieſſich, a oftateczny6a) vteku do aſfeth, a zed pade na ti, geſſto bili oſtali. a benadab vtek7) do myeſta, I ſkris) ſie w2) pokogiku, geſſto bil w pokogi, pak ſluhi geho bogiece ſie, prziſſel-li bi Achab na nye, ne- zywil bi izadneho, a wieducz, ze kralowe Ifraelia) gſu myloſtywi, przie- Reges clementes paſawfſe ledwie pitli a wlozywſſe prowazki na hlawi,11) gidu12) proti Achab 10
Strana 421
Regum Tercio. 421 a rzkucz: Sluha twoi benadab prawi: profſit,13) zyw mu duſfi! iako bi ifrl nota. rzekl:11) czoz kolywiek vlozifi, tot przigmu za mu duſſi, a on wecie: geſtlil5) gefſcze zyw, bratr geft moi, tocziff vczynym ſ nym ſmluwu prziezny. a ony vchitywîſe to flowo, przywedu brzo benadaba k nyemu. I wzie 15 ho16) Achab na ſwoi woz k ſobie, I wecie k nyemu benadab: myeſta ti,17) geffto otecz moils) ot [183b 2] twel o otcie bil wzal, ti19) ia tobie wratym ; vczyn ſobie vlicze, tocziff trh w damafſku prodaynym wieczem, iako vczynyl otecz moi w ſamari. a kdiz ſie ſprzieznyſſta, wratichu ſie do ſwich wlaſti.10) Tehdi Micheas wecie k ſwemu towarzifſi w duchu: vraz mye. 20 a on nerodi. on mu21) wecie: Proto zes neufliffal hlaſu bozieho, kdiz ote mne oteideff, zahubi tie lew. I ſta ſie tak. I naleze druheho muzie, a wecie mu:22) vraz mye. an mu da ranu w hlawu. tehd prorok promyenyw twarz,23) pokropi ſie prachem a krwi, zawola21) krali na cieſtie: kdiz ſme- bili v bogi, przywede geden muz wieznye ſweho ke mnye a rzka: ſtrziez 25 tohoto; a utecze-lit, budeſſ ſluha moi zan, aneb my zan dafí libru ſtrziebra. a kdiz ſie ſiem i tam wrtiech, wnahle ho neuzrziech. I wecie kral: tot geft ſud twoi, czo fi fam vmyflil, gedno z tu dwu25) vczyn gemu. tehdi vmy twarz ſwu, i bi poznan prorok ot krale. I wecie: tot die pan boh: proto 25a) ze ſi puſtil muzie, vtrhagicieho bohu, doſtoineho ſmrti, bude twa dufſie 30 za geho duſfi, toczifí on tie zabie. a kral rozhnyewaw fie kaza ho26) zawrzieti a ſtrzieci, a giede27) do Samarie. wiezen no. 1) K. przygide. 1a) Š. Izrahelfftij. 2) K. male. 3) K. Syrij. 1) K. ſyry; Š. Sirfftij 5) K. puftiffe ſpicze. 6) K. a fedmy. 6a) K. oftatek. 7) K. Š. vtekl. 8) Š. ſkryl 9) K. v. 11) K. hrdla. 12) K. gidechu; Š. gdu. 13) K. prawit proffe a rzka. 14) K. rzekli. 15) K. geftlit. 16) K. geho. 17) K. ta. 18) K. moy otecz. 19) K. tyt. 20) K. wlaſti ſwych. 21) K. a on gemu. 22) K. gemu. 23) v Š. dvakrát. 24) K. zawola a rzka; Š. zawoli (1). 25) K. z toho dweho. 25a) Š. vmyl. 2b) K. ge°. 27) K. Š. gide. O1) wynnyczy Naboth.2) [Kap. XXXIX 5 10 PAk Naboth Jezhahelitſki3) myegiefſe wýnnyci podle domu kralowa. Naboth no I we [184a 1] cie mu4) kral: dai5) ſwu wynnyci, abich w nyeis) vczynyl 13. Král. 21.) zelnu zahradu, a dam tobie za ny lepfſi wynnyci aneb penyeze. A on wecie: bud my7) myloftyw pan moi, abich diedynu otczow mych dal tobie. Jal o bi rzekl: nemohu; dieditſtwos) geft my oftaweno ot mych otczow, abich gi take oſtawilsa) ſwym potomnym9) buducym. a ſmutyw ſie kral wrze ſobu10) w loze a nechtieſſe gieſti. I poſili holl) Jezabel rzkucz: bud dobre myſli, ia tobie dam wynnyci naboth. I pſa liſti taynye gmenem Achab,12. geho prſtenem zapeczetne,13) k ſudczom14) Jezrahel, abi ſie ſebrali a poſtili, iako bi ſud bozi myeli vczinyti,15) abi podpuſtili ſwiedki proti naboth, a ti abi rzekli: pochwalil16) naboth boha a krale, toczifí klel podle zi- dowſke izieczi, I vſudichu ho wynna w mageſtata,17) abi gei vkameno- wali. i ſta ſie tak, I bi vkamenowan18) naboth z myeſta Jezrahel. a kdiz
Regum Tercio. 421 a rzkucz: Sluha twoi benadab prawi: profſit,13) zyw mu duſfi! iako bi ifrl nota. rzekl:11) czoz kolywiek vlozifi, tot przigmu za mu duſſi, a on wecie: geſtlil5) gefſcze zyw, bratr geft moi, tocziff vczynym ſ nym ſmluwu prziezny. a ony vchitywîſe to flowo, przywedu brzo benadaba k nyemu. I wzie 15 ho16) Achab na ſwoi woz k ſobie, I wecie k nyemu benadab: myeſta ti,17) geffto otecz moils) ot [183b 2] twel o otcie bil wzal, ti19) ia tobie wratym ; vczyn ſobie vlicze, tocziff trh w damafſku prodaynym wieczem, iako vczynyl otecz moi w ſamari. a kdiz ſie ſprzieznyſſta, wratichu ſie do ſwich wlaſti.10) Tehdi Micheas wecie k ſwemu towarzifſi w duchu: vraz mye. 20 a on nerodi. on mu21) wecie: Proto zes neufliffal hlaſu bozieho, kdiz ote mne oteideff, zahubi tie lew. I ſta ſie tak. I naleze druheho muzie, a wecie mu:22) vraz mye. an mu da ranu w hlawu. tehd prorok promyenyw twarz,23) pokropi ſie prachem a krwi, zawola21) krali na cieſtie: kdiz ſme- bili v bogi, przywede geden muz wieznye ſweho ke mnye a rzka: ſtrziez 25 tohoto; a utecze-lit, budeſſ ſluha moi zan, aneb my zan dafí libru ſtrziebra. a kdiz ſie ſiem i tam wrtiech, wnahle ho neuzrziech. I wecie kral: tot geft ſud twoi, czo fi fam vmyflil, gedno z tu dwu25) vczyn gemu. tehdi vmy twarz ſwu, i bi poznan prorok ot krale. I wecie: tot die pan boh: proto 25a) ze ſi puſtil muzie, vtrhagicieho bohu, doſtoineho ſmrti, bude twa dufſie 30 za geho duſfi, toczifí on tie zabie. a kral rozhnyewaw fie kaza ho26) zawrzieti a ſtrzieci, a giede27) do Samarie. wiezen no. 1) K. przygide. 1a) Š. Izrahelfftij. 2) K. male. 3) K. Syrij. 1) K. ſyry; Š. Sirfftij 5) K. puftiffe ſpicze. 6) K. a fedmy. 6a) K. oftatek. 7) K. Š. vtekl. 8) Š. ſkryl 9) K. v. 11) K. hrdla. 12) K. gidechu; Š. gdu. 13) K. prawit proffe a rzka. 14) K. rzekli. 15) K. geftlit. 16) K. geho. 17) K. ta. 18) K. moy otecz. 19) K. tyt. 20) K. wlaſti ſwych. 21) K. a on gemu. 22) K. gemu. 23) v Š. dvakrát. 24) K. zawola a rzka; Š. zawoli (1). 25) K. z toho dweho. 25a) Š. vmyl. 2b) K. ge°. 27) K. Š. gide. O1) wynnyczy Naboth.2) [Kap. XXXIX 5 10 PAk Naboth Jezhahelitſki3) myegiefſe wýnnyci podle domu kralowa. Naboth no I we [184a 1] cie mu4) kral: dai5) ſwu wynnyci, abich w nyeis) vczynyl 13. Král. 21.) zelnu zahradu, a dam tobie za ny lepfſi wynnyci aneb penyeze. A on wecie: bud my7) myloftyw pan moi, abich diedynu otczow mych dal tobie. Jal o bi rzekl: nemohu; dieditſtwos) geft my oftaweno ot mych otczow, abich gi take oſtawilsa) ſwym potomnym9) buducym. a ſmutyw ſie kral wrze ſobu10) w loze a nechtieſſe gieſti. I poſili holl) Jezabel rzkucz: bud dobre myſli, ia tobie dam wynnyci naboth. I pſa liſti taynye gmenem Achab,12. geho prſtenem zapeczetne,13) k ſudczom14) Jezrahel, abi ſie ſebrali a poſtili, iako bi ſud bozi myeli vczinyti,15) abi podpuſtili ſwiedki proti naboth, a ti abi rzekli: pochwalil16) naboth boha a krale, toczifí klel podle zi- dowſke izieczi, I vſudichu ho wynna w mageſtata,17) abi gei vkameno- wali. i ſta ſie tak, I bi vkamenowan18) naboth z myeſta Jezrahel. a kdiz
Strana 422
422 Regum Tercio. (3. Král. 22.] víliſſie Achab o ſmrti naboth, gide do wynnycie, abi gi wladl. I potka ho19) helias teſbites a rzka: tot prawi boh: zabil ſi a oſiedl ſi; na tom myeſtie, 15 geſſto fu lizali pfi krew20) Naboth, take lizati budu21) krew twu, tocziſí w tei22) kragynye. neb ſie nema rozumyeti w temz myeſtie gednacie.23) Achab wecie: I zas21) mye nalezl neprzietelem twym,25) tocziff, procz my neprziegeff? Helias we [184a 2] cie: proto ze gſi prodan dgablu, abi czynyl zle przied bohem, proto pan boh pozne twe potomki, a da dom twoi iako 20 dom Jeroboam a baaſa. a take I z26) Jezrahel na poli Jezrahel. a Achab bogie ſie welmy, rozdrzie27) rucho ſwe, a przikri ſie zyny, a ſpa28) v pitli, a chodi29) ſpuſtyw hlawu. I wecie boh k heliam: 30) proto zet sie geft Achab31) pokorzil prziede mnu, nevwedu te zloſti za geho dnow, ale za dnow ſyna geho.32) ſnad mu geſt odpuſſczen hrziech pro nynyeiſſi ſprawedlnoſt. 25 I mynuchu trzi leta bez bogie mezi ſiriam a Iſrael pro tu prziezen, geſſto ſu bili33) mezi ſobu34) vczynyli. 1) Š. Tuto o. 2) Š. (dod.) znamenay. 3) (!) K. Jezrahelitíky. 1) K. gemu. 5) K. day mi. 6) K. w ni; Š. w nie. 7) sch. v K. s) K. diediczftwi. sa) K. oſtawil tak. 9) Š. pomnim (!). 10) K. Š. febu. 11) K. geho. 12) K. Achabowym. 13) K. zapeczetiene. 14) K. fudczym. 15) K. czyniti. 16) K. zlorzeczil. 17) K. Š. mayeftatu. 18) K. kamenowan. 19) K. geho. 20) K. krew pſi. 21) K. takez budu lizati. 22) Š. w te. 23) K. gednotie; Š. gednati. 24) K. zdas. 25) K. fwym. 26) K. a ta (!) y; z sch. 27) K. Š. rozedrze. 28) K. ſpal. 29) K. chodil. 30) K. k heliaffowi; Š. Eliaffowi. 31) Š. Achal (!). 32) K. geho ſyna. 33) sch. v K. 31) K. Š. ſebu. O Jozaphat1) kraly.2) MEzi tiem Jozaphat, kral Juda, pogie zenu ſynu ſwemu Joram ataliam, dceru Achab a Jezabel, a tudi przywuzenſtwym3) ſprzieznychu ſie kral Juda a kral Iſrael. Tehdi giede1) Jozafat, abi widiel krale Ifrael, a przied nym wecie Achab ſluham geho: naffiet4a) geſt ramoth, geffto geft w galaad ; procz meſſkaff wynyeti gy5) z ruku krale firie? I wecie 5 k6) Jozafat: pogiedefſ-li ſe mnu k bogi do ramoth galaad? a on wecie: Jako ia, tak i ti, lid moi lid twoi. Ale proffit,7) pohledaýme8) dnes rzieczi bozie. I ſkruſſichu9) ſie prorokowe gednak trzi ſta, a kral gym wecie: [184b 1] pogiedu-ly9a) do ramoth galaad, czili nepogiedu? ony weciechu: gied, pan boh da gi tobie10) w ruku twu. I wecie Jozafat: nenye tuto 10 Mycheas proroka bozieho? wecie Achab:10a) oftal geden, mycheas, ſyn Jemla, ale nô. nenawidym ho, neb my neprorokuge dobrzie. mnyeffe,11) bi gyne Jezabel12) zbila. tehdi poproſi Jozafat, abi powolal mychea13). I profiefſe hol4) poſel, abi iako gyny proroci drobre15) krali prorokowal. a on wecie: Jako ge boh zyw, czozkolywiek my boh die,16) to chci prawiti.17) ale v falefſnych pro- 15 rociech bieffe ſedechias, magie a nefa rohi zelezne, a prawiels) k Achab: rohy zzelerz. tot prawi boh:19) tiemy zwiegeff20) firiam, az gi i zahladifſ; tocziſſ to znamenye dawam tobie, ze zwiegeff firiam. tehdi Achab otaza Michea21) tehoz, iako tazal ot gynych. a on wecie: gied, a dat22) gie boh w ruku et afci
422 Regum Tercio. (3. Král. 22.] víliſſie Achab o ſmrti naboth, gide do wynnycie, abi gi wladl. I potka ho19) helias teſbites a rzka: tot prawi boh: zabil ſi a oſiedl ſi; na tom myeſtie, 15 geſſto fu lizali pfi krew20) Naboth, take lizati budu21) krew twu, tocziſí w tei22) kragynye. neb ſie nema rozumyeti w temz myeſtie gednacie.23) Achab wecie: I zas21) mye nalezl neprzietelem twym,25) tocziff, procz my neprziegeff? Helias we [184a 2] cie: proto ze gſi prodan dgablu, abi czynyl zle przied bohem, proto pan boh pozne twe potomki, a da dom twoi iako 20 dom Jeroboam a baaſa. a take I z26) Jezrahel na poli Jezrahel. a Achab bogie ſie welmy, rozdrzie27) rucho ſwe, a przikri ſie zyny, a ſpa28) v pitli, a chodi29) ſpuſtyw hlawu. I wecie boh k heliam: 30) proto zet sie geft Achab31) pokorzil prziede mnu, nevwedu te zloſti za geho dnow, ale za dnow ſyna geho.32) ſnad mu geſt odpuſſczen hrziech pro nynyeiſſi ſprawedlnoſt. 25 I mynuchu trzi leta bez bogie mezi ſiriam a Iſrael pro tu prziezen, geſſto ſu bili33) mezi ſobu34) vczynyli. 1) Š. Tuto o. 2) Š. (dod.) znamenay. 3) (!) K. Jezrahelitíky. 1) K. gemu. 5) K. day mi. 6) K. w ni; Š. w nie. 7) sch. v K. s) K. diediczftwi. sa) K. oſtawil tak. 9) Š. pomnim (!). 10) K. Š. febu. 11) K. geho. 12) K. Achabowym. 13) K. zapeczetiene. 14) K. fudczym. 15) K. czyniti. 16) K. zlorzeczil. 17) K. Š. mayeftatu. 18) K. kamenowan. 19) K. geho. 20) K. krew pſi. 21) K. takez budu lizati. 22) Š. w te. 23) K. gednotie; Š. gednati. 24) K. zdas. 25) K. fwym. 26) K. a ta (!) y; z sch. 27) K. Š. rozedrze. 28) K. ſpal. 29) K. chodil. 30) K. k heliaffowi; Š. Eliaffowi. 31) Š. Achal (!). 32) K. geho ſyna. 33) sch. v K. 31) K. Š. ſebu. O Jozaphat1) kraly.2) MEzi tiem Jozaphat, kral Juda, pogie zenu ſynu ſwemu Joram ataliam, dceru Achab a Jezabel, a tudi przywuzenſtwym3) ſprzieznychu ſie kral Juda a kral Iſrael. Tehdi giede1) Jozafat, abi widiel krale Ifrael, a przied nym wecie Achab ſluham geho: naffiet4a) geſt ramoth, geffto geft w galaad ; procz meſſkaff wynyeti gy5) z ruku krale firie? I wecie 5 k6) Jozafat: pogiedefſ-li ſe mnu k bogi do ramoth galaad? a on wecie: Jako ia, tak i ti, lid moi lid twoi. Ale proffit,7) pohledaýme8) dnes rzieczi bozie. I ſkruſſichu9) ſie prorokowe gednak trzi ſta, a kral gym wecie: [184b 1] pogiedu-ly9a) do ramoth galaad, czili nepogiedu? ony weciechu: gied, pan boh da gi tobie10) w ruku twu. I wecie Jozafat: nenye tuto 10 Mycheas proroka bozieho? wecie Achab:10a) oftal geden, mycheas, ſyn Jemla, ale nô. nenawidym ho, neb my neprorokuge dobrzie. mnyeffe,11) bi gyne Jezabel12) zbila. tehdi poproſi Jozafat, abi powolal mychea13). I profiefſe hol4) poſel, abi iako gyny proroci drobre15) krali prorokowal. a on wecie: Jako ge boh zyw, czozkolywiek my boh die,16) to chci prawiti.17) ale v falefſnych pro- 15 rociech bieffe ſedechias, magie a nefa rohi zelezne, a prawiels) k Achab: rohy zzelerz. tot prawi boh:19) tiemy zwiegeff20) firiam, az gi i zahladifſ; tocziſſ to znamenye dawam tobie, ze zwiegeff firiam. tehdi Achab otaza Michea21) tehoz, iako tazal ot gynych. a on wecie: gied, a dat22) gie boh w ruku et afci
Strana 423
Regum Tercio. 423 20 kralowu; awffak nerzekl, ktere neb kteremu krali. Achab wecie: za- klynam tie, abi neprawil gedno23) prawdu we ymye bozie. Tehdi mycheas wecie: widiel sem Ifraele21) rozpraffen iako owce bez paftirze. I wecie my boh: nemagi tito paſtirzie, wratte ſie, wratte. I vrozumye Achab, ze mu prorokuge, bi25) myel vmrzieti, I wecie k Jozafat: widiff, ze my nepro- 25 rokuge dobreho. tehdi prziczyny [184b 2] Micheas: widiel ſem boha ſediecz, a andieli przied nym, dobre na prawici a zle na lewici, a wecie kto oklama Achaba,26) abi giel a padl w ramot galaad; neb tomu geho zaſluzenye chtieffe. I wecie geden na lewici: ia budu duch lzywi w uſtech geho pro- rokow. boh wecie: oklamafſ27) a prziemozeff. tehdi Sedechias vderzi 30 welice mychea2s) a rzka: oftal mne ge29) duch bozi, a f tobu30) ge mluwil? Micheas wecie: vzrziff, ze budeff ſkrit w komorcie31) iako we lzi pola- peny. I vzrzie Sedechias, a kral myſly a myli ſie,32) czo bi vczynyl; i po- ſili ho33) taynye rzka: bi to bil prorok, bila bi ma34) ruka vſchla, iako ruka Jeroboam, a taket ge mluwil proti heliam,35) geſſto bil rzekl, bi ti 35 myel vmrzieti, gefſto naboth vmrzie.36) I przikaza kral, abi Micheam37) w zalarz wſadili az do geho wracenye. 1) Š. Tuto O Jazafatowi (!). 2) K. O Jozaphat krali Juda. 3) Š. przibuzen- ftwim; K. przibuzenftwie. 4) Š. gide. 4a) K. nafíe. 5) K. ge. 6) sch. v K. 7) Š. pro- fimt. 8) K. pohledaymy. 3) K. ſhluczichu. 2a) y nadeps. 10) sch. v Š.; K. twu ruku. 10a) K. Achab wecze. 11) K. mniefe. 12) K. gine proroky Jezabel wſſeczky. 13) Š. Micheafſe. 14) K. profyffie geho; poſel sch. 15) (!) Š. dobre; K. krali dobrzie 16) K. czozkoly mi die buoh. 17) K. prorokowat. 18) K. prawi. 19) sch. v K. 20) první e nadeps. 21) Š. Micheaffe. 22) K. damt (!). 23) K. nicz gineho gedno. 24) K. yfrahel. 25) K. ze by. 26) K. Achab. 27) K. oklamals. 28) Š. Micheaffe. 29) K. gt; Š. ge mne. 30) K. Š. tebu. 31) K. komurcze. 32) sch. v K. 33) Š. K. geho. 34) K. mu (!). 35) K. Š. heliafſowi. 36) geſſto — vmrzie sch. v S.; K. vmrziel. 37) K. Michea; Š. Micheaffe. O ſmrty Achab krale.1) Izdwizeſſta ſie dwa krale ſ woiſkem do Ramoth galaad, a Jozafat biefſe w ruſle kralowem, abi mu2) Achab czeft czynyl.3) a Achab biefſe w ruſſe ritierzíkem, abi ho4) nepoznali firij; neb kral ſirie bil przikazal knyezatom bogie, abi5) netbali gynych, nezli ſamoho5) krale Achab krwi? hladali.8) a proto vczynywfſe hnanye boiowa [185a 1] chu proti Jozafat. a kdiz zawola ſwolawagie9) ſluhi, vrozumyechu firij, ze tu nenye krale Achab. i przieſtachu ot nyeho. pak geden puſtil0) ſtrzielu w negiſtoft, i zaſtrzieli Achab mezi plicie a zeludek11), i teczieffe12) krew w lono, toczif we wnytrzi3) wozu, pak birziczmy otwolachu woiſko ot bogie. I vmrzie 10 Achab, y nefu11) ho do famarie, a tu ho pohrzebu15) podle eburnee, geſíto bil vdielal. a kdiz zenki omywachu woz a ottiezi w ribnycie famarie, tehdi pſy lizachu krew geho16) podle flowa helie.17) Pak kralowa18) ochozias, a kdiz ſie Jozafat wraczowaſſe, potka ho19a) Jeu, geho ſyn, myeſto nyeho.19) syn anany, treſkcie ho,20) ze ge nemyloftywemu21) pomahal. 5 [3. Král. 22.] [Kap. XL./
Regum Tercio. 423 20 kralowu; awffak nerzekl, ktere neb kteremu krali. Achab wecie: za- klynam tie, abi neprawil gedno23) prawdu we ymye bozie. Tehdi mycheas wecie: widiel sem Ifraele21) rozpraffen iako owce bez paftirze. I wecie my boh: nemagi tito paſtirzie, wratte ſie, wratte. I vrozumye Achab, ze mu prorokuge, bi25) myel vmrzieti, I wecie k Jozafat: widiff, ze my nepro- 25 rokuge dobreho. tehdi prziczyny [184b 2] Micheas: widiel ſem boha ſediecz, a andieli przied nym, dobre na prawici a zle na lewici, a wecie kto oklama Achaba,26) abi giel a padl w ramot galaad; neb tomu geho zaſluzenye chtieffe. I wecie geden na lewici: ia budu duch lzywi w uſtech geho pro- rokow. boh wecie: oklamafſ27) a prziemozeff. tehdi Sedechias vderzi 30 welice mychea2s) a rzka: oftal mne ge29) duch bozi, a f tobu30) ge mluwil? Micheas wecie: vzrziff, ze budeff ſkrit w komorcie31) iako we lzi pola- peny. I vzrzie Sedechias, a kral myſly a myli ſie,32) czo bi vczynyl; i po- ſili ho33) taynye rzka: bi to bil prorok, bila bi ma34) ruka vſchla, iako ruka Jeroboam, a taket ge mluwil proti heliam,35) geſſto bil rzekl, bi ti 35 myel vmrzieti, gefſto naboth vmrzie.36) I przikaza kral, abi Micheam37) w zalarz wſadili az do geho wracenye. 1) Š. Tuto O Jazafatowi (!). 2) K. O Jozaphat krali Juda. 3) Š. przibuzen- ftwim; K. przibuzenftwie. 4) Š. gide. 4a) K. nafíe. 5) K. ge. 6) sch. v K. 7) Š. pro- fimt. 8) K. pohledaymy. 3) K. ſhluczichu. 2a) y nadeps. 10) sch. v Š.; K. twu ruku. 10a) K. Achab wecze. 11) K. mniefe. 12) K. gine proroky Jezabel wſſeczky. 13) Š. Micheafſe. 14) K. profyffie geho; poſel sch. 15) (!) Š. dobre; K. krali dobrzie 16) K. czozkoly mi die buoh. 17) K. prorokowat. 18) K. prawi. 19) sch. v K. 20) první e nadeps. 21) Š. Micheaffe. 22) K. damt (!). 23) K. nicz gineho gedno. 24) K. yfrahel. 25) K. ze by. 26) K. Achab. 27) K. oklamals. 28) Š. Micheaffe. 29) K. gt; Š. ge mne. 30) K. Š. tebu. 31) K. komurcze. 32) sch. v K. 33) Š. K. geho. 34) K. mu (!). 35) K. Š. heliafſowi. 36) geſſto — vmrzie sch. v S.; K. vmrziel. 37) K. Michea; Š. Micheaffe. O ſmrty Achab krale.1) Izdwizeſſta ſie dwa krale ſ woiſkem do Ramoth galaad, a Jozafat biefſe w ruſle kralowem, abi mu2) Achab czeft czynyl.3) a Achab biefſe w ruſſe ritierzíkem, abi ho4) nepoznali firij; neb kral ſirie bil przikazal knyezatom bogie, abi5) netbali gynych, nezli ſamoho5) krale Achab krwi? hladali.8) a proto vczynywfſe hnanye boiowa [185a 1] chu proti Jozafat. a kdiz zawola ſwolawagie9) ſluhi, vrozumyechu firij, ze tu nenye krale Achab. i przieſtachu ot nyeho. pak geden puſtil0) ſtrzielu w negiſtoft, i zaſtrzieli Achab mezi plicie a zeludek11), i teczieffe12) krew w lono, toczif we wnytrzi3) wozu, pak birziczmy otwolachu woiſko ot bogie. I vmrzie 10 Achab, y nefu11) ho do famarie, a tu ho pohrzebu15) podle eburnee, geſíto bil vdielal. a kdiz zenki omywachu woz a ottiezi w ribnycie famarie, tehdi pſy lizachu krew geho16) podle flowa helie.17) Pak kralowa18) ochozias, a kdiz ſie Jozafat wraczowaſſe, potka ho19a) Jeu, geho ſyn, myeſto nyeho.19) syn anany, treſkcie ho,20) ze ge nemyloftywemu21) pomahal. 5 [3. Král. 22.] [Kap. XL./
Strana 424
424 Regum Tercio. 1) sch. v K. 2) K. gemu. 3) K vczynil. 4) K. geho. 5) K. atby. 6) K. Š. fameho. 7) Š. krwe. 8) K. Š. hledali. 9) Š. fwowage (!). 19) K. wpuſti. 11) K. zaludek. 12) K. tekla. 13) K. zewnitrz. 14) K. a nefechu. 15) K. geho pohrzebachu. 16) K. geho krew. 17) Š. Eliaffowa. 18) K. Š. kralowal. 19) K. Othofias fyn geho zan. 19a) Š. geho. 20) K. Š. geho. 21) K nemiloſtiwie gemu. O ſmrty Joſaphat. [ 2. Paral. 20./ PAk Jozafat kralowal w Jerufalemye, piet a trzidcictil) let bilo gemu, kdiz bil2) poczal kralowati, a kralowal pietmezidcietma3) let. a poczie kralowati cztwiteho leta Achab, krale Ifrael. ale tuto wznyka otazanye o pomluwie, a ti wfficzkny4) po knychach kralowich rozdielitie wypra- wyme.5) I chodieffe Jozafat po cieftach otcie ſweho6) Afa. leta trzietieho kralowſtwie ſweho przikaza knyezatom a knyezi, abi chodiecz po wſſiech myeſtech vczili lid zakonu boziemu a Moifieffowu. pak Amonyti a Mo- [185a 2] abiti a Arabes7) wrazichu ſie do Judeam proti engadi. a Jozafat modleſſe ſie w chramye. I poſili ho,8) iakoz ſe czte w paralipomenon, Jafiel, ſyn zacharzow, prorok, a rzka: o Juda a Jerufalemu,9) nerodte fie bati, zaitra wigdete, a buoh bude ſ wamy. a wiſſedſſe pobichu neprzateli, a wihnachu.10 A kdiz Ifrael borziechull bud neprzatelfke, nazwachu to myeſto vdol pozehnanye, I myechu12) potom prawe frdce ſ panem bohem. a oſtatki omdlenych13) wihna z14) zemye, awſſak wiſoſti neotgie, a geſſcze ſluzieſſe Ifrael krali edom dany kral Juda. I poſla Jozafat lodie do ofir po zlatto, a ti fie roztrzechu w afiongaber.15) tiech lodi zborzenye bil pro- rokowal gemu Eleazar prorok, syn dodam, neb Jozafat biefſe sie sprzieznyl s Ochoziam.16) I vmrzie Jozafat, a17) pohrzebu gei w myeſtie dawidowie. Pak ſyn geho Joram kralowa myeſto nyeho. 5 10 15 Skonawagy ſie knyhy trzietye kralow.18) 1) K. cztyrzidczeti. 2) K. ge. 3) K. pietmetczitma; Š. XXV. 4) K. wſſichni: Š. wſſeczkny. 3) K. rozprawieme. 6) Š. ſwe (!). 7) K. zabes. 3) K. Š. geho. 9) K. Jerufaleme. 10) K. ſwe a wyhnachu ge. 11) K. borzil. 12) K. miegichu. 13) K. vmdlenych. 14) K. s. 15) K. afwugaber. (!) 16) K. Othoziam; Š. Ochoziafíê. 17) K. y. 18) Sko- nawagi ... sch. v K.
424 Regum Tercio. 1) sch. v K. 2) K. gemu. 3) K vczynil. 4) K. geho. 5) K. atby. 6) K. Š. fameho. 7) Š. krwe. 8) K. Š. hledali. 9) Š. fwowage (!). 19) K. wpuſti. 11) K. zaludek. 12) K. tekla. 13) K. zewnitrz. 14) K. a nefechu. 15) K. geho pohrzebachu. 16) K. geho krew. 17) Š. Eliaffowa. 18) K. Š. kralowal. 19) K. Othofias fyn geho zan. 19a) Š. geho. 20) K. Š. geho. 21) K nemiloſtiwie gemu. O ſmrty Joſaphat. [ 2. Paral. 20./ PAk Jozafat kralowal w Jerufalemye, piet a trzidcictil) let bilo gemu, kdiz bil2) poczal kralowati, a kralowal pietmezidcietma3) let. a poczie kralowati cztwiteho leta Achab, krale Ifrael. ale tuto wznyka otazanye o pomluwie, a ti wfficzkny4) po knychach kralowich rozdielitie wypra- wyme.5) I chodieffe Jozafat po cieftach otcie ſweho6) Afa. leta trzietieho kralowſtwie ſweho przikaza knyezatom a knyezi, abi chodiecz po wſſiech myeſtech vczili lid zakonu boziemu a Moifieffowu. pak Amonyti a Mo- [185a 2] abiti a Arabes7) wrazichu ſie do Judeam proti engadi. a Jozafat modleſſe ſie w chramye. I poſili ho,8) iakoz ſe czte w paralipomenon, Jafiel, ſyn zacharzow, prorok, a rzka: o Juda a Jerufalemu,9) nerodte fie bati, zaitra wigdete, a buoh bude ſ wamy. a wiſſedſſe pobichu neprzateli, a wihnachu.10 A kdiz Ifrael borziechull bud neprzatelfke, nazwachu to myeſto vdol pozehnanye, I myechu12) potom prawe frdce ſ panem bohem. a oſtatki omdlenych13) wihna z14) zemye, awſſak wiſoſti neotgie, a geſſcze ſluzieſſe Ifrael krali edom dany kral Juda. I poſla Jozafat lodie do ofir po zlatto, a ti fie roztrzechu w afiongaber.15) tiech lodi zborzenye bil pro- rokowal gemu Eleazar prorok, syn dodam, neb Jozafat biefſe sie sprzieznyl s Ochoziam.16) I vmrzie Jozafat, a17) pohrzebu gei w myeſtie dawidowie. Pak ſyn geho Joram kralowa myeſto nyeho. 5 10 15 Skonawagy ſie knyhy trzietye kralow.18) 1) K. cztyrzidczeti. 2) K. ge. 3) K. pietmetczitma; Š. XXV. 4) K. wſſichni: Š. wſſeczkny. 3) K. rozprawieme. 6) Š. ſwe (!). 7) K. zabes. 3) K. Š. geho. 9) K. Jerufaleme. 10) K. ſwe a wyhnachu ge. 11) K. borzil. 12) K. miegichu. 13) K. vmdlenych. 14) K. s. 15) K. afwugaber. (!) 16) K. Othoziam; Š. Ochoziafíê. 17) K. y. 18) Sko- nawagi ... sch. v K.
Strana 425
Tuto ſye poczynagy cztwrte.1) [Kap. I.] PAk Ochozias, ſyn Achabow, poczie kralowati w Samari2) leta fedmnaſteho Jozafat, a kralowal dwie letie, a chodil po cieftle otczowie I2a materzynye ſwich,3) I otſtupi moab ot dany Ifrael.3a) I pade ochozia4) 14. Král. 1.) ſkrzie5) mrziezi fieny, I6) nemaha, pak [185b 1] poſla3) poſli, abi otazali belzebuba, boha akaron, o geho nemoci. Jozefo prawi: poſlas) k bohu akaron muchu,9) a boh poſla heliam10) proti poſlom. I wecie gym: I zal1) nenye boha w Ifrael,12) abifſte fili k akaron? a proto newſtane ochozias, ale vmrze. a kdiz poſlachu poſlowe k13) krali a powediechu, ze ſu fie wratili pro taku zapowied,11) otaza gich, w kterakem gel5) rufſie bil ten, gefſto 10 fie gym vkazal. ony weciechu:16) muz geft chlupati, a kozichowu17) ffnoru piz epafan.18) on wecie: helias to geft.19) I poſla padefatnyka s padefati odienci, abi powolali heliam,20) aneb abi ho21) bezdieki przywedli. I wecie padelatnyk helie,22) an ſedi na wrchu hori: czlowiecze bozi, kralt ge23) przikazal, ſeidi dolow.21) ſem-li czlowiek bozi, ſeidi25) ohen ſ nebe, a ſzerz 15 tie ſ twymy. I fta26) ſie tak.27 I poſla kral opiet takeho ſwymy28) pade- fati, a ten mluwi tez, a takez mu29) ſie ſta. I poſla29a) trzetieho takeboz; i prawie, bi to bil Abdias. ten klek30) na kolenu przied heliam31) wecie:31a) Proſſit,32) ſmyluy ſie nad33) mu duſſi a nad mymy ſluhamy. I wecie andiel k heliam:31) Seidi ſ nym, neboi35) fie. a on ſnyde36) k krali a wecie: Proto 20 zes poſlal k belzebub, iako bi nebilo boha w37) Ifrael,38) vmrzeſſ. y vmrzie ochozias, I39) kralowa Joram, ſyn geho,40) zan [185b 2] leta druheho Joram, ſyna Jozafat. tehdi biefſta gednohlaſna kral Ifrael a kral Juda, przy- wuzna.41) za Jozafata latynſkich42) kral bil Silwyus carpentus dewati a fil- wyus tiberyus defati. a ot toho43) potok flowe tiberis, a tomu drziewe rziekali albula. pak Siluyus agrippa, to bil gedenaſti. 1)K. cztwrte knihy kralow A nayprw o Ochozya; Š. (přid.) knihy kralowe. 2) K. Š. Samarij. 2a) K. a. 3) sch. v K. Š. 3a) Š. Izrahelíke. 4) Š. Ochoziafs. 5) sch. v K. 6) K. w fieni a. 7) sch. v Š. 8) K. poſla pofly. 9) K. much. 10a) Š. Eliaffe. 11) K. Š. zda. 12) K. Š. Izraheli. 13) sch. v K. 14) i nadeps. 15) K. kterem; ge sch. 16) K. ani wo- czechu (!). 17) K. rzemenow. 18) K. przepaſany a. 19) K. to gt heliafs. 20) K. heliafſe; S. Eliafſe. 21) K. ge°. 22) K. k heliaffowi; Eliaffowi. 23) K. kral tobie. 24) K. dolow on odpo- Mucha no. Ignis nô. 5
Tuto ſye poczynagy cztwrte.1) [Kap. I.] PAk Ochozias, ſyn Achabow, poczie kralowati w Samari2) leta fedmnaſteho Jozafat, a kralowal dwie letie, a chodil po cieftle otczowie I2a materzynye ſwich,3) I otſtupi moab ot dany Ifrael.3a) I pade ochozia4) 14. Král. 1.) ſkrzie5) mrziezi fieny, I6) nemaha, pak [185b 1] poſla3) poſli, abi otazali belzebuba, boha akaron, o geho nemoci. Jozefo prawi: poſlas) k bohu akaron muchu,9) a boh poſla heliam10) proti poſlom. I wecie gym: I zal1) nenye boha w Ifrael,12) abifſte fili k akaron? a proto newſtane ochozias, ale vmrze. a kdiz poſlachu poſlowe k13) krali a powediechu, ze ſu fie wratili pro taku zapowied,11) otaza gich, w kterakem gel5) rufſie bil ten, gefſto 10 fie gym vkazal. ony weciechu:16) muz geft chlupati, a kozichowu17) ffnoru piz epafan.18) on wecie: helias to geft.19) I poſla padefatnyka s padefati odienci, abi powolali heliam,20) aneb abi ho21) bezdieki przywedli. I wecie padelatnyk helie,22) an ſedi na wrchu hori: czlowiecze bozi, kralt ge23) przikazal, ſeidi dolow.21) ſem-li czlowiek bozi, ſeidi25) ohen ſ nebe, a ſzerz 15 tie ſ twymy. I fta26) ſie tak.27 I poſla kral opiet takeho ſwymy28) pade- fati, a ten mluwi tez, a takez mu29) ſie ſta. I poſla29a) trzetieho takeboz; i prawie, bi to bil Abdias. ten klek30) na kolenu przied heliam31) wecie:31a) Proſſit,32) ſmyluy ſie nad33) mu duſſi a nad mymy ſluhamy. I wecie andiel k heliam:31) Seidi ſ nym, neboi35) fie. a on ſnyde36) k krali a wecie: Proto 20 zes poſlal k belzebub, iako bi nebilo boha w37) Ifrael,38) vmrzeſſ. y vmrzie ochozias, I39) kralowa Joram, ſyn geho,40) zan [185b 2] leta druheho Joram, ſyna Jozafat. tehdi biefſta gednohlaſna kral Ifrael a kral Juda, przy- wuzna.41) za Jozafata latynſkich42) kral bil Silwyus carpentus dewati a fil- wyus tiberyus defati. a ot toho43) potok flowe tiberis, a tomu drziewe rziekali albula. pak Siluyus agrippa, to bil gedenaſti. 1)K. cztwrte knihy kralow A nayprw o Ochozya; Š. (přid.) knihy kralowe. 2) K. Š. Samarij. 2a) K. a. 3) sch. v K. Š. 3a) Š. Izrahelíke. 4) Š. Ochoziafs. 5) sch. v K. 6) K. w fieni a. 7) sch. v Š. 8) K. poſla pofly. 9) K. much. 10a) Š. Eliaffe. 11) K. Š. zda. 12) K. Š. Izraheli. 13) sch. v K. 14) i nadeps. 15) K. kterem; ge sch. 16) K. ani wo- czechu (!). 17) K. rzemenow. 18) K. przepaſany a. 19) K. to gt heliafs. 20) K. heliafſe; S. Eliafſe. 21) K. ge°. 22) K. k heliaffowi; Eliaffowi. 23) K. kral tobie. 24) K. dolow on odpo- Mucha no. Ignis nô. 5
Strana 426
426 Regum Quarto. wiedie. 25) K. ſtup. 26) Š. ftalo. 27) K. tak ze geho ohen ſpali. 28) Š. s ſwymi; K. f. 29) K. ſe mu. 29a) Š. poſlal. 30) K. klekl. 31) K. Š. heliaffem. 313) K. a rzka. 32) Š. profimt. 33) K. naděmu a nad. 34) K. Š. k heliaffowi; Š. Eliaffowi. 35) K. a neboy. 36) K. fgide. 37) sch. v K. 38) Š. Izraheli. 39) K. a; Š. kralowal. 40) K. ſyn geho Joram. 41) K. przibuzna. 42) K. za Jozaphat latiníky. 43) K. toho tyberia pak. [Kap. II.) O zdwyzzeny helyel) proroka2) do rage w ohnywem wozu.3) 14. Král. 2./ kdiz boh chtieſſe pozdwihnuti heliam4) burzi do nebes, przigideſſta helias a helizeus do galgali ; I wecie helias k helifeowi: oftan tuto, nebt4a) mye poſiela boh do betel.4b) a on wecie: Jako boh zyw a ma duffie, ze tebe neoſtanu. neb wedieſſe5) w duchu, ze ma wzat biti. I potkachu gie fynowe prorokow, gefſto biechu w betel; I weciechu taynye k helizeowi! wieff-li, ze dnes pan twois) wzat bude ot tebe? on wecie: wiedie,7) mlcztel I wecie helias: oſtan tuto! a on nerodi. a kdiz przigidu8) do Jericho, tez weczechu helifeo9) fynowe prorokow, kterziz tu biechu. a chtieffe helias, abi tu oſtal. ale on nechtiel. a kdiz przigidefſta oba k Jordanu, a padeſat z ſynow prorokowich zdaleka hlediecz, ſhrnu helias plaſſcz ſwoi, I vderzi v wodu, I rozdielichu ſie;10) I gideſſta po ſuchu. a kdiz tak gdieffta,11) wecie helias k nyemu: pozadai, czo chczeff, [186a 1] at tobie vczynym drziew, nezli wzat budu ot tebe. on wecie: proffit,12) abi bil Spûs duch twoi dwoi we mnye. on wecie: neſnadnes wieci pozadal; wſſak duplex. vzrziff-lil3) mye, kdiz budu ot tebe wzat, budet, a gynakt nebude, dwoi duch myel helias,14) toczifí ke dwemu: k15) prorokowany a k dywom czynyeny. a tiech16) dwe bilo w elifeo,17) a tak nezadal biti nad myftrem18) vczennyk.19) wſfak nyeterzie diele to20) takto: bud duch twoi dwoi, tocziff Nö. bud dwogen we mnye. a prawie, bi ſie to tak naplnylo, neb helifeus zyw ſa mrtweho wzkrzieſyl, a gſa mrtew wzkrziefil mrtweho; a toho neuczynyl helias. a kdiz ſpolu gdiefſta, ay woz obnywi a kony ohnywi rozdielichu oba, I wſtupi helias, a neſiechu ho21) wichrem22) do nebi.23) czte ſie, ze fa- batha, otecz helie21) gefſcze nenarozeneho, vzrzie muzie oczifíczene,25) any ho26) pozdrawugi. a kdiz to wzkaza do Jerufalema, otpowediechu mu:27) to dietie fuditi bude Ifrael w meczi28) a ohnyem. a belifeus widieffe a krziczieſſe: otcze moi, otcze moi, woz Ifrael a wozatai geho! tocziſí podpora lidſki a oprawcie. I ſwrzie mu helias plafſcz ſwoi. Tehdi on rozdrzie29) rucho ſwe, neb pro boleſt otwrh30) rucho ſwe, abi potom po- zywal rucha helie.31) a wratyw31a) ſie k Jordanu vderzi plaſíczem helie32) wodi, any fie nerozdieli [186a 2] chu. 3) I wecie: kde geſt nynye boh helie?21) I vderzi opiet, a wodi ſie rozdielichu.31) I gide dal. vzrziewîſe to fynowe prorokowi,35) weciechu: otpoczynul duch helie36) nad helifeem. a biezewíſe proti nyemu, poklonychu ſie mu,27) a przies geho zabranyenye poſlachu paddefat muzow, abi hledali, za38) bi ho39) boh, tocziff heliam,40) na nyekteru horu aneb w udol wrhl.41) a kdiz hledachu za trzi dny, a ne- nalezíſe ho42) wratichu ſie.
426 Regum Quarto. wiedie. 25) K. ſtup. 26) Š. ftalo. 27) K. tak ze geho ohen ſpali. 28) Š. s ſwymi; K. f. 29) K. ſe mu. 29a) Š. poſlal. 30) K. klekl. 31) K. Š. heliaffem. 313) K. a rzka. 32) Š. profimt. 33) K. naděmu a nad. 34) K. Š. k heliaffowi; Š. Eliaffowi. 35) K. a neboy. 36) K. fgide. 37) sch. v K. 38) Š. Izraheli. 39) K. a; Š. kralowal. 40) K. ſyn geho Joram. 41) K. przibuzna. 42) K. za Jozaphat latiníky. 43) K. toho tyberia pak. [Kap. II.) O zdwyzzeny helyel) proroka2) do rage w ohnywem wozu.3) 14. Král. 2./ kdiz boh chtieſſe pozdwihnuti heliam4) burzi do nebes, przigideſſta helias a helizeus do galgali ; I wecie helias k helifeowi: oftan tuto, nebt4a) mye poſiela boh do betel.4b) a on wecie: Jako boh zyw a ma duffie, ze tebe neoſtanu. neb wedieſſe5) w duchu, ze ma wzat biti. I potkachu gie fynowe prorokow, gefſto biechu w betel; I weciechu taynye k helizeowi! wieff-li, ze dnes pan twois) wzat bude ot tebe? on wecie: wiedie,7) mlcztel I wecie helias: oſtan tuto! a on nerodi. a kdiz przigidu8) do Jericho, tez weczechu helifeo9) fynowe prorokow, kterziz tu biechu. a chtieffe helias, abi tu oſtal. ale on nechtiel. a kdiz przigidefſta oba k Jordanu, a padeſat z ſynow prorokowich zdaleka hlediecz, ſhrnu helias plaſſcz ſwoi, I vderzi v wodu, I rozdielichu ſie;10) I gideſſta po ſuchu. a kdiz tak gdieffta,11) wecie helias k nyemu: pozadai, czo chczeff, [186a 1] at tobie vczynym drziew, nezli wzat budu ot tebe. on wecie: proffit,12) abi bil Spûs duch twoi dwoi we mnye. on wecie: neſnadnes wieci pozadal; wſſak duplex. vzrziff-lil3) mye, kdiz budu ot tebe wzat, budet, a gynakt nebude, dwoi duch myel helias,14) toczifí ke dwemu: k15) prorokowany a k dywom czynyeny. a tiech16) dwe bilo w elifeo,17) a tak nezadal biti nad myftrem18) vczennyk.19) wſfak nyeterzie diele to20) takto: bud duch twoi dwoi, tocziff Nö. bud dwogen we mnye. a prawie, bi ſie to tak naplnylo, neb helifeus zyw ſa mrtweho wzkrzieſyl, a gſa mrtew wzkrziefil mrtweho; a toho neuczynyl helias. a kdiz ſpolu gdiefſta, ay woz obnywi a kony ohnywi rozdielichu oba, I wſtupi helias, a neſiechu ho21) wichrem22) do nebi.23) czte ſie, ze fa- batha, otecz helie21) gefſcze nenarozeneho, vzrzie muzie oczifíczene,25) any ho26) pozdrawugi. a kdiz to wzkaza do Jerufalema, otpowediechu mu:27) to dietie fuditi bude Ifrael w meczi28) a ohnyem. a belifeus widieffe a krziczieſſe: otcze moi, otcze moi, woz Ifrael a wozatai geho! tocziſí podpora lidſki a oprawcie. I ſwrzie mu helias plafſcz ſwoi. Tehdi on rozdrzie29) rucho ſwe, neb pro boleſt otwrh30) rucho ſwe, abi potom po- zywal rucha helie.31) a wratyw31a) ſie k Jordanu vderzi plaſíczem helie32) wodi, any fie nerozdieli [186a 2] chu. 3) I wecie: kde geſt nynye boh helie?21) I vderzi opiet, a wodi ſie rozdielichu.31) I gide dal. vzrziewîſe to fynowe prorokowi,35) weciechu: otpoczynul duch helie36) nad helifeem. a biezewíſe proti nyemu, poklonychu ſie mu,27) a przies geho zabranyenye poſlachu paddefat muzow, abi hledali, za38) bi ho39) boh, tocziff heliam,40) na nyekteru horu aneb w udol wrhl.41) a kdiz hledachu za trzi dny, a ne- nalezíſe ho42) wratichu ſie.
Strana 427
Regum Quarto. 427 1) Š. wzdwizeni Eliafſe. 2) sch. v Š. 2) K. s wozem (ohnywem sch.). 4) K heliafſe: Š. Eliaffe. 4a) K. nebot. 4b) K. do tebel (!). 5) Š. wiediel. 5) K. pan twoy dnes; wzat sch. v Š. 7) K. a on wecze wiem to. s) Š. przigdu; K. przigidechu. 9) K Š. helizeowi. 10) K. a rozdieli fie woda. 11) K. gideffta. 12) Š. profimt. 13) naps. na okr. 14) K. heliafs miel. 15) sch. v K. 16) K. to. 17) K. w helizeowi. 18) K. miſtra. 19) K. Š. vczedlnik. 20) K. to diele. 21) Š. ge°; K. byl nefen. 22) sch. v K. 23) (!) K. Š. nebe. 24) K. heliaffow; Š. Eliaffow. 25) K. oczyfftieneho. 26) K. geho. 27) K. gemu. 28) K. moczi. 29) K. Š. rozedrze. 30) K. odwrhl. 31) Š. Eliaffowa. 32) K. Š. Eliaffo- wym. 33) K. v wodu a nerozítupi ſie. 31) K. a rozítupi ſe woda. 35) K. prorokow. 36) Š. Eliaffow. 37) K. gemu. 38) K. Š. zda. 39) K. geho; v Š. sch. 40) K. Š. heliafſe. 41) K. vwrhl. 42) K. geho y. O ſoly helyſey,1) gelſto2) wpuſtyl v wodu. Kap. III.J TEhdi weciechu muzie3) Jericho k helifeowi: zemye tato geft welmy dobra, ale woda ſtudnyczna zla, welmy4) czyny zemy neplodnu. a on wzem nowe oſudie zemſke, vpuſti4a) w to ſuol. a kdiz ſie pomodli, wecie: 14. Král. 2.) Tot prawi pan boh: vzdrawil ſem tito wodi, I nebude wiecz ſmrt any 5 neplodnoſt. ſnad neduzywa bude pitelom ſ neplodnoſti. I vzdraweny ſu wodi az do dneſſnyeho dne. a kdiz gdieſſe do betel, poſmyewachu ſie mu5) dieti dwe a cztirzidcieti6) rzkucz: gdi ſem, liſi! y poklyna gich we ymye bozie, tocziff bozym gmenem.7) I wiſtupifſta dwa medwiedi8) z pa- ziti, i ſezrachu gie. a kdiz gidu9) przies horu Carmeli, wrati ſie do Sa- 10 marie, i bidleſſe tu w nyei.10) 1) Š. Elizea. 2) K. gefíto helizeus. 3) K. muze. 4) K. welmi zla a. 4a) K. wputti. 5) K. gemu. 6) K. dwe dieti a trzidczeti. 7) K. gmenem bozim. 8) K. nedwiedy. 3) K. gide; Š. gdu. 10) Š. w nie; K. w Samarij. O trziech kralych, geſſto byly oſyedly Moab. Ak Joram, ſyn Achab, kralowa [186b 1] w Samaryi leta oſmna- ſteho Jozafat, a kralowal dwanaſtel) let; a otgie modli pohanſke, geſſto 14. Král. 3./ geho otecz bil wneſl, awfſak ot modl telecich Jeroboam neotſtupil. a kdiz ho2) treſkta proto3) Micheas, an pak zahubi ho4) proto, Jakoz prawi epi- Micheas 5 fanyus, biſkup cipri. I pohrzebu ho5) w moraſti, famebo podle hrobu occifus ê. ewachym.6) Potom?) bil gyny Micheas, take moraftices, ffefti dwanaft8) prorokow. a kral moab platieſſe krali Ifrael9) dan, giehnecz ſto tiſicz a tolikez beranow f runamy ſwymy; ale po ſmrti achab nechtie10) platiti. a proto Joram, kral Ifrael,11) wzdwizel2) ſie proti nyemu w boi, a myel 10 s ſobu Jozafat, krale Juda, a Jozafat wede s ſobu krale edom. a kdiz ſie brachu po puſſczil3) Idumee ſedm dny, I nemyechu14) wodi. I wecie Jozafat: geft-li tuto prorok bozi? a geden wecie: geft zde helizeus, gefſto Tres r'ges lel wodu na rucie helie.15) I ſtachu trzie16) krali przied belifeem, a on wecie nota. krali Ifrael:17) czo myl8) a tobie? toczifí ti ſie modlam modlifí;13) procz JKap. IV.)
Regum Quarto. 427 1) Š. wzdwizeni Eliafſe. 2) sch. v Š. 2) K. s wozem (ohnywem sch.). 4) K heliafſe: Š. Eliaffe. 4a) K. nebot. 4b) K. do tebel (!). 5) Š. wiediel. 5) K. pan twoy dnes; wzat sch. v Š. 7) K. a on wecze wiem to. s) Š. przigdu; K. przigidechu. 9) K Š. helizeowi. 10) K. a rozdieli fie woda. 11) K. gideffta. 12) Š. profimt. 13) naps. na okr. 14) K. heliafs miel. 15) sch. v K. 16) K. to. 17) K. w helizeowi. 18) K. miſtra. 19) K. Š. vczedlnik. 20) K. to diele. 21) Š. ge°; K. byl nefen. 22) sch. v K. 23) (!) K. Š. nebe. 24) K. heliaffow; Š. Eliaffow. 25) K. oczyfftieneho. 26) K. geho. 27) K. gemu. 28) K. moczi. 29) K. Š. rozedrze. 30) K. odwrhl. 31) Š. Eliaffowa. 32) K. Š. Eliaffo- wym. 33) K. v wodu a nerozítupi ſie. 31) K. a rozítupi ſe woda. 35) K. prorokow. 36) Š. Eliaffow. 37) K. gemu. 38) K. Š. zda. 39) K. geho; v Š. sch. 40) K. Š. heliafſe. 41) K. vwrhl. 42) K. geho y. O ſoly helyſey,1) gelſto2) wpuſtyl v wodu. Kap. III.J TEhdi weciechu muzie3) Jericho k helifeowi: zemye tato geft welmy dobra, ale woda ſtudnyczna zla, welmy4) czyny zemy neplodnu. a on wzem nowe oſudie zemſke, vpuſti4a) w to ſuol. a kdiz ſie pomodli, wecie: 14. Král. 2.) Tot prawi pan boh: vzdrawil ſem tito wodi, I nebude wiecz ſmrt any 5 neplodnoſt. ſnad neduzywa bude pitelom ſ neplodnoſti. I vzdraweny ſu wodi az do dneſſnyeho dne. a kdiz gdieſſe do betel, poſmyewachu ſie mu5) dieti dwe a cztirzidcieti6) rzkucz: gdi ſem, liſi! y poklyna gich we ymye bozie, tocziff bozym gmenem.7) I wiſtupifſta dwa medwiedi8) z pa- ziti, i ſezrachu gie. a kdiz gidu9) przies horu Carmeli, wrati ſie do Sa- 10 marie, i bidleſſe tu w nyei.10) 1) Š. Elizea. 2) K. gefíto helizeus. 3) K. muze. 4) K. welmi zla a. 4a) K. wputti. 5) K. gemu. 6) K. dwe dieti a trzidczeti. 7) K. gmenem bozim. 8) K. nedwiedy. 3) K. gide; Š. gdu. 10) Š. w nie; K. w Samarij. O trziech kralych, geſſto byly oſyedly Moab. Ak Joram, ſyn Achab, kralowa [186b 1] w Samaryi leta oſmna- ſteho Jozafat, a kralowal dwanaſtel) let; a otgie modli pohanſke, geſſto 14. Král. 3./ geho otecz bil wneſl, awfſak ot modl telecich Jeroboam neotſtupil. a kdiz ho2) treſkta proto3) Micheas, an pak zahubi ho4) proto, Jakoz prawi epi- Micheas 5 fanyus, biſkup cipri. I pohrzebu ho5) w moraſti, famebo podle hrobu occifus ê. ewachym.6) Potom?) bil gyny Micheas, take moraftices, ffefti dwanaft8) prorokow. a kral moab platieſſe krali Ifrael9) dan, giehnecz ſto tiſicz a tolikez beranow f runamy ſwymy; ale po ſmrti achab nechtie10) platiti. a proto Joram, kral Ifrael,11) wzdwizel2) ſie proti nyemu w boi, a myel 10 s ſobu Jozafat, krale Juda, a Jozafat wede s ſobu krale edom. a kdiz ſie brachu po puſſczil3) Idumee ſedm dny, I nemyechu14) wodi. I wecie Jozafat: geft-li tuto prorok bozi? a geden wecie: geft zde helizeus, gefſto Tres r'ges lel wodu na rucie helie.15) I ſtachu trzie16) krali przied belifeem, a on wecie nota. krali Ifrael:17) czo myl8) a tobie? toczifí ti ſie modlam modlifí;13) procz JKap. IV.)
Strana 428
428 Regum Quarto. ſi prziſſel ku20) proroku boziemu? awſſak pro Jozafat wzhlednu na tie. 15 I wecie: przywedte my pſaltem. a kdiz pſaltes hudiefſe, tu pak zwukem zbudi ſie21) duch geho, i ſta ſie22) duch bozi nad nym, I wecie: na dnye teto biſtrzyny wi [186b 2] fuffene vczynte prziekopow nyekoliko, abifſte mohli zadrzieti a ſtawiti zbitoft wod, geſſto23) przidu. nebt21) wam pan boh da wodi bez wietra a deſſczie nazbit; a nad to da wam moab v waſſie 20 rucie, myeſta wiborne potepe,25) a drziewie plodne poſieka,26) ſtudnycie zarzitite, pole wiborne kamenym prziftrziete.27) I fta ſie rano w hodynu obieti, rzitichu ſie wodi po dnu biſtrzyny; neb nahli deſſcz trzi dny dſſczi, tocziff28) gide, Jakoz prawi Jozefo, w naywiffich29) kragiech Idumee. a moabiti ſtachu na meziech30) ſwe zemye, abi zabranyli neprzatelom do31) zemye wnyti. a kdiz rano vzrziechu wodi kalne biſtrziny proti ſlunci obra- zene,313) I tazachu mezi ſobu,32) bi bili ſ krwi ſmyefſeny;33) 1 weciechu: wſtanme na korzift, ſamyt ſu ſie zbili neprzatele.31) a zdwihffe fie w35) nahle na nye, y pobichu gie, a druzi vteku. I popleny Ifrael moab, a vczy- nychu36) cztirzi wieci, iako helifeus bil prorokowal; I oblehu myeſto to, 30 geſſto37) bila ſtolicie kralowa, a to praki zbichu. a zufaw kral n oab, wzem ſobu38) dwie ſtie wibornych, abi w nahle ſkrzie woiſko krale odom progiel a utekl, pak neprzietele wehnachu ho39) w myeſto; a on pro nuzi ſyna ſweho, gefíto myel kralowati po nyem, na zdi pizied ne [187a 1] przateli obietowa bohu ſwemu, abi ho39) wiproſtil. a kralowe widucz, czo ſie ſtalo 35 pro nuzi, flitowawfſe fie I otgiedu40) ot myefta; a Jozafat wrati fie do!1) Jerufalema. I potka ho12) Jeu prorok, ſyn anany, 143) trefktaſſe ho,41) ze czlowieku, geſſto ſie modlam modli,45) vtiechu dal. 1) K. dwanaft. 2) K. ge°. 3) Š. ho proto treſktal. 4) K. geho. 5) K. geho. 6) Š. Echaym. 7) K. Potom pak. s) K. dwanaſti. 9) Š. Izrahelſke). 10) K. nechtieffe 11) Š. Izrahelíky. 12) K. zdwize. 13) Š. ſe po pufíti brachu; Idumee sch. 14) K. Š nemiegiechu. 15) K. heliaffowi; Š. Eliaffowy. 16) K. trzi. 17) Š. Izraelfkev. 18) K mnie. 19) K. modlifs modlam. 20) K. k. 21) K. zbudieffe. 22) K. ftaffe. 23) Š. gefftot. 24) Š. neb. 25) K. wyborna potepete. 26) K. pofekate. 27) pole — prziftrziete sch. v K. 28) dfſczi tocziff sch. v K. 29) K. w naywietífich. 30) K. mezach. 31) K. do ſwe. 31a) K. obraczene. 32) K. Š. febu. 33) K. Š. fmiffene. 34) Š. neprzietelee. 33) sch. v K. 36) K. vczyni. 37) K. gefíto w niem. 38) K. Š. s febu. 39) K. geho. 40) K. odgechu. 41) K. do miefta. 42) K. ge°. 13) K. a. 41) K. geho. 45) Š. modij (!). 25 hudba no [Kap. V.) O zbytoſty olegie helyoſowa.1) Ta ſie, ze gedna zena z zen prorokow, toczifi abdie, krzicziefſe k elifeowi: muz2) moi vmrziel geſt, a podawen ciziemy vſti pro pokrm prorokow. a ted prziſſel wierzitel, abi my wzal dwa ſyny ma,3) abi ſluzili w domu twem, a nemam gedno malo olegie, abich4) pomazala. a on wecie: gdi, popros mnoho orudie, a zawrucz dwerzie f twymy ſyny, liz5) z toho 5 we wſſie nadobie. a kdiz zena legieſſe, olei wzdi roſtieſſe, a kdiz nali wſſe6)
428 Regum Quarto. ſi prziſſel ku20) proroku boziemu? awſſak pro Jozafat wzhlednu na tie. 15 I wecie: przywedte my pſaltem. a kdiz pſaltes hudiefſe, tu pak zwukem zbudi ſie21) duch geho, i ſta ſie22) duch bozi nad nym, I wecie: na dnye teto biſtrzyny wi [186b 2] fuffene vczynte prziekopow nyekoliko, abifſte mohli zadrzieti a ſtawiti zbitoft wod, geſſto23) przidu. nebt21) wam pan boh da wodi bez wietra a deſſczie nazbit; a nad to da wam moab v waſſie 20 rucie, myeſta wiborne potepe,25) a drziewie plodne poſieka,26) ſtudnycie zarzitite, pole wiborne kamenym prziftrziete.27) I fta ſie rano w hodynu obieti, rzitichu ſie wodi po dnu biſtrzyny; neb nahli deſſcz trzi dny dſſczi, tocziff28) gide, Jakoz prawi Jozefo, w naywiffich29) kragiech Idumee. a moabiti ſtachu na meziech30) ſwe zemye, abi zabranyli neprzatelom do31) zemye wnyti. a kdiz rano vzrziechu wodi kalne biſtrziny proti ſlunci obra- zene,313) I tazachu mezi ſobu,32) bi bili ſ krwi ſmyefſeny;33) 1 weciechu: wſtanme na korzift, ſamyt ſu ſie zbili neprzatele.31) a zdwihffe fie w35) nahle na nye, y pobichu gie, a druzi vteku. I popleny Ifrael moab, a vczy- nychu36) cztirzi wieci, iako helifeus bil prorokowal; I oblehu myeſto to, 30 geſſto37) bila ſtolicie kralowa, a to praki zbichu. a zufaw kral n oab, wzem ſobu38) dwie ſtie wibornych, abi w nahle ſkrzie woiſko krale odom progiel a utekl, pak neprzietele wehnachu ho39) w myeſto; a on pro nuzi ſyna ſweho, gefíto myel kralowati po nyem, na zdi pizied ne [187a 1] przateli obietowa bohu ſwemu, abi ho39) wiproſtil. a kralowe widucz, czo ſie ſtalo 35 pro nuzi, flitowawfſe fie I otgiedu40) ot myefta; a Jozafat wrati fie do!1) Jerufalema. I potka ho12) Jeu prorok, ſyn anany, 143) trefktaſſe ho,41) ze czlowieku, geſſto ſie modlam modli,45) vtiechu dal. 1) K. dwanaft. 2) K. ge°. 3) Š. ho proto treſktal. 4) K. geho. 5) K. geho. 6) Š. Echaym. 7) K. Potom pak. s) K. dwanaſti. 9) Š. Izrahelſke). 10) K. nechtieffe 11) Š. Izrahelíky. 12) K. zdwize. 13) Š. ſe po pufíti brachu; Idumee sch. 14) K. Š nemiegiechu. 15) K. heliaffowi; Š. Eliaffowy. 16) K. trzi. 17) Š. Izraelfkev. 18) K mnie. 19) K. modlifs modlam. 20) K. k. 21) K. zbudieffe. 22) K. ftaffe. 23) Š. gefftot. 24) Š. neb. 25) K. wyborna potepete. 26) K. pofekate. 27) pole — prziftrziete sch. v K. 28) dfſczi tocziff sch. v K. 29) K. w naywietífich. 30) K. mezach. 31) K. do ſwe. 31a) K. obraczene. 32) K. Š. febu. 33) K. Š. fmiffene. 34) Š. neprzietelee. 33) sch. v K. 36) K. vczyni. 37) K. gefíto w niem. 38) K. Š. s febu. 39) K. geho. 40) K. odgechu. 41) K. do miefta. 42) K. ge°. 13) K. a. 41) K. geho. 45) Š. modij (!). 25 hudba no [Kap. V.) O zbytoſty olegie helyoſowa.1) Ta ſie, ze gedna zena z zen prorokow, toczifi abdie, krzicziefſe k elifeowi: muz2) moi vmrziel geſt, a podawen ciziemy vſti pro pokrm prorokow. a ted prziſſel wierzitel, abi my wzal dwa ſyny ma,3) abi ſluzili w domu twem, a nemam gedno malo olegie, abich4) pomazala. a on wecie: gdi, popros mnoho orudie, a zawrucz dwerzie f twymy ſyny, liz5) z toho 5 we wſſie nadobie. a kdiz zena legieſſe, olei wzdi roſtieſſe, a kdiz nali wſſe6)
Strana 429
Regum Quarto. 429 nadobie, olei prziefta teci.7) a iakz to pozna helifeus, wecie k nyeis) prodai9) a dai1o) wierziteli, a ti s ſwymy ſyny oftatkem fiell) zyw. 1) (!) K. Š. Helizeowa. 2) K. rzkucz Muz. 3) K. ma za dluh. 4) K. abych ſe. 5) K. s ſwymi finy; lygz. 6) K. we wíſe. 7) K. teczi przeſta. 8) K. k ni. 9) K. prodayz. 10) K. day ſwemu. 11) K. gſe. O zkrzieſſeny1) ſyna zeny gedne2) Sunamitis. [Kap. VI.I (Diefſe helifeus przies gedno myeſto, a w tom bieſſe gedna zena welika netolik zywotem iakozto3) mudroſti; a ta vrozumyewſli, ze to geſt muz bozi, I drziet) ho, abi v nye giedl chleb.5) a kdiz czaſto k nyei6) 14. Král. j.) ſie obraczowaſſe helifeus, po [187a 2] radi ta zena muzi ſwemu, abi mu7) 5 vczynyl mali pokogik, a w tom abi polozil loze a ſtuol a ſedlo8) a ſwiecen." a wratyw fie helifeus otpocziwa tu, I wecie k gezi: 10) powolail1) funamyti tel2) a mluw ſ ny: czo chceff, at bi vczynyl pan moi? chceff-li, abil3) mluwil za tie14) krali15) neb knyezeti16) ritierzſtwa? ona wecie: proftrzied lidu meho bidlym. Jako bi rzekla: obſazena ſem bliznymy, a izadny 10 my neprziekazie. a kdiz otaza giel7) helifeus: czo chczefſ? wecie Jezi k nyemu: ſyna nema, neb muz gegi ſtar geſt.18) Tehdi gieil9) wecie he- lifeus: tohoto czafa20) a teto21) hodyny, budefí-li zdrawa, budeſí myeti v brziſſe ſyna. ona wecie: nerod, muzi bozi, lhati22) ſwei23) ſluzie. wſſak poczie zena, i porodi podle21) flowa heliſei.25) a kdiz wzrofte dietie, I gide 15 k otci a k zenczom, 126) roznemoze fie. a kdiz krzicziefſe: hlawa mye boli! poſla27) gei otecz k ſwei28) materzi, y29) vmrzie. a mati polozi ho30) na loze muzie bozieho. I zawrzie dwerzie, a zawolawffi muzie ſweho wecie: po- biehnu k muzi boziemu a wratym fie. on wecie: dnes neiſu wolanki, anyt31) geſt ſobota, darmo poideff. neb tito dny proroci a uczennyci32) 20 obikli ſu choditi a poſluchati. a33) ta zena pogemfli34) gednoho ſluhu s ſobu,35) wfiedffi35a) na oſel, przigiede k muzi boziemu na ho [187b 1] ru- Carmeli. A kdiz gy víliffie,36) wecie k Jezi: wiz,37) ona funamytis giede ; gdi proti nyei 38) dobrze-li39) fie10) gieil1) a muzi a dietieti gegiemu wede. ona wecie: dobrze12) prawie. a43) wiez, ze wzdi helifeus hoſpodyny ſwu 25 nazywaffe funamytis ;14) neb geft nemyel tak czaſte ochotnoſti f ny, abi zwediel gegie gmeno wlaftnye. I pade ta zena k noham helifei,45) I wecie Jezi, chtie gi otlucziti:46) nechai gie, w zamutkut geſt, a boh my to zatagil. wecie17) zena: i za1s) ſem tebe proſila za ſyna? Jako bi rzekla: ia ſem tebe neproſila, a tis my dal ſyna w mu zahubu. zat49) ſem nerzekla tobie: 30 neklamai mnu! oklamanye50) myeny dati giei51) ſyna a brzo wzieti.52) on wecie k gezi: wezmy huol mu a gdi nemeſſkagie, a nepozdrawuy any diekugie,52a) kdi bi tie kto pozdrawil, a poloz huol mu na twarz dietieti.52by a kdiz otgide, wecie zena helifeowi:53) Jako boh zyw, nepuſtym51) tebe. I gide po nyei.55) a Jezi ſie 6) wrati proti nym a rzka: newſtalot ge57) dietie. 35 a wîſed helifeus polozi ſie na dietie, a ſkrczyw58) ſie ſgedna vdi ſwe s udy
Regum Quarto. 429 nadobie, olei prziefta teci.7) a iakz to pozna helifeus, wecie k nyeis) prodai9) a dai1o) wierziteli, a ti s ſwymy ſyny oftatkem fiell) zyw. 1) (!) K. Š. Helizeowa. 2) K. rzkucz Muz. 3) K. ma za dluh. 4) K. abych ſe. 5) K. s ſwymi finy; lygz. 6) K. we wíſe. 7) K. teczi przeſta. 8) K. k ni. 9) K. prodayz. 10) K. day ſwemu. 11) K. gſe. O zkrzieſſeny1) ſyna zeny gedne2) Sunamitis. [Kap. VI.I (Diefſe helifeus przies gedno myeſto, a w tom bieſſe gedna zena welika netolik zywotem iakozto3) mudroſti; a ta vrozumyewſli, ze to geſt muz bozi, I drziet) ho, abi v nye giedl chleb.5) a kdiz czaſto k nyei6) 14. Král. j.) ſie obraczowaſſe helifeus, po [187a 2] radi ta zena muzi ſwemu, abi mu7) 5 vczynyl mali pokogik, a w tom abi polozil loze a ſtuol a ſedlo8) a ſwiecen." a wratyw fie helifeus otpocziwa tu, I wecie k gezi: 10) powolail1) funamyti tel2) a mluw ſ ny: czo chceff, at bi vczynyl pan moi? chceff-li, abil3) mluwil za tie14) krali15) neb knyezeti16) ritierzſtwa? ona wecie: proftrzied lidu meho bidlym. Jako bi rzekla: obſazena ſem bliznymy, a izadny 10 my neprziekazie. a kdiz otaza giel7) helifeus: czo chczefſ? wecie Jezi k nyemu: ſyna nema, neb muz gegi ſtar geſt.18) Tehdi gieil9) wecie he- lifeus: tohoto czafa20) a teto21) hodyny, budefí-li zdrawa, budeſí myeti v brziſſe ſyna. ona wecie: nerod, muzi bozi, lhati22) ſwei23) ſluzie. wſſak poczie zena, i porodi podle21) flowa heliſei.25) a kdiz wzrofte dietie, I gide 15 k otci a k zenczom, 126) roznemoze fie. a kdiz krzicziefſe: hlawa mye boli! poſla27) gei otecz k ſwei28) materzi, y29) vmrzie. a mati polozi ho30) na loze muzie bozieho. I zawrzie dwerzie, a zawolawffi muzie ſweho wecie: po- biehnu k muzi boziemu a wratym fie. on wecie: dnes neiſu wolanki, anyt31) geſt ſobota, darmo poideff. neb tito dny proroci a uczennyci32) 20 obikli ſu choditi a poſluchati. a33) ta zena pogemfli34) gednoho ſluhu s ſobu,35) wfiedffi35a) na oſel, przigiede k muzi boziemu na ho [187b 1] ru- Carmeli. A kdiz gy víliffie,36) wecie k Jezi: wiz,37) ona funamytis giede ; gdi proti nyei 38) dobrze-li39) fie10) gieil1) a muzi a dietieti gegiemu wede. ona wecie: dobrze12) prawie. a43) wiez, ze wzdi helifeus hoſpodyny ſwu 25 nazywaffe funamytis ;14) neb geft nemyel tak czaſte ochotnoſti f ny, abi zwediel gegie gmeno wlaftnye. I pade ta zena k noham helifei,45) I wecie Jezi, chtie gi otlucziti:46) nechai gie, w zamutkut geſt, a boh my to zatagil. wecie17) zena: i za1s) ſem tebe proſila za ſyna? Jako bi rzekla: ia ſem tebe neproſila, a tis my dal ſyna w mu zahubu. zat49) ſem nerzekla tobie: 30 neklamai mnu! oklamanye50) myeny dati giei51) ſyna a brzo wzieti.52) on wecie k gezi: wezmy huol mu a gdi nemeſſkagie, a nepozdrawuy any diekugie,52a) kdi bi tie kto pozdrawil, a poloz huol mu na twarz dietieti.52by a kdiz otgide, wecie zena helifeowi:53) Jako boh zyw, nepuſtym51) tebe. I gide po nyei.55) a Jezi ſie 6) wrati proti nym a rzka: newſtalot ge57) dietie. 35 a wîſed helifeus polozi ſie na dietie, a ſkrczyw58) ſie ſgedna vdi ſwe s udy
Strana 430
430 Regum Quarto. dietiete. a kdiz ſie pomodli, ſhrzie ſie tielo dietiete, I ziewa59) dietie60) a otworzie1) oczi ſwe. a kdiz ho82) zywa wrati materzi, wrati ſie do galgala. do63) toho myeſta czaſto chodiefſe helifeus pro zakon myeſta, a proto ze ſie tu [187b 2] rodil. a na geho narozenye ſta ſie taki zazrak, ze gieden obraz z telat zlatich wiſocie zerzwa. a kdiz to vſlifſechu w Jerufalemye, 40 knyez bozym powolenym wecie: prorok ſie narodil w Ifraeli,61) a ten rityny bozíke zruſfi, toczifí lite.65) 1) K. Š. wzkrziffeni. 2) sch. v K. 3) K. yako. 4) Š. drzieffe; K. drzieffe geho. 5) sch. v K. 6) Š. nie; K. k ni. 7) K. gemu. 8) K. loze a ſtoliczi. 3) K. ſwieczen swoy. 10) K. gezi fluze ſwemu. 11) Š. wolay. 12) K. tey. 13) K. atby. 14) e červ. nadeps. 15) Š. k krali. 16) první e nadeps.; Š. k kniežeti. 17) K. gi fam. 18) Š. ftiat (!); K. geft ftar. 19) Š. gie; K. gi. 20) K. czafu. 21) za tím přetrž. chwile. 22) K. klamati. 23) Š. ſwe. 24) K. wedle. 25) K. Helizeowa; Š. Elizea. 26) K. a. 27) Š. poflal. 28) Š. fwe. 29) K. k materzi geho a ynhed. 30) K. geho. 31) K. anizt. 32) K. vczieni. 33) K. ale. 31) K. pogemffe. 35) K. Š. s ſebu. 352) K. wſſedſy (!). 36) K. vſlifſe gi. 37) Š. giz wiz. 38) Š. nie; K. ny a ztiez ſe. 40) sch. v K. 11) Š. gie; K. gi. 42) K. dobrzie a. 43) K. ale to. 44) K. funamitis naziwafíe. 45) Š. Elizea; K. helizeowym. 45) K. a gezy chtieffe gi odweſti a on wecze. 47) K. Tehdy wecze. 48) K. Š. zda. 49) K. Š. zdat. 50) K. tuto oklamani. 51) Š. gie; K. gi. 52) K. brzo gi geho wziti. 52а) K. diekuy. 52b) Š. dietiete. 53) K. heliaffowi (!). 54) K. nezpuſtim ſe. 55) K. po ny; Š. nie. 56) K. a zatiem ſe gezi. 57) K. gt. 58) K. ſchyliw. 59) Š. wziewa; K. dietietie y poczie ziwati. 60) sch. v K. 61) K. Š. otewrzie. 62) K. geho. 63) K. a do 64) K. yzrahel. 65) K. totiz lite modly zruſſi. [Kap. VII.) O zbitoſty chleba ot helyſea.1) 14. Král. 4.] Mors i olla. Ak biefſe hlad w zemy, a ſynowe prorokow ſebrachu ſie k heli- ſeowi. a on wecie k gednomu ſluzie: ſwarz krmy ſynom prorokow. a on wigide, abi naſbieral2) biliczka polſkeho,3) I naleze iako rewie polſke, i ſebra f nye colloquintidas4) newieda, czo bi to bilo, i zrzieza to w hrnecz krmy, tot ſu polſke tikwe horzke, menſſie nezli ti, geſſto w zahradach roſtu; nebo, 5 iakoz nyeterzi diegi, ze geſt bilo iako kmen, rozkladagie ſie na ploti, male owoce,5) czrwene6) a okruhle, kdiz dozra. a kdiz okuſichu toho warzenye, fediecz zkrziczechu: ſmrt w hrnci, bozi muzi! tocziff7) horzkoft8) ſmrtedlna. a9) przynes muki vpuſtil0) w hrnecz, i oſladi ſie ta krmye. a gieden muz przyneſe muzi boziemu chleba prwotyny, dwanaſt píſenyczneho a dwa- 10 dcietil1) geczneho, a noweho obile w telmye,12) ruku wynnyene.13) nema biti rozumyeno o chlebu13a) prwotyny, geffto offierugi o letnyciech, any na weliku nocz, nezli ze bil hlad w zemy, [188a 1] a na poſpiech iako z prazmy pſſenyczne ten chleb bil vczynen, gefíto kazal helifeus prziloziti przied lid.14) nyeterzi diegi ſto lidu, neb ge ſluha rzekl: czo geſt to, abich polozil 15 przied ſto lida? 15) ale takto ſie ma rozumyeti: abich przilozil ſto16) muzom Medſkemu lidu; aneb ſnad dwa chlebi prwotyny prziedlozili7) ſto muzom a rzka: totot die pan boh: gieſti budu, a zbude. I ſta ſie tak dywnye podle ſlowa bozieho. Panis nota.
430 Regum Quarto. dietiete. a kdiz ſie pomodli, ſhrzie ſie tielo dietiete, I ziewa59) dietie60) a otworzie1) oczi ſwe. a kdiz ho82) zywa wrati materzi, wrati ſie do galgala. do63) toho myeſta czaſto chodiefſe helifeus pro zakon myeſta, a proto ze ſie tu [187b 2] rodil. a na geho narozenye ſta ſie taki zazrak, ze gieden obraz z telat zlatich wiſocie zerzwa. a kdiz to vſlifſechu w Jerufalemye, 40 knyez bozym powolenym wecie: prorok ſie narodil w Ifraeli,61) a ten rityny bozíke zruſfi, toczifí lite.65) 1) K. Š. wzkrziffeni. 2) sch. v K. 3) K. yako. 4) Š. drzieffe; K. drzieffe geho. 5) sch. v K. 6) Š. nie; K. k ni. 7) K. gemu. 8) K. loze a ſtoliczi. 3) K. ſwieczen swoy. 10) K. gezi fluze ſwemu. 11) Š. wolay. 12) K. tey. 13) K. atby. 14) e červ. nadeps. 15) Š. k krali. 16) první e nadeps.; Š. k kniežeti. 17) K. gi fam. 18) Š. ftiat (!); K. geft ftar. 19) Š. gie; K. gi. 20) K. czafu. 21) za tím přetrž. chwile. 22) K. klamati. 23) Š. ſwe. 24) K. wedle. 25) K. Helizeowa; Š. Elizea. 26) K. a. 27) Š. poflal. 28) Š. fwe. 29) K. k materzi geho a ynhed. 30) K. geho. 31) K. anizt. 32) K. vczieni. 33) K. ale. 31) K. pogemffe. 35) K. Š. s ſebu. 352) K. wſſedſy (!). 36) K. vſlifſe gi. 37) Š. giz wiz. 38) Š. nie; K. ny a ztiez ſe. 40) sch. v K. 11) Š. gie; K. gi. 42) K. dobrzie a. 43) K. ale to. 44) K. funamitis naziwafíe. 45) Š. Elizea; K. helizeowym. 45) K. a gezy chtieffe gi odweſti a on wecze. 47) K. Tehdy wecze. 48) K. Š. zda. 49) K. Š. zdat. 50) K. tuto oklamani. 51) Š. gie; K. gi. 52) K. brzo gi geho wziti. 52а) K. diekuy. 52b) Š. dietiete. 53) K. heliaffowi (!). 54) K. nezpuſtim ſe. 55) K. po ny; Š. nie. 56) K. a zatiem ſe gezi. 57) K. gt. 58) K. ſchyliw. 59) Š. wziewa; K. dietietie y poczie ziwati. 60) sch. v K. 61) K. Š. otewrzie. 62) K. geho. 63) K. a do 64) K. yzrahel. 65) K. totiz lite modly zruſſi. [Kap. VII.) O zbitoſty chleba ot helyſea.1) 14. Král. 4.] Mors i olla. Ak biefſe hlad w zemy, a ſynowe prorokow ſebrachu ſie k heli- ſeowi. a on wecie k gednomu ſluzie: ſwarz krmy ſynom prorokow. a on wigide, abi naſbieral2) biliczka polſkeho,3) I naleze iako rewie polſke, i ſebra f nye colloquintidas4) newieda, czo bi to bilo, i zrzieza to w hrnecz krmy, tot ſu polſke tikwe horzke, menſſie nezli ti, geſſto w zahradach roſtu; nebo, 5 iakoz nyeterzi diegi, ze geſt bilo iako kmen, rozkladagie ſie na ploti, male owoce,5) czrwene6) a okruhle, kdiz dozra. a kdiz okuſichu toho warzenye, fediecz zkrziczechu: ſmrt w hrnci, bozi muzi! tocziff7) horzkoft8) ſmrtedlna. a9) przynes muki vpuſtil0) w hrnecz, i oſladi ſie ta krmye. a gieden muz przyneſe muzi boziemu chleba prwotyny, dwanaſt píſenyczneho a dwa- 10 dcietil1) geczneho, a noweho obile w telmye,12) ruku wynnyene.13) nema biti rozumyeno o chlebu13a) prwotyny, geffto offierugi o letnyciech, any na weliku nocz, nezli ze bil hlad w zemy, [188a 1] a na poſpiech iako z prazmy pſſenyczne ten chleb bil vczynen, gefíto kazal helifeus prziloziti przied lid.14) nyeterzi diegi ſto lidu, neb ge ſluha rzekl: czo geſt to, abich polozil 15 przied ſto lida? 15) ale takto ſie ma rozumyeti: abich przilozil ſto16) muzom Medſkemu lidu; aneb ſnad dwa chlebi prwotyny prziedlozili7) ſto muzom a rzka: totot die pan boh: gieſti budu, a zbude. I ſta ſie tak dywnye podle ſlowa bozieho. Panis nota.
Strana 431
Regum Quarto. 431 1) K. Helizeowa. 2) Š. nazbieral. 3) Š. polnieho. 4) K. f nieho yako tykwe y. 5) sch. v K. s) Š. czerwene. 7) K. tys. 8) Š. horkoft (!). 3) K. A on wecze. 10) K. y wpuſti. 11 K. dwanaft. 12) K. w moffnie. 13) Š. wymeme; K. wymnieneho. 13a) Š. o chlebu rozumieno. 14) K. przed lid poloziti. 15) K. Š. lidu. 16) K. polozil ftom. 17) K. przilozil. O Namaanul) malomocznem. NAaman, knyezie ritierzſtwa krale ſirie, muz bohati a filny, ale malomoczny biefſe. a lotrowe z Sirie2) gemffe dieweczku w Ifrael, przy- wedu gi do Sirie. I bi na ſluzbie v zeny naamanowi. a ta wecie panyei ſwei:3) o, 04) bi pan moi bil 5) v proroka w Samarie,6) ten bi ho hned7) vleczil! I wza naaman zlatto a8) ſtrziebro, a defatero rucho nowe, ono gyne a ono gyne, a wzie s ſobu9) liſti krale1o) Sirie k krali Ifraell1) w tato flowa: wiez, 14. Král. 5.] zet ſem poſlal k tobie naamana, abi ho12) vleczil z malatſtwie. a ufliffew to kral Ifraeli3) vtrhanye, rozdrziel1) rucho ſwe a wecie: I zda ſem ia boh, abich15) czlowieka malatſtwie ocziftil? omluwil6) hleda proti mnye. I poſla 10 k nyemu helifeus a rzka: Procz ſi ſwe rucho rozdrziel?17) necht ke mnye przide, at zwie, ze geft prorok w Ifrael.18) I ſta naa [188a 2] man a19) geho giezdci v dwerzi heliſei,20) an poſla k nyemu a rzka: omy21) ſie ſedmkrat w Jordanye, a budefſ czift. a kdiz otgiede22) Naaman hnyewagie fie, ze ſie ho nedotekl23) a nepowolal na bozie gmye, I weciechu mu24) geho 15 ſluhi: bi tobie weliku wiecz przikazal prorok, myel bi vczinyti, a czym wiecz malu25) maff vczynyti!26) I giede27) a zmy28) sie w Jordanye ſedmkrat, 129) bi oczifſczen. a wratyw fie ftaffe przied helifeem a rzka: wiedie, ze nenye boha gyneho we wffiei30) zemy, nezli w Ifrael.31) a podiekowa mu a dariëla) dawafſe; a on wzieti nechtieſſe nykoli a wecie: jako boh zyw, 20 newezmut nyczehoz. Naaman wecie: Proffit,32) abi otpuftil my, at bich wzal teto zemye na dwa burdi — ten ſie rodi z konye a z oflicie, — abich potrufil w chramyech modl, a ſtogie na nyei33) abich ſie modlil bohu zemye Ifrael, abich nerozhnyewal pana ſweho,31) kdiz bi35) ſie ſpolu nemodlili. ale podobnyege35a) fie widi, ze z nye vczynyl oltarz bohu k obietowany.36) 25 a proto wecie: nebude czynyti wiecz37) ſluha twoi obieti gynym bohom, nezli panu bohu Ifrael. gedyne wieci te38) nemohu promyenyti, kdiz kral ſpolehne39) na mei40) rucie a modli fie w chramye remmon, tu ſie muſym41) ſpolu modliti: pros boha, at my nema za zle toho. I otgiedel2) Naaman, kdiz [188b 1] ſobie zwoli zemy, tocziff prſt, abi wzal s ſobu.43) zid takto 30 ma:44) otgide ot nyeho nyekteru ffirokoft45) zemye.46) tez mylenye czte ſie w geneſi: neb biefſe czas podzymny, a wchaziech w effrata. zid ma: [Gen. 48.] gefſcze ſfirz zemie bieſſe, a wchaziech w effrata. a tak latynnyk mezi to wklada47) zwoleny czaff aneb podzymny za ffirz zemye. I biezie Jezi po Naaman, abi nyeczo wzal ot nyeho, a rzka: Pan moi poſlal mye a rzka:18) Prziffla ſta ke mnye49) dwa mladencie19a) z Ifrael z ſynow prorokowich, dai gym libru ſtrziebra a dwogie50) rucho. a on mu da dwie librzie ſtrziebra 5 [Kap. VIII.] 35
Regum Quarto. 431 1) K. Helizeowa. 2) Š. nazbieral. 3) Š. polnieho. 4) K. f nieho yako tykwe y. 5) sch. v K. s) Š. czerwene. 7) K. tys. 8) Š. horkoft (!). 3) K. A on wecze. 10) K. y wpuſti. 11 K. dwanaft. 12) K. w moffnie. 13) Š. wymeme; K. wymnieneho. 13a) Š. o chlebu rozumieno. 14) K. przed lid poloziti. 15) K. Š. lidu. 16) K. polozil ftom. 17) K. przilozil. O Namaanul) malomocznem. NAaman, knyezie ritierzſtwa krale ſirie, muz bohati a filny, ale malomoczny biefſe. a lotrowe z Sirie2) gemffe dieweczku w Ifrael, przy- wedu gi do Sirie. I bi na ſluzbie v zeny naamanowi. a ta wecie panyei ſwei:3) o, 04) bi pan moi bil 5) v proroka w Samarie,6) ten bi ho hned7) vleczil! I wza naaman zlatto a8) ſtrziebro, a defatero rucho nowe, ono gyne a ono gyne, a wzie s ſobu9) liſti krale1o) Sirie k krali Ifraell1) w tato flowa: wiez, 14. Král. 5.] zet ſem poſlal k tobie naamana, abi ho12) vleczil z malatſtwie. a ufliffew to kral Ifraeli3) vtrhanye, rozdrziel1) rucho ſwe a wecie: I zda ſem ia boh, abich15) czlowieka malatſtwie ocziftil? omluwil6) hleda proti mnye. I poſla 10 k nyemu helifeus a rzka: Procz ſi ſwe rucho rozdrziel?17) necht ke mnye przide, at zwie, ze geft prorok w Ifrael.18) I ſta naa [188a 2] man a19) geho giezdci v dwerzi heliſei,20) an poſla k nyemu a rzka: omy21) ſie ſedmkrat w Jordanye, a budefſ czift. a kdiz otgiede22) Naaman hnyewagie fie, ze ſie ho nedotekl23) a nepowolal na bozie gmye, I weciechu mu24) geho 15 ſluhi: bi tobie weliku wiecz przikazal prorok, myel bi vczinyti, a czym wiecz malu25) maff vczynyti!26) I giede27) a zmy28) sie w Jordanye ſedmkrat, 129) bi oczifſczen. a wratyw fie ftaffe przied helifeem a rzka: wiedie, ze nenye boha gyneho we wffiei30) zemy, nezli w Ifrael.31) a podiekowa mu a dariëla) dawafſe; a on wzieti nechtieſſe nykoli a wecie: jako boh zyw, 20 newezmut nyczehoz. Naaman wecie: Proffit,32) abi otpuftil my, at bich wzal teto zemye na dwa burdi — ten ſie rodi z konye a z oflicie, — abich potrufil w chramyech modl, a ſtogie na nyei33) abich ſie modlil bohu zemye Ifrael, abich nerozhnyewal pana ſweho,31) kdiz bi35) ſie ſpolu nemodlili. ale podobnyege35a) fie widi, ze z nye vczynyl oltarz bohu k obietowany.36) 25 a proto wecie: nebude czynyti wiecz37) ſluha twoi obieti gynym bohom, nezli panu bohu Ifrael. gedyne wieci te38) nemohu promyenyti, kdiz kral ſpolehne39) na mei40) rucie a modli fie w chramye remmon, tu ſie muſym41) ſpolu modliti: pros boha, at my nema za zle toho. I otgiedel2) Naaman, kdiz [188b 1] ſobie zwoli zemy, tocziff prſt, abi wzal s ſobu.43) zid takto 30 ma:44) otgide ot nyeho nyekteru ffirokoft45) zemye.46) tez mylenye czte ſie w geneſi: neb biefſe czas podzymny, a wchaziech w effrata. zid ma: [Gen. 48.] gefſcze ſfirz zemie bieſſe, a wchaziech w effrata. a tak latynnyk mezi to wklada47) zwoleny czaff aneb podzymny za ffirz zemye. I biezie Jezi po Naaman, abi nyeczo wzal ot nyeho, a rzka: Pan moi poſlal mye a rzka:18) Prziffla ſta ke mnye49) dwa mladencie19a) z Ifrael z ſynow prorokowich, dai gym libru ſtrziebra a dwogie50) rucho. a on mu da dwie librzie ſtrziebra 5 [Kap. VIII.] 35
Strana 432
432 Regum Quarto. a rucho,51) a da52) mu ſluhi, abi mu doneſli to53) k nyemu. 154) ſchowa to55) w domye. a kdiz v weczer ſtaſſe przied helifeem, wecie:56) otkud ſi prziſſel, Jezi? a57) on wecie nechodilt ge twoi fluha nykame.58) on wecie: wſſak me ſrdce biefſe ſ tobu,59) kdiz fie60) bil czlowiek wratil proti 40 tobie; wzal fie1) ſtrziebro, abi ſobie kupil gmyenye, ale malatſtwie naa- manowo bude ſie tebe drzieti a tweho fiemene na wieki. I wigide ot nyeho fa62) malat. wffak63) fie neczte, bi ſyn Jezi bil malat any61) potom, ale giſto geft, ze Jezi ti65) malatſtwym ſymonye, toczifí duchoprodanye66) roz- truſſeny ſu. 1) K. Naaman; Š. (přid.) znamenay. 2) ta dvě sl. sch. v K. 3) Š. panie ſwe; K. pani ſwey. 4) K. o. 5) K. by byl pan moy. 6) Š. w Samarzi; K. w Samarij. 7) K. tent by geho ynhed. 8) K. Š. y. 9) K. Š. s febu. 10) K. od krale. 11) Š. Syrske“ k krali Izrahelſke" 12) K. Naama aby geho. 13) Š. Izrahelfky. 14) Š. rozedrze; K. roztrze. 15) Š. aby.16) K. z malatítwie vcziítil zaluſku. 17) K. Š. rozedrzel. 18) Š. Izraheli. 19) Š. y. 20) K. Š. helizea. 21) K. gdi a omyg. 22) K. odgide. 23) K. geho nedotkl. 24) K. gemu. 25) K. a tiem pak malu wiecz. 26) a czym — vczynyti sch. v Š. 27) K. gide. 28) K. zmyl. 29) K. a. 30) Š. wffie; K. wífi. 31) Š. Izraheli, 312) K. dary mu. 32) Š. Profimt. 33) K. na ni; Š. na nie. 34) K. meho. 35) K. bychom. 35a) K. podobniegi. 36) Š. k uobie- towani. 37) K. wiecz czyniti. 38) K. tey. 39) K. zpolehne. 40) Š. me. 11) K. moffiwa. 42) K. odgide. 43) K. Š. s febu. 44) K. ma y. 45) Š. ffiroft (!). 46) K. zemie mage. 47) K. wzklada. 48) K. mie po tobie rzka. 49) ta dvě sl. sch. v K. 492) K. mladenczy. 50) sch. v K. 51) a on — rucho sch. v K. 52) K. day. 53) K. aby to donefíli. 54) K. a on mu da y. 55) K. to gezi. 56) K. wecze gemu. 57) sch. v K. 58) K. nikam. 59) K. Š. ſ tebu. 60) K. a kdyz gfe. 61) K. wzals gſy. 62) K. a gfa. 63) K. A wſſak. 61) K. malatny. 65) sch. v Š.; K. tymz. 66) K. duchownie prodaynie. Kap. IX.) O ſiekyrzie, geſſto przyplula k toporziſty. — 14. Král. 6.) Ta ſie, kdiz [188b 2] helifeus s ſyny prorokow drwa fiekafſe, ſpadel) zelezo gedne ſekiri w Jordan wodu; a on2) prziczyny toporzifſcze k wodie tu, kdez wpadlo zelezo,3) I prziplulo zelezo k drziewu, I wzie gie.4) Pak kral ſirie boiowaſſe proti Iſrael,5) a ſtawieſſe czaſto ſluhi ſwe w ſtrazi, 5 a tiech fie wiſtrziehafſe kral Ifrael; neb Helifeus mu wzdis) zgiewowaſſe taynoſti ſirſke. a zamutyw ſie kral firſki, wecie ſluham ſwym: kto z was geft moi zradcie v krale Ifrael?7) I wecie geden: Izadny nezli helifeus powieda krali Ifrael,8) czoz koli w ſwem pokogi mluwiſſ. on wecie: poſſli ia tam a gmu geho, a kdiz zwedie, ze geſt w dotaym, poſla tam filu woiſka. 10 a ti przigedſſe9) w noci oblehu myeſto. zitra1o) rano ſluha helifcow vzizie woiſko, a lek11) fie i zkrzicze:12) bieda nam, pane, czo vczynyme? on wecie: nerod fie bati, wiecet gel3) f namy.11) I pomodli fie helifeus, a pan boh otewrzie oczi ſluhi,15) a vzrziel6) plnu horu wozow ohnywich, tocziff an- dielow. a kdiz neprzietele wgidu17) k nyemu, an ſie modli, porazil8) gie 15 andiel ſlepotu, tocziff omyezdienym, abi ho19) owſſem nepoznali. I wecie gym20) helifeus: nenye ta cieſta any toto myeſto; tocziff nenye tuto prziebitek helifeow, podte po mnye, a ukazi wam muzie, gehoz hledate.
432 Regum Quarto. a rucho,51) a da52) mu ſluhi, abi mu doneſli to53) k nyemu. 154) ſchowa to55) w domye. a kdiz v weczer ſtaſſe przied helifeem, wecie:56) otkud ſi prziſſel, Jezi? a57) on wecie nechodilt ge twoi fluha nykame.58) on wecie: wſſak me ſrdce biefſe ſ tobu,59) kdiz fie60) bil czlowiek wratil proti 40 tobie; wzal fie1) ſtrziebro, abi ſobie kupil gmyenye, ale malatſtwie naa- manowo bude ſie tebe drzieti a tweho fiemene na wieki. I wigide ot nyeho fa62) malat. wffak63) fie neczte, bi ſyn Jezi bil malat any61) potom, ale giſto geft, ze Jezi ti65) malatſtwym ſymonye, toczifí duchoprodanye66) roz- truſſeny ſu. 1) K. Naaman; Š. (přid.) znamenay. 2) ta dvě sl. sch. v K. 3) Š. panie ſwe; K. pani ſwey. 4) K. o. 5) K. by byl pan moy. 6) Š. w Samarzi; K. w Samarij. 7) K. tent by geho ynhed. 8) K. Š. y. 9) K. Š. s febu. 10) K. od krale. 11) Š. Syrske“ k krali Izrahelſke" 12) K. Naama aby geho. 13) Š. Izrahelfky. 14) Š. rozedrze; K. roztrze. 15) Š. aby.16) K. z malatítwie vcziítil zaluſku. 17) K. Š. rozedrzel. 18) Š. Izraheli. 19) Š. y. 20) K. Š. helizea. 21) K. gdi a omyg. 22) K. odgide. 23) K. geho nedotkl. 24) K. gemu. 25) K. a tiem pak malu wiecz. 26) a czym — vczynyti sch. v Š. 27) K. gide. 28) K. zmyl. 29) K. a. 30) Š. wffie; K. wífi. 31) Š. Izraheli, 312) K. dary mu. 32) Š. Profimt. 33) K. na ni; Š. na nie. 34) K. meho. 35) K. bychom. 35a) K. podobniegi. 36) Š. k uobie- towani. 37) K. wiecz czyniti. 38) K. tey. 39) K. zpolehne. 40) Š. me. 11) K. moffiwa. 42) K. odgide. 43) K. Š. s febu. 44) K. ma y. 45) Š. ffiroft (!). 46) K. zemie mage. 47) K. wzklada. 48) K. mie po tobie rzka. 49) ta dvě sl. sch. v K. 492) K. mladenczy. 50) sch. v K. 51) a on — rucho sch. v K. 52) K. day. 53) K. aby to donefíli. 54) K. a on mu da y. 55) K. to gezi. 56) K. wecze gemu. 57) sch. v K. 58) K. nikam. 59) K. Š. ſ tebu. 60) K. a kdyz gfe. 61) K. wzals gſy. 62) K. a gfa. 63) K. A wſſak. 61) K. malatny. 65) sch. v Š.; K. tymz. 66) K. duchownie prodaynie. Kap. IX.) O ſiekyrzie, geſſto przyplula k toporziſty. — 14. Král. 6.) Ta ſie, kdiz [188b 2] helifeus s ſyny prorokow drwa fiekafſe, ſpadel) zelezo gedne ſekiri w Jordan wodu; a on2) prziczyny toporzifſcze k wodie tu, kdez wpadlo zelezo,3) I prziplulo zelezo k drziewu, I wzie gie.4) Pak kral ſirie boiowaſſe proti Iſrael,5) a ſtawieſſe czaſto ſluhi ſwe w ſtrazi, 5 a tiech fie wiſtrziehafſe kral Ifrael; neb Helifeus mu wzdis) zgiewowaſſe taynoſti ſirſke. a zamutyw ſie kral firſki, wecie ſluham ſwym: kto z was geft moi zradcie v krale Ifrael?7) I wecie geden: Izadny nezli helifeus powieda krali Ifrael,8) czoz koli w ſwem pokogi mluwiſſ. on wecie: poſſli ia tam a gmu geho, a kdiz zwedie, ze geſt w dotaym, poſla tam filu woiſka. 10 a ti przigedſſe9) w noci oblehu myeſto. zitra1o) rano ſluha helifcow vzizie woiſko, a lek11) fie i zkrzicze:12) bieda nam, pane, czo vczynyme? on wecie: nerod fie bati, wiecet gel3) f namy.11) I pomodli fie helifeus, a pan boh otewrzie oczi ſluhi,15) a vzrziel6) plnu horu wozow ohnywich, tocziff an- dielow. a kdiz neprzietele wgidu17) k nyemu, an ſie modli, porazil8) gie 15 andiel ſlepotu, tocziff omyezdienym, abi ho19) owſſem nepoznali. I wecie gym20) helifeus: nenye ta cieſta any toto myeſto; tocziff nenye tuto prziebitek helifeow, podte po mnye, a ukazi wam muzie, gehoz hledate.
Strana 433
Regum Quarto. 433 I wede gie do famarie.21) a helifeus [189a 1] fie pomodli, a boh otewrzie22) gich oczi, I widiechu fie proftrzied Samarie, a neprzateli okolo nych ftogiecz. 20 I wecie kral Ifrael23) k helifeowi: ztepu ia gie, otczie moi? a on wecie: nykoly, nebt gie geft21) przywedl boh ſem.25) ale vkaz gym plne28) hoſpo- darzſtwie. a kdiz ſie to ſta, wratichu ſie firiy do ſwe wlaſti, a potom wiecz za heliſea newgidu27) lotrzi firfſczi28) do Ifrael.29) 1) K. tehdy ſpade. 2) K. do Jordanu v wodu a helizeus. 3) K. ſekyra ſpadla. 4) K. y prziplula ſekyra k toporzifſti a tak gi vzal. 5) Š. Izraheli. 6) K. wzdy mu. 7) Š. geft z was; Izrahelſke°. s) Š. Izrahelfkemu. 9) Š. prziffedífe. 10) K. Pak zgitra. 11) K. vzrziew woyſko lekl ſe. 12) Š. krzicze. 13) K. wicze gt; Š. wiece tie. 11) K. f nami pomoczi. 15) K. fluze. 16) K. vzrzi. 17) K. wegdu; Š. gdu. 18) K. y porazi. 19) K. geho. 20) sch. v K. 21) Š. Samarzij. 22) první e nadeps. 23) Š. Izrahelíky. 24) Š. geft ge. 25) K. neczin toho nebt ge ſem prziwedl pan buoh. 26) K. plne ſwe. 27) Š. newygdu; K. newgidechu. 28) K. ſyrzíítě. 29) Š. Izrahele. O druhem oblezeny Samari.1) [Kap. X.) POtom benadab, kral Sirie, obleze Samarij, a bi2) hlad w Samaryi, fames nota. ze2a) za hlawu ofliczi prawym trhem dawachu oſmdefat ſtrziebrneho razu, I4. Král. 6.] a cztwrt lagen holubich3) za piet ſtrziebrnych, tiemy, iakoz prawi Jozefo, poſſolewachu3a) krmy myeſto ſoli. prawie nyeterzi, bi myeſto tiech lagen 5 myenyli4) fu myechirzek holubi, neb fu w nyem nalezowali ſrny5) otgynud przyneſene.6) a kdiz gdieſſe kral Ifrael7) po zdi a znamenaſſe ſtrazie zdi, zawola zena8) k nyemu rzkucz: vzdraw mye,9) pane krali! a on wzezrziew mnyeffe,10) bi nyetczo zadala ot nyeho, a rozhnyewaw fie wecie: neuzdrawuy tebe pan;11) otkud tie mam vzdrawiti aneb czym?12) z humna-li, czili 10 z lifu? ona13) wecie: nykoli, pane, nez Ja a tato zena bile ſwiel4) ſmlu- wile o naſſich ſynyech, abichme gie ſnyedle,15) a giz ſwiel6) ſnyedle17) ſyna meho; a [189a 2] pak ona ſyna ſweho 18) ſkrila. a ſmutyw19) ſie kral welmy, y20) rozdrzie21) rucho ſwe,2) I vkaza ſie zynye, w nyzto ſie bil23) oblekl przi tiele. I wecie: czo wiece mohu czekati ot pana boha? vczyn my to boh, 15 acz oftane geho hlawa na nyem dnes. neb tu zloft mnyefſe, bi myel ot helifea,24) neb myefſczan newiſwobodieffe, kdiz geft mohl. a kdiz giz bieſſe poſlal kata, I ſzieli28a) mu ſie, i gide po nyem, abi mu zabranyl. a helifeus fediefſe w domu ſwem, a ſtarzi25) I nym; prawi Jozefo, bi to bili vczennyci26) geho. I wecie helifeus: newiete, ze syn wrazedlnyka, geffto 20 zabil nabotha, poſlal, abi my mu hlawu ſtali? nedaite wgiti27) poſlu, a zat28) ſam29) kral i30) przide, tent mu zabrany,31) gefſtot mu ge kazal.32) a kdiz kral przigide, helifeus wecie: zaitra w tuto hodynu bude v brany famarie33) myera bieli za gednu wahu, a dwie myerzie geczmene takez. 14. Král. 7.] a geden z nych, geſſto kral bil na gich rukach ſpolehl,34) poſmyewa ſie 25 tomu a rzka:35) nenye k tomu podobno.36) Helifeus tomu wecie: vzrziff,37) ale giefti nebudeff. a cztirzie38) malati biechu v brany hynucz hladem. a ti v weczer gidu39) do bud firſkich, a izadneho tu nenalezechu. neb pan pueri com- esti p fame. 28
Regum Quarto. 433 I wede gie do famarie.21) a helifeus [189a 1] fie pomodli, a boh otewrzie22) gich oczi, I widiechu fie proftrzied Samarie, a neprzateli okolo nych ftogiecz. 20 I wecie kral Ifrael23) k helifeowi: ztepu ia gie, otczie moi? a on wecie: nykoly, nebt gie geft21) przywedl boh ſem.25) ale vkaz gym plne28) hoſpo- darzſtwie. a kdiz ſie to ſta, wratichu ſie firiy do ſwe wlaſti, a potom wiecz za heliſea newgidu27) lotrzi firfſczi28) do Ifrael.29) 1) K. tehdy ſpade. 2) K. do Jordanu v wodu a helizeus. 3) K. ſekyra ſpadla. 4) K. y prziplula ſekyra k toporzifſti a tak gi vzal. 5) Š. Izraheli. 6) K. wzdy mu. 7) Š. geft z was; Izrahelſke°. s) Š. Izrahelfkemu. 9) Š. prziffedífe. 10) K. Pak zgitra. 11) K. vzrziew woyſko lekl ſe. 12) Š. krzicze. 13) K. wicze gt; Š. wiece tie. 11) K. f nami pomoczi. 15) K. fluze. 16) K. vzrzi. 17) K. wegdu; Š. gdu. 18) K. y porazi. 19) K. geho. 20) sch. v K. 21) Š. Samarzij. 22) první e nadeps. 23) Š. Izrahelíky. 24) Š. geft ge. 25) K. neczin toho nebt ge ſem prziwedl pan buoh. 26) K. plne ſwe. 27) Š. newygdu; K. newgidechu. 28) K. ſyrzíítě. 29) Š. Izrahele. O druhem oblezeny Samari.1) [Kap. X.) POtom benadab, kral Sirie, obleze Samarij, a bi2) hlad w Samaryi, fames nota. ze2a) za hlawu ofliczi prawym trhem dawachu oſmdefat ſtrziebrneho razu, I4. Král. 6.] a cztwrt lagen holubich3) za piet ſtrziebrnych, tiemy, iakoz prawi Jozefo, poſſolewachu3a) krmy myeſto ſoli. prawie nyeterzi, bi myeſto tiech lagen 5 myenyli4) fu myechirzek holubi, neb fu w nyem nalezowali ſrny5) otgynud przyneſene.6) a kdiz gdieſſe kral Ifrael7) po zdi a znamenaſſe ſtrazie zdi, zawola zena8) k nyemu rzkucz: vzdraw mye,9) pane krali! a on wzezrziew mnyeffe,10) bi nyetczo zadala ot nyeho, a rozhnyewaw fie wecie: neuzdrawuy tebe pan;11) otkud tie mam vzdrawiti aneb czym?12) z humna-li, czili 10 z lifu? ona13) wecie: nykoli, pane, nez Ja a tato zena bile ſwiel4) ſmlu- wile o naſſich ſynyech, abichme gie ſnyedle,15) a giz ſwiel6) ſnyedle17) ſyna meho; a [189a 2] pak ona ſyna ſweho 18) ſkrila. a ſmutyw19) ſie kral welmy, y20) rozdrzie21) rucho ſwe,2) I vkaza ſie zynye, w nyzto ſie bil23) oblekl przi tiele. I wecie: czo wiece mohu czekati ot pana boha? vczyn my to boh, 15 acz oftane geho hlawa na nyem dnes. neb tu zloft mnyefſe, bi myel ot helifea,24) neb myefſczan newiſwobodieffe, kdiz geft mohl. a kdiz giz bieſſe poſlal kata, I ſzieli28a) mu ſie, i gide po nyem, abi mu zabranyl. a helifeus fediefſe w domu ſwem, a ſtarzi25) I nym; prawi Jozefo, bi to bili vczennyci26) geho. I wecie helifeus: newiete, ze syn wrazedlnyka, geffto 20 zabil nabotha, poſlal, abi my mu hlawu ſtali? nedaite wgiti27) poſlu, a zat28) ſam29) kral i30) przide, tent mu zabrany,31) gefſtot mu ge kazal.32) a kdiz kral przigide, helifeus wecie: zaitra w tuto hodynu bude v brany famarie33) myera bieli za gednu wahu, a dwie myerzie geczmene takez. 14. Král. 7.] a geden z nych, geſſto kral bil na gich rukach ſpolehl,34) poſmyewa ſie 25 tomu a rzka:35) nenye k tomu podobno.36) Helifeus tomu wecie: vzrziff,37) ale giefti nebudeff. a cztirzie38) malati biechu v brany hynucz hladem. a ti v weczer gidu39) do bud firſkich, a izadneho tu nenalezechu. neb pan pueri com- esti p fame. 28
Strana 434
434 Regum Quarto. boh bieſſe ſirſke przieſtraſſil4o) hlukem woiſka welikeho, geſſto bieſſe puítil na nye, I vtecze [189b 1] chu, chtiecz fwe duffie41) zachowati. a wſſedſſe malati i 12) giedli ſu, a nabrawíſe korziſti podle ſwel3) zadoſti po- 30 wediechu wratnym v brany myeftſkym,41) ze firiy45) fu otgieli, pak nadiegie fie kral, bi firyi45) neotgieli, ale ze6) w ſtrazich rozkrili, wiffla47) dwa na konych az do Jordana, abi wſſadi opatrzili. a ta przigiedſſe powiediefſta, ze firiy45) vtekli. a lid wiffed z myeſta zborzi49) budi, i prodawachu biel5o) a geczmen podle flowa helifei.51) a ten wewoda,52) gefîto sie bil poſmal, 35 bil53) poſtawen v brany ot krale, a zaſtup ho54) vdawi. 1) K. Samarye; Š. Samarij. 2) K. bieffe; Š. byl. 2a) K. taky ze. 3) K. lagin holubiczich. 3a) naps. polepífowachu; lep podtečk., le nadeps. Š. polepffowachu. 4) K. lagin minili. 5) K. zrna. 6) K. przineſena. 7) Š. Izrahelíky. 8) K. gedna zena. 2) nadeps. 10) K. mniel. 11) K. nevzdrawili tebe pan buoh. 12) K. tiem. 13) Š. a ona; K. ana. 14) K. Š. byli ſme (K. přid. ſe). 15) K. fniedli. 16) K. Š. ſme. 17) K fniedli. 18) K. fina ſweho ona. 19) K. A zamutiw. 20) sch. v K. 21) K. Š. rozedrze 22) K. ſwe na fobie. 23) K. byl ſe. 24) K. by byl miel od Heliafſe. 24a) K. zzeli. 25) Š. ſtrazi (!) 24) K. vczedlniczi. 27) K. ſem wgiti. 28) K. Š. zdat. 29) K. gfem. 30) sch. v K. 31) K. a tent gemu zbrani. 32) K. gt to kazal vczyniti. 33) Š. Samarij. 34) K. ruku zpolehl; Š. zpolehl. 35) K. poſmiewage ſe tomu wecze. 36) K. podobne. 37) K. ty vzrzifs. 38) K. cztyrzi. 39) Š. gdu; K. gidechu. 40) K. przeſtraffil fyríke. 41) K. duffe fwe. 42) sch. v K. 43) sch. v K. 44) K. v bran mieftſkych. 45) Š. Syrfftij. 46) K. Š ze fe 47) K y wyfíla. 48) K. ta zafie. 49) Š. zborzil; K. zborziechu. 50) K. biel pſſenicznu. 51) Š. Elizea; K. helizeowa. 52) K. weywoda. 52) K. geſſto ſe po- fmiewal by. 54) K. geho. [Kap. XI.I O nawraczeny Sunamitis gegiel) ſbozie. POtom helifeus mluwi2) f tu zenu, giezto ſyna bil zkrziefil,3) a rzka: gdi ſwu4) czeledi, kamzkoli chczeff putowat; nebt5) prziſſle pan boh hlad na zemy fedm let. o tom hladu geft mylno, bil-li ge przied tiem oblezenym czyli potom; a proto ta zena gide do zemye filiftyym,6) a gegi przywuzny") w ſbozie gegies) ſie vwazachu. a kdiz ſie hlad ſkona, wrati ſie a gide, abi 5 profila krale za fwoi dom I9) diedynu. I mluwi kral f gezi, tieze ho1o) o welikich wieci helifei.11) a on vzrziew tu zenu wecie: pane, tot geft ta zena, a tot ſyn gegi, gehozto wzkrzieſil z mrtwich helifeus.12) a kdiz to po [189b 2] wedie krali, hned kral nawrati gieil3) to wſſe, czol1) geſt bila ztratila ot toho dne, iakz bila zemy opuſtila. 1) K. w gegie; Š. gegieho. 2) K. mluwil. 3) K. gyzto byl fina wzkrzieſfil. 4) Š. K. s fwu. 5) K. neb. 6) K. Š. philiftym. 7) K. Š. przibuzni. 8) K. w gegie zbozie. 9) K. y za. 10) K. Š. ge°. 11) K. wieczech helifea. 12) K. helifeus z mrtwych wzkrziffil. 13) Š. gie; K. ynhed kaza gi nawratiti. 11) K. czoz. 10
434 Regum Quarto. boh bieſſe ſirſke przieſtraſſil4o) hlukem woiſka welikeho, geſſto bieſſe puítil na nye, I vtecze [189b 1] chu, chtiecz fwe duffie41) zachowati. a wſſedſſe malati i 12) giedli ſu, a nabrawíſe korziſti podle ſwel3) zadoſti po- 30 wediechu wratnym v brany myeftſkym,41) ze firiy45) fu otgieli, pak nadiegie fie kral, bi firyi45) neotgieli, ale ze6) w ſtrazich rozkrili, wiffla47) dwa na konych az do Jordana, abi wſſadi opatrzili. a ta przigiedſſe powiediefſta, ze firiy45) vtekli. a lid wiffed z myeſta zborzi49) budi, i prodawachu biel5o) a geczmen podle flowa helifei.51) a ten wewoda,52) gefîto sie bil poſmal, 35 bil53) poſtawen v brany ot krale, a zaſtup ho54) vdawi. 1) K. Samarye; Š. Samarij. 2) K. bieffe; Š. byl. 2a) K. taky ze. 3) K. lagin holubiczich. 3a) naps. polepífowachu; lep podtečk., le nadeps. Š. polepffowachu. 4) K. lagin minili. 5) K. zrna. 6) K. przineſena. 7) Š. Izrahelíky. 8) K. gedna zena. 2) nadeps. 10) K. mniel. 11) K. nevzdrawili tebe pan buoh. 12) K. tiem. 13) Š. a ona; K. ana. 14) K. Š. byli ſme (K. přid. ſe). 15) K. fniedli. 16) K. Š. ſme. 17) K fniedli. 18) K. fina ſweho ona. 19) K. A zamutiw. 20) sch. v K. 21) K. Š. rozedrze 22) K. ſwe na fobie. 23) K. byl ſe. 24) K. by byl miel od Heliafſe. 24a) K. zzeli. 25) Š. ſtrazi (!) 24) K. vczedlniczi. 27) K. ſem wgiti. 28) K. Š. zdat. 29) K. gfem. 30) sch. v K. 31) K. a tent gemu zbrani. 32) K. gt to kazal vczyniti. 33) Š. Samarij. 34) K. ruku zpolehl; Š. zpolehl. 35) K. poſmiewage ſe tomu wecze. 36) K. podobne. 37) K. ty vzrzifs. 38) K. cztyrzi. 39) Š. gdu; K. gidechu. 40) K. przeſtraffil fyríke. 41) K. duffe fwe. 42) sch. v K. 43) sch. v K. 44) K. v bran mieftſkych. 45) Š. Syrfftij. 46) K. Š ze fe 47) K y wyfíla. 48) K. ta zafie. 49) Š. zborzil; K. zborziechu. 50) K. biel pſſenicznu. 51) Š. Elizea; K. helizeowa. 52) K. weywoda. 52) K. geſſto ſe po- fmiewal by. 54) K. geho. [Kap. XI.I O nawraczeny Sunamitis gegiel) ſbozie. POtom helifeus mluwi2) f tu zenu, giezto ſyna bil zkrziefil,3) a rzka: gdi ſwu4) czeledi, kamzkoli chczeff putowat; nebt5) prziſſle pan boh hlad na zemy fedm let. o tom hladu geft mylno, bil-li ge przied tiem oblezenym czyli potom; a proto ta zena gide do zemye filiftyym,6) a gegi przywuzny") w ſbozie gegies) ſie vwazachu. a kdiz ſie hlad ſkona, wrati ſie a gide, abi 5 profila krale za fwoi dom I9) diedynu. I mluwi kral f gezi, tieze ho1o) o welikich wieci helifei.11) a on vzrziew tu zenu wecie: pane, tot geft ta zena, a tot ſyn gegi, gehozto wzkrzieſil z mrtwich helifeus.12) a kdiz to po [189b 2] wedie krali, hned kral nawrati gieil3) to wſſe, czol1) geſt bila ztratila ot toho dne, iakz bila zemy opuſtila. 1) K. w gegie; Š. gegieho. 2) K. mluwil. 3) K. gyzto byl fina wzkrzieſfil. 4) Š. K. s fwu. 5) K. neb. 6) K. Š. philiftym. 7) K. Š. przibuzni. 8) K. w gegie zbozie. 9) K. y za. 10) K. Š. ge°. 11) K. wieczech helifea. 12) K. helifeus z mrtwych wzkrziffil. 13) Š. gie; K. ynhed kaza gi nawratiti. 11) K. czoz. 10
Strana 435
Regum Quarto. 435 Tuto ſie cztel) o ſmrty benadab.2) [Kap. XII.] PAk benadab, kral firie,3) víliffew, ze boh, ale ne czlowiek otehnal ot oblezenye, ſmutyw ſie y nemaha. a helifeus chodiefſe do damafſku, I poſla4) kral proti nyemu azaele f5) dari, abi ſie ſ nym potazal o nemoci geho. helifeus wecie: powiez mu:6) vzdrawen budeff. potom helifeus 5 trze azaelem na ſtranu a rzka: vkazalt my ge boh, zet vmrze, a ti budeſí kral ſirie. tehdi ſie7) naplny, geſſto bil rzekl helias; neb gynak nemazal heliass) azahel,9) gedno ze po helifeowi wzkazal mu, ze ma biti kralio) buduci. I zplaka helifeus, wida w duchu zloſti, gefſto azael czynyti bude fynom Ifrael;11) a to mu take12) powedie. a wratyw fie azael wecie krali: budeſſ vzdrawen. a druhi den wzie dynnyci,13) a nali na ny wodi, a roz- proſtrzie na geho twarz, abi ſie rozwlazil. zid ma: roztahl14) na gieho twarzi dynnyci, iako bi to15) azael neuczynyl, nez ſam benadab, abi bilo roz- umyeno. I vmrzie kral,16) a Azahel kralowa17) po nyem. wſſak nyeterzi to wikladagi o ſluzbie mrtweho rzkucz, bi Azahel mrtweho omywal wodu, 15 i r0zproftrziel dynnyci na twarz mrtweho. [190a 1] Jozefq ſproftnye die, ftragulů. bi Azahel druheho dne nalozyw oſidlo i zadawil gei. k tomu ſmyſlu nyeterzi drzewerzeczene18) prawenye przynaſſegi rzkucz, ze Azael rucho oczifſczene18a) zle vczynyene polozil na geho twarz, zamyfflegie19) rozwlazenye, a hned20) wili wodu w geho vſta, abi ho 21)vduſſil.22) 1) la tři sl. sch. v K. 2) K. Benadab krale. 3) Š. K. Syrfky. 4) Š. poflal. 5) K. z. 6) K. gemu. 7) K. fe to. 8) sch. v K. 3) K. Š. Azaele. 10) K. kralem; násl. sl. sch. 11) Š. Izrahelſkym. 12) K. gemu tak. 13) K. medeniczi. 14) K. ale zid die roztrhl. 15) K. toho. 16) K. kral Benadab. 17) Š. kralowal. 18) K. drzewyrczeni. 18a) Š. cczifftienie. 19) K. zamyfluge. 20) K. ynhed. 21) K. geho. 22) aby — vduffil sch. v Š. 10 [4. Král. 8./ Tuto o Joram, kraly Juda. [Kap. XIII.I PAk Joram leta pateho ſyna Achab, krale Ifrael,1) w nyemzto take kralowal ſ nym kral2) Juda Jofafat, kralowal3) Joram, fyn Jozafat, w1) Je- rufalemye ſedm let. ten5) podle ſwe zeny radi czynyl zle6) przied bohem,7) 14. Král. 8.) naſledugie bohies) cizie. wſſak pan boh nezatratil Judam pro dawida, ſluhu ſweho. Tehdi otgide edom, abi nebil pod Juda, neb I krale ſweho vrocznyka zahubichu9) Idumei, czynyecz noweho, abi nebil dluzen dany dawati.10) a kdiz Joram ſſeſt bratrzi zahubi ſwich a przipudi Iheruſalemſke abi take modlam ſie modlili, przyneſe k nyemu geden helias prorok lift trefktacil1) ſ pohrozu muki. I naplny fie hroza takto: Arabes wrazichu12) 10 fie do Judam a poplenychu krai, a domy kralowil3) i zeny otwedu, a fyny zbichu kromye ochoziam. a on potom vpade w nemocz, wnytrznym zkaze- nym trziewa z ſebe wilewagie, abi iako na wſſaki den ſwe zahi [190a 2] nutie To wſſe widiel. I vmrzie a bil4) pohrzeben w myeftie dawidowie. wſſak prawi waz. Jozefq, ne w hrobie ſwich otczow, ale otluczeny hrob bez kralowel5) ſluzbi 5 28*
Regum Quarto. 435 Tuto ſie cztel) o ſmrty benadab.2) [Kap. XII.] PAk benadab, kral firie,3) víliffew, ze boh, ale ne czlowiek otehnal ot oblezenye, ſmutyw ſie y nemaha. a helifeus chodiefſe do damafſku, I poſla4) kral proti nyemu azaele f5) dari, abi ſie ſ nym potazal o nemoci geho. helifeus wecie: powiez mu:6) vzdrawen budeff. potom helifeus 5 trze azaelem na ſtranu a rzka: vkazalt my ge boh, zet vmrze, a ti budeſí kral ſirie. tehdi ſie7) naplny, geſſto bil rzekl helias; neb gynak nemazal heliass) azahel,9) gedno ze po helifeowi wzkazal mu, ze ma biti kralio) buduci. I zplaka helifeus, wida w duchu zloſti, gefſto azael czynyti bude fynom Ifrael;11) a to mu take12) powedie. a wratyw fie azael wecie krali: budeſſ vzdrawen. a druhi den wzie dynnyci,13) a nali na ny wodi, a roz- proſtrzie na geho twarz, abi ſie rozwlazil. zid ma: roztahl14) na gieho twarzi dynnyci, iako bi to15) azael neuczynyl, nez ſam benadab, abi bilo roz- umyeno. I vmrzie kral,16) a Azahel kralowa17) po nyem. wſſak nyeterzi to wikladagi o ſluzbie mrtweho rzkucz, bi Azahel mrtweho omywal wodu, 15 i r0zproftrziel dynnyci na twarz mrtweho. [190a 1] Jozefq ſproftnye die, ftragulů. bi Azahel druheho dne nalozyw oſidlo i zadawil gei. k tomu ſmyſlu nyeterzi drzewerzeczene18) prawenye przynaſſegi rzkucz, ze Azael rucho oczifſczene18a) zle vczynyene polozil na geho twarz, zamyfflegie19) rozwlazenye, a hned20) wili wodu w geho vſta, abi ho 21)vduſſil.22) 1) la tři sl. sch. v K. 2) K. Benadab krale. 3) Š. K. Syrfky. 4) Š. poflal. 5) K. z. 6) K. gemu. 7) K. fe to. 8) sch. v K. 3) K. Š. Azaele. 10) K. kralem; násl. sl. sch. 11) Š. Izrahelſkym. 12) K. gemu tak. 13) K. medeniczi. 14) K. ale zid die roztrhl. 15) K. toho. 16) K. kral Benadab. 17) Š. kralowal. 18) K. drzewyrczeni. 18a) Š. cczifftienie. 19) K. zamyfluge. 20) K. ynhed. 21) K. geho. 22) aby — vduffil sch. v Š. 10 [4. Král. 8./ Tuto o Joram, kraly Juda. [Kap. XIII.I PAk Joram leta pateho ſyna Achab, krale Ifrael,1) w nyemzto take kralowal ſ nym kral2) Juda Jofafat, kralowal3) Joram, fyn Jozafat, w1) Je- rufalemye ſedm let. ten5) podle ſwe zeny radi czynyl zle6) przied bohem,7) 14. Král. 8.) naſledugie bohies) cizie. wſſak pan boh nezatratil Judam pro dawida, ſluhu ſweho. Tehdi otgide edom, abi nebil pod Juda, neb I krale ſweho vrocznyka zahubichu9) Idumei, czynyecz noweho, abi nebil dluzen dany dawati.10) a kdiz Joram ſſeſt bratrzi zahubi ſwich a przipudi Iheruſalemſke abi take modlam ſie modlili, przyneſe k nyemu geden helias prorok lift trefktacil1) ſ pohrozu muki. I naplny fie hroza takto: Arabes wrazichu12) 10 fie do Judam a poplenychu krai, a domy kralowil3) i zeny otwedu, a fyny zbichu kromye ochoziam. a on potom vpade w nemocz, wnytrznym zkaze- nym trziewa z ſebe wilewagie, abi iako na wſſaki den ſwe zahi [190a 2] nutie To wſſe widiel. I vmrzie a bil4) pohrzeben w myeftie dawidowie. wſſak prawi waz. Jozefq, ne w hrobie ſwich otczow, ale otluczeny hrob bez kralowel5) ſluzbi 5 28*
Strana 436
436 Regum Quarto. [Mat. I.) dali gemu. I kralowal ochozias neb azarias16) neb ozias, ſyn geho, zan. Toho 15 krale abdiam a Amaziam a gyne az do ofiam opufſcziel7) ſwati matiei.18) a kralowal leta dwanaſteho Joram, fyna achab; dwamezidcietma19) let bil,20) kdiz poczal kralowati, a gedno leto kralowal w Jerufalemye, a chodil po cieftach Achab, dieda ſweho. I giede s21) Joram, synem achab, vgczem ſwym, k bogi proti Azael, kraly firie,22) do Ramoth galaad. I bi23) ranyen 20 Joram, a nechaw woiſka w oblezeny pod Jeu knyezetem, w gezrahel giede,24) abi ſie vleczil, I giede ſ nym azarias. 1) K. Izrahelfke°. 2) f nym kral sch. v Š. 3) K. Pak. 4) K. kralowal w. 5) sch. v K. 6) sch. v K. 7) K. panem bohem. 8) (!) K. Š. bohy. 3) Š. zabichu. 10) K. dani dawati dluzen. 11) K. trefktagiczi. 12) (!) Š. wratichu. 18) K. kray Edom kra- lewny. 14) Š. byl. 15) K. kralowy. 16) K. Azaria. 17) K. Ozeam opuíti. 18) K. Mathus. 19) K. dwametczitma; Š. dwamezczietma. 20) K. byl w ſtarzi. 21) K. do. 22) Š. Syrſkev 23) Š. byl. 24) K. y giede. [Kap. XIV.I O mazany Jeu na kralowſtwye. PAk helifeus poſla gednoho z ſynow prorokowich i hrneczkem I4. Král. 9.I olegie do woiſka w ramoth galaad, abi wywolagie na ſtranu1) Jeu mazal ho kralem nad Ifrael.2) a kdiz naleze Jeu, an ſedi ſ knyezati: 03) knyezie, mamt4) ſ tobu5) flowo pomluwiti.6) I wecie Jeu: k komu? a on wecie: k tobie, o knyezie! ſnad neznagie Jeu, to ſobie iako zazrak na myſli biefſe 5 polozil,7) bi ten bil Jeu, kteriz bi naiprwe i nym8) promluwil. a k [190b 1] diz ho9) vwedelo) do pokogie, wzlil1) olei na hlawu geho a rzka: tot prawý pan boh: mazal ſem tie kralem nad Iſrael, a ztepeſſ weſſken12) rod Achab ku pomítie mych ſluh z ruku Jezabel. a uczynyw to prorok welmy brzo vgide pricz. a kdiz wiſtupi Jeu k ſluham pana ſweho, weciechu mu:13) pocz11) prziffel ten nemudri k tobie? neb iako nemudre mnyechu ſyny prorokow, neb vteczel5) iako nemudri. wecie Jeu:16) prawie ſte rzekli, nebt17) geft rziecz nemudru mluwil a rzka: tot prawi boh:18) mazal ſem tie kralem nad Ifrael.2) 119) poſpiefſichu, abi mu wzali rucho geho, a podſtrzieti20) mu w podobenſtwie fudne ftolicie. A zpiewagice weciechu:21) kralowati bude Jeu. proto ſprziſieze22) Jeu proti Joram a rzka: nepraw toho Izadny w gezrael,23) ale podme wſficzkny23a) ſpolu. a kdiz diechu, tehdi ſſpeherz w gezrael24) wecie: wizi hluk gducz. I mnyeffe Joram aneb25) iato26) myeſto, aneb myr vczyneny, I poſla ſweho poſla proti nym, a ten gym wecie: tot prawi kral: ſmyrzenot ge27) wſſeczko! I wecie Jeu: czo tobie a myru? Jako bi rzekl: koho hledafí o myru, gefíto zemy I myr mutiíí? I prziſtupi k nym poſel.28) I poſla Joram druheho poſla, a ten ſie take newratik nyemu. I giede28a) Joram, kral29) Ifrael, a kral Ju [190b 2] da f nym, I wigiede proti Jeu az do pole naboth Jezrahelita. I wecie Joram: geſt-li myr, Jeu? a on wecie: kteri myr? Gefscze tra30) smylftwie materze twe. 25 Jako bi rzekl: ktery myr moz biti mez namy, a my wzdi hnyewame31) 10 15 20
436 Regum Quarto. [Mat. I.) dali gemu. I kralowal ochozias neb azarias16) neb ozias, ſyn geho, zan. Toho 15 krale abdiam a Amaziam a gyne az do ofiam opufſcziel7) ſwati matiei.18) a kralowal leta dwanaſteho Joram, fyna achab; dwamezidcietma19) let bil,20) kdiz poczal kralowati, a gedno leto kralowal w Jerufalemye, a chodil po cieftach Achab, dieda ſweho. I giede s21) Joram, synem achab, vgczem ſwym, k bogi proti Azael, kraly firie,22) do Ramoth galaad. I bi23) ranyen 20 Joram, a nechaw woiſka w oblezeny pod Jeu knyezetem, w gezrahel giede,24) abi ſie vleczil, I giede ſ nym azarias. 1) K. Izrahelfke°. 2) f nym kral sch. v Š. 3) K. Pak. 4) K. kralowal w. 5) sch. v K. 6) sch. v K. 7) K. panem bohem. 8) (!) K. Š. bohy. 3) Š. zabichu. 10) K. dani dawati dluzen. 11) K. trefktagiczi. 12) (!) Š. wratichu. 18) K. kray Edom kra- lewny. 14) Š. byl. 15) K. kralowy. 16) K. Azaria. 17) K. Ozeam opuíti. 18) K. Mathus. 19) K. dwametczitma; Š. dwamezczietma. 20) K. byl w ſtarzi. 21) K. do. 22) Š. Syrſkev 23) Š. byl. 24) K. y giede. [Kap. XIV.I O mazany Jeu na kralowſtwye. PAk helifeus poſla gednoho z ſynow prorokowich i hrneczkem I4. Král. 9.I olegie do woiſka w ramoth galaad, abi wywolagie na ſtranu1) Jeu mazal ho kralem nad Ifrael.2) a kdiz naleze Jeu, an ſedi ſ knyezati: 03) knyezie, mamt4) ſ tobu5) flowo pomluwiti.6) I wecie Jeu: k komu? a on wecie: k tobie, o knyezie! ſnad neznagie Jeu, to ſobie iako zazrak na myſli biefſe 5 polozil,7) bi ten bil Jeu, kteriz bi naiprwe i nym8) promluwil. a k [190b 1] diz ho9) vwedelo) do pokogie, wzlil1) olei na hlawu geho a rzka: tot prawý pan boh: mazal ſem tie kralem nad Iſrael, a ztepeſſ weſſken12) rod Achab ku pomítie mych ſluh z ruku Jezabel. a uczynyw to prorok welmy brzo vgide pricz. a kdiz wiſtupi Jeu k ſluham pana ſweho, weciechu mu:13) pocz11) prziffel ten nemudri k tobie? neb iako nemudre mnyechu ſyny prorokow, neb vteczel5) iako nemudri. wecie Jeu:16) prawie ſte rzekli, nebt17) geft rziecz nemudru mluwil a rzka: tot prawi boh:18) mazal ſem tie kralem nad Ifrael.2) 119) poſpiefſichu, abi mu wzali rucho geho, a podſtrzieti20) mu w podobenſtwie fudne ftolicie. A zpiewagice weciechu:21) kralowati bude Jeu. proto ſprziſieze22) Jeu proti Joram a rzka: nepraw toho Izadny w gezrael,23) ale podme wſficzkny23a) ſpolu. a kdiz diechu, tehdi ſſpeherz w gezrael24) wecie: wizi hluk gducz. I mnyeffe Joram aneb25) iato26) myeſto, aneb myr vczyneny, I poſla ſweho poſla proti nym, a ten gym wecie: tot prawi kral: ſmyrzenot ge27) wſſeczko! I wecie Jeu: czo tobie a myru? Jako bi rzekl: koho hledafí o myru, gefíto zemy I myr mutiíí? I prziſtupi k nym poſel.28) I poſla Joram druheho poſla, a ten ſie take newratik nyemu. I giede28a) Joram, kral29) Ifrael, a kral Ju [190b 2] da f nym, I wigiede proti Jeu az do pole naboth Jezrahelita. I wecie Joram: geſt-li myr, Jeu? a on wecie: kteri myr? Gefscze tra30) smylftwie materze twe. 25 Jako bi rzekl: ktery myr moz biti mez namy, a my wzdi hnyewame31) 10 15 20
Strana 437
Regum Quarto. 437 pana boha modlamy materzie twe. a poftupyw Joram wec e wnuku ſwemu: neprziezen geſt, azaria. Tehdi Jeu zaſtrzieli Iram mezi plati,31a) az mu ſtrziela wynycze z ſrdcie geho. Ipade a vmrzie. I wecie Jeu k wewodie 30 trzietie ſtrany ritierzow: wrz ho32) na pole naboth. a pomnyff-li, ze ia a ti chodiechom po Achab, otci geho, kdiz mu boh hroziefſe po heliam,33) ze mu toho otplati na poli naboth pro krew naboth a pro krew fynow geho? wſſak ſwrchu o ſynyech naboth nezmyenyli fu fie, ale czo geft tam mlczano,31) tuto geſt naplnyeno. ſnad pſi lizali ſu krew Joram podle ſlowa 35 helie,35) lizali ſu krew achab, kdiz ſu lizali krew ſyna geho. a kdiz Azarias36) vtiekafſe, Jeu ſtihagie37) gei k horzie gaber, I rany ho.38) a on vtecze do magedo, I vmrzie tv, a neſechu ho do Jerufalema, a pohrzebu ho38) w myeſtie dawidowie. potom wgiede40) Jeu do Jezrael, a Jezabel biefſe na wiezi, a zmaza oczi ſwell) liczidlem, abi ſie zdala kraffie, kto k nyei42) 40 przigde. I wecie z okna k Jeu:43) I za moze44) [191a 1] biti myr zamri, gefſto zahubil44a) pana ſweho? Jako bi rzekla: tis zabil pana tweho45) iako zamri, a tuz muku maſſa6) trpieti. tehdi Jeu kaza dwiema komornykoma, gefſto okolo nye ſtachu, abi gi dolow ſtrczili.47) 148) vtlaczichu gi kopita Jezabel koníke.49) a kdiz Jeu50) ſiedek ſtolu, wecie ſwym ſluham:51) gdiete a pohrzebte mortua ê. 45 onu zlorzeczenu, nebt geft kralewa52) dczera. a kdiz k nyei53) przigdu, nenalezu54) nycz gyneho, gedno ſwrchny leb mozku55) a nohi a56) ſwrchoft ruku. vſlifſew to Jeu wecie: tot ge57) bozie rzecz, gefſto gi mluwil po heliam58) proroku. [3. Král. 21.] 1) K. ftranie. 2) Š. K. Izrahelem. 3) K. wecze gemu O. 4) K. mam. 5) K. Š. tebu. 6) K. pomluwiti flowo. 7) K. polozil biefſe. 8) K. ſ nym nayprwe. 9) K- geho. 10) Š. vwede ho. 11) K. wlil. 12) k nadeps.; Š. weffkeren. 13) K. gemu. 14) K. procz ge; Š. procz. 15) K. vteczie brzo. 16) K. Jeu wecze. 17) K. neb. 18) K. pan buoh. 19) K. Tehdy fluhy. 20) K. podítrczi. 21) K. weczechu mu. 22) Š. prziſieze; K. ſprzyti fie. 23) Š. Izraheli. 23a) K. wſfichni. 24) Š. Izrahel. 25) a nadeps. 26) K. Š. yako (!). 27) K. gt. 28) K. ten poſel. 28a) K. gide. 29) K. kral Joram. 30) K. Š. trwa. 31) K. hniewamy. 31a) K. Joram mezy plecze. 32) Kiwrzte geho. 33) Š. Eliaffowi. 31) K. mlczieno. 35) Š. K. heliaffowa. 36) K. Azaryafs; Š. Azias (!). 37) K. ftihaffe. 38) K. geho. 39) K. pohrziebachu geho. 40) K. wgide. 41) K. ſwogi. 42) Š. k nie; K. kraffi kdyz k ni. 43) K. k Jeu z okna. 44) K. y zda muoz; Š. muože. 44a) Š. zabil. 45) K. ſweho. 46) K. budefs muku. 47) K. ſwrhli. 48) K. A kdyz gi ſwrzechu. 49) Š. K. koníka. 50) K. kdyz pak; Jeu sch. v Š. 51) K. fluham ſwym. 52) K. Š. kralowa. 53) K. k ni; Š. k nie. 54) K. nenaleznu. 55) K. f mozkem. 56) nadeps. 57) Š. geſt. 58) K. helliaſſowi; S. Eliaſowi. O hnyewu Jeu a o1) pomlſczieny proty baal. [Kap. XV.I AChab myel ſedmdeſat ſynow w ſamari. I pſal Jeu gich pieſtunom a ſſlechticzom rzka: zwolte,2) kterehoz3) chcete z ſynow achab, a vczynte ho4) kralem nad wy,5) a boyugte za dom pana waſſeho. a ony lekſſe ſie 14. Král. 10.] otepſachu mu: ſluhi twogi ſme,6) vczyn, czo ſie tobie libi. I pſal gym 5 podruhe: gſte-li mogi, poberzte hlawi ſynow pana waſſeho, a przidte ke
Regum Quarto. 437 pana boha modlamy materzie twe. a poftupyw Joram wec e wnuku ſwemu: neprziezen geſt, azaria. Tehdi Jeu zaſtrzieli Iram mezi plati,31a) az mu ſtrziela wynycze z ſrdcie geho. Ipade a vmrzie. I wecie Jeu k wewodie 30 trzietie ſtrany ritierzow: wrz ho32) na pole naboth. a pomnyff-li, ze ia a ti chodiechom po Achab, otci geho, kdiz mu boh hroziefſe po heliam,33) ze mu toho otplati na poli naboth pro krew naboth a pro krew fynow geho? wſſak ſwrchu o ſynyech naboth nezmyenyli fu fie, ale czo geft tam mlczano,31) tuto geſt naplnyeno. ſnad pſi lizali ſu krew Joram podle ſlowa 35 helie,35) lizali ſu krew achab, kdiz ſu lizali krew ſyna geho. a kdiz Azarias36) vtiekafſe, Jeu ſtihagie37) gei k horzie gaber, I rany ho.38) a on vtecze do magedo, I vmrzie tv, a neſechu ho do Jerufalema, a pohrzebu ho38) w myeſtie dawidowie. potom wgiede40) Jeu do Jezrael, a Jezabel biefſe na wiezi, a zmaza oczi ſwell) liczidlem, abi ſie zdala kraffie, kto k nyei42) 40 przigde. I wecie z okna k Jeu:43) I za moze44) [191a 1] biti myr zamri, gefſto zahubil44a) pana ſweho? Jako bi rzekla: tis zabil pana tweho45) iako zamri, a tuz muku maſſa6) trpieti. tehdi Jeu kaza dwiema komornykoma, gefſto okolo nye ſtachu, abi gi dolow ſtrczili.47) 148) vtlaczichu gi kopita Jezabel koníke.49) a kdiz Jeu50) ſiedek ſtolu, wecie ſwym ſluham:51) gdiete a pohrzebte mortua ê. 45 onu zlorzeczenu, nebt geft kralewa52) dczera. a kdiz k nyei53) przigdu, nenalezu54) nycz gyneho, gedno ſwrchny leb mozku55) a nohi a56) ſwrchoft ruku. vſlifſew to Jeu wecie: tot ge57) bozie rzecz, gefſto gi mluwil po heliam58) proroku. [3. Král. 21.] 1) K. ftranie. 2) Š. K. Izrahelem. 3) K. wecze gemu O. 4) K. mam. 5) K. Š. tebu. 6) K. pomluwiti flowo. 7) K. polozil biefſe. 8) K. ſ nym nayprwe. 9) K- geho. 10) Š. vwede ho. 11) K. wlil. 12) k nadeps.; Š. weffkeren. 13) K. gemu. 14) K. procz ge; Š. procz. 15) K. vteczie brzo. 16) K. Jeu wecze. 17) K. neb. 18) K. pan buoh. 19) K. Tehdy fluhy. 20) K. podítrczi. 21) K. weczechu mu. 22) Š. prziſieze; K. ſprzyti fie. 23) Š. Izraheli. 23a) K. wſfichni. 24) Š. Izrahel. 25) a nadeps. 26) K. Š. yako (!). 27) K. gt. 28) K. ten poſel. 28a) K. gide. 29) K. kral Joram. 30) K. Š. trwa. 31) K. hniewamy. 31a) K. Joram mezy plecze. 32) Kiwrzte geho. 33) Š. Eliaffowi. 31) K. mlczieno. 35) Š. K. heliaffowa. 36) K. Azaryafs; Š. Azias (!). 37) K. ftihaffe. 38) K. geho. 39) K. pohrziebachu geho. 40) K. wgide. 41) K. ſwogi. 42) Š. k nie; K. kraffi kdyz k ni. 43) K. k Jeu z okna. 44) K. y zda muoz; Š. muože. 44a) Š. zabil. 45) K. ſweho. 46) K. budefs muku. 47) K. ſwrhli. 48) K. A kdyz gi ſwrzechu. 49) Š. K. koníka. 50) K. kdyz pak; Jeu sch. v Š. 51) K. fluham ſwym. 52) K. Š. kralowa. 53) K. k ni; Š. k nie. 54) K. nenaleznu. 55) K. f mozkem. 56) nadeps. 57) Š. geſt. 58) K. helliaſſowi; S. Eliaſowi. O hnyewu Jeu a o1) pomlſczieny proty baal. [Kap. XV.I AChab myel ſedmdeſat ſynow w ſamari. I pſal Jeu gich pieſtunom a ſſlechticzom rzka: zwolte,2) kterehoz3) chcete z ſynow achab, a vczynte ho4) kralem nad wy,5) a boyugte za dom pana waſſeho. a ony lekſſe ſie 14. Král. 10.] otepſachu mu: ſluhi twogi ſme,6) vczyn, czo ſie tobie libi. I pſal gym 5 podruhe: gſte-li mogi, poberzte hlawi ſynow pana waſſeho, a przidte ke
Strana 438
438 Regum Quarto. Toto wſſe mnye zaitra do Jezrahel.7) I ſta ſie tak. I pobrachus) gich hlawi w koffiku, waz o zbiti I neſu9) przied Jeu. I przikaza, abi gich newnafſieli k nyemu, ale abi Jeu. czo ge" gie v wrat ſlozili we dwie hromadie az do gitra. a kdiz rano opatrzi hlawi, buoh wecie k lidu: ſprawedlywi ſte, iako bi rzekl: przirownanym tiechto, przikazal. [191a 2] gefſto ſu zabili ſedmdefat, ſprawedliwi ſte, geſito ſte ſe mnu gedno 10 Joram a Jezabel zabili. aneb ſamariti, geſſto gie zabili, chwalil geſt, Jako bi rzekl: ſprawedlywie ſte vczynyli, bozie ſlowo naplnugicz 10) a tomu chce potomnye piſmo. aneb ia, kdiz ſem zabil pana ſweho. kto tito zbil, boh to vczynyl, czo gell) mluwil w ruku helie.12) pak zbi Jeu wſſeczki z rodu Achab w gezrahel,13) I ſſlechtice i zname i knyezi, a giedieſſe do Samarie.14) 15 a na cieſtie potkal5) ho dwa a cztirzidcieti bratrow azarie, krale Juda, a ti giediechu,16) abi pozdrawili Joram a ochoziam neb azariam newieducz, bi bili zbiti. I zbi gie17) Jeu. Tehdi wigide18) v potku Jeu19) Jonadab, ſyn rechab, I podiekowa mu20) z pomíti bozie, geſſto vczynyl. I wſadi gei na ſwoi woz Jeu, I21) wzie ho22) do Samarie,11) a zbi ti, gefſto biechu 20 oſtali z achab,23) az do gednoho. I ſebra Jeu24) lid famarie,14) I wecie we lſti: rozſfirziti chci ſluzbu baal, ſwolaite wſſeczki proroki a knyezi. ktozkolywiek24a) nebude, ten zyw nebude; neb chci weliku obiet25) vczy- nyti baal. I przigidu26) wſſiczkny27) ſluhi baal,28) ze ſie izadny neſkril, I na- plny fie29) dom baal. I wecie Jeu tiem, geffto30) biechu nad ruchem: daite 25 rucho wſſiem ſluham baal. i dachu. a kdiz fie pilnye wzepta Jeu, za31) bi koho nebilo, a neb za31) bi kto gyny mezi nymy bil, I wecie ſwym ritierzom: weidiete tama z bite wifi [191b 1] eczkny,32) at neugde yzadny. I zbichu gie,33) a ſochu34) neb ſlup zetrziechu, a chram geho zborzichu, a vczynychu za tu35) lacerny a Jamy podzemne k oczifſczeny cyeft myeſtkich. I ſhladi 30 Jeu baal z ifrael, awffak ot cieft Jeroboam neotſtupi. I wecie pan boh: proto zes vczynyl to, czo bilo36) v mem ſrdci37) proti rodu Achab, ſynowe twogi az do cztwrteho pokolenye fadu38) na ftolici kralowei39) Ifrael. I 40) vmrzie Jeu, a pochowachu ho41) w Samariy, kdiz bil kralowal oſmmezi- dcietma42) let. I kralowal zan syn geho Joas neb Joahaz13) neb Joachaz. 35 z et y frês. Jeu mortq. 1) sch. v K. 2) K. a rzka wolte. 3) K. ktereho. 4) K. ge°. 5) K. Š. wami. 6) K. ſmy. 7) Š. Izrahele; K. zitra za Jezrahel. 8) K. pobrawíſe. 9) K. w kofí y neſechu ge. 10) K. naplnigicz. 11) K. gt. 12) Š. Eliaffowie. 13) Š. Izrahel. 14) Š. Samarij 15) K. potkachu. 16) K. geli. 17) K. ge wffeczky. 18) K. wgide; Š. wygiede. 19) sch. v K. 20) K. gemu. 21) K. a. 22) K. wze geho. 23) Š. z Zachab. 24) sch. v K. 213) K. kniczie ktoz kolwiek. 25) Š. opiet (!). 26) K. przygidechu. 27) K. wſfeczky. 28) I — baal sch. v Š. 29) K. ſe gich. 30) K. geffto tu. 31) K. Š. zda. 32) K. wífeczky. 33) K. ge wſſeczky. 31) K. ſochu tu. 35) K. vczyni za to; Š. to. 36) Š. bylo gt. 37) K. w mem frdczi bylo, 38) K. Š. fedu. 39) Š. kralowe. 40) K. potom. 41) K. gey. 42) K. ofmmeztczitma; Š. ofmmezcietma. 43) K. Joachaz. [Kap. XVI.] O Atalyal) a o Joaz.2) PAk Atalia, widucz ſyna ſweho mrtwa, a chtiecz kralowati, zbi 14. Král. 11.] wſſie ſymye kralow3) Irael.4) I bieſſe Joſaba, feſtra Achazie otcem a zena
438 Regum Quarto. Toto wſſe mnye zaitra do Jezrahel.7) I ſta ſie tak. I pobrachus) gich hlawi w koffiku, waz o zbiti I neſu9) przied Jeu. I przikaza, abi gich newnafſieli k nyemu, ale abi Jeu. czo ge" gie v wrat ſlozili we dwie hromadie az do gitra. a kdiz rano opatrzi hlawi, buoh wecie k lidu: ſprawedlywi ſte, iako bi rzekl: przirownanym tiechto, przikazal. [191a 2] gefſto ſu zabili ſedmdefat, ſprawedliwi ſte, geſito ſte ſe mnu gedno 10 Joram a Jezabel zabili. aneb ſamariti, geſſto gie zabili, chwalil geſt, Jako bi rzekl: ſprawedlywie ſte vczynyli, bozie ſlowo naplnugicz 10) a tomu chce potomnye piſmo. aneb ia, kdiz ſem zabil pana ſweho. kto tito zbil, boh to vczynyl, czo gell) mluwil w ruku helie.12) pak zbi Jeu wſſeczki z rodu Achab w gezrahel,13) I ſſlechtice i zname i knyezi, a giedieſſe do Samarie.14) 15 a na cieſtie potkal5) ho dwa a cztirzidcieti bratrow azarie, krale Juda, a ti giediechu,16) abi pozdrawili Joram a ochoziam neb azariam newieducz, bi bili zbiti. I zbi gie17) Jeu. Tehdi wigide18) v potku Jeu19) Jonadab, ſyn rechab, I podiekowa mu20) z pomíti bozie, geſſto vczynyl. I wſadi gei na ſwoi woz Jeu, I21) wzie ho22) do Samarie,11) a zbi ti, gefſto biechu 20 oſtali z achab,23) az do gednoho. I ſebra Jeu24) lid famarie,14) I wecie we lſti: rozſfirziti chci ſluzbu baal, ſwolaite wſſeczki proroki a knyezi. ktozkolywiek24a) nebude, ten zyw nebude; neb chci weliku obiet25) vczy- nyti baal. I przigidu26) wſſiczkny27) ſluhi baal,28) ze ſie izadny neſkril, I na- plny fie29) dom baal. I wecie Jeu tiem, geffto30) biechu nad ruchem: daite 25 rucho wſſiem ſluham baal. i dachu. a kdiz fie pilnye wzepta Jeu, za31) bi koho nebilo, a neb za31) bi kto gyny mezi nymy bil, I wecie ſwym ritierzom: weidiete tama z bite wifi [191b 1] eczkny,32) at neugde yzadny. I zbichu gie,33) a ſochu34) neb ſlup zetrziechu, a chram geho zborzichu, a vczynychu za tu35) lacerny a Jamy podzemne k oczifſczeny cyeft myeſtkich. I ſhladi 30 Jeu baal z ifrael, awffak ot cieft Jeroboam neotſtupi. I wecie pan boh: proto zes vczynyl to, czo bilo36) v mem ſrdci37) proti rodu Achab, ſynowe twogi az do cztwrteho pokolenye fadu38) na ftolici kralowei39) Ifrael. I 40) vmrzie Jeu, a pochowachu ho41) w Samariy, kdiz bil kralowal oſmmezi- dcietma42) let. I kralowal zan syn geho Joas neb Joahaz13) neb Joachaz. 35 z et y frês. Jeu mortq. 1) sch. v K. 2) K. a rzka wolte. 3) K. ktereho. 4) K. ge°. 5) K. Š. wami. 6) K. ſmy. 7) Š. Izrahele; K. zitra za Jezrahel. 8) K. pobrawíſe. 9) K. w kofí y neſechu ge. 10) K. naplnigicz. 11) K. gt. 12) Š. Eliaffowie. 13) Š. Izrahel. 14) Š. Samarij 15) K. potkachu. 16) K. geli. 17) K. ge wffeczky. 18) K. wgide; Š. wygiede. 19) sch. v K. 20) K. gemu. 21) K. a. 22) K. wze geho. 23) Š. z Zachab. 24) sch. v K. 213) K. kniczie ktoz kolwiek. 25) Š. opiet (!). 26) K. przygidechu. 27) K. wſfeczky. 28) I — baal sch. v Š. 29) K. ſe gich. 30) K. geffto tu. 31) K. Š. zda. 32) K. wífeczky. 33) K. ge wſſeczky. 31) K. ſochu tu. 35) K. vczyni za to; Š. to. 36) Š. bylo gt. 37) K. w mem frdczi bylo, 38) K. Š. fedu. 39) Š. kralowe. 40) K. potom. 41) K. gey. 42) K. ofmmeztczitma; Š. ofmmezcietma. 43) K. Joachaz. [Kap. XVI.] O Atalyal) a o Joaz.2) PAk Atalia, widucz ſyna ſweho mrtwa, a chtiecz kralowati, zbi 14. Král. 11.] wſſie ſymye kralow3) Irael.4) I bieſſe Joſaba, feſtra Achazie otcem a zena
Strana 439
Regum Quarto. 439 20 25 30 Joiade knyezie.5) ta bieſſe vkradla) Joaz, ſyna achazie, gefſcze an7) sſe,s) abi ho9) nezabili, i krila10) hol1) ffeft let w domu boziem, tocziff w domkach nedielnykowich. a ſedmeho leta ſebra knyezata a12) pany a ritierzie 113 lewiti, I vkaza gym taynye ſyna kralowa. I ſprziſiezechu ſie wſſiczkny11) pro dietie proti Ataliam, a dietie poſtawichu w ſobotu. I vczynychu15) takto: cztrmezidcietma16) bieffe ſwichnych knyezi, a17) tiech18) kazdi w tiden gmyegiefſe myefto ſebel9) w fluzbu cztrmezid [191b 2] cietma16) 10 menffich knyezi a tolikez zpiewakow a tolikez wratnych. Pak na uſwitie biſkup, kteriz ſluzieſſe, ſ hlukem wigdieſſe do wlaſti; a ten biſkup, kteri myel ſluziti, weidiefſe ſwym20) hlukem. Pak Joiada20a) pro rozffirzenye woiſka zadrzie ti, gefîto myeli wigiti, a przigie wchodicie, czynye z nych dwa zaſtupi. a prziczyny trzeti zaſtup ze ftennykow a z lewit,21) gefíto 15 bil ſwolal,22) a wifed w dom paziti a w dom odienye, gefíto bil nyekdi23) vczynyl dawid, I da wffiem odienye a przikaza tiem, gefſto myeli wigiti, abi ſtali okolo krale w fieny wnytrznyei24) a ſtrziehli. a tiem, gefſto myeli wgiti, rzekl, abi ſefſli do domu kralowa, abi ſluhi kralowe,25) wiſtupiecz z nye, mazanye kralowa neborzili any prziekazeli. a ten take zaſtup na tre rozdieli przikazugie, abi goden diel drzal ponoczku v krale w fienci domu kralowa, a druhi diel abi ſtrziehli brany feir, ſkrzie nyzto chodiechu z myeſta do kralowa domu. Trzeti diel chowaſſe domu meſſa, to ſlowieſſe26) brana ſſczitarzow, toczifí ſtraznych kralowich, a ſkrzie tu chodiechu z domu kralowa do chramu. a trzeti diel, gefſto ſebral ze ſtennykow27) a lewit, poſtawi k ſtrazi ſienci kramowich ſe wſſiech ſtran. a ſam ſ gynu knyezi28) a lewiti a ftarſfymy prowede ſyna kralowa, a [192a 1] maza ho29) w krale, a polozi nan korunu a ſwiedeczîtwie, tocziſi zakon bozi, abi gei drzal w ruku, abi i ruchem kralowſtwie kazen zakona bila poruczena k zacho- wany. Pak Atalia przibiehſſi rozpraſſczi30) rucho ſwe a krziciecz: ſprzi- fiezenye, ſprzifiezenye!31) I wiwedu gi ſtennyci32) z ohradi chramu ſkrzie Atalia branu konſku, I zabichu gi, a krale dowedu ſkrzie branu fſachownykow int'fecta ê. na ſien. I fiede na ſtolici kralowei,33) I weſeli ſie lid zemye, neb bil boh otial vkoru, abi zena nad nymy31) nekralowala. I zborzichu chram baal a oltarzie i obrazi, gefíto bil vczynyl Joram, atalia a mathan, knyezie 35 baal, zabichu35) przied oltarziem, a bieſſe Joaz ſedm let,36) kdiz poczie kra- lowati, leta ſedmeho krale Jeu Irael,17) a kralowal cztirzidcieti let w Jeru- falemye, a czynyl prawie przied panem bohem po wifie dny knyezie Joiade. 1) K. Atalye. 2) K. a Joas. 3) K. kralowo. 4) Š. Izrahelfkych. 3) K. kniezete. c) k nadeps., i za d podtečk. 7) K. an gefftie sſe. 8) Š. sfal. 3) K. geho. 10) Š. ſkryla. 11) K. geho. 12) sch. v Š. 13) K. a. 14) K. ſprzezichu ſe wſſichni. 15) K. vczyni. 16) K. Cztyrzmetczitma bieſſe; Š. cztrmezcietma. 17) K. a z. 18) i nadeps. 19) K. ſebu. 20) K. f ſwym. 20a) K Joada. 21) K. zaſtup fetnykow a z lewitow. 22) K. geſſto byli; násl. sl. sch. 23) sch. v K. 24) Š. wnitrznie; K. wnitrzni. 25) Š. kralowy. 26) K. biefſe. 27) K. cztenikow. 28) Š. s ginymi kniezimi. 29) K. geho. 30) K. roztrze. 31) v K. jen jednou. 32) K. fetniczi. 33) Š. kralowe. 34) K. nad nymi zena. 35) K. zbichu wſſechny. 36) K w ſedmi letech. 37) Š. Izrahelſke". 5
Regum Quarto. 439 20 25 30 Joiade knyezie.5) ta bieſſe vkradla) Joaz, ſyna achazie, gefſcze an7) sſe,s) abi ho9) nezabili, i krila10) hol1) ffeft let w domu boziem, tocziff w domkach nedielnykowich. a ſedmeho leta ſebra knyezata a12) pany a ritierzie 113 lewiti, I vkaza gym taynye ſyna kralowa. I ſprziſiezechu ſie wſſiczkny11) pro dietie proti Ataliam, a dietie poſtawichu w ſobotu. I vczynychu15) takto: cztrmezidcietma16) bieffe ſwichnych knyezi, a17) tiech18) kazdi w tiden gmyegiefſe myefto ſebel9) w fluzbu cztrmezid [191b 2] cietma16) 10 menffich knyezi a tolikez zpiewakow a tolikez wratnych. Pak na uſwitie biſkup, kteriz ſluzieſſe, ſ hlukem wigdieſſe do wlaſti; a ten biſkup, kteri myel ſluziti, weidiefſe ſwym20) hlukem. Pak Joiada20a) pro rozffirzenye woiſka zadrzie ti, gefîto myeli wigiti, a przigie wchodicie, czynye z nych dwa zaſtupi. a prziczyny trzeti zaſtup ze ftennykow a z lewit,21) gefíto 15 bil ſwolal,22) a wifed w dom paziti a w dom odienye, gefíto bil nyekdi23) vczynyl dawid, I da wffiem odienye a przikaza tiem, gefſto myeli wigiti, abi ſtali okolo krale w fieny wnytrznyei24) a ſtrziehli. a tiem, gefſto myeli wgiti, rzekl, abi ſefſli do domu kralowa, abi ſluhi kralowe,25) wiſtupiecz z nye, mazanye kralowa neborzili any prziekazeli. a ten take zaſtup na tre rozdieli przikazugie, abi goden diel drzal ponoczku v krale w fienci domu kralowa, a druhi diel abi ſtrziehli brany feir, ſkrzie nyzto chodiechu z myeſta do kralowa domu. Trzeti diel chowaſſe domu meſſa, to ſlowieſſe26) brana ſſczitarzow, toczifí ſtraznych kralowich, a ſkrzie tu chodiechu z domu kralowa do chramu. a trzeti diel, gefſto ſebral ze ſtennykow27) a lewit, poſtawi k ſtrazi ſienci kramowich ſe wſſiech ſtran. a ſam ſ gynu knyezi28) a lewiti a ftarſfymy prowede ſyna kralowa, a [192a 1] maza ho29) w krale, a polozi nan korunu a ſwiedeczîtwie, tocziſi zakon bozi, abi gei drzal w ruku, abi i ruchem kralowſtwie kazen zakona bila poruczena k zacho- wany. Pak Atalia przibiehſſi rozpraſſczi30) rucho ſwe a krziciecz: ſprzi- fiezenye, ſprzifiezenye!31) I wiwedu gi ſtennyci32) z ohradi chramu ſkrzie Atalia branu konſku, I zabichu gi, a krale dowedu ſkrzie branu fſachownykow int'fecta ê. na ſien. I fiede na ſtolici kralowei,33) I weſeli ſie lid zemye, neb bil boh otial vkoru, abi zena nad nymy31) nekralowala. I zborzichu chram baal a oltarzie i obrazi, gefíto bil vczynyl Joram, atalia a mathan, knyezie 35 baal, zabichu35) przied oltarziem, a bieſſe Joaz ſedm let,36) kdiz poczie kra- lowati, leta ſedmeho krale Jeu Irael,17) a kralowal cztirzidcieti let w Jeru- falemye, a czynyl prawie przied panem bohem po wifie dny knyezie Joiade. 1) K. Atalye. 2) K. a Joas. 3) K. kralowo. 4) Š. Izrahelfkych. 3) K. kniezete. c) k nadeps., i za d podtečk. 7) K. an gefftie sſe. 8) Š. sfal. 3) K. geho. 10) Š. ſkryla. 11) K. geho. 12) sch. v Š. 13) K. a. 14) K. ſprzezichu ſe wſſichni. 15) K. vczyni. 16) K. Cztyrzmetczitma bieſſe; Š. cztrmezcietma. 17) K. a z. 18) i nadeps. 19) K. ſebu. 20) K. f ſwym. 20a) K Joada. 21) K. zaſtup fetnykow a z lewitow. 22) K. geſſto byli; násl. sl. sch. 23) sch. v K. 24) Š. wnitrznie; K. wnitrzni. 25) Š. kralowy. 26) K. biefſe. 27) K. cztenikow. 28) Š. s ginymi kniezimi. 29) K. geho. 30) K. roztrze. 31) v K. jen jednou. 32) K. fetniczi. 33) Š. kralowe. 34) K. nad nymi zena. 35) K. zbichu wſſechny. 36) K w ſedmi letech. 37) Š. Izrahelſke". 5
Strana 440
440 Regum Quarto. [Kap. XVII.] O pokladnyczy.1) A bieſſe w domu boziem borzenye netoliko pro ſtaroſt a2) obmeſſ- kanye, ale take geſíto bila Atalia vczynyla, a z poſwieceneho bila vczy- nyla2a) dom baal. a przikaza Joaz knyezi,3) abi oprawili ſtrziechi chramu, wezmucz obieti mynugicich, a gefſto offierowali za mzdu dufſie piet ficlow I4. Král. 12.] I4) wahi, tocziff5) gefſto dawachu k bogi cztenemu. [192a 2] neb obiet 5 Sac'dotes za opufſczenye6) a za hrziech to7) bilo knyezíke; a to przigymachu knyezie non repa- az do cztrnaſti let krale Joas,8) awffak neoprawili ſu ſtrziech chramowich. rauerunt a rozhnyewaw ſie kral i zabrany knyezi,9) abi wiecz penyez nebrali. Wiſak ſtrata. Jozefo prawi, ze bil kral przikazal, abi po wſſem10) kragi knyezie ſ hlawi wzali po puol ſiclu. a wida, ze ſie to lidu nelibi, i przieſtal toho,13) a proto 10 nebilo opraweno wiborzenye.12) pak Joiada vczyny pokladnyci ohrazenu penyezom, a ſwrchu dieru otewrzenu, i poſtawi gi na prawici wchodycym do chramu nedaleko ot oltarzie. a kdiz ſie w tom vkazowaſſe mnoho penyez, piſarz kralow a biſkup wynymachu a dawachu tiem, geſſto wlad- nyechu zednykamy13) domu bozieho. a nemyewachu f nymy poczta,14) 15 nezli v15) wierzie zpofobowachu. anyz czynyechu nadobie ktere z tiech peniez w boziem domu, gedno czoz zbywaſſe z oprawenye,16) iakoz ſie czte w paralipomenon. I vmrzie Joiada biſkup, a ten ſam gedyny,17) iakoz ſie czte, po Moifii8) Sto a trzidcieti let bil zyw, a pohrzieben by18a) w myeftie dawidowie, proto ze zieti dawidowu oprawil kralowſtwie. a kdiz 20 on vmrzie, Joas otchili fie ot zakona bozieho, a przikladem geho nailepíſi Zachâias geho pokazi [192b 1] chu fie.19) a kdiz ho20) trefktafſe zacharias, fyn Joiade,21) vkameno- wan, ſyn kaza ho20) vkamenowati mezi chramem a oltarzem. * a potom wiecz, iako Joiade, prawi epifanyus,22) nebra lid otpowiedi w chramye tak zgiewnye iako [Mat. 23.] drziew, any z23) dabir, any z efot. ** Pak kral nemnoho potom muki trpie.21) kdiz azael, kral ſirie, wiboyowa geth, giede25) do Jerufalema, a Joas poſla 14. Král. 13. I mu26) pokladi bozieho domu 117) domu kralowa, ne z28) ſkritich hrobow, y ot- ſtupi ot nyeho. a kdiz Joas vpade we zlu nemocz, proto ze ſobie czeſt bozíku28a) chtiel przichiliti, iakoz prawie zide, dwa ſluhi geho zabichu ho ;29) i bi3o) pohrzeben w myeſtie dawidowie, ale wſſak ne w hrobiech.31) 30 po nyem32) kralowa ſyn322) geho amaſias. * wſſiczny33) ſynowe zacharie ſ nym ſu34) vkamenowany kromye ged- noho, gefſto fie vrodil po pohrzebu otczowu; tomu potom35) prziewzdiechu zacharias. ** prawie nyeterzi: dabir 6) geft kamen w racionali ; ale ze dabir geft 35 ſlowo, y moze ſnad rzieci, ze nedawaſſe gym otpowedi any flowem any zna- menym ; a36a) ze dabir geft flowo,37) ottud fie die: wagedaber, tocziff: tot ſu ſlowa. [2. Paral. 24.] Joiada mortuq. 25 dabir nô. 1) Š. (přid.) tuto ſe piſſe. 2) sch. v K. 2a) K. vczyniena. 3) Š. kniezym; K. knizeti. 1) K. te. 5) podeps. 6) K. opiet za odpufitienie. 7) K. a to. 8) K. Joab. 9) Š. kniezim. 10) za tím přetrž. czaſu. 11) K. od toho. 12) K. zborzenie. 13) K. zedniky. 14) K. Š. pocztu. 15) K. ze v. 16) K. z oprawowani. 17) sch. v K. 18) K. Š. Moyzie-
440 Regum Quarto. [Kap. XVII.] O pokladnyczy.1) A bieſſe w domu boziem borzenye netoliko pro ſtaroſt a2) obmeſſ- kanye, ale take geſíto bila Atalia vczynyla, a z poſwieceneho bila vczy- nyla2a) dom baal. a przikaza Joaz knyezi,3) abi oprawili ſtrziechi chramu, wezmucz obieti mynugicich, a gefſto offierowali za mzdu dufſie piet ficlow I4. Král. 12.] I4) wahi, tocziff5) gefſto dawachu k bogi cztenemu. [192a 2] neb obiet 5 Sac'dotes za opufſczenye6) a za hrziech to7) bilo knyezíke; a to przigymachu knyezie non repa- az do cztrnaſti let krale Joas,8) awffak neoprawili ſu ſtrziech chramowich. rauerunt a rozhnyewaw ſie kral i zabrany knyezi,9) abi wiecz penyez nebrali. Wiſak ſtrata. Jozefo prawi, ze bil kral przikazal, abi po wſſem10) kragi knyezie ſ hlawi wzali po puol ſiclu. a wida, ze ſie to lidu nelibi, i przieſtal toho,13) a proto 10 nebilo opraweno wiborzenye.12) pak Joiada vczyny pokladnyci ohrazenu penyezom, a ſwrchu dieru otewrzenu, i poſtawi gi na prawici wchodycym do chramu nedaleko ot oltarzie. a kdiz ſie w tom vkazowaſſe mnoho penyez, piſarz kralow a biſkup wynymachu a dawachu tiem, geſſto wlad- nyechu zednykamy13) domu bozieho. a nemyewachu f nymy poczta,14) 15 nezli v15) wierzie zpofobowachu. anyz czynyechu nadobie ktere z tiech peniez w boziem domu, gedno czoz zbywaſſe z oprawenye,16) iakoz ſie czte w paralipomenon. I vmrzie Joiada biſkup, a ten ſam gedyny,17) iakoz ſie czte, po Moifii8) Sto a trzidcieti let bil zyw, a pohrzieben by18a) w myeftie dawidowie, proto ze zieti dawidowu oprawil kralowſtwie. a kdiz 20 on vmrzie, Joas otchili fie ot zakona bozieho, a przikladem geho nailepíſi Zachâias geho pokazi [192b 1] chu fie.19) a kdiz ho20) trefktafſe zacharias, fyn Joiade,21) vkameno- wan, ſyn kaza ho20) vkamenowati mezi chramem a oltarzem. * a potom wiecz, iako Joiade, prawi epifanyus,22) nebra lid otpowiedi w chramye tak zgiewnye iako [Mat. 23.] drziew, any z23) dabir, any z efot. ** Pak kral nemnoho potom muki trpie.21) kdiz azael, kral ſirie, wiboyowa geth, giede25) do Jerufalema, a Joas poſla 14. Král. 13. I mu26) pokladi bozieho domu 117) domu kralowa, ne z28) ſkritich hrobow, y ot- ſtupi ot nyeho. a kdiz Joas vpade we zlu nemocz, proto ze ſobie czeſt bozíku28a) chtiel przichiliti, iakoz prawie zide, dwa ſluhi geho zabichu ho ;29) i bi3o) pohrzeben w myeſtie dawidowie, ale wſſak ne w hrobiech.31) 30 po nyem32) kralowa ſyn322) geho amaſias. * wſſiczny33) ſynowe zacharie ſ nym ſu34) vkamenowany kromye ged- noho, gefſto fie vrodil po pohrzebu otczowu; tomu potom35) prziewzdiechu zacharias. ** prawie nyeterzi: dabir 6) geft kamen w racionali ; ale ze dabir geft 35 ſlowo, y moze ſnad rzieci, ze nedawaſſe gym otpowedi any flowem any zna- menym ; a36a) ze dabir geft flowo,37) ottud fie die: wagedaber, tocziff: tot ſu ſlowa. [2. Paral. 24.] Joiada mortuq. 25 dabir nô. 1) Š. (přid.) tuto ſe piſſe. 2) sch. v K. 2a) K. vczyniena. 3) Š. kniezym; K. knizeti. 1) K. te. 5) podeps. 6) K. opiet za odpufitienie. 7) K. a to. 8) K. Joab. 9) Š. kniezim. 10) za tím přetrž. czaſu. 11) K. od toho. 12) K. zborzenie. 13) K. zedniky. 14) K. Š. pocztu. 15) K. ze v. 16) K. z oprawowani. 17) sch. v K. 18) K. Š. Moyzie-
Strana 441
Regum Quarto. 441 ffowi. 18a) Š. K. byl. 19) K. ſe pokazichu; Š. pokazichu ſe naylepíſij ge°. 20) K. geho. 21) K. Joyadow tehdy. 22) y nadeps. 23) sch. v Š. 24) K. Š. trpiel. 25) K. feth gide. 26) K. gemu. 27) K. domu bozieho a. 28) sch. v K. 28a) K. bozi. 29) K. zbichu gey az do fmrti. 30) Š. K. byl. 31) K. w hrobich geho. 32) K. po niem pak. 32a) Š. kralowal. 33) K. a wſficzkni. 31) K. gfu f nym. 35) K. pak przewzdichu zachariafs. 36) K. ze dabir. 36a) K. ale. 37) y moze — flowo sch. v Š. O ſmrty helyſeowie. [Kap XVIII.I LEta trzymezidcietmeho1) Joas, krale Jude,2) kralowa3) Joachaz,1) fyn Jeu, nad Ifrael5) ſedmnaft [192b 2] let, a chodil po cieftach Jeroboam. I rozhnyewa ſie boh na Ifrael, Isa) da gie w mocz azael a w mocz benadab, fynu azaelowu, a neoſtawichu Joachazowis) lidu,7) gedno padefat giezd- czow a defiet wozow a defiet pieſſich. I zakrzicze Joachaz k bohu, a boh 14. Král. 13.] ſmylowaw ſie i das) pokoi az do ſmrti geho. a kdiz vmrzie, pohrzebu9) ho w ſamari. I kralowa10) Joas,11) ſyn geho, zan leta ſedmeho a trzidczateho Joas, krale Juda, a kralowa ffeſtnaft let w Irael.12) a chodi po cieftach Jeroboam, wſſak ne tak welmy, iako gich13) otczowe. * Pak heliſeus nemahaſſe, i gide k nyemu Joas, kral Ifrael,15) a zaplakaw wecie: otcze moi, wozl6) Ifraell5) 117) wozatai geho! I wecie helifeus: przynes luczifſcze a ſſipi, a poloz ruku twu na luczifſcze. i ſta ſie tak; pak helifeus rucie ſwogi podlozi rukama kralowyma a rzka: otewrzi okno- na wzchod fluncie a ſtrziel. I wiſtrzieli. I wecie helifeus: ſtrziela bozie 15 geft proti firiy, i potepeff diel firie,18) gefito geft w affeth, az gi zahubiff. a zdwih luczifſcze a18a) ſtrzieli, wecie helifeus krali: vderz w zemy19) ſſypem [193a 1] a kdiz vderzi trzikrat I ſta, 19a) rozhnyewa ſie muz bozi a rzka: bi bil bill20) az do ſedmeho,21) tolikrat bi22) pobil; ale giz gedno trzikrat potepefſ gi.23) I vmrzie helifeus, a pohrzebu ho21) podle abdiâ. pak25) 20 toho leta wgidu lotrowe26) moabitîſczi w zemy. a nyekaci pohrzebugicz czlowieka, widucz lotri a bogiece fie, wrzechu mrchu w hrob27) helifei 28) a kdiz ſie dotcze koſti heliſei,29) I ozi30) ten czlowiek. wſſak Jozefq die,31) Mortuus ze lotrowe32) vwrhli bili mrtweho w hrob heliſei,28) gehozto33) ſu bili za- revixit. bily. V vmrzie kral31) firie,35) a ſyn geho benadab kralowa36) po nyem.37) 25 I fieda38) f nym kral Ifrael39) Joas, po40) trzikrat ſie ſtupowachu, I przie- moze ho!l) Joas, I42) wynye z gieho moci ti3) myeſta, kterez41) bil otial Azael z Ifrael45) podle flowa heliſei.46) * Za Joas dwanaſti kral latyníki Siluyus aremulus,47) ten pomocz albanſkich48) mezi horamy, gefſto rzym geſt, poloz.l. toho syn bil49) Julyus, 30 pradied Julia procule,49a) geſſto i romulem sſſedíſe zalozi50) rzym. 1) K. trzimetczitmeho. 2) K. Š. Juda. 3) Š. kralowal. 4) ta dvě sl. sch. v K. 5) Š. Izraelem. 5a) K. a. *) K. Joazachowi (!). 7) sch. v K. s) Š. dal. 3) K. y pohrze- bachu geho. 10) Š. kralowal. 11) K. kralowo (!) Joan. 12) Š. Izraheli. 13) K. geho. 14) K. Š. Izrahelfky. 15) Š. Izrahelfky. 16) Š. a woz. 17) K. a. 18) Š. Sirij. 183) Š. y. 19) K. wezma(!). 19a) K. y fta y. 20) sch. v K. 21) K. do ſedmeho vczynil. 22) K. by ge. Helizeus mortuus é. Nö. 5 10
Regum Quarto. 441 ffowi. 18a) Š. K. byl. 19) K. ſe pokazichu; Š. pokazichu ſe naylepíſij ge°. 20) K. geho. 21) K. Joyadow tehdy. 22) y nadeps. 23) sch. v Š. 24) K. Š. trpiel. 25) K. feth gide. 26) K. gemu. 27) K. domu bozieho a. 28) sch. v K. 28a) K. bozi. 29) K. zbichu gey az do fmrti. 30) Š. K. byl. 31) K. w hrobich geho. 32) K. po niem pak. 32a) Š. kralowal. 33) K. a wſficzkni. 31) K. gfu f nym. 35) K. pak przewzdichu zachariafs. 36) K. ze dabir. 36a) K. ale. 37) y moze — flowo sch. v Š. O ſmrty helyſeowie. [Kap XVIII.I LEta trzymezidcietmeho1) Joas, krale Jude,2) kralowa3) Joachaz,1) fyn Jeu, nad Ifrael5) ſedmnaft [192b 2] let, a chodil po cieftach Jeroboam. I rozhnyewa ſie boh na Ifrael, Isa) da gie w mocz azael a w mocz benadab, fynu azaelowu, a neoſtawichu Joachazowis) lidu,7) gedno padefat giezd- czow a defiet wozow a defiet pieſſich. I zakrzicze Joachaz k bohu, a boh 14. Král. 13.] ſmylowaw ſie i das) pokoi az do ſmrti geho. a kdiz vmrzie, pohrzebu9) ho w ſamari. I kralowa10) Joas,11) ſyn geho, zan leta ſedmeho a trzidczateho Joas, krale Juda, a kralowa ffeſtnaft let w Irael.12) a chodi po cieftach Jeroboam, wſſak ne tak welmy, iako gich13) otczowe. * Pak heliſeus nemahaſſe, i gide k nyemu Joas, kral Ifrael,15) a zaplakaw wecie: otcze moi, wozl6) Ifraell5) 117) wozatai geho! I wecie helifeus: przynes luczifſcze a ſſipi, a poloz ruku twu na luczifſcze. i ſta ſie tak; pak helifeus rucie ſwogi podlozi rukama kralowyma a rzka: otewrzi okno- na wzchod fluncie a ſtrziel. I wiſtrzieli. I wecie helifeus: ſtrziela bozie 15 geft proti firiy, i potepeff diel firie,18) gefito geft w affeth, az gi zahubiff. a zdwih luczifſcze a18a) ſtrzieli, wecie helifeus krali: vderz w zemy19) ſſypem [193a 1] a kdiz vderzi trzikrat I ſta, 19a) rozhnyewa ſie muz bozi a rzka: bi bil bill20) az do ſedmeho,21) tolikrat bi22) pobil; ale giz gedno trzikrat potepefſ gi.23) I vmrzie helifeus, a pohrzebu ho21) podle abdiâ. pak25) 20 toho leta wgidu lotrowe26) moabitîſczi w zemy. a nyekaci pohrzebugicz czlowieka, widucz lotri a bogiece fie, wrzechu mrchu w hrob27) helifei 28) a kdiz ſie dotcze koſti heliſei,29) I ozi30) ten czlowiek. wſſak Jozefq die,31) Mortuus ze lotrowe32) vwrhli bili mrtweho w hrob heliſei,28) gehozto33) ſu bili za- revixit. bily. V vmrzie kral31) firie,35) a ſyn geho benadab kralowa36) po nyem.37) 25 I fieda38) f nym kral Ifrael39) Joas, po40) trzikrat ſie ſtupowachu, I przie- moze ho!l) Joas, I42) wynye z gieho moci ti3) myeſta, kterez41) bil otial Azael z Ifrael45) podle flowa heliſei.46) * Za Joas dwanaſti kral latyníki Siluyus aremulus,47) ten pomocz albanſkich48) mezi horamy, gefſto rzym geſt, poloz.l. toho syn bil49) Julyus, 30 pradied Julia procule,49a) geſſto i romulem sſſedíſe zalozi50) rzym. 1) K. trzimetczitmeho. 2) K. Š. Juda. 3) Š. kralowal. 4) ta dvě sl. sch. v K. 5) Š. Izraelem. 5a) K. a. *) K. Joazachowi (!). 7) sch. v K. s) Š. dal. 3) K. y pohrze- bachu geho. 10) Š. kralowal. 11) K. kralowo (!) Joan. 12) Š. Izraheli. 13) K. geho. 14) K. Š. Izrahelfky. 15) Š. Izrahelfky. 16) Š. a woz. 17) K. a. 18) Š. Sirij. 183) Š. y. 19) K. wezma(!). 19a) K. y fta y. 20) sch. v K. 21) K. do ſedmeho vczynil. 22) K. by ge. Helizeus mortuus é. Nö. 5 10
Strana 442
442 Regum Quarto. 23) K. ge. 21) K. ge°. 25) K. Potom. 26) Š. wygdu; K. wgidechu lotrzi. 27) K. w hrob mrchu. 28) Š. Elizea; K. helizeow. 29) K. helizeowych; Š. Elizea. 30) K. oziwe. 31) K. K. prawi. 32) K. lotrzi. 33) Š. gehoz. 34) K. take kral. 35) Š. Syrfky. 36) Š. kralowal. 37) zan. 38) K. ſedal. 39) Š. Izrahelfky. 40) K. a po. 41) K. geho. 42) K. a. 43) K. ta. 44) K. kteraz. 45) Š. Izraele. 46) Š. Elizea; K. Helifeowa. 47) K. Romulus. 48) K. Alban- ſkym. 49) K. byl gt ſyn. 49a) K. pratule (!). 50) K. ſſedíie zalozichu; Š. sſſedſſe ſe zalozili. O Maza.1) [Kap. XIX 20 25 LEta druheho Joas, krale Ifrael,2) kralowal amazias, ſyn Joas, w Jerufalemye. a bilo mu3) pietmezcietma4) let, a kdiz poczie5) kralowati, as) kralowal bez gednoho trzidcieti let; gmye?) geho materze8) Joiada z Jerufalema. a czynyl prawie przied bohem2) podle toho, iako czynyl 5 Joas, otecz geho, gedno to,10) ze wifofti neotial iako I11) otecz, a12) zahubi ti ſluhi, geſſto mu otcie bili zabili; ale gich ſynow nezahubi pro zakon Moifi,13) geffto fiel4) die: neumru otczowe za ſyny, any fynowe za otcie. I febra15) [193a 2] woiſko, abil6) Amalechiti a Idumey wiboyowal, a magie v krale Iſraeli7) ſto odienczow za ſto liber ſtrziebra. a kdiz bieſſe na cieſtie, 10 poradi mu1s) prorok, abi necnal a nepogymal s fobu19) Ifrahelit, neb ne- fiechu s ſobu19) modly, a da20) tobie pan boh witiezſtwie. I powoly mu,18) vdola. aczkoly neſnadnye, proto ze giz bil dal gym21) ſtrziebro. 122) pobi23) edom w udole21) falywarum defiet,25) I gie myefto fflechetne, Petram Arabſke, a nazwa gie ezechiel, tocziff pomocz bozie. wſſak Jozefo die, zywe, kterez 15 bil Jal, ty bil25a) przywedl k wyſokei26) ſkale arabſkei,27) I ſtrczi gie ſ nye. a tez prawi paralypomenon. wſſak ti bohi, gefſto gie bil28) przynefl z amalech, I. Paral. 2 potom ſie gym modlil, neb ſlichal, any mu dawagi otpowedi. a proto za- hynul amalech, neb ſu ſie meſſkali w gich ſluzbie. a proto taku muku geſt porazen, neb zdwih29) fie w30) pichu, i pifaffe31) k Joas, kraly Ifrael:32) Sluz my, iako otczowe twogi ſluzili dawidowy a Salomunowi, aneb pod a vzrzywie33) ſie, iako bi rzekl: bogugwie!31) I otepſa mu Joas w pohadcie takto: Carduus libanſki poſlal k cedrowi a rzka: dai35) dczeru twu 6) ſynu memu za zenu. a rozhnyewawfſe ſie zwierzata paziti, i potlaczichu Cardua, pozdwyhaczie frdcie twe pro37) witiezſtwye. procz zbuzugefſ zloft, abi ty padl a Judas, ty a Judas38) f tobu?39) a nepowoly40) amaſa, ſgiedefſta fiell) podle beth [193b 1] famas,42) i pobieze Judas przied Ifrael, 3) a Ama- ſias bi ſwazan, a hrozieſſe mu ſmrti kral Ifrael,41) gedno acz bi mu45) wratil Jeruſalem. a kdiz mu gi 6) wzda, tehdi Joas proborzi zdil7) Jerufalema48) ot brany effraym, gefſto giei49) diegi brana vdola, az do brany andiela, 30 cztirzi ſta loket. a pobra zlato a50) ſtrziebro 151) clenoti, kterezkoly na- lezechu w boziem domu a všla) pocladiech kralowich, I wrati fie do famarie.52) I ſta ſie ſprziſaha53) w Jeruſalemye proti amafiam.51) a on vtecze do lachis, i poſlachu po nyem do lachis,55) a tu ho56) zabichu. I nefu ho57) do Jeru- ſalema, a pohrzebu ho v58) myeſtie dawidowie. I wzie weſſken59) lid ſyna geho 35 oziam neb azaryam, 160) vczynychu ho6l) kralem. 14. Král. I [ Deut. 24.] Nö. Nô.
442 Regum Quarto. 23) K. ge. 21) K. ge°. 25) K. Potom. 26) Š. wygdu; K. wgidechu lotrzi. 27) K. w hrob mrchu. 28) Š. Elizea; K. helizeow. 29) K. helizeowych; Š. Elizea. 30) K. oziwe. 31) K. K. prawi. 32) K. lotrzi. 33) Š. gehoz. 34) K. take kral. 35) Š. Syrfky. 36) Š. kralowal. 37) zan. 38) K. ſedal. 39) Š. Izrahelfky. 40) K. a po. 41) K. geho. 42) K. a. 43) K. ta. 44) K. kteraz. 45) Š. Izraele. 46) Š. Elizea; K. Helifeowa. 47) K. Romulus. 48) K. Alban- ſkym. 49) K. byl gt ſyn. 49a) K. pratule (!). 50) K. ſſedíie zalozichu; Š. sſſedſſe ſe zalozili. O Maza.1) [Kap. XIX 20 25 LEta druheho Joas, krale Ifrael,2) kralowal amazias, ſyn Joas, w Jerufalemye. a bilo mu3) pietmezcietma4) let, a kdiz poczie5) kralowati, as) kralowal bez gednoho trzidcieti let; gmye?) geho materze8) Joiada z Jerufalema. a czynyl prawie przied bohem2) podle toho, iako czynyl 5 Joas, otecz geho, gedno to,10) ze wifofti neotial iako I11) otecz, a12) zahubi ti ſluhi, geſſto mu otcie bili zabili; ale gich ſynow nezahubi pro zakon Moifi,13) geffto fiel4) die: neumru otczowe za ſyny, any fynowe za otcie. I febra15) [193a 2] woiſko, abil6) Amalechiti a Idumey wiboyowal, a magie v krale Iſraeli7) ſto odienczow za ſto liber ſtrziebra. a kdiz bieſſe na cieſtie, 10 poradi mu1s) prorok, abi necnal a nepogymal s fobu19) Ifrahelit, neb ne- fiechu s ſobu19) modly, a da20) tobie pan boh witiezſtwie. I powoly mu,18) vdola. aczkoly neſnadnye, proto ze giz bil dal gym21) ſtrziebro. 122) pobi23) edom w udole21) falywarum defiet,25) I gie myefto fflechetne, Petram Arabſke, a nazwa gie ezechiel, tocziff pomocz bozie. wſſak Jozefo die, zywe, kterez 15 bil Jal, ty bil25a) przywedl k wyſokei26) ſkale arabſkei,27) I ſtrczi gie ſ nye. a tez prawi paralypomenon. wſſak ti bohi, gefſto gie bil28) przynefl z amalech, I. Paral. 2 potom ſie gym modlil, neb ſlichal, any mu dawagi otpowedi. a proto za- hynul amalech, neb ſu ſie meſſkali w gich ſluzbie. a proto taku muku geſt porazen, neb zdwih29) fie w30) pichu, i pifaffe31) k Joas, kraly Ifrael:32) Sluz my, iako otczowe twogi ſluzili dawidowy a Salomunowi, aneb pod a vzrzywie33) ſie, iako bi rzekl: bogugwie!31) I otepſa mu Joas w pohadcie takto: Carduus libanſki poſlal k cedrowi a rzka: dai35) dczeru twu 6) ſynu memu za zenu. a rozhnyewawfſe ſie zwierzata paziti, i potlaczichu Cardua, pozdwyhaczie frdcie twe pro37) witiezſtwye. procz zbuzugefſ zloft, abi ty padl a Judas, ty a Judas38) f tobu?39) a nepowoly40) amaſa, ſgiedefſta fiell) podle beth [193b 1] famas,42) i pobieze Judas przied Ifrael, 3) a Ama- ſias bi ſwazan, a hrozieſſe mu ſmrti kral Ifrael,41) gedno acz bi mu45) wratil Jeruſalem. a kdiz mu gi 6) wzda, tehdi Joas proborzi zdil7) Jerufalema48) ot brany effraym, gefſto giei49) diegi brana vdola, az do brany andiela, 30 cztirzi ſta loket. a pobra zlato a50) ſtrziebro 151) clenoti, kterezkoly na- lezechu w boziem domu a všla) pocladiech kralowich, I wrati fie do famarie.52) I ſta ſie ſprziſaha53) w Jeruſalemye proti amafiam.51) a on vtecze do lachis, i poſlachu po nyem do lachis,55) a tu ho56) zabichu. I nefu ho57) do Jeru- ſalema, a pohrzebu ho v58) myeſtie dawidowie. I wzie weſſken59) lid ſyna geho 35 oziam neb azaryam, 160) vczynychu ho6l) kralem. 14. Král. I [ Deut. 24.] Nö. Nô.
Strana 443
Regum Quarto. 443 1) Š. O Amaziaffowi; K. O Amazia krali. 2) Š. Izrahelíkeho. 3) K. gemu. 4) K. pietmetczitma. 5) K. let kdyz poczial. 6) na okr.; S. y. 7) K. a gmeno; Š. gmeno. 8) K. materzie bylo. 3) K. panem bohem. 10) sch. v Š. 11) sch. v K. 12) Š. K. y. 13) K. Moyzieffow. 14) K. gfe. 15) Š. febral. 16) Š. a byl (!). 17) Š. Izrahelíke°. 18) K. gemu. 19) K. Š. s febu. 20) K. dat. 21) K. gim giz byl dal. 22) sch. v K. 23) Š. pobil. 21) Š. udolij. 25) K. falimarum; defiet sch. v K. 25a) sch. v K. 26) Š. k welike. 27) Š. ſkale wyfoke Arabíke; K. Arabíke. 28) Š. ge byl. 29) K. zdwihl. 30) K. v. 31) K. pfal; Š. y pťaſfe. 32) Š. Izrahelfkemu. 33) K. vzrziewa; Š. vzrzime. 34) K. Š. boyugme. 35) Š. day mi. 36) K. ſwu. 37) K. po. 38) ta tři sl. sch. v K. 39) K. Š. febu. 40) K. nepo- woliw tomu; Š. nepowolil. 41) K. fgiedefſta ſe ſpolu. 42) K. Bethfam az. 43) Š. Izrahelem. 44) Š. Izrahelíky. 45) K. gemu. 46) Š. gey; K. gemu miefto. 47) K. zdi do. 48) Š. Geruzalemſke. 49) K. Š. gie. 50) K. y. 51) K. a. 513) K. y. 52) Š. Samarij. 53) K. Š. prziſaha. 54) K. Amazowi; Š. Amaziaffowi. 55) i poſlachu — lachis sch. v K. Š. 56) K. geho. 57) K. nefechu geho. 58) K. pohrziebachu geho w. 59) první e nadeps. 60) K. a. 61) K. geho. O Jeroboam1) a o kraly Amos. Kap. XX.] Mrzie2) kral Ifrael3) Joas, a bil) pohrzeben w ſamary; a ſyn geho Jeroboam kralowa5) po nyem6) leta patnaſteho amaſia, krale Juda. a kralo- wal w Ifrael7) ffeftnaft8) let, a chodil po cieftach Jeroboam. on9) geft nawratil mezie Ifrael ot wchodu emach, geffto geft antiochia, az do morze 5 puſteho, gefſto geſt morze mrtwe, podle flowa bozieho, gefſto ge1o) mluwil ſkrzie ſluhu ſweho10a) Jonu,11) proroka z get, geffto ge10) w afetlob) a w ophir, pro rozluczenye get, geffto ge w paleftynye, a geft gmyel2) kragyny.13) ofeth geft14) [193b 2] gmye wieziel5) mlhowe, geffto nebila daleko ot chramu. 14. Král. 14.] To poplenyenye firie, gefíto vczynyl Jeroboam, necztem w Jonye,16) ale 10 kromye hrozi prziewracenye, iakozto ge kazal a pſal, prawi Jozeſq, ze ge kazal, a po maleil7) chwily ztratichu knyezetſtwiels) Afie, a to ſie za Jero- boam19) bilo poczielo,20) ale potom geſt dokonano, kdiz panſtwie Afirzſke by przieneſeno k Medom, tiem zczieſtym21) Jeroboam zpichaw, y czyny22) zle przied bohem.23) I bi21) poſlan Amos prorok tecnytes z paſtuch, gefito 15 paſieſſe ſtado w Samaryi, Abi prorokowal prziewracenye domu Jero- boam25) a hlad lidſki, rzka: totot26) die pan boh: powſtanu na dom Je- roboam w meczi; a opiet: przigde konecz na moi lid Ifrael.27) a kdiz to [4m. 7.] powedie Amafias, knyez betel, Jeroboam, krali Ifrael,28) przikazanym kralowym a29) zapowedie Amos, abi wiecz neprorokowal w kralowſtwi 20 defieti pokoleny. a kdiz Amos nerodi przieſtati toho, wecze30) a rzka, bi nebil prorokem, poſlanym ot boha, vſtawnye ho31) mucziefſe Amafias ranamy. Pak ſyn geho ozias vſtawnye mu32) lagiefſe, a zaworu tiemye [Am. s. ] mu32) prorazi, a33) otpolu mrtwi do geho zemye bi34) neſen,35) a tu vmrzie, i bi34) tu pohrzeben. a Jeroboam take vmrzie, I kralowa36) ſyn geho za- 25 charias po nyem. 1) Š. Tuto ſe piſſe o Jeroboamowi. 2) Š. Vmrzel; K. Potom vmrzie. 3) Š. Izrahelíky. 4) Š. byl. 5) Š. kralowal. 6) K. zan. 7) K. Š. Izraheli. 8) K. ſſeſtnaſte.
Regum Quarto. 443 1) Š. O Amaziaffowi; K. O Amazia krali. 2) Š. Izrahelíkeho. 3) K. gemu. 4) K. pietmetczitma. 5) K. let kdyz poczial. 6) na okr.; S. y. 7) K. a gmeno; Š. gmeno. 8) K. materzie bylo. 3) K. panem bohem. 10) sch. v Š. 11) sch. v K. 12) Š. K. y. 13) K. Moyzieffow. 14) K. gfe. 15) Š. febral. 16) Š. a byl (!). 17) Š. Izrahelíke°. 18) K. gemu. 19) K. Š. s febu. 20) K. dat. 21) K. gim giz byl dal. 22) sch. v K. 23) Š. pobil. 21) Š. udolij. 25) K. falimarum; defiet sch. v K. 25a) sch. v K. 26) Š. k welike. 27) Š. ſkale wyfoke Arabíke; K. Arabíke. 28) Š. ge byl. 29) K. zdwihl. 30) K. v. 31) K. pfal; Š. y pťaſfe. 32) Š. Izrahelfkemu. 33) K. vzrziewa; Š. vzrzime. 34) K. Š. boyugme. 35) Š. day mi. 36) K. ſwu. 37) K. po. 38) ta tři sl. sch. v K. 39) K. Š. febu. 40) K. nepo- woliw tomu; Š. nepowolil. 41) K. fgiedefſta ſe ſpolu. 42) K. Bethfam az. 43) Š. Izrahelem. 44) Š. Izrahelíky. 45) K. gemu. 46) Š. gey; K. gemu miefto. 47) K. zdi do. 48) Š. Geruzalemſke. 49) K. Š. gie. 50) K. y. 51) K. a. 513) K. y. 52) Š. Samarij. 53) K. Š. prziſaha. 54) K. Amazowi; Š. Amaziaffowi. 55) i poſlachu — lachis sch. v K. Š. 56) K. geho. 57) K. nefechu geho. 58) K. pohrziebachu geho w. 59) první e nadeps. 60) K. a. 61) K. geho. O Jeroboam1) a o kraly Amos. Kap. XX.] Mrzie2) kral Ifrael3) Joas, a bil) pohrzeben w ſamary; a ſyn geho Jeroboam kralowa5) po nyem6) leta patnaſteho amaſia, krale Juda. a kralo- wal w Ifrael7) ffeftnaft8) let, a chodil po cieftach Jeroboam. on9) geft nawratil mezie Ifrael ot wchodu emach, geffto geft antiochia, az do morze 5 puſteho, gefſto geſt morze mrtwe, podle flowa bozieho, gefſto ge1o) mluwil ſkrzie ſluhu ſweho10a) Jonu,11) proroka z get, geffto ge10) w afetlob) a w ophir, pro rozluczenye get, geffto ge w paleftynye, a geft gmyel2) kragyny.13) ofeth geft14) [193b 2] gmye wieziel5) mlhowe, geffto nebila daleko ot chramu. 14. Král. 14.] To poplenyenye firie, gefíto vczynyl Jeroboam, necztem w Jonye,16) ale 10 kromye hrozi prziewracenye, iakozto ge kazal a pſal, prawi Jozeſq, ze ge kazal, a po maleil7) chwily ztratichu knyezetſtwiels) Afie, a to ſie za Jero- boam19) bilo poczielo,20) ale potom geſt dokonano, kdiz panſtwie Afirzſke by przieneſeno k Medom, tiem zczieſtym21) Jeroboam zpichaw, y czyny22) zle przied bohem.23) I bi21) poſlan Amos prorok tecnytes z paſtuch, gefito 15 paſieſſe ſtado w Samaryi, Abi prorokowal prziewracenye domu Jero- boam25) a hlad lidſki, rzka: totot26) die pan boh: powſtanu na dom Je- roboam w meczi; a opiet: przigde konecz na moi lid Ifrael.27) a kdiz to [4m. 7.] powedie Amafias, knyez betel, Jeroboam, krali Ifrael,28) przikazanym kralowym a29) zapowedie Amos, abi wiecz neprorokowal w kralowſtwi 20 defieti pokoleny. a kdiz Amos nerodi przieſtati toho, wecze30) a rzka, bi nebil prorokem, poſlanym ot boha, vſtawnye ho31) mucziefſe Amafias ranamy. Pak ſyn geho ozias vſtawnye mu32) lagiefſe, a zaworu tiemye [Am. s. ] mu32) prorazi, a33) otpolu mrtwi do geho zemye bi34) neſen,35) a tu vmrzie, i bi34) tu pohrzeben. a Jeroboam take vmrzie, I kralowa36) ſyn geho za- 25 charias po nyem. 1) Š. Tuto ſe piſſe o Jeroboamowi. 2) Š. Vmrzel; K. Potom vmrzie. 3) Š. Izrahelíky. 4) Š. byl. 5) Š. kralowal. 6) K. zan. 7) K. Š. Izraheli. 8) K. ſſeſtnaſte.
Strana 444
444 Regum Quarto. 9) K. a on. 10) K. gt. 10a) ta dvě sl. sch. v K. 10b) K. w Affeth. 11) Š. Jonaffe. 12) K. Š. gmeno. 13) K. kragynie. 14) K. a gt. 15) K. wiezi. 16) Š. Jonaffi. 17) Š. male. 18) K. ztratil ge; kniezftwie. 13) Š. Jeroboama. 20) Š. poczalo. 21) K. Š. fítieftim. 22) K. vczyni. 23) K. panem bohem. 24) Š. K. byl. 25) K. Jerobam; Š. Jeroboamowu. 26) K. Tot. 27) Š. Izrahelíky. 28) Š. Izrahelfkemu. 29) sch. v K. Š. 30) K. prawie. 31) K. geho. 32) K. gemu. 33) K. tehdy. 34) Š. byl. 35) K. mrtew by neſen do geho zemie. 36) Š. kralowal. [Kap. XXI.] O1) Ozya2) kraly. [194a 11 Deus nota. LEta ſedmehomezidcietmeho3) Jeroboam,4) krale Ifrael,5) kralowal ozias w Jerufalemye padefat let. wſſak Jeronymq na ozee die, bi poczal kralowati leta dwanaſteho Jeroboam. a czyny6) prawie a libie przied bohem,7) wſſak wifoſti neotgie. ale kdiz bieſſe neprzateli pobil a Amonyti ſobie vrocznyki vczynyl, oprawi zdi Jerufalema, gefíto bil Joas, kral 5 Ifrael,8) zborzil; a bieſſe pilny ſtroicie zemye asa) ſſczepowanye a ſiemene plodu a vzitka rozliczneho. a kdiz bieſſe obohatiel ſbozym zemſkym, proti bohu pak9) po neſmrtedlnem ſbozi ſtogieſſe. a na hod ſmylowanye obleka ſie w rucho biſkupowe weidiefſe10) do chramu, abi obiet polozil; a biſkup Azarial1) a ſedmdeſat knyezi gemu zabranowachu. I zatrzieſe ſie zemye, 10 a ſtwoft12) ſluneczna welmy ſie oſwieti, a razil3) ſie na twarz kralowu, i bil porazen malatſtwym na oblicziegi. a przied myeſtem rozdrziel4) fie puol hori na zapad fluncie, a ſpade dolow, tak ze cieſti zawrzie a kralowe zahradi15) prziſtrzie.16) I bidli17) kral za myeſtem, ziwota nedoſtateczneho pozywagie. Ozias a Joathan, ſyn geho, zprawowafſe fion a fudieffe lid zemye. I vmrzie 15 mortuus &. ozias, a pohrebu ho1s) w myeſtie dawidowie. wſſak Jozefo prawi, bil9) z kralow geho ſameho pohrzebli20) w zahradie. I kralowa ſyn geho po nyem21) [194a 2] Joathan. za Ozia, krale Juda, a za Jeroboam, kralem Ifrael,22) poczie prorokowati Ifaias, o nyemz potom plnyege23) budem pra- witi, a oſee z pokolenye Iſachar narodil ſie w bethlemoth. tuto, iakoz 20 prawi Jeronymq, naprzied zwieftugie dal znamenye: przigde boh na zemy iako dub, geſſto geſt w ſilo. a to neczte ſie w geho piſmye podle naſſeho ſkladanye. Snad, gefſto Jeronymq die znamenye, epifanyus rzekl zazrak, mluwie o Oſee: przide na zemy boh iako dub, geſſto geſt w ſilo, ſam z ſebe na dwanaſt dielow, i bili ſu ſie vczynyli z nyeho tolikez dubow. a bil pro- 25 rokowal proti defieti pokoleny, malo o dwu rziekagie. a propowedie wido- piſki21) zidi w poſlednyem czaſu, ze fie25) kriſtu nawratie, a trzeti den bozieho wzkrziefſenye prziedrzekl: zde w ſwei26) zemy pohrzeben libem pokogi poſpal. a pod tymz prorokowal Johel z pokolenye ruben, narozen na poli bethoron, genz popſal zemy dwu pokoleny, bi myeli biti popleneny 30 huſenku, chruſtem, kobilku, rzi.27) a prorokowal wilitie ducha ſwateho buducie na ſluhi bozie a na diewki, a to fie geſt ſtalo na letnycie. tuto w beteron w28) pokogi vmrziel geſt a pohrzeben. pod tymyz krali proro- kowal Abdias,29) iako nyeterzi prawie; ale podle zydow prawiege,30) ze Terra te muit. [Joel. 1.] I4. Král. 15./
444 Regum Quarto. 9) K. a on. 10) K. gt. 10a) ta dvě sl. sch. v K. 10b) K. w Affeth. 11) Š. Jonaffe. 12) K. Š. gmeno. 13) K. kragynie. 14) K. a gt. 15) K. wiezi. 16) Š. Jonaffi. 17) Š. male. 18) K. ztratil ge; kniezftwie. 13) Š. Jeroboama. 20) Š. poczalo. 21) K. Š. fítieftim. 22) K. vczyni. 23) K. panem bohem. 24) Š. K. byl. 25) K. Jerobam; Š. Jeroboamowu. 26) K. Tot. 27) Š. Izrahelíky. 28) Š. Izrahelfkemu. 29) sch. v K. Š. 30) K. prawie. 31) K. geho. 32) K. gemu. 33) K. tehdy. 34) Š. byl. 35) K. mrtew by neſen do geho zemie. 36) Š. kralowal. [Kap. XXI.] O1) Ozya2) kraly. [194a 11 Deus nota. LEta ſedmehomezidcietmeho3) Jeroboam,4) krale Ifrael,5) kralowal ozias w Jerufalemye padefat let. wſſak Jeronymq na ozee die, bi poczal kralowati leta dwanaſteho Jeroboam. a czyny6) prawie a libie przied bohem,7) wſſak wifoſti neotgie. ale kdiz bieſſe neprzateli pobil a Amonyti ſobie vrocznyki vczynyl, oprawi zdi Jerufalema, gefíto bil Joas, kral 5 Ifrael,8) zborzil; a bieſſe pilny ſtroicie zemye asa) ſſczepowanye a ſiemene plodu a vzitka rozliczneho. a kdiz bieſſe obohatiel ſbozym zemſkym, proti bohu pak9) po neſmrtedlnem ſbozi ſtogieſſe. a na hod ſmylowanye obleka ſie w rucho biſkupowe weidiefſe10) do chramu, abi obiet polozil; a biſkup Azarial1) a ſedmdeſat knyezi gemu zabranowachu. I zatrzieſe ſie zemye, 10 a ſtwoft12) ſluneczna welmy ſie oſwieti, a razil3) ſie na twarz kralowu, i bil porazen malatſtwym na oblicziegi. a przied myeſtem rozdrziel4) fie puol hori na zapad fluncie, a ſpade dolow, tak ze cieſti zawrzie a kralowe zahradi15) prziſtrzie.16) I bidli17) kral za myeſtem, ziwota nedoſtateczneho pozywagie. Ozias a Joathan, ſyn geho, zprawowafſe fion a fudieffe lid zemye. I vmrzie 15 mortuus &. ozias, a pohrebu ho1s) w myeſtie dawidowie. wſſak Jozefo prawi, bil9) z kralow geho ſameho pohrzebli20) w zahradie. I kralowa ſyn geho po nyem21) [194a 2] Joathan. za Ozia, krale Juda, a za Jeroboam, kralem Ifrael,22) poczie prorokowati Ifaias, o nyemz potom plnyege23) budem pra- witi, a oſee z pokolenye Iſachar narodil ſie w bethlemoth. tuto, iakoz 20 prawi Jeronymq, naprzied zwieftugie dal znamenye: przigde boh na zemy iako dub, geſſto geſt w ſilo. a to neczte ſie w geho piſmye podle naſſeho ſkladanye. Snad, gefſto Jeronymq die znamenye, epifanyus rzekl zazrak, mluwie o Oſee: przide na zemy boh iako dub, geſſto geſt w ſilo, ſam z ſebe na dwanaſt dielow, i bili ſu ſie vczynyli z nyeho tolikez dubow. a bil pro- 25 rokowal proti defieti pokoleny, malo o dwu rziekagie. a propowedie wido- piſki21) zidi w poſlednyem czaſu, ze fie25) kriſtu nawratie, a trzeti den bozieho wzkrziefſenye prziedrzekl: zde w ſwei26) zemy pohrzeben libem pokogi poſpal. a pod tymz prorokowal Johel z pokolenye ruben, narozen na poli bethoron, genz popſal zemy dwu pokoleny, bi myeli biti popleneny 30 huſenku, chruſtem, kobilku, rzi.27) a prorokowal wilitie ducha ſwateho buducie na ſluhi bozie a na diewki, a to fie geſt ſtalo na letnycie. tuto w beteron w28) pokogi vmrziel geſt a pohrzeben. pod tymyz krali proro- kowal Abdias,29) iako nyeterzi prawie; ale podle zydow prawiege,30) ze Terra te muit. [Joel. 1.] I4. Král. 15./
Strana 445
Regum Quarto. 445 35 przied nymy [194b 1] prorokowal; neb geft vmrziel przied heliſeem. [Abd. 1.] a wdowa31) geho radu helifea wiprofſczena32) bi33) ot ſwich wierzitelow olegie zbywanym. a bil geft z34) zemye fichem, z pole35) bethamar. neb geden bil padefat let w ftarzi, gemuz otpuftil helifeus, a ten opuftyw fluzbu kralowu I vczynyl ſie ſluhu helie.36) a geho hrob az do dneſſnyeho dne 40 f hrobem helifei37) a ſwateho Jana krztitele w febaſte3s) magi we czti. za39) krale Jeroboam prorokowal Jonas,40) ſyn wdowi fareptenſke, gefſto po wraceny ot nynywe czafa41) hladowiteho pogem matku ſwu gide do Jona n°. pohan, a bidlil tam, neb fie ſtidiefſe w ſwei42) zemy biti rzka: tak ma hanba bude ote mne odiata, ze prorokugie proti nynywen43) nalezen ſem lharzem. a kdiz ten hlad mynu, tehdi44) ſie nawrati45) do swe zemye Juda. [Jon. 4.] I vmrzie matka gieho, i46) pochowa47) gi podle hrobu delbore.48) ten48a) geft dal znamenye zborzenye Jerufalema rzka: kdiz vzrzite kamen za- loftywie krzicziecz, blizkot49) geft konecz, a kdiz vzrzie1a) w Jerufalemye wîſelikake50) narodi, tehdi51) to wſſeczko myeſto nenabitedlnye bude 50 wywraceno. vmrziel52) geft a pohrzieben w hrobie53) gednoho fudcie Ifrael,54) gehozto hrob vkazugi w gednom myeſtie geth w uliczczie55) podle ſephor. pod ozia,56) kralem Juda, ſkona ſie panſtwie affirſke. neb fardanapulus,57) pofled [194b 2] ny wiſehomoczny,58) prziemozen od artemedo, fam58a) fie ſpalil. tehdi pak arbaces to panftwie k medom prziewede59) nadiegi, ale 55 ne ſkutkem. neb to vczyny daryus, zahubyw balthazara. a bili ſu kraly affiryi, ale nebili ſu monarchi, toczifſ bi wſfemy zemyemy wladli,60) nezlie1) moczny ſu bili az do prziewracenye nynywe, a to bil prorokowal naum.62) 45 1) K. Tuto o. 2) Š. Oziaffi. 3) Š. fedmeztczitmeho. 4) Š. Jeroboama. 5) Š. Izrahelíkeho. 6) K. czynieffe. 7) K. panem bohem. 8) Š. Izrahelíky. 8a) sch. v Š. 9) sch. v K. 10) K. wgide. 11) Š. Azariafs. 12) K. Š. ftkwoft. 13) K. y wrazi. 14) K. rozedrze; Š. roztrze. 15) K. zahrady kralowy. 16) Š. prziftrzeffie. 17) Š. K. bydlil. 18) K. pohrzebachu gey. 19) sch. v K. 20) K. pohrzebachu. 21) K. Š. kralowa (Š. kralowal) po niem ſyn geho. 22) Š. Jeroboama krale Izraheſkeho; K. yzrahelſkym. 23) K. plniegi. 24) K. wydopiſi. 25) sch. v K.; k kriftu. 26) Š. ſwe. 27) Š. kobylky; K. a kobylku a rzy. 28) K. v. 29) K. gt Abdyas. 30) K. prawiegi. 31) K. zena wdowa. 32) K. helizeowu wyproftiena. 33) Š. byla. 34) K. s. 35) K. pokolenie. 36) Š. Elizeowym. 37) Š. Elizea; K. Elizeowym. 38) K. Sebefte. 39) K. A za. 40) Š. Jonaís. 41) K. Š. czafu. 42) Š. ſwe. 43) Š. Nynywe. 44) sch. v K. 45) K. wrati ſe. 46) K. a. 47) Š. pochowachu. 48) K. Š. Delbory. 183) K. a ten. 49) K. blizkoft. 49a) K. vzrzite. 50) Š. wífelike. 51) K. tedy. 52) K. y vmrziel. 53) K. hrobu. 54) Š. Izrahelíke°. 55) K. Š. uliczi. 56) K. Ozie; Š. Oziaffem. 57) K. Sardanaplus. 58) Š. wffemoczny. 58a) K. a fam. 59) K. przeneſe. 60) toczifí — wladli sch. v Š. 61) K. nez. 62) K. Naym. O zacharial) a O Sellum a o Manaheu.2) [Kap. XXII.J LEta oſmeho a trzidczateho ozie,3) krale Jude,4) kralowal Jeroboam zacharias5) nad ifraels) ffeft meſieczow. a ten czynyl zle przied bohem,7) iako otczowe geho. I zabi hos) zgiewnye Sellum, ſyn iabes, i kralowal. a9) 14. Král. 15.] przieneſeno bilo) kralowſtwie Ifraell1) z domu Jeu do naroda cztwrteho podle
Regum Quarto. 445 35 przied nymy [194b 1] prorokowal; neb geft vmrziel przied heliſeem. [Abd. 1.] a wdowa31) geho radu helifea wiprofſczena32) bi33) ot ſwich wierzitelow olegie zbywanym. a bil geft z34) zemye fichem, z pole35) bethamar. neb geden bil padefat let w ftarzi, gemuz otpuftil helifeus, a ten opuftyw fluzbu kralowu I vczynyl ſie ſluhu helie.36) a geho hrob az do dneſſnyeho dne 40 f hrobem helifei37) a ſwateho Jana krztitele w febaſte3s) magi we czti. za39) krale Jeroboam prorokowal Jonas,40) ſyn wdowi fareptenſke, gefſto po wraceny ot nynywe czafa41) hladowiteho pogem matku ſwu gide do Jona n°. pohan, a bidlil tam, neb fie ſtidiefſe w ſwei42) zemy biti rzka: tak ma hanba bude ote mne odiata, ze prorokugie proti nynywen43) nalezen ſem lharzem. a kdiz ten hlad mynu, tehdi44) ſie nawrati45) do swe zemye Juda. [Jon. 4.] I vmrzie matka gieho, i46) pochowa47) gi podle hrobu delbore.48) ten48a) geft dal znamenye zborzenye Jerufalema rzka: kdiz vzrzite kamen za- loftywie krzicziecz, blizkot49) geft konecz, a kdiz vzrzie1a) w Jerufalemye wîſelikake50) narodi, tehdi51) to wſſeczko myeſto nenabitedlnye bude 50 wywraceno. vmrziel52) geft a pohrzieben w hrobie53) gednoho fudcie Ifrael,54) gehozto hrob vkazugi w gednom myeſtie geth w uliczczie55) podle ſephor. pod ozia,56) kralem Juda, ſkona ſie panſtwie affirſke. neb fardanapulus,57) pofled [194b 2] ny wiſehomoczny,58) prziemozen od artemedo, fam58a) fie ſpalil. tehdi pak arbaces to panftwie k medom prziewede59) nadiegi, ale 55 ne ſkutkem. neb to vczyny daryus, zahubyw balthazara. a bili ſu kraly affiryi, ale nebili ſu monarchi, toczifſ bi wſfemy zemyemy wladli,60) nezlie1) moczny ſu bili az do prziewracenye nynywe, a to bil prorokowal naum.62) 45 1) K. Tuto o. 2) Š. Oziaffi. 3) Š. fedmeztczitmeho. 4) Š. Jeroboama. 5) Š. Izrahelíkeho. 6) K. czynieffe. 7) K. panem bohem. 8) Š. Izrahelíky. 8a) sch. v Š. 9) sch. v K. 10) K. wgide. 11) Š. Azariafs. 12) K. Š. ftkwoft. 13) K. y wrazi. 14) K. rozedrze; Š. roztrze. 15) K. zahrady kralowy. 16) Š. prziftrzeffie. 17) Š. K. bydlil. 18) K. pohrzebachu gey. 19) sch. v K. 20) K. pohrzebachu. 21) K. Š. kralowa (Š. kralowal) po niem ſyn geho. 22) Š. Jeroboama krale Izraheſkeho; K. yzrahelſkym. 23) K. plniegi. 24) K. wydopiſi. 25) sch. v K.; k kriftu. 26) Š. ſwe. 27) Š. kobylky; K. a kobylku a rzy. 28) K. v. 29) K. gt Abdyas. 30) K. prawiegi. 31) K. zena wdowa. 32) K. helizeowu wyproftiena. 33) Š. byla. 34) K. s. 35) K. pokolenie. 36) Š. Elizeowym. 37) Š. Elizea; K. Elizeowym. 38) K. Sebefte. 39) K. A za. 40) Š. Jonaís. 41) K. Š. czafu. 42) Š. ſwe. 43) Š. Nynywe. 44) sch. v K. 45) K. wrati ſe. 46) K. a. 47) Š. pochowachu. 48) K. Š. Delbory. 183) K. a ten. 49) K. blizkoft. 49a) K. vzrzite. 50) Š. wífelike. 51) K. tedy. 52) K. y vmrziel. 53) K. hrobu. 54) Š. Izrahelíke°. 55) K. Š. uliczi. 56) K. Ozie; Š. Oziaffem. 57) K. Sardanaplus. 58) Š. wffemoczny. 58a) K. a fam. 59) K. przeneſe. 60) toczifí — wladli sch. v Š. 61) K. nez. 62) K. Naym. O zacharial) a O Sellum a o Manaheu.2) [Kap. XXII.J LEta oſmeho a trzidczateho ozie,3) krale Jude,4) kralowal Jeroboam zacharias5) nad ifraels) ffeft meſieczow. a ten czynyl zle przied bohem,7) iako otczowe geho. I zabi hos) zgiewnye Sellum, ſyn iabes, i kralowal. a9) 14. Král. 15.] przieneſeno bilo) kralowſtwie Ifraell1) z domu Jeu do naroda cztwrteho podle
Strana 446
446 Regum Quarto. vituli no. ſlowa bozieho. neb manaheu, ſyn gaddi z terſa, zabi ho8) w famary, i12) kra- 5 lowa myeſto nyeho. a ten pobi terfam I kragyny gieho, ze myefſczene gehol3) nechtieli mu otewrzieti. leta bez giednoho cztirzidczateho ozie, krale Juda, kralowal14) manaheu nad Ifrael15) defiet let, a chodil po cieſtach Jeroboam. a w geho dnech giede ful, kral16) affirſki, do terſi 17) I da mu1s) Manaheu19) tiſicz liber ſtrziebra, abi otgiel ot nyeho, a take abi mu bil 10 na pomocz. a wzie namabeu padeſat ficlow ſtrziebra ot mocznych a bo- hatich zemye po wſſiech, mezi tiemy dari, prawie zide, poſla manaheu telata zlatta, [195a 1] geſſto bili w dan a w betel, ale ne prawe.20) nebo knyezie we líti bili21) wzieli zlatte22) telata i23) ſkrili gie, a uczynyli mediene pozlacene, podobne k onyem,23a) gefſto manaheu poſlal kraly21) affirſkemu. 15 pak kral affirſki, poznaw tu left, potom rozhnyewachu25) welmy na Ifrael. I vmrzie manaheu, pak fateia, ſyn geho, po nyem kralowal pak25a) leta padefateho ozie,14) krale Juda, a gedno dwie letie kralowal nad Ifrael.26) neb27) phacee, ſyn Romelie, tificznyk, zabil ho28) w ſamaryi w kwaſu 129) padefatmy muzmy, i kralowa30) myeſto nyeho leta druheho a padeſateho 20 ozie,14) krale Jude,31) I32) kralowa30) dwadcieti let w Ifrael.31) 1) K. Š. Zachariaffowi. 2) ta 3 sl. sch. v K.; v Š. (přid.) znamenay. 3) K. Ozia. 4) K. Š. Juda. 5) K. Š. Zachariafs. 6) Š. Izrahelem. 7) K. panem bohem. 8) K. geho. 9) K. Nabes a kralowal po niem y. 10) Š. bylo. 11) Š. Izrahelfke. 12) K. a. 13) sch. v Š. 14) Oziaſſe. 15) K. a kralowal. 16) Š. kral Sul. 17) K. Therfij. 18) K. ge�. 19) Š. Manheu. 20) K. neprawi kterak. 21) sch. v K. 22) K. wzali zlatta. 23) K. a. 23a) K. k tiem. 24) K. k krali. 25) K. y rozhniewa ſe. 25a) sch. v K. 26) Š. Izrahelem. 27) K. ne. 28) K. geho. 29) sch. v K. 35) Š. kralowal. 31) K. Š. Juda. 32) K. a. 33) Š. Izraheli. Kap. XXIII.I O poczatku gymanye pokolenie zydowſkeho. I4. Král. 15.] Nö h°. ZA dnow facee teglafalafar, kral affur, giede do Ifrael.1) i geft2) mylno ten-li, ge bil ful3) czyli gyny. i popleny wíficzknu3a) kragynu za Jordanem, a zgymaw pol trzietieho pokolenye, wede s ſobu,1) a take popleny galileam, z pokolenye zabulon a neptalym mnoho5) przywede s ſobu1) do afſirie, ze bi mohlo ſie ku pol pokoleny przirownati. a proto ſie czaſto 5 czte, ze ge6) trzi pokolenye bil zgymal. a to bil poczatek gymanye deſieti pokoleny.7) Pak oſee, ſyn hela, zabi8) facee, krale Ifrael,9) a kralowa1o) zan.11) 1) Š. Izraele. 2) K. gt tuto. 3) Š. Sul. 3a) K. wfficzku. 4) K. Š. febu. 5) K. a mnoho. 6) K. ge byl. 7) K. defiti pokoleni gymanie. 8) Š. zabil. 3) Š. Izrahelſke". 10) Š. kralowal. 12) K. mieſto nieho. [Kap. XXIV.] O Joathan.1) LEta druheho facee kralowa2) Joathan, fyn ozie,3) [195a 2] w Je- rufalemye; pietmezidcietma4) let bil,5) kdiz poczal kralowati, a ſſeſtnaſt6)
446 Regum Quarto. vituli no. ſlowa bozieho. neb manaheu, ſyn gaddi z terſa, zabi ho8) w famary, i12) kra- 5 lowa myeſto nyeho. a ten pobi terfam I kragyny gieho, ze myefſczene gehol3) nechtieli mu otewrzieti. leta bez giednoho cztirzidczateho ozie, krale Juda, kralowal14) manaheu nad Ifrael15) defiet let, a chodil po cieſtach Jeroboam. a w geho dnech giede ful, kral16) affirſki, do terſi 17) I da mu1s) Manaheu19) tiſicz liber ſtrziebra, abi otgiel ot nyeho, a take abi mu bil 10 na pomocz. a wzie namabeu padeſat ficlow ſtrziebra ot mocznych a bo- hatich zemye po wſſiech, mezi tiemy dari, prawie zide, poſla manaheu telata zlatta, [195a 1] geſſto bili w dan a w betel, ale ne prawe.20) nebo knyezie we líti bili21) wzieli zlatte22) telata i23) ſkrili gie, a uczynyli mediene pozlacene, podobne k onyem,23a) gefſto manaheu poſlal kraly21) affirſkemu. 15 pak kral affirſki, poznaw tu left, potom rozhnyewachu25) welmy na Ifrael. I vmrzie manaheu, pak fateia, ſyn geho, po nyem kralowal pak25a) leta padefateho ozie,14) krale Juda, a gedno dwie letie kralowal nad Ifrael.26) neb27) phacee, ſyn Romelie, tificznyk, zabil ho28) w ſamaryi w kwaſu 129) padefatmy muzmy, i kralowa30) myeſto nyeho leta druheho a padeſateho 20 ozie,14) krale Jude,31) I32) kralowa30) dwadcieti let w Ifrael.31) 1) K. Š. Zachariaffowi. 2) ta 3 sl. sch. v K.; v Š. (přid.) znamenay. 3) K. Ozia. 4) K. Š. Juda. 5) K. Š. Zachariafs. 6) Š. Izrahelem. 7) K. panem bohem. 8) K. geho. 9) K. Nabes a kralowal po niem y. 10) Š. bylo. 11) Š. Izrahelfke. 12) K. a. 13) sch. v Š. 14) Oziaſſe. 15) K. a kralowal. 16) Š. kral Sul. 17) K. Therfij. 18) K. ge�. 19) Š. Manheu. 20) K. neprawi kterak. 21) sch. v K. 22) K. wzali zlatta. 23) K. a. 23a) K. k tiem. 24) K. k krali. 25) K. y rozhniewa ſe. 25a) sch. v K. 26) Š. Izrahelem. 27) K. ne. 28) K. geho. 29) sch. v K. 35) Š. kralowal. 31) K. Š. Juda. 32) K. a. 33) Š. Izraheli. Kap. XXIII.I O poczatku gymanye pokolenie zydowſkeho. I4. Král. 15.] Nö h°. ZA dnow facee teglafalafar, kral affur, giede do Ifrael.1) i geft2) mylno ten-li, ge bil ful3) czyli gyny. i popleny wíficzknu3a) kragynu za Jordanem, a zgymaw pol trzietieho pokolenye, wede s ſobu,1) a take popleny galileam, z pokolenye zabulon a neptalym mnoho5) przywede s ſobu1) do afſirie, ze bi mohlo ſie ku pol pokoleny przirownati. a proto ſie czaſto 5 czte, ze ge6) trzi pokolenye bil zgymal. a to bil poczatek gymanye deſieti pokoleny.7) Pak oſee, ſyn hela, zabi8) facee, krale Ifrael,9) a kralowa1o) zan.11) 1) Š. Izraele. 2) K. gt tuto. 3) Š. Sul. 3a) K. wfficzku. 4) K. Š. febu. 5) K. a mnoho. 6) K. ge byl. 7) K. defiti pokoleni gymanie. 8) Š. zabil. 3) Š. Izrahelſke". 10) Š. kralowal. 12) K. mieſto nieho. [Kap. XXIV.] O Joathan.1) LEta druheho facee kralowa2) Joathan, fyn ozie,3) [195a 2] w Je- rufalemye; pietmezidcietma4) let bil,5) kdiz poczal kralowati, a ſſeſtnaſt6)
Strana 447
Regum Quarto. 447 let kralowal. gmye?) materzie geho Jeruſa,8) dcera ſadoch. i czyny dobrzie przied bohem,9) wſſak wiſoſti neotgie. on10) vdiela wrata domul1) bozieho 5 welmy wiſoka, a tu nyeterzi mnyegi wiezi ſtada. a tot geſt ta, gefito w apoſſtolſkich ſkutciech ſlowe ſpecioſa, toczifſ ſliczna, ot12) zidow ſlowe Joatan. tal3) fama oſtala, kdizto caldei zborziechu Jerufalem. ten14) prziemoze amonyti, a vlozi na nye roczny15) dan fto liber ſtrziebra a defiet mtuow pſſenycie a tolikez geczmene. w geho dnech Raſym, kral firie, 10 a facee, kral Ifrael,16) pocziechu nabuzieti kralowſtwie Juda. pod Joathan pocziel7) prorokowati Naum z helceſy, z pokolenye Symeon, proti Ny- nywen18) rzka: tot prawi boh19) k nynywen:18) zborzym tie tak, ze nykoli Ninive nota. wichoditi20) z tebe budu panowati nad ſwietem. Jeronym21) na Naum [Nah. 2./ die, ze kral medorum za czaſa22) Jozie zborzil Nynywen.18) A o zborzeny 15 konecznyem Nynywe prorokowal Naum, a to ſie takto ſtalo: Gezero to, gefſto23) bilo okolo myeſta, to zwodnye welmy, a zemye fie trzieſe,21) a ohen ſ hori ſie ſpuſti. A o tom powodny widi ſie, bi popſal w knyehach ſwich: tu powodnye neuczyny boh newynna. wſſak ge ſwe25) knyehi pſal po gymany26) defieti pokoleny za Ezechia,27) kdiz Afiryi plenychu [Nah. 1.] [195b 1] zemy Juda, a tu plenyege28) geft prorokowal o zborzeny afirſkem na utiefſenye lidu ſwemu. a ten wifak vmrziel gest w zemy ſwei29) v po- kogi a pohrzeben. za Joathan widiel Iſaias pana boha ſediecz, a ferafyn cziſtil30) rti geho. a pod tymz poczal geft mycheas31) prorokowati. I vmrzie Joathan, kral Juda, a bi32) pohrzeben w myeſtie dawidowie. I kralowa33) 25 po nyem ſyn gebo achas. za Joatan olympias prwa34) ot helienſkich35) vſtaweno bi.36) remus a romulus rodie ſie z marte a z Ilia.37) 1) K. (dod.) krali. 2) Š. kralowal. 3) Š. Ozee. 4) K. a pietmetczitma; Š. xxva 5) K. byl w ſtarzi. 6) K. ſſeſtnaſte. 7) K. Š. gmeno. 8) K. materzi geho Jerufa bylo a. 2) K. panem bohem. 10) K. a on; Š. vdielal. 11) sch. v Š. 12) K. a od. 13) K. a ta. 14) K. a ten. 15) K. rocznu. 16) Š. Izrahelíky. 17) K. y poczie. 18) Š. Nynywe. 19) K. pan buoh. 20) K. wychodiczi, 21) K. Tuto Jeronym. 22) K. Š. czaſu.23) K. gt (!). 24) K. trzefyffe. 25) K. w ſwe. 26) ta dvě sl. sch. v Š.; K. po pogimani. 27) K. Ezechiafſe. 28) Š. plniegie; K. plniegi. 29) Š. fwe. 30) K. czyftil gt. 31) Š. Micheafs. 32) Š. byl. 33) Š. kralowal. 31) K. prweho. 35) K. helienſky (!). 36) Š. vſtanoweno bylo. 37) K. Ila. 20 14. Král 13.1 [Skutk 3./ O1) kraly Achas. [Kap. XXV.I LEta ſedmnaſteho facee, krale Ifrael,2) kralowal Achas w Jeru- falemye. bilo2a) mu dwadcieti let, kdiz poczie2b) kralowati, a ffeft3) let kralowal, a chodil w cieſtach kralowich Ifrael. a gednoho z ſwich ſynow obietowa4) modle, protahl5) gei ſkrzie ohen tofet5a) w udole beennon,6) 5 podle acheldemach. a bil geden syn ennon, gehozto bil ten vdol, a proto rzeczen gest ten vdol beennon, tocziff syna ennon. Tehdi giede rafym, kral ſirie,7) a facee, kral Ifrael,s) do Jerufalema, I oblehu gi9) prwe, Jakoz 1 4. Král. 16./
Regum Quarto. 447 let kralowal. gmye?) materzie geho Jeruſa,8) dcera ſadoch. i czyny dobrzie przied bohem,9) wſſak wiſoſti neotgie. on10) vdiela wrata domul1) bozieho 5 welmy wiſoka, a tu nyeterzi mnyegi wiezi ſtada. a tot geſt ta, gefito w apoſſtolſkich ſkutciech ſlowe ſpecioſa, toczifſ ſliczna, ot12) zidow ſlowe Joatan. tal3) fama oſtala, kdizto caldei zborziechu Jerufalem. ten14) prziemoze amonyti, a vlozi na nye roczny15) dan fto liber ſtrziebra a defiet mtuow pſſenycie a tolikez geczmene. w geho dnech Raſym, kral firie, 10 a facee, kral Ifrael,16) pocziechu nabuzieti kralowſtwie Juda. pod Joathan pocziel7) prorokowati Naum z helceſy, z pokolenye Symeon, proti Ny- nywen18) rzka: tot prawi boh19) k nynywen:18) zborzym tie tak, ze nykoli Ninive nota. wichoditi20) z tebe budu panowati nad ſwietem. Jeronym21) na Naum [Nah. 2./ die, ze kral medorum za czaſa22) Jozie zborzil Nynywen.18) A o zborzeny 15 konecznyem Nynywe prorokowal Naum, a to ſie takto ſtalo: Gezero to, gefſto23) bilo okolo myeſta, to zwodnye welmy, a zemye fie trzieſe,21) a ohen ſ hori ſie ſpuſti. A o tom powodny widi ſie, bi popſal w knyehach ſwich: tu powodnye neuczyny boh newynna. wſſak ge ſwe25) knyehi pſal po gymany26) defieti pokoleny za Ezechia,27) kdiz Afiryi plenychu [Nah. 1.] [195b 1] zemy Juda, a tu plenyege28) geft prorokowal o zborzeny afirſkem na utiefſenye lidu ſwemu. a ten wifak vmrziel gest w zemy ſwei29) v po- kogi a pohrzeben. za Joathan widiel Iſaias pana boha ſediecz, a ferafyn cziſtil30) rti geho. a pod tymz poczal geft mycheas31) prorokowati. I vmrzie Joathan, kral Juda, a bi32) pohrzeben w myeſtie dawidowie. I kralowa33) 25 po nyem ſyn gebo achas. za Joatan olympias prwa34) ot helienſkich35) vſtaweno bi.36) remus a romulus rodie ſie z marte a z Ilia.37) 1) K. (dod.) krali. 2) Š. kralowal. 3) Š. Ozee. 4) K. a pietmetczitma; Š. xxva 5) K. byl w ſtarzi. 6) K. ſſeſtnaſte. 7) K. Š. gmeno. 8) K. materzi geho Jerufa bylo a. 2) K. panem bohem. 10) K. a on; Š. vdielal. 11) sch. v Š. 12) K. a od. 13) K. a ta. 14) K. a ten. 15) K. rocznu. 16) Š. Izrahelíky. 17) K. y poczie. 18) Š. Nynywe. 19) K. pan buoh. 20) K. wychodiczi, 21) K. Tuto Jeronym. 22) K. Š. czaſu.23) K. gt (!). 24) K. trzefyffe. 25) K. w ſwe. 26) ta dvě sl. sch. v Š.; K. po pogimani. 27) K. Ezechiafſe. 28) Š. plniegie; K. plniegi. 29) Š. fwe. 30) K. czyftil gt. 31) Š. Micheafs. 32) Š. byl. 33) Š. kralowal. 31) K. prweho. 35) K. helienſky (!). 36) Š. vſtanoweno bylo. 37) K. Ila. 20 14. Král 13.1 [Skutk 3./ O1) kraly Achas. [Kap. XXV.I LEta ſedmnaſteho facee, krale Ifrael,2) kralowal Achas w Jeru- falemye. bilo2a) mu dwadcieti let, kdiz poczie2b) kralowati, a ffeft3) let kralowal, a chodil w cieſtach kralowich Ifrael. a gednoho z ſwich ſynow obietowa4) modle, protahl5) gei ſkrzie ohen tofet5a) w udole beennon,6) 5 podle acheldemach. a bil geden syn ennon, gehozto bil ten vdol, a proto rzeczen gest ten vdol beennon, tocziff syna ennon. Tehdi giede rafym, kral ſirie,7) a facee, kral Ifrael,s) do Jerufalema, I oblehu gi9) prwe, Jakoz 1 4. Král. 16./
Strana 448
448 Regum Quarto. wiezny nô. [1s. 7.] Roma nô. prawi Jozefq. I ſtupi ſie ſ nymy1o) Achas, a bill) prziemozen, a ſyn geho tu bill) zabit, a mnoho tificzow ſ nym, a Jato bil2) knyezie ritierzſtwa geho ditan. a kdiz ſie wraczowa [195b 2] ſſe witiez kral Ifrael8) do famarie 10 ſ welikym mnozſtwym13) wieznow, potka ho14) prorok abdias neb obeth rzka:15) neprziemohli ſte gich ſwu moci, ale pro hnyew bozi proti achas ; a treſkta gie, ze ſwe przywuzne gemffel6) s fobu17) wedu, a wecie: ne- puſtite-ly gich zaſie hned,18) w nahle zahynete. tehdi podle radi barachie, a ten bil moczny w Ifrael,19) vkaza wieznom welike hoſpodarzîtwie, a puſti 15 gie proſti do gich20) wlaſti. Pak opiet21) podruhe kral firie") a kral Ifraels) oblehu Jerufalem. a kdiz ſie baſſe achas przielifí, poſili ho14) Ifaias a rzka: neboi ſie tu dwu oczaſu hlawny dymnich! ale newierzi mu achas, anyz chtiel zadati znamenye ot boha, 1 poſla poſli krali afirſkemu teglofalasar a rzka: prziged a wyproft mye z ruku krale firie22) a krale23) Ifrael,24) nebt 20 ſem ia ſluha twoy. I wgiede kral affiriorum do ſirie,25) i popleny mu gi, a proto ſie wrati raſym26) do damafſka,27) a kral afſiriorum gie damaſík,28) i zabi29) raſym, a damaſſczke30) prziewede31) do cirenen, gefſto geſt proti murzienynom ; neb geft gyne cirene w affricie. i potka ho32) achas, kral33) Juda, ſ dari34) do damafſka.27) a kdiz vzrzie oltarz damaſci,36) poſla knyezi37) vriam38) do Jerufalema prziklad toho, abi mu39) takiz vdielal. a kdiz ſie wrati achas, oltarz medieny przieneſe z chramu proti puolnocy, [196a 1] a na nowem oltarzi offierowa40) ſpalobiet a myrne. a zi1) oltarzie medieneho, iakoz prawie nyeterzi, vczyny42) orloi ſlowutny; o tom potom powieme. I przikaza knyezi,43) abi potom wiecz na nowem oltarzi offierowali.44) I ſlozy achas korita a morze mediene na podlahu, abi gich izadny nepo- zywal. a mufac, toczif pokladny pokoi ſobotny, a wchod kralow zaklenu w chramye boziem, abi ſ chramem to oprznyl, abi ſie tak libil krali affi- riorum. to wîſe achas zaklenu, I chram zawrzie, abi tam knyezie nechodili. za45) nyeho widiel Ifaias obtiezenye babilonſke, a widiel krzidla za ezechia.46) I vmrzie achas, a bi47) pohrzeben w myeftie dawidowie, a syn geho ezechias kralowa4s) po nyem. Za49) Achas rzym bil vſtawen na horzie palatynye gedenafte kalendi mayi,50) ot blizenczow remo a romulo.51) leta ot myefta vſtawenye trze- tieho remus w hradie paſtorali bi52) zabit ot frabra, wewody romuly; 40 radnych hru fabyne, a naikraffie panna thalomonu myela 1196a 2] biti dana loſem wewodi53) romuly, a proto ze mu ſie bilo dobrzie51) doſtalo myeſto ſwatebne, proto bi nazwan55) thalamus. 25 30 35 1) Š. Tuto ſe piſſe O. 2) Š. Izrahelíke°. 2a) K. a bylo. 2b) K. poczial. 3) K. deſet. 4) Š. obietowal. 5) K. protah. 5a) K. Cofoth. 6) prostř. n nadeps.; K. bennon. 7) Š. Syrfky. 8) Š. Izrahelíky. 9) K. gey. 10) K. f nym. 11) Š. byl. 12) K. by yat; Š. yato bylo. 13) K. f mnozítwim welikym. 14) K. geho. 15) K. rzka; aneb Obeth. 16) K. przibuzne zgimawffe. 17) K. Š. s febu. 18) K. ynhed. 13) Š. Izraeli. 20) K. ſwych. 21) K. A pak. 22) Š. Syrfkeho. 23) K. kral. 24) Š. Izrahelfke°. 25) Š. Syrij. 26) K. kral Rafym. 27) K. Š. damafíku. 28) Š. gal damaffek; K. wgiel do damaffek. 29) Š. zabil. 30) K. Š. damaftíke. 31) Š. K. prziwede. 32) K. geho. 33) Š. kral Achas. 34) K. z dary geda. 36) K. damafty; Š. damaftíky. 37) Š. poſlal kniezie. 38) K. vryaffowi.
448 Regum Quarto. wiezny nô. [1s. 7.] Roma nô. prawi Jozefq. I ſtupi ſie ſ nymy1o) Achas, a bill) prziemozen, a ſyn geho tu bill) zabit, a mnoho tificzow ſ nym, a Jato bil2) knyezie ritierzſtwa geho ditan. a kdiz ſie wraczowa [195b 2] ſſe witiez kral Ifrael8) do famarie 10 ſ welikym mnozſtwym13) wieznow, potka ho14) prorok abdias neb obeth rzka:15) neprziemohli ſte gich ſwu moci, ale pro hnyew bozi proti achas ; a treſkta gie, ze ſwe przywuzne gemffel6) s fobu17) wedu, a wecie: ne- puſtite-ly gich zaſie hned,18) w nahle zahynete. tehdi podle radi barachie, a ten bil moczny w Ifrael,19) vkaza wieznom welike hoſpodarzîtwie, a puſti 15 gie proſti do gich20) wlaſti. Pak opiet21) podruhe kral firie") a kral Ifraels) oblehu Jerufalem. a kdiz ſie baſſe achas przielifí, poſili ho14) Ifaias a rzka: neboi ſie tu dwu oczaſu hlawny dymnich! ale newierzi mu achas, anyz chtiel zadati znamenye ot boha, 1 poſla poſli krali afirſkemu teglofalasar a rzka: prziged a wyproft mye z ruku krale firie22) a krale23) Ifrael,24) nebt 20 ſem ia ſluha twoy. I wgiede kral affiriorum do ſirie,25) i popleny mu gi, a proto ſie wrati raſym26) do damafſka,27) a kral afſiriorum gie damaſík,28) i zabi29) raſym, a damaſſczke30) prziewede31) do cirenen, gefſto geſt proti murzienynom ; neb geft gyne cirene w affricie. i potka ho32) achas, kral33) Juda, ſ dari34) do damafſka.27) a kdiz vzrzie oltarz damaſci,36) poſla knyezi37) vriam38) do Jerufalema prziklad toho, abi mu39) takiz vdielal. a kdiz ſie wrati achas, oltarz medieny przieneſe z chramu proti puolnocy, [196a 1] a na nowem oltarzi offierowa40) ſpalobiet a myrne. a zi1) oltarzie medieneho, iakoz prawie nyeterzi, vczyny42) orloi ſlowutny; o tom potom powieme. I przikaza knyezi,43) abi potom wiecz na nowem oltarzi offierowali.44) I ſlozy achas korita a morze mediene na podlahu, abi gich izadny nepo- zywal. a mufac, toczif pokladny pokoi ſobotny, a wchod kralow zaklenu w chramye boziem, abi ſ chramem to oprznyl, abi ſie tak libil krali affi- riorum. to wîſe achas zaklenu, I chram zawrzie, abi tam knyezie nechodili. za45) nyeho widiel Ifaias obtiezenye babilonſke, a widiel krzidla za ezechia.46) I vmrzie achas, a bi47) pohrzeben w myeftie dawidowie, a syn geho ezechias kralowa4s) po nyem. Za49) Achas rzym bil vſtawen na horzie palatynye gedenafte kalendi mayi,50) ot blizenczow remo a romulo.51) leta ot myefta vſtawenye trze- tieho remus w hradie paſtorali bi52) zabit ot frabra, wewody romuly; 40 radnych hru fabyne, a naikraffie panna thalomonu myela 1196a 2] biti dana loſem wewodi53) romuly, a proto ze mu ſie bilo dobrzie51) doſtalo myeſto ſwatebne, proto bi nazwan55) thalamus. 25 30 35 1) Š. Tuto ſe piſſe O. 2) Š. Izrahelíke°. 2a) K. a bylo. 2b) K. poczial. 3) K. deſet. 4) Š. obietowal. 5) K. protah. 5a) K. Cofoth. 6) prostř. n nadeps.; K. bennon. 7) Š. Syrfky. 8) Š. Izrahelíky. 9) K. gey. 10) K. f nym. 11) Š. byl. 12) K. by yat; Š. yato bylo. 13) K. f mnozítwim welikym. 14) K. geho. 15) K. rzka; aneb Obeth. 16) K. przibuzne zgimawffe. 17) K. Š. s febu. 18) K. ynhed. 13) Š. Izraeli. 20) K. ſwych. 21) K. A pak. 22) Š. Syrfkeho. 23) K. kral. 24) Š. Izrahelfke°. 25) Š. Syrij. 26) K. kral Rafym. 27) K. Š. damafíku. 28) Š. gal damaffek; K. wgiel do damaffek. 29) Š. zabil. 30) K. Š. damaftíke. 31) Š. K. prziwede. 32) K. geho. 33) Š. kral Achas. 34) K. z dary geda. 36) K. damafty; Š. damaftíky. 37) Š. poſlal kniezie. 38) K. vryaffowi.
Strana 449
Regum Quarto. 449 39) sch. v K. 40) K. obietowal; Š. offierowal. 41) Š. za. 42) Š. vczinil.43) K. Š. knie- zim. 41) K. obietowali. 45) K. A za. 46) K. za Ezechie; Š. Ezechiafſe. 47) K. y by; Š. a byl. 48) Š. Ezechiafs kralowal. 49) Š. Napad Za. 50) K. maije. 51) K. gmeno Romo a Romuli. 52) Š. byl. 53) K. wewodie. 54) K. dobrzie bylo. 55) Š. bylo nazwano. O gymany deſyety pokoleny Iſrahel.1) [Kap. XXVI.I 5 10 30 LEta dwanaſteho Achas, krale Juda, kralowal ozee nad Ifrael2) ge- denaft3) let, a czynyl zle przied bohem,1) ale ne tak, iako otczowe geho.5) nebo prawie, bis) dal otpufſczenye Ifraeli, abi chodili do Jerufalema trzikrat 14. Král. 17.] w rocie. pro [196a 2] ty7) tomus) giede falmanafar, kral affiriorum,9) proto ze oſee myſleffe10) fie protywyti radu krale,11) gemuzto dari bil poſlal. I obleze gei, a prziemoh12) ho13) poſla11) ho do nynywe w zalarz, a obleze ſamary trzi leta. I gie gi leta dewateho oſee a ſſeſteho ezechie,15) I przie- wede16) Ifraell7) do affirie,18) ſedm pokoleny, geſſto bili oſtali, i poſtawi gie podle potoka goza za horamy medorum a perfarum.19) v prwem gymany treho pokolenye nadiegi fie, ze20) bil Jat thobias, i bil oftal w nynywe, neb ſnad ſ kralem oſee bil weden do nynywe, gehozto Iftoria, tocziff wi- dopis, bis) dokonan za manaffe,21) fyna ezechie.22) I budem o nyei23) prawiti po ſkonany knych kralowich. potom kral affiriorum24) z rozlicznych kragyn prziwede oraczie, tocziff bidlitele do famarie,25) awfſak malo, ale potom 15 affaradoch naplny lidi zemy,26) i bidlili fu w myeſtech geho. a kdiz ſu bili z pieti kragyn, piet modl przyneſli ſu do famarie,25) kazda kragyna ſwu modlu. a drziewe wſſiczny27) ſluli ſu tuthei po nyeterich lepſſich mezi nymy, gefſto bili prziſſli z perſidi kragyny, geſíto ſlula tutha ot po- toka. 29) ale rzekowe nazwali gie famariti, iakoz we czteny flowu [196b 1] 20 famaritany. a zide gie nazywagi Jacobiti, neb ſu bili przielftili lfraeliti ot gich kraiow. a ti kdiz biechu prziſſli do zemye Iſrael,30) puſti na nye boh lwy, a hubiechu gie. 131) wzkazachu kraly affiriorum,32) ze hynu geho leones nö. lide, neb newediechu zakona bozie zemye; I poſla gym gednoho knyeze z Ifrael33) a zakon Moizieffow, napſany ſtarſſym piſmem. I bidlil knyez 25 w betel. I przigiechu obrziezowanye a zakon boha Ifrael,33) wſfak przieſ to bohom ſwym v wiſoſti ſluziechu. a proto nyekdi zidom rziekachu: wi ſte naſſi blizny, kdiz ſie zidom dobrzie wediefſe; ale kdiz zle, tehdi diechu:34) czo nam do Ifraele? I giedu defiet35) pokoleny z36) Juda po dwu ſtu a po ſedmy a cztyrzidcieti letech ot wichozenye z egipta. ale ot dielenye kralowſtwie bilo vfflo37) dwie ftie a38) cztirzidcieti let39) a ſedm mefieczow podle Jozefa. a mnozi z Ifrahelitow vteku40) do kralowſtwie Juda, a mnozi ſkrichu fie w ſkriffiech a tagili fie w pohanech okolnych. a ti po nawraceny krale Affiriorum41) do ſwich wlaſti fie wratichu a bidlichu 42) s famarity. 1) K. O gymani ziduow; Š. Izrahelfke°. 2) Š. Izrahelem. 3) K. gedenafte. 4) K. panem bohem. 5) K. geho otczowe. 6) Š. byl. 7) K. A proti. 8) K. tomu krali Ozee. 3) Š. Affiríky. 10) K. myílil. 11) K. krali. 12) Š. przemohl. 13) K. geho. 14) Š. 29
Regum Quarto. 449 39) sch. v K. 40) K. obietowal; Š. offierowal. 41) Š. za. 42) Š. vczinil.43) K. Š. knie- zim. 41) K. obietowali. 45) K. A za. 46) K. za Ezechie; Š. Ezechiafſe. 47) K. y by; Š. a byl. 48) Š. Ezechiafs kralowal. 49) Š. Napad Za. 50) K. maije. 51) K. gmeno Romo a Romuli. 52) Š. byl. 53) K. wewodie. 54) K. dobrzie bylo. 55) Š. bylo nazwano. O gymany deſyety pokoleny Iſrahel.1) [Kap. XXVI.I 5 10 30 LEta dwanaſteho Achas, krale Juda, kralowal ozee nad Ifrael2) ge- denaft3) let, a czynyl zle przied bohem,1) ale ne tak, iako otczowe geho.5) nebo prawie, bis) dal otpufſczenye Ifraeli, abi chodili do Jerufalema trzikrat 14. Král. 17.] w rocie. pro [196a 2] ty7) tomus) giede falmanafar, kral affiriorum,9) proto ze oſee myſleffe10) fie protywyti radu krale,11) gemuzto dari bil poſlal. I obleze gei, a prziemoh12) ho13) poſla11) ho do nynywe w zalarz, a obleze ſamary trzi leta. I gie gi leta dewateho oſee a ſſeſteho ezechie,15) I przie- wede16) Ifraell7) do affirie,18) ſedm pokoleny, geſſto bili oſtali, i poſtawi gie podle potoka goza za horamy medorum a perfarum.19) v prwem gymany treho pokolenye nadiegi fie, ze20) bil Jat thobias, i bil oftal w nynywe, neb ſnad ſ kralem oſee bil weden do nynywe, gehozto Iftoria, tocziff wi- dopis, bis) dokonan za manaffe,21) fyna ezechie.22) I budem o nyei23) prawiti po ſkonany knych kralowich. potom kral affiriorum24) z rozlicznych kragyn prziwede oraczie, tocziff bidlitele do famarie,25) awfſak malo, ale potom 15 affaradoch naplny lidi zemy,26) i bidlili fu w myeſtech geho. a kdiz ſu bili z pieti kragyn, piet modl przyneſli ſu do famarie,25) kazda kragyna ſwu modlu. a drziewe wſſiczny27) ſluli ſu tuthei po nyeterich lepſſich mezi nymy, gefſto bili prziſſli z perſidi kragyny, geſíto ſlula tutha ot po- toka. 29) ale rzekowe nazwali gie famariti, iakoz we czteny flowu [196b 1] 20 famaritany. a zide gie nazywagi Jacobiti, neb ſu bili przielftili lfraeliti ot gich kraiow. a ti kdiz biechu prziſſli do zemye Iſrael,30) puſti na nye boh lwy, a hubiechu gie. 131) wzkazachu kraly affiriorum,32) ze hynu geho leones nö. lide, neb newediechu zakona bozie zemye; I poſla gym gednoho knyeze z Ifrael33) a zakon Moizieffow, napſany ſtarſſym piſmem. I bidlil knyez 25 w betel. I przigiechu obrziezowanye a zakon boha Ifrael,33) wſfak przieſ to bohom ſwym v wiſoſti ſluziechu. a proto nyekdi zidom rziekachu: wi ſte naſſi blizny, kdiz ſie zidom dobrzie wediefſe; ale kdiz zle, tehdi diechu:34) czo nam do Ifraele? I giedu defiet35) pokoleny z36) Juda po dwu ſtu a po ſedmy a cztyrzidcieti letech ot wichozenye z egipta. ale ot dielenye kralowſtwie bilo vfflo37) dwie ftie a38) cztirzidcieti let39) a ſedm mefieczow podle Jozefa. a mnozi z Ifrahelitow vteku40) do kralowſtwie Juda, a mnozi ſkrichu fie w ſkriffiech a tagili fie w pohanech okolnych. a ti po nawraceny krale Affiriorum41) do ſwich wlaſti fie wratichu a bidlichu 42) s famarity. 1) K. O gymani ziduow; Š. Izrahelfke°. 2) Š. Izrahelem. 3) K. gedenafte. 4) K. panem bohem. 5) K. geho otczowe. 6) Š. byl. 7) K. A proti. 8) K. tomu krali Ozee. 3) Š. Affiríky. 10) K. myílil. 11) K. krali. 12) Š. przemohl. 13) K. geho. 14) Š. 29
Strana 450
450 Regum Quarto. poſlal. 15) Š. Ezechiaffe. 16) Š. K. prziwede. 17) Š. Izrahelfkych. 18) Š. Affirij. 19) Š. medſkymi a perſkymi. 20) K. by. 21) K. dokonana za Manafſen. 22) Š. Ezechiaffowa. 23) K. o ni; Š. o niem. 24) Š. Affirſky. 25) Š. Samarij. 26) K. zemi lydi. 27) K. wífichni 29) K. pocziatka (!). 30) Š. Izrahelíke. 31) K. A. 32) Š. Afyríkemu. 33) Š. Izrahelíkeo. 34) Š. rziekachu; K. diegichu. 35) K. do Seth. 36) v K. sch. 37) sch. v K. 38) K. leth a. 39) zde sch. v K. 40) K. vtekli. 41) Š. Afyríkeho. 42) K. bydlechu. [ Kap. XXVII.] O Ezechial) kraly. LEta trzetieho ozee, krale Ifrael,2) kralowal ezechias w Jerufalemye, a bil3) pietmezcietma let, kdiz poczal kralowati, a ofmmezcietma let kralo- wal. gmeno materze geho abifa z Jeru [196b 2] falema, dcera zacharie,4) geffto ſie po pohrzebu otcie ſweho bil vrodil vkamenowaneho. genz ſwolaw knyezi a lewiti, przikri chram prweho leta a prweho meſiece kralowſtwie 5 ſweho, a nadobie bozie oprawi,6) a nawrati ſluzbu opuſíczenu. ten knyezíku radu vczyny welikonocz7) w druhi meſiecz, ne w ſwoi czas; neb nemohl lid prweho meſiece ſebrati ſie do Jeruſalema, a knyezie nebili geſſcze8) oczifſczeny, anyz bilo take mnozſtwie, ze mnozi neocziſſczeny giedli ſu welikonocz,9) a tak mnoha hoynoſt obieti, ze we mnohich lewiti plnyechu 10 rzad knyezſki. a po welicie noci abi ſlawily gynych ſedm dnow. ten kral rozpraſſi wiſoſti a zetrzie ſlupilo) a luhi poſieka, a rozbil1) hada medieneho, S'pens geffto bil vczynyl Moizieff, a tomu12) az do te chwile fynowe Ifraeli3) flu- ziechu a obiet palichu; a prach toho hada roztrufi v biſtrzynu cedron, a deftructq. nazwa geho gmye noeſtam,14) to ſie wiklada: oſta gich, iako bi rzekl: 15 boh gich ſlul, ale nebil. a pſa15) ſynom Iſrael,16) abi ſie nawratili k ſluzbie boziei,17) a tiech nyetere poflowe zmefíkachu, a nyeterzi nyektere zbichu. A take17a) potom bali ſie, abi nebili zgymany. a otſtupi ot krale affiriorum,18) abi mu neſluzil. a on19) pobil9a) filiſti az do gazi, a wíſieczki gich kragie ot wiezie ſtraznych az do myeft hrazenych. leta trzynaſteho ezechie20) [197a 1] kralowftwie21) giede fennacherib, kral Affiriorum,22) do zemye Juda, a zgyma gich myeſta, I poſla k nyemu ezechias23) do lachis a rzka: gied ote mne, a czozkoli na mye vloziſi, to24) chci trpieti. I poſadi nan trzi ſta liber ſtrziebra a trzi ſta zlata, i25) prziſieze, ze nechce ſſkoditi. a kdiz nenaleze ezechias23) te fummy w domu boziem a w ſwich,26) wzie 25 plechi zlata,27) geſſto bil przibil na wratach chramu 28) a kdiz poſla29) krali Affiriorum30) penyeze ſwrchupſane, zborzi ſenacherib prziſahu ſwu,30) I poſla31) k oblezeny Jerufalema tharean a rapfacem.32) I budowachu fie podle wod ſwrchnyeho ribnyka, gefíto geſt na cieſtie pole walcharzie, I otgechu myefſczanom wodu ribnyka wnyeifſieho.33) a kdiz powolachu 30 krale k ſmluwie, nerodi wigiti,34) ale poſla k nym eliachym biſkupa a ſobnu35) piſarzie a Joachym. I mluwiefſe k nym rapfaces zidowſki, neb biefſe famarit, iakoz nyeterzi chtie. a nyeterzi diechu,36) bi bil syn Ifaie,37) gefíto bil ſîel k affiriom,38) a przigie obiczei pohanſki, a bil vczynen tiſicznykem. I wecie: tot prawi kral weliki affiriorum39) k tobie, ezechia:10) wecz vffaſf, 35 14. Král. 18.) 20
450 Regum Quarto. poſlal. 15) Š. Ezechiaffe. 16) Š. K. prziwede. 17) Š. Izrahelfkych. 18) Š. Affirij. 19) Š. medſkymi a perſkymi. 20) K. by. 21) K. dokonana za Manafſen. 22) Š. Ezechiaffowa. 23) K. o ni; Š. o niem. 24) Š. Affirſky. 25) Š. Samarij. 26) K. zemi lydi. 27) K. wífichni 29) K. pocziatka (!). 30) Š. Izrahelíke. 31) K. A. 32) Š. Afyríkemu. 33) Š. Izrahelíkeo. 34) Š. rziekachu; K. diegichu. 35) K. do Seth. 36) v K. sch. 37) sch. v K. 38) K. leth a. 39) zde sch. v K. 40) K. vtekli. 41) Š. Afyríkeho. 42) K. bydlechu. [ Kap. XXVII.] O Ezechial) kraly. LEta trzetieho ozee, krale Ifrael,2) kralowal ezechias w Jerufalemye, a bil3) pietmezcietma let, kdiz poczal kralowati, a ofmmezcietma let kralo- wal. gmeno materze geho abifa z Jeru [196b 2] falema, dcera zacharie,4) geffto ſie po pohrzebu otcie ſweho bil vrodil vkamenowaneho. genz ſwolaw knyezi a lewiti, przikri chram prweho leta a prweho meſiece kralowſtwie 5 ſweho, a nadobie bozie oprawi,6) a nawrati ſluzbu opuſíczenu. ten knyezíku radu vczyny welikonocz7) w druhi meſiecz, ne w ſwoi czas; neb nemohl lid prweho meſiece ſebrati ſie do Jeruſalema, a knyezie nebili geſſcze8) oczifſczeny, anyz bilo take mnozſtwie, ze mnozi neocziſſczeny giedli ſu welikonocz,9) a tak mnoha hoynoſt obieti, ze we mnohich lewiti plnyechu 10 rzad knyezſki. a po welicie noci abi ſlawily gynych ſedm dnow. ten kral rozpraſſi wiſoſti a zetrzie ſlupilo) a luhi poſieka, a rozbil1) hada medieneho, S'pens geffto bil vczynyl Moizieff, a tomu12) az do te chwile fynowe Ifraeli3) flu- ziechu a obiet palichu; a prach toho hada roztrufi v biſtrzynu cedron, a deftructq. nazwa geho gmye noeſtam,14) to ſie wiklada: oſta gich, iako bi rzekl: 15 boh gich ſlul, ale nebil. a pſa15) ſynom Iſrael,16) abi ſie nawratili k ſluzbie boziei,17) a tiech nyetere poflowe zmefíkachu, a nyeterzi nyektere zbichu. A take17a) potom bali ſie, abi nebili zgymany. a otſtupi ot krale affiriorum,18) abi mu neſluzil. a on19) pobil9a) filiſti az do gazi, a wíſieczki gich kragie ot wiezie ſtraznych az do myeft hrazenych. leta trzynaſteho ezechie20) [197a 1] kralowftwie21) giede fennacherib, kral Affiriorum,22) do zemye Juda, a zgyma gich myeſta, I poſla k nyemu ezechias23) do lachis a rzka: gied ote mne, a czozkoli na mye vloziſi, to24) chci trpieti. I poſadi nan trzi ſta liber ſtrziebra a trzi ſta zlata, i25) prziſieze, ze nechce ſſkoditi. a kdiz nenaleze ezechias23) te fummy w domu boziem a w ſwich,26) wzie 25 plechi zlata,27) geſſto bil przibil na wratach chramu 28) a kdiz poſla29) krali Affiriorum30) penyeze ſwrchupſane, zborzi ſenacherib prziſahu ſwu,30) I poſla31) k oblezeny Jerufalema tharean a rapfacem.32) I budowachu fie podle wod ſwrchnyeho ribnyka, gefíto geſt na cieſtie pole walcharzie, I otgechu myefſczanom wodu ribnyka wnyeifſieho.33) a kdiz powolachu 30 krale k ſmluwie, nerodi wigiti,34) ale poſla k nym eliachym biſkupa a ſobnu35) piſarzie a Joachym. I mluwiefſe k nym rapfaces zidowſki, neb biefſe famarit, iakoz nyeterzi chtie. a nyeterzi diechu,36) bi bil syn Ifaie,37) gefíto bil ſîel k affiriom,38) a przigie obiczei pohanſki, a bil vczynen tiſicznykem. I wecie: tot prawi kral weliki affiriorum39) k tobie, ezechia:10) wecz vffaſf, 35 14. Král. 18.) 20
Strana 451
Regum Quarto. 451 ze ſie ſmyeſſ protywiti? vffaſſ-li w krale egipſkeho, tehdi ſi zpolehl na holi trztienei;41) pakli nadiegi pokladaſí w twem bohu, I za-li 2) bohowe pohanííczi a Ifraelfſczi wiproftili fu gie z mu43) ruku? pakli pokladaſí nadiegi w lidu [197a 2] twem, dam tobie druhi konow,44) ze nebudefi moci 40 naleznuti v tebe,45) kto bi na nye wſiedal. i proſiechu poſlowe rapſacena, abi ſ nymy mluwil ſiriaczſki, ale ne zidowíki, abi lide ſliſſeli, geſſto ſu na zdech. tehdi zakrziczie rapfaces take k lidu: rzekl kral weliki affiriorum:39) vczynte ſe mnu, czo ge wam vziteczno, abifſte negiedli ſwich howen a nepili ſweho mocze. wigdiete ke mnye, a pozywaite ſweho ſbozie, azt ia k wam 45 i46) przigdu a prziewedu47) was do zemye podobnei waffiei.48) A kdiz po- flowe wymluwichu ti hrozi k ezechiam,49) rozprafſczi50) rucho ſwe kral a przikri ſie pitlem, wſſed w dom bozi, i poſla drziewnye poſli a ſtare knyezi, przikrite pitli, k Ifaiam51) A rzka: tot prawi ezechias: dnowe tito dnowe truchloſti nafſie a treſktanye bozie: prosola) za oſtatek Iſraele, zat52) bi ſnad 50 boh ſliffal vtrhowanye53) rapſaciewo,54) abi toho pomſtil. I wecie Hfaias: 14. Král. 19.) tot prawi pan boh: ezechia,55) neboi ſie, Jat poſíli krali56) affiriorum57) ducha, a vſliffit poſla, a wratit5s) fie do ſwe zemye,59) a ſwrhut bo w meczi w geho zemy. I otftupi rapfaces ot Jerufalema a naleze krale affiriorum,60) an wibil lobnu. I zdwize61) ſie kral do egipta, abi wiboyuge wratil ſie 55 ſwitiezyw,62) a pak abi wywratil Jerufalem. a kdiz biefſe oblehl pele- fyum,83) vſliffie tarantam, krale Murzenyn 61) f welykym woiſkem gieducz na pomocz [197b 1] egipſkim. I zamuti ſie kral affiriorum,39) I wecie: Taranta geſt knyez wlkany, a proto nebil bi ſie ſ nym. I wrati ſie do Ju- deam, I obleze Jeruſalem. wſſak herodocus gynu przi geho nawracenye 60 prawi: kdiz kral egipſki modleſſe65) ſie bohu, mnozſtwie myſſi w gednei66) noczi ſnyechu tietywi luczifſczowe w gich budach, I bichu Affiriy87) bez branye,68) a prawi, bi rapfacen i woiſkem oſtal v Jerufalema, a ze fenna- cherib wrati ſie k nyemu. wiſak przied nawracenym ſennacherib z egipta do Judeam toto ſie geſt ſtalo. mures nõ. 1) Š. Ezechiaffowi. 2) Š. Izrahelíke°. 3) K. miel. 4) Š. Zachariaffe. 5) K. Š. byl vrodil. 6) Š. oprawil. 7) K. weliku nocz. 8) K. gefftie nebyli. 3) K. welikonoczni beranek. 10) K. fochy neb flupy. 11) Š. rozbil; K. rozrazi. 12) ta dvě sl. sch. v K. 13) Š. Izrahelfftij. 14) K. neoftan. 15) K. Š. píal k. 16) Š. Izrahelfkym. 17) K. Š. bozie. 17a) Š. Ale. 18) Š. Afyrfke°. 19) K. on pak. 19a) Š. pobil. 20) Š. Ezechiaffowa. 21) K. krale. 22) Š. Afyríky. 23) Š. Ezechiafs. 24) sch. v K. 25) K. a. 26) K. w ſwych po- kladiech. 27) K. zlatte. 28) K. Š. wratech; K. (přid.) chramu bozieho. 29) Š. Afyr- íkev. 30) K. ſwu prziſahu. 31) Š. poſlal. 32) K. Rapfatem. 33) K. zewnitrznieho. 34) K. k nym wygiti. 35) sch. v K. 36) K. rzekli; Š. prawiechu. 37) Š. Izayaffow. 38) Š. Afyrſkym. 39) Š. Afyrfky. 40) Š. Ezechiaffi. 41) Š. trztiene; K. trzítieney. 42) K. Š. zdali. 43) K. mych. 44) Š. koniow; K. fůmu koniow. 45) K. ſebe. 46) Š. y k wam. 47) K. Š. prziwedu. 48) Š. podobne waffie; K. k wafti. 43) Š. Ezechiaffowi. 50) K. krali rozedrze. 51) K. Š. Izayaffowi. 51a) Š. a pros. 52) K. Š. zdat. 53) Š. vtrhanie. 54) K. Š. Rapfacenowo. 55) Š. Ezechiaffi. 56) K. k krali. 57) Š. Afyríkemu. 58) K. wrat (!). 59) K. do zemie ſwe. 60) Š. Affirſkeho. 61) K. zwiże. 62) Š. f witiezftwim. 63) K. palefium. 61) K. Š. murzeninfkeho. 65) K. modle. 66) Š. gedne; K. gedeni (!). 67) Š. Afyrſke. 68) K. tak bezbrani. 29*)
Regum Quarto. 451 ze ſie ſmyeſſ protywiti? vffaſſ-li w krale egipſkeho, tehdi ſi zpolehl na holi trztienei;41) pakli nadiegi pokladaſí w twem bohu, I za-li 2) bohowe pohanííczi a Ifraelfſczi wiproftili fu gie z mu43) ruku? pakli pokladaſí nadiegi w lidu [197a 2] twem, dam tobie druhi konow,44) ze nebudefi moci 40 naleznuti v tebe,45) kto bi na nye wſiedal. i proſiechu poſlowe rapſacena, abi ſ nymy mluwil ſiriaczſki, ale ne zidowíki, abi lide ſliſſeli, geſſto ſu na zdech. tehdi zakrziczie rapfaces take k lidu: rzekl kral weliki affiriorum:39) vczynte ſe mnu, czo ge wam vziteczno, abifſte negiedli ſwich howen a nepili ſweho mocze. wigdiete ke mnye, a pozywaite ſweho ſbozie, azt ia k wam 45 i46) przigdu a prziewedu47) was do zemye podobnei waffiei.48) A kdiz po- flowe wymluwichu ti hrozi k ezechiam,49) rozprafſczi50) rucho ſwe kral a przikri ſie pitlem, wſſed w dom bozi, i poſla drziewnye poſli a ſtare knyezi, przikrite pitli, k Ifaiam51) A rzka: tot prawi ezechias: dnowe tito dnowe truchloſti nafſie a treſktanye bozie: prosola) za oſtatek Iſraele, zat52) bi ſnad 50 boh ſliffal vtrhowanye53) rapſaciewo,54) abi toho pomſtil. I wecie Hfaias: 14. Král. 19.) tot prawi pan boh: ezechia,55) neboi ſie, Jat poſíli krali56) affiriorum57) ducha, a vſliffit poſla, a wratit5s) fie do ſwe zemye,59) a ſwrhut bo w meczi w geho zemy. I otftupi rapfaces ot Jerufalema a naleze krale affiriorum,60) an wibil lobnu. I zdwize61) ſie kral do egipta, abi wiboyuge wratil ſie 55 ſwitiezyw,62) a pak abi wywratil Jerufalem. a kdiz biefſe oblehl pele- fyum,83) vſliffie tarantam, krale Murzenyn 61) f welykym woiſkem gieducz na pomocz [197b 1] egipſkim. I zamuti ſie kral affiriorum,39) I wecie: Taranta geſt knyez wlkany, a proto nebil bi ſie ſ nym. I wrati ſie do Ju- deam, I obleze Jeruſalem. wſſak herodocus gynu przi geho nawracenye 60 prawi: kdiz kral egipſki modleſſe65) ſie bohu, mnozſtwie myſſi w gednei66) noczi ſnyechu tietywi luczifſczowe w gich budach, I bichu Affiriy87) bez branye,68) a prawi, bi rapfacen i woiſkem oſtal v Jerufalema, a ze fenna- cherib wrati ſie k nyemu. wiſak przied nawracenym ſennacherib z egipta do Judeam toto ſie geſt ſtalo. mures nõ. 1) Š. Ezechiaffowi. 2) Š. Izrahelíke°. 3) K. miel. 4) Š. Zachariaffe. 5) K. Š. byl vrodil. 6) Š. oprawil. 7) K. weliku nocz. 8) K. gefftie nebyli. 3) K. welikonoczni beranek. 10) K. fochy neb flupy. 11) Š. rozbil; K. rozrazi. 12) ta dvě sl. sch. v K. 13) Š. Izrahelfftij. 14) K. neoftan. 15) K. Š. píal k. 16) Š. Izrahelfkym. 17) K. Š. bozie. 17a) Š. Ale. 18) Š. Afyrfke°. 19) K. on pak. 19a) Š. pobil. 20) Š. Ezechiaffowa. 21) K. krale. 22) Š. Afyríky. 23) Š. Ezechiafs. 24) sch. v K. 25) K. a. 26) K. w ſwych po- kladiech. 27) K. zlatte. 28) K. Š. wratech; K. (přid.) chramu bozieho. 29) Š. Afyr- íkev. 30) K. ſwu prziſahu. 31) Š. poſlal. 32) K. Rapfatem. 33) K. zewnitrznieho. 34) K. k nym wygiti. 35) sch. v K. 36) K. rzekli; Š. prawiechu. 37) Š. Izayaffow. 38) Š. Afyrſkym. 39) Š. Afyrfky. 40) Š. Ezechiaffi. 41) Š. trztiene; K. trzítieney. 42) K. Š. zdali. 43) K. mych. 44) Š. koniow; K. fůmu koniow. 45) K. ſebe. 46) Š. y k wam. 47) K. Š. prziwedu. 48) Š. podobne waffie; K. k wafti. 43) Š. Ezechiaffowi. 50) K. krali rozedrze. 51) K. Š. Izayaffowi. 51a) Š. a pros. 52) K. Š. zdat. 53) Š. vtrhanie. 54) K. Š. Rapfacenowo. 55) Š. Ezechiaffi. 56) K. k krali. 57) Š. Afyríkemu. 58) K. wrat (!). 59) K. do zemie ſwe. 60) Š. Affirſkeho. 61) K. zwiże. 62) Š. f witiezftwim. 63) K. palefium. 61) K. Š. murzeninfkeho. 65) K. modle. 66) Š. gedne; K. gedeni (!). 67) Š. Afyrſke. 68) K. tak bezbrani. 29*)
Strana 452
452 Regum Quarto. [Kap. XXVIII.] O znamenyl) Trzy let, gefſto Iſayas2) prorokowal. korzen nõ. Akdiz ſennacherib z Judea3) giedieſſe do egipta, poſla ezechie4) liſti hrozne a plny hroz, ze boh Ifrael5) nemoze ho6) wiproſtiti z geho ruku. tehdi gide ezechias do bozieho domu, a rozpen7) liſti przied panem bohem pomodli ſie a rzka: Pane boze, ſliſſ ſlowa9) ſennache ib, gymyz tie vkaral nam,9) wiproft nas, proſſit,10) z geho ruku. Tehdi poſla Ifaias k ezechiam,11) 5 oznamuge gemu ſlowa bozie k fennacherib takto: wzhrdat tobu,12) ſenna- cherib, diewka, dcera fyon,13) hibaty11) bude hlawulla) po twem chrzbetu, kdiz budeſſ vtiekati; hizdil ſi ſwateho Iſraell5) twu ſilu a przipſal'6) ſi, zes poplenyl Judeam; ale z dawnych dnow ia ſem to ſtworzil, a gizl7) ſem prziwedl Ja, genzto ot wieka1s) bil ſem zpo [197b 2] ſobil, abich tak bi- 10 czowal hrziefſne, nynyel9) ſem naplnyl, iat ſem bil mnozitel, ti20) ſluha; polozym kruh w chrziepiech twich, iakot21) biwa buwolu, a ohlaw w twich rtech, iako bywa konowi, a otwedu tie az do twe zemye. Tehdi prziczyny ſwa ſlowa Iſaias k ezechiam22) a rzka: a tobie, ezechia,23) toto bude zna- menye wiprofſczenye tweho: trzetieho leta otſtupi ot tebe fennacherib a 15 wiecz fie21) newrati. a Ja toto tobic prorokugi, czo vczynyf tohoto25) leta a czo druheho, ze kdiz to vzrziſſ naplneno, abi wediel, ze geſt prawda, czot26) ſem powediel. o trzetiem gieſti budeff, czoz27) nalezneff, aneb podle [Is. 37.] Iſaia,28) czoz ſie dobrowolnye narodi neb wzroſte, neb podle ſedmdeſati kopita a wikladaczow, czo29) ſi drziewe fal.30) neb kdiz naſtawafſe zen, wraziechu31) 20 gedenye fie affiriy32) a poplenyechu33) obile a wynnycie y33a) oliweti, ale nyetere waz to. mezi kopitamy konſkymy tlacziecz oftawſſe.34). neb z tlaczeneho nyekdi dobrowolnye ſie naraziefſe.35) o nychzto die Ifaias: giez36) to, gefſto fie dobrowolnye rodi. a take kdiz zwiediechu, ze ma ſenna- cherib przigieti, ſebrachu ſobie pokrm otkudz kolywiek,37) a polo- 25 ziechu38) w Jerufalemye. o nychz39) prawie kralowe knyehi: giez, czozi0) nalezneſí, a druheho leta giez, czo fie dobrowolnye rodi. aneb podle Ifaiam:11) giez iablka, a to ge tez. neb druheho leta, kdiz meſſkaſſe ſen- nacherib w egiptie, ze fie gym bilo [198a 1] nedoftalo12) pokrmu, rozmnozi gym pan boh zbitecznye, czoz zemye rodi dobrowolnye. Pak trzetie leto, 30 kdiz neprzietel bude zahnan, bezpecznye budete ſieti, wnofiti 3) a11) giefti. a15) z Jerufalema oſtatki wigdu, a czoz ge46) vzdraweno, f hory fyon, a czoz geft oftateczne,47) z domu Juda, puſti korzen zafie, a vczyny plod wzhoru. podobenſtwym48) ſtromu mluwiti bude, neb czym49) hlube wſtupi korzen, tiem hoynyege50) a wiſſe czyny plod. I geſt ſmyfl: mnozftwie lidu, gefíto 35 vtieka z Judea50a) przied neprzateli a berze ſie do Jeruſalema, abi bilo vzdra- weno, zapudiecz neprzietele. I wrati ſie5ob) do ſwe zemye a wlidnu gi vczynyefſe, vſliffew to zradowa ſie ezechias a ſ radu Ifaie52) a mudrich zatwrdi hlawi ſtudnycz przied Jerufalemem a wichod wod w53) Judea, abi fie wratiecz affirij51) nenalezli zbitoſti wod. Tehdi zatwrdi ezechias iwrchny 40 ſtudnyci wod gion, a obrati gie wezpod k zapadu myeſta dawidowa, abi tekli do ribnyka wnytrznyeho. vczyny take przied ſtudnyci ſiloe iako
452 Regum Quarto. [Kap. XXVIII.] O znamenyl) Trzy let, gefſto Iſayas2) prorokowal. korzen nõ. Akdiz ſennacherib z Judea3) giedieſſe do egipta, poſla ezechie4) liſti hrozne a plny hroz, ze boh Ifrael5) nemoze ho6) wiproſtiti z geho ruku. tehdi gide ezechias do bozieho domu, a rozpen7) liſti przied panem bohem pomodli ſie a rzka: Pane boze, ſliſſ ſlowa9) ſennache ib, gymyz tie vkaral nam,9) wiproft nas, proſſit,10) z geho ruku. Tehdi poſla Ifaias k ezechiam,11) 5 oznamuge gemu ſlowa bozie k fennacherib takto: wzhrdat tobu,12) ſenna- cherib, diewka, dcera fyon,13) hibaty11) bude hlawulla) po twem chrzbetu, kdiz budeſſ vtiekati; hizdil ſi ſwateho Iſraell5) twu ſilu a przipſal'6) ſi, zes poplenyl Judeam; ale z dawnych dnow ia ſem to ſtworzil, a gizl7) ſem prziwedl Ja, genzto ot wieka1s) bil ſem zpo [197b 2] ſobil, abich tak bi- 10 czowal hrziefſne, nynyel9) ſem naplnyl, iat ſem bil mnozitel, ti20) ſluha; polozym kruh w chrziepiech twich, iakot21) biwa buwolu, a ohlaw w twich rtech, iako bywa konowi, a otwedu tie az do twe zemye. Tehdi prziczyny ſwa ſlowa Iſaias k ezechiam22) a rzka: a tobie, ezechia,23) toto bude zna- menye wiprofſczenye tweho: trzetieho leta otſtupi ot tebe fennacherib a 15 wiecz fie21) newrati. a Ja toto tobic prorokugi, czo vczynyf tohoto25) leta a czo druheho, ze kdiz to vzrziſſ naplneno, abi wediel, ze geſt prawda, czot26) ſem powediel. o trzetiem gieſti budeff, czoz27) nalezneff, aneb podle [Is. 37.] Iſaia,28) czoz ſie dobrowolnye narodi neb wzroſte, neb podle ſedmdeſati kopita a wikladaczow, czo29) ſi drziewe fal.30) neb kdiz naſtawafſe zen, wraziechu31) 20 gedenye fie affiriy32) a poplenyechu33) obile a wynnycie y33a) oliweti, ale nyetere waz to. mezi kopitamy konſkymy tlacziecz oftawſſe.34). neb z tlaczeneho nyekdi dobrowolnye ſie naraziefſe.35) o nychzto die Ifaias: giez36) to, gefſto fie dobrowolnye rodi. a take kdiz zwiediechu, ze ma ſenna- cherib przigieti, ſebrachu ſobie pokrm otkudz kolywiek,37) a polo- 25 ziechu38) w Jerufalemye. o nychz39) prawie kralowe knyehi: giez, czozi0) nalezneſí, a druheho leta giez, czo fie dobrowolnye rodi. aneb podle Ifaiam:11) giez iablka, a to ge tez. neb druheho leta, kdiz meſſkaſſe ſen- nacherib w egiptie, ze fie gym bilo [198a 1] nedoftalo12) pokrmu, rozmnozi gym pan boh zbitecznye, czoz zemye rodi dobrowolnye. Pak trzetie leto, 30 kdiz neprzietel bude zahnan, bezpecznye budete ſieti, wnofiti 3) a11) giefti. a15) z Jerufalema oſtatki wigdu, a czoz ge46) vzdraweno, f hory fyon, a czoz geft oftateczne,47) z domu Juda, puſti korzen zafie, a vczyny plod wzhoru. podobenſtwym48) ſtromu mluwiti bude, neb czym49) hlube wſtupi korzen, tiem hoynyege50) a wiſſe czyny plod. I geſt ſmyfl: mnozftwie lidu, gefíto 35 vtieka z Judea50a) przied neprzateli a berze ſie do Jeruſalema, abi bilo vzdra- weno, zapudiecz neprzietele. I wrati ſie5ob) do ſwe zemye a wlidnu gi vczynyefſe, vſliffew to zradowa ſie ezechias a ſ radu Ifaie52) a mudrich zatwrdi hlawi ſtudnycz przied Jerufalemem a wichod wod w53) Judea, abi fie wratiecz affirij51) nenalezli zbitoſti wod. Tehdi zatwrdi ezechias iwrchny 40 ſtudnyci wod gion, a obrati gie wezpod k zapadu myeſta dawidowa, abi tekli do ribnyka wnytrznyeho. vczyny take przied ſtudnyci ſiloe iako
Strana 453
Regum Quarto. 453 luzi, w nyzto bi ſbierali55) wodi a chowali myefſczanom k uzitku walki. prawi epifanyus, bi proš5a) proſbu Ifaie56) hoynyege57) nad obicziei wi- 45 gidu58) wodi z59) ſtudnycie filoe. a ta luzie neb giezero ſlowe plawadlo filoe. [Jan 9.] 1) Š oznameni. 2) Š. Yzayafs. 3) K. Judeam. 4) Š. poſlal Ezechiaffowi. 5) K. Š. Izrahelfky. 6) K. geho. 7) K. otewrziew. 8) K. flowo (!). 3) K. karal nafs. 10) Š. profimt. .11) Š. poflal Yzayafs k Ezechiaffowi. 12) K. Š. tebu. 13) Š. fyoníka. 14) K. a hybati. 13) K. hlawu twu. 15) Š. Izrahele. 16) K. przifahl. 17) Š. gi. 18) K. wieku. 19) K. a nynic. 20) K. to. 21) Š. yako. 22) Š. yzayaš k Ezechiaffowi; a sch. v K. 23) Š. Ezechiaffi 21) K. gfe. 23) K. toho. 26) K. czo. 27) K. czo. 28) K. Š. yfaiafſe. 29) K. czoz. 30) K. fiel. 31) K. Š. wrazichu. 32) Š. Afyrfftij. 33) Š. K. poplenichu; v C druhé e nadeps. 33a) K. a. 31) K. oftawowafſe. 35) K. rodiefie; Š. narodieſfe. 36) K. ze. 37) K. kolwiek. 38) e nadeps.; K. Š. polozichu. 39) K. nych. 40) K. czo. 41) K. Š. Yzayaííe. 42) Š. neſtalo (!). 11) K. wozyti. 44) K. Š. y. 45) K. az. 45) Š. geft. 47) K. oftateczno. 48) K. podobenstwie. 49) K. tiem. 50) K. hoyniegi. 50a) Š. z Juda. tob) K. fe zafie. 52) K. Š. yzayaſſe. 53) sch. v K. 541) Š. Afyrfftij. 55) K. by ſe zbierali; v Š. sch. 55a) sch. v K. 56) K. Š. yfayaffe. 57) K. hoyniegi. 56) K. wygidechu; Š. wygdu. 59) sch. v K. O tyekanyl) Sennacheryb.2) [Kap. XXIX.I 10 PAk po rocie wrati ſie ſennacherib z egip [198a 2] ta, a kdiz popleny Judeam, pak obleze Jeruſalem. a te noci porazi andiel bozi2a) w ftanyech Angeli affiriorum3) Sto a piet a oſmdeſat tyſyczow. a1) bogie ſie ſennacherib pugna. vſtupi gedno f5) deficti muzi, iakoz prawie zide, I wrati ſie do nynywen.6) 14. Král. 19.] 5 a kdiz ſie modleſſe w chramye nefrat, bohu ſwemu, adramelech a ferafar, fynowe geho, zabichu ho?) meczem, I vteczeſta do ararach w ſtranu ar- menye na plodne8) myeſto v hori thauri, gefſto tecze araxes. I kralowa9) ſyn geho naymlaziſi afaradon ;10) rozhnyewawſſe ſie ſynowe ſtarſfi na otcie, ze fyna mlazífieho11) nad nye kralem vczynyl. a na tom vkazan geft fennacherib horffi lidu, ze geft dan, abi ho fyny12) geho zabily.13) pak lid Jeruſalemſki, widucz zbitie neprzatel ſwich, wyſſedíſe I11) zlupichu ſtany. a korzift mrtwich wzemſſe wibichu z nych gedno prach ; neb ohen bozi taynye gich mrchi bil zpopelil. * Prawiel5) zide, bi mu hlawu a bradu oholil andiel na ohawnoft, a take 15 abi ſye naplnylo to flowo Ifaie:16) w ten den oholi brzitwa naiata na krali affiriorum17) hlawu a bradu. Mors fena- cherib. 1) Š. K. vtiekani. 2) Š. Sennacheryba. 22) v K. sch. 3) Š. Afyrſkych; K. andiel w noczy Affyriorů. 4) K. y. 5) K. z. 6) Š. Nynywe. 7) K. gey. 8) K. Š. poledne. 3) Š. kralowal. 10) K. naymladífi Afarczidon y. 11) K. mladffieho. 12) Š. fynowe. 13) K. geho fynowe zahubili y zabichu ho. 14) sch. v K. 15) celá poznámka schází v K. 16) Š. Yzayaſſe. 17) Š. krale Afyrfkeho. O1) nawraczeny fluncze. [Kap. XXX. PAk Ezechias po nedomnyciem a nedowierziciem wytiezîtwi,2) prawi Jozefo, acz koly ezechias ſ lidmy bohu obieti bil obietowal, wſſak
Regum Quarto. 453 luzi, w nyzto bi ſbierali55) wodi a chowali myefſczanom k uzitku walki. prawi epifanyus, bi proš5a) proſbu Ifaie56) hoynyege57) nad obicziei wi- 45 gidu58) wodi z59) ſtudnycie filoe. a ta luzie neb giezero ſlowe plawadlo filoe. [Jan 9.] 1) Š oznameni. 2) Š. Yzayafs. 3) K. Judeam. 4) Š. poſlal Ezechiaffowi. 5) K. Š. Izrahelfky. 6) K. geho. 7) K. otewrziew. 8) K. flowo (!). 3) K. karal nafs. 10) Š. profimt. .11) Š. poflal Yzayafs k Ezechiaffowi. 12) K. Š. tebu. 13) Š. fyoníka. 14) K. a hybati. 13) K. hlawu twu. 15) Š. Izrahele. 16) K. przifahl. 17) Š. gi. 18) K. wieku. 19) K. a nynic. 20) K. to. 21) Š. yako. 22) Š. yzayaš k Ezechiaffowi; a sch. v K. 23) Š. Ezechiaffi 21) K. gfe. 23) K. toho. 26) K. czo. 27) K. czo. 28) K. Š. yfaiafſe. 29) K. czoz. 30) K. fiel. 31) K. Š. wrazichu. 32) Š. Afyrfftij. 33) Š. K. poplenichu; v C druhé e nadeps. 33a) K. a. 31) K. oftawowafſe. 35) K. rodiefie; Š. narodieſfe. 36) K. ze. 37) K. kolwiek. 38) e nadeps.; K. Š. polozichu. 39) K. nych. 40) K. czo. 41) K. Š. Yzayaííe. 42) Š. neſtalo (!). 11) K. wozyti. 44) K. Š. y. 45) K. az. 45) Š. geft. 47) K. oftateczno. 48) K. podobenstwie. 49) K. tiem. 50) K. hoyniegi. 50a) Š. z Juda. tob) K. fe zafie. 52) K. Š. yzayaſſe. 53) sch. v K. 541) Š. Afyrfftij. 55) K. by ſe zbierali; v Š. sch. 55a) sch. v K. 56) K. Š. yfayaffe. 57) K. hoyniegi. 56) K. wygidechu; Š. wygdu. 59) sch. v K. O tyekanyl) Sennacheryb.2) [Kap. XXIX.I 10 PAk po rocie wrati ſie ſennacherib z egip [198a 2] ta, a kdiz popleny Judeam, pak obleze Jeruſalem. a te noci porazi andiel bozi2a) w ftanyech Angeli affiriorum3) Sto a piet a oſmdeſat tyſyczow. a1) bogie ſie ſennacherib pugna. vſtupi gedno f5) deficti muzi, iakoz prawie zide, I wrati ſie do nynywen.6) 14. Král. 19.] 5 a kdiz ſie modleſſe w chramye nefrat, bohu ſwemu, adramelech a ferafar, fynowe geho, zabichu ho?) meczem, I vteczeſta do ararach w ſtranu ar- menye na plodne8) myeſto v hori thauri, gefſto tecze araxes. I kralowa9) ſyn geho naymlaziſi afaradon ;10) rozhnyewawſſe ſie ſynowe ſtarſfi na otcie, ze fyna mlazífieho11) nad nye kralem vczynyl. a na tom vkazan geft fennacherib horffi lidu, ze geft dan, abi ho fyny12) geho zabily.13) pak lid Jeruſalemſki, widucz zbitie neprzatel ſwich, wyſſedíſe I11) zlupichu ſtany. a korzift mrtwich wzemſſe wibichu z nych gedno prach ; neb ohen bozi taynye gich mrchi bil zpopelil. * Prawiel5) zide, bi mu hlawu a bradu oholil andiel na ohawnoft, a take 15 abi ſye naplnylo to flowo Ifaie:16) w ten den oholi brzitwa naiata na krali affiriorum17) hlawu a bradu. Mors fena- cherib. 1) Š. K. vtiekani. 2) Š. Sennacheryba. 22) v K. sch. 3) Š. Afyrſkych; K. andiel w noczy Affyriorů. 4) K. y. 5) K. z. 6) Š. Nynywe. 7) K. gey. 8) K. Š. poledne. 3) Š. kralowal. 10) K. naymladífi Afarczidon y. 11) K. mladffieho. 12) Š. fynowe. 13) K. geho fynowe zahubili y zabichu ho. 14) sch. v K. 15) celá poznámka schází v K. 16) Š. Yzayaſſe. 17) Š. krale Afyrfkeho. O1) nawraczeny fluncze. [Kap. XXX. PAk Ezechias po nedomnyciem a nedowierziciem wytiezîtwi,2) prawi Jozefo, acz koly ezechias ſ lidmy bohu obieti bil obietowal, wſſak
Strana 454
454 Regum Quarto. 14. Král. 20.) ge nedoſtoynye bohu dieko [198b 1] wal. neb ge myfli3) ſwu bil pozdwihl a pieſny nezpiewal, iako w takich wiecech otczowe bili obikli4) czynyti; a proto ſie roznemohl az do ſmrti. I gide k nyemu Ifaias5) a rzka: tot 5 prawi pan boh: zpoſob dom ſwoi, neb vmrzeſí ti a nebudefſ zyw. Smuti fie kral ezechias proto, ze ſyna nemyel, ne proto, bi dom puſt oſtawil, ale ſnad bis) ſlib w nyem dawidowi vczyneny o kriſtu nebil zborzen, a7) obratyw ſie k ſtienye I zaplaka horzcie ſnad proto, abi taynyege8) ſie modlil, a take kterzi9) ſu tu ſtali, abi geho ſlez1o) newidieli; aneb ſnad k ſtienye 10 v11) fiencie chramu, podle nyezto bieſſe zpolehl; neb nemohl12) do fiencie wgiti modlit ſie, afa13) naprzied modlil ſie a rzka: profſit,14) boze,15) pomny, zet16) ſem chodil przied tobu17) v prawdie. iako bi rzekl: acz ſem nynye ſhrzieffil, otpuſt,18) abi nezahynulo to v tebe, czo ſem czynyl19) przied tobu.20) Pak drziewe, nezli prziefſel Ifaias pol fieny, wecie mu pan boh: 15 wrat fie a rzci ezechie:21) Tot prawi pan boh22) dawida, otcze tweho: fliffal ſem modlitbu twu, a widiel ſem ſlzu twu. ay, vzdrawil ſem tie, trzieti den poidefí do chramu,23) a twym dnom przidam patnaíte let; az z moci krale affiriorum,21) gehoz wracenye ſie bogifſ, wiproftym tie a toto myeſto pro tye a pro dawida, ſluhu meho. Toto ſie vkazuge, ze Manafſes geffcze fie bil 20 nenarodil, genz po f [198b 2] ſmrti otczowie, kdiz poczal kralowati, we dwa- nafti letech bil geft. I wecie Ezechias:25) ktere bude znamenye, ze mye No. boh wiproftil? Izaias wecie: chceff-li, abi wſtupil, tocziff stal ſtien defieti lyny w orlogi, aneb abi fie nawratil26) tolikez ſtupnow? nebo bieſſe hodyna dne defiet,27) a ftien gnomynys,27a) tocziff kotuczie, bil ſtupil2s) defiet 25 lyny. a proto da krali wolenye k znameny, chtiel-li bi, bi ſlunce ſtalo za deſiet hodyn nehibagie ſie, aneb abi ſie nawratilo ke wzchodu fluncie, abi opiet poczal den 29) a kterez bi ſie kolywiek30) tiech ſtalo,31) przidalo bi ſie deſiet hodyn ke dwanaſti hodynam dne. Tomu ſmyſlu sgednawa ſie zid rzka: chceſſ-li, abi ſtal ſtien deſiet lyny, toczifi czrrt,32) aneb33) 30 abi ſie wratil?34) Ale w Hfaia35) ſie prawi gedno o wraceny fluncie k36) wzcho- du,37) ale ne o wftupeny ftienye.38) awffak na knychi kralowo39) takto fie wiklada: chczeff-li, at wſtupi ſtien defieti lyny, kdiz flunce gde nad zemy poburzenych kragiech proti wzchodu, iako na wſſaki den przies nocz- pod zemy obiklo choditi, a tak naplnye hodyn defiet, Inhed bi fie wra- 35 tilo k tomu myeſtu, kdez nynye geſt, a dokonalo bi ten den? I woli kral, abi ſie wratilo ſlunce ke wzchodu neb kdiz bi ſtalo ſlunce, mohlo bi biti rzeczeno, ze to geſt pro nyeteru wiecz przirozenu, neb ſnad ze giz gyneho czaſa40) bilo to fie40a) îtalo, iako [199a 1] za Jozue znamenye neſlichane. a pak hned41) ſlunce ſtogie nawrati ſie opiet deſiet czar zaſie, gefſto giz 40 bilo ſeſſlo. Tehdi kaza Iſaias przyneſti krul2) fikow, I vczynychu13) flaſtr na ranu geho. zid prawi lepe: na geho wrzed. nyeterzi mnyegi, bi bila hliza, toho hnys zbuzuge ſie ſwrchu na kozi ſuchymy fiki ztluczenymy. Pak aqwila ſymachus prawie, bi bil theodocion kralowi neduh, a tomu kazde wieci ſladke prziiate neb przilozene gfu protywne. a tak mocz 45 bozie bi41) vkazana, kdiz ſkrzie wieci fſkodlywe zdrawie bi45) nawraceno. paries nõ. IIs. 38.)
454 Regum Quarto. 14. Král. 20.) ge nedoſtoynye bohu dieko [198b 1] wal. neb ge myfli3) ſwu bil pozdwihl a pieſny nezpiewal, iako w takich wiecech otczowe bili obikli4) czynyti; a proto ſie roznemohl az do ſmrti. I gide k nyemu Ifaias5) a rzka: tot 5 prawi pan boh: zpoſob dom ſwoi, neb vmrzeſí ti a nebudefſ zyw. Smuti fie kral ezechias proto, ze ſyna nemyel, ne proto, bi dom puſt oſtawil, ale ſnad bis) ſlib w nyem dawidowi vczyneny o kriſtu nebil zborzen, a7) obratyw ſie k ſtienye I zaplaka horzcie ſnad proto, abi taynyege8) ſie modlil, a take kterzi9) ſu tu ſtali, abi geho ſlez1o) newidieli; aneb ſnad k ſtienye 10 v11) fiencie chramu, podle nyezto bieſſe zpolehl; neb nemohl12) do fiencie wgiti modlit ſie, afa13) naprzied modlil ſie a rzka: profſit,14) boze,15) pomny, zet16) ſem chodil przied tobu17) v prawdie. iako bi rzekl: acz ſem nynye ſhrzieffil, otpuſt,18) abi nezahynulo to v tebe, czo ſem czynyl19) przied tobu.20) Pak drziewe, nezli prziefſel Ifaias pol fieny, wecie mu pan boh: 15 wrat fie a rzci ezechie:21) Tot prawi pan boh22) dawida, otcze tweho: fliffal ſem modlitbu twu, a widiel ſem ſlzu twu. ay, vzdrawil ſem tie, trzieti den poidefí do chramu,23) a twym dnom przidam patnaíte let; az z moci krale affiriorum,21) gehoz wracenye ſie bogifſ, wiproftym tie a toto myeſto pro tye a pro dawida, ſluhu meho. Toto ſie vkazuge, ze Manafſes geffcze fie bil 20 nenarodil, genz po f [198b 2] ſmrti otczowie, kdiz poczal kralowati, we dwa- nafti letech bil geft. I wecie Ezechias:25) ktere bude znamenye, ze mye No. boh wiproftil? Izaias wecie: chceff-li, abi wſtupil, tocziff stal ſtien defieti lyny w orlogi, aneb abi fie nawratil26) tolikez ſtupnow? nebo bieſſe hodyna dne defiet,27) a ftien gnomynys,27a) tocziff kotuczie, bil ſtupil2s) defiet 25 lyny. a proto da krali wolenye k znameny, chtiel-li bi, bi ſlunce ſtalo za deſiet hodyn nehibagie ſie, aneb abi ſie nawratilo ke wzchodu fluncie, abi opiet poczal den 29) a kterez bi ſie kolywiek30) tiech ſtalo,31) przidalo bi ſie deſiet hodyn ke dwanaſti hodynam dne. Tomu ſmyſlu sgednawa ſie zid rzka: chceſſ-li, abi ſtal ſtien deſiet lyny, toczifi czrrt,32) aneb33) 30 abi ſie wratil?34) Ale w Hfaia35) ſie prawi gedno o wraceny fluncie k36) wzcho- du,37) ale ne o wftupeny ftienye.38) awffak na knychi kralowo39) takto fie wiklada: chczeff-li, at wſtupi ſtien defieti lyny, kdiz flunce gde nad zemy poburzenych kragiech proti wzchodu, iako na wſſaki den przies nocz- pod zemy obiklo choditi, a tak naplnye hodyn defiet, Inhed bi fie wra- 35 tilo k tomu myeſtu, kdez nynye geſt, a dokonalo bi ten den? I woli kral, abi ſie wratilo ſlunce ke wzchodu neb kdiz bi ſtalo ſlunce, mohlo bi biti rzeczeno, ze to geſt pro nyeteru wiecz przirozenu, neb ſnad ze giz gyneho czaſa40) bilo to fie40a) îtalo, iako [199a 1] za Jozue znamenye neſlichane. a pak hned41) ſlunce ſtogie nawrati ſie opiet deſiet czar zaſie, gefſto giz 40 bilo ſeſſlo. Tehdi kaza Iſaias przyneſti krul2) fikow, I vczynychu13) flaſtr na ranu geho. zid prawi lepe: na geho wrzed. nyeterzi mnyegi, bi bila hliza, toho hnys zbuzuge ſie ſwrchu na kozi ſuchymy fiki ztluczenymy. Pak aqwila ſymachus prawie, bi bil theodocion kralowi neduh, a tomu kazde wieci ſladke prziiate neb przilozene gfu protywne. a tak mocz 45 bozie bi41) vkazana, kdiz ſkrzie wieci fſkodlywe zdrawie bi45) nawraceno. paries nõ. IIs. 38.)
Strana 455
Regum Quarto. 455 I zmoze46) ezechias, a trzeti den gide do chramu a wecie: Ja ſem rzekl, pane boze, toczifſ kdiz ſem myſlil v ſebe,47) myſlil ſem: w polowici mych dnow48) poidu k wratom pekelnym, a geſicze neprzigem plemene, gehoz fem czakal, sſtupym do pekla. a kdiz to fem myſlil, hledal ſem48a) ot tebe [1s. 38.) modle ſie oftatka mych3) let, iako drziewe chtiel ſi, abich bil otczem prwe, nezli bi mye duffie zbawil.19) tomu pieny ezechie50) fedmdefat51) taketo ofwiecenye dawagi rzkucz: modlitba ezechie, krale Judee;52) ale lepe w Ifaia: piſmo ezechie, krale Judee,53) neb w tom pieny prawil ge to, czo 55 ge51) myſlil aneb modlil ſie, kdiz geſt55) nemahal; a nemodlil fie w tom pieny, gedno dwiema flowczoma56) tuto: pane boze, otpowiez za mye; a na konci: hoſpodyne, zdrawa mye v [199a 2] czyn. 50 1) Š. Tuto znamenay O. 2) K. po nedomnitem a nedowierziczim witiezftwim. 3) K. myfl. 4) Š. obwykli. 5) Š. Yzayafs. 6) Š. byl. 7) sch. v K. 8) K. tayniegi. 9) K kterziz. 10) K. Š. flz. 11) K. fie v. 12) K. nemohl fie. 13) Š. A gfa(!); K. affa. 14) Š. profimt. 15) K. mily bozie. 16) K. ze. 17) K. Š. tebu. 18) K. odput mi. 19) K. to czo gfem v tebe vczynil. 20) K. Š. tebu. 21) Š. Ezechiaffowi. 22) sch. v K. 23) K. do chramu weydefs. 24) Š. Afyrſke°. 25) Š. Ezechiafs. 26) K. nawratila. 27) K. na den bieffe hodin defet. 27a) K. gnoymius. 28) K. sítupil. 29) K. poczial ſe den. 30) K. kolwiek. 31) Š. ftalo tiech. 32) Š. cztwrt (!); K. czar. 33) sch. v K. 34) K. wratilo. 35) K. Š. Ifayaffi. 30) K. ke. 37) na zač. ſ podtečk., nadeps. c; K. (přid.) fluncze 38) K. Š. ftiena. 39) K. kralowy. 40) K. Š. czafu. 40a) K. ſe to. 41) K. ynhed. 42) za tím naps. zlatt., přetrž. 43) K. vczyni. 44) Š. byla. 45) Š. bylo. 46) K. zmozie ſe. 47) Š. w ſobie. 48) K. dnow mych. 48a) A kdyz gſem to hledal gſem. 49) za z přetrž. a. 50) Š. Ezechiaffowu. 51) K. ſedmdefat wykladaczow. 52) Š. Ezechiafſe krale Juda. 53) ale — Judee sch. v K.; Š. w Izayafſi piſmo Ezechiafſe krale Juda. 54) Š. geft. 35) K. ge. 56) K. ſlowoma. O ſmrty Ezechiele1) krale.2) [Kap. XXXI.I W3) Tom czaſu poſla3a) meradach, ſyn baladam,4) kral babilonſki, lyſti a dary k ezechiam5) proſie, abi bil geho towarziff a przietel. neb w tu 14. Král. 20.] dobu kral medorum6) a kral babilonſki biechu otſtupili ot gednomoczneho?) panftwie affiriorum8) pod Afaradach,3) abi bili pod nym; Wſſak prwnye wiecz zda ſie, bi bila toho poſlanye: Caldei ti welmy ſnazny biechu10) Nö. hwiezdarzîtwie, a nemoziechu nalezti, kterym vmyenym bi to bilo, ze fie den tak welmy prodlil; Pak biechu ſliſſeli, ze ſie to pro krale Jeru- falemſkeho ſtalo. I poſlachu k nyemu, abi ſie na nyem prawdil1) zeptali; neb caldei modlechu ſie ſlunci.12) I poſlali krali dari, abi pocztili czlo- 10 wieka toho, gehozto boh gich pocztil. I weſelil3) ſie ezechias gich prziſſczi; I bil4) mu na geho myſl dano, ze nebilo w geho domu any w geho moci, bi gym toho neukazal, a take dom drahe wonye; a tol5) nyeterzi prawie, ze ge to16) bila komorka wonye drahe w chramye boziem, gefíto neſluffalo tam vweſti izadneho pohana. prawi epifanyus, ze gel7) to bil dom welmy 15 dluhi, gefíto bil1s) vczynyl Salomon19) podle popſanye otcze ſweho na wzchod fluncie fion, a uczynyl tayneho prziſtupu ſlozenye daleko ot 5
Regum Quarto. 455 I zmoze46) ezechias, a trzeti den gide do chramu a wecie: Ja ſem rzekl, pane boze, toczifſ kdiz ſem myſlil v ſebe,47) myſlil ſem: w polowici mych dnow48) poidu k wratom pekelnym, a geſicze neprzigem plemene, gehoz fem czakal, sſtupym do pekla. a kdiz to fem myſlil, hledal ſem48a) ot tebe [1s. 38.) modle ſie oftatka mych3) let, iako drziewe chtiel ſi, abich bil otczem prwe, nezli bi mye duffie zbawil.19) tomu pieny ezechie50) fedmdefat51) taketo ofwiecenye dawagi rzkucz: modlitba ezechie, krale Judee;52) ale lepe w Ifaia: piſmo ezechie, krale Judee,53) neb w tom pieny prawil ge to, czo 55 ge51) myſlil aneb modlil ſie, kdiz geſt55) nemahal; a nemodlil fie w tom pieny, gedno dwiema flowczoma56) tuto: pane boze, otpowiez za mye; a na konci: hoſpodyne, zdrawa mye v [199a 2] czyn. 50 1) Š. Tuto znamenay O. 2) K. po nedomnitem a nedowierziczim witiezftwim. 3) K. myfl. 4) Š. obwykli. 5) Š. Yzayafs. 6) Š. byl. 7) sch. v K. 8) K. tayniegi. 9) K kterziz. 10) K. Š. flz. 11) K. fie v. 12) K. nemohl fie. 13) Š. A gfa(!); K. affa. 14) Š. profimt. 15) K. mily bozie. 16) K. ze. 17) K. Š. tebu. 18) K. odput mi. 19) K. to czo gfem v tebe vczynil. 20) K. Š. tebu. 21) Š. Ezechiaffowi. 22) sch. v K. 23) K. do chramu weydefs. 24) Š. Afyrſke°. 25) Š. Ezechiafs. 26) K. nawratila. 27) K. na den bieffe hodin defet. 27a) K. gnoymius. 28) K. sítupil. 29) K. poczial ſe den. 30) K. kolwiek. 31) Š. ftalo tiech. 32) Š. cztwrt (!); K. czar. 33) sch. v K. 34) K. wratilo. 35) K. Š. Ifayaffi. 30) K. ke. 37) na zač. ſ podtečk., nadeps. c; K. (přid.) fluncze 38) K. Š. ftiena. 39) K. kralowy. 40) K. Š. czafu. 40a) K. ſe to. 41) K. ynhed. 42) za tím naps. zlatt., přetrž. 43) K. vczyni. 44) Š. byla. 45) Š. bylo. 46) K. zmozie ſe. 47) Š. w ſobie. 48) K. dnow mych. 48a) A kdyz gſem to hledal gſem. 49) za z přetrž. a. 50) Š. Ezechiaffowu. 51) K. ſedmdefat wykladaczow. 52) Š. Ezechiafſe krale Juda. 53) ale — Judee sch. v K.; Š. w Izayafſi piſmo Ezechiafſe krale Juda. 54) Š. geft. 35) K. ge. 56) K. ſlowoma. O ſmrty Ezechiele1) krale.2) [Kap. XXXI.I W3) Tom czaſu poſla3a) meradach, ſyn baladam,4) kral babilonſki, lyſti a dary k ezechiam5) proſie, abi bil geho towarziff a przietel. neb w tu 14. Král. 20.] dobu kral medorum6) a kral babilonſki biechu otſtupili ot gednomoczneho?) panftwie affiriorum8) pod Afaradach,3) abi bili pod nym; Wſſak prwnye wiecz zda ſie, bi bila toho poſlanye: Caldei ti welmy ſnazny biechu10) Nö. hwiezdarzîtwie, a nemoziechu nalezti, kterym vmyenym bi to bilo, ze fie den tak welmy prodlil; Pak biechu ſliſſeli, ze ſie to pro krale Jeru- falemſkeho ſtalo. I poſlachu k nyemu, abi ſie na nyem prawdil1) zeptali; neb caldei modlechu ſie ſlunci.12) I poſlali krali dari, abi pocztili czlo- 10 wieka toho, gehozto boh gich pocztil. I weſelil3) ſie ezechias gich prziſſczi; I bil4) mu na geho myſl dano, ze nebilo w geho domu any w geho moci, bi gym toho neukazal, a take dom drahe wonye; a tol5) nyeterzi prawie, ze ge to16) bila komorka wonye drahe w chramye boziem, gefíto neſluffalo tam vweſti izadneho pohana. prawi epifanyus, ze gel7) to bil dom welmy 15 dluhi, gefíto bil1s) vczynyl Salomon19) podle popſanye otcze ſweho na wzchod fluncie fion, a uczynyl tayneho prziſtupu ſlozenye daleko ot 5
Strana 456
456 Regum Quarto. pаx. I4. Král. 20. myeſta, gehozto bi lid wefſken znamenati nemohl,20) [199b 1] a mnohym knyezym bil neznam, a w ten pokoy take kral kladl zlato i ſtrziebro a drahe wonye, gefſto bilo przywezeno z murzenynſke zemyc. w tom pokogi po hrobiech kralowſkich21) bili hrobi biſkupowi,22) a potom bili hrobi pro- 20 rokowi.23) To tagenſtwie21) dawidowo a Safalomunowo25) ezechias po- hanom otkri a zgiewi,26) a koſti otczowſke poſſkwrny pro bitoſt mrzkich. a ot toho dne bi27) vczynen yalow, tocziff neploden.28) a kdiz otgiedu29) poſlowe, przigide Iſaias k krali a rzka: czo ſu rzekli tito muzie, a otkud ſu przifſli k tobic? a kdiz mu powedie, czo ſu tazali, Ifaias wocie 30) tot 25 prawi pan boh: wiz, dnowet31) przichaziegi, zet32) bude otiato a otne- ſeno33) to wſſeczko do babilona, czozt geſt w domu twem, I to, czo ſu ſkrili31) a ſchowali bili36) otczowe twogi.35) a k tomu y fynowe twogi37) budu klefſczenci w fieny krale babilonſkeho. Prawic zide, ze ſie to naplnylo na danyeli38) a na geho towarziſſiech, gefſto gfu f Joachym,39) ſynem 30 Jofie,40) Jati bili. ale podobnyegel1) prawda geſt, ze ſu myſli ſwu, ale ne tielem bili klefſczenci, k tomu otpowedie ezechias: dobra geft rziecz bozie, bud myr a prawda za mych dnow. I vſnu ezechias ſ otczi ſwymy. 142) ſwietichu pohrzeb geho weſſken lid Juda, a pohrzebu ho13) nad) hrobi ſynow dawidowich, toczifſ wiſſi mu hrob vczynyli nad gyne pro 35 my [199b 2] loft,45) ze ge bohu ſluzil. neb ge on chwalen w knychach kra- lowich takto: nebilo mu rownye any przied nym any po nyem ze wffiech kralow Juda. ale bywa otazano o Joſia,46) prawyme, ze Jozias lepſſi bil; ale tento geft mu47) prziedlozen na tom, ze ge ſwelicen48) ſlawu boiowu,49) a ze trogie wieci neſlichane vczynyl pan boh pro nyeho: zafieftup5°) fluncie, 40 prziczyn let, fmrt neprzatel po andielu.51) Za52) dnow ezechie53) firacufa a caryna w ficyliy51) vſtawichu. Ro- mulus z lidu wibra ritierzie iako z tificz gednoho, ze z tifice gednoho wibral 55) tuces ten za ftacio,56) krale fabynſkeho, Romulo57) rytierzic czy- nyeffe, a58) wibra59) ſto ſtarich, y nazwa gie otciemy.60) Romulus v palude 45 akampenus ſie vkaza a poſtawi, a ſ radu lucio gmenem quyryny bie1) pofwiecen. po tom Romulu ftarzie2) drzewerzeczeny3) kazdi za piet dny obecznu wiecz zprawowali bez mal64) do pol roka.65) a zprawowanye66) bi67) nazwano meziczaſem, a iako wlaſtnoſt bieſſe toho kralowſtwie. Tehdi druhi ot romula kralowal numa pompeyus, ten drziewnye ftare nazwas8) fenatores. ten 9) naiprwe zold ritierzom da70) k gich pomoci ; leden a vnor k kroku przida,71) zakrad72) neb zalozenye capitoliy vwrhl. 73) ſibilla erictea wznykla. 50 1) (!) K. Ezechie; Š. Ezechiaffe. 2) sch. v K.; v Š. (přid.) znamenay. 3) K. PO. 3a) Š. poſlal. 4) Š. Baladach. 5) Š. k Ezechiaffowi. 6) Š. Medíky. 7) K. Š. gednoho moczneho (1). 8) Š. Afyríke°. 3) K. Afaradoch. 10) K. ty byli welmi nazni k. 11) K. prawdy na niem. 12) K. modle. 13) Š. wefelil. 14) Š. bylo. 15) K. take. 16) K. by tu. 17) sch. v K. Š. 18) K. gey byl. 19) Š. Sfalomun; K. Salomun. 20) K. nemohl ani poznati. 21) K. kralovych. 22) K. biſkupow. 23) K. prorokow. 24) K. Š tagemftwie. 25) (!) K. Š. Salomunowo. 26) Š. odkryl a zgewil. 27) K. byl. 28) K. neplodny. 29) K. odgidechu. 30) ta dvě sl. sch. v K. 31) K. tot dnowe. 32) K. ze. 33) K. przeneſeno. 34) K.
456 Regum Quarto. pаx. I4. Král. 20. myeſta, gehozto bi lid wefſken znamenati nemohl,20) [199b 1] a mnohym knyezym bil neznam, a w ten pokoy take kral kladl zlato i ſtrziebro a drahe wonye, gefſto bilo przywezeno z murzenynſke zemyc. w tom pokogi po hrobiech kralowſkich21) bili hrobi biſkupowi,22) a potom bili hrobi pro- 20 rokowi.23) To tagenſtwie21) dawidowo a Safalomunowo25) ezechias po- hanom otkri a zgiewi,26) a koſti otczowſke poſſkwrny pro bitoſt mrzkich. a ot toho dne bi27) vczynen yalow, tocziff neploden.28) a kdiz otgiedu29) poſlowe, przigide Iſaias k krali a rzka: czo ſu rzekli tito muzie, a otkud ſu przifſli k tobic? a kdiz mu powedie, czo ſu tazali, Ifaias wocie 30) tot 25 prawi pan boh: wiz, dnowet31) przichaziegi, zet32) bude otiato a otne- ſeno33) to wſſeczko do babilona, czozt geſt w domu twem, I to, czo ſu ſkrili31) a ſchowali bili36) otczowe twogi.35) a k tomu y fynowe twogi37) budu klefſczenci w fieny krale babilonſkeho. Prawic zide, ze ſie to naplnylo na danyeli38) a na geho towarziſſiech, gefſto gfu f Joachym,39) ſynem 30 Jofie,40) Jati bili. ale podobnyegel1) prawda geſt, ze ſu myſli ſwu, ale ne tielem bili klefſczenci, k tomu otpowedie ezechias: dobra geft rziecz bozie, bud myr a prawda za mych dnow. I vſnu ezechias ſ otczi ſwymy. 142) ſwietichu pohrzeb geho weſſken lid Juda, a pohrzebu ho13) nad) hrobi ſynow dawidowich, toczifſ wiſſi mu hrob vczynyli nad gyne pro 35 my [199b 2] loft,45) ze ge bohu ſluzil. neb ge on chwalen w knychach kra- lowich takto: nebilo mu rownye any przied nym any po nyem ze wffiech kralow Juda. ale bywa otazano o Joſia,46) prawyme, ze Jozias lepſſi bil; ale tento geft mu47) prziedlozen na tom, ze ge ſwelicen48) ſlawu boiowu,49) a ze trogie wieci neſlichane vczynyl pan boh pro nyeho: zafieftup5°) fluncie, 40 prziczyn let, fmrt neprzatel po andielu.51) Za52) dnow ezechie53) firacufa a caryna w ficyliy51) vſtawichu. Ro- mulus z lidu wibra ritierzie iako z tificz gednoho, ze z tifice gednoho wibral 55) tuces ten za ftacio,56) krale fabynſkeho, Romulo57) rytierzic czy- nyeffe, a58) wibra59) ſto ſtarich, y nazwa gie otciemy.60) Romulus v palude 45 akampenus ſie vkaza a poſtawi, a ſ radu lucio gmenem quyryny bie1) pofwiecen. po tom Romulu ftarzie2) drzewerzeczeny3) kazdi za piet dny obecznu wiecz zprawowali bez mal64) do pol roka.65) a zprawowanye66) bi67) nazwano meziczaſem, a iako wlaſtnoſt bieſſe toho kralowſtwie. Tehdi druhi ot romula kralowal numa pompeyus, ten drziewnye ftare nazwas8) fenatores. ten 9) naiprwe zold ritierzom da70) k gich pomoci ; leden a vnor k kroku przida,71) zakrad72) neb zalozenye capitoliy vwrhl. 73) ſibilla erictea wznykla. 50 1) (!) K. Ezechie; Š. Ezechiaffe. 2) sch. v K.; v Š. (přid.) znamenay. 3) K. PO. 3a) Š. poſlal. 4) Š. Baladach. 5) Š. k Ezechiaffowi. 6) Š. Medíky. 7) K. Š. gednoho moczneho (1). 8) Š. Afyríke°. 3) K. Afaradoch. 10) K. ty byli welmi nazni k. 11) K. prawdy na niem. 12) K. modle. 13) Š. wefelil. 14) Š. bylo. 15) K. take. 16) K. by tu. 17) sch. v K. Š. 18) K. gey byl. 19) Š. Sfalomun; K. Salomun. 20) K. nemohl ani poznati. 21) K. kralovych. 22) K. biſkupow. 23) K. prorokow. 24) K. Š tagemftwie. 25) (!) K. Š. Salomunowo. 26) Š. odkryl a zgewil. 27) K. byl. 28) K. neplodny. 29) K. odgidechu. 30) ta dvě sl. sch. v K. 31) K. tot dnowe. 32) K. ze. 33) K. przeneſeno. 34) K.
Strana 457
Regum Quarto. 457 y czoz ſkryli. 35) K. twogi to wíſe odneſu. 37) naps. na okr. 38) K. nad Danielem. 39) K. Joachymem. 40) Š. Jozue. 41) K. podobniegi. 42) K. a. 43) K. geho. 44) Š. na. 45) K. milofftie. 46) K. Jofie; Š. Jozue. 47) K. mu gt. 43) K. gt zweliczen. 49) K. boyownu. 50) K. fítupek. 51) Š. (přid.) zwieftowa. 52 Š. Napadowe Za; K. Incidentia Za. 53) K. Ezechia; Š. Ezechiafſe. 51) K. Silicij. 55) K. wybral gednoho. 56) Š. Stacia. 57) K. Sabinſke romulo; Š. Romulus. 58) K. y. 59) Š. wybral. 60) K. otczem (!). 61) Š. byl. 62) sch. v K. 67) K. drziewerzeczenym A. 64) K. mala. 65) K. roku. 66) K. zprawenei. 67) Š. bylo. 68) Š. nazwal. 63) K. a ten. 70) K. wydal; Š. dal. 71) Š. przidal. 72) Š. zakalend (!). 73) K. vwrhla. O ſmrty Iſayel) a o manalſes. [Kap. XXXII.] PO ſmrti Ezechie2) kralowal Manaffes, [200a 1] syn geho; dwanaſt Toto wiſe let bil, kdiz kralowati poczal,3) a kralowal w Jerufalemye piet a padefat waz O Ma- let.1) a czynyl zle przied bohem.5) zdiela°) wiſoſti, geſſto otecz geho7) bil nafſes. zborzil, a zdicla5) oltarzie baal a luhi, a nadielas) oltarzow nebeſkei9) rziſſi, tocziff flunci, mefieci a hwiezdam, we dwu fienci ch ramu, a polozi1o) modlu lul owu w chramu, a fyna gednoho protrzic ſkrzie ohen tofet,10a) a roz- mnozi czarodie ynykow rozlicznych, a uwede Judam11) tu zemy wfficzku v blud pohaník . a kdiz ho12) treſktachu proroci ot boha poſlany, Izadnemu 14. Král. 21.] neotpuftiefſe, ale vlicie Jerufalemſke krwi prorokowu zmazaſſe, nad to 10 mnoh ich 12a) gynych newynnych krew prolewaſſe tak dluho, az ſie naplny Jeruſalem az do vſt.13) a Ifaiam,11) dieda ſwe materze, aneb ſweho przi- wuzneho,15) Jakoz prawie zide, wywrh16) z Jerufalema v ribnyka filoe pilu drzewenu na poli kaza przietrzieti. a kdiz na poczatku trzienye tieſk- No aq no eft Iſe c'ca noſt trpieſſe, proſi, 182) abi mu dali wodi,17) abi fie napil, any mu18) nedachu; morte. 15 pak pan boh ſ 9) wiſoſti vpuſti mu wodu w geho vſta, i puſti20) duffi; wſſak maſfarzi katowi21) neprzieſtachu geho trzieti, pro te wodi ſpufſczenye22) potwrzeno bi23) gmye filoe, tocziff ſpuſſczenye. anyz ho pohrzebu21) w hrobie prorokowem, ale pod dubem rogel podle ſteku wod, gefſto bil vczynyl ezechias na pamyet dywu, gefîto [200a 2] bil boh vczynyl w tiech wodach 20 pro proſbu Ifaie.25) Prawi epifanyus, ze kdiz ſennacherib wraczowaſſe fie z egipta, poſla2 a) naprzied woiſko, abi oblehli Jeruſalem,26) a ony ſie bu- dowachu27) v ribnyka ſiloe, abi tiech wod pozywali. aneb biefſe ribnyk iako obeczny, neb y myefíczene28) y neprzietele mohli k nyemu choditi. pak Iſaias modlitbu ſwu obdrzie na bohu, ze kdiz wigdiechu tam mye- 25 fíczene,29) tehdi bywachu tu wodi iako drziew, a kdiz neprzietele przi- ſtupiechu,30) tehdi Inhed wiſchnyechu31) wodi owffem, ze fie tomu dywiechu affiriy,32) otkud ſu wodi w myeſtie. Pak na wiecznu pamyet toho ſkutku geſſcze wodi filoe ne wzdi, ale w giſtich hodynach fie wirazugi33) a uka- zugi. a kdiz ſwym34) zywotem ſennacherib prziſtupieſſe, ſtanyeſſe fie35) 30 zbitie w geho woiſku.36) pro take wieci pamyet pohrzebu lide Ifaiam37 flawnye w drziewerzeczenem myeſtie, abi take geho modlitbamy po ſmrti gelo bez przieſtanye dobroti wodi pozywali. 5
Regum Quarto. 457 y czoz ſkryli. 35) K. twogi to wíſe odneſu. 37) naps. na okr. 38) K. nad Danielem. 39) K. Joachymem. 40) Š. Jozue. 41) K. podobniegi. 42) K. a. 43) K. geho. 44) Š. na. 45) K. milofftie. 46) K. Jofie; Š. Jozue. 47) K. mu gt. 43) K. gt zweliczen. 49) K. boyownu. 50) K. fítupek. 51) Š. (přid.) zwieftowa. 52 Š. Napadowe Za; K. Incidentia Za. 53) K. Ezechia; Š. Ezechiafſe. 51) K. Silicij. 55) K. wybral gednoho. 56) Š. Stacia. 57) K. Sabinſke romulo; Š. Romulus. 58) K. y. 59) Š. wybral. 60) K. otczem (!). 61) Š. byl. 62) sch. v K. 67) K. drziewerzeczenym A. 64) K. mala. 65) K. roku. 66) K. zprawenei. 67) Š. bylo. 68) Š. nazwal. 63) K. a ten. 70) K. wydal; Š. dal. 71) Š. przidal. 72) Š. zakalend (!). 73) K. vwrhla. O ſmrty Iſayel) a o manalſes. [Kap. XXXII.] PO ſmrti Ezechie2) kralowal Manaffes, [200a 1] syn geho; dwanaſt Toto wiſe let bil, kdiz kralowati poczal,3) a kralowal w Jerufalemye piet a padefat waz O Ma- let.1) a czynyl zle przied bohem.5) zdiela°) wiſoſti, geſſto otecz geho7) bil nafſes. zborzil, a zdicla5) oltarzie baal a luhi, a nadielas) oltarzow nebeſkei9) rziſſi, tocziff flunci, mefieci a hwiezdam, we dwu fienci ch ramu, a polozi1o) modlu lul owu w chramu, a fyna gednoho protrzic ſkrzie ohen tofet,10a) a roz- mnozi czarodie ynykow rozlicznych, a uwede Judam11) tu zemy wfficzku v blud pohaník . a kdiz ho12) treſktachu proroci ot boha poſlany, Izadnemu 14. Král. 21.] neotpuftiefſe, ale vlicie Jerufalemſke krwi prorokowu zmazaſſe, nad to 10 mnoh ich 12a) gynych newynnych krew prolewaſſe tak dluho, az ſie naplny Jeruſalem az do vſt.13) a Ifaiam,11) dieda ſwe materze, aneb ſweho przi- wuzneho,15) Jakoz prawie zide, wywrh16) z Jerufalema v ribnyka filoe pilu drzewenu na poli kaza przietrzieti. a kdiz na poczatku trzienye tieſk- No aq no eft Iſe c'ca noſt trpieſſe, proſi, 182) abi mu dali wodi,17) abi fie napil, any mu18) nedachu; morte. 15 pak pan boh ſ 9) wiſoſti vpuſti mu wodu w geho vſta, i puſti20) duffi; wſſak maſfarzi katowi21) neprzieſtachu geho trzieti, pro te wodi ſpufſczenye22) potwrzeno bi23) gmye filoe, tocziff ſpuſſczenye. anyz ho pohrzebu21) w hrobie prorokowem, ale pod dubem rogel podle ſteku wod, gefſto bil vczynyl ezechias na pamyet dywu, gefîto [200a 2] bil boh vczynyl w tiech wodach 20 pro proſbu Ifaie.25) Prawi epifanyus, ze kdiz ſennacherib wraczowaſſe fie z egipta, poſla2 a) naprzied woiſko, abi oblehli Jeruſalem,26) a ony ſie bu- dowachu27) v ribnyka ſiloe, abi tiech wod pozywali. aneb biefſe ribnyk iako obeczny, neb y myefíczene28) y neprzietele mohli k nyemu choditi. pak Iſaias modlitbu ſwu obdrzie na bohu, ze kdiz wigdiechu tam mye- 25 fíczene,29) tehdi bywachu tu wodi iako drziew, a kdiz neprzietele przi- ſtupiechu,30) tehdi Inhed wiſchnyechu31) wodi owffem, ze fie tomu dywiechu affiriy,32) otkud ſu wodi w myeſtie. Pak na wiecznu pamyet toho ſkutku geſſcze wodi filoe ne wzdi, ale w giſtich hodynach fie wirazugi33) a uka- zugi. a kdiz ſwym34) zywotem ſennacherib prziſtupieſſe, ſtanyeſſe fie35) 30 zbitie w geho woiſku.36) pro take wieci pamyet pohrzebu lide Ifaiam37 flawnye w drziewerzeczenem myeſtie, abi take geho modlitbamy po ſmrti gelo bez przieſtanye dobroti wodi pozywali. 5
Strana 458
458 Regum Quarto. 1) Š. Yzayaſſe. 2) Š. Ezechiaffowie. 3) K. a byl dwanaſt let w ſtarzi kdyz poczal kralowati. 4) Š. piet a padefat let w Gerufalemie. 5) K. panem bohem. 6) Š. zdielal. 7) K. geho otecz. 8) Š. nadielal. 9) Š. nebeſke. 10) Š. polozil, 103) K. Copheth. 11) K. Judeam. 12) K. geho. 12a) K. mnoho. 13) ta tři sl. sch. v K. 14) K. Š. yzayafíe. 15) K. Š. przibuzneho 16) K. Š. wywrhl. 16a) Š. profil. 17) K. wodu. 18) K. gemu. 19) K. z. 20) Š. puftil. 21) K. katowe. 22) K. tey; Š. pro tu wodu wpufftienie. 23) Š. bylo. 24) K. geho pohrzebowachu. 25) K. k prozbie yfayafíe; Š. Yzayaſíe. 25a) Š. poſlal. 26) Š. w Geruzalem. 27) K. budowachu fie. 28) K. miefftiane. 29) K. miefftiene. 30) K. neprzatele prziſtupichu. 31) Š. wody wyſchniechu; K. wyſchli. 32) Š. Affirfftij. 33) K. wyrazegi. 31) K. s ſwym. 35) K. ftalo ſe. 36) K. ftanich 37) K. yfayafſe. [Kap.XXXIII.] O ſmrty manajſe1) kraly. FAk wſtupi pan boh proti manafſen2) krale Babilonſkeho;3) ten4) popleny Judeam, a Manafſen lîti gem,5) wede ho do babilona a mnohymy mukamy geho muczi. a vrozumyew Manafſen,6) ze to geft mocz bozie, [200b 11 I vczyny?) pokanye a modli ſie bohu ſnaznye. I ſmylowa8) ſie pan boh nad nym, a nawrati ho do kralowſtwie geho.9) a kdiz przigide 5 do Jeruſalema, ſhladi wſſie1o) modli, luhi fſieka,11) oltarzie zborzi,12) a wſſeczko,13) czoz bil vczynyl, tak abi prwnyeho, czoz geſt bil vczynyl,14) pamyeti izadne neoſtalo. a nawrati15) ſluzbu bozi,16) iako drziew bila. a uczi17) lid temuz dobremu, iako drziewl7a) czynyli; a tak bil8) promye- nyen ot prziebitka drziewnyeho, ze19) pak dywnye20) zywot blahoflaweny21) 10 wediefſe. a zdi myeſtſke a wiezie a prziedzdie mnohu ohradu potwrdi, a potom22) vmrzie a bi23) pohrzeben w zahradie domu ſweho, a po nyem 14. Král. 21.) Amon, ſyn geho, kralowa.21) [Paral. 33./ Nota Incidencia, toczyli vpady.25) ZA Manaſſe26) Sibilla erofilla wznycze, iako ktwucz w ſanyo; a 15 proto take rzeczena geſt famia. parteny27) tarentum28) vſtawichu. Glauus zelezo z choo29) prwny zelezo ſpogiti, toczifſ ſnaditi wymyſli.30) Trzeti rzymſki ſnaditi, kral Tulyus hoftilis. ten prwny kral zlattohlawa31) a czti pozywal geſt. ten32) po dluhem myru a pokogi bogie33) naprawi, Albany, wegeti, fidenatos prziemoze, a prziczynyw horu celio, poſſirzi myeſta. potom pak i domem 20 ſwym bliſkotem ſhorzie. Jeronym w Paralipomenô prawi31), bi archa bila wiwedena z [200b 2] chramu za35) Achas pro modli, geſſto bili poſtaweny w chramye. a bila ge w domu fellum, ftricie Jeremye,36) otcie ananyel,37) muzie olde, geffto bidlil w fecundie, az do oziam.38) 25 1) K. Manaffes. 2) Š. Manaffes. 3) Š. krali Babiloníkemu; K. s kralem ba- bilonſkym. 4) K. a ten. 5) K. yaw Manaffen líti. °) K. Š. Manaffes. 7) K. Š. y czyni. 8) Š. fmilowal. 9) K. ſweho. 10) K. zhladi wífieczky. 11) K. zfieka a; Š. zſeka. 12) Š. zborzil. 13) K. wſſeczko gine. 14) m. tak abi — vczynyl v K. jen zborzi ze toho. 15) Š. nawratil. 15) K. zaſie ſluhu bozieho. 17) Š. vczil. 17a) K. yakoz dřew. 18) K. a take
458 Regum Quarto. 1) Š. Yzayaſſe. 2) Š. Ezechiaffowie. 3) K. a byl dwanaſt let w ſtarzi kdyz poczal kralowati. 4) Š. piet a padefat let w Gerufalemie. 5) K. panem bohem. 6) Š. zdielal. 7) K. geho otecz. 8) Š. nadielal. 9) Š. nebeſke. 10) Š. polozil, 103) K. Copheth. 11) K. Judeam. 12) K. geho. 12a) K. mnoho. 13) ta tři sl. sch. v K. 14) K. Š. yzayafíe. 15) K. Š. przibuzneho 16) K. Š. wywrhl. 16a) Š. profil. 17) K. wodu. 18) K. gemu. 19) K. z. 20) Š. puftil. 21) K. katowe. 22) K. tey; Š. pro tu wodu wpufftienie. 23) Š. bylo. 24) K. geho pohrzebowachu. 25) K. k prozbie yfayafíe; Š. Yzayaſíe. 25a) Š. poſlal. 26) Š. w Geruzalem. 27) K. budowachu fie. 28) K. miefftiane. 29) K. miefftiene. 30) K. neprzatele prziſtupichu. 31) Š. wody wyſchniechu; K. wyſchli. 32) Š. Affirfftij. 33) K. wyrazegi. 31) K. s ſwym. 35) K. ftalo ſe. 36) K. ftanich 37) K. yfayafſe. [Kap.XXXIII.] O ſmrty manajſe1) kraly. FAk wſtupi pan boh proti manafſen2) krale Babilonſkeho;3) ten4) popleny Judeam, a Manafſen lîti gem,5) wede ho do babilona a mnohymy mukamy geho muczi. a vrozumyew Manafſen,6) ze to geft mocz bozie, [200b 11 I vczyny?) pokanye a modli ſie bohu ſnaznye. I ſmylowa8) ſie pan boh nad nym, a nawrati ho do kralowſtwie geho.9) a kdiz przigide 5 do Jeruſalema, ſhladi wſſie1o) modli, luhi fſieka,11) oltarzie zborzi,12) a wſſeczko,13) czoz bil vczynyl, tak abi prwnyeho, czoz geſt bil vczynyl,14) pamyeti izadne neoſtalo. a nawrati15) ſluzbu bozi,16) iako drziew bila. a uczi17) lid temuz dobremu, iako drziewl7a) czynyli; a tak bil8) promye- nyen ot prziebitka drziewnyeho, ze19) pak dywnye20) zywot blahoflaweny21) 10 wediefſe. a zdi myeſtſke a wiezie a prziedzdie mnohu ohradu potwrdi, a potom22) vmrzie a bi23) pohrzeben w zahradie domu ſweho, a po nyem 14. Král. 21.) Amon, ſyn geho, kralowa.21) [Paral. 33./ Nota Incidencia, toczyli vpady.25) ZA Manaſſe26) Sibilla erofilla wznycze, iako ktwucz w ſanyo; a 15 proto take rzeczena geſt famia. parteny27) tarentum28) vſtawichu. Glauus zelezo z choo29) prwny zelezo ſpogiti, toczifſ ſnaditi wymyſli.30) Trzeti rzymſki ſnaditi, kral Tulyus hoftilis. ten prwny kral zlattohlawa31) a czti pozywal geſt. ten32) po dluhem myru a pokogi bogie33) naprawi, Albany, wegeti, fidenatos prziemoze, a prziczynyw horu celio, poſſirzi myeſta. potom pak i domem 20 ſwym bliſkotem ſhorzie. Jeronym w Paralipomenô prawi31), bi archa bila wiwedena z [200b 2] chramu za35) Achas pro modli, geſſto bili poſtaweny w chramye. a bila ge w domu fellum, ftricie Jeremye,36) otcie ananyel,37) muzie olde, geffto bidlil w fecundie, az do oziam.38) 25 1) K. Manaffes. 2) Š. Manaffes. 3) Š. krali Babiloníkemu; K. s kralem ba- bilonſkym. 4) K. a ten. 5) K. yaw Manaffen líti. °) K. Š. Manaffes. 7) K. Š. y czyni. 8) Š. fmilowal. 9) K. ſweho. 10) K. zhladi wífieczky. 11) K. zfieka a; Š. zſeka. 12) Š. zborzil. 13) K. wſſeczko gine. 14) m. tak abi — vczynyl v K. jen zborzi ze toho. 15) Š. nawratil. 15) K. zaſie ſluhu bozieho. 17) Š. vczil. 17a) K. yakoz dřew. 18) K. a take
Strana 459
Regum Quarto. 459 by; Š. byl. 13) K. zleho ze. 20) ta tři sl. sch. v Š. 21) K. blahoflaweny ziwot. 21) K. potom brzo. 23) Š. vmrzel a byl. 24) Š. kralowal. 25) v Š. nápis: Napad Incidencia; K. Incidencia Napadowe. 26) K. Manaffes. 27) K. Tarteny. 28) K. Carentum. 29) K. z kof. 30) K. Š. wymyflil. 31) Š. zlattohlawu. 32) K. a ten. 33) sch. v Š. 34) K. prawi a rzka. 35) K. z. 36) Š. Jeremiaffowa. 37) K. Anyniel. 38) K. Oziaſſe. O1) Aamon a o Joſia.2) [Kap. XXXIV.] 5 15 20 AMon dwamezidcietma3) let gmyel, kdiz pocziel4) kralowati, a dwie letie kralowal w Jerufalemye. ſedmdefat5) prawie dwanaſt. a ten czynyl 14. Král. 21.) zle przied bohem,6) iako geho otecz w ſwei?) mladoſti czynyl. I poleku gemu ofidla ſluhi geho, a zabichu krale w domu geho, a pohrzebu ho f otczem geho.8) a vczynychu ſobie krale ofiam,9) ſyna geho. w oſmy letech bil, kdiz poczal kralowati Jofias,10) a kralowal w Jerufalemye gedno a trzi- dcieti let. a chodil po wſfiech cieftach dawidowich, otcie ſweho, nechile fiell) any na prawici any na lewici. a ten w12) cztwrte leto kralowſtwie ſweho, to bylo geſti3) dwanaſte leto geho wieka, iakoz prawi Jozefq, myloſt 10 a prawdu w14) ſobie vkazowaſſe. neb giz lid ottahowaſſe ot modl, a zle ſkutki, iako bi bil ſtarſſi, oprawowaſſe. Pak oſmeho leta kralowanye ſweho wſſieczki15) myeſta y wſſiczku zemy ſwu ot ſluzbi modl tak ocziſti,16) ze izadneho znamka ſluzbi modlowe neoſta.17) ptaſſe ſie take po domyech, abi nykdiez taynye domnyeno18) mu nebilo,19) a wſſelikakei20) przi prawdu a21) ſprawedlnoſt drzal, iako ſwe duffie [201a 1] lekarzîtwie. a poſla22) po wſſem kragy, abi neſli dari k opraweny chramu,23) a ktoz czo chce, abi to dal, kazdi ſwu dobru woli. a vſtawi nad tiem dielem helchiam, knyeze welikeho, a Amaſiam, geſſto bil nad myeſtem, a fafan piſarzie. I ſta23a) ſie oprawenye chrama24) wiernye bez prodlenye. prawie nyeterzi, bi ten helchias bil otecz Jeremye,25) protywne,26) wſſak geſt prawe, neb geſt nebil naywiſfi knyez. 1) Š. Tuto o; K. O Amon. 2) Š. Joziaffowi. 3) K. dwametczitma; Š. dwa mezcietma. 4) K. poczial; Š. poczal. 5) K. ale ſedmdeffat wykladaczow. 6) K. panem bohem. 7) sch. v K.; v Š. ſwe. 8) K. a pohrzieben f otczem ſwym. 3) K. Š. Jofiam. 10) sch. v K. 11) sch. v K. 12) sch. v K. 13) K. ge bylo. 14) sch. v K. 15) K. wſſeczka. 16) Š. ocziftil. 17) Š. znamenie neostalo. 18) K. domnienie. 19) ptaffe — nebylo sch. v Š. 20) Š. a we wffelikake; K. wſelikaku. 21) sch. v K. 22) Š. poſlal. 23) K. chramu bozieho. 23a) Š. stalo. 24) Š. chramu. 25) K. Š. Jeremiaffow. 26) K. a to gt pro- tiwne a. 14. Král. 22.) Toto wſſe waz wo amö. O Jeremial) proroku. [Kap. XXXV.I LEta trzynaſteho kralowitwie Jozie poczie prorokowati Jeremyas, fyn helchie, z knyezi anathoch, w zemy benyamyn, trzeti2) myle ot myefta ; y prorokowa3) az do wywracenye myeſta gedno a cztirzidcieti let kromye
Regum Quarto. 459 by; Š. byl. 13) K. zleho ze. 20) ta tři sl. sch. v Š. 21) K. blahoflaweny ziwot. 21) K. potom brzo. 23) Š. vmrzel a byl. 24) Š. kralowal. 25) v Š. nápis: Napad Incidencia; K. Incidencia Napadowe. 26) K. Manaffes. 27) K. Tarteny. 28) K. Carentum. 29) K. z kof. 30) K. Š. wymyflil. 31) Š. zlattohlawu. 32) K. a ten. 33) sch. v Š. 34) K. prawi a rzka. 35) K. z. 36) Š. Jeremiaffowa. 37) K. Anyniel. 38) K. Oziaſſe. O1) Aamon a o Joſia.2) [Kap. XXXIV.] 5 15 20 AMon dwamezidcietma3) let gmyel, kdiz pocziel4) kralowati, a dwie letie kralowal w Jerufalemye. ſedmdefat5) prawie dwanaſt. a ten czynyl 14. Král. 21.) zle przied bohem,6) iako geho otecz w ſwei?) mladoſti czynyl. I poleku gemu ofidla ſluhi geho, a zabichu krale w domu geho, a pohrzebu ho f otczem geho.8) a vczynychu ſobie krale ofiam,9) ſyna geho. w oſmy letech bil, kdiz poczal kralowati Jofias,10) a kralowal w Jerufalemye gedno a trzi- dcieti let. a chodil po wſfiech cieftach dawidowich, otcie ſweho, nechile fiell) any na prawici any na lewici. a ten w12) cztwrte leto kralowſtwie ſweho, to bylo geſti3) dwanaſte leto geho wieka, iakoz prawi Jozefq, myloſt 10 a prawdu w14) ſobie vkazowaſſe. neb giz lid ottahowaſſe ot modl, a zle ſkutki, iako bi bil ſtarſſi, oprawowaſſe. Pak oſmeho leta kralowanye ſweho wſſieczki15) myeſta y wſſiczku zemy ſwu ot ſluzbi modl tak ocziſti,16) ze izadneho znamka ſluzbi modlowe neoſta.17) ptaſſe ſie take po domyech, abi nykdiez taynye domnyeno18) mu nebilo,19) a wſſelikakei20) przi prawdu a21) ſprawedlnoſt drzal, iako ſwe duffie [201a 1] lekarzîtwie. a poſla22) po wſſem kragy, abi neſli dari k opraweny chramu,23) a ktoz czo chce, abi to dal, kazdi ſwu dobru woli. a vſtawi nad tiem dielem helchiam, knyeze welikeho, a Amaſiam, geſſto bil nad myeſtem, a fafan piſarzie. I ſta23a) ſie oprawenye chrama24) wiernye bez prodlenye. prawie nyeterzi, bi ten helchias bil otecz Jeremye,25) protywne,26) wſſak geſt prawe, neb geſt nebil naywiſfi knyez. 1) Š. Tuto o; K. O Amon. 2) Š. Joziaffowi. 3) K. dwametczitma; Š. dwa mezcietma. 4) K. poczial; Š. poczal. 5) K. ale ſedmdeffat wykladaczow. 6) K. panem bohem. 7) sch. v K.; v Š. ſwe. 8) K. a pohrzieben f otczem ſwym. 3) K. Š. Jofiam. 10) sch. v K. 11) sch. v K. 12) sch. v K. 13) K. ge bylo. 14) sch. v K. 15) K. wſſeczka. 16) Š. ocziftil. 17) Š. znamenie neostalo. 18) K. domnienie. 19) ptaffe — nebylo sch. v Š. 20) Š. a we wffelikake; K. wſelikaku. 21) sch. v K. 22) Š. poſlal. 23) K. chramu bozieho. 23a) Š. stalo. 24) Š. chramu. 25) K. Š. Jeremiaffow. 26) K. a to gt pro- tiwne a. 14. Král. 22.) Toto wſſe waz wo amö. O Jeremial) proroku. [Kap. XXXV.I LEta trzynaſteho kralowitwie Jozie poczie prorokowati Jeremyas, fyn helchie, z knyezi anathoch, w zemy benyamyn, trzeti2) myle ot myefta ; y prorokowa3) az do wywracenye myeſta gedno a cztirzidcieti let kromye
Strana 460
460 Regum Quarto. toho czaſu, geſſto w egiptie prorokowal tapnis. a kdiz bil dietietem, wecie mu boh: dal4) ſem tie prorokem w narodiech. a on wecie: a, a, a, pane 5 boze, neumyemt mluwiti, nebt ſem dietie. Spuſti boh ruku ſwu, I dotcze ſie vſt mych a rzka: ay, dalt ſem flowa ma w uſta twa. hned5) pak, acz- koli bil mladenecz, wſſak poczie6) prorokowati a kazati, rano wſtana, a vſtawnye ftogi7) w branye domu bozieho a w fienci chrama.8) I vkaza mu pan boh znamenye wywracenye Jerufalema, gefſto kazafſe: Prwym2) Tria figna znamenym dal mu wedietil0) mnozitele toho wywracenye, pana boha. Je' . Neb [201a 2] vkaza mu prutem iako zlodiegiell) bdicieho, abi potupil a ſſkodil ſpicym; neb giz pan boh bdieſſe, abi bili2) lid ſwoi, druhym znamenym vkaza mu boh, ktereho bi ſluhi geſſcze pozywal, hrncem za- palenym ot13) twarzi polnocznye. I14) wecie: ot puol nocy zgeweno bude 15 wſſeczko zle nad15) wſſeczki bidlitele teto zemye, tocziff ot caldeow, gefſto, iakoz lezi Jerufalem, ot polnoci przidu. Tie16) dwie widienye widiel za Jofia, o trzetiem nenye giſto, wffak fie wiernyege17) mny, ze za gynych kralow widiel ge, iako i17a) gyne potomnye; neb w trzetiem widieny vkazal mu pan boh czyn prziewracenye, anyz ge to17a) widienye bilo myflicie,18) ale tieleſne 19) neb mu20) boh bil przikazal,21) abi wzal ſwoi ledwynny pas a ſkr.l gei pod effraten. a po mnoho22) dnech bozym przikazanym wratyw ſie I naleze, ano tol7a) ſhnylo a k nyczemuz ſie nehodi. I wecie mu pan boh: Jakoz to ſie drzi ledwyn muzowich, takez ſem21) ſpogil ſobie dom Ifraelſki a dom Juda, ale ze ſu otſtupili ote mne ſmylnyecz po cizich bo- ziech, iako25) ſhnygi za effraten zgymany. Oftatek 26) Jeremye27) w swich myeſtech budem prawiti. [Jer. 1.] N°. 10 20 Uer. 13./ 1) K. Š. Jeremiaffowi. 2) K. trzi. 3) Š. prorokowal. 4) K. vczynil. 5) K ynhed. 6) K. poczial. 7) K. ftoge. 8) Š. chramu. 3) K. Prwnim. 10) K. widieti. 11) K zlodiegi. 12) K. a budil. 13) K. o. 14) K. a. 15) K. na. 1e) Š. K. Ta. 17) K. gfe wier- niegi. 17a) sch. v Š. 18) K. myſlne. 19) K. tieleftne. 20) K. gemu. 21) K. przikazal byl 22) K. mnohych. 23) sch. v Š. 24) sch. v K. 25) K. takez. 26) K. Pak oftatek. 27) K. o Jeremiaſſowi; Š. Jeremiaſſe. [Kap.XXXVI.] O nalezeny deutromyum1) tiech knyh. 14. Král. 22.] Ak ofmnaſteho leta krale Jofia przikaza Jofias helchie,2) abi oſtatek penyez, gefíto bil otiat3) k opraweny chramu, [201b 1] abi gic ſpuſtili a vczynyli z nych nadobie1) k boziei5) ſluzbie. A kdiz helchias ſnaznye ſie na wíſeczko ptaíſe, naleze knychi Moizieffowi w chramie. Snad bil ote- wrziel archu bozy, I naleze deutronomyum, gefíto bil Moiziefí kazal 5 wloziti w ny.6) I poſla?) gie krali po fafanu. a kdiz czite8) przied kralem, rozprafíczi9) kral rucho ſwe, neb víliffie cletbi, na przieſtupnykil0) zakona pſane,11) a czaſte hrozi bozie, ze kdiz bi naſledowali modli, ze bi gie wy- wrhl z zemye tee,12) geſîto gym dal, iakoz bil wywrhl amorreos ot nych. I dywieſſe ſie, ze gſu geſſcze w zemy, I bafſe fie, abi nenaſtalo gymanye. 10
460 Regum Quarto. toho czaſu, geſſto w egiptie prorokowal tapnis. a kdiz bil dietietem, wecie mu boh: dal4) ſem tie prorokem w narodiech. a on wecie: a, a, a, pane 5 boze, neumyemt mluwiti, nebt ſem dietie. Spuſti boh ruku ſwu, I dotcze ſie vſt mych a rzka: ay, dalt ſem flowa ma w uſta twa. hned5) pak, acz- koli bil mladenecz, wſſak poczie6) prorokowati a kazati, rano wſtana, a vſtawnye ftogi7) w branye domu bozieho a w fienci chrama.8) I vkaza mu pan boh znamenye wywracenye Jerufalema, gefſto kazafſe: Prwym2) Tria figna znamenym dal mu wedietil0) mnozitele toho wywracenye, pana boha. Je' . Neb [201a 2] vkaza mu prutem iako zlodiegiell) bdicieho, abi potupil a ſſkodil ſpicym; neb giz pan boh bdieſſe, abi bili2) lid ſwoi, druhym znamenym vkaza mu boh, ktereho bi ſluhi geſſcze pozywal, hrncem za- palenym ot13) twarzi polnocznye. I14) wecie: ot puol nocy zgeweno bude 15 wſſeczko zle nad15) wſſeczki bidlitele teto zemye, tocziff ot caldeow, gefſto, iakoz lezi Jerufalem, ot polnoci przidu. Tie16) dwie widienye widiel za Jofia, o trzetiem nenye giſto, wffak fie wiernyege17) mny, ze za gynych kralow widiel ge, iako i17a) gyne potomnye; neb w trzetiem widieny vkazal mu pan boh czyn prziewracenye, anyz ge to17a) widienye bilo myflicie,18) ale tieleſne 19) neb mu20) boh bil przikazal,21) abi wzal ſwoi ledwynny pas a ſkr.l gei pod effraten. a po mnoho22) dnech bozym przikazanym wratyw ſie I naleze, ano tol7a) ſhnylo a k nyczemuz ſie nehodi. I wecie mu pan boh: Jakoz to ſie drzi ledwyn muzowich, takez ſem21) ſpogil ſobie dom Ifraelſki a dom Juda, ale ze ſu otſtupili ote mne ſmylnyecz po cizich bo- ziech, iako25) ſhnygi za effraten zgymany. Oftatek 26) Jeremye27) w swich myeſtech budem prawiti. [Jer. 1.] N°. 10 20 Uer. 13./ 1) K. Š. Jeremiaffowi. 2) K. trzi. 3) Š. prorokowal. 4) K. vczynil. 5) K ynhed. 6) K. poczial. 7) K. ftoge. 8) Š. chramu. 3) K. Prwnim. 10) K. widieti. 11) K zlodiegi. 12) K. a budil. 13) K. o. 14) K. a. 15) K. na. 1e) Š. K. Ta. 17) K. gfe wier- niegi. 17a) sch. v Š. 18) K. myſlne. 19) K. tieleftne. 20) K. gemu. 21) K. przikazal byl 22) K. mnohych. 23) sch. v Š. 24) sch. v K. 25) K. takez. 26) K. Pak oftatek. 27) K. o Jeremiaſſowi; Š. Jeremiaſſe. [Kap.XXXVI.] O nalezeny deutromyum1) tiech knyh. 14. Král. 22.] Ak ofmnaſteho leta krale Jofia przikaza Jofias helchie,2) abi oſtatek penyez, gefíto bil otiat3) k opraweny chramu, [201b 1] abi gic ſpuſtili a vczynyli z nych nadobie1) k boziei5) ſluzbie. A kdiz helchias ſnaznye ſie na wíſeczko ptaíſe, naleze knychi Moizieffowi w chramie. Snad bil ote- wrziel archu bozy, I naleze deutronomyum, gefíto bil Moiziefí kazal 5 wloziti w ny.6) I poſla?) gie krali po fafanu. a kdiz czite8) przied kralem, rozprafíczi9) kral rucho ſwe, neb víliffie cletbi, na przieſtupnykil0) zakona pſane,11) a czaſte hrozi bozie, ze kdiz bi naſledowali modli, ze bi gie wy- wrhl z zemye tee,12) geſîto gym dal, iakoz bil wywrhl amorreos ot nych. I dywieſſe ſie, ze gſu geſſcze w zemy, I bafſe fie, abi nenaſtalo gymanye. 10
Strana 461
Regum Quarto. 461 Tehdi przikaza helchie a mudrym muzom, abi ſie poradili f13) bohem o ſobie a o lidu. I gidu14) k oldam15) prorokyny, k zenyel6) ſellum, geſſto olda proro- bidleffe w Jerufalemye w fecundie, toczifi w druhem obchodu zdi, gefſto kynye. bil vczynyl ezechias, o nyemzto bil rzekl fofonyas:17) wigde witiez fecunda.18) fnad nenalezu19) Jeremyam,20) aneb21) geficze nebil na flowie.22) I wecie olda:23) tot prawi pan boh: ay, przywedut21) zloſti ti, geſſto ſu pſany w knychach zakona, na toto myeſto a na bidlitele geho, neb ſu mye rozdrazdili we wfſiech ſwich ſkutkach.24a) roznyeti fie hnyew moi a nezhaſne. a krali, geſſto was poſlal, diete:25) tot prawi boh:26) proto ze ſi ſliffal ſlowa tiechto knyeh, A ze ſie leklo ſrdce twe, [201b 2] a pokorzil Toto wſſe ſi ſie a ponyzil, prodlymt tito zloſti, a w twicht27) dnech nebudu, a ſberu waz. tie k twym otczom v pokogy. a to nema biti rozumyeno o myru toho krale; neb ho ge2s) zabil faraon, ale o pokogi lidu, geſſto ge bil hrozil29) drziew, nezli ge30) vczynyl. To vſlifſew 31)kral, poſla32) po wſſem kragi 25 do Jerufalema, a 33)ſtogie na wzchodie czite34) prziede wſfiemy, any ſliffie, ſlowa tiech knyeh,35) I ſlibi przied bohem zakon drzieti, a przipudi wſſieczki czynyti prziſahi,36) abi zakon Moizieffow drzieli a plnyli. I zahladi wſſeczki37) czarodieinyki rozliczne, a wſſeczki modli zetrzie v38) prach, I znamki39) hada medieneho, geſſto bil zetrziel ezechias. A proto v prziedmluwie 30 ſophonye10) czte ſie: Jozias ho zetrziel, a poſkwrnyl wifoſti a vdol cophet a ohen moloch. Snad11) koſti mrtwich wſſadi roztruſi, aneb42) wîſeczko gyne necziſte, abi ne ohawne myeſto, ale pocztywe ſlulo. a wozi a konye ſluncie, geſſto bili napſaly a namalowali kralowe Juda nad wchodem chramu w tom myeſtie, gefſto Lide fiedagi podle ſtolicie, na tanmelech 35 clefíczencie,13) owſſem zruffi. neb zide tu biechu vczynyli modlu fluncie iako dietie mlade, geſſto netrpi izadne ſtaroſti, ale na wſſaki den ſie obno- wugie. a bili mu vczynyli woz i44) konye mnyecz, bi tak helia45) bil przie- neſen. a wſtupyw kral v15a) betel na oltarz, gefſto bil Jeroboam vczynyl, ſpali [202a 1] koſti knyczſke, a zlich prorokow wiwrzie z hrobow wiſoſti podle ſlowa abdon proroka, gehoz lew na cieſtie bil zadawil. kdiz czite geho znamenye45b) na hrobu, 46) przikaza, abi geho koſtmy nehibali any geho ſyna, geſſto ſ nym pohrzeben bil. a tez vczyny v wifoſtech Samarie a w myeftech Manaſſen I Effraym I Symeon, az do neptalym koſti z hrobow wiſofti wibrane na oltarzi ſpali, a pak tak47) oltarzie iako koſti48) w prach obrati.19) to geſt bilo powedieno o Joſia50) przied trzmy ſti a gedno51) a cztirzidcieti leti. a wratyw fie do Jerufalema, I vczyny welikonocz,52) ſwolaw k nyei53) fyny Ifrael,51) gefíto gymanye55) Affiriorum56) nyekak bili vſſli, aneb z wiezenye nyekak bili vſſli a newratili ſie. a prawie, bi z nych myel giedenaft tificz nachumeorum.57) Nebilo58) takez welikonoci ote dnow Judicum, tocziff fudczow.59) w paralipomenon fie czte: ote dnow Samuelowich,60) a to bi mohlo biti rzeczeno, ze ſie to ſtalo obmeſſkanym piſarzowym, ze pifſi Samuele za Sfalomuna, gedno acz bi fie to cztlo w Jozue.61) proto moze ſie rozumyeti, ze Samuel vczynyl bil welikonocz,62) acz ſie I63) w Iſtorzi neczte. a ze ſu ſudcie czynyli welikonocz,62) giíto geft, 14. Král. 23.J [ 2. Paral. 35.] 15 20 40 45 50 [Soſon. 1.]
Regum Quarto. 461 Tehdi przikaza helchie a mudrym muzom, abi ſie poradili f13) bohem o ſobie a o lidu. I gidu14) k oldam15) prorokyny, k zenyel6) ſellum, geſſto olda proro- bidleffe w Jerufalemye w fecundie, toczifi w druhem obchodu zdi, gefſto kynye. bil vczynyl ezechias, o nyemzto bil rzekl fofonyas:17) wigde witiez fecunda.18) fnad nenalezu19) Jeremyam,20) aneb21) geficze nebil na flowie.22) I wecie olda:23) tot prawi pan boh: ay, przywedut21) zloſti ti, geſſto ſu pſany w knychach zakona, na toto myeſto a na bidlitele geho, neb ſu mye rozdrazdili we wfſiech ſwich ſkutkach.24a) roznyeti fie hnyew moi a nezhaſne. a krali, geſſto was poſlal, diete:25) tot prawi boh:26) proto ze ſi ſliffal ſlowa tiechto knyeh, A ze ſie leklo ſrdce twe, [201b 2] a pokorzil Toto wſſe ſi ſie a ponyzil, prodlymt tito zloſti, a w twicht27) dnech nebudu, a ſberu waz. tie k twym otczom v pokogy. a to nema biti rozumyeno o myru toho krale; neb ho ge2s) zabil faraon, ale o pokogi lidu, geſſto ge bil hrozil29) drziew, nezli ge30) vczynyl. To vſlifſew 31)kral, poſla32) po wſſem kragi 25 do Jerufalema, a 33)ſtogie na wzchodie czite34) prziede wſfiemy, any ſliffie, ſlowa tiech knyeh,35) I ſlibi przied bohem zakon drzieti, a przipudi wſſieczki czynyti prziſahi,36) abi zakon Moizieffow drzieli a plnyli. I zahladi wſſeczki37) czarodieinyki rozliczne, a wſſeczki modli zetrzie v38) prach, I znamki39) hada medieneho, geſſto bil zetrziel ezechias. A proto v prziedmluwie 30 ſophonye10) czte ſie: Jozias ho zetrziel, a poſkwrnyl wifoſti a vdol cophet a ohen moloch. Snad11) koſti mrtwich wſſadi roztruſi, aneb42) wîſeczko gyne necziſte, abi ne ohawne myeſto, ale pocztywe ſlulo. a wozi a konye ſluncie, geſſto bili napſaly a namalowali kralowe Juda nad wchodem chramu w tom myeſtie, gefſto Lide fiedagi podle ſtolicie, na tanmelech 35 clefíczencie,13) owſſem zruffi. neb zide tu biechu vczynyli modlu fluncie iako dietie mlade, geſſto netrpi izadne ſtaroſti, ale na wſſaki den ſie obno- wugie. a bili mu vczynyli woz i44) konye mnyecz, bi tak helia45) bil przie- neſen. a wſtupyw kral v15a) betel na oltarz, gefſto bil Jeroboam vczynyl, ſpali [202a 1] koſti knyczſke, a zlich prorokow wiwrzie z hrobow wiſoſti podle ſlowa abdon proroka, gehoz lew na cieſtie bil zadawil. kdiz czite geho znamenye45b) na hrobu, 46) przikaza, abi geho koſtmy nehibali any geho ſyna, geſſto ſ nym pohrzeben bil. a tez vczyny v wifoſtech Samarie a w myeftech Manaſſen I Effraym I Symeon, az do neptalym koſti z hrobow wiſofti wibrane na oltarzi ſpali, a pak tak47) oltarzie iako koſti48) w prach obrati.19) to geſt bilo powedieno o Joſia50) przied trzmy ſti a gedno51) a cztirzidcieti leti. a wratyw fie do Jerufalema, I vczyny welikonocz,52) ſwolaw k nyei53) fyny Ifrael,51) gefíto gymanye55) Affiriorum56) nyekak bili vſſli, aneb z wiezenye nyekak bili vſſli a newratili ſie. a prawie, bi z nych myel giedenaft tificz nachumeorum.57) Nebilo58) takez welikonoci ote dnow Judicum, tocziff fudczow.59) w paralipomenon fie czte: ote dnow Samuelowich,60) a to bi mohlo biti rzeczeno, ze ſie to ſtalo obmeſſkanym piſarzowym, ze pifſi Samuele za Sfalomuna, gedno acz bi fie to cztlo w Jozue.61) proto moze ſie rozumyeti, ze Samuel vczynyl bil welikonocz,62) acz ſie I63) w Iſtorzi neczte. a ze ſu ſudcie czynyli welikonocz,62) giíto geft, 14. Král. 23.J [ 2. Paral. 35.] 15 20 40 45 50 [Soſon. 1.]
Strana 462
462 Regum Quarto. Nebe3) Moifieff a Joſue bili ſu ſudcie, a czynyli ſu welikonocz,52) Moizieff64) 55 w egiptie, a Joſue v poli Jericho. a tato welikanocz65) ſtala66) ſie w Jeru- falemye ofmnaſteho leta kralowftwie Jozie.67) 1202a 2] 1) K. Deutronomij. 2) K. zelchie. 3) K. Š. odyal. 4) K. ſpuftil a vczynil nadobie z nich; k sch. 5) K. bozi; Š. bozie. 6) K. w ni wloziti. 7) Š. poſlal. s) K czte. 9) K. rozedrze. 10) K. protiwniky totiz przeſtupnika. 11) K. pſaneho. 12) K tey. 13) K. z. 14) K. gidechu. 15) v Š. ps. kodam, červ. podeps. k koldam. 16) K. pro- rokowi knieze. 17) K. zophonyas; Š. Sofonius. 18) K. z fecunda etc. 19) K. nenalezechu 20) K. Š. Jeremiaſſe. 21) K. neb. 22) wzat na ſlowo ze gſu fſli k tey prorokyni. 23) sch. v Š. 24) Š. prziwedu. 24a) K. fkutcziech. 25) K. gdiete a powiezte. 2e) Š. K. pan buoh 27) K. twych. 28) K. neb geho; ge sch. v Š. 29) K. hrozil gim. 30) K. ge byl. 31) Š vílyffaw. 32) Š. poſlal. 33) K. aby ſe fefíli a. 34) K. czte. 35) K. wíſemi ty knihy y fliffichu ſlowa tiech knih. 36) K. wfficzkni k prziſaze. 37) K. wſſeczkny. 38) Š. w; K. na. 33) K. a znamenie. 40) Š. Sofonyaffe. 41) K. Snad take. 42) K. y. 43) K. Nathan melech kleczencze (!). 44) K. a. 45) K. heliafs tak; Š. Eliafs. 45a) K. w. 45b) ps. zna- menie, první me podtečk. 46) K. na hrobie. 47) K. tez. 48) K. yakofti (!). 49) K. ſpali 50) Š. Jozue. 51) K. gednym. 52) K. weliku nocz. 53) Š. k nie; K. k ni. 54) Š. Izra- helfke. 55) K. z wiezenie. 56) Š. Afyrſkych; v K. nyekak — z wiezenye sch. 57) Š. nathumeyſkych. 58) K. y nebylo. 59) ta dvě sl. sch. v Š. 60) K. Salomunowych. 61) K. za Jofue a. 62) K. byl vczynil weliku nocz. 63) sch. v K. 64) za tím přetrž. A Jofue; giſto — welikonocz sch. v K. 65) Š. welikonocz. 66) K. ſtu. 67) Š. Jozue. [Kap. XXXVII.] O1) ſmrty Joſve.2) Toto take wſſe waz. ZA geho dnow giede farao nechao, kral egiptſki, proti krali affi- riorum,3) neb bil4) ſliſſal, bi giz5) bil vmdlen, neb medi a Babilonfſczi ot geho panſtwie bili oſtupili. I mnyeſſe, bi mohl ſnadnye obdrzieti firiam.") naiprwe bil prziſtupil krali") adremon, gefſto kralowaſſe w tu dobu w car- tanyech. a proto giede Jofias proti nyemu, zabranyge mu,8) abi negiel9) ſkrzie Judeam.10) I poſla farao k Jofiaml1) a rzka: i czo mnyel2) a tobie, krali13) Juda? wſſak negiedu proti tobie; k eufraten fie blizym, poſlal mye boh14) k medom; nechai mne, at tebe boh moi, geſſtot geſt15) ſe mnu, nezabie. I nepowoli Joſias,16) ale ſ kralem adremon zpoſobi woiſko, abi boiowaly proti faraonu. a ſnad kdiz ot woza k wozu giezdiefſe kralowym 10 obicziegem, ten17) ktoz hols) ſtihafſe ot ſtrzielczow, na poli magedon bi zaſtrzielen do ſmrti. I placa ho19) adremon kral s ſwym woiſkem przieliff. A to ge20) rzeczeno w zacharia21) prorokowany o gymany lidu: bude kwie- lenye, Jako kwielenye adremon. a prawie, bi podle ftromu w22) ſtudnyci bil zabit, a ten ſtrom hned vſchnu.23) I bil geſt neſen do Jerufalema, a 15 naywiecz24) Jeremyas, ten na geho pohrzebu25) pfal kwielenye zaloftywe, kterak ſedi ſamo myeſto plno lidiy, a26) toho pozywachu [202b 1] zpie- waci I zpiewaczki nad pohrzebem Jofie.27) a mnoho czałow w Judea2s) nad Jofiam gie obnowowachu. a tomu kwieleny potom29) przida tiz Jere- myas gyne kwielenye nad zborzeny30) myefta. 5 [4. Král. 23.] 20
462 Regum Quarto. Nebe3) Moifieff a Joſue bili ſu ſudcie, a czynyli ſu welikonocz,52) Moizieff64) 55 w egiptie, a Joſue v poli Jericho. a tato welikanocz65) ſtala66) ſie w Jeru- falemye ofmnaſteho leta kralowftwie Jozie.67) 1202a 2] 1) K. Deutronomij. 2) K. zelchie. 3) K. Š. odyal. 4) K. ſpuftil a vczynil nadobie z nich; k sch. 5) K. bozi; Š. bozie. 6) K. w ni wloziti. 7) Š. poſlal. s) K czte. 9) K. rozedrze. 10) K. protiwniky totiz przeſtupnika. 11) K. pſaneho. 12) K tey. 13) K. z. 14) K. gidechu. 15) v Š. ps. kodam, červ. podeps. k koldam. 16) K. pro- rokowi knieze. 17) K. zophonyas; Š. Sofonius. 18) K. z fecunda etc. 19) K. nenalezechu 20) K. Š. Jeremiaſſe. 21) K. neb. 22) wzat na ſlowo ze gſu fſli k tey prorokyni. 23) sch. v Š. 24) Š. prziwedu. 24a) K. fkutcziech. 25) K. gdiete a powiezte. 2e) Š. K. pan buoh 27) K. twych. 28) K. neb geho; ge sch. v Š. 29) K. hrozil gim. 30) K. ge byl. 31) Š vílyffaw. 32) Š. poſlal. 33) K. aby ſe fefíli a. 34) K. czte. 35) K. wíſemi ty knihy y fliffichu ſlowa tiech knih. 36) K. wfficzkni k prziſaze. 37) K. wſſeczkny. 38) Š. w; K. na. 33) K. a znamenie. 40) Š. Sofonyaffe. 41) K. Snad take. 42) K. y. 43) K. Nathan melech kleczencze (!). 44) K. a. 45) K. heliafs tak; Š. Eliafs. 45a) K. w. 45b) ps. zna- menie, první me podtečk. 46) K. na hrobie. 47) K. tez. 48) K. yakofti (!). 49) K. ſpali 50) Š. Jozue. 51) K. gednym. 52) K. weliku nocz. 53) Š. k nie; K. k ni. 54) Š. Izra- helfke. 55) K. z wiezenie. 56) Š. Afyrſkych; v K. nyekak — z wiezenye sch. 57) Š. nathumeyſkych. 58) K. y nebylo. 59) ta dvě sl. sch. v Š. 60) K. Salomunowych. 61) K. za Jofue a. 62) K. byl vczynil weliku nocz. 63) sch. v K. 64) za tím přetrž. A Jofue; giſto — welikonocz sch. v K. 65) Š. welikonocz. 66) K. ſtu. 67) Š. Jozue. [Kap. XXXVII.] O1) ſmrty Joſve.2) Toto take wſſe waz. ZA geho dnow giede farao nechao, kral egiptſki, proti krali affi- riorum,3) neb bil4) ſliſſal, bi giz5) bil vmdlen, neb medi a Babilonfſczi ot geho panſtwie bili oſtupili. I mnyeſſe, bi mohl ſnadnye obdrzieti firiam.") naiprwe bil prziſtupil krali") adremon, gefſto kralowaſſe w tu dobu w car- tanyech. a proto giede Jofias proti nyemu, zabranyge mu,8) abi negiel9) ſkrzie Judeam.10) I poſla farao k Jofiaml1) a rzka: i czo mnyel2) a tobie, krali13) Juda? wſſak negiedu proti tobie; k eufraten fie blizym, poſlal mye boh14) k medom; nechai mne, at tebe boh moi, geſſtot geſt15) ſe mnu, nezabie. I nepowoli Joſias,16) ale ſ kralem adremon zpoſobi woiſko, abi boiowaly proti faraonu. a ſnad kdiz ot woza k wozu giezdiefſe kralowym 10 obicziegem, ten17) ktoz hols) ſtihafſe ot ſtrzielczow, na poli magedon bi zaſtrzielen do ſmrti. I placa ho19) adremon kral s ſwym woiſkem przieliff. A to ge20) rzeczeno w zacharia21) prorokowany o gymany lidu: bude kwie- lenye, Jako kwielenye adremon. a prawie, bi podle ftromu w22) ſtudnyci bil zabit, a ten ſtrom hned vſchnu.23) I bil geſt neſen do Jerufalema, a 15 naywiecz24) Jeremyas, ten na geho pohrzebu25) pfal kwielenye zaloftywe, kterak ſedi ſamo myeſto plno lidiy, a26) toho pozywachu [202b 1] zpie- waci I zpiewaczki nad pohrzebem Jofie.27) a mnoho czałow w Judea2s) nad Jofiam gie obnowowachu. a tomu kwieleny potom29) przida tiz Jere- myas gyne kwielenye nad zborzeny30) myefta. 5 [4. Král. 23.] 20
Strana 463
Regum Quarto. 463 Tuto31) napadowe. ZA dnow Jofie27) cztwrti kral rzymſki, ancus marcius, wnuk numow ze dceri,33) horu aduentynu34) a Janyculum prziczyny k myeftu,35) nad morzem fſeftnaîte myl ot myeſta obiet vſtawi36) otpowedie dodoneo. 25 toho37) naiprwe rzieczſka zemye pozywala geft. pati38) rzymſki kral tar- kwynus prifcus, ten okolo rzyma zdi a zachodi vdielal,39) hlawuu to myeſto vſtawi, hri4o) rzymſke wymyſli. arion ta modla ot delphyna bi prziene- fena41) do thenafium.42) 1) K. Tuto ſe czte o. 2) Š. Jozue znamenay. 3) Š. Afyrſkemu. 4) K. giz. 5) sch. v K. 6) Š. Syrij. 7) K. Š. k krali. 8) Š. K. zabraniuge gemu. 3) K. gel. 10) Š. 11) Š. Jozia. 12) K. mne. 13) sch. v K. 14) sch. v K. 15) K. geffto ge. 16) K. zidowſtwo. mu Jofias. 17) K. genz (!). 18) K. geho. 19) Š. geho. 20) Š. geft. 21) K. Š. Zachari- affowie. 22) K. v. 23) Š. víchnul; K. ynhed vsechl. 24) K. naywiecze. 24) K. pohrobu. 26) sch. v K. 27) Š. Jozue. 28) Š. w Zidowstwu. 29) sch. v K; Š. przidal. 30) K. zborze- niem. 31) sch. v K. 33) K. Nummuw ze dczerzi; horu sch. 34) K. adwentiny. 35) v Š. ta dvě sl. sch. 36) K. vítawi y. 37) K. a toho. 38) K. Pak paty. 39) K. vczynil a. 40) K. a hry. 41) Š. byla przineſena. 42) K. thenafum. O trzicch ſynyech Joſic.1) [Kap. XXXVIII.) 10 OStawi Jofias trzi ſyny: eliachym, to ge2) Jekonyas, prworozeny, patnafti3) letech, a proftrziednyeho Joatham, geffto mu fellum diegiechu, trzymezidcietma4) letech, a trzetieho mathaman oſmy5) letech. I wziechu 14. Král. 23.) lide zemyene ſtrziednieho ſyna Joachaz6) a vczynychu ho kralem myeſto 5 otcie; a ten gedno trzi mefiece kralowal w Jerufalemye. neb, iakoz prawi paralipomenon, przigied7) kral egiptſki do Jeruſalema, ſliſſie ho a vlozi nan dan zemye,6) ſto liber ſtrziebra a gednu zlatta, a uſtawi krale za nyeho bratra geho prworozeneho9) he [202b 2] liachym ſobie vrocznykem. a promyenyw gmeno1o) nazwa ho Joachim, abill) promyena gmene12) bila13) znamenye poddanye. a wedel4) s fobu15) Joathan we liti, abi ho darowal a pocztil w egiptie. a kdiz przigiedel6) do teblata,17) ſwazaw ho I wſadi ho w zalarz w egiptie. [2. Paral. 36.) 1) Š. Jozue. 2) K. gt. 3) K. w patnaſti. 4) Š. trzimezcietma; K. we trzi- metczitma. 5) K. w oſmi. 6) K. Joatham. 7) K. przigew. 8) K. zemi. 9) K. prworo- zene. 10) K. mu gmenu (!). 11) Š. a bylo. 12) K. gmena. 13) sch. v Š. 14) K. wedu. 15) K. Š. ſebu. 16) K. przygide. 17) K. Coblata. O Joachym a o vrio.1) PAk Joachym bieffe pietmezcietma let, kdiz bil poczal kralowati, a gedenaft let kralowal w Jerufalemye, a czyny zle przied bohem iako2) geho otczowe. a kdiz ho3) treſktaſſe vrias4) prorok, tehdi mu hroziefſe welmy; pak vrias4) vtecze do egipta. I poſla po nyem Joachym, I5) przy-
Regum Quarto. 463 Tuto31) napadowe. ZA dnow Jofie27) cztwrti kral rzymſki, ancus marcius, wnuk numow ze dceri,33) horu aduentynu34) a Janyculum prziczyny k myeftu,35) nad morzem fſeftnaîte myl ot myeſta obiet vſtawi36) otpowedie dodoneo. 25 toho37) naiprwe rzieczſka zemye pozywala geft. pati38) rzymſki kral tar- kwynus prifcus, ten okolo rzyma zdi a zachodi vdielal,39) hlawuu to myeſto vſtawi, hri4o) rzymſke wymyſli. arion ta modla ot delphyna bi prziene- fena41) do thenafium.42) 1) K. Tuto ſe czte o. 2) Š. Jozue znamenay. 3) Š. Afyrſkemu. 4) K. giz. 5) sch. v K. 6) Š. Syrij. 7) K. Š. k krali. 8) Š. K. zabraniuge gemu. 3) K. gel. 10) Š. 11) Š. Jozia. 12) K. mne. 13) sch. v K. 14) sch. v K. 15) K. geffto ge. 16) K. zidowſtwo. mu Jofias. 17) K. genz (!). 18) K. geho. 19) Š. geho. 20) Š. geft. 21) K. Š. Zachari- affowie. 22) K. v. 23) Š. víchnul; K. ynhed vsechl. 24) K. naywiecze. 24) K. pohrobu. 26) sch. v K. 27) Š. Jozue. 28) Š. w Zidowstwu. 29) sch. v K; Š. przidal. 30) K. zborze- niem. 31) sch. v K. 33) K. Nummuw ze dczerzi; horu sch. 34) K. adwentiny. 35) v Š. ta dvě sl. sch. 36) K. vítawi y. 37) K. a toho. 38) K. Pak paty. 39) K. vczynil a. 40) K. a hry. 41) Š. byla przineſena. 42) K. thenafum. O trzicch ſynyech Joſic.1) [Kap. XXXVIII.) 10 OStawi Jofias trzi ſyny: eliachym, to ge2) Jekonyas, prworozeny, patnafti3) letech, a proftrziednyeho Joatham, geffto mu fellum diegiechu, trzymezidcietma4) letech, a trzetieho mathaman oſmy5) letech. I wziechu 14. Král. 23.) lide zemyene ſtrziednieho ſyna Joachaz6) a vczynychu ho kralem myeſto 5 otcie; a ten gedno trzi mefiece kralowal w Jerufalemye. neb, iakoz prawi paralipomenon, przigied7) kral egiptſki do Jeruſalema, ſliſſie ho a vlozi nan dan zemye,6) ſto liber ſtrziebra a gednu zlatta, a uſtawi krale za nyeho bratra geho prworozeneho9) he [202b 2] liachym ſobie vrocznykem. a promyenyw gmeno1o) nazwa ho Joachim, abill) promyena gmene12) bila13) znamenye poddanye. a wedel4) s fobu15) Joathan we liti, abi ho darowal a pocztil w egiptie. a kdiz przigiedel6) do teblata,17) ſwazaw ho I wſadi ho w zalarz w egiptie. [2. Paral. 36.) 1) Š. Jozue. 2) K. gt. 3) K. w patnaſti. 4) Š. trzimezcietma; K. we trzi- metczitma. 5) K. w oſmi. 6) K. Joatham. 7) K. przigew. 8) K. zemi. 9) K. prworo- zene. 10) K. mu gmenu (!). 11) Š. a bylo. 12) K. gmena. 13) sch. v Š. 14) K. wedu. 15) K. Š. ſebu. 16) K. przygide. 17) K. Coblata. O Joachym a o vrio.1) PAk Joachym bieffe pietmezcietma let, kdiz bil poczal kralowati, a gedenaft let kralowal w Jerufalemye, a czyny zle przied bohem iako2) geho otczowe. a kdiz ho3) treſktaſſe vrias4) prorok, tehdi mu hroziefſe welmy; pak vrias4) vtecze do egipta. I poſla po nyem Joachym, I5) przy-
Strana 464
464 Regum Quarto. vrias ît' wedu hos) zafie, a ſmrti mrzku7) zahubi ho.7a) leta cztwrteho kralowſtwie 5 fectq &. Joachym poczie kralowati w babilonye nabochodonofor, ten8) prziemoh2) Je'a locuto krale egipta i pobra wſſe, czoz geſt bilo geho,10) ot potoka egipta az do &. potoka eufraten, a przied eufraten wſficzku firiy az do pelufyumll) zgyma [Král. 24.) kromye Judeam. a toho leta cztwrteho Joachym mluwi Jeremyas ke wſſemu lidu Judal2) a ke wſſiem myefſczanom Jerufalema13) a rzka: ot 10 trzetiehonaſteho14) leta Jofuel5) mluwil ſem wam ſlowa bozie, a dnes geft trzymezidcietme16) leto, a neſlifſeli ſte mne. a proto17) tot prawi pan boh: przywedu fluhu meho nabochodonofor1) na tuto zemy a na narodi, gefſto tu w okolcie19) fu, a budu ſluziti babilonyis20) 1203a 1] Sedmdefat let. A kdyz ſye naplny fedmdefat let, nawfftyewym babylon- 15 ſkeho krale a nad zemy Caldeorum21) gich zloft; a polozy gie v wieczney22) pufíty. I dywyechu ſye23) welmy, ze tak ſmyele mlywy, neb y na po- czatku kralowſtwie Joachym, kdyz ſtafſe w ſyenczy chramu, byeíſe rziekl: Tot prawy pan boh: dam tento dom yako ſylo, a myeſto toto dam w zlo- rzeczienye. I lapichu geho knyezzie a lewyty, toczyff21) yahanowe25) a 20 prorokowe a weſſken lyd rzkucz: vmrziety ma. I wygydu26) z domu kralowa knyczata Juda, y ſyedu v wrat domu bozieho, a27) knyczie y le- wyte28) zalowachu na Jeremyaffe. A on wecze: mye gest poſlal pan boh, abich prorokowal proty tomuto myeſtu. ay, yat ſem v waſſich rucziech,29) czynte, czo chczete, a czo ſye wam wydy prawe przied waſſyma oczyma. 25 I wyproftychu geho knyezata z gich ruku, toczyff lydy,30) A naywyccze Archam, fyn Saphan, rzkucz, ze mycheas za dnow ezechie31) takez wyeczy byl prorokowal, a mnozy prorokowe za czaſſy32) kralow,33) awſſak ſu gym nycz neczynyly, any czo zleho ot kralow trpiely, ale pocztyeny byly. No nô wſſak knyezata [203a 2] zawrzechu Jeremyam,31) abi zgiewnye nekazal. 30 predicare. I wecze tehdy pan boh k Jeremyam:35) wezmy knyhy a pyſſ gyz wſſeczka flowa, kterat ſem tobie prawyl proty Judam y proty gynym narodom36) ot dnow Jofie37) az do tohoto38) dne. I zawola Jeremyas Barucha, ſyna nerwie,39) I popyfa40) baruch z uft Jeremyell) wſſeczky rzieczy bozie. I wecze gemu Jeremyas: zawrzien ſem ya42) a nemohu wgyty w dom 35 bozy. A proto weydy ty a czty to, czosi3) ſy pſal, w poſtny den, at lyd ſlyſſy, a wſſem, kterzyzt gſu przyfſly z ſwich myeſt. I vczyny tak ba- ruch,44) yako mu Jeremyas przykazal, czaſto czta w domu boziem. I ſta fye w pate leto Joachym, myeſyecze dewateho, przykazachu45) puoft wfſemu lydu w Jeruzalemye a wſſem, kterzy46) ſye byechu ſbiehly47) z Juda. 40 I czyte baruch47) rzieczy bozie48) ot Jeremye,49) wchazegicz5o) v branu noweho domu bozieho. A kdyz to51) vſlyſſe syn Gamarie mycheas, gyde k ſtarſſym a knyezatom52) domu kralowa, gefíto ſyedyechu w domu po- kladnem53) pyſarzie. A kdyz gym to powiedie, czo byl ſlyffal, przywo- lachu k ſobye barucha.41) A kdyz on czyte wſſeczka [203b 1] flowa przied 45 nymy, lecziechu fie a rzkucz: ty ſye ſkry54) a Jeremyas, a yzadny ne- wyez,55) kde gîte wy. I wgidechu56) kraly, an ſyedy57) w domu zymnyem myeſyecze dewateho, a przied nym byefſe polozeno nadobye plno ſlyw. Jeiunium. UJer. 25./
464 Regum Quarto. vrias ît' wedu hos) zafie, a ſmrti mrzku7) zahubi ho.7a) leta cztwrteho kralowſtwie 5 fectq &. Joachym poczie kralowati w babilonye nabochodonofor, ten8) prziemoh2) Je'a locuto krale egipta i pobra wſſe, czoz geſt bilo geho,10) ot potoka egipta az do &. potoka eufraten, a przied eufraten wſficzku firiy az do pelufyumll) zgyma [Král. 24.) kromye Judeam. a toho leta cztwrteho Joachym mluwi Jeremyas ke wſſemu lidu Judal2) a ke wſſiem myefſczanom Jerufalema13) a rzka: ot 10 trzetiehonaſteho14) leta Jofuel5) mluwil ſem wam ſlowa bozie, a dnes geft trzymezidcietme16) leto, a neſlifſeli ſte mne. a proto17) tot prawi pan boh: przywedu fluhu meho nabochodonofor1) na tuto zemy a na narodi, gefſto tu w okolcie19) fu, a budu ſluziti babilonyis20) 1203a 1] Sedmdefat let. A kdyz ſye naplny fedmdefat let, nawfftyewym babylon- 15 ſkeho krale a nad zemy Caldeorum21) gich zloft; a polozy gie v wieczney22) pufíty. I dywyechu ſye23) welmy, ze tak ſmyele mlywy, neb y na po- czatku kralowſtwie Joachym, kdyz ſtafſe w ſyenczy chramu, byeíſe rziekl: Tot prawy pan boh: dam tento dom yako ſylo, a myeſto toto dam w zlo- rzeczienye. I lapichu geho knyezzie a lewyty, toczyff21) yahanowe25) a 20 prorokowe a weſſken lyd rzkucz: vmrziety ma. I wygydu26) z domu kralowa knyczata Juda, y ſyedu v wrat domu bozieho, a27) knyczie y le- wyte28) zalowachu na Jeremyaffe. A on wecze: mye gest poſlal pan boh, abich prorokowal proty tomuto myeſtu. ay, yat ſem v waſſich rucziech,29) czynte, czo chczete, a czo ſye wam wydy prawe przied waſſyma oczyma. 25 I wyproftychu geho knyezata z gich ruku, toczyff lydy,30) A naywyccze Archam, fyn Saphan, rzkucz, ze mycheas za dnow ezechie31) takez wyeczy byl prorokowal, a mnozy prorokowe za czaſſy32) kralow,33) awſſak ſu gym nycz neczynyly, any czo zleho ot kralow trpiely, ale pocztyeny byly. No nô wſſak knyezata [203a 2] zawrzechu Jeremyam,31) abi zgiewnye nekazal. 30 predicare. I wecze tehdy pan boh k Jeremyam:35) wezmy knyhy a pyſſ gyz wſſeczka flowa, kterat ſem tobie prawyl proty Judam y proty gynym narodom36) ot dnow Jofie37) az do tohoto38) dne. I zawola Jeremyas Barucha, ſyna nerwie,39) I popyfa40) baruch z uft Jeremyell) wſſeczky rzieczy bozie. I wecze gemu Jeremyas: zawrzien ſem ya42) a nemohu wgyty w dom 35 bozy. A proto weydy ty a czty to, czosi3) ſy pſal, w poſtny den, at lyd ſlyſſy, a wſſem, kterzyzt gſu przyfſly z ſwich myeſt. I vczyny tak ba- ruch,44) yako mu Jeremyas przykazal, czaſto czta w domu boziem. I ſta fye w pate leto Joachym, myeſyecze dewateho, przykazachu45) puoft wfſemu lydu w Jeruzalemye a wſſem, kterzy46) ſye byechu ſbiehly47) z Juda. 40 I czyte baruch47) rzieczy bozie48) ot Jeremye,49) wchazegicz5o) v branu noweho domu bozieho. A kdyz to51) vſlyſſe syn Gamarie mycheas, gyde k ſtarſſym a knyezatom52) domu kralowa, gefíto ſyedyechu w domu po- kladnem53) pyſarzie. A kdyz gym to powiedie, czo byl ſlyffal, przywo- lachu k ſobye barucha.41) A kdyz on czyte wſſeczka [203b 1] flowa przied 45 nymy, lecziechu fie a rzkucz: ty ſye ſkry54) a Jeremyas, a yzadny ne- wyez,55) kde gîte wy. I wgidechu56) kraly, an ſyedy57) w domu zymnyem myeſyecze dewateho, a przied nym byefſe polozeno nadobye plno ſlyw. Jeiunium. UJer. 25./
Strana 465
Regum Quarto. 465 A kdyz czyte Juda, ſyn nathanye, trzy aneb cztyrzy rzadky, rozpraffty59) 50 kral lyſt nozykem pyfarzowym60) y wrzze w ohen, az 1) ſhorzie. wſſak nyekterzy toho branyechu, I przikaza kral ſwym ſluhâ, aby lapyly ba- rucha a Jeremya;62) a pan boh ge ſkry.63) I wecze opyet boh k Jeremyam:64) Pyfí opyetsla) wífeczky ty rzieczy, kteret5) ge ſpalyl Joachý, A przy- cynyfſelb) wiecze, a naywiecze ty,66) geſſto prawy pan boh proty Joachym: Nebude z nyeho, kto by ſyedyel na ſtolycy dawydowie, a mrcha geho wywrzena bude na wedro przies den a na mraz przies nocz.67) a nebude IJer. 36.) geho plakaty any bratr any feftra, gefſto by rziekly: byeda, byeda! any krzicziety budu, by88) rziekly: byeda, myly pane, byeda fílechetny!69) pohrzieben bude pohrziebem oflyczym a ſhnyge, a wywrzen bude z brany 60 Jerufalem.70) [203b 2]. 55 IJer. 22.] 1) K. Vrye; Š. O Joachymowi a Vriaffi. 2) K. yako przed panem bohem 3) K. geho. 4) Š. Vriaís. 5) K. a. 6) K. geho. 7) K. horzku. 7a) K. zabichu yako. geho. 8) K. a ten. 3) Š. przemohl. 10) sch. v K. 11) K. polefum. 12) Š. zidowſke). 13) K. do Jerufalema. 14) K. Š. trzinafteho. 15) u oprav. zi; K. Jofie. 16) K. trzi- metczitme; Š. trzimezcietme. 17) K. protot. 18) Š. nabochodonozora. 19) K. wokol. 26) K. babilonfkym, Š. Babilonij. 21) Š. Caldeyfku. 22) Š. wieczne. 23) K. ſe tak. 24) ta dvě sl. sch. v K. 25) K. Š. yahnowe. 25) K. Š. wygdu. 27) K. y. 28) Š. lewity. K. a lewiti y proroczi. 29) K. ruku. 30) K. lidu. 31) Š. Ezechiafſe. 32) K. czafow; Š. czafu. 33) K. kralowych. 31) K. Š. Jeremiaffe. 35) K. Š. Jeremiaffowi. 36) K. na- rodem. 37) Š. Jozue. 38) K. toho. 39) K. Nerwi. 40) K. Š. popfa. 11) K. Š. Jeremi- affowych. 12) sch. v K. 43) K. Š. czo. 41) Š. Baroch. 45) K. przikaza. 46) K. Š. kterziz. 17)K. ſefſli. 48) K. rzeczi bozi Baruch. 49) K. Š. Jeremiaffe. 50) K. wcha- zegiczim. 51) sch. v K. Š. 52) ta dvě sl. sch. v K. 53) K. w pokladnem pokogi. 51) K. ſkryg. 55) Š. newie (!). 56) K. wegdu k. 57) K. fedieffe. 58) K. plno. 59) K. roz- rzeza. 60) K. pifarzíkym. 61) Š. a. 62) K. Š. Jeremiaífe. 63) Š. ſkryl. 64) K. Š. Jere- miaffowi. 61a) K. opiet na liftu. 61b) cy nadeps. 65) K. wſſeczky rzeczi kterezt. 56) sch. v Š. 67) K. przef nocz na mraz. 68) K. gefſto by. 63) K. a. 70) Š. Geruzalemſke. O Nabochodonofor1) a o jmrty Joachym.2) [Kap. XXXIX.) PAk oſmeho leta Joachý a cztwrteho leta nabochodonozor3) giede nabochodonozor do Judeam a poplenowaffe gy. A rechabity, toczyfí 14. Král. 24./ puſtennyczy, gefſto bydlechu w ſtanyech kromye lydy, tagiecze ſye, gydu4) do Jerufalem,5) aby ſwe duffe zachowaly. I wecze boh6) k Jeremyam:7) gdy a vwedefí wíſeczky puſtennyky w geden pokoy pokladny podle domu bozieho. I vwede ge w pokladnyczy fynow Onnan a poſtawy przied nye cziefſe y8) kalychy plny wyna a rzka: Pyte wyno! ony weczechu: ne- budem pyty, neb Jonadab, ſyn rechab, otecz nafí, przykazal nam a rzka: nebudete pyty wyna any wy, any zeny waffe, any dyety waffe az na wieky ; 10 domow nebudete ftawiety, fyemene nebudete ſyety, any wynnyczie fa- dyty, w ftanyech budete bydlety po wſſeczkny9) dny waſſe, abyſſte dluho zywy byly1o) na zemy, w nyez putugete. Pak wecze boh k Jeremyam:11) Rzczylla) bydlytelom Jerufalem:12) tot prawy boh: I zdaly newezmete 5 30
Regum Quarto. 465 A kdyz czyte Juda, ſyn nathanye, trzy aneb cztyrzy rzadky, rozpraffty59) 50 kral lyſt nozykem pyfarzowym60) y wrzze w ohen, az 1) ſhorzie. wſſak nyekterzy toho branyechu, I przikaza kral ſwym ſluhâ, aby lapyly ba- rucha a Jeremya;62) a pan boh ge ſkry.63) I wecze opyet boh k Jeremyam:64) Pyfí opyetsla) wífeczky ty rzieczy, kteret5) ge ſpalyl Joachý, A przy- cynyfſelb) wiecze, a naywiecze ty,66) geſſto prawy pan boh proty Joachym: Nebude z nyeho, kto by ſyedyel na ſtolycy dawydowie, a mrcha geho wywrzena bude na wedro przies den a na mraz przies nocz.67) a nebude IJer. 36.) geho plakaty any bratr any feftra, gefſto by rziekly: byeda, byeda! any krzicziety budu, by88) rziekly: byeda, myly pane, byeda fílechetny!69) pohrzieben bude pohrziebem oflyczym a ſhnyge, a wywrzen bude z brany 60 Jerufalem.70) [203b 2]. 55 IJer. 22.] 1) K. Vrye; Š. O Joachymowi a Vriaffi. 2) K. yako przed panem bohem 3) K. geho. 4) Š. Vriaís. 5) K. a. 6) K. geho. 7) K. horzku. 7a) K. zabichu yako. geho. 8) K. a ten. 3) Š. przemohl. 10) sch. v K. 11) K. polefum. 12) Š. zidowſke). 13) K. do Jerufalema. 14) K. Š. trzinafteho. 15) u oprav. zi; K. Jofie. 16) K. trzi- metczitme; Š. trzimezcietme. 17) K. protot. 18) Š. nabochodonozora. 19) K. wokol. 26) K. babilonfkym, Š. Babilonij. 21) Š. Caldeyfku. 22) Š. wieczne. 23) K. ſe tak. 24) ta dvě sl. sch. v K. 25) K. Š. yahnowe. 25) K. Š. wygdu. 27) K. y. 28) Š. lewity. K. a lewiti y proroczi. 29) K. ruku. 30) K. lidu. 31) Š. Ezechiafſe. 32) K. czafow; Š. czafu. 33) K. kralowych. 31) K. Š. Jeremiaffe. 35) K. Š. Jeremiaffowi. 36) K. na- rodem. 37) Š. Jozue. 38) K. toho. 39) K. Nerwi. 40) K. Š. popfa. 11) K. Š. Jeremi- affowych. 12) sch. v K. 43) K. Š. czo. 41) Š. Baroch. 45) K. przikaza. 46) K. Š. kterziz. 17)K. ſefſli. 48) K. rzeczi bozi Baruch. 49) K. Š. Jeremiaffe. 50) K. wcha- zegiczim. 51) sch. v K. Š. 52) ta dvě sl. sch. v K. 53) K. w pokladnem pokogi. 51) K. ſkryg. 55) Š. newie (!). 56) K. wegdu k. 57) K. fedieffe. 58) K. plno. 59) K. roz- rzeza. 60) K. pifarzíkym. 61) Š. a. 62) K. Š. Jeremiaífe. 63) Š. ſkryl. 64) K. Š. Jere- miaffowi. 61a) K. opiet na liftu. 61b) cy nadeps. 65) K. wſſeczky rzeczi kterezt. 56) sch. v Š. 67) K. przef nocz na mraz. 68) K. gefſto by. 63) K. a. 70) Š. Geruzalemſke. O Nabochodonofor1) a o jmrty Joachym.2) [Kap. XXXIX.) PAk oſmeho leta Joachý a cztwrteho leta nabochodonozor3) giede nabochodonozor do Judeam a poplenowaffe gy. A rechabity, toczyfí 14. Král. 24./ puſtennyczy, gefſto bydlechu w ſtanyech kromye lydy, tagiecze ſye, gydu4) do Jerufalem,5) aby ſwe duffe zachowaly. I wecze boh6) k Jeremyam:7) gdy a vwedefí wíſeczky puſtennyky w geden pokoy pokladny podle domu bozieho. I vwede ge w pokladnyczy fynow Onnan a poſtawy przied nye cziefſe y8) kalychy plny wyna a rzka: Pyte wyno! ony weczechu: ne- budem pyty, neb Jonadab, ſyn rechab, otecz nafí, przykazal nam a rzka: nebudete pyty wyna any wy, any zeny waffe, any dyety waffe az na wieky ; 10 domow nebudete ftawiety, fyemene nebudete ſyety, any wynnyczie fa- dyty, w ftanyech budete bydlety po wſſeczkny9) dny waſſe, abyſſte dluho zywy byly1o) na zemy, w nyez putugete. Pak wecze boh k Jeremyam:11) Rzczylla) bydlytelom Jerufalem:12) tot prawy boh: I zdaly newezmete 5 30
Strana 466
466 Regum Quarto. IJer. 35.] 14. Král. 24.] kazny, abyfíte mne poſlufíny byly, yako puſtennyczy otczie ſweho? Proto przy 1204a 1] wedut na wy zlofty, yakot ſem mlvwyl; a z pokolenye 15 achab neubude13) muzie, ftoge przied mym oblycziegem. A kdyz Nabo- chodonozor14) giede k Jerufalemu, y gyel5) Joachym,16) a ſwazaw geho tyehnyefſel7) gey s ſebu do babylona a geho fſlechtycze ſ nym. A na czieftye vlozy nan dan, a poſla ho zaſye do Jerufalema, ale w zakladye wzie18) s febu dyetye z kraloweho19) pokolenye, Danyele a trzy20) pa- 20 cholyky. I ſluzy gemu Joachym trzy leta. A kdyz vílyſíe, ze kral egypta opyet chcze boywaty proty nabochodonozor,21) zaprzie my dany daty, yako byl ſlybil. I giede kral babyloníky do Jeruſalema, a pod ſlybem prziezny wgiede do Jerufalema.22) a23) kdyz wgiede, wiery nefdrzze, ale wíleczky mladencze nayfylnyeyfye zahuby I í kralem Joachym,21) a kaza 25 krale Joachy25) za zed nepohrziebucz wywrczy. A ſnad ze ſu neſdrziely26) wyery neprzietele, proto ge knyhy kralowy nazywagy lotrczie rzkucz: wpuſty boh27) lotreze caldeorum a fyrye28) a moab a amon na Joachym,29) aby geho zatratyly podle ſlowa bozieho. 1) Š. O nabochodonozorowi. 2) Š. Joachymowie. 3) leta sch. v K.; Š. Nacho- donozor (!). 1) K. gidechu; Š. gdu. 5) K. Š. Jerufalema. 6) K. pan buoh. 7) K. Š. Jeremiaffowi. 8) K. a. 3) K. Š. wffeczky. 10) K. byli dluho zywi. 11) K. Š. Jere- miaffowi. 11a) K. rczy. 12) Š. Gerufalemſkym. 13) K. Š. nebude. 14) K. Nabucho- nozor (!). 15) K. yal; Š. gel. 16) Š. Joachyma. 17) K. wedieffe. 18) K. a take wze. 19) K. kralowe. 20) K. trzi gine. 21) Š. Nabochodonozorowi. 22) za tím přetržn. 23) K. ale. 24) Š. Joachymem. 25) Š. Joachyma; K. kaza geho. 26)K. Š. nezdrzeli. 27) lotrczie — boh sch. v K. 28) Š. Caldeyſke a fyríke. 29) Š. Joachyma. O Jekonya, 1) kraly Iſrahel.2) [204a 2] PAk nabochodonozor3) vſtawy ſyna geho Jekonyami) neb Joachý, zela) myel dwie gmenye, a ofmnaft let myel Jeconyas, kdyz poczial kralo- waty, a gedno trzy myeſyecze a deſyet dny kralowal. neb kdyz byl otgiel nabochodonofor,5) bal ſye, aby Jeconyas nerozpomanuls) ſye na otczowu fmrt, by ſye neprzichylyl k egypſkym, a tak by boyowal proty nyemu, 5 A proto wraty ſye y oblezze Jerufalem. ale radu Jeremye?) wygyde Je- conyas ſwus) materzy y9) ſe wffy ſwu czieledy y i knyezaty k nyemu. I przige1o) gie kral babylonſky leta oſmeho kralowſtwie ſweho, A pobrall) wſſeczky klenoty zlate domu12) bozieho a poklady z domu kralowa, I przy- wede i kralem a ſ materzy geho a z domu kralowa do babylona gednak 10 dwa tyſycze z knyezat a12a) muzow ſylnych, a ſedm tyſycz rzemeſlnykow, zatworzytelow tyfycz, a w12b) fummye gednak defyet tyfyczow; a mezy nymy byl Mardocheus a hefter a Ezechiel gefſczie mlady z pokolenye knyez- ſkeho. wſſak Jozefus prawy, by gyz byl popſal [204b 1] dwoge knyhy o zborzeny myeſta buduczym, a ty13) oſtawy w Judea.11) a ze fu ſye dc- 15 browolnye daly, pro zwlafſcznyel5) rzieczieny gfu prziewedenye Jude;16)
466 Regum Quarto. IJer. 35.] 14. Král. 24.] kazny, abyfíte mne poſlufíny byly, yako puſtennyczy otczie ſweho? Proto przy 1204a 1] wedut na wy zlofty, yakot ſem mlvwyl; a z pokolenye 15 achab neubude13) muzie, ftoge przied mym oblycziegem. A kdyz Nabo- chodonozor14) giede k Jerufalemu, y gyel5) Joachym,16) a ſwazaw geho tyehnyefſel7) gey s ſebu do babylona a geho fſlechtycze ſ nym. A na czieftye vlozy nan dan, a poſla ho zaſye do Jerufalema, ale w zakladye wzie18) s febu dyetye z kraloweho19) pokolenye, Danyele a trzy20) pa- 20 cholyky. I ſluzy gemu Joachym trzy leta. A kdyz vílyſíe, ze kral egypta opyet chcze boywaty proty nabochodonozor,21) zaprzie my dany daty, yako byl ſlybil. I giede kral babyloníky do Jeruſalema, a pod ſlybem prziezny wgiede do Jerufalema.22) a23) kdyz wgiede, wiery nefdrzze, ale wíleczky mladencze nayfylnyeyfye zahuby I í kralem Joachym,21) a kaza 25 krale Joachy25) za zed nepohrziebucz wywrczy. A ſnad ze ſu neſdrziely26) wyery neprzietele, proto ge knyhy kralowy nazywagy lotrczie rzkucz: wpuſty boh27) lotreze caldeorum a fyrye28) a moab a amon na Joachym,29) aby geho zatratyly podle ſlowa bozieho. 1) Š. O nabochodonozorowi. 2) Š. Joachymowie. 3) leta sch. v K.; Š. Nacho- donozor (!). 1) K. gidechu; Š. gdu. 5) K. Š. Jerufalema. 6) K. pan buoh. 7) K. Š. Jeremiaffowi. 8) K. a. 3) K. Š. wffeczky. 10) K. byli dluho zywi. 11) K. Š. Jere- miaffowi. 11a) K. rczy. 12) Š. Gerufalemſkym. 13) K. Š. nebude. 14) K. Nabucho- nozor (!). 15) K. yal; Š. gel. 16) Š. Joachyma. 17) K. wedieffe. 18) K. a take wze. 19) K. kralowe. 20) K. trzi gine. 21) Š. Nabochodonozorowi. 22) za tím přetržn. 23) K. ale. 24) Š. Joachymem. 25) Š. Joachyma; K. kaza geho. 26)K. Š. nezdrzeli. 27) lotrczie — boh sch. v K. 28) Š. Caldeyſke a fyríke. 29) Š. Joachyma. O Jekonya, 1) kraly Iſrahel.2) [204a 2] PAk nabochodonozor3) vſtawy ſyna geho Jekonyami) neb Joachý, zela) myel dwie gmenye, a ofmnaft let myel Jeconyas, kdyz poczial kralo- waty, a gedno trzy myeſyecze a deſyet dny kralowal. neb kdyz byl otgiel nabochodonofor,5) bal ſye, aby Jeconyas nerozpomanuls) ſye na otczowu fmrt, by ſye neprzichylyl k egypſkym, a tak by boyowal proty nyemu, 5 A proto wraty ſye y oblezze Jerufalem. ale radu Jeremye?) wygyde Je- conyas ſwus) materzy y9) ſe wffy ſwu czieledy y i knyezaty k nyemu. I przige1o) gie kral babylonſky leta oſmeho kralowſtwie ſweho, A pobrall) wſſeczky klenoty zlate domu12) bozieho a poklady z domu kralowa, I przy- wede i kralem a ſ materzy geho a z domu kralowa do babylona gednak 10 dwa tyſycze z knyezat a12a) muzow ſylnych, a ſedm tyſycz rzemeſlnykow, zatworzytelow tyfycz, a w12b) fummye gednak defyet tyfyczow; a mezy nymy byl Mardocheus a hefter a Ezechiel gefſczie mlady z pokolenye knyez- ſkeho. wſſak Jozefus prawy, by gyz byl popſal [204b 1] dwoge knyhy o zborzeny myeſta buduczym, a ty13) oſtawy w Judea.11) a ze fu ſye dc- 15 browolnye daly, pro zwlafſcznyel5) rzieczieny gfu prziewedenye Jude;16)
Strana 467
Regum Quarto. 467 ale gyny, geffto i naſylym prziewedeny gfu, ty zwlafícznyel7) rzieczieny fu gymanye Jude. od toho prziewedenye, ot oſmeho leta kralowſtwie nabochodonozor,18) nyekterzy poczynagy czyfty fedmdefat let gymanye. 1) K. Jeconyam; Š. Gekoniaffowi. 2) Š. Izrahelſkem. 3) K. Nabuchodonozor. 4) K. Jeconyam fyna ge°; Š. Gekonyaffe. 4a) sch v Š. 3) K. Nabuchodonozor. 6)K. nerozpomenul. 7) K. Š. Jeremiaffowu. 8) K. Š. s fwu 3) K. a. 10) K. przyial. 11) Š. pobral. 12) K. z domu. 122) K. a z. 12b) sch. v Š. 13) K. to. 11) Š. w Zi- dowstwu. 15) K. proto wlaſtni; Š. proto. 16) Š. zidowftwa. 17) K. neb poyati ti wlaftnie. 18) K. Nabuchodonozor; Š. Nabochodonozora. [Kap. XL.] O Sedechyal) kraly. Uczyny nabochodonozor2) kralem w Jerufalemye ſtricze Joa- chym3) Mathanyam, aby mu ſluzyl poddany a pod przyſahu, a promyeny 14. Král. 24.) mv gmeno, a nazwa ho1) Sedechyam.5) a byl gedenmeziczietma6) let?) w ſtarzy, kdyz poczial kralowaty, a gedenadíte8) let kralowal w Jeru- 5 falemye, a czynyl zle przied bohem yako Joachym, geho bratr. Neb byeſſe pyfíny a myſſlefſe9) ſye przidrzzety krale egypta,10) a take nemyſlefſe przyſahy drzzety kraly babylonſkemu. Neb geho klamachu falefíny prorokowe rzkucz: Skorot egypfîty prziemohu babyloníke. A kdyz Jeremyas gemu [204b 2] radyeffe, aby nadyegy ſwu pokladal v boze, 10 ale ne w czlowiecze,11) na to on netbafſe. I wecze boh Jeremye:12) Gdy do domu hrnczierzowa, a tu vſlyffyfí flowa ma. I gyde. a hrnczierz dye- laffe dyelo ſwe w kole, y roztruſy ſyel3) w geho ruku, a on obratyw ſye vczyny z tehoz blata14) gyny hrnecz, yako ſye lybylo geho oczyma. I wecze boh k Jeremyam:15) Powiez domu Juda: Tot prawy pan boh: y zdaly, yako hrnczierz czyny, nemohu takez16) czynyty wam, abich zborzyl a roztrufyl was, a kagiczie bich vczynyl was y fftyepyl? I ſta sye leta cztwr- Ier. 18.) toho krale Sedechia,17) poſlachu k nyemu poſly kral Edom a kral moab, kral amon al7a) kral tyry a kral Sydonys proſyecz, aby ſye ſpolu ſmlvwiecz nedawaly dany kraly babylonſkemu. I wecze boh k Jeremyam:18) vczyn 20 ſobye rzietyezy drziewene, toczyff wyte huzwiel9) ffeft, a polozyff30) geden na twem hrdle, a pict dafí poſlom kralowym przied Sedechiam21) a rzka: Tot prawy boh pyety kralom a kraly Juda: ya ſem vczynyl zemy, a dal ſem gy tomu, ktoz my ſye lybyl przied myma oczyma, a nynye ſem dal [205a 1] wffeczky tyto zemye w ruczie nabochodonofor,22) ſluhy meho.23) 25 A pak lyd a kralowſtwie, kterzyz my ſluzity nebudu,21) s mecziem, ſ hladem a i neduhem ge nawfſcziewym. nerodte ſlyſſety flow prorokow rzkuczich wam: neſluzte kraly babyloníkemu, abyfíte nezahynuly ſ nymy. A kdyz naplny Jeremyas przikazanye bozie przied Sedechiam,25) Ananyas, prorok z Gabaon, wzem rzietyez ſ hrdla Jeremye,26) y zlama gey a rzka: Tot 30 prawy boh: tak zlamam geho26a) krale babylôſkeho f hrdla tohoto lydu narodow27) po dwu letu dny, a zaſie przyweſty kazy wſſeczko28) nadobie28a) Terra data. Nö. 15 30*
Regum Quarto. 467 ale gyny, geffto i naſylym prziewedeny gfu, ty zwlafícznyel7) rzieczieny fu gymanye Jude. od toho prziewedenye, ot oſmeho leta kralowſtwie nabochodonozor,18) nyekterzy poczynagy czyfty fedmdefat let gymanye. 1) K. Jeconyam; Š. Gekoniaffowi. 2) Š. Izrahelſkem. 3) K. Nabuchodonozor. 4) K. Jeconyam fyna ge°; Š. Gekonyaffe. 4a) sch v Š. 3) K. Nabuchodonozor. 6)K. nerozpomenul. 7) K. Š. Jeremiaffowu. 8) K. Š. s fwu 3) K. a. 10) K. przyial. 11) Š. pobral. 12) K. z domu. 122) K. a z. 12b) sch. v Š. 13) K. to. 11) Š. w Zi- dowstwu. 15) K. proto wlaſtni; Š. proto. 16) Š. zidowftwa. 17) K. neb poyati ti wlaftnie. 18) K. Nabuchodonozor; Š. Nabochodonozora. [Kap. XL.] O Sedechyal) kraly. Uczyny nabochodonozor2) kralem w Jerufalemye ſtricze Joa- chym3) Mathanyam, aby mu ſluzyl poddany a pod przyſahu, a promyeny 14. Král. 24.) mv gmeno, a nazwa ho1) Sedechyam.5) a byl gedenmeziczietma6) let?) w ſtarzy, kdyz poczial kralowaty, a gedenadíte8) let kralowal w Jeru- 5 falemye, a czynyl zle przied bohem yako Joachym, geho bratr. Neb byeſſe pyfíny a myſſlefſe9) ſye przidrzzety krale egypta,10) a take nemyſlefſe przyſahy drzzety kraly babylonſkemu. Neb geho klamachu falefíny prorokowe rzkucz: Skorot egypfîty prziemohu babyloníke. A kdyz Jeremyas gemu [204b 2] radyeffe, aby nadyegy ſwu pokladal v boze, 10 ale ne w czlowiecze,11) na to on netbafſe. I wecze boh Jeremye:12) Gdy do domu hrnczierzowa, a tu vſlyffyfí flowa ma. I gyde. a hrnczierz dye- laffe dyelo ſwe w kole, y roztruſy ſyel3) w geho ruku, a on obratyw ſye vczyny z tehoz blata14) gyny hrnecz, yako ſye lybylo geho oczyma. I wecze boh k Jeremyam:15) Powiez domu Juda: Tot prawy pan boh: y zdaly, yako hrnczierz czyny, nemohu takez16) czynyty wam, abich zborzyl a roztrufyl was, a kagiczie bich vczynyl was y fftyepyl? I ſta sye leta cztwr- Ier. 18.) toho krale Sedechia,17) poſlachu k nyemu poſly kral Edom a kral moab, kral amon al7a) kral tyry a kral Sydonys proſyecz, aby ſye ſpolu ſmlvwiecz nedawaly dany kraly babylonſkemu. I wecze boh k Jeremyam:18) vczyn 20 ſobye rzietyezy drziewene, toczyff wyte huzwiel9) ffeft, a polozyff30) geden na twem hrdle, a pict dafí poſlom kralowym przied Sedechiam21) a rzka: Tot prawy boh pyety kralom a kraly Juda: ya ſem vczynyl zemy, a dal ſem gy tomu, ktoz my ſye lybyl przied myma oczyma, a nynye ſem dal [205a 1] wffeczky tyto zemye w ruczie nabochodonofor,22) ſluhy meho.23) 25 A pak lyd a kralowſtwie, kterzyz my ſluzity nebudu,21) s mecziem, ſ hladem a i neduhem ge nawfſcziewym. nerodte ſlyſſety flow prorokow rzkuczich wam: neſluzte kraly babyloníkemu, abyfíte nezahynuly ſ nymy. A kdyz naplny Jeremyas przikazanye bozie przied Sedechiam,25) Ananyas, prorok z Gabaon, wzem rzietyez ſ hrdla Jeremye,26) y zlama gey a rzka: Tot 30 prawy boh: tak zlamam geho26a) krale babylôſkeho f hrdla tohoto lydu narodow27) po dwu letu dny, a zaſie przyweſty kazy wſſeczko28) nadobie28a) Terra data. Nö. 15 30*
Strana 468
468 Regum Quarto. IJer. 27.] domu bozieho, a przywedu zaſye wſſeczko prziewedenye Jude29) na toto IJer. 28.) myefto. I wecze Jeremyas: amen, tak, tak vczyn pan boh! Jako by rziekl:30) tomu bich ya chtyel, by to mohlo byty. awſſak ſlyfí, ananya!31) nepoſlal tebe hoſpodyn, a kazal ſy vffaty tomuto lydu we lzy. A proto 35 tohoto leta vmrzeſſ po dwu myefieczy dnow. I vmrze Ananyas32) toho leta myeſiecze ſedmeho; Neb to byl prorokowal Jeremyas pateho mye- fiecze.33) 1205a 2] A lek31) fye Sedechias pro fmrt ananye,35) poſla poſly f36) dany do babylona. A Jeremyas poſla lyſt po tiech poſlech taynye37 ke wſſem prziewedenym Jude36) a rzka: Tot prawy pan boh: ftawieyte 40 domy a fîtyepte zahrady, pogymayte a wdawayte ſye, a hledayte pokoge myeſta, do nyehoz ſem was kazal39) przyweſty, a proſte za nye boha, neb10) w geho pokogy bude waſí pokog. Nedayte ſye klamaty prorokô, gefſtot gfu mezy wamy, geffto11) wam ſlybugy, byfſte ſye ſkoro a w kratcze wra- tyly.42) Neb kdyz ſye poczne naplnowaty fedmdefat let, nawratym was 45 do tohoto myeſta. A totot take prawy pan boh k Achab, ſynu tulie, a ſedechyam,43) ſynu11) maaſie, gefſto wâ prorokowal lzywie: dame ge w rucze krale babylonſkeho,45) a zabiet ge przied waſſyma oczyma, 5a) a bude ot nych wzato poklynanye rzkuczich: poloz tye boh iako fedechiam 16) a yako achab, geſſto ge fſkwarzyl kral babylonſky w ohny, proto ze gſu 50 vczynyly nemudroft w Iſrahel,47) ſmylnyly ſyel8) s zenami ſwich przatel, a mlvwyly gfu rzieczy19) wey gme5°) me, a ya gym nekazal. Tuto31) [205b 1] IJer. 29.) prawie zyde, by byla ta dwa52) ftarcze, gefíto ge53) potom danyel rozfu- ftarczye zowal pro Suzannu. a neſſkody to, ze ſye dye: kral babylonſky fſkwarzyl fuzany, ge w ohny, a danyel prawy: byla51) vkamenowa.55) neb poſpolu daly ge 55 IDan. 13./ kraly na muku, a ta gmenem ohnye56) znamenana geſt. A kdyz ſye wra- tychu poſlowe z babylona, przynefu lyſty57) ot falefſnych prorokow knyezy do Jeruſalema w tato ſlowa: Poſtawil was boh w domu ſwem na58) kazdeho muzie, geſſto w ſobie dyaſſa59) ma proroczneho, abyſſte ho wſadyly w puto a w zalarz. A procz nynye nelagete Jeremye,60) gefſto nam pſal: dye 60 layte domy, neb sye newratyte? I czyte Sophonyas lyft przied Sedechiam,61) a Jeremyas slyffy. I wecze Jeremyas: Tot prawy pan boh: na ty, geſito ſem ge kazal przieweſty, 62) nawfſcziewym ge flowê bozym, abich ge przy- wedl zaſye; ale na wy, geſſto ſte newyfſly ſ nymy, puſtym mecz a hlad a neduh ſmrty, a polozym was iako zle fyky,63) gefſto gich giefty nemohu. 65 neb vkazal my boh znamenye: wyz dwa koſſe plna fykow, polozena przied [205b 2] chramem bozym. I weczie61) boh ke mnyc: Czo ty wydyf, Jeremya?65) I weczech: fyky, fyky dobre, dobre welmy, zle, zle welmy. I wecze:66) iako fyky tyto67) dobre, tak poznam prziewedenye,68) gefſto ſem wypuſtyl z tohoto myeſta, a nawratym ge69) do teto zemye; a yako 70 fyky welmy zle, tak dam Sedechiam70) a gyne, gefſto fu oftaly, w trapenye a w ukoru wſſem zemyem. I wecze boh k Jeremyâ:71) gdy a wezmy v hrnczierzye72) lahwiczku73) [Kap. XLI.] IJer. 24.1 hlynyenu, a poymeſl s ſebu 1) ſtarfſych knyezy a ftarſſich lydu75) k udolu 76) ſynow emron, gefſto geſt podle wchodu brany hlynyene, I77) zetrzieff 75 fryccío. [Jer. 29.]
468 Regum Quarto. IJer. 27.] domu bozieho, a przywedu zaſye wſſeczko prziewedenye Jude29) na toto IJer. 28.) myefto. I wecze Jeremyas: amen, tak, tak vczyn pan boh! Jako by rziekl:30) tomu bich ya chtyel, by to mohlo byty. awſſak ſlyfí, ananya!31) nepoſlal tebe hoſpodyn, a kazal ſy vffaty tomuto lydu we lzy. A proto 35 tohoto leta vmrzeſſ po dwu myefieczy dnow. I vmrze Ananyas32) toho leta myeſiecze ſedmeho; Neb to byl prorokowal Jeremyas pateho mye- fiecze.33) 1205a 2] A lek31) fye Sedechias pro fmrt ananye,35) poſla poſly f36) dany do babylona. A Jeremyas poſla lyſt po tiech poſlech taynye37 ke wſſem prziewedenym Jude36) a rzka: Tot prawy pan boh: ftawieyte 40 domy a fîtyepte zahrady, pogymayte a wdawayte ſye, a hledayte pokoge myeſta, do nyehoz ſem was kazal39) przyweſty, a proſte za nye boha, neb10) w geho pokogy bude waſí pokog. Nedayte ſye klamaty prorokô, gefſtot gfu mezy wamy, geffto11) wam ſlybugy, byfſte ſye ſkoro a w kratcze wra- tyly.42) Neb kdyz ſye poczne naplnowaty fedmdefat let, nawratym was 45 do tohoto myeſta. A totot take prawy pan boh k Achab, ſynu tulie, a ſedechyam,43) ſynu11) maaſie, gefſto wâ prorokowal lzywie: dame ge w rucze krale babylonſkeho,45) a zabiet ge przied waſſyma oczyma, 5a) a bude ot nych wzato poklynanye rzkuczich: poloz tye boh iako fedechiam 16) a yako achab, geſſto ge fſkwarzyl kral babylonſky w ohny, proto ze gſu 50 vczynyly nemudroft w Iſrahel,47) ſmylnyly ſyel8) s zenami ſwich przatel, a mlvwyly gfu rzieczy19) wey gme5°) me, a ya gym nekazal. Tuto31) [205b 1] IJer. 29.) prawie zyde, by byla ta dwa52) ftarcze, gefíto ge53) potom danyel rozfu- ftarczye zowal pro Suzannu. a neſſkody to, ze ſye dye: kral babylonſky fſkwarzyl fuzany, ge w ohny, a danyel prawy: byla51) vkamenowa.55) neb poſpolu daly ge 55 IDan. 13./ kraly na muku, a ta gmenem ohnye56) znamenana geſt. A kdyz ſye wra- tychu poſlowe z babylona, przynefu lyſty57) ot falefſnych prorokow knyezy do Jeruſalema w tato ſlowa: Poſtawil was boh w domu ſwem na58) kazdeho muzie, geſſto w ſobie dyaſſa59) ma proroczneho, abyſſte ho wſadyly w puto a w zalarz. A procz nynye nelagete Jeremye,60) gefſto nam pſal: dye 60 layte domy, neb sye newratyte? I czyte Sophonyas lyft przied Sedechiam,61) a Jeremyas slyffy. I wecze Jeremyas: Tot prawy pan boh: na ty, geſito ſem ge kazal przieweſty, 62) nawfſcziewym ge flowê bozym, abich ge przy- wedl zaſye; ale na wy, geſſto ſte newyfſly ſ nymy, puſtym mecz a hlad a neduh ſmrty, a polozym was iako zle fyky,63) gefſto gich giefty nemohu. 65 neb vkazal my boh znamenye: wyz dwa koſſe plna fykow, polozena przied [205b 2] chramem bozym. I weczie61) boh ke mnyc: Czo ty wydyf, Jeremya?65) I weczech: fyky, fyky dobre, dobre welmy, zle, zle welmy. I wecze:66) iako fyky tyto67) dobre, tak poznam prziewedenye,68) gefſto ſem wypuſtyl z tohoto myeſta, a nawratym ge69) do teto zemye; a yako 70 fyky welmy zle, tak dam Sedechiam70) a gyne, gefſto fu oftaly, w trapenye a w ukoru wſſem zemyem. I wecze boh k Jeremyâ:71) gdy a wezmy v hrnczierzye72) lahwiczku73) [Kap. XLI.] IJer. 24.1 hlynyenu, a poymeſl s ſebu 1) ſtarfſych knyezy a ftarſſich lydu75) k udolu 76) ſynow emron, gefſto geſt podle wchodu brany hlynyene, I77) zetrzieff 75 fryccío. [Jer. 29.]
Strana 469
Regum Quarto. 469 80 85 lahwiczku73) przied gich oczyma a dyefí: Tot prawy pan78) buoh:79) tak zetru toto myyeſto y toto myefto,80) anyz81) wiecz ſluty bude toto myeſto tophet a vdol ſynow emron, ale vdol zahubenye. neb ge naplnym mrch proto, aby bylo myyeſto k pohrzebu. I przigide82) Jeremyas z tophet, IJer. 19.] a ſta w ſyenczy domu bozieho a78) rzka ke wſſemu lydu: Tot prawy pan boh: Ay, przywedut na toto myeſto wîſeczky zlofty, kterezt ſem mlvwyl proty nyemu. a rozhnyewaw fye83) knyez fafur, zby84) Jeremyam85) a wſady [206a 1] gey86) w puto, geffto byeffe w domye87) benyamyn w frchnyë w88) domu boziem. A kdyz by ſwyetlo na zaytrzie, wywede fafur Jere- myam89) z puta, I wecze gemu90) Jeremyas: ne fafur90a) nazwal boh gmye twe, ale lekanye na wſſech myeſtech, neb fafur neb faftor wyklada ſye IJer. 2c.] czrnoſt91) vît. iako by rzyekl: nebudeff gmyety czrnoſty92) vît, toczyfr93) moczy przykazowanye91) zlofty, ale wifady lekage ſye, yat95) poweden budeíí do babylona. I pomodly ſye Jeremyas bohu a rzka: Pane bozie 90 cznoſty a moczy, ty wydyfſ ſrdcze a kochanye, vczyn, abich wydyel pomſtu nad nymy, nebt26) ſem tobie zgiewyl wiecz mu a97) przy mv. 1) Š. Sedechiaffowi. 2) K. Nabuchodonozor. 3) Š. Joachymowa. 2) o červ. nadeps. m. pův. c 5) Š. Sedechiaffem. 6) Š. gedenmezcietma. 7) K. w gedenmetczitma letech. 8) K. Š. gedenaft. 9) K. myflil. 10) Š. Egipíke°. 11) K. Š. czlowieku. 12) K. Š. Jeremiaffowi. 13) K. ſe hlina. 11) K. y vczini z teyz hliny. 15) K. Š. Jeremiafſowi. 16) K. zdali nemohu yako hrnczierz tez cziniti. 17) K. Sedechie; Š. Sedechiaffe. 17a) sch. v K. 18) K. Š. Jeremiaffowi. 19) K. huzwi. 20) K. poloz. 21) Š. Sedechiaffem. 22) Š. Nabochodonozora. 23) K. fluze ſwemu. 21) K. nebudu fluziti. 25) Š. Sedechia- ffem. 26) K. Jeremiaffowa; Š. Jeremiaffe. 26)a v K. ps. geho; e vyškrabáno. 27) K. na zidow. 28) K. wífeczky. 28a) za tím sl. přetrž. ly. 29) Š. Juda. 30) K. Amen yakoby rziekl tak vozin pan buoh. 31) Š. Ananiaffi. 32) K. Ananya; Š. Ananiafs. 33) K. mie- ficze pateho. 34) K. lekl. 35) Š. Ananiaffowu. 36) K. z. 37) sch. v K. 38) K. Judee. 39) K. kazal was. 40) Š. nebo. 11) K. gefftot. 42) K. ſe w ſkoro wratili. 43) Š. Sedechiafſowi; K. k Sedechiam 44) K. k fynu. 45) K. krali babyloníkemu. 45a) Š. oczima waſſima. 46) Š. Sedechiaſſe. 17) Š. Izraheli. 48) K. a fmilnili gfu. 49) K. rzecz. 50) Š. we gmeno. 51) sch. v K. 52) K by ta dwa byla ona. 53) sch. v K. 54) K. Š. by byla. 55) K. kamenowana; Š. vkamenowana. 56) K. ohniem. 57) ta dvě sl. sch. v K. 58) K. nad. 59) K. Š. diabla. 60) K. Š. Jeremiaffowi. 61) Š. Sedechiaffem. 62) K. kazal gſem prziweſti. 63) K. fiky zle. 64) czie nadeps. 15) K. Š. Jeremiaffi. (6) K. wecze buoh. 67) Š. ty. 68) K. Š. prziewedenie. 69) K. ho. 70) Š. Sedechiaffe. 71) K. Š. Jeremiaffowi. 72) ta dvě Š. lawiczku. 74) K. jen ſebu. 75) K. z lidu. 76) Š. vdolij. 77) K. sl. sch. v K. 73) hlynieney a. 78) sch. v K. 79) ta dvě sl. jinou rukou. 80) K. mifto. 81) K. ani. 82) K. przygiede. 83) naps. na okr. 84) K. y bil. 85) K. Š. Jeremiaffe. 86) K. ho. 87) K. domu. 88) (!) obě w vynech. v K. 89) K. Š. Jeremiaffe. 90) K. mu. 90a) K. Refafur (!). 91) Š. czernoft. 92) Š. czernofti. 33) ta tři sl. sch. v K. 94) K. przikazowati. 95) K. yat a. 96) K. neb. 97) ta tři sl. sch. v K. O Ezechiely.1) [Kap. XLII.] Ak leta pateho2) Sedechie,3) to geſt pate leto prziewedenye yoachym,4) poczial Ezechiel prorokowaty w babylonye yatym,5) kdyz gyz
Regum Quarto. 469 80 85 lahwiczku73) przied gich oczyma a dyefí: Tot prawy pan78) buoh:79) tak zetru toto myyeſto y toto myefto,80) anyz81) wiecz ſluty bude toto myeſto tophet a vdol ſynow emron, ale vdol zahubenye. neb ge naplnym mrch proto, aby bylo myyeſto k pohrzebu. I przigide82) Jeremyas z tophet, IJer. 19.] a ſta w ſyenczy domu bozieho a78) rzka ke wſſemu lydu: Tot prawy pan boh: Ay, przywedut na toto myeſto wîſeczky zlofty, kterezt ſem mlvwyl proty nyemu. a rozhnyewaw fye83) knyez fafur, zby84) Jeremyam85) a wſady [206a 1] gey86) w puto, geffto byeffe w domye87) benyamyn w frchnyë w88) domu boziem. A kdyz by ſwyetlo na zaytrzie, wywede fafur Jere- myam89) z puta, I wecze gemu90) Jeremyas: ne fafur90a) nazwal boh gmye twe, ale lekanye na wſſech myeſtech, neb fafur neb faftor wyklada ſye IJer. 2c.] czrnoſt91) vît. iako by rzyekl: nebudeff gmyety czrnoſty92) vît, toczyfr93) moczy przykazowanye91) zlofty, ale wifady lekage ſye, yat95) poweden budeíí do babylona. I pomodly ſye Jeremyas bohu a rzka: Pane bozie 90 cznoſty a moczy, ty wydyfſ ſrdcze a kochanye, vczyn, abich wydyel pomſtu nad nymy, nebt26) ſem tobie zgiewyl wiecz mu a97) przy mv. 1) Š. Sedechiaffowi. 2) K. Nabuchodonozor. 3) Š. Joachymowa. 2) o červ. nadeps. m. pův. c 5) Š. Sedechiaffem. 6) Š. gedenmezcietma. 7) K. w gedenmetczitma letech. 8) K. Š. gedenaft. 9) K. myflil. 10) Š. Egipíke°. 11) K. Š. czlowieku. 12) K. Š. Jeremiaffowi. 13) K. ſe hlina. 11) K. y vczini z teyz hliny. 15) K. Š. Jeremiafſowi. 16) K. zdali nemohu yako hrnczierz tez cziniti. 17) K. Sedechie; Š. Sedechiaffe. 17a) sch. v K. 18) K. Š. Jeremiaffowi. 19) K. huzwi. 20) K. poloz. 21) Š. Sedechiaffem. 22) Š. Nabochodonozora. 23) K. fluze ſwemu. 21) K. nebudu fluziti. 25) Š. Sedechia- ffem. 26) K. Jeremiaffowa; Š. Jeremiaffe. 26)a v K. ps. geho; e vyškrabáno. 27) K. na zidow. 28) K. wífeczky. 28a) za tím sl. přetrž. ly. 29) Š. Juda. 30) K. Amen yakoby rziekl tak vozin pan buoh. 31) Š. Ananiaffi. 32) K. Ananya; Š. Ananiafs. 33) K. mie- ficze pateho. 34) K. lekl. 35) Š. Ananiaffowu. 36) K. z. 37) sch. v K. 38) K. Judee. 39) K. kazal was. 40) Š. nebo. 11) K. gefftot. 42) K. ſe w ſkoro wratili. 43) Š. Sedechiafſowi; K. k Sedechiam 44) K. k fynu. 45) K. krali babyloníkemu. 45a) Š. oczima waſſima. 46) Š. Sedechiaſſe. 17) Š. Izraheli. 48) K. a fmilnili gfu. 49) K. rzecz. 50) Š. we gmeno. 51) sch. v K. 52) K by ta dwa byla ona. 53) sch. v K. 54) K. Š. by byla. 55) K. kamenowana; Š. vkamenowana. 56) K. ohniem. 57) ta dvě sl. sch. v K. 58) K. nad. 59) K. Š. diabla. 60) K. Š. Jeremiaffowi. 61) Š. Sedechiaffem. 62) K. kazal gſem prziweſti. 63) K. fiky zle. 64) czie nadeps. 15) K. Š. Jeremiaffi. (6) K. wecze buoh. 67) Š. ty. 68) K. Š. prziewedenie. 69) K. ho. 70) Š. Sedechiaffe. 71) K. Š. Jeremiaffowi. 72) ta dvě Š. lawiczku. 74) K. jen ſebu. 75) K. z lidu. 76) Š. vdolij. 77) K. sl. sch. v K. 73) hlynieney a. 78) sch. v K. 79) ta dvě sl. jinou rukou. 80) K. mifto. 81) K. ani. 82) K. przygiede. 83) naps. na okr. 84) K. y bil. 85) K. Š. Jeremiaffe. 86) K. ho. 87) K. domu. 88) (!) obě w vynech. v K. 89) K. Š. Jeremiaffe. 90) K. mu. 90a) K. Refafur (!). 91) Š. czernoft. 92) Š. czernofti. 33) ta tři sl. sch. v K. 94) K. przikazowati. 95) K. yat a. 96) K. neb. 97) ta tři sl. sch. v K. O Ezechiely.1) [Kap. XLII.] Ak leta pateho2) Sedechie,3) to geſt pate leto prziewedenye yoachym,4) poczial Ezechiel prorokowaty w babylonye yatym,5) kdyz gyz
Strana 470
470 Regum Quarto. biechu przyyaly lyft Jeremye.6) Gehozto proroczſtwie, yako?) y danyelowo, [Erech. 1.] po zborzieny8) myeſta a po ſmrty Jeremyc.9) 1) K. O zechieli; Š. O Ezechielowi. 2) K. pateho leta. 3) Š. Sedechiaffe. 4) Š. Joachyma. 5) K. zgimaným. 6) K. Š. Jeremiaffow. 7) sch. v Š. 8) K. wyprawieme po ſborzeni. 3) K. Š. Jeremiaſſowie; Š. Jeremiaſſe. O1) oblezeny Jeruſalema. PAk na pocziatku leta dewateho Sedechie2) krale nabochodonozor ob [206a 2] leze Jerufalem, neb mu byl zaprziel Sedechias dany. I poſla3) fedechias k Jeremyam1) fafur a Sophonyam knyeze a rzka: otyez za ny boha, acz ſnad ſ namy myloſt vczyny. Jeremyas wecze: Tot prawy pan boh:5) dam Sedechiâ,6) krale Judam,7) a geho ſluhy a lyd goho w ruku 5 nabochodonofor,8) kraly babylona, a ztepe ge mecziem, a neſmyluge ſye any odpufty. a ſwobodnye chodyeffe Jeremyas proftrzied lydu,9) wo- lage tez. Pak kral egypta wygiede z egypta ſ woyſkem, yako chtye obleczy10) Jerufalem, a kral babyloníky otftupy ot Jerufalema proty nyemu, 111) po- pudy ho a przypudy geho, ze muffy12) k nyemu wygyty z ſyria.13) A kdyz 10 nabochodonozor otgiede ot Geruzalema, tehdy falefſny prorokowe po- fmyewachu fye Jeremyel1) a przieluzowachu Sedechiam15) rzkucz: Ne- wratyet sye babylonffty,16) ale wratye ſye prziewedeny naſſy17) k nam ſe wſſym nadobym bozym. Ale Jeremyas proty tomu prawdu prawieſſe a prorokowaſſe rzka: Dan bude Sedechias w rucze babylonſkemu kraly, 15 a mlvwyty bu [206b 1] deta vîty k uſtom, a budeta ſye oczyma wydyety, a do babylona weden bude Sedechias. Pak nemyloftywy1s) prawiechu: Jeremia zbylt geſt19) ſmyſla Jeremyas. Pak Jeremyas oſvedla ſobie oſla ſweho, nô. chtye giety do vlycze, toczyfſ do ſwe wſy, gefſto byla dwadcziety honow ot Jerufalema. a kdyz przygiede k branye benyamyn, pak ſtrazny te 20 brany Jerias lapy20) geho a rzka: ay, vteczy chcze kaldeam!21) I wede ho k knyezatom,22) a ty nabywſſe ſye geho wrazichu ho w zalarz, gefſto byl w domu23) Jonaty pyfarzie. I ſyedye23a) tu Jeremyas mnoho dny. I przy- gyde k nyemu Ananehel,21) ſyn Sellum, geho stricze, do fiencze zalarziowe,25) I wecze mu:26) kup pole me, geffto ge w anathot, neb tobie fluffie dye- 25 dyczîtwo yako nayblyzîfiemu. I vrozumye Jeremyas, ze to geft flowo bozie, I kupy pole, wzem ſedm wah a defiet ſtrziebrnych, y oſwiedczy ſwiedkom, a napfa knyhy, toczyff lyſt27) gmyenye27a) a wladanye, a znamena flybenye a znamenanye w nye.28) a prziepis knyh necha otewrzieno przied oczyma Ananeel24) a ſwiedkow, a da knyhy baruch29) a rzka: wezmy 30 knyhy kupenye ty [206b 2] to znamenane a knyhy tyto otewrzene, a poloz ge w nadoby hlynyenem, aby mohly traty30) mnoho dnow; neb to31) dye pan boh: gefftyet32) budu wlafty dyedynamy y wynnyczemy w teyto33) zemy, o nyez wy prawyte, by myela puſta bity. Ay, ya ſhromazdym was do tohoto myeſta ze wſſech zemy, do nychzto ſem was vwrhl,31) a na- 35 [er. 21.) IJer. 37.] IJer. 32.]
470 Regum Quarto. biechu przyyaly lyft Jeremye.6) Gehozto proroczſtwie, yako?) y danyelowo, [Erech. 1.] po zborzieny8) myeſta a po ſmrty Jeremyc.9) 1) K. O zechieli; Š. O Ezechielowi. 2) K. pateho leta. 3) Š. Sedechiaffe. 4) Š. Joachyma. 5) K. zgimaným. 6) K. Š. Jeremiaffow. 7) sch. v Š. 8) K. wyprawieme po ſborzeni. 3) K. Š. Jeremiaſſowie; Š. Jeremiaſſe. O1) oblezeny Jeruſalema. PAk na pocziatku leta dewateho Sedechie2) krale nabochodonozor ob [206a 2] leze Jerufalem, neb mu byl zaprziel Sedechias dany. I poſla3) fedechias k Jeremyam1) fafur a Sophonyam knyeze a rzka: otyez za ny boha, acz ſnad ſ namy myloſt vczyny. Jeremyas wecze: Tot prawy pan boh:5) dam Sedechiâ,6) krale Judam,7) a geho ſluhy a lyd goho w ruku 5 nabochodonofor,8) kraly babylona, a ztepe ge mecziem, a neſmyluge ſye any odpufty. a ſwobodnye chodyeffe Jeremyas proftrzied lydu,9) wo- lage tez. Pak kral egypta wygiede z egypta ſ woyſkem, yako chtye obleczy10) Jerufalem, a kral babyloníky otftupy ot Jerufalema proty nyemu, 111) po- pudy ho a przypudy geho, ze muffy12) k nyemu wygyty z ſyria.13) A kdyz 10 nabochodonozor otgiede ot Geruzalema, tehdy falefſny prorokowe po- fmyewachu fye Jeremyel1) a przieluzowachu Sedechiam15) rzkucz: Ne- wratyet sye babylonffty,16) ale wratye ſye prziewedeny naſſy17) k nam ſe wſſym nadobym bozym. Ale Jeremyas proty tomu prawdu prawieſſe a prorokowaſſe rzka: Dan bude Sedechias w rucze babylonſkemu kraly, 15 a mlvwyty bu [206b 1] deta vîty k uſtom, a budeta ſye oczyma wydyety, a do babylona weden bude Sedechias. Pak nemyloftywy1s) prawiechu: Jeremia zbylt geſt19) ſmyſla Jeremyas. Pak Jeremyas oſvedla ſobie oſla ſweho, nô. chtye giety do vlycze, toczyfſ do ſwe wſy, gefſto byla dwadcziety honow ot Jerufalema. a kdyz przygiede k branye benyamyn, pak ſtrazny te 20 brany Jerias lapy20) geho a rzka: ay, vteczy chcze kaldeam!21) I wede ho k knyezatom,22) a ty nabywſſe ſye geho wrazichu ho w zalarz, gefſto byl w domu23) Jonaty pyfarzie. I ſyedye23a) tu Jeremyas mnoho dny. I przy- gyde k nyemu Ananehel,21) ſyn Sellum, geho stricze, do fiencze zalarziowe,25) I wecze mu:26) kup pole me, geffto ge w anathot, neb tobie fluffie dye- 25 dyczîtwo yako nayblyzîfiemu. I vrozumye Jeremyas, ze to geft flowo bozie, I kupy pole, wzem ſedm wah a defiet ſtrziebrnych, y oſwiedczy ſwiedkom, a napfa knyhy, toczyff lyſt27) gmyenye27a) a wladanye, a znamena flybenye a znamenanye w nye.28) a prziepis knyh necha otewrzieno przied oczyma Ananeel24) a ſwiedkow, a da knyhy baruch29) a rzka: wezmy 30 knyhy kupenye ty [206b 2] to znamenane a knyhy tyto otewrzene, a poloz ge w nadoby hlynyenem, aby mohly traty30) mnoho dnow; neb to31) dye pan boh: gefftyet32) budu wlafty dyedynamy y wynnyczemy w teyto33) zemy, o nyez wy prawyte, by myela puſta bity. Ay, ya ſhromazdym was do tohoto myeſta ze wſſech zemy, do nychzto ſem was vwrhl,31) a na- 35 [er. 21.) IJer. 37.] IJer. 32.]
Strana 471
Regum Quarto. 471 wratym was35) do tohoto myeſta, a budu w nyem ſmyele36) bydlyty, a vczynym ſ nymy ſmlvwu wiecznu. 1) K. O prwem. 2) Š. Sedechiaſſe. 3) Š. poſlal. 4) K. Š. Jeremiafſowi. 5) na- znač. přemíst. 6) Š. Sedechiafſe. 7) Š. Juda. 8) Š. Nabochodonozora. 3) K. w pro- ftrzedku; lydu sch. 10) Š. oblehnuti. 11) K. a. 12) K. moſy. 13) Š. Syrij. 14) K. Š. Jeremiaffowi. 15) Š. Sedechiaffe. 16) K. Newratit fie babilonſky. 17) Š. naífe. 18) K. nemiloftiwie. 19) K. ge. 20) K. popade. 21) K. do Caldeom; Š. k Caldeyíkym. 22) K. przed knizata. 23) K. domic. 23a) K. fiede. 24) Š. Ananyhel. 25) K. zalarze. 26) K. gemu. 27) ta dvě sl. sch. v K. 27a) první y nadeps. 28) K. w niem. 29) K. Baruchowi knihy. 30) Š. trwati. 31) K. tot. 32) K. geftiet. 33) Š. teto. 34) K. wywrhl. 35) sch. v K. 3e) K. ſmielie. O druhem oblezeny Jerusalema.1) [Kap. XLIII.] PAk dewateho leta Sedechie2) krale, myeſyecze defateho,2a) wraty ſye naburſardan,2b) knyezie woyſka babylonſkeho, a nabochodo'r f nym. I oblehu Jeruſalem, a wffady3) okolo dyelachu ohrady. I zawrziechu myeſto ofmnadíte myefieczow. Pak lek1) ſye Sedechias, y wynye Jere- 14. Krát. 25.] 5 myam5) z zalarzie, a5a) otaza ho w domu ſwem a5a) rzka: kterak ſye na- dyegeff, geftly ta rziecz ot boha, ze fu sye wratyly Caldey?6) A on wecze: w rucze kraly babylonſkemu7) budeff dan. Ale profſy8) tebe, moy kraly, nedaway mne9) opiet do zzalarzie Jonathe,10) abich tu nevmrziel. y przi- kaza kral, aby byl dan do prziedfyenye [207a 1] zalarze, a aby mu dawaly 10 kolacz chleba na wffaky den kromye warzenye,11) az12) by ztrawyly wefſken chleb12a) myeftſky. I wolaffe Jeremyas w fiency zalarzowey:13) kterzyz oftanu v13a) myeftye, tyt hladem a ot meczie feydu; a kterzyz vteku k neprzatelom, ty nyekterak ſmrty vgdu. I ſebrachu ſye knyezata a ftarffy z myeſta k kraly rzkucz: Proſyme tebe, aby tento czlowiek 15 vmrziel, nebti3b) ſwu chytrofty stateczních muzow frdcze a ruczie trapy a hole14) lzze, czoz mlvwy ; neb prawy, zel5) Sedechias weden bude a swazan do babylona;15a) Neb Ezechiel w babylonye prorokowal16) rzka: Sedechias17) neuzrzy babylona. I wecze kral k nym:18) ay, ont geſt v waſſich rukach, nebt19) neſluffie kraly wam nycziehoz odpowiediety. I wzechu Jeremyam,20) 20 a po prowaziech wpuſtichu21) ho w giezero helchie, w nyemzto wody ne- byefſe nez22) bahno, aby ſye tu ſam zaduſſyl a ſwu wlaſtny ſmrty vmrziel. I byl prorok v bahnye az do hrdla,23) a to bylo horczieyſſye wyecz nez21) ſmrt. Tehdy abdemelech25) murzenyn, muz klefſczieny z domu kralowa, Jemiaſs byl taynye wecze kraly: tyto muzowe26) przy [207a 2] prawyly tye k wely- w bahnye. 25 kemu hrziechu; kral27) wezmy s ſebu trzydczety muzow, a wytyehny proroka z bahna drziewe,28) nezt vmrzie. a on pogem s ſebu muzow, a nabraw29) s febu ftarich ffatek30) z domu kralowa a rucha zetleleho, I puſty mu po prowazu do bahna a31) wecze k Jeremya:32) podloz toto32a) ſtare rucho pod loket twe ruky a na prowazy. A kdyz to vczyny, wytazzechu33) ho 30 z bahna. I zawola gich kral taynye ke dwerzom trzietym,34) gefíto byly IJer. 37./ Peticô Je'e ne da'etur ad carce'm J.nathe.
Regum Quarto. 471 wratym was35) do tohoto myeſta, a budu w nyem ſmyele36) bydlyty, a vczynym ſ nymy ſmlvwu wiecznu. 1) K. O prwem. 2) Š. Sedechiaſſe. 3) Š. poſlal. 4) K. Š. Jeremiafſowi. 5) na- znač. přemíst. 6) Š. Sedechiafſe. 7) Š. Juda. 8) Š. Nabochodonozora. 3) K. w pro- ftrzedku; lydu sch. 10) Š. oblehnuti. 11) K. a. 12) K. moſy. 13) Š. Syrij. 14) K. Š. Jeremiaffowi. 15) Š. Sedechiaffe. 16) K. Newratit fie babilonſky. 17) Š. naífe. 18) K. nemiloftiwie. 19) K. ge. 20) K. popade. 21) K. do Caldeom; Š. k Caldeyíkym. 22) K. przed knizata. 23) K. domic. 23a) K. fiede. 24) Š. Ananyhel. 25) K. zalarze. 26) K. gemu. 27) ta dvě sl. sch. v K. 27a) první y nadeps. 28) K. w niem. 29) K. Baruchowi knihy. 30) Š. trwati. 31) K. tot. 32) K. geftiet. 33) Š. teto. 34) K. wywrhl. 35) sch. v K. 3e) K. ſmielie. O druhem oblezeny Jerusalema.1) [Kap. XLIII.] PAk dewateho leta Sedechie2) krale, myeſyecze defateho,2a) wraty ſye naburſardan,2b) knyezie woyſka babylonſkeho, a nabochodo'r f nym. I oblehu Jeruſalem, a wffady3) okolo dyelachu ohrady. I zawrziechu myeſto ofmnadíte myefieczow. Pak lek1) ſye Sedechias, y wynye Jere- 14. Krát. 25.] 5 myam5) z zalarzie, a5a) otaza ho w domu ſwem a5a) rzka: kterak ſye na- dyegeff, geftly ta rziecz ot boha, ze fu sye wratyly Caldey?6) A on wecze: w rucze kraly babylonſkemu7) budeff dan. Ale profſy8) tebe, moy kraly, nedaway mne9) opiet do zzalarzie Jonathe,10) abich tu nevmrziel. y przi- kaza kral, aby byl dan do prziedfyenye [207a 1] zalarze, a aby mu dawaly 10 kolacz chleba na wffaky den kromye warzenye,11) az12) by ztrawyly wefſken chleb12a) myeftſky. I wolaffe Jeremyas w fiency zalarzowey:13) kterzyz oftanu v13a) myeftye, tyt hladem a ot meczie feydu; a kterzyz vteku k neprzatelom, ty nyekterak ſmrty vgdu. I ſebrachu ſye knyezata a ftarffy z myeſta k kraly rzkucz: Proſyme tebe, aby tento czlowiek 15 vmrziel, nebti3b) ſwu chytrofty stateczních muzow frdcze a ruczie trapy a hole14) lzze, czoz mlvwy ; neb prawy, zel5) Sedechias weden bude a swazan do babylona;15a) Neb Ezechiel w babylonye prorokowal16) rzka: Sedechias17) neuzrzy babylona. I wecze kral k nym:18) ay, ont geſt v waſſich rukach, nebt19) neſluffie kraly wam nycziehoz odpowiediety. I wzechu Jeremyam,20) 20 a po prowaziech wpuſtichu21) ho w giezero helchie, w nyemzto wody ne- byefſe nez22) bahno, aby ſye tu ſam zaduſſyl a ſwu wlaſtny ſmrty vmrziel. I byl prorok v bahnye az do hrdla,23) a to bylo horczieyſſye wyecz nez21) ſmrt. Tehdy abdemelech25) murzenyn, muz klefſczieny z domu kralowa, Jemiaſs byl taynye wecze kraly: tyto muzowe26) przy [207a 2] prawyly tye k wely- w bahnye. 25 kemu hrziechu; kral27) wezmy s ſebu trzydczety muzow, a wytyehny proroka z bahna drziewe,28) nezt vmrzie. a on pogem s ſebu muzow, a nabraw29) s febu ftarich ffatek30) z domu kralowa a rucha zetleleho, I puſty mu po prowazu do bahna a31) wecze k Jeremya:32) podloz toto32a) ſtare rucho pod loket twe ruky a na prowazy. A kdyz to vczyny, wytazzechu33) ho 30 z bahna. I zawola gich kral taynye ke dwerzom trzietym,34) gefíto byly IJer. 37./ Peticô Je'e ne da'etur ad carce'm J.nathe.
Strana 472
472 Regum Quarto. w35) domu boziem, a rzka gemu: tyezy tebe, a nycz netay prziede mnu! a on wecze: dam-lyt radu, nebudeff pofluffen, a powyem-lyt prawdu, zabiefſ mye. I przyſieze mu kral a rzka: Jako boh zyw, nezabiem tebe, any tye36) dam w rucze tyem muzom, gefſto twe dufſe hledagy.37) wy- gdefſ-ly k knyezatom babylona,38) budeff zdraw y dom twoy,39) a myeſto 35 toto nebude zapaleno; pakly newygdeff, myefto40) toto11) bude zapaleno, a ty nevgdeſſ z42) ruku gich y ſ twym domem. I wecze kral: vczynyl bich, czoz43) dyeff, ale bogym ſye przywuznych,41) gefſto gſu wyffly k Caldeom,45) aby mne neobzalowaly, [207b 1] abich tak nebyl dan w gich rucze, aby ſye mnv46) nepoſmyewaly. wecze Jeremyas: nebudefſ zrazen. Tehdy 40 kral wecze: Newiez yzadny teto rzieczy; a budu-ly tebe tazaty, czo mlvwil ſ tebu47) kral, dyeff: ztahl ſem ſye przied kralem, aby mne nedal IJer. 38./ vweſty w zzalarz. 1) Š. (přid.) znamenay. 2) Š. Sedechiafſe; krale sch. v K. 2a) K. (přid.) a dne defateho. 2b) K. Nabuzardan. 3) K. wezde. 4) K. lekl. 5) K. Š. Jeremiaffe. 3a) sch. v K. 6) Š. Caldeyfftij. 7) K. krali Babilonfkemu w rucze. 8) Š. proſym. 3) K. mie. 10) Š. Jonathowa. 11) sch. v K. 12) K. acz. 12a) K. cheb (!). 13) Š. zalarzowe. 13a) Š. w. 13b) K. neb. 14) K. na kratcze. 15) sch. v K. 15a) K. do Jerufalema. 16) K. prorokowa. 17) K. Sedechia. 18) ta dvě sl. sch. v K. 19) K. ruku neb. 20) K. Š. Jeremiaffe. 21) K. wpuſti. 22) K. nezli. 23) K. fmrti. 24) K. nezli. 25) K. Abdelemech. 26) K. muzie. 27) Š. krali; K. pro bozieho kral wecze. 28) K. drziew. 29) K. nabra. 30) K. ffatow. 31) K. y. 32) Š. Jeremiaffowi; K. Jeremiaffowi proroku. 322) Š. to. 33) K. wytiezechu. 34) K. tim. 35) K. v. 36) K. tebe. 37) K. hledagi y wecze Jeremiaſs. 38) K. babilonſkym. 39) K. twoy dom. 40) K. tehdy miefto. 41) sch. v K. 42) sch. v K. 43) K. czo. 44) K. Š. przibuznych. 45) Š. Caldeyſkym. 46) K. mi fie. 47) K. s ftebu mluwil. [Kap. XLIV.I O vtyekany Sedechial) krale. Zeny dyety PAk nedoſta ſye gyedla v2) myeſtie tak welmy,3) ze zeny ſwe dyety giedly giedyechu4) v myeru pyedy, yakoz ſye czte w trenys, toczyf v placzy. IJer. 39: 4. Král. I by myeſto yato gedenadſteho leta Sedechia,5) cztwrteho myefyecze, de- 25.) wateho dne podle Jozefa a knyh kralowich. Ale podle Jeremya6) patcho dne Otewrziechu myeſto o puol noczy, I ſyedyechu knyezata babylona7) 5 proſtrzied brany. a ſedechias vteczie ſe wſſym domem ſwym w noczy, a knyezata geho y przietele ſ nym ſkrze zahradu kralowu. y wgydus) na czieftu pufſty. A kdyz to9) powiediechu knyezatom babylona ty, geſſto fye1o) dobrowolnye daly caldeyſkym, ynhed geho ſtyhachu, I popadechu geholl) na vſwytye na poly pufſtye Jerycho. A mnoho knyezat rozprſſechu 10 ſye ot nyeho [207b 2] a otſtupichu. Ale geho f gynymy ſwazawfſe we- dechu12) k kraly babylona13) do11) reblata. a on mlvwyl ſ nymyl5) ſud a rzka: Tys nebyl wdyeczien przyyateho panftwie, a proty fſczyedremu darczy neprzietelfky fy16) czynyl, a zle ſy przyfahl bohu.16a) A k tomu wecze: welyky boh, mage twu zloft w nenawyfty, y dal my tye. I zby 15 ſyny geho przied nym, a Sarraryam,17) naywyſſyeho knyeze, gehozls) ſyna
472 Regum Quarto. w35) domu boziem, a rzka gemu: tyezy tebe, a nycz netay prziede mnu! a on wecze: dam-lyt radu, nebudeff pofluffen, a powyem-lyt prawdu, zabiefſ mye. I przyſieze mu kral a rzka: Jako boh zyw, nezabiem tebe, any tye36) dam w rucze tyem muzom, gefſto twe dufſe hledagy.37) wy- gdefſ-ly k knyezatom babylona,38) budeff zdraw y dom twoy,39) a myeſto 35 toto nebude zapaleno; pakly newygdeff, myefto40) toto11) bude zapaleno, a ty nevgdeſſ z42) ruku gich y ſ twym domem. I wecze kral: vczynyl bich, czoz43) dyeff, ale bogym ſye przywuznych,41) gefſto gſu wyffly k Caldeom,45) aby mne neobzalowaly, [207b 1] abich tak nebyl dan w gich rucze, aby ſye mnv46) nepoſmyewaly. wecze Jeremyas: nebudefſ zrazen. Tehdy 40 kral wecze: Newiez yzadny teto rzieczy; a budu-ly tebe tazaty, czo mlvwil ſ tebu47) kral, dyeff: ztahl ſem ſye przied kralem, aby mne nedal IJer. 38./ vweſty w zzalarz. 1) Š. (přid.) znamenay. 2) Š. Sedechiafſe; krale sch. v K. 2a) K. (přid.) a dne defateho. 2b) K. Nabuzardan. 3) K. wezde. 4) K. lekl. 5) K. Š. Jeremiaffe. 3a) sch. v K. 6) Š. Caldeyfftij. 7) K. krali Babilonfkemu w rucze. 8) Š. proſym. 3) K. mie. 10) Š. Jonathowa. 11) sch. v K. 12) K. acz. 12a) K. cheb (!). 13) Š. zalarzowe. 13a) Š. w. 13b) K. neb. 14) K. na kratcze. 15) sch. v K. 15a) K. do Jerufalema. 16) K. prorokowa. 17) K. Sedechia. 18) ta dvě sl. sch. v K. 19) K. ruku neb. 20) K. Š. Jeremiaffe. 21) K. wpuſti. 22) K. nezli. 23) K. fmrti. 24) K. nezli. 25) K. Abdelemech. 26) K. muzie. 27) Š. krali; K. pro bozieho kral wecze. 28) K. drziew. 29) K. nabra. 30) K. ffatow. 31) K. y. 32) Š. Jeremiaffowi; K. Jeremiaffowi proroku. 322) Š. to. 33) K. wytiezechu. 34) K. tim. 35) K. v. 36) K. tebe. 37) K. hledagi y wecze Jeremiaſs. 38) K. babilonſkym. 39) K. twoy dom. 40) K. tehdy miefto. 41) sch. v K. 42) sch. v K. 43) K. czo. 44) K. Š. przibuznych. 45) Š. Caldeyſkym. 46) K. mi fie. 47) K. s ftebu mluwil. [Kap. XLIV.I O vtyekany Sedechial) krale. Zeny dyety PAk nedoſta ſye gyedla v2) myeſtie tak welmy,3) ze zeny ſwe dyety giedly giedyechu4) v myeru pyedy, yakoz ſye czte w trenys, toczyf v placzy. IJer. 39: 4. Král. I by myeſto yato gedenadſteho leta Sedechia,5) cztwrteho myefyecze, de- 25.) wateho dne podle Jozefa a knyh kralowich. Ale podle Jeremya6) patcho dne Otewrziechu myeſto o puol noczy, I ſyedyechu knyezata babylona7) 5 proſtrzied brany. a ſedechias vteczie ſe wſſym domem ſwym w noczy, a knyezata geho y przietele ſ nym ſkrze zahradu kralowu. y wgydus) na czieftu pufſty. A kdyz to9) powiediechu knyezatom babylona ty, geſſto fye1o) dobrowolnye daly caldeyſkym, ynhed geho ſtyhachu, I popadechu geholl) na vſwytye na poly pufſtye Jerycho. A mnoho knyezat rozprſſechu 10 ſye ot nyeho [207b 2] a otſtupichu. Ale geho f gynymy ſwazawfſe we- dechu12) k kraly babylona13) do11) reblata. a on mlvwyl ſ nymyl5) ſud a rzka: Tys nebyl wdyeczien przyyateho panftwie, a proty fſczyedremu darczy neprzietelfky fy16) czynyl, a zle ſy przyfahl bohu.16a) A k tomu wecze: welyky boh, mage twu zloft w nenawyfty, y dal my tye. I zby 15 ſyny geho przied nym, a Sarraryam,17) naywyſſyeho knyeze, gehozls) ſyna
Strana 473
Regum Quarto. 473 Joſedech zachowal, a zaby19) klefſcziencze, gefíto byl nad muzmy bo- yownymy, a Sofar, knyeze woyſka, a pyet muzow z tyech, geſſto ſtaly przied kralem, a trzy wratne chramu a ſedm muzow chwalenych z obczy,20) 20 neb ſſedefat podle Jeremya.21) Potom wywrze oczy ſedechie,22) a ſwazaw28) geho rzyetyezy, aby ho21) przywedl do babylona, a ſ nym Joſedech. I wra- tychu ſye ty, geſſto ho21) wedly do reblata, k woyſku do Jeruſalema. 1) Š. Sedechiaffe. 2) K. w. 3) sch. v K. 4) K. gedli. 5) K. Sedechie; Š. Sede- chiafſe. e) K. Š. Jeremiaffe. 7) K. babiloníka. 8) K. wgidechu; Š. wygdu. 2) sch. v Š. 10) K. gfu fe. 11) K. ho. 12) K. wedu. 13) Š. Babiloníkemu. 14) sch. v K. 15) K. f nym. 16) K. neprzitelfky s. 16a) K. proti bohu. 17) K. Saranam. 18) K. geho. 19) Š. zabil. 20) K obcze. 21) K. Š. Jeremiaſſe. 22) K. Sedechiaffi; Š. Sedechiaffowi. 23) K. ſwaza. 24) K, geho. IJer. 52.] O1) ſpaleny Jerufalema a chramu.2) PAk w gedenaſtem letie Sedechie,3) myeſyecze pateho, dne defateho, to se bylo1) leto trzidczate nabochodonozor,5) krale babylonſkeho, Nabur- fardan6) zapaly dom bozy a dom kralow a wſſeczky [208a 1] domy" Jeruſalema,8) a wſſyczku zed okolo Jeruſalema zborzy, a pobra9) wſſeczko 5 nadobie bozicho domu a ſlupy a morzie myedyene. A zwaza lyd, aby ge przywedl do Babylona, a ty wlaftnye10) flowu gymanye Jude. a wzie 14. Král. 25; Jeremyaml1) z wiezeny z12) zalarzic, o nyemzto przikazanye byl wzal Jer. 40.) Naburfardan6) taketo: wezmy onoho a poloz ſwel3) oczy nan; a yakoz bude chtiety, vczyn my tak. I poſtawy Godolyam nad zemy, fyna ahy- 10 tam,13a) aby byl nad chudymy, geffto tu byly oſtaweny, a nad oraczy a13b) nad wynarzy, aby na wſſake leto platyly a dawaly kraly babylona11) wyecz vrczienu. I ſyedyefſe Naburfardans) w rama, w tô myeſtye, a trhachu15) przieden rzietyezmy16) ſwazany. A wzem z proftrzied gich Jeremyam,17 wecze k nyemu: pod ſe mnu do babylona, a pocztym tebe. Paklyt ſye 15 nelyby tobye, ale ſyed a oftan tu; wſfeczka zemye przied tebu geft. bydl18) v Godolia, a kamz kolywiek19) chczeff, tam gdy. I da gemu Naburfardan6) krmye a dary, y20) puſty geho,21) a takez puftennyky ſwobodnye otgyty propufty.22) I fyedye Jeremye23) a baruch pyfarz proftrzied lydu toho, geffto byl [208a 2] oftawen, a Naburfardan6) giede do babylona, weda 20 s ſebu wieznye. A tutot23a) geſt konecz kralowſtwie zydowſkeho. A kra- lowano geft mezy nymy, iako prawy Jozefus, pyet fet a cztrnaſte let a fieft myefyeczow a deſyet dny, Ale podle knyh kralowich dewiet fet let. A bylo mezy nymy kralow ot dawyda gedenmezyczietma.21) a ot dyelanye chramu vſſlo cztyrzy ſta a fedmdefat let a ffeft myeſyeczow a deſyet dny. 25 Ale ot wichozenye25) lydu z egypta Tyſycz dwye ftye a fedmdefat let a ffeft myelyeczow a defyet dny. A bylo w chramye podítupenym ffeſtnaft ſwrchnych knyezow,26) ot prwnyeho fadoch, gehoz Salomon27) vſtawyl, az do otczie Joſedech, gehoz zabyl kral babyloníky ſ gynymy.28) ffinis regni iudeor4 nô h°. [Jer. 40.] Kap. XLV.]
Regum Quarto. 473 Joſedech zachowal, a zaby19) klefſcziencze, gefíto byl nad muzmy bo- yownymy, a Sofar, knyeze woyſka, a pyet muzow z tyech, geſſto ſtaly przied kralem, a trzy wratne chramu a ſedm muzow chwalenych z obczy,20) 20 neb ſſedefat podle Jeremya.21) Potom wywrze oczy ſedechie,22) a ſwazaw28) geho rzyetyezy, aby ho21) przywedl do babylona, a ſ nym Joſedech. I wra- tychu ſye ty, geſſto ho21) wedly do reblata, k woyſku do Jeruſalema. 1) Š. Sedechiaffe. 2) K. w. 3) sch. v K. 4) K. gedli. 5) K. Sedechie; Š. Sede- chiafſe. e) K. Š. Jeremiaffe. 7) K. babiloníka. 8) K. wgidechu; Š. wygdu. 2) sch. v Š. 10) K. gfu fe. 11) K. ho. 12) K. wedu. 13) Š. Babiloníkemu. 14) sch. v K. 15) K. f nym. 16) K. neprzitelfky s. 16a) K. proti bohu. 17) K. Saranam. 18) K. geho. 19) Š. zabil. 20) K obcze. 21) K. Š. Jeremiaſſe. 22) K. Sedechiaffi; Š. Sedechiaffowi. 23) K. ſwaza. 24) K, geho. IJer. 52.] O1) ſpaleny Jerufalema a chramu.2) PAk w gedenaſtem letie Sedechie,3) myeſyecze pateho, dne defateho, to se bylo1) leto trzidczate nabochodonozor,5) krale babylonſkeho, Nabur- fardan6) zapaly dom bozy a dom kralow a wſſeczky [208a 1] domy" Jeruſalema,8) a wſſyczku zed okolo Jeruſalema zborzy, a pobra9) wſſeczko 5 nadobie bozicho domu a ſlupy a morzie myedyene. A zwaza lyd, aby ge przywedl do Babylona, a ty wlaftnye10) flowu gymanye Jude. a wzie 14. Král. 25; Jeremyaml1) z wiezeny z12) zalarzic, o nyemzto przikazanye byl wzal Jer. 40.) Naburfardan6) taketo: wezmy onoho a poloz ſwel3) oczy nan; a yakoz bude chtiety, vczyn my tak. I poſtawy Godolyam nad zemy, fyna ahy- 10 tam,13a) aby byl nad chudymy, geffto tu byly oſtaweny, a nad oraczy a13b) nad wynarzy, aby na wſſake leto platyly a dawaly kraly babylona11) wyecz vrczienu. I ſyedyefſe Naburfardans) w rama, w tô myeſtye, a trhachu15) przieden rzietyezmy16) ſwazany. A wzem z proftrzied gich Jeremyam,17 wecze k nyemu: pod ſe mnu do babylona, a pocztym tebe. Paklyt ſye 15 nelyby tobye, ale ſyed a oftan tu; wſfeczka zemye przied tebu geft. bydl18) v Godolia, a kamz kolywiek19) chczeff, tam gdy. I da gemu Naburfardan6) krmye a dary, y20) puſty geho,21) a takez puftennyky ſwobodnye otgyty propufty.22) I fyedye Jeremye23) a baruch pyfarz proftrzied lydu toho, geffto byl [208a 2] oftawen, a Naburfardan6) giede do babylona, weda 20 s ſebu wieznye. A tutot23a) geſt konecz kralowſtwie zydowſkeho. A kra- lowano geft mezy nymy, iako prawy Jozefus, pyet fet a cztrnaſte let a fieft myefyeczow a deſyet dny, Ale podle knyh kralowich dewiet fet let. A bylo mezy nymy kralow ot dawyda gedenmezyczietma.21) a ot dyelanye chramu vſſlo cztyrzy ſta a fedmdefat let a ffeft myeſyeczow a deſyet dny. 25 Ale ot wichozenye25) lydu z egypta Tyſycz dwye ftye a fedmdefat let a ffeft myelyeczow a defyet dny. A bylo w chramye podítupenym ffeſtnaft ſwrchnych knyezow,26) ot prwnyeho fadoch, gehoz Salomon27) vſtawyl, az do otczie Joſedech, gehoz zabyl kral babyloníky ſ gynymy.28) ffinis regni iudeor4 nô h°. [Jer. 40.] Kap. XLV.]
Strana 474
474 Regum Quarto. 1) K. Tuto o. 2) K. (dod.) a o Godolia; Š. chramu bozieho. 3) K. Sedechia; Š. Sedechiaffe. 4) sch. v K. 5) Š. Nabochodonozora. 6) K. Nabuzardan. 7) a dom — domy sch. v K. s) K. w Jerufalemie. 3) Š. pobral. 10) K. zwlaftnie. 11) K. Š. Jeremiaffe. 12) sch. v Š. 13) K. twe. 13a) K. Achitam. 13b) Š. y. 11) Š. Babiloníkemu, 15) Š. trhachu fe. 16) K. przed nym rytierzi. 17) K. Š. nych Jeremiaffe. 18) K. a bud. 13) K. koli. 20) K. a. 21) K. ho. 22) K. propuſti odgiti. 23) K. Š. I fiede Jeremiafs. 23a) K. tuto. 24) Š. XXij; K. gedenmetczitma. 25) K. wywedenie. 26) K. kniezi. 27) K. Šalomun; Š. Sfalomun. 28) K. (přid.) w gymani. Kap. XLVI.] O ſmrty Sedechiel) krale. Ak nabochodonoſor,1a) kdyz przigiede do babylona ſ wytyczſtwym,2) obyety ſlawne obietowa bohom ſwym a ſlawy ſe wſſemy ſwymy3) dewiet dny. A kdyz fiedyechu weſely, przykaza kral, aby przywedly mezy nye Sedechiam4) a nyektere [208b 1] zpiewaky chramu f nym, aby ſlawyly rukama przied kſwaſſany5) w rozlycznych hudbach, Aby zpiewaly ſlawy 5 pyeſny z5) ſyon. a kwaſſene pygiechu z rozlyczneho nadobie domu bozieho, z nychzto nyektere7) nabochodonozorla) byl poſwietyl modla, a nyektere fobie zachowal. A kdyz dawachu tyem, geffto hudyechu, pytye5) taynye, przikaza kral, aby daly Sedechíe9) oſlabne pytye.10) an pak prziede wſfemy byl ohawnye oſlaben ;11) a poſmyewawiſe ſye gemu, wedechu ho zaſye do 10 zalarzie. A tak przielyffnu boleſty muczien po malich dnech vmrzie. To vſlyffew12) nabochodono“r1a) ze ge vmrziel, kaza ho wytrhnuty13) z zalarzie, a kralowu14) czty gey15) pohrziebſty16) kaza.17) Incid. vpadowe.18) nõ. ZA dnow Sedechie19) ſta ſye zruſfenye kralowſtwie zydowíkeho, 15 A pocziatek mye20) wiek paty, gehozto druheho leta ſta ſye vgma ſluncze, geffto Chales melyfius byl prorokowal. a we dnech gymanye rzymſkich21) ffeſty kral rzymſky22) Serwius, fflechetny Jate syn; [208b 2] ten trzy hory myeftu23) przydal: kwyrynal, bywynal a eſtylyn, a prziekopy21) okolo zdy obwedl, vroky myefíczianô rzymſkym on prwy vſtawil. Potom ho 20 zaby25) tharkwyn pyſſny, ſtareho tharkwyna ſyn. Toho czaſſu v rziekow ſedm mudrczow bylo nazwano.26) 1) Š. Sedechiafſe. 13) K. nabuchodonozor. 2) K. fwitieziw. 3) sch. v K. 4) Š. Sedechiaffe. 5) K. kwaffeny. 6) sch. v K. 7) sch. v K. 8) K. hudli piti. 3) Š. Se- dechiaffowi. 10) K. piti oſlabnee. 11) K. ohawnie by oflawen. 12) K. vſliffew to; 13) K. wytahnuti. 14) Š. kralowſku. 15) sch. v K. 16) K. pohrzebati. Š. vſlyſſaw. 17) Š. kazal. 18) K. Š. Napadowe. 19) Š. Sedechiaffe. 20) K. Š. miel. 21) K. by Rzimíky. 22) sch. v K. 23) Š. miefta. 24) K. przikop. 25) Š. zabil. 26) v K. přid. etc. [Kap. XLVII.) Wylyczienye protywnoſty.1) W Tomto myeſtye zdalo ſye na za podobne wlozyty protywnoſty o pomlvwye let kralow Juda a kralow Ifrahel,2) A tiech protywnofty
474 Regum Quarto. 1) K. Tuto o. 2) K. (dod.) a o Godolia; Š. chramu bozieho. 3) K. Sedechia; Š. Sedechiaffe. 4) sch. v K. 5) Š. Nabochodonozora. 6) K. Nabuzardan. 7) a dom — domy sch. v K. s) K. w Jerufalemie. 3) Š. pobral. 10) K. zwlaftnie. 11) K. Š. Jeremiaffe. 12) sch. v Š. 13) K. twe. 13a) K. Achitam. 13b) Š. y. 11) Š. Babiloníkemu, 15) Š. trhachu fe. 16) K. przed nym rytierzi. 17) K. Š. nych Jeremiaffe. 18) K. a bud. 13) K. koli. 20) K. a. 21) K. ho. 22) K. propuſti odgiti. 23) K. Š. I fiede Jeremiafs. 23a) K. tuto. 24) Š. XXij; K. gedenmetczitma. 25) K. wywedenie. 26) K. kniezi. 27) K. Šalomun; Š. Sfalomun. 28) K. (přid.) w gymani. Kap. XLVI.] O ſmrty Sedechiel) krale. Ak nabochodonoſor,1a) kdyz przigiede do babylona ſ wytyczſtwym,2) obyety ſlawne obietowa bohom ſwym a ſlawy ſe wſſemy ſwymy3) dewiet dny. A kdyz fiedyechu weſely, przykaza kral, aby przywedly mezy nye Sedechiam4) a nyektere [208b 1] zpiewaky chramu f nym, aby ſlawyly rukama przied kſwaſſany5) w rozlycznych hudbach, Aby zpiewaly ſlawy 5 pyeſny z5) ſyon. a kwaſſene pygiechu z rozlyczneho nadobie domu bozieho, z nychzto nyektere7) nabochodonozorla) byl poſwietyl modla, a nyektere fobie zachowal. A kdyz dawachu tyem, geffto hudyechu, pytye5) taynye, przikaza kral, aby daly Sedechíe9) oſlabne pytye.10) an pak prziede wſfemy byl ohawnye oſlaben ;11) a poſmyewawiſe ſye gemu, wedechu ho zaſye do 10 zalarzie. A tak przielyffnu boleſty muczien po malich dnech vmrzie. To vſlyffew12) nabochodono“r1a) ze ge vmrziel, kaza ho wytrhnuty13) z zalarzie, a kralowu14) czty gey15) pohrziebſty16) kaza.17) Incid. vpadowe.18) nõ. ZA dnow Sedechie19) ſta ſye zruſfenye kralowſtwie zydowíkeho, 15 A pocziatek mye20) wiek paty, gehozto druheho leta ſta ſye vgma ſluncze, geffto Chales melyfius byl prorokowal. a we dnech gymanye rzymſkich21) ffeſty kral rzymſky22) Serwius, fflechetny Jate syn; [208b 2] ten trzy hory myeftu23) przydal: kwyrynal, bywynal a eſtylyn, a prziekopy21) okolo zdy obwedl, vroky myefíczianô rzymſkym on prwy vſtawil. Potom ho 20 zaby25) tharkwyn pyſſny, ſtareho tharkwyna ſyn. Toho czaſſu v rziekow ſedm mudrczow bylo nazwano.26) 1) Š. Sedechiafſe. 13) K. nabuchodonozor. 2) K. fwitieziw. 3) sch. v K. 4) Š. Sedechiaffe. 5) K. kwaffeny. 6) sch. v K. 7) sch. v K. 8) K. hudli piti. 3) Š. Se- dechiaffowi. 10) K. piti oſlabnee. 11) K. ohawnie by oflawen. 12) K. vſliffew to; 13) K. wytahnuti. 14) Š. kralowſku. 15) sch. v K. 16) K. pohrzebati. Š. vſlyſſaw. 17) Š. kazal. 18) K. Š. Napadowe. 19) Š. Sedechiaffe. 20) K. Š. miel. 21) K. by Rzimíky. 22) sch. v K. 23) Š. miefta. 24) K. przikop. 25) Š. zabil. 26) v K. přid. etc. [Kap. XLVII.) Wylyczienye protywnoſty.1) W Tomto myeſtye zdalo ſye na za podobne wlozyty protywnoſty o pomlvwye let kralow Juda a kralow Ifrahel,2) A tiech protywnofty
Strana 475
Regum Quarto. 475 10 15 dokonane rzieczy, gefto naſ dotykagy, wyprawyty, abychom potom tyem wyprawnyegie popſaly.3) Neb w knyhach kralowich wynykagy protyw- 5 nofty o pomlvwye let kralow Juda a kralow Ifrahel,2) a ty mohu nyekdy byty ſkonany. a kde ſye nenalezne ſkonanye, to ſye przihodylo geſt ob- meſſkanym pyſarzie. Neb v wlaſtnych gmenach czaîto bywagy klamany. Slyffyz, ze Roboam a Jeroboam nayprwe kralowaly gſu ſedmnadíte let, geden w Juda, a druhy w Iſrahel.4) Pak po Roboam poczial kralowaty [209a 11 syn geho Abia w Jerufalemye w ofmnadſte leto Jeroboam, a ten dwameziczietma5) let kralowal w Ifrahel,4) a Abia za Jeroboam ſpolu trzy leta kralowal, a tiech trzy let dwie letye czieley5) a trzietieho leta dyel nyckaky; a to bylo dwudczate leto Jeroboam. A na nyekterem kufu toho leta poczial kralowaty Afa, ſyn Abia, A ten gedno a cztyrzi- dcziety let kralowal w Jerufalemye. leta druheho Afa kralowal w Hfra- hel1) Nadab, fyn Jeroboam,6) dwie letye, gedno leto a dyel nyekaky dru- heho leta; a to bieſſe trzietye leto Afa. I zaby") geho Baafa. I kralowas) zan w Ifrahell) trzictie leto Afa, I kralowas) cztrmezyczietma9) let, wſfak neplnych, neb tehdy by kralowal az do fedmeziczietmeho10) leta Afa, 20 ale nekralowal gedno do ffeftmeziczietmehol1) leta. Pak hela, ſyn baala, poczie kralowaty w Ifrahell) leta fſeſtmeziczietmeho12) Afa, a13) kralowal dwie letye, gedno cziele14) a druheho nyektery dyel, geffto sedmeziczietmel5) leto bylo Afa. A w tom letye zambry zabyl6) helu a kralowas) zan ſedm dny. A kdyz ten vmrzie, rozdyely sye lyd: Geden dyel drzieffe sye thebyn 25 [209a 2] a druzy Amry, I kralowal dwanadft let w Ifrahel.1) Tuto ma byty znamenano, ze o kralowſtwie kryk a ſwar mezy amry a thebín tral16a) za trzy leta a del; neb ynhed pyſmo dye, ze ambry17) poczial kralowaty gedno a trzidczate leto aſa, neb ynhed po ſmrty zambry poczial kralo- waty amry; kdyz byl wolen, tehdy by poczial kralowaty ſedmeziczietmeho18) 30 leta neb oſmeho a dwůdczateho leta kralowſtwic aſa. wſſak potom dye yſmo, ze kralow,I toho leta ſweho zwolenye, kdyz dye: ſyn geho Achab poczial kralowaty oſmeh a trzidczateho leta krale aſa. neb kralowal-ly ge amry dwanafte let, a poczial-ly ge kralowaty gednoho a trzidczateho leta afa, tehda afa nycz wyecz gedno cztyrzidczety a gedno leto kralowal, 35 tehdy znamo geft, ze amry gedynym letem18a) prziebyl aſu. kterakz pak achab podítupuge otczie poczial kralowaty oſmeho a trzidczateho leta kralowanye? ta ma byty takto dyeleno: kdyz pyſmo dye: Amry poczial kralowaty gednoho a trzidczateho leta afa, To [209b 1] ma ſye rozumyety, ze tehdy fam nad weſiken Ifrahel19) po ſmrty thebyn poczial kralowaty. 40 A kdyz dye: kralowal dwanaft let, ot ſedmeziczietmeho20) leta afa poczyta, kdyz ho Iſrahel zwoly kralem. ten czas protahuge ſye az do oſmezicziet- meho leta kralowanye afa,21) kdyz Achab kralowaty poczial. tomu ſmyſlu pyſmo potomnye prziſtupuge, gefſto prawy: Joſaphat, ſyn aſa, poczial kralowaty cztwrteho leta kralowanye achab, a to bylo poſlednye leto aſa, 45 gedno a cztyrzydczate leto. Pak Jozaphat kralowal w Jerufalemye pyet- meziczietma let, a geho leta ſedmnaíteho Ochofias, ſyn Achab, poczye Reges qui regnaûnt in Juda et in iſrl.
Regum Quarto. 475 10 15 dokonane rzieczy, gefto naſ dotykagy, wyprawyty, abychom potom tyem wyprawnyegie popſaly.3) Neb w knyhach kralowich wynykagy protyw- 5 nofty o pomlvwye let kralow Juda a kralow Ifrahel,2) a ty mohu nyekdy byty ſkonany. a kde ſye nenalezne ſkonanye, to ſye przihodylo geſt ob- meſſkanym pyſarzie. Neb v wlaſtnych gmenach czaîto bywagy klamany. Slyffyz, ze Roboam a Jeroboam nayprwe kralowaly gſu ſedmnadíte let, geden w Juda, a druhy w Iſrahel.4) Pak po Roboam poczial kralowaty [209a 11 syn geho Abia w Jerufalemye w ofmnadſte leto Jeroboam, a ten dwameziczietma5) let kralowal w Ifrahel,4) a Abia za Jeroboam ſpolu trzy leta kralowal, a tiech trzy let dwie letye czieley5) a trzietieho leta dyel nyckaky; a to bylo dwudczate leto Jeroboam. A na nyekterem kufu toho leta poczial kralowaty Afa, ſyn Abia, A ten gedno a cztyrzi- dcziety let kralowal w Jerufalemye. leta druheho Afa kralowal w Hfra- hel1) Nadab, fyn Jeroboam,6) dwie letye, gedno leto a dyel nyekaky dru- heho leta; a to bieſſe trzietye leto Afa. I zaby") geho Baafa. I kralowas) zan w Ifrahell) trzictie leto Afa, I kralowas) cztrmezyczietma9) let, wſfak neplnych, neb tehdy by kralowal az do fedmeziczietmeho10) leta Afa, 20 ale nekralowal gedno do ffeftmeziczietmehol1) leta. Pak hela, ſyn baala, poczie kralowaty w Ifrahell) leta fſeſtmeziczietmeho12) Afa, a13) kralowal dwie letye, gedno cziele14) a druheho nyektery dyel, geffto sedmeziczietmel5) leto bylo Afa. A w tom letye zambry zabyl6) helu a kralowas) zan ſedm dny. A kdyz ten vmrzie, rozdyely sye lyd: Geden dyel drzieffe sye thebyn 25 [209a 2] a druzy Amry, I kralowal dwanadft let w Ifrahel.1) Tuto ma byty znamenano, ze o kralowſtwie kryk a ſwar mezy amry a thebín tral16a) za trzy leta a del; neb ynhed pyſmo dye, ze ambry17) poczial kralowaty gedno a trzidczate leto aſa, neb ynhed po ſmrty zambry poczial kralo- waty amry; kdyz byl wolen, tehdy by poczial kralowaty ſedmeziczietmeho18) 30 leta neb oſmeho a dwůdczateho leta kralowſtwic aſa. wſſak potom dye yſmo, ze kralow,I toho leta ſweho zwolenye, kdyz dye: ſyn geho Achab poczial kralowaty oſmeh a trzidczateho leta krale aſa. neb kralowal-ly ge amry dwanafte let, a poczial-ly ge kralowaty gednoho a trzidczateho leta afa, tehda afa nycz wyecz gedno cztyrzidczety a gedno leto kralowal, 35 tehdy znamo geft, ze amry gedynym letem18a) prziebyl aſu. kterakz pak achab podítupuge otczie poczial kralowaty oſmeho a trzidczateho leta kralowanye? ta ma byty takto dyeleno: kdyz pyſmo dye: Amry poczial kralowaty gednoho a trzidczateho leta afa, To [209b 1] ma ſye rozumyety, ze tehdy fam nad weſiken Ifrahel19) po ſmrty thebyn poczial kralowaty. 40 A kdyz dye: kralowal dwanaft let, ot ſedmeziczietmeho20) leta afa poczyta, kdyz ho Iſrahel zwoly kralem. ten czas protahuge ſye az do oſmezicziet- meho leta kralowanye afa,21) kdyz Achab kralowaty poczial. tomu ſmyſlu pyſmo potomnye prziſtupuge, gefſto prawy: Joſaphat, ſyn aſa, poczial kralowaty cztwrteho leta kralowanye achab, a to bylo poſlednye leto aſa, 45 gedno a cztyrzydczate leto. Pak Jozaphat kralowal w Jerufalemye pyet- meziczietma let, a geho leta ſedmnaíteho Ochofias, ſyn Achab, poczye Reges qui regnaûnt in Juda et in iſrl.
Strana 476
476 Regum Quarto. kralowaty w Ifrahel;4) a kralowal dwie letye. a ten protoze nemyel ſyna, bratr geho Joram wîtupi w kralowſtwye. I poczie kralowaty Joram w Ifra- hel4) leta druheho Joram, ſyna Jozaphat. Ale bywa otazano, bylo-ly by to, ze ſedmnaſteho leta, genz geſt pyetmeziczietma let kralowal, 50 Ochozias poczial kralowaty, a gedno dwie letye kralowal, kterak bratr geho Joram druheho leta Joram, ſyna Jozafat, 1209b 2] a ne oſmnaſteho neb dewatenaſteho22) leta Jozafat kralowaty poczial. Proto ynhed w po- tomnych przyczynyge23) pyſmo, ze oímnaſteho leta Jofafat Joram, ſyn Achab, kralowal. Ta protywnoſt takto moz byty zprawena: dwie letye, 55 geſſto ſye dye, by Ochozias kralowal, to gſu ta leta, geſſto ſam a zdraw kralowal, drziew nezly ſkrzie mrziezy domv ſweho ſpadl. Ale gyne oſm nebo dewiet let, w nychzto geft nemahal, a bratr geho Joram praczy kralowſtwie byl na ſye przyyal, ne gemu, ale bratru gfu ta leta prziczteny. a proto w ofmnadíte leto kralowanye Jozaphat pyſſy, by kralowal Joram, 60 neb w tu dobu praczy kralowſtwie byl na ſye przyyal za bratra, geſſto neduzyl. A to pyſmo, gefíto dye, by Joram, ſyn Achab, leta druheho Joram, ſyna Jozaphat, kralowal, czas ten, gehoz ſam po ſmrty bratra gyz kralowaty poczial, znamenawa. neb z rozlyczneho pyſma prorokow dobrzie gſu ſebrany knyhy kralow. A proto geft, ze gyny gyne, a opyet gyny gyne, 65 podle rozlycznoſty [210a 1] rozumu pocziatek poczietye kralowanye kralow, tak Juda yako lſrahel, znamenaly gſu. neb Joram, ſyn Achab, dwanadft let kralowal nad Ifrahel,21) a proto ono pyſmo, gefſto potom dye, ze patcho leta Joram, ſyn Achab, krale Ifrahel,25) kralowal Joram, ſyn krale Juda, czas znamenawa, kdyz za bratra geſſczie zyweho kralowſtwye poczial 70 zpoſobowaty. Ale Joram, fyn Jozafat, dwie a trzidcziety let byl w ſtarzy, kdyz poczial kralowaly,26) a oſm let kralowal w Jerufalemye. Leta dwa- nadíteho Joram, fyna Achab, kralowal Ochozias, fyn Joram, krale Juda. dwamezyczietma let byl, kdyz poczial kralowaty, a gedno leto kralowal w Jerufalemye. Nyektere knyhy lzywie magy Joram, fyna Jozaphat, by byl gedno dwameziczietma leth, kdyz poczial kralowaty; a tak ne- moze to oftaty, neb byl-ly geft gedno we dwameziczietma letech, kdyz ge poczial kralowaty, a gedno ofm let kralowal, tehdy mu ge bylo trzidczety let, kdyz ge vmrzel, Ale ſyn geho, geffto podſtupyl ho, myel dwamezi- czietma let tehdy, kdyz geſt geho [210a 2] vrodyl Joram, w oſmy letech so byl geſt, a to nykoly nemoz byty. wſfak zyde prawie: Joram, ſyn Jozafat, dwadcziety let kralowal, a byl zyw dwie a cztyrzidczety let ; a to fie ſgied- nawa f onyem ftarym pyſmem, geffto dye: we dwumezyczietma byl letech, kdyz poczial kralowaty. Awffak dyegy oſm let famych, w nychzto zyw byl newynnye, drziewe nezly byl ſwe bratry zbyl, ty leta gemu27) w kra- 85 lowftwie pyſmo poczyta. Po ſmrty Ochozie28) matye geho Atalya ffeft let kralowala w gerufalemye. w tiech ffefty letech kralowal f ny Jev,29) a ten ofm a dwadcziety let kralowal w Irahel.30) leta ſedmeho Jeu poczie kralowaty Joas w Jerufalemye a cztyrzidczety let kralowal. I kralowaly gfu ſpolu, Joas a Juda, a Jeu w Ifrahel30) dwameziczietma let. a po tyech 90 75
476 Regum Quarto. kralowaty w Ifrahel;4) a kralowal dwie letye. a ten protoze nemyel ſyna, bratr geho Joram wîtupi w kralowſtwye. I poczie kralowaty Joram w Ifra- hel4) leta druheho Joram, ſyna Jozaphat. Ale bywa otazano, bylo-ly by to, ze ſedmnaſteho leta, genz geſt pyetmeziczietma let kralowal, 50 Ochozias poczial kralowaty, a gedno dwie letye kralowal, kterak bratr geho Joram druheho leta Joram, ſyna Jozafat, 1209b 2] a ne oſmnaſteho neb dewatenaſteho22) leta Jozafat kralowaty poczial. Proto ynhed w po- tomnych przyczynyge23) pyſmo, ze oímnaſteho leta Jofafat Joram, ſyn Achab, kralowal. Ta protywnoſt takto moz byty zprawena: dwie letye, 55 geſſto ſye dye, by Ochozias kralowal, to gſu ta leta, geſſto ſam a zdraw kralowal, drziew nezly ſkrzie mrziezy domv ſweho ſpadl. Ale gyne oſm nebo dewiet let, w nychzto geft nemahal, a bratr geho Joram praczy kralowſtwie byl na ſye przyyal, ne gemu, ale bratru gfu ta leta prziczteny. a proto w ofmnadíte leto kralowanye Jozaphat pyſſy, by kralowal Joram, 60 neb w tu dobu praczy kralowſtwie byl na ſye przyyal za bratra, geſſto neduzyl. A to pyſmo, gefíto dye, by Joram, ſyn Achab, leta druheho Joram, ſyna Jozaphat, kralowal, czas ten, gehoz ſam po ſmrty bratra gyz kralowaty poczial, znamenawa. neb z rozlyczneho pyſma prorokow dobrzie gſu ſebrany knyhy kralow. A proto geft, ze gyny gyne, a opyet gyny gyne, 65 podle rozlycznoſty [210a 1] rozumu pocziatek poczietye kralowanye kralow, tak Juda yako lſrahel, znamenaly gſu. neb Joram, ſyn Achab, dwanadft let kralowal nad Ifrahel,21) a proto ono pyſmo, gefſto potom dye, ze patcho leta Joram, ſyn Achab, krale Ifrahel,25) kralowal Joram, ſyn krale Juda, czas znamenawa, kdyz za bratra geſſczie zyweho kralowſtwye poczial 70 zpoſobowaty. Ale Joram, fyn Jozafat, dwie a trzidcziety let byl w ſtarzy, kdyz poczial kralowaly,26) a oſm let kralowal w Jerufalemye. Leta dwa- nadíteho Joram, fyna Achab, kralowal Ochozias, fyn Joram, krale Juda. dwamezyczietma let byl, kdyz poczial kralowaty, a gedno leto kralowal w Jerufalemye. Nyektere knyhy lzywie magy Joram, fyna Jozaphat, by byl gedno dwameziczietma leth, kdyz poczial kralowaty; a tak ne- moze to oftaty, neb byl-ly geft gedno we dwameziczietma letech, kdyz ge poczial kralowaty, a gedno ofm let kralowal, tehdy mu ge bylo trzidczety let, kdyz ge vmrzel, Ale ſyn geho, geffto podſtupyl ho, myel dwamezi- czietma let tehdy, kdyz geſt geho [210a 2] vrodyl Joram, w oſmy letech so byl geſt, a to nykoly nemoz byty. wſfak zyde prawie: Joram, ſyn Jozafat, dwadcziety let kralowal, a byl zyw dwie a cztyrzidczety let ; a to fie ſgied- nawa f onyem ftarym pyſmem, geffto dye: we dwumezyczietma byl letech, kdyz poczial kralowaty. Awffak dyegy oſm let famych, w nychzto zyw byl newynnye, drziewe nezly byl ſwe bratry zbyl, ty leta gemu27) w kra- 85 lowftwie pyſmo poczyta. Po ſmrty Ochozie28) matye geho Atalya ffeft let kralowala w gerufalemye. w tiech ffefty letech kralowal f ny Jev,29) a ten ofm a dwadcziety let kralowal w Irahel.30) leta ſedmeho Jeu poczie kralowaty Joas w Jerufalemye a cztyrzidczety let kralowal. I kralowaly gfu ſpolu, Joas a Juda, a Jeu w Ifrahel30) dwameziczietma let. a po tyech 90 75
Strana 477
Regum Quarto. 477 95 100 letech vmrzie Jeu, I podſtupy gey w kralowſtwie Joachas, ſyn geho, poczynagie kralowaty leta trzymezyczietmeho Joas, krale Juda, a fedm- nat31) let kralowal w Hrahel.30) Ale tyczi, kdyz by leta trzymezczietmeho Joas [210b 1] Joachas poczial kralowaty, a ſedmnaſte let32) kralowal, wſſak Joas gedno cztyrzidczety let kralowal, ſwyedomo geft, ze az do dewiety a trzidczety let, aneb naywyecz do cztyrzidcziety let geho Joachas kralowal, kterak pak potom ynhed pyſmo dye, ze Joas, ſyn Joachas, krale Juda, kralowaty poczial? ſnad trzy leta za otczowa zdrawic a ſpolu ſ otczem kralowal, aneb ſnad obmeſſkanym pyſarzie, neb w czyfle czaſto bludye, a tudy ſye neſnadnoft naleza. Leta dru- heho Joas, krale Ifrahel,33) kralowal amazias w gerufalemye dewiet- meziczietma let. druhe leto Joas, gehozto Amazias poczial kralowaty, poczteno geft, ponyawadz31) ſam po otczowie ſmrty kralowal. Amazias, kral Juda, byl zyw po ſmrty Joas, krale Ifrahel,33) patnaſte let. Opyet tuto 105 wznyka otazanyc: Swrchu rzeczieno geſt, ze Amazias druheho leta Joas, krale Ifrahel,33) poczynage kralowaty bez gednoho trzidcziety let kra- lowal. A kdyz vmrziel Joas, gedno35) cztrnadíte let zbywalo Amazie, neb naywiecz patnaſte. ſnad bludyl pyſarz, pokladage pietmezy [210b 2] czietma za patnaſt, Aneb ſnad Amazias geſſczie zyw gfa przyeſtal kralo- 110 waty, a defyet neb gedenafte let byl zyw dele, nezly ge36) kralowal. Pak leta patnafteho Amazie kralowal w Ifrahel30) Jeroboam gedno a cztyrzi- dczety let. A ſpolu gîta kralowala, Amazias w Juda a Jeroboam w Ifra- hel,30) naywiccz gedenafte37) let. Czoz geſt pak, ze potomnye pyſmo dye, ze ſedmeziczietmeho leta Jeroboam kralowal Ozias, ſyn Amazie, w Jeru- 115 falemye, fnad patnaſte let Judea bylo bez krale, neb, yakoz ſme rziekly, Amazyas zyw gfa opuſtyl byl kralowſtwye, gſa maly, a nemohl geſſczie kralowaty. Ale kdyz my otecz vmrziel, a on byefſe w ffeſtynaſty38) letech, a Jeroboam w Iſrahel30) ſedmeziczietme leto kralowanye ſweho, poczie kralowaty w Jerufalemye, a dwye a padefat let kralowal. Pak leta39) 120 oſmeho a trzidczateho Ozie,40) krale Juda, kralowal zacharias, tyn Jero- boam,43) w Ifrahel30) ffeft myeſyeczow. Opyet tuto wznyka otazanye: ſwrchu rzieczieno geft, ze leta fedmeziczietmeho Jeroboam kralowal w Iſra- hel 30) A ten gednoho a cztyrzydczateho leta kralowal w Ifrahel,30) 1211a 1] kdyz Ozias poczial kralowaty, a'2) dwie a padefat let kralowal. Ozias 125 a Jeroboam kralowala gſta ſpolu cztrnaſte let, Pak Jeroboam po gednom a cztyrzydczety letech vmrzie,43) a ſyn geho zacharias ynhed ſye w kra- lowſtwie vwaza,41) ne45) w fedmem a w trzidczatem, ale16) w patnafte letu kralowanye Ozie17) poczie kralowaty. A proto kralowſtwie Ifrahel48) trzy- Nö. meziczietma let bez kralowftwie bylo, Aneb w tyech trzymezyczietma 130 letech Zacharias, fyn Jeroboam,49) kralowal, awfſak ta leta, proto ze geſt peſky zyw byl, neygſu my poczteny, gedyne50) ſedm myeſyeczow, gefſto ſye byl opwyl, w ofmy a we trzidczety letech Ofye,47) ty gfu mu poczteny. Pak dewateho a trzidczateho leta Ofye47) Sellum zabichu, a zacharias kralowa w Iſrahel30) gednoho myefyecze. toho leta Manaen zaby'1) Sellum,
Regum Quarto. 477 95 100 letech vmrzie Jeu, I podſtupy gey w kralowſtwie Joachas, ſyn geho, poczynagie kralowaty leta trzymezyczietmeho Joas, krale Juda, a fedm- nat31) let kralowal w Hrahel.30) Ale tyczi, kdyz by leta trzymezczietmeho Joas [210b 1] Joachas poczial kralowaty, a ſedmnaſte let32) kralowal, wſſak Joas gedno cztyrzidczety let kralowal, ſwyedomo geft, ze az do dewiety a trzidczety let, aneb naywyecz do cztyrzidcziety let geho Joachas kralowal, kterak pak potom ynhed pyſmo dye, ze Joas, ſyn Joachas, krale Juda, kralowaty poczial? ſnad trzy leta za otczowa zdrawic a ſpolu ſ otczem kralowal, aneb ſnad obmeſſkanym pyſarzie, neb w czyfle czaſto bludye, a tudy ſye neſnadnoft naleza. Leta dru- heho Joas, krale Ifrahel,33) kralowal amazias w gerufalemye dewiet- meziczietma let. druhe leto Joas, gehozto Amazias poczial kralowaty, poczteno geft, ponyawadz31) ſam po otczowie ſmrty kralowal. Amazias, kral Juda, byl zyw po ſmrty Joas, krale Ifrahel,33) patnaſte let. Opyet tuto 105 wznyka otazanyc: Swrchu rzeczieno geſt, ze Amazias druheho leta Joas, krale Ifrahel,33) poczynage kralowaty bez gednoho trzidcziety let kra- lowal. A kdyz vmrziel Joas, gedno35) cztrnadíte let zbywalo Amazie, neb naywiecz patnaſte. ſnad bludyl pyſarz, pokladage pietmezy [210b 2] czietma za patnaſt, Aneb ſnad Amazias geſſczie zyw gfa przyeſtal kralo- 110 waty, a defyet neb gedenafte let byl zyw dele, nezly ge36) kralowal. Pak leta patnafteho Amazie kralowal w Ifrahel30) Jeroboam gedno a cztyrzi- dczety let. A ſpolu gîta kralowala, Amazias w Juda a Jeroboam w Ifra- hel,30) naywiccz gedenafte37) let. Czoz geſt pak, ze potomnye pyſmo dye, ze ſedmeziczietmeho leta Jeroboam kralowal Ozias, ſyn Amazie, w Jeru- 115 falemye, fnad patnaſte let Judea bylo bez krale, neb, yakoz ſme rziekly, Amazyas zyw gfa opuſtyl byl kralowſtwye, gſa maly, a nemohl geſſczie kralowaty. Ale kdyz my otecz vmrziel, a on byefſe w ffeſtynaſty38) letech, a Jeroboam w Iſrahel30) ſedmeziczietme leto kralowanye ſweho, poczie kralowaty w Jerufalemye, a dwye a padefat let kralowal. Pak leta39) 120 oſmeho a trzidczateho Ozie,40) krale Juda, kralowal zacharias, tyn Jero- boam,43) w Ifrahel30) ffeft myeſyeczow. Opyet tuto wznyka otazanye: ſwrchu rzieczieno geft, ze leta fedmeziczietmeho Jeroboam kralowal w Iſra- hel 30) A ten gednoho a cztyrzydczateho leta kralowal w Ifrahel,30) 1211a 1] kdyz Ozias poczial kralowaty, a'2) dwie a padefat let kralowal. Ozias 125 a Jeroboam kralowala gſta ſpolu cztrnaſte let, Pak Jeroboam po gednom a cztyrzydczety letech vmrzie,43) a ſyn geho zacharias ynhed ſye w kra- lowſtwie vwaza,41) ne45) w fedmem a w trzidczatem, ale16) w patnafte letu kralowanye Ozie17) poczie kralowaty. A proto kralowſtwie Ifrahel48) trzy- Nö. meziczietma let bez kralowftwie bylo, Aneb w tyech trzymezyczietma 130 letech Zacharias, fyn Jeroboam,49) kralowal, awfſak ta leta, proto ze geſt peſky zyw byl, neygſu my poczteny, gedyne50) ſedm myeſyeczow, gefſto ſye byl opwyl, w ofmy a we trzidczety letech Ofye,47) ty gfu mu poczteny. Pak dewateho a trzidczateho leta Ofye47) Sellum zabichu, a zacharias kralowa w Iſrahel30) gednoho myefyecze. toho leta Manaen zaby'1) Sellum,
Strana 478
478 Regum Quarto. ffigura. I kralowa52) w Ifrahel30) deſyet let. leta padeſateho Ozie47) krale ffacce, 139 fyn Comelye, faczeiam zaby, I kralowa zan w Ifrahel3°) dwadcziety let. leta druheho facee kralowal Joatham w Jerufalemye ſſeſtnaft let. A proto patnaſte let52a) naymenye kralowala gſta ſpolu Joatham w Judea a facee w [211a 2] Ifrahel.30) A to leto, gefto bylo poſlednye Joatham, to bylo facee fedmnaſte. A tak facee kralowal po Joatham trzy leta. A w tyech 140 letech kralowal ſ nym Joathaz, ſyn Joatham. A proto, geſſto gefſto ſye czte, ze Oze zabyl facee, I kralowal zan dwudczateho leta Joathâ, ſyna Ozie, Ot toho czaſſu kralowſtwie Joatham pyſmo poczyta, kterehozto czaffa33) i otczê malomocznym kralowal. Ale tu, kdez ſye czte, by leta dru- heho facee kralowal, al y fſeftnadſt let kralowal, od toho czaffu poczita, 145 kterehoz ge ſam kralowal po Otczowie ſmrty. Pak dwanadſteho leta Achaz Ozee kralowal w Ifrahel30) dewyet let. A kdyz facee a Achaz gedno trzi leta gſu ſpolu kralowaly, yako geſt rzieczieno, tehdy leta cztwrteho achaz zabyt geft facce. A kdyz wrazzedlnyk, gefſto ge zabyl Ozee, nekralowal zan, az do dwanaſteho leta achaz, tehdyt51) kralowftwie 150 Iſrahel55) bylo bez krale. A tak drziewnye protywnoſty y gyne, acz gſme ktere opuftyly, mohu byty dokonany, Neb fyguru fyndochen, toczyfí kus leta za cziele poczytagicz, Aneb ze nyekterzy ſwymy otczy [211b 1] kralowaly gſu drziewe, nezly gfu famy kralowaly, Aneb ze nyekdy kra- lowſtwie ſtalo bez krale etc. 155 1) Tato celá kapitola sch. v K. 2) Š. Izrahelfkych. 3) Š. wypfali. 4) Š. Izraheli. 5) Š. dwamezcietma. 5a) Š. celee. 6) Š. Jeroboamuow. 7) Š. zabil. 8) Š. kralowal. 9) Š. cztrmezcietma. 10) Š. ſedmezcietme°. 11) Š. ffeftmezčietme. 12) Š. ffeftmezcietme". 13) sch. v Š. 14) za tím přetrž. a nyekterého. 15) Š. fedmezcietme. 16) Š. zabil. 16a) Š. trval. 17) Š. Amry. 18) Š. fedmezcietmeho. 18a) Š. leto (!) 19) Š. nade wífim Izra- helem. 20) Š. fedmezcietmeho (tak pravidelně). 21) Š. Aza kralowanie. 22) Š. dewati- nafter. 23) Š. przicziniege. 21) Š. Izrahelem. 25) K. Izrahelíke°. 26) ty nadeps. Š. kralo- wati. 27) Š. gemu leta. 28) Š. Ochoziafſe. 29) ps. Gev, I červ. na okr. 30) Izraheli. 31) (!) Š. fedmnaſt. 32) Š. leto. 33) Š. Izrahelſke°. 31) Š. poniewadž. 35) Š. gedno a. 36) Š. geft. 37) Š. gedenaft. 38) Š. ffeftnafti. 39) Š. leto (!). 40) Š. Oziaffe. 11) Š. Jero- boamuow. 42) sch. v Š. 43) Š. vmrzel. 44) Š. vwazal. 45) sch. v Š. 46) Š. letie ale. 47) Š. Oziaffe. 48) Š. Izrahelfke. 49) Š. Jeroboamow. 50) Š. gedne. 51) Š. zabil. 52) Š. kra- lowal. 52a) za tím přetrž. menye. 53) Š. czafu. 54) Š. tehdy. 55) Š. Izrahelſke. Skonawagy ſie knyhy kralow.
478 Regum Quarto. ffigura. I kralowa52) w Ifrahel30) deſyet let. leta padeſateho Ozie47) krale ffacce, 139 fyn Comelye, faczeiam zaby, I kralowa zan w Ifrahel3°) dwadcziety let. leta druheho facee kralowal Joatham w Jerufalemye ſſeſtnaft let. A proto patnaſte let52a) naymenye kralowala gſta ſpolu Joatham w Judea a facee w [211a 2] Ifrahel.30) A to leto, gefto bylo poſlednye Joatham, to bylo facee fedmnaſte. A tak facee kralowal po Joatham trzy leta. A w tyech 140 letech kralowal ſ nym Joathaz, ſyn Joatham. A proto, geſſto gefſto ſye czte, ze Oze zabyl facee, I kralowal zan dwudczateho leta Joathâ, ſyna Ozie, Ot toho czaſſu kralowſtwie Joatham pyſmo poczyta, kterehozto czaffa33) i otczê malomocznym kralowal. Ale tu, kdez ſye czte, by leta dru- heho facee kralowal, al y fſeftnadſt let kralowal, od toho czaffu poczita, 145 kterehoz ge ſam kralowal po Otczowie ſmrty. Pak dwanadſteho leta Achaz Ozee kralowal w Ifrahel30) dewyet let. A kdyz facee a Achaz gedno trzi leta gſu ſpolu kralowaly, yako geſt rzieczieno, tehdy leta cztwrteho achaz zabyt geft facce. A kdyz wrazzedlnyk, gefſto ge zabyl Ozee, nekralowal zan, az do dwanaſteho leta achaz, tehdyt51) kralowftwie 150 Iſrahel55) bylo bez krale. A tak drziewnye protywnoſty y gyne, acz gſme ktere opuftyly, mohu byty dokonany, Neb fyguru fyndochen, toczyfí kus leta za cziele poczytagicz, Aneb ze nyekterzy ſwymy otczy [211b 1] kralowaly gſu drziewe, nezly gfu famy kralowaly, Aneb ze nyekdy kra- lowſtwie ſtalo bez krale etc. 155 1) Tato celá kapitola sch. v K. 2) Š. Izrahelfkych. 3) Š. wypfali. 4) Š. Izraheli. 5) Š. dwamezcietma. 5a) Š. celee. 6) Š. Jeroboamuow. 7) Š. zabil. 8) Š. kralowal. 9) Š. cztrmezcietma. 10) Š. ſedmezcietme°. 11) Š. ffeftmezčietme. 12) Š. ffeftmezcietme". 13) sch. v Š. 14) za tím přetrž. a nyekterého. 15) Š. fedmezcietme. 16) Š. zabil. 16a) Š. trval. 17) Š. Amry. 18) Š. fedmezcietmeho. 18a) Š. leto (!) 19) Š. nade wífim Izra- helem. 20) Š. fedmezcietmeho (tak pravidelně). 21) Š. Aza kralowanie. 22) Š. dewati- nafter. 23) Š. przicziniege. 21) Š. Izrahelem. 25) K. Izrahelíke°. 26) ty nadeps. Š. kralo- wati. 27) Š. gemu leta. 28) Š. Ochoziafſe. 29) ps. Gev, I červ. na okr. 30) Izraheli. 31) (!) Š. fedmnaſt. 32) Š. leto. 33) Š. Izrahelſke°. 31) Š. poniewadž. 35) Š. gedno a. 36) Š. geft. 37) Š. gedenaft. 38) Š. ffeftnafti. 39) Š. leto (!). 40) Š. Oziaffe. 11) Š. Jero- boamuow. 42) sch. v Š. 43) Š. vmrzel. 44) Š. vwazal. 45) sch. v Š. 46) Š. letie ale. 47) Š. Oziaffe. 48) Š. Izrahelfke. 49) Š. Jeroboamow. 50) Š. gedne. 51) Š. zabil. 52) Š. kra- lowal. 52a) za tím přetrž. menye. 53) Š. czafu. 54) Š. tehdy. 55) Š. Izrahelſke. Skonawagy ſie knyhy kralow.
Strana 479
Tuto ſye poczyna Iſtorzie thobiaſſe.3) Iftoria, toczyff wydopyf Thobye,4) gmyel pocziatek w gymany defiet Pokoleny, gefſto vczynyl Salmanafar. A kdy5) ſye to dokonalo5a) neb konecz myelo, to nenye dobrzie ſwiedomo; nez wydy ſye6) podle pyſma, ze thobias byl zyw po ſborzeny Jerufalema a po ſpaleny chramu. neb prawy w ſwem pyeny: Jerufalem, myeſto bozie, trefktal tye pan boh, Chwal boha ſto wickow, aby opyet vdyelal w tobie?) chram ſwoy zaſye, a aby opyet ſwolal k tobie wſſeczkny wieznye8) iate, a we dnech ſmrty ſwe, kdyz prorokowal ſynom ſwym o nawraczeny yatych, wecze zemye puſta bude naplnyena, a duom bozy, geffto geft w ny9) spalen, bude opyet 10 vdyelan. Pakly budem znamenaty konecz zywota thobye,10) tot geft [Tob. 14./ konecz Iftorzie, tent mu geft byl konecz zywota, neb nenalezně wydo- pyſa wſtupugyczl1) dal, nezly do czaſſa12) Joſye13). Nebo polozme ſyna f otczem yatym [211b 2] ſleſteho leta Ezechie,14) aby to bylo male leto, neb bez gednoho trzydczety let zyw byl a nycz wyecz. A geſſczie chram 15 nebyl zborzien, a blyz v dwadcziety let zal5) Joſyel6) vmrziel geft. Tu Iſtorzy przielozyl geft Jeronym17) z rzieczy Caldeyſke w latynſku k proſbye Cromacijl8) a Elyodora byſkupa. Tu Iftorzy, toczyff ten19) wydopys,20) zyde pokladagy mezy rzieczy tayne a nepotwrzene. wſfak Jeronym w ſwem21) prologu, toczyfł prziedmlvweny, poklada mezy ſwate pyſmo; 20 cz-kdyz by22) bylo, tehdy by bylo w trzietyem vſtaweny ſtareho zakona; ale ze nenye23) yzadneho prawenye, prawyme, ze Jeronym ſſyrzie wzal ſwate pyſmo,21) aby take wkienul29) apokriffa, toczyli tayne, ale nepo- twrzene.26) A proto ze yazyk Caldeyſky rzyeczy zydowſkey27) geft na- podoben, Jeronym, mage znamoſt obu rzieczy, ze czoz kolywiek on zy- 25 dowſkymy ſlowy wyrziekl, to on latynſku rzieczy kratczie wykladal ſ praczy godnoho dne. 5 [Tob. 13.] 1) K. Skonany gfu. 2) K. kralow poſledni. 3) K. hyftoria Thobie A nayprwe przedmluwa. 4) K. wydopis Thobiaffow; Š. Thobiaſſe. 5) K. Salmanazar A kdyz. 5a) K. dokonala (!). 6) K. widie ze. 7) K. w tobie opiet vdielal. 8) K. wſſeczky wierne. 3) Š. w nie; v K. scházi. 10) Š. Tobiaſſe. 11) K. wydopiſu ſtupugicz. 12) K. Š. czafu. 13) Š. Jofue. 14) Š. Ezechiele (!). 15) sch. v K. 16) Š. Jozue. 17) sch. v Š. 18) Š. Cro- macia; K. kromaczi. 19) sch. v Š. 20) K. wydopis ten. 21) za tím přetrž. prorok. 22) K. kde, by sch. v K. 23) K. nynie; násl. dvě sl. sch. 24) K. piſmo ſwate. 25) K. ale tak wlozil. 26) K. taynie ale nepotwrzenie; S. a. 27) Š. židowſke.
Tuto ſye poczyna Iſtorzie thobiaſſe.3) Iftoria, toczyff wydopyf Thobye,4) gmyel pocziatek w gymany defiet Pokoleny, gefſto vczynyl Salmanafar. A kdy5) ſye to dokonalo5a) neb konecz myelo, to nenye dobrzie ſwiedomo; nez wydy ſye6) podle pyſma, ze thobias byl zyw po ſborzeny Jerufalema a po ſpaleny chramu. neb prawy w ſwem pyeny: Jerufalem, myeſto bozie, trefktal tye pan boh, Chwal boha ſto wickow, aby opyet vdyelal w tobie?) chram ſwoy zaſye, a aby opyet ſwolal k tobie wſſeczkny wieznye8) iate, a we dnech ſmrty ſwe, kdyz prorokowal ſynom ſwym o nawraczeny yatych, wecze zemye puſta bude naplnyena, a duom bozy, geffto geft w ny9) spalen, bude opyet 10 vdyelan. Pakly budem znamenaty konecz zywota thobye,10) tot geft [Tob. 14./ konecz Iftorzie, tent mu geft byl konecz zywota, neb nenalezně wydo- pyſa wſtupugyczl1) dal, nezly do czaſſa12) Joſye13). Nebo polozme ſyna f otczem yatym [211b 2] ſleſteho leta Ezechie,14) aby to bylo male leto, neb bez gednoho trzydczety let zyw byl a nycz wyecz. A geſſczie chram 15 nebyl zborzien, a blyz v dwadcziety let zal5) Joſyel6) vmrziel geft. Tu Iſtorzy przielozyl geft Jeronym17) z rzieczy Caldeyſke w latynſku k proſbye Cromacijl8) a Elyodora byſkupa. Tu Iftorzy, toczyff ten19) wydopys,20) zyde pokladagy mezy rzieczy tayne a nepotwrzene. wſfak Jeronym w ſwem21) prologu, toczyfł prziedmlvweny, poklada mezy ſwate pyſmo; 20 cz-kdyz by22) bylo, tehdy by bylo w trzietyem vſtaweny ſtareho zakona; ale ze nenye23) yzadneho prawenye, prawyme, ze Jeronym ſſyrzie wzal ſwate pyſmo,21) aby take wkienul29) apokriffa, toczyli tayne, ale nepo- twrzene.26) A proto ze yazyk Caldeyſky rzyeczy zydowſkey27) geft na- podoben, Jeronym, mage znamoſt obu rzieczy, ze czoz kolywiek on zy- 25 dowſkymy ſlowy wyrziekl, to on latynſku rzieczy kratczie wykladal ſ praczy godnoho dne. 5 [Tob. 13.] 1) K. Skonany gfu. 2) K. kralow poſledni. 3) K. hyftoria Thobie A nayprwe przedmluwa. 4) K. wydopis Thobiaffow; Š. Thobiaſſe. 5) K. Salmanazar A kdyz. 5a) K. dokonala (!). 6) K. widie ze. 7) K. w tobie opiet vdielal. 8) K. wſſeczky wierne. 3) Š. w nie; v K. scházi. 10) Š. Tobiaſſe. 11) K. wydopiſu ſtupugicz. 12) K. Š. czafu. 13) Š. Jofue. 14) Š. Ezechiele (!). 15) sch. v K. 16) Š. Jozue. 17) sch. v Š. 18) Š. Cro- macia; K. kromaczi. 19) sch. v Š. 20) K. wydopis ten. 21) za tím přetrž. prorok. 22) K. kde, by sch. v K. 23) K. nynie; násl. dvě sl. sch. 24) K. piſmo ſwate. 25) K. ale tak wlozil. 26) K. taynie ale nepotwrzenie; S. a. 27) Š. židowſke.
Strana 480
480 Thobias. [Kap. I.I Tuto prawenyel) o thobiafſowy. ffilij ît' fecerüt rege' přez. [Tob. 1.] Thobias z pokolenye Neptalym byl geſt.2) A kdyz gyny k telatom 13. Král. 12.) zlatym, geffto Jeroboam byl vczynyl,3) chodiechu, a on wzdy do Jeru- falema [212a 1] chodyeffe, aby ſye modlyl panu bohu Ifrahelſkemu, prwo- tyny a defatky wiernye offyerugie,4) tak ze trzietie leto putnykom a przi- chozigicziem5) hoſtem chudym wſſyczku deſyetynu dawaîſe, a na wſſem 5 zakon bozy drzyefſe. A kdyz by muziem, pogie ſobie zenu annu z poko- lenye ſweho, a przigem ot nye fyna, gmenem ſwym6) nazwa geho tho- biam.7) A kdyz ho s zzenu a s ſynem giechu, bydlyl8) w nynywe,9) ſtrzieha duſſe ſwe, aby ſyebe nepoſſkwrnyl w giedeny pohanſkem a w krmyech ; a ſwe przywuzne,10) gefſto ſu ſye neſtrzichly, tyezcze treſktaſſe. I da 10 my boh myloft10a) przied oczyma Salmanafar, ze gemu ten dar da, aby cho- dyl po wieznyech, kamzi1) by kolywiek chtyel gity a v nych czynyty, czoz by kolywiek chtyel12) A kdyz chodyeſſe po kragynye, dawage vczienye13) wyeznom k ſpaffeny, 111) przigyde do Rages, mycíta medorum15) a na- leze w nyem gednoho ſweho prziwuzneho,10) Gabele chudeho. I oſtawy 15 gemu deſyet lyber ſtrziebra, gefſto myegyefíſe z toho, genz ho byl kral tyem16) pocztyl. a na to ſtrziebro wza17) lyft ot Gabele pro pamyet. A kdyz vmrzie Salmanafar, [212a 2] a ſyn geho Sennacherib nenawydyefſe fynow Ifrahel,18) Pak thobias wzdy ge19) tyeffyeffe a chudym pomahaſſe. A kdyz ſye wraty Sennacherib z Judea, vtyekage ruky20) bozie, rozhnyewaw ſye 20 mnoho zydow kaza zbyty, a tiech tyela thobias pohrziebowaſſe. A kdyz to powiedyechu kraly, kaza mu weſſken ſtatek geho wziety a geho za- byty. Pak thobias s zenu ſwu a s fynem21) vtyekage tagyefſe ſye, neb ho mnozy mylowachu. Pak po piety a cztyrzidcziety dnech, kdyz by22) kral zabyt ot ſynow ſwich, wraty ſye thobias do domu ſweho, a wratychu mu 25 to, czoz mu23) bylo wzato. Pak gednoho hodu, kdyz byl obyed hotow v thobia,21) wecze ſynu ſwemu: gdy a przywed ſem nyekolyk25) bogiczich ſye boha z naſſeho pokolenye, at by giedly ſ namy. A on wratyw ſye powiedye, by geden zyd lezal zahuben26) na ulyczy. A thobias wyſkoczyw, any pyw any gyeda, wzie taynye tyelo do domu ſweho, I gie27) chleb w placzy 30 a w ſtrachu; A kdyz ſluncze zanyczie,28) pochowa to tyelo. I treſktachu ho blyzny [212b 1] geho rzkucze:29) Pro to ſy ty30) myel zabyt byty kra- lowym kazanym, a opiet31) lydy pohrziebugefſ? Wifak thobias, bogie fie boha wyecz nezly krale, wzdy pylen byl mrtwe a zbyte32) pochowaty.33) I przihody ſye, ze gednoho dne, vſtaw po pochowawany,31) wratyw ſye 35 domow wrzie ſebu k îtyenye y35) vſnu, a z hnyezda wlaftowicze teple layno36) na geho oczy wypufty,37) I by38) flep. ale39) to boh nan prziepuſty, aby ho pokuſyl, a na prziklad vtrpenye geho potom; neb na wſſem40) boha chwalyl yako blahany11) Job. Neb y ſwe blyznye, geſſto ſu ſye mvila) protywyly, treſktaſſe a rzka: Nerodte tak mlvwyty, neb gſme 2) ſynowe 40 ſwatych, a gich zywota cziekame,43) geſſto boh daty chczel1) ſwym wierny. a Anna, geho zena,45) na wſſaky den chodyefſe na dyelo tkadlyczie,46) [Tob. 2.)
480 Thobias. [Kap. I.I Tuto prawenyel) o thobiafſowy. ffilij ît' fecerüt rege' přez. [Tob. 1.] Thobias z pokolenye Neptalym byl geſt.2) A kdyz gyny k telatom 13. Král. 12.) zlatym, geffto Jeroboam byl vczynyl,3) chodiechu, a on wzdy do Jeru- falema [212a 1] chodyeffe, aby ſye modlyl panu bohu Ifrahelſkemu, prwo- tyny a defatky wiernye offyerugie,4) tak ze trzietie leto putnykom a przi- chozigicziem5) hoſtem chudym wſſyczku deſyetynu dawaîſe, a na wſſem 5 zakon bozy drzyefſe. A kdyz by muziem, pogie ſobie zenu annu z poko- lenye ſweho, a przigem ot nye fyna, gmenem ſwym6) nazwa geho tho- biam.7) A kdyz ho s zzenu a s ſynem giechu, bydlyl8) w nynywe,9) ſtrzieha duſſe ſwe, aby ſyebe nepoſſkwrnyl w giedeny pohanſkem a w krmyech ; a ſwe przywuzne,10) gefſto ſu ſye neſtrzichly, tyezcze treſktaſſe. I da 10 my boh myloft10a) przied oczyma Salmanafar, ze gemu ten dar da, aby cho- dyl po wieznyech, kamzi1) by kolywiek chtyel gity a v nych czynyty, czoz by kolywiek chtyel12) A kdyz chodyeſſe po kragynye, dawage vczienye13) wyeznom k ſpaffeny, 111) przigyde do Rages, mycíta medorum15) a na- leze w nyem gednoho ſweho prziwuzneho,10) Gabele chudeho. I oſtawy 15 gemu deſyet lyber ſtrziebra, gefſto myegyefíſe z toho, genz ho byl kral tyem16) pocztyl. a na to ſtrziebro wza17) lyft ot Gabele pro pamyet. A kdyz vmrzie Salmanafar, [212a 2] a ſyn geho Sennacherib nenawydyefſe fynow Ifrahel,18) Pak thobias wzdy ge19) tyeffyeffe a chudym pomahaſſe. A kdyz ſye wraty Sennacherib z Judea, vtyekage ruky20) bozie, rozhnyewaw ſye 20 mnoho zydow kaza zbyty, a tiech tyela thobias pohrziebowaſſe. A kdyz to powiedyechu kraly, kaza mu weſſken ſtatek geho wziety a geho za- byty. Pak thobias s zenu ſwu a s fynem21) vtyekage tagyefſe ſye, neb ho mnozy mylowachu. Pak po piety a cztyrzidcziety dnech, kdyz by22) kral zabyt ot ſynow ſwich, wraty ſye thobias do domu ſweho, a wratychu mu 25 to, czoz mu23) bylo wzato. Pak gednoho hodu, kdyz byl obyed hotow v thobia,21) wecze ſynu ſwemu: gdy a przywed ſem nyekolyk25) bogiczich ſye boha z naſſeho pokolenye, at by giedly ſ namy. A on wratyw ſye powiedye, by geden zyd lezal zahuben26) na ulyczy. A thobias wyſkoczyw, any pyw any gyeda, wzie taynye tyelo do domu ſweho, I gie27) chleb w placzy 30 a w ſtrachu; A kdyz ſluncze zanyczie,28) pochowa to tyelo. I treſktachu ho blyzny [212b 1] geho rzkucze:29) Pro to ſy ty30) myel zabyt byty kra- lowym kazanym, a opiet31) lydy pohrziebugefſ? Wifak thobias, bogie fie boha wyecz nezly krale, wzdy pylen byl mrtwe a zbyte32) pochowaty.33) I przihody ſye, ze gednoho dne, vſtaw po pochowawany,31) wratyw ſye 35 domow wrzie ſebu k îtyenye y35) vſnu, a z hnyezda wlaftowicze teple layno36) na geho oczy wypufty,37) I by38) flep. ale39) to boh nan prziepuſty, aby ho pokuſyl, a na prziklad vtrpenye geho potom; neb na wſſem40) boha chwalyl yako blahany11) Job. Neb y ſwe blyznye, geſſto ſu ſye mvila) protywyly, treſktaſſe a rzka: Nerodte tak mlvwyty, neb gſme 2) ſynowe 40 ſwatych, a gich zywota cziekame,43) geſſto boh daty chczel1) ſwym wierny. a Anna, geho zena,45) na wſſaky den chodyefſe na dyelo tkadlyczie,46) [Tob. 2.)
Strana 481
Thobias. 481 a ot dyela ſwu47) ruku, czoz mohla dobyty, to przyneſyefſe. I ſta ſye, ze wzemfſy18) kozle przyneſe domow; a muz vſlyffaw myeczienye wecze: 45 wyzte, byt nebylo kradene. k tomu rozhnyewawffy ſye zena wecze: kozle. zgiewnye49) daremna geft nadyegie twa, a almuzny twe y50) ty gfu za- hynuly. I wzdeſſe thobias flzamy51) a rzka: [212b 2] I nynye, hoſpodyne, podle twe wole52) vczyn ſe mny mylofrdenftwie twe, y53) przikaz v pokogy wziety duch moy; nebt54) my geft vzitecznyegie54a) vmrziety nezly zywu 50 byty. Toho dne przyhody ſye, ze Sara, dczy raguel w myeftye medorum,55) vſlyfſe vkoru ot gedne dyewky ſwe, geſito gy trefktafſe, ana gy wecze: zhubcze ſwich muzow, I zda mye chcefí zahubyty, yako gſy zahubyla [Tob. 3.1 ſedm muzow ſwich? Neb byla wdana ſedm56) muzom, a dgas,57) gmenem Afmodeus, zahubyl58) ge drziew, nezly gy poznachu, ynhed, yakz gſu k ny 55 wſtupyly. A proto wzgyde59) Sara na ſwrchny pokoyg domu60) ſweho, a tu trzy dny a trzy noczy, any gieducz any pigicz, wzdy na modlytbie bieſſe a rzkucz: Profſy61) tebe, pane bozie naſſich otczow, aby mye wy- proſtyl z uokow62) vkori teto zeny, anebo mye 162a) teto zemye feymy. w tu chwyly63) vſlyſſany gſu proſby obu przied oblycziegem bozym, I by61) 60 poſlan andyel Raphael, aby vleczyl oba. A kdyz thobias nadyegieffe65) ſye, by66) byl vſlyſſan, aby vmrziel, wecze k ſynu ſwemu: Slyſſ, ſynu moy, ſlowa ma, a ty yako podwal w ſwem frdczy67) poftaw. kdyzt [213a 1] vmru, pohrziebef mye a budef myety czieft matky twe, donyzdes) bude zywa. a kdyzt vmrzie, pohrziebeff gy 65 podle mne. A myey wzdy na myſly pana boha, ſynu moy, a choway przi- Nö. kazanye geho, a z tweho ſtatka69) czyn almuzny, nebt70) almuzna ote Elia. wſſeho hrziecha wyproſczuge a welyku nadyegy dawa71) przied panem bohem wſſem, ktoz gy czynye. A choway ſye, ſynu moy, ote wſſieho fmylftwie a ot pychy, ot nyezto wzalo72) pocziatek wffelyke73) zatraczenye. a74) wzdy zaday rady ot mudreho, a chil ſye ot hrziefſnych, a mzdy nagem- nykowy v ſebe nechoway. Nerod ſye baty, moy fynu, acz koly chudy zywot wedem, wffak mnoho dobreho myety budem, budem-ly ſye boha baty. A przief to wiez, zet gſem dal Gabelowy defyet lyber75) ſtrziebra w Rageff, a geho lyſt v ſebe mam. A proto pohleday ſobie wierneho muzie, 75 gefîto by i tebu fſel bez vraza76) mzdy, aby wratyl Gabelowy lyſt geho, a on aby tobie nawratyl poklad. Tehdy wyffed thobias,77) naleze mla- [Tob. 4.] dencze podkaſaleho a yako na czieftu hotoweho, newieda, [213a 2] by byl andyel. A kdyz ot nyeho vſlyfle, ze wefſken kray medorum78) zna, y rages (Tob. 5.) to myefto y79) Gabele, geffto w nyem bydly, I vwede ho k otczy ſwemu. 80 Pak ten mladenecz pozdrawy geho a rzka: Radoft bud tobie wzdyczky! a on wecze: Jaku mam radoft myety, a ya ſwietla nebeſkeho newydym? Elia. mladenecz wecze: 80) bud dobre a ſylne myſly, ſkoro budefſ vleczien. Thobias wecze: mozeffs1)-ly dowefty ſyna meho k Gabelowy? a82) on wecze: Jat geho dowedu y83) przywedu k tobye. A kdyz geho thobias 85 otaza na geho pokolenye, na geho dom y na geho gmeno, A on84) wecze: z ſynow85) Ifrahel86) gſem ya, Azarias, Ananye87) ſyn welykeho; a to wſſe 70 Oro. 31
Thobias. 481 a ot dyela ſwu47) ruku, czoz mohla dobyty, to przyneſyefſe. I ſta ſye, ze wzemfſy18) kozle przyneſe domow; a muz vſlyffaw myeczienye wecze: 45 wyzte, byt nebylo kradene. k tomu rozhnyewawffy ſye zena wecze: kozle. zgiewnye49) daremna geft nadyegie twa, a almuzny twe y50) ty gfu za- hynuly. I wzdeſſe thobias flzamy51) a rzka: [212b 2] I nynye, hoſpodyne, podle twe wole52) vczyn ſe mny mylofrdenftwie twe, y53) przikaz v pokogy wziety duch moy; nebt54) my geft vzitecznyegie54a) vmrziety nezly zywu 50 byty. Toho dne przyhody ſye, ze Sara, dczy raguel w myeftye medorum,55) vſlyfſe vkoru ot gedne dyewky ſwe, geſito gy trefktafſe, ana gy wecze: zhubcze ſwich muzow, I zda mye chcefí zahubyty, yako gſy zahubyla [Tob. 3.1 ſedm muzow ſwich? Neb byla wdana ſedm56) muzom, a dgas,57) gmenem Afmodeus, zahubyl58) ge drziew, nezly gy poznachu, ynhed, yakz gſu k ny 55 wſtupyly. A proto wzgyde59) Sara na ſwrchny pokoyg domu60) ſweho, a tu trzy dny a trzy noczy, any gieducz any pigicz, wzdy na modlytbie bieſſe a rzkucz: Profſy61) tebe, pane bozie naſſich otczow, aby mye wy- proſtyl z uokow62) vkori teto zeny, anebo mye 162a) teto zemye feymy. w tu chwyly63) vſlyſſany gſu proſby obu przied oblycziegem bozym, I by61) 60 poſlan andyel Raphael, aby vleczyl oba. A kdyz thobias nadyegieffe65) ſye, by66) byl vſlyſſan, aby vmrziel, wecze k ſynu ſwemu: Slyſſ, ſynu moy, ſlowa ma, a ty yako podwal w ſwem frdczy67) poftaw. kdyzt [213a 1] vmru, pohrziebef mye a budef myety czieft matky twe, donyzdes) bude zywa. a kdyzt vmrzie, pohrziebeff gy 65 podle mne. A myey wzdy na myſly pana boha, ſynu moy, a choway przi- Nö. kazanye geho, a z tweho ſtatka69) czyn almuzny, nebt70) almuzna ote Elia. wſſeho hrziecha wyproſczuge a welyku nadyegy dawa71) przied panem bohem wſſem, ktoz gy czynye. A choway ſye, ſynu moy, ote wſſieho fmylftwie a ot pychy, ot nyezto wzalo72) pocziatek wffelyke73) zatraczenye. a74) wzdy zaday rady ot mudreho, a chil ſye ot hrziefſnych, a mzdy nagem- nykowy v ſebe nechoway. Nerod ſye baty, moy fynu, acz koly chudy zywot wedem, wffak mnoho dobreho myety budem, budem-ly ſye boha baty. A przief to wiez, zet gſem dal Gabelowy defyet lyber75) ſtrziebra w Rageff, a geho lyſt v ſebe mam. A proto pohleday ſobie wierneho muzie, 75 gefîto by i tebu fſel bez vraza76) mzdy, aby wratyl Gabelowy lyſt geho, a on aby tobie nawratyl poklad. Tehdy wyffed thobias,77) naleze mla- [Tob. 4.] dencze podkaſaleho a yako na czieftu hotoweho, newieda, [213a 2] by byl andyel. A kdyz ot nyeho vſlyfle, ze wefſken kray medorum78) zna, y rages (Tob. 5.) to myefto y79) Gabele, geffto w nyem bydly, I vwede ho k otczy ſwemu. 80 Pak ten mladenecz pozdrawy geho a rzka: Radoft bud tobie wzdyczky! a on wecze: Jaku mam radoft myety, a ya ſwietla nebeſkeho newydym? Elia. mladenecz wecze: 80) bud dobre a ſylne myſly, ſkoro budefſ vleczien. Thobias wecze: mozeffs1)-ly dowefty ſyna meho k Gabelowy? a82) on wecze: Jat geho dowedu y83) przywedu k tobye. A kdyz geho thobias 85 otaza na geho pokolenye, na geho dom y na geho gmeno, A on84) wecze: z ſynow85) Ifrahel86) gſem ya, Azarias, Ananye87) ſyn welykeho; a to wſſe 70 Oro. 31
Strana 482
482 Thobias. Beda dye. Trzy dny waz. podle flow wykladanye byla8s) prawda; neb geft byl z andyelow, geſſto boha wydye, A byl azarias, toczyff pomocznyk, a ſyn ananye,87) tocziff chwaly bozie. Tehdy prziprawywſſe ſye,89) wſſeczko, czoz ge90) k czieftye trzieba, wzemſſe,91) I gydeſſta oba ſpolu, a pes take po nych. I plakaſſe matka, rzkucz muzy:92) huol a podporu ſtaroſty naſſye otyal ſy. O bich93) tyech penyez nykda21) nebylo, po nyez [213b 11 gly geho93) poſlal; neb96) gmyely doſty podle nafſye chudoby; nebo97) by lepe98) bylo, bichom ſyna ſweho99) wydyely, nezly ſbozie poczytaly. Thobias wecze: nerod plakaty, ſyn naſſ zdraw ſye k nam wraty; nebt100) ſye nadyegy, ze dobry andyel bozy101) f nym chody. Pak ona oba, toczyfí ſyn thobie102) s andyelem, oftachu103) prweho [Tob. 5.] (Tob. 6.) noczlehu, oftafíta v potoka Tygris. I gyde thobias,101) aby vmyl nohy piscis nô. ſwe, a riba welyka prziplu,105) aby ho ſezzrala. A thobias bogie ſie zakrziczie a rzka: rybat na myelo6) plowe! andyel wecze: neboy ſye,107) lap gy za 100 plutwu,108) a przytyehny gy k ſobye. I wytrze109) gy na ſucho, ana ſye metaſſe przied geho nohamy. Na to myeſto dye beda, ze kdyz kriſtus vmywal na krzyzy110) nohy ſwe, gefſto chodyly na zemy, przigyde dyabel [Mark. 14.) hledage, zda by czo hrziechu w nyeml1oa) nalezl. A proto ſye dye: Otczie, przienes ote mnell1) kalych, toczyff dyabla, yako wlaſky dyegy: oſtech 105 glutym, calicem hunc. Tehdy andyel wecze thobie:112) rozkuchayl13) tu ryby,114) a ſrdcze a zlucz a yatri gegie ſchoway ſobie, nebt115) ſye hody k lekarzſtwy. Tehdy [213b 2] thobias dyel tel16) ryby vpeczye, a giechu,117) a dyel oſolyw neſel18) s ſebu. A kdyz ſpolu gdyefſta, wecze thobias: Aza- rias119) bratrzie, kteremu lekarzſtwy ſye hody120) to, gefítos kazal ſcho- 110 waty ot ryby? On wecze: kuſek frdczie kdyz wloziel21) na rzierzywyteel22) vhle wlozyff,123) ſwym dymem wypudy121) wîſe dyablowo pokolenye ot muzie a ot zeny. Anyz ſye tomu mame dywity, neb dym gednoho ſtromu zapaleneho tuzl25) mocz gma. A kdyz geho126) otaza thobias rzka: 127) kde nocy oftanewa? Andyel wecze: Tutot geft Raguel, twoy przywuzny 128) tent ma gednu dczeru, ta129) tobye ma byty ſe wfſym geho ſtatkem. Thobias wecze: ſlyſſal ſem, ze ge byla dana ſedmy muzom, a ty gfu za- hubeny ot dyabla. andyel wecze: nerod fie baty ; pro ſmylnyky, gefftot fie boha nebogie, nad tyemyt130) dyabel mocz gma. Ale ty, kdyz gy poymefſ, trzy dny ſye ot nye wzdrzyff,131) a w noczy oba ſnazna132) budeta na mod- lytbach. prwe noczy zapalyfí yatry rybye, pak modlytbamy waſſemy133) zahnan bude dyabel ot was 131) Druhe noczy kus frdczel35) k przyluczieny ſwatych patriarch budeta136) przypufſcziena,137) tocziff [214a 1] mate ſye bohu modlyty, aby boh was przipuſtyl k ucziaſtnoſty ſwatoſty138) a k ſtudu ſwatych patriarch; trzietye noczy doydete pozehnanye, aby 125 ſye z was ſynowe rodyly139) zdrawy a ſylny. to pozehnanye dawaſſe gym knyez neb nyekto z nych naywietffy myeſto knyeze. Cztwrte noczy przi- gmeſf gy f140) bazny bozy, wyecz pro myloſt ſynow, nezly pro chlypnoſt, abyſſte w ſiemenu abrahamowu doffly pozehnanye ſynow. A tak111) wgy- [Tob. 7.] deſſta k Raguelowy. a142) kdyz ge vzrzie raguel,143) wecze ſwey144) zelwic: 130 95 115 120 [Tob. 6.] 90
482 Thobias. Beda dye. Trzy dny waz. podle flow wykladanye byla8s) prawda; neb geft byl z andyelow, geſſto boha wydye, A byl azarias, toczyff pomocznyk, a ſyn ananye,87) tocziff chwaly bozie. Tehdy prziprawywſſe ſye,89) wſſeczko, czoz ge90) k czieftye trzieba, wzemſſe,91) I gydeſſta oba ſpolu, a pes take po nych. I plakaſſe matka, rzkucz muzy:92) huol a podporu ſtaroſty naſſye otyal ſy. O bich93) tyech penyez nykda21) nebylo, po nyez [213b 11 gly geho93) poſlal; neb96) gmyely doſty podle nafſye chudoby; nebo97) by lepe98) bylo, bichom ſyna ſweho99) wydyely, nezly ſbozie poczytaly. Thobias wecze: nerod plakaty, ſyn naſſ zdraw ſye k nam wraty; nebt100) ſye nadyegy, ze dobry andyel bozy101) f nym chody. Pak ona oba, toczyfí ſyn thobie102) s andyelem, oftachu103) prweho [Tob. 5.] (Tob. 6.) noczlehu, oftafíta v potoka Tygris. I gyde thobias,101) aby vmyl nohy piscis nô. ſwe, a riba welyka prziplu,105) aby ho ſezzrala. A thobias bogie ſie zakrziczie a rzka: rybat na myelo6) plowe! andyel wecze: neboy ſye,107) lap gy za 100 plutwu,108) a przytyehny gy k ſobye. I wytrze109) gy na ſucho, ana ſye metaſſe przied geho nohamy. Na to myeſto dye beda, ze kdyz kriſtus vmywal na krzyzy110) nohy ſwe, gefſto chodyly na zemy, przigyde dyabel [Mark. 14.) hledage, zda by czo hrziechu w nyeml1oa) nalezl. A proto ſye dye: Otczie, przienes ote mnell1) kalych, toczyff dyabla, yako wlaſky dyegy: oſtech 105 glutym, calicem hunc. Tehdy andyel wecze thobie:112) rozkuchayl13) tu ryby,114) a ſrdcze a zlucz a yatri gegie ſchoway ſobie, nebt115) ſye hody k lekarzſtwy. Tehdy [213b 2] thobias dyel tel16) ryby vpeczye, a giechu,117) a dyel oſolyw neſel18) s ſebu. A kdyz ſpolu gdyefſta, wecze thobias: Aza- rias119) bratrzie, kteremu lekarzſtwy ſye hody120) to, gefítos kazal ſcho- 110 waty ot ryby? On wecze: kuſek frdczie kdyz wloziel21) na rzierzywyteel22) vhle wlozyff,123) ſwym dymem wypudy121) wîſe dyablowo pokolenye ot muzie a ot zeny. Anyz ſye tomu mame dywity, neb dym gednoho ſtromu zapaleneho tuzl25) mocz gma. A kdyz geho126) otaza thobias rzka: 127) kde nocy oftanewa? Andyel wecze: Tutot geft Raguel, twoy przywuzny 128) tent ma gednu dczeru, ta129) tobye ma byty ſe wfſym geho ſtatkem. Thobias wecze: ſlyſſal ſem, ze ge byla dana ſedmy muzom, a ty gfu za- hubeny ot dyabla. andyel wecze: nerod fie baty ; pro ſmylnyky, gefftot fie boha nebogie, nad tyemyt130) dyabel mocz gma. Ale ty, kdyz gy poymefſ, trzy dny ſye ot nye wzdrzyff,131) a w noczy oba ſnazna132) budeta na mod- lytbach. prwe noczy zapalyfí yatry rybye, pak modlytbamy waſſemy133) zahnan bude dyabel ot was 131) Druhe noczy kus frdczel35) k przyluczieny ſwatych patriarch budeta136) przypufſcziena,137) tocziff [214a 1] mate ſye bohu modlyty, aby boh was przipuſtyl k ucziaſtnoſty ſwatoſty138) a k ſtudu ſwatych patriarch; trzietye noczy doydete pozehnanye, aby 125 ſye z was ſynowe rodyly139) zdrawy a ſylny. to pozehnanye dawaſſe gym knyez neb nyekto z nych naywietffy myeſto knyeze. Cztwrte noczy przi- gmeſf gy f140) bazny bozy, wyecz pro myloſt ſynow, nezly pro chlypnoſt, abyſſte w ſiemenu abrahamowu doffly pozehnanye ſynow. A tak111) wgy- [Tob. 7.] deſſta k Raguelowy. a142) kdyz ge vzrzie raguel,143) wecze ſwey144) zelwic: 130 95 115 120 [Tob. 6.] 90
Strana 483
Thobias. 483 ey,145) yak podobny toto mladenecz feftrzienczy memu thobie.146) Andyel mu wecze: tot geſt ſyn geho! I zradowa ſye raguel a przyprawy kwas 117) Tehdy weczel18) thobias: nebudut giefty any pyty, gelyz proſby me po- twrdyff a ſlybyff my Saru, dczeru ſwu, daty. Vſlyffew to Raguel, y149) leczie 135 ſye welmy a myfleffe, kteru gemu odpowied daty. I wecze mu andyel: Neboy ſye mu150) daty gye za zenu k manzelſtwy; neb150a) gemu ma byty, a proto nemohl gye gyny gmyety. Tehdy wecze Raguel: wyedye,151) ze gſte ot boha przyfſly, a ze boh vſlyſſal proſbu [214a 2] my a ſlzy me, aby tato dczy ma byla otdana ſwemu przywuznemu152) podle zakona 140 moyzieffowa. A wzem otecz prawu ruku dcziery,152a) y da gy v153) pra- wyczy thobie151) a rzka: boh otczow naſſich bud ſ wamy a ſpoy was a Nö. napln ſwe pozehnanye v was. I popſachu manzelftwo, a giechu155) chwalecz boha. Pak pak156) po157) weczierzy vwedechu158) thobiafſe do pokogie panny. I wynyel59) thobias z waczku ſweho dyel yatrzycziek, y160) polozy [Tob. 8.) 145 na rzierzywye.161) Tehdy raphael polapyw dgaffa,162) y przywaza gey na ſwrchny puffty egypta. Tehda163) thobias wecze ku panye: Sara, po- proswyel61) pana boha dnes a zaytra a druhe zaytra,161a) neb tyto trzy noczy przywynem ſyc k bohu, Cztwrtu nocz przywynem ſye k ſwemu manzelftwy; neb gſme ſynowe ſwatych, anyz mozem fie tak ſpogity yako pohane, gefíto boha neznagy. I pomodlyfíta ſye oba rzkucz: Smyluy ſye nad namy, pane bozie naffich otczow, ſmyluy fye nad namy, abichme165) ſye ſtaraly oba zdrawie.166) Pak w prwoſpie, gefſto kurzy pyegy, kaza raguel wykopaty [214b 1] hrob,167) aby gey pohrziebly16s) drziew, nezly by vſwietlo 169) I poſla gednu dyewku, aby wydyela,170) gyz-ly ge vmrziel. 155 a ona wratywffy ſye powiedye, ze gſta zdrawa a ſpolu ſpita.171) I po- chwalychu wſſyczkny pana boha, I naplnychu ſluhy172) duol drziewe,173) nezly vſwietlo,169) A vczynychu ſlawny kwas wſſem ſuſyedom a przia- telom. I zakle thobiam171) raguel, aby v nyeho dwye nedyely oſtal, a da my prawu polowiczy wſſel o ſtatka175) ſweho, a k tomu zapſal my ſye, 160 aby po geho ſmrty wefſkê ftatek geho na thobiam176) ſpadl. Tehdy wecze thobias k andyelu, gehoz mnyeſſe czlowyekem: azaria bratrzie! wyeff, [Tob. 9.] kterak geſt tyezka chwyle177) rodytelom mym; Proto proffy178) tebe, aby ty fſel k gabelowy a dal mu lyft geho a wzal ot nyeho penyeze; a po- proſyff geho, at by przyffel na my ſwatbu. Tehdy wzem raphael cztyrzy 165 fluhy raguelowy a dwa welbludy, y gyde k gabelowy. A wzem ot nyeho penyeze wede ho s ſebu na ſwatbu. a wſfed gabeel naleze ge, any ſyedye a179) giedye; I pozehna gym. a kdyz wſſyczkny we [214b 2] czechu: amen, ſ bozy bazny kwas ſwatebny wedycchu. A kdyz thobias mefſkafſe na ſwatbyc, otecz geho nan180) peczy gmye- 170 gieffe, ze ſye k urczienemu dny newratyl, ale matka welmy ſlziefſe a pla- kaſſe rzkucz: Bycda mnye,181) moy fynu myly, procz gfme182) tye poſlaly putowat, ſwietloſty naſſych duffy, huol nafſye ftarofty! ale muz gegy tyeffyeffe182a) gy. Pak raguel wecze ſwemu ziety: oftan zde, a yat poſſly pofla twcho183) zdrawyc184) k otczy twemu. A kdyz on nepowoly, tehdy 31* 150 [Tob. 1o./
Thobias. 483 ey,145) yak podobny toto mladenecz feftrzienczy memu thobie.146) Andyel mu wecze: tot geſt ſyn geho! I zradowa ſye raguel a przyprawy kwas 117) Tehdy weczel18) thobias: nebudut giefty any pyty, gelyz proſby me po- twrdyff a ſlybyff my Saru, dczeru ſwu, daty. Vſlyffew to Raguel, y149) leczie 135 ſye welmy a myfleffe, kteru gemu odpowied daty. I wecze mu andyel: Neboy ſye mu150) daty gye za zenu k manzelſtwy; neb150a) gemu ma byty, a proto nemohl gye gyny gmyety. Tehdy wecze Raguel: wyedye,151) ze gſte ot boha przyfſly, a ze boh vſlyſſal proſbu [214a 2] my a ſlzy me, aby tato dczy ma byla otdana ſwemu przywuznemu152) podle zakona 140 moyzieffowa. A wzem otecz prawu ruku dcziery,152a) y da gy v153) pra- wyczy thobie151) a rzka: boh otczow naſſich bud ſ wamy a ſpoy was a Nö. napln ſwe pozehnanye v was. I popſachu manzelftwo, a giechu155) chwalecz boha. Pak pak156) po157) weczierzy vwedechu158) thobiafſe do pokogie panny. I wynyel59) thobias z waczku ſweho dyel yatrzycziek, y160) polozy [Tob. 8.) 145 na rzierzywye.161) Tehdy raphael polapyw dgaffa,162) y przywaza gey na ſwrchny puffty egypta. Tehda163) thobias wecze ku panye: Sara, po- proswyel61) pana boha dnes a zaytra a druhe zaytra,161a) neb tyto trzy noczy przywynem ſyc k bohu, Cztwrtu nocz przywynem ſye k ſwemu manzelftwy; neb gſme ſynowe ſwatych, anyz mozem fie tak ſpogity yako pohane, gefíto boha neznagy. I pomodlyfíta ſye oba rzkucz: Smyluy ſye nad namy, pane bozie naffich otczow, ſmyluy fye nad namy, abichme165) ſye ſtaraly oba zdrawie.166) Pak w prwoſpie, gefſto kurzy pyegy, kaza raguel wykopaty [214b 1] hrob,167) aby gey pohrziebly16s) drziew, nezly by vſwietlo 169) I poſla gednu dyewku, aby wydyela,170) gyz-ly ge vmrziel. 155 a ona wratywffy ſye powiedye, ze gſta zdrawa a ſpolu ſpita.171) I po- chwalychu wſſyczkny pana boha, I naplnychu ſluhy172) duol drziewe,173) nezly vſwietlo,169) A vczynychu ſlawny kwas wſſem ſuſyedom a przia- telom. I zakle thobiam171) raguel, aby v nyeho dwye nedyely oſtal, a da my prawu polowiczy wſſel o ſtatka175) ſweho, a k tomu zapſal my ſye, 160 aby po geho ſmrty wefſkê ftatek geho na thobiam176) ſpadl. Tehdy wecze thobias k andyelu, gehoz mnyeſſe czlowyekem: azaria bratrzie! wyeff, [Tob. 9.] kterak geſt tyezka chwyle177) rodytelom mym; Proto proffy178) tebe, aby ty fſel k gabelowy a dal mu lyft geho a wzal ot nyeho penyeze; a po- proſyff geho, at by przyffel na my ſwatbu. Tehdy wzem raphael cztyrzy 165 fluhy raguelowy a dwa welbludy, y gyde k gabelowy. A wzem ot nyeho penyeze wede ho s ſebu na ſwatbu. a wſfed gabeel naleze ge, any ſyedye a179) giedye; I pozehna gym. a kdyz wſſyczkny we [214b 2] czechu: amen, ſ bozy bazny kwas ſwatebny wedycchu. A kdyz thobias mefſkafſe na ſwatbyc, otecz geho nan180) peczy gmye- 170 gieffe, ze ſye k urczienemu dny newratyl, ale matka welmy ſlziefſe a pla- kaſſe rzkucz: Bycda mnye,181) moy fynu myly, procz gfme182) tye poſlaly putowat, ſwietloſty naſſych duffy, huol nafſye ftarofty! ale muz gegy tyeffyeffe182a) gy. Pak raguel wecze ſwemu ziety: oftan zde, a yat poſſly pofla twcho183) zdrawyc184) k otczy twemu. A kdyz on nepowoly, tehdy 31* 150 [Tob. 1o./
Strana 484
484 Thobias. Tob. 11.] Chwala. Oro, Jeiunia et elîa. gemu da Saru a polowiczy ſtatku ſweho, pacholkow, dyewek, dobytka185) 175 welykeho y maleho, welbludow y185a) kraw, a penyez mnoho. A186) pak otecz a187) matye vczichu dczeru,187a) aby cztyla ſwu czczy aneb188) tchyny 189) a muzie ſweho mylowala, czieled zpoſobyla, dom zprawowala, a ſama ſye netreſktalywu190) vkazala.191) A kdyz ſy192) gyz wraczowaſſe, przi- gydu192) do Carram, to191) geft na poly cziefty. I wecze andyel k thobiam:195) 180 podwie wa196) naprzied, a ony po nas pro dobytek znenahla poydu ſ twu zenu;197) a wezmys febu19s) zlucz ryby, a pomazeff gy oczy otczie tweho, 199) a przigmet zrak. A Anna na [215a 1] wîſaky den ſyedyefſe podle cziefty na wrchu huory, neb odtud mohla daleko200) wydyety. A poznawfſy ſyna zdaleka gducz, bieze k muzy ſwemu a rzkucz: ay, ſyn twoy gde! a pes, 185 geſſto ſ nym byl, naprzied po czieſtye201) byeziefſe, a yakozto poſel lahodye oczaſſem radowaſſe ſye. Tehdy wſtaw thobias ſlepy, daw ruku ſwu pa- cholku, gyde proty ſynu ſwemu; a polybywſſe ſyna oba, y plakaſſta202) pro radoſt. A kdyz boha pochwalychu y203) podyekowachu, ſpolu ſedechu, tehdy thobias mlady201) zluczy ryby201) pomaza oczy otczowich. a po- 190 wzdrzze ſye yako pol hodyny, I poczye wychaziety205) yako byelmo z206) geho oczy, yako mazdra207) f waycze. tu vgem thobyas wytrzie208) s geho oczy; a on ynhed prozrzie. I pochwalychu boha wſſyczkny; a wecze thobias: dyekugy tobie, pane bozie Ifrahelſky, ze gſy mye treſktal a vzdrawyl ſy mye, a gyz wyzy thobyam,209) ſyna moho.210) Pak po fedmy 195 dnech przigide Sara, zena geho, ſe wſſym ſtatkem ſwym y ſ tyemy pe- nyezy, ge [215a 2] fſto wziely v Gabele. I ſebrachu ſye przywuzny211) a ſuſyede k thobiam212) a radowachu ſye ſ nym, za ſedm dny hodugicz w radoſty. A kdyz thobias wyprawy otczy ſwemu porzad, yak213) mnoho na czie- 200 ftye dobreho214) czynyl gemu andyel,215) I wziechu andyela na ſtranu proſyecz geho, aby raczyl polowiczy wziety toho wſſeho, czoz gſu przy- nefly, a to wdyecznye myety. tehdy gym wecze andyel taynye: Chwalte boha nebeſkeho, a216) prziede wſfemy zywymy217) przikazuyte ſye gemu, ze vczynyl f wamy mylofrdenſtwie ſwe. a ſwatoſt taynu kralowu dobro 205 geſt ſkrity, a ſkutky bozie zgiewyty a prawity poczieſtne geſt. A proto ya nechczy wam zatagity rzieczy tayne: dobrat geſt modlytba ſ poſtem a s almuznu, kdyz ty ſye modleſſe a obied opuſſczowaſſe, a ſkrywal ſy mrtwe przief den a w noczy pohrziebowafſe,218) ya ſem modlytwu219) noſyl przied pana boha, a proto zes gemu220) byl wzaczen, potrzieba221) bylo, aby pokuſſenye tebe potwrdylo. I poſlal mye boh, abich tye vleczyl a Saru, zenu fyna [215b 1] tweho, ot dyaffa222) abich wyproftyl. A yat ſem raphael, andyel223) z ſedmy, toczyfſ ze wſſech, genzto ſtogyme przied bohem.224) A kdyz to vílyfechu, padechu na zemy wîſyczkny,225) trzafucze ſye, na ſwe twarzie.226) I wecze andyel : myr f wamy ; nerodte sye baty, 215 kdyz ſem byl ſ wamy ;227) ale yat gedenye a pytye newyduczieho228) po- zywam, gefſto ho lyde wydyety nemohu, a gyzt geſt hodyna, abich sye k tomu wratyl, geſſto mye geſt poſlal. a kdyz to wecze, ynhed by 2283) wzat 210 Nö h°.
484 Thobias. Tob. 11.] Chwala. Oro, Jeiunia et elîa. gemu da Saru a polowiczy ſtatku ſweho, pacholkow, dyewek, dobytka185) 175 welykeho y maleho, welbludow y185a) kraw, a penyez mnoho. A186) pak otecz a187) matye vczichu dczeru,187a) aby cztyla ſwu czczy aneb188) tchyny 189) a muzie ſweho mylowala, czieled zpoſobyla, dom zprawowala, a ſama ſye netreſktalywu190) vkazala.191) A kdyz ſy192) gyz wraczowaſſe, przi- gydu192) do Carram, to191) geft na poly cziefty. I wecze andyel k thobiam:195) 180 podwie wa196) naprzied, a ony po nas pro dobytek znenahla poydu ſ twu zenu;197) a wezmys febu19s) zlucz ryby, a pomazeff gy oczy otczie tweho, 199) a przigmet zrak. A Anna na [215a 1] wîſaky den ſyedyefſe podle cziefty na wrchu huory, neb odtud mohla daleko200) wydyety. A poznawfſy ſyna zdaleka gducz, bieze k muzy ſwemu a rzkucz: ay, ſyn twoy gde! a pes, 185 geſſto ſ nym byl, naprzied po czieſtye201) byeziefſe, a yakozto poſel lahodye oczaſſem radowaſſe ſye. Tehdy wſtaw thobias ſlepy, daw ruku ſwu pa- cholku, gyde proty ſynu ſwemu; a polybywſſe ſyna oba, y plakaſſta202) pro radoſt. A kdyz boha pochwalychu y203) podyekowachu, ſpolu ſedechu, tehdy thobias mlady201) zluczy ryby201) pomaza oczy otczowich. a po- 190 wzdrzze ſye yako pol hodyny, I poczye wychaziety205) yako byelmo z206) geho oczy, yako mazdra207) f waycze. tu vgem thobyas wytrzie208) s geho oczy; a on ynhed prozrzie. I pochwalychu boha wſſyczkny; a wecze thobias: dyekugy tobie, pane bozie Ifrahelſky, ze gſy mye treſktal a vzdrawyl ſy mye, a gyz wyzy thobyam,209) ſyna moho.210) Pak po fedmy 195 dnech przigide Sara, zena geho, ſe wſſym ſtatkem ſwym y ſ tyemy pe- nyezy, ge [215a 2] fſto wziely v Gabele. I ſebrachu ſye przywuzny211) a ſuſyede k thobiam212) a radowachu ſye ſ nym, za ſedm dny hodugicz w radoſty. A kdyz thobias wyprawy otczy ſwemu porzad, yak213) mnoho na czie- 200 ftye dobreho214) czynyl gemu andyel,215) I wziechu andyela na ſtranu proſyecz geho, aby raczyl polowiczy wziety toho wſſeho, czoz gſu przy- nefly, a to wdyecznye myety. tehdy gym wecze andyel taynye: Chwalte boha nebeſkeho, a216) prziede wſfemy zywymy217) przikazuyte ſye gemu, ze vczynyl f wamy mylofrdenſtwie ſwe. a ſwatoſt taynu kralowu dobro 205 geſt ſkrity, a ſkutky bozie zgiewyty a prawity poczieſtne geſt. A proto ya nechczy wam zatagity rzieczy tayne: dobrat geſt modlytba ſ poſtem a s almuznu, kdyz ty ſye modleſſe a obied opuſſczowaſſe, a ſkrywal ſy mrtwe przief den a w noczy pohrziebowafſe,218) ya ſem modlytwu219) noſyl przied pana boha, a proto zes gemu220) byl wzaczen, potrzieba221) bylo, aby pokuſſenye tebe potwrdylo. I poſlal mye boh, abich tye vleczyl a Saru, zenu fyna [215b 1] tweho, ot dyaffa222) abich wyproftyl. A yat ſem raphael, andyel223) z ſedmy, toczyfſ ze wſſech, genzto ſtogyme przied bohem.224) A kdyz to vílyfechu, padechu na zemy wîſyczkny,225) trzafucze ſye, na ſwe twarzie.226) I wecze andyel : myr f wamy ; nerodte sye baty, 215 kdyz ſem byl ſ wamy ;227) ale yat gedenye a pytye newyduczieho228) po- zywam, gefſto ho lyde wydyety nemohu, a gyzt geſt hodyna, abich sye k tomu wratyl, geſſto mye geſt poſlal. a kdyz to wecze, ynhed by 2283) wzat 210 Nö h°.
Strana 485
Thobias. 485 ot gich oczy. Tehdy zproftrziewfſe ſye za trzy hodyny na ſwey229) twarzy, 220 kazdy modly ſye a chwaly pana;230) a wſtawfle rozprawowachu231) wíſeczky bozie dywy. Pak thobias ſtarffy otewrzew vſta ſwa, pochwaly boha a [Tob. 12.) rzka: Welyky gſy ty, pane bozie, na wieky; neb byczygefſ232) a vzdra- wugeff; wedeff do pekla a wywedeff; a nenye, kto by vffel twu233) ruku. A w tom pyeny nutkal geft gerufalem a yati lyd bozy, aby geho przikladem [Tob. 13.] 225 nawratyly ſye k bohu a czynyly prawdu przied bohem, a aby wierzyly, ze f nymy vczyny mylofrdenftwie. A prorokowa [215b 2] o gerufalemu a rzka: wſſyczkny kragy231) zemye budu ſye tobie modlyty, a235) narodowe zdaleka przigdu k tobie, a dary nefucze bude236) fie bohu237) modlyty w tobie. A to duchownye o czaffu myloſtywem geſt rzieczieno, a to ſye 230 vkazuge z toho, czo ſye potom vkazuge a dye:238) brany geho, toczyff239) gerufalema, z zaffyra a240) îmaragda211) budu dyelany, a po geho vlyczech zpiewaty budu alleluía. A byefle thobías ſedm let, kdyz biefle ztratyl zrak.212) a kdyz mu ſye nawraty213) zrak, tehdy byl w fſedefaty letech, a potom byl zyw dwic a padefat let, a ohledal ſyny ſwich wnukow. I na- plnyw211) leta ſwa, dwanadſt a ſto,215) sſſel w pokogy. Wſſak gloza, toczyſ ſTob. 14.1 przyczyn ſmyſla oaynofa,216) chcze tomv, ze kdyz mu ſye zrak nawratyl, tehdy potom by217) zyw dwye a cztyrzidczety let ;218) pak cztyrzydczety let k praczy vtrpenye a dwye letye k mylowany boziemu a blyznyeho poczteno.219) A kdyz znamena, ze ſye k ſmrty chyly,250) przywola k ſobye ſyna ſweho a ſedm ſynow geho, y wecze k nym: Blyzkot251) geft zruffenye Nynywe. ro [216a 1] zumyey, zet gich zloft vczyny my konecz. nebt ne- myne252) flowo bozie: A bratrzie waſſy, gefftot gfu rozpraffeny s253) zemye Ifrahel,254) tyt fye wratye do nye, a budet naplnyena, a dom, gefftot geft w nyem zapalen, opyet bude254a) vdyelan. wſfak to fie wiecz255) wydy, ze to256) proroczſku gyſtotu ſlowy mynuteho czaffa257) prorokowal, nezly vczynyenu wiecz by wyprawowal. neb gefftye ftafſe chram a Jerufalem258) w nyem. A kdyz ge vczieſſe o mylowany boziem a blyznyeho, a o bazny259) a o al- muznach, aby to czynyly,260) a ſwym261) ſynom aby tez przikazaly262) czy- nyty, A k tomu wecze: a wy nerodte zde oſtaty; ale kterehoz koly dne 250 pohrziebete matku ſwu v mne w mem hrobu,263) toho dne ynhed odfud wygdycte. I vmrzie thobias a potom zena geho. a thobias wygyde z ny- nywe s zenu y s fyny y sf wnuky, a wraty ſye k ſwemu czty a k ſwey261) tchyny aneb k czczy,265) a naleze ge266) w dobrey267) ftarofty. I gmye268) o nych peczy, az gich oczy zawrzie, toczyff raguelowy a Annyny. A toto 255 znamenaty, ze w ſwatem pyſmye [216a 2] pyet Annen pyfſy: prwa269) matka Samuele, tobye270) zena, raguelowa zena, matka ſwate kralowny271) a Anna prorokynye. I vmrzie mlady272) thobias, doplnyge273) Sto let bez gednoho. I pochowachu ho, a wſſyczkny geho przywuzny271) w ſwatem obczowany na tomto ſwietye prziebywaly gfu tak, ze bylo wzaczno bohu 260 y take lydem.278) 235 240 245 Qûque Anne nõ. 1) K. fie poczina. 2) K. byl gt z pokolenie neptalim. 3) zlatym — vczynyl sch. v K. 4) K. offierowaſſe. 5) K. Š. przichodiczim. 6) za tím přetrž. nawz. 7) K. Š.
Thobias. 485 ot gich oczy. Tehdy zproftrziewfſe ſye za trzy hodyny na ſwey229) twarzy, 220 kazdy modly ſye a chwaly pana;230) a wſtawfle rozprawowachu231) wíſeczky bozie dywy. Pak thobias ſtarffy otewrzew vſta ſwa, pochwaly boha a [Tob. 12.) rzka: Welyky gſy ty, pane bozie, na wieky; neb byczygefſ232) a vzdra- wugeff; wedeff do pekla a wywedeff; a nenye, kto by vffel twu233) ruku. A w tom pyeny nutkal geft gerufalem a yati lyd bozy, aby geho przikladem [Tob. 13.] 225 nawratyly ſye k bohu a czynyly prawdu przied bohem, a aby wierzyly, ze f nymy vczyny mylofrdenftwie. A prorokowa [215b 2] o gerufalemu a rzka: wſſyczkny kragy231) zemye budu ſye tobie modlyty, a235) narodowe zdaleka przigdu k tobie, a dary nefucze bude236) fie bohu237) modlyty w tobie. A to duchownye o czaffu myloſtywem geſt rzieczieno, a to ſye 230 vkazuge z toho, czo ſye potom vkazuge a dye:238) brany geho, toczyff239) gerufalema, z zaffyra a240) îmaragda211) budu dyelany, a po geho vlyczech zpiewaty budu alleluía. A byefle thobías ſedm let, kdyz biefle ztratyl zrak.212) a kdyz mu ſye nawraty213) zrak, tehdy byl w fſedefaty letech, a potom byl zyw dwic a padefat let, a ohledal ſyny ſwich wnukow. I na- plnyw211) leta ſwa, dwanadſt a ſto,215) sſſel w pokogy. Wſſak gloza, toczyſ ſTob. 14.1 przyczyn ſmyſla oaynofa,216) chcze tomv, ze kdyz mu ſye zrak nawratyl, tehdy potom by217) zyw dwye a cztyrzidczety let ;218) pak cztyrzydczety let k praczy vtrpenye a dwye letye k mylowany boziemu a blyznyeho poczteno.219) A kdyz znamena, ze ſye k ſmrty chyly,250) przywola k ſobye ſyna ſweho a ſedm ſynow geho, y wecze k nym: Blyzkot251) geft zruffenye Nynywe. ro [216a 1] zumyey, zet gich zloft vczyny my konecz. nebt ne- myne252) flowo bozie: A bratrzie waſſy, gefftot gfu rozpraffeny s253) zemye Ifrahel,254) tyt fye wratye do nye, a budet naplnyena, a dom, gefftot geft w nyem zapalen, opyet bude254a) vdyelan. wſfak to fie wiecz255) wydy, ze to256) proroczſku gyſtotu ſlowy mynuteho czaffa257) prorokowal, nezly vczynyenu wiecz by wyprawowal. neb gefftye ftafſe chram a Jerufalem258) w nyem. A kdyz ge vczieſſe o mylowany boziem a blyznyeho, a o bazny259) a o al- muznach, aby to czynyly,260) a ſwym261) ſynom aby tez przikazaly262) czy- nyty, A k tomu wecze: a wy nerodte zde oſtaty; ale kterehoz koly dne 250 pohrziebete matku ſwu v mne w mem hrobu,263) toho dne ynhed odfud wygdycte. I vmrzie thobias a potom zena geho. a thobias wygyde z ny- nywe s zenu y s fyny y sf wnuky, a wraty ſye k ſwemu czty a k ſwey261) tchyny aneb k czczy,265) a naleze ge266) w dobrey267) ftarofty. I gmye268) o nych peczy, az gich oczy zawrzie, toczyff raguelowy a Annyny. A toto 255 znamenaty, ze w ſwatem pyſmye [216a 2] pyet Annen pyfſy: prwa269) matka Samuele, tobye270) zena, raguelowa zena, matka ſwate kralowny271) a Anna prorokynye. I vmrzie mlady272) thobias, doplnyge273) Sto let bez gednoho. I pochowachu ho, a wſſyczkny geho przywuzny271) w ſwatem obczowany na tomto ſwietye prziebywaly gfu tak, ze bylo wzaczno bohu 260 y take lydem.278) 235 240 245 Qûque Anne nõ. 1) K. fie poczina. 2) K. byl gt z pokolenie neptalim. 3) zlatym — vczynyl sch. v K. 4) K. offierowaſſe. 5) K. Š. przichodiczim. 6) za tím přetrž. nawz. 7) K. Š.
Strana 486
486 Thobias. Thobiaſſem. 8) K. bydli. 2) Š. Nynywij. 10) K. Š. przibuzna. 102) sch v Š. 11) Š. a kamz. 12) gity — chtyel sch. v K. 13) K. navczenie. 14) sch. v K. 15) Š. Medíkeho. 1b) sch. v K. 17) K. wze; Š. wzal. 18) Š. Izrahelfkych. 19) Š. ge wzdy. 20) K. przed ruku. 21) K Š. fynem ſwym. 22) Š. byl. 23) K. ge. 24) K. Š. Tobiaſſe. 25) K. gfem niekoliko. 26) K. zahu- beny lezal. 27) K. gedl. 28) K. zapade. 29) K. a rzkucze. 30) sch. v K. 31) K. proto. 32) K. zabite. 33) Š. pochowawati. 31) K. pochowani. 35) K. na ſlamu y. 36) K. howenko. 37) Š. wypuftila. 38) K. byl. 39) K. a. 40) K. wífe. 41) K. yak; násl. sl. sch.; Š. blaho- flaweny. 113) K. gemu. 42) K. ſmy. 43) Š. czakame. 44) K. chcze dati. 45) K. zena geho. 46) K. tkadlczowe. 47) K. ſwych. 48) K. wzemífe. 19) K. zgiewna. 50) sch. v K. 51) K. s flzami. 52) K. Š. wole twe. 33) K. a. 51) K. Š. nebť. 542) K. vziteczniegi. 55) Š. Medſkem. 56) K. dana ſedmi. 57) K. a dgias; Š. diabel. 38) K. zahubi. 33) K. pro tu vkoru wgide. 60) K. fien pokoge. 61) Š. Proſym. 62) K. vkow. 62a) K. z. 63) K. dobu. 61) Š. byl. 65) K. nadiege. 66)K. ze by. 67) K. frdczi ſwem. 68) K. donyz. 69) Š. ſtatku. 70) K. rad neb. 71) K. dawa wſſem. 72) Š. wzato (!). 73) K. wſſelikake. 71) K. y; wzdy sch. 75) K. hrziwen. 76) Š. vrazu. 77) K. Thobiafs mlady. 78) Š. medíky. 73) K. a. 80) ta dvě sl. sch. v K. 81) K. Moyzefíli. 82) sch. v K. 83) K. a. 81) K. na geho gmeno na geho pokolenie a na geho dom on. 85) za tím přetrž. s. 86) Š. Izrahelſkych. 87) Š. Ananyaffe. 88) K. bylo. 89) sch. v K. 90) Š. K. czo gt. 91) sch. v K. 32) Š. k muzi. 93) (!) K. Š. by. 94) K. nikdy. 95) K. ho. 96) Š. neb fme; K. ſmy. 37) Š. nebo. 98) K. lepe by. 99) K. naffeho. 100) K. neb. 101) sch. v K. 102) Š. Tobiaffuow. 103) toczyfí — andyelem oftachu sch. v K. 104) K. thobiafs mlady. 103) K. Š. prziplula. 106) K. ke mnie. 107) ta dvě sl. sch. v K. 108) K. plitwu. 103) K. wytaze. 110) K. na krzyzi vmy- wal. 110a) K. na niem. 111) ta dvě sl. sch. v K. 112) K. Š. Tobiaffowi. 113) K. zabig a rozkuchay. 111) (!) K. Š. rybu. 113) K. neb. 116) K. tey. 117) K. gedli ſpuolu. 113) Š. y neſe. 119) Š. Azariaffi; K. Azaria. 120) K. hodi fie. 121) Š. wlozifs. 122) K. Š. rze- rziwe. 123) sch. v K. 124) K. zapudi. 125) K. tu. 126) K. ho. 127) sch. v K. 128) K. Š. przi- buzny. 129) K. tat. 130) K. na tyt. 131) Š. zdrziſs. 132) K. fnaznie. 133) Š. waffimi. 131) ta dvě sl. sch. v K. 135) K. frdcze ſpalifs. 136) K. bude. 137) K. przipufftieni. 138) K. fwa- tych. 139) K. rodili fynowe. 140) K. z. 141) K. Pak; A sch. 142) K. tu ge przygechu mile A. 143) ta tři sl. sch. v K. 144) K. wecze Raguel k ſwe; Š. ſwe. 145) K. ay. 146) v K. vyškrabáno; Š. Tobiaffowi. 147) K. hody. 118) K. y wecze. 149) sch. v K. 150) K. gemu. 1513) K. nebt. 151) Š. Wiem. 152) K. Š. przibuznemu. 1522) K. dczery fwe. 153) K. w. 154) Š. Tobiaffi; K. Thobiaffowi. 155) K. gediechu. 156) v K. Š. jednou. 157) K. v. 158) K. vwedu. 159) K. wynial. 160) K. diel Jatrziczek z waczku ſwe° a. 161) K. rze- zawe (!) vhle; Š. rzerzawe. 162) K. Š. diabla; y sch. v K. 163) K. Š. Tehdy. 161) K. poproſwa; Š. poprosme, 14a) K. zitra. 165) Š. abychom. 166) Š. sítarali oba zdrawi. 167) K. duol. 1e8) K. ho pohrziebali. 169) K. Š. vſwetlo. 170) K. opatrzila. 171) K. ſpiffta. 122) za tím ps. duom, přetrž. 173) K. zafuchu hrob fluhy drziew. 171) Š. Tobiafſe; K. Raguel thobiaffe. 175) K. Š. statku. 17e) K. Š. thobiafſe. 177) K. chwile nafſe. 178) Š. profim. 179) K. a hodugicz. 180) K. zan. 181) K. mne. 182) K. gfmy. 1822) K. tieffil. 183) K. tweho pofla. 181) Š. zdrawa. 185) K. y dobytka; Š. dobytk (!). 183a) K. a. 18e) sch. v K. 187) Š. y. 187a) K. ſwu dczeru. 188) ſwu — aneb sch. v Š. 189) K. czti; aneb tchyny sch. v K. 190) Š. netrefktanliwu. 191) za tím přetrž. A k. 192) K. Š. ſe. 193) K. wraczowachu przygidechu; Š. przigdu. 194) K. karran geffto. 195) K. Š. Tobiaffowi. 196) K. podwa wa; Š. podme. 197) K. po nas znenahla poydu zena twa a czieled s dobytkem. 198) ta dvě sl. sch. v K. 199) K. ſweho. 200) K. daleka. 201) ta dvě sl. sch. v K. 202) K. ſyna y plakala oba. 203) K. a. 204) sch. v K. 205) K. ſchazeti; násl. sl. sch. v K. 206) K. bilmo s. 207) K. mazdro. 208) K. ſtrze. 209) K. Š. thobiaffe. 210) K. ſwe°. 211) K. Š. przibuzni. 212) K. Š. thobiaffowi. 213) K. wíſe porzad kterak; Š. rzaad. 214) K. mnoho dobreho na czeîtie. 215) K. mu andiel geho poſel. 216) sch. v K. 217) zywymi a. 218) Š. pohrzebowal ſy; a ſkrywal — pohrziebawafſe sch. v K. 219) K. modlitbu twu. 220) K. mu. 221) K. potrzebie. 222) K. Š. diabla. 223) K. andiel Raphael. 224) K. hofpodinem. 225) sch. v K. 226) K. na ſwe twarzi trzafucze ſe. 227) K. ſ nami widieli ſte bych gedl
486 Thobias. Thobiaſſem. 8) K. bydli. 2) Š. Nynywij. 10) K. Š. przibuzna. 102) sch v Š. 11) Š. a kamz. 12) gity — chtyel sch. v K. 13) K. navczenie. 14) sch. v K. 15) Š. Medíkeho. 1b) sch. v K. 17) K. wze; Š. wzal. 18) Š. Izrahelfkych. 19) Š. ge wzdy. 20) K. przed ruku. 21) K Š. fynem ſwym. 22) Š. byl. 23) K. ge. 24) K. Š. Tobiaſſe. 25) K. gfem niekoliko. 26) K. zahu- beny lezal. 27) K. gedl. 28) K. zapade. 29) K. a rzkucze. 30) sch. v K. 31) K. proto. 32) K. zabite. 33) Š. pochowawati. 31) K. pochowani. 35) K. na ſlamu y. 36) K. howenko. 37) Š. wypuftila. 38) K. byl. 39) K. a. 40) K. wífe. 41) K. yak; násl. sl. sch.; Š. blaho- flaweny. 113) K. gemu. 42) K. ſmy. 43) Š. czakame. 44) K. chcze dati. 45) K. zena geho. 46) K. tkadlczowe. 47) K. ſwych. 48) K. wzemífe. 19) K. zgiewna. 50) sch. v K. 51) K. s flzami. 52) K. Š. wole twe. 33) K. a. 51) K. Š. nebť. 542) K. vziteczniegi. 55) Š. Medſkem. 56) K. dana ſedmi. 57) K. a dgias; Š. diabel. 38) K. zahubi. 33) K. pro tu vkoru wgide. 60) K. fien pokoge. 61) Š. Proſym. 62) K. vkow. 62a) K. z. 63) K. dobu. 61) Š. byl. 65) K. nadiege. 66)K. ze by. 67) K. frdczi ſwem. 68) K. donyz. 69) Š. ſtatku. 70) K. rad neb. 71) K. dawa wſſem. 72) Š. wzato (!). 73) K. wſſelikake. 71) K. y; wzdy sch. 75) K. hrziwen. 76) Š. vrazu. 77) K. Thobiafs mlady. 78) Š. medíky. 73) K. a. 80) ta dvě sl. sch. v K. 81) K. Moyzefíli. 82) sch. v K. 83) K. a. 81) K. na geho gmeno na geho pokolenie a na geho dom on. 85) za tím přetrž. s. 86) Š. Izrahelſkych. 87) Š. Ananyaffe. 88) K. bylo. 89) sch. v K. 90) Š. K. czo gt. 91) sch. v K. 32) Š. k muzi. 93) (!) K. Š. by. 94) K. nikdy. 95) K. ho. 96) Š. neb fme; K. ſmy. 37) Š. nebo. 98) K. lepe by. 99) K. naffeho. 100) K. neb. 101) sch. v K. 102) Š. Tobiaffuow. 103) toczyfí — andyelem oftachu sch. v K. 104) K. thobiafs mlady. 103) K. Š. prziplula. 106) K. ke mnie. 107) ta dvě sl. sch. v K. 108) K. plitwu. 103) K. wytaze. 110) K. na krzyzi vmy- wal. 110a) K. na niem. 111) ta dvě sl. sch. v K. 112) K. Š. Tobiaffowi. 113) K. zabig a rozkuchay. 111) (!) K. Š. rybu. 113) K. neb. 116) K. tey. 117) K. gedli ſpuolu. 113) Š. y neſe. 119) Š. Azariaffi; K. Azaria. 120) K. hodi fie. 121) Š. wlozifs. 122) K. Š. rze- rziwe. 123) sch. v K. 124) K. zapudi. 125) K. tu. 126) K. ho. 127) sch. v K. 128) K. Š. przi- buzny. 129) K. tat. 130) K. na tyt. 131) Š. zdrziſs. 132) K. fnaznie. 133) Š. waffimi. 131) ta dvě sl. sch. v K. 135) K. frdcze ſpalifs. 136) K. bude. 137) K. przipufftieni. 138) K. fwa- tych. 139) K. rodili fynowe. 140) K. z. 141) K. Pak; A sch. 142) K. tu ge przygechu mile A. 143) ta tři sl. sch. v K. 144) K. wecze Raguel k ſwe; Š. ſwe. 145) K. ay. 146) v K. vyškrabáno; Š. Tobiaffowi. 147) K. hody. 118) K. y wecze. 149) sch. v K. 150) K. gemu. 1513) K. nebt. 151) Š. Wiem. 152) K. Š. przibuznemu. 1522) K. dczery fwe. 153) K. w. 154) Š. Tobiaffi; K. Thobiaffowi. 155) K. gediechu. 156) v K. Š. jednou. 157) K. v. 158) K. vwedu. 159) K. wynial. 160) K. diel Jatrziczek z waczku ſwe° a. 161) K. rze- zawe (!) vhle; Š. rzerzawe. 162) K. Š. diabla; y sch. v K. 163) K. Š. Tehdy. 161) K. poproſwa; Š. poprosme, 14a) K. zitra. 165) Š. abychom. 166) Š. sítarali oba zdrawi. 167) K. duol. 1e8) K. ho pohrziebali. 169) K. Š. vſwetlo. 170) K. opatrzila. 171) K. ſpiffta. 122) za tím ps. duom, přetrž. 173) K. zafuchu hrob fluhy drziew. 171) Š. Tobiafſe; K. Raguel thobiaffe. 175) K. Š. statku. 17e) K. Š. thobiafſe. 177) K. chwile nafſe. 178) Š. profim. 179) K. a hodugicz. 180) K. zan. 181) K. mne. 182) K. gfmy. 1822) K. tieffil. 183) K. tweho pofla. 181) Š. zdrawa. 185) K. y dobytka; Š. dobytk (!). 183a) K. a. 18e) sch. v K. 187) Š. y. 187a) K. ſwu dczeru. 188) ſwu — aneb sch. v Š. 189) K. czti; aneb tchyny sch. v K. 190) Š. netrefktanliwu. 191) za tím přetrž. A k. 192) K. Š. ſe. 193) K. wraczowachu przygidechu; Š. przigdu. 194) K. karran geffto. 195) K. Š. Tobiaffowi. 196) K. podwa wa; Š. podme. 197) K. po nas znenahla poydu zena twa a czieled s dobytkem. 198) ta dvě sl. sch. v K. 199) K. ſweho. 200) K. daleka. 201) ta dvě sl. sch. v K. 202) K. ſyna y plakala oba. 203) K. a. 204) sch. v K. 205) K. ſchazeti; násl. sl. sch. v K. 206) K. bilmo s. 207) K. mazdro. 208) K. ſtrze. 209) K. Š. thobiaffe. 210) K. ſwe°. 211) K. Š. przibuzni. 212) K. Š. thobiaffowi. 213) K. wíſe porzad kterak; Š. rzaad. 214) K. mnoho dobreho na czeîtie. 215) K. mu andiel geho poſel. 216) sch. v K. 217) zywymi a. 218) Š. pohrzebowal ſy; a ſkrywal — pohrziebawafſe sch. v K. 219) K. modlitbu twu. 220) K. mu. 221) K. potrzebie. 222) K. Š. diabla. 223) K. andiel Raphael. 224) K. hofpodinem. 225) sch. v K. 226) K. na ſwe twarzi trzafucze ſe. 227) K. ſ nami widieli ſte bych gedl
Strana 487
Thobias. 487 a pil f wami. 228) K. newidomeho. 228a) Š. byl. 229) K. Š. ſwe. 230) K. pana boha. 231) K. rozprawichu. 232) K. biczugefs; Š. zweliczigefs. 233) K. twych. 234) K. krage. 235) sch. v K. 236) K. Š. budu. 237) sch. v K. 238) K. gfe potom die. 233) K. totiz z. 240) K. a z. 241) Š. fmaragdu. 242) K. zrak ztratil. 243) K. nawratil; zrak sch. v K. 244) K. naplni. 245) K. dwanaíte a fto let; dalši tři sl. sch. v K. 246) K. nebly wyklad. 247) K. byl. 248) K. let ziw A. 249) K. bozieho a blyzniemu; násl. sl. sch. 250) K. blyzi. 251) K. gim bliz- koft. 252) K. nepomine. 253) K. z. 254) Š. Izrahelfke. 254a) za tím přetrž. zapal. 255) sch. v K. 256) K. tu. 257) K. Š. czafu. 258) K. Jerufalem a chram. 259) Š. bazani (!). 260) K. vczynili. 261) ta dvě sl. v K. dvakrát. 282) K. kazali. 263) K. hrobie. 264) K. ſwey tífti. 265) Š. czy. 266) K. ge°. 267) K. Š. dobre. 268) K. miel. 269) sch. v K. 270) K. Š. Tobia- ffowa. 271) K. matka panny Marie matky bozie. 272) K. pak mlady. 273) K. Š. doplniuge. 274) K. Š. przibuzni. 275) Š. (přid.) Tuto ſe geſt ſkonala Iftorzie o Tobia- ſſowi.
Thobias. 487 a pil f wami. 228) K. newidomeho. 228a) Š. byl. 229) K. Š. ſwe. 230) K. pana boha. 231) K. rozprawichu. 232) K. biczugefs; Š. zweliczigefs. 233) K. twych. 234) K. krage. 235) sch. v K. 236) K. Š. budu. 237) sch. v K. 238) K. gfe potom die. 233) K. totiz z. 240) K. a z. 241) Š. fmaragdu. 242) K. zrak ztratil. 243) K. nawratil; zrak sch. v K. 244) K. naplni. 245) K. dwanaíte a fto let; dalši tři sl. sch. v K. 246) K. nebly wyklad. 247) K. byl. 248) K. let ziw A. 249) K. bozieho a blyzniemu; násl. sl. sch. 250) K. blyzi. 251) K. gim bliz- koft. 252) K. nepomine. 253) K. z. 254) Š. Izrahelfke. 254a) za tím přetrž. zapal. 255) sch. v K. 256) K. tu. 257) K. Š. czafu. 258) K. Jerufalem a chram. 259) Š. bazani (!). 260) K. vczynili. 261) ta dvě sl. v K. dvakrát. 282) K. kazali. 263) K. hrobie. 264) K. ſwey tífti. 265) Š. czy. 266) K. ge°. 267) K. Š. dobre. 268) K. miel. 269) sch. v K. 270) K. Š. Tobia- ffowa. 271) K. matka panny Marie matky bozie. 272) K. pak mlady. 273) K. Š. doplniuge. 274) K. Š. przibuzni. 275) Š. (přid.) Tuto ſe geſt ſkonala Iftorzie o Tobia- ſſowi.
Strana 488
Tuto ſyel) poczyna hyſtorzie,2) toczyli wydopis3) Jeremyaſſe proroka. IJer. 40.] STa ſye, kdyz kral babylonſky vſtawy4) Godolyam nad tyemy, gefíto biechu oftaly w5) Judea, I przigydechu k nyemu ty wſſyczkny, kterzyz biechu vtekly z6) neprzatelíku ruku, a gefíto fie biechu vkryly mezy pohany w kragych blyznych,7) aneb w kterichz kolywieks) ſkriſſech ſwe duſſe mohly zachowaty, a mnozy z deſyety pokoleny, gefſto gym 5 byl tyezky prziebytek Samarytaníky.9) byly gfu take mezy nymy nye- kterzy z knyezat s zemye,10) Johanna, syn thare, Sareas a11) Jekonyas. I wecze Godolias k nym: neboyte ſye bydlyty12) w zemy, ſluzte kraly 1216b 1] babylona, a dobrzie bude wam. Jat bydlym w maffat, at bich dofty czynyl przykazany Caldeyſkym, kterez ke mnye pofíly,12a) abich 10 was na nycziemz neobtyezil. A kdyz tu przyſahu prziſyeze, puſty ge do myeft krage, kterez ſobye kto zwolyl. A z pokolenye kraloweho byefíe geden, Ifmahel, muz zlobywy. A ten, kdyz oblezel3) gerufalem, vgyde ke14) kraly Amonytíkemu a bydlyl tu. I wecze Johanna, ſyn Tharee, k Godolia taynye: wiez to, ze Iſmahel czyny ſtrazie duffy twey,15) nena- 15 wydye tobie panowanye zemye, aneb16) kral amonytíky pofíle geho, aby zabyl duffy twu, a17) aby ofyedl zemy puſtu. poydu ya a zabiem Ifma- hele, az yzadny nezwye, at by nezabyl17a) tebe; neb rozpraffeny by byly, a zahynul by oftatek Juda. I wecze Godolias:18) neczyn toho, czoz19) dyefí, by20) zabyl muzie newynneho, nenyet k prawdye podobno, by 20 w takey21) puftotynye tu zloft plodyl. [Kap. II.] 1) Š. ale giz fie Tuto. 2) K. Hiftoria. 3) K. wydopiſs. 4) Š. vſtawil. 5) K. w zemi. 6) K. przed. 7) K. blizífich. 8) K. aneb kterychz kolwiek w ſkryſſich. 3) K. z ſama- ritaníkymi. 10) K. zemie yako. 11) K. Sereas; a v K. sch. 12) Š bydlete. 12a) K ke mne poſli. 13) K. oblehu. 14) K. Š. k. 15) Š. twe. 16) K. neb. 17) sch. v K. 173) K. nezbawil (!). 18) K. Godoliam. 19) K. czo. 20) K. aby. 21) Š. take. O ſmrty Godolya1) I2) Sta ſye myeſyecze ſedmeho toho leta, przigide Iſmael a deſyet To wſſe waz. muzow ſ nym k Godolyam do maſfat, a on ge flaw [216b 2] nye przige.3)
Tuto ſyel) poczyna hyſtorzie,2) toczyli wydopis3) Jeremyaſſe proroka. IJer. 40.] STa ſye, kdyz kral babylonſky vſtawy4) Godolyam nad tyemy, gefíto biechu oftaly w5) Judea, I przigydechu k nyemu ty wſſyczkny, kterzyz biechu vtekly z6) neprzatelíku ruku, a gefíto fie biechu vkryly mezy pohany w kragych blyznych,7) aneb w kterichz kolywieks) ſkriſſech ſwe duſſe mohly zachowaty, a mnozy z deſyety pokoleny, gefſto gym 5 byl tyezky prziebytek Samarytaníky.9) byly gfu take mezy nymy nye- kterzy z knyezat s zemye,10) Johanna, syn thare, Sareas a11) Jekonyas. I wecze Godolias k nym: neboyte ſye bydlyty12) w zemy, ſluzte kraly 1216b 1] babylona, a dobrzie bude wam. Jat bydlym w maffat, at bich dofty czynyl przykazany Caldeyſkym, kterez ke mnye pofíly,12a) abich 10 was na nycziemz neobtyezil. A kdyz tu przyſahu prziſyeze, puſty ge do myeft krage, kterez ſobye kto zwolyl. A z pokolenye kraloweho byefíe geden, Ifmahel, muz zlobywy. A ten, kdyz oblezel3) gerufalem, vgyde ke14) kraly Amonytíkemu a bydlyl tu. I wecze Johanna, ſyn Tharee, k Godolia taynye: wiez to, ze Iſmahel czyny ſtrazie duffy twey,15) nena- 15 wydye tobie panowanye zemye, aneb16) kral amonytíky pofíle geho, aby zabyl duffy twu, a17) aby ofyedl zemy puſtu. poydu ya a zabiem Ifma- hele, az yzadny nezwye, at by nezabyl17a) tebe; neb rozpraffeny by byly, a zahynul by oftatek Juda. I wecze Godolias:18) neczyn toho, czoz19) dyefí, by20) zabyl muzie newynneho, nenyet k prawdye podobno, by 20 w takey21) puftotynye tu zloft plodyl. [Kap. II.] 1) Š. ale giz fie Tuto. 2) K. Hiftoria. 3) K. wydopiſs. 4) Š. vſtawil. 5) K. w zemi. 6) K. przed. 7) K. blizífich. 8) K. aneb kterychz kolwiek w ſkryſſich. 3) K. z ſama- ritaníkymi. 10) K. zemie yako. 11) K. Sereas; a v K. sch. 12) Š bydlete. 12a) K ke mne poſli. 13) K. oblehu. 14) K. Š. k. 15) Š. twe. 16) K. neb. 17) sch. v K. 173) K. nezbawil (!). 18) K. Godoliam. 19) K. czo. 20) K. aby. 21) Š. take. O ſmrty Godolya1) I2) Sta ſye myeſyecze ſedmeho toho leta, przigide Iſmael a deſyet To wſſe waz. muzow ſ nym k Godolyam do maſfat, a on ge flaw [216b 2] nye przige.3)
Strana 489
Jeremias. 489 A kdyz po1) obiedye obraty ſye na drziemotu Godolyas y kwaſſene, tehdy Ier. 41.] ge zby5) Iſmahel; a wyfſed w noczy zydy ty, geſſto byechu v6) myeftye, 5 a nyektere rytyerzie, geffto byly ot babyloníkich vtekly a opuftyeny, ty") zmvczy a gich mrchu7a) w gezero vmeta,8) gefíto9) byl vczynyl Afa pro baſa, krale Iſrahel 10) a druhy den przigydul1) f dary12) z krage ſedm- defat muzow k Godoliam;13) a wyffed Iſmahel14) proty nym a15) rziekl:16) weydyete k Godolyam. A kdyz wgydu,17) tehdy ge zby8) Iſmahel kromyel9) 10 deſyety; ty weczechu: otpufft nam, nebt mamy20) poklady na poly, a damyt21) ge tobye, obyle, oley, geczmen a ſtred. I gydu22) k nym. Tehda23 Iſmahel zgyma21) oftatek lydu Irahelſkeho, geſſto byly w maffat, a dcery kralowe, gefíto byl poruczyl naburfardan25) Godolye. A kdyz to vſlyſſe Johanna, ſyn tharee, pogem s ſebu muzow I ſtyha Iſmahele, 15 y naleze ho v wodach,26) geffto gfu27) w Gabaon. I vtecze Ifmahel ot nych f oſmy muzy, I nawraty28) Johana wyeznye a korzyft, gefíto byl vwed29) Iſmahel. [217a 1] 1) K. (přid.) fudcze Nabuchodonozor. 2) sch. v K. 3) Š. przigial. 4) K. by po. 5) Š. zbil; K zbi wſſeczky. 6) K. w. 7) K. ty wíſeczky. 7a) K. mrchy. 8) K. wmeta. 2) Š. geffo (!). 10) Š. Izrahelfkeho. 11) K. przygedu; Š. przigdu. 12) zde sch. v K. 13) K. k Godoliam f dary. 14) K. yfrahel (!). 15) Š. y. 16) K. die a rzka. 17) Š. wegdu; K. wgidechu. 18) Š. zbil. 19) K. wſſeczky kromie. 20) K. odpuft nam neb mame. 21) K. damet. 22) K. Š. gdu. 23) K. Š. Tehdy. 24) Š. zgimal. 25) K. Nabu- zardan. 26) K. v wodach geho. 27) K. gfu byli. 28) K. wrati. 29) K. vwedl. O vſtupeny oſtatka zydow do egipta a o ſmrty Jeremye.1) ſKap. III.) I Sgyde ſye wefſken lyd oſtatkala) Juda k Jeremyam,2) ot maleho az do welykcho. neb myſlechu vteczy do egipta bogiecze ſye, by nebyly IJer. 42.] zbyty ot Caldeyſkich pro ſmrt Godolie. I weczechu ku proroku: Pros za ny boha, aby nam vkazal flowo, czo bichme3) vczynyly; a czoz koly nam dye ſkrze vſta twa, to vczynyme. Pak po ſedmy dnech ſta ſye ſlowo bozie k Jeremyam:2) Tot prawy pan boh: oftanete-ly w teyto1) zemy, rozplody was a newywraty was; nebt geſt5) gyz vkogen nad zlofty, czozt gefts) wam v zynyl. Neboyte ſye krale babylonſkeho, nebtsa) ſem ya f wamy. Pakly poydete do egipta, abyfíte tam bydlyly, mecz ten, gehoz?) ſye bogyte, tens) was tam zahuby, a k tomu neduh a hlad.9) I ne- flyffechu Jeremyam, 10) nez weczechu mu:11) lzefí, nepoſlal tebe boh, nez baruch budy tye proty nam, aby nas dal w rucze Caldeiſkym. I gydu12) Ier. 43.] wſſyczkny y s zenamy y ſ dyetmy y ſe wſſym ſtatkem do egypta, I wedechu ffuga i s ſebu Jeremyam a baruch.13) y puſta oſta11) zemye, A mnoho let ſwiety, egipptû et 15 iako byl prorokowal Jeremyas.15) neb [217a 2] nevwedl w ny kral baby- rapco Je" lonſki bydlytelow, yako by vczynyl afyrſky kral w Ifrahelſkey16) zemy. pp vm dei. I bydly17) oſtatek Juda w egiptye magdalo, w tampnys a w menphi a w zemy fatures krale tak rzieczieneho, ot nyehozto dyel ten egypta ſlowe. I ſta 5 10
Jeremias. 489 A kdyz po1) obiedye obraty ſye na drziemotu Godolyas y kwaſſene, tehdy Ier. 41.] ge zby5) Iſmahel; a wyfſed w noczy zydy ty, geſſto byechu v6) myeftye, 5 a nyektere rytyerzie, geffto byly ot babyloníkich vtekly a opuftyeny, ty") zmvczy a gich mrchu7a) w gezero vmeta,8) gefíto9) byl vczynyl Afa pro baſa, krale Iſrahel 10) a druhy den przigydul1) f dary12) z krage ſedm- defat muzow k Godoliam;13) a wyffed Iſmahel14) proty nym a15) rziekl:16) weydyete k Godolyam. A kdyz wgydu,17) tehdy ge zby8) Iſmahel kromyel9) 10 deſyety; ty weczechu: otpufft nam, nebt mamy20) poklady na poly, a damyt21) ge tobye, obyle, oley, geczmen a ſtred. I gydu22) k nym. Tehda23 Iſmahel zgyma21) oftatek lydu Irahelſkeho, geſſto byly w maffat, a dcery kralowe, gefíto byl poruczyl naburfardan25) Godolye. A kdyz to vſlyſſe Johanna, ſyn tharee, pogem s ſebu muzow I ſtyha Iſmahele, 15 y naleze ho v wodach,26) geffto gfu27) w Gabaon. I vtecze Ifmahel ot nych f oſmy muzy, I nawraty28) Johana wyeznye a korzyft, gefíto byl vwed29) Iſmahel. [217a 1] 1) K. (přid.) fudcze Nabuchodonozor. 2) sch. v K. 3) Š. przigial. 4) K. by po. 5) Š. zbil; K zbi wſſeczky. 6) K. w. 7) K. ty wíſeczky. 7a) K. mrchy. 8) K. wmeta. 2) Š. geffo (!). 10) Š. Izrahelfkeho. 11) K. przygedu; Š. przigdu. 12) zde sch. v K. 13) K. k Godoliam f dary. 14) K. yfrahel (!). 15) Š. y. 16) K. die a rzka. 17) Š. wegdu; K. wgidechu. 18) Š. zbil. 19) K. wſſeczky kromie. 20) K. odpuft nam neb mame. 21) K. damet. 22) K. Š. gdu. 23) K. Š. Tehdy. 24) Š. zgimal. 25) K. Nabu- zardan. 26) K. v wodach geho. 27) K. gfu byli. 28) K. wrati. 29) K. vwedl. O vſtupeny oſtatka zydow do egipta a o ſmrty Jeremye.1) ſKap. III.) I Sgyde ſye wefſken lyd oſtatkala) Juda k Jeremyam,2) ot maleho az do welykcho. neb myſlechu vteczy do egipta bogiecze ſye, by nebyly IJer. 42.] zbyty ot Caldeyſkich pro ſmrt Godolie. I weczechu ku proroku: Pros za ny boha, aby nam vkazal flowo, czo bichme3) vczynyly; a czoz koly nam dye ſkrze vſta twa, to vczynyme. Pak po ſedmy dnech ſta ſye ſlowo bozie k Jeremyam:2) Tot prawy pan boh: oftanete-ly w teyto1) zemy, rozplody was a newywraty was; nebt geſt5) gyz vkogen nad zlofty, czozt gefts) wam v zynyl. Neboyte ſye krale babylonſkeho, nebtsa) ſem ya f wamy. Pakly poydete do egipta, abyfíte tam bydlyly, mecz ten, gehoz?) ſye bogyte, tens) was tam zahuby, a k tomu neduh a hlad.9) I ne- flyffechu Jeremyam, 10) nez weczechu mu:11) lzefí, nepoſlal tebe boh, nez baruch budy tye proty nam, aby nas dal w rucze Caldeiſkym. I gydu12) Ier. 43.] wſſyczkny y s zenamy y ſ dyetmy y ſe wſſym ſtatkem do egypta, I wedechu ffuga i s ſebu Jeremyam a baruch.13) y puſta oſta11) zemye, A mnoho let ſwiety, egipptû et 15 iako byl prorokowal Jeremyas.15) neb [217a 2] nevwedl w ny kral baby- rapco Je" lonſki bydlytelow, yako by vczynyl afyrſky kral w Ifrahelſkey16) zemy. pp vm dei. I bydly17) oſtatek Juda w egiptye magdalo, w tampnys a w menphi a w zemy fatures krale tak rzieczieneho, ot nyehozto dyel ten egypta ſlowe. I ſta 5 10
Strana 490
490 Jeremias. zeny nö. IJer. 44.] lapida" J'emíe. ſye rziecz bozie w tampnys k Jeremyam18) a rzka: wezmy kamenye we- lyke a ſkry w kruchtye, gefitot geft19) pod czyhelnu zdy v wrat domu fa- 20 raona.20) I dyeffe21) k zydom: Tot prawy pan boh: Ay, yat przigmu ſluhu ſweho22) nabochodonozor23) a polozym ſtoliczy geho na toto21) kamenye, a pobyge zemy egypta, a zahynete wy25) s egyptſkymy. A zeny zydowíke obietowachu26) czyzym bohom a kralowey neby27) toczyff myeſyeczy,28) a Jowy, neb berethynchie obietowachu mazancze a giedynyny.29) A kdyz 25 ge treſktaſſe Jeremyas,15) weczechu: I zda my bez naſſich muzow czo czynymy?30) a kdyz muzom twrze31) mlvwieffe, weczechu: kdyz ſme32) to czynyly w myeítech yuda, ſyty ſme byly chleba, a dobrzie nam bylo. a yakz ſme32) toho przieſtaly, tak gíme32) wſſeho potrziebny, a mecziem a hladem ztraweny gîme. wecze Jeremyas: Tot prawy pan boh: Ja gfem 30 prziſahl na gmenu mem welykem, ze wſſyczkny [217b 1] muzye yuda, kteryz oftanu33) w zemy egypta, ty mecziem a hladem ſeydu, az owffem zahyny. I wſta lyd proty Jeremyam,2) a vkamenowachu geho tyem ka- menym, gefíto byl ſkryl pod31) zdy czyhelnu. a egipſſczy pocztychu pro- roka, pohrziebugicz geho podle hrobow kralow, pamatugicz dobroty, 35 gefſto gym byl vczynyl; neb ſwu modlytbu wyhnal byl35) hady a waſtr- many, wodne fſkodcze, gefſto wſſey36) zemy welmy ſſkodyly. Prawie take, ze geſſczie prachem toho myeſta vraz hadowy leczie a vzdrawugy a waſtrmany wyhanyegy. O tom prawy Epyfanyus: Slyffely ſme ot muzow ftarich, geffto fu fluly antygony a ptolomey pokolenye37) przyfíly, ze Alle- 40 xander macedo, przyfſed k hrobu prorokowu a poznaw toho myeſta ſwatoſt, przieneſe geho do allexandrie a pohrziebe38) gey flawnye; A od te doby wypuzeny39) biechu hadowe a waftrmanowe owſſem, neb ten alle- xander drziew byl nyekake hady w tu zemy40) vwedl, ze ty hadowe ſwym kuſſanym gyne hady honyechu, ale nemohly gich owffem wyhnaty. A proto 45 ze tyll1) hady byl przywedl ot 2) argow pelopony,13) byl ge [217b 2] nazwal argones. Tot geft ten Jeremyas, geffto kralom egypſkym dal znamenye, ze gych modly muffye wyhnany byty a wywraczeny,44) kdyz dyewycze45) po- rody. A proto gich knyezie w taynem myeftye w chramye obraz dyewczy dyewiczem46) by47) poſtawyly, a dyety ſu ſye tomu modlyly. A kdyz 50 kral ptolomeq otaza gich, kterym vmyſlem to czynye, weczechu: otczow- ſkeho przikazanye ſwatoſt taynvis) mame, geſſto gſu ot ſwateho proroka ftarffy przigiely, a wierzily gſu, ze ſie ma tak49) ſtaty, yakoz ten prorok rziekl. Tot geft ten Jeremyas, gefſto wyeda, ze chram ma zborzien bity, y wziel50) archu zakona ſ tyem, czo geſt5l) w ny52) bylo, a ſwu modlytwu52a) kazal ſye53) gy ſkale rozſyefty a gy w ſye54) pohltyty.55) A tu ſkalu zname- naw prſtem, bozie gmeno tetragramaton w ny wtyſkl. I vczyny ſye w ny56) znamenye, praw yako by57) ofſkrdem wyryl a wydlabal; a to gmye58) bozie oblaka zaſtrziený tak by ſkrito, ze any myeíta toho mohl59) poznaty, any toho gmena czyſty az do dnefſnyeho dne a az do koncze. a drziewnye 60 fygury podobenſtwye czaſto oblak yako ohen bywa w noczy, Proto ze chwala bozie [218a 1] ot geho zakona neotſtupuge any przieſtawa. a ta 55
490 Jeremias. zeny nö. IJer. 44.] lapida" J'emíe. ſye rziecz bozie w tampnys k Jeremyam18) a rzka: wezmy kamenye we- lyke a ſkry w kruchtye, gefitot geft19) pod czyhelnu zdy v wrat domu fa- 20 raona.20) I dyeffe21) k zydom: Tot prawy pan boh: Ay, yat przigmu ſluhu ſweho22) nabochodonozor23) a polozym ſtoliczy geho na toto21) kamenye, a pobyge zemy egypta, a zahynete wy25) s egyptſkymy. A zeny zydowíke obietowachu26) czyzym bohom a kralowey neby27) toczyff myeſyeczy,28) a Jowy, neb berethynchie obietowachu mazancze a giedynyny.29) A kdyz 25 ge treſktaſſe Jeremyas,15) weczechu: I zda my bez naſſich muzow czo czynymy?30) a kdyz muzom twrze31) mlvwieffe, weczechu: kdyz ſme32) to czynyly w myeítech yuda, ſyty ſme byly chleba, a dobrzie nam bylo. a yakz ſme32) toho przieſtaly, tak gíme32) wſſeho potrziebny, a mecziem a hladem ztraweny gîme. wecze Jeremyas: Tot prawy pan boh: Ja gfem 30 prziſahl na gmenu mem welykem, ze wſſyczkny [217b 1] muzye yuda, kteryz oftanu33) w zemy egypta, ty mecziem a hladem ſeydu, az owffem zahyny. I wſta lyd proty Jeremyam,2) a vkamenowachu geho tyem ka- menym, gefíto byl ſkryl pod31) zdy czyhelnu. a egipſſczy pocztychu pro- roka, pohrziebugicz geho podle hrobow kralow, pamatugicz dobroty, 35 gefſto gym byl vczynyl; neb ſwu modlytbu wyhnal byl35) hady a waſtr- many, wodne fſkodcze, gefſto wſſey36) zemy welmy ſſkodyly. Prawie take, ze geſſczie prachem toho myeſta vraz hadowy leczie a vzdrawugy a waſtrmany wyhanyegy. O tom prawy Epyfanyus: Slyffely ſme ot muzow ftarich, geffto fu fluly antygony a ptolomey pokolenye37) przyfíly, ze Alle- 40 xander macedo, przyfſed k hrobu prorokowu a poznaw toho myeſta ſwatoſt, przieneſe geho do allexandrie a pohrziebe38) gey flawnye; A od te doby wypuzeny39) biechu hadowe a waftrmanowe owſſem, neb ten alle- xander drziew byl nyekake hady w tu zemy40) vwedl, ze ty hadowe ſwym kuſſanym gyne hady honyechu, ale nemohly gich owffem wyhnaty. A proto 45 ze tyll1) hady byl przywedl ot 2) argow pelopony,13) byl ge [217b 2] nazwal argones. Tot geft ten Jeremyas, geffto kralom egypſkym dal znamenye, ze gych modly muffye wyhnany byty a wywraczeny,44) kdyz dyewycze45) po- rody. A proto gich knyezie w taynem myeftye w chramye obraz dyewczy dyewiczem46) by47) poſtawyly, a dyety ſu ſye tomu modlyly. A kdyz 50 kral ptolomeq otaza gich, kterym vmyſlem to czynye, weczechu: otczow- ſkeho przikazanye ſwatoſt taynvis) mame, geſſto gſu ot ſwateho proroka ftarffy przigiely, a wierzily gſu, ze ſie ma tak49) ſtaty, yakoz ten prorok rziekl. Tot geft ten Jeremyas, gefſto wyeda, ze chram ma zborzien bity, y wziel50) archu zakona ſ tyem, czo geſt5l) w ny52) bylo, a ſwu modlytwu52a) kazal ſye53) gy ſkale rozſyefty a gy w ſye54) pohltyty.55) A tu ſkalu zname- naw prſtem, bozie gmeno tetragramaton w ny wtyſkl. I vczyny ſye w ny56) znamenye, praw yako by57) ofſkrdem wyryl a wydlabal; a to gmye58) bozie oblaka zaſtrziený tak by ſkrito, ze any myeíta toho mohl59) poznaty, any toho gmena czyſty az do dnefſnyeho dne a az do koncze. a drziewnye 60 fygury podobenſtwye czaſto oblak yako ohen bywa w noczy, Proto ze chwala bozie [218a 1] ot geho zakona neotſtupuge any przieſtawa. a ta 55
Strana 491
Jeremias. 491 ſkala geft w zemy puffty60) mezy dwyema horama,61) w nychzto lezíje moyzieff . aaron. I wecze Jeremya tu gſuczy: pan boh z ſyona otíſel 65 do nebes, odtud opyet w moczy 2) ſyem ſye wraty, a geho63) bytoſty zna- menye bude, kdyz wſſyczkny narodowe budu ſye drziewu modlyty. A wecze, ze te archy yzadny kromye aarona nebude moczi wyweſty, a tyech dfek64) yzadny knyez neotewrzie, any ktery z prorokow,65) gedno wyborny bozy moyzieff. A v prwem ſkrzieffeny 6) wftane ta archa a67) wygde ſkaly,68y 70 a bude polozena na huorze Syna,69) a wſſyczkny ſwiety ſberu7o) ſye k ny, cziekagycz bozieho wraczenye,71) a protywnyka, gefíto gich bude hledaty, zabigiet,72) kterzyz by chtyely vteczy. 1) Š. Geremiaffowie. 1a) K. wefſken oftatek. 2) K. Š. Jeremiaffowi. 3) K. bychom. 4) Š. tato. 5) K. rozplodim was a newywratim neb gſem. 6) K. czo gſem. sa) K. neb 7) K. kterehoz. 8) K. tent. 9) K. hlad a neduh. 10) K. Š. Jeremiaffe. 11) sch. v K. 12) K. gidechu; Š. gdu. 13) K. Š. Jeremiaffe a Barucha. 11) Š. oftala. 15) K. Š. Jeremiafs. 16) Š. Izrahelfke; K. w zemi yfrahel. 17) Š. bydlil. 18) Š. Gere- miaſſowi; K. k Jeremiaffowi w tampnys. 13) za tím přetrž. go. 20) K. pharaonowa. 21) K. diefs; Š. wecze. 22) K. meho. 23) Š. Nabuchodonozora. 24) K. tom. 25) sch. v K. 26) za tím přetrž. z. 27) Š. kralowe nebylo. 28) Š. miefiece. 29) K. czoz by k gidlu. 30) K. Š. czinime. 31) K. k muzom oftrzie. 32) K. ſmy. 33) K. kterziz gfu. 34) K. pode. 35) K. Š. byl wyhnal. 3e) K. ſkodcze gefſto wſfi; Š. wffie. 37) K. z pokoleni. 38) K. pohrzieba. 39) K. z te zemie wypuzeni. 40) K. w zemi tu. 41) K. ty hady. 42) K. do. 43) K. polo- pony. 44) K. moſfi byti wywraczeny. 45) K. panna. 46) K. diewkam. 47) K. Š. byli. 48) K. taynu ſwatoft. 49) K. tak ma ſie. 50) y sch. v Š.; K. Š. wzal. 51) K. ge. 52) Š. w nie. 5322) K. Š. modlitbu. 53) K. gſe. 54) rozſyefty — w ſye sch. v K. 55) K. gſe gi w ſkale pokryti. 56) sch. v K. 57) sch. v K. 58) Š. gmeno. 59) K. mohli. 60) K. pufftie. 61) K. horoma. 62) K. noczy (!). 63) K. bude geho. 64) K. Š. defk. 65) K. neotewrzie kniez ani prorok. 66) K. Š. wzkrziefſeni. 67) sch. v Š. 68) K. Š. z fkaly. 69) Š. fynai. 70) K. zberu. 71) K. wraczenie bozieho. 22) K. zabiti. O1) gymany oſtatka zydow. [Kap. IV.] STa ſye po ſmrty Jeremye,2) leta pateho wywraczenye Jerufalema, to geſt bylo leta cztrmeziczietmeho3) kralowanye nabochodonofor,4) Gyde nabochor do Syrie nyzífye, I ob [218a 2] drzze gy, a moabity a amo- 65 nyty podtyfftye ge ſobye. a potom wgyde5) do egypta a prziewraty gy,6) 5 a krale, geffto w tu dobu tu2) byl, w nyem zaby,7a) a gynehos) w nyem vſta- wyw, wſſeczky zydy zgymaw, wede ſye f nymy do babylona. a od toho poſlednyeho gymanye oftatek Juda nyekterzi poczytagy fedmdefat let az do druheho leta daríj,9) ſyna Idaſpis. To take poſlednye gymanye oſtatku prorokowal Ezechiel w Caldea,10) O nyemzto wyecze nynye budem pwyty.11) (Kap. 24.) 1) K. Tuto o. 2) K. Š. Jeremiaffowie. 3) K. cztyrmetczitmeho. 4) Š. Nabucho- donozora; násl. dvě sl. v K. sch. 5) K. wgiede. 6) K. gey. 7) sch. v K. 7a) Š. zabil. 8) K. gyneho mieſto nieho. 9) K. Darya. 10) K. Caldee. 11) K. (přid.) etc.
Jeremias. 491 ſkala geft w zemy puffty60) mezy dwyema horama,61) w nychzto lezíje moyzieff . aaron. I wecze Jeremya tu gſuczy: pan boh z ſyona otíſel 65 do nebes, odtud opyet w moczy 2) ſyem ſye wraty, a geho63) bytoſty zna- menye bude, kdyz wſſyczkny narodowe budu ſye drziewu modlyty. A wecze, ze te archy yzadny kromye aarona nebude moczi wyweſty, a tyech dfek64) yzadny knyez neotewrzie, any ktery z prorokow,65) gedno wyborny bozy moyzieff. A v prwem ſkrzieffeny 6) wftane ta archa a67) wygde ſkaly,68y 70 a bude polozena na huorze Syna,69) a wſſyczkny ſwiety ſberu7o) ſye k ny, cziekagycz bozieho wraczenye,71) a protywnyka, gefíto gich bude hledaty, zabigiet,72) kterzyz by chtyely vteczy. 1) Š. Geremiaffowie. 1a) K. wefſken oftatek. 2) K. Š. Jeremiaffowi. 3) K. bychom. 4) Š. tato. 5) K. rozplodim was a newywratim neb gſem. 6) K. czo gſem. sa) K. neb 7) K. kterehoz. 8) K. tent. 9) K. hlad a neduh. 10) K. Š. Jeremiaffe. 11) sch. v K. 12) K. gidechu; Š. gdu. 13) K. Š. Jeremiaffe a Barucha. 11) Š. oftala. 15) K. Š. Jeremiafs. 16) Š. Izrahelfke; K. w zemi yfrahel. 17) Š. bydlil. 18) Š. Gere- miaſſowi; K. k Jeremiaffowi w tampnys. 13) za tím přetrž. go. 20) K. pharaonowa. 21) K. diefs; Š. wecze. 22) K. meho. 23) Š. Nabuchodonozora. 24) K. tom. 25) sch. v K. 26) za tím přetrž. z. 27) Š. kralowe nebylo. 28) Š. miefiece. 29) K. czoz by k gidlu. 30) K. Š. czinime. 31) K. k muzom oftrzie. 32) K. ſmy. 33) K. kterziz gfu. 34) K. pode. 35) K. Š. byl wyhnal. 3e) K. ſkodcze gefſto wſfi; Š. wffie. 37) K. z pokoleni. 38) K. pohrzieba. 39) K. z te zemie wypuzeni. 40) K. w zemi tu. 41) K. ty hady. 42) K. do. 43) K. polo- pony. 44) K. moſfi byti wywraczeny. 45) K. panna. 46) K. diewkam. 47) K. Š. byli. 48) K. taynu ſwatoft. 49) K. tak ma ſie. 50) y sch. v Š.; K. Š. wzal. 51) K. ge. 52) Š. w nie. 5322) K. Š. modlitbu. 53) K. gſe. 54) rozſyefty — w ſye sch. v K. 55) K. gſe gi w ſkale pokryti. 56) sch. v K. 57) sch. v K. 58) Š. gmeno. 59) K. mohli. 60) K. pufftie. 61) K. horoma. 62) K. noczy (!). 63) K. bude geho. 64) K. Š. defk. 65) K. neotewrzie kniez ani prorok. 66) K. Š. wzkrziefſeni. 67) sch. v Š. 68) K. Š. z fkaly. 69) Š. fynai. 70) K. zberu. 71) K. wraczenie bozieho. 22) K. zabiti. O1) gymany oſtatka zydow. [Kap. IV.] STa ſye po ſmrty Jeremye,2) leta pateho wywraczenye Jerufalema, to geſt bylo leta cztrmeziczietmeho3) kralowanye nabochodonofor,4) Gyde nabochor do Syrie nyzífye, I ob [218a 2] drzze gy, a moabity a amo- 65 nyty podtyfftye ge ſobye. a potom wgyde5) do egypta a prziewraty gy,6) 5 a krale, geffto w tu dobu tu2) byl, w nyem zaby,7a) a gynehos) w nyem vſta- wyw, wſſeczky zydy zgymaw, wede ſye f nymy do babylona. a od toho poſlednyeho gymanye oftatek Juda nyekterzi poczytagy fedmdefat let az do druheho leta daríj,9) ſyna Idaſpis. To take poſlednye gymanye oſtatku prorokowal Ezechiel w Caldea,10) O nyemzto wyecze nynye budem pwyty.11) (Kap. 24.) 1) K. Tuto o. 2) K. Š. Jeremiaffowie. 3) K. cztyrmetczitmeho. 4) Š. Nabucho- donozora; násl. dvě sl. v K. sch. 5) K. wgiede. 6) K. gey. 7) sch. v K. 7a) Š. zabil. 8) K. gyneho mieſto nieho. 9) K. Darya. 10) K. Caldee. 11) K. (přid.) etc.
Strana 492
Tuto ſye poczynagy knyhy Ezechiele proroka.1) EZechiel prorok s2) zemye Syraſe byl, ſyn Buzy z knyezſkeho po- [Kap. I.] JEzech. 1.) kolenye. Ten byl weden do babylona s Joachym3) a s geho matku, s da- nyelem a ſe trzmy mladenczy. Ten bydlyl v potoka Chobar. I ſtal) ſye we trzidczatem letye netolyk geho wyeka, ale5) y ot ofmnaditeho leta Joſye,6) geffto by nalezen deutronomyus,7) cztwrteho myeſyecze, paty 5 den toho myeſyecze, poczie prorokowaty ezechiel k wyeznom pro take wyeczy: neb byefle [218b 1] czyetl w pyſmye Jeremye,8) ze za ſedm- defat let ma traty9) wyezenye. I plakachu pro10) prodlenye pufftye. a proto reptachu proty panu bohu, ze ge lyftywiell) wywedl. neb byli2) rzickl boh ſkrze víta Jeremye:13) kterzyz oftanu w gerufalemie, ty zahynu, a14) 10 kterzy ſye dadye ſluze memu nabochodonofor,15) ty ya rozmnozym; a dobre ſlybowafſe — to16) pak nynye obratylo ſye nam17) w protywen- ſtwye; neb ty ktwiechu, kterzyz oftaly byechu,18) a ony brziemenem ſluzby poddaweny biechu. A biechu mezy nymy, gefſto rziekaly: kdyz ſme ſluzily rytyerzſtwy nebe,19) wſſeho20) dobreho nam zbywalo; A kdyz ſu 15 przieſtaly, tehda21) gſu zahynuly mecziem, hladem a neduhem. A k tomu Ezechiel prorokowaſſe, zborzienye mycſta a chramu zapalenye ze ſye22) prziblyzuge, a ty, kterzy22a) oſtanu w myeftye, ty hladem zahynu a kromye myefta mecziem;22b) a ty, kterzyz zywy tyezeny ot neprzatel budu, ty tyezku fluzbu obtyezeny budu; a ge yako v pokogy JEzech. II.) w ſwobodney23) fluzbie bydlyczie.21) a25) aby mv boh dal mocz, vkaza gemu naprzied nyekake [218b 2] wydyenye, toczyfí podobenſtwye czlo- wieka, lwa, telete26) a orla, netolyk k znenany27) evwangelyft, ale take aby vkazal boha Irahel,28) ze ge29) pan wſſeho ſtworzienye, ſkrze ty doſtoynyeyffye rozumyege wîfe stworzienye. Neb czlowiek geft nade 25 wſſeczka zwierzaty,30) a orel geſt kral31) wſſech ptakow, a lew geſt kral zwierzieczy, a wol dobytka.32) Pod zwierzaty naydoſtoynyeyſſyemy wydyel geft kolo proftrzied kola, aby vkazal okolotok33) wifech element. tocziff zywlow, ze gſu w moczy bozie; a na tom wydyel firmament, toczyfi oblohu barwy zaffirowe, a nad oblohem bieſſe podobenſtwie ftolyczie33a) a na ſtolyczy podobenſtwie yako poſtawy czlowieczie opatrzienye.34) I wecze boh k nyemu: Synu czlowieczy, poſyelam tye k ſynô Ifrahel,35) IJer. 44. [Ezech. 1.] ☞ 20 30
Tuto ſye poczynagy knyhy Ezechiele proroka.1) EZechiel prorok s2) zemye Syraſe byl, ſyn Buzy z knyezſkeho po- [Kap. I.] JEzech. 1.) kolenye. Ten byl weden do babylona s Joachym3) a s geho matku, s da- nyelem a ſe trzmy mladenczy. Ten bydlyl v potoka Chobar. I ſtal) ſye we trzidczatem letye netolyk geho wyeka, ale5) y ot ofmnaditeho leta Joſye,6) geffto by nalezen deutronomyus,7) cztwrteho myeſyecze, paty 5 den toho myeſyecze, poczie prorokowaty ezechiel k wyeznom pro take wyeczy: neb byefle [218b 1] czyetl w pyſmye Jeremye,8) ze za ſedm- defat let ma traty9) wyezenye. I plakachu pro10) prodlenye pufftye. a proto reptachu proty panu bohu, ze ge lyftywiell) wywedl. neb byli2) rzickl boh ſkrze víta Jeremye:13) kterzyz oftanu w gerufalemie, ty zahynu, a14) 10 kterzy ſye dadye ſluze memu nabochodonofor,15) ty ya rozmnozym; a dobre ſlybowafſe — to16) pak nynye obratylo ſye nam17) w protywen- ſtwye; neb ty ktwiechu, kterzyz oftaly byechu,18) a ony brziemenem ſluzby poddaweny biechu. A biechu mezy nymy, gefſto rziekaly: kdyz ſme ſluzily rytyerzſtwy nebe,19) wſſeho20) dobreho nam zbywalo; A kdyz ſu 15 przieſtaly, tehda21) gſu zahynuly mecziem, hladem a neduhem. A k tomu Ezechiel prorokowaſſe, zborzienye mycſta a chramu zapalenye ze ſye22) prziblyzuge, a ty, kterzy22a) oſtanu w myeftye, ty hladem zahynu a kromye myefta mecziem;22b) a ty, kterzyz zywy tyezeny ot neprzatel budu, ty tyezku fluzbu obtyezeny budu; a ge yako v pokogy JEzech. II.) w ſwobodney23) fluzbie bydlyczie.21) a25) aby mv boh dal mocz, vkaza gemu naprzied nyekake [218b 2] wydyenye, toczyfí podobenſtwye czlo- wieka, lwa, telete26) a orla, netolyk k znenany27) evwangelyft, ale take aby vkazal boha Irahel,28) ze ge29) pan wſſeho ſtworzienye, ſkrze ty doſtoynyeyffye rozumyege wîfe stworzienye. Neb czlowiek geft nade 25 wſſeczka zwierzaty,30) a orel geſt kral31) wſſech ptakow, a lew geſt kral zwierzieczy, a wol dobytka.32) Pod zwierzaty naydoſtoynyeyſſyemy wydyel geft kolo proftrzied kola, aby vkazal okolotok33) wifech element. tocziff zywlow, ze gſu w moczy bozie; a na tom wydyel firmament, toczyfi oblohu barwy zaffirowe, a nad oblohem bieſſe podobenſtwie ftolyczie33a) a na ſtolyczy podobenſtwie yako poſtawy czlowieczie opatrzienye.34) I wecze boh k nyemu: Synu czlowieczy, poſyelam tye k ſynô Ifrahel,35) IJer. 44. [Ezech. 1.] ☞ 20 30
Strana 493
Ezechiel. 493 40 45 genz gſy36) czieled hruba, zda by ſnad flyfſely a poznaly y wyedyely, ze geft mezy nymy prorok. a vzrzie ruku, poſlanu k ſobye, a w nyey37) biechu knyhy pſane y wnytrz y wnye,38) A byefle w nych popſano kwyelenye Nö. a pyenye a byeda. I wecze boh: [219a 1] Snyez ty knyhy, nebt ſem dal 1Ezch. 2.) ſlowa ma w uſta twa. I gyde39) prorok k prziewedeny Juda, podle potoka [Ezech. 3.) chobar,40) k ſtohu noweho obyle, a ſyede mezy nymy,41) a polozy przied nymy czyhlu, y popſa na ny12) myelto Jerufalem a oblezenye proty nyemu a ohrady a kopecz a budy a berany w okolek; a naprzied polozy kotel aneb panew zeleznu przied oczyma ſwyma, aby gich newydyel, I wecze: Tak zatwrdy pan boh twarz ſwu ot gerufalema, aby geho newydyel, a obleze ge. Znamenye geft domu Ifrahel.43) a ze mnoho biefſe w geru- [Ezech. 4.1 falemye z defiety pokolenye, gefíto fie44) byly k nym vtekly, take o nych mlvwyl gel5) boh k nyemu:46) Synu czlowieczy, wezmy ſobye obyle a gyeczmen a bob a tetrzici a wykew, a vczynyſí ſobye chleb z toho pod- popelny v wahu dwadcziety lyber, a prikrigeſſ gey przied gych oczyma k ſwarzieny laynu czlowiecziemu, a dyefſ k nym: Takto budu gyeſty47) ſynowe Irahel4s) mezy pohany poſſkwrnyeny chleb ſwoy, k nymzto ge 50 wywrhu. I wecze opiet pan boh k nyemu: wezmy ſobie mecz, gefftot holy [219a 2] wlaſy, tocziff brzitwu, a prowedefſ49) gey przies hlawu a bradu50) twu, a trzietynu wlaffow twich ſpalyſſ ohnyem proſtrzied gich, a trzietynu zrziczefí mecziem w okolku, a trziety dyel roztrufyf v wyetr a dyeff:51) Tot prawy pan buoh k gerufalemu: Trziety dyel tebe hladem 55 a neduhem vmrzie proftrzied tebe, a trziety52) dyel w okolku mecziem zbit bude, a trziety dyel tebe we wîſe wyetri rozprafſym. 1) K. proroka takto. 2) K. z. 3) Š. Joachymem. 4) Š. ftalo.- 5) sch. v K. 6) Š. Jozue. 7) Š bylo nalezeno deutronomium. 8) Š. Geremiaffowie. 3) Š. trwati. 10) sch. v K. 11) (!) K. Š. ltiwie. 12) sch. v K. 13) K. Š. Jeremiaffowa. 14) K a ti kterzyz. 15) Š. Na- bochodonozorowi. 16) K. gim wieczi to. 17) sch. v K. 18) K. geffto byli oſtali. 19) K. z nebe. 20) K. wſſe (!). 21) K. tehdy. 22) K. gfe. 22a) K. kterziz. 22b) Š. kterzy. 23) Š. ſwobodne. 24) K. bydlecze. 25) sch. v Š. 20) K. byka. 27) K. znameni; Š. neznani. 28) Š. Izra- helíke°. 29) K. gt. 30) K. Š. zwierzata. 31) K. ptak a kral. 32) K. kral wſſech zwirzat a wol neb byk kral dobytka. 33) K. okolo tak. 33a) K. ftoliczi. 34) K. yako opatrzienie czlowieczi. 35) Š. Izrahelfkym. 35) K. ge. 37) Š. w nie; K. w ni. 38) K. zewnitrz. 39) K. giede. 40) K. kobar. 41) K. nym. 42) Š. nie. 43) Š. Izrahelfke°. 41) K. gfu. 45) K. gt. 46) K. k ſynu (!). 47) K. giefti budu. 48) K. Izrahelftij. 49) K. powedeſs. 50) K. bradu a hlawu. 51) sch. v K. 52) nad trzetie nadeps. v K. červ. druhy. [Ezech. 5.] 35 O wydyeny Ezechielowu.1) [Kap. II.] STa ſye leta ſſeſteho, myeſyecze ſſeſteho, dne pateho, zdwyze duch proroka mezy nebye2) a zemy, I przywede geho do gerufalema v3) wydyeny boziem. I1) vzrzie o polnoczy na5) wzchodu brany modlu [Ezech. 8.) baal, a wſſed vzrzic wſſeczky modly domu Irahels) malowane?) wſſady 5 okolo, a ſedmdefat muzow ftarfſych ſtogyecz, a Jekonyas knyez ſ nymy.
Ezechiel. 493 40 45 genz gſy36) czieled hruba, zda by ſnad flyfſely a poznaly y wyedyely, ze geft mezy nymy prorok. a vzrzie ruku, poſlanu k ſobye, a w nyey37) biechu knyhy pſane y wnytrz y wnye,38) A byefle w nych popſano kwyelenye Nö. a pyenye a byeda. I wecze boh: [219a 1] Snyez ty knyhy, nebt ſem dal 1Ezch. 2.) ſlowa ma w uſta twa. I gyde39) prorok k prziewedeny Juda, podle potoka [Ezech. 3.) chobar,40) k ſtohu noweho obyle, a ſyede mezy nymy,41) a polozy przied nymy czyhlu, y popſa na ny12) myelto Jerufalem a oblezenye proty nyemu a ohrady a kopecz a budy a berany w okolek; a naprzied polozy kotel aneb panew zeleznu przied oczyma ſwyma, aby gich newydyel, I wecze: Tak zatwrdy pan boh twarz ſwu ot gerufalema, aby geho newydyel, a obleze ge. Znamenye geft domu Ifrahel.43) a ze mnoho biefſe w geru- [Ezech. 4.1 falemye z defiety pokolenye, gefíto fie44) byly k nym vtekly, take o nych mlvwyl gel5) boh k nyemu:46) Synu czlowieczy, wezmy ſobye obyle a gyeczmen a bob a tetrzici a wykew, a vczynyſí ſobye chleb z toho pod- popelny v wahu dwadcziety lyber, a prikrigeſſ gey przied gych oczyma k ſwarzieny laynu czlowiecziemu, a dyefſ k nym: Takto budu gyeſty47) ſynowe Irahel4s) mezy pohany poſſkwrnyeny chleb ſwoy, k nymzto ge 50 wywrhu. I wecze opiet pan boh k nyemu: wezmy ſobie mecz, gefftot holy [219a 2] wlaſy, tocziff brzitwu, a prowedefſ49) gey przies hlawu a bradu50) twu, a trzietynu wlaffow twich ſpalyſſ ohnyem proſtrzied gich, a trzietynu zrziczefí mecziem w okolku, a trziety dyel roztrufyf v wyetr a dyeff:51) Tot prawy pan buoh k gerufalemu: Trziety dyel tebe hladem 55 a neduhem vmrzie proftrzied tebe, a trziety52) dyel w okolku mecziem zbit bude, a trziety dyel tebe we wîſe wyetri rozprafſym. 1) K. proroka takto. 2) K. z. 3) Š. Joachymem. 4) Š. ftalo.- 5) sch. v K. 6) Š. Jozue. 7) Š bylo nalezeno deutronomium. 8) Š. Geremiaffowie. 3) Š. trwati. 10) sch. v K. 11) (!) K. Š. ltiwie. 12) sch. v K. 13) K. Š. Jeremiaffowa. 14) K a ti kterzyz. 15) Š. Na- bochodonozorowi. 16) K. gim wieczi to. 17) sch. v K. 18) K. geffto byli oſtali. 19) K. z nebe. 20) K. wſſe (!). 21) K. tehdy. 22) K. gfe. 22a) K. kterziz. 22b) Š. kterzy. 23) Š. ſwobodne. 24) K. bydlecze. 25) sch. v Š. 20) K. byka. 27) K. znameni; Š. neznani. 28) Š. Izra- helíke°. 29) K. gt. 30) K. Š. zwierzata. 31) K. ptak a kral. 32) K. kral wſſech zwirzat a wol neb byk kral dobytka. 33) K. okolo tak. 33a) K. ftoliczi. 34) K. yako opatrzienie czlowieczi. 35) Š. Izrahelfkym. 35) K. ge. 37) Š. w nie; K. w ni. 38) K. zewnitrz. 39) K. giede. 40) K. kobar. 41) K. nym. 42) Š. nie. 43) Š. Izrahelfke°. 41) K. gfu. 45) K. gt. 46) K. k ſynu (!). 47) K. giefti budu. 48) K. Izrahelftij. 49) K. powedeſs. 50) K. bradu a hlawu. 51) sch. v K. 52) nad trzetie nadeps. v K. červ. druhy. [Ezech. 5.] 35 O wydyeny Ezechielowu.1) [Kap. II.] STa ſye leta ſſeſteho, myeſyecze ſſeſteho, dne pateho, zdwyze duch proroka mezy nebye2) a zemy, I przywede geho do gerufalema v3) wydyeny boziem. I1) vzrzie o polnoczy na5) wzchodu brany modlu [Ezech. 8.) baal, a wſſed vzrzic wſſeczky modly domu Irahels) malowane?) wſſady 5 okolo, a ſedmdefat muzow ftarfſych ſtogyecz, a Jekonyas knyez ſ nymy.
Strana 494
494 Ezechiel. a kazdy z nych myegiefſe kadedlnyczys) w rucze ſwey,9) A para mlhy1o) z kadedlnycze8) wychaziefſe. A wſſed ſkrze branu kul1) puolnoczy vzrzie zeny placzycz thamur mrtweho, toczifí adonydem, a chwalecz ozyleho. a vzrzie mezy [219b 1] ſyenczy a oltarziem pyetmezyczietma12) muzow, magycz chrzbety13) k oltarzy a modlecze ſye k wychodu ſluncze. I wecze 10 boh k nyemu: widyel-ly14a) ſy, ſynu czlowieczy, czo czynye? I zda geſt to lehko? Ay, wyz, vczyny gym w hnyewie, anyz gym odpuſty oko me. I przigyde ffeft muzow, magicz konwyczky ſmrty w ſwich rukach,11) a byeíle muz odyeny mezy nymyl5) ruchem platnyenym, a kalamarz pyfarzowy16) v geho ledwy. I wecze boh k nyemu: Gdy ſkrze myeſto, 15 a znamenay thav T17) na cziele muzow kwielegiczich a boleftygicich18) pro ohawnoſty, gefſto tyto czynye. I wecze pan boh ffefty muzom: gdete19) przies myeíto po nyem a zabitel9a) kazdeho, na kteremz nenaleznete thau. nehowieyte yzadnemu, gehoz2°) waſſe oko vzrzy, a ot ſwateho myeſta meho pocznyete. A kdyz gyz20a) gdyechu, tehdy prorok krzycziefſe: byeda, 20 byeda, bieda,21) pane bozie, proto nezatraczuy oſtatka wíſeho Iſrahel.22) I wecze k nyemu boh, gefíto byl obleczien w platnyene rucho: napln JEzech. 13.1 rucze ſwe rzierzywie23) a wyly21) na myeſto; a to vczynyw y20a) ſpaly [Euch. II.I ge. [219b 2] Pak duch bozy pozdwyzze Ezechiele a wneſe bo zaſye do Caldeam.25) I mlvwyl geſt k przieneſenym, czo mu koly pan buoh kazal. 25 1) K. Ezechielowa. 2) K. Š. nebe. 3) K. a v. 1) sch. v K. 5) od polny (!) od 6) Š. Izrahelíkeho. 7) K. malowani. 8) K. Š. kadidlniči.3) Š. ſwe. 10) K. mhly. 11) sch. v K. 12) K. pietmetczitma; Š. pietmezcietma. 13) K. hrzbety. 14a) ps. wiedyelly, první a červ. podtečk. 11) K. ruku 15) K. mezy nymi odieny. 16) K. piarzíky. 17) sch. v K. 18) K. boleft magiczich. 19) K. Š. gdiete, 193) K. zabigte. 20) K. a neodpuftieyte zadnemu kterehoz. 20a) sch. v Š. 21) v K. dvakrát. 22) Š. Izrahelíkého. 23) K. vhle rzierzaweho. 21) K. wylig. 25) K. Caldee. Ezcch. 9.] T O prowrtany ſtyeny Ezechiele.1) POtom Ezechiel, ano na to wſſyczkny2) hledye, poczie przief den JEzech. 12.) przienafſety nadobie domu ſweho na gyne myeſto. a v weczier prokopa ſtyenu, a ſkrze tu ſborzienynu3) ſtyeny1) wynefu ho ſluhy geho na rame- nach, zakrywſſe3) my twarz, aby nycz newydyel. I wecze mu dom Irahel:6) czo ty czynyfſ? a on wecze: na krale, gefſto geft w Jerufalemye, toto 5 brziemye neb ſtyenu ſtyenu?) prokopagy, aby ho wywedly w mrakotye. w noczy wygde, yat bude v wrffy,8) przyweden bude do babylona, a gye9) neuzrzy a tu vmrzie. Potom mlvwyl geft k domu Ifrahel10) w pohadcze. a11) rzka: Tot prawy pan boh: Orel welyky ſ welykymy krzidly, ſ dluhymy vdy protazenymy,12) pln perzie a rozlycznoſty, Tot geft nabochodonofor, 10 przyffel k lybanu, totyfí k chramu, a wzal omaz cedry,13) toczyfí klenoty bozie, a wrchy wietwie [220a 1] przienefl,14) toczyff Joachym, a wzal ſye- mene zemye, toczyff nathanyam, a polozy to w zemy, y wzroſte v wýnyczy, JKop. III.]
494 Ezechiel. a kazdy z nych myegiefſe kadedlnyczys) w rucze ſwey,9) A para mlhy1o) z kadedlnycze8) wychaziefſe. A wſſed ſkrze branu kul1) puolnoczy vzrzie zeny placzycz thamur mrtweho, toczifí adonydem, a chwalecz ozyleho. a vzrzie mezy [219b 1] ſyenczy a oltarziem pyetmezyczietma12) muzow, magycz chrzbety13) k oltarzy a modlecze ſye k wychodu ſluncze. I wecze 10 boh k nyemu: widyel-ly14a) ſy, ſynu czlowieczy, czo czynye? I zda geſt to lehko? Ay, wyz, vczyny gym w hnyewie, anyz gym odpuſty oko me. I przigyde ffeft muzow, magicz konwyczky ſmrty w ſwich rukach,11) a byeíle muz odyeny mezy nymyl5) ruchem platnyenym, a kalamarz pyfarzowy16) v geho ledwy. I wecze boh k nyemu: Gdy ſkrze myeſto, 15 a znamenay thav T17) na cziele muzow kwielegiczich a boleftygicich18) pro ohawnoſty, gefſto tyto czynye. I wecze pan boh ffefty muzom: gdete19) przies myeíto po nyem a zabitel9a) kazdeho, na kteremz nenaleznete thau. nehowieyte yzadnemu, gehoz2°) waſſe oko vzrzy, a ot ſwateho myeſta meho pocznyete. A kdyz gyz20a) gdyechu, tehdy prorok krzycziefſe: byeda, 20 byeda, bieda,21) pane bozie, proto nezatraczuy oſtatka wíſeho Iſrahel.22) I wecze k nyemu boh, gefíto byl obleczien w platnyene rucho: napln JEzech. 13.1 rucze ſwe rzierzywie23) a wyly21) na myeſto; a to vczynyw y20a) ſpaly [Euch. II.I ge. [219b 2] Pak duch bozy pozdwyzze Ezechiele a wneſe bo zaſye do Caldeam.25) I mlvwyl geſt k przieneſenym, czo mu koly pan buoh kazal. 25 1) K. Ezechielowa. 2) K. Š. nebe. 3) K. a v. 1) sch. v K. 5) od polny (!) od 6) Š. Izrahelíkeho. 7) K. malowani. 8) K. Š. kadidlniči.3) Š. ſwe. 10) K. mhly. 11) sch. v K. 12) K. pietmetczitma; Š. pietmezcietma. 13) K. hrzbety. 14a) ps. wiedyelly, první a červ. podtečk. 11) K. ruku 15) K. mezy nymi odieny. 16) K. piarzíky. 17) sch. v K. 18) K. boleft magiczich. 19) K. Š. gdiete, 193) K. zabigte. 20) K. a neodpuftieyte zadnemu kterehoz. 20a) sch. v Š. 21) v K. dvakrát. 22) Š. Izrahelíkého. 23) K. vhle rzierzaweho. 21) K. wylig. 25) K. Caldee. Ezcch. 9.] T O prowrtany ſtyeny Ezechiele.1) POtom Ezechiel, ano na to wſſyczkny2) hledye, poczie przief den JEzech. 12.) przienafſety nadobie domu ſweho na gyne myeſto. a v weczier prokopa ſtyenu, a ſkrze tu ſborzienynu3) ſtyeny1) wynefu ho ſluhy geho na rame- nach, zakrywſſe3) my twarz, aby nycz newydyel. I wecze mu dom Irahel:6) czo ty czynyfſ? a on wecze: na krale, gefſto geft w Jerufalemye, toto 5 brziemye neb ſtyenu ſtyenu?) prokopagy, aby ho wywedly w mrakotye. w noczy wygde, yat bude v wrffy,8) przyweden bude do babylona, a gye9) neuzrzy a tu vmrzie. Potom mlvwyl geft k domu Ifrahel10) w pohadcze. a11) rzka: Tot prawy pan boh: Orel welyky ſ welykymy krzidly, ſ dluhymy vdy protazenymy,12) pln perzie a rozlycznoſty, Tot geft nabochodonofor, 10 przyffel k lybanu, totyfí k chramu, a wzal omaz cedry,13) toczyfí klenoty bozie, a wrchy wietwie [220a 1] przienefl,14) toczyff Joachym, a wzal ſye- mene zemye, toczyff nathanyam, a polozy to w zemy, y wzroſte v wýnyczy, JKop. III.]
Strana 495
Ezechiel. 495 toczyfſ vczyny ho kralem, a wza ot ny ho prziſahu. 115) vczyny ſye gyny 15 orel welyky,16) toczyff farao, a ta wynycze rozproftrzie ratolefty ſwe k oney,17) aby gy ſmoczyla. A zdaly proſpiefſen bude, ktoz to vczyny?17a) a kto ſlyb zruffy 18) zdaly vtecze? zyw gſem ya, proſtrzied19) babylona vmrzie. [Ezech. 17.] I ſta ſie ſlowo bozie k Ezechylowy20) leta dewateho, myefiecze deſateho, dne deſateho, a rzka: Synu czlowieczy, napyſí ſobie gmye tohoto dne,21) 20 w nyemzto potwrzen geſt kral babylona22) proty Ifrahel23) dnes. A ya oteymu od tebe dnes zadoſtywu wyecz twich oczy, toczyff zenu, a wzdy- chaty budeff mlczie, a nebudefí plakaty. neczyn kwielenye mrtweho, Nö fletus. a nezaſtycray vît ruchem, any gyez krmye placzigiczich,21) ale obvw25) na nohach myety budefí twich,26) yako by chtyel gyty. I vmrzie mv [Ezech. 24.] 25 zena v weczier, y neplaka27) gye, a byeffe, ya [220a 2] ko by chtyel gyty. I weczechu k nyemu: Czo dywu? On wecze: tot prawy pan boh: Ay, yat poſſkwrnym ſwatoſt my a27a) zadoſt waſſich oczy, a pro przielyſſnu tefknoft nebudete plakaty; neb kazdy o ſwey28) ſmrty peczlyw29) bude. Potom k utyeffeny lydu ſwomu prorokowa prorok nevrody, hlady okol- 30 nych narodow a tyech, gefſto gſu pomahaly neprziatelom30) na Ifrahel, aneb ſye31) protywyly yatym, toczyff fynow32) Amon a moab a edom, fylyftym, tyry a33) fydonys, egipti a etyopye. [Ezech. 25—32./ 1) (dod.) proroka. 2) sch. v K. 3) Š. zborzeninu. 4) K. zborzenu ftienu. 3) K. ramenaw zakrzywffc (!). 6) Š. Izrahelfky. 7) v K. jednou. 8) v K. jen a. 9) K. geho- 1n) Š. Izrahelíkemu 11) v K. sch. 12) K. f dluhym vdow protazeniem. 13) K. czedrowy- 11) K. wietwi przenefl. 15) K. a. 16) ky nadeps. 17) Š. k uone. 17a) K. czyni. 18) Š. vczini (!). 19) d nadeps. 20) (!) K. Š. Ezechielowi, 21) K. toho dne; Š. dne gmeno. 22) Š. babiloníky. 23) Š. Izraheli. 24) K. Š. placzyczich. 25) w nadeps. 26) K. twych mieti budeſs. 27) Š. neplakal. 27a) sch. v K. 28) Š. ſwe. 29) K. teſkliw bude a peczliw. 30) K. neprzietelom. 31) K. gfe. 32) K. fynom. 33) K. Tyrij; a sch. v K. O proroczſtwy Ezechiclowic. [Kap. IV.) STa ſyc dwanadſteho leta prziewedenye, myeſyecze deffateho,1) dne pateho, przigyde k Ezechiely2) geden, gefíto byl vtekl z Jeruſalema, a rzka: poplenyeno") geſt myeíto. wſſak w nocznycyfſy weczier Ezechiel byl3a) prorokowal o poſlu przifſtyem. a vſlyſſewſſe to wſſyczkny przie- wedeny zyde, zborzienye myefta a ſpalenye chrama,3b) zdwyzechu hlas Stificatq ſwoy rzkucz: zahynula geſt nafſe nadyege, otrziezany gſme, gyz newſta- fuero in nem. I zakrzyczie Ezechiel: Tot prawy [220b 1] pan boh: kdyz budu vobis. oſwieczen v was, wezmut was z pohan, a vwedu1) was do waffyc zemye a wlem na wy czyſte5) wody, a budete oczyfſtyeny ode wſſeho zkalenye [Ezech. 36.) 10 waſſeho. I vczyny ſie nad prorokem bozie ruka,6) A wywede geho w duchu ſKap. v.I na pole, gefſto bieffe plno kofty mrtwich, fuchych welmy. I wecze k nyemu: Synu czlowicczy, nadyegeff-ly ſye, budu-ly zywy kofty tyto? I rziekl 5 Ezech. 33./
Ezechiel. 495 toczyfſ vczyny ho kralem, a wza ot ny ho prziſahu. 115) vczyny ſye gyny 15 orel welyky,16) toczyff farao, a ta wynycze rozproftrzie ratolefty ſwe k oney,17) aby gy ſmoczyla. A zdaly proſpiefſen bude, ktoz to vczyny?17a) a kto ſlyb zruffy 18) zdaly vtecze? zyw gſem ya, proſtrzied19) babylona vmrzie. [Ezech. 17.] I ſta ſie ſlowo bozie k Ezechylowy20) leta dewateho, myefiecze deſateho, dne deſateho, a rzka: Synu czlowieczy, napyſí ſobie gmye tohoto dne,21) 20 w nyemzto potwrzen geſt kral babylona22) proty Ifrahel23) dnes. A ya oteymu od tebe dnes zadoſtywu wyecz twich oczy, toczyff zenu, a wzdy- chaty budeff mlczie, a nebudefí plakaty. neczyn kwielenye mrtweho, Nö fletus. a nezaſtycray vît ruchem, any gyez krmye placzigiczich,21) ale obvw25) na nohach myety budefí twich,26) yako by chtyel gyty. I vmrzie mv [Ezech. 24.] 25 zena v weczier, y neplaka27) gye, a byeffe, ya [220a 2] ko by chtyel gyty. I weczechu k nyemu: Czo dywu? On wecze: tot prawy pan boh: Ay, yat poſſkwrnym ſwatoſt my a27a) zadoſt waſſich oczy, a pro przielyſſnu tefknoft nebudete plakaty; neb kazdy o ſwey28) ſmrty peczlyw29) bude. Potom k utyeffeny lydu ſwomu prorokowa prorok nevrody, hlady okol- 30 nych narodow a tyech, gefſto gſu pomahaly neprziatelom30) na Ifrahel, aneb ſye31) protywyly yatym, toczyff fynow32) Amon a moab a edom, fylyftym, tyry a33) fydonys, egipti a etyopye. [Ezech. 25—32./ 1) (dod.) proroka. 2) sch. v K. 3) Š. zborzeninu. 4) K. zborzenu ftienu. 3) K. ramenaw zakrzywffc (!). 6) Š. Izrahelfky. 7) v K. jednou. 8) v K. jen a. 9) K. geho- 1n) Š. Izrahelíkemu 11) v K. sch. 12) K. f dluhym vdow protazeniem. 13) K. czedrowy- 11) K. wietwi przenefl. 15) K. a. 16) ky nadeps. 17) Š. k uone. 17a) K. czyni. 18) Š. vczini (!). 19) d nadeps. 20) (!) K. Š. Ezechielowi, 21) K. toho dne; Š. dne gmeno. 22) Š. babiloníky. 23) Š. Izraheli. 24) K. Š. placzyczich. 25) w nadeps. 26) K. twych mieti budeſs. 27) Š. neplakal. 27a) sch. v K. 28) Š. ſwe. 29) K. teſkliw bude a peczliw. 30) K. neprzietelom. 31) K. gfe. 32) K. fynom. 33) K. Tyrij; a sch. v K. O proroczſtwy Ezechiclowic. [Kap. IV.) STa ſyc dwanadſteho leta prziewedenye, myeſyecze deffateho,1) dne pateho, przigyde k Ezechiely2) geden, gefíto byl vtekl z Jeruſalema, a rzka: poplenyeno") geſt myeíto. wſſak w nocznycyfſy weczier Ezechiel byl3a) prorokowal o poſlu przifſtyem. a vſlyſſewſſe to wſſyczkny przie- wedeny zyde, zborzienye myefta a ſpalenye chrama,3b) zdwyzechu hlas Stificatq ſwoy rzkucz: zahynula geſt nafſe nadyege, otrziezany gſme, gyz newſta- fuero in nem. I zakrzyczie Ezechiel: Tot prawy [220b 1] pan boh: kdyz budu vobis. oſwieczen v was, wezmut was z pohan, a vwedu1) was do waffyc zemye a wlem na wy czyſte5) wody, a budete oczyfſtyeny ode wſſeho zkalenye [Ezech. 36.) 10 waſſeho. I vczyny ſie nad prorokem bozie ruka,6) A wywede geho w duchu ſKap. v.I na pole, gefſto bieffe plno kofty mrtwich, fuchych welmy. I wecze k nyemu: Synu czlowicczy, nadyegeff-ly ſye, budu-ly zywy kofty tyto? I rziekl 5 Ezech. 33./
Strana 496
496 Ezechiel. [Ezech. 37.] ſem: Pane bozie, ty wieff. I wecze: rczy k nym: koſty fuche, tot prawy pan boh: Ay, dam na wy zyly, a kazy podrofty maſfu, a nad to rozepnu kozzy, a dam wam duch, y budete zywy. a on gefftye mlvwieffe, a zwuk 15 ſye ſta a hybanye. I prziſtupychu koſty k koſtem, kazda koſt k ſwemu prziehbu,7) a nad8) nye zyly a maſſo a kozze, ale ducha9) nemyegiechu. I wecze boh k proroku: zawolay k duchu a rzczy:10) Tot prawy pan boh: ote tczyrz wietrow przid duch a podmy na tyto zabite, at ozywu. A tak ſye ſta.10a) a ozywfſe ſtachu na ſwich nohach, fbor11) przielyff welyky. I wecze 20 pan buoh: koſty tyto gſu wíſeczky z domu Ifrahel.12) I nawraty duch proroka proſtrzied [220b 2] lydu prziewedeneho, I mlvwy k nym to, czo mu buoh vkazal na znamenye dweho, toczyfí nawraczenye gich wiezenye a gymanye a wzkrziefſenye tyel na konczy ſwieta. I wzye Ezechiel drziewo gedno, I popſa na to drziewo Judeam a geho towarziſtwo,13) a nad 25 druhe druhe drziewo napſa Effraym a geho towarziſtwo,14) I giedna15) gie a drziefſe giel6) w ruczel7) ſpolu. I weczechu mu: Czo chczefí a czo myenyff f tyem drziewym? on otpowyedye: Tot prawy pan1s) boh: Ay, yat ſhromazdym kralowſtwie Juda a kralowſtwie Effraym, a vczynym z nych geden lyd a gedno kralowſtwie. A ſluha moy dawyd gich knyezie 30 na wyeky. 1) fí přeps, přesw. 2) K. k Ezechielowi. 3) K. poplenienot. 3a) K. by. 3b) K. chramu. 4) K. vwodu (!). 5) K. cziftey. 6) K. ruka bozie. 7) K. przihbu. 8) K. na. 3) K. Š. duchu. 10) K. rczy. 10a) Š. Stalo. 11) K. zbor. 12) Š. Izrahelſke°. 13) K. thowaryftwo. 14) a nad towarziftwo sch. v K. 15) K. fgiedna. 16) sch. v K. 17) K. rucze ſwe; w sch. 18) sch. v K. Opyet o proroczſtwy.1) (Etech. 38. 39.I Pyet mlvwy2) pan boh k Ezechiely:3) Synu czlowieczy, pro- rokuy proty Gog a zemy magog a rzka: Tot dye boh:4) wyz, ya5) tye, Gog a knyezie Moſoch a Tubal, ſwedu tye a vczynym, ze wygdeff s6) ſtrany polnocznye, a przywedu na tye hory Irahel,7) y padneſſ ty a twogy za- ftupowe wfſyczkny, a rzku ptakom nebe8) a zwyerzy nebe a zemye:9) przi- blyzte ſye a zbyehnyete ſye fewffad9a) k obyety, gelíto wam 1221a 1] obyetugy na horach Ifrahel,10) abyfîte gyedly maſſo ſylnych a krew knyezat pyly. a koftem ohlezenyml1) dal hrob menowany, a pofíly ohen na zemy magog a na ty, geſſto bydle 12) na oſtrowiech ſmyele. To zide ſobie bagy, by to myelo bity, ale to nenye bazn,13) nezly hyftorzie,14) toczifí wydopyfí 10 waz to. po kralowſtwy dwu tyficz leth, ze tak welyke woyſko bude gog, ze zyde za ſedm let pozitek drev myety budu ne z lefu, ale z odyenye, a kofty ſbieraty15) budu za ſedm let, a pohrziebu ge w udole, geſſto bude ſluty polyandrum, toczyfí hrob muzow mnohych. 5 1) K. O proroczftwi Ezechielowie druhem. 2) K. mluwil. 3) K. Š. Ezechielowi; k sch. v K. 4) K. pan buoh. 5) K. yat. 6) K. z. 7) Š. Izrahelíke. 8) K. nebeſkym. 2) K. a zwierzi zemſkey. 9a) K. zewffad. 10) Š. Izrahelſkych. 11) K. obhlozenym. 12) K. bydli. 13) (!) K. baſen. 14) K. hiftorie. 15) K. Š. zbierati.
496 Ezechiel. [Ezech. 37.] ſem: Pane bozie, ty wieff. I wecze: rczy k nym: koſty fuche, tot prawy pan boh: Ay, dam na wy zyly, a kazy podrofty maſfu, a nad to rozepnu kozzy, a dam wam duch, y budete zywy. a on gefftye mlvwieffe, a zwuk 15 ſye ſta a hybanye. I prziſtupychu koſty k koſtem, kazda koſt k ſwemu prziehbu,7) a nad8) nye zyly a maſſo a kozze, ale ducha9) nemyegiechu. I wecze boh k proroku: zawolay k duchu a rzczy:10) Tot prawy pan boh: ote tczyrz wietrow przid duch a podmy na tyto zabite, at ozywu. A tak ſye ſta.10a) a ozywfſe ſtachu na ſwich nohach, fbor11) przielyff welyky. I wecze 20 pan buoh: koſty tyto gſu wíſeczky z domu Ifrahel.12) I nawraty duch proroka proſtrzied [220b 2] lydu prziewedeneho, I mlvwy k nym to, czo mu buoh vkazal na znamenye dweho, toczyfí nawraczenye gich wiezenye a gymanye a wzkrziefſenye tyel na konczy ſwieta. I wzye Ezechiel drziewo gedno, I popſa na to drziewo Judeam a geho towarziſtwo,13) a nad 25 druhe druhe drziewo napſa Effraym a geho towarziſtwo,14) I giedna15) gie a drziefſe giel6) w ruczel7) ſpolu. I weczechu mu: Czo chczefí a czo myenyff f tyem drziewym? on otpowyedye: Tot prawy pan1s) boh: Ay, yat ſhromazdym kralowſtwie Juda a kralowſtwie Effraym, a vczynym z nych geden lyd a gedno kralowſtwie. A ſluha moy dawyd gich knyezie 30 na wyeky. 1) fí přeps, přesw. 2) K. k Ezechielowi. 3) K. poplenienot. 3a) K. by. 3b) K. chramu. 4) K. vwodu (!). 5) K. cziftey. 6) K. ruka bozie. 7) K. przihbu. 8) K. na. 3) K. Š. duchu. 10) K. rczy. 10a) Š. Stalo. 11) K. zbor. 12) Š. Izrahelſke°. 13) K. thowaryftwo. 14) a nad towarziftwo sch. v K. 15) K. fgiedna. 16) sch. v K. 17) K. rucze ſwe; w sch. 18) sch. v K. Opyet o proroczſtwy.1) (Etech. 38. 39.I Pyet mlvwy2) pan boh k Ezechiely:3) Synu czlowieczy, pro- rokuy proty Gog a zemy magog a rzka: Tot dye boh:4) wyz, ya5) tye, Gog a knyezie Moſoch a Tubal, ſwedu tye a vczynym, ze wygdeff s6) ſtrany polnocznye, a przywedu na tye hory Irahel,7) y padneſſ ty a twogy za- ftupowe wfſyczkny, a rzku ptakom nebe8) a zwyerzy nebe a zemye:9) przi- blyzte ſye a zbyehnyete ſye fewffad9a) k obyety, gelíto wam 1221a 1] obyetugy na horach Ifrahel,10) abyfîte gyedly maſſo ſylnych a krew knyezat pyly. a koftem ohlezenyml1) dal hrob menowany, a pofíly ohen na zemy magog a na ty, geſſto bydle 12) na oſtrowiech ſmyele. To zide ſobie bagy, by to myelo bity, ale to nenye bazn,13) nezly hyftorzie,14) toczifí wydopyfí 10 waz to. po kralowſtwy dwu tyficz leth, ze tak welyke woyſko bude gog, ze zyde za ſedm let pozitek drev myety budu ne z lefu, ale z odyenye, a kofty ſbieraty15) budu za ſedm let, a pohrziebu ge w udole, geſſto bude ſluty polyandrum, toczyfí hrob muzow mnohych. 5 1) K. O proroczftwi Ezechielowie druhem. 2) K. mluwil. 3) K. Š. Ezechielowi; k sch. v K. 4) K. pan buoh. 5) K. yat. 6) K. z. 7) Š. Izrahelíke. 8) K. nebeſkym. 2) K. a zwierzi zemſkey. 9a) K. zewffad. 10) Š. Izrahelſkych. 11) K. obhlozenym. 12) K. bydli. 13) (!) K. baſen. 14) K. hiftorie. 15) K. Š. zbierati.
Strana 497
Ezechiel. 497 Opyct O proroczſtwy.1) [Kap. VI.I Patemeziczietma3) leto lydu prziewedenye, Tot geft trzietye a trzydczate leto nabochodonofor,1) prweho myefiecze, dne defateho, a cztrnaſteho leta,5) kdyz by myeſto pobito, toho dne vczyny ſye ruka bozic nad Ezechielem. I przywede ho w duchu do zemye Iſrahel3) na 1Ezech. 40.) 5 wyfoku huoru, I vkaza mu popfanye myeíta a chramu. O tom podle pyſma nafſy myſtrzy mlcziely ſu. Pak Ezechiel w Caldea mezy [221a 2] yatymy wyezny fudyl przieftupnyky zakona, a naywiecze nyektere przie- ftupnyky?) z pokolenye dan a gad, ze fu proty8) bohu nemyloſtywie czy- nyly w zakonye, pudiecze ftrazne.9) I vczyny, yakoz10) dye Epyfaní s, proty nym welyky zazrak, ze fynowe gich y weffken dobytek gich ot ffilii e04 2 Jumta funt hadow zahynu; a prorokowa, ze to pokolenye nenawraty 11) ſye do wlafty mortui a ſwe, ale proſtrzied kragyn medſkych12) oſtanu; a proto rozlytywfſe fyel3) i'pentibus. nan, wlaczichu ho konmy po oftrem ſkaly, tak az mu weſſken 11) mozk wywratychu. I pohrziebu15) ho na poly maulym16) w hrobu Sem a ar- 15 faxat,17) w geſkyny dwoyney.18) Tomu ku podobenſtwy abraha hrob w Ebron19) Sarzic vdyelal. I ſlowe dwoynye, proto ze geſt20) yako ſklenut ƒ sen. 23.] a obraczen ot ſwrchofty zemye, a wyfoft geho f gedne ftrany a s21) druhe ſtrany w ſkale powyflena tak na zemy. Ten prorok dal lydu znamenye na potoczie chobar, aby zwiedyely, kdyz22) potok zhyne, tehdy magy 20 trpiety ſwe zemye poplenyenye; A kdyz bude powoden,23) tehdy otdechnu k nawraczeny do Geruſalema. A nyekdy ſye [221b 1] k nyemu ſebrawfſe21) welyke mnozſtwie wyeznow k potoku Cobar.25) a Caldey bogiecze ſye potrzky rzytychu fye na nye. a26) on fwu modlytwu27) ftawie28) wodu potoka, y gyde po wodye ſwrchu29) ſe wffym mnozſtwym na onv30) ſtranu 25 brzicha, A czozkolywick1) neprziatel ſmyelo po nych bieziety, ty wſſyczkny ztonuly, a ſwu modlytbu brzo welyke mnozſtwye ryb lydu dadyefſe k gie- dyeny, a tu take mnohym nedoſtateczny zywot nawraczowafſe.32) 1) K o proroczít. Ezechiele. 2) sch. v K. 3) Š. Pietimezcietme; K. Pietmez- czitme. 1) Š. Nabochodonozora. 3) K. cztrnaíte leto. 6) K. Izrahelíke. 7) sch. v K. 8) K. przi. 2) K. pomahagicz faraznym 10) K. yako. 11) ne nadeps.; K. newrati. 12) na okr.; v K. sch. 13) v K. dvakrát, 11) sch. v K 15) K. pochowachu; ho sch. 16) K. Maulin. 17) K. arphaxar. 18) Š. dwoyne. 19) za tím přetrž. hro; K. w Ebron hrob. 20) sch v K. 21) K z. 22) K. widieli kdy. 23) K. podoben (!). 21) K. ſebrachu. 25) K. thobar. 6) sch. v K. 27) K. Š. modlitbu. 28) Š. ftawi. 29) K. ſwrchu po wodie. 30) K. druhu 31) K. A aczkolwick (!); Š. czozkoli. 32) K. (přid.) etc. 10 32
Ezechiel. 497 Opyct O proroczſtwy.1) [Kap. VI.I Patemeziczietma3) leto lydu prziewedenye, Tot geft trzietye a trzydczate leto nabochodonofor,1) prweho myefiecze, dne defateho, a cztrnaſteho leta,5) kdyz by myeſto pobito, toho dne vczyny ſye ruka bozic nad Ezechielem. I przywede ho w duchu do zemye Iſrahel3) na 1Ezech. 40.) 5 wyfoku huoru, I vkaza mu popfanye myeíta a chramu. O tom podle pyſma nafſy myſtrzy mlcziely ſu. Pak Ezechiel w Caldea mezy [221a 2] yatymy wyezny fudyl przieftupnyky zakona, a naywiecze nyektere przie- ftupnyky?) z pokolenye dan a gad, ze fu proty8) bohu nemyloſtywie czy- nyly w zakonye, pudiecze ftrazne.9) I vczyny, yakoz10) dye Epyfaní s, proty nym welyky zazrak, ze fynowe gich y weffken dobytek gich ot ffilii e04 2 Jumta funt hadow zahynu; a prorokowa, ze to pokolenye nenawraty 11) ſye do wlafty mortui a ſwe, ale proſtrzied kragyn medſkych12) oſtanu; a proto rozlytywfſe fyel3) i'pentibus. nan, wlaczichu ho konmy po oftrem ſkaly, tak az mu weſſken 11) mozk wywratychu. I pohrziebu15) ho na poly maulym16) w hrobu Sem a ar- 15 faxat,17) w geſkyny dwoyney.18) Tomu ku podobenſtwy abraha hrob w Ebron19) Sarzic vdyelal. I ſlowe dwoynye, proto ze geſt20) yako ſklenut ƒ sen. 23.] a obraczen ot ſwrchofty zemye, a wyfoft geho f gedne ftrany a s21) druhe ſtrany w ſkale powyflena tak na zemy. Ten prorok dal lydu znamenye na potoczie chobar, aby zwiedyely, kdyz22) potok zhyne, tehdy magy 20 trpiety ſwe zemye poplenyenye; A kdyz bude powoden,23) tehdy otdechnu k nawraczeny do Geruſalema. A nyekdy ſye [221b 1] k nyemu ſebrawfſe21) welyke mnozſtwie wyeznow k potoku Cobar.25) a Caldey bogiecze ſye potrzky rzytychu fye na nye. a26) on fwu modlytwu27) ftawie28) wodu potoka, y gyde po wodye ſwrchu29) ſe wffym mnozſtwym na onv30) ſtranu 25 brzicha, A czozkolywick1) neprziatel ſmyelo po nych bieziety, ty wſſyczkny ztonuly, a ſwu modlytbu brzo welyke mnozſtwye ryb lydu dadyefſe k gie- dyeny, a tu take mnohym nedoſtateczny zywot nawraczowafſe.32) 1) K o proroczít. Ezechiele. 2) sch. v K. 3) Š. Pietimezcietme; K. Pietmez- czitme. 1) Š. Nabochodonozora. 3) K. cztrnaíte leto. 6) K. Izrahelíke. 7) sch. v K. 8) K. przi. 2) K. pomahagicz faraznym 10) K. yako. 11) ne nadeps.; K. newrati. 12) na okr.; v K. sch. 13) v K. dvakrát, 11) sch. v K 15) K. pochowachu; ho sch. 16) K. Maulin. 17) K. arphaxar. 18) Š. dwoyne. 19) za tím přetrž. hro; K. w Ebron hrob. 20) sch v K. 21) K z. 22) K. widieli kdy. 23) K. podoben (!). 21) K. ſebrachu. 25) K. thobar. 6) sch. v K. 27) K. Š. modlitbu. 28) Š. ftawi. 29) K. ſwrchu po wodie. 30) K. druhu 31) K. A aczkolwick (!); Š. czozkoli. 32) K. (přid.) etc. 10 32
Strana 498
Tutol) ſye poczynagy knyhy2) Danvele. proroka dobrcho.3) PRorokowa take Danyel w Caldea,1) a ten, yakoz Jozefus a epy- faníus prawita,5) byl geft z fyemene6) Juda. ale6a) podle ſedmdefat z') po- kolenye lewy. A ty na pocziatku baſny bely pokladagy, ze byl geden knycz, bohaty czlowiek,8) gmenem danyel, ſyn abdo, kwaſſenyn krale babylona,9) a byl ſye vrodyl w betheroth ſwrchnyem. a byl tak welmy 5 czyft, ze geho blyzny mnyely fu, 10) by byl klefftyeny. A pak Jeronym pro proſbu paule a euſtachia [221b 2] ſ welyku neſnadnoſty go11) przielozyl zydowſkymy ſlowy pſane rzicczy Caldeyſku, a necztycchu12) gie w ko- ſtele,13) neb gich ſkladanye mnoho ſye ſ prawdu neſgodnawalo podle theo- docia, gefſto v zydow any ma hyſtorzie Sufanny. any ſlawy trzy dyetek, 10 any belowy, any drakowy baſny. o nyemzto wyſſe budem prawyty, ty wyeczy opufſtyecze, gefíto gyny prorokowe dawno przied gymanym dwu pokoleny o tom gſu prorokowaly przied ſedmydefaty let11) gymanye, yako yzaſyas, Ozee a gyny, kdyz gyz naſtawaſſe, a kdyz gyz bieſſe, yako Jeremyas a ezechiel; a druzy w tu dobu, yako danyel a Abakuk; a druzyl5) 15 po tom, yako Aggeus a zacharias.16) [Kap. 1./ 1) K. Skonana gt rziecz Ezechiele Tuto. 2) K. poczina hiftorie. 3) la dvě sl. sch. v K. 4) K. Caldei. 5) K. prawi. 6) K. Š. ſemene. 6a) sch. v K. 7) wykladaczow z. 8) K. czlowiek bohaty kniez. 3) Š. Babiloníke". 10) sch. v K. 11) sch. v K. 12) K. necztli. 13) K. w fſkole ani w (koftele vymaz.). 11) K. Š fedmdefati lety. 15) K. gyni. 16) K. Aggnes (!) a Zachariafs. [Dan. 1.] Tuto o gymanyl) danvele s gynymy zvdy do babylona. Ta ſye, kdyz nab chodonofor byefſe2) wedl do babylona vroze- nyeifſye dyetky zydowfſke a nyektere z plemene kraloweho, krafſye mezy nymy a vczyenyeyffye,3) yako mu byl obycziey, geffto byl) mohly ſtaty [222a 1] w ſyenczy5) kralowcy,6) Jakoz prawy Jozefus, ty geft klefſtyl, a to take gynym narodom czynyl, kterez ge poplenyl. y da7) ge wladarzy 5 klefſtyenczowemu, a kaza ge p ſmu toho krage vczyty y take Caldey- ſkemu. a geſt Caldeas) yazyk tyz yako Syria9) a blyzny zydowſkemu;
Tutol) ſye poczynagy knyhy2) Danvele. proroka dobrcho.3) PRorokowa take Danyel w Caldea,1) a ten, yakoz Jozefus a epy- faníus prawita,5) byl geft z fyemene6) Juda. ale6a) podle ſedmdefat z') po- kolenye lewy. A ty na pocziatku baſny bely pokladagy, ze byl geden knycz, bohaty czlowiek,8) gmenem danyel, ſyn abdo, kwaſſenyn krale babylona,9) a byl ſye vrodyl w betheroth ſwrchnyem. a byl tak welmy 5 czyft, ze geho blyzny mnyely fu, 10) by byl klefftyeny. A pak Jeronym pro proſbu paule a euſtachia [221b 2] ſ welyku neſnadnoſty go11) przielozyl zydowſkymy ſlowy pſane rzicczy Caldeyſku, a necztycchu12) gie w ko- ſtele,13) neb gich ſkladanye mnoho ſye ſ prawdu neſgodnawalo podle theo- docia, gefſto v zydow any ma hyſtorzie Sufanny. any ſlawy trzy dyetek, 10 any belowy, any drakowy baſny. o nyemzto wyſſe budem prawyty, ty wyeczy opufſtyecze, gefíto gyny prorokowe dawno przied gymanym dwu pokoleny o tom gſu prorokowaly przied ſedmydefaty let11) gymanye, yako yzaſyas, Ozee a gyny, kdyz gyz naſtawaſſe, a kdyz gyz bieſſe, yako Jeremyas a ezechiel; a druzy w tu dobu, yako danyel a Abakuk; a druzyl5) 15 po tom, yako Aggeus a zacharias.16) [Kap. 1./ 1) K. Skonana gt rziecz Ezechiele Tuto. 2) K. poczina hiftorie. 3) la dvě sl. sch. v K. 4) K. Caldei. 5) K. prawi. 6) K. Š. ſemene. 6a) sch. v K. 7) wykladaczow z. 8) K. czlowiek bohaty kniez. 3) Š. Babiloníke". 10) sch. v K. 11) sch. v K. 12) K. necztli. 13) K. w fſkole ani w (koftele vymaz.). 11) K. Š fedmdefati lety. 15) K. gyni. 16) K. Aggnes (!) a Zachariafs. [Dan. 1.] Tuto o gymanyl) danvele s gynymy zvdy do babylona. Ta ſye, kdyz nab chodonofor byefſe2) wedl do babylona vroze- nyeifſye dyetky zydowfſke a nyektere z plemene kraloweho, krafſye mezy nymy a vczyenyeyffye,3) yako mu byl obycziey, geffto byl) mohly ſtaty [222a 1] w ſyenczy5) kralowcy,6) Jakoz prawy Jozefus, ty geft klefſtyl, a to take gynym narodom czynyl, kterez ge poplenyl. y da7) ge wladarzy 5 klefſtyenczowemu, a kaza ge p ſmu toho krage vczyty y take Caldey- ſkemu. a geſt Caldeas) yazyk tyz yako Syria9) a blyzny zydowſkemu;
Strana 499
Danyelis. 499 a 10) przykaza gym dawaty krmye s ſweho ſtolu. y byly10a) fu mezy nymy cztyrzy yatyl1) z fynow Juda, Danyel, Ananyas, Myzael a Azarias, y pro- myeny gyml2) kral gych gmena,13) neb ſv ſye gmena zydowſka na rty11) gym zdaly15) welmy hruba, I rzieczieny gfu Balthafar, Sydrach, Myfach a Abdenago. Balthafar bylo geft kralowe gmeno,16) a to wzdye17) Danyely,18) yakoz prawy epyfanius, proto ze gyz myſlefſe geho wzwolyty, aby bil geden z fynow geho:19) Tyem czynem20) gich wladarz klefftyenczow zwlafftieho21) pieſtuna tyem cztyrzem vſtawy22) aneb proboffta, gmenem Malafar, a ty gfu byly ſobie23) vmyflyly, aby ſebe21) nepofſkwrnyly krmye [222a 2] my pohaníkymy. A kdyz malafar nutyefſe ge, aby gyedly krmye kralowe,25) aby nebyly churawieyffye przied kralem nezly gyny, I we- czechu k nyemu: profſymet tebe, pokus nas za defiet dnow, a day25a) nam 20 warzienye bylne a wodu,26) a potom opatrzyfſ naſſe twarzy a gynych,27) gefſtot kralowy krmye giedye, a yakoz vzrzyfí, tak vczynyſí. I braſſe malaſar ſobie gich krmye a wyno, a gym dawefſe28) warzienye bylowo29) a wodu. A proto duffe gich biechu ſwietle, ale ne tupe any hrube30) pro- mnozftwie krmy, a gich tyela hodnyeyíſe k dyelu. Y navczychu ſye brzo 25 w uczieny, neb gym buoh da vmyenye a kazen, a zwlafſtye danyelowy rozumnoft da v wydyeny a now,31) neb mnozſtwic krmy hlupy a roz- lycznoft ſmyefy a potupuge ſmyſl. A kdyz ſye cztyrzy leta dokonachu, poftawichu ge przied kralem nabochodonofor,32) a naczkolywiek kral- na nych ſye ptal, nalezl na nych defietkrat wiecz nade wſſeczky wſſely- 30 kako 3) kuzedlnyky a cziarodyeynyky, kterzyz gfu byly w geho kralowſtwy. I byl Danyel we czty w Cal [222b 1] dea az do daria a Cyra. A tuto ſye ſkonawagy danyelowa prawa Pericopa, toczyff dyel, geffto31) neſlowe rozdyel. Pak nynye nadſtupyme dewiet neb defiet wydyeny35) Danyelo- wich, w nychzto on nyeczo wydyel, aneb to36) wylozyl, geffto gyny wydyel. 1) za tím naps. Daym; přetrž. 2) K. kral bieffe. 3) K. vczynieyſſy. 4) sch. v K. 5) K. fieni. 6) Š. kralowe. 7) Š. dal. 8) K. Caldeyfky. 9) K. Syrfky. 10) sch. v K. Š. 10a) Š. bydlili. 11) K. yatí cztyrze. 12) sch. v K. 13) K. gich gmena kral. 14) sch. v K. 15) K. zdala gim. 15) K. to gt bylo gmeno kralowo. 17) K. Š. wzdiel. 18) K. Danielowi. 19) K. z geho ſynow. 20) K. cztyrzem; gichsch. 21) Š. zwlafstnieho. 22) S. vſtawil; K. vſtawi zwlaftnieho pieſtuna. 24) K. ti ctyrze byli ſobie. 24) K. ſe. 25) K. kralowy; Š. kra- lowſke. 25a) K. daway. 26) a day — wodu polož. v K. za tworzi. 27) K. a take ginych twarzi ohledafs geffto. 28) (!) K. Š. dawaffe. 29) K. Š. bylowe. 30) K. fwietle a ne- hrube. 31) K. fnow wykladanie. 32) Š. Nabochodonozorem. 33) Š. wfſeliyake. 31) za tím přetrž. flo. 35) K. dni (!). 36) K. ty. 15 10 Tutol) prwe2) wydyenye Danyelowo.3) [Kap. II.] LEta druheho kralowſtwie ſweho wydye4) nabochodonofor ſen,5) ze ſye duch geho leczie, I otftupy ot nyeho ſen. Tuto nerozumyey druhe leto kralowſtwie geho ot pocziatka, ale ot ſwrchowanie. Swrchowanye IDan. 2.) gehos) kralowſtwie ſlowe, kdyz gyz narody byl gyz?) pod ſye podtlaczyl8) 32*
Danyelis. 499 a 10) przykaza gym dawaty krmye s ſweho ſtolu. y byly10a) fu mezy nymy cztyrzy yatyl1) z fynow Juda, Danyel, Ananyas, Myzael a Azarias, y pro- myeny gyml2) kral gych gmena,13) neb ſv ſye gmena zydowſka na rty11) gym zdaly15) welmy hruba, I rzieczieny gfu Balthafar, Sydrach, Myfach a Abdenago. Balthafar bylo geft kralowe gmeno,16) a to wzdye17) Danyely,18) yakoz prawy epyfanius, proto ze gyz myſlefſe geho wzwolyty, aby bil geden z fynow geho:19) Tyem czynem20) gich wladarz klefftyenczow zwlafftieho21) pieſtuna tyem cztyrzem vſtawy22) aneb proboffta, gmenem Malafar, a ty gfu byly ſobie23) vmyflyly, aby ſebe21) nepofſkwrnyly krmye [222a 2] my pohaníkymy. A kdyz malafar nutyefſe ge, aby gyedly krmye kralowe,25) aby nebyly churawieyffye przied kralem nezly gyny, I we- czechu k nyemu: profſymet tebe, pokus nas za defiet dnow, a day25a) nam 20 warzienye bylne a wodu,26) a potom opatrzyfſ naſſe twarzy a gynych,27) gefſtot kralowy krmye giedye, a yakoz vzrzyfí, tak vczynyſí. I braſſe malaſar ſobie gich krmye a wyno, a gym dawefſe28) warzienye bylowo29) a wodu. A proto duffe gich biechu ſwietle, ale ne tupe any hrube30) pro- mnozftwie krmy, a gich tyela hodnyeyíſe k dyelu. Y navczychu ſye brzo 25 w uczieny, neb gym buoh da vmyenye a kazen, a zwlafſtye danyelowy rozumnoft da v wydyeny a now,31) neb mnozſtwic krmy hlupy a roz- lycznoft ſmyefy a potupuge ſmyſl. A kdyz ſye cztyrzy leta dokonachu, poftawichu ge przied kralem nabochodonofor,32) a naczkolywiek kral- na nych ſye ptal, nalezl na nych defietkrat wiecz nade wſſeczky wſſely- 30 kako 3) kuzedlnyky a cziarodyeynyky, kterzyz gfu byly w geho kralowſtwy. I byl Danyel we czty w Cal [222b 1] dea az do daria a Cyra. A tuto ſye ſkonawagy danyelowa prawa Pericopa, toczyff dyel, geffto31) neſlowe rozdyel. Pak nynye nadſtupyme dewiet neb defiet wydyeny35) Danyelo- wich, w nychzto on nyeczo wydyel, aneb to36) wylozyl, geffto gyny wydyel. 1) za tím naps. Daym; přetrž. 2) K. kral bieffe. 3) K. vczynieyſſy. 4) sch. v K. 5) K. fieni. 6) Š. kralowe. 7) Š. dal. 8) K. Caldeyfky. 9) K. Syrfky. 10) sch. v K. Š. 10a) Š. bydlili. 11) K. yatí cztyrze. 12) sch. v K. 13) K. gich gmena kral. 14) sch. v K. 15) K. zdala gim. 15) K. to gt bylo gmeno kralowo. 17) K. Š. wzdiel. 18) K. Danielowi. 19) K. z geho ſynow. 20) K. cztyrzem; gichsch. 21) Š. zwlafstnieho. 22) S. vſtawil; K. vſtawi zwlaftnieho pieſtuna. 24) K. ti ctyrze byli ſobie. 24) K. ſe. 25) K. kralowy; Š. kra- lowſke. 25a) K. daway. 26) a day — wodu polož. v K. za tworzi. 27) K. a take ginych twarzi ohledafs geffto. 28) (!) K. Š. dawaffe. 29) K. Š. bylowe. 30) K. fwietle a ne- hrube. 31) K. fnow wykladanie. 32) Š. Nabochodonozorem. 33) Š. wfſeliyake. 31) za tím přetrž. flo. 35) K. dni (!). 36) K. ty. 15 10 Tutol) prwe2) wydyenye Danyelowo.3) [Kap. II.] LEta druheho kralowſtwie ſweho wydye4) nabochodonofor ſen,5) ze ſye duch geho leczie, I otftupy ot nyeho ſen. Tuto nerozumyey druhe leto kralowſtwie geho ot pocziatka, ale ot ſwrchowanie. Swrchowanye IDan. 2.) gehos) kralowſtwie ſlowe, kdyz gyz narody byl gyz?) pod ſye podtlaczyl8) 32*
Strana 500
500 Danyelis. Nö. lapís. wyklad. a oſtatek Iſrahel wywedl9) k ſobie z egipta. A proto10) kral ſwola k ſobic 5 wſſeczky hadaczie, kuzedlnyky y cziarodyeynyky Caldeyſke a wecze gym: wydyel fem fen, ale newiedye, czo ſem wydyel. Ony weczechu fyirſky.* I otpowiedyechu hadaczy:11) Powiez kral ſwym ſluham ſen, a myt po [222b 2] wyeme wylozenye. 112) weczie kral: nepowycte-ly my ſna a wykladanye13) geho, zahuby was wſſech, a domy waſſel1) budu wy- 10 wolany. ony weczechu: nenye czlowieka na zemy, ktery by twul5) rziecz mohl naplnyty kromye bohow, gefſto gich obczowanye mezy lydmy nenye. Tehdy przikaza kral w hnyewie welykem, aby zbyly wſſeczky mudrczie babylona. I hledachu Danyele a geho towarzyffow, aby16) zahynuly. A kdyz to vſlyſſe Danyel, wſſed proſſy krale, aby mu dal chwyly godno przieſ 15 nocz k wypraweny. Wſſak w danyely nedye ſye nycz o gedney17) chwily przieł nocz,18) yakoz prawy Jozefus: A wſſed Danye w dom ſwymy19) towarzyfſy, modly ſye panu bohu, A pak te noczy zgiewy mu boh tagen- ſtwie,20) a pochwalyw boha wſtupy ke21) kraly. I wecze kral: mozefſ-ly2la) my vkazaty fen a wykladanye geho? On wecze: tuto czlowiek nemoze, 20 ale geſt boh w neby, gefſto zgiewuge taynofty, genz ge tobie zgyewyl, czo ma byty v22) buduczich dnech. wydyenye hlawy twe geft toto, toczyff ſrdcze tweho, [223a 1] Neb w frdczy geſt mudroft podle cztenye, ale w hlawie podle pl ilozofow, toczyfſ23) mylomudrczow. pak21) podle boha mlvwne25) hlawu za ſrdcze polozyl.26) — Ty ſy myſlyl na ſwey27) po- 25 ftely, kto po tobie knyezieczftwie tohoto ſwieta drziety bude. I vkazal tobie boh, geſſto budu kralowaty. wydyels28) przied ſebu ſlup welyky a hrozny, gel ozto hlawa a ffygic byla zlatta, a prſy29) a ramena ſtrzie- brna,30) brzicho a ledwie z mycdy, kolena zzelezne,31) a noh goden dyel z32) zeleza, a nyektery dyel z hlyny33) a kamen by31) vrziczan ſ luory 30 bez ruky, y porazy ten ſlup w nohach, a zetrzie gey yako perz35) geſſto gey wietr rozwane, az myeſta geho nenaleznu ;36) a ten kamen vczyny ſye welyku horu, y naplny wfſyczku zemye.37) Nuz, kraly, wyz37a) wykla- danye geho: Ty gly hlawa zlatta ſ tyemy, geflto tye podſtupye, a potom wznykne kralowſtwie menfſye, gyne38) nez twe; to39) ma rozumyeno1o) bity o kralowſtwy perfarum a medorum,11) yako ſe dwiema ramenama,2) ſkrze nycztoi3) ſwrzeno bude kralowſtwie babylonſke. A kralowſtwie gyne trzie [223a 2] tye, 4) myedene, to15) bude panowaty wiſem zemyem; to bude rzieczſke, a to bylo hlaſytyeyſſel6) synych, neb pro gich rziceznoſt wymluwnu, neb pro chwalu allexandra. A cztwrte kralowſtwye bude io yako zelezo, neb yakozto zelezo wíſeczky moſazy kroty, tak to kra- lowftwic48) zetrzie wſſeczky gyne; a to ſye ma rozumyety kralowſtwie rzymſke. A gefíto19) wydyel dyel noh zelezny a dyel hlynyeny,50) a ya- kozto zelezo nemoze ſye ſmyeſyty51) ſ trziepem,52) tak w nyem budu ſwa- rowe w53) myeftech, a dyel bude potwrzen w Julyo5l) czicfarzy,35) a druhy 4. dyel w ponpeyo56) zetrzien bude. Tehdy pak boh wzbudy57) kralowſtwie nebe, a to zetrzie wſſeczka tato kralowſtwie a ſtane na wieky. Na to, dye Jozefus, powiedyel take danyel kraly o kamenu; a to myš8) ſye ne- 35
500 Danyelis. Nö. lapís. wyklad. a oſtatek Iſrahel wywedl9) k ſobie z egipta. A proto10) kral ſwola k ſobic 5 wſſeczky hadaczie, kuzedlnyky y cziarodyeynyky Caldeyſke a wecze gym: wydyel fem fen, ale newiedye, czo ſem wydyel. Ony weczechu fyirſky.* I otpowiedyechu hadaczy:11) Powiez kral ſwym ſluham ſen, a myt po [222b 2] wyeme wylozenye. 112) weczie kral: nepowycte-ly my ſna a wykladanye13) geho, zahuby was wſſech, a domy waſſel1) budu wy- 10 wolany. ony weczechu: nenye czlowieka na zemy, ktery by twul5) rziecz mohl naplnyty kromye bohow, gefſto gich obczowanye mezy lydmy nenye. Tehdy przikaza kral w hnyewie welykem, aby zbyly wſſeczky mudrczie babylona. I hledachu Danyele a geho towarzyffow, aby16) zahynuly. A kdyz to vſlyſſe Danyel, wſſed proſſy krale, aby mu dal chwyly godno przieſ 15 nocz k wypraweny. Wſſak w danyely nedye ſye nycz o gedney17) chwily przieł nocz,18) yakoz prawy Jozefus: A wſſed Danye w dom ſwymy19) towarzyfſy, modly ſye panu bohu, A pak te noczy zgiewy mu boh tagen- ſtwie,20) a pochwalyw boha wſtupy ke21) kraly. I wecze kral: mozefſ-ly2la) my vkazaty fen a wykladanye geho? On wecze: tuto czlowiek nemoze, 20 ale geſt boh w neby, gefſto zgiewuge taynofty, genz ge tobie zgyewyl, czo ma byty v22) buduczich dnech. wydyenye hlawy twe geft toto, toczyff ſrdcze tweho, [223a 1] Neb w frdczy geſt mudroft podle cztenye, ale w hlawie podle pl ilozofow, toczyfſ23) mylomudrczow. pak21) podle boha mlvwne25) hlawu za ſrdcze polozyl.26) — Ty ſy myſlyl na ſwey27) po- 25 ftely, kto po tobie knyezieczftwie tohoto ſwieta drziety bude. I vkazal tobie boh, geſſto budu kralowaty. wydyels28) przied ſebu ſlup welyky a hrozny, gel ozto hlawa a ffygic byla zlatta, a prſy29) a ramena ſtrzie- brna,30) brzicho a ledwie z mycdy, kolena zzelezne,31) a noh goden dyel z32) zeleza, a nyektery dyel z hlyny33) a kamen by31) vrziczan ſ luory 30 bez ruky, y porazy ten ſlup w nohach, a zetrzie gey yako perz35) geſſto gey wietr rozwane, az myeſta geho nenaleznu ;36) a ten kamen vczyny ſye welyku horu, y naplny wfſyczku zemye.37) Nuz, kraly, wyz37a) wykla- danye geho: Ty gly hlawa zlatta ſ tyemy, geflto tye podſtupye, a potom wznykne kralowſtwie menfſye, gyne38) nez twe; to39) ma rozumyeno1o) bity o kralowſtwy perfarum a medorum,11) yako ſe dwiema ramenama,2) ſkrze nycztoi3) ſwrzeno bude kralowſtwie babylonſke. A kralowſtwie gyne trzie [223a 2] tye, 4) myedene, to15) bude panowaty wiſem zemyem; to bude rzieczſke, a to bylo hlaſytyeyſſel6) synych, neb pro gich rziceznoſt wymluwnu, neb pro chwalu allexandra. A cztwrte kralowſtwye bude io yako zelezo, neb yakozto zelezo wíſeczky moſazy kroty, tak to kra- lowftwic48) zetrzie wſſeczky gyne; a to ſye ma rozumyety kralowſtwie rzymſke. A gefíto19) wydyel dyel noh zelezny a dyel hlynyeny,50) a ya- kozto zelezo nemoze ſye ſmyeſyty51) ſ trziepem,52) tak w nyem budu ſwa- rowe w53) myeftech, a dyel bude potwrzen w Julyo5l) czicfarzy,35) a druhy 4. dyel w ponpeyo56) zetrzien bude. Tehdy pak boh wzbudy57) kralowſtwie nebe, a to zetrzie wſſeczka tato kralowſtwie a ſtane na wieky. Na to, dye Jozefus, powiedyel take danyel kraly o kamenu; a to myš8) ſye ne- 35
Strana 501
Danyelis. 501 lybylo wylozyty a zgiewity, neb ſye baſſe Jozephus59) zidow; ale to zyde 50 chyle k ſwemu kralowſtwy, gehozto cziekagy. Tehdy kral pade na ſwu twarz, y89) pomodly61) ſye, toczyfí poczty Danyele a 1zka: wieru, boh Deus nö. waſſ boh bohow geſt. I da krals2) danyely knyezeczîtwie63) nade wſſeczky kragyny babylona a nade wíſeczky [223b 1] mudrcze. I obdrze Danyel v krale, aby trzie geho towarzyffie drziely61) knyezftwie65) nad kragyny, 66) 55 a on fam aby wladl 7) w babylonye a ftal v wrat kralowich. * yako prawy Jeronym: dotudto pſany gfu tyto knyhy88) zydowſky a potom Caldeyſky az do wydyenye, geffto wydyel w Su is za Balthar,69) a potom opyet zydowſky. 1) Š. Tuto znamenay. 2) K. o prwem. 3) K. danielowu. 4) Š. widiel; sch. v K. 5) sch. v K. 6) K. geffto. 7) sch. v K. Š. 3) K. potlaczil. 9) K, byl wywedl. 10) K. pro ten fen. 11) K. hadacze. 12) sch. v K. 13) K. wylozeni. 14) K. waffi. 15) K. tu. 16) K. aby take. 17) Š. gedne. 18) K. o chwili gedno noczy. 19) K. Š. s ſwymi. 20) K. Š. tagemftwie. 21) K. Š. k. 213) K. Muozefíli. 22) K. Š. w. 23) ta dvě sl. sch. v K. 24) K. ale. 25) K. mluwie. 26) K. polozil a rziekl. 27) K. Š. ſwe. 28) K. widiels nayprwe. 29) K. príty (!). 30) K. z Itrziebra. 31) K. kolena železna. 32) sch. v Š. 33) K. hlýnieny. 31) Š. byl. 33) K. peprz. 36) K. toho nenalezechu. 37) K. Š. zemi. 37a) K. flifs. 38) K. gine menffi. 39) K a to. 40) K. rozmnozeno. 41) K. Medorum a Perfarum; Š. Perſkem a Medíkem. 42) K. Š. ramenoma. 43) K. nyzto. 44) sch. v Š. 45) nadeps.; K. miediene trzicti to. 46) K. hlafytieyſfi. 48) sch. v K. 49) K. geftos. 30) K. noh hlynieny a diel zelezny. 51) K. ſmiffeti. 52) Š. s ſtrzepem. 53) sch. v K. 54) Š. Juliowi. 55) K. tiefarzi. 56) Š. Pompeio; K. pompeyowi. 57) K zbudi. 58) K. mu. 59) sch v K. 60) K. a. 61) K pomodliw. 02) sch. v K. 63) Š. danielowi kniezetstwie. 64) sch. v K. 65) K. kniezetſtwie. 66) K. kraginami. 67) K. oftal. 68) K. knihy tyto. 69) (!) K. Bal- thazar ; Š. Baltazara. Druhel) wydyenye Danyelowe.2) [Kap. III.) Ruhe wydyenye proto flowe wydyenye, ze kral wydyel w peczy yako podobneho k ſynu boziemu. Neb nabochodonofor by3) vczynyl 1Dan. 3.) ſlup zlaty, fſedefaty1) loket zwyffy a ffeſty loket fſyroky,5) I poſtawy gey na poly duran, potoka gednoho, podle nyehozto obrowe dyelaly wiezy. ale fedmdefats) prawie, ze na poly peribolon, gefſto ſye wyklada zatwo- rzieno.7) Neb kral poſtawyw ſlup y oplete pole. A ſwola kral wſſeczka knyezata kragyn ku poſwieczeny ſlupa, a byrzycz ſylnye wolafſe:8) w tu hodynu, kdyz vílyfyte zwuk hudby rozlyczne, modlecz9) ſye ſlupu. kterzyz ſye nepomodle, w tu hodynu budu vwrzeny w pecz ohnywu ho- 10 rzyczy. I modlychu ſye wſſyczkny kromye towarzyffow danyelowich.*) I obzalowa [223b 2] chu ge przied kralem a zapalychu pecz fedmkrat wyecze, y vwrziechu ge tam, ſwazawfſe gym ruczie, w ruſſe10) w pro- ſtrzied peczy.11) Pak ty muzie, gefſto tyto w pecz puſtyly 12) ohen pla- menny gel3) ſpaly11) a gyne k tomu, az kral ſyel5) y leczye a dywy 16) Je- 15 ronym prawy, by toho zydowſky neczietl, ale ze po wíſem ſwietu bylo to rozneſeno.** kdyz hrdleffe17) po obely, rozumem prziedlozenym to pod- 5
Danyelis. 501 lybylo wylozyty a zgiewity, neb ſye baſſe Jozephus59) zidow; ale to zyde 50 chyle k ſwemu kralowſtwy, gehozto cziekagy. Tehdy kral pade na ſwu twarz, y89) pomodly61) ſye, toczyfí poczty Danyele a 1zka: wieru, boh Deus nö. waſſ boh bohow geſt. I da krals2) danyely knyezeczîtwie63) nade wſſeczky kragyny babylona a nade wíſeczky [223b 1] mudrcze. I obdrze Danyel v krale, aby trzie geho towarzyffie drziely61) knyezftwie65) nad kragyny, 66) 55 a on fam aby wladl 7) w babylonye a ftal v wrat kralowich. * yako prawy Jeronym: dotudto pſany gfu tyto knyhy88) zydowſky a potom Caldeyſky az do wydyenye, geffto wydyel w Su is za Balthar,69) a potom opyet zydowſky. 1) Š. Tuto znamenay. 2) K. o prwem. 3) K. danielowu. 4) Š. widiel; sch. v K. 5) sch. v K. 6) K. geffto. 7) sch. v K. Š. 3) K. potlaczil. 9) K, byl wywedl. 10) K. pro ten fen. 11) K. hadacze. 12) sch. v K. 13) K. wylozeni. 14) K. waffi. 15) K. tu. 16) K. aby take. 17) Š. gedne. 18) K. o chwili gedno noczy. 19) K. Š. s ſwymi. 20) K. Š. tagemftwie. 21) K. Š. k. 213) K. Muozefíli. 22) K. Š. w. 23) ta dvě sl. sch. v K. 24) K. ale. 25) K. mluwie. 26) K. polozil a rziekl. 27) K. Š. ſwe. 28) K. widiels nayprwe. 29) K. príty (!). 30) K. z Itrziebra. 31) K. kolena železna. 32) sch. v Š. 33) K. hlýnieny. 31) Š. byl. 33) K. peprz. 36) K. toho nenalezechu. 37) K. Š. zemi. 37a) K. flifs. 38) K. gine menffi. 39) K a to. 40) K. rozmnozeno. 41) K. Medorum a Perfarum; Š. Perſkem a Medíkem. 42) K. Š. ramenoma. 43) K. nyzto. 44) sch. v Š. 45) nadeps.; K. miediene trzicti to. 46) K. hlafytieyſfi. 48) sch. v K. 49) K. geftos. 30) K. noh hlynieny a diel zelezny. 51) K. ſmiffeti. 52) Š. s ſtrzepem. 53) sch. v K. 54) Š. Juliowi. 55) K. tiefarzi. 56) Š. Pompeio; K. pompeyowi. 57) K zbudi. 58) K. mu. 59) sch v K. 60) K. a. 61) K pomodliw. 02) sch. v K. 63) Š. danielowi kniezetstwie. 64) sch. v K. 65) K. kniezetſtwie. 66) K. kraginami. 67) K. oftal. 68) K. knihy tyto. 69) (!) K. Bal- thazar ; Š. Baltazara. Druhel) wydyenye Danyelowe.2) [Kap. III.) Ruhe wydyenye proto flowe wydyenye, ze kral wydyel w peczy yako podobneho k ſynu boziemu. Neb nabochodonofor by3) vczynyl 1Dan. 3.) ſlup zlaty, fſedefaty1) loket zwyffy a ffeſty loket fſyroky,5) I poſtawy gey na poly duran, potoka gednoho, podle nyehozto obrowe dyelaly wiezy. ale fedmdefats) prawie, ze na poly peribolon, gefſto ſye wyklada zatwo- rzieno.7) Neb kral poſtawyw ſlup y oplete pole. A ſwola kral wſſeczka knyezata kragyn ku poſwieczeny ſlupa, a byrzycz ſylnye wolafſe:8) w tu hodynu, kdyz vílyfyte zwuk hudby rozlyczne, modlecz9) ſye ſlupu. kterzyz ſye nepomodle, w tu hodynu budu vwrzeny w pecz ohnywu ho- 10 rzyczy. I modlychu ſye wſſyczkny kromye towarzyffow danyelowich.*) I obzalowa [223b 2] chu ge przied kralem a zapalychu pecz fedmkrat wyecze, y vwrziechu ge tam, ſwazawfſe gym ruczie, w ruſſe10) w pro- ſtrzied peczy.11) Pak ty muzie, gefſto tyto w pecz puſtyly 12) ohen pla- menny gel3) ſpaly11) a gyne k tomu, az kral ſyel5) y leczye a dywy 16) Je- 15 ronym prawy, by toho zydowſky neczietl, ale ze po wíſem ſwietu bylo to rozneſeno.** kdyz hrdleffe17) po obely, rozumem prziedlozenym to pod- 5
Strana 502
502 Danyelis. facies dei. wrze, aby v18) neumyelych dyel knyh byl wydyen, by vyal a vkratyl. A Inceſio ta pecz byla zapalena rewym a ſmolu a kudely a napta, to geſt yako kle. clibani. I wyrazy ſye plamen z peczy a ſpaly ty wſ eczky Caldei, 19) czo gich bylo przied peczy; neb ſye byl plamen wyrazyl nad pecz20) padefat loket bez 20 gednoho. a to geft nalezeno myeru myerozemnu. A andyel bozy witupy f nymy do peczy, y wyrazy plamen a vwede w pecz wietr yako rofu wlaznu. Tehdy ananyas pomodly ſye a rzka: Sprawedlywy gfy, pane bozie, neb gîme ſhrzieffyly, a proto ſy nas dal w rucze [224a 1] neprziatel.21) ale w ſkruffeney22) myſly a w duchu pokory budme prziyaty23) od tebe, a yako 25 ſpalobiety bykow a beranow tucznych, tak tobie bud naſſe obyet dnes w twem obezrzeny, aby ſye tobie lybylo, pane bozie. Tehdy ony trzie yako gednyemy víty chwalechu boha rzkucz: Blahoſlaweny gſy, pane bozie nafſych otczow etc. A nutkachu wſſeczko ſtworzienye k boziey21) chwale, gducz od ſwrchnyeho k nyzíſiemu.25) a z26) toho, gefſto geft rzie- 30 czieno: w zkuffeney27) myſly a w duchu pokory, a gefſto ſye czte v27a) pyeſny: Blahayte28) duchowe y duffe ſprawedlywich panu bohu:29) Bludyly gfu nyekterzy rzkucz, by w czlowieczie byle30) dwie wieczy roz- luczney,31) duch a duffe kromye ducha ſwateho. az dotudto zyde ne- magy. Tehdy ſye leczie kral, a wſtaw prziblyzy ſye a wecze: wſſak gîme32) 35 gedno trzy muzie wpuſtyly w pecz,33) a ya wyzy cztyrzy muzie, chodyecz w31) proftrzied ohnye, a twarz cztwrteho podobna geſt ſynu boziemu. to ſye moze rozumyety o andyelu. Tehdy gich kral zawola, a ony wygydu.35) I dywiechu fie wſficzkny, ze y geden36) wlas na nych [224a 2] nevſwadl any rucho. I wecze kral: nenye boha gyneho, ktery by mohl tak vzdra- 40 wyty. I polozy a vſtawy przikazanye, ktoz by mlvwyl vtrhawie37) proty gich bohom,38) aby ten zahynul, a dom geho aby byl poplenyen. A na- wraty gym knyezftwie39) kragyn drziewnych. * A proto kdyz bywagy ſwieczenie kniezſka,40) przied modlytbu epifftoly rziekagy tuto modlytbu:41) bozie, genz gy2) trziem dyetem 45 etc. nerzickagy: fichnyemy kolena. ** pyenye A take gyne, gefſto wylozenye theodoczy w ſobye drzieffe, a to wffudy43) cztyechu; proto ſye44) bal Jeronym toho przilozity. 1) K. O druhem. 2) K. danielowu; Š. (dod.) toto bylo. 3) K. byl. 4) K. ffedefat. 5) K. ſſyrokofti. 6) K. fedmdefat wykladatelow. 7) K. zatwrzeno. 8) K. wolaſſe fylnie. 9) K. modlecze. 10) K. w ruchu; Š. wrhífe. 11) K. proftrzied w peczy. 12) K. wpuſtili. 13) K. z peczi. 14) Š. ſpalil. 15) K. fie kral. 15) K. y diwie. 17) K. hroziefſe. 18) K. w. 19) K. Caldeyíke. 20) K, z peczy. 21) K. neprzatelom. 22) Š. ſkruffene. 23) K. przigieti. 24) Š. fluzbie a k chwale. 25) K. od nyzífieho k ſwrchniemu. 26) sch. v K. 27) (!) Š. w zkuffene (!); K. w zkruffeney. 27a) K. w. 28) Chwalte; Š. Blahoflawte. 29) K. pana boha. 30) K. w czlowieku byli. 31) K. Š. rozluczne. 32) K. gſmy. 33) K w ohen. 31) sch. v K. 35) K. Š. wygdu. 36) K. geden. 37) K. vtrhanie. 38) K. bohu. 39) K. Š. kniezetftwie. 40) na okr.; K. bywagi modlitby. 41) ta dvě sl. naps. na okr.; sch. v K. 42) (!) K. Š. gfy. 43) K. wezde. 41) K. ze ſe.
502 Danyelis. facies dei. wrze, aby v18) neumyelych dyel knyh byl wydyen, by vyal a vkratyl. A Inceſio ta pecz byla zapalena rewym a ſmolu a kudely a napta, to geſt yako kle. clibani. I wyrazy ſye plamen z peczy a ſpaly ty wſ eczky Caldei, 19) czo gich bylo przied peczy; neb ſye byl plamen wyrazyl nad pecz20) padefat loket bez 20 gednoho. a to geft nalezeno myeru myerozemnu. A andyel bozy witupy f nymy do peczy, y wyrazy plamen a vwede w pecz wietr yako rofu wlaznu. Tehdy ananyas pomodly ſye a rzka: Sprawedlywy gfy, pane bozie, neb gîme ſhrzieffyly, a proto ſy nas dal w rucze [224a 1] neprziatel.21) ale w ſkruffeney22) myſly a w duchu pokory budme prziyaty23) od tebe, a yako 25 ſpalobiety bykow a beranow tucznych, tak tobie bud naſſe obyet dnes w twem obezrzeny, aby ſye tobie lybylo, pane bozie. Tehdy ony trzie yako gednyemy víty chwalechu boha rzkucz: Blahoſlaweny gſy, pane bozie nafſych otczow etc. A nutkachu wſſeczko ſtworzienye k boziey21) chwale, gducz od ſwrchnyeho k nyzíſiemu.25) a z26) toho, gefſto geft rzie- 30 czieno: w zkuffeney27) myſly a w duchu pokory, a gefſto ſye czte v27a) pyeſny: Blahayte28) duchowe y duffe ſprawedlywich panu bohu:29) Bludyly gfu nyekterzy rzkucz, by w czlowieczie byle30) dwie wieczy roz- luczney,31) duch a duffe kromye ducha ſwateho. az dotudto zyde ne- magy. Tehdy ſye leczie kral, a wſtaw prziblyzy ſye a wecze: wſſak gîme32) 35 gedno trzy muzie wpuſtyly w pecz,33) a ya wyzy cztyrzy muzie, chodyecz w31) proftrzied ohnye, a twarz cztwrteho podobna geſt ſynu boziemu. to ſye moze rozumyety o andyelu. Tehdy gich kral zawola, a ony wygydu.35) I dywiechu fie wſficzkny, ze y geden36) wlas na nych [224a 2] nevſwadl any rucho. I wecze kral: nenye boha gyneho, ktery by mohl tak vzdra- 40 wyty. I polozy a vſtawy przikazanye, ktoz by mlvwyl vtrhawie37) proty gich bohom,38) aby ten zahynul, a dom geho aby byl poplenyen. A na- wraty gym knyezftwie39) kragyn drziewnych. * A proto kdyz bywagy ſwieczenie kniezſka,40) przied modlytbu epifftoly rziekagy tuto modlytbu:41) bozie, genz gy2) trziem dyetem 45 etc. nerzickagy: fichnyemy kolena. ** pyenye A take gyne, gefſto wylozenye theodoczy w ſobye drzieffe, a to wffudy43) cztyechu; proto ſye44) bal Jeronym toho przilozity. 1) K. O druhem. 2) K. danielowu; Š. (dod.) toto bylo. 3) K. byl. 4) K. ffedefat. 5) K. ſſyrokofti. 6) K. fedmdefat wykladatelow. 7) K. zatwrzeno. 8) K. wolaſſe fylnie. 9) K. modlecze. 10) K. w ruchu; Š. wrhífe. 11) K. proftrzied w peczy. 12) K. wpuſtili. 13) K. z peczi. 14) Š. ſpalil. 15) K. fie kral. 15) K. y diwie. 17) K. hroziefſe. 18) K. w. 19) K. Caldeyíke. 20) K, z peczy. 21) K. neprzatelom. 22) Š. ſkruffene. 23) K. przigieti. 24) Š. fluzbie a k chwale. 25) K. od nyzífieho k ſwrchniemu. 26) sch. v K. 27) (!) Š. w zkuffene (!); K. w zkruffeney. 27a) K. w. 28) Chwalte; Š. Blahoflawte. 29) K. pana boha. 30) K. w czlowieku byli. 31) K. Š. rozluczne. 32) K. gſmy. 33) K w ohen. 31) sch. v K. 35) K. Š. wygdu. 36) K. geden. 37) K. vtrhanie. 38) K. bohu. 39) K. Š. kniezetftwie. 40) na okr.; K. bywagi modlitby. 41) ta dvě sl. naps. na okr.; sch. v K. 42) (!) K. Š. gfy. 43) K. wezde. 41) K. ze ſe.
Strana 503
Danyelis 503 O trzietyem wydyeny danyelowu.1) [Kap. IV.) 5 10 2e 35 Rzietye wydyenye danyelowo, gehoz nepopfal danyel, ale geft epyfſtola kralowa,2) geſſto gy pſal wſſemu kralowſtwi2a) ſwemu, kdyz gyz byl ze zwierzy nawraczen w czlowieka zaſye a w3) kralowſtwie, o nyemz geft dywne wieczy4) kazal, czo ge boh ſwrchny f nym5) vczynyl; a te [Dan. 4.) epyfſtoly takato6) gſu ſlowa, gefſto danyel w ſwe ſkladanye vmyeſyl:7) Ya nabochodonozor ktwie a4) pozdwyzens) v pychu, wydyel ſem ſyen, y9) przieſtrafſyl mye. I ſwolal ſem wſſeczky babylonſke mudrcze,10) aby my gey wyprawyly, y nemohly fu, az przyffel towarzyffl1) moy danyel, gemuzto gmye balthazar, genzto ducha ſwateho bohall) gma.* I wecze gemu: wydyech na meyl3) poftely, ano ftrom14) profítrzied zemye, a geho wyfoft az do nebe, a opatrzenye geho az do krayow zemye, 1224b 1] A pokrm15) wffem16) na tom ftromu;17) a pod nym bydlechu zwierzata y zwie- rzy, a na wietwiech ptaczy, a z1s) nycho krmyefſe ſye wſſelykake19) tye- Elîa. lefenftwie. A ay, muz ſwaty ſ nebe20) ſtupy21) a rzka: podrziez ftrom a 15 wietwie geho a22) owocze geho, a vtyekayte ot nyeho zwierzy23) y ptaczy. awffak korzienye geho w zemy nechaite, a dyel geho ſe zwyerzy a f21) bylym zemye, neb bude lezety na zemy. nebud pozdwyzeno frdcze geho, ale ot czlowieczieho ſye promyen, a frdcze zwierzy25) bud mu26) dano, a ſedm czaſſow promyente ſye nad nym; w ſmyſlu bdyczich vſuzeno geſt, a proſba ſwatych geft, aby zywy poznaly, ze ſwrchny panuge w kralowſtwy lyd- ſkem, a komuz chtiety bude, tomu ge da. Tehdy danyel mlczie myſleſſe, (Dan. 4.] zamutyw ſye yako za hodynu, neb ſye zle prziedkladaſſe kraly. I wecze: ty ſy ten, gefſto27) ſye rozmohl, a mocz twa we wſſech kragich zemye, a ſlyſſel ſy bdyczy ſud wſſemohuczieho nad tebu. ot lydy tye wywrhu, 25 a s zwierzy2s) bude prziebytek twoy. ſyeno budeff gieſty yako wol, a ſedm czaffow, toczyff ſedm let, promyenye ſye29) nad tebu,30) az y zwieff, ze ſwrchny panuge nad kralowftwym [224b 2] czlowieczym.31) a budet tobie oftawen kmen korzene, neb32) kralowstwie twe bude tobie nawraczeno. A proto poſluchay me rady, a wyplat ſwe hrziechy almuznamy, ſnadt33) 30 boh tobie odpuſty.31) I ſta ſye po rocze, Chodyeſſe kral po ſyeny, a w ſwê pichu35) mlvwiefſe a rzka: wſſak ge toto babylon, gefſto ſem ya vdyelal w moczy kralowſtwie a w chwale me czty. Y biefſe gefftye rziecz w uftech geho, a hlas nan36) ſ nebe ſpade: Tobiet ſye dye, nabochodonofor: kra- lowftwie twe ot tebe gde, a37) zwierzy bydlyty budeff ſedm czaffow, az y zwyeff, ze ſwrchny pan boh panuge38) w kralowſtwy czlowiecziem. A w tu hodynu wywrzen by z38a) lydy, y giedl geft ſyeno yako wol, az geho wlafy offedywyewffe roftyechu39) ku podobenftwy orlowemu, a nehty geho yako nehty ptaczie. Pak po tiech dnech ot boha vſtawenych Ya nabochodonozor zdwyzech40) oczy ſwe k neby, y nawraty ſye ſmyſl moy, 40 y pochwalych naywyffieho, gehozto41) mocz wyeczna geft, a nenye, kto by mu rziekl: Procz ſy tak vczynyl? I tazaly fu mne fílechetny mogy a hledaly ſu mne, y nawraczen ſem do kralowſtwie meho, a ſſyrfſye we- [Dan. 4.]
Danyelis 503 O trzietyem wydyeny danyelowu.1) [Kap. IV.) 5 10 2e 35 Rzietye wydyenye danyelowo, gehoz nepopfal danyel, ale geft epyfſtola kralowa,2) geſſto gy pſal wſſemu kralowſtwi2a) ſwemu, kdyz gyz byl ze zwierzy nawraczen w czlowieka zaſye a w3) kralowſtwie, o nyemz geft dywne wieczy4) kazal, czo ge boh ſwrchny f nym5) vczynyl; a te [Dan. 4.) epyfſtoly takato6) gſu ſlowa, gefſto danyel w ſwe ſkladanye vmyeſyl:7) Ya nabochodonozor ktwie a4) pozdwyzens) v pychu, wydyel ſem ſyen, y9) przieſtrafſyl mye. I ſwolal ſem wſſeczky babylonſke mudrcze,10) aby my gey wyprawyly, y nemohly fu, az przyffel towarzyffl1) moy danyel, gemuzto gmye balthazar, genzto ducha ſwateho bohall) gma.* I wecze gemu: wydyech na meyl3) poftely, ano ftrom14) profítrzied zemye, a geho wyfoft az do nebe, a opatrzenye geho az do krayow zemye, 1224b 1] A pokrm15) wffem16) na tom ftromu;17) a pod nym bydlechu zwierzata y zwie- rzy, a na wietwiech ptaczy, a z1s) nycho krmyefſe ſye wſſelykake19) tye- Elîa. lefenftwie. A ay, muz ſwaty ſ nebe20) ſtupy21) a rzka: podrziez ftrom a 15 wietwie geho a22) owocze geho, a vtyekayte ot nyeho zwierzy23) y ptaczy. awffak korzienye geho w zemy nechaite, a dyel geho ſe zwyerzy a f21) bylym zemye, neb bude lezety na zemy. nebud pozdwyzeno frdcze geho, ale ot czlowieczieho ſye promyen, a frdcze zwierzy25) bud mu26) dano, a ſedm czaſſow promyente ſye nad nym; w ſmyſlu bdyczich vſuzeno geſt, a proſba ſwatych geft, aby zywy poznaly, ze ſwrchny panuge w kralowſtwy lyd- ſkem, a komuz chtiety bude, tomu ge da. Tehdy danyel mlczie myſleſſe, (Dan. 4.] zamutyw ſye yako za hodynu, neb ſye zle prziedkladaſſe kraly. I wecze: ty ſy ten, gefſto27) ſye rozmohl, a mocz twa we wſſech kragich zemye, a ſlyſſel ſy bdyczy ſud wſſemohuczieho nad tebu. ot lydy tye wywrhu, 25 a s zwierzy2s) bude prziebytek twoy. ſyeno budeff gieſty yako wol, a ſedm czaffow, toczyff ſedm let, promyenye ſye29) nad tebu,30) az y zwieff, ze ſwrchny panuge nad kralowftwym [224b 2] czlowieczym.31) a budet tobie oftawen kmen korzene, neb32) kralowstwie twe bude tobie nawraczeno. A proto poſluchay me rady, a wyplat ſwe hrziechy almuznamy, ſnadt33) 30 boh tobie odpuſty.31) I ſta ſye po rocze, Chodyeſſe kral po ſyeny, a w ſwê pichu35) mlvwiefſe a rzka: wſſak ge toto babylon, gefſto ſem ya vdyelal w moczy kralowſtwie a w chwale me czty. Y biefſe gefftye rziecz w uftech geho, a hlas nan36) ſ nebe ſpade: Tobiet ſye dye, nabochodonofor: kra- lowftwie twe ot tebe gde, a37) zwierzy bydlyty budeff ſedm czaffow, az y zwyeff, ze ſwrchny pan boh panuge38) w kralowſtwy czlowiecziem. A w tu hodynu wywrzen by z38a) lydy, y giedl geft ſyeno yako wol, az geho wlafy offedywyewffe roftyechu39) ku podobenftwy orlowemu, a nehty geho yako nehty ptaczie. Pak po tiech dnech ot boha vſtawenych Ya nabochodonozor zdwyzech40) oczy ſwe k neby, y nawraty ſye ſmyſl moy, 40 y pochwalych naywyffieho, gehozto41) mocz wyeczna geft, a nenye, kto by mu rziekl: Procz ſy tak vczynyl? I tazaly fu mne fílechetny mogy a hledaly ſu mne, y nawraczen ſem do kralowſtwie meho, a ſſyrfſye we- [Dan. 4.]
Strana 504
504 Danyelis. wol a lew. fflet9. pma regis. lebnoſt geft my [225a 1] dana. Z toho sye vkazuge, a Epyfanius to ſwiedczy, ze geft ne42) tyela promyenyenye, nezly ſmyla otchyleníe, a obicziey otyat yazyka13) k mlvweny. Herba44) a bylina15) geſt mv dana krmye 45 czlowieczieho przyrozenye. a zdaſſe ſye my, by byl wol prziedkem a lew zadkem podle taynoſty vkrutnych, gefíto vlša) prwem wieku rozkofſem gfu dany, a pyſſny ghowy belyal poddany; a na konczy zabigy, roz- trhagy a potlaczie. a mnozy wychaziechu a wydyechu geho, sedyne da- nyel ſam newychaziel, neb toho wſſeho czaſſa promyenyenye6) na mod- 50 lytbach zan ſtogiefſe, a pro geho proſby ſedm let, yakoz byl rziekl, w ſedm myefyeczow ſye obratychu. a w tyech nemudroft trpieffe, a w gynych cztyrzidczety dnech obraty ſye k ſrdczy czlowiecziemu. I plakaſſe a mod- leſſe ſie bohu17) tak, ze pro welyky a przyelyſſny placz yako maſſo oczy geho bieffta; a opiet przief gynych cztyrzidczety dny obratyeffe syel8) 55 w neſmylnoſt,49) az ſye ſedm myefieczow naplny. a po tiech pak by na [225a 2] wraczen, ale wffak geft nekralowal, nezly50) vſtawychu myeſto nycho ſedm ſudczow az do konczie ſedmy let, a kral pokanye czynyl, chleba a maſſa negieda, a wyna nepyl, gedno-1) warzienye a byle podle rady'2) danyele pozywafſe. A kdyz opiet kralowaſſe, chtyeſſe vczynyty 60 danyele53) dyedyczem s ſyny ſwymy. I wecze danyel: nehody my ſye to, abich opufſczie51) dyedyczîtwie y przidrzal ſyc55) darow neobrzieza- nych. Tuto prawy Jozefus, by on knyhy zidowſke w rzieczſku rziccz przielozyl. A tuto myeny danyel rzad hyftorzie,56) ale my podme po rzadu. * Neb geho byl ſobie kral yako towarzyffê57) vczynyl. 65 1) K. daniele proroka. 2) K. kralewa. 3) ſtwi na okr. 4) sch. v K. 5) K. ſwym. 6) K. takto. 7) K. pieni vmyflil. 8) K. pozdwizen gfem. 9) K. fen y; Š. a. 10) K. mudrcze babiloníke. 11) K. thowarzifs. 12) K. ſwatych bohow. 13) Š. me. 14) za tím přetrž. p. 13) m nadeps. 16) K. wífech. 17) K. ftromíe. 18) Š. f. 19) Š. wffeliake. 20) K a wiz hlaſni a ſwati. 21) K. Š. sſtupi. 22) K. y. 23) Š. zwierzata. 21) K. z. 25) Š. zwierzeczie. 26) K. mi. 27) K. Š. gefſto gſy. 28) K. ſwierzi (1). 23) Š. promienienie; K. promieni gſe 30) Š. tebu ſtane. 31) K. lidíkym. 32) K. korzienie nebt. 33) K. ſnad. 31) K. hrzicchy odpuſti 35) K. w ſwe pyfſe. 36) sch. v K. 37) K. a s. 38) K. kraluge. 3sa) Š. byl; K. od 33) K ruoftli. 40) d nadeps. K. wzdwizech. 41) Š. gehoz. 12) něco vyškrab, za tím, snad trpiel. K. neprzietel. 43) K. yazika odget. 44) sch. v K. 43) na nadeps., K. byla. 433) K. w. 16) K. czaſu (též Š.) promieni. 47) K. bohu ſe modleffe. 48) za tím přetrž. w fi; K. obrati ſe. 49) (!) K. Š. neſmyflnoft. 50) K. Š. nez. 51) K. negedl a wina nepigie gedne. 52) K. a to radu. 53) K. daniele vczyniti. 51) K. Š. opuftie. 55) K. gfe. 36) K. hiftorie. 57) K. thowarzifſem. [Kap. V.I Kratkel) wyprawenye drziewnych.2) I vmrzie nabocho'r, kral babylona, y kralowa3) zan1) ſyn geho- nabocho'r, a ten z ruku neprzatel chram below welebnye okraſy a myeſto oprawy, tak ze nykdyez oblehlíj5) nemohly potoka) obratyty. a otczowu?) kralowſtwy wietffie wieczy przyczyny, a w patnaſty8) dnech dokona, a podle toho polozy welyke kamenye9) yako hory, a nad tyem vczyny za- 5
504 Danyelis. wol a lew. fflet9. pma regis. lebnoſt geft my [225a 1] dana. Z toho sye vkazuge, a Epyfanius to ſwiedczy, ze geft ne42) tyela promyenyenye, nezly ſmyla otchyleníe, a obicziey otyat yazyka13) k mlvweny. Herba44) a bylina15) geſt mv dana krmye 45 czlowieczieho przyrozenye. a zdaſſe ſye my, by byl wol prziedkem a lew zadkem podle taynoſty vkrutnych, gefíto vlša) prwem wieku rozkofſem gfu dany, a pyſſny ghowy belyal poddany; a na konczy zabigy, roz- trhagy a potlaczie. a mnozy wychaziechu a wydyechu geho, sedyne da- nyel ſam newychaziel, neb toho wſſeho czaſſa promyenyenye6) na mod- 50 lytbach zan ſtogiefſe, a pro geho proſby ſedm let, yakoz byl rziekl, w ſedm myefyeczow ſye obratychu. a w tyech nemudroft trpieffe, a w gynych cztyrzidczety dnech obraty ſye k ſrdczy czlowiecziemu. I plakaſſe a mod- leſſe ſie bohu17) tak, ze pro welyky a przyelyſſny placz yako maſſo oczy geho bieffta; a opiet przief gynych cztyrzidczety dny obratyeffe syel8) 55 w neſmylnoſt,49) az ſye ſedm myefieczow naplny. a po tiech pak by na [225a 2] wraczen, ale wffak geft nekralowal, nezly50) vſtawychu myeſto nycho ſedm ſudczow az do konczie ſedmy let, a kral pokanye czynyl, chleba a maſſa negieda, a wyna nepyl, gedno-1) warzienye a byle podle rady'2) danyele pozywafſe. A kdyz opiet kralowaſſe, chtyeſſe vczynyty 60 danyele53) dyedyczem s ſyny ſwymy. I wecze danyel: nehody my ſye to, abich opufſczie51) dyedyczîtwie y przidrzal ſyc55) darow neobrzieza- nych. Tuto prawy Jozefus, by on knyhy zidowſke w rzieczſku rziccz przielozyl. A tuto myeny danyel rzad hyftorzie,56) ale my podme po rzadu. * Neb geho byl ſobie kral yako towarzyffê57) vczynyl. 65 1) K. daniele proroka. 2) K. kralewa. 3) ſtwi na okr. 4) sch. v K. 5) K. ſwym. 6) K. takto. 7) K. pieni vmyflil. 8) K. pozdwizen gfem. 9) K. fen y; Š. a. 10) K. mudrcze babiloníke. 11) K. thowarzifs. 12) K. ſwatych bohow. 13) Š. me. 14) za tím přetrž. p. 13) m nadeps. 16) K. wífech. 17) K. ftromíe. 18) Š. f. 19) Š. wffeliake. 20) K a wiz hlaſni a ſwati. 21) K. Š. sſtupi. 22) K. y. 23) Š. zwierzata. 21) K. z. 25) Š. zwierzeczie. 26) K. mi. 27) K. Š. gefſto gſy. 28) K. ſwierzi (1). 23) Š. promienienie; K. promieni gſe 30) Š. tebu ſtane. 31) K. lidíkym. 32) K. korzienie nebt. 33) K. ſnad. 31) K. hrzicchy odpuſti 35) K. w ſwe pyfſe. 36) sch. v K. 37) K. a s. 38) K. kraluge. 3sa) Š. byl; K. od 33) K ruoftli. 40) d nadeps. K. wzdwizech. 41) Š. gehoz. 12) něco vyškrab, za tím, snad trpiel. K. neprzietel. 43) K. yazika odget. 44) sch. v K. 43) na nadeps., K. byla. 433) K. w. 16) K. czaſu (též Š.) promieni. 47) K. bohu ſe modleffe. 48) za tím přetrž. w fi; K. obrati ſe. 49) (!) K. Š. neſmyflnoft. 50) K. Š. nez. 51) K. negedl a wina nepigie gedne. 52) K. a to radu. 53) K. daniele vczyniti. 51) K. Š. opuftie. 55) K. gfe. 36) K. hiftorie. 57) K. thowarzifſem. [Kap. V.I Kratkel) wyprawenye drziewnych.2) I vmrzie nabocho'r, kral babylona, y kralowa3) zan1) ſyn geho- nabocho'r, a ten z ruku neprzatel chram below welebnye okraſy a myeſto oprawy, tak ze nykdyez oblehlíj5) nemohly potoka) obratyty. a otczowu?) kralowſtwy wietffie wieczy przyczyny, a w patnaſty8) dnech dokona, a podle toho polozy welyke kamenye9) yako hory, a nad tyem vczyny za- 5
Strana 505
Danyelis. 505 hradu, a fſcziepy ſtromy, a ta ſlula wyſata zahrada,10) proto ze geho zena, zahrada. geſſto byla na meziech medoruml1) wzchowana, ſwu kra [225b 1] gynu zdaleka wydyeczyl2) zadala. Toho wzpomyna megaftenesl2a) w knyhach ſudow a prawy, ze on ſam ſylu a welykoſty ſkutkow herculel3) prziemaha. A take dyokles w nyhach14) Colonyorum prawy, ze ten nabochoor oblehl Tyrum trzy leta a defiet myeſyeczow. A kdyz ten vmrzie, kralowa zan?) amalamachopatus,15) tot geft eiulmeradach. Ten trzidczateho a fſeiteho leta prziewedenye zydow, dwanadíteho myefyecze a fedmeziczietmeho16) dne zdwyze hlawu Joachym, krale Juda, z zalarzie, a poſtawy ſtolyczy geho na ſtolyczy kralow, geſíto byly ſ nym v babylonye. I gyedaſſe przied kralem po wſſeczky dny zywota ſweho; a tu myloſt ſ nym proto17) vczynyl, ze otecz goho byl mu wiery neſdrzal. Wffak prawie nyekterzy, ze ne eful- meradach, bratr menſſycho nabuchodonofor18) za dnow wywrzenye otczowſkého mnoho czynyl nemyloftywie19) w zemy. A kdyz otecz byl 20 nawraczen, tehdy byl obzalowan, y byl wpufftyen w zalarz, tu kdez Jo- achym byl, az do fmrty otcze ſweho. A kdyz poczie kralowaty, tehdy zdwyze Joachyma, gefſto byl towarzyff geho w zalarzy. a bogie ſye, by otecz geho [225b 2] newſtal, gefſto byw zwycrzíj y nawraty ſye w czlo- wieka, y porady ſye s Joachym,20) a podle geho rady mrchu otczowu wy- 25 kopa, I rozdyely na trzy ſta kuffow a da ge trzy ſta ſupom. I wecze mu Joachym: newftanet otecz twoy, gelyz by fie fupowe ſebraly w hromadu. Ten ge21) myel trzy ſyny, Egeffaria, a tomu regufar rziekaly, a na toho po bratrzy kralowſtwie ſpadlo. 10 15 1) K. Tuto pak kratke. 2) K. (přid.) kralow; Š. wieczij. 3) Š. kralowal. 1) K. za nieho. 5) K. nikdiz obleczi. 6) K. a potoka. 7) K. otczowo. 8) K. patnaîte. 3) Š. kamenij. 10) sch. v K. 11) Š. Medſkych. 12) K. widieti. 12а) K. Megageftes. 13) K. herculeffe. 14) (!) K. Š. knihach. 15) K. Amalamatopatus. 16) za tím přetrž. mye- ſyeczi; K. fedmmetczitmeho. 17) K. proto f ným. 18) K. Š. Nabuchodonozora. 19) Š. nemiloſtiweho. 20) K. Š. Joachymem. 21) Š. geft. Cztwrtel) wydyenyc.2) [Kap. VI.] cztwrte wydyenye danyelowo, ne podle rzadu pyſma knyh geho, ale podle hyftorzie, w nyezto ge3) wydyel ſjm 1) Jofephů5) cztyrzy obrazy zwierz cztyrzy kralowſtwie, gefſto wydyel nabochodonofor w ſlupye cztwe- rohranatem; Ale przyczynyeno geft o antykryftu a o fudnem dny. Pak 5 leta prweho balthafar wydyel danyel ſen, toho fummu popyſuge wecze: wydyech cztyryba) wyctry nebe boyugycz proftrzied morzie. to ſu an- (Dan. 7.] dyelike moczy, gefíto praczugy6) za kralowſtwie, gymyz wladnu, a cztyrzy 4°r ani- zwierzy wyſtupowachu z morzie: Prwa yako lwycze, magycz krzydla malia. orlowe.7) I wywratychu ſye gys) krzydla, a by9) pozdwyzena od zemye, 10 y ſta na nohach yako czlowiek, [226a 11 I by mu ſrdcze geho1o) dano. Tot11) geſt kralowſtwie afſyrſke,12) a to ſye przyrownawa ke lwyczy pro
Danyelis. 505 hradu, a fſcziepy ſtromy, a ta ſlula wyſata zahrada,10) proto ze geho zena, zahrada. geſſto byla na meziech medoruml1) wzchowana, ſwu kra [225b 1] gynu zdaleka wydyeczyl2) zadala. Toho wzpomyna megaftenesl2a) w knyhach ſudow a prawy, ze on ſam ſylu a welykoſty ſkutkow herculel3) prziemaha. A take dyokles w nyhach14) Colonyorum prawy, ze ten nabochoor oblehl Tyrum trzy leta a defiet myeſyeczow. A kdyz ten vmrzie, kralowa zan?) amalamachopatus,15) tot geft eiulmeradach. Ten trzidczateho a fſeiteho leta prziewedenye zydow, dwanadíteho myefyecze a fedmeziczietmeho16) dne zdwyze hlawu Joachym, krale Juda, z zalarzie, a poſtawy ſtolyczy geho na ſtolyczy kralow, geſíto byly ſ nym v babylonye. I gyedaſſe przied kralem po wſſeczky dny zywota ſweho; a tu myloſt ſ nym proto17) vczynyl, ze otecz goho byl mu wiery neſdrzal. Wffak prawie nyekterzy, ze ne eful- meradach, bratr menſſycho nabuchodonofor18) za dnow wywrzenye otczowſkého mnoho czynyl nemyloftywie19) w zemy. A kdyz otecz byl 20 nawraczen, tehdy byl obzalowan, y byl wpufftyen w zalarz, tu kdez Jo- achym byl, az do fmrty otcze ſweho. A kdyz poczie kralowaty, tehdy zdwyze Joachyma, gefſto byl towarzyff geho w zalarzy. a bogie ſye, by otecz geho [225b 2] newſtal, gefſto byw zwycrzíj y nawraty ſye w czlo- wieka, y porady ſye s Joachym,20) a podle geho rady mrchu otczowu wy- 25 kopa, I rozdyely na trzy ſta kuffow a da ge trzy ſta ſupom. I wecze mu Joachym: newftanet otecz twoy, gelyz by fie fupowe ſebraly w hromadu. Ten ge21) myel trzy ſyny, Egeffaria, a tomu regufar rziekaly, a na toho po bratrzy kralowſtwie ſpadlo. 10 15 1) K. Tuto pak kratke. 2) K. (přid.) kralow; Š. wieczij. 3) Š. kralowal. 1) K. za nieho. 5) K. nikdiz obleczi. 6) K. a potoka. 7) K. otczowo. 8) K. patnaîte. 3) Š. kamenij. 10) sch. v K. 11) Š. Medſkych. 12) K. widieti. 12а) K. Megageftes. 13) K. herculeffe. 14) (!) K. Š. knihach. 15) K. Amalamatopatus. 16) za tím přetrž. mye- ſyeczi; K. fedmmetczitmeho. 17) K. proto f ným. 18) K. Š. Nabuchodonozora. 19) Š. nemiloſtiweho. 20) K. Š. Joachymem. 21) Š. geft. Cztwrtel) wydyenyc.2) [Kap. VI.] cztwrte wydyenye danyelowo, ne podle rzadu pyſma knyh geho, ale podle hyftorzie, w nyezto ge3) wydyel ſjm 1) Jofephů5) cztyrzy obrazy zwierz cztyrzy kralowſtwie, gefſto wydyel nabochodonofor w ſlupye cztwe- rohranatem; Ale przyczynyeno geft o antykryftu a o fudnem dny. Pak 5 leta prweho balthafar wydyel danyel ſen, toho fummu popyſuge wecze: wydyech cztyryba) wyctry nebe boyugycz proftrzied morzie. to ſu an- (Dan. 7.] dyelike moczy, gefíto praczugy6) za kralowſtwie, gymyz wladnu, a cztyrzy 4°r ani- zwierzy wyſtupowachu z morzie: Prwa yako lwycze, magycz krzydla malia. orlowe.7) I wywratychu ſye gys) krzydla, a by9) pozdwyzena od zemye, 10 y ſta na nohach yako czlowiek, [226a 11 I by mu ſrdcze geho1o) dano. Tot11) geſt kralowſtwie afſyrſke,12) a to ſye przyrownawa ke lwyczy pro
Strana 506
506 Danyelis. [Zach. 6./ [Esth. 3.] [Žalm 76.] Antixq nö. naſyle a chlypnoſty netrpenye, neb lwycze wzdy ſmylſtwa zada. krzydla orlowe?) gmyela pro dluhowiecznoft, neb w druhem wyeku, poczynagicz za Sarucha, pradyeda abraham, ſtupy az do pateho za balthazar13) a ze ſu ſye krzydle wywratyle, a ze ſtala14) yako czlowiek, a15) ſrdcze gemu 15 dano geft, to hledy na wywrzenel6) nabochodonofor a na wywraczenye. A17) druha zwierz podobna k medwiedowy18) na dyele, a trzy rzady zubow w uſtech geho, a na zubiech trzy19) knyezata w okol ſtogiecz, a20) rzie- kachu mu: wſtan a20) giez maſfo mnohe. Tot21) geft kralowftwie perfarum, a to ſye przyrownawa k medwiedu na dyele pro trpielywoft dyela a ſkrow- 20 noſt pokrmu. neb za warzienye foly pozywagy a cardamomo.22) Ale podobna byla23) medwiedu na dyele, ale24) ne owfſem, neb geft nycz vkrut- neho neczynyla proty lydu boziemu; A proto ſye dye w zacharia:25) kony byely flowu etc.26) Trzy rzady zubow myela, toczyff troge kralowftwie27) na pocziatku ſwem, medorum, perfarum a kadeorum,28) aneb trzy myelo29) knyezata nad ſto a dwadcziety panoffy,30) gefíto mu rziekaly: [226a 2] gez maffa31) mnoho ;32) to ſye chyly k Afwerowy, gemuzto33) rziekl aman, aby zbyl zydy. Trzietye zwierz yako pardus, a myegie34) krzydla ptaczie a cztyrzy hlawy, a mocz by35) gy36) dana. To geît kralowſtwie rzieczſke, to ſye przyrownawa pardowy, ten ſkokem fune37) ſye na huoru pro prchloſt 30 allexandrowu. a rozlycznu barwu znamena38) rozlyczne kralowſtwie pod nym. myela krzydla, neb nycz rychleyſſieho wytyezſtwie allexandrowa; a cztyrzy hlawy myela, to gſu cztyrzy37) namyeftczy allexandrowy. Anyz ge myel mocz allexander ot febe, ale byl geft prut hnyewu bozieho na ſyny neduzywe. Cztwrta zwierz hrozna a fylna, magycz zuby zelezne 35 a gieducz, a oftatek nohamy40) tlacziecz, To geſt kralowſtwie rzymſke, A to11) k nyzadney42) zwierzy neprzyrownal Danyel, neb czoz koly w zwie- rzietech vkrutnyey ſſyeho myſlyme, w rzymanech rozumyeme. wſſak zyd dye, ze by bylo podobno k kanczy podle tohoto pfalma:43) Poplenyl gy kanecz z leffa, a gedynky poplenyl gy,44) vkrutny popfal gy. To kra- 40 lowftwie gyne poplenylo a potlaczylo. a myegieffe deſyet rohow, a to ſye chyly k konczy ſwietu.45). neb tehdy kralowſtwie rzymſke rozdyeleno bude w deſyet kralowſtwy. A to take zna [226b 1] menano46) geft47) po defiety flunczich w proroczſtwy Sybylle. A pak gyny roh maly wynyczie z proftrzyedka onyech.48) A to geft antykrzyft49) z pokolenye dan ne- 45 fflechetneho, A ten fye50) ma narodyty w temnem myeftye w babylonye z fiemene zagyſte a51) materzie a otczie52) z pokolenye dan poczne fye, A po pocziety zagiſte53) wîtupy zly duch54) w zywot materzyn, a wiecz55) geho moczy vrody ſye, krmen bude,56) ruoſty bude; a proto ſyn zatra- czenye fluty bude. A trzie57) rohowe z prwich wywraczeny byly ot geho 50 twarzy, toczyfí trzy krale z defiety nayprwe58) zahuby, toczyf krale Affrice, egypta a murzienyníkeho, tehdy gynych ſedm hrdla ſwa gemu poddadie, a yako oko czlowieczie w nyem biefſe, toczyff wyſoke a dywne vmyenye; neb ſie dye, byl59) bohem, a obrziezze ſye, a dye, by byl meffias.60) I ſbiehnus1) ſye k nyemu zydye, y obnowy chram, a ſtolyczy ſwu w nyem 55 25
506 Danyelis. [Zach. 6./ [Esth. 3.] [Žalm 76.] Antixq nö. naſyle a chlypnoſty netrpenye, neb lwycze wzdy ſmylſtwa zada. krzydla orlowe?) gmyela pro dluhowiecznoft, neb w druhem wyeku, poczynagicz za Sarucha, pradyeda abraham, ſtupy az do pateho za balthazar13) a ze ſu ſye krzydle wywratyle, a ze ſtala14) yako czlowiek, a15) ſrdcze gemu 15 dano geft, to hledy na wywrzenel6) nabochodonofor a na wywraczenye. A17) druha zwierz podobna k medwiedowy18) na dyele, a trzy rzady zubow w uſtech geho, a na zubiech trzy19) knyezata w okol ſtogiecz, a20) rzie- kachu mu: wſtan a20) giez maſfo mnohe. Tot21) geft kralowftwie perfarum, a to ſye przyrownawa k medwiedu na dyele pro trpielywoft dyela a ſkrow- 20 noſt pokrmu. neb za warzienye foly pozywagy a cardamomo.22) Ale podobna byla23) medwiedu na dyele, ale24) ne owfſem, neb geft nycz vkrut- neho neczynyla proty lydu boziemu; A proto ſye dye w zacharia:25) kony byely flowu etc.26) Trzy rzady zubow myela, toczyff troge kralowftwie27) na pocziatku ſwem, medorum, perfarum a kadeorum,28) aneb trzy myelo29) knyezata nad ſto a dwadcziety panoffy,30) gefíto mu rziekaly: [226a 2] gez maffa31) mnoho ;32) to ſye chyly k Afwerowy, gemuzto33) rziekl aman, aby zbyl zydy. Trzietye zwierz yako pardus, a myegie34) krzydla ptaczie a cztyrzy hlawy, a mocz by35) gy36) dana. To geît kralowſtwie rzieczſke, to ſye przyrownawa pardowy, ten ſkokem fune37) ſye na huoru pro prchloſt 30 allexandrowu. a rozlycznu barwu znamena38) rozlyczne kralowſtwie pod nym. myela krzydla, neb nycz rychleyſſieho wytyezſtwie allexandrowa; a cztyrzy hlawy myela, to gſu cztyrzy37) namyeftczy allexandrowy. Anyz ge myel mocz allexander ot febe, ale byl geft prut hnyewu bozieho na ſyny neduzywe. Cztwrta zwierz hrozna a fylna, magycz zuby zelezne 35 a gieducz, a oftatek nohamy40) tlacziecz, To geſt kralowſtwie rzymſke, A to11) k nyzadney42) zwierzy neprzyrownal Danyel, neb czoz koly w zwie- rzietech vkrutnyey ſſyeho myſlyme, w rzymanech rozumyeme. wſſak zyd dye, ze by bylo podobno k kanczy podle tohoto pfalma:43) Poplenyl gy kanecz z leffa, a gedynky poplenyl gy,44) vkrutny popfal gy. To kra- 40 lowftwie gyne poplenylo a potlaczylo. a myegieffe deſyet rohow, a to ſye chyly k konczy ſwietu.45). neb tehdy kralowſtwie rzymſke rozdyeleno bude w deſyet kralowſtwy. A to take zna [226b 1] menano46) geft47) po defiety flunczich w proroczſtwy Sybylle. A pak gyny roh maly wynyczie z proftrzyedka onyech.48) A to geft antykrzyft49) z pokolenye dan ne- 45 fflechetneho, A ten fye50) ma narodyty w temnem myeftye w babylonye z fiemene zagyſte a51) materzie a otczie52) z pokolenye dan poczne fye, A po pocziety zagiſte53) wîtupy zly duch54) w zywot materzyn, a wiecz55) geho moczy vrody ſye, krmen bude,56) ruoſty bude; a proto ſyn zatra- czenye fluty bude. A trzie57) rohowe z prwich wywraczeny byly ot geho 50 twarzy, toczyfí trzy krale z defiety nayprwe58) zahuby, toczyf krale Affrice, egypta a murzienyníkeho, tehdy gynych ſedm hrdla ſwa gemu poddadie, a yako oko czlowieczie w nyem biefſe, toczyff wyſoke a dywne vmyenye; neb ſie dye, byl59) bohem, a obrziezze ſye, a dye, by byl meffias.60) I ſbiehnus1) ſye k nyemu zydye, y obnowy chram, a ſtolyczy ſwu w nyem 55 25
Strana 507
Danyelis. 507 poſtawy, a obraty k ſobie wſſeczky lydy hrozu a dary a dywy. Pak Elyam a Enoch 2) zahuby, hledyech 3) na to, toczyfí na tu mocz, a64) ftolycze po- staweny biechu, o nychzto we czteny ſye dye: Sedete na tronyech, a [Luk. 22./ ſtarich65) dnow, toczyff boh, wieczny ſudczie, gefſto v Jana"6) ſam na tronye [Zjev. 7.] 60 fiedy; rucho geho yako ſnyeh oczyfſcziene, a wlaſy yako [226b 2] wlna czyfta, chwalu welebnoſty geho oznamyl. Stolycze geho plamen ohnye, kola geho plamens6a) zanveczeny; a tot geft, geffto67) sye gynde dye: ohen geho prziedeyde. potok ohnywy a chwatlywy, gefſto wychaziefſe ot [Žalm 96.) geho oblycziege, rychloft ſudu znamenawa. O nyemzto apofftol dye: w nahle 11. Kor. 15.) a68) okamzenye buduczy. Tyſyczow tyſycz przyfluhowachu my,69) a defietkrat ſto tyficzow przy nyem ſtachu. wnefenye geft, neb defiet- krat ſto tyſyczow70) tez geft, yako71) tyſycz tyſyczow, a to ſye chyly k andyelfkym zaftupom. Suud ſyedyel, a knyhy otewrziene fu, to- czyfſ take ſudcziem ſedyczym ſwiedomye wſſech ſwiedomo bude etc. I wydyel ſem, ze by72) zabyta ta73) zwierz cztwrta, a gynym by73a) mocz otyata. Neb tehdy przieſtane wfſe73b) panowanye, kdyz kriſtus kralowſtwie da bohu otczy. A pak tehdy w oblacziech nebe yako ſyn czlowieczy przigde, neb kriſtus w oblacziech sſtupy f nebe71) v powietrzie podle toho75) rzieczienye: Tak przygde, yako ſte geho76) wydyely gducze77) na nebe. Neb kriſtus owffem geft rowen78) otczy, a dal mu mocz y czieft y79) kra- [Skutk. 1.) lowftwie wieczne. A kdyz to wydyel8o) Danyel, prziftupy k gednomu, geſſto tu ſtachu, y tazaſſe ſie na prawdu. a on gemu wylozy wſſeczko, a to przy [227a 11 czyny o antykriſtu: Swate wſſemohuczieho zetrzie, a dany budu w geho ruku az do czaffa81) a do czaffow a do puol czaffow,82) 80 toczyff az83) do roka a za dwie letye a za81) puol leta. neb zyd gmenem czaffa81) znamena85) rok a czyfílem mnozíkym86) dwie letye, neb zyd ma dwoyne czyfílo, iako rziek. tot bude czafí kratky, aby dnowe ty nebyly vkraczeny, nebo nebyl by ſpaſen yzadny czlowiek. 1) K. Tuto cztwrte. 2) K. (dod.) danielowo; S. toto. 3) K. gt. 4) Š. podle. 5) ta dvě sl. na okr.; v K. sch. 5a) K. cztyrzi. 6) K. praczowachu. 7) K. orlowa. 8) K. Š. gie. 2) Š. byla. 10) sch. v K. 11) K. to. 12) K. Affyriorum. 13) K. Š. Balthazara. 14) K. ftal. 15) K. a ze. 16) K. wywrzenie. 17) K. geho. 18) K. medwiedu. 19) přetrž. k. 20) v K. sch. 21) K. to. 22) K. cardamomu. 23) K. byla k. 24) za tím přetrž. a. 25) K zachariaffi; Š. Zachariaffowi. 26) sch. v K. 27) K. kralowſtwie troge. 28) (!) Š. Medſke Perſke a Caldeyſke. 29) K. miela. 30) K. panoffy geho. 31) Š. maſfo. 32) Š. mnohe. 33) K. gemuz. 34) K. miegieffe. 35) Š. byla. 36) K. gie. 37) K. ffyne. 38) K. znamenawa. Š. cztyrzie. 40) K. nohama. 41) K. toho. 42) Š. nizadne. 43) Š. žalma; Š. zalme. ta dvě sl. sch. v K. 45) K. fwieta. 46) Š. znamenato (!). 47) sch. v K. 48) K. onech. 49) K. Antikryft. 50) sch. v K. Š. 51) sch. v K. 52) K. otcze a materzie. 53) sch. v K. 54) K. zli duch wſtupi. 55) K. wiecze. 56) za tím přetrž. a vrody ſye; v K. přid. a. 57) K. trzi. 58) K. nayprw. 59) K. by byl. 60) Š. Meffiafs. 61) Š. K. zbiehnu. 82) K. Š. heliaffe a Enocha. 63) K. hlediecz. 64) K. az. 65) K. ftary. 66) ta dvě sl. sch. v K. 66a) K. ohen. 67) K. gefftot. 68) sch. v K. 69) K. gemu. 70) przy — tyfyczow sch. v Š. 71) za tím přetrž. fto. 72) Š. byla. 73) za tím přetrž. twarz; sch. v Š. 73a) Š. gmu byla. 73b) Š. wſfechno. 74) ta dvě sl. sch. v K. 75) K. tohoto. 76) K. ho. 77) Š. gducieho. 78) K. rowen gt. 79) K. a. 80) K. widie. 81) K. Š. czafa. 28) K. czafa. 83) sch. v K. 84) K. do. 85) Š. znamenawa.8) K. muzſkym (!). 65 70 75 39) 44) Judicim.
Danyelis. 507 poſtawy, a obraty k ſobie wſſeczky lydy hrozu a dary a dywy. Pak Elyam a Enoch 2) zahuby, hledyech 3) na to, toczyfí na tu mocz, a64) ftolycze po- staweny biechu, o nychzto we czteny ſye dye: Sedete na tronyech, a [Luk. 22./ ſtarich65) dnow, toczyff boh, wieczny ſudczie, gefſto v Jana"6) ſam na tronye [Zjev. 7.] 60 fiedy; rucho geho yako ſnyeh oczyfſcziene, a wlaſy yako [226b 2] wlna czyfta, chwalu welebnoſty geho oznamyl. Stolycze geho plamen ohnye, kola geho plamens6a) zanveczeny; a tot geft, geffto67) sye gynde dye: ohen geho prziedeyde. potok ohnywy a chwatlywy, gefſto wychaziefſe ot [Žalm 96.) geho oblycziege, rychloft ſudu znamenawa. O nyemzto apofftol dye: w nahle 11. Kor. 15.) a68) okamzenye buduczy. Tyſyczow tyſycz przyfluhowachu my,69) a defietkrat ſto tyficzow przy nyem ſtachu. wnefenye geft, neb defiet- krat ſto tyſyczow70) tez geft, yako71) tyſycz tyſyczow, a to ſye chyly k andyelfkym zaftupom. Suud ſyedyel, a knyhy otewrziene fu, to- czyfſ take ſudcziem ſedyczym ſwiedomye wſſech ſwiedomo bude etc. I wydyel ſem, ze by72) zabyta ta73) zwierz cztwrta, a gynym by73a) mocz otyata. Neb tehdy przieſtane wfſe73b) panowanye, kdyz kriſtus kralowſtwie da bohu otczy. A pak tehdy w oblacziech nebe yako ſyn czlowieczy przigde, neb kriſtus w oblacziech sſtupy f nebe71) v powietrzie podle toho75) rzieczienye: Tak przygde, yako ſte geho76) wydyely gducze77) na nebe. Neb kriſtus owffem geft rowen78) otczy, a dal mu mocz y czieft y79) kra- [Skutk. 1.) lowftwie wieczne. A kdyz to wydyel8o) Danyel, prziftupy k gednomu, geſſto tu ſtachu, y tazaſſe ſie na prawdu. a on gemu wylozy wſſeczko, a to przy [227a 11 czyny o antykriſtu: Swate wſſemohuczieho zetrzie, a dany budu w geho ruku az do czaffa81) a do czaffow a do puol czaffow,82) 80 toczyff az83) do roka a za dwie letye a za81) puol leta. neb zyd gmenem czaffa81) znamena85) rok a czyfílem mnozíkym86) dwie letye, neb zyd ma dwoyne czyfílo, iako rziek. tot bude czafí kratky, aby dnowe ty nebyly vkraczeny, nebo nebyl by ſpaſen yzadny czlowiek. 1) K. Tuto cztwrte. 2) K. (dod.) danielowo; S. toto. 3) K. gt. 4) Š. podle. 5) ta dvě sl. na okr.; v K. sch. 5a) K. cztyrzi. 6) K. praczowachu. 7) K. orlowa. 8) K. Š. gie. 2) Š. byla. 10) sch. v K. 11) K. to. 12) K. Affyriorum. 13) K. Š. Balthazara. 14) K. ftal. 15) K. a ze. 16) K. wywrzenie. 17) K. geho. 18) K. medwiedu. 19) přetrž. k. 20) v K. sch. 21) K. to. 22) K. cardamomu. 23) K. byla k. 24) za tím přetrž. a. 25) K zachariaffi; Š. Zachariaffowi. 26) sch. v K. 27) K. kralowſtwie troge. 28) (!) Š. Medſke Perſke a Caldeyſke. 29) K. miela. 30) K. panoffy geho. 31) Š. maſfo. 32) Š. mnohe. 33) K. gemuz. 34) K. miegieffe. 35) Š. byla. 36) K. gie. 37) K. ffyne. 38) K. znamenawa. Š. cztyrzie. 40) K. nohama. 41) K. toho. 42) Š. nizadne. 43) Š. žalma; Š. zalme. ta dvě sl. sch. v K. 45) K. fwieta. 46) Š. znamenato (!). 47) sch. v K. 48) K. onech. 49) K. Antikryft. 50) sch. v K. Š. 51) sch. v K. 52) K. otcze a materzie. 53) sch. v K. 54) K. zli duch wſtupi. 55) K. wiecze. 56) za tím přetrž. a vrody ſye; v K. přid. a. 57) K. trzi. 58) K. nayprw. 59) K. by byl. 60) Š. Meffiafs. 61) Š. K. zbiehnu. 82) K. Š. heliaffe a Enocha. 63) K. hlediecz. 64) K. az. 65) K. ftary. 66) ta dvě sl. sch. v K. 66a) K. ohen. 67) K. gefftot. 68) sch. v K. 69) K. gemu. 70) przy — tyfyczow sch. v Š. 71) za tím přetrž. fto. 72) Š. byla. 73) za tím přetrž. twarz; sch. v Š. 73a) Š. gmu byla. 73b) Š. wſfechno. 74) ta dvě sl. sch. v K. 75) K. tohoto. 76) K. ho. 77) Š. gducieho. 78) K. rowen gt. 79) K. a. 80) K. widie. 81) K. Š. czafa. 28) K. czafa. 83) sch. v K. 84) K. do. 85) Š. znamenawa.8) K. muzſkym (!). 65 70 75 39) 44) Judicim.
Strana 508
508 Danyelis. [Kap. VII.] Pate wydyenye Danyelowo. PAte wydyenye Danyelowo zydowſky pſano, ale drziewnye kal- deiſky. Leta trzietyeho balthafar ya danyel biech w helam, w kragynye (Dan. s./ w1) Sufis, genz geft myefto hlawne w1) helamyt, geffto w Judyth flowe IJud. 1.) ethbathan's. w nyemzto, iakoz prawy Jozefus, vczynyl danyel hrob kra- lowy. I wydyel ſem v2) wydyeny, bich byl nad branu vlay. a vlay geſt 5 gmeno brany, aneb giezero przied kranu. A tu pak geden beran ſtafſe przied giezerem, magie rohy wyſoke, a geden wyſſy druheho podroftly Tot geft Tyrus,2) mocznyeyfſy nezly darius. A miegieffe rohy proty poledny zapadu a puolnoczy; a wſſeczka zwierz nemoziefſe3) mu odolaty. to ſye chyly k kralowſtwy, ale ne k oſobye.4) I gdyeſſe kozel ot zapadu, a nedo- 10 tykaffe sye zemye. tot5) geft [227a 2] Allexander yako letagie, po wffely- kakem bezcziefty chodye yako kozel, neb ot vhlow oczy, gefito ge roz- lyczne barwy gmyel. I przigidech k beranu, gehoz biecha) wydyel, y roz- lyty ſye nan, y6) vderzy berana, y ſetrzie mu dwa rohy geho.7) neb ge daryum,8) arfamy ſyna, pobyl a medy a perſy ſobie podtlaczyl 9) I wzny- 15 cziechu mu cztyrzy rohy, toczyfſ cztyrzy10) namyeſtczy.9a) o nychzto w ſwich myeſtech budem prawyty, a z gich gednoho wigyd 11) roh maly, y vczyny fye welyky. Tot geft Antyochus epyfanes, przyffed od Seleuco. A ten kdyz byl w rzymye w zakladye, y vgyde w kralowſtwie, y by12) zwelebeno proty poledny, toczyfí proty egyptíkym a proty tyem na wchodu, 13) 20 toczyff proty tyem, gefíto w perfidye14) nowe wieczy ftrogiechu, a proty ſyle nebeſke,15) toczyff ſynom yſrahel.16) y wywrzie z hwiezd, a potlaczy ge az do knyezete fyly, toczyfí proty bohu17) weleben geft, a ot nyeho przigme1s) wiecznu obiet, a ſwrzze myeſto poſwieczenye geho, neb ge w chramyel9) poſtawyl ſochu Jowis. I ſlyſſech20) gednoho z ſwatich mlv 25 wyecz k druhemu a rzkucz: I dokud20a) wieczna obiet a dom ſwaty a ſyla potlacziena bude? 1227b 1] A on otpowiedye: az do wecziera a gytra dwu tyſyczy a trzy ſet,21) a oczyfſczien bude poſwatny dom, neb ot wchodu antyocha do geruzalema az do oczyflczieníe chramu, gefíto vczynyl ma- chabeus podſtupenym dne a noczy, vſſlo fſeft let a trzy myeſyecze a dwa- 30 dcziety dnow. A kdyz otaza Danyel rozuma22) ſna, przigyde k nyemu Gabriel y powiedye mu. ſkrze to wydyenve ſwatich, iakoz prawy Jozefus, poznan geft blud epycureor3, geffto ony tento swiet bez oprawcze23) a bez bozieho24) oprawenye25) a opatrnoſty26) przihodu by neſen byl, potwrzugi ;27) oprawenye25) a opatrnofty26) przihodu by neſen byl, potwrzugi;27) neb 35 kdyz by ſwiet bez wladarzie byl, dawno by byl ſwiet28) zahynul, yako lodye puſta bez oprawcze, aby podle proroczîtwie wîſeczky wieczy zahynuly. 1) sch. v K. 2) K. fen v. 2a) K. Š. Tytus. 3) K. nemohla. 4) K. ſobie (1). 5) K. to. 5a) K. bych. 6) K. a. 7) v Š. ge (nedops.). 8) K. Š. daria. 3) Š. potlaczil. 10) Š. cztyrzie. 10a) namieſtifti. 11) K. Š. wygde. 12) Š. bylo. 13) K. wzchodu. 14) K. Perſydij. 15) K. nebe. 16) Š. Izrahelfkym. 17) sch. v Š. 18) K. przige. 19) K chramu. 20) K. vſlifíech; K. odkud. 21) K. let. 22) K. rozumu. 23) w nadeps. 21) ho nadeps. 25) K. bozie opatr- noſti; ost. sch. 26) první o nadeps. 27) K. potwrzuge. 28) sch. v K.
508 Danyelis. [Kap. VII.] Pate wydyenye Danyelowo. PAte wydyenye Danyelowo zydowſky pſano, ale drziewnye kal- deiſky. Leta trzietyeho balthafar ya danyel biech w helam, w kragynye (Dan. s./ w1) Sufis, genz geft myefto hlawne w1) helamyt, geffto w Judyth flowe IJud. 1.) ethbathan's. w nyemzto, iakoz prawy Jozefus, vczynyl danyel hrob kra- lowy. I wydyel ſem v2) wydyeny, bich byl nad branu vlay. a vlay geſt 5 gmeno brany, aneb giezero przied kranu. A tu pak geden beran ſtafſe przied giezerem, magie rohy wyſoke, a geden wyſſy druheho podroftly Tot geft Tyrus,2) mocznyeyfſy nezly darius. A miegieffe rohy proty poledny zapadu a puolnoczy; a wſſeczka zwierz nemoziefſe3) mu odolaty. to ſye chyly k kralowſtwy, ale ne k oſobye.4) I gdyeſſe kozel ot zapadu, a nedo- 10 tykaffe sye zemye. tot5) geft [227a 2] Allexander yako letagie, po wffely- kakem bezcziefty chodye yako kozel, neb ot vhlow oczy, gefito ge roz- lyczne barwy gmyel. I przigidech k beranu, gehoz biecha) wydyel, y roz- lyty ſye nan, y6) vderzy berana, y ſetrzie mu dwa rohy geho.7) neb ge daryum,8) arfamy ſyna, pobyl a medy a perſy ſobie podtlaczyl 9) I wzny- 15 cziechu mu cztyrzy rohy, toczyfſ cztyrzy10) namyeſtczy.9a) o nychzto w ſwich myeſtech budem prawyty, a z gich gednoho wigyd 11) roh maly, y vczyny fye welyky. Tot geft Antyochus epyfanes, przyffed od Seleuco. A ten kdyz byl w rzymye w zakladye, y vgyde w kralowſtwie, y by12) zwelebeno proty poledny, toczyfí proty egyptíkym a proty tyem na wchodu, 13) 20 toczyff proty tyem, gefíto w perfidye14) nowe wieczy ftrogiechu, a proty ſyle nebeſke,15) toczyff ſynom yſrahel.16) y wywrzie z hwiezd, a potlaczy ge az do knyezete fyly, toczyfí proty bohu17) weleben geft, a ot nyeho przigme1s) wiecznu obiet, a ſwrzze myeſto poſwieczenye geho, neb ge w chramyel9) poſtawyl ſochu Jowis. I ſlyſſech20) gednoho z ſwatich mlv 25 wyecz k druhemu a rzkucz: I dokud20a) wieczna obiet a dom ſwaty a ſyla potlacziena bude? 1227b 1] A on otpowiedye: az do wecziera a gytra dwu tyſyczy a trzy ſet,21) a oczyfſczien bude poſwatny dom, neb ot wchodu antyocha do geruzalema az do oczyflczieníe chramu, gefíto vczynyl ma- chabeus podſtupenym dne a noczy, vſſlo fſeft let a trzy myeſyecze a dwa- 30 dcziety dnow. A kdyz otaza Danyel rozuma22) ſna, przigyde k nyemu Gabriel y powiedye mu. ſkrze to wydyenve ſwatich, iakoz prawy Jozefus, poznan geft blud epycureor3, geffto ony tento swiet bez oprawcze23) a bez bozieho24) oprawenye25) a opatrnoſty26) przihodu by neſen byl, potwrzugi ;27) oprawenye25) a opatrnofty26) przihodu by neſen byl, potwrzugi;27) neb 35 kdyz by ſwiet bez wladarzie byl, dawno by byl ſwiet28) zahynul, yako lodye puſta bez oprawcze, aby podle proroczîtwie wîſeczky wieczy zahynuly. 1) sch. v K. 2) K. fen v. 2a) K. Š. Tytus. 3) K. nemohla. 4) K. ſobie (1). 5) K. to. 5a) K. bych. 6) K. a. 7) v Š. ge (nedops.). 8) K. Š. daria. 3) Š. potlaczil. 10) Š. cztyrzie. 10a) namieſtifti. 11) K. Š. wygde. 12) Š. bylo. 13) K. wzchodu. 14) K. Perſydij. 15) K. nebe. 16) Š. Izrahelfkym. 17) sch. v Š. 18) K. przige. 19) K chramu. 20) K. vſlifíech; K. odkud. 21) K. let. 22) K. rozumu. 23) w nadeps. 21) ho nadeps. 25) K. bozie opatr- noſti; ost. sch. 26) první o nadeps. 27) K. potwrzuge. 28) sch. v K.
Strana 509
Danyelis. 509 Sſeste wydyenye danyele.1) [Kap. VIII.] 10 20 25 ſefte wydyenye danyelowo, a to geft cztwrte w danyely, ale y Je- ronym prawy, by bylo ſſefte, w2) promlvwie abakuk, a to Caldeiſky pſano. Sta fie, ze Cyrus a darius oblehu balthazara w babylonye. a balthazar vczyny welyky kwas ſwym fflechtyczom tyſyczy, I kaza, aby przyneſfly 5 nadobie, geſíto byl otneſl nabochodonofor,3) geho dyed, z chramu bozieho, y pichu z nycho kral a fſlechtyczy a zeny [227b 2] y zenymy gich, a chwa- [Dan. 5.] lechu bohy ſwe. Prawy Jozef:1) Snatek biefſe w babylonye vſtaweny pro obranu myefta. Prawic zyde, by balthafar vrozumyel ſedmdefat leth gy- manye, gefíto byl prorokowal Jeremyaff, by byly víſly, awffak zyde ne- biechu wyſwobozeny z geho moczy; A proto ſye radowaſſe a ſwym bohom dyekowaſſe. * Wſſak gofftye tiech fedmdefat let biefle nemynulo, nez ſedmy wiek gyz byczieffe. a w tu hodynu proty nyemu vkaza ſye ruka pyſſycz na ſty nye. A kdyz vzrzie kral a5) pyſmo, ale toto nenye6) gyſto, wydyely-ly fu ruku, kterzyz gfu przi tom ſtaly, nez pyſmo gſu wydyely. A kdyz ruka 15 zmyſſe,7 ſmuty ſie kral, a goho kolena trzaſucze ſie tepicfſta ſye w hro- madu, a zakrziczie welmy, aby przywedly hadaczie a kuzedlnyky Caldeiſke. I wecze k ny: ktery to pyſmo czyfty bude a wylozenye goho powie, w zlato- hlaw budes) odyen, a zlatu tkanyczy na hrdle bude [228a 1] myety.9) a bude trzicty w mem kralowftwy, toczyfi bude geden trzy10) knyezat, geffto wladnu purkrabiemy. a ony nemozechu pyſma czyſty. I wgyde kralowa, ne zena, yako prawy Jozef,11) ale baba podle porfvria12) neb matye podle Origena, I wecze ta kraly: Geft muz w kralowſtwy twem, gefíto ma duch bohow, gehozto dyed twoy vczynyl knyezetem cziaro- dyeynykow. toho powolay, tent tobie wffe13) powie. A kdyz wgide da- nyel, ſlyby gemu kral dary11) daty yako ſwrchu.15) On wecze: wſſeczky dary fobie mycy aneb gynemu day, a to pyſmo tobie16) czyſty budu y17) wylozym, kraly, wyefſ-ly, ze boh wyſoky byl dal kralowſtwie otczy twemu, an15) toho nepoznal? a proto on giedl ſyeno yako wol, az geho- poznal.18) a ty, kdyz ſy to wſſeczko wiedyel 29) wſſak proty bohu nebeſkemu 30 zdwyhl ſy ſye, a geho nadobye gſy poprznyl, dawage gie rukama neczy- ſtyma, a pygie z nycho chwalyl ſy bohy, geſſto any gſu bohy21) zywy any czygy. a boha toho 22) geſſto twe dutye w ſwu ruku gma, nechwallyl ſy. Mane Proto23) pyſmo toto przied tebu geft pfano: Mane, techel, fares. To takto21) wzny: Czyfflo, przywieffenye, rozdyelenye. Toho25) geft taky fmyfl: techel. 35 [228a 2] Przieczietl boh kralowſtwie twe, toczyff naplnyl, a to geſt rzieczieno w podobenſtwy penyez, ze ge prziecztu,26) wezmu a ſchowagy. Przywiefſen ſy na waze a nalezen ſy monye mage, toczyſſ prawym ſudem bozym men zyw budeff, nezly ſye nadyegeſf. rozdyeleno geft kralowſtwie twe a dano medys a perfis,27) aneb zlomeno geft kralowftwie twe, neb fares to geft 40 zlamanye. I da28) kral dary danyely,29) yakoz30) byl ſlybyl.* Te noczy giechu babylon.31) Neb Tyrus rozdyelyl byl euffraten daleko ot myefta na mnohe potoky, aby v myeſta brod vczynyl, a tudy neprzietele weffly do myefta
Danyelis. 509 Sſeste wydyenye danyele.1) [Kap. VIII.] 10 20 25 ſefte wydyenye danyelowo, a to geft cztwrte w danyely, ale y Je- ronym prawy, by bylo ſſefte, w2) promlvwie abakuk, a to Caldeiſky pſano. Sta fie, ze Cyrus a darius oblehu balthazara w babylonye. a balthazar vczyny welyky kwas ſwym fflechtyczom tyſyczy, I kaza, aby przyneſfly 5 nadobie, geſíto byl otneſl nabochodonofor,3) geho dyed, z chramu bozieho, y pichu z nycho kral a fſlechtyczy a zeny [227b 2] y zenymy gich, a chwa- [Dan. 5.] lechu bohy ſwe. Prawy Jozef:1) Snatek biefſe w babylonye vſtaweny pro obranu myefta. Prawic zyde, by balthafar vrozumyel ſedmdefat leth gy- manye, gefíto byl prorokowal Jeremyaff, by byly víſly, awffak zyde ne- biechu wyſwobozeny z geho moczy; A proto ſye radowaſſe a ſwym bohom dyekowaſſe. * Wſſak gofftye tiech fedmdefat let biefle nemynulo, nez ſedmy wiek gyz byczieffe. a w tu hodynu proty nyemu vkaza ſye ruka pyſſycz na ſty nye. A kdyz vzrzie kral a5) pyſmo, ale toto nenye6) gyſto, wydyely-ly fu ruku, kterzyz gfu przi tom ſtaly, nez pyſmo gſu wydyely. A kdyz ruka 15 zmyſſe,7 ſmuty ſie kral, a goho kolena trzaſucze ſie tepicfſta ſye w hro- madu, a zakrziczie welmy, aby przywedly hadaczie a kuzedlnyky Caldeiſke. I wecze k ny: ktery to pyſmo czyfty bude a wylozenye goho powie, w zlato- hlaw budes) odyen, a zlatu tkanyczy na hrdle bude [228a 1] myety.9) a bude trzicty w mem kralowftwy, toczyfi bude geden trzy10) knyezat, geffto wladnu purkrabiemy. a ony nemozechu pyſma czyſty. I wgyde kralowa, ne zena, yako prawy Jozef,11) ale baba podle porfvria12) neb matye podle Origena, I wecze ta kraly: Geft muz w kralowſtwy twem, gefíto ma duch bohow, gehozto dyed twoy vczynyl knyezetem cziaro- dyeynykow. toho powolay, tent tobie wffe13) powie. A kdyz wgide da- nyel, ſlyby gemu kral dary11) daty yako ſwrchu.15) On wecze: wſſeczky dary fobie mycy aneb gynemu day, a to pyſmo tobie16) czyſty budu y17) wylozym, kraly, wyefſ-ly, ze boh wyſoky byl dal kralowſtwie otczy twemu, an15) toho nepoznal? a proto on giedl ſyeno yako wol, az geho- poznal.18) a ty, kdyz ſy to wſſeczko wiedyel 29) wſſak proty bohu nebeſkemu 30 zdwyhl ſy ſye, a geho nadobye gſy poprznyl, dawage gie rukama neczy- ſtyma, a pygie z nycho chwalyl ſy bohy, geſſto any gſu bohy21) zywy any czygy. a boha toho 22) geſſto twe dutye w ſwu ruku gma, nechwallyl ſy. Mane Proto23) pyſmo toto przied tebu geft pfano: Mane, techel, fares. To takto21) wzny: Czyfflo, przywieffenye, rozdyelenye. Toho25) geft taky fmyfl: techel. 35 [228a 2] Przieczietl boh kralowſtwie twe, toczyff naplnyl, a to geſt rzieczieno w podobenſtwy penyez, ze ge prziecztu,26) wezmu a ſchowagy. Przywiefſen ſy na waze a nalezen ſy monye mage, toczyſſ prawym ſudem bozym men zyw budeff, nezly ſye nadyegeſf. rozdyeleno geft kralowſtwie twe a dano medys a perfis,27) aneb zlomeno geft kralowftwie twe, neb fares to geft 40 zlamanye. I da28) kral dary danyely,29) yakoz30) byl ſlybyl.* Te noczy giechu babylon.31) Neb Tyrus rozdyelyl byl euffraten daleko ot myefta na mnohe potoky, aby v myeſta brod vczynyl, a tudy neprzietele weffly do myefta
Strana 510
510 Danyelis. pod zed. I by32) zabyt balthazar, a darius vwaza ſie w kralowſtwie leta ſweho bezmal cztyrzidczateho33) druheho. neb Tyrus na wſſem ho cztieffe31) yako ſtarfſieho. A ze te noczy wydyenye yato geſt myefto, vkazuge fie 45 w Ifaya ;35) neb on mlvwie k balthazar36) wecze: Poſtaw ſtol, patrzs37) wy- hleday,38) gefftot gyedye a pygy, wſtante, knyezata, wezmyete 39)fftyty. Niekterzy prawie, by matka balthafar,40) pro nyzto byla vczynyena wy- futa zahrada, byla dczy daríj.411) [228b 11 A protoz42) ze balthafar ſyna nemyegieffe, poſpiechafſe darius obdrziety kralowftwie. * aneb proto, ze mnyeſſe, by neprzietele goho gyz ot nyeho otſ- tupyly, kdyz biechu ony otgiely, aby potok ohledaly a rozdyelyly, aby k myeftu brod vczynyly. ** wſſak ge tuto danyel nebyl ſymonyakem, toczyfí ſwatopro- Symoniacq. dacz,43) ze ge wzal, czo441) mu dobrowolnye daly. 1) K. Š. danielowo. 2) K. v. 3) za tím přetrž. gegi. 4) K. Jozephq. 5) K. Š. ruku a. 6) K. to. 7) Š. zmiziefſe. 8) přetrž.; K. odien bude. 3) K. micti bude. 10) K. ze trzi. 11) K. porphirius. 12) K. Jozepha. 13) K. wífeczko. 11) K. dary kral. 15) K. ſwrchu rzeczeno gt. 15) sch. v K. 17) K. a. 18) K. a on. 19) Š. y poznal. 20) K. widiel. 21) Š. bohowe; v K. sch. 22) K. tweho. 23) K. protoz. 21) K. tak. 23) K. to. 26) K prze- cztucz. 27) Š. Medíkym a Perſkym. 28) Š. dal. 29) K. Š. danielowi. 30) K. yako 31) K. dobychu babilona. 32) Š. byl. 33) K. trzidczateho. 31) K. cztil. 33) K. Š. Iza- yaffi. 36) Š. Balthazarowi. 37) K. Š. patrz. 38) K. a wyhledy (!). 39) K. a wezmiete. 40) K. Š. Balthazarowa. 41) K. Š. dariowa. 42) K. proto; ze sch. v Š. 43) Š. fwato- prodawacz. 44) K. czo gſu. IIs. 21.) 50 55 Kap. IX.] Sedme wydyenye danyelowo.1) Edme wydyenye danyelowo: darius wzem danyele y wede ho s ſebu do medyam. a byefle danyel geden ze trzy vrziedlnykow, gefíto wladnyechu2) Sto a dwadcziety. ale w danyely3) duch bozy biefſe nad gyne. I myſleſſe kral poſtawyty geho nade wſſym kralowſtwym. a proto knyezata zawydyechu gemu, y hledachu omlvwy,4) aby geho obzalowaly 5 v boka kralowa, toczyff proto, ze geſt byl v boka kralowa. 5) Prawie zyde, ze hledachu omlvwy6) w rzieczy dotczienym, powolenym, poſelftwym k kralowey") neb nyekterey5) zenymye kralowye. I nemozechu zadnes) wýny nalezty,10) proto ze byl wyerny; a proto biefſe nad poklady, yakol1) prawy Jozefus, neb tak welmy byl ſprawedlywy, ze darow, gefíto gemu 10 dawaly, nechtiel braty a wzhrdal gymy. I weczechu knyezata: nena- leznem omlywy12) proty nyemu gedno w zakonye boziem geho boha. y radychu kraly rzkucz: wſſyczkny13) knyezata kr lowſtwie tweho y popo- prawcze y ſudczie vradyly ſu ſye, ze ktoz by koly [228b 2] wiek14) proſyl czoz kolywiek11) od kterehoz kolywiek14a) boha neb czlowieka az za trzidcziety 15 dny, gedno od tebe, kraly. aby ten byl puſſczien w giezero lwowe ;15) a proto potwrd toho ſmyfla16) a pyſí to vſtawenye. y powoly kral, y del7) danyel do ſweho domu, a otewrzew okna w ſyeny ſwey18) proty geruzalem19) trzy [Dan. 6.]
510 Danyelis. pod zed. I by32) zabyt balthazar, a darius vwaza ſie w kralowſtwie leta ſweho bezmal cztyrzidczateho33) druheho. neb Tyrus na wſſem ho cztieffe31) yako ſtarfſieho. A ze te noczy wydyenye yato geſt myefto, vkazuge fie 45 w Ifaya ;35) neb on mlvwie k balthazar36) wecze: Poſtaw ſtol, patrzs37) wy- hleday,38) gefftot gyedye a pygy, wſtante, knyezata, wezmyete 39)fftyty. Niekterzy prawie, by matka balthafar,40) pro nyzto byla vczynyena wy- futa zahrada, byla dczy daríj.411) [228b 11 A protoz42) ze balthafar ſyna nemyegieffe, poſpiechafſe darius obdrziety kralowftwie. * aneb proto, ze mnyeſſe, by neprzietele goho gyz ot nyeho otſ- tupyly, kdyz biechu ony otgiely, aby potok ohledaly a rozdyelyly, aby k myeftu brod vczynyly. ** wſſak ge tuto danyel nebyl ſymonyakem, toczyfí ſwatopro- Symoniacq. dacz,43) ze ge wzal, czo441) mu dobrowolnye daly. 1) K. Š. danielowo. 2) K. v. 3) za tím přetrž. gegi. 4) K. Jozephq. 5) K. Š. ruku a. 6) K. to. 7) Š. zmiziefſe. 8) přetrž.; K. odien bude. 3) K. micti bude. 10) K. ze trzi. 11) K. porphirius. 12) K. Jozepha. 13) K. wífeczko. 11) K. dary kral. 15) K. ſwrchu rzeczeno gt. 15) sch. v K. 17) K. a. 18) K. a on. 19) Š. y poznal. 20) K. widiel. 21) Š. bohowe; v K. sch. 22) K. tweho. 23) K. protoz. 21) K. tak. 23) K. to. 26) K prze- cztucz. 27) Š. Medíkym a Perſkym. 28) Š. dal. 29) K. Š. danielowi. 30) K. yako 31) K. dobychu babilona. 32) Š. byl. 33) K. trzidczateho. 31) K. cztil. 33) K. Š. Iza- yaffi. 36) Š. Balthazarowi. 37) K. Š. patrz. 38) K. a wyhledy (!). 39) K. a wezmiete. 40) K. Š. Balthazarowa. 41) K. Š. dariowa. 42) K. proto; ze sch. v Š. 43) Š. fwato- prodawacz. 44) K. czo gſu. IIs. 21.) 50 55 Kap. IX.] Sedme wydyenye danyelowo.1) Edme wydyenye danyelowo: darius wzem danyele y wede ho s ſebu do medyam. a byefle danyel geden ze trzy vrziedlnykow, gefíto wladnyechu2) Sto a dwadcziety. ale w danyely3) duch bozy biefſe nad gyne. I myſleſſe kral poſtawyty geho nade wſſym kralowſtwym. a proto knyezata zawydyechu gemu, y hledachu omlvwy,4) aby geho obzalowaly 5 v boka kralowa, toczyff proto, ze geſt byl v boka kralowa. 5) Prawie zyde, ze hledachu omlvwy6) w rzieczy dotczienym, powolenym, poſelftwym k kralowey") neb nyekterey5) zenymye kralowye. I nemozechu zadnes) wýny nalezty,10) proto ze byl wyerny; a proto biefſe nad poklady, yakol1) prawy Jozefus, neb tak welmy byl ſprawedlywy, ze darow, gefíto gemu 10 dawaly, nechtiel braty a wzhrdal gymy. I weczechu knyezata: nena- leznem omlywy12) proty nyemu gedno w zakonye boziem geho boha. y radychu kraly rzkucz: wſſyczkny13) knyezata kr lowſtwie tweho y popo- prawcze y ſudczie vradyly ſu ſye, ze ktoz by koly [228b 2] wiek14) proſyl czoz kolywiek11) od kterehoz kolywiek14a) boha neb czlowieka az za trzidcziety 15 dny, gedno od tebe, kraly. aby ten byl puſſczien w giezero lwowe ;15) a proto potwrd toho ſmyfla16) a pyſí to vſtawenye. y powoly kral, y del7) danyel do ſweho domu, a otewrzew okna w ſyeny ſwey18) proty geruzalem19) trzy [Dan. 6.]
Strana 511
Danyelis. 511 czaſſy we dne, klekna na ſwa kolena modlefſe ſie za trzy hodyny. neb zyde 20 modlechu ſie w trziety hodynu a w ffeſtu a w dewatu, yakoz ſie czte o apo- fftolu, ze fic20) trzikrat przieſ den modleffe,21) a o petru a 022) Janowy, ze chodyechu do chramu na modlytby w dewatu hodynu. w trziety hodynu 1Skutk. 3./ modlechu ſie zyde, neb w tu hodynu23) na horzie ſynay dano gym bylo de- fatero bozie23a) przikazanye ot moyziefſe. w tu hodynu czierkew21) ſye [Erod. 29.) modly, neb w tu hodynu dan geſt duch ſwaty apofſtolom. w fſeſtu ho- [Skutk. 3.) dynu fie modle, neb w tu hodynu had myedyeny byl powzdwyzen25) na [Num. 21.) puffty. w26) tu hodynu czierkew27) modly ſye,28) neb tehdy kryftus byl powieffon29) na drziewic, w dewatu hodynu modle ſye, neb w tu dobu30) [Luk. 23.] dala ſkala wodu w Cades. a w tu31) czierkew modly ſye, neb tehdy z boku INum. 25.] kry [229a 1] ftowa kopym proklaneho tekla krew ſ wodu. A kdyz ony IJan 19.] muzic naleznu danyele, an ſye modly, obzalowachu geho32) przied kralem, ze przieſtupyl przikazanye vſtawene.33) I ſmuty ſye kral a przylozy ſrdcze, aby ho wyproftyl, y praczowa o to az do zapada3a) ſluncze. vrozumyewîſe tomu muzie weczechu: wiez to, zet geft prawo tohoto kralowſtwie, ze kralowa vſtawenye nemozem ruffyty. Tehdy vpuſtychu31) danyele w gezero lwowe,35) a zapeczy36) kral prſtenem ſwym kamen a prſteny ſwich fſlech- tyczow, gefſto myeſto dwerzy byl polozen. a neweczierziew kral wfſye noczy neſpal, a na vſwytye gyde k gezeru37) a placzie zawola: danyel,38) ſluho bozy, moze-ly tye wyproftyty boh twoy ot39) lwow? A on wecze: boh moy poſlal andyela ſweho, a ten zatworzyl4o) víta lwom, neb nenye we mnye nalezena zloft. Snad byl wydyel andyela, a to wydyenye flowe pericope, toczyfí rozeznanye. I wywedu41) danyele z giezera lwoweho,42) na nycziemz neurazeneho. I weczechu ty, kterzyz ho43) byly obzalowaly: Neſtalo ſie to bozym dywem a zpoſobenym,44) ale ze ſu ſyty byly lwowe. 45 kral tehdy kaza45) lwom mnoho mafſa daty. [229a 2] A kdyz ſye naſy- tychu.46) tehdy ty, gefíto byly danyele obzalowaly, wpufty w gezero47) y s zenamy y s dyetmy, a ony nedogydechu dna, az gie wzechu lwowe a wſſeczky gich koſty zetrziechu. Tehdy pfaty kaza47a) Darius wſſemu kra- lowſtwy ſwemu a4s) rzka: boyte ſye wſſyczkny boha danyelowa; nebt49) 50 ge on boh wieczny a zywy, na wieky wieczny.50) I nemahaîſe danyel mnoho dnow. A kdyz wſta, czynyeſſe ſkutky kralowy, ſnad hrob w he- cactanis,51) geffio y nynye geft, yakoz prawy Jozefus, tak dywny, ze ktoz gey kdy ohleda,52) mny, by toho dne byl vdyelan. A tu pohrziebugy krale medorum a perfarum a parthorum;53) a peczie toho porucziena bywa 55 tomu, ktoz geft knyez zydowſky; neb danyel byl zyd a ten hrob vczynyl.51) 25 30 35 40 1) sch. v K. 2) K. wladli. 3) Š. Danyelowi. 4) K. przycziny. 5) K. obzalo- wali przed kralem (ost. sch.). 6) K. przycziny neb zaluſku. 7) Š. kralowe. 8) Š. niektere; K aneb k nicktere. 3) K. yzadne. 10) K. naleſti. 11) K. yakoz. 113) Š. mu. 12) K. przy- cziny. 13) K. wſficzka. 14) K. zacz kolwiek. 143) K. kolwiek. 15) K. wpuſſtien w yamulwowu. 16) K. nalezu 17) K. gide. 18) Š. ſwe; K. ſwe w fieni. 13) K. Š. Jerufalemu. 20) K. ſe gt. 21) K. modlil. 22) sch. v K. 23) modlechu — hodynu sch. v Š. 23a) sch. v K. 24) K. czerkew. 25) K. Š. pozdwizen. 26) K. a w. 27) Š. czierker (!). 28) K. czerkew ſe
Danyelis. 511 czaſſy we dne, klekna na ſwa kolena modlefſe ſie za trzy hodyny. neb zyde 20 modlechu ſie w trziety hodynu a w ffeſtu a w dewatu, yakoz ſie czte o apo- fftolu, ze fic20) trzikrat przieſ den modleffe,21) a o petru a 022) Janowy, ze chodyechu do chramu na modlytby w dewatu hodynu. w trziety hodynu 1Skutk. 3./ modlechu ſie zyde, neb w tu hodynu23) na horzie ſynay dano gym bylo de- fatero bozie23a) przikazanye ot moyziefſe. w tu hodynu czierkew21) ſye [Erod. 29.) modly, neb w tu hodynu dan geſt duch ſwaty apofſtolom. w fſeſtu ho- [Skutk. 3.) dynu fie modle, neb w tu hodynu had myedyeny byl powzdwyzen25) na [Num. 21.) puffty. w26) tu hodynu czierkew27) modly ſye,28) neb tehdy kryftus byl powieffon29) na drziewic, w dewatu hodynu modle ſye, neb w tu dobu30) [Luk. 23.] dala ſkala wodu w Cades. a w tu31) czierkew modly ſye, neb tehdy z boku INum. 25.] kry [229a 1] ftowa kopym proklaneho tekla krew ſ wodu. A kdyz ony IJan 19.] muzic naleznu danyele, an ſye modly, obzalowachu geho32) przied kralem, ze przieſtupyl przikazanye vſtawene.33) I ſmuty ſye kral a przylozy ſrdcze, aby ho wyproftyl, y praczowa o to az do zapada3a) ſluncze. vrozumyewîſe tomu muzie weczechu: wiez to, zet geft prawo tohoto kralowſtwie, ze kralowa vſtawenye nemozem ruffyty. Tehdy vpuſtychu31) danyele w gezero lwowe,35) a zapeczy36) kral prſtenem ſwym kamen a prſteny ſwich fſlech- tyczow, gefſto myeſto dwerzy byl polozen. a neweczierziew kral wfſye noczy neſpal, a na vſwytye gyde k gezeru37) a placzie zawola: danyel,38) ſluho bozy, moze-ly tye wyproftyty boh twoy ot39) lwow? A on wecze: boh moy poſlal andyela ſweho, a ten zatworzyl4o) víta lwom, neb nenye we mnye nalezena zloft. Snad byl wydyel andyela, a to wydyenye flowe pericope, toczyfí rozeznanye. I wywedu41) danyele z giezera lwoweho,42) na nycziemz neurazeneho. I weczechu ty, kterzyz ho43) byly obzalowaly: Neſtalo ſie to bozym dywem a zpoſobenym,44) ale ze ſu ſyty byly lwowe. 45 kral tehdy kaza45) lwom mnoho mafſa daty. [229a 2] A kdyz ſye naſy- tychu.46) tehdy ty, gefíto byly danyele obzalowaly, wpufty w gezero47) y s zenamy y s dyetmy, a ony nedogydechu dna, az gie wzechu lwowe a wſſeczky gich koſty zetrziechu. Tehdy pfaty kaza47a) Darius wſſemu kra- lowſtwy ſwemu a4s) rzka: boyte ſye wſſyczkny boha danyelowa; nebt49) 50 ge on boh wieczny a zywy, na wieky wieczny.50) I nemahaîſe danyel mnoho dnow. A kdyz wſta, czynyeſſe ſkutky kralowy, ſnad hrob w he- cactanis,51) geffio y nynye geft, yakoz prawy Jozefus, tak dywny, ze ktoz gey kdy ohleda,52) mny, by toho dne byl vdyelan. A tu pohrziebugy krale medorum a perfarum a parthorum;53) a peczie toho porucziena bywa 55 tomu, ktoz geft knyez zydowſky; neb danyel byl zyd a ten hrob vczynyl.51) 25 30 35 40 1) sch. v K. 2) K. wladli. 3) Š. Danyelowi. 4) K. przycziny. 5) K. obzalo- wali przed kralem (ost. sch.). 6) K. przycziny neb zaluſku. 7) Š. kralowe. 8) Š. niektere; K aneb k nicktere. 3) K. yzadne. 10) K. naleſti. 11) K. yakoz. 113) Š. mu. 12) K. przy- cziny. 13) K. wſficzka. 14) K. zacz kolwiek. 143) K. kolwiek. 15) K. wpuſſtien w yamulwowu. 16) K. nalezu 17) K. gide. 18) Š. ſwe; K. ſwe w fieni. 13) K. Š. Jerufalemu. 20) K. ſe gt. 21) K. modlil. 22) sch. v K. 23) modlechu — hodynu sch. v Š. 23a) sch. v K. 24) K. czerkew. 25) K. Š. pozdwizen. 26) K. a w. 27) Š. czierker (!). 28) K. czerkew ſe
Strana 512
512 Danyelis. modli. 29) K. powyffen. 30) Š. hodinu. 31) K. w tu hodinu. 32) K. ho. 33) sch. v K. 332) K. zapadu. 31) K. puftichu. 35) K. w Jamu mezi lwy. 36) K Š. zapeczeti. 37) K. yamie. 38) Š. Danieli. 39) K. ode. 40) K. za rziel. 11) K. wytahnu. 42) K. z yamy lwowe. 43) K. geho. 44) K. bozim dopuftienym. 15) K. Tehdy kaza kral. 46) K. na- fycziechu. 47) K. yamu. 47a Š. kazal. 48) sch. v K. 19) Š. neb. 50) K. ziwy a wieczny na wieky. 51) K. hecbactanis. 52) K, kdyz ho kto vhleda. 53) Š. Medſke, Perſke a Partíke. 54) K. byl vczynil. [Kap. X./ Oſmel) wydyenye.2) [Dan. 10. Žaim 44.] Sme3) wydyenye danyele4) Prweho leta daríí,5) ſyna afwery,6) a ten take aftragefſ flowiefſe. A ten ſobie podlaczy") kralowſtwye Caldeorum 8) Ya danyel vrozumyel ſem w knyhach Jeremye,9) aby byly naplnyeny, toczyf k naplnyeny fie przyblyzyly po plenyenye Jeruſalema leta ſedm- defateho, A proſyl ſem pana boha poſty y pytlem [229b 1] y10) popelem 5 a rzka: Sprawedlywy gfy, pane bozie, shrzieffylyll) ſme, zloft a krzywotu gîme vczynyly, a przywedl ſy gy12) na ny. profſyt,13) otwrat ſye hnyew twoy ot myefta tweho Jerufalem11) a ot hory twe ſwate. vkaz ſwu twarz nad twym domem ſwatym, geffto geft puſt. vílyff, pane bozic, a vkoy ſye, hoſpodyne, wzezrzy a vczyn, nemeſſkay.15) Ja gefſtye mlywiech, 10 y16) vzrziech muzie, toczyff gabriele w twarzy muzowey,17) y dotczie ſie mne w czaffu obiety, toczyff w15) gytrzſnye, a wecze: ot pocziatka proſby twe wyffel ge fuud wyprofftyenye ot pana boha. Ale yat ſem przyffel. abich tobie vkazal gy a take nyektere wieczy gyne,18) neb ſy ty muz zadoſty, toczyff zadafſ wiedyety18a) buduczie wieczy. A proto znamenay ta wy- 15 dyenye a rzicczy rozumyey yako zbytecznye. Tehdy mu zgiewy wyſwo- bozenye rodu czlowyeczieho duchownyc19b) buduczye ſkrze kryſta, ſnad geſſto naſtawalo, ale pro nyezto ſye modlefſe; prodlewa, neb potom o nvem prawyty20) bude: vſſlyffana onde: nerodte fic baty. Przyczyny take o zborzieny myefta y chramu ſkrze rzymany: Sedmdefat nedyel v [2295 2] 20 kraczeny gſu, toczyff myeſyeczne, neb ſu ty kratczie20a) nezly ſluneczne, na21) lyd twoy a nad2la) myeſto ſwate twe, aby bylo zatraczeno przie- ftupenye, a hrziech aby konecz wzal, a zloft a krzywota aby byla zahla- zena, a wieczna ſprawedlnoft aby byla przywedena a wydyena 22) a prorocz- ftwie aby bylo naplnyeno,23) a aby byl mazan ſwaty ſwatych. A proto 25 wyez a znamenay, ze ot wychozenie rzieczy, aby bylo opiet vdyclano geru- ſalem, az do kriſta wewody nedyel ſedm, a nedyel ſedmdeſat a dwie budu podpln a gedna, a tak geſt ſedmdefat. Tyemy flowy bozie wtyelowanye znamenawa andyel, genzto zakon a proroky naplnyl, hrziech otyal a ſprawedlnoft przywedl, a mazan geft olegem weſele nad swe towarzyfſe. 30 I prziedlozy nedyele, ale dnow a let, aby ſedm let byl geden tyden. Y prawy vkraczene, abichme vrozumyely leta myefieczowe, gelito gfu kratczie21) slunecznych gedenaft dny. Proto fedmdefat nedyel let flunecznych czynye let cztyrzy ſta a fedmdefat a pyet, proto geſt smyfl, ze ot wychozenye Dan. 9.]
512 Danyelis. modli. 29) K. powyffen. 30) Š. hodinu. 31) K. w tu hodinu. 32) K. ho. 33) sch. v K. 332) K. zapadu. 31) K. puftichu. 35) K. w Jamu mezi lwy. 36) K Š. zapeczeti. 37) K. yamie. 38) Š. Danieli. 39) K. ode. 40) K. za rziel. 11) K. wytahnu. 42) K. z yamy lwowe. 43) K. geho. 44) K. bozim dopuftienym. 15) K. Tehdy kaza kral. 46) K. na- fycziechu. 47) K. yamu. 47a Š. kazal. 48) sch. v K. 19) Š. neb. 50) K. ziwy a wieczny na wieky. 51) K. hecbactanis. 52) K, kdyz ho kto vhleda. 53) Š. Medſke, Perſke a Partíke. 54) K. byl vczynil. [Kap. X./ Oſmel) wydyenye.2) [Dan. 10. Žaim 44.] Sme3) wydyenye danyele4) Prweho leta daríí,5) ſyna afwery,6) a ten take aftragefſ flowiefſe. A ten ſobie podlaczy") kralowſtwye Caldeorum 8) Ya danyel vrozumyel ſem w knyhach Jeremye,9) aby byly naplnyeny, toczyf k naplnyeny fie przyblyzyly po plenyenye Jeruſalema leta ſedm- defateho, A proſyl ſem pana boha poſty y pytlem [229b 1] y10) popelem 5 a rzka: Sprawedlywy gfy, pane bozie, shrzieffylyll) ſme, zloft a krzywotu gîme vczynyly, a przywedl ſy gy12) na ny. profſyt,13) otwrat ſye hnyew twoy ot myefta tweho Jerufalem11) a ot hory twe ſwate. vkaz ſwu twarz nad twym domem ſwatym, geffto geft puſt. vílyff, pane bozic, a vkoy ſye, hoſpodyne, wzezrzy a vczyn, nemeſſkay.15) Ja gefſtye mlywiech, 10 y16) vzrziech muzie, toczyff gabriele w twarzy muzowey,17) y dotczie ſie mne w czaffu obiety, toczyff w15) gytrzſnye, a wecze: ot pocziatka proſby twe wyffel ge fuud wyprofftyenye ot pana boha. Ale yat ſem przyffel. abich tobie vkazal gy a take nyektere wieczy gyne,18) neb ſy ty muz zadoſty, toczyff zadafſ wiedyety18a) buduczie wieczy. A proto znamenay ta wy- 15 dyenye a rzicczy rozumyey yako zbytecznye. Tehdy mu zgiewy wyſwo- bozenye rodu czlowyeczieho duchownyc19b) buduczye ſkrze kryſta, ſnad geſſto naſtawalo, ale pro nyezto ſye modlefſe; prodlewa, neb potom o nvem prawyty20) bude: vſſlyffana onde: nerodte fic baty. Przyczyny take o zborzieny myefta y chramu ſkrze rzymany: Sedmdefat nedyel v [2295 2] 20 kraczeny gſu, toczyff myeſyeczne, neb ſu ty kratczie20a) nezly ſluneczne, na21) lyd twoy a nad2la) myeſto ſwate twe, aby bylo zatraczeno przie- ftupenye, a hrziech aby konecz wzal, a zloft a krzywota aby byla zahla- zena, a wieczna ſprawedlnoft aby byla przywedena a wydyena 22) a prorocz- ftwie aby bylo naplnyeno,23) a aby byl mazan ſwaty ſwatych. A proto 25 wyez a znamenay, ze ot wychozenie rzieczy, aby bylo opiet vdyclano geru- ſalem, az do kriſta wewody nedyel ſedm, a nedyel ſedmdeſat a dwie budu podpln a gedna, a tak geſt ſedmdefat. Tyemy flowy bozie wtyelowanye znamenawa andyel, genzto zakon a proroky naplnyl, hrziech otyal a ſprawedlnoft przywedl, a mazan geft olegem weſele nad swe towarzyfſe. 30 I prziedlozy nedyele, ale dnow a let, aby ſedm let byl geden tyden. Y prawy vkraczene, abichme vrozumyely leta myefieczowe, gelito gfu kratczie21) slunecznych gedenaft dny. Proto fedmdefat nedyel let flunecznych czynye let cztyrzy ſta a fedmdefat a pyet, proto geſt smyfl, ze ot wychozenye Dan. 9.]
Strana 513
Danvelis. 513 35 rzieczy, gijzto fie flybuge, aby bylo gerufalem opiet dyelano,25) 1230a 1] z do wewody26) kryſta vſſlo geft let myefieczovich cztyrzy fta a dewa- defat. A proto poczie beda poczitaty ot dwudczateho27) leta kralowftwie Artaxerfes,28) w nyemzto Neemyas, geho podczieffye,29) vproſyl v nyeho, aby byly nawraczeny zdy geruzalema, a nawraty gie w mnohey30) teſk- 40 nofty, yakoz ſye czte v wydyeny danyelowie. Neb w gedney31) rucze meczie drziechu a druhu kamenye kladyechu. Od toho, prawym, otpu- fftyenym ot krale wzateho az do kriftowa vmuczienye vſílo let myeſyecz- nych cztyrzy fta a dewadefat; a tu fummu let312) poczyta beda podle let kralowich, gefſto ſu vffly az do oſmeziczietmeho leta Tyberíí32) cziefarzie. A ynhed malytko wmyefyl33) danyel o vdyelany Jerufalema, vczynyenem ſkrze Neemía,31) a rzka: A opiet vdyelana bude vliczie a zdy gerufalema w teſknoſty czaffow. a ofmdefaty34a) nedyelech rozluczy danyel poſledny rzka:35) I potwrdy ſlybu mnohymy nedyelmy gednu. Tomu ma rozumyeno bity o trziech letech a o puol, w nychzto geſt kazal kriſtus, a to, czo ge36) 50 flybyl otczom, to ge potwrdyl. neb gyz trzy leta a puol toho tehodne ne- dawno [230a 2] bilo minulo. 45 Rubrica.37) A rozomyey3s) gedna, toczyſ polowyczie gednoho, to geſt trzy leta a puol, kdiz bil kriftus pokrfſtien,38a) a v polowyczi toho tehodne zbitecz- 55 neho v kôczie zahyne obiet y ſwatoft, Toczif kdyz prawda przigde, przie- ftanu ftieny. A w chramýe bude ohawnoft poplenýenýe, tocziz hrozne39) a otpufſczene40) obyety budu po ſmrty kriftowye, az do konczie ſwieta traty!1) bude to poplenyenye. A ſwrchu we czteny polozyl czafſy ſmrti kriſtowy a42) rzka: A po nedyelech ſedmdeſaty a dwu a podflifſ43) ſedm a potom- 60 nyey,11) geſto ſme15) na dwa dýeli rozdyelyly, zahuben bude kriftus, a nebude geho lyd, geſto bi ho zaprzýel, neb ſu rzyekly: nemame krale, gedno IJan 19.) cziefarzye.46) a gynde toho newyeme, otkud geft * a geffto sye potom die: IJan 7.] Y myeſto y dom poſwatny rozborzy lyd, k ſedmdeſaty nedyelem neprziſluſſie, ale proroczſkym czafſem k przichozeny kryſtowu a k ſmrty prorokowal, 65 czo myelo przigity lydu, kterzyz geho chtiel przigiety, rzka: I rozprafſy myeſto a dom [230b 1] poſwatny lyd rzymſky s wewodu47) ſwym przifſtym, a konecz geho poplenyenye,45) a po konczy bogie ot boha na wieky vſta- wene poplenvenye. A znamenai, ze ze dwu, geffto ſye tuto cztu,48) toczyff: mazan bude ſwaty ſwatych, a obyet zhyne, Takez ono, geffto obykly 70 rziekaty zydom: kdyz przigde ſwaty ſwatych, przieſtane waſſe maza,50) Affrican tomu wyczteny5l) Bedowu na pocziatku ſye ſgednawa, ale na konczy ſye neſgednawa, ale wſſak v male. neb neroztahuge az do52) ſedm- defat, gedno az do patnaſteho leta Tyberij53) Cziefarzie, w nyemzto gest kriftus pokrzíſczien, ale beda do oſmnaíteho leta,53a) iakoz53b) ſme ſwrchu 75 rziekly. Ale Tertulian poczyta54) ty nedyele ot prweho leta darij,51a) w nyemzto ge wyſtupila rziecz bozie k danyelowy ot andyela, aby opiet 33
Danvelis. 513 35 rzieczy, gijzto fie flybuge, aby bylo gerufalem opiet dyelano,25) 1230a 1] z do wewody26) kryſta vſſlo geft let myefieczovich cztyrzy fta a dewa- defat. A proto poczie beda poczitaty ot dwudczateho27) leta kralowftwie Artaxerfes,28) w nyemzto Neemyas, geho podczieffye,29) vproſyl v nyeho, aby byly nawraczeny zdy geruzalema, a nawraty gie w mnohey30) teſk- 40 nofty, yakoz ſye czte v wydyeny danyelowie. Neb w gedney31) rucze meczie drziechu a druhu kamenye kladyechu. Od toho, prawym, otpu- fftyenym ot krale wzateho az do kriftowa vmuczienye vſílo let myeſyecz- nych cztyrzy fta a dewadefat; a tu fummu let312) poczyta beda podle let kralowich, gefſto ſu vffly az do oſmeziczietmeho leta Tyberíí32) cziefarzie. A ynhed malytko wmyefyl33) danyel o vdyelany Jerufalema, vczynyenem ſkrze Neemía,31) a rzka: A opiet vdyelana bude vliczie a zdy gerufalema w teſknoſty czaffow. a ofmdefaty34a) nedyelech rozluczy danyel poſledny rzka:35) I potwrdy ſlybu mnohymy nedyelmy gednu. Tomu ma rozumyeno bity o trziech letech a o puol, w nychzto geſt kazal kriſtus, a to, czo ge36) 50 flybyl otczom, to ge potwrdyl. neb gyz trzy leta a puol toho tehodne ne- dawno [230a 2] bilo minulo. 45 Rubrica.37) A rozomyey3s) gedna, toczyſ polowyczie gednoho, to geſt trzy leta a puol, kdiz bil kriftus pokrfſtien,38a) a v polowyczi toho tehodne zbitecz- 55 neho v kôczie zahyne obiet y ſwatoft, Toczif kdyz prawda przigde, przie- ftanu ftieny. A w chramýe bude ohawnoft poplenýenýe, tocziz hrozne39) a otpufſczene40) obyety budu po ſmrty kriftowye, az do konczie ſwieta traty!1) bude to poplenyenye. A ſwrchu we czteny polozyl czafſy ſmrti kriſtowy a42) rzka: A po nedyelech ſedmdeſaty a dwu a podflifſ43) ſedm a potom- 60 nyey,11) geſto ſme15) na dwa dýeli rozdyelyly, zahuben bude kriftus, a nebude geho lyd, geſto bi ho zaprzýel, neb ſu rzyekly: nemame krale, gedno IJan 19.) cziefarzye.46) a gynde toho newyeme, otkud geft * a geffto sye potom die: IJan 7.] Y myeſto y dom poſwatny rozborzy lyd, k ſedmdeſaty nedyelem neprziſluſſie, ale proroczſkym czafſem k przichozeny kryſtowu a k ſmrty prorokowal, 65 czo myelo przigity lydu, kterzyz geho chtiel przigiety, rzka: I rozprafſy myeſto a dom [230b 1] poſwatny lyd rzymſky s wewodu47) ſwym przifſtym, a konecz geho poplenyenye,45) a po konczy bogie ot boha na wieky vſta- wene poplenvenye. A znamenai, ze ze dwu, geffto ſye tuto cztu,48) toczyff: mazan bude ſwaty ſwatych, a obyet zhyne, Takez ono, geffto obykly 70 rziekaty zydom: kdyz przigde ſwaty ſwatych, przieſtane waſſe maza,50) Affrican tomu wyczteny5l) Bedowu na pocziatku ſye ſgednawa, ale na konczy ſye neſgednawa, ale wſſak v male. neb neroztahuge az do52) ſedm- defat, gedno az do patnaſteho leta Tyberij53) Cziefarzie, w nyemzto gest kriftus pokrzíſczien, ale beda do oſmnaíteho leta,53a) iakoz53b) ſme ſwrchu 75 rziekly. Ale Tertulian poczyta54) ty nedyele ot prweho leta darij,51a) w nyemzto ge wyſtupila rziecz bozie k danyelowy ot andyela, aby opiet 33
Strana 514
314 Danyelis. byly zdyelany zdy Jeruzalema, a roztahuge ge az do gymanye, gefſto vczynyly ſu rzymene.55) A tak prziſluffye k ſedmdefaty nedyelem, gefíto geſt rzieczieno: myeſto a dom poſwatny rozborzy lyd ſ wewodu47) prziſſczym, 80 Zyde takto wykladagy: Sedmdefat nedyel vkraczeny glu nad lydem twym, Jako bi rziekl: O danyel, wyez, od tohoto [230b 2] dne, yako ſ tebu mlvwym. A to biefſe prwe leto darij,56) gefſto byl zabyl balthazara, a kralowſtwie kaldeorů57) do perſy a do medie58) przieneſli,59) az do ſedm- deſateho leta tydnow, toczyff cztyrzi ſta a dewadefat let, to fie twemu lydu 85 po kragich doſtane a przihody.** ale ſnad ne tymzeo) pravem aneb61) rzadem, iakoz ſye prawy, neb zyde netbagy o rzadu; anyz ſye ſpolu wſſeczko ftane,62) ale nynye gedno a potom po mnohem czaſſu ſnad gyne. Nayprwe ſmyluge ſie nad tebu boh, acz geho63) budeſſ proſity, a budet hrziech ſhlazen, a konecz bude myety przieftupenye. neb nynye 90 pro ſborzienye myeſta a chramu lyd geſt61) v placzy, ale w kratkem czaſfu bude opraweno, a netolyko w fedmdefaty nedyelech to ſye ftane, nez narody ſye kryſtus a ſprawedlnoſt wieczna, a znamenano bude wydyenye a pro- roczftwie, aby [231a 1] prorok nebyl nalezen w Ifrahel,65) a aby byl mazan ſwaty ſwatych, O nyemzto prorok dye: mazal tye boh, boh twoy olegem 95 weſele nad twe towarzyftwo, genz dye: ſwiety65a) budte, neb ya gſem ſwat. A proto“6) wiez, ze od tohoto67) dne, w nyemzto nynye mlywym ſ tebu a bozy rziecz ſlybugy,68) ze ſye lyd wraty, a Jerufalem myeſto bude opraweno, az do kriſta a poplenyenye chramu aby byly nedyele69) czteny ſſedefat a dwie, a gynych ſedm, w nychzto podle rzadu ſweho dwie wieczy 100 budeta, o nychzto ſem drziewe rziekl, ze ſie lyd wraty, a opiet bude dyelana vlycze ot Neemya a Efdra. 70) a proto naypoſledy71) nedyel naplnyen bude fuud bozy w teſknoſty czaffow, kdyz opiet bude zborzen22) chram, a myeſto bude iato. neb po fedmdefaty73) nedyelech a ſedmy a po gedney71) zahuben bude kriſtus, a nebude geho lyd, geſſto by ho74a) zaprziel. Aneb, yako 105 zyde dyegy: nebude geho panowanye gefſto ſie nadal, by myel przigiety.73) A czo dyem o kriſtu, geſſto ma zahuben bity y zaprzien,76) a lyd owſfem opufftyen bity, a k tomu myeíto y poſwatny dom ma zborzien77) bity lydmy rzymſkymy s wewodu77) prziſſczym, toczyſſ s weſpeſianem. A kdyz ten vmrzie, a myne ſedm nedyel, [231a 2] toczyff78) bez gednoho 110 padefat let, helius Adrian, o nyemzto potom79) po zborzeny Jeruzalema myeſto helia vſtaweno geſt, otbogigiczie zydy,80) toczyfí protywne, my- ſtrowo ruffa woyſko boyuge prziemohlo, A tehdy zahynu obiet81) y ſwatoft, a tak az do ſkonanye ſwieta wiecz bude poplenyenye. Prawie zyde: ne- tbayte82) na to, ze prwe poczytagy fedm nedyel a potom fedmdefat a dwie, 115. a opiet geden na dwa dyely dyele, neb geſt ta rziecz zydowſka a ftare latyny, aby przied menſſym czyflem poczytal prwe wietſſy, yako tuto my83) podle wlaſtnoſty nafíeho yazyka rziekame: Abraham byl zyw Sto- a fedmdefat a piet let,81) a on proty tomu: Abraham zyw byl piet a ſedm- defat a ſto let. A proto ne tak, yakoz ſye czte, tak ſye naplny ſto a fedm- 120 defat a piet,85) ale aby wſſeczko bylo poczteno86) ſpolu, tak ge konecz
314 Danyelis. byly zdyelany zdy Jeruzalema, a roztahuge ge az do gymanye, gefſto vczynyly ſu rzymene.55) A tak prziſluffye k ſedmdefaty nedyelem, gefíto geſt rzieczieno: myeſto a dom poſwatny rozborzy lyd ſ wewodu47) prziſſczym, 80 Zyde takto wykladagy: Sedmdefat nedyel vkraczeny glu nad lydem twym, Jako bi rziekl: O danyel, wyez, od tohoto [230b 2] dne, yako ſ tebu mlvwym. A to biefſe prwe leto darij,56) gefſto byl zabyl balthazara, a kralowſtwie kaldeorů57) do perſy a do medie58) przieneſli,59) az do ſedm- deſateho leta tydnow, toczyff cztyrzi ſta a dewadefat let, to fie twemu lydu 85 po kragich doſtane a przihody.** ale ſnad ne tymzeo) pravem aneb61) rzadem, iakoz ſye prawy, neb zyde netbagy o rzadu; anyz ſye ſpolu wſſeczko ftane,62) ale nynye gedno a potom po mnohem czaſſu ſnad gyne. Nayprwe ſmyluge ſie nad tebu boh, acz geho63) budeſſ proſity, a budet hrziech ſhlazen, a konecz bude myety przieftupenye. neb nynye 90 pro ſborzienye myeſta a chramu lyd geſt61) v placzy, ale w kratkem czaſfu bude opraweno, a netolyko w fedmdefaty nedyelech to ſye ftane, nez narody ſye kryſtus a ſprawedlnoſt wieczna, a znamenano bude wydyenye a pro- roczftwie, aby [231a 1] prorok nebyl nalezen w Ifrahel,65) a aby byl mazan ſwaty ſwatych, O nyemzto prorok dye: mazal tye boh, boh twoy olegem 95 weſele nad twe towarzyftwo, genz dye: ſwiety65a) budte, neb ya gſem ſwat. A proto“6) wiez, ze od tohoto67) dne, w nyemzto nynye mlywym ſ tebu a bozy rziecz ſlybugy,68) ze ſye lyd wraty, a Jerufalem myeſto bude opraweno, az do kriſta a poplenyenye chramu aby byly nedyele69) czteny ſſedefat a dwie, a gynych ſedm, w nychzto podle rzadu ſweho dwie wieczy 100 budeta, o nychzto ſem drziewe rziekl, ze ſie lyd wraty, a opiet bude dyelana vlycze ot Neemya a Efdra. 70) a proto naypoſledy71) nedyel naplnyen bude fuud bozy w teſknoſty czaffow, kdyz opiet bude zborzen22) chram, a myeſto bude iato. neb po fedmdefaty73) nedyelech a ſedmy a po gedney71) zahuben bude kriſtus, a nebude geho lyd, geſſto by ho74a) zaprziel. Aneb, yako 105 zyde dyegy: nebude geho panowanye gefſto ſie nadal, by myel przigiety.73) A czo dyem o kriſtu, geſſto ma zahuben bity y zaprzien,76) a lyd owſfem opufftyen bity, a k tomu myeíto y poſwatny dom ma zborzien77) bity lydmy rzymſkymy s wewodu77) prziſſczym, toczyſſ s weſpeſianem. A kdyz ten vmrzie, a myne ſedm nedyel, [231a 2] toczyff78) bez gednoho 110 padefat let, helius Adrian, o nyemzto potom79) po zborzeny Jeruzalema myeſto helia vſtaweno geſt, otbogigiczie zydy,80) toczyfí protywne, my- ſtrowo ruffa woyſko boyuge prziemohlo, A tehdy zahynu obiet81) y ſwatoft, a tak az do ſkonanye ſwieta wiecz bude poplenyenye. Prawie zyde: ne- tbayte82) na to, ze prwe poczytagy fedm nedyel a potom fedmdefat a dwie, 115. a opiet geden na dwa dyely dyele, neb geſt ta rziecz zydowſka a ftare latyny, aby przied menſſym czyflem poczytal prwe wietſſy, yako tuto my83) podle wlaſtnoſty nafíeho yazyka rziekame: Abraham byl zyw Sto- a fedmdefat a piet let,81) a on proty tomu: Abraham zyw byl piet a ſedm- defat a ſto let. A proto ne tak, yakoz ſye czte, tak ſye naplny ſto a fedm- 120 defat a piet,85) ale aby wſſeczko bylo poczteno86) ſpolu, tak ge konecz
Strana 515
Danyelis. 515 125 135 140 wzalo. anyz mame newiedyety, ze nyekterzy rziekagy, ze geden tyden, o nyemzto ſye dye: Potwrdy ſlyb mnohym, tyden geden rozdyelen bud v weſpeſiana a adriana, aby podle hyſtorzie87) Jozephy86) Weſpefian a Tytus trzy leta a ffeft myefieczow myr s zydy byly vczynyly. Pak trzy leta [231b 1] a ffeft myefieczow za Adriana poczteny gfu, kdyz Jeruſalem owſſem zborzien geft, a zyde w hlucziech byty byly, tak aby z89) ſwich krayow byly wyhnany. Tuto prawie zyde, nemnoho tbagicz, ot prwnyeho90) leta darij,91) krale Perfarum,92) az do poſlednyeho?2a) wywraczenye Jeru- 130 falema, gefſto ſie za adriana93) przihodylo, poczytano ma bity olympiades, toczyfſ po cztyrzom neb po piety poczytagicz, Sto a ſedmdefat a cztyrzy, to geft91) cztyrzy fta a95) dewadefat ffeft let; a ty czynye nedyel zydowſkich dewadefat dewiet a trzy leta, kdyz choybas, wewoda96) zydowſky, byl poddawen.97) a Jerufalem az do zemye byl98) zborzien. * w99) zydowſkich knýchach, ze100) prawy, nenye lidu, kteri bi ho zaprzyel. A tomu pyſmu take moz dobrzie rozomyety: zahuben bude kryftus, a nebude geho lydu, by ho zaprziel.101) ale ot naſſeho przirozenye. ** Toczyff wiernym rozumyey, gefíto gfu fie obratyly k nyemu, yako kdyz102) bywaſſe, neb mnozy ſye wiecz obraczowachu nezly nynye, neb nynyeyſſy zyde a newierny radyeyfſe prziewratye, nezly by o kryſtowi wykladaty poyczyly. 1) Napsáno pův. Sedme, přetrž a vedle černě naps. ofme. 2) K. Š. (přid.) Da- nielowo. 3) Init. S přeškrtn.; vedle naps. malé O. 4) K. danielowo. 5) Š. Daria. 6) K. Afwerowa. 7) (!) K. Š. podtlaczi. 8) Š. Caldeyfke. 3) K. Š. Jeremiaffowych. 10) K. a. 11) K. zhrzeffili. 12) sch. v K. 13) Š. profymt. 14) K. Š. Jerufalema. 15) K. a nemeff- kay. 1b) K. a. 17) K. Š. muzowe. 18) ta dvě sl. sch. v K. 19) K. gine wieczy. 19a) K widieti. 19b) K. duchowne. 20) K. prawiti o niem. 20a) K. kratífi. 21) K. nad. 213) K. na 22) K. widienie. 23) K. fe naplnilo. 21) K. kratífi. 25) K. vdielano. 26) K. wey- wody. 27) K. dwatczateho. 28) K. Arthaxerfe. 29) K. pod czafie (!). 30) Š. mnohe 31) K. Š. gedne. 31a) sch. v Š. 32) Š Tiberia; K. ofmmetczitmeho leta Tyberia tifarzie 33) K. mezi to vmieffi. 34) K. Neemiaſſe. 313) K. o fedmdefati. 35) K. a rzka. 36) sch. v K 37) sch. v K. 38) K. Š. rozumicy 38a) K. pokrzítien. 39) sch. v Š. 40) K. opufftiene. 41) Š trwati. 12) sch. v K. 43) K. doflyfs. 44) Š. potomnie. 45) K. ſmy. 46) K. tiefarze. 17) K weywodu. 48) K. poplenie (!). 49) K. gſe czte. 30) nedops.; K. Š. mazanie. 51) K wyrczeni. 52) ta dvě sl. sch. v K. 33) K. Š. Tiberia, 33a) v Š. sch. 53b) K. yako 34) K. poczina poczitati. 51a) Š. daria. 53) fu sch. v K.; Š. Rzimane. 56) Š. Daria. 57) Š. Caldeyſke. 58) K. do Perfij a do Medij. 39) K. przieneſſli; Š. przineſli. 60) K. tiemz. 61) ta dvě sl. sch. v K. 62) K. wſfeczko ftane ſpolu. 63) K. ho. 61) K. ſe (!). 65) Š. Izraheli, c3a) K. ſwati. 66) K. fem ya ſwaty (též v Š.) a protoz. 67) K. toho. 58) K rziecz bozi a flibugi. 09) K. nedieli. 70) Š. Efdraffe. 71) Š. napoſledy. 72) K. opiet zborzi. 73) K. ſedmi defati. 41) Š. gedne. 712) K. gey. (v Š. sch.) 75) K. Š. przigiti. 76) K. zaprzien byti. 77) K. rozborzen. 78) sch. v Š. 73) sch. v K. 80) Š. otboyugiczie; K. od boyugiczich zidow. 81) K. obieti. 82) K. netbay. 83) K. my tuto. 81) K. let ziw. 85) K. piet leth. 86) K poczteno, bylo. 87) K. hiftorie. 88) K. Š. Jozephowy 89) K. s. 90) K. prweho. 91) Š. Daria. 92) Š. Perſke°. 22a) K. poſlednieyífieho. 33) K. Adryna (!). 94) ta dvě sl. sch. v K. 95) sch. v K. 95) K weywoda. 97) K. podawen; Š. poddan (!). 98) K. by. 99) K. v 100) sch. v. K. 101) A tomu — zaprziel sch. v K. 102) K. yakz kdy. 33*
Danyelis. 515 125 135 140 wzalo. anyz mame newiedyety, ze nyekterzy rziekagy, ze geden tyden, o nyemzto ſye dye: Potwrdy ſlyb mnohym, tyden geden rozdyelen bud v weſpeſiana a adriana, aby podle hyſtorzie87) Jozephy86) Weſpefian a Tytus trzy leta a ffeft myefieczow myr s zydy byly vczynyly. Pak trzy leta [231b 1] a ffeft myefieczow za Adriana poczteny gfu, kdyz Jeruſalem owſſem zborzien geft, a zyde w hlucziech byty byly, tak aby z89) ſwich krayow byly wyhnany. Tuto prawie zyde, nemnoho tbagicz, ot prwnyeho90) leta darij,91) krale Perfarum,92) az do poſlednyeho?2a) wywraczenye Jeru- 130 falema, gefſto ſie za adriana93) przihodylo, poczytano ma bity olympiades, toczyfſ po cztyrzom neb po piety poczytagicz, Sto a ſedmdefat a cztyrzy, to geft91) cztyrzy fta a95) dewadefat ffeft let; a ty czynye nedyel zydowſkich dewadefat dewiet a trzy leta, kdyz choybas, wewoda96) zydowſky, byl poddawen.97) a Jerufalem az do zemye byl98) zborzien. * w99) zydowſkich knýchach, ze100) prawy, nenye lidu, kteri bi ho zaprzyel. A tomu pyſmu take moz dobrzie rozomyety: zahuben bude kryftus, a nebude geho lydu, by ho zaprziel.101) ale ot naſſeho przirozenye. ** Toczyff wiernym rozumyey, gefíto gfu fie obratyly k nyemu, yako kdyz102) bywaſſe, neb mnozy ſye wiecz obraczowachu nezly nynye, neb nynyeyſſy zyde a newierny radyeyfſe prziewratye, nezly by o kryſtowi wykladaty poyczyly. 1) Napsáno pův. Sedme, přetrž a vedle černě naps. ofme. 2) K. Š. (přid.) Da- nielowo. 3) Init. S přeškrtn.; vedle naps. malé O. 4) K. danielowo. 5) Š. Daria. 6) K. Afwerowa. 7) (!) K. Š. podtlaczi. 8) Š. Caldeyfke. 3) K. Š. Jeremiaffowych. 10) K. a. 11) K. zhrzeffili. 12) sch. v K. 13) Š. profymt. 14) K. Š. Jerufalema. 15) K. a nemeff- kay. 1b) K. a. 17) K. Š. muzowe. 18) ta dvě sl. sch. v K. 19) K. gine wieczy. 19a) K widieti. 19b) K. duchowne. 20) K. prawiti o niem. 20a) K. kratífi. 21) K. nad. 213) K. na 22) K. widienie. 23) K. fe naplnilo. 21) K. kratífi. 25) K. vdielano. 26) K. wey- wody. 27) K. dwatczateho. 28) K. Arthaxerfe. 29) K. pod czafie (!). 30) Š. mnohe 31) K. Š. gedne. 31a) sch. v Š. 32) Š Tiberia; K. ofmmetczitmeho leta Tyberia tifarzie 33) K. mezi to vmieffi. 34) K. Neemiaſſe. 313) K. o fedmdefati. 35) K. a rzka. 36) sch. v K 37) sch. v K. 38) K. Š. rozumicy 38a) K. pokrzítien. 39) sch. v Š. 40) K. opufftiene. 41) Š trwati. 12) sch. v K. 43) K. doflyfs. 44) Š. potomnie. 45) K. ſmy. 46) K. tiefarze. 17) K weywodu. 48) K. poplenie (!). 49) K. gſe czte. 30) nedops.; K. Š. mazanie. 51) K wyrczeni. 52) ta dvě sl. sch. v K. 33) K. Š. Tiberia, 33a) v Š. sch. 53b) K. yako 34) K. poczina poczitati. 51a) Š. daria. 53) fu sch. v K.; Š. Rzimane. 56) Š. Daria. 57) Š. Caldeyſke. 58) K. do Perfij a do Medij. 39) K. przieneſſli; Š. przineſli. 60) K. tiemz. 61) ta dvě sl. sch. v K. 62) K. wſfeczko ftane ſpolu. 63) K. ho. 61) K. ſe (!). 65) Š. Izraheli, c3a) K. ſwati. 66) K. fem ya ſwaty (též v Š.) a protoz. 67) K. toho. 58) K rziecz bozi a flibugi. 09) K. nedieli. 70) Š. Efdraffe. 71) Š. napoſledy. 72) K. opiet zborzi. 73) K. ſedmi defati. 41) Š. gedne. 712) K. gey. (v Š. sch.) 75) K. Š. przigiti. 76) K. zaprzien byti. 77) K. rozborzen. 78) sch. v Š. 73) sch. v K. 80) Š. otboyugiczie; K. od boyugiczich zidow. 81) K. obieti. 82) K. netbay. 83) K. my tuto. 81) K. let ziw. 85) K. piet leth. 86) K poczteno, bylo. 87) K. hiftorie. 88) K. Š. Jozephowy 89) K. s. 90) K. prweho. 91) Š. Daria. 92) Š. Perſke°. 22a) K. poſlednieyífieho. 33) K. Adryna (!). 94) ta dvě sl. sch. v K. 95) sch. v K. 95) K weywoda. 97) K. podawen; Š. poddan (!). 98) K. by. 99) K. v 100) sch. v. K. 101) A tomu — zaprziel sch. v K. 102) K. yakz kdy. 33*
Strana 516
316 Danvelis. Kap. XI.I dewate wydienyc.1) DEwate wydyenye danyelowo, a to f druhym potomnym nyekterzy (Dan 10.) prawie, by bylo gedno. Ale Jeroný podle zydowſke prawdy prawy, ze gſtala) dwie, a tak geſt, a kazde bylo pſano w danyely zydowſky. A kazde wydyenye wydyel danyel, a proto wlaftenſky flowe wydyenye. Gedno wydyel zagyfte, ale druhe geft flyffal2) Leta trzietieho kralowſtwye Tyry,3) 5 krale perfarum,1) w ten den toho leta takto: Prweho leta daríj5) danyel rozumyege, [231b 2] ze naſtawa ſedmdeſate leto gymanye wyprofſczienye, proſy pana boha, aby darius a Cyrus wyſwobodyly lyd ſwoy, toczyff aby boh w nye wdechl woly wyſwobozenye f bozys) woly, aby gym fie7) otpuftyly nawratyty. a to wichozenye ot boha drziew zwieftowal gabriel danyelowy. 10 A tehdy pak darius zpoſobowafſe8) f rozmyſlem, aby dal otpufftyenye zydom, I zagide geho ſmrt y9) nedokona. Pak Tyrus9a) ot prweho leta kralowſtwie ſweho da gym tez ſwobodenftwie, vakoz myegiechu tu1o) rodylij, al1) otpufftyenye nawraczenye.* A ony pak12) bezmal wſfyczkny byly ſve rodyly w zemy Caldeyſkey,13) 15 a tu wladanye a gmyenye gmyegiechu, I wolechu 1i2) oftaty w zemy przyroze- ney,14) tak ze gich malo myſlefſe fie wratyty do Judeam,15) neb biechu leny a mrzczy, I mefíkachu az do trzietieho leta16) Tyry, toczyfí fedmde- fateho leta gymanye. Znamenaw to danyel, mnohem wietffy boleft toho myegiefſe nezly drziewe, I profieffe pana17) boha, 1232а 1] aby, yakoz 20 ge drziewe kralom dal myſl wyprofſczienye, aby takez dal lydu myflus) nawraczenye. I íta ſye proto trzietieho leta kralowſtwie Tyry,19) prweho myefiecze, prweho dne, Plakaſſe danyel trzy nedyele dnow.** I negiedl maſfa a wyna neokuſyl, any pozywal maſty myeſto laznye20) obicizegem perfarum.21)*** Pak dne cztrmezczietmeho,22) kdyz biefſe podle23) potoka 25 tygrys, vzrzie muzie, odyeneho w ruſſe platnyenem, ffnoru prziepaſaneho, a twarz geho yako blyſkota, oczy geho yako lampada22) horziecz, prſy tyela yako kriſolit, a ramena, bedra, holeny a nohy yako moſaz ſtwuczie,21) a rziecz geho yako mnohich hlas25) mlvwiecz. Pak muzie, gefto i nym byly, lekſſe ſye vteku, a ſam wydye [232 a 2] wydyenye, y pade na ſwu 30 twarz, a onen muz prziſtupy y26) pozdvyze geho,27) a poſyly ho28) a rzka: neboy ſye, danyel,29) neb od tohoto30) dne, prweho dne myefiecze, yakz ſy proſyl a31) polozil ſrdcze twe, aby ſie muczil32) przied bohem, vſlyffana gfu flowa twa, a wyffelt geft fuud ot boha o nawraczeny lydu. a toho dne chtyel ſem k tobie przigity, abych zwieftowal tobie, ale knyezie kra- 35 lowftwie perfarum33) odola my gedenmeziczietma31) dnow.**** A kdyz pak wygyde, vkaza ſye knyezie rziekow przyſſed, aby ſye protywyl knyeziety perfarum35) a mnye. I35a) vczynyl ſem nyekake meſſka- nyczko, ale gyzt36) gdu, abich tie vgyſtyl o nawraczeny lydu, a w tom nemam yzadneho pomocznyka, gedno mychala, nafſeho37) knyeze.38) Tye 40 dwie knyezietie,38a) rziekow a perfarum,39) prawy Jeronym, by byly zly andyele, geffto glu przylozeny tyema40) [232b 1] kralowſtwyma k oby-
316 Danvelis. Kap. XI.I dewate wydienyc.1) DEwate wydyenye danyelowo, a to f druhym potomnym nyekterzy (Dan 10.) prawie, by bylo gedno. Ale Jeroný podle zydowſke prawdy prawy, ze gſtala) dwie, a tak geſt, a kazde bylo pſano w danyely zydowſky. A kazde wydyenye wydyel danyel, a proto wlaftenſky flowe wydyenye. Gedno wydyel zagyfte, ale druhe geft flyffal2) Leta trzietieho kralowſtwye Tyry,3) 5 krale perfarum,1) w ten den toho leta takto: Prweho leta daríj5) danyel rozumyege, [231b 2] ze naſtawa ſedmdeſate leto gymanye wyprofſczienye, proſy pana boha, aby darius a Cyrus wyſwobodyly lyd ſwoy, toczyff aby boh w nye wdechl woly wyſwobozenye f bozys) woly, aby gym fie7) otpuftyly nawratyty. a to wichozenye ot boha drziew zwieftowal gabriel danyelowy. 10 A tehdy pak darius zpoſobowafſe8) f rozmyſlem, aby dal otpufftyenye zydom, I zagide geho ſmrt y9) nedokona. Pak Tyrus9a) ot prweho leta kralowſtwie ſweho da gym tez ſwobodenftwie, vakoz myegiechu tu1o) rodylij, al1) otpufftyenye nawraczenye.* A ony pak12) bezmal wſfyczkny byly ſve rodyly w zemy Caldeyſkey,13) 15 a tu wladanye a gmyenye gmyegiechu, I wolechu 1i2) oftaty w zemy przyroze- ney,14) tak ze gich malo myſlefſe fie wratyty do Judeam,15) neb biechu leny a mrzczy, I mefíkachu az do trzietieho leta16) Tyry, toczyfí fedmde- fateho leta gymanye. Znamenaw to danyel, mnohem wietffy boleft toho myegiefſe nezly drziewe, I profieffe pana17) boha, 1232а 1] aby, yakoz 20 ge drziewe kralom dal myſl wyprofſczienye, aby takez dal lydu myflus) nawraczenye. I íta ſye proto trzietieho leta kralowſtwie Tyry,19) prweho myefiecze, prweho dne, Plakaſſe danyel trzy nedyele dnow.** I negiedl maſfa a wyna neokuſyl, any pozywal maſty myeſto laznye20) obicizegem perfarum.21)*** Pak dne cztrmezczietmeho,22) kdyz biefſe podle23) potoka 25 tygrys, vzrzie muzie, odyeneho w ruſſe platnyenem, ffnoru prziepaſaneho, a twarz geho yako blyſkota, oczy geho yako lampada22) horziecz, prſy tyela yako kriſolit, a ramena, bedra, holeny a nohy yako moſaz ſtwuczie,21) a rziecz geho yako mnohich hlas25) mlvwiecz. Pak muzie, gefto i nym byly, lekſſe ſye vteku, a ſam wydye [232 a 2] wydyenye, y pade na ſwu 30 twarz, a onen muz prziſtupy y26) pozdvyze geho,27) a poſyly ho28) a rzka: neboy ſye, danyel,29) neb od tohoto30) dne, prweho dne myefiecze, yakz ſy proſyl a31) polozil ſrdcze twe, aby ſie muczil32) przied bohem, vſlyffana gfu flowa twa, a wyffelt geft fuud ot boha o nawraczeny lydu. a toho dne chtyel ſem k tobie przigity, abych zwieftowal tobie, ale knyezie kra- 35 lowftwie perfarum33) odola my gedenmeziczietma31) dnow.**** A kdyz pak wygyde, vkaza ſye knyezie rziekow przyſſed, aby ſye protywyl knyeziety perfarum35) a mnye. I35a) vczynyl ſem nyekake meſſka- nyczko, ale gyzt36) gdu, abich tie vgyſtyl o nawraczeny lydu, a w tom nemam yzadneho pomocznyka, gedno mychala, nafſeho37) knyeze.38) Tye 40 dwie knyezietie,38a) rziekow a perfarum,39) prawy Jeronym, by byly zly andyele, geffto glu przylozeny tyema40) [232b 1] kralowſtwyma k oby-
Strana 517
Danyelis. 517 kowany. neb andyel perſarum41) vſylowaſſe, aby zyde nebyly wyproſſczieny z panſtwie perſarum,39) neb ſie kochaſſe w gich muczieny, a take aby 45 famy mucziecz zydy tyeze12) hrzieffyly, a andyel rziekow praczowaſſe, aby ſamy a13) gymanye zydow ſ nymy ſſlo44) w panſtwie rziekow. wſſak rziehorz f.45) prawy, by byly dobrzy andyelowe, genzto vſylowachu, aby zyde nebyly geſſczie tak brzo wyprofſczieny, zda by w nych gefſtye czo bylo, gefíto by46) myelo oczyfíczieno byty, aby bylo oczyſſczeno yako nehet.47) Proto przyczyny ten muz: Gyz ſye wratym, abich boyowal proty knye- ziety48) perfarum,35) Awffak drziewe zwieftugy tobie to, czo geft49) prawdy v pyſmye wypraweno o nyekterich gynych, gychzto praczy neſelf. A ot prweho leta daríj30) modleſſe ſie proto danyel, aby ſtalo a potwrdylo ſye geho kralowſtwie, a pylen bieſſe o namveſtcziech kralowſtwie perfarum,to) 55 chtie gie wydyety. O gychzto wydyeny neb zgieweny ted bude praweno w defatem wydyeny, w3l) nyemzto nayprwe danyel mlywy takto rzka. * I dan byl ſud w drziewnyem wydyeny tu, kdez dye, ze fie wraty lyd a opiet vdyclano Jeruzalem.32) ** A odtud wzala czrkew53) ſwata puoft trzy nedyele pprzied bozym 60 narozenym,541) abichme zaſluzyly ſyna bozicho wydycty, chleb zadoſtywy. *** A odtud geſt wzato, ze v55) puoſtnych dnech negieme36) maſſa, a to prwe nalezeno bywa w Canonye, toczyſf w vſtaweny ſwateho pyſma, wzdrzzenve ot pokrma vczynyene, neb nemagy famy lazny nezly maíty. **** Znamenay mocz modlytby, toczyff andyel,57) geffto wladne58) 65 tu zemy, dobry-ly geft59) czyly zly, tak ten, yako o nyem potom powieme, knyeziety60) perfarum,61) nebt ge chtiel zydy zadrziety w per- ſydye,62) neb nechtvefſe gich doweſty do Judcam.63) 1) K (přid.) danielowo. 1a) S. gfa (!). 2) K. fliffal gt. 3) K. tyrij. 1) Š. Perſke". 5) Š Daria. 2) K z bozic. 7) K. ſe gim 8) K. ſpoſobowafſe. 3) K. a. sa) K. Cyrus. 10) sch. v K. I1) sch. v K. 12) v Š. dvakrát. 13) Š. Caldeyſke. 13a) Š. wolichu. 11) Š. przirozene 15) K. Š. zydowftwa. 16) za tím přetrž. darij; v K. Cyrij. 17) sch. v K. 18) K. mysl lidu 19) K Cyřij 20) K. lazny 21) Š. Perſkym. 22) K. cztyrmetczit- meho. 23) naps. dvakrát, druhé přetrž. 23a) Š. lampa. 21) K. Š. ftkwuczi. 25) K. hlas mnohych. 26) K. a; v Š. sch. 27) K. ho. 28) sch. v K. 29) Š. Danyeli. 30) Š. tohoto. 31) profyl a sch. v K. 32) K. mutil. 33) Š. Perſke“. 31) Š. geden- mezcietma; K. gedenmetczitma. 35) Š. Perſkemu. 33a) K. a. 36) K. giz. 33) K. nafſe 38) Š. kniczete. 38a) K. knizatie. 39) Š. Perſkeo 40) K. tiema dwiema. 11) Š. Perſky 12) K. tiezcze. 13) sch. v K. 11) K. z zidow f nymi fíli. 15) sch. v K.; S. Swaty. 16) K. by gefitie. 17) K. nehet A obe mozie tak dobrzie ſtati ze pro dobre dobrzi totiz dobrym vmyflem a zly pro zle naplnicne a. 18) K. krali. 49) K. ze. 50) Š. Daria. 51) K. o. 512) Š. vdielano bude. 52) celá pozn. sch. v K. 33) Š. czierkew; K. czerkew. 31) K. nawraczeniem. 55) K. w. 36) K. negedie. 57) K. andiela. 58) K. wladnu. 39) K. ge. 60) K. powieme potom knizati. 61) Š. Perſkemu. 62) K. perſidij. 63) Š. do zidowſtwa als do Judeam 50
Danyelis. 517 kowany. neb andyel perſarum41) vſylowaſſe, aby zyde nebyly wyproſſczieny z panſtwie perſarum,39) neb ſie kochaſſe w gich muczieny, a take aby 45 famy mucziecz zydy tyeze12) hrzieffyly, a andyel rziekow praczowaſſe, aby ſamy a13) gymanye zydow ſ nymy ſſlo44) w panſtwie rziekow. wſſak rziehorz f.45) prawy, by byly dobrzy andyelowe, genzto vſylowachu, aby zyde nebyly geſſczie tak brzo wyprofſczieny, zda by w nych gefſtye czo bylo, gefíto by46) myelo oczyfíczieno byty, aby bylo oczyſſczeno yako nehet.47) Proto przyczyny ten muz: Gyz ſye wratym, abich boyowal proty knye- ziety48) perfarum,35) Awffak drziewe zwieftugy tobie to, czo geft49) prawdy v pyſmye wypraweno o nyekterich gynych, gychzto praczy neſelf. A ot prweho leta daríj30) modleſſe ſie proto danyel, aby ſtalo a potwrdylo ſye geho kralowſtwie, a pylen bieſſe o namveſtcziech kralowſtwie perfarum,to) 55 chtie gie wydyety. O gychzto wydyeny neb zgieweny ted bude praweno w defatem wydyeny, w3l) nyemzto nayprwe danyel mlywy takto rzka. * I dan byl ſud w drziewnyem wydyeny tu, kdez dye, ze fie wraty lyd a opiet vdyclano Jeruzalem.32) ** A odtud wzala czrkew53) ſwata puoft trzy nedyele pprzied bozym 60 narozenym,541) abichme zaſluzyly ſyna bozicho wydycty, chleb zadoſtywy. *** A odtud geſt wzato, ze v55) puoſtnych dnech negieme36) maſſa, a to prwe nalezeno bywa w Canonye, toczyſf w vſtaweny ſwateho pyſma, wzdrzzenve ot pokrma vczynyene, neb nemagy famy lazny nezly maíty. **** Znamenay mocz modlytby, toczyff andyel,57) geffto wladne58) 65 tu zemy, dobry-ly geft59) czyly zly, tak ten, yako o nyem potom powieme, knyeziety60) perfarum,61) nebt ge chtiel zydy zadrziety w per- ſydye,62) neb nechtvefſe gich doweſty do Judcam.63) 1) K (přid.) danielowo. 1a) S. gfa (!). 2) K. fliffal gt. 3) K. tyrij. 1) Š. Perſke". 5) Š Daria. 2) K z bozic. 7) K. ſe gim 8) K. ſpoſobowafſe. 3) K. a. sa) K. Cyrus. 10) sch. v K. I1) sch. v K. 12) v Š. dvakrát. 13) Š. Caldeyſke. 13a) Š. wolichu. 11) Š. przirozene 15) K. Š. zydowftwa. 16) za tím přetrž. darij; v K. Cyrij. 17) sch. v K. 18) K. mysl lidu 19) K Cyřij 20) K. lazny 21) Š. Perſkym. 22) K. cztyrmetczit- meho. 23) naps. dvakrát, druhé přetrž. 23a) Š. lampa. 21) K. Š. ftkwuczi. 25) K. hlas mnohych. 26) K. a; v Š. sch. 27) K. ho. 28) sch. v K. 29) Š. Danyeli. 30) Š. tohoto. 31) profyl a sch. v K. 32) K. mutil. 33) Š. Perſke“. 31) Š. geden- mezcietma; K. gedenmetczitma. 35) Š. Perſkemu. 33a) K. a. 36) K. giz. 33) K. nafſe 38) Š. kniczete. 38a) K. knizatie. 39) Š. Perſkeo 40) K. tiema dwiema. 11) Š. Perſky 12) K. tiezcze. 13) sch. v K. 11) K. z zidow f nymi fíli. 15) sch. v K.; S. Swaty. 16) K. by gefitie. 17) K. nehet A obe mozie tak dobrzie ſtati ze pro dobre dobrzi totiz dobrym vmyflem a zly pro zle naplnicne a. 18) K. krali. 49) K. ze. 50) Š. Daria. 51) K. o. 512) Š. vdielano bude. 52) celá pozn. sch. v K. 33) Š. czierkew; K. czerkew. 31) K. nawraczeniem. 55) K. w. 36) K. negedie. 57) K. andiela. 58) K. wladnu. 39) K. ge. 60) K. powieme potom knizati. 61) Š. Perſkemu. 62) K. perſidij. 63) Š. do zidowſtwa als do Judeam 50
Strana 518
518. Danyelis. [Kap. XII.] dejate wydyenye Danyelowo. [232b 2] YA1) ot prweho leta daríj2) medy ſtach przied opatrzienym bozym IDan. 2.) profie, aby darius byl pofylnyen3) a potwrzen. A ynhed by przietworzenye, genz vstawnye geft w prorocziech, A vweden geft onen muz5) drziewe- rzieczieny, aneb pan boh mlvwie k danyelowy6) tak, a proto nyekterak geft podtemno") pyſmo: a nynye prawdu zwieſtugy tobie, neb gefſtye po da- 5 rium8) a cyrum,9) gefſto nynye gſu, trzie10) kralowe ſtanu w perfidye, Cambyfesl1) toczyff, Ermeydes12) welyky,13) darius, ſyn Ichapfis,14) a cztwrty xerfes, fyn daríj,15) bude nade wſfeczky, a zbudy wſſeczky proty kralowſtwy rzieczíkemu. O tom ſye czte, ze byl zapalyl18) athenas, a boy na lodech byl vczynyl v Salamyam, kdyz Sophones a enupedes flowutny biechu, 10 a ffemyftedes do perfam vtyekage, napyw fie krwel7) bykowe y zahynu 18) Tehdy onen muz, geffto mlywyl f andyelem,18a) opuffty wſſeczky krale az do allexandra welykeho. I wecze: ale15) wſtanet kral fylny a vczyny. czo ſie my bude lybyty, a kdyz ſtane,20) zetrzieno bude geho kralow [233a 1] ftwie21) a rozdyeleno bude we cztyrzy wietry nebie.21a) Neb w egyptye, gefſto geſt na poledne, prwy kralowal ptolomeq. ſyn lagy,22) w macedony phylyp, A to ge23) arideus, bratr allexandrow, geffto geft na zapad, hle- dyecz24) na Syrij a na24a) babyloníj a ſwrchnych myeſt, gefſto gſu k wichodu fluncze.* Seleucus Nicanor panowal w Afye a w ponto25) a w gynych kragiech tohoto okola,26) a Antygorus27) na polnoczy. a to podle wſſeho ſwieta kraiow 2) rziekly ſme. Ale kteryz ge23) w Judea, ten ma Syriam na polnocy, a na po- ledne ma egypt. O28) kralowstwy egipta a Syrie gedno, A to w tomto wydyeny danyel prawy, neb pod tyemy muczien geft lyd bozy gednak tuto, gednak tam. Pak po allexandru27) kralowal w egiptye ptolemeus,29a) ſyn lagy, A od toho potomny kralowe egipta ptolomey rzieczieny gfu. Potom kra- 25 lowal ptolomeus fyladelfus, potom ptolomeus euergetes, potom30) ptolo- meus filopater, potom ptolomeus epyfanes, potom ptolomeus filometer. w Syrij po allexandru kralowal Seleukus, potom [233a 2] Antyochus focer, ot nyehozto antyochy namyeftczi rzieczieny gfu, potom antyochus notreos, potom antiochus gallericus, potom antiochus31) welyky, potom 30 antyochus epyfanes.** O tyech pwy32) muz, mlywie k danyelowy, poczynage ot krale egipti,33) takto: I bude poſylen kral auſtri, toczyff egipty,33a) genz geſt na poledne. tot geft ptolomeus, fyn lagy, welmy fylny, az pyrrum,34) krale epyrotar 4,35) wyhnaneho nawraty w kralowſtwie. A prziemoh36) demotria,37) fyna an- 35 tygoníj, Seleuco kralowſtwie ſweho dyel, gefito antigonus byl gemu38) otyal, nawraty, Cyprum, fenycem a mnohe39) gyne kragyny y40) oftrowy gemu podda. Pak po nyem byll) ptolomeus fyladelfus, a ten prwy ot murzienyn wywedl cztyrzy Sta flonow, drziewiene wiezze wlozyw na nye a naſadyw na nye12) odyenczow ku pobity. A za nyeho fedmdeſat wi- 40 kladaczow ftwiely13) fu fie. Tent geft 4) boyowal proty antyochu theos, kraly Syrie,45) wſſak potom ſu ſie ſprzieznyly, neb antyochus poge zenu 15
518. Danyelis. [Kap. XII.] dejate wydyenye Danyelowo. [232b 2] YA1) ot prweho leta daríj2) medy ſtach przied opatrzienym bozym IDan. 2.) profie, aby darius byl pofylnyen3) a potwrzen. A ynhed by przietworzenye, genz vstawnye geft w prorocziech, A vweden geft onen muz5) drziewe- rzieczieny, aneb pan boh mlvwie k danyelowy6) tak, a proto nyekterak geft podtemno") pyſmo: a nynye prawdu zwieſtugy tobie, neb gefſtye po da- 5 rium8) a cyrum,9) gefſto nynye gſu, trzie10) kralowe ſtanu w perfidye, Cambyfesl1) toczyff, Ermeydes12) welyky,13) darius, ſyn Ichapfis,14) a cztwrty xerfes, fyn daríj,15) bude nade wſfeczky, a zbudy wſſeczky proty kralowſtwy rzieczíkemu. O tom ſye czte, ze byl zapalyl18) athenas, a boy na lodech byl vczynyl v Salamyam, kdyz Sophones a enupedes flowutny biechu, 10 a ffemyftedes do perfam vtyekage, napyw fie krwel7) bykowe y zahynu 18) Tehdy onen muz, geffto mlywyl f andyelem,18a) opuffty wſſeczky krale az do allexandra welykeho. I wecze: ale15) wſtanet kral fylny a vczyny. czo ſie my bude lybyty, a kdyz ſtane,20) zetrzieno bude geho kralow [233a 1] ftwie21) a rozdyeleno bude we cztyrzy wietry nebie.21a) Neb w egyptye, gefſto geſt na poledne, prwy kralowal ptolomeq. ſyn lagy,22) w macedony phylyp, A to ge23) arideus, bratr allexandrow, geffto geft na zapad, hle- dyecz24) na Syrij a na24a) babyloníj a ſwrchnych myeſt, gefſto gſu k wichodu fluncze.* Seleucus Nicanor panowal w Afye a w ponto25) a w gynych kragiech tohoto okola,26) a Antygorus27) na polnoczy. a to podle wſſeho ſwieta kraiow 2) rziekly ſme. Ale kteryz ge23) w Judea, ten ma Syriam na polnocy, a na po- ledne ma egypt. O28) kralowstwy egipta a Syrie gedno, A to w tomto wydyeny danyel prawy, neb pod tyemy muczien geft lyd bozy gednak tuto, gednak tam. Pak po allexandru27) kralowal w egiptye ptolemeus,29a) ſyn lagy, A od toho potomny kralowe egipta ptolomey rzieczieny gfu. Potom kra- 25 lowal ptolomeus fyladelfus, potom ptolomeus euergetes, potom30) ptolo- meus filopater, potom ptolomeus epyfanes, potom ptolomeus filometer. w Syrij po allexandru kralowal Seleukus, potom [233a 2] Antyochus focer, ot nyehozto antyochy namyeftczi rzieczieny gfu, potom antyochus notreos, potom antiochus gallericus, potom antiochus31) welyky, potom 30 antyochus epyfanes.** O tyech pwy32) muz, mlywie k danyelowy, poczynage ot krale egipti,33) takto: I bude poſylen kral auſtri, toczyff egipty,33a) genz geſt na poledne. tot geft ptolomeus, fyn lagy, welmy fylny, az pyrrum,34) krale epyrotar 4,35) wyhnaneho nawraty w kralowſtwie. A prziemoh36) demotria,37) fyna an- 35 tygoníj, Seleuco kralowſtwie ſweho dyel, gefito antigonus byl gemu38) otyal, nawraty, Cyprum, fenycem a mnohe39) gyne kragyny y40) oftrowy gemu podda. Pak po nyem byll) ptolomeus fyladelfus, a ten prwy ot murzienyn wywedl cztyrzy Sta flonow, drziewiene wiezze wlozyw na nye a naſadyw na nye12) odyenczow ku pobity. A za nyeho fedmdeſat wi- 40 kladaczow ftwiely13) fu fie. Tent geft 4) boyowal proty antyochu theos, kraly Syrie,45) wſſak potom ſu ſie ſprzieznyly, neb antyochus poge zenu 15
Strana 519
Danyelis. 519 45 Beronycem, [233b 11 dceru fyladelfy, otehnaw46) prwny zenu laudice. A kdyz ſie nawraty k myloſty muzie ſweho, y otrawy muzie toho giedem47 a fyna, gehoz byl przyval ot beronyky; a Gallera, ſyna ſweho, vczyny kralem Syrie.48) Pak Euergetes, gefſto podnykl fyladelfo, na pomítu bero- nyce feſtry popleny Syriam. Ale vſlyffaw, ze knyezata ſprzieznyly ſye19- proty nyemu, wraty ſye de egypta, tahna50) s ſebu welyke mnozſtwie lydu z Syria51) a modl dwa tyficze a piet ſet. Pak Gallericus dwa ſyny oftawy, Seleuca5la) a antyocha welykeho; ale antyochus zabyw bratra y kra- lowal fam,52) a sſtupyw s53) kralem phylopatrem egipta, y by41) prziemozen a po puffty vtyekage, gednak51) neby55) yat. pak po ſylopatru w egyptye 55 wznyczie epyfanes, a gfa cztyrz let. I poczie antyochus welyky gemu pro- tywnofty czynyty.56) a pak knyezata egypta pocziechu boyowaty57) za dyetye.58) pod epyſanem59) Onyas knyez, przigem mnoho zydow, vteczie do egipta, I przige ot krale kragynu, geffto flowieffe60) elyopoleos, a w nyel) vdvela chram, podobny chramu zydowſkemu. A prawie, ze ten Onyas knyez chcze82) naplnyty proroczîtwie Haye,63) geffto64) pſal: bude oltarz bozy w egiptye, [233b 2] a znamenye geho w kragynach geho. A ten chram traals5) dwie ftye a padefat let az do weſpeſiana; A ten myefto to. f1s. 19.) gefſto ſlulo Onya, a chram zborzyw wywraty. Pak antyochus welyky oſtawy dwa ſyny, Seleuca a antyocha epyfana;66) ale epifanes litywye 65 zahuby bratra a kralowa w Syria.67) Az dotudto z rzadu hyftorie68) mezy porfíríum a naffymy89) nenye vzadneho ſwara;70) a czoz fie potom czte,71) wyklada porfirius gedyne72) o antyochowy. neb wylozyl danyele, aby ho omlywyl. ale my fmyefitye wykladame o antyochowy a 073) antykriftowy, wffak nyektere zwlafſczie 79 0 antyochowy a nyektere o antykriftowy,74) Jako ono o antiochowy: A geducz chleb f nym etc. az dotudto: a przigdu nam75) rzymene na ſwich lody etc. Neb anty cho epyfanes76) dal feftru ſwu za zenu epifanowy, kraly Egipty,77) we lfty, a on przigie ot nye dwa fyny. Pak antyochus wgiede do egipta, iako by chtiel ohledaty feſtru a feſtrziencze, Pak mezy 75 krmyemy kaza zabity muzie feſtry ſwe a chtiel obdrziety egypt, ale egipffty muzſky fie oprnuchu78) gemu y wywrhu79) ho. a on pak po dwu letu wratyw [234a 11 fie y obleze allexandri. Pak poflowe rzymífty poſlany biechu k egiptſkym, aby ge wyſwobodyly; neb ſu fie f nymy byly80) ſprzieznyly. a kdyz ſie prziblyzichu, I wigyde proty nym antyochus. A kdyz ſtachu 80 na brziehu, wecze mu marcus publius lenas,81) geden z poflow: Starczisla) Conffele a lyd rzymſky przikazugy tobie, abyslb) otlehl ot gich prziatel. 82) A kdyz on pozada przymyerzie k otpowiedy, marcus okolo nyeho vczyny 83 cziaru v pieſku prutem a rzka iako drziewe:81) lyd rzymſky przikazuge tobie, aby newychazel z teto85) cziary, gelyz gym otpowieff.86) Antyochus wecze: kdyz fie rzymanom tak wydy, abich otlehl, tehdyt otſtupym. I wygiede87) z egipta. Takess) y to, geffto ſie bude prawyty o antyochowy, gedynke89) ma sye rozumyety o antykriftowy: I bude w zadoftech zenſkich. neb antykriſt czyſt bude pro zamyſlowanie zakona. a gefſto fie potom 50 60: 85
Danyelis. 519 45 Beronycem, [233b 11 dceru fyladelfy, otehnaw46) prwny zenu laudice. A kdyz ſie nawraty k myloſty muzie ſweho, y otrawy muzie toho giedem47 a fyna, gehoz byl przyval ot beronyky; a Gallera, ſyna ſweho, vczyny kralem Syrie.48) Pak Euergetes, gefſto podnykl fyladelfo, na pomítu bero- nyce feſtry popleny Syriam. Ale vſlyffaw, ze knyezata ſprzieznyly ſye19- proty nyemu, wraty ſye de egypta, tahna50) s ſebu welyke mnozſtwie lydu z Syria51) a modl dwa tyficze a piet ſet. Pak Gallericus dwa ſyny oftawy, Seleuca5la) a antyocha welykeho; ale antyochus zabyw bratra y kra- lowal fam,52) a sſtupyw s53) kralem phylopatrem egipta, y by41) prziemozen a po puffty vtyekage, gednak51) neby55) yat. pak po ſylopatru w egyptye 55 wznyczie epyfanes, a gfa cztyrz let. I poczie antyochus welyky gemu pro- tywnofty czynyty.56) a pak knyezata egypta pocziechu boyowaty57) za dyetye.58) pod epyſanem59) Onyas knyez, przigem mnoho zydow, vteczie do egipta, I przige ot krale kragynu, geffto flowieffe60) elyopoleos, a w nyel) vdvela chram, podobny chramu zydowſkemu. A prawie, ze ten Onyas knyez chcze82) naplnyty proroczîtwie Haye,63) geffto64) pſal: bude oltarz bozy w egiptye, [233b 2] a znamenye geho w kragynach geho. A ten chram traals5) dwie ftye a padefat let az do weſpeſiana; A ten myefto to. f1s. 19.) gefſto ſlulo Onya, a chram zborzyw wywraty. Pak antyochus welyky oſtawy dwa ſyny, Seleuca a antyocha epyfana;66) ale epifanes litywye 65 zahuby bratra a kralowa w Syria.67) Az dotudto z rzadu hyftorie68) mezy porfíríum a naffymy89) nenye vzadneho ſwara;70) a czoz fie potom czte,71) wyklada porfirius gedyne72) o antyochowy. neb wylozyl danyele, aby ho omlywyl. ale my fmyefitye wykladame o antyochowy a 073) antykriftowy, wffak nyektere zwlafſczie 79 0 antyochowy a nyektere o antykriftowy,74) Jako ono o antiochowy: A geducz chleb f nym etc. az dotudto: a przigdu nam75) rzymene na ſwich lody etc. Neb anty cho epyfanes76) dal feftru ſwu za zenu epifanowy, kraly Egipty,77) we lfty, a on przigie ot nye dwa fyny. Pak antyochus wgiede do egipta, iako by chtiel ohledaty feſtru a feſtrziencze, Pak mezy 75 krmyemy kaza zabity muzie feſtry ſwe a chtiel obdrziety egypt, ale egipffty muzſky fie oprnuchu78) gemu y wywrhu79) ho. a on pak po dwu letu wratyw [234a 11 fie y obleze allexandri. Pak poflowe rzymífty poſlany biechu k egiptſkym, aby ge wyſwobodyly; neb ſu fie f nymy byly80) ſprzieznyly. a kdyz ſie prziblyzichu, I wigyde proty nym antyochus. A kdyz ſtachu 80 na brziehu, wecze mu marcus publius lenas,81) geden z poflow: Starczisla) Conffele a lyd rzymſky przikazugy tobie, abyslb) otlehl ot gich prziatel. 82) A kdyz on pozada przymyerzie k otpowiedy, marcus okolo nyeho vczyny 83 cziaru v pieſku prutem a rzka iako drziewe:81) lyd rzymſky przikazuge tobie, aby newychazel z teto85) cziary, gelyz gym otpowieff.86) Antyochus wecze: kdyz fie rzymanom tak wydy, abich otlehl, tehdyt otſtupym. I wygiede87) z egipta. Takess) y to, geffto ſie bude prawyty o antyochowy, gedynke89) ma sye rozumyety o antykriftowy: I bude w zadoftech zenſkich. neb antykriſt czyſt bude pro zamyſlowanie zakona. a gefſto fie potom 50 60: 85
Strana 520
520 Danyelis. dye: boha maozym w ſwem myeftye cztyty bude, a to obyema ſluffie. neb maozym wzny pomocz w Jerufalemye, toczyfí modla Jouis. neb anty- 90 ochus polozil pomocz w Jerufalemie, toczyfí modlu90) Jowis, a antykrift dyabla yako boha, wladarzie ſweho,91) cztyty bude. A tak [234a2] nye- ktere famemu antykriftowy a nyektere antyochowy92) obecznye fluffegy. Pak antykriſtu ſamemu fluffie to, czo ſie potom dye: A poſtawy ſtan ſwoy a ſtoliczy ſwu morzy, toczyff poſtawy ſtan ſwoy ſtolycze ſwe93) w Jerufalemye, geffto geft mezy morzem mrtwym a czyreneum,94)*** a na huoru ſſlechetnu, toczyff huoru olywety, poſtawy ftan ſwoy, a przigde az na wyfoft gegy, toczyfí na to myeſto, i nyehoz boh wſtupyl. A yzadny nebude mu pomahaty, neb hlas bude vſlyffan v powietrzy rzka: vmrzy! a ynhed bleſk geho zarazy. Potom by wydyenye o gynych wieczy, toczyff o czaffu antykriftowu a 096) obraczeny zydow a o wzkrziefſeny mrtwich, rzka: A przigde czas, yakyz geſt nebyl, yakz gſu lyde pocziely bity, I ſtane mychal za ſyny lydu97) ſweho, a ſpaſen bude z nych kazdy, kteryz bude pſan w knyhach bozich. A mnozftwie wſſech, kterzyz9s) ſpye v prachu zemye, proczitye, 105 (Dan. 12.) gedny k wiecznemu zywotu a druzy w ruohotu,99) aby wzdy wydyely. [1s. 26.) zagyſte nedobrich, neb100) nemyloftywy wzat bude, aby newydyel chwaly bozie, ale aby wydyel ruhotu ſwu wzdyczky. A ty, danyely,101) znamenay knyhy, to [234b 1] czyfí pyf taynoſty, ale newykladay. przieydut mnozy. a mnohet102) bude vmyeníe. Jako bi rziekl: oſtaw potomnym materíj 103) 110 toczyff te rzieczy praczowanye.**** I zadafſe danyel wydyety 101) dokud by tralo105) protywenstwy antykriſtowo. I vzrzie knyezie perfarq 106) an ftogy na brziehu potoka, a knyezie rziekow, an ftogy na druhey107) ftranye, a muzie, obleczieneho w platnyene rucho, îtogiecz w proftrzied nad wodu, I wecze gemu: 108) dokud109) bude konecz tiech110) dywow? a on zdwyh obye ruczie przificze na zywem na wieky, zell1) do czaffa112) a czaſſow a pol czaſſa,112) to geſt do roka a za dwiel13) a za puol. A to bylo yako gyne wydyenye. I wecze danyel: pane myly, czo bude potom? al14) on wecze tyz czas, ale gynymy flowy, rzka: kdyz otyata bude wieczna obyet, a pozywana bude ohawnoſt 120 na poplenyenye, toczyfí kdyz oteymu fluzbu bozy a poplenye,115) tehdy antykrift ohawnye vkazie fie,116) aby mu ſye modlyly, tehdy bude dnow tyfycz dwie ftye a dewadefat, toczyff puol cztwrta leta. Potom wecze: A czo bude potom? to rziek:117) bla [234b 2] hoſlaweny, kteryz czieka a przigde k onyem trzy ſta a pietmeziczietma.118) Kdyz by dnom tyſyczy 125 dwiema ftoma a dewadefaty przydal pyet a cztyrziczety dnow, tehdy budu119) tyſycz trzy ſta trzidczety a piet dnow. A tak po ſmrty antykriftowie dano bude padlym cztyrzidcziety a pyet dny120) ku pokany, toczyfí blaho- flaweny bude, kteryz przigde po dnech przieftyhanye k dnom przidanye123) pokanye. A ty, danyel,122) zatyem poydeff123) k dokonanemu cziaffu zy- 130 wota ſweho a otpoczyneſſ, a na konczy dnow ſtaneff w ſwem loſu, toczyſſ wſtaneff w ſwem rzadu. 95 100 115
520 Danyelis. dye: boha maozym w ſwem myeftye cztyty bude, a to obyema ſluffie. neb maozym wzny pomocz w Jerufalemye, toczyfí modla Jouis. neb anty- 90 ochus polozil pomocz w Jerufalemie, toczyfí modlu90) Jowis, a antykrift dyabla yako boha, wladarzie ſweho,91) cztyty bude. A tak [234a2] nye- ktere famemu antykriftowy a nyektere antyochowy92) obecznye fluffegy. Pak antykriſtu ſamemu fluffie to, czo ſie potom dye: A poſtawy ſtan ſwoy a ſtoliczy ſwu morzy, toczyff poſtawy ſtan ſwoy ſtolycze ſwe93) w Jerufalemye, geffto geft mezy morzem mrtwym a czyreneum,94)*** a na huoru ſſlechetnu, toczyff huoru olywety, poſtawy ftan ſwoy, a przigde az na wyfoft gegy, toczyfí na to myeſto, i nyehoz boh wſtupyl. A yzadny nebude mu pomahaty, neb hlas bude vſlyffan v powietrzy rzka: vmrzy! a ynhed bleſk geho zarazy. Potom by wydyenye o gynych wieczy, toczyff o czaffu antykriftowu a 096) obraczeny zydow a o wzkrziefſeny mrtwich, rzka: A przigde czas, yakyz geſt nebyl, yakz gſu lyde pocziely bity, I ſtane mychal za ſyny lydu97) ſweho, a ſpaſen bude z nych kazdy, kteryz bude pſan w knyhach bozich. A mnozftwie wſſech, kterzyz9s) ſpye v prachu zemye, proczitye, 105 (Dan. 12.) gedny k wiecznemu zywotu a druzy w ruohotu,99) aby wzdy wydyely. [1s. 26.) zagyſte nedobrich, neb100) nemyloftywy wzat bude, aby newydyel chwaly bozie, ale aby wydyel ruhotu ſwu wzdyczky. A ty, danyely,101) znamenay knyhy, to [234b 1] czyfí pyf taynoſty, ale newykladay. przieydut mnozy. a mnohet102) bude vmyeníe. Jako bi rziekl: oſtaw potomnym materíj 103) 110 toczyff te rzieczy praczowanye.**** I zadafſe danyel wydyety 101) dokud by tralo105) protywenstwy antykriſtowo. I vzrzie knyezie perfarq 106) an ftogy na brziehu potoka, a knyezie rziekow, an ftogy na druhey107) ftranye, a muzie, obleczieneho w platnyene rucho, îtogiecz w proftrzied nad wodu, I wecze gemu: 108) dokud109) bude konecz tiech110) dywow? a on zdwyh obye ruczie przificze na zywem na wieky, zell1) do czaffa112) a czaſſow a pol czaſſa,112) to geſt do roka a za dwiel13) a za puol. A to bylo yako gyne wydyenye. I wecze danyel: pane myly, czo bude potom? al14) on wecze tyz czas, ale gynymy flowy, rzka: kdyz otyata bude wieczna obyet, a pozywana bude ohawnoſt 120 na poplenyenye, toczyfí kdyz oteymu fluzbu bozy a poplenye,115) tehdy antykrift ohawnye vkazie fie,116) aby mu ſye modlyly, tehdy bude dnow tyfycz dwie ftye a dewadefat, toczyff puol cztwrta leta. Potom wecze: A czo bude potom? to rziek:117) bla [234b 2] hoſlaweny, kteryz czieka a przigde k onyem trzy ſta a pietmeziczietma.118) Kdyz by dnom tyſyczy 125 dwiema ftoma a dewadefaty przydal pyet a cztyrziczety dnow, tehdy budu119) tyſycz trzy ſta trzidczety a piet dnow. A tak po ſmrty antykriftowie dano bude padlym cztyrzidcziety a pyet dny120) ku pokany, toczyfí blaho- flaweny bude, kteryz przigde po dnech przieftyhanye k dnom przidanye123) pokanye. A ty, danyel,122) zatyem poydeff123) k dokonanemu cziaffu zy- 130 wota ſweho a otpoczyneſſ, a na konczy dnow ſtaneff w ſwem loſu, toczyſſ wſtaneff w ſwem rzadu. 95 100 115
Strana 521
Danyelis. 521 * To ge, kdyz bude kralowaty, tehdy vmrzie.124) ** O tiech o wſſech pwy ſie dole o kazdem zwlaſſczíe, ale tuto 135 kratczie zmyenyge fie125) o nych, neb w tomto wydieny prawy ſye o nych. *** Skrze toto126) ſlowo mezy morzem127) rozumiel geft128) Geruzalem. **** Nenye ſwiedomyeyfſieho flowa w ſtarem zakonye o wzkrzie- ſſeny mrtwich a 0129) chwale ſwatych nezly flowo danyelowo. 1) K. DAnyel. 2) Š. Daria. 3) K. pofilen. 5) K. muz onen. 6) K. danieli. 7) K. gt niekterak potomne (!). s) K. darum. 9) Š. dariowi a Cyrowi. 10) K. trzi. 11) K. Perſydij a Cambiſe. 12) K. Š. Ermeydes. 13) K. wely (!). 11) K. ydapfis. 15) Š Dariuow. 16) K, zalapil (!). 17) K. krwi. 18) Š. zahynul. 18a) K. s da- nielem. 19) sch. v K. 20) K. wstane. 21) K. kralowstwie geho. 21a) K. nebe. 22) K. lay. 23) K. gt. 21) K. hledieti. 242) sch. v K. 25) Š. pontu. 26) K. okole; a sch. 27) K. Antygonus. 28) K. egipt ma a. 29) Š. Allexandrowi. 292) K. ptolomeus. 30) kralowal — potom sch. v K. 31) K. Antiochus. 32) K. prawi. 33) K. Egipta. 33a) Avſtrij totiz Egipta. 31) K. pirium 35) Š. Epirotíke°. 36) Š. przemohl. 37) K. demetria. 38) K. mu. 39) K. mnoho (!) 10) K a. 11) Š. byl; sch. v K. 12) K. na nie wloziw a na nie naſadiw. 43) K. ftkwieli; Š. ſwietili (!). 11) K. ge. 13) Š. Syrfkev. 46) K. Beronyceu, dezeru philodelphi odehnanu (!) 47) sch. v K. 18) Š. Syrſkym. 13) K. kniczata egipta przi- fihli ſobie 30) K. weda 31) Š. Syrij. 51a) K. Seleutha. 32) K. kralowa f ným (!). 53) K. ſe s. 51) K genak (!). 35) Š. nebyl. 56) K. protiwnoſti gemu czyniti. 57) K. boyowachu 58) K. dieti. 53) K. Epiphanem. 60) K. flula. 61) Š. w nie; K. w niem. 62) K. chtie. 63) Š. yzayaffowo. 61) K. geffto. yzaiafs. 65) Š. trwal. 66) K. Seleucum a Anthiochů pifanem. 07) K. Š. Syrij. 6s) Š. hiftorzie. 69) K. naffim. 70) K. fwaru. 71) K. czte to 72) K. gedne. 73) sch. v K. 4) K. Ankriftowi (!). 73) K. nan. 76) Š. a Epifanes. 77) Š Egipíkemu. 78) K oprziechu 79) K. a wyzenu 80) K byli ſ nymi. 81) sch v K. sia) Š. ftarffy. sib) Š. ale. 82) K. od nych przatel gegich. 83) K. Š. vczyni okolo nieho. 81) K. drziew. 85) K. teyto. 86) K. odpowied dafs. 87) K. Š. wygide. 88) K. Takez. 89) sch. v Š. 90) Š. modlu. 91) sch. v K. 92) Š. Anthiochi. 33) K. a ftoliczi ſwu. 31) Š. Cyrenenfkym. 96) sch. v K. 97) K. lida. 98) za tím přetrž. ſye. 93) K ruhani. 100) K ale. 101) K. daniel. 102) K. mnohe. 103) K. materzi. 101) K. wiedieti 105) Š. trwalo. 146) Š. Perſke. 107) Š. druhe. 108) K. mu. 109) Š. odkud; K. kdy. 110) K twych. 111) sch. v K. 112) K. Š czafu. 113) K. dwie letie. 114) sch. v K. 115) K. poplenim. 116) K. fe vkaze; Š. okaze ſe. 117) K. Š. rziekl. 118) Š. pietmezcietma; K. piet- metczitma. 119) K. bude. 120) K. dnow. 121) K. przidanym. 122) Š. Danijeli. 123) poydefs zatiem. 121) povn sch. v K. 125) Š. zmienuge; K. zmienka geft. 126) K. to. 127) K. morzie; mezy sch v K. 128) sch v K 129) sch v K. Tuto Iſtorziely o Suſannye. [Kap. XIII.) 5 Wydopys zufannyn,2) toho zyd nema w knyhach danyelowich, a nazwal gey baſny, ale toho neprzy, ze ſye geſt tak dalo, ale ze ſye w tom falefí czte o knyczy vkamenowanych, gefíto ge Jeremias prawy,3) by byly ſpaleny. A proto ze my prawyme, by gy popfal danyel, ano geden rziek gy pſal; a toho tudy potwrzugy, ze nyekake poſmyewanye ſtalo ſie w ſlowach1) gmenem ſtromowich, toczyfi Chyfe5) a priſe.6) * Neb takez poklamanye flow [235a 1] k ſtromowym gmenom nalezany bywagy w zydowſtwy.7) neb w prziekladany8) tomto gedno z tiech pokla-
Danyelis. 521 * To ge, kdyz bude kralowaty, tehdy vmrzie.124) ** O tiech o wſſech pwy ſie dole o kazdem zwlaſſczíe, ale tuto 135 kratczie zmyenyge fie125) o nych, neb w tomto wydieny prawy ſye o nych. *** Skrze toto126) ſlowo mezy morzem127) rozumiel geft128) Geruzalem. **** Nenye ſwiedomyeyfſieho flowa w ſtarem zakonye o wzkrzie- ſſeny mrtwich a 0129) chwale ſwatych nezly flowo danyelowo. 1) K. DAnyel. 2) Š. Daria. 3) K. pofilen. 5) K. muz onen. 6) K. danieli. 7) K. gt niekterak potomne (!). s) K. darum. 9) Š. dariowi a Cyrowi. 10) K. trzi. 11) K. Perſydij a Cambiſe. 12) K. Š. Ermeydes. 13) K. wely (!). 11) K. ydapfis. 15) Š Dariuow. 16) K, zalapil (!). 17) K. krwi. 18) Š. zahynul. 18a) K. s da- nielem. 19) sch. v K. 20) K. wstane. 21) K. kralowstwie geho. 21a) K. nebe. 22) K. lay. 23) K. gt. 21) K. hledieti. 242) sch. v K. 25) Š. pontu. 26) K. okole; a sch. 27) K. Antygonus. 28) K. egipt ma a. 29) Š. Allexandrowi. 292) K. ptolomeus. 30) kralowal — potom sch. v K. 31) K. Antiochus. 32) K. prawi. 33) K. Egipta. 33a) Avſtrij totiz Egipta. 31) K. pirium 35) Š. Epirotíke°. 36) Š. przemohl. 37) K. demetria. 38) K. mu. 39) K. mnoho (!) 10) K a. 11) Š. byl; sch. v K. 12) K. na nie wloziw a na nie naſadiw. 43) K. ftkwieli; Š. ſwietili (!). 11) K. ge. 13) Š. Syrfkev. 46) K. Beronyceu, dezeru philodelphi odehnanu (!) 47) sch. v K. 18) Š. Syrſkym. 13) K. kniczata egipta przi- fihli ſobie 30) K. weda 31) Š. Syrij. 51a) K. Seleutha. 32) K. kralowa f ným (!). 53) K. ſe s. 51) K genak (!). 35) Š. nebyl. 56) K. protiwnoſti gemu czyniti. 57) K. boyowachu 58) K. dieti. 53) K. Epiphanem. 60) K. flula. 61) Š. w nie; K. w niem. 62) K. chtie. 63) Š. yzayaffowo. 61) K. geffto. yzaiafs. 65) Š. trwal. 66) K. Seleucum a Anthiochů pifanem. 07) K. Š. Syrij. 6s) Š. hiftorzie. 69) K. naffim. 70) K. fwaru. 71) K. czte to 72) K. gedne. 73) sch. v K. 4) K. Ankriftowi (!). 73) K. nan. 76) Š. a Epifanes. 77) Š Egipíkemu. 78) K oprziechu 79) K. a wyzenu 80) K byli ſ nymi. 81) sch v K. sia) Š. ftarffy. sib) Š. ale. 82) K. od nych przatel gegich. 83) K. Š. vczyni okolo nieho. 81) K. drziew. 85) K. teyto. 86) K. odpowied dafs. 87) K. Š. wygide. 88) K. Takez. 89) sch. v Š. 90) Š. modlu. 91) sch. v K. 92) Š. Anthiochi. 33) K. a ftoliczi ſwu. 31) Š. Cyrenenfkym. 96) sch. v K. 97) K. lida. 98) za tím přetrž. ſye. 93) K ruhani. 100) K ale. 101) K. daniel. 102) K. mnohe. 103) K. materzi. 101) K. wiedieti 105) Š. trwalo. 146) Š. Perſke. 107) Š. druhe. 108) K. mu. 109) Š. odkud; K. kdy. 110) K twych. 111) sch. v K. 112) K. Š czafu. 113) K. dwie letie. 114) sch. v K. 115) K. poplenim. 116) K. fe vkaze; Š. okaze ſe. 117) K. Š. rziekl. 118) Š. pietmezcietma; K. piet- metczitma. 119) K. bude. 120) K. dnow. 121) K. przidanym. 122) Š. Danijeli. 123) poydefs zatiem. 121) povn sch. v K. 125) Š. zmienuge; K. zmienka geft. 126) K. to. 127) K. morzie; mezy sch v K. 128) sch v K 129) sch v K. Tuto Iſtorziely o Suſannye. [Kap. XIII.) 5 Wydopys zufannyn,2) toho zyd nema w knyhach danyelowich, a nazwal gey baſny, ale toho neprzy, ze ſye geſt tak dalo, ale ze ſye w tom falefí czte o knyczy vkamenowanych, gefíto ge Jeremias prawy,3) by byly ſpaleny. A proto ze my prawyme, by gy popfal danyel, ano geden rziek gy pſal; a toho tudy potwrzugy, ze nyekake poſmyewanye ſtalo ſie w ſlowach1) gmenem ſtromowich, toczyfi Chyfe5) a priſe.6) * Neb takez poklamanye flow [235a 1] k ſtromowym gmenom nalezany bywagy w zydowſtwy.7) neb w prziekladany8) tomto gedno z tiech pokla-
Strana 522
522 Danyelis. VDen. 13.] mow iakz kolywiek fie czte, ze kdyz byl knyez rziekl: pod trnem, Danyel wecze ſlowo, iako poſmyewagie ſie gmenu:9) rozſſtyepy tye na poly. wſſak 10 by bylo wymlvwnyegie, by byl rziekl: tak pod wrbu, a bylo by prziczy- nyeno ynhed: andyel bozy rozílcziepy tye. Tez poklamanye moz ſye ſtaty ſlowa ke9a) gmenu czafſa,10) iako kdyz by bylo rzieczieno: ſtalo ſye to vl0a) pondyely, a k tomu otpowiediel-ly by: poraz tye boh. a take k gmenul1) oſobie, iako: 12) zradyl krifta Judaff 13) ſud geho 11)boh. Tu 15 gyſtu hyftorzíj15) Origenes nazywa baſen w defatem ftromatum, tocziff nauczieny, ſnad podle ſkladanye, gefſto za obele a16) afteriſco17) ſlozyl a ftromata18) nazwal, neb ſkrze to nas plnyegie19) nauczil. ale wydy ſye. by to bylo vczynyeno za zadrzzeneho20) gietye, neb20a) danyel mlad bieffe, A Sufanna, zena Joachym,21) przielyfi kraſna bieſſe. I biefſta ſie na22) 20 ny rozpalyla dwa ftarczie, ſudczie toho leta, O nychzto dye boh ſkrze proroka: zloft a krzywota wyſtu [235a 2] pyla geft w babylonye ot ftarffich fudczow.23) Prawie zyde, ze zeny, w nyemzto tyto oklamachu, ze rziekachu: my gſme z pokolenye dawydowa, a z geho pokolenye ma ſye kriſtus narodity.** Ty ſu bily vſtawyly w obeczny czas, w nyemzto by 25 mohly nalezty famu Suſannu, I tagichu ſie w podpoledny 21)czas w fstyep- nyczi Elchie. I wgide Suzanna, chticcz fie25) omyty, toczifí mazaty podle obicziege zemye, I poſla po oley a po mydlo, toczyſí po mafty, aby gy przyneſly.*** A ſmygma wlaſtenſki to252) geft geczmen f plewamy, a z toho zeny 30 czynye warzienynu, ſnad k ſtwoſty26) twarzy. Tehdy bieziecze k ny ftarczi weczechu:27) Smyefſ ſie f namy, a nebot dyeme proty tobie ſwiedeczftwie czyzolozîtwie. I zwoly ſobie Sufanna vpadnuty w gich ruczie radyeyffy, nezly by ſhrziefſyla proty bohu. I zawola, a przybiehſſe ſluhy [235b 1] zaſtydyechu ſie, kdyz vſlyſſechu ſtarczie mlvwiecz. Pak druheho dne po- 35 ſtawena by28) proftrzied lydu Sufanna,29) A polozywfſe ftarczie30) rucze ſwogy31) na gegy hlawu, y ſwiedczieſta, ze gíta wydvela, by ona ſpolu- ſye ſmyeſyla f mladenczem, I potupichu gy k ſmrty. Jakoz byl obicziey proty kazdemu ſwiedeczîtwi. I zawola2) Sufanna k bohu32a) welyky hlaſem rzkucz: Pane bozye, ty wiefí, zet newynnye vmru. A kdyz gy gyz tieh- 40 nyechu33) na vkamenowanye, zbudy boh duch gednoho37) mladencze, gemuz gmeno danyel. a nema bity tyem wywrzeno,35) gefíto prawy, by danyel byl vmrziel, a w tu dobu byl zbuzen, a potô byl prorokem, ale ze w tu dobu zgiewyl pan boh, ze duch ſwaty geft w nyem, gefito drziewe iako tagie fie otpoczywaffe. I wecze danyel k lydu: wratte ſie k fudu, nebt ſu ffaleffne 45 ſwiedeczſtwie mlywyly proty ny.36) A kdyz przigydu,37) rozluczy danyel ftarczie rozno, a przywolaw gednoho wecze: pod kterym ſtromem wydyel fy ge mlvwiccz? 38) a on wecze: pod trnem. A pak druhy, kdyz by39) przy- wolan 40) wecze: pod ſlywu. I zawola lyd proty nym40a) pro neſgednanye, I zahubichu ge, toczyff dachu ge kraly, [235b 2] aby gie kazal zahubity. 50 I by39) danyel welykym mezy lydmy od toho dne. a kral45) aftriages42) przi- lozen by k otczom ſwym, a Cyrus przige kralowſtwie geho perfarum. 43)****
522 Danyelis. VDen. 13.] mow iakz kolywiek fie czte, ze kdyz byl knyez rziekl: pod trnem, Danyel wecze ſlowo, iako poſmyewagie ſie gmenu:9) rozſſtyepy tye na poly. wſſak 10 by bylo wymlvwnyegie, by byl rziekl: tak pod wrbu, a bylo by prziczy- nyeno ynhed: andyel bozy rozílcziepy tye. Tez poklamanye moz ſye ſtaty ſlowa ke9a) gmenu czafſa,10) iako kdyz by bylo rzieczieno: ſtalo ſye to vl0a) pondyely, a k tomu otpowiediel-ly by: poraz tye boh. a take k gmenul1) oſobie, iako: 12) zradyl krifta Judaff 13) ſud geho 11)boh. Tu 15 gyſtu hyftorzíj15) Origenes nazywa baſen w defatem ftromatum, tocziff nauczieny, ſnad podle ſkladanye, gefſto za obele a16) afteriſco17) ſlozyl a ftromata18) nazwal, neb ſkrze to nas plnyegie19) nauczil. ale wydy ſye. by to bylo vczynyeno za zadrzzeneho20) gietye, neb20a) danyel mlad bieffe, A Sufanna, zena Joachym,21) przielyfi kraſna bieſſe. I biefſta ſie na22) 20 ny rozpalyla dwa ftarczie, ſudczie toho leta, O nychzto dye boh ſkrze proroka: zloft a krzywota wyſtu [235a 2] pyla geft w babylonye ot ftarffich fudczow.23) Prawie zyde, ze zeny, w nyemzto tyto oklamachu, ze rziekachu: my gſme z pokolenye dawydowa, a z geho pokolenye ma ſye kriſtus narodity.** Ty ſu bily vſtawyly w obeczny czas, w nyemzto by 25 mohly nalezty famu Suſannu, I tagichu ſie w podpoledny 21)czas w fstyep- nyczi Elchie. I wgide Suzanna, chticcz fie25) omyty, toczifí mazaty podle obicziege zemye, I poſla po oley a po mydlo, toczyſí po mafty, aby gy przyneſly.*** A ſmygma wlaſtenſki to252) geft geczmen f plewamy, a z toho zeny 30 czynye warzienynu, ſnad k ſtwoſty26) twarzy. Tehdy bieziecze k ny ftarczi weczechu:27) Smyefſ ſie f namy, a nebot dyeme proty tobie ſwiedeczftwie czyzolozîtwie. I zwoly ſobie Sufanna vpadnuty w gich ruczie radyeyffy, nezly by ſhrziefſyla proty bohu. I zawola, a przybiehſſe ſluhy [235b 1] zaſtydyechu ſie, kdyz vſlyſſechu ſtarczie mlvwiecz. Pak druheho dne po- 35 ſtawena by28) proftrzied lydu Sufanna,29) A polozywfſe ftarczie30) rucze ſwogy31) na gegy hlawu, y ſwiedczieſta, ze gíta wydvela, by ona ſpolu- ſye ſmyeſyla f mladenczem, I potupichu gy k ſmrty. Jakoz byl obicziey proty kazdemu ſwiedeczîtwi. I zawola2) Sufanna k bohu32a) welyky hlaſem rzkucz: Pane bozye, ty wiefí, zet newynnye vmru. A kdyz gy gyz tieh- 40 nyechu33) na vkamenowanye, zbudy boh duch gednoho37) mladencze, gemuz gmeno danyel. a nema bity tyem wywrzeno,35) gefíto prawy, by danyel byl vmrziel, a w tu dobu byl zbuzen, a potô byl prorokem, ale ze w tu dobu zgiewyl pan boh, ze duch ſwaty geft w nyem, gefito drziewe iako tagie fie otpoczywaffe. I wecze danyel k lydu: wratte ſie k fudu, nebt ſu ffaleffne 45 ſwiedeczſtwie mlywyly proty ny.36) A kdyz przigydu,37) rozluczy danyel ftarczie rozno, a przywolaw gednoho wecze: pod kterym ſtromem wydyel fy ge mlvwiccz? 38) a on wecze: pod trnem. A pak druhy, kdyz by39) przy- wolan 40) wecze: pod ſlywu. I zawola lyd proty nym40a) pro neſgednanye, I zahubichu ge, toczyff dachu ge kraly, [235b 2] aby gie kazal zahubity. 50 I by39) danyel welykym mezy lydmy od toho dne. a kral45) aftriages42) przi- lozen by k otczom ſwym, a Cyrus przige kralowſtwie geho perfarum. 43)****
Strana 523
Danyelis. 523 Snad tuto ſie dokonawa czas, gehozto wyſwobozena geſt Sufana, kdyz Cyrus vczynyen by441) kralem45) perfarum46) a darius kralem47 55 medorum.48) aneb dokonan by czas potomnye hyftorzye,49) kteraz fie tuto poczyna: A gefitie ftaffe kralowftwie babylona,50) A bieffe w baby- lonye kral, o nyemzto ynhed prawyty budem. I bieffe danyel kwaſſenyn kralow pocztywy nade wſſeczky przately geho, gychzto51) gmena mlczy wydopis, wſſak moz ſye rozumyety, ze ge (Dan. 60 byl otecz balthazarow, aneb ſam balthazar,52) za nyehoz53) ſye ſtalo to54) ot danyele, 1236a 1] ze fie55) czte w baſny belowie a drakowie, gijzto zyd baſny nazywa proto, ze czte faleff w ny, a nepodobne prziekladanye56) abakuk.57) A prawy Jeronym, ze58) kdyz59) byl rziekl geho zyd takeho przieneſenve tyeleſneho, nykdyez sie geft neſtalo. I wecze geden wied, gefíto biefſe i nymy, ten prawyl,60) ze Ezechiel byl przieneſen z Caldea do Judeam. I poſmyewa ſie gemu zyd rzka:61) w pyſmye nad hlas Stogy, ze Ezechiel przienefen geft w duchu. A proto apofitol naff mudrzie geft mlywyl82) a rzka: lecz w tyele, lecz kromye tyela, newyedye, ale63) boh 12. Kor. 12./ wie. I wecze zyd, nycz w tey61) baſny proroczikeho ſye prawy, ale ſkutek 70 gedno z mudrofty vczynyeny o takem przieneſeny, neb geſt nepodobne. * Chife5) a priſe6) neygfu65) gmena, ale flowa pro pokly 1235a 11 nanye66) ſlywy a trna iako kratczie wynyklee. ** a prawie zyde, ze gita ta'7) byla aChab a Sedechias. a ty ge fíkwarzil88) kral babylona w ohny, iakoz prawy Jeronym. *** Neb, iakoz ge drziewe powiedyeno, ze magy maſty°9) myeſto laznyc, a ſkrze omytye rozumye fie mazanye. A ty dyeweczky przynefu maſt, ale ne wodu pany ſwey.70) Chod geft, geffto tuto czyny hyftoria, chtiecz fnad k drziewnyemu o Sufannye, aneb71) wiecz k potomnyemu o modle belowie aneb za czaffu ſmrty Aftriages,72) namyeftka Daríj,73) geho fyna zwoleneho, A tyry,74) fyna dczerzie75) geho aftriages, vczynyena geft o belowy, aneb 076) Sufannye, dokudz gefſtye kralowſtwie babylonſkee ktwiefſe. 1) K Tuto ſie prawi. 2) K. zuzanny. 3) K. Jeremiaſs prawil. 1) K. w ſlowech; Š. w flowiech. 5) K. chyze. 6) K. przyze. 7) K nalezeny bywa zidowftwie. 8) K przikladani. 9) K. gemu gmenu tomu. 3a) K. k gmenu. 10) K. Š. czaſu. 10a) Š. to v K. w. 11) K. ginemu. 12) za tím přetrž. zd. 13) K. Š. gida s. 14) K. ho. 13) K. hiftorij. 16) sch. v Š. 17) Š. fterifto; K. aftori to. 18) K. aftromata. 19) K. plniegi. 20) K. za drzewneho. 20a) K. ale. 21) Š. Joachymowa. 22) K. nad. 23) K. fudczy. 21) K. poledni. 25) K gſe 25a) Š. flowe to. 26) K. ktwoſti. 27) K lapiwífe gi weczechu k ni. 28) Š. byla. 23) K. by zufanna proftrzied lidu. 30) K. ftarczy. 31) K. fwe. 32) K. zwola. 32a) sch. v Š. 33) K giz gi wedechu. 31) sch. v K. 33) K. wierzeno. 36) K. Š. nic. 37) K. Š przigdu. 38) K. mluwiecz ſpolu. 39) Š. byl. 10) K. powolan. 40a) Š. proti nim lid. 41, K. pak. 12) Š Aftrages. 43) Š. Perſke. 41) K. Š. byl. 45) K. kral. 46) Š. Perſkym. 17) K. kral. 48) Š. Medíkym. 49) K. hiftorie. 50) Š. Babiloníke. 51) K. gehozto. 52) ta tři sl. sch. v Š. 53) K. niehozto. 54) sch. v K. 55) sch. v K. 56) K. z prziekladanie. 37) Š. Abakub (!). 58) sch. v Š. 59) K. kdyz mu. 60) K. prawi. 61) K. a rzka wſſak. 62) K. mluwil gt. 63) sch. v K. 61) Š w te. 55) za tím podtrž. flowa; K. ze negſu. 66) K. 65 75 80
Danyelis. 523 Snad tuto ſie dokonawa czas, gehozto wyſwobozena geſt Sufana, kdyz Cyrus vczynyen by441) kralem45) perfarum46) a darius kralem47 55 medorum.48) aneb dokonan by czas potomnye hyftorzye,49) kteraz fie tuto poczyna: A gefitie ftaffe kralowftwie babylona,50) A bieffe w baby- lonye kral, o nyemzto ynhed prawyty budem. I bieffe danyel kwaſſenyn kralow pocztywy nade wſſeczky przately geho, gychzto51) gmena mlczy wydopis, wſſak moz ſye rozumyety, ze ge (Dan. 60 byl otecz balthazarow, aneb ſam balthazar,52) za nyehoz53) ſye ſtalo to54) ot danyele, 1236a 1] ze fie55) czte w baſny belowie a drakowie, gijzto zyd baſny nazywa proto, ze czte faleff w ny, a nepodobne prziekladanye56) abakuk.57) A prawy Jeronym, ze58) kdyz59) byl rziekl geho zyd takeho przieneſenve tyeleſneho, nykdyez sie geft neſtalo. I wecze geden wied, gefíto biefſe i nymy, ten prawyl,60) ze Ezechiel byl przieneſen z Caldea do Judeam. I poſmyewa ſie gemu zyd rzka:61) w pyſmye nad hlas Stogy, ze Ezechiel przienefen geft w duchu. A proto apofitol naff mudrzie geft mlywyl82) a rzka: lecz w tyele, lecz kromye tyela, newyedye, ale63) boh 12. Kor. 12./ wie. I wecze zyd, nycz w tey61) baſny proroczikeho ſye prawy, ale ſkutek 70 gedno z mudrofty vczynyeny o takem przieneſeny, neb geſt nepodobne. * Chife5) a priſe6) neygfu65) gmena, ale flowa pro pokly 1235a 11 nanye66) ſlywy a trna iako kratczie wynyklee. ** a prawie zyde, ze gita ta'7) byla aChab a Sedechias. a ty ge fíkwarzil88) kral babylona w ohny, iakoz prawy Jeronym. *** Neb, iakoz ge drziewe powiedyeno, ze magy maſty°9) myeſto laznyc, a ſkrze omytye rozumye fie mazanye. A ty dyeweczky przynefu maſt, ale ne wodu pany ſwey.70) Chod geft, geffto tuto czyny hyftoria, chtiecz fnad k drziewnyemu o Sufannye, aneb71) wiecz k potomnyemu o modle belowie aneb za czaffu ſmrty Aftriages,72) namyeftka Daríj,73) geho fyna zwoleneho, A tyry,74) fyna dczerzie75) geho aftriages, vczynyena geft o belowy, aneb 076) Sufannye, dokudz gefſtye kralowſtwie babylonſkee ktwiefſe. 1) K Tuto ſie prawi. 2) K. zuzanny. 3) K. Jeremiaſs prawil. 1) K. w ſlowech; Š. w flowiech. 5) K. chyze. 6) K. przyze. 7) K nalezeny bywa zidowftwie. 8) K przikladani. 9) K. gemu gmenu tomu. 3a) K. k gmenu. 10) K. Š. czaſu. 10a) Š. to v K. w. 11) K. ginemu. 12) za tím přetrž. zd. 13) K. Š. gida s. 14) K. ho. 13) K. hiftorij. 16) sch. v Š. 17) Š. fterifto; K. aftori to. 18) K. aftromata. 19) K. plniegi. 20) K. za drzewneho. 20a) K. ale. 21) Š. Joachymowa. 22) K. nad. 23) K. fudczy. 21) K. poledni. 25) K gſe 25a) Š. flowe to. 26) K. ktwoſti. 27) K lapiwífe gi weczechu k ni. 28) Š. byla. 23) K. by zufanna proftrzied lidu. 30) K. ftarczy. 31) K. fwe. 32) K. zwola. 32a) sch. v Š. 33) K giz gi wedechu. 31) sch. v K. 33) K. wierzeno. 36) K. Š. nic. 37) K. Š przigdu. 38) K. mluwiecz ſpolu. 39) Š. byl. 10) K. powolan. 40a) Š. proti nim lid. 41, K. pak. 12) Š Aftrages. 43) Š. Perſke. 41) K. Š. byl. 45) K. kral. 46) Š. Perſkym. 17) K. kral. 48) Š. Medíkym. 49) K. hiftorie. 50) Š. Babiloníke. 51) K. gehozto. 52) ta tři sl. sch. v Š. 53) K. niehozto. 54) sch. v K. 55) sch. v K. 56) K. z prziekladanie. 37) Š. Abakub (!). 58) sch. v Š. 59) K. kdyz mu. 60) K. prawi. 61) K. a rzka wſſak. 62) K. mluwil gt. 63) sch. v K. 61) Š w te. 55) za tím podtrž. flowa; K. ze negſu. 66) K. 65 75 80
Strana 524
524 Danyelis. poklamanie. 67) K. ta dwa; u Š. sch. 68) Š. sfſkwarzil; K. ge fſkwarzil. 63) K. maſti magi. 70) S. ſwe. 71) K. Sufannu neb. 72) K. Aftriges. 73) Š Dariowa. 74) K. Cyrij. 75) Š. dczerzi. 76) K. ono o. [Kap. XIV./ O1) modle beel a o draku.2) Byefſe w babylonye modla gmenem beel, a dawachu gy na wſfaky Dan. 141 den dwanaîte archabee biely 3) te myeri kaldeorum,4) iako (phy zydowſka myera, aneb trzy modyos te myery welyke, a owecz cztyrzidczety, a wyna ffeft czbanow. A kral babylona5) modleffe ſie gy6) na wſſaky den a rzie- kafſe danyelowy: procz fie nemodlyff [236a 2] belowy? a on wecze: 5 nemodlym fie ya vczynyenym bohom,8) nez ſtworzitelowy wſſeho ſwieta,9) bohu zywemu. I wecze kral: 10) y newieff ty, ze beel geft boh zywy, gefſto na wſſaky den tak mnohol1) pie a gve?12) On wecze: wnytrz geft hlynyeny a wnye myedyeny, a nykdy negye.13) I zawola kral knyczy a rzka: Ne- powiete-ly my, kto ten naklad gie, vmrziete; pakly my ukazete, ze beel 10 to zgieda, tehdyt danyel vmrzie I bieſſelsa) knyezy belowich fſedefat11) kromye zen a dyety malich. I gide kral do chramu s danyelem. I weczechu knyezie: myt wygdeme wen, a ty, kraly, poloz giedlo a wyno, a zawrzy dwerzie a ſwym prſtenem znamenav, a nenaleznefſ-ly rano, ano beel wſſeczko ſnyedl, necht zemrziem. I polozy kral krmye przied beel.15) a 15 danyel fytowa popel po wſfey15) podlazie przied kralem. I zawrziechu dwerzie a znamenachu prítenem kralowym. Pak wgydechu knyezie tam17) w noczy podle obycziegie ſwého f zenamy y i dyetmy, I ztrawichu to wſſeczko, neb ſobie biechu w zemy vczynyly prochody a ſkrity prochod pod oltarzem. [236b 11 Pak na vſwytye przigide18) kral do chramu. a 20 danyel f nym, I nalezu19) znamenye cziele, toczyfí pocziet nezrufſenu. I otewrziechu dwerzie. A vzrziew kral ſtol prazdny, y zakrziczie:. welyky19a) geft beel! I drzieffe danyel krale, aby newffel dale, a wecze: znamenay ſſlepiege noh na podlazie. I rozhnyewa20) ſye kral a zgyma21) knyezy, y vkazachu mu dwerzie, ſkrze nyezto gfu wchaziely.22) I zby23) ge kral21) 25 a da25) danyely26) beel27) w geho ruku, a on gey prziewraty y chram. a bieffe w tom myeſtye drak welyky,28) tagie ſye w Jamye, a modlechu ſie gemu babilonffty; a knyezie geho28a) myogiechu myechy kozene z telat plny wody. I tepiechu w nye29) pruty leſkowymy, I czynyechu30) welyky zwuk yako hrzymotu, a tak toho draka zbudychu.31) A on pak nyekdy wypuſtyeſſe 30 z32) ſebe dym a nyekdy ohen, a nyekdy wydomye ſye vkazaſſe a v powietrzie wzletiefſe. I wecze kral danyely:33) nemozefí rzicczy, by to nebyl boh zywy. I wecze danyel: day my tu mocz a otpufft my, yat geho31) zabiem bez zeleza a bez kygie. I da gemu tu mocz. I wzie danyel ſmolv35) a tuk a wlaſy, I ſwarzy to wſſe ſpolu a vczy [236b 2] ny z toho yako kru neb 35 kuly, I da to w uſta drakowy, a tak zaduffywffe36) y37) rozedrzie38) fie na poly. I rozhnyewachu ſye babylonfſty a weczechu: zidem ſie kral vczynyl. a39) weczechu kralowy:40) day nam danyele, aneb tyell) zahubyme y twoy
524 Danyelis. poklamanie. 67) K. ta dwa; u Š. sch. 68) Š. sfſkwarzil; K. ge fſkwarzil. 63) K. maſti magi. 70) S. ſwe. 71) K. Sufannu neb. 72) K. Aftriges. 73) Š Dariowa. 74) K. Cyrij. 75) Š. dczerzi. 76) K. ono o. [Kap. XIV./ O1) modle beel a o draku.2) Byefſe w babylonye modla gmenem beel, a dawachu gy na wſfaky Dan. 141 den dwanaîte archabee biely 3) te myeri kaldeorum,4) iako (phy zydowſka myera, aneb trzy modyos te myery welyke, a owecz cztyrzidczety, a wyna ffeft czbanow. A kral babylona5) modleffe ſie gy6) na wſſaky den a rzie- kafſe danyelowy: procz fie nemodlyff [236a 2] belowy? a on wecze: 5 nemodlym fie ya vczynyenym bohom,8) nez ſtworzitelowy wſſeho ſwieta,9) bohu zywemu. I wecze kral: 10) y newieff ty, ze beel geft boh zywy, gefſto na wſſaky den tak mnohol1) pie a gve?12) On wecze: wnytrz geft hlynyeny a wnye myedyeny, a nykdy negye.13) I zawola kral knyczy a rzka: Ne- powiete-ly my, kto ten naklad gie, vmrziete; pakly my ukazete, ze beel 10 to zgieda, tehdyt danyel vmrzie I bieſſelsa) knyezy belowich fſedefat11) kromye zen a dyety malich. I gide kral do chramu s danyelem. I weczechu knyezie: myt wygdeme wen, a ty, kraly, poloz giedlo a wyno, a zawrzy dwerzie a ſwym prſtenem znamenav, a nenaleznefſ-ly rano, ano beel wſſeczko ſnyedl, necht zemrziem. I polozy kral krmye przied beel.15) a 15 danyel fytowa popel po wſfey15) podlazie przied kralem. I zawrziechu dwerzie a znamenachu prítenem kralowym. Pak wgydechu knyezie tam17) w noczy podle obycziegie ſwého f zenamy y i dyetmy, I ztrawichu to wſſeczko, neb ſobie biechu w zemy vczynyly prochody a ſkrity prochod pod oltarzem. [236b 11 Pak na vſwytye przigide18) kral do chramu. a 20 danyel f nym, I nalezu19) znamenye cziele, toczyfí pocziet nezrufſenu. I otewrziechu dwerzie. A vzrziew kral ſtol prazdny, y zakrziczie:. welyky19a) geft beel! I drzieffe danyel krale, aby newffel dale, a wecze: znamenay ſſlepiege noh na podlazie. I rozhnyewa20) ſye kral a zgyma21) knyezy, y vkazachu mu dwerzie, ſkrze nyezto gfu wchaziely.22) I zby23) ge kral21) 25 a da25) danyely26) beel27) w geho ruku, a on gey prziewraty y chram. a bieffe w tom myeſtye drak welyky,28) tagie ſye w Jamye, a modlechu ſie gemu babilonffty; a knyezie geho28a) myogiechu myechy kozene z telat plny wody. I tepiechu w nye29) pruty leſkowymy, I czynyechu30) welyky zwuk yako hrzymotu, a tak toho draka zbudychu.31) A on pak nyekdy wypuſtyeſſe 30 z32) ſebe dym a nyekdy ohen, a nyekdy wydomye ſye vkazaſſe a v powietrzie wzletiefſe. I wecze kral danyely:33) nemozefí rzicczy, by to nebyl boh zywy. I wecze danyel: day my tu mocz a otpufft my, yat geho31) zabiem bez zeleza a bez kygie. I da gemu tu mocz. I wzie danyel ſmolv35) a tuk a wlaſy, I ſwarzy to wſſe ſpolu a vczy [236b 2] ny z toho yako kru neb 35 kuly, I da to w uſta drakowy, a tak zaduffywffe36) y37) rozedrzie38) fie na poly. I rozhnyewachu ſye babylonfſty a weczechu: zidem ſie kral vczynyl. a39) weczechu kralowy:40) day nam danyele, aneb tyell) zahubyme y twoy
Strana 525
Danvehs. 525 dom! A przipuzen gſa da gym danyele, a ony vpuſtychu geho w gezero 40 lwowe.42) I byl tu ſedm dny. a w tom gezerzie13) bylo ſedm lwow, a na wſſaky den dawachu gym dwie tyele otfuzenych a dwie owczy, ale w tu dobu nedachu gym nycz, aby tyem ſpieffil) ſezzraly danyele." A byl abakuk prorok w Judca, ten neſyefſe warzyenye zenczom ſwym. I wecze andyel k nyemu: nes obyed do babylona danyelowy, 45 geffto geft w gezerze lwowem.75) On wecze: babylona nykdy fem46) ne- wydyel, a gezera47) newiedye.48) [237a 1] I wzie geho19) andyel za wlas geho hlawy a poſtawy geho50) nad gezerem,51) I zawola abakuk5la) a rzka: danyel,52) ſluho bozy, wezmy obied, gefíto tobie poſlal53) boh. a podyeko- waw bohu danyel, y gye.54) Pak andyel nawraty abakuka na geho myeſto. 50 I przigide ſedmy den kral,56) aby oplakal danyele, a vzrziew ho ſiedycz proſtrzied lwow zawola: welyky gſy, pane bozie danyelow! I wynye ho z giezera.56) A pak ty, gefíto hledachu geho zahubity, ty57) wſſyczkny biechu w gezero vmetany,58) a ynhed biechu przied gich oczyma59) fe- zzrany. * Jako by60) rziekly kralowy: kaczierz a zgiewny hrziefſnyk vczynyen geft. a tak danyel zawrzien by81) w giezerzie,62) yakoz prorok dye: ne- wydyel62a) gſem ſprawedlyweho opuſſczieneho, any syemye geho hledagicze3) chleba. 164) nawſſcziewy pan boh danyele abakukem prorokem, a on wierzie ſlowom andyelowym newieda, kdy ſie wraty, myſleſſe o tom, a pan 60 boh zpoſoby o geho zenczich a o gyney65) potrziebie geho.66) 1) K. Tuto pak o. 2) K. beel hiſtoa. 3) K. bieli dwanaſte Archabee. 4) Š. Cal- deyíke. 5) K. Babilonie. 6) K. Š. gie. 7) K. gfe. 8) K. bohom vczynienym. 9) K. ftworziteli wíſech wieczy. 10) ta tři sl. sch. v K. 11) K. mnohe. 12) K. gie a pige S. gie a pie 13) K. negie ani pie. 13a) Š. bieze (!). 11) K. ſſeftdefat. 15) K. przed beel krmie. 16) K. wffi; Š. wffie. 17) K. tam kniezi. 18) K. przigde. 19) Š. nalezechu; K. naleznu, 193) K. weliky o weliky. 20) K. rozhniewaw. 21) K. zgimaw. 22) K. wchazeli gfu. 23) K. kaza. 21) K. wſſeczky zbiti. 23) Š. dal. 26) K. Š. danielowi. 27) Š. Beele. 28) K. welmi weliky. 282) K. geffto. 29) K. biechu w ni. 30) y sch. v K.; vczynichu. 31) K. zbuzowachu. 32) K. s. 33) K. Š. Danielowi. 31) K. odpuft mi at ho. 35) K. fmoly. 36) K Š. zaduffiw fe. 37) sch. v Š 38) K. rozpuczie. 39) K. y. 15) K krali. 11) K. tebe. 42) K. wpuſtichu ho w yamu mezi lwy. 43) K. w tey yamie. 11) K. Š. ſpieffe. 45) K. yamie lwowe. 46) K. Š. gfem nikdy. 47) K. yamy take. 48) Š. newiem. 49) K. ho. 30) K. ho. 51) K yamu. 51a) Š. Akakuk (!). 52) Š. Danyeli. 53) K. poſlan (!) pan. 54) K. Š. giedl. 55) K. kral fedmy den 56) K. z yamy. 57) K. gefíto biechu prziczina geho ſmrti wſſiczkni. 58) K. w yamu wmetani. 59) K. przed gich oczima biechu. 60) K. Na ono flowo zidem ſe kral vczynil yakoby. 61) K. by zawrzien; S. zawrzien byl. 62) K. w zalarzi. 622) K. newiediel. 63) K. hledagiczi. 61) K. a. 65) Š. gine. 66) sch. v K. 55 O1) Abakuk2) proroku. Abakuk byl geft z pokolenye Symeon. ten pprziedwiedyel gy- manye Jeruzalema buduczie. A kdyz Caldey3) przigidechu, tehdy on vtecze do Sotraceny, y bydly w zemy Jerufalem.4) A kdyz oftatek zydow
Danvehs. 525 dom! A przipuzen gſa da gym danyele, a ony vpuſtychu geho w gezero 40 lwowe.42) I byl tu ſedm dny. a w tom gezerzie13) bylo ſedm lwow, a na wſſaky den dawachu gym dwie tyele otfuzenych a dwie owczy, ale w tu dobu nedachu gym nycz, aby tyem ſpieffil) ſezzraly danyele." A byl abakuk prorok w Judca, ten neſyefſe warzyenye zenczom ſwym. I wecze andyel k nyemu: nes obyed do babylona danyelowy, 45 geffto geft w gezerze lwowem.75) On wecze: babylona nykdy fem46) ne- wydyel, a gezera47) newiedye.48) [237a 1] I wzie geho19) andyel za wlas geho hlawy a poſtawy geho50) nad gezerem,51) I zawola abakuk5la) a rzka: danyel,52) ſluho bozy, wezmy obied, gefíto tobie poſlal53) boh. a podyeko- waw bohu danyel, y gye.54) Pak andyel nawraty abakuka na geho myeſto. 50 I przigide ſedmy den kral,56) aby oplakal danyele, a vzrziew ho ſiedycz proſtrzied lwow zawola: welyky gſy, pane bozie danyelow! I wynye ho z giezera.56) A pak ty, gefíto hledachu geho zahubity, ty57) wſſyczkny biechu w gezero vmetany,58) a ynhed biechu przied gich oczyma59) fe- zzrany. * Jako by60) rziekly kralowy: kaczierz a zgiewny hrziefſnyk vczynyen geft. a tak danyel zawrzien by81) w giezerzie,62) yakoz prorok dye: ne- wydyel62a) gſem ſprawedlyweho opuſſczieneho, any syemye geho hledagicze3) chleba. 164) nawſſcziewy pan boh danyele abakukem prorokem, a on wierzie ſlowom andyelowym newieda, kdy ſie wraty, myſleſſe o tom, a pan 60 boh zpoſoby o geho zenczich a o gyney65) potrziebie geho.66) 1) K. Tuto pak o. 2) K. beel hiſtoa. 3) K. bieli dwanaſte Archabee. 4) Š. Cal- deyíke. 5) K. Babilonie. 6) K. Š. gie. 7) K. gfe. 8) K. bohom vczynienym. 9) K. ftworziteli wíſech wieczy. 10) ta tři sl. sch. v K. 11) K. mnohe. 12) K. gie a pige S. gie a pie 13) K. negie ani pie. 13a) Š. bieze (!). 11) K. ſſeftdefat. 15) K. przed beel krmie. 16) K. wffi; Š. wffie. 17) K. tam kniezi. 18) K. przigde. 19) Š. nalezechu; K. naleznu, 193) K. weliky o weliky. 20) K. rozhniewaw. 21) K. zgimaw. 22) K. wchazeli gfu. 23) K. kaza. 21) K. wſſeczky zbiti. 23) Š. dal. 26) K. Š. danielowi. 27) Š. Beele. 28) K. welmi weliky. 282) K. geffto. 29) K. biechu w ni. 30) y sch. v K.; vczynichu. 31) K. zbuzowachu. 32) K. s. 33) K. Š. Danielowi. 31) K. odpuft mi at ho. 35) K. fmoly. 36) K Š. zaduffiw fe. 37) sch. v Š 38) K. rozpuczie. 39) K. y. 15) K krali. 11) K. tebe. 42) K. wpuſtichu ho w yamu mezi lwy. 43) K. w tey yamie. 11) K. Š. ſpieffe. 45) K. yamie lwowe. 46) K. Š. gfem nikdy. 47) K. yamy take. 48) Š. newiem. 49) K. ho. 30) K. ho. 51) K yamu. 51a) Š. Akakuk (!). 52) Š. Danyeli. 53) K. poſlan (!) pan. 54) K. Š. giedl. 55) K. kral fedmy den 56) K. z yamy. 57) K. gefíto biechu prziczina geho ſmrti wſſiczkni. 58) K. w yamu wmetani. 59) K. przed gich oczima biechu. 60) K. Na ono flowo zidem ſe kral vczynil yakoby. 61) K. by zawrzien; S. zawrzien byl. 62) K. w zalarzi. 622) K. newiediel. 63) K. hledagiczi. 61) K. a. 65) Š. gine. 66) sch. v K. 55 O1) Abakuk2) proroku. Abakuk byl geft z pokolenye Symeon. ten pprziedwiedyel gy- manye Jeruzalema buduczie. A kdyz Caldey3) przigidechu, tehdy on vtecze do Sotraceny, y bydly w zemy Jerufalem.4) A kdyz oftatek zydow
Strana 526
526 Danyelis. do egipta gdyechu, on yako putowaſſe w zemy ſwey.5) I pſa6) na pocziatku ſweho dyela, Rydaſſe ſie proty bohu,7 procz nemyloſtywy poplenuge lyd 5 bozy a dom geho poſwatny, a procz on wola a nenye vſlyfſan. Wſſak k utyefſeny otewrzie mv boh hlady a teſknoſty okolnych narodow, gefſto budu ot nabochodonofora trpiety, a potom ze nabo [237a 2] chodonozor zahyne. a proto ot reptanye obraty ſie na modlytwy.8)* A vkazuge mu9) boh kriſtowo przyfſczie wecze: pomefſkalyt cziekay 10 Hab. 2.I geho, nebt przigde a nebudet meſſkaty. I proſyl geſt abakuk nabochodo- nofora, mezy mnohymy wieczmy rzka: Bieda tomu, kto da pytye1o) przie- tely ſwemu, a w to puſty zlucz a opogy gey, aby geho nahotu opatrzyl. to vczynyl nabochodonozor10a) Sedechie.11) Naypoſledy pyfa12) pyesen: Pane. (Hab. 3.1 ſlyſſal ſem ſlyſſenye twal3) etc.** A kdyz abakuk noſyefſe11) warzenye zenczom, wecze czieledy ſwey:15) poydu do daleke zemye a brzo ſye wratym, budu-lyt mefſkaty za nve- kolyko dnow, neftel6) warzenye zenczom. A kdyz byl w babylonye, w nahle przigide17) [237b 1] k zenczom. I vrozumye lyd, ze ſye brzo wratyl z ba- bylonye.18) a proto ſwiedomo geſt, ze daleko po wyſwobozeny Sufanynye 20 to ſye ſtalo. a dal znamenye wraczenye tyem, geffto gfu19) byly w Judea, ze vzrzie ſwietloft w20) padeny chramu, a poſlednye poplenyenye chramu prorokowal, A ze to narod od zapadu ma vczynyty. a wecze: tehdy zaftyerka neb opona ſwateho ſwatich a dwu ſlupu ſwrchky oteymu, a ktereho czaffa21) by byly, vzadny nepozna. a ony na pufft przywedeny 25 budu, A ty, geffto v poſlednyey22) tefknofty trpiety budu ot hada,23) pan boh oſwiety yako21) ot pocziatka.*** I vmrzie abakuk a by25) ſam pohrzieben na wlaſtnyem poly. Pak o danyelowy,26) yak mnoh27) let geft zyw28) byl: po nawraczeny lydu do Judeam vmrziel29) a pohrzieben ſ welyku chwalu w kralowem hrobie30) fam, 30 Snad w tom hrobu,31) gefſto byl vczynyl kralom perfarum32) tak ſlawny. Tot geft ten danyel, geffto dal33) znamenye na horach nad babylonem a rzka: kdyz dyel hor ot puol noczy kurzity ſye budu, tehdyt34) przigde konecz babylona; A kdyz budu horziety yako ohen, tehdy bude konecz wffie zemye te; [237b 2] toczyff kdyz z te ſtrany wietra notus35) ot za- 35 pada wody poteku, tehdy ſye lyd wraty do ſwe zemye; pakly poteku krwy,36) budu, wrazdy belyal, toczyff antykriſta, we wffey37) zemy. * Rydaffe38) ſye abakuk pro dwie39) pokolenie, neb gyz defiet poko- leny bylo zgymano, a bidlitelowe do gich zemy39a) przywedeny, a mezy nymy39b) tagie ſie abakuk prorok,40) az owſſem wſſyczkny vkrutny kaldey 40 wygydu;41) A potom nawraty ſie abakuk do zemye Juda.42) A kdyz wſſyczkny gyny przywuzny13) a przietele41) geho wygdu, on ſam yako putnyk w ſwey45) zemy ofta.46) ** Gyz on tuto byl, neb ſlyſſal, ze ge ſie ſtalo, neb ſnad wydyel47) ſkrze ducha ſwateho.48) *** Neb oſtatek Ifrahele 19) ſpaſen bude.50) 15. [Hab. r.] 45.
526 Danyelis. do egipta gdyechu, on yako putowaſſe w zemy ſwey.5) I pſa6) na pocziatku ſweho dyela, Rydaſſe ſie proty bohu,7 procz nemyloſtywy poplenuge lyd 5 bozy a dom geho poſwatny, a procz on wola a nenye vſlyfſan. Wſſak k utyefſeny otewrzie mv boh hlady a teſknoſty okolnych narodow, gefſto budu ot nabochodonofora trpiety, a potom ze nabo [237a 2] chodonozor zahyne. a proto ot reptanye obraty ſie na modlytwy.8)* A vkazuge mu9) boh kriſtowo przyfſczie wecze: pomefſkalyt cziekay 10 Hab. 2.I geho, nebt przigde a nebudet meſſkaty. I proſyl geſt abakuk nabochodo- nofora, mezy mnohymy wieczmy rzka: Bieda tomu, kto da pytye1o) przie- tely ſwemu, a w to puſty zlucz a opogy gey, aby geho nahotu opatrzyl. to vczynyl nabochodonozor10a) Sedechie.11) Naypoſledy pyfa12) pyesen: Pane. (Hab. 3.1 ſlyſſal ſem ſlyſſenye twal3) etc.** A kdyz abakuk noſyefſe11) warzenye zenczom, wecze czieledy ſwey:15) poydu do daleke zemye a brzo ſye wratym, budu-lyt mefſkaty za nve- kolyko dnow, neftel6) warzenye zenczom. A kdyz byl w babylonye, w nahle przigide17) [237b 1] k zenczom. I vrozumye lyd, ze ſye brzo wratyl z ba- bylonye.18) a proto ſwiedomo geſt, ze daleko po wyſwobozeny Sufanynye 20 to ſye ſtalo. a dal znamenye wraczenye tyem, geffto gfu19) byly w Judea, ze vzrzie ſwietloft w20) padeny chramu, a poſlednye poplenyenye chramu prorokowal, A ze to narod od zapadu ma vczynyty. a wecze: tehdy zaftyerka neb opona ſwateho ſwatich a dwu ſlupu ſwrchky oteymu, a ktereho czaffa21) by byly, vzadny nepozna. a ony na pufft przywedeny 25 budu, A ty, geffto v poſlednyey22) tefknofty trpiety budu ot hada,23) pan boh oſwiety yako21) ot pocziatka.*** I vmrzie abakuk a by25) ſam pohrzieben na wlaſtnyem poly. Pak o danyelowy,26) yak mnoh27) let geft zyw28) byl: po nawraczeny lydu do Judeam vmrziel29) a pohrzieben ſ welyku chwalu w kralowem hrobie30) fam, 30 Snad w tom hrobu,31) gefſto byl vczynyl kralom perfarum32) tak ſlawny. Tot geft ten danyel, geffto dal33) znamenye na horach nad babylonem a rzka: kdyz dyel hor ot puol noczy kurzity ſye budu, tehdyt34) przigde konecz babylona; A kdyz budu horziety yako ohen, tehdy bude konecz wffie zemye te; [237b 2] toczyff kdyz z te ſtrany wietra notus35) ot za- 35 pada wody poteku, tehdy ſye lyd wraty do ſwe zemye; pakly poteku krwy,36) budu, wrazdy belyal, toczyff antykriſta, we wffey37) zemy. * Rydaffe38) ſye abakuk pro dwie39) pokolenie, neb gyz defiet poko- leny bylo zgymano, a bidlitelowe do gich zemy39a) przywedeny, a mezy nymy39b) tagie ſie abakuk prorok,40) az owſſem wſſyczkny vkrutny kaldey 40 wygydu;41) A potom nawraty ſie abakuk do zemye Juda.42) A kdyz wſſyczkny gyny przywuzny13) a przietele41) geho wygdu, on ſam yako putnyk w ſwey45) zemy ofta.46) ** Gyz on tuto byl, neb ſlyſſal, ze ge ſie ſtalo, neb ſnad wydyel47) ſkrze ducha ſwateho.48) *** Neb oſtatek Ifrahele 19) ſpaſen bude.50) 15. [Hab. r.] 45.
Strana 527
Danyelis. 527 1) K. Tuto fie prawi o. 2) Š. Abakuku. 3) Š. Caldeyfftij. 4) Š. Geruzalemíke. 5) Š. fwe. 6) K. Š. pfal. 7) K. a diwie ſe bohu. S) K. Š. modlitby. 9) K. ge°. 10) K. pití. 103) K. Nabuchodonozor. 11) Š. Sedechiaffowi. 12) Š. Napoſledy pfal; K. pſal. 13) K. twe. 14) K. nefieffe. 15) K. Š. fwe. 16) K. nofte. 17) K. przigde. 18) K. Š. babi- lona. 19) sch. v K. 20) K. v. 21) K. Š. czafu. 22) K. w poſledni; Š. poflednic. 23) K. o hladu. 21) sch. v K.: Š. poczatku. 25) Š. byl. 25) K. danieli (!). 27) Š. mnoho. 28) K. yak dluho ziw geft. 29) K. ten gt vmrziel. 30) K. w hrobie kralowem. 31) Š. hrobie. 32) Š. Perſkym. 33) K. ge dal. 31) K. budu fie kurziti tehdy. 35) K. Nochus. 36) Š. krwe. 37) K. wſſi; Š. wffie. 38) K. Diwieffe. 39) K. dwoye. 393) K. zemie. 39b) K. nijmie (!). 40) K. prorok Abakuk. 41) Š. kaldeyfftij wygdu; K. wygiedu. 12) Š. do Juda. 43) K. Š. przibuzni. 14) a sch. v Š: K. przatele. 45) Š. ſwe. 46) Š. oftal. 47) K. byl widiel. 48) sch. v K. 49) K. Hfrahel. 50) před tím v K. pozn. Drahnych gto byli w fieni w chramu. O Cyru,1) wnuku daríj,2) a o kralowſtwy.3) [Kap NVI.. 5 10 15 20 25 PO ſmrty darij medy Cyrus drzal4) panſtwie wſſeho kragie wichoda fluncze, a5) polozy ſtolyczy w perſye, acz6) kralowftwie medorum5) geft wietffie y pocztywieyffie, a proto ze fu ho famy powyſyly kralem. Tot geft?) byl wnuk darijs) z9) feftry a wnuk Aftriagis ze dezery. a ten Aftriagis myel gedynku dczeru, I wydye fen, by z lona geho dczery wynykl wynny kmen, az wîſyczku Afij zaſtrzie, 110) powiediechu my wykladaczowell) ſnow, ze bude myety wnuka ze dezierze, geffto bude pan Afye,11a) a ze geho wywrzie z kralowſtwie. A on bogie ſye toho y da dczieru ſwu12) rytyerzi ofadnemu, aby ſyn z nye ſye vrodyc13) nebyl fſlechtycz any moczny.14) A kdyz zwiedye, ze dczy tyezka,15) a vrody ſyna, a on toho fyna da gednomu ſwemu tagennyku,16) aby ho zabyl. a ten nadyegie ſie, by kralowstwie myelo ſpadnuty na dezeru, y bal ſye zahubity ſyna gegieho, I da geho gednomu patyrzy kralowu, mezy gynymy naybohatyeyffiemu, aby gey [238a 1] polozyl w leſe. A kdyz gey wylozy, vkaza to zenye ſwey,17) a ta w tu dobu bieſſe porodyla. I proſy geho zena, aby gy przynefl to dyetye, aby geho1s) wychowala, a gegie wlaftnye aby tam wylozyl. A kdyz fie wraty paîtyrz, naleze dyetye, ano gemu tyftka prſy dawa19) a ot zwierzy y20) ot ptakow obranuge.21) A kdyz ge przyneſe k zenye, przymyly22) fie k nyey23) yako dawno k znamey,24) I nazwa to dyetye Spartacum, toczyff ſczienatko. A kdyz by drahny, tehdy dyety hragicz vczynychv ho kralem ſwým, A on pak hrde a nepoſluffne tyezcze mycziefſe. Pak otczowe gich to tyezcze nefucze, wznefu25) to na krale o ſynu paîtyrzowu. A kdyz geho kral k ſobie przywola, aby ho potreſktal,26) ze dyety tepe, On netrzaſa ſye27) wecze: vczynyl ſem yako kral. a podywyw ſie kral, a nyektere znamenye rodu ſweho na nyem znamenaw, ſnad na twarzy, zawolaw paſtyrzie taynye prawdu na nyê28) wzwiedye.29) Awffak bazen geho o wnuku by vkroczen,30) nadyegie ſie, by rziecz wykladaczow o kra- lowftwy naplnyena byla w kralowſtwy dyetyníkem, neb tomu, gemuz prwe byl poruczyl, aby geho31) zabyl, tomu opiet poruczyl, 1238a 2] aby geho wichowal, wſſak neprawie, nezly ze geft3la) ſyn paſtyrzow. A ſyna 30
Danyelis. 527 1) K. Tuto fie prawi o. 2) Š. Abakuku. 3) Š. Caldeyfftij. 4) Š. Geruzalemíke. 5) Š. fwe. 6) K. Š. pfal. 7) K. a diwie ſe bohu. S) K. Š. modlitby. 9) K. ge°. 10) K. pití. 103) K. Nabuchodonozor. 11) Š. Sedechiaffowi. 12) Š. Napoſledy pfal; K. pſal. 13) K. twe. 14) K. nefieffe. 15) K. Š. fwe. 16) K. nofte. 17) K. przigde. 18) K. Š. babi- lona. 19) sch. v K. 20) K. v. 21) K. Š. czafu. 22) K. w poſledni; Š. poflednic. 23) K. o hladu. 21) sch. v K.: Š. poczatku. 25) Š. byl. 25) K. danieli (!). 27) Š. mnoho. 28) K. yak dluho ziw geft. 29) K. ten gt vmrziel. 30) K. w hrobie kralowem. 31) Š. hrobie. 32) Š. Perſkym. 33) K. ge dal. 31) K. budu fie kurziti tehdy. 35) K. Nochus. 36) Š. krwe. 37) K. wſſi; Š. wffie. 38) K. Diwieffe. 39) K. dwoye. 393) K. zemie. 39b) K. nijmie (!). 40) K. prorok Abakuk. 41) Š. kaldeyfftij wygdu; K. wygiedu. 12) Š. do Juda. 43) K. Š. przibuzni. 14) a sch. v Š: K. przatele. 45) Š. ſwe. 46) Š. oftal. 47) K. byl widiel. 48) sch. v K. 49) K. Hfrahel. 50) před tím v K. pozn. Drahnych gto byli w fieni w chramu. O Cyru,1) wnuku daríj,2) a o kralowſtwy.3) [Kap NVI.. 5 10 15 20 25 PO ſmrty darij medy Cyrus drzal4) panſtwie wſſeho kragie wichoda fluncze, a5) polozy ſtolyczy w perſye, acz6) kralowftwie medorum5) geft wietffie y pocztywieyffie, a proto ze fu ho famy powyſyly kralem. Tot geft?) byl wnuk darijs) z9) feftry a wnuk Aftriagis ze dezery. a ten Aftriagis myel gedynku dczeru, I wydye fen, by z lona geho dczery wynykl wynny kmen, az wîſyczku Afij zaſtrzie, 110) powiediechu my wykladaczowell) ſnow, ze bude myety wnuka ze dezierze, geffto bude pan Afye,11a) a ze geho wywrzie z kralowſtwie. A on bogie ſye toho y da dczieru ſwu12) rytyerzi ofadnemu, aby ſyn z nye ſye vrodyc13) nebyl fſlechtycz any moczny.14) A kdyz zwiedye, ze dczy tyezka,15) a vrody ſyna, a on toho fyna da gednomu ſwemu tagennyku,16) aby ho zabyl. a ten nadyegie ſie, by kralowstwie myelo ſpadnuty na dezeru, y bal ſye zahubity ſyna gegieho, I da geho gednomu patyrzy kralowu, mezy gynymy naybohatyeyffiemu, aby gey [238a 1] polozyl w leſe. A kdyz gey wylozy, vkaza to zenye ſwey,17) a ta w tu dobu bieſſe porodyla. I proſy geho zena, aby gy przynefl to dyetye, aby geho1s) wychowala, a gegie wlaftnye aby tam wylozyl. A kdyz fie wraty paîtyrz, naleze dyetye, ano gemu tyftka prſy dawa19) a ot zwierzy y20) ot ptakow obranuge.21) A kdyz ge przyneſe k zenye, przymyly22) fie k nyey23) yako dawno k znamey,24) I nazwa to dyetye Spartacum, toczyff ſczienatko. A kdyz by drahny, tehdy dyety hragicz vczynychv ho kralem ſwým, A on pak hrde a nepoſluffne tyezcze mycziefſe. Pak otczowe gich to tyezcze nefucze, wznefu25) to na krale o ſynu paîtyrzowu. A kdyz geho kral k ſobie przywola, aby ho potreſktal,26) ze dyety tepe, On netrzaſa ſye27) wecze: vczynyl ſem yako kral. a podywyw ſie kral, a nyektere znamenye rodu ſweho na nyem znamenaw, ſnad na twarzy, zawolaw paſtyrzie taynye prawdu na nyê28) wzwiedye.29) Awffak bazen geho o wnuku by vkroczen,30) nadyegie ſie, by rziecz wykladaczow o kra- lowftwy naplnyena byla w kralowſtwy dyetyníkem, neb tomu, gemuz prwe byl poruczyl, aby geho31) zabyl, tomu opiet poruczyl, 1238a 2] aby geho wichowal, wſſak neprawie, nezly ze geft3la) ſyn paſtyrzow. A ſyna 30
Strana 528
528 Danyelis. toho ſweho tagennyka32) taynye da otczi, aby geho31) fnyedl, proto ze geho vſt33) nepoſluchal; a potom34) wſfak gemu to tagenftwie35) zgiewy, I fta ſye pak, ze Aftriages35a) poruczy woyſko tomu tagennyku32) ſwemu, aby neprzately wyboyowal, a on ofta w medya.3) pak ten wzpomanuw37) na zloſt kralowu, I porady woyſku, aby ſpartaka kralem perfidis ſobie 35 zwolyly. A nazwa38) ho Cyrum, a to ſye wyklada dycdycz, yako by rziekl: Acz kolywiek zabranyge31) Aftriages,3a) totot geft dyedycz. A kdyz ſye to ſta,40) bogie ſye Aftriages35a) daria€1) feſtrzencze zwoly ſobie za ſyna, a ſebraw woyſko, y wygyde42) proty Cyrowy, I poſtupichu perſy. Pak gich zeny a matky wyſtupichu k nym, odkrywíſe ſwe zadky weczechu: 40 I zda chczete wgyty w brzicho materz ſwich a opiet ſie narodyty?* Tu hanbu wzbuzeny gfuczi3) perſy, nawratychu fie vkrutnye na ne- przately, I prziemozechu Aftriages.43) Pak Cyrus wytyez wiecziez wiecziez15) vkazowaſſe fie wnukem geho wiecz nezly wytyezem; neb kra- lowftwie hyrcanorum46) byl poyczyl [238b 1] gemu. Ale dario47) yako 45 bratru ſwe matky48) da kralowſtwie medorum,49) awſfak pod gyſtu nadyegy zafie nawraczeny po geho ſmrty. * Jako by rziekly: procz pak50) vtyekagicz ſhanbu51) wratyly ſte ſye? 1) Š. Cyrowi. 2) Š. Dariowu. 3j K. Š. (přid.) geho. 4) K. kral (!). 5) K. obdrzie a. 6) K. perfidie acz koliwiek. 6a) Š. medſke. 7) K. ge. s) Š. Dariow. 9) nadeps. 10) sch v K. 11) e nadeps.; K. wykladaczi. 11a) Š. Azij. 12) K. fwu dezeru. 13) K, ſe z nie narodie. 11) K. moczy moczny. 15) K. tiehotna. 16) K. Š. tagemniku. 17) K. y vkaza to ſwe zenie; Š. fwe. 18) K. ge. 19) K. tifta dawa prſy. 20) K. a. 21) K. obrani ge (!). 22) Š. przi- mile. 23) Š. k nie; K. k ni. 21) Š. zname. 25) K. wnefu. 26) K. trefktal. 27) Š. ne- trzeſa; K. neboge ſe ani lekage. 28) K. na niem prawdu. 29) K. Š. zwiedie. 30) K. vkroczena. 31) K. ho. 32) K. Š. tagemnika. 32a) K. ge. 33) K. rzeczi. 34) K. proto. 35) K. Š. tagemftwie. 35a) v K. přetrž. i. 36) K. Medij. 37) K. zpomanuw. 38) K. na- zwachu. 39) K. aczkolwiek zabraniuge; Š. zabranuge. 40) Š. ftalo. 41) K. darýowa. 42) v sch. v K.; wygiede. 43) K. gſucz wzbuzeni. 44) K. a wiczez a wyczez. 45) K. Š. hyrranorum. 16) K. dariowi. 47) K. matky ſwe. 48) Š. Medſke. 43) K. Š. tak. 50) ta dvě sl. sch. v K. Kap. XVII./ O1) otpuſſtyeny nawraczenye zydow. Akdyz wſſeczko kralowſtwie nan ſpade, w tom letye prwem geho fr. Esdr. f. 2; kralowftwie, aby ſye naplnylo flowo Jeremye,2) da ſwobodenstwie wſſem, 2. Paral. 36; kterzyz kolywiek3) byly gſu w geho kralowſtwy, a otpufftyenye nawratyty IJer. 29: Is. 45./ ſie do Judeam a vdyelaty dom bozi. neb byl zbuzen flowy yſaie,4) gefíto przied dwiema ſtoma defiety let5) byl pſal o nyem6) a rzka: kriftowy, 5 memu Cyrowy, gehoz ſem lapyl prawyczy, poddam gemu kralowſtwie (ls. 45./ y narody.7) a on oprawy dom moy w geruzalemye. A proto aby to ſſcziedrzie pyſmo naplnyl, take piſmo ſwobodenſtwic a otpufftyenye dal po wſſem ſwem kralowſtwy8) a rzka: wſſeczky kralowſtwie zemye dal my pan boh nebeſky, wierzy.9) ze to geſt ten, gehozto zyde naſledugy. 10
528 Danyelis. toho ſweho tagennyka32) taynye da otczi, aby geho31) fnyedl, proto ze geho vſt33) nepoſluchal; a potom34) wſfak gemu to tagenftwie35) zgiewy, I fta ſye pak, ze Aftriages35a) poruczy woyſko tomu tagennyku32) ſwemu, aby neprzately wyboyowal, a on ofta w medya.3) pak ten wzpomanuw37) na zloſt kralowu, I porady woyſku, aby ſpartaka kralem perfidis ſobie 35 zwolyly. A nazwa38) ho Cyrum, a to ſye wyklada dycdycz, yako by rziekl: Acz kolywiek zabranyge31) Aftriages,3a) totot geft dyedycz. A kdyz ſye to ſta,40) bogie ſye Aftriages35a) daria€1) feſtrzencze zwoly ſobie za ſyna, a ſebraw woyſko, y wygyde42) proty Cyrowy, I poſtupichu perſy. Pak gich zeny a matky wyſtupichu k nym, odkrywíſe ſwe zadky weczechu: 40 I zda chczete wgyty w brzicho materz ſwich a opiet ſie narodyty?* Tu hanbu wzbuzeny gfuczi3) perſy, nawratychu fie vkrutnye na ne- przately, I prziemozechu Aftriages.43) Pak Cyrus wytyez wiecziez wiecziez15) vkazowaſſe fie wnukem geho wiecz nezly wytyezem; neb kra- lowftwie hyrcanorum46) byl poyczyl [238b 1] gemu. Ale dario47) yako 45 bratru ſwe matky48) da kralowſtwie medorum,49) awſfak pod gyſtu nadyegy zafie nawraczeny po geho ſmrty. * Jako by rziekly: procz pak50) vtyekagicz ſhanbu51) wratyly ſte ſye? 1) Š. Cyrowi. 2) Š. Dariowu. 3j K. Š. (přid.) geho. 4) K. kral (!). 5) K. obdrzie a. 6) K. perfidie acz koliwiek. 6a) Š. medſke. 7) K. ge. s) Š. Dariow. 9) nadeps. 10) sch v K. 11) e nadeps.; K. wykladaczi. 11a) Š. Azij. 12) K. fwu dezeru. 13) K, ſe z nie narodie. 11) K. moczy moczny. 15) K. tiehotna. 16) K. Š. tagemniku. 17) K. y vkaza to ſwe zenie; Š. fwe. 18) K. ge. 19) K. tifta dawa prſy. 20) K. a. 21) K. obrani ge (!). 22) Š. przi- mile. 23) Š. k nie; K. k ni. 21) Š. zname. 25) K. wnefu. 26) K. trefktal. 27) Š. ne- trzeſa; K. neboge ſe ani lekage. 28) K. na niem prawdu. 29) K. Š. zwiedie. 30) K. vkroczena. 31) K. ho. 32) K. Š. tagemnika. 32a) K. ge. 33) K. rzeczi. 34) K. proto. 35) K. Š. tagemftwie. 35a) v K. přetrž. i. 36) K. Medij. 37) K. zpomanuw. 38) K. na- zwachu. 39) K. aczkolwiek zabraniuge; Š. zabranuge. 40) Š. ftalo. 41) K. darýowa. 42) v sch. v K.; wygiede. 43) K. gſucz wzbuzeni. 44) K. a wiczez a wyczez. 45) K. Š. hyrranorum. 16) K. dariowi. 47) K. matky ſwe. 48) Š. Medſke. 43) K. Š. tak. 50) ta dvě sl. sch. v K. Kap. XVII./ O1) otpuſſtyeny nawraczenye zydow. Akdyz wſſeczko kralowſtwie nan ſpade, w tom letye prwem geho fr. Esdr. f. 2; kralowftwie, aby ſye naplnylo flowo Jeremye,2) da ſwobodenstwie wſſem, 2. Paral. 36; kterzyz kolywiek3) byly gſu w geho kralowſtwy, a otpufftyenye nawratyty IJer. 29: Is. 45./ ſie do Judeam a vdyelaty dom bozi. neb byl zbuzen flowy yſaie,4) gefíto przied dwiema ſtoma defiety let5) byl pſal o nyem6) a rzka: kriftowy, 5 memu Cyrowy, gehoz ſem lapyl prawyczy, poddam gemu kralowſtwie (ls. 45./ y narody.7) a on oprawy dom moy w geruzalemye. A proto aby to ſſcziedrzie pyſmo naplnyl, take piſmo ſwobodenſtwic a otpufftyenye dal po wſſem ſwem kralowſtwy8) a rzka: wſſeczky kralowſtwie zemye dal my pan boh nebeſky, wierzy.9) ze to geſt ten, gehozto zyde naſledugy. 10
Strana 529
Danyelis. 529 w tey1o) epyfftole nutkal geft zydy, aby fíly do Judeam, a kteryzl0a) by nechtiely gyty, ale aby pomohly penyezmy, ruchem a dobitkem tyem, gefíto chtye gyty. Pak nayvro [238b 2] zenyeyffie zyde bydlechul1) w babylony, toczyff w zemy babylonſkey wywraczeney.12) neb babylon 15 geft wlaftnye myefta gmeno,13) ale babylonia geft gmyel4) zemye te kra- gyny, wſſak ſye gedno za druhe czte. A mezy nymy zacharias vrodyw fyel5) prorokowafſe gyz16) w Caldca.17) Ont ge pozehnal Salatyel w fynu, nazywage18) ho zorobabel, To flowe19) myftr babylonſky; iako by rziekl: tot bude20) myftr nawraczeného gymanye babylonſkeho. k muczieny21) toho proroczftwie prwny muzie Juda wſtachu.22) aby fie braly do Jeru- falema, A potom muzie benyamyn a lewity. A proto, yakoz prawy Jo- zefus, ot Juda ſlowu zyde Judei, neb toho gmena mnozi gfu byly23) poczia- tek. Czte fie, ze na wiezy babel byl muz adedam, ten gmyel przigmye Judas, a21) ot toho zyde flowu25) Judei; A gynde prawy fie, ze ot Juda, ſyna Jakob; a gynde, ze ot Juda machabeo.2) A ty, gefíto chtiechu gity do Jeruzalema, nutkachu gyne, aby take fíly, I nalezechu27) gich malo, geffto by gym powolyly, a tak w tom nutkany a prziprawowany trzi leta naplnychu. pak trzietyeho leta Cyry wygydu28) pod wy [239a 1] wodu29) zarobabel30) a Jefu, welyký knyezem, neb ge k tomu przinuty 30 zacharz prorok a31) aggevs mladenecz, ale nebyl gefſtye prorokem. wſfak gich bylo wyfſlo32) bezmal padefat tyficzow. neb bylo geft zydow dwa a cztyrzidcziety tyficzow a cztyrzy ſta a ſſedeſat, a gyny gſu byly pacholczi a diewky33) rozlyczneho pokolenye. A poſla i nymy Cyrus dyel nadobie bozieho, piet tyſyczow a cztyrzidcziety fet. A mezy tyemy Jozefus po- 35 klada nadobie rozwlazagyczie,34) a tiech nadoby neczietl ſem we wſſem zakonye. A tak35) gſu s nymy fíly nyekterzy rzkucz, by byly z knyez- ſkeho 36) rodu. A kdyz hledachu pyſma pokolenie ſweho, y nenalezechu,37) wſfak przigiechu gie w gerufalemye, ale knyezftwie38) gie otluczichu. 20 25 Incidencia.39) vto pokladagy rozlyczne wtypowanye 040) tomto Sedmdefateho leta, a na koncy podobne doliczienye: toto geft leto trzietye Cyry, O nyemzto praweno geſt, w trzietyem letye Cyry yakozi1) ſme ſwrchu rziekly. 1) K. Tuto o. 2) K. Jeremiaffowo; Š. Jeremiaffe. 3) K. kolwiek. 1) Š. yza- yaffe. 5) K. a defiti lety, 6) ta dvě sl. sch. v K. 7) K. narody y kralowſtwie. 8) K. kralowſtwi ſwem 9) K. Š. wierzim. 10) Š. w te. 10a) K. Š. kterziz. 11) sch. v Š. 12) K. babilonſke wywraczeney; Š. Babilonſke wywracene. 13) K. gmeno mieſta. 14) Š. gmeno; K. miefto gmie. 15) K. vrodi fie a. 16) sch. v K. 17) K. Caldey. 18) K. naziwa. 19) K. flowo (1). 20) K. gt. 21) K. vczeni. 22) K. wítatku (!) 23) K. mieli. 24) K. a ten byl zid a. 25) Š flowu zidee. 26) K. Machabea. 27) K. naleznu. 28) Š. wygdu; K. Cyrij wygidechu. 29) K. weywodu. 37) K. Zerobabel. 31) nadeps.; sch. v K. 32) sch. v K 33) K. diewky lide. 31) K. ofudie rozwlazugiczie. 35) K. take. 36) K. kniezeczſke° 37) K. nenaleznechu. 38) K. od kniczetstwie. 39) K. Napadowe tuto; Š. Napadowe. 40) K. a o. 11)K yako. 34
Danyelis. 529 w tey1o) epyfftole nutkal geft zydy, aby fíly do Judeam, a kteryzl0a) by nechtiely gyty, ale aby pomohly penyezmy, ruchem a dobitkem tyem, gefíto chtye gyty. Pak nayvro [238b 2] zenyeyffie zyde bydlechul1) w babylony, toczyff w zemy babylonſkey wywraczeney.12) neb babylon 15 geft wlaftnye myefta gmeno,13) ale babylonia geft gmyel4) zemye te kra- gyny, wſſak ſye gedno za druhe czte. A mezy nymy zacharias vrodyw fyel5) prorokowafſe gyz16) w Caldca.17) Ont ge pozehnal Salatyel w fynu, nazywage18) ho zorobabel, To flowe19) myftr babylonſky; iako by rziekl: tot bude20) myftr nawraczeného gymanye babylonſkeho. k muczieny21) toho proroczftwie prwny muzie Juda wſtachu.22) aby fie braly do Jeru- falema, A potom muzie benyamyn a lewity. A proto, yakoz prawy Jo- zefus, ot Juda ſlowu zyde Judei, neb toho gmena mnozi gfu byly23) poczia- tek. Czte fie, ze na wiezy babel byl muz adedam, ten gmyel przigmye Judas, a21) ot toho zyde flowu25) Judei; A gynde prawy fie, ze ot Juda, ſyna Jakob; a gynde, ze ot Juda machabeo.2) A ty, gefíto chtiechu gity do Jeruzalema, nutkachu gyne, aby take fíly, I nalezechu27) gich malo, geffto by gym powolyly, a tak w tom nutkany a prziprawowany trzi leta naplnychu. pak trzietyeho leta Cyry wygydu28) pod wy [239a 1] wodu29) zarobabel30) a Jefu, welyký knyezem, neb ge k tomu przinuty 30 zacharz prorok a31) aggevs mladenecz, ale nebyl gefſtye prorokem. wſfak gich bylo wyfſlo32) bezmal padefat tyficzow. neb bylo geft zydow dwa a cztyrzidcziety tyficzow a cztyrzy ſta a ſſedeſat, a gyny gſu byly pacholczi a diewky33) rozlyczneho pokolenye. A poſla i nymy Cyrus dyel nadobie bozieho, piet tyſyczow a cztyrzidcziety fet. A mezy tyemy Jozefus po- 35 klada nadobie rozwlazagyczie,34) a tiech nadoby neczietl ſem we wſſem zakonye. A tak35) gſu s nymy fíly nyekterzy rzkucz, by byly z knyez- ſkeho 36) rodu. A kdyz hledachu pyſma pokolenie ſweho, y nenalezechu,37) wſfak przigiechu gie w gerufalemye, ale knyezftwie38) gie otluczichu. 20 25 Incidencia.39) vto pokladagy rozlyczne wtypowanye 040) tomto Sedmdefateho leta, a na koncy podobne doliczienye: toto geft leto trzietye Cyry, O nyemzto praweno geſt, w trzietyem letye Cyry yakozi1) ſme ſwrchu rziekly. 1) K. Tuto o. 2) K. Jeremiaffowo; Š. Jeremiaffe. 3) K. kolwiek. 1) Š. yza- yaffe. 5) K. a defiti lety, 6) ta dvě sl. sch. v K. 7) K. narody y kralowſtwie. 8) K. kralowſtwi ſwem 9) K. Š. wierzim. 10) Š. w te. 10a) K. Š. kterziz. 11) sch. v Š. 12) K. babilonſke wywraczeney; Š. Babilonſke wywracene. 13) K. gmeno mieſta. 14) Š. gmeno; K. miefto gmie. 15) K. vrodi fie a. 16) sch. v K. 17) K. Caldey. 18) K. naziwa. 19) K. flowo (1). 20) K. gt. 21) K. vczeni. 22) K. wítatku (!) 23) K. mieli. 24) K. a ten byl zid a. 25) Š flowu zidee. 26) K. Machabea. 27) K. naleznu. 28) Š. wygdu; K. Cyrij wygidechu. 29) K. weywodu. 37) K. Zerobabel. 31) nadeps.; sch. v K. 32) sch. v K 33) K. diewky lide. 31) K. ofudie rozwlazugiczie. 35) K. take. 36) K. kniezeczſke° 37) K. nenaleznechu. 38) K. od kniczetstwie. 39) K. Napadowe tuto; Š. Napadowe. 40) K. a o. 11)K yako. 34
Strana 530
530 Danvelis. [Kap. XVIIII O let i ſedmdoſatem wyproſjczienye.1) 12. Parosl. 36./ Dan. 9.] Ier. 25./ Otot geſt trzietie leto a ſedmdefate2) otpuffczienye gymanye, IJer. 23./ Jakoz Jeremyas prorok. neb y3) Jeronym prwe leto Cyrie dye,4) by bylo ſedme ſedmydczateho. [239a 2] a tak trzietye leto Cyry bylo geſt ſedm- defate leto, A i tyem ſie ſgednawa Jozefus rzka: Prweho leta panftwie Cyry ſedmdefate naſtawaſſe.5) O tom ſye czte w paralypemenon: ktoz 5 gie koly vîſel meczie, ten geft6) weden do babylona, a fluzyl ge kraly y7) ſynom geho, az panowal kral Perfarum,8) a naplnyla ſie rziecz Jeremye,9) A zemye by ſwietyla ſwe ſoboty, az by ſye naplnylo ſedmdefat let. O tom pamatuge danyel:9a) leta prweho daríj,10) wecze, vrozumyel ſem czyflu let, aby byly naplnyeny leta ſedmdefateho poplenyenyel1) geruzalema. 10 A to vplnye byl prorokowal Jeremyaslla) w epyfſtole, geſſto gy byl poſlal12) k prziedwiedyeny rzka: kdyz ſye budu doplnowaty13) fedmdefat let. nawfſcziewym was a nawratym was do toho14) myefta. wffak gynde Je- IJer. 29./ remyaslla) prawy, ze przied prziewraczenym babylona byly fiel5) naplnyly, tu kdez dye: wſſyczkny tyto narodowe budu ſluzity kralowy babylona16) 15 ſedmdefat let. A kdyz ſie fedmdefat let naplny, nawfſczyewym krale ba- bylona a ten lyd. Gich zloft,17) prawy pan boh, a polozym tu zemy v wiecznu puſtynu. A z toho ſlowa bagy ſobie zyde, iakoz18) gſme prawyly [239b 1] o baltazarowy, geffto kwaſyl a radowal ſye.15) Ale tuto Jeremyaslla) o ſedmydefaty19) letech ne o gymany, ale o zlofty nabochodonofor,19a) 20 yakoz byl poczial tyfknuty a obtyezowaty okolnye narody.* Tomu myenyeny prziftupuge affricanus, prawie O neemya, a od20) dwudczateho21) leta krale Artaxerſie rzka: Toho czafſa,22) gefſto ſie poczialo ot Cyra kralowîtwie perfarum,23) Sto a patnaft let bylo vſſlo, ale gymanye Jerufalema Sto a ofmdefat a pyet.24) ale Euzebius w knyhach kronyk 25 mlvwy proty tomu drziewe rzieczienemu podle leta darij,25) ſyna Idaſpis, rzka, ze bylo ſedmdeſat podle ſlowa zacharie,26) genz druheho leta daríj25) pyfſe muzie ſtogiecz mezy ſmrkowynu a rzkucz: pane zaſtupow, dokud ſye neſmylugeff nad Jerufalem27) a nad myefty Juda, na nyezz ſy fye28) roz- [Zach. 1.) [239b 2] hnyewal, totot ge gyz fedmdefate leto.** A potom: kdyz gîte ſye gyz poſtyly29) tiech fedmdefat let, y zdaly [Zach. 7.] ten puoft poftyly ſte ſye mnye? a f tyem fie ſgednawa Clemens w prwich knyhach Stromacie rzka: A tralo30) to gymanye fedmdefat let az do druheho leta darij,25) ſyna Idaſpis. I wydy fie, by Euzebius dyelyl mezy ſedm- defaty letmy poplenyenye chramu rzka: ale mnozy do dwudczateho31) 35 leta Cyry wefſken czas gymanye fbieragy,32) fedmdefat let ot trzietieho leta Joachym, fyna Jozie, ale podle gynych ot leta trzynaſteho Joſye az do prweho leta Cyrie33) fbieragy32) let gymanye fedmdefat. Tyech wſſech mnyeny ſgiednawa ſye gloza Jeronymowa na ezechiele, tu kdez dye o ſpany nad bokkem prawym rzka, ze prwnyeho leta Cyry vífly byly 40 leta poplenyenye chramu trzidcziety let. ale prwnye34) poplenyenye leta ſedmdeſateho geſt gyſtyeyfſye a mnohymy ſlowutnymy rzieczmy potwrzeno, 30
530 Danvelis. [Kap. XVIIII O let i ſedmdoſatem wyproſjczienye.1) 12. Parosl. 36./ Dan. 9.] Ier. 25./ Otot geſt trzietie leto a ſedmdefate2) otpuffczienye gymanye, IJer. 23./ Jakoz Jeremyas prorok. neb y3) Jeronym prwe leto Cyrie dye,4) by bylo ſedme ſedmydczateho. [239a 2] a tak trzietye leto Cyry bylo geſt ſedm- defate leto, A i tyem ſie ſgednawa Jozefus rzka: Prweho leta panftwie Cyry ſedmdefate naſtawaſſe.5) O tom ſye czte w paralypemenon: ktoz 5 gie koly vîſel meczie, ten geft6) weden do babylona, a fluzyl ge kraly y7) ſynom geho, az panowal kral Perfarum,8) a naplnyla ſie rziecz Jeremye,9) A zemye by ſwietyla ſwe ſoboty, az by ſye naplnylo ſedmdefat let. O tom pamatuge danyel:9a) leta prweho daríj,10) wecze, vrozumyel ſem czyflu let, aby byly naplnyeny leta ſedmdefateho poplenyenyel1) geruzalema. 10 A to vplnye byl prorokowal Jeremyaslla) w epyfſtole, geſſto gy byl poſlal12) k prziedwiedyeny rzka: kdyz ſye budu doplnowaty13) fedmdefat let. nawfſcziewym was a nawratym was do toho14) myefta. wffak gynde Je- IJer. 29./ remyaslla) prawy, ze przied prziewraczenym babylona byly fiel5) naplnyly, tu kdez dye: wſſyczkny tyto narodowe budu ſluzity kralowy babylona16) 15 ſedmdefat let. A kdyz ſie fedmdefat let naplny, nawfſczyewym krale ba- bylona a ten lyd. Gich zloft,17) prawy pan boh, a polozym tu zemy v wiecznu puſtynu. A z toho ſlowa bagy ſobie zyde, iakoz18) gſme prawyly [239b 1] o baltazarowy, geffto kwaſyl a radowal ſye.15) Ale tuto Jeremyaslla) o ſedmydefaty19) letech ne o gymany, ale o zlofty nabochodonofor,19a) 20 yakoz byl poczial tyfknuty a obtyezowaty okolnye narody.* Tomu myenyeny prziftupuge affricanus, prawie O neemya, a od20) dwudczateho21) leta krale Artaxerſie rzka: Toho czafſa,22) gefſto ſie poczialo ot Cyra kralowîtwie perfarum,23) Sto a patnaft let bylo vſſlo, ale gymanye Jerufalema Sto a ofmdefat a pyet.24) ale Euzebius w knyhach kronyk 25 mlvwy proty tomu drziewe rzieczienemu podle leta darij,25) ſyna Idaſpis, rzka, ze bylo ſedmdeſat podle ſlowa zacharie,26) genz druheho leta daríj25) pyfſe muzie ſtogiecz mezy ſmrkowynu a rzkucz: pane zaſtupow, dokud ſye neſmylugeff nad Jerufalem27) a nad myefty Juda, na nyezz ſy fye28) roz- [Zach. 1.) [239b 2] hnyewal, totot ge gyz fedmdefate leto.** A potom: kdyz gîte ſye gyz poſtyly29) tiech fedmdefat let, y zdaly [Zach. 7.] ten puoft poftyly ſte ſye mnye? a f tyem fie ſgednawa Clemens w prwich knyhach Stromacie rzka: A tralo30) to gymanye fedmdefat let az do druheho leta darij,25) ſyna Idaſpis. I wydy fie, by Euzebius dyelyl mezy ſedm- defaty letmy poplenyenye chramu rzka: ale mnozy do dwudczateho31) 35 leta Cyry wefſken czas gymanye fbieragy,32) fedmdefat let ot trzietieho leta Joachym, fyna Jozie, ale podle gynych ot leta trzynaſteho Joſye az do prweho leta Cyrie33) fbieragy32) let gymanye fedmdefat. Tyech wſſech mnyeny ſgiednawa ſye gloza Jeronymowa na ezechiele, tu kdez dye o ſpany nad bokkem prawym rzka, ze prwnyeho leta Cyry vífly byly 40 leta poplenyenye chramu trzidcziety let. ale prwnye34) poplenyenye leta ſedmdeſateho geſt gyſtyeyfſye a mnohymy ſlowutnymy rzieczmy potwrzeno, 30
Strana 531
Danyelis. 531 gedyna rziecz zacharie35) namy hyba: toto gyz leto36) geſt ſedmdefate. a to ſnad mozze bity dokonano, aby gyz bylo wzato za mynute. Jako by rziekl: Sedmde [240a 1] fate leto toto37) geft zname, a gyz dawno flowutne geft. fnad w pyfmye zacharie38) to leto fedmdefate nenye gymanye, ale wieka39) pateho, ale40) ten podle zydow poczial ſie leta trzidczateho przied paſtwym Cyrowym. * Neb gyz konecz biefſe. ** Euzebius dye podle kronyk ſwich,41) geſſto obecznye kronyky flowa, ale obecznyeyffie gyne gfu a wyecz poſluffny. I vczyny ge Euzebius az do ſwych czaffow, a odtud ge naplny vplnye Jeronym, ſwrchowana al- marzie wíſeho pyſma. a beda vczynyl take kronyky ſwe a nyekterzy gyny kronyky ſwe, a take onen chwaleny myſtr hugo. 1) K. (dod.) židow. 2) K. gt leto ſedmdefate. 3) K. die y take; y sch. v Š. 4) K. die prwe leto Cyrie. 5) K. leto naftawafſe. 6) K. ge. 7) K. a. 3) Š. Perſky. 9) K. Š. Jeremiaffowa. 9a) v Š. sch. 10) Š. Daria. 11) první e nadeps. 11a) K. Jeremiafs. 12) K. pfal k prziewedeni. 13) Š. doplniewati; K. doplniowati czafowe. 11) K. tohoto. 15) K. gfe. 16) Š. Babiloníkemu. 17) K. zloftny. 18) K. yako. 19) K. fedmdefati. 193) K. nabuchodonozor; Š. Nabochodonozorowie. 20) sch. v K. 21) K. dwatczateho. 22) K. Š. czaſu. 23) Š. Perſkeho. 24) K. ſedmdefat a piet leth. 25) K. daria. 26) Š. Zachariaſſe. 27) K. Š. Jerufalemem. 28) K. gly fe. 29) K. kdyz ſe czte poſtili ſe. 30) Š. trwalo. 31) K. dwaczateho. 32) K. zbieragi. 33) K. Cyry. 31) chramu — poplenyenye sch. v K. Š. 35) Š. Zachariaffowa. 36) K. leto giz. 37) sch. v K. 38) Š. Zachariaffowie. 39) K. wieku. 43) K. a. 41) K. kroniky ſwe. O1) opraweny chramu.2) [Kap. XIX./ PAk leta wraczenye do Judeam ſebra ſie lyd yako geden muz do Jeruzalema, a vdyelawſſe oltarz poſtawichu gey na ſwich podwalach, a na tom obietowachu ſpalobiety panu bohu rano y v weczier. a vczynychu ſlawu ftanow, a odkud gſu myely ohen, toho nevyeme, gedno ſnad z ka- 11. Esdr. 3.) 5 menye ſtareho oltarzie wyrazyly gſu ten ohen.3)* Pak leta druheho miefiecze druheho dne4) wywrzzechu zaklad chramu A to vſlyffewfſe famarity5) przigydus) k nym a weczechu: budeme) f wamy. dyelaty, neb my yako y wy hledame gednoho boha. I weczechu wewody Ifrahel:8) Obeczne geft nam y9) wam modlyty ſye bohu, ale ne dyelaty 10 mu domu, neb to gedno nam kral Cyrus przikazal. A kdyz otworzichu zaklad nad zemy, I zdwyzze lyd [240a 2] hlas w radofty, a nyekterzy ftarffy, geffto byly drziewe1o) wydyely chram, kwielechu welykym hlaſem, az nemozieffel1) yzadny poznaty wolanye weſelich a kwelenye12) placzicych.** Pak122) ſamarity rozhnyewawſſe ſye prziekaziechu gym. a kdyz ſamy 15 nemoziechu prziekazety, dawachu dary knyezatom perfarum13) krale,14) gefíto byly vſtaweny nad zemy. a ty15) knyezata penyezy biechu16) przie- wraczeny, I prodachul7) gym mefſkanye dyelanye. [1. Esdr. 4.] 34*
Danyelis. 531 gedyna rziecz zacharie35) namy hyba: toto gyz leto36) geſt ſedmdefate. a to ſnad mozze bity dokonano, aby gyz bylo wzato za mynute. Jako by rziekl: Sedmde [240a 1] fate leto toto37) geft zname, a gyz dawno flowutne geft. fnad w pyfmye zacharie38) to leto fedmdefate nenye gymanye, ale wieka39) pateho, ale40) ten podle zydow poczial ſie leta trzidczateho przied paſtwym Cyrowym. * Neb gyz konecz biefſe. ** Euzebius dye podle kronyk ſwich,41) geſſto obecznye kronyky flowa, ale obecznyeyffie gyne gfu a wyecz poſluffny. I vczyny ge Euzebius az do ſwych czaffow, a odtud ge naplny vplnye Jeronym, ſwrchowana al- marzie wíſeho pyſma. a beda vczynyl take kronyky ſwe a nyekterzy gyny kronyky ſwe, a take onen chwaleny myſtr hugo. 1) K. (dod.) židow. 2) K. gt leto ſedmdefate. 3) K. die y take; y sch. v Š. 4) K. die prwe leto Cyrie. 5) K. leto naftawafſe. 6) K. ge. 7) K. a. 3) Š. Perſky. 9) K. Š. Jeremiaffowa. 9a) v Š. sch. 10) Š. Daria. 11) první e nadeps. 11a) K. Jeremiafs. 12) K. pfal k prziewedeni. 13) Š. doplniewati; K. doplniowati czafowe. 11) K. tohoto. 15) K. gfe. 16) Š. Babiloníkemu. 17) K. zloftny. 18) K. yako. 19) K. fedmdefati. 193) K. nabuchodonozor; Š. Nabochodonozorowie. 20) sch. v K. 21) K. dwatczateho. 22) K. Š. czaſu. 23) Š. Perſkeho. 24) K. ſedmdefat a piet leth. 25) K. daria. 26) Š. Zachariaſſe. 27) K. Š. Jerufalemem. 28) K. gly fe. 29) K. kdyz ſe czte poſtili ſe. 30) Š. trwalo. 31) K. dwaczateho. 32) K. zbieragi. 33) K. Cyry. 31) chramu — poplenyenye sch. v K. Š. 35) Š. Zachariaffowa. 36) K. leto giz. 37) sch. v K. 38) Š. Zachariaffowie. 39) K. wieku. 43) K. a. 41) K. kroniky ſwe. O1) opraweny chramu.2) [Kap. XIX./ PAk leta wraczenye do Judeam ſebra ſie lyd yako geden muz do Jeruzalema, a vdyelawſſe oltarz poſtawichu gey na ſwich podwalach, a na tom obietowachu ſpalobiety panu bohu rano y v weczier. a vczynychu ſlawu ftanow, a odkud gſu myely ohen, toho nevyeme, gedno ſnad z ka- 11. Esdr. 3.) 5 menye ſtareho oltarzie wyrazyly gſu ten ohen.3)* Pak leta druheho miefiecze druheho dne4) wywrzzechu zaklad chramu A to vſlyffewfſe famarity5) przigydus) k nym a weczechu: budeme) f wamy. dyelaty, neb my yako y wy hledame gednoho boha. I weczechu wewody Ifrahel:8) Obeczne geft nam y9) wam modlyty ſye bohu, ale ne dyelaty 10 mu domu, neb to gedno nam kral Cyrus przikazal. A kdyz otworzichu zaklad nad zemy, I zdwyzze lyd [240a 2] hlas w radofty, a nyekterzy ftarffy, geffto byly drziewe1o) wydyely chram, kwielechu welykym hlaſem, az nemozieffel1) yzadny poznaty wolanye weſelich a kwelenye12) placzicych.** Pak122) ſamarity rozhnyewawſſe ſye prziekaziechu gym. a kdyz ſamy 15 nemoziechu prziekazety, dawachu dary knyezatom perfarum13) krale,14) gefíto byly vſtaweny nad zemy. a ty15) knyezata penyezy biechu16) przie- wraczeny, I prodachul7) gym mefſkanye dyelanye. [1. Esdr. 4.] 34*
Strana 532
532 Danyelis. Ale Cyrus toho newiediel.18) A tak welmy gym19) prziekazely,20) ze we trzidczety21) letech, dokudz Cyrq kralowal, nebyly ſu22) zdy chramo- wich wyzdwihly az do zpolehnutye. A Cyrus, kdyz poby23) Treza podle 20 potoka alym, lyd lydorum welmy boyowny chytrzie vwede w ſmlvwu. neb gym da flawnofty a hry, naywiecze aby hraly, kwaſyly, giedly, pyly a obgy [240b 11 maly ſye, yako dobrotu24) gym vkazuge, a tak ge przie- mozze; gichzto bogem prziemoczy nemohl, ty chlypnoſty prziemohl a wyboyowal. Potom prziebra fie Araxem, tu ho kralowna maffagetarum 25 thamary prziemoze y zaby,25) a ſrziezawfſy26) hlawu geho wlozy v wiedro plne krwy27) czlowieczie, yako poſkakugicz wecze: naſyt ſye krwy,28) giez ſy zadal. * Znamenay, ze tuto maſſ hod zydowſky za tyden, a to neſſkody, neb nenye hod z29) zakona. ** Neb to yak23a) nycz nebylo proty chramu drziewnyem.30) *** Neb zabranyenye nemohly owfſem prodaty,31) neb to byl kral przikazal, ale mafſkanye32) knyeziecie aneb take zydowſke wymlvwugicze33) ſye poplatkow ztrawy obiety a ſoly, gefſto Cyrus przikazal, aby bylo gym34) dawano, a bez nychzto nemohli gfu zyde dyelaty. 30 35 Incid. Incidencia.35) Za dnow Cyry geden kral rzymſky, Tarquinius pyſſny, ten pro tarquínie mlazſſieho,36) ſyna ſweho, ze byl lucreciam podawyl,37) z kralow- ſtwie byl ho wyhnal 38) A ten rozlyczne muky wymyflyl, okowy, rany, zpuſtky,39) plechy, zalarzie, puta, rzietyezy a puſſczie.40) 1) K. Tuto o. 2) K. chramu bozieho. 3) za tím přetrž. P. 4) K. dne druher. 5) Š. Samarytani. 6) Š. przigdu; K. przigidechu. 7) K. budemy. 8) Š. Izrahelfítij. 3) K. a. 10) K. drziewe byli. 11) K. nemože. 12) (!) K. Š. kwielenie. 12a) Š. Neb. 13) Š. Perſkeho. 14) K. y krali. 15) K. ta. 16) K. byli; Š. biechu peniezy. 17) K. prodlichu. 18) K. ne- wiedieffe. 19) Š. gim welmi. 20) K. prziely (!). 21) K. cztyrzidcziti. 22) sch. v K. 23) K. Š. pobil. 24) K. dobrota (!). 25) K. zabi ho; Š. zabila. 26) K. zrzezawífi. 27) Š. krwe 28) Š. krwe; v K. oprav. krwe. 29) sch. v K. 29a) Š. yako. 30) (!) K. Š. drziewniemu 31) z prodati v K. oprav. prodliti. 32) (!) K. Š. mefſkanie. 33) K. wymluwagicze.34) K. gim bylo. 35) K. Napadowe; Š. Napad. 36) K. Tarquina mladíſieho. 37) K. podawil nafylim. 38) K byl wyhnan 33) K. puſſky 40) K puſſt 40 Kap. XX./ O1) Cambiſes, ſynu Cyra.2) [r. Esdr. 4.] PO ſmrty Cyry3) Cambyſes, ſyn geho, gefſto ho4) Eſdras artaxerſem neb afwerem nazywa. ale w Iftorzy5) Judyth ſlowe nabochodonozor.5a)* Tehdy knyezata zemye, gefíto prziekaziechu zydom, toczyff reubelcheem, gehoz Jozefus nazywa pyſarzem wſſech przihod, a gyny, gefíto ſudiechu Syriam a fenyczem a wſſeczknys) kragyny za Eufratten, pſaly Cambiſe,7) 5 ze zyde oprawugy geruzalem, myeſto prziezle a wzdy kralom perfarum8)
532 Danyelis. Ale Cyrus toho newiediel.18) A tak welmy gym19) prziekazely,20) ze we trzidczety21) letech, dokudz Cyrq kralowal, nebyly ſu22) zdy chramo- wich wyzdwihly az do zpolehnutye. A Cyrus, kdyz poby23) Treza podle 20 potoka alym, lyd lydorum welmy boyowny chytrzie vwede w ſmlvwu. neb gym da flawnofty a hry, naywiecze aby hraly, kwaſyly, giedly, pyly a obgy [240b 11 maly ſye, yako dobrotu24) gym vkazuge, a tak ge przie- mozze; gichzto bogem prziemoczy nemohl, ty chlypnoſty prziemohl a wyboyowal. Potom prziebra fie Araxem, tu ho kralowna maffagetarum 25 thamary prziemoze y zaby,25) a ſrziezawfſy26) hlawu geho wlozy v wiedro plne krwy27) czlowieczie, yako poſkakugicz wecze: naſyt ſye krwy,28) giez ſy zadal. * Znamenay, ze tuto maſſ hod zydowſky za tyden, a to neſſkody, neb nenye hod z29) zakona. ** Neb to yak23a) nycz nebylo proty chramu drziewnyem.30) *** Neb zabranyenye nemohly owfſem prodaty,31) neb to byl kral przikazal, ale mafſkanye32) knyeziecie aneb take zydowſke wymlvwugicze33) ſye poplatkow ztrawy obiety a ſoly, gefſto Cyrus przikazal, aby bylo gym34) dawano, a bez nychzto nemohli gfu zyde dyelaty. 30 35 Incid. Incidencia.35) Za dnow Cyry geden kral rzymſky, Tarquinius pyſſny, ten pro tarquínie mlazſſieho,36) ſyna ſweho, ze byl lucreciam podawyl,37) z kralow- ſtwie byl ho wyhnal 38) A ten rozlyczne muky wymyflyl, okowy, rany, zpuſtky,39) plechy, zalarzie, puta, rzietyezy a puſſczie.40) 1) K. Tuto o. 2) K. chramu bozieho. 3) za tím přetrž. P. 4) K. dne druher. 5) Š. Samarytani. 6) Š. przigdu; K. przigidechu. 7) K. budemy. 8) Š. Izrahelfítij. 3) K. a. 10) K. drziewe byli. 11) K. nemože. 12) (!) K. Š. kwielenie. 12a) Š. Neb. 13) Š. Perſkeho. 14) K. y krali. 15) K. ta. 16) K. byli; Š. biechu peniezy. 17) K. prodlichu. 18) K. ne- wiedieffe. 19) Š. gim welmi. 20) K. prziely (!). 21) K. cztyrzidcziti. 22) sch. v K. 23) K. Š. pobil. 24) K. dobrota (!). 25) K. zabi ho; Š. zabila. 26) K. zrzezawífi. 27) Š. krwe 28) Š. krwe; v K. oprav. krwe. 29) sch. v K. 29a) Š. yako. 30) (!) K. Š. drziewniemu 31) z prodati v K. oprav. prodliti. 32) (!) K. Š. mefſkanie. 33) K. wymluwagicze.34) K. gim bylo. 35) K. Napadowe; Š. Napad. 36) K. Tarquina mladíſieho. 37) K. podawil nafylim. 38) K byl wyhnan 33) K. puſſky 40) K puſſt 40 Kap. XX./ O1) Cambiſes, ſynu Cyra.2) [r. Esdr. 4.] PO ſmrty Cyry3) Cambyſes, ſyn geho, gefſto ho4) Eſdras artaxerſem neb afwerem nazywa. ale w Iftorzy5) Judyth ſlowe nabochodonozor.5a)* Tehdy knyezata zemye, gefíto prziekaziechu zydom, toczyff reubelcheem, gehoz Jozefus nazywa pyſarzem wſſech przihod, a gyny, gefíto ſudiechu Syriam a fenyczem a wſſeczknys) kragyny za Eufratten, pſaly Cambiſe,7) 5 ze zyde oprawugy geruzalem, myeſto prziezle a wzdy kralom perfarum8)
Strana 533
Danyelis. 533 15 protywne, a chram iako hrad, a ten pro protywenſtwie drziewe zbo [240b 2] rzien byl. A yakz to oprawie, ynhed nedadye dany any obyle, anyzt by mohl kral9) giety do Syriam. A taket toto pomnyme, anyz gíme zapo- 10 manuly10) o ſoly,** toczyfi zze gſu w ſyeny gyedli radyeczie, aby zapowie- dyelyll) zydom, aby nedyelaly Jeruzalema. a Cambyles powoly gym, y12) za- powiedye mocznye po lyftu. Tehdy opuftychu dyelo bozie w geruzalemye az do druheho leta darij.13) Pak za Cambiſe ſtalo ſie to, czozl4) fie pyfſe w Iſtorzíj5) Judyth. * Neb otecz znamenage, ze ge byl ſmyely, tomu kralowſtwie Affyri- orum poruczy,15) A druhe gmyel6) nabochodonozor5a) gemu17) pro welyke muzſke ſkutky18) prziewzdye.19) ** Suol pokladagy za wſſelykake krmye, gefſto lyde pozywagy a przigymagi.20) 20 Skonany gſu knyhy danyele.21) 1) K. Tuto o. 2) K. Cyry krale.; Š. Cyrowu. 3) K. Cyry; Š. Cyra. 1) K. geho. *) K. hiftory. 5a) K. Nabuchodonozor. 6) K. wîfeczky. 7) K. Cambifowi. 8) Š. Perſkym. 2) K. kral mohl. 10) K. zapomenuli. 11) K. zapowiediel. 12) K. a. 13) Š. Daria. 14) K. czo. 15) Š. Affyrſke poruczil. 16) K. drahe (!) gmie; Š. gmeno. 17) sch. v K. 18) K. fkutky muzíke. 19) K. prziewzdiel; Š. przezdiel. 20) ta dvě sl. sch. v K. 21) K. Š. Danyele proroka.
Danyelis. 533 15 protywne, a chram iako hrad, a ten pro protywenſtwie drziewe zbo [240b 2] rzien byl. A yakz to oprawie, ynhed nedadye dany any obyle, anyzt by mohl kral9) giety do Syriam. A taket toto pomnyme, anyz gíme zapo- 10 manuly10) o ſoly,** toczyfi zze gſu w ſyeny gyedli radyeczie, aby zapowie- dyelyll) zydom, aby nedyelaly Jeruzalema. a Cambyles powoly gym, y12) za- powiedye mocznye po lyftu. Tehdy opuftychu dyelo bozie w geruzalemye az do druheho leta darij.13) Pak za Cambiſe ſtalo ſie to, czozl4) fie pyfſe w Iſtorzíj5) Judyth. * Neb otecz znamenage, ze ge byl ſmyely, tomu kralowſtwie Affyri- orum poruczy,15) A druhe gmyel6) nabochodonozor5a) gemu17) pro welyke muzſke ſkutky18) prziewzdye.19) ** Suol pokladagy za wſſelykake krmye, gefſto lyde pozywagy a przigymagi.20) 20 Skonany gſu knyhy danyele.21) 1) K. Tuto o. 2) K. Cyry krale.; Š. Cyrowu. 3) K. Cyry; Š. Cyra. 1) K. geho. *) K. hiftory. 5a) K. Nabuchodonozor. 6) K. wîfeczky. 7) K. Cambifowi. 8) Š. Perſkym. 2) K. kral mohl. 10) K. zapomenuli. 11) K. zapowiediel. 12) K. a. 13) Š. Daria. 14) K. czo. 15) Š. Affyrſke poruczil. 16) K. drahe (!) gmie; Š. gmeno. 17) sch. v K. 18) K. fkutky muzíke. 19) K. prziewzdiel; Š. przezdiel. 20) ta dvě sl. sch. v K. 21) K. Š. Danyele proroka.
Strana 534
Tuto ſye poczyna kyſtorziel) Judyth. Iud. 1.) TUto hyſtorzíj2) przielozyl Jeronym pro proſbu paule a Euftachy3) z Caldeiſke rzieczy w latynſku. Tyto knyhy v zydow mezy wydopiſy poczytagy a mezy tayne a nepotwrzene,4) a to dye Jeronym w przied- mlvwie, geffto fie takto poczyna: dwadcziety a dwye [241a 1] flowie etc. A proto czte-ly fie kde w prziedmlvwie na Judith mezy ſwatym 5 pyſmem, tot geſt kaz pyfarzow,5) a to na pocziatku moze ſie znamenaty, geſſto ſnatek, toczyſſ ſnem wznyczienye6) w czyſſlo ſwatcho pyſma wzal a7) przielozyl gey pro rozlyczne a zruſſene ſkladanye, wiecze ſmyſl z ſmyſla. nezly ſlowo z flowa zbierage. Po ſmrty Cyry iakis7a) Arfaxat medus w ebethanys8) wznyczie, I oprawy gy a obhrady gy9) newyboynye, a nye- 10 ktere kragie medye1o) k ſobie przichyluge, aby potom nade wſſy medijil) panowal. A nabochodonozor, kral Affyrie,12) geffto panowal w nynywe, leta dwanadſteho13) ſweho a14) obdrzie Arfaxat na poly ragan, geffto geft mezy Eufratten a tygrym. Tot geft Cambifes, gemuzto otecz geffczie zyw gła nynywen15) a kralowſtwie Affyriorum16) wzda,17) a nazwa ho 15 nabochodonozorem. ten po otczowie ſmrty dwanaſte leto kralowſtwye wedyeffe. Neb we wſſem kralowſtwy gedno oſm let panowal. Ten kdyz geſt byl vczynyen wſſemohucy, powyſſeno by ſrdcze geho, I poſla ke wſſem, geſſto bydlechu w Cylyczy18) a w damaſſku a w lybano a w Car- melio,19) Galylea a Samaria az do Jerufalema, [241a 2] chtic ot nych 20 dany mnohem wietffie, nez20) otczowe geho. a ony wſſyczkny gednu myſly odpowiedyechu21). Tehdy rozhnyewaw ſie kral, przyfieze na ſtoliczy ſwey,22) ze fie chcze pomítyty nade wíſemy. A proto leta trzynadíteho kralowſtwie ſweho przikaza holofernowy,23) knyeziety rytyerzſtwie ſweho, aby wygiel24) do tiech krayow, a aby yzadnemu czlowieku any ohradye, 25 toczyfí twrzy a myeſtu, geho oko neotpuſtylo.25)* I wygyde26) f woyſkem Olofernes, a27) przykrychu yako kobylki wſſyczku ſwrchoft zemye. A kdyz popleny Cylycij a mezopotaníj a madyanyti, Poſlachu k níemu knyezata zemfſczy28) a kragyn rzkucz: przieftan twoy hnyew v nas, przigied k nam myrnye, a28a) pozyway nafſye ſluzby,29) yakoz 30 tobie lybo. I sgiede s hor v welykey30) moczy a obdrzie wſſeczky31) myeſta, y zborzy ge, a wíſeczky bohy zemíke wyborzy, neb gemu tak [Kap. I.] IJud. 3.]
Tuto ſye poczyna kyſtorziel) Judyth. Iud. 1.) TUto hyſtorzíj2) przielozyl Jeronym pro proſbu paule a Euftachy3) z Caldeiſke rzieczy w latynſku. Tyto knyhy v zydow mezy wydopiſy poczytagy a mezy tayne a nepotwrzene,4) a to dye Jeronym w przied- mlvwie, geffto fie takto poczyna: dwadcziety a dwye [241a 1] flowie etc. A proto czte-ly fie kde w prziedmlvwie na Judith mezy ſwatym 5 pyſmem, tot geſt kaz pyfarzow,5) a to na pocziatku moze ſie znamenaty, geſſto ſnatek, toczyſſ ſnem wznyczienye6) w czyſſlo ſwatcho pyſma wzal a7) przielozyl gey pro rozlyczne a zruſſene ſkladanye, wiecze ſmyſl z ſmyſla. nezly ſlowo z flowa zbierage. Po ſmrty Cyry iakis7a) Arfaxat medus w ebethanys8) wznyczie, I oprawy gy a obhrady gy9) newyboynye, a nye- 10 ktere kragie medye1o) k ſobie przichyluge, aby potom nade wſſy medijil) panowal. A nabochodonozor, kral Affyrie,12) geffto panowal w nynywe, leta dwanadſteho13) ſweho a14) obdrzie Arfaxat na poly ragan, geffto geft mezy Eufratten a tygrym. Tot geft Cambifes, gemuzto otecz geffczie zyw gła nynywen15) a kralowſtwie Affyriorum16) wzda,17) a nazwa ho 15 nabochodonozorem. ten po otczowie ſmrty dwanaſte leto kralowſtwye wedyeffe. Neb we wſſem kralowſtwy gedno oſm let panowal. Ten kdyz geſt byl vczynyen wſſemohucy, powyſſeno by ſrdcze geho, I poſla ke wſſem, geſſto bydlechu w Cylyczy18) a w damaſſku a w lybano a w Car- melio,19) Galylea a Samaria az do Jerufalema, [241a 2] chtic ot nych 20 dany mnohem wietffie, nez20) otczowe geho. a ony wſſyczkny gednu myſly odpowiedyechu21). Tehdy rozhnyewaw ſie kral, przyfieze na ſtoliczy ſwey,22) ze fie chcze pomítyty nade wíſemy. A proto leta trzynadíteho kralowſtwie ſweho przikaza holofernowy,23) knyeziety rytyerzſtwie ſweho, aby wygiel24) do tiech krayow, a aby yzadnemu czlowieku any ohradye, 25 toczyfí twrzy a myeſtu, geho oko neotpuſtylo.25)* I wygyde26) f woyſkem Olofernes, a27) przykrychu yako kobylki wſſyczku ſwrchoft zemye. A kdyz popleny Cylycij a mezopotaníj a madyanyti, Poſlachu k níemu knyezata zemfſczy28) a kragyn rzkucz: przieftan twoy hnyew v nas, przigied k nam myrnye, a28a) pozyway nafſye ſluzby,29) yakoz 30 tobie lybo. I sgiede s hor v welykey30) moczy a obdrzie wſſeczky31) myeſta, y zborzy ge, a wíſeczky bohy zemíke wyborzy, neb gemu tak [Kap. I.] IJud. 3.]
Strana 535
Judyth. 535 byl przy [241b 1] kazal nabochodonozor, aby on ſam ſlul boh ot gynych narodow, kterez by32) mohl Olofernes prziemoczy. A vſlyſſewſſe to ſynowe Iſrahel,33) y bachu ſie welmy, aby tez31) neuczynyl w geruzalemye, w myeſtye35) domu boziem. I poſlachu po wſſech meziech zemye, kudy by myel giety, aby cziefty36) suzyly a chradyly, A ponyzichu fie przied bohem podle nauczienye Elyachym37) knyezie, ſyna Jeſu, ſyna Iſodech,37a) neb ſnad gyneho, kterehoz ten Jeſus wſſady 40 okolo pofielaſſe, aby ge napomynal, toczyfí zydy na horach. I przikrychu IJud. 4./ knyezie oltarz zynym,38) a famy w popele a w zyny offierowachu ſpal- obiety39) a10) wolachu ku panu bohu. I powiedyechu holofernowy, ze ſy- nowe Ifrahel33) przyprawugy ſie k oprnuty,11) toczyfí k obranye, a ze fu cziefty po horach zaklenuly.42) I zawola wewod43) Amon a moab rzka: IJud. 5./ 45 kaky44) geft to lyd, gefſto ge45) na horach, a ktera geſt gich46) mocz? Tehdy Achior wewoda wecze, kterak ge ten lyd nayprwe przyffel z Caldea47) do mezopotanye18) w zemy Canaan.** A kdyz biechu przyffly do egipta, pak gich boh wedl ge do zemye flybene. A kdyz gym byl vtyfíen, nemohl [241b 2] yzadny gym odolaty. A kdyz fu hnyewaly geho,49) tehdy ge trefktafſe, neb geft50) boh nenawydye zlofty. a nedawno ge nawratil do Jeruzalema z ſluzby nabochodonofor,51) gemuz ge byl dal pro gich hrziechy, A nynye5la) gſu obdrziely ty hory. A wecze Achior: wzeptay ſye, zdat ſu boha ſweho rozhnyewaly, y52) budeſſ moczy ge wyboyowaty, gynak gich neprziemozeff. A rozhnyewaw fie Olofernes wecze: abich tobie vkazal, 55 zet nenve boha gedno nabochodonozor, w ten czas tomu lydu przitowa- rzyſſen buden,53) a ſ nymy ſpolu zahyneff. Tehdy przikaza Olofernes IJud. 4.] ſluham ſwym, aby ho wedly do betuliam, drziewe nezly51) by ſie budowal. A kdyz ho tahnyechu, prakownyczy55) wyftupichu proty nym. a ony bogiecze ſie prziwazachu achior k ftromu y56) vteku. a prakownyczy57) roz- 6o wazachu ho, y56) poſtawichu gey38) proftrzied ftarffich59) a mezy lyd. I po- ſlachu z6°) Jerufalema do betulie dwa knyezie a knyezie Oſyam z poko- lonye Symeon. A kdyz gym wyprawy Achior, procz ho Olofernes poſlal k nym, przige geho 61)Ofias w ſwoy dom. A kdyz Olofernes naleze wodu tekuczy do myeſta po ptatcziech, geſſto pigiechu z potoka,*** a po taynyech 65 potocz [242a 1] kach podzemnymy,62) I otgie gym wody, zborzyw truby podzemne, a biechu nedaleko ote zdy ftudnyczky, gychzto myefícziene63) kradmo pozywachu, gedno aby ſye oftrabyly wiecze, nezly by ſie napyly.61) I weczechu65) amonyte k Olofernu:66) Chczeff-ly ge prziemoczy bez bogie a bez krwy,67) tehdy poſad ſtrazie v ſtudnycz. A on poſady, y68) 70 nedoſta ſye wody w cziſternach po dwadczety dny. I zkrzyczie lyd k nym, gefſto byly prziffly z Jerufalema: Sud boh mezy namy a mezy wamy. lepe by69) bylo nam ſluzity Olofernowy, nez70) zyzny zahynuty. I weczechu knyezie: zdrzme fie gefftye malo71) za piet dnow, zdat ſnad72) ſ namy vczyny73) boh mylofrdenſtwie swe. A bieffe w myeftye Judyth, zena741) wdowa trzy leta, przielyff75) krafna, ale76) czyfta, z pokolenye Ruben; ta zawolawfſy knyezy y trefkta 50 (Jud. 7./ 35 75
Judyth. 535 byl przy [241b 1] kazal nabochodonozor, aby on ſam ſlul boh ot gynych narodow, kterez by32) mohl Olofernes prziemoczy. A vſlyſſewſſe to ſynowe Iſrahel,33) y bachu ſie welmy, aby tez31) neuczynyl w geruzalemye, w myeſtye35) domu boziem. I poſlachu po wſſech meziech zemye, kudy by myel giety, aby cziefty36) suzyly a chradyly, A ponyzichu fie przied bohem podle nauczienye Elyachym37) knyezie, ſyna Jeſu, ſyna Iſodech,37a) neb ſnad gyneho, kterehoz ten Jeſus wſſady 40 okolo pofielaſſe, aby ge napomynal, toczyfí zydy na horach. I przikrychu IJud. 4./ knyezie oltarz zynym,38) a famy w popele a w zyny offierowachu ſpal- obiety39) a10) wolachu ku panu bohu. I powiedyechu holofernowy, ze ſy- nowe Ifrahel33) przyprawugy ſie k oprnuty,11) toczyfí k obranye, a ze fu cziefty po horach zaklenuly.42) I zawola wewod43) Amon a moab rzka: IJud. 5./ 45 kaky44) geft to lyd, gefſto ge45) na horach, a ktera geſt gich46) mocz? Tehdy Achior wewoda wecze, kterak ge ten lyd nayprwe przyffel z Caldea47) do mezopotanye18) w zemy Canaan.** A kdyz biechu przyffly do egipta, pak gich boh wedl ge do zemye flybene. A kdyz gym byl vtyfíen, nemohl [241b 2] yzadny gym odolaty. A kdyz fu hnyewaly geho,49) tehdy ge trefktafſe, neb geft50) boh nenawydye zlofty. a nedawno ge nawratil do Jeruzalema z ſluzby nabochodonofor,51) gemuz ge byl dal pro gich hrziechy, A nynye5la) gſu obdrziely ty hory. A wecze Achior: wzeptay ſye, zdat ſu boha ſweho rozhnyewaly, y52) budeſſ moczy ge wyboyowaty, gynak gich neprziemozeff. A rozhnyewaw fie Olofernes wecze: abich tobie vkazal, 55 zet nenve boha gedno nabochodonozor, w ten czas tomu lydu przitowa- rzyſſen buden,53) a ſ nymy ſpolu zahyneff. Tehdy przikaza Olofernes IJud. 4.] ſluham ſwym, aby ho wedly do betuliam, drziewe nezly51) by ſie budowal. A kdyz ho tahnyechu, prakownyczy55) wyftupichu proty nym. a ony bogiecze ſie prziwazachu achior k ftromu y56) vteku. a prakownyczy57) roz- 6o wazachu ho, y56) poſtawichu gey38) proftrzied ftarffich59) a mezy lyd. I po- ſlachu z6°) Jerufalema do betulie dwa knyezie a knyezie Oſyam z poko- lonye Symeon. A kdyz gym wyprawy Achior, procz ho Olofernes poſlal k nym, przige geho 61)Ofias w ſwoy dom. A kdyz Olofernes naleze wodu tekuczy do myeſta po ptatcziech, geſſto pigiechu z potoka,*** a po taynyech 65 potocz [242a 1] kach podzemnymy,62) I otgie gym wody, zborzyw truby podzemne, a biechu nedaleko ote zdy ftudnyczky, gychzto myefícziene63) kradmo pozywachu, gedno aby ſye oftrabyly wiecze, nezly by ſie napyly.61) I weczechu65) amonyte k Olofernu:66) Chczeff-ly ge prziemoczy bez bogie a bez krwy,67) tehdy poſad ſtrazie v ſtudnycz. A on poſady, y68) 70 nedoſta ſye wody w cziſternach po dwadczety dny. I zkrzyczie lyd k nym, gefſto byly prziffly z Jerufalema: Sud boh mezy namy a mezy wamy. lepe by69) bylo nam ſluzity Olofernowy, nez70) zyzny zahynuty. I weczechu knyezie: zdrzme fie gefftye malo71) za piet dnow, zdat ſnad72) ſ namy vczyny73) boh mylofrdenſtwie swe. A bieffe w myeftye Judyth, zena741) wdowa trzy leta, przielyff75) krafna, ale76) czyfta, z pokolenye Ruben; ta zawolawfſy knyezy y trefkta 50 (Jud. 7./ 35 75
Strana 536
536 Judyth. [Jud. 10.) IJud. I1.) IJud. 8./ ge z toho, ze ſu pokuſſely boha a polozily czyl dnow boziey77) myloſty.78) I wecze k nym: Chczit ſkutek bozy vczynyty, ale wamt nepowiedye.78a) Ale ſtoyte teto79) noczy v myeftike brany, a Ozias f wamy, at wygdu ſkrzie waffy ruku. [242a 2] A kdyz ony otgydu,80) pomodly fie panu bohu 80 IJud. 9.J rzkucz:81) Pane bozie, otczie meho Symeona, genz ſy mv dal mecz na Gen. 49.) czyzozemcze, zpraw ruczie dyewky twe. anyz geft chwala ſkutka fymeono- wa,82) genz geft hyzdyl Jakob, ale pomítu vczynyenu ot pana boha ſkrze ruczie nemyloftyweho. A kdyz ſye pomodly, vmy ſye a zmaza ſye nay- lepffy myrru, a obleczie fic w naylepffie rucho fwe83) kratochwilnoſty, 85 A powola dyewky ſwe a polozy na giegie pleczy83a) flafíku wyna a banku olegie a krmy z84) zele vczynyenu a chleb a fyr, y gyde. a knyezie dy- wiechu ſie krafie gegie, a proſy85) pana boha za ny. A kdyz gdyefſe s huory, ſtawichu86) gy ſſpeherzy,87) I wedechu gy do budy Olofernowy,88) a on ynhed by yat w gegy oczy, toczy87) mylowa90) gy neſlycznye. I fiedyefſe 90 Olofernes w ftanu nachem,91) zlatohlawem, zlattem22) a drahym kamenym tkanem.93) I weczechu Affyríj:94) A kto wzhrda lydmy zydowíkymy, geffto ma95) tak kraſne zeny, ze pro nye ſ prawem mame boyowaty proty nym? A kdyz ſye Judyth poklony, wecze k nyey96) Olofernes: Czo fie tobie lybylo, ze gſy k nam przyfſla? Ona wecze: Gyſto geft, ze nafí lyd 95 [242b 1] geft w zatraczeny; neb ge 7) tyezcze rozhnyewal pana boha ſweho. neb ſu klenoty bozie pro pokrm czyzym lydem zaſtawyly?8) pro ſwe ne- doſtatky. a nad to rziedye, aby pyly krew dobitka ſweho, geffto owſſem zakon zabranyge99) okuſyty. A gyz pro hlad a pro zyzzen mezy mrtwe poczitagy. A poſlal mye boh, abich tobie to100) powiedyela, a ten my powie, 100 kdy gym otplaty gich hrziechy, a tehdyt ya przigducz191) vwedu tye az do Jerufalema, a vwiezeff sie v wesſken lyd, gefftot nemagy yzadneho paftyrzie. I wecze Olofernes: vczyny-lyt my to boh twoy, budet y moy boh, toczyff w czyffle bohow budu gey myety, a ty budeſi welyka a wzaczna w domu102) nabochodonozor 103) I kaza gy weſty tu, kdez biechu geho pokladowe. A kdyz myfſlefſe Hut. 12./ czo by gy dal z kwaſu ſweho, Judith wecze: to, czoz101) ſem s ſebu przy- nefla, tot budu giefty, aby na mye neprzyffel hnyew bozy. Olofernes wecze: a kdyz ſye toho nedoſtane,105) czo pak vczynyme tobie?106) ona wecze: na mu duſſy, neztrawy toho dyewka twa, az boh vczyny to w mey107) 110 ruczie, czoz zamyſlyla 108) ſem. I proſy, aby gy dal hoynoft109) wychaziety w noczy wenl10) modlyt ſye bohu ſwemu. [242b 2] A tak za trzy noczy wichazieffe a omywaffell1) fie v wodach a modlefſe fic bohu Ifrahel.112) Cztwrty den vczyny Olofernes weczierzy ſluham ſwym. I wecze wagio klefſczienczy: rad teyl13) zydowczie, at my powoly ſwu dobru woly. neb 115 geft mrzíka wiecz affyrſkym, aby zena poklamagycz fíla ot nyeho ne- wynna. I wecze k nyeyl11) wagio: nelekay ſye, dobra dyeweczko, wgity ku panu memu. Onal15) wecze: czo fiell6) panu117) lyby, tol18) take mnye. donydz119) ſem ya zywa. A kdyz ſie kraſnye przyſtrogy,120) tehdy ſta121) przied Olofernem. a on by 122) welmy kratochwylen, I py123) wyna tak 120 105
536 Judyth. [Jud. 10.) IJud. I1.) IJud. 8./ ge z toho, ze ſu pokuſſely boha a polozily czyl dnow boziey77) myloſty.78) I wecze k nym: Chczit ſkutek bozy vczynyty, ale wamt nepowiedye.78a) Ale ſtoyte teto79) noczy v myeftike brany, a Ozias f wamy, at wygdu ſkrzie waffy ruku. [242a 2] A kdyz ony otgydu,80) pomodly fie panu bohu 80 IJud. 9.J rzkucz:81) Pane bozie, otczie meho Symeona, genz ſy mv dal mecz na Gen. 49.) czyzozemcze, zpraw ruczie dyewky twe. anyz geft chwala ſkutka fymeono- wa,82) genz geft hyzdyl Jakob, ale pomítu vczynyenu ot pana boha ſkrze ruczie nemyloftyweho. A kdyz ſye pomodly, vmy ſye a zmaza ſye nay- lepffy myrru, a obleczie fic w naylepffie rucho fwe83) kratochwilnoſty, 85 A powola dyewky ſwe a polozy na giegie pleczy83a) flafíku wyna a banku olegie a krmy z84) zele vczynyenu a chleb a fyr, y gyde. a knyezie dy- wiechu ſie krafie gegie, a proſy85) pana boha za ny. A kdyz gdyefſe s huory, ſtawichu86) gy ſſpeherzy,87) I wedechu gy do budy Olofernowy,88) a on ynhed by yat w gegy oczy, toczy87) mylowa90) gy neſlycznye. I fiedyefſe 90 Olofernes w ftanu nachem,91) zlatohlawem, zlattem22) a drahym kamenym tkanem.93) I weczechu Affyríj:94) A kto wzhrda lydmy zydowíkymy, geffto ma95) tak kraſne zeny, ze pro nye ſ prawem mame boyowaty proty nym? A kdyz ſye Judyth poklony, wecze k nyey96) Olofernes: Czo fie tobie lybylo, ze gſy k nam przyfſla? Ona wecze: Gyſto geft, ze nafí lyd 95 [242b 1] geft w zatraczeny; neb ge 7) tyezcze rozhnyewal pana boha ſweho. neb ſu klenoty bozie pro pokrm czyzym lydem zaſtawyly?8) pro ſwe ne- doſtatky. a nad to rziedye, aby pyly krew dobitka ſweho, geffto owſſem zakon zabranyge99) okuſyty. A gyz pro hlad a pro zyzzen mezy mrtwe poczitagy. A poſlal mye boh, abich tobie to100) powiedyela, a ten my powie, 100 kdy gym otplaty gich hrziechy, a tehdyt ya przigducz191) vwedu tye az do Jerufalema, a vwiezeff sie v wesſken lyd, gefftot nemagy yzadneho paftyrzie. I wecze Olofernes: vczyny-lyt my to boh twoy, budet y moy boh, toczyff w czyffle bohow budu gey myety, a ty budeſi welyka a wzaczna w domu102) nabochodonozor 103) I kaza gy weſty tu, kdez biechu geho pokladowe. A kdyz myfſlefſe Hut. 12./ czo by gy dal z kwaſu ſweho, Judith wecze: to, czoz101) ſem s ſebu przy- nefla, tot budu giefty, aby na mye neprzyffel hnyew bozy. Olofernes wecze: a kdyz ſye toho nedoſtane,105) czo pak vczynyme tobie?106) ona wecze: na mu duſſy, neztrawy toho dyewka twa, az boh vczyny to w mey107) 110 ruczie, czoz zamyſlyla 108) ſem. I proſy, aby gy dal hoynoft109) wychaziety w noczy wenl10) modlyt ſye bohu ſwemu. [242b 2] A tak za trzy noczy wichazieffe a omywaffell1) fie v wodach a modlefſe fic bohu Ifrahel.112) Cztwrty den vczyny Olofernes weczierzy ſluham ſwym. I wecze wagio klefſczienczy: rad teyl13) zydowczie, at my powoly ſwu dobru woly. neb 115 geft mrzíka wiecz affyrſkym, aby zena poklamagycz fíla ot nyeho ne- wynna. I wecze k nyeyl11) wagio: nelekay ſye, dobra dyeweczko, wgity ku panu memu. Onal15) wecze: czo fiell6) panu117) lyby, tol18) take mnye. donydz119) ſem ya zywa. A kdyz ſie kraſnye przyſtrogy,120) tehdy ſta121) przied Olofernem. a on by 122) welmy kratochwylen, I py123) wyna tak 120 105
Strana 537
Judyth. 537 mnoho, iako ge pyl, yakz ge zyw. A kdyz by weczier, poſpiechachu ſluhy do ſwich hoſpod ;124) I bieffe125) Judit fama w pokogy. a Olofernes leziefſe w lozy przielyff opytym vſpen. I wecze Judith dyewcze ſwey, 126) aby ftala IJud. 13./ wnye a zaſtrziela. I pomodly ſie Judith127) bohu flzamy rzkucz:128) Potwrd 125 mne, bozie Ifrahel,129) a wzezrzy w130) tuto hodynu k ſkutku ruku mu. I otwaza mecz ot ſlupu, gefſto byl v lozie w hlawach, a vderzywffy dwa- krak131) w hlawu otrzieza mu132) hlawu geho, y da gy 1243a 1] dyewcze ſwey,133) a wzemſſy ſtan drahy y wigide wen. A kdyz przigide k branye myeftſkey,143) zawola: otewrziete, boh geſt f namy, genz geft vczynyl 130 mocz ſwu w Ifrahel.135) I biezechu k ny136) wſſyczkny, ot naymenſlieho az do navwietfſieho s ſwieczmy. A wynyemffy137) hlawu Oloferna138) a ſtan drahy, wecze: dyekuyte panu bohu, genz geft wam dal wytiezftwie w mey139) ruczie, a dowedl mye zaſie bez poſſkwrny. I zawolachu140) Achior; a vzrziew hlawu Oloferna,138) lekl fie a111) pade zafiel42) na zemy. 135 A kdyz fie wen ſyla nawraty,143) poklony fie Judith.144) a ona wecze k lydu: powicíte tuto hlawu na zdy, a na uſwitye prchníete na neprzately, a ony ſmutyet ſie pro ſmrt pana ſweho, obratyet ſie na bieh. Tehdy Achior IJud. 14.) obrzieza tyela ſweho kozku, a prziczynychu ho k lydu Ifrahel.145) I poſla Ozyas poſly po myeſtech Juda, aby wyffly po nych. I wigydu146) zyde 140 rano, a Afſyryy weczechu: wyſſly gſu myſſy147) z dupat ſwich. A kdyz wgide wagio, aby zbudyl Oloferna, y vzrze mrchu bez hlawy. A wſtupyw do ftanu y nevzrzie Judith, y118) zakrziczie k lydu rzka: Gedna zena zydowſka vczynyla hanbu w149) domu nabochodo [243a 2] nozor,150) neb hlawy Olofernowy nenye v nyeho. I ſmutichu fie welmy,151) hledagicz pomoczy vtyeka.152) I ſtihachu Iud. 15./ ge ſynowe Ifrahel 153) a bichu ge az do gich mezie. a we trzidczety dnech gedwa ſebrachu korzyſt Affyrſku, a wſſeczko, czo154) geft bylo zwlafftieho155) Oloferna,156) to dachu Judyth. Pak Joachym, gefſto byl naywyfly byſkup, przigide do geruzalema ſe wſfemy knyezymy, aby ohledaly Judith; y po- 150 chwalichu gie. Tehdy Judith zazpiewa pyeſen bohu rzkucz: Pocznyete bohu w bubenczy156a) etc. Na tu pieſen nalezneff, geffto157) Jeronym dye IJud. 16.) na pfalm:158) pane, pane159) naſf. neb kdyz ſie zydowſky czte gmye bozie [Žalm 8.) dwenaſobnye, iako tuto: adonay, pane bozie moy, prwe geft tetragra- maton a druhe gmye obeczne bozie. 160) na konczy pieſnye161) prorokowal162) 155 0 ſudnem dny rzka:163) Buoh wſſemohuczy w ſudny den nawfſcziewy ſwe, a bude fudyty nemyloftywe, aby horziely na wieky. Potom163a) gyde Judith do geruzalema i lydmy, y obietowachu panu bohu zadoſty a ſlyby ſwe. A Judith wſſeczko nadobie boyowne Olofernowo a ftan drahy obietowa w kletbu zapomenutye I flawy weffken [243b 1] lyd,161) a ten den w czifſlo 160 ſwatych165) dnow wzechu, nazywagicze Cambyſem druheho nabocho- donozor. 166) I wraty fie Judyt, dezi merary rubenyty, do betulie. ot matky byla z167) Symeon, I oftala we wdowſtwy po wſſeczky dny zywota ſweho, a168) naplnywffy Sto a piet let, y vmrzie, y by169) pohrziebena s ſwym 145
Judyth. 537 mnoho, iako ge pyl, yakz ge zyw. A kdyz by weczier, poſpiechachu ſluhy do ſwich hoſpod ;124) I bieffe125) Judit fama w pokogy. a Olofernes leziefſe w lozy przielyff opytym vſpen. I wecze Judith dyewcze ſwey, 126) aby ftala IJud. 13./ wnye a zaſtrziela. I pomodly ſie Judith127) bohu flzamy rzkucz:128) Potwrd 125 mne, bozie Ifrahel,129) a wzezrzy w130) tuto hodynu k ſkutku ruku mu. I otwaza mecz ot ſlupu, gefſto byl v lozie w hlawach, a vderzywffy dwa- krak131) w hlawu otrzieza mu132) hlawu geho, y da gy 1243a 1] dyewcze ſwey,133) a wzemſſy ſtan drahy y wigide wen. A kdyz przigide k branye myeftſkey,143) zawola: otewrziete, boh geſt f namy, genz geft vczynyl 130 mocz ſwu w Ifrahel.135) I biezechu k ny136) wſſyczkny, ot naymenſlieho az do navwietfſieho s ſwieczmy. A wynyemffy137) hlawu Oloferna138) a ſtan drahy, wecze: dyekuyte panu bohu, genz geft wam dal wytiezftwie w mey139) ruczie, a dowedl mye zaſie bez poſſkwrny. I zawolachu140) Achior; a vzrziew hlawu Oloferna,138) lekl fie a111) pade zafiel42) na zemy. 135 A kdyz fie wen ſyla nawraty,143) poklony fie Judith.144) a ona wecze k lydu: powicíte tuto hlawu na zdy, a na uſwitye prchníete na neprzately, a ony ſmutyet ſie pro ſmrt pana ſweho, obratyet ſie na bieh. Tehdy Achior IJud. 14.) obrzieza tyela ſweho kozku, a prziczynychu ho k lydu Ifrahel.145) I poſla Ozyas poſly po myeſtech Juda, aby wyffly po nych. I wigydu146) zyde 140 rano, a Afſyryy weczechu: wyſſly gſu myſſy147) z dupat ſwich. A kdyz wgide wagio, aby zbudyl Oloferna, y vzrze mrchu bez hlawy. A wſtupyw do ftanu y nevzrzie Judith, y118) zakrziczie k lydu rzka: Gedna zena zydowſka vczynyla hanbu w149) domu nabochodo [243a 2] nozor,150) neb hlawy Olofernowy nenye v nyeho. I ſmutichu fie welmy,151) hledagicz pomoczy vtyeka.152) I ſtihachu Iud. 15./ ge ſynowe Ifrahel 153) a bichu ge az do gich mezie. a we trzidczety dnech gedwa ſebrachu korzyſt Affyrſku, a wſſeczko, czo154) geft bylo zwlafftieho155) Oloferna,156) to dachu Judyth. Pak Joachym, gefſto byl naywyfly byſkup, przigide do geruzalema ſe wſfemy knyezymy, aby ohledaly Judith; y po- 150 chwalichu gie. Tehdy Judith zazpiewa pyeſen bohu rzkucz: Pocznyete bohu w bubenczy156a) etc. Na tu pieſen nalezneff, geffto157) Jeronym dye IJud. 16.) na pfalm:158) pane, pane159) naſf. neb kdyz ſie zydowſky czte gmye bozie [Žalm 8.) dwenaſobnye, iako tuto: adonay, pane bozie moy, prwe geft tetragra- maton a druhe gmye obeczne bozie. 160) na konczy pieſnye161) prorokowal162) 155 0 ſudnem dny rzka:163) Buoh wſſemohuczy w ſudny den nawfſcziewy ſwe, a bude fudyty nemyloftywe, aby horziely na wieky. Potom163a) gyde Judith do geruzalema i lydmy, y obietowachu panu bohu zadoſty a ſlyby ſwe. A Judith wſſeczko nadobie boyowne Olofernowo a ftan drahy obietowa w kletbu zapomenutye I flawy weffken [243b 1] lyd,161) a ten den w czifſlo 160 ſwatych165) dnow wzechu, nazywagicze Cambyſem druheho nabocho- donozor. 166) I wraty fie Judyt, dezi merary rubenyty, do betulie. ot matky byla z167) Symeon, I oftala we wdowſtwy po wſſeczky dny zywota ſweho, a168) naplnywffy Sto a piet let, y vmrzie, y by169) pohrziebena s ſwym 145
Strana 538
538 Judyth. muziem manaffe,170) a171) puſty dyewku ſwu ſwobodnu. I plaka gie wefſken 165 lyd ſedm dny. Pak Cambyfes wgiede do egypta a popleny gey, a potupy zakon geho y ſwatoîty, a172) chram zpofoby, y173) vdyela chram a174) ba- bylon w egyptie, gefîto y nynye geft. A kdyz fie wraty z egipta, rozne- mozze ſie. I noſiechu175) geho176) hlawy kralowe, pak vmrzie177) w da- maſíku. * Neb yzadny nebyl tak pyfíny yako on, az ge178) gyz chtiel, by sie gemu famemu za boh modlyly. neb kdyz geft nemahal, nechtiel w poſtely, 179) nez aby byl neſen ot hlaw ſwich kralow,180) iako by wſſeczkny181) panſtwy ſwemu a182) ſwey183) moczy podtlaczyl. ** Jako rozpomynage181) wíſe ot prwa185) pocziatka.186) *** Dywiechu ſie, ze187) ptaczkowe na ſuchem myeftye zemye pyfítyek wteknu, zdaffe188) ſye gym, by pyly, a tudy pozna Olofernes. ze ge wezpod woda. **** Toczyfí aby tak byl otluczien ot obicziege lidſkeho yako wiecz zapomanuta.189) 170 175 180 1) K. Hiftoria totiz wydopis. 2) K. hiſtory. 3) K. Euſtachy; Š. Euftachia 4) K. potwrzene. 5) v K. za i přetrž. e. 6) K. wniczeny. 7) K. a przieyal a. 7a) K. Cyry yakyfí. s) K. w eberthanis. 9) K. gey a ohradi gey. 10) K. Š. Medíke. 11) K. zemi Medíku. 12) Š. Affyríky. 13) K. patnafte° leta. 11) sch. v K. 13) Š. Nynywe. 16) Š. Affirfke. 17) K. Š. wzdal. 18) K. Celicy. 19) K. w lybanu a Garmelie. 20) K. nezli 21) K. odpowiediechu ze nechti dati. 22) K. ſwey ftoliczi; Š. ſwe. 23) K. Š. Olofernowi 24) K. wgiel. 25) K. neodpufftielo. 26) K. wygede. 27) K. y. 28) K, zemíka. 28a) sch. v Š 29) K. ſluzby naſſi. 30) Š. welike. 31) K. wíſeczka. 32) K. by on. 33) Š. Izrahelfftij. 34) K. takez. 35) posl. e nadeps.; K. fwatem. 36) K. czeftu. 37) Š. Eliachyma. 37a) K. Joſedech. 38) K. żyny; Š. ziniemi. 39) K. ſpalobiet. 40) Š. y. 41) K. k odpornoſti. 22) K. ofadili a za- dielali. 13) K. weywoda. 44) K. yaky; Š. kteraky. 45) K. gt. 16) Š. gich geft. 17) K. Caldee. 48) Š. mezopotanij. 49) K. ho rozhniewali. 50) K. gegich. 51) Š. Nabochodonozora, 51a) nye na str. 52) K. a. 53) (!) K. Š. budefs. 54) K. nez. 55) K. wedli praczata. 56) K. a. 57) K. praczata. 58) Š. ho. 59) K. lidu ftarffich. 60) naps. do; přetrž. a nadeps z. 61) Š. ho. 62) K. potuoczkach podzemnych. 63) K. miefftiane. 64) K. nezli pili. 65) Š. wechu (!). 66) K. k Olofernowi. 67) Š. krwe. 68) sch. v Š. 69) sch. v K. 70) Š. nezli. 71) sch. sch. v K. 75) K. žena welmi. 76) K. a. 77) Š. v K. 72) sch. v Š. 73) K. vozyni ſ nami buoh. 74) bozie. 78) K. miloftí bozie, 78a) Š. nepowiem. 79) K. teyto. 80) K. Š. odeydu. 81) Š. rzkuczy 82) K. Symeona. 83) sch. v K. 83a) K. plecze. 81) sch. v Š. 85) K. profiechu; pana sch 86) K. wzhuoru ftawiechu. 87) K. ſpeherze. 88) K. Oloferna. 89) (!) K. Š. totiz. 90) Š milowati. 91) Š. ruchem (!). 92) K. a zlattem. 93) K. tkanym. 31) K. Š. Affirfftij. 95) K. magi. 96) K. k ni; Š. wece weče k nie. 97) Š. geft. 9s) K. oſtawili. 93) K. Š. zabraniuge. 100) sch. v K. Š. 101) K. przigdu a. 102) K. domie. 103) Š. Nabochodono- zorowie. 101) K. czozt. 105) K. pak nedoſtane toho, 106) sch. v K. 107) Š. mee. 108) K myflila. 109) K. ſwobodu. 110) K. wen w noczy. 111) K. vmywaſſe. 112) Š. Izrahelſkeo 113) Š. tee. 114) Š. k nie; K. k ni. 115) K. a ona. 116) Š. ſe ſe(!). 117) K gſie gemu 118) K. a to. 199) K. dokud. 120) K. prziprawi. 121) Š. ftala. 122) K. Š. byl. 123) K. pie: Š. pil. 124) K. hofpod neb do bud. 125) K. ofta. 126) Š. fwe. 127) sch. v K. 128) K. z ſlzami; K. pane bozie. 129) Š. Izrahelíky. 130) sch. v Š. 131) (!) K. Š. dwakrat. 132) K. mu potrzetie. 133) K. ſwe. 131) Š. mieftíke. 133) Š. Izraheli. 134) Š. k nie. 137) K wy- niewffi. 138) Š. Olofernowu. 139) Š. me. 110) K. zawola. 141) K. y. 112) K. zpiet. 143) K. wrati. 144) K. Judythie. 145) Š. Izrahelfkemu. 146) Š. wygdu; K. wygidechu. 147) K. vzrzewſſe ge weczechu ay tot wyffli myſfi. 148) K. a. 119) sch. v K. 150) Š. Nabocho-
538 Judyth. muziem manaffe,170) a171) puſty dyewku ſwu ſwobodnu. I plaka gie wefſken 165 lyd ſedm dny. Pak Cambyfes wgiede do egypta a popleny gey, a potupy zakon geho y ſwatoîty, a172) chram zpofoby, y173) vdyela chram a174) ba- bylon w egyptie, gefîto y nynye geft. A kdyz fie wraty z egipta, rozne- mozze ſie. I noſiechu175) geho176) hlawy kralowe, pak vmrzie177) w da- maſíku. * Neb yzadny nebyl tak pyfíny yako on, az ge178) gyz chtiel, by sie gemu famemu za boh modlyly. neb kdyz geft nemahal, nechtiel w poſtely, 179) nez aby byl neſen ot hlaw ſwich kralow,180) iako by wſſeczkny181) panſtwy ſwemu a182) ſwey183) moczy podtlaczyl. ** Jako rozpomynage181) wíſe ot prwa185) pocziatka.186) *** Dywiechu ſie, ze187) ptaczkowe na ſuchem myeftye zemye pyfítyek wteknu, zdaffe188) ſye gym, by pyly, a tudy pozna Olofernes. ze ge wezpod woda. **** Toczyfí aby tak byl otluczien ot obicziege lidſkeho yako wiecz zapomanuta.189) 170 175 180 1) K. Hiftoria totiz wydopis. 2) K. hiſtory. 3) K. Euſtachy; Š. Euftachia 4) K. potwrzene. 5) v K. za i přetrž. e. 6) K. wniczeny. 7) K. a przieyal a. 7a) K. Cyry yakyfí. s) K. w eberthanis. 9) K. gey a ohradi gey. 10) K. Š. Medíke. 11) K. zemi Medíku. 12) Š. Affyríky. 13) K. patnafte° leta. 11) sch. v K. 13) Š. Nynywe. 16) Š. Affirfke. 17) K. Š. wzdal. 18) K. Celicy. 19) K. w lybanu a Garmelie. 20) K. nezli 21) K. odpowiediechu ze nechti dati. 22) K. ſwey ftoliczi; Š. ſwe. 23) K. Š. Olofernowi 24) K. wgiel. 25) K. neodpufftielo. 26) K. wygede. 27) K. y. 28) K, zemíka. 28a) sch. v Š 29) K. ſluzby naſſi. 30) Š. welike. 31) K. wíſeczka. 32) K. by on. 33) Š. Izrahelfftij. 34) K. takez. 35) posl. e nadeps.; K. fwatem. 36) K. czeftu. 37) Š. Eliachyma. 37a) K. Joſedech. 38) K. żyny; Š. ziniemi. 39) K. ſpalobiet. 40) Š. y. 41) K. k odpornoſti. 22) K. ofadili a za- dielali. 13) K. weywoda. 44) K. yaky; Š. kteraky. 45) K. gt. 16) Š. gich geft. 17) K. Caldee. 48) Š. mezopotanij. 49) K. ho rozhniewali. 50) K. gegich. 51) Š. Nabochodonozora, 51a) nye na str. 52) K. a. 53) (!) K. Š. budefs. 54) K. nez. 55) K. wedli praczata. 56) K. a. 57) K. praczata. 58) Š. ho. 59) K. lidu ftarffich. 60) naps. do; přetrž. a nadeps z. 61) Š. ho. 62) K. potuoczkach podzemnych. 63) K. miefftiane. 64) K. nezli pili. 65) Š. wechu (!). 66) K. k Olofernowi. 67) Š. krwe. 68) sch. v Š. 69) sch. v K. 70) Š. nezli. 71) sch. sch. v K. 75) K. žena welmi. 76) K. a. 77) Š. v K. 72) sch. v Š. 73) K. vozyni ſ nami buoh. 74) bozie. 78) K. miloftí bozie, 78a) Š. nepowiem. 79) K. teyto. 80) K. Š. odeydu. 81) Š. rzkuczy 82) K. Symeona. 83) sch. v K. 83a) K. plecze. 81) sch. v Š. 85) K. profiechu; pana sch 86) K. wzhuoru ftawiechu. 87) K. ſpeherze. 88) K. Oloferna. 89) (!) K. Š. totiz. 90) Š milowati. 91) Š. ruchem (!). 92) K. a zlattem. 93) K. tkanym. 31) K. Š. Affirfftij. 95) K. magi. 96) K. k ni; Š. wece weče k nie. 97) Š. geft. 9s) K. oſtawili. 93) K. Š. zabraniuge. 100) sch. v K. Š. 101) K. przigdu a. 102) K. domie. 103) Š. Nabochodono- zorowie. 101) K. czozt. 105) K. pak nedoſtane toho, 106) sch. v K. 107) Š. mee. 108) K myflila. 109) K. ſwobodu. 110) K. wen w noczy. 111) K. vmywaſſe. 112) Š. Izrahelſkeo 113) Š. tee. 114) Š. k nie; K. k ni. 115) K. a ona. 116) Š. ſe ſe(!). 117) K gſie gemu 118) K. a to. 199) K. dokud. 120) K. prziprawi. 121) Š. ftala. 122) K. Š. byl. 123) K. pie: Š. pil. 124) K. hofpod neb do bud. 125) K. ofta. 126) Š. fwe. 127) sch. v K. 128) K. z ſlzami; K. pane bozie. 129) Š. Izrahelíky. 130) sch. v Š. 131) (!) K. Š. dwakrat. 132) K. mu potrzetie. 133) K. ſwe. 131) Š. mieftíke. 133) Š. Izraheli. 134) Š. k nie. 137) K wy- niewffi. 138) Š. Olofernowu. 139) Š. me. 110) K. zawola. 141) K. y. 112) K. zpiet. 143) K. wrati. 144) K. Judythie. 145) Š. Izrahelfkemu. 146) Š. wygdu; K. wygidechu. 147) K. vzrzewſſe ge weczechu ay tot wyffli myſfi. 148) K. a. 119) sch. v K. 150) Š. Nabocho-
Strana 539
Judyth. 539 donozowu (!). 151) K. Š. wſficzkni. 152) K. vtoka; Š. vtiela (!). 153) Š. Izrahelffty. 161) K. czoz. 155) K. zwlafitnieho. 156) Š. Olofernowa. 1562) K. bubenczich. 137) Na tu — geffto sch. v K. 158) K. Š. zalm. 159) K. pane bozie. 160) K. bozie obeczne. 161) K. pieſni. 162) za tím přetrž. na kon; K. prorokowa. 163) K. rzkucz. 163a) Š. Potom opiet. 161) K. lid ten den. 165) K. ſwych. 166) K. Š. Nabuchodonozora. 167) sch. v K. 168) K. y. 169) Š. vmrzela v byla. 170) Š. Manaffes. 171) K. y. 172) K. y. 173) K. a. 171) ta 179) Š. dvě sl. sch. v K. 175) Š. nefiechu. 176) K. gey. 177) K. a pak vmrziel. 178) K. gt. (přid.) lezeti. 180) sch. v K. 181) K. wífeczky. 182) K. o (!). 183) Š. fwe. 184) K. wzpo minage. 185) K. prwo. 186) v Š. pozn. sch. 187) sch. v K. 188) K. y zdaffe. 189) K. Š. zapomenuta. O gednom z jedmy mudrczow.1) [Kap. II./ PO Cambyſem geden z ſedmy mudrich2) panow, geſíto ſudiechu kralowftwie3) perfarum,4) gmenem Ereneydes, I5) obdrzie kralowftwie per- farum,1) pogem panther, dczeru Cambyfen,6) za zenu tyem vmyflem, vako by nechtiel kralowaty a7) zachowaty kralowftwie mergy, bratru Cambife7a) ; neb byeffes) dyetye. wifak toho merga Cambyfes9) prwny byeffe [243b 2] zahubyl w taynem myeftye10) chramu. a o teyl1) wrazdye ne- wiedyel vzadny nezly ten Ereneid,12) by otecz fyna zahubyl.13) A kdyz w ſedmy myeſiecziech ſwoho kralowſtwye vmrzie Ereneid, poſtawy ſobye bratra mladeho, ſlyczneho twarnofty11) y fylu, rzka:15) Tot geft mergus, 10 fyn Cyry a bratr Cambyſe.16) A to tagenftwiel7) kralowo ſnadnye mohlo bity v perſydye,18) neb k kraly bezmal yzadny19) newchazieffe20) kromye geho czieledy,21) any z tiech ktery, nezly kterehoz22) z nych zawolagy. Pak geden z ſedmy mydrczow poczie fie nadiety, by to nebyl merges.23) a ten mudrziecz myel dezeru mezy zenynamy21) kralowymy. A ten taynye 15 mlywy f ny, napomynage gy, aby w noczy ſnaznye makala hlawu kra- lowu, ma-ly vífy czyly nema, neb toho bratra25) ereneidis nyekdy Cam- biſes rozhnyewaw ſie y zbawy geho26) vſſy. A kdyz to ta dyeweczka zwiedye, ze nema víſy, y powiedye to27) otczy. a kdyz ten mudrziecz gynym mudrczom to powiedye, tehdy ſprzieznychu28) ſye nan a zabichu geho.29) 20 I nekralowachu tu dwa bratry29a) do roka. Pak [244a 1] tiech ſedmy30) mudrczow, kdyz mlywiechu mezy ſebu, kto by z nych poyal kralowu dczeru a kralowal zan, I lyby ſie gym, aby takymto prorokowanym geden z nych byl wolen,31) toczyff aby na uſwitye wſaducz32) na kony33) y przi- giely famy do prziedſyenye przied dwerzie chramu, a czy kon nayprwe 25 zarziehcze, podle bozſke odpowiedy ton bud kral31) vſtawen. I bieffe geden z nych fyn daríj Idaſpis, ten taynye mlvwie i podkonym ſwym przikaza mu,35) aby te36) noczy, iakoz na zaytrzie myely fie fgiety, aby k geho kony klyſyczy prziſtawyl. A kdyz ſie to fta, tehdy na zaytrzie tiech ſedm mudrezow na to myeſto przigiedu, a ynhed kon dariow, zpomanuw 30 na klyficzy, zarziehta,37) y by 7a) ynhed bez meſſkanye kralem powyfſen. A proto w mnohich myeſtech nalezano38) bywa, ze darius pro konſke rziehtanye vczynven geft kralem. I kralowal geſt trzidczateho dewateho 5
Judyth. 539 donozowu (!). 151) K. Š. wſficzkni. 152) K. vtoka; Š. vtiela (!). 153) Š. Izrahelffty. 161) K. czoz. 155) K. zwlafitnieho. 156) Š. Olofernowa. 1562) K. bubenczich. 137) Na tu — geffto sch. v K. 158) K. Š. zalm. 159) K. pane bozie. 160) K. bozie obeczne. 161) K. pieſni. 162) za tím přetrž. na kon; K. prorokowa. 163) K. rzkucz. 163a) Š. Potom opiet. 161) K. lid ten den. 165) K. ſwych. 166) K. Š. Nabuchodonozora. 167) sch. v K. 168) K. y. 169) Š. vmrzela v byla. 170) Š. Manaffes. 171) K. y. 172) K. y. 173) K. a. 171) ta 179) Š. dvě sl. sch. v K. 175) Š. nefiechu. 176) K. gey. 177) K. a pak vmrziel. 178) K. gt. (přid.) lezeti. 180) sch. v K. 181) K. wífeczky. 182) K. o (!). 183) Š. fwe. 184) K. wzpo minage. 185) K. prwo. 186) v Š. pozn. sch. 187) sch. v K. 188) K. y zdaffe. 189) K. Š. zapomenuta. O gednom z jedmy mudrczow.1) [Kap. II./ PO Cambyſem geden z ſedmy mudrich2) panow, geſíto ſudiechu kralowftwie3) perfarum,4) gmenem Ereneydes, I5) obdrzie kralowftwie per- farum,1) pogem panther, dczeru Cambyfen,6) za zenu tyem vmyflem, vako by nechtiel kralowaty a7) zachowaty kralowftwie mergy, bratru Cambife7a) ; neb byeffes) dyetye. wifak toho merga Cambyfes9) prwny byeffe [243b 2] zahubyl w taynem myeftye10) chramu. a o teyl1) wrazdye ne- wiedyel vzadny nezly ten Ereneid,12) by otecz fyna zahubyl.13) A kdyz w ſedmy myeſiecziech ſwoho kralowſtwye vmrzie Ereneid, poſtawy ſobye bratra mladeho, ſlyczneho twarnofty11) y fylu, rzka:15) Tot geft mergus, 10 fyn Cyry a bratr Cambyſe.16) A to tagenftwiel7) kralowo ſnadnye mohlo bity v perſydye,18) neb k kraly bezmal yzadny19) newchazieffe20) kromye geho czieledy,21) any z tiech ktery, nezly kterehoz22) z nych zawolagy. Pak geden z ſedmy mydrczow poczie fie nadiety, by to nebyl merges.23) a ten mudrziecz myel dezeru mezy zenynamy21) kralowymy. A ten taynye 15 mlywy f ny, napomynage gy, aby w noczy ſnaznye makala hlawu kra- lowu, ma-ly vífy czyly nema, neb toho bratra25) ereneidis nyekdy Cam- biſes rozhnyewaw ſie y zbawy geho26) vſſy. A kdyz to ta dyeweczka zwiedye, ze nema víſy, y powiedye to27) otczy. a kdyz ten mudrziecz gynym mudrczom to powiedye, tehdy ſprzieznychu28) ſye nan a zabichu geho.29) 20 I nekralowachu tu dwa bratry29a) do roka. Pak [244a 1] tiech ſedmy30) mudrczow, kdyz mlywiechu mezy ſebu, kto by z nych poyal kralowu dczeru a kralowal zan, I lyby ſie gym, aby takymto prorokowanym geden z nych byl wolen,31) toczyff aby na uſwitye wſaducz32) na kony33) y przi- giely famy do prziedſyenye przied dwerzie chramu, a czy kon nayprwe 25 zarziehcze, podle bozſke odpowiedy ton bud kral31) vſtawen. I bieffe geden z nych fyn daríj Idaſpis, ten taynye mlvwie i podkonym ſwym przikaza mu,35) aby te36) noczy, iakoz na zaytrzie myely fie fgiety, aby k geho kony klyſyczy prziſtawyl. A kdyz ſie to fta, tehdy na zaytrzie tiech ſedm mudrezow na to myeſto przigiedu, a ynhed kon dariow, zpomanuw 30 na klyficzy, zarziehta,37) y by 7a) ynhed bez meſſkanye kralem powyfſen. A proto w mnohich myeſtech nalezano38) bywa, ze darius pro konſke rziehtanye vczynven geft kralem. I kralowal geſt trzidczateho dewateho 5
Strana 540
540 Judyth. leta kralowſtwie perfarum.39) Toho czieledyn biefſe zorobabel. neb kdyz39a) byefſe zapowiedyel, aby chramu neoprawowaly, I gyde k nyemu zorobabel, ſkrze toho daria przyfſczie pokuſy10) ſye, by mohl41) kralowu myſl pro 35 [244a 2] myenyty, ale nemoze. I porady dario taynyegie,42) aby ſlybyl ſlyb bohu Ifrahel,43) vczynyl-ly by ho kralem, aby geho chram41) oprawyl, a wífeczko nadobie bozie, gefſto gefftye geft v kralow perfarum,45) aby zaſie poſlal do Jeruzalema. 1) Š. (přid.) znamenay. 2) K. mudrczow. 3) K. kralowe (!). 1) Š. Perſke. 5) K. ten. 6) Š. Cambisowu. 7) K. nez ze by chtiel. 8) K. gefftie bieffe. 9) K. Cam- biefes. 10) K, mieftie neb w pokogi. 11) Š. te. 12) Š. Ereneydes. 13) K. zabil. 14) K. w twarnoſti. 15) K. a rzka. 16) Š. Cambifow. 17) K. Š. tagemftwie. 18) K. w Perfidij. 19) Š. zadny. 20) K. newchazie. 21) K. czeledin. 22) Š. ktereho. 23) K. Mergin. 24) K. ženimamy. 25) K. bratr Ereneydis. 26) K. ho. 27) sch. v K. 28) K. ſprzifyzzechu. 29) K. y zabichu ho. 29a) K. ta bratry dwa. 30) K. ſedm. 31) K. zwolen. 32) K. Š. wieducz. 33) K. na ſwe konie; Š. na konie. 34) Š. kralem. 35) K. gemu. 36) K tey 37) K. y zarziehta. 37a) Š. byl. 38) K. nalezeno. 39) Š. perſke°. 393) K. kdyz Cambiſes. 40) K. a pokufi. 41) za tím přetrž. 1. 42) K. daryowi tagnie. 43) Š. Izrahelíkemu. 41) K. chram geho. 45) Š. Perſkych. 1Ka . III.] O opraweny chramu a o dokonany.1) A kdyz vſlyſſe zorobabel, ze ten kraluge, prziſtupy ſmyele dyelat /1. Endr. 5.I chramu ; a aggeus a zacharz, ta dwa nutkafſta2) lyd a prawiecz, ze ſu boha3) rozhnyewaly proto, ze fu bydlyly w domyech kaflowaních, a dom bozy puſt ſtal, a ſkrzynka3a) bozie lezala pod kozmy. a prawiechu, ze to geſt znamenye bozieho hnyewu, ze mnoho ſyegiechu a malo znyechu. A knye- 5 zata krale perfarum, 1) gefíto biechu za potokem, zapowiedyechu dyelaty. Tehdy z ftarffich5) Juda weczechu, ze boh gich6) to przykazal, a tomu ne- fluffie odpowiedyety; I lyby ſye obiema ſtranama,7) aby to na daria wzneſly. I giede zorobabel s poſly knyeziecziemy k kraly, I czty geho kral wiecz, nezly ſie nadal; neb geſt lehal w kralowie pokogy f gynymas) ; 10 dwiema komornykoma. Pak kral darius vczyny weczierzy [244b 1] ſwym vrziednykom perfarum9) a wladarzom Indye a myſtrom murzienyníke zemyelo) Sto a fedmeziczietmal1) krayow, yakoz byl obicziey kralom kwa- fity nyekdy12) s ſwymy poddanymy. a tel3) noczy proczytyw czielu nocz neſpa,14) y wyda otazanye trziem ſtarym15) ſtraznym tyela ſweho, czo 15 by ze trzy wieczy bylo nayſylnyeyffye,16) krale, wyna a zeny, a ſlyby darowaty toho y pocztyty, ktoz by naymudrziegie na zaytrzie przied purk- rabiemy, myftry17) wypowiedyel. I prziftupichu gyne18) trzie,19) I wecze prwy: kral geſt wſſeho naymocznyeyffy, neb kdyz czlowiek wladne wffemy zwierzaty, a kral wladne ozlowyekem, a k geho woly wſſe czynye. Druhy 20 wecze: wyno ma wietſſy mocz, nebo20) kdyz czlowiek newladne gynym, gedno ſylu ſmyſla, tehdy wyno prziemaha ſylu ſmyſla. A pak zorobabel wecze: zena geft tu obu wieczy fylnyeyfſy, neb zeny y kralom y tyem. (3. Esdr. 3.] *3. Esdr. 4.]
540 Judyth. leta kralowſtwie perfarum.39) Toho czieledyn biefſe zorobabel. neb kdyz39a) byefſe zapowiedyel, aby chramu neoprawowaly, I gyde k nyemu zorobabel, ſkrze toho daria przyfſczie pokuſy10) ſye, by mohl41) kralowu myſl pro 35 [244a 2] myenyty, ale nemoze. I porady dario taynyegie,42) aby ſlybyl ſlyb bohu Ifrahel,43) vczynyl-ly by ho kralem, aby geho chram41) oprawyl, a wífeczko nadobie bozie, gefſto gefftye geft v kralow perfarum,45) aby zaſie poſlal do Jeruzalema. 1) Š. (přid.) znamenay. 2) K. mudrczow. 3) K. kralowe (!). 1) Š. Perſke. 5) K. ten. 6) Š. Cambisowu. 7) K. nez ze by chtiel. 8) K. gefftie bieffe. 9) K. Cam- biefes. 10) K, mieftie neb w pokogi. 11) Š. te. 12) Š. Ereneydes. 13) K. zabil. 14) K. w twarnoſti. 15) K. a rzka. 16) Š. Cambifow. 17) K. Š. tagemftwie. 18) K. w Perfidij. 19) Š. zadny. 20) K. newchazie. 21) K. czeledin. 22) Š. ktereho. 23) K. Mergin. 24) K. ženimamy. 25) K. bratr Ereneydis. 26) K. ho. 27) sch. v K. 28) K. ſprzifyzzechu. 29) K. y zabichu ho. 29a) K. ta bratry dwa. 30) K. ſedm. 31) K. zwolen. 32) K. Š. wieducz. 33) K. na ſwe konie; Š. na konie. 34) Š. kralem. 35) K. gemu. 36) K tey 37) K. y zarziehta. 37a) Š. byl. 38) K. nalezeno. 39) Š. perſke°. 393) K. kdyz Cambiſes. 40) K. a pokufi. 41) za tím přetrž. 1. 42) K. daryowi tagnie. 43) Š. Izrahelíkemu. 41) K. chram geho. 45) Š. Perſkych. 1Ka . III.] O opraweny chramu a o dokonany.1) A kdyz vſlyſſe zorobabel, ze ten kraluge, prziſtupy ſmyele dyelat /1. Endr. 5.I chramu ; a aggeus a zacharz, ta dwa nutkafſta2) lyd a prawiecz, ze ſu boha3) rozhnyewaly proto, ze fu bydlyly w domyech kaflowaních, a dom bozy puſt ſtal, a ſkrzynka3a) bozie lezala pod kozmy. a prawiechu, ze to geſt znamenye bozieho hnyewu, ze mnoho ſyegiechu a malo znyechu. A knye- 5 zata krale perfarum, 1) gefíto biechu za potokem, zapowiedyechu dyelaty. Tehdy z ftarffich5) Juda weczechu, ze boh gich6) to przykazal, a tomu ne- fluffie odpowiedyety; I lyby ſye obiema ſtranama,7) aby to na daria wzneſly. I giede zorobabel s poſly knyeziecziemy k kraly, I czty geho kral wiecz, nezly ſie nadal; neb geſt lehal w kralowie pokogy f gynymas) ; 10 dwiema komornykoma. Pak kral darius vczyny weczierzy [244b 1] ſwym vrziednykom perfarum9) a wladarzom Indye a myſtrom murzienyníke zemyelo) Sto a fedmeziczietmal1) krayow, yakoz byl obicziey kralom kwa- fity nyekdy12) s ſwymy poddanymy. a tel3) noczy proczytyw czielu nocz neſpa,14) y wyda otazanye trziem ſtarym15) ſtraznym tyela ſweho, czo 15 by ze trzy wieczy bylo nayſylnyeyffye,16) krale, wyna a zeny, a ſlyby darowaty toho y pocztyty, ktoz by naymudrziegie na zaytrzie przied purk- rabiemy, myftry17) wypowiedyel. I prziftupichu gyne18) trzie,19) I wecze prwy: kral geſt wſſeho naymocznyeyffy, neb kdyz czlowiek wladne wffemy zwierzaty, a kral wladne ozlowyekem, a k geho woly wſſe czynye. Druhy 20 wecze: wyno ma wietſſy mocz, nebo20) kdyz czlowiek newladne gynym, gedno ſylu ſmyſla, tehdy wyno prziemaha ſylu ſmyſla. A pak zorobabel wecze: zena geft tu obu wieczy fylnyeyfſy, neb zeny y kralom y tyem. (3. Esdr. 3.] *3. Esdr. 4.]
Strana 541
Judyth. 341 gefíto wyno fîtyepie, ſwoy zywot dawagy a pokrm21) a k ſyle przywodye, 25 a lyde sye nebogie22) duffe daty za zeny. A powiedyel,22a) ze gest wydyel zenymu gednoho krale, ana polyczky kraly dawa; a kdyz ſie ona zaſmala, tehdy ſie kral 1244b 2] ſmal, a kdyz fie ona ſmutyla, tehdy kral ſmuten byl. a nad to nade wſſeczko, wecze, prawda geft nayfylnyeyffe,23) neb ta geft nepromyenygyczie24) a wieczna. neb prawda bozie ta geft ſtworzyla 30 wſſeczky wieczy, a k gegie opatrnofty ſwiet fie25) zprawuge, a nycz ne- moze26) ſie gy27) odolaty.* A kdyz wſſyczkny przifudychu, ze prawda geſt wſſeho nayſylnyeyſſy, tehdy kral wecze28) k zorobabel, aby proſyl v nyeho, czoz29) by chtyel. I pozada zorobabel, aby chram byl oprawen, a nadobie bozye aby 35 bylo poſlano do Jeruzalema. I radowa ſye kral, neb zpomanu, ze to byl take ſlybyl. I pyſa30) lyſty wíſem knyezatom ſwym za Jordanem, aby nykoly neprziekaziely zydom, ale aby gym pomahaly, take31) ztrawy kralowy, a aby32) na wſſaky den dawaly gym obiety,33) byel, wyno a ſuol, aby to obietowaly bohu a proſyly za zywot kralow31) a za ſyny goho, 40 a rzka:35) A ktoz by kolywiek36) promyenyl [245a 1] to przykazanye, aby wezmucz drzyewo z domu geho y proklaly geho; a dom geho aby byl prowolan. Ja Darius vſtawil ſem to vſtawenye a chczi, aby to bylo37) ſnaznye naplnyeno. pofíla38) darius wffye39) nadobye po zorobabel do Je- ruſalema. A on wraczuge ſye ſkrzie Caldeam przywznym40) ſwym kralowo 13. Esdr. 6. 45 ſlowo a przykazanye zgiewy. I gidechu mnozy do Jerufalema s nym.41) * Tu zorobabel prawyl wiecz, nezly bylo kralowo otazanye,42) a czynye rziecz o prawdye bozie,43) genz geft nemowyta a gynych wieczy ſylnyeyſſy, a ze wſſeczko dawa. 1) K. (přid.) geho. 2) K. nutkafta. 3) Š. bohu. 3a) K. fſkrzinka. 1) Š. Perſke°. 5) K. tehdy ftarffi. 6) K. Š. gich to. 7) K. Š. ftranoma. 8) K. ginymi. 9) Š. Perſkym. 10) K. Murzeninſkym. 11) Š. sedmezcietma; K. ſedmmetczitma. 12) sch. v K. 13) K. tey. 14) Š. neſpal. 15) sch. v K. 16) Š. nayfylnieyffieho. 17) K. a miftry. 18) Š. gini 19) I — trzie sch. v K. 20) K. neb. 21) za tím přetrž. a. 22) K. nebogie fie. 222) K. powiedie. 23) K. nayfilnieyſſi. 24) K. Š. nepromieniugiczi. 25) K. gfe. 26) K. nemoz. 27) Š gie. 28) K. wecze kral. 29) K geho zacz. 30) K. pfa; Š. pfal. 31) sch. v K. 32) K. ztrawu kralowu aby. 33) K. take obieti. 31) K. za zdrawie kralowo. 35) a sch. v K.; rzka wiecz 36) Š. koli; K. kolwiek. 37) sch. v K. 38) K. y poſla; Š. poſlal. 39) K. wíſeczko. 40) K Š przibuznym. 41) ta dvě sl. sch. v K. 42) K. tazanie. 43) K. o bozi prawdie. fr. Esdr. 6. O poſwieczeny chramul) a o jmrty darij.2) PAk leta druheho daríj, myefiecze oſmeho, snazychu ſye dyelaty, I3) doplnychu to4) leta ſedmeho daríj,5) a to bylo ffeíte a cztirzidczate leto kralowſtwie perfarum,6) tak iakoz rzieczieno geft we czteny: ffeft a cztyrzidczety dyelan7) geft ten chram, toczyff ot prweho otpufsczienye, IJan. 2. 5 geffto byl dal Cyrus nawratyty fie a dyelaty chram, az do ſedmeho7a)
Judyth. 341 gefíto wyno fîtyepie, ſwoy zywot dawagy a pokrm21) a k ſyle przywodye, 25 a lyde sye nebogie22) duffe daty za zeny. A powiedyel,22a) ze gest wydyel zenymu gednoho krale, ana polyczky kraly dawa; a kdyz ſie ona zaſmala, tehdy ſie kral 1244b 2] ſmal, a kdyz fie ona ſmutyla, tehdy kral ſmuten byl. a nad to nade wſſeczko, wecze, prawda geft nayfylnyeyffe,23) neb ta geft nepromyenygyczie24) a wieczna. neb prawda bozie ta geft ſtworzyla 30 wſſeczky wieczy, a k gegie opatrnofty ſwiet fie25) zprawuge, a nycz ne- moze26) ſie gy27) odolaty.* A kdyz wſſyczkny przifudychu, ze prawda geſt wſſeho nayſylnyeyſſy, tehdy kral wecze28) k zorobabel, aby proſyl v nyeho, czoz29) by chtyel. I pozada zorobabel, aby chram byl oprawen, a nadobie bozye aby 35 bylo poſlano do Jeruzalema. I radowa ſye kral, neb zpomanu, ze to byl take ſlybyl. I pyſa30) lyſty wíſem knyezatom ſwym za Jordanem, aby nykoly neprziekaziely zydom, ale aby gym pomahaly, take31) ztrawy kralowy, a aby32) na wſſaky den dawaly gym obiety,33) byel, wyno a ſuol, aby to obietowaly bohu a proſyly za zywot kralow31) a za ſyny goho, 40 a rzka:35) A ktoz by kolywiek36) promyenyl [245a 1] to przykazanye, aby wezmucz drzyewo z domu geho y proklaly geho; a dom geho aby byl prowolan. Ja Darius vſtawil ſem to vſtawenye a chczi, aby to bylo37) ſnaznye naplnyeno. pofíla38) darius wffye39) nadobye po zorobabel do Je- ruſalema. A on wraczuge ſye ſkrzie Caldeam przywznym40) ſwym kralowo 13. Esdr. 6. 45 ſlowo a przykazanye zgiewy. I gidechu mnozy do Jerufalema s nym.41) * Tu zorobabel prawyl wiecz, nezly bylo kralowo otazanye,42) a czynye rziecz o prawdye bozie,43) genz geft nemowyta a gynych wieczy ſylnyeyſſy, a ze wſſeczko dawa. 1) K. (přid.) geho. 2) K. nutkafta. 3) Š. bohu. 3a) K. fſkrzinka. 1) Š. Perſke°. 5) K. tehdy ftarffi. 6) K. Š. gich to. 7) K. Š. ftranoma. 8) K. ginymi. 9) Š. Perſkym. 10) K. Murzeninſkym. 11) Š. sedmezcietma; K. ſedmmetczitma. 12) sch. v K. 13) K. tey. 14) Š. neſpal. 15) sch. v K. 16) Š. nayfylnieyffieho. 17) K. a miftry. 18) Š. gini 19) I — trzie sch. v K. 20) K. neb. 21) za tím přetrž. a. 22) K. nebogie fie. 222) K. powiedie. 23) K. nayfilnieyſſi. 24) K. Š. nepromieniugiczi. 25) K. gfe. 26) K. nemoz. 27) Š gie. 28) K. wecze kral. 29) K geho zacz. 30) K. pfa; Š. pfal. 31) sch. v K. 32) K. ztrawu kralowu aby. 33) K. take obieti. 31) K. za zdrawie kralowo. 35) a sch. v K.; rzka wiecz 36) Š. koli; K. kolwiek. 37) sch. v K. 38) K. y poſla; Š. poſlal. 39) K. wíſeczko. 40) K Š przibuznym. 41) ta dvě sl. sch. v K. 42) K. tazanie. 43) K. o bozi prawdie. fr. Esdr. 6. O poſwieczeny chramul) a o jmrty darij.2) PAk leta druheho daríj, myefiecze oſmeho, snazychu ſye dyelaty, I3) doplnychu to4) leta ſedmeho daríj,5) a to bylo ffeíte a cztirzidczate leto kralowſtwie perfarum,6) tak iakoz rzieczieno geft we czteny: ffeft a cztyrzidczety dyelan7) geft ten chram, toczyff ot prweho otpufsczienye, IJan. 2. 5 geffto byl dal Cyrus nawratyty fie a dyelaty chram, az do ſedmeho7a)
Strana 542
542 Judyth. (3. Esd°. 7.I leta darij,8) gehozto dokonano geſt, tolyk let a vſflo. I vmrzie Aggeus, a pohrziebechu9) geho podle knyezieczich hrobow.10) I ſebrachu ſye fynowe Ifrahell1) k poſwieczeny chramu. I poſwietichu chram myefiecze dwanadfteho, geffto mu latynye marcíus a cziefky brziezen dyegy, [245a 2] trzymeziczietmeho12) dne toho myefyecze. A tot geft 10 druhe poſwieczenye toho chramu podgeſnee.13) I ſwietichu fynowe Ifrahell1) welyku nocz podle zakona bozieho. Ale o arfſe, toczyfí o ſkrzyncze, kterak aneb kde ſu gy wzely, to nenye gyſto. Pakly ge to prawda, czozl1) Epy- fanius dye, ze do ſudneho dne newynykne ſkaly,15) tehdy geft gyſto, ze ſu zydee gynu k drziewnye podobnu vczynyly.16) neb mezy gynymy wiecz- 15 my, gefſto gfu rzymene wziely17) z Judea, Czte ſye, ze ſv1s) przynefly ſkrzynku, toczyff archu bozy,11) a ſwieczen a ſtuol. I vmrzie zacharz w ſwey ftarofty dobrey,20) a pohrziebechu ho21) podle aggea. A darius, kdyz22) egipt ot nyeho23) otftupy, tehdy take vmrzie. Incid. Vpadowe.21) 29 Wrzymye po tiech kralech25) nayprwe Conffele pocziely bity ot Bruka, a ledwa do26) patnaſteho kamene26a) rzym drzal cziefarzîtwie,26b) potom Tribuny ofadny a ſkladaczowe, a pak opiet Conffele wladly fu obecznu wieczy az do Julia cziefarzie.27) A kdyz pytagoras vmrzie w rzy- mye tehdy lyd vczyny potrczku28) y odſtupy od otczow. 1) K. chramu bozie°. 2) Š. Dariowie znamenay. 3) K. dielati chramu a. 4) K. to dielo. 5) Š. Daria. 6) Š. Perſke°. 7) K. let dielan. 7a) K. ofmeho. 8) Š. Dariowa. 9) K. pohrziebu. 10) K. hrobow kniezeczich. 11) Š. Izrahelfftij. 12) K. trzimetczit- meho. 13) K. podgeſene. 14) K. czo. 15) K. s ſkaly. 16) K. podobnu k drziewni vczinili ginu. 17) K. wzaly. 18) K. gſe (!). 19) K. bozi totiz archu. 20) Š. w ſwe ſtaroſti dobree. 21) K. pohrziebu geho. 22) K. kdyzt. 23) Š. od nie° Egipt. 24) K. Š. Napadowe. 25) Š. kralich. 26) K. od. 26a) K. kamenie. 26b) K. tifarzftwie. 27) K. tiefarze. 28) K Š. potrzku. 25 [Kap. IV.] O1) xerses, ſynu dariowu. PO Dariowy ſyn geho xerfes kralowa2) po otczy; ten pro otczowu [245b 1] woly, ze boha pocztyl, byl dyedyczem. Toho czafía3) Elyachym byl knyezetem kryezíkym aneb Joachym,3a) fyn Jezu. A byeffe w Judea knyezzy wſſech wieczy peczie poracziena, geſîto drziewe kralowe a ſudczo- we1) tu peczy gmyely. I przige xerfes egypt, geffto byl otftupyl ot geho 5 otczie, a popleny rzieky. O geho5) moczy mnoho prawy rzieczſky wydopis. Jozefus prawy, ze za toho Eſdras prziffels) do Judeam, ale on prawy, by za Artaxerſe tam prziſſel. O tom take prawy Jeronym w gedney") epyfîtole, ze kdyz byl8) gednoho czaſſa3) welmy mnohe a kraſne woyſko ſebral, I wzgiede ſ malem 10 na pahrbek, aby wſſeczko woiſkosa) opatrzyl, I poczie plakaty. A kdyz
542 Judyth. (3. Esd°. 7.I leta darij,8) gehozto dokonano geſt, tolyk let a vſflo. I vmrzie Aggeus, a pohrziebechu9) geho podle knyezieczich hrobow.10) I ſebrachu ſye fynowe Ifrahell1) k poſwieczeny chramu. I poſwietichu chram myefiecze dwanadfteho, geffto mu latynye marcíus a cziefky brziezen dyegy, [245a 2] trzymeziczietmeho12) dne toho myefyecze. A tot geft 10 druhe poſwieczenye toho chramu podgeſnee.13) I ſwietichu fynowe Ifrahell1) welyku nocz podle zakona bozieho. Ale o arfſe, toczyfí o ſkrzyncze, kterak aneb kde ſu gy wzely, to nenye gyſto. Pakly ge to prawda, czozl1) Epy- fanius dye, ze do ſudneho dne newynykne ſkaly,15) tehdy geft gyſto, ze ſu zydee gynu k drziewnye podobnu vczynyly.16) neb mezy gynymy wiecz- 15 my, gefſto gfu rzymene wziely17) z Judea, Czte ſye, ze ſv1s) przynefly ſkrzynku, toczyff archu bozy,11) a ſwieczen a ſtuol. I vmrzie zacharz w ſwey ftarofty dobrey,20) a pohrziebechu ho21) podle aggea. A darius, kdyz22) egipt ot nyeho23) otftupy, tehdy take vmrzie. Incid. Vpadowe.21) 29 Wrzymye po tiech kralech25) nayprwe Conffele pocziely bity ot Bruka, a ledwa do26) patnaſteho kamene26a) rzym drzal cziefarzîtwie,26b) potom Tribuny ofadny a ſkladaczowe, a pak opiet Conffele wladly fu obecznu wieczy az do Julia cziefarzie.27) A kdyz pytagoras vmrzie w rzy- mye tehdy lyd vczyny potrczku28) y odſtupy od otczow. 1) K. chramu bozie°. 2) Š. Dariowie znamenay. 3) K. dielati chramu a. 4) K. to dielo. 5) Š. Daria. 6) Š. Perſke°. 7) K. let dielan. 7a) K. ofmeho. 8) Š. Dariowa. 9) K. pohrziebu. 10) K. hrobow kniezeczich. 11) Š. Izrahelfftij. 12) K. trzimetczit- meho. 13) K. podgeſene. 14) K. czo. 15) K. s ſkaly. 16) K. podobnu k drziewni vczinili ginu. 17) K. wzaly. 18) K. gſe (!). 19) K. bozi totiz archu. 20) Š. w ſwe ſtaroſti dobree. 21) K. pohrziebu geho. 22) K. kdyzt. 23) Š. od nie° Egipt. 24) K. Š. Napadowe. 25) Š. kralich. 26) K. od. 26a) K. kamenie. 26b) K. tifarzftwie. 27) K. tiefarze. 28) K Š. potrzku. 25 [Kap. IV.] O1) xerses, ſynu dariowu. PO Dariowy ſyn geho xerfes kralowa2) po otczy; ten pro otczowu [245b 1] woly, ze boha pocztyl, byl dyedyczem. Toho czafía3) Elyachym byl knyezetem kryezíkym aneb Joachym,3a) fyn Jezu. A byeffe w Judea knyezzy wſſech wieczy peczie poracziena, geſîto drziewe kralowe a ſudczo- we1) tu peczy gmyely. I przige xerfes egypt, geffto byl otftupyl ot geho 5 otczie, a popleny rzieky. O geho5) moczy mnoho prawy rzieczſky wydopis. Jozefus prawy, ze za toho Eſdras prziffels) do Judeam, ale on prawy, by za Artaxerſe tam prziſſel. O tom take prawy Jeronym w gedney") epyfîtole, ze kdyz byl8) gednoho czaſſa3) welmy mnohe a kraſne woyſko ſebral, I wzgiede ſ malem 10 na pahrbek, aby wſſeczko woiſkosa) opatrzyl, I poczie plakaty. A kdyz
Strana 543
Judyth. 543 ho otazachu, procz by plakal, an by ſye myel wiecze radowaty tak mno- hemu woyſku, On wecze: zagiíte proto placzy, ze yzadny z tiechto nebude zyw po ftu letech, nez budu prach a popel. 15 Incidencia.9) Po xerſowy kralowal Artaban ſedm myefieczow. toho czaſſa3) na- rody fye Socrates. kamen mage twarnoſt bozy I vpade i nebe w morzie egeum, a proto ſnad rzieczieno geft morzie egeum ot egia,10) toczyff ot Cozy egea.11) Incid. 1) Š. Tuto ſe bude prawiti O. 2) Š. kralowal. 3) K. Š. czafu. 33) K. Joachyn. 4) K. fudcze. 5) K. geho take. 6) K. prziſſed. 7) Š. gedne. 8) K. bylo. sa) sch. v K. 9) K. Š Napad. 10) K. egea. 11) sch. v K.
Judyth. 543 ho otazachu, procz by plakal, an by ſye myel wiecze radowaty tak mno- hemu woyſku, On wecze: zagiíte proto placzy, ze yzadny z tiechto nebude zyw po ftu letech, nez budu prach a popel. 15 Incidencia.9) Po xerſowy kralowal Artaban ſedm myefieczow. toho czaſſa3) na- rody fye Socrates. kamen mage twarnoſt bozy I vpade i nebe w morzie egeum, a proto ſnad rzieczieno geft morzie egeum ot egia,10) toczyff ot Cozy egea.11) Incid. 1) Š. Tuto ſe bude prawiti O. 2) Š. kralowal. 3) K. Š. czafu. 33) K. Joachyn. 4) K. fudcze. 5) K. geho take. 6) K. prziſſed. 7) Š. gedne. 8) K. bylo. sa) sch. v K. 9) K. Š Napad. 10) K. egea. 11) sch. v K.
Strana 544
Tuto ſie poczyna hyſto,1) toczyl/2) widopis Eſdre.3) 1245b 2] POtom Artaxerfes, gemuz dyechu4) longymanus, kralowstwie Perfarq5) obdrzie. Toho czaſſa6) Efdras aaronyta zakon ot Caldeow po- kazeny oprawy a nowa flowa wymyſly, gefſto ſu byly ſnazîſe?) pſaty y rziekaty. A proto geft nazwan rychly pyfarz. Anyz sye ge8) tomu dy- wity, ze ge on ſkrzie ducha ſwateho knyhy oprawyl, neb gſu mnozy za 5 nafſich czaffow zaltarz a ymnarz a mnohe knyhy ſhlazene vmyely opra- wowaty. a take nyetczo ſweho, toczyff tytuly o ſwietu pfalmom,8a) a mnohe, gefſto cztu w piety knyhach moyzieffowich, geft przyczynyl, a take nyektere zbiteczne geſt vyal.9) Prawie take nyekterzy, ze on dal obycziey pfaty ot prawe ruky k k lewey10) zydom, neb ſu drziewe pfaly ot lewe k prawcy 10 a ot prawe zaſyell) k lewey.12) Snad tyem obicziegem pſanye znamenaly ducha ſwateho tez, yako nynyel3) znamenagy na míſy przieneſenye knyh f14) prawe ruky na lewu. I naleze Efdras myloft przied Artaxerſem, y proſy v15) nyeho otpufftyenye, aby mohl gity do geruzalema, aby w tom [246a 1] zakonye, gefſto gey oprawyl, lyd ſwoy mohl vczyty.* I da mu kral otpufftyenye nawratyty fye, al5a) da gemul5b) lyft knye- zatom ſwym za potokem a k ſtrazem ſſkrzynye obeczne, aby daly Eſdrowy 16) bez meſſkanye, czoz by kolywiek17) ot nych pozadal, az do ſto lyber ſtrziebra /1. Esdr. 7.) a fto mtow obyle a fto bany olegie, a foly, czo18) chcze, bez myery. A ſluhy chramu, knyezie, lewity, zpiewaczy, wratny a nachumey19) aby byly 20 wſſeho czla ſwobodnye prazdny y obyle. A da Efdrowy19) mocz sfadyty y wſadyty20) ſudczie y wladarzie za potokem podle ſwe mudroſty, a hrde aby21) muczyl az do ſmrty, aneb na puſícz, aneb na potupenye ftatku,22) aneb do zalarzie wſadyty. Tu epifftolu czyte Eſdras zydom tyem, gefíto byly w babylonye, a prziepis toho poſla23) k ſynom Ifrahel,21) gefíto byly 25 za horamy Caſpios, a z nych przigidechu knyezie a lewity k Efdrzie,16) [246a 2] a z nachumeis dwie ftye a dwadcziety. y bylo ſ nym tyſycz a ſedm ſet. I wygidechu leta ſedmeho krale Artaxerfis z babylona, prweho dne myeſiecze prweho, a ſebrachu ſie ku potoku, geſſto teczie do agna. wſſak Jozefus dye, podle euffratten potoka. y oftachu tu trzy dny, a kazal gym 30 ſye tu25) trzy dny poſtyty, aby ſye muczily przyed bohem a proſyly v nyeho prawu czieſtu a bezpecznu. neb ſye ſtydyel eſdras26) ot krale prowoda na J1. Esdr. 7.] /1. Esdr. 8./ 15 [Kap. V.J
Tuto ſie poczyna hyſto,1) toczyl/2) widopis Eſdre.3) 1245b 2] POtom Artaxerfes, gemuz dyechu4) longymanus, kralowstwie Perfarq5) obdrzie. Toho czaſſa6) Efdras aaronyta zakon ot Caldeow po- kazeny oprawy a nowa flowa wymyſly, gefſto ſu byly ſnazîſe?) pſaty y rziekaty. A proto geft nazwan rychly pyfarz. Anyz sye ge8) tomu dy- wity, ze ge on ſkrzie ducha ſwateho knyhy oprawyl, neb gſu mnozy za 5 nafſich czaffow zaltarz a ymnarz a mnohe knyhy ſhlazene vmyely opra- wowaty. a take nyetczo ſweho, toczyff tytuly o ſwietu pfalmom,8a) a mnohe, gefſto cztu w piety knyhach moyzieffowich, geft przyczynyl, a take nyektere zbiteczne geſt vyal.9) Prawie take nyekterzy, ze on dal obycziey pfaty ot prawe ruky k k lewey10) zydom, neb ſu drziewe pfaly ot lewe k prawcy 10 a ot prawe zaſyell) k lewey.12) Snad tyem obicziegem pſanye znamenaly ducha ſwateho tez, yako nynyel3) znamenagy na míſy przieneſenye knyh f14) prawe ruky na lewu. I naleze Efdras myloft przied Artaxerſem, y proſy v15) nyeho otpufftyenye, aby mohl gity do geruzalema, aby w tom [246a 1] zakonye, gefſto gey oprawyl, lyd ſwoy mohl vczyty.* I da mu kral otpufftyenye nawratyty fye, al5a) da gemul5b) lyft knye- zatom ſwym za potokem a k ſtrazem ſſkrzynye obeczne, aby daly Eſdrowy 16) bez meſſkanye, czoz by kolywiek17) ot nych pozadal, az do ſto lyber ſtrziebra /1. Esdr. 7.) a fto mtow obyle a fto bany olegie, a foly, czo18) chcze, bez myery. A ſluhy chramu, knyezie, lewity, zpiewaczy, wratny a nachumey19) aby byly 20 wſſeho czla ſwobodnye prazdny y obyle. A da Efdrowy19) mocz sfadyty y wſadyty20) ſudczie y wladarzie za potokem podle ſwe mudroſty, a hrde aby21) muczyl az do ſmrty, aneb na puſícz, aneb na potupenye ftatku,22) aneb do zalarzie wſadyty. Tu epifftolu czyte Eſdras zydom tyem, gefíto byly w babylonye, a prziepis toho poſla23) k ſynom Ifrahel,21) gefíto byly 25 za horamy Caſpios, a z nych przigidechu knyezie a lewity k Efdrzie,16) [246a 2] a z nachumeis dwie ftye a dwadcziety. y bylo ſ nym tyſycz a ſedm ſet. I wygidechu leta ſedmeho krale Artaxerfis z babylona, prweho dne myeſiecze prweho, a ſebrachu ſie ku potoku, geſſto teczie do agna. wſſak Jozefus dye, podle euffratten potoka. y oftachu tu trzy dny, a kazal gym 30 ſye tu25) trzy dny poſtyty, aby ſye muczily przyed bohem a proſyly v nyeho prawu czieſtu a bezpecznu. neb ſye ſtydyel eſdras26) ot krale prowoda na J1. Esdr. 7.] /1. Esdr. 8./ 15 [Kap. V.J
Strana 545
Eſdras. 545 czieſtie rzka: ruka boha naſſeho geſt nade wíſeczky,27) kteryz28) geho hledagy. I otluczy efdras z knyezy dwanadſt, a tyem poruczy nadobie 35 bozie a ty dary, gefíto kral poſyelal29) do geruzalema, myefiecze pateho. I mlcziechu trzy dny, a cztwrty den obietowachu to, czoz s febu przynefly biechu, offierugicz ſpalobiety na dyeky bohu. I dachu lyſty kralowy knyezatom za potokem, a ty pocztichu lyd a dom bozy. * Rubrica.30) 40 Toczyfſ ze wiera gednoho boha, gefſto drziewe byla mezi zydy po prawiczy, nynye otpoczywa mezy pohany po lewiczy, a naypoſledy31) nawraty ſye k nym. proto ma bity wiedyeno, bude-ly gedno gedna swiecze na míſy, ta32) ma byty na lewiczy na znamenye, ze ſwietloft wiery otpoczywa w pohanech. 1) nedops.; Š. Hyftoria. 2) ta dvě sl. sch. v K. 3) Š. Efdraffe. 4) Š. diegiechu. 5) Š. Períke. 6) K. Š. czafu. 7) K. fnadffi. s) K. gt. sa) K. žalmom. 3) K. odyal. 10) Š. lewe. 11) ot lewe — zaſye sch. v K. 12) Š. lewe. 13) Š. y nynie. 14) K. z. 15) K. od. 15a) K. y. 15b) Š. inu. 16) Š. Efdraffowi. 17) K. kolwiek. 18) K. czoz. 13) ta dvě sl. sch. v K. 20) K. vfaditi. 21) K. aby ge. 22) K. ítatka. 23) Š. poflal toho. 24) Š. Izrahelíkym. 25) K. ſe gim ty. 26) K. fie Efdras stydiel profiti. 27) K. wſſemi. 28) K. Š. kterziz. 29) K. pofiela. 30) sch. v K. 31) Š. napofledy. 32) K. to. O plakany Efdrowul) pro hrziechy lydſke.2) Ehdy prziſtupichu k Efdrowy3) knyezata Ifrahel4) rzkucz: Nenye rozluczien lyd Ifrahel5) ot lydu zemy.6) neb ſu braly ſobie z gich dezer [r. Esdr. 9.) y*) ſwym ſynom zeny. a ruczie knyezíke y8) knyezat y ſwatoſluh w tom przieftu [246b 1] peny byly fu nalezeny. Tehdy Eſdras rozedrzie rucho ſwe a placzie, a modle ſye leziefſe na zemy az do wecziernye obiety. Tehdy prziſtupichu k nyemu knyezata rzkucz: wſtan, ty maſí rozeznaty, czo mame czynyty. a ruczie nafſe i tebu budu. tehdy zakle ge Efdras,8a) toczyff (u. Esdr. 10.) knyezy, knyezata y lewity, aby otwrhly ot ſebe wîſeczky zeny czyzorodne y ty, gefíto fu ſye ot nych vrodyly. I poſlan by hlas ke wíſem ſynom przie- 10 wedenye, I febrachu ſye do geruzalema k gyftemu dny myefyecze de- wateho, toczyff proſyncze, dne dwudczateho.9) A wſtaw efdras y wynny ge, ze fu1o) proty zakonu boziemu ſyemye ſwe myefylyl1) s ſyemenem i neobrziezowanymy, I ze geft potrzieba,12) aby otwrhly zeny ot ſebe.13) wecze mnozîtwie: lyd geft mnohy, czas dffczowy, y nemozem trpiety, 15 bichom w nyem14) ftaly, a ta praczie nenye gednoho dne anydwu. A proto15) zwol ſobie knyezata a gdy po wſſem Ifrahel, 16) a v kohoz kolywiek nalezneff17) zeny czyzorodnee, otwrz ge bez mefſkanye. I nalezeny gfu w Jeruzalemye nayprwe v fynow Jeſu, ſyna Joſodech,18) a v geho bratrzi, a ynhed gſu- wywrzeny. A nema19) bity wierzieno, by Jefus, we [246b 2] lyky knyez, 20 myel zeny czyzorodne.* A takez20) ze zacharz wydyel geho,21) an oblè- 5 35
Eſdras. 545 czieſtie rzka: ruka boha naſſeho geſt nade wíſeczky,27) kteryz28) geho hledagy. I otluczy efdras z knyezy dwanadſt, a tyem poruczy nadobie 35 bozie a ty dary, gefíto kral poſyelal29) do geruzalema, myefiecze pateho. I mlcziechu trzy dny, a cztwrty den obietowachu to, czoz s febu przynefly biechu, offierugicz ſpalobiety na dyeky bohu. I dachu lyſty kralowy knyezatom za potokem, a ty pocztichu lyd a dom bozy. * Rubrica.30) 40 Toczyfſ ze wiera gednoho boha, gefſto drziewe byla mezi zydy po prawiczy, nynye otpoczywa mezy pohany po lewiczy, a naypoſledy31) nawraty ſye k nym. proto ma bity wiedyeno, bude-ly gedno gedna swiecze na míſy, ta32) ma byty na lewiczy na znamenye, ze ſwietloft wiery otpoczywa w pohanech. 1) nedops.; Š. Hyftoria. 2) ta dvě sl. sch. v K. 3) Š. Efdraffe. 4) Š. diegiechu. 5) Š. Períke. 6) K. Š. czafu. 7) K. fnadffi. s) K. gt. sa) K. žalmom. 3) K. odyal. 10) Š. lewe. 11) ot lewe — zaſye sch. v K. 12) Š. lewe. 13) Š. y nynie. 14) K. z. 15) K. od. 15a) K. y. 15b) Š. inu. 16) Š. Efdraffowi. 17) K. kolwiek. 18) K. czoz. 13) ta dvě sl. sch. v K. 20) K. vfaditi. 21) K. aby ge. 22) K. ítatka. 23) Š. poflal toho. 24) Š. Izrahelíkym. 25) K. ſe gim ty. 26) K. fie Efdras stydiel profiti. 27) K. wſſemi. 28) K. Š. kterziz. 29) K. pofiela. 30) sch. v K. 31) Š. napofledy. 32) K. to. O plakany Efdrowul) pro hrziechy lydſke.2) Ehdy prziſtupichu k Efdrowy3) knyezata Ifrahel4) rzkucz: Nenye rozluczien lyd Ifrahel5) ot lydu zemy.6) neb ſu braly ſobie z gich dezer [r. Esdr. 9.) y*) ſwym ſynom zeny. a ruczie knyezíke y8) knyezat y ſwatoſluh w tom przieftu [246b 1] peny byly fu nalezeny. Tehdy Eſdras rozedrzie rucho ſwe a placzie, a modle ſye leziefſe na zemy az do wecziernye obiety. Tehdy prziſtupichu k nyemu knyezata rzkucz: wſtan, ty maſí rozeznaty, czo mame czynyty. a ruczie nafſe i tebu budu. tehdy zakle ge Efdras,8a) toczyff (u. Esdr. 10.) knyezy, knyezata y lewity, aby otwrhly ot ſebe wîſeczky zeny czyzorodne y ty, gefíto fu ſye ot nych vrodyly. I poſlan by hlas ke wíſem ſynom przie- 10 wedenye, I febrachu ſye do geruzalema k gyftemu dny myefyecze de- wateho, toczyff proſyncze, dne dwudczateho.9) A wſtaw efdras y wynny ge, ze fu1o) proty zakonu boziemu ſyemye ſwe myefylyl1) s ſyemenem i neobrziezowanymy, I ze geft potrzieba,12) aby otwrhly zeny ot ſebe.13) wecze mnozîtwie: lyd geft mnohy, czas dffczowy, y nemozem trpiety, 15 bichom w nyem14) ftaly, a ta praczie nenye gednoho dne anydwu. A proto15) zwol ſobie knyezata a gdy po wſſem Ifrahel, 16) a v kohoz kolywiek nalezneff17) zeny czyzorodnee, otwrz ge bez mefſkanye. I nalezeny gfu w Jeruzalemye nayprwe v fynow Jeſu, ſyna Joſodech,18) a v geho bratrzi, a ynhed gſu- wywrzeny. A nema19) bity wierzieno, by Jefus, we [246b 2] lyky knyez, 20 myel zeny czyzorodne.* A takez20) ze zacharz wydyel geho,21) an oblè- 5 35
Strana 546
546 Efdras. czien w rucho ſſpynawe, to ſye chyly k ſynom, aneb ze gſa biſkupem y netreſktal lydu. a tez gſu czynyly po wſſem Ifrahel,16) I offierowal kazdy, v kohoz ſu nalezly to przieftupenye, berana pro zahlazenye hrziechu. * Tot gſu flowa Jozefy,22) gymyz wymlvwuge23) Jeſum. 1) K. O placzy Eſdrowie; Š. Eſdraffowu. 2) K. zidow. 3) Š. Efdraffowi. 4) Š. Izrahelfka. 5) Š. Izrahelíky. 6) Š. zemie. 7) sch. v. K. s) K. a. sa) K. Efdrafs. 9) K. dwadczateho. 10) K. gſe. 11) K. miffeli. 12) K. potrzebie. 13) ta dvě sl. sch. v K. 14) K. wnie. 15) Š. a sch. 16) Š. Izraheli. 17) K. kolwick naydefs. 18) K. Jofedech. 19) K. nemat. 20) K. take. 21) K. ho. 22) K. Jozephowa; Š. Jozefowy. 23) K. wy- mluwa. O1) Neemía a o Artaxerly.2) LEta dwudczateho3) krale artaxerſes Neemyas bieffe podcziefſie I2. Esdr. 1./ z ſynow gymanich. ten kdyz biefſe w fufis hradye, vſlyfſe putnyky zy- dowſke mlvwyecz, a prziſtupyw pta ſye na nych o ftawu Judee w Je- ruzalemye. I vílyfe ot nych, ze ge4) myeíto neohrazeno zdy, a ze lyd bozy bydly w nyem5) w teſknofty. Neb6) we dne trpiechu ot neprzatel 5 nabiehy, a w noczy lotrowe wchaziechu, a vlyczie mrchy naplnyewachu?) zabitczow. I zplaka Neemías, a krmye zadoſtywe negic,8) we dne y w noczy wolage ku panu bohu. A kdyz ſtaſſe v ſtola a zdwyhnyefſe°) wyno kraly, I zdafſe ſye, yako by neduzywy przied nym ſtal. y wecze kral:10) procz ſy ſmuten, a czo ge zleho w twem ſrdczy? a on wecze trzafſa ſye: Proto 10 ze myeíto 1247a 1] hrobow otczow mych puſto geft.11) wydy-ly fye tobie dobre, puſſt12) mye, at ya ge oprawy. I wecze kralowa, gefſto fiedyefſe podle krale: A kdy13) ſye wratyfí? I vlozy gym czas, kdy13) by ſye wratyl. Anyz ge to byla kralowa hefter, yakoz ſu nyekterzy prawyly, anyz za Efdre14) czaffa15) ta hyſtorzie16) ſye przihodyla, anyz by byl eſdras w ſwich 15 knyhach gy17) zamlczial. I da kral lyfty Neemyel8) knyezatom za potokem, w nychzto przikaza, aby Neemye czieft vczynyly yako wewodye a poſlu, poſlanemu ot geho boka, a o nakladyech oprawenye myeſta. a poſla ſ nym knyezata rytyerzſtwie19) a giezdne, a gieda ſkrze babyloníj mnohe z ſynow gymanych s ſebu wede. I przigie e do geruzalema pietmeziczietmeho20) 20 leta kralowſtwie krale Artaxerts, yako prawy Jozefus. A byeffe w Je- rufalemye naywyfly knyez Elvíafat, ſyn Elyachy. I mlczie Neemyas trzy dny, a w noczy wſtaw f malym lydem obgyde21) zborzienye myefta zdy, znamenage, kterak by mohl oprawity.22)* A cztwrty den mlvwy ke wíſemu mnozítwy rzka: podte,23) a vdyelayme zdy [247a 2] Jerufalema, a budme24) 25 wiecz w ruhotu pohanom, neb ruka bozie, tat ge25) f namy, a ſlowa kra- lowa, kteret26) my ge27) mlvwyl. I poczie ot bran wnyeyffie28) zdy, geffto byly wietffye a ſlowutnyeyffye, dyelaty, a bieſſe gich gedno ffeft tiech bran. 29) * Nechtie zgiewity oprawenye, gedno az by vzrziel, ze by mohl poſpo 30 1247a 2] lu vdyelaty. [2. Esdr. 2.] [Kap. VI.I
546 Efdras. czien w rucho ſſpynawe, to ſye chyly k ſynom, aneb ze gſa biſkupem y netreſktal lydu. a tez gſu czynyly po wſſem Ifrahel,16) I offierowal kazdy, v kohoz ſu nalezly to przieftupenye, berana pro zahlazenye hrziechu. * Tot gſu flowa Jozefy,22) gymyz wymlvwuge23) Jeſum. 1) K. O placzy Eſdrowie; Š. Eſdraffowu. 2) K. zidow. 3) Š. Efdraffowi. 4) Š. Izrahelfka. 5) Š. Izrahelíky. 6) Š. zemie. 7) sch. v. K. s) K. a. sa) K. Efdrafs. 9) K. dwadczateho. 10) K. gſe. 11) K. miffeli. 12) K. potrzebie. 13) ta dvě sl. sch. v K. 14) K. wnie. 15) Š. a sch. 16) Š. Izraheli. 17) K. kolwick naydefs. 18) K. Jofedech. 19) K. nemat. 20) K. take. 21) K. ho. 22) K. Jozephowa; Š. Jozefowy. 23) K. wy- mluwa. O1) Neemía a o Artaxerly.2) LEta dwudczateho3) krale artaxerſes Neemyas bieffe podcziefſie I2. Esdr. 1./ z ſynow gymanich. ten kdyz biefſe w fufis hradye, vſlyfſe putnyky zy- dowſke mlvwyecz, a prziſtupyw pta ſye na nych o ftawu Judee w Je- ruzalemye. I vílyfe ot nych, ze ge4) myeíto neohrazeno zdy, a ze lyd bozy bydly w nyem5) w teſknofty. Neb6) we dne trpiechu ot neprzatel 5 nabiehy, a w noczy lotrowe wchaziechu, a vlyczie mrchy naplnyewachu?) zabitczow. I zplaka Neemías, a krmye zadoſtywe negic,8) we dne y w noczy wolage ku panu bohu. A kdyz ſtaſſe v ſtola a zdwyhnyefſe°) wyno kraly, I zdafſe ſye, yako by neduzywy przied nym ſtal. y wecze kral:10) procz ſy ſmuten, a czo ge zleho w twem ſrdczy? a on wecze trzafſa ſye: Proto 10 ze myeíto 1247a 1] hrobow otczow mych puſto geft.11) wydy-ly fye tobie dobre, puſſt12) mye, at ya ge oprawy. I wecze kralowa, gefſto fiedyefſe podle krale: A kdy13) ſye wratyfí? I vlozy gym czas, kdy13) by ſye wratyl. Anyz ge to byla kralowa hefter, yakoz ſu nyekterzy prawyly, anyz za Efdre14) czaffa15) ta hyſtorzie16) ſye przihodyla, anyz by byl eſdras w ſwich 15 knyhach gy17) zamlczial. I da kral lyfty Neemyel8) knyezatom za potokem, w nychzto przikaza, aby Neemye czieft vczynyly yako wewodye a poſlu, poſlanemu ot geho boka, a o nakladyech oprawenye myeſta. a poſla ſ nym knyezata rytyerzſtwie19) a giezdne, a gieda ſkrze babyloníj mnohe z ſynow gymanych s ſebu wede. I przigie e do geruzalema pietmeziczietmeho20) 20 leta kralowſtwie krale Artaxerts, yako prawy Jozefus. A byeffe w Je- rufalemye naywyfly knyez Elvíafat, ſyn Elyachy. I mlczie Neemyas trzy dny, a w noczy wſtaw f malym lydem obgyde21) zborzienye myefta zdy, znamenage, kterak by mohl oprawity.22)* A cztwrty den mlvwy ke wíſemu mnozítwy rzka: podte,23) a vdyelayme zdy [247a 2] Jerufalema, a budme24) 25 wiecz w ruhotu pohanom, neb ruka bozie, tat ge25) f namy, a ſlowa kra- lowa, kteret26) my ge27) mlvwyl. I poczie ot bran wnyeyffie28) zdy, geffto byly wietffye a ſlowutnyeyffye, dyelaty, a bieſſe gich gedno ffeft tiech bran. 29) * Nechtie zgiewity oprawenye, gedno az by vzrziel, ze by mohl poſpo 30 1247a 2] lu vdyelaty. [2. Esdr. 2.] [Kap. VI.I
Strana 547
Efdras. 547 1) K. Tuto ſie prawi o. 2) Š. O Neemiaffowi a o Artaxerfowi. 3) K. Š. dwa- dozateho. 1) K. gt. 5) K. w niem bydli. 6) sch. v K. 7) K. Š. naplniowachu. 8) K. Š. negiedl. 9) K. zdwihafſe. 10) K. k niemu kral. 11) K. gt pufto. 12) K. odpuſt. 13) K. kdyz (!). 11) Š. Efdraffowa. 15) K. za czaſu Efdre; Š. czaſu. 15) K. hiftoria. 17) K. gie. 18) K. Neemie lifty. 19) K. rytierzftwa. 20) K. pietmetczitmeho; Š. pietmez- czietme". 21) K. odgide y obgide. 22) yako prawy — oprawity sch. v Š. 23) K. podme. 24) K. budeme. 25) K. Š. gt. 26) K. kteraz. 27) K. gt. 28) K. zewnitrznich. 29) ta dvě sl. sch. v K. O1) opraweny chramu. (Kap. VII.) I wſtachu knyezie a dielachu branu ſtada. Gyne prziekladanye ma: [2. Esdr. 3.] vdyelachu branu a rybnyk pokufytedlny. Tot2) geft brana podle chramu, ſkrze nyzto ſtado vwodyechu, kterez myelo obietowano3) bity. a ta brana gynde flowe wieze ſtada. Pak geſt byla druha wiezze ſtada na czieftye bethlehem,4) tu kdez Jacob paſl dobytek ſwoy, a paſtyrzy bdyely nad [Gen. 35.] ſwym ſtadem a wydyely nebeſke rzyffe mnozítwye andyelow. A druhe [Luk. 2.] fynowe afanaa dyelaly branu rybny, a poſtawyly wrata gegie y zamky y zawory, a ta5) hledy k Joppen a yapolym, a tuu branu wnofiechu mnoz- ftwie ryb. Prawy Jozefus, ze ta brana flowe dawydowa. Trziety dyelaly 10 gfu branu ftaru lekarzíku a rziemeflnykowu,6) neb fſlepiege te?) byly gfu ot dnow Jebufeorum a melchifedech. Cztwrty8) branu vdola, gefſto wede9) do vdola Jofafath, tu gfu [247b 1] dyelaly10) fynowe zayole. Pate Nychias,12) knyezie vlycze betar4, dyelal branu lageníku; neb tudy ne- czyftotu myeítíku wen pudyechu, kdyz byl powoden potok cedron. Sfeftu 15 branu ſtudnycze dyelalo knyezye pagymaffa a zdy rybnyka fyloe. ale zdy mezy branamy dyelal lyd po vlycziech a po myeſtye, kazdy podle ſweho ftatka.12) A netbay na to, acz nalezneffi3) gyna gmena branam, geſſto ſnad we wnytrznyech11) zdyech15) gfu, aneb ty, gefíto fnad16) ot drziewel7) rzieczienych gyna gmena gſu gym dana. Neb brana kupczowal7a) ſnad 20 geſt brana ſtada, w nyezto kupczowe18) ſwa dyela pokladaly19) pro blyzkoft chramu.20) ale brana ſudowa mohla bity brana ſtara, gefíto na pocziatku myefta nayprwe wynykaſſe. a brana wod mohla bity brana ſtudnycze. a brana koníka nebyla geft brana myeftíka, ale byla poſtawena przied ſyeny chramu, neb az dotud ſluffalo na konych giety. A Neemyas s ſwymy 25 ſluhy ſnazen bieffe dyela, ze any ſpanye any giedenye chutnye21) pozy- waſſe, nez gedwa pro potrziebu. I dokona dyelo we dwu letu a we cztyrziech myefiecziech, ale v welykey22) teſknoſty a we mnohich prziekaziech. neb23) nayprwe okolny narodo 1247b 2] we fylnu ruku biehachu na nye. a nee- myeas polowiczy lydu ot dyela21) poſtawowal przied myeftem, aby branyly 30 neprzatelom, a druha polowicze lydu gednu ruku kamen kladly a w druhey25) mecz drziely. A druhy prziekaz byeffe, ze hlad by26) w zemy welyky.27) I zawaza ſye lyd w dluh pod lychwu, tak ze muſſichu28) dyedyny, wynnycze a olywety prodawaty, a potom fyny y dczery prodawachu29) w ſluzbu. [2. Esdr. 4.] 5 35*
Efdras. 547 1) K. Tuto ſie prawi o. 2) Š. O Neemiaffowi a o Artaxerfowi. 3) K. Š. dwa- dozateho. 1) K. gt. 5) K. w niem bydli. 6) sch. v K. 7) K. Š. naplniowachu. 8) K. Š. negiedl. 9) K. zdwihafſe. 10) K. k niemu kral. 11) K. gt pufto. 12) K. odpuſt. 13) K. kdyz (!). 11) Š. Efdraffowa. 15) K. za czaſu Efdre; Š. czaſu. 15) K. hiftoria. 17) K. gie. 18) K. Neemie lifty. 19) K. rytierzftwa. 20) K. pietmetczitmeho; Š. pietmez- czietme". 21) K. odgide y obgide. 22) yako prawy — oprawity sch. v Š. 23) K. podme. 24) K. budeme. 25) K. Š. gt. 26) K. kteraz. 27) K. gt. 28) K. zewnitrznich. 29) ta dvě sl. sch. v K. O1) opraweny chramu. (Kap. VII.) I wſtachu knyezie a dielachu branu ſtada. Gyne prziekladanye ma: [2. Esdr. 3.] vdyelachu branu a rybnyk pokufytedlny. Tot2) geft brana podle chramu, ſkrze nyzto ſtado vwodyechu, kterez myelo obietowano3) bity. a ta brana gynde flowe wieze ſtada. Pak geſt byla druha wiezze ſtada na czieftye bethlehem,4) tu kdez Jacob paſl dobytek ſwoy, a paſtyrzy bdyely nad [Gen. 35.] ſwym ſtadem a wydyely nebeſke rzyffe mnozítwye andyelow. A druhe [Luk. 2.] fynowe afanaa dyelaly branu rybny, a poſtawyly wrata gegie y zamky y zawory, a ta5) hledy k Joppen a yapolym, a tuu branu wnofiechu mnoz- ftwie ryb. Prawy Jozefus, ze ta brana flowe dawydowa. Trziety dyelaly 10 gfu branu ftaru lekarzíku a rziemeflnykowu,6) neb fſlepiege te?) byly gfu ot dnow Jebufeorum a melchifedech. Cztwrty8) branu vdola, gefſto wede9) do vdola Jofafath, tu gfu [247b 1] dyelaly10) fynowe zayole. Pate Nychias,12) knyezie vlycze betar4, dyelal branu lageníku; neb tudy ne- czyftotu myeítíku wen pudyechu, kdyz byl powoden potok cedron. Sfeftu 15 branu ſtudnycze dyelalo knyezye pagymaffa a zdy rybnyka fyloe. ale zdy mezy branamy dyelal lyd po vlycziech a po myeſtye, kazdy podle ſweho ftatka.12) A netbay na to, acz nalezneffi3) gyna gmena branam, geſſto ſnad we wnytrznyech11) zdyech15) gfu, aneb ty, gefíto fnad16) ot drziewel7) rzieczienych gyna gmena gſu gym dana. Neb brana kupczowal7a) ſnad 20 geſt brana ſtada, w nyezto kupczowe18) ſwa dyela pokladaly19) pro blyzkoft chramu.20) ale brana ſudowa mohla bity brana ſtara, gefíto na pocziatku myefta nayprwe wynykaſſe. a brana wod mohla bity brana ſtudnycze. a brana koníka nebyla geft brana myeftíka, ale byla poſtawena przied ſyeny chramu, neb az dotud ſluffalo na konych giety. A Neemyas s ſwymy 25 ſluhy ſnazen bieffe dyela, ze any ſpanye any giedenye chutnye21) pozy- waſſe, nez gedwa pro potrziebu. I dokona dyelo we dwu letu a we cztyrziech myefiecziech, ale v welykey22) teſknoſty a we mnohich prziekaziech. neb23) nayprwe okolny narodo 1247b 2] we fylnu ruku biehachu na nye. a nee- myeas polowiczy lydu ot dyela21) poſtawowal przied myeftem, aby branyly 30 neprzatelom, a druha polowicze lydu gednu ruku kamen kladly a w druhey25) mecz drziely. A druhy prziekaz byeffe, ze hlad by26) w zemy welyky.27) I zawaza ſye lyd w dluh pod lychwu, tak ze muſſichu28) dyedyny, wynnycze a olywety prodawaty, a potom fyny y dczery prodawachu29) w ſluzbu. [2. Esdr. 4.] 5 35*
Strana 548
548 Eſdras. I2. Esdr. 6. [2. Esdr. 5.]A ſwolaw Neemias wífeczko mnozftwie y przipudy bohate a myftrow- ftwie,30) aby lychwy otpuftyly31) a w gyſtynye dyedyny y wynnycze 35 y fluhy,32) kterez gfu byly kupyly, propuſtyly, yako moczny a podczieffie33) kralow. A potrzaí ſwym lonem wecze: tak wytrzeſ boh kazdeho muzie, kteryz nenaplny toho flowa. I wecze wîſeczko mnozîtwie: amen. A on341) obyle to, gefſto byly kraly dluzny, otpufty gym, neb geft byl wewoda ot krale poſlany; wſſak geft negiedl obile toho, gefíto wewodam dawachu, 40 ot prweho dne, yakz geft35) ot krale wygiel, az ſye k nyemu y36) wratyl. A trzyety myel prziekaz, ze knyezata za potokem, gefíto mu zawydyechu, biechu prziemlvwyly dary nyektere ftarffye, geffto bily w geruzalemye, [248a 1] aby geho37) zahubyly. A kdyz ſu toho nemohly vczynyty, tehdy gey ftraffyechu rozlycznymy powieftmy, zda by tudy przyeſtal dyela, 45 rzkucz: mnozyt gſu ſye ſprzyfiehly38) proty tobye, gdy a ſkry ſye ot nych. A opyet rziekachu: przieneſenot39) geft kraly,40) ze mu ſye chczeſí proty- wyty a ſye kralem vczynyty w Judea.11) nerod pana ſweho hnyewaty. A kdyz gſu mnoho toho proty nyemu wymyſſlely, wſſak ſu geho nemohly prziemoczy, neb ſ nym byla mocz bozye. 50 1) K. Tuto pak o. 2) K. pokuffitedlny totiz brawowy Tat. 3) K. kteraz miela obietowana. 4) Š. Betheema (!). 5) (!) K. Š. 6) Š. rzemeflniczíku. 7) K. tey. 8) K. Cztwrte. 9) K. wodu (!). 10) K. vdielali. 11) K. Micheas. 12) K. Š. ftatku. 13) K. nenalezneſs (1). 14) K. zewnitrznich; (we sch.). 15) K. Š. zdech. 16) sch. v K. 17) K. 20) Š. od drziewa (1). 173) K. kupeczíka. 18) K. w nichzto kupczy. 19) K. pokladagi. 25) Š. chrama. 21) K. k chuti. 22) Š. welike. 23) K. prziekazkach ale. 24) K. nieho. druhe. 26) Š. byl. 27) K. weliky w zemi. 28) K. moffiechu. 29) K. prodawati. 30) K. miftry. 31) Š. opuftili; K. propuſtili. 32) K. a winnicze y fluzby. 33) K. ffienk. 31) K. oni (!). 35) K. gie. 30) sch. v K. 37) K. ho. 38) K. ſprziſihli; Š. ſprziehli. 39) Š. przi- neſenot; K. przifflot. 40) K. k krali. 41) K. Juda. Kap. VIII.] O nalezeny ohnye.1) [2. Mach. 1.] A kdyz zed vdyelachu, proto ze malo bylo lydy w geruzalemye, przykaza Neemyas, aby brany zawieraly przied zapadem fluncze, a aby [2. Esd . 7.I neotwieraly, az by ſye rozhrzielo flunczie. A kdyz naſta ſedmy myeſyecz, a ten v nych bezmal weſſken ſlawny bieſſe, I ſebrachu ſye do Jeruzalema iako geden czlowiek. Y wzie Neemyas, geffto negmyegiechu ohnye2) f huory. 5 a îtaríſy mu powiedyechu, ze Jeremias we dnech gymanye ſchowal wrubky oltarzie a rzierzywie3) naynyzze w zemy w udole Jozaphat. A kdyz przi- gydechu k myeeftu, wyrzitychu4) yamu, y nalezechu wrubky a rzierzywie3) a wodu tucznu, a wzemſſe to na hromadu drew a obiety, kterez gſu byly wzely,5) 1248a 2] wzwrziechu na oltarz, y wyrazy ſye ohen. I nazwa Neemías 10 ten den nefar, to ſye wyklada oczyfsczienye, gyny rziekagy nofy. y modlechu ſye knyezie, Jonata poczynaffe, a gyny otpowyedachu. A tu Neemyas ſlozy duchowny modlytbu. [2. Esdr. 8.)
548 Eſdras. I2. Esdr. 6. [2. Esdr. 5.]A ſwolaw Neemias wífeczko mnozftwie y przipudy bohate a myftrow- ftwie,30) aby lychwy otpuftyly31) a w gyſtynye dyedyny y wynnycze 35 y fluhy,32) kterez gfu byly kupyly, propuſtyly, yako moczny a podczieffie33) kralow. A potrzaí ſwym lonem wecze: tak wytrzeſ boh kazdeho muzie, kteryz nenaplny toho flowa. I wecze wîſeczko mnozîtwie: amen. A on341) obyle to, gefſto byly kraly dluzny, otpufty gym, neb geft byl wewoda ot krale poſlany; wſſak geft negiedl obile toho, gefíto wewodam dawachu, 40 ot prweho dne, yakz geft35) ot krale wygiel, az ſye k nyemu y36) wratyl. A trzyety myel prziekaz, ze knyezata za potokem, gefíto mu zawydyechu, biechu prziemlvwyly dary nyektere ftarffye, geffto bily w geruzalemye, [248a 1] aby geho37) zahubyly. A kdyz ſu toho nemohly vczynyty, tehdy gey ftraffyechu rozlycznymy powieftmy, zda by tudy przyeſtal dyela, 45 rzkucz: mnozyt gſu ſye ſprzyfiehly38) proty tobye, gdy a ſkry ſye ot nych. A opyet rziekachu: przieneſenot39) geft kraly,40) ze mu ſye chczeſí proty- wyty a ſye kralem vczynyty w Judea.11) nerod pana ſweho hnyewaty. A kdyz gſu mnoho toho proty nyemu wymyſſlely, wſſak ſu geho nemohly prziemoczy, neb ſ nym byla mocz bozye. 50 1) K. Tuto pak o. 2) K. pokuffitedlny totiz brawowy Tat. 3) K. kteraz miela obietowana. 4) Š. Betheema (!). 5) (!) K. Š. 6) Š. rzemeflniczíku. 7) K. tey. 8) K. Cztwrte. 9) K. wodu (!). 10) K. vdielali. 11) K. Micheas. 12) K. Š. ftatku. 13) K. nenalezneſs (1). 14) K. zewnitrznich; (we sch.). 15) K. Š. zdech. 16) sch. v K. 17) K. 20) Š. od drziewa (1). 173) K. kupeczíka. 18) K. w nichzto kupczy. 19) K. pokladagi. 25) Š. chrama. 21) K. k chuti. 22) Š. welike. 23) K. prziekazkach ale. 24) K. nieho. druhe. 26) Š. byl. 27) K. weliky w zemi. 28) K. moffiechu. 29) K. prodawati. 30) K. miftry. 31) Š. opuftili; K. propuſtili. 32) K. a winnicze y fluzby. 33) K. ffienk. 31) K. oni (!). 35) K. gie. 30) sch. v K. 37) K. ho. 38) K. ſprziſihli; Š. ſprziehli. 39) Š. przi- neſenot; K. przifflot. 40) K. k krali. 41) K. Juda. Kap. VIII.] O nalezeny ohnye.1) [2. Mach. 1.] A kdyz zed vdyelachu, proto ze malo bylo lydy w geruzalemye, przykaza Neemyas, aby brany zawieraly przied zapadem fluncze, a aby [2. Esd . 7.I neotwieraly, az by ſye rozhrzielo flunczie. A kdyz naſta ſedmy myeſyecz, a ten v nych bezmal weſſken ſlawny bieſſe, I ſebrachu ſye do Jeruzalema iako geden czlowiek. Y wzie Neemyas, geffto negmyegiechu ohnye2) f huory. 5 a îtaríſy mu powiedyechu, ze Jeremias we dnech gymanye ſchowal wrubky oltarzie a rzierzywie3) naynyzze w zemy w udole Jozaphat. A kdyz przi- gydechu k myeeftu, wyrzitychu4) yamu, y nalezechu wrubky a rzierzywie3) a wodu tucznu, a wzemſſe to na hromadu drew a obiety, kterez gſu byly wzely,5) 1248a 2] wzwrziechu na oltarz, y wyrazy ſye ohen. I nazwa Neemías 10 ten den nefar, to ſye wyklada oczyfsczienye, gyny rziekagy nofy. y modlechu ſye knyezie, Jonata poczynaffe, a gyny otpowyedachu. A tu Neemyas ſlozy duchowny modlytbu. [2. Esdr. 8.)
Strana 549
Eſdras. 549 Incidencia.6) Incid. Znamenay, ze7) kdyz tuto dyeme: myftr dye, to ſye8) ítalo, ze Nee- myas,9) iakot uto: modlechu ſye knyezie, Jonatha poczynaſſe, a gyny od- powiedachu; koftel w gedney10) epyfftole w gednom dny poſtu dye, by bylo ſie ſtalo za czaffal1) machabeor4. Oznamuge epyfítolu dye: Cztenye knyh Machabeor4, gefſto ſu byly daleko po Neemíam. a tak ſye wydy 20 tuto, by to bylo protywno koftelu12) a to wylycz takto, ze kdyz druhe knyhy machabeorum, z nychzto fu wzely tu13) epyfítolu, nenye protywno hyftorzíj,14) nezly ze geft epyftola, toczyfí lyít, poflany ot Juda a ot ftarfych k gynym zydom roztruffenym,15) to ſye gedno ten vczynek ozna- mugie, a hod w nowie vſtaweny przikazugy ſwietyty. 15 1) Š. (přid.) takto. 2) e nadeps. 3) K. a vhle rzerziwe. 4) K. wywrzechu. 5) sch. v K. 6) Š. Napad. K. Napadowe. 7) sch. v Š. 8) K. fie ge. 3) K. Neemia. 10) Š. gedne. 11) K. Š. czafu. 12) K. koftela (přetrž.). 13) Š. tuto. 14) K. hiftorij. 15) K. roztruſſeniem. O zachowany chramu. [Kap. IX. PRweho dne poſwieczenye weczechu Efdrzie,1) aby przynefl knyhy zakona moyſy2) a aby czietl przied lydmy, a odtud geft wznyklo, ze w ſwate I2. Esdr. 8./ dny bywa na3) wzchod rziecz, toczyff ſwate1) kazanye k4) lydu. I ſta5) Efdras 1248b 1] na drziewyenem wzchodu, gefíto byl ſobye vczynyl6) 5 k mlvweny podle brany") wod, toczyff podle wrat ſyencze, I czyte ot gytra az do poledne, a dwanaft lewyt czynyechu w lydu mlczienye. I pla- kaffe wefſken lyd, y wecze k nym Efdras: nerodte ſye mutyty, nebt8) geft den swaty bozy ; ale gdiete a giezte tuczne a pyte meft, a dayte dyel tyem, gefftot9) nemagy a ſobie fu neuczynyly.10) A kdyz ſye wratychu 10 k druhemu dny, nalezechu w kazanye przykazanye ot boha, aby bydlely fynowe Ifrahell1) w ftanyech myefyecze ſedmeho w flawny den. Pak przikazanym Efdry12) wygydu13) a nabrachu wietwy olywy a drziewie kraſného ſmrku a palmoweho, I vczynychu ſobie ftany w ſyenych14) a w domyech ſwich a w ſyeny domu bozieho, a toho ſu neczynyly yakz15) 15 za Jofue, fyna Nun. I czynychu to potom w Ifrahel16) az do dneſſnyeho dne. Pak oímeho dne vczynychu febranye podle obycziegie, aby kazdy dal trzietynu fſykla do roka k olegy a k chlebu propowiedyeny a drzyewie a obiety wieczne w ſwate dny za17) hrziechy. Pak trzymeziczietmeho18) dne — Neb byechu flyffely w zakonye: Amonty19) a moabyty neweydu 20 do koftela20) bozicho — I otluczychu ot kofte [248b 2]la20a) czyzorozencze 1a. Esdr. 9.] a na ſwu czyſtotu vſtawichu obeczny puoft, aby lyde muczily ſwa tyela y howada az do dyety ſedmy let. a ſebrachu ſye ofmkrat, aby ſlyffely zakon, cztyrzkrat21) we dne a cztyrzkrat21) w noczy. A kdyz cztenye ſko- nachu, tehdy lyd padnyeííe22) na modlytby, a knyez nad nymy modlytby
Eſdras. 549 Incidencia.6) Incid. Znamenay, ze7) kdyz tuto dyeme: myftr dye, to ſye8) ítalo, ze Nee- myas,9) iakot uto: modlechu ſye knyezie, Jonatha poczynaſſe, a gyny od- powiedachu; koftel w gedney10) epyfftole w gednom dny poſtu dye, by bylo ſie ſtalo za czaffal1) machabeor4. Oznamuge epyfítolu dye: Cztenye knyh Machabeor4, gefſto ſu byly daleko po Neemíam. a tak ſye wydy 20 tuto, by to bylo protywno koftelu12) a to wylycz takto, ze kdyz druhe knyhy machabeorum, z nychzto fu wzely tu13) epyfítolu, nenye protywno hyftorzíj,14) nezly ze geft epyftola, toczyfí lyít, poflany ot Juda a ot ftarfych k gynym zydom roztruffenym,15) to ſye gedno ten vczynek ozna- mugie, a hod w nowie vſtaweny przikazugy ſwietyty. 15 1) Š. (přid.) takto. 2) e nadeps. 3) K. a vhle rzerziwe. 4) K. wywrzechu. 5) sch. v K. 6) Š. Napad. K. Napadowe. 7) sch. v Š. 8) K. fie ge. 3) K. Neemia. 10) Š. gedne. 11) K. Š. czafu. 12) K. koftela (přetrž.). 13) Š. tuto. 14) K. hiftorij. 15) K. roztruſſeniem. O zachowany chramu. [Kap. IX. PRweho dne poſwieczenye weczechu Efdrzie,1) aby przynefl knyhy zakona moyſy2) a aby czietl przied lydmy, a odtud geft wznyklo, ze w ſwate I2. Esdr. 8./ dny bywa na3) wzchod rziecz, toczyff ſwate1) kazanye k4) lydu. I ſta5) Efdras 1248b 1] na drziewyenem wzchodu, gefíto byl ſobye vczynyl6) 5 k mlvweny podle brany") wod, toczyff podle wrat ſyencze, I czyte ot gytra az do poledne, a dwanaft lewyt czynyechu w lydu mlczienye. I pla- kaffe wefſken lyd, y wecze k nym Efdras: nerodte ſye mutyty, nebt8) geft den swaty bozy ; ale gdiete a giezte tuczne a pyte meft, a dayte dyel tyem, gefftot9) nemagy a ſobie fu neuczynyly.10) A kdyz ſye wratychu 10 k druhemu dny, nalezechu w kazanye przykazanye ot boha, aby bydlely fynowe Ifrahell1) w ftanyech myefyecze ſedmeho w flawny den. Pak przikazanym Efdry12) wygydu13) a nabrachu wietwy olywy a drziewie kraſného ſmrku a palmoweho, I vczynychu ſobie ftany w ſyenych14) a w domyech ſwich a w ſyeny domu bozieho, a toho ſu neczynyly yakz15) 15 za Jofue, fyna Nun. I czynychu to potom w Ifrahel16) az do dneſſnyeho dne. Pak oímeho dne vczynychu febranye podle obycziegie, aby kazdy dal trzietynu fſykla do roka k olegy a k chlebu propowiedyeny a drzyewie a obiety wieczne w ſwate dny za17) hrziechy. Pak trzymeziczietmeho18) dne — Neb byechu flyffely w zakonye: Amonty19) a moabyty neweydu 20 do koftela20) bozicho — I otluczychu ot kofte [248b 2]la20a) czyzorozencze 1a. Esdr. 9.] a na ſwu czyſtotu vſtawichu obeczny puoft, aby lyde muczily ſwa tyela y howada az do dyety ſedmy let. a ſebrachu ſye ofmkrat, aby ſlyffely zakon, cztyrzkrat21) we dne a cztyrzkrat21) w noczy. A kdyz cztenye ſko- nachu, tehdy lyd padnyeííe22) na modlytby, a knyez nad nymy modlytby
Strana 550
550 Eſdras. [Žalm 118.) piegieſſe a potom ge pozehnaſſe. A odtud, yakoz prawy beda, koftel wzal 25 prziklad, neb y na wzchodye cztu, a lewyty prowolanye czynye mezy lydmy: Syehnyeme22a) kolena! zdwyhnete! gdyete, poslalt geft! a ofmkrat ſchazegy ſye do koſtela, a acz ne owſſem takez yako ony, neb gednu w noczy wſtawame podle tohoto ſlowa: w puol noczy wſtawach k chwaleny gmena tweho. A we dne fedmkrat ſlawyme podle tohoto rzieczienye:23) Sedmkrat 30 we dne chwalu ſem rziekal tobie,24) a po wſſe hodyny ſye czte yako cztenye, geſſto mu rziekame Capitolum,25) kdyz ſye proſtrzieme k proſbam w ſwate dny, a potom modlytbu za pozehnanye rziekame.26) 1) Š. Ezdraffowi. 2) K. Moyżiefſowa; Š. Moyzieffe. 3) K. ne (!). 4) sch. v K. 5) Š. ſtafſe. 6) Š. vczinil ſobie. 7) sch. v Š. 8) K. neb. 3) K. gefíto. 10) K. neprzipra- wili. 11) Š. Izrahelffty. 12) Š. Ezdraffowym. 13) Š. wygdu; K. wygidechu. 4) K. fieni. 15) K. yak. 16) Š. Izraheli. 17) K. A za. 18) K. trzimetczitme“. 19) (!) K. Š. Amo- nity. 20) v K. vyškrab., na okr. naps. domu. 20a) K. ſtola (oprav. z koftela). 21) Š. cztyrzi- krat. 22) K. padafſe. 22а) K. ſehnieme. 23) K. flowa. 24) K. ſedmkrate tobie chwalu ſem rziekl. 25) K. kapitula. 26) K. rziekame za pozehnanic. [Kap. X.I O1) poſwieczeny zdy. [2. Esdr. 11.] [2. Es % . 12.] Ak Neemyas, wyda myeſto bezmal prazdno bez bydlytelow, proſy fflechtyczow, aby bydlely w gerufalemye, A podyekowa [249a 11 gym, kteryz ſwu dobru woly2) k tomu daly. A gyne mnozſtwye puſtichu loſy, aby defaty czlowyek, na nyehozto by los ſpadl, aby bydlyl w geruzalemye po nyekolyko dnech. I ſebrachu ſye do Jerufalema ku poſwieczeny zdy, 5 I wzgydu3) knyezie a lewity a ſpiewaczy i huflemy, a chodiechu po zdy zpiewagicze. a Eſdras ten naprzied gdyeffe, ale Neemias a naylepfſy f nym ty na druhey4) ſtranye zdy chodyechu ſlawiecze, a gyne mnozſtwye gdyefſe po nych na zemy a weducze tancze. A kdyz to dokonachu, tehdy ſye5) wraty Neemyas k kraly ſwemu6) leta druheho a trzidczateho kralowſtwie 10 geho.7) 1) Š. Tuto O. 2) K. kterzi gfu dobrowoli. 3) K. wgidechu; Š. wzgidechu. 4) Š. druhe. 5) sch. v K. 6) sch. v K. 7) sch. v K. O ſmrty Eſdras. 1) I vmrzie Eſdras2) w ſtaroſty cztney,3) a ſ mnohu ſwobodu4) pohrziebu ho w geruzalemye. Nyekterzy zyde mnyegy, by to byl Jofedech, otecz Jeſu, aneb malachias, a toho nenye. neb kdyz geſt Efdras byl v wiezeny, a tento po nyem, ale malachias po nawraczeny z wiezenye narodyl ſye w Judea w Sofis. A pak proto, ze geft byl zywota welmy dobreho a wze- 5 zrzienye ſlyczneho, nazwa ho lyd malachiam, toczyff andyel.5) prawie take, by proroczíky mlywyl: Toho dne andyel bozy vkazaw ſye y obnowy teez. I vmrzie, gſa geſſczie mlad, a pohrzieben by na ſwem poly.
550 Eſdras. [Žalm 118.) piegieſſe a potom ge pozehnaſſe. A odtud, yakoz prawy beda, koftel wzal 25 prziklad, neb y na wzchodye cztu, a lewyty prowolanye czynye mezy lydmy: Syehnyeme22a) kolena! zdwyhnete! gdyete, poslalt geft! a ofmkrat ſchazegy ſye do koſtela, a acz ne owſſem takez yako ony, neb gednu w noczy wſtawame podle tohoto ſlowa: w puol noczy wſtawach k chwaleny gmena tweho. A we dne fedmkrat ſlawyme podle tohoto rzieczienye:23) Sedmkrat 30 we dne chwalu ſem rziekal tobie,24) a po wſſe hodyny ſye czte yako cztenye, geſſto mu rziekame Capitolum,25) kdyz ſye proſtrzieme k proſbam w ſwate dny, a potom modlytbu za pozehnanye rziekame.26) 1) Š. Ezdraffowi. 2) K. Moyżiefſowa; Š. Moyzieffe. 3) K. ne (!). 4) sch. v K. 5) Š. ſtafſe. 6) Š. vczinil ſobie. 7) sch. v Š. 8) K. neb. 3) K. gefíto. 10) K. neprzipra- wili. 11) Š. Izrahelffty. 12) Š. Ezdraffowym. 13) Š. wygdu; K. wygidechu. 4) K. fieni. 15) K. yak. 16) Š. Izraheli. 17) K. A za. 18) K. trzimetczitme“. 19) (!) K. Š. Amo- nity. 20) v K. vyškrab., na okr. naps. domu. 20a) K. ſtola (oprav. z koftela). 21) Š. cztyrzi- krat. 22) K. padafſe. 22а) K. ſehnieme. 23) K. flowa. 24) K. ſedmkrate tobie chwalu ſem rziekl. 25) K. kapitula. 26) K. rziekame za pozehnanic. [Kap. X.I O1) poſwieczeny zdy. [2. Esdr. 11.] [2. Es % . 12.] Ak Neemyas, wyda myeſto bezmal prazdno bez bydlytelow, proſy fflechtyczow, aby bydlely w gerufalemye, A podyekowa [249a 11 gym, kteryz ſwu dobru woly2) k tomu daly. A gyne mnozſtwye puſtichu loſy, aby defaty czlowyek, na nyehozto by los ſpadl, aby bydlyl w geruzalemye po nyekolyko dnech. I ſebrachu ſye do Jerufalema ku poſwieczeny zdy, 5 I wzgydu3) knyezie a lewity a ſpiewaczy i huflemy, a chodiechu po zdy zpiewagicze. a Eſdras ten naprzied gdyeffe, ale Neemias a naylepfſy f nym ty na druhey4) ſtranye zdy chodyechu ſlawiecze, a gyne mnozſtwye gdyefſe po nych na zemy a weducze tancze. A kdyz to dokonachu, tehdy ſye5) wraty Neemyas k kraly ſwemu6) leta druheho a trzidczateho kralowſtwie 10 geho.7) 1) Š. Tuto O. 2) K. kterzi gfu dobrowoli. 3) K. wgidechu; Š. wzgidechu. 4) Š. druhe. 5) sch. v K. 6) sch. v K. 7) sch. v K. O ſmrty Eſdras. 1) I vmrzie Eſdras2) w ſtaroſty cztney,3) a ſ mnohu ſwobodu4) pohrziebu ho w geruzalemye. Nyekterzy zyde mnyegy, by to byl Jofedech, otecz Jeſu, aneb malachias, a toho nenye. neb kdyz geſt Efdras byl v wiezeny, a tento po nyem, ale malachias po nawraczeny z wiezenye narodyl ſye w Judea w Sofis. A pak proto, ze geft byl zywota welmy dobreho a wze- 5 zrzienye ſlyczneho, nazwa ho lyd malachiam, toczyff andyel.5) prawie take, by proroczíky mlywyl: Toho dne andyel bozy vkazaw ſye y obnowy teez. I vmrzie, gſa geſſczie mlad, a pohrzieben by na ſwem poly.
Strana 551
Efdras. 551 Pak na konczy ſwich dny wraty fie Neemias do gerufalema 1249a 2] f dobru woly kralowu; neb byl vrozumyel, ze ſye6) mnoho zlofty dalo 10 w gerufalemye. aneb knyezie w ſwich dnech nebydlechu w pokladnych [2. Esdr. 15.) pokogich v chramu, gedno w ſwych domyech wlaſtnych ſe wſſy ſwu czie- ledy, A straz nadobye bozieho byly polozyly w domyech otluczienych ot chramu. I vdyela ſwym wlaſtnym ſtatkem pokoge pokladne") pro ty zlofty, a tu muffychu8) knyezie lehaty a bdyety a nadobie bozie tu klaſty. A take 15 naleze, ano lyd w ſobotu w lyfu tlaczy, a noſyechu wyno do gerufalema, hrozny y fyky y wſſeczky wieczy prodayne noſyechu pohane ſynom Juda. I trefkta Neemyas ty naylepífie rzka:9) Procz prznyte ſobotu a wedete hnyew bozy na Ifrahel a na toto9a) myeſto? I zaprziſieze ge, aby ſtrziehly10) ſoboty, a przikaza brany zawieraty w ſobotu, aby prodawaczowe newcha- 20 zely. I biechu kromye Jerufalema gednu y druhe. I ofwiedczy gym Neemyas, prziffly-ly by kdy potom, ze chcze na nye ruku puftyty, y otgydu11) precz. Pak Neemyas vczyny12) w gerufalemye pokoy knyham, a febraw knyhy o kralech,13) o prorocziech a11) o Dawidowy a epyftoly kralowe,15) a za to za wîſe, czoz16) byl vczynyl, poproſyl boha Neemyas a rz [249b 11 ka: 25 Pomny na mye, bozie moy, w dobrem ſkutczel7) etc. Az dotudto wzata geft hyftorzie18) ot zydow, a czoz fye19) potom v zydow dalo, to geft z pyſma Jozefy a affricany20) kromye heſter a knyh machabeor4, a ty mnye21) nyekterzy, by ge pfaly zyde, a druzy mnye,21) by rziekowe. I vmrzie Neemyas, muz dobrotywy, I pohrziebechu22) ho23) 30 podle zdy, gijzto byl vdyelal. Po artaxerſy kralowa24) xerfes dwa myefiecze a po nyem Sogeianus25) ſedm myefieczow a po nyem Darius, przigmym Nochus. a za toho otſtupy egypt ot perfis.26) Incidencia.27) Inc. Toho wieku by28) vgma fluncze, a ohen z ethna29) ſye wyrazy, a plato 35 ſye narody, Ipokras29a) lekarz ſye oſlawy, a dyonyf30) Sylycy ſwu vkrutnoſt plodyefſe. Pak30a) po dariowy kralowa31) Artaxerfes, nazwany mennon, daríj a ſyn parafitidis; toho zyde nazwaly Afwerem. A za toho hyftorzie,32) toczyfſ wydopyff hefter, byl popſan. Neb Judyth a hefter obye33) byla ſta muziczie.31) A proto ſ welyku 40 zadofty tyeto35) ſwietye zenye,36) paula a Euftachyum, zadalafſta37) gich wydopys, tocziff hyſtorzy,38) gmyety v ſebe pro mylofſczie. 1) v K. bez nápisu se pokračuje: Š. Ezdraffowie. 2) K. a Efdras vmrzie. 3) Š. cztne. 4) K. f weliku czti. 5) K. andielem. 6) K. gſe. 7) K. pokladne pokoge. s) K. moffiechu. 2) K. a rzka. 3a) Š. to. 10) K. oftrzihali. 11) Š. otteydu; K. odgidechu. 12) v K. dvakrát. 13) Š. kralich. 14) K. o proroczech; a sch. 15) K. kralowy. 16) K. czo. 17) sch. v K. 18) K. Hiftorie. 19) v K. dvakrát. 20) K. Jozephowa a Affricana. 21) K. mniegi. 22) K. a pohrzicbu. 23) Š. geho. 24) K. Š. kralowal. 25) K. potom Segeianus. 26) Š. Perſkych. 27) K. Š. Napadowe. 28) Š. bylo. 29) K. z Ethny hory. 29a) K. a ypokras. 30) K. dyonifius w; Š. w. 30a) sch. v K. 31) Š. kralowal. 32) K. hiftorie. 33) sch. v Š. 31) K. gfta byle zmuzilee. 35) Š. tyto. 36) K. fwieti zenie; Š. zeny. 37) K. zadale fte; Š. zadali ſta. 38) K. hiſtorij.
Efdras. 551 Pak na konczy ſwich dny wraty fie Neemias do gerufalema 1249a 2] f dobru woly kralowu; neb byl vrozumyel, ze ſye6) mnoho zlofty dalo 10 w gerufalemye. aneb knyezie w ſwich dnech nebydlechu w pokladnych [2. Esdr. 15.) pokogich v chramu, gedno w ſwych domyech wlaſtnych ſe wſſy ſwu czie- ledy, A straz nadobye bozieho byly polozyly w domyech otluczienych ot chramu. I vdyela ſwym wlaſtnym ſtatkem pokoge pokladne") pro ty zlofty, a tu muffychu8) knyezie lehaty a bdyety a nadobie bozie tu klaſty. A take 15 naleze, ano lyd w ſobotu w lyfu tlaczy, a noſyechu wyno do gerufalema, hrozny y fyky y wſſeczky wieczy prodayne noſyechu pohane ſynom Juda. I trefkta Neemyas ty naylepífie rzka:9) Procz prznyte ſobotu a wedete hnyew bozy na Ifrahel a na toto9a) myeſto? I zaprziſieze ge, aby ſtrziehly10) ſoboty, a przikaza brany zawieraty w ſobotu, aby prodawaczowe newcha- 20 zely. I biechu kromye Jerufalema gednu y druhe. I ofwiedczy gym Neemyas, prziffly-ly by kdy potom, ze chcze na nye ruku puftyty, y otgydu11) precz. Pak Neemyas vczyny12) w gerufalemye pokoy knyham, a febraw knyhy o kralech,13) o prorocziech a11) o Dawidowy a epyftoly kralowe,15) a za to za wîſe, czoz16) byl vczynyl, poproſyl boha Neemyas a rz [249b 11 ka: 25 Pomny na mye, bozie moy, w dobrem ſkutczel7) etc. Az dotudto wzata geft hyftorzie18) ot zydow, a czoz fye19) potom v zydow dalo, to geft z pyſma Jozefy a affricany20) kromye heſter a knyh machabeor4, a ty mnye21) nyekterzy, by ge pfaly zyde, a druzy mnye,21) by rziekowe. I vmrzie Neemyas, muz dobrotywy, I pohrziebechu22) ho23) 30 podle zdy, gijzto byl vdyelal. Po artaxerſy kralowa24) xerfes dwa myefiecze a po nyem Sogeianus25) ſedm myefieczow a po nyem Darius, przigmym Nochus. a za toho otſtupy egypt ot perfis.26) Incidencia.27) Inc. Toho wieku by28) vgma fluncze, a ohen z ethna29) ſye wyrazy, a plato 35 ſye narody, Ipokras29a) lekarz ſye oſlawy, a dyonyf30) Sylycy ſwu vkrutnoſt plodyefſe. Pak30a) po dariowy kralowa31) Artaxerfes, nazwany mennon, daríj a ſyn parafitidis; toho zyde nazwaly Afwerem. A za toho hyftorzie,32) toczyfſ wydopyff hefter, byl popſan. Neb Judyth a hefter obye33) byla ſta muziczie.31) A proto ſ welyku 40 zadofty tyeto35) ſwietye zenye,36) paula a Euftachyum, zadalafſta37) gich wydopys, tocziff hyſtorzy,38) gmyety v ſebe pro mylofſczie. 1) v K. bez nápisu se pokračuje: Š. Ezdraffowie. 2) K. a Efdras vmrzie. 3) Š. cztne. 4) K. f weliku czti. 5) K. andielem. 6) K. gſe. 7) K. pokladne pokoge. s) K. moffiechu. 2) K. a rzka. 3a) Š. to. 10) K. oftrzihali. 11) Š. otteydu; K. odgidechu. 12) v K. dvakrát. 13) Š. kralich. 14) K. o proroczech; a sch. 15) K. kralowy. 16) K. czo. 17) sch. v K. 18) K. Hiftorie. 19) v K. dvakrát. 20) K. Jozephowa a Affricana. 21) K. mniegi. 22) K. a pohrzicbu. 23) Š. geho. 24) K. Š. kralowal. 25) K. potom Segeianus. 26) Š. Perſkych. 27) K. Š. Napadowe. 28) Š. bylo. 29) K. z Ethny hory. 29a) K. a ypokras. 30) K. dyonifius w; Š. w. 30a) sch. v K. 31) Š. kralowal. 32) K. hiftorie. 33) sch. v Š. 31) K. gfta byle zmuzilee. 35) Š. tyto. 36) K. fwieti zenie; Š. zeny. 37) K. zadale fte; Š. zadali ſta. 38) K. hiſtorij.
Strana 552
Tuto ſie poczyna hyſtorzie,1) toczyli wydopis heſter.2) [Esth. .) KNyhy hefter przielozyl Jeronym pro proſbu3) paule a Euftachie4) z zydowſke5) rzieczy w latyníku. A proto ze rzieczíku rzieczy byl roz- lycznym ſkladanym5) zmaten wydopis, proto gey z zydowſkee rzieczy ſnaznye ot ſlowa k ſlowu przielozy. I kralowa?) Afwerus ot yndye az do etyopie nad ſto a nad ſedmeziczietmas) kragynamy, A bieffe w Sufissa) ſto- 5 lycze geho kralowſtwye. A proto trzietieho leta9) panowanye vczyny we- lyky kwas wſſem panom,10) knyezatom, fſlechtyczom kragyn przied ſebu fto a fedmdefat dny w tom domu dywnem, o nyemz syell) czte w hyftorzy12) allexandrowie. Neb geft byl pfal ariftotilij,13) ze ge nalezl dom, w nyemzto byly flupy ftrziebrny, ſtrziecha yako obloha nebe ſklenuta, a w nyl4) drahe kamenye rozlyczne barwy, ku podobenſtwy hwyezd a15) znameny zpoſobeny. Pak po tiech dnech kwaſowich pozwa wíſeho lydu, czoz ho bylo w Sufis, y ſyedyely ſu kromye domu w fyency zahrady rozkofſne fedm dny. A w zahradye byla wynnycze, a w ny14) kmeny ſtrziebrne16) a ratoleſty zlatte a hrozny rozlyczneho kamenye zrziezeny, a nad kwaſſe- 15 nynamy [250a 1] ftanowe biechu rozproſtrzieny,17) a ty wyſiechu na ſtrzie- brnych ſlupiech a na mramorowich a na flonowich kotucziech wpleteny prowazy czatrowymy a nachowymy. zlozie18) zlatte a ſtrziebrne zpoſobeny biechu nad podlahu, gefíto fmaragdowym kamonym byla podlazena. I pichu wſſyczkny zlatycz19) wyno prwnye a zbitecznye20) k wietſſym 20 rozkoffem; anyz byefle, kto by nutkal pyty ty,21) kterzyz by nechtyely,22) acz koly ten obicziey byl v perfiech.23) A kralowa vaſty21) vczyny take kwas zenam w fieny kralowie. Pak ſedmeho dne, kdyz25) biefſe kral roz- nyetyl wynem, przikaza ſedmy klefſczienczom, aby przywedly kralowu w gegie kraſye, aby vkazal wíſem gegy kraſu. A ona ku przikazany kralowu 25 wzhrda przigyty. A rozhnyewaw ſye kral I otaza ſedmy mudrczow, gefíto kralowu wzdy26) wydyechu, kteremu ſudu myela by poddana byty. I wecze manucha:27) nerozhnyewala geſt tebe fameho waſty, ale wîſeczky muzie tweho kralowftwie; neb gegym przikladem wfſeczky28) zeny wzhrdaty29) budu przykazanym ſwich muzow. A pro to przikazanye wygdy od twe30) twarzy, aby waſti wiecz newchazela k kraly, ale gyna lepffye aby kra- lowala za ny. I wygide [250a 2] przikazanye po wſſech kragynach po liſtech kralowich. 10 30 [Kap. I./
Tuto ſie poczyna hyſtorzie,1) toczyli wydopis heſter.2) [Esth. .) KNyhy hefter przielozyl Jeronym pro proſbu3) paule a Euftachie4) z zydowſke5) rzieczy w latyníku. A proto ze rzieczíku rzieczy byl roz- lycznym ſkladanym5) zmaten wydopis, proto gey z zydowſkee rzieczy ſnaznye ot ſlowa k ſlowu przielozy. I kralowa?) Afwerus ot yndye az do etyopie nad ſto a nad ſedmeziczietmas) kragynamy, A bieffe w Sufissa) ſto- 5 lycze geho kralowſtwye. A proto trzietieho leta9) panowanye vczyny we- lyky kwas wſſem panom,10) knyezatom, fſlechtyczom kragyn przied ſebu fto a fedmdefat dny w tom domu dywnem, o nyemz syell) czte w hyftorzy12) allexandrowie. Neb geft byl pfal ariftotilij,13) ze ge nalezl dom, w nyemzto byly flupy ftrziebrny, ſtrziecha yako obloha nebe ſklenuta, a w nyl4) drahe kamenye rozlyczne barwy, ku podobenſtwy hwyezd a15) znameny zpoſobeny. Pak po tiech dnech kwaſowich pozwa wíſeho lydu, czoz ho bylo w Sufis, y ſyedyely ſu kromye domu w fyency zahrady rozkofſne fedm dny. A w zahradye byla wynnycze, a w ny14) kmeny ſtrziebrne16) a ratoleſty zlatte a hrozny rozlyczneho kamenye zrziezeny, a nad kwaſſe- 15 nynamy [250a 1] ftanowe biechu rozproſtrzieny,17) a ty wyſiechu na ſtrzie- brnych ſlupiech a na mramorowich a na flonowich kotucziech wpleteny prowazy czatrowymy a nachowymy. zlozie18) zlatte a ſtrziebrne zpoſobeny biechu nad podlahu, gefíto fmaragdowym kamonym byla podlazena. I pichu wſſyczkny zlatycz19) wyno prwnye a zbitecznye20) k wietſſym 20 rozkoffem; anyz byefle, kto by nutkal pyty ty,21) kterzyz by nechtyely,22) acz koly ten obicziey byl v perfiech.23) A kralowa vaſty21) vczyny take kwas zenam w fieny kralowie. Pak ſedmeho dne, kdyz25) biefſe kral roz- nyetyl wynem, przikaza ſedmy klefſczienczom, aby przywedly kralowu w gegie kraſye, aby vkazal wíſem gegy kraſu. A ona ku przikazany kralowu 25 wzhrda przigyty. A rozhnyewaw ſye kral I otaza ſedmy mudrczow, gefíto kralowu wzdy26) wydyechu, kteremu ſudu myela by poddana byty. I wecze manucha:27) nerozhnyewala geſt tebe fameho waſty, ale wîſeczky muzie tweho kralowftwie; neb gegym przikladem wfſeczky28) zeny wzhrdaty29) budu przykazanym ſwich muzow. A pro to przikazanye wygdy od twe30) twarzy, aby waſti wiecz newchazela k kraly, ale gyna lepffye aby kra- lowala za ny. I wygide [250a 2] przikazanye po wſſech kragynach po liſtech kralowich. 10 30 [Kap. I./
Strana 553
Hefter. 553 45 50 60 70 I weczechu fluhy kralowy k nyemu: hledayte kralowy dyeweczky 35 panny kraſne, a budte dany Aggeo klefſczienczi k ftrazy, a wezmyete czyíte rucho zzenſke a kraſny ſtroy. A proto ſluhy takich31) nazywame [Esth. 2.) mundiburdy. A kteraz koly lybity ſye bude32) oczyma kralowyma, ta kraluy za waſti. I lyby ſye rziecz kralowy,33) a kaza tak vczynyty. 131) biefſe tehdy w Sufis zyd, gmenem mardocheus, z pokolenye gemini, a ten byl 40 przyffel z prziewedenye Jeconye.35) a ten byl pieftun dczery bratra ſweho edyffe,36) a tey37) hefter rziekachu, a toho fyrotka, kdyz nemyela otczie any materzie, mardocheq zwoly gy fobie28) za dczeru. a ta mezy gynymy by38) dana klefftyenczy, a ona nepowiedye lydu ſweho.39) Neb gy40) tak byl przikazal mardocheus.* A ta naleze myloít v klefſtyencze, I prziſpieffy10) gyl1) przyprawu zenſku a da gy40) ſedm dyewecziek, aby gy okrafflowaly a ftrogyly. a dye- weczky mazachu gy za ſedm myeſieczow olegem ſmrkowym a gynymy maftmy opiet za ffeft myefieczow [250b 1] wonnymy mazachu, aby po roku wſtupyly k kralowy.41a) A kteraz v weczier wyſtupiefſe, ta rano wy- gdieffe, a nemohla ſye wratyty, gedno acz by kral przikazal zegmene12) gy13) przygyty, a mardocheus bydleffe w proftrzied ſyeny44) kralowa domu, mage peczy za zdrawye deziery. Pak naſta15) den, geſſto hefter, dezera abyal, myela wgity k kraly, a nepozadala ot Aggea zenſke przyprawy a ſtrogie, ale polozy to w geho woly. A on myeffe46) daty dyeweczkam, 55 czoz by koly proſyly.47) I wgyde48) k kraly leta ſedmeho kralowſtwie geho, myeſyecze deſateho, gefſto mu zydowſky theber, czieſky49) leden dyegy I naleze myloft v krale, 150) kaza gyy kralowaty za waſty. Y ſwiety gy38) ſwatbu za myeſyecz, a przikaza po biehvnyech 51) aby po wſſem kra- lowſtwy otpoczywaly, toczyff nedyelaly za czas ſwatby, toczyf za myeſyecz. A mardocheus, genz vſtawycznye bydleffe w babylonye, neb odtud byla heſter przywedena, I bra ſye do Sufis. Toho czaſſa52) dwa klefſcziencze wratna rozhnyewaſta52a) ſye na krale, myſlecz52a) ho zahubity. A to zwiedye mardocheus, y powiedye to hefter, a ona ot mardochea na krale przy- neſe ;53) y ptachu ſye na to, y nalezechu to, [250b 2] ze tak geft,54) y obie- 65 ſychu gye. I by to napſano55) przied kralem wrocznych knyhach,56) w nychzto kralowe przihody ſweho kralowſtwie57) popyſowachu. Pak kral powyſy Amana amalechita,57a) gefſto byl z pokolenye agag, gehoz Samuel muczil. Y cztychu ho ſluhy kralowy kromye mardochea; ten pro zakon bozy, gefíto wely boha cztyty a gemu ſamemu fye58) mod- lyty, I nechtyel przied amanem59) klekaty. A znamenaw to aman, roz- hnyewa ſye, a znamenaw, ze zyd geft, wecze perſky, toczyff tu rzieczy 1Esth. 3./ perſyczſku: Swobodnyy kolena prziede mnu shybagy, a tento gſa ſluha hrda tak czynyty. I myíly zatratyty zydy,59a) gefîto ſu w kralowſtwy Afwerowie, pro ftaru nenawiſt, neb zyde byly zahladyly amalechity. neb 75 dwanaſteho leta kralowſtwie Afwera tepruw59b) by puffczien los we kbel, gefíto zydowfky flowe590) furtoram Aman, ktereho dne a kterého myefiecze narod zydowíky myel zahuben byty; I wygide myefiecz dwanafty. Tehdy
Hefter. 553 45 50 60 70 I weczechu fluhy kralowy k nyemu: hledayte kralowy dyeweczky 35 panny kraſne, a budte dany Aggeo klefſczienczi k ftrazy, a wezmyete czyíte rucho zzenſke a kraſny ſtroy. A proto ſluhy takich31) nazywame [Esth. 2.) mundiburdy. A kteraz koly lybity ſye bude32) oczyma kralowyma, ta kraluy za waſti. I lyby ſye rziecz kralowy,33) a kaza tak vczynyty. 131) biefſe tehdy w Sufis zyd, gmenem mardocheus, z pokolenye gemini, a ten byl 40 przyffel z prziewedenye Jeconye.35) a ten byl pieftun dczery bratra ſweho edyffe,36) a tey37) hefter rziekachu, a toho fyrotka, kdyz nemyela otczie any materzie, mardocheq zwoly gy fobie28) za dczeru. a ta mezy gynymy by38) dana klefftyenczy, a ona nepowiedye lydu ſweho.39) Neb gy40) tak byl przikazal mardocheus.* A ta naleze myloít v klefſtyencze, I prziſpieffy10) gyl1) przyprawu zenſku a da gy40) ſedm dyewecziek, aby gy okrafflowaly a ftrogyly. a dye- weczky mazachu gy za ſedm myeſieczow olegem ſmrkowym a gynymy maftmy opiet za ffeft myefieczow [250b 1] wonnymy mazachu, aby po roku wſtupyly k kralowy.41a) A kteraz v weczier wyſtupiefſe, ta rano wy- gdieffe, a nemohla ſye wratyty, gedno acz by kral przikazal zegmene12) gy13) przygyty, a mardocheus bydleffe w proftrzied ſyeny44) kralowa domu, mage peczy za zdrawye deziery. Pak naſta15) den, geſſto hefter, dezera abyal, myela wgity k kraly, a nepozadala ot Aggea zenſke przyprawy a ſtrogie, ale polozy to w geho woly. A on myeffe46) daty dyeweczkam, 55 czoz by koly proſyly.47) I wgyde48) k kraly leta ſedmeho kralowſtwie geho, myeſyecze deſateho, gefſto mu zydowſky theber, czieſky49) leden dyegy I naleze myloft v krale, 150) kaza gyy kralowaty za waſty. Y ſwiety gy38) ſwatbu za myeſyecz, a przikaza po biehvnyech 51) aby po wſſem kra- lowſtwy otpoczywaly, toczyff nedyelaly za czas ſwatby, toczyf za myeſyecz. A mardocheus, genz vſtawycznye bydleffe w babylonye, neb odtud byla heſter przywedena, I bra ſye do Sufis. Toho czaſſa52) dwa klefſcziencze wratna rozhnyewaſta52a) ſye na krale, myſlecz52a) ho zahubity. A to zwiedye mardocheus, y powiedye to hefter, a ona ot mardochea na krale przy- neſe ;53) y ptachu ſye na to, y nalezechu to, [250b 2] ze tak geft,54) y obie- 65 ſychu gye. I by to napſano55) przied kralem wrocznych knyhach,56) w nychzto kralowe przihody ſweho kralowſtwie57) popyſowachu. Pak kral powyſy Amana amalechita,57a) gefſto byl z pokolenye agag, gehoz Samuel muczil. Y cztychu ho ſluhy kralowy kromye mardochea; ten pro zakon bozy, gefíto wely boha cztyty a gemu ſamemu fye58) mod- lyty, I nechtyel przied amanem59) klekaty. A znamenaw to aman, roz- hnyewa ſye, a znamenaw, ze zyd geft, wecze perſky, toczyff tu rzieczy 1Esth. 3./ perſyczſku: Swobodnyy kolena prziede mnu shybagy, a tento gſa ſluha hrda tak czynyty. I myíly zatratyty zydy,59a) gefîto ſu w kralowſtwy Afwerowie, pro ftaru nenawiſt, neb zyde byly zahladyly amalechity. neb 75 dwanaſteho leta kralowſtwie Afwera tepruw59b) by puffczien los we kbel, gefíto zydowfky flowe590) furtoram Aman, ktereho dne a kterého myefiecze narod zydowíky myel zahuben byty; I wygide myefiecz dwanafty. Tehdy
Strana 554
554 Hefter. [Esth. 4.] [Esth. 5./ wecze Aman kralowy: fluffie drziety myr, neb macecha50) myru geft ne- ſnadne ſgednanye.61) neb geſt lyd w twem kralowſtwy nerowny gynym, noweho prawa vzywagie, A nad to y kralowy wyedy°2) wzhrda. I ſlufſye [251a 1] tobie, aby w obicziey newefílo to; a proto opatrz, at zahyne, aby nepoczyl63) fíkody w danych defiet tyfycz lyber, gefíto dan64) pokladu twemu. I wzie kral prſten, gehoz pozywaffe,65) aby zapeczietyl lyſty, yakez66) by chtyel o zydech, I da gey amanowy‘7) a rzka: ſtrziebro twe bud tobie, a z lydu vczyn, czo68) chczeff. Tehdy69) aman gmenem kralowym lyfty a prîtenem kralowym zapecziety wſſeczky do wſſech krayow, aby zydy zbyly ot maleho69a) do ftareho, a gich ſbozie aby bylo roztrhano70) trzynafty den dwanafteho myefyecze. A ynhed w Sufis przikazanyc po- wieſy. a kdyz to czytechu zyde, plakachu. a mardocheus obleczie ſye v71) pytel, a truſy na ſye popel, a kwielefſe welykym hlaſem przied dwerzmy 90 ſyennymy; neb72) neſluffieffe obleczienemu w pytly wgyty73) do ſyenye. A kdyz to wzwiedye hefter, leczie ſye, az by yako bez ſmyſla. y poſla mu rucho, aby ſye obleka74) wſſel k nyey.75) a on ho nerody wziety, nez powiedye gy40) po kleſſcziency,76) procz placzie, a prziepys,77) geſſto wyſal w Sufis, ten gy40) poſla78) proſye gye, aby ſſla przied krale a proſyla za ſwoy 95 lyd. Ona wecze: gyz geft trzidcziety dny, ze ſem newolana k kraly. A vſta- weno geſt, ktoz by wſſel k kraly nepowolan gfa,79) aby ten vmrziel, ged [251a 2] no acz by kral zlatty prut na znamenye mylofty a otpufftyenye k nyemu ztahl. wecze k nyey80) mardocheus: czo ty wieff, proto-ly k80a) kraly przigdeft, aby w takem czaffu byla przyprawenasob) k wyſwobozeny 100 lyda81) bozieho; kdyz ty nynye mlcziety budefí, ſkrzie gyneho pan boh lyd ſwoy wyfwobody, a ty a dom otczie tweho zahynete. Tehdy przikaza hefter mardocheo,82) aby wſſyczkny zyde, gefſto gfu w Sufis, aby ſye83) poſtyly za trzy dny a proſyly boha za ny, a ona ſye take poſtyla. Pak trziety den obleczie ſye w rucho kralowe, I ſta przied ſyeny 105 proty pokogy kralowu ſe dwiema dyeweczkama,81) a na85) tey gedney86) bieſſe ſpolehla, a druha dluhe rucho prſteczkamy87) po ny88) noſyefſe. 89) A kral ſyedyefſe na ſtolyczy proty dwerzom domu. A kdyz na ny wzezrzie vkrutnu twarzy, tehdy ona vnhed pade. A kdyz kral vzrzie, ze hefter pade,90) ſnad pro welyku bazn91) mdlegicz, y lyby ſye kraly, a92) ztieze 110 proty ny93) prut zlaty, a wſtaw gyde k nyey.91) a pohladyw gie na ſwem lonye wecze: neboy ſye, neb na95) poddane geft prawo dano, ale ty fe mnu kralugeff. A ona wſtawffy przyſtupy a polyby ſwrchoft pruta96) [251b 1] zlatteho. I wecze kral: Czo chczeff, hefter? czoz koly budeſſ profyty, damt tobie. Ona wecze: proſyt97) tebe, aby dnes ke mnye przyfſel a Aman i tebu 115 na moy kwas; a tut ſwe ſrdcze ohlaſym. I przigydefſta oba na kwas k kra- lowey.98) A kdyz ſye kral dobrzie napy,99) wecze: pros, heſter, czo chczeff, budeſí vſlyſfana. Ona wecze: Profſyt,97) aby przyfſel w zaytra a100) Aman na moy kwas; a tut ſwe ſrdcze ohlaſſym 100a) I wygyde aman wefel,100b) ze geho fameho s kralem na kwas kralowa101) pozwala. A kdyz vzrziel102) 120 mardochea, an nepowſtal proty nyemu, rozhnyewa103) ſye, a ſwolaw zenu 85 80
554 Hefter. [Esth. 4.] [Esth. 5./ wecze Aman kralowy: fluffie drziety myr, neb macecha50) myru geft ne- ſnadne ſgednanye.61) neb geſt lyd w twem kralowſtwy nerowny gynym, noweho prawa vzywagie, A nad to y kralowy wyedy°2) wzhrda. I ſlufſye [251a 1] tobie, aby w obicziey newefílo to; a proto opatrz, at zahyne, aby nepoczyl63) fíkody w danych defiet tyfycz lyber, gefíto dan64) pokladu twemu. I wzie kral prſten, gehoz pozywaffe,65) aby zapeczietyl lyſty, yakez66) by chtyel o zydech, I da gey amanowy‘7) a rzka: ſtrziebro twe bud tobie, a z lydu vczyn, czo68) chczeff. Tehdy69) aman gmenem kralowym lyfty a prîtenem kralowym zapecziety wſſeczky do wſſech krayow, aby zydy zbyly ot maleho69a) do ftareho, a gich ſbozie aby bylo roztrhano70) trzynafty den dwanafteho myefyecze. A ynhed w Sufis przikazanyc po- wieſy. a kdyz to czytechu zyde, plakachu. a mardocheus obleczie ſye v71) pytel, a truſy na ſye popel, a kwielefſe welykym hlaſem przied dwerzmy 90 ſyennymy; neb72) neſluffieffe obleczienemu w pytly wgyty73) do ſyenye. A kdyz to wzwiedye hefter, leczie ſye, az by yako bez ſmyſla. y poſla mu rucho, aby ſye obleka74) wſſel k nyey.75) a on ho nerody wziety, nez powiedye gy40) po kleſſcziency,76) procz placzie, a prziepys,77) geſſto wyſal w Sufis, ten gy40) poſla78) proſye gye, aby ſſla przied krale a proſyla za ſwoy 95 lyd. Ona wecze: gyz geft trzidcziety dny, ze ſem newolana k kraly. A vſta- weno geſt, ktoz by wſſel k kraly nepowolan gfa,79) aby ten vmrziel, ged [251a 2] no acz by kral zlatty prut na znamenye mylofty a otpufftyenye k nyemu ztahl. wecze k nyey80) mardocheus: czo ty wieff, proto-ly k80a) kraly przigdeft, aby w takem czaffu byla przyprawenasob) k wyſwobozeny 100 lyda81) bozieho; kdyz ty nynye mlcziety budefí, ſkrzie gyneho pan boh lyd ſwoy wyfwobody, a ty a dom otczie tweho zahynete. Tehdy przikaza hefter mardocheo,82) aby wſſyczkny zyde, gefſto gfu w Sufis, aby ſye83) poſtyly za trzy dny a proſyly boha za ny, a ona ſye take poſtyla. Pak trziety den obleczie ſye w rucho kralowe, I ſta przied ſyeny 105 proty pokogy kralowu ſe dwiema dyeweczkama,81) a na85) tey gedney86) bieſſe ſpolehla, a druha dluhe rucho prſteczkamy87) po ny88) noſyefſe. 89) A kral ſyedyefſe na ſtolyczy proty dwerzom domu. A kdyz na ny wzezrzie vkrutnu twarzy, tehdy ona vnhed pade. A kdyz kral vzrzie, ze hefter pade,90) ſnad pro welyku bazn91) mdlegicz, y lyby ſye kraly, a92) ztieze 110 proty ny93) prut zlaty, a wſtaw gyde k nyey.91) a pohladyw gie na ſwem lonye wecze: neboy ſye, neb na95) poddane geft prawo dano, ale ty fe mnu kralugeff. A ona wſtawffy przyſtupy a polyby ſwrchoft pruta96) [251b 1] zlatteho. I wecze kral: Czo chczeff, hefter? czoz koly budeſſ profyty, damt tobie. Ona wecze: proſyt97) tebe, aby dnes ke mnye przyfſel a Aman i tebu 115 na moy kwas; a tut ſwe ſrdcze ohlaſym. I przigydefſta oba na kwas k kra- lowey.98) A kdyz ſye kral dobrzie napy,99) wecze: pros, heſter, czo chczeff, budeſí vſlyſfana. Ona wecze: Profſyt,97) aby przyfſel w zaytra a100) Aman na moy kwas; a tut ſwe ſrdcze ohlaſſym 100a) I wygyde aman wefel,100b) ze geho fameho s kralem na kwas kralowa101) pozwala. A kdyz vzrziel102) 120 mardochea, an nepowſtal proty nyemu, rozhnyewa103) ſye, a ſwolaw zenu 85 80
Strana 555
Hefter. 555 a przateli, wyprawy gym wſſyczku chwalu ſwu a wecze, ze geho ſameho s kralem heſter101) pozwala na kwas ſwoy. Awffak my ſye zda, yako bich nycz nemyel, dokudz mardocheus geft zyw. Ony mu weczechu: kaz przy- 125 prawity fochu padefat loket wzwyfy105) a porad kraly, aby mardocheus byl powyeſſen na ny,106) aby na bielem byl obyefſe, a lyde by geho107) tak wydyely; a tak poydefí weſel na kwas s kralem.108) I kaza przypra- wity krzyz. a te noczy kral neſpa,109) a kaza ſobie czyſty rocznych przihod [251b 2] 1E t. 6./ 130 knyhy.110) I przigidul11) na to myeſto, ze mardocheus wyſtrziehl byl112) krale, ze geho klefſczienczy chtiechul13) zahubity. I wecze kral:111) kteru gel15) czieft za tu116) wzal mardocheus al17) za tu wyeru? I weczechu: nycz. I otaza kral: kto geſt w ſyeny? weczechu ſluhy, ze Aman.118) neb on bieffe wſſyel, aby radyl kraly o ſmrty mardocheowie. A kdyz przywola Amana, 135 wecze kral k nyemu: Czo by myelo bity tomu muzy, gohoz by kral chtiel pocztyty? a on pomyflyw mnye, by to bylo gemu rzieczieno,119) wecze: ma byty obleczien w kralowe120) rucho, a koronowa,121) a ma ſyedyety na kralowu kony, a prwy z knyezat drziety mu ma122) kon, a gieda po myeſtu ma wolaty: Tak bude pocztyen, kohoz kral chczel23) pocztyty. I wecze kral: poſpyeflyz a vczyn to mardocheo,121) a choway ſye, aby toho nycz neopuftyl. I vczyny Aman mardochowy,121) yakoz byl mlywyl, a on ſye toho branyeffe mnye, by gym125) aman klaman;126) ale kdyz prawdu pozna, tehdy powoly. A Aman poſpieſſy k domu placzie, a mardocheus wraty ſye ke dwerzom ſyeny. I przykry hlawu ſwu Aman. I weczechu mu przatele: 145 kdyz ge mardocheus z pokolenye zydowſkeho, drziew nezly ſye 1252a 1] poczial padaty,126a) nemohl ſy mu odolaty, y padnefí. A pak125) poſlowe kralowy nutyechu ho, aby ſſel, I gyde ſ kralem 1Esth. 7.] na kwas. I wecze kral:127) pros, czo chczeff, hefter. Ona wecze:127a) day my mu128) duffy a moy lyd, abichme nezahynuly; o bichme129) bily prodany130) 150 w ſluhy,131) a kwieleczi bich mlcziala; a ted nynye vmru, poyde-ly prawo wydane a vîtawene przied ſye. I wecze kral: kto geſt ten, gefſto by smyel to vczynyty? Ona wecze: to geft Aman, naff neprzietel. A on to vſlyffew y131a) leczie ſye. a kral rozhnyewaw fye132) y wſta y gyde do zahrady. a Aman profyefſe kralowe133) za duffy ſwu. A kdyz ſye kral wraty, naleze, ano 155 Aman padl na lozze, na nyemzto kralowa lezieſſe — neb profiefſe kralowe.134) I wecze kral: an135) gyz take kralowu chcze poddawity prziede mnu. I wecze Arkona klefſczienecz: ano tu ſtogy drziewo w domu aman 135a) gefíto byl vczynyl136) mardocheowi.137) I wecze kral: powieftez geho na nyem. y obie- ſychu amana na ſſybenyczy. I da kral amanow dom hefter, a mardocheus wgide k kraly. I po- wiedye hefter, ze geft138) ftrycz gegy. I da kral priten mardocheo,139) geffto byl kazal wziety v amana.140) Pak hefter poruczy mardocheo139) dom ſwoy, A opiet placzicz pade przied nohy kraly141) profiecz, aby 1252a 2] ftare lyfty, geffto byl142) aman pſal proty zydom, aby ge nowymy lyfty143) 165 promyenyl, a kral opiet powoly. I pyfa144) mardocheus lyfty prítenem kra- 140 160
Hefter. 555 a przateli, wyprawy gym wſſyczku chwalu ſwu a wecze, ze geho ſameho s kralem heſter101) pozwala na kwas ſwoy. Awffak my ſye zda, yako bich nycz nemyel, dokudz mardocheus geft zyw. Ony mu weczechu: kaz przy- 125 prawity fochu padefat loket wzwyfy105) a porad kraly, aby mardocheus byl powyeſſen na ny,106) aby na bielem byl obyefſe, a lyde by geho107) tak wydyely; a tak poydefí weſel na kwas s kralem.108) I kaza przypra- wity krzyz. a te noczy kral neſpa,109) a kaza ſobie czyſty rocznych przihod [251b 2] 1E t. 6./ 130 knyhy.110) I przigidul11) na to myeſto, ze mardocheus wyſtrziehl byl112) krale, ze geho klefſczienczy chtiechul13) zahubity. I wecze kral:111) kteru gel15) czieft za tu116) wzal mardocheus al17) za tu wyeru? I weczechu: nycz. I otaza kral: kto geſt w ſyeny? weczechu ſluhy, ze Aman.118) neb on bieffe wſſyel, aby radyl kraly o ſmrty mardocheowie. A kdyz przywola Amana, 135 wecze kral k nyemu: Czo by myelo bity tomu muzy, gohoz by kral chtiel pocztyty? a on pomyflyw mnye, by to bylo gemu rzieczieno,119) wecze: ma byty obleczien w kralowe120) rucho, a koronowa,121) a ma ſyedyety na kralowu kony, a prwy z knyezat drziety mu ma122) kon, a gieda po myeſtu ma wolaty: Tak bude pocztyen, kohoz kral chczel23) pocztyty. I wecze kral: poſpyeflyz a vczyn to mardocheo,121) a choway ſye, aby toho nycz neopuftyl. I vczyny Aman mardochowy,121) yakoz byl mlywyl, a on ſye toho branyeffe mnye, by gym125) aman klaman;126) ale kdyz prawdu pozna, tehdy powoly. A Aman poſpieſſy k domu placzie, a mardocheus wraty ſye ke dwerzom ſyeny. I przykry hlawu ſwu Aman. I weczechu mu przatele: 145 kdyz ge mardocheus z pokolenye zydowſkeho, drziew nezly ſye 1252a 1] poczial padaty,126a) nemohl ſy mu odolaty, y padnefí. A pak125) poſlowe kralowy nutyechu ho, aby ſſel, I gyde ſ kralem 1Esth. 7.] na kwas. I wecze kral:127) pros, czo chczeff, hefter. Ona wecze:127a) day my mu128) duffy a moy lyd, abichme nezahynuly; o bichme129) bily prodany130) 150 w ſluhy,131) a kwieleczi bich mlcziala; a ted nynye vmru, poyde-ly prawo wydane a vîtawene przied ſye. I wecze kral: kto geſt ten, gefſto by smyel to vczynyty? Ona wecze: to geft Aman, naff neprzietel. A on to vſlyffew y131a) leczie ſye. a kral rozhnyewaw fye132) y wſta y gyde do zahrady. a Aman profyefſe kralowe133) za duffy ſwu. A kdyz ſye kral wraty, naleze, ano 155 Aman padl na lozze, na nyemzto kralowa lezieſſe — neb profiefſe kralowe.134) I wecze kral: an135) gyz take kralowu chcze poddawity prziede mnu. I wecze Arkona klefſczienecz: ano tu ſtogy drziewo w domu aman 135a) gefíto byl vczynyl136) mardocheowi.137) I wecze kral: powieftez geho na nyem. y obie- ſychu amana na ſſybenyczy. I da kral amanow dom hefter, a mardocheus wgide k kraly. I po- wiedye hefter, ze geft138) ftrycz gegy. I da kral priten mardocheo,139) geffto byl kazal wziety v amana.140) Pak hefter poruczy mardocheo139) dom ſwoy, A opiet placzicz pade przied nohy kraly141) profiecz, aby 1252a 2] ftare lyfty, geffto byl142) aman pſal proty zydom, aby ge nowymy lyfty143) 165 promyenyl, a kral opiet powoly. I pyfa144) mardocheus lyfty prítenem kra- 140 160
Strana 556
556 Hester. [Esth. 10. II.] lowym zapeczietiene ke145) knyezatom krayow, aby nehubyly zydow, ale aby zyde zbyly ty, kterzyz gfu ge chtiely zahubity, a mocz knyezat aby byla s zydy. I by gmyel46) zydow flowutno, tak zel46a) mnozy pohane k gich zakonu ſye przywynowachu. I zpomanu mardocheus na ſwoy ſen, gefíto byl wydyel, a wylozeny 170 geho vrozumye. A tento biefſe ſen: vkazachu mu ſye hlaſy a hrzymoty a trziefenye zemye a dwa draky, to ge147) kral a aman,148) hotowy gfucz proty ſobie v boy, a k gich krziku narodowe zbudychu ſye, aby boyowaly proty lydu ſprawedlywemu, a to byl den temny a ſtrafſny. A zamutyw fye lyd ſprawedlywy, y zawola ku panu bohu,119) I vkaza ſye ſtudnyczka 175 mala, a wzruoſte v welmy150) welyky potok, I wznyczie ſwietloft welyka, a ponyzeny biechu powyſſeny, y fezrachu flowutne. A w druhem lyſtu, gefſto pſal za zydy, omlvwa151) ſie kral takto: Nemnyete, acz mnohe wieczy kazugem, by to z lehkofty ſmyſla przyfflo, ale pro potrziebu czafow ſmyfl neíty,152) yakoz zada [252b 1] obeczne wieczy vzytek, mnozy ot 180 krayow153) powyfſeny czty poycziene pozywaly fu zle151) w pychu, a pak na ty, gefíto gym155) tu czieft daly, zlofty hledagy. Neb Aman, rodem y myfly macedo, a neprawie kalegie156) rod perfarum,157) tak welmy byl zpichal, ze naſ kralowftwie y dufſe zbawity chtieſſe. 158) Neb y mardochea, gehoz wyeru zywy gſme, y nafſy manzelku159) ſe wſſym lydem gegym 185 nowymy hrozamy byl wyproſyl na fmrt, myſle zahubity. Ony pak by myſlyly160) ſwu zloſty, toczyfí kdyz bich ya rady byl zbawen, aby pak kralowftwie perfar4161) do macedonye przienefl.162) A my i powolenym boha zyweho, gehozto dobrotu kralowſtwie naſſym otczom163) geft dano, az do dneffnyeho dne geft zachowano, zdy161) gfmel65) zproftyly a gych 190 neprzately zahubity kazugem. A proto cztrnaſteho dne myefieczie dwa- naſteho zbichu zyde neprzately ſwe welyku ranu po kragich az do pyety a ſedmdefat166) tyſyczow. Pak patnaſteho dne dawaly gfu, ſ radoſty po- fielagicz ſobie167) dyely. A w Sfufis zahubyly gſu pyct fet muzow. A cztrnaſteho dne obdrzie hefter na kraly, aby gefîtye kazal168) zahubyty neprzately 195 zydowſke w Sufis, I obye 1252b 2] ſychu defiet fynow amanowich169) a gynych gednak trzy Sta. A proto zyde ty, gefíto bydlechu w Sufis, dwa dny gfu170) neprzately byly, a patnaſty den ſu hodowaly. A potom przikaza hefter a mardocheus ta dwa dny w ſlawne dny gmyety a dny furym, toczyff lofne, zachowaty a fwietyty zydom, aby pamyet toho ſkutku byla neza- 200 pomanuta.171) Jozefus wffak ty dny nazywa obratytednye, proto ze zyde ſmutku172) w radoft obraczeny biechu. Take pyfa173) mardocheus k Juda,174) naywyfſemu knyezy, do geruſalema, a ten byl otczie ſweho helyffat po geho ſmrty podítupyl, aby ty175) dny byly ſlawny na wieky w zydow- ſtwy.176)** * Snad ſkrze ducha ſwateho opatrzyw, aneb ſtrycz177) gegy ſkrze ny zydy myeli78) zproftyty, przigie manzelftwie muzie pohanſkeho. ** Za179) czaffa180) Afwera Athenyenifty pocziechu pozyechu181) pozywaty cztrmeziczietma182) ſlow, a drziew gfu183) gedno ſſeſtnaft ſlow 205 Incid.
556 Hester. [Esth. 10. II.] lowym zapeczietiene ke145) knyezatom krayow, aby nehubyly zydow, ale aby zyde zbyly ty, kterzyz gfu ge chtiely zahubity, a mocz knyezat aby byla s zydy. I by gmyel46) zydow flowutno, tak zel46a) mnozy pohane k gich zakonu ſye przywynowachu. I zpomanu mardocheus na ſwoy ſen, gefíto byl wydyel, a wylozeny 170 geho vrozumye. A tento biefſe ſen: vkazachu mu ſye hlaſy a hrzymoty a trziefenye zemye a dwa draky, to ge147) kral a aman,148) hotowy gfucz proty ſobie v boy, a k gich krziku narodowe zbudychu ſye, aby boyowaly proty lydu ſprawedlywemu, a to byl den temny a ſtrafſny. A zamutyw fye lyd ſprawedlywy, y zawola ku panu bohu,119) I vkaza ſye ſtudnyczka 175 mala, a wzruoſte v welmy150) welyky potok, I wznyczie ſwietloft welyka, a ponyzeny biechu powyſſeny, y fezrachu flowutne. A w druhem lyſtu, gefſto pſal za zydy, omlvwa151) ſie kral takto: Nemnyete, acz mnohe wieczy kazugem, by to z lehkofty ſmyſla przyfflo, ale pro potrziebu czafow ſmyfl neíty,152) yakoz zada [252b 1] obeczne wieczy vzytek, mnozy ot 180 krayow153) powyfſeny czty poycziene pozywaly fu zle151) w pychu, a pak na ty, gefíto gym155) tu czieft daly, zlofty hledagy. Neb Aman, rodem y myfly macedo, a neprawie kalegie156) rod perfarum,157) tak welmy byl zpichal, ze naſ kralowftwie y dufſe zbawity chtieſſe. 158) Neb y mardochea, gehoz wyeru zywy gſme, y nafſy manzelku159) ſe wſſym lydem gegym 185 nowymy hrozamy byl wyproſyl na fmrt, myſle zahubity. Ony pak by myſlyly160) ſwu zloſty, toczyfí kdyz bich ya rady byl zbawen, aby pak kralowftwie perfar4161) do macedonye przienefl.162) A my i powolenym boha zyweho, gehozto dobrotu kralowſtwie naſſym otczom163) geft dano, az do dneffnyeho dne geft zachowano, zdy161) gfmel65) zproftyly a gych 190 neprzately zahubity kazugem. A proto cztrnaſteho dne myefieczie dwa- naſteho zbichu zyde neprzately ſwe welyku ranu po kragich az do pyety a ſedmdefat166) tyſyczow. Pak patnaſteho dne dawaly gfu, ſ radoſty po- fielagicz ſobie167) dyely. A w Sfufis zahubyly gſu pyct fet muzow. A cztrnaſteho dne obdrzie hefter na kraly, aby gefîtye kazal168) zahubyty neprzately 195 zydowſke w Sufis, I obye 1252b 2] ſychu defiet fynow amanowich169) a gynych gednak trzy Sta. A proto zyde ty, gefíto bydlechu w Sufis, dwa dny gfu170) neprzately byly, a patnaſty den ſu hodowaly. A potom przikaza hefter a mardocheus ta dwa dny w ſlawne dny gmyety a dny furym, toczyff lofne, zachowaty a fwietyty zydom, aby pamyet toho ſkutku byla neza- 200 pomanuta.171) Jozefus wffak ty dny nazywa obratytednye, proto ze zyde ſmutku172) w radoft obraczeny biechu. Take pyfa173) mardocheus k Juda,174) naywyfſemu knyezy, do geruſalema, a ten byl otczie ſweho helyffat po geho ſmrty podítupyl, aby ty175) dny byly ſlawny na wieky w zydow- ſtwy.176)** * Snad ſkrze ducha ſwateho opatrzyw, aneb ſtrycz177) gegy ſkrze ny zydy myeli78) zproftyty, przigie manzelftwie muzie pohanſkeho. ** Za179) czaffa180) Afwera Athenyenifty pocziechu pozyechu181) pozywaty cztrmeziczietma182) ſlow, a drziew gfu183) gedno ſſeſtnaft ſlow 205 Incid.
Strana 557
Hefter. 557 210 pozywaly. Senones181) wlaſfy, geffto flowu Galli, s ſwym wywodu184a) Brenno vderzychu na rzym, a ffeft myefyeczow kromye kapitolíum, tot geſt myeſto prwnye kralowftwie, zayzzechu a185) poplenychu; A tribuny, to186) gfu trzidczietnyczy rytyerzffty, za konffely pocziechu bity. Anaxo- goras187) przyvrozeny188) vmrzie, [253a 1] a Eraclíus temny a neuczieny, 215 a Socrates w zalarzy gied pichu, Dyofenes a189) a Ifocrates ftwiechu190) fye, Ariftotyles poſluchafſe platona,191) mage w ſobie oſmnaîte let. 1) K. Hiftoria. 2) K. (dod.) tey dobre kralowny. 3) K. k prozbie. 4) K. Eufta- chium; z sch. 5) K. zidowſkey. 6) K. wzkladanim. 7) K. Š. kralowal. 8) Š. ſedmez- cietma; K. fedmmetczitma. 8a) Š. Entis. 9) K. proto — leta sch. v K. 10) sch. v K. 11) K. gfe. 12) K. w hyftorij. 13) K. Ariftotyleffowi. 14) Š. w nie. 15) K. a k. 15) K. ſtrzibrni. 17) K. wzproftrzieny. 18) K. lozie. 19) K. Š. z zlaticz. 20) K. zbyteczne. 21) sch. v K. 22) K. nechtiel. 23) K. perfow. 24) K. kralowna wlaſti. 25) K. kdyz ſe. 26) K. wzdiczky. 27) K. manucha. 28) sch. v K. 29) K. hrdati. 30) K. twey. 31) K. takych wieczi. 32) Š. bude libiti ſe. 33) K. kralowa (!). 34) K. a. 35) Š. z pokolenie. 36) K. Edyfe. 37) Š. tee. 38) Š. byla. 39) Š. ſwemu (!). 40) Š. gie. 41) K. pofípiſfi. 413) K. przied krale. 42) K. Š. ze- gmena. 43) K. gie. 41) K. w przied fieni. 45) Š. naſtal. 46) K. Š. miegieffe. 47) K. chtieli aneb profili. 48) K. wygde. 49) K. a czefky. 50) K. a. 51) K. poflech. 52) K. Š. czafu. 522) K. rozhniewafſta. 52b) Š. geho. 33) K. przieneſe. 54) K. naleznu ze to geſt tak. 55) K. y napfachu to. 56) K. kralowych knihach. 57) K. kralowſtwie ſwe.o 57a) K. Š. a Male- chita (!). 58) K. fie famemu. 59) K. Amenem. 533) K. wífeczky zidy. 59b) K. tepruow; Š. byl. 590) K. diegi. 60) K. mathecha. 61) K. gt nefgednanie. 6) K. vrzedniky. 63) K. nepolozil. 61) (!) K. dam. 65) K. vziwafe. 66) K. yakoz. 67) K. Amonowi. 68) K. ty czo. 69) K. Tehdy pfa. 69a) K. mladeho. 70) K. wztrhano. 11) K. w. 72) K. ale. 73) K. wgiti w pytli gieti. 74) K. obleka w rucho y. 75) K. Š. k nie. 76) za tím přetrž. a p. 77) K. prziepis przikazani. 78) Š. poſlal. 79) K. negfa powolan. 80) Š. k nie; K. k ni. 80a) v K. přetrž. sob) K. prziprawenu. 81) K. Š. lidu. 82) K. Š. Mardocheowi. 83) sch. v K. 81) K. Š. dieweczkoma. 85) sch. v K. 86) Š. na tee gedne. 87) K. rukama. 88) Š. K. po nie. 89) K nefieffe. 30) A kdyz — pade sch. v K. 91) K. Š. bazen. 92) K. a ynhed. 93) Š. nie; K. zlatty prut proti nie. 94) K. Š. nie. 95) sch. v K. 96) K. prutu. 97) K. proffit; Š. Profimt. 9s) Š. kralowe; K. kralownie. 93) K. Š. napil. 100) w sch. v K. zitra; a sch. 100a) K. ohlafym. 10ob) K. wefele. 101) K. kralowna hefter. 102) K. vzrzie. 103) K. rozhniewaw. 101) K. hefter s kralem. 105) K. padeffat loket zwyffi. 106) K. powyfſen na nie. 107) K. ho. 108) K. s kralem na kwas. 109) Š. neſpal. 110) K. roczni kniehy przihod. 111) K. Š. przigdu. 112) K. byl wyftrziehl. 113) K. chtieli gey. 114) sch. v K. 115) K. geft. 116) (1) K. Š. to. 117) sch. v K. 118) K. Amon; ze sch. 119) K. gemu bylo rzeczenie y. 120) K. kralowíke. 121) K. Š. korunowan. 122) sch. v K. 123) K. ma kral. 124) K. Š. Mardo- chcowi. 125) sch. v K. 126) K. Š. klamal. 126a) K. poddati. 127) K. kral po kwafu. 127a) ta dvě sl. sch. v K. 128) sch. v Š. 129) K. a abychme. 130) Š. proni (!). 131) K. w ſluzbu; a sch. 131a) a ted — tyc poznámka v K. 131b) Š. vſlyffaw; g. sch. 132) K. a rozhniewa fie kral. 133) v K. sch. 131) K. kralowey. 135) K. anz. 135a) K. Aman w domu. 136) K. prziprawil. 137) Š.Mardecheowi; K. (dod.) k obieſſeni. 138) K. ge. 139) K. Š. Mardocheowi. 140) první a nadeps. 111) K. przed nohy krali pade. 112) sch. v K. 113) za tím sl. přetrž. obnowyl. 141) K. pía. 145) sch. v K. 146) K. gmeno; Š. bylo gmeno. 1162) sch. v K. 147) v K. sch. 148) K. Amon (!). 119) K. k bohu. 150) sch. v Š. 151) K. Omluwal. 152) K. fnefti. 153) (!) K. kralow. 154) K. ale. 155) K. gi (!). 156) K. mazie. 157) Š. Perſkych. 158) K. myflefſe. 159) K. manzelku hefter. 160) K. myflil. 161) Š. Períke. 162) Š. przinefl. 163) otczom naffim. 164) (!) K. Š. zidy. 165) K. gfmy. 166) K. fedmdefate. 167) K. w fobie. 168) K. kazala. 159) K. Š. Amono- wych. 170) K. gfu ſwe. 171) K. Š. nebyla zapomenuta. 172) K. z fmutku. 173) K. pſal. 174) K. k Judea k. 175) sch. v K. 17b) K. v zidow. 177) K. ftrycz. 178) K. miel zidy.
Hefter. 557 210 pozywaly. Senones181) wlaſfy, geffto flowu Galli, s ſwym wywodu184a) Brenno vderzychu na rzym, a ffeft myefyeczow kromye kapitolíum, tot geſt myeſto prwnye kralowftwie, zayzzechu a185) poplenychu; A tribuny, to186) gfu trzidczietnyczy rytyerzffty, za konffely pocziechu bity. Anaxo- goras187) przyvrozeny188) vmrzie, [253a 1] a Eraclíus temny a neuczieny, 215 a Socrates w zalarzy gied pichu, Dyofenes a189) a Ifocrates ftwiechu190) fye, Ariftotyles poſluchafſe platona,191) mage w ſobie oſmnaîte let. 1) K. Hiftoria. 2) K. (dod.) tey dobre kralowny. 3) K. k prozbie. 4) K. Eufta- chium; z sch. 5) K. zidowſkey. 6) K. wzkladanim. 7) K. Š. kralowal. 8) Š. ſedmez- cietma; K. fedmmetczitma. 8a) Š. Entis. 9) K. proto — leta sch. v K. 10) sch. v K. 11) K. gfe. 12) K. w hyftorij. 13) K. Ariftotyleffowi. 14) Š. w nie. 15) K. a k. 15) K. ſtrzibrni. 17) K. wzproftrzieny. 18) K. lozie. 19) K. Š. z zlaticz. 20) K. zbyteczne. 21) sch. v K. 22) K. nechtiel. 23) K. perfow. 24) K. kralowna wlaſti. 25) K. kdyz ſe. 26) K. wzdiczky. 27) K. manucha. 28) sch. v K. 29) K. hrdati. 30) K. twey. 31) K. takych wieczi. 32) Š. bude libiti ſe. 33) K. kralowa (!). 34) K. a. 35) Š. z pokolenie. 36) K. Edyfe. 37) Š. tee. 38) Š. byla. 39) Š. ſwemu (!). 40) Š. gie. 41) K. pofípiſfi. 413) K. przied krale. 42) K. Š. ze- gmena. 43) K. gie. 41) K. w przied fieni. 45) Š. naſtal. 46) K. Š. miegieffe. 47) K. chtieli aneb profili. 48) K. wygde. 49) K. a czefky. 50) K. a. 51) K. poflech. 52) K. Š. czafu. 522) K. rozhniewafſta. 52b) Š. geho. 33) K. przieneſe. 54) K. naleznu ze to geſt tak. 55) K. y napfachu to. 56) K. kralowych knihach. 57) K. kralowſtwie ſwe.o 57a) K. Š. a Male- chita (!). 58) K. fie famemu. 59) K. Amenem. 533) K. wífeczky zidy. 59b) K. tepruow; Š. byl. 590) K. diegi. 60) K. mathecha. 61) K. gt nefgednanie. 6) K. vrzedniky. 63) K. nepolozil. 61) (!) K. dam. 65) K. vziwafe. 66) K. yakoz. 67) K. Amonowi. 68) K. ty czo. 69) K. Tehdy pfa. 69a) K. mladeho. 70) K. wztrhano. 11) K. w. 72) K. ale. 73) K. wgiti w pytli gieti. 74) K. obleka w rucho y. 75) K. Š. k nie. 76) za tím přetrž. a p. 77) K. prziepis przikazani. 78) Š. poſlal. 79) K. negfa powolan. 80) Š. k nie; K. k ni. 80a) v K. přetrž. sob) K. prziprawenu. 81) K. Š. lidu. 82) K. Š. Mardocheowi. 83) sch. v K. 81) K. Š. dieweczkoma. 85) sch. v K. 86) Š. na tee gedne. 87) K. rukama. 88) Š. K. po nie. 89) K nefieffe. 30) A kdyz — pade sch. v K. 91) K. Š. bazen. 92) K. a ynhed. 93) Š. nie; K. zlatty prut proti nie. 94) K. Š. nie. 95) sch. v K. 96) K. prutu. 97) K. proffit; Š. Profimt. 9s) Š. kralowe; K. kralownie. 93) K. Š. napil. 100) w sch. v K. zitra; a sch. 100a) K. ohlafym. 10ob) K. wefele. 101) K. kralowna hefter. 102) K. vzrzie. 103) K. rozhniewaw. 101) K. hefter s kralem. 105) K. padeffat loket zwyffi. 106) K. powyfſen na nie. 107) K. ho. 108) K. s kralem na kwas. 109) Š. neſpal. 110) K. roczni kniehy przihod. 111) K. Š. przigdu. 112) K. byl wyftrziehl. 113) K. chtieli gey. 114) sch. v K. 115) K. geft. 116) (1) K. Š. to. 117) sch. v K. 118) K. Amon; ze sch. 119) K. gemu bylo rzeczenie y. 120) K. kralowíke. 121) K. Š. korunowan. 122) sch. v K. 123) K. ma kral. 124) K. Š. Mardo- chcowi. 125) sch. v K. 126) K. Š. klamal. 126a) K. poddati. 127) K. kral po kwafu. 127a) ta dvě sl. sch. v K. 128) sch. v Š. 129) K. a abychme. 130) Š. proni (!). 131) K. w ſluzbu; a sch. 131a) a ted — tyc poznámka v K. 131b) Š. vſlyffaw; g. sch. 132) K. a rozhniewa fie kral. 133) v K. sch. 131) K. kralowey. 135) K. anz. 135a) K. Aman w domu. 136) K. prziprawil. 137) Š.Mardecheowi; K. (dod.) k obieſſeni. 138) K. ge. 139) K. Š. Mardocheowi. 140) první a nadeps. 111) K. przed nohy krali pade. 112) sch. v K. 113) za tím sl. přetrž. obnowyl. 141) K. pía. 145) sch. v K. 146) K. gmeno; Š. bylo gmeno. 1162) sch. v K. 147) v K. sch. 148) K. Amon (!). 119) K. k bohu. 150) sch. v Š. 151) K. Omluwal. 152) K. fnefti. 153) (!) K. kralow. 154) K. ale. 155) K. gi (!). 156) K. mazie. 157) Š. Perſkych. 158) K. myflefſe. 159) K. manzelku hefter. 160) K. myflil. 161) Š. Períke. 162) Š. przinefl. 163) otczom naffim. 164) (!) K. Š. zidy. 165) K. gfmy. 166) K. fedmdefate. 167) K. w fobie. 168) K. kazala. 159) K. Š. Amono- wych. 170) K. gfu ſwe. 171) K. Š. nebyla zapomenuta. 172) K. z fmutku. 173) K. pſal. 174) K. k Judea k. 175) sch. v K. 17b) K. v zidow. 177) K. ftrycz. 178) K. miel zidy.
Strana 558
558 Hefter. 179) v K. náp. Napadowe; v Š. Vpadowe. 180) K. Š. czafu. 181) zbytečné, sch. v Š. K. 182) K. cztyrzmetczitma. 183) sch. v K. 181) za tím přetrž. wíf. 1813) K. wewodu. 185) K. Š. zazzechu. 186) K. tot. 187) K. Anaxagoras. 188) (!) K. prworozeny; Š. przevro- zeny. 189) K. dyogenes. 190) K. Š. ftkwiechu. 191) K. plata. [Kap. II./ O chowy 1)kraly.2) O2a) Aſweru kralowa3) Artaxerſes, ten take ochus ſlowiefſe. Ten poſla wagoła purkraby wſſem kragynam za potokem.* a w geruzalemye biefſe naywyffy knyez Johannes, ten bieffe myeſto Jude, otczie ſweho, a bieſſe bratr Janow Jeſus, ten k byſkupſtwy poſpiechafſe, A proto doby ſobie prziezny wAgofij.4) a tyem dovffanym Jesus hadaffe sye w chramye 5 proty Janowy,5) a tak welmy zbudy bratra, az geho y zaby.6) A proto wagofus rozhnyewaw fye giede do gerufalema. A kdyz mu zabrany, aby do chramu nechodyl, wecze: ya gſem czyſtczy nezly mrcha, gijzſto ſte chram zprznyly. A wffed w chram y oblupy gey. I vlozy opiet dan na fluhy chramowe, gichzto ge byl zbawil Artaxerfes, yako ſme7) na pocziatku efdres) pamatowaly, A obyle leta ſedmeho, gehozto ſu ſkrzie proſbu Efdre9) prazdny byly. Pak Artoxerfes1o) ochus egypt k ſwemull) panftwy przy- tyeze,12) zahnaw do murzenynſke zemye Necta [253a 2] tono, 13) dobreho krale, a on kralowſtwie Egypſke ſborzy. Ten ochus dobyw apadaſma zydowſkeho, lydy do Ircanye przywede,14) a podle morzie Caſpium poſady. 15 a to myeſto drziewe bylo welmy15) tyche a ſlowutne zydowíke. * Znamenay, kdyz w ſwatem pyſmye naleznefí za potokem, totl5a) geft za Jordanem, ale w pohanech. 10 Vpadowe.16) Toho czaſfa17) rzymane18) Gallos ty wlachowe19) prziemoziechu, 20 demoftenes a Ifocrates ſlowutny biechu, a plato vmrzie, kdyz ſpeofippus drzieffe athademyam, toczyff to vmyenye platowo, od te wſfy,20) w nyezto ſye ge vczyl, potom tak nazwanem. 1) K. Š. ochowi. 2) Š. (přid.) tuto ſe piíſe; K. (přid.) tuto. 2a) K. A po 3) Š. Afwerowi kralowal. 4) K. w Agory. 5) (!) K. Š. Janowi. 6) K. zabie; Š. zabil- 7) K. gſmy. 8) Š. Ezdraffowie. 3) Š. Ezdraffowu. 10) K. Arthaxerfes. 11) K. egipſkemu 12) K. przitrzie. 13) K. Nectateno. 14) K. prziewede. 15) Š. bylo welmi drziewe. 15a) K. to. 16) K. Napad; Š. Vpadowe flowe Incidencia. 17) K. Š. czafu. 18) K. rzimene. 19) K. Galles ty wlachy. 20) (!) K. wſy; Š. wffie. [Kap. III.] O1) dariowu ſynu.2) PO Ochum kralowal3) ſyn geho arſamus. A kdyz vmrzie Jan w ge- rufalemye, tehdy Jadus4) wſtupy na geho knyezſtwie. Po Arfaum kralowa5) ſyn geho Darius. Ten vſtawy6) kragynam za potokem Saraballa z rodu
558 Hefter. 179) v K. náp. Napadowe; v Š. Vpadowe. 180) K. Š. czafu. 181) zbytečné, sch. v Š. K. 182) K. cztyrzmetczitma. 183) sch. v K. 181) za tím přetrž. wíf. 1813) K. wewodu. 185) K. Š. zazzechu. 186) K. tot. 187) K. Anaxagoras. 188) (!) K. prworozeny; Š. przevro- zeny. 189) K. dyogenes. 190) K. Š. ftkwiechu. 191) K. plata. [Kap. II./ O chowy 1)kraly.2) O2a) Aſweru kralowa3) Artaxerſes, ten take ochus ſlowiefſe. Ten poſla wagoła purkraby wſſem kragynam za potokem.* a w geruzalemye biefſe naywyffy knyez Johannes, ten bieffe myeſto Jude, otczie ſweho, a bieſſe bratr Janow Jeſus, ten k byſkupſtwy poſpiechafſe, A proto doby ſobie prziezny wAgofij.4) a tyem dovffanym Jesus hadaffe sye w chramye 5 proty Janowy,5) a tak welmy zbudy bratra, az geho y zaby.6) A proto wagofus rozhnyewaw fye giede do gerufalema. A kdyz mu zabrany, aby do chramu nechodyl, wecze: ya gſem czyſtczy nezly mrcha, gijzſto ſte chram zprznyly. A wffed w chram y oblupy gey. I vlozy opiet dan na fluhy chramowe, gichzto ge byl zbawil Artaxerfes, yako ſme7) na pocziatku efdres) pamatowaly, A obyle leta ſedmeho, gehozto ſu ſkrzie proſbu Efdre9) prazdny byly. Pak Artoxerfes1o) ochus egypt k ſwemull) panftwy przy- tyeze,12) zahnaw do murzenynſke zemye Necta [253a 2] tono, 13) dobreho krale, a on kralowſtwie Egypſke ſborzy. Ten ochus dobyw apadaſma zydowſkeho, lydy do Ircanye przywede,14) a podle morzie Caſpium poſady. 15 a to myeſto drziewe bylo welmy15) tyche a ſlowutne zydowíke. * Znamenay, kdyz w ſwatem pyſmye naleznefí za potokem, totl5a) geft za Jordanem, ale w pohanech. 10 Vpadowe.16) Toho czaſfa17) rzymane18) Gallos ty wlachowe19) prziemoziechu, 20 demoftenes a Ifocrates ſlowutny biechu, a plato vmrzie, kdyz ſpeofippus drzieffe athademyam, toczyff to vmyenye platowo, od te wſfy,20) w nyezto ſye ge vczyl, potom tak nazwanem. 1) K. Š. ochowi. 2) Š. (přid.) tuto ſe piíſe; K. (přid.) tuto. 2a) K. A po 3) Š. Afwerowi kralowal. 4) K. w Agory. 5) (!) K. Š. Janowi. 6) K. zabie; Š. zabil- 7) K. gſmy. 8) Š. Ezdraffowie. 3) Š. Ezdraffowu. 10) K. Arthaxerfes. 11) K. egipſkemu 12) K. przitrzie. 13) K. Nectateno. 14) K. prziewede. 15) Š. bylo welmi drziewe. 15a) K. to. 16) K. Napad; Š. Vpadowe flowe Incidencia. 17) K. Š. czafu. 18) K. rzimene. 19) K. Galles ty wlachy. 20) (!) K. wſy; Š. wffie. [Kap. III.] O1) dariowu ſynu.2) PO Ochum kralowal3) ſyn geho arſamus. A kdyz vmrzie Jan w ge- rufalemye, tehdy Jadus4) wſtupy na geho knyezſtwie. Po Arfaum kralowa5) ſyn geho Darius. Ten vſtawy6) kragynam za potokem Saraballa z rodu
Strana 559
Hefter. 559 ſkutorum, ot nychzto famarity przifſly.7) A bieſſe Jadus bratr manafſes, 5 gefſto k byſkupſtwy poſpiechaſſe, a proto yzatu, dezeru Saraballa, pogies za zenu. a kdyz fluzyefſe w knyezſtwy, hnyewachu fie Jerufalemffty a welechu mu ot zeny otftupity aneb do domu poſwatneho newchaziety. A tak manaſſes s zenu prziewede9) fie k ſwemu czty; a ten mu ſlyby vdye- laty chram10) yako w Jerufalemye na huorzie [253b 1] garyzym. Ale to 10 ſmyflem Darij10a) krale myelo vczynyeno bity. A mezy tyem da mu Abygfam, gefſto geft ftrziedozymny11) fufyed Tyrrior412) fſlechetny. I gydu13) k ma- naſſen mnozy z Jerufalemyt,14) gymzto Saraballa dawafſe penyeze a zemy, aby oraly, a bydla vkazowaſſe. Vpadowe.15) Incid. 15 Toho czaſſa16) Manlíus Torquatus, Conffel rzymíky, ſyna ſweho prutem byteho fekyru zaby, ze proty panſtwy konffelfkemu i neprzately byeffe boyowal I wyboyowal gye. 1) Š. Tuto O. 2) Š. (přid.) fie piſſe. 3) K. kralowa. 4) K. Jaydus. 5) K. Arfanu; Š. kralowal. 6) Š. vſtawil. 7) K. pofíli. 8) K. poyal. 3) K. Š. prziwede. 10) K. vczynit chram nelby vſtawiti. 103) K. darya. 11) K. ftrziedozemni. 12) K. Š. tyriorum. 13) K. gidechu. 14) K. Jerufalema; Š. Geruzalemitſkych. 15) K. Napadowe. 16) K. Š. czafu.
Hefter. 559 ſkutorum, ot nychzto famarity przifſly.7) A bieſſe Jadus bratr manafſes, 5 gefſto k byſkupſtwy poſpiechaſſe, a proto yzatu, dezeru Saraballa, pogies za zenu. a kdyz fluzyefſe w knyezſtwy, hnyewachu fie Jerufalemffty a welechu mu ot zeny otftupity aneb do domu poſwatneho newchaziety. A tak manaſſes s zenu prziewede9) fie k ſwemu czty; a ten mu ſlyby vdye- laty chram10) yako w Jerufalemye na huorzie [253b 1] garyzym. Ale to 10 ſmyflem Darij10a) krale myelo vczynyeno bity. A mezy tyem da mu Abygfam, gefſto geft ftrziedozymny11) fufyed Tyrrior412) fſlechetny. I gydu13) k ma- naſſen mnozy z Jerufalemyt,14) gymzto Saraballa dawafſe penyeze a zemy, aby oraly, a bydla vkazowaſſe. Vpadowe.15) Incid. 15 Toho czaſſa16) Manlíus Torquatus, Conffel rzymíky, ſyna ſweho prutem byteho fekyru zaby, ze proty panſtwy konffelfkemu i neprzately byeffe boyowal I wyboyowal gye. 1) Š. Tuto O. 2) Š. (přid.) fie piſſe. 3) K. kralowa. 4) K. Jaydus. 5) K. Arfanu; Š. kralowal. 6) Š. vſtawil. 7) K. pofíli. 8) K. poyal. 3) K. Š. prziwede. 10) K. vczynit chram nelby vſtawiti. 103) K. darya. 11) K. ftrziedozemni. 12) K. Š. tyriorum. 13) K. gidechu. 14) K. Jerufalema; Š. Geruzalemitſkych. 15) K. Napadowe. 16) K. Š. czafu.
Strana 560
(Kap. IV.I Tuto ſie poczynagy prwe knyhy machabeorum1) ) Toho czaffa3) Phylippus,4) kral macedoníky, litywie by5) zabyt ot puzanya, gefſto rod ſwoy tyehne ot horeſti. *Po nyens) by7) ſyn geho allexander, a bylo mu dwadcziety8) let. Ten9) chtyefſe obdrziety Syriam, zdwyze10) ſye do heleſponta. I ſebrachu ſie proty nyemu wewody daríj, gefſto byly za potokem a nad potokem granyczem, I poby ge.11) A kdyz 5 prziegyde12) lydyam a Iconyam, przigiede13) do myeft pamfylie. Tehdy darius, ſyn Arfamy, wyborne woyſko ſebra, y giede przies euffratten a14) horu cylyciee [253b 2] nadyegie fie, by w cilicij mohl macedony15) wyboyowaty. Tehdy fie radowaſſe Saraballa nadyegie fie, by po wytiez- ftwy potkal daria, a dyelanye chramu v nyeho vproſyty. A on zdaleka 10 ſnazen biefſe boyow. Ale gynak ſye przihody, nezly fye nadyegieffe ;16) neb macedony17) prziemozechu daria a zgymachu mu matku a zenu y dyety, a on welmy f malem vteczie k perfom. Tehdy allexander poczie poſpiechaty ku1s) panftwy wzchodu fluncze, a wſtupyw do Syrie y doby19) damafſka, y potlaczy Sydone20) a Cyrum obleze. Tehdy Saraballa vzrziew, ze fie21) dobrzie wede Allexandru, wybra z ſwich oſm tyſyczow, I giede22) na pomocz allexandru23) a rzka: Chczit radiegy tobie ſluzity nezly dario,24) a ze myeſta geho gſu pod geho moczy, take26) daty. I by27) przyyat wdiecznye ot allex- andra.28) A k tomu wecze gemu: mamt zetie manaffen, bratra knyezete knyezíkeho lydu zydowíkeho, a29) mnoho gynych f nym z toho lydu, a ty 20 chtie pod nym chram vdyelaty w myeítech vrczienych; a to bylo by vzi- teczno allexandru,30) neb mocz zydowíka na dwe rozdielena nebila by protywna. I powoly gemu allexander. Tehdy Saraballa ſe wſſym ſnazen- ſtwym chram a oltarz vdyela, a ten chram ſtal az do zborzienye, gefíto rzymene vczynychu. A w tom chramye [254a 1] vczyny31) manafſen byſku- 25 pem. A kdyz Allexander bieffe oblehl tyrum, pyfa32) knyezety knyezíkemu do Jerufalema proſye, aby mu dal pomocz, a woyíku aby prziprawyl trzne wieczy, a take aby mu dal dan, yako dario drziew33) dawal. I wecze Jadus:31) Ja ſem dario35) dawal36) ſwatoft, a dokud36a) gie on zyw, vſta- wenye nemohu przieftupity. Tehdy allexander hrozy lydu zydowſkemu, 30 aby ſkrzie ny37) gyny navczyly ſye, komu by myely vſtawenye drziety.** Tehdy nametaw kopczow, y doby38) tyra, a poplenyw to y obſiede gazam. I vmrzie Saraballa. 15
(Kap. IV.I Tuto ſie poczynagy prwe knyhy machabeorum1) ) Toho czaffa3) Phylippus,4) kral macedoníky, litywie by5) zabyt ot puzanya, gefſto rod ſwoy tyehne ot horeſti. *Po nyens) by7) ſyn geho allexander, a bylo mu dwadcziety8) let. Ten9) chtyefſe obdrziety Syriam, zdwyze10) ſye do heleſponta. I ſebrachu ſie proty nyemu wewody daríj, gefſto byly za potokem a nad potokem granyczem, I poby ge.11) A kdyz 5 prziegyde12) lydyam a Iconyam, przigiede13) do myeft pamfylie. Tehdy darius, ſyn Arfamy, wyborne woyſko ſebra, y giede przies euffratten a14) horu cylyciee [253b 2] nadyegie fie, by w cilicij mohl macedony15) wyboyowaty. Tehdy fie radowaſſe Saraballa nadyegie fie, by po wytiez- ftwy potkal daria, a dyelanye chramu v nyeho vproſyty. A on zdaleka 10 ſnazen biefſe boyow. Ale gynak ſye przihody, nezly fye nadyegieffe ;16) neb macedony17) prziemozechu daria a zgymachu mu matku a zenu y dyety, a on welmy f malem vteczie k perfom. Tehdy allexander poczie poſpiechaty ku1s) panftwy wzchodu fluncze, a wſtupyw do Syrie y doby19) damafſka, y potlaczy Sydone20) a Cyrum obleze. Tehdy Saraballa vzrziew, ze fie21) dobrzie wede Allexandru, wybra z ſwich oſm tyſyczow, I giede22) na pomocz allexandru23) a rzka: Chczit radiegy tobie ſluzity nezly dario,24) a ze myeſta geho gſu pod geho moczy, take26) daty. I by27) przyyat wdiecznye ot allex- andra.28) A k tomu wecze gemu: mamt zetie manaffen, bratra knyezete knyezíkeho lydu zydowíkeho, a29) mnoho gynych f nym z toho lydu, a ty 20 chtie pod nym chram vdyelaty w myeítech vrczienych; a to bylo by vzi- teczno allexandru,30) neb mocz zydowíka na dwe rozdielena nebila by protywna. I powoly gemu allexander. Tehdy Saraballa ſe wſſym ſnazen- ſtwym chram a oltarz vdyela, a ten chram ſtal az do zborzienye, gefíto rzymene vczynychu. A w tom chramye [254a 1] vczyny31) manafſen byſku- 25 pem. A kdyz Allexander bieffe oblehl tyrum, pyfa32) knyezety knyezíkemu do Jerufalema proſye, aby mu dal pomocz, a woyíku aby prziprawyl trzne wieczy, a take aby mu dal dan, yako dario drziew33) dawal. I wecze Jadus:31) Ja ſem dario35) dawal36) ſwatoft, a dokud36a) gie on zyw, vſta- wenye nemohu przieftupity. Tehdy allexander hrozy lydu zydowſkemu, 30 aby ſkrzie ny37) gyny navczyly ſye, komu by myely vſtawenye drziety.** Tehdy nametaw kopczow, y doby38) tyra, a poplenyw to y obſiede gazam. I vmrzie Saraballa. 15
Strana 561
Machabeor4 p'mo. 561 Pak allexander, dobyw gazi, y poſpiefſy k gerufalemu. a zyde bo- 35 giecze fye ku panu bohu wolachu39) a obietowachu obiety, a Jadus pro- ſyeíſe za lyd. A kdyz po obiety vínu, przikaza mu boh, aby vffaly, a myeíto aby wienczy okraſyly,40) a ſam aby ſye oblekl w rucho byſkupowe, a gyny knyezie ſ nym w ſwe rucho knyezſke obleczieny I wyffly proty allexandru.41) A wſtaw ot drziemoty odpowied bozy wîſem oznamy.41a) a vſlyffew,42) ze 40 allexander nedaleko od myeſta, y gyde ſ knyezy43) a i mnozítwym mye- fſczian41) az do toho myeſta, gefíto flowe Skale, ze odtud mohly wydyety Jerufalem y chram. I ſta ſye proty nadiegy [254a 2] tyech wſſech, gefsto giediechu15) po kraly. Neb allexander vzrziew byſkupa w ruſſe biſkupowem krafnem, a pod cziepicy46) plech zlatty, a na tom pfano bylo47) gmeno 45 bozie, y sfyede s konye a giede4s) k nyemu fam, a pomodly fye49) gmenu boziemu tetragramaton, a byſkupa poczty.50) I dywychu ſye knyezata woyſka a mnyechu, by kralowa myſl byla obluzena. Pak ſam Perthemig otaza,51) procz ſye ge knyezy lyda zydowſkeho modlyl. On wecze: ne tomut sem sye modlyl, ale bohu, genz knyezetſtwie knyezstwie neſe. neb 50 fem we fnye w takem52) rufſye opatrzyl boha. A gefftye w lycía, w myeftye w macedoníj, geft w takem ruſſe. Potom ſem myſlyl, moh-ly53) bich Aſyam obdrziety, kazal my vffaty a me woyſko doweſty a knyezetftwie perfarum51) my daty. A nynye tepruw ſem wydyel na tomto knyezy geho twarz, a to, czo my ge flybyl buduczieho, tomu55) vffam. A proto bohu ſem ſye modlyl 55 a czlowieka ſem pocztyl. I wgyde allexander do myefta, a w chramu obieto- wal56) bohu podle vkazanye krvezowa. I przynefu mu danyele, w nyemzto bieffe57) pſano, ze geden rzieh zatraty mocz perfarum.58) I nadal ſye, by bylo o nyem to pſano,59) I radowa ſye welmy. a nazaytrzie kaza ſwolaty lydy, a kaza gym proſyty, czo by chtyely. a kdyz proſychu,60) powoly 60 zydom, aby wſſady [254b 1] otczowſkich praw pozywaly, A ſedme leto aby bez dany byly pro ſobotu zemye. a odtude1) do gynych myeft giede. Tehdy Samaryte,62) wyducze63) geho fftyedrost k zydom, weczechu, by zydom przywuzny61) byly, poczytagicz pocziatek ſwoy ot eſfraym a Ma- naſſe.65) I zadachu, aby gich w garyzym66) pocztyly; a on gym to ſlyby, kdyz ſye wraty. A kdyz ot nyeho proſychu60) otpufftyenye ſedmeho leta, I taza, kto by byly. I weczechu: zyde gîme. on wecze: zyde gfte? a ony zaprziechu, by byly zyde. A kral wecze: gedno zydom gſem powolyl. Pak gíme toho zamlcziely, kterak allexander Daria prziemohl a pora, a kterak ſye geft radyl s ftromy fluncze a myefiecze, a gynemu ze gie67) k dywu podobno. A to ſwemu myſtru ariftolij po ſwem lyitu wzkaza,68) k tomu poſpiechagie, czo ſye v lydy69) dalo. 65 70 75 O Allexandru ze geho ſlawne epyfftoly k geho myftru ariftotylowy70) poſlaney"1) wynal gſem a tuto wmyeſyl. * z toho rodu byla paula, k nyezto mnohokrat pyſſe Jeronym. ** Jako vſtawnoſty zemſke, kterez byl nabochodonofor poczial, to tento dokonal. 36
Machabeor4 p'mo. 561 Pak allexander, dobyw gazi, y poſpiefſy k gerufalemu. a zyde bo- 35 giecze fye ku panu bohu wolachu39) a obietowachu obiety, a Jadus pro- ſyeíſe za lyd. A kdyz po obiety vínu, przikaza mu boh, aby vffaly, a myeíto aby wienczy okraſyly,40) a ſam aby ſye oblekl w rucho byſkupowe, a gyny knyezie ſ nym w ſwe rucho knyezſke obleczieny I wyffly proty allexandru.41) A wſtaw ot drziemoty odpowied bozy wîſem oznamy.41a) a vſlyffew,42) ze 40 allexander nedaleko od myeſta, y gyde ſ knyezy43) a i mnozítwym mye- fſczian41) az do toho myeſta, gefíto flowe Skale, ze odtud mohly wydyety Jerufalem y chram. I ſta ſye proty nadiegy [254a 2] tyech wſſech, gefsto giediechu15) po kraly. Neb allexander vzrziew byſkupa w ruſſe biſkupowem krafnem, a pod cziepicy46) plech zlatty, a na tom pfano bylo47) gmeno 45 bozie, y sfyede s konye a giede4s) k nyemu fam, a pomodly fye49) gmenu boziemu tetragramaton, a byſkupa poczty.50) I dywychu ſye knyezata woyſka a mnyechu, by kralowa myſl byla obluzena. Pak ſam Perthemig otaza,51) procz ſye ge knyezy lyda zydowſkeho modlyl. On wecze: ne tomut sem sye modlyl, ale bohu, genz knyezetſtwie knyezstwie neſe. neb 50 fem we fnye w takem52) rufſye opatrzyl boha. A gefftye w lycía, w myeftye w macedoníj, geft w takem ruſſe. Potom ſem myſlyl, moh-ly53) bich Aſyam obdrziety, kazal my vffaty a me woyſko doweſty a knyezetftwie perfarum51) my daty. A nynye tepruw ſem wydyel na tomto knyezy geho twarz, a to, czo my ge flybyl buduczieho, tomu55) vffam. A proto bohu ſem ſye modlyl 55 a czlowieka ſem pocztyl. I wgyde allexander do myefta, a w chramu obieto- wal56) bohu podle vkazanye krvezowa. I przynefu mu danyele, w nyemzto bieffe57) pſano, ze geden rzieh zatraty mocz perfarum.58) I nadal ſye, by bylo o nyem to pſano,59) I radowa ſye welmy. a nazaytrzie kaza ſwolaty lydy, a kaza gym proſyty, czo by chtyely. a kdyz proſychu,60) powoly 60 zydom, aby wſſady [254b 1] otczowſkich praw pozywaly, A ſedme leto aby bez dany byly pro ſobotu zemye. a odtude1) do gynych myeft giede. Tehdy Samaryte,62) wyducze63) geho fftyedrost k zydom, weczechu, by zydom przywuzny61) byly, poczytagicz pocziatek ſwoy ot eſfraym a Ma- naſſe.65) I zadachu, aby gich w garyzym66) pocztyly; a on gym to ſlyby, kdyz ſye wraty. A kdyz ot nyeho proſychu60) otpufftyenye ſedmeho leta, I taza, kto by byly. I weczechu: zyde gîme. on wecze: zyde gfte? a ony zaprziechu, by byly zyde. A kral wecze: gedno zydom gſem powolyl. Pak gíme toho zamlcziely, kterak allexander Daria prziemohl a pora, a kterak ſye geft radyl s ftromy fluncze a myefiecze, a gynemu ze gie67) k dywu podobno. A to ſwemu myſtru ariftolij po ſwem lyitu wzkaza,68) k tomu poſpiechagie, czo ſye v lydy69) dalo. 65 70 75 O Allexandru ze geho ſlawne epyfftoly k geho myftru ariftotylowy70) poſlaney"1) wynal gſem a tuto wmyeſyl. * z toho rodu byla paula, k nyezto mnohokrat pyſſe Jeronym. ** Jako vſtawnoſty zemſke, kterez byl nabochodonofor poczial, to tento dokonal. 36
Strana 562
562 Machabeor4 p'mo. 1) K. (přid.) tiech dobrych rzekow. 2) v K. naznač. ZA; Š. Y. 3) K. Š. czafu. 4) K. philip. 5) Š. byl. 6) (!) K. Š. niem. 7) Š. byl. 8) K. dwatczet. 3) K. kdyz. 10) K. y zdwize. 11) Š. pobil; K. granytem y pobil ge Allexander. 12) K. przigiede; Š. przi- gide. 13) lydyam — przigiede sch. v K. 14) K. a przef. 15) K. maczedony mohl. 16) K. nadal. 17) K. macedowe. 18) K. k. 19) Š. dobyl. 20) K. Sydony. 21) K. gfie. 22) K. gide. 23) K. Allexandrowi. 24) K. Š. daryowi. 25) (!) K. geffto. 26) K. chczyt take. 27) Š. byl. 28) K. Allexendra. 29) sch. v K. 30) K. Allexandrowi. 31) K. vczynien. 32) K. Š. pſal; v K. násl. k. 33) K. dary yako drziew daryo. 34) K. Judas. 35) Š. Dariowi. 36) K. dawal daryo. 36a) K. dokudz. 37) K. Š. nie. 38) K. dobil. 33) K. wolachu ku panu bohu. 40) K. okrafflili. 40a) sch. v Š. 41) K. Allexandrowi. 13) K. oznamil. 42) ta dvě sl. sch. v K. 43) K. y gidu kniezi s; Š. kniezimi. 44) K. miefftianuow. 45) K. gdiechu. 46) K. pod ynfulu nebli korunu. 47) K. bieffe. 48) K. Š. gide. 43) K. gfe. 50) K. pocztil 51) K. otaza ho. 52) K. w takowem. 53) K. mohl-li. 54) Š. Períke. 55) K. na to. 56) K. w chramie obietowa. 57) K. bylo. 58) Š. Perſkych 39) K. pſano to; Š. to pſano. 60) K. profiechu. 61) K. odtad. 62) Š. Samarytffty. 63) K. widucz (dvakrát). 64) K. Š. przibuzni. 65) K. Manafen. 66) K. v karyzim. 67) K. by. 68) K. Ariftotileffowi wzkaza po ſwem liſtu. 69) K. v lidu. 70) K. Ariftotileffowi. 71) Š. poſlane. IKap. V.I O zawrzzeny deſyet pokoleny. A kdyz przigide allexand k horam Caſpios,1) poflachu k nyemu fynowe wiezny defiet pokoleny. neb ot przikazanye nemyegiechu wygyty. zadagicz ot nyeho, aby wyffly s geho woly. A kdyz otaza, procz gſu wiezny, y vznamena, ze gfu otftupyly zgiewnye ot boha Ifrahel,2) zlatym3) 1254b 2] telatom obietugicz, a proroczy bozy prorokowaly gym, ze zgiewnye4) 5 z wiezenye newygdu, tehdy kral przikaza, aby ge twrze zatworzyly. A kdyz vzkofty5) czieft zahrazowaſſe zrny8) ſpogenymy, wyda praczy, ze by ge lyde nemohly fnefty, Proſy boha Ifrahel,7) aby to dyelo naplnyl. I przi- ſtupichu k ſobie ſkaly8) hor, tak ze by to myeſto nechodygiczie.9) A to geſt tudy ſwiedomo, ze nenye bozie wole, aby ony wyſſly, a wſſak na ſko- 10 nany ſwieta wygdu a vczynye welyku lydſku zhubu. iakoz prawy Jozefus: czo boh vczyny pro ſwe wierne, kdyz1o) ge tak mnoho vczynyl pro ne- wierneho? A kdyz ſye wraty allexander do babylona, przigem gied od ſeftry ſwe y onyemye, a ſwu woly poſledny pyſmem wyprawy. a nechtieſſe ſweho panſtwie na nykoho przyweſty,11) aby mu nebylo rownye w moczy 15 v potomnych czten." A tyech dwanafte,12) kterezz ge z ſwe13) mladoſty za towarzyfſe gmyel, vczyny ge11) namyeftky kralowftwie.15) ale to vſtawenye neſta,16) neb17) gedno cztyrzie z nych kralowachu,18) a gyne zawrziechu, iakoz ge v wydopyfu Danyele popfano.19) A vmrziel geft, kdyz mu bylo dwie a 20 trzidczety let, [255a 1] a kralowal geft dwanaîte let. A prawie nyekterzy, by dwanafte allexandry tiech myeft20) vſtawyl za czyfſlo ſwych let a ſwe moczy vkazanye. * A nemyel ſye wratyty do babylona podle proroczſtwie ſtromoweho, ale procz ge wgyel, to ge ſwrchu pſano. 25
562 Machabeor4 p'mo. 1) K. (přid.) tiech dobrych rzekow. 2) v K. naznač. ZA; Š. Y. 3) K. Š. czafu. 4) K. philip. 5) Š. byl. 6) (!) K. Š. niem. 7) Š. byl. 8) K. dwatczet. 3) K. kdyz. 10) K. y zdwize. 11) Š. pobil; K. granytem y pobil ge Allexander. 12) K. przigiede; Š. przi- gide. 13) lydyam — przigiede sch. v K. 14) K. a przef. 15) K. maczedony mohl. 16) K. nadal. 17) K. macedowe. 18) K. k. 19) Š. dobyl. 20) K. Sydony. 21) K. gfie. 22) K. gide. 23) K. Allexandrowi. 24) K. Š. daryowi. 25) (!) K. geffto. 26) K. chczyt take. 27) Š. byl. 28) K. Allexendra. 29) sch. v K. 30) K. Allexandrowi. 31) K. vczynien. 32) K. Š. pſal; v K. násl. k. 33) K. dary yako drziew daryo. 34) K. Judas. 35) Š. Dariowi. 36) K. dawal daryo. 36a) K. dokudz. 37) K. Š. nie. 38) K. dobil. 33) K. wolachu ku panu bohu. 40) K. okrafflili. 40a) sch. v Š. 41) K. Allexandrowi. 13) K. oznamil. 42) ta dvě sl. sch. v K. 43) K. y gidu kniezi s; Š. kniezimi. 44) K. miefftianuow. 45) K. gdiechu. 46) K. pod ynfulu nebli korunu. 47) K. bieffe. 48) K. Š. gide. 43) K. gfe. 50) K. pocztil 51) K. otaza ho. 52) K. w takowem. 53) K. mohl-li. 54) Š. Períke. 55) K. na to. 56) K. w chramie obietowa. 57) K. bylo. 58) Š. Perſkych 39) K. pſano to; Š. to pſano. 60) K. profiechu. 61) K. odtad. 62) Š. Samarytffty. 63) K. widucz (dvakrát). 64) K. Š. przibuzni. 65) K. Manafen. 66) K. v karyzim. 67) K. by. 68) K. Ariftotileffowi wzkaza po ſwem liſtu. 69) K. v lidu. 70) K. Ariftotileffowi. 71) Š. poſlane. IKap. V.I O zawrzzeny deſyet pokoleny. A kdyz przigide allexand k horam Caſpios,1) poflachu k nyemu fynowe wiezny defiet pokoleny. neb ot przikazanye nemyegiechu wygyty. zadagicz ot nyeho, aby wyffly s geho woly. A kdyz otaza, procz gſu wiezny, y vznamena, ze gfu otftupyly zgiewnye ot boha Ifrahel,2) zlatym3) 1254b 2] telatom obietugicz, a proroczy bozy prorokowaly gym, ze zgiewnye4) 5 z wiezenye newygdu, tehdy kral przikaza, aby ge twrze zatworzyly. A kdyz vzkofty5) czieft zahrazowaſſe zrny8) ſpogenymy, wyda praczy, ze by ge lyde nemohly fnefty, Proſy boha Ifrahel,7) aby to dyelo naplnyl. I przi- ſtupichu k ſobie ſkaly8) hor, tak ze by to myeſto nechodygiczie.9) A to geſt tudy ſwiedomo, ze nenye bozie wole, aby ony wyſſly, a wſſak na ſko- 10 nany ſwieta wygdu a vczynye welyku lydſku zhubu. iakoz prawy Jozefus: czo boh vczyny pro ſwe wierne, kdyz1o) ge tak mnoho vczynyl pro ne- wierneho? A kdyz ſye wraty allexander do babylona, przigem gied od ſeftry ſwe y onyemye, a ſwu woly poſledny pyſmem wyprawy. a nechtieſſe ſweho panſtwie na nykoho przyweſty,11) aby mu nebylo rownye w moczy 15 v potomnych czten." A tyech dwanafte,12) kterezz ge z ſwe13) mladoſty za towarzyfſe gmyel, vczyny ge11) namyeftky kralowftwie.15) ale to vſtawenye neſta,16) neb17) gedno cztyrzie z nych kralowachu,18) a gyne zawrziechu, iakoz ge v wydopyfu Danyele popfano.19) A vmrziel geft, kdyz mu bylo dwie a 20 trzidczety let, [255a 1] a kralowal geft dwanaîte let. A prawie nyekterzy, by dwanafte allexandry tiech myeft20) vſtawyl za czyfſlo ſwych let a ſwe moczy vkazanye. * A nemyel ſye wratyty do babylona podle proroczſtwie ſtromoweho, ale procz ge wgyel, to ge ſwrchu pſano. 25
Strana 563
Machabeor4 p'mo. 563 Rub'ca.21) Opuſtiecz wydopyſy dwu kralow gedno o tiech kralech pfaty budem, gefſto ſye protywyly aneb wyſwobodyly lyd bozy. A tot gîta byla egipcius a Syrus. Tiech geden byl na poledne a druhy ot puol noczy, ale gyníj 30 rziedko aneb nykdy, Ale tato dwa czaſſto, iakoz22) ge vplnye powiedyeno w deſiety wydyeny danyelowich. 1) Š. Caſpidos. 2) Š. Izrahelfke°. 3) K. k zlattym. 4) sch. v K. 5) K. vzkoft. 6) K. zrnowy. 7) Š. Izrahelfkeho. 8) K. o ſkaly. 3) K. Š. nechodieczie. 10) Š. ze když. 11) K. na zadneho przieweſti. 12) K. dwanaſt. 13) na konci přetrž. m. 14) K. ge miel za thowarziffe z ſwe mladofti ty vczynil. 15) K. kralowſtwie ſweho. 16) Š. neſtalo. 17) K. nez. 18) K. kralowali. 19) K. pfano. 29) K. dwanafte mieft Allexandrij. 21) sch. v K. 22) K. yako. O Ptolomeol) przigmym Sother.2) Kap. VI.] PO nyem kralowal3) w egiptie ptolomeus, przigmym Sother.4) Ten kdyz kralowſtwy ſwemu przichily5) Syriam, vmyſly,6) aby dobyl y Judeam. I zdwyze ſye do gerufalema w ſobotu wieda, ze zyde w ſobotu na ſobye?) odyenye nemagy, tyem vmylem, iako by chtiel obietowaty. I wgiede 5 tam, ano mu yzadny nebrany.8) A proto podle Jozefa Onidius Sabarchaid nazwal zydy pomyewaczky,9) neb fu ony pro ſbitecznu ſweho zakona pichu trpieli fu tyezke panowanye. Neb Ptolomeus z Judea a z Garyzym pogiem wieznye wraty9a) fie do egipta. y proda ge kupczom, a tudy biechu rozpraffeny a roztrhany po narodyech roz 1255a 2] lycznych. A proto [Skutk. 2.) 10 w ſkutcziech apofîtolſkich czte fie, ze fu ſyel0) byly zydel0a) ſebraly do Jerufalema ze wſſech narodow, czo gich geft pod nebem. Po yadu12) biſku- powy byl ſyn geho Onyas, a po nyem byl ſyn geho Symon ſprawedlywy, a po nyem byl bratr geho Eleazar. Incidencia.13) Inc. 15 Toho czaîfa14) Apius claudius cecus15) w rzymye fyel6) ftkwyel, a ten vwedl wody claudias, a czieftu apiam podlazil. Theofraftus phylozofus, tocziff17) mylomudrziecz, iako kwetl. Ten, iakoz prawy Cycero, wzal gmeno promlvwenye18) o bozſtwy. Ptagicze fie na plat w rzymye nalezechu dwie Stie Tyficzow a fedmdefat myefsczian, rymem19) a benewenty vſtawyly 20 fu rzymene. 1) K. Š. Ptolomeowi. 2) K. focher rzieczenem; Š. (přid.) tak to znamenay. 3) K. kralowa. 4) K. focher. 5) Š. przichilil. 6) Š. vmyflil. 7) K. w ſobotu na ſobie zide. 8) Š. nebranil. 3) K. pomietaczky. 9a) K. y wrati. 10) sch. v Š. 11) K. Š. žide byli. 12) K. Jado. 13) K. Š. Napadowe. 14) K. Š. czafu. 15) K. flepy. 16) sch. v K. 17) ta dvě sl. sch. v K. 18) K. pro nemluwenie. 19) K. rzimen. 36*
Machabeor4 p'mo. 563 Rub'ca.21) Opuſtiecz wydopyſy dwu kralow gedno o tiech kralech pfaty budem, gefſto ſye protywyly aneb wyſwobodyly lyd bozy. A tot gîta byla egipcius a Syrus. Tiech geden byl na poledne a druhy ot puol noczy, ale gyníj 30 rziedko aneb nykdy, Ale tato dwa czaſſto, iakoz22) ge vplnye powiedyeno w deſiety wydyeny danyelowich. 1) Š. Caſpidos. 2) Š. Izrahelfke°. 3) K. k zlattym. 4) sch. v K. 5) K. vzkoft. 6) K. zrnowy. 7) Š. Izrahelfkeho. 8) K. o ſkaly. 3) K. Š. nechodieczie. 10) Š. ze když. 11) K. na zadneho przieweſti. 12) K. dwanaſt. 13) na konci přetrž. m. 14) K. ge miel za thowarziffe z ſwe mladofti ty vczynil. 15) K. kralowſtwie ſweho. 16) Š. neſtalo. 17) K. nez. 18) K. kralowali. 19) K. pfano. 29) K. dwanafte mieft Allexandrij. 21) sch. v K. 22) K. yako. O Ptolomeol) przigmym Sother.2) Kap. VI.] PO nyem kralowal3) w egiptie ptolomeus, przigmym Sother.4) Ten kdyz kralowſtwy ſwemu przichily5) Syriam, vmyſly,6) aby dobyl y Judeam. I zdwyze ſye do gerufalema w ſobotu wieda, ze zyde w ſobotu na ſobye?) odyenye nemagy, tyem vmylem, iako by chtiel obietowaty. I wgiede 5 tam, ano mu yzadny nebrany.8) A proto podle Jozefa Onidius Sabarchaid nazwal zydy pomyewaczky,9) neb fu ony pro ſbitecznu ſweho zakona pichu trpieli fu tyezke panowanye. Neb Ptolomeus z Judea a z Garyzym pogiem wieznye wraty9a) fie do egipta. y proda ge kupczom, a tudy biechu rozpraffeny a roztrhany po narodyech roz 1255a 2] lycznych. A proto [Skutk. 2.) 10 w ſkutcziech apofîtolſkich czte fie, ze fu ſyel0) byly zydel0a) ſebraly do Jerufalema ze wſſech narodow, czo gich geft pod nebem. Po yadu12) biſku- powy byl ſyn geho Onyas, a po nyem byl ſyn geho Symon ſprawedlywy, a po nyem byl bratr geho Eleazar. Incidencia.13) Inc. 15 Toho czaîfa14) Apius claudius cecus15) w rzymye fyel6) ftkwyel, a ten vwedl wody claudias, a czieftu apiam podlazil. Theofraftus phylozofus, tocziff17) mylomudrziecz, iako kwetl. Ten, iakoz prawy Cycero, wzal gmeno promlvwenye18) o bozſtwy. Ptagicze fie na plat w rzymye nalezechu dwie Stie Tyficzow a fedmdefat myefsczian, rymem19) a benewenty vſtawyly 20 fu rzymene. 1) K. Š. Ptolomeowi. 2) K. focher rzieczenem; Š. (přid.) tak to znamenay. 3) K. kralowa. 4) K. focher. 5) Š. przichilil. 6) Š. vmyflil. 7) K. w ſobotu na ſobie zide. 8) Š. nebranil. 3) K. pomietaczky. 9a) K. y wrati. 10) sch. v Š. 11) K. Š. žide byli. 12) K. Jado. 13) K. Š. Napadowe. 14) K. Š. czafu. 15) K. flepy. 16) sch. v K. 17) ta dvě sl. sch. v K. 18) K. pro nemluwenie. 19) K. rzimen. 36*
Strana 564
564 Machabeor4 p'mo. Kap. VII.] O Ptholomeol) fyladelfo.2) PO ptholomeowy Sother2a) kralowal w egiptye Ptolomeus fyla- delfus. to byl ſnazny a zadoſtywy knyh, Ten poruczy2b) demetrio ſwu kny- harzy,3) toczyfí komoru,4) w nyezto myel knyhy. A kdyz ho otaza, kolyko geſt knyh,5) wecze: dwadcziety tyficz geft knyh; a po chwyly by gich padefat tyfyczow. a powiedyechu gemu, ze v zydow gſu knyhy zakona, boziemys) vſty ſkladane a geho prîtem?) Pſane. za8) ty welmy a po tiech9) poczie ftaty, aby w rzieczſku rziecz byly przielozeny a w taynych kra- lowich pokogich10) byly chowany ; [255b 1] Neb to biefſe zakon bozy, gefſto mylomudrczi nazywagy gey zena, toczyfí zywot,11) neb zywy toho ne- uczyny.12) Jowem nazywagy pro vkazanye zakona ſwatoſty.* A wecze, ze to nemozz bity przielozeno gedno od tiech, gefſto ſye bohu zywemu modle. Neb theopompusi3) s gynymy wydopyſy chtieffe przielozity,11) y vpade w neſmyſl za trzidczety dny, a Theotiftus pro tuz wiecz oflnu. A kdyz ſie pokachu toho, tehdy biechu vzdraweny. I porady kraly, aby pſal biſkupowy zydowſkemu, aby zydy, gefſto ſu doſpiely 15 iazykem zydowſkym a rzieczſkym, k nyemu f15) bozym zakonem poſlal, gefſto by to16) mohly dobrzie vczynyty a mudrziel7) wylozity. A to vmyſly poſlaty, aby obdrzal,18) dary a lyſti. A biefſe tu Ariftarcus, a ten dawneho czaſfa19) zelel zydowſke praczie a chudoby, kdyz vſlyfſe, ze kral zada zidowſkeho poſluzenye, wecze: czoz zadafi, takto obdrzyf: tolyk zydow 20 w twem kralowſtwy ſluzie, geſſto ſu prodany w ſluzbu. wyplat gie, a nycz gym wdyecznyegie nebude,20) toczyff biſkupu zydowfkemu. anyz mny,21) bích ya byl gym22) przywuzny23) pro tuto rziecz, Ale [255b 2] wiem, ze ty to mozefſ vczynyty, a tu ſtworzitele wſſech wieczy pocztyff. I wyplaty kral ſto a dwadcziety tyſyczow zydow, a daw za nye ſto a dwadczeti lyber 25 ſtrziebra. A24) kdyz25) wecze kral: to geſt welyka wiecz, welyka zagiſte geft, ale kraly fîtyedremu nenye welyka. Tehdy kral kaza platy Eleazaro26) takto: twoy lyd, geſîto byl27) v nas, ten ſem28) wyſwobodyl nadyegie fie, by to bylo bohu29) wdieczno; z tiech nyektere ſem rytyerzſtwy przikazal, a nyektere, gichz ſem30) wieru poznal, w ſwem palaczy ſem poſtawyl. 30 a zakon waſí vmyſlyl ſem mezy mymy31) knyhamy polozity. A proto vczynyfí dobrzie, kdyz my pofíleff muzie ſtarffie, geffto by mohly bez- pecznye wykladanie zakona nam oſtawity.32) A nynyet ſem poſlal ſto lyber,33) aby czynyl obiety, a padefat lyber zlatta kalychom33a) a k nadoby obietowanye,34) aby35) vczynyl, a kamenye draheho bez czyfíla k zadoſty 35 rziemeflnykowemu.36) A ty nam wzkaz,37) czo z toho chczef vczynyty, abichme to mylegie38) przigiely, kdyz ſwu woly ochotnye wzkazeff. Tehdy Eleazarus k nyemu poſla39) to, czo ge zadal, takto otepſa:40) k wylozeny zakona, gehoz zadafí, poſlalt ſem muzie ftarfſye, z kazdeho pokolenye ffeft, gefîtot zakon nefu. a twa myloft a fflechetnoft41) k nam 40 ge bezpecznye poſſle. Tot ſu tiech fedmdefat [256a 11 wicladaczow, neb dwanaſtkrat ſedm42) czyny dwa a fedmdefat. a ty, acz kolywiek43) bylo 5 10
564 Machabeor4 p'mo. Kap. VII.] O Ptholomeol) fyladelfo.2) PO ptholomeowy Sother2a) kralowal w egiptye Ptolomeus fyla- delfus. to byl ſnazny a zadoſtywy knyh, Ten poruczy2b) demetrio ſwu kny- harzy,3) toczyfí komoru,4) w nyezto myel knyhy. A kdyz ho otaza, kolyko geſt knyh,5) wecze: dwadcziety tyficz geft knyh; a po chwyly by gich padefat tyfyczow. a powiedyechu gemu, ze v zydow gſu knyhy zakona, boziemys) vſty ſkladane a geho prîtem?) Pſane. za8) ty welmy a po tiech9) poczie ftaty, aby w rzieczſku rziecz byly przielozeny a w taynych kra- lowich pokogich10) byly chowany ; [255b 1] Neb to biefſe zakon bozy, gefſto mylomudrczi nazywagy gey zena, toczyfí zywot,11) neb zywy toho ne- uczyny.12) Jowem nazywagy pro vkazanye zakona ſwatoſty.* A wecze, ze to nemozz bity przielozeno gedno od tiech, gefſto ſye bohu zywemu modle. Neb theopompusi3) s gynymy wydopyſy chtieffe przielozity,11) y vpade w neſmyſl za trzidczety dny, a Theotiftus pro tuz wiecz oflnu. A kdyz ſie pokachu toho, tehdy biechu vzdraweny. I porady kraly, aby pſal biſkupowy zydowſkemu, aby zydy, gefſto ſu doſpiely 15 iazykem zydowſkym a rzieczſkym, k nyemu f15) bozym zakonem poſlal, gefſto by to16) mohly dobrzie vczynyty a mudrziel7) wylozity. A to vmyſly poſlaty, aby obdrzal,18) dary a lyſti. A biefſe tu Ariftarcus, a ten dawneho czaſfa19) zelel zydowſke praczie a chudoby, kdyz vſlyfſe, ze kral zada zidowſkeho poſluzenye, wecze: czoz zadafi, takto obdrzyf: tolyk zydow 20 w twem kralowſtwy ſluzie, geſſto ſu prodany w ſluzbu. wyplat gie, a nycz gym wdyecznyegie nebude,20) toczyff biſkupu zydowfkemu. anyz mny,21) bích ya byl gym22) przywuzny23) pro tuto rziecz, Ale [255b 2] wiem, ze ty to mozefſ vczynyty, a tu ſtworzitele wſſech wieczy pocztyff. I wyplaty kral ſto a dwadcziety tyſyczow zydow, a daw za nye ſto a dwadczeti lyber 25 ſtrziebra. A24) kdyz25) wecze kral: to geſt welyka wiecz, welyka zagiſte geft, ale kraly fîtyedremu nenye welyka. Tehdy kral kaza platy Eleazaro26) takto: twoy lyd, geſîto byl27) v nas, ten ſem28) wyſwobodyl nadyegie fie, by to bylo bohu29) wdieczno; z tiech nyektere ſem rytyerzſtwy przikazal, a nyektere, gichz ſem30) wieru poznal, w ſwem palaczy ſem poſtawyl. 30 a zakon waſí vmyſlyl ſem mezy mymy31) knyhamy polozity. A proto vczynyfí dobrzie, kdyz my pofíleff muzie ſtarffie, geffto by mohly bez- pecznye wykladanie zakona nam oſtawity.32) A nynyet ſem poſlal ſto lyber,33) aby czynyl obiety, a padefat lyber zlatta kalychom33a) a k nadoby obietowanye,34) aby35) vczynyl, a kamenye draheho bez czyfíla k zadoſty 35 rziemeflnykowemu.36) A ty nam wzkaz,37) czo z toho chczef vczynyty, abichme to mylegie38) przigiely, kdyz ſwu woly ochotnye wzkazeff. Tehdy Eleazarus k nyemu poſla39) to, czo ge zadal, takto otepſa:40) k wylozeny zakona, gehoz zadafí, poſlalt ſem muzie ftarfſye, z kazdeho pokolenye ffeft, gefîtot zakon nefu. a twa myloft a fflechetnoft41) k nam 40 ge bezpecznye poſſle. Tot ſu tiech fedmdefat [256a 11 wicladaczow, neb dwanaſtkrat ſedm42) czyny dwa a fedmdefat. a ty, acz kolywiek43) bylo 5 10
Strana 565
Machabeor4 p'mo. 365 gich dwa a ſedmdeſat, wſſak obicziegem ſwateho pyſma rziekame gedno fedmdefat, neb kdyz male czyfílo nad fůmu zbywa, czaſtokrat toho za- 45 mlczigie.41) A kdyzz przigidu45) k kraly, bichu przyyaty dobrotywie, awſſak nepuſtichu gich przied krale az do pateho dne. neb cziakachu46) czaffa47) podobneho pro mnohe pocztyenye gich. neb toho dne naſtawaſſe ſlawnoſt wytyezſka48) pro gedno wytyezftwie, gefíto geho wietffy toho dne19) myely ſu. a proto przigie50) ge, neb geſt vmyſlyl ge pocztyty prziede wſſemy 50 knyezaty. A po przigiety byly gfu dwanaíte dny f kralem, a ptal ſye na nych toho, czo mu gie bylo w ſrdczy geho, a zwlafſczie o dwem, o boziem poznany a o wladany kralowſtwie. A kdyz geho51) nauczichu o zpoſobeny kralowſtwie, Pak plnyegie52) hadachu ſie o ſluzbie a o modlytbie gedno53) boha, a ze w tom ftworzieny geſt buoh.** A proto kdez kolywiek54) fie55) przyhody o ſwatey56) Trogiczy, aneb mlcziecz fu mynuly, aneb przikladem prziebichly, aby nebyly wydyeny, by wydaly, aby trzye bohowe byly cztieny. A takez o wtyelowany57) flowa czynye [256a 2] chu, iako w Iſaya.58) ten kdyz byefſe rziekl, ze ſie ma dyetye narodyty, prziczyny geho ffeft gmen: prziedywny, fylny etc. 60 A tiech gedno gmeno geft59) boh, za tiech fſeſt gmen przienefly60) fue1): welyke rady andyel. Tehdy ſu vkazaly kraly kotucz, gefſto fu62) byly IIs. 9.) przyneſly s ſebu. I nemoziefſe63) ſye kral nadywity tenkoſty lyftow a ſpo- geny, geffto by oczyma nemohl znamenaty, acz kolywiek61) flow a zlata w ftwofty lyftow tak welmy czitedlnie fie vkazowachu. I vwedu65) gie66) 65 w dom kralow tagemny, gefîto bieffe k rozmyfſleny plnych67) wieczy, y dachu kazdemu z nych komorku, a czoz67a) fie gym wydyelo navlepſſieho a pokoy k wykladany przigiechu. A tak na vſwitye k pozdraweny kraly dobrého a dluheho67b) zdrawic wichaziechu.*** A tehdy vmywachu ſye w morzy podle oczyfſczienye zydowſkého, a potom az do dewate hodyny zakon pprziekladachu. Potom gdiechu gieft a88) otpoczywachu; a tak ſkonachu dyelo w fedmdefaty a we dwu dny. [256b 1] A nyekterzy prawie, ze w tu dobu nycz gyného neprzielozily69) gfu, gedno patery knyhy moyziefſowy. A potom nyekterzy z nych, wratywfſe ſye k kraly, y przielozyly pfalmy70) a proroky. Prawi Auguſtyn f.71) ze ſie ge to dywníe ſtalo, ze gednoſtayne wykladanye bez protywnofty geſt nalezeno. Neb to nemohlo bity bez dywu, by w tolyko dnech wylozily zakon, pfalmy�2) a proroky.**** wſſak Jeronym prawy, ze wykladanye ſfeſty dnow w ſobotu ſno- fiechu,73) a ze wſſech aby gedna byla, zpoſobowachu rziecz. A prawy: anyz to dywno geſt, Neb74) Eſdras ten zakon byl geſt ſkrzie ducha 80 ſwateho oprawyl, Potom pak ſtarym pyſmem, gefíto bylo v Samari- tanow, oprawil. dokonaw dyelo, Demetrius ſwola ty wîfeczky zydy, gefſto byly nad knyhamy, y75) ty zydy,76) gefîto fu byly w allexandrzy,77 a z krage naydoſpieleiffie. y by78) czteno przied nymy to wykladanye a by78) ot nych79) pochwaleno, a potom przied krale neſeno a przied nym 85 obnoweno. A kdyz ty wykladaczy proſyechu v79a) krale, aby dal mocz tomu wykladany, zda by potom tak czyſtie oprawyly, aby to, czoz geft 55 70 75
Machabeor4 p'mo. 365 gich dwa a ſedmdeſat, wſſak obicziegem ſwateho pyſma rziekame gedno fedmdefat, neb kdyz male czyfílo nad fůmu zbywa, czaſtokrat toho za- 45 mlczigie.41) A kdyzz przigidu45) k kraly, bichu przyyaty dobrotywie, awſſak nepuſtichu gich przied krale az do pateho dne. neb cziakachu46) czaffa47) podobneho pro mnohe pocztyenye gich. neb toho dne naſtawaſſe ſlawnoſt wytyezſka48) pro gedno wytyezftwie, gefíto geho wietffy toho dne19) myely ſu. a proto przigie50) ge, neb geſt vmyſlyl ge pocztyty prziede wſſemy 50 knyezaty. A po przigiety byly gfu dwanaíte dny f kralem, a ptal ſye na nych toho, czo mu gie bylo w ſrdczy geho, a zwlafſczie o dwem, o boziem poznany a o wladany kralowſtwie. A kdyz geho51) nauczichu o zpoſobeny kralowſtwie, Pak plnyegie52) hadachu ſie o ſluzbie a o modlytbie gedno53) boha, a ze w tom ftworzieny geſt buoh.** A proto kdez kolywiek54) fie55) przyhody o ſwatey56) Trogiczy, aneb mlcziecz fu mynuly, aneb przikladem prziebichly, aby nebyly wydyeny, by wydaly, aby trzye bohowe byly cztieny. A takez o wtyelowany57) flowa czynye [256a 2] chu, iako w Iſaya.58) ten kdyz byefſe rziekl, ze ſie ma dyetye narodyty, prziczyny geho ffeft gmen: prziedywny, fylny etc. 60 A tiech gedno gmeno geft59) boh, za tiech fſeſt gmen przienefly60) fue1): welyke rady andyel. Tehdy ſu vkazaly kraly kotucz, gefſto fu62) byly IIs. 9.) przyneſly s ſebu. I nemoziefſe63) ſye kral nadywity tenkoſty lyftow a ſpo- geny, geffto by oczyma nemohl znamenaty, acz kolywiek61) flow a zlata w ftwofty lyftow tak welmy czitedlnie fie vkazowachu. I vwedu65) gie66) 65 w dom kralow tagemny, gefîto bieffe k rozmyfſleny plnych67) wieczy, y dachu kazdemu z nych komorku, a czoz67a) fie gym wydyelo navlepſſieho a pokoy k wykladany przigiechu. A tak na vſwitye k pozdraweny kraly dobrého a dluheho67b) zdrawic wichaziechu.*** A tehdy vmywachu ſye w morzy podle oczyfſczienye zydowſkého, a potom az do dewate hodyny zakon pprziekladachu. Potom gdiechu gieft a88) otpoczywachu; a tak ſkonachu dyelo w fedmdefaty a we dwu dny. [256b 1] A nyekterzy prawie, ze w tu dobu nycz gyného neprzielozily69) gfu, gedno patery knyhy moyziefſowy. A potom nyekterzy z nych, wratywfſe ſye k kraly, y przielozyly pfalmy70) a proroky. Prawi Auguſtyn f.71) ze ſie ge to dywníe ſtalo, ze gednoſtayne wykladanye bez protywnofty geſt nalezeno. Neb to nemohlo bity bez dywu, by w tolyko dnech wylozily zakon, pfalmy�2) a proroky.**** wſſak Jeronym prawy, ze wykladanye ſfeſty dnow w ſobotu ſno- fiechu,73) a ze wſſech aby gedna byla, zpoſobowachu rziecz. A prawy: anyz to dywno geſt, Neb74) Eſdras ten zakon byl geſt ſkrzie ducha 80 ſwateho oprawyl, Potom pak ſtarym pyſmem, gefíto bylo v Samari- tanow, oprawil. dokonaw dyelo, Demetrius ſwola ty wîfeczky zydy, gefſto byly nad knyhamy, y75) ty zydy,76) gefîto fu byly w allexandrzy,77 a z krage naydoſpieleiffie. y by78) czteno przied nymy to wykladanye a by78) ot nych79) pochwaleno, a potom przied krale neſeno a przied nym 85 obnoweno. A kdyz ty wykladaczy proſyechu v79a) krale, aby dal mocz tomu wykladany, zda by potom tak czyſtie oprawyly, aby to, czoz geft 55 70 75
Strana 566
566 Machabeor4 p'mo. gednu ſuzeno, nemohlo byty po 1256b 2] tom zawrzeno. I poſla gie zafie pocztywie80) s dary. a Eleazarowy zwlaffczie poſla81) dary.***** a do chramu take poſla82) kromye nadobie ftuol zlatty s drahym kamenym nezaplacziegiczym okraffleny, tlufty na puol lokte, wſſak dyelo przie- 90 mahaſſe zlatto. * Neb acz kolywiek82a) lyd neuczieny mnohym bohô ſye modle,83) wſſak mylomudrczi wierziechu a prawiechu, ze geft gedynky naywyſſy wſſech wieczy otecz.81) ** Toczyfſ pro to nauczienye, gefſto naywiecz na dwu kuſu ſtogy.85) 95 *** To czynye y dnes rzieczy,86) ze rano wîtanucz obratye fie k86a) kra- lowey87) ſyeny, zadagicz mu policronítudínem, toczyff8) mnoho czaſfu zywota dluheho, Jako my w ſlawních dnech za ſwa knyezata proſyme.89) **** Neb po ty po wſſe dny newydaly89a) ſu ſebe, iakoz prawy auguſty, neb on chwaly gich wikladaníe.89b) ***** ktere ſu to dary byly, Jozephus wyprawugie. 100 Incidencia.90) [Kap. VIII.] To geft byl geden dyw z ſedmy dywow na ſwietie, iakoz prawy plynyus. Neb wnye bieſſe wiezze wyſoka na brziezie,91) magicz w ſobie ohen w noczy pro plawczie. a nebylo92) poſtawena na twrdem zakladu, 105 nez na pieſku na ſtklennych bykach. a to bylo dywne, ze krzichky zaklad tak tyezkoft welyku mohl93) ſnefty, a ty bykowe tak ſu byly welyczy, ze gednoho ramene pobocznyeho nemohl by ztahna rucze obie zaſtrzieczy. ale94) drziewe fu byly95) malytczy6) myedyeny vczynyeny za Saturna neb pico neb kano, a magicz ſrp neb pſa neb nyetczo takoweho97) wtyfſczie- 110 neho. Toho czaffa28) Sotratus99) vſtawy chram w allexandrzy,100) a Aratus yako ktwieſſe. a penyez ſtrziebrny prwy by101) w myeftie obrazen. A rzy- mane102) karthagynenſke nalodnym bogem prziemozechu, Conffela metalla zahnawfſe. Po phyladelfu kralowa103) bratr geho pto [257a 1] lomeus euergetes, tak rzieczieny ot egipſkich, iako by rziekl: zaſie przywedeny;101) neb kdyz byl poplenyl Syryam a Cylyciam a dyel aſye, mezy korzifty gynu bez poczta, czo ge byl wzal, take gich bohy, gefſto Cambiſes byl do perſy105) przynefl, ty wſſeczky on zaſye przywede. zydowſky byſkup Onyas. ſpra- 120 wedlyweho Symeona ſyn, po nyemzto byl Symon, 105a) ſyn geho, za nyehozto Jefus, fyn Syrach, knyhy fapiencie, toczyff106) mudrofty, gymzto eccle- fiafticus diegy, flozyl. A tiem rziekowe panareton rzickagy. wzmyenyl fye107) w nych o tom1os) gyftem Symonu 109) A kdyz Onyas nechtie dany daty Euergetowy pro lakomftwie, iakoz prawy Jozefus, a ſwiedczy, byl1o) byl inhonorius, toczyf nepoczieftny, a przypudy111) krale w hnyew. I po- flachu zyde kraly112) proty woly Onye.113) Jozefus, muz fſlechetny, fyn thobie a Onye feftri syn, ten myel ſyna hyrcana; kdyz byl gefftye dye- 115 125
566 Machabeor4 p'mo. gednu ſuzeno, nemohlo byty po 1256b 2] tom zawrzeno. I poſla gie zafie pocztywie80) s dary. a Eleazarowy zwlaffczie poſla81) dary.***** a do chramu take poſla82) kromye nadobie ftuol zlatty s drahym kamenym nezaplacziegiczym okraffleny, tlufty na puol lokte, wſſak dyelo przie- 90 mahaſſe zlatto. * Neb acz kolywiek82a) lyd neuczieny mnohym bohô ſye modle,83) wſſak mylomudrczi wierziechu a prawiechu, ze geft gedynky naywyſſy wſſech wieczy otecz.81) ** Toczyfſ pro to nauczienye, gefſto naywiecz na dwu kuſu ſtogy.85) 95 *** To czynye y dnes rzieczy,86) ze rano wîtanucz obratye fie k86a) kra- lowey87) ſyeny, zadagicz mu policronítudínem, toczyff8) mnoho czaſfu zywota dluheho, Jako my w ſlawních dnech za ſwa knyezata proſyme.89) **** Neb po ty po wſſe dny newydaly89a) ſu ſebe, iakoz prawy auguſty, neb on chwaly gich wikladaníe.89b) ***** ktere ſu to dary byly, Jozephus wyprawugie. 100 Incidencia.90) [Kap. VIII.] To geft byl geden dyw z ſedmy dywow na ſwietie, iakoz prawy plynyus. Neb wnye bieſſe wiezze wyſoka na brziezie,91) magicz w ſobie ohen w noczy pro plawczie. a nebylo92) poſtawena na twrdem zakladu, 105 nez na pieſku na ſtklennych bykach. a to bylo dywne, ze krzichky zaklad tak tyezkoft welyku mohl93) ſnefty, a ty bykowe tak ſu byly welyczy, ze gednoho ramene pobocznyeho nemohl by ztahna rucze obie zaſtrzieczy. ale94) drziewe fu byly95) malytczy6) myedyeny vczynyeny za Saturna neb pico neb kano, a magicz ſrp neb pſa neb nyetczo takoweho97) wtyfſczie- 110 neho. Toho czaffa28) Sotratus99) vſtawy chram w allexandrzy,100) a Aratus yako ktwieſſe. a penyez ſtrziebrny prwy by101) w myeftie obrazen. A rzy- mane102) karthagynenſke nalodnym bogem prziemozechu, Conffela metalla zahnawfſe. Po phyladelfu kralowa103) bratr geho pto [257a 1] lomeus euergetes, tak rzieczieny ot egipſkich, iako by rziekl: zaſie przywedeny;101) neb kdyz byl poplenyl Syryam a Cylyciam a dyel aſye, mezy korzifty gynu bez poczta, czo ge byl wzal, take gich bohy, gefſto Cambiſes byl do perſy105) przynefl, ty wſſeczky on zaſye przywede. zydowſky byſkup Onyas. ſpra- 120 wedlyweho Symeona ſyn, po nyemzto byl Symon, 105a) ſyn geho, za nyehozto Jefus, fyn Syrach, knyhy fapiencie, toczyff106) mudrofty, gymzto eccle- fiafticus diegy, flozyl. A tiem rziekowe panareton rzickagy. wzmyenyl fye107) w nych o tom1os) gyftem Symonu 109) A kdyz Onyas nechtie dany daty Euergetowy pro lakomftwie, iakoz prawy Jozefus, a ſwiedczy, byl1o) byl inhonorius, toczyf nepoczieftny, a przypudy111) krale w hnyew. I po- flachu zyde kraly112) proty woly Onye.113) Jozefus, muz fſlechetny, fyn thobie a Onye feftri syn, ten myel ſyna hyrcana; kdyz byl gefftye dye- 115 125
Strana 567
Machabeor4 p'mo. 567 tietem, otecz geho poznal14) mudroft geho, a dal15) gemu trzy ſta ghol16) 130 wolow bez rziemenow,117) toczyff bez ghol1s) a rzka: Synu myly, mam zemye mnoho oraty y tuto y onde. ay, to wolow a lydy dofty, gdy a orz ; ale rziemeny119) a gha zadrzie v ſebe. A kdyz przigidu120) k zemy,121) weczechu oraczy dyetiety:122) oraty nemozem, neb rzieme [257a 2] now k ghowy123) nemamy,121) abychme woly ſpogyly. A on pomyflyw wecze: muffyme125) 135 my woly giefty, a proto bite woly, a giezme126) maſſo, a z kozzy rziemenow nadyelame. a na tom ſie mudroſt toho dyetete vkaza, neb ten netolyko myr naprawy, ale by1262) ot krale oteſlan wywodu127) Iudee a przilezigi- czych128) krayow. Incidencia.129) 140 Toho czaffa130) Ennius tharentinus ot kathona vrziednyka radczie byloa) do rzyma poſlan, ſkrownu ztrawu131) a f giedynku dyewku,132) geſſto mu fluzyla. a rzymene zbichu bezmale133) cztyrzidcziety tyfyczow vroda wlaſkeho, toczyff131) wlachow. Colofus welyky trziefienym zemye pade. Toho czaſfa135) Socha na myeſtie byla tak welmy wyſoka, ze hlawy 145 gegie nemohl ffypu136) doftrzielity, a hlawa tak hruba byla, ze trzidczety choros tyech myer mohla w fie wziety. A choros ta myera ma w ſobie fto137) a dwadcziety modios. a wnytrz byla tak banyata,138) ze by czlowiek mohl wſtupity az na wrch. 1) K. Š. Ptolomeowi. 2) K. (dod.) rzeczenem; Š. (přid.) takto kralowal. 2a) K. Socher. 2b) Š. poruczil. 3) K. demetriowi ſwu librarzi. 4) K. komory. 5) K. miel knih. 6) K. božie°. 7) K. príty. 3) K. o. 2) ta tři sl. sch. v K. 10) K. knihach; násl. sl. sch. 11) K. my- lomudrczy latinie naziwagi ziwot. 12) K. nauczenie. 13) K. theoponpus. 14) K. wylo- ziti. 15) K. z. 1b) sch. v K. 17) ta tři sl. sch. v K. 18) K. obdrziel. 19) K. Š. czafu. 20) K. wdieczniegi bude. 21) K. mňe. 22) K. gim byl. 23) K. Š. przibuzny. 24) K. y. 25) sch. v K. 26) K. Eleazaru.; Š. Eleazarowi. 27) K. ge byl. 28) K. fie. 29) K. bohu waffemu. 30) K. gfem gich. 31) K. nymi (!). 32) K. vítawiti. 33) K. liber ftrziebra. 31a) Š. k kalichom. 33) K. k obietowani. 35) za tím přetrž. vm. 36) K. rziemeſlnikow.37) K. roz- kaz. 38) K. mile. 39) K. odeſlaa; Š. poſlal. 40) Š. otepfal; K. odepfal. 41) K. ſprawedlnoft. 42) K. ffeft. 43) K. acz kolwiek. 44) K. Š. zamlczuge. 45) K. przigidechu; Š. przigdu. 46) K. czekachu. 47) K. Š. czafu. 48) Š. rytierzíka. 49) ta dvě sl. sch. v K. 50) K. przyyal. 51) K. ho. 52) K. tak pilniege. 53) K. Š. gednoho. 54) K. kolwiek. 55) K. ſe czo. 56) Š. ſwate. 57) K. wtielenie. 58) K. Š. w yfayaffowi. 59) K. gt gmeno. 60) Š. przineſli. 61) sch. v K. 62) sch. v K. 63) K. nemuozie. 64) K. acz koli. 65) K. wedu. 66) K. ge pak. 67) K. pilnych. 67a) K. czo. 67b) K. dluheho a dobreho. 68) K. a odtud. 69) K. ne- przilozili. 70) K. zalmy. 71) Š. Swaty; K. Auguftinus. 72) K. zalmy. 73) K. Š. fnofiechu. 74) K. by neb. 75) sch. v K. 75) K. zide. 77) K. w Allexandrij. 78) Š. bylo. 79) ta tři sl. sch. v K. 79a) sch. v K. 80) Š. pocztiwie zaſe. 81) Š. poflal; v K. sch. 82) Š. po- flal; K. pofla zwlafſtie. 82a) K. kolwiek. 83) K. modli. 84) K. otecz buoh. 85) ta pozn. v K. sch. 86) K. rzekowe. 86a) K. w. 87) Š. kralowe; K. kralowie. 88) ta dvě sl. sch. v K. 83) K. pfimy. 89a) K. newiedieli (!). 89b) K. (dod.) rowe. 90) sch. v K.; v Š. In- cidencia tocziz Napadowe. 91) K. welmi wyfoka na brziehu. 32) (!) K. Š. nebyla. 93) K. miel. 94) K. a tak. 95) K. byli gfu. 25) K. malitífi. 97) K. takeho. 38) K. Š. czafu. 99) K. Š. Socrates. 100) K. w Allexandrij. 101) Š. byl. 102) Š. Rziemenee. 103) K. Š. kra- lowal. 101) K. prziwedli. 105) K. do Perfij byl. 105a) K. ſymeon. 106) ta dvě sl. sch. v K.
Machabeor4 p'mo. 567 tietem, otecz geho poznal14) mudroft geho, a dal15) gemu trzy ſta ghol16) 130 wolow bez rziemenow,117) toczyff bez ghol1s) a rzka: Synu myly, mam zemye mnoho oraty y tuto y onde. ay, to wolow a lydy dofty, gdy a orz ; ale rziemeny119) a gha zadrzie v ſebe. A kdyz przigidu120) k zemy,121) weczechu oraczy dyetiety:122) oraty nemozem, neb rzieme [257a 2] now k ghowy123) nemamy,121) abychme woly ſpogyly. A on pomyflyw wecze: muffyme125) 135 my woly giefty, a proto bite woly, a giezme126) maſſo, a z kozzy rziemenow nadyelame. a na tom ſie mudroſt toho dyetete vkaza, neb ten netolyko myr naprawy, ale by1262) ot krale oteſlan wywodu127) Iudee a przilezigi- czych128) krayow. Incidencia.129) 140 Toho czaffa130) Ennius tharentinus ot kathona vrziednyka radczie byloa) do rzyma poſlan, ſkrownu ztrawu131) a f giedynku dyewku,132) geſſto mu fluzyla. a rzymene zbichu bezmale133) cztyrzidcziety tyfyczow vroda wlaſkeho, toczyff131) wlachow. Colofus welyky trziefienym zemye pade. Toho czaſfa135) Socha na myeſtie byla tak welmy wyſoka, ze hlawy 145 gegie nemohl ffypu136) doftrzielity, a hlawa tak hruba byla, ze trzidczety choros tyech myer mohla w fie wziety. A choros ta myera ma w ſobie fto137) a dwadcziety modios. a wnytrz byla tak banyata,138) ze by czlowiek mohl wſtupity az na wrch. 1) K. Š. Ptolomeowi. 2) K. (dod.) rzeczenem; Š. (přid.) takto kralowal. 2a) K. Socher. 2b) Š. poruczil. 3) K. demetriowi ſwu librarzi. 4) K. komory. 5) K. miel knih. 6) K. božie°. 7) K. príty. 3) K. o. 2) ta tři sl. sch. v K. 10) K. knihach; násl. sl. sch. 11) K. my- lomudrczy latinie naziwagi ziwot. 12) K. nauczenie. 13) K. theoponpus. 14) K. wylo- ziti. 15) K. z. 1b) sch. v K. 17) ta tři sl. sch. v K. 18) K. obdrziel. 19) K. Š. czafu. 20) K. wdieczniegi bude. 21) K. mňe. 22) K. gim byl. 23) K. Š. przibuzny. 24) K. y. 25) sch. v K. 26) K. Eleazaru.; Š. Eleazarowi. 27) K. ge byl. 28) K. fie. 29) K. bohu waffemu. 30) K. gfem gich. 31) K. nymi (!). 32) K. vítawiti. 33) K. liber ftrziebra. 31a) Š. k kalichom. 33) K. k obietowani. 35) za tím přetrž. vm. 36) K. rziemeſlnikow.37) K. roz- kaz. 38) K. mile. 39) K. odeſlaa; Š. poſlal. 40) Š. otepfal; K. odepfal. 41) K. ſprawedlnoft. 42) K. ffeft. 43) K. acz kolwiek. 44) K. Š. zamlczuge. 45) K. przigidechu; Š. przigdu. 46) K. czekachu. 47) K. Š. czafu. 48) Š. rytierzíka. 49) ta dvě sl. sch. v K. 50) K. przyyal. 51) K. ho. 52) K. tak pilniege. 53) K. Š. gednoho. 54) K. kolwiek. 55) K. ſe czo. 56) Š. ſwate. 57) K. wtielenie. 58) K. Š. w yfayaffowi. 59) K. gt gmeno. 60) Š. przineſli. 61) sch. v K. 62) sch. v K. 63) K. nemuozie. 64) K. acz koli. 65) K. wedu. 66) K. ge pak. 67) K. pilnych. 67a) K. czo. 67b) K. dluheho a dobreho. 68) K. a odtud. 69) K. ne- przilozili. 70) K. zalmy. 71) Š. Swaty; K. Auguftinus. 72) K. zalmy. 73) K. Š. fnofiechu. 74) K. by neb. 75) sch. v K. 75) K. zide. 77) K. w Allexandrij. 78) Š. bylo. 79) ta tři sl. sch. v K. 79a) sch. v K. 80) Š. pocztiwie zaſe. 81) Š. poflal; v K. sch. 82) Š. po- flal; K. pofla zwlafſtie. 82a) K. kolwiek. 83) K. modli. 84) K. otecz buoh. 85) ta pozn. v K. sch. 86) K. rzekowe. 86a) K. w. 87) Š. kralowe; K. kralowie. 88) ta dvě sl. sch. v K. 83) K. pfimy. 89a) K. newiedieli (!). 89b) K. (dod.) rowe. 90) sch. v K.; v Š. In- cidencia tocziz Napadowe. 91) K. welmi wyfoka na brziehu. 32) (!) K. Š. nebyla. 93) K. miel. 94) K. a tak. 95) K. byli gfu. 25) K. malitífi. 97) K. takeho. 38) K. Š. czafu. 99) K. Š. Socrates. 100) K. w Allexandrij. 101) Š. byl. 102) Š. Rziemenee. 103) K. Š. kra- lowal. 101) K. prziwedli. 105) K. do Perfij byl. 105a) K. ſymeon. 106) ta dvě sl. sch. v K.
Strana 568
568 Machabeor4 p'mo. 112) 107) K. zmienil gfe. 108) K. o tem. 103) K. Sfymonu. 110) sch. v Š; K. ze. 111) K. y przipudie. K. k krali. 113) Š. Ononíe. 114) K. pozna a znamena. 115) K. dal. 110) K. geho (!). 117) K. rzemene. 118) K. gha. 119) K. Š. rzemenie. 120) K. przigidechu; Š. przigdu. 121) K. k zemi neb k roli. 122) Š. ps. dietie ty (!). 123) K. ke ghu. 124) K. Š. nemame. 125) K. moffime. 126) K. bigte woly a giezte. 126a) Š. byl. 127) vſazen weywodu. 128) Š. przi- leziegiczich; K. przileziczich. 129) v. K. bez náp.; v Š. Napadowe. 130) K. Š. czafu. 131) K. trawu. 132) K. dieweczku. 133) K. Š. bez mala. 131) ta dvě sl. sch. v K. 135) Š. czafu; v K. ta dvě sl. sch. 136) K. z ffipu; Š. ffipem. 137) za tím přetrž. trzidcziety. 138) K. banita. [Kap. IX.] O1) fylapatru.2) [1. Mach. 12.] PO Euergetem3) kralowa4) ſyn geho Ptolomeus philopater, a potom ptolomeus epyfanes, a potom ptolomeus phylometer, gehoz prziemozie5) kral fyrie6) Antyochus welyky a Judeam ſobie podtlaczy. Byſkup zy- dowſky [257b 11 Onyas welyky Symonow, k nyemuzto k uopraweny myru7) — yakoz ge czietl, ze geſts) byl mezy abraham9) a geho wietſſymy, 5 lacedomorum10) kral Arrius poſly ſwe poſla.11) Pak antyochus dany ſedmeho leta a fluh chramowich, gefíto phyladelfus byl12) otpuftyl, otwola13) ot zydow. A ten kdyz blyznye kragyny przielyfſnye obtyezowaſſe, I przi- nefel3a) to na rzymany. I poſlachu k nyemu Scipio nafica a Scypio affri- cana, a ono14) pod przyfahu otwedu ho, aby gym neprziekaziel, otwazachu 10 ot nyeho ſyna geho Seleuca w zakladye. A toho chtie ot nych15) wziety, y da zan menflieho ſyna, atyocha16) epifana, tak17) aby byl zaklad wieczny. Pro to18) antyocha vkrutnoft giede19) Onyas do Egipta k ptolomeowy epyfanu, yakoz geſt20) drziewe powiedyeno. I by zabit w perfidye21) an- tyochus w chramye nanee, tocziff zcziefftye, a w udech rozmetan ot knyezy, 15 a ty22) byly mu flybily lftywie poklady, a f malem byly23) ho24) vwedly, y puſtichu ho w przichod.25) 1) Š. O Ptolomeowi. 2) K. philopatru. 3) Š. Euergetowi; K. Ponergetem. 4) Š. kralol. 5) Š. gehozto przemohl. 6) Š. Syríky. 7) K. k oprawenie mira. 8) K. ge. 3) K. Š. Abrahamem. 10) K. lacendomorum. 11) K. Š. poſlal. 12) K. kral byl. 13) K. odwolaw; Š. otwolal. 13а) v K. oprav. v przeneſe. 14) K. ona. 15) Š. nieho. 16) (!) K. Anthiocha. 17) sch. v K. 18) Š. A proto; K. Pro toho. 19) K. y giede. 20) K. ge. 21) K. w pefidy. 22) K. tu. 23) v K. dvakr. 21) Š. ho byli. 25) K. puſtiechu ho w prziechod. [Kap. X.] O Seleukul) wietſſym. PO welykem antyochu kralowa2) po nyem2) w Syrij ſyn geho wietfſy Seleucus, welmy zly, ale leny; byſkup zydowſky Onyas. A kdyz Onyas1) giede do egipta, ſyn geho ſyede5) zan. Potom bys) ſyn geho Onyas. Za toho po 1257b 2] ſla7) Seleucus poſla Eliodora do geruzalema, aby oblupily obecznu pokladnyczy penyez chramu.* A kdyz wgides) w chram, wyftu- 5 pyfſta dwa mladenczye9) z kryſſe, y zabichu ho, wſſak Jozefus prawy, by
568 Machabeor4 p'mo. 112) 107) K. zmienil gfe. 108) K. o tem. 103) K. Sfymonu. 110) sch. v Š; K. ze. 111) K. y przipudie. K. k krali. 113) Š. Ononíe. 114) K. pozna a znamena. 115) K. dal. 110) K. geho (!). 117) K. rzemene. 118) K. gha. 119) K. Š. rzemenie. 120) K. przigidechu; Š. przigdu. 121) K. k zemi neb k roli. 122) Š. ps. dietie ty (!). 123) K. ke ghu. 124) K. Š. nemame. 125) K. moffime. 126) K. bigte woly a giezte. 126a) Š. byl. 127) vſazen weywodu. 128) Š. przi- leziegiczich; K. przileziczich. 129) v. K. bez náp.; v Š. Napadowe. 130) K. Š. czafu. 131) K. trawu. 132) K. dieweczku. 133) K. Š. bez mala. 131) ta dvě sl. sch. v K. 135) Š. czafu; v K. ta dvě sl. sch. 136) K. z ffipu; Š. ffipem. 137) za tím přetrž. trzidcziety. 138) K. banita. [Kap. IX.] O1) fylapatru.2) [1. Mach. 12.] PO Euergetem3) kralowa4) ſyn geho Ptolomeus philopater, a potom ptolomeus epyfanes, a potom ptolomeus phylometer, gehoz prziemozie5) kral fyrie6) Antyochus welyky a Judeam ſobie podtlaczy. Byſkup zy- dowſky [257b 11 Onyas welyky Symonow, k nyemuzto k uopraweny myru7) — yakoz ge czietl, ze geſts) byl mezy abraham9) a geho wietſſymy, 5 lacedomorum10) kral Arrius poſly ſwe poſla.11) Pak antyochus dany ſedmeho leta a fluh chramowich, gefíto phyladelfus byl12) otpuftyl, otwola13) ot zydow. A ten kdyz blyznye kragyny przielyfſnye obtyezowaſſe, I przi- nefel3a) to na rzymany. I poſlachu k nyemu Scipio nafica a Scypio affri- cana, a ono14) pod przyfahu otwedu ho, aby gym neprziekaziel, otwazachu 10 ot nyeho ſyna geho Seleuca w zakladye. A toho chtie ot nych15) wziety, y da zan menflieho ſyna, atyocha16) epifana, tak17) aby byl zaklad wieczny. Pro to18) antyocha vkrutnoft giede19) Onyas do Egipta k ptolomeowy epyfanu, yakoz geſt20) drziewe powiedyeno. I by zabit w perfidye21) an- tyochus w chramye nanee, tocziff zcziefftye, a w udech rozmetan ot knyezy, 15 a ty22) byly mu flybily lftywie poklady, a f malem byly23) ho24) vwedly, y puſtichu ho w przichod.25) 1) Š. O Ptolomeowi. 2) K. philopatru. 3) Š. Euergetowi; K. Ponergetem. 4) Š. kralol. 5) Š. gehozto przemohl. 6) Š. Syríky. 7) K. k oprawenie mira. 8) K. ge. 3) K. Š. Abrahamem. 10) K. lacendomorum. 11) K. Š. poſlal. 12) K. kral byl. 13) K. odwolaw; Š. otwolal. 13а) v K. oprav. v przeneſe. 14) K. ona. 15) Š. nieho. 16) (!) K. Anthiocha. 17) sch. v K. 18) Š. A proto; K. Pro toho. 19) K. y giede. 20) K. ge. 21) K. w pefidy. 22) K. tu. 23) v K. dvakr. 21) Š. ho byli. 25) K. puſtiechu ho w prziechod. [Kap. X.] O Seleukul) wietſſym. PO welykem antyochu kralowa2) po nyem2) w Syrij ſyn geho wietfſy Seleucus, welmy zly, ale leny; byſkup zydowſky Onyas. A kdyz Onyas1) giede do egipta, ſyn geho ſyede5) zan. Potom bys) ſyn geho Onyas. Za toho po 1257b 2] ſla7) Seleucus poſla Eliodora do geruzalema, aby oblupily obecznu pokladnyczy penyez chramu.* A kdyz wgides) w chram, wyftu- 5 pyfſta dwa mladenczye9) z kryſſe, y zabichu ho, wſſak Jozefus prawy, by
Strana 569
Machabeor4 p'mo. 569 15 to byly andyele w czlowiecziey10) twarzy.11) w druhich knyhach macha- beorum12) fie czte, ze fie vkazal hrozny muz na kony a potlaczyl ho, y by zlaman a nyem, ale nevmrzie,13) a dwa krafína mladenczel4) ffwihachu15) 10 ho. a bogie fie16) Onyas Seleuci, pomodly ſie panu bohu za vmrleho, I wſtal7) a on wratyw fie k kraly wecze: ma-ly pan moy nyektere, gychzto by krwy18) zadal, ty pofíly do geruzalema, at oblupie chram. Toho czaîfa19) Ariftobolus, vrozeny zid, peripateticus, mylomudrziecz, pyfa19a) wykladanie na moyſen ptolomeo filometori.20) * Tu kdez bohatich darowe na uzitek chramu byly pokladany.21) 1) Š. Seleukowi. 2) K. Š. kralowal. 3) ta dvě sl. sch. v K. 4) K. Onya. 5) K. fiediel. 6) Š. byl. 7) Š. poſlal. 8) K. wgiede (e přetrž.). 9) K. mladenczy. 10) Š. czlo- wieczie. 11) K. czlowieczim podobenſtwi. 12) Š. Macheorum (!). 13) K. nevmrziel. 14) K. mladenczi. 15) K. Š. zdwihachu. 16) za tím přetrž. s. 17) Š. wítal. 18) Š. krwe. 19) K. Š. czafu. 193) K. pfal. 20) K. mylomudrziech pſal na nayzieffowi knihy wykla- danie ptolomeowi philometery. 21) K. pokladali. [2. Mach. 3.) O1) Antyochu Epyfanu.2) Kap. XI.] Slyffaw Antyochus Epyfanes, geffto byeffe w rzymye w zakladye za otczie, ze vmrziel, a wieda bratrowu lenoft, nadyege fie2a) kralowſtwy Syrie, I wygide taynye z rzyma, a wratyw ſye do Syrie, vkaza ſie wſſem ſ1. Mach. 1.) dobrotywym a ſſcziedrym, a ſmyele wſſeczko czynyeſſe, a vkruten na 5 neprzately biefſe. A proto lyd nazwa ho3) Epytanem, iako by [258a 11 rziekly: ſwietly, vdatny. A kdyz geho4) bratr vmrzie, tehdy kralowa5) zan. a tehdy ſwu zloft przyrozenu vkaza, gyzto byl zatagyl, aby kralowſtwie obdrzal. Tehdy nyekterzy z zydow w geruzalemye wſtachu, ſynowe belial, obicziege pohanſke wynefu.6) I proſychu Antyocha, aby vczynyl7) w ge- 10 rufalemye dom newieftczíj mladym mladenczom, a take aby geruzalemyty pfaly fie Antyocheny ot Antyocha, a nepſaly fye Ifrahels) any lyd bozy, a take aby vdyelaly ſſkoly, w nychzto9) by ſie vczyly obicziegy pohan- [2. Mach. 4.) ſkemu; a take ſie neobrziezowachu.10) Prawie nyekterzy, by ſobie nyekakell) zaftyerky czynyly, ze kdyz by ſie obnazyly, aby nebyly podobny rziekom. 15 a ty zlofty wznefeny fu byly do geruzalema, proto ze Onyas byl bezdyetek a myel dwa bratri, Jeſum aneb12) Onyam a Jana; ta13) fie wadyeffta o byſkup- ftwie, a abyfíta ſic lybyla kraly, przichylyfíta obicziegom14) pohaníkym tak welmy, zze wſſeczky wieczy pohanſke na ſye nakladafſta. Pak Jeſus byl5) nazwan Nafon16) a Jan Onyas menelaus. A kdyz gych wiecze biefſe 20 s Jaſonem, proſy krale Antyocha, aby vczynyl dom lazebny,17) aby fie w nyem nazy myly w geruzalemye. I ſlyſſechu ho plotny muzye, 1258a 2] wynny w giedeny a w pofíkwrnyeny ſoboty a gynych wieczy. Potom Antiochus otwrzie Jaſona a powyfſy menalaa,18)* a ten nafledowa Onyam do antyochiam, ten kdyz vzrzie hrziech bratrow ſwich, giede k kralowy19) 25 pokuſfowat, by mohl kralowu myſl promyenyty. A kdyz nemozie, y ſiede
Machabeor4 p'mo. 569 15 to byly andyele w czlowiecziey10) twarzy.11) w druhich knyhach macha- beorum12) fie czte, ze fie vkazal hrozny muz na kony a potlaczyl ho, y by zlaman a nyem, ale nevmrzie,13) a dwa krafína mladenczel4) ffwihachu15) 10 ho. a bogie fie16) Onyas Seleuci, pomodly ſie panu bohu za vmrleho, I wſtal7) a on wratyw fie k kraly wecze: ma-ly pan moy nyektere, gychzto by krwy18) zadal, ty pofíly do geruzalema, at oblupie chram. Toho czaîfa19) Ariftobolus, vrozeny zid, peripateticus, mylomudrziecz, pyfa19a) wykladanie na moyſen ptolomeo filometori.20) * Tu kdez bohatich darowe na uzitek chramu byly pokladany.21) 1) Š. Seleukowi. 2) K. Š. kralowal. 3) ta dvě sl. sch. v K. 4) K. Onya. 5) K. fiediel. 6) Š. byl. 7) Š. poſlal. 8) K. wgiede (e přetrž.). 9) K. mladenczy. 10) Š. czlo- wieczie. 11) K. czlowieczim podobenſtwi. 12) Š. Macheorum (!). 13) K. nevmrziel. 14) K. mladenczi. 15) K. Š. zdwihachu. 16) za tím přetrž. s. 17) Š. wítal. 18) Š. krwe. 19) K. Š. czafu. 193) K. pfal. 20) K. mylomudrziech pſal na nayzieffowi knihy wykla- danie ptolomeowi philometery. 21) K. pokladali. [2. Mach. 3.) O1) Antyochu Epyfanu.2) Kap. XI.] Slyffaw Antyochus Epyfanes, geffto byeffe w rzymye w zakladye za otczie, ze vmrziel, a wieda bratrowu lenoft, nadyege fie2a) kralowſtwy Syrie, I wygide taynye z rzyma, a wratyw ſye do Syrie, vkaza ſie wſſem ſ1. Mach. 1.) dobrotywym a ſſcziedrym, a ſmyele wſſeczko czynyeſſe, a vkruten na 5 neprzately biefſe. A proto lyd nazwa ho3) Epytanem, iako by [258a 11 rziekly: ſwietly, vdatny. A kdyz geho4) bratr vmrzie, tehdy kralowa5) zan. a tehdy ſwu zloft przyrozenu vkaza, gyzto byl zatagyl, aby kralowſtwie obdrzal. Tehdy nyekterzy z zydow w geruzalemye wſtachu, ſynowe belial, obicziege pohanſke wynefu.6) I proſychu Antyocha, aby vczynyl7) w ge- 10 rufalemye dom newieftczíj mladym mladenczom, a take aby geruzalemyty pfaly fie Antyocheny ot Antyocha, a nepſaly fye Ifrahels) any lyd bozy, a take aby vdyelaly ſſkoly, w nychzto9) by ſie vczyly obicziegy pohan- [2. Mach. 4.) ſkemu; a take ſie neobrziezowachu.10) Prawie nyekterzy, by ſobie nyekakell) zaftyerky czynyly, ze kdyz by ſie obnazyly, aby nebyly podobny rziekom. 15 a ty zlofty wznefeny fu byly do geruzalema, proto ze Onyas byl bezdyetek a myel dwa bratri, Jeſum aneb12) Onyam a Jana; ta13) fie wadyeffta o byſkup- ftwie, a abyfíta ſic lybyla kraly, przichylyfíta obicziegom14) pohaníkym tak welmy, zze wſſeczky wieczy pohanſke na ſye nakladafſta. Pak Jeſus byl5) nazwan Nafon16) a Jan Onyas menelaus. A kdyz gych wiecze biefſe 20 s Jaſonem, proſy krale Antyocha, aby vczynyl dom lazebny,17) aby fie w nyem nazy myly w geruzalemye. I ſlyſſechu ho plotny muzye, 1258a 2] wynny w giedeny a w pofíkwrnyeny ſoboty a gynych wieczy. Potom Antiochus otwrzie Jaſona a powyfſy menalaa,18)* a ten nafledowa Onyam do antyochiam, ten kdyz vzrzie hrziech bratrow ſwich, giede k kralowy19) 25 pokuſfowat, by mohl kralowu myſl promyenyty. A kdyz nemozie, y ſiede
Strana 570
570 Machabe: r4 p'mo. w antyochij w domu chudich, a menelaus ffed po nyem y porady andro- nyco,20) aby zabyl Onyam, a on wywolaw ho z21) ſſpitala y zaby geho. A kral, rozhnyewaw ſie pro ſmrt ſprawedlyweho, kaza z toho Andronyka22) zlatohlaw ſwleczy a biczowaty po myeſtie a na temz myeſtie, kdez onoho za yl, ſtiety.23)** Pak Antiochus,21) kdyz poby25) egypt, y wgide we lfty 30 do gerufalema, a pro rozdwogienye25a) myefſczian vczyny po ſwey26) woly w nyem, [258b 1] I zby27) gich mnoho w Iſrahel,28) I kwyeleſſe wîſeczka zemye. A kdyz ſie wraty do egipta, y by29) wyhnan poſly rzymſkymy, Po dwu letu wraty ſie do Jerufalema s hnyewem.*** Rubrica.30) 35 * Prawy f.31) Auguftyn, ze ohen obiety ten, gefsto fedmdefat let ba- bilonſkeho wiezenye pod wodamy horzial, zhafl geft tehdy, kdyz anty- ochus32) Jaſowy proda33) byſkupſtwie.31) ** wſſak w druhich knyhach machabeorum dye ſie, ze gedno ſam Jaſon byl bratr onye, a menelaus byl bratr Symona gednoho35) ten zawidie 40 onye36) y porady Seleucowy, aby obecznu pokladnycy oblupyl, toczyfí wzebral, yakoz ge ſwrchu pſano.37) a w tu dwu letu wydyeny gfu w powietrzy boyowe gyezdczow za cztyrzidcziety dny.38) 1) Š. Tuto ſie piſſe. O. 2) K. epifanes. 2a) K. magie nadiegi w. 3) K. ho nazwa. 4) sch. v K. 5) K. Š. kralowal. 6) K. pohaníkeho (!) wynefechu. 7) K. od Anthiocha aby vczynili. 8) Š. Izrahelity. 9) K. w nichz. 10) K. (přid.) neb bydlechu yako pohane neobrzezowani. 11) K. niektere. 12) K. Š. aneb. 13) K. a ta. 14) K. fie k obyczegom. 15) Š. byl. 16) K. Jafon. 17) K. k myti nebli lazni. 18) K. Š. Menelaa. 19) K. krali. 20) K. Andronitowi. 21) K. s. 22) K. Andronyta. 23) K. mieftie hlawu ftieti kdez byl onoho zabil. 21) K. Anthiochius. 25) K. pobil. 25a) K. protoz dwogenie. 26) Š. fwe. 72) Š. zbil; K. zbie. 28) Š. Izraheli; K. w niem yfrahel. 29) K. byl. 30) v K. bez náp. 31) Š. Swaty; v K. sch. 32) s nadeps. 33) Š. prodal. 34) K. Anthiochius proda biſkupftwie Jafonowi. 35) K. gednoho Sſymona. 36) a menelaus — onye sch. v Š. 37) K. rzeczeno. 38) Š. dnuow. O1) oblupeny chramu.2) Otewrziechu mu braný ty, geffto mu prziely, y zahuby protywnyky ſwe a oblupy chram, pobraw nadobie y lucerny y ftuol y kbel zlatty3) y ſwatoft y opony.1) Neb menelaus to wedl. a polozy w chramye modlyla) Jowis, a obiety moyſy5) zabrany, aby nebyly; a oltarz myedyeny wy- wrzie, a maſſo ſwynye gieſty przikaza,6) a modle obietowaty zydy przi- 5 pudy, A wiezy obhrady") w myeſtye dawydowie, a poſady na nys) poſadku macedonow, gefſto fu wſſem zydom vkrutny. Neb kterez fu kolywiek9) zydy wydyely,10) gefſto ſwe dyety obrziezowaly, ty ſu ynhed obieſyly, [2. Mach. 6.) a10a) dyety na gich hrdlach 10b) Pak Samarity wyducz, czoll) zyde trpie, z oby-
570 Machabe: r4 p'mo. w antyochij w domu chudich, a menelaus ffed po nyem y porady andro- nyco,20) aby zabyl Onyam, a on wywolaw ho z21) ſſpitala y zaby geho. A kral, rozhnyewaw ſie pro ſmrt ſprawedlyweho, kaza z toho Andronyka22) zlatohlaw ſwleczy a biczowaty po myeſtie a na temz myeſtie, kdez onoho za yl, ſtiety.23)** Pak Antiochus,21) kdyz poby25) egypt, y wgide we lfty 30 do gerufalema, a pro rozdwogienye25a) myefſczian vczyny po ſwey26) woly w nyem, [258b 1] I zby27) gich mnoho w Iſrahel,28) I kwyeleſſe wîſeczka zemye. A kdyz ſie wraty do egipta, y by29) wyhnan poſly rzymſkymy, Po dwu letu wraty ſie do Jerufalema s hnyewem.*** Rubrica.30) 35 * Prawy f.31) Auguftyn, ze ohen obiety ten, gefsto fedmdefat let ba- bilonſkeho wiezenye pod wodamy horzial, zhafl geft tehdy, kdyz anty- ochus32) Jaſowy proda33) byſkupſtwie.31) ** wſſak w druhich knyhach machabeorum dye ſie, ze gedno ſam Jaſon byl bratr onye, a menelaus byl bratr Symona gednoho35) ten zawidie 40 onye36) y porady Seleucowy, aby obecznu pokladnycy oblupyl, toczyfí wzebral, yakoz ge ſwrchu pſano.37) a w tu dwu letu wydyeny gfu w powietrzy boyowe gyezdczow za cztyrzidcziety dny.38) 1) Š. Tuto ſie piſſe. O. 2) K. epifanes. 2a) K. magie nadiegi w. 3) K. ho nazwa. 4) sch. v K. 5) K. Š. kralowal. 6) K. pohaníkeho (!) wynefechu. 7) K. od Anthiocha aby vczynili. 8) Š. Izrahelity. 9) K. w nichz. 10) K. (přid.) neb bydlechu yako pohane neobrzezowani. 11) K. niektere. 12) K. Š. aneb. 13) K. a ta. 14) K. fie k obyczegom. 15) Š. byl. 16) K. Jafon. 17) K. k myti nebli lazni. 18) K. Š. Menelaa. 19) K. krali. 20) K. Andronitowi. 21) K. s. 22) K. Andronyta. 23) K. mieftie hlawu ftieti kdez byl onoho zabil. 21) K. Anthiochius. 25) K. pobil. 25a) K. protoz dwogenie. 26) Š. fwe. 72) Š. zbil; K. zbie. 28) Š. Izraheli; K. w niem yfrahel. 29) K. byl. 30) v K. bez náp. 31) Š. Swaty; v K. sch. 32) s nadeps. 33) Š. prodal. 34) K. Anthiochius proda biſkupftwie Jafonowi. 35) K. gednoho Sſymona. 36) a menelaus — onye sch. v Š. 37) K. rzeczeno. 38) Š. dnuow. O1) oblupeny chramu.2) Otewrziechu mu braný ty, geffto mu prziely, y zahuby protywnyky ſwe a oblupy chram, pobraw nadobie y lucerny y ftuol y kbel zlatty3) y ſwatoft y opony.1) Neb menelaus to wedl. a polozy w chramye modlyla) Jowis, a obiety moyſy5) zabrany, aby nebyly; a oltarz myedyeny wy- wrzie, a maſſo ſwynye gieſty przikaza,6) a modle obietowaty zydy przi- 5 pudy, A wiezy obhrady") w myeſtye dawydowie, a poſady na nys) poſadku macedonow, gefſto fu wſſem zydom vkrutny. Neb kterez fu kolywiek9) zydy wydyely,10) gefſto ſwe dyety obrziezowaly, ty ſu ynhed obieſyly, [2. Mach. 6.) a10a) dyety na gich hrdlach 10b) Pak Samarity wyducz, czoll) zyde trpie, z oby-
Strana 571
Machabeor4 p'mo. 571 10 cziege przyrozenye ſweho prawiechu, by nebyly przywuzny12) zydom, a ze nynye wolaly gfu, ze ony przic, by chram boha naywietíſieho13) byl na Garyzym, a pyſfycz antyochul1) takto: bohu epyfany, toczyfí epifîtola: Tot15) geft prawenye ot Sychymyt fydonyorum:16) wietffy naffy, pro neduhy nyekakeho17) marneho [258b 2] za- 15 kona ſobotnyeho naſledugicz, dyelaly ſu chram w garyzym bez ohrady, a przy- ffly ſu fudczie18) waffy k nam, a czynye nam tez19) yako zydom nechutnoſty. Awffak ot pocziatka ſydony gſme poznany, toczyfi ze20) neygíme zyde. A proto21) zabran ſwym ſudczom, at nas nemuczie, a chram na garyzym22) gmenem rzieczſkeho Jowis aneb anxieis profyme, aby kazal potwietyty. 20 I przifudy antyochus, aby gich profbu23) vczynyly. Tot gſu rziekly proto, aby vkazaly, ze zydom neprzyſluffegy. Anxur ſlowiefſe modla Jouis neobroſtla, iako mdla. ) Š. Tuto fie piíſe O. 2) K. chramu bozie°. 3) sch. v K. 4) ta dvě sl. polož. v K. až za wedl. 4a) K. modlu. 5) K. Š. Moyzieffowy. 6) K. przikaza gieſti; Š. przikazal. 7) K. obhradil. 8) K. Š. na nie. 2) K. kolwiek. 10) K. z zidow zwiedieli. 10a) sch. v Š. 10b, K. hrdlech. 11) K. to czo. 12) K. Š. przibuzni. 13) K. naywyflieho. 14) K. Antio- chowi. 15) K. to. 16) K. fydonnorum. 17) K. niekako (!) 18) K. fudczy. 19) sch. v Š. 20) sch. v Š. 21) Š. protoz. 22) K. karizim. 23) K. profby. Tuto o Machabeis.1) [Kap. I./ Ehdy mnoho zydow dobrowolnye, a druzy pro bazen kralowu przykazanye czynyechu, ale potwrzeny drziechu fie zakona otczow ſwich. I biefſe muz z modyn,1a) maleho myefteczka Iudee, knyez gmenem Matha- [r. Mach. 1.) tias, fyn Jonow, ſyna Symonowa,2) fyna afamoney, z pokolenye Joachym, tocziff z gednoho tiech cztrmezyczietma,3) gefto dawyd byl wywolyl. w tuz myeru rzieczien gest zacharias3a) z pokolenye abya. A myegiefſe [r. Mach. 2.) mathatias4) Pyet fynow, Jana, Symona, Juda,5) Eleazara a Joathan. [Luk. 1./ A kazdy ſwym gmenem flowiefſe machabeus. ty wyducze zlofty8) mezy zydy, oblekfſe ſye w zynye?) plakachu. I przigidu8) poſlowe [259a 1] ot 10 krale do modyn,9) połtawugicz modlu na myeſtie a nutkagicz zydy, aby gym10) obietowaly. I weczechu mathatie: ty knyezye ſy w tomtol1) myeftie, a proto nayprwl2) napln kralowo przikazanye. a on zawola: acz by wſſy- czkny13) poſluchaly krale, Ja a fynowe mogy a bratrowe mogy poſlufſny budem zakona bozicho ſ nebe. Tehdy geden z zydow obietowa mezy nymy. 15 a wſtaw mathatias s ſwymy, muczy ho na oltarzy a poſly kralowy za- huby. A ſlozyw oltarz zawola: kto geſt bozy, ten pod po mnye. A ſe wſſym pokolenym ſwym11) wygyde na pufſcz, oſtawyw tu wſſechno. a mnozy po nyem s ſyny y s zenamy wygydu15) na puſft, chtiecz radyeyffe16) bylym zywy byty, nezly fie pofikwrnyty. A ty gyftel7) fudczowe18) kralowy19) 20 dobrotywu rzieczy chtiechu ge nachylyty, aby krale poſluffny byly ra- dieyffe, nezly by ge muczyly, a ony nerodichu gich poſluffny bity. Tehdy 5
Machabeor4 p'mo. 571 10 cziege przyrozenye ſweho prawiechu, by nebyly przywuzny12) zydom, a ze nynye wolaly gfu, ze ony przic, by chram boha naywietíſieho13) byl na Garyzym, a pyſfycz antyochul1) takto: bohu epyfany, toczyfí epifîtola: Tot15) geft prawenye ot Sychymyt fydonyorum:16) wietffy naffy, pro neduhy nyekakeho17) marneho [258b 2] za- 15 kona ſobotnyeho naſledugicz, dyelaly ſu chram w garyzym bez ohrady, a przy- ffly ſu fudczie18) waffy k nam, a czynye nam tez19) yako zydom nechutnoſty. Awffak ot pocziatka ſydony gſme poznany, toczyfi ze20) neygíme zyde. A proto21) zabran ſwym ſudczom, at nas nemuczie, a chram na garyzym22) gmenem rzieczſkeho Jowis aneb anxieis profyme, aby kazal potwietyty. 20 I przifudy antyochus, aby gich profbu23) vczynyly. Tot gſu rziekly proto, aby vkazaly, ze zydom neprzyſluffegy. Anxur ſlowiefſe modla Jouis neobroſtla, iako mdla. ) Š. Tuto fie piíſe O. 2) K. chramu bozie°. 3) sch. v K. 4) ta dvě sl. polož. v K. až za wedl. 4a) K. modlu. 5) K. Š. Moyzieffowy. 6) K. przikaza gieſti; Š. przikazal. 7) K. obhradil. 8) K. Š. na nie. 2) K. kolwiek. 10) K. z zidow zwiedieli. 10a) sch. v Š. 10b, K. hrdlech. 11) K. to czo. 12) K. Š. przibuzni. 13) K. naywyflieho. 14) K. Antio- chowi. 15) K. to. 16) K. fydonnorum. 17) K. niekako (!) 18) K. fudczy. 19) sch. v Š. 20) sch. v Š. 21) Š. protoz. 22) K. karizim. 23) K. profby. Tuto o Machabeis.1) [Kap. I./ Ehdy mnoho zydow dobrowolnye, a druzy pro bazen kralowu przykazanye czynyechu, ale potwrzeny drziechu fie zakona otczow ſwich. I biefſe muz z modyn,1a) maleho myefteczka Iudee, knyez gmenem Matha- [r. Mach. 1.) tias, fyn Jonow, ſyna Symonowa,2) fyna afamoney, z pokolenye Joachym, tocziff z gednoho tiech cztrmezyczietma,3) gefto dawyd byl wywolyl. w tuz myeru rzieczien gest zacharias3a) z pokolenye abya. A myegiefſe [r. Mach. 2.) mathatias4) Pyet fynow, Jana, Symona, Juda,5) Eleazara a Joathan. [Luk. 1./ A kazdy ſwym gmenem flowiefſe machabeus. ty wyducze zlofty8) mezy zydy, oblekfſe ſye w zynye?) plakachu. I przigidu8) poſlowe [259a 1] ot 10 krale do modyn,9) połtawugicz modlu na myeſtie a nutkagicz zydy, aby gym10) obietowaly. I weczechu mathatie: ty knyezye ſy w tomtol1) myeftie, a proto nayprwl2) napln kralowo przikazanye. a on zawola: acz by wſſy- czkny13) poſluchaly krale, Ja a fynowe mogy a bratrowe mogy poſlufſny budem zakona bozicho ſ nebe. Tehdy geden z zydow obietowa mezy nymy. 15 a wſtaw mathatias s ſwymy, muczy ho na oltarzy a poſly kralowy za- huby. A ſlozyw oltarz zawola: kto geſt bozy, ten pod po mnye. A ſe wſſym pokolenym ſwym11) wygyde na pufſcz, oſtawyw tu wſſechno. a mnozy po nyem s ſyny y s zenamy wygydu15) na puſft, chtiecz radyeyffe16) bylym zywy byty, nezly fie pofikwrnyty. A ty gyftel7) fudczowe18) kralowy19) 20 dobrotywu rzieczy chtiechu ge nachylyty, aby krale poſluffny byly ra- dieyffe, nezly by ge muczyly, a ony nerodichu gich poſluffny bity. Tehdy 5
Strana 572
572 Machabeor4 p'mo. poſlowe kralowy vderzichu na nye w ſobotu, gefſto ony odyenye na ſye neberu, y zbichu nyektere, a gyne w gieſkynyech hrudamy twrdymy zahubichu. y zhynu20) z nych tyficz,21) A mnozy przywynuchu ſye k ma- thatie a vſtawychu ho ſwym ſudcziem.22) A on vczy ge boyowaty rzka: 25 budete-ly22a) nad to zakon drziety, budete [259a 2] neprzatele225) zakona, dawagycz pocziatek, aby zahynul lyd bozy. I zahyne zakon s lydmy. A proto dye Jozefus: Oſtane nam obycziey boyowanye, acz by take toho dne boyowe wznykly, toczyff w ſobotu.23) I ſebra21) mathatias odyencze,25) y ſwrzie oltarz modlowy, a ty, gefſto ſu gym obietowaly, kterez mohl, ty 30 zahubyl, a dyety neobrziezowane25a) kaza25b) obrziezaty. A to myſtrowstwie czyny gedno leto. A kdyz welmy nemahaſſe, ſwolaw ſyny ſwe wecze: Jat poydu czieftu vſuzenu, a wam porucziegy26) zakon otczowſky, abyfíte27) pron wdyecznu myſly vmrziely; neb tyela fu ſmrtedlna, ale ſkutkow pamyet nefmrtedlnofty rzada28) doyde. pokoy myeyte v ſebe,28a) a Symona pro 35 mudroft w radach gmyeyte otczie, a Judam pro ſylu vczynte wewodu29) w odyeny. I vmrzie mathatias, a pohrziebechu30) ho w modyn. I plaka ho Iſrahel placziem welykym. I31) wznyczie zan Judas machabeus, ſyn [1. Mach. 3.) geho, y by yako lew vczynyen,32) obranygie33) Ifrahel fſtytem ſwym. 1) K. (dod.) dobrych; Š. fie piſſe. 1a) K. z modyn z. 2) K. Janow ſyna Sſy- moniowa. 3) K. ze cztyrzmetczitma; S. cztrmezcietma. 3a) K. zachariafs. 4) sch. v K. 5) K. Judaſſe. 6) K. ty zlofti; násl. dvě sl. sch. v K. 7) K. w zyni. 8) Š. przigdu; K. a przigidechu. 3) K. modyon. 10) K. gie. 11) K. a kniezim w tom; ſy sch. 12) K. ty nayprw. 13) K. wffichni. 14) sch. v Š. 15) K. gidechu; Š. wygdu. 16) K. radiegi. 17) K. Š. gifti. 18) K. z fudczy. 19) Š. kralowe. 20) K. zbichu. 21) K. tificze. 22) K. za ſweho fudczy. 22a) K. nebudeteli. 22b) K. Š. neprzietelee. 23) ta tři sl. sch. v K. 24) K. A febraw gſe. 25) K. s odienczy. 252) K. neobrzezane. 25b) Š. kazal. 26) K. poruczugi; Š. porucziem. 27) K. abyfte; Š. a abyfíte. 28) K. rzadu. 28a) K. mezi febu. 29) K weywodu. 30) K. pochowachu. 31) K. A. 32) Š. vcziniew (!). 33) K. obraniuge; Š obranuge. [Kap. II.] O1) bogy Judy2) Machabea. TEhdy Appolloníus, wewoda Samarie, ſ welyku moczy wygyde /r. Mach. 3.] proty Judam.3) a Judas potka ſye i nym v poby4) ho, a mnoho i nym ztepe, a druzy vteku. [259b 1] I wzie welyku korzyft a mecz appollonow, a tyem ge5) boyowal wfſeczknyša) dny zywota ſweho. Pak Seron, wywoda6) nyzſſye Syrie, vſlyffew, ze Judas poſylen, pogem ſwe poddane a zydy7) przieftupne8), y budowa ſye w bethſyria. I potka ho Judas, a opatrzyw ſwe, ze gich malo, a laczny biechu a leny, I nutkaſſe gie, aby neuffaly w mnozîtwie, ale w dobrotu bozy. I boyowa z Syríj,9) a zabyw gich wewodu ftyhaffe 10) gyne ot hory betheron az do pole, a zabyll) ofm fet muzow. Jozefus prawy oſm tyſycz. I pade bazen Jude na pohany. I ſlyffew12) to 10 Antyochus ſebral3) wſſyczku ſwu mocz, a mnoho gynych nagem11) z oſtro- wow. A kdyz zold rytyerzom dawaſſe, vzrzie,14a) ano mu pokladow ſye15) 5
572 Machabeor4 p'mo. poſlowe kralowy vderzichu na nye w ſobotu, gefſto ony odyenye na ſye neberu, y zbichu nyektere, a gyne w gieſkynyech hrudamy twrdymy zahubichu. y zhynu20) z nych tyficz,21) A mnozy przywynuchu ſye k ma- thatie a vſtawychu ho ſwym ſudcziem.22) A on vczy ge boyowaty rzka: 25 budete-ly22a) nad to zakon drziety, budete [259a 2] neprzatele225) zakona, dawagycz pocziatek, aby zahynul lyd bozy. I zahyne zakon s lydmy. A proto dye Jozefus: Oſtane nam obycziey boyowanye, acz by take toho dne boyowe wznykly, toczyff w ſobotu.23) I ſebra21) mathatias odyencze,25) y ſwrzie oltarz modlowy, a ty, gefſto ſu gym obietowaly, kterez mohl, ty 30 zahubyl, a dyety neobrziezowane25a) kaza25b) obrziezaty. A to myſtrowstwie czyny gedno leto. A kdyz welmy nemahaſſe, ſwolaw ſyny ſwe wecze: Jat poydu czieftu vſuzenu, a wam porucziegy26) zakon otczowſky, abyfíte27) pron wdyecznu myſly vmrziely; neb tyela fu ſmrtedlna, ale ſkutkow pamyet nefmrtedlnofty rzada28) doyde. pokoy myeyte v ſebe,28a) a Symona pro 35 mudroft w radach gmyeyte otczie, a Judam pro ſylu vczynte wewodu29) w odyeny. I vmrzie mathatias, a pohrziebechu30) ho w modyn. I plaka ho Iſrahel placziem welykym. I31) wznyczie zan Judas machabeus, ſyn [1. Mach. 3.) geho, y by yako lew vczynyen,32) obranygie33) Ifrahel fſtytem ſwym. 1) K. (dod.) dobrych; Š. fie piſſe. 1a) K. z modyn z. 2) K. Janow ſyna Sſy- moniowa. 3) K. ze cztyrzmetczitma; S. cztrmezcietma. 3a) K. zachariafs. 4) sch. v K. 5) K. Judaſſe. 6) K. ty zlofti; násl. dvě sl. sch. v K. 7) K. w zyni. 8) Š. przigdu; K. a przigidechu. 3) K. modyon. 10) K. gie. 11) K. a kniezim w tom; ſy sch. 12) K. ty nayprw. 13) K. wffichni. 14) sch. v Š. 15) K. gidechu; Š. wygdu. 16) K. radiegi. 17) K. Š. gifti. 18) K. z fudczy. 19) Š. kralowe. 20) K. zbichu. 21) K. tificze. 22) K. za ſweho fudczy. 22a) K. nebudeteli. 22b) K. Š. neprzietelee. 23) ta tři sl. sch. v K. 24) K. A febraw gſe. 25) K. s odienczy. 252) K. neobrzezane. 25b) Š. kazal. 26) K. poruczugi; Š. porucziem. 27) K. abyfte; Š. a abyfíte. 28) K. rzadu. 28a) K. mezi febu. 29) K weywodu. 30) K. pochowachu. 31) K. A. 32) Š. vcziniew (!). 33) K. obraniuge; Š obranuge. [Kap. II.] O1) bogy Judy2) Machabea. TEhdy Appolloníus, wewoda Samarie, ſ welyku moczy wygyde /r. Mach. 3.] proty Judam.3) a Judas potka ſye i nym v poby4) ho, a mnoho i nym ztepe, a druzy vteku. [259b 1] I wzie welyku korzyft a mecz appollonow, a tyem ge5) boyowal wfſeczknyša) dny zywota ſweho. Pak Seron, wywoda6) nyzſſye Syrie, vſlyffew, ze Judas poſylen, pogem ſwe poddane a zydy7) przieftupne8), y budowa ſye w bethſyria. I potka ho Judas, a opatrzyw ſwe, ze gich malo, a laczny biechu a leny, I nutkaſſe gie, aby neuffaly w mnozîtwie, ale w dobrotu bozy. I boyowa z Syríj,9) a zabyw gich wewodu ftyhaffe 10) gyne ot hory betheron az do pole, a zabyll) ofm fet muzow. Jozefus prawy oſm tyſycz. I pade bazen Jude na pohany. I ſlyffew12) to 10 Antyochus ſebral3) wſſyczku ſwu mocz, a mnoho gynych nagem11) z oſtro- wow. A kdyz zold rytyerzom dawaſſe, vzrzie,14a) ano mu pokladow ſye15) 5
Strana 573
Machabeor4 p'mo. 573 nedoſtawa, I vmyſly,16) aby giel do perſydy, a pobraty17) dany f krayow. I18) oftawy lyfiam z kraloweho pokolenye nad potrziebamy kralowitwie 15 ot euffraty az do mezy Afíje nyzífie, a aby pieftowal antyocha, ſyna geho, az by ſye wratyl. a da19) mu polowyczy woyſka a flony, A przykaza mu, aby poplenyl Judeam, a Jerufalem29) aby zborzyl, a pokolenye zydowſke21) aby zahladyl. a ſam giede do perſydy, a wygied22) z Emachu, gefíto byl oprawyl a antyo [259b 2] chiam nazwal, zgiezdy wſſeczky kragyny wyffye.23) 20 A lyfias wybra Ptolomea a Nicanora a gorgyam, muzie moczne z przatelow kralowych, I poſla21) ſ nymy cztyrzidcziety pieſſczow24a) a oſm tiſicz giezdczow, aby giely do zemye Juda. I prziftachu25) w Emaus na poly. A k tomu przigiedu gym26) Syrzy27) na pomocz, a mnoho zydow odbyehlich, a nye- kterzy kupczowe28) nadyegicz fie, aby kupowaly zydy wieznye. A Judas 25 s ſwym woyſkem przigiede do maſfat a mlvwieſſe ſwym,29) aby ſwu nadyegy polozyly w bozye, puſtyw od ſebe wnowie zenate a ty, geſſto wnowie ſobye30) ſbozie dobyly. I wzie31) gorgias piet tyſyczow muzow [r. Mach. 4.] piefſych a tyfycz giezdczow3la) wybornych, 132) zdwyzechu ſye, ano ſlunczie k zapadu gde, aby w noczy razyly33) ſye na Judeam.31) znamenaw to Judas, 30 I vmyfly take na neprzatelſke budy taynye vderzity, a oſtawyw mnoho ohnow w budech, bra35) ſie na woyſko k Emaus. a Gorgias nenalez36) yzadne- ho w ſtanyech zydowíkich a mnye,37) by do hor vtekly, y hledaſſe gich na horach. a na vſwitye vkaza ſye Judas neprzatelom fe38) trzmy tyſyczy, neb wiecz, neb men.39) A kdyz na nedomnyene40) neprzately ſpade,41) 35 mnoho gich zby,42) [260a 1] a druhe ſtyha43) az do gefferon41) na poly ydumee a Azoty ;45) I zby46) gich trzy tyfycze. I wecze Judas ſwym:46a) netbayte na korziſt, neb gefîtie mame47) boyowaty s47a) Gorgiam. Pak ty, geſſto biechu s48) Gorgiam,49) vzrziewfſe, ano gich budy horzie, a to gym dym zdaleka vkaza, wieducz, ze gich gyz vtyekagy, I obratichu take hrziebty.50) Pak Judas po plnem wytyezſtwy korzyft febraw, wraty ſie k domu boha chwale.51) I przidrziechu ſye Judy,52) a bylo s ſ nym dobrzie deſyet tyſycz muzow. A druheho leta ſebra lyſias woyſko cztyrzidczety tyficz muzow pieſſich a piet tyficz giezdnych,52a) I wgidu53) do Judeam. I potka gie Juda51) s defiety tyſyczy;5la) a zrziedyw honcze sftupy55) ſye ſ nymy 45 a zaby56) neprzatel piet tyficz muzow. a znamenaw lyfias vdatnoſt zydow a ſwich bieh, bogie ſye ſwich zuffanye,57) wraty ſye do antyochie a ſebra pomocz czyzozemczow, aby fie tak s wietffy prziprawu wratyl do Judeam. Neb fie gynde dye: ne darmo ten vmrzie, ktoz58) zbudy neprzietele. 40 1) Š. Tuto znamenay O. 2) K. Judaffe. 3) K. Judaffowi. 4) K. Š. pobil. 5) Š. geft. 5a) K. wífeczky. 6) K. Š. wewoda. 7) K. zide (!). s) K. przeſtupne; Š. przi- ſtupne. 3) K. s ſyrij; Š. boyowal z Syrſkymi. 10) K. y ſtihaſſe. 11) Š. zabil; K. zabie. 12) K. vílyffew. 13) K. Anthiochij zebra; Š. febral. 14) K. nagimaw. 1a) Š. vzrzew. 15) sch. v K. 1b) Š. vmyflil. 17) K. do perfidie a poílati. 28) K. kaza a. 19) K. Š. dal. 20) K. Jerufalemem (1). 21) K. zidowſkeho. 22) K. do perfidie a wygew. 23) K. wſſeczkny kraginy nizífie. 24) Š. poſlal. 24a) Š. Pieffich. 25) K. zoítachu. 26) Š. k nim; sch. v K. 27) K. fyrrij; Š. Syrfítij. 28) K. kupczy. 29) K. k nym. 20) sch. v K., násl. zbozie. 31) K. wecze (!). 31a) K. giezdow (!). 32) K. poymu y. 33) K. wrazili. 34) K. Judam. 35) K. w budach bral. 36) Š.
Machabeor4 p'mo. 573 nedoſtawa, I vmyſly,16) aby giel do perſydy, a pobraty17) dany f krayow. I18) oftawy lyfiam z kraloweho pokolenye nad potrziebamy kralowitwie 15 ot euffraty az do mezy Afíje nyzífie, a aby pieftowal antyocha, ſyna geho, az by ſye wratyl. a da19) mu polowyczy woyſka a flony, A przykaza mu, aby poplenyl Judeam, a Jerufalem29) aby zborzyl, a pokolenye zydowſke21) aby zahladyl. a ſam giede do perſydy, a wygied22) z Emachu, gefíto byl oprawyl a antyo [259b 2] chiam nazwal, zgiezdy wſſeczky kragyny wyffye.23) 20 A lyfias wybra Ptolomea a Nicanora a gorgyam, muzie moczne z przatelow kralowych, I poſla21) ſ nymy cztyrzidcziety pieſſczow24a) a oſm tiſicz giezdczow, aby giely do zemye Juda. I prziftachu25) w Emaus na poly. A k tomu przigiedu gym26) Syrzy27) na pomocz, a mnoho zydow odbyehlich, a nye- kterzy kupczowe28) nadyegicz fie, aby kupowaly zydy wieznye. A Judas 25 s ſwym woyſkem przigiede do maſfat a mlvwieſſe ſwym,29) aby ſwu nadyegy polozyly w bozye, puſtyw od ſebe wnowie zenate a ty, geſſto wnowie ſobye30) ſbozie dobyly. I wzie31) gorgias piet tyſyczow muzow [r. Mach. 4.] piefſych a tyfycz giezdczow3la) wybornych, 132) zdwyzechu ſye, ano ſlunczie k zapadu gde, aby w noczy razyly33) ſye na Judeam.31) znamenaw to Judas, 30 I vmyfly take na neprzatelſke budy taynye vderzity, a oſtawyw mnoho ohnow w budech, bra35) ſie na woyſko k Emaus. a Gorgias nenalez36) yzadne- ho w ſtanyech zydowíkich a mnye,37) by do hor vtekly, y hledaſſe gich na horach. a na vſwitye vkaza ſye Judas neprzatelom fe38) trzmy tyſyczy, neb wiecz, neb men.39) A kdyz na nedomnyene40) neprzately ſpade,41) 35 mnoho gich zby,42) [260a 1] a druhe ſtyha43) az do gefferon41) na poly ydumee a Azoty ;45) I zby46) gich trzy tyfycze. I wecze Judas ſwym:46a) netbayte na korziſt, neb gefîtie mame47) boyowaty s47a) Gorgiam. Pak ty, geſſto biechu s48) Gorgiam,49) vzrziewfſe, ano gich budy horzie, a to gym dym zdaleka vkaza, wieducz, ze gich gyz vtyekagy, I obratichu take hrziebty.50) Pak Judas po plnem wytyezſtwy korzyft febraw, wraty ſie k domu boha chwale.51) I przidrziechu ſye Judy,52) a bylo s ſ nym dobrzie deſyet tyſycz muzow. A druheho leta ſebra lyſias woyſko cztyrzidczety tyficz muzow pieſſich a piet tyficz giezdnych,52a) I wgidu53) do Judeam. I potka gie Juda51) s defiety tyſyczy;5la) a zrziedyw honcze sftupy55) ſye ſ nymy 45 a zaby56) neprzatel piet tyficz muzow. a znamenaw lyfias vdatnoſt zydow a ſwich bieh, bogie ſye ſwich zuffanye,57) wraty ſye do antyochie a ſebra pomocz czyzozemczow, aby fie tak s wietffy prziprawu wratyl do Judeam. Neb fie gynde dye: ne darmo ten vmrzie, ktoz58) zbudy neprzietele. 40 1) Š. Tuto znamenay O. 2) K. Judaffe. 3) K. Judaffowi. 4) K. Š. pobil. 5) Š. geft. 5a) K. wífeczky. 6) K. Š. wewoda. 7) K. zide (!). s) K. przeſtupne; Š. przi- ſtupne. 3) K. s ſyrij; Š. boyowal z Syrſkymi. 10) K. y ſtihaſſe. 11) Š. zabil; K. zabie. 12) K. vílyffew. 13) K. Anthiochij zebra; Š. febral. 14) K. nagimaw. 1a) Š. vzrzew. 15) sch. v K. 1b) Š. vmyflil. 17) K. do perfidie a poílati. 28) K. kaza a. 19) K. Š. dal. 20) K. Jerufalemem (1). 21) K. zidowſkeho. 22) K. do perfidie a wygew. 23) K. wſſeczkny kraginy nizífie. 24) Š. poſlal. 24a) Š. Pieffich. 25) K. zoítachu. 26) Š. k nim; sch. v K. 27) K. fyrrij; Š. Syrfítij. 28) K. kupczy. 29) K. k nym. 20) sch. v K., násl. zbozie. 31) K. wecze (!). 31a) K. giezdow (!). 32) K. poymu y. 33) K. wrazili. 34) K. Judam. 35) K. w budach bral. 36) Š.
Strana 574
574 Machabeor4 p'mo. nenalezl. 37) Š. mniel. 38) K. w ſtanich fe. 39) K. menie. 40) K. w nedomnienie na. 41) K. vpade. 42) K. Š. zbil. 43) K. Š. zítiha. 44) K. gerfon. 45) Š. Azety. 46) Š. zbil. 46a) Š. k ſwym. 47) K. mamy. 47a) K. z. 48) K. z. 49) Pak — Gorgiam sch. v Š. 50) K. Š. chrzbety. 51) K. y chwale pana boha. 52) K. Judafſe. 52a) K. giezdczow. 53) K. wgiedu; Š. wegdu. 51) K. Judas. 54a) K. tificz. 55) K. ſtupi. 5b) Š. zabil. 57) ta dvě sl. sch. v K. 58) K. kto. Kap. III.I O oczylſczieny chramu. Rziemoh1) Judas tolykrat knyezata Antyochie,2) I porady lydu, aby ſye zdwyhly do geruzalema a chram vczyſtyly. I nalezechu3) chram, J1. Mach. 4.1 an puft, ano [260a 2] w nyem pruty ktwe. I kwielechu placziem welykym. I wybra Judas rytyerzie ſwe, gefſto wyboyowachu ty, gefíto wyezie po- moczy ſtrzieziechu,4) A kdyz on chram ot neczyftoty metyeffe5) fnaznye.* 5 Toho dne, yakoz czyzozemczy byly pofikwrnyly, wneſe nowe na- dobie a ſwieczen a ftuol a oltarz zlatty, a powiefy opony we wchazeny. a dwerzie oprawy, a ſwrzie ten oltaiz kamenny, gefíto antyochus byl vczynyl, a gyny nowy kamenym5) vſtawy. I poſwietichu chram pietme- ziczietmeho7) dne profyncze. A to poſwieczenye tralo,8) a dwu gynu gyz 10 byly odwykly. O tom rzieczieno geſt we czteny: Stolo ſye poſwieczenye IJan 2./w geruzalemye, ano zyma biefſe.** I obietowachu ſpalobiety na nowem oltarzi, a palychu obyet vhlym ztareho9) oltarzie ohnyë pocziatym. A ofwie- tichu mnoho ſwiecz, y nazwachu hod ſwieczny, aneb ze boh tehdy ge byl oſwietyl fiedyecze w temnoſty. I vſtawichu Judam [260b 1] naywyflieho 15 knyezie. A to ſye dalo po trziech letech, neb w tyech letech chram byl pofíkwrnyen ot druheho wefſczie10) neb11) wchodu antyocha podle dany- elowa proroczîtwie, gefíto przied cztyrzmy a12) dewadefaty let13) byl pro- rokowal. A ſlawiechu oſm dny pod ſtyeny podle obicziegie poſwieczenye pamatugicz, ze malo przied tyé byly gfu w gieſkynyech, I ſtawyly,14) aby 20 gich potomny to obnowenye chramu oím dny ſwietyly. Proto Jozefus prawy: ot toho czaffu az dofud15) ten hod gfme16) fwietyly, Proto zel7) kromye nadyegie ſwietloſt zakona nam ſye vkaza.18)*** Tehdy Judas vdyela zdy okolo myefta a wiezie, a na nych ſtrazie przyprawy. A take19) bethfuram obhrady,20) aby ge myefto twrzie proty neprzatelom pozywaly, wſſak do 25 konczie pomoczy byl gefftye21) neobdrzal. * Toho dne po trziech letech tak ſie bylo22) przihodylo. ** Prwe poſwieczenye bylo w zzarzigy23) za Salomona,21) druhe v pod- zymye za Efdra25) a Neemya, A toto poſlednye za machabea Judy.26) *** Znamenay, tuto maſí hod zydowíky za oím dny, a to nefíkody, 30 neb ge nebyl z zakona. Pak pohane okolny opraweny a ohradye zydowſkey27) geruzalemu28) neprziegiechu, a kudyz moziechu, tudy gym wzdy fíkodyechu. a ty wſſeczky [1. Mach. 5.] Judas prziemahafſe muzíky, a poby29) ydumeos30) welyku ranu, A boyowa [Kap. IV.)
574 Machabeor4 p'mo. nenalezl. 37) Š. mniel. 38) K. w ſtanich fe. 39) K. menie. 40) K. w nedomnienie na. 41) K. vpade. 42) K. Š. zbil. 43) K. Š. zítiha. 44) K. gerfon. 45) Š. Azety. 46) Š. zbil. 46a) Š. k ſwym. 47) K. mamy. 47a) K. z. 48) K. z. 49) Pak — Gorgiam sch. v Š. 50) K. Š. chrzbety. 51) K. y chwale pana boha. 52) K. Judafſe. 52a) K. giezdczow. 53) K. wgiedu; Š. wegdu. 51) K. Judas. 54a) K. tificz. 55) K. ſtupi. 5b) Š. zabil. 57) ta dvě sl. sch. v K. 58) K. kto. Kap. III.I O oczylſczieny chramu. Rziemoh1) Judas tolykrat knyezata Antyochie,2) I porady lydu, aby ſye zdwyhly do geruzalema a chram vczyſtyly. I nalezechu3) chram, J1. Mach. 4.1 an puft, ano [260a 2] w nyem pruty ktwe. I kwielechu placziem welykym. I wybra Judas rytyerzie ſwe, gefſto wyboyowachu ty, gefíto wyezie po- moczy ſtrzieziechu,4) A kdyz on chram ot neczyftoty metyeffe5) fnaznye.* 5 Toho dne, yakoz czyzozemczy byly pofikwrnyly, wneſe nowe na- dobie a ſwieczen a ftuol a oltarz zlatty, a powiefy opony we wchazeny. a dwerzie oprawy, a ſwrzie ten oltaiz kamenny, gefíto antyochus byl vczynyl, a gyny nowy kamenym5) vſtawy. I poſwietichu chram pietme- ziczietmeho7) dne profyncze. A to poſwieczenye tralo,8) a dwu gynu gyz 10 byly odwykly. O tom rzieczieno geſt we czteny: Stolo ſye poſwieczenye IJan 2./w geruzalemye, ano zyma biefſe.** I obietowachu ſpalobiety na nowem oltarzi, a palychu obyet vhlym ztareho9) oltarzie ohnyë pocziatym. A ofwie- tichu mnoho ſwiecz, y nazwachu hod ſwieczny, aneb ze boh tehdy ge byl oſwietyl fiedyecze w temnoſty. I vſtawichu Judam [260b 1] naywyflieho 15 knyezie. A to ſye dalo po trziech letech, neb w tyech letech chram byl pofíkwrnyen ot druheho wefſczie10) neb11) wchodu antyocha podle dany- elowa proroczîtwie, gefíto przied cztyrzmy a12) dewadefaty let13) byl pro- rokowal. A ſlawiechu oſm dny pod ſtyeny podle obicziegie poſwieczenye pamatugicz, ze malo przied tyé byly gfu w gieſkynyech, I ſtawyly,14) aby 20 gich potomny to obnowenye chramu oím dny ſwietyly. Proto Jozefus prawy: ot toho czaffu az dofud15) ten hod gfme16) fwietyly, Proto zel7) kromye nadyegie ſwietloſt zakona nam ſye vkaza.18)*** Tehdy Judas vdyela zdy okolo myefta a wiezie, a na nych ſtrazie przyprawy. A take19) bethfuram obhrady,20) aby ge myefto twrzie proty neprzatelom pozywaly, wſſak do 25 konczie pomoczy byl gefftye21) neobdrzal. * Toho dne po trziech letech tak ſie bylo22) przihodylo. ** Prwe poſwieczenye bylo w zzarzigy23) za Salomona,21) druhe v pod- zymye za Efdra25) a Neemya, A toto poſlednye za machabea Judy.26) *** Znamenay, tuto maſí hod zydowíky za oím dny, a to nefíkody, 30 neb ge nebyl z zakona. Pak pohane okolny opraweny a ohradye zydowſkey27) geruzalemu28) neprziegiechu, a kudyz moziechu, tudy gym wzdy fíkodyechu. a ty wſſeczky [1. Mach. 5.] Judas prziemahafſe muzíky, a poby29) ydumeos30) welyku ranu, A boyowa [Kap. IV.)
Strana 575
Machabecr4 p'mo. 575 35 proty Thymoteowy, [260b 2] wewodye fynow Amon, a honyl geho a po- plenyl Jaſer, I wraty ſye do Judeam. A30a) ſebrachu ſye pohane, gefſto byly w galath, proty zydom, gefíto byly w gich meziech. A ony vtekíſe do theman, I poſlachu lyfty k Judam, aby gym dal pomocz, wzkazugicz mu, ze Thymoteus poſpiecha dobity myeſta toho, do nyehoz fu vtekly. 40 A gefîtye ty lyfty cztiechu, przigydu30b) poſlowe z galylee31) prawiecz, ze ſye febraly ptolomaydy z Tyro a z Sydony32) proty zydom, a tak i obu ſtranu powyedyechu neprzately. I pofla Judas Symona, bratra ſweho, ſe trzmy tyfyczy wybornych k utyeffeny galyleyſkym, A fam s Jonatu, bratrem ſwym, a ſ oſmy tyſyczy giede do Galaad, oſtawyw Jozefa w Judea a33) 45 Azaryam wywodu,31) aby zachowaly Judeam, ale aby s zadnym35) neboyo- waly.36) I przigiede Symon do Galyleam,37) y potrzie pohany38) a hony ge az do39) ptolomaydy, a pobra gich korzyſt, a ty zydy, gefſto byly zgy- many, do Judeam nawraty. A Judas s Jonatu prziegiedffe Jordan giedechu po pufíty trzy dny. I potkachu gie nabutey, a przigiechu ge myrnye prawiecz gym,40) czo ſie przihodylo gich bratrzy41) w galylea, a kterak ge gemffe42) w ohradye [261a 1] drzie. Pak Judas nayprwe43) popleny44) bozor a za- paly.45) A wſtaw na vſwitye y przigiede46) k woyſku, y vzrzie, ano noſye rziebrzye47) a prziprawu, aby myeſta dobyly. I przigiede k nym trzmy rzady, a zawznye trubamy.48) A budy Tymotey19) poznachu, ze to geſt 55 Judas machabeus. y Pobiehnu ot nyeho,50) a bezmal oím tyſycz zbichu gich,51) I popleny Judas myefta pohan52) galaadſkich. Potom ſebra ty- motheus woyſko gyne, y poſady53) gie v byſrzyny.54) a Judas gyede proty nym. I wecze thymoteus knyezatom ſwym: Pogiede-ly55) Judas k nam mocznye,56) nebudet moczy proty nam. Paklyt ſie bude baty przigiety 60 przies byftrzynu,57) a bude ſye budowaty v potoka, Poydem nan a budem ho moczny. I prziegiede Judas byſtrzynu, oftawyw po ſobie, gefîto by39) wolaly: neoftaway yzadny! I biechu zetrzieny58) pohane a vtecziechu do chramu, geſſto byl w Carnaym. Pak Judas zapaly chram ſe wſſemy, czoz gich w nyem bylo. Tehdy Judas ſebra wſſeczky Irahelyty, kterzyz ſu byly w Galatydyech,59) y zeny y dyety, aby fíly do zemye Jude. A kdyzz przigidu80) do Effron, I giede ſkrze ny, a prwe profichu myefſczian, aby ge propuſtyly ſkrze myefto gyty, a ony gym [261a 2] nechtiechu otewrziety. Pak Judas wywraty myeſto Effron, y giede ſkrzie nye przief bitee. A ſbie- raffee1) Judas39) po wíſie czieftye zydy gymane a radye gym dobrzie. A przie- gied 2) Jordan wzgiedechu83) na huoru fyon, y obietowachu ſpalobiety, ze z nych vzadny nesífel.61) I wratychu fie toho dne Judas z Galatydy a Symon z Galyley,65) ale Jozefa a Azaria gefíczie nebieſſe; neb chtiechu ſobie vczynyty gmeno, y sítupichu fie66) s Gorgiam v boy, y pobiezechu. a zbichu lyda 7) dwa tyfycze. A take8) byl Judas69) ſweliczien70) w Ifrahel,71) 75 ze geho yako proroka gmyegiechu. Neb byl prorokowal Jozefowy a Azarie, aby newychaziely.72) I popleny73) Judas ydumeos a fylyſtyym.74) a progied Samariam75) giede do azota, I ſpaly oltarzie a bohy gich, a opiet ſ korziſty wraty76) fie do Judeam. 50 65 70
Machabecr4 p'mo. 575 35 proty Thymoteowy, [260b 2] wewodye fynow Amon, a honyl geho a po- plenyl Jaſer, I wraty ſye do Judeam. A30a) ſebrachu ſye pohane, gefſto byly w galath, proty zydom, gefíto byly w gich meziech. A ony vtekíſe do theman, I poſlachu lyfty k Judam, aby gym dal pomocz, wzkazugicz mu, ze Thymoteus poſpiecha dobity myeſta toho, do nyehoz fu vtekly. 40 A gefîtye ty lyfty cztiechu, przigydu30b) poſlowe z galylee31) prawiecz, ze ſye febraly ptolomaydy z Tyro a z Sydony32) proty zydom, a tak i obu ſtranu powyedyechu neprzately. I pofla Judas Symona, bratra ſweho, ſe trzmy tyfyczy wybornych k utyeffeny galyleyſkym, A fam s Jonatu, bratrem ſwym, a ſ oſmy tyſyczy giede do Galaad, oſtawyw Jozefa w Judea a33) 45 Azaryam wywodu,31) aby zachowaly Judeam, ale aby s zadnym35) neboyo- waly.36) I przigiede Symon do Galyleam,37) y potrzie pohany38) a hony ge az do39) ptolomaydy, a pobra gich korzyſt, a ty zydy, gefſto byly zgy- many, do Judeam nawraty. A Judas s Jonatu prziegiedffe Jordan giedechu po pufíty trzy dny. I potkachu gie nabutey, a przigiechu ge myrnye prawiecz gym,40) czo ſie przihodylo gich bratrzy41) w galylea, a kterak ge gemffe42) w ohradye [261a 1] drzie. Pak Judas nayprwe43) popleny44) bozor a za- paly.45) A wſtaw na vſwitye y przigiede46) k woyſku, y vzrzie, ano noſye rziebrzye47) a prziprawu, aby myeſta dobyly. I przigiede k nym trzmy rzady, a zawznye trubamy.48) A budy Tymotey19) poznachu, ze to geſt 55 Judas machabeus. y Pobiehnu ot nyeho,50) a bezmal oím tyſycz zbichu gich,51) I popleny Judas myefta pohan52) galaadſkich. Potom ſebra ty- motheus woyſko gyne, y poſady53) gie v byſrzyny.54) a Judas gyede proty nym. I wecze thymoteus knyezatom ſwym: Pogiede-ly55) Judas k nam mocznye,56) nebudet moczy proty nam. Paklyt ſie bude baty przigiety 60 przies byftrzynu,57) a bude ſye budowaty v potoka, Poydem nan a budem ho moczny. I prziegiede Judas byſtrzynu, oftawyw po ſobie, gefîto by39) wolaly: neoftaway yzadny! I biechu zetrzieny58) pohane a vtecziechu do chramu, geſſto byl w Carnaym. Pak Judas zapaly chram ſe wſſemy, czoz gich w nyem bylo. Tehdy Judas ſebra wſſeczky Irahelyty, kterzyz ſu byly w Galatydyech,59) y zeny y dyety, aby fíly do zemye Jude. A kdyzz przigidu80) do Effron, I giede ſkrze ny, a prwe profichu myefſczian, aby ge propuſtyly ſkrze myefto gyty, a ony gym [261a 2] nechtiechu otewrziety. Pak Judas wywraty myeſto Effron, y giede ſkrzie nye przief bitee. A ſbie- raffee1) Judas39) po wíſie czieftye zydy gymane a radye gym dobrzie. A przie- gied 2) Jordan wzgiedechu83) na huoru fyon, y obietowachu ſpalobiety, ze z nych vzadny nesífel.61) I wratychu fie toho dne Judas z Galatydy a Symon z Galyley,65) ale Jozefa a Azaria gefíczie nebieſſe; neb chtiechu ſobie vczynyty gmeno, y sítupichu fie66) s Gorgiam v boy, y pobiezechu. a zbichu lyda 7) dwa tyfycze. A take8) byl Judas69) ſweliczien70) w Ifrahel,71) 75 ze geho yako proroka gmyegiechu. Neb byl prorokowal Jozefowy a Azarie, aby newychaziely.72) I popleny73) Judas ydumeos a fylyſtyym.74) a progied Samariam75) giede do azota, I ſpaly oltarzie a bohy gich, a opiet ſ korziſty wraty76) fie do Judeam. 50 65 70
Strana 576
576 Machabeor4 p'mo. 1) Š. PRZemohl (!). 2) K. Antiochia. 3) K. nalezu. 4) K. pomohli ſtrzieczy. 5) K. z chramu necziſtotu wyprazdni. 6) K. nowym kameniem. 7) pietmetczitmeho; Š. pietmezcietmeho. 8). Š. trwalo. 9) K. Š. z ftareho. 10) Š. wiefftce. 11) ta dvě sl. sch. v K. 12) K. fty a. 13) K. lety. 14) K. Š. vítawili. 15) K. do nynieyflieho; Š. do- fawad. 16) K. gſmy. 17) K. naziwagicz gey ſwietlofti proto zie. 18) K. vkazala. 19) sch. v K. 20) Š. ohradi. 21) K. byl geffie byl. 22) K. fie libilo bylo a. 23) K. zarzig. 21) K. Salomuna; Š. Sfalomuna. 25) Š. Efdraffe. 26) K. zymie. 27) Š. zidowſke. 28) K. do Jerufa- lema. 29) K. Š. pobil. 30) Š. Ydumei. 30a) K. y. 3ob) Š. przigdu. 31) K. a poſlowe z gallilee przigdu. 32) K. fydonye. 33) sch. v K. 34) K. wewodu. 35) K. s nyžadnym. 36) Š. neboyali. 37) Š. Galilee. 38) K. fylnie pohany. 39) sch. v Š. 40) ps. v K. giem, e přetrž. 11) K. bratrom gich; Š. bratrzim. 42) K. zgimawíſe. 43) K. nayprw. 44) v K. přetrž. a za tím naps. zapali. 45) K. boozor a popleni Š; zapalil. 46) K. przigide. 47) K. Š. rzebrziky. 18) K. w trubi trubiechu. 43) K. z bud Thymotheowych. 50) K. przed nym. 51) K. tificzow zahu- bichu z nych. 52) sch. v K. 33) K. poſadil. 54) K. w byſtrzinie. 35) K. poydelit. 36) K. mocznie k nam. 57) K. prziegeti byftrzinu. 58) K. hroznie zetrzieni. 53) K. w galatydie. 60) K. przigidechu; Š. przigdu. 61) K. zbite a zbieraſſe. 62) Š. przegedl. 63) Š. wzgi- dechu. 64) K. nezífel. 65) K. Galilee. 66) K. fobie. 67) Š. lidu. 68) K. kdyz. 69) Š. Judas byl. 70) K. zweleben. 71) Š. Izraheli. 72) K. newchazeli (!). 73) K. poplenil. 71) K. philiftym; Š. ffiliſtyny. 75) K. progiew Samarij. 76) K. wratil. (Kap. V.J O1) ſmrty Antyochowye.2) A kdyz ſye to dyegiefſe w Judea, giezdyeffe Antyochus po ſwrchnych [r. Mach. 6.I kragynach, aby ſbieral3) penyeze. I ſlyffe, ze geft myefto Elymaid w per- fidye bohate, a chram w nyem bohaty, w nyemzto byly opony zlatte a panczierzie a fîtyty, geffto byl oîtawyl Allexander. I chtieffe ge po- plenyty, ale nemozie; neb ty myefícziene4) honyly geho ohyzdnye. I po- 5 wiedyechu mu na czyeftye, [261b 1] kterak ſu geho knyezata zbity w Judea. A on rozhnyewaw ſye kaza woz honem hnaty bez przieftanye rzka,5) ze nechcze otpoczynuty, az przigiede do Judeam, A k tomu wolage, ze chcze [1. Mach. 9.] z geruzalemusa) hrob vczynyty6) zydowíky. a ynhed polapy geho horzka boleft7) w trziewach, a ons) w nahle ſpade ſ wozu y zby°) ſye. y zgiewy 10 na nyem boh mocz ſwu; neb gefſto ſye nadal, by panowal nad morzſkymy wlnamy a wyſoſty hor na wazie wazyty, na noſydlach ho noſyechu, az z gieho maſſa czrwowe10) zywy leziechu, al1) ſmradem woyſko geho ob- tiezeno byefſe.12) A kdyz13) ſam ſmradu gyzl4) trpiety nemozieffe15) ot febe, y przigide fam k ſwemu poznany,* I wecze: Sprawedlne16) geft, aby 15 ſmrtedlny byl bohu poddan, y ſlybowaſſe zydy zproftyty, a chtie gie rowny athenyenſkym17) vczynyty. a ſlybowaſſe ſye zydem vczynyty a bozy mocz na wîſech myeſtech chwalyty a18) ka [261b 2] zaty. A zufaw pyſa19) ty wſſeczky wyeczy k20) zydom a proſye, aby ſye wiernye przy- drziely ſyna geho antyocha.21) A kdyz to22) prawiefſe, ze to trpy pro ſbo-20 rzienye chramu a pofíkwrnyenye, dywy fye Jozefus, ze muz tak mazany zloftny prawyl dobre. A proto Antyochus zahynul, ze chram dyane te23) bohynye w perſydye zborzity kazal. neb ten, gefíto nykoly hrziecha ne- uczynyl, nenye wynen y gednyem hrziechem.**
576 Machabeor4 p'mo. 1) Š. PRZemohl (!). 2) K. Antiochia. 3) K. nalezu. 4) K. pomohli ſtrzieczy. 5) K. z chramu necziſtotu wyprazdni. 6) K. nowym kameniem. 7) pietmetczitmeho; Š. pietmezcietmeho. 8). Š. trwalo. 9) K. Š. z ftareho. 10) Š. wiefftce. 11) ta dvě sl. sch. v K. 12) K. fty a. 13) K. lety. 14) K. Š. vítawili. 15) K. do nynieyflieho; Š. do- fawad. 16) K. gſmy. 17) K. naziwagicz gey ſwietlofti proto zie. 18) K. vkazala. 19) sch. v K. 20) Š. ohradi. 21) K. byl geffie byl. 22) K. fie libilo bylo a. 23) K. zarzig. 21) K. Salomuna; Š. Sfalomuna. 25) Š. Efdraffe. 26) K. zymie. 27) Š. zidowſke. 28) K. do Jerufa- lema. 29) K. Š. pobil. 30) Š. Ydumei. 30a) K. y. 3ob) Š. przigdu. 31) K. a poſlowe z gallilee przigdu. 32) K. fydonye. 33) sch. v K. 34) K. wewodu. 35) K. s nyžadnym. 36) Š. neboyali. 37) Š. Galilee. 38) K. fylnie pohany. 39) sch. v Š. 40) ps. v K. giem, e přetrž. 11) K. bratrom gich; Š. bratrzim. 42) K. zgimawíſe. 43) K. nayprw. 44) v K. přetrž. a za tím naps. zapali. 45) K. boozor a popleni Š; zapalil. 46) K. przigide. 47) K. Š. rzebrziky. 18) K. w trubi trubiechu. 43) K. z bud Thymotheowych. 50) K. przed nym. 51) K. tificzow zahu- bichu z nych. 52) sch. v K. 33) K. poſadil. 54) K. w byſtrzinie. 35) K. poydelit. 36) K. mocznie k nam. 57) K. prziegeti byftrzinu. 58) K. hroznie zetrzieni. 53) K. w galatydie. 60) K. przigidechu; Š. przigdu. 61) K. zbite a zbieraſſe. 62) Š. przegedl. 63) Š. wzgi- dechu. 64) K. nezífel. 65) K. Galilee. 66) K. fobie. 67) Š. lidu. 68) K. kdyz. 69) Š. Judas byl. 70) K. zweleben. 71) Š. Izraheli. 72) K. newchazeli (!). 73) K. poplenil. 71) K. philiftym; Š. ffiliſtyny. 75) K. progiew Samarij. 76) K. wratil. (Kap. V.J O1) ſmrty Antyochowye.2) A kdyz ſye to dyegiefſe w Judea, giezdyeffe Antyochus po ſwrchnych [r. Mach. 6.I kragynach, aby ſbieral3) penyeze. I ſlyffe, ze geft myefto Elymaid w per- fidye bohate, a chram w nyem bohaty, w nyemzto byly opony zlatte a panczierzie a fîtyty, geffto byl oîtawyl Allexander. I chtieffe ge po- plenyty, ale nemozie; neb ty myefícziene4) honyly geho ohyzdnye. I po- 5 wiedyechu mu na czyeftye, [261b 1] kterak ſu geho knyezata zbity w Judea. A on rozhnyewaw ſye kaza woz honem hnaty bez przieftanye rzka,5) ze nechcze otpoczynuty, az przigiede do Judeam, A k tomu wolage, ze chcze [1. Mach. 9.] z geruzalemusa) hrob vczynyty6) zydowíky. a ynhed polapy geho horzka boleft7) w trziewach, a ons) w nahle ſpade ſ wozu y zby°) ſye. y zgiewy 10 na nyem boh mocz ſwu; neb gefſto ſye nadal, by panowal nad morzſkymy wlnamy a wyſoſty hor na wazie wazyty, na noſydlach ho noſyechu, az z gieho maſſa czrwowe10) zywy leziechu, al1) ſmradem woyſko geho ob- tiezeno byefſe.12) A kdyz13) ſam ſmradu gyzl4) trpiety nemozieffe15) ot febe, y przigide fam k ſwemu poznany,* I wecze: Sprawedlne16) geft, aby 15 ſmrtedlny byl bohu poddan, y ſlybowaſſe zydy zproftyty, a chtie gie rowny athenyenſkym17) vczynyty. a ſlybowaſſe ſye zydem vczynyty a bozy mocz na wîſech myeſtech chwalyty a18) ka [261b 2] zaty. A zufaw pyſa19) ty wſſeczky wyeczy k20) zydom a proſye, aby ſye wiernye przy- drziely ſyna geho antyocha.21) A kdyz to22) prawiefſe, ze to trpy pro ſbo-20 rzienye chramu a pofíkwrnyenye, dywy fye Jozefus, ze muz tak mazany zloftny prawyl dobre. A proto Antyochus zahynul, ze chram dyane te23) bohynye w perſydye zborzity kazal. neb ten, gefíto nykoly hrziecha ne- uczynyl, nenye wynen y gednyem hrziechem.**
Strana 577
Machabeor4 p'mo. 577 Tuto geſt ſwiedomo podle Jozefa21) mnyenye, ze rukama branyefſe, ale ne myſly. Tehdy zawola antyochus philyppa, gefſto ſ nym wzchowan, I vczyny25) geho porucznykem kralowîtwie, daw gemu korunu a rucho a príten, aby to przynefl k antyochu,26) ſynu geho, a aby gey poſadyl na îtolyczy kralowîtwie.27) I vmrzie antyochus hubenye na horach w czyziey28) 30 zemy. A kdyz to wzwiedye29) lyfias, vſtawy antyocba, gehoz byl wzchowal, kralem a30) nazwa ho Eupatrem. O wchodu eupatora31) do Judeam gyz byl chram oczyfſczien. a vſfyffew32) ſmrt antyochowu, a ze przigiel lyfia33) a phylyp [262a 1] k antyochu, a tak fu byly neprazdny, ze ſu nemohly do Judeam przigity.31) * Aby yako tomu mohl przikazaty, aby byly ponyzzeny, a ony aby byly,35) yako bywa w mrſſe, geſſto dluho gie36) nepochowagy.37) A tot geft, gefſto ſie cziafto naleza, ze nyekterzy zly zyde trpie na pocziatek38) muky wieczne, na to przywodye prziklad o herodowy a o [261b 2] antyo- chowy tomto,39) epyfanem40) rzieczienem, welmy zlym a41) gynych mnohych. ** Znamenay blaznywy blud Jozefa. 35 25 40 1) Š. Tuto O. 2) Š. (přid.) ſe piſíe. 3) K. zbieral. 4) K. miefîtiane. 5) Š. Glofa; rzka. 6) K vczyniti hrob. 6a) K. Š. Jerufalema. 7) K. nemocz. 8) K. až. 3) K. zbil. 10) Š. czerwowe; násl. sl. sch. 11) Š. a s. 12) K. bieffe obtiezeno. 13) K. kdyz giz. 14) sch. v Š. 15) K. nemohl trpieti. 16) K. fprawedliwe. 17) K. athenyníkym rowny. 18) ta dvě sl. sch. v K. 19) K. píal. 20) sch. v K. 21) K. Anthiocha fyna geho. 22) sch. v K. 23) K. 28) K. dyanie tey. 24) K. Jozephowa. 25) K. vczinil. 26) K. k Anthiochowi. 27) sch. v K. 33) K. czyzi; Š. cyzie. 29) K. Š. zwiedie. 30) K. y. 31) K. Š. Eupatra. 32) K. vílyffaw. lyfias. 34) K. wgieti. 35) K. byli powyſeni. 36) sch. v K. 37) K. nepochowawagi. 38) K. poczatku. 39) K. o tomto Anthiochowi. 40) K. epiphanes; násl. sl. sch. 41) K. zlem a o. O bogich Judy1) machabea.2) TEhdy myſly3) Judas, aby oblehl ty, gefíto byly4) na wiezy po- moczi,4a) I nadyela5) famoſtrzielow a prakow a naneſe kopecz. Tehdy wy- gydus) nyekterzy z oſedlych,7) a przywynuchu ſie k nym z nemyloſtywich zydow. I gydechu k kraly a weczechu: I dokud naſ nepomítyff, geffto gíme 5 vmyflyly fluzity otczy twemu a tobie? gied a wyproft ofyedlee twe, a wrat nam nafſye dyedyny. A rozhnyewaw ſie kral nahles) ſebra9) woyſko, a z gy- fr. Mach. 6.) neho kralowſtwie nagemny przigidechu10) k nyemu. I biefſe ſto tyſycz pieſych a dwadcziety tyſycz giezdnych a flonow dwa a trzidcziety. I przy- lezie k bethfuram, aby giel1) dobyl, I otftupy Judas ot wiezze a hnu ftany proty ítanom kralowym. I zrziedy12) kral na vſwitie woyſko, a vkazachu flonom krew zrna wynnych13) a morzíkich14a) iahod, aby ge rozlytyly k bogy. A ſtalo v kazdeho ſlona k îtrazy14) tyſycz piefíczow15) w panczierzich a giezdczow ffeft fet, a wiezie drziewiena bieffe16) na kazdem flonu, a na wiezy dwa a trzidcziety muzow boiownych, a wnytrzi myſtr te zwierzy.17) 15 I ztiezze ſye dyel kralowa woy 1262a 2] ſka na hory, a druzy po dole18) 10 37
Machabeor4 p'mo. 577 Tuto geſt ſwiedomo podle Jozefa21) mnyenye, ze rukama branyefſe, ale ne myſly. Tehdy zawola antyochus philyppa, gefſto ſ nym wzchowan, I vczyny25) geho porucznykem kralowîtwie, daw gemu korunu a rucho a príten, aby to przynefl k antyochu,26) ſynu geho, a aby gey poſadyl na îtolyczy kralowîtwie.27) I vmrzie antyochus hubenye na horach w czyziey28) 30 zemy. A kdyz to wzwiedye29) lyfias, vſtawy antyocba, gehoz byl wzchowal, kralem a30) nazwa ho Eupatrem. O wchodu eupatora31) do Judeam gyz byl chram oczyfſczien. a vſfyffew32) ſmrt antyochowu, a ze przigiel lyfia33) a phylyp [262a 1] k antyochu, a tak fu byly neprazdny, ze ſu nemohly do Judeam przigity.31) * Aby yako tomu mohl przikazaty, aby byly ponyzzeny, a ony aby byly,35) yako bywa w mrſſe, geſſto dluho gie36) nepochowagy.37) A tot geft, gefſto ſie cziafto naleza, ze nyekterzy zly zyde trpie na pocziatek38) muky wieczne, na to przywodye prziklad o herodowy a o [261b 2] antyo- chowy tomto,39) epyfanem40) rzieczienem, welmy zlym a41) gynych mnohych. ** Znamenay blaznywy blud Jozefa. 35 25 40 1) Š. Tuto O. 2) Š. (přid.) ſe piſíe. 3) K. zbieral. 4) K. miefîtiane. 5) Š. Glofa; rzka. 6) K vczyniti hrob. 6a) K. Š. Jerufalema. 7) K. nemocz. 8) K. až. 3) K. zbil. 10) Š. czerwowe; násl. sl. sch. 11) Š. a s. 12) K. bieffe obtiezeno. 13) K. kdyz giz. 14) sch. v Š. 15) K. nemohl trpieti. 16) K. fprawedliwe. 17) K. athenyníkym rowny. 18) ta dvě sl. sch. v K. 19) K. píal. 20) sch. v K. 21) K. Anthiocha fyna geho. 22) sch. v K. 23) K. 28) K. dyanie tey. 24) K. Jozephowa. 25) K. vczinil. 26) K. k Anthiochowi. 27) sch. v K. 33) K. czyzi; Š. cyzie. 29) K. Š. zwiedie. 30) K. y. 31) K. Š. Eupatra. 32) K. vílyffaw. lyfias. 34) K. wgieti. 35) K. byli powyſeni. 36) sch. v K. 37) K. nepochowawagi. 38) K. poczatku. 39) K. o tomto Anthiochowi. 40) K. epiphanes; násl. sl. sch. 41) K. zlem a o. O bogich Judy1) machabea.2) TEhdy myſly3) Judas, aby oblehl ty, gefíto byly4) na wiezy po- moczi,4a) I nadyela5) famoſtrzielow a prakow a naneſe kopecz. Tehdy wy- gydus) nyekterzy z oſedlych,7) a przywynuchu ſie k nym z nemyloſtywich zydow. I gydechu k kraly a weczechu: I dokud naſ nepomítyff, geffto gíme 5 vmyflyly fluzity otczy twemu a tobie? gied a wyproft ofyedlee twe, a wrat nam nafſye dyedyny. A rozhnyewaw ſie kral nahles) ſebra9) woyſko, a z gy- fr. Mach. 6.) neho kralowſtwie nagemny przigidechu10) k nyemu. I biefſe ſto tyſycz pieſych a dwadcziety tyſycz giezdnych a flonow dwa a trzidcziety. I przy- lezie k bethfuram, aby giel1) dobyl, I otftupy Judas ot wiezze a hnu ftany proty ítanom kralowym. I zrziedy12) kral na vſwitie woyſko, a vkazachu flonom krew zrna wynnych13) a morzíkich14a) iahod, aby ge rozlytyly k bogy. A ſtalo v kazdeho ſlona k îtrazy14) tyſycz piefíczow15) w panczierzich a giezdczow ffeft fet, a wiezie drziewiena bieffe16) na kazdem flonu, a na wiezy dwa a trzidcziety muzow boiownych, a wnytrzi myſtr te zwierzy.17) 15 I ztiezze ſye dyel kralowa woy 1262a 2] ſka na hory, a druzy po dole18) 10 37
Strana 578
578 Machabeor4 p'mo. gyedechu. I ſtkwiefſe ſluncze na zlate fftyty, a hory fie ofwietichu ot nych. I prziczyny ſie Judas s ſwymy k bogy, I zby19) kralowa woyſka ffeft fet muzow. I wydye20) Eleazar, bratr Judy,21) gednu zwierz nad gyne wyffy, a nadyege ſye, by kral byl na ny,22) hna ſkrzie neprzately pod ſlon, y vbode gey v23) pupek, y vdawy flon Eleazara,24) pad na nyeho. Tehdy obratychu 20 ſye zyde od bogie. I giede kral po nych a doby25) bethſura; a oſtawyw w ny26) îtrazy oblezie Jerufalem a przyſtawy k nyemu praky, ftrziely ohnywe, pufſky y wffelykee wieczy,27) gymyz myeft a hradow dobywagy.28) A kmrmy29) v myeîtie nemyegiechu, proto ze fedme leto bieffe, gefíto zemye odpoczywa. I wygydu30) mnozy. Tehdy vſlyfſe lyfias, ze ſie philip wratyl 25 ot wladarzie,32) a hledafſe, aby przyyal wladanye kralowſtwie, I rady kralowy rzka: hynem na wffaky den, a pokrmu malo geft, a ohrazene myeſto geſt, okolo nyehozto lezyme, a naſtawa nam zrziezenye kralowſtwie. A proto dayme prawiczy tyemto lydem a vſtawme, at chodye po ſwem zakonye a nam ſluzie. A vczynywfſe myr przyfieze kral a knyezata geho,33) 30 I wgyde na huoru ſyon, a o 1262b 1] hledaw twrz myeſta, y zruſſy31) a zborzy zed35) w okolku. A wratyw ſye do antyochie nalezie philyppa, an panuge w tey36) zemy, I vwaza ſie w ny moczíj. 1) K. bogi Juda. 2) Š. (přid.) takto znamenay. 3) Š. myflil. 4) K. biechu. 4a) K. k pomoczy. 5) K. Š. nadielal. 6) K. Š. wygdu. 7) K. fufedlych; Š. z vſedlych. 8) K. w nahle. 3) Š. febral. 10) K. przigedu. 11) K. gi. 12) K. zrziedil. 13) K. z zrna winneho. 14) ta dvě sl. sch. v K. 14a) K. moríkych. 15) K. pieffich. 16) K. drziewiene biechu. 17) K. tey wiezie; tu v K. poznámka: Aby vzrziecz krew ſlonowe poſilili lie k bogi a byli tiem lytieyſli, aneb take aby okufili a zahrziela ſie zwierzata ſtu- dena tiem od przirozenie. 18) K. w podoli. 19) K. zbil. 20) K. widiel. 21) K. Jude. 22) K. Š. nie. 23) K. zakole gey w. 24) K. a pak ſlon vdawi gey. 25) K. dobyl. 26) K. Š. w nie. 27) K. wſfelikake gine nadobie. 28) K. dobywali. 29) (1) K. ztrawy. 30) Š. wygdu; K. wygichu. 32) K. zalarzie. 33) A vczynywíſe — geho sch. v K. 34) K. zruſfi prziſahu. 33) K. zied. 36) Š. tee. [Kap. VI.] O demetriol) a o Nicanoru. Obo czafſa2) wygyde demetrius, fyn Seleucy, z myefta rzyma,3) 11. Mach. 7.] y giede do myeft zamorzíkich,3a) y kralowa tu.5) a toho gefftye dyetietem bieffe stricz geho antyochus epyfanes byl zbawyl kralowstwie. I giede do rzyma, chtie zalowaty na ſtrycze. a4a) vſlyffaw, ze ſtricz vmrziel, y wraty ſie, a mnozy geho5) przigiechu, a woyſko ſwaza antyocha y lyſia, aby ge przywedly k nyemu. A kdyz to zwyedye, wecze: nerodte my vkazaty gich twarzy. I zaby gye woyſko, y fiede demetrius na ſtolyczy otczie ſweho. Tehdy przigydu6) nemyloſtywy z Ifrahel, a Alchymus, wywoda7) gich a aronyta, ten chtieffe bity knyezem. y zalowachu8) na Judam rzkucz: Ztratyl9) Judas wſſeczky przately twe a nas wyhnal z10) zemye. A proto10a) 10 pofíly muzie, gemuz wyerzyfí, aby wydyell1) zahubenye a pomítyl toho. I poruczil12) to krali3) alchymowy, knyezzety knyezſkemu, a poſla ſ woyſke 5
578 Machabeor4 p'mo. gyedechu. I ſtkwiefſe ſluncze na zlate fftyty, a hory fie ofwietichu ot nych. I prziczyny ſie Judas s ſwymy k bogy, I zby19) kralowa woyſka ffeft fet muzow. I wydye20) Eleazar, bratr Judy,21) gednu zwierz nad gyne wyffy, a nadyege ſye, by kral byl na ny,22) hna ſkrzie neprzately pod ſlon, y vbode gey v23) pupek, y vdawy flon Eleazara,24) pad na nyeho. Tehdy obratychu 20 ſye zyde od bogie. I giede kral po nych a doby25) bethſura; a oſtawyw w ny26) îtrazy oblezie Jerufalem a przyſtawy k nyemu praky, ftrziely ohnywe, pufſky y wffelykee wieczy,27) gymyz myeft a hradow dobywagy.28) A kmrmy29) v myeîtie nemyegiechu, proto ze fedme leto bieffe, gefíto zemye odpoczywa. I wygydu30) mnozy. Tehdy vſlyfſe lyfias, ze ſie philip wratyl 25 ot wladarzie,32) a hledafſe, aby przyyal wladanye kralowſtwie, I rady kralowy rzka: hynem na wffaky den, a pokrmu malo geft, a ohrazene myeſto geſt, okolo nyehozto lezyme, a naſtawa nam zrziezenye kralowſtwie. A proto dayme prawiczy tyemto lydem a vſtawme, at chodye po ſwem zakonye a nam ſluzie. A vczynywfſe myr przyfieze kral a knyezata geho,33) 30 I wgyde na huoru ſyon, a o 1262b 1] hledaw twrz myeſta, y zruſſy31) a zborzy zed35) w okolku. A wratyw ſye do antyochie nalezie philyppa, an panuge w tey36) zemy, I vwaza ſie w ny moczíj. 1) K. bogi Juda. 2) Š. (přid.) takto znamenay. 3) Š. myflil. 4) K. biechu. 4a) K. k pomoczy. 5) K. Š. nadielal. 6) K. Š. wygdu. 7) K. fufedlych; Š. z vſedlych. 8) K. w nahle. 3) Š. febral. 10) K. przigedu. 11) K. gi. 12) K. zrziedil. 13) K. z zrna winneho. 14) ta dvě sl. sch. v K. 14a) K. moríkych. 15) K. pieffich. 16) K. drziewiene biechu. 17) K. tey wiezie; tu v K. poznámka: Aby vzrziecz krew ſlonowe poſilili lie k bogi a byli tiem lytieyſli, aneb take aby okufili a zahrziela ſie zwierzata ſtu- dena tiem od przirozenie. 18) K. w podoli. 19) K. zbil. 20) K. widiel. 21) K. Jude. 22) K. Š. nie. 23) K. zakole gey w. 24) K. a pak ſlon vdawi gey. 25) K. dobyl. 26) K. Š. w nie. 27) K. wſfelikake gine nadobie. 28) K. dobywali. 29) (1) K. ztrawy. 30) Š. wygdu; K. wygichu. 32) K. zalarzie. 33) A vczynywíſe — geho sch. v K. 34) K. zruſfi prziſahu. 33) K. zied. 36) Š. tee. [Kap. VI.] O demetriol) a o Nicanoru. Obo czafſa2) wygyde demetrius, fyn Seleucy, z myefta rzyma,3) 11. Mach. 7.] y giede do myeft zamorzíkich,3a) y kralowa tu.5) a toho gefftye dyetietem bieffe stricz geho antyochus epyfanes byl zbawyl kralowstwie. I giede do rzyma, chtie zalowaty na ſtrycze. a4a) vſlyffaw, ze ſtricz vmrziel, y wraty ſie, a mnozy geho5) przigiechu, a woyſko ſwaza antyocha y lyſia, aby ge przywedly k nyemu. A kdyz to zwyedye, wecze: nerodte my vkazaty gich twarzy. I zaby gye woyſko, y fiede demetrius na ſtolyczy otczie ſweho. Tehdy przigydu6) nemyloſtywy z Ifrahel, a Alchymus, wywoda7) gich a aronyta, ten chtieffe bity knyezem. y zalowachu8) na Judam rzkucz: Ztratyl9) Judas wſſeczky przately twe a nas wyhnal z10) zemye. A proto10a) 10 pofíly muzie, gemuz wyerzyfí, aby wydyell1) zahubenye a pomítyl toho. I poruczil12) to krali3) alchymowy, knyezzety knyezſkemu, a poſla ſ woyſke 5
Strana 579
Machabeor4 p'mo. 579 bachida14) do Judeam. a ten poſla poſly k Judam a k geho [262b 2] bratrzy,15) we lîty mlvwiecz o myru. I15a) nepoſlucha Judas gich rzieczy, awſſak 15 mnozy z lydu16) wierzichu mu rzkucz: knyez z pokolenye aaron przigiel, ten nas neoklama. I wigidu17) k bachodony,18) A ten z nych zabyl8a) gednoho dne padefat podle toho19) ſlowa: krew ſwatich twich prolyly ſu okolo gerufalema, A nebiefſe, kto by gie pohrziebl.20) a druzy vtecziechu ot [žalm 78.1 nych21) rzkucz: nenye w nych prawdy a ſudu. Tehdy otſtupy bachydes22) 20 ot gerufalema a przileze k beteta, a mnoho tiech, gefíto byly vtekly ot nyeho, zby23) a vwrzie ge w fſachtu, a poruczy kragynu alchymowy,23a) oftawyw mu pomocz, A fam fie wraty k kraly do antyochie. Tehdy alchy- mus przieluzowaſſe ſlowy ſwymy wſſeczky,24) a mlvwie kazdemu25) k geho lybofty, mocznu ruku by ohrazen brzo. I vczyny mnoho zleho, wiecz nez26) pohane w Irahel.27) To znamenaw Judas, nerody28) wgiety do krayow, y vczyny29) obiet na opuftytele. A wyda alchymus, ze nemoz Judam ftrpiety, wraty ſye k kraly, I zalowa30) nan krzywie. I poſla31) kral Nicanora do Judea, gefíto ſ nym byl w rzymye, przikazuge mu, aby lyd prziewratyl. I przigie [263a 1] de32) Nicanor f woyfkem32a) do Jerufalema a mlywy s Judam 30 w33) lſty dobru rzieczy, a38) pozdrawyffta ſye ſpolu. Ale kdyz Judas vzna- mena left, ynhed wyſkoczy k ſwym. Potom sgydu35) fie blyz36) v vlycze kafarfalama. I by prziemozien Judas, y vteczie do myeſta dawydowa. I wygydu37) knyezie k Nycanoru proſiecz a vkazugicz ſpalobiety, gefſto offierowachu za krale. a on poſmyewaw ſye gym y38) wzhrda gymy, a przi- 35 czynyw ruku k hlawie y przifiezie rzka: nebude-ly my Judas wydan, kdyz przigyedu, wratye fie33) zapalym toto myeſto. I wygiede Nicanor z Jeru- falema a przigiede do bothoron, y przigie woyſko Syrie40) ſobie poſlane. I wygyde Judas po nyem ſe trzmy tyfyczy, y myechu41) boy trziety den myefiecze afor. 25 40 Incidencia.42) Incid. I poſtrziechu42a) ftany Nycanora,43) a ſam by41) nayprwe zabyt, a geho woyſko smetawfſe odyenye s ſebe vtyekachu, kam kto wieda. I wy- gydu45) z myftecz Jude46) w okolku, y zbichu gye az do gednoho. A hlawu Nycanora47) a prawiczy geho, gijzto48) byl zdwyhl pyſſnye, vtyewffe49) 45 powieſychu proty Jerufalemu, a yazik geho w kufky50) zrziezachu a dachu ptakom [263a 2] fnyefty.51) I vſtawy ten den, aby byl ſlawny wſſem. I vpokogy52) ſye zemye Juda ot boyow malo dnow. 1) K. Š. O Demetriowi. 2) K. Š. czafu. 3) K. Rzimíkeho. 3a) K. zamorſkych. 4) K. tam. 4a) K. a potom. 5) K. ho. 6) K. Š. przigdu. 7) K. Š. wewoda. 8) Š. za- wolachu (!). 9) K. zhubil. 10) K. z naffie, 10a) Š. protoz. 11) K. opatrzil. 12) K. 17) K. poruczi. 13) sch. v K. 14) K. bachaida. 15) Š. bratrzim. 15a) K. a. 16) K. lide. 21) K. Š. wygdu. 18) K. bachaydowi. 18a) Š. zabil. 19) K. tohoto. 20) K. pohrabal. 25) K. nieho. 22) K. bachaydes. 23) K. Š. zbil. 23a) K. Achymowy. 24) sch. v K. 30) Š. k kazdemu. 25) K. nezli. 27) Š. Izraheli. 28) K. nerodil. 29) K. vczynil. zawola (!). 31) Š. poſlal. 32) K. przigide. 32a) sch. v Š. 33) K. Š. we. 34) K. y. 35) K. 37*
Machabeor4 p'mo. 579 bachida14) do Judeam. a ten poſla poſly k Judam a k geho [262b 2] bratrzy,15) we lîty mlvwiecz o myru. I15a) nepoſlucha Judas gich rzieczy, awſſak 15 mnozy z lydu16) wierzichu mu rzkucz: knyez z pokolenye aaron przigiel, ten nas neoklama. I wigidu17) k bachodony,18) A ten z nych zabyl8a) gednoho dne padefat podle toho19) ſlowa: krew ſwatich twich prolyly ſu okolo gerufalema, A nebiefſe, kto by gie pohrziebl.20) a druzy vtecziechu ot [žalm 78.1 nych21) rzkucz: nenye w nych prawdy a ſudu. Tehdy otſtupy bachydes22) 20 ot gerufalema a przileze k beteta, a mnoho tiech, gefíto byly vtekly ot nyeho, zby23) a vwrzie ge w fſachtu, a poruczy kragynu alchymowy,23a) oftawyw mu pomocz, A fam fie wraty k kraly do antyochie. Tehdy alchy- mus przieluzowaſſe ſlowy ſwymy wſſeczky,24) a mlvwie kazdemu25) k geho lybofty, mocznu ruku by ohrazen brzo. I vczyny mnoho zleho, wiecz nez26) pohane w Irahel.27) To znamenaw Judas, nerody28) wgiety do krayow, y vczyny29) obiet na opuftytele. A wyda alchymus, ze nemoz Judam ftrpiety, wraty ſye k kraly, I zalowa30) nan krzywie. I poſla31) kral Nicanora do Judea, gefíto ſ nym byl w rzymye, przikazuge mu, aby lyd prziewratyl. I przigie [263a 1] de32) Nicanor f woyfkem32a) do Jerufalema a mlywy s Judam 30 w33) lſty dobru rzieczy, a38) pozdrawyffta ſye ſpolu. Ale kdyz Judas vzna- mena left, ynhed wyſkoczy k ſwym. Potom sgydu35) fie blyz36) v vlycze kafarfalama. I by prziemozien Judas, y vteczie do myeſta dawydowa. I wygydu37) knyezie k Nycanoru proſiecz a vkazugicz ſpalobiety, gefſto offierowachu za krale. a on poſmyewaw ſye gym y38) wzhrda gymy, a przi- 35 czynyw ruku k hlawie y przifiezie rzka: nebude-ly my Judas wydan, kdyz przigyedu, wratye fie33) zapalym toto myeſto. I wygiede Nicanor z Jeru- falema a przigiede do bothoron, y przigie woyſko Syrie40) ſobie poſlane. I wygyde Judas po nyem ſe trzmy tyfyczy, y myechu41) boy trziety den myefiecze afor. 25 40 Incidencia.42) Incid. I poſtrziechu42a) ftany Nycanora,43) a ſam by41) nayprwe zabyt, a geho woyſko smetawfſe odyenye s ſebe vtyekachu, kam kto wieda. I wy- gydu45) z myftecz Jude46) w okolku, y zbichu gye az do gednoho. A hlawu Nycanora47) a prawiczy geho, gijzto48) byl zdwyhl pyſſnye, vtyewffe49) 45 powieſychu proty Jerufalemu, a yazik geho w kufky50) zrziezachu a dachu ptakom [263a 2] fnyefty.51) I vſtawy ten den, aby byl ſlawny wſſem. I vpokogy52) ſye zemye Juda ot boyow malo dnow. 1) K. Š. O Demetriowi. 2) K. Š. czafu. 3) K. Rzimíkeho. 3a) K. zamorſkych. 4) K. tam. 4a) K. a potom. 5) K. ho. 6) K. Š. przigdu. 7) K. Š. wewoda. 8) Š. za- wolachu (!). 9) K. zhubil. 10) K. z naffie, 10a) Š. protoz. 11) K. opatrzil. 12) K. 17) K. poruczi. 13) sch. v K. 14) K. bachaida. 15) Š. bratrzim. 15a) K. a. 16) K. lide. 21) K. Š. wygdu. 18) K. bachaydowi. 18a) Š. zabil. 19) K. tohoto. 20) K. pohrabal. 25) K. nieho. 22) K. bachaydes. 23) K. Š. zbil. 23a) K. Achymowy. 24) sch. v K. 30) Š. k kazdemu. 25) K. nezli. 27) Š. Izraheli. 28) K. nerodil. 29) K. vczynil. zawola (!). 31) Š. poſlal. 32) K. przigide. 32a) sch. v Š. 33) K. Š. we. 34) K. y. 35) K. 37*
Strana 580
580 Machabeor4 p'mo. Š. seydu. 36) K. ſpolu blyz. 37) K. wygidechu; Š. wygdu. 38) sch. v K. 39) K. gfe. 40) K. z Syrie. 41) K. po niem y miegiechu. 42) Š. Napadowe; v K. bez náp. 42a) K. potrziechu. 43) K. Nikanorowy. 44) K. byl. 45) K. Š. wygdu. 46) K. z miefteczek Judee. 47) K. Nykarowu (!). 48) K. zgižto (!). 49) K. pyſſnie zdwihl vtiewſſy. 50) K. Š. kvſy. 51) K. fneſti. 52) Š. vkogi. [Kap. VII.] O prziezny zydow s rzymany.1) [1. Mach. 8.] Ehdy vſlyſſe Judas gmye rzymſke a gich moczy, ktere gſu czynyly po ſwietu,2) a kohoz ſu chtyely, toho gſu2a) powyffyly aneb kralowſtwie zba- wyly, a ze ſ przately welmy dobrzie prziezen drziely. A mezy tyemy wſfemy yzadny nezadal koruny, ale byly ſu vczynyly ſobie dwor, a trzy ſta a dwa- deziety rad magicz.3) Proto poſla Judas do rzyma Eupolonía, fyna Eleaza- 5 zorowa.4) ty wſſedfſe w dwor weczechu: Judas machabeus a geho bratrzie a lyd zydowſky poſlaly nas k wam, abichme5) vſtawyly towarzyftwos) f wamy, a abyfſte otyaly kralowstwie rzieczike ot nas." I lyby ſye rziecz rzymanom, a pyſachu7) lyſty przieznywee ſmlvwy, a prziepis toho pſachu8) na dſkach9) myedyenych. I poſlachu do Jerufa- 10 lema, aby tu byla pamyet takato:10) dobrzie bud rzymanom a lydu zy- dowſkemu na morzy y na zemy, a myr na wyeky. kdyz naſtane boy rzyma [263b 1] nom, tehdy lyd10a) zydowſky pomocz da, neberucz zoldu ot rzy- manow. a tez vczynye rzymanel1) zydom. Tehdy pſachu rzymanel1) k de- metriowy rzkucz:12) procz ſy obtiezil gho ſwe na naſſye przately a towarzyfſe? 15 A proto wiez, przydu-lyt opiet k nam pro tye, vczynymet13) gym ſud a budemt14) boyowaty f tebu na zemy y na morzy.15) * Acz geſt bylo w Syrzíj16) a w perſydye, wſſak ſlowieſſe17) kralowſtwie rziekow pro allexandra, gefſto byl macedo, a po nyem fu tyto byly. 1) K. Judaffowie s Rzimeny. 2) Š. fwietie. 2a) sch. v K. 3) K. magicz Snad tolik bylo fenatorow totiz Conffelow. 4) K. Eleazarowa. 5) K. abychwe. 6) K. thoworyfftwo. 7) K. Š. pfachu. 8) K. poflachu. 3) K. díczkach. 10) Š. takto. 10a) sch. v Š. 11) K. rzimene. 12) sch. v K. 13) K. vczynimyt. 14) K. budem; Š. budemet. 15) K. na morzi y na zemi. 16) K. Syrij. 17) K. ſlulo. 1r. Mach. 9.] O ſmrty Judy1) macha.2) ZAtyem2a) kdyz vſlyffe demetrius, ze zabit Nycanor y3) ſwymy, Poſla opie4) do Judeam5) bachida, alchyma°) s nym,7) a prawy rohs) ſ nymy. I przyſtawichu woyſko k gerufalemu. a witawfſe otgiedu do berea, a Judas poſtawy9) ſtany w layza ſe trzmy tyſyczy wyborneho lydu. a vzrziewîſe neprzatel mnoho,10) bachu ſye welmy, I vkradnu ſye z ftanow, az neoſta 5 z lydu gedno oſmerol1) muzow, az y Judas na ſrdczi byefſe roztrzen, neb ho boy teſknyeſſe. a nemyegieſſe czaſſu, aby lyd ſebral. I mlvwichu ſ nym ty, gefíto biechu i nym oftaly:12) nebudem moczy gity proty nym, nez [Kap. VIII.I
580 Machabeor4 p'mo. Š. seydu. 36) K. ſpolu blyz. 37) K. wygidechu; Š. wygdu. 38) sch. v K. 39) K. gfe. 40) K. z Syrie. 41) K. po niem y miegiechu. 42) Š. Napadowe; v K. bez náp. 42a) K. potrziechu. 43) K. Nikanorowy. 44) K. byl. 45) K. Š. wygdu. 46) K. z miefteczek Judee. 47) K. Nykarowu (!). 48) K. zgižto (!). 49) K. pyſſnie zdwihl vtiewſſy. 50) K. Š. kvſy. 51) K. fneſti. 52) Š. vkogi. [Kap. VII.] O prziezny zydow s rzymany.1) [1. Mach. 8.] Ehdy vſlyſſe Judas gmye rzymſke a gich moczy, ktere gſu czynyly po ſwietu,2) a kohoz ſu chtyely, toho gſu2a) powyffyly aneb kralowſtwie zba- wyly, a ze ſ przately welmy dobrzie prziezen drziely. A mezy tyemy wſfemy yzadny nezadal koruny, ale byly ſu vczynyly ſobie dwor, a trzy ſta a dwa- deziety rad magicz.3) Proto poſla Judas do rzyma Eupolonía, fyna Eleaza- 5 zorowa.4) ty wſſedfſe w dwor weczechu: Judas machabeus a geho bratrzie a lyd zydowſky poſlaly nas k wam, abichme5) vſtawyly towarzyftwos) f wamy, a abyfſte otyaly kralowstwie rzieczike ot nas." I lyby ſye rziecz rzymanom, a pyſachu7) lyſty przieznywee ſmlvwy, a prziepis toho pſachu8) na dſkach9) myedyenych. I poſlachu do Jerufa- 10 lema, aby tu byla pamyet takato:10) dobrzie bud rzymanom a lydu zy- dowſkemu na morzy y na zemy, a myr na wyeky. kdyz naſtane boy rzyma [263b 1] nom, tehdy lyd10a) zydowſky pomocz da, neberucz zoldu ot rzy- manow. a tez vczynye rzymanel1) zydom. Tehdy pſachu rzymanel1) k de- metriowy rzkucz:12) procz ſy obtiezil gho ſwe na naſſye przately a towarzyfſe? 15 A proto wiez, przydu-lyt opiet k nam pro tye, vczynymet13) gym ſud a budemt14) boyowaty f tebu na zemy y na morzy.15) * Acz geſt bylo w Syrzíj16) a w perſydye, wſſak ſlowieſſe17) kralowſtwie rziekow pro allexandra, gefſto byl macedo, a po nyem fu tyto byly. 1) K. Judaffowie s Rzimeny. 2) Š. fwietie. 2a) sch. v K. 3) K. magicz Snad tolik bylo fenatorow totiz Conffelow. 4) K. Eleazarowa. 5) K. abychwe. 6) K. thoworyfftwo. 7) K. Š. pfachu. 8) K. poflachu. 3) K. díczkach. 10) Š. takto. 10a) sch. v Š. 11) K. rzimene. 12) sch. v K. 13) K. vczynimyt. 14) K. budem; Š. budemet. 15) K. na morzi y na zemi. 16) K. Syrij. 17) K. ſlulo. 1r. Mach. 9.] O ſmrty Judy1) macha.2) ZAtyem2a) kdyz vſlyffe demetrius, ze zabit Nycanor y3) ſwymy, Poſla opie4) do Judeam5) bachida, alchyma°) s nym,7) a prawy rohs) ſ nymy. I przyſtawichu woyſko k gerufalemu. a witawfſe otgiedu do berea, a Judas poſtawy9) ſtany w layza ſe trzmy tyſyczy wyborneho lydu. a vzrziewîſe neprzatel mnoho,10) bachu ſye welmy, I vkradnu ſye z ftanow, az neoſta 5 z lydu gedno oſmerol1) muzow, az y Judas na ſrdczi byefſe roztrzen, neb ho boy teſknyeſſe. a nemyegieſſe czaſſu, aby lyd ſebral. I mlvwichu ſ nym ty, gefíto biechu i nym oftaly:12) nebudem moczy gity proty nym, nez [Kap. VIII.I
Strana 581
Machabeor4 p'mo. 581 wyproſtme naſſe duſſe nynye, a wratmel3) ſye k naſſym bratrom, a pak 10 budem boyowaty proty nym. a on wecze: o neczynme toho, bichom po- biehly ot nych, ale pozdwyhneme11) vkoru chwaly naffie, a zemrziemel5) w cznofty16) [263b 2] pro naffe17) bratrzy.* I sftupichu18) ſye i neprzately a pobichu roh prawi. a ty, gefíto na lewem rohu byly, zagidu19) gie s zadu, y19a) obtyezichu boy, y pade Judas, a gyny vteku. Pak Symon a Jonata, bratri geho, wykupichu tyelo geho ot neprzatel, y nefechu Judam do modyn, a pohrziebechu ho20) w hrobiech otczie21) geho. A22) plaka ho lyd welykym placziem. I wznycziechu zly w Ifrahel,23) a hlad naſta welyky, I podda ſye bachidie wſſeczka kragyna. a bachid wybra nemyloîtywich muzow nyekolyk a vczyny24) gie pany nade wffemy kragynamy; a ty tupiechu przately Judowy. I febrachu fie25) przatele Juda a wolychu Jonatu wywodu ſwym.26) * Obhrazugie chwalu, gijzto fu myely az dotudto, a nykdy nepo- biehaly przied neprzately. 15 20 1) K. Judaffowie; násl. sl. sch. 2) (!) Š. Machabea. 23) K. A zatiem. 3) K.s; Š.ys. 4) (!) K. Š. opiet. 5) K. Judea. 6) K. a Athyma. 7) ta dvě sl. sch. v K. s) K. prawu mocz. 3) K. poftawil. 10) K. mnozftwie. 11) K. ofm. 12) K. gefíto byli oſtali rzkucz. 13) K. wratmy. 14) K. pozdwihnieme. 15) Š. zemrzeme. 16) K. w cznoſti zemrziemy. 17) K. naffi. 18) K. stupichu. 19) Š. zagdu; K. zagiedu. 19a) K. a. 20) K. pochowachu ge°. 21) K. otczow. 22) K. y. 23) Š. Izraheli. 21) K. vczynil. 25) sch. v Š. 26) K. wewodu ſwu. O Jonata,1) bratru Judy. [Kap. IX.] I wznyczie Jonata myeſto Judy, bratra ſweho, a bachiches2) hledaſſe, aby geho zabyl. tehdy Jonata vſtupy ſwymy3) na puſſt cethne a poſla4) II. Mach. 9.] bratra ſweho Jana k nabuſeom, ſwym5) przatelom,6) aby mu daly przi- prawu?) geho, a ta bielſe draha. Pak wyſſedſſe ſynowe Iambri, y zabichu ho a wzechu gemus) wîſeczko, czo [264a 11 ge myel. Potom powiediechu Jonatye a Symonu, bratru geho, ze fynowe Jambri czynye ſwatbu a po- gymagy newyeftu z madába. I wyrazichu fie na nye z ſtrazie, a9) zbichu gich mnoho na pomítu bratra ſweho, a9) wratichu fie k brziehu Jordana. a tak by gym cziefta otewrziena ot pana boha ku pomítie bratra newynne 10 krwy.10) I vſlyfſe to bachides a przigiedel1) w ſobotu ſ welyku moczy. I wecze Jonata k ſwym: ay, tot boy proty nam, a woda Jordana y ſyem y tam, po bahnach, po12) lefiech y po pazitech,13) a nemame ſie kam obra- tity. a proto wolayme do nebe a boyugme proty nym. I boiowachu ſ nymy, a14) zabichu bachidye tificz muzow. I obraty ſie bachides na bieh do geru- 15 zalema a dyela15) myefta ohrazena w Judea a ftawie ftrazie w nych,16) a braſſe ſyny knyezieczie w kragynach a fazieſſe na wiezzy17) w gerufalemye, aby strziehly. Tehdy przikaza Alchímus1s) zborzity zdy domu druheho wnytrzſnycho a dyela prorokow zrufyty. A kdyz poczie rufſyty, tehdy geho19) dna porazy, y vmrzie ſ welyku muku a boleſty. I vpokogy fie zemye 5
Machabeor4 p'mo. 581 wyproſtme naſſe duſſe nynye, a wratmel3) ſye k naſſym bratrom, a pak 10 budem boyowaty proty nym. a on wecze: o neczynme toho, bichom po- biehly ot nych, ale pozdwyhneme11) vkoru chwaly naffie, a zemrziemel5) w cznofty16) [263b 2] pro naffe17) bratrzy.* I sftupichu18) ſye i neprzately a pobichu roh prawi. a ty, gefíto na lewem rohu byly, zagidu19) gie s zadu, y19a) obtyezichu boy, y pade Judas, a gyny vteku. Pak Symon a Jonata, bratri geho, wykupichu tyelo geho ot neprzatel, y nefechu Judam do modyn, a pohrziebechu ho20) w hrobiech otczie21) geho. A22) plaka ho lyd welykym placziem. I wznycziechu zly w Ifrahel,23) a hlad naſta welyky, I podda ſye bachidie wſſeczka kragyna. a bachid wybra nemyloîtywich muzow nyekolyk a vczyny24) gie pany nade wffemy kragynamy; a ty tupiechu przately Judowy. I febrachu fie25) przatele Juda a wolychu Jonatu wywodu ſwym.26) * Obhrazugie chwalu, gijzto fu myely az dotudto, a nykdy nepo- biehaly przied neprzately. 15 20 1) K. Judaffowie; násl. sl. sch. 2) (!) Š. Machabea. 23) K. A zatiem. 3) K.s; Š.ys. 4) (!) K. Š. opiet. 5) K. Judea. 6) K. a Athyma. 7) ta dvě sl. sch. v K. s) K. prawu mocz. 3) K. poftawil. 10) K. mnozftwie. 11) K. ofm. 12) K. gefíto byli oſtali rzkucz. 13) K. wratmy. 14) K. pozdwihnieme. 15) Š. zemrzeme. 16) K. w cznoſti zemrziemy. 17) K. naffi. 18) K. stupichu. 19) Š. zagdu; K. zagiedu. 19a) K. a. 20) K. pochowachu ge°. 21) K. otczow. 22) K. y. 23) Š. Izraheli. 21) K. vczynil. 25) sch. v Š. 26) K. wewodu ſwu. O Jonata,1) bratru Judy. [Kap. IX.] I wznyczie Jonata myeſto Judy, bratra ſweho, a bachiches2) hledaſſe, aby geho zabyl. tehdy Jonata vſtupy ſwymy3) na puſſt cethne a poſla4) II. Mach. 9.] bratra ſweho Jana k nabuſeom, ſwym5) przatelom,6) aby mu daly przi- prawu?) geho, a ta bielſe draha. Pak wyſſedſſe ſynowe Iambri, y zabichu ho a wzechu gemus) wîſeczko, czo [264a 11 ge myel. Potom powiediechu Jonatye a Symonu, bratru geho, ze fynowe Jambri czynye ſwatbu a po- gymagy newyeftu z madába. I wyrazichu fie na nye z ſtrazie, a9) zbichu gich mnoho na pomítu bratra ſweho, a9) wratichu fie k brziehu Jordana. a tak by gym cziefta otewrziena ot pana boha ku pomítie bratra newynne 10 krwy.10) I vſlyfſe to bachides a przigiedel1) w ſobotu ſ welyku moczy. I wecze Jonata k ſwym: ay, tot boy proty nam, a woda Jordana y ſyem y tam, po bahnach, po12) lefiech y po pazitech,13) a nemame ſie kam obra- tity. a proto wolayme do nebe a boyugme proty nym. I boiowachu ſ nymy, a14) zabichu bachidye tificz muzow. I obraty ſie bachides na bieh do geru- 15 zalema a dyela15) myefta ohrazena w Judea a ftawie ftrazie w nych,16) a braſſe ſyny knyezieczie w kragynach a fazieſſe na wiezzy17) w gerufalemye, aby strziehly. Tehdy przikaza Alchímus1s) zborzity zdy domu druheho wnytrzſnycho a dyela prorokow zrufyty. A kdyz poczie rufſyty, tehdy geho19) dna porazy, y vmrzie ſ welyku muku a boleſty. I vpokogy fie zemye 5
Strana 582
582 Machabeor4 p'mo. Juda za dwie letye, neb ſye byl wratyl bachides k kraly ſwemu.20) Potom 20 opiet zly lyde w Ifrahel nawratychu [264a 2] bachida do Judeam, a ten chtieffe giety Jonatu21) taynye, wffak nemohl, neb geho radaa22) Jonatye by23) znama. A on polapyw padefat muzow, gefíto mu w ſtrazy leziechu,24) y zby25) ge. a poſtupy Jonata s ſwymy do bethefy na puffty a potwrdy gie. A bachides przigiede ſ welyku moczy, y oblezie bethſem. a wyffed Jonata 25 oftawy Symona w myeftie.25a) I vczyny ſobie Jonata czyſlo, I zbigieffe26) w noczy mnohe27) neprzatel w gich ſtanyech. Pak Symon, wyfſed z myeſta, zapaly28) praky, y boyowa proty bachydu, y by ot nych potrzien. I r0z- hnyewa fie bachyd na ty, gefíto ho29) przywedly do Judeam, y zaby30) gich nyekolyk.31) vſlyffew to Jonata32) poſla33) k nyemu poſly, chtye ſ nym 30 myr vlozity.34) a on to rad przigie a przifieze, ze dokudz35) ge zyw, nechcze gemu36) nycz zleho vczynyty, a wraty mu wieznye, gefſto bil drziewe zgymal w zemy Juda, y wraty fie do zemye ſwe, y prziefta mecz z Ifrahel.37) A Jonatas fyede38) na pracziech, fudye tu Ifrahel a wyplenyge zle z Ifrahel.39) 1) K. Š. Jonathowi. 2) Š. Balchides (!). 3) Š. s ſwymi; K. s ſwymi wſtupi. 1) Š poſlal. 5) Š. k ſwym. 6) K. k nabucheom przibuznym ſwym. 7) Š. prziprawu dali 8) K. mu. 3) K. y. 10) Š. krwe; K. krwi bratra ſweho. 11) K. przigide. 12) K. y po 13) K. y po lefiech a parziezich. 14) ta tři slova v K. dvakrát; y. 15) K. dielal. 16) K ſtrazi w nich y. 17) K. ge na wiezie. 18) K. Alchamus. 19) K. ho. 20) K. k ſwemu krali. 21) K. Jonathu gieti. 22) sch. v K. Š. 23) Š. byla. 24) K. leželi. 25) K. Š. zbil. 25a) Š. wníe. 26) K. zbil. 27) K. mnoho. 28) K. fpali. 29) K. gfu ho. 30) K. Š. zabil. 31) K. niekoliko. 32) K. Janatha. 33) Š. poſlal. 34) K. poloziti a vloziti. 35) K. doniz; ze sch. v K. 36) K. ze mu nechcze. 37) Š. Izraheli; K. w Ifrahel. 38) K. ſiedie. 39) Š. K. wypleniuge zle z Ifra- hel; Š. Izrahele. [Kap. X.I O demetriol) Trecenſi.2 TOho czafiu giede allexander, fyn atyochow3) epyfana,4) I vwaza5) 1. Mach. 10.) ſye w ptolomaydus) a kralowa w nyey.7) vlyffew to demetrius, febra 1264b 1] woyſko a poſlas) k Jonatye, aby i nym vczynyl myr, ale ne s allexandrem. a nad to da gemu mocz, aby febral woyſko, a ty zakladnyky, gefſto byly na wiezy, kaza gemu wratyty. I przigiede Jonata do Jerufalema 5 a poczie obnowowaty, y obhrady huoru ſyon w okolku.9) I vteku ſtrazny, gefſto byl vſtawyl bachides v Judea. wſſak nyekterzy oftachu w berſura,10) gefíto gym bylo11) vtoczyfſczie. I vílyffe allexander ſlyby, ktere ge vczynyl demetrius Jonatye, a bogie a moczy, ktere gel2) on czynyl13) a bratrzie geho, I pyfa14) k Jonatye rzka: Slyfſely ſme o tobie, ze ſy muz moczny a 10 hodny, aby byl przietel naſf. A nynye czynymel6) tye naywyfſym knyezem tweho lydu, 16) a dnes aby byll7) a flul przietel kralow. A poſla18) gemu zlatohlaw a zlatu19) korunu, I obleczie ſie Jonata w ſwate rucho w ſlawny den poſwieczenye, a ſebra woyſko, a vdyela mnoho odyenye. vſlyſſew to kral demetrius imuty fye; I poſla opiet k20) Jonatye w tyto21) flowa: 15 Oſtante w naſſye prziezny, a nynye czynym was proſty ote wſſech dany,
582 Machabeor4 p'mo. Juda za dwie letye, neb ſye byl wratyl bachides k kraly ſwemu.20) Potom 20 opiet zly lyde w Ifrahel nawratychu [264a 2] bachida do Judeam, a ten chtieffe giety Jonatu21) taynye, wffak nemohl, neb geho radaa22) Jonatye by23) znama. A on polapyw padefat muzow, gefíto mu w ſtrazy leziechu,24) y zby25) ge. a poſtupy Jonata s ſwymy do bethefy na puffty a potwrdy gie. A bachides przigiede ſ welyku moczy, y oblezie bethſem. a wyffed Jonata 25 oftawy Symona w myeftie.25a) I vczyny ſobie Jonata czyſlo, I zbigieffe26) w noczy mnohe27) neprzatel w gich ſtanyech. Pak Symon, wyfſed z myeſta, zapaly28) praky, y boyowa proty bachydu, y by ot nych potrzien. I r0z- hnyewa fie bachyd na ty, gefíto ho29) przywedly do Judeam, y zaby30) gich nyekolyk.31) vſlyffew to Jonata32) poſla33) k nyemu poſly, chtye ſ nym 30 myr vlozity.34) a on to rad przigie a przifieze, ze dokudz35) ge zyw, nechcze gemu36) nycz zleho vczynyty, a wraty mu wieznye, gefſto bil drziewe zgymal w zemy Juda, y wraty fie do zemye ſwe, y prziefta mecz z Ifrahel.37) A Jonatas fyede38) na pracziech, fudye tu Ifrahel a wyplenyge zle z Ifrahel.39) 1) K. Š. Jonathowi. 2) Š. Balchides (!). 3) Š. s ſwymi; K. s ſwymi wſtupi. 1) Š poſlal. 5) Š. k ſwym. 6) K. k nabucheom przibuznym ſwym. 7) Š. prziprawu dali 8) K. mu. 3) K. y. 10) Š. krwe; K. krwi bratra ſweho. 11) K. przigide. 12) K. y po 13) K. y po lefiech a parziezich. 14) ta tři slova v K. dvakrát; y. 15) K. dielal. 16) K ſtrazi w nich y. 17) K. ge na wiezie. 18) K. Alchamus. 19) K. ho. 20) K. k ſwemu krali. 21) K. Jonathu gieti. 22) sch. v K. Š. 23) Š. byla. 24) K. leželi. 25) K. Š. zbil. 25a) Š. wníe. 26) K. zbil. 27) K. mnoho. 28) K. fpali. 29) K. gfu ho. 30) K. Š. zabil. 31) K. niekoliko. 32) K. Janatha. 33) Š. poſlal. 34) K. poloziti a vloziti. 35) K. doniz; ze sch. v K. 36) K. ze mu nechcze. 37) Š. Izraheli; K. w Ifrahel. 38) K. ſiedie. 39) Š. K. wypleniuge zle z Ifra- hel; Š. Izrahele. [Kap. X.I O demetriol) Trecenſi.2 TOho czafiu giede allexander, fyn atyochow3) epyfana,4) I vwaza5) 1. Mach. 10.) ſye w ptolomaydus) a kralowa w nyey.7) vlyffew to demetrius, febra 1264b 1] woyſko a poſlas) k Jonatye, aby i nym vczynyl myr, ale ne s allexandrem. a nad to da gemu mocz, aby febral woyſko, a ty zakladnyky, gefſto byly na wiezy, kaza gemu wratyty. I przigiede Jonata do Jerufalema 5 a poczie obnowowaty, y obhrady huoru ſyon w okolku.9) I vteku ſtrazny, gefſto byl vſtawyl bachides v Judea. wſſak nyekterzy oftachu w berſura,10) gefíto gym bylo11) vtoczyfſczie. I vílyffe allexander ſlyby, ktere ge vczynyl demetrius Jonatye, a bogie a moczy, ktere gel2) on czynyl13) a bratrzie geho, I pyfa14) k Jonatye rzka: Slyfſely ſme o tobie, ze ſy muz moczny a 10 hodny, aby byl przietel naſf. A nynye czynymel6) tye naywyfſym knyezem tweho lydu, 16) a dnes aby byll7) a flul przietel kralow. A poſla18) gemu zlatohlaw a zlatu19) korunu, I obleczie ſie Jonata w ſwate rucho w ſlawny den poſwieczenye, a ſebra woyſko, a vdyela mnoho odyenye. vſlyſſew to kral demetrius imuty fye; I poſla opiet k20) Jonatye w tyto21) flowa: 15 Oſtante w naſſye prziezny, a nynye czynym was proſty ote wſſech dany,
Strana 583
Machabeor4 p'mo. 583 a mocz wiezze, gefîto geft w Jeruſalemye, dawam naywyfſyemu knyezy, a wſſeczky dułie zydowfſke, gefſto ſu w mem kralowſtwy [264b 2] yate, propufftyem22) ſwobodny darmo. A take aby23) wſſeczkny24) dnowe ſlawny byly ſwobodny a otpufftyenye, a dnewe25) vſtaweny podle nych, a trzy dny naprzied a trzy potom na wſſake ſlawnoſty. a ptolemaydu a dwie myeftye gegie blyznye dawam naywietffiemu26a) knyezy k potrziebney26) ztrawie ſwatich, a na wſſake leto patnaſt27) ſſyklow ſtrziebra k oprapra- weny28) ſwatich29) a k uobnoweny zdy gerufalema; y w Judea ztrawu 25 dawaty budu z pocztow kralowich. wſſak Jonata a lyd newierzy mu.30)* I lyby ſye gym allexander, I dawachu30a) mu pomocz po wſſe dny. Tehdy kral Allexander febra31) woiſko, I hnu32) ftany proty demetriowy,33) y po- ſtupy woyſko demetrij.31) I pade demetrius toho dne. Tehdy poſla35) allexander k ptolomeowy, kraly egipta, rzka: day my dczieru ſwu k zenye:36) I powoly37) ptolomeus, a da mu na wiedyenye, aby ho potkal w38) ptolo- maidie.39) I wygiede ptolomeus z egipta a dczy geho Cleopatra. I potka ho allexander v40) ptolomaidye, an mu da zenu. Tehdy zawola allexander Jonaty k ſobie. a przigied Jonata do ptolomaydy, y38) naleze [265a 1] myloft dwu kraly. I przigiedu nyekterzy z Ifrahel po nyem zlobywy, y wynnyechu 35 ho, ale kral nepoſlucha gich, nez ſwelyczy41) Jonatu, a obleczie geho w zla- tohlaw, a pyſa42) prwnym mezy przately. Cztwra13) wiecz geft,44) geffto ozdobuge45) krale: zlattohlaw, zapona zlata, koruna a ſczeptrum, to geſt zezla.46) * neb przielyſſ welyke wieczy ſlybowaſſe, neb mnohe wieczy ſlyby 40 pozdwyhugy wieru. 20 30 1) K. Š. Demetriowi. 2) K. (přid.) krale Syrie tuto. 3) Š. Anltiochow. 4) K Anthiochus epiphanes. 5) K. vkaza. 6) Š. w polomaydu. 7) Š. kraowal w nie; K w ni. 8) Š. poſlal. 9) Š. w uokolku. 10) K. bethfura. 11) K. bylo gim. 12) K. gt 13) Š. vezinil, 14) K. pfa; Š. pfal. 15) Š. vczinime. 16) K. lidu ſwe°. 17) K. byl na- zwan. 18) Š. poflal. 13) za tím přetrž. h. 20) sch. v K. 21) K. tato. 22) K. propuftim. 23) sch. v K. 24) K. wfficzkni. 25) K. Š. dnowe. 25a) K. naywyffiemu. 26) Š. potrzebne. 27) K. patnaft tificz. 28) (!) K. k opraweni diela. 29) ta tři sl. sch. v Š. 30) K. gemu. 30a) Š. dachu. 31) Š. febral. 32) Š. hnul. 33) Š. Demetrowi. 31) K. Š. Demetriowo. 35) Š. poſlal. 36) K. za zenu. 37) K. powoli mu. 38) sch. v K. 39) K. ptolomeydie. 40) K. Š. w. 41) K. Š. zweliczi. 42) K. Š. pſal ho; Š. gey. 43) Š. Cztwera. 44) K. Cztwery wieczi gſu; gefſto sch. 45) K. ozdobenie. 46) K. ſceptrum neb berla. O1) ſynu Demetrio.2) [Kap. XI.I PAk po trziech letech przigiede demetrius, fyn demetrij,3) z crety. ten po otczowie ſmrty v bogy vteczie do crety k materzynym1) przatelom. 1r. Mach. I1.] A wzem na ſye ſylu, wraty ſie do marytymy5) phylytſkich,6) Syrie celes.6a)* I vczyny?) apollonia wywodu8) woyſka, ten zbudy Jonatu k bogy. 5 an9) wzem s ſebu deſyet tyfycz, I wygiede z gerufalema, a przigied k yoppen wyhna odtud appolonya a10) obdrzie myeſto. I giede appolonius do azota, a Jonata poſtyze ho, y myefftal1) boy na poly. I vteku giezdczy appollowy12)
Machabeor4 p'mo. 583 a mocz wiezze, gefîto geft w Jeruſalemye, dawam naywyfſyemu knyezy, a wſſeczky dułie zydowfſke, gefſto ſu w mem kralowſtwy [264b 2] yate, propufftyem22) ſwobodny darmo. A take aby23) wſſeczkny24) dnowe ſlawny byly ſwobodny a otpufftyenye, a dnewe25) vſtaweny podle nych, a trzy dny naprzied a trzy potom na wſſake ſlawnoſty. a ptolemaydu a dwie myeftye gegie blyznye dawam naywietffiemu26a) knyezy k potrziebney26) ztrawie ſwatich, a na wſſake leto patnaſt27) ſſyklow ſtrziebra k oprapra- weny28) ſwatich29) a k uobnoweny zdy gerufalema; y w Judea ztrawu 25 dawaty budu z pocztow kralowich. wſſak Jonata a lyd newierzy mu.30)* I lyby ſye gym allexander, I dawachu30a) mu pomocz po wſſe dny. Tehdy kral Allexander febra31) woiſko, I hnu32) ftany proty demetriowy,33) y po- ſtupy woyſko demetrij.31) I pade demetrius toho dne. Tehdy poſla35) allexander k ptolomeowy, kraly egipta, rzka: day my dczieru ſwu k zenye:36) I powoly37) ptolomeus, a da mu na wiedyenye, aby ho potkal w38) ptolo- maidie.39) I wygiede ptolomeus z egipta a dczy geho Cleopatra. I potka ho allexander v40) ptolomaidye, an mu da zenu. Tehdy zawola allexander Jonaty k ſobie. a przigied Jonata do ptolomaydy, y38) naleze [265a 1] myloft dwu kraly. I przigiedu nyekterzy z Ifrahel po nyem zlobywy, y wynnyechu 35 ho, ale kral nepoſlucha gich, nez ſwelyczy41) Jonatu, a obleczie geho w zla- tohlaw, a pyſa42) prwnym mezy przately. Cztwra13) wiecz geft,44) geffto ozdobuge45) krale: zlattohlaw, zapona zlata, koruna a ſczeptrum, to geſt zezla.46) * neb przielyſſ welyke wieczy ſlybowaſſe, neb mnohe wieczy ſlyby 40 pozdwyhugy wieru. 20 30 1) K. Š. Demetriowi. 2) K. (přid.) krale Syrie tuto. 3) Š. Anltiochow. 4) K Anthiochus epiphanes. 5) K. vkaza. 6) Š. w polomaydu. 7) Š. kraowal w nie; K w ni. 8) Š. poſlal. 9) Š. w uokolku. 10) K. bethfura. 11) K. bylo gim. 12) K. gt 13) Š. vezinil, 14) K. pfa; Š. pfal. 15) Š. vczinime. 16) K. lidu ſwe°. 17) K. byl na- zwan. 18) Š. poflal. 13) za tím přetrž. h. 20) sch. v K. 21) K. tato. 22) K. propuftim. 23) sch. v K. 24) K. wfficzkni. 25) K. Š. dnowe. 25a) K. naywyffiemu. 26) Š. potrzebne. 27) K. patnaft tificz. 28) (!) K. k opraweni diela. 29) ta tři sl. sch. v Š. 30) K. gemu. 30a) Š. dachu. 31) Š. febral. 32) Š. hnul. 33) Š. Demetrowi. 31) K. Š. Demetriowo. 35) Š. poſlal. 36) K. za zenu. 37) K. powoli mu. 38) sch. v K. 39) K. ptolomeydie. 40) K. Š. w. 41) K. Š. zweliczi. 42) K. Š. pſal ho; Š. gey. 43) Š. Cztwera. 44) K. Cztwery wieczi gſu; gefſto sch. 45) K. ozdobenie. 46) K. ſceptrum neb berla. O1) ſynu Demetrio.2) [Kap. XI.I PAk po trziech letech przigiede demetrius, fyn demetrij,3) z crety. ten po otczowie ſmrty v bogy vteczie do crety k materzynym1) przatelom. 1r. Mach. I1.] A wzem na ſye ſylu, wraty ſie do marytymy5) phylytſkich,6) Syrie celes.6a)* I vczyny?) apollonia wywodu8) woyſka, ten zbudy Jonatu k bogy. 5 an9) wzem s ſebu deſyet tyfycz, I wygiede z gerufalema, a przigied k yoppen wyhna odtud appolonya a10) obdrzie myeſto. I giede appolonius do azota, a Jonata poſtyze ho, y myefftal1) boy na poly. I vteku giezdczy appollowy12)
Strana 584
584 Machabeor4 p'mo. [r. Mach. I1.] do azota, y wgiedu w chram dagon,13) aby ſie branyly. I zapaly Jonata myefto y chram dagon14) y ty, kterzyz fu tu byly. A bylo na poly zbytich a w chramye ſpalenych bezmala oſm tyſycz lydy.15)** I giede Jonata do affkalona, 1265a 2] a ony ho przigiechu s chwalu. y wraty ſie Jonata do geruzalema. I vſlyſſe kral Allexander geho mocz, I welyczy16) gefſty wiecze Jonatu, a poſla17) zlattu zaponu, gefíto przy- wuznym1s) kralowym dawagy, a da19) gemu Akaron myeſto ſe wſſemy mezy20) geho. A kdyz Jonata pozywaſſe dwu ozdobu kralowu, ſnad zna- 15 menye biefſe 021) obnoweny kralowſtwie zydowſkeho. A to zagyſte bylo ſie poczialo obnowowaty za ſynow affamoney.22) I giede allexander do fwrchnich krayow23) cilicie. I wigiede kral egypty,21) teft geho, f welyku moczy a hledafſe, kudy by25) mohl obdrziety kralowftwie allexandrowo fe26) líty. a otwierachu myeſta a proty nyemu wychaziechu,27) neb tak 20 byl przikazal allexander. a28) giezdye po wíſech myeſtech oſtawowafſe ſtrazie. A kdyz ſye prziblyzy k azotu, vkazowachu29) mu chram dagon30) ſpaleny a gyne wiecy zborziene a hroby tyech, gefíto byly31) zbity, a we- czechu: tak vczynyl Jonatas chtyecz, aby geho kral nenawydyel. I mlczie kral. y potka Jonata krale w yoppen yako przietele, y pozdrawichu ſye. 25 I giede Jonata s kralem az do potoka eleuther4,32) I wraty ſie do geru- falema. A kdyz obdrzie ptolomeus myefta az do Seleuky33) morzíkee, 1265b 1] poſla34) k demetrio35) rzka: przigied, ſmlvw ſie, a damt dezieru mu. nebt my ge36) zel, ze fem gy byl dal allexandru.37) A wzem ſwu dezeru, y da gy demetrio,35) y otgiede zgiewnye ot allexandra. I wgiede ptolomeus 30 do antyochie38) a wlozy na ſye dwie korunye, Egipta a Aſye. Tehdy allexander proty nyemu wygiede39) w boy, I prziemozie ho ptolomeus, a on vteczie do Arabie k przatelom materzie s ſwym fyně antyochem. Pak kral Arabſki, bogie fie moczy Ptolomea, I zaby40) allexandra a za- chowa ſyna, a hlawu allexandrowu pofla17) ptolomeowy. a on ſye tomu 35 fradowa,41) a ſam potom trziety den vmrzie. I kralowa42) demetrius na ſtolyczi ſwich otczow. w tiech dnech dobywaſſe Jonata wiezie w gerufalemíe, I wzkazachu to demetrio35) nyekterzy zly zyde.13) A on rozhnyewaw sye przigiede do ptolomaydy, I pyfa44) Jonatye, aby nedobywal wiezie a przigiel k nyemu. 40 Nahle45) wybra Jonata ſtarffie z Ifrahel, a da ſye w ſtraſt. a wzie s ſebu mnoho penyez a ruch,46) I giede k kraly a da mu dari, a tudy myloſt geho naleze. A acz kolywiek47) mnozy nan zalowachu, wſſak geho kral nade wſſeczky ſwelyczil,48) a da49) gemu knyezſtwie knyezſke, a czoz kolywiek47 myel [265b 2] drziewe. A wyda demetrius, ze zemye ma pokoy przied ny, 45 y puſty woyſko do ſwich krayow a zachowa v ſebe woyſko hoſtynne, a biechu mu neprzietele wſſychny woyſka geho otczow. Neb zachowaw woyſko hoftynne a tu rodyle opuſty.50) 10 Iryfon51) bieſſe ſtrana kdys52) allexandrowa; ten wyda, ze w ſeczko woyſko repczie proty demetriowi,53) giede do arabie, aby odtud przywedl 50
584 Machabeor4 p'mo. [r. Mach. I1.] do azota, y wgiedu w chram dagon,13) aby ſie branyly. I zapaly Jonata myefto y chram dagon14) y ty, kterzyz fu tu byly. A bylo na poly zbytich a w chramye ſpalenych bezmala oſm tyſycz lydy.15)** I giede Jonata do affkalona, 1265a 2] a ony ho przigiechu s chwalu. y wraty ſie Jonata do geruzalema. I vſlyſſe kral Allexander geho mocz, I welyczy16) gefſty wiecze Jonatu, a poſla17) zlattu zaponu, gefíto przy- wuznym1s) kralowym dawagy, a da19) gemu Akaron myeſto ſe wſſemy mezy20) geho. A kdyz Jonata pozywaſſe dwu ozdobu kralowu, ſnad zna- 15 menye biefſe 021) obnoweny kralowſtwie zydowſkeho. A to zagyſte bylo ſie poczialo obnowowaty za ſynow affamoney.22) I giede allexander do fwrchnich krayow23) cilicie. I wigiede kral egypty,21) teft geho, f welyku moczy a hledafſe, kudy by25) mohl obdrziety kralowftwie allexandrowo fe26) líty. a otwierachu myeſta a proty nyemu wychaziechu,27) neb tak 20 byl przikazal allexander. a28) giezdye po wíſech myeſtech oſtawowafſe ſtrazie. A kdyz ſye prziblyzy k azotu, vkazowachu29) mu chram dagon30) ſpaleny a gyne wiecy zborziene a hroby tyech, gefíto byly31) zbity, a we- czechu: tak vczynyl Jonatas chtyecz, aby geho kral nenawydyel. I mlczie kral. y potka Jonata krale w yoppen yako przietele, y pozdrawichu ſye. 25 I giede Jonata s kralem az do potoka eleuther4,32) I wraty ſie do geru- falema. A kdyz obdrzie ptolomeus myefta az do Seleuky33) morzíkee, 1265b 1] poſla34) k demetrio35) rzka: przigied, ſmlvw ſie, a damt dezieru mu. nebt my ge36) zel, ze fem gy byl dal allexandru.37) A wzem ſwu dezeru, y da gy demetrio,35) y otgiede zgiewnye ot allexandra. I wgiede ptolomeus 30 do antyochie38) a wlozy na ſye dwie korunye, Egipta a Aſye. Tehdy allexander proty nyemu wygiede39) w boy, I prziemozie ho ptolomeus, a on vteczie do Arabie k przatelom materzie s ſwym fyně antyochem. Pak kral Arabſki, bogie fie moczy Ptolomea, I zaby40) allexandra a za- chowa ſyna, a hlawu allexandrowu pofla17) ptolomeowy. a on ſye tomu 35 fradowa,41) a ſam potom trziety den vmrzie. I kralowa42) demetrius na ſtolyczi ſwich otczow. w tiech dnech dobywaſſe Jonata wiezie w gerufalemíe, I wzkazachu to demetrio35) nyekterzy zly zyde.13) A on rozhnyewaw sye przigiede do ptolomaydy, I pyfa44) Jonatye, aby nedobywal wiezie a przigiel k nyemu. 40 Nahle45) wybra Jonata ſtarffie z Ifrahel, a da ſye w ſtraſt. a wzie s ſebu mnoho penyez a ruch,46) I giede k kraly a da mu dari, a tudy myloſt geho naleze. A acz kolywiek47) mnozy nan zalowachu, wſſak geho kral nade wſſeczky ſwelyczil,48) a da49) gemu knyezſtwie knyezſke, a czoz kolywiek47 myel [265b 2] drziewe. A wyda demetrius, ze zemye ma pokoy przied ny, 45 y puſty woyſko do ſwich krayow a zachowa v ſebe woyſko hoſtynne, a biechu mu neprzietele wſſychny woyſka geho otczow. Neb zachowaw woyſko hoftynne a tu rodyle opuſty.50) 10 Iryfon51) bieſſe ſtrana kdys52) allexandrowa; ten wyda, ze w ſeczko woyſko repczie proty demetriowi,53) giede do arabie, aby odtud przywedl 50
Strana 585
Machabeor4 p'mo. 585 antyocha, fyna allexandrowa, do zemye otczie geho, w tu dobu, gefſto fie na demetria54) lyd hnyewaffe55) a nechuten ſ nym biefſe poſla k nyemu Jonata, aby wywrhl ty, geſſto biechu na wiezy w gerufalemye, a ty, geſſto na poſad- kach byechu, neb prziekaziechu36) zydom. I otpifa57) demetrius rzka: To 55 a wietffie tobie vczynym, kdyzt58) bude potrzieba.59) A nynye prawie vczynyfi, kdyz my poſlefſ nyetczo muzow na pomocz, nebt 0) geſt woyſko me otítupylo ote mne. I poſla mu Jonata trzy tyficze wyborních muzow do antyochia61) ; I radowa fie kral vzrziew ge. I wſta 2) lyd antyoſky63) ſto a dwadcziety tyficzow, a chtiechu zabity krale. y vteczie64) kral na syen 60 a poſla zydy po myeſtye. I zabichu ſto tyſycz lydu a wyſwobodichu krale, a druzy myefícziene 5) dachu pra [266a 1] wiczie kraly a vczynychu myr. I byly fu zyde chwaleny a wratichu ſye do geruzalema. I vmlczie zemye przied demetrem. I ſmenty86) wîfeczko, czo87) byl ſlybyl Jonatye. Lotitupy88) ot nyeho a mutichu89) ho welmy. * Syria celes geft geden kray phylytſkych. ** Neb tu bieſſe myeſto ohrazene. 65 1) K. Tuto pak o. 2) K. Š. Demetriowu. 3) K. demetriow. 4) K. materzy- niem. 5) Š. maretiný. 6) K. philiftíkych. 6a) K. a do fyrie celes. 7) K. vczynil. 8) K. wewodu. 3) Š. a on 10) K. y. 11) K. miela. 12) K. Appolonowi. 13) Š. dogon. 14) sch. v K. 15) K. lidu. 16) K. welyczil. 17) K. pofla mu. 18) K. Š. przibuznym. 19) K. Š. dal. 20) K. mezemi; Š. mezmi. 21) Š. a. 22) K. Afomoney. 23) Š. kragin krayow; K. ſwrchni zemi. 24) K. Egipta; Š. Egipſky. 25) za tím přetrž. no. 26) K. we. 27) K. mu mieſta a wychaziechu proti niemu. 28) K. y. 29) K. vkazachu. 30) K. dagona. 31) K. gfu byli. 32) K. eleutorum. 33) K. feleuka. 31) Š. poſla. 35) K. Š. demetriowi. 36) K. neb mi geft. 37) K. Š. allexandrowi. 38) K. Anthioche. 39) K. wygide. 40) K. Š. zabil. 41) K. Š. zradowa. 42) K. kralowal. 43) K. lide zide. 44) K. Š. pfal. 45) K. w nahle. 46) K. Š. rucha. 47) K. kolwiek. 48) Š. zweliczil; K. zwelebil. 43) Š. dal. 50) v K. poznámka: myflil ge° dary prziemoczy a tudy miloſti geho dobyti. 51) v K. nápis: Geffto zide wyſwobodiechu krale. 52) K. kdyz biefſe ſtrana. 53) K. pro- metriowi (!). 54) K. demetra. 53) K. hniewaffie lid geho. 56) K. prziekazichu. 57) K. odepfal. 58) K. kdyz. 59) K. potrziebie. 60) K. neb. 61) K. Anthiochie; Š. Antiochy. 62) K. powfta. 63) K. Anthiofky; Š. Antiochfky. 61) K. vteczie fie. 65) K. miefſtiane. 66) K. Š. felha. 67) K. czoz. 68) K. odſtupiechu. 6) K. mutiechu ſie. O1) Antyochowy mladenczy.2) [Kap. XII.] 5 TOho czaffa3) wraty ſye Trifon z Arabie, przywed Antyocha mla- dencze, I poſtawy nan korunu. I ſebrachu4) ſye k nyemu woyſka ty,5) gefíto byl rozpuftil demetrius, y boyowachu proty demetriowy, y vſtupy demetrius.6) I obdrzie antyochus a Triffon antyochij. I pyfa7) ten mladenecz Jonatye as) rzka: Dawam2) tobie knyezîtwie a vſtawugy tye nad cztyrzmy myefty, aby byl przietel kralow. a poſla1o) mu zlatycze, dawage mul mocz pity z zlatyczl2) a chodyty w zlatohlawye a myety zaponu zlatu a to geſt kralowſka wiecz. A Symona, bratra geho, vczyny wywodu13) ot mezy tyry14) az do mezy egipta. I giezdyefſe Jonata po meziech,15) [r. Mach. II.]
Machabeor4 p'mo. 585 antyocha, fyna allexandrowa, do zemye otczie geho, w tu dobu, gefſto fie na demetria54) lyd hnyewaffe55) a nechuten ſ nym biefſe poſla k nyemu Jonata, aby wywrhl ty, geſſto biechu na wiezy w gerufalemye, a ty, geſſto na poſad- kach byechu, neb prziekaziechu36) zydom. I otpifa57) demetrius rzka: To 55 a wietffie tobie vczynym, kdyzt58) bude potrzieba.59) A nynye prawie vczynyfi, kdyz my poſlefſ nyetczo muzow na pomocz, nebt 0) geſt woyſko me otítupylo ote mne. I poſla mu Jonata trzy tyficze wyborních muzow do antyochia61) ; I radowa fie kral vzrziew ge. I wſta 2) lyd antyoſky63) ſto a dwadcziety tyficzow, a chtiechu zabity krale. y vteczie64) kral na syen 60 a poſla zydy po myeſtye. I zabichu ſto tyſycz lydu a wyſwobodichu krale, a druzy myefícziene 5) dachu pra [266a 1] wiczie kraly a vczynychu myr. I byly fu zyde chwaleny a wratichu ſye do geruzalema. I vmlczie zemye przied demetrem. I ſmenty86) wîfeczko, czo87) byl ſlybyl Jonatye. Lotitupy88) ot nyeho a mutichu89) ho welmy. * Syria celes geft geden kray phylytſkych. ** Neb tu bieſſe myeſto ohrazene. 65 1) K. Tuto pak o. 2) K. Š. Demetriowu. 3) K. demetriow. 4) K. materzy- niem. 5) Š. maretiný. 6) K. philiftíkych. 6a) K. a do fyrie celes. 7) K. vczynil. 8) K. wewodu. 3) Š. a on 10) K. y. 11) K. miela. 12) K. Appolonowi. 13) Š. dogon. 14) sch. v K. 15) K. lidu. 16) K. welyczil. 17) K. pofla mu. 18) K. Š. przibuznym. 19) K. Š. dal. 20) K. mezemi; Š. mezmi. 21) Š. a. 22) K. Afomoney. 23) Š. kragin krayow; K. ſwrchni zemi. 24) K. Egipta; Š. Egipſky. 25) za tím přetrž. no. 26) K. we. 27) K. mu mieſta a wychaziechu proti niemu. 28) K. y. 29) K. vkazachu. 30) K. dagona. 31) K. gfu byli. 32) K. eleutorum. 33) K. feleuka. 31) Š. poſla. 35) K. Š. demetriowi. 36) K. neb mi geft. 37) K. Š. allexandrowi. 38) K. Anthioche. 39) K. wygide. 40) K. Š. zabil. 41) K. Š. zradowa. 42) K. kralowal. 43) K. lide zide. 44) K. Š. pfal. 45) K. w nahle. 46) K. Š. rucha. 47) K. kolwiek. 48) Š. zweliczil; K. zwelebil. 43) Š. dal. 50) v K. poznámka: myflil ge° dary prziemoczy a tudy miloſti geho dobyti. 51) v K. nápis: Geffto zide wyſwobodiechu krale. 52) K. kdyz biefſe ſtrana. 53) K. pro- metriowi (!). 54) K. demetra. 53) K. hniewaffie lid geho. 56) K. prziekazichu. 57) K. odepfal. 58) K. kdyz. 59) K. potrziebie. 60) K. neb. 61) K. Anthiochie; Š. Antiochy. 62) K. powfta. 63) K. Anthiofky; Š. Antiochfky. 61) K. vteczie fie. 65) K. miefſtiane. 66) K. Š. felha. 67) K. czoz. 68) K. odſtupiechu. 6) K. mutiechu ſie. O1) Antyochowy mladenczy.2) [Kap. XII.] 5 TOho czaffa3) wraty ſye Trifon z Arabie, przywed Antyocha mla- dencze, I poſtawy nan korunu. I ſebrachu4) ſye k nyemu woyſka ty,5) gefíto byl rozpuftil demetrius, y boyowachu proty demetriowy, y vſtupy demetrius.6) I obdrzie antyochus a Triffon antyochij. I pyfa7) ten mladenecz Jonatye as) rzka: Dawam2) tobie knyezîtwie a vſtawugy tye nad cztyrzmy myefty, aby byl przietel kralow. a poſla1o) mu zlatycze, dawage mul mocz pity z zlatyczl2) a chodyty w zlatohlawye a myety zaponu zlatu a to geſt kralowſka wiecz. A Symona, bratra geho, vczyny wywodu13) ot mezy tyry14) az do mezy egipta. I giezdyefſe Jonata po meziech,15) [r. Mach. II.]
Strana 586
586 Machabeor4 p'mo. 11. Mach. 12.] zpoſobuge kralowy potrzieby iako przietel kralow. I przigiede do Afſkalona, 10 y wigydu16) proty nyemu affkalonyty pocztywie, a rotenfíty drziewe pro- tywyly ſyel7) gemu, Ale tehdy dachu mu take prawiczy1s) ; I wzie ot nych w19) rukogemſtwy gich diety a poſla20) ge do geruzalema, a giezdiefſe ſam po [266a 2] kragynach az do damafſka, zpoſobugie kralowſtwie21) potrzieby.* I vſlyſſe Jonata, zze knyezzata demetrowi,22) gefíto byechu 15 w Cades w23) galylee,24) s welykym woyſkem, chtiechu25) geho sfadity ftolyczie26) geho vrzada.27) I giede proty nym, oſtawyw Symona, bratra ſweho, w kragy,28) y sſtupy ſie ſ nymy, y vteku wſſyczkny29) kterzyz biechu w kragy30) s Jonatu kromye dwu, y rozprafſczy31) Jonata rucho ſwe a pomodly ſie. A prziſtupyw32) k neprzatelom obraty33) ge na bieh. 20 I wratichu k34) nyemu ty,35) gefíto 36) byly37) pobiehly ot nyeho. I hony neprzately az do gich ftanow, a zbichu3s) gich trzy tyficze, a tak fie wraty Jonata do Jerufalema. A ynhed poſla39) do rzyma, aby i nymy obnowyl prziezen, a pyſa40) Sparciathis, geffto gîme gie drziewe lacedomy!1) gmenowaly, a rzka: Przied ſym pyſal nam byl42) kral waſſ Darius za Onya, 25 knyezie naywifſyeho zydowſkeho, ze gíte z pokolenye Abrahamowa y bratrzie naf y, a vczynyly ſme ſ wamy bratrftwo, a od te13) doby na wy pomnyme w ſwatoſty y w obietech44) y w nafſych45) zachowany, iakoz fluffie pamatowaty bratrzy.46) [266b 11 A nynye gſme poſlaly k wam, abichme obnowyly bratrſtwo. I otepſachu47) Sparciathi: dobytek naſí 30 y gmyenye naffye to bud waſſe, a waſſa4s) naſſe. I obnowychu bratrſtwo. I vílyfſe Jonata, ze opiet wygiely ſu knyezata demetrowyisa) f wietfſym woyſké nezly drziewe, I wygiede proty nym. A kdyz vílyffechu, ze przygiel Jonata, ynhed w noczy vteku, oftawywſfe49) ohnye w ftanyech. A50) rano ſtyha gie Jonata, ale nepoſſtyze gich, neb ſu byly prziegiely potok elenter. 35 I obraty ſye Jonata k Arabom, gefſto flowu zabbadey,51) y poby'2) gie. A Symon giede do yoppen, neb byl flyffal, by chtiely pofadky poltupity ftranye demetrowie,53) y poſady tu ſtrazie, a Jonata wraty ſye do geru- falema. A ſwolaw ſtarſſy lyd, vmyſly obnowity zdy a powyſyty welyke wyſoſty mezy myeſtem a wiezzy, aby gy otluczyl ot myefta, aby byla 40 zwlafſczie. I obnowy w ny zdy a welmy ohrady mezy wiezy a myeſtem,54) aby bylo myeſto zwlafſczie na zemy, a tu aby any kupowaly any pro- dawaly, toczyfi nepotrziebugicz ſbozie czyzieho. Toho czaffa55) myſlyl Tryfon zabity antyocha mladencze a na fie vitawity56) korunu geho,56a) ale baffe57) fye Jonaty, vdatneho obrancze Antyocha.58) I vmyfly,59) aby 45 ho naiprwe [266b 2] zabyl;60) I pyſas1) Jonatye, aby ſye ſ nym sgiel w bethfamíj.62) I przigiede k nyemu Jonata, mage s ſebu cztyrzidczety tyficz muzow. a wyda triffon, ze nemoz mu vííkodyty, y poczty ho a da gemu83) dary, a przikaza woyfíku ſwemu, aby ho poſluffny byly yako geho fameho.64) I wecze Jonatye: cziemuf lyd 5) trudyl? wyberz ſobie malo lydu 50 a pogied ſe mnu do ptolomayda, a dam gy tobie a gvne poſadky y woyſko a66) wſſeczky ſluziebny 7) kralowſtwie, a wratymy ſye.68) I vwierzy gemus9) Jonata, I poſla70) woyſko zaſye do Judeam, a oſtawy"1) s ſebu gedno trzi
586 Machabeor4 p'mo. 11. Mach. 12.] zpoſobuge kralowy potrzieby iako przietel kralow. I przigiede do Afſkalona, 10 y wigydu16) proty nyemu affkalonyty pocztywie, a rotenfíty drziewe pro- tywyly ſyel7) gemu, Ale tehdy dachu mu take prawiczy1s) ; I wzie ot nych w19) rukogemſtwy gich diety a poſla20) ge do geruzalema, a giezdiefſe ſam po [266a 2] kragynach az do damafſka, zpoſobugie kralowſtwie21) potrzieby.* I vſlyſſe Jonata, zze knyezzata demetrowi,22) gefíto byechu 15 w Cades w23) galylee,24) s welykym woyſkem, chtiechu25) geho sfadity ftolyczie26) geho vrzada.27) I giede proty nym, oſtawyw Symona, bratra ſweho, w kragy,28) y sſtupy ſie ſ nymy, y vteku wſſyczkny29) kterzyz biechu w kragy30) s Jonatu kromye dwu, y rozprafſczy31) Jonata rucho ſwe a pomodly ſie. A prziſtupyw32) k neprzatelom obraty33) ge na bieh. 20 I wratichu k34) nyemu ty,35) gefíto 36) byly37) pobiehly ot nyeho. I hony neprzately az do gich ftanow, a zbichu3s) gich trzy tyficze, a tak fie wraty Jonata do Jerufalema. A ynhed poſla39) do rzyma, aby i nymy obnowyl prziezen, a pyſa40) Sparciathis, geffto gîme gie drziewe lacedomy!1) gmenowaly, a rzka: Przied ſym pyſal nam byl42) kral waſſ Darius za Onya, 25 knyezie naywifſyeho zydowſkeho, ze gíte z pokolenye Abrahamowa y bratrzie naf y, a vczynyly ſme ſ wamy bratrftwo, a od te13) doby na wy pomnyme w ſwatoſty y w obietech44) y w nafſych45) zachowany, iakoz fluffie pamatowaty bratrzy.46) [266b 11 A nynye gſme poſlaly k wam, abichme obnowyly bratrſtwo. I otepſachu47) Sparciathi: dobytek naſí 30 y gmyenye naffye to bud waſſe, a waſſa4s) naſſe. I obnowychu bratrſtwo. I vílyfſe Jonata, ze opiet wygiely ſu knyezata demetrowyisa) f wietfſym woyſké nezly drziewe, I wygiede proty nym. A kdyz vílyffechu, ze przygiel Jonata, ynhed w noczy vteku, oftawywſfe49) ohnye w ftanyech. A50) rano ſtyha gie Jonata, ale nepoſſtyze gich, neb ſu byly prziegiely potok elenter. 35 I obraty ſye Jonata k Arabom, gefſto flowu zabbadey,51) y poby'2) gie. A Symon giede do yoppen, neb byl flyffal, by chtiely pofadky poltupity ftranye demetrowie,53) y poſady tu ſtrazie, a Jonata wraty ſye do geru- falema. A ſwolaw ſtarſſy lyd, vmyſly obnowity zdy a powyſyty welyke wyſoſty mezy myeſtem a wiezzy, aby gy otluczyl ot myefta, aby byla 40 zwlafſczie. I obnowy w ny zdy a welmy ohrady mezy wiezy a myeſtem,54) aby bylo myeſto zwlafſczie na zemy, a tu aby any kupowaly any pro- dawaly, toczyfi nepotrziebugicz ſbozie czyzieho. Toho czaffa55) myſlyl Tryfon zabity antyocha mladencze a na fie vitawity56) korunu geho,56a) ale baffe57) fye Jonaty, vdatneho obrancze Antyocha.58) I vmyfly,59) aby 45 ho naiprwe [266b 2] zabyl;60) I pyſas1) Jonatye, aby ſye ſ nym sgiel w bethfamíj.62) I przigiede k nyemu Jonata, mage s ſebu cztyrzidczety tyficz muzow. a wyda triffon, ze nemoz mu vííkodyty, y poczty ho a da gemu83) dary, a przikaza woyfíku ſwemu, aby ho poſluffny byly yako geho fameho.64) I wecze Jonatye: cziemuf lyd 5) trudyl? wyberz ſobie malo lydu 50 a pogied ſe mnu do ptolomayda, a dam gy tobie a gvne poſadky y woyſko a66) wſſeczky ſluziebny 7) kralowſtwie, a wratymy ſye.68) I vwierzy gemus9) Jonata, I poſla70) woyſko zaſye do Judeam, a oſtawy"1) s ſebu gedno trzi
Strana 587
Machabeor4 p'mo. 587 tyſycze, a z tiech take poſla-) do galyleam73) dwa tyſycze, a gedno tyſycz 55 ſ nym oſta.74) A kdyz wgiede do ptolomaydy, ynhed ho myefſcziene75) ſwazachu a wíſeczky, kterzy76) fu ſ nym byly, ty zbichu. I plaka Jonaty wîſeczka zemye Judea mnyecz, by byl zabit. I weczechu pohane okolny: nemagit knyeziete, zahladme gich pamyet z lydy.77) I ſebra tryfon woyſko, aby giel do Judea,78) aby gy potrziel. a lyd bogie ſye, y bra79) fie do geru- [r. Mach. 13./ 60 falema. A weczechu Symonu:80) tys naff wywoda81) myefto Judy a Jonaty, bratrzich 82) twich. * A ta zemye ſkrzie dawyda byla zemye ſlybenye, ale neczte ſie, by gy kdy83) zyde myely, gedno w tu84) dobu Jonata. 1) Š. Tuto ſie piſſe. 2) K. (dod.) fyna allexandra. 3) K. Š. czaſa. 4) K. ſebra. 5) K. woyfko to. 6) sch. v K. 7) K. Š. pfal. 8) sch. v K. 9) K. dam. 10) K. poſlal. 11) K. gemu. 12) K. aby pil zlaticz. 13) K. wewodu. 14) K. tyrij. 15) K. po mieſtiech. 16) K. wygidechu; Š. wygdu. 17) K. gfu fie. 18) K. prawicze. 19) sch. v K. 20) Š. poſlal. 21) K. kralowy. 22) Š. Demetriowi. 23) sch. v K. 24) K. Galilea. 25) K. ſebrali ſie a chtiechu. 26) K. s ftolicze. 27) K. vrzadu. 28) K. kragich. 29) K. wſfichni. 30) sch. v K. 31) K. rozedrze. 32) Š. prziftiw (!). 33) Š. y obrati. 34) K. fie k. 35) sch. v K. 36) sch. v Š. 37) K. biechu. 38) K. zbil. 39) Š. poflal. 40) K. pfal. 41) K. lacedony. 42) K. tiem píal byl nam byl sch. v Š. 43) K. tey. 44) K. w otech (!). 45) K. naffem. 46) Š. bratrzim, 47) Š. otepachu (!). 48) K. Š. wafſe. 48a) K. demetrowa. 49) K. a oftawiwffe. 50) K. y. 51) Š. zalibadei. 52) K. a pobil. 53) Š. Demetriowie. 54) K. mieftem a wieżi. 55) K. Š. czafu. 56) K. Š. wſtawiti. 56a) sch. v K. 57) K. bal. 58) K. Anthiochowa. 59) K. Š. vmyflil. 60) K. zabil totiz Jonathu. 61) K. Š. pfal. 62) K. bethanij. 63) K. mu. 64) K. y geho. 65) K. tyemus byl (!). 66) K. y. 67) K. flužebniky; Š. ſluzebne. 68) K. wratim fie zafie. 69) K. mu. 70) Š. poſlal. 71) K. oftawiw. 72) Š. poflal. 73) K. galilea. 74) Š. oftal. 75) K. mie- fítiane. 76) K. kterziz. 77) K. z lidu. 78) K. Judeam tey zemie. 73) Š. bral. 8) K. Symonowi. 81) K. weywoda. 82) Š. bratrzi. 83) K, kdy gi. 84) K. w tu sch. v Š. O Symonowy Machabea.1) [267a 1] Kap. XIII.I Poſpiefſy Symon dokonaty zdy gerufalema, a poſla2) woyſko do yoppen. A wzwiedyew tryffon, ze wznykl Symon myefto Jonaty, I3) poſla4) 1r. Mach. 13.) k nyemu poſly rzka: Jonata, bratr twoy, na pocztu oſtal kraly ſto lyber ſtrziebra, a proto gey drzyme, pofíly nam to ſtrziebro a dwa ſyny geho w zaklad, a5) poſſlemt6) ho zaſye. A kdyz zwiedye Symon left, wſſak poſla?) ftrziebro y dyety, aby lyd nereptal rzkucz: Newyplatyl bratra, aby ſam kralowal. I8) felha tryffon a wgiede w kragynu, aby gy9) zetrziel. A kdyz fie prziblyzy bbachamye, wyda, zze nemoz proſpiety, y10) zabyll) Jo- natu a12) geho ſyny, I wraty fie do ſwe zemye. I poſla13) Symon a pobra14) koſty Jonatowy a pochowal4a) w modyn. a15) poſtawy ſedm przikrowow, dwa otczy a materzy a cztyrzy bratrom ſwym a geden ſobie,16) a oblozy welykymy ſlupy, a wyryl7) na nych ſwe klenoty a lodye na wiecznu pamyet. Pak tryffon giede s antyochem mladenczem a zabyls) ho lîtywie, I kra- lowa zan w Afia.19) Tehdy vdyela °) Symon poſadky w Judea a poſla13) 15 k demetrowy,21) aby ſ ny vczynyl myr, a poſlaw dary proſy, aby vczynyl 5 10
Machabeor4 p'mo. 587 tyſycze, a z tiech take poſla-) do galyleam73) dwa tyſycze, a gedno tyſycz 55 ſ nym oſta.74) A kdyz wgiede do ptolomaydy, ynhed ho myefſcziene75) ſwazachu a wíſeczky, kterzy76) fu ſ nym byly, ty zbichu. I plaka Jonaty wîſeczka zemye Judea mnyecz, by byl zabit. I weczechu pohane okolny: nemagit knyeziete, zahladme gich pamyet z lydy.77) I ſebra tryfon woyſko, aby giel do Judea,78) aby gy potrziel. a lyd bogie ſye, y bra79) fie do geru- [r. Mach. 13./ 60 falema. A weczechu Symonu:80) tys naff wywoda81) myefto Judy a Jonaty, bratrzich 82) twich. * A ta zemye ſkrzie dawyda byla zemye ſlybenye, ale neczte ſie, by gy kdy83) zyde myely, gedno w tu84) dobu Jonata. 1) Š. Tuto ſie piſſe. 2) K. (dod.) fyna allexandra. 3) K. Š. czaſa. 4) K. ſebra. 5) K. woyfko to. 6) sch. v K. 7) K. Š. pfal. 8) sch. v K. 9) K. dam. 10) K. poſlal. 11) K. gemu. 12) K. aby pil zlaticz. 13) K. wewodu. 14) K. tyrij. 15) K. po mieſtiech. 16) K. wygidechu; Š. wygdu. 17) K. gfu fie. 18) K. prawicze. 19) sch. v K. 20) Š. poſlal. 21) K. kralowy. 22) Š. Demetriowi. 23) sch. v K. 24) K. Galilea. 25) K. ſebrali ſie a chtiechu. 26) K. s ftolicze. 27) K. vrzadu. 28) K. kragich. 29) K. wſfichni. 30) sch. v K. 31) K. rozedrze. 32) Š. prziftiw (!). 33) Š. y obrati. 34) K. fie k. 35) sch. v K. 36) sch. v Š. 37) K. biechu. 38) K. zbil. 39) Š. poflal. 40) K. pfal. 41) K. lacedony. 42) K. tiem píal byl nam byl sch. v Š. 43) K. tey. 44) K. w otech (!). 45) K. naffem. 46) Š. bratrzim, 47) Š. otepachu (!). 48) K. Š. wafſe. 48a) K. demetrowa. 49) K. a oftawiwffe. 50) K. y. 51) Š. zalibadei. 52) K. a pobil. 53) Š. Demetriowie. 54) K. mieftem a wieżi. 55) K. Š. czafu. 56) K. Š. wſtawiti. 56a) sch. v K. 57) K. bal. 58) K. Anthiochowa. 59) K. Š. vmyflil. 60) K. zabil totiz Jonathu. 61) K. Š. pfal. 62) K. bethanij. 63) K. mu. 64) K. y geho. 65) K. tyemus byl (!). 66) K. y. 67) K. flužebniky; Š. ſluzebne. 68) K. wratim fie zafie. 69) K. mu. 70) Š. poſlal. 71) K. oftawiw. 72) Š. poflal. 73) K. galilea. 74) Š. oftal. 75) K. mie- fítiane. 76) K. kterziz. 77) K. z lidu. 78) K. Judeam tey zemie. 73) Š. bral. 8) K. Symonowi. 81) K. weywoda. 82) Š. bratrzi. 83) K, kdy gi. 84) K. w tu sch. v Š. O Symonowy Machabea.1) [267a 1] Kap. XIII.I Poſpiefſy Symon dokonaty zdy gerufalema, a poſla2) woyſko do yoppen. A wzwiedyew tryffon, ze wznykl Symon myefto Jonaty, I3) poſla4) 1r. Mach. 13.) k nyemu poſly rzka: Jonata, bratr twoy, na pocztu oſtal kraly ſto lyber ſtrziebra, a proto gey drzyme, pofíly nam to ſtrziebro a dwa ſyny geho w zaklad, a5) poſſlemt6) ho zaſye. A kdyz zwiedye Symon left, wſſak poſla?) ftrziebro y dyety, aby lyd nereptal rzkucz: Newyplatyl bratra, aby ſam kralowal. I8) felha tryffon a wgiede w kragynu, aby gy9) zetrziel. A kdyz fie prziblyzy bbachamye, wyda, zze nemoz proſpiety, y10) zabyll) Jo- natu a12) geho ſyny, I wraty fie do ſwe zemye. I poſla13) Symon a pobra14) koſty Jonatowy a pochowal4a) w modyn. a15) poſtawy ſedm przikrowow, dwa otczy a materzy a cztyrzy bratrom ſwym a geden ſobie,16) a oblozy welykymy ſlupy, a wyryl7) na nych ſwe klenoty a lodye na wiecznu pamyet. Pak tryffon giede s antyochem mladenczem a zabyls) ho lîtywie, I kra- lowa zan w Afia.19) Tehdy vdyela °) Symon poſadky w Judea a poſla13) 15 k demetrowy,21) aby ſ ny vczynyl myr, a poſlaw dary proſy, aby vczynyl 5 10
Strana 588
588 Machabeor4 p'mo. [1. Mach. 14.] otpufftyenye zemy.22) I otpiſa23) demetrius rzka: dary gîme przigiely21) w [267a 2] dyecznye yako przietele,:5) a myr welyky gſme ſ wamy vczy- nyly otpufftyenye newiedyenye a hrziechy-6) az do dneffnycho dne, a zbav igem was waffie dany. A tu by26a) otyato gho pohanſke ot Ifrahel. A tehdy oczie pſaty lyd yſrahelſky na dſkach ſkutky zgiewne, geſſto 20 fie 7) podalſy dyegiechu, takto: leta prweho za Symona,“8) naywyfſyeho knyezie welykeho wywody·9) a knyezete zydowſkeho. Tehdy giede Symon do Gazam y ofiede gy a wywrzie z myeſta modly y modlnyky,30) a wy- czifty domy a wſady31) w nye muzie, gefſto zakon drzie a czynye. I ohrady32) ge a vczyny ſobie tu prziebytek a obſiede ty, gefſto na wiezy bicchu w geru- 25 falemye. I wzkrzicziechu33) k Symonu,31) aby wzaly prawiczie; y da gym a wymeta ge odtud a wyczyſty wiezy od pofſkwrnyenye,3a) a wgiede35) w ny ſ rozlycznymy hudbamy, s chwalu a s wietwiemy palmowymy; A vſtawy, aby na wîſake leto ſwietyly ten den ſ weſelym. I vzrzie Symon Jana, ſyna ſweho, ze ge muz boyowny, I vczyny geho wywodu pod febu36) 30 a da gemu Gazam k bydleny. Tehdy ſebra37) kral demetrius38) woyſko, y wgiede39) do medye, aby tu pomocz ſebral, aby wyboyowal tryffona. a Artaxerfes, [267b 1] kral perfidis40) a medye, poſla41) gedno knyezie ſwe, a ten poby4) ftany demetrowy,43) a gem ho y wſady11) ho v wiezenye. I vpokogy ſye zemye Juda za czaffa45) Symonowa. a ten ſobie vczyny46) 35 brzieh z Joppen a wchod do oftrowow morzſkich, a rozſſyrzy mezie lydu ſweho a otgie47) neczyſtoty. I ſyede kazdy pod ſwym kmenem a pod ſwym fykem, anyz gie4s) byl, kto by ge ſtraffyl.* I poſla49) Symon k Spar- ciatom, aby obnowyly bratrſtwo,50) a rzymanom poſla fſtyt zlaty wahy tyſycz mnow. I vſtawichu mu rzymene ſwobodenftwie a pyfachu51) na 40 myedyenych díckach prziezen, a ty glu polozeny w znamenych na huorzie52) Syon. * ſlowa gſu toto53) prorokow, o tom czafſu prorokowagicich.54) 1) K. Symonu Machabeowi a o ſmrti Jonatie bratra geho; Š. Machabeowi takto ſe piſſe. 2) Š. poſlal. 3) K. a. 4) Š. poflal. 5) sch. v K. 6) K. poflemet. 7) Š. poſlal. 8) sch. v Š. 9) K. gie, 10) K. k. 11) K. zabie; Š. zabil. 12) Š. y. 13) Š. poſlal. 14) Š. pobral. 113) K. pochowa ge. 15) K. y. 16) K. ſobie geden. 17) K. wyril. 18) K. zabil. 19) K. Azij. 20) Š. vdielal. 21) Š. Demetriowi. 22) K. zemie. 23) K. odepſa. 24) K. przigali. 23) K. od przietele. 26) K. hrziechu. 26a) Š. bylo. 27) K. gfe. 28) K. Symone. 29) K. wewody 30) Š. modlitebniky. 31) K. wfadil. 32) K. ohradil. 33) K. krzicziechu. 31) K. k Symonowi. 313) K. pofſkwrznienie. 35) K. wgide. 36) K. pod ſebu wewodu. 37) Š. febral. 38) K. demetrius kral. 39) K. giede. 40) K. Perfidie. 41) Š. poſlal. 2) K. Š. pobil.43) Š. Demetriowy. 44) K. wfadil. 45) K. Š. czafu. 46) Š. vczini ſobie; K. vczynil. 47) K. odyal. 48) Š. ſe (!). 49) Š. poſlal. 50) K. bratrftwie. 51) K. pfachu. 52) K. huory; na sch. 53) sch. v K. 54) K. Š. prorokugiczich. [Kap. XIV.I O Antyochu, ſynu Demetry.1) Oho czaſfa2) wygyde Antyochus, ſyn demetrij,3) do zemye otczow [r. Mach. 15.] ſwich, I ſebrachu ſye k nyemu wſſeczka woyſka,4) tak ze malo oſta s tryf-
588 Machabeor4 p'mo. [1. Mach. 14.] otpufftyenye zemy.22) I otpiſa23) demetrius rzka: dary gîme przigiely21) w [267a 2] dyecznye yako przietele,:5) a myr welyky gſme ſ wamy vczy- nyly otpufftyenye newiedyenye a hrziechy-6) az do dneffnycho dne, a zbav igem was waffie dany. A tu by26a) otyato gho pohanſke ot Ifrahel. A tehdy oczie pſaty lyd yſrahelſky na dſkach ſkutky zgiewne, geſſto 20 fie 7) podalſy dyegiechu, takto: leta prweho za Symona,“8) naywyfſyeho knyezie welykeho wywody·9) a knyezete zydowſkeho. Tehdy giede Symon do Gazam y ofiede gy a wywrzie z myeſta modly y modlnyky,30) a wy- czifty domy a wſady31) w nye muzie, gefſto zakon drzie a czynye. I ohrady32) ge a vczyny ſobie tu prziebytek a obſiede ty, gefſto na wiezy bicchu w geru- 25 falemye. I wzkrzicziechu33) k Symonu,31) aby wzaly prawiczie; y da gym a wymeta ge odtud a wyczyſty wiezy od pofſkwrnyenye,3a) a wgiede35) w ny ſ rozlycznymy hudbamy, s chwalu a s wietwiemy palmowymy; A vſtawy, aby na wîſake leto ſwietyly ten den ſ weſelym. I vzrzie Symon Jana, ſyna ſweho, ze ge muz boyowny, I vczyny geho wywodu pod febu36) 30 a da gemu Gazam k bydleny. Tehdy ſebra37) kral demetrius38) woyſko, y wgiede39) do medye, aby tu pomocz ſebral, aby wyboyowal tryffona. a Artaxerfes, [267b 1] kral perfidis40) a medye, poſla41) gedno knyezie ſwe, a ten poby4) ftany demetrowy,43) a gem ho y wſady11) ho v wiezenye. I vpokogy ſye zemye Juda za czaffa45) Symonowa. a ten ſobie vczyny46) 35 brzieh z Joppen a wchod do oftrowow morzſkich, a rozſſyrzy mezie lydu ſweho a otgie47) neczyſtoty. I ſyede kazdy pod ſwym kmenem a pod ſwym fykem, anyz gie4s) byl, kto by ge ſtraffyl.* I poſla49) Symon k Spar- ciatom, aby obnowyly bratrſtwo,50) a rzymanom poſla fſtyt zlaty wahy tyſycz mnow. I vſtawichu mu rzymene ſwobodenftwie a pyfachu51) na 40 myedyenych díckach prziezen, a ty glu polozeny w znamenych na huorzie52) Syon. * ſlowa gſu toto53) prorokow, o tom czafſu prorokowagicich.54) 1) K. Symonu Machabeowi a o ſmrti Jonatie bratra geho; Š. Machabeowi takto ſe piſſe. 2) Š. poſlal. 3) K. a. 4) Š. poflal. 5) sch. v K. 6) K. poflemet. 7) Š. poſlal. 8) sch. v Š. 9) K. gie, 10) K. k. 11) K. zabie; Š. zabil. 12) Š. y. 13) Š. poſlal. 14) Š. pobral. 113) K. pochowa ge. 15) K. y. 16) K. ſobie geden. 17) K. wyril. 18) K. zabil. 19) K. Azij. 20) Š. vdielal. 21) Š. Demetriowi. 22) K. zemie. 23) K. odepſa. 24) K. przigali. 23) K. od przietele. 26) K. hrziechu. 26a) Š. bylo. 27) K. gfe. 28) K. Symone. 29) K. wewody 30) Š. modlitebniky. 31) K. wfadil. 32) K. ohradil. 33) K. krzicziechu. 31) K. k Symonowi. 313) K. pofſkwrznienie. 35) K. wgide. 36) K. pod ſebu wewodu. 37) Š. febral. 38) K. demetrius kral. 39) K. giede. 40) K. Perfidie. 41) Š. poſlal. 2) K. Š. pobil.43) Š. Demetriowy. 44) K. wfadil. 45) K. Š. czafu. 46) Š. vczini ſobie; K. vczynil. 47) K. odyal. 48) Š. ſe (!). 49) Š. poſlal. 50) K. bratrftwie. 51) K. pfachu. 52) K. huory; na sch. 53) sch. v K. 54) K. Š. prorokugiczich. [Kap. XIV.I O Antyochu, ſynu Demetry.1) Oho czaſfa2) wygyde Antyochus, ſyn demetrij,3) do zemye otczow [r. Mach. 15.] ſwich, I ſebrachu ſye k nyemu wſſeczka woyſka,4) tak ze malo oſta s tryf-
Strana 589
Machabeor4 p'mo. 589 fonem. I pyfa5) Antyochus Symonowy a lydu zydowíkemu rzka: Po- twrzugy wam wſſeho, czoz kolywiek6) gyny kraly?) prziede mnu wam 5 otpuftyly, a otpufityem wam, abyfíte famy fwoy raz penyez gmyely v waſſem kragy. A kdyzt8) obdrzym kralowffwie, tehdyt ſwelyczym" waff lyd a chram v welykey10) [267b 2] chwale. A triffon vtyekagye przied antyochem ſkrzie marytynu, wgiedell) do doram. I hony gehol2) antyochus a obfiede myeíto po zemy y po morzy. 1) K. demetria krale; Š. Demetriowu takto ſe piſſe. 2) K. Š. czafu. 3) K. demetriow. 4) K. wſſeczko woyſko. 5) K. pſa; Š. pſal. 6) K. kolwiek. 7) K. wam krali. 8) K. kdyz. 3) Š. zweliczim; K. zwelebim. 10) Š. welike. 11) sch. v K. 12) K. ho. O Juda a o Janowy machabeis. TOho czaffal) lucius, Conffel rzymſky, piſa2) kralom y kragynam na wzchod flunczie, aby nycz zleho neczynyly zydom, gich3) przatelom, any pomahaly gynym gym ſſkodyty. A zdaly by kterzy fſkodczie z4) zydow vtekly k nym, aby gie daly Symonowy, knyeziety5) knyezíkemu, aby pomítyl nad nymy podle zakona ſweho. a5) Antyochus kral oblezie druhe doram a zatworzy tryffona, aby nemohl wygiety. a Symon poſla mu dwa tyfycze muzow na pomocz a ftrziebra a zlatta7) hoynye. an nerody8) ho wziety, ale zruſſy ſlyb, gefíto bylsa) vczynyl i nym, a poſla9) k nyemu Achenebíum,10) przikazuge mu, aby mu dal wiezy, gefíto giell) w geru- 10 falemye, a yoppen a Gazu a dany myeft, nad nymyz gie panowal ; anebt przigiedu a wyboyugy tye. I vzrzie Achenebius chwalu Symonowu a mnohu prziprawu a prziplow zlata a ſtrziebra, y dywy fie welmy.12) I wecze Symon: s zemye czyzie gſme nebraly, nezly dyenul3) naffich otczow, 1268a 1] gelfto nafly neprzietele oſyedly bezprawnye nyekolyko czaffow. I wraty 15 fye achenebius14) k kraly a powiedye mu chwalu Symonowu a15) rziecz geho. I rozhnyewa ſye kral welykym hnyewem. a tryffon vteczie na lody do ortofa. a kral ſtyha16) triffona, poſtawyw zendebea wywodu17) mary- tyma, a oſtawy mu woyſko, aby wyboyowal18) Judeam. I vdyela zende- beus19) myeſto cedron welmy ohrazene, a poſady-0) w nyem rytierzie, aby poplenyly mezie. A kdyz to Symon vſlyfſe, zawola ſwu dwu ſynu ſtarſſy,21) Judam a Jana, I wecze gym: ya a mogy bratrzie wyboyowaly íme neprzately Ifrahel22) z naffie mladoſty az do tohoto dne, a gyz tem ſye ſtaral.23) I budte-4) wy myeſto mne a boyugte za waſí lyd, a pomocz s nebe bud25) f wamy. I da26) gyma dwadcziety tyfycz giezdnych odien- [r. Mach 16.) 25 czow. I giedeffta proty zendebeowy,27) a bieffe potok byſtri mezy nymy, 128) baſſe ſye lyd prziegiety. Pak Jan giede naprzied; y giedechu wſſyczkny-9) po nyem. I zatrubichu ſwatymy trubamy, geſſto s ſebu noſiechu w bogich, I obraty ſye na bieh zendebeus30) a geho ftanowe, a mnoho ranyenych z nych pade. a Judas, bratr Janow, take by31) ranyen. I hony ge Jan az 5 20
Machabeor4 p'mo. 589 fonem. I pyfa5) Antyochus Symonowy a lydu zydowíkemu rzka: Po- twrzugy wam wſſeho, czoz kolywiek6) gyny kraly?) prziede mnu wam 5 otpuftyly, a otpufityem wam, abyfíte famy fwoy raz penyez gmyely v waſſem kragy. A kdyzt8) obdrzym kralowffwie, tehdyt ſwelyczym" waff lyd a chram v welykey10) [267b 2] chwale. A triffon vtyekagye przied antyochem ſkrzie marytynu, wgiedell) do doram. I hony gehol2) antyochus a obfiede myeíto po zemy y po morzy. 1) K. demetria krale; Š. Demetriowu takto ſe piſſe. 2) K. Š. czafu. 3) K. demetriow. 4) K. wſſeczko woyſko. 5) K. pſa; Š. pſal. 6) K. kolwiek. 7) K. wam krali. 8) K. kdyz. 3) Š. zweliczim; K. zwelebim. 10) Š. welike. 11) sch. v K. 12) K. ho. O Juda a o Janowy machabeis. TOho czaffal) lucius, Conffel rzymſky, piſa2) kralom y kragynam na wzchod flunczie, aby nycz zleho neczynyly zydom, gich3) przatelom, any pomahaly gynym gym ſſkodyty. A zdaly by kterzy fſkodczie z4) zydow vtekly k nym, aby gie daly Symonowy, knyeziety5) knyezíkemu, aby pomítyl nad nymy podle zakona ſweho. a5) Antyochus kral oblezie druhe doram a zatworzy tryffona, aby nemohl wygiety. a Symon poſla mu dwa tyfycze muzow na pomocz a ftrziebra a zlatta7) hoynye. an nerody8) ho wziety, ale zruſſy ſlyb, gefíto bylsa) vczynyl i nym, a poſla9) k nyemu Achenebíum,10) przikazuge mu, aby mu dal wiezy, gefíto giell) w geru- 10 falemye, a yoppen a Gazu a dany myeft, nad nymyz gie panowal ; anebt przigiedu a wyboyugy tye. I vzrzie Achenebius chwalu Symonowu a mnohu prziprawu a prziplow zlata a ſtrziebra, y dywy fie welmy.12) I wecze Symon: s zemye czyzie gſme nebraly, nezly dyenul3) naffich otczow, 1268a 1] gelfto nafly neprzietele oſyedly bezprawnye nyekolyko czaffow. I wraty 15 fye achenebius14) k kraly a powiedye mu chwalu Symonowu a15) rziecz geho. I rozhnyewa ſye kral welykym hnyewem. a tryffon vteczie na lody do ortofa. a kral ſtyha16) triffona, poſtawyw zendebea wywodu17) mary- tyma, a oſtawy mu woyſko, aby wyboyowal18) Judeam. I vdyela zende- beus19) myeſto cedron welmy ohrazene, a poſady-0) w nyem rytierzie, aby poplenyly mezie. A kdyz to Symon vſlyfſe, zawola ſwu dwu ſynu ſtarſſy,21) Judam a Jana, I wecze gym: ya a mogy bratrzie wyboyowaly íme neprzately Ifrahel22) z naffie mladoſty az do tohoto dne, a gyz tem ſye ſtaral.23) I budte-4) wy myeſto mne a boyugte za waſí lyd, a pomocz s nebe bud25) f wamy. I da26) gyma dwadcziety tyfycz giezdnych odien- [r. Mach 16.) 25 czow. I giedeffta proty zendebeowy,27) a bieffe potok byſtri mezy nymy, 128) baſſe ſye lyd prziegiety. Pak Jan giede naprzied; y giedechu wſſyczkny-9) po nyem. I zatrubichu ſwatymy trubamy, geſſto s ſebu noſiechu w bogich, I obraty ſye na bieh zendebeus30) a geho ftanowe, a mnoho ranyenych z nych pade. a Judas, bratr Janow, take by31) ranyen. I hony ge Jan az 5 20
Strana 590
590 Machabeor4 p'mo. do [268a 2] Cedrona, a zby3) gich dwa tificze. I wratichu ſye33) fynowe 30 Symonowy34) v pokogy. 1) K. Š. czaſu. 2) Š. pifal; K. pfal. 3) za tím přetrž. kra. 4) K. ſkodcze s. 5) sch. v K. 6) sch. v K. 7) K. tificze na pomocz wybornych a zlata a ſtrziebra. 8) K. nerodil. sa) sch. v Š. 3) Š. poflal. 10) Š. Achebium. 11) K. gt. 12) sch. v K. 13) Š. dielu; K. die- dinu. 14) K. Achenobius. 15) K. g. 16) Š. sítiha; K. ſtihaffe. 17) K. poſtawi zeubedea wewodu. 18) K. wyboyowali. 19) K. zeubedeus. 20) K. poſadiw. 21) K. Š. ftarffich. 22) K. z Izrahel. 23) K. Š. zítaral. 24) K. budete. 25) K. nebes bude. 26) K. a da; Š. dal. 27) K. zeubedcowi. 28) K. a. 29) K. wſfichni. 30) K. zeubedeus. 31) Š. byl. 32) K. Š. zbil. 33) K. a tak fie wratichu. 34) Š. Symowi. [Kap. XV.] O ſmrty Symonowiel) machabea. Pak ptolomeus, ſyn abeby, biefſe vczynyen wywodu2) na poly 11. Mach. 16.) Jericho. A ten bieffe zet knyezie3) naywifſieho, a myegiefle zlatta a ſtrziebra mnoho. A proto ſrdeze geho bieſſe ſie zdwihlo, Neb towarzyſſ bohatſtwie geſt picha. I chtiefſe obdrziety wladanye, I myſleffe lftywie4) proty Sy- monowy a geho ſynom, aby ge ſhladyl. A Symon giezdyefle po myeſtech 5 kragyny, mage peczy o nych. y giede do Jericho s Gudu a Smatya,5) ſyny ſwymy, I przige geho ptolomeus w ohradku, geſſto byl vdyelal we lity, I vczynys) gym kwas welyky") ſ odyenczy, gefſto ge byl tus) ſkril. A wſtupyw ptolomeg w kwas, y zaby9) Symona a dwa ſyny geho, 110) vczynyll) mu zle za geho dobre; neb y zenu Symonowu ſe dwiema ſynoma 10 mlazíſyma12) ſwaza.13) a take pyfa14) kraly Antyocho,15) aby mu poſlal lyd na pomocz, a aby mu dal kragynu a myeſta a dany. a poſlal poſly16) k ſtaroîtam, aby k nyemu przigiely, ze gym chcze daty zlato, ſtrziebro a dary; a druhe poſla, aby ſye vwazaly w geruzalem a w huoru chrama a gyne poſla16a) do Gazy, aby [268b 1] zabyly Jana. Pak geden prziedbieh 15 do gazy y powiedye mu,17) czo fiels) ſtalo. a on poſpieſſy, aby ſye vwazal w gerufalem a w1) huoru chramu 20) I zby2) ty wîſeczky, kterzyz byly przigiely, chtyecz ho zabity. I by2) vczynyen23) knyezetem knyezíkym po ſwem otczy. 1) Š. Symonowi; K. O ptolomeowi lftiwem a o fmrti fymonowe s ge° finy. 2) K. wewodu. 3) sch. v Š. 4) K. líti. 5) K. s Mathatia. 6) K. vczijnil. 7) K. weliky kwas. 8) K. tu byl. 9) K. zabie; Š. zabil. 10) K. a. 11) K. vczynil. 12) K. mladffiema. 13) K. ſwazal. 14) K. Š. pſal. 15) K. Š. Anthiochowi. 16) K. poſla poflom (!). 16a) Š. poſlal. 17) K. powie Janowi. 18) K. fie gt. 19) sch. v K. 20) K. chrama. 21) K. Š. zbil. 22) Š. byl. 23) K. vczyniem (1).
590 Machabeor4 p'mo. do [268a 2] Cedrona, a zby3) gich dwa tificze. I wratichu ſye33) fynowe 30 Symonowy34) v pokogy. 1) K. Š. czaſu. 2) Š. pifal; K. pfal. 3) za tím přetrž. kra. 4) K. ſkodcze s. 5) sch. v K. 6) sch. v K. 7) K. tificze na pomocz wybornych a zlata a ſtrziebra. 8) K. nerodil. sa) sch. v Š. 3) Š. poflal. 10) Š. Achebium. 11) K. gt. 12) sch. v K. 13) Š. dielu; K. die- dinu. 14) K. Achenobius. 15) K. g. 16) Š. sítiha; K. ſtihaffe. 17) K. poſtawi zeubedea wewodu. 18) K. wyboyowali. 19) K. zeubedeus. 20) K. poſadiw. 21) K. Š. ftarffich. 22) K. z Izrahel. 23) K. Š. zítaral. 24) K. budete. 25) K. nebes bude. 26) K. a da; Š. dal. 27) K. zeubedcowi. 28) K. a. 29) K. wſfichni. 30) K. zeubedeus. 31) Š. byl. 32) K. Š. zbil. 33) K. a tak fie wratichu. 34) Š. Symowi. [Kap. XV.] O ſmrty Symonowiel) machabea. Pak ptolomeus, ſyn abeby, biefſe vczynyen wywodu2) na poly 11. Mach. 16.) Jericho. A ten bieffe zet knyezie3) naywifſieho, a myegiefle zlatta a ſtrziebra mnoho. A proto ſrdeze geho bieſſe ſie zdwihlo, Neb towarzyſſ bohatſtwie geſt picha. I chtiefſe obdrziety wladanye, I myſleffe lftywie4) proty Sy- monowy a geho ſynom, aby ge ſhladyl. A Symon giezdyefle po myeſtech 5 kragyny, mage peczy o nych. y giede do Jericho s Gudu a Smatya,5) ſyny ſwymy, I przige geho ptolomeus w ohradku, geſſto byl vdyelal we lity, I vczynys) gym kwas welyky") ſ odyenczy, gefſto ge byl tus) ſkril. A wſtupyw ptolomeg w kwas, y zaby9) Symona a dwa ſyny geho, 110) vczynyll) mu zle za geho dobre; neb y zenu Symonowu ſe dwiema ſynoma 10 mlazíſyma12) ſwaza.13) a take pyfa14) kraly Antyocho,15) aby mu poſlal lyd na pomocz, a aby mu dal kragynu a myeſta a dany. a poſlal poſly16) k ſtaroîtam, aby k nyemu przigiely, ze gym chcze daty zlato, ſtrziebro a dary; a druhe poſla, aby ſye vwazaly w geruzalem a w huoru chrama a gyne poſla16a) do Gazy, aby [268b 1] zabyly Jana. Pak geden prziedbieh 15 do gazy y powiedye mu,17) czo fiels) ſtalo. a on poſpieſſy, aby ſye vwazal w gerufalem a w1) huoru chramu 20) I zby2) ty wîſeczky, kterzyz byly przigiely, chtyecz ho zabity. I by2) vczynyen23) knyezetem knyezíkym po ſwem otczy. 1) Š. Symonowi; K. O ptolomeowi lftiwem a o fmrti fymonowe s ge° finy. 2) K. wewodu. 3) sch. v Š. 4) K. líti. 5) K. s Mathatia. 6) K. vczijnil. 7) K. weliky kwas. 8) K. tu byl. 9) K. zabie; Š. zabil. 10) K. a. 11) K. vczynil. 12) K. mladffiema. 13) K. ſwazal. 14) K. Š. pſal. 15) K. Š. Anthiochowi. 16) K. poſla poflom (!). 16a) Š. poſlal. 17) K. powie Janowi. 18) K. fie gt. 19) sch. v K. 20) K. chrama. 21) K. Š. zbil. 22) Š. byl. 23) K. vczyniem (1).
Strana 591
Tuto ſie poczynagy druhe knyhy machabeor4. Ruhe knyhy machabeor4 neiſu wydopiſa przied ſye prawenye, nezlyl) praweneho obnowenye. Neb geft lyft, gefíto pfal2) Judas macha- beus a ftarffy z zydow a gerufalemffty roztruffenym3) zydom, gefſto fie4 radowachu w rozlycznich kragynach wzchodu flunczie, a naywiecze w egip- tye, w nyemzto ſu gym byly5) wzkazaly od ſebe dwie ſlawnoſty nedawno vſtaweney,6) nutkagycz gie, aby ge?) przigiely, a na wffake leto aby8) ſlawyly: gedna vſtawenye3) pro pamye oczyfſcziowanye chramu, gefſto [2. Mach. 1.] fu vſtawyly10) pietmeziczietmehol1) dne myefiecze kafílen, toczyfí pro- fyncze, po trziech letech pofíkwrnyenye, gefíto byl antyoch12) vczynyl. 10 A druha vſtawenye,13) gefíto byly14) vſtawyly trzynaſteho dne myefiecze azar, geffto slowe fyriafky, drziewnyeho dne mardochei.* ten den [268b 2) vſtawyly fu pro pamyet15) wytyezſtwie nedowierziczie,16) gefíto fu myely, zabywffel7) Nycanora, gehoz hlawu a ruczie proty chramu powieſyly 18) A take nutkachu ge,19) aby ſlawyly poſwieczenie-0) a take den ohnye, 15 geffto geft dan z tuczne wody, kdyz Neemyas offierowa21) obiet iwatu. A na tom myeftie teto epiſtoly czte ſye, ze Jeremias2la) ſkril archu a oltarz a 22) obiety w gieſkyny huory, na nyzto moyzes23) byl wſſel a wydyel dye- dynu bozy. A nyekterzy prziſtupichu, gefíto gdvechu po Jeremyaffy,24) aby znamenaly myyeíto, a25) wífak nalezty nemohly. A ty vwynny Jere- 20 mias25a) rzka: nezname bude myeíto, az y ſberzie26) boh fbor27) lydu a myloſtyw bude; a tehdyt pan boh to vkazie, a vkazie ſie welebnoſt bozie a oblak yako za dnow moyziefſe, a yako kdyz Salomon vczyny, aby myeſto 13. Král. s.) bylo poſwaczeno28) bohu welykemu. A proto czoz gſme9) ſwrchu rziekly podle Epyfana, gynak ge rziekl Jeremía30) o zgieweny archy. Snad ge to ſkrito bylo, ze rozumyel archam, toczyff koftel, w ſudny den vplnye (269a 1] ma fie zgiewity, ale aby nemnyely gerufalemyte,31) by bez potrzieby ty dnowe byly vſtaweny, obnowyly fu to w epyſſtole kraſney,31) geſſto ſu byly33) vczynyly proty neprzatelom, gefíto fie34) wzdy wywierachu z per- ſydy,35) A kterak ſu byly wyſwobozeny bohem w fylney a dywney36) ruczye, 30 dywnymy dywy a zazraky. A w tomto36a) obnoweny przilozeny gfu nyektere wieczy, gefſto ſye37) necztu w drziewerzieczienem wydopi u, tyech nyektere ſme gyz polozily a zatagene nynye naplnyme. [2. Mach. 23 Deutron. 34./ 5 25
Tuto ſie poczynagy druhe knyhy machabeor4. Ruhe knyhy machabeor4 neiſu wydopiſa przied ſye prawenye, nezlyl) praweneho obnowenye. Neb geft lyft, gefíto pfal2) Judas macha- beus a ftarffy z zydow a gerufalemffty roztruffenym3) zydom, gefſto fie4 radowachu w rozlycznich kragynach wzchodu flunczie, a naywiecze w egip- tye, w nyemzto ſu gym byly5) wzkazaly od ſebe dwie ſlawnoſty nedawno vſtaweney,6) nutkagycz gie, aby ge?) przigiely, a na wffake leto aby8) ſlawyly: gedna vſtawenye3) pro pamye oczyfſcziowanye chramu, gefſto [2. Mach. 1.] fu vſtawyly10) pietmeziczietmehol1) dne myefiecze kafílen, toczyfí pro- fyncze, po trziech letech pofíkwrnyenye, gefíto byl antyoch12) vczynyl. 10 A druha vſtawenye,13) gefíto byly14) vſtawyly trzynaſteho dne myefiecze azar, geffto slowe fyriafky, drziewnyeho dne mardochei.* ten den [268b 2) vſtawyly fu pro pamyet15) wytyezſtwie nedowierziczie,16) gefíto fu myely, zabywffel7) Nycanora, gehoz hlawu a ruczie proty chramu powieſyly 18) A take nutkachu ge,19) aby ſlawyly poſwieczenie-0) a take den ohnye, 15 geffto geft dan z tuczne wody, kdyz Neemyas offierowa21) obiet iwatu. A na tom myeftie teto epiſtoly czte ſye, ze Jeremias2la) ſkril archu a oltarz a 22) obiety w gieſkyny huory, na nyzto moyzes23) byl wſſel a wydyel dye- dynu bozy. A nyekterzy prziſtupichu, gefíto gdvechu po Jeremyaffy,24) aby znamenaly myyeíto, a25) wífak nalezty nemohly. A ty vwynny Jere- 20 mias25a) rzka: nezname bude myeíto, az y ſberzie26) boh fbor27) lydu a myloſtyw bude; a tehdyt pan boh to vkazie, a vkazie ſie welebnoſt bozie a oblak yako za dnow moyziefſe, a yako kdyz Salomon vczyny, aby myeſto 13. Král. s.) bylo poſwaczeno28) bohu welykemu. A proto czoz gſme9) ſwrchu rziekly podle Epyfana, gynak ge rziekl Jeremía30) o zgieweny archy. Snad ge to ſkrito bylo, ze rozumyel archam, toczyff koftel, w ſudny den vplnye (269a 1] ma fie zgiewity, ale aby nemnyely gerufalemyte,31) by bez potrzieby ty dnowe byly vſtaweny, obnowyly fu to w epyſſtole kraſney,31) geſſto ſu byly33) vczynyly proty neprzatelom, gefíto fie34) wzdy wywierachu z per- ſydy,35) A kterak ſu byly wyſwobozeny bohem w fylney a dywney36) ruczye, 30 dywnymy dywy a zazraky. A w tomto36a) obnoweny przilozeny gfu nyektere wieczy, gefſto ſye37) necztu w drziewerzieczienem wydopi u, tyech nyektere ſme gyz polozily a zatagene nynye naplnyme. [2. Mach. 23 Deutron. 34./ 5 25
Strana 592
592 Machabeor4 Secundo. 12. Mach. I.) 12. Mach. 3.) Rzad e epyfftoly geft tento:38) lyd, kterzyz39) ge w gerufalemve a w Judea, a ftarffy a Judas Ariitobolowy, myſtru ptolomea, krale egypta, genz geſt z pokolenye kriftow, toczyfi knyezy, a zydom,40) 35 gefſto w egiptye gfu,41) pozdrawenye a zdrawoſt.** dobrzie czyn wam boh a day wam wíſem trdcze to4la), aby geho cztyly a woly geho czynyly, a aby otewrziel waſſe ſrdcze w zakonye ſwem a w ſwem przi- kazany. a vczyn wam pokoy, a vſlyſí modlytwy4.) waſſe, a ſmyrz ſye i wamy, anyz was opufft w czaffu zlem. a nynye zde gſme a mo-40 dlyme ſye za wy. a zwelykych ſtrafty [269a 2] wyprotíczieny bohem welycze gemu dyekugem w czafiu, kdyz ſye ſluſfie modlyty. iako by rziekl: my mame43) myelto modlyty ſye, ale wy geho nemate, a proto na wſſaky den za wy modlyty ſye neprzieftawamy. Pak ſtrafty ſwe a wy- proficzienye ot boha czynyene44) wyprawowaty pocziechu ot45) fmrty 45 antyocha welykeho a ſyna geho Seleuca. Ten kdyz nayprwe chram cztyefſe a s46) ſwich vrokow ztrawu k ſluzbam obiety dawaſſe, Pro radu Symona z pokolenye benyamyn, genz byl probofft chramu a nenawidyeffe Onye,47 poſla Elyodora,48) aby oblupyl obecznu pokladnyczy chramu19) rzka:50) Tot neprziſluffye ku pocztu obiety. a to bieſſe ſhromazdyeno ku pokrmu 30 wdowam a ſyrotkom a mnoho bohatich myeſſczian, geſſto tu bilo po- lozeno dany. Pro poklad bohatich, gefíto tu byl, nelekal ſye dotykaty, any tbal5l) ſwateho nadobie2) chramu. I dokonachu te epyſſtoly ſko- nanye na ſmrty Nicanora takto: A kdyz ſie tak za Nicanora dyegiefſe, a za tiech czaffow ot zydow myelto trpielo, a ya w tiech wieczech konecz 55 rzieczy53) vczynym. A geft-ly [269b 1] dobra rziecz vczynyena, iakoz ſluſſie wvdopiſu, tomu bich take chtiel; pakly nenye, ale i prawê mate my pity aneb wzdy wodu protywno geſt, otpuſty. 54) neb iakozz wzdy wyno55) ale gednak onoho, gednak gyneho pozywaty geft rozkofſno, a takez 6) cztytelom kdyz by byla rziecz57) gednoſtayna. Owîſem lepe geft, kdyz 60 nyektere welmy dobre a nyekdy ftrziedme fie 8) pokladagy, a toho po- twrzuge rownym przikladem wyno pygycz a wodu. * Tot geft prwy den przied dnem mardochei,59) iako my rzieka- me:60) pridie kaledas marcij neb61) Juníj. ** Neb prorok dye: nerodte ſye dotykaty mych kriſtow. [2. Mach. 15.] 65 1) K. prawenie przied ſie nežli. 2) K. poſlal. 3) K. ftarffim. 1) K. gfie. 5) K. byli gim. 6) K. Š. vstawene. 7) sch. v K. s) sch. v K. 9) K. vftawena. 9a) nadops. 10) Š. vſta- nowili. 11) Š. pietmezcietmeho; K. pietmetczitme°. 12). K. Anthiochus. 13) K. flawnoft. 14) sch. v K. 15) sch. v K. 16) K. nedomniecze a nedowierzicze. 17) K. zbiwífe a za- biwfſe. 18) K. byli powiefili. 19) K. ge nutkachu. 20) K. pofwieczeny den. 21) Š. offie- rowal. 213) K. Jeremiafs. 22) sch. v K. 23) K. Š. Moyzieš. 24) K. Š. Jeremiaffowi. 25) v K. sch. 25a) K. y wyny Jeremiafs. 26) K. Š. zberzie. 27) K. zbor. 28) K. Š. poſwieczeno. 29) K. czo gſmy. 30) Š. Jeremias; K. Jeremiafs. 31) Š. geruzalemity; K. Jerufalemffti. 32) Š. kraſne. 33) K. gſu gi byli; Š. byli ſu. 34) K. gfie. 35) K. perfidij. 36) K. moczney fylne a diwne. 36a) K. a w tom. 37) K. gfe. 38) K. tento gt. 39) K. Š. kteryz. Š. 40) K. tiem. 41) K. gfu zidom. 11a) sch. v K; abyíte. 42) K. Š. modlitby. 43) K. mamy. 44) K. vczijniene. 45) K. o. 46) K. z. 47) Š. Onýaſſe. 48) Š. Elyodorowa. 49) sch. v K
592 Machabeor4 Secundo. 12. Mach. I.) 12. Mach. 3.) Rzad e epyfftoly geft tento:38) lyd, kterzyz39) ge w gerufalemve a w Judea, a ftarffy a Judas Ariitobolowy, myſtru ptolomea, krale egypta, genz geſt z pokolenye kriftow, toczyfi knyezy, a zydom,40) 35 gefſto w egiptye gfu,41) pozdrawenye a zdrawoſt.** dobrzie czyn wam boh a day wam wíſem trdcze to4la), aby geho cztyly a woly geho czynyly, a aby otewrziel waſſe ſrdcze w zakonye ſwem a w ſwem przi- kazany. a vczyn wam pokoy, a vſlyſí modlytwy4.) waſſe, a ſmyrz ſye i wamy, anyz was opufft w czaffu zlem. a nynye zde gſme a mo-40 dlyme ſye za wy. a zwelykych ſtrafty [269a 2] wyprotíczieny bohem welycze gemu dyekugem w czafiu, kdyz ſye ſluſfie modlyty. iako by rziekl: my mame43) myelto modlyty ſye, ale wy geho nemate, a proto na wſſaky den za wy modlyty ſye neprzieftawamy. Pak ſtrafty ſwe a wy- proficzienye ot boha czynyene44) wyprawowaty pocziechu ot45) fmrty 45 antyocha welykeho a ſyna geho Seleuca. Ten kdyz nayprwe chram cztyefſe a s46) ſwich vrokow ztrawu k ſluzbam obiety dawaſſe, Pro radu Symona z pokolenye benyamyn, genz byl probofft chramu a nenawidyeffe Onye,47 poſla Elyodora,48) aby oblupyl obecznu pokladnyczy chramu19) rzka:50) Tot neprziſluffye ku pocztu obiety. a to bieſſe ſhromazdyeno ku pokrmu 30 wdowam a ſyrotkom a mnoho bohatich myeſſczian, geſſto tu bilo po- lozeno dany. Pro poklad bohatich, gefíto tu byl, nelekal ſye dotykaty, any tbal5l) ſwateho nadobie2) chramu. I dokonachu te epyſſtoly ſko- nanye na ſmrty Nicanora takto: A kdyz ſie tak za Nicanora dyegiefſe, a za tiech czaffow ot zydow myelto trpielo, a ya w tiech wieczech konecz 55 rzieczy53) vczynym. A geft-ly [269b 1] dobra rziecz vczynyena, iakoz ſluſſie wvdopiſu, tomu bich take chtiel; pakly nenye, ale i prawê mate my pity aneb wzdy wodu protywno geſt, otpuſty. 54) neb iakozz wzdy wyno55) ale gednak onoho, gednak gyneho pozywaty geft rozkofſno, a takez 6) cztytelom kdyz by byla rziecz57) gednoſtayna. Owîſem lepe geft, kdyz 60 nyektere welmy dobre a nyekdy ftrziedme fie 8) pokladagy, a toho po- twrzuge rownym przikladem wyno pygycz a wodu. * Tot geft prwy den przied dnem mardochei,59) iako my rzieka- me:60) pridie kaledas marcij neb61) Juníj. ** Neb prorok dye: nerodte ſye dotykaty mych kriſtow. [2. Mach. 15.] 65 1) K. prawenie przied ſie nežli. 2) K. poſlal. 3) K. ftarffim. 1) K. gfie. 5) K. byli gim. 6) K. Š. vstawene. 7) sch. v K. s) sch. v K. 9) K. vftawena. 9a) nadops. 10) Š. vſta- nowili. 11) Š. pietmezcietmeho; K. pietmetczitme°. 12). K. Anthiochus. 13) K. flawnoft. 14) sch. v K. 15) sch. v K. 16) K. nedomniecze a nedowierzicze. 17) K. zbiwífe a za- biwfſe. 18) K. byli powiefili. 19) K. ge nutkachu. 20) K. pofwieczeny den. 21) Š. offie- rowal. 213) K. Jeremiafs. 22) sch. v K. 23) K. Š. Moyzieš. 24) K. Š. Jeremiaffowi. 25) v K. sch. 25a) K. y wyny Jeremiafs. 26) K. Š. zberzie. 27) K. zbor. 28) K. Š. poſwieczeno. 29) K. czo gſmy. 30) Š. Jeremias; K. Jeremiafs. 31) Š. geruzalemity; K. Jerufalemffti. 32) Š. kraſne. 33) K. gſu gi byli; Š. byli ſu. 34) K. gfie. 35) K. perfidij. 36) K. moczney fylne a diwne. 36a) K. a w tom. 37) K. gfe. 38) K. tento gt. 39) K. Š. kteryz. Š. 40) K. tiem. 41) K. gfu zidom. 11a) sch. v K; abyíte. 42) K. Š. modlitby. 43) K. mamy. 44) K. vczijniene. 45) K. o. 46) K. z. 47) Š. Onýaſſe. 48) Š. Elyodorowa. 49) sch. v K
Strana 593
Machabeor4 Secundo. 593 50) K. a rzka. 51) K. ani tbal dotikati ſie. 52) Š. chramu nadobie. 53) sch. v Š. 54) K. Š. odpuſtiti. 55)K. wino wzdy. 56) K. take. 57) K. rzecz wzdy. 58) K. gfie. 59) K. przede dnem mardechey; Š. Mardochea. 60) K. prziekame latinie. 61) Š. nebo. Tuto ol) Machabeis prziczyna prwa. (Kap. I.) Pak nyektere nadprziczynyene w tomto obnoweny epyfítolach kratczie gíme vmylyly dotikaty ſye v2) pofíkwrnyeny antyocha, kdyz przipuzowate zydy, aby otſtupyly zyde ot zakona ſwych otczow. tehdy dwie zenye bieffta obzalowanye, ze gfu ſwe dyety obrziezale; ty dyetky 5 k prſom tyema zenama3) przywiefſywfie wedechu ge katye4) zgiewnye po myeſtye a przieſ zed gie wywrzzechu.4a) [2. Mach. 6.] Prziczyna druha. 10 Eleazar, geden z knyezat pyfarow a muz wiekem doſpiely, byl przi- puzen, ze muſſyl5) maſſo ſwynye obiet5) rozedrzienymy") víty giefty. a nyekterzy ſtarzy geho przietele maſſo ſluffnee [269b 2] taynye dawagicz profiechu, aby czynyl, yako by giedl, pro kralowas) przikazanye. A on to wzhrziew wecze: Snad bich9) mladenczom prziklad oſtawyl. a ranamy zbit a zahuben, Pamyet ſmrt10) ſwe a prziklad cznoſty oftawy.11) 15 20 Prziczyna trzietye. Przihody fie take, ze ſedm bratrow s gich matku polapichu. I we- lefſe gym kral maſſo ſwynye12) giefty. a kdyz nerodychu, kaza13) krah przied nymy panwe a hrnczie myedyene zapalyty a prworozenemu14) yazik vrziezaty a kozy s hlawy ſtrhnuty a ſwrchoft ruku a noh15) vrzie- zaty przied materzy a bratrzy. I vwrziechu16) ho w panew a pecziechu ho;17) a takez kazdeho bratra podle rzadu rozenye muczity kaza.18) Awffak prwe kazdemu, aby byl krale pofluffen, radiechu, a tak aby19) zyw oſtal.20) Prziczyna Cztwrta. A matka gich21) nad myeru dywna a dobre pamyety doſtoyna kazdemu radiefſe, hlaſſem a muſku22) myſly wecze k nym: Jat newiedye, 25 kterak gîte ſye v mem zywotye23) vkazaly, nebt ſem ya wam any duſſe any zywota dala, any ktere waſſe vdy21) ſpogyla, nez pan boh tent ge was25) ftworzyl, a tent opiet wam nawraty duſfy [270a 1] y zywot ſwym mylofrdenftwym, yakoz wy nynye famy ſye wzhrdate pro geho zakon. A kdyzz gefſtye naymlazífy25) oftal byefſe, radyefle kral materzy, aby 30 toho przy zdrawy oſtawyla. a ona prziepuſty, aby mu radyly, a nachy- lywfſy ſye27) k nyemu hlaſem otczowym wecze: myly ſynu, ſmyluy ſye nade mnu A vczyn sye28) doſtogen ſwym bratrom, przigma tuz ſmrt, abich 38
Machabeor4 Secundo. 593 50) K. a rzka. 51) K. ani tbal dotikati ſie. 52) Š. chramu nadobie. 53) sch. v Š. 54) K. Š. odpuſtiti. 55)K. wino wzdy. 56) K. take. 57) K. rzecz wzdy. 58) K. gfie. 59) K. przede dnem mardechey; Š. Mardochea. 60) K. prziekame latinie. 61) Š. nebo. Tuto ol) Machabeis prziczyna prwa. (Kap. I.) Pak nyektere nadprziczynyene w tomto obnoweny epyfítolach kratczie gíme vmylyly dotikaty ſye v2) pofíkwrnyeny antyocha, kdyz przipuzowate zydy, aby otſtupyly zyde ot zakona ſwych otczow. tehdy dwie zenye bieffta obzalowanye, ze gfu ſwe dyety obrziezale; ty dyetky 5 k prſom tyema zenama3) przywiefſywfie wedechu ge katye4) zgiewnye po myeſtye a przieſ zed gie wywrzzechu.4a) [2. Mach. 6.] Prziczyna druha. 10 Eleazar, geden z knyezat pyfarow a muz wiekem doſpiely, byl przi- puzen, ze muſſyl5) maſſo ſwynye obiet5) rozedrzienymy") víty giefty. a nyekterzy ſtarzy geho przietele maſſo ſluffnee [269b 2] taynye dawagicz profiechu, aby czynyl, yako by giedl, pro kralowas) przikazanye. A on to wzhrziew wecze: Snad bich9) mladenczom prziklad oſtawyl. a ranamy zbit a zahuben, Pamyet ſmrt10) ſwe a prziklad cznoſty oftawy.11) 15 20 Prziczyna trzietye. Przihody fie take, ze ſedm bratrow s gich matku polapichu. I we- lefſe gym kral maſſo ſwynye12) giefty. a kdyz nerodychu, kaza13) krah przied nymy panwe a hrnczie myedyene zapalyty a prworozenemu14) yazik vrziezaty a kozy s hlawy ſtrhnuty a ſwrchoft ruku a noh15) vrzie- zaty przied materzy a bratrzy. I vwrziechu16) ho w panew a pecziechu ho;17) a takez kazdeho bratra podle rzadu rozenye muczity kaza.18) Awffak prwe kazdemu, aby byl krale pofluffen, radiechu, a tak aby19) zyw oſtal.20) Prziczyna Cztwrta. A matka gich21) nad myeru dywna a dobre pamyety doſtoyna kazdemu radiefſe, hlaſſem a muſku22) myſly wecze k nym: Jat newiedye, 25 kterak gîte ſye v mem zywotye23) vkazaly, nebt ſem ya wam any duſſe any zywota dala, any ktere waſſe vdy21) ſpogyla, nez pan boh tent ge was25) ftworzyl, a tent opiet wam nawraty duſfy [270a 1] y zywot ſwym mylofrdenftwym, yakoz wy nynye famy ſye wzhrdate pro geho zakon. A kdyzz gefſtye naymlazífy25) oftal byefſe, radyefle kral materzy, aby 30 toho przy zdrawy oſtawyla. a ona prziepuſty, aby mu radyly, a nachy- lywfſy ſye27) k nyemu hlaſem otczowym wecze: myly ſynu, ſmyluy ſye nade mnu A vczyn sye28) doſtogen ſwym bratrom, przigma tuz ſmrt, abich 38
Strana 594
594 Machabeor4 Secundo. ya w onom ſmylowany f twymy bratry tye29) przyyala. Tehdy kral roz- hnyewa ſye,30) ze iako by ſye gemu poſmyewaly,31) na toho by3) tyem [2. Mach. 7.) vkrutnyegy.33) Pak po wſſiech ſynyech vmrzie gich matka. pro tak welyke vtrpenye te34) myloſty mnozy prawye, by35) czierkew ſwata36) tyem ſedm37) bratrom flwyla3s) podnes.39) 35 Przyczyna pata. Take w tey1o) epyſtole prawie, ze kdyz Judas proty thymoteowy boyowafſe, vkazachu ſye protywnykom piet muzow na konych41) ſ nebe 40 a dawagicze zydom prowod; a z tiech dwa drziefſta machabea mezy ſebu, (2. Mach. ro) a odyenym oblozena zachowawachu ho,4la) a ſſypy a blyſkoty na neprzately puftyechu. Potom brzo, kdyz Judastlb) z gerufalema giedieffe4.) proty lyfiam boyowat, vkaza ſie giezdecz przied nymy v43) bielem ruſſe, w zlatem 12. Mach. 11.) [270a 2] odyeny, mage kopie w rucze a trzaffa gym. 45 Seſta prziczyna.44) Take tu prawie, ze yopfſtíj proſichu45) zydow tiech, gefſto ſ nymy [2. Mach. 12.) byly, aby wſiedly na lodye, geffto byly vczynyly, aby w ſwatky na nych pohrawaly. A kdyz na hlubynu przipluchu, vtopichu46) z nych na dwie ſtie. A proto Judas w noczy przigied zapaly gym wiezy brziehu a wſſeczky 50 lodye ſpaly, tak ze ſwietloſt ohnye vkaza ſye w geruſalemye za dwie ſtye a za cztyrzidcziety rafftow. Sedma przyczyna. 47) A toto take,48) ze v bogy Jammam mnoho zydow zbito bylo. y przi- giede Juda49) s ſwymy, aby tyela mrtwich pobral a w hroby otczowſke 55 pohrziebl.50) naleznu pod fuknyemy zbitich klenotow modlowich,51) geſſto byly5la) wziely v Jamam.5.) I by to wſſem ſwiedomo, ze pro lakomſtwie byly zbity. I pochwalychu ſud bozy ſprawedlywy, ze ge to taynye zgiewyl, I dachu ſye na modlytby proſiecz boha,5 a) aby gym gich hrziechy otpuſtyl. I vſtawy, ze to geft ſprawedlywe,53) aby czynyly almuzny za hrziechy.54) 60 Pak muzz przieſylny Judas pomlvwu vczynyw s ſwymy, dwanaſt tyſycz wah ſtrziebra poſla55) do gerufalema, aby ge56) tu offiero [270b 1] waly za hrziech57) tyech w ſwatoſt. Prziczyna Oſma. Take kdyz ten prziezhrziefſny a58) przielobywy nycanor przieftyho- 65 waſſe Judea59) po ſmlvwie vczynyeney80) f nym, naleze61) Judam w mye- [2. Mach. 15./) ſtech6.) Samarie, I zpoſoby ſ nym vczynyty boy83) w ſobotu. A zyde, gefſto fie61) drziechu Nicanora pro ſwu potrziebu, weczechu mu, aby cztyl
594 Machabeor4 Secundo. ya w onom ſmylowany f twymy bratry tye29) przyyala. Tehdy kral roz- hnyewa ſye,30) ze iako by ſye gemu poſmyewaly,31) na toho by3) tyem [2. Mach. 7.) vkrutnyegy.33) Pak po wſſiech ſynyech vmrzie gich matka. pro tak welyke vtrpenye te34) myloſty mnozy prawye, by35) czierkew ſwata36) tyem ſedm37) bratrom flwyla3s) podnes.39) 35 Przyczyna pata. Take w tey1o) epyſtole prawie, ze kdyz Judas proty thymoteowy boyowafſe, vkazachu ſye protywnykom piet muzow na konych41) ſ nebe 40 a dawagicze zydom prowod; a z tiech dwa drziefſta machabea mezy ſebu, (2. Mach. ro) a odyenym oblozena zachowawachu ho,4la) a ſſypy a blyſkoty na neprzately puftyechu. Potom brzo, kdyz Judastlb) z gerufalema giedieffe4.) proty lyfiam boyowat, vkaza ſie giezdecz przied nymy v43) bielem ruſſe, w zlatem 12. Mach. 11.) [270a 2] odyeny, mage kopie w rucze a trzaffa gym. 45 Seſta prziczyna.44) Take tu prawie, ze yopfſtíj proſichu45) zydow tiech, gefſto ſ nymy [2. Mach. 12.) byly, aby wſiedly na lodye, geffto byly vczynyly, aby w ſwatky na nych pohrawaly. A kdyz na hlubynu przipluchu, vtopichu46) z nych na dwie ſtie. A proto Judas w noczy przigied zapaly gym wiezy brziehu a wſſeczky 50 lodye ſpaly, tak ze ſwietloſt ohnye vkaza ſye w geruſalemye za dwie ſtye a za cztyrzidcziety rafftow. Sedma przyczyna. 47) A toto take,48) ze v bogy Jammam mnoho zydow zbito bylo. y przi- giede Juda49) s ſwymy, aby tyela mrtwich pobral a w hroby otczowſke 55 pohrziebl.50) naleznu pod fuknyemy zbitich klenotow modlowich,51) geſſto byly5la) wziely v Jamam.5.) I by to wſſem ſwiedomo, ze pro lakomſtwie byly zbity. I pochwalychu ſud bozy ſprawedlywy, ze ge to taynye zgiewyl, I dachu ſye na modlytby proſiecz boha,5 a) aby gym gich hrziechy otpuſtyl. I vſtawy, ze to geft ſprawedlywe,53) aby czynyly almuzny za hrziechy.54) 60 Pak muzz przieſylny Judas pomlvwu vczynyw s ſwymy, dwanaſt tyſycz wah ſtrziebra poſla55) do gerufalema, aby ge56) tu offiero [270b 1] waly za hrziech57) tyech w ſwatoſt. Prziczyna Oſma. Take kdyz ten prziezhrziefſny a58) przielobywy nycanor przieftyho- 65 waſſe Judea59) po ſmlvwie vczynyeney80) f nym, naleze61) Judam w mye- [2. Mach. 15./) ſtech6.) Samarie, I zpoſoby ſ nym vczynyty boy83) w ſobotu. A zyde, gefſto fie61) drziechu Nicanora pro ſwu potrziebu, weczechu mu, aby cztyl
Strana 595
Machabeor4 Secundo. 595 75 80 85 ſwaty den a boha, genz wſſeczky wieczy opatrzige.65) Tehdy on otaza gich, gefít-ly moczen na neby, genz przikazal vczynyenu byty dnu65a) ſobotnyemu. I weczechu: geft boh geden w neby moczny,66) geſſto przi- kazal ſedmy den ſwietity. A on wecze: a ya fem moczen na zemy, genz przikazugy odyenye wziety a potrziebu kralowu vczynyty. a machabeq, ano i nym bylo malo, gefíto ſie baly nemyloſtyweho Nicanora a geho lydu mnozîtwie, wfſak67) ſwich poſyly ne ſſtyty any kopymy, ale przie- dobruss) rzieczy a zwlafſczie wylozyw69) gym ſen, gefíto byl te70) noczy wydyel takto: wydyel ſem Onyam, naywyfſieho knyeze, gefíto w mla- doſty ſwey"1) w cznoftech ſye obieral, an72) ſwu ruku ztahl a proſy za lyd zydowſky; a potom vkaza ſye gyny muz wiekem a chwalu dywnu v nyeho a Onyam, an rziekl: Tot geft [270b 2] mylownyk lydu Ifrahel,73) tot geſt, geffto74) mnoho proſy za lyd a za myeſto ſwate gerufalem, Jeremyas, 74a) prorok bozy. ztyezenye prawe ruky bozie a danye meczie zlateho Judye rzka: wezmy ſwaty mecz, ot boha tobie poflany, tyem ztepeff protywnyky5) lydu meho Ifrahel.73) A tyem wydyenym biechu poſy- leny, 76) kterzyz glu byly s Judu, y funuchu77) ſye na neprzately a zabichu gich trzidczety tyfyczow, a tu take Nicanora zabichu. I wratichu ſie do gerufalema boha chwalecz; a hlawu Nicanora78) a ruku79) vrziezawfſe Proty chramu powiefichu. A tak wſyczkny obecznu radu vſtawichu, aby ten den80) bez flawnofty nykoly mynut nebyl.81) A tut fie ſkonawas.) epyfftola anebs3) lyft k roztruffeny zydow- ſkemu poſlany etc.84) 70 90 1) K. pak o. 2) K. w. 3) K. zenoma k prſom. 4) K. kati; Š. katugicz. 4a) Š. wywzechu (!). 4b) K. by. 5) K. mofyl. 6) sch. v K. 7) Š. rozedrzenyma. 8) K. Š. kralowo. 9) K. byl. 10) K. fmrti (!). 11) Š. oftavil. 12) K. fwinie maſfo. 13) Š. kazal. 14) K. prworozene (!). 15) K. nohu. 16) K. wrze. 17) K. pekl geho. 18) Š. kazal. 19) sch. v K. 20) K. oftal ale oni radffie pro pana boha zemrzieli. 21) K. geho. 22) K. Š. muzſku. 23) K. w ziwotie fie mem. 24) K. vdy wafſe. 25) Š. geft; K. was gt. 26) K. naymladffie. 27) sch. v K. 28) K. gfe. 29) K. gfie. 30) sch. v K. 31) K. poſmiewala. 32) K. byl. 33) K. vkrutnieyfli. 34) K. tey. 35) K. ze. 36) sch. v K. 37) K. ſedmi. 38) Š. flawila y; K. flawi. 39) sch. v K. 40) Š. tee. 41) K. na koni. 41a) sch. v K. 41b) K. Juda. 42) K. giezdiefſe. 43) K. w. 44) K. Prziczina fſefta. 45) K. profiechu. 46) K. zto- pilo ſie. 47) K. Prziczina ſedma. 48) K. take toto. 49) K. Judas. 50) K. pochowal. 51) K. klenow (!) modlowych mnoho. 5la) Š. bylo (!). 52) K. Jammem. 52a) K. pana boha. 53) K. geft to sprawedlne. 54) K. hrziechy mrtwych. 55) Š. poflal. 56) sch. v K. 57) K. hrziechy. K. na okr.: neb pro lakomſte obrazy modlowe a gich zlatte nadobie ſobie zachowali. 58) ta dvě sl. sch. v K. 59) K. przeſtiehowaſſe. Judeam; Š. Judu. 60) Š. vcziniene. 61) K. nalezl. 62) K. mieftie. 63) Š. vcziniti boy f nim. 64) K. gie. 65) K. Š. opatrzuge. 65a) Š. dni. 66) K. moczny w nebi. 67) a — wſfak sch. v K. 68) K. przedo- brotiwu. 69) K. wylozi. 70) K. tey. 71) Š. fwe. 72) K. a tu. 73) Š. Izrahelíke°. 74) K. gefftot. 44a) K. Jeremiafs. 75) K. potiwniky (!). 76) K. pofilnieni. 77) K. fynuchu. 78) K. Nykanorowu. 79) K. ruku f ramenem. 80) sch. v Š. K.81) K. byl. 82) K. kona. 83) K. neb. 84) sch. v K. 38*
Machabeor4 Secundo. 595 75 80 85 ſwaty den a boha, genz wſſeczky wieczy opatrzige.65) Tehdy on otaza gich, gefít-ly moczen na neby, genz przikazal vczynyenu byty dnu65a) ſobotnyemu. I weczechu: geft boh geden w neby moczny,66) geſſto przi- kazal ſedmy den ſwietity. A on wecze: a ya fem moczen na zemy, genz przikazugy odyenye wziety a potrziebu kralowu vczynyty. a machabeq, ano i nym bylo malo, gefíto ſie baly nemyloſtyweho Nicanora a geho lydu mnozîtwie, wfſak67) ſwich poſyly ne ſſtyty any kopymy, ale przie- dobruss) rzieczy a zwlafſczie wylozyw69) gym ſen, gefíto byl te70) noczy wydyel takto: wydyel ſem Onyam, naywyfſieho knyeze, gefíto w mla- doſty ſwey"1) w cznoftech ſye obieral, an72) ſwu ruku ztahl a proſy za lyd zydowſky; a potom vkaza ſye gyny muz wiekem a chwalu dywnu v nyeho a Onyam, an rziekl: Tot geft [270b 2] mylownyk lydu Ifrahel,73) tot geſt, geffto74) mnoho proſy za lyd a za myeſto ſwate gerufalem, Jeremyas, 74a) prorok bozy. ztyezenye prawe ruky bozie a danye meczie zlateho Judye rzka: wezmy ſwaty mecz, ot boha tobie poflany, tyem ztepeff protywnyky5) lydu meho Ifrahel.73) A tyem wydyenym biechu poſy- leny, 76) kterzyz glu byly s Judu, y funuchu77) ſye na neprzately a zabichu gich trzidczety tyfyczow, a tu take Nicanora zabichu. I wratichu ſie do gerufalema boha chwalecz; a hlawu Nicanora78) a ruku79) vrziezawfſe Proty chramu powiefichu. A tak wſyczkny obecznu radu vſtawichu, aby ten den80) bez flawnofty nykoly mynut nebyl.81) A tut fie ſkonawas.) epyfftola anebs3) lyft k roztruffeny zydow- ſkemu poſlany etc.84) 70 90 1) K. pak o. 2) K. w. 3) K. zenoma k prſom. 4) K. kati; Š. katugicz. 4a) Š. wywzechu (!). 4b) K. by. 5) K. mofyl. 6) sch. v K. 7) Š. rozedrzenyma. 8) K. Š. kralowo. 9) K. byl. 10) K. fmrti (!). 11) Š. oftavil. 12) K. fwinie maſfo. 13) Š. kazal. 14) K. prworozene (!). 15) K. nohu. 16) K. wrze. 17) K. pekl geho. 18) Š. kazal. 19) sch. v K. 20) K. oftal ale oni radffie pro pana boha zemrzieli. 21) K. geho. 22) K. Š. muzſku. 23) K. w ziwotie fie mem. 24) K. vdy wafſe. 25) Š. geft; K. was gt. 26) K. naymladffie. 27) sch. v K. 28) K. gfe. 29) K. gfie. 30) sch. v K. 31) K. poſmiewala. 32) K. byl. 33) K. vkrutnieyfli. 34) K. tey. 35) K. ze. 36) sch. v K. 37) K. ſedmi. 38) Š. flawila y; K. flawi. 39) sch. v K. 40) Š. tee. 41) K. na koni. 41a) sch. v K. 41b) K. Juda. 42) K. giezdiefſe. 43) K. w. 44) K. Prziczina fſefta. 45) K. profiechu. 46) K. zto- pilo ſie. 47) K. Prziczina ſedma. 48) K. take toto. 49) K. Judas. 50) K. pochowal. 51) K. klenow (!) modlowych mnoho. 5la) Š. bylo (!). 52) K. Jammem. 52a) K. pana boha. 53) K. geft to sprawedlne. 54) K. hrziechy mrtwych. 55) Š. poflal. 56) sch. v K. 57) K. hrziechy. K. na okr.: neb pro lakomſte obrazy modlowe a gich zlatte nadobie ſobie zachowali. 58) ta dvě sl. sch. v K. 59) K. przeſtiehowaſſe. Judeam; Š. Judu. 60) Š. vcziniene. 61) K. nalezl. 62) K. mieftie. 63) Š. vcziniti boy f nim. 64) K. gie. 65) K. Š. opatrzuge. 65a) Š. dni. 66) K. moczny w nebi. 67) a — wſfak sch. v K. 68) K. przedo- brotiwu. 69) K. wylozi. 70) K. tey. 71) Š. fwe. 72) K. a tu. 73) Š. Izrahelíke°. 74) K. gefftot. 44a) K. Jeremiafs. 75) K. potiwniky (!). 76) K. pofilnieni. 77) K. fynuchu. 78) K. Nykanorowu. 79) K. ruku f ramenem. 80) sch. v Š. K.81) K. byl. 82) K. kona. 83) K. neb. 84) sch. v K. 38*
Strana 596
[Kap. II.] Tuto ſie poczyna hyſtoria Eccleſiaſtica.1 [1. Mach. 16./ Akdyz vmrzie Symon,1a) poſledny z piety bratrow, fynow Mathatie2) neb Afamoney, neb ge3) gmyel dwie gmenye, ten4) byl wywodu5) a knye- zetem5) w Judea, A po nyem byl ſyn geho Jan, przigmym") Ircanus, neb byl prziemohl Ircany, ale kde neb kdy, tos) ſye neczte. Toho Jezefus?) we treem pochwaluge, w zakonye [271a 1] knyezſkem, w udatnoſty wewod- 5 ftwie,10) a ze geft byl prorokem. Ten geftl1) honyl ptolomea a pobyl ho,12) gefſto otczie gehol3) lftywie byll4) zabyl, a take matku geho ſe dwiema bratroma drzall4a) v wiezeny, I bieſſe vtekl do myeſteczka za Jericho, gefſto ſlulo agon, y oblezie to myeſteczko. A kdyz Jan vkrutnye ſye funu15) na myefteczko, tehdy ptolomeus matku Janowu a bratrzy na zdy16) vkrutnye az do krwe tepiefſe.17) Tehdy Jan pro myloft prziefta dobywaty18) myeſta; wſſak matka Janowa wolaſſe, aby pro ny19) nenechal, aby wzdy zlofty te20) pomſtyl; a tak ſwu ſmrt 1) ſudyefſe w neſmrtedlnoſty lepſſy; a tudy22) prodly ſie oblezenye; zatyem przipade ſedme leto, zydom ſwate, y otftupi Jan ot oblezenye.23) Pak ptolomeus, zahubyw matku geho 15 a bratrzy, y vteczie k zenowy, fyladelfie vkrutnyku; tomu Cotyla przigmye dyegiechu.24) 10 Ecclijaſticq. 1) Š. (dod.) a to takto; K. Elefiaftica (!) a nayprwe o oblezeni ptolomea w mieftie Agon tuto. 1a) K. Symon vmrzie. 2) Š. Mathie. 3) K. gt. 4) K. a ten. 5) K. wewodu. 6) K. kniezem. 7) K. gmenem. 8) K. toho. 9) K. Š. Jozephus. 10) K. weywodftwie. 11) sch. v K. 12) K. pobie; ho sch. 13) K. mu otcze. 14) Š. byl lftiwie. 143) K. drziel. 15) K. fſynu. 16) K na zdi a bratry ge°. 17) K tepieſſe az do krwe. 18) Š. przeſtal boyowati a dobywati. 19) K. nie. 20) K. te zlofti. 21) Š. fmrt ſwu. 22) K. tu. 23) zatiem — oblezenye sch. v K. 24) K. gdiechu (!). [Kap. III.] O vſtaweny Iipytala. POtom Antiochus ponticus, kral Syrie, obleze Jerufalem. A proto Iram1) otewrzie dwa ſkryfſe z oſmy, geſſto byly okolo hrobu dawydowa, I wzie z nych wiecze nezly trzi tyſycze lyber.2) I da trzi ſta liber3) anty- ochu,4) aby ot myeſta otlehl; a aby vkrotyl reptanye lyda o otewrzieny hrobu, a z gynych penyez on prwi [271a 2] vſtawy ſſpytal chudym 5) 5
[Kap. II.] Tuto ſie poczyna hyſtoria Eccleſiaſtica.1 [1. Mach. 16./ Akdyz vmrzie Symon,1a) poſledny z piety bratrow, fynow Mathatie2) neb Afamoney, neb ge3) gmyel dwie gmenye, ten4) byl wywodu5) a knye- zetem5) w Judea, A po nyem byl ſyn geho Jan, przigmym") Ircanus, neb byl prziemohl Ircany, ale kde neb kdy, tos) ſye neczte. Toho Jezefus?) we treem pochwaluge, w zakonye [271a 1] knyezſkem, w udatnoſty wewod- 5 ftwie,10) a ze geft byl prorokem. Ten geftl1) honyl ptolomea a pobyl ho,12) gefſto otczie gehol3) lftywie byll4) zabyl, a take matku geho ſe dwiema bratroma drzall4a) v wiezeny, I bieſſe vtekl do myeſteczka za Jericho, gefſto ſlulo agon, y oblezie to myeſteczko. A kdyz Jan vkrutnye ſye funu15) na myefteczko, tehdy ptolomeus matku Janowu a bratrzy na zdy16) vkrutnye az do krwe tepiefſe.17) Tehdy Jan pro myloft prziefta dobywaty18) myeſta; wſſak matka Janowa wolaſſe, aby pro ny19) nenechal, aby wzdy zlofty te20) pomſtyl; a tak ſwu ſmrt 1) ſudyefſe w neſmrtedlnoſty lepſſy; a tudy22) prodly ſie oblezenye; zatyem przipade ſedme leto, zydom ſwate, y otftupi Jan ot oblezenye.23) Pak ptolomeus, zahubyw matku geho 15 a bratrzy, y vteczie k zenowy, fyladelfie vkrutnyku; tomu Cotyla przigmye dyegiechu.24) 10 Ecclijaſticq. 1) Š. (dod.) a to takto; K. Elefiaftica (!) a nayprwe o oblezeni ptolomea w mieftie Agon tuto. 1a) K. Symon vmrzie. 2) Š. Mathie. 3) K. gt. 4) K. a ten. 5) K. wewodu. 6) K. kniezem. 7) K. gmenem. 8) K. toho. 9) K. Š. Jozephus. 10) K. weywodftwie. 11) sch. v K. 12) K. pobie; ho sch. 13) K. mu otcze. 14) Š. byl lftiwie. 143) K. drziel. 15) K. fſynu. 16) K na zdi a bratry ge°. 17) K tepieſſe az do krwe. 18) Š. przeſtal boyowati a dobywati. 19) K. nie. 20) K. te zlofti. 21) Š. fmrt ſwu. 22) K. tu. 23) zatiem — oblezenye sch. v K. 24) K. gdiechu (!). [Kap. III.] O vſtaweny Iipytala. POtom Antiochus ponticus, kral Syrie, obleze Jerufalem. A proto Iram1) otewrzie dwa ſkryfſe z oſmy, geſſto byly okolo hrobu dawydowa, I wzie z nych wiecze nezly trzi tyſycze lyber.2) I da trzi ſta liber3) anty- ochu,4) aby ot myeſta otlehl; a aby vkrotyl reptanye lyda o otewrzieny hrobu, a z gynych penyez on prwi [271a 2] vſtawy ſſpytal chudym 5) 5
Strana 597
Eclefiafticus. 597 w gerufalemye. A giem Samarij s zemyy gýs) frowna. A tu potom herodes oprawy?) a Sebaſten8) nazwa. O9) vſtaweny zeny10) Janowy. Ivmrzie Jan, mage trzi a trzidcziety let, a zrziedyw dobrzie ſwe wladanye. a oftawy piet fynow: Ariſtobolla prworozenczie a11) Antygona ſe trzmy mlazíſymy12) A kkdyz nemohl yzadny z nych lydu zpoſobity, zenu ſwu welmy mudru nad ſyny lydu Judee wladarzſtwy vſtawy.13) 1) K. Š. Ircan. 2) K. liber ftrziebra. 3) sch. v K. 4) K. anthiochowi. 5) K. chudeym. 6) K. gie. 7) K. gi oprawi. 8) K. Sebeften. 3) K. Tuto o. 10) Š. wladarzftwie ženy. 11) sch. v K. 12) K. mladfſymi. 13) Š. w wladarzftwij wſtawil; K. v wladanie oſtawi. O nawraczyl) zydow.2) [Kap. IV.] PAk Ariftobolus nemoha trpiety materzyna wladanye2a) a pano- wanye, matku3) ſe trzmy bratry mlaſſymy1) ſwazaw wſady w zalarz, A Antygona, gehoz mylowaſſe, druhym po ſobie vſtawy, a na ſye wſady korunu. I by') nawraczeno kralowſtwie Judee. I6) bylo vſſlo ot Sedechia,7) za nyehozto kralowitwie bylo zruſſeno,8) cztyrzy Sta a fedmdefat a piet let a trzy myefieczie, neb ot nawraczenye babyloníkeho wiezenye. Proto czaíto fie9) czte, ze bylo opufíczieno kralowftwie az do Ircana a Ariftobola gedno przies rok, proto ze matku ſwu hladem vmorzyl w zalarzy. A kdyz nemahafſe Ariftobolus na wyezy, gijzto potom herodes nazwal antonia,10) 10 I wraty fie Antygonusl1) z galylea, 12) [271b 1] w nyezto mnoho dobreho by13) vczynyl, oblek11) ſye w nowe odyenye ſlufſne. A kdyz wgiede do gerufalema na poſwieczenye15) pro czieft bratrowu, aby vkazal krafu a flycznoft odyenye, w odyeny16) wgiede. to wyducz geho neprzietele, a naywiecz zena bratrowa, ta byla oczy ſwe nan wzpuſtyla, ale on gy 15 nepowoly, Proto wynnyechu ho, rzkucz Ariftobollo:17) bratr twoy, flyffaw tie nemoczna, ruku fylnu a odyenu przigiel, aby tye zahubyl a fam kra- lowal. a to mozeff takto zwiedyety: kaz gemu przigity k ſobie; przigde-lyt w odyeny, tehdy gly gyft, czot dyeme.18) Tehdy ariftobolus podle rady zeny ſwe odyenczie pod zemy, geffto flowe19) pirgo ftraconis, a tudy anty- 20 gonus myel gity, poſtawy, prziffel-ly by w odyeny, aby geho20) zabyly. I przikaza Ariftobolus21) poſlu, aby przyffel bez odyenye, ale kralowa prziemlvwy dary poſla, aby mu rziekl, aby w odyeny przyſſel; neb geho kral zadaſſe widyety w odyeny okrafſlenem. 5 1) Š. nawračenij. 2) K. O nawraczenie kralowftwie Jude Ariftobolo. 2a) Š. wlade- nie. 3) sch. v K. 4) Š. mlazífimi: K. mladffiemi. 5) Š. bylo. 6) K. Jude A. 7) Š. Sede- chiaſſe. 8) K. zborzieno. 9) K. to gt proto ſie czaſto. 10) K. Anthoniam. 11) za tím
Eclefiafticus. 597 w gerufalemye. A giem Samarij s zemyy gýs) frowna. A tu potom herodes oprawy?) a Sebaſten8) nazwa. O9) vſtaweny zeny10) Janowy. Ivmrzie Jan, mage trzi a trzidcziety let, a zrziedyw dobrzie ſwe wladanye. a oftawy piet fynow: Ariſtobolla prworozenczie a11) Antygona ſe trzmy mlazíſymy12) A kkdyz nemohl yzadny z nych lydu zpoſobity, zenu ſwu welmy mudru nad ſyny lydu Judee wladarzſtwy vſtawy.13) 1) K. Š. Ircan. 2) K. liber ftrziebra. 3) sch. v K. 4) K. anthiochowi. 5) K. chudeym. 6) K. gie. 7) K. gi oprawi. 8) K. Sebeften. 3) K. Tuto o. 10) Š. wladarzftwie ženy. 11) sch. v K. 12) K. mladfſymi. 13) Š. w wladarzftwij wſtawil; K. v wladanie oſtawi. O nawraczyl) zydow.2) [Kap. IV.] PAk Ariftobolus nemoha trpiety materzyna wladanye2a) a pano- wanye, matku3) ſe trzmy bratry mlaſſymy1) ſwazaw wſady w zalarz, A Antygona, gehoz mylowaſſe, druhym po ſobie vſtawy, a na ſye wſady korunu. I by') nawraczeno kralowſtwie Judee. I6) bylo vſſlo ot Sedechia,7) za nyehozto kralowitwie bylo zruſſeno,8) cztyrzy Sta a fedmdefat a piet let a trzy myefieczie, neb ot nawraczenye babyloníkeho wiezenye. Proto czaíto fie9) czte, ze bylo opufíczieno kralowftwie az do Ircana a Ariftobola gedno przies rok, proto ze matku ſwu hladem vmorzyl w zalarzy. A kdyz nemahafſe Ariftobolus na wyezy, gijzto potom herodes nazwal antonia,10) 10 I wraty fie Antygonusl1) z galylea, 12) [271b 1] w nyezto mnoho dobreho by13) vczynyl, oblek11) ſye w nowe odyenye ſlufſne. A kdyz wgiede do gerufalema na poſwieczenye15) pro czieft bratrowu, aby vkazal krafu a flycznoft odyenye, w odyeny16) wgiede. to wyducz geho neprzietele, a naywiecz zena bratrowa, ta byla oczy ſwe nan wzpuſtyla, ale on gy 15 nepowoly, Proto wynnyechu ho, rzkucz Ariftobollo:17) bratr twoy, flyffaw tie nemoczna, ruku fylnu a odyenu przigiel, aby tye zahubyl a fam kra- lowal. a to mozeff takto zwiedyety: kaz gemu przigity k ſobie; przigde-lyt w odyeny, tehdy gly gyft, czot dyeme.18) Tehdy ariftobolus podle rady zeny ſwe odyenczie pod zemy, geffto flowe19) pirgo ftraconis, a tudy anty- 20 gonus myel gity, poſtawy, prziffel-ly by w odyeny, aby geho20) zabyly. I przikaza Ariftobolus21) poſlu, aby przyffel bez odyenye, ale kralowa prziemlvwy dary poſla, aby mu rziekl, aby w odyeny przyſſel; neb geho kral zadaſſe widyety w odyeny okrafſlenem. 5 1) Š. nawračenij. 2) K. O nawraczenie kralowftwie Jude Ariftobolo. 2a) Š. wlade- nie. 3) sch. v K. 4) Š. mlazífimi: K. mladffiemi. 5) Š. bylo. 6) K. Jude A. 7) Š. Sede- chiaſſe. 8) K. zborzieno. 9) K. to gt proto ſie czaſto. 10) K. Anthoniam. 11) za tím
Strana 598
598 Eclefiafticus. přetrž. z gerufalema. 12) K. galilee. 13) K. Š. byl. 14) Š. oblekl. 15) Š. ſwieczenie 16) K. lidu. 17) K. Ariftobolowi. 18) K. tehdyt czot dieme gift gſy. 19) K. ſlowieſfe. 20) Š. gey. 21) Š. Ariftollus (!). Kap. V.I O ſmrty Antygonij.1) TOho czaffa2) bieffe w gerufalemye geden2a) gmenem Genícalicus3) Judas, z kaczierzîtwie Effeorum; ten ſwym ſikolíkym vmyeny byl proro- kowal o fmrty antygona, y den y myefto. ten kdyz [271b 2] vſlyffe anty- gona, ze ſye chluby w odyeny, zakrziczie: ey, ey, nynye my geſt kraſno vmrziety, kdyz prziede mnu prawda zahynula geft, a nyektera lez poznana 5 geft.4) Ten Antygonus zyw geft, gefîto dnes ma5) vmrziety w pirgo ſtra- conis ; a to myefto geft otfud ffeft fet rafftow, a cztyrzy hodyny gfu dne. A kdyz tak ſtarziecz kwielefſe, malo potom zabit by antygonus, kdyz w odyeny gyde naša) pirgo ſtraconis. I pozna ftarziecz, ze ge6) oklaman gednohlafnym myeftem. A vſlyffaw7) kral ſmrt bratrowu, tak geho welmy 10 zele,8) az ſie nemocz geho wiecze9) wztrzie, a trziewa10) fie w nyem roz- puczichu,11) azz krew vſty wywraty. A tu krew ſluha geden, tomu vrzadu12) vſtaweny, wynes wen tu, kdez antygonus zabyt byl, tu gy wyly13) na anty- gonowu krew. a vzrziew to lyd zakrziczie welmy prawiecz, by bozy woly17) na pomſtu zabyteho krew wrazedlnyka wyſwobodyla. A kdyz kral taza,15) procz krziczie, neſmyel6) mu yzadny zgiewity. Potom, kdyz ſie tomu dywiefſe pro mlczienye gich, przifieze muku vczynyty, tuz mu tepruw prawdu powiedyechu. Pak kral wzdech y wecze: Nebylo ſluſſno, aby ſye me hrziechy ſwietlofty bozie tagyly, aby to tyelo necztne, gefíto [272a 1] materzynu a bratrowu dufſy potupenu wſſyczku17) ſpolu wzaly. A kdyz 20 to wecze, ynhed vmrzie. 15 1) Š. Antygona; K. Antygonowie. 2) K. Š. czaſu 2a) sch. v Š. 3) K. genytalicus gmenem. 4) a — geſt sch. v K. 5) K. ma dnes. 5a) K. k. 6) K. gt. 7) K. vſliffew. 8) K. zelel. 3) K. Š. geho nemocz wiecz. 10) K. ftrziewa. 11) K. rozpuftichu. 12) sch. v K. 13) K. Š. wylil. 14) Š. bozie wuole. 15) K. tazal. 16) K. Š. nefmiel. 17) K. potupenu drzialo, aby w nahle krew mu wſficzku. [Kap. VI.I O vkrutnoſty Allexandrowie.1) PAk zena geho, proto ze nemyela plodu f nym, bratri muzie ſweho z wiezenye wypuſty a allexandra ftarſſieho kralem vſtawy. ten gmyegieſſe przigmye Jamnes, ten2) druheho bratra zaby,23) neb mu ſye3) zdaſle, by stal po kralowſtwy; a trzietyeho s ſebu taynye4) zywa chowa.5) I pogie ſobie zenu, gmenem allexandru, a tey dyechus) take Salma. ten*) tak welmy byl7a) zly, ze w ſedmy letech gednak padefat tyſycz ſtarffych zydow zaby,8) neb geho zlofty tupiechu. A kdyz biefle lydu nechuten,9) ohrady ſobie ſyen na wiezy, ta flowieffe10) bacis, teyll) potom dywyl fyel2) tyrus, ze 5
598 Eclefiafticus. přetrž. z gerufalema. 12) K. galilee. 13) K. Š. byl. 14) Š. oblekl. 15) Š. ſwieczenie 16) K. lidu. 17) K. Ariftobolowi. 18) K. tehdyt czot dieme gift gſy. 19) K. ſlowieſfe. 20) Š. gey. 21) Š. Ariftollus (!). Kap. V.I O ſmrty Antygonij.1) TOho czaffa2) bieffe w gerufalemye geden2a) gmenem Genícalicus3) Judas, z kaczierzîtwie Effeorum; ten ſwym ſikolíkym vmyeny byl proro- kowal o fmrty antygona, y den y myefto. ten kdyz [271b 2] vſlyffe anty- gona, ze ſye chluby w odyeny, zakrziczie: ey, ey, nynye my geſt kraſno vmrziety, kdyz prziede mnu prawda zahynula geft, a nyektera lez poznana 5 geft.4) Ten Antygonus zyw geft, gefîto dnes ma5) vmrziety w pirgo ſtra- conis ; a to myefto geft otfud ffeft fet rafftow, a cztyrzy hodyny gfu dne. A kdyz tak ſtarziecz kwielefſe, malo potom zabit by antygonus, kdyz w odyeny gyde naša) pirgo ſtraconis. I pozna ftarziecz, ze ge6) oklaman gednohlafnym myeftem. A vſlyffaw7) kral ſmrt bratrowu, tak geho welmy 10 zele,8) az ſie nemocz geho wiecze9) wztrzie, a trziewa10) fie w nyem roz- puczichu,11) azz krew vſty wywraty. A tu krew ſluha geden, tomu vrzadu12) vſtaweny, wynes wen tu, kdez antygonus zabyt byl, tu gy wyly13) na anty- gonowu krew. a vzrziew to lyd zakrziczie welmy prawiecz, by bozy woly17) na pomſtu zabyteho krew wrazedlnyka wyſwobodyla. A kdyz kral taza,15) procz krziczie, neſmyel6) mu yzadny zgiewity. Potom, kdyz ſie tomu dywiefſe pro mlczienye gich, przifieze muku vczynyty, tuz mu tepruw prawdu powiedyechu. Pak kral wzdech y wecze: Nebylo ſluſſno, aby ſye me hrziechy ſwietlofty bozie tagyly, aby to tyelo necztne, gefíto [272a 1] materzynu a bratrowu dufſy potupenu wſſyczku17) ſpolu wzaly. A kdyz 20 to wecze, ynhed vmrzie. 15 1) Š. Antygona; K. Antygonowie. 2) K. Š. czaſu 2a) sch. v Š. 3) K. genytalicus gmenem. 4) a — geſt sch. v K. 5) K. ma dnes. 5a) K. k. 6) K. gt. 7) K. vſliffew. 8) K. zelel. 3) K. Š. geho nemocz wiecz. 10) K. ftrziewa. 11) K. rozpuftichu. 12) sch. v K. 13) K. Š. wylil. 14) Š. bozie wuole. 15) K. tazal. 16) K. Š. nefmiel. 17) K. potupenu drzialo, aby w nahle krew mu wſficzku. [Kap. VI.I O vkrutnoſty Allexandrowie.1) PAk zena geho, proto ze nemyela plodu f nym, bratri muzie ſweho z wiezenye wypuſty a allexandra ftarſſieho kralem vſtawy. ten gmyegieſſe przigmye Jamnes, ten2) druheho bratra zaby,23) neb mu ſye3) zdaſle, by stal po kralowſtwy; a trzietyeho s ſebu taynye4) zywa chowa.5) I pogie ſobie zenu, gmenem allexandru, a tey dyechus) take Salma. ten*) tak welmy byl7a) zly, ze w ſedmy letech gednak padefat tyſycz ſtarffych zydow zaby,8) neb geho zlofty tupiechu. A kdyz biefle lydu nechuten,9) ohrady ſobie ſyen na wiezy, ta flowieffe10) bacis, teyll) potom dywyl fyel2) tyrus, ze 5
Strana 599
Eclefiafticus. 599 fu gy zyde opuftyly, ano by gedno dwa czlowiek12a) mohly13) kazdemu zy- 10 wemu obranyty. A kdyz14) welmy byl nemyl zydom, ze gednu otaza, czym by mohl lydylla) vkogyty, weczechu, kdyz by vmrziel. Pro to ſlowo obieſy w ulycziech gerufalema oím fet muzow zzenatich, a zeny gich y15) dyety zby.16) A kdyz przieſta boyowaty, a dna cztwrtna geho mucziefſe, y mnyefſe, by neduh z prazdnofty wznykl, a proto nezczaftney17) praczy rytyerzíkey18) 15 fie da.19) Pak oſmeho a trzidczateho leta vmrzie a oſtawy20) dwa ſyny, Ircana [272a 2] a ariſtobola. A wieda, ze zyde pro otczie lyny nenawydye, oſtawy kralowſtwie zenye. a ta ſobie czaſto za muzie prziezny ot lydy21) dobywala, zloſty geho czaſſto odolawagicz, a take22) zamfſlegicz ruchem, zakonem a23) pokoru. 1) K. Allexandra a wypufftienie bratrzi z zalaře. 2) K. a ten. 2a) Š. zabil. 3) za tím přetrž. fta. 4) Š. taynie s febu. 5) Š. chowal. 6) Š. tee diegiechu. 7) K. Neb. 7a) Š. byl welmi. 8) Š. zabil; K. zabie. 9) K. vkruten. 10) K. flula. 11) Š. tee. 12) K. gfie. 123) nedops. 13) K. mohli by gie. 14) K. tak. 14a) K. lid. 15) K. a. 16) Š. zbil; K. zbiti kaza. 17) K. neczafney; Š. nezczaſtne. 18) Š. rytierzíke. 19) Š. dal. 20) K. ofta- wiw; a sch. 21) ta dvě sl. sch. v K. 22) K. taku (!). 23) sch. v K. O kralowſtwyl) zeny allexandri. [Kap. VII.] A kdyz2) kralowafſe, Ircana prworozeneho byſkupem vczyny, a buduczym kralem geho prziſuzugicz, Neb bieſſe ſmyerny; a meníſieho Ariſtobola, proto ze horlywieyſſie mylíly biefſe,3) oblaſſczie geho chowaſſe, 5 Napadowe.3a) Tiech czaffow Jugurta proty rzymanom boyugie by4) yat ot amario A fcilla. a polcius wlach ten vmyenye rethoriky, to geft kraforzieczney") rzieczy,6) poczie vczyty. A lucrecius napogem mylownym wzteczie fie; wſfak po chwyly nyekteree knyhy napfaw, y zaby ſye. Incid. O vkrutnoſty lyczomyernykow.7) liczomierny- kow. Oho czaffas) wznyczie w Judea9) kaczierzſtwo lyczomyernykow, o nychzto1o) s gynymy vmyly potom bude wypraweno. Tyech rady pozywaſſe na wiſem allexandra, tak ze gich raduu wſſelyke zydy naylepſſie hubyefſe, aneb na puſícz zaſyelaííe. Potom dyagena,11) gefíto byl nay- myleyffy allexandrowy, zaby, a biefíe fobie dobyla dwu [272b 1] zaftupu woyſka12) czyzozemczow, aby na zydy tyem ſnaze ſwu zzloft vkazala.13) A proto mnozy vtyekachu ſye k ariftobolowy, aby geho pomoczy byly obranyeny. Pak dewateho leta kralowftwie ſweho byl3a) nemoczna alle- xandra, a Ariftobolus, febraw mnozítwie lydu, poczie lyczity, ze po ma- 10 terzy ma kralowaty. Proto ſmylowawſſy ſye zalobam Ircany, matka 5
Eclefiafticus. 599 fu gy zyde opuftyly, ano by gedno dwa czlowiek12a) mohly13) kazdemu zy- 10 wemu obranyty. A kdyz14) welmy byl nemyl zydom, ze gednu otaza, czym by mohl lydylla) vkogyty, weczechu, kdyz by vmrziel. Pro to ſlowo obieſy w ulycziech gerufalema oím fet muzow zzenatich, a zeny gich y15) dyety zby.16) A kdyz przieſta boyowaty, a dna cztwrtna geho mucziefſe, y mnyefſe, by neduh z prazdnofty wznykl, a proto nezczaftney17) praczy rytyerzíkey18) 15 fie da.19) Pak oſmeho a trzidczateho leta vmrzie a oſtawy20) dwa ſyny, Ircana [272a 2] a ariſtobola. A wieda, ze zyde pro otczie lyny nenawydye, oſtawy kralowſtwie zenye. a ta ſobie czaſto za muzie prziezny ot lydy21) dobywala, zloſty geho czaſſto odolawagicz, a take22) zamfſlegicz ruchem, zakonem a23) pokoru. 1) K. Allexandra a wypufftienie bratrzi z zalaře. 2) K. a ten. 2a) Š. zabil. 3) za tím přetrž. fta. 4) Š. taynie s febu. 5) Š. chowal. 6) Š. tee diegiechu. 7) K. Neb. 7a) Š. byl welmi. 8) Š. zabil; K. zabie. 9) K. vkruten. 10) K. flula. 11) Š. tee. 12) K. gfie. 123) nedops. 13) K. mohli by gie. 14) K. tak. 14a) K. lid. 15) K. a. 16) Š. zbil; K. zbiti kaza. 17) K. neczafney; Š. nezczaſtne. 18) Š. rytierzíke. 19) Š. dal. 20) K. ofta- wiw; a sch. 21) ta dvě sl. sch. v K. 22) K. taku (!). 23) sch. v K. O kralowſtwyl) zeny allexandri. [Kap. VII.] A kdyz2) kralowafſe, Ircana prworozeneho byſkupem vczyny, a buduczym kralem geho prziſuzugicz, Neb bieſſe ſmyerny; a meníſieho Ariſtobola, proto ze horlywieyſſie mylíly biefſe,3) oblaſſczie geho chowaſſe, 5 Napadowe.3a) Tiech czaffow Jugurta proty rzymanom boyugie by4) yat ot amario A fcilla. a polcius wlach ten vmyenye rethoriky, to geft kraforzieczney") rzieczy,6) poczie vczyty. A lucrecius napogem mylownym wzteczie fie; wſfak po chwyly nyekteree knyhy napfaw, y zaby ſye. Incid. O vkrutnoſty lyczomyernykow.7) liczomierny- kow. Oho czaffas) wznyczie w Judea9) kaczierzſtwo lyczomyernykow, o nychzto1o) s gynymy vmyly potom bude wypraweno. Tyech rady pozywaſſe na wiſem allexandra, tak ze gich raduu wſſelyke zydy naylepſſie hubyefſe, aneb na puſícz zaſyelaííe. Potom dyagena,11) gefíto byl nay- myleyffy allexandrowy, zaby, a biefíe fobie dobyla dwu [272b 1] zaftupu woyſka12) czyzozemczow, aby na zydy tyem ſnaze ſwu zzloft vkazala.13) A proto mnozy vtyekachu ſye k ariftobolowy, aby geho pomoczy byly obranyeny. Pak dewateho leta kralowftwie ſweho byl3a) nemoczna alle- xandra, a Ariftobolus, febraw mnozítwie lydu, poczie lyczity, ze po ma- 10 terzy ma kralowaty. Proto ſmylowawſſy ſye zalobam Ircany, matka 5
Strana 600
600 Eclefiaſticus. zenu ariſtobolowu y ſyny w ſtrazy zawrzie w zaklad wzemſſy,14) aby ſye ariftobol15) w kralowftwie neuwazal. 1) K. O kralowanie. 2) K. kdyz zena. 3) K. ze biefſe horlywieyſſie° myſli. 3a) sch. v K. 4) Š. byl; v K. sch. 5) Š. kraforzecznee. 6) K. kraforziecznee vmienie. 7) K. zeny Allexandri ſkrze lyczomierniky; Š. (přid.) znamenay. 8) K. Š. czafu. 9) K. w Judea wzniczie. 10) K. nichz. 11) K. dyogena. 12) K. woyſka a. 13) K. vkazati mohla. 13a) Š. byla. 14) K. wzemfſy w zaklad w ſtrazi zawrzie. 15) K. Ariftobolus. [Kap. VIII.] O ſwaru Aryſtobola.1) A kdyz vmrzie allexandra, Ariſtobol2) ſebraw woyſko, proty bratru odyenye wzie na ſye. A kdyzz ſie bratry sgiedefſta na pole Jerichonſke,3) I by4) Ircan prziemozen, wſſak vteczie do geruſalema. a tu ſye ſmlvwyfſta, aby Ariftoboles5) kralowal, a Ircan pod nym aby wîſelykakes) czty pozywal; a domy fie myenyffta, wilak biefle antypater7) Idumeu ss Ircanem, a toho 5 mudrofty a vdatnoſty bogie fie ariftobol,8) y myſílefſe mu krzywdu vczy- nyty. Ten porady Ircanowy, aby fie lity wyſtrziehl, a aby vtekl k recham, kraly arabow, Pak s geho pomocíj [272b 2] wratyl ſye byl9) k kralowſtwy. A proto wygydefſta w noczy, a k kraly arabum10) przigidefſta do meſteczka, gemuz petra dyechu,11) neb tu ſtolycze kralowſtwye bieſſe. a recha ſebraw 10 woyſko przigiede do Judeam, y oblezze Jerufalem, a byl2) ho dobyl, byl3) wywoda11) rzymſky Scaurus oblezenye byl neotehnal.15) neb gyz Syria biefſe przieſtala myety krale, neb ſu gyz byly vrocznyczy rzymíſczy. a pompeyus byl poſlan ot rzymanyn16) proty Tygranu, kraly Armenſkemu, A ten poſlal byl ſcaura, aby wladl Syríj. A ten kdyz vſlyffe ſwar bratruu17) 15 w Judea, y nadal ſie, by byl czas gy1s) ſnadnye polozity ſobye19) w dan, I wgiede mocznu ruku w kragie w Judee.20) A k nyemu poflowe obu bratruu przigydu,21) profiecz geho pomoczy i obu ftranu. tu Scaurus by22) trzmy fty liber, geffto mu ariftobolus byl23) poſlal, prziewraczen. A to geft wlaftnye rzymanom, yakoz Jozefus ſwiedczy. Poſla24) poſly rzymſke k arabom, 20 a wlozy na nye gmye pompey a pokuffyge25) nedoſtupytely26) lezienye a hrozie. proto arecha obleh27) Ircana a antypatra fyladelfie poſady. a ony bichu oklamany nadyegie arabſke, na protywnyky nadiegy ſwu [273a 1] dachu. A kdyz pompeyus przygiede do damafſka, przigidefíta k nyemu i mnohymy dary profyecz, aby naſyle ariſtobolowo doſtoynu nenawyſty 25 pomîtyly, a Ircana aby w kralowſtwie nawratyl.28) a toho take Ariftobol29) nezameſſka,29a) pozyw vdarowanve ſcaura. A kdyz mu30) pompeyus kralow- ſtwie czty neukaza, rozhnyewa ſye, nepozdrawyw31) pompeya prycz giede, I giede do allexandrie pro nedobitu ohradu myeſteczka. Pak magníus, febraw rzymſke a Syrſke woyſko, giede po nyem a kaza32) mu, aby z mye- 30 ſteczka wyffel k33) nyemu. a on, proto ze ho myel34) za nemyloſtyweho, vmyflyl radiegy zahynuty, nezly poſlufen byty. Pak raduu ſwich giede z myeſteczka, oftawyw tu ſtraz, a przikaza, aby ſye na nyzadne poſelſtwie
600 Eclefiaſticus. zenu ariſtobolowu y ſyny w ſtrazy zawrzie w zaklad wzemſſy,14) aby ſye ariftobol15) w kralowftwie neuwazal. 1) K. O kralowanie. 2) K. kdyz zena. 3) K. ze biefſe horlywieyſſie° myſli. 3a) sch. v K. 4) Š. byl; v K. sch. 5) Š. kraforzecznee. 6) K. kraforziecznee vmienie. 7) K. zeny Allexandri ſkrze lyczomierniky; Š. (přid.) znamenay. 8) K. Š. czafu. 9) K. w Judea wzniczie. 10) K. nichz. 11) K. dyogena. 12) K. woyſka a. 13) K. vkazati mohla. 13a) Š. byla. 14) K. wzemfſy w zaklad w ſtrazi zawrzie. 15) K. Ariftobolus. [Kap. VIII.] O ſwaru Aryſtobola.1) A kdyz vmrzie allexandra, Ariſtobol2) ſebraw woyſko, proty bratru odyenye wzie na ſye. A kdyzz ſie bratry sgiedefſta na pole Jerichonſke,3) I by4) Ircan prziemozen, wſſak vteczie do geruſalema. a tu ſye ſmlvwyfſta, aby Ariftoboles5) kralowal, a Ircan pod nym aby wîſelykakes) czty pozywal; a domy fie myenyffta, wilak biefle antypater7) Idumeu ss Ircanem, a toho 5 mudrofty a vdatnoſty bogie fie ariftobol,8) y myſílefſe mu krzywdu vczy- nyty. Ten porady Ircanowy, aby fie lity wyſtrziehl, a aby vtekl k recham, kraly arabow, Pak s geho pomocíj [272b 2] wratyl ſye byl9) k kralowſtwy. A proto wygydefſta w noczy, a k kraly arabum10) przigidefſta do meſteczka, gemuz petra dyechu,11) neb tu ſtolycze kralowſtwye bieſſe. a recha ſebraw 10 woyſko przigiede do Judeam, y oblezze Jerufalem, a byl2) ho dobyl, byl3) wywoda11) rzymſky Scaurus oblezenye byl neotehnal.15) neb gyz Syria biefſe przieſtala myety krale, neb ſu gyz byly vrocznyczy rzymíſczy. a pompeyus byl poſlan ot rzymanyn16) proty Tygranu, kraly Armenſkemu, A ten poſlal byl ſcaura, aby wladl Syríj. A ten kdyz vſlyffe ſwar bratruu17) 15 w Judea, y nadal ſie, by byl czas gy1s) ſnadnye polozity ſobye19) w dan, I wgiede mocznu ruku w kragie w Judee.20) A k nyemu poflowe obu bratruu przigydu,21) profiecz geho pomoczy i obu ftranu. tu Scaurus by22) trzmy fty liber, geffto mu ariftobolus byl23) poſlal, prziewraczen. A to geft wlaftnye rzymanom, yakoz Jozefus ſwiedczy. Poſla24) poſly rzymſke k arabom, 20 a wlozy na nye gmye pompey a pokuffyge25) nedoſtupytely26) lezienye a hrozie. proto arecha obleh27) Ircana a antypatra fyladelfie poſady. a ony bichu oklamany nadyegie arabſke, na protywnyky nadiegy ſwu [273a 1] dachu. A kdyz pompeyus przygiede do damafſka, przigidefíta k nyemu i mnohymy dary profyecz, aby naſyle ariſtobolowo doſtoynu nenawyſty 25 pomîtyly, a Ircana aby w kralowſtwie nawratyl.28) a toho take Ariftobol29) nezameſſka,29a) pozyw vdarowanve ſcaura. A kdyz mu30) pompeyus kralow- ſtwie czty neukaza, rozhnyewa ſye, nepozdrawyw31) pompeya prycz giede, I giede do allexandrie pro nedobitu ohradu myeſteczka. Pak magníus, febraw rzymſke a Syrſke woyſko, giede po nyem a kaza32) mu, aby z mye- 30 ſteczka wyffel k33) nyemu. a on, proto ze ho myel34) za nemyloſtyweho, vmyflyl radiegy zahynuty, nezly poſlufen byty. Pak raduu ſwich giede z myeſteczka, oftawyw tu ſtraz, a przikaza, aby ſye na nyzadne poſelſtwie
Strana 601
Eclefiafticus. 601 neobratyly, gedno na ty lyſty, kterez by on ſwu ruku35) pſal, I giede do 35 geruzalema. a36) ynhed magnius ftyha37) ho,38) a by39) wefel w Jericonta,39a) kdyz mu powiedyechu o ſmrty metridata, neb tu geſt przietuczna kragyna Idumee a mnoho palm, a balfamaa40) tu rofte. tu kdez41) kmen narziezy kamenym oftrym zden, kapagiczy flzu z38) ran fbieragy.42) 1) K. (dod.) proti bratru Irkana. 2) K. Ariftobolus. ) K. Jerichowíke. 4) Š. byl. 5) K. Ariftobolus. 6) K. wffelikakey; Š. wffelikterake; aby sch. 7) za tím přetrž. Jume. 8) K. Ariftobolus. 9) K. byl fie wratil. 10) K. Arabium; Š. Arabíke) 11) Š. diegiechu. 12) K. byl by. 13) Š. byl (!). 14) K. wewoda. 15) K. nerozehnal. 16) Š. Rrziman; K. Rzimanow. 17) Š. bratruow. 18) K. ze by mohl. 19) K. gi. 20) K. Jude; w sch. 21) Š. przigdu; K. przigidechu. 22) Š. byl. 23) sch. v K. 24) Š. Poflal. 25) K. Š. pokuffege. 26) Š. nedopuftiteli. 27) K. Š. oblehl 27a) Š. Damafíku. 28) K. nawratili. 29) K. Ariftobolus. 29a) Š. nezamefftal. 30) sch. v K. 31) K. nerozhniewaw (!). 32) Š. kazal. 33) Š. proti; oprav. v K. 34) K. mieli. 35) ta dvě sl. sch. v K. 36) sch. v K. 37) Š. sítiha. 38) sch. v K. 39) Š. byl. 39a) K. w Jerochonta. 40) K. balfamu. 41) K. kdyz. 42) K. ſltu ran zbieragi. Geſſto pompeyus [273a 2] oblehl Jrlm.1) [Kap. IX.) A kdyz ſye prziblyzla) k geruſalemu, I leczie ſie ariſtobol2) a wy- gyde3) proty nyemu, flybuge mu daty penyeze ty, geffto fu w allexandry, A potom wiecz rzymíkeho panowanye poſlufen bity; ale nycz ſye toho neſtalo. neb poſla3a) Gabyna, aby penyeze przyyal, a ſtrazny ho do myeſteczka 5 neprzigiechu. Proto fie rozhnyewa Pompeyus, I wſady Ariftobala1) w ſtraz. A kdyz biefſe oblehl Jerufalem, y wznyczie fwar w myeftye. neb przietele Ariftobola myeíta branychu,5) a przietele Ircana rzymanom poddaty branychus) ſye. I by prziemozena ſtrana Ariſtobolowa, I poſtupy w chram, a pompeya do myeíta wziechu, a ten chram7) dobywaſíe. A kdyz vdol 10 na polnoczy kopczy doplnychu,8) to dyelo by daremne, nezly w ſobotnye dny,9) gefſto zydom nefflufie dyelaty, kopcze przikazal dyelaty.10) wſſak myefyecze trzietieho chram proborzichu;11) a fauftus Cornelius, fyn Sylle, prwny ſmyel2) tam wgity. a wrazywfle ſye rzymane zprznychu13) chram. A yakoz fie gynde czte,11) konye ſwe w ſyencziech ftawiechu.15) A proto 15 prawie, ze wiecz pompeyus neboyowal, by nebyl prziemozen, a drziew az do te [273b 1] doby byl prziezczaſtny. A druhy den wgyde pompeyus w chram, a podywyw ſye ſtaweny a okrafſleny a zakona nabozenſtwy, nycz odtud newzie, a przikaza pylnye, aby chram wyczyſtyly. A kdyz vſtawy dan na myeſto a Ircana byſkupem wyrczie, tehdy aríftobola giel5a) 20 fe dwiema fynoma,16) allexandrem a antygonem, a fe dwiema dezerama17) wede ge do rzyma po cylícíj, a poruczy Scaurowy wladanye Syrie18) a Ju- dee,19) oftawyw mu dwa zaſtupy. 1) Š. Geruzalem miefto; K. Jerufalem a Ariftobola. 12) nedops. 2) K. Arifto- bolus. 3) K. wygiede; Š. poſlal. 4) Š. Ariftola (!). 5) K. pocziechu braniti. 6) K. wadiechu. 7) K. chramu. 8) K. naplniechu. 3) K. ſobotni den. 10) ta tři sl. sch. v Š, K.
Eclefiafticus. 601 neobratyly, gedno na ty lyſty, kterez by on ſwu ruku35) pſal, I giede do 35 geruzalema. a36) ynhed magnius ftyha37) ho,38) a by39) wefel w Jericonta,39a) kdyz mu powiedyechu o ſmrty metridata, neb tu geſt przietuczna kragyna Idumee a mnoho palm, a balfamaa40) tu rofte. tu kdez41) kmen narziezy kamenym oftrym zden, kapagiczy flzu z38) ran fbieragy.42) 1) K. (dod.) proti bratru Irkana. 2) K. Ariftobolus. ) K. Jerichowíke. 4) Š. byl. 5) K. Ariftobolus. 6) K. wffelikakey; Š. wffelikterake; aby sch. 7) za tím přetrž. Jume. 8) K. Ariftobolus. 9) K. byl fie wratil. 10) K. Arabium; Š. Arabíke) 11) Š. diegiechu. 12) K. byl by. 13) Š. byl (!). 14) K. wewoda. 15) K. nerozehnal. 16) Š. Rrziman; K. Rzimanow. 17) Š. bratruow. 18) K. ze by mohl. 19) K. gi. 20) K. Jude; w sch. 21) Š. przigdu; K. przigidechu. 22) Š. byl. 23) sch. v K. 24) Š. Poflal. 25) K. Š. pokuffege. 26) Š. nedopuftiteli. 27) K. Š. oblehl 27a) Š. Damafíku. 28) K. nawratili. 29) K. Ariftobolus. 29a) Š. nezamefftal. 30) sch. v K. 31) K. nerozhniewaw (!). 32) Š. kazal. 33) Š. proti; oprav. v K. 34) K. mieli. 35) ta dvě sl. sch. v K. 36) sch. v K. 37) Š. sítiha. 38) sch. v K. 39) Š. byl. 39a) K. w Jerochonta. 40) K. balfamu. 41) K. kdyz. 42) K. ſltu ran zbieragi. Geſſto pompeyus [273a 2] oblehl Jrlm.1) [Kap. IX.) A kdyz ſye prziblyzla) k geruſalemu, I leczie ſie ariſtobol2) a wy- gyde3) proty nyemu, flybuge mu daty penyeze ty, geffto fu w allexandry, A potom wiecz rzymíkeho panowanye poſlufen bity; ale nycz ſye toho neſtalo. neb poſla3a) Gabyna, aby penyeze przyyal, a ſtrazny ho do myeſteczka 5 neprzigiechu. Proto fie rozhnyewa Pompeyus, I wſady Ariftobala1) w ſtraz. A kdyz biefſe oblehl Jerufalem, y wznyczie fwar w myeftye. neb przietele Ariftobola myeíta branychu,5) a przietele Ircana rzymanom poddaty branychus) ſye. I by prziemozena ſtrana Ariſtobolowa, I poſtupy w chram, a pompeya do myeíta wziechu, a ten chram7) dobywaſíe. A kdyz vdol 10 na polnoczy kopczy doplnychu,8) to dyelo by daremne, nezly w ſobotnye dny,9) gefſto zydom nefflufie dyelaty, kopcze przikazal dyelaty.10) wſſak myefyecze trzietieho chram proborzichu;11) a fauftus Cornelius, fyn Sylle, prwny ſmyel2) tam wgity. a wrazywfle ſye rzymane zprznychu13) chram. A yakoz fie gynde czte,11) konye ſwe w ſyencziech ftawiechu.15) A proto 15 prawie, ze wiecz pompeyus neboyowal, by nebyl prziemozen, a drziew az do te [273b 1] doby byl prziezczaſtny. A druhy den wgyde pompeyus w chram, a podywyw ſye ſtaweny a okrafſleny a zakona nabozenſtwy, nycz odtud newzie, a przikaza pylnye, aby chram wyczyſtyly. A kdyz vſtawy dan na myeſto a Ircana byſkupem wyrczie, tehdy aríftobola giel5a) 20 fe dwiema fynoma,16) allexandrem a antygonem, a fe dwiema dezerama17) wede ge do rzyma po cylícíj, a poruczy Scaurowy wladanye Syrie18) a Ju- dee,19) oftawyw mu dwa zaſtupy. 1) Š. Geruzalem miefto; K. Jerufalem a Ariftobola. 12) nedops. 2) K. Arifto- bolus. 3) K. wygiede; Š. poſlal. 4) Š. Ariftola (!). 5) K. pocziechu braniti. 6) K. wadiechu. 7) K. chramu. 8) K. naplniechu. 3) K. ſobotni den. 10) ta tři sl. sch. v Š, K.
Strana 602
602 Eclefiafticus. 11) K. poborzichu. 12) K. Š. fmiel. 13) K. rzimene íprznichu. 14) K. die. 15) Š. po- ftawichu. 15a) K. yal. 16) Š. fyny. 17) K. Š. dczeroma. 18) K. wladarzftwie fyrie Scaurowi. 19) K. Jude. [Kap. X.I O rozdyeleny zemye Judee.1) Pak Allexander, syn Ariftobolow, s cziefty vteczie. ten febraw mnoho lydu y plenyefſe Judeam a drzieííe myefta twrda welmy, allexan- dríum2) a Ircanum a matheronta. Pak Gabyn by3) poſlan do Syrie, aby byl myefto Scaura, a pod nym take marcus anthonius rytyerzowafſe. ten kdyz oblezie allexandra w allexandrio, allexander raduu matky fwe 5 da ſye4) gemu y hrady, gefíto Gabínus5) te zeny radu z korzen wywraty, aby potom wyecz nebyly przigemcze6) boyow. A ta zena obmykczowaſſe6a) Gabyna fluzbamy muzie ſweho y gynych yatych, gefíto byly do rzyma przywedeny. Potom Gabyn, poruczyw peczy chramu Ircanowy, lyd zydow [273b 2] ſky w piet ſborow rozdyely?) iako w piet knyzat, a7a) tu ruſſieſſe 10 pychu Judee. O rodu prweho herodeſa.8) TOho czaſfa9) vczynyen by antypater naymyleyffy10) Gabyno,11) a naywyecze marcowy anthonyno,12) ze tak welmy byl122) wffel, ze mu dachu zenu wnuku krale arabow, cypris gmenem. ten myel3) i ny cztyrzy fyny a dezeru. Prworozeny byl fazelus, druhy herodes, ten potom by14) rzieczien afſkalonyta, trziety Jofippus, cztwrty feroras,15) a dczera ſlula Saloma. 5 1) K. Jude tuto fie czte. 2) K. Š. Allexandrum. 3) Š. byl. 4) za tím přetrž. da; Š. dal. 5) K. Gabinius. 6) K. przigemczy. 6a) K. odmekczowaſſe. 7) K. zborow roz- dielili. 7a) sch. v K. 3) K. (dod.) tuto. 9) K. Š. czafu. 10) K. naymileyffi Antipater. 11) Š. Gabinow. 12) K. Š. Anthonio. 12a) Š. byl welmi. 13) K. Š. miel. 14) K. Š. byl. 15) K. ferora. [Kap. XI.) O gymany Aryſtobola.1) POtom przihodu vgide Ariftobolus z2) rzyma, I ſebra3) welyky fbor4) zydow a obhrady zdy allexandríum.5) I pofla6) Gabyn anthoníum, aby ho wyboyowal, an geho opiet ge?) y ſyny, y przywede do rzyma. Pak Senatus, toczyfí Conffele rzymfíty, dachu ho w ftraz a fyny poílachu zaſye do Judeam. Neb byl pſal Gabinus, ze to gefts) ſlybyl zenye ariſto- 5 bolowye pro poſtupenye hradow. Potom, kdyz Gabinius9) w egyptye yat bieffe, Allexander, fyn Ariftobolow, opiet zydy k ſwaru byl zbudyl. ale Gabanius10) wratyw fie, myr vczynyll) a Ircanowy byſkupſtwie po- ruczy a potwrdy. A kdyz on vmrzie, tehdy poſlan bylla) Craſſus, wladarz
602 Eclefiafticus. 11) K. poborzichu. 12) K. Š. fmiel. 13) K. rzimene íprznichu. 14) K. die. 15) Š. po- ftawichu. 15a) K. yal. 16) Š. fyny. 17) K. Š. dczeroma. 18) K. wladarzftwie fyrie Scaurowi. 19) K. Jude. [Kap. X.I O rozdyeleny zemye Judee.1) Pak Allexander, syn Ariftobolow, s cziefty vteczie. ten febraw mnoho lydu y plenyefſe Judeam a drzieííe myefta twrda welmy, allexan- dríum2) a Ircanum a matheronta. Pak Gabyn by3) poſlan do Syrie, aby byl myefto Scaura, a pod nym take marcus anthonius rytyerzowafſe. ten kdyz oblezie allexandra w allexandrio, allexander raduu matky fwe 5 da ſye4) gemu y hrady, gefíto Gabínus5) te zeny radu z korzen wywraty, aby potom wyecz nebyly przigemcze6) boyow. A ta zena obmykczowaſſe6a) Gabyna fluzbamy muzie ſweho y gynych yatych, gefíto byly do rzyma przywedeny. Potom Gabyn, poruczyw peczy chramu Ircanowy, lyd zydow [273b 2] ſky w piet ſborow rozdyely?) iako w piet knyzat, a7a) tu ruſſieſſe 10 pychu Judee. O rodu prweho herodeſa.8) TOho czaſfa9) vczynyen by antypater naymyleyffy10) Gabyno,11) a naywyecze marcowy anthonyno,12) ze tak welmy byl122) wffel, ze mu dachu zenu wnuku krale arabow, cypris gmenem. ten myel3) i ny cztyrzy fyny a dezeru. Prworozeny byl fazelus, druhy herodes, ten potom by14) rzieczien afſkalonyta, trziety Jofippus, cztwrty feroras,15) a dczera ſlula Saloma. 5 1) K. Jude tuto fie czte. 2) K. Š. Allexandrum. 3) Š. byl. 4) za tím přetrž. da; Š. dal. 5) K. Gabinius. 6) K. przigemczy. 6a) K. odmekczowaſſe. 7) K. zborow roz- dielili. 7a) sch. v K. 3) K. (dod.) tuto. 9) K. Š. czafu. 10) K. naymileyffi Antipater. 11) Š. Gabinow. 12) K. Š. Anthonio. 12a) Š. byl welmi. 13) K. Š. miel. 14) K. Š. byl. 15) K. ferora. [Kap. XI.) O gymany Aryſtobola.1) POtom przihodu vgide Ariftobolus z2) rzyma, I ſebra3) welyky fbor4) zydow a obhrady zdy allexandríum.5) I pofla6) Gabyn anthoníum, aby ho wyboyowal, an geho opiet ge?) y ſyny, y przywede do rzyma. Pak Senatus, toczyfí Conffele rzymfíty, dachu ho w ftraz a fyny poílachu zaſye do Judeam. Neb byl pſal Gabinus, ze to gefts) ſlybyl zenye ariſto- 5 bolowye pro poſtupenye hradow. Potom, kdyz Gabinius9) w egyptye yat bieffe, Allexander, fyn Ariftobolow, opiet zydy k ſwaru byl zbudyl. ale Gabanius10) wratyw fie, myr vczynyll) a Ircanowy byſkupſtwie po- ruczy a potwrdy. A kdyz on vmrzie, tehdy poſlan bylla) Craſſus, wladarz
Strana 603
Eclefiafticus. 603 10 Syrie, aby take parthos, gefíto gyz rzy (274a 1] manom protywiechu fie, podtlaczyl.12) ale na ztrawu rytyerzítwy bezmal wíle zlato z chramu biefle wybral; neb pompeyus biefſe zadrzial dwa tyfycze lyber. Proto to zlatto wlychu mu w vſta, az y vmrzie. Potom by12a) Caffíus13) wladarz Syrie, ten na wîfem rady antypatris14) pozywaſſe. 1) K. (přid.) Anthonyem. 2) K. s. 3) Š. febral. 4) K. zbor. 5) K. Allexandrum. 6) Š. poſlal. 7) K. Š. yal. 8) K. geft to. 9) K. Š. Gabinus. 10) K. Gabanius; Š. Gabi- mus. 11) Š. vczinil; K. vczynie. 113) Š. byl. 12) K. potlaczil. 13) K. Caffus. 14) K. Antypatrowy. O ſmrty Ariſtobolla.1) [Kap. XII.] TOho czaſſa ſta2) ſye ſwada mezy rzymany pro pompeya a Julio cziefarzie.2a) a Ciefarz po Senatus a po pompeyowie3) vteczieny za morzie Jonya wíſeho ſtatku zbawyw, Ariſtobola ſe dwiema zaſtupoma do Sirie poſlal4) nadiegie ſie, by ſkrzie ny ſnadnye mohl5) Judeam ſobie podtlaczity.6) wſſak nadyegie cziefarzowa?) by zruſſena;8) neb ot ſnaznych a wiernych pompoyowich9) ariftobolus giedem zahynu.10) I chowachull) geho tyelo w ſtrdy, ze mu pohrzieb byl zapowyedyen, gelyz anthonius przykaza12) ho pohrzieſty13) w kralowich hrobiech. a fyn geho allexander w allexandrzij zabyt byl ;14) neb Scipio fiekyru mu hlawu15) ſtye16) podle lyſtow pompey1?) 10 a obzalowanye, by18) toczyfí proty rzymanom Shrziefſyl. gedynky ſam Antygonus s fwymy feftramy18a) k gednomu ptolomeowy, matumey fynu, [274a 2] gefíto pod lybanem bydleffe,19) vteczie. I wzie ptolomeus menífy20) feftru, gmenem allexandru, za zenu. Od te, iakoz nyekterzi prawie, przigie lyfaníam, a bylynye21) potom tetrarchu.22) 5 1) Š. (dod.) zname I. 2) K. Š. czafu; Š. ftala. 2a) K. tieffarzie (tak obyč.). 2) K. pompeyowu; po sch. 4) K. poſla. 5) K. by ſkrze nieho by mohl ſnadnie. 6) K. potlacziti. 7) K. tiefarzowa. 8) K. zborziena. 3) K. Š. pompeyowych. 10) Š. zahynul. 11) K. chowa. 12) Š. przikazal. 13) Š. pohrziebíti; K. pochowati. 14) K. zabil byl w Anthiochy. 15) K. hlawu gemu. 16) K. Š. ftial. 17) K. pompeyowych. 18) Š. byl. 18a) K. ſeftrani (!). 19)K. ſediefſe. 20) K. geho menffi. 21) K. a byl; lynye sch. 22) K. tetrarcha. O1) Antypatrowy. (Kap. XIII./ POtom ſta ſye w emathia boy ;2) tu byl antypater a zyde pod pom- peio.3) ten kdyz ſye wraty do Judeam, bogieffe4) ſie cziefarzowy5) nahlofty, dyety ſwe k arabom, gich przatelom, poſla.6) A kdyz vmrzie pompeyus, tehdy antypater da7) fie w ſluzbu cziefarzowy.8) I poſla9) cziefarz10) Nutri- 5 daciell) pergames, aby wybily polufia, a poſlas) f nym ptolomea z lybana a antypatra ſe trzmy tyſyczy zydow. tu12) fie mocz antypatra welmy
Eclefiafticus. 603 10 Syrie, aby take parthos, gefíto gyz rzy (274a 1] manom protywiechu fie, podtlaczyl.12) ale na ztrawu rytyerzítwy bezmal wíle zlato z chramu biefle wybral; neb pompeyus biefſe zadrzial dwa tyfycze lyber. Proto to zlatto wlychu mu w vſta, az y vmrzie. Potom by12a) Caffíus13) wladarz Syrie, ten na wîfem rady antypatris14) pozywaſſe. 1) K. (přid.) Anthonyem. 2) K. s. 3) Š. febral. 4) K. zbor. 5) K. Allexandrum. 6) Š. poſlal. 7) K. Š. yal. 8) K. geft to. 9) K. Š. Gabinus. 10) K. Gabanius; Š. Gabi- mus. 11) Š. vczinil; K. vczynie. 113) Š. byl. 12) K. potlaczil. 13) K. Caffus. 14) K. Antypatrowy. O ſmrty Ariſtobolla.1) [Kap. XII.] TOho czaſſa ſta2) ſye ſwada mezy rzymany pro pompeya a Julio cziefarzie.2a) a Ciefarz po Senatus a po pompeyowie3) vteczieny za morzie Jonya wíſeho ſtatku zbawyw, Ariſtobola ſe dwiema zaſtupoma do Sirie poſlal4) nadiegie ſie, by ſkrzie ny ſnadnye mohl5) Judeam ſobie podtlaczity.6) wſſak nadyegie cziefarzowa?) by zruſſena;8) neb ot ſnaznych a wiernych pompoyowich9) ariftobolus giedem zahynu.10) I chowachull) geho tyelo w ſtrdy, ze mu pohrzieb byl zapowyedyen, gelyz anthonius przykaza12) ho pohrzieſty13) w kralowich hrobiech. a fyn geho allexander w allexandrzij zabyt byl ;14) neb Scipio fiekyru mu hlawu15) ſtye16) podle lyſtow pompey1?) 10 a obzalowanye, by18) toczyfí proty rzymanom Shrziefſyl. gedynky ſam Antygonus s fwymy feftramy18a) k gednomu ptolomeowy, matumey fynu, [274a 2] gefíto pod lybanem bydleffe,19) vteczie. I wzie ptolomeus menífy20) feftru, gmenem allexandru, za zenu. Od te, iakoz nyekterzi prawie, przigie lyfaníam, a bylynye21) potom tetrarchu.22) 5 1) Š. (dod.) zname I. 2) K. Š. czafu; Š. ftala. 2a) K. tieffarzie (tak obyč.). 2) K. pompeyowu; po sch. 4) K. poſla. 5) K. by ſkrze nieho by mohl ſnadnie. 6) K. potlacziti. 7) K. tiefarzowa. 8) K. zborziena. 3) K. Š. pompeyowych. 10) Š. zahynul. 11) K. chowa. 12) Š. przikazal. 13) Š. pohrziebíti; K. pochowati. 14) K. zabil byl w Anthiochy. 15) K. hlawu gemu. 16) K. Š. ftial. 17) K. pompeyowych. 18) Š. byl. 18a) K. ſeftrani (!). 19)K. ſediefſe. 20) K. geho menffi. 21) K. a byl; lynye sch. 22) K. tetrarcha. O1) Antypatrowy. (Kap. XIII./ POtom ſta ſye w emathia boy ;2) tu byl antypater a zyde pod pom- peio.3) ten kdyz ſye wraty do Judeam, bogieffe4) ſie cziefarzowy5) nahlofty, dyety ſwe k arabom, gich przatelom, poſla.6) A kdyz vmrzie pompeyus, tehdy antypater da7) fie w ſluzbu cziefarzowy.8) I poſla9) cziefarz10) Nutri- 5 daciell) pergames, aby wybily polufia, a poſlas) f nym ptolomea z lybana a antypatra ſe trzmy tyſyczy zydow. tu12) fie mocz antypatra welmy
Strana 604
604 Eclefiaſticus. vkaza, neb prwny na zdy byl wſtupyl a ſwu mudroſty menficy13) k ſluzbie cziefarzowie14) przichylyl, a tak mnohy boy s Egypſkymy myel, ze gich mnoho zby,15) a fam by16) proklan ſkrzie wſſeczko tyelo, ze kromye nadyege by16) ſchowan z17) bogie. A toho wytyezîtwie18) ſweho myel v cziefarzie19) 10 ſwiedka Nutridacie.11) Marek take Antoníow20) welmy ho chwalyl, a proto byl vczynyen cziefarzow21) przietel. Pak cziefarz22) vczyny geho23) rzym- íkym a ſwobodnym myefftyenynem, a geho proíbu potwrdy Ircana bi- ſkupem.24) [274b 1]. 1) Š. Tuto take o. 2) K. boy w mathia. 3) K. pompeyem. 4) K. bogie. 5) K. tiefarzowy. 6) Š. poſlal. 7) Š. dal. 8) K. Tiefarzowu. 9) Š. poſlal. 10) K. tiefarz. 11) Š. Nutridacie. 12) K. A tu. 13) Š. Menfiky. 14) K. tiefarzowie. 15) K. zbie; Š. zbil. 16) Š. byl. 17) K. s. 18) Š. rytierzftwie. 19) K. v tiefarzie. 20) K. Anthionuow. 21) K. tiefarzow. 22) K. tiefarz. 23) K. vczyni eho. 24) K. na biſkupſte. (Kap. XIV.I O1) Antygonowy. Oho czaſía2) Antygonus wynnyefſe antypatra a Ircana przied cziefarzem3) rzka, ze gich raduu otecz geho a bratr zahubeny4) gfu. k tomu antypater swrh s ſebe rucho y vkaza mnoho ran rzka: Nenye trzieba mnoho rzieczy, ano giezwy mlcziecz krzyczie, ze ſem byl wierny ſluha rzymíky, Ale Antygon a geho ſynowe byly fu vtiekagicz rzyficzy, neb 5 ho nemohl vzadny odluczity od pompeya, donyz byl zyw, anyz nynye od cziefarzie mozie kto5) otluczity. Tehdy cziefarz5) wſſelykakeho dofto- genftwie pod biſkupem Ircanem da wolenye antypatrowy w Judea. a on opuſtyw?) doftogenftwie v cziefarzye,8) by9) vczyczynyen ſtaroſtu w Judea a proſy, by1o) mohl zdy zborzienye wlafty ſwe oprawyty11) a Ircanu kra- 10 lowſtwie byl2) pogyczieno, wſfak tak, aby neſlul kralem. a take Sexta. prziwuzneho13) antypatrowa ciefarz14) nad Syrij vſtawy. 1) Š. Tuto O. 2) K. Š. czafu. 3) K. tiefarzem. 4) K. zhubeni. 5) K. moze kto od tiefarze. 6) K. tiefarz. 7) w nadeps. s) K. tiefarzie. 3) Š. byl. 10) Š. profil; K. aby. 11) K. oprawowati. 12) Š. Ircanowi bylo kralowſtwie puoyczeno. 13) K. Š. przibuzneho. 14) K. tiefarz. [Kap. XV.) Geſſto Herodes wladarzem vczynyen.1) POtom Antypater ſyna ſweho wietſſieho faſela2) vczyny3) pod ſebu itaroftus) w Jerufalemye, a heroda vſtawy5) nad Galyleu ;6) a ten ze biefſe ot przyrozenye vdatny, y zaby7) gedno knyezie [274b 2] lotrowike s geho nafledownyky a tak vczyny zemy pokoynu,8) ze obecznye zpiewachu, ze herodes geft otecz galylee.9) a fafelus2) fílechetnoft bratra dobrym naſle- 5 dowanym prziemoczy ſnaziefſe ſye. A proto otecz gich ſluzbamy kralow- ſkymy, geſſto vkazowaſſe, mylowan wfſem1o) bieſſe, anyz proto menye
604 Eclefiaſticus. vkaza, neb prwny na zdy byl wſtupyl a ſwu mudroſty menficy13) k ſluzbie cziefarzowie14) przichylyl, a tak mnohy boy s Egypſkymy myel, ze gich mnoho zby,15) a fam by16) proklan ſkrzie wſſeczko tyelo, ze kromye nadyege by16) ſchowan z17) bogie. A toho wytyezîtwie18) ſweho myel v cziefarzie19) 10 ſwiedka Nutridacie.11) Marek take Antoníow20) welmy ho chwalyl, a proto byl vczynyen cziefarzow21) przietel. Pak cziefarz22) vczyny geho23) rzym- íkym a ſwobodnym myefftyenynem, a geho proíbu potwrdy Ircana bi- ſkupem.24) [274b 1]. 1) Š. Tuto take o. 2) K. boy w mathia. 3) K. pompeyem. 4) K. bogie. 5) K. tiefarzowy. 6) Š. poſlal. 7) Š. dal. 8) K. Tiefarzowu. 9) Š. poſlal. 10) K. tiefarz. 11) Š. Nutridacie. 12) K. A tu. 13) Š. Menfiky. 14) K. tiefarzowie. 15) K. zbie; Š. zbil. 16) Š. byl. 17) K. s. 18) Š. rytierzftwie. 19) K. v tiefarzie. 20) K. Anthionuow. 21) K. tiefarzow. 22) K. tiefarz. 23) K. vczyni eho. 24) K. na biſkupſte. (Kap. XIV.I O1) Antygonowy. Oho czaſía2) Antygonus wynnyefſe antypatra a Ircana przied cziefarzem3) rzka, ze gich raduu otecz geho a bratr zahubeny4) gfu. k tomu antypater swrh s ſebe rucho y vkaza mnoho ran rzka: Nenye trzieba mnoho rzieczy, ano giezwy mlcziecz krzyczie, ze ſem byl wierny ſluha rzymíky, Ale Antygon a geho ſynowe byly fu vtiekagicz rzyficzy, neb 5 ho nemohl vzadny odluczity od pompeya, donyz byl zyw, anyz nynye od cziefarzie mozie kto5) otluczity. Tehdy cziefarz5) wſſelykakeho dofto- genftwie pod biſkupem Ircanem da wolenye antypatrowy w Judea. a on opuſtyw?) doftogenftwie v cziefarzye,8) by9) vczyczynyen ſtaroſtu w Judea a proſy, by1o) mohl zdy zborzienye wlafty ſwe oprawyty11) a Ircanu kra- 10 lowſtwie byl2) pogyczieno, wſfak tak, aby neſlul kralem. a take Sexta. prziwuzneho13) antypatrowa ciefarz14) nad Syrij vſtawy. 1) Š. Tuto O. 2) K. Š. czafu. 3) K. tiefarzem. 4) K. zhubeni. 5) K. moze kto od tiefarze. 6) K. tiefarz. 7) w nadeps. s) K. tiefarzie. 3) Š. byl. 10) Š. profil; K. aby. 11) K. oprawowati. 12) Š. Ircanowi bylo kralowſtwie puoyczeno. 13) K. Š. przibuzneho. 14) K. tiefarz. [Kap. XV.) Geſſto Herodes wladarzem vczynyen.1) POtom Antypater ſyna ſweho wietſſieho faſela2) vczyny3) pod ſebu itaroftus) w Jerufalemye, a heroda vſtawy5) nad Galyleu ;6) a ten ze biefſe ot przyrozenye vdatny, y zaby7) gedno knyezie [274b 2] lotrowike s geho nafledownyky a tak vczyny zemy pokoynu,8) ze obecznye zpiewachu, ze herodes geft otecz galylee.9) a fafelus2) fílechetnoft bratra dobrym naſle- 5 dowanym prziemoczy ſnaziefſe ſye. A proto otecz gich ſluzbamy kralow- ſkymy, geſſto vkazowaſſe, mylowan wfſem1o) bieſſe, anyz proto menye
Strana 605
Eclefiafticus. 605 wieren byl yrcanowy. a to nemoz ſnadno byty, by zawyſty w dobrich czynyech mohl kto vgity. O hyramowy. Neb biechu nyekterzíj, genztol1) Ircanowy rziekachu: kdyz ty antypatrowy ſbozie wydafí a ſynom geho, tehdy tylla) prazdny gmenem kralowym vſiedneff. Tyem Ircan byl zapalen znenahla a12) kaza heroda13) zawolaty, a on ohradyw nayprwe galyleu,14) giede15) k kraly, neſa s ſebu 5 lift Sexta,16) gefſto przikazuge Ircanowy, aby heroda13) ote wîſye zloby17) a muky prazdna18) vczynyl. a nemnoho po tom czaſfu herodes byl8a) vczy- nyen knyezie rytyerzftwie Sexta, a19) tehdy by bezprawie drziewerzieczie- neho powolenye herodes byl by pomítyl nad Ircanem, by otecz geho a bratr nahloſty geho byly neprziemohly. 1) K. (přid.) w galiley. 2) Š. ffalefa. 3) K. vczyniem. 4) K. wladarzem; násl. dvě slova v K. sch. 5) Š. vczini neb vſtawi. 6) K. galiley; Š. Galileem. 7) Š. zabil. 8) K. w pokogi. 9) K. galileyſky. 10) K. ode wíſech. 11) K. gizto. 113) K. tehdyt. 12) K. y. 13) K. herodefa. 14) Š. Galilee; K. galiley. 15) K. gide. 16) K. od Sexta. 17) K. zaloby. 18) K. prazna. 18a) Š. byl. 19) sch. v K. O ſmrty Julyel) czieſarzie.2) [Kap. XVI./ TOho czaffu Bruci a Caffij3) líty zabychu cziefarzie,2) gefíto trzy [275a 1] leta a fedm myefieczow drzial knyezieczítwie.4) a bilo w rzymie panowano ot romula pod kraly dwie ſtie a cztyrzidcziety let, Potom za Conffelow rzymſkich ffeft fet a cztyrz5) a cztyrzidcziety let. I vmrzie czie- farz2) wieku ſweho leta ſſeſteho a padeſateho; tyelo geho ſpalichu pro- ſtolyczie, neb ſtolycze na rynku z lodnych piſkow vczynyeny gſu na zna- menye wytyezftwie lodynneho. I vítawy lyd na rynku twrdy flup z kamene zedneho na dwanafte6) noh, a na tom by6a) pohrzieben, a prziewzdiechu tomu flupu Julya. a obecz prziewzdie mu acus, toczyfí giehla, przied geho ſmrty vplnye ſto dny podle geho ſlupa na rnku?) ſpade bliket,8) a ot geho gmene9) ſwrchu pſaneho otrazy prwnye flowo C. a te10) noczy przied geho fmrty ol na geho komory tak11) i welykym trzieſkem otewrziechu fie, ze on wyſkoczyw f12) poítele mnyefſe, by weſſken dom ſie borzyl. Toho dne, kdyz gdiefíe do kapitolie, dachu mu lyfty ſudczie neb vkazanye imrty geho13) naftawagiczie. A kdyz prawiechu zabit, geho14) ruczie gefîtye neotewrzieny nalezeny gfu. Druheho dne vkazany gſu trzy fluncze na wzchodu,15) a ty znenahla w gedno tyelo fie ſgydechu [275a 2] zname- nagicz, ze panftwye lucij anthonij a marcy augufty w gedno panftwie fie feyde, aneb 16) brz, ze17) znamoſt trzy bohow a gednoho boha wſſemu 20 ſwietu buduczie naſtawafie. take wol k uoraczowy18) promlywy rzka: w kratcze wiecz vbude lydy nezly obilee. 5 10 15
Eclefiafticus. 605 wieren byl yrcanowy. a to nemoz ſnadno byty, by zawyſty w dobrich czynyech mohl kto vgity. O hyramowy. Neb biechu nyekterzíj, genztol1) Ircanowy rziekachu: kdyz ty antypatrowy ſbozie wydafí a ſynom geho, tehdy tylla) prazdny gmenem kralowym vſiedneff. Tyem Ircan byl zapalen znenahla a12) kaza heroda13) zawolaty, a on ohradyw nayprwe galyleu,14) giede15) k kraly, neſa s ſebu 5 lift Sexta,16) gefſto przikazuge Ircanowy, aby heroda13) ote wîſye zloby17) a muky prazdna18) vczynyl. a nemnoho po tom czaſfu herodes byl8a) vczy- nyen knyezie rytyerzftwie Sexta, a19) tehdy by bezprawie drziewerzieczie- neho powolenye herodes byl by pomítyl nad Ircanem, by otecz geho a bratr nahloſty geho byly neprziemohly. 1) K. (přid.) w galiley. 2) Š. ffalefa. 3) K. vczyniem. 4) K. wladarzem; násl. dvě slova v K. sch. 5) Š. vczini neb vſtawi. 6) K. galiley; Š. Galileem. 7) Š. zabil. 8) K. w pokogi. 9) K. galileyſky. 10) K. ode wíſech. 11) K. gizto. 113) K. tehdyt. 12) K. y. 13) K. herodefa. 14) Š. Galilee; K. galiley. 15) K. gide. 16) K. od Sexta. 17) K. zaloby. 18) K. prazna. 18a) Š. byl. 19) sch. v K. O ſmrty Julyel) czieſarzie.2) [Kap. XVI./ TOho czaffu Bruci a Caffij3) líty zabychu cziefarzie,2) gefíto trzy [275a 1] leta a fedm myefieczow drzial knyezieczítwie.4) a bilo w rzymie panowano ot romula pod kraly dwie ſtie a cztyrzidcziety let, Potom za Conffelow rzymſkich ffeft fet a cztyrz5) a cztyrzidcziety let. I vmrzie czie- farz2) wieku ſweho leta ſſeſteho a padeſateho; tyelo geho ſpalichu pro- ſtolyczie, neb ſtolycze na rynku z lodnych piſkow vczynyeny gſu na zna- menye wytyezftwie lodynneho. I vítawy lyd na rynku twrdy flup z kamene zedneho na dwanafte6) noh, a na tom by6a) pohrzieben, a prziewzdiechu tomu flupu Julya. a obecz prziewzdie mu acus, toczyfí giehla, przied geho ſmrty vplnye ſto dny podle geho ſlupa na rnku?) ſpade bliket,8) a ot geho gmene9) ſwrchu pſaneho otrazy prwnye flowo C. a te10) noczy przied geho fmrty ol na geho komory tak11) i welykym trzieſkem otewrziechu fie, ze on wyſkoczyw f12) poítele mnyefſe, by weſſken dom ſie borzyl. Toho dne, kdyz gdiefíe do kapitolie, dachu mu lyfty ſudczie neb vkazanye imrty geho13) naftawagiczie. A kdyz prawiechu zabit, geho14) ruczie gefîtye neotewrzieny nalezeny gfu. Druheho dne vkazany gſu trzy fluncze na wzchodu,15) a ty znenahla w gedno tyelo fie ſgydechu [275a 2] zname- nagicz, ze panftwye lucij anthonij a marcy augufty w gedno panftwie fie feyde, aneb 16) brz, ze17) znamoſt trzy bohow a gednoho boha wſſemu 20 ſwietu buduczie naſtawafie. take wol k uoraczowy18) promlywy rzka: w kratcze wiecz vbude lydy nezly obilee. 5 10 15
Strana 606
606 Eclefiaſticus. 1) K. Š. Julia. 2) K. tiefarzie. 3) K. bruci a Caffi 4) K. kniezftwie. 5) K. cztyrzi. 6) K. dwatczeti. 6a) Š. byl. 7) K. na rynku. 8) K. Š. bleſk. 9) K. Š. gmena. 10) K. o a tey. 11) K. f tak. 12) K. z. 13) K. gefto. 14) K. w geho. 15) K. na wzchod fluncze. 16) K. neb. 17) sch. v K. 13) K. oraczowy. [Kap. XVII.) Geſſtol) herodes przidrzal ſye Caſſia. POtom Cafsius przigiede2) do Syriam, geffto przied sym3) wladarzem tu byl. a ten febraw4) woyſko proty auguſtowi mladenczyla) a proty mar- cowy antoníj, fedm fet lyber ftrziebra ot zydow chtyeffe myety. A Hero- des z galylee, ten prwny nefa sto lyber, naleze4b) prziezen Caffij.5) a meſſkanye gynychs) nemyloftywie nefieffe. I giede herodes s Caffiem k bogy, a on 5 gemu ſlyby kralowſtwie Jude wytyezſtwie obdrziecze.7) 1) Š. Tuto znamenay Geffto. 2) K. przigide. 3) K. przed tiem tu. 4) K. ſebraw tu. 4a) K. mladenczowi. 4b) Š. nalezen (1). 5) K. Caffiowu. 6) sch. v K. 7 Š. ob- drzizcie; K. obdrzieti. [Kap. XVIII.) O ſmrty Antypatra pomſtu heroda. [Kap. XIX.] TOho czaîſal) bieſſe s Ircanem geden z geho przatelow,2) gmenem malicus, ſtogie po knyezſtwy. a kdyz biefſe vmyſlyl3) Ircana giedem do- gity, vſtawy ſye na tom, aby nayprwe antypatra dofſel, zapomnyew*) geho dobrich czynow. a tak przigem ged po ſluzie y vmrzie antypater. A kdyz5) na malica toho trawenye fie nadyegiechu,1) on fie [275b 1] toho przied herodem welmy oczyffczowaffe. I zalowa7) herodes po lyftus) otczowy ſmrty Caffiowy, a on mu otpifa,9) aby líty otbil1o) líti. Piſally take Caffius Cylyarchom, aby w praweil2) przi herodowy13) pomahaly. I powola herodes Ircana a malika k weczierzy; a kdyz gdiefíta, tehdy obítupichu centuriones, toczyff14) tyfycznycy, y zaby15) malyka,16) a Ircan ſtrachem by16a) rozpufíczien, ze gedwa febraw duffy ptaffe17) na herodu, kto by zabyl malyka. A kdyz geden wecze: Caffiowo przikazanye, wecze: mye a wlaft Caffius zachowal1s) zdrawa po zahubeny obu neprzatel.19) Nemnoho potom, kdyz nemahafſe herodes w damafíku, fenyx 20) bratr malyka, na pomítu pro21) bratra ſweho hnu odyenym proty fafelowy 15 ſ pomoczi Ircanowu; wſſak zmozie herodes a zdwyze ſie proty Ircanowy. a wſſak pro przywuzenſtwie22) ſmyrzyſta ſye. A myegieffe herodes zenu, gmenem defidu, ale nevrozenu, a ot te22a) antypatra przige. I pogie k tomu mariannem, wnuku Ircanowu, a pro gegy myloft obrzieza ſye, I byl23) profelita, toczyfí przichoz. 5 10 20 O zenach herodeſowich. I Myel herodes dewiet zen; a z tiech ſedmy mnoho myel plodu, ale o tiech [275b 2] malo budem24) prawity. Prworozeny geho antypater
606 Eclefiaſticus. 1) K. Š. Julia. 2) K. tiefarzie. 3) K. bruci a Caffi 4) K. kniezftwie. 5) K. cztyrzi. 6) K. dwatczeti. 6a) Š. byl. 7) K. na rynku. 8) K. Š. bleſk. 9) K. Š. gmena. 10) K. o a tey. 11) K. f tak. 12) K. z. 13) K. gefto. 14) K. w geho. 15) K. na wzchod fluncze. 16) K. neb. 17) sch. v K. 13) K. oraczowy. [Kap. XVII.) Geſſtol) herodes przidrzal ſye Caſſia. POtom Cafsius przigiede2) do Syriam, geffto przied sym3) wladarzem tu byl. a ten febraw4) woyſko proty auguſtowi mladenczyla) a proty mar- cowy antoníj, fedm fet lyber ftrziebra ot zydow chtyeffe myety. A Hero- des z galylee, ten prwny nefa sto lyber, naleze4b) prziezen Caffij.5) a meſſkanye gynychs) nemyloftywie nefieffe. I giede herodes s Caffiem k bogy, a on 5 gemu ſlyby kralowſtwie Jude wytyezſtwie obdrziecze.7) 1) Š. Tuto znamenay Geffto. 2) K. przigide. 3) K. przed tiem tu. 4) K. ſebraw tu. 4a) K. mladenczowi. 4b) Š. nalezen (1). 5) K. Caffiowu. 6) sch. v K. 7 Š. ob- drzizcie; K. obdrzieti. [Kap. XVIII.) O ſmrty Antypatra pomſtu heroda. [Kap. XIX.] TOho czaîſal) bieſſe s Ircanem geden z geho przatelow,2) gmenem malicus, ſtogie po knyezſtwy. a kdyz biefſe vmyſlyl3) Ircana giedem do- gity, vſtawy ſye na tom, aby nayprwe antypatra dofſel, zapomnyew*) geho dobrich czynow. a tak przigem ged po ſluzie y vmrzie antypater. A kdyz5) na malica toho trawenye fie nadyegiechu,1) on fie [275b 1] toho przied herodem welmy oczyffczowaffe. I zalowa7) herodes po lyftus) otczowy ſmrty Caffiowy, a on mu otpifa,9) aby líty otbil1o) líti. Piſally take Caffius Cylyarchom, aby w praweil2) przi herodowy13) pomahaly. I powola herodes Ircana a malika k weczierzy; a kdyz gdiefíta, tehdy obítupichu centuriones, toczyff14) tyfycznycy, y zaby15) malyka,16) a Ircan ſtrachem by16a) rozpufíczien, ze gedwa febraw duffy ptaffe17) na herodu, kto by zabyl malyka. A kdyz geden wecze: Caffiowo przikazanye, wecze: mye a wlaft Caffius zachowal1s) zdrawa po zahubeny obu neprzatel.19) Nemnoho potom, kdyz nemahafſe herodes w damafíku, fenyx 20) bratr malyka, na pomítu pro21) bratra ſweho hnu odyenym proty fafelowy 15 ſ pomoczi Ircanowu; wſſak zmozie herodes a zdwyze ſie proty Ircanowy. a wſſak pro przywuzenſtwie22) ſmyrzyſta ſye. A myegieffe herodes zenu, gmenem defidu, ale nevrozenu, a ot te22a) antypatra przige. I pogie k tomu mariannem, wnuku Ircanowu, a pro gegy myloft obrzieza ſye, I byl23) profelita, toczyfí przichoz. 5 10 20 O zenach herodeſowich. I Myel herodes dewiet zen; a z tiech ſedmy mnoho myel plodu, ale o tiech [275b 2] malo budem24) prawity. Prworozeny geho antypater
Strana 607
Eclefiafticus. 607 z defidy, allexander a25) ariftobolus z marianne, a Archelaus26) z mathati 25 famaritidy, Herodes antypas, gefſto byl Potom tetrarcha, a philyppus27) z kleopatra Jerufalemitidi, wffak nyekterzy mnye, by herodes byl z ma- rianny zeny 28) 1) K. Š. czafu. 2) K. przatel. 3) Š. vmyfl. 4) K. zapomenuw. 5) K. kdyz fie. 6) K. nadiechu; fie sch. 7) K. zawola. 8) Š. po liftu herodes. 9) Š. otepfal; K. odepfaw mu. 10) K. pomítil. 11) Š. piſal; K. Pak. 12) Š. prawe. 13) K. herodeffowi. 14) ta dvě sl. sch. v K. 15) Š. zabichu. 16) K. malita y zabiechu ho. 16a) Š. byl. 17) K. ptal fie. 18) Š. zachowal Caffius. 19) K. neprzieteli. 20) K. Š. felix. 21) sch. v K. Š. 22) K. Š. przibuzenftwie. 223) K. tey. 23) Š. by. 24) Š. budem malo. 25) sch. v K. 26) K. Archalaus (!). 27) K. philip. 28) sch. v K. O tetrarchíj1) poruczienye. A kdyz Caffius by2) zabit3) v philíppis, cziefarz4) do Italie a antoníus do ſyrie rozgiedu ſye, Naylepfſy z zydow, faſela5) a heroda, k antonyowy5a) obzalowachu, ze fumu6) penyez moczy wladnu,7) a Ircan gedno gmyes) kralowo gma. Pak herodes vtyffy antonye ſwymy9) dary, przywed mu 5 na pamyet otczie ſweho ftare ochotenſtwie. A kdyz opiet ot Sta muzow zydow w antyochij10) nan zalowachu, a tu ftal Ircan, tehdy tazafſe anto- nyus na Ircanu, kterzy by byly w Judea nayhodnyeyſly zpoſobowaty wieczy zemſke. a kdyz heroda a geho bratrzy nad gyne wyprawy, antonius wefele vczyny ge ftaroftamy tetrarchy, toczyff cztwernyky,11) knyezata 10 nad Judeam. A kdyz antoníus giede do rzyma, Patorus, kral partorum, mocznu ruku prziegiede Euffratten, a k nyemu12) przigiede lyfanias, anty [276a 1] gonow wnuk, ſyn ptolomeow z allexandri zeny, a ſlyby tyſycz lyber a piet fet panen, aby antygona w kralowftwie vwedl. A wzem ot patora mnoho tyficz partow, antygonus dobywaffe Jerufalema, a fazelus 15 ſtrziezzieffe zdy, a herodes domu kralowa. A kdyz antygonus wgiede do myeíta na letnycze, take ſye na rynku ſyecziechu. A kdyz o pokogy a myru mlvwiechu,13) antygonus litywie zadaîfe vbrmana krale partow. I giede Ircan s fazelem a Antygonq k partom, ale herodes nerody f nymy giety raduu marianne. Neb gemu rziekla, aby nykdy newierzyl wierzie partowey.14) 20 Pak Ircan a fazelus na czieftye bieffta yata ot partow. vſlyffaw15) to he- rodes, w noczy k ſwym przywuznym16) do Idumee vteczie. a poſla17) naprzied zeny, dyety18) ſe wſſym nabitkem, a ſam po nych, a po ſobie neprzately wzdrzowafíe.19) A tu pozna, ze zyde20) byly mu tyezíſe21) nezly party na geho biehu, neb ſ nymy ot myeſta padefat rafftow boyowal, a tu pro 25 nenadyegiczie wytyezftwie hrad welmy twrdy vſtawy a nazwa gey hero- dyon. a oftawyw zeny a22) dyety w myeſteczku maſada pod23) ſtrazy bratra ſweho Jofippy, do myeíteczka petram arabow [276a 2] giede. a party netolyko antygona w kralowſtwie nawratichu, a take Ircana a fazela gemu dafſta, aby gie byl. a on Ircanowy vîfy zuby vkuſy, aby wiecz by- 30 ſkupem nemohl bity. neb muſſy24) cziely bity, ktoz ma s ſwatoſty ſye [Kap. XX.I
Eclefiafticus. 607 z defidy, allexander a25) ariftobolus z marianne, a Archelaus26) z mathati 25 famaritidy, Herodes antypas, gefſto byl Potom tetrarcha, a philyppus27) z kleopatra Jerufalemitidi, wffak nyekterzy mnye, by herodes byl z ma- rianny zeny 28) 1) K. Š. czafu. 2) K. przatel. 3) Š. vmyfl. 4) K. zapomenuw. 5) K. kdyz fie. 6) K. nadiechu; fie sch. 7) K. zawola. 8) Š. po liftu herodes. 9) Š. otepfal; K. odepfaw mu. 10) K. pomítil. 11) Š. piſal; K. Pak. 12) Š. prawe. 13) K. herodeffowi. 14) ta dvě sl. sch. v K. 15) Š. zabichu. 16) K. malita y zabiechu ho. 16a) Š. byl. 17) K. ptal fie. 18) Š. zachowal Caffius. 19) K. neprzieteli. 20) K. Š. felix. 21) sch. v K. Š. 22) K. Š. przibuzenftwie. 223) K. tey. 23) Š. by. 24) Š. budem malo. 25) sch. v K. 26) K. Archalaus (!). 27) K. philip. 28) sch. v K. O tetrarchíj1) poruczienye. A kdyz Caffius by2) zabit3) v philíppis, cziefarz4) do Italie a antoníus do ſyrie rozgiedu ſye, Naylepfſy z zydow, faſela5) a heroda, k antonyowy5a) obzalowachu, ze fumu6) penyez moczy wladnu,7) a Ircan gedno gmyes) kralowo gma. Pak herodes vtyffy antonye ſwymy9) dary, przywed mu 5 na pamyet otczie ſweho ftare ochotenſtwie. A kdyz opiet ot Sta muzow zydow w antyochij10) nan zalowachu, a tu ftal Ircan, tehdy tazafſe anto- nyus na Ircanu, kterzy by byly w Judea nayhodnyeyſly zpoſobowaty wieczy zemſke. a kdyz heroda a geho bratrzy nad gyne wyprawy, antonius wefele vczyny ge ftaroftamy tetrarchy, toczyff cztwernyky,11) knyezata 10 nad Judeam. A kdyz antoníus giede do rzyma, Patorus, kral partorum, mocznu ruku prziegiede Euffratten, a k nyemu12) przigiede lyfanias, anty [276a 1] gonow wnuk, ſyn ptolomeow z allexandri zeny, a ſlyby tyſycz lyber a piet fet panen, aby antygona w kralowftwie vwedl. A wzem ot patora mnoho tyficz partow, antygonus dobywaffe Jerufalema, a fazelus 15 ſtrziezzieffe zdy, a herodes domu kralowa. A kdyz antygonus wgiede do myeíta na letnycze, take ſye na rynku ſyecziechu. A kdyz o pokogy a myru mlvwiechu,13) antygonus litywie zadaîfe vbrmana krale partow. I giede Ircan s fazelem a Antygonq k partom, ale herodes nerody f nymy giety raduu marianne. Neb gemu rziekla, aby nykdy newierzyl wierzie partowey.14) 20 Pak Ircan a fazelus na czieftye bieffta yata ot partow. vſlyffaw15) to he- rodes, w noczy k ſwym przywuznym16) do Idumee vteczie. a poſla17) naprzied zeny, dyety18) ſe wſſym nabitkem, a ſam po nych, a po ſobie neprzately wzdrzowafíe.19) A tu pozna, ze zyde20) byly mu tyezíſe21) nezly party na geho biehu, neb ſ nymy ot myeſta padefat rafftow boyowal, a tu pro 25 nenadyegiczie wytyezftwie hrad welmy twrdy vſtawy a nazwa gey hero- dyon. a oftawyw zeny a22) dyety w myeſteczku maſada pod23) ſtrazy bratra ſweho Jofippy, do myeíteczka petram arabow [276a 2] giede. a party netolyko antygona w kralowſtwie nawratichu, a take Ircana a fazela gemu dafſta, aby gie byl. a on Ircanowy vîfy zuby vkuſy, aby wiecz by- 30 ſkupem nemohl bity. neb muſſy24) cziely bity, ktoz ma s ſwatoſty ſye [Kap. XX.I
Strana 608
608 Eclefiaſticus. obchodity. ale fazelus, kdyz ge nemyel any zeleza any ruky proftee,25) byl ſwu hlawu o ſkalu, az y vmrziel. a wzwiedyew,26) ze herodes vtekl, wecze: chczy tez radiegy vmrziety, nezly mſtytele zywa oſtawity. Prawie nyekterzy o Ircanu, ze antygonus poſlal lekarzie, geſſto mu w geho vſſy giedu27) myeſto lekarzîtwie wlyl, a tak ynhed vmrzie.28) Ale Jozefus 35 prawy, ze ho geſt poſlal k partem a oblekl ho w rucho29) poſmyewanye. 1) K. Š. tetrarchy. 2) Š. byl. 3) K. zabit by. 4) K. tiefarz. 5) Š. ffalefa. 5a) K. Anthonowi. 6) K. gfu mu (!). 7) Š. wladne; K. nedali. 8) Š. gmeno. 3) K. s ſwymi. 10) K. Anthiochie. 11) K. cztwrtaky. 12) prziegiede — k nyemu sch. v K. 13) K. mlu- wiechu a o mieru. 14) Š. Partowe; K. partowie. 15) K. vſlyfſew. 16) K. Š. przibuznym. 17) Š. poſlal. 18) K. z dietmi. 19) K. zpoſobowafſe a wzdrziowafſe. 20) K. Š. zide. 21) K. tiezífy. 22) sch. v Š. 23) Š. po. 24) K. mofy. 25) K. ruku ani tiela profta. 26) K. zwiediew. 27) K. giedu w geho víſi. 28) K. Š. vmrziel. 29) K. w rucho k. [Kap. XXI.] Geſſto rzymane vczynychu heroda kralem.1) HErodes vſlyffew2) ſmrt bratra ſweho, giede do rzyma. v welyku zymu v pamfylie korab mu ſie zlama,3) a w rodie1) gy oprawichu. I weze fie do rzyma, a nayprwe5) antonowy powiedye, procz geſt5a) przigiel, a on ſſe tomu podywy a ſmylowa fie a porady Confſelom, aby heroda kralem Judee vczynyly. I koronowafſtas) heroda Auguſtus a anthoníq, ſ obu 5 ſtranu ſtogiecz, a vwedefſta geho w capitolium.7) a tu Confſelſke vſta- wenye na to polozichu. [276b 1] a poſlachu heroda do Judeam a dwie knyezietye ſ nym, weucida a fylo, abyfíta ho w kralowftwie vwedla. A kdyz przigydefíta do Galylee, antygono Sylona dary ſwymy zruffy, a proto boyowaty proty antygonu zamyfflenymy omlvwamy prodly. A kdyz potom 10 rzymane oblehu gerufalem, Pak pro welykoft zymy a pro nedoſtatek pokrmu ot lezienye fie hnuchu; neb w Idumea y w galylea8) byla welyka zyma. Awſfak proto herodes neprazdnyl, nezly9) wzdy mnozſtwie lotrow hubiefſe ohnyem w geſkyníech, a mezy nymy byl nayftarffy, a myel ſedm fynow, a ty on zahuby10) takto: Stoge przied geſkyny kazdeho gmenem 15 wywolawaſſe,11) a kdyz wyffel, ynhed ho zabygieſſe,12) naypoſledy y zenu. A13) potom ranyw ſye ſam y pade na vmrlee. 1) K. krale. 2) Š. vílyffaw. 3) Š. zlamal. 4) K. wodie; Š. w roce; gý sch. v K. 5) K. nayprw. 5a) Š. ge. 6) K. Š. korunowaffta. 7) f obu — capitolium sch. v K. s) K. a w galiley. 9) K. nez. 10) K. ohen zahubie. 11) K. zwlafftie wywolaffe. 12) K. zahubil. 13) sch. v K. [Kap. XXII.I O vwedeny herodeſa1) do Jrlma. TOho czaîſa2) v Atenys bydleffe antonius, a gyz3) Cleopatra my- lowaffe. k tomu giede s4) herodes, chtie5) zalowaty na left Silonowu. a zatyem Jofippus chtie nyetczo flawnye vczynyty, wzhrdaw przikazanye
608 Eclefiaſticus. obchodity. ale fazelus, kdyz ge nemyel any zeleza any ruky proftee,25) byl ſwu hlawu o ſkalu, az y vmrziel. a wzwiedyew,26) ze herodes vtekl, wecze: chczy tez radiegy vmrziety, nezly mſtytele zywa oſtawity. Prawie nyekterzy o Ircanu, ze antygonus poſlal lekarzie, geſſto mu w geho vſſy giedu27) myeſto lekarzîtwie wlyl, a tak ynhed vmrzie.28) Ale Jozefus 35 prawy, ze ho geſt poſlal k partem a oblekl ho w rucho29) poſmyewanye. 1) K. Š. tetrarchy. 2) Š. byl. 3) K. zabit by. 4) K. tiefarz. 5) Š. ffalefa. 5a) K. Anthonowi. 6) K. gfu mu (!). 7) Š. wladne; K. nedali. 8) Š. gmeno. 3) K. s ſwymi. 10) K. Anthiochie. 11) K. cztwrtaky. 12) prziegiede — k nyemu sch. v K. 13) K. mlu- wiechu a o mieru. 14) Š. Partowe; K. partowie. 15) K. vſlyfſew. 16) K. Š. przibuznym. 17) Š. poſlal. 18) K. z dietmi. 19) K. zpoſobowafſe a wzdrziowafſe. 20) K. Š. zide. 21) K. tiezífy. 22) sch. v Š. 23) Š. po. 24) K. mofy. 25) K. ruku ani tiela profta. 26) K. zwiediew. 27) K. giedu w geho víſi. 28) K. Š. vmrziel. 29) K. w rucho k. [Kap. XXI.] Geſſto rzymane vczynychu heroda kralem.1) HErodes vſlyffew2) ſmrt bratra ſweho, giede do rzyma. v welyku zymu v pamfylie korab mu ſie zlama,3) a w rodie1) gy oprawichu. I weze fie do rzyma, a nayprwe5) antonowy powiedye, procz geſt5a) przigiel, a on ſſe tomu podywy a ſmylowa fie a porady Confſelom, aby heroda kralem Judee vczynyly. I koronowafſtas) heroda Auguſtus a anthoníq, ſ obu 5 ſtranu ſtogiecz, a vwedefſta geho w capitolium.7) a tu Confſelſke vſta- wenye na to polozichu. [276b 1] a poſlachu heroda do Judeam a dwie knyezietye ſ nym, weucida a fylo, abyfíta ho w kralowftwie vwedla. A kdyz przigydefíta do Galylee, antygono Sylona dary ſwymy zruffy, a proto boyowaty proty antygonu zamyfflenymy omlvwamy prodly. A kdyz potom 10 rzymane oblehu gerufalem, Pak pro welykoft zymy a pro nedoſtatek pokrmu ot lezienye fie hnuchu; neb w Idumea y w galylea8) byla welyka zyma. Awſfak proto herodes neprazdnyl, nezly9) wzdy mnozſtwie lotrow hubiefſe ohnyem w geſkyníech, a mezy nymy byl nayftarffy, a myel ſedm fynow, a ty on zahuby10) takto: Stoge przied geſkyny kazdeho gmenem 15 wywolawaſſe,11) a kdyz wyffel, ynhed ho zabygieſſe,12) naypoſledy y zenu. A13) potom ranyw ſye ſam y pade na vmrlee. 1) K. krale. 2) Š. vílyffaw. 3) Š. zlamal. 4) K. wodie; Š. w roce; gý sch. v K. 5) K. nayprw. 5a) Š. ge. 6) K. Š. korunowaffta. 7) f obu — capitolium sch. v K. s) K. a w galiley. 9) K. nez. 10) K. ohen zahubie. 11) K. zwlafftie wywolaffe. 12) K. zahubil. 13) sch. v K. [Kap. XXII.I O vwedeny herodeſa1) do Jrlma. TOho czaîſa2) v Atenys bydleffe antonius, a gyz3) Cleopatra my- lowaffe. k tomu giede s4) herodes, chtie5) zalowaty na left Silonowu. a zatyem Jofippus chtie nyetczo flawnye vczynyty, wzhrdaw przikazanye
Strana 609
Eclefiafticus. 609 herodowo,6) boiowa s antygonem, y bysa) prziemozen. [276b 2] A knyezie 5 papio antygonow hlawu gemu ſtye.6b) a tyelo geho antygonus oftro- hamy kaza6) nemyloſtywie boſty. A kdyz vſlyfſe antonyus leſt ſylolona, Poſla7) Sofíum ſ welyku moczi. a przigied do Judeam, y prziemozie papíum, a hlawu goho ſtaw8) bratru geho na utyefſenye bratra ſweho zabiteho9) po- fla.10) Pak w piety myefieczow1l) oblohu Jerufalem. A kdyz w12) ſedmy 10 myefiecz myefscziene rzymííty rzytychu fie na nye moczy, neotpufftyechu12) yzadnemu, acz y herodes za nye profiefíe, aby otpufftyely. a Antygonus wſſed, ztiezze ſie przied nohami Sozi, a Sizius neſmylowaw ſie, ale poſmyewa- gie fie nazwa antygonam, a w okowy gey vwrzie. A kdyz wſſeczko mnozſtwie rityerzow fye budieffe, aby ſwatoſt ohledali a chram oblupily, herodes gym branyefſe rzka: myel bich vkrutnyeyffie wityezftwie, nezli bich byl prziemozen,13) kdyz bich czo wydyel, gefto nefluffye widiety; to14) by byla wyna ma. I mlywiefſe proty Sozíum rzka: kdyz by bylo myeſto bez lydy a bez ſbozie, tak bich ya ſlul kral puſtyny. I ſlyby wſſem daty mzdu z15) ſweho ſtatku. A kdyz ſlyb naplny, Sozíus: zlatta [277a 1] korona16) 20 bud, wecze,12) bohu poſwieczena.17) Swazaw antygona wede hos ſebu k anto- nyowy,18) a anthon geho19) fekyru zaby.19a) I by20) herodes potwrzen w kralowſtwy Judee w cztwrtem letye, iakoz byl w rzymye korunu przyyal.21) a protoz geft, ze nyekdy wiecz,22) nyekdy men czte ſye let herodeffowa kralowſtwie. I bylo geſt przieneſeno kralowſtwie Juda k czyzozemczy, 25 kdyz naſtawaſſe bozie przifſczie. I fluffew23) Ircan, ze h rodes kralugie, y21) wraty fie do Judeam, y25) wratichu ho na drziewny ſtaw, gedno ze neſluziefſe. 15 1) K. Heroda. 2) K. Š. czafu. 3) Š. geyz. 4) sch. v K. Š. 5) Š. chtieffe. 6) K. herodefowo. 6a) Š. byl. 6b) Š ftiel 6c) Š. kazal. 7) K. Sylona poſla; Š. left Anto- nyus Sylona Poſlal. s) K. Š. ftiaw. 9) a nadeps.; slovo sch. v K. 10) Š. poſlal. 11) K. mieficzich. 12) sch. v Š. 122) K. neodpuftiechu. 13) K. prziemozen byl. 14) K. a to. 13) K. s. 16) K. Š. koruna. 17) K. bud bohu wecze obietowana a po- ſwieczena. 18) K. Anthiochowi (!). 19) K. Anthonius ho. 19a) K. zabie; Š zabil. 20) K. Š. byl. 21) K. korunu przyial w rzimie. 22) K. wiecz a. 23) K. y fliffew; Š. y vſlyffew 24) K. wratie fie; y sch. v K. 25) K. a. O ſmrty Mariamme a o lſty.1) [Kap. XXIII.] Ta ſie ſwada mezy marianu a ſeſtru heroda ſalomam, tak ze ma- rianna narzczie falomu2) kurewſtwym a ona gy neurozenym.3) Pak herodes raduu feftry ſwel) Ircana lîtywie zahuby5) proto, by Ircan rziekl, ze mu ma kralowſtwie bity. Pak na utyeſſenye marianne6) Jonatu, bratra gegieho, 5 w ffeftynafte7) letech biſkupem vczyny8) a take deſydem ſynem9) anty- patrem pro profbu mariannynu z gerufalema wyhna 10) otputyw mu gednoll) trzikrat, na hod trzíj flawnofty, lla) do gerufalema wgyty. a proty tomu Saloma [277a 2] porady, ze Jonata byl2) zabit proto, by chtiel po kralowſtwy ſtaty, yakoz prawy Jozefus, ze wſſeczky z pokolenye byſku- 39
Eclefiafticus. 609 herodowo,6) boiowa s antygonem, y bysa) prziemozen. [276b 2] A knyezie 5 papio antygonow hlawu gemu ſtye.6b) a tyelo geho antygonus oftro- hamy kaza6) nemyloſtywie boſty. A kdyz vſlyfſe antonyus leſt ſylolona, Poſla7) Sofíum ſ welyku moczi. a przigied do Judeam, y prziemozie papíum, a hlawu goho ſtaw8) bratru geho na utyefſenye bratra ſweho zabiteho9) po- fla.10) Pak w piety myefieczow1l) oblohu Jerufalem. A kdyz w12) ſedmy 10 myefiecz myefscziene rzymííty rzytychu fie na nye moczy, neotpufftyechu12) yzadnemu, acz y herodes za nye profiefíe, aby otpufftyely. a Antygonus wſſed, ztiezze ſie przied nohami Sozi, a Sizius neſmylowaw ſie, ale poſmyewa- gie fie nazwa antygonam, a w okowy gey vwrzie. A kdyz wſſeczko mnozſtwie rityerzow fye budieffe, aby ſwatoſt ohledali a chram oblupily, herodes gym branyefſe rzka: myel bich vkrutnyeyffie wityezftwie, nezli bich byl prziemozen,13) kdyz bich czo wydyel, gefto nefluffye widiety; to14) by byla wyna ma. I mlywiefſe proty Sozíum rzka: kdyz by bylo myeſto bez lydy a bez ſbozie, tak bich ya ſlul kral puſtyny. I ſlyby wſſem daty mzdu z15) ſweho ſtatku. A kdyz ſlyb naplny, Sozíus: zlatta [277a 1] korona16) 20 bud, wecze,12) bohu poſwieczena.17) Swazaw antygona wede hos ſebu k anto- nyowy,18) a anthon geho19) fekyru zaby.19a) I by20) herodes potwrzen w kralowſtwy Judee w cztwrtem letye, iakoz byl w rzymye korunu przyyal.21) a protoz geft, ze nyekdy wiecz,22) nyekdy men czte ſye let herodeffowa kralowſtwie. I bylo geſt przieneſeno kralowſtwie Juda k czyzozemczy, 25 kdyz naſtawaſſe bozie przifſczie. I fluffew23) Ircan, ze h rodes kralugie, y21) wraty fie do Judeam, y25) wratichu ho na drziewny ſtaw, gedno ze neſluziefſe. 15 1) K. Heroda. 2) K. Š. czafu. 3) Š. geyz. 4) sch. v K. Š. 5) Š. chtieffe. 6) K. herodefowo. 6a) Š. byl. 6b) Š ftiel 6c) Š. kazal. 7) K. Sylona poſla; Š. left Anto- nyus Sylona Poſlal. s) K. Š. ftiaw. 9) a nadeps.; slovo sch. v K. 10) Š. poſlal. 11) K. mieficzich. 12) sch. v Š. 122) K. neodpuftiechu. 13) K. prziemozen byl. 14) K. a to. 13) K. s. 16) K. Š. koruna. 17) K. bud bohu wecze obietowana a po- ſwieczena. 18) K. Anthiochowi (!). 19) K. Anthonius ho. 19a) K. zabie; Š zabil. 20) K. Š. byl. 21) K. korunu przyial w rzimie. 22) K. wiecz a. 23) K. y fliffew; Š. y vſlyffew 24) K. wratie fie; y sch. v K. 25) K. a. O ſmrty Mariamme a o lſty.1) [Kap. XXIII.] Ta ſie ſwada mezy marianu a ſeſtru heroda ſalomam, tak ze ma- rianna narzczie falomu2) kurewſtwym a ona gy neurozenym.3) Pak herodes raduu feftry ſwel) Ircana lîtywie zahuby5) proto, by Ircan rziekl, ze mu ma kralowſtwie bity. Pak na utyeſſenye marianne6) Jonatu, bratra gegieho, 5 w ffeftynafte7) letech biſkupem vczyny8) a take deſydem ſynem9) anty- patrem pro profbu mariannynu z gerufalema wyhna 10) otputyw mu gednoll) trzikrat, na hod trzíj flawnofty, lla) do gerufalema wgyty. a proty tomu Saloma [277a 2] porady, ze Jonata byl2) zabit proto, by chtiel po kralowſtwy ſtaty, yakoz prawy Jozefus, ze wſſeczky z pokolenye byſku- 39
Strana 610
610 Eclefiafticus. poweho13) zahuby 13a) a prodawaſſe byſkupſtwie a knyezſtwie nyekdy ged- 10 nomu, nyekdy mnohym pogednu. A kdyz zalowafſe11) Saloma na mariannu z czyzolozftwie a15) weczie nad hlas, by ſwoy obraz poſlala antonyo,16) aby ho zbudyla k ſwey17) lybofty;18) a aby to zwiediel herodes, giede k an- tonyowy, aby flyffal o temz obrazu, geft-ly poſlan czyly nenye; neb anto- nius welmy mylowaſſe heroda, ze bi gemu toho nezatagil. a zatyem ma- 15 riannu da18a) w ftraz muzowy Salome, a da gemu giſte znamenye, bylo-ly by tak, kdyz by gemu19) wzkazal, aby gy ynhed zahubil. A kdyz tam meſſka herodes, muz falome, czo mu bilo przikazano, zgiewy marianne.20) A kdyz ſie herodes zafie wraty, zena goho, kdyz gy w lonye ſpaſſe, lzywie21) placzycz powiedye gemu, czo byl22) o gegy ſmrty przikal.222) a wyſkoczyw 123) poſtele 20 herodes poczie na ſ ſtrzie ptaty: ſpal-li ge twoy muz s mariânu ? ona wecze: ſpal. y kaza ynh d zahubity mariannu a muzic ſeſtri ſwe. I zele24) na- ſylnye ſmrty zeny ſwe nob gy welmy mylowaſſe, ze nyekdy iako zmyſla25) [277b 1] zbywafſe. A kdyz ſie zhogy, tehdy antypatra s materzi zaſye przywola. a ty ſyny ge fíto mu26) marianna vrodyla, allexandra a ariftobola, 25 do rzyma peſa, aby ſe tam vczyly vmyeny ſwobodnemu. 1) K. Š. Marianne; K. lfti Heroda. 2) K. narcze Salonu (!). 3) K. nevrozenu. 4) K. ſwey. 5) Š. zahubil; K. zahubie. 6) K. maryannie. 7) K. Š. fſeſtnaſti. 8) Š. vczinil; K. vczynie. 3) K. s fynem. 10) Š. wyhnal. 11) K. gedno mu odpuſti. 113) K ſlawnoſti k modlenie. 1th) sch. v K. 12) Š. byl. 13) K. bifkupowe. 13a) Š. zahubil, 14) za tím přetrž. marianna. 15) sch. v Š. 16) K. Š. Anthonyowi, 17) Š. fwe. 18) K. libofti neb milofti. 184) K. m rytannu (!). 19) K. mu. 20) K. maryannie. 21) K. flziwic. 22) K. ge byl. 22a) (!) K. Š. przikazal. 23) K. z. 21) K. zielel. 23) K. ſmyſla; Š. z ſmyſla. 26) K. mu byla Kap. XXIV.I O przidanyl) Trakonydem herodesowy.2) POtom fta f 3) boy mezy auguftem a anthonium, a tu gednoho dne auguftus praiemore anthonye1) zemſkym bogem, Agrippa cleopatra lodnym5) bogem. a tu n byl herodes, neb antonius byl geho poſlal proty kraly arabun.6) pro profbu cleopatra, aby ona kralowſtwie,7) kdyz by kazdy z nych byl przi mozen zadrzal.8) neb gyz myſleſſe na ſmrt kralow 5 wzeh du ſuncze aby my ſto nych kralowal. A kdyz chtieſſe przyprawity, aby anth nius fe ro: hnyewal9) na heroda, ale toho vczynyty nemoziefſe. nebz ry J.rchotynu palmow a balſama plodnu, w goho panſtwy byla prziewedla.3a) Proto kdyz auguſtus prziemohl byl anthonie4) a przigiel bieſſe do rodu1o) a nemnyel by prziemohl antonye,4) ze gefftye herodes byl 10 zyw h rodes ſtraftem pomahagie, flozyw rucho kralowſke, w neprzipraw- neml1) zwlafſczie ftafſe przied cziefarzem12) a wecze: prawym, zel3) ſem byl vziteczien a wieren anthonyowy,13a) a to byl by [277b 2] zwiediel, bich ya tu byl. a wſſak ſem nebyl, obyle gemul4) a pomocz pofielage; anyz bich15) nynye nebyl, by my byl powolyl a zabyl kleopatra, naffie nena- 15 wyfty ſtroiczy. A proto prziemozenyml5a) ſpolu ſem prziemozen, a korunu
610 Eclefiafticus. poweho13) zahuby 13a) a prodawaſſe byſkupſtwie a knyezſtwie nyekdy ged- 10 nomu, nyekdy mnohym pogednu. A kdyz zalowafſe11) Saloma na mariannu z czyzolozftwie a15) weczie nad hlas, by ſwoy obraz poſlala antonyo,16) aby ho zbudyla k ſwey17) lybofty;18) a aby to zwiediel herodes, giede k an- tonyowy, aby flyffal o temz obrazu, geft-ly poſlan czyly nenye; neb anto- nius welmy mylowaſſe heroda, ze bi gemu toho nezatagil. a zatyem ma- 15 riannu da18a) w ftraz muzowy Salome, a da gemu giſte znamenye, bylo-ly by tak, kdyz by gemu19) wzkazal, aby gy ynhed zahubil. A kdyz tam meſſka herodes, muz falome, czo mu bilo przikazano, zgiewy marianne.20) A kdyz ſie herodes zafie wraty, zena goho, kdyz gy w lonye ſpaſſe, lzywie21) placzycz powiedye gemu, czo byl22) o gegy ſmrty przikal.222) a wyſkoczyw 123) poſtele 20 herodes poczie na ſ ſtrzie ptaty: ſpal-li ge twoy muz s mariânu ? ona wecze: ſpal. y kaza ynh d zahubity mariannu a muzic ſeſtri ſwe. I zele24) na- ſylnye ſmrty zeny ſwe nob gy welmy mylowaſſe, ze nyekdy iako zmyſla25) [277b 1] zbywafſe. A kdyz ſie zhogy, tehdy antypatra s materzi zaſye przywola. a ty ſyny ge fíto mu26) marianna vrodyla, allexandra a ariftobola, 25 do rzyma peſa, aby ſe tam vczyly vmyeny ſwobodnemu. 1) K. Š. Marianne; K. lfti Heroda. 2) K. narcze Salonu (!). 3) K. nevrozenu. 4) K. ſwey. 5) Š. zahubil; K. zahubie. 6) K. maryannie. 7) K. Š. fſeſtnaſti. 8) Š. vczinil; K. vczynie. 3) K. s fynem. 10) Š. wyhnal. 11) K. gedno mu odpuſti. 113) K ſlawnoſti k modlenie. 1th) sch. v K. 12) Š. byl. 13) K. bifkupowe. 13a) Š. zahubil, 14) za tím přetrž. marianna. 15) sch. v Š. 16) K. Š. Anthonyowi, 17) Š. fwe. 18) K. libofti neb milofti. 184) K. m rytannu (!). 19) K. mu. 20) K. maryannie. 21) K. flziwic. 22) K. ge byl. 22a) (!) K. Š. przikazal. 23) K. z. 21) K. zielel. 23) K. ſmyſla; Š. z ſmyſla. 26) K. mu byla Kap. XXIV.I O przidanyl) Trakonydem herodesowy.2) POtom fta f 3) boy mezy auguftem a anthonium, a tu gednoho dne auguftus praiemore anthonye1) zemſkym bogem, Agrippa cleopatra lodnym5) bogem. a tu n byl herodes, neb antonius byl geho poſlal proty kraly arabun.6) pro profbu cleopatra, aby ona kralowſtwie,7) kdyz by kazdy z nych byl przi mozen zadrzal.8) neb gyz myſleſſe na ſmrt kralow 5 wzeh du ſuncze aby my ſto nych kralowal. A kdyz chtieſſe przyprawity, aby anth nius fe ro: hnyewal9) na heroda, ale toho vczynyty nemoziefſe. nebz ry J.rchotynu palmow a balſama plodnu, w goho panſtwy byla prziewedla.3a) Proto kdyz auguſtus prziemohl byl anthonie4) a przigiel bieſſe do rodu1o) a nemnyel by prziemohl antonye,4) ze gefftye herodes byl 10 zyw h rodes ſtraftem pomahagie, flozyw rucho kralowſke, w neprzipraw- neml1) zwlafſczie ftafſe przied cziefarzem12) a wecze: prawym, zel3) ſem byl vziteczien a wieren anthonyowy,13a) a to byl by [277b 2] zwiediel, bich ya tu byl. a wſſak ſem nebyl, obyle gemul4) a pomocz pofielage; anyz bich15) nynye nebyl, by my byl powolyl a zabyl kleopatra, naffie nena- 15 wyfty ſtroiczy. A proto prziemozenyml5a) ſpolu ſem prziemozen, a korunu
Strana 611
Eclefiafticus. 611 35 516) ſſcziefſtym ſem ſlozyl. A protot ſem k tobie17 prziſſel k nadyegy zdrawie, w twu mocz vffagie. k tomu cziefarz18) wecze: owſſem bud zdraw, a nynye kralug trziety.19) zaſluzyl ſy, aby mnohymy wladl, kdyz prziezen tak we- 20 lyku wieruu ohrazugefi. Prawie vczynyl anthonius, ze ge wiecz poſluchal kleopatra nezly tebe. neb ſme tye zgyſkaly20) pro geho prziezen; a budut tobie dobrzie czynyty, acz nebudefí antonye21) hledaty. A kdyz fie przibly- zowafſe k egiptu auguftus, netolyko22) v bogich mocz heroda ſie vkaza, ale take na puffty woyſku y tam y ſyem potrziebu prziprawowal, ze y wody 25 nykdy ſye gy nedoſtawalo, any vzadneho nadobie,23) tak ze ſie dywyl cziefarz.21) A kdyz kleopatra a antonus vmrziefíta, tehdy rzymene wo- lachu: malot25) geft to kralowftwie herodowy! proto kdyz auguftus na- wraty mu dyel kralowftwie, gofſto mu byl otyal kleopatra a anthony,26) I da mu take trakonitidem a Ituzeam27) [278a 1] a wſfyczku maritymu28) 30 az do pirgo ſtraconis, gefſto potom na czieft29) cziefarzie auguſta30) nazwal cezaream. I vdyela w afſkalonie dom kralowy a potom by31) nazwan afſka- lonita, neb wlaſtenſky rzieczien geſt afſkalonita, neb geho dyed herodes przyrozenym flul afkalonita, gohozto ſyna antypatra maleho lotrowe ydumey byly lapily, a tak dluho ſ nymy byl, az byl vczynyen knyezetem gych.33) a proto mu rzickaly ydumeus. neb geft ot przyrozeníe otczem byl ydumeus a po materzy arals. I da gemu cziefarz24) cztyrzy fta helmowny- kow panoſſy, zoldnerzie kleopatre,32) welyke lakomczie krwy czlowieczie. ty ſu drziewe ſluly eleuterij ot potoka eleutero ſwrchnie galacie, nad IKap. XXV.] nymz ſu ſye rodyly; ot gynych fluly ſu herodiany. A kdyz biefſe prwe31) 40 vczynyl wiezy w geruzalemye, byl gy nazwal antonyam, gefſto nynye flowe wiezze dawydowa, y vczyny3la) gynu, tu nazwa35) agrippynu. Neb ho cziefarz24) mylowaſſe po agrippie a ot agrippi po cziefarzy.21) I poſtawy herodes orla zlateho neſmyerne waby na wrata chramu, gefſto flowe ſpecoſa. na czieft rzymanô a zyde myegiechu mu to36) za zle [278a 2] a porokowachu 45 gemu z toho. a vczyny tu herodyon, a w tom by pohrzieben. a vczyny fazelum37) myeſteczko na pamyet bratra ſweho. a oprawy famaryam, a potom nazwa gy37a) Sebeftam, a tu chram welyky cziefarzy38) poſwiety. a gyny take chram v ſtudnycze Jordana byelym mramorem cziefarzy poſtawy.39) A nebylo yzadne myeſto w kralowſtwy flyczne, by ge prazdno 50 vſtawil. A patnaſteho leta40) kralowſtwie ſweho chram bozy welebnye okraſy, netolyko w ſwem kralowſtwi, azi1) take w okolnych myeſtech pamyety ſweho ſwobodenftwie a fflechetnoſty oſtawy. vczynyl take cefarcam w paleftynye,4la) a tu geft wiezie ftraconis, gefſto nynye flowe wiezie dawyd,12) w nyzto proty przichodu43) auguſta 55 cziefarzie14) wrata ſwietlym mramorem wydiela, w nyzto potom Cornelíus centurio ot petra byl vczynyen byſkupem. 1) K. Geffto Auguftus przida. 2) K. herodowi. 3) K. ſie fta. 4) K. Anthonya. 5) K. lodniem. 6) Š. Arabíkemu. 7) K. on kralowftwie miel. 8) sch. v K. 3) K. roz- hniewal fie. 9a) prziwedla. 10) K. rodu mieſta. 11) K. neprziprawenem. 12) K. tie- farzem. 13) K. to ze. 13a) K. anthiochowi. 14) K. gemu obyle gemu. 15) K. a pomoczy 39*
Eclefiafticus. 611 35 516) ſſcziefſtym ſem ſlozyl. A protot ſem k tobie17 prziſſel k nadyegy zdrawie, w twu mocz vffagie. k tomu cziefarz18) wecze: owſſem bud zdraw, a nynye kralug trziety.19) zaſluzyl ſy, aby mnohymy wladl, kdyz prziezen tak we- 20 lyku wieruu ohrazugefi. Prawie vczynyl anthonius, ze ge wiecz poſluchal kleopatra nezly tebe. neb ſme tye zgyſkaly20) pro geho prziezen; a budut tobie dobrzie czynyty, acz nebudefí antonye21) hledaty. A kdyz fie przibly- zowafſe k egiptu auguftus, netolyko22) v bogich mocz heroda ſie vkaza, ale take na puffty woyſku y tam y ſyem potrziebu prziprawowal, ze y wody 25 nykdy ſye gy nedoſtawalo, any vzadneho nadobie,23) tak ze ſie dywyl cziefarz.21) A kdyz kleopatra a antonus vmrziefíta, tehdy rzymene wo- lachu: malot25) geft to kralowftwie herodowy! proto kdyz auguftus na- wraty mu dyel kralowftwie, gofſto mu byl otyal kleopatra a anthony,26) I da mu take trakonitidem a Ituzeam27) [278a 1] a wſfyczku maritymu28) 30 az do pirgo ſtraconis, gefſto potom na czieft29) cziefarzie auguſta30) nazwal cezaream. I vdyela w afſkalonie dom kralowy a potom by31) nazwan afſka- lonita, neb wlaſtenſky rzieczien geſt afſkalonita, neb geho dyed herodes przyrozenym flul afkalonita, gohozto ſyna antypatra maleho lotrowe ydumey byly lapily, a tak dluho ſ nymy byl, az byl vczynyen knyezetem gych.33) a proto mu rzickaly ydumeus. neb geft ot przyrozeníe otczem byl ydumeus a po materzy arals. I da gemu cziefarz24) cztyrzy fta helmowny- kow panoſſy, zoldnerzie kleopatre,32) welyke lakomczie krwy czlowieczie. ty ſu drziewe ſluly eleuterij ot potoka eleutero ſwrchnie galacie, nad IKap. XXV.] nymz ſu ſye rodyly; ot gynych fluly ſu herodiany. A kdyz biefſe prwe31) 40 vczynyl wiezy w geruzalemye, byl gy nazwal antonyam, gefſto nynye flowe wiezze dawydowa, y vczyny3la) gynu, tu nazwa35) agrippynu. Neb ho cziefarz24) mylowaſſe po agrippie a ot agrippi po cziefarzy.21) I poſtawy herodes orla zlateho neſmyerne waby na wrata chramu, gefſto flowe ſpecoſa. na czieft rzymanô a zyde myegiechu mu to36) za zle [278a 2] a porokowachu 45 gemu z toho. a vczyny tu herodyon, a w tom by pohrzieben. a vczyny fazelum37) myeſteczko na pamyet bratra ſweho. a oprawy famaryam, a potom nazwa gy37a) Sebeftam, a tu chram welyky cziefarzy38) poſwiety. a gyny take chram v ſtudnycze Jordana byelym mramorem cziefarzy poſtawy.39) A nebylo yzadne myeſto w kralowſtwy flyczne, by ge prazdno 50 vſtawil. A patnaſteho leta40) kralowſtwie ſweho chram bozy welebnye okraſy, netolyko w ſwem kralowſtwi, azi1) take w okolnych myeſtech pamyety ſweho ſwobodenftwie a fflechetnoſty oſtawy. vczynyl take cefarcam w paleftynye,4la) a tu geft wiezie ftraconis, gefſto nynye flowe wiezie dawyd,12) w nyzto proty przichodu43) auguſta 55 cziefarzie14) wrata ſwietlym mramorem wydiela, w nyzto potom Cornelíus centurio ot petra byl vczynyen byſkupem. 1) K. Geffto Auguftus przida. 2) K. herodowi. 3) K. ſie fta. 4) K. Anthonya. 5) K. lodniem. 6) Š. Arabíkemu. 7) K. on kralowftwie miel. 8) sch. v K. 3) K. roz- hniewal fie. 9a) prziwedla. 10) K. rodu mieſta. 11) K. neprziprawenem. 12) K. tie- farzem. 13) K. to ze. 13a) K. anthiochowi. 14) K. gemu obyle gemu. 15) K. a pomoczy 39*
Strana 612
612 Eclefiafticus. pofielal a giz. 15a) K. przemozeniem. 16) sch. v K. Š. 17) K. proto k tobiet gſem. 18) K. tiefarz. 19) K. po trzetie. 20) Š. zzyſkali. 21) K. Antonya. 22) K. netolik. 23) K. tak zie na wodie nikdy yzadneho nedoſtatku nemieli ani w nizadnem nadobie. 24) K. tie- farz. 25) K. malet. 26) K. Anthonyus. 27) K. Ituream. 28) K. marytinu; Š. Mari- atimu. 29) sch. v Š. 30) K. Auguſta tiefarze. 31) Š. byl. 32) K. Cleopatrzie. 33) K. gich kniezetem. 34) Š. prwe bieffe. 34a) K. vczynil. 35) K. nazwal. 36) K. w tom. 37) K. fafe- llum. 37a) K. gie. 38) K. tiefarz. 39) K. tiefarzi poſwieti. 40) sch. v Š. 41) K. ale. 413) K. w palefteynie. 42) K. dawidowa. 43) Š. wychodu neb przichodu. 44) K. Auguſtu tieſarzie. [Kap. XXVI.I O hnyewu herodeſa na ſwel) ſyny. POtom fie wratyffta z uczienye ſyny2) goho.3) I bieffe allexander welyky rethor, toczyff4) kraſomlvwecz. z tu dwu geden 5) Ariftobolus, dczeru falome, przietelkynye ſwe, pogie zenu, a druhy dezieru kralowu Capadocum.5) A gyz fluffnyegye [278b 1] o podwſtupeny kralowftwie?) ſ otcziem mlvwiefſta. Proto ſie otecz na nye8) rozhnyewa,8a) neb myſleſſe 5 antypatra nad nye poſtawity. a w zpoſobeny, toczy kffeftu,9) gyz byl vſtawen podſtupkem. A proto ta bratry mlvwiefſta taynye o otczowie ſmrty.10) A otecz wzwiedyewll) to, I zawrzze ge ot ſebe. a ona pak do rzyma na lodech12) ſye plawiefſta, aby bezprawie otczowo na cziefarzi 13) wzneſla. 10 1) K. geho. 2) Š. fynowe. 3) K. ſwe. 4) ta dvě sl. sch. v K. 5) sch. v Š. 6) Š. Capadoczſku. 7) K. o podſtupenie w kralowſtwie. S) K. na nie otecz ſie. 8a) Š. rozhniewal. 9) Š. kffaftu; K. totiz kffeftu. 10) ta tři sl. sch. v K. 11) K. zwiedie. 12) Š. lodijech. 13) K. tiefarzie.
612 Eclefiafticus. pofielal a giz. 15a) K. przemozeniem. 16) sch. v K. Š. 17) K. proto k tobiet gſem. 18) K. tiefarz. 19) K. po trzetie. 20) Š. zzyſkali. 21) K. Antonya. 22) K. netolik. 23) K. tak zie na wodie nikdy yzadneho nedoſtatku nemieli ani w nizadnem nadobie. 24) K. tie- farz. 25) K. malet. 26) K. Anthonyus. 27) K. Ituream. 28) K. marytinu; Š. Mari- atimu. 29) sch. v Š. 30) K. Auguſta tiefarze. 31) Š. byl. 32) K. Cleopatrzie. 33) K. gich kniezetem. 34) Š. prwe bieffe. 34a) K. vczynil. 35) K. nazwal. 36) K. w tom. 37) K. fafe- llum. 37a) K. gie. 38) K. tiefarz. 39) K. tiefarzi poſwieti. 40) sch. v Š. 41) K. ale. 413) K. w palefteynie. 42) K. dawidowa. 43) Š. wychodu neb przichodu. 44) K. Auguſtu tieſarzie. [Kap. XXVI.I O hnyewu herodeſa na ſwel) ſyny. POtom fie wratyffta z uczienye ſyny2) goho.3) I bieffe allexander welyky rethor, toczyff4) kraſomlvwecz. z tu dwu geden 5) Ariftobolus, dczeru falome, przietelkynye ſwe, pogie zenu, a druhy dezieru kralowu Capadocum.5) A gyz fluffnyegye [278b 1] o podwſtupeny kralowftwie?) ſ otcziem mlvwiefſta. Proto ſie otecz na nye8) rozhnyewa,8a) neb myſleſſe 5 antypatra nad nye poſtawity. a w zpoſobeny, toczy kffeftu,9) gyz byl vſtawen podſtupkem. A proto ta bratry mlvwiefſta taynye o otczowie ſmrty.10) A otecz wzwiedyewll) to, I zawrzze ge ot ſebe. a ona pak do rzyma na lodech12) ſye plawiefſta, aby bezprawie otczowo na cziefarzi 13) wzneſla. 10 1) K. geho. 2) Š. fynowe. 3) K. ſwe. 4) ta dvě sl. sch. v K. 5) sch. v Š. 6) Š. Capadoczſku. 7) K. o podſtupenie w kralowſtwie. S) K. na nie otecz ſie. 8a) Š. rozhniewal. 9) Š. kffaftu; K. totiz kffeftu. 10) ta tři sl. sch. v K. 11) K. zwiedie. 12) Š. lodijech. 13) K. tiefarzie.
Strana 613
Tuto ſie poczynagy knyhy ſwatehol) cztenye, a2) nayprwe o pocziety ſwateho Jana krzſtytele.3) W Tom4) czaſſu herodeſa,5) krale Judee, kdyzz bylo vſſlo leta kra- IKap. I.) lowftwie geho cztwrtch 6) ze trzidczat,7) byl geden knyez, gmenem za- charz, z rodus) abya, a zena geho aaronyta elzbieta.9) Neb dawyd ſluzbu [Luk. 1.] bozy chtye rozfſyrzity, cztrmeziczietma10) knyezy naywyſich vſtawy, A z tiech wſfak11) byl goden naywyffy,12) ten ſlul knyezzie knyezſke. vſtawy take ſſeſtnaſt muzow z Eleazar a oſm z Ithamar; a podle loſu rzadem da kazdemu tyden myeſto geho. I myel Abdyas ofmu nedyely, z gehozto pokolenye byl zacharz.13) A kdyz dne ſmylowanye polozy obiet, zwie [278b 2] ftowa mu andyel, ze fie mu14) ſyn narody s15) zeny. A on zna- 10 menaw neplodnoft zeny ſwe a obu ftaroft, y newierzy tomu,16) a proto onyemye az do porozenye. a gmeno dyetiete a welebnoft ſkrownoſty gemu vkaza. A kdyz poczie Elzbieta,9) tagy fie pyet myeſieczow. 1) sch. v K. 2) K. totiz preczi. 3) K. Cztenie totiz rzeczi pana Gezukriſta. 3) K. Š. (dod.) bozieho. 4) K. Za. 5) K. Heroda. 6) K. geho kralowſtwie cztyrzi. 7) K. ze trzidczeti kniezi. 8) K. rzadu. 3) K. Alzbieta. 10) Š. cztrmezczietma; K. cztyrz- metczitma. 11) K. pak. 12) K. nad gine naywyffi; Š. naywyffij geden. 13) K. zacharias. 14) K. mu fie. 15) K. z. 16) K. mu. 5 O pocziety Jezu kryſtowu.1) [Kap. II.] Ak ſſeſteho myefiecze Poſlan by2) Gabriel andiel do nazareta k marigy, oddany3) muzi Jozeph,4) z domu dawidowa.5) A kdyz gie po- [Luk. 1.] zdrawyw6) wecze: Porodyff gefum, 5a) ſyna naywyfſieho, a ona otaza, kterak by to myelo byty,7) neb ſie geſt na ſwey8) myſly vſtanowyla a ſlybyla 5 muzie nepoznaty, gedno acz by boh gynak zpoſobyl, I wecze andyel: ne z muzie, ale ſkutkem ducha ſwateho poczneſſ. A ze ge9) take pocziala przywuzna10) twa Elzbieta, to gy11) powiedye. neb ſu byly ſmyefſeny knyezíke pokolenye a kralowe.12) Neb aaron myel zenu z Juda Elzbietu,11) feftru Naafon, a Joſada,13) byſkup Jozabei,14) dezeru krale Joram. I wecze 10 maria: Stan my sye wedle flowa tweho. a ynhed fie poczie15) Jefus z diewicze
Tuto ſie poczynagy knyhy ſwatehol) cztenye, a2) nayprwe o pocziety ſwateho Jana krzſtytele.3) W Tom4) czaſſu herodeſa,5) krale Judee, kdyzz bylo vſſlo leta kra- IKap. I.) lowftwie geho cztwrtch 6) ze trzidczat,7) byl geden knyez, gmenem za- charz, z rodus) abya, a zena geho aaronyta elzbieta.9) Neb dawyd ſluzbu [Luk. 1.] bozy chtye rozfſyrzity, cztrmeziczietma10) knyezy naywyſich vſtawy, A z tiech wſfak11) byl goden naywyffy,12) ten ſlul knyezzie knyezſke. vſtawy take ſſeſtnaſt muzow z Eleazar a oſm z Ithamar; a podle loſu rzadem da kazdemu tyden myeſto geho. I myel Abdyas ofmu nedyely, z gehozto pokolenye byl zacharz.13) A kdyz dne ſmylowanye polozy obiet, zwie [278b 2] ftowa mu andyel, ze fie mu14) ſyn narody s15) zeny. A on zna- 10 menaw neplodnoft zeny ſwe a obu ftaroft, y newierzy tomu,16) a proto onyemye az do porozenye. a gmeno dyetiete a welebnoft ſkrownoſty gemu vkaza. A kdyz poczie Elzbieta,9) tagy fie pyet myeſieczow. 1) sch. v K. 2) K. totiz preczi. 3) K. Cztenie totiz rzeczi pana Gezukriſta. 3) K. Š. (dod.) bozieho. 4) K. Za. 5) K. Heroda. 6) K. geho kralowſtwie cztyrzi. 7) K. ze trzidczeti kniezi. 8) K. rzadu. 3) K. Alzbieta. 10) Š. cztrmezczietma; K. cztyrz- metczitma. 11) K. pak. 12) K. nad gine naywyffi; Š. naywyffij geden. 13) K. zacharias. 14) K. mu fie. 15) K. z. 16) K. mu. 5 O pocziety Jezu kryſtowu.1) [Kap. II.] Ak ſſeſteho myefiecze Poſlan by2) Gabriel andiel do nazareta k marigy, oddany3) muzi Jozeph,4) z domu dawidowa.5) A kdyz gie po- [Luk. 1.] zdrawyw6) wecze: Porodyff gefum, 5a) ſyna naywyfſieho, a ona otaza, kterak by to myelo byty,7) neb ſie geſt na ſwey8) myſly vſtanowyla a ſlybyla 5 muzie nepoznaty, gedno acz by boh gynak zpoſobyl, I wecze andyel: ne z muzie, ale ſkutkem ducha ſwateho poczneſſ. A ze ge9) take pocziala przywuzna10) twa Elzbieta, to gy11) powiedye. neb ſu byly ſmyefſeny knyezíke pokolenye a kralowe.12) Neb aaron myel zenu z Juda Elzbietu,11) feftru Naafon, a Joſada,13) byſkup Jozabei,14) dezeru krale Joram. I wecze 10 maria: Stan my sye wedle flowa tweho. a ynhed fie poczie15) Jefus z diewicze
Strana 614
614 Evwangelia. marie, plny czlowiek tyelem,16) tyelem a duffy, Tak wffak,17) ze zrziezenye vdow czlowieczich w zywotie nemohlo bity poznano, wſſak wierzyme, ze geft pocziat ofme kalendy, [279a 1] to18) flowe wolanye aprilis, to ge19) dubna. a tak po trziech a po cztyrzadcziety20) letech teheoz21) dne vmrziel geft kryftus. 15 1) K. krifta. 2) K. byl. 3) K. oddaney; Š. oddanee. 4) Š. Jozeffowi. 5) ta tři sl. sch. v K. 5a) K. Š. gezieffe. 6) K. pozdrawie. 7) K. byti a ya muzie neznam. 8) Š. ſwe. 9) S. geft. 10) K. Š przibuzna. 11) K. Alzbieta to gie. 12) Š. kralowſke. 13) K. Joada. 14) K. Jozaber. 15) K. poczal. 16) sch. v Š. 17) K. duffy a tielem wffak tak. 18) K. neb; násl. sl. v K. sch. 19) K. geft. 20) K. trzidcziti. 21) Š. tehoz; v K. ta dvě sl sch. [Kap. III.] O narozeny ſwateho Jana bapti“.1 [Luk. 2.] A wſtawſſy maria gyde2) do myeſta Juda. Juda geft gmye kralow- ftwie,3) ale ne pokolenye. neb Jerufalem biefſe w pokoleny1) benyamyn, a ſnad ſkrzie Jeruſalem ſila geſt do myeſteczka, w nyemzto zacharias w tu dobu bydlyl, cztyrzy myle ot gerufalema, a tu fie Jan narodyl. a czte ſie w knyhach ſprawedlywich, ze blahoſlawena dyewicze zdwyhla geho5) 5 nayprwe s zemye. A kdyz pozdrawy Elzbietu,6) radowa ſie mladye w ge- giem brzyſſe. A kdyz matku pana boha ſweho a blahoſlawenu prorokowaſſe gy elzbieta,6) Slozy panna maria pieſnyczku panu bohu rzkucz: Swelyczy neb7) welebuy8) duſſe ma hoſpodyna, a radowal ſie9) duch moy w10) ſpa- fytely mem etc.11) I oſta tu maria trzy myefiecze, prziſluhugyczy przietel- 10 nycy ſwey,12) az y porody. A pak ſye wraty do ſweho domu. Pak oſmeho dne, kdyz dyetye obrziezowachu a nazwachu ho zacharzem13) gmenem otczowym, tehdy matka wecze: Jan geft gmeno geho; a tez napfa11) otecz gmeno geho,15) wzem pero a díku. [279a 2] pugillaris goſt dſka, gijzto mozie w hrſty zatworzity.16) I otewrziechu ſye vſta zacharzowy a prorokuge 15 pieſen ſlozy bohu rzka:17) Blahoſlaweny17a) pan boh Ifrahel,18) neb geſt * nawfſcziewyl a vczynyl wykupenye ſwe ofady etc. v dwu pieſny neſpiewagy w czierkwy tyem rzadem, iakoz ſu ſlo- zeny, neb tu pieſen prwe zipiewame,20) geſſto potom geft ſlozena. neb21) ſie czte w pieſny zacharzowie: a powzdwihl roh22) ſpaſenye;21) to fie geft 20 ftalo na wzkrzieffenye, a proto ze mlvwy23) k dyetyety, genz geft byl zorzie fluncze, proto gy zpiewagy in laudibus, toczyff21) w gytrzney25) chwale. A ze ſie czte v26) pieſny diewiczie: opatrzyl pokoru diewky ſwe, toczyfſ czierkwe, te ma'ie; A to ſie geſt zagyſte ſtalo w fſeftem wieku. A tu take27a) mlywy o wtielowany,28) kdyz dye: prziyal Ifrahel29) dyetye ; 25 a proto zpiewagy na meſſporzie30) na ffieftey31) hodynye32) denney. ** Trzietye geſt pieſen Symeona, gefsto gy zpiewagy na ſedmey33) fluzbye na Completye,34) neb tu fie35) proſy, [279b 1] aby ho nechal w po-
614 Evwangelia. marie, plny czlowiek tyelem,16) tyelem a duffy, Tak wffak,17) ze zrziezenye vdow czlowieczich w zywotie nemohlo bity poznano, wſſak wierzyme, ze geft pocziat ofme kalendy, [279a 1] to18) flowe wolanye aprilis, to ge19) dubna. a tak po trziech a po cztyrzadcziety20) letech teheoz21) dne vmrziel geft kryftus. 15 1) K. krifta. 2) K. byl. 3) K. oddaney; Š. oddanee. 4) Š. Jozeffowi. 5) ta tři sl. sch. v K. 5a) K. Š. gezieffe. 6) K. pozdrawie. 7) K. byti a ya muzie neznam. 8) Š. ſwe. 9) S. geft. 10) K. Š przibuzna. 11) K. Alzbieta to gie. 12) Š. kralowſke. 13) K. Joada. 14) K. Jozaber. 15) K. poczal. 16) sch. v Š. 17) K. duffy a tielem wffak tak. 18) K. neb; násl. sl. v K. sch. 19) K. geft. 20) K. trzidcziti. 21) Š. tehoz; v K. ta dvě sl sch. [Kap. III.] O narozeny ſwateho Jana bapti“.1 [Luk. 2.] A wſtawſſy maria gyde2) do myeſta Juda. Juda geft gmye kralow- ftwie,3) ale ne pokolenye. neb Jerufalem biefſe w pokoleny1) benyamyn, a ſnad ſkrzie Jeruſalem ſila geſt do myeſteczka, w nyemzto zacharias w tu dobu bydlyl, cztyrzy myle ot gerufalema, a tu fie Jan narodyl. a czte ſie w knyhach ſprawedlywich, ze blahoſlawena dyewicze zdwyhla geho5) 5 nayprwe s zemye. A kdyz pozdrawy Elzbietu,6) radowa ſie mladye w ge- giem brzyſſe. A kdyz matku pana boha ſweho a blahoſlawenu prorokowaſſe gy elzbieta,6) Slozy panna maria pieſnyczku panu bohu rzkucz: Swelyczy neb7) welebuy8) duſſe ma hoſpodyna, a radowal ſie9) duch moy w10) ſpa- fytely mem etc.11) I oſta tu maria trzy myefiecze, prziſluhugyczy przietel- 10 nycy ſwey,12) az y porody. A pak ſye wraty do ſweho domu. Pak oſmeho dne, kdyz dyetye obrziezowachu a nazwachu ho zacharzem13) gmenem otczowym, tehdy matka wecze: Jan geft gmeno geho; a tez napfa11) otecz gmeno geho,15) wzem pero a díku. [279a 2] pugillaris goſt dſka, gijzto mozie w hrſty zatworzity.16) I otewrziechu ſye vſta zacharzowy a prorokuge 15 pieſen ſlozy bohu rzka:17) Blahoſlaweny17a) pan boh Ifrahel,18) neb geſt * nawfſcziewyl a vczynyl wykupenye ſwe ofady etc. v dwu pieſny neſpiewagy w czierkwy tyem rzadem, iakoz ſu ſlo- zeny, neb tu pieſen prwe zipiewame,20) geſſto potom geft ſlozena. neb21) ſie czte w pieſny zacharzowie: a powzdwihl roh22) ſpaſenye;21) to fie geft 20 ftalo na wzkrzieffenye, a proto ze mlvwy23) k dyetyety, genz geft byl zorzie fluncze, proto gy zpiewagy in laudibus, toczyff21) w gytrzney25) chwale. A ze ſie czte v26) pieſny diewiczie: opatrzyl pokoru diewky ſwe, toczyfſ czierkwe, te ma'ie; A to ſie geſt zagyſte ſtalo w fſeftem wieku. A tu take27a) mlywy o wtielowany,28) kdyz dye: prziyal Ifrahel29) dyetye ; 25 a proto zpiewagy na meſſporzie30) na ffieftey31) hodynye32) denney. ** Trzietye geſt pieſen Symeona, gefsto gy zpiewagy na ſedmey33) fluzbye na Completye,34) neb tu fie35) proſy, [279b 1] aby ho nechal w po-
Strana 615
Evwangelia. 615 kogy, a to bywa w ſedmem wieku otpoczywagiczich. Proto in laudybus 70 a w kompletorzij ſlawa36) weſele nema37) bity zpiewana, neb laudes a komple- torz ſlawyme na pamyet wzkrzieſſenye, neb sie tu gyz nycz wiecze nezada. I wraty ſye maria do nazaretha, a drziewe nezly ſie sgideſſta, na- lezena geft ot chotie Jozepha ot ducha ſwateho magicz w zywotye. *** A on nechtie na ny pronefty, chtyeffe gy taynu ot sebe puſtity ;38) ale pak we fnye napomanut39) by40) ot andyela,41) aby gy przyyal za manzelku, a take aby nemnyel, by fie w czyzolozſtwy poczialo dietye, powiedye mu,42) ze ge z ducha43) ſwateho, a take mu przikaza.41) aby ho nazwal Jeſum,45) neb vzdrawy lyd ſwoy ot gich hrziechow. A ſkrzie to Joſeph pozna, ze ma16) boh17) narodyty, genz fam hrziechy otpuſtye.48) **** A wzem ſwu 80 [729b 2] chot za zenu, ***** I oſta dyewycze dyewiczy. A proto dyewycze myela muzze, aby nebyla pohanyena, kdyz bi brzichata bila, a take aby nebyla bez muzíkeho vtyeffenye a poſluzenye, a take aby19) dyablu bozie porozenye tayno bylo. 75 * A proto ze tye dwie pyeſny zwieſtowne gfu, proto ſtogiecze zpie- 85 wame gie. ** A dietie Jeſus50) rofstyeffe, a pofilowan biefſe duchem, a bidleſſe w puſtych myeftech az do dne vkazanye ſweho k51) Ifrahel. *** To geſt drziewe, nezly przyfſel czas tyeleſneho ſdawanye52) podle mnyenye Jozepha. 90 **** Znamenay, ze geſt narozen z ducha ſwateho, iako by myel dwa otczie, wſſak wtyelowanye53) kriſtowo wſſeczka trogycze czynyla geſt, acz kolywiek menuge fie tuto31) ſam duch ſwaty. ***** Podle55) zakona newiefty nazywachu manzelky. A geffto sie die: nepoznal gie, toczyff iako adam tyeleſnym poznanym zenu ſwu, az y56) 95 porody ſyna, tu az toczyff na wieky gie nepozna, iako w zalmye: donec et'nalit' 57), tocziff wiecznie. 1) Š. Krztitele; v K. sch. 2) Š. y gide. 3) Š. kralowſke; ſtwie nadeps. 4) za tím přetrž. Jerufalem. 5) K. toho. 6) K. Alzbieta. 7) ta dvě sl. sch. v K. 8) Š. welebij; K. welebi. 3) K. ſie geft. 10) K. w bozie. 11) K. a tak az do koncze. 12) Š. fwe. 13) K. naziwachu gie zacharyaffem. 14) Š. napfal. 15) K. gmeno geho otecz. 16) Š. zawrzieti; K. ſchowati. 17) za tím přetrž. Bñdictus dns deus Ifrhl. 17a) Š. Požehnany. 18) Š. yzrahelſky. 19) Kifrahel lidu ſweho. 20) K. prwe zpiewame; násl. sl. sch. 21) sch. v K. 22) K. rohu; násl. sl. sch. 23) K. mluwil. 24) ta tři sl. sch. v K. 25) K. Š. gitrzni. 26) K. Š. w. 27) K. tak. 28) K. wtieleni. 29) Š. Izrahele. 30) K. Š. neffporzie. 31) Š. ffefte denne. 32) K. ſluzbie. 23) Š. w ſedme. 34) K. Cumpletie. 35) K. fie tu. 36) K. in laudibus totiz w chwa- lach a w Completu flowa. 37) K. magi (ne vyškrab.). 38) K. taynu ppuſtiti. 39) K. napo- menut. 40) Š. byl. 41) Š. angela. 42) K. gemu. 43) K. Š. geft z duchu. 44) Š. przikazal. 45) K. naziwal geziffem. 46) K. fie ma. 47) Š. buoh fie. 48) Š. otpufítie. 49) K. take proto byla przi muzi aby. 50) Š. Ge ifs. 51) sch. v K. 51a) Š. Izraheli. 52) K. wda- wanie ſnad. 53) K. wtielenie. 54) K. acz kolwiek tuto menuge ze. 55) K. znamenay podle. 56) sch. v K. 57) K. id eft in eternů.
Evwangelia. 615 kogy, a to bywa w ſedmem wieku otpoczywagiczich. Proto in laudybus 70 a w kompletorzij ſlawa36) weſele nema37) bity zpiewana, neb laudes a komple- torz ſlawyme na pamyet wzkrzieſſenye, neb sie tu gyz nycz wiecze nezada. I wraty ſye maria do nazaretha, a drziewe nezly ſie sgideſſta, na- lezena geft ot chotie Jozepha ot ducha ſwateho magicz w zywotye. *** A on nechtie na ny pronefty, chtyeffe gy taynu ot sebe puſtity ;38) ale pak we fnye napomanut39) by40) ot andyela,41) aby gy przyyal za manzelku, a take aby nemnyel, by fie w czyzolozſtwy poczialo dietye, powiedye mu,42) ze ge z ducha43) ſwateho, a take mu przikaza.41) aby ho nazwal Jeſum,45) neb vzdrawy lyd ſwoy ot gich hrziechow. A ſkrzie to Joſeph pozna, ze ma16) boh17) narodyty, genz fam hrziechy otpuſtye.48) **** A wzem ſwu 80 [729b 2] chot za zenu, ***** I oſta dyewycze dyewiczy. A proto dyewycze myela muzze, aby nebyla pohanyena, kdyz bi brzichata bila, a take aby nebyla bez muzíkeho vtyeffenye a poſluzenye, a take aby19) dyablu bozie porozenye tayno bylo. 75 * A proto ze tye dwie pyeſny zwieſtowne gfu, proto ſtogiecze zpie- 85 wame gie. ** A dietie Jeſus50) rofstyeffe, a pofilowan biefſe duchem, a bidleſſe w puſtych myeftech az do dne vkazanye ſweho k51) Ifrahel. *** To geſt drziewe, nezly przyfſel czas tyeleſneho ſdawanye52) podle mnyenye Jozepha. 90 **** Znamenay, ze geſt narozen z ducha ſwateho, iako by myel dwa otczie, wſſak wtyelowanye53) kriſtowo wſſeczka trogycze czynyla geſt, acz kolywiek menuge fie tuto31) ſam duch ſwaty. ***** Podle55) zakona newiefty nazywachu manzelky. A geffto sie die: nepoznal gie, toczyff iako adam tyeleſnym poznanym zenu ſwu, az y56) 95 porody ſyna, tu az toczyff na wieky gie nepozna, iako w zalmye: donec et'nalit' 57), tocziff wiecznie. 1) Š. Krztitele; v K. sch. 2) Š. y gide. 3) Š. kralowſke; ſtwie nadeps. 4) za tím přetrž. Jerufalem. 5) K. toho. 6) K. Alzbieta. 7) ta dvě sl. sch. v K. 8) Š. welebij; K. welebi. 3) K. ſie geft. 10) K. w bozie. 11) K. a tak az do koncze. 12) Š. fwe. 13) K. naziwachu gie zacharyaffem. 14) Š. napfal. 15) K. gmeno geho otecz. 16) Š. zawrzieti; K. ſchowati. 17) za tím přetrž. Bñdictus dns deus Ifrhl. 17a) Š. Požehnany. 18) Š. yzrahelſky. 19) Kifrahel lidu ſweho. 20) K. prwe zpiewame; násl. sl. sch. 21) sch. v K. 22) K. rohu; násl. sl. sch. 23) K. mluwil. 24) ta tři sl. sch. v K. 25) K. Š. gitrzni. 26) K. Š. w. 27) K. tak. 28) K. wtieleni. 29) Š. Izrahele. 30) K. Š. neffporzie. 31) Š. ffefte denne. 32) K. ſluzbie. 23) Š. w ſedme. 34) K. Cumpletie. 35) K. fie tu. 36) K. in laudibus totiz w chwa- lach a w Completu flowa. 37) K. magi (ne vyškrab.). 38) K. taynu ppuſtiti. 39) K. napo- menut. 40) Š. byl. 41) Š. angela. 42) K. gemu. 43) K. Š. geft z duchu. 44) Š. przikazal. 45) K. naziwal geziffem. 46) K. fie ma. 47) Š. buoh fie. 48) Š. otpufítie. 49) K. take proto byla przi muzi aby. 50) Š. Ge ifs. 51) sch. v K. 51a) Š. Izraheli. 52) K. wda- wanie ſnad. 53) K. wtielenie. 54) K. acz kolwiek tuto menuge ze. 55) K. znamenay podle. 56) sch. v K. 57) K. id eft in eternů.
Strana 616
616 Evwangelia. [Kap. IV.] O popſany ſwyeta.1) [Mat. 17./ Aw tiech dnech wigíde przikazanyee2) ot cziefarzie3) auguſta, aby wefſken ſwiet byl popſan. chtie cziefarz3) wiediety czyfflo4) kragyn na zemy, gefſto ſu byly pod rzymſku moczij, a take czyſlo myeft w kazdey5) kragynye, a6) czyflo hlaw w kazdem myeſtie, I byl przikazal, aby z przied- myeftie, z myeftecz,7) z ulycz, ze wiij lyde k ſwemu myeſtu ſie zbiehly, ot kterehoz gſu vrozenye.8) * A kdyz penyez ſtrziebrny, gefîto za defiet9) penyez obiczieynych ftal, aby dal kazdy wladarzy te10) kragyny a prziznal fie, ze geft poddan rzymſkemu panſtwy; neb ten penyez obraz a gmeno cziefarzowoll) na ſobie gmyegieffe. [280a 1] Cenficaput geft gedno flowo, iako bi rziekl: cztene hlawi ferebatur i tenebeba“, a to przyznaníe ſlowieſſe 10 popſanyee.12) To popſanye prwe ftalo fie geſt ot wladarzye fyrie Cyrino. 13) Prwe ſlowe14) pro círína, neb Judea proſtrzied zemye15) iako pupek v brzyfſe geft a k wladany Cyrynowu16) przyfluffiefſe. I bylo tak zpoſobeno, aby w nyem bylo pocziato, a potô w okolnych narodiech gyny wladarzowe aby tez czynyly. aneb ſnad prwa hlaw17) w myeſtie bywafſe ot wladarzie 15 a druhe w kragynye po myeſtech ot poſla cziefarzowa18) A trzietye wſſech kragyn na ſwietye przied cziefarzem.18a) Tu tepruw prwe19) Judea byla vrocznycze20) rzymanom. ** To popſanye bywalo21) na wſſake leto, tak ſie wydy, neb we czteny ſie dye: myſtr waſſ tohoto leta neplatyl dany. I gyde Jozeph z nazaretha do bethleem,22) proto ze geſt byl z domu da- 20 wydowa, aby ſie przyznal s mařigy, s23) zenu ſwu brzichatu. A23) przizna- waly fu ſie zeny rzieczy takto, aby ſie przyznal s24) marigy, pakly ſamy muzie, tehdy geſt takk25) rziekl: gyde Jofezeph s marygy etc.25a) * Znamenay, ze netolyko popyfowachu platu lydíkého,26) ale y gmyenye, a proto flul fudczie dyediczſtwie. ** Swrchu fie die vrocznycze. vrok geſt podle welykofty ſtatka ka- zdeho, ten ſberucz noſiechu, ale tuto any bohaty wiiecz any chudy menye dawafſe, a to rytyerzom rozdawachu. 5 25 [Luk. 2.) 1) K. wſſeho ſwieta Auguftem tiefarzem. 2) K. wyrczenie. 3) K. tiefarzie. 4) K. tiefarz zwiedieti cziflo. 5) Š. kazde. 6) sch. v K. 7) K. z mieíteczek. 8) K. vro- zeni. 3) K. ffedefat. 10) K. tey. 11) K. tiefarzowo. 12) pozn. sch. v K. 13) Š. Cyrina. 14) K. flowo. 15) sch. v K. 16) K. k wladarzftwie Cyronowu. 17) K. Š. hlawa. 18) K. tiefarzowa. 19) sch. v K. Š. 20) K. vrocznicze byla. 21) Š. bywaſſe. 22) K. Bethleema; K. betheema (!). 23) sch. v K. 24) K. z. 25) v Š. geft. 25a) v Š. sch. etc. 26) K. lidſkeho platu. [Kap. V.I O1) narozeny pana ihu Xpa.2) [280a 2]. [Luk. 2./ I Sta ſie, kdyz tam biefſta,3) porody dyewicze ſyna ſweho prwo- rozeneho, ne proto, by ktery4) po nyem, ale ze przied nym zadny nebyl.* A obynuwfſe5) ho w ruſſyczky neb w plenky, y polozichus) ho w gieſle ;
616 Evwangelia. [Kap. IV.] O popſany ſwyeta.1) [Mat. 17./ Aw tiech dnech wigíde przikazanyee2) ot cziefarzie3) auguſta, aby wefſken ſwiet byl popſan. chtie cziefarz3) wiediety czyfflo4) kragyn na zemy, gefſto ſu byly pod rzymſku moczij, a take czyſlo myeft w kazdey5) kragynye, a6) czyflo hlaw w kazdem myeſtie, I byl przikazal, aby z przied- myeftie, z myeftecz,7) z ulycz, ze wiij lyde k ſwemu myeſtu ſie zbiehly, ot kterehoz gſu vrozenye.8) * A kdyz penyez ſtrziebrny, gefîto za defiet9) penyez obiczieynych ftal, aby dal kazdy wladarzy te10) kragyny a prziznal fie, ze geft poddan rzymſkemu panſtwy; neb ten penyez obraz a gmeno cziefarzowoll) na ſobie gmyegieffe. [280a 1] Cenficaput geft gedno flowo, iako bi rziekl: cztene hlawi ferebatur i tenebeba“, a to przyznaníe ſlowieſſe 10 popſanyee.12) To popſanye prwe ftalo fie geſt ot wladarzye fyrie Cyrino. 13) Prwe ſlowe14) pro círína, neb Judea proſtrzied zemye15) iako pupek v brzyfſe geft a k wladany Cyrynowu16) przyfluffiefſe. I bylo tak zpoſobeno, aby w nyem bylo pocziato, a potô w okolnych narodiech gyny wladarzowe aby tez czynyly. aneb ſnad prwa hlaw17) w myeſtie bywafſe ot wladarzie 15 a druhe w kragynye po myeſtech ot poſla cziefarzowa18) A trzietye wſſech kragyn na ſwietye przied cziefarzem.18a) Tu tepruw prwe19) Judea byla vrocznycze20) rzymanom. ** To popſanye bywalo21) na wſſake leto, tak ſie wydy, neb we czteny ſie dye: myſtr waſſ tohoto leta neplatyl dany. I gyde Jozeph z nazaretha do bethleem,22) proto ze geſt byl z domu da- 20 wydowa, aby ſie przyznal s mařigy, s23) zenu ſwu brzichatu. A23) przizna- waly fu ſie zeny rzieczy takto, aby ſie przyznal s24) marigy, pakly ſamy muzie, tehdy geſt takk25) rziekl: gyde Jofezeph s marygy etc.25a) * Znamenay, ze netolyko popyfowachu platu lydíkého,26) ale y gmyenye, a proto flul fudczie dyediczſtwie. ** Swrchu fie die vrocznycze. vrok geſt podle welykofty ſtatka ka- zdeho, ten ſberucz noſiechu, ale tuto any bohaty wiiecz any chudy menye dawafſe, a to rytyerzom rozdawachu. 5 25 [Luk. 2.) 1) K. wſſeho ſwieta Auguftem tiefarzem. 2) K. wyrczenie. 3) K. tiefarzie. 4) K. tiefarz zwiedieti cziflo. 5) Š. kazde. 6) sch. v K. 7) K. z mieíteczek. 8) K. vro- zeni. 3) K. ffedefat. 10) K. tey. 11) K. tiefarzowo. 12) pozn. sch. v K. 13) Š. Cyrina. 14) K. flowo. 15) sch. v K. 16) K. k wladarzftwie Cyronowu. 17) K. Š. hlawa. 18) K. tiefarzowa. 19) sch. v K. Š. 20) K. vrocznicze byla. 21) Š. bywaſſe. 22) K. Bethleema; K. betheema (!). 23) sch. v K. 24) K. z. 25) v Š. geft. 25a) v Š. sch. etc. 26) K. lidſkeho platu. [Kap. V.I O1) narozeny pana ihu Xpa.2) [280a 2]. [Luk. 2./ I Sta ſie, kdyz tam biefſta,3) porody dyewicze ſyna ſweho prwo- rozeneho, ne proto, by ktery4) po nyem, ale ze przied nym zadny nebyl.* A obynuwfſe5) ho w ruſſyczky neb w plenky, y polozichus) ho w gieſle ;
Strana 617
Evwangelia. 617 neb gy nebylo myeſta gyneho w obecznyczy,7) neb neſnadno bieſſe chudym 5 pro nabieh mnohich,7a) gefíto ſu take pro tez przyfíly, prazdne domy nalezty. A proto w obecznem pokogy, gefíto bil mezy dwiema domoma a myel ſtrziechu nad ſebu, a to ſlulos) obecznyce. I wgidefſta w tu obecz- nyczy. Pod to take myeſſcziene k') pomlvweny, aneb aby ſie ſebraly a10) fezrziely w prazdne dny, neb10a) pro neczaſne powie [280b 1] trzie 10 tam ſie ſchodiechu. Geſkynye biefſe w ſkale przied betheleemem v dwerzy, lakoz prawy Jeronym, tu pohane plakaly adonydem. ſnad tu Joſeph geſle byl vczynyl wolu a oſlowy,11) geſſto ge byllla) s ſebu przywedl; a w tiech [1s. 1.] geſlech polozen by12) Jefus.13) a k tomu nyekterzy pprzywodye ono Ifayel4) flowo:15) Poznal wol gmyetele16) ſweho a oſel geſlíj17) pana ſweho. A ono abakukowo flowo:18) proftrzied dwiema zwierzatma poznan budeff. take na mazany,19) toczyf na malowany20) koftelnyem,21) gefíto ſu yako knyhy laykow nevczienych, to pomenugie fie. Prawie, ze to ſyeno, na nyemzto do rzyma, a geſt w koſtele ſwate marzie kriſtus lezal, helena przyneſla geft22) welyke. a w czierkwy nedaleko ot giefly otpoczywa Jeronym, a22) paula 20 a cuftachiû23) w bethlemye.21) ** * Neb kaczierzy gyftiechu, by po porozeny kriftowu rodyla gyne diety s Jozephem, genzto we czteny bratrzie bozij flowu; a proto prwo- rozenftwie rzkucz, ze by nemohl rzieczien byty prworozenecz, gedno acz bi myel bratrzy. ale nerozumyely ſu prawye. neb ten flowe prworozenecz,25) 25 kteryz brzicho matky ſwe26) nayprw27) otewrzie, lecz budte bratrzie potom, lecz nebudte, neb kazdy gednorozeny geft prworozeny, ale to fie neobraczuge. A proto kryftus matky ſwe28) prworozenecz, neb przied nym yzadneho nepocziala, a godnorozenecz geft, neb po nyem yzadneho29) neporodyla. ** Na bozie narozenve w rzymye chram myrti ſie oborzy,30) ſtud- nycze olegie fie wywrzie. cziefarz31) biefſe przikazal, aby geho yzadny 32) panem nenazywal. 15 30 1) K. Tuto o. 2) K. Š. gezukryfta; Š. (přid.) znamenay. 3) K. przigidefsta. 4) K. niektery. 5) K. obinuwffi; Š. obwinuwffe. 6) K. polozi. 7) za tím přetrž. y. 7a) K. mnohym. 8) K. ta flula. 9) K. miefftiane ku. 10) ta dvě sl. sch. v K. 10a) K. aneb. 11) K. oflu; Š. woflowi. 113) K. byl gie. 12) K. byl; Š. byl polozen. 13) K. Gezifs. 14) K. Š. 1fayaffowo. 15) K. rzeczenie. 16) K. wladarzie; Š. gmiegitele. 17) K. gefle. 18) sch. v K. 19) K. mazowanie. 20) K. na malowanim. 21) e nadeps.; v K. to sl. vyškrab. 22) v Š. sch. 23) K. Euftachij. 24) K. (dod.) odpocziwagi. 25) K. prwo- rozeny. 26) K. ſwe matky. 27) K. nayprwe. 28) K. ſwe gt. 29) K. przed nym ani po niem gine". 30) K. chram pokogie fie rufſy. 31) K. a Tiefarz. 32) Š. zadny. O czaſſu narozenye Jeju kryſta. I1) Narody ſie ſpaſfytel leta kralowanye auguſta cziefarzie2) druheho a cztyrzidczateho.3) neb dwanaft let, geffto byly vífly ot ſmrty Julij az do bogie Accium, kralowſtwy auguftowu [280b 2] prziczytame. Ale leta
Evwangelia. 617 neb gy nebylo myeſta gyneho w obecznyczy,7) neb neſnadno bieſſe chudym 5 pro nabieh mnohich,7a) gefíto ſu take pro tez przyfíly, prazdne domy nalezty. A proto w obecznem pokogy, gefíto bil mezy dwiema domoma a myel ſtrziechu nad ſebu, a to ſlulos) obecznyce. I wgidefſta w tu obecz- nyczy. Pod to take myeſſcziene k') pomlvweny, aneb aby ſie ſebraly a10) fezrziely w prazdne dny, neb10a) pro neczaſne powie [280b 1] trzie 10 tam ſie ſchodiechu. Geſkynye biefſe w ſkale przied betheleemem v dwerzy, lakoz prawy Jeronym, tu pohane plakaly adonydem. ſnad tu Joſeph geſle byl vczynyl wolu a oſlowy,11) geſſto ge byllla) s ſebu przywedl; a w tiech [1s. 1.] geſlech polozen by12) Jefus.13) a k tomu nyekterzy pprzywodye ono Ifayel4) flowo:15) Poznal wol gmyetele16) ſweho a oſel geſlíj17) pana ſweho. A ono abakukowo flowo:18) proftrzied dwiema zwierzatma poznan budeff. take na mazany,19) toczyf na malowany20) koftelnyem,21) gefíto ſu yako knyhy laykow nevczienych, to pomenugie fie. Prawie, ze to ſyeno, na nyemzto do rzyma, a geſt w koſtele ſwate marzie kriſtus lezal, helena przyneſla geft22) welyke. a w czierkwy nedaleko ot giefly otpoczywa Jeronym, a22) paula 20 a cuftachiû23) w bethlemye.21) ** * Neb kaczierzy gyftiechu, by po porozeny kriftowu rodyla gyne diety s Jozephem, genzto we czteny bratrzie bozij flowu; a proto prwo- rozenftwie rzkucz, ze by nemohl rzieczien byty prworozenecz, gedno acz bi myel bratrzy. ale nerozumyely ſu prawye. neb ten flowe prworozenecz,25) 25 kteryz brzicho matky ſwe26) nayprw27) otewrzie, lecz budte bratrzie potom, lecz nebudte, neb kazdy gednorozeny geft prworozeny, ale to fie neobraczuge. A proto kryftus matky ſwe28) prworozenecz, neb przied nym yzadneho nepocziala, a godnorozenecz geft, neb po nyem yzadneho29) neporodyla. ** Na bozie narozenve w rzymye chram myrti ſie oborzy,30) ſtud- nycze olegie fie wywrzie. cziefarz31) biefſe przikazal, aby geho yzadny 32) panem nenazywal. 15 30 1) K. Tuto o. 2) K. Š. gezukryfta; Š. (přid.) znamenay. 3) K. przigidefsta. 4) K. niektery. 5) K. obinuwffi; Š. obwinuwffe. 6) K. polozi. 7) za tím přetrž. y. 7a) K. mnohym. 8) K. ta flula. 9) K. miefftiane ku. 10) ta dvě sl. sch. v K. 10a) K. aneb. 11) K. oflu; Š. woflowi. 113) K. byl gie. 12) K. byl; Š. byl polozen. 13) K. Gezifs. 14) K. Š. 1fayaffowo. 15) K. rzeczenie. 16) K. wladarzie; Š. gmiegitele. 17) K. gefle. 18) sch. v K. 19) K. mazowanie. 20) K. na malowanim. 21) e nadeps.; v K. to sl. vyškrab. 22) v Š. sch. 23) K. Euftachij. 24) K. (dod.) odpocziwagi. 25) K. prwo- rozeny. 26) K. ſwe matky. 27) K. nayprwe. 28) K. ſwe gt. 29) K. przed nym ani po niem gine". 30) K. chram pokogie fie rufſy. 31) K. a Tiefarz. 32) Š. zadny. O czaſſu narozenye Jeju kryſta. I1) Narody ſie ſpaſfytel leta kralowanye auguſta cziefarzie2) druheho a cztyrzidczateho.3) neb dwanaft let, geffto byly vífly ot ſmrty Julij az do bogie Accium, kralowſtwy auguftowu [280b 2] prziczytame. Ale leta
Strana 618
618 Evwangelia. kralowſtwie herodefa trzidczateho, kdyz ſie bil weſſken ſwiet vkogyl,4) narody ſye pan boh, olympiady, toho czyfíla paternyeho, Sto a dewadde- fateho, trzietieho leta, A leta ot rzyma vſtawenye ſedm Set a padefat a dwie. A narody fie w noczy dne nedyelnyeho, neb prziebiehnefſ-ly díku poczietny5) zaſye, nalezneſí toho leta ſbieh piet a regularem ledna trzy. kdyz to w hromadu ſlozyſſo) a vgmeſſ ſedm, gedyne") gedno oſtane. A proto prwy den ledna byla nedyele. a tak kalendy, to flowu wolanky ledna, 10 w nedyely nalezneſſ, ze ſie ſbiehne.8) neb toho dne, gehoz9) rziekl: bud [Gen. 1.) ſwietloft, a ynhed by vczynyena ſwietloſt. I nawfſtyewy nas, narodyw [Luk. 1.) ſie z wyſoſty. A poczial ſie tehdy podle nyekterich ſſefty wiek ot narozenye kriſtowa podle apofſtola, genz dye: kdyz przigde plnoſt czaſſa10) etc. A podle nyekterich ot toho dne, iako ge pokrzíſczien, pro mocz druheho 15 narozenye daneho wodam, podle gynych ot vmuczienye, neb tehdy biechu wrata otewrziena. a poczie fie nyekterak ſedmy wiek otpoczywagiczich, a bylo vſílo11) ot adama12) let tyfyfyczi3) a Sto a ffeftmeziczietma14) let.150 a16) podle ſedmdefati a17) podle zydow neda [281a 1] leko menye k tomu, ze kalendy dubna18) byly v patek po fmrty Jefu19) kriſta. toho leta druhy 20 den narozenye geho bylo w nedyely, a tehoz leta poczietye a narozenye 5 geho. 1) sch. v K. 2) K. tiefaře. 3) K. trzidczate°. 4) K. vpokogil. 5) K. poczieſtni (!). 6) K. flozil (!). 7) sch. K. 8) K. zbiehne. 3) K. kterehoz ge. 10) K. Š. czafu. 11) ta tři sl. sch. v K. 12) K. Abrahama. 13) Š. tificz. 14) Š. ffeftmezcietma. 15) K. dwa tificze a dwanaft. 16) sch. v K. 17) K. wykladatelow a. 18) K. žie dubna kalendy. 19) K. pana Gezu. [Kap. VI./ O1) vkazany Andyelow paſtujſkam. [Mich. 4.] A Paſtyrzy biechu w tey2) kragynye w druhey3) myly ot bethlema, ſtrzichucz bdyenye noczy nad ſwym ſtadem. Obicziey byl ſtarſſym w obu ſtranu flunczie ſtrzieczy bdyenye noczy pro poczieft 3a) flunczie, gefſto ſnad v zydow z obicziege tu bydligiczich4) naſtal. I ſta andyel bozi podle nich, zwieftuge gym, ze ſye narodyl ſpaffytel w bethleemye, a powiedie 5 gym zramenye, ze to dyetye polozeno geſt w geſlech. I vczyny sie s an- dyelem mnozftwie andyelow radugiczich fie a rzkucz: Cohwala v wyſoſty bohu, a na zemy myr5) lydem dobre6) wole a dobreho chtyenye; * neb ſkrze krifta oſlawen geft otecz, a myr vczynyen geft mezy bohem a mezy pohanem.7) Pro to mnozſtwie andyelow neb pro ſtado paftuchow8) chtie 10 nyekterzy, by9) myeſto proroczíky bylo rzieczieno wiezie ſtada, tuto: a ty wiezie ſtada mlhowa,10) a wſſak gyz tuto prwe myeſto bylo to gmyell) przyyalo, nebo odtud, ze Jakub tu paſl ſtado, kdyz rachel myſleſſe pora- dyty.12) [281a 2] A ſfedíſe paſtyrzy do bethlema, nalezechu to flowo, czoz ge13) k ny rzieczieno. A ktoz flyffiefſe to, czoz paftuchyl3a) mlvwiechu, na 15 to ſie wſſyczkny dywiechu. A maria pamatowaffe14) ty wſſeczky rzieczy, [Luk. 2.]
618 Evwangelia. kralowſtwie herodefa trzidczateho, kdyz ſie bil weſſken ſwiet vkogyl,4) narody ſye pan boh, olympiady, toho czyfíla paternyeho, Sto a dewadde- fateho, trzietieho leta, A leta ot rzyma vſtawenye ſedm Set a padefat a dwie. A narody fie w noczy dne nedyelnyeho, neb prziebiehnefſ-ly díku poczietny5) zaſye, nalezneſí toho leta ſbieh piet a regularem ledna trzy. kdyz to w hromadu ſlozyſſo) a vgmeſſ ſedm, gedyne") gedno oſtane. A proto prwy den ledna byla nedyele. a tak kalendy, to flowu wolanky ledna, 10 w nedyely nalezneſſ, ze ſie ſbiehne.8) neb toho dne, gehoz9) rziekl: bud [Gen. 1.) ſwietloft, a ynhed by vczynyena ſwietloſt. I nawfſtyewy nas, narodyw [Luk. 1.) ſie z wyſoſty. A poczial ſie tehdy podle nyekterich ſſefty wiek ot narozenye kriſtowa podle apofſtola, genz dye: kdyz przigde plnoſt czaſſa10) etc. A podle nyekterich ot toho dne, iako ge pokrzíſczien, pro mocz druheho 15 narozenye daneho wodam, podle gynych ot vmuczienye, neb tehdy biechu wrata otewrziena. a poczie fie nyekterak ſedmy wiek otpoczywagiczich, a bylo vſílo11) ot adama12) let tyfyfyczi3) a Sto a ffeftmeziczietma14) let.150 a16) podle ſedmdefati a17) podle zydow neda [281a 1] leko menye k tomu, ze kalendy dubna18) byly v patek po fmrty Jefu19) kriſta. toho leta druhy 20 den narozenye geho bylo w nedyely, a tehoz leta poczietye a narozenye 5 geho. 1) sch. v K. 2) K. tiefaře. 3) K. trzidczate°. 4) K. vpokogil. 5) K. poczieſtni (!). 6) K. flozil (!). 7) sch. K. 8) K. zbiehne. 3) K. kterehoz ge. 10) K. Š. czafu. 11) ta tři sl. sch. v K. 12) K. Abrahama. 13) Š. tificz. 14) Š. ffeftmezcietma. 15) K. dwa tificze a dwanaft. 16) sch. v K. 17) K. wykladatelow a. 18) K. žie dubna kalendy. 19) K. pana Gezu. [Kap. VI./ O1) vkazany Andyelow paſtujſkam. [Mich. 4.] A Paſtyrzy biechu w tey2) kragynye w druhey3) myly ot bethlema, ſtrzichucz bdyenye noczy nad ſwym ſtadem. Obicziey byl ſtarſſym w obu ſtranu flunczie ſtrzieczy bdyenye noczy pro poczieft 3a) flunczie, gefſto ſnad v zydow z obicziege tu bydligiczich4) naſtal. I ſta andyel bozi podle nich, zwieftuge gym, ze ſye narodyl ſpaffytel w bethleemye, a powiedie 5 gym zramenye, ze to dyetye polozeno geſt w geſlech. I vczyny sie s an- dyelem mnozftwie andyelow radugiczich fie a rzkucz: Cohwala v wyſoſty bohu, a na zemy myr5) lydem dobre6) wole a dobreho chtyenye; * neb ſkrze krifta oſlawen geft otecz, a myr vczynyen geft mezy bohem a mezy pohanem.7) Pro to mnozſtwie andyelow neb pro ſtado paftuchow8) chtie 10 nyekterzy, by9) myeſto proroczíky bylo rzieczieno wiezie ſtada, tuto: a ty wiezie ſtada mlhowa,10) a wſſak gyz tuto prwe myeſto bylo to gmyell) przyyalo, nebo odtud, ze Jakub tu paſl ſtado, kdyz rachel myſleſſe pora- dyty.12) [281a 2] A ſfedíſe paſtyrzy do bethlema, nalezechu to flowo, czoz ge13) k ny rzieczieno. A ktoz flyffiefſe to, czoz paftuchyl3a) mlvwiechu, na 15 to ſie wſſyczkny dywiechu. A maria pamatowaffe14) ty wſſeczky rzieczy, [Luk. 2.]
Strana 619
Evwangelia. 619 pokladagicz ge w ſrdczy ſwem, z nyezto ſie narodyl Jefus,15) iakoz mnye- chu, by byl ſyn Joſephow. Neb rod kriſta byl taky: prwnye czlowieka (Luk. 3.] rozenyee, neb wftal s zemye, druhe z boku muzie, trzietye z muzie a z15a) 20 zeny, cztwrte bilo takto, aby bez muzie narodyl fie s16) zeny. A proto przywlaftnyecze obmlvwenym17) za gmeno kriftus, rzieczien geft syn czlo- wieczíj. Prwe, druhe rozenye vpadlo geft, w trzietyem z padenye rodyme1s) fie, w cztwrtem z padenye bywame zbuzeny. Pak oſmy den obrziezowa- chu18a) dyetye a wyliczichu geho gmeno Jeſum,19) gefíto mu bylo vlozieno 25 ot andiela drziew, nezly by20) pocziat.21) ** * a pak gyne, czoz zpiewame, to ge tholofforus papez przylozyl.22) ** Prawie o kozczie obrziezowaney23) krifta, ze gy andyel przynefl karlowy welykemu do chramu bozieho, a on gy przynefl21) do czach, a potom karel lyfíj polozyl gy w koftele25) ſpaffytele v26) karofum. 1) Š. Tuto o. 2) Š. w te. 3) K. w druhe. 3a) K. pro poczet. 4) K. Š. bydle- giczich. 5) K. mier. 6) K. dobrey. 7) K. a czlowiekem. 8) K. paftuffek. 9) K. by to. 10) K. mhlowa. 11) K. gmeno. 12) K. poroditi(!). 13) K. czo; Š. geft. 13a) K. pa- ftuffky. 14) K. panna chowafſe. 15) Š. Gezifs. 15a) sch. v K. 16) K. czlowiek s. 17) K. obnoweniem. 18) K. radime (!). 18a) K. obrziezachu. 19) K. Jefus; Š. Gezifs. 20) K. Š. byl. 21) K. poczial (!). 22) pozn. sch. v K. 23) Š. obrzezowane; K. obrzezowanie. 24) K. przienefl. 25) ta dvě sl. vyškrab. v K. 26) K. w. O1) kralech, gelsto2) offierowaly. [Kap. VII.I PAk trzynaſteho dne kralowe ot wzchodu ſlunczie przigiedu3) do gerufalema a4) rzkucz: kde geft ten, geffto [281b 1] ſye narodyl, kral zy- dowſky? neb gſme5) wydyely geho hwiezdu na wzchod ſluncze, i przigiely ſme,6) abichme7) ſie gemu pomodlyly. A ty gſu byly namyeſtkowe balaam, a ty gfu poznaly tu hwiezdu geho proroczftwy, a pro welykoft vmyenye nazwany gſu magy. neb kterez rziekowe nazywagy philozophos,8) ty perſy nazywagy magos a zyde fcribas a latynffczy doctores.9) neb biechu przi- giely z krayow perfarum a caldeor&, tu gefſto potô Saba kragína flowe ot potoka ſaba 10) wſfak11) nyekterzy mnye, by gym nerziekaly prwel2) magy, 10 ale az gſu left herodowu wraczugicze fie gynu czieftu przielftyly. Crifoftoo die, ze ta hwiezda mnoho czaffow drziew,12a) nezly fie kriftus narodyl, gym fie vkazowala.13) A tak mnyeffe11) herodos take tehdy,15) by ſye byl boh narodyl mnoho czafiu16) prwe, proto ze ſu z daleka przigiely. ale mohlo to bity, ze we trzynafty dnech na zawodnycziech dluhe dalekofty zemíj 15 prziegiely17) gfu. A vſlyffew kral herodes ty krale, y zamuty ſie a weſſken Jerufalem ſ nym, neb ſie kral bal, by nyekto z pokolenye Ircanowa aneb ariftobola narodyl,18) geffto by myel kralowaty a gey iako czyzozemcze sfadyty. I mutyeffe sie myeíto porazenee [281b 2] nowofty dywu.19) A kdyz ſnaznye pozna kral wznyknutye hwiezdy ot kralow, aby ſkrzie to narozenye 20 toho dyetiete poznal, A take ot knyezy y ot myſtrow ptaſſe, kde by ſie 5 IMat. 2.]
Evwangelia. 619 pokladagicz ge w ſrdczy ſwem, z nyezto ſie narodyl Jefus,15) iakoz mnye- chu, by byl ſyn Joſephow. Neb rod kriſta byl taky: prwnye czlowieka (Luk. 3.] rozenyee, neb wftal s zemye, druhe z boku muzie, trzietye z muzie a z15a) 20 zeny, cztwrte bilo takto, aby bez muzie narodyl fie s16) zeny. A proto przywlaftnyecze obmlvwenym17) za gmeno kriftus, rzieczien geft syn czlo- wieczíj. Prwe, druhe rozenye vpadlo geft, w trzietyem z padenye rodyme1s) fie, w cztwrtem z padenye bywame zbuzeny. Pak oſmy den obrziezowa- chu18a) dyetye a wyliczichu geho gmeno Jeſum,19) gefíto mu bylo vlozieno 25 ot andiela drziew, nezly by20) pocziat.21) ** * a pak gyne, czoz zpiewame, to ge tholofforus papez przylozyl.22) ** Prawie o kozczie obrziezowaney23) krifta, ze gy andyel przynefl karlowy welykemu do chramu bozieho, a on gy przynefl21) do czach, a potom karel lyfíj polozyl gy w koftele25) ſpaffytele v26) karofum. 1) Š. Tuto o. 2) Š. w te. 3) K. w druhe. 3a) K. pro poczet. 4) K. Š. bydle- giczich. 5) K. mier. 6) K. dobrey. 7) K. a czlowiekem. 8) K. paftuffek. 9) K. by to. 10) K. mhlowa. 11) K. gmeno. 12) K. poroditi(!). 13) K. czo; Š. geft. 13a) K. pa- ftuffky. 14) K. panna chowafſe. 15) Š. Gezifs. 15a) sch. v K. 16) K. czlowiek s. 17) K. obnoweniem. 18) K. radime (!). 18a) K. obrziezachu. 19) K. Jefus; Š. Gezifs. 20) K. Š. byl. 21) K. poczial (!). 22) pozn. sch. v K. 23) Š. obrzezowane; K. obrzezowanie. 24) K. przienefl. 25) ta dvě sl. vyškrab. v K. 26) K. w. O1) kralech, gelsto2) offierowaly. [Kap. VII.I PAk trzynaſteho dne kralowe ot wzchodu ſlunczie przigiedu3) do gerufalema a4) rzkucz: kde geft ten, geffto [281b 1] ſye narodyl, kral zy- dowſky? neb gſme5) wydyely geho hwiezdu na wzchod ſluncze, i przigiely ſme,6) abichme7) ſie gemu pomodlyly. A ty gſu byly namyeſtkowe balaam, a ty gfu poznaly tu hwiezdu geho proroczftwy, a pro welykoft vmyenye nazwany gſu magy. neb kterez rziekowe nazywagy philozophos,8) ty perſy nazywagy magos a zyde fcribas a latynffczy doctores.9) neb biechu przi- giely z krayow perfarum a caldeor&, tu gefſto potô Saba kragína flowe ot potoka ſaba 10) wſfak11) nyekterzy mnye, by gym nerziekaly prwel2) magy, 10 ale az gſu left herodowu wraczugicze fie gynu czieftu przielftyly. Crifoftoo die, ze ta hwiezda mnoho czaffow drziew,12a) nezly fie kriftus narodyl, gym fie vkazowala.13) A tak mnyeffe11) herodos take tehdy,15) by ſye byl boh narodyl mnoho czafiu16) prwe, proto ze ſu z daleka przigiely. ale mohlo to bity, ze we trzynafty dnech na zawodnycziech dluhe dalekofty zemíj 15 prziegiely17) gfu. A vſlyffew kral herodes ty krale, y zamuty ſie a weſſken Jerufalem ſ nym, neb ſie kral bal, by nyekto z pokolenye Ircanowa aneb ariftobola narodyl,18) geffto by myel kralowaty a gey iako czyzozemcze sfadyty. I mutyeffe sie myeíto porazenee [281b 2] nowofty dywu.19) A kdyz ſnaznye pozna kral wznyknutye hwiezdy ot kralow, aby ſkrzie to narozenye 20 toho dyetiete poznal, A take ot knyezy y ot myſtrow ptaſſe, kde by ſie 5 IMat. 2.]
Strana 620
620 Evwangelia. [Mich. 5.) kriftus myel20) narodyty. Neb podle mycheam21) w bethlemye effrata, rziekly fu, by ſie tu myel narodity, bethlem bylo drziew rzieczieno effrata ot zeny Calefowy, geffto tu byla pohrziebena, a tuu mnye nyekterzy, by byla dezi vr a marie, feſtri moyſi.22) Pak potom po flowutney23) neplod- nofty, pro nyzto elymelech s ſwym domem gyde k moabitom, kdyz by 25 mu nawraczena ſwoboda nemnyczie, rzieczeno by bethlem, a to wzny dom chleba. I wecze herodes tyem kralom, aby to dietye naleznucz gemu powiediely, aby przigieda take mu ſie21) pomodlyl. neb gyz ſwu myſl biefſe zpoſobyl, aby to dyetie zatratyl. A kdyz wygiedechu25) z gerufalema, tehdy opiet ta hwiezda26) przied nymy gdieffe praw dotud,27) az nad tyem 30 domem, w nyemzto bylo dyetye, przyſſedíſy y ſta. Prawy fulgencius, by ta hwiezda byla tehdy ſtworziena znamenyta a28) ot gynych hwiezd ſwietlofty rozlucziena, gijzto ſwietloft denna28a) neprziekaziela; anyz geſt byla s gynymy hwiezdamy na oblohu s malymy, anyz w podnebíj [282a 1] s planety, nez v29) powietrzy blyznyem k zemy czieftu ſwu drziefſe a whnuty 35 neb prwe nehybagyczie30) nad Judeam dala kralom znamenye przigiety do Judeam, a ony ſwym rozmyſlem giedu do gerufalema31) iako k hlawie Judec. A kdyz wygydu,32) tehdy tepruw33) hnutym znamenytym prziedgide gie; a ta hwiezda ſwoy vrzad31) dokonawffy ynhed zmyfſe,35) obratywfſy ſie w drziewny materzíj,36) odkud ge wzata byla. Prawie nyekterzy, by 40 beda tomu chtiel, by vpadla w ſtudnyczy bethleemſku, A potom za dnow paule37) a euftachij38) nyektere dyewicze bohoboyne tu fu gy dywnye wydyely A proto ze bratrzie mnycly, by to bylo baſnywe, i nymyzto wedly zywot klafſterſky, ot ſwe obczy otbiczowachu39) na czas. A wſtupywfſe kralowe w dom ten, genz lucasi8) obecznyczi nazywa, 45 Kap. VIII.I [Luk. 2.) obietowachu11) kazdy zlato, kadydlo a myrru podle obicziege ſwého fabce IMal. 2.) offierowanye, znamenachu ho kralem, bohem, ale neſmrtedlnym. Gmena tiech trzy12) kralow tato gfu zydowſky: Apellius, Ametq. Damafeus ; a13) rzieczſky takto:41) Galgalat, Magalat, 44a) Saracym; a latynye: Balthafar, Caſſpar, Melchior. A kdyz myſle [282a 2] chu o wraczeny, by15) gym we 50 ſnie powiedieno, aby fie newraczowaly45a) k herodowy. 45b) A prziegiedffe46) tharſum17) w cilicíj, nagemſſe lodye wratichu ſie do ſwich kragyn. 1) Š. Tuto znamenay O kralich. 2) Š. geffto mu; K. O trziech kraliech; ostatní sch. 3) K. przigedechu. 4) sch. v K. 5) K. ſmy. 6) K. prziffli ſmy. 7) Š. K. abychom. 8) K. philozophy. 3) K. latiniczi doctory. 10) K. potok Saba a; od potoka ſaba sch. v K. 11) K. Awffak. 12) Š. prwe nerziekali. 123) K. drziewe. 13) K. vkazala. 14) K. miel. 15) sch. v K. 16) K. czafow. 17) K. Š. przigieli. 18) K. narodil fie. 19) I — dywu sch. v K. 20) K. miel kriftus. 21) Š. Micheaffe. 22) K. moyzieffowy. 23) K. ſlo- wutne. 24) K. fie gemu. 25) K. kralowe wygidechu. 26) K. wzeffla ta hwiezda a. 27) K. odtud. 28) sch. v K. 28a) K denni. 29) K. w. 30) K. nehaybagiczie. 31) a ony — geru- falema sch. v K. 32) K. wygidechu; Š. wygedu. 33) K. teprow. 34) K. vrzad ſwoy. 85) K. Š. zmize. 36) K. materij.; v Š. nadeps. w zpuofob. 37) Š. Paula. 38) K. Euftachie. 39) K. obcze obczowachu. 10) K. Š. Lukafs. 41) K. y obietowachu. 42) sch. v K. 43) sch. v K. 44) K. flowu. 442) K. Magalit. 45) K. zafie o wraczenie bylo. 45a) K nenawraczo- wali. 45b) Herodefowi. 46) K. przyedna. 47) K. Tharum. Ruth 1.]
620 Evwangelia. [Mich. 5.) kriftus myel20) narodyty. Neb podle mycheam21) w bethlemye effrata, rziekly fu, by ſie tu myel narodity, bethlem bylo drziew rzieczieno effrata ot zeny Calefowy, geffto tu byla pohrziebena, a tuu mnye nyekterzy, by byla dezi vr a marie, feſtri moyſi.22) Pak potom po flowutney23) neplod- nofty, pro nyzto elymelech s ſwym domem gyde k moabitom, kdyz by 25 mu nawraczena ſwoboda nemnyczie, rzieczeno by bethlem, a to wzny dom chleba. I wecze herodes tyem kralom, aby to dietye naleznucz gemu powiediely, aby przigieda take mu ſie21) pomodlyl. neb gyz ſwu myſl biefſe zpoſobyl, aby to dyetie zatratyl. A kdyz wygiedechu25) z gerufalema, tehdy opiet ta hwiezda26) przied nymy gdieffe praw dotud,27) az nad tyem 30 domem, w nyemzto bylo dyetye, przyſſedíſy y ſta. Prawy fulgencius, by ta hwiezda byla tehdy ſtworziena znamenyta a28) ot gynych hwiezd ſwietlofty rozlucziena, gijzto ſwietloft denna28a) neprziekaziela; anyz geſt byla s gynymy hwiezdamy na oblohu s malymy, anyz w podnebíj [282a 1] s planety, nez v29) powietrzy blyznyem k zemy czieftu ſwu drziefſe a whnuty 35 neb prwe nehybagyczie30) nad Judeam dala kralom znamenye przigiety do Judeam, a ony ſwym rozmyſlem giedu do gerufalema31) iako k hlawie Judec. A kdyz wygydu,32) tehdy tepruw33) hnutym znamenytym prziedgide gie; a ta hwiezda ſwoy vrzad31) dokonawffy ynhed zmyfſe,35) obratywfſy ſie w drziewny materzíj,36) odkud ge wzata byla. Prawie nyekterzy, by 40 beda tomu chtiel, by vpadla w ſtudnyczy bethleemſku, A potom za dnow paule37) a euftachij38) nyektere dyewicze bohoboyne tu fu gy dywnye wydyely A proto ze bratrzie mnycly, by to bylo baſnywe, i nymyzto wedly zywot klafſterſky, ot ſwe obczy otbiczowachu39) na czas. A wſtupywfſe kralowe w dom ten, genz lucasi8) obecznyczi nazywa, 45 Kap. VIII.I [Luk. 2.) obietowachu11) kazdy zlato, kadydlo a myrru podle obicziege ſwého fabce IMal. 2.) offierowanye, znamenachu ho kralem, bohem, ale neſmrtedlnym. Gmena tiech trzy12) kralow tato gfu zydowſky: Apellius, Ametq. Damafeus ; a13) rzieczſky takto:41) Galgalat, Magalat, 44a) Saracym; a latynye: Balthafar, Caſſpar, Melchior. A kdyz myſle [282a 2] chu o wraczeny, by15) gym we 50 ſnie powiedieno, aby fie newraczowaly45a) k herodowy. 45b) A prziegiedffe46) tharſum17) w cilicíj, nagemſſe lodye wratichu ſie do ſwich kragyn. 1) Š. Tuto znamenay O kralich. 2) Š. geffto mu; K. O trziech kraliech; ostatní sch. 3) K. przigedechu. 4) sch. v K. 5) K. ſmy. 6) K. prziffli ſmy. 7) Š. K. abychom. 8) K. philozophy. 3) K. latiniczi doctory. 10) K. potok Saba a; od potoka ſaba sch. v K. 11) K. Awffak. 12) Š. prwe nerziekali. 123) K. drziewe. 13) K. vkazala. 14) K. miel. 15) sch. v K. 16) K. czafow. 17) K. Š. przigieli. 18) K. narodil fie. 19) I — dywu sch. v K. 20) K. miel kriftus. 21) Š. Micheaffe. 22) K. moyzieffowy. 23) K. ſlo- wutne. 24) K. fie gemu. 25) K. kralowe wygidechu. 26) K. wzeffla ta hwiezda a. 27) K. odtud. 28) sch. v K. 28a) K denni. 29) K. w. 30) K. nehaybagiczie. 31) a ony — geru- falema sch. v K. 32) K. wygidechu; Š. wygedu. 33) K. teprow. 34) K. vrzad ſwoy. 85) K. Š. zmize. 36) K. materij.; v Š. nadeps. w zpuofob. 37) Š. Paula. 38) K. Euftachie. 39) K. obcze obczowachu. 10) K. Š. Lukafs. 41) K. y obietowachu. 42) sch. v K. 43) sch. v K. 44) K. flowu. 442) K. Magalit. 45) K. zafie o wraczenie bylo. 45a) K nenawraczo- wali. 45b) Herodefowi. 46) K. przyedna. 47) K. Tharum. Ruth 1.]
Strana 621
Evwangelia. 621 O1) hromnycziech.2) [Kap. IX.] A kdyz ſie naplnychu dnowe oczyfſczienye marie, neſechu dyetye do Jerufalema, aby ho offierowaly bohu,3) a dachu zan obiet dwie hrdliczy a dwe holubatek, a nad to wyplatichu gey piety ſſykly te wahy ſtrziebra. A bieffe w Jerufalemye4) Symeon stary, ten byl wzal odpowied od ducha [Luk. 2.) 5 ſwateho, ze neuzrzy ſmrty, gelyz by prwe vzrziel kriſta bozieho. a tehdy tymz duchem przigide do chramu, I wzie dietye na ſwogy ruczie wieda, ze geft kriftus, y wecze: Gyz nynye5) puftyfí, hoſpodyne, fluhu ſweho5a) v6) pokogy. A prorokuge o vmuczieny kriftowusa) wecze k marigy: a twu ſamu duſſy proyde oſtry7) mecz boleſty,8) toczyfi vmuczienye kriſta.9) 10 neb bez materzyny boleſty nemohla wydyety vkrzyzowanye ſyna ſweho, a tudy by myela nadyegy wzkrziefſenye. aneb takto: duſſy geho, genz geft twa, gyzto iako ſwu mylugeff, proyde mecz. w tuz hodynu przigyde anna prorokynye a mlvwiefſe o nyem wíſem, kterzyz [282b 1] cziekachu wykupenye Ifrahel. 1) K. Tuto o. 2) K. (dod.) fie czte. 3) K. aneb obietowali bohu. 4) K. Jeru- falemi. 5) v K. sch. 6) K. tweho w. 6a) K. kriftowie. 7) sch. v K. 3) sch. v K. 9) v K. kriſtowo. O vtyckany kryſtowu.1 [Kap. X.I zrziew herodes, ze geit oklaman ot kralow, ze gemu nycz zafie [Mat. 2./ newzkazaly, I mnyel, by ony widyenym hwiezdy byly oklamany y fty- dyely2) fie wratyty k nyemu, a proto przieſta tazaty fie na dyetye. A když vſlyſſe, czo ſu byly paſtyrzy rziekly, a naywiecze proroczîtwie Symeona 5 a Anny, tepruw poczy,3) ze geft oklaman. I mlywy o ſmrty dyety bethleem- ſkich, aby ten, gehoz on neznal, f nymy byl zabyt. Proto napomanutym4) andyela vgyde Joſeph s dietetem a s matku geho do egipta, I by5) tam az do ſmrty herodeſa. A kdyz pan boh wſtupy do egipta, padechu wſſeczky modly egipta, yakoz Iſayas6) byl rziekl: wſtupy boh na lehky oblak a weyde, 10 y hnu fie modly egipta. A prawie, ze kdyz fynowe Ifrahel7) myegiechu f1s. 19.1 wigity z egipta, nebyl yzadny dom w egiptie, by w nyem nebyl vmrly [Exod. 2.) prworozenecz, takez y nynye nebyl ten chram w egiptye, by w nyem modla nepadla. 1) K. (příd.) s materzi do egipta. 2) byly — stydyely sch. v Š. 3) K. teprow poczil (též Š.). 4) K. napomenutim. 5) Š. byl. 6) K. Š. Izayaſs. 7) Š. Izrahelfftij. O zbity mladyatek.1) [Kap. XI.] A2) kdyz herodes o ſmrty mladyatek myſleſſe, tehdy geho powola cziefarz auguſtus3) po lyſtu, aby giel do rzyma zalobie ſynow1) [282b 2]
Evwangelia. 621 O1) hromnycziech.2) [Kap. IX.] A kdyz ſie naplnychu dnowe oczyfſczienye marie, neſechu dyetye do Jerufalema, aby ho offierowaly bohu,3) a dachu zan obiet dwie hrdliczy a dwe holubatek, a nad to wyplatichu gey piety ſſykly te wahy ſtrziebra. A bieffe w Jerufalemye4) Symeon stary, ten byl wzal odpowied od ducha [Luk. 2.) 5 ſwateho, ze neuzrzy ſmrty, gelyz by prwe vzrziel kriſta bozieho. a tehdy tymz duchem przigide do chramu, I wzie dietye na ſwogy ruczie wieda, ze geft kriftus, y wecze: Gyz nynye5) puftyfí, hoſpodyne, fluhu ſweho5a) v6) pokogy. A prorokuge o vmuczieny kriftowusa) wecze k marigy: a twu ſamu duſſy proyde oſtry7) mecz boleſty,8) toczyfi vmuczienye kriſta.9) 10 neb bez materzyny boleſty nemohla wydyety vkrzyzowanye ſyna ſweho, a tudy by myela nadyegy wzkrziefſenye. aneb takto: duſſy geho, genz geft twa, gyzto iako ſwu mylugeff, proyde mecz. w tuz hodynu przigyde anna prorokynye a mlvwiefſe o nyem wíſem, kterzyz [282b 1] cziekachu wykupenye Ifrahel. 1) K. Tuto o. 2) K. (dod.) fie czte. 3) K. aneb obietowali bohu. 4) K. Jeru- falemi. 5) v K. sch. 6) K. tweho w. 6a) K. kriftowie. 7) sch. v K. 3) sch. v K. 9) v K. kriſtowo. O vtyckany kryſtowu.1 [Kap. X.I zrziew herodes, ze geit oklaman ot kralow, ze gemu nycz zafie [Mat. 2./ newzkazaly, I mnyel, by ony widyenym hwiezdy byly oklamany y fty- dyely2) fie wratyty k nyemu, a proto przieſta tazaty fie na dyetye. A když vſlyſſe, czo ſu byly paſtyrzy rziekly, a naywiecze proroczîtwie Symeona 5 a Anny, tepruw poczy,3) ze geft oklaman. I mlywy o ſmrty dyety bethleem- ſkich, aby ten, gehoz on neznal, f nymy byl zabyt. Proto napomanutym4) andyela vgyde Joſeph s dietetem a s matku geho do egipta, I by5) tam az do ſmrty herodeſa. A kdyz pan boh wſtupy do egipta, padechu wſſeczky modly egipta, yakoz Iſayas6) byl rziekl: wſtupy boh na lehky oblak a weyde, 10 y hnu fie modly egipta. A prawie, ze kdyz fynowe Ifrahel7) myegiechu f1s. 19.1 wigity z egipta, nebyl yzadny dom w egiptie, by w nyem nebyl vmrly [Exod. 2.) prworozenecz, takez y nynye nebyl ten chram w egiptye, by w nyem modla nepadla. 1) K. (příd.) s materzi do egipta. 2) byly — stydyely sch. v Š. 3) K. teprow poczil (též Š.). 4) K. napomenutim. 5) Š. byl. 6) K. Š. Izayaſs. 7) Š. Izrahelfftij. O zbity mladyatek.1) [Kap. XI.] A2) kdyz herodes o ſmrty mladyatek myſleſſe, tehdy geho powola cziefarz auguſtus3) po lyſtu, aby giel do rzyma zalobie ſynow1) [282b 2]
Strana 622
622 Evwangelia. [Mat. 2./ odpowiedat. wſſak Jozefus prawy, by allexandra, ſyna ſweho, tahl s5) ſebu do rzyma a zadage od cziefarzie,6) by ho vwynnyl, neb mu prziprawity?) gied kazal. A kdyz herodes po cilicíj giediefſe,8) vſlyffew, ze lodye tarfſen- 5 ſkesa) ony trzie kralowe prziewezly,9) w nahlem hnyewu ſpaly lodye10) tharfis, Jakoz byl prorokowal dawid w pfalmiell) w ffeſtem a we czty- rzadczietem:12) hnyewu ſpalyffi3) lodie tharfis. A kdyz przied cziefarzem11) otecz s ſyny ſye ſudyefſe, tehdy tyemto prawem ftal5) ſie ſmlvwa, aby mladenczy na wîſem byly otczie poſluffny,16) a on kralowſtwie aby oftawyl, komu by chtiel. wſſak gefſczie nebyl prazden17) domnyenye. A przigied18) do gerufalema, ſwolaw lyd, a tu trzie ſynowe ſtaly, I wyprawy ſmlywu bratrzy19) cziefarzem11) vczynyenu, a20) vſtawil gich otczie ſudcziem na- myeftka21) ſweho, toczyff febe vczynyty, aby zyde nemnyely, by fie k nym kralowftwie nawratylo. tehdy herodes potwrzen by22) w kralowftwie 15 gyftiegie23) nez drziewe. A poſlaw zby21) wſſeczky dyety w bethlemye a w kragich okolnych ote24a) dwu letu a mlazfſye25) podle czaſſa 25a) yakoz fie byl vptal na tiech kralech.26) Tiech dyetek welyky dyel pohrzieben by w trzietyey27) myly28) ot bethleem29) ku poledny. Mnohich a obicziey- nyeyfſy30) ſmyfl geft tento, ze [283a 1] herodes byl zwiedyel, ze toho dne 20 byla hwiezda, kterehoz fie boh narodyl,31) ale naywiecz, ze za podobne ſie wydy, ze ot poczietye bozicho pocziala ſie hwiezda vkazowaty, a podle wznyknutye hwiezdy herodes wiedyel, ze bohu32) geft rok a nyekolyko dny. a proto nad geho wiek az do dwu letu33) a az do gedne noczy mla- diete31) ſwu vkrutnoſt vkaza,35) bogie sye dyetyete promyenyenyee, toczyff 25 by to dyetie, gemuz hwiezdy fluzie, by geho twarzy neb geho wieku ne- promyenyl 36) neb menye Crifoftom37) prawy, ze ſie hwiezda vkazowala rok przied bozym narozenym. I mnyel herodes, by fye byl boh take ynhed narodyl, a tak mnyel, by byl boh38) we dwu letu ſ prziczynu nyekolyko dnow. a proto zbi dyety ote39) dwu letu az do piety let ale ne mlazfſych 30 dwu letu.40) a wylozy Criſoſtoq dwie letye a dolow pod rozuma40a) czyfla, neb ſu czyffla czaffow menſſye dwu let, a gſu take nyzſſye gich, neb ſu po nych, takez czyfſlem cztenye wietffye dwu let nyzſſie gfu gich, neb po nych czteny bywagy. Teyl1) rzieczy wieru toto przidawa, ze koſty mla- dyenecz12) nyekterich43) tak fu welmy welyke, ze by nemohli bity dwu 35 letu. wffak k43) tomu moze bity rzieczieno, ze mnohem wietffie lyde byly gfu [283a 2] w tu dobu nezly nynye. 10 1) K. (přid.) przikazanim Heroda. 2) sch. v K. 3) Auguftus tiefarz. 4) K. fynom. 5) sch. v K. 6) K. tiefarze. 7) K. przikazati. 8) K. giezdieſſe. sa) K. tharſenſke. 3) K. odwezli. 10) K. oftatek lodie. 11) K. Š. w zalmie; násl. w sch. v K. 12) Š. XXXVI; w sch. 13) K. w hniewu nahlem zetrziefs. 14) K. tiefarzem. 15) Š. ftala. 16) K. poſluffni otcze. 17) K. prazdny. 18) K. przigiede; Š. przigew. 19) Š. bratrzim. 20) K. a kterak. 21) Š. namieftatka. 22) Š. byl. 23) K. giftiegi. 24) K. A proto poſlaw kaza zbiti. 24a) K. od. 25) K. mladffie. 25a) K. Š. czafu. 26) K. Š. kralich. 27) Š. w trzetie. 28) K. we trziech milech. 29) K. Š. bethleema. 30) K. obyczenieyſsich. 31) K. dne narodil fie kryftus. 32) K. Geziffowi. 33) K. let. 34) a az — mladiete sch. v K. 35) Š. vkazal. 36) K. wieku geho nepromienilo fie; násl. dvě sl. sch. 37) K. Crifoftomus. 38) K. Gezifs
622 Evwangelia. [Mat. 2./ odpowiedat. wſſak Jozefus prawy, by allexandra, ſyna ſweho, tahl s5) ſebu do rzyma a zadage od cziefarzie,6) by ho vwynnyl, neb mu prziprawity?) gied kazal. A kdyz herodes po cilicíj giediefſe,8) vſlyffew, ze lodye tarfſen- 5 ſkesa) ony trzie kralowe prziewezly,9) w nahlem hnyewu ſpaly lodye10) tharfis, Jakoz byl prorokowal dawid w pfalmiell) w ffeſtem a we czty- rzadczietem:12) hnyewu ſpalyffi3) lodie tharfis. A kdyz przied cziefarzem11) otecz s ſyny ſye ſudyefſe, tehdy tyemto prawem ftal5) ſie ſmlvwa, aby mladenczy na wîſem byly otczie poſluffny,16) a on kralowſtwie aby oftawyl, komu by chtiel. wſſak gefſczie nebyl prazden17) domnyenye. A przigied18) do gerufalema, ſwolaw lyd, a tu trzie ſynowe ſtaly, I wyprawy ſmlywu bratrzy19) cziefarzem11) vczynyenu, a20) vſtawil gich otczie ſudcziem na- myeftka21) ſweho, toczyff febe vczynyty, aby zyde nemnyely, by fie k nym kralowftwie nawratylo. tehdy herodes potwrzen by22) w kralowftwie 15 gyftiegie23) nez drziewe. A poſlaw zby21) wſſeczky dyety w bethlemye a w kragich okolnych ote24a) dwu letu a mlazfſye25) podle czaſſa 25a) yakoz fie byl vptal na tiech kralech.26) Tiech dyetek welyky dyel pohrzieben by w trzietyey27) myly28) ot bethleem29) ku poledny. Mnohich a obicziey- nyeyfſy30) ſmyfl geft tento, ze [283a 1] herodes byl zwiedyel, ze toho dne 20 byla hwiezda, kterehoz fie boh narodyl,31) ale naywiecz, ze za podobne ſie wydy, ze ot poczietye bozicho pocziala ſie hwiezda vkazowaty, a podle wznyknutye hwiezdy herodes wiedyel, ze bohu32) geft rok a nyekolyko dny. a proto nad geho wiek az do dwu letu33) a az do gedne noczy mla- diete31) ſwu vkrutnoſt vkaza,35) bogie sye dyetyete promyenyenyee, toczyff 25 by to dyetie, gemuz hwiezdy fluzie, by geho twarzy neb geho wieku ne- promyenyl 36) neb menye Crifoftom37) prawy, ze ſie hwiezda vkazowala rok przied bozym narozenym. I mnyel herodes, by fye byl boh take ynhed narodyl, a tak mnyel, by byl boh38) we dwu letu ſ prziczynu nyekolyko dnow. a proto zbi dyety ote39) dwu letu az do piety let ale ne mlazfſych 30 dwu letu.40) a wylozy Criſoſtoq dwie letye a dolow pod rozuma40a) czyfla, neb ſu czyffla czaffow menſſye dwu let, a gſu take nyzſſye gich, neb ſu po nych, takez czyfſlem cztenye wietffye dwu let nyzſſie gfu gich, neb po nych czteny bywagy. Teyl1) rzieczy wieru toto przidawa, ze koſty mla- dyenecz12) nyekterich43) tak fu welmy welyke, ze by nemohli bity dwu 35 letu. wffak k43) tomu moze bity rzieczieno, ze mnohem wietffie lyde byly gfu [283a 2] w tu dobu nezly nynye. 10 1) K. (přid.) przikazanim Heroda. 2) sch. v K. 3) Auguftus tiefarz. 4) K. fynom. 5) sch. v K. 6) K. tiefarze. 7) K. przikazati. 8) K. giezdieſſe. sa) K. tharſenſke. 3) K. odwezli. 10) K. oftatek lodie. 11) K. Š. w zalmie; násl. w sch. v K. 12) Š. XXXVI; w sch. 13) K. w hniewu nahlem zetrziefs. 14) K. tiefarzem. 15) Š. ftala. 16) K. poſluffni otcze. 17) K. prazdny. 18) K. przigiede; Š. przigew. 19) Š. bratrzim. 20) K. a kterak. 21) Š. namieftatka. 22) Š. byl. 23) K. giftiegi. 24) K. A proto poſlaw kaza zbiti. 24a) K. od. 25) K. mladffie. 25a) K. Š. czafu. 26) K. Š. kralich. 27) Š. w trzetie. 28) K. we trziech milech. 29) K. Š. bethleema. 30) K. obyczenieyſsich. 31) K. dne narodil fie kryftus. 32) K. Geziffowi. 33) K. let. 34) a az — mladiete sch. v K. 35) Š. vkazal. 36) K. wieku geho nepromienilo fie; násl. dvě sl. sch. 37) K. Crifoftomus. 38) K. Gezifs
Strana 623
Evwangelia. 623 byl. 39) K. od. 40) K. mladífiech pode dwie letie. 40a) Š. rozumna 41) Š. Tee 42) K. Š. mladiatek. 43) sch. v Š. O prorokowany Jeremye.1) [Kap. XII.] Tehdy fie naplny ono flowo Jeremie:2) hlas flyfsyen3) geft w ramye. IJer. 31.] Rama geft myeſto podle Gabaa,4) dwanaft myl ot bethleem;5) lezy tu, [Mat. 2.) kdez bezmale pokolenye benyamyn prziewedeno geſt pro zenu lewite, az malo zywich plakalo mrtwich ſwich. A geft rama myeſto podle Silo huori.6) A to fie wydy, ze Jeremias") to vwedl wiecze hrozie,8) nezly prorokuge. neb hroziefſe tak welykym padenym, ze naſtane dwiema pokolenyma, yakoz geft byla na ſynyech Rachel, kdyz hlas placziczich ſlyfſan geſt w rama. wiſak geſt take prorokowal o ſmrty mladienecz,9) iako matyey ;10) tehdy rama nenye myeſto, ale wzny wyſoft, iako by rziekl: hlas flyſſan geft v wyfofty11) a wydy fie, by myelo bity rzieczieno113) placzycz12) fynow ſwich, neb bethleemyty13) z fynow14) Juda byly fu. ale ze pokolenye be- nyamyn blyz geft Judee,15) toczyff v mezy, myeny evwangelyfta mnohe16) z benyamyn, ze fu zbity byly w prowyncí 17) k ſhromazdyeny hrziechu herodowu, aneb ze rachel podle bethleema pohrziebena geft, v myly ot 15 bethlema w hrobie, geſſto Jakob polozyl na nyem dwanaſt kamenow welykich [283b 1] na znamenye dwanaft1s) fynow ſwich proroczſkym mlvweny nynye ge to rziekl18a), geffto w tom myeftie fielsb) dalo: A nechtiela byty vtycífena, neb neyfu, toczyf vtyefſytednye bohy 19) ze neyfu, toczyfí bohowe ze fu przieftaly byty mrtwy. Mladenczi20) flowu mucziedlnyczy 20 zlattym flowem, ne ze21) byly ſwiedczy kriſtowy, ale pro kriſta zbity gfu, gehoz22) gſu ne mlvwiecz, ale wſſak vmyeragicz chwalyly. A proto czierkew ſwata za nye23) ſlawy, acz ſu do pekla sſtupyly. A proto w gich den ſlawny21) zpiewanye wefeleho25) czierkew ſwata nezpiewa,23) ale zamlczigie,27) toczyfi Tye28) boha chwalyme, a Chwala v29) wyſofty bohu, a za alleluia nyekterzy 25 rzickagy: Chwala tobie, kriſte; A gyny zpyewagy30) Eya 5 10 1) Š. Geremiaffowu; K. proroka Jeremiaſſe o mladiatkach. 2) Š. Jeremiaſſe. 3) K. fliffan. 1) K. gabina neb podle gabaa. 5) K. bethleema. 6) K. hory ſilo. 7) K. Š. Jeremiaſs. 8) K. k horzi. 9) K. mladiatek. 10) K. Matuſs. 11) K. v wyfoſti ſliſſan geft. 112) rzeczano byti. 12) K. placzich. 13) Š. Bethleemfftij. 14) sch. v K. 15) v K. ale — Judee sch. 16) K. mnohe Ewangelifta. 17) K. w kragi; Š. v wlaſti. 18) Š. dwanadíti. 18a) K. czietl; K. fie gie. 19) K. vtieffitedlni bohowe. 20) K. Mladiatka. 21) K. by. 22) Š. geho. 23) K. gim. 21) K. w gich flaweni. 25) K. weſele. 26) K. nezpiwa czerkew ſwata. 27) K. S. zamlczuge. 28) K. Te deû laudamus Tie. 29) K. na. 30) K. zpiewayme. O ſmrty dwu ſynu herodeſa.1) [Kap. XIII.] I2) Sta3) ſie, neb4) herodes mnohich5) bil zbawyl fynow gich 6) aby on take ſwich fynow hubenye zbawen byl.7) Neb ſkrzie chytroft Antypatra
Evwangelia. 623 byl. 39) K. od. 40) K. mladífiech pode dwie letie. 40a) Š. rozumna 41) Š. Tee 42) K. Š. mladiatek. 43) sch. v Š. O prorokowany Jeremye.1) [Kap. XII.] Tehdy fie naplny ono flowo Jeremie:2) hlas flyfsyen3) geft w ramye. IJer. 31.] Rama geft myeſto podle Gabaa,4) dwanaft myl ot bethleem;5) lezy tu, [Mat. 2.) kdez bezmale pokolenye benyamyn prziewedeno geſt pro zenu lewite, az malo zywich plakalo mrtwich ſwich. A geft rama myeſto podle Silo huori.6) A to fie wydy, ze Jeremias") to vwedl wiecze hrozie,8) nezly prorokuge. neb hroziefſe tak welykym padenym, ze naſtane dwiema pokolenyma, yakoz geft byla na ſynyech Rachel, kdyz hlas placziczich ſlyfſan geſt w rama. wiſak geſt take prorokowal o ſmrty mladienecz,9) iako matyey ;10) tehdy rama nenye myeſto, ale wzny wyſoft, iako by rziekl: hlas flyſſan geft v wyfofty11) a wydy fie, by myelo bity rzieczieno113) placzycz12) fynow ſwich, neb bethleemyty13) z fynow14) Juda byly fu. ale ze pokolenye be- nyamyn blyz geft Judee,15) toczyff v mezy, myeny evwangelyfta mnohe16) z benyamyn, ze fu zbity byly w prowyncí 17) k ſhromazdyeny hrziechu herodowu, aneb ze rachel podle bethleema pohrziebena geft, v myly ot 15 bethlema w hrobie, geſſto Jakob polozyl na nyem dwanaſt kamenow welykich [283b 1] na znamenye dwanaft1s) fynow ſwich proroczſkym mlvweny nynye ge to rziekl18a), geffto w tom myeftie fielsb) dalo: A nechtiela byty vtycífena, neb neyfu, toczyf vtyefſytednye bohy 19) ze neyfu, toczyfí bohowe ze fu przieftaly byty mrtwy. Mladenczi20) flowu mucziedlnyczy 20 zlattym flowem, ne ze21) byly ſwiedczy kriſtowy, ale pro kriſta zbity gfu, gehoz22) gſu ne mlvwiecz, ale wſſak vmyeragicz chwalyly. A proto czierkew ſwata za nye23) ſlawy, acz ſu do pekla sſtupyly. A proto w gich den ſlawny21) zpiewanye wefeleho25) czierkew ſwata nezpiewa,23) ale zamlczigie,27) toczyfi Tye28) boha chwalyme, a Chwala v29) wyſofty bohu, a za alleluia nyekterzy 25 rzickagy: Chwala tobie, kriſte; A gyny zpyewagy30) Eya 5 10 1) Š. Geremiaffowu; K. proroka Jeremiaſſe o mladiatkach. 2) Š. Jeremiaſſe. 3) K. fliffan. 1) K. gabina neb podle gabaa. 5) K. bethleema. 6) K. hory ſilo. 7) K. Š. Jeremiaſs. 8) K. k horzi. 9) K. mladiatek. 10) K. Matuſs. 11) K. v wyfoſti ſliſſan geft. 112) rzeczano byti. 12) K. placzich. 13) Š. Bethleemfftij. 14) sch. v K. 15) v K. ale — Judee sch. 16) K. mnohe Ewangelifta. 17) K. w kragi; Š. v wlaſti. 18) Š. dwanadíti. 18a) K. czietl; K. fie gie. 19) K. vtieffitedlni bohowe. 20) K. Mladiatka. 21) K. by. 22) Š. geho. 23) K. gim. 21) K. w gich flaweni. 25) K. weſele. 26) K. nezpiwa czerkew ſwata. 27) K. S. zamlczuge. 28) K. Te deû laudamus Tie. 29) K. na. 30) K. zpiewayme. O ſmrty dwu ſynu herodeſa.1) [Kap. XIII.] I2) Sta3) ſie, neb4) herodes mnohich5) bil zbawyl fynow gich 6) aby on take ſwich fynow hubenye zbawen byl.7) Neb ſkrzie chytroft Antypatra
Strana 624
624 Evwangelia. opiet allexander a ariftobolus bieffta otczy nemyla. A proto herodes8) pyſa9) Auguſtowy czieſarzy,10) mnohymy wieczmy ge wynnye. I poſla cziefarzi1) Saturnyna a peanyna, legati12) ſwe, ſ otepſanym, aby przied 5 tyema dwiema f13) przypuzenu radu vrozenych ſudyly ſyny geho, a przie- mohly11) by gie, aby z nych, czoz bi chtiel, vczynyl.15) Ty legaty vſlyffewſſe obie ſtranye, ſyny potupichu,16) ale wſfak ne na imrt. [283b 2] Pak w17) Sebaften otecz1s) wrzie ge w okowy. Pak19) otecz gich herodes20) kaza muczity gich towarzyfſe, aby ſkrzie gich wyznanye vgyſtyl ſie, hrozyly21) 10 ſu czo gemu na ſmrt ſynowe geho. Pak podczieffie prawieſſe,22) by mu allexander mnoho flybowal, kdyz by otczi pity gied dal.23) a holycz take fie wyzna, ze mu21) dary flybowaly, kdyz mu bude bradu holyty, aby mu hrdlo frziezal, a wecze: wiete, ze allexander rziekl: nemafí pokladaty ſobie nadvegie w ftarem, genz ſobie ſſedyny hlady, aby bil wydyen mlady. 15 Proto rozhnyewaw ſie herodes poſla katy, a kaza ge zahubity a neſty do allexandrie, a tu s dyedem allexandrem po materzi ge pohrziebly.25) 1) K. fynow Herodowych Allexandra a Aristobola. 2) sch. v K. 3) Š. ſtalo. 4) Š. ze. 5) K. mnohe. 6) sch. v K. sa) Š. ſynow ſwych. 7) K. hubenie ſwych ſynow byl zbawen. 8) K. Allexander. 3) K. Š. pfal. 10) sch. v K. 11) K. tiefarz. 12) K. poíly ſwe a legaty. 13) sch. v K. 14) K. prziemohlili. 15) K. chtieli vczynili. 16) K. potupichu a propowiediechu. 17) sch. v K. 18) sch. v K. 19) K. a pak. 20) sch. v K. 21) K. Š. hrozilili. 22) K. ffienk prawi. 23) K. podal aby mu ſ giedem podal. 24) K. gemu. 25) K. pohrziebali. [Kap. XIV.I O1) prwnyem kſjeftu herodeja.2) IEhdy napfa3) herodes poruczienftwie, toczyff kfieft, A antypatra kralem buduczym vſtawy, a heroda, 1) gefíto flul antypas, pod antypatrem vſtawy. Pak antypater w netrpiegiczy5) nenawyſt lydem vpade, neb ſu nan wſſyczkny wiediely,6) ze on ſwym bratrom krzywdu vczynyl. a proto take y otecz nan nehledyeſſe7) prawie okem. A k tomu take antypater 5 nechuten bieffe otczy, ze mu byl bratra podſtawil, proto8) ze nechtiel, by kralowſtwie na ſyny antypatra ſpadlo. a gyna wietfſie wiecz zawyłty byla herodowy na antypatra, ze ſyrotkysa) fynow, [284a 1] geffto ge byl zahubyl, otczowſku myloſty chranyeſſe, gynym wnucziatom ſwym w man- zelftwie gie otdawage. Prawy Jofefus, ze biechu oftaly maly po ariſtobo- 10 lowy, Pak herodes agrippa, geſſto Jakuba zahubyl mecziem, a herodias, genzto potom otge9) herodes antipas bratru ſwemu phylyppowy. Ale po- dobnyegie10) fie wydy, ze herodial1) byla dezi krale aretha. Proto bal ſie antipater, aby k geho ſyrotkom bratrzy goho nyekdy kralowftwie herodes neprziewedl,12) neb po materzy na nye by ſluffalo. Take zbudy feroru13) 15 v welyku nenawyft herodowu, 132) az feroras otftupy ot bratra a bydly wzemy, gefſto mu poycziena za Jordanem. a on take proty otczowie woly wy- myſlyw nyekake11) omlvwy, giede do rzyma, welmy moczny15) gied v gedne
624 Evwangelia. opiet allexander a ariftobolus bieffta otczy nemyla. A proto herodes8) pyſa9) Auguſtowy czieſarzy,10) mnohymy wieczmy ge wynnye. I poſla cziefarzi1) Saturnyna a peanyna, legati12) ſwe, ſ otepſanym, aby przied 5 tyema dwiema f13) przypuzenu radu vrozenych ſudyly ſyny geho, a przie- mohly11) by gie, aby z nych, czoz bi chtiel, vczynyl.15) Ty legaty vſlyffewſſe obie ſtranye, ſyny potupichu,16) ale wſfak ne na imrt. [283b 2] Pak w17) Sebaften otecz1s) wrzie ge w okowy. Pak19) otecz gich herodes20) kaza muczity gich towarzyfſe, aby ſkrzie gich wyznanye vgyſtyl ſie, hrozyly21) 10 ſu czo gemu na ſmrt ſynowe geho. Pak podczieffie prawieſſe,22) by mu allexander mnoho flybowal, kdyz by otczi pity gied dal.23) a holycz take fie wyzna, ze mu21) dary flybowaly, kdyz mu bude bradu holyty, aby mu hrdlo frziezal, a wecze: wiete, ze allexander rziekl: nemafí pokladaty ſobie nadvegie w ftarem, genz ſobie ſſedyny hlady, aby bil wydyen mlady. 15 Proto rozhnyewaw ſie herodes poſla katy, a kaza ge zahubity a neſty do allexandrie, a tu s dyedem allexandrem po materzi ge pohrziebly.25) 1) K. fynow Herodowych Allexandra a Aristobola. 2) sch. v K. 3) Š. ſtalo. 4) Š. ze. 5) K. mnohe. 6) sch. v K. sa) Š. ſynow ſwych. 7) K. hubenie ſwych ſynow byl zbawen. 8) K. Allexander. 3) K. Š. pfal. 10) sch. v K. 11) K. tiefarz. 12) K. poíly ſwe a legaty. 13) sch. v K. 14) K. prziemohlili. 15) K. chtieli vczynili. 16) K. potupichu a propowiediechu. 17) sch. v K. 18) sch. v K. 19) K. a pak. 20) sch. v K. 21) K. Š. hrozilili. 22) K. ffienk prawi. 23) K. podal aby mu ſ giedem podal. 24) K. gemu. 25) K. pohrziebali. [Kap. XIV.I O1) prwnyem kſjeftu herodeja.2) IEhdy napfa3) herodes poruczienftwie, toczyff kfieft, A antypatra kralem buduczym vſtawy, a heroda, 1) gefíto flul antypas, pod antypatrem vſtawy. Pak antypater w netrpiegiczy5) nenawyſt lydem vpade, neb ſu nan wſſyczkny wiediely,6) ze on ſwym bratrom krzywdu vczynyl. a proto take y otecz nan nehledyeſſe7) prawie okem. A k tomu take antypater 5 nechuten bieffe otczy, ze mu byl bratra podſtawil, proto8) ze nechtiel, by kralowſtwie na ſyny antypatra ſpadlo. a gyna wietfſie wiecz zawyłty byla herodowy na antypatra, ze ſyrotkysa) fynow, [284a 1] geffto ge byl zahubyl, otczowſku myloſty chranyeſſe, gynym wnucziatom ſwym w man- zelftwie gie otdawage. Prawy Jofefus, ze biechu oftaly maly po ariſtobo- 10 lowy, Pak herodes agrippa, geſſto Jakuba zahubyl mecziem, a herodias, genzto potom otge9) herodes antipas bratru ſwemu phylyppowy. Ale po- dobnyegie10) fie wydy, ze herodial1) byla dezi krale aretha. Proto bal ſie antipater, aby k geho ſyrotkom bratrzy goho nyekdy kralowftwie herodes neprziewedl,12) neb po materzy na nye by ſluffalo. Take zbudy feroru13) 15 v welyku nenawyft herodowu, 132) az feroras otftupy ot bratra a bydly wzemy, gefſto mu poycziena za Jordanem. a on take proty otczowie woly wy- myſlyw nyekake11) omlvwy, giede do rzyma, welmy moczny15) gied v gedne
Strana 625
Evwangelia. 625 giedowatky kupyw a v zeny ferorowy polozyw, aby tehdy, kdyz by on 20 tu nebyl, po ſluze, gehoz16) gie nayal, otczowy pyty dal.17) 13) 1) Š. Tuto znamey kffafftu. 2) K. (přid.) krale. 3) Š. napfal. 4) K. Herodefa. 5) K. w netrpiczi. 6) K. wedly. 7) K. nehlediefſe nan. s) ze mu — proto sch. v K. sa) K. ſyrotkow. 9) K. wzal gi. 10) K. podobniegi. 11) K. Herodyas. 12) K. neprziwedl. K. ferom; Š. Žefforu; na okr. oprav. fferoru. 13a) Š. Herodesowu. 14) Š. nieiake. 15) K. moczny welmi. 16) K. kterehoz. 17) K. dali. Geſſto herodes w zalarz wsadyll) antypat“. [Kap. XV.I A kdyz Antypater biefſe w rzymye, tehdy vmrzie feroras. I wzie2) herodes ged polozeny v zeny3) po dyewczie Iracundie, geffto byla ot swe panye oteffla. a tak wywolaw wdowu bratrowu, kaza gy gied przyneſty.4) a ona iako chtyecz przyneſty5) y padas) chtieczy s7) ſtrziechy, wſſak otpolu gy zywu przied krale przyneſechu. I wecze, [284a 2] kdyz vmyerafſe: bratr twoy, muz moy, wecze my: zeno, przines my gied, gefſto nam oftawyh antypater, a prziede mnu wrz w ohen, at bichs) neneſl do pekla ſwiedomye mítytele wrazdy bratríke. A ya pak welyky dyel toho wlych2) na ohen a ſobie malitko pro przihodu schowach. A proto ze ſem ſye tebe bala, 10 to ſem zachowala. A kdyz puſſku s giedem vkaza, ynhed vmrzie. a wzem gyne gyftoty mnohe, ze antypater na fmrt otczowu byl vmyflyl, herodes geho czafſnye zawola10) a matku geho ot ſebe zahna. A kdyz na ſyna z wrazdy otczowſke zalowa nad hlas przied Narem, wladarziem fyrie,11) a ten ty dny do gerufalema byl przigiel, I wfady ho12) w zalarz v gerí- 15 thonta.13) 5 1) K. wfadil w zalarz. 2) K. wzal. 3) K. v zeny ferore. 4) K. wyneſti a przineſti. 5) a ona — przyneſti sch. v Š. 6) K. odpolu y pade; Š. pade. 7) K. z. s) K. by. 9) K. wlich toho. 10) K. prziwola. 11) K. Syrie wladarziem. 12) K. wſadie gey. 13) Š. geritontha. O welykoſty neduhu heroda.1) [Kap. XVI.] kdyz hledaſſe ſyna ſweho towarzyſſow, aby ge s ſynem wymyſſle- nymy mukamy muczil, tehdy mu tyezky neduh prziekazy. a k tomu ſta- roſt prziſtupy, neb gyz fedmdefat let na ſobie gmyegiefſe, a ſmit fynow ſmrt2) geho welmy2a) tiezcze mucziefſe. A biefſta w gerufalemye3) dwa chytromlvwoze, a po tiech mnoho mladenczow chodyefſe, kdyz4) gym zakon wykladaſſe, tyem ſie wydyeſſela) za podobne, ze kral nemahaſſe, [284b 1] aby zlatteho orla ſwrhly, gefíto kral nad welyku branu chrama proty otczowſkym zakonem5) byl polozyl. A kdyz by5a) ſwrzien, kral ſie rozhnyewa a welykofty neduhu zby neduha6) a wſſed w ſbor toho?) 10 bezprawie nade wſſemy gerufalemſkymy pomſtity. ale8) wſſak pro proſbu 5 40
Evwangelia. 625 giedowatky kupyw a v zeny ferorowy polozyw, aby tehdy, kdyz by on 20 tu nebyl, po ſluze, gehoz16) gie nayal, otczowy pyty dal.17) 13) 1) Š. Tuto znamey kffafftu. 2) K. (přid.) krale. 3) Š. napfal. 4) K. Herodefa. 5) K. w netrpiczi. 6) K. wedly. 7) K. nehlediefſe nan. s) ze mu — proto sch. v K. sa) K. ſyrotkow. 9) K. wzal gi. 10) K. podobniegi. 11) K. Herodyas. 12) K. neprziwedl. K. ferom; Š. Žefforu; na okr. oprav. fferoru. 13a) Š. Herodesowu. 14) Š. nieiake. 15) K. moczny welmi. 16) K. kterehoz. 17) K. dali. Geſſto herodes w zalarz wsadyll) antypat“. [Kap. XV.I A kdyz Antypater biefſe w rzymye, tehdy vmrzie feroras. I wzie2) herodes ged polozeny v zeny3) po dyewczie Iracundie, geffto byla ot swe panye oteffla. a tak wywolaw wdowu bratrowu, kaza gy gied przyneſty.4) a ona iako chtyecz przyneſty5) y padas) chtieczy s7) ſtrziechy, wſſak otpolu gy zywu przied krale przyneſechu. I wecze, [284a 2] kdyz vmyerafſe: bratr twoy, muz moy, wecze my: zeno, przines my gied, gefſto nam oftawyh antypater, a prziede mnu wrz w ohen, at bichs) neneſl do pekla ſwiedomye mítytele wrazdy bratríke. A ya pak welyky dyel toho wlych2) na ohen a ſobie malitko pro przihodu schowach. A proto ze ſem ſye tebe bala, 10 to ſem zachowala. A kdyz puſſku s giedem vkaza, ynhed vmrzie. a wzem gyne gyftoty mnohe, ze antypater na fmrt otczowu byl vmyflyl, herodes geho czafſnye zawola10) a matku geho ot ſebe zahna. A kdyz na ſyna z wrazdy otczowſke zalowa nad hlas przied Narem, wladarziem fyrie,11) a ten ty dny do gerufalema byl przigiel, I wfady ho12) w zalarz v gerí- 15 thonta.13) 5 1) K. wfadil w zalarz. 2) K. wzal. 3) K. v zeny ferore. 4) K. wyneſti a przineſti. 5) a ona — przyneſti sch. v Š. 6) K. odpolu y pade; Š. pade. 7) K. z. s) K. by. 9) K. wlich toho. 10) K. prziwola. 11) K. Syrie wladarziem. 12) K. wſadie gey. 13) Š. geritontha. O welykoſty neduhu heroda.1) [Kap. XVI.] kdyz hledaſſe ſyna ſweho towarzyſſow, aby ge s ſynem wymyſſle- nymy mukamy muczil, tehdy mu tyezky neduh prziekazy. a k tomu ſta- roſt prziſtupy, neb gyz fedmdefat let na ſobie gmyegiefſe, a ſmit fynow ſmrt2) geho welmy2a) tiezcze mucziefſe. A biefſta w gerufalemye3) dwa chytromlvwoze, a po tiech mnoho mladenczow chodyefſe, kdyz4) gym zakon wykladaſſe, tyem ſie wydyeſſela) za podobne, ze kral nemahaſſe, [284b 1] aby zlatteho orla ſwrhly, gefíto kral nad welyku branu chrama proty otczowſkym zakonem5) byl polozyl. A kdyz by5a) ſwrzien, kral ſie rozhnyewa a welykofty neduhu zby neduha6) a wſſed w ſbor toho?) 10 bezprawie nade wſſemy gerufalemſkymy pomſtity. ale8) wſſak pro proſbu 5 40
Strana 626
626 Evwangelia. lyda gedno nad tyemy, gefíto fu to vczynyly, pomíty fie. A proto ty, gefſto ſu prowazy ſpufftyely orla, za zywa ſpaly ſ tyema dwiema chitro- mlvwczoma. Potom rozlycznymy neduhy muczien byl,9) neb myel zym- nyczy neſkrownu, ſwrab1o) na wſſem tyele netrpiegiczij, a vſtawnye trapiefſe geholl) klanye, a nohy mu otyekachu12) welmy, z hnyfu wagiecziek 15 geho czierwie13) fie rodiechu, vſtawny zdychaffe11) a naramnye wzdychafſe,15) zze wſſyczkny lyde prawiechu, by to16) byla bozie pomſta. I woziefſe fie za Jordan k17) kallynon, a tu ſie w teplich wodach kupaſſe. I lyby fie lekarzom, aby tyelo geho teplym olegem mazaly a w plney18) kady po- hrzyzily tak w rozpufftyenem, ze oczy geho rozpufſczieny iako mrtweho 20 biechu, ano ho tak bolefty mucziechu,19) az tak20) lyde okolo nyeho ſtogiecz krzycziechu, a on tudy okrziegiefſe.21) [284b 2]. 1) K. herodefa. 2) K. myfl. 2a) sch. v K. 3) K. Jerufalema. 4) K. a kdyz. 4a) Š. diwieffe. 5) K. zakonom. 5a) Š. byl. 6) K. hniewu zbi neduhu. 7) K. w zbor chtieffe toho. s) sch. v Š. 9) K. geft. 10) K. a fwrab. 11) K. ho. 12) K. otiekali. 13) K. czrwe. 14) K. vſtawnie dychaffe. 15) ta tři sl. sch. v Š. 16) K. ta. 17) sch. v K. 18) Š. plnee. 19) za tím přetrž. cziefta geho chlapa; K. mutiechu. 20) K. ze. 21) K. az on odtud okrziwaſfe. [Kap. XVII.] O zbyty zydow vrozenych.1) A kdyz ſye wraty do Jericho, flyſſe, ze zyde ſmrty2) geho cziekagy s radofty, ze3) wſſech zydow nayfſlechetnyeyfſye3a) mladencze febraw, kaza4) ge zawrziety w zalarzy na rynku, a przykaza falomee, feſtrzie ſwey,5) ze kdyz by vmrziel, aby ge ynhed zahubyla, aby tak na ſmity geho6) wſſeczko zydowſtwo plakalo. Pak poſlowe, genzto byl ge7) do rzyma 5 poſlal, wratychu ſye a lyft ot cziefarzie8) przyneſechu, aby antypatra na pufít zaílal, Pakly by chtiel, aby ho zahubyl. a tyem poſelftwym nyetczo ſie oſtraby. A kdyz pozada yablka, yakoz ge rad giedl, a nozze, aby kragiel, ynhed naſylnym kaſſlem ſye zadrziefſe, a ohled ſye, aby mu yzadny9) nezabranyl, zdwyze prawiczy ſwu, chtyefſe10) ſie zaklaty. Ale aciabus,11)10 feſtrzienecz geho, ruku12) geho polapy, a ynhed by po fieny wytye a krzik, by gyz kral vmrziel. vſlyffew to antypater, fradowa13) fie a ſtraznym mnoho ſlybowaſſe, aby ho zproſtyly. A kdyz to herodes vſlyſſe, tyezíſy mu byla radoſt ſynowa nezly ſmrt wlaſtnye; a ynhed poſlaw13a) tam pa- noſſe kaza ho zahubity a kaza gey14) pohrziebfty15) w Ircany. A ynhed 15 poruczienſtwie promyeny,16) Archalea napfa17) kralowîtwie na [285a 1] myeftkem, tak wſſak, aby ot auguſta przyyal korunu. 1) K. vrozenieyffich w Jerufalemie; Š. (přid.) takto. 2) Š. s fmrti. 3) K. fe. 3a) K. nayfflechtileyffie. 4) K. y kaza. 5) Š. fwe. 6) sch. v Š. 7) K. ge byl. 8) K. tie- farze. 9) K. nizadny; Š. zadny. 10) K. chtie. 11) K. Akrabus. 12) K. ruku prawu. 13) K. zdrawa fie magie zradowa. 132) K. poſla. 14) Š. ho; sch. v K. 15) K. pocho- wati. 16) K. poruczy (!). 17) Š. napſal.
626 Evwangelia. lyda gedno nad tyemy, gefíto fu to vczynyly, pomíty fie. A proto ty, gefſto ſu prowazy ſpufftyely orla, za zywa ſpaly ſ tyema dwiema chitro- mlvwczoma. Potom rozlycznymy neduhy muczien byl,9) neb myel zym- nyczy neſkrownu, ſwrab1o) na wſſem tyele netrpiegiczij, a vſtawnye trapiefſe geholl) klanye, a nohy mu otyekachu12) welmy, z hnyfu wagiecziek 15 geho czierwie13) fie rodiechu, vſtawny zdychaffe11) a naramnye wzdychafſe,15) zze wſſyczkny lyde prawiechu, by to16) byla bozie pomſta. I woziefſe fie za Jordan k17) kallynon, a tu ſie w teplich wodach kupaſſe. I lyby fie lekarzom, aby tyelo geho teplym olegem mazaly a w plney18) kady po- hrzyzily tak w rozpufftyenem, ze oczy geho rozpufſczieny iako mrtweho 20 biechu, ano ho tak bolefty mucziechu,19) az tak20) lyde okolo nyeho ſtogiecz krzycziechu, a on tudy okrziegiefſe.21) [284b 2]. 1) K. herodefa. 2) K. myfl. 2a) sch. v K. 3) K. Jerufalema. 4) K. a kdyz. 4a) Š. diwieffe. 5) K. zakonom. 5a) Š. byl. 6) K. hniewu zbi neduhu. 7) K. w zbor chtieffe toho. s) sch. v Š. 9) K. geft. 10) K. a fwrab. 11) K. ho. 12) K. otiekali. 13) K. czrwe. 14) K. vſtawnie dychaffe. 15) ta tři sl. sch. v Š. 16) K. ta. 17) sch. v K. 18) Š. plnee. 19) za tím přetrž. cziefta geho chlapa; K. mutiechu. 20) K. ze. 21) K. az on odtud okrziwaſfe. [Kap. XVII.] O zbyty zydow vrozenych.1) A kdyz ſye wraty do Jericho, flyſſe, ze zyde ſmrty2) geho cziekagy s radofty, ze3) wſſech zydow nayfſlechetnyeyfſye3a) mladencze febraw, kaza4) ge zawrziety w zalarzy na rynku, a przykaza falomee, feſtrzie ſwey,5) ze kdyz by vmrziel, aby ge ynhed zahubyla, aby tak na ſmity geho6) wſſeczko zydowſtwo plakalo. Pak poſlowe, genzto byl ge7) do rzyma 5 poſlal, wratychu ſye a lyft ot cziefarzie8) przyneſechu, aby antypatra na pufít zaílal, Pakly by chtiel, aby ho zahubyl. a tyem poſelftwym nyetczo ſie oſtraby. A kdyz pozada yablka, yakoz ge rad giedl, a nozze, aby kragiel, ynhed naſylnym kaſſlem ſye zadrziefſe, a ohled ſye, aby mu yzadny9) nezabranyl, zdwyze prawiczy ſwu, chtyefſe10) ſie zaklaty. Ale aciabus,11)10 feſtrzienecz geho, ruku12) geho polapy, a ynhed by po fieny wytye a krzik, by gyz kral vmrziel. vſlyffew to antypater, fradowa13) fie a ſtraznym mnoho ſlybowaſſe, aby ho zproſtyly. A kdyz to herodes vſlyſſe, tyezíſy mu byla radoſt ſynowa nezly ſmrt wlaſtnye; a ynhed poſlaw13a) tam pa- noſſe kaza ho zahubity a kaza gey14) pohrziebfty15) w Ircany. A ynhed 15 poruczienſtwie promyeny,16) Archalea napfa17) kralowîtwie na [285a 1] myeftkem, tak wſſak, aby ot auguſta przyyal korunu. 1) K. vrozenieyffich w Jerufalemie; Š. (přid.) takto. 2) Š. s fmrti. 3) K. fe. 3a) K. nayfflechtileyffie. 4) K. y kaza. 5) Š. fwe. 6) sch. v Š. 7) K. ge byl. 8) K. tie- farze. 9) K. nizadny; Š. zadny. 10) K. chtie. 11) K. Akrabus. 12) K. ruku prawu. 13) K. zdrawa fie magie zradowa. 132) K. poſla. 14) Š. ho; sch. v K. 15) K. pocho- wati. 16) K. poruczy (!). 17) Š. napſal.
Strana 627
Evwangelia. 627 O ſmrty Herodal) a o2) Archelaowy.3) AAk4) po ſmrty ſyna ſweho piet dny dokonaw y vmrzie ſedmeho a5) trzidczateho leta, iakoz ot rzyman byl kralem6) vczynyen, na gynych wyeczech prziezczaſtny, a w domowytich wieczech przienezczaftny. Pak Salome ty, gefíto byl6a) kral kazal zahubity, z wiezenye propuſty. I pohrziebe geho archelaus w herodye, yakoz byl przikazal, a neopuſty yzadne pichy okraſy pohrziebne, ſedm dny w placzy otczowie dokonaw y krmyemy, yakoz byl obicziey podle rozlycznoſty dnow ſlawnych a wſſednych, wſſemu lydu dluzie neb ſſcziedrzie vczyny, a ten obycziey zydowſky pro ztrawu vmrlczowu mnohe welmy potupy. Oblek?) ſie w czyfte rucho y gyde do 10 chramu, y przyge ho oſada myle f rozlycznu czty, a ſyedye na fudye wecze, ze chcze myloſtyw wſſem byty a ot cziefarzie8) potwrzenye wziety, A take flybuge lepfſym nezly geho otecz bity a dany9) nyektere otpuſtyty a také czla propuſtyty. A nyekterzy wolachu, aby ſtrazy propuftyl a10) zruſyl. I powoly Archelaus wffemu, czoz fu zadaly, a offyerowa hadowe obiety,11) 15 ſprzietelic-ly12) ſye. 5 [Kap. XVIII.) 1) K. Heroda zloftne°. 2) sch. v K.. 3) K. Š. Archalaowi. 4) K. Pak; Š. A Pak. 5) za tím přetrž. f. 6) K. kralem byl. 6a) Š. ge byl. 7 Š. Oblekl. 8) K. tiefarzie. 9) K. danie. 10) ta dvě sl. sch. v K. 11) K. offierowaffe obieti hadowe. 12) K. ſprziteliby; Š. sprzitelugeli. O ſwaru bratrzy przied Augustem.1) Sta ſye, iakoz w nowich wieczech bywa a przi [285a 2] hazie ſie, neb mnozy plakachu zalugicz, ze zophiſty, toczyfí chytromlvwozie, gefíto fu byly obranczie zakona, zahubyl otecz geho, A take bezmal wſſyczkny krzicziechu, aby Annu byſkupa sfadyl, gefíto ho herodes pro penyezie byfkupem byl vczynyl, a gefíto geho walerius wladarz po ſmrty Arche- laowie sfadyl. A kdyz naſta den welykonoczny, a zaftup lydu branyefſe fie byſkupowy,2) aby neobietowal, archelaus nayprwe poſla k nym Cyliarchu, to ge tyſycznyka, pokuffyge,3) by ge mohl ſlowy vpokogity. A kdyz ra- nychu tyſycznyka, pofla archelaus mnozítwie panoſſy. I zbychu gich 10 gednak dewiet tyfyczow, a kaza hlaſem byrzyczowym wolaty, aby kazdy do ſwe wlafty ſye bral ; a ony opuſtywſſe hod wſſyczkny prycz gydu.4) A on s mykulavíſem a s ptolomeem, taynykoma otczie ſweho, giede do rzyma, a Salemu a ſyny gegie wede s ſebu, aby ſ porucziêſtwym poſlednye wole otczie ſwiedczyly, a philippa bratra kralowftwie ftaroſtu oftawyw. 15 I giede do rzyma herodes antypas, gehozto herodes kralem byl vſtawyl po antypatru, aby o kralowſtwie ſ bratrem ſie hadal. Tu cziefarz ſwolaw naylepſſie myefſcziany, y da ſtranama myeſto. a tu pak [285b 1] nayprwe Gaza z agríppi a dczerzie ſwey5) vrozeneho ſyna poſady. Tu Archelaus prawieſſe, ze gemu ma bity kralowſtwie pro wiek, ze geſt ſtarfſy, a druhe 40* 5 [Kap. XIX.]
Evwangelia. 627 O ſmrty Herodal) a o2) Archelaowy.3) AAk4) po ſmrty ſyna ſweho piet dny dokonaw y vmrzie ſedmeho a5) trzidczateho leta, iakoz ot rzyman byl kralem6) vczynyen, na gynych wyeczech prziezczaſtny, a w domowytich wieczech przienezczaftny. Pak Salome ty, gefíto byl6a) kral kazal zahubity, z wiezenye propuſty. I pohrziebe geho archelaus w herodye, yakoz byl przikazal, a neopuſty yzadne pichy okraſy pohrziebne, ſedm dny w placzy otczowie dokonaw y krmyemy, yakoz byl obicziey podle rozlycznoſty dnow ſlawnych a wſſednych, wſſemu lydu dluzie neb ſſcziedrzie vczyny, a ten obycziey zydowſky pro ztrawu vmrlczowu mnohe welmy potupy. Oblek?) ſie w czyfte rucho y gyde do 10 chramu, y przyge ho oſada myle f rozlycznu czty, a ſyedye na fudye wecze, ze chcze myloſtyw wſſem byty a ot cziefarzie8) potwrzenye wziety, A take flybuge lepfſym nezly geho otecz bity a dany9) nyektere otpuſtyty a také czla propuſtyty. A nyekterzy wolachu, aby ſtrazy propuftyl a10) zruſyl. I powoly Archelaus wffemu, czoz fu zadaly, a offyerowa hadowe obiety,11) 15 ſprzietelic-ly12) ſye. 5 [Kap. XVIII.) 1) K. Heroda zloftne°. 2) sch. v K.. 3) K. Š. Archalaowi. 4) K. Pak; Š. A Pak. 5) za tím přetrž. f. 6) K. kralem byl. 6a) Š. ge byl. 7 Š. Oblekl. 8) K. tiefarzie. 9) K. danie. 10) ta dvě sl. sch. v K. 11) K. offierowaffe obieti hadowe. 12) K. ſprziteliby; Š. sprzitelugeli. O ſwaru bratrzy przied Augustem.1) Sta ſye, iakoz w nowich wieczech bywa a przi [285a 2] hazie ſie, neb mnozy plakachu zalugicz, ze zophiſty, toczyfí chytromlvwozie, gefíto fu byly obranczie zakona, zahubyl otecz geho, A take bezmal wſſyczkny krzicziechu, aby Annu byſkupa sfadyl, gefíto ho herodes pro penyezie byfkupem byl vczynyl, a gefíto geho walerius wladarz po ſmrty Arche- laowie sfadyl. A kdyz naſta den welykonoczny, a zaftup lydu branyefſe fie byſkupowy,2) aby neobietowal, archelaus nayprwe poſla k nym Cyliarchu, to ge tyſycznyka, pokuffyge,3) by ge mohl ſlowy vpokogity. A kdyz ra- nychu tyſycznyka, pofla archelaus mnozítwie panoſſy. I zbychu gich 10 gednak dewiet tyfyczow, a kaza hlaſem byrzyczowym wolaty, aby kazdy do ſwe wlafty ſye bral ; a ony opuſtywſſe hod wſſyczkny prycz gydu.4) A on s mykulavíſem a s ptolomeem, taynykoma otczie ſweho, giede do rzyma, a Salemu a ſyny gegie wede s ſebu, aby ſ porucziêſtwym poſlednye wole otczie ſwiedczyly, a philippa bratra kralowftwie ftaroſtu oftawyw. 15 I giede do rzyma herodes antypas, gehozto herodes kralem byl vſtawyl po antypatru, aby o kralowſtwie ſ bratrem ſie hadal. Tu cziefarz ſwolaw naylepſſie myefſcziany, y da ſtranama myeſto. a tu pak [285b 1] nayprwe Gaza z agríppi a dczerzie ſwey5) vrozeneho ſyna poſady. Tu Archelaus prawieſſe, ze gemu ma bity kralowſtwie pro wiek, ze geſt ſtarfſy, a druhe 40* 5 [Kap. XIX.]
Strana 628
Evwangelia. pro woly druheho kſſeftu, a antypas wecze: druhy kſſeft ma byty drzian, 20 geſſto otecz zdraw gſa vczynyl a napſal. a druhy kſſeft6) ze nenye moczny, neb ge gyz otecz nebyl moczen ſwe myſly, neb gyz zadaſſe ſwu ruku ſam ſye zahubity. A wiecz prawy, ze Archelaus ftyen kralowftwie wzneſl na cziefarzie, a ſam tielo ſbozie ſobie lapyl; A take ze na pocziatku ſwe moczy dewiet tyſycz lydu zahubyl a krwy fie zmazal. Tehdy czyefarz prodly 25 otpowiedy, neb gyz fkutek byl znam, a gyz myfíleíe, koho by myel víta- wity namyeftkem,7) czyly wſſys) czieledy rozdaty knyezîtwie, a naywiecze ze gyz rozlyczne lyfty z Syrie byl przyyal, gefſto mu wzkazowaly, ze ſu zyde prodaníj zahynuly. a zatyem powiediechu, ze matka Archelaowa9) vmrziela. 30 1) ta kap. sch. v K. 2) Š. bibiſkupowi (!). 3) Š. pokuffuge. 4) Š. gdu. 5) Š. dčerzi ſwe. 6) S. kffeff; ze sch. 7) Š. namieſtetkem (!). s) Š. wífie. 9) Š. Archalaowa. [Kap. XX.I O1) trziech2) kralech2) w Judea.3) Toho czafſa4) wznycziechu cztyrzie5) kraly w Judea, neb ydumeyfſtij dwa tyſycze ftarich, gefíto za heroda rytyerzowaly, krale ſobie biechu zwolyly. A w zefori, myeftye galylec, Judas, [285b 2] fyn Ezechie, knyezete lotrow, gefſto kdyz herodes byl ho yal, ten na ſye takeša) byl wlozyl5b) ko- runu. a za potokem Symon iakis z fluh kralowich, pozywagie ſyly zywota 5 ſweho, ot lotrow kralem by6) zwolen. A paſtuffky take?) gednoho tyela dluheho, take paſtuchu, w kragynach Ifrahels) kralem ſobie vczynychu. a aby bylo to czyefarzysa) powiedyeno, poſlan by do rzyma Auaro9) philyp, pro10) dwie gyney takell) wieczy,12) aby pomohl Archelaowy, a zda by ſye lybylo kralowftwie13) wnucziatom herodefowym rozdaty,11) aby dyel nye- 10 kaky wyſluzyl. Take ſ ny giede padefat zydow pocztywich, ty oſm tyſycz zydow, w rzymye w tu dobu bydlygiczich15) w chudobie, s ſebu przied cziefarz16) wedu. neb przied poſlednym gymanym zyde po rozlycznych myeſtech byly ſu rozprîſeny17) a rozprodany. A ty kdyz vſlyſſe cziefarz,18) gyde do fyeny19) chrama apollowa,20) y fiede i przately. a ony vkrutnoſt 15 herodefowu a ſynow geho, czo fu czynyly21) nad zydy, to wyprawowachu a profiechu rzymanow, aby oſtatek zydow na myloſt przygiely,22) a prawo ſtare kralowſtwie by gym bylo nawraczeno, aneb kragynam ſyrie przy- wynuly, aneb by rzymffty wladarzy Judeam tu zemy wladly. 1286a 1] 1) Š. Tuto O. 2) K. cztyrziech. 2a) K. kralich. 3) Š. (přid.) wolech. 4) K. Š. czafu. 5) K. cztyrzi(e) krale; Š. trzie. 5a) K take na fic. 5b) Š. wzlozil. 6) K. Š. byl. 7) K. tak. 8) K. Jezrahel; Š. Izrahelſkych. sa) K. tiefarzi. 3) sch. v K. 10) K. a pro. 11) K. take gine. 12) Š. gine wiecy take. 13) sch. v K. 14) K. wzdati. 15) Š. bydlegiczich; K. bydleczich. 16) K. k tiefarzi. 17) K. rozpraffeni. 18) K. tiefarz. 19) K. fynie. 20) K. Appollona. 21) K. vczynili. 22) K. Š. przigiali.
Evwangelia. pro woly druheho kſſeftu, a antypas wecze: druhy kſſeft ma byty drzian, 20 geſſto otecz zdraw gſa vczynyl a napſal. a druhy kſſeft6) ze nenye moczny, neb ge gyz otecz nebyl moczen ſwe myſly, neb gyz zadaſſe ſwu ruku ſam ſye zahubity. A wiecz prawy, ze Archelaus ftyen kralowftwie wzneſl na cziefarzie, a ſam tielo ſbozie ſobie lapyl; A take ze na pocziatku ſwe moczy dewiet tyſycz lydu zahubyl a krwy fie zmazal. Tehdy czyefarz prodly 25 otpowiedy, neb gyz fkutek byl znam, a gyz myfíleíe, koho by myel víta- wity namyeftkem,7) czyly wſſys) czieledy rozdaty knyezîtwie, a naywiecze ze gyz rozlyczne lyfty z Syrie byl przyyal, gefſto mu wzkazowaly, ze ſu zyde prodaníj zahynuly. a zatyem powiediechu, ze matka Archelaowa9) vmrziela. 30 1) ta kap. sch. v K. 2) Š. bibiſkupowi (!). 3) Š. pokuffuge. 4) Š. gdu. 5) Š. dčerzi ſwe. 6) S. kffeff; ze sch. 7) Š. namieſtetkem (!). s) Š. wífie. 9) Š. Archalaowa. [Kap. XX.I O1) trziech2) kralech2) w Judea.3) Toho czafſa4) wznycziechu cztyrzie5) kraly w Judea, neb ydumeyfſtij dwa tyſycze ftarich, gefíto za heroda rytyerzowaly, krale ſobie biechu zwolyly. A w zefori, myeftye galylec, Judas, [285b 2] fyn Ezechie, knyezete lotrow, gefſto kdyz herodes byl ho yal, ten na ſye takeša) byl wlozyl5b) ko- runu. a za potokem Symon iakis z fluh kralowich, pozywagie ſyly zywota 5 ſweho, ot lotrow kralem by6) zwolen. A paſtuffky take?) gednoho tyela dluheho, take paſtuchu, w kragynach Ifrahels) kralem ſobie vczynychu. a aby bylo to czyefarzysa) powiedyeno, poſlan by do rzyma Auaro9) philyp, pro10) dwie gyney takell) wieczy,12) aby pomohl Archelaowy, a zda by ſye lybylo kralowftwie13) wnucziatom herodefowym rozdaty,11) aby dyel nye- 10 kaky wyſluzyl. Take ſ ny giede padefat zydow pocztywich, ty oſm tyſycz zydow, w rzymye w tu dobu bydlygiczich15) w chudobie, s ſebu przied cziefarz16) wedu. neb przied poſlednym gymanym zyde po rozlycznych myeſtech byly ſu rozprîſeny17) a rozprodany. A ty kdyz vſlyſſe cziefarz,18) gyde do fyeny19) chrama apollowa,20) y fiede i przately. a ony vkrutnoſt 15 herodefowu a ſynow geho, czo fu czynyly21) nad zydy, to wyprawowachu a profiechu rzymanow, aby oſtatek zydow na myloſt przygiely,22) a prawo ſtare kralowſtwie by gym bylo nawraczeno, aneb kragynam ſyrie przy- wynuly, aneb by rzymffty wladarzy Judeam tu zemy wladly. 1286a 1] 1) Š. Tuto O. 2) K. cztyrziech. 2a) K. kralich. 3) Š. (přid.) wolech. 4) K. Š. czafu. 5) K. cztyrzi(e) krale; Š. trzie. 5a) K take na fic. 5b) Š. wzlozil. 6) K. Š. byl. 7) K. tak. 8) K. Jezrahel; Š. Izrahelſkych. sa) K. tiefarzi. 3) sch. v K. 10) K. a pro. 11) K. take gine. 12) Š. gine wiecy take. 13) sch. v K. 14) K. wzdati. 15) Š. bydlegiczich; K. bydleczich. 16) K. k tiefarzi. 17) K. rozpraffeni. 18) K. tiefarz. 19) K. fynie. 20) K. Appollona. 21) K. vczynili. 22) K. Š. przigiali.
Strana 629
Evwangelia. 629 O Allexandru zamyſlnem. [Kap. XXI.] TOho take czaffu geden vrozeny zyd, w Sydonyo& myeftczyl) wzchowany, welmy podobny allexandru, herodefowu fynu, gehozto2) otecz byl zahubyl, przigyde do Judeâ nauczienym gednoho ſwobodneho hero- defowa,3) a ten wſſeczky czyny kralowſtwie welmy dobrzie wiedyel, a prawie, 5 by nan fluffalo kralowſtwye, proto3a) ze geft naywietffy fyn1) herodefow, a proto ze po materzy mariamnes nan fluffye.5) A kdyz mnoho zydow myel po ſobie, y gyede do rzyma proto, ze zyde w rzymye bydlygiczij6) k geho ſnazenſtwy fie ſbiehowachu.7) A kdyz ho tazachu: kterak ſy zyw oſtal? prawiefſe: katyes) ſye nad namy ſlytowawfſe, gyne podobne na 10 ſmrt podwrziechu, a Ariftobolus, bratr moy, ten ge9) geffczie zyw w Crocie, neb tagy fie w Cyprzie. ale cziefarz1o) welmy dobrzie allexandra znal, ze kdyz fie w rzymye vczyl a potom f otcziem fiell) wadyl, byl ho poznal. I znamena left podobenſtwie, y poſla Laada, a ten take12) dobrzye allexandra znal, aby k ſobie mladenczie przywedl a za zywot mu flybyl, kdyz by 15 mu powiedyel, kto mu13) tak welyku lſtywu radu dal. A kdyz ſie on przyzna, ze ſye k takey11) wieczy tahl Pro podobenſtwie nawe [286a 2] denym, I zaſmye fie cziefarz15) k tomu k kweſtowy16) a kaza zahubity toho radczy, gefſto mu na to radyl, a leſtneho allexandra pro ſlycznoſt tyela geho plaw- czom w czyſlo wmyeſy.17) 1) K. z Sydomorum mieftie. 2) K. kterehozto. 3) K. Herodefa. 3a) sch. v K. 4) K. ſyn naywietíli. 5) K. fluffie nan. 6) Š. w Rzimie zidee bydlegiczi. 7) K. zbieho- wachu. 8) K. kati. 9) K. geft. 10) K. tiefarz. 11) Š. fie s otčem. 12) K. welmi. 13) K. by gemu. 14) Š. take. 15) K. zafmil fie tiefarz. 16) K. tomu kunfftowi (obojí k sch.). 17) K. w cziſlo plawczom wmiſſy. O rozdyeleny kralowstwye.1) [Кар. XXII.] 10 POtom czieſarz2) s radu Confſel rzymſkich panitwie herodoſowo rozdyely, puol Judee3) a ydumeam da3a) archelaowy pod gmenem tetrarchie, toczyfí cztwra4) knyezietſtwie,5) a ſlyby ho kralem vczynyty, acz by“) fie vkazal k7) tomu doftoyny. a8) polowyczy rozdyely we dwie tetrarchie. 5 I ſpade na dyel herodowy tetrarchia9) kragyna za Jordanem, galylea10) a Iturea a trakonydis a amanydis philippowi bichu dany. I byl vczynyll1) archelaus iako dyarchus, toczyff dweho knyezetftwie, ale nebyl nykdy monarchus, toczyff by byl wſſeho panftwie moczen. A proto, kdyz budeſi czyfty geho monarchu, by byl dewiet let po ſmrty otczowie, rozumyey12) podle mnyenye chaſſy to geſt rzieczieno a podle geho chluby, gefíto ſie chlubieſſe, by myel kralem bity, iakoz mu byl cziefarz2) ſlybyl. A tak biechu poſlany trzie bratrowe do Judeam, a byly fu cztyrzy myefiecze w rzymye, cziekagicze ſkonanye.
Evwangelia. 629 O Allexandru zamyſlnem. [Kap. XXI.] TOho take czaffu geden vrozeny zyd, w Sydonyo& myeftczyl) wzchowany, welmy podobny allexandru, herodefowu fynu, gehozto2) otecz byl zahubyl, przigyde do Judeâ nauczienym gednoho ſwobodneho hero- defowa,3) a ten wſſeczky czyny kralowſtwie welmy dobrzie wiedyel, a prawie, 5 by nan fluffalo kralowſtwye, proto3a) ze geft naywietffy fyn1) herodefow, a proto ze po materzy mariamnes nan fluffye.5) A kdyz mnoho zydow myel po ſobie, y gyede do rzyma proto, ze zyde w rzymye bydlygiczij6) k geho ſnazenſtwy fie ſbiehowachu.7) A kdyz ho tazachu: kterak ſy zyw oſtal? prawiefſe: katyes) ſye nad namy ſlytowawfſe, gyne podobne na 10 ſmrt podwrziechu, a Ariftobolus, bratr moy, ten ge9) geffczie zyw w Crocie, neb tagy fie w Cyprzie. ale cziefarz1o) welmy dobrzie allexandra znal, ze kdyz fie w rzymye vczyl a potom f otcziem fiell) wadyl, byl ho poznal. I znamena left podobenſtwie, y poſla Laada, a ten take12) dobrzye allexandra znal, aby k ſobie mladenczie przywedl a za zywot mu flybyl, kdyz by 15 mu powiedyel, kto mu13) tak welyku lſtywu radu dal. A kdyz ſie on przyzna, ze ſye k takey11) wieczy tahl Pro podobenſtwie nawe [286a 2] denym, I zaſmye fie cziefarz15) k tomu k kweſtowy16) a kaza zahubity toho radczy, gefſto mu na to radyl, a leſtneho allexandra pro ſlycznoſt tyela geho plaw- czom w czyſlo wmyeſy.17) 1) K. z Sydomorum mieftie. 2) K. kterehozto. 3) K. Herodefa. 3a) sch. v K. 4) K. ſyn naywietíli. 5) K. fluffie nan. 6) Š. w Rzimie zidee bydlegiczi. 7) K. zbieho- wachu. 8) K. kati. 9) K. geft. 10) K. tiefarz. 11) Š. fie s otčem. 12) K. welmi. 13) K. by gemu. 14) Š. take. 15) K. zafmil fie tiefarz. 16) K. tomu kunfftowi (obojí k sch.). 17) K. w cziſlo plawczom wmiſſy. O rozdyeleny kralowstwye.1) [Кар. XXII.] 10 POtom czieſarz2) s radu Confſel rzymſkich panitwie herodoſowo rozdyely, puol Judee3) a ydumeam da3a) archelaowy pod gmenem tetrarchie, toczyfí cztwra4) knyezietſtwie,5) a ſlyby ho kralem vczynyty, acz by“) fie vkazal k7) tomu doftoyny. a8) polowyczy rozdyely we dwie tetrarchie. 5 I ſpade na dyel herodowy tetrarchia9) kragyna za Jordanem, galylea10) a Iturea a trakonydis a amanydis philippowi bichu dany. I byl vczynyll1) archelaus iako dyarchus, toczyff dweho knyezetftwie, ale nebyl nykdy monarchus, toczyff by byl wſſeho panftwie moczen. A proto, kdyz budeſi czyfty geho monarchu, by byl dewiet let po ſmrty otczowie, rozumyey12) podle mnyenye chaſſy to geſt rzieczieno a podle geho chluby, gefíto ſie chlubieſſe, by myel kralem bity, iakoz mu byl cziefarz2) ſlybyl. A tak biechu poſlany trzie bratrowe do Judeam, a byly fu cztyrzy myefiecze w rzymye, cziekagicze ſkonanye.
Strana 630
630 Evwangelia. 1) K. (přid.) Herodefowa. 2) K. tiefarz. 3) K. Judeam. 3a) Š. dal. 4) K. cztwera. 5) ta tři sl. sch. v Š. 6) K. aby. 7) sch. v K. 8) sch. v K. 3) druhé r nadeps.; K. tetrarchy. 10) K. a kragina Galilea. 11) za tím přetrž. Nicolaus. 12) K. rozumie. [Mat. 2.) O1) puſſty Archelaowy. PAk archelaus netolyk2) ſwym zalobczom, ale take wſſem ſwym poddanym vkrutnyeyfly byl wiecze [286b 1] nezly geho otecz. Pak prwého leta geho kralowftwie andyel wecze Jozefowy, aby ſye wratyl s matku a s dietietem do zemye Ifrahel.3) a on wratyw ſie z egipta po ſedmy letech, kdyz4) archelaus kralowafſe za otczie,5) nechtie tam gyty. Pak andyel 5 ho napomanu,6) aby ffel do galylei,7) I ofta w nazarethie. * Ale o dyetynftwy ſpaffitele a o geho ſkutcziech8) az do krzíftu neczte fie we czteny, gedno zze lucas9) dye, ze kdyz byl we dwanafty letech, tehdy byl oſtal w chramye, a po trziech dnech nalezechu10) ho rodytelowe, an fiedy mezy myftry [Luk. 2.) a flyfſy a tyeze gych. Na tom myeftye naleznefſ v wykladu na matheum,11) ze archelaus byl monarchu, toczyfí knyezzetem wíſeho kralowſtwie po- otczy, a ze herodes kralowal w galylea. Pak archelaus na potupu12) ſweho rodu zahna mariannu, dczeru bratra ſweho, gemuz gy otecz byli3) dal za zzenu, a poge Clafſyru, dezeru krale Capadocum, 11) bratra ſweho allexandra nyekdy zzenu, a po fmrty allexandrowie15) Jube, kraly lybye, otdanu, a po ſmrty Juba poczie wdowſtwy bydlyty. ta kdyz ſye wraty do [286b 2] Judeam, pogie archalea,16) wydyena by, ze vzrzie allexandra podle ſebe ftogiecz a rzka: doîtis myela myety na manzelftwy lybem; ale opyet ſy ſye wratyla k mym przatelom, a mudrzie ſy ſye przywynula bratru memu. A proto wſſak bez twe dyeky tebe dobudu. A kdyz ten ſen wylozy, gedwa 20 dwa dny zywa byla.17) * Prawie, by tu byla ſtudnyczka mala, z nyezto Jezyſſ wodu naczieraffe18) a matczie ſwey20) przydawaſſe, donyz gy21) byl poddan. 10 15 [Kap. XXIII.] 1) Š. Znamenay O; K. O nawraczeni gezukriſta s matku do Judea. 2) sch. v Š. 3) Š. Izrahelíke. 4) K. kdyz víliíſe ze. 5) K. za otcze kraluge. 6) K. napomenul. 7) K. Š. Galilee. 8) K. fkutczie. 9) K. lukafs. 10) K. nalezu. 11) Š. Mattuffe. 12) K. potopu (!). 13) Š. byl otecz; K. otecz byl gi. 14) Š. Capadoczíkeho. 15) K. Allexan- drowe. 16) Š. Archelea; K. Archelaa. 17) K. dni potom ziwa prziebyla. 18) K. nabieraffe. 19) Š. ſwe. 20) Š. fwe. 21) K. Š. gie. [Kap. XXIV.] O puſſczy Archelay.1) POtom Archelaus by2) obzalowan, I3) zawola geho cziefarz.4) a paty den, prwe nezly byl obzalowan a pohnan, dewiet klaffow plnych a welmy welykich we ſnye wydye,5) ano6) gie wolowe ſnyedly. A kdyz ſye o to potaza s ſ wiefſczy,7) Symon, effeus rodem, wylozy gemu rzka: klaſſy to ſu leta, a wolowe to ſu promyeny wieczij, proto ze wolowe orzycz role 5
630 Evwangelia. 1) K. (přid.) Herodefowa. 2) K. tiefarz. 3) K. Judeam. 3a) Š. dal. 4) K. cztwera. 5) ta tři sl. sch. v Š. 6) K. aby. 7) sch. v K. 8) sch. v K. 3) druhé r nadeps.; K. tetrarchy. 10) K. a kragina Galilea. 11) za tím přetrž. Nicolaus. 12) K. rozumie. [Mat. 2.) O1) puſſty Archelaowy. PAk archelaus netolyk2) ſwym zalobczom, ale take wſſem ſwym poddanym vkrutnyeyfly byl wiecze [286b 1] nezly geho otecz. Pak prwého leta geho kralowftwie andyel wecze Jozefowy, aby ſye wratyl s matku a s dietietem do zemye Ifrahel.3) a on wratyw ſie z egipta po ſedmy letech, kdyz4) archelaus kralowafſe za otczie,5) nechtie tam gyty. Pak andyel 5 ho napomanu,6) aby ffel do galylei,7) I ofta w nazarethie. * Ale o dyetynftwy ſpaffitele a o geho ſkutcziech8) az do krzíftu neczte fie we czteny, gedno zze lucas9) dye, ze kdyz byl we dwanafty letech, tehdy byl oſtal w chramye, a po trziech dnech nalezechu10) ho rodytelowe, an fiedy mezy myftry [Luk. 2.) a flyfſy a tyeze gych. Na tom myeftye naleznefſ v wykladu na matheum,11) ze archelaus byl monarchu, toczyfí knyezzetem wíſeho kralowſtwie po- otczy, a ze herodes kralowal w galylea. Pak archelaus na potupu12) ſweho rodu zahna mariannu, dczeru bratra ſweho, gemuz gy otecz byli3) dal za zzenu, a poge Clafſyru, dezeru krale Capadocum, 11) bratra ſweho allexandra nyekdy zzenu, a po fmrty allexandrowie15) Jube, kraly lybye, otdanu, a po ſmrty Juba poczie wdowſtwy bydlyty. ta kdyz ſye wraty do [286b 2] Judeam, pogie archalea,16) wydyena by, ze vzrzie allexandra podle ſebe ftogiecz a rzka: doîtis myela myety na manzelftwy lybem; ale opyet ſy ſye wratyla k mym przatelom, a mudrzie ſy ſye przywynula bratru memu. A proto wſſak bez twe dyeky tebe dobudu. A kdyz ten ſen wylozy, gedwa 20 dwa dny zywa byla.17) * Prawie, by tu byla ſtudnyczka mala, z nyezto Jezyſſ wodu naczieraffe18) a matczie ſwey20) przydawaſſe, donyz gy21) byl poddan. 10 15 [Kap. XXIII.] 1) Š. Znamenay O; K. O nawraczeni gezukriſta s matku do Judea. 2) sch. v Š. 3) Š. Izrahelíke. 4) K. kdyz víliíſe ze. 5) K. za otcze kraluge. 6) K. napomenul. 7) K. Š. Galilee. 8) K. fkutczie. 9) K. lukafs. 10) K. nalezu. 11) Š. Mattuffe. 12) K. potopu (!). 13) Š. byl otecz; K. otecz byl gi. 14) Š. Capadoczíkeho. 15) K. Allexan- drowe. 16) Š. Archelea; K. Archelaa. 17) K. dni potom ziwa prziebyla. 18) K. nabieraffe. 19) Š. ſwe. 20) Š. fwe. 21) K. Š. gie. [Kap. XXIV.] O puſſczy Archelay.1) POtom Archelaus by2) obzalowan, I3) zawola geho cziefarz.4) a paty den, prwe nezly byl obzalowan a pohnan, dewiet klaffow plnych a welmy welykich we ſnye wydye,5) ano6) gie wolowe ſnyedly. A kdyz ſye o to potaza s ſ wiefſczy,7) Symon, effeus rodem, wylozy gemu rzka: klaſſy to ſu leta, a wolowe to ſu promyeny wieczij, proto ze wolowe orzycz role 5
Strana 631
Evwangelia. 631 prziewraczugy. a myenye proto mu rziekl, by myel dewiet let kralowaty, a zwieda mnohich wieczy promyeny8) vmrziefi. A proto dewateho leta ſweho knyezetſtwie giede do rzyma,9) a tu geho cziefarz1o) potupy a na pufít wyhna. Toho czafía v wyenny,11) myefta galylee, byla vgma fluncze. 1) v Š. (přid.) takto; K. O wyhnani archelaowie na pufft. 2) Š. byl; K. by Archelaus. 3) K. by y. 4) K. tiefarz. 5) Š. widiel. 6) přetrž. ani. 7 K. ſwiedczy; Š. s wiefftczy. 8) K. promieny y. 3) K. do rzima giede. 10) K. tiefarz. 11) K. czafu v winnie. O prwnycm wladanyl) Judee. Kap. XXV.) Pak kragyny archelaowy biechu v prowynczy vczynyeny, I poſla cziefarz2) ftaroftu Componya, gefíto nyekdy byl Cyri [287a 1] now to- warzyff,3) do Judeam, aby byl ſudczie dyedyczſtwie, tu mnozy zydowe, a naywiecze geden, Symon galyleus, lyd wynnyeffe, ze vrocznyczy rzymffczy po bohu zadagy panow ſmrtedlnych. Pak za ſtaroftwie4) Componye5) w Judea, kdyz bieſſe obicziey w hody welykonocznye o pol noczy wrata chramowe6) otwieraty, Pak nyekterzy Samariti, wſſedfſe taynye do ge- ruſalema, po wſſech branach a po wſſem chramu rozmetachu koſty vmrlczie, a od te?) doby wiecz potom lepes) ſtrzieziechu chramu a przied ſwietem 10 brany wiecz9) neotwieragy. 5 1) K. wladarſte. 2) K. tiefarz. 3) Š. Towaryfs. 4) K. ffafarzftwie. 5) Š. Com- ponia. 6) K. chramowa. 7) K. tey. 8) sch. v K. 3) Š. wiecz brany. O ſmrty Auguſta czieſarzie.1) [Kap. XXVI.] TOho czafſa2) philyp oprawy Sephoru2a) y nazwa gy Juliam ke czty Julie, zzeny cziefarzowi,3) a paweas phylypowu nazwa cezaream. A kdyz ſye Componius wraty do rzyma, a markus by1) geho namyeſtek, a za nyeho falome, ſeſtra herodefowa, vmrzie. Pak po nyem by1) annius5) 5 rufus, a za toho vmrzie6) auguftus cziefarz,7) kdyz byl kralowal ſedm a pa- defat let a ffeft myefieczow a defiet dnow. a mezy tyem anthonius kralowal i nym cztrmezyczietma8) let. A kdyz druhého a cztyrzadczateho leta geho kralowſtwie Jeſus9) ſie narody, a patnaſteho leta Tyberij cziefarzie10) byl we trzidcziety letech, tehdy [287a 2] geft swiedomo, ze cziefarz?) 10 vmrziel, a Jefusll) byl w patnaftem letye. wſſak nyekterzy gedno ffeft a padefat let geho kralowanye pokladagy, a druzy oſm a padefat let pokla- dagy,12) a gyny fedm a padefat,13) a pol roka potomnye14) dny za rok po- kladagy. ale vmrziel geft15) leta ſweho zywota16) ſedmeho a ſedmdeſateho v Appellam,17) myeftye Campanye. a chlubyl ſie, ze ge1s) oftawyl myeſto 15 mramorowe a nalezl byl19) cziehelnee. a geſt pohrzieben na poly marcio.
Evwangelia. 631 prziewraczugy. a myenye proto mu rziekl, by myel dewiet let kralowaty, a zwieda mnohich wieczy promyeny8) vmrziefi. A proto dewateho leta ſweho knyezetſtwie giede do rzyma,9) a tu geho cziefarz1o) potupy a na pufít wyhna. Toho czafía v wyenny,11) myefta galylee, byla vgma fluncze. 1) v Š. (přid.) takto; K. O wyhnani archelaowie na pufft. 2) Š. byl; K. by Archelaus. 3) K. by y. 4) K. tiefarz. 5) Š. widiel. 6) přetrž. ani. 7 K. ſwiedczy; Š. s wiefftczy. 8) K. promieny y. 3) K. do rzima giede. 10) K. tiefarz. 11) K. czafu v winnie. O prwnycm wladanyl) Judee. Kap. XXV.) Pak kragyny archelaowy biechu v prowynczy vczynyeny, I poſla cziefarz2) ftaroftu Componya, gefíto nyekdy byl Cyri [287a 1] now to- warzyff,3) do Judeam, aby byl ſudczie dyedyczſtwie, tu mnozy zydowe, a naywiecze geden, Symon galyleus, lyd wynnyeffe, ze vrocznyczy rzymffczy po bohu zadagy panow ſmrtedlnych. Pak za ſtaroftwie4) Componye5) w Judea, kdyz bieſſe obicziey w hody welykonocznye o pol noczy wrata chramowe6) otwieraty, Pak nyekterzy Samariti, wſſedfſe taynye do ge- ruſalema, po wſſech branach a po wſſem chramu rozmetachu koſty vmrlczie, a od te?) doby wiecz potom lepes) ſtrzieziechu chramu a przied ſwietem 10 brany wiecz9) neotwieragy. 5 1) K. wladarſte. 2) K. tiefarz. 3) Š. Towaryfs. 4) K. ffafarzftwie. 5) Š. Com- ponia. 6) K. chramowa. 7) K. tey. 8) sch. v K. 3) Š. wiecz brany. O ſmrty Auguſta czieſarzie.1) [Kap. XXVI.] TOho czafſa2) philyp oprawy Sephoru2a) y nazwa gy Juliam ke czty Julie, zzeny cziefarzowi,3) a paweas phylypowu nazwa cezaream. A kdyz ſye Componius wraty do rzyma, a markus by1) geho namyeſtek, a za nyeho falome, ſeſtra herodefowa, vmrzie. Pak po nyem by1) annius5) 5 rufus, a za toho vmrzie6) auguftus cziefarz,7) kdyz byl kralowal ſedm a pa- defat let a ffeft myefieczow a defiet dnow. a mezy tyem anthonius kralowal i nym cztrmezyczietma8) let. A kdyz druhého a cztyrzadczateho leta geho kralowſtwie Jeſus9) ſie narody, a patnaſteho leta Tyberij cziefarzie10) byl we trzidcziety letech, tehdy [287a 2] geft swiedomo, ze cziefarz?) 10 vmrziel, a Jefusll) byl w patnaftem letye. wſſak nyekterzy gedno ffeft a padefat let geho kralowanye pokladagy, a druzy oſm a padefat let pokla- dagy,12) a gyny fedm a padefat,13) a pol roka potomnye14) dny za rok po- kladagy. ale vmrziel geft15) leta ſweho zywota16) ſedmeho a ſedmdeſateho v Appellam,17) myeftye Campanye. a chlubyl ſie, ze ge1s) oftawyl myeſto 15 mramorowe a nalezl byl19) cziehelnee. a geſt pohrzieben na poly marcio.
Strana 632
632 Evwangelia. 1) Š. Auguftowi Cziefarzi; K. tiefaře. 2) K. Š. czafu. 2a) K. zephoru. 3) K. tiefarzowy. 4) Š. byl. 5) K. Š. Amnus. 6) Š. vmrzel. 7) K. tiefarz. 8) K. cztyrzmet- czitma; Š. cztrmezcietma. 9) K. kryftus. 10) K. Tyberya tiefarzie. 11) K. gežifs. 12) a druzy — pokladagy sch. v K. 13) a gyny — padefat sch. v Š. 11) K. a potomne. 15) sch. v Š. 16) K. ziwota ſweho. 17) K. a v pellam w. 18) K. gt. 19) K. gt. [Kap. XXVII.I O tyberyo,1) czieſarzy rzymſkem. POdnyczie geho trziety cziefarz,2) Tyberius, geho zeny Julie ſyn, a ten waleria graccum3) ftaroſtu poſla do Judeam. a ten nadyegie fie zgyſku mylofty zgiewníe prodawafſe knyezeczſtwie knyezíke. a tten sfadyw annu, 4) Ifmahele byſkupem vczyny, a y toho nemnoho5) potom sſady a Eleazara, annynas) ſyna, vſtawy, a po roczie y toho sſadyw, Symona vſtawy, a opiet 5 w roczie Joſippa, gefſto mu gmye Cayphas, poſtawy. wſſak potom po gedenafty letech opuftyw Judeam, wraty fie do rzyma. Pak tyberius poſla?) geho namyeſtka pylata poncio, a za nyeho herodes na czieſt tyberios) tyberiam myeftos) vſtawy. [287b 1] 1) Š. Tiberiowi; Š. tyberioi tiefarzi; posl. sl. sch. 2) K. tiefarz. 3) K. gratrum. 4) K. Annaffe. 5) K. tohoto po nemnoho czaſych. 6) K. Annaffowa. 7) Š. poſlal. 8) K. Tyberyowi; Š. Tiberowi. 9) sch. v K. [Kap. XXVIII.] O1) nenawyſty zydowſkey.2) Tyech czaffow Tyberius mnoho kralow k ſobie przywolaw, y neot- ſtupy gich zafie, mezy nymyzto archalea2a) capadocie zadrzaw, kralowftwie geho w3) prowyncíj, toczyff w kragynu obraty, a mazathan, hlawu kra- lowftwie, cefaream nazwa. * Pak pylatus do gerufalema przigied, a ſochy cziefarzowy,4) gefîto na znameníe rytyerzſke5) byly, neſa s ſebu bez zydow- 5 ſkeho wyedyenye w6) myeſtye ge6a) poſtawy a wraty ſie do cefaream. A kdyz mnozy z Jerufalema k nyemu przigydu?) profiecz, aby ty8) zna- menye otneſl, neb pro zakon zydowſky wladarzy Judee, geffto przied tyem byly, bez znamenye obykly ſu do myeſta giezdyty, I fiede na fudye pylatus, a obfadyw odyencze,9) hroziefſe gym ſmrty, kdyz by mu nepo- 10 wolyly. a ony radyeyffe10) wolechu ſobie ſmrt, nezly otczowſky zakon pofſkwrnyty. A proto dyewiell) fie pylat vſtawnoſty zydowſkey12) w za- konye ſtogiecz, I przikaza obrazi otgiety. [287b 2] A opiet pylat do geru- falema przygiew, a vzrziew myeſto, ze ma nedoſtatky wody, I otewrzie pokladnycze chramu a ſbozie chramu daneho, y poczie dyelaty prowod 15 wodye, pocziew ot byſtrzyny13) dwa tyfycze otpoczywadl, toczyff rafftow11) ot myefta. a zydel5) wolachu krzicziecz,16) aby przicítal dyelaty toho dyela. a proto pylat mnoho zydow zahuby a mnohe rany.17) wſfak pylat opufty dyelo, neb zyde byly poſlaly k Tyberiowy, zalugycz na pylata.
632 Evwangelia. 1) Š. Auguftowi Cziefarzi; K. tiefaře. 2) K. Š. czafu. 2a) K. zephoru. 3) K. tiefarzowy. 4) Š. byl. 5) K. Š. Amnus. 6) Š. vmrzel. 7) K. tiefarz. 8) K. cztyrzmet- czitma; Š. cztrmezcietma. 9) K. kryftus. 10) K. Tyberya tiefarzie. 11) K. gežifs. 12) a druzy — pokladagy sch. v K. 13) a gyny — padefat sch. v Š. 11) K. a potomne. 15) sch. v Š. 16) K. ziwota ſweho. 17) K. a v pellam w. 18) K. gt. 19) K. gt. [Kap. XXVII.I O tyberyo,1) czieſarzy rzymſkem. POdnyczie geho trziety cziefarz,2) Tyberius, geho zeny Julie ſyn, a ten waleria graccum3) ftaroſtu poſla do Judeam. a ten nadyegie fie zgyſku mylofty zgiewníe prodawafſe knyezeczſtwie knyezíke. a tten sfadyw annu, 4) Ifmahele byſkupem vczyny, a y toho nemnoho5) potom sſady a Eleazara, annynas) ſyna, vſtawy, a po roczie y toho sſadyw, Symona vſtawy, a opiet 5 w roczie Joſippa, gefſto mu gmye Cayphas, poſtawy. wſſak potom po gedenafty letech opuftyw Judeam, wraty fie do rzyma. Pak tyberius poſla?) geho namyeſtka pylata poncio, a za nyeho herodes na czieſt tyberios) tyberiam myeftos) vſtawy. [287b 1] 1) Š. Tiberiowi; Š. tyberioi tiefarzi; posl. sl. sch. 2) K. tiefarz. 3) K. gratrum. 4) K. Annaffe. 5) K. tohoto po nemnoho czaſych. 6) K. Annaffowa. 7) Š. poſlal. 8) K. Tyberyowi; Š. Tiberowi. 9) sch. v K. [Kap. XXVIII.] O1) nenawyſty zydowſkey.2) Tyech czaffow Tyberius mnoho kralow k ſobie przywolaw, y neot- ſtupy gich zafie, mezy nymyzto archalea2a) capadocie zadrzaw, kralowftwie geho w3) prowyncíj, toczyff w kragynu obraty, a mazathan, hlawu kra- lowftwie, cefaream nazwa. * Pak pylatus do gerufalema przigied, a ſochy cziefarzowy,4) gefîto na znameníe rytyerzſke5) byly, neſa s ſebu bez zydow- 5 ſkeho wyedyenye w6) myeſtye ge6a) poſtawy a wraty ſie do cefaream. A kdyz mnozy z Jerufalema k nyemu przigydu?) profiecz, aby ty8) zna- menye otneſl, neb pro zakon zydowſky wladarzy Judee, geffto przied tyem byly, bez znamenye obykly ſu do myeſta giezdyty, I fiede na fudye pylatus, a obfadyw odyencze,9) hroziefſe gym ſmrty, kdyz by mu nepo- 10 wolyly. a ony radyeyffe10) wolechu ſobie ſmrt, nezly otczowſky zakon pofſkwrnyty. A proto dyewiell) fie pylat vſtawnoſty zydowſkey12) w za- konye ſtogiecz, I przikaza obrazi otgiety. [287b 2] A opiet pylat do geru- falema przygiew, a vzrziew myeſto, ze ma nedoſtatky wody, I otewrzie pokladnycze chramu a ſbozie chramu daneho, y poczie dyelaty prowod 15 wodye, pocziew ot byſtrzyny13) dwa tyfycze otpoczywadl, toczyff rafftow11) ot myefta. a zydel5) wolachu krzicziecz,16) aby przicítal dyelaty toho dyela. a proto pylat mnoho zydow zahuby a mnohe rany.17) wſfak pylat opufty dyelo, neb zyde byly poſlaly k Tyberiowy, zalugycz na pylata.
Strana 633
Evwangelia. 633 20 * Prowyncia flowe, geſſto wlaſtny lyd w ny bydly a dawa dan ſwemu panu ; a18) Colonía flowe zemye, gefſto gij czyzozemczy orzy a w ny bydle, wyzenucz z nyel9) wlaſtnye, iako w famaríj20) ſye geſt ſtalo. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) Š. Zidowíke; K. (přid.) proti pilatowi. 2a) K. Archelaa. 3) Š. v. 4) K. tiefarzowy. 5) K. rytierzîtwie. 6) K. a w. 6a) K. gey. 7) Š. przigdu; K. przigidechu. 8) K. ta. 9) K. ofadiw odienczy. 10) K. radieyffi. 11) K. Š. diwie. 12) Š. zidowſke. 13) K. od byſtrziny pocziew gefſto bylo. 14) Š. rofftow. 15) za tím přetrž. dyela. 16) K. wolagicz křycziechu. 17) K. ranil. 18) K. panu ſwe ale. 19) K. wen. 20) Š. Samarzy; K. Samarigi. Tutol) ſwiedeczſtwie o kryſtu.2) [Kap. XXIX.) lvto Jozefus pokladaa chwalu pana boha3) gezukriſta takto: Byl za tiech czaîſow Jeſus, mudry muz, wſſak acz ſmyem4) a acz ſluſſie geho muziem gmenowaty,5) neb ge6) byl czynytel dywnych fkutkow a myſtr wſſech tiech, kterzyz ſu rady ſlyfſely ty wieczy, kterzyz?) ſu buduczie; a mnoho zydow a take mnoho pohanow k ſobie przywynu. tot ge byl kriftus. toho pro obzalowanye prwnyeho lydu naſſeho kdyz pylat vſudy ho na krzyz, wſſak geho ty neoſtachu, kterzyz ſu ho ot pocziatka mylo- waly. I vkaza ſie gym trziety den, a opiet bys) wydyen, Jakoz prorokowe to a gyne9) o nyem buduczie wieczy [288a 1] prorokowaly. Ale az10) do 10 dneſſnyeho dne krzieſſczianſke pokolenye, geſſto gſu po nyem rzieczieny, gmeno gich traa.11) 5 1) sch. v K. 2) K. kryftowi. 3) K. bozie. 4) K. a wſſak acz neſmiem. 5) K. gmenowati muzem. 6) K. gt. 7) K. kterez. 8) Š. byl. 9) K. tu a gyny (oprav. z gine). 10) K. y az. 11) K. S. trwa. O pocziatku (jeſteho wieku.1 [Kap. XXX.I LEta patnaſteho Cyefarzîtwie cziefarzie,2) za Waleriana a Afiatico Conffelow, kdyz pylat wladl Judeam,3) a phylyp tetrarcha galylee,4) a bratr geho tetrarcha Ituree a traconidis kragyny,5) a lyfanyam a bylynye tetrar- cha, za knyezat knyezſkich Anna a Caypha,6) Staca) ſie ſlowo bozie nad Janem, fynem zacharzowym, na pufíty, aby krzîtye a kazze wykupenye zwieſtowal. I przigide do wffie kragyny Jordana, krzîſtie krzíſtem po- kanye; neb kterez?) chtyeſſe krzítyty, ku pokany napomynafſe,8) a gyneho yzadneho nekrzítyefſe gedno ty, kterez wydyefe fie10) kagycze, a ka- zaſſe zwieftuge buduczy krziefft k uotpufſtyeny hrziechow, A pro tohol1) 10 przywykanye take krzftyefſe. neb rziekafſe: czynte pokanye, nebt fie12) prziblyzige13) nebeſke kralowſtwie. A ot14) toho leta tyberij15) poczytagy ot adama Pyet16) tyfycz a dwie ftie a pietmezyczietma17) let podle ſedm- defaty wykladaczow, ale podle zydowſke18) prawdy cztyrzy tyfycze. ale 5 [Luk. 3.] Mat. 3.I
Evwangelia. 633 20 * Prowyncia flowe, geſſto wlaſtny lyd w ny bydly a dawa dan ſwemu panu ; a18) Colonía flowe zemye, gefſto gij czyzozemczy orzy a w ny bydle, wyzenucz z nyel9) wlaſtnye, iako w famaríj20) ſye geſt ſtalo. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) Š. Zidowíke; K. (přid.) proti pilatowi. 2a) K. Archelaa. 3) Š. v. 4) K. tiefarzowy. 5) K. rytierzîtwie. 6) K. a w. 6a) K. gey. 7) Š. przigdu; K. przigidechu. 8) K. ta. 9) K. ofadiw odienczy. 10) K. radieyffi. 11) K. Š. diwie. 12) Š. zidowſke. 13) K. od byſtrziny pocziew gefſto bylo. 14) Š. rofftow. 15) za tím přetrž. dyela. 16) K. wolagicz křycziechu. 17) K. ranil. 18) K. panu ſwe ale. 19) K. wen. 20) Š. Samarzy; K. Samarigi. Tutol) ſwiedeczſtwie o kryſtu.2) [Kap. XXIX.) lvto Jozefus pokladaa chwalu pana boha3) gezukriſta takto: Byl za tiech czaîſow Jeſus, mudry muz, wſſak acz ſmyem4) a acz ſluſſie geho muziem gmenowaty,5) neb ge6) byl czynytel dywnych fkutkow a myſtr wſſech tiech, kterzyz ſu rady ſlyfſely ty wieczy, kterzyz?) ſu buduczie; a mnoho zydow a take mnoho pohanow k ſobie przywynu. tot ge byl kriftus. toho pro obzalowanye prwnyeho lydu naſſeho kdyz pylat vſudy ho na krzyz, wſſak geho ty neoſtachu, kterzyz ſu ho ot pocziatka mylo- waly. I vkaza ſie gym trziety den, a opiet bys) wydyen, Jakoz prorokowe to a gyne9) o nyem buduczie wieczy [288a 1] prorokowaly. Ale az10) do 10 dneſſnyeho dne krzieſſczianſke pokolenye, geſſto gſu po nyem rzieczieny, gmeno gich traa.11) 5 1) sch. v K. 2) K. kryftowi. 3) K. bozie. 4) K. a wſſak acz neſmiem. 5) K. gmenowati muzem. 6) K. gt. 7) K. kterez. 8) Š. byl. 9) K. tu a gyny (oprav. z gine). 10) K. y az. 11) K. S. trwa. O pocziatku (jeſteho wieku.1 [Kap. XXX.I LEta patnaſteho Cyefarzîtwie cziefarzie,2) za Waleriana a Afiatico Conffelow, kdyz pylat wladl Judeam,3) a phylyp tetrarcha galylee,4) a bratr geho tetrarcha Ituree a traconidis kragyny,5) a lyfanyam a bylynye tetrar- cha, za knyezat knyezſkich Anna a Caypha,6) Staca) ſie ſlowo bozie nad Janem, fynem zacharzowym, na pufíty, aby krzîtye a kazze wykupenye zwieſtowal. I przigide do wffie kragyny Jordana, krzîſtie krzíſtem po- kanye; neb kterez?) chtyeſſe krzítyty, ku pokany napomynafſe,8) a gyneho yzadneho nekrzítyefſe gedno ty, kterez wydyefe fie10) kagycze, a ka- zaſſe zwieftuge buduczy krziefft k uotpufſtyeny hrziechow, A pro tohol1) 10 przywykanye take krzftyefſe. neb rziekafſe: czynte pokanye, nebt fie12) prziblyzige13) nebeſke kralowſtwie. A ot14) toho leta tyberij15) poczytagy ot adama Pyet16) tyfycz a dwie ftie a pietmezyczietma17) let podle ſedm- defaty wykladaczow, ale podle zydowſke18) prawdy cztyrzy tyfycze. ale 5 [Luk. 3.] Mat. 3.I
Strana 634
634 Evwangelia. tyberij19) leta [288a 2] ffeftnafteho bylo myloftywe leto gednoho20) a ſedm- deſateho. toho leta nyekterzy prawie fſefty ciliad, toczyfí tyſycz, aneb 15 olympiad fie poczial; a tiech geft tento rozum: neb iakozto w tom21) letye neb w tom roczie ſkonalo ſie obrziezowanye, a poczial fie krzieft, takez ſfeſty wiek ſie poczial, a paty ſie ſkonal. nyekterzy ot wtielowanye22) bozieho pocziatek geho pokladagy tyemto rozumem, neb iako pod patym wiekem bywafſe obeczny pocziet let ot prwnye olympiady, tocziff pocztu 20 takeho wiekem neb takeho; takez23) pod ſſeſtym ſie dye: leta ot bozieho wtyelowanye23a) takeho neb takeho. A druzy ot vmuczienye bozieho poczynagy24) rzkucz, by ſſeſty a ſedmy wyek odpoczywagiczy ſpolu ſie poczial. Ale w kronykach ot tyberyy cziefarzîtwye25) fie poczalo czyſty.* A26) pozywaſſe Jan zynye z frſty welbludowich a motowuza kozychoweho, 25 a nyekakeho rodu kobylkoweho, gefſto gey giefty moze, pozywaîſe, a ſtrdy poleſne.27) Tehdy wychaziechu k nyemu ze wfſye Judee,28) a on ge krzítyl w Jordanye. a wydyew mnoho lyczomyernykow29) a faduceow, any gdu [288b 1] ke krzftu, 292) wecze gym: pokolenye geſſczierowe, kto wam vkazal30) vtyekaty ot hnyewu buduczieh?31) czyntez doftoyny plod32) pokanye a ne- 30 rziekayte: otczie mame abrahama, neb moze33) boh z tohoto kamenye, tocziff z narodow tiechto,34) geffto ſye35) znamenawagy tyemto kamenym, zbudity ſyny abrahamowy. I vkaza gym Jan prſtem dwanaſt kamenow tyech, geffto dwanaft wewod pokolenye Jfrahel36) byly wynefly z proftrzied- ka Jordana na fuchu zemy, neb z37) fuche zemye do Jordana, iakoz Jan 35 prawy, aby ta hromada byla na ſwiedeczftwie, ze38) fuchu nohu Jordan prziefíly. * A znamenay, kdyz kolywiek39) toto ſlowo kronyca w ſwatem pyſmye ſye poklada, tot ſie myeny cronvka Euſebíj. 1) K. wieka a o Janowi krzítiteli. 2) K. tiefarzſtwie Tyberiowa tiefarzie. 2) K. w Judeam. 4) K. galiley. 5) K. kraginami. 6) K. Annafſe a Cayphafſe. 6a) Š. Stalo. 7) K. kterehoz. 8) K. napominaííe ku pokani. 10) sch. v K. 11) K. toho krzítu. 12) K gfie. 13) K Š. prziblizuge. 14) K. Az do. 15) K. Tyberyowa. 16) Š. pie (!). 17) Š. piet- mezcietma; K. pietmetczitma. 18) K. zidowfkey. 19) K. Tyberyowa. 20) K. gedno. 21) K. w tomto. 22) K. wtielenie. 23) K. take. 232) K. wtielenie. 24) K. od bozieho vmuczenie poczitagi. 25) K. od tyberya tiefarzie. 26) K. Y. 27) K. welbludowych a paſu rzemenneho a fîtiewiku a medunky leſne. 28) K. zemie zidowíke. 29) K. za- konnikow. 29a) Š. kerztu. 30) K. kazal. 31) K. buduczieho. 32) K. hodny vzitek. 33) K. moczen gt. 34) K. tiech. 35) K. gfie. 36) Š. Izrahelſke°. 37) K. s. 38) K. ze gfu. 39) K. kolwiek. [Kap. XXXI.I Tutol) o trziech domyſlech zydow.2) A biechu w tu dobu w Judee trzie rozdyelowe zydow, ot obeczneho prziebitka a zywota a myenyenye gynych otluczieny: Pharifei, Saducey a Effey. phariſei to fu3) lyczomyernycy, ty fu vkrutny prziebitek wedly a przieſkupe4) ztrawy pozywaly, a nalezky ſobie vſtawugycz, A tyemy
634 Evwangelia. tyberij19) leta [288a 2] ffeftnafteho bylo myloftywe leto gednoho20) a ſedm- deſateho. toho leta nyekterzy prawie fſefty ciliad, toczyfí tyſycz, aneb 15 olympiad fie poczial; a tiech geft tento rozum: neb iakozto w tom21) letye neb w tom roczie ſkonalo ſie obrziezowanye, a poczial fie krzieft, takez ſfeſty wiek ſie poczial, a paty ſie ſkonal. nyekterzy ot wtielowanye22) bozieho pocziatek geho pokladagy tyemto rozumem, neb iako pod patym wiekem bywafſe obeczny pocziet let ot prwnye olympiady, tocziff pocztu 20 takeho wiekem neb takeho; takez23) pod ſſeſtym ſie dye: leta ot bozieho wtyelowanye23a) takeho neb takeho. A druzy ot vmuczienye bozieho poczynagy24) rzkucz, by ſſeſty a ſedmy wyek odpoczywagiczy ſpolu ſie poczial. Ale w kronykach ot tyberyy cziefarzîtwye25) fie poczalo czyſty.* A26) pozywaſſe Jan zynye z frſty welbludowich a motowuza kozychoweho, 25 a nyekakeho rodu kobylkoweho, gefſto gey giefty moze, pozywaîſe, a ſtrdy poleſne.27) Tehdy wychaziechu k nyemu ze wfſye Judee,28) a on ge krzítyl w Jordanye. a wydyew mnoho lyczomyernykow29) a faduceow, any gdu [288b 1] ke krzftu, 292) wecze gym: pokolenye geſſczierowe, kto wam vkazal30) vtyekaty ot hnyewu buduczieh?31) czyntez doftoyny plod32) pokanye a ne- 30 rziekayte: otczie mame abrahama, neb moze33) boh z tohoto kamenye, tocziff z narodow tiechto,34) geffto ſye35) znamenawagy tyemto kamenym, zbudity ſyny abrahamowy. I vkaza gym Jan prſtem dwanaſt kamenow tyech, geffto dwanaft wewod pokolenye Jfrahel36) byly wynefly z proftrzied- ka Jordana na fuchu zemy, neb z37) fuche zemye do Jordana, iakoz Jan 35 prawy, aby ta hromada byla na ſwiedeczftwie, ze38) fuchu nohu Jordan prziefíly. * A znamenay, kdyz kolywiek39) toto ſlowo kronyca w ſwatem pyſmye ſye poklada, tot ſie myeny cronvka Euſebíj. 1) K. wieka a o Janowi krzítiteli. 2) K. tiefarzſtwie Tyberiowa tiefarzie. 2) K. w Judeam. 4) K. galiley. 5) K. kraginami. 6) K. Annafſe a Cayphafſe. 6a) Š. Stalo. 7) K. kterehoz. 8) K. napominaííe ku pokani. 10) sch. v K. 11) K. toho krzítu. 12) K gfie. 13) K Š. prziblizuge. 14) K. Az do. 15) K. Tyberyowa. 16) Š. pie (!). 17) Š. piet- mezcietma; K. pietmetczitma. 18) K. zidowfkey. 19) K. Tyberyowa. 20) K. gedno. 21) K. w tomto. 22) K. wtielenie. 23) K. take. 232) K. wtielenie. 24) K. od bozieho vmuczenie poczitagi. 25) K. od tyberya tiefarzie. 26) K. Y. 27) K. welbludowych a paſu rzemenneho a fîtiewiku a medunky leſne. 28) K. zemie zidowíke. 29) K. za- konnikow. 29a) Š. kerztu. 30) K. kazal. 31) K. buduczieho. 32) K. hodny vzitek. 33) K. moczen gt. 34) K. tiech. 35) K. gfie. 36) Š. Izrahelſke°. 37) K. s. 38) K. ze gfu. 39) K. kolwiek. [Kap. XXXI.I Tutol) o trziech domyſlech zydow.2) A biechu w tu dobu w Judee trzie rozdyelowe zydow, ot obeczneho prziebitka a zywota a myenyenye gynych otluczieny: Pharifei, Saducey a Effey. phariſei to fu3) lyczomyernycy, ty fu vkrutny prziebitek wedly a przieſkupe4) ztrawy pozywaly, a nalezky ſobie vſtawugycz, A tyemy
Strana 635
Evwangelia. 635 5 moyziefſowo vczyenye oprawowachu, a lyſty pſane na cziele noſiechu, a na lewem ramenu obwazane lyſty, na nychzto popſano bieſſe deſatero bozie przikazanye,5) neb byl boh rziekl: to budeſf [288b 2] myety yako nyetczo mezy twyma oczyma przywieſſene a w twey5) ruczie, a to ſlowieſſe [Exod. 3.] filacteria,7) toczyfí drahe7a) zachowaníe zakona, anebo take czlenky8) 10 ruczne neb noznee ſwatich, gefíto w puſſcze chowagy a pokladagy; a to flowu filacteria.9) A ty take wietffie podolky10) nezi1) gyny nofiechu, trnye w nye nawiezicz, a to ge bodieffe, kdyz chodiechu, aby tudy pomnyely na bozie przikazanye, ty to wſſeczko bohu pomyenowachu, a ymarmene, toczyff12) oſud. czynyty, czo geft prawe, neb zamefſkaty, to prawiechu, 15 by to bylo na lydſkey13) woly, wſſak we wſſem hnuty oſud pomaha, iako z hnutie ſwrchnych bywa pomenugy. vrziednykô ſwym a ftarſſym nykda14) nycz protywneho neotpowiedyechu15) a prawiechu, ze ſud16) ma byty buducy, a zel6a) kazda duſſe geſt nezrufflywa,17) a ze gedno duſſe dobrich w gyna tyela gdu az do wzkrzieſſenye a ſudu; ale zlich lydy1s) duſſe dany 20 budu do wieczneho zalarzie. A proto ze ruchem y zywotem ote wſſech lydy byly otluczieny, proto ſluly pharifei. Ale Saducei ofudu prziechu a boha wſſech wieczy opatrzitele diechu,19) a ze geft na woly czlowiecziey20) zle nebo dobrzie czynyty21) ſwey22) dufſy. neb prawiechu, ze nebude wzkrzie- ffenye buduczie, [289a 1] a ze duffe s tyelem vmyeragy, a ze andyele 25 neygfu. a gyedno piet knyh moyzieffowich23) drziechu a prawiechu, ze yzadnych czty21) any muk nenye, ty fu byly welmy vkrutny, anyz take mezy febu byly25) towarzyftíj. a pro tu25a) vkrutnoft Saduceos, toczyfi ſprawedlywymy ſie25b) gmenowachu. Pak Eſſey na wſſem zakonny zywot wedyechu, ſwatbu za teſknoft gmyegiechu ne proto, aby manzelftwie 30 tupyly, aneb by plod lydíky zahynul, ale aby ſye wyſtrziehaly neſkrownoſty zenſke mnyegycz,26) by yzadna zena wiery muzy nezachowala.27) a myegie- chu wfſe obeczno, oley a maſt za gychu myegiechu, ſſpynu za czieft mye- giechu, gedno w czyftem ruſſe rady wzdy28) chodiechu. Izadneho pokogie gyfteho nemyely, ale we wíſech domy myegiechu, przied flunczem rano 35 nykda29) zleho nemlvwiechu, fluncze profiechu, aby wznyklo, potom az do pate hodyny dyclachu, omygicz tyelo wodu, ſpolu mloziecz giediechu,30) przyſahu za zlu przifahu gmyegiechu. k ſwemu zakonu yzadneho neprzy- puftiechu, nez az by ho do roka pokuſyly. a przigmucz do31) roka k ſobie za dwie letye gynye32) nrawow33) geho pokuffowachu, a polapiecz w hrziefſe 40 ot [289a 2] ſebe gie zapudiechu, aby31) bylee yako ſkuot34a) az do ſwe ſmrty kage ſie gedl. A kdyz gich defiet ſpolu fiedyelo,35) yzadny neſmyel mlvwity bez gynych36) dewiety otpufftyenye. plynuty w proſtrziedek neb na pra- wyczy toho fie welmy chowachu, a tak welmy ſobotu cztyechu, ze na chyfíku toho dne nechodyechu, a nebo37) rycz3s) drziewieny w ruczie39) 45 myegiechu,40) gymzto w taynem myeftye zemy rigiechu, a w ten dolyk ſye czydiechu,41) a rucho opuſtyecz fnaznye fie42) zaſtrziechu, aby boziey43) ftwofty41) neuczynyly bezprawie; a proto take ten dolyk ynhed zaſye naplnychu. a welmy dluho zywy bywachu pro pokrmu ſproſtnoſt. a ſudyly
Evwangelia. 635 5 moyziefſowo vczyenye oprawowachu, a lyſty pſane na cziele noſiechu, a na lewem ramenu obwazane lyſty, na nychzto popſano bieſſe deſatero bozie przikazanye,5) neb byl boh rziekl: to budeſf [288b 2] myety yako nyetczo mezy twyma oczyma przywieſſene a w twey5) ruczie, a to ſlowieſſe [Exod. 3.] filacteria,7) toczyfí drahe7a) zachowaníe zakona, anebo take czlenky8) 10 ruczne neb noznee ſwatich, gefíto w puſſcze chowagy a pokladagy; a to flowu filacteria.9) A ty take wietffie podolky10) nezi1) gyny nofiechu, trnye w nye nawiezicz, a to ge bodieffe, kdyz chodiechu, aby tudy pomnyely na bozie przikazanye, ty to wſſeczko bohu pomyenowachu, a ymarmene, toczyff12) oſud. czynyty, czo geft prawe, neb zamefſkaty, to prawiechu, 15 by to bylo na lydſkey13) woly, wſſak we wſſem hnuty oſud pomaha, iako z hnutie ſwrchnych bywa pomenugy. vrziednykô ſwym a ftarſſym nykda14) nycz protywneho neotpowiedyechu15) a prawiechu, ze ſud16) ma byty buducy, a zel6a) kazda duſſe geſt nezrufflywa,17) a ze gedno duſſe dobrich w gyna tyela gdu az do wzkrzieſſenye a ſudu; ale zlich lydy1s) duſſe dany 20 budu do wieczneho zalarzie. A proto ze ruchem y zywotem ote wſſech lydy byly otluczieny, proto ſluly pharifei. Ale Saducei ofudu prziechu a boha wſſech wieczy opatrzitele diechu,19) a ze geft na woly czlowiecziey20) zle nebo dobrzie czynyty21) ſwey22) dufſy. neb prawiechu, ze nebude wzkrzie- ffenye buduczie, [289a 1] a ze duffe s tyelem vmyeragy, a ze andyele 25 neygfu. a gyedno piet knyh moyzieffowich23) drziechu a prawiechu, ze yzadnych czty21) any muk nenye, ty fu byly welmy vkrutny, anyz take mezy febu byly25) towarzyftíj. a pro tu25a) vkrutnoft Saduceos, toczyfi ſprawedlywymy ſie25b) gmenowachu. Pak Eſſey na wſſem zakonny zywot wedyechu, ſwatbu za teſknoft gmyegiechu ne proto, aby manzelftwie 30 tupyly, aneb by plod lydíky zahynul, ale aby ſye wyſtrziehaly neſkrownoſty zenſke mnyegycz,26) by yzadna zena wiery muzy nezachowala.27) a myegie- chu wfſe obeczno, oley a maſt za gychu myegiechu, ſſpynu za czieft mye- giechu, gedno w czyftem ruſſe rady wzdy28) chodiechu. Izadneho pokogie gyfteho nemyely, ale we wíſech domy myegiechu, przied flunczem rano 35 nykda29) zleho nemlvwiechu, fluncze profiechu, aby wznyklo, potom az do pate hodyny dyclachu, omygicz tyelo wodu, ſpolu mloziecz giediechu,30) przyſahu za zlu przifahu gmyegiechu. k ſwemu zakonu yzadneho neprzy- puftiechu, nez az by ho do roka pokuſyly. a przigmucz do31) roka k ſobie za dwie letye gynye32) nrawow33) geho pokuffowachu, a polapiecz w hrziefſe 40 ot [289a 2] ſebe gie zapudiechu, aby31) bylee yako ſkuot34a) az do ſwe ſmrty kage ſie gedl. A kdyz gich defiet ſpolu fiedyelo,35) yzadny neſmyel mlvwity bez gynych36) dewiety otpufftyenye. plynuty w proſtrziedek neb na pra- wyczy toho fie welmy chowachu, a tak welmy ſobotu cztyechu, ze na chyfíku toho dne nechodyechu, a nebo37) rycz3s) drziewieny w ruczie39) 45 myegiechu,40) gymzto w taynem myeftye zemy rigiechu, a w ten dolyk ſye czydiechu,41) a rucho opuſtyecz fnaznye fie42) zaſtrziechu, aby boziey43) ftwofty41) neuczynyly bezprawie; a proto take ten dolyk ynhed zaſye naplnychu. a welmy dluho zywy bywachu pro pokrmu ſproſtnoſt. a ſudyly
Strana 636
636 Evwangelia. ſu, by ſmrt byla lepſſy nezly ſmrtedlnoſt pro ſprawedlnoſt. A prawyly, by wſſeczky duſſe ot pocziatka byly ſtworzieny a45) ſwymy czaſſy w tyela 50 pufſtyeny. a dobre, kdyz wygdu z tyel, ty za morzem bydle, tu geft gym polozeno pozywanye k wychozeny fluncze, A zlym zymna a wlnywa myeſta vkazowachu. wſſak ſu mezy nymy byly, gefſto ſu buduczie wieczy proro- kowaly, a nyekterzy manzelek ſwich welmy ſkrownye pozywaly; neb46) by lyde mnyely, by owffem myely sye muzie wzdrziety ot zen, tehdy bi narod 55 [289b 11 lydíky zahynul. 1) sch. v K. 2) K. židowíkych. 3) K. gfu to. 4) K. fkrowne. 5) K. przika- zano. 6) Š. twe. 7) K. flulo philaterya. 7a) K. druhe. 8) K. czlanky. 9) K. flowo philaterya. 10) sch. v K. 11) K. nezli. 12) ta dvě sl. sch. v K. 13) Š. lidíke. 14) K. Nikdy. 15) K. odpowiediechu. 16) K. fud bozi. 16a) sch. v K. 17) K. neporuffitedlna. 13) sch. v K. 19) K. prawiechu. 20) K. czlowieczy; Š. czlowieczie. 22) K. aby dobrzie nebo zle vczynil. 23) K. Š. ſwe. 23) K. patery knihy Moyzieffowy. 24) K. czti nebly radoſti. 25) Š. byli gfu; sch. v K. 25a) K. proto. 25b) K. gfe. 26) K. mniecz. 27) Š. nezachowa- wala. 28) K. wzdy radi. 29) K. nicz. 30) K. gedli. 31) K. ho do. 32) Š. ginie. 33) K. Š. mrawow. 34) K. a. 31a) Š. knot. 35) K. ſpolu defet siedlo. 36) sch. v K. 37) ta dvě sl. sch. v K. 38) K. ryl. 39) ta dvě sl. sch. v K. 40) K. miewachu. 41) K. frachu. 42) K. gie. 43) K. Š. bozie. 44) K. Š. ftkwofti. 45) Š. a s. 46) Š. ne. [Kap. XXXII.I O1) wyznany Janowu, ze nenye on2) kryſtus. [Ezech. 36. Akdyz Jan krzſſtyefſe, tehdy knyezie a lewity z gerufalema poſlachu [Jan 1.] k nyemu a tyezycz ho:3) kto ſy ty? a on wecze: neyſem ya kriftus — ano to wſſyczkny zgiewnye mnyechu — anyz gſem helyaff, any prorok. y wecze- chu: a3a) czo pak4) krzfſtyfí, kdyz neyſy kryftus, any helyafí, any prorok? Tazachu o helia5) a pod gmenem helifeowym,6) neb w tu dobu7) znamenye 5 kriſta bilo prziedefflo, a o cztus) gezukriſtowu8a) byly fu cztly w Ozee proroku: wylem na wy9) wodu czyftu. a proto mnyechu, by k gynym neprziſluffal krziefſcz.10) I wecze Jan: yat krzfſtym v wodye, a mezy wamy ftogy, gehoz wy neznate ; ont bude was krzfftyty w duchu ſwatem a w10a) ohny, w duchu we krztu pokanye.111) To ſie ge dalo w bethany 10 za Jordanem, tu kdez byl Jan a krzítyl.12) 1) Š. Tuto O. 2) K. on nenie. 3) K. geho. 3a) sch. v Š. 4) K. czoz tehdy. 5) K. Š. heliaffowi. 6) Š. Heliaffowym. (!) 7) K. dwu. 8) Š. pocztu; K. krzítu. 8a) K. kryftowu. 9) K. was. 10) K. Š. krzeft. 102) sch. v K. 11) K. w ohni a w pokani. 12) K. kdez Jan krztiefſe. [Кар. XXXIII.I O krzſtu pana Jezukryſta. Ehdy przigide Jefusi) z galylee k Jordanu a2) k Janowy, aby byl [Mat. 3./ ot nyeho pokrziftyen. Pro trogy wiecz pokrzîftyen geft ot Jana: Prwe,3) aby potwrdyl Janowa krzſtu; a aby wſſyczku pokoru potwrdyl4) a na-
636 Evwangelia. ſu, by ſmrt byla lepſſy nezly ſmrtedlnoſt pro ſprawedlnoſt. A prawyly, by wſſeczky duſſe ot pocziatka byly ſtworzieny a45) ſwymy czaſſy w tyela 50 pufſtyeny. a dobre, kdyz wygdu z tyel, ty za morzem bydle, tu geft gym polozeno pozywanye k wychozeny fluncze, A zlym zymna a wlnywa myeſta vkazowachu. wſſak ſu mezy nymy byly, gefſto ſu buduczie wieczy proro- kowaly, a nyekterzy manzelek ſwich welmy ſkrownye pozywaly; neb46) by lyde mnyely, by owffem myely sye muzie wzdrziety ot zen, tehdy bi narod 55 [289b 11 lydíky zahynul. 1) sch. v K. 2) K. židowíkych. 3) K. gfu to. 4) K. fkrowne. 5) K. przika- zano. 6) Š. twe. 7) K. flulo philaterya. 7a) K. druhe. 8) K. czlanky. 9) K. flowo philaterya. 10) sch. v K. 11) K. nezli. 12) ta dvě sl. sch. v K. 13) Š. lidíke. 14) K. Nikdy. 15) K. odpowiediechu. 16) K. fud bozi. 16a) sch. v K. 17) K. neporuffitedlna. 13) sch. v K. 19) K. prawiechu. 20) K. czlowieczy; Š. czlowieczie. 22) K. aby dobrzie nebo zle vczynil. 23) K. Š. ſwe. 23) K. patery knihy Moyzieffowy. 24) K. czti nebly radoſti. 25) Š. byli gfu; sch. v K. 25a) K. proto. 25b) K. gfe. 26) K. mniecz. 27) Š. nezachowa- wala. 28) K. wzdy radi. 29) K. nicz. 30) K. gedli. 31) K. ho do. 32) Š. ginie. 33) K. Š. mrawow. 34) K. a. 31a) Š. knot. 35) K. ſpolu defet siedlo. 36) sch. v K. 37) ta dvě sl. sch. v K. 38) K. ryl. 39) ta dvě sl. sch. v K. 40) K. miewachu. 41) K. frachu. 42) K. gie. 43) K. Š. bozie. 44) K. Š. ftkwofti. 45) Š. a s. 46) Š. ne. [Kap. XXXII.I O1) wyznany Janowu, ze nenye on2) kryſtus. [Ezech. 36. Akdyz Jan krzſſtyefſe, tehdy knyezie a lewity z gerufalema poſlachu [Jan 1.] k nyemu a tyezycz ho:3) kto ſy ty? a on wecze: neyſem ya kriftus — ano to wſſyczkny zgiewnye mnyechu — anyz gſem helyaff, any prorok. y wecze- chu: a3a) czo pak4) krzfſtyfí, kdyz neyſy kryftus, any helyafí, any prorok? Tazachu o helia5) a pod gmenem helifeowym,6) neb w tu dobu7) znamenye 5 kriſta bilo prziedefflo, a o cztus) gezukriſtowu8a) byly fu cztly w Ozee proroku: wylem na wy9) wodu czyftu. a proto mnyechu, by k gynym neprziſluffal krziefſcz.10) I wecze Jan: yat krzfſtym v wodye, a mezy wamy ftogy, gehoz wy neznate ; ont bude was krzfftyty w duchu ſwatem a w10a) ohny, w duchu we krztu pokanye.111) To ſie ge dalo w bethany 10 za Jordanem, tu kdez byl Jan a krzítyl.12) 1) Š. Tuto O. 2) K. on nenie. 3) K. geho. 3a) sch. v Š. 4) K. czoz tehdy. 5) K. Š. heliaffowi. 6) Š. Heliaffowym. (!) 7) K. dwu. 8) Š. pocztu; K. krzítu. 8a) K. kryftowu. 9) K. was. 10) K. Š. krzeft. 102) sch. v K. 11) K. w ohni a w pokani. 12) K. kdez Jan krztiefſe. [Кар. XXXIII.I O krzſtu pana Jezukryſta. Ehdy przigide Jefusi) z galylee k Jordanu a2) k Janowy, aby byl [Mat. 3./ ot nyeho pokrziftyen. Pro trogy wiecz pokrzîftyen geft ot Jana: Prwe,3) aby potwrdyl Janowa krzſtu; a aby wſſyczku pokoru potwrdyl4) a na-
Strana 637
Evwangelia. 637 5 uczyl, abi gy take gyny plnyly; a aby [289b 2] dotczienym ſweho tyela mocz narozenye druhe5) dal wodam, acz ſnad ne ynhed. neb o mocy as) vſta- weny krzîtu troge geft mnyenye, yakoz geft w knyhach7) fentenciarum. A Jefuss) biefſe poczynage iako gedno a trzidcziety let. trzidczate leto bieſſe poczial, neb gedno trzynaſt dny geho leta byl dokonal. a podle toho Jefus 10 byl zyw gedno dwie9) a trzidcziety9a) a puol roka, neb toho dne w rok obraty [Luk. 3.] wodu v wyno, A potom na welyku nocz leta prweho a trzidczateho Jan byl w zalarz wfazen, A potom na welyku nocz druheho10) a trzidczateho leta Jan byl ſtat, a na trziety welyku nocz trzietieho a trzidczateho leta criftus trpiel geſt. A tak byl geft zywll) dwie a trzidcziety let vplnye, a toho trzietieho 15 a trzidczateho leta geſt tak mnoho, iako geſt ot narozenye kriſtowa az do welyky noczy,1 ) a to za puol leta poczytagy. wſfak Criſoſtoq prawy, by gyz byli3) naplnyl trzidcziety let, w omelíj defatey11) na mathea15) rzka: po trzi- dcziety letech prziffel gezyff16) ke krzítu, zakon ſtary doplnyge.17) Proto az do toho wieka, geſſto wſſeczky hrziechy przigyma, w zakonye zachowany17a) 20 oftal, [290a 11 Aby nyekto nerziekl, by on proto zakon zruffyl, neb geho geft nemohl naplnyty, a dal18) we trzidcziety letech ſprawedlnoft a zakon19) naplnyl. A tehdy przygyde ke krzítu, chtye vczyty czteny, yako hromadu wſfemu zachowany zakona vſtawuge. Ale to gefti9a) Crifoftomus omlvwuu onoho ſlowa, geſſto w defatem rozdyelu rziekl: tak ſluffye 25 wam naplnyty wſſyczku ſprawedlnoſt. A podle toho mnyenye byl zyw kriftus trzy a trzidcziety let 0) plnych a tak mnoho cztwrteho, iako geſt ot narozenye21) az do welyky noczy.22) Ale Jan branyefſe fie gezyffe23) rzka: ya ot tebe mam pokrzîtyen byty, a ty pak gdefſ ke mnye? Procz gie 4) Jan rziekl tuto: ty mye mafí krzîtyty, kdyz ge v brzyfle poſwieczen 30 a oczyfſczien byl ot przirozeneho hrziecha25) aneb w26) obrziezozowany?27) Ale ſkrzie ſie narod czlowieczy rozumyel,-8) iako by rziekl: czlowiek tebu ma byty oczyſſczien. Anebo-9) k plnoſty oczyſſczienye gefſczie ſie oczyfſczienu rziekl, neb acz geft oczyfſczien, wſſak ſkrzie krew gezukriſta plnyegye30) geft oczyfſczien, iako nyekto przigma dobre lekarzſtwye ſkrzie czyn31) 35 flowe vleczien, [290a 2] a ſkrze vczynka plnoft ma byty oczyfſczieno. Jeſus3) gemu wecze: nechay nynye, neb nechay mne nynye;33) neb tak nâ fluffye naplnyty wſyczku ſprawedlnoſt, toczyf zbitecznu pokoru. neb pokora ma ſie poddaty wietffiemu pro boha, a zbiteczna poddaty fye rownemu, a nadzbiteczna poddaty ſye menffiemu. Jako by rziekl: 40 Proto nynye poddawâ fie tobie menffiemu,34) aby nehrdaly wietffy ot menſſych krziefft przigiety a oprawowany byty. Vrozumyew tomu Jan y powoly. I by Jefus35) trziety kamen ot Jericho pokrziſtyen. 1) K. przide Geziſs. 2) sch. v K. 3) K. Nayprwe. 4) K. naplnil. 5) K. na- rozenim druheho. 6) K. a o. 7) Š. w kniehach. s) K. gezifs. 9) K. byl geziſs ziw gedno a dwie. 9a) K. trzidczeti let. 10) K. leta druhe°. 11) ta tři sl. dvakrát, druhé přetrž. 12) K. welikonoczý. 13) Š. byl giz. 14) Š. defate. 15) Š. Matuffe. 16) K. gezifs prziffel. 17) K. Š. doplniuge. 17a) K. zachowanie. 18) K. dale. 19) K. zakona; a sch. 19a) K.
Evwangelia. 637 5 uczyl, abi gy take gyny plnyly; a aby [289b 2] dotczienym ſweho tyela mocz narozenye druhe5) dal wodam, acz ſnad ne ynhed. neb o mocy as) vſta- weny krzîtu troge geft mnyenye, yakoz geft w knyhach7) fentenciarum. A Jefuss) biefſe poczynage iako gedno a trzidcziety let. trzidczate leto bieſſe poczial, neb gedno trzynaſt dny geho leta byl dokonal. a podle toho Jefus 10 byl zyw gedno dwie9) a trzidcziety9a) a puol roka, neb toho dne w rok obraty [Luk. 3.] wodu v wyno, A potom na welyku nocz leta prweho a trzidczateho Jan byl w zalarz wfazen, A potom na welyku nocz druheho10) a trzidczateho leta Jan byl ſtat, a na trziety welyku nocz trzietieho a trzidczateho leta criftus trpiel geſt. A tak byl geft zywll) dwie a trzidcziety let vplnye, a toho trzietieho 15 a trzidczateho leta geſt tak mnoho, iako geſt ot narozenye kriſtowa az do welyky noczy,1 ) a to za puol leta poczytagy. wſfak Criſoſtoq prawy, by gyz byli3) naplnyl trzidcziety let, w omelíj defatey11) na mathea15) rzka: po trzi- dcziety letech prziffel gezyff16) ke krzítu, zakon ſtary doplnyge.17) Proto az do toho wieka, geſſto wſſeczky hrziechy przigyma, w zakonye zachowany17a) 20 oftal, [290a 11 Aby nyekto nerziekl, by on proto zakon zruffyl, neb geho geft nemohl naplnyty, a dal18) we trzidcziety letech ſprawedlnoft a zakon19) naplnyl. A tehdy przygyde ke krzítu, chtye vczyty czteny, yako hromadu wſfemu zachowany zakona vſtawuge. Ale to gefti9a) Crifoftomus omlvwuu onoho ſlowa, geſſto w defatem rozdyelu rziekl: tak ſluffye 25 wam naplnyty wſſyczku ſprawedlnoſt. A podle toho mnyenye byl zyw kriftus trzy a trzidcziety let 0) plnych a tak mnoho cztwrteho, iako geſt ot narozenye21) az do welyky noczy.22) Ale Jan branyefſe fie gezyffe23) rzka: ya ot tebe mam pokrzîtyen byty, a ty pak gdefſ ke mnye? Procz gie 4) Jan rziekl tuto: ty mye mafí krzîtyty, kdyz ge v brzyfle poſwieczen 30 a oczyfſczien byl ot przirozeneho hrziecha25) aneb w26) obrziezozowany?27) Ale ſkrzie ſie narod czlowieczy rozumyel,-8) iako by rziekl: czlowiek tebu ma byty oczyſſczien. Anebo-9) k plnoſty oczyſſczienye gefſczie ſie oczyfſczienu rziekl, neb acz geft oczyfſczien, wſſak ſkrzie krew gezukriſta plnyegye30) geft oczyfſczien, iako nyekto przigma dobre lekarzſtwye ſkrzie czyn31) 35 flowe vleczien, [290a 2] a ſkrze vczynka plnoft ma byty oczyfſczieno. Jeſus3) gemu wecze: nechay nynye, neb nechay mne nynye;33) neb tak nâ fluffye naplnyty wſyczku ſprawedlnoſt, toczyf zbitecznu pokoru. neb pokora ma ſie poddaty wietffiemu pro boha, a zbiteczna poddaty fye rownemu, a nadzbiteczna poddaty ſye menffiemu. Jako by rziekl: 40 Proto nynye poddawâ fie tobie menffiemu,34) aby nehrdaly wietffy ot menſſych krziefft przigiety a oprawowany byty. Vrozumyew tomu Jan y powoly. I by Jefus35) trziety kamen ot Jericho pokrziſtyen. 1) K. przide Geziſs. 2) sch. v K. 3) K. Nayprwe. 4) K. naplnil. 5) K. na- rozenim druheho. 6) K. a o. 7) Š. w kniehach. s) K. gezifs. 9) K. byl geziſs ziw gedno a dwie. 9a) K. trzidczeti let. 10) K. leta druhe°. 11) ta tři sl. dvakrát, druhé přetrž. 12) K. welikonoczý. 13) Š. byl giz. 14) Š. defate. 15) Š. Matuffe. 16) K. gezifs prziffel. 17) K. Š. doplniuge. 17a) K. zachowanie. 18) K. dale. 19) K. zakona; a sch. 19a) K.
Strana 638
638 Evwangelia. geſt rziekl. 29) K. trzidczeti let a trzy. 21) K. narozenie bozieho. 22) K. welikonoczy. 23) K. dotknuti geziffe. 24) K. geft. 25) K. hrziechu. 26) K. afa w. 27) (!) K. Š. ob- rzezowani. 28) K. fie rozumiel. 29) K. aneb. 30) K. plniegi. 31) K. czyn leku. 32) K. Gezifs. 33) ta tři sl. sch. v K. 34) Jakoby — menffiemu sch. v K. 35) K. gezifs. [Kap. XXXIV.] O hlaſfu otczowu a o ſwatemi) duchu. STa ſie pak, kdyz by2) pokrzityen bezmal weſſken lyd te zemye y take Jefus,3) y proſy za ty pokrzítyene, aby wziely ducha ſwateho. ynhed wyftupy Jefus3) z wody, a nebe ſie otewrzie, toczyfí toczyff4) ne- domnycie5) ſwietloft ſie vkaza v nyeho, iako bys) f nebe powietrznyeho?) aneb hwiezdoweho8) ftwoft2) otewrzeneho naramnyelo) nebe ohnowchol1) 5 na zemy byla ſpuſſcziena.12) A duch ſwaty w tyelefnem podobenſtwy holubiem13) przygyde y ſiede na hlawie geho; a ten holubek dokonaw * vrzad 1290b 1] ſwoy wraty fie w drzíewny wiecz, z nyezto byl wzat. A tehdy pozna krzítytel to,11) gefſto byl rziekl, ze newydyel15) drziewe, toczyfí by fam gezus3) krzítyl, toczyf mocz krzítu ſobie zachowal, ale 10 vrzad gynym krzſtyty16) dal, neb geſſtol6a) byl poſlal krzîtyt. Kdyz geſt wedl zywot puſtennyczij, take mu byl rziekl: mnoho budefí krzítyty, ale mezy tyemy, na koho z vzrzyfí, ano nan duch ſwaty gde a na nyem oftane, to geft 7) ten ſam, gefstot krzitij w duchu ſwatem. A ynhed hlas IJan 1.] otczow flyffan byi8) i wyfoſty: Ty gſy moy ſyn myly, w tobiet my ſie 15 [Luk. 3.] lyboft ſtala. I magy za to, ze ta ftwoft18a) az po tom hlaſu trala, a holubek take dotud ſyedyel na geho hlawie. A ge [290b 2] ffto19) gyny evwan- gelyfta dye: Tot geft fyn moy myly, w nyemzto my ſye lybilo,10) tyzt geft ſmyfl, toczyff w tobie a ſkrzie tye lyboſt mu neſty ſem vſtawyl. * Proto ſu byly kaczierzy, ze ſu rziekaly,22) ze gedno na ſwieczky 20 magy krzítyty, a duch ſwaty nebywa dan, ktoz ſye gyny den krzſty. Pro to kaczierzſtwo, aby bylo zborzieno a wywraczeno, vſtawyly otczowe ſwiety,2a) aby toho dne zadneho pokrzítyly,22b) gedno v potrziebu, my dyeme:226) chczeff bity pokrzfſczien? nyekterzy rziekagy: czo zadaſí? a ony odpowiedagy: 3) wiery zadam neb krzſtu. A nyekterzij obe rzku: 25 czo proſyfſ neb zadafſ? neb chczefſ ſie krzſtyty? [Luk. 3./ 1) K. o duchu f. 2) Š. byl. 3) K. Š. gezifs. 4) K. Š. jednou. 5) K. nedomnitie. 6) K. by fie. 7) K. powietrneho. 8) K. hwiezdoweho otewrzieneho. 9) K. Š. ftkwoft. 10) K. naramna. 11) K. ohniwe°. 12) Š. pufftiena. 13) sch. v K. 14) v K. sch. 15) K. newiediel. 16) K. krzítiti gynym. 16a) K. geffto ho. 17) K. ftane tot ge. 18) Š. byl; K. geft z. 18a) Š. ſwatoft (!). 19) Š. gefftie. 20) K. libil ſem. 21) K. kaczýrzi byli gfu. 22) K. rziekli. 22a) K. ſwati. 22b) K. nepokrzſtili. 222) me sch. v K. 23) K. odpowiedi. [Kap. XXXV.I O poſtu a o pokujjeny Jezukryſtowu.1) Ehdy Jefus2) weden by3) duchem ſwatym, gefſto ho byl na- znamenal, na pufícz. A kdyz ſye tam4) poſtij cztyrzidcziety dny a cztyrzi-
638 Evwangelia. geſt rziekl. 29) K. trzidczeti let a trzy. 21) K. narozenie bozieho. 22) K. welikonoczy. 23) K. dotknuti geziffe. 24) K. geft. 25) K. hrziechu. 26) K. afa w. 27) (!) K. Š. ob- rzezowani. 28) K. fie rozumiel. 29) K. aneb. 30) K. plniegi. 31) K. czyn leku. 32) K. Gezifs. 33) ta tři sl. sch. v K. 34) Jakoby — menffiemu sch. v K. 35) K. gezifs. [Kap. XXXIV.] O hlaſfu otczowu a o ſwatemi) duchu. STa ſie pak, kdyz by2) pokrzityen bezmal weſſken lyd te zemye y take Jefus,3) y proſy za ty pokrzítyene, aby wziely ducha ſwateho. ynhed wyftupy Jefus3) z wody, a nebe ſie otewrzie, toczyfí toczyff4) ne- domnycie5) ſwietloft ſie vkaza v nyeho, iako bys) f nebe powietrznyeho?) aneb hwiezdoweho8) ftwoft2) otewrzeneho naramnyelo) nebe ohnowchol1) 5 na zemy byla ſpuſſcziena.12) A duch ſwaty w tyelefnem podobenſtwy holubiem13) przygyde y ſiede na hlawie geho; a ten holubek dokonaw * vrzad 1290b 1] ſwoy wraty fie w drzíewny wiecz, z nyezto byl wzat. A tehdy pozna krzítytel to,11) gefſto byl rziekl, ze newydyel15) drziewe, toczyfí by fam gezus3) krzítyl, toczyf mocz krzítu ſobie zachowal, ale 10 vrzad gynym krzſtyty16) dal, neb geſſtol6a) byl poſlal krzîtyt. Kdyz geſt wedl zywot puſtennyczij, take mu byl rziekl: mnoho budefí krzítyty, ale mezy tyemy, na koho z vzrzyfí, ano nan duch ſwaty gde a na nyem oftane, to geft 7) ten ſam, gefstot krzitij w duchu ſwatem. A ynhed hlas IJan 1.] otczow flyffan byi8) i wyfoſty: Ty gſy moy ſyn myly, w tobiet my ſie 15 [Luk. 3.] lyboft ſtala. I magy za to, ze ta ftwoft18a) az po tom hlaſu trala, a holubek take dotud ſyedyel na geho hlawie. A ge [290b 2] ffto19) gyny evwan- gelyfta dye: Tot geft fyn moy myly, w nyemzto my ſye lybilo,10) tyzt geft ſmyfl, toczyff w tobie a ſkrzie tye lyboſt mu neſty ſem vſtawyl. * Proto ſu byly kaczierzy, ze ſu rziekaly,22) ze gedno na ſwieczky 20 magy krzítyty, a duch ſwaty nebywa dan, ktoz ſye gyny den krzſty. Pro to kaczierzſtwo, aby bylo zborzieno a wywraczeno, vſtawyly otczowe ſwiety,2a) aby toho dne zadneho pokrzítyly,22b) gedno v potrziebu, my dyeme:226) chczeff bity pokrzfſczien? nyekterzy rziekagy: czo zadaſí? a ony odpowiedagy: 3) wiery zadam neb krzſtu. A nyekterzij obe rzku: 25 czo proſyfſ neb zadafſ? neb chczefſ ſie krzſtyty? [Luk. 3./ 1) K. o duchu f. 2) Š. byl. 3) K. Š. gezifs. 4) K. Š. jednou. 5) K. nedomnitie. 6) K. by fie. 7) K. powietrneho. 8) K. hwiezdoweho otewrzieneho. 9) K. Š. ftkwoft. 10) K. naramna. 11) K. ohniwe°. 12) Š. pufftiena. 13) sch. v K. 14) v K. sch. 15) K. newiediel. 16) K. krzítiti gynym. 16a) K. geffto ho. 17) K. ftane tot ge. 18) Š. byl; K. geft z. 18a) Š. ſwatoft (!). 19) Š. gefftie. 20) K. libil ſem. 21) K. kaczýrzi byli gfu. 22) K. rziekli. 22a) K. ſwati. 22b) K. nepokrzſtili. 222) me sch. v K. 23) K. odpowiedi. [Kap. XXXV.I O poſtu a o pokujjeny Jezukryſtowu.1) Ehdy Jefus2) weden by3) duchem ſwatym, gefſto ho byl na- znamenal, na pufícz. A kdyz ſye tam4) poſtij cztyrzidcziety dny a cztyrzi-
Strana 639
Evwangelia. 639 25 dcziety noczy, Potom zlacznye. I hybafſe dyablem poſt cztyrzidcziety [Mat. 4.) dnow,5) a wiedyefſe, ze tolyk wody propaſtij w potopu tekly fu na zemy, 5 a w tolyko6) dnech ſſpehowaly fu zemye ſlybene, a moyzieffowy w tolyko dnech dal zakon7) pan boh, a tolyko dnys) fynowe Irahel9) na puſſczy zywyly fie10) chlebem andyelfkym. A kdyz poczy, ze pan bohl1) laczien, a to ſie neczte o moyzieffowy any o helia,12) I prziſtupy, aby pokuſvl, mohly byl3) ho vwrczy w hrziech, a aby zdwiedyel,14) geſt-ly ſyn bozy; 10 neb ge flyffal ten hlas: tot ge syn moy myly etc.15) a wiedyel ho geft, ze /Mat. 3.] mal5a) nyekdy przigity, a ze ſkrze nyeho ma mocz ſwul6) ztratyty, ale az do buduczieho ſudu necziekaſſe. I pokuſy geho w tyech trziech wieczech, gymyz byl adama przielftyl, ale ne tyem rzadem: [291a 1] Nayprwel7) w lakotye, aby laczien gfa, wyda chleb, neſmyernu zadofty krmyels) 15 zazziehl ſye,19) druhe o lakomſtwy, yakoz lucas prawy,20) ale matyeyg prawy, ze to po trzietye,21) geſſto mu na huorzie pokazal wíſeho ſwieta kralowſtwie, toczyf wylozyl mu chwalu ſwieta. Trzietye o pyſſe, aby ſye chlubnye vkazal22), ze geſt ſyn bozy. Tehdy otwrzie geho Jefus23) a dokonaw wíſe pokufſenye, k nyemuzto byl przyffel lucyfer,21) otſtupy 20 na chwyly ot boha. A w czas vmuczienye kriſta nawraty fie,25) ſtrachem ſmrty nadyege ſye, by ho mohl twrczy. tehdy pak owſſem prziemozen a zawazan v26) pekle geſt,27) a pak za czaffa28) antykriſta bude otwazan, Jakoz29) prawy Jan w zeweny.30) I mame wierzity, ze dyabel byl na ſye [zjev. 20.] wzal31) twarz czlowieczy, w nyez by mohl gezyffe oklamaty a f nym mlv- wity. a naypoſledny32) den poſtu ſtaly fu fy33) ta wſſeczka31) pokuffenye, czyly w nyekolyko dnech rozdyelyty,35) netrzieba nam toho zwiedyety. a poſtyl ſye boh36) na pufſty, gefſto geft mezy geruzalemem a Jericho. A dobrzie przikladem geho to czyiflo dnow w koftele36a) kagiczich gelt. A proto po ſwieczkach nepoſty ſye ynhed czierkew,36b) ale po cztyrzid 30 [291a 2] cziety dnech, iako toho czaſſu puoſt geho poſtihagicz, puoft geho37) znamenawagie. A proto by ſkrzie pokanye bylo nam vkazano, ze mama38) wſtupity ku pokogy otpoczywanye, iako wſtupugie czyfîlo. cztyrzidczate39) ku padefatemu. neb geſt czyſlo nadzbiteczne, a ſberaj0) wíſeczky dyely geho mnozytym, a mnoziteho ſtupy11) ku padeſaty.42) 1) K. od diabla pana kryſta. 2) K. Š. Gezifs. 3) Š. byl. 4) sch. v K. 5) K. dnow poſtu. 6) K. tolik. 7) K. zakon dal. s) K. tolike let. 9) Š. Izrahelfftij. 10) K. gfie. 11) K. gezifs. 12) K. Š. heliaffowi. 13) K. mohl by. 14) (!) K. Š. zwiediel. 15) sch. v K. 153) K. ma byti. 16) K. mocz ſwu ma. 17) K. nayprw. 18) Š. krmij. 19) K. fie zažehl. 23) K. prawi lukaſs. 21) K. Matuſs to prawi potrzetie. 22) K. chlubie okazal. 23) Š. Gezifs; K. ho fyn bozi. 24) K. luciper. 25) K. fie s. 26) K. w. 27) sch. v K. 23) K. Š. czafu. 29) K. rozwazan yako. 30) K. zgeweni. 31) K. wzal na fie. 32) K. na poſledni. 33) K. Š. fie. 34) K. wſſeczkna. 35) K. potomnich rozdielitie. 6) K. Gezifs. 26a) K. w czierkwi, 36b) K. czerkew ſwata. 37) K. poſtihagiczich puoſt bozij. 38)(!) K. mamy; Š. mame. 39) K. trzidczate. 40) K. zbera. 41) K. sítupi. 42) Na okr. v K. Diabel to geſt rzieczſke ſlowo ale ſathan zidowſke geſt gmeno.
Evwangelia. 639 25 dcziety noczy, Potom zlacznye. I hybafſe dyablem poſt cztyrzidcziety [Mat. 4.) dnow,5) a wiedyefſe, ze tolyk wody propaſtij w potopu tekly fu na zemy, 5 a w tolyko6) dnech ſſpehowaly fu zemye ſlybene, a moyzieffowy w tolyko dnech dal zakon7) pan boh, a tolyko dnys) fynowe Irahel9) na puſſczy zywyly fie10) chlebem andyelfkym. A kdyz poczy, ze pan bohl1) laczien, a to ſie neczte o moyzieffowy any o helia,12) I prziſtupy, aby pokuſvl, mohly byl3) ho vwrczy w hrziech, a aby zdwiedyel,14) geſt-ly ſyn bozy; 10 neb ge flyffal ten hlas: tot ge syn moy myly etc.15) a wiedyel ho geft, ze /Mat. 3.] mal5a) nyekdy przigity, a ze ſkrze nyeho ma mocz ſwul6) ztratyty, ale az do buduczieho ſudu necziekaſſe. I pokuſy geho w tyech trziech wieczech, gymyz byl adama przielftyl, ale ne tyem rzadem: [291a 1] Nayprwel7) w lakotye, aby laczien gfa, wyda chleb, neſmyernu zadofty krmyels) 15 zazziehl ſye,19) druhe o lakomſtwy, yakoz lucas prawy,20) ale matyeyg prawy, ze to po trzietye,21) geſſto mu na huorzie pokazal wíſeho ſwieta kralowſtwie, toczyf wylozyl mu chwalu ſwieta. Trzietye o pyſſe, aby ſye chlubnye vkazal22), ze geſt ſyn bozy. Tehdy otwrzie geho Jefus23) a dokonaw wíſe pokufſenye, k nyemuzto byl przyffel lucyfer,21) otſtupy 20 na chwyly ot boha. A w czas vmuczienye kriſta nawraty fie,25) ſtrachem ſmrty nadyege ſye, by ho mohl twrczy. tehdy pak owſſem prziemozen a zawazan v26) pekle geſt,27) a pak za czaffa28) antykriſta bude otwazan, Jakoz29) prawy Jan w zeweny.30) I mame wierzity, ze dyabel byl na ſye [zjev. 20.] wzal31) twarz czlowieczy, w nyez by mohl gezyffe oklamaty a f nym mlv- wity. a naypoſledny32) den poſtu ſtaly fu fy33) ta wſſeczka31) pokuffenye, czyly w nyekolyko dnech rozdyelyty,35) netrzieba nam toho zwiedyety. a poſtyl ſye boh36) na pufſty, gefſto geft mezy geruzalemem a Jericho. A dobrzie przikladem geho to czyiflo dnow w koftele36a) kagiczich gelt. A proto po ſwieczkach nepoſty ſye ynhed czierkew,36b) ale po cztyrzid 30 [291a 2] cziety dnech, iako toho czaſſu puoſt geho poſtihagicz, puoft geho37) znamenawagie. A proto by ſkrzie pokanye bylo nam vkazano, ze mama38) wſtupity ku pokogy otpoczywanye, iako wſtupugie czyfîlo. cztyrzidczate39) ku padefatemu. neb geſt czyſlo nadzbiteczne, a ſberaj0) wíſeczky dyely geho mnozytym, a mnoziteho ſtupy11) ku padeſaty.42) 1) K. od diabla pana kryſta. 2) K. Š. Gezifs. 3) Š. byl. 4) sch. v K. 5) K. dnow poſtu. 6) K. tolik. 7) K. zakon dal. s) K. tolike let. 9) Š. Izrahelfftij. 10) K. gfie. 11) K. gezifs. 12) K. Š. heliaffowi. 13) K. mohl by. 14) (!) K. Š. zwiediel. 15) sch. v K. 153) K. ma byti. 16) K. mocz ſwu ma. 17) K. nayprw. 18) Š. krmij. 19) K. fie zažehl. 23) K. prawi lukaſs. 21) K. Matuſs to prawi potrzetie. 22) K. chlubie okazal. 23) Š. Gezifs; K. ho fyn bozi. 24) K. luciper. 25) K. fie s. 26) K. w. 27) sch. v K. 23) K. Š. czafu. 29) K. rozwazan yako. 30) K. zgeweni. 31) K. wzal na fie. 32) K. na poſledni. 33) K. Š. fie. 34) K. wſſeczkna. 35) K. potomnich rozdielitie. 6) K. Gezifs. 26a) K. w czierkwi, 36b) K. czerkew ſwata. 37) K. poſtihagiczich puoſt bozij. 38)(!) K. mamy; Š. mame. 39) K. trzidczate. 40) K. zbera. 41) K. sítupi. 42) Na okr. v K. Diabel to geſt rzieczſke ſlowo ale ſathan zidowſke geſt gmeno.
Strana 640
640 Evwangelia. [Kap. XXXVI.) O prwnyeml) powolawany vczicnnykow.2) Ednoho dne ftaffe Jan a dwa vcziennyky;3) tyech geden byl Ondrziey, a vzrziew gezyfſe gduczes) wecze: Ay, tot beranek bozy, gefsto Uan 1.) ſnyma hrziechy ſwieta. * A proto ta dwa5) vcziennyky geho, toczyff Ja- nowa,6) gydefſta po gezyffowy a wyedyefſta,7) kde bydly, y oſtafita v nyeho toho dne.8) Pak naleze Ondrziey Sſymona, bratra ſweho, I weczie 5 mu: nalezly ſme meſſiam;9) to ſie wyklada zydowſky, kriftus rzieczſky a10) latynye mazany ;11) y wede geho12) k gezyffowy. A wezrziew13) nan gezyff wecze: ty fy14) Symon baryona, ty budeff nazwan hlawa, to ſye wyklada petrus.14a) baryona zydowſky wzny ſyn Johanna, to geſt ſlozeno z15) czieleho a zrufſeneho. Cephas, to geft zydowſky a fyrſky, a petrus 10 to geft rzieczſky a latynſky.16) a ynhed-ly gemul7) geſt to gmeno vlozyl, czyly ſlyby vlozyty,18) to nam nenye gyſto, wſſak mozem bezpecznyegie19) [Mat. 16.) rzieczy, ze tehdy vlozyl20) owfſem, kdyz ge21) rziekl: ty gſy petr etc., [Mat. 10.) aneb21) na woleny dwunaſty,22) kdyz sie dye: I vlozy23) ſſymonowy gmye24) petr. Pakly mu geft nynye vlozyl,20) w. potomnyem geft potwrdyl.24a) 15 Na zaytrzie chtye gezus24b) wratyty fie do galylee, naleze philippa, y25) wecze mu: pod po mnye. a ten bieſſe z bethſaydy myefſczienyn, iako Ondrziey a petr. a ten naleze nathanaele, [291b 2] bratra ſweho, wecze-6) gemu7); gehozto pyſal-8) moyzieff w zakonye a prorokowe, nalezly ſme, gezyſſe, fyna Jozeph29) z nazareth.30) I wecze nathanael: z nazaretha moz bity 20 nyeczo dobreho? wzhrziege, iako by rziekl: netbam na to. neb ge ten byl w zakoníe doſpiely a czietl byl w prorocze: Nazareus ſluty bude. ** a ſnad znal znamenye geho przichodu, I wecze: ot nazaretha moz bity nyeczo dobreho? Jako by rziekl: nynye moz byty z nazaretha31) nyeczo dobreho.32) I przywede geho33) phylyp k gezyſſy.34) A kdyz przigyde k nyemu, wecze 25 Jefus:25) wyz, tot prawy Ifrahelita, w nyemzto lity nenye. I wecze nathanael: odkud ty36) mye znafí? Jefus35) wecze: drziewe, nezly tebe philip zawolal pod fykem, znal ſem tye, nathanael36a) wecze: myſtrzie,37) ty ſy ſyn bozy, ty ſy kral Iſrahelſky; neb pozna, ze boh nebyw tu, geſtto on ſam tu byl, a kterak a kde ho phylyp zawolal, a tudy wyzna38) kriita 30 pana boha. wſſak nyekterzy o prziedeſlany to wykladagy takto: kdyz fy byl w lonye adamowie, gefftos fie kryl pod fykem, prwe [292a 1] take prziewiedyel39) ſem tye. I gyde Jefus3s) do galylee. * Procz ho berankem nazwa,40) to wyprawyw przyczyny,41) genz otgyma,42) toczyfí prziffel, aby otyal43) hrziechy ſwieta, neb pro otgy- 35 manye44) hrziechow welyka45) naffe obietowan geſt kryſtus. A proto zwlafftnye za vmuczienye16) flowe beranek, neb tu myloftywy dal nam myr, a pozna otczie poſluffenſtwym a matkul6a) peczíj. A tot47) geft gedna wiecz, procz na oltarzy obiety rziekagy trzykrat: beranku bozy; Jako by rziekl: beranku, genz gſy poznal otczie, ſmyluy fie nad namy 48) 40 beranku dobrotywy, genz ſy ſye [291b 1] obietowal za ny, day nam myr.
640 Evwangelia. [Kap. XXXVI.) O prwnyeml) powolawany vczicnnykow.2) Ednoho dne ftaffe Jan a dwa vcziennyky;3) tyech geden byl Ondrziey, a vzrziew gezyfſe gduczes) wecze: Ay, tot beranek bozy, gefsto Uan 1.) ſnyma hrziechy ſwieta. * A proto ta dwa5) vcziennyky geho, toczyff Ja- nowa,6) gydefſta po gezyffowy a wyedyefſta,7) kde bydly, y oſtafita v nyeho toho dne.8) Pak naleze Ondrziey Sſymona, bratra ſweho, I weczie 5 mu: nalezly ſme meſſiam;9) to ſie wyklada zydowſky, kriftus rzieczſky a10) latynye mazany ;11) y wede geho12) k gezyffowy. A wezrziew13) nan gezyff wecze: ty fy14) Symon baryona, ty budeff nazwan hlawa, to ſye wyklada petrus.14a) baryona zydowſky wzny ſyn Johanna, to geſt ſlozeno z15) czieleho a zrufſeneho. Cephas, to geft zydowſky a fyrſky, a petrus 10 to geft rzieczſky a latynſky.16) a ynhed-ly gemul7) geſt to gmeno vlozyl, czyly ſlyby vlozyty,18) to nam nenye gyſto, wſſak mozem bezpecznyegie19) [Mat. 16.) rzieczy, ze tehdy vlozyl20) owfſem, kdyz ge21) rziekl: ty gſy petr etc., [Mat. 10.) aneb21) na woleny dwunaſty,22) kdyz sie dye: I vlozy23) ſſymonowy gmye24) petr. Pakly mu geft nynye vlozyl,20) w. potomnyem geft potwrdyl.24a) 15 Na zaytrzie chtye gezus24b) wratyty fie do galylee, naleze philippa, y25) wecze mu: pod po mnye. a ten bieſſe z bethſaydy myefſczienyn, iako Ondrziey a petr. a ten naleze nathanaele, [291b 2] bratra ſweho, wecze-6) gemu7); gehozto pyſal-8) moyzieff w zakonye a prorokowe, nalezly ſme, gezyſſe, fyna Jozeph29) z nazareth.30) I wecze nathanael: z nazaretha moz bity 20 nyeczo dobreho? wzhrziege, iako by rziekl: netbam na to. neb ge ten byl w zakoníe doſpiely a czietl byl w prorocze: Nazareus ſluty bude. ** a ſnad znal znamenye geho przichodu, I wecze: ot nazaretha moz bity nyeczo dobreho? Jako by rziekl: nynye moz byty z nazaretha31) nyeczo dobreho.32) I przywede geho33) phylyp k gezyſſy.34) A kdyz przigyde k nyemu, wecze 25 Jefus:25) wyz, tot prawy Ifrahelita, w nyemzto lity nenye. I wecze nathanael: odkud ty36) mye znafí? Jefus35) wecze: drziewe, nezly tebe philip zawolal pod fykem, znal ſem tye, nathanael36a) wecze: myſtrzie,37) ty ſy ſyn bozy, ty ſy kral Iſrahelſky; neb pozna, ze boh nebyw tu, geſtto on ſam tu byl, a kterak a kde ho phylyp zawolal, a tudy wyzna38) kriita 30 pana boha. wſſak nyekterzy o prziedeſlany to wykladagy takto: kdyz fy byl w lonye adamowie, gefftos fie kryl pod fykem, prwe [292a 1] take prziewiedyel39) ſem tye. I gyde Jefus3s) do galylee. * Procz ho berankem nazwa,40) to wyprawyw przyczyny,41) genz otgyma,42) toczyfí prziffel, aby otyal43) hrziechy ſwieta, neb pro otgy- 35 manye44) hrziechow welyka45) naffe obietowan geſt kryſtus. A proto zwlafftnye za vmuczienye16) flowe beranek, neb tu myloftywy dal nam myr, a pozna otczie poſluffenſtwym a matkul6a) peczíj. A tot47) geft gedna wiecz, procz na oltarzy obiety rziekagy trzykrat: beranku bozy; Jako by rziekl: beranku, genz gſy poznal otczie, ſmyluy fie nad namy 48) 40 beranku dobrotywy, genz ſy ſye [291b 1] obietowal za ny, day nam myr.
Strana 641
Evwangelia. 641 a wigde prut z korziene49) geffe. Nazareus geſt rzieczieno ſtkwuczy,50) a gyne ſkladanye dye: z korziene geho wyſtupy. 1) K. prwem powolani, též Š. 2) K. (přid.) geziffowych. 3) K. geho vczedl- niky z. 4) za tím přetrž. vzrziew; K. gducz. 5) K. dwa ta. 6) ta tři sl. sch. v K. 7) K. widieffta. 8) K. toho dne v nieho. 2) K. Š Meffiaſíe. 10) sch. v K. 11) K. mazani czeſky. 12) K. ho. 13) Š. wzezrzew. 14) K. tys. 14a) K. petr. 15) K. fložene s. 16) K. latinie. 17) K. mu. 18) K. wlozil czyli flibil wloziti. 19) K. bezpeczniegi. 20) K. vtwrdil. ab) K. Š. Geziís. 25) sch. v Š. 26) K. a wecze. 17) K. Š. mu. 28) K. geho. pfal; Š. pfal. 29) Š. Jozephowa. 20) K. Š. z Nazarethu. 31) K. byti z nazaretha. 32) Jako — dobreho sch. v K. 33) K. ho. 34) K. k geziffowi. 35) K. gezifs. 36) sch. v K. 46a) K. Nathanel. 37) sch. v K. 38) Š. wyna (!). 39) K. przedwiediel. 40) K. nazwal. 341) K. wyprawugie prziczyniw. 42) K. ſnyma. 43) K. fnial. 44) K. fnimanie. 45) K. welika nocz. 46) K. wlaftnie za muczenie. 4a) K. matky. 47) K. to. 48) K. nami Beranku genž gfy poznal matku fmilug fie nad nami. 43) K. z kmene. 50) K. Nazareus To geft ktwuczy. O domnyeny rozlyczneho rzadu evwangelíj.1) [Kap. XXXVII.] 20 Az dotudto geft tyz rzad wydopyfu cztenye v2) wíſech, potom rozlycznye ge3) rziedye. az do wtyelowanye1) Janowa nyekterzy diegy, ze v nayblyzfſye welykonoczy po krzítu obratyl Jefus5) wodu v wyno, A proto Jan ynhed po tom dywu prawy, by fſel do Jerufalema a wy- 5 metals) prodawaczie a kupczie z chramu, a toho, prawy") on,8) nykdy Han 2./ neuczynyl, nezly na9) welyku nocz. ale proty nym geſt obicziey, geflto na ſwieczky ſie îtalo, gefſto na wiſake leto ſlawnye pamatugie beda rzka,9a) ze potom1o) po roczie vczynyl dyw z piety chlebow a ze dwu rybu. a nye- kterzy fu rziekly, by toho dne, iako gell) pokrzíſtyen, ten dywi2) vczynyl, Io ale matheus13) dye: tehdy Jefus5) weden byl4) na pufícz, a marcus15) dye:[Mat. 4.] ynhed wypudy Jefus6) duch16) neczyftoty. ale czierkew ma, ze toho dne, I Mar. I.] ale po letech ty trzy wieczy vczynyeny gſu: przychod trzy kralow trzynaîty den prweho leta, a17) krzieſt toho dne trzidczateho leta,18) neb prweho a trzidczateho, a promyenyenye wyna z wody19) toho dne w rok. [292a 2] 15 Proto maxímus byſkup w kazany, gefíto fie takto poczyna, dye: kdyz zaftup mnohy wam,20) bratrzy etc., takto dye: iako potomnykom ſwym wierna ftaroſt przykazala, dnes Caldey ty pohane modlyly fu ſye ſpaffytely, Dnes potok Jordaníky pozehnanym wlaſtnyeho krzítu poſwietyl, dnes zwan na ſwatbu wodu v wyno obratyl. A proto w ſtarich-1) knyhach- fie dye: mnozíky fie dye epyfanfarum, toczyfí mnohych ofwieczenych23) kriſta, neb epyfanya wzny ofwieta. wſſak ty trzie24) zgiewenye neb ofwiety wlaſtnymy gmeny dyele: epyfanyam nazywagy: ftalo fie geft25) 1 huory, po hwiezdye theophanyam dyegy, gefíto we krzítie26) iako ot boha otczie fie ſtalo; bethfanyam, gefſto na ſwatbye iako w domu27) fie ſtalo, neb82) beth to geft dom. wifak gefîtye29) geft mezy naywietffymy myítry o rzadu 31) gednoho ze wydopyſa30) dwogye mnyenye. neb nyekterzy pyſſycz, 25 41
Evwangelia. 641 a wigde prut z korziene49) geffe. Nazareus geſt rzieczieno ſtkwuczy,50) a gyne ſkladanye dye: z korziene geho wyſtupy. 1) K. prwem powolani, též Š. 2) K. (přid.) geziffowych. 3) K. geho vczedl- niky z. 4) za tím přetrž. vzrziew; K. gducz. 5) K. dwa ta. 6) ta tři sl. sch. v K. 7) K. widieffta. 8) K. toho dne v nieho. 2) K. Š Meffiaſíe. 10) sch. v K. 11) K. mazani czeſky. 12) K. ho. 13) Š. wzezrzew. 14) K. tys. 14a) K. petr. 15) K. fložene s. 16) K. latinie. 17) K. mu. 18) K. wlozil czyli flibil wloziti. 19) K. bezpeczniegi. 20) K. vtwrdil. ab) K. Š. Geziís. 25) sch. v Š. 26) K. a wecze. 17) K. Š. mu. 28) K. geho. pfal; Š. pfal. 29) Š. Jozephowa. 20) K. Š. z Nazarethu. 31) K. byti z nazaretha. 32) Jako — dobreho sch. v K. 33) K. ho. 34) K. k geziffowi. 35) K. gezifs. 36) sch. v K. 46a) K. Nathanel. 37) sch. v K. 38) Š. wyna (!). 39) K. przedwiediel. 40) K. nazwal. 341) K. wyprawugie prziczyniw. 42) K. ſnyma. 43) K. fnial. 44) K. fnimanie. 45) K. welika nocz. 46) K. wlaftnie za muczenie. 4a) K. matky. 47) K. to. 48) K. nami Beranku genž gfy poznal matku fmilug fie nad nami. 43) K. z kmene. 50) K. Nazareus To geft ktwuczy. O domnyeny rozlyczneho rzadu evwangelíj.1) [Kap. XXXVII.] 20 Az dotudto geft tyz rzad wydopyfu cztenye v2) wíſech, potom rozlycznye ge3) rziedye. az do wtyelowanye1) Janowa nyekterzy diegy, ze v nayblyzfſye welykonoczy po krzítu obratyl Jefus5) wodu v wyno, A proto Jan ynhed po tom dywu prawy, by fſel do Jerufalema a wy- 5 metals) prodawaczie a kupczie z chramu, a toho, prawy") on,8) nykdy Han 2./ neuczynyl, nezly na9) welyku nocz. ale proty nym geſt obicziey, geflto na ſwieczky ſie îtalo, gefſto na wiſake leto ſlawnye pamatugie beda rzka,9a) ze potom1o) po roczie vczynyl dyw z piety chlebow a ze dwu rybu. a nye- kterzy fu rziekly, by toho dne, iako gell) pokrzíſtyen, ten dywi2) vczynyl, Io ale matheus13) dye: tehdy Jefus5) weden byl4) na pufícz, a marcus15) dye:[Mat. 4.] ynhed wypudy Jefus6) duch16) neczyftoty. ale czierkew ma, ze toho dne, I Mar. I.] ale po letech ty trzy wieczy vczynyeny gſu: przychod trzy kralow trzynaîty den prweho leta, a17) krzieſt toho dne trzidczateho leta,18) neb prweho a trzidczateho, a promyenyenye wyna z wody19) toho dne w rok. [292a 2] 15 Proto maxímus byſkup w kazany, gefíto fie takto poczyna, dye: kdyz zaftup mnohy wam,20) bratrzy etc., takto dye: iako potomnykom ſwym wierna ftaroſt przykazala, dnes Caldey ty pohane modlyly fu ſye ſpaffytely, Dnes potok Jordaníky pozehnanym wlaſtnyeho krzítu poſwietyl, dnes zwan na ſwatbu wodu v wyno obratyl. A proto w ſtarich-1) knyhach- fie dye: mnozíky fie dye epyfanfarum, toczyfí mnohych ofwieczenych23) kriſta, neb epyfanya wzny ofwieta. wſſak ty trzie24) zgiewenye neb ofwiety wlaſtnymy gmeny dyele: epyfanyam nazywagy: ftalo fie geft25) 1 huory, po hwiezdye theophanyam dyegy, gefíto we krzítie26) iako ot boha otczie fie ſtalo; bethfanyam, gefſto na ſwatbye iako w domu27) fie ſtalo, neb82) beth to geft dom. wifak gefîtye29) geft mezy naywietffymy myítry o rzadu 31) gednoho ze wydopyſa30) dwogye mnyenye. neb nyekterzy pyſſycz, 25 41
Strana 642
642 Evwangelia. cztyrz naſledugycz, amoniû allexandra, Eufebia cefarienſkeho32) a theoſyla, gefîto fedmy po petrowy fiedyel w antyochie, prawie,33) by gezus31) po poſtu zgiewnye kazal, a apofítoly febraw kazanye na huorzie vczynyl 1292b 1] drziew,35) nezly dyw z wody wyno36) obratyl. Neb cztu, ze gefus34) 30 s ſwymy vcziennyky 6a) byl na ſwatbu pozwan. wſſak geft obecznyeyſſe mnyenye a prawieyfſe,37) by gezus5) po tom dywu vcziennyky taynye sſwolal38) a taynye kazal, az praw Jan do zalarzie byl wſazen, a potom zgiewnyegie39) kazal. a ten rzad budem drziety bez protywenſtwie dru- heho rzadu. 35 1) Š. (přid.) neb cztenie. 2) sch. v K. 3) K. rozliczniegi. 4) K. wtielenie. 5) K. Š. gezifs. 6) K. wymital. 7) Š. prwe. s) sch. v K. 9) sch. v K. 9a) K. a prawie. 10) K. potom toho. 11) K. yakoz geft. 12) za tím přetrž. cz. 13) K. Š. Matuís. 14) Š. byl; K. weden by gezifs. 15) K. Š. Marek. 16) K. ducha. 17) sch. v K. 13) a — leta sch. v Š. 19) K. wody v wino. 20) K. nam. 21) K. ftarffich. 22) Š. kniehach. 23) K. ofwie- czenie. 26) K. trzy. 25) K. geffto fie gie ftalo. 26) Š. krztieni. 27) K. domie. 28) bethfa- nyam — ſtalo sch. v Š.; nebo. 29) K. wifiak; gefftiet. 30) K. wydopiſu. 31) K. piſſi. 32) K. theffaloniczenſkeho. 33) K. Anthiochij prawi. 31) K. gezifs; Š. ze Gegifs. 35) Š. drziewe. 36) K. v wino. 36a) Š vczedlniky. 37) K. prawieyffi. 38) K. ſwolaw. 39) K. zgiewnie. [Kap. XXXVIII.] O promyenyeny wody v wyno.1) I Sta ſie ſwatba2) w Canye galilee,3) toczyfi w uliczy tak rzie- czieney,4) w cztwrtey5) myly ot nazaretha a druhe ot ſephory. A tu biefſe matka Jeſu.6) I pozwachu gezyſſe k ſwatbye a geho vcziennykow nyekterzy buduczy vcziennycy, Neb k flowu Janowu, genzto ho mnozy pofluchachu") taynye, a ty owffem nafledowaly gfu geho.8) ale Jozef nebyl9) pozwan, nezly10) zena geho. a nyekterzy prawie, by byl Jozef gyz vmrziel, a dyewicze wefſla byla11) w ftraz ſynowu, neb potom wiecz neczte ſie o nyem we czteny. Pakly geſîczie nebyl vmrziel,12) ale gyſto geſt, ze na bozie vmuczienye gyz byl vmrziel, neb zena geho gynemu byla porucziena. Niekterzy mnye, by ta ſwatba byla Janowal3) evwangelyſti, a proto 10 byla pozwama maria, neb gemu11) tetka biefſe, a Jeſus,15) neb byl ſeftrzienecz. a prawie, ze fie nech [292b 2] tyell6) zzenyty, a Jefusl5) geho z tee ſwatbyl7) zawolal, a to gyſto nenye. A kdyz ſye wyna nedoſta,17a) wecze matka gezyſſowy: ſynu, wyna nemagy; iako by rziekla: day gym wyna! wecze gy Jefus:15) I czo my ge do toho a tobye, zeno? gefícziet ge neprzyfíla 15 ma hodyna. acz koly zena geſt gmye przywrzzenel8) iako zruffenye, wſſak nyekdy geft gmye pokolenye, a naywiecze kdyz dyewicze muzze moczna geft; toho geft taky ſmyſl: Chczeff, aby fie dyw ftal, ale abich to19) vczynyl, czo mam obeczneho i tebu? iako by rziekl: ot przyrozenye obeczneho tobie ſe mnu neczynym toho, ale w hodynu meho vmuczienye, gefſto 20 gefſczie neprzyfíla, z obeczneho przyrozenye mnye a tobye trpiety.20) anyz ma bity wierzieno21) tomu podle bohynykow, by to boh22) rziekl, 5
642 Evwangelia. cztyrz naſledugycz, amoniû allexandra, Eufebia cefarienſkeho32) a theoſyla, gefîto fedmy po petrowy fiedyel w antyochie, prawie,33) by gezus31) po poſtu zgiewnye kazal, a apofítoly febraw kazanye na huorzie vczynyl 1292b 1] drziew,35) nezly dyw z wody wyno36) obratyl. Neb cztu, ze gefus34) 30 s ſwymy vcziennyky 6a) byl na ſwatbu pozwan. wſſak geft obecznyeyſſe mnyenye a prawieyfſe,37) by gezus5) po tom dywu vcziennyky taynye sſwolal38) a taynye kazal, az praw Jan do zalarzie byl wſazen, a potom zgiewnyegie39) kazal. a ten rzad budem drziety bez protywenſtwie dru- heho rzadu. 35 1) Š. (přid.) neb cztenie. 2) sch. v K. 3) K. rozliczniegi. 4) K. wtielenie. 5) K. Š. gezifs. 6) K. wymital. 7) Š. prwe. s) sch. v K. 9) sch. v K. 9a) K. a prawie. 10) K. potom toho. 11) K. yakoz geft. 12) za tím přetrž. cz. 13) K. Š. Matuís. 14) Š. byl; K. weden by gezifs. 15) K. Š. Marek. 16) K. ducha. 17) sch. v K. 13) a — leta sch. v Š. 19) K. wody v wino. 20) K. nam. 21) K. ftarffich. 22) Š. kniehach. 23) K. ofwie- czenie. 26) K. trzy. 25) K. geffto fie gie ftalo. 26) Š. krztieni. 27) K. domie. 28) bethfa- nyam — ſtalo sch. v Š.; nebo. 29) K. wifiak; gefftiet. 30) K. wydopiſu. 31) K. piſſi. 32) K. theffaloniczenſkeho. 33) K. Anthiochij prawi. 31) K. gezifs; Š. ze Gegifs. 35) Š. drziewe. 36) K. v wino. 36a) Š vczedlniky. 37) K. prawieyffi. 38) K. ſwolaw. 39) K. zgiewnie. [Kap. XXXVIII.] O promyenyeny wody v wyno.1) I Sta ſie ſwatba2) w Canye galilee,3) toczyfi w uliczy tak rzie- czieney,4) w cztwrtey5) myly ot nazaretha a druhe ot ſephory. A tu biefſe matka Jeſu.6) I pozwachu gezyſſe k ſwatbye a geho vcziennykow nyekterzy buduczy vcziennycy, Neb k flowu Janowu, genzto ho mnozy pofluchachu") taynye, a ty owffem nafledowaly gfu geho.8) ale Jozef nebyl9) pozwan, nezly10) zena geho. a nyekterzy prawie, by byl Jozef gyz vmrziel, a dyewicze wefſla byla11) w ftraz ſynowu, neb potom wiecz neczte ſie o nyem we czteny. Pakly geſîczie nebyl vmrziel,12) ale gyſto geſt, ze na bozie vmuczienye gyz byl vmrziel, neb zena geho gynemu byla porucziena. Niekterzy mnye, by ta ſwatba byla Janowal3) evwangelyſti, a proto 10 byla pozwama maria, neb gemu11) tetka biefſe, a Jeſus,15) neb byl ſeftrzienecz. a prawie, ze fie nech [292b 2] tyell6) zzenyty, a Jefusl5) geho z tee ſwatbyl7) zawolal, a to gyſto nenye. A kdyz ſye wyna nedoſta,17a) wecze matka gezyſſowy: ſynu, wyna nemagy; iako by rziekla: day gym wyna! wecze gy Jefus:15) I czo my ge do toho a tobye, zeno? gefícziet ge neprzyfíla 15 ma hodyna. acz koly zena geſt gmye przywrzzenel8) iako zruffenye, wſſak nyekdy geft gmye pokolenye, a naywiecze kdyz dyewicze muzze moczna geft; toho geft taky ſmyſl: Chczeff, aby fie dyw ftal, ale abich to19) vczynyl, czo mam obeczneho i tebu? iako by rziekl: ot przyrozenye obeczneho tobie ſe mnu neczynym toho, ale w hodynu meho vmuczienye, gefſto 20 gefſczie neprzyfíla, z obeczneho przyrozenye mnye a tobye trpiety.20) anyz ma bity wierzieno21) tomu podle bohynykow, by to boh22) rziekl, 5
Strana 643
Evwangelia. 643 neb ony23) mnyegy wfſelykaku24) hodynu geho25) ſmrty myety neucho- wagiczy hodynu podle hwiezd vſtawenye, w nyezto sie geft narodyl, 25 ale nazwal hodynu ſwu k ſobie zpoſobenu. neb geſt ſwu woly vmrziel, ale ne potrziebuu. A biechu tu polozeny ffeftery nadobie26) kamenne k wodye k oczyfſczowany zydowíkemu, neb zyde vmywachu czaſíto na- dobie krmne, a zdaly by przihodu dotkly fie nyetczo27) neczyíteho, ne- gedly by, gelyz by fie vmyly. [293a 1] A proto tu biechu polozeny, zda by 30 ſye ſnad nyekomu przihodylo28) z kwaſſan, ze by ſie muſſyl vmyty, aby myel wodu hotowu. I naplnychu ge ſluhy wody czyfte podle przikazanye bozieho, I nefechu wodu wynem vczynyenu architriclyno,29) toczyff nay- lepſſiemu mezy kwaſſany w triclynyo,30) to geſt w domu, geſſto ma w ſobie trzy komory neb trzy ſklepy, w nychzto ſiediechu; aneb ſnad fu tu31) byly trzy rzady ſtolow, iako bywa w refectorziech. I chwaly ten3ia) architriklyn dobrotu wyna, a potom w obczy wſſyczkny32) chwalychu nowotu dywu. a to pocziatek znamenye zgiewy Jefus15) chwalu ſwu. Anyz fie dye, by to byl pocziatek, neb geft y drziewe znamenye czynyl, rodye fie z dyewicze, trzy krale po hwiezdye33) weda, cztyrzidcziety dny a cztyrzi- 40 dcziety noczy poſtye ſye a gyne wieczy. ale to geft prwnye bylo zgiewnye31) a vczynyeno zgieweno,35) aneb to36) naiprwe w Cana37) galilee. 35 1) Š. (přid.) znamenay. 2) K. ftwatba. 3) K. Galileyíke. 4) Š. rzeczenee. 5) K. Š cztwrte. 6) K. Š. Geziffowa. 7) K. pofluchachu ho. s) K. ho. 3) K. neby. 10) K. nez. 11) K. byla weſſla. 12) a dyewicze — vmrzel sch. v Š. 13) K. Jana. 14) K. geho. 15) K. Gezifs. 16) K. chtiel. 17) K. z te ſwatby ho. 17a) Š. nedoftalo. 18) K. przewržene. 19) K. ten diw. 20) K. trpieti budu. 21) Š. wierzeno byti; K. wierzino. 22) K. gezifs. 23) K. ani. 24) Š. wífeliku. 25) K. gefíto. 26) K. nadoby. 27) K. nieczieho. 28) Š. przi- hodilo niekomu. 29) K. archytriclinowi. 30) K. wtryclinie; Š. w triclino. 31) K. tu gfu s1a) sch v K. 33) K. wífichni. 32) K. po ſobie. 34) K. zgiewnie bylo; a sch. 35) sch. v K. 36) sch. v K. 37) K. prwe w Chana; Š. Canie. O1) prwnyem wymyetany kupczow z chramu.2) [Kap. XL.! Nayblyzîſy welyku nocz ynhed potom gyde Jeſus3) do geruſa- lema, I wymeta4) prodawatele a kupitele5) z chramu; a podle nyekterich [Jan 2./ praweníe mnyme, ze to geft dwakrat vczynyl. A po teys) welykonoczy Jan by w*) zalarz wſazen. * gyny prawie, zze [273a 2] Potom na poſledny 5 welyku nocz, o nychzto tuto poklada wedle8) Jana o nychodemowu2) nauczienym, a na tom mamy nafledowaty Jana, ze to on fam o tom prawy przi tomto znameny . neb dye Jan, ze kdyz po tey1o) welykonoczy wraty fie Jeſus3) do gerufalema, gefſczie Jan krzfftieffe zgiewnye, a mezy tyem, drziewll) nezly zyde k welycze noczyl2) sgydu13) fie, az mezy tyem nyekte- 10 rich vcziennykow14) powola a vczy ge a dywy czynyl, ale ne tak zgiewnye. I ſtaîſe Jezyſi podle morzie galylee, toczyff gezera,15) gefíto z Jordana (Mat. 41 wytyekaſſe16) a ſlowe morzie, a17) wſſak geſt woda ſladka. rzieczy zydowſku, neb kazdy ſbor18) neb ſtek wod zyd nazywa tharſis, toczyfſ morzie; a flowe [Jan 3. 41*
Evwangelia. 643 neb ony23) mnyegy wfſelykaku24) hodynu geho25) ſmrty myety neucho- wagiczy hodynu podle hwiezd vſtawenye, w nyezto sie geft narodyl, 25 ale nazwal hodynu ſwu k ſobie zpoſobenu. neb geſt ſwu woly vmrziel, ale ne potrziebuu. A biechu tu polozeny ffeftery nadobie26) kamenne k wodye k oczyfſczowany zydowíkemu, neb zyde vmywachu czaſíto na- dobie krmne, a zdaly by przihodu dotkly fie nyetczo27) neczyíteho, ne- gedly by, gelyz by fie vmyly. [293a 1] A proto tu biechu polozeny, zda by 30 ſye ſnad nyekomu przihodylo28) z kwaſſan, ze by ſie muſſyl vmyty, aby myel wodu hotowu. I naplnychu ge ſluhy wody czyfte podle przikazanye bozieho, I nefechu wodu wynem vczynyenu architriclyno,29) toczyff nay- lepſſiemu mezy kwaſſany w triclynyo,30) to geſt w domu, geſſto ma w ſobie trzy komory neb trzy ſklepy, w nychzto ſiediechu; aneb ſnad fu tu31) byly trzy rzady ſtolow, iako bywa w refectorziech. I chwaly ten3ia) architriklyn dobrotu wyna, a potom w obczy wſſyczkny32) chwalychu nowotu dywu. a to pocziatek znamenye zgiewy Jefus15) chwalu ſwu. Anyz fie dye, by to byl pocziatek, neb geft y drziewe znamenye czynyl, rodye fie z dyewicze, trzy krale po hwiezdye33) weda, cztyrzidcziety dny a cztyrzi- 40 dcziety noczy poſtye ſye a gyne wieczy. ale to geft prwnye bylo zgiewnye31) a vczynyeno zgieweno,35) aneb to36) naiprwe w Cana37) galilee. 35 1) Š. (přid.) znamenay. 2) K. ftwatba. 3) K. Galileyíke. 4) Š. rzeczenee. 5) K. Š cztwrte. 6) K. Š. Geziffowa. 7) K. pofluchachu ho. s) K. ho. 3) K. neby. 10) K. nez. 11) K. byla weſſla. 12) a dyewicze — vmrzel sch. v Š. 13) K. Jana. 14) K. geho. 15) K. Gezifs. 16) K. chtiel. 17) K. z te ſwatby ho. 17a) Š. nedoftalo. 18) K. przewržene. 19) K. ten diw. 20) K. trpieti budu. 21) Š. wierzeno byti; K. wierzino. 22) K. gezifs. 23) K. ani. 24) Š. wífeliku. 25) K. gefíto. 26) K. nadoby. 27) K. nieczieho. 28) Š. przi- hodilo niekomu. 29) K. archytriclinowi. 30) K. wtryclinie; Š. w triclino. 31) K. tu gfu s1a) sch v K. 33) K. wífichni. 32) K. po ſobie. 34) K. zgiewnie bylo; a sch. 35) sch. v K. 36) sch. v K. 37) K. prwe w Chana; Š. Canie. O1) prwnyem wymyetany kupczow z chramu.2) [Kap. XL.! Nayblyzîſy welyku nocz ynhed potom gyde Jeſus3) do geruſa- lema, I wymeta4) prodawatele a kupitele5) z chramu; a podle nyekterich [Jan 2./ praweníe mnyme, ze to geft dwakrat vczynyl. A po teys) welykonoczy Jan by w*) zalarz wſazen. * gyny prawie, zze [273a 2] Potom na poſledny 5 welyku nocz, o nychzto tuto poklada wedle8) Jana o nychodemowu2) nauczienym, a na tom mamy nafledowaty Jana, ze to on fam o tom prawy przi tomto znameny . neb dye Jan, ze kdyz po tey1o) welykonoczy wraty fie Jeſus3) do gerufalema, gefſczie Jan krzfftieffe zgiewnye, a mezy tyem, drziewll) nezly zyde k welycze noczyl2) sgydu13) fie, az mezy tyem nyekte- 10 rich vcziennykow14) powola a vczy ge a dywy czynyl, ale ne tak zgiewnye. I ſtaîſe Jezyſi podle morzie galylee, toczyff gezera,15) gefíto z Jordana (Mat. 41 wytyekaſſe16) a ſlowe morzie, a17) wſſak geſt woda ſladka. rzieczy zydowſku, neb kazdy ſbor18) neb ſtek wod zyd nazywa tharſis, toczyfſ morzie; a flowe [Jan 3. 41*
Strana 644
644 Evwangelia. galilee, neb teczie mymo galyley, a nyekdy flowe morzie tyberiadis, neb gest slyczne myefto, gefsto gemu przylezy. a ze flowe [293b 1] gezero gene- 15 zareth, przihodu to geft, ze nyekde rziegy19) fie wody, y20) vczynye s21) ſebe a ztahugy ſye na ſto a na22) cztyrzidcziety îtawadl, a to na del, a cztyrzi- dcziety na fſyrz. wſfak Jozefus dye, ze geſt tak rzieczieno ot male kragyny genezara, mymo nyzto teczie, a take gy nazwal prziedywny.23) neb wſſeczka przierozlyczneho rodu drziewie w ſobie gma, a yzadnemu z nych plodu 20 gich neotpiera. a po cziaffie24) tu gfu orzieffy,25) geffto fie26) welmy zymye gym27) radugy; tu gſu palmy, geſſto ge28) wedro letnye wichowawa; gfu tu29) fyky a olywy, gymzto powietrzie myekczieyffye dano geft, aby iako protywnofty dobrym30) fwarem fnazenftwym zemy prziely. tu kragynu. prawy, obwlazugie gedna ſtudnyczie, gefíto pada do Cafarnaum, a tu 25 nyekterzy mnye,31) by byla32) zyla nyly, neb rody w ſobie rybu teraſtynů, a te33) ryby gynde nenalezugy,31) gedno w nyly.35) * znamenay, ze Jan wydopiſu cztenye rzadu nedrzy; ale to, czo ſu gyny opuftyly, malo zagyſte ſkutkow kriſtowich, ale wiecze ſlow y36) zde y onde naplnyge37) ot giednyech38) k druhym welyke ſkoky 30 czyny,39) czaſto prawie prwe, gefſto ſu potom czynyeny neb rzieczieny, a opiet tez zaſye. 1) Š. Tuto O. 2) K. wymetani kupczow z chramu bozieho. 3) K. Š. Gezifs. 4) K. Š. wymieta. 5) K. prodawacze a kupcze. 6) Š. po te. 7) K. byl. 8) K. podle. 3) K. Nykodemowi. 10) Š. te. 11) K. drziewe. 12) K. k welikonoczy. 13) K. sgidechu; Š. fegdu. 14) K. vczedlnikow. 15) K. z giezera. 16) K. wychaziefſe. 17) sch. v K. 18) K. zbor. 19) K. niekdy nazdwihnu. 20) sch. v K. 21) K. z. 22) sch. v K. 23) K. przediwnu. 24) K. czaſu. 25) fli nadeps. Š. orzechy. 26) K. gſe. 27) Š. gim welmi w zimie. 28) sch. v K. 29) K. tu gfu. 30) K. z dobrym. 31) K. prawi niekterzi. 32) sch. v K. 33) K. tey. 34) K. nenalezagi. 35) K. Nilu. 36) K. a. 37) K. Š. naplniuge. 38) Š o; K. gednych. 39) K. fíkoly czynie. [Kap. XLI.] O druhem powolany vcziennykow.1) A kdyz zaſtupowe nan przipadnu, I vzrzie dwye lodíj,2) ſtogiecz v gezera. I wîtupy na gednu, gefíto bieffe Symonowa, y otwede3) fie malo ot brzieha, I vcziefe z lodiczky zaftupy. A kdyz prziefta mlvwity, wecze Symonowy: wed1) na hlubynu, [293b 2] a oſlab fiety w gietye. A kdyz to vczyny, zaklenuchu take5) welyke mnozſtwie ryb, ze bez mal ſiety ſie ztrhachu.6) I pokynu ondrziey na ſyny zebedey, geſſto biechu w druhey") lody,8) aby gym pomohly. I naplnychu obie lody,8) tak ze bez mal fie neporzizichu.9) vzrziew to Symon petr, y pade kolenama k10) gezyffowyl1) rzka: Gdy ote mne, pane, nebt12) ſem va czlowiek hrziefîny. Jefusl3) wecze: neboy fie, neb odtudto14) lowity budeff lydy 15) a przywedfſe lodys) k zemy vmyſlem, aby ſye k nym wratyly, naſledowachu geho nyetczo [Luk. 5.I a opiet wratychu ſie k ſwym. 3 10
644 Evwangelia. galilee, neb teczie mymo galyley, a nyekdy flowe morzie tyberiadis, neb gest slyczne myefto, gefsto gemu przylezy. a ze flowe [293b 1] gezero gene- 15 zareth, przihodu to geft, ze nyekde rziegy19) fie wody, y20) vczynye s21) ſebe a ztahugy ſye na ſto a na22) cztyrzidcziety îtawadl, a to na del, a cztyrzi- dcziety na fſyrz. wſfak Jozefus dye, ze geſt tak rzieczieno ot male kragyny genezara, mymo nyzto teczie, a take gy nazwal prziedywny.23) neb wſſeczka przierozlyczneho rodu drziewie w ſobie gma, a yzadnemu z nych plodu 20 gich neotpiera. a po cziaffie24) tu gfu orzieffy,25) geffto fie26) welmy zymye gym27) radugy; tu gſu palmy, geſſto ge28) wedro letnye wichowawa; gfu tu29) fyky a olywy, gymzto powietrzie myekczieyffye dano geft, aby iako protywnofty dobrym30) fwarem fnazenftwym zemy prziely. tu kragynu. prawy, obwlazugie gedna ſtudnyczie, gefíto pada do Cafarnaum, a tu 25 nyekterzy mnye,31) by byla32) zyla nyly, neb rody w ſobie rybu teraſtynů, a te33) ryby gynde nenalezugy,31) gedno w nyly.35) * znamenay, ze Jan wydopiſu cztenye rzadu nedrzy; ale to, czo ſu gyny opuftyly, malo zagyſte ſkutkow kriſtowich, ale wiecze ſlow y36) zde y onde naplnyge37) ot giednyech38) k druhym welyke ſkoky 30 czyny,39) czaſto prawie prwe, gefſto ſu potom czynyeny neb rzieczieny, a opiet tez zaſye. 1) Š. Tuto O. 2) K. wymetani kupczow z chramu bozieho. 3) K. Š. Gezifs. 4) K. Š. wymieta. 5) K. prodawacze a kupcze. 6) Š. po te. 7) K. byl. 8) K. podle. 3) K. Nykodemowi. 10) Š. te. 11) K. drziewe. 12) K. k welikonoczy. 13) K. sgidechu; Š. fegdu. 14) K. vczedlnikow. 15) K. z giezera. 16) K. wychaziefſe. 17) sch. v K. 18) K. zbor. 19) K. niekdy nazdwihnu. 20) sch. v K. 21) K. z. 22) sch. v K. 23) K. przediwnu. 24) K. czaſu. 25) fli nadeps. Š. orzechy. 26) K. gſe. 27) Š. gim welmi w zimie. 28) sch. v K. 29) K. tu gfu. 30) K. z dobrym. 31) K. prawi niekterzi. 32) sch. v K. 33) K. tey. 34) K. nenalezagi. 35) K. Nilu. 36) K. a. 37) K. Š. naplniuge. 38) Š o; K. gednych. 39) K. fíkoly czynie. [Kap. XLI.] O druhem powolany vcziennykow.1) A kdyz zaſtupowe nan przipadnu, I vzrzie dwye lodíj,2) ſtogiecz v gezera. I wîtupy na gednu, gefíto bieffe Symonowa, y otwede3) fie malo ot brzieha, I vcziefe z lodiczky zaftupy. A kdyz prziefta mlvwity, wecze Symonowy: wed1) na hlubynu, [293b 2] a oſlab fiety w gietye. A kdyz to vczyny, zaklenuchu take5) welyke mnozſtwie ryb, ze bez mal ſiety ſie ztrhachu.6) I pokynu ondrziey na ſyny zebedey, geſſto biechu w druhey") lody,8) aby gym pomohly. I naplnychu obie lody,8) tak ze bez mal fie neporzizichu.9) vzrziew to Symon petr, y pade kolenama k10) gezyffowyl1) rzka: Gdy ote mne, pane, nebt12) ſem va czlowiek hrziefîny. Jefusl3) wecze: neboy fie, neb odtudto14) lowity budeff lydy 15) a przywedfſe lodys) k zemy vmyſlem, aby ſye k nym wratyly, naſledowachu geho nyetczo [Luk. 5.I a opiet wratychu ſie k ſwym. 3 10
Strana 645
Evwangelia. 645 1) K. Š. vczedlnikow. 2) K. lodie. 3) K. odweze. 4) K. wezte. 5) K. zawrziechu tak. 6) K. trhachu. 7) K. Š. druhe. 8) K. lodie. 3) K. nepohrziezichu: Š. nehrzizichu ſe. 10) Š. kolenoma. 11) K. k kolenoma geziſfowyma. 13) K. neb. 12) K. gezifs. 14) K. odtud. 15) neb — lydij sch. v K. O1) Nazarethie. [Kup XLII./ Gyde Jeſus2) do nazaretha, o tom przichodu ſam lucas3) prawy, o gynem po zalarzy Janowu, a gyny, yakoz ſie dye. o przieſkoku dobrzie polozyl lucas3) ty przichody do nazaretha, iako geden za poſledny, neb tu wyklad4) ten, kdyz Jan byl zrazen, opyet gezus2) gyde do galylee, 5 a w ſobotu, kdyz ſye naywiecze5) schaziechu, wgyde do fſkoly, aby mnohe ſluk 41 vczyl. A kdyz czyte w Izaya:6) duch bozy na mye etc., y wecze: dnes [1s. 61./ naplnylo ſye geſt7) to pyſmo v waſſich ſrdcziech. iako by rziekl: Ja gſem, o nyemzto pſano geft to.8) I hlediechu nam2) wſſyczkny. [294a 11 1) Š. Tuto O. 2) K. Š. gezifs. 3) K. Š. lukaſs. 4) K. wyklada. 5) K. naywiecz. 6) K. Iſayafſowi; S. Izayafſi. 7) sch. v K. 8) K. piſmo pſano gt. 9) K. Š. nan. Geſſto1) vcziennyczy2) krzſtyechu. [Kap. XLIIII POtom gyde gefus3) a geho vcziennyczi2) do Judeam zemye, gefíto zwlafſczie ot lofu Jude neb ot kralowitwie dweho pokolenye zwlafftym3a) gmenem Judea flula.4) I bydlefſe tu s ſwymy vcziennyky2) a krzítyefíe, acz ne on fam, ale geho vcziennyczy2) krzíftyechu. ale Ja- 5 nowym-ly krzíítem czyly kryftowym, to nenye gyfto. a Jan krziftyeffe Hfan 4! w Ennon. ennon rzieczíky geft woda podle falem, neb mnohe wody byly ſu tu. a Jan gefſczie nebyl w zalarz wſazen,5) ale malo potom. Salym geft IJan 3 ! myeſteczko za Jordanem, a falem to5a) geft rzieczieno gerufalem, a w tu obus) kralowal melchiſedech, iakoz ſie czte. Take Jan mnohe, gefſto 10 k nyemu przichaziechu, poſielal k gezyffowy, a proto mutychu sye vczien- nyczy2) Janowy rzkucz: Myſtrzie, ten, gefíto i tebu byl za Jordanem, gemuz fy dal ſwiedeczftwie, ten?) krzifty, a wſſyczkny k nyemu gdu. a Jan gich zawift otwodye ot nych: rziekls) fem wam, ze ya neygſem kryftus, ale ze gfem przied nym poſlan. ten, genz geft i huory pollan 15 a przyffel, ten na9) wíſeczky geft, a proto ya mufſym10) ſye menfyty, a on11) ma ruoſty. A kdyz pozna Jeſus3) gich zawift, I gyde k hodu welyko- nocznyemu, o nyemzto [294a 2] geft drziewe rzieczieno. Ale y tu take, kdyz vcziefſe, ze mezy lyczomyernyky wznykla12) zawyt pro nyeho, a naywiecze kdyz vſlyfle potom, ano Jan zrazen, oputty Judeam y gyde 20 opiet do galyley 13) 1) K. Tuto geffto. 2) K. Š. vcziedlniczy. 3) K. Š. gezifs. 3a) Š. zwlafîtnim. 4) K. flowe. 5) nebyl v K. nadeps. nad wiazen. 5a) sch. v K. 6) Š. dobu. (!). 7) K. tent. 8) K. wecze rziekl. 9) K. nade. 10) K. moſym. 11) K. ten. 12) K. wznika. 13) K. Galilee.
Evwangelia. 645 1) K. Š. vczedlnikow. 2) K. lodie. 3) K. odweze. 4) K. wezte. 5) K. zawrziechu tak. 6) K. trhachu. 7) K. Š. druhe. 8) K. lodie. 3) K. nepohrziezichu: Š. nehrzizichu ſe. 10) Š. kolenoma. 11) K. k kolenoma geziſfowyma. 13) K. neb. 12) K. gezifs. 14) K. odtud. 15) neb — lydij sch. v K. O1) Nazarethie. [Kup XLII./ Gyde Jeſus2) do nazaretha, o tom przichodu ſam lucas3) prawy, o gynem po zalarzy Janowu, a gyny, yakoz ſie dye. o przieſkoku dobrzie polozyl lucas3) ty przichody do nazaretha, iako geden za poſledny, neb tu wyklad4) ten, kdyz Jan byl zrazen, opyet gezus2) gyde do galylee, 5 a w ſobotu, kdyz ſye naywiecze5) schaziechu, wgyde do fſkoly, aby mnohe ſluk 41 vczyl. A kdyz czyte w Izaya:6) duch bozy na mye etc., y wecze: dnes [1s. 61./ naplnylo ſye geſt7) to pyſmo v waſſich ſrdcziech. iako by rziekl: Ja gſem, o nyemzto pſano geft to.8) I hlediechu nam2) wſſyczkny. [294a 11 1) Š. Tuto O. 2) K. Š. gezifs. 3) K. Š. lukaſs. 4) K. wyklada. 5) K. naywiecz. 6) K. Iſayafſowi; S. Izayafſi. 7) sch. v K. 8) K. piſmo pſano gt. 9) K. Š. nan. Geſſto1) vcziennyczy2) krzſtyechu. [Kap. XLIIII POtom gyde gefus3) a geho vcziennyczi2) do Judeam zemye, gefíto zwlafſczie ot lofu Jude neb ot kralowitwie dweho pokolenye zwlafftym3a) gmenem Judea flula.4) I bydlefſe tu s ſwymy vcziennyky2) a krzítyefíe, acz ne on fam, ale geho vcziennyczy2) krzíftyechu. ale Ja- 5 nowym-ly krzíítem czyly kryftowym, to nenye gyfto. a Jan krziftyeffe Hfan 4! w Ennon. ennon rzieczíky geft woda podle falem, neb mnohe wody byly ſu tu. a Jan gefſczie nebyl w zalarz wſazen,5) ale malo potom. Salym geft IJan 3 ! myeſteczko za Jordanem, a falem to5a) geft rzieczieno gerufalem, a w tu obus) kralowal melchiſedech, iakoz ſie czte. Take Jan mnohe, gefſto 10 k nyemu przichaziechu, poſielal k gezyffowy, a proto mutychu sye vczien- nyczy2) Janowy rzkucz: Myſtrzie, ten, gefíto i tebu byl za Jordanem, gemuz fy dal ſwiedeczftwie, ten?) krzifty, a wſſyczkny k nyemu gdu. a Jan gich zawift otwodye ot nych: rziekls) fem wam, ze ya neygſem kryftus, ale ze gfem przied nym poſlan. ten, genz geft i huory pollan 15 a przyffel, ten na9) wíſeczky geft, a proto ya mufſym10) ſye menfyty, a on11) ma ruoſty. A kdyz pozna Jeſus3) gich zawift, I gyde k hodu welyko- nocznyemu, o nyemzto [294a 2] geft drziewe rzieczieno. Ale y tu take, kdyz vcziefſe, ze mezy lyczomyernyky wznykla12) zawyt pro nyeho, a naywiecze kdyz vſlyfle potom, ano Jan zrazen, oputty Judeam y gyde 20 opiet do galyley 13) 1) K. Tuto geffto. 2) K. Š. vcziedlniczy. 3) K. Š. gezifs. 3a) Š. zwlafîtnim. 4) K. flowe. 5) nebyl v K. nadeps. nad wiazen. 5a) sch. v K. 6) Š. dobu. (!). 7) K. tent. 8) K. wecze rziekl. 9) K. nade. 10) K. moſym. 11) K. ten. 12) K. wznika. 13) K. Galilee.
Strana 646
646 Evwangelia. Kap. XLIV.] Procz geſt Jan w zalarz wſazen.1) Mar. 6.] NEb Jan trefktafíe heroda pro herodyadu, zenu2) bratra geho- philippa, genz mu byl gy otyal3) a ſobie za zenu byl gy1) wzal.5) neb podle zakona nefluffieffe bratrus) gmyety bratrowy zeny, dokudz?) geft zyw. Czte fie na matheum,s) ze herodias byla dczy9) krale aretha, tu byl otyal1o) philippowy, neb byly wznykly nyektere ſwady na zawyſt fylypowu, y byly 5 gy daly herodowy, neb y bratry byla ſta mezi ſebu neprzietele. Jozefus prawy, ze herodiadis byla dczy Ariftobolowa, gehoz i bratrem allexandrem gich otecz byll) ge zahubyl, toczyfí herodes,12) a tak byla ſeſtra heroda agrippe,13) gijzto dyed gehol4) herodes dal byl herodowy, ſynu ſwemu, za zenu, neb prawy, by byl gyny herodes kromyel5) tetrarchy, gehozto 10 otecz byl myel ze dczery Symonowy knyezie, a philip gyz byl vmrziel, kdyz Gayus poczial kralowaty. a fnad ten herodes flul philip, a tak muzie gegieho, gehoz [294b 11 Jozef16) nazywa heroda, a2) czteníe gehol7) nazywa philppem.18) neb ſnad prwe byla oddana herodowy a potom philippowy. to19) Jozefus dye, ale herod20) tetrarcha, toczyfí ten, geffto myel cztyrzy 15 kragyny, mye21) zenu dezeru aretha, krale damaſceny. ten gieda do rzyma mymo bratra ſweho, taynye flyby fie s zenu bratra ſweho,22) ze kdyz ſye wraty, ſwu zzenu zaziena y pogie23) gy za zenu. a to neby24) tayno geho zeny, a ta nedocziekawſſy25) wraczenye muzie ſweho, poſpieſſy k otczy fwemu. a herodes wratyw fie y otgie26) herodyadem bratru ſwemu, y by27) 20 neprzietel arethe a heroda pro philippa. a to2s) kdyz ho Jan treſktaſſe, Pak herodes radu herodyadis wſady Jana w zalarz. A kdyz to vſlyſſe geſus, gyde y byly29) w Capharnaum. w tom nawraczeny30) do galyleam prawie nyekterzij, by31) fſel ſkrzie famaríj32) a mlvwyl s Samaritany a s Cananet31) a s kralykem, a potom bydlyl w Capharnaum a w kragy— 25 Mat. 4./ nach zabulon a neptalym. 1) K. (přid.) od Heroda. 2) sch. v K. 3) K. gi byl wzal. 4) ta dvě sl. sch. v K. 5) K. miel. 6) K. nefluffie bratra. 7) K. dokud. 8) Š. Matuffowi. 9) K. by ſudczy(!). 10) K. wzal. 11) K. Š. byl; ge sch. v K. 12) ta dvě sl. sch. v K. 13) K. agrippa. 14) K. gieho died. 15) K. krom. 16) K. Jozephus. 17) K. ho. 18) (!) K. Š. philippem. 19) K. philipowi a potom herodowi ten. 20) K. herodes. 21) K. miel. 22) taynye — ſweho sch. v K. 23) K. pogme. 24) K. Š. nebylo. 25) Š. doczekawífi. 26) K. wezme. 27) Š. byl. 8) K. protoz. 29) K. bydli. 30) K. nawraczeniem. 31) K. by byl. 32) K. famaryam. 2) S. Cananeyſku. [Kap. XLV.] O trzictyem powolany.1) PAk opiet chodye Jefus2) podle morzie galylee, vzrzie dwa bratry, Symona a Ondrziege, any wpufftiegy ſyety w morzie, I wecze gym: podte po mnye, a vczy [294b 2] nym was rybarzie lydíke, tehdy ony ynhed opuftywffe fiety a lodye, gydu3) po nyem owfſem.4) a gda odtud vzrzie gyna dwa bratry, Jakuba a Jana, oprawugicz fiety ſwe, s5) zebedeem, 5
646 Evwangelia. Kap. XLIV.] Procz geſt Jan w zalarz wſazen.1) Mar. 6.] NEb Jan trefktafíe heroda pro herodyadu, zenu2) bratra geho- philippa, genz mu byl gy otyal3) a ſobie za zenu byl gy1) wzal.5) neb podle zakona nefluffieffe bratrus) gmyety bratrowy zeny, dokudz?) geft zyw. Czte fie na matheum,s) ze herodias byla dczy9) krale aretha, tu byl otyal1o) philippowy, neb byly wznykly nyektere ſwady na zawyſt fylypowu, y byly 5 gy daly herodowy, neb y bratry byla ſta mezi ſebu neprzietele. Jozefus prawy, ze herodiadis byla dczy Ariftobolowa, gehoz i bratrem allexandrem gich otecz byll) ge zahubyl, toczyfí herodes,12) a tak byla ſeſtra heroda agrippe,13) gijzto dyed gehol4) herodes dal byl herodowy, ſynu ſwemu, za zenu, neb prawy, by byl gyny herodes kromyel5) tetrarchy, gehozto 10 otecz byl myel ze dczery Symonowy knyezie, a philip gyz byl vmrziel, kdyz Gayus poczial kralowaty. a fnad ten herodes flul philip, a tak muzie gegieho, gehoz [294b 11 Jozef16) nazywa heroda, a2) czteníe gehol7) nazywa philppem.18) neb ſnad prwe byla oddana herodowy a potom philippowy. to19) Jozefus dye, ale herod20) tetrarcha, toczyfí ten, geffto myel cztyrzy 15 kragyny, mye21) zenu dezeru aretha, krale damaſceny. ten gieda do rzyma mymo bratra ſweho, taynye flyby fie s zenu bratra ſweho,22) ze kdyz ſye wraty, ſwu zzenu zaziena y pogie23) gy za zenu. a to neby24) tayno geho zeny, a ta nedocziekawſſy25) wraczenye muzie ſweho, poſpieſſy k otczy fwemu. a herodes wratyw fie y otgie26) herodyadem bratru ſwemu, y by27) 20 neprzietel arethe a heroda pro philippa. a to2s) kdyz ho Jan treſktaſſe, Pak herodes radu herodyadis wſady Jana w zalarz. A kdyz to vſlyſſe geſus, gyde y byly29) w Capharnaum. w tom nawraczeny30) do galyleam prawie nyekterzij, by31) fſel ſkrzie famaríj32) a mlvwyl s Samaritany a s Cananet31) a s kralykem, a potom bydlyl w Capharnaum a w kragy— 25 Mat. 4./ nach zabulon a neptalym. 1) K. (přid.) od Heroda. 2) sch. v K. 3) K. gi byl wzal. 4) ta dvě sl. sch. v K. 5) K. miel. 6) K. nefluffie bratra. 7) K. dokud. 8) Š. Matuffowi. 9) K. by ſudczy(!). 10) K. wzal. 11) K. Š. byl; ge sch. v K. 12) ta dvě sl. sch. v K. 13) K. agrippa. 14) K. gieho died. 15) K. krom. 16) K. Jozephus. 17) K. ho. 18) (!) K. Š. philippem. 19) K. philipowi a potom herodowi ten. 20) K. herodes. 21) K. miel. 22) taynye — ſweho sch. v K. 23) K. pogme. 24) K. Š. nebylo. 25) Š. doczekawífi. 26) K. wezme. 27) Š. byl. 8) K. protoz. 29) K. bydli. 30) K. nawraczeniem. 31) K. by byl. 32) K. famaryam. 2) S. Cananeyſku. [Kap. XLV.] O trzictyem powolany.1) PAk opiet chodye Jefus2) podle morzie galylee, vzrzie dwa bratry, Symona a Ondrziege, any wpufftiegy ſyety w morzie, I wecze gym: podte po mnye, a vczy [294b 2] nym was rybarzie lydíke, tehdy ony ynhed opuftywffe fiety a lodye, gydu3) po nyem owfſem.4) a gda odtud vzrzie gyna dwa bratry, Jakuba a Jana, oprawugicz fiety ſwe, s5) zebedeem, 5
Strana 647
Evwangelia. 647 otcze ſwym. I powola gich, a ona opuſtywîſe ſyety y otczie gydu3) po [Mat. 4.I nyem owſſem.4) Znamenay trogie gich powolanye, nayprwes) przied dywem wyna vkazanye Janowa przigidu7) chtiecz ohledaty, kde bydly, druhe po tom dywu z lodye powolany prwe, nezly byl Jan w zalarz wſazen, 10 I gydus) po gezyffowy, ale wffak tyem vmyſlem, aby sie gefftye wratyly k ſwemu. a trzietye, kdyz gyz Jan w zalarz byl wſazen, powolany. tu opuſtywîſe wſſeczko gydu9) po nyem. A kdyz odtud gyde Jeſus,2) vzrzie matyegie,10) gemuz rziekly10a) lewy, fyna alphey, an fiedy na czle. I wecze gemu: pod po mnye! a on opuſtyw wſſeczko y gyde po nyem. A proto ze [Mat. 9./ 15 na czle ſyedyel, ſlul publicanus, toczyfí zgiewne potrzieby zpoſobugie, geffto gedwa aneb10b) nykoly bez hrziecha10c) zpoſobowany byty nemohu.11) A12) znamenay tuto, ot kterich lydij wznykla geft czierkew. neb by byl wznykl koftel ot wrchnycz, toczyf by byla mocz 1295a 1] wiery ot welykich wznykla, to by bylo przipſano gich vmyeny a gich moczy. O po- 20 wolany gynych nemame dokonano. 1) K. (doplň.) vcziedlnikow; Š. (dod.) znamenay. 2) K. Š. Gezifs. 3) K. gidechu; Š gdu. 4) sch. v K. 5) K. z. 6) K. nayprwem. 7) Š. przigidu; sch. v K. 3) K. gidechu poniem po. 9) K. gidechu; Š. gdu. 10) K. Matuffe. 103) K. rziekagi. 10b) Š. anebo. 10c) K. hrziechu. 11) K. mohu byti. 12) celá pozn. sch. v K. [Kap XLVI.] O zgiewnem kazany Cristowu.1) POtom zgiewnye kazafſe gezyfí a rzka: Czynte pokanye, nebt fiela) prziblyzyge2) nebeſke kralowſtwie. A proto potom weczechu knyezie !Mat. 4d ku pylatowy: tent ge hnul wffy zemy Judeam, pocziem3) ot galyley1) az ſyem. A5) tak ſye naplny to flowo Ifaye:6) Prwnyeho czafſa7) obleh- [Luk. 23./ cziena7a) geft zemye neptalym a zemyes) zabulon. a proto prwny bohê 11s. 1.) obraczeny gſu, ze fu byly z tyech kragyn, rzieczieny fu knyezata zabulon a knyezata9) neptalym. neb Iayas10) byl prorokowal o defiety gymanyll) pokoleny, gefſto w tyech pokoleny gefti2) pocziato, a k tomu take o obleh- czieny a o brziemenu hrziecha, buduczie wieczy w tyech kragich o kazany 10 kryftowu prorokowal geft. I chodyl Jefus13) po wſfey11) galyley, vczie w ſſkolach zydowſkich a vzdrawuge wſſeczky neduhy lydłke, I ohlaſy ſye Mat. 4.) po wſſy Syríj. a ſyria geft wiſeczka15) kragyna ot euffratten16) az do wely- keho morzie a ot Capadocye az do egypta, a drzý mezy gynymy kragynamy paleſtynu, w nyzto zyde bydlechu; [295a 2] A proto na pfalm17) thabor [Žalm 88.) 15 a ermon flowu huory Syrye. a nyekdy tak18) tie czte, ſyria ze vzadneho dyela Judce nepomyeny. I chodyechu po nyem mnozy zaftupowe rozlycz- nych19) kragyn. A kdyz ty vzrzie, tehdy wítupy na huoru. 5 1) K. pana kriſta. 1a) K. gſe. 2) K. Š. przibližuge. 3) K. pocziaw. 4) K. Š. galilee. 5) sch. v K. 6) Š. Ifayaffe. 7) K. Š. czafu. 7a) K. oblehtiena. S) ta tři sl. sch. v K. 3) ta tři sl. sch. v Š. 10) K. Š. Izayaš. 11) K. o gimanie defiti. 12) Š. gefíto geft. 13) K. Š. Jezifs. 14) K. wffy; Š. wífie. 15) K. wíficzka. 16) K. Euffrates. 17) K. žalm. 18) K. take. 19) K. z rozlicznych.
Evwangelia. 647 otcze ſwym. I powola gich, a ona opuſtywîſe ſyety y otczie gydu3) po [Mat. 4.I nyem owſſem.4) Znamenay trogie gich powolanye, nayprwes) przied dywem wyna vkazanye Janowa przigidu7) chtiecz ohledaty, kde bydly, druhe po tom dywu z lodye powolany prwe, nezly byl Jan w zalarz wſazen, 10 I gydus) po gezyffowy, ale wffak tyem vmyſlem, aby sie gefftye wratyly k ſwemu. a trzietye, kdyz gyz Jan w zalarz byl wſazen, powolany. tu opuſtywîſe wſſeczko gydu9) po nyem. A kdyz odtud gyde Jeſus,2) vzrzie matyegie,10) gemuz rziekly10a) lewy, fyna alphey, an fiedy na czle. I wecze gemu: pod po mnye! a on opuſtyw wſſeczko y gyde po nyem. A proto ze [Mat. 9./ 15 na czle ſyedyel, ſlul publicanus, toczyfí zgiewne potrzieby zpoſobugie, geffto gedwa aneb10b) nykoly bez hrziecha10c) zpoſobowany byty nemohu.11) A12) znamenay tuto, ot kterich lydij wznykla geft czierkew. neb by byl wznykl koftel ot wrchnycz, toczyf by byla mocz 1295a 1] wiery ot welykich wznykla, to by bylo przipſano gich vmyeny a gich moczy. O po- 20 wolany gynych nemame dokonano. 1) K. (doplň.) vcziedlnikow; Š. (dod.) znamenay. 2) K. Š. Gezifs. 3) K. gidechu; Š gdu. 4) sch. v K. 5) K. z. 6) K. nayprwem. 7) Š. przigidu; sch. v K. 3) K. gidechu poniem po. 9) K. gidechu; Š. gdu. 10) K. Matuffe. 103) K. rziekagi. 10b) Š. anebo. 10c) K. hrziechu. 11) K. mohu byti. 12) celá pozn. sch. v K. [Kap XLVI.] O zgiewnem kazany Cristowu.1) POtom zgiewnye kazafſe gezyfí a rzka: Czynte pokanye, nebt fiela) prziblyzyge2) nebeſke kralowſtwie. A proto potom weczechu knyezie !Mat. 4d ku pylatowy: tent ge hnul wffy zemy Judeam, pocziem3) ot galyley1) az ſyem. A5) tak ſye naplny to flowo Ifaye:6) Prwnyeho czafſa7) obleh- [Luk. 23./ cziena7a) geft zemye neptalym a zemyes) zabulon. a proto prwny bohê 11s. 1.) obraczeny gſu, ze fu byly z tyech kragyn, rzieczieny fu knyezata zabulon a knyezata9) neptalym. neb Iayas10) byl prorokowal o defiety gymanyll) pokoleny, gefſto w tyech pokoleny gefti2) pocziato, a k tomu take o obleh- czieny a o brziemenu hrziecha, buduczie wieczy w tyech kragich o kazany 10 kryftowu prorokowal geft. I chodyl Jefus13) po wſfey11) galyley, vczie w ſſkolach zydowſkich a vzdrawuge wſſeczky neduhy lydłke, I ohlaſy ſye Mat. 4.) po wſſy Syríj. a ſyria geft wiſeczka15) kragyna ot euffratten16) az do wely- keho morzie a ot Capadocye az do egypta, a drzý mezy gynymy kragynamy paleſtynu, w nyzto zyde bydlechu; [295a 2] A proto na pfalm17) thabor [Žalm 88.) 15 a ermon flowu huory Syrye. a nyekdy tak18) tie czte, ſyria ze vzadneho dyela Judce nepomyeny. I chodyechu po nyem mnozy zaftupowe rozlycz- nych19) kragyn. A kdyz ty vzrzie, tehdy wítupy na huoru. 5 1) K. pana kriſta. 1a) K. gſe. 2) K. Š. przibližuge. 3) K. pocziaw. 4) K. Š. galilee. 5) sch. v K. 6) Š. Ifayaffe. 7) K. Š. czafu. 7a) K. oblehtiena. S) ta tři sl. sch. v K. 3) ta tři sl. sch. v Š. 10) K. Š. Izayaš. 11) K. o gimanie defiti. 12) Š. gefíto geft. 13) K. Š. Jezifs. 14) K. wffy; Š. wífie. 15) K. wíficzka. 16) K. Euffrates. 17) K. žalm. 18) K. take. 19) K. z rozlicznych.
Strana 648
648 Evwangelia [Jan 1.] [Mat. 16./ O zwoleny dwanaftel) apofſtolow. A kdyz fiede, zawola k ſobye, kohoz ge chtyel. I vczyny, aby ſ nym bylo dwanaſt, a nazwa ge apofítoly, toczyfí poſlane: Symona, gehoz nazwa petrem, a Ondrziegie, bratra geho, Jakuba, ſyna zebedeowa, a Jana, bratra geho. a prziewzdye gyma obiema gmena boanerges, toczyff ſyny2) hromu; neb geden wzny zaznyel a3) rzka: w4) poczatku bylo flowo. a oba 5 cziafíto flyffety gyſty hlas zaſluzyla fta; philippa5) a bartholomyege, Thomu a Matyegie zgiewneho,6) Jakuba, ſyna alphei, a thadea, bratra geho, gemuz?) przigmym Judas dyegy,8) toho lucas9) nazywa Judam Jakubowym, ten trzietym gmenem rzieczien geft lebeus, * Symona cananea a Judam fikaryoth. ** w teyto10) rzieczy kratkeyi1) gmena apofítolíka 10 ſhromazdyena iako moczy polozena gſu, neb doſty znamu wieczy. ale procz Jakub alphey poſlednyegie12) poczten geft nezly Jakub zebedey, a flowe wietffy, a onen menífy, wffak zwlafsczy13) [295b 2] ſwatolty ſwu vczynyen byl potom arcibiſkupem Jerufalemíkym, a ftarfſy byl onoho, i prawem geſt otazano, k tomu dyeme, ze anna po ſmrty Joachym,14) 15 ot nyehoztolla) byla przygala dyewiczy marigy, da gy Jozef15) zety ſwemu A z tey16) po przyyateyi7) dczerzy, Cleofe, bratru Jozefowu, za zenu.*** nazwaney18) maria, da alfeol9) za zenu, a z te vrodichu ſie alfeowy cztyrzy feftrziencze bohu,20) Jakub, Symon a Juda apofîtolowe a Jozef, genz flowe barfabas,21) geffto myefto Judafſe potom7) s matyegem wolen byl. 20 a ty cztyrzie mymo gyne przywuzne22) flowu bratrzie bozy,23) neb netolyko przywuzny,22) ale przyrozeny geho byly ſu pomyenyeny iako ze dwu bratru, z Jozef a z Cleofa pochaziegicz, mezy nymzto21) wſſak powyîſenym rzieczien geft bratr25) bozy, neb byl k nyemu welmy podobny w25) twarzy. a kdyz vmrzie cleophas, tehdy anna wda ſie trzietyemu muzy Salomee, 25 I przige ot nyeho opiet dezeru, a opiet prziewzdye gy26) maria. a tu pogie zebedeus, y mye27) z nye dwa ſyny, Jakuba wietflieho a Jana. a ten Jakub, aczkoly myel ſye po [296a 1] fleze, wſſak ge28) rzieczien29) wietfſy, neb ho prwe Jeſus30) zawolal, a drziew ſie geho31) przidrzal. a toho ſye drzzy koftel rzymſky,32) aby wſſyczkny w rzadiech ſwich prwnyeyfſy byly prwe33) 30 zrziezeny.31) tak dye Jeronym. wſſak Criſoſtom prawy,35) by falome byla zzena; neb prwnye muzze myela dwogym gmenem, a36) rziecziena ze- bedeum, alfeum, falomam. [Kap. XLVII./ * Prawy ſcolaſtyca hyftoria, by toho byl boh k 36a) agabarowy, kraly edyfſe, poſlal, a kral ten nemahafſe; a vſlyffew dywy, gefíto 35 gezus37) czynyl, a zawyſt, gefſto k nyemu zyde38) myely, I poſla mu lyfty profie geho, aby prziffel k nyemu [295b 1] a vzdrawyl ho, a chtie gemu k geho potrziebie za tu39) doft40) daty, acz koly geho kralowſtwie male geſt. Vſlyffewi1) gezusl) pokoru geho, y otepſa42) gemu, ze po wzkrzieſſeny ſwem chcze ho nawſſcziewity. A to ſie ſtalo, kdyz ſwaty thoma 40 pofla43) thadeum, aby tam kazal y by tu vzdrawen na tyele y na duffy.
648 Evwangelia [Jan 1.] [Mat. 16./ O zwoleny dwanaftel) apofſtolow. A kdyz fiede, zawola k ſobye, kohoz ge chtyel. I vczyny, aby ſ nym bylo dwanaſt, a nazwa ge apofítoly, toczyfí poſlane: Symona, gehoz nazwa petrem, a Ondrziegie, bratra geho, Jakuba, ſyna zebedeowa, a Jana, bratra geho. a prziewzdye gyma obiema gmena boanerges, toczyff ſyny2) hromu; neb geden wzny zaznyel a3) rzka: w4) poczatku bylo flowo. a oba 5 cziafíto flyffety gyſty hlas zaſluzyla fta; philippa5) a bartholomyege, Thomu a Matyegie zgiewneho,6) Jakuba, ſyna alphei, a thadea, bratra geho, gemuz?) przigmym Judas dyegy,8) toho lucas9) nazywa Judam Jakubowym, ten trzietym gmenem rzieczien geft lebeus, * Symona cananea a Judam fikaryoth. ** w teyto10) rzieczy kratkeyi1) gmena apofítolíka 10 ſhromazdyena iako moczy polozena gſu, neb doſty znamu wieczy. ale procz Jakub alphey poſlednyegie12) poczten geft nezly Jakub zebedey, a flowe wietffy, a onen menífy, wffak zwlafsczy13) [295b 2] ſwatolty ſwu vczynyen byl potom arcibiſkupem Jerufalemíkym, a ftarfſy byl onoho, i prawem geſt otazano, k tomu dyeme, ze anna po ſmrty Joachym,14) 15 ot nyehoztolla) byla przygala dyewiczy marigy, da gy Jozef15) zety ſwemu A z tey16) po przyyateyi7) dczerzy, Cleofe, bratru Jozefowu, za zenu.*** nazwaney18) maria, da alfeol9) za zenu, a z te vrodichu ſie alfeowy cztyrzy feftrziencze bohu,20) Jakub, Symon a Juda apofîtolowe a Jozef, genz flowe barfabas,21) geffto myefto Judafſe potom7) s matyegem wolen byl. 20 a ty cztyrzie mymo gyne przywuzne22) flowu bratrzie bozy,23) neb netolyko przywuzny,22) ale przyrozeny geho byly ſu pomyenyeny iako ze dwu bratru, z Jozef a z Cleofa pochaziegicz, mezy nymzto21) wſſak powyîſenym rzieczien geft bratr25) bozy, neb byl k nyemu welmy podobny w25) twarzy. a kdyz vmrzie cleophas, tehdy anna wda ſie trzietyemu muzy Salomee, 25 I przige ot nyeho opiet dezeru, a opiet prziewzdye gy26) maria. a tu pogie zebedeus, y mye27) z nye dwa ſyny, Jakuba wietflieho a Jana. a ten Jakub, aczkoly myel ſye po [296a 1] fleze, wſſak ge28) rzieczien29) wietfſy, neb ho prwe Jeſus30) zawolal, a drziew ſie geho31) przidrzal. a toho ſye drzzy koftel rzymſky,32) aby wſſyczkny w rzadiech ſwich prwnyeyfſy byly prwe33) 30 zrziezeny.31) tak dye Jeronym. wſſak Criſoſtom prawy,35) by falome byla zzena; neb prwnye muzze myela dwogym gmenem, a36) rziecziena ze- bedeum, alfeum, falomam. [Kap. XLVII./ * Prawy ſcolaſtyca hyftoria, by toho byl boh k 36a) agabarowy, kraly edyfſe, poſlal, a kral ten nemahafſe; a vſlyffew dywy, gefíto 35 gezus37) czynyl, a zawyſt, gefſto k nyemu zyde38) myely, I poſla mu lyfty profie geho, aby prziffel k nyemu [295b 1] a vzdrawyl ho, a chtie gemu k geho potrziebie za tu39) doft40) daty, acz koly geho kralowſtwie male geſt. Vſlyffewi1) gezusl) pokoru geho, y otepſa42) gemu, ze po wzkrzieſſeny ſwem chcze ho nawſſcziewity. A to ſie ſtalo, kdyz ſwaty thoma 40 pofla43) thadeum, aby tam kazal y by tu vzdrawen na tyele y na duffy.
Strana 649
Evwangelia. 649 ** Przied43) wolenym apofítolíkym nyekterzy pokladagy o vzdra- weny toho, geſſto myel w ſobie dyabla, geſſto ho vzdrawyl w ſſkole zydow- ſkey,44) iako pyſſe marcus, a czczy45) petrowu, a 046) mnoho gynych 45 v weczier a o myſtru, gefíto prziſtupyl na czieftye, a o ſpany boziem na lody,47) a geſſto fu myely zlee duchy, a o tom, geffto myel4s) dnu, gehoz itrziechu protrhíſe wpuſtichu ho49) w dom, a o kwafu, a 050) povolany matyeyowie,51) a o dezerzy Jara,52) a o zenye, gefito myela czrwenu ne- mocz, a o dwu flepu, a o dyafu33) nemem, o nychzto fam matyey54) 50 prawy. *** nebyla gie anna nazarea, ale z myeſta zefory, dwu myly ot nazareth.55) 1) K. dwanaft. 2) K. fynu. 3) sch. v K. 4) K. na. 5) K. A pak philipa. 6) K. Matuffe zgiewneho hrzieffnika. 7) sch. v K. s) K. mu diegi. 3) KŠ. lukaš. 10) Š. w teto. 11) Š. kratke. 12) K. poſledniegi. 13) Š. zwlafſtnij. 14) Š. Joachymowie. 14a) Š. nichož. 15) Š. Jozeffowi. 16) Š. tee. 17) Š. prziyate. 18) Š. nazwane. 19) K. alpheowi. 25) K. feftrzienczy gezieffowi. 21) K. berfabas. 22) K. Š. przibuzne. 23) K. geziffowi. 24) K. nimizto. 25) sch. v Š. 26) K. gie. 27) KŠ. miel. 28) KŠ. geft. 29) K. rzieczeno. 21) KŠ. gezifs. 31) K. ho. 32) v K. ta dvě sl. vyškrab. 33) K. prwnieyſfich prwe byli. 31) KŠ. zrziezeni. 33) K. die Crifoftomus. 36) sch. v K. 36a) K. ka (!). 37) KŠ. Gezifs. 38) K. zide k niemu. 39) KŠ. za to. 40) K. dofti. 41) K. víliffaw. 42) Š. otepfal. 43) K. poſlal. 43a) v Š. (nadpis). Napadowe. 44) Š. zidowſke. 45) K. tííti. 46) sch. v Š. 17) K. geziffowu na lodie. 48) K. gt miel. 49) sch. v K. 50) sch. v K. 51) K. Matuffowie. K. yayra. 53) K. diablu. 54) K. Mathuff. 55) K. nazaretha: Š. Nazarethu. 52) O kazanv Jeſukryſtowu na huorzie.1) [KoP. XLVIII./ zdwih oczy Jefus2) na vcziennyky,3) vcziefſe ge rzka3a): Blaho- flaweny gfu chudy duchem,4) neb gich geft kralowftwie nebeſke etc. To kazanye matyey5) a lucas6) rolycznye") rozprawiegy.8) Proto nye-(Me 5. Luh.6.) kterzy prawie, by Jefus2) to kazanye drziewe vczynyl vcziennykom,3) 5 ſedye ſwrchu na huorzie, a potom na boku hory obecznye vcziennykom3) a zaſtupom ftogie. a gyny prawie, by gedynke kazanye vczynyl obczy9) a voziennykom.3) a to geft-ly prawda, na tom mnoho nelezy wyedyety neb newydyety"a) neb ta huora, na nyez ſve to dalo, geft-ly ta huora thabor, neb gyna huora w galylee. * kazanye, gefſto Jefus2) vczynyl 10 vcziennykom3) ſwym, ta10) poklada matyey5) a11) lucas6) [296a 2] a Jan toly kzto. * w druhey12) myly ot Capharnaum geft ſtupek huory, gefſto fie to kazanve ſtalo, a malomoczny oczyfſczien. 1) K. na huorze gezukriftowu. 2) KŠ. Gezifs. 3) K. Š. vozedlniky. 3a) K. a rzka. 4) K duchem chudi. 5) K. vkazanie Matuſs; a sch v Š. 6) KŠ. lukafs. 7) (!) K.Š rozlicznie. 8) K. wyprawuge a. 9) K. obecznie. 3a) K. Š. newiedieti. 15) K. ty. 11) sch. z K. 12) Š. druhe. 13) K. oczyfſtien.
Evwangelia. 649 ** Przied43) wolenym apofítolíkym nyekterzy pokladagy o vzdra- weny toho, geſſto myel w ſobie dyabla, geſſto ho vzdrawyl w ſſkole zydow- ſkey,44) iako pyſſe marcus, a czczy45) petrowu, a 046) mnoho gynych 45 v weczier a o myſtru, gefíto prziſtupyl na czieftye, a o ſpany boziem na lody,47) a geſſto fu myely zlee duchy, a o tom, geffto myel4s) dnu, gehoz itrziechu protrhíſe wpuſtichu ho49) w dom, a o kwafu, a 050) povolany matyeyowie,51) a o dezerzy Jara,52) a o zenye, gefito myela czrwenu ne- mocz, a o dwu flepu, a o dyafu33) nemem, o nychzto fam matyey54) 50 prawy. *** nebyla gie anna nazarea, ale z myeſta zefory, dwu myly ot nazareth.55) 1) K. dwanaft. 2) K. fynu. 3) sch. v K. 4) K. na. 5) K. A pak philipa. 6) K. Matuffe zgiewneho hrzieffnika. 7) sch. v K. s) K. mu diegi. 3) KŠ. lukaš. 10) Š. w teto. 11) Š. kratke. 12) K. poſledniegi. 13) Š. zwlafſtnij. 14) Š. Joachymowie. 14a) Š. nichož. 15) Š. Jozeffowi. 16) Š. tee. 17) Š. prziyate. 18) Š. nazwane. 19) K. alpheowi. 25) K. feftrzienczy gezieffowi. 21) K. berfabas. 22) K. Š. przibuzne. 23) K. geziffowi. 24) K. nimizto. 25) sch. v Š. 26) K. gie. 27) KŠ. miel. 28) KŠ. geft. 29) K. rzieczeno. 21) KŠ. gezifs. 31) K. ho. 32) v K. ta dvě sl. vyškrab. 33) K. prwnieyſfich prwe byli. 31) KŠ. zrziezeni. 33) K. die Crifoftomus. 36) sch. v K. 36a) K. ka (!). 37) KŠ. Gezifs. 38) K. zide k niemu. 39) KŠ. za to. 40) K. dofti. 41) K. víliffaw. 42) Š. otepfal. 43) K. poſlal. 43a) v Š. (nadpis). Napadowe. 44) Š. zidowſke. 45) K. tííti. 46) sch. v Š. 17) K. geziffowu na lodie. 48) K. gt miel. 49) sch. v K. 50) sch. v K. 51) K. Matuffowie. K. yayra. 53) K. diablu. 54) K. Mathuff. 55) K. nazaretha: Š. Nazarethu. 52) O kazanv Jeſukryſtowu na huorzie.1) [KoP. XLVIII./ zdwih oczy Jefus2) na vcziennyky,3) vcziefſe ge rzka3a): Blaho- flaweny gfu chudy duchem,4) neb gich geft kralowftwie nebeſke etc. To kazanye matyey5) a lucas6) rolycznye") rozprawiegy.8) Proto nye-(Me 5. Luh.6.) kterzy prawie, by Jefus2) to kazanye drziewe vczynyl vcziennykom,3) 5 ſedye ſwrchu na huorzie, a potom na boku hory obecznye vcziennykom3) a zaſtupom ftogie. a gyny prawie, by gedynke kazanye vczynyl obczy9) a voziennykom.3) a to geft-ly prawda, na tom mnoho nelezy wyedyety neb newydyety"a) neb ta huora, na nyez ſve to dalo, geft-ly ta huora thabor, neb gyna huora w galylee. * kazanye, gefſto Jefus2) vczynyl 10 vcziennykom3) ſwym, ta10) poklada matyey5) a11) lucas6) [296a 2] a Jan toly kzto. * w druhey12) myly ot Capharnaum geft ſtupek huory, gefſto fie to kazanve ſtalo, a malomoczny oczyfſczien. 1) K. na huorze gezukriftowu. 2) KŠ. Gezifs. 3) K. Š. vozedlniky. 3a) K. a rzka. 4) K duchem chudi. 5) K. vkazanie Matuſs; a sch v Š. 6) KŠ. lukafs. 7) (!) K.Š rozlicznie. 8) K. wyprawuge a. 9) K. obecznie. 3a) K. Š. newiedieti. 15) K. ty. 11) sch. z K. 12) Š. druhe. 13) K. oczyfſtien.
Strana 650
650 Evwangelia. Kap. XLIX.] O Paterzy. (1 Kor 9.] [Luk. 10.] Omu kazany Jefusl) vmyeſy-) modlytbu bozy, a3) ta4) ma w ſobic [Mat. 6.] oſm dyelow:5) prwny dyel zadanye dobroty, a potom ſedm proſeb k bohu otczy, ot nyehoz6) proſyme, aby nam byl dan chleb naſí podítatny, toczyfí fyn. neb cryftus nas vczyl, abichme proſyly od7) otczie we gmy 8) geho. Prwnye trzy proſby fluffegy k zywotu wiecznemu neb buducziemu:9) ? Ofwiet fie,10) toczyff potwrzeno bud gmye8) twe w tomto zywotie, iako by rziekl: hybagiczie geft gmye8) otczowo na ſyny, neb y Judasi1) nyekdy byl bozy fyn12) a nyekdy nebyl. za tu mocznoft napomynanye, prawy apofítol, abich y ya nebyl zawrzzeny vczynyen. neb v wlaſty vkazy ſve ſynowe, a nepromyenyty bude boh, otecz gich. Przid, toczyfſ abichom 10 tye wydyely, przid13) kralowſtwie twe, aby bylo kralowſtwie w kralow- ſtwy. bud wole twa, yako na neby y na zemy, iako bi rziekl: iako nebeſky fbor14) nycz nemoz chtiety, gedno czoz15) ty chczeff, take y ten fbor 14) gefſto geſſczie praczugie na zemy, przigmy16) ge k woly. A cztyrzy kuſy potomnye fluffegy k praczowany tohoto zywota takto: Chleb naſſ nad- 15 podſtatny day nam dnes, to ge17) krifta, genz geft nadpodítatny, toczvff1s) nade wifeczky podítaty, a geft [296b 1] chleb nafí na oltarzy.19) aneb-oy gſta dwie flowie nadpodſtatny. I geſt ſmyfl: day nam dnes, tocziff ny- nyeyfſieho czaîſa,21) chleb nafí, to geft kriſta, nad, toczyfí kromye chleba podſtaty, toczyfí22) k powzdrzieny. Jako by rziekl: day nam obov chleb. 20 toczyfſ23) duſfy y tyelu. lucas24) polozyl wezdayfy, a to wylozyl godno o poczieftnem rziek:25) efyuſyon; zyd ma: fogolla, toczyf prwny, neb wyborny, neb zwlafſtny. A proto ſnad lucas24) wydyew, ze matyey26) rziekl: ſogolla, a to wzny: zwlafîtny, y rziekl: wezdayſſy. a rziek, wykladacz matyeyow,28) vzrziew, ze ge28) rziekl: ſogolla, to wzny: wyborny, y rziekl: 25 efyuſyon. A trzy potomnye proſby ty gfu ſwiedomy. zyd naypoſledy-3) poklada gedno gednu proſbu z tiech trzy, toczyff3°) amen, ſola,31) falem to wzny: wyeru wzdyczky myr. 1) K. Š. Geziſs. 2) K. vmieſſi. 3) K. a rzka takto ſie budete modliti Oteze naſs genž gſv w nebeſiech etc. A. 4) K. ta modlitba. 5) K. kufow neb dielow. *) K. Š. nichozto. 7 sch. v K. s) Š. gmeno. 3) ta dvě sl. sch. v Š. 10) K. gfe. 11) Š. gidels. 12) K. ſyn bozi. 13) K. a przid. 14) K. zbor. 15) K. czo. 13) K. prziwm. 17) K. Š. geſt. 18) K. to gt. 19) ta lvě sl. vyškrab. v K. a přetrž. 25) K. neb. 21) K. Š. czafu. 22 K. totiz potrzebného. 23) K. y totiz. 21) K. Š. lukaſs. 25) K. Rziek ma. 26) K. Matuis. 27) K. Mathuffow. 2s) K. geft. 23) Š. napoſledy. 35) sch. v K. 31) K. ſela. [Kup. L.) O rozeſlany dwanaſtel) apojſtolow. A kdyz dokona Jefus2) ta flowa, ſwolaw dwanaſte vcziennykow.3) da gym mocz wymyetaty zle duchy, a wíſeczky neduhy vzdrawowaty, a zwieftowaty nebeſke kralowſtwie, a wecze gym: nycz nenoftel) na czieſtye. Gyny5) evwangelyſta dye: any prutu, toczyff naymenssye wieczy
650 Evwangelia. Kap. XLIX.] O Paterzy. (1 Kor 9.] [Luk. 10.] Omu kazany Jefusl) vmyeſy-) modlytbu bozy, a3) ta4) ma w ſobic [Mat. 6.] oſm dyelow:5) prwny dyel zadanye dobroty, a potom ſedm proſeb k bohu otczy, ot nyehoz6) proſyme, aby nam byl dan chleb naſí podítatny, toczyfí fyn. neb cryftus nas vczyl, abichme proſyly od7) otczie we gmy 8) geho. Prwnye trzy proſby fluffegy k zywotu wiecznemu neb buducziemu:9) ? Ofwiet fie,10) toczyff potwrzeno bud gmye8) twe w tomto zywotie, iako by rziekl: hybagiczie geft gmye8) otczowo na ſyny, neb y Judasi1) nyekdy byl bozy fyn12) a nyekdy nebyl. za tu mocznoft napomynanye, prawy apofítol, abich y ya nebyl zawrzzeny vczynyen. neb v wlaſty vkazy ſve ſynowe, a nepromyenyty bude boh, otecz gich. Przid, toczyfſ abichom 10 tye wydyely, przid13) kralowſtwie twe, aby bylo kralowſtwie w kralow- ſtwy. bud wole twa, yako na neby y na zemy, iako bi rziekl: iako nebeſky fbor14) nycz nemoz chtiety, gedno czoz15) ty chczeff, take y ten fbor 14) gefſto geſſczie praczugie na zemy, przigmy16) ge k woly. A cztyrzy kuſy potomnye fluffegy k praczowany tohoto zywota takto: Chleb naſſ nad- 15 podſtatny day nam dnes, to ge17) krifta, genz geft nadpodítatny, toczvff1s) nade wifeczky podítaty, a geft [296b 1] chleb nafí na oltarzy.19) aneb-oy gſta dwie flowie nadpodſtatny. I geſt ſmyfl: day nam dnes, tocziff ny- nyeyfſieho czaîſa,21) chleb nafí, to geft kriſta, nad, toczyfí kromye chleba podſtaty, toczyfí22) k powzdrzieny. Jako by rziekl: day nam obov chleb. 20 toczyfſ23) duſfy y tyelu. lucas24) polozyl wezdayfy, a to wylozyl godno o poczieftnem rziek:25) efyuſyon; zyd ma: fogolla, toczyf prwny, neb wyborny, neb zwlafſtny. A proto ſnad lucas24) wydyew, ze matyey26) rziekl: ſogolla, a to wzny: zwlafîtny, y rziekl: wezdayſſy. a rziek, wykladacz matyeyow,28) vzrziew, ze ge28) rziekl: ſogolla, to wzny: wyborny, y rziekl: 25 efyuſyon. A trzy potomnye proſby ty gfu ſwiedomy. zyd naypoſledy-3) poklada gedno gednu proſbu z tiech trzy, toczyff3°) amen, ſola,31) falem to wzny: wyeru wzdyczky myr. 1) K. Š. Geziſs. 2) K. vmieſſi. 3) K. a rzka takto ſie budete modliti Oteze naſs genž gſv w nebeſiech etc. A. 4) K. ta modlitba. 5) K. kufow neb dielow. *) K. Š. nichozto. 7 sch. v K. s) Š. gmeno. 3) ta dvě sl. sch. v Š. 10) K. gfe. 11) Š. gidels. 12) K. ſyn bozi. 13) K. a przid. 14) K. zbor. 15) K. czo. 13) K. prziwm. 17) K. Š. geſt. 18) K. to gt. 19) ta lvě sl. vyškrab. v K. a přetrž. 25) K. neb. 21) K. Š. czafu. 22 K. totiz potrzebného. 23) K. y totiz. 21) K. Š. lukaſs. 25) K. Rziek ma. 26) K. Matuis. 27) K. Mathuffow. 2s) K. geft. 23) Š. napoſledy. 35) sch. v K. 31) K. ſela. [Kup. L.) O rozeſlany dwanaſtel) apojſtolow. A kdyz dokona Jefus2) ta flowa, ſwolaw dwanaſte vcziennykow.3) da gym mocz wymyetaty zle duchy, a wíſeczky neduhy vzdrawowaty, a zwieftowaty nebeſke kralowſtwie, a wecze gym: nycz nenoftel) na czieſtye. Gyny5) evwangelyſta dye: any prutu, toczyff naymenssye wieczy
Strana 651
Evwangelia. 651 5 czaſne, druhy3a) dye: gedno huol, toczyfí mocz. A yzadneho nepozdrawte6) [296b 2] na czieſtye, toczyff iako gyny, gefſto nezadagy7) ſnaznye zdrawie a obykly fu pozdrawowaty. * Na czieſtu pohanſku nechodte, any do myeft famaritanow; darmo gîte wzely, darmo daite. neponefete penyez, any chleba, any dwu fukny, toczyf zbitecznu, any trziewy, gedno byſkupo- 10 wych8) trziewycz,9) aby tiech10) pozywaly, a prut neſty. a ten za mocz poklada, aby potrziebu braly. Ay, ya poſyelam was mezy wlky, ktozl1) Mar. was przigme, tenila) mye przigme.12) * A odtud wzato geft, ze Jahan13) wezma knyhy [296b 2] f oltarzie IMat. 1..! mlezie gde nachyle fie az na kazatedlnyczy, a11) tu pozdrawy,15) iako by 15 rziekl: weyda w dom gemu poda myru;16) anyz neſe polfftarzie, toczyfí vtyechy zywota, ale gyny gemu neſe,17) anyz by polfftarz znamenal brziemye lehke cztenye. ſnad geſt proto, ze dyakon18) nedye: boh ſ wamy ! gedno kdyz czte cztenye.19) 1) Š. dwanalti; K. XII. 2) K. S. Gezifs. 3) K. apofſtolow; K. vezedlnikuow. 1) N. Š. nenefte. 3) K. Geden. 5a) Š. druhe (1). 6) K. Š. nepozdrawugte. 7) K. nezada. 5) v K. vyškrab. 3) Š. trzewiczich, 10) sch. v K. 11) K. kto. 112) sch. v Š. 12) K. przigmie. 13) K. Š yahen. 14) sch. a K. 15) K. pozdrawie. 16) K. mira. 17) v K. vyškrab. 18) K. Jahen. 13) K. (dodává:) tu die huoh ſ wami. O vzdraveny malata.1) [Kap. LI.. A kdyz sgyde Jefus2) i hory,3) druhu myly ot4) Capharnaum, tu kdez byl kazanye vczynyl o blahoſlawenſtwy, dotczie ſie malomoczneho, iako gyz borzie5) fyguru, y6) vzdrawy geho7) rzka: chczy, bud vzdrawen Mat. a oczyfſczien, a nepraw yzadnemu! wyz, kterak8) ge zgiewnye a vplnye 5 oczyfſczien. Izadnemu nepraw, toczyf nenyet9) potrziebie, by komu prawyl, welmyt geft to10) ſwiedoma wiecz. [297a 11 Ale vkaz ſye knyezy, [Luk. 5d a k geho woly mafſll) byty odwolan. Ay, gefſczie neuczy gynych, aby12) zakon ruſſyly, wiſak ten vzdraweny wſfudy ohlaſy, ze geft vzdrawen. 1) K. Š. malomoczného; K. (dodává:) geziffem. 2) K. Š. gezifs. 3) K. I huory gezis. 1) K. do. 5) Š. borze; K. bozie. 6) sch. v K. 7) K. ho. s) K. niekterak: wyz sch. 2) K. nenie. 10) K. to geft. 11) K. ma. 12) Š. abych (!). O1) jluzebnyku Centuriona. [Kap LII/ A kdyz gezus3) wgyde do Capharnaum, proſy geho centurio ſkrzie proſbu ftarfſich zydow, aby mu vzdrawyl dyetye geho, gefíto myelo4) dnu. I wecze Jefus:3) yat przigdu a vzdrawym geho.5) I przigyde moczy [Mal. s./ vzdrawenye, ale ne tyelem. Neb centurio weczie: bozie, neyſem doftogen,6) 5 by wſſel pod mu ſtrziechu, ale rzczy gedno ſlowem, a budet vzdraweno
Evwangelia. 651 5 czaſne, druhy3a) dye: gedno huol, toczyfí mocz. A yzadneho nepozdrawte6) [296b 2] na czieſtye, toczyff iako gyny, gefſto nezadagy7) ſnaznye zdrawie a obykly fu pozdrawowaty. * Na czieſtu pohanſku nechodte, any do myeft famaritanow; darmo gîte wzely, darmo daite. neponefete penyez, any chleba, any dwu fukny, toczyf zbitecznu, any trziewy, gedno byſkupo- 10 wych8) trziewycz,9) aby tiech10) pozywaly, a prut neſty. a ten za mocz poklada, aby potrziebu braly. Ay, ya poſyelam was mezy wlky, ktozl1) Mar. was przigme, tenila) mye przigme.12) * A odtud wzato geft, ze Jahan13) wezma knyhy [296b 2] f oltarzie IMat. 1..! mlezie gde nachyle fie az na kazatedlnyczy, a11) tu pozdrawy,15) iako by 15 rziekl: weyda w dom gemu poda myru;16) anyz neſe polfftarzie, toczyfí vtyechy zywota, ale gyny gemu neſe,17) anyz by polfftarz znamenal brziemye lehke cztenye. ſnad geſt proto, ze dyakon18) nedye: boh ſ wamy ! gedno kdyz czte cztenye.19) 1) Š. dwanalti; K. XII. 2) K. S. Gezifs. 3) K. apofſtolow; K. vezedlnikuow. 1) N. Š. nenefte. 3) K. Geden. 5a) Š. druhe (1). 6) K. Š. nepozdrawugte. 7) K. nezada. 5) v K. vyškrab. 3) Š. trzewiczich, 10) sch. v K. 11) K. kto. 112) sch. v Š. 12) K. przigmie. 13) K. Š yahen. 14) sch. a K. 15) K. pozdrawie. 16) K. mira. 17) v K. vyškrab. 18) K. Jahen. 13) K. (dodává:) tu die huoh ſ wami. O vzdraveny malata.1) [Kap. LI.. A kdyz sgyde Jefus2) i hory,3) druhu myly ot4) Capharnaum, tu kdez byl kazanye vczynyl o blahoſlawenſtwy, dotczie ſie malomoczneho, iako gyz borzie5) fyguru, y6) vzdrawy geho7) rzka: chczy, bud vzdrawen Mat. a oczyfſczien, a nepraw yzadnemu! wyz, kterak8) ge zgiewnye a vplnye 5 oczyfſczien. Izadnemu nepraw, toczyf nenyet9) potrziebie, by komu prawyl, welmyt geft to10) ſwiedoma wiecz. [297a 11 Ale vkaz ſye knyezy, [Luk. 5d a k geho woly mafſll) byty odwolan. Ay, gefſczie neuczy gynych, aby12) zakon ruſſyly, wiſak ten vzdraweny wſfudy ohlaſy, ze geft vzdrawen. 1) K. Š. malomoczného; K. (dodává:) geziffem. 2) K. Š. gezifs. 3) K. I huory gezis. 1) K. do. 5) Š. borze; K. bozie. 6) sch. v K. 7) K. ho. s) K. niekterak: wyz sch. 2) K. nenie. 10) K. to geft. 11) K. ma. 12) Š. abych (!). O1) jluzebnyku Centuriona. [Kap LII/ A kdyz gezus3) wgyde do Capharnaum, proſy geho centurio ſkrzie proſbu ftarfſich zydow, aby mu vzdrawyl dyetye geho, gefíto myelo4) dnu. I wecze Jefus:3) yat przigdu a vzdrawym geho.5) I przigyde moczy [Mal. s./ vzdrawenye, ale ne tyelem. Neb centurio weczie: bozie, neyſem doftogen,6) 5 by wſſel pod mu ſtrziechu, ale rzczy gedno ſlowem, a budet vzdraweno
Strana 652
652 Evwangelia. me dyetye, toczyfí ſluha moy, neb y ya gednyem flowem po mych ſluhach dyelam. Snad ge myel modly w domye, aneb neczyſtotu zydowíku. I wecze Jefus3) tyem, gefíto po nyem gdiechu: nenalezl ſem take7) wiery w Ifrahel,8) toczyff toho czaffu,9) anyz ſye zaklenugy10) we gmenyell) Iſrahel ty, geſíto po nyem gdiechu, neb k nym mlvwieſſe, iako w tom 10 pohanu.12) I by13) vzdrawen ſluha. w tu hodynu wgyde14) gezus3) w ſobotu do fſkoly zydowſke a uczy ge, a tu wywrzze z czlowieka neczyſteho ducha, wolagiczieho: czo nam a tobie, Jefu3) nazarene?15) prziffel16) gly przied [Luk. 4.) czafſem zatratyty nas. wiedye,17) ze gfy ſwaty neb ſyn bozy. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) K. Centuriowu nemocznem. 3) K. Š. geziſs. 1) K miel. 5) K. ho. 6) K. Pane negfem hoden. 7) K. takey. 8) Š. Izraheli. 3) K. Š. czalu. 10) K. gſe zawiragi. 11) K. gmenu. 12) K. pohanienie. 13) Š. byl. 14) K. y wgide. 15) K. Š. Nazarethíky. 16) K. genž przifſel. 17) Š. wiem. [Kap. LIII.] O petrowye cztie.1) [297a 2]. [Kap. LIV./ [Mat. 8./ [Luk 9./ A kdyz przigyde Jefus2) w dom petrow, gefſto ſnad myel w Caphar- naum po zenye, neb3) on byl z bethfaidy, k proſbie vcziennykow4) vzdrawy czty petrowu na zymnyczy. A kdyz gdieſſe do myeſta, geſlto ſlowe naym, wzkrzieſſy przied branu ſyna gednee4a) wdowy, dotykagie fie mar5) a rzka: dobie6) dyem, 5 [Luk. 7.4 wſtan.7) * A pak v weczier przyneſechu mu, gefíto myegiechu w ſobie8) dyaſſy, a nemoczne, a on wſſeczkny vzdrawy. I chtiefſe gity przies morzie. I wecze mu geden myftr: myſtrzie, poydut9) po tobie, kamz kolywiek po- ydeff.10) Chtiefle gyty po bohu,11) aby ſye nauczil dywom12) czynyty k zyſku, A proto ho13) neuflyffal boh.14) I wecze boh14) gynemu: ty, pod po mnye! 10 on15) wecze: otpufft my,16) pane, at prwe pohrziebu otczic ſweho mrtweho. Jefus2) wecze: nechayt17) mrtwy w hrzieffiech pohrziebugy ſwe mrtwe, ale ty gdy a zwieftuy kralowftwie nebeſke, byl mu1s) Jefus2) nebranyl pohrziebíty,19) by nebylo gynych, gefíto by geho pohrziebly.20) I wecze druhy: poydu po tobie, pane, ale nayprwell) my otpufít, at bich to 15 wzdal, czo doma gmam. Jefus2) wecze: Izadny wpufftyegie22) ruku [297b 1] k pluhu a ozrzie ſie zaſye, hoden geſt nebeſkeho kralowſtwie. * Druhu myly ot thabor geft naym, nad naym geft huora endor, a v korziene te huory teczie tyfon, a to geſt w galyley. 1) K. czti nemoczne. 2) K. Š. geziſs. 3) K. neb ge. 1) K. Š. vezedlnikow. 4a) sch. v K. 5) K. noſydl geho; a sch. 6) (!) K. Š. tobie. 7) poznámka v K. sch. 8) ta dvě sl. sch. v K. 9) K. poydu. 10) K. kamžkoli chczeſs. 11) K. geziffowi. 12) K. diwy. 13) K. geho. 14) K. gezifs. 15) K. a on. 16) K. mie. 17) K. Nechat. 18) K. Byl by mu. 13) K. pochowati. 20) K. mu pochowali. 21) K. nayprw. 22) K. puſſtiege.
652 Evwangelia. me dyetye, toczyfí ſluha moy, neb y ya gednyem flowem po mych ſluhach dyelam. Snad ge myel modly w domye, aneb neczyſtotu zydowíku. I wecze Jefus3) tyem, gefíto po nyem gdiechu: nenalezl ſem take7) wiery w Ifrahel,8) toczyff toho czaffu,9) anyz ſye zaklenugy10) we gmenyell) Iſrahel ty, geſíto po nyem gdiechu, neb k nym mlvwieſſe, iako w tom 10 pohanu.12) I by13) vzdrawen ſluha. w tu hodynu wgyde14) gezus3) w ſobotu do fſkoly zydowſke a uczy ge, a tu wywrzze z czlowieka neczyſteho ducha, wolagiczieho: czo nam a tobie, Jefu3) nazarene?15) prziffel16) gly przied [Luk. 4.) czafſem zatratyty nas. wiedye,17) ze gfy ſwaty neb ſyn bozy. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) K. Centuriowu nemocznem. 3) K. Š. geziſs. 1) K miel. 5) K. ho. 6) K. Pane negfem hoden. 7) K. takey. 8) Š. Izraheli. 3) K. Š. czalu. 10) K. gſe zawiragi. 11) K. gmenu. 12) K. pohanienie. 13) Š. byl. 14) K. y wgide. 15) K. Š. Nazarethíky. 16) K. genž przifſel. 17) Š. wiem. [Kap. LIII.] O petrowye cztie.1) [297a 2]. [Kap. LIV./ [Mat. 8./ [Luk 9./ A kdyz przigyde Jefus2) w dom petrow, gefſto ſnad myel w Caphar- naum po zenye, neb3) on byl z bethfaidy, k proſbie vcziennykow4) vzdrawy czty petrowu na zymnyczy. A kdyz gdieſſe do myeſta, geſlto ſlowe naym, wzkrzieſſy przied branu ſyna gednee4a) wdowy, dotykagie fie mar5) a rzka: dobie6) dyem, 5 [Luk. 7.4 wſtan.7) * A pak v weczier przyneſechu mu, gefíto myegiechu w ſobie8) dyaſſy, a nemoczne, a on wſſeczkny vzdrawy. I chtiefſe gity przies morzie. I wecze mu geden myftr: myſtrzie, poydut9) po tobie, kamz kolywiek po- ydeff.10) Chtiefle gyty po bohu,11) aby ſye nauczil dywom12) czynyty k zyſku, A proto ho13) neuflyffal boh.14) I wecze boh14) gynemu: ty, pod po mnye! 10 on15) wecze: otpufft my,16) pane, at prwe pohrziebu otczic ſweho mrtweho. Jefus2) wecze: nechayt17) mrtwy w hrzieffiech pohrziebugy ſwe mrtwe, ale ty gdy a zwieftuy kralowftwie nebeſke, byl mu1s) Jefus2) nebranyl pohrziebíty,19) by nebylo gynych, gefíto by geho pohrziebly.20) I wecze druhy: poydu po tobie, pane, ale nayprwell) my otpufít, at bich to 15 wzdal, czo doma gmam. Jefus2) wecze: Izadny wpufftyegie22) ruku [297b 1] k pluhu a ozrzie ſie zaſye, hoden geſt nebeſkeho kralowſtwie. * Druhu myly ot thabor geft naym, nad naym geft huora endor, a v korziene te huory teczie tyfon, a to geſt w galyley. 1) K. czti nemoczne. 2) K. Š. geziſs. 3) K. neb ge. 1) K. Š. vezedlnikow. 4a) sch. v K. 5) K. noſydl geho; a sch. 6) (!) K. Š. tobie. 7) poznámka v K. sch. 8) ta dvě sl. sch. v K. 9) K. poydu. 10) K. kamžkoli chczeſs. 11) K. geziffowi. 12) K. diwy. 13) K. geho. 14) K. gezifs. 15) K. a on. 16) K. mie. 17) K. Nechat. 18) K. Byl by mu. 13) K. pochowati. 20) K. mu pochowali. 21) K. nayprw. 22) K. puſſtiege.
Strana 653
Evwangelia. 653 O przikazany kryſtal) wictrom. [Kap. LV.I 5 Ehdy wſiede Jefus2) na czlunek i ucziennyky, I vínu w czlunku na podufſczie. * I wznyczie burzie,3) a vcziennyczy3a) zbudichu geho,4) I przikatrza wietru5) a morzy rzka: mlez a onyemyey!6) I przieſta burzie. [Mat. 4.] ne kaczierſkym bludem przikaza gym,7) iako zwierzatô, genz omlvwu ta- kich ſlow: wſſeczky8) wieczy poſlufſny gſu boha, I prawyly gſu, ze wſſeczky wieczy duſſe w ſobie magy,9) a take prawie, ze y10) dnefſnye wieczy geho pofluchagy, neb gedynym flowem czyny z nych, czo chcze. A podle te rzieczy obykly ſu rziekaty materij poſlufina neb nepoſluſſna lekarzſtwye. * Proto zakonnyczi, acz nepozywagy koltr, wſſak podufſky magy. 1) K. pana kriſta. 2) K. Š. gezifs. 3) K. welika burzie. 3a) K. Š. vczedlniky (tak pravid.). 4) K. ho. 3) K. wietrowi. 5) rzka vpokoyte ſie. 7) K. gi przikaza. 8) S. wſſeczkny. 3) K. magi w ſobic. 10) sch. v K. O dwi, geiito mycla dyably1) [Kap. LII./ A kdyz gyde przies morzie do kragyny gerafenorum, gefîto geft proty2) galiley, potkafíta geho3) dwa trziencze3a) przielyſi vkrutna, a z tiech geden poczty ho a wecze: czo nam a tobie, Jefu,4) ſynu bozy? prziffel ſy przied czafſem muczit5) nas? newiedyechu dyaffowe, by on byl ſyn bozy, ale nadyechus) ſye pro dywy a ſwiedeczftwie otczowo, a7) prawiechu, by ge [297b 2] muczyl,8) neb gym branyeffe, aby lydem neprziekaziely, neb gym rziekafſe Jefus:4) wygdy, duſſe necziſtoty! neb wiediechu, ze w ſudye magy byty muczieny v propaſty. A kdyz k boziemu9) otazany gmeno ſwe powiedye, ze flowe tma; ne by tak ſlul, ale yako by rziekl: darmo tvezefí gmene, neb10) ge nas wiecze, I profiechu geholl), aby ge puftyl w ſtado weprzow, gefſto tu blyzko paſiechu. a wſtupywîfe12) v weprzie, ztopichu ſye v13) morzy. Pak tu rodyly lyde proſichu ho, aby wyſſel z gich krayow. A kdyz wſvede na lody,14) vzdraweneho, acz koly profſeneho, nechtie pogietys febu. I wraty ſye gefus4) do capharnaum, geffto matyey15) 15 nazywa myefto ne poczatkem, ale lydmy, neb kazde myeſto galylee moze fluty mycíto galyleyſke. 5 lo [Mar 5 l [Mat. 9./ 1) K. miela w ſobie diabla zle°. 2) sch. v Š. 3) K. ho. 3a) K. trženczy. 4) K. Š. geziſſi. 5) K. mutit.*) K. nadiegichu. 7) K. y. 8) K. mutil. 9) K. geziffowu. 10) K. na gmeno nebt. 11) K. ho. 12) K. wſtupiechu; v sch. 13) K. y ztopiechu ſie weprzi w. 14) K. lodic. 15) K. Matufs. O tom, gelſto jtrzicchu wypujſczen.1) [Kař LIII Ivzdrawy toho, gehozto dna lamala, a gefíto ho spuſtyly po latech w dom, nayprwe otpuſtyw mu hrziechy geho, gefíto gfu byly pocziatek Luk. 5.]
Evwangelia. 653 O przikazany kryſtal) wictrom. [Kap. LV.I 5 Ehdy wſiede Jefus2) na czlunek i ucziennyky, I vínu w czlunku na podufſczie. * I wznyczie burzie,3) a vcziennyczy3a) zbudichu geho,4) I przikatrza wietru5) a morzy rzka: mlez a onyemyey!6) I przieſta burzie. [Mat. 4.] ne kaczierſkym bludem przikaza gym,7) iako zwierzatô, genz omlvwu ta- kich ſlow: wſſeczky8) wieczy poſlufſny gſu boha, I prawyly gſu, ze wſſeczky wieczy duſſe w ſobie magy,9) a take prawie, ze y10) dnefſnye wieczy geho pofluchagy, neb gedynym flowem czyny z nych, czo chcze. A podle te rzieczy obykly ſu rziekaty materij poſlufina neb nepoſluſſna lekarzſtwye. * Proto zakonnyczi, acz nepozywagy koltr, wſſak podufſky magy. 1) K. pana kriſta. 2) K. Š. gezifs. 3) K. welika burzie. 3a) K. Š. vczedlniky (tak pravid.). 4) K. ho. 3) K. wietrowi. 5) rzka vpokoyte ſie. 7) K. gi przikaza. 8) S. wſſeczkny. 3) K. magi w ſobic. 10) sch. v K. O dwi, geiito mycla dyably1) [Kap. LII./ A kdyz gyde przies morzie do kragyny gerafenorum, gefîto geft proty2) galiley, potkafíta geho3) dwa trziencze3a) przielyſi vkrutna, a z tiech geden poczty ho a wecze: czo nam a tobie, Jefu,4) ſynu bozy? prziffel ſy przied czafſem muczit5) nas? newiedyechu dyaffowe, by on byl ſyn bozy, ale nadyechus) ſye pro dywy a ſwiedeczftwie otczowo, a7) prawiechu, by ge [297b 2] muczyl,8) neb gym branyeffe, aby lydem neprziekaziely, neb gym rziekafſe Jefus:4) wygdy, duſſe necziſtoty! neb wiediechu, ze w ſudye magy byty muczieny v propaſty. A kdyz k boziemu9) otazany gmeno ſwe powiedye, ze flowe tma; ne by tak ſlul, ale yako by rziekl: darmo tvezefí gmene, neb10) ge nas wiecze, I profiechu geholl), aby ge puftyl w ſtado weprzow, gefſto tu blyzko paſiechu. a wſtupywîfe12) v weprzie, ztopichu ſye v13) morzy. Pak tu rodyly lyde proſichu ho, aby wyſſel z gich krayow. A kdyz wſvede na lody,14) vzdraweneho, acz koly profſeneho, nechtie pogietys febu. I wraty ſye gefus4) do capharnaum, geffto matyey15) 15 nazywa myefto ne poczatkem, ale lydmy, neb kazde myeſto galylee moze fluty mycíto galyleyſke. 5 lo [Mar 5 l [Mat. 9./ 1) K. miela w ſobie diabla zle°. 2) sch. v Š. 3) K. ho. 3a) K. trženczy. 4) K. Š. geziſſi. 5) K. mutit.*) K. nadiegichu. 7) K. y. 8) K. mutil. 9) K. geziffowu. 10) K. na gmeno nebt. 11) K. ho. 12) K. wſtupiechu; v sch. 13) K. y ztopiechu ſie weprzi w. 14) K. lodic. 15) K. Matufs. O tom, gelſto jtrzicchu wypujſczen.1) [Kař LIII Ivzdrawy toho, gehozto dna lamala, a gefíto ho spuſtyly po latech w dom, nayprwe otpuſtyw mu hrziechy geho, gefíto gfu byly pocziatek Luk. 5.]
Strana 654
654 Evwangelia. geho neduhu, neb to, pro nvezto nyeczo bywa, kdyz to myne, take to mynuty ma. A pro myftry a lyczomyernyky, gefíto mnyechu, by on ſye bohu poſmyewal, aneb vtrhowal, wecze tomu dnawemu,2) aby wſtal 5 a lozze ſwe s ſebu wzal. a on ynhed wita a lozze ſwe [298a 1] wza3) a4) gyde pricz. A proto geít ſwyedomo, ze pro hrziech czlowiek nyekdy nemaha. lekarz nawfſcziewuge nemoczneho, nayprwe ma radyty ku pokany a k zpowiedy, neb kdyz by hrziech oſtal, iako5) zelezo w ranye, nadarmo by plaſtr6) przikladal. 10 1) K. vpuſſtien k gezieſſoi. 2) K. dnu trpiecziev; Š. dnu zlamanev. 3) Š. wzal. 4) K. s ſebu wza y. 5) Š. iako by. 6) K. Š. flaftr. [Kap. LVIII./ Gelſto mlvwil Jesusl) k Samaritanu.2) [Deut. 32.] A kdyz gyde Jeſus2a) do Judeâ, opiet fie wraty do galyley,3) y muſſy4) Han 44 gyty5) mymo famarij, toczyfí po kragynye tey,6) geſſto to myeſto hlawa geft famaria. I bylo myeſto ztratylo to7) gmye ſtare,s) y ſlulo Sebaſte, ale kragyna zachowa to gmeno. a prziſſed podle Sychem. * A blefſe we dworzie, geſfto byl kupil Jakob9) ot krale Emor, a to 5 byl dal ſynu ſwemu Jozef. A vſtaw10) czieftu gda ſiede v ſtudnycze Jaku- bowy, gefíto do tell) doby tak flula; Ale potom przihodu nazwana by ftudnycze famarie, gfu nyekterzy, gefíto dyegy, by to byl pupek, toczyfí proſtrziedek naſſeho kragie bydlenye, neb na wſſake leto gednoho letnyeho dne 012) poledny flunczie wchazie v wodu w13)ſtudnyczy a nykdyez 10 neczyny ſtyeny,14) A to philozofy15) my [298a 2] lomudrczy prawyly gfu, ze ſie to ſtawalo v ſychem. a proto mnye, by bylo rzieczieno w deutronomy: poſtawyl ho nad wyfoku zemy. A vcziennyczy gydu16) do myeíta, aby kupyly krmye. I przigide zzena, chtiecz wodu17) wazity, a ta bohu,18) gefſto v nye wody proſyefſe, yako myenyecz geho, wecze: wſſak zyde 15 neobczugy s famaritany, neb ho pozna po podolcziech plafíczie, ze ge19, byl zyd. Kdyz defiet pokoleny zydow byly prziewedeny, kral afſyrſky20 pofla perſy a fyrie, aby mu zemy oraly. a ony21) pro bazen zwierzat knyhy moyziefſowy a ſprawedlnoſty zemye s ſebu wziechu, awſſak ſye ot modl nepuſtychu. Ty fluly nayprw21a) Cuthey ot potoka22) perfarum, ale w tu dobu 20 fluly gfu famarytany, yako proftrziedny mezy zydy a mezy pohany. a nyekdy zyde nazywaly Jakobity, tocziff oklamaczie23) neb poſtyhaczie24) neb zzeny5) bratrzy ſwich byly ofiedlý, tiech pak krmve a nadobie zyde nepozywachu. A tak ſpolu mlvwiecz vſlyfſe ot gezyfſe, ze myela pyet muzzow a ffeſteho ge zenymu.26) I wecze: wyzy,27) ze ſy ty prorok. I otaza 25 wylyczienye otazanve, gefíto mezy nymy a zydy bylo, neb zyde prawiechu, by wlaftnye myefto modlenye bylo28) Jerufalem a chram; Ale famaritany dyechu,29) ze hora Garyzym, na nyez fu ſve ftarzy otczowe modlyly. [298b 1] Ale Jefusl) wecze, ze geft prziffel czas, w nyemzto any w gerufale- mye, any na tey30) huorzie modlyty ſye budu lyde. Jako by rziekl: neprzied- 30
654 Evwangelia. geho neduhu, neb to, pro nvezto nyeczo bywa, kdyz to myne, take to mynuty ma. A pro myftry a lyczomyernyky, gefíto mnyechu, by on ſye bohu poſmyewal, aneb vtrhowal, wecze tomu dnawemu,2) aby wſtal 5 a lozze ſwe s ſebu wzal. a on ynhed wita a lozze ſwe [298a 1] wza3) a4) gyde pricz. A proto geít ſwyedomo, ze pro hrziech czlowiek nyekdy nemaha. lekarz nawfſcziewuge nemoczneho, nayprwe ma radyty ku pokany a k zpowiedy, neb kdyz by hrziech oſtal, iako5) zelezo w ranye, nadarmo by plaſtr6) przikladal. 10 1) K. vpuſſtien k gezieſſoi. 2) K. dnu trpiecziev; Š. dnu zlamanev. 3) Š. wzal. 4) K. s ſebu wza y. 5) Š. iako by. 6) K. Š. flaftr. [Kap. LVIII./ Gelſto mlvwil Jesusl) k Samaritanu.2) [Deut. 32.] A kdyz gyde Jeſus2a) do Judeâ, opiet fie wraty do galyley,3) y muſſy4) Han 44 gyty5) mymo famarij, toczyfí po kragynye tey,6) geſſto to myeſto hlawa geft famaria. I bylo myeſto ztratylo to7) gmye ſtare,s) y ſlulo Sebaſte, ale kragyna zachowa to gmeno. a prziſſed podle Sychem. * A blefſe we dworzie, geſfto byl kupil Jakob9) ot krale Emor, a to 5 byl dal ſynu ſwemu Jozef. A vſtaw10) czieftu gda ſiede v ſtudnycze Jaku- bowy, gefíto do tell) doby tak flula; Ale potom przihodu nazwana by ftudnycze famarie, gfu nyekterzy, gefíto dyegy, by to byl pupek, toczyfí proſtrziedek naſſeho kragie bydlenye, neb na wſſake leto gednoho letnyeho dne 012) poledny flunczie wchazie v wodu w13)ſtudnyczy a nykdyez 10 neczyny ſtyeny,14) A to philozofy15) my [298a 2] lomudrczy prawyly gfu, ze ſie to ſtawalo v ſychem. a proto mnye, by bylo rzieczieno w deutronomy: poſtawyl ho nad wyfoku zemy. A vcziennyczy gydu16) do myeíta, aby kupyly krmye. I przigide zzena, chtiecz wodu17) wazity, a ta bohu,18) gefſto v nye wody proſyefſe, yako myenyecz geho, wecze: wſſak zyde 15 neobczugy s famaritany, neb ho pozna po podolcziech plafíczie, ze ge19, byl zyd. Kdyz defiet pokoleny zydow byly prziewedeny, kral afſyrſky20 pofla perſy a fyrie, aby mu zemy oraly. a ony21) pro bazen zwierzat knyhy moyziefſowy a ſprawedlnoſty zemye s ſebu wziechu, awſſak ſye ot modl nepuſtychu. Ty fluly nayprw21a) Cuthey ot potoka22) perfarum, ale w tu dobu 20 fluly gfu famarytany, yako proftrziedny mezy zydy a mezy pohany. a nyekdy zyde nazywaly Jakobity, tocziff oklamaczie23) neb poſtyhaczie24) neb zzeny5) bratrzy ſwich byly ofiedlý, tiech pak krmve a nadobie zyde nepozywachu. A tak ſpolu mlvwiecz vſlyfſe ot gezyfſe, ze myela pyet muzzow a ffeſteho ge zenymu.26) I wecze: wyzy,27) ze ſy ty prorok. I otaza 25 wylyczienye otazanve, gefíto mezy nymy a zydy bylo, neb zyde prawiechu, by wlaftnye myefto modlenye bylo28) Jerufalem a chram; Ale famaritany dyechu,29) ze hora Garyzym, na nyez fu ſve ftarzy otczowe modlyly. [298b 1] Ale Jefusl) wecze, ze geft prziffel czas, w nyemzto any w gerufale- mye, any na tey30) huorzie modlyty ſye budu lyde. Jako by rziekl: neprzied- 30
Strana 655
Evwangelia. 655 naffíem31) myeſta k myeſtu modleny; we wíſech myeſtech magy ſye bohu modlyty w duchu a w prawdye, toczyfi z myloſty, gefſto geſt z ducha, a z32) prorokow, gefſto gfu prawe33) a za gyſte, toczyff za wierne. zena wecze: wiedye,34) ze meſfias35) prziſſel geft, toczyff ſkoro przigde. Snad famaritany 35 znamenaly gfu znamenye bozieho przichodu, mefſiasi5) zidowſki, kriſtus rzieczíky, mazanek latynye, a punyczſky36) meffey flowe, toczyff mazaty, neb yazyk punyczſky37) a fyrſky gfu ſobye rowny38) s zydowíkym. wecze38a) gy Jefus:1) ya39) gſem, genz f tebu mlywym. I oſtawy40) zena czban,41) y gyde do myefta, radyecz myefíczianom wygyty, aby wydyely czlowieka, 40 gefſto gy powiedyel, czo ge kolywiek42) vczynyla, a rzkucz: a zdaly ge to kriftus? baſſe ſye prawity, czo byla flyîfala, a mnyefſe, ze43) by muzie nechtyely byty ot zeny44) nauczieny. A kdyz myefícziene45) wigydu,46) powola gefus4) vcziennykow a rzka: Ofienye gyz hotowo k zzeny;47) to- czyff hotowo k wierzieny. Awffak48) gefſczie zbywachu cztyrzy myeſyecze 45 do zzny. 49) A proto zname [298b 2] nagy, ze to50) ſtalo51) geft52) za czaffa 53) zymnyeho 54) A Jeſusl) pro gich proſbu wgyde55) do myefta, a oſta tu nyckolyko dny, a mnozy vwierzichu wen.56) * Sichem nynye flowe57) fychar58) a take flowe neapolys, a lezy oztyrzy myle ot febaſte.59) tu podle ſtudnycze vczynyl Jeroboam telata 50 geffto ge byl poftawyl w bethel a w dan, geffto lezy myly ot fichem. 1) K. Š. geziſs. 2) K. k famarytanic, 2a) sch. v K. 3) K. Galilce. 4) K. mofyffe. 5) ta tři sl. sch. v Š. 6) Š. tce. 7) Š. to ztratilo. 8) K. to mieíto gniie Itare ztratilo. 2) K. Jakub. 10) w nadeps. 11) K. tey. 12) K. dne letnicho v. 13) K. w tu. 14) K. stienu. 15) sch. v K. 16) Š. gdu; K. gidechu. 17) K. wody. 18) K. geziffowi. 19) K. geziſs. 23) K. Affyriorum. 21) Š. ani. 213) Š. neyprwe. 22) Š. poczatka (!). 23) Š. oklamancze. 24) K. podítihaczie. 25) K. zemi. 26) K. zenymu geft. 27) K. widim. s. Š. bylo modleme. 29) K. prawili. 30) Š. tce. 31) Š. neprzenaffiem. 32) sch. v K. 333 K. prawic. 31) Š. Wiem. 35) Š. Meffias. 36) K. pyrnyſky. 37) K. perniczíky. 28) K. podobni. 38a) K. y wecze. 29) K. yat. 40) K. poftawi. 11) K. wiedro a. 42) K. kolwiek. 43) sch. v K. 11) K. od ženy nechtiely byti. 45) K. miefſtiane 46) K. wygi- dechu. 17) K. ke žni. 18) K. wſſak. 49) K. źnie. 50) K. ſie to. 51) Š. ſtalo ſe. 52) sch. K. 53) K. naſu. 31) K. zimneho. 35) K. gide. 56) K. w nicho. 57) Š. ſlowe nynic. 8) odtud pozn. v K. sch. 59) Š. Sebaſty. O fynu kralykowu.1) [Kap. LIN! 5 Przigyde2) opiet Jefus3) do Cana galyley.4) A tu biefſe geden IJan 44 kralyk, toczyff naymocznyeyffy w tey5) zemy pod kralem, gehozto ſyn biefſe nemoczen, ne w Canye,6) ale w Capharnaum, a profieffe Jeziffe, aby wiſel7) a vzdrawyl ſyna geho.8) I by treſktan bohem,9) ze newierzyl, by ho mohl vzdrawity, gedno acz by tyelefnye k nyemu przifſel, aneb ſie geho dotekl. A proto, kdyz potom pylnye ftafſe, wecze10) Jefus:3) gdy, fyn twoy geft zyw.11) a tak neyſa tu ylla) vzdrawy ho. A wratyw fie otecz, kdyz zwiedie ſyna zdrawa w hodynu flowa bozieho,12) I vwierzy ſe wſſy
Evwangelia. 655 naffíem31) myeſta k myeſtu modleny; we wíſech myeſtech magy ſye bohu modlyty w duchu a w prawdye, toczyfi z myloſty, gefſto geſt z ducha, a z32) prorokow, gefſto gfu prawe33) a za gyſte, toczyff za wierne. zena wecze: wiedye,34) ze meſfias35) prziſſel geft, toczyff ſkoro przigde. Snad famaritany 35 znamenaly gfu znamenye bozieho przichodu, mefſiasi5) zidowſki, kriſtus rzieczíky, mazanek latynye, a punyczſky36) meffey flowe, toczyff mazaty, neb yazyk punyczſky37) a fyrſky gfu ſobye rowny38) s zydowíkym. wecze38a) gy Jefus:1) ya39) gſem, genz f tebu mlywym. I oſtawy40) zena czban,41) y gyde do myefta, radyecz myefíczianom wygyty, aby wydyely czlowieka, 40 gefſto gy powiedyel, czo ge kolywiek42) vczynyla, a rzkucz: a zdaly ge to kriftus? baſſe ſye prawity, czo byla flyîfala, a mnyefſe, ze43) by muzie nechtyely byty ot zeny44) nauczieny. A kdyz myefícziene45) wigydu,46) powola gefus4) vcziennykow a rzka: Ofienye gyz hotowo k zzeny;47) to- czyff hotowo k wierzieny. Awffak48) gefſczie zbywachu cztyrzy myeſyecze 45 do zzny. 49) A proto zname [298b 2] nagy, ze to50) ſtalo51) geft52) za czaffa 53) zymnyeho 54) A Jeſusl) pro gich proſbu wgyde55) do myefta, a oſta tu nyckolyko dny, a mnozy vwierzichu wen.56) * Sichem nynye flowe57) fychar58) a take flowe neapolys, a lezy oztyrzy myle ot febaſte.59) tu podle ſtudnycze vczynyl Jeroboam telata 50 geffto ge byl poftawyl w bethel a w dan, geffto lezy myly ot fichem. 1) K. Š. geziſs. 2) K. k famarytanic, 2a) sch. v K. 3) K. Galilce. 4) K. mofyffe. 5) ta tři sl. sch. v Š. 6) Š. tce. 7) Š. to ztratilo. 8) K. to mieíto gniie Itare ztratilo. 2) K. Jakub. 10) w nadeps. 11) K. tey. 12) K. dne letnicho v. 13) K. w tu. 14) K. stienu. 15) sch. v K. 16) Š. gdu; K. gidechu. 17) K. wody. 18) K. geziffowi. 19) K. geziſs. 23) K. Affyriorum. 21) Š. ani. 213) Š. neyprwe. 22) Š. poczatka (!). 23) Š. oklamancze. 24) K. podítihaczie. 25) K. zemi. 26) K. zenymu geft. 27) K. widim. s. Š. bylo modleme. 29) K. prawili. 30) Š. tce. 31) Š. neprzenaffiem. 32) sch. v K. 333 K. prawic. 31) Š. Wiem. 35) Š. Meffias. 36) K. pyrnyſky. 37) K. perniczíky. 28) K. podobni. 38a) K. y wecze. 29) K. yat. 40) K. poftawi. 11) K. wiedro a. 42) K. kolwiek. 43) sch. v K. 11) K. od ženy nechtiely byti. 45) K. miefſtiane 46) K. wygi- dechu. 17) K. ke žni. 18) K. wſſak. 49) K. źnie. 50) K. ſie to. 51) Š. ſtalo ſe. 52) sch. K. 53) K. naſu. 31) K. zimneho. 35) K. gide. 56) K. w nicho. 57) Š. ſlowe nynic. 8) odtud pozn. v K. sch. 59) Š. Sebaſty. O fynu kralykowu.1) [Kap. LIN! 5 Przigyde2) opiet Jefus3) do Cana galyley.4) A tu biefſe geden IJan 44 kralyk, toczyff naymocznyeyffy w tey5) zemy pod kralem, gehozto ſyn biefſe nemoczen, ne w Canye,6) ale w Capharnaum, a profieffe Jeziffe, aby wiſel7) a vzdrawyl ſyna geho.8) I by treſktan bohem,9) ze newierzyl, by ho mohl vzdrawity, gedno acz by tyelefnye k nyemu przifſel, aneb ſie geho dotekl. A proto, kdyz potom pylnye ftafſe, wecze10) Jefus:3) gdy, fyn twoy geft zyw.11) a tak neyſa tu ylla) vzdrawy ho. A wratyw fie otecz, kdyz zwiedie ſyna zdrawa w hodynu flowa bozieho,12) I vwierzy ſe wſſy
Strana 656
656 Evwangelia. ſwu czieledy. Nadyegy ſye, ze geft to byl13) zyd, neb rziekl Jeſus3): gedno acz znamenye a zazraky vzrzite, wierzity nebudete, neb14) zyde znamenve 10 11. Kor. 1.) hledagíj. 1) K. (doplň.) w Cana galilee. 2) K. gide. 3) K. Š. geziſs. 4) K. Galilee. 5) Š. te v K. sch. v zemi tey. 5) K. Chanie. 7) K. ſſel. s) K. geho ſyna. 3) K. od geziſſe. 10) K. y wecze. 11) K. ziw geft. 11a) sch. v K. 12) K. geziſfowa. 13) I nadeps. 14) K. ale. [Kap L.N.) O kwajſu lewy s kryſtem.1) I vczyny gemu lewy2) kwas w ſwem domu, a ſyedyechu ſ nym publy- Luk sl kany a hrziefſny,3) gefíto gſu byly towarzyffowe lewy. A kdyz ho trefktachu lyczomyernyczy, ze i takymy giedieffe,4) wecze Jefus5): neprzyfſel ſem wolat ſprawedlywich, nezly6) hrziefínych ku pokany. a omlywy") vczien- nyky [299a 1] z toho, ze fie nepoſtiechu, protoze nowy byly, a neſnadneho 5 neftrpiely by, A proto ze tyelefnye i nymy byl; neb kdyz zzenych ot nych bude8) otyat, tehdy mnoho budu ſve poſtyty. a ſkrze to mnozy dyegy, ze kdyz na bozie wîtupenye kryftus by ot nych wzat, tu fu ſve vczyennyczy poſtyly az do ſeſlanye ducha ſwateho. A proto geſſczie9, nyekterzy1o) poîtye fie ot bozieho wſtupenye az do letnycz. a take w tu 10 dobu neſwatbie ſye, iako gyz poczynagycz trzy nedyele przied ſwatym Janem. ale to nenye pozorno, anyz ſye to czte w apofîtolſkich ſkutcziech o gich poftech, nezly11) o modlytbie. A lyczomyernykom, zadagyczym znamenye s nebe, otpowiedye iako nedoſtoynym, neb ſu byly horfſye nezly nynywitfſczy a kralowa Auftri, neb ſu nemyely tyl2) any zakona13, 15 [Ma 12.] any prorokow. IMar 91 1) gto vczynil geziſſoi 2) K. lewi gev. 3) K. zgiewni hrziefſniczi a hrziefſniczvł 4) K. giedl. 3) K. Š. gezifs. *) K. ale. 7) K. wymluwic. s) Š. bude od nich. 2) sci v K. 10) Š. niekterzij gefftie. 11) K. nez. 12) K. ti nemicli. 13) K. zakona bozícho. (Kat LAII O dezierzy kuvezete chramu. PAk Jayrus, knyezze zydowſke ſſcoly, proſy geho a rzka: dczy ma (Mar.5..Lak9] ta my geft nynyel) vmrziela, toczyfi blyz·) k ſmrty,3) iako marcus al lucas5) pyſſy. Pod, poloz ruku ſwu na ny, a budet zywa. A kdyz gdieſſe, tehdy zena, genz dwanaft let czrwenu6) nemocz trpiela, na zad przifſedfſy, v dotkla ſye podolka geho, v byſa) vzdra [299a 2] wena ote wîſie ne- 5 moczy ſwe. * Ambroz w kazany o Salomunu7) die a prawy, ze geft ſpafſen, aby ta zzena byla martha. neb poczitage dobroty kriftowy v rodu lydíkeho. po nyekterem praweny dye, kdyz neduzywy te krwy vſuffy w marthie, a kdyz dyaſy wyhonyeſſe z marie, a kdyz tyelo ozylého ducha teplotu 10
656 Evwangelia. ſwu czieledy. Nadyegy ſye, ze geft to byl13) zyd, neb rziekl Jeſus3): gedno acz znamenye a zazraky vzrzite, wierzity nebudete, neb14) zyde znamenve 10 11. Kor. 1.) hledagíj. 1) K. (doplň.) w Cana galilee. 2) K. gide. 3) K. Š. geziſs. 4) K. Galilee. 5) Š. te v K. sch. v zemi tey. 5) K. Chanie. 7) K. ſſel. s) K. geho ſyna. 3) K. od geziſſe. 10) K. y wecze. 11) K. ziw geft. 11a) sch. v K. 12) K. geziſfowa. 13) I nadeps. 14) K. ale. [Kap L.N.) O kwajſu lewy s kryſtem.1) I vczyny gemu lewy2) kwas w ſwem domu, a ſyedyechu ſ nym publy- Luk sl kany a hrziefſny,3) gefíto gſu byly towarzyffowe lewy. A kdyz ho trefktachu lyczomyernyczy, ze i takymy giedieffe,4) wecze Jefus5): neprzyfſel ſem wolat ſprawedlywich, nezly6) hrziefínych ku pokany. a omlywy") vczien- nyky [299a 1] z toho, ze fie nepoſtiechu, protoze nowy byly, a neſnadneho 5 neftrpiely by, A proto ze tyelefnye i nymy byl; neb kdyz zzenych ot nych bude8) otyat, tehdy mnoho budu ſve poſtyty. a ſkrze to mnozy dyegy, ze kdyz na bozie wîtupenye kryftus by ot nych wzat, tu fu ſve vczyennyczy poſtyly az do ſeſlanye ducha ſwateho. A proto geſſczie9, nyekterzy1o) poîtye fie ot bozieho wſtupenye az do letnycz. a take w tu 10 dobu neſwatbie ſye, iako gyz poczynagycz trzy nedyele przied ſwatym Janem. ale to nenye pozorno, anyz ſye to czte w apofîtolſkich ſkutcziech o gich poftech, nezly11) o modlytbie. A lyczomyernykom, zadagyczym znamenye s nebe, otpowiedye iako nedoſtoynym, neb ſu byly horfſye nezly nynywitfſczy a kralowa Auftri, neb ſu nemyely tyl2) any zakona13, 15 [Ma 12.] any prorokow. IMar 91 1) gto vczynil geziſſoi 2) K. lewi gev. 3) K. zgiewni hrziefſniczi a hrziefſniczvł 4) K. giedl. 3) K. Š. gezifs. *) K. ale. 7) K. wymluwic. s) Š. bude od nich. 2) sci v K. 10) Š. niekterzij gefftie. 11) K. nez. 12) K. ti nemicli. 13) K. zakona bozícho. (Kat LAII O dezierzy kuvezete chramu. PAk Jayrus, knyezze zydowſke ſſcoly, proſy geho a rzka: dczy ma (Mar.5..Lak9] ta my geft nynyel) vmrziela, toczyfi blyz·) k ſmrty,3) iako marcus al lucas5) pyſſy. Pod, poloz ruku ſwu na ny, a budet zywa. A kdyz gdieſſe, tehdy zena, genz dwanaft let czrwenu6) nemocz trpiela, na zad przifſedfſy, v dotkla ſye podolka geho, v byſa) vzdra [299a 2] wena ote wîſie ne- 5 moczy ſwe. * Ambroz w kazany o Salomunu7) die a prawy, ze geft ſpafſen, aby ta zzena byla martha. neb poczitage dobroty kriftowy v rodu lydíkeho. po nyekterem praweny dye, kdyz neduzywy te krwy vſuffy w marthie, a kdyz dyaſy wyhonyeſſe z marie, a kdyz tyelo ozylého ducha teplotu 10
Strana 657
Evwangelia. 657 ſuzy w lazarowy. A prziſſed do domu Jayri, vwede s ſebu gedno petra a Jakuba, geho bratra, a ty gfus) byly iako9) taynyczy geho, a otczic a matku a dieweczku, ty pogie do domu. a wywrh ty, geſſto mu ſie po- ſmyewachu, neb byl rziekl: dyeweczkat ſpy, A drzie ruku dyeweczky 15 wecze: Tabyta Cumi! to wzny: dyewecz [299b 1] ko, tobiet dyem,10) witan! a ynhed wſta. wſfak: tobie diem10) nenye z wykladanye.11) A kaza gy daty gieſty, neb to geft gyſta doffloft wzkrzieffenye praweho. neb czarodyeynyczy mrtwe zbuzugy nyekakymy karectery,12) toczy piſmem,12a) przywiczicz pod kazdu pazy, a vczynye, ze mlvwie y13) chodye, 20 ale gyefty nykoly nemohu. Niekterzy prawie, by ſie to ſtalo proſtrzied Jerufalema pod fyeny krale Salomuna. * Czte ſie w hyftorzy koſtelnye, ze na tom myeſtie, gefſto bohl) vzdrawyl tu zenu ot czrwene5) nemoczy, vczynyen geft obraz bozy,15) a ten y dnes geficzie16) ftogy na myedyenem flupie, a to ge17) geden vczynyl 25 ke czty ſpafytely.18) A ten obraz ma podolek takyz, yakoz19) ſye czte, taky ge pan boh myel,20) a wezpod geſt zeny tee obraz, ana ſie dotyka rucha geho podolka, a v noh toho ſlupa roſte byl, a ten byl ſwu wyfofty dotyka ſie podolka toho ſlupa; a geft lekarzíky a tak welyke moczy, ze ktoz by kolywiek21) geho okuſyl, ote wíſeho neduhu byl by vzdrawen. 1) sch. v K. 2) šch. v K. 3) K. k ſmiti tahne. 4) sch. v K. 5) Š. Marek a Lukafs. ) Š. czerwenu. 8a) Š. byla. 7) K. Salomonu. 8) sch. v K. *) K. proto yako. 15) K. prawim. 11) Š. zwiklanci (!). 12) K. Š. karactery tocziz. 12a) Š. paímem. 13) K. a. 11) K. gezifs. 15) K. geziffow. 16) K. gefftie y dnes. 17) K. ſlupu; ge sch. v K. 18) K. ſpalitele. 19) K. taky yako. 20) K. miel pan geziſs. 21) K. kolwiek. [Kap. LXII./ 5 O dwu hluchu, ſlepem1) a nyemem.2) A kdyz Jefus 3) odtud gyde, dwa ſlepa po nyem gducz wolafita: Synu dawydow, ſmyluy ſye nad namy! A kdyz przigide do ſweho domu Mat. 9./ nazareth, 4) dotczie fie gich oczy, I otewrziechu ſye. A kdyz gyma wecze: wyzte, at by yzadny newiedyel, 4a) wſſak ona ho ohlaſyfſta5) we wîſyey6) tey 7) zemy. A kdyz ta otgydefíta, dachu mu nyemeho, gefíto myel w ſobie dyaîfa.8) A kdyz wywrzie dyaffa,8) ynhed nyemy promlvwy. wſſak rzieczíky lepe wzny hlucheho, nezly nyemeho. 2) K. ſlepu hluchem. 2) Š. a flepem a niemem znamenay. 3) K. Š. gezifs. 4) Š. Nazaretha. 4a) K. abyſte yžadnemu neprawili.5) K. ohla ſfiſta. 8) K. wſſi; S. wſſe. 7) Š. te. s) K. Š. diabla. [Luk. 11.) O belzebud,1) knyczzty2) pekel.3) [Kap. LXIII./ A kdyz ho zaſtup chwalefſe,4) lyczomyernyczy rziekachu: w bel- zebub, knveziety dyabelſkem, wymyeta dvaffy.5) Ot bela, prwnyeho6) Luk 11.d 42
Evwangelia. 657 ſuzy w lazarowy. A prziſſed do domu Jayri, vwede s ſebu gedno petra a Jakuba, geho bratra, a ty gfus) byly iako9) taynyczy geho, a otczic a matku a dieweczku, ty pogie do domu. a wywrh ty, geſſto mu ſie po- ſmyewachu, neb byl rziekl: dyeweczkat ſpy, A drzie ruku dyeweczky 15 wecze: Tabyta Cumi! to wzny: dyewecz [299b 1] ko, tobiet dyem,10) witan! a ynhed wſta. wſfak: tobie diem10) nenye z wykladanye.11) A kaza gy daty gieſty, neb to geft gyſta doffloft wzkrzieffenye praweho. neb czarodyeynyczy mrtwe zbuzugy nyekakymy karectery,12) toczy piſmem,12a) przywiczicz pod kazdu pazy, a vczynye, ze mlvwie y13) chodye, 20 ale gyefty nykoly nemohu. Niekterzy prawie, by ſie to ſtalo proſtrzied Jerufalema pod fyeny krale Salomuna. * Czte ſie w hyftorzy koſtelnye, ze na tom myeſtie, gefſto bohl) vzdrawyl tu zenu ot czrwene5) nemoczy, vczynyen geft obraz bozy,15) a ten y dnes geficzie16) ftogy na myedyenem flupie, a to ge17) geden vczynyl 25 ke czty ſpafytely.18) A ten obraz ma podolek takyz, yakoz19) ſye czte, taky ge pan boh myel,20) a wezpod geſt zeny tee obraz, ana ſie dotyka rucha geho podolka, a v noh toho ſlupa roſte byl, a ten byl ſwu wyfofty dotyka ſie podolka toho ſlupa; a geft lekarzíky a tak welyke moczy, ze ktoz by kolywiek21) geho okuſyl, ote wíſeho neduhu byl by vzdrawen. 1) sch. v K. 2) šch. v K. 3) K. k ſmiti tahne. 4) sch. v K. 5) Š. Marek a Lukafs. ) Š. czerwenu. 8a) Š. byla. 7) K. Salomonu. 8) sch. v K. *) K. proto yako. 15) K. prawim. 11) Š. zwiklanci (!). 12) K. Š. karactery tocziz. 12a) Š. paímem. 13) K. a. 11) K. gezifs. 15) K. geziffow. 16) K. gefftie y dnes. 17) K. ſlupu; ge sch. v K. 18) K. ſpalitele. 19) K. taky yako. 20) K. miel pan geziſs. 21) K. kolwiek. [Kap. LXII./ 5 O dwu hluchu, ſlepem1) a nyemem.2) A kdyz Jefus 3) odtud gyde, dwa ſlepa po nyem gducz wolafita: Synu dawydow, ſmyluy ſye nad namy! A kdyz przigide do ſweho domu Mat. 9./ nazareth, 4) dotczie fie gich oczy, I otewrziechu ſye. A kdyz gyma wecze: wyzte, at by yzadny newiedyel, 4a) wſſak ona ho ohlaſyfſta5) we wîſyey6) tey 7) zemy. A kdyz ta otgydefíta, dachu mu nyemeho, gefíto myel w ſobie dyaîfa.8) A kdyz wywrzie dyaffa,8) ynhed nyemy promlvwy. wſſak rzieczíky lepe wzny hlucheho, nezly nyemeho. 2) K. ſlepu hluchem. 2) Š. a flepem a niemem znamenay. 3) K. Š. gezifs. 4) Š. Nazaretha. 4a) K. abyſte yžadnemu neprawili.5) K. ohla ſfiſta. 8) K. wſſi; S. wſſe. 7) Š. te. s) K. Š. diabla. [Luk. 11.) O belzebud,1) knyczzty2) pekel.3) [Kap. LXIII./ A kdyz ho zaſtup chwalefſe,4) lyczomyernyczy rziekachu: w bel- zebub, knveziety dyabelſkem, wymyeta dvaffy.5) Ot bela, prwnyeho6) Luk 11.d 42
Strana 658
658 Evwangelia. gmene modl, rozlyczny narodowe podle rzieczy vazyka ſweho gmenowaly gfu modly ſwe. [299b 2] Babyloníky yazik rziekl: bel, moabith beel. paleftyn7) baal, a nyekdy nyeczo prziczynychu, iako: beelfegor, to geſt boh 5 to rzienye, gefſto flowe priapus. nyekdy baalym, genz7a) boh fycomorum ; to wzny: muzz moy; toczyſſ ſyla ma a hlawa. wſſak belzebub nebylo gmye yzadne modly, ale zyde poſmyewagyczie fie blyzny modlu akaro- nyth tak nazwachu, a wzny: muzz muchowy, pro neczyîtotu krwy8) obiety, po nyezto gdu9) muchy, a nem a na konczy byty toto flowo d, any l, 10 any v, any10) b. I wecze gym Jefus:11) a waſſy fynowe w cziem wymye- tagy? yako by rziekl: kdyz v waſſych ſynyech to wyhonyenye bohu dawate,12) procz tehoz we mnye neczynyte? Neb biechu13) z zydow za- klynaczy, gefſto ſkrzie zaklynanye ffalomonowo14) dyaffy15) wymyetachu, a naywiecze16) kdyz korzien gednoho byle wloziechu w chrziepie ofiedlemu. 15 Neb prawy Jozefus, ze ge wydyel gednoho zaklynaczie yateho17) a przy- wedeneho k weſpezianowy, kdyz byl obleh1s) Jerufalem, an w prîten19) pod kamenem drahym byl ten korzien wdyelan. A kdyz polozie20) w chrzie- pie ofiedlemu a zaklel dyaffa,21) ze wyftupy ynhed22) dyaff.23) a aby to vgyſtyl, ze geft24) wyftupyl dyafí,23) polozy medenyczy 1300a 1] plnu 20 wody vproftrzied,25) y zakle dyaîfa,26) aby prziewratyl modenyczy, an27) y prziewraty. Cyprian czarodyeynyk dwa dyaſſy w puſſczie28) ſlonowey29) zatworzyw,30) poſla31) gednoho dne, aby mu przywedly dyewiczy bozy, gefíto gy mylowaffe, gmenem Juftynu, a on znamenym ſwateho krzyzze32) zapudy ge, y wratichu ſye. A kdyz to vſlyſſe Cyprian, I obraty fye kriftowy, 25 a by33) geho mucziennyk.34) A ze nyekterzy w pritenech ducha zleho zaklenugy, gymyzto35) gynym dyafom36) przikazugy, I newierzyme tomu, by to bylo Salomonowo37) nalezenye. 1) K. belzebub; Š. belzebubu. 2) (!) za tím přetrž. ph: K. Š. kniczeti. 3) Š. pekelniem; K. pekelnem. 1) K. chwalieſſe. 5) K. diably. *) K prweho. 7) K. moa- bitſſti beel rziekali a paleſtyníky. 7a) K. genž gt. s) Š. krwe. 3) K. lezu. 10) K. ale. 11) K. Š. gezifs. 12) K. przidawate. 13) sch. v K. 14) K. Salomunowo. 15) K. diably. 16) K. naywiecz. 11) K. takého yateho. 18) K. Š. oblehl. 19) K. a tu w príteny. 20) K. polozi; Š. polozil. 21) K. diabla. 22) sch. v K. 25) K. wyftupil diabel. 24) sch. v K. 25) sch. v K. 26) K. diabla. 27) K. a on wyltupiw. 28) K. diably v puſſti. 29) Š. flonowe. 30) K. zawrziew. 31) Š. poſlal. 32) ta dvě sl. v K. vyškrab. 33) K. byl. 34) K. Š. mucziedlnik. 33) K. zadielawagi gymžto. 35) K. diablom. 37) K. Šalomunowo; Š. Sſalomunowo. [Kap. LXIV.I O1) marigy magdalenve. vto nyekterzy prawie, by nyekaky lyczomyernyk pozwal Jezyſſe do nazaretha do domu ſweho, a tula) byly hrziefſy otpufſczieny marie? magdalenye,3) y nafledowala geho.4) Pak any myefto any czas, kdy ſie to [Luk. 7.) ftalo, ze cztenve nemoz byty vgyſſczieno, wſſak mnozy dvegy, by ſie to ſtalo w bethany.
658 Evwangelia. gmene modl, rozlyczny narodowe podle rzieczy vazyka ſweho gmenowaly gfu modly ſwe. [299b 2] Babyloníky yazik rziekl: bel, moabith beel. paleftyn7) baal, a nyekdy nyeczo prziczynychu, iako: beelfegor, to geſt boh 5 to rzienye, gefſto flowe priapus. nyekdy baalym, genz7a) boh fycomorum ; to wzny: muzz moy; toczyſſ ſyla ma a hlawa. wſſak belzebub nebylo gmye yzadne modly, ale zyde poſmyewagyczie fie blyzny modlu akaro- nyth tak nazwachu, a wzny: muzz muchowy, pro neczyîtotu krwy8) obiety, po nyezto gdu9) muchy, a nem a na konczy byty toto flowo d, any l, 10 any v, any10) b. I wecze gym Jefus:11) a waſſy fynowe w cziem wymye- tagy? yako by rziekl: kdyz v waſſych ſynyech to wyhonyenye bohu dawate,12) procz tehoz we mnye neczynyte? Neb biechu13) z zydow za- klynaczy, gefſto ſkrzie zaklynanye ffalomonowo14) dyaffy15) wymyetachu, a naywiecze16) kdyz korzien gednoho byle wloziechu w chrziepie ofiedlemu. 15 Neb prawy Jozefus, ze ge wydyel gednoho zaklynaczie yateho17) a przy- wedeneho k weſpezianowy, kdyz byl obleh1s) Jerufalem, an w prîten19) pod kamenem drahym byl ten korzien wdyelan. A kdyz polozie20) w chrzie- pie ofiedlemu a zaklel dyaffa,21) ze wyftupy ynhed22) dyaff.23) a aby to vgyſtyl, ze geft24) wyftupyl dyafí,23) polozy medenyczy 1300a 1] plnu 20 wody vproftrzied,25) y zakle dyaîfa,26) aby prziewratyl modenyczy, an27) y prziewraty. Cyprian czarodyeynyk dwa dyaſſy w puſſczie28) ſlonowey29) zatworzyw,30) poſla31) gednoho dne, aby mu przywedly dyewiczy bozy, gefíto gy mylowaffe, gmenem Juftynu, a on znamenym ſwateho krzyzze32) zapudy ge, y wratichu ſye. A kdyz to vſlyſſe Cyprian, I obraty fye kriftowy, 25 a by33) geho mucziennyk.34) A ze nyekterzy w pritenech ducha zleho zaklenugy, gymyzto35) gynym dyafom36) przikazugy, I newierzyme tomu, by to bylo Salomonowo37) nalezenye. 1) K. belzebub; Š. belzebubu. 2) (!) za tím přetrž. ph: K. Š. kniczeti. 3) Š. pekelniem; K. pekelnem. 1) K. chwalieſſe. 5) K. diably. *) K prweho. 7) K. moa- bitſſti beel rziekali a paleſtyníky. 7a) K. genž gt. s) Š. krwe. 3) K. lezu. 10) K. ale. 11) K. Š. gezifs. 12) K. przidawate. 13) sch. v K. 14) K. Salomunowo. 15) K. diably. 16) K. naywiecz. 11) K. takého yateho. 18) K. Š. oblehl. 19) K. a tu w príteny. 20) K. polozi; Š. polozil. 21) K. diabla. 22) sch. v K. 25) K. wyftupil diabel. 24) sch. v K. 25) sch. v K. 26) K. diabla. 27) K. a on wyltupiw. 28) K. diably v puſſti. 29) Š. flonowe. 30) K. zawrziew. 31) Š. poſlal. 32) ta dvě sl. v K. vyškrab. 33) K. byl. 34) K. Š. mucziedlnik. 33) K. zadielawagi gymžto. 35) K. diablom. 37) K. Šalomunowo; Š. Sſalomunowo. [Kap. LXIV.I O1) marigy magdalenve. vto nyekterzy prawie, by nyekaky lyczomyernyk pozwal Jezyſſe do nazaretha do domu ſweho, a tula) byly hrziefſy otpufſczieny marie? magdalenye,3) y nafledowala geho.4) Pak any myefto any czas, kdy ſie to [Luk. 7.) ftalo, ze cztenve nemoz byty vgyſſczieno, wſſak mnozy dvegy, by ſie to ſtalo w bethany.
Strana 659
Evwangelia. 659 Magdal geft myefteczko yako hradek, dwie myly ot tyberiade,5) gefſto drziewe ſlulo cynereth. 1) Š. Tuto wiz O. 1a) K. a tu by. 2) Š. Marigi. 3) K. hrziechowe marigi magdalenie odpuſſtieni. 4) K. ho.5) Š. Tyberiady. O marthie poſluzeny Jezylly.1) [KrE LNV.! STa fic, kdyz opiet gyde Jefus1) do Judeam, wgyde do gednoho (afſtela, I przygie ho martha w ſwoy dom a ſluzy3) gemu. ale fiedyenyee 1300a 2] gegie feftry1) ſlyffiecze boha prziedneſe boh ſluzbie5) marthynye, [Luk 10.] ne proto, by byla wietſſieho zaſluzenye, ale ze nebude ot nye otyato. 1) Š. K. Geziffowi; K. O ſlužbie Marthy gezukryſtowi. 2) K. Š. gezifs. 3) K. do ſweho domu a ſluzila; S. y ſluzi. 4) K. ſeſtrzie gegie. 5) K. geziſſe prziedneſe gezils ſluzebnoſti. O otazany Jana, gelit-ly on kryftus.1) [KAF LNI I.] A kdyz Jan vſlyfſe v wiezeny ſkutky kriſtowy, poſla k nyemu dwa vcziennyky ſwa a rzka: Ty gſy, genz2) przigity mafí, czyly gyneho |Mat 11; cziekame?3) Nemylyl fie Jan, neb byl rziekl: ay, beranek bozy, genz Luž va otgyma4) hrziechy ſwieta! ale ze geho vcziennyczy ſie mylechu, y5) poſla6) 1Jan 1: 5 ge k gezyffowy, yako by rziekl: gdete7) k nyemu, otyeztez8) geho, on-ly ge kriftus, czy9) geſſczie przigity ma. wſfak Gregorius nad10) Ezechiele prawy,11) by Jan newiedyel, fam-ly ge, czyly po gynem poplenyl peklo, yako by rziekl: blyzkot12) geft, abich sítupyl k memu lydu,13) toczyff k otczom do pekla, toczifí blyzkot14) geft, abich vmrziel. A proto ze ſem 10 tye zwieftowal ſwrchnym, chczeff, abich tye zwieftowal nyzſſym? A Jefus15) otgie gich mylenye, vkazuge gym gyſte znamenye ſweho przichodu. A kdyz ony otgydu,16) pochwaly Jana zaftupom rzka: mezy ſyny zzenſkymy newîtal wietffy Jana krzítytele etc. a17) tuto geft zena netolyko pokolenye gmye, ale y zlamanye. I geft ſmyfl taky:18) mezy [300b 11 ſyny zenſkymy 15 zruffenymy, a bude-ly kto po nyem ſwietyeyffy, aneb byl-ly geft, to nenve wypraweno. anyz pro tu chwalu mame wierzity kaczierzom, gefîto prawie, by Jan byl andyelem a wzal na ſye ozlowieczſtwie, neb y take boh o nyem prorokowal: ay, ya poſyelam andyela meho etc. a k tomu boh prziczyny, [Motach sd ze wefſken zakon y prorokowe az do Jana prorokowaly gfu. tu ma bity 20 rozumyeno i naywietffie ſtrany, neb potom prorokowal abagus19) agabus [Skulk. 51! a cztyrzy20) dczery philippowi. Tehdy poklnu myeſta galylee,21) w nyemzto mnoho moczy22) byl vczynyl, a prziedlozy gym23) tyrum21) a ſydonem Mat. 11. rzka: byeda tobie, corrozaym a bethfaida etc. Snad w tiech myeſtech Luk. 10 wzchowan25) bude antykriſt, a proto ge klel. a nyekterzy apofſtolowe26) 42*
Evwangelia. 659 Magdal geft myefteczko yako hradek, dwie myly ot tyberiade,5) gefſto drziewe ſlulo cynereth. 1) Š. Tuto wiz O. 1a) K. a tu by. 2) Š. Marigi. 3) K. hrziechowe marigi magdalenie odpuſſtieni. 4) K. ho.5) Š. Tyberiady. O marthie poſluzeny Jezylly.1) [KrE LNV.! STa fic, kdyz opiet gyde Jefus1) do Judeam, wgyde do gednoho (afſtela, I przygie ho martha w ſwoy dom a ſluzy3) gemu. ale fiedyenyee 1300a 2] gegie feftry1) ſlyffiecze boha prziedneſe boh ſluzbie5) marthynye, [Luk 10.] ne proto, by byla wietſſieho zaſluzenye, ale ze nebude ot nye otyato. 1) Š. K. Geziffowi; K. O ſlužbie Marthy gezukryſtowi. 2) K. Š. gezifs. 3) K. do ſweho domu a ſluzila; S. y ſluzi. 4) K. ſeſtrzie gegie. 5) K. geziſſe prziedneſe gezils ſluzebnoſti. O otazany Jana, gelit-ly on kryftus.1) [KAF LNI I.] A kdyz Jan vſlyfſe v wiezeny ſkutky kriſtowy, poſla k nyemu dwa vcziennyky ſwa a rzka: Ty gſy, genz2) przigity mafí, czyly gyneho |Mat 11; cziekame?3) Nemylyl fie Jan, neb byl rziekl: ay, beranek bozy, genz Luž va otgyma4) hrziechy ſwieta! ale ze geho vcziennyczy ſie mylechu, y5) poſla6) 1Jan 1: 5 ge k gezyffowy, yako by rziekl: gdete7) k nyemu, otyeztez8) geho, on-ly ge kriftus, czy9) geſſczie przigity ma. wſfak Gregorius nad10) Ezechiele prawy,11) by Jan newiedyel, fam-ly ge, czyly po gynem poplenyl peklo, yako by rziekl: blyzkot12) geft, abich sítupyl k memu lydu,13) toczyff k otczom do pekla, toczifí blyzkot14) geft, abich vmrziel. A proto ze ſem 10 tye zwieftowal ſwrchnym, chczeff, abich tye zwieftowal nyzſſym? A Jefus15) otgie gich mylenye, vkazuge gym gyſte znamenye ſweho przichodu. A kdyz ony otgydu,16) pochwaly Jana zaftupom rzka: mezy ſyny zzenſkymy newîtal wietffy Jana krzítytele etc. a17) tuto geft zena netolyko pokolenye gmye, ale y zlamanye. I geft ſmyfl taky:18) mezy [300b 11 ſyny zenſkymy 15 zruffenymy, a bude-ly kto po nyem ſwietyeyffy, aneb byl-ly geft, to nenve wypraweno. anyz pro tu chwalu mame wierzity kaczierzom, gefîto prawie, by Jan byl andyelem a wzal na ſye ozlowieczſtwie, neb y take boh o nyem prorokowal: ay, ya poſyelam andyela meho etc. a k tomu boh prziczyny, [Motach sd ze wefſken zakon y prorokowe az do Jana prorokowaly gfu. tu ma bity 20 rozumyeno i naywietffie ſtrany, neb potom prorokowal abagus19) agabus [Skulk. 51! a cztyrzy20) dczery philippowi. Tehdy poklnu myeſta galylee,21) w nyemzto mnoho moczy22) byl vczynyl, a prziedlozy gym23) tyrum21) a ſydonem Mat. 11. rzka: byeda tobie, corrozaym a bethfaida etc. Snad w tiech myeſtech Luk. 10 wzchowan25) bude antykriſt, a proto ge klel. a nyekterzy apofſtolowe26) 42*
Strana 660
660 Evwangelia. [Mat. 6.] wratywfſe fie k nyemu, powiediechu gemu, czo27) vczyl a czo ge vczynyl. 25 I wede ge na puſte myeíto tu, kde by otpoczynul28) malo, a negmyegiechu chwile, aby giedly s zaftupy. 1) K. Janowu a o kriſtowi onli geſt. 2) K. gen. 3) K. cziekamy. 4) K. ſnijma. 5) sch. v K. 6) Š. pollal. 7) K. Š. gdiete. s) K. otiezte; goho sch. v K. 9) K. ozil“. 10) K. Rziehorz na. 11) K. die. 12) K. blizkoft. 13) K. k lidu memu. 14) K. to geſt blizko. 15) K. Š. gezifs. 19) K. odgidechu; Š. oteydu. 17) K. Ale. 13) sch. v K. 19) sch. v K. 20) a cztyrzy sch. v K. 21) Š. galiley. 23) K. diwow. 23) za tím přetrž. tr. 21) Š. Tyru. 25) K. wzachowan. 26) K. apofítole. 27) K. czo ge. 28) K. kdez by odpoczinul. Kč: LXVII.J O o1) jedmideſaty vczyennyczych.-) POtom vſtawy Jeſus3) gynych dwa a ſedmdefat vcziennykow Luh. 10.] a rozſyelaſſe gie po dwu przied ſebu, wratychu4) [300b 2] ſye y ty fradoîty rzkucz: Pane, take ſye nam dyaffowe5) poddawagy.* I radowa ſie Jeſus- proto as) rzka: Chwalym tye, pane,7) otczie nebe y zemye, ze ſy ſkril to ot mudrich a ſmyſlnych,8) a zgiewyl ſy to malytkym.9) A yzadny ne- 5 poznal otczie, gedno1°) ſyn, any kto ſyna poznal, gedno10) otecz.** A proto zapyrzy11) ſye Ennomius12) rzka, by myel plnu znamoſt otczowu a ſyna, newynymagie obu ſpogienye, neb proto arrius mnyeli3) ducha ftworzenym a nerowny onyema; neb14) geft newiedyel, czoz koly o nych geft.15) * Na koronach koſtelnych geft dwanaft wyezy wietfſych a dwanaſt 10 menſſich, iako dwanaſt prorokow, a dwa a fedmdefat ſwiecznow, iako dwa a ffedefat, a andyele yako ítrazny koftelny.16) ** wnyeyffy17) czlowiek wnytrznyemu otpowieda, kdyz kto ſwey18) myffly otpowieda. tak otpowiedafſe czlowieczîtwie19) bozſtwy, ſyn otczy 20) 1) K. O dwu a. 2) K. vczedlniczich gežiffowych; Š. (přid.) takto znamenay. 3) K. Š. gezifs. 4) K. a wratichu. 5) K. diablowe fie nam. 6) sch. v K. 7) K. pane bozie. 8) K. Imilnych. 9) K. maliczkym. 10) K. gedne. 11) K. ftyd. 12) Š. Ermonius. 13) K. miel. 14) K. nebt. 15) sch. v K. 16) ta poznámka sch. v K. 17) K. Zewnitrznie. 18) Š. ſwe. 19) K. Š. czlowieczenstwie. 20) K. otczy ſyn. (Kap. LXVIII.] O wymynany zrn w ſobotu.1) Ta ſye w druhu ſobotu, kdyz Jeſus2) a geho vcziennyczy gydechu- po oſyeny, zrna wymynagycz4) rukama, y giediechu5) vcziennyczy. To ILuk. 6.] wyklada ſye6) takto: w ſobotu druhu ot prwe, o nyez ſme7) nynye [301a 1] mlvwyly, ale tato ſobota, giez fu voziennyczy nezachowaly, proto gy tak nazwal, aby znamenal, ze fie duchownye ſobota mas) pocziety, a zakonn 5 wieczy magy przieftaty. neb geft fobota duchownye druhey9) prwnyc. toczyff ſwrchnye nyzíly zakonnye,10) iako vczynyeno11) z druhe12) foboty prwnye. neb czo geft bylo prwe czaffem vczynyeno, to13) geft darem mylofty
660 Evwangelia. [Mat. 6.] wratywfſe fie k nyemu, powiediechu gemu, czo27) vczyl a czo ge vczynyl. 25 I wede ge na puſte myeíto tu, kde by otpoczynul28) malo, a negmyegiechu chwile, aby giedly s zaftupy. 1) K. Janowu a o kriſtowi onli geſt. 2) K. gen. 3) K. cziekamy. 4) K. ſnijma. 5) sch. v K. 6) Š. pollal. 7) K. Š. gdiete. s) K. otiezte; goho sch. v K. 9) K. ozil“. 10) K. Rziehorz na. 11) K. die. 12) K. blizkoft. 13) K. k lidu memu. 14) K. to geſt blizko. 15) K. Š. gezifs. 19) K. odgidechu; Š. oteydu. 17) K. Ale. 13) sch. v K. 19) sch. v K. 20) a cztyrzy sch. v K. 21) Š. galiley. 23) K. diwow. 23) za tím přetrž. tr. 21) Š. Tyru. 25) K. wzachowan. 26) K. apofítole. 27) K. czo ge. 28) K. kdez by odpoczinul. Kč: LXVII.J O o1) jedmideſaty vczyennyczych.-) POtom vſtawy Jeſus3) gynych dwa a ſedmdefat vcziennykow Luh. 10.] a rozſyelaſſe gie po dwu przied ſebu, wratychu4) [300b 2] ſye y ty fradoîty rzkucz: Pane, take ſye nam dyaffowe5) poddawagy.* I radowa ſie Jeſus- proto as) rzka: Chwalym tye, pane,7) otczie nebe y zemye, ze ſy ſkril to ot mudrich a ſmyſlnych,8) a zgiewyl ſy to malytkym.9) A yzadny ne- 5 poznal otczie, gedno1°) ſyn, any kto ſyna poznal, gedno10) otecz.** A proto zapyrzy11) ſye Ennomius12) rzka, by myel plnu znamoſt otczowu a ſyna, newynymagie obu ſpogienye, neb proto arrius mnyeli3) ducha ftworzenym a nerowny onyema; neb14) geft newiedyel, czoz koly o nych geft.15) * Na koronach koſtelnych geft dwanaft wyezy wietfſych a dwanaſt 10 menſſich, iako dwanaſt prorokow, a dwa a fedmdefat ſwiecznow, iako dwa a ffedefat, a andyele yako ítrazny koftelny.16) ** wnyeyffy17) czlowiek wnytrznyemu otpowieda, kdyz kto ſwey18) myffly otpowieda. tak otpowiedafſe czlowieczîtwie19) bozſtwy, ſyn otczy 20) 1) K. O dwu a. 2) K. vczedlniczich gežiffowych; Š. (přid.) takto znamenay. 3) K. Š. gezifs. 4) K. a wratichu. 5) K. diablowe fie nam. 6) sch. v K. 7) K. pane bozie. 8) K. Imilnych. 9) K. maliczkym. 10) K. gedne. 11) K. ftyd. 12) Š. Ermonius. 13) K. miel. 14) K. nebt. 15) sch. v K. 16) ta poznámka sch. v K. 17) K. Zewnitrznie. 18) Š. ſwe. 19) K. Š. czlowieczenstwie. 20) K. otczy ſyn. (Kap. LXVIII.] O wymynany zrn w ſobotu.1) Ta ſye w druhu ſobotu, kdyz Jeſus2) a geho vcziennyczy gydechu- po oſyeny, zrna wymynagycz4) rukama, y giediechu5) vcziennyczy. To ILuk. 6.] wyklada ſye6) takto: w ſobotu druhu ot prwe, o nyez ſme7) nynye [301a 1] mlvwyly, ale tato ſobota, giez fu voziennyczy nezachowaly, proto gy tak nazwal, aby znamenal, ze fie duchownye ſobota mas) pocziety, a zakonn 5 wieczy magy przieftaty. neb geft fobota duchownye druhey9) prwnyc. toczyff ſwrchnye nyzíly zakonnye,10) iako vczynyeno11) z druhe12) foboty prwnye. neb czo geft bylo prwe czaffem vczynyeno, to13) geft darem mylofty
Strana 661
Evwangelia. 661 druhe, iako hlawa obratyla ſye w oczas. A proto chtiel-ly byli) kto kriſta 10 nazwaty adamem, druheho15) prwnym, nebludyl by. a nebo gſta dwye flowie, y dye fie druhe a prwe czaſem. neb y przied zakonem ſwiety otczowe ſobotu duchownye gfu rziekly,16) a potom zakonnu17) ſobotu w proſtrziedek wlozyly. A kdyz ſu rziekly lyczomyernyczy: czo czynyte, gefſto neſluffie w ſobotu? tehdy wymlvwy ge boh18) rozlycznye: prwe,19) ze potrzieba wy- 15 mlvwowafſe ge, iako wymlywy dawyda a geho fluhy, kdyz gſu gedly chleb knyezſky; anyz ge knyez hrziefſyl, obrziezuge w ſobotu a obietu- gicze, a take ze przied mnozitelem a panem ſoboty to czynvechu; Anyz take Joſue ſhrzieflyl, geſíto obchaziel Jericho ſedm dny; anyz dneſſny den nemoczny wynen geft, kdyz puoft zruffy. I weczechu lyczo [201a 2] 20 myernyczy: to neſluffie w ſobotu; neb gyneho dne podle zakona ſlu- ffiefſe 20) giefty zrna blyznych oſyenye, ale ne zziety. Znamenay, ze apoſſto- lowe nayprw21) zruſſyly ſu ſobotu, a wſſak ge przigymagy ebronyty,22 kdyz zamyetagy pawla iako przieftupnyka zakona. 1) K. (dod.) apofftolow. 2) K. Š. geziſs. 3) K. gdiechu. 4) K. wymienagicz zrna. 5) K. giedli gie. 6) K. fie wyklada. 7) K. ſmy. s) K. ma ſobota. 3) Š. druhe; K. druha. 10) K. zakonne. 11) K. vczynie (nedops.). 12) K. druhey. 13) sch. v K 13) sch. v Š. 15) K. druhym. 16) K. drzieli. 17) K. zakonni; Š. zakonu. 18) K. gezifs 19) K. proto. 20) Š. fluffie. 21) K. apofítole nayprwe. 22) K. przigimati hebronyty. O tom, gefito myel ruku vſchlu.1) [Kap. LXLX.] Ta ſie opyet w gynu ſobotu, wgyde Jeſus2) w fſkolu neb w ſbor3) zydowſky, a tu biefſe czlowiek, mage ruku vſchlu. I ſtrzieziechu ho lyczo- myernyczy, bude-ly w ſobotu leczity.4) A kdyz gich otaza, fluffie-ly [Luk. 6./ 5 w ſobotu leczity,4) a ony k tomu neotpowiedyechu,5) I vzdrawy neduzy- weho, hrdage pyffnymy zakonnyky. wſſak ty w ſobotu howado w ſtudny" vpadle wytahugy. I mlvwiechu ſpolu, czo by vczynyly o panu Jezyfſy.7) A to wieda Jeſus,2) y gyde Jefuss) odtud. 1) K. ſuchu. 2) K. Š. geziſs. 3) K. zbor. 1) K. vzdrawowati. 5) K. neodpo- wiediechu tomu nicz. 6) K. Š. ſtudniczi. 7) K. geżiſfowi. s) sch. v K. O trziech powieſtech.1) [Rup. LXX.] 5 I Sta fye w onyech dnech, wgyde Jefus2) na huoru olywetſku modlyt ſve, I byl3) przies nocz na modlytbie. A kdyz by den, zawola vcziennykow ſwich, ſnad geſſczye ſpachu, I fiedyefſe podle morzie. a kdyz ſie zaſtu- [Luk. 6./ powe sgydu,4) wſtupy na lody,5) y vczieſſe zaſtupy na brziehu ſtogiecze, [301b 1] mlvwie k nym v przikladyech. I wyprawy gym prziklad ſyegie- (zieho na zemy trogie zlec, podlee czieſty, w trny, na6) ſkale, ze plodu nenefu, a gedno dobre, gefſto czyny troy plod, trzidcziety a cztyrzidcziety?)
Evwangelia. 661 druhe, iako hlawa obratyla ſye w oczas. A proto chtiel-ly byli) kto kriſta 10 nazwaty adamem, druheho15) prwnym, nebludyl by. a nebo gſta dwye flowie, y dye fie druhe a prwe czaſem. neb y przied zakonem ſwiety otczowe ſobotu duchownye gfu rziekly,16) a potom zakonnu17) ſobotu w proſtrziedek wlozyly. A kdyz ſu rziekly lyczomyernyczy: czo czynyte, gefſto neſluffie w ſobotu? tehdy wymlvwy ge boh18) rozlycznye: prwe,19) ze potrzieba wy- 15 mlvwowafſe ge, iako wymlywy dawyda a geho fluhy, kdyz gſu gedly chleb knyezſky; anyz ge knyez hrziefſyl, obrziezuge w ſobotu a obietu- gicze, a take ze przied mnozitelem a panem ſoboty to czynvechu; Anyz take Joſue ſhrzieflyl, geſíto obchaziel Jericho ſedm dny; anyz dneſſny den nemoczny wynen geft, kdyz puoft zruffy. I weczechu lyczo [201a 2] 20 myernyczy: to neſluffie w ſobotu; neb gyneho dne podle zakona ſlu- ffiefſe 20) giefty zrna blyznych oſyenye, ale ne zziety. Znamenay, ze apoſſto- lowe nayprw21) zruſſyly ſu ſobotu, a wſſak ge przigymagy ebronyty,22 kdyz zamyetagy pawla iako przieftupnyka zakona. 1) K. (dod.) apofftolow. 2) K. Š. geziſs. 3) K. gdiechu. 4) K. wymienagicz zrna. 5) K. giedli gie. 6) K. fie wyklada. 7) K. ſmy. s) K. ma ſobota. 3) Š. druhe; K. druha. 10) K. zakonne. 11) K. vczynie (nedops.). 12) K. druhey. 13) sch. v K 13) sch. v Š. 15) K. druhym. 16) K. drzieli. 17) K. zakonni; Š. zakonu. 18) K. gezifs 19) K. proto. 20) Š. fluffie. 21) K. apofítole nayprwe. 22) K. przigimati hebronyty. O tom, gefito myel ruku vſchlu.1) [Kap. LXLX.] Ta ſie opyet w gynu ſobotu, wgyde Jeſus2) w fſkolu neb w ſbor3) zydowſky, a tu biefſe czlowiek, mage ruku vſchlu. I ſtrzieziechu ho lyczo- myernyczy, bude-ly w ſobotu leczity.4) A kdyz gich otaza, fluffie-ly [Luk. 6./ 5 w ſobotu leczity,4) a ony k tomu neotpowiedyechu,5) I vzdrawy neduzy- weho, hrdage pyffnymy zakonnyky. wſſak ty w ſobotu howado w ſtudny" vpadle wytahugy. I mlvwiechu ſpolu, czo by vczynyly o panu Jezyfſy.7) A to wieda Jeſus,2) y gyde Jefuss) odtud. 1) K. ſuchu. 2) K. Š. geziſs. 3) K. zbor. 1) K. vzdrawowati. 5) K. neodpo- wiediechu tomu nicz. 6) K. Š. ſtudniczi. 7) K. geżiſfowi. s) sch. v K. O trziech powieſtech.1) [Rup. LXX.] 5 I Sta fye w onyech dnech, wgyde Jefus2) na huoru olywetſku modlyt ſve, I byl3) przies nocz na modlytbie. A kdyz by den, zawola vcziennykow ſwich, ſnad geſſczye ſpachu, I fiedyefſe podle morzie. a kdyz ſie zaſtu- [Luk. 6./ powe sgydu,4) wſtupy na lody,5) y vczieſſe zaſtupy na brziehu ſtogiecze, [301b 1] mlvwie k nym v przikladyech. I wyprawy gym prziklad ſyegie- (zieho na zemy trogie zlec, podlee czieſty, w trny, na6) ſkale, ze plodu nenefu, a gedno dobre, gefſto czyny troy plod, trzidcziety a cztyrzidcziety?)
Strana 662
662 Evwangelia. a fty. Druhe powiedye prziklad o fiegicziem ſyemye dobre, gemuz ozlowiek Luk S. neprzietel nadfiegie kukoly,8) a w tom ſye dye: nechayt9) obee10) rofte Mat. 11J az do zznye. zdal1) ſye to protywno pawlowy, gefíto dye: otcymyete zle 10 11. Kor. 51 z proftrziedka was.12) ale mezy pſſenyczy, drziew nez przigde klaſu,13) a ſtoklafu14) welyke geft podobenftwie, a gedwa mohu ge rozeznaty. A toto geft rzieczieno o mylnych, ale pawlowo o zgiewnych. Cztwrty przyklad15) wyprawy o zrnu horzczicze, a paty o kwaſſu, gefſto zena ſkrila we trziech ſyety muky. fyety tot geft myera w paleftynye. a pak fukromye16) wykladal to wîſeczko vcziennykom. Tehdy puſtyw zaſtupy gyde domu.17) I weczechu mu vcziennyczy: wyprawl8) nam powieít o kukoly, neb prwny byl gym na lody wylozyl.19) Mat. 13.] 15 1) Š. (přid.) takto. 2) K. Š. gezifs. 3) K. byl tu. 4) K. Igidechu; Š. ſegdu 5) K. wſtupie na lodie. 6) K. a na. 7) K. trzidczaty a cztyrzidczaty. 8) K. Š. kukole 2) K nechat. 10) za tím přetrž. ol. 11) K. a zda. 12) Š. z was. 13) K. k klaſu. 14) K ſtoklaſa. 15) K. prziklad powieſti. 16) K. ſukroymie. 17) K. do domu. 1s) posl. w nadeps. 19) Š. wypwil. [Kap. LNXI] O1) trziech powieſtech.2) Akdyz gym wylozy3) Jeſus,4) czo fu tazaly, w*) powieſtech tako6) [Mat, t5 mlvwyl gym. I powiedye7) gednu [301b 2] powieft o pokladu, ſkrytem w8) poly, a aby ge kupyl prodada kupecz wîſe, czoz ge9) myel. A druhu powiedye10) o nalezenem a kupenem drahem kamenu, a trziety o wrfſy w morzie wpuſſczieney,11) w nyez ſie dye, ze v pekle bude placz a ſkrzi- 5 pienye zubow; w tom fie mycny wzkrziefſenye tyel buduczie. a to flowo Jehenna, toczyfí peklo, geít famym bohem nalezeno pro12) nezhafugyczy ohen, geſſto byl modlam poſwieczen na vdole podle Jerufalema, gefito flowieff 13) theofet ; a take Jehennon iako zemye fynow ennon, tocziff czlowieka tak rzieczieneho, ſkrzie nyehozto ty modlczow 14) ſwe dycty 10 promyetachu, takez my protrhugem gie ſkrzie wodu15) krzitu. A ohen flowieffe cophet, nedofty znamu wieczy, neb ſnad zel6) nyekakym myſtrow- ſtwym s zemye po kamenych hubowich,17) gefftos18) gfme chophos19) meno- waly, wyecznye wyrazowaſſe fic. 1) Š. Tuto opiet O. 2) K. (dod.) ginych. 3) Š. wylozil. 4) K. Š. Gezifs. 5) K. v. 6) K. takto. 7) K. powiediel. s) K. v. 9) K. by. 10) K. powieît die. 11) Š. w morzi puſítiene. 12) sch. v K. 13) K. flulo. 14) K. modlofluhy. 15) za tím přetrž. fl. 16) sch. v K. 17) K. chrzibowych. 18) Š. geffto. 19) K. thopos; Š cophos. [Kup. LNNII! O1) joku na kryſta.2) A Przyſſed do ſwe3) wlaſty Jeſus,1) vczieſſe gie w ſſkolach gich, tak ze fie dywiechu a prawiecz: odkud gemu tato mudroft geſt dana?
662 Evwangelia. a fty. Druhe powiedye prziklad o fiegicziem ſyemye dobre, gemuz ozlowiek Luk S. neprzietel nadfiegie kukoly,8) a w tom ſye dye: nechayt9) obee10) rofte Mat. 11J az do zznye. zdal1) ſye to protywno pawlowy, gefíto dye: otcymyete zle 10 11. Kor. 51 z proftrziedka was.12) ale mezy pſſenyczy, drziew nez przigde klaſu,13) a ſtoklafu14) welyke geft podobenftwie, a gedwa mohu ge rozeznaty. A toto geft rzieczieno o mylnych, ale pawlowo o zgiewnych. Cztwrty przyklad15) wyprawy o zrnu horzczicze, a paty o kwaſſu, gefſto zena ſkrila we trziech ſyety muky. fyety tot geft myera w paleftynye. a pak fukromye16) wykladal to wîſeczko vcziennykom. Tehdy puſtyw zaſtupy gyde domu.17) I weczechu mu vcziennyczy: wyprawl8) nam powieít o kukoly, neb prwny byl gym na lody wylozyl.19) Mat. 13.] 15 1) Š. (přid.) takto. 2) K. Š. gezifs. 3) K. byl tu. 4) K. Igidechu; Š. ſegdu 5) K. wſtupie na lodie. 6) K. a na. 7) K. trzidczaty a cztyrzidczaty. 8) K. Š. kukole 2) K nechat. 10) za tím přetrž. ol. 11) K. a zda. 12) Š. z was. 13) K. k klaſu. 14) K ſtoklaſa. 15) K. prziklad powieſti. 16) K. ſukroymie. 17) K. do domu. 1s) posl. w nadeps. 19) Š. wypwil. [Kap. LNXI] O1) trziech powieſtech.2) Akdyz gym wylozy3) Jeſus,4) czo fu tazaly, w*) powieſtech tako6) [Mat, t5 mlvwyl gym. I powiedye7) gednu [301b 2] powieft o pokladu, ſkrytem w8) poly, a aby ge kupyl prodada kupecz wîſe, czoz ge9) myel. A druhu powiedye10) o nalezenem a kupenem drahem kamenu, a trziety o wrfſy w morzie wpuſſczieney,11) w nyez ſie dye, ze v pekle bude placz a ſkrzi- 5 pienye zubow; w tom fie mycny wzkrziefſenye tyel buduczie. a to flowo Jehenna, toczyfí peklo, geít famym bohem nalezeno pro12) nezhafugyczy ohen, geſſto byl modlam poſwieczen na vdole podle Jerufalema, gefito flowieff 13) theofet ; a take Jehennon iako zemye fynow ennon, tocziff czlowieka tak rzieczieneho, ſkrzie nyehozto ty modlczow 14) ſwe dycty 10 promyetachu, takez my protrhugem gie ſkrzie wodu15) krzitu. A ohen flowieffe cophet, nedofty znamu wieczy, neb ſnad zel6) nyekakym myſtrow- ſtwym s zemye po kamenych hubowich,17) gefftos18) gfme chophos19) meno- waly, wyecznye wyrazowaſſe fic. 1) Š. Tuto opiet O. 2) K. (dod.) ginych. 3) Š. wylozil. 4) K. Š. Gezifs. 5) K. v. 6) K. takto. 7) K. powiediel. s) K. v. 9) K. by. 10) K. powieît die. 11) Š. w morzi puſítiene. 12) sch. v K. 13) K. flulo. 14) K. modlofluhy. 15) za tím přetrž. fl. 16) sch. v K. 17) K. chrzibowych. 18) Š. geffto. 19) K. thopos; Š cophos. [Kup. LNNII! O1) joku na kryſta.2) A Przyſſed do ſwe3) wlaſty Jeſus,1) vczieſſe gie w ſſkolach gich, tak ze fie dywiechu a prawiecz: odkud gemu tato mudroft geſt dana?
Strana 663
Evwangelia. 663 wſłak geft toto kowarzow5) ſyn. a6) wſſak maria, [302a 1] matka geho, a bratrzie y7) feſtry geho v nas gſu. A tomu nemame rozumyety podle Mat. 13.1 5 elyudya8) kaczierzie, gefſto rozprawieffe,8a) by dyewiczie rodyla bratrzy bohu9) ot Jozefa, aneb Jozef z gyne10) zzeny by myel dyety, ale ſeftrzienczy geho bratrzie rzieczieny gſu; Jako abraham rziekl k doch:11) bratrzie Gen. 13.] gîme 12) Marcus prawy, by ony rziekly, by boh13) byl kowarz,14) toczyfi(Mar. 6.) Jozefow kowarzow15) ſyn, neb mnyechu ho kowarzem,16) a malo gich tu 10 vzdrawy17) pro gich newierzienye: Izadny prorok nenye zaden neb18) wzaczien w ſwey19) wlaſty. I naplnychu ſie wſſyczkny hnyewu. a wy- wedſſe20) ho z myeſta, wedechu ho na wrch huory, aby geho sſtrczily,21) myly ot nazaretha proty poledny. a on ſkrzie nye gda progyde. Gefſcze [Luk. 4.) tu vkazugy to bozie22) myeîto, gefîto flowe bozy ſkok,23) kudyzto gezyfſ 15 gda wtyfſczie ſye w ſkalu, a poſtupywfſy gemu ſkala vczyny mu myeſto jako taynyczy, a tu geffczie filepiegie a wrapy rucha24) geho dawno wty- fſcziene znamenaty.25) 1) Š. Tuto O. 2) K. O ſkoku kryftowu. 3) K. ſwey. 4) K. Š. geziſs. 5) K. to tefarzow. 6) sch. v K. 7) K. a. s) K. Eliandra. 8a) K. prawifſe. 3) K. geziſſowy 10) K gincy. 11) K. Sadoch. 12) K. gſmy. 13) K. ze geziſs. 14) K. tefarz. 15) K. tefarzow. 16) K. tefarzem. 17) K. vzdrawi tu. 18) ta dvě sl. sch. v K. 19) Š. fwe. 20) K. wywrhffe. 21) K. I nie ſtrczili, 22) sch. v K. 23) K. ſkok panie. 24) K. ducha (!). 20) K. znati. O1) Janowu stvety.2) [Kop. LXXIII.] W Tom czaſu herodes tetrarcha den ſweho narozenye hodowaſſe przied ſwymy knvezaty [302 a2] a ſ prwnymy2a) galylee. a tu dyewczie me- [Mur. 6.) tyczy3) dachu Janowu hlawu krzîtytele za dar v myſye. Podobne geft, ze herodes ſwu1) zenu chytru omlywy.5) o fſmrty Janowie nayprwe taynye fu mlvwyly, Pak vezyennyczy Janowy wziechu tyelo geho z zalarzie y po- hrziebu. Cronyka a gedenaſte knyh6) wydopyfow koftelnych prawie, by Jan w Cafftele Arabie za Jordanem, rzieczienem machyronta, byl ſwazan y ſtat. ale tyelo geho w ſebaîte, w myeftye paleſtynye,7) pohrziebeno mezy helyeen 8) a abdyam, ale hlawa w Jerufalemye polozena geft, podle 10 herodefowa prziebitka, a koſty geho za czaſſa9) Juliana apoſtaty pohane roztruſyly, zywydyecz dywom, gefíto v hrobu geho ftawachu.10) a ty kofty opyet ſebrawfſe y11) ſpalychu, a prach na wietr rozpraffychu.12) a to vako druhe muczienve12a) na vmrlem vkazugy, kdyz na geho narozenye kofty kdezkolywiek nalezugicz13) pale. A kdyz koîty geho ſbieragiczl4 15 mnyffie z geruzalema, nyekterzy wmyefſywfſe ſye taynye, ſbieragicz15) welyky dyel gich16) wziechu, a mezy tyemy koſtmy prít ten, gymzto boha [302b 1] vkazal,17) zachowan byl,17a) a ten potom ſwata Tekla przies hory przieneſe, a prawie, ze ge1s) w koftele maurianſkem. I neſechu koſty philippowy, nowemu byſkupowy Jerufalemytanu,19) a on ge pofla20) po 5
Evwangelia. 663 wſłak geft toto kowarzow5) ſyn. a6) wſſak maria, [302a 1] matka geho, a bratrzie y7) feſtry geho v nas gſu. A tomu nemame rozumyety podle Mat. 13.1 5 elyudya8) kaczierzie, gefſto rozprawieffe,8a) by dyewiczie rodyla bratrzy bohu9) ot Jozefa, aneb Jozef z gyne10) zzeny by myel dyety, ale ſeftrzienczy geho bratrzie rzieczieny gſu; Jako abraham rziekl k doch:11) bratrzie Gen. 13.] gîme 12) Marcus prawy, by ony rziekly, by boh13) byl kowarz,14) toczyfi(Mar. 6.) Jozefow kowarzow15) ſyn, neb mnyechu ho kowarzem,16) a malo gich tu 10 vzdrawy17) pro gich newierzienye: Izadny prorok nenye zaden neb18) wzaczien w ſwey19) wlaſty. I naplnychu ſie wſſyczkny hnyewu. a wy- wedſſe20) ho z myeſta, wedechu ho na wrch huory, aby geho sſtrczily,21) myly ot nazaretha proty poledny. a on ſkrzie nye gda progyde. Gefſcze [Luk. 4.) tu vkazugy to bozie22) myeîto, gefîto flowe bozy ſkok,23) kudyzto gezyfſ 15 gda wtyfſczie ſye w ſkalu, a poſtupywfſy gemu ſkala vczyny mu myeſto jako taynyczy, a tu geffczie filepiegie a wrapy rucha24) geho dawno wty- fſcziene znamenaty.25) 1) Š. Tuto O. 2) K. O ſkoku kryftowu. 3) K. ſwey. 4) K. Š. geziſs. 5) K. to tefarzow. 6) sch. v K. 7) K. a. s) K. Eliandra. 8a) K. prawifſe. 3) K. geziſſowy 10) K gincy. 11) K. Sadoch. 12) K. gſmy. 13) K. ze geziſs. 14) K. tefarz. 15) K. tefarzow. 16) K. tefarzem. 17) K. vzdrawi tu. 18) ta dvě sl. sch. v K. 19) Š. fwe. 20) K. wywrhffe. 21) K. I nie ſtrczili, 22) sch. v K. 23) K. ſkok panie. 24) K. ducha (!). 20) K. znati. O1) Janowu stvety.2) [Kop. LXXIII.] W Tom czaſu herodes tetrarcha den ſweho narozenye hodowaſſe przied ſwymy knvezaty [302 a2] a ſ prwnymy2a) galylee. a tu dyewczie me- [Mur. 6.) tyczy3) dachu Janowu hlawu krzîtytele za dar v myſye. Podobne geft, ze herodes ſwu1) zenu chytru omlywy.5) o fſmrty Janowie nayprwe taynye fu mlvwyly, Pak vezyennyczy Janowy wziechu tyelo geho z zalarzie y po- hrziebu. Cronyka a gedenaſte knyh6) wydopyfow koftelnych prawie, by Jan w Cafftele Arabie za Jordanem, rzieczienem machyronta, byl ſwazan y ſtat. ale tyelo geho w ſebaîte, w myeftye paleſtynye,7) pohrziebeno mezy helyeen 8) a abdyam, ale hlawa w Jerufalemye polozena geft, podle 10 herodefowa prziebitka, a koſty geho za czaſſa9) Juliana apoſtaty pohane roztruſyly, zywydyecz dywom, gefíto v hrobu geho ftawachu.10) a ty kofty opyet ſebrawfſe y11) ſpalychu, a prach na wietr rozpraffychu.12) a to vako druhe muczienve12a) na vmrlem vkazugy, kdyz na geho narozenye kofty kdezkolywiek nalezugicz13) pale. A kdyz koîty geho ſbieragiczl4 15 mnyffie z geruzalema, nyekterzy wmyefſywfſe ſye taynye, ſbieragicz15) welyky dyel gich16) wziechu, a mezy tyemy koſtmy prít ten, gymzto boha [302b 1] vkazal,17) zachowan byl,17a) a ten potom ſwata Tekla przies hory przieneſe, a prawie, ze ge1s) w koftele maurianſkem. I neſechu koſty philippowy, nowemu byſkupowy Jerufalemytanu,19) a on ge pofla20) po 5
Strana 664
664 Evwangelia. Julianowy Jahanu21) anaſtazio,22) byſkupu allexandrie. a ty koſty potom 20 theophilus, toho myeſta byſkup, polozy w chramu Serapis, neczyftotu wyczyſtyw, a kaplu na czieft ſwatemu Janu poſwiety. A23) kdyz kazanym theodofowym pohanſke chramy byechu zborzieny, Pak za czaîſa24) mar- ciana knyezzete dwiema mnychoma z kragie wychodu ſlunczie, geſſto pro nabozienſtwie prziffly byly do Jerufalema, ſwaty Jan zgiewy hlawu 25 ſwu. a nemnoho potom netbanym by25) ztraczena, a ot gynych przieneſena do myefta Emyffy-6) fenycie, a w gedney27) gielkyny we kbele-8) pod zemy mnoho czaſſu29) nepoczieftnye chowana, az opiet ſwaty Jan ſwu hlawu vkazal marcellowy,30) zakonnemu opatowy a knyczy, kdyz w tey31) gieſkyny bydlyl. A kdyz on to Julio neb Juliaramowy,32) toho mycſta 30 biſkupowy, zgiewy, y zdwyzechu, a ot toho czaſfu w tom myeftye ſwie- tichu32) ſwateho Jana styetye, toho,34) iakoz fie nadyegem, [302b 2] geho hlawa geft nalezena bez pozdwyzenye; a pak gy przieneſechu do Con- ftantynopolym, a odtud do wlach. Nyekterzy prawie, by nebyl hod ftictye ale o ſbierany koſty geho prwnyem a o ſpaleny. Jozefus prawy gynu przy35) 35 ſmrty krzítitele rzka, ze on kazal lydem ſprawedlnoft, a pro krzieft mnohe ſebral w gednotu. a herodes bogie ſie ſſkody geho lyda, gefſto po nyem chodyly, y zahuby geho. a36) prawy Jozefus, ze zyde byly zradyly herodefa, a proto hanebnye by37) prziemozen brzo ot woyſka Arethe krale. 1) Š. Tuto O. 2) K. O ftieti Jana krzítitele. 2a) Š. ſprawnymi (!).3) sch. v K. 4) K. s ſwu. 5) K. pomluwie. 6) K. gedenaftery knihy. 7) K. w Sebeftie, w pala- ſtynie. s) K. helezeem. 9) K. Š. czaſu. 10) K. dali fic. 11) sch. v Š. 12) K. v wietr puſtiechu. 13a) K. vmuczenie. 13) K. kdezkolwiek naleznucz. 14) K. zbierachu. 15) K. zbieragicz. 16) K. geho. 17) K. na geziſſe vkazowal. 17a) K. byl cziely. 18) K. geft. 19) Š. Gerofolemitanu; K. Jerufalemſkemu. 20) Š. poſlal. 21) K Š. Jahnu. 22) K. Anaftafiowi. 23) sch. v K. 24) K. Š. czaſu. 25) Š. byla. 26) sch. v K.; fenyce. 27) Š. gedne; w sch. 28) K. welike. 29) K. czafuow. 30) K. okaza Marcelliowi. 31) Š. w tee. 32) ta dvě sl. sch. v K. 33) K. ſwietichu w tom mieſtic. 31) K. toho dne. 3) K. prziczinu. 36) sch. v Š. 37) Š. byl. [Kup. LXXIV./ O piety peczenczich a o dwu rybu. I vſlyſſe Herodesl) chwalu o gezyffowy, I wecze: Jana gſem ya ſtal. a kto geſt pak tento, o nyemzto take rzieczy ſlyfſym? I zadaſſe ho /Luk. 9: wydyety. A kdyz to vílyffe Jefus,2) wfiede na czlunek, y vſtupy zafye Mat. 14.] na puſſt. I gydu3) po nyem zaſtupowe pyefſy z myeſt, y vzdrawowal ge. a biefſe blyzko hod, gefſto ſlowe welyka nocz. A kdyz by v weczier, dwanaſt 5 vcziennykow weczechu mu: pufſt zaſtupy, at gdu a naleznu ſobie giefty. Jefus2) wecze: dayte gym giefty a kazte gym fiedicty na zelenem fyenye po rozlycznem towarzyftwy lydy, gefíto byly prziffly ze wſy. A wzem pyet [303a 1] chlebow giecznych a dwie rybie ot gednoho dyetyete, gefſto fye nadyegy, by byl geden z ucziennykow, Pak po apofſtolech rozdawa4) 10 lydu yako5) piety tyſyczom muzzom, kromyc zzen a dyety. Pak drobtow6)
664 Evwangelia. Julianowy Jahanu21) anaſtazio,22) byſkupu allexandrie. a ty koſty potom 20 theophilus, toho myeſta byſkup, polozy w chramu Serapis, neczyftotu wyczyſtyw, a kaplu na czieft ſwatemu Janu poſwiety. A23) kdyz kazanym theodofowym pohanſke chramy byechu zborzieny, Pak za czaîſa24) mar- ciana knyezzete dwiema mnychoma z kragie wychodu ſlunczie, geſſto pro nabozienſtwie prziffly byly do Jerufalema, ſwaty Jan zgiewy hlawu 25 ſwu. a nemnoho potom netbanym by25) ztraczena, a ot gynych przieneſena do myefta Emyffy-6) fenycie, a w gedney27) gielkyny we kbele-8) pod zemy mnoho czaſſu29) nepoczieftnye chowana, az opiet ſwaty Jan ſwu hlawu vkazal marcellowy,30) zakonnemu opatowy a knyczy, kdyz w tey31) gieſkyny bydlyl. A kdyz on to Julio neb Juliaramowy,32) toho mycſta 30 biſkupowy, zgiewy, y zdwyzechu, a ot toho czaſfu w tom myeftye ſwie- tichu32) ſwateho Jana styetye, toho,34) iakoz fie nadyegem, [302b 2] geho hlawa geft nalezena bez pozdwyzenye; a pak gy przieneſechu do Con- ftantynopolym, a odtud do wlach. Nyekterzy prawie, by nebyl hod ftictye ale o ſbierany koſty geho prwnyem a o ſpaleny. Jozefus prawy gynu przy35) 35 ſmrty krzítitele rzka, ze on kazal lydem ſprawedlnoft, a pro krzieft mnohe ſebral w gednotu. a herodes bogie ſie ſſkody geho lyda, gefſto po nyem chodyly, y zahuby geho. a36) prawy Jozefus, ze zyde byly zradyly herodefa, a proto hanebnye by37) prziemozen brzo ot woyſka Arethe krale. 1) Š. Tuto O. 2) K. O ftieti Jana krzítitele. 2a) Š. ſprawnymi (!).3) sch. v K. 4) K. s ſwu. 5) K. pomluwie. 6) K. gedenaftery knihy. 7) K. w Sebeftie, w pala- ſtynie. s) K. helezeem. 9) K. Š. czaſu. 10) K. dali fic. 11) sch. v Š. 12) K. v wietr puſtiechu. 13a) K. vmuczenie. 13) K. kdezkolwiek naleznucz. 14) K. zbierachu. 15) K. zbieragicz. 16) K. geho. 17) K. na geziſſe vkazowal. 17a) K. byl cziely. 18) K. geft. 19) Š. Gerofolemitanu; K. Jerufalemſkemu. 20) Š. poſlal. 21) K Š. Jahnu. 22) K. Anaftafiowi. 23) sch. v K. 24) K. Š. czaſu. 25) Š. byla. 26) sch. v K.; fenyce. 27) Š. gedne; w sch. 28) K. welike. 29) K. czafuow. 30) K. okaza Marcelliowi. 31) Š. w tee. 32) ta dvě sl. sch. v K. 33) K. ſwietichu w tom mieſtic. 31) K. toho dne. 3) K. prziczinu. 36) sch. v Š. 37) Š. byl. [Kup. LXXIV./ O piety peczenczich a o dwu rybu. I vſlyſſe Herodesl) chwalu o gezyffowy, I wecze: Jana gſem ya ſtal. a kto geſt pak tento, o nyemzto take rzieczy ſlyfſym? I zadaſſe ho /Luk. 9: wydyety. A kdyz to vílyffe Jefus,2) wfiede na czlunek, y vſtupy zafye Mat. 14.] na puſſt. I gydu3) po nyem zaſtupowe pyefſy z myeſt, y vzdrawowal ge. a biefſe blyzko hod, gefſto ſlowe welyka nocz. A kdyz by v weczier, dwanaſt 5 vcziennykow weczechu mu: pufſt zaſtupy, at gdu a naleznu ſobie giefty. Jefus2) wecze: dayte gym giefty a kazte gym fiedicty na zelenem fyenye po rozlycznem towarzyftwy lydy, gefíto byly prziffly ze wſy. A wzem pyet [303a 1] chlebow giecznych a dwie rybie ot gednoho dyetyete, gefſto fye nadyegy, by byl geden z ucziennykow, Pak po apofſtolech rozdawa4) 10 lydu yako5) piety tyſyczom muzzom, kromyc zzen a dyety. Pak drobtow6)
Strana 665
Evwangelia. 665 naplnychu dwanaſte koſſow. a ynhed kaza vcziennykom wſiefty na lody, a przied nym przies morzie giety do bethſaydy podle marca, az by puſtyl IMar. 6.) zaſtupy. a gefîto prawy lucas,7) by ſye to ftalo w myeſtechs) bethſaydy, 15 rozumyety mame, ze to nebylo w tiech kragich, ale podle tyberiadem, [Luk. 9.) iakoz prawy Jan, ale ze k ny prziſluſſiechu, a gefíto Jan prawy, ze fu giely°) IJan 6.) przies morzie capharnaum, rozumyey: ſkrzie bethſaidu fíly do caphar- naum. A kdyz Jefus2) pozna, ze lyde chtyechu ho lapity a kralem geho vczynyty, neb pod takym kralem wydyelo10) ſye gym,11) ze by nemohly 20 nedoftateczny byty, vteczie gym12) a wzgyde13) na horu fam modliti! fic. Na kterezto15) huorzie kazanye vczynyl, a od toho myefta za myly geft to myeſto krmenye geho, a to y dnes flowe ftuol, a pod tyem geſt myeſto to, w nyemzto po wzkrziefſeny dyel16) ryby pecziene gedl; a ſwrchu IJan 21.) geft ten dyel morzie, na17) nyemzto boh18) chodyl, genzto19) gyndy zbuzen [Mat. 14.) 25 bil 1303a 2] na nyem a vkrotyl ge.20) [Mat. 8./) 1) Naps. gezyfí, přetrž. a vyškrab., oprav. na okraji. 2) K. Š. gezifs. 3) K. gi- dechu; Š. gdu. 4) K. rozeſla. 5) K. yato (!). 6) K. drobtow z toho. 7) K. Š. lukaſš s. Š. mieítie. 9) K. fie wezli. 10) K. zdalo. 11) sch. v K. 12) sch. v K. 13) K. wgide. 14) K. modle. 13) K. ktereyzto. 16) K. ſwem cziaftku. 17) K. po. 1s) K. gezifs. 19) K. geft geſfto. 20) K. geft. zlunek,1) w nyemzto vcziennyczy biechu, wrtrafſe2) ſie wlnamy ; ſKap. LXXV./ vzrziew Jefus,3) any4) praczugy cztwrtu5) hodynu w noczy, przigyde |Mat. 14.] k nym, gda po morzy. Cztyrzy hlaſky neb hlaſanye czynye na hradech bdiecze. Prwa ſlowe prwoſpie, a w tey6) wſſyczkny ſpolu ſpie; druha 5 flowe nepoczieffie, w tey6) mladenczy ſpie; trzietye flowe kurziepiey, w tey6) muzzie ſpie; a cztwrta na vſwitye, w teys) ftarzy ſpie. Ty hodyny boh gynymy gmeny nazwal: weczier, neb polnoczy, neb kokotowe pienye, neb rano.7) A kdyz mnyechu vcziennyczy, by on byl przielud, y zkrzi- cziechu;8) a on wecze: Jat gſem, nerodte fie baty. neweczechu,9) kto by 10 byl, ale znameho10) hlaffa11) mohly fu ho12) znaty, nebo obyl3) vrozumyely, ze geft on, geffto ge14) rziekl moyfy:15) ten, genz geft myel6) poſlal k wam. [Exod. 3.] Potom petr gyde k nyemu na wodach, a kdyz tonyefſe,17) powzdwyzze18) ho boh 19) A kdyz wſiede w lodiczku, prziefta wietr, a vnhed by lodye do20) zemye, do nvez gdvechu. [Mur. 13./] 1) Nápis jen v K. Geſſto vcziedlniczy mniechu obludu. 2) K. Š. w. 2) K. Š. wrtkaſfe. 3) K. Š. gezifs. 4) K. ano. 5) K. w cztwrtu. 6) Š. te. 7) Cztyrzy — rano sch. v K. s) K. Š. krzicziechu. 9) K. y neotazachu. 10) K. z znameho. 11) K. Š. hlafu. 12) sch. v K. 3) Š. aby; K. by. 4) K. gt. 15) K. Š. Moyzieffowi. 16) K. Š. mie geft. 17) K. tonul. 18) K. Š. pozdwize. 19) K. geziſs. 20) K. v.
Evwangelia. 665 naplnychu dwanaſte koſſow. a ynhed kaza vcziennykom wſiefty na lody, a przied nym przies morzie giety do bethſaydy podle marca, az by puſtyl IMar. 6.) zaſtupy. a gefîto prawy lucas,7) by ſye to ftalo w myeſtechs) bethſaydy, 15 rozumyety mame, ze to nebylo w tiech kragich, ale podle tyberiadem, [Luk. 9.) iakoz prawy Jan, ale ze k ny prziſluſſiechu, a gefíto Jan prawy, ze fu giely°) IJan 6.) przies morzie capharnaum, rozumyey: ſkrzie bethſaidu fíly do caphar- naum. A kdyz Jefus2) pozna, ze lyde chtyechu ho lapity a kralem geho vczynyty, neb pod takym kralem wydyelo10) ſye gym,11) ze by nemohly 20 nedoftateczny byty, vteczie gym12) a wzgyde13) na horu fam modliti! fic. Na kterezto15) huorzie kazanye vczynyl, a od toho myefta za myly geft to myeſto krmenye geho, a to y dnes flowe ftuol, a pod tyem geſt myeſto to, w nyemzto po wzkrziefſeny dyel16) ryby pecziene gedl; a ſwrchu IJan 21.) geft ten dyel morzie, na17) nyemzto boh18) chodyl, genzto19) gyndy zbuzen [Mat. 14.) 25 bil 1303a 2] na nyem a vkrotyl ge.20) [Mat. 8./) 1) Naps. gezyfí, přetrž. a vyškrab., oprav. na okraji. 2) K. Š. gezifs. 3) K. gi- dechu; Š. gdu. 4) K. rozeſla. 5) K. yato (!). 6) K. drobtow z toho. 7) K. Š. lukaſš s. Š. mieítie. 9) K. fie wezli. 10) K. zdalo. 11) sch. v K. 12) sch. v K. 13) K. wgide. 14) K. modle. 13) K. ktereyzto. 16) K. ſwem cziaftku. 17) K. po. 1s) K. gezifs. 19) K. geft geſfto. 20) K. geft. zlunek,1) w nyemzto vcziennyczy biechu, wrtrafſe2) ſie wlnamy ; ſKap. LXXV./ vzrziew Jefus,3) any4) praczugy cztwrtu5) hodynu w noczy, przigyde |Mat. 14.] k nym, gda po morzy. Cztyrzy hlaſky neb hlaſanye czynye na hradech bdiecze. Prwa ſlowe prwoſpie, a w tey6) wſſyczkny ſpolu ſpie; druha 5 flowe nepoczieffie, w tey6) mladenczy ſpie; trzietye flowe kurziepiey, w tey6) muzzie ſpie; a cztwrta na vſwitye, w teys) ftarzy ſpie. Ty hodyny boh gynymy gmeny nazwal: weczier, neb polnoczy, neb kokotowe pienye, neb rano.7) A kdyz mnyechu vcziennyczy, by on byl przielud, y zkrzi- cziechu;8) a on wecze: Jat gſem, nerodte fie baty. neweczechu,9) kto by 10 byl, ale znameho10) hlaffa11) mohly fu ho12) znaty, nebo obyl3) vrozumyely, ze geft on, geffto ge14) rziekl moyfy:15) ten, genz geft myel6) poſlal k wam. [Exod. 3.] Potom petr gyde k nyemu na wodach, a kdyz tonyefſe,17) powzdwyzze18) ho boh 19) A kdyz wſiede w lodiczku, prziefta wietr, a vnhed by lodye do20) zemye, do nvez gdvechu. [Mur. 13./] 1) Nápis jen v K. Geſſto vcziedlniczy mniechu obludu. 2) K. Š. w. 2) K. Š. wrtkaſfe. 3) K. Š. gezifs. 4) K. ano. 5) K. w cztwrtu. 6) Š. te. 7) Cztyrzy — rano sch. v K. s) K. Š. krzicziechu. 9) K. y neotazachu. 10) K. z znameho. 11) K. Š. hlafu. 12) sch. v K. 3) Š. aby; K. by. 4) K. gt. 15) K. Š. Moyzieffowi. 16) K. Š. mie geft. 17) K. tonul. 18) K. Š. pozdwize. 19) K. geziſs. 20) K. v.
Strana 666
666 Evwangelia. [Kap. LNXVI./ Nebudete-ly tyela meho gveſty. IJan 6.] Druhy den ty zaftupowe, geffto ge byl krmyl Jefus,1) wſiedu2 w lodye, gieducz otla) tyberiady, y przigiedu kla) capharnaum, a nalezíſe [303b 1] Jezyffe dywiechu fie, kterak ge tam przifſel, neb fu gedynku lodiczku wydyely, do nyez byl newſiedl. A kdyz gediechu krmy, gefſto gym byl vczynyl, wſſak prziednaffiechu mannu rzkucz: Otczowe nafſy 5 giedly mannu na puſíty; chleb ſ nebe dal gym boh. Tehdy gym wecze Jefusl): Ja gſem chleb zywy, genz ſem i nebe sítupyl. I reptachu zvde rzkucz: wſſak ge toto fyn Jozefow, a znaly ſme geho otczie y matku. I wecze Jefus:1) chleb, kteryz ya wam3) dam, to geft me tyelo4) za zywot ſwieta. A proto wadiechu fie5) zyde mezy febu rzkucz: kterak moze tento6) nam daty maffo ſwe k giedeny? tehdy wecze7) Jefus:1) gedno acz budes) maîfo9) me giefty a mu krew pity, nebudete myety w ſobie zywota1o wieczneho. A to mnozy vcziennyczy flyffewiſe weczechu: twrda to11) rziecz; kto ho mozze flyffety?12) I otſtupichu zafye, a gyz i nym ne- chodiechu. 10 15 1) K. geziſs. 1a) K. do. 2) K. wſiedechu. 3) sch. v K. 4) K. me tielo gt. 5) K reptachu. 6) K. tento muoze. 7) K. wecze gim. s) K. budete. 9) K. tielo; v Š nadeps. tielo. 1°) K. ziwota w ſobie; v Š. ta sl. před i za ziwota. 11) K. toto 12) K. ſliſſeli (!). (Kup. LXAVII.] O vzdrawenyl) lyczomyernytſkem.2) /Luk II.] [Mat. 13 ] IProſyefſe geho geden lyczomyernyk, aby ſ nym obiedwal. A když vzrzie gezyfſe nevmytyma3) rukama gieducz, wrtraffe1) w ſobie. I wecze mu boh5): wy lyczomyernyczy6) to, czo wnye geft kalychu neb hrneczka. to czyſte,7) ale ne to, czo gefts) wnytrz. kalych to geft ftklenny, a hrnecz to geſt hlynyeny. [303b 2] Jako by rziekl: tyela czyſtyte, ale ne duſſc. 5 Blazny, wſſak to obe boh czyny. to geft proty manycheom, gefito prawie, by boh duffie tworzyl a tyelo dyabel. A wecze Jefus:9) dayte almuznu, a bude wam wſſeczko10) czyſto. Pak nyekterzy myſtrzy a lyczomyer- nyczy,6) prziffedíſe ot Jerufalema, wyducz geho voziennyky, ze nevmy- tymy rukamyl1) giedye, weczechu: procz vcziennyczy twogy przieftupugy 10 vſtawenye ftarſſich? Otpowyedye Jefus:9) Procz wy przieftupugete przi- kazanye bozie pro waîfel2) vſtawenye? wffak ge boh rziek:13) Czty otczie tweho14) a matku twu,15) a to netolyk pro poczieſtnoſt rzicezieno geft, ale take pro potrziebnych fluzeb vkazanye.16) ty lyczomyernyczy nemyloft pod gmenem mylofty voziechu, rzkucz fyny lepe czynyty,17) pakly by 15 bohu otczy18) ſlybyly, czo19) by myely otczy daty, vcziecz ge, czo by mycly chudym otczom a materam otpowiedyety:20) O otczie corban, toczyfi IMer zd pokladnyku, czo ze mne tobye pomoczno bude? neb cordan geft dar ſlybeny. iako by rziekl: czo ſem ſlybyl bohu, chczefí, aby tobie bylo pro-
666 Evwangelia. [Kap. LNXVI./ Nebudete-ly tyela meho gveſty. IJan 6.] Druhy den ty zaftupowe, geffto ge byl krmyl Jefus,1) wſiedu2 w lodye, gieducz otla) tyberiady, y przigiedu kla) capharnaum, a nalezíſe [303b 1] Jezyffe dywiechu fie, kterak ge tam przifſel, neb fu gedynku lodiczku wydyely, do nyez byl newſiedl. A kdyz gediechu krmy, gefſto gym byl vczynyl, wſſak prziednaffiechu mannu rzkucz: Otczowe nafſy 5 giedly mannu na puſíty; chleb ſ nebe dal gym boh. Tehdy gym wecze Jefusl): Ja gſem chleb zywy, genz ſem i nebe sítupyl. I reptachu zvde rzkucz: wſſak ge toto fyn Jozefow, a znaly ſme geho otczie y matku. I wecze Jefus:1) chleb, kteryz ya wam3) dam, to geft me tyelo4) za zywot ſwieta. A proto wadiechu fie5) zyde mezy febu rzkucz: kterak moze tento6) nam daty maffo ſwe k giedeny? tehdy wecze7) Jefus:1) gedno acz budes) maîfo9) me giefty a mu krew pity, nebudete myety w ſobie zywota1o wieczneho. A to mnozy vcziennyczy flyffewiſe weczechu: twrda to11) rziecz; kto ho mozze flyffety?12) I otſtupichu zafye, a gyz i nym ne- chodiechu. 10 15 1) K. geziſs. 1a) K. do. 2) K. wſiedechu. 3) sch. v K. 4) K. me tielo gt. 5) K reptachu. 6) K. tento muoze. 7) K. wecze gim. s) K. budete. 9) K. tielo; v Š nadeps. tielo. 1°) K. ziwota w ſobie; v Š. ta sl. před i za ziwota. 11) K. toto 12) K. ſliſſeli (!). (Kup. LXAVII.] O vzdrawenyl) lyczomyernytſkem.2) /Luk II.] [Mat. 13 ] IProſyefſe geho geden lyczomyernyk, aby ſ nym obiedwal. A když vzrzie gezyfſe nevmytyma3) rukama gieducz, wrtraffe1) w ſobie. I wecze mu boh5): wy lyczomyernyczy6) to, czo wnye geft kalychu neb hrneczka. to czyſte,7) ale ne to, czo gefts) wnytrz. kalych to geft ftklenny, a hrnecz to geſt hlynyeny. [303b 2] Jako by rziekl: tyela czyſtyte, ale ne duſſc. 5 Blazny, wſſak to obe boh czyny. to geft proty manycheom, gefito prawie, by boh duffie tworzyl a tyelo dyabel. A wecze Jefus:9) dayte almuznu, a bude wam wſſeczko10) czyſto. Pak nyekterzy myſtrzy a lyczomyer- nyczy,6) prziffedíſe ot Jerufalema, wyducz geho voziennyky, ze nevmy- tymy rukamyl1) giedye, weczechu: procz vcziennyczy twogy przieftupugy 10 vſtawenye ftarſſich? Otpowyedye Jefus:9) Procz wy przieftupugete przi- kazanye bozie pro waîfel2) vſtawenye? wffak ge boh rziek:13) Czty otczie tweho14) a matku twu,15) a to netolyk pro poczieſtnoſt rzicezieno geft, ale take pro potrziebnych fluzeb vkazanye.16) ty lyczomyernyczy nemyloft pod gmenem mylofty voziechu, rzkucz fyny lepe czynyty,17) pakly by 15 bohu otczy18) ſlybyly, czo19) by myely otczy daty, vcziecz ge, czo by mycly chudym otczom a materam otpowiedyety:20) O otczie corban, toczyfi IMer zd pokladnyku, czo ze mne tobye pomoczno bude? neb cordan geft dar ſlybeny. iako by rziekl: czo ſem ſlybyl bohu, chczefí, aby tobie bylo pro-
Strana 667
Evwangelia. 667 20 ſpiefſno? boh toho neday! A ſwolaw k ſobie zaſtupy wecze gym21): to, czoz w uſta weyde, to nekale22) czlowieka; vrozu [304a 1] myey23) v bohu ; ale czoz z uſt wychazie. Prwemu rozumyey z uft tyelefnych, druhemu [Mat. 15.) z uft frdcze. no 21) y wywraczenye kale25) czlowieka: A proto nyektere knyhy magy; ale czoz wigde z ſrdcze. A proto procz modlowich, zlodieynych-6) 25 a lupeznych wieczy negieme? ponawadz nekalegy27) pro wyftrziehanye28) hanby, neb krmye w ſobie czyſta geſt. I weczechu mu veziennyczy: wieff, ze lyczomyernyczy tyem flowem pohanyeny bywagy. wecze boh:30) ne- chayte gich, ſlepit gſu y gych wodczie. nedluzne wyeczy fluffie nyekdy31) czynyty, aby ſie vchowal hanby, iako ſwrchu dan zaplatywíſe bude pra- 30 weno. neb yzadny pro hanbu nema otſtupity ot prawdy. 1) K. vſtaweni. 2) K. Š. liczomierniczſkem. 3) K. nevmytimi; rukama dvakr 4) K. reptaſſe; Š. wrtka ſſc. 5) K. gezieſs. 6) K. zakonniczi. 7) Š. cziſtite; K. czyſtite to. s) K. ge. 9) K. Š. gezifs. 10) K. wíficzko. 11) K. ze sch. gieducz; Š. nevmy- tima rukama. 12) Za tím přetrž. pr. 13) K. Š. rziekl. 14) K. ſweho. 15) K. ſwu. 16) K. okazanie. 17) Š. voziti cziniti. 18) K. otczy bohu. 19) K. czoz. 20) K. odpowiedati. 21) K. k nym. 22) K. pochazic nepofſkwrnuge. 23) K. rozumiey. 21) K. neb. 25) K. poſſkwrniuge. 26) K. zlodieyſkych. 27) K poniewadż nepofſkwrniugi. 29) posl. e nadeps. 1) K. geziſs. 31) K. niekdy ſluſſie. Ze krmyc neygde w mocz przirozenye. IKap. LXXVIII/ Akdyz Jefusl) wgyde w dom, wecze petr: wypraw nam tu po- wieft. wecze Jefus:1) nerozumyete, ze wife, czoz weygde w ufta, to gde v brzicho, a z brzicha na chyfíku bude wypufftyeno? neb nycz z krmy Ma. 15./ w mocz czlowieczieho2) przirozenye, geffto wſtane w den fudny, nevgde,3) 5 nez krmyemy pomozena fama w ſobie roſte a ftogy.* I wecze Jefus:1) z ſrdcze wichazegy krzywe prziſahy, zlodyeyſtwie a gyne wieczy. Plato mnyel, by byla pronye4) bytoft duſſe w mozhu,5) toczyfí w6) rozumu, a hnyew w zluczy, a zadoft w yatrach, ale podle kriſta prwnye7) bytie8) geft w ſrdczi. marek9) za poſkwrzuge polozyl obczuge podle zydowſke [Mark 6./ 10 rzieczy.10) neb ony obecznu rziekagy necziîte zabranyenye w zakonye, fudiecz ge neczyfte, neb gyny narodowe obecznye giedye. * Prawie kaczierzy, by Jefusl) byl hlupy, a ze nevmyel przi 1304a 2] rozeneho vmyenye, neb mnoho krmye tu po vdach,11) po zylach a o12) maſfu13) ſie rozpufftyegy, a toho potwrzugy ſkrzie ty, gefſto wieczne 15 wraczenyee ne14) blwanye magy, gieducz krmye a glucz15) tyela hrubeho ; ale wſfelyke oczyfſczienye wlaznofty moze fluty kakanye. 1) K. Š. geziſs. 2) Š. czlowieczie. 3) K. negde; S. newygde. 4) K. prwnie. 5) K. Š. v mozku. 6) sch. v K. 7) K. prnie (!). 3) K. bytie duſli. 9) odtud v K. sch. do konce kap. 10) K. Š. rzeczi zidowíke. 11) K. Š vdech; K. (přid.) a. 12) Š. po. 13) K. v maſo. 14) K. neb. 15) K. gſu.
Evwangelia. 667 20 ſpiefſno? boh toho neday! A ſwolaw k ſobie zaſtupy wecze gym21): to, czoz w uſta weyde, to nekale22) czlowieka; vrozu [304a 1] myey23) v bohu ; ale czoz z uſt wychazie. Prwemu rozumyey z uft tyelefnych, druhemu [Mat. 15.) z uft frdcze. no 21) y wywraczenye kale25) czlowieka: A proto nyektere knyhy magy; ale czoz wigde z ſrdcze. A proto procz modlowich, zlodieynych-6) 25 a lupeznych wieczy negieme? ponawadz nekalegy27) pro wyftrziehanye28) hanby, neb krmye w ſobie czyſta geſt. I weczechu mu veziennyczy: wieff, ze lyczomyernyczy tyem flowem pohanyeny bywagy. wecze boh:30) ne- chayte gich, ſlepit gſu y gych wodczie. nedluzne wyeczy fluffie nyekdy31) czynyty, aby ſie vchowal hanby, iako ſwrchu dan zaplatywíſe bude pra- 30 weno. neb yzadny pro hanbu nema otſtupity ot prawdy. 1) K. vſtaweni. 2) K. Š. liczomierniczſkem. 3) K. nevmytimi; rukama dvakr 4) K. reptaſſe; Š. wrtka ſſc. 5) K. gezieſs. 6) K. zakonniczi. 7) Š. cziſtite; K. czyſtite to. s) K. ge. 9) K. Š. gezifs. 10) K. wíficzko. 11) K. ze sch. gieducz; Š. nevmy- tima rukama. 12) Za tím přetrž. pr. 13) K. Š. rziekl. 14) K. ſweho. 15) K. ſwu. 16) K. okazanie. 17) Š. voziti cziniti. 18) K. otczy bohu. 19) K. czoz. 20) K. odpowiedati. 21) K. k nym. 22) K. pochazic nepofſkwrnuge. 23) K. rozumiey. 21) K. neb. 25) K. poſſkwrniuge. 26) K. zlodieyſkych. 27) K poniewadż nepofſkwrniugi. 29) posl. e nadeps. 1) K. geziſs. 31) K. niekdy ſluſſie. Ze krmyc neygde w mocz przirozenye. IKap. LXXVIII/ Akdyz Jefusl) wgyde w dom, wecze petr: wypraw nam tu po- wieft. wecze Jefus:1) nerozumyete, ze wife, czoz weygde w ufta, to gde v brzicho, a z brzicha na chyfíku bude wypufftyeno? neb nycz z krmy Ma. 15./ w mocz czlowieczieho2) przirozenye, geffto wſtane w den fudny, nevgde,3) 5 nez krmyemy pomozena fama w ſobie roſte a ftogy.* I wecze Jefus:1) z ſrdcze wichazegy krzywe prziſahy, zlodyeyſtwie a gyne wieczy. Plato mnyel, by byla pronye4) bytoft duſſe w mozhu,5) toczyfí w6) rozumu, a hnyew w zluczy, a zadoft w yatrach, ale podle kriſta prwnye7) bytie8) geft w ſrdczi. marek9) za poſkwrzuge polozyl obczuge podle zydowſke [Mark 6./ 10 rzieczy.10) neb ony obecznu rziekagy necziîte zabranyenye w zakonye, fudiecz ge neczyfte, neb gyny narodowe obecznye giedye. * Prawie kaczierzy, by Jefusl) byl hlupy, a ze nevmyel przi 1304a 2] rozeneho vmyenye, neb mnoho krmye tu po vdach,11) po zylach a o12) maſfu13) ſie rozpufftyegy, a toho potwrzugy ſkrzie ty, gefſto wieczne 15 wraczenyee ne14) blwanye magy, gieducz krmye a glucz15) tyela hrubeho ; ale wſfelyke oczyfſczienye wlaznofty moze fluty kakanye. 1) K. Š. geziſs. 2) Š. czlowieczie. 3) K. negde; S. newygde. 4) K. prwnie. 5) K. Š. v mozku. 6) sch. v K. 7) K. prnie (!). 3) K. bytie duſli. 9) odtud v K. sch. do konce kap. 10) K. Š. rzeczi zidowíke. 11) K. Š vdech; K. (přid.) a. 12) Š. po. 13) K. v maſo. 14) K. neb. 15) K. gſu.
Strana 668
668 Evwangelia. Kap. LXXIX.] O zzenye Cananee.1) WStaw odtud2) Jefus3) gyde4) do kraiow tyry a ſydonys. a pro- Mat. 15.I ſiefſe ho zena Cananea, pohanka cyrofenyfſa,5) za ſwu dezeru, gefſto gy zly duch trapieffe. Cananey nyekdy bydlely fu w zemy Judea, ale potom rozpraffeny gfu. z toho rozpraffenye byla ta zena,6) Syris a z fenicibus vrozena. wiſak nyekterzy dyegy tyrofenyffa. neb tak fenycyfa byla [304b 11 geft yako tyra,* Jako y dodo, tyem gmenem vkazugicz kragynu, te zeny wlaft.7) A gefus3) neotpowiedie gy y flowa, aby nebyl wydyen, by ſobie nebyl protywen, neb byl rziekl: na czieftu pohaníku nechodte. A kdyz za ny vcziennyczy poprofichu,8) wecze: neygſem poſlan gedno k owcziem, gefîto 10 gfu zahynuly z domu Ifrahel.9) A ona prziſtupywfly wecze k nyemu: pane bozie,10) pomoz my. Jefus3) wecze gy: nenve dobre wziety chleb ſynowll [304b 2] a daty pſom. Obicziegem zidowſkym pohany nazywachu12) pſy, neb giediechu krew vako pſy. I geft ſmyſl: vczyt ſem przyſſel, a to13) czieled Ifrahel prworozenu, al 13a) geffczie ne pohan. Ona wecze: take, pane 15 bozie,10) neb y ſſczienatka pozywagy drobtow, gefſto padagy s ſtolow gich panow. Jako by rziekla: Prawda geſt, czo dveff; a proto vczyn my, vako bywa11) pſom, a nyetczo malytko tweho chleba vdyel my. A Jeſus3) pochwalyw wiery zeny te wecze: Stan ſye tobie, yako chczeff. A ynhed bylla) vzdrawena dczy gegye. [Mat. 10.] 5 20 * Przied tyrum byl kamen mramorowy welyky,15) na tom ſyedyel Jeſus3) bez prziekazu16) za pohanow, ale potom francy17) a benatcziene1s) vrazyly toho kamene, a na tô vrazku vdyelan geſt koftel na czieft ſpafytely. Marcus19) w ſedme kapitole prawy:20) weſſla a padla k geho noham ; a chcze, by-1) Jefus3) byl22) w domye, kdyz ona k nyemu przyfíla. Ale 25 matyey-3) w druhey24) kapytole ſkrzie ta flowa: pufft gy, nebt25) krziczy po nas, prawy, ze po nyem chodiecz profiefſe, k tomu dyeme, ze ona do domu prziffla26) k nyemu, a tu gy neotpowiedyel, ale taynye wyfſel, a po- geho wichodu ſtalo ſye to, czoz matyey23) prawy. 1) K. Chananee; Š. Cananeyſke. 2) K. odtad. 3) K. Š geziſs. 1) K. gde do kragin. 5) K.ſyrofeniſfa. 6) K. zena tato z. 7) Jako — wlaſt sch. v K. s) K. Š. pro- fiechu. 9) Š. Izrahelíke°. 10) sch. v K. 11) Š. fynom. 12) K. naziwa. 13) K. tolik. 13a) K. neb. 14) sch. v K. 14a) Š. byla. 15) K. welmi weliky. 16) K. przikazy. 17) K. franczufy. 18) Š. benatczanee. 19) K. Marcus die. 20) K. že ta zena. 21) Š. aby. 22) Š. by byl. 23) K. Matuſs. 24) Š. druhe. 25) K. neb. 25) K. weſſla. Kap. LXXX.] O1) hluchem a nyemem. Wyffed Jefus2) z krayow tyry, przygyde k morzy galylec w pro- ſtrzied kragie do capoleos,3) toczyff przigyde k tomu myeſtu morzie, gefíto1) proty tomu byla5) decapolis, toczyfi kragyna defiety pokolenye,
668 Evwangelia. Kap. LXXIX.] O zzenye Cananee.1) WStaw odtud2) Jefus3) gyde4) do kraiow tyry a ſydonys. a pro- Mat. 15.I ſiefſe ho zena Cananea, pohanka cyrofenyfſa,5) za ſwu dezeru, gefſto gy zly duch trapieffe. Cananey nyekdy bydlely fu w zemy Judea, ale potom rozpraffeny gfu. z toho rozpraffenye byla ta zena,6) Syris a z fenicibus vrozena. wiſak nyekterzy dyegy tyrofenyffa. neb tak fenycyfa byla [304b 11 geft yako tyra,* Jako y dodo, tyem gmenem vkazugicz kragynu, te zeny wlaft.7) A gefus3) neotpowiedie gy y flowa, aby nebyl wydyen, by ſobie nebyl protywen, neb byl rziekl: na czieftu pohaníku nechodte. A kdyz za ny vcziennyczy poprofichu,8) wecze: neygſem poſlan gedno k owcziem, gefîto 10 gfu zahynuly z domu Ifrahel.9) A ona prziſtupywfly wecze k nyemu: pane bozie,10) pomoz my. Jefus3) wecze gy: nenve dobre wziety chleb ſynowll [304b 2] a daty pſom. Obicziegem zidowſkym pohany nazywachu12) pſy, neb giediechu krew vako pſy. I geft ſmyſl: vczyt ſem przyſſel, a to13) czieled Ifrahel prworozenu, al 13a) geffczie ne pohan. Ona wecze: take, pane 15 bozie,10) neb y ſſczienatka pozywagy drobtow, gefſto padagy s ſtolow gich panow. Jako by rziekla: Prawda geſt, czo dveff; a proto vczyn my, vako bywa11) pſom, a nyetczo malytko tweho chleba vdyel my. A Jeſus3) pochwalyw wiery zeny te wecze: Stan ſye tobie, yako chczeff. A ynhed bylla) vzdrawena dczy gegye. [Mat. 10.] 5 20 * Przied tyrum byl kamen mramorowy welyky,15) na tom ſyedyel Jeſus3) bez prziekazu16) za pohanow, ale potom francy17) a benatcziene1s) vrazyly toho kamene, a na tô vrazku vdyelan geſt koftel na czieft ſpafytely. Marcus19) w ſedme kapitole prawy:20) weſſla a padla k geho noham ; a chcze, by-1) Jefus3) byl22) w domye, kdyz ona k nyemu przyfíla. Ale 25 matyey-3) w druhey24) kapytole ſkrzie ta flowa: pufft gy, nebt25) krziczy po nas, prawy, ze po nyem chodiecz profiefſe, k tomu dyeme, ze ona do domu prziffla26) k nyemu, a tu gy neotpowiedyel, ale taynye wyfſel, a po- geho wichodu ſtalo ſye to, czoz matyey23) prawy. 1) K. Chananee; Š. Cananeyſke. 2) K. odtad. 3) K. Š geziſs. 1) K. gde do kragin. 5) K.ſyrofeniſfa. 6) K. zena tato z. 7) Jako — wlaſt sch. v K. s) K. Š. pro- fiechu. 9) Š. Izrahelíke°. 10) sch. v K. 11) Š. fynom. 12) K. naziwa. 13) K. tolik. 13a) K. neb. 14) sch. v K. 14a) Š. byla. 15) K. welmi weliky. 16) K. przikazy. 17) K. franczufy. 18) Š. benatczanee. 19) K. Marcus die. 20) K. že ta zena. 21) Š. aby. 22) Š. by byl. 23) K. Matuſs. 24) Š. druhe. 25) K. neb. 25) K. weſſla. Kap. LXXX.] O1) hluchem a nyemem. Wyffed Jefus2) z krayow tyry, przygyde k morzy galylec w pro- ſtrzied kragie do capoleos,3) toczyff przigyde k tomu myeſtu morzie, gefíto1) proty tomu byla5) decapolis, toczyfi kragyna defiety pokolenye,
Strana 669
Evwangelia. 669 v pellam a gadaram6) proty galyleam, tu7) mu przywedechu hlucheho (Mar. 7.] 5 a nyemeho. v polozy prîty ſwe w ucho geho, a plynutym8) dotczie fie vazyka geho rzka: effeta! to ge:9) otewrzy ſye, a k geho przikazany ote- wrziechu ſye vîſy1o) geho, a yazyk ſye geho rozwaza. 1) Š. Znamenay O. 2) K. Š. geziſs. 3) K. de Capollis. 4) K. geſſto morzie. 5) K. bylo. 6) K. gadarym. 7) K. a tu. s) K. plynutim neb ſlynami. 9) K. geft. 30) K. vſta. [Kap. LXXXI.I O1) rybnyku, gelſto2) ſlowe probatika.3) 1305a 1] POtom by hod zydowſky, ale nedye konecznye,4) kteri, ale moze sye [Jan 5.] rozumyety hod noweho, toczyff5) letnycze, neb ge gyz praweno o welycze noczy ;6) a tehdy Jan by ſtat.7) Potom naſtawa hod rozbitye ftanow, a potom poſwieczenye. I gyde gefus8) k tomu hodu, a bieffe w gerufalemye rybnyk pokufſytedlny, nazwan zydowſky9) bethſayda, mage w ſobie pyet brziehow prziſtupnych, a w10) tyech leziefſe mnozſtwie neduzywich, cziekagiczel1) wody hnutye. neb andyel bozy wſtupowaſſe w rybnyk a12) hybaſſe wodu,13) A kteryz prwny14) po hnutym wody wſtupyl w ny, ynhed byl zdraw15) ote16) wîſelykake nemoczy, kteruz ge kolywiek17) myel. A w tey18) wodye 10 Nachyney obiety ſwe19) vmywachu 19a) * O tom hybany, kdyz ſye ge poczialo, nenye gyfto, a kdy20) by ſye myela hnuty, tudy to znamenawachu,21) ze nedozywy22) wzdy tu biechu, a ty gedno k gyftey-3) hodynye fie ſbierachu,24) by byla wydyena, ale to nenye pozorno. 1305a 2] Prawie nyekterzy, ze kralowa Sabba25) w duchu wydyela w domu pazity, gefſto ſlowiefſe ne- 15 chota, drziewo bozieho krzyzze, I wzkaza Salomonowy,26) kdyz gyz biefſe ot nyeho otgiela, ze nyekaky na nyem vmrzie, a pro geho zahubenye27) zahynu zyde a ztratye myeſto y28) lyd. Toho fie bogie29) ffalomon y pokopa IJan 11.) gie w zemy, a potom na tom myeftye by30) vczynyen rybnyk. A kdyz fie prziblyzy czas kriftow, tehdy wzplynu iako zwieftugie kriſta, a odtud 20 fie poczie hybanye te31) wody drziewe rziecziene. a to geft pozorne.32) A kdyz tu Jefus3) vzdrawy gednoho33) czlowieka, gefíto myel oím a trzidcziety let w ſwey34) nemoczy, przikazal35) mu, aby wzal ſwe lozie. I gyde a neſa ſwe lozze,36) a biefſe to w ſobotu. a proto weczechu zyde: neſluffie tobie wziety lozze. on wecze: ten, kteryz mye ge37) vzdrawyl, ten my rziekl, 25 abich fſel a to wzal. kdyz38) otazachu geho,39) kto ge ten, on wecze: ne- wiedye.40) Potom naleze ho Jefus41) w chramye, wecze42) gemu: zdraw fy vczynyen, gyz nerod hrzieffyty, at by fie tobie huorzie neprzihodylo. Tehdy ten czlowiek powiedye zydom, ze geſus3) geho vzdrawil.* * Nachynney ſluly ty, gefſto wodu do chramu noſyly,43) iako nynye 30 myeíto nych akolyty neb44) fudyacony45) w koftele wodu a wyno k oltarzy knyezy przydawagy.46) 5
Evwangelia. 669 v pellam a gadaram6) proty galyleam, tu7) mu przywedechu hlucheho (Mar. 7.] 5 a nyemeho. v polozy prîty ſwe w ucho geho, a plynutym8) dotczie fie vazyka geho rzka: effeta! to ge:9) otewrzy ſye, a k geho przikazany ote- wrziechu ſye vîſy1o) geho, a yazyk ſye geho rozwaza. 1) Š. Znamenay O. 2) K. Š. geziſs. 3) K. de Capollis. 4) K. geſſto morzie. 5) K. bylo. 6) K. gadarym. 7) K. a tu. s) K. plynutim neb ſlynami. 9) K. geft. 30) K. vſta. [Kap. LXXXI.I O1) rybnyku, gelſto2) ſlowe probatika.3) 1305a 1] POtom by hod zydowſky, ale nedye konecznye,4) kteri, ale moze sye [Jan 5.] rozumyety hod noweho, toczyff5) letnycze, neb ge gyz praweno o welycze noczy ;6) a tehdy Jan by ſtat.7) Potom naſtawa hod rozbitye ftanow, a potom poſwieczenye. I gyde gefus8) k tomu hodu, a bieffe w gerufalemye rybnyk pokufſytedlny, nazwan zydowſky9) bethſayda, mage w ſobie pyet brziehow prziſtupnych, a w10) tyech leziefſe mnozſtwie neduzywich, cziekagiczel1) wody hnutye. neb andyel bozy wſtupowaſſe w rybnyk a12) hybaſſe wodu,13) A kteryz prwny14) po hnutym wody wſtupyl w ny, ynhed byl zdraw15) ote16) wîſelykake nemoczy, kteruz ge kolywiek17) myel. A w tey18) wodye 10 Nachyney obiety ſwe19) vmywachu 19a) * O tom hybany, kdyz ſye ge poczialo, nenye gyfto, a kdy20) by ſye myela hnuty, tudy to znamenawachu,21) ze nedozywy22) wzdy tu biechu, a ty gedno k gyftey-3) hodynye fie ſbierachu,24) by byla wydyena, ale to nenye pozorno. 1305a 2] Prawie nyekterzy, ze kralowa Sabba25) w duchu wydyela w domu pazity, gefſto ſlowiefſe ne- 15 chota, drziewo bozieho krzyzze, I wzkaza Salomonowy,26) kdyz gyz biefſe ot nyeho otgiela, ze nyekaky na nyem vmrzie, a pro geho zahubenye27) zahynu zyde a ztratye myeſto y28) lyd. Toho fie bogie29) ffalomon y pokopa IJan 11.) gie w zemy, a potom na tom myeftye by30) vczynyen rybnyk. A kdyz fie prziblyzy czas kriftow, tehdy wzplynu iako zwieftugie kriſta, a odtud 20 fie poczie hybanye te31) wody drziewe rziecziene. a to geft pozorne.32) A kdyz tu Jefus3) vzdrawy gednoho33) czlowieka, gefíto myel oím a trzidcziety let w ſwey34) nemoczy, przikazal35) mu, aby wzal ſwe lozie. I gyde a neſa ſwe lozze,36) a biefſe to w ſobotu. a proto weczechu zyde: neſluffie tobie wziety lozze. on wecze: ten, kteryz mye ge37) vzdrawyl, ten my rziekl, 25 abich fſel a to wzal. kdyz38) otazachu geho,39) kto ge ten, on wecze: ne- wiedye.40) Potom naleze ho Jefus41) w chramye, wecze42) gemu: zdraw fy vczynyen, gyz nerod hrzieffyty, at by fie tobie huorzie neprzihodylo. Tehdy ten czlowiek powiedye zydom, ze geſus3) geho vzdrawil.* * Nachynney ſluly ty, gefſto wodu do chramu noſyly,43) iako nynye 30 myeíto nych akolyty neb44) fudyacony45) w koftele wodu a wyno k oltarzy knyezy przydawagy.46) 5
Strana 670
670 Evwangelia. 1) Š. Tuto o. 2) K. Š. genz. 3) K. (dod.) piſcina. 4) K. konenie (!). 5) K. neb. 6) K. welikonoczy. 7) K. Š. Itiat. s) K. Š. geziſs. 9) K. brawowy zidowſky nazwan. 10) K. na. 11) K. cziekagiczich. 12) K. niekdy a. 13) K. ſie woda. 14) K. prwni ne- duziwy. 15) K. vzdrawen. 13) K. od. 17) K. kolwiek. 18) Š. w te. 19) K. ſwe obieti. 192) Š. vmietachu. 20) K. kdyz. 21) K. znamenachu. 22) K. Š. neduziwi. 23) Š. gifte. 24) K. zbierachu. 25) Š. Sawa. 26) K. Sfalomunowi. 27) Š. zahybenie. 28) K. a. 23) K. bogie lie. 30) Š. byl. 31) K. tey. 32) K. podobne. 33) sch. v K. 34) Š. ſwe. 35) K. przikaza; mu sch. 36) Š. lozze I — lozze sch. v K. 37) Š. geft; sch. v K. 38) K. a když. 39) sch. v K. 40) Š. wiedie (!). (1) za tím přetrž. cl. 42) K. y wecze. 43) K. nofiechu. 4) Š. aneb. 45) Š. ſubdyacony; K. ſubdiaconowe. 4) K. podawagy. JKap LNNNHI! O nenawyſty zydowſkey.1) [305b 1] A kdyz ho trefktachu, ze w ſobotu dyelafſe, wecze gym: Otecz moy az dofawad2) dyela, a ya dyelam; yako by rziekl: netolyko ſſeft dny, iakoz3) wy mnyte, otecz dyelal geft, ale wzdy dyelem boh wladna3a) obnowugie, aby oftalo ſtworzienye; i nymyzto4) ya dyelam; a proto dobre geft, ze czynym.5) A proto ſwiedoma6) geft ſwatoft, czo fie czte.07) otpoczy- 5 wany ſobotye. a proto wiecz hledachu ho zahubity, neb prawieſſe,6) by otecz geho byl boh. Opyet wecze Jefus:9) Otecz ſyna myluge,10) a ſyn, kohoz chcze, zywy; anyz otecz ſudy koho, ale weſſken ſud dal ſynu, neb y fam ſyn przyffel w tyelo, aby fudyl ſwiet, toczyfí trefktal, a potom w ſudu ſama oſoba ſynowa vkaze ſie ſudyecz. A bude-ly ktery fuud wydan, 10 on11) gey wyrzkne. a powiedye gym, ze gyny, toczyff antykryft, przigde, ne w otczowu gmenu, ale w ſwem, a ze gey przigmu. 1) Š. zidowſke. 2) K do nynieyſſieho czaſu. 3) K. vako. 3a) za tím slovem přetrženo o. 4) K. I nymzto. 5) K. dielam. 6) K. ſwiedomo. 7) sch. v K. s) K. rziekl 3) K. Š. Jezifs. 19) K. miluge ſyna. 11) K. a on. [K&: EXXXIII.] O1) ſedmy peczenczich a o ribach.2) A Opuftyw ge opyet gyde Jefus3) podle morzie galylce na puiſcz. A kdyz mnoho4) zaftupow tu5) biefſe, wecze vcziennykom: lyto my tiechto zaîtupuow,6) neb gyz trziety den trpye ſe [305b 2] mnu a nemagy czo gieſty. A kdyz wzie ot vcziennykow ſedm chlebow, a rybicziek malytko, a przikaza, aby ſyedly na zemy. Snad w gynem pokrmeny k welycze noczy, 5 VMAN. 15; geffto gefſczie byeffe bilee na zemy, ale nynye pro wedro te7) zemye, Mor. 8/ genz tu nebylo byle po letnycziech, iakoz ſme powiedyely. A kdyz nakrmy cztyrzy tyſycze muzow, kromye zen a malich dyety, naplnychu ſedm koffow drobtow. a biefſe koffs) ze trzítie a z lyftye palmy pleteny. 1) Š. Znamenay O. 2) K. (přid.) tuto. 3) K. Š. gezifs. 4) K. tu mnoho. *) Š. tu za ſtupow. 6) K. zaſtupu. 7) K. tey. s) Š. kuoſs.
670 Evwangelia. 1) Š. Tuto o. 2) K. Š. genz. 3) K. (dod.) piſcina. 4) K. konenie (!). 5) K. neb. 6) K. welikonoczy. 7) K. Š. Itiat. s) K. Š. geziſs. 9) K. brawowy zidowſky nazwan. 10) K. na. 11) K. cziekagiczich. 12) K. niekdy a. 13) K. ſie woda. 14) K. prwni ne- duziwy. 15) K. vzdrawen. 13) K. od. 17) K. kolwiek. 18) Š. w te. 19) K. ſwe obieti. 192) Š. vmietachu. 20) K. kdyz. 21) K. znamenachu. 22) K. Š. neduziwi. 23) Š. gifte. 24) K. zbierachu. 25) Š. Sawa. 26) K. Sfalomunowi. 27) Š. zahybenie. 28) K. a. 23) K. bogie lie. 30) Š. byl. 31) K. tey. 32) K. podobne. 33) sch. v K. 34) Š. ſwe. 35) K. przikaza; mu sch. 36) Š. lozze I — lozze sch. v K. 37) Š. geft; sch. v K. 38) K. a když. 39) sch. v K. 40) Š. wiedie (!). (1) za tím přetrž. cl. 42) K. y wecze. 43) K. nofiechu. 4) Š. aneb. 45) Š. ſubdyacony; K. ſubdiaconowe. 4) K. podawagy. JKap LNNNHI! O nenawyſty zydowſkey.1) [305b 1] A kdyz ho trefktachu, ze w ſobotu dyelafſe, wecze gym: Otecz moy az dofawad2) dyela, a ya dyelam; yako by rziekl: netolyko ſſeft dny, iakoz3) wy mnyte, otecz dyelal geft, ale wzdy dyelem boh wladna3a) obnowugie, aby oftalo ſtworzienye; i nymyzto4) ya dyelam; a proto dobre geft, ze czynym.5) A proto ſwiedoma6) geft ſwatoft, czo fie czte.07) otpoczy- 5 wany ſobotye. a proto wiecz hledachu ho zahubity, neb prawieſſe,6) by otecz geho byl boh. Opyet wecze Jefus:9) Otecz ſyna myluge,10) a ſyn, kohoz chcze, zywy; anyz otecz ſudy koho, ale weſſken ſud dal ſynu, neb y fam ſyn przyffel w tyelo, aby fudyl ſwiet, toczyfí trefktal, a potom w ſudu ſama oſoba ſynowa vkaze ſie ſudyecz. A bude-ly ktery fuud wydan, 10 on11) gey wyrzkne. a powiedye gym, ze gyny, toczyff antykryft, przigde, ne w otczowu gmenu, ale w ſwem, a ze gey przigmu. 1) Š. zidowſke. 2) K do nynieyſſieho czaſu. 3) K. vako. 3a) za tím slovem přetrženo o. 4) K. I nymzto. 5) K. dielam. 6) K. ſwiedomo. 7) sch. v K. s) K. rziekl 3) K. Š. Jezifs. 19) K. miluge ſyna. 11) K. a on. [K&: EXXXIII.] O1) ſedmy peczenczich a o ribach.2) A Opuftyw ge opyet gyde Jefus3) podle morzie galylce na puiſcz. A kdyz mnoho4) zaftupow tu5) biefſe, wecze vcziennykom: lyto my tiechto zaîtupuow,6) neb gyz trziety den trpye ſe [305b 2] mnu a nemagy czo gieſty. A kdyz wzie ot vcziennykow ſedm chlebow, a rybicziek malytko, a przikaza, aby ſyedly na zemy. Snad w gynem pokrmeny k welycze noczy, 5 VMAN. 15; geffto gefſczie byeffe bilee na zemy, ale nynye pro wedro te7) zemye, Mor. 8/ genz tu nebylo byle po letnycziech, iakoz ſme powiedyely. A kdyz nakrmy cztyrzy tyſycze muzow, kromye zen a malich dyety, naplnychu ſedm koffow drobtow. a biefſe koffs) ze trzítie a z lyftye palmy pleteny. 1) Š. Znamenay O. 2) K. (přid.) tuto. 3) K. Š. gezifs. 4) K. tu mnoho. *) Š. tu za ſtupow. 6) K. zaſtupu. 7) K. tey. s) Š. kuoſs.
Strana 671
Evwangelia. 671 O vzdraweny slepeho.1) [Kup. LXXXIV.] A ynhede2) Jefus3) na lody ſ voziennyky, a przigyde do krayow magedon. To myefto nazywa marcus damanucha, neb myelo dwie gmenye. [Mat. 16 ; a zapomnye4) vcziennyczy s ſebu wziety5) chleba, a vcziefſe gie, aby Mor. 8./ ſtrziehly fie6) ot kwaffu lyczomyernykow a faduceow a herodis.7) A kdyz 5 mnyechu, by on ge8) taynye myenyl o zapomanuty9) chleba, I trefkta 10) ge pro maloft gich11) wiery. neb przy nyem bachu fie, by potrziebny nebyly neb laczny. Marcus prawy, by tu ſlepeho oſwietyl. ale o podobnych wieczy polozme nveczo, a gyne mynem, neb ſu k onyem podobnee. [306a 1] 1) Š. (přid.) znaméay. 2) K. ynhed wſiede; Š. ynhed gde. 3) K. Š. gezifs. *) K. Š. zapomniechu. 5) K. wzieti s ſebu. 6) Š fie Itrziehli; K. wyſtrziehali. 7) K. herodowych. 3) K. to. 9) K. Š. zapomenuti. 10) Š. trefktaſſe. 11) sch. v K. O wyznany petrowu za wſfeczkyl) wyeru.2) [Kap LXXXV./ I Gyde Jefus3) do krage cefare4) phylyppy5) na mezy Judee pol-[Mat. 16; noczney6) philypus poftawyl myefto, y nazwal7) ge cefaream philyppy8) Mar s./ na pamyet tyberij a ſweho gmena, a geft w kragynye fynytſkey,3) a tu v korzicne lybany wynykata dwie îtudnyczy, Jor a dan, tyech prameny10) 5 ſchazieta ſye pod horamy gelboe, pod myeſtem cedar, v lekarzſkich lazny, y czyny Jordan. a tak geho gmye z ſwich gmenl1) ſkladagy. wſſak Jeronym prawy, ze to myeſto nyekdy12) by13) rzieczieno dan, a tu Jeroboam byl polozyl zlatte tele, a odtud potok tekuczy flowe Jordan, yako ze gmene mycíta a studnycze, a to myeíto nynye flowe paneas. Jozefus prawy, ze 10 cefareâ cefaris fto a dwadcziety rafftow geft male giezero; to pro okruhloft flowe fiola, a wzdy geft plne, a nykdy zbytnye,14) tu wznyka Jordan, a malo potom w zemy weyde, a v korziena lybany opiet wznyka, a to prwy philyp tetrarcha poznal. neb kdyz byl poſlan do fyaly, plewamy v pawey wraczenymy naieze. tak nazywa Jozefus ſtudnyczy pod [306a 2] 15 lybanem. Prawy take: nad Seleuciam gednoho gezera wynyka potok, ten on nazywa wietffym Jordanem, a ze dwu potoku w gedno myeſto ſtekagyczich, gefſto flowe zlaty chram Jowis, a tu ſye czyny Jordan.15) I otaza Jefus16) s ſwich vcziennykow rzka: koho lyde prawie, by byl ſyn czlowieczy? byty ſynem czlowieczym famemu kryſtu ſlufſye. neb adam IMat. 16./ 20 geft syn zemye, ewa dezy kofty, a gyny ſynowe lydfftij; ſam kriftus ſyn gednoho czlowieka,* A Auguftinus: moze hnuty tyem, gefſto dye lucas,18) ze pan boh otazal vcziennykow, kdyz byl ſam na modlytbach Luk 9. modle sye, ale marcus dye na czieftye, ale to gym hyba, ze fie na czieftye tihues. nykdy nemodlyl, aneb ſnad dwakrat gych tazal.19) A ony weczechu: gedny 25 Janem krzítytelem20) a druzy helyam21) a gyny Jeremyam,22) [306b 1] aneb gednoho z prorokow, toczyff helyfeum.23) neb kryftus krzîtyefſe,24)
Evwangelia. 671 O vzdraweny slepeho.1) [Kup. LXXXIV.] A ynhede2) Jefus3) na lody ſ voziennyky, a przigyde do krayow magedon. To myefto nazywa marcus damanucha, neb myelo dwie gmenye. [Mat. 16 ; a zapomnye4) vcziennyczy s ſebu wziety5) chleba, a vcziefſe gie, aby Mor. 8./ ſtrziehly fie6) ot kwaffu lyczomyernykow a faduceow a herodis.7) A kdyz 5 mnyechu, by on ge8) taynye myenyl o zapomanuty9) chleba, I trefkta 10) ge pro maloft gich11) wiery. neb przy nyem bachu fie, by potrziebny nebyly neb laczny. Marcus prawy, by tu ſlepeho oſwietyl. ale o podobnych wieczy polozme nveczo, a gyne mynem, neb ſu k onyem podobnee. [306a 1] 1) Š. (přid.) znaméay. 2) K. ynhed wſiede; Š. ynhed gde. 3) K. Š. gezifs. *) K. Š. zapomniechu. 5) K. wzieti s ſebu. 6) Š fie Itrziehli; K. wyſtrziehali. 7) K. herodowych. 3) K. to. 9) K. Š. zapomenuti. 10) Š. trefktaſſe. 11) sch. v K. O wyznany petrowu za wſfeczkyl) wyeru.2) [Kap LXXXV./ I Gyde Jefus3) do krage cefare4) phylyppy5) na mezy Judee pol-[Mat. 16; noczney6) philypus poftawyl myefto, y nazwal7) ge cefaream philyppy8) Mar s./ na pamyet tyberij a ſweho gmena, a geft w kragynye fynytſkey,3) a tu v korzicne lybany wynykata dwie îtudnyczy, Jor a dan, tyech prameny10) 5 ſchazieta ſye pod horamy gelboe, pod myeſtem cedar, v lekarzſkich lazny, y czyny Jordan. a tak geho gmye z ſwich gmenl1) ſkladagy. wſſak Jeronym prawy, ze to myeſto nyekdy12) by13) rzieczieno dan, a tu Jeroboam byl polozyl zlatte tele, a odtud potok tekuczy flowe Jordan, yako ze gmene mycíta a studnycze, a to myeíto nynye flowe paneas. Jozefus prawy, ze 10 cefareâ cefaris fto a dwadcziety rafftow geft male giezero; to pro okruhloft flowe fiola, a wzdy geft plne, a nykdy zbytnye,14) tu wznyka Jordan, a malo potom w zemy weyde, a v korziena lybany opiet wznyka, a to prwy philyp tetrarcha poznal. neb kdyz byl poſlan do fyaly, plewamy v pawey wraczenymy naieze. tak nazywa Jozefus ſtudnyczy pod [306a 2] 15 lybanem. Prawy take: nad Seleuciam gednoho gezera wynyka potok, ten on nazywa wietffym Jordanem, a ze dwu potoku w gedno myeſto ſtekagyczich, gefſto flowe zlaty chram Jowis, a tu ſye czyny Jordan.15) I otaza Jefus16) s ſwich vcziennykow rzka: koho lyde prawie, by byl ſyn czlowieczy? byty ſynem czlowieczym famemu kryſtu ſlufſye. neb adam IMat. 16./ 20 geft syn zemye, ewa dezy kofty, a gyny ſynowe lydfftij; ſam kriftus ſyn gednoho czlowieka,* A Auguftinus: moze hnuty tyem, gefſto dye lucas,18) ze pan boh otazal vcziennykow, kdyz byl ſam na modlytbach Luk 9. modle sye, ale marcus dye na czieftye, ale to gym hyba, ze fie na czieftye tihues. nykdy nemodlyl, aneb ſnad dwakrat gych tazal.19) A ony weczechu: gedny 25 Janem krzítytelem20) a druzy helyam21) a gyny Jeremyam,22) [306b 1] aneb gednoho z prorokow, toczyff helyfeum.23) neb kryftus krzîtyefſe,24)
Strana 672
672 Evwangelia. Mat. 16./ I mnyechu, by krzítytel byl wzkrzieffen, neb nyektery25) prorok ze dwu, gefíto gducz przies Jordan vznamenaly26) krziefit, toczyfi helye27) neb helyfey ;28) a Jeremyam,29) proto ze fie czte, by v brzyfſe30) byl poſwieczen. a proto ze kryftus mnoho toho czynyl, czo geft Jeremyas byl prorokowa.31) 30 A kdyz otaza gich neb gich ſudu, wecze petr za wſſeczky: Ty gly kryſtus. ſyn boha zyweho, toczyfi gſy32) czlowiek podle toho, ze33) gſy mazan nad twe vezaſtne, a gly boh, ſyn boha zyweho; ale zyde obykly boha nazywaty zyweho na poſmyewanye modl,34) gefîto neygłu zywy. I wecz- Jefus:3) blazeny gſy, fſymon baryona, toczyfi bariohanna, toczyfí fyn 35 Janow. neb nyekterzy prawye, ze pro kaz pyſarzow zrufſenye polozene geft Jona za Johaña,35) a tak36) rzieczý a37) latynffczy38) dyegy petram39 a zyde affyrý cepham.40) a proto tez geft: ty gly cephas, toczyff hlawa neb ſkala, ot nyez rzieczien geſt petr, y vſtawym koftel moy,41) aneb na tom kameny, o nyemz ſy prawyl, a ten ſam zaloh42) geft. I ſlybyl43) mu 40 daty klyczie kralowftwie nebeſkeho. [306b 2] A fnad w tu dobu dal gemu famemu, aneb po wzkrziefſeny dal gemu i gynymy. Tehdy przikaza41) Jefus3) vcziennykom ſwym, aby neprawyly yzadnemu, by on byl kryftus. Tomu mamy15) rozumyety, toczyff az wîtane,46) aby pak, czoz gſu vîſyma flyffely, aby to kazaly na ſtrziechach. Tehdy poczie gym vkazowaty,47) 45 ze muffy48) gyty do gerufalema a tu mnoho trpiety a zahuben byty, a trziety den wftaty. a otluczyw fie f nym petr y wecze gemu49) : aa,50) nebude toho tobie, Pane.51) ale rziek ma, ze rziekl:52) myloftyw bud tobie,53) pane. I wecze mu gefus3) : pod po mnye, fathana.54) neſmyſlyfi tomu, czo ge bozie wole, toczyfí pod po mem ſmyflu a nebud my protywen. neb fathana 50 to geſt protywnyk. tu gfu nyekterzy rziekly: nenye tu petr trefktan, ale fathan,55) geſſto mu to radyl, pro ten geho blud, neb byl vwierzyl fatha- nowy. Take prawie, ze gemu geſt rzieczieno: blahoſlaweny gly, flyben buduczieho gemu bytye, toczyfí blahoflaweny budefí. Tehdy swolaw zaſtup i vcziennyky wecze: Chcze-ly kto po mnye gyty, ten fye57) fan 55 ſebe otpo [307a 1] wiez,58) a wezmy krzyzz ſwoy a pod po mnye. krzyzz na ſye trzykrat beru: Prwe muczienym a mrtwenym tyela a ſlytowanyn. blyznyeho. * tocziff marie; neb yzadny na wſſem ſwietye nycz obeczneho w tom ſynu ſ ny negmyel, neb on byl ſyn fam ſwoy matky bez otczie 60- na zemy, ale myel ge otczie boha59) na neby. a proto byl geſt 60) ſyn fa- meho boha a ſameho czlowieka. 1) K wſliczky. 2) K. wiery petra. 3) K. Š. geziſs. ") K. Š. Czefaree. 5) Š. Filippowy; K. philippis. e) Š. puolnoczne. 7) K. poſtawi — nazwa. 8) K. philippis. 3) Š. Synyſke; K. fenyczíkey. 10) K. pramena. 11) K. gmen yako. 12) sch. v Š. 13) Š. bylo. 14) K. plne zbytnie. 15) wſfak Jeronym — Jordan sch. v K. 16) K. Š. Jezifs. 17) sch. v K. Š. 18) Š. Lukaſs. 19) A Auguftinus — tazal sch. v K. 20) K. yana krzítitele. 21) K. heliaſſe; Š. Heliaſſem. 22) K. Jeremiaſſe; Š. Jeremiaſſem. 23) K. helizea; Š. Helizeem. 24) K. krzítil ſie. 25) K aneb niekterzy. 26) K. y znamenali; Š. y nazwali
672 Evwangelia. Mat. 16./ I mnyechu, by krzítytel byl wzkrzieffen, neb nyektery25) prorok ze dwu, gefíto gducz przies Jordan vznamenaly26) krziefit, toczyfi helye27) neb helyfey ;28) a Jeremyam,29) proto ze fie czte, by v brzyfſe30) byl poſwieczen. a proto ze kryftus mnoho toho czynyl, czo geft Jeremyas byl prorokowa.31) 30 A kdyz otaza gich neb gich ſudu, wecze petr za wſſeczky: Ty gly kryſtus. ſyn boha zyweho, toczyfi gſy32) czlowiek podle toho, ze33) gſy mazan nad twe vezaſtne, a gly boh, ſyn boha zyweho; ale zyde obykly boha nazywaty zyweho na poſmyewanye modl,34) gefîto neygłu zywy. I wecz- Jefus:3) blazeny gſy, fſymon baryona, toczyfi bariohanna, toczyfí fyn 35 Janow. neb nyekterzy prawye, ze pro kaz pyſarzow zrufſenye polozene geft Jona za Johaña,35) a tak36) rzieczý a37) latynffczy38) dyegy petram39 a zyde affyrý cepham.40) a proto tez geft: ty gly cephas, toczyff hlawa neb ſkala, ot nyez rzieczien geſt petr, y vſtawym koftel moy,41) aneb na tom kameny, o nyemz ſy prawyl, a ten ſam zaloh42) geft. I ſlybyl43) mu 40 daty klyczie kralowftwie nebeſkeho. [306b 2] A fnad w tu dobu dal gemu famemu, aneb po wzkrziefſeny dal gemu i gynymy. Tehdy przikaza41) Jefus3) vcziennykom ſwym, aby neprawyly yzadnemu, by on byl kryftus. Tomu mamy15) rozumyety, toczyff az wîtane,46) aby pak, czoz gſu vîſyma flyffely, aby to kazaly na ſtrziechach. Tehdy poczie gym vkazowaty,47) 45 ze muffy48) gyty do gerufalema a tu mnoho trpiety a zahuben byty, a trziety den wftaty. a otluczyw fie f nym petr y wecze gemu49) : aa,50) nebude toho tobie, Pane.51) ale rziek ma, ze rziekl:52) myloftyw bud tobie,53) pane. I wecze mu gefus3) : pod po mnye, fathana.54) neſmyſlyfi tomu, czo ge bozie wole, toczyfí pod po mem ſmyflu a nebud my protywen. neb fathana 50 to geſt protywnyk. tu gfu nyekterzy rziekly: nenye tu petr trefktan, ale fathan,55) geſſto mu to radyl, pro ten geho blud, neb byl vwierzyl fatha- nowy. Take prawie, ze gemu geſt rzieczieno: blahoſlaweny gly, flyben buduczieho gemu bytye, toczyfí blahoflaweny budefí. Tehdy swolaw zaſtup i vcziennyky wecze: Chcze-ly kto po mnye gyty, ten fye57) fan 55 ſebe otpo [307a 1] wiez,58) a wezmy krzyzz ſwoy a pod po mnye. krzyzz na ſye trzykrat beru: Prwe muczienym a mrtwenym tyela a ſlytowanyn. blyznyeho. * tocziff marie; neb yzadny na wſſem ſwietye nycz obeczneho w tom ſynu ſ ny negmyel, neb on byl ſyn fam ſwoy matky bez otczie 60- na zemy, ale myel ge otczie boha59) na neby. a proto byl geſt 60) ſyn fa- meho boha a ſameho czlowieka. 1) K wſliczky. 2) K. wiery petra. 3) K. Š. geziſs. ") K. Š. Czefaree. 5) Š. Filippowy; K. philippis. e) Š. puolnoczne. 7) K. poſtawi — nazwa. 8) K. philippis. 3) Š. Synyſke; K. fenyczíkey. 10) K. pramena. 11) K. gmen yako. 12) sch. v Š. 13) Š. bylo. 14) K. plne zbytnie. 15) wſfak Jeronym — Jordan sch. v K. 16) K. Š. Jezifs. 17) sch. v K. Š. 18) Š. Lukaſs. 19) A Auguftinus — tazal sch. v K. 20) K. yana krzítitele. 21) K. heliaſſe; Š. Heliaſſem. 22) K. Jeremiaſſe; Š. Jeremiaſſem. 23) K. helizea; Š. Helizeem. 24) K. krzítil ſie. 25) K aneb niekterzy. 26) K. y znamenali; Š. y nazwali
Strana 673
Evwangelia. 673 27) K. heliaſfow neb helizeow. 28) Š. Helizea. 29) K. Š. Jeremiaſſe. 30) K. v brziſſe matky ſwe. 31) (!) K. Š. prorokowal. 32) K. ty gfy. 33) K. gto. 34) K. modlam. 35) sch. v K. 36) Š. take. 37) sch. v K. 38) K. latinſku. 39) K. petra. 40) K. Cephas; a sch. 41) K. czirkew mu. 42) K. zaklad. 43) K. ſlibi. 44) Š. przika. 45) K. mame. 46) K. z mrtwych wſtane. 47) K. wyprawowati. 48) K. moſy. 49) K. mu. 50) K. o pane. 51) v K. tu sch. 52) K a take rziekl mu. 53) K. ſobie. 54) Š. fathanaſſi. 55) K. ſathanas. 56) Take — budeſs sch. v K. 57) sch. v K. 58) K. zaprzi. 59) za tím přetrž. na zemy; K. a proto. 60) K. ge. O promyenyeny1) pana kryſta.2) [Kap. LXXXVI.] PAk po ſſeſty dnech pogie3) Jefus4) Petra a5) Jakuba a Jana, bratra geho, I wede ge na huoru thabor welmy wyfoku, aby fye modlyly.* lucas6) (Mat. 17; prawy oſm dny przied tyem dnem, w nyemzto byl prorokowal, zze Mar. 9.] nyekterzy z nych, drziew nez vmru, chwalu kralowſtwie bozieho opatrzie, 5 a ten den, w nyemzto6a) gfu wydyely, przyczytage matyey a marcus ffeft [Luk 9.] proſtrziednych dnow gedno pokladata.7) A znamenay, ze matyey8) dye Jakuba, bratra Janowa, ale Auguſtyn w epyfſtole k Galatom pyſſe Jakuba, byfkupa Jerufalema, by byl prz przietworzieny,9) a k tomu ambroz po- wolugie nad lucam,10) gefîto dye: kteryz wſtupyl nayprw na ſtolyczy 1o knyezíku. I ſta ſye, kdyz ſye modlechu, Przietworzy11) ſye Jeſus3) przied nymy, a twarz geho iako ſlunczie ſye [307a 2] oſwiety,12) a rucho geho by bielo13) yako ſnyeh, iakehoz walcharz nemoze na zemyl1) vczynyty. I vkazachu ſye gym moyzes a helias,15) mlvwiecze ſ nym o wyftupu,16) geffto myel wyplnyty w gerufalemye, toczyff o geho smrty. I wecze petr: 15 pane, dobre geft nam17) tuto byty. chczeff-ly, vczyn18) ſobye tuto trzy itany, tobie geden a moyfy19) geden a helye20) geden.** I fta21) fie hlas z uoblaka22) rzka: Tot ge moy ſyn23) myly, geho poſluchayte. A kdyz pro- ftrach na zemy padechu24) vcziennyczy, dotczie25) fie gich Jefus3) a rzka: wſtante,26) neboyte ſye. A síſed dolow przykaza gym, aby vzadnemu 20 toho27) neprawyly, az by praw�8) z mrtwich wſtal. Niekterzy prawie tu chwalu kryfta, ze geft byla v powyetrzy obklyczienem, ale ne w tyele ſmrtedlnem, gefſto tehdy myegieſſe; a gyny prawie, by za chwilku ſlozyl ſmrtedlnoft ; a gyny dyegy, by on wzdy takez myel tyelo po przyrozeny, ale aby byl [307b 1] wydyen, aby trpiel, vczynyl to ſmrtedlno za chwyly, 25 a tu yakyz geft byl po przyrozeny, takymz ſye vkazal, a yakoz prawie, takymz ſye dal vcziennykom na weczierzy, neb takez moz bity na malem myeftye, ale daremne geft29) w tom30) praczowaty,31) nezly na ſledowaty32) przyrozenye w dywiech, neb tak boh33) w tyele ſmrtedlnem vkazal chwalu34) ſmrtedlnofty ſwe, yakoz ge raczyl, iako po wzkrzieffeny w tyele neſmr- 30 tedlnem35) giezwy k makany dal a giedl. takez y mnohe wieczy36) ſmyſle myſtrzy o moyzieſſowy a o helia.37) a nad lucam38) nalezneſſ wyklad, gefíto dye, by tu byly, a gynu glozu, gefîto, ze andyele gich gſu tyela na ſye wziely. Trzietye otazanye, kterak gfu ge poznaly vcziennyczy? 43
Evwangelia. 673 27) K. heliaſfow neb helizeow. 28) Š. Helizea. 29) K. Š. Jeremiaſſe. 30) K. v brziſſe matky ſwe. 31) (!) K. Š. prorokowal. 32) K. ty gfy. 33) K. gto. 34) K. modlam. 35) sch. v K. 36) Š. take. 37) sch. v K. 38) K. latinſku. 39) K. petra. 40) K. Cephas; a sch. 41) K. czirkew mu. 42) K. zaklad. 43) K. ſlibi. 44) Š. przika. 45) K. mame. 46) K. z mrtwych wſtane. 47) K. wyprawowati. 48) K. moſy. 49) K. mu. 50) K. o pane. 51) v K. tu sch. 52) K a take rziekl mu. 53) K. ſobie. 54) Š. fathanaſſi. 55) K. ſathanas. 56) Take — budeſs sch. v K. 57) sch. v K. 58) K. zaprzi. 59) za tím přetrž. na zemy; K. a proto. 60) K. ge. O promyenyeny1) pana kryſta.2) [Kap. LXXXVI.] PAk po ſſeſty dnech pogie3) Jefus4) Petra a5) Jakuba a Jana, bratra geho, I wede ge na huoru thabor welmy wyfoku, aby fye modlyly.* lucas6) (Mat. 17; prawy oſm dny przied tyem dnem, w nyemzto byl prorokowal, zze Mar. 9.] nyekterzy z nych, drziew nez vmru, chwalu kralowſtwie bozieho opatrzie, 5 a ten den, w nyemzto6a) gfu wydyely, przyczytage matyey a marcus ffeft [Luk 9.] proſtrziednych dnow gedno pokladata.7) A znamenay, ze matyey8) dye Jakuba, bratra Janowa, ale Auguſtyn w epyfſtole k Galatom pyſſe Jakuba, byfkupa Jerufalema, by byl prz przietworzieny,9) a k tomu ambroz po- wolugie nad lucam,10) gefîto dye: kteryz wſtupyl nayprw na ſtolyczy 1o knyezíku. I ſta ſye, kdyz ſye modlechu, Przietworzy11) ſye Jeſus3) przied nymy, a twarz geho iako ſlunczie ſye [307a 2] oſwiety,12) a rucho geho by bielo13) yako ſnyeh, iakehoz walcharz nemoze na zemyl1) vczynyty. I vkazachu ſye gym moyzes a helias,15) mlvwiecze ſ nym o wyftupu,16) geffto myel wyplnyty w gerufalemye, toczyff o geho smrty. I wecze petr: 15 pane, dobre geft nam17) tuto byty. chczeff-ly, vczyn18) ſobye tuto trzy itany, tobie geden a moyfy19) geden a helye20) geden.** I fta21) fie hlas z uoblaka22) rzka: Tot ge moy ſyn23) myly, geho poſluchayte. A kdyz pro- ftrach na zemy padechu24) vcziennyczy, dotczie25) fie gich Jefus3) a rzka: wſtante,26) neboyte ſye. A síſed dolow przykaza gym, aby vzadnemu 20 toho27) neprawyly, az by praw�8) z mrtwich wſtal. Niekterzy prawie tu chwalu kryfta, ze geft byla v powyetrzy obklyczienem, ale ne w tyele ſmrtedlnem, gefſto tehdy myegieſſe; a gyny prawie, by za chwilku ſlozyl ſmrtedlnoft ; a gyny dyegy, by on wzdy takez myel tyelo po przyrozeny, ale aby byl [307b 1] wydyen, aby trpiel, vczynyl to ſmrtedlno za chwyly, 25 a tu yakyz geft byl po przyrozeny, takymz ſye vkazal, a yakoz prawie, takymz ſye dal vcziennykom na weczierzy, neb takez moz bity na malem myeftye, ale daremne geft29) w tom30) praczowaty,31) nezly na ſledowaty32) przyrozenye w dywiech, neb tak boh33) w tyele ſmrtedlnem vkazal chwalu34) ſmrtedlnofty ſwe, yakoz ge raczyl, iako po wzkrzieffeny w tyele neſmr- 30 tedlnem35) giezwy k makany dal a giedl. takez y mnohe wieczy36) ſmyſle myſtrzy o moyzieſſowy a o helia.37) a nad lucam38) nalezneſſ wyklad, gefíto dye, by tu byly, a gynu glozu, gefîto, ze andyele gich gſu tyela na ſye wziely. Trzietye otazanye, kterak gfu ge poznaly vcziennyczy? 43
Strana 674
674 Evwangelia. * cztyrzy myle ot nazaretha geft huora thabor, a na ſtupny gegyem melchyfedech potka fie s abrahem.39) Druhu myly ot thabor geft huora 35 hermon. ** Ambroz w glozie40) dye, ze fu any w duffech any w tyelech41) fye vkazaly,42) nez w nyekterem ftworzieny poddanem.43) moz take byty, ze andyelſku ſluzbu to ſye ſtalo,41) ze andyelee gich oſoby45) na ſye wziely. 1) K. Ozmienienie. 2) K. gezu kryſta na huorzie. 3) K. pogiem. 4) K. Š. gezifs. 5) sch. v K. 6) Š. Lukaſs. 6a) Š. w niemz. 7) lukas — pokladata sch. v K. s) K. Matuſs prawi. 3) K promienienie; Š. przi przitworzeni. 10) K. prziwoluge; K. Š. na lu- kaſſe. 11) K. promieni. 12) K. Itkwieſſe. 13) K. bile. 14) K. ſukenik na zemi nemozie. 15) K. Š. Moyziefs a Heliaſs. 13) ta dvě sl. sch. v K. 17) Š. nam gt. 18) K. vczynime. 19) K. Š. Moyzieffowi. 20) K. Helialfoi. 21) Š. ftal. 22) K. Š. z oblaku. 23) K. ſyn moy. 24) K. padechu na zemi. 25) K. y dotczie. 26) K. wftante a. 27) K. toho yzadnemu. 28) K. pra (nedops.). 29) niektere — geſt sch. v K. 30) K w tom nenie mnoho. 31) K praczowati kterak ſwu flawu w promienienie vkazal. 32) K. naſledowa. 33) sch. v K 34) K. vkazal gezifs ſlawu. 35) Š. Imrtedlnem. 36) odsud až do konce sch. v K. 37) Š. Eliaffowi. 38) Š. Lukaſſe. 39) K. Š. Abrahamem. 4) K. v wykladie. 41) K. tielie. 42) Š. vkazali ſie. 43) K. podobnem. 41) w andielſkem ta ſluzba ſie ſtala. 45) K. oſobu. Kap. LXXXVII.] O vzdraweny namyeíſieczneho.1) [Luk. 17.) NA zaytrzie k proſbye otczowie vzdrawy Jeſus2) ſyna namyeffiecz- neho, gehoz vcziennyczy, kdy3) gym byl dan, nemohly vzdrawity, ne pro kaz [Mat. 17.] myefiecze trpie namyefieczny,4) ale dyaffowe ge w ty czaffy trapye, aby ſkrzie myefiecz omlvwyly5) ftworzytele myefiecze. Sdyd,6) ſtyd ſie Julyan, gefíto dye, by nebyl yzadny hrziech w dyetyety, neb ſye czte o tom, ze ot dyetyn [307b 2] ftwa ten byl myefiecznykem, neb by dyafí nebyl nycz w nyem myel7) ſweho, a8) nemohl by ho ofyefty. A kdyz otazachu9) vczien- nyczy, procz ſu ony10) geho nemohly wywrczy, Jefus2) wecze: pro waſſe nedowierzienye; neb byſte myely wieru iako zrno horczyczie, dyetell) teyto12) horzie: gdy otfud, a poyde.13) a to wykladanye mozie ſye rozumyety o dyafſu nynye wyhnanem,14) neb ot yzadneho podle pyſma neczte ſye, by ſye to ſtalo, gedno ze pro profbu15) rziehuorzie Neocefanſkeho16) czte ſye, ze gedna huora przietrhla fiel7) a dala myeſto czierkwy, aby byla vdyelana.18) a take pro proſbu19) gednoho otczie kamen przieneſen byl z zahrady. aneb pro prziklad polozeno geſt: pro wſſelykaku19a) wiecz ne- 15 podobnu. A proto lucas20) gyny prziklad poklada: Rzcete21) tomuto ſtromu morro, toczyff iahodye morzſkey:22) prziefſcziep ſye23) w morzie, a vpoſluchat24) was. 5 1n 1) K. namieſlecznika. 2) K. Š. gezifs; fyna sch. v K. 3) K. kdyz. 4) K. na- mieffeczniczy. 5) K. omluwiti. 6) (1) sch. v Š. K. 7) K. nemiel w niem nicz. 8) sch. v K. 2) K. gfu otazali. 10) sch. v Š. 11) K. horcziczne rzekli byſte. 12) K. Š. teto. 13) K. przeffup odtudto a przeſtupila by. 14) K. wyhnalem. 15) K. gedno k proſbie. 16) K. neoccean-
674 Evwangelia. * cztyrzy myle ot nazaretha geft huora thabor, a na ſtupny gegyem melchyfedech potka fie s abrahem.39) Druhu myly ot thabor geft huora 35 hermon. ** Ambroz w glozie40) dye, ze fu any w duffech any w tyelech41) fye vkazaly,42) nez w nyekterem ftworzieny poddanem.43) moz take byty, ze andyelſku ſluzbu to ſye ſtalo,41) ze andyelee gich oſoby45) na ſye wziely. 1) K. Ozmienienie. 2) K. gezu kryſta na huorzie. 3) K. pogiem. 4) K. Š. gezifs. 5) sch. v K. 6) Š. Lukaſs. 6a) Š. w niemz. 7) lukas — pokladata sch. v K. s) K. Matuſs prawi. 3) K promienienie; Š. przi przitworzeni. 10) K. prziwoluge; K. Š. na lu- kaſſe. 11) K. promieni. 12) K. Itkwieſſe. 13) K. bile. 14) K. ſukenik na zemi nemozie. 15) K. Š. Moyziefs a Heliaſs. 13) ta dvě sl. sch. v K. 17) Š. nam gt. 18) K. vczynime. 19) K. Š. Moyzieffowi. 20) K. Helialfoi. 21) Š. ftal. 22) K. Š. z oblaku. 23) K. ſyn moy. 24) K. padechu na zemi. 25) K. y dotczie. 26) K. wftante a. 27) K. toho yzadnemu. 28) K. pra (nedops.). 29) niektere — geſt sch. v K. 30) K w tom nenie mnoho. 31) K praczowati kterak ſwu flawu w promienienie vkazal. 32) K. naſledowa. 33) sch. v K 34) K. vkazal gezifs ſlawu. 35) Š. Imrtedlnem. 36) odsud až do konce sch. v K. 37) Š. Eliaffowi. 38) Š. Lukaſſe. 39) K. Š. Abrahamem. 4) K. v wykladie. 41) K. tielie. 42) Š. vkazali ſie. 43) K. podobnem. 41) w andielſkem ta ſluzba ſie ſtala. 45) K. oſobu. Kap. LXXXVII.] O vzdraweny namyeíſieczneho.1) [Luk. 17.) NA zaytrzie k proſbye otczowie vzdrawy Jeſus2) ſyna namyeffiecz- neho, gehoz vcziennyczy, kdy3) gym byl dan, nemohly vzdrawity, ne pro kaz [Mat. 17.] myefiecze trpie namyefieczny,4) ale dyaffowe ge w ty czaffy trapye, aby ſkrzie myefiecz omlvwyly5) ftworzytele myefiecze. Sdyd,6) ſtyd ſie Julyan, gefíto dye, by nebyl yzadny hrziech w dyetyety, neb ſye czte o tom, ze ot dyetyn [307b 2] ftwa ten byl myefiecznykem, neb by dyafí nebyl nycz w nyem myel7) ſweho, a8) nemohl by ho ofyefty. A kdyz otazachu9) vczien- nyczy, procz ſu ony10) geho nemohly wywrczy, Jefus2) wecze: pro waſſe nedowierzienye; neb byſte myely wieru iako zrno horczyczie, dyetell) teyto12) horzie: gdy otfud, a poyde.13) a to wykladanye mozie ſye rozumyety o dyafſu nynye wyhnanem,14) neb ot yzadneho podle pyſma neczte ſye, by ſye to ſtalo, gedno ze pro profbu15) rziehuorzie Neocefanſkeho16) czte ſye, ze gedna huora przietrhla fiel7) a dala myeſto czierkwy, aby byla vdyelana.18) a take pro proſbu19) gednoho otczie kamen przieneſen byl z zahrady. aneb pro prziklad polozeno geſt: pro wſſelykaku19a) wiecz ne- 15 podobnu. A proto lucas20) gyny prziklad poklada: Rzcete21) tomuto ſtromu morro, toczyff iahodye morzſkey:22) prziefſcziep ſye23) w morzie, a vpoſluchat24) was. 5 1n 1) K. namieſlecznika. 2) K. Š. gezifs; fyna sch. v K. 3) K. kdyz. 4) K. na- mieffeczniczy. 5) K. omluwiti. 6) (1) sch. v Š. K. 7) K. nemiel w niem nicz. 8) sch. v K. 2) K. gfu otazali. 10) sch. v Š. 11) K. horcziczne rzekli byſte. 12) K. Š. teto. 13) K. przeffup odtudto a przeſtupila by. 14) K. wyhnalem. 15) K. gedno k proſbie. 16) K. neoccean-
Strana 675
Evwangelia. 675 ſkeho. 17) K. przieſtupila. 18) K. vſtawena. 19) K. k proſbie. 19a) Š. wífeliku. 20) K. Š. Lukaſs. 21) K. diete reziete. 22) K. morſkey; Š. morzſke. 23) K. przieſfup. 24) K. vpoſlechnet. 5 O penyezy, nalezenem w uſtech rybíj1) A kdyz przigide do Capharnaum, prziſtupichu k nyemu ſbieraczy2) vroka hlawneho. Pak petr, poſlany ot boha3) k morzy, przyneſe rybu, ana4) ma w uftech dwie dydragma, toczyff penyeze,5) I zaplaty za ſye a5a) za pana boha.3) a bohs) myel myefſczie, wſſak to,7) czo [308a 1] gemus) (Mat. 17./] bylo dano w uzitku chudych, toho nechtyel na fwoy wlaftny vzytek ztrawyty. [Kap. LXXXIX.) 1) K. w uftech ribich nalezenem. 2) K. Š. zbieraczi. 3) K. geziefſe. 4) K. an. 5) K. dwa penieze. 5a) S. y. 6) K. geziſs. 7) K. neb. 8) K. mu. O ſwaru mezy vcziennyky. [Kap. XC.] A kdyz vcziennyczy otazachu gehol) na czieftye, kto by z nych byl naywietffy, przyſtupywíle k Jezyffowy weczechu: kto ſie nadyegefí wietffy geft w kralowſtwy nebeſkem?2) Jako by rziekly: powiez nam, [Mat. 18; kto geft wietffy nynye mezy namy,3) neb ten wietffy bude y w neby. a na Mar. 9; tom bludyechu. neb w buducziem czaſſu wſſeczko prziedneſenye przie- Luh. 9.] ftane,4) andyelike y lydíke, iakoz apoſſtol dye. A obgem5) Jeſus6) maleho nauczy rowne malemu, toczyfí pokorne na czieftye nynye powiffenu bity. A kto by z nych chtiel prwy7) bity, aby ten byl wíſech ſluha. A proto ze ge prwny wîſech w czierkwy, wyznawa ſye ſluhus) ſluh bozich, ten maly, 10 iakoz nyekterzy prawye, byl geft marcialis, biſkup9) lemowitarum. 5 1) K. ho. 2) K. nebeſkem kralowſtwie. 3) K. mezy nami nynie. 4) sch. v K. 5) K. przituliw. ) K. Š. geziſs. 7) K. prwni. 3) K. ſluha.3) K. biſkup lemotarum neb. O trziech povieſtech a o ſynu wylerzy.1) [Kap XCI.I 5 kdyz hancze malich rziekl bieſſe,2) boh po przielozenym vdow aby wykupyl a zawrhl, toczyfí aby nehrdaly malym yzadnym, pro vka- zanye, yaczy3) gfu maly v otczie, I wecze gym prziklad powiefty o owczy [308a 2] gedney nawraczeney,4) opuftyw pro ny dewie5) a dewadefat [Mat. 1s./ gynych. neb acz kolywiek paſtyrz wiecz myluge bez gedne îto owecz nezly gednu ztraczenu, wifak geft wiecze pylen o ztraczeney,6) nezly o oftalych. A o temz powiedye powieft o defiety dragmach. a dragma geft penyez vſtawenye?) welykoſty, gefſto obraz kralow8) na nyem, a take geft cztwrta 43*
Evwangelia. 675 ſkeho. 17) K. przieſtupila. 18) K. vſtawena. 19) K. k proſbie. 19a) Š. wífeliku. 20) K. Š. Lukaſs. 21) K. diete reziete. 22) K. morſkey; Š. morzſke. 23) K. przieſfup. 24) K. vpoſlechnet. 5 O penyezy, nalezenem w uſtech rybíj1) A kdyz przigide do Capharnaum, prziſtupichu k nyemu ſbieraczy2) vroka hlawneho. Pak petr, poſlany ot boha3) k morzy, przyneſe rybu, ana4) ma w uftech dwie dydragma, toczyff penyeze,5) I zaplaty za ſye a5a) za pana boha.3) a bohs) myel myefſczie, wſſak to,7) czo [308a 1] gemus) (Mat. 17./] bylo dano w uzitku chudych, toho nechtyel na fwoy wlaftny vzytek ztrawyty. [Kap. LXXXIX.) 1) K. w uftech ribich nalezenem. 2) K. Š. zbieraczi. 3) K. geziefſe. 4) K. an. 5) K. dwa penieze. 5a) S. y. 6) K. geziſs. 7) K. neb. 8) K. mu. O ſwaru mezy vcziennyky. [Kap. XC.] A kdyz vcziennyczy otazachu gehol) na czieftye, kto by z nych byl naywietffy, przyſtupywíle k Jezyffowy weczechu: kto ſie nadyegefí wietffy geft w kralowſtwy nebeſkem?2) Jako by rziekly: powiez nam, [Mat. 18; kto geft wietffy nynye mezy namy,3) neb ten wietffy bude y w neby. a na Mar. 9; tom bludyechu. neb w buducziem czaſſu wſſeczko prziedneſenye przie- Luh. 9.] ftane,4) andyelike y lydíke, iakoz apoſſtol dye. A obgem5) Jeſus6) maleho nauczy rowne malemu, toczyfí pokorne na czieftye nynye powiffenu bity. A kto by z nych chtiel prwy7) bity, aby ten byl wíſech ſluha. A proto ze ge prwny wîſech w czierkwy, wyznawa ſye ſluhus) ſluh bozich, ten maly, 10 iakoz nyekterzy prawye, byl geft marcialis, biſkup9) lemowitarum. 5 1) K. ho. 2) K. nebeſkem kralowſtwie. 3) K. mezy nami nynie. 4) sch. v K. 5) K. przituliw. ) K. Š. geziſs. 7) K. prwni. 3) K. ſluha.3) K. biſkup lemotarum neb. O trziech povieſtech a o ſynu wylerzy.1) [Kap XCI.I 5 kdyz hancze malich rziekl bieſſe,2) boh po przielozenym vdow aby wykupyl a zawrhl, toczyfí aby nehrdaly malym yzadnym, pro vka- zanye, yaczy3) gfu maly v otczie, I wecze gym prziklad powiefty o owczy [308a 2] gedney nawraczeney,4) opuftyw pro ny dewie5) a dewadefat [Mat. 1s./ gynych. neb acz kolywiek paſtyrz wiecz myluge bez gedne îto owecz nezly gednu ztraczenu, wifak geft wiecze pylen o ztraczeney,6) nezly o oftalych. A o temz powiedye powieft o defiety dragmach. a dragma geft penyez vſtawenye?) welykoſty, gefſto obraz kralow8) na nyem, a take geft cztwrta 43*
Strana 676
676 Evwangelia. czieft wahy.* A take trziety powieſt o temz prziczyny, o ſynu wyderzy,") w nyemzto netolyko radoſt ſwu z malich nawraczugiczich vkaza, ale take 10 zawiſtywich reptanye trefkta, w nyzto mlato weprzowe krmij nazwa. wſſak nyekterzy dyegy, by filique bilo owocze ftromowe, geffto wzny kdyz gie giedye, anebo1o) geft byle, gefíto ma myechyrzky wznycye a prazdne, a wiecz obtyezy nezly nakrmy. * drama bez g to geft pyenye mylofty. 1) K. marnotratczy. 2) sch. v K. 3) K. kteraczy. 3) Š. gedne nawracene; K. (přid.) a. 5) K. Š. dewiet. 6) K. ztraczene. 7) K. vſtaweny. 3) K. kralowy. 9) K. marno- tratnem. 10) K. aneb. (Kup. XCII.] O otpußſczieny ſwemu1) blyznyemu. [Mat. 18./ A kdyz powiedye Jeſus2) o treſktany bratra, geſſto w tie3) ſhrzieſſyl, toczyff geffto ty fam wieff, nayprwe taynye, Potom przied ſwiedkamy! a potom przied ſnatkem, a przyczyny: czoz kolywiek5) ſwiezeff na zemy, [308b 1] bude ſwazano y na neby etc. I otaza petr: otpuftym-ly bratru hrziech az do fedmkrat? wecze Jefus:2) owſſem az10) do fedmdefatkrat6) fedmkrat, to ge ffeft fet a dewadefatkrat, wifak tolyk hodyn nenye we dne,7) aby tolykrat mohl kto ſhrzieflyty, a take ſedmdefatkrat ſedmkrat. toczyff wſſeczko bezprawie.8) aby bylo dwakrat vczynyeno ſedmdefat- krat9) fedmkrat, toczyff1o) aby prwe wylozenye bylo k czaſſu wylozeno neb przichyleno. Jako by rziekl: owſſem wzdy odpufft. druhe wykladanye 10 ke wſſemu bezprawy, neb ſedmdefat ſedm11) z czyſſla obecznoîty a z czyfîla przieftupenye, toczyff z fedmy a z12) giedenafty geft. Znamenay, ze kazdy dluzien geft odpuftyty hnyew 1 myſly pro bezprawie, take acz by neproſyl ten, geſíto ge vrazyl. Pakly bude proſyty, tehdy ma gemu13) rzieczy: zdraw bud! a pomoczy gemu,14) bude-ly po- 15 trzieben. a tyem neyſem dluzen, gedno acz by proſyl, a take gedno acz bich byl ſwrchowany. A ze mamel5) otpuftyty profytely, Jefus2) vozy ſkrzie powieſt ſluhy, gehoz16) dluh pan geho mu17) obnowy, proto ze gic fie18) nechtyel ſmylowaty nad ſwym blyznym.19) [308b 2] 1) K. bratru a ſwemu. 2) K. Š. geziſs. 3) K. proti tobie. 4) K. ſwiedky 5) K. kolwiek. 6) Š. ſedmdeſati. 7) K. przief den. 8) Š. bezprawie wſſeczko. 2) Š. ſedmdelat. 10) sch. v Š. 11) K. a ledm. 12) sch v Š. 13) sch. v K. 14) K. ma gel pomoczy. 15) K. mamy. 16) K. gemuž. 17) sch. v K. 18) K. ſie gie; S. ſie geſt. 19) K. thowarziſſem. 5 Kap. XCIII.] Pro kteru wiecz zahnaty zzenu ot sebc.1) PO tiech rziecziech gyde Jefus2) ot galylce do Judeam za Jordan, I gydu3) po nyem galyleyfſczy, a tu ge vzdrawy.1) I prziſtupichu k nyemu
676 Evwangelia. czieft wahy.* A take trziety powieſt o temz prziczyny, o ſynu wyderzy,") w nyemzto netolyko radoſt ſwu z malich nawraczugiczich vkaza, ale take 10 zawiſtywich reptanye trefkta, w nyzto mlato weprzowe krmij nazwa. wſſak nyekterzy dyegy, by filique bilo owocze ftromowe, geffto wzny kdyz gie giedye, anebo1o) geft byle, gefíto ma myechyrzky wznycye a prazdne, a wiecz obtyezy nezly nakrmy. * drama bez g to geft pyenye mylofty. 1) K. marnotratczy. 2) sch. v K. 3) K. kteraczy. 3) Š. gedne nawracene; K. (přid.) a. 5) K. Š. dewiet. 6) K. ztraczene. 7) K. vſtaweny. 3) K. kralowy. 9) K. marno- tratnem. 10) K. aneb. (Kup. XCII.] O otpußſczieny ſwemu1) blyznyemu. [Mat. 18./ A kdyz powiedye Jeſus2) o treſktany bratra, geſſto w tie3) ſhrzieſſyl, toczyff geffto ty fam wieff, nayprwe taynye, Potom przied ſwiedkamy! a potom przied ſnatkem, a przyczyny: czoz kolywiek5) ſwiezeff na zemy, [308b 1] bude ſwazano y na neby etc. I otaza petr: otpuftym-ly bratru hrziech az do fedmkrat? wecze Jefus:2) owſſem az10) do fedmdefatkrat6) fedmkrat, to ge ffeft fet a dewadefatkrat, wifak tolyk hodyn nenye we dne,7) aby tolykrat mohl kto ſhrzieflyty, a take ſedmdefatkrat ſedmkrat. toczyff wſſeczko bezprawie.8) aby bylo dwakrat vczynyeno ſedmdefat- krat9) fedmkrat, toczyff1o) aby prwe wylozenye bylo k czaſſu wylozeno neb przichyleno. Jako by rziekl: owſſem wzdy odpufft. druhe wykladanye 10 ke wſſemu bezprawy, neb ſedmdefat ſedm11) z czyſſla obecznoîty a z czyfîla przieftupenye, toczyff z fedmy a z12) giedenafty geft. Znamenay, ze kazdy dluzien geft odpuftyty hnyew 1 myſly pro bezprawie, take acz by neproſyl ten, geſíto ge vrazyl. Pakly bude proſyty, tehdy ma gemu13) rzieczy: zdraw bud! a pomoczy gemu,14) bude-ly po- 15 trzieben. a tyem neyſem dluzen, gedno acz by proſyl, a take gedno acz bich byl ſwrchowany. A ze mamel5) otpuftyty profytely, Jefus2) vozy ſkrzie powieſt ſluhy, gehoz16) dluh pan geho mu17) obnowy, proto ze gic fie18) nechtyel ſmylowaty nad ſwym blyznym.19) [308b 2] 1) K. bratru a ſwemu. 2) K. Š. geziſs. 3) K. proti tobie. 4) K. ſwiedky 5) K. kolwiek. 6) Š. ſedmdeſati. 7) K. przief den. 8) Š. bezprawie wſſeczko. 2) Š. ſedmdelat. 10) sch. v Š. 11) K. a ledm. 12) sch v Š. 13) sch. v K. 14) K. ma gel pomoczy. 15) K. mamy. 16) K. gemuž. 17) sch. v K. 18) K. ſie gie; S. ſie geſt. 19) K. thowarziſſem. 5 Kap. XCIII.] Pro kteru wiecz zahnaty zzenu ot sebc.1) PO tiech rziecziech gyde Jefus2) ot galylce do Judeam za Jordan, I gydu3) po nyem galyleyfſczy, a tu ge vzdrawy.1) I prziſtupichu k nyemu
Strana 677
Evwangelia. 677 lyczomyernyczy, pokuffugicz geho a rzkucz: Slufſe-ly czlowieku puſtyty ot ſebe zzenu5) pro kteruz kolywiek wiecz?: Jeſus2) gym wecze: boh ge [Mat 19. vſtawyl manzelftwo, a proto neſlufſie ho rozluczity, neb take chtiel ge6) tak boh, aby ſie muz drzzal zeny, az by pro ny opuftyl otczie y materz, to-[Gen. 2.] czyff zadoît ſwu wiecz zprawil6a) czlowiek k plozeny?) dyety, nezly k peczy ſwym rodytelom. neb iako wlaha z korziene gde w byl, a przietworzy fie w fyemye, ale8) newraty ſye k korzienu, takez zadoſt prziewedena bywa t0 ot rodytelow k ſynom, ale ne zaſye. toczyff wietffie geft zadoft a hoto- wieyſſie rodytelow k ſynom,9) nezly ſynom k otczom. A kdyz mu obwrziechu, ze moyzes10) powolyl lyftu zapuzenye, Jefus2) wecze: to ge10) prziepuſtyl Deut. 241 pro twrdoft gich frdcze, toczyff aby yzadnym prawem nehynut byl.11) neb ge 12) moyzes 10) boziemu zrziezeny nycz nezrziedyl; a przyczyny, ze kromye 15 czyzolozîtwie nefluffie czlowieku [309a 1] puſtyty zeny 12a) To vſlyſſewſſe vcziennyczy weczechu: tehdy ſye nefluffie pogymaty. Pak, aby nemnyely wſſeho wzdrzienye czyftoty, Jeſus3) rozdiely klefſczienczie, neb nyekterzy fye tak rodye, a ty zwlaſſcznye flowu klefſczienczy, toczyf czyſtye na- rozeny, druzy gſu lydmy klefſczienczy, ty flowu ſpadones, iako henyfîty13) 20 rziezany ſpata nozem tak rzieczienym. any14) ſye kleſſczie pro kralowſtwie bozie, ty flowu wlaſtnye evnuchy,15) neb eu to geft dobre, a nuche to geft wytyezſtwie, yako dobrzie zywuczy,16) a to ma byty otplaczeno kleſſczienye. A kdyz na dyety przywedene ruczie wzlozy17) a pozehna ge,18) ynhed19) odtud gyde. 5 1) K. ženu ſwu od ſebe ſluſſie. 2) K. Š. geziſs. 3) Š. gdu; K. gidechu. 4) K. vzdrawil. 5) K. ženu od ſebe. 6) Š. ge take chtiel 6s) Š. zprawowal. 7) K. Š. zplozenie. 8) K. a w ſemenu vwadne a. 9) ale — k ſynom sch. v K. 10) K. Š. Moyzieſs. 10a) K. geft. 11) K. nebyl hnut. 12) sch. v Š. 12а) K. zenu. 13) K hynfíti. 14) K. a gyni. 15) K. cunochy. 16) K. ziwu byti. 17) K. wloži. 18) K. gich. 19) sch. v K. O galyleyſkich, gelſto ge zbyl herodes. [Kap. XCIV.I POtom Jefusl) gyde do galyley,2) neb v Judea hledachu ho, chtiecz geho3) zahubity. Toho czaſſa4) biechu nyekterzy prawiecz5) o06) galyleyſkich, UJan 7.] gichzto krew pylat ſmyeſyl s gich obiety, neb geden rziek") ſye synem bozym mnoho galyleyſkich ſwede, a ty kdyz do garyzym biefſe przywedl, a tu byl rziekl, ze chcze na nebe przied nymy wſtupyty, kdyz mu budu obieto- waty, a pylat przigied,8) y zahuby geho9) ſe wſfemy, neb ſye baſſe, by y zydow neſwedl. iakoz mnyechu, by zahynuly. A proto by [309a 2] bylo 10) gynych horffyl1) galyleyſkich,12) wecze Jefus:1) neygſy13) zyde menye tyech horſſy, a takez zahynu, gedno acz ſye pokagy, iako ge zahynulo w Syloa14) 10 ofmnaft muzow ot wiezze podawenych, gefíto gfu gy dyelaly. Na to po- wiedye gym podobenſtwie fykoweho ſtroma,15) geffto owocze nenefl, A proto wynarz tee wynnycze gedwa odrzze rok, ze nebyl6) ſpalen, az by ho pokuſyl. [Luk. 13.] 5
Evwangelia. 677 lyczomyernyczy, pokuffugicz geho a rzkucz: Slufſe-ly czlowieku puſtyty ot ſebe zzenu5) pro kteruz kolywiek wiecz?: Jeſus2) gym wecze: boh ge [Mat 19. vſtawyl manzelftwo, a proto neſlufſie ho rozluczity, neb take chtiel ge6) tak boh, aby ſie muz drzzal zeny, az by pro ny opuftyl otczie y materz, to-[Gen. 2.] czyff zadoît ſwu wiecz zprawil6a) czlowiek k plozeny?) dyety, nezly k peczy ſwym rodytelom. neb iako wlaha z korziene gde w byl, a przietworzy fie w fyemye, ale8) newraty ſye k korzienu, takez zadoſt prziewedena bywa t0 ot rodytelow k ſynom, ale ne zaſye. toczyff wietffie geft zadoft a hoto- wieyſſie rodytelow k ſynom,9) nezly ſynom k otczom. A kdyz mu obwrziechu, ze moyzes10) powolyl lyftu zapuzenye, Jefus2) wecze: to ge10) prziepuſtyl Deut. 241 pro twrdoft gich frdcze, toczyff aby yzadnym prawem nehynut byl.11) neb ge 12) moyzes 10) boziemu zrziezeny nycz nezrziedyl; a przyczyny, ze kromye 15 czyzolozîtwie nefluffie czlowieku [309a 1] puſtyty zeny 12a) To vſlyſſewſſe vcziennyczy weczechu: tehdy ſye nefluffie pogymaty. Pak, aby nemnyely wſſeho wzdrzienye czyftoty, Jeſus3) rozdiely klefſczienczie, neb nyekterzy fye tak rodye, a ty zwlaſſcznye flowu klefſczienczy, toczyf czyſtye na- rozeny, druzy gſu lydmy klefſczienczy, ty flowu ſpadones, iako henyfîty13) 20 rziezany ſpata nozem tak rzieczienym. any14) ſye kleſſczie pro kralowſtwie bozie, ty flowu wlaſtnye evnuchy,15) neb eu to geft dobre, a nuche to geft wytyezſtwie, yako dobrzie zywuczy,16) a to ma byty otplaczeno kleſſczienye. A kdyz na dyety przywedene ruczie wzlozy17) a pozehna ge,18) ynhed19) odtud gyde. 5 1) K. ženu ſwu od ſebe ſluſſie. 2) K. Š. geziſs. 3) Š. gdu; K. gidechu. 4) K. vzdrawil. 5) K. ženu od ſebe. 6) Š. ge take chtiel 6s) Š. zprawowal. 7) K. Š. zplozenie. 8) K. a w ſemenu vwadne a. 9) ale — k ſynom sch. v K. 10) K. Š. Moyzieſs. 10a) K. geft. 11) K. nebyl hnut. 12) sch. v Š. 12а) K. zenu. 13) K hynfíti. 14) K. a gyni. 15) K. cunochy. 16) K. ziwu byti. 17) K. wloži. 18) K. gich. 19) sch. v K. O galyleyſkich, gelſto ge zbyl herodes. [Kap. XCIV.I POtom Jefusl) gyde do galyley,2) neb v Judea hledachu ho, chtiecz geho3) zahubity. Toho czaſſa4) biechu nyekterzy prawiecz5) o06) galyleyſkich, UJan 7.] gichzto krew pylat ſmyeſyl s gich obiety, neb geden rziek") ſye synem bozym mnoho galyleyſkich ſwede, a ty kdyz do garyzym biefſe przywedl, a tu byl rziekl, ze chcze na nebe przied nymy wſtupyty, kdyz mu budu obieto- waty, a pylat przigied,8) y zahuby geho9) ſe wſfemy, neb ſye baſſe, by y zydow neſwedl. iakoz mnyechu, by zahynuly. A proto by [309a 2] bylo 10) gynych horffyl1) galyleyſkich,12) wecze Jefus:1) neygſy13) zyde menye tyech horſſy, a takez zahynu, gedno acz ſye pokagy, iako ge zahynulo w Syloa14) 10 ofmnaft muzow ot wiezze podawenych, gefíto gfu gy dyelaly. Na to po- wiedye gym podobenſtwie fykoweho ſtroma,15) geffto owocze nenefl, A proto wynarz tee wynnycze gedwa odrzze rok, ze nebyl6) ſpalen, az by ho pokuſyl. [Luk. 13.] 5
Strana 678
678 Evwangelia. 1) K. Š. geziſs. 2) K. Galilee. 3) K. gey. 4) K. Š. czafu 5) Š. prawiecz niekterzi. *) K. od. 7) K. Š. rziekl. s) Š. przigew. 3) K. ho. 10) K. byli. 11) Š. horffich. 12) K. galileyfſti. 13) K. neygfu. 14) K. Silo. 15) K. ftromu. 16) Š. by (!). Kap. XCV.I O zzenye, ſklonyeney1) nemoczy tiezku. A kdyz vczieſſe w ſobotu w gich ſboru,2) I bieſſe tu zena, magicz duch neduzywy, a tu biefſe duch fathanow ſklonyl3) ofmnafte4) let. (Luk. 13./ I wzlozy5) na ny Jefus6) rucze, a ona7) ſye zprawy. 1) K. Š. ſkloniene. 2) K. zboru. 3) K. ſklonil duch fatanow. 4) Š. oſmnaſt. 5) K. wlozi. 6) K. Š. geziſs. 7 K. ana. Tutol) prorokowal Jeſus2) o ſmrty a o wzkrzieſſeny ſwem3): Prziftupichu nyekterzy lyczomyernycy k Jezyffowy rzkucz: gdy otfud, toczyff z galylee, nebt4) herodes hleda tebe, aby5) tye zahubyl. I wecze gym: Gdete6) a7) powiezte teys) lyffcze, zet wymyetam dyaffy9 a zdrawe czynym. Dnes a w1o) zaytra a trziety den ſkonan budu; to ge: ont11) mne nezahuby, ale ya my duſly polozym. A tak prweho dne imrty 5 me weyda w peklo12) poymu a oteymu dyablu vkrutnoſt geho, a na zaytrzie wywedu wieznye, iako13) zdrawie nawratym, kdyz gym rayſka wrata vkazy14) otewrziena, [309b 1] aneb polozym ge w ragy, gefſto geft w nay- dalfſich kragich morzie15) ke wzchodu ſlunczie. Jako nawraczuge czlowieka k zdrawy, gefſto byl ztratyl. a trziety den wſtanu dokonan.16) wiſak to 10 moze17) przywedeno byty ke trziem18) letom dywom19) kryſta czynyenye, a w tiech trzietyem20) letye by ſkonan. A iako vkazuge Jefus,2) ze nevmrzie w21) panſtwy herodefa, a przyczyny, ze newzny w nyzadnem22) pyſmye, bich ya prorok zahynul kromye Jerufalema. 1) K. Geffto. 2) K. Š. Gezifs. 3) Š. (dod.) ſlawnem. 4) K. neb. 5) K. at by. 6) (!) K. Š. Gdiete. 7) sch. v K. s) Š. tee. 9) K. diabli. 10) sch. v K. 11) K. geft on. 12) K. do pekla. 13) K. geho yako. 14) K. wrata rayſka okazi. 15) K. zemie a morzie. 16) K. dokonale. 17) K. muoz. 18) K. trzom (!). 19) K. diwow. 20) K. w trzetiem. 21) K. za. 22) K. zadnem. [Kap. XCVI.] 01) hodu zydowſkem. IJan 7.] A byefſe blyzko hod ftanow rozſtawenye. I weczechu geho2) k nyemu: gdy do Judeam, aby twogy vcziennyczy,3) kterzyz kolywiek4) przigdu tam, aby5) wydyely ſkutky twe, kterez czynyfí, acz to czynyfí zgiewnye ſwietu. iako by rziekl:6) acz fam7) ot ſebe czynyff, a ne z belzebuba. Ty biechu przywuzny8) geſſyzowy, a ty geho chwaly hledachu, aby tee take 5
678 Evwangelia. 1) K. Š. geziſs. 2) K. Galilee. 3) K. gey. 4) K. Š. czafu 5) Š. prawiecz niekterzi. *) K. od. 7) K. Š. rziekl. s) Š. przigew. 3) K. ho. 10) K. byli. 11) Š. horffich. 12) K. galileyfſti. 13) K. neygfu. 14) K. Silo. 15) K. ftromu. 16) Š. by (!). Kap. XCV.I O zzenye, ſklonyeney1) nemoczy tiezku. A kdyz vczieſſe w ſobotu w gich ſboru,2) I bieſſe tu zena, magicz duch neduzywy, a tu biefſe duch fathanow ſklonyl3) ofmnafte4) let. (Luk. 13./ I wzlozy5) na ny Jefus6) rucze, a ona7) ſye zprawy. 1) K. Š. ſkloniene. 2) K. zboru. 3) K. ſklonil duch fatanow. 4) Š. oſmnaſt. 5) K. wlozi. 6) K. Š. geziſs. 7 K. ana. Tutol) prorokowal Jeſus2) o ſmrty a o wzkrzieſſeny ſwem3): Prziftupichu nyekterzy lyczomyernycy k Jezyffowy rzkucz: gdy otfud, toczyff z galylee, nebt4) herodes hleda tebe, aby5) tye zahubyl. I wecze gym: Gdete6) a7) powiezte teys) lyffcze, zet wymyetam dyaffy9 a zdrawe czynym. Dnes a w1o) zaytra a trziety den ſkonan budu; to ge: ont11) mne nezahuby, ale ya my duſly polozym. A tak prweho dne imrty 5 me weyda w peklo12) poymu a oteymu dyablu vkrutnoſt geho, a na zaytrzie wywedu wieznye, iako13) zdrawie nawratym, kdyz gym rayſka wrata vkazy14) otewrziena, [309b 1] aneb polozym ge w ragy, gefſto geft w nay- dalfſich kragich morzie15) ke wzchodu ſlunczie. Jako nawraczuge czlowieka k zdrawy, gefſto byl ztratyl. a trziety den wſtanu dokonan.16) wiſak to 10 moze17) przywedeno byty ke trziem18) letom dywom19) kryſta czynyenye, a w tiech trzietyem20) letye by ſkonan. A iako vkazuge Jefus,2) ze nevmrzie w21) panſtwy herodefa, a przyczyny, ze newzny w nyzadnem22) pyſmye, bich ya prorok zahynul kromye Jerufalema. 1) K. Geffto. 2) K. Š. Gezifs. 3) Š. (dod.) ſlawnem. 4) K. neb. 5) K. at by. 6) (!) K. Š. Gdiete. 7) sch. v K. s) Š. tee. 9) K. diabli. 10) sch. v K. 11) K. geft on. 12) K. do pekla. 13) K. geho yako. 14) K. wrata rayſka okazi. 15) K. zemie a morzie. 16) K. dokonale. 17) K. muoz. 18) K. trzom (!). 19) K. diwow. 20) K. w trzetiem. 21) K. za. 22) K. zadnem. [Kap. XCVI.] 01) hodu zydowſkem. IJan 7.] A byefſe blyzko hod ftanow rozſtawenye. I weczechu geho2) k nyemu: gdy do Judeam, aby twogy vcziennyczy,3) kterzyz kolywiek4) przigdu tam, aby5) wydyely ſkutky twe, kterez czynyfí, acz to czynyfí zgiewnye ſwietu. iako by rziekl:6) acz fam7) ot ſebe czynyff, a ne z belzebuba. Ty biechu przywuzny8) geſſyzowy, a ty geho chwaly hledachu, aby tee take 5
Strana 679
Evwangelia. 679 15 byly vcziaftny. A tyem on wecze: gdete k tomu hodu, yat nepoydu k tomu hodu,9) toczyfí prwemu. A pak, kdyz by hod, tehdy gyde, ale iako taynye. a zyde hledachu geho rzkucz: kde ge onen? I reptachu o nyem, a nyekterzy rziekachu:10) dobry geft; a druzy: ludarzl1) geft. A kdyz [309b 2] przigyde, 10 vozieffe ge w chramye. I wrtrachu12) rzkucz: kterak tento pyſmo vmye? wiſak ſie ge nevczyl? a druzy rziekachu:13) wſſak ge to kriſtus! gyny pra- wiechu:14) my newyemy,15) odkud16) ge ten. A kdyz przigidel7) kriftus, vzadny nezwiedie, odkud geft. to prawiechu, neb Iayas1s) byl rziekl: rod geho kto wyprawy? a mnozy z zaſtupu vwierzychu w nyeho rzkucz: kdyz IIs. 53.) kriſtus przigde, y zda19) bude wiecz znamenye czynyty, nezly tento czyny?* I wecze gemu geden z zaftupu: Myftrzie, rzczy bratru memu, aby rozdielyl dyedynu ſe mnu. on wecze: czlowieczie, kto mye vîtawyl ſudczem20) nad wamy?** * To moz bity rzieczieno podle Jana kapitolum21) o míſech, aby lapyly Jezyííe, a kapytolum o czyzoloznycziech,22) aneb ſnad Jan przied- ftupyl. ** myenye, ze wladarz koftelny23) ma myety praczy o duſyczkach, [Luk. r2.] ale ne ſwieczíkich wicczy ruku21) hledaty. 1) K. Tuto o. 2) sch. v K. 3) K. twe vczienie. 4) K. odkudž kolwiek. 5) K. ſlifſeli a. 6) K. rziekli. 7) K. gſam (!). s) K. Š. przibuzni. 9) yat — hodu sch. v Š. 10) K. rzekli. 11) K. ſwodcze. 12) K. reptachu; Š. wrtkachu; (podeps.) reptachu. 13) K. rziekli. 14) K. a gini rziekli. 15) K. newieme. 16) K. odkad. 17) K. przigde. 18) K. Š. yfaya ſs. 19) K. zdali. 20) K. ſudczy. 21) K. kapitoly. 22) K. kapitola o czyzozemczych. 13) přetrž. v K. 24) K. ziſku. O powieſty bohatczie, gelſto rozſyrzyli) ſtodoly.2) [Kap. XCIX.] 5 15 A Ehdy3) wecze Jeſus4) k nym: chowayte ſie ote wſſeho lakomſtwie, ponyawadz5) geft kratky zywot czlowieczy. na to gym powiedýe powieft ILuh. 12.] podobnu o bohatem, a ten pro plodnoft vzytkow myſlefe rozífyrzyty ſtodoly ſwe.6) I wecze mu boh: blazne, teyto7) noczy twu duffy8) [310 a 1] ot tebe oteymu9) ; a to, czo gly febral,10) czie to bude? A opiet mnohe wieczy mlvwyl ge11) Jefus4) gym a rzka: Ja gſem ſwietloſt 12) ſwieta, Ja dawam ſwiedeczîtwie o ſobie, a otecz dawa ſwiedeczſtwie o mnye. a mezy IJan 8.] tyem rziekl zgiewnye, ze geft on13) fam bozy fyn,14) a ze ony w swem hrziechu vmru, a aby wiedyely, kto ge ten, kdy ho powieffie15) nad zemy, ze ony 10 neyfu any16) bozy fynowe, any abrahamowy, a ze abraham wydyel geho den. A opiet wecze: drziewe nezly abraham byl, ya gfem.17) Ten fam prawie geft, kteryz drziewe, nezly czo bylo, prawie mohl rzieczy: Ja gſem. A proto lapichu kamenye zyde,18) aby nan haziely. A Jefus ſyel9) ſkry y wygyde wen20) z chramu. Znamenay,21) ze proto, gefîto zyde rziekly: Padefat let gefíczie negmafí, nyekterzy mnyely fu, ot wtylowanye22) bozieho az do vmuczienye by bylo wiecze let vſſlo, nezly z wydopyfu wybierame.
Evwangelia. 679 15 byly vcziaftny. A tyem on wecze: gdete k tomu hodu, yat nepoydu k tomu hodu,9) toczyfí prwemu. A pak, kdyz by hod, tehdy gyde, ale iako taynye. a zyde hledachu geho rzkucz: kde ge onen? I reptachu o nyem, a nyekterzy rziekachu:10) dobry geft; a druzy: ludarzl1) geft. A kdyz [309b 2] przigyde, 10 vozieffe ge w chramye. I wrtrachu12) rzkucz: kterak tento pyſmo vmye? wiſak ſie ge nevczyl? a druzy rziekachu:13) wſſak ge to kriſtus! gyny pra- wiechu:14) my newyemy,15) odkud16) ge ten. A kdyz przigidel7) kriftus, vzadny nezwiedie, odkud geft. to prawiechu, neb Iayas1s) byl rziekl: rod geho kto wyprawy? a mnozy z zaſtupu vwierzychu w nyeho rzkucz: kdyz IIs. 53.) kriſtus przigde, y zda19) bude wiecz znamenye czynyty, nezly tento czyny?* I wecze gemu geden z zaftupu: Myftrzie, rzczy bratru memu, aby rozdielyl dyedynu ſe mnu. on wecze: czlowieczie, kto mye vîtawyl ſudczem20) nad wamy?** * To moz bity rzieczieno podle Jana kapitolum21) o míſech, aby lapyly Jezyííe, a kapytolum o czyzoloznycziech,22) aneb ſnad Jan przied- ftupyl. ** myenye, ze wladarz koftelny23) ma myety praczy o duſyczkach, [Luk. r2.] ale ne ſwieczíkich wicczy ruku21) hledaty. 1) K. Tuto o. 2) sch. v K. 3) K. twe vczienie. 4) K. odkudž kolwiek. 5) K. ſlifſeli a. 6) K. rziekli. 7) K. gſam (!). s) K. Š. przibuzni. 9) yat — hodu sch. v Š. 10) K. rzekli. 11) K. ſwodcze. 12) K. reptachu; Š. wrtkachu; (podeps.) reptachu. 13) K. rziekli. 14) K. a gini rziekli. 15) K. newieme. 16) K. odkad. 17) K. przigde. 18) K. Š. yfaya ſs. 19) K. zdali. 20) K. ſudczy. 21) K. kapitoly. 22) K. kapitola o czyzozemczych. 13) přetrž. v K. 24) K. ziſku. O powieſty bohatczie, gelſto rozſyrzyli) ſtodoly.2) [Kap. XCIX.] 5 15 A Ehdy3) wecze Jeſus4) k nym: chowayte ſie ote wſſeho lakomſtwie, ponyawadz5) geft kratky zywot czlowieczy. na to gym powiedýe powieft ILuh. 12.] podobnu o bohatem, a ten pro plodnoft vzytkow myſlefe rozífyrzyty ſtodoly ſwe.6) I wecze mu boh: blazne, teyto7) noczy twu duffy8) [310 a 1] ot tebe oteymu9) ; a to, czo gly febral,10) czie to bude? A opiet mnohe wieczy mlvwyl ge11) Jefus4) gym a rzka: Ja gſem ſwietloſt 12) ſwieta, Ja dawam ſwiedeczîtwie o ſobie, a otecz dawa ſwiedeczſtwie o mnye. a mezy IJan 8.] tyem rziekl zgiewnye, ze geft on13) fam bozy fyn,14) a ze ony w swem hrziechu vmru, a aby wiedyely, kto ge ten, kdy ho powieffie15) nad zemy, ze ony 10 neyfu any16) bozy fynowe, any abrahamowy, a ze abraham wydyel geho den. A opiet wecze: drziewe nezly abraham byl, ya gfem.17) Ten fam prawie geft, kteryz drziewe, nezly czo bylo, prawie mohl rzieczy: Ja gſem. A proto lapichu kamenye zyde,18) aby nan haziely. A Jefus ſyel9) ſkry y wygyde wen20) z chramu. Znamenay,21) ze proto, gefîto zyde rziekly: Padefat let gefíczie negmafí, nyekterzy mnyely fu, ot wtylowanye22) bozieho az do vmuczienye by bylo wiecze let vſſlo, nezly z wydopyfu wybierame.
Strana 680
680 Evwangelia. 1) K. žadal rozſſyrziti. 2) v K. Š. (přid.) ſwe. 3) (!) K. Š. Tehdy. 4) K. Š. gezifs. 5) K. Š. poniewadž. 6) K. ſwe ſtodoly. 7) Š. tato. 8) K. twu duſſy teyto noczy 3) K. diably požadagi. 10) K. ſhromazdil. 11) sch. v K. 12) K. ſwietlo. 13) sch. v Š. 15) K. ſyn bozi. 14) K. powyſy. 16) sch. v Š. 17) K. gfem byl. 18) K. zide kamenie. 19) K. a ze gežifs gſe. 20) sch. v K. 21) odtud až do konce kap. sch. v K. 22) Š. wtielowanie. [Kap. XCVII.] O trefktany ſluzebnykow. [Jan I.) Proto pak poſlachu knyezata a lyczomyernyczy fluhy ſwe, aby Jezyfſe yaly. I wecze Jefus:1) hledaty mne budete, a mne nenaleznete, a kdet ſem ya, wy tam nemozete2) gyty. Jako by rziekl: taczy ke mnye ne [310a 2] prziftupite, ale po wzkrziefſeny mnozy chtyely by mye nalezty tyeleſnye, by to mohlo bity, ale nenaleznu, wifak wieru naleznu.3) A pra- 5 wiechu nyekterzy: tot geft wieru4) Prorok! a gyny: tot geft kryftus. A kdyz fie wratychu fluhy k knyezatom a k lyczomyernykom, weczechu ſluham: procz ſte geho neprzywedly? otpowiedyechu: nykdy tak czlowiek5) yzadny neotpowiedal, toczyff nemlvwyl, yako tento mlvwy. I lagiechus) gym lyczomyernyczy rzkucz: a7) zda ſte y wy obluzeny?8) ktere knyezze aneb9) lyczomyernyk wen wierzy? zakon nafí neſudy nykoheho, gedno acz by prwe ſlyſſal ot nyeho. mnyeſſe,10) kdyz by ho pokornye ſlyſſely, iako on bil vczynyl, byl-ly by ſluham podobny. I weczechu gemu: y zdaly y ty galyleus gfy? toczyff ot galylea sweden gly? Ptay fie na pyſmo, z galyley ze newſtawa11) prorok. 10 15 1) K. Š. geziſs. 2) Š. nemozte; K. nemozete. 3) wſſak — naleznu sch v K 4) K. zagiſte. 5) K. czlowiek tak. 6) K lachu. 7) sch. v K. s) K. ſwedeni. 9) K. nebli. 10) K. mniechu. 11) K. nepowſtawa. [Kap. XCVIII.] O1) zenve w czyzolozſtwy polapency.2) [Jan 8.) IEfus3) opiet4) na uſwitye gyde do chramu,5) a fiedye6) vcziefſe lyd. I przywedu k nyemu myſtrzy a lyczomyernyczy zenu w czyzolozftwy popadenu,7) I tazachu ho, czo by vfudyl gy vczynyty;8) neb 1310b 1] mnyechu, by Jefus3) na ſuzeny byl nemylofrdny9) neb neſprawedlywy, aby ſye poſmyewaly nemylofrdnemu,10) aneb aby czynyeczieho proty11) moyzieſſowy potupyly. A Jeſus3) nachylyw ſye zaſye, y pſaſſ 12) pritem na zemy. A kdyz o tom mlvwiechu, Jefus3) pozdwyh ſye wecze: ktery z was bez hrziechu geft, ten prwy kamenem na ny13) wrz. a opiet nachylyw ſye pſaîſe12) na zen y. Czo pſaîſe? 12) nyekterzy dyegy to, czo gym ge otpowiedyel.14) Ambroz w gedney15) epyfítole k ſnaznemu16) wydy fie 10 mu,17) by pfal: zemye, zemye, pohlt tyto muzze otrzieczene; aneb: zemye zemy wynny, neb17a) zaluge na zemy 17b) w gyney18) epyfftole k Ireneum19) auguſtirq dve, ze gich hrziechy pfaffe, aby ony to cztucz przieſtaly za- 5
680 Evwangelia. 1) K. žadal rozſſyrziti. 2) v K. Š. (přid.) ſwe. 3) (!) K. Š. Tehdy. 4) K. Š. gezifs. 5) K. Š. poniewadž. 6) K. ſwe ſtodoly. 7) Š. tato. 8) K. twu duſſy teyto noczy 3) K. diably požadagi. 10) K. ſhromazdil. 11) sch. v K. 12) K. ſwietlo. 13) sch. v Š. 15) K. ſyn bozi. 14) K. powyſy. 16) sch. v Š. 17) K. gfem byl. 18) K. zide kamenie. 19) K. a ze gežifs gſe. 20) sch. v K. 21) odtud až do konce kap. sch. v K. 22) Š. wtielowanie. [Kap. XCVII.] O trefktany ſluzebnykow. [Jan I.) Proto pak poſlachu knyezata a lyczomyernyczy fluhy ſwe, aby Jezyfſe yaly. I wecze Jefus:1) hledaty mne budete, a mne nenaleznete, a kdet ſem ya, wy tam nemozete2) gyty. Jako by rziekl: taczy ke mnye ne [310a 2] prziftupite, ale po wzkrziefſeny mnozy chtyely by mye nalezty tyeleſnye, by to mohlo bity, ale nenaleznu, wifak wieru naleznu.3) A pra- 5 wiechu nyekterzy: tot geft wieru4) Prorok! a gyny: tot geft kryftus. A kdyz fie wratychu fluhy k knyezatom a k lyczomyernykom, weczechu ſluham: procz ſte geho neprzywedly? otpowiedyechu: nykdy tak czlowiek5) yzadny neotpowiedal, toczyff nemlvwyl, yako tento mlvwy. I lagiechus) gym lyczomyernyczy rzkucz: a7) zda ſte y wy obluzeny?8) ktere knyezze aneb9) lyczomyernyk wen wierzy? zakon nafí neſudy nykoheho, gedno acz by prwe ſlyſſal ot nyeho. mnyeſſe,10) kdyz by ho pokornye ſlyſſely, iako on bil vczynyl, byl-ly by ſluham podobny. I weczechu gemu: y zdaly y ty galyleus gfy? toczyff ot galylea sweden gly? Ptay fie na pyſmo, z galyley ze newſtawa11) prorok. 10 15 1) K. Š. geziſs. 2) Š. nemozte; K. nemozete. 3) wſſak — naleznu sch v K 4) K. zagiſte. 5) K. czlowiek tak. 6) K lachu. 7) sch. v K. s) K. ſwedeni. 9) K. nebli. 10) K. mniechu. 11) K. nepowſtawa. [Kap. XCVIII.] O1) zenve w czyzolozſtwy polapency.2) [Jan 8.) IEfus3) opiet4) na uſwitye gyde do chramu,5) a fiedye6) vcziefſe lyd. I przywedu k nyemu myſtrzy a lyczomyernyczy zenu w czyzolozftwy popadenu,7) I tazachu ho, czo by vfudyl gy vczynyty;8) neb 1310b 1] mnyechu, by Jefus3) na ſuzeny byl nemylofrdny9) neb neſprawedlywy, aby ſye poſmyewaly nemylofrdnemu,10) aneb aby czynyeczieho proty11) moyzieſſowy potupyly. A Jeſus3) nachylyw ſye zaſye, y pſaſſ 12) pritem na zemy. A kdyz o tom mlvwiechu, Jefus3) pozdwyh ſye wecze: ktery z was bez hrziechu geft, ten prwy kamenem na ny13) wrz. a opiet nachylyw ſye pſaîſe12) na zen y. Czo pſaîſe? 12) nyekterzy dyegy to, czo gym ge otpowiedyel.14) Ambroz w gedney15) epyfítole k ſnaznemu16) wydy fie 10 mu,17) by pfal: zemye, zemye, pohlt tyto muzze otrzieczene; aneb: zemye zemy wynny, neb17a) zaluge na zemy 17b) w gyney18) epyfftole k Ireneum19) auguſtirq dve, ze gich hrziechy pfaffe, aby ony to cztucz przieſtaly za- 5
Strana 681
Evwangelia. 681 lowaty. a ony ſucz ſobye20) ſwiedomy otſtupichu, a flyfſiecze gdyechu 15 geden po druhê wen. I ofta Jefus3) ſam, a zena stafſe Proftrzied vczien- nykow. I puſty gy nepotupenu rzka: gdy a nerod wiecze hrzieffyty. A zna- menay, ze zdwih ſye vprziemo, y wyda ſuud ſprawedlnoſty, a opiet zprawyw ſye da fuud mylofrdenftwie, neb rowne obe wlaftno geft bohu, ſmylowaty ſie a muczity. [310b 2] neb wſſelyky ſkutek kriſtow krzieſſczianu geſt 20 cztenye. 1) Š. Znamenay O. 2) Š. polapenee; K. polapene. 3) K. Š. Gezifs. 4) K. Opiet geziſs. 5) K. do chramu wgide. 5) Š. ſieda. 7) K. polapenu. 3) K. czo ſluſſie vczyniti gie. 2) K. nemiloſtiwy. 10) K. nemiloſtiwev. 11) K. miloſrdenstwie proti. 12) K. pſal. 13) K. na ni nayprw kamen. 14) K. geft odpowidal. 15) K. Š. gedne. 16) K. die. 17) sch. v K 17a) K. aneb. 17b) neb — na zemi sch. v Š. 19) Š. gine. 18) ta dvě sl. sch. v K. 20) K. ſebe. O ſlepem ot gehol) narozenye. [Kap. C.) A mynuw Jeſus2) vzrzie czlowieka ot narozenye ſlepeho, a vczynyw3) blato s ſlynu, 4) a pomazaw oczy geho, poſla4a) geho k plawadlom ſyloe, to ſye wyklada poſlan5) a proto gyde, y vmy ſye a6) vzrzie. Syloe geft huora IJan 9.] v korziene huory ſyon, to ne wiecznymy wodamy, ale negyſtymy hody- 5 namy wywiera, a ty wody aby bily brany, yako rybnyk nedaleko bieſſe ot ftudnyczie vdyelany. to febranye wod gednak rybnyk, gednak pla- wadla pyſmo nazywa.* A biefſe ſobota. Proto lyczomyernyczy, kdyz vílyffechu ot ofwieczeneho, ze geho7) Jefus8) ofwietyl, weczechu mu: day chwalu bohu, nenye ten czlowiek ot boha, gefſto ſoboty neſtrziezze.9) A kdyz on pochwaly gezyfſe rzka: Zdaly y wy chczete byty geho vczien- nykowe?10) a ony my zlachu11) rzkucz: ty ſam bud geho vcziennyk, my gime moyzy12) voziennyczy, a tohot my newieme, odkud geft. a ſwrchu13) biechu rziekly, ze ho znagy a mnyechu, by Jefus2) byl zlorzieczienecz, a wen wyerzyczie14) [311a 1] zlorzieczienczy.15) A kdyz ho wen wywrziechu, 15 naleze toho ſlepeho16) Jefus 2) a kdyz mu wecze, ze ſem ſyn bozy, a on17) mu ſye poklony,18) I wecze gemu19) Jefus:2) nad20) fuud ſem ya przifſel nad20) ſwiet, aby ty, gefíto newydye, wydyely, a ty, gefíto wydye, aby21) byly ſlepy. Jako by rziekl: na tom, ze ſem tye z22) zebraka oſwietyl, rozumyey, zet sem prziffel otluczowat chudich duchem ot pyfſnych, gefîto sye23) 20 chlubie, by byly wietfſy. neb21) wiedczy25) aby onyno byly oſwieczeny, a tyto aby w ſlepotu myſly26) wpadly. 10 * w udole Jozaphat podle prawenye ſyrorum z ſylo teczie pod zemy.27) 1) sch. v K. 2) K. Š. gezifs. 3) K. rozdielaw. 4) K. s hlinu. 4a) Š. poſlal. 5) K. po- Hlanic. 5) K. y. 7) K. ho. s) K. Š. Geziſs. 9) K. kteryz neoſtrzieha. 10) K. vcziedlniczi. 11) K. lachu. 12) K. Š. moyzieffowi. 13) K. prwe. 14) K. wierzi; SŠ. wierzie. 15) K. zlo-
Evwangelia. 681 lowaty. a ony ſucz ſobye20) ſwiedomy otſtupichu, a flyfſiecze gdyechu 15 geden po druhê wen. I ofta Jefus3) ſam, a zena stafſe Proftrzied vczien- nykow. I puſty gy nepotupenu rzka: gdy a nerod wiecze hrzieffyty. A zna- menay, ze zdwih ſye vprziemo, y wyda ſuud ſprawedlnoſty, a opiet zprawyw ſye da fuud mylofrdenftwie, neb rowne obe wlaftno geft bohu, ſmylowaty ſie a muczity. [310b 2] neb wſſelyky ſkutek kriſtow krzieſſczianu geſt 20 cztenye. 1) Š. Znamenay O. 2) Š. polapenee; K. polapene. 3) K. Š. Gezifs. 4) K. Opiet geziſs. 5) K. do chramu wgide. 5) Š. ſieda. 7) K. polapenu. 3) K. czo ſluſſie vczyniti gie. 2) K. nemiloſtiwy. 10) K. nemiloſtiwev. 11) K. miloſrdenstwie proti. 12) K. pſal. 13) K. na ni nayprw kamen. 14) K. geft odpowidal. 15) K. Š. gedne. 16) K. die. 17) sch. v K 17a) K. aneb. 17b) neb — na zemi sch. v Š. 19) Š. gine. 18) ta dvě sl. sch. v K. 20) K. ſebe. O ſlepem ot gehol) narozenye. [Kap. C.) A mynuw Jeſus2) vzrzie czlowieka ot narozenye ſlepeho, a vczynyw3) blato s ſlynu, 4) a pomazaw oczy geho, poſla4a) geho k plawadlom ſyloe, to ſye wyklada poſlan5) a proto gyde, y vmy ſye a6) vzrzie. Syloe geft huora IJan 9.] v korziene huory ſyon, to ne wiecznymy wodamy, ale negyſtymy hody- 5 namy wywiera, a ty wody aby bily brany, yako rybnyk nedaleko bieſſe ot ftudnyczie vdyelany. to febranye wod gednak rybnyk, gednak pla- wadla pyſmo nazywa.* A biefſe ſobota. Proto lyczomyernyczy, kdyz vílyffechu ot ofwieczeneho, ze geho7) Jefus8) ofwietyl, weczechu mu: day chwalu bohu, nenye ten czlowiek ot boha, gefſto ſoboty neſtrziezze.9) A kdyz on pochwaly gezyfſe rzka: Zdaly y wy chczete byty geho vczien- nykowe?10) a ony my zlachu11) rzkucz: ty ſam bud geho vcziennyk, my gime moyzy12) voziennyczy, a tohot my newieme, odkud geft. a ſwrchu13) biechu rziekly, ze ho znagy a mnyechu, by Jefus2) byl zlorzieczienecz, a wen wyerzyczie14) [311a 1] zlorzieczienczy.15) A kdyz ho wen wywrziechu, 15 naleze toho ſlepeho16) Jefus 2) a kdyz mu wecze, ze ſem ſyn bozy, a on17) mu ſye poklony,18) I wecze gemu19) Jefus:2) nad20) fuud ſem ya przifſel nad20) ſwiet, aby ty, gefíto newydye, wydyely, a ty, gefíto wydye, aby21) byly ſlepy. Jako by rziekl: na tom, ze ſem tye z22) zebraka oſwietyl, rozumyey, zet sem prziffel otluczowat chudich duchem ot pyfſnych, gefîto sye23) 20 chlubie, by byly wietfſy. neb21) wiedczy25) aby onyno byly oſwieczeny, a tyto aby w ſlepotu myſly26) wpadly. 10 * w udole Jozaphat podle prawenye ſyrorum z ſylo teczie pod zemy.27) 1) sch. v K. 2) K. Š. gezifs. 3) K. rozdielaw. 4) K. s hlinu. 4a) Š. poſlal. 5) K. po- Hlanic. 5) K. y. 7) K. ho. s) K. Š. Geziſs. 9) K. kteryz neoſtrzieha. 10) K. vcziedlniczi. 11) K. lachu. 12) K. Š. moyzieffowi. 13) K. prwe. 14) K. wierzi; SŠ. wierzie. 15) K. zlo-
Strana 682
682 Evwangelia. rzeczeni. 16) K. ho. 17) K. ten. 18) K. pomodli. 19) K. mu. 20) K. na. 21) sch. v K. 22) v K. Š. sch. 23) K. gfe. 24) sch. v K. 25) Š. wietczij. 26) K. w myſli. 27) Syloe — pod zemi sch. v K. (Kap CI.] O neſnadnoſty wgityel) do nebeſkeho kralow.2) A kdyz wygyde Jeſus3) na czieftu, geden mladenecz poklek4) na kolenu poproſy geho5) a rzka: Czo6) vczynym, abich myel wieczny zywot? A kdyz mu przikaza, aby oftrziehal bozieho przikazanye, a vſlyfſew geho,7) [Mat. 19; ze ge geft8) zachowal, I vczy9) ho o ſwrchowany, a gedno znamenye ſwrcho- Mar. 16; wanie vlozy rzka: Gdy a proday wſſe, czoz maſí, a pod a na ſleduy mne.10) 5 Luk 18.] neb geft ſwrchowanye prelatſke, polozyty duffy za owczie. a take ge myflywich duchownye, toho geft znamenye wîfe opuftyty. A take geft tiech, gefſto ſye muk nebogie, gefſto ſebe ſwyedomy neygfu, al1) take geft manzelfke, to 12)geft znamenye, myety fmrt w zadofty a zywot w tr- peny 13) [311b 2] Take geſt zakowſke ſwateho rzadu a ſwieczenye, toho 10 geft znamenye w czyftotye wzdrzzenye. To vſlyffew mladenecz otftupy ímuten. Toho beda nezamyflenczem, Jeronym a Crifoftom pokuſytelem hole prawie a nazywagy. neb bieffe penyezity welmy a14) bohaty. I wecze Jefus3) k ucziennykom: Snaze geft welbludu15) ſkrzie dieru gehelnu pro- gyty,16) nezly bohatczy wgyty do kralowſtwie nebeſkeho;17) toczyff1s) menye geft nepodobne. neb boh moze vczynyty, aby profſel ſkrzie dyeru gehelnu19) welblud beze wífie prziekazy. Ale lakomeho, gefíto ſye20) tuto gmenem bohatczie rozumye, poſtawity w chwale acz boh ſwu moczy moze,21) ale ſprawedlnoſty nemoze. Nedyw fie wzchodom przyrownany mezy nepodobnymy wieczmy, neb nepodobnyegie geft konye obratyty 20 w kamen, nezly w oſla, neb ge k tomu hodnyegy przyrozenym nezly k kameny.22) Prawily fu nyekterzy, by23) w gerufalemye byla mala branka, geſîto ſlula giehla, k tey24) ſie schaziechu welbludy pro kratko czieſty,25) y nemoziechu ſkrzie ny progity pro brziemena, ale kdyz ſloziechu brziemena, tehdy7) prochaziechu; A podle [311b 1] toho podobenftwie flowe tuto ne- 25 podobnoſt. neb muſſy26) lakomy ſbozie opuſtyty, acz chcze w zywot wgity. a ze geft to myenyl, swiedomo geft to, neb veziennyczy weczechu: ktoz26a) moz tehdy ſpaſfen bity? wſfak geft wiecze chudych nezly bohatych, a tak wiecze gich27) moze28) ſpaſeno byty, by byl rziekl o gmyeny bohat ſtwic. I wecze gym Jefus:3) v lydy geſt to nepodobne, ale v boha geſt wiſe po- 30 dobne 29) nedye ſie, by boh mohl take lydy ſpaffyty, ale ze gie boh moze ſprawedlny30) vczynyty a potom ſpaſyty. 15 1) K. wgiti. 2) K. Š. kralowstwie. 3) K. Š geziſs. 4) K. poklekl. 5) K. ho. 6) K.Miſtrzie dobry czo. 7) sch. v K. s) K. geft ge. 9) K. vczil. 10) K. pod po mnie. 11) sch. v K. 12) K. gelfto. 13) K. vtrpeni. 14) K. peniezity bieſſe a. 15) K. že welblud. 16) K. proyde. 17) K. nebeſkeo kralowſtwie. 18) K. to geſt. 19) K. vſſy gehly. 20) K. gſe.
682 Evwangelia. rzeczeni. 16) K. ho. 17) K. ten. 18) K. pomodli. 19) K. mu. 20) K. na. 21) sch. v K. 22) v K. Š. sch. 23) K. gfe. 24) sch. v K. 25) Š. wietczij. 26) K. w myſli. 27) Syloe — pod zemi sch. v K. (Kap CI.] O neſnadnoſty wgityel) do nebeſkeho kralow.2) A kdyz wygyde Jeſus3) na czieftu, geden mladenecz poklek4) na kolenu poproſy geho5) a rzka: Czo6) vczynym, abich myel wieczny zywot? A kdyz mu przikaza, aby oftrziehal bozieho przikazanye, a vſlyfſew geho,7) [Mat. 19; ze ge geft8) zachowal, I vczy9) ho o ſwrchowany, a gedno znamenye ſwrcho- Mar. 16; wanie vlozy rzka: Gdy a proday wſſe, czoz maſí, a pod a na ſleduy mne.10) 5 Luk 18.] neb geft ſwrchowanye prelatſke, polozyty duffy za owczie. a take ge myflywich duchownye, toho geft znamenye wîfe opuftyty. A take geft tiech, gefſto ſye muk nebogie, gefſto ſebe ſwyedomy neygfu, al1) take geft manzelfke, to 12)geft znamenye, myety fmrt w zadofty a zywot w tr- peny 13) [311b 2] Take geſt zakowſke ſwateho rzadu a ſwieczenye, toho 10 geft znamenye w czyftotye wzdrzzenye. To vſlyffew mladenecz otftupy ímuten. Toho beda nezamyflenczem, Jeronym a Crifoftom pokuſytelem hole prawie a nazywagy. neb bieffe penyezity welmy a14) bohaty. I wecze Jefus3) k ucziennykom: Snaze geft welbludu15) ſkrzie dieru gehelnu pro- gyty,16) nezly bohatczy wgyty do kralowſtwie nebeſkeho;17) toczyff1s) menye geft nepodobne. neb boh moze vczynyty, aby profſel ſkrzie dyeru gehelnu19) welblud beze wífie prziekazy. Ale lakomeho, gefíto ſye20) tuto gmenem bohatczie rozumye, poſtawity w chwale acz boh ſwu moczy moze,21) ale ſprawedlnoſty nemoze. Nedyw fie wzchodom przyrownany mezy nepodobnymy wieczmy, neb nepodobnyegie geft konye obratyty 20 w kamen, nezly w oſla, neb ge k tomu hodnyegy przyrozenym nezly k kameny.22) Prawily fu nyekterzy, by23) w gerufalemye byla mala branka, geſîto ſlula giehla, k tey24) ſie schaziechu welbludy pro kratko czieſty,25) y nemoziechu ſkrzie ny progity pro brziemena, ale kdyz ſloziechu brziemena, tehdy7) prochaziechu; A podle [311b 1] toho podobenftwie flowe tuto ne- 25 podobnoſt. neb muſſy26) lakomy ſbozie opuſtyty, acz chcze w zywot wgity. a ze geft to myenyl, swiedomo geft to, neb veziennyczy weczechu: ktoz26a) moz tehdy ſpaſfen bity? wſfak geft wiecze chudych nezly bohatych, a tak wiecze gich27) moze28) ſpaſeno byty, by byl rziekl o gmyeny bohat ſtwic. I wecze gym Jefus:3) v lydy geſt to nepodobne, ale v boha geſt wiſe po- 30 dobne 29) nedye ſie, by boh mohl take lydy ſpaffyty, ale ze gie boh moze ſprawedlny30) vczynyty a potom ſpaſyty. 15 1) K. wgiti. 2) K. Š. kralowstwie. 3) K. Š geziſs. 4) K. poklekl. 5) K. ho. 6) K.Miſtrzie dobry czo. 7) sch. v K. s) K. geft ge. 9) K. vczil. 10) K. pod po mnie. 11) sch. v K. 12) K. gelfto. 13) K. vtrpeni. 14) K. peniezity bieſſe a. 15) K. že welblud. 16) K. proyde. 17) K. nebeſkeo kralowſtwie. 18) K. to geſt. 19) K. vſſy gehly. 20) K. gſe.
Strana 683
Evwangelia. 683 21) K. moz. 22) Nediw — kameny sch. v K. 23) K. ze. 24) Š. k tee. 25) K. vzkoft czeſty. 26) K. moſy. 6a) K. kto. 27) Š. gich wiece. 28) K. može gich. 23) ne napřed roz- mazáno. 30) K. muoż ſprawedliwy. O1) tiech, gelſto wſie opufſtiegy pro kryſta.2) [Kap. CII.] TEhdy Petr wecze: Ay, my me wíſeczko opuſtyly a tye ſme3) na fledowaly, a czoz bude nam? toczyff gefíto bichme myely opuſtyty. [Mat 19.] neb to wíſeczko opuſtyl byl4) petr, o nyemzto ge5) rzieczieno: boh bieſſe wîſe6) we wîſem. I wecze Jefus:7) kdyz ſiede ſyn czlowieka8) na ſtolyczy 1r. Kor. 15.) fwe9) welebnoſty w obrozeny,10) fiedete y wy na ftolycziech dwanaîty, fudyecze dwanaftel1) pokoleny Ifrahel. Na krzítu12) bywa prwe obrozenye w duffy, a na fudye bude druhe na tyele. Tu pohrdatelowe ſwieta i panem bohem fudyty budu netolyko przyrownanym, ale take [311b 2] moczy. a dwanaîte to czyfilo pokladagy za plnoft moczy, neb dwanaſte pokoleny 10 Ifrahel za wîſecz,13) geffto magy byty fuzeny.14) neb czyfflo dwanaft wy- chazie z ſedmy dielech w ſobie rzieczienych. wiſak nyekterzy chtye,16) by to bylo rzieczieno famym vcziennykom, a ze geít to gyzl7) naplnyeno w poddany ſwieta, neb magicze mocz nade wîſym krziefſcziâftwem ſedye. A potom obecznye ta rziecz poſlana geſt:17a) A kazdy, ktoz opufty dom, 15 aneb otczie a materz etc. Stokrat wiecze wezme, nynye w tomto czaffu, a potom zywot wieczny. neb kromye duchowneho18) ſbozie, gefſto iako îtokrat wiecze geft, przyrownagicz k tyeleſnemu, ſwiety muzie gyne ſwate wiecz nezly ſwe blyzne19) mylugy. 5 1) Š. Tuto O. 2) K. pana kryfta. 3) K. gímy. 4) K. byl opuítil. 5) K. Š. geft. *) K. wſſichno. 7) K. Š. geziſs. s) K. czlowieczi. 9) K. ſwey. 10) K. w druhem na- rozeni. 11) K. dwanaft. 12) K. kryſtu. 13) nedops.; K. Š. wſſeczky. 14) K. ſuzeni byti. 15) K. w dwanaft wchazie. 16) K. chtie let w ſobie rzieczenych wſſak niekterzi chtie. 17) sch. v K. 17a) K. gt ge wffem. 18) K. duchownieho. 19) K. Š. bliznie. O bohatczy a o chudem lazaru.1) [Kap. CIII.] PAk lyczomyernyczy, ſlyſſiecz geho mlvwiecz o wzhrdany ſwieta, poſmyewachu ſye gemu. neb zakon zachowatelom ſwym zemſke dobre [Luk. 16.) ſlybowaſſe. A Jeſus2) proty gich lakomſtwy przyklad wyprawy o bohatczy a3) hodowatczy,4) geſîto ho w pekle mucziechu, neb bieſſe wzal za zywota 5 ſweho ſbozie to, gefſto mnyel, by gedno to bylo dobre. Anyz gie to byla powieft w ikutczie,5) a to fie znamenawa,6) neb fie tu po [312a 1] klada gmye zzebraka, toczyff lazarzie,7) gefíto byl polozen w lonu abrahamowu.8) neb byeſſe w ſwrchny obrubie pekla myeſto, nemagie ſwietla, beze wſſie muky tyelefne, w nyemzto fu byly duffye prziedeſlanych az do wſtu- 10 penye9) kriſta do pekla. a to myeſto pro ſwoy pokoy flulo myeſto abraha-
Evwangelia. 683 21) K. moz. 22) Nediw — kameny sch. v K. 23) K. ze. 24) Š. k tee. 25) K. vzkoft czeſty. 26) K. moſy. 6a) K. kto. 27) Š. gich wiece. 28) K. može gich. 23) ne napřed roz- mazáno. 30) K. muoż ſprawedliwy. O1) tiech, gelſto wſie opufſtiegy pro kryſta.2) [Kap. CII.] TEhdy Petr wecze: Ay, my me wíſeczko opuſtyly a tye ſme3) na fledowaly, a czoz bude nam? toczyff gefíto bichme myely opuſtyty. [Mat 19.] neb to wíſeczko opuſtyl byl4) petr, o nyemzto ge5) rzieczieno: boh bieſſe wîſe6) we wîſem. I wecze Jefus:7) kdyz ſiede ſyn czlowieka8) na ſtolyczy 1r. Kor. 15.) fwe9) welebnoſty w obrozeny,10) fiedete y wy na ftolycziech dwanaîty, fudyecze dwanaftel1) pokoleny Ifrahel. Na krzítu12) bywa prwe obrozenye w duffy, a na fudye bude druhe na tyele. Tu pohrdatelowe ſwieta i panem bohem fudyty budu netolyko przyrownanym, ale take [311b 2] moczy. a dwanaîte to czyfilo pokladagy za plnoft moczy, neb dwanaſte pokoleny 10 Ifrahel za wîſecz,13) geffto magy byty fuzeny.14) neb czyfflo dwanaft wy- chazie z ſedmy dielech w ſobie rzieczienych. wiſak nyekterzy chtye,16) by to bylo rzieczieno famym vcziennykom, a ze geít to gyzl7) naplnyeno w poddany ſwieta, neb magicze mocz nade wîſym krziefſcziâftwem ſedye. A potom obecznye ta rziecz poſlana geſt:17a) A kazdy, ktoz opufty dom, 15 aneb otczie a materz etc. Stokrat wiecze wezme, nynye w tomto czaffu, a potom zywot wieczny. neb kromye duchowneho18) ſbozie, gefſto iako îtokrat wiecze geft, przyrownagicz k tyeleſnemu, ſwiety muzie gyne ſwate wiecz nezly ſwe blyzne19) mylugy. 5 1) Š. Tuto O. 2) K. pana kryfta. 3) K. gímy. 4) K. byl opuítil. 5) K. Š. geft. *) K. wſſichno. 7) K. Š. geziſs. s) K. czlowieczi. 9) K. ſwey. 10) K. w druhem na- rozeni. 11) K. dwanaft. 12) K. kryſtu. 13) nedops.; K. Š. wſſeczky. 14) K. ſuzeni byti. 15) K. w dwanaft wchazie. 16) K. chtie let w ſobie rzieczenych wſſak niekterzi chtie. 17) sch. v K. 17a) K. gt ge wffem. 18) K. duchownieho. 19) K. Š. bliznie. O bohatczy a o chudem lazaru.1) [Kap. CIII.] PAk lyczomyernyczy, ſlyſſiecz geho mlvwiecz o wzhrdany ſwieta, poſmyewachu ſye gemu. neb zakon zachowatelom ſwym zemſke dobre [Luk. 16.) ſlybowaſſe. A Jeſus2) proty gich lakomſtwy przyklad wyprawy o bohatczy a3) hodowatczy,4) geſîto ho w pekle mucziechu, neb bieſſe wzal za zywota 5 ſweho ſbozie to, gefſto mnyel, by gedno to bylo dobre. Anyz gie to byla powieft w ikutczie,5) a to fie znamenawa,6) neb fie tu po [312a 1] klada gmye zzebraka, toczyff lazarzie,7) gefíto byl polozen w lonu abrahamowu.8) neb byeſſe w ſwrchny obrubie pekla myeſto, nemagie ſwietla, beze wſſie muky tyelefne, w nyemzto fu byly duffye prziedeſlanych az do wſtu- 10 penye9) kriſta do pekla. a to myeſto pro ſwoy pokoy flulo myeſto abraha-
Strana 684
684 Evwangelia. (Job. 47.] mowo10) lono, iako rziekame lono morzie, a ſlulo abrahe.11) neb ge byla czieſta prawa12) wierzienye, neb on prwny13) zgiewnye kazal,14) ze gedne geden15) geft boh. a to myeſto Job nazwal tmy pro teſknoſt cziekanye, rzka: we tmach ſem poſtlal16) poſtely mu. A gefíto bohaty rziekl: muczie mye w Jaziku, toczyſ pro hrziech yazyka, neb zzraczy a plyfkaczy by- 15 wagy tak muczieny, anyz ge dyw, ze rziekame przienoſytedlnye, by duſfe myela vdy, ano bozſtwie tuz wahu po udech bywa dyeleno. wſſak ſu byly, gefíto fu rziekaly, by andyele a duſſe myely tyela powietrzna,17) gynak by duſſe ohnye zhuczieho neczyly. a to na geneſym naleznefí. a druzy prawie, ze k poczity zenye, toczyfí horkoft toho ohnye nenye potrzieba18) 20 myety tyela. neb geft nyekake podobenftwie ohnye, kdyz by wen ruku wlozyl, horkoft by poczyl beze wíſeho vrazu ryky. 19) [312a 2] A ze abraham chaos mezy nymy oblohu nazywa, aneb wieczne nepodobenſtwie blaho- ſlawenych a zlich po tomto zywotye znamenawa.20) A kdyz bohaty proſyefſe lazara, aby21) poſlal k bratrzy22) geho, vlſyſſe rzkucz: magy23) moyzieîſe 25 a proroky, a tudy vgyfíczieno, ze geft zyd byl. Proto take21) abraham nazwal ho fynem, a on geho25) otcziem. 1) K. o lazaru chudem; Š. (přid.) Lezicziem. 2) K. Š. geziſs. 3) Š. a o. 1) K. hodowaczy. 5) K. ſkutku. 6) K. znamena. 7) K. lazara. 8) Š. Abrahamowie. 9) K. sſtupenie. 10) ta dvě sl. sch. v K. 11) K. Abrahamowo. 12) K. prwa. 13) sch. v K. 14) K. kazal zgewnie. 15) sch. v K. 16) K. vſtlal. 17) K. Š. powietrna. 18) K. potrzebie. 19) (!) K. Š. ruky. 20) A ze — znamenawa sch. v K. 21) K. Abrahama aby lazara. 22) Š. bratrzim. 23) K. magit. 24) K. take ſnad. 25) K. ho. [Kap. CIV.] O1) Ijafarzy zloſtnem.2) Ropowiedye Jeſus3) ucziennykom powieſt o ſſafarzy neb o ſtaroîtye /Luk. 16.] zlem. Ten bogie fie, by nebyl sfazen a potrzieben, taynye vczyny mylofrd- noſt4) ſ dluznyky pana ſweho, ze kdyz by byl sfazen, aby ony pamatugycz vczynka geho5) dobreho, I wzaly gey6) k ſobie w domy ſwe. I pochwaly zlofty ſtaroſty ne proto, ze zle a krzywie, ale ze mudrzie vczynyl. neb geft 5 nyektera mudroſt ſobie potom opatrnoſt.7) a z toho iako ot menſſieho wecze buoh:8) kdyz ten, gefito ſobie ſe lity dobywal, w buduczie czafſy chwalen geft, tehdy czynte wam9) przately z ſbozie zlofty10) neb krzywoty, ze kdyz ſie wam nedoſtane, aby was wziely w ſwe ſchrany wieczne. Jako by rziekl: Czyml1) wiecze budete chwaleny, kdyz ſ bie dobudete beze lîty. 10 Man ôna ſyrſkym yazykem ſlowe bohat ſtwye a mammoni, 12) fathanas, a ten [312b 1] bohat ſtwym obluzuge, gefito flowe krzywoft neb marnoſt. A proto obecznym ſlowem13) rziekagy: kazdy bohaty aneb geft krzywy,14) aneb geft dyedycz krzywoty;15) to czynte etc. Niekterzy zle rozumyegicze lapagy, aby dobrzie rozdawaly. ale kto offierugie z ſtatka16) chudeho obiet, 15 iako byl7) zahubyl ſyna przied oblycziegem otczowym. aneb moze byty takto wylozeno, ze boh w flowie: y tuto nam otplaty potom, Jako by rziekl:
684 Evwangelia. (Job. 47.] mowo10) lono, iako rziekame lono morzie, a ſlulo abrahe.11) neb ge byla czieſta prawa12) wierzienye, neb on prwny13) zgiewnye kazal,14) ze gedne geden15) geft boh. a to myeſto Job nazwal tmy pro teſknoſt cziekanye, rzka: we tmach ſem poſtlal16) poſtely mu. A gefíto bohaty rziekl: muczie mye w Jaziku, toczyſ pro hrziech yazyka, neb zzraczy a plyfkaczy by- 15 wagy tak muczieny, anyz ge dyw, ze rziekame przienoſytedlnye, by duſfe myela vdy, ano bozſtwie tuz wahu po udech bywa dyeleno. wſſak ſu byly, gefíto fu rziekaly, by andyele a duſſe myely tyela powietrzna,17) gynak by duſſe ohnye zhuczieho neczyly. a to na geneſym naleznefí. a druzy prawie, ze k poczity zenye, toczyfí horkoft toho ohnye nenye potrzieba18) 20 myety tyela. neb geft nyekake podobenftwie ohnye, kdyz by wen ruku wlozyl, horkoft by poczyl beze wíſeho vrazu ryky. 19) [312a 2] A ze abraham chaos mezy nymy oblohu nazywa, aneb wieczne nepodobenſtwie blaho- ſlawenych a zlich po tomto zywotye znamenawa.20) A kdyz bohaty proſyefſe lazara, aby21) poſlal k bratrzy22) geho, vlſyſſe rzkucz: magy23) moyzieîſe 25 a proroky, a tudy vgyfíczieno, ze geft zyd byl. Proto take21) abraham nazwal ho fynem, a on geho25) otcziem. 1) K. o lazaru chudem; Š. (přid.) Lezicziem. 2) K. Š. geziſs. 3) Š. a o. 1) K. hodowaczy. 5) K. ſkutku. 6) K. znamena. 7) K. lazara. 8) Š. Abrahamowie. 9) K. sſtupenie. 10) ta dvě sl. sch. v K. 11) K. Abrahamowo. 12) K. prwa. 13) sch. v K. 14) K. kazal zgewnie. 15) sch. v K. 16) K. vſtlal. 17) K. Š. powietrna. 18) K. potrzebie. 19) (!) K. Š. ruky. 20) A ze — znamenawa sch. v K. 21) K. Abrahama aby lazara. 22) Š. bratrzim. 23) K. magit. 24) K. take ſnad. 25) K. ho. [Kap. CIV.] O1) Ijafarzy zloſtnem.2) Ropowiedye Jeſus3) ucziennykom powieſt o ſſafarzy neb o ſtaroîtye /Luk. 16.] zlem. Ten bogie fie, by nebyl sfazen a potrzieben, taynye vczyny mylofrd- noſt4) ſ dluznyky pana ſweho, ze kdyz by byl sfazen, aby ony pamatugycz vczynka geho5) dobreho, I wzaly gey6) k ſobie w domy ſwe. I pochwaly zlofty ſtaroſty ne proto, ze zle a krzywie, ale ze mudrzie vczynyl. neb geft 5 nyektera mudroſt ſobie potom opatrnoſt.7) a z toho iako ot menſſieho wecze buoh:8) kdyz ten, gefito ſobie ſe lity dobywal, w buduczie czafſy chwalen geft, tehdy czynte wam9) przately z ſbozie zlofty10) neb krzywoty, ze kdyz ſie wam nedoſtane, aby was wziely w ſwe ſchrany wieczne. Jako by rziekl: Czyml1) wiecze budete chwaleny, kdyz ſ bie dobudete beze lîty. 10 Man ôna ſyrſkym yazykem ſlowe bohat ſtwye a mammoni, 12) fathanas, a ten [312b 1] bohat ſtwym obluzuge, gefito flowe krzywoft neb marnoſt. A proto obecznym ſlowem13) rziekagy: kazdy bohaty aneb geft krzywy,14) aneb geft dyedycz krzywoty;15) to czynte etc. Niekterzy zle rozumyegicze lapagy, aby dobrzie rozdawaly. ale kto offierugie z ſtatka16) chudeho obiet, 15 iako byl7) zahubyl ſyna przied oblycziegem otczowym. aneb moze byty takto wylozeno, ze boh w flowie: y tuto nam otplaty potom, Jako by rziekl:
Strana 685
Evwangelia. 685 25 zachowayte wam18) z waſſeho ítatku k utyeffeny zywota, a zbyteczneho czynte wam19) przately. neb czoz mymo potrziebu zywota zachowa kto,20) 20 a nycz k potrziebie blyznyeho, to geft proty rownofty. neb na tom ne- chowame rownoîty, gefftos gime21) dluzny blyznyemu, gehoz yakoz22) ſye mylowaty mame. A znamenay, ze ne wſſyczkny chudy mohu nas wziety do wieczneho bydla, ale ze gym dawame, budem wzaty ot andyelow; wſfak geft dobre wybieraty dobre chude, kdyz mozem. I wecze boh23) Sluha, wieda woly pana ſweho, a neczyny,24) bude byt mnohymy ranamy ; ale ktery ge nepoznal, byt bude menye. A proto mnozy otchylichu víſy, [Luk. 12.) aby prawdy neſlyfſely, a ty budu ſuzeny ne yako newiedomy, ale yako wzhrdatelowe. [312b 2] 1) Š. Tuto znamenay O. 2) Š. (přid.) a zlem. 3) K. take gežiſs k; Š. Gezifs. 4) K. milofrdenftwie. 5) K. geho vczynka. 6) K. ho. 7) K. a opatrnoſt miel. s) K. pan. 9) K. ſobie. 10) K. s zbožie zloſti. 11) K. tiem. 12) K. totiž. 13) K. prziflowim. 14) K. zloftny. 15) K. aneb zloftného diedicz; násl. 3 sl. sch. 16) K. Itatku. 17) v Š. dvakrát. 18) K. ſobie. 19) K. ſobie; z waſſeho — wam sch. v Š. 20) K. chowate. 21) K. gefſto gímy. 22) K. Š. yako. 23) K. pan. 24) K. neczynie. O otplatye dyelnykow. [Kap. CV.) Ehdy Jefus1) wyprawy gym2) podobenſtwie o hoſpodarzy, geſſto byl nayal dyelnyky do ſwe wynnycze z penyeze denneho.3) A kdyz gedno /Mat. 20.] piet4) hodyn poczytachu, wſſak ſye rozumye wſſech hodyn ffeft wiekow, tak czaîſa iako5) czlowieka. neb w dewatey, w cztwrtey a w patey a fſeftey6) tyfycz fie rozumye; A w tey7) ftaroft a feffly wiek. a tefknoft penyeze tuz wiecznoft znamenawa. neb nyczyz8) zywot tu kratſſy aneb delffy ne- bude, ale tyz boh wſſeczky9) wieczy we wſſech fie znamenawa. Prwy wiek 1r. Kor. 15! czaffa10) az do Noe, druhy az do abrahama, trziety az do moyzieffe, cztwrty az do dawyda, neb az do prziewedenye, Patyll) az do kryfta, ffefty az 10 do ſudneho dne. a12) ofmy neyfu wiekowe wlaſtneho13) czaſfa,10) ale ſedmy flowe cziekagiczich w oczyîtczy, a biezy ſpolu s ſſeîtym; oſmy ſlowe kra- lugiczich, ten traa14) na wieky, tocziff bez koncze. Prwylla) wiek czlowieka dyetynftwo az do ſedmy let, druhy mladoft az do cztrnafty let, trziety az do cztyrmezczietma15) let, a cztwrty az do padefaty let, paty az do fta let, fſefty ſtarofty, czoz bude nad ſto let. Skrzie gytro žnamena16) ſye prwy wiek, ſkrzie terczíj17) druhy,18) ſkrzie fextu trziety, ſkrzie nonu cztwrty, a paty ſkrzie gedenadîty.19) [313a 1] Sfefty wiek o reptany beru- vzich moz byty rzieczieno, neb tu nebude reptanye zawyftywych, nezly dywyczich o welykoſty otplaty. neb reptanye moz ſluty ſmyeſſenye hlaſſow. 20 A take moz byty przichyleno k ſtawu nynyeyffiemu. Geft otazanye, prcocz ge vczynyl20) rowne w21) chwale k22) buducziemu. neb prſy23) prodlenye ot chwaly, pro nyz ſu mohly reptaty ftarzy, Pak potom budu wiedyety, gefíto fu nykdy newiedyely, toczyfí aby bez nas nebyly oſlaweny, neb 5 15
Evwangelia. 685 25 zachowayte wam18) z waſſeho ítatku k utyeffeny zywota, a zbyteczneho czynte wam19) przately. neb czoz mymo potrziebu zywota zachowa kto,20) 20 a nycz k potrziebie blyznyeho, to geft proty rownofty. neb na tom ne- chowame rownoîty, gefftos gime21) dluzny blyznyemu, gehoz yakoz22) ſye mylowaty mame. A znamenay, ze ne wſſyczkny chudy mohu nas wziety do wieczneho bydla, ale ze gym dawame, budem wzaty ot andyelow; wſfak geft dobre wybieraty dobre chude, kdyz mozem. I wecze boh23) Sluha, wieda woly pana ſweho, a neczyny,24) bude byt mnohymy ranamy ; ale ktery ge nepoznal, byt bude menye. A proto mnozy otchylichu víſy, [Luk. 12.) aby prawdy neſlyfſely, a ty budu ſuzeny ne yako newiedomy, ale yako wzhrdatelowe. [312b 2] 1) Š. Tuto znamenay O. 2) Š. (přid.) a zlem. 3) K. take gežiſs k; Š. Gezifs. 4) K. milofrdenftwie. 5) K. geho vczynka. 6) K. ho. 7) K. a opatrnoſt miel. s) K. pan. 9) K. ſobie. 10) K. s zbožie zloſti. 11) K. tiem. 12) K. totiž. 13) K. prziflowim. 14) K. zloftny. 15) K. aneb zloftného diedicz; násl. 3 sl. sch. 16) K. Itatku. 17) v Š. dvakrát. 18) K. ſobie. 19) K. ſobie; z waſſeho — wam sch. v Š. 20) K. chowate. 21) K. gefſto gímy. 22) K. Š. yako. 23) K. pan. 24) K. neczynie. O otplatye dyelnykow. [Kap. CV.) Ehdy Jefus1) wyprawy gym2) podobenſtwie o hoſpodarzy, geſſto byl nayal dyelnyky do ſwe wynnycze z penyeze denneho.3) A kdyz gedno /Mat. 20.] piet4) hodyn poczytachu, wſſak ſye rozumye wſſech hodyn ffeft wiekow, tak czaîſa iako5) czlowieka. neb w dewatey, w cztwrtey a w patey a fſeftey6) tyfycz fie rozumye; A w tey7) ftaroft a feffly wiek. a tefknoft penyeze tuz wiecznoft znamenawa. neb nyczyz8) zywot tu kratſſy aneb delffy ne- bude, ale tyz boh wſſeczky9) wieczy we wſſech fie znamenawa. Prwy wiek 1r. Kor. 15! czaffa10) az do Noe, druhy az do abrahama, trziety az do moyzieffe, cztwrty az do dawyda, neb az do prziewedenye, Patyll) az do kryfta, ffefty az 10 do ſudneho dne. a12) ofmy neyfu wiekowe wlaſtneho13) czaſfa,10) ale ſedmy flowe cziekagiczich w oczyîtczy, a biezy ſpolu s ſſeîtym; oſmy ſlowe kra- lugiczich, ten traa14) na wieky, tocziff bez koncze. Prwylla) wiek czlowieka dyetynftwo az do ſedmy let, druhy mladoft az do cztrnafty let, trziety az do cztyrmezczietma15) let, a cztwrty az do padefaty let, paty az do fta let, fſefty ſtarofty, czoz bude nad ſto let. Skrzie gytro žnamena16) ſye prwy wiek, ſkrzie terczíj17) druhy,18) ſkrzie fextu trziety, ſkrzie nonu cztwrty, a paty ſkrzie gedenadîty.19) [313a 1] Sfefty wiek o reptany beru- vzich moz byty rzieczieno, neb tu nebude reptanye zawyftywych, nezly dywyczich o welykoſty otplaty. neb reptanye moz ſluty ſmyeſſenye hlaſſow. 20 A take moz byty przichyleno k ſtawu nynyeyffiemu. Geft otazanye, prcocz ge vczynyl20) rowne w21) chwale k22) buducziemu. neb prſy23) prodlenye ot chwaly, pro nyz ſu mohly reptaty ftarzy, Pak potom budu wiedyety, gefíto fu nykdy newiedyely, toczyfí aby bez nas nebyly oſlaweny, neb 5 15
Strana 686
686 Evwangelia. chtyelly-ly by prwny reptaty, mohlo by gich24) reptanye podobnye byty25) ftyfczieno. Ale gich dywu przy poznanu26) wyrziekl Jefusl) pod otazany 25 rzka: I zda oko twe geft necztne,27) ze ſem ya dobry? Potom zatworzyw28) powieſt wecze: tak budu poſledny prwny a prwny poſledny, toczyf zyde a pohane zrownany budu wſtupeny do nebeſkeho kralowftwie, neb yzadny newffel az do ſedmeho wieka29) otpoczywagiczich, gefſto ſye poczial na bozie wſtupenye. a na wzkrzieffenye tyel wywoleny kterehoz koly wieka30) 30 neb czaſſu czlowieczieho zrownany budu, gedno31) ſnad malo gyz32) witalych iako obdarzieny.33) A na konczy ſye dye: mnozy powolany, ale rziedczy wywoleny. dyelagyczy v wynnyczy kterehoz koly34) [313a 2] czaffa35) neb wieka,36) z nychzto gedny dobrzy a druzy zly, I zawola tyech, gefſto myely braty f reptanym, zlich, gefíto mnyechu, by wziely, a37) proto ze 35 gfu22) byly prwny w koftele,38) neb czaſſem, neb doſtogenſtwym, take by [Žalm 90.] myely wiecze wziety, o nychzto dye prorok: padnu przi twem boku39) Mat. 25.] ryſycz, a defiet tyfycz na prawiczy twey.40) a Jefusl) we czteny dye, ze takym dye:41) neznam was. A proto acz kolywiek42) ſye dye,43) by o nych rziecz byla, gefîto magy braty penyez, wſſak podle vſtawenye tyconíj44) 40 o rozlycznych tu ſye prawy, toczyfí o tyech, geffto braty y nebraty magy, ale o mnycych,45) by myely braty, ale w tu dobu nebudu mnyety, anyz wezmu. Auguftynus46) w zywotye krziefſczianſkem47) dye: newiemy, kto bude, genz ge rziekl ſkrzie ſedm obiczieyow mlvwenye ſwateho pyſma. 45 Prwe vſtawenye geft, kdyz pod gednu oſobu gedna a taz rziecz bywa o choty a o newieftye ; Druhe geft,48) kdyz ſpolu pod gednyem hlafſem w ſobie dobrich zly pomyenyeny budu; Trzietye, kdyz nyeczo podle pyſma prawie, a potom duchownye fie rozumye ; Cztwrte ge, kdyz ot podobenftwie gde ſie k rodu, aneb zaſye; Pate geſt ſkrzie dyel wſſeczko ſye 1313b 11 50 rozumye, a tez zaſye; Sſefte geft, kdyz dokonage wydopis nawraty fie ku pocziatku, obnowuge kratczie; Sedme geft, kdyz gmenem hlawy roz- umye ſie vd, a tez zaſye. 1) K. Š. geziſs. 2) K. gim opiet. 3) K. dennieho. 4) K. opiet. 5) K. wſſech wiekow fſeft tak yako. 6) S. w dewate w cztwrte neb w pate a ſſelte; K. ſſefty. 7) S. w te. 8) K. neczi. 9) K. wíſech. 10) K. Š. Prwni czaſu. 11) K. a paty. 12) K. ſedmy a. 13) K. Š. wlaftnieho. 14) K. Š. trwa. 14a) K. Prwni. 15) Š. cztrmezczietma; K. cztyrz- metczitma. 16) K. znamenawa. 17) K. trzetie hodinu neb tercij. 18) K. druhy wick. 19) K. gedenaſtu. 20) Š. geft vczinil ge. 21) K. k. 22) v K. sch. 23) K. piſſy. 24) K. gich diwu. 2b) sch. v Š. 26) K. poznaw. 27) K. neprawe. 23) K. zawrziew. 29) K. wieku. 30) K. kterehoz koliwiek wieku. 31) K. geffto. 32) K. gich. 33) K. obdarzienie. 34) K kolwiek. 35) K. Š.czaſu. 36) K. wieku. 37) K. wiecz. 38) K. w czyrkwi. 39) K. od boku twych. 40) Š. twe; K. od prawicz twych. 41) K. die takym. 42) K. kolwiek. 43) K. widie. 44) K. Tytowa. 45) K. tiech geſſto mnicli. 46) odtud do konce kap. sch. v K. 47) Š. krzeſtianſkem. 4s) sch. v Š.
686 Evwangelia. chtyelly-ly by prwny reptaty, mohlo by gich24) reptanye podobnye byty25) ftyfczieno. Ale gich dywu przy poznanu26) wyrziekl Jefusl) pod otazany 25 rzka: I zda oko twe geft necztne,27) ze ſem ya dobry? Potom zatworzyw28) powieſt wecze: tak budu poſledny prwny a prwny poſledny, toczyf zyde a pohane zrownany budu wſtupeny do nebeſkeho kralowftwie, neb yzadny newffel az do ſedmeho wieka29) otpoczywagiczich, gefſto ſye poczial na bozie wſtupenye. a na wzkrzieffenye tyel wywoleny kterehoz koly wieka30) 30 neb czaſſu czlowieczieho zrownany budu, gedno31) ſnad malo gyz32) witalych iako obdarzieny.33) A na konczy ſye dye: mnozy powolany, ale rziedczy wywoleny. dyelagyczy v wynnyczy kterehoz koly34) [313a 2] czaffa35) neb wieka,36) z nychzto gedny dobrzy a druzy zly, I zawola tyech, gefſto myely braty f reptanym, zlich, gefíto mnyechu, by wziely, a37) proto ze 35 gfu22) byly prwny w koftele,38) neb czaſſem, neb doſtogenſtwym, take by [Žalm 90.] myely wiecze wziety, o nychzto dye prorok: padnu przi twem boku39) Mat. 25.] ryſycz, a defiet tyfycz na prawiczy twey.40) a Jefusl) we czteny dye, ze takym dye:41) neznam was. A proto acz kolywiek42) ſye dye,43) by o nych rziecz byla, gefîto magy braty penyez, wſſak podle vſtawenye tyconíj44) 40 o rozlycznych tu ſye prawy, toczyfí o tyech, geffto braty y nebraty magy, ale o mnycych,45) by myely braty, ale w tu dobu nebudu mnyety, anyz wezmu. Auguftynus46) w zywotye krziefſczianſkem47) dye: newiemy, kto bude, genz ge rziekl ſkrzie ſedm obiczieyow mlvwenye ſwateho pyſma. 45 Prwe vſtawenye geft, kdyz pod gednu oſobu gedna a taz rziecz bywa o choty a o newieftye ; Druhe geft,48) kdyz ſpolu pod gednyem hlafſem w ſobie dobrich zly pomyenyeny budu; Trzietye, kdyz nyeczo podle pyſma prawie, a potom duchownye fie rozumye ; Cztwrte ge, kdyz ot podobenftwie gde ſie k rodu, aneb zaſye; Pate geſt ſkrzie dyel wſſeczko ſye 1313b 11 50 rozumye, a tez zaſye; Sſefte geft, kdyz dokonage wydopis nawraty fie ku pocziatku, obnowuge kratczie; Sedme geft, kdyz gmenem hlawy roz- umye ſie vd, a tez zaſye. 1) K. Š. geziſs. 2) K. gim opiet. 3) K. dennieho. 4) K. opiet. 5) K. wſſech wiekow fſeft tak yako. 6) S. w dewate w cztwrte neb w pate a ſſelte; K. ſſefty. 7) S. w te. 8) K. neczi. 9) K. wíſech. 10) K. Š. Prwni czaſu. 11) K. a paty. 12) K. ſedmy a. 13) K. Š. wlaftnieho. 14) K. Š. trwa. 14a) K. Prwni. 15) Š. cztrmezczietma; K. cztyrz- metczitma. 16) K. znamenawa. 17) K. trzetie hodinu neb tercij. 18) K. druhy wick. 19) K. gedenaſtu. 20) Š. geft vczinil ge. 21) K. k. 22) v K. sch. 23) K. piſſy. 24) K. gich diwu. 2b) sch. v Š. 26) K. poznaw. 27) K. neprawe. 23) K. zawrziew. 29) K. wieku. 30) K. kterehoz koliwiek wieku. 31) K. geffto. 32) K. gich. 33) K. obdarzienie. 34) K kolwiek. 35) K. Š.czaſu. 36) K. wieku. 37) K. wiecz. 38) K. w czyrkwi. 39) K. od boku twych. 40) Š. twe; K. od prawicz twych. 41) K. die takym. 42) K. kolwiek. 43) K. widie. 44) K. Tytowa. 45) K. tiech geſſto mnicli. 46) odtud do konce kap. sch. v K. 47) Š. krzeſtianſkem. 4s) sch. v Š.
Strana 687
Evwangelia. 687 O wodnotelnem.1) [Kap. CVI.] Ta fie, kdyz w ſobotu giedyefſe chleb2) Jeſus3) w domu gednoho4) knyezzete pokritczow, neb biefſe5) wodne tele mage. A ta nemocz przichazie [Luk. 14 ! ot kazu6) myechyrzie, f odutym a duchem imrdutym. A ſtrzieziechu lyczomyernyczy Jezyfſe, zda by w ſobotu leczyl.7) A kdyz gich otaza, fluffie-ly w fobotu leczyty,8) a ony mlcziechu, a on gem9) nemoczneho v vzdrawy geho. Potom vkaza, ze ſluffie leczyty,10) neb howado, by w ſtud- nyczy vpadlo w ſobotu, wytahnu. I bieſſe dywno, ze pro leczienye11) w ſobotu treſktachu geho. neb myegiechu w ſwem vſtaweny vrcziene wieczy ſweho dyela, gednak fedmdefaty, tyem nefluffiefle dyelaty w fobotu, mezy 1o nymyzto nenye leczienye, a naywiecze ſlowem, iakozto Jefus3) czaſto vzdrawowal. A powiedye Jefus3) kwaffenynom powicft:12) kdyz budefi pozwan na ſwatbu, neſyeday na prwem myeftye. a tyem vcziefſe pokoru proty pyffe lyczomyerkom ;13) a nenye toto powieft, ale geft14) prziklad ſkutka pokornye czynyenye. A to ſye [313b 2] proto poklada, aby ku podobenſtwy toho gyne bywaly. powieft flowe15) iako podobenftwie v16) przykladye. A toho, gefíto Jezyffe17) byl zwal,18) vcziefſe k mylofrden- ftwy a19) rzka: kdyz obied czynyff, nerod zwaty przywuznych20) a bohatich, nez chudich tuto netupy przatelſkeho zwanye, ale woly ſmylneho gedenye, a te zwanye.21) A z toho, geffto gefus3) dye : neb wam bude otplaczeno 20 na22) wzkrziefſeny ſprawedlywich. A bieffe tu geden, genz syedye23) wecze: blahoflaweny ge ten, genz24) bude giefty chleb w nebeſkem kralowstwy. Bludy Cheryntus rzka, by tam bylo buduczie gedenye tyelefne,25) Jako czlowiek ftworzien28) geft nefmrtedlny, awffak nenye bez pokrmu po- krmenye.27) 5 15 1) K. (přid.) tuto fie die. 2) K. gedl gezifs chleb. 3) K. Š. gezifs. 4) za tím přetrž- po. 5) K. y bieſſe tu geden 6) K. zkazu. 7) K. vzdrawil. s) K. vzdrawowati. 9) K. wzaw. 10) K. vzdrawiti. 11) K. vzdrawenie. 12) K. powieft tuto. 13) K. liczomiernikow. 14) sch. v Š. 15) K. gt. 16) K. toho. 17) Š. Gezifs. 18) Š. wzal. 19) sch. v K. 20) K. Š przibuznych. 21) ale — zwanie sch. v K 22) sch. v K. 23) K. A geden fedie tu. 24) K. geft ten kteryz. 25) K. tieleſne gedenie. 26) sch. v K. 27) K. gedenie. Geſsto chtiechu1) vkamenowaty kryſta. [Kap. CVII.] 5 I bieffe2) pofwieczenye w Jerufalemye, a bieffe w zymye. Tut 28) 1Jan ro.) nas napomyna, abichme pylnye hody poſwieczenye zadoftywie ſwietyly. zyd poſwieczenye dye poczynanye nowe wieczy. Jako kdyz nayprwe bydlyme w nowem domu, aneb kdyz ſye oblaczyme w nowe rucho.3) Ale tuto4) poſwieczenye ſlowe hod chramu poſwaczenye,5) gefíto gednu w rok bywa. a ten hod ne ku prwemu, any6) druhemu poſwieczeny chramu fluffal, ale k trzietyemu. neb prwe bywa v podgeſen. [314a 1] Neb Salomon? poſwietyl chram defaty den zarzige,8) a to bywalo az do zborzienye toho
Evwangelia. 687 O wodnotelnem.1) [Kap. CVI.] Ta fie, kdyz w ſobotu giedyefſe chleb2) Jeſus3) w domu gednoho4) knyezzete pokritczow, neb biefſe5) wodne tele mage. A ta nemocz przichazie [Luk. 14 ! ot kazu6) myechyrzie, f odutym a duchem imrdutym. A ſtrzieziechu lyczomyernyczy Jezyfſe, zda by w ſobotu leczyl.7) A kdyz gich otaza, fluffie-ly w fobotu leczyty,8) a ony mlcziechu, a on gem9) nemoczneho v vzdrawy geho. Potom vkaza, ze ſluffie leczyty,10) neb howado, by w ſtud- nyczy vpadlo w ſobotu, wytahnu. I bieſſe dywno, ze pro leczienye11) w ſobotu treſktachu geho. neb myegiechu w ſwem vſtaweny vrcziene wieczy ſweho dyela, gednak fedmdefaty, tyem nefluffiefle dyelaty w fobotu, mezy 1o nymyzto nenye leczienye, a naywiecze ſlowem, iakozto Jefus3) czaſto vzdrawowal. A powiedye Jefus3) kwaffenynom powicft:12) kdyz budefi pozwan na ſwatbu, neſyeday na prwem myeftye. a tyem vcziefſe pokoru proty pyffe lyczomyerkom ;13) a nenye toto powieft, ale geft14) prziklad ſkutka pokornye czynyenye. A to ſye [313b 2] proto poklada, aby ku podobenſtwy toho gyne bywaly. powieft flowe15) iako podobenftwie v16) przykladye. A toho, gefíto Jezyffe17) byl zwal,18) vcziefſe k mylofrden- ftwy a19) rzka: kdyz obied czynyff, nerod zwaty przywuznych20) a bohatich, nez chudich tuto netupy przatelſkeho zwanye, ale woly ſmylneho gedenye, a te zwanye.21) A z toho, geffto gefus3) dye : neb wam bude otplaczeno 20 na22) wzkrziefſeny ſprawedlywich. A bieffe tu geden, genz syedye23) wecze: blahoflaweny ge ten, genz24) bude giefty chleb w nebeſkem kralowstwy. Bludy Cheryntus rzka, by tam bylo buduczie gedenye tyelefne,25) Jako czlowiek ftworzien28) geft nefmrtedlny, awffak nenye bez pokrmu po- krmenye.27) 5 15 1) K. (přid.) tuto fie die. 2) K. gedl gezifs chleb. 3) K. Š. gezifs. 4) za tím přetrž- po. 5) K. y bieſſe tu geden 6) K. zkazu. 7) K. vzdrawil. s) K. vzdrawowati. 9) K. wzaw. 10) K. vzdrawiti. 11) K. vzdrawenie. 12) K. powieft tuto. 13) K. liczomiernikow. 14) sch. v Š. 15) K. gt. 16) K. toho. 17) Š. Gezifs. 18) Š. wzal. 19) sch. v K. 20) K. Š przibuznych. 21) ale — zwanie sch. v K 22) sch. v K. 23) K. A geden fedie tu. 24) K. geft ten kteryz. 25) K. tieleſne gedenie. 26) sch. v K. 27) K. gedenie. Geſsto chtiechu1) vkamenowaty kryſta. [Kap. CVII.] 5 I bieffe2) pofwieczenye w Jerufalemye, a bieffe w zymye. Tut 28) 1Jan ro.) nas napomyna, abichme pylnye hody poſwieczenye zadoftywie ſwietyly. zyd poſwieczenye dye poczynanye nowe wieczy. Jako kdyz nayprwe bydlyme w nowem domu, aneb kdyz ſye oblaczyme w nowe rucho.3) Ale tuto4) poſwieczenye ſlowe hod chramu poſwaczenye,5) gefíto gednu w rok bywa. a ten hod ne ku prwemu, any6) druhemu poſwieczeny chramu fluffal, ale k trzietyemu. neb prwe bywa v podgeſen. [314a 1] Neb Salomon? poſwietyl chram defaty den zarzige,8) a to bywalo az do zborzienye toho
Strana 688
688 Evwangelia. Žalm. 81.] chramu, a toho dne bywaly dwa hody, poſwieczenye a oczyfſczienve. Pak kdyz9) ty, geſſto ſie z wiezenye wratyly babylonſkeho, oprawywſſe 10 chram y poſwietychu, a10) to ge11) bylo dwanafty den brziezna. A kdyz Antyochus epyfanes pofſkwrny chram neczyftotu modlu, 12) a zprznyl nadobie chramne,13) Pak Judas machabeus, fyn mathatye neb afamonei,11y z rodu knyezſkeho, oczyſty chram a nawraty nadobie na ſwa myeſta, a yako poſwiety gey patnaîteho dne proſyncze. a to poſwieczenye drziechu 15 za czaſfa15) Jezyfſe. Snad ten hod geft geſíczie lumínů, toczifí ſwiecz v zydow. neb Jozefus to ſwiedczy, y za machabea ten den ſlul ſwiecz. I chodieſſe Jeſus16) po chramu, toczyfi w fienczy ffalomunowie. neb czaſto gmenem chramu ſyenczy nazywagy, iako tuto. neb w chram nechodyechu, gedno ſluhy chramowe. ale ta fiencze ſlula ſſalomonowa, w nyezto ſſalomon 20 ſtawal modle ſye, w nyezto dne poſwieczenye zdwizze ſlup myedyeny, na nyemzto ſye modlyl kleczie na kolenach, ale zyde obikly biechu ftaty, [314a 2] kdyz ſie modlechu. I weczechu zyde:17) I dokud naíſe duſſe trapyff1?8) gſy-ly ty kriftus, powiez nam zgiewnye! proto tazachu, neb rziek-ly by: gſem kriſtem,19) ynhed by ho drziely, iako by ſye proty czie 25 farzy20) zdwyhl. Proto21) kriſtus vſkrowny ſwu odpowied a22) rzka: mlvwym wam, a wy newierzite; ſkutky, kterez ya czynym, ſwiedeczftwie czynye23) wam o mnye. A kdyz24) wecze: Ja a otecz gedna wiecz gſme, zdwyzechu zyde kamenye, aby ho kamenavaly.25) A kdyz weczechu, ze ho chtie pro poſmyewanye aneb vtrhanye kamenowaty, neb gſa czlowiekem y26) 30 czyny ſye27) bohem, wſſak pyſmo lydy nazywa bohy tuto: Ja gſem rziekl: bohowe gîte etc. A proto mnohem wiecze nezly otecz poſlal na ſwiet, moze rzieczien bity28) boh. kdyz wſſak dyegy: czlowiek boh, a ſlowo boh nerownye. tyem mylenym gmene vtyffy Jefus29) gich hnyew. A proto hledachu ho polapyty. y vgyde z gich ruku. 1) K. žide chtiechu. 2) K. by. 2a) Š. tu. 3) zyd — rucho sch v K. 4) K. A tento hod 5) K. chramu poſwieczenie. 6) K. ani k. 7) K. Salomun; Š. Sfalomun 3) Š Zarzij. 9) K A pak. 10) sch. v K. 11) K. geft. 12) K. modly. 13) K. chramu. 14) ta dvě sl. sch. v K. 15) K. Š. czaſu. 16) K. Š. geziſs. 17) K. żide geziffowi. 18) K. ſwodifs. 19) K. kryftus. 20) K. tiefarzowi. 21) sch. v K. 22) sch. v K. 23) K. wydawagi. 24) K. kdyz gim. 25) K. vkamenowali. 26) sch. v Š 27) K. gfe. 28) K. byti rzeczen. 29) kdyz — boh sch. v K. 35 [Kap. CVIII.] O wzkrzieſſeny lazarowu. [Jan 2.] Gdey opyet Jezusl) za Jordan, tu kdez biefſe Jan krzîſczie2 prwe. I byeffe geden neduzywy, lazarz3) gmenem, [314b †] ot3) bethanye, s hradku marie a marthy. A kdyz vſlyfſe Jefus,1) ze lazarz3) nemaha, po poſlu geho feftry, wecze: nemocz tato nenye na fmrt,5) toczyfí by ho drzzala ſmrt. I oſta w tom mye ſtye dwa dny, az by fie cztyrzi dny naplnyly. tehdy wecze vcziennykom ſwym: podme opyet do Judeam. Ony weczechu: zyde nynye6) chtiely tye vkamenowaty, a opyet tam gdefſ? I wecze 5
688 Evwangelia. Žalm. 81.] chramu, a toho dne bywaly dwa hody, poſwieczenye a oczyfſczienve. Pak kdyz9) ty, geſſto ſie z wiezenye wratyly babylonſkeho, oprawywſſe 10 chram y poſwietychu, a10) to ge11) bylo dwanafty den brziezna. A kdyz Antyochus epyfanes pofſkwrny chram neczyftotu modlu, 12) a zprznyl nadobie chramne,13) Pak Judas machabeus, fyn mathatye neb afamonei,11y z rodu knyezſkeho, oczyſty chram a nawraty nadobie na ſwa myeſta, a yako poſwiety gey patnaîteho dne proſyncze. a to poſwieczenye drziechu 15 za czaſfa15) Jezyfſe. Snad ten hod geft geſíczie lumínů, toczifí ſwiecz v zydow. neb Jozefus to ſwiedczy, y za machabea ten den ſlul ſwiecz. I chodieſſe Jeſus16) po chramu, toczyfi w fienczy ffalomunowie. neb czaſto gmenem chramu ſyenczy nazywagy, iako tuto. neb w chram nechodyechu, gedno ſluhy chramowe. ale ta fiencze ſlula ſſalomonowa, w nyezto ſſalomon 20 ſtawal modle ſye, w nyezto dne poſwieczenye zdwizze ſlup myedyeny, na nyemzto ſye modlyl kleczie na kolenach, ale zyde obikly biechu ftaty, [314a 2] kdyz ſie modlechu. I weczechu zyde:17) I dokud naíſe duſſe trapyff1?8) gſy-ly ty kriftus, powiez nam zgiewnye! proto tazachu, neb rziek-ly by: gſem kriſtem,19) ynhed by ho drziely, iako by ſye proty czie 25 farzy20) zdwyhl. Proto21) kriſtus vſkrowny ſwu odpowied a22) rzka: mlvwym wam, a wy newierzite; ſkutky, kterez ya czynym, ſwiedeczftwie czynye23) wam o mnye. A kdyz24) wecze: Ja a otecz gedna wiecz gſme, zdwyzechu zyde kamenye, aby ho kamenavaly.25) A kdyz weczechu, ze ho chtie pro poſmyewanye aneb vtrhanye kamenowaty, neb gſa czlowiekem y26) 30 czyny ſye27) bohem, wſſak pyſmo lydy nazywa bohy tuto: Ja gſem rziekl: bohowe gîte etc. A proto mnohem wiecze nezly otecz poſlal na ſwiet, moze rzieczien bity28) boh. kdyz wſſak dyegy: czlowiek boh, a ſlowo boh nerownye. tyem mylenym gmene vtyffy Jefus29) gich hnyew. A proto hledachu ho polapyty. y vgyde z gich ruku. 1) K. žide chtiechu. 2) K. by. 2a) Š. tu. 3) zyd — rucho sch v K. 4) K. A tento hod 5) K. chramu poſwieczenie. 6) K. ani k. 7) K. Salomun; Š. Sfalomun 3) Š Zarzij. 9) K A pak. 10) sch. v K. 11) K. geft. 12) K. modly. 13) K. chramu. 14) ta dvě sl. sch. v K. 15) K. Š. czaſu. 16) K. Š. geziſs. 17) K. żide geziffowi. 18) K. ſwodifs. 19) K. kryftus. 20) K. tiefarzowi. 21) sch. v K. 22) sch. v K. 23) K. wydawagi. 24) K. kdyz gim. 25) K. vkamenowali. 26) sch. v Š 27) K. gfe. 28) K. byti rzeczen. 29) kdyz — boh sch. v K. 35 [Kap. CVIII.] O wzkrzieſſeny lazarowu. [Jan 2.] Gdey opyet Jezusl) za Jordan, tu kdez biefſe Jan krzîſczie2 prwe. I byeffe geden neduzywy, lazarz3) gmenem, [314b †] ot3) bethanye, s hradku marie a marthy. A kdyz vſlyfſe Jefus,1) ze lazarz3) nemaha, po poſlu geho feftry, wecze: nemocz tato nenye na fmrt,5) toczyfí by ho drzzala ſmrt. I oſta w tom mye ſtye dwa dny, az by fie cztyrzi dny naplnyly. tehdy wecze vcziennykom ſwym: podme opyet do Judeam. Ony weczechu: zyde nynye6) chtiely tye vkamenowaty, a opyet tam gdefſ? I wecze 5
Strana 689
Evwangelia. 689 gym Jefus,1) iako by on byl den, a ony iako dwanaft hodyn, a proto aby ſye nebaly f nym gyty. A znamenay, byl-ly ge Judas gefíczie dobry, tehdy 10 geft byl hodyna dne, Pakly gyz byl zly, tehdy za matyegie podítaweneho rzieczieno mu geft.2) Aneb iako by rziekl: I zda mnyte, by zyde w tey zlofty8) traly,9) by mye chtiely vkamenowaty? iako hodyny gfu myenyczie, take10) y zadoíty lydíke, a take cziaſtiegie myenye fiel1) frdczie czlowieczie, we dne, nezly hodyny. A kto chody we dne, toczyfí v pokogy, iako ya a 15 wy, neurazie yzadneho; a proto bezpecznye podme. a wecze: lazarz3) vmrziel, I radugy ſye pro wy, ze ſem tu nebyl. neb kdyz ſudy daleko polozene, gich wiera ſie potwrzugie. I wraty fie Jefusl1) s vczie [314b 2] nyky do bethanye, a martha wybieffe12) proty nyemu z hradku a przywola marij13) s mnohymy z Jerufalema, gefíto byly przyfíly, aby feftry vtieffyly." 20 I gydu14) k hrobu, a k hlafu Jefu15) netolyk16) zbuzen by,17) ale wygyde, acz koly byl ſwazan rufíkamy. A proto mnozy zyde gydechu18) k lyczo- myernykom a powiediechu gym, czo ſu wydyely. I biefſe ta rziecz ſlawna mezy zydy o nyem, a mnozy biechu, gyz przyfíly k hodu, aby fie ſwietyly. A nadyegy fie, ze ten den hod ten19) bywa, kdyz ſie toto20) cztenye czte, 25 v21) puoſtye w patek w22) przied tyem, geſito fie czte: Toto ſu dnowe, to geſt dne myefiecze prweho podle zakona. * neb bethanya23) nenye dal ot geruzalema, gedno patnaît ftawad 21) neb rafftow. 1) K. Š. geziſs. 2) K. krztieſſe. 3) K. Š. lazar. 4) K. a od. 5) K. k ſmrti. 6) K. nynie žide. 7) A znamenay — geft sch. v K. s) K. zlofti aneb woli. 9) Š. trwali. 10) K. takez. 11) K. ſie by. 12) K. wybieże; Š. wybiezieſſe. 13) K. wywola marige. 18) Š. gdu; K. gidechu. 15) K. Š. geziffowu. 16) K. Š. netoliko. 17) Š. byl. 18) K. gidechu žide. 19) K. toho dne ten hod. 20) K. to. 21) K. w. 22) sch. v K. 23) K. bethanie. 24) K. odpocziwadl; neb sch. v K. Sprziſiezechu1) ſie zyde proty Jezyſſy.2) [Kap. CIX.) A Proto ſebrachu ſye knyezata a lyczomyernyczy w gednotu a3) rzkucz: I czo vczynyme? nechame-ly4) ho tak, wſſyczknyt5) wen vwierzie, a rzymene6) przigdu, y7) oteymu myeſto naſſe y lyd. Jako by rziekly: IJan 1I.) toto myefto geft pocztywe a fwate pohanom ; neb allexander a pompeyus a gyny8) cztyly fu ge, a kralowe perfarum a egypty.9) a tento czlowiek vczy, ſwatoît naffie10) ze 1315a 1] geft marna, abyl1) byla zahlazena. a proto rzymane zwieducz ſbozie12) chrama wezmu flyffiecz, ze bez wynny ma byty wzato. tehdy Cayphas, ze toho leta bil byfkupem, czo by myely vczynyty, prziſudy gym rzka: zagyíte fluffie wam, aby geden czlowiek 10 vmrziel za lyd, aby13) wefíken narod nezahynul. y prorokowa vzitecznu wiecz czlowiecziemu14) narodu, criftowu fmrt, acz ge kolywiek15) toho newiedyel. A proto ot toho dne myſlychu16) ho zahubyty a weczechu, 5 44
Evwangelia. 689 gym Jefus,1) iako by on byl den, a ony iako dwanaft hodyn, a proto aby ſye nebaly f nym gyty. A znamenay, byl-ly ge Judas gefíczie dobry, tehdy 10 geft byl hodyna dne, Pakly gyz byl zly, tehdy za matyegie podítaweneho rzieczieno mu geft.2) Aneb iako by rziekl: I zda mnyte, by zyde w tey zlofty8) traly,9) by mye chtiely vkamenowaty? iako hodyny gfu myenyczie, take10) y zadoíty lydíke, a take cziaſtiegie myenye fiel1) frdczie czlowieczie, we dne, nezly hodyny. A kto chody we dne, toczyfí v pokogy, iako ya a 15 wy, neurazie yzadneho; a proto bezpecznye podme. a wecze: lazarz3) vmrziel, I radugy ſye pro wy, ze ſem tu nebyl. neb kdyz ſudy daleko polozene, gich wiera ſie potwrzugie. I wraty fie Jefusl1) s vczie [314b 2] nyky do bethanye, a martha wybieffe12) proty nyemu z hradku a przywola marij13) s mnohymy z Jerufalema, gefíto byly przyfíly, aby feftry vtieffyly." 20 I gydu14) k hrobu, a k hlafu Jefu15) netolyk16) zbuzen by,17) ale wygyde, acz koly byl ſwazan rufíkamy. A proto mnozy zyde gydechu18) k lyczo- myernykom a powiediechu gym, czo ſu wydyely. I biefſe ta rziecz ſlawna mezy zydy o nyem, a mnozy biechu, gyz przyfíly k hodu, aby fie ſwietyly. A nadyegy fie, ze ten den hod ten19) bywa, kdyz ſie toto20) cztenye czte, 25 v21) puoſtye w patek w22) przied tyem, geſito fie czte: Toto ſu dnowe, to geſt dne myefiecze prweho podle zakona. * neb bethanya23) nenye dal ot geruzalema, gedno patnaît ftawad 21) neb rafftow. 1) K. Š. geziſs. 2) K. krztieſſe. 3) K. Š. lazar. 4) K. a od. 5) K. k ſmrti. 6) K. nynie žide. 7) A znamenay — geft sch. v K. s) K. zlofti aneb woli. 9) Š. trwali. 10) K. takez. 11) K. ſie by. 12) K. wybieże; Š. wybiezieſſe. 13) K. wywola marige. 18) Š. gdu; K. gidechu. 15) K. Š. geziffowu. 16) K. Š. netoliko. 17) Š. byl. 18) K. gidechu žide. 19) K. toho dne ten hod. 20) K. to. 21) K. w. 22) sch. v K. 23) K. bethanie. 24) K. odpocziwadl; neb sch. v K. Sprziſiezechu1) ſie zyde proty Jezyſſy.2) [Kap. CIX.) A Proto ſebrachu ſye knyezata a lyczomyernyczy w gednotu a3) rzkucz: I czo vczynyme? nechame-ly4) ho tak, wſſyczknyt5) wen vwierzie, a rzymene6) przigdu, y7) oteymu myeſto naſſe y lyd. Jako by rziekly: IJan 1I.) toto myefto geft pocztywe a fwate pohanom ; neb allexander a pompeyus a gyny8) cztyly fu ge, a kralowe perfarum a egypty.9) a tento czlowiek vczy, ſwatoît naffie10) ze 1315a 1] geft marna, abyl1) byla zahlazena. a proto rzymane zwieducz ſbozie12) chrama wezmu flyffiecz, ze bez wynny ma byty wzato. tehdy Cayphas, ze toho leta bil byfkupem, czo by myely vczynyty, prziſudy gym rzka: zagyíte fluffie wam, aby geden czlowiek 10 vmrziel za lyd, aby13) wefíken narod nezahynul. y prorokowa vzitecznu wiecz czlowiecziemu14) narodu, criftowu fmrt, acz ge kolywiek15) toho newiedyel. A proto ot toho dne myſlychu16) ho zahubyty a weczechu, 5 44
Strana 690
690 Evwangelia. aby ho naleznucz do17) Jerufalema wedly. a Jefus18) gyz nechodyeffe 19 mezy zydy zgiewnye,20) ale gyde21) podle puſíczie do myefta Effrem. Incidecia.22) 15 A proto ze gyz byl k ſmrty vlozen ot te foboty, iakoz radu a înem febrachu, poczyname pamyet bozieho vmuczienye, a naywiecze w ymnach, toczyff w chwale, a zamlczyme gloria patri, toczifí chwala otczy na re- ſponforzie23) a na pocziatku mîſye, wſſak geſſczie nevplnye, neb gefftye Jefus23) nebyl dan katom w ruczie.21) 20 1) K. Tuto ſprziſeziechu. 2) K. Š. geziffowi. 3) sch. v K. 4) K. czynime puſti- meli. 5) K. wiliczkni. 6) K. rzimane. 7) K. Š. a. s) ta dvě sl. sch. v K. 9) K. Egipta a gyni cztili gfu ge; Š. Perfltij a Egipfſtij. 10) K. naſſy. 11) K. a aby. 12) K. wieducz zbozie. 13) K. a,aby. 14) K. lidíkemu. 15) K. kolwiek. 16) K. Š. myflechu. 17) K. wedli do. 18) K. Š. gezifs. 19) za tím přetrž. do. 20) K. zgiewnie mezy židy. 21) K. gezifs. 22) celé sch. v K.; Š. Napadowe. 23) Š. neſſporze. 24) Š. (přid.) Rubrika. Kap. CX.] O poſlednvem wchodu1) kriſta do Jrlma. A kdyz ſie naplnychu dnowe geho wzietye, vtwrdy ſwu twarz,2) aby ſſel do Jerufalema. lucas3) nazywa wzetie Jezyſſe netolyko czaſſem, w nyemzto myel 1315a 2] wzat byty k otczy ſwieta, ale take podle4) przikazanye o beranku welykonocznyem, a ten defaty den myefiecze prweho myel bity wzat z îtada, a chowaty ho do cztrnaſteho5) dne. w tuz myeru Jefus6) defaty den, toczyff w kwietnu nedyely,7) przigide k myeftu vtrpenye, I by8) w nyem, az geho tu y9) vmuczichu.10) 1) K. chozeni gezifle. 2) K. twarz ſwu. 3) K. Š. Lukals. 4) sch. v Š. 5) K. cztwr- teho. 6) K. Š. gezifs. 7) K. nedielu. 3) Š. byl. 3) ta dvě sl. sch. v K. 10) K. mucziechu. Kap. CXI.] O1) deliety malomocznych. [Luk. 17.] A kdyz gyde Jeſus2) do Jerufalema, v gdveſſe ſkrzie famarzy3) galylei. a wchazegicz do gednoho myefteczka potkachu ho defiet muzow malatnych4) rzkucz: Jeſu5) myſtrzie, ſmyluy ſye nad namy. Jefus?) wecze: gdete,8) vkazte ſye knyezy.8) a kdyz gydechu, ynhed oczyfſczieny biechu.8) z tiech geden, kdyz vzrzie, ze ge9) oczyfîczien, wraty ſye a poklony ſye Jezyffowy chwale boha. a ten bieffe famaritan, toczyff pohan ; a ty geffto fie newratychu, byly ſu zyde. a na10) tom znamena ſye newiera zydowíka. Incid. Napadowe. Incidecia. Sama gednota czierkwe pada na twarz modleczy ſye. A proto geſt, ze w ſwate dny ztahnucze ſie, toczyfi zproftruczell) fie dokonawame 10
690 Evwangelia. aby ho naleznucz do17) Jerufalema wedly. a Jefus18) gyz nechodyeffe 19 mezy zydy zgiewnye,20) ale gyde21) podle puſíczie do myefta Effrem. Incidecia.22) 15 A proto ze gyz byl k ſmrty vlozen ot te foboty, iakoz radu a înem febrachu, poczyname pamyet bozieho vmuczienye, a naywiecze w ymnach, toczyff w chwale, a zamlczyme gloria patri, toczifí chwala otczy na re- ſponforzie23) a na pocziatku mîſye, wſſak geſſczie nevplnye, neb gefftye Jefus23) nebyl dan katom w ruczie.21) 20 1) K. Tuto ſprziſeziechu. 2) K. Š. geziffowi. 3) sch. v K. 4) K. czynime puſti- meli. 5) K. wiliczkni. 6) K. rzimane. 7) K. Š. a. s) ta dvě sl. sch. v K. 9) K. Egipta a gyni cztili gfu ge; Š. Perfltij a Egipfſtij. 10) K. naſſy. 11) K. a aby. 12) K. wieducz zbozie. 13) K. a,aby. 14) K. lidíkemu. 15) K. kolwiek. 16) K. Š. myflechu. 17) K. wedli do. 18) K. Š. gezifs. 19) za tím přetrž. do. 20) K. zgiewnie mezy židy. 21) K. gezifs. 22) celé sch. v K.; Š. Napadowe. 23) Š. neſſporze. 24) Š. (přid.) Rubrika. Kap. CX.] O poſlednvem wchodu1) kriſta do Jrlma. A kdyz ſie naplnychu dnowe geho wzietye, vtwrdy ſwu twarz,2) aby ſſel do Jerufalema. lucas3) nazywa wzetie Jezyſſe netolyko czaſſem, w nyemzto myel 1315a 2] wzat byty k otczy ſwieta, ale take podle4) przikazanye o beranku welykonocznyem, a ten defaty den myefiecze prweho myel bity wzat z îtada, a chowaty ho do cztrnaſteho5) dne. w tuz myeru Jefus6) defaty den, toczyff w kwietnu nedyely,7) przigide k myeftu vtrpenye, I by8) w nyem, az geho tu y9) vmuczichu.10) 1) K. chozeni gezifle. 2) K. twarz ſwu. 3) K. Š. Lukals. 4) sch. v Š. 5) K. cztwr- teho. 6) K. Š. gezifs. 7) K. nedielu. 3) Š. byl. 3) ta dvě sl. sch. v K. 10) K. mucziechu. Kap. CXI.] O1) deliety malomocznych. [Luk. 17.] A kdyz gyde Jeſus2) do Jerufalema, v gdveſſe ſkrzie famarzy3) galylei. a wchazegicz do gednoho myefteczka potkachu ho defiet muzow malatnych4) rzkucz: Jeſu5) myſtrzie, ſmyluy ſye nad namy. Jefus?) wecze: gdete,8) vkazte ſye knyezy.8) a kdyz gydechu, ynhed oczyfſczieny biechu.8) z tiech geden, kdyz vzrzie, ze ge9) oczyfîczien, wraty ſye a poklony ſye Jezyffowy chwale boha. a ten bieffe famaritan, toczyff pohan ; a ty geffto fie newratychu, byly ſu zyde. a na10) tom znamena ſye newiera zydowíka. Incid. Napadowe. Incidecia. Sama gednota czierkwe pada na twarz modleczy ſye. A proto geſt, ze w ſwate dny ztahnucze ſie, toczyfi zproftruczell) fie dokonawame 10
Strana 691
Evwangelia. 691 hodyny, acz ne na zemy, ale na nyeczo gyneho, iakozlla) widame v welyky cztwrtek [315b 1] aneb w patek. A na tom ſye cztwera wiecz znamenawa: nemocz tyela, neb gíme z prachu wzaty; a nemocz myſly, neb ſye famy nepozdwyhnem; a ſtud, neb neſmyeme oczy zdwyhnuty k neby; a mudroft, 15 neb wydyme, kde padame, toczyfi w12) zemſkich wieczech ſie muczyme, a wydyme procz, a w fukromnych modlytbach nyekdy na kolenach klecziecz iako ffalomon.13) ale twarzy pozdwyzenu modlyme ſye, iako bichme rziekly: tyehny nas po ſobie. a nyekdy ſtogiecze, iako bichme rziekly: do bozieho [Pts. 1.) domu weſelecze ſye poydeme. Prwnym vkazugê nafi ſtaw, druhym naſſy [žalm 121.) 20 zadoft a trzietym naffv nadyegy.11) 1) Š. Tuto ſluſfie znamenati O. 2) K. Š. geziſs. 3) K. famarij. 4) K. malo- mocznych. 5) K. geziſfy. 6) K. Š. gdiete. 7) K. Š. kniežim. 3) K. by oczyfſtieni. *) geft. 10) K. na. 11) Š. zproftruce. 11a) Š. iakožto. 12) K. v. 13) Š. Sfalomun. 14) celá pozn. v K. sch. Gefſto Samaritany nedachu1) noczleho kryſtowy.2) Kap. CXII.] 5 A kdyz Jefus3) poíla naprzied4) do myefta Samaritaníkich,5) ne- przigiechu poſlow geho w hoſpody.6) Neb famaryty") nenawidyechu tiech, [Luk. 9.] kterzyz gdyechu do Jerufalema modlyt ſie. pak Jakub a Jan hnyewagicze fie weczeffta: chczeff, at dyeme, aby ohen situpyl i nebe a fpalyl ge? I trefkta ge Jefus.3) Taka pomíta by8) chwalena na helie,9) a tuto po- tupena, neb onen [315b 2] z rziedkofty,10) ale tato11) z hnyewu zadachu pomíty na nye.12) 1) K. nedali. 2) K. noczleha geziſſoi. 3) K. Š. geziſs. 4) Š. naprzed poſlal. 5) K. famarytanow. 6) K. do hoſpod. 7) Š. Samaritani. 3) K. Š. byla. 9) K. Heliaſfowi; Š. Eliaffowi. 10) K. z rzyznoſti. 11) K. tuto. 12) ta dvě sl. sch. v K. O proſbie ſynow zebedey.1) Awzem Jefus2) opiet dwanaft vcziennykow, ot ſtupy f nymy y wecze: Ay, sîtupugem3) do Jerufalema, a tu ſie dokonagy proroczîtwie o ſynu czlowiecziem ; neb bude dan4) a zrazen narodom, a bude poſmyewan, bi-[Mat. 20 ; czowan, vplwan,5) vkrzyzowan, a trziety den wſtane, to vſlyffewiſe syny6) Mar. 10.] 5 zebedey, mnyecz, by ſye blyzylo kralowſtwye nebeſke7) Jezyffowy w Ifrahel,8) poradyfîta materzy ſwey,9) aby proſyla dar bez gmene,10) a kdyz by gy powolyl, aby rziekla: rzczy, aby tato11) dwa ſyny ma fyedyela12) na twey prawyczy13) geden, a druhy na lewiczy w twem kralowîtwy.14) a Jefus2) neotpowiedye materzy, ale profytelom po materzy: 10 newiete, czo profiecz. iako by rzekl: panitwie hledate w neby, a tut nebude yzadne, a take zle hledate, neb kralowaty15) chczete, a toho gíte neza- 44* [Kap. CXIII.]
Evwangelia. 691 hodyny, acz ne na zemy, ale na nyeczo gyneho, iakozlla) widame v welyky cztwrtek [315b 1] aneb w patek. A na tom ſye cztwera wiecz znamenawa: nemocz tyela, neb gíme z prachu wzaty; a nemocz myſly, neb ſye famy nepozdwyhnem; a ſtud, neb neſmyeme oczy zdwyhnuty k neby; a mudroft, 15 neb wydyme, kde padame, toczyfi w12) zemſkich wieczech ſie muczyme, a wydyme procz, a w fukromnych modlytbach nyekdy na kolenach klecziecz iako ffalomon.13) ale twarzy pozdwyzenu modlyme ſye, iako bichme rziekly: tyehny nas po ſobie. a nyekdy ſtogiecze, iako bichme rziekly: do bozieho [Pts. 1.) domu weſelecze ſye poydeme. Prwnym vkazugê nafi ſtaw, druhym naſſy [žalm 121.) 20 zadoft a trzietym naffv nadyegy.11) 1) Š. Tuto ſluſfie znamenati O. 2) K. Š. geziſs. 3) K. famarij. 4) K. malo- mocznych. 5) K. geziſfy. 6) K. Š. gdiete. 7) K. Š. kniežim. 3) K. by oczyfſtieni. *) geft. 10) K. na. 11) Š. zproftruce. 11a) Š. iakožto. 12) K. v. 13) Š. Sfalomun. 14) celá pozn. v K. sch. Gefſto Samaritany nedachu1) noczleho kryſtowy.2) Kap. CXII.] 5 A kdyz Jefus3) poíla naprzied4) do myefta Samaritaníkich,5) ne- przigiechu poſlow geho w hoſpody.6) Neb famaryty") nenawidyechu tiech, [Luk. 9.] kterzyz gdyechu do Jerufalema modlyt ſie. pak Jakub a Jan hnyewagicze fie weczeffta: chczeff, at dyeme, aby ohen situpyl i nebe a fpalyl ge? I trefkta ge Jefus.3) Taka pomíta by8) chwalena na helie,9) a tuto po- tupena, neb onen [315b 2] z rziedkofty,10) ale tato11) z hnyewu zadachu pomíty na nye.12) 1) K. nedali. 2) K. noczleha geziſſoi. 3) K. Š. geziſs. 4) Š. naprzed poſlal. 5) K. famarytanow. 6) K. do hoſpod. 7) Š. Samaritani. 3) K. Š. byla. 9) K. Heliaſfowi; Š. Eliaffowi. 10) K. z rzyznoſti. 11) K. tuto. 12) ta dvě sl. sch. v K. O proſbie ſynow zebedey.1) Awzem Jefus2) opiet dwanaft vcziennykow, ot ſtupy f nymy y wecze: Ay, sîtupugem3) do Jerufalema, a tu ſie dokonagy proroczîtwie o ſynu czlowiecziem ; neb bude dan4) a zrazen narodom, a bude poſmyewan, bi-[Mat. 20 ; czowan, vplwan,5) vkrzyzowan, a trziety den wſtane, to vſlyffewiſe syny6) Mar. 10.] 5 zebedey, mnyecz, by ſye blyzylo kralowſtwye nebeſke7) Jezyffowy w Ifrahel,8) poradyfîta materzy ſwey,9) aby proſyla dar bez gmene,10) a kdyz by gy powolyl, aby rziekla: rzczy, aby tato11) dwa ſyny ma fyedyela12) na twey prawyczy13) geden, a druhy na lewiczy w twem kralowîtwy.14) a Jefus2) neotpowiedye materzy, ale profytelom po materzy: 10 newiete, czo profiecz. iako by rzekl: panitwie hledate w neby, a tut nebude yzadne, a take zle hledate, neb kralowaty15) chczete, a toho gíte neza- 44* [Kap. CXIII.]
Strana 692
692 Evwangelia. [r. Kor. 10.] [Skutk. 1.] fluzyly. mozete-ly pyty kalich, gefíto16) ya pyty budu? aneb17) krzítem bity pokrzítyeny, yako ya krzítyen budu?18) weczechu mu: mozeme. kalych, to geft vmuczienye, krzieft, to geft smrt kryftowa, a dye ſie ku podobenſtwy wlnye ſmoczieney.19) neb [316a 1] iako wlna ſmocziena 15 wezme na ſye nyektere barwy doſtogêftwie, takez my tyeleſny wſtupyme w ſmrt, a wſtanem duchowny. kalych ſproſtnye to ge20) cziefſe,21) w nyzto 22) to ge23) przigymame teple pytye. Caffiodorus dye na zalm: Calyx, vtrpenye, neb ſie ſ myeru pye neb wierny boh, genz neda nas24) pokuſſety nad to, czoz mozem.25) a kalych geft czieffe, gyzto myernye rozdawagy26) pytye pytelom, a podle toho dyelenye27) kalicha a krzítu prawie rziekl kriftus:28) kalich moy budete pyty, a mlczie o krzítu. neb Jan netrpiel muczienye, ale mnohe muky v ſmrty trpiel.29) wſſak nyekterzi kalich a krzieft za vmuczienye przigymagy a prawie, by Jan byl vmyſlem30) mucziennyk, a w kad wruczieho olege geft vpufftyen.31) w tuz myeru 25 dye Jeronym o mnyfſech: mnyffie magy myety czyftoft32) mucziennykow, neb gfu zagyfte mucziennyczy. A wecze Jefus:2) ale33) fiedyety na pra- wiczy neb34) na lewiczy nenye me daty wam, toczyfſ takym, iako wy gfte,35) neb wy gfte36) czty zadoftny, a neb ze gîte wy mogy blyzny, neb boh nenye przigemczie37) oſob, toczyfí by koho boh zachowal, bez zaſluzenye 30 dawage wieczne zdrawie. A kdyz ſye [316a 2] defiet hnyewachu pro dwa bratry, y vczy ty y ony Jefus,2) ze neprzigdu do kralowſtwie, gedno ſkrzie pokoru, a da ſye gym na prziklad rzka: Syn czlowieka neprzyfſel, aby mu ſluzyly, ale ſluzit; neb ge czlowiek padl pichu, a po gyney38) czieftie muffy ſye nawraty29) w fwu kragynu. a tomu40) na znamenye Papez"1) na preceffiech42) wraty ſye po gyney43) czieftve od te, po nyez ge wieffel.44) 1) Š. Zebedeowych takto. 2) K. Š. gezifs. 3) K. ſtupugem. 4) sch. v Š. 5) K. a vplwan a. 6) K. fynowe. 7) sch. v K. s) Š. Izraheli. 9) Š. ſwe. 10) K. Š. gmena. 11) K. tyto! 12) K. ſedieli. 13) Š. na twe ſtoliczi neb prawiczi. 14) K. w kralowſtwie twem 15) K. kralowſtwie. 16) K. ten kteryz. 17) K. neb. 18) K. budu krzitien. 19) Š. ſmoczene 20) sch. v K. 21) Š. czeſſe. 22) K. kalich. 23) K. gt. 24) K. naſs. 25) K. nemoziem. 26) K. wzdawagi. 27) prvníe oprav k. z K. 28) K. geziſs. 29) K. geziſſowy trpiel. 30) Š. vmyſlem byl. 31) K. wſazen. 32) K. giftot (!). 33) sch. v Š. 34) K. a. 35) K. gto gîte wy. 36) sch. v K. Š, 37) Š. przigimacz. 33) Š. gine. 39) (!) K. moſy; K. Š. nawratiti. 40) K. tohot. 41) v K vyškrab. 42) K. na proczeſſiech (konec vyškrab.). 43) Š. gine. “) (!) K. Š. wyfſel. 20 35 [Kap. CXIV. O Zacheowy a o ſlepem oſwieczenem. A Drziew nezly Jefus1) wgyde do2) Jericho, oſwiety muzie ſlepeho, [Luk. 18.) a wſſed y3) chodyeſſe po Jericho. a zacheus, knyezze ſwieczkich obchod- nykow a bohaty, A proto ze bieſſe maly, wſtupy na ſtrom ficomorum,4) [Luk. 19.I aby geho wydyel gducze. Sycomorus flowe fyk blaznywy, lyſtym po- dobny morzíkey5) yahodye, a na gynem geft podoben6) k fyku. a latynfíty 5 mu celfa dyegy.7) I wecze Jefusl) gemu: Zachee, poſpieff, ftup8) dolow, nebt dnes muffym9) w twem domu byty, y sſtupy a przige geho radoftnye
692 Evwangelia. [r. Kor. 10.] [Skutk. 1.] fluzyly. mozete-ly pyty kalich, gefíto16) ya pyty budu? aneb17) krzítem bity pokrzítyeny, yako ya krzítyen budu?18) weczechu mu: mozeme. kalych, to geft vmuczienye, krzieft, to geft smrt kryftowa, a dye ſie ku podobenſtwy wlnye ſmoczieney.19) neb [316a 1] iako wlna ſmocziena 15 wezme na ſye nyektere barwy doſtogêftwie, takez my tyeleſny wſtupyme w ſmrt, a wſtanem duchowny. kalych ſproſtnye to ge20) cziefſe,21) w nyzto 22) to ge23) przigymame teple pytye. Caffiodorus dye na zalm: Calyx, vtrpenye, neb ſie ſ myeru pye neb wierny boh, genz neda nas24) pokuſſety nad to, czoz mozem.25) a kalych geft czieffe, gyzto myernye rozdawagy26) pytye pytelom, a podle toho dyelenye27) kalicha a krzítu prawie rziekl kriftus:28) kalich moy budete pyty, a mlczie o krzítu. neb Jan netrpiel muczienye, ale mnohe muky v ſmrty trpiel.29) wſſak nyekterzi kalich a krzieft za vmuczienye przigymagy a prawie, by Jan byl vmyſlem30) mucziennyk, a w kad wruczieho olege geft vpufftyen.31) w tuz myeru 25 dye Jeronym o mnyfſech: mnyffie magy myety czyftoft32) mucziennykow, neb gfu zagyfte mucziennyczy. A wecze Jefus:2) ale33) fiedyety na pra- wiczy neb34) na lewiczy nenye me daty wam, toczyfſ takym, iako wy gfte,35) neb wy gfte36) czty zadoftny, a neb ze gîte wy mogy blyzny, neb boh nenye przigemczie37) oſob, toczyfí by koho boh zachowal, bez zaſluzenye 30 dawage wieczne zdrawie. A kdyz ſye [316a 2] defiet hnyewachu pro dwa bratry, y vczy ty y ony Jefus,2) ze neprzigdu do kralowſtwie, gedno ſkrzie pokoru, a da ſye gym na prziklad rzka: Syn czlowieka neprzyfſel, aby mu ſluzyly, ale ſluzit; neb ge czlowiek padl pichu, a po gyney38) czieftie muffy ſye nawraty29) w fwu kragynu. a tomu40) na znamenye Papez"1) na preceffiech42) wraty ſye po gyney43) czieftve od te, po nyez ge wieffel.44) 1) Š. Zebedeowych takto. 2) K. Š. gezifs. 3) K. ſtupugem. 4) sch. v Š. 5) K. a vplwan a. 6) K. fynowe. 7) sch. v K. s) Š. Izraheli. 9) Š. ſwe. 10) K. Š. gmena. 11) K. tyto! 12) K. ſedieli. 13) Š. na twe ſtoliczi neb prawiczi. 14) K. w kralowſtwie twem 15) K. kralowſtwie. 16) K. ten kteryz. 17) K. neb. 18) K. budu krzitien. 19) Š. ſmoczene 20) sch. v K. 21) Š. czeſſe. 22) K. kalich. 23) K. gt. 24) K. naſs. 25) K. nemoziem. 26) K. wzdawagi. 27) prvníe oprav k. z K. 28) K. geziſs. 29) K. geziſſowy trpiel. 30) Š. vmyſlem byl. 31) K. wſazen. 32) K. giftot (!). 33) sch. v Š. 34) K. a. 35) K. gto gîte wy. 36) sch. v K. Š, 37) Š. przigimacz. 33) Š. gine. 39) (!) K. moſy; K. Š. nawratiti. 40) K. tohot. 41) v K vyškrab. 42) K. na proczeſſiech (konec vyškrab.). 43) Š. gine. “) (!) K. Š. wyfſel. 20 35 [Kap. CXIV. O Zacheowy a o ſlepem oſwieczenem. A Drziew nezly Jefus1) wgyde do2) Jericho, oſwiety muzie ſlepeho, [Luk. 18.) a wſſed y3) chodyeſſe po Jericho. a zacheus, knyezze ſwieczkich obchod- nykow a bohaty, A proto ze bieſſe maly, wſtupy na ſtrom ficomorum,4) [Luk. 19.I aby geho wydyel gducze. Sycomorus flowe fyk blaznywy, lyſtym po- dobny morzíkey5) yahodye, a na gynem geft podoben6) k fyku. a latynfíty 5 mu celfa dyegy.7) I wecze Jefusl) gemu: Zachee, poſpieff, ftup8) dolow, nebt dnes muffym9) w twem domu byty, y sſtupy a przige geho radoftnye
Strana 693
Evwangelia. 693 w ſwoy dom. Tehdy zacheus puol ſbozie ſweho chudym rozda, a puol ſbozie zachowa, aby odtud cztyrkrat10) wiecze nawratyl tyem, kterez 10 ge kdy przielîtyl, podle zakona, 1316b 1] iakoz geft11) ſwrchu rzieczieno. I wecze Jefus:1) dnes tomu12) domu ftalo ſye geft zdrawie ot boha,13) toczyff14) proto, ze geft on syn abrahamow, toczyff vczynyen, ale ne urozen, to podle15) netyelefenftwie, ale podle wiery zdrawie bud situ- pugycziemu. zyde, genz gefſczie na wyfofty ftogiecz modle fie, wietffie 15 a prwnye ftolycze magy w gich fnatcziech. Czierkew situpuge,16) genzto wietſſy w korzie gſu, a w proceſſy gſu poſledny. 1) K. Š. gezifs. 2) K. w. 3) sch. v K. 1) v Š. nadeps.; v řádku: fikowy. 5) Š. moríke. 6) ta dvě sl. sch. v K. 7)K. diegi celſa. s) K. sítup. 9) K. neb dnes moſym. 10) K. cztyrzkrat; Š. cztyrzikrat. 11) K. gie. 12) K. tomuto. 13) K. od boha zdrawie. 14) sch. v K. 15) K. to gt ne podle. 16) K. ſtupuge. O dwu jlepu Jerychonſku.1 [Kap. CXV.I A kdyz wygyde Jeſus2) z Jericho, gyde po nyem zaſtup mnohy,3) neb malo gich neſmyelo gity na pufît4) pro lotry. a tu v czieîty5) ſyedyefîta IMar. 10.] dwa ſlepa, z tiech geden byefſe ſyn6) thymeow.7) ta kdyz wolafſta a krzy- czieffta: Synu dawydow, ſmylug ſye nad namy! A kdyz ge treſktachu, 5 aby mlcziely, a ony wiecz wolachu, I pofta Jefus,2) a przywolaw gich k ſobie, dotczie fie gich oczy, a ynhed prozrziefſta,8) a gydechu po nyem. 1) K tuto 2) K. Š. geziſs 3) Š. weliky. 4) ta dvě sl. sch. v K. 5) K. vozieſſe (!). *) za tim. přetrž. I. 7) K. Thymoteow. 8) K. prozrziechu. O maſty Alabaſtra.1) [Kap. CXVI! PAk Jeſus2) ffeft dny przied welyku noczy przigyde do bethanye, w ſobotu przied palmy, a to byl fſeſty den przied welyku noczy, [316b 2] budem-ly3) poczytaty ten den welyku nocz ſe cztyrzmy mezy to wloze- nymy. A bieſſe w domu ſſymona4) malata, gefíto geho4a) byl Jefus2) vzdrawyl, IMat. 16 ; awſſak gefftye drziewnye gmye myegieffa, iako gefftye5) flowiefſe matyey6) Mar. 14; zgiewny hrziefſnyk. A mnozy zyde tam przigydu,7 geſîto byly k hodu Jan 12.) przifſly, ne pro gezyfſe tolyk,15) ale aby lazara wydyely, gehoz byl z mrtwich zkrziefyl.8) I myflechu knyezata knyezíka, aby lazara zabyly. I vczy- nychu Jezyſſowy weczierzy, a martha ſluzieſſe, a lazar za îtolem fiedyeſſe. 10 A ten, iakoz prawy Auguftynus o flowiech9) bozich, kwaſſenyn tyezycze9a) o myeítech muk a pekla lezeníe, ſnaznym wylyczienym wyprawy. a tak pekla mnoho czaffow newiedyely,10) a tu pak wyprawytele a zgiewitele nalezechu. I gmyegieffe11) maria puffku alabaftrowu, plnu mafty nardy 12) neb, iakoz rziekame plnu czieffy13) wyna a czieffy13) mleka, takez tuto 5
Evwangelia. 693 w ſwoy dom. Tehdy zacheus puol ſbozie ſweho chudym rozda, a puol ſbozie zachowa, aby odtud cztyrkrat10) wiecze nawratyl tyem, kterez 10 ge kdy przielîtyl, podle zakona, 1316b 1] iakoz geft11) ſwrchu rzieczieno. I wecze Jefus:1) dnes tomu12) domu ftalo ſye geft zdrawie ot boha,13) toczyff14) proto, ze geft on syn abrahamow, toczyff vczynyen, ale ne urozen, to podle15) netyelefenftwie, ale podle wiery zdrawie bud situ- pugycziemu. zyde, genz gefſczie na wyfofty ftogiecz modle fie, wietffie 15 a prwnye ftolycze magy w gich fnatcziech. Czierkew situpuge,16) genzto wietſſy w korzie gſu, a w proceſſy gſu poſledny. 1) K. Š. gezifs. 2) K. w. 3) sch. v K. 1) v Š. nadeps.; v řádku: fikowy. 5) Š. moríke. 6) ta dvě sl. sch. v K. 7)K. diegi celſa. s) K. sítup. 9) K. neb dnes moſym. 10) K. cztyrzkrat; Š. cztyrzikrat. 11) K. gie. 12) K. tomuto. 13) K. od boha zdrawie. 14) sch. v K. 15) K. to gt ne podle. 16) K. ſtupuge. O dwu jlepu Jerychonſku.1 [Kap. CXV.I A kdyz wygyde Jeſus2) z Jericho, gyde po nyem zaſtup mnohy,3) neb malo gich neſmyelo gity na pufît4) pro lotry. a tu v czieîty5) ſyedyefîta IMar. 10.] dwa ſlepa, z tiech geden byefſe ſyn6) thymeow.7) ta kdyz wolafſta a krzy- czieffta: Synu dawydow, ſmylug ſye nad namy! A kdyz ge treſktachu, 5 aby mlcziely, a ony wiecz wolachu, I pofta Jefus,2) a przywolaw gich k ſobie, dotczie fie gich oczy, a ynhed prozrziefſta,8) a gydechu po nyem. 1) K tuto 2) K. Š. geziſs 3) Š. weliky. 4) ta dvě sl. sch. v K. 5) K. vozieſſe (!). *) za tim. přetrž. I. 7) K. Thymoteow. 8) K. prozrziechu. O maſty Alabaſtra.1) [Kap. CXVI! PAk Jeſus2) ffeft dny przied welyku noczy przigyde do bethanye, w ſobotu przied palmy, a to byl fſeſty den przied welyku noczy, [316b 2] budem-ly3) poczytaty ten den welyku nocz ſe cztyrzmy mezy to wloze- nymy. A bieſſe w domu ſſymona4) malata, gefíto geho4a) byl Jefus2) vzdrawyl, IMat. 16 ; awſſak gefftye drziewnye gmye myegieffa, iako gefftye5) flowiefſe matyey6) Mar. 14; zgiewny hrziefſnyk. A mnozy zyde tam przigydu,7 geſîto byly k hodu Jan 12.) przifſly, ne pro gezyfſe tolyk,15) ale aby lazara wydyely, gehoz byl z mrtwich zkrziefyl.8) I myflechu knyezata knyezíka, aby lazara zabyly. I vczy- nychu Jezyſſowy weczierzy, a martha ſluzieſſe, a lazar za îtolem fiedyeſſe. 10 A ten, iakoz prawy Auguftynus o flowiech9) bozich, kwaſſenyn tyezycze9a) o myeítech muk a pekla lezeníe, ſnaznym wylyczienym wyprawy. a tak pekla mnoho czaffow newiedyely,10) a tu pak wyprawytele a zgiewitele nalezechu. I gmyegieffe11) maria puffku alabaftrowu, plnu mafty nardy 12) neb, iakoz rziekame plnu czieffy13) wyna a czieffy13) mleka, takez tuto 5
Strana 694
694 Evwangelia [Žalm 108./ dye: myela alabaftr maîty. Alabaftr geft mramor byely, ſwietly 14) roz- 15 lycznymy barwamy iako15) kropeny, a zachowawa16) w ſobye maſty bez kazu. nardus geft prutek wonny, tuczny korzienem a nyzky, a ma lyftye male, [317a 1] czrne,17) khrziehke, cyprefſowe wonye, gehoz wrchowie fie w klaſy rozwiewagy18) maſtnyczy, neb korzien maſty klaſſy a lyîtye flawie. A proto marek na pochwalu te maſty dye: ſpicaty drahe. a Jan 20 wyrziekl iakoft rzka: lybru maſty nardy pufîtycy,A1) toczyf wierne, yzadnym ſmyeflenym nepokazene. I zlomy, toczyfí otewrzie21) maria alabaftr, I wyly maft na hlawu Jezyffowu, a take maza22) nohy geho, a s23) ſwymy wlaſy vtrzie. I naplny fye dom te wonyee maſty drahe.24)*) I hnyewafſe ſie Judafſ25) ſſkarioth iako pro maſt ztraczenu. Neb mohla 25 bity prodana za trzy fta penyez, a dano26) byty chudym. A take gyny biechu tu rodylíj za zle magicz27) a porokugicz, a rzkucz: cziemu ge to traczenye28) vczynyeno! Snad ty pro chude hnyewachu ſye, gymzto fnad Juda fſ29) poradyl, ale Judaff25) pro zyſk hnywal sye, neb geft byl zlodyey. a myefſczie bozie29) myel, a czoz dawachu, noſyefſe, y take otnaſyefſe,30) 30 neb ge31) myel zenu a32) dyety, Jako ge o nyem pſano: budte ſyny23) geho fyrotczy, a zena geho wdowu. neb zenye a dyetem34) dawal to, czo ge kradl. I wecze gym Jefus35): Czo gîte zloftny teyto36) zenye?37) do[317b 11 brit ge ſkutek vczynyla na mnye,38) ku pohrziebu memu to geſt vczynyla. iako by rziekl: nenyet ztraczenye, ale vrzad39) geſt pohrziebu. Jan dye: 35 nechayte gie, at do dne meho pohrziebu to zachowa, marcus iako wikla- dagie to dye: to, czo ge mohla, toczyff myela, to vczynyla na pamyet geho, neb ge prziedefîla me tyelo mazaty na pohrzieb, toczyfí ze myelo bity polozeno, nechay, at czyny zywemu, kdyz moze to, czo by chtiela mrtwemu vczynyty, ale nemohla by. A fnad radu ducha ſwateho newieducz tak 40 prziedczyla mazanym pohrziebu ta zena.40) Tehdy wecze gym Jefus:35) ten ſkutek, kdezkolywiek to cztenye41) bude praweno, dyegy, ze to geft na pamyet geho42) vczynyla. neb gefftve nebilo toto43) cztenye pſano. * Znamenay, ze44) magdalena trogy maft vczynyla ku pomazany kriſta: A nayprwe mazala nohy geho w domu ſſymonowie lyczomyernyka, 45 genz ſie dye luce vj° ca 45) a tu przigyde ſkruſſenym.46) Po druhe mazala hlawu a nohy47) geho w domu ſſymona malomoczneho, genz fie dye.48) a tehdy przigyde ſ nabozenſtwym. Trzietye przigyde, aby mazala49) wſſeczko geho50) tyelo w hrobie. genz fie51) dye Johnis vltimo ca,52) a tu ſye modlyla flytowanym vtrpenve neb flytowanve. 51 Incidencia.54) A proto ze maria toho dne mazala nohy bozie54) maſty, na pamyet toho ſkutku tuz55) fobotu papez mnohe56) chude ma darzity. Neb ty nohy bozie, genz fiedye [317a 2] na neby, gefſtye chodye na zemy. A pro tu neprazdnoſt darowanye toho dne nechody do vzadneho koftela, ale gyne 55
694 Evwangelia [Žalm 108./ dye: myela alabaftr maîty. Alabaftr geft mramor byely, ſwietly 14) roz- 15 lycznymy barwamy iako15) kropeny, a zachowawa16) w ſobye maſty bez kazu. nardus geft prutek wonny, tuczny korzienem a nyzky, a ma lyftye male, [317a 1] czrne,17) khrziehke, cyprefſowe wonye, gehoz wrchowie fie w klaſy rozwiewagy18) maſtnyczy, neb korzien maſty klaſſy a lyîtye flawie. A proto marek na pochwalu te maſty dye: ſpicaty drahe. a Jan 20 wyrziekl iakoft rzka: lybru maſty nardy pufîtycy,A1) toczyf wierne, yzadnym ſmyeflenym nepokazene. I zlomy, toczyfí otewrzie21) maria alabaftr, I wyly maft na hlawu Jezyffowu, a take maza22) nohy geho, a s23) ſwymy wlaſy vtrzie. I naplny fye dom te wonyee maſty drahe.24)*) I hnyewafſe ſie Judafſ25) ſſkarioth iako pro maſt ztraczenu. Neb mohla 25 bity prodana za trzy fta penyez, a dano26) byty chudym. A take gyny biechu tu rodylíj za zle magicz27) a porokugicz, a rzkucz: cziemu ge to traczenye28) vczynyeno! Snad ty pro chude hnyewachu ſye, gymzto fnad Juda fſ29) poradyl, ale Judaff25) pro zyſk hnywal sye, neb geft byl zlodyey. a myefſczie bozie29) myel, a czoz dawachu, noſyefſe, y take otnaſyefſe,30) 30 neb ge31) myel zenu a32) dyety, Jako ge o nyem pſano: budte ſyny23) geho fyrotczy, a zena geho wdowu. neb zenye a dyetem34) dawal to, czo ge kradl. I wecze gym Jefus35): Czo gîte zloftny teyto36) zenye?37) do[317b 11 brit ge ſkutek vczynyla na mnye,38) ku pohrziebu memu to geſt vczynyla. iako by rziekl: nenyet ztraczenye, ale vrzad39) geſt pohrziebu. Jan dye: 35 nechayte gie, at do dne meho pohrziebu to zachowa, marcus iako wikla- dagie to dye: to, czo ge mohla, toczyff myela, to vczynyla na pamyet geho, neb ge prziedefîla me tyelo mazaty na pohrzieb, toczyfí ze myelo bity polozeno, nechay, at czyny zywemu, kdyz moze to, czo by chtiela mrtwemu vczynyty, ale nemohla by. A fnad radu ducha ſwateho newieducz tak 40 prziedczyla mazanym pohrziebu ta zena.40) Tehdy wecze gym Jefus:35) ten ſkutek, kdezkolywiek to cztenye41) bude praweno, dyegy, ze to geft na pamyet geho42) vczynyla. neb gefftve nebilo toto43) cztenye pſano. * Znamenay, ze44) magdalena trogy maft vczynyla ku pomazany kriſta: A nayprwe mazala nohy geho w domu ſſymonowie lyczomyernyka, 45 genz ſie dye luce vj° ca 45) a tu przigyde ſkruſſenym.46) Po druhe mazala hlawu a nohy47) geho w domu ſſymona malomoczneho, genz fie dye.48) a tehdy przigyde ſ nabozenſtwym. Trzietye przigyde, aby mazala49) wſſeczko geho50) tyelo w hrobie. genz fie51) dye Johnis vltimo ca,52) a tu ſye modlyla flytowanym vtrpenve neb flytowanve. 51 Incidencia.54) A proto ze maria toho dne mazala nohy bozie54) maſty, na pamyet toho ſkutku tuz55) fobotu papez mnohe56) chude ma darzity. Neb ty nohy bozie, genz fiedye [317a 2] na neby, gefſtye chodye na zemy. A pro tu neprazdnoſt darowanye toho dne nechody do vzadneho koftela, ale gyne 55
Strana 695
Evwangelia. 695 dny v puoftye czyny ftanye, aby míſy ſluzyl. A proto w ftarich hradalech fye czte w rubrice: Sobota flowe, ze papez chudym almuznu dawa. a w rzymſkem plenarzy fie czte, ze v patek dawan bywa chleb kwaſny confiftorzy latranſkemu. any fye57) mut, acz pro gynu wiecz nalezne ff58) 60 ty nedyele prazdnyecze, wſfak ſie czte w nyekterich knyhach ſtanye v ſwa- teho petra. 1) v K. m. t. sl. marie magdalenie. 2) K. Š gezifs. 3) Š. budemeli. 4) K. Symona. 43) K. ho. 5) K. tež gefftie. 6) K. Matuſs. 7) Š. przigdu; K. przigidechu. 8) K. wzkrzieſfil. 3a) K. tiezcze. 2) K. o rzicczech. 10) K. newidieli. 11) Š. gmieſſe. 12) K. nar- dowe. 122) neb — maſty sch. v K. 13) Š. czeſfi. 14) K. a ſwietly. 15) sch. v K. 16) K. zachowa. 17) Š. czerne. 18) K. roziwagie. 19) maſtnyczy — flawie sch. v K. 20) K. piſtici. 21) sch. v K. 22) Š. mazala. 23) sch. v K. 24) K. te. 25) K. Š. gidafs. 26) K. dana. 27) K. gi magicz. 28) K. zmarzienie maſti. 29) K. miefftie; geziffowy. 30) K. odnofyffe. 31) K. gt. 32) K. y. 33) K. Š. fynowe. 34) K. dietom. 35) K. Š. Gezifs. 36) Š. teto. 37) K. mutiete tuto zenu. 38) K. nade mnu. 39) K. zmarzienie ale ſkutek. 40) Jan — zena sch. v K. 41) K. cztenie kdežkolwiek. 42) K. mu. 43) K. to. 4) K. maria magdalena. 45) K. yakoz lukaſs poklada w ſeſtem rozdielu. 46) K. Š. s ſkruſfenim. 47) K. nohy a hlawu. 48) K. yakoz Jan poklada w dwanaſtem rozdielu; Š. die Johannis XIII. ca. v C ta slova přetrž. 49) K. mazalo. 50) sch. v K. 51) K yakoz Jan. 52) K. w poſledni kapi- tole. 54) sch. v K ; Š. Napadowe. 55) K. geziſſowy. 55) K. w tuz. 56) K. ma mnohe. 7) K. aniz gſe. 5s) K. nenalezneſs. O kwietneyl) nedyely.2) [Kap. CXVII.I Ak rano gyde Jefus3) do gerufalema, a vcziennyczy geho ſ nym. A kdyz przigyde do bethfage, a to bieſſe vlycze knyezſka w ſtranu huory [Mat. 21 ; olywetike,4) I poſla dwa z ucziennykow ſwich do caſſtela, gefſto byl proty Mar. 11; nym, toczyf w Jeruſalemye, aby gemu przywedly oflyczy a mladye Luk. 19: gegie, gefſto przywazany byly5) na rozhrany. A rzie [317b 2] k-ly by Jan 12.) kto czo6) proty tomu, aby rziekly: pant7) gich potrziebuge. Prawie, by to byla oſlycze obeczna chudym, neb gſu nemyely howada wlaſtnyeho, a ktoz gy dyelal, ten gy y mladey8) obrok dal. a ty ſpolu k uobecznemu dyelu7) krmyly 10) a gefíczie yzadny nebieíſe na mladye wſvedl. A tak 10 pro geho obeczne poſluzenye mnye nyekterzy, by proto ſlu'o fubíugalis, ano ge to rzieczíky, a latynye afínus a cziefky ofel, neb na tom dobitcziety czlowiek nayprwe fiedyel a nazwal oſlem, a rziek mu ſubíugalis przie- wzdyel.11) Ta dwa pofly nadyegy ſie, ze byl petr a philip k znamenany,12) ze gíta ona nayprwe przywedly13) pohany k Jezyffowy, Petr Cornelíum 15 s geho domem,14) a philip Samaríam. wſſak ſie w apofſtolſkich ſkutcziech15) czte, ze philip dyacon, toczyfí Jahen, famariam obratyl na wieru. Na tey16) czieftye, kdyz gel17) do gerufalema,18) nadyegem fie, ze ge19) zlacznyel, I prziftupyl20) k fyku, A kdyz nenaleze nycz2l) na nyem, gedno lyftye, ale re owocze, y wecze: wiecz nykdy newichazey z tebe owocze!22) a ynhed 20 vſchnu.23) a to wîfak24) Jefus3) vczyny na znamenye proklateho zydowſtwa, vſwadleho, prziewraczeneho, myſlyczyeho,25) neb nehledafſe 1318a 11 5
Evwangelia. 695 dny v puoftye czyny ftanye, aby míſy ſluzyl. A proto w ftarich hradalech fye czte w rubrice: Sobota flowe, ze papez chudym almuznu dawa. a w rzymſkem plenarzy fie czte, ze v patek dawan bywa chleb kwaſny confiftorzy latranſkemu. any fye57) mut, acz pro gynu wiecz nalezne ff58) 60 ty nedyele prazdnyecze, wſfak ſie czte w nyekterich knyhach ſtanye v ſwa- teho petra. 1) v K. m. t. sl. marie magdalenie. 2) K. Š gezifs. 3) Š. budemeli. 4) K. Symona. 43) K. ho. 5) K. tež gefftie. 6) K. Matuſs. 7) Š. przigdu; K. przigidechu. 8) K. wzkrzieſfil. 3a) K. tiezcze. 2) K. o rzicczech. 10) K. newidieli. 11) Š. gmieſſe. 12) K. nar- dowe. 122) neb — maſty sch. v K. 13) Š. czeſfi. 14) K. a ſwietly. 15) sch. v K. 16) K. zachowa. 17) Š. czerne. 18) K. roziwagie. 19) maſtnyczy — flawie sch. v K. 20) K. piſtici. 21) sch. v K. 22) Š. mazala. 23) sch. v K. 24) K. te. 25) K. Š. gidafs. 26) K. dana. 27) K. gi magicz. 28) K. zmarzienie maſti. 29) K. miefftie; geziffowy. 30) K. odnofyffe. 31) K. gt. 32) K. y. 33) K. Š. fynowe. 34) K. dietom. 35) K. Š. Gezifs. 36) Š. teto. 37) K. mutiete tuto zenu. 38) K. nade mnu. 39) K. zmarzienie ale ſkutek. 40) Jan — zena sch. v K. 41) K. cztenie kdežkolwiek. 42) K. mu. 43) K. to. 4) K. maria magdalena. 45) K. yakoz lukaſs poklada w ſeſtem rozdielu. 46) K. Š. s ſkruſfenim. 47) K. nohy a hlawu. 48) K. yakoz Jan poklada w dwanaſtem rozdielu; Š. die Johannis XIII. ca. v C ta slova přetrž. 49) K. mazalo. 50) sch. v K. 51) K yakoz Jan. 52) K. w poſledni kapi- tole. 54) sch. v K ; Š. Napadowe. 55) K. geziſſowy. 55) K. w tuz. 56) K. ma mnohe. 7) K. aniz gſe. 5s) K. nenalezneſs. O kwietneyl) nedyely.2) [Kap. CXVII.I Ak rano gyde Jefus3) do gerufalema, a vcziennyczy geho ſ nym. A kdyz przigyde do bethfage, a to bieſſe vlycze knyezſka w ſtranu huory [Mat. 21 ; olywetike,4) I poſla dwa z ucziennykow ſwich do caſſtela, gefſto byl proty Mar. 11; nym, toczyf w Jeruſalemye, aby gemu przywedly oflyczy a mladye Luk. 19: gegie, gefſto przywazany byly5) na rozhrany. A rzie [317b 2] k-ly by Jan 12.) kto czo6) proty tomu, aby rziekly: pant7) gich potrziebuge. Prawie, by to byla oſlycze obeczna chudym, neb gſu nemyely howada wlaſtnyeho, a ktoz gy dyelal, ten gy y mladey8) obrok dal. a ty ſpolu k uobecznemu dyelu7) krmyly 10) a gefíczie yzadny nebieíſe na mladye wſvedl. A tak 10 pro geho obeczne poſluzenye mnye nyekterzy, by proto ſlu'o fubíugalis, ano ge to rzieczíky, a latynye afínus a cziefky ofel, neb na tom dobitcziety czlowiek nayprwe fiedyel a nazwal oſlem, a rziek mu ſubíugalis przie- wzdyel.11) Ta dwa pofly nadyegy ſie, ze byl petr a philip k znamenany,12) ze gíta ona nayprwe przywedly13) pohany k Jezyffowy, Petr Cornelíum 15 s geho domem,14) a philip Samaríam. wſſak ſie w apofſtolſkich ſkutcziech15) czte, ze philip dyacon, toczyfí Jahen, famariam obratyl na wieru. Na tey16) czieftye, kdyz gel17) do gerufalema,18) nadyegem fie, ze ge19) zlacznyel, I prziftupyl20) k fyku, A kdyz nenaleze nycz2l) na nyem, gedno lyftye, ale re owocze, y wecze: wiecz nykdy newichazey z tebe owocze!22) a ynhed 20 vſchnu.23) a to wîfak24) Jefus3) vczyny na znamenye proklateho zydowſtwa, vſwadleho, prziewraczeneho, myſlyczyeho,25) neb nehledafſe 1318a 11 5
Strana 696
696 Evwangelia. owocze z drziewa, neb nebieſſe czaſfa26) geſſczie27) fykoweho, gynak by bylo bezprawie fyku28) y geho panu. A acz koly v matyegye czte ſye, by ſie to druheho dne ſtalo, a marcus dye gyneho dne, kdyz wyſſel z bethanye, by tu zlacznyel, mnyegy nyekterzy, by to bylo rzieczieno obnowugicze. 25 neb marcus dye, by fie to ftalo przied wymyetanym z chramu proda- watelow, a to ge ſwiedomo, ze fie to ftalo w nedyely. a pro gyne nedrzyme rzadu marcowa, gedno ze po matyegowy pſal. a aczkoly matyey dye, by ſie to ſtalo v pondyely obnowuge, a marcus dye przied wymyetanym prziedczie,29)a ze nenye hadanye o dwu, dawame to na woly cztytely 30) 30 A ſſedîſe vcziennyczy vczynychu, iako gym przikaza Jeſus,3) a polozywſſe rucho geho31) na mladye, y kazachu mu na nye wſiefty. Marcus a32) lucas33 [Zach. 1.) a Jan neprawie, by fiedyel na oflyczy, nezly na mladiety. A zacheus34) prorok rziek:35) ſyedye na mladyety oſlycze,36) a matyey37) dye, by siedyel na oflyczy y na mladyety.38) wſſak mohlo to bity, ze nayprwe byls) wſiedl. 35 na mladye, a ſnad ze39) geſſczie nebylo pytomo a krotko, y wſvedl na oſlyczy. a pakly40) gedno na mladye, wſſak [318a 2] matyey37) poſtawyl obe pro- taynoft, a ze ge to bylo prorokowano o Jefu.41) wſſak42) toho nepoznaly vcziennyczy, gelyz byl oflawen Jefus.3) Znamenay, ze dwoge bylo wytyezftwie w ftarem zakonye: korono- 40 wanye43) a radowanye.44) koronowanye43) flulo wietffye wytyezftwie, geffte fu vkazowaly wityezy w zlatohlaw obleczienemu a bobkowym45) wietwym koronowanemu,46) a na woz wſazenemu, a cztyrzmy bielymy konyemy17) wezenemu. Ale radowanye flulo menffye wytyezîtwie,48) kdyz wytyez na gednom kony ſyedyel, w zlatohlaw obleczieny, aneb gedno w ſwe rucho 45 wlaîtnye, a bobkem49) koronowany. To wytyezîtwie menffie zwolyl ſobie Jefus,3) ſedie na oſlyczy. 1) Š Znamenay Tuto O kwietne. 2) K. O proklinanie fiku v czeſty. 3) K. geziſs. 4) K. oliwetſkey. 5) K. byly prziwazane. 6) sch. v K. 7) K. pan. 3) za tím přetrž. yb; Š. mladee; K oſlatku. 9) za tím přetrž. km. 10) K. krmiechu. 11) A geſſczie — przie- wzdyel sch. v K. 12) K. znamenay; k sch. 13) K. prziwedla. 14) K. czeledi. 15) K. w ſkut- cziech apofítolſkych. 16) Š. te. 17) K. Š. ffel. 18) K. (přid.) gezifs. 19) sch. v K. 20) K. prziſtupi 21) sch. v K. 22) K. owocze s ſtebe. 23) K. vſechl. 24) K. a wífak to. 25) sch. v K. 26) K. Š. czaſu. 27) sch. v Š. 28) K. fikowi. 29) Š. przedſe. 30) A aczkoli — cztytely sch. v K. 31) K. gich. 32) sch. v K. Š. 33) K. Lukaſs; Š. Lukaš. 34) K. zacharias. 35) K. rzekl. 36) K. ofliczi. 37) K. Matufs. 38) K. na mladieti y na oſliczy. 33) K. ge. 4) K. pak by. 41) Š. Geziſfi; K. geziſfowi. 12) K. wſfak gfu. 43) K. korunowanie. 44) K. da- rowanie. 45) K. w zlatohlawie obleczene a kobkowym (!). 46) K. korunowanemu. 47) K. Š. konmi. 48) K. witiezftwie menſfie. 49) K. kebkem (!). [Kap. CXVIII.] O placzy Jezukryſtowu1) nad Jerujalemem. A kdyz ſye prziblyzy Jefus2) k huorzie olywety,3) mnozy, geſíto i nym gdiechu, rucho ſwe na czieftye proftyerachu, a druzy wietwie [Mat. 21; s4) ftromow rziezycz na czieftu metachu. A mnohy zaftup, geffto fie byl Mar. 11; febral k hodu, a dyety f5) ofady gerufalemſke, berucz wietwie olywowe,
696 Evwangelia. owocze z drziewa, neb nebieſſe czaſfa26) geſſczie27) fykoweho, gynak by bylo bezprawie fyku28) y geho panu. A acz koly v matyegye czte ſye, by ſie to druheho dne ſtalo, a marcus dye gyneho dne, kdyz wyſſel z bethanye, by tu zlacznyel, mnyegy nyekterzy, by to bylo rzieczieno obnowugicze. 25 neb marcus dye, by fie to ftalo przied wymyetanym z chramu proda- watelow, a to ge ſwiedomo, ze fie to ftalo w nedyely. a pro gyne nedrzyme rzadu marcowa, gedno ze po matyegowy pſal. a aczkoly matyey dye, by ſie to ſtalo v pondyely obnowuge, a marcus dye przied wymyetanym prziedczie,29)a ze nenye hadanye o dwu, dawame to na woly cztytely 30) 30 A ſſedîſe vcziennyczy vczynychu, iako gym przikaza Jeſus,3) a polozywſſe rucho geho31) na mladye, y kazachu mu na nye wſiefty. Marcus a32) lucas33 [Zach. 1.) a Jan neprawie, by fiedyel na oflyczy, nezly na mladiety. A zacheus34) prorok rziek:35) ſyedye na mladyety oſlycze,36) a matyey37) dye, by siedyel na oflyczy y na mladyety.38) wſſak mohlo to bity, ze nayprwe byls) wſiedl. 35 na mladye, a ſnad ze39) geſſczie nebylo pytomo a krotko, y wſvedl na oſlyczy. a pakly40) gedno na mladye, wſſak [318a 2] matyey37) poſtawyl obe pro- taynoft, a ze ge to bylo prorokowano o Jefu.41) wſſak42) toho nepoznaly vcziennyczy, gelyz byl oflawen Jefus.3) Znamenay, ze dwoge bylo wytyezftwie w ftarem zakonye: korono- 40 wanye43) a radowanye.44) koronowanye43) flulo wietffye wytyezftwie, geffte fu vkazowaly wityezy w zlatohlaw obleczienemu a bobkowym45) wietwym koronowanemu,46) a na woz wſazenemu, a cztyrzmy bielymy konyemy17) wezenemu. Ale radowanye flulo menffye wytyezîtwie,48) kdyz wytyez na gednom kony ſyedyel, w zlatohlaw obleczieny, aneb gedno w ſwe rucho 45 wlaîtnye, a bobkem49) koronowany. To wytyezîtwie menffie zwolyl ſobie Jefus,3) ſedie na oſlyczy. 1) Š Znamenay Tuto O kwietne. 2) K. O proklinanie fiku v czeſty. 3) K. geziſs. 4) K. oliwetſkey. 5) K. byly prziwazane. 6) sch. v K. 7) K. pan. 3) za tím přetrž. yb; Š. mladee; K oſlatku. 9) za tím přetrž. km. 10) K. krmiechu. 11) A geſſczie — przie- wzdyel sch. v K. 12) K. znamenay; k sch. 13) K. prziwedla. 14) K. czeledi. 15) K. w ſkut- cziech apofítolſkych. 16) Š. te. 17) K. Š. ffel. 18) K. (přid.) gezifs. 19) sch. v K. 20) K. prziſtupi 21) sch. v K. 22) K. owocze s ſtebe. 23) K. vſechl. 24) K. a wífak to. 25) sch. v K. 26) K. Š. czaſu. 27) sch. v Š. 28) K. fikowi. 29) Š. przedſe. 30) A aczkoli — cztytely sch. v K. 31) K. gich. 32) sch. v K. Š. 33) K. Lukaſs; Š. Lukaš. 34) K. zacharias. 35) K. rzekl. 36) K. ofliczi. 37) K. Matufs. 38) K. na mladieti y na oſliczy. 33) K. ge. 4) K. pak by. 41) Š. Geziſfi; K. geziſfowi. 12) K. wſfak gfu. 43) K. korunowanie. 44) K. da- rowanie. 45) K. w zlatohlawie obleczene a kobkowym (!). 46) K. korunowanemu. 47) K. Š. konmi. 48) K. witiezftwie menſfie. 49) K. kebkem (!). [Kap. CXVIII.] O placzy Jezukryſtowu1) nad Jerujalemem. A kdyz ſye prziblyzy Jefus2) k huorzie olywety,3) mnozy, geſíto i nym gdiechu, rucho ſwe na czieftye proftyerachu, a druzy wietwie [Mat. 21; s4) ftromow rziezycz na czieftu metachu. A mnohy zaftup, geffto fie byl Mar. 11; febral k hodu, a dyety f5) ofady gerufalemſke, berucz wietwie olywowe,
Strana 697
Evwangelia. 697 gydechus) gemu w potku. a ty, gefſto naprzied,7) [318b 1] y ty, gefîto po Luk. 16: nyem, wolachu: Chwala fynu dawydowu! Cryfoftom8) prawy: Ofanna Jan 12.) nyekterzy rozumyegy chwalu, a gyny wykupenye, a gyny: ſpas nas, aneb9) vzdraw. Jeronym prawy: Oſanna, proſym, vzdraw!10) a potom mezy febu rziekachu: blahoſlaweny, genz geft przyffel, kral Ifrahell1) 10 we gmye12) bozie, a blahoflawene, genz geft przyfflo kralowſtwíe otczie naſſeho dawyda. Jako by rziekl: to13) geft ten, o nyemzto14) geft rzieczieno: da gemu pan15) boh ftolyczi dawydowu,16) otczie geho. a opiet rziekachu [Luk. 1.) kryftowu:17) chwala v wyfofty. A acz koly zadachu fnad18) powyflenye zemíkeho kralowſtwie, wffak proroczíky, newieducz ho kralem nebe y andyelow, wzywachu a19) prawiechu. A nyektery z zaſtupu20) lyczo- myernych rziekachu mu, aby prorokowal21) vcziennykom. a on gym22) wecze: budu-ly ty23) mlcziety, kamenye zwola,24) neb na geho vmuczieny, kdyz ony25) pro bazen mlcziely, kamenye pukage fie wolalo, ze on ge26) pan ſwieta. A kdyz ſie prziblyzy, zaplaka na myeſto rzka: by ty poznalo, y ty by plakalo, neb tye obklyczie neprzietele27) twogy walem, a neoftane w tobye [318b 2] kamen na kameny. iako by rziekl: by ty, myeſto, wiedyelo twe ſborzienye buduczie a przy geho, gefſto geſt to ſkrito tobye dnefſny den, gefîto tobie k myru geſt, plakalo by. A ze to prwnye gerufalem ſbo- rzieno28) geft a wywraceno, fwiedomo geft, neb to myefto caluarie, geffto 25 w tu dobu bylo wnye, a hrob, to gyz geft w nyem. Neb helyus adrianus owfſem to myeſto wywraczene oprawyl a promyenyl gmeno a myefto, nazwa ge helyam.29) A i prawem ge rziekl Jefus,2) ze zahynuty ma, neb lunak30) a wlaîtowicze poznawagy czas ſwoy, a ono nepoznalo czaîfa31) 1Jer. 8.) ſweho nawſſcziewenye. A kdyz wgyde w myeſto, Zamuty ſie wſſeczko 30 myeſto rzka32): kto ge toto? a zaſtupowe rziekachu: ont ge Jefus33) z na- zaretha, prorok. Pamyet te bozie precefſie34) na wſſake leto pamatuge czierkew gednu w rok, neb wierny wichaziegy s fwietmy35) Proty bohu z myefta,36) a gdu az k krzyzy nyekteremu, wenzto wietwie, geflto 36a) nefu, wetknu37) a polozie. Jako by rziekl koftel: mnye nebud chluba,38) gedno na krzyzy pana naſſcho gezukriſta. a proto radugycze ſye wſſyczkny (Gal. 6.) gdu az k krzyzy, 1319a 1] neb gym bude tak vkazano, aby nevffaly we wiſelykaku chwalu tohoto ſwieta, neb konecz radoîty zamyeſtknawa IPia. 14.) placz.39) toho40) na znamenye w ten den radofty preceffie41) cztu cztenye bozieho vmuczienye, ſnad proto, ze y boh42) radoſty wmyefyl kwielenye 40 ſwe, a my pak precefſy vmuczienye. neb vmuczienye bylo geft wyna wywraczenye, pro nyzto ge plakal. A ty koftelee, kterzyz bozy preceſſy toho dne teyto43) prziedlozie, prawiegie czynye, neb pro tuto ona ma bity opuſícziena. Takez kdyz ktery koftel byſkupa ſweho przied myeftem v krzyzze poſtawie, a tu geho potkagy, a on pak przied lydmy do myeſta 45 poyde, a ty tak nayrzadnyegie czynye.44) 15 20 35 [Luk. 19./ 5 1) K. geziffowu; ostatek sch. 2) K. Š. geziſs. 3) K. oliwetſkey; S. olywetſke. 4) K. z. 5) K. z. 6) K. gdu. 7) K. naprzed gdiechu. s) K. Criſoſtomus. 9) K. neb.
Evwangelia. 697 gydechus) gemu w potku. a ty, gefſto naprzied,7) [318b 1] y ty, gefîto po Luk. 16: nyem, wolachu: Chwala fynu dawydowu! Cryfoftom8) prawy: Ofanna Jan 12.) nyekterzy rozumyegy chwalu, a gyny wykupenye, a gyny: ſpas nas, aneb9) vzdraw. Jeronym prawy: Oſanna, proſym, vzdraw!10) a potom mezy febu rziekachu: blahoſlaweny, genz geft przyffel, kral Ifrahell1) 10 we gmye12) bozie, a blahoflawene, genz geft przyfflo kralowſtwíe otczie naſſeho dawyda. Jako by rziekl: to13) geft ten, o nyemzto14) geft rzieczieno: da gemu pan15) boh ftolyczi dawydowu,16) otczie geho. a opiet rziekachu [Luk. 1.) kryftowu:17) chwala v wyfofty. A acz koly zadachu fnad18) powyflenye zemíkeho kralowſtwie, wffak proroczíky, newieducz ho kralem nebe y andyelow, wzywachu a19) prawiechu. A nyektery z zaſtupu20) lyczo- myernych rziekachu mu, aby prorokowal21) vcziennykom. a on gym22) wecze: budu-ly ty23) mlcziety, kamenye zwola,24) neb na geho vmuczieny, kdyz ony25) pro bazen mlcziely, kamenye pukage fie wolalo, ze on ge26) pan ſwieta. A kdyz ſie prziblyzy, zaplaka na myeſto rzka: by ty poznalo, y ty by plakalo, neb tye obklyczie neprzietele27) twogy walem, a neoftane w tobye [318b 2] kamen na kameny. iako by rziekl: by ty, myeſto, wiedyelo twe ſborzienye buduczie a przy geho, gefſto geſt to ſkrito tobye dnefſny den, gefîto tobie k myru geſt, plakalo by. A ze to prwnye gerufalem ſbo- rzieno28) geft a wywraceno, fwiedomo geft, neb to myefto caluarie, geffto 25 w tu dobu bylo wnye, a hrob, to gyz geft w nyem. Neb helyus adrianus owfſem to myeſto wywraczene oprawyl a promyenyl gmeno a myefto, nazwa ge helyam.29) A i prawem ge rziekl Jefus,2) ze zahynuty ma, neb lunak30) a wlaîtowicze poznawagy czas ſwoy, a ono nepoznalo czaîfa31) 1Jer. 8.) ſweho nawſſcziewenye. A kdyz wgyde w myeſto, Zamuty ſie wſſeczko 30 myeſto rzka32): kto ge toto? a zaſtupowe rziekachu: ont ge Jefus33) z na- zaretha, prorok. Pamyet te bozie precefſie34) na wſſake leto pamatuge czierkew gednu w rok, neb wierny wichaziegy s fwietmy35) Proty bohu z myefta,36) a gdu az k krzyzy nyekteremu, wenzto wietwie, geflto 36a) nefu, wetknu37) a polozie. Jako by rziekl koftel: mnye nebud chluba,38) gedno na krzyzy pana naſſcho gezukriſta. a proto radugycze ſye wſſyczkny (Gal. 6.) gdu az k krzyzy, 1319a 1] neb gym bude tak vkazano, aby nevffaly we wiſelykaku chwalu tohoto ſwieta, neb konecz radoîty zamyeſtknawa IPia. 14.) placz.39) toho40) na znamenye w ten den radofty preceffie41) cztu cztenye bozieho vmuczienye, ſnad proto, ze y boh42) radoſty wmyefyl kwielenye 40 ſwe, a my pak precefſy vmuczienye. neb vmuczienye bylo geft wyna wywraczenye, pro nyzto ge plakal. A ty koftelee, kterzyz bozy preceſſy toho dne teyto43) prziedlozie, prawiegie czynye, neb pro tuto ona ma bity opuſícziena. Takez kdyz ktery koftel byſkupa ſweho przied myeftem v krzyzze poſtawie, a tu geho potkagy, a on pak przied lydmy do myeſta 45 poyde, a ty tak nayrzadnyegie czynye.44) 15 20 35 [Luk. 19./ 5 1) K. geziffowu; ostatek sch. 2) K. Š. geziſs. 3) K. oliwetſkey; S. olywetſke. 4) K. z. 5) K. z. 6) K. gdu. 7) K. naprzed gdiechu. s) K. Criſoſtomus. 9) K. neb.
Strana 698
698 Evwangelia. 10) Jeronym — vzdraw sch. v K. 11) Š. Izrahelſky. 12) K. gmena. 13) K. rzekli tot. 14) K. o niemz. 15) za tím přetrž. ft. 16) K. dawida. 17) K. kryftowi. 18) K. ſnad zadachu. 19) ta dvě sl. sch. v K. 20) K. s zaſtupow. 21) K. liczomierniczij. 22) K. poro- kowal z toho. 23) K. oni. 24) K. bude wolati. 25) K. gfu oni. 26) K. ge on. 27) K. ne- przatele. 28) Š. zborzeno. 29) iakoby — helyam sch. v K. 30) K. lunik. 31) K. Š. czaſu. 32) K. rzkucz. 33) v K. sch. 31) K. geziſfowy proceſfij pamatuge czerkew. 35) K. s wietwiemi; Š. wieczmi. 36) K. z mieſta proti bohu. 362) naps. gefſto wietwie, naznač. přemístění. 37) K. wteknu. 38) K. chwala. 39) a proto — placz sch. v K. 40) K. a toho. 41) K. proceffie. 42) K. gezifs. 43) Š. tato. 4) a my — czynye sch. v K. (Kap. CXIX.] O druhem wymyctany z chramu.1 [Exech. 22.] [Is. 56./ A) wgyde Jefus3) do chramu, a potom vkaza zborzienye myefta, pro nyezl) ge plakal, a ze to przyde5) naywiecz pro knyezíku wynnu. Neb knyezie pro ſwe lakomftwie w6) prziſtrziefſy chramu rozlyczne wieczy?) prodawachu, aby ty, gefſto zdaleka przigdu, nemagycz nyczs) s ſebu, kdyz by nemyely czo kde9) kupyty, nycz by neobietowaly, a take aby chudy, gefíto nycz nemagy, aby omlvwy1o) nemyely Penyezy, biechu tu myenytele i penyezy pofadyly, aby gym na zaklad [319a 2] neb na rukoymy penyez poyczyly.11) a ze pro zakon ot bratrzy lichwy nebrachu, wymyflechu12) ſobie, aby male darky czynyly, toczyfí iablka rozlyczna neb wyno rzieczíke, toczyf czo nefluffie penyezem czynyty, ale aby taku 10 wieczy ſluffalo. A to take zabranyl ezechiel rzka: lichwyl2a) a wſſelykake zbytecznofty nebudete braty. takez y dnes nyekterzy pod gmenem lafku 13) lychwu przykrywagy. Tehda Jeſus,3) vczynyw bicz z prowazkow, wy- myetafſe prodawaczie14) y kupytele s gich obiety z chramu, a ſtoly myeny- telow penyez15) prziewraty a16) rzka: Neczynte z domu otczie meho, gefſto 15 geft dom modlytebny, gieſkynye lotrowe. a nedadyefſe yzadneho17) orudye nepoſwieczeneho neſty ſkrzie koftel.18) A prawie nyekterzy, ze bleſk poprſlkowaty19) wychazieſſe mu z geho oczy. A toho lekagiecze fie knyezie a lewyty nemohly mu odolaty. A podle toho prawye czynye nyekterzy,20) kterzyz21) neprziepuftye22) woſſczenych ſwiecz23) w koftele prodawaty, 20 gedno ze ſnad pro tavne zpofobenye vczynyl to Jefus.3) I prziftupychu k nyemu ſlepy a belhawy w chramye, a on ge wſſeczkny24) vzdrawy. 5 [Luk. 19.] Rubrica [319b 1] O chwale gezukriſtowie w nedyely czynyency25) wſſyczkny euwan- gelyfty fye sgednawagy, A toho dne wymyetanye matyey a lucas26) prawie, 25 ale marcus druheho dne prawy. a fnad ſye to w obu dny dalo, a tez taž chwala druheho dne take ſie dala. neb wiklad na exodum dye na to myeſto, geſſto mlvwy27) o beranku, ze by myel wzat bity defaty den, ze ſie druhy den taz chwala dala.28)
698 Evwangelia. 10) Jeronym — vzdraw sch. v K. 11) Š. Izrahelſky. 12) K. gmena. 13) K. rzekli tot. 14) K. o niemz. 15) za tím přetrž. ft. 16) K. dawida. 17) K. kryftowi. 18) K. ſnad zadachu. 19) ta dvě sl. sch. v K. 20) K. s zaſtupow. 21) K. liczomierniczij. 22) K. poro- kowal z toho. 23) K. oni. 24) K. bude wolati. 25) K. gfu oni. 26) K. ge on. 27) K. ne- przatele. 28) Š. zborzeno. 29) iakoby — helyam sch. v K. 30) K. lunik. 31) K. Š. czaſu. 32) K. rzkucz. 33) v K. sch. 31) K. geziſfowy proceſfij pamatuge czerkew. 35) K. s wietwiemi; Š. wieczmi. 36) K. z mieſta proti bohu. 362) naps. gefſto wietwie, naznač. přemístění. 37) K. wteknu. 38) K. chwala. 39) a proto — placz sch. v K. 40) K. a toho. 41) K. proceffie. 42) K. gezifs. 43) Š. tato. 4) a my — czynye sch. v K. (Kap. CXIX.] O druhem wymyctany z chramu.1 [Exech. 22.] [Is. 56./ A) wgyde Jefus3) do chramu, a potom vkaza zborzienye myefta, pro nyezl) ge plakal, a ze to przyde5) naywiecz pro knyezíku wynnu. Neb knyezie pro ſwe lakomftwie w6) prziſtrziefſy chramu rozlyczne wieczy?) prodawachu, aby ty, gefſto zdaleka przigdu, nemagycz nyczs) s ſebu, kdyz by nemyely czo kde9) kupyty, nycz by neobietowaly, a take aby chudy, gefíto nycz nemagy, aby omlvwy1o) nemyely Penyezy, biechu tu myenytele i penyezy pofadyly, aby gym na zaklad [319a 2] neb na rukoymy penyez poyczyly.11) a ze pro zakon ot bratrzy lichwy nebrachu, wymyflechu12) ſobie, aby male darky czynyly, toczyfí iablka rozlyczna neb wyno rzieczíke, toczyf czo nefluffie penyezem czynyty, ale aby taku 10 wieczy ſluffalo. A to take zabranyl ezechiel rzka: lichwyl2a) a wſſelykake zbytecznofty nebudete braty. takez y dnes nyekterzy pod gmenem lafku 13) lychwu przykrywagy. Tehda Jeſus,3) vczynyw bicz z prowazkow, wy- myetafſe prodawaczie14) y kupytele s gich obiety z chramu, a ſtoly myeny- telow penyez15) prziewraty a16) rzka: Neczynte z domu otczie meho, gefſto 15 geft dom modlytebny, gieſkynye lotrowe. a nedadyefſe yzadneho17) orudye nepoſwieczeneho neſty ſkrzie koftel.18) A prawie nyekterzy, ze bleſk poprſlkowaty19) wychazieſſe mu z geho oczy. A toho lekagiecze fie knyezie a lewyty nemohly mu odolaty. A podle toho prawye czynye nyekterzy,20) kterzyz21) neprziepuftye22) woſſczenych ſwiecz23) w koftele prodawaty, 20 gedno ze ſnad pro tavne zpofobenye vczynyl to Jefus.3) I prziftupychu k nyemu ſlepy a belhawy w chramye, a on ge wſſeczkny24) vzdrawy. 5 [Luk. 19.] Rubrica [319b 1] O chwale gezukriſtowie w nedyely czynyency25) wſſyczkny euwan- gelyfty fye sgednawagy, A toho dne wymyetanye matyey a lucas26) prawie, 25 ale marcus druheho dne prawy. a fnad ſye to w obu dny dalo, a tez taž chwala druheho dne take ſie dala. neb wiklad na exodum dye na to myeſto, geſſto mlvwy27) o beranku, ze by myel wzat bity defaty den, ze ſie druhy den taz chwala dala.28)
Strana 699
Evwangelia. 699 1) K. dod. kupcze. 2) K. I. 3) K.Š. gezifs. 4) K. niz. 5) K.Š. przigde. 6) K. v przedítrzieffy. 7) K. obieti. 3) K. przichodiechu nicz nemagicz. 3) sch. v K. 10) K. wymluwy. 11) K. poyczeli. 12) K. wymyflichu. 12a) K. lichwu. 13) K. laſky. 14) K. prodawatele. 15) sch. v K. 16) sch. v K. 17) K. zadneho. 13) K. chram. 19) Š. papríko- waty. 20) sch. v K. 21) sch. v Š. 22) K. neprzepufſtiegi. 23) K. ſwich (!). 24) K.Š. wHezcky. 25) Š. czinienee. 26) Š. Lukaſs. 27) Š. die neb mluwij. 28) celá pozn. sch. v K. O wzbuzeny chramu trziety den. [Kap. CXX.] A dywiecz ſye knyezata knyezíka a myſtrzy weczechu mu: ktere znamenye nam vkazefí, ze to czynyfí? iako by rziekly: my newierzyme, IJan 2.J by to ſlufſalo tobie, a proto vkaz nam znamenye, abichme wierzyly, ze to1) fluffie tobie czynyty.2) I wecze gym:3) zrufîte tento chram, a ya gey we trziech dnech zbudym. I weczechu mu: ffeft a cztyrzidczety let dyelan geft tento chram,4) a ty we trziech dnech gey vdyelaff?5) a to on o ſwem tyelu myenyeffe. Salomonow6) chram w ſedmy letech geft dokonan, a druhy chram za Cyra?) trzidcziety let geft dyelan,s) ale ne nad zemy, gedno9) czo mohly knyezie az do puol chrziebta10) na zdy zpolehnuty, neb okolny [319b 2] pohane dyelaty prziekaziechu. a potom opuftychu dyelo az do nemyloftyweho letal1) Cambyſe, gefíto byl wznykl po Cyrowy12) oſm let, a potom geden rok za dwu cziarodyeynyku,13) a opiet geden za daria, ſyna Idaſpis. a druheho leta geho kralowſtwie wzemfſe otpuffczienye ot nyeho w ſſeſty letech dokonachu dyelo. a to ſie czte, ze to czyfſlo dnow 15 fluffie tworzieny boziemu tyelu14) k zpoſobeny vdom. A toho ge nerziekl przikazuge, any radye, any nutkage, nez naprzied prawie: zrufſte, tocziſſ zrufyte. 5 10 Rubrica. Chram bozy, gefſto geft nynye a ſlowe bethel, newyemye, kto ge 20 vdyelal. wfſak nyekterzy dyegy, ze helena po nalezeny krzyze. nyekterzy prawie, by Eraclius, kdyz wzal krzyz, ſwytyezyw nad perſydem. a gyny dyegy, by Juſtymyan cziefarz, a opiet gyny, by nyekaky kral Egypſky we ygmye allachy bery, toczyff naywyſſieho boha.15) 1) K. to ze. 2) K. tobie ſluffie wierziti a czyniti. 3) sch. v K. 4) K. chram tento. 5) K. vſtawifs. ) K. Salomunow. 7) K. Tyra. s) K. dielan geft. 9) K. gedine. 10) K. chrzbeta. 11) sch. v K. 12) K. Tyrowi. 13) K. czarodieynikow. 14) K. tielu boziemu. 15) celá pozn. sch. v K. O dwu fſartu gednel) wdowy. [Kap. CXXI.] A2) hledyeſſe na bohate, geſîto kladyechu3) dary ſwe w pokladnyczy. Byefſe4) gedna5) ſſkrzynka, magicz dyeru ſwrchu, polozena na prawiczy [Mar. 12.;
Evwangelia. 699 1) K. dod. kupcze. 2) K. I. 3) K.Š. gezifs. 4) K. niz. 5) K.Š. przigde. 6) K. v przedítrzieffy. 7) K. obieti. 3) K. przichodiechu nicz nemagicz. 3) sch. v K. 10) K. wymluwy. 11) K. poyczeli. 12) K. wymyflichu. 12a) K. lichwu. 13) K. laſky. 14) K. prodawatele. 15) sch. v K. 16) sch. v K. 17) K. zadneho. 13) K. chram. 19) Š. papríko- waty. 20) sch. v K. 21) sch. v Š. 22) K. neprzepufſtiegi. 23) K. ſwich (!). 24) K.Š. wHezcky. 25) Š. czinienee. 26) Š. Lukaſs. 27) Š. die neb mluwij. 28) celá pozn. sch. v K. O wzbuzeny chramu trziety den. [Kap. CXX.] A dywiecz ſye knyezata knyezíka a myſtrzy weczechu mu: ktere znamenye nam vkazefí, ze to czynyfí? iako by rziekly: my newierzyme, IJan 2.J by to ſlufſalo tobie, a proto vkaz nam znamenye, abichme wierzyly, ze to1) fluffie tobie czynyty.2) I wecze gym:3) zrufîte tento chram, a ya gey we trziech dnech zbudym. I weczechu mu: ffeft a cztyrzidczety let dyelan geft tento chram,4) a ty we trziech dnech gey vdyelaff?5) a to on o ſwem tyelu myenyeffe. Salomonow6) chram w ſedmy letech geft dokonan, a druhy chram za Cyra?) trzidcziety let geft dyelan,s) ale ne nad zemy, gedno9) czo mohly knyezie az do puol chrziebta10) na zdy zpolehnuty, neb okolny [319b 2] pohane dyelaty prziekaziechu. a potom opuftychu dyelo az do nemyloftyweho letal1) Cambyſe, gefíto byl wznykl po Cyrowy12) oſm let, a potom geden rok za dwu cziarodyeynyku,13) a opiet geden za daria, ſyna Idaſpis. a druheho leta geho kralowſtwie wzemfſe otpuffczienye ot nyeho w ſſeſty letech dokonachu dyelo. a to ſie czte, ze to czyfſlo dnow 15 fluffie tworzieny boziemu tyelu14) k zpoſobeny vdom. A toho ge nerziekl przikazuge, any radye, any nutkage, nez naprzied prawie: zrufſte, tocziſſ zrufyte. 5 10 Rubrica. Chram bozy, gefſto geft nynye a ſlowe bethel, newyemye, kto ge 20 vdyelal. wfſak nyekterzy dyegy, ze helena po nalezeny krzyze. nyekterzy prawie, by Eraclius, kdyz wzal krzyz, ſwytyezyw nad perſydem. a gyny dyegy, by Juſtymyan cziefarz, a opiet gyny, by nyekaky kral Egypſky we ygmye allachy bery, toczyff naywyſſieho boha.15) 1) K. to ze. 2) K. tobie ſluffie wierziti a czyniti. 3) sch. v K. 4) K. chram tento. 5) K. vſtawifs. ) K. Salomunow. 7) K. Tyra. s) K. dielan geft. 9) K. gedine. 10) K. chrzbeta. 11) sch. v K. 12) K. Tyrowi. 13) K. czarodieynikow. 14) K. tielu boziemu. 15) celá pozn. sch. v K. O dwu fſartu gednel) wdowy. [Kap. CXXI.] A2) hledyeſſe na bohate, geſîto kladyechu3) dary ſwe w pokladnyczy. Byefſe4) gedna5) ſſkrzynka, magicz dyeru ſwrchu, polozena na prawiczy [Mar. 12.;
Strana 700
700 Evwangelia. Luk. 21.] wchazegiczich, v oltarzie obiety, w nyzto kladly penyeze k uopraweny6) chramu, a chowachu ge. [320a 1] wſfak tu bieffe zwlaſtnye") ſkrzynka,8) w nyzto ſamy knyezie gedno9) ſwe dary kladyechu, ta flowieffe Corbanan 10) a biefſe tu y trzietye fſkrzynka, w nyzto kral a knyezata danyl1) ſwe kladly, a ta12) ſlowieſſe muſach. Niekterzy to gynak dyele, neb ſye nyekdy czte13) mufach ſoboty a w tu ſſkrzynků pokladachu gedno 14) obiety ſlawnych dny. a ze Corban wzny flyb, proto kladyechu w ny ſlybene dary, ale w pokladnyczy gynych dny dawachu dobrowolne15) dary. wſſak kazda 10 gich fíkrzynka flula16) obecznem17) pokladnycze, a to myeíto take, IJan s./ w nyezto1s) ſu byly polozeny. A proto fie dye: toto19) ge mlvwyl Jefus20) JEs. 44.1 w pokladnycy. a w ezechiely flowu pokoyowe knyezfſczy.21) I vzrzic Jefus21) gednu wdowu chudu, ana wlozy dwa myedyena penyezky, gefſto fta ſtala22) za cztwrt fſykla, toczyfi za piet ffartow; a wecze Jefus,20) by 15 wiecz wlozyla, nezly gyny wſſyczkny, neb23) wefſken ſwoy ſtatek po- krmu byla wlozyla, ale gyny z ſwych zbitkow. A toz21) y dye rziehorz: mnoho dala, neb ſobye nycz neoſtawyla. 5 1) K. gedney chude. 2) K. A tehdy. 3) K. wpuſtichu. 4) K. Neb bieſſe. 5) Š. gedno (!). 6) K. k oprawowani. 7) K. wlaſtni. 8) K. Š. ſſkrzinka. 9) sch. v Š. 10) K. Corbana y. 11) K. dary. 12) K. tu. 13) K. die. 14) sch. v K. 15) K. dobrowolnic. 16) sch. v K. 17) K. obecznym gmenem. 18) K. w niemzto. 19) K. to. 20) K, Š. gezifs. 21) K. kniezíſty flowu pokladnicze. 22) za tím přetrž. cz. 23) K. ale. 24) K. tot. Кар. СХХII.] O lyczomyernyku a o zewnem1) hrzycffnyku. I wecze k nyekterym, geſîto w ſye2) vſfagy3) iako ſprawedlywy pro ſwe ſkutky wnyeyfſye,4) a hrdachu gynymy. tu gym powieſt [320a 2] wyprawy o lyczomyernyku a o zewnem1) hrziefſnyku wneſe,5) a rzka na konczy: kazdy, kto ſye wyſy, bude ponyzen, a kto ſye nyzy, ten bude [Luk. 18.) powyſſen. 1) K. Š. zgewnem. 2) K. wíſie (!). 3) K. vſfachu. 4) K. zewnitrznic. 5) sch. v K. Kap. CXXIII.] O noczowany kryſtowu w bethany. A kdyz gyz weczier biefſe, wraty ſye do bethanye, y oſta tu. neb we dne vezieffe w chramye, a w noczy wygda bydlefſe w bethany. a wefſken LLuk. 21.) lyd k nyemu rano1) przichaziefe do chramu, aby ho flyffal, a mnozy ho Han 2.) naſledowachu, a vzdrawowafſe wſſeczkny. A proto Jan dye: kdyz geft byl w Jerufalemye ten den na welyku nocz, mnozy wierzyly2) w geho 5 gmye, wyducz znamenye,3) ktere ge4) czynyl. takez prawenye prawy ma- tyey5) w capitole fto6) a cztyrzidczatey,7) a marcus w takem podobenſtwy wyprawuge.
700 Evwangelia. Luk. 21.] wchazegiczich, v oltarzie obiety, w nyzto kladly penyeze k uopraweny6) chramu, a chowachu ge. [320a 1] wſfak tu bieffe zwlaſtnye") ſkrzynka,8) w nyzto ſamy knyezie gedno9) ſwe dary kladyechu, ta flowieffe Corbanan 10) a biefſe tu y trzietye fſkrzynka, w nyzto kral a knyezata danyl1) ſwe kladly, a ta12) ſlowieſſe muſach. Niekterzy to gynak dyele, neb ſye nyekdy czte13) mufach ſoboty a w tu ſſkrzynků pokladachu gedno 14) obiety ſlawnych dny. a ze Corban wzny flyb, proto kladyechu w ny ſlybene dary, ale w pokladnyczy gynych dny dawachu dobrowolne15) dary. wſſak kazda 10 gich fíkrzynka flula16) obecznem17) pokladnycze, a to myeíto take, IJan s./ w nyezto1s) ſu byly polozeny. A proto fie dye: toto19) ge mlvwyl Jefus20) JEs. 44.1 w pokladnycy. a w ezechiely flowu pokoyowe knyezfſczy.21) I vzrzic Jefus21) gednu wdowu chudu, ana wlozy dwa myedyena penyezky, gefſto fta ſtala22) za cztwrt fſykla, toczyfi za piet ffartow; a wecze Jefus,20) by 15 wiecz wlozyla, nezly gyny wſſyczkny, neb23) wefſken ſwoy ſtatek po- krmu byla wlozyla, ale gyny z ſwych zbitkow. A toz21) y dye rziehorz: mnoho dala, neb ſobye nycz neoſtawyla. 5 1) K. gedney chude. 2) K. A tehdy. 3) K. wpuſtichu. 4) K. Neb bieſſe. 5) Š. gedno (!). 6) K. k oprawowani. 7) K. wlaſtni. 8) K. Š. ſſkrzinka. 9) sch. v Š. 10) K. Corbana y. 11) K. dary. 12) K. tu. 13) K. die. 14) sch. v K. 15) K. dobrowolnic. 16) sch. v K. 17) K. obecznym gmenem. 18) K. w niemzto. 19) K. to. 20) K, Š. gezifs. 21) K. kniezíſty flowu pokladnicze. 22) za tím přetrž. cz. 23) K. ale. 24) K. tot. Кар. СХХII.] O lyczomyernyku a o zewnem1) hrzycffnyku. I wecze k nyekterym, geſîto w ſye2) vſfagy3) iako ſprawedlywy pro ſwe ſkutky wnyeyfſye,4) a hrdachu gynymy. tu gym powieſt [320a 2] wyprawy o lyczomyernyku a o zewnem1) hrziefſnyku wneſe,5) a rzka na konczy: kazdy, kto ſye wyſy, bude ponyzen, a kto ſye nyzy, ten bude [Luk. 18.) powyſſen. 1) K. Š. zgewnem. 2) K. wíſie (!). 3) K. vſfachu. 4) K. zewnitrznic. 5) sch. v K. Kap. CXXIII.] O noczowany kryſtowu w bethany. A kdyz gyz weczier biefſe, wraty ſye do bethanye, y oſta tu. neb we dne vezieffe w chramye, a w noczy wygda bydlefſe w bethany. a wefſken LLuk. 21.) lyd k nyemu rano1) przichaziefe do chramu, aby ho flyffal, a mnozy ho Han 2.) naſledowachu, a vzdrawowafſe wſſeczkny. A proto Jan dye: kdyz geft byl w Jerufalemye ten den na welyku nocz, mnozy wierzyly2) w geho 5 gmye, wyducz znamenye,3) ktere ge4) czynyl. takez prawenye prawy ma- tyey5) w capitole fto6) a cztyrzidczatey,7) a marcus w takem podobenſtwy wyprawuge.
Strana 701
Evwangelia. 701 A proto ten wefſken tyden flowe vſylny, neb w nyem Jefuss) vſylnye9) 10 praczowal wyprawuge, iako prwy tyden swiet stworzie 10) 1) K. rano k niemu. 2) K. gfu vwierzili. 3) ta dvě sl. sch. v K. 1) K. kteraz geft. 5) K. Matuſs. 6) Š. fte. 7) w capitole atd. sch. v K. s) KŠ. geziſs. 9) K. vſtawnie. 10) K. tworzie. O1) nauczieny Nycodema.2) [Kap. XXXIX.I A bieffe geden czlowiek z lyczomyernykow, Nicodem3) gmenem, knyezie zydowíke, toczyfi geden z knyezat zydowskych. Ten przigyde IJan 3.] w noczy k Jezyffowy, neb, iakoz dye wyklad Auguſtyna, bal ſie roz- hnyewaty lydu, neb ge byl z knyezat, a take ze geft byl myſtr [320b 1] w Ifrahel.4) A proto ſye bal y ftydyel zgiewnye vczyty. I wecze k5) Jezy- fowy: myſtrzie, wyemy,6) ze ſy ot boha przyffel, neb yzadny tiech7) zna- meny,8) iako ty czynyfí, nemoz czynyty, gedno acz by byl boh i nym. Jako by rziekl: naucz mye o kralowſtwy boziem. Jefus9) wecze: wiernye prawy10) tobie: gedno kto acz fie opietl1) narody, nemoz wydyety kra- to lowftwie bozieho. w ſtarem zakonye yako przyſaha byla bozye: zyw buoh! a w nowem: amen, dico, toczyff prawdu prawy 12) a wſſak w gynych ſproft- nye fye dye. gedyne w famem Janu dwakrat13) sye die: amen,14) amen, iako tuto: bud waſſe rziecz: geſt, geft. iako by rziekl: voz mye o kralowſtwy boziem. a Jeſus9) wecze: prorzczy frdczem y vſty.15) A kdyz ſye dywiefſe Nicodem,16) kterak by mohl fye17) czlowiek druhe narodyty, neb ge ne- wiedyel gedno tyelefne narozenye, I nauczy ho Jefus9) duchownyemu, geffto18) bywa z wody a z19) ducha ſwateho, a to take obe nemoz ſie obno- wity, wifak ze gefítie nadut biefſe myfternym20) vmyenym, y nemoze rozumyety, a proto zaſluzy flyfſety: Ty gſy myſtr w zydowſtwy21) a toho 20 newieff? aby geho tak ku [320b 2] pokorzie nawedl. y nauczy ho take,22 o czlowiecziem y23) bozíkem narozeny, o vmuczieny, 024) wſtupeny a o mnohem2s) gynem. a geſſto byl rziekl: Izadny newſtupy do nebe, gedno ten, genz situpy25) f nebe, ſmyíl geft26) taky: I zadny newſtupy, gedno kryftus ſwym27) tyelem, aneb: yzadny newſtupy, toczyf yzadny28) nekaze 25 wſtupity. 5 15 Incidencia.29) Incid. Izadny newſtupy na nebe iakozto czlowiek, gedno ktoz sſtupyl, toczyfi boh, ſyn czlowieczy kriftus, ſwymy30) vdy, genz geft w neby podle toho, ze geft boh. ten kdyz ge31) sftupyl, od otczie ge neotftupyl, neb geho 30 sítupenye nycz gyneho nenye, nezly geho w32) tyele zgiewenye, iakoz prawy33) auguſtyn k wolufianowy:34) Ponyawadz35) to zaſye noſyczie flowo geft obnowugiczie tez ofobye, tehdy swiedomo geft, ze geft36) gedno37)
Evwangelia. 701 A proto ten wefſken tyden flowe vſylny, neb w nyem Jefuss) vſylnye9) 10 praczowal wyprawuge, iako prwy tyden swiet stworzie 10) 1) K. rano k niemu. 2) K. gfu vwierzili. 3) ta dvě sl. sch. v K. 1) K. kteraz geft. 5) K. Matuſs. 6) Š. fte. 7) w capitole atd. sch. v K. s) KŠ. geziſs. 9) K. vſtawnie. 10) K. tworzie. O1) nauczieny Nycodema.2) [Kap. XXXIX.I A bieffe geden czlowiek z lyczomyernykow, Nicodem3) gmenem, knyezie zydowíke, toczyfi geden z knyezat zydowskych. Ten przigyde IJan 3.] w noczy k Jezyffowy, neb, iakoz dye wyklad Auguſtyna, bal ſie roz- hnyewaty lydu, neb ge byl z knyezat, a take ze geft byl myſtr [320b 1] w Ifrahel.4) A proto ſye bal y ftydyel zgiewnye vczyty. I wecze k5) Jezy- fowy: myſtrzie, wyemy,6) ze ſy ot boha przyffel, neb yzadny tiech7) zna- meny,8) iako ty czynyfí, nemoz czynyty, gedno acz by byl boh i nym. Jako by rziekl: naucz mye o kralowſtwy boziem. Jefus9) wecze: wiernye prawy10) tobie: gedno kto acz fie opietl1) narody, nemoz wydyety kra- to lowftwie bozieho. w ſtarem zakonye yako przyſaha byla bozye: zyw buoh! a w nowem: amen, dico, toczyff prawdu prawy 12) a wſſak w gynych ſproft- nye fye dye. gedyne w famem Janu dwakrat13) sye die: amen,14) amen, iako tuto: bud waſſe rziecz: geſt, geft. iako by rziekl: voz mye o kralowſtwy boziem. a Jeſus9) wecze: prorzczy frdczem y vſty.15) A kdyz ſye dywiefſe Nicodem,16) kterak by mohl fye17) czlowiek druhe narodyty, neb ge ne- wiedyel gedno tyelefne narozenye, I nauczy ho Jefus9) duchownyemu, geffto18) bywa z wody a z19) ducha ſwateho, a to take obe nemoz ſie obno- wity, wifak ze gefítie nadut biefſe myfternym20) vmyenym, y nemoze rozumyety, a proto zaſluzy flyfſety: Ty gſy myſtr w zydowſtwy21) a toho 20 newieff? aby geho tak ku [320b 2] pokorzie nawedl. y nauczy ho take,22 o czlowiecziem y23) bozíkem narozeny, o vmuczieny, 024) wſtupeny a o mnohem2s) gynem. a geſſto byl rziekl: Izadny newſtupy do nebe, gedno ten, genz situpy25) f nebe, ſmyíl geft26) taky: I zadny newſtupy, gedno kryftus ſwym27) tyelem, aneb: yzadny newſtupy, toczyf yzadny28) nekaze 25 wſtupity. 5 15 Incidencia.29) Incid. Izadny newſtupy na nebe iakozto czlowiek, gedno ktoz sſtupyl, toczyfi boh, ſyn czlowieczy kriftus, ſwymy30) vdy, genz geft w neby podle toho, ze geft boh. ten kdyz ge31) sftupyl, od otczie ge neotftupyl, neb geho 30 sítupenye nycz gyneho nenye, nezly geho w32) tyele zgiewenye, iakoz prawy33) auguſtyn k wolufianowy:34) Ponyawadz35) to zaſye noſyczie flowo geft obnowugiczie tez ofobye, tehdy swiedomo geft, ze geft36) gedno37)
Strana 702
702 Evwangelia. oſoba we dwu przyrozeny, genz podle bozíkeho przyrozenye w neby byl a podle czlowieczieho mlvwieſſe Nicodemowy. 1) Š. Tuto ſie piſſe O. 2) K. Š. Nykodemowu. 3) K. z zakonikow nikodemus. 4) Š. w Izraheli. 5) sch. v K. 6) K. wieme. 7) K. tez. 8) Š. znamenij neczini. 9) K. Š. Geziſs. 10) K. zagiſte prawim. 11) K. acz ſie kto znowu. 12) K. diem. 13) K. dwogie. 14) ta tři sl. sch. v K. 15) A Jefus — vſty sch. v K. 16) K. tomu diwieffe Nikodemus. 17) K. fie mohl. 18) K. z wody gefíto. 19) sch. v K. 20) K. miftrſkym. 21) K. w zi- dowstwu. 22) sch. v K. 23) K. a o. 24) K. a. 24a) Š. mnoho. 25) K. sítupil. 26) sch. v Š. 27) K. s ſwym. 28) sch. v K. 29) K. Š. Napadowe. 30) K. s ſwymi. 31) K. Š. geft. v K. 34) K. k woluſynoi die. 35) K.Š. poniewadz. 36) ta dvě sl. sch. v K. 37) Š 32) K. w geho. 33) sch. gedna. [Kap. CXXIV.] O hlajſu Otczowu k Jezukryſtowy.1) DJan 12.] I Przigydechu nyekterzy pohane, aby ſie modlyly w hod ſlawny, I weczechu philippowy: Pane, chczem wydyety2) Jezyfſe. a on wzem3, Ondrziege y wecze Jezyſſy1) o nych. a Jeſus5) wecze: przyffla gyz hodyna,6y aby ſyn czlowieczy byl [321a 1] oſlawen. Jako by rziekl: mnozîtwie po- hanow wierzity bude. a to po vmuczieny zgiewie rzka: Gedno acz zrno 5 obylnee padna?) w zemy y8) vmrzie, gynak ſamo oſtane, pakly vmrzie,9) tehdy mnoho plodu przyneſe. A proto ze ſie zrnu przyrownal10) kriſtus, obicziey ge11) w czierkwy gedno z toho zrna tyelo gezukryſtowo ſwietyty. A wecze: kto duffe fwe12) nenawydy, toczyfí zywota na tomto ſwietye, ten gye ſtrzieze v wieczny zywot, toczyff zyw bude wiecznye. kto13) my 10- fluzy, ten gdy po mnye a bude ſe mnu. A nynye duſſe na truchla geft welmy, a czo rzku: Otczie, ſpaf14) mye w tuto hodynu, otczie, oflaw gmeno twe! I przygyde hlas f nebe a rzka: Oflawyl gſem a opiet15) oſlawym, toczyff ftwuczym16) fem tye vrodyl, a neprzieftanu wiecznye tye rodyty. neb podle czlowieczîtwie17) oflawil ſem tye18) na krzîtu, a na przietworzieny,19) a opyet20) oſlawym na wzkrzieffeny a21) wſtupeny a na fudye. 122) pra- wiechu nyekterzy, by ten czas hrzymalo. a druzy prawiechu:23) andyel f nym mlvwyl geft.18) I wecze Jefus:5) pro wy tento hlas ftal sye geft. Gyz knyezze tohoto ſwieta bude wen wywrzen,24) toczyff knyezze mylownykow ſwieta ztraty mocz po ſobie tahnuty. a ya budu-ly po [321a 2] wyfſen 20 ot zemye, wiſeczko potahnu25) ſam k ſobie, toczyff ze wſſech krayow ſwieta. A kdyz vrozumyechu vkrzyzzowany,26) neb ſnad ony obicziegem rziekaly: powieffenye27) ot zemye, A ony iako otporu gemu vczynychu, rzkucz w ſobie : bude-ly powieffen,28) tehdyt ge nebyl kriſtus. neb fu z29) zakona byly flyffely, ze kriftus geft30) na wieky; a to wylyczyw wecze, ze malo 25 ſwietla w nych bylo. A kdyz by weczier, wraty ſye do bethanye. 1) K. Š. k Geziffowi. 2) K. widiet. 3) K. pogem. 4) K. Gezifſowi. 5) K. Š. geziſs. 6) K. hodina giz. 7) K. padne. 8) K. a. 9) gynak — vmrzie sch. v K. 10) K. przi- rownawal. 11) K. geft. 12) K. ſwey. 13) K. a kto. 14) K. ſpas a oſlaw. 15) K. gelftiet. 15
702 Evwangelia. oſoba we dwu przyrozeny, genz podle bozíkeho przyrozenye w neby byl a podle czlowieczieho mlvwieſſe Nicodemowy. 1) Š. Tuto ſie piſſe O. 2) K. Š. Nykodemowu. 3) K. z zakonikow nikodemus. 4) Š. w Izraheli. 5) sch. v K. 6) K. wieme. 7) K. tez. 8) Š. znamenij neczini. 9) K. Š. Geziſs. 10) K. zagiſte prawim. 11) K. acz ſie kto znowu. 12) K. diem. 13) K. dwogie. 14) ta tři sl. sch. v K. 15) A Jefus — vſty sch. v K. 16) K. tomu diwieffe Nikodemus. 17) K. fie mohl. 18) K. z wody gefíto. 19) sch. v K. 20) K. miftrſkym. 21) K. w zi- dowstwu. 22) sch. v K. 23) K. a o. 24) K. a. 24a) Š. mnoho. 25) K. sítupil. 26) sch. v Š. 27) K. s ſwym. 28) sch. v K. 29) K. Š. Napadowe. 30) K. s ſwymi. 31) K. Š. geft. v K. 34) K. k woluſynoi die. 35) K.Š. poniewadz. 36) ta dvě sl. sch. v K. 37) Š 32) K. w geho. 33) sch. gedna. [Kap. CXXIV.] O hlajſu Otczowu k Jezukryſtowy.1) DJan 12.] I Przigydechu nyekterzy pohane, aby ſie modlyly w hod ſlawny, I weczechu philippowy: Pane, chczem wydyety2) Jezyfſe. a on wzem3, Ondrziege y wecze Jezyſſy1) o nych. a Jeſus5) wecze: przyffla gyz hodyna,6y aby ſyn czlowieczy byl [321a 1] oſlawen. Jako by rziekl: mnozîtwie po- hanow wierzity bude. a to po vmuczieny zgiewie rzka: Gedno acz zrno 5 obylnee padna?) w zemy y8) vmrzie, gynak ſamo oſtane, pakly vmrzie,9) tehdy mnoho plodu przyneſe. A proto ze ſie zrnu przyrownal10) kriſtus, obicziey ge11) w czierkwy gedno z toho zrna tyelo gezukryſtowo ſwietyty. A wecze: kto duffe fwe12) nenawydy, toczyfí zywota na tomto ſwietye, ten gye ſtrzieze v wieczny zywot, toczyff zyw bude wiecznye. kto13) my 10- fluzy, ten gdy po mnye a bude ſe mnu. A nynye duſſe na truchla geft welmy, a czo rzku: Otczie, ſpaf14) mye w tuto hodynu, otczie, oflaw gmeno twe! I przygyde hlas f nebe a rzka: Oflawyl gſem a opiet15) oſlawym, toczyff ftwuczym16) fem tye vrodyl, a neprzieftanu wiecznye tye rodyty. neb podle czlowieczîtwie17) oflawil ſem tye18) na krzîtu, a na przietworzieny,19) a opyet20) oſlawym na wzkrzieffeny a21) wſtupeny a na fudye. 122) pra- wiechu nyekterzy, by ten czas hrzymalo. a druzy prawiechu:23) andyel f nym mlvwyl geft.18) I wecze Jefus:5) pro wy tento hlas ftal sye geft. Gyz knyezze tohoto ſwieta bude wen wywrzen,24) toczyff knyezze mylownykow ſwieta ztraty mocz po ſobie tahnuty. a ya budu-ly po [321a 2] wyfſen 20 ot zemye, wiſeczko potahnu25) ſam k ſobie, toczyff ze wſſech krayow ſwieta. A kdyz vrozumyechu vkrzyzzowany,26) neb ſnad ony obicziegem rziekaly: powieffenye27) ot zemye, A ony iako otporu gemu vczynychu, rzkucz w ſobie : bude-ly powieffen,28) tehdyt ge nebyl kriſtus. neb fu z29) zakona byly flyffely, ze kriftus geft30) na wieky; a to wylyczyw wecze, ze malo 25 ſwietla w nych bylo. A kdyz by weczier, wraty ſye do bethanye. 1) K. Š. k Geziffowi. 2) K. widiet. 3) K. pogem. 4) K. Gezifſowi. 5) K. Š. geziſs. 6) K. hodina giz. 7) K. padne. 8) K. a. 9) gynak — vmrzie sch. v K. 10) K. przi- rownawal. 11) K. geft. 12) K. ſwey. 13) K. a kto. 14) K. ſpas a oſlaw. 15) K. gelftiet. 15
Strana 703
Evwangelia. 703 16) K.Š. ítkwuczym. 17) K. Š. czlowieczenstwie. 18) sch. v K. 19) K. ſtworzeni. 20) sch. v K. 21) K. a na. 22) K. a. 23) K. rzekli. 24) Š. wyvržen wen. 25) K. wHyczko przitahnu. 26) K. o vkrzizowani. 27) K.Š. powyſſenie. 28) K.Š. powyſſen. 29) K. s. 30) K. zuoſtawa. O ſynu, genz gyty do wynnycze nechtyel. [Kap. CXXV.) Opiet wratyw ſie na vſwitye trzietye ſoboty do chramu, y vczieſſe lyd. I prziſtupichu k nyemu knyezata knyezſka rzkucz: w kterey moczy IMat. 21; to czynyff, ze wymyetafí z chramu, kohoz2) chczeff? wífak neyſy wratny, Luk. 20; a vczyfí bez nafeho potaza. A Jefus3) otporu vczyny proty otporzie, Mar. II.] 5 ale neotpowiedye: a ya was take tyezy, krzieft Janow ot boha-ly geft, czyly ot lydy? iako by rziekl: gyfte geft, ze geft ot boha,4) mate wierzity Janowy o mey5) moczy. a ony wieducz nechtiechu powiedyety, a on take nechtye o fobie6) prawdy zgiewity; neb ge nemyela gym bity prawda zgiewena,7) ale gynym. A to vkaza powieſty o dwu ſynu, [321b 1] z nychzto 10 gednomu otecz gich rziekl: gdy do wynnycze! a on rziekl: nechczy, awiſak potom gyde. I wecze druhemu otecz: gdy do wynnycze! a on wecze: gdu,s) y negyde. I otaza Jefus:9) ktery ge vczynyl otczowu woly? weczechu: poíledny; tantugycz gym, nechtyecz1o) prawdy powiedyety, rozumyegicz, ze gell) to pro nye rzieczieno. Prawieyffie12) knyhy magy, ze fu rziekly: 15 prwny. A proto Jefus3) wecze: hrzieffníj13) a newiefftky14) prziedeydu was w kralowſtwy boziem. 1) sch. v K. 2) K. koho. 3) K. Š. geziſs. 4) K. giſtie od boha geſt a tomu. 5) Š. me. 6) K. o ſobie nechtie. 7) K. prawda zgiewena byti. s) K. poydu.; a on — gdu sch. v Š. 9) K. otecz (!). 10) K. nechtie. 11) K. geft; to sch. 12) K. Š. pra- wieſſe (!). 13) K. hrzieffniczy. 14) psáno dvě i, první přetrž. O dyelnyczich v wynnyczy. [Kap. CXXVII- OPyet gym powiedyell) powieft o hoſpodarzy, gefîto fadyl2) wyn- nyczy a pronayal gy oraczom.3) A ty ti ſluhy, gefíto byly poſlany po vzitky, [Mat. 21.; zahubichu, iako yſayam4) pilu przietrziechu, Ezechiele po oftrey5) zemy Mar. 12.; wlaczychu, az mu mozk z hlawy wydrziechu, a mnohe vkamenowachu. Luk. 20.] 5 a6) otecz poſlaw ſyna wecze: ſnad ſye budu ſyna meho baty. rezenie arrio a onnonyo: ay, otecz, dyegy,7) newie, a czos) za otczie otpowiedye, tez za fyna rozumyeyte, genz ge rziekl, by newiedyel9) fwietla ſkonanye. A kdyz ho1 0) vzrziechu oraczy,11) weczechu: tot geft dyedicz. neb ſu ho knyezie znaly, ze ge prziffel, genz12) otecz rziekl: damt13) tobie pohany [321b 2] žalm 2.] 10 dyedyczîtwo13s) twe. A lapywffe fyna y wywrziechu ho z wynnycze a za- hubichu. czo pro to vczyny pan wynnycze tyem? I weczechu, iako lucas14) dye: nebude toho ; rozumyegicz, ze meffiam15) zahubie. matyey16) prawy, by rziekly: zlee zle zatraty, a wynnyczy ſwu nayme gynym oraczom.17
Evwangelia. 703 16) K.Š. ítkwuczym. 17) K. Š. czlowieczenstwie. 18) sch. v K. 19) K. ſtworzeni. 20) sch. v K. 21) K. a na. 22) K. a. 23) K. rzekli. 24) Š. wyvržen wen. 25) K. wHyczko przitahnu. 26) K. o vkrzizowani. 27) K.Š. powyſſenie. 28) K.Š. powyſſen. 29) K. s. 30) K. zuoſtawa. O ſynu, genz gyty do wynnycze nechtyel. [Kap. CXXV.) Opiet wratyw ſie na vſwitye trzietye ſoboty do chramu, y vczieſſe lyd. I prziſtupichu k nyemu knyezata knyezſka rzkucz: w kterey moczy IMat. 21; to czynyff, ze wymyetafí z chramu, kohoz2) chczeff? wífak neyſy wratny, Luk. 20; a vczyfí bez nafeho potaza. A Jefus3) otporu vczyny proty otporzie, Mar. II.] 5 ale neotpowiedye: a ya was take tyezy, krzieft Janow ot boha-ly geft, czyly ot lydy? iako by rziekl: gyfte geft, ze geft ot boha,4) mate wierzity Janowy o mey5) moczy. a ony wieducz nechtiechu powiedyety, a on take nechtye o fobie6) prawdy zgiewity; neb ge nemyela gym bity prawda zgiewena,7) ale gynym. A to vkaza powieſty o dwu ſynu, [321b 1] z nychzto 10 gednomu otecz gich rziekl: gdy do wynnycze! a on rziekl: nechczy, awiſak potom gyde. I wecze druhemu otecz: gdy do wynnycze! a on wecze: gdu,s) y negyde. I otaza Jefus:9) ktery ge vczynyl otczowu woly? weczechu: poíledny; tantugycz gym, nechtyecz1o) prawdy powiedyety, rozumyegicz, ze gell) to pro nye rzieczieno. Prawieyffie12) knyhy magy, ze fu rziekly: 15 prwny. A proto Jefus3) wecze: hrzieffníj13) a newiefftky14) prziedeydu was w kralowſtwy boziem. 1) sch. v K. 2) K. koho. 3) K. Š. geziſs. 4) K. giſtie od boha geſt a tomu. 5) Š. me. 6) K. o ſobie nechtie. 7) K. prawda zgiewena byti. s) K. poydu.; a on — gdu sch. v Š. 9) K. otecz (!). 10) K. nechtie. 11) K. geft; to sch. 12) K. Š. pra- wieſſe (!). 13) K. hrzieffniczy. 14) psáno dvě i, první přetrž. O dyelnyczich v wynnyczy. [Kap. CXXVII- OPyet gym powiedyell) powieft o hoſpodarzy, gefîto fadyl2) wyn- nyczy a pronayal gy oraczom.3) A ty ti ſluhy, gefíto byly poſlany po vzitky, [Mat. 21.; zahubichu, iako yſayam4) pilu przietrziechu, Ezechiele po oftrey5) zemy Mar. 12.; wlaczychu, az mu mozk z hlawy wydrziechu, a mnohe vkamenowachu. Luk. 20.] 5 a6) otecz poſlaw ſyna wecze: ſnad ſye budu ſyna meho baty. rezenie arrio a onnonyo: ay, otecz, dyegy,7) newie, a czos) za otczie otpowiedye, tez za fyna rozumyeyte, genz ge rziekl, by newiedyel9) fwietla ſkonanye. A kdyz ho1 0) vzrziechu oraczy,11) weczechu: tot geft dyedicz. neb ſu ho knyezie znaly, ze ge prziffel, genz12) otecz rziekl: damt13) tobie pohany [321b 2] žalm 2.] 10 dyedyczîtwo13s) twe. A lapywffe fyna y wywrziechu ho z wynnycze a za- hubichu. czo pro to vczyny pan wynnycze tyem? I weczechu, iako lucas14) dye: nebude toho ; rozumyegicz, ze meffiam15) zahubie. matyey16) prawy, by rziekly: zlee zle zatraty, a wynnyczy ſwu nayme gynym oraczom.17
Strana 704
704 Evwangelia. ale toho neprawiechu hlaſem, nezly w ſwiedomy. a ze to fu18) myely vczy- nyty, potwrdy toho boh, neb ge to bylo prorokowano tuto: kamen, ktery 15 fu potupyly19) dyelnyczy a zawrhly,20) ten ge wſazen w uhel hlawy. 1) K. powiedie ginu. 2) K. ſſtipil. 3) K. (přid.) neb dielnikom winnicze.4) K. Š Hayaffe. 5) Š. oftre. 6) K. A pak. 7) K. die. s) K. czoz. 9) ta dvě sl. 2krát v K. a přid. dne. 10) K. ſyna. 11) K. winarzi. 12) K. gemuz. 13) K. dam. 13a) Š. die- diczîtwie. 14) K.Š. Lukaſs. 15) Š. Meſfiafſe. 16) K. Matuſs. 17) K. oſadi ginymi dielniky. 18) K. Š. gfu to. 19) K. kteryz gfu zawrhli. 20) ta dvě sl. sch. v K. [Kap. CXXVII./ O kamenu1) vhelnem. Rawie hole, ze2) byl kamen hotowy k dyelu chramowemu, awſſak nemohl podobnye byty3) polozen, az ſye prawie dyelo gyz4) ſkonalo, Swrchu w uhle by polozen tak ſluffnye, ze fie5) wſſyczkny dywiechu, az6) tomu vrozumyechu,7) ze to wzdy nyeczo znamenawa. Tot kriftus geft, genz geſt zaloh neb zalozenye, tak zze nad dyelo wynyka. A kdyz to vſlyfſechu knyezie a liczomyernyczy, chtyechu geho giety, [Mat. 21.) ale pro zaſtupy8) neſmyegiechu. 1) K. kameni. 2) K. by. 3) K. byti podobnie. 1) K. giz dielo bylo. 5) K. fie tomu. 6) sch. v K. 7) v K. ta dvě sl. za znamenawa. 8) K. zaftup. Kap. CXXVIII.] [Mat. 22.] O zwanych na ſwatbu. I Powiedye gym opyet powieft:1) Podobno geft kralowftwie nebeſke czlowieku kraly, gefîto byl vczynyl ſwatbu ſynu ſwemu. [322a 1]. A kdyz byl poſlal k zwanym, aby przyfíly, a ony omlvwagiczia) ſie nerodychu przigity, I poíla fluhy,2) aby ſwolaly,3) odkudz kolywiek4) by mohly, kwaſſany.5) I przywedu dobre y zle, mdle y6) belhawe. neb mdloba ne- wymyeta yzadneho z nebeſkeho kralowſtwie, ale czaſto iako7) przipudy. I wgyde kral, aby opatrzyl ſyedyecz8) kwafſany, a to bude,9) kdyz przigde na ſuud. neb10) wífeczka trogycze fudyty bude, toczyff otplaty za ſluzbu. A kto bude nalezen w koſtelel1) bez rucha ſwatebneho, toczyff bez laſky, poſlan bude we tmy wnyeyffye,12) toczyff kromye nyeho, neb bude myety 10 fam w ſobie tmy. Moze take bity13) rzieczieno o tmach mylly, a tyem nyekterzy dyegy wnytrzſnye, toczyff w koftele,14) a gyny wnyeyffie,15) toczyfí kromye koftela,16) iako gfu newierny a kaczierzy, tehdy zly koítel- nycy17) budu wywrzeny wen, aby myely dyely f newiernymy. 5 1) K. powieft rzka. 1a) K. wymlvwagicz. 2) K. ſluhy ſwe. 3) za tím přetrž. ok. 4) K. kolwiek. 5) K. kwaſſeny. 6) sch. v K. 7) K. yako czaſto. 8) K. ſedięczy. 2) v Š. dvakrát. 10) K. aneb. 11) K.Š. w czirkwi. 12) K. zewnitrzni( 13) K. byti take. 14) K. w czyrkwi. 15) K. zewnitrznie. 16) K. czierkwe. 17) K. z czyrkwe.
704 Evwangelia. ale toho neprawiechu hlaſem, nezly w ſwiedomy. a ze to fu18) myely vczy- nyty, potwrdy toho boh, neb ge to bylo prorokowano tuto: kamen, ktery 15 fu potupyly19) dyelnyczy a zawrhly,20) ten ge wſazen w uhel hlawy. 1) K. powiedie ginu. 2) K. ſſtipil. 3) K. (přid.) neb dielnikom winnicze.4) K. Š Hayaffe. 5) Š. oftre. 6) K. A pak. 7) K. die. s) K. czoz. 9) ta dvě sl. 2krát v K. a přid. dne. 10) K. ſyna. 11) K. winarzi. 12) K. gemuz. 13) K. dam. 13a) Š. die- diczîtwie. 14) K.Š. Lukaſs. 15) Š. Meſfiafſe. 16) K. Matuſs. 17) K. oſadi ginymi dielniky. 18) K. Š. gfu to. 19) K. kteryz gfu zawrhli. 20) ta dvě sl. sch. v K. [Kap. CXXVII./ O kamenu1) vhelnem. Rawie hole, ze2) byl kamen hotowy k dyelu chramowemu, awſſak nemohl podobnye byty3) polozen, az ſye prawie dyelo gyz4) ſkonalo, Swrchu w uhle by polozen tak ſluffnye, ze fie5) wſſyczkny dywiechu, az6) tomu vrozumyechu,7) ze to wzdy nyeczo znamenawa. Tot kriftus geft, genz geſt zaloh neb zalozenye, tak zze nad dyelo wynyka. A kdyz to vſlyfſechu knyezie a liczomyernyczy, chtyechu geho giety, [Mat. 21.) ale pro zaſtupy8) neſmyegiechu. 1) K. kameni. 2) K. by. 3) K. byti podobnie. 1) K. giz dielo bylo. 5) K. fie tomu. 6) sch. v K. 7) v K. ta dvě sl. za znamenawa. 8) K. zaftup. Kap. CXXVIII.] [Mat. 22.] O zwanych na ſwatbu. I Powiedye gym opyet powieft:1) Podobno geft kralowftwie nebeſke czlowieku kraly, gefîto byl vczynyl ſwatbu ſynu ſwemu. [322a 1]. A kdyz byl poſlal k zwanym, aby przyfíly, a ony omlvwagiczia) ſie nerodychu przigity, I poíla fluhy,2) aby ſwolaly,3) odkudz kolywiek4) by mohly, kwaſſany.5) I przywedu dobre y zle, mdle y6) belhawe. neb mdloba ne- wymyeta yzadneho z nebeſkeho kralowſtwie, ale czaſto iako7) przipudy. I wgyde kral, aby opatrzyl ſyedyecz8) kwafſany, a to bude,9) kdyz przigde na ſuud. neb10) wífeczka trogycze fudyty bude, toczyff otplaty za ſluzbu. A kto bude nalezen w koſtelel1) bez rucha ſwatebneho, toczyff bez laſky, poſlan bude we tmy wnyeyffye,12) toczyff kromye nyeho, neb bude myety 10 fam w ſobie tmy. Moze take bity13) rzieczieno o tmach mylly, a tyem nyekterzy dyegy wnytrzſnye, toczyff w koftele,14) a gyny wnyeyffie,15) toczyfí kromye koftela,16) iako gfu newierny a kaczierzy, tehdy zly koítel- nycy17) budu wywrzeny wen, aby myely dyely f newiernymy. 5 1) K. powieft rzka. 1a) K. wymlvwagicz. 2) K. ſluhy ſwe. 3) za tím přetrž. ok. 4) K. kolwiek. 5) K. kwaſſeny. 6) sch. v K. 7) K. yako czaſto. 8) K. ſedięczy. 2) v Š. dvakrát. 10) K. aneb. 11) K.Š. w czirkwi. 12) K. zewnitrzni( 13) K. byti take. 14) K. w czyrkwi. 15) K. zewnitrznie. 16) K. czierkwe. 17) K. z czyrkwe.
Strana 705
Evwangelia. 705 O dany penyezl) a o pokuſſeny herodyanow. [Kap. CXXIX.] Ehdy lyczomyernyczy feydu2) ſye w radu, aby Jezyfle lapyly w rzieczy. I poſlachu vcziennyky ſwe s herodyany, neb biefſe przigiel herodes tetrarcha k hodom, a pohanſke rytyerzie bieſíe s ſebu przi [322a 2) wedl, aneb ftarich rytyerzow heroda afcalonyty, ze biechu ty gefîtie oftaly. 5 Ty przifedíe k Jezyffowy weczechu: Sluffie-ly cziefarzy3) vrokaa) daty czyly nycz? neb mylenye biefſe mezy zydy o dany dawany, A proto4) rzymane) potom wſtachu na nye. I wecze Jefus:6) y czo mne pokuffiete, pokrytczowe?7 ukazte my raz platu, toczys) vkazte9) my penyez ten, gefíto ſ hlawy za vrok dawate. A kdyz mu vkazachu, a on wecze: czyz ge to obraz1o) na 10 nyem? ony weczechu: cziefarzowl1) tyberia. Jefus6) wecze: protoz czozt12) ge, dayte cziefarzy cziefarzowo,13) toczyfi dany 14) a czozt15) ge bozie, bohu: prwotyny, defatky, obyety.16) [Mat. 22 ; Mar. 12; Luk. 20./ 1) K. penieze. 2) K. ſgidechu. 3) K. tiefarzy. 3a) K. dan. 4) Š. potom. 5) K. rzimene. 6) K. Š. gezifs. 7) K. pokuſſete pokrytczy. s) K. totiž. 3) vkazte — toczy sch. v Š. 10) o nadeps. 11) K. tiefarzow. 12) K. czoz. 13) K. ge tiefarzowo dayte tiefarzy. 14) K. dan. 15) K. czoz. 16) K. a obieti. O pokuſjeny Saduceorum.1) [Kap. CXXX./ Tyech dnech prziftupichu Saducey k Jezyffowy, a ty newie- rziechu wzkrzieffenye.2) I tazachu23) lyczomyernyczy o zenye, gefíto myela ſedm muzow, czie by myela byty w ſudye.2b) to ſu ony byly wymyſlyly, neb !Mat. 22; Mar. 12; ge bylo3) podobne, a ínad bylo fie tak4) przihodylo. A kdyz toho otazanye Luk. 10.] 5 otazachu Jezyffe, On wecze: na5) wzkrzieffeny nebudu ſye zzeny wdawaty, any muzie zeny6) pogymaty, neb lyde neſmrtedlny nebudu potrziebowaty polezenye.7) 1322b 1] A buduczie wzkrzieffenye vgyftyl z flow bozich, A gefîto rziekl moyſy8) we krzy: Ja gſem boh Abrahamow, a buoh Iakow, a buoh Jakubow, neb ty prorokow neprzigymachu i wiedomym gich 10 ſwiedeczftwym, a nemohly gich nawefty. Neb ony mnyechu, by dufíe zahynuly i tyelem; ale tyemyto flowy potwrzuge, ze dufſe zywy gfu po tyele, neb kdyz by czlowiek vmra nycz nebyl, tehdy by9) boh rziekl, by byl bohem nycziehuoz. A kdyz duſe po ſmrty oftane, tehdy fie roz- umye, ze tyela wítanu, aby f nymy dufe wzely to, czo fu i nymylo) za- 15 fluzyly; gynak by darmo na ſye tyela braly. [Exod. 3.] 1) K. faduceow; Š. Saduceyſkych. 2) K. o wzkrzieſſenie. 2a) K. otazachu. b) K. w fudnem dni. 3) Š. to. 4) K. tak fie bylo. 5) K. den. 6) K. zen. 7) K. po- kolenie. s) K. Š. Moyzielfowi. 3) sch. v Š. 10) ta 2 sl. sch. v K. 45
Evwangelia. 705 O dany penyezl) a o pokuſſeny herodyanow. [Kap. CXXIX.] Ehdy lyczomyernyczy feydu2) ſye w radu, aby Jezyfle lapyly w rzieczy. I poſlachu vcziennyky ſwe s herodyany, neb biefſe przigiel herodes tetrarcha k hodom, a pohanſke rytyerzie bieſíe s ſebu przi [322a 2) wedl, aneb ftarich rytyerzow heroda afcalonyty, ze biechu ty gefîtie oftaly. 5 Ty przifedíe k Jezyffowy weczechu: Sluffie-ly cziefarzy3) vrokaa) daty czyly nycz? neb mylenye biefſe mezy zydy o dany dawany, A proto4) rzymane) potom wſtachu na nye. I wecze Jefus:6) y czo mne pokuffiete, pokrytczowe?7 ukazte my raz platu, toczys) vkazte9) my penyez ten, gefíto ſ hlawy za vrok dawate. A kdyz mu vkazachu, a on wecze: czyz ge to obraz1o) na 10 nyem? ony weczechu: cziefarzowl1) tyberia. Jefus6) wecze: protoz czozt12) ge, dayte cziefarzy cziefarzowo,13) toczyfi dany 14) a czozt15) ge bozie, bohu: prwotyny, defatky, obyety.16) [Mat. 22 ; Mar. 12; Luk. 20./ 1) K. penieze. 2) K. ſgidechu. 3) K. tiefarzy. 3a) K. dan. 4) Š. potom. 5) K. rzimene. 6) K. Š. gezifs. 7) K. pokuſſete pokrytczy. s) K. totiž. 3) vkazte — toczy sch. v Š. 10) o nadeps. 11) K. tiefarzow. 12) K. czoz. 13) K. ge tiefarzowo dayte tiefarzy. 14) K. dan. 15) K. czoz. 16) K. a obieti. O pokuſjeny Saduceorum.1) [Kap. CXXX./ Tyech dnech prziftupichu Saducey k Jezyffowy, a ty newie- rziechu wzkrzieffenye.2) I tazachu23) lyczomyernyczy o zenye, gefíto myela ſedm muzow, czie by myela byty w ſudye.2b) to ſu ony byly wymyſlyly, neb !Mat. 22; Mar. 12; ge bylo3) podobne, a ínad bylo fie tak4) przihodylo. A kdyz toho otazanye Luk. 10.] 5 otazachu Jezyffe, On wecze: na5) wzkrzieffeny nebudu ſye zzeny wdawaty, any muzie zeny6) pogymaty, neb lyde neſmrtedlny nebudu potrziebowaty polezenye.7) 1322b 1] A buduczie wzkrzieffenye vgyftyl z flow bozich, A gefîto rziekl moyſy8) we krzy: Ja gſem boh Abrahamow, a buoh Iakow, a buoh Jakubow, neb ty prorokow neprzigymachu i wiedomym gich 10 ſwiedeczftwym, a nemohly gich nawefty. Neb ony mnyechu, by dufíe zahynuly i tyelem; ale tyemyto flowy potwrzuge, ze dufſe zywy gfu po tyele, neb kdyz by czlowiek vmra nycz nebyl, tehdy by9) boh rziekl, by byl bohem nycziehuoz. A kdyz duſe po ſmrty oftane, tehdy fie roz- umye, ze tyela wítanu, aby f nymy dufe wzely to, czo fu i nymylo) za- 15 fluzyly; gynak by darmo na ſye tyela braly. [Exod. 3.] 1) K. faduceow; Š. Saduceyſkych. 2) K. o wzkrzieſſenie. 2a) K. otazachu. b) K. w fudnem dni. 3) Š. to. 4) K. tak fie bylo. 5) K. den. 6) K. zen. 7) K. po- kolenie. s) K. Š. Moyzielfowi. 3) sch. v Š. 10) ta 2 sl. sch. v K. 45
Strana 706
706 Evwangelia. [Кар. СXXXI.] O welykem przykazany zakona.1) PAk lyczomyernyczy wyducz, ze Saduczey vmlkly przied gezyfſem, febrachu fie w hromadu. I przyftupy geden myftr z2) zakona, pokuffege geho a rzka: Myſtrzie, czo ge naywietfſye przikazanye zakona?3) wecze [Mat. 21; gemu Jefus4) : Slyff, Ifrahel,5) pan boh twoy geden geft. to netolyk geft Mar. 12; z6) przykazanye, ale naprzied7) vkazuge, o cziem ge dano przikazanye, Deut. 11; ze8) taketo geſt: myluy pana boha tweho ze wíſeho ſrdcze tweho, a ze Luk. 19.] wffie duffe twe. A druhe ge k tomu9) rowne: myluy blyznyeho 1322b 2] iako ſye ſam ;10) toczyſſ o wieczy podobnyl1) k bohu to druhe geft, neb czlowiek obraz bozy geſt. I wecze ten myftr: prawdu ſy rziekl, a to ge12) wietffie nade wífie obiety. I biefſe mezy myftry a mezy13) lyczomyernyky hadanye. neb nyekterzy fkutky zakonne prziedna ffiechu nad myloft. a gyny prziedna ffiechu myloft,14) proto ze przied zakonem mnozy ſye bohu lybyly ſkrzie myloſt boze wffie obiety. Prwe a druhe przikazanye, dye ſie k tomu, czo fie przikazugie, Jeſus4) wecze: to czyn, a budeſſ zyw. a on chtie ſie ſam ſprawedlnyty,15) wecze k Jezyffowy: A kto ge moy blyzny? Jefus4) 15 wecze: tot ge kazdy blyzny, kteryz vkazuge mylofrdenſtwie, a zwlafſczie ſyn bozy. A powiedye powieft ranneho,16) gefíto byl w17) lotry vpadl. a nebyla18) ta powieft daleko ot ſkutka, neb na tey19) pufíty czaſto lotrowe krew prolewaly, a proto myeíto to20) flulo domín, toczyfi krew. A tak wefſken lyd hledafſe na kryſta a poſluchaſſe geho. 5 10 20 1) Š. (přid.) takto. 2) sch. v K. 3) K. ktere gt przikazanie naywietſſy w za- konie. 4) K. Š. gezifs. 5) K. Š. Izraheli. 6) sch. v K. 7) za tím přetrž. przy. s) K. w za- konie ze. 9) Š. k tomu ge. 10) K. fam fie. 11) K. podobney. 12) K. geft. 13) ta dvě sl. sch. v K. 14) a gyny — myloſt sch. v Š. 15) K. ſprawedliwa uczyniti. 16) K. ranie- neho. 17) K. mezy. 18) Š. nebala (!). 19) Š. tee. 20) Š. to mieſto. [Kap. CXXXII.] O1) pohanyeny lyczomyernykow. A kdyz ſie lyczomyernyczy febrachu, otaza gich2) Jefus3): Czo fye wam4) wydy o kriſtowy? czy ge fyn?5) weczechu: dawydow. Jefus6) wecze: a kerak dawid nazywa geho?) panem ſwym a rzka: Rziekl [323a 1] [Žalm 102.) pan panu memu: fyed na mey8) prawiczy.9) kdyz dawid nazywa ho panem, (Mat. 22; kterak ge ſyn geho? Jako by rziekl: wy mnyte kryîta buduczie10) czyíteho 5 Mar. 12; czlowieka. tehdy kdyz byl dawyd, nebyl gefíczie kryftus, anyz proto Luk. 20.] dawyd panem byl ; tehdy ge dawyd lhal a zle geft mlvwyl, neb podobnyegie otczowe ſlowu pany ſynow, nezly ſynowe ſwich otczow. Inc. Vpadowe.11) Dobre hadanye podle gich zczieftye12) a vmyenye podle krzieſſtyanſke 10 wiery, take podle toho, ze czlowiek wietffy byl a geſt pan dawidow. zyde
706 Evwangelia. [Кар. СXXXI.] O welykem przykazany zakona.1) PAk lyczomyernyczy wyducz, ze Saduczey vmlkly przied gezyfſem, febrachu fie w hromadu. I przyftupy geden myftr z2) zakona, pokuffege geho a rzka: Myſtrzie, czo ge naywietfſye przikazanye zakona?3) wecze [Mat. 21; gemu Jefus4) : Slyff, Ifrahel,5) pan boh twoy geden geft. to netolyk geft Mar. 12; z6) przykazanye, ale naprzied7) vkazuge, o cziem ge dano przikazanye, Deut. 11; ze8) taketo geſt: myluy pana boha tweho ze wíſeho ſrdcze tweho, a ze Luk. 19.] wffie duffe twe. A druhe ge k tomu9) rowne: myluy blyznyeho 1322b 2] iako ſye ſam ;10) toczyſſ o wieczy podobnyl1) k bohu to druhe geft, neb czlowiek obraz bozy geſt. I wecze ten myftr: prawdu ſy rziekl, a to ge12) wietffie nade wífie obiety. I biefſe mezy myftry a mezy13) lyczomyernyky hadanye. neb nyekterzy fkutky zakonne prziedna ffiechu nad myloft. a gyny prziedna ffiechu myloft,14) proto ze przied zakonem mnozy ſye bohu lybyly ſkrzie myloſt boze wffie obiety. Prwe a druhe przikazanye, dye ſie k tomu, czo fie przikazugie, Jeſus4) wecze: to czyn, a budeſſ zyw. a on chtie ſie ſam ſprawedlnyty,15) wecze k Jezyffowy: A kto ge moy blyzny? Jefus4) 15 wecze: tot ge kazdy blyzny, kteryz vkazuge mylofrdenſtwie, a zwlafſczie ſyn bozy. A powiedye powieft ranneho,16) gefíto byl w17) lotry vpadl. a nebyla18) ta powieft daleko ot ſkutka, neb na tey19) pufíty czaſto lotrowe krew prolewaly, a proto myeíto to20) flulo domín, toczyfi krew. A tak wefſken lyd hledafſe na kryſta a poſluchaſſe geho. 5 10 20 1) Š. (přid.) takto. 2) sch. v K. 3) K. ktere gt przikazanie naywietſſy w za- konie. 4) K. Š. gezifs. 5) K. Š. Izraheli. 6) sch. v K. 7) za tím přetrž. przy. s) K. w za- konie ze. 9) Š. k tomu ge. 10) K. fam fie. 11) K. podobney. 12) K. geft. 13) ta dvě sl. sch. v K. 14) a gyny — myloſt sch. v Š. 15) K. ſprawedliwa uczyniti. 16) K. ranie- neho. 17) K. mezy. 18) Š. nebala (!). 19) Š. tee. 20) Š. to mieſto. [Kap. CXXXII.] O1) pohanyeny lyczomyernykow. A kdyz ſie lyczomyernyczy febrachu, otaza gich2) Jefus3): Czo fye wam4) wydy o kriſtowy? czy ge fyn?5) weczechu: dawydow. Jefus6) wecze: a kerak dawid nazywa geho?) panem ſwym a rzka: Rziekl [323a 1] [Žalm 102.) pan panu memu: fyed na mey8) prawiczy.9) kdyz dawid nazywa ho panem, (Mat. 22; kterak ge ſyn geho? Jako by rziekl: wy mnyte kryîta buduczie10) czyíteho 5 Mar. 12; czlowieka. tehdy kdyz byl dawyd, nebyl gefíczie kryftus, anyz proto Luk. 20.] dawyd panem byl ; tehdy ge dawyd lhal a zle geft mlvwyl, neb podobnyegie otczowe ſlowu pany ſynow, nezly ſynowe ſwich otczow. Inc. Vpadowe.11) Dobre hadanye podle gich zczieftye12) a vmyenye podle krzieſſtyanſke 10 wiery, take podle toho, ze czlowiek wietffy byl a geſt pan dawidow. zyde
Strana 707
Evwangelia. 707 mnyegy, by ten pfalm13) byl pſan w ofobie Elyezer, geffto po pobyty piety kralow rziekl: rziekl pan panu memu abrahamowy: ſyed na myeyl4) pra- wyczy, ale potomnye toho zalma neſgiednawa ſye. 1) Š. tuto O. 2) K. fie gich. 3) K. Š. gezifs. 4) K. gim. 5) K. by ſyn byl. 5) K. wecze gezifs. 7) K. ho. s) Š. me. 9) K. na prawiczy mey. 10) K. buduczieho. 11) Š. Napadowe; v K. pozn. sch. 12) Š. Iftieftie. 13) Š. žalm. 14) Š. te. Tutol) aby poſluſſny byly vcziennykow.2) [Kap. CXXXIII.] TEhdy Jefus3) mlvwy4) k zaftupomb) a k ucziennykom: Na ſtolyczy moyfi6) ſyedye7) myítrzy a lyczomyernyczy.8) czot dyegy,9) czynte, ale czot ony czynye, czynyty nerodte 10) neofwietyt myefto czlowieka, ale [Mat. 23./ czlowiek myefto. ne kazdy knyez geft ſwaty, ale kazdy ſwaty geſt knyez. vczienye przigymayme, ale ne nrawow,11) wczielam bylee [323a 2] nenye potrziebno, ale kwietye. neb rozîſyrzigy12) ſie lyftye zakonne na cziele, a welyczie podolky ſwe, a mylugy ſluty myſtrzie; ale wy nerodte fluty myftrzy,13) neb geft14) gedynky myftr waff; a nerodte wam15) nazywaty otcze na zemy, nebt geft16) geden17) otecz waff, geffto ge w neby. Nebrany 1o buoh vczienye na ftolyczy, any pozdrawenye na myeftye, any fluty myftrem neb otczem, nez zadanye pychy a marne chluby. 5 1) sch. v K. 2) K. Aby poſluchali ſwych wyfſiech. 3) K. Š. gezifs. 4) K. mluwie gezifs. 5) K. k zaſtupu. 6) K. Š. Moyzieſfowie. 7) Š. ſedu. 3) K. zakonniczy.9) K. wam diegi. 10) K. wedle ſkutkow gich nerodte czyniti. 11) K. S. mrawow. 12) K. rozſſyrzugi ſwe; S. rozífirzuge. 13) K. myſtrzi; ale — myſtrzy sch. v K. Š. 14) K. Š. geft. 15) K. ſobie. 16) Š. ge. 17) K. geden gt. O treſktany lyczomyernykow.1) [Kap. CXXXIV./ Aby vkazal a nauczyl, czieho ſie wyſtrziehaty w lyczomyernyczyech, wecze: bieda wam, gefîto mylugete prwnye ftolycze. byeda wam, lyczo- myernyczy pokritczy, gefíto nofyte klyczie vmyenye, a zawierate kralow- ftwie nebeſke przied lydmy. bieda wam, gefſto obchaziete morzie a zemy, abyfíte przitahly pohana w zydowſtwo; y vczynyte z nyeho ſyna pekel-[Mat. 23; neho2) dwakrat wiecze nezly ſye; neb nawratye fie3) k wraczeny horſſy Luh. 11.] geſt nezly drziew, neb ge przieftupcze. byeda wam, gefîto dyete: kto przy- faha na chramye, to nycz nenye, ale kto na chramowem zlattye,4) ten ge wynen a ma drziety; kto5) na oltarzy, to nycz, kto na obietowaney) 10 wieczy, ten ma.* [323b 1] aby lyd nawnadyly k dawany, rziekachu:7) dane a6s) obietowane to geft ſwietyeyffie nezly chram y8) oltarz. A Jefus9) wecze proty tomu, ze chram a oltarz pofwieczugy nyekak1o) to, czoz w nych obietugy, neb ge to bylo bohu poſwieczeno, ale obietowane wieczy nykoly 5 45*
Evwangelia. 707 mnyegy, by ten pfalm13) byl pſan w ofobie Elyezer, geffto po pobyty piety kralow rziekl: rziekl pan panu memu abrahamowy: ſyed na myeyl4) pra- wyczy, ale potomnye toho zalma neſgiednawa ſye. 1) Š. tuto O. 2) K. fie gich. 3) K. Š. gezifs. 4) K. gim. 5) K. by ſyn byl. 5) K. wecze gezifs. 7) K. ho. s) Š. me. 9) K. na prawiczy mey. 10) K. buduczieho. 11) Š. Napadowe; v K. pozn. sch. 12) Š. Iftieftie. 13) Š. žalm. 14) Š. te. Tutol) aby poſluſſny byly vcziennykow.2) [Kap. CXXXIII.] TEhdy Jefus3) mlvwy4) k zaftupomb) a k ucziennykom: Na ſtolyczy moyfi6) ſyedye7) myítrzy a lyczomyernyczy.8) czot dyegy,9) czynte, ale czot ony czynye, czynyty nerodte 10) neofwietyt myefto czlowieka, ale [Mat. 23./ czlowiek myefto. ne kazdy knyez geft ſwaty, ale kazdy ſwaty geſt knyez. vczienye przigymayme, ale ne nrawow,11) wczielam bylee [323a 2] nenye potrziebno, ale kwietye. neb rozîſyrzigy12) ſie lyftye zakonne na cziele, a welyczie podolky ſwe, a mylugy ſluty myſtrzie; ale wy nerodte fluty myftrzy,13) neb geft14) gedynky myftr waff; a nerodte wam15) nazywaty otcze na zemy, nebt geft16) geden17) otecz waff, geffto ge w neby. Nebrany 1o buoh vczienye na ftolyczy, any pozdrawenye na myeftye, any fluty myftrem neb otczem, nez zadanye pychy a marne chluby. 5 1) sch. v K. 2) K. Aby poſluchali ſwych wyfſiech. 3) K. Š. gezifs. 4) K. mluwie gezifs. 5) K. k zaſtupu. 6) K. Š. Moyzieſfowie. 7) Š. ſedu. 3) K. zakonniczy.9) K. wam diegi. 10) K. wedle ſkutkow gich nerodte czyniti. 11) K. S. mrawow. 12) K. rozſſyrzugi ſwe; S. rozífirzuge. 13) K. myſtrzi; ale — myſtrzy sch. v K. Š. 14) K. Š. geft. 15) K. ſobie. 16) Š. ge. 17) K. geden gt. O treſktany lyczomyernykow.1) [Kap. CXXXIV./ Aby vkazal a nauczyl, czieho ſie wyſtrziehaty w lyczomyernyczyech, wecze: bieda wam, gefîto mylugete prwnye ftolycze. byeda wam, lyczo- myernyczy pokritczy, gefíto nofyte klyczie vmyenye, a zawierate kralow- ftwie nebeſke przied lydmy. bieda wam, gefſto obchaziete morzie a zemy, abyfíte przitahly pohana w zydowſtwo; y vczynyte z nyeho ſyna pekel-[Mat. 23; neho2) dwakrat wiecze nezly ſye; neb nawratye fie3) k wraczeny horſſy Luh. 11.] geſt nezly drziew, neb ge przieftupcze. byeda wam, gefîto dyete: kto przy- faha na chramye, to nycz nenye, ale kto na chramowem zlattye,4) ten ge wynen a ma drziety; kto5) na oltarzy, to nycz, kto na obietowaney) 10 wieczy, ten ma.* [323b 1] aby lyd nawnadyly k dawany, rziekachu:7) dane a6s) obietowane to geft ſwietyeyffie nezly chram y8) oltarz. A Jefus9) wecze proty tomu, ze chram a oltarz pofwieczugy nyekak1o) to, czoz w nych obietugy, neb ge to bylo bohu poſwieczeno, ale obietowane wieczy nykoly 5 45*
Strana 708
708 Evwangelia. nepoſwieczowachu chramu any oltarzie. a gefíczie mnozy tu zloîty pra- 15 czugy, gefíto mnye, by byla wietffie wiecz przyfahaty na czteny nezly na boh. Byeda wam, gefíto defatky dawate z maty a11) ruty a wiſelykakeho zelee,12) a opufîtyete mylofrdenftwie a fuud. To flowo defietyte mylno geſt. neb ktoz berzie, a kto dawa, ten defiety. a a lyczomyernyczy proto defatky zelee dawagy, aby bylo rzieczieno, kterak gyne dawagy, gefíto 20 tyechto mefſkagy dawaty. ale lewyty welmy13) welmy wybierachu defatky a olegie.14) A opiet15) bieda wam, wodczie ſlepy, gefſto wy czydyte16) ko- mara, a pohlczugete welbluda ;17) podobenſtwym mleka, gefíto ge cziedye, rzieczieno geft, a moz ſie takto rozumyety: male wieczy, iako komara, [323b 2] fnaznye ſledyte,18) iako defatkow, ale welykich, iako mylofrden- 25 ſtwie a ſudu, to krigete. iako czo ſie19) pohlty, to ſie ſkrige. aneb takto: wodcze ſlepy, menſſie hrziechi ſwieh poddanych ſnaznye treſkczete, a tyezíſie zamyetate, czynyecz fie newieducz mynyte.20) Opiet bieda wam gefíto gîte podobny k hrobom zbielenym21) zewnytrz, gefíto glu plny wnytrz22) wiſie neczyftoty. bieda wâ, gefíto dyelate hroby prorokow a tu- pite waſſe otczie, gefîto głu ge zahubyly. Pokolenye gyefſczierzczie,23) wy naplnyte myeru waffich otczow. A proto dye mudroft bozie: Pofíly k wam proroky a mudrczie a myſtry, a ty zahubite, vbiczigete24) a25) vkrzi- zugete w ſwich fikolach. Tuto kaczierz lzie, gefíto dye, by byl gyny boh prorokowy a gyny noweho zakona. aby przyfſel na wy, toczyfí na ſbor26) zlobywich, wſſelyka krew ſprawedlywa, toczyf pomíta krwy ſprawedly- wich, ot krwy27) abel28) ſprawedlyweho az do krwe zacharzie,28) ſyna barachie, gehoz30) ſte zahubyly mezy chramem a oltarzem. 30 35 * z toho oltarzie pohane31) vczynyly fu orloy, a gefítie mohu gey32) knyezie wydyety. 40 1) K. liczomierniku. 2) K. pekelnieho. 3) za tím přetrž. kra. 4) K. zlattie chra- mowem. 5) K. kto ma držeti. 6) Š. obietowane. 6a) sch. v K. 7) K. y rziekachu. 8) K. Š. a. 2) K. Š. Geziís. 10) K. ne tak. 11) K. a z. 12) K. wſſelikakey zeliny. 13) za tím přetrž. meſſk. 14) to flowo — olegie sch. v K. 15) K. opiet wecze. 16) Š. wy čedite; K. czediete komary. 17) K. welbludy. 18) K. hlediete. 19) K. ſie czte. 20) K. minete. 21) K. bylenym. 22) sch. v K. 23) K. gefftierowe. 24) K. Š. vbiczugete. 25) sch. v K. 26) K. zbor. 27) K. Š. krwe. 23) Š. Abele. 29) K. zacharie. 30) K. kterehož. 31) K. pohanienie (!). 32) K. gey mohu. 14. Kral. 2 ] O1) zacharzowu, ſynu barachie. Bude-ly rzieczieno o gedenaſtem proroku, aneb o otczy Janowu, by byl zahuben w chramu, neczte fie. Proto moz bity rzieczieno o fynu Joyade 1324a 11 knyezowu, gehozto Joas zahubyl, iakoz fie czte w ny- hach2) kralowich. a ſnad otecz geho ſlul przigmym barachias, aneb pro wylozenye gmena polozeno geft. Neb barachias wyklada ſye, blazeny bozy takymto ſmyſlem: Syna barachie, toczyfí blahoflaweného, we czteny Kap. CXXXV.]
708 Evwangelia. nepoſwieczowachu chramu any oltarzie. a gefíczie mnozy tu zloîty pra- 15 czugy, gefíto mnye, by byla wietffie wiecz przyfahaty na czteny nezly na boh. Byeda wam, gefíto defatky dawate z maty a11) ruty a wiſelykakeho zelee,12) a opufîtyete mylofrdenftwie a fuud. To flowo defietyte mylno geſt. neb ktoz berzie, a kto dawa, ten defiety. a a lyczomyernyczy proto defatky zelee dawagy, aby bylo rzieczieno, kterak gyne dawagy, gefíto 20 tyechto mefſkagy dawaty. ale lewyty welmy13) welmy wybierachu defatky a olegie.14) A opiet15) bieda wam, wodczie ſlepy, gefſto wy czydyte16) ko- mara, a pohlczugete welbluda ;17) podobenſtwym mleka, gefíto ge cziedye, rzieczieno geft, a moz ſie takto rozumyety: male wieczy, iako komara, [323b 2] fnaznye ſledyte,18) iako defatkow, ale welykich, iako mylofrden- 25 ſtwie a ſudu, to krigete. iako czo ſie19) pohlty, to ſie ſkrige. aneb takto: wodcze ſlepy, menſſie hrziechi ſwieh poddanych ſnaznye treſkczete, a tyezíſie zamyetate, czynyecz fie newieducz mynyte.20) Opiet bieda wam gefíto gîte podobny k hrobom zbielenym21) zewnytrz, gefíto glu plny wnytrz22) wiſie neczyftoty. bieda wâ, gefíto dyelate hroby prorokow a tu- pite waſſe otczie, gefîto głu ge zahubyly. Pokolenye gyefſczierzczie,23) wy naplnyte myeru waffich otczow. A proto dye mudroft bozie: Pofíly k wam proroky a mudrczie a myſtry, a ty zahubite, vbiczigete24) a25) vkrzi- zugete w ſwich fikolach. Tuto kaczierz lzie, gefíto dye, by byl gyny boh prorokowy a gyny noweho zakona. aby przyfſel na wy, toczyfí na ſbor26) zlobywich, wſſelyka krew ſprawedlywa, toczyf pomíta krwy ſprawedly- wich, ot krwy27) abel28) ſprawedlyweho az do krwe zacharzie,28) ſyna barachie, gehoz30) ſte zahubyly mezy chramem a oltarzem. 30 35 * z toho oltarzie pohane31) vczynyly fu orloy, a gefítie mohu gey32) knyezie wydyety. 40 1) K. liczomierniku. 2) K. pekelnieho. 3) za tím přetrž. kra. 4) K. zlattie chra- mowem. 5) K. kto ma držeti. 6) Š. obietowane. 6a) sch. v K. 7) K. y rziekachu. 8) K. Š. a. 2) K. Š. Geziís. 10) K. ne tak. 11) K. a z. 12) K. wſſelikakey zeliny. 13) za tím přetrž. meſſk. 14) to flowo — olegie sch. v K. 15) K. opiet wecze. 16) Š. wy čedite; K. czediete komary. 17) K. welbludy. 18) K. hlediete. 19) K. ſie czte. 20) K. minete. 21) K. bylenym. 22) sch. v K. 23) K. gefftierowe. 24) K. Š. vbiczugete. 25) sch. v K. 26) K. zbor. 27) K. Š. krwe. 23) Š. Abele. 29) K. zacharie. 30) K. kterehož. 31) K. pohanienie (!). 32) K. gey mohu. 14. Kral. 2 ] O1) zacharzowu, ſynu barachie. Bude-ly rzieczieno o gedenaſtem proroku, aneb o otczy Janowu, by byl zahuben w chramu, neczte fie. Proto moz bity rzieczieno o fynu Joyade 1324a 11 knyezowu, gehozto Joas zahubyl, iakoz fie czte w ny- hach2) kralowich. a ſnad otecz geho ſlul przigmym barachias, aneb pro wylozenye gmena polozeno geft. Neb barachias wyklada ſye, blazeny bozy takymto ſmyſlem: Syna barachie, toczyfí blahoflaweného, we czteny Kap. CXXXV.]
Strana 709
Evwangelia. 709 nazareorum czte fye Joyade. Znamenay, ze ty wſſyczkny, kterzyz fie obraczowachu na wieru3) kryftowu, przied nalezenym tohoto gmene4) krziefſczian ſluly gſu vcziennyczy neb nazarey, neb gſu wierzyly w kryſta, 10 genz ge byl z nazaretha. I pamatowal Jefus5) gednoho paſtufſku owecz a knyeze, aby dwie pokolenye lydy znamenal, poddane a prelaty. neb vzadnemu rodu neotpuftye krzywy narod. 1) v K. tato kapitola sch. 2) (!) Š. w kniehach. 3) Š. wieku (!). 4) Š. gmena. 5) Š. Geziſs. O hrozel) zborzieny Jeruſalema. [Kap. CXXXVI.] ) Obratyw3) Jefus4)r ziecz k Jerufalemu wecze5): Jerufalem, Jerufalem, kolykrat fem chtyel shrnuty fyny twe, a tys nechtielo, toczyfí kolykrat ſyny twe mu woly ſhromazdyl ſem, a ty nechczeff, a newdyecznos (Luk. 13./ bylo, wſſak ſem to czynyl, ay, oftaweny budu pufty waſfy domowe. a prawy wam, ze mne wiecz neuzrzite, az praw dyete: blahoſlaweny, genz geſt6) przyfſel we gmye7) [324a 2] bozie, toczyff ot tohoto czaſſa8) vmu- czienye neuzrzite twarzy me9) az do fudneho dne; tu mye vzrzite przi- gducze10) w chwale panſkey, A wierny, toczyffll) kterzyz12) z was13) fie obratye, zwelyczie14) mye. A tu gich ſlepotu gym powiedyel, ze ma 10 az dotud traty.15) 5 1) K. O hruoze buduzcy a o. 2) K. I. 3) K obrati. 4) K. Š. geziſs. 5) K. rzka. *) K. ge. 7) K. gmeno. 3) K. Š. toho czaſu. 3) K. mey. 10) K. gduczieho. 11) sch. v K. 12) K. kto. 13) ta dvě sl. sch. v K. 14) K. welebiecze. 15) Š. trwati. O znameny wywraczenye.1) [Kap. CXXXVII.] O mlvwyw2) Jefus3) y4) otgyde a ſkry5) ſie ot nych, a mnozy z knyezat vwierzichu wen, ale pro lyczomyernyky neprawiechu toho IJan 12; zgiewnye. A kdyz wigyde z chramu, przyſtupichu k nyemu vcziennycy Mat. 24: geho, vkazugicz vdyelanye6) chramu, neb biechu ſlyſſely ot nyeho o wy- Mar. 13; wraczeny myeíta, chtiechu7) take flyffety y8) o chramu, neb gym wy-Luk. 19. 21./) dyeffe,9) ze by nemohlo any Jato any wywraczeno bity. I wecze gym: przigdu dnowe, w nychzto nebude oftawen kamen na kameny, by nebyl zborzien. A kdyz fiedyefe na huorzie olywety10) proty chramu, prziftu- pichu k nyemu vcziennyczyll) taynye, I tazachu ot nyeho znamenye 10 wywraczenye gerufalema a ſweho przichodu. I powiedie nyektere zwlafſczie znamenye wywraczenye gerufalema a ſweho przichodu, a nyektere obeczne obeho. ale wiftrzieze wierne, aby nebyly oklamany, kdyz by flyffely mnohe, any12) 1324b 1] dyegy: my ſme kryftus! nebt13) neprzigde, gelyz ty14) znamenye, kterez ge rziekl,15) prziedeydu. I prziedeſla obeczne,16) 5
Evwangelia. 709 nazareorum czte fye Joyade. Znamenay, ze ty wſſyczkny, kterzyz fie obraczowachu na wieru3) kryftowu, przied nalezenym tohoto gmene4) krziefſczian ſluly gſu vcziennyczy neb nazarey, neb gſu wierzyly w kryſta, 10 genz ge byl z nazaretha. I pamatowal Jefus5) gednoho paſtufſku owecz a knyeze, aby dwie pokolenye lydy znamenal, poddane a prelaty. neb vzadnemu rodu neotpuftye krzywy narod. 1) v K. tato kapitola sch. 2) (!) Š. w kniehach. 3) Š. wieku (!). 4) Š. gmena. 5) Š. Geziſs. O hrozel) zborzieny Jeruſalema. [Kap. CXXXVI.] ) Obratyw3) Jefus4)r ziecz k Jerufalemu wecze5): Jerufalem, Jerufalem, kolykrat fem chtyel shrnuty fyny twe, a tys nechtielo, toczyfí kolykrat ſyny twe mu woly ſhromazdyl ſem, a ty nechczeff, a newdyecznos (Luk. 13./ bylo, wſſak ſem to czynyl, ay, oftaweny budu pufty waſfy domowe. a prawy wam, ze mne wiecz neuzrzite, az praw dyete: blahoſlaweny, genz geſt6) przyfſel we gmye7) [324a 2] bozie, toczyff ot tohoto czaſſa8) vmu- czienye neuzrzite twarzy me9) az do fudneho dne; tu mye vzrzite przi- gducze10) w chwale panſkey, A wierny, toczyffll) kterzyz12) z was13) fie obratye, zwelyczie14) mye. A tu gich ſlepotu gym powiedyel, ze ma 10 az dotud traty.15) 5 1) K. O hruoze buduzcy a o. 2) K. I. 3) K obrati. 4) K. Š. geziſs. 5) K. rzka. *) K. ge. 7) K. gmeno. 3) K. Š. toho czaſu. 3) K. mey. 10) K. gduczieho. 11) sch. v K. 12) K. kto. 13) ta dvě sl. sch. v K. 14) K. welebiecze. 15) Š. trwati. O znameny wywraczenye.1) [Kap. CXXXVII.] O mlvwyw2) Jefus3) y4) otgyde a ſkry5) ſie ot nych, a mnozy z knyezat vwierzichu wen, ale pro lyczomyernyky neprawiechu toho IJan 12; zgiewnye. A kdyz wigyde z chramu, przyſtupichu k nyemu vcziennycy Mat. 24: geho, vkazugicz vdyelanye6) chramu, neb biechu ſlyſſely ot nyeho o wy- Mar. 13; wraczeny myeíta, chtiechu7) take flyffety y8) o chramu, neb gym wy-Luk. 19. 21./) dyeffe,9) ze by nemohlo any Jato any wywraczeno bity. I wecze gym: przigdu dnowe, w nychzto nebude oftawen kamen na kameny, by nebyl zborzien. A kdyz fiedyefe na huorzie olywety10) proty chramu, prziftu- pichu k nyemu vcziennyczyll) taynye, I tazachu ot nyeho znamenye 10 wywraczenye gerufalema a ſweho przichodu. I powiedie nyektere zwlafſczie znamenye wywraczenye gerufalema a ſweho przichodu, a nyektere obeczne obeho. ale wiftrzieze wierne, aby nebyly oklamany, kdyz by flyffely mnohe, any12) 1324b 1] dyegy: my ſme kryftus! nebt13) neprzigde, gelyz ty14) znamenye, kterez ge rziekl,15) prziedeydu. I prziedeſla obeczne,16) 5
Strana 710
710 Evwangelia. toczyfi bogie, walky naroda proty narodu,17) kralowſtwie proty kralow- 15 ftwy, mory hladem,18) trzieffenye zemye po kragich, ſtrachy19) ſ nebe a20) ſwatych prziedîtyhowanye.21) Neb przied wywraczenym Judee zy- wlowe ſudiechu ſweho mnozytele, toczyff boha. Potom prawy22) zwla- |Kap. ſſczie znamenye wywraczenye gerufalema a rzka: CXXXVIII.) kdyz vzrzite ohawnoſt poplenyenye, geffto geft powiedyel danyel, 20 IMat. 24.) na myeftie ſwatem ftogie,23) toczyff obraz ohawny, ten bude znamenye Dan. 9.] poplenyenye, polozeny w chramye. a21) obrazu tyberij,25) gefíto pylat byl polozyl w chramye, Niekterzy to wikladagy, ale ze ſie gyz bylo ſtalo, to bylo o druhem buducziem, o foffie gagíj, w defiety letech a we dwu a we trzidcziety letech przied wywraczenym gerufalema. A proto nepodobno, 25 by bylo rzieczieno za geho znamenye ale gefíto tytus26) wywratyl geru- falem, a yako Adrianus ſwoi ſlup poſtawyl tu, kdez archa ſtala,27) neb znamenye myefta nyektere gefítie biechu oftaly,28) a zyde, kterzyz biechu geſſczie oftaly, tagiecz ſie na czas, ſie k ſwemu myeſtu nawraczo 1324b 2] wachu, a opiet rozmnoziecze ſie tu ſochu ſloziechu. Proto Adryan przilozy 30 mocz ſwu poſledny, a wywraty myeſto z korzien a zapowiedye, aby yzadny zyd w tey29) zemy neoſtal. A o tom poſlednyë wywraczeny wydy30) ſye, by lucas31) prawyl rzka: a zgymany wedeny budu mezy wſſe32) (Luk. 21.) narody pohanſke. 1) K. (přid.) a o ge° prziſíti. 2) K. Domluwiw. 3) K. Š. gezifs. 4) K. to v. 5) K. ſkryl. 6) K. dielo. 7) K. y chtiechu. 8) sch. v Š. 9) K. ſe gim zdaſſe. 19) Š. oliwetſke. 11) Š. vczedlniczy k niemu. 12) K. an. 13) K. neb. 14) K. ta. 15) K. kteraz ge powiediel. 16) K. obeczny. 17) K. lid proti lidu. 18) K. morowe hadowe. 19) K. ftrachowe. 20) sch. v K. 21) K. prziedítiehowanie Iwatych. 22) sch. v K. 23) sch. v K. 24) K. a o; Š. a. 25) K. Tyberyowu. 26) K. Tytus gelfto. 27) K. byla. 28) K. oſtala. 29) Š. tee. 30) K. zda. 31) K. Š. Lukaſs. 32) K. wſſechny. Kap. CXXXIX.] ) kdyz vzrzite, ze woyſko oblehne Jerufalem, tehdy, gefíto gfu Mat. 24; Luk. 21; W Judea, vtyekayte k horam, koftelny wydopis prawy: wierny, gefito Mar. 13./ biechu w Judea, kdyz przigiedu rzymane, vtyekaly gſu k kapelle myeſtu andyelſkym napomynanym, neb hlaſſy andyelow w powietrzy ſlyfſiechu, any rzku: podme od tiechto ſyedadl. A proto proſte, aby waſſe biehanye nebylo w zymye, any w ſobotu, to ſie newydy, by bylo rzieczieno o zymye. neb ta zemye wydy fie hodnyeyfly k biehany zymye, nezly v wedro letve: ale o ſobotye moz byty, neb podle zakona kromye tyſycz krocziegy ne- fluffie w ſobotu gyty. Ale ze Jeſus2) gyz to zachowanye ſoboty ſkonal, a ſnad obe w duchownyem znamenany rziekl ge gedno, acz by zymu za wſſelykaku oftroft powietrzie myenyl, neb to flowo zyma oſtroft wzny. 10 1) tato kap. sch. v K. 2) Š. Gezifs.
710 Evwangelia. toczyfi bogie, walky naroda proty narodu,17) kralowſtwie proty kralow- 15 ftwy, mory hladem,18) trzieffenye zemye po kragich, ſtrachy19) ſ nebe a20) ſwatych prziedîtyhowanye.21) Neb przied wywraczenym Judee zy- wlowe ſudiechu ſweho mnozytele, toczyff boha. Potom prawy22) zwla- |Kap. ſſczie znamenye wywraczenye gerufalema a rzka: CXXXVIII.) kdyz vzrzite ohawnoſt poplenyenye, geffto geft powiedyel danyel, 20 IMat. 24.) na myeftie ſwatem ftogie,23) toczyff obraz ohawny, ten bude znamenye Dan. 9.] poplenyenye, polozeny w chramye. a21) obrazu tyberij,25) gefíto pylat byl polozyl w chramye, Niekterzy to wikladagy, ale ze ſie gyz bylo ſtalo, to bylo o druhem buducziem, o foffie gagíj, w defiety letech a we dwu a we trzidcziety letech przied wywraczenym gerufalema. A proto nepodobno, 25 by bylo rzieczieno za geho znamenye ale gefíto tytus26) wywratyl geru- falem, a yako Adrianus ſwoi ſlup poſtawyl tu, kdez archa ſtala,27) neb znamenye myefta nyektere gefítie biechu oftaly,28) a zyde, kterzyz biechu geſſczie oftaly, tagiecz ſie na czas, ſie k ſwemu myeſtu nawraczo 1324b 2] wachu, a opiet rozmnoziecze ſie tu ſochu ſloziechu. Proto Adryan przilozy 30 mocz ſwu poſledny, a wywraty myeſto z korzien a zapowiedye, aby yzadny zyd w tey29) zemy neoſtal. A o tom poſlednyë wywraczeny wydy30) ſye, by lucas31) prawyl rzka: a zgymany wedeny budu mezy wſſe32) (Luk. 21.) narody pohanſke. 1) K. (přid.) a o ge° prziſíti. 2) K. Domluwiw. 3) K. Š. gezifs. 4) K. to v. 5) K. ſkryl. 6) K. dielo. 7) K. y chtiechu. 8) sch. v Š. 9) K. ſe gim zdaſſe. 19) Š. oliwetſke. 11) Š. vczedlniczy k niemu. 12) K. an. 13) K. neb. 14) K. ta. 15) K. kteraz ge powiediel. 16) K. obeczny. 17) K. lid proti lidu. 18) K. morowe hadowe. 19) K. ftrachowe. 20) sch. v K. 21) K. prziedítiehowanie Iwatych. 22) sch. v K. 23) sch. v K. 24) K. a o; Š. a. 25) K. Tyberyowu. 26) K. Tytus gelfto. 27) K. byla. 28) K. oſtala. 29) Š. tee. 30) K. zda. 31) K. Š. Lukaſs. 32) K. wſſechny. Kap. CXXXIX.] ) kdyz vzrzite, ze woyſko oblehne Jerufalem, tehdy, gefíto gfu Mat. 24; Luk. 21; W Judea, vtyekayte k horam, koftelny wydopis prawy: wierny, gefito Mar. 13./ biechu w Judea, kdyz przigiedu rzymane, vtyekaly gſu k kapelle myeſtu andyelſkym napomynanym, neb hlaſſy andyelow w powietrzy ſlyfſiechu, any rzku: podme od tiechto ſyedadl. A proto proſte, aby waſſe biehanye nebylo w zymye, any w ſobotu, to ſie newydy, by bylo rzieczieno o zymye. neb ta zemye wydy fie hodnyeyfly k biehany zymye, nezly v wedro letve: ale o ſobotye moz byty, neb podle zakona kromye tyſycz krocziegy ne- fluffie w ſobotu gyty. Ale ze Jeſus2) gyz to zachowanye ſoboty ſkonal, a ſnad obe w duchownyem znamenany rziekl ge gedno, acz by zymu za wſſelykaku oftroft powietrzie myenyl, neb to flowo zyma oſtroft wzny. 10 1) tato kap. sch. v K. 2) Š. Gezifs.
Strana 711
Evwangelia. 711 O zwlaſjtnyem1) znameny sudneho dne. 1325a 1] [Kap. CXL.] 5 NAypofledy2) polozy Jefus3) znamenye ſweho przychodu rzka: Tehdyt bude truchloft welyka, ze ge nebyla ot pocziatka ſwieta taka, A bude znamenye na flunczy, na myefieczy a na hwiezdach, a na zemy dawenye4) narodow pro myefíku zwuku morzie a wln, az lyde ſwadnuty budu pro ſtrach a bazen; a by nebyly ty dnowe5) vkraczeny ot boha, rziedky IMat. 24; aneb yzadny czlowiek neoftal by6) zyw, nemoha trpiety tiech obtyezeny Luk. 21.]) a ſkrzie vtrpenye pokorne ſpaſen byty. A znamenay, ze Jefus2) kratczie dotekl ſie nyekterich znameny ſudu.7) 1) K. zwlafftiem. 2) K. Š. Napoſledy. 3) K. Š. gezifs. 4) K. daw. 3) K. diwowe. 6) K. neoſtawy. 7) K. dne ſudneho. O znameny patnaſte dnow sudu.1) Kap. CXLI.) Ale Jeronym w rocznych zydowſkich knyhach2) nalezl Patnaíte dny przied fudnym dnem. Roczníe knyhy flowu, gefíto czeleho leta ſkutky a rzad w ſobye drzie.3) Ale budu-ly poſpolu czyly4) rozdyelytye ty dnowe,5) toho geft6) neprawyl. Prweho dne zdwyhne ſye morzie cztyrzidcziety loket nad wyfofty hor7) a ftane na ſwem myeſtye iako zed. As) druheho dne sítupy dolow,9) tak ze gedwa moczy budu ge10) wydyety. Trzietyeho dne morzíke potwory nad morziem fie vkazicz,11) rzwaty budu az do nebe. Cztwrteho dne mo [325a 2]rzie bude horziety y wody; Pateho dne a12) ftromowe dadye s ſebe rofu13) krwawu; Sſeſteho dne padnu14) a ſborzy15) 10 ſye wîſeczko ſtawenye; Sedmeho dne ſkale bude ſye16) ſamo tluczy; Oſmeho dne bude obeczne zemye trziefenye; Dewateho dne zrowna fie wſfeczka zemye; Defateho wygdu17) lyde z gieſkynye18) a budu chodyty iako bez- ímyſla, a nebudu moczy mlvwity; Gedenafteho wſtanu kofty mrtwich a ítanu nad hroby19); Dwanadíteho padnu hwiezdy; Trzynaíteho20) zemru 15 wiyczkny21) lyde zywy, aby wſtaly f mrtwymy; Cztrnaſteho horziety22) bude23) nebe y zemye, toczyff plet a24) swrchoft zemye a powietrzie; Patna- ſteho dne bude nebe nowe a zemye nowa, a wſtanu wîſyczkny. I wecze Jeſus25): iako bleſk wichazie ot wzchodu ſlunczje, a vkazuge ſie az do zapadu flunczie, Takez bude przichod ſyna czlowieczieho, ale brzky 20 a itwucý,26) a tehdy ſic vkaze znamenye ſyna ozlowieczieho na neby, toczyf /Mat. 24; v powietrzy nad tyem myeftyem, gefſto ge27) witupyl, a przied nym budu Luk. 17.] geho ſmrty znamenye, iako koruhwe28) wytyezſtwie: krzyzz, hrziebiczy29) a kopye, a w geho tyele vzrzie giezwy, aby wydyely, koho fu [325b 11 zjev. 1.) bodly a klaly, A w tom vdole Jofaphat kazdy czlowiek fuzen30) bude. 25 a andyele ge shromazdye. 5 1) K. před ſudem bozie. 2) K. knihach židowſkych. 3) rocznie — drzie sch. v K. 4) K. neb. 5) K. diwowe. 6) Š. ge. 7) K. nade wílechny hory. s) sch. v K.
Evwangelia. 711 O zwlaſjtnyem1) znameny sudneho dne. 1325a 1] [Kap. CXL.] 5 NAypofledy2) polozy Jefus3) znamenye ſweho przychodu rzka: Tehdyt bude truchloft welyka, ze ge nebyla ot pocziatka ſwieta taka, A bude znamenye na flunczy, na myefieczy a na hwiezdach, a na zemy dawenye4) narodow pro myefíku zwuku morzie a wln, az lyde ſwadnuty budu pro ſtrach a bazen; a by nebyly ty dnowe5) vkraczeny ot boha, rziedky IMat. 24; aneb yzadny czlowiek neoftal by6) zyw, nemoha trpiety tiech obtyezeny Luk. 21.]) a ſkrzie vtrpenye pokorne ſpaſen byty. A znamenay, ze Jefus2) kratczie dotekl ſie nyekterich znameny ſudu.7) 1) K. zwlafftiem. 2) K. Š. Napoſledy. 3) K. Š. gezifs. 4) K. daw. 3) K. diwowe. 6) K. neoſtawy. 7) K. dne ſudneho. O znameny patnaſte dnow sudu.1) Kap. CXLI.) Ale Jeronym w rocznych zydowſkich knyhach2) nalezl Patnaíte dny przied fudnym dnem. Roczníe knyhy flowu, gefíto czeleho leta ſkutky a rzad w ſobye drzie.3) Ale budu-ly poſpolu czyly4) rozdyelytye ty dnowe,5) toho geft6) neprawyl. Prweho dne zdwyhne ſye morzie cztyrzidcziety loket nad wyfofty hor7) a ftane na ſwem myeſtye iako zed. As) druheho dne sítupy dolow,9) tak ze gedwa moczy budu ge10) wydyety. Trzietyeho dne morzíke potwory nad morziem fie vkazicz,11) rzwaty budu az do nebe. Cztwrteho dne mo [325a 2]rzie bude horziety y wody; Pateho dne a12) ftromowe dadye s ſebe rofu13) krwawu; Sſeſteho dne padnu14) a ſborzy15) 10 ſye wîſeczko ſtawenye; Sedmeho dne ſkale bude ſye16) ſamo tluczy; Oſmeho dne bude obeczne zemye trziefenye; Dewateho dne zrowna fie wſfeczka zemye; Defateho wygdu17) lyde z gieſkynye18) a budu chodyty iako bez- ímyſla, a nebudu moczy mlvwity; Gedenafteho wſtanu kofty mrtwich a ítanu nad hroby19); Dwanadíteho padnu hwiezdy; Trzynaíteho20) zemru 15 wiyczkny21) lyde zywy, aby wſtaly f mrtwymy; Cztrnaſteho horziety22) bude23) nebe y zemye, toczyff plet a24) swrchoft zemye a powietrzie; Patna- ſteho dne bude nebe nowe a zemye nowa, a wſtanu wîſyczkny. I wecze Jeſus25): iako bleſk wichazie ot wzchodu ſlunczje, a vkazuge ſie az do zapadu flunczie, Takez bude przichod ſyna czlowieczieho, ale brzky 20 a itwucý,26) a tehdy ſic vkaze znamenye ſyna ozlowieczieho na neby, toczyf /Mat. 24; v powietrzy nad tyem myeftyem, gefſto ge27) witupyl, a przied nym budu Luk. 17.] geho ſmrty znamenye, iako koruhwe28) wytyezſtwie: krzyzz, hrziebiczy29) a kopye, a w geho tyele vzrzie giezwy, aby wydyely, koho fu [325b 11 zjev. 1.) bodly a klaly, A w tom vdole Jofaphat kazdy czlowiek fuzen30) bude. 25 a andyele ge shromazdye. 5 1) K. před ſudem bozie. 2) K. knihach židowſkych. 3) rocznie — drzie sch. v K. 4) K. neb. 5) K. diwowe. 6) Š. ge. 7) K. nade wílechny hory. s) sch. v K.
Strana 712
712 Evwangelia. 9) K. dolow morzie w hlubokoft. 10) K. ge budu moczy. 11) K. Š. vkazugicz. 12) K. bylec. 13) K. wodu neb rofu. 14) K. padne. 15) K. zborzie. 16) K. fie bude. 17) K. dne wygdu. 18) K. geſkyn. 19) K. hroby ſwymi. 20) padnu — trzynaſteho sch. v K. místo toho: dne. 21) sch. v K. 22) K. dne horzeti. 23) K. budu; Š. bude horzeti. 24) ta dvě sl. sch. v K. 25) K. Š. gezifs. 26) K. Š. ftkwuczy. 27) K. kde gt. 28) K. ko- ruhew. 29) K. hrzebiky. 30) za tím přetrž. by. [Kap. CXLII.] Ze ſam otecz wye, kdy ma bity ludny den. TEhdy wecze Jefus1) obeczne napomanutye:2) Slyfíte, aby wafſe frdcze nebyly obtyezeny peczmy3) tohoto ſwieta, at by na wy4) neprzyſſel ten nahly den, iako za dnow noe a loth nahla zahuba pobra newyeduczie. [Luk. 17; ale toho dne a te5) hodyny newie yzadny, any fyn, any andyel, gedno Mat. 24; fam.6) Tuto zawola Arríus: neyfu rowny, kto wie a kto newie. Jeronym 5 Mar. 13.] otpowiedye w kratſſyem wykladu na zalmy: Czlowieczienftwie, dye, fynow6a) by newiedyelo koncze ſwieta. To7) rziehorz w reyftrzie8) iako wykladage dye: wye gedno rozenecz9) bozy hodynu fuda,93) ale ne przy- rozenve czlowieczſtwie. wſfak ſie takto 10) wyklada: Newye, toczyff toczyffi1) nam, gymzto ſluffie negyſtu byty, abichme tak zywy byly, iako bychme 10 brzo myely12) ſuzeny bity. A proto tuto fie13) dye ſyn zwolenytye. tehdy dwa budeta na poly, toczyfí prelatíkem, nyekterzy dobrzy a nyekterzy zly, geden bude wzat v potku kryftowy, a druhy oftawen bude, toczyfi nebude wzat. dwie na gednom melycze, gedna bude wzata, a druha oſtawena. to o manzelech 15 rzieczieno geft, gefîto gfu w kole tohoto14) ſwieta; dwa na lozy; geden bude wzat a druhy oftawen. to ſie o myflywich rozumye. I weczechu mu: pane, kde bude wzat? I otpowiedye: kdezkolywiek15) bude tyelo, toczyff boh w tyele, tu fie ſberu y orlowe,16) toczyff ſwiety, wſtawagicz obnowený. Gloſa. Aneb17) podle angyna18) : Newie ſyn, toczyff irdeze, polozene na zemy, 20 a to geſt koftel.19) Gedno otecz ſam ten wie ot ſebe a ſebu ſam, ale duch ſwaty a fyn20) wvedye famy, ale [325b 2] wifak ne ot ſebe, ale od otczie. a to geft swiedomo, ze Arrius nebludyl,21) genz geft rziekl, ze syn nerowen geft otczowy, proto ze newie. I chcze pan boh, aby nam nebyl22) znam ten den poſledny, abichme wzdy zywy byly, iako bichom myely druhy 25 den fuzeny bity. 1) K. Š. geziſs. 2) K. Š. napomenutie. 3) K. nebyla obtiezena peczliwoſti. 4) K. was. 5) K. tey. 6) K. fam otecz. 6a) K. fynow. 7) K. toho. s) K. regiftrum. 9) K. gednorozecz (!). 3a) K. fudu. 10) K. take takto. 11) naps. dvakrát. 12) K. mieli brzo. 13) K. lie tuto. 14) K. toho. 15) K. kdež kolwiek. 16) K. orlicze. 17) K. Ani ſyn wie neb nam wiedieti neda yako wiecz die ſie by byla kdyż ſie zgiewi Aneb. 18) K. Auguſtina. 19) K. czierkew. 20) K. ſyn a duch ſwaty. 21) ne v K. přetrž. 22) Š. nebyl nam; K. ten den nebyl znam den.
712 Evwangelia. 9) K. dolow morzie w hlubokoft. 10) K. ge budu moczy. 11) K. Š. vkazugicz. 12) K. bylec. 13) K. wodu neb rofu. 14) K. padne. 15) K. zborzie. 16) K. fie bude. 17) K. dne wygdu. 18) K. geſkyn. 19) K. hroby ſwymi. 20) padnu — trzynaſteho sch. v K. místo toho: dne. 21) sch. v K. 22) K. dne horzeti. 23) K. budu; Š. bude horzeti. 24) ta dvě sl. sch. v K. 25) K. Š. gezifs. 26) K. Š. ftkwuczy. 27) K. kde gt. 28) K. ko- ruhew. 29) K. hrzebiky. 30) za tím přetrž. by. [Kap. CXLII.] Ze ſam otecz wye, kdy ma bity ludny den. TEhdy wecze Jefus1) obeczne napomanutye:2) Slyfíte, aby wafſe frdcze nebyly obtyezeny peczmy3) tohoto ſwieta, at by na wy4) neprzyſſel ten nahly den, iako za dnow noe a loth nahla zahuba pobra newyeduczie. [Luk. 17; ale toho dne a te5) hodyny newie yzadny, any fyn, any andyel, gedno Mat. 24; fam.6) Tuto zawola Arríus: neyfu rowny, kto wie a kto newie. Jeronym 5 Mar. 13.] otpowiedye w kratſſyem wykladu na zalmy: Czlowieczienftwie, dye, fynow6a) by newiedyelo koncze ſwieta. To7) rziehorz w reyftrzie8) iako wykladage dye: wye gedno rozenecz9) bozy hodynu fuda,93) ale ne przy- rozenve czlowieczſtwie. wſfak ſie takto 10) wyklada: Newye, toczyff toczyffi1) nam, gymzto ſluffie negyſtu byty, abichme tak zywy byly, iako bychme 10 brzo myely12) ſuzeny bity. A proto tuto fie13) dye ſyn zwolenytye. tehdy dwa budeta na poly, toczyfí prelatíkem, nyekterzy dobrzy a nyekterzy zly, geden bude wzat v potku kryftowy, a druhy oftawen bude, toczyfi nebude wzat. dwie na gednom melycze, gedna bude wzata, a druha oſtawena. to o manzelech 15 rzieczieno geft, gefîto gfu w kole tohoto14) ſwieta; dwa na lozy; geden bude wzat a druhy oftawen. to ſie o myflywich rozumye. I weczechu mu: pane, kde bude wzat? I otpowiedye: kdezkolywiek15) bude tyelo, toczyff boh w tyele, tu fie ſberu y orlowe,16) toczyff ſwiety, wſtawagicz obnowený. Gloſa. Aneb17) podle angyna18) : Newie ſyn, toczyff irdeze, polozene na zemy, 20 a to geſt koftel.19) Gedno otecz ſam ten wie ot ſebe a ſebu ſam, ale duch ſwaty a fyn20) wvedye famy, ale [325b 2] wifak ne ot ſebe, ale od otczie. a to geft swiedomo, ze Arrius nebludyl,21) genz geft rziekl, ze syn nerowen geft otczowy, proto ze newie. I chcze pan boh, aby nam nebyl22) znam ten den poſledny, abichme wzdy zywy byly, iako bichom myely druhy 25 den fuzeny bity. 1) K. Š. geziſs. 2) K. Š. napomenutie. 3) K. nebyla obtiezena peczliwoſti. 4) K. was. 5) K. tey. 6) K. fam otecz. 6a) K. fynow. 7) K. toho. s) K. regiftrum. 9) K. gednorozecz (!). 3a) K. fudu. 10) K. take takto. 11) naps. dvakrát. 12) K. mieli brzo. 13) K. lie tuto. 14) K. toho. 15) K. kdež kolwiek. 16) K. orlicze. 17) K. Ani ſyn wie neb nam wiedieti neda yako wiecz die ſie by byla kdyż ſie zgiewi Aneb. 18) K. Auguſtina. 19) K. czierkew. 20) K. ſyn a duch ſwaty. 21) ne v K. přetrž. 22) Š. nebyl nam; K. ten den nebyl znam den.
Strana 713
Evwangelia. 713 O1) desiety dyewyczyech.2) [Kap. CXLIII.] Z Atyem bude ſyn czlowieczy iako ten, gefſto giede po puty, oftawyw dom ſwoy; a da kazdemu ſluze geho dyelo, a wratnemu przykaza, aby IMat. 25; bdyel. A proto ſluſſie papezy, biſkupom bdyety nad ſobu3) a nad ſwym Mar. 13; ſtadem, A take [326a 1] kazdemu wiernemu podle geho4) ftawu. Tehdy Luk. 21.) podobno bude kralowſtwie nebeſke defiety dyewicziem,5) toczyfí tehdy otluczieny budu nemudrzy ot mudrich. A o puol noczy fta fie krzyk: ay, zenych przigiel, wigdiete proty nyemu. Pyſmo zydowſke drzy, ze kriftus o puol noczy przigyty ma iako do egipta, kdyz ſu welyku nocz ſwietyly. a nyekterzy ſwiety tez mnyegy, neb, iakoz fie6) boh w noczy na ſwiet 10 narodyl,7) a w noczy prziffel z pekla, takez8) w noczy przigde. A proto dyegy, ze ge to9) bylo apofítolíke przykazanye v wygilgy welykonoczny nepufftyety10) lydu, ot koftela fie otlucziety przied hluboku11) noczy, aby iako cziakaly12) przichodu bozieho. A prawie tu hodynu noczy nyekdy czafíto dnem nazywaty pro blyfkotu przichodytu, aneb duchownye pro 15 zgiewenye frdecz. 1) Š. Tuto O; K. powiedie gim powieſt o. 2) K. pannach. 3) K. ſebu. ") K. fweho. 5) K. pannam. 6) K. ge. 7) K. ſie geſt narodil. s) K. tez. 9) sch. v K. 10) K. nepufitiegi. 11) K. hloboku. 12) K. czekali. O1) poruczieny funtow2) neb liber. [Kap. CXLIV.] Pyet powiedye powieſt proſpiewagiczieho, geſſto dal ſwym ſluham pyet funtow a dwa a geden. I chwaly ty, geffto fu swe dwogyly, a zawrhl Mat. 25.) lenyeho, gefſto byl ſwoy ſchowal, I wecze: magicziemu3) dano bude, a ne- magiczyemu4) y to, czoz wydye, by myel,5) to gemu oteymu; toczyff magi- cziemu tu myeru, iakoz ma myety 1326a 2] dobrzie vzywage. A o temz opiet prziczyny powieſt6) o kraly, gefſto byl daleko zagiel, aby ſobie wzah kralowſtwo, a wratyty?) fie, I8) da ſwym fluhâ defiet mtow9) a rzka: kupcziete, 10) azt11) ya y przigiedu. Mna ſlowe v rziekow,12) geſſto ſto a cztyrzydcziety13) dragm wazy. A kdyz ſie kral wraty, prwy prziſtupy 10 a rzka: pane, meth twoy14) defiet mtow dobyl.15) I weczu16) mu pan: budeff myety mocz nad defiety myefty, iako by rziekl: za male zaſluzenye wezmeſí nenadyeynu17) wiecz. 5 Incidencia.18) Incid. Powolanye fluhy geſt rzadne zwolenye byſkupa; mnv gemu dawagy, 15 kdyz nan ruku19) wlozy, a da20) mu knyhy cztenye21) a dyegy22): a23) kaz. a on kdyz nayprwe ſwe24) myefto weyde, cztenye na prſiech25) poneſe, iako kupecz vkazuge mnu ſwu. wffak w nyekterych koftelech, kdyz mu
Evwangelia. 713 O1) desiety dyewyczyech.2) [Kap. CXLIII.] Z Atyem bude ſyn czlowieczy iako ten, gefſto giede po puty, oftawyw dom ſwoy; a da kazdemu ſluze geho dyelo, a wratnemu przykaza, aby IMat. 25; bdyel. A proto ſluſſie papezy, biſkupom bdyety nad ſobu3) a nad ſwym Mar. 13; ſtadem, A take [326a 1] kazdemu wiernemu podle geho4) ftawu. Tehdy Luk. 21.) podobno bude kralowſtwie nebeſke defiety dyewicziem,5) toczyfí tehdy otluczieny budu nemudrzy ot mudrich. A o puol noczy fta fie krzyk: ay, zenych przigiel, wigdiete proty nyemu. Pyſmo zydowſke drzy, ze kriftus o puol noczy przigyty ma iako do egipta, kdyz ſu welyku nocz ſwietyly. a nyekterzy ſwiety tez mnyegy, neb, iakoz fie6) boh w noczy na ſwiet 10 narodyl,7) a w noczy prziffel z pekla, takez8) w noczy przigde. A proto dyegy, ze ge to9) bylo apofítolíke przykazanye v wygilgy welykonoczny nepufftyety10) lydu, ot koftela fie otlucziety przied hluboku11) noczy, aby iako cziakaly12) przichodu bozieho. A prawie tu hodynu noczy nyekdy czafíto dnem nazywaty pro blyfkotu przichodytu, aneb duchownye pro 15 zgiewenye frdecz. 1) Š. Tuto O; K. powiedie gim powieſt o. 2) K. pannach. 3) K. ſebu. ") K. fweho. 5) K. pannam. 6) K. ge. 7) K. ſie geſt narodil. s) K. tez. 9) sch. v K. 10) K. nepufitiegi. 11) K. hloboku. 12) K. czekali. O1) poruczieny funtow2) neb liber. [Kap. CXLIV.] Pyet powiedye powieſt proſpiewagiczieho, geſſto dal ſwym ſluham pyet funtow a dwa a geden. I chwaly ty, geffto fu swe dwogyly, a zawrhl Mat. 25.) lenyeho, gefſto byl ſwoy ſchowal, I wecze: magicziemu3) dano bude, a ne- magiczyemu4) y to, czoz wydye, by myel,5) to gemu oteymu; toczyff magi- cziemu tu myeru, iakoz ma myety 1326a 2] dobrzie vzywage. A o temz opiet prziczyny powieſt6) o kraly, gefſto byl daleko zagiel, aby ſobie wzah kralowſtwo, a wratyty?) fie, I8) da ſwym fluhâ defiet mtow9) a rzka: kupcziete, 10) azt11) ya y przigiedu. Mna ſlowe v rziekow,12) geſſto ſto a cztyrzydcziety13) dragm wazy. A kdyz ſie kral wraty, prwy prziſtupy 10 a rzka: pane, meth twoy14) defiet mtow dobyl.15) I weczu16) mu pan: budeff myety mocz nad defiety myefty, iako by rziekl: za male zaſluzenye wezmeſí nenadyeynu17) wiecz. 5 Incidencia.18) Incid. Powolanye fluhy geſt rzadne zwolenye byſkupa; mnv gemu dawagy, 15 kdyz nan ruku19) wlozy, a da20) mu knyhy cztenye21) a dyegy22): a23) kaz. a on kdyz nayprwe ſwe24) myefto weyde, cztenye na prſiech25) poneſe, iako kupecz vkazuge mnu ſwu. wffak w nyekterych koftelech, kdyz mu
Strana 714
714 Evwangelia. da arczibiſkup prut a dye:26) gdy a kaz! a on ynhed pozehna lyd. a tyen.27) fie znamenawa, ze moyzes28) s prutem do egypta byl poſlan. 1) K. Znamenay O. 2) K. pieti funtow peniez. 3) K. tomu genz ma. 4) K. a tomu genz nema. 5) sch. v Š. 6) K. powieſt przyczyni. 7) K. wratiw. 8) sch. v K. 9) K. hrziwen; a sch. 10) K. Š. kupczete. 11) Š. az. 12) K. rzeczíky. 13) K. trzidczeti. 14) K. hrziwna twa. 15) K. hrziwen nabyla. 16) (!) K. Š. wecze. 17) Š. nenadienu. 18) Š. Napad; K. Napadowe tuto. 19) K. w ruku. 20) K. dadie. 21) K. ſe czteniem. 22) K. diegi mu. 23) K. gdi a. 24) K. w ſwe. 25) K. Š. prſech. 26) K. huol a die mu. 27) K. to. 28) K. Š. Moyziefs. [Kap. CXLV.] O1) sudnem dny.2) [Tob. 2. 12.] A kdyz przygde3) ſyn czlowieczy w ſwey4) welebnoîty, a wîſyczkny5) andyele ſ nym, ſwiedczy buduczich ſkutkow [326b 1] czlowieczich, Tehdy budu otluczieny dobrzy ot zlych, a poftaweny budu dobrzy na prawy,6) [Mat 251 toczyff poſtaweny budu v wiecznoîty, a zly na lewiczy, toczyfí to wezmy, czo ſu zaſluzily, zwolywſſe lewiczy. I bude pamatowaty ſudcze fſeftero 5 mylofrdenftwie, to ge krmyty laczneho, napogyty zieznyweho, Hoftye do hofpody7) przigiety, Naheho odyety, Nawfſcziewity nemoczneho, vtyeffyty zalarzneho iateho, a ſedme ſye czte w thobia:8) pohrzieſty9) mrtweho.10) A tu nebude gyneho, nezly ze budu wſſyczkny ſwe zaſluzenye wydyety, Pro ktere ſpaſeny neb zatraczeny budu. a poydu zly na wiecznu 10 muku a dobrzy do wieczneho zywota. 1) K. Tuto O. 2) v K. přid. boziem tuto ſe czte. 3) K.Š. przigide. 4) K. Š. ſwe. 5) K. wſlichni. 5) K. Š. prawiczi. 7) K. domu. 8) K. Tobiaſſowi; Š. Thobiaſſi. 9) Š. pohrzebſti. 1°) K. mrtwe tielo k hrobu prowoditi. [Kap. CXLVI.I O ohnyel) wtypenyc2) wieczneho. Ohny wiecznem prawy f.3) Auguftyn, iaky geft. a na ktery4) ſtranye ſwieta ma byty, nemnym,5) by kto wiedyel, gedno ſkrzic zgiewenye Tyz geden geſt pekelny ohen, ale ne wíſech gednu myeru muczy. iako horkoſty ſluneczne ne wſſyczkny czygy6) zarowen, acz ten ohen rownye horzy, wſſak ho nerownye czygy. Rziehorz [326b 2] na Joba dye: dywnu 5 myeru pekelny ohen tyeleſny geſt, anyz drwi geho poſylugy, anyz pod- nyetu potrziebuge, a geſt nezhafugyczy, ot boha tak ſtworzieny ot po- cziatku ſwieta. tyz plamen mîtytel hrziechow z zemye gma, Swietla negma, k utyefſeny neſwiety, aby tyem wiecze muczyl, wſſak k nyecziemu ſwiety. neb zly wydye fie v pekle, aby wietſſy boleſt a zaloît myely, neb y bo- 10 haty7) wydyel lazarzie.8) wîſak w knyhach prenefticorq,9) toczyff w pro- roczſkich o flowiech auguſtyna tak ſie czte: Geft, iakoz prawy Auguſtynus, pekelnych podſtata netyelefna. a proto ſ prawem ſye tyeze, ze prawie,
714 Evwangelia. da arczibiſkup prut a dye:26) gdy a kaz! a on ynhed pozehna lyd. a tyen.27) fie znamenawa, ze moyzes28) s prutem do egypta byl poſlan. 1) K. Znamenay O. 2) K. pieti funtow peniez. 3) K. tomu genz ma. 4) K. a tomu genz nema. 5) sch. v Š. 6) K. powieſt przyczyni. 7) K. wratiw. 8) sch. v K. 9) K. hrziwen; a sch. 10) K. Š. kupczete. 11) Š. az. 12) K. rzeczíky. 13) K. trzidczeti. 14) K. hrziwna twa. 15) K. hrziwen nabyla. 16) (!) K. Š. wecze. 17) Š. nenadienu. 18) Š. Napad; K. Napadowe tuto. 19) K. w ruku. 20) K. dadie. 21) K. ſe czteniem. 22) K. diegi mu. 23) K. gdi a. 24) K. w ſwe. 25) K. Š. prſech. 26) K. huol a die mu. 27) K. to. 28) K. Š. Moyziefs. [Kap. CXLV.] O1) sudnem dny.2) [Tob. 2. 12.] A kdyz przygde3) ſyn czlowieczy w ſwey4) welebnoîty, a wîſyczkny5) andyele ſ nym, ſwiedczy buduczich ſkutkow [326b 1] czlowieczich, Tehdy budu otluczieny dobrzy ot zlych, a poftaweny budu dobrzy na prawy,6) [Mat 251 toczyff poſtaweny budu v wiecznoîty, a zly na lewiczy, toczyfí to wezmy, czo ſu zaſluzily, zwolywſſe lewiczy. I bude pamatowaty ſudcze fſeftero 5 mylofrdenftwie, to ge krmyty laczneho, napogyty zieznyweho, Hoftye do hofpody7) przigiety, Naheho odyety, Nawfſcziewity nemoczneho, vtyeffyty zalarzneho iateho, a ſedme ſye czte w thobia:8) pohrzieſty9) mrtweho.10) A tu nebude gyneho, nezly ze budu wſſyczkny ſwe zaſluzenye wydyety, Pro ktere ſpaſeny neb zatraczeny budu. a poydu zly na wiecznu 10 muku a dobrzy do wieczneho zywota. 1) K. Tuto O. 2) v K. přid. boziem tuto ſe czte. 3) K.Š. przigide. 4) K. Š. ſwe. 5) K. wſlichni. 5) K. Š. prawiczi. 7) K. domu. 8) K. Tobiaſſowi; Š. Thobiaſſi. 9) Š. pohrzebſti. 1°) K. mrtwe tielo k hrobu prowoditi. [Kap. CXLVI.I O ohnyel) wtypenyc2) wieczneho. Ohny wiecznem prawy f.3) Auguftyn, iaky geft. a na ktery4) ſtranye ſwieta ma byty, nemnym,5) by kto wiedyel, gedno ſkrzic zgiewenye Tyz geden geſt pekelny ohen, ale ne wíſech gednu myeru muczy. iako horkoſty ſluneczne ne wſſyczkny czygy6) zarowen, acz ten ohen rownye horzy, wſſak ho nerownye czygy. Rziehorz [326b 2] na Joba dye: dywnu 5 myeru pekelny ohen tyeleſny geſt, anyz drwi geho poſylugy, anyz pod- nyetu potrziebuge, a geſt nezhafugyczy, ot boha tak ſtworzieny ot po- cziatku ſwieta. tyz plamen mîtytel hrziechow z zemye gma, Swietla negma, k utyefſeny neſwiety, aby tyem wiecze muczyl, wſſak k nyecziemu ſwiety. neb zly wydye fie v pekle, aby wietſſy boleſt a zaloît myely, neb y bo- 10 haty7) wydyel lazarzie.8) wîſak w knyhach prenefticorq,9) toczyff w pro- roczſkich o flowiech auguſtyna tak ſie czte: Geft, iakoz prawy Auguſtynus, pekelnych podſtata netyelefna. a proto ſ prawem ſye tyeze, ze prawie,
Strana 715
Evwangelia. 715 ze 10) pod zemy geít peklo,11) kdyz neyſu tyelefna myeíta, a procz gym 15 rziekagy inferi, toczyfí nyzczy, kdyz pod zemy neyfu, ale tyz myſtr dye: proto rziekagy, by peklo bylo pod zemy, neb podobnye w duchu tyeleſnych wieczy podobnoîty tak bywagy vkazany, neb dufſe mrtwich, ktere glu pro myloít tyela hrziefyly, aby k tyem tyelefnych wieczy podobenftwie bylo vkazano, gymzto tyelem mrtwy obicziey magy 1327a 1] pod zemy 20 chowaty. Mnozy z toho ſmyfla augvítynowa ſmyſle, ze kdez koly hrziefſnyk bude, ty elementy, toczyff zywlowe budu ho muczyty y na geho tyele y z myeft przilezitich. neb geft podobne, aby duſſe ta, kteraz ſwu dobru woly przigyma od tyela pokrm12) hrzieffenye, chtyecz, aby od tehoz wzala pokrm muky. a ta muka ſ prawem pekelna flowe, a ze geft pod zemy, neb 25 duíſe pro padenye zemíke rozkofſe w tu muku vpadnu. auguſtyn: procz nedyeme, by duchowe netyeleſny mohly by bity mukuu tyeleſneho ohnye k muczieny? neb tyz ohen tyelefny dyably muczity bude y lydy. Jeronym w epifitole k effefom dye : nemyl fie yzadny o to. peklot geft wzdy pod zemy bez omyla. 1) Š. ohni. 2) K. wtipenie ohnie. 3) Š. prawi Iwaty. 4) Š. ktere; K. kterey; a sch. 5) Š. mnim; K. nemniem: 6) K. neczygie. 7) K. bohatecz. s) K. Š. lazara. 9) K. prenofticorum. 19) sch. v K. 11) v K. deset listů vyřezáno. 12) Š. pokrm od tiela. O1) welycze noczy a o paſſygy. [Kap.CXLVII.) A kdyz Jefus2) dokona ſwe rzieczy, wecze ſwym vcziennykom: wiete-ly, ze po dwu dny welyka nocz bude, a syn czlowieczy zrazen a dan bude, aby bil vkrzyzowan? to geft rziekl w utery, a we cztwrtek k weczieru welyka nocz naſtawaſſe, cztrnaîteho3) dne po zymnyem rownonoczîtwy.4) IMat. 26.) Ambroz to gmeno die: welyka [327a 2] nocz rzieczſky wzny vmuczienye, paîca, ale phaſe zydowſky wzny chod. weczier ten, kdyz obietowachu beranka, flul paſca, welyka nocz, iako tuto: po dwu dny bude welyka nocz. a wefſken den przied tu hodynu neflowiefſe welyka nocz, anyz ge ſlawny byl, anyz take ſlowieſſe welyka nocz beranka iako tus): kde chczefí, przi- prawyme tobie giefty welyku nocz, toczyfí beranka welykonocznyeho. Apofîtol dye: kriftus obietowan geft, welyka nocz naffe. Potom ynhed r. Kor. 5./ fedm dny hodnych bywachu, tyech prwny a poſledny byly ſlawny, ale proftrziedny nebyly tak ſlawny. A tiech ſedm dny nyekdy flowu welyka nocz, iako tuto: newgidu6) w radny dom, aby ſie nepoſſkwrnyly," ale 15 aby giedly welyku nocz, toczyf czyftíj na welyku nocz. Neb azyma prziefny chleb znamenawa welyku nocz. neb w tiech dnech bil gich obicziey. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) Š. Gezifs. 3) Š. a cztrnaſte°. 4) K. rownonocz- ſtwim. 5) v Š. ps. tuto; tu nadeps. 6) Š. neweydu. 7 Š. nepoſſkwrnili ho. [Luk. 22./ 5 10
Evwangelia. 715 ze 10) pod zemy geít peklo,11) kdyz neyſu tyelefna myeíta, a procz gym 15 rziekagy inferi, toczyfí nyzczy, kdyz pod zemy neyfu, ale tyz myſtr dye: proto rziekagy, by peklo bylo pod zemy, neb podobnye w duchu tyeleſnych wieczy podobnoîty tak bywagy vkazany, neb dufſe mrtwich, ktere glu pro myloít tyela hrziefyly, aby k tyem tyelefnych wieczy podobenftwie bylo vkazano, gymzto tyelem mrtwy obicziey magy 1327a 1] pod zemy 20 chowaty. Mnozy z toho ſmyfla augvítynowa ſmyſle, ze kdez koly hrziefſnyk bude, ty elementy, toczyff zywlowe budu ho muczyty y na geho tyele y z myeft przilezitich. neb geft podobne, aby duſſe ta, kteraz ſwu dobru woly przigyma od tyela pokrm12) hrzieffenye, chtyecz, aby od tehoz wzala pokrm muky. a ta muka ſ prawem pekelna flowe, a ze geft pod zemy, neb 25 duíſe pro padenye zemíke rozkofſe w tu muku vpadnu. auguſtyn: procz nedyeme, by duchowe netyeleſny mohly by bity mukuu tyeleſneho ohnye k muczieny? neb tyz ohen tyelefny dyably muczity bude y lydy. Jeronym w epifitole k effefom dye : nemyl fie yzadny o to. peklot geft wzdy pod zemy bez omyla. 1) Š. ohni. 2) K. wtipenie ohnie. 3) Š. prawi Iwaty. 4) Š. ktere; K. kterey; a sch. 5) Š. mnim; K. nemniem: 6) K. neczygie. 7) K. bohatecz. s) K. Š. lazara. 9) K. prenofticorum. 19) sch. v K. 11) v K. deset listů vyřezáno. 12) Š. pokrm od tiela. O1) welycze noczy a o paſſygy. [Kap.CXLVII.) A kdyz Jefus2) dokona ſwe rzieczy, wecze ſwym vcziennykom: wiete-ly, ze po dwu dny welyka nocz bude, a syn czlowieczy zrazen a dan bude, aby bil vkrzyzowan? to geft rziekl w utery, a we cztwrtek k weczieru welyka nocz naſtawaſſe, cztrnaîteho3) dne po zymnyem rownonoczîtwy.4) IMat. 26.) Ambroz to gmeno die: welyka [327a 2] nocz rzieczſky wzny vmuczienye, paîca, ale phaſe zydowſky wzny chod. weczier ten, kdyz obietowachu beranka, flul paſca, welyka nocz, iako tuto: po dwu dny bude welyka nocz. a wefſken den przied tu hodynu neflowiefſe welyka nocz, anyz ge ſlawny byl, anyz take ſlowieſſe welyka nocz beranka iako tus): kde chczefí, przi- prawyme tobie giefty welyku nocz, toczyfí beranka welykonocznyeho. Apofîtol dye: kriftus obietowan geft, welyka nocz naffe. Potom ynhed r. Kor. 5./ fedm dny hodnych bywachu, tyech prwny a poſledny byly ſlawny, ale proftrziedny nebyly tak ſlawny. A tiech ſedm dny nyekdy flowu welyka nocz, iako tuto: newgidu6) w radny dom, aby ſie nepoſſkwrnyly," ale 15 aby giedly welyku nocz, toczyf czyftíj na welyku nocz. Neb azyma prziefny chleb znamenawa welyku nocz. neb w tiech dnech bil gich obicziey. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) Š. Gezifs. 3) Š. a cztrnaſte°. 4) K. rownonocz- ſtwim. 5) v Š. ps. tuto; tu nadeps. 6) Š. neweydu. 7 Š. nepoſſkwrnili ho. [Luk. 22./ 5 10
Strana 716
716 Evwangelia. (Kap. CXLVIII.] Ktereho dne Judali proradyli) kryſta. A Pak w ſtrziedu knyezata knyezſka wyducz Jezyîſe, ze otſſel a rziekl: wiecz mne neuzrzite, ſebrachu ſie s ſtarſſymy lydmy w ſyen Caiphe2) a hledachu, by ho mohly [327b 1] giety a zahubity, awffak ne Mat. 26; w ſwaty hod, aby nebyl hluk w lydu. vſlyffew to Judas, ze fie zyde ſebraly. Luk. 22; y gyde k ny a ſlyby gym zradyty Jezyfle z trzidcziety, penyez ftrziebrnych. Mar. 14.] Snad ze byl ſlyffal boha, ze chcze trziety den vmrziety, y nadal fie, by ho ſmrt zadrzala, y chtiel, aby mu ſmrt3) zgyſkala byla neb zgyſczna. A proto hledafſe te chwile a czaſa,4) aby ho mohl zradyty kromye za- ſtupow. 5. A ze geſt w ſtrziedu przied vmuczienym prodan, vkazuge koſtel, 10 J1s. 10.] toho dne czta przied epifſtolu Ifaye5) cztenye, w nyemzto fie czte: Ay, otplata geho ſ nym, a ſkutek geho ſ nym. Toho take na pamyet prodanye czele leto w poſtne6) dny kagicze") ta ferzíje ma myeſto po ſextíe. Gyne pyſmo dye, ze Jefus9) prodan geft we cztwrtek, proto radyeyfſye myewagy puoſt po ſextie. 15 1) Š. Jidaſs proradil geſt. 2) Š. Cayffaffowu. 3) Š. ſmr (!). 4) Š. czaſu. 5) Š. Yzayaſſe. 6) Š. poſtnie. 7) Š. kagiczie. s) Š. Gezeſs. (Kap. CXLIX.] O weczerzy kryſtowye. Rweho dne azymorg, toczyfi toho dne we cztwrtek v weczier, Mat. 26; Mar. 13; beranka obietowaty magiechu a giefty i przieſnym chlebem. weczechu Luk. 22.] vcziennyczy k Jezyffowy: kde chczefí, at vczynyme tobie giefty welyku- nocz? A on wecze: gdetel) [327b 2] do myefta, a potka was czlowiek, neſa czban wody. a kamz kolywiek weyde, tuz otyezte pana domoweho myeſta 5 k uczynyeny weczierzie, a vkazet wam ſyen welyku podlazenu, a tu vdye- late. Na ſwrchnye ftranye domula) czynyechu paleftyny fyeny k gedeny a dole komory. A ze marcus dye lahwiczy,2) a lucas3) czban, geden wy- rziekl pokolenye oſudye a druhy4) podobnoſt. A proto przied fſeſtym dnem welykonoczy v weczier przigyde Jefus,5) y syede se dwanafty vczien- 10 nyky ſwymy a wecze: zadoſty zadal ſem tuto welykunocz ſ wamy gieſty drziew, nezly bich trpiel. Slowa Janowa daly ſu rziekom pokrm bludu, neb prawie, by w patek byl cztrnafty den myefiecze, a tak v weczier ten byla welyka nocz. Jeſus5) wieda, ze ma trpiety toho dne, v weczer przied nymy vſpiefſyl giefty welyku nocz. A proto ze te noczy ſluffnye mohl 15 giefty, kwafſene take z kwaſſeneho mohu poſwietyty tyelo bozie. A ze take geſt prawda, podobne geſt, ze Jeſus giedl beranka ſ prziefnym chlebem, iakoz bylo6) przikazano w zakonye, y przieſne gieſty. a tak take ſwiedomo geft, geffto diegy: bludie7) swietyecz kwaffene. A ze Jefus4) prziedffel welyku nocz, vkazugy to z flow [328a 11 Janowich, genz die, by Jefus4) 20
716 Evwangelia. (Kap. CXLVIII.] Ktereho dne Judali proradyli) kryſta. A Pak w ſtrziedu knyezata knyezſka wyducz Jezyîſe, ze otſſel a rziekl: wiecz mne neuzrzite, ſebrachu ſie s ſtarſſymy lydmy w ſyen Caiphe2) a hledachu, by ho mohly [327b 1] giety a zahubity, awffak ne Mat. 26; w ſwaty hod, aby nebyl hluk w lydu. vſlyffew to Judas, ze fie zyde ſebraly. Luk. 22; y gyde k ny a ſlyby gym zradyty Jezyfle z trzidcziety, penyez ftrziebrnych. Mar. 14.] Snad ze byl ſlyffal boha, ze chcze trziety den vmrziety, y nadal fie, by ho ſmrt zadrzala, y chtiel, aby mu ſmrt3) zgyſkala byla neb zgyſczna. A proto hledafſe te chwile a czaſa,4) aby ho mohl zradyty kromye za- ſtupow. 5. A ze geſt w ſtrziedu przied vmuczienym prodan, vkazuge koſtel, 10 J1s. 10.] toho dne czta przied epifſtolu Ifaye5) cztenye, w nyemzto fie czte: Ay, otplata geho ſ nym, a ſkutek geho ſ nym. Toho take na pamyet prodanye czele leto w poſtne6) dny kagicze") ta ferzíje ma myeſto po ſextíe. Gyne pyſmo dye, ze Jefus9) prodan geft we cztwrtek, proto radyeyfſye myewagy puoſt po ſextie. 15 1) Š. Jidaſs proradil geſt. 2) Š. Cayffaffowu. 3) Š. ſmr (!). 4) Š. czaſu. 5) Š. Yzayaſſe. 6) Š. poſtnie. 7) Š. kagiczie. s) Š. Gezeſs. (Kap. CXLIX.] O weczerzy kryſtowye. Rweho dne azymorg, toczyfi toho dne we cztwrtek v weczier, Mat. 26; Mar. 13; beranka obietowaty magiechu a giefty i przieſnym chlebem. weczechu Luk. 22.] vcziennyczy k Jezyffowy: kde chczefí, at vczynyme tobie giefty welyku- nocz? A on wecze: gdetel) [327b 2] do myefta, a potka was czlowiek, neſa czban wody. a kamz kolywiek weyde, tuz otyezte pana domoweho myeſta 5 k uczynyeny weczierzie, a vkazet wam ſyen welyku podlazenu, a tu vdye- late. Na ſwrchnye ftranye domula) czynyechu paleftyny fyeny k gedeny a dole komory. A ze marcus dye lahwiczy,2) a lucas3) czban, geden wy- rziekl pokolenye oſudye a druhy4) podobnoſt. A proto przied fſeſtym dnem welykonoczy v weczier przigyde Jefus,5) y syede se dwanafty vczien- 10 nyky ſwymy a wecze: zadoſty zadal ſem tuto welykunocz ſ wamy gieſty drziew, nezly bich trpiel. Slowa Janowa daly ſu rziekom pokrm bludu, neb prawie, by w patek byl cztrnafty den myefiecze, a tak v weczier ten byla welyka nocz. Jeſus5) wieda, ze ma trpiety toho dne, v weczer przied nymy vſpiefſyl giefty welyku nocz. A proto ze te noczy ſluffnye mohl 15 giefty, kwafſene take z kwaſſeneho mohu poſwietyty tyelo bozie. A ze take geſt prawda, podobne geſt, ze Jeſus giedl beranka ſ prziefnym chlebem, iakoz bylo6) przikazano w zakonye, y przieſne gieſty. a tak take ſwiedomo geft, geffto diegy: bludie7) swietyecz kwaffene. A ze Jefus4) prziedffel welyku nocz, vkazugy to z flow [328a 11 Janowich, genz die, by Jefus4) 20
Strana 717
Evwangelia. 717 giedl przied hodem welykonocznym, a w patek zyde newefſly w radny IJan 13.] dom proto, aby fie nepofíkwrnyly, ale aby giedly welyku nocz. k tomu take knyezie byly8) zpoſobyly to, aby ho nezabygiely w hod, toczyfi prweho dne hodow. Take cztenye nazywa ſobotu po boziem krzyzy welyky 25 den ſoboty, a toho fu9) neobykly rziekaty, gedno kdyz w ſobotu hod gyny przypadne, a tak w ſobotu byl prwy den hodow. neb proſtrziedny dnowe mezy prwym a poſlednym nebyly fu tak welmy fwiety. a take zeny w patek maíty ſu dyelaly, a to by nefluffielo,10) kdyz bi byl prwy den hodow. k tomu moz bity rzieczieno, neb geft byl den hodu welykonoczyll) patnaîteho 30 dne podle onoho: a w patnaîty den budete12) flawnoft ſwietyty naywyffiemu bohu. A proto przied tyem dnem podle zakona Jefus4) vczynyl welyku nocz. lucas13) take dye, ze byl przyfſel den hodny, w nyemzto bylo potrzieba zahubyty welyku nocz z zakona. Aneb cztrnaíteho dne prweho myefiecze neb druheho. a przihody necztly ſmyl4) vzadne, w nyemzto bylo by po- 35 trzieba prziedgyty cztrnafty den myefiecze, a den welyky foboty nazy- wachu we trziech ſlawnych nedyelech, kterehoz koly dne [328a 2] z ſedmy dnow ſie przihodyefſe, neb wſſech ſedm15) byly ſlawny dnowe, acz ne tak iako prwy a poſledny. A k gedeny przieſnemu chlebu muſſylo ſedm dny czyftich bity, a w tiech dnech neſmyely fu nykdy na radny dom wgyty. Ale gefíto prawie, by zeny dyelaly mafty w hod, Prawyme, ze nyekterzy dnowe neyfu tak flawny iako fobota, y fluffielo16) gym dyelaty nebo kupyty, iako y krmye warzity, ale to by nefluffielo17) w ſobotu. wíſak fie widy, ze maria magdalena gyz byla mafty nadyelala, a ſkrzie wdech- nutye ducha ſwateho prziedefíla mazanym, kdyz byla wzlyla na geho 45 hlawu. wiſak nyekterzy prawie, by w ſtrziedu trzynaîteho dne weczieral Jefusl) s ſwymy vcziennyky a myl gym gich nohy. a to prawy fam Jan, a cztrnaîty den gied18) beranek welykonoczny a dal vcziennykom ſwym tyelo ſwe, o nyemzto gyny mlvwie. ale gyny proty obicziegy koftelnyemu czynye, kterzyz przied cztwrtkem nohy chudym vmywagy. A znamenay, 50 ze necztem nykdyez, by kdy Jefus4) giedl maíío, gedno beranka welyko- noczníeho. 40 1) Š. gdiete. 1a) sch. v Š. 2) Š. lawiczy. 3) Š. Luka ſs. 4) Š. druhu. 5) Š. Gezifs. c) (!) Š. bylo. 7) na konci vymazáno cz. 8) sch. v Š. 3) sch. v Š. 10) Š. neſluſfalo. 11) Š. welikunoczy. 12) Š. bude. 13) Š. Lukafs. 14) Š. ſme. 15) sch. v Š. 16) Š. ſluſfelo 17) Š. neſluſſelo. 18) Š. gedl. O vmyty noh apoſtolom. [Kap. CL.] WStaw Jefusl) ot weczierzie, I flozy rucho s ſebe [328b 1] a vmy nohy voziennykom sſwym. A to gefîto geft rziekl: kto geft vmyt krzítem, IJan 13.] ten nepotrziebuge, gedno aby nohy vmyl; ale wy gíte czyfty, ale ne wíſyczk- ny. a ſkrzie to znamena ſye, ze apofítole byly krzíſczieny.*
Evwangelia. 717 giedl przied hodem welykonocznym, a w patek zyde newefſly w radny IJan 13.] dom proto, aby fie nepofíkwrnyly, ale aby giedly welyku nocz. k tomu take knyezie byly8) zpoſobyly to, aby ho nezabygiely w hod, toczyfi prweho dne hodow. Take cztenye nazywa ſobotu po boziem krzyzy welyky 25 den ſoboty, a toho fu9) neobykly rziekaty, gedno kdyz w ſobotu hod gyny przypadne, a tak w ſobotu byl prwy den hodow. neb proſtrziedny dnowe mezy prwym a poſlednym nebyly fu tak welmy fwiety. a take zeny w patek maíty ſu dyelaly, a to by nefluffielo,10) kdyz bi byl prwy den hodow. k tomu moz bity rzieczieno, neb geft byl den hodu welykonoczyll) patnaîteho 30 dne podle onoho: a w patnaîty den budete12) flawnoft ſwietyty naywyffiemu bohu. A proto przied tyem dnem podle zakona Jefus4) vczynyl welyku nocz. lucas13) take dye, ze byl przyfſel den hodny, w nyemzto bylo potrzieba zahubyty welyku nocz z zakona. Aneb cztrnaíteho dne prweho myefiecze neb druheho. a przihody necztly ſmyl4) vzadne, w nyemzto bylo by po- 35 trzieba prziedgyty cztrnafty den myefiecze, a den welyky foboty nazy- wachu we trziech ſlawnych nedyelech, kterehoz koly dne [328a 2] z ſedmy dnow ſie przihodyefſe, neb wſſech ſedm15) byly ſlawny dnowe, acz ne tak iako prwy a poſledny. A k gedeny przieſnemu chlebu muſſylo ſedm dny czyftich bity, a w tiech dnech neſmyely fu nykdy na radny dom wgyty. Ale gefíto prawie, by zeny dyelaly mafty w hod, Prawyme, ze nyekterzy dnowe neyfu tak flawny iako fobota, y fluffielo16) gym dyelaty nebo kupyty, iako y krmye warzity, ale to by nefluffielo17) w ſobotu. wíſak fie widy, ze maria magdalena gyz byla mafty nadyelala, a ſkrzie wdech- nutye ducha ſwateho prziedefíla mazanym, kdyz byla wzlyla na geho 45 hlawu. wiſak nyekterzy prawie, by w ſtrziedu trzynaîteho dne weczieral Jefusl) s ſwymy vcziennyky a myl gym gich nohy. a to prawy fam Jan, a cztrnaîty den gied18) beranek welykonoczny a dal vcziennykom ſwym tyelo ſwe, o nyemzto gyny mlvwie. ale gyny proty obicziegy koftelnyemu czynye, kterzyz przied cztwrtkem nohy chudym vmywagy. A znamenay, 50 ze necztem nykdyez, by kdy Jefus4) giedl maíío, gedno beranka welyko- noczníeho. 40 1) Š. gdiete. 1a) sch. v Š. 2) Š. lawiczy. 3) Š. Luka ſs. 4) Š. druhu. 5) Š. Gezifs. c) (!) Š. bylo. 7) na konci vymazáno cz. 8) sch. v Š. 3) sch. v Š. 10) Š. neſluſfalo. 11) Š. welikunoczy. 12) Š. bude. 13) Š. Lukafs. 14) Š. ſme. 15) sch. v Š. 16) Š. ſluſfelo 17) Š. neſluſſelo. 18) Š. gedl. O vmyty noh apoſtolom. [Kap. CL.] WStaw Jefusl) ot weczierzie, I flozy rucho s ſebe [328b 1] a vmy nohy voziennykom sſwym. A to gefîto geft rziekl: kto geft vmyt krzítem, IJan 13.] ten nepotrziebuge, gedno aby nohy vmyl; ale wy gíte czyfty, ale ne wíſyczk- ny. a ſkrzie to znamena ſye, ze apofítole byly krzíſczieny.*
Strana 718
718 Evwangelia. A kdyz ſyedye, opyet ge vczyl, a to ge vczynyl na prziklad, aby 5 mezy ſebu ſobie ſamy poſluhowaly, a na znamenye, aby aby2) mezy ſebu ſobie bezprawie otpufſcziely a ſobie ſpomahaly, a za hrziefíne proſyly. 1328b 2]. A proto Jefusl) rziekl: blahoflaweny budete, budete-ly to czy- nyty, a to o famych noh byl by nerziekl. * Znamenay cztwero flozzenye rucha3) gezukryftowa: Na weczierzy 10 ſlozyl a opiet wzal, v ſlupa take ſlozyl y wzal. Na poſmyewany rytyerzom obnazzen a opiet obleczien.4) ale neczte ſie, by geho herodes obnazyl. A na krzyży obnazen geſt a potom neobleczien. Prwnye ſlufſye na apofîtoly, gefſto ge brzo opyet na ſye wzal; druhe na ty, gefſto zaſye wzaty na letnycze a znenahla bywagy zaſye wzaty na ſkonany; cztwrte k przie- 15 wraczeny polowyczy naſſeho czaſſa,5) gefſto nykdy nebude wzato zaſye. druhe a trzietye znamena ſye6) w koſtele, kdyz oltarzie obnazugy, iako biczykamy tepu a kropie wodu a wynem. Cztwrte ſye znamenawa v patek, kdyz cztu vmuczienye. 1) Š. Gezifs. 2) dvakrát. 3) Š. rucha ſloženie. *) ta tři sl. sch. v Š. 5) Š. czaſu. 6) druhe — ſye sch. v Š. [Kap. CLII O ohlafſeny zrazenye kryſta. Ak Jefusl) zamuczenym duchem wecze: za wierne prawy wam, IJan 13; Mat. 26; ze geden z was dnes mye zrady. Smuty sye Jefus,1) mylofrdnye zzelege Mar. 14; Judafſe2) a geho gmenowaſſe. tak ſwiety mylofrdnye fie mutie, kdyz ge Luk. 2a.) czo przikrzy, ale kukol ot píſenycze fluffie otluczity prziede zny, klamat mylomudrziecz, gefíto die: truchloft myíly nepada w mudreho. I wecze 5 kazdy z nych: a zda ſem ya ten, pane? a on wecze: kto wetkne ſe mnu ruku ſwu w myſu, tent mye.3) a z te myſy dwanaſte gich s Jezyfſem giedlo, a yzadny wiecz. Jako by rziekl: geden ze dwunaſty4) mye zrady. Snad proto rziekl geſt wtekne, Neb myezha polſke loczyczyky5) potrziebna byla k gedeny beranka. ze geden rziekl: cachynus, a druhy rziekl paraplis, 10 a ta geſt cztwerohranata myſa. I wecze Jefus:1) bieda tomu czlowieku, gefíto ſyna czlowieczieho zrady, dobre by gemu bylo, by fie byl nenarazel. byeda to flowo w pyſmye wieczne zatraczenye znamenawa, toczyf ze wiecznye zahyne. a abichme vrozumyely geho muku przietichu, Jefusl) gemu wecze: bylo by mu lepe, by ſye byl nenarazel z brzicha, nez by 15 byl [329a 1] w brzyfſe zahynul; neb by byl gedno za przyrozeny hrziech potupen. I fiedieffe vcziennyk, gehoz mylowaffe Jefus,1) w geho lonye. I pokynu gemu petr, aby taynye otazal Jezyííe, kto by ho zradyl. a ten ge gynak neſyedyel, nez ze ge byl zpolehl na prſiech5) Jeſu, nachylyw ſye przieden. A tomu, kdyz ho tazafſe, tychym hlaſem wecze Jefus:1) 20 komuzt omoczieneho chleba podam, tot ge zradcze. I poda Judaffowy ſkybky omocziene. a proto tyela bozieho omoczieneho nedawagy, a take
718 Evwangelia. A kdyz ſyedye, opyet ge vczyl, a to ge vczynyl na prziklad, aby 5 mezy ſebu ſobie ſamy poſluhowaly, a na znamenye, aby aby2) mezy ſebu ſobie bezprawie otpufſcziely a ſobie ſpomahaly, a za hrziefíne proſyly. 1328b 2]. A proto Jefusl) rziekl: blahoflaweny budete, budete-ly to czy- nyty, a to o famych noh byl by nerziekl. * Znamenay cztwero flozzenye rucha3) gezukryftowa: Na weczierzy 10 ſlozyl a opiet wzal, v ſlupa take ſlozyl y wzal. Na poſmyewany rytyerzom obnazzen a opiet obleczien.4) ale neczte ſie, by geho herodes obnazyl. A na krzyży obnazen geſt a potom neobleczien. Prwnye ſlufſye na apofîtoly, gefſto ge brzo opyet na ſye wzal; druhe na ty, gefſto zaſye wzaty na letnycze a znenahla bywagy zaſye wzaty na ſkonany; cztwrte k przie- 15 wraczeny polowyczy naſſeho czaſſa,5) gefſto nykdy nebude wzato zaſye. druhe a trzietye znamena ſye6) w koſtele, kdyz oltarzie obnazugy, iako biczykamy tepu a kropie wodu a wynem. Cztwrte ſye znamenawa v patek, kdyz cztu vmuczienye. 1) Š. Gezifs. 2) dvakrát. 3) Š. rucha ſloženie. *) ta tři sl. sch. v Š. 5) Š. czaſu. 6) druhe — ſye sch. v Š. [Kap. CLII O ohlafſeny zrazenye kryſta. Ak Jefusl) zamuczenym duchem wecze: za wierne prawy wam, IJan 13; Mat. 26; ze geden z was dnes mye zrady. Smuty sye Jefus,1) mylofrdnye zzelege Mar. 14; Judafſe2) a geho gmenowaſſe. tak ſwiety mylofrdnye fie mutie, kdyz ge Luk. 2a.) czo przikrzy, ale kukol ot píſenycze fluffie otluczity prziede zny, klamat mylomudrziecz, gefíto die: truchloft myíly nepada w mudreho. I wecze 5 kazdy z nych: a zda ſem ya ten, pane? a on wecze: kto wetkne ſe mnu ruku ſwu w myſu, tent mye.3) a z te myſy dwanaſte gich s Jezyfſem giedlo, a yzadny wiecz. Jako by rziekl: geden ze dwunaſty4) mye zrady. Snad proto rziekl geſt wtekne, Neb myezha polſke loczyczyky5) potrziebna byla k gedeny beranka. ze geden rziekl: cachynus, a druhy rziekl paraplis, 10 a ta geſt cztwerohranata myſa. I wecze Jefus:1) bieda tomu czlowieku, gefíto ſyna czlowieczieho zrady, dobre by gemu bylo, by fie byl nenarazel. byeda to flowo w pyſmye wieczne zatraczenye znamenawa, toczyf ze wiecznye zahyne. a abichme vrozumyely geho muku przietichu, Jefusl) gemu wecze: bylo by mu lepe, by ſye byl nenarazel z brzicha, nez by 15 byl [329a 1] w brzyfſe zahynul; neb by byl gedno za przyrozeny hrziech potupen. I fiedieffe vcziennyk, gehoz mylowaffe Jefus,1) w geho lonye. I pokynu gemu petr, aby taynye otazal Jezyííe, kto by ho zradyl. a ten ge gynak neſyedyel, nez ze ge byl zpolehl na prſiech5) Jeſu, nachylyw ſye przieden. A tomu, kdyz ho tazafſe, tychym hlaſem wecze Jefus:1) 20 komuzt omoczieneho chleba podam, tot ge zradcze. I poda Judaffowy ſkybky omocziene. a proto tyela bozieho omoczieneho nedawagy, a take
Strana 719
Evwangelia. 719 aby bylo kaczierzſtwo zapuzeno, gefíto fu prawyly, by wefſken kryftus byl pod obu ſpolu, a pod vzadnu tolykto byl twarnofty, a tehdy wgyde fathanas w Judafſe,7) aby ho iako ſweho wlaſtnyeho oſyedl,8) Jako gyz apofítole wzemfſe duch opyet fu wzely ducha. tehdy Judaff9) wecze: y zdaly fem ya, myftrzie? Jefusl) mu wecze: ty ſy rziekl. gefítye ho przied nymy newyrziekl, wifak moze ſye tak rozumyety: yat nedyem, ale ty dyeff. iako by rziekl: vſty tyezeſí iako newiedomy, ale na ſrdczy to maſſ gyſto, 30 ze ſy moy zradcze. I wygyde Judas9) ynhed, a gyz bieffe nocz. tehdy Jeſusl) wecze: gyz ſyn czlowieczy geft oflawen, toczyff wywrhfſe temneho, y oftaly ſamy czyſty s ſwym oczyfſcztelem.10) a wecze: a ynhed oflawy ho buoh. [329a 2] To ſie moze rozumyety o wzkrziefſeny, aneb o naſtawagycziem zrazeny, ſkrzie nyezto kriftus vmrziel, wſtupyl, vkazal ſye tyem, gefíto 35 fu ho hledaly a v pekle cziekaly. 25 1) Š. Geziſs 2) Š. Gidaſſe. 3) zrady v Š. podtečk. 1) Š. dwanaſti. 5) Š. loczyky. s) Š. prſech Geziſſe. 7) Š. fathanaſs w Gidaſſe. s) Š. oſedl. 9) Š. Gidaſs. 10) Š ocziſtitelem. 5 O1) dany tyela bozicho apoſſtolom2) kromye Judaſſe.3) A kdyz weczierziechu, pozehna Jefus4) chleb a zlama, y da vczien- nykom ſwym a rzka: przigmyete a giezte, tot geft tyelo me, gefſto bude za wy dano. a tez o kalychu5) wecze: pyte z tohoto wſſyczkny, tot geft krew ma noweho zakona, toczyff potwrdytel, genz za wy y za mnohe ſMat. 26: wylyt bude na otpufsczienye hrziechow. gefsto dye: wezmyete a gezte, Mar. 14; fnad geſt rada wieczna. neb nema bity rozumyeno, by wzate tyelo z ruku Luk. 22.) bozy gemu dawaly, ale ktoz poſwiety, ten y dawa. iako by rziekl: gezte obe teto ſwatoſty gedyne, anyz ge rziekl: w kalychu wezmyete, ale da- wage rziekl: pyte. [Kap. CLII./ A znamenay, ze w Canonye, kdyz ty ſlowa rziekagy; Tot geft tyelo me, tot geft krew ma, moczy tiech flow bywa promyenyenye w pod- ſtatnoſt. A proto podobne geſt k wierzieny, kdyz Jefus4) ta ſlowa rziekl, ze fie ge chleb a wyno promyenylo w maſfo6) a w krew, a tehdy [329b 1) tuz mocz dal tyem flowam potom. A proto takto ma rozumyeno bity: 15 pozehnal toczyfí a rziekl: tot geft tyelo me, a ynhed zlama a da gym, a rzka: gyezte! a opiet wecze: tot geft tyelo me. aneb ſnad tehdy pozehnal pozehnanym nedanym, ale potom k uſtaweny apofítolíkemu prawo ku pozehnany dano geft ot pana boha tyem flowâ: tot geft tyelo me ! A gefftos ?) îme przied danym tyela bozieho rziekly, by Judas8) byl wyffel wen, to geft 20 proty lucaffowy, gefíto dye po kalichu, o zradczy ſye zmyenyge,9) ale ſnad lucas10) o zradczy ſye zmyenyge9) obnowuge, hylyarius take nad matyege fie zmyenyge9) potwrzuge, ze zydafis) nebyl przi tom; neb tehdy, genz ſu pyly kalych ſ nym, rziekl Jefus,4) ze ſ nym pyty budu w kralowſtwy 10
Evwangelia. 719 aby bylo kaczierzſtwo zapuzeno, gefíto fu prawyly, by wefſken kryftus byl pod obu ſpolu, a pod vzadnu tolykto byl twarnofty, a tehdy wgyde fathanas w Judafſe,7) aby ho iako ſweho wlaſtnyeho oſyedl,8) Jako gyz apofítole wzemfſe duch opyet fu wzely ducha. tehdy Judaff9) wecze: y zdaly fem ya, myftrzie? Jefusl) mu wecze: ty ſy rziekl. gefítye ho przied nymy newyrziekl, wifak moze ſye tak rozumyety: yat nedyem, ale ty dyeff. iako by rziekl: vſty tyezeſí iako newiedomy, ale na ſrdczy to maſſ gyſto, 30 ze ſy moy zradcze. I wygyde Judas9) ynhed, a gyz bieffe nocz. tehdy Jeſusl) wecze: gyz ſyn czlowieczy geft oflawen, toczyff wywrhfſe temneho, y oftaly ſamy czyſty s ſwym oczyfſcztelem.10) a wecze: a ynhed oflawy ho buoh. [329a 2] To ſie moze rozumyety o wzkrziefſeny, aneb o naſtawagycziem zrazeny, ſkrzie nyezto kriftus vmrziel, wſtupyl, vkazal ſye tyem, gefíto 35 fu ho hledaly a v pekle cziekaly. 25 1) Š. Geziſs 2) Š. Gidaſſe. 3) zrady v Š. podtečk. 1) Š. dwanaſti. 5) Š. loczyky. s) Š. prſech Geziſſe. 7) Š. fathanaſs w Gidaſſe. s) Š. oſedl. 9) Š. Gidaſs. 10) Š ocziſtitelem. 5 O1) dany tyela bozicho apoſſtolom2) kromye Judaſſe.3) A kdyz weczierziechu, pozehna Jefus4) chleb a zlama, y da vczien- nykom ſwym a rzka: przigmyete a giezte, tot geft tyelo me, gefſto bude za wy dano. a tez o kalychu5) wecze: pyte z tohoto wſſyczkny, tot geft krew ma noweho zakona, toczyff potwrdytel, genz za wy y za mnohe ſMat. 26: wylyt bude na otpufsczienye hrziechow. gefsto dye: wezmyete a gezte, Mar. 14; fnad geſt rada wieczna. neb nema bity rozumyeno, by wzate tyelo z ruku Luk. 22.) bozy gemu dawaly, ale ktoz poſwiety, ten y dawa. iako by rziekl: gezte obe teto ſwatoſty gedyne, anyz ge rziekl: w kalychu wezmyete, ale da- wage rziekl: pyte. [Kap. CLII./ A znamenay, ze w Canonye, kdyz ty ſlowa rziekagy; Tot geft tyelo me, tot geft krew ma, moczy tiech flow bywa promyenyenye w pod- ſtatnoſt. A proto podobne geſt k wierzieny, kdyz Jefus4) ta ſlowa rziekl, ze fie ge chleb a wyno promyenylo w maſfo6) a w krew, a tehdy [329b 1) tuz mocz dal tyem flowam potom. A proto takto ma rozumyeno bity: 15 pozehnal toczyfí a rziekl: tot geft tyelo me, a ynhed zlama a da gym, a rzka: gyezte! a opiet wecze: tot geft tyelo me. aneb ſnad tehdy pozehnal pozehnanym nedanym, ale potom k uſtaweny apofítolíkemu prawo ku pozehnany dano geft ot pana boha tyem flowâ: tot geft tyelo me ! A gefftos ?) îme przied danym tyela bozieho rziekly, by Judas8) byl wyffel wen, to geft 20 proty lucaffowy, gefíto dye po kalichu, o zradczy ſye zmyenyge,9) ale ſnad lucas10) o zradczy ſye zmyenyge9) obnowuge, hylyarius take nad matyege fie zmyenyge9) potwrzuge, ze zydafis) nebyl przi tom; neb tehdy, genz ſu pyly kalych ſ nym, rziekl Jefus,4) ze ſ nym pyty budu w kralowſtwy 10
Strana 720
720 Evwangelia. otczowu, a k tomu Judas8) nebyl doftogen. a take tyem pritelom, yzadneho newynymage, rziekl geft: za wy wylyt ten kalich bude. ale mezy gynymy 25 wecze v wynye: za mnohe. wſſak moz bity rzieczieno, ze gydaff wzal bozie tyelo, a rzieczienye hylaríj11) ſnadnye moz byty wypraweno rzkucz, ze ge on rozumyel o duchownyem przygymany, ze ge zydaffs) tak ne- przigymal, neb ge w ſmrte [329b 2] dlnem hrzieſſe byl. A kdyz Jeſus rziekl, ze gyz nebude wyna pyty, az ſ nymy pyty bude12) nowe, toczyfi 30 nowym obicziegem, iako nowy toczyfſ newtyeluge ſobie wyna iako drziewe, dokudz ſem byl zyw w tyelenſtwy.13) A kdyz rziekl Jefus:4) to czynte na me pamatowanye, vſtawyl tu ſwatoſt a drziewe rzieczienu mlcziedlywie sſadyl. A proto toho dne we cztwrtek wſſeczky hodyny zaloſtne gſu, gedyne miſe ſama ſlawna geſt i ofakraffu14) ſluh, iako ten den geho v ſtawenye 35 a iako dne geho narozenye. A toho dne take ſwietye krzyzmo, gymzto tyela mazy, neb toho dne dwerzie krwy berankowu mazaly ſu. a ze potom giediechu beranka welykonocznyeho, prodlewagy mazanye krzítu az do ſoboty, aby ſie igednaly s gedenym beranka. ale po ſwieczenye krzyzma nemohlo byty prodlenye, neb az do krzítu neſluziechu míſe w tiech dnech. 40 1) Š. tuto znamenay O. 2) sch. v Š. 3) Š. Gidaſſe. 4) Š. Geziſs. 5) Š. kalich- 6) za tím přetrž. a w chleb. 7) Š. geffto. s) Š. Gidaſs. 9) Š. zmienuge. 10) Š. Lukafs 11) Š. Hylariowo. 12) Š. bude piti. 13) Š. w tielefenſtwi. 14) (!) Š. ſ okraſu. [Kap. CLIII.] O wyſtrzichany petrowu. Ehdy gym wecze Jefusl): wíſyczkny wy budete trpiety hanbu teto noczy pro mye. Nebt ge pſano: zahubym paſtyrzie, a owcze ſie IMar. 26; z ſtada rozprchnu. Zacharz prorok z oſoby koftela proſy otczie rzka: Mar. 14.) bíj paſtyrzie, toczyfi: wyday gey na vmuczienye, ne aby fie kochal, ale pro wikupenye naroda czlowieczieho. Ale Evwangelyfta [330a 1] wyda, [Zach 17.] ze ge naplnyeno, czoz ge prorok proſyl, otpowiedy otczowie powolyw, polozyl: zahubym paîtyrzie. A kdyz wecze petr: a bylli-li by wíſyczkny pohorfſeny proty tobie, ya nykdy nebudu pohorſſen, wecze gemu Jefus1) petrzie, prawy2) tobie, drziew nez kokot zapiegie, trzikrat mne zaprzyff. Marek to plnyegie wyrziekl geft nad gyne, neb po prwem otazany petrowie 10 ynhed kokot zazpiewal geft, ale przied druhym kokotowym pyenym opyet dwakrat zaprzie. A tak troge petrowo zaprzienye przied prwym kokotowym pienym poczialo ſye geſt a przied druhym ſye naplnylo Ale gyne evwan- gelyfty rzkucz: drziew nezly kokot zapiegie, trzikrat mne zaprzyſí, O po- czynany mlywye takymto ſmyſlem: Troge zaprzienye pocznefí. ale mar- 15 cus o na plnyeny a dokonany toho píal geft. I wecze petr: take bicht muffyl i tebu vmrziety, nezaprzymt tebe. tuto nelzie petr, neb geft mnyel, by byla prawda, czo ge mlvwyl a czo ge ſlybil. 5 1) Š. Geziſs. 2) Š. prawim.
720 Evwangelia. otczowu, a k tomu Judas8) nebyl doftogen. a take tyem pritelom, yzadneho newynymage, rziekl geft: za wy wylyt ten kalich bude. ale mezy gynymy 25 wecze v wynye: za mnohe. wſſak moz bity rzieczieno, ze gydaff wzal bozie tyelo, a rzieczienye hylaríj11) ſnadnye moz byty wypraweno rzkucz, ze ge on rozumyel o duchownyem przygymany, ze ge zydaffs) tak ne- przigymal, neb ge w ſmrte [329b 2] dlnem hrzieſſe byl. A kdyz Jeſus rziekl, ze gyz nebude wyna pyty, az ſ nymy pyty bude12) nowe, toczyfi 30 nowym obicziegem, iako nowy toczyfſ newtyeluge ſobie wyna iako drziewe, dokudz ſem byl zyw w tyelenſtwy.13) A kdyz rziekl Jefus:4) to czynte na me pamatowanye, vſtawyl tu ſwatoſt a drziewe rzieczienu mlcziedlywie sſadyl. A proto toho dne we cztwrtek wſſeczky hodyny zaloſtne gſu, gedyne miſe ſama ſlawna geſt i ofakraffu14) ſluh, iako ten den geho v ſtawenye 35 a iako dne geho narozenye. A toho dne take ſwietye krzyzmo, gymzto tyela mazy, neb toho dne dwerzie krwy berankowu mazaly ſu. a ze potom giediechu beranka welykonocznyeho, prodlewagy mazanye krzítu az do ſoboty, aby ſie igednaly s gedenym beranka. ale po ſwieczenye krzyzma nemohlo byty prodlenye, neb az do krzítu neſluziechu míſe w tiech dnech. 40 1) Š. tuto znamenay O. 2) sch. v Š. 3) Š. Gidaſſe. 4) Š. Geziſs. 5) Š. kalich- 6) za tím přetrž. a w chleb. 7) Š. geffto. s) Š. Gidaſs. 9) Š. zmienuge. 10) Š. Lukafs 11) Š. Hylariowo. 12) Š. bude piti. 13) Š. w tielefenſtwi. 14) (!) Š. ſ okraſu. [Kap. CLIII.] O wyſtrzichany petrowu. Ehdy gym wecze Jefusl): wíſyczkny wy budete trpiety hanbu teto noczy pro mye. Nebt ge pſano: zahubym paſtyrzie, a owcze ſie IMar. 26; z ſtada rozprchnu. Zacharz prorok z oſoby koftela proſy otczie rzka: Mar. 14.) bíj paſtyrzie, toczyfi: wyday gey na vmuczienye, ne aby fie kochal, ale pro wikupenye naroda czlowieczieho. Ale Evwangelyfta [330a 1] wyda, [Zach 17.] ze ge naplnyeno, czoz ge prorok proſyl, otpowiedy otczowie powolyw, polozyl: zahubym paîtyrzie. A kdyz wecze petr: a bylli-li by wíſyczkny pohorfſeny proty tobie, ya nykdy nebudu pohorſſen, wecze gemu Jefus1) petrzie, prawy2) tobie, drziew nez kokot zapiegie, trzikrat mne zaprzyff. Marek to plnyegie wyrziekl geft nad gyne, neb po prwem otazany petrowie 10 ynhed kokot zazpiewal geft, ale przied druhym kokotowym pyenym opyet dwakrat zaprzie. A tak troge petrowo zaprzienye przied prwym kokotowym pienym poczialo ſye geſt a przied druhym ſye naplnylo Ale gyne evwan- gelyfty rzkucz: drziew nezly kokot zapiegie, trzikrat mne zaprzyſí, O po- czynany mlywye takymto ſmyſlem: Troge zaprzienye pocznefí. ale mar- 15 cus o na plnyeny a dokonany toho píal geft. I wecze petr: take bicht muffyl i tebu vmrziety, nezaprzymt tebe. tuto nelzie petr, neb geft mnyel, by byla prawda, czo ge mlvwyl a czo ge ſlybil. 5 1) Š. Geziſs. 2) Š. prawim.
Strana 721
Evwangelia. 721 O kazany kryſtowu po weczierzy. Kap. CLIV.) TEhdy Jefusl) tyeffe ge mlvwyl gym dluhu rziecz, a tu Jan popſa:2) Nemut fie waffe frdcze, any fie boy etc. w domu otczie meho prziebitkow IJan 14.] geſt mnoho, bich na cziem nepowiedyel wam, toczyfi by tam 1330a 2] nebylo, ia bich wam powiedyel, a nebil bich wam tagyl, by tu nebylo. 5 ale flyfîte, wiezte, zet gdu czynyt wam myeſto. ano gyz byly myefta vczy- nyeny prziebytka, iakoz byl rziekl, zpoſobenym, ale wſſak gefſczie myely czynyeny bity otewrzienym nebeſkich wrat a gich ſkutkem zaſluzenym. Jeronym takto dye: by nebylo mnoho prziebytkow v meho otczie, byl bich wam powiedyel, ze gdu czynyt wam myefta, to geft: neuczyny-ly 10 kazdy z was ſobie myeſta zwlaſſcznych3) ſkutkow, byl bich wam powiedyel, ze gdu czynyt wam myeíta. ale nenyet me wam czynyty, nezly wam. A to geft rzieczieno, iako ono: Sedyety na prawyczy mey a na lewyczy nenye me daty wam, ale komuz ge przypraweno. Awffak czoz kolywiek Mat. 20./ ſobie kto dyela, take boh dyela. neb przyprawuge bydla, bydlom czynye 15 bydla. A kdyz wecze thomas:4) pane, kam gdeff? a on wecze: Ja gſem cziefta, prawda a zywot, iako by rziekl: kteru czieftu chczeff gyty? Jat gfem cziefta, toczyfí mye nafledug, kam chczefí gyty? Jat gfem prawda, toczyfí prawy a naywyfſy konecz, gehoz wſſyczkny fameho magy hledaty; kde chczefi oftaty? Jat gfem zywot. A znamenay, kterak ge 1330b 1] 20 treikcze w tey5) rzeczy, yako by hos) newydiely, a gednak ge chwaly yako wiedome.7) a to podle vítawenye tyroníj o gynych a o gynych ma byty rozumyeno.* Giu take nyektere wieczy w tom kazany, gymyz pochlebuge fabelliq, Jako: kto mye wydy, wydy y otczie meho. a nyektere, gymzto fie protywy Arrius, iako: ſlowa, kterez ya mlvwy, ot ſebe ſam mlvwym, 25 a otecz mne goft wietffy. A tento take ſlyb prziczyny Jefus:1) kto wierzy v8) mye, ſkutky, ktere ya czynym, on bude czynyty, a gefíczie wietffye czynyty bude. wietffie wiecz byla geft styenem petrowy vzdrawyty, nezly podolkem kriſtowym. Jako by rziekl: Nebude wietffy mne, kto v mye wierzy, ale wietffie wieczy ſkrzie mye czynyty budu. wiſak dye Auguſtyn9, 30 ze ne o wíſech ſkutcziech kryſta to ſye dye, neſmyem prziedczyty ſmyſla a ſuda, abich rziekl, by zdrawie bylo wietffie, [330b 2] gefîto kriftus czyny, nezly gfu andyele, rozumyey, ktoz mozie, wietffie-ly geft ſprawedlyweho ftworzyty, czyly z nemyloftyweho ſprawedlywym vczynyty, neb toto geft wietffieho mylofrdenftwie o flowiech ſprawedlnofty, kterez ge w tu 35 dobu czynyl; rziecz geft o kazany, ze zgiewnyegie a wiecze bude kazaty, ne o wiſech ſkutcziech geho. A to, gefíto dye: profyty budu otczie9) meho, a gyneho vtyeffytele, genz geft gyny ot nagy. Neb otecz a ſyn a duch ſwaty giu taz wyecz. a gefíto rziekl vtyeffytele poſlaty we gmenu ſwem, to geft k znamoíty a k oſlaweny geho, aneb ze ma tez gmeno iako fyn, toczyfí 40 boh. any to, gefíto dye: rziecz, kteru gſte ſlyfſely, nenye ma, omlvwuge to, gofſto byl rziekl: ktoz geho myluge, ten rzieczy geho chowaty ma. neb godnak rziekl Jefus,1) ze geft rziecz otczowa, ale ne geho, toczyfí ot ſebe 46
Evwangelia. 721 O kazany kryſtowu po weczierzy. Kap. CLIV.) TEhdy Jefusl) tyeffe ge mlvwyl gym dluhu rziecz, a tu Jan popſa:2) Nemut fie waffe frdcze, any fie boy etc. w domu otczie meho prziebitkow IJan 14.] geſt mnoho, bich na cziem nepowiedyel wam, toczyfi by tam 1330a 2] nebylo, ia bich wam powiedyel, a nebil bich wam tagyl, by tu nebylo. 5 ale flyfîte, wiezte, zet gdu czynyt wam myeſto. ano gyz byly myefta vczy- nyeny prziebytka, iakoz byl rziekl, zpoſobenym, ale wſſak gefſczie myely czynyeny bity otewrzienym nebeſkich wrat a gich ſkutkem zaſluzenym. Jeronym takto dye: by nebylo mnoho prziebytkow v meho otczie, byl bich wam powiedyel, ze gdu czynyt wam myefta, to geft: neuczyny-ly 10 kazdy z was ſobie myeſta zwlaſſcznych3) ſkutkow, byl bich wam powiedyel, ze gdu czynyt wam myeíta. ale nenyet me wam czynyty, nezly wam. A to geft rzieczieno, iako ono: Sedyety na prawyczy mey a na lewyczy nenye me daty wam, ale komuz ge przypraweno. Awffak czoz kolywiek Mat. 20./ ſobie kto dyela, take boh dyela. neb przyprawuge bydla, bydlom czynye 15 bydla. A kdyz wecze thomas:4) pane, kam gdeff? a on wecze: Ja gſem cziefta, prawda a zywot, iako by rziekl: kteru czieftu chczeff gyty? Jat gfem cziefta, toczyfí mye nafledug, kam chczefí gyty? Jat gfem prawda, toczyfí prawy a naywyfſy konecz, gehoz wſſyczkny fameho magy hledaty; kde chczefi oftaty? Jat gfem zywot. A znamenay, kterak ge 1330b 1] 20 treikcze w tey5) rzeczy, yako by hos) newydiely, a gednak ge chwaly yako wiedome.7) a to podle vítawenye tyroníj o gynych a o gynych ma byty rozumyeno.* Giu take nyektere wieczy w tom kazany, gymyz pochlebuge fabelliq, Jako: kto mye wydy, wydy y otczie meho. a nyektere, gymzto fie protywy Arrius, iako: ſlowa, kterez ya mlvwy, ot ſebe ſam mlvwym, 25 a otecz mne goft wietffy. A tento take ſlyb prziczyny Jefus:1) kto wierzy v8) mye, ſkutky, ktere ya czynym, on bude czynyty, a gefíczie wietffye czynyty bude. wietffie wiecz byla geft styenem petrowy vzdrawyty, nezly podolkem kriſtowym. Jako by rziekl: Nebude wietffy mne, kto v mye wierzy, ale wietffie wieczy ſkrzie mye czynyty budu. wiſak dye Auguſtyn9, 30 ze ne o wíſech ſkutcziech kryſta to ſye dye, neſmyem prziedczyty ſmyſla a ſuda, abich rziekl, by zdrawie bylo wietffie, [330b 2] gefîto kriftus czyny, nezly gfu andyele, rozumyey, ktoz mozie, wietffie-ly geft ſprawedlyweho ftworzyty, czyly z nemyloftyweho ſprawedlywym vczynyty, neb toto geft wietffieho mylofrdenftwie o flowiech ſprawedlnofty, kterez ge w tu 35 dobu czynyl; rziecz geft o kazany, ze zgiewnyegie a wiecze bude kazaty, ne o wiſech ſkutcziech geho. A to, gefíto dye: profyty budu otczie9) meho, a gyneho vtyeffytele, genz geft gyny ot nagy. Neb otecz a ſyn a duch ſwaty giu taz wyecz. a gefíto rziekl vtyeffytele poſlaty we gmenu ſwem, to geft k znamoíty a k oſlaweny geho, aneb ze ma tez gmeno iako fyn, toczyfí 40 boh. any to, gefíto dye: rziecz, kteru gſte ſlyfſely, nenye ma, omlvwuge to, gofſto byl rziekl: ktoz geho myluge, ten rzieczy geho chowaty ma. neb godnak rziekl Jefus,1) ze geft rziecz otczowa, ale ne geho, toczyfí ot ſebe 46
Strana 722
722 Evwangelia. [Luk. 22.] fameho. A wecze gym: kdyz ſem poſlal was bez pitlika a bez tobolky a obuwy, zda ſie kdy wam czo nedoſtalo? ony weczechu: nycz. wecze gym: kto nynye ma pytlyk, wezmyz y tobolku, a kto nema meczie, ten 45 ſobie kup. vczy ge Jefusl) w mudroſty cznoſty. neb gſu nyektere wieczy, gefíto wzdy drzieny [331a 1] magy bity, iako myloſrdenſtwie, pokora, wiere, nadyegie a laſka ; A nyektere na czas a myeftem magy na fledowany bity, iako hlad, zzyzen, bdienye, modlytby, praczie, dyelanye a vczienye. A10) proto czaffa11) prziedîtyhowanye vczy potrzyebu wziety, az by fie 50 czas k kazany nawratyl, a az by ſie vpokogylo przieſtyhowanye. A kdyz weczechu: myftrzie, ted gîta dwa meczie, wecze: doftyt geft geden, aby vtal vcho, a na tom vzdraweny mocz bude vkazana bozie, a druhy mecz, gefîto bude newynat, vkaze, ze nenye dano to apofítolom czynyty, czo by mohly na obranu gezukriſtowu. A powiedie gym iefus12) naprzied: ay, 55 gyzt geft prziffla hodyna, abyfíte ſye rozprchly, kazdy k ſwemu wla- IJan 16.] ftenftwy, a mye fameho oftawyte. Potom pozdwyh oczy k neby, modly (Jan 17J fie a rzka: Otczie, przyfſlat geft hodyna, oflaw ſyna ſweho etc. I modly ſye prwe za ſye, Potom za vcziennyky, a trzietie za ty, gefíto myely wieru przygiety ſkrzie gich ſlowo. 60 * Cryftus geft czyefta, prawda a1) zywot. Cziefta nebludnaa, prawda nelîtywa, zywot nevmyeragyczy; cziefta nebludyecz, prawda bez okla- manye, zywot bez nedoſtatku, ta vzka çzieſta, gefſto wede do kralowîtwie wyſokeho a wieczneho. 1) Š. Gezifs. 2) Š. popſal3) Š. zwlafîtnich. 4) Š. Thomaſs. 5) Š. te. 5) sch. v Š. 7) Š. widome. s) Š. w. 9) za tím přetrž. geho. 10) Š. zda. 10) sch. v Š. 11) Š. czaſu. 12) Š. Gezifs. 13) za tím přetrž. Eſu take. Kap. CLV.] O modleny kryftowu.1) I Gyde Jefus2) I nymy do wſy, geſito flowe gethſemany, gefíto Mat. 26; geft v korziene huory olywety3) za byſtrzynu cedron. I wgyde i nymy Mar. 14; w zahradu. A Judaff4) wiediefſe to myeſto dobrzie, neb Jefus2) [331a 2] Luh. 22; biefſe obikl tam czaſto wchaziety f ucziennyky ſwymy. A kdyz wgide, Jan 18.] wecze gym: Siedte tuto, a yat poydu tamto, pomodlym ſie, a wy take modlte fie, abyfíte nevpadly v pokuffenye, toczyfí abyfíte nebyly pod- dany v pokufeny. A pogem petra a fyny zebedeowy, poczie fie mutyty a rzka: Truchla ge duſſe ma az na ſmrt, toczyfí welmy ſmutna, aneb pro bazen ſmrty, neb ſie mutyefſe pro apofítolſke padenye, aneb mutyefſe fie, dokudz by ſebe a ſwich ſwu ſmrty newyproſtyl, aneb az by po geho 10 ſmrty wratyly fye apofſtole k wierzie geho. A otſtupyw ot nych tak daleko, iako by mohl kamenem dowrczy, pade na ſwu twarz a modly ſye a rzka: Otczie, geftly podobne, otchyl tuto muku ote mne. a tyem myeny, ze boh otecz geft wſſech narodow. I lekafſe ſie ſmrty iako prawy czlowiek, a chtiel nevmrziety, by to mohlo bity ſprawedlnoſty, neb myegieſſe otczowa ſpra- 15 5
722 Evwangelia. [Luk. 22.] fameho. A wecze gym: kdyz ſem poſlal was bez pitlika a bez tobolky a obuwy, zda ſie kdy wam czo nedoſtalo? ony weczechu: nycz. wecze gym: kto nynye ma pytlyk, wezmyz y tobolku, a kto nema meczie, ten 45 ſobie kup. vczy ge Jefusl) w mudroſty cznoſty. neb gſu nyektere wieczy, gefíto wzdy drzieny [331a 1] magy bity, iako myloſrdenſtwie, pokora, wiere, nadyegie a laſka ; A nyektere na czas a myeftem magy na fledowany bity, iako hlad, zzyzen, bdienye, modlytby, praczie, dyelanye a vczienye. A10) proto czaffa11) prziedîtyhowanye vczy potrzyebu wziety, az by fie 50 czas k kazany nawratyl, a az by ſie vpokogylo przieſtyhowanye. A kdyz weczechu: myftrzie, ted gîta dwa meczie, wecze: doftyt geft geden, aby vtal vcho, a na tom vzdraweny mocz bude vkazana bozie, a druhy mecz, gefîto bude newynat, vkaze, ze nenye dano to apofítolom czynyty, czo by mohly na obranu gezukriſtowu. A powiedie gym iefus12) naprzied: ay, 55 gyzt geft prziffla hodyna, abyfíte ſye rozprchly, kazdy k ſwemu wla- IJan 16.] ftenftwy, a mye fameho oftawyte. Potom pozdwyh oczy k neby, modly (Jan 17J fie a rzka: Otczie, przyfſlat geft hodyna, oflaw ſyna ſweho etc. I modly ſye prwe za ſye, Potom za vcziennyky, a trzietie za ty, gefíto myely wieru przygiety ſkrzie gich ſlowo. 60 * Cryftus geft czyefta, prawda a1) zywot. Cziefta nebludnaa, prawda nelîtywa, zywot nevmyeragyczy; cziefta nebludyecz, prawda bez okla- manye, zywot bez nedoſtatku, ta vzka çzieſta, gefſto wede do kralowîtwie wyſokeho a wieczneho. 1) Š. Gezifs. 2) Š. popſal3) Š. zwlafîtnich. 4) Š. Thomaſs. 5) Š. te. 5) sch. v Š. 7) Š. widome. s) Š. w. 9) za tím přetrž. geho. 10) Š. zda. 10) sch. v Š. 11) Š. czaſu. 12) Š. Gezifs. 13) za tím přetrž. Eſu take. Kap. CLV.] O modleny kryftowu.1) I Gyde Jefus2) I nymy do wſy, geſito flowe gethſemany, gefíto Mat. 26; geft v korziene huory olywety3) za byſtrzynu cedron. I wgyde i nymy Mar. 14; w zahradu. A Judaff4) wiediefſe to myeſto dobrzie, neb Jefus2) [331a 2] Luh. 22; biefſe obikl tam czaſto wchaziety f ucziennyky ſwymy. A kdyz wgide, Jan 18.] wecze gym: Siedte tuto, a yat poydu tamto, pomodlym ſie, a wy take modlte fie, abyfíte nevpadly v pokuffenye, toczyfí abyfíte nebyly pod- dany v pokufeny. A pogem petra a fyny zebedeowy, poczie fie mutyty a rzka: Truchla ge duſſe ma az na ſmrt, toczyfí welmy ſmutna, aneb pro bazen ſmrty, neb ſie mutyefſe pro apofítolſke padenye, aneb mutyefſe fie, dokudz by ſebe a ſwich ſwu ſmrty newyproſtyl, aneb az by po geho 10 ſmrty wratyly fye apofſtole k wierzie geho. A otſtupyw ot nych tak daleko, iako by mohl kamenem dowrczy, pade na ſwu twarz a modly ſye a rzka: Otczie, geftly podobne, otchyl tuto muku ote mne. a tyem myeny, ze boh otecz geft wſſech narodow. I lekafſe ſie ſmrty iako prawy czlowiek, a chtiel nevmrziety, by to mohlo bity ſprawedlnoſty, neb myegieſſe otczowa ſpra- 15 5
Strana 723
Evwangelia. 723 25 30 35 wedlnoft to, aby kriftus trpiel, a ot poczatka ſwieta ta ſwatoft byla ot nyeho naprzied vkazana. ta wole nevmyeraty ſlawne czyny mucziennyky. neb ſmyíl tyela gedno tomu chcze, gymz fie kocha, pakly by ſye gym lybylo vmrziety, 1331b 11 Odtad nebylo by wiedyeno, by mohly czo 20 zaſluzity, ale ze wole nevmyeranye poddawagy, tudy zaſluhugy. A proto kryftus poddal, a wíſak dye: ne yakoz ya chczy, wíſak nyekterzy, przi- drziecze ſie teyto 5)czafſczie vkazugycziey6) tohoto prawie, by mylofrdny proſyl za zydy, mohlo-ly by bity, aby wefíly narodowe bez ſle poty zy- dowſke, netrpiel by te muky a ſmrty ot zydow, gefſto naſtawaſſe. A kdyz przigyde k ſwym vcziennykom, naleze ge, any ſpie. I wecze petrowy: tak ſy nemohl gedne hodyny bdyety ſe mnu? ale obecznye rziekl tyem trziem; czo ſpite? duch zagyîte hotow geft, rozumyey wafí, iako byfíte nyetczo myely hotowo ſlybity, take vmiziety za mye, a gyz geſt ſwiedoma nemocz tyela w trpeny* Pak druhe otgyde a modly fie tu rzieczy, rzka iako drziew. I vkaza gemu andyel poſyluge ho. I by na ſwaru a na praczy proty fmrty dele modle ſye. gyz iako prziemahafe ſmrt na myíly, kdyz tak gyz chtyefſe vmrziety, a tu fmrt potom ſkutkem prziemoze. I wîtawage Jeſus,2) fta ſye geho pot tako [331b 2] kropie krwy,7) tekuczie na zemy. A wratyw fie k ucziennykom naleze ge ſpiecze. I otſtupy trzietie a modly fie tu rzieczy rzka yako drziewe. Tehdy przigyde k ucziennykom, y wecze gym: gyz ſpiete.7) A kdyz malytko poſpachu, wecze: doftyt geft, wstante, a podme, ay, blyzkot ge ten, genz mye zrady. Duch hotow gest k mlvweny k zzeleny, k zpowiedany, ale tyelo nemoczno geft k dofty vczynyeny * Znamenay, prwe prolytie kriîtowe8) krwe bylo na obrziezowany, Gloſa. 40 druhe na potu, trzietye na biczowany, Cztwrte na vkrzyzowany, pate na mrtwem boku kopym proklany. Prwe na prziklad, abichom obrziezo- waly naſſe ſrdcze; druhe na znamenye, ze krwy ſwu obwlazyl zemye ſrdcze, aby gy zplodyl; traietye a cztwrte na lekarzſtwie nafſie duſſe; pate k ſwa- toſty. A proto geſt miſie na patero rozdielena: prwy dyel azdo modlytew ; ) 45 druhy az do cztenye; trziety az do fanctus; cztwrty az do przigymanye tyela bozicho, paty az do koncze. Ale wiklad ne thymotheum10) dyely míſy na cztwero: proffenve, modlytby, zadanve a diekowanye. Ale ze w ſamey paterneyl1) bylo prolytye krwe, proto ſam Canon 12) dyely ſye na patera:13) Prwy dyel do Qui pridie, druhy do men êto, trziety do preceptis, 50 cztwrty do emboliſma, to ſlowe modlytba poſlednye, prziczynyena w ca- nonye míſie iako nadwzroftla, 1332a 1] a mymo tu neſluffie nycz wiecze prziczynyty. a tu knyez rzieka znenahlym hlaſſem, iakzto takto: wyſwobod nas, profyme, hoípodyne, ote wíleho zlebo etc. A nedawno rziekachu, a geficzie nyekterzy wyfokym hlaffem rziekagy, w lugduníkem koftele 55 gefftye rziekagy nad hlas. 1) Š. (přid.) takto. 2) Š. Gezifs. 3) Š. oliwetſke. 4) Š. Gidafs. 5) Š. teto. 6) Š. vkazugiczie. 7) Š. krwe. 7a) Š. ſpite. 3) Š. kryftowý. 9) Š. modliteb. 10) Š. Thymo- thea. 11) Š. fame paterne. 12) (!) Š. Canon. 13) Š. patero. 46*)
Evwangelia. 723 25 30 35 wedlnoft to, aby kriftus trpiel, a ot poczatka ſwieta ta ſwatoft byla ot nyeho naprzied vkazana. ta wole nevmyeraty ſlawne czyny mucziennyky. neb ſmyíl tyela gedno tomu chcze, gymz fie kocha, pakly by ſye gym lybylo vmrziety, 1331b 11 Odtad nebylo by wiedyeno, by mohly czo 20 zaſluzity, ale ze wole nevmyeranye poddawagy, tudy zaſluhugy. A proto kryftus poddal, a wíſak dye: ne yakoz ya chczy, wíſak nyekterzy, przi- drziecze ſie teyto 5)czafſczie vkazugycziey6) tohoto prawie, by mylofrdny proſyl za zydy, mohlo-ly by bity, aby wefíly narodowe bez ſle poty zy- dowſke, netrpiel by te muky a ſmrty ot zydow, gefſto naſtawaſſe. A kdyz przigyde k ſwym vcziennykom, naleze ge, any ſpie. I wecze petrowy: tak ſy nemohl gedne hodyny bdyety ſe mnu? ale obecznye rziekl tyem trziem; czo ſpite? duch zagyîte hotow geft, rozumyey wafí, iako byfíte nyetczo myely hotowo ſlybity, take vmiziety za mye, a gyz geſt ſwiedoma nemocz tyela w trpeny* Pak druhe otgyde a modly fie tu rzieczy, rzka iako drziew. I vkaza gemu andyel poſyluge ho. I by na ſwaru a na praczy proty fmrty dele modle ſye. gyz iako prziemahafe ſmrt na myíly, kdyz tak gyz chtyefſe vmrziety, a tu fmrt potom ſkutkem prziemoze. I wîtawage Jeſus,2) fta ſye geho pot tako [331b 2] kropie krwy,7) tekuczie na zemy. A wratyw fie k ucziennykom naleze ge ſpiecze. I otſtupy trzietie a modly fie tu rzieczy rzka yako drziewe. Tehdy przigyde k ucziennykom, y wecze gym: gyz ſpiete.7) A kdyz malytko poſpachu, wecze: doftyt geft, wstante, a podme, ay, blyzkot ge ten, genz mye zrady. Duch hotow gest k mlvweny k zzeleny, k zpowiedany, ale tyelo nemoczno geft k dofty vczynyeny * Znamenay, prwe prolytie kriîtowe8) krwe bylo na obrziezowany, Gloſa. 40 druhe na potu, trzietye na biczowany, Cztwrte na vkrzyzowany, pate na mrtwem boku kopym proklany. Prwe na prziklad, abichom obrziezo- waly naſſe ſrdcze; druhe na znamenye, ze krwy ſwu obwlazyl zemye ſrdcze, aby gy zplodyl; traietye a cztwrte na lekarzſtwie nafſie duſſe; pate k ſwa- toſty. A proto geſt miſie na patero rozdielena: prwy dyel azdo modlytew ; ) 45 druhy az do cztenye; trziety az do fanctus; cztwrty az do przigymanye tyela bozicho, paty az do koncze. Ale wiklad ne thymotheum10) dyely míſy na cztwero: proffenve, modlytby, zadanve a diekowanye. Ale ze w ſamey paterneyl1) bylo prolytye krwe, proto ſam Canon 12) dyely ſye na patera:13) Prwy dyel do Qui pridie, druhy do men êto, trziety do preceptis, 50 cztwrty do emboliſma, to ſlowe modlytba poſlednye, prziczynyena w ca- nonye míſie iako nadwzroftla, 1332a 1] a mymo tu neſluffie nycz wiecze prziczynyty. a tu knyez rzieka znenahlym hlaſſem, iakzto takto: wyſwobod nas, profyme, hoípodyne, ote wíleho zlebo etc. A nedawno rziekachu, a geficzie nyekterzy wyfokym hlaffem rziekagy, w lugduníkem koftele 55 gefftye rziekagy nad hlas. 1) Š. (přid.) takto. 2) Š. Gezifs. 3) Š. oliwetſke. 4) Š. Gidafs. 5) Š. teto. 6) Š. vkazugiczie. 7) Š. krwe. 7a) Š. ſpite. 3) Š. kryftowý. 9) Š. modliteb. 10) Š. Thymo- thea. 11) Š. fame paterne. 12) (!) Š. Canon. 13) Š. patero. 46*)
Strana 724
724 Evwangelia. [Kap. CLVI.] O polybeny Judaſsowu.1) (Efſtye Jeſus2) mlviefſe,3) przigide Judaff4) s zaſtupem rytyerzow [Mat. 26; Mat. 14; a s hlukem ſluh, wzem ot wladarzie a ot knyezat knyezíkych, i odyenym. Luk. 22; a byl gym dal znamenye, ze polybenym vkazze gym gezyíſe, a ony aby ho Jan 18.) wedly mudrzie neb ſmyſlnye. neb mnyefſe Judafí,4) by kuzedlnymy chytrofícziemy5) mohl ſye promyenyty a vgyty. A przigem polybenye 5 Jeſus,2) nazwa geho przietelem poſmyewatedlnye, aneb podle stawu drziew- nyeho. A kdyz wecze Jefus2) tyem, gefíto ho hledachu: Ja gſem, a ony otſtupichu zpiet zaſye a padechu. A potom giechu geho a ſwazachu geho. a Symon6) petr vtye vcho ſluze, gemuz gmye malchus. a Jefus2) geho vleczy a wecze petrowy: wpufft ſwoy mecz w noznycze; kazdy, ktoz mecz wezme, 10 mecziem ſeyde, toczyfi tyem, gefíto przied ragem fie wrty, aneb pro wzaty mecz ſeyde a zahyne. neberzie ten meczie; komuz bude dan ot [332a 2] boha, neb ot zakona, neb ot ſudcze. 1) Š. O Gidaffowu polibeni. 2) Š. Gezifs. 3) (!) Š. mluwieſſe. 4) Š. Gida ſs. 5) Š. chytroftmi. 6) Š. Slimon. [Kap. CLVII.] O vtyckany mladencze. [Žalm 32.) I przywedu nayprw Jezyfſe k Canaaffowy. Neb biefle teft Cay- phaſſow; neb ohyzdno by bylo, by byly dom Annaffow,1) gefíto byl na przied poſtaweny, mynuly. A mladenecz po nyem gdyeííe, obynut cziechlem po nabem tyele, neb ge nemyel gyneho rucha na ſobie. a opuftyw cziechel y vteczie ot nych. prawie nyekterzy, by to byl Jan, neb ge w tu dobu byl 5 mladenecz, wſſak Jeronym na to myeíto: naſyle czynyechu ty, gefíto dufſe me hledachu, prawy: zyde nafyle czynyechu, neb petrowy kdyz rziekachu: a ty gſy z nych, neb Jakubowy, kdyz gym2) trhachu, A on opuſtyw cziechel ot nych vteczie. wſſak fie wydy, ze ge to rziekl wiecze mnyenym nezly gyfíczienym. 10 1) Š. Annaniaffow. 2) Za tím sl. přetrž. rziekachu. [Kap. CLVIII.] O prwem zaprzieny petrowu. Ake Petr zdaleka po nyem gdyeſſe, aby wydyel konecz. a Jan byl znam byſkupowy, y vwede petra w dom. a kdyz ho vzrzie dyewka wratna, wecze: zda ty z ucziennykow tohoto czlowieka gfy? on wecze: [Mat. 26; neznam ya geho, anyz wiedye, czo ty dyefí! a nyekterzy chtiecz petra 5 Mar. 14; [332b 1] wymlvwity weczechu, ze ge dobrzie rziekl, ze geho nezna, gehoz Luk. 22; ſwrchowanye yzadny nezna any poznal, gedno otecz. a kdyz ge rziekl: Jan 18.1 0, o, czlowieczie, neyſem, rzka tak ſebe zaprziel, ale ne kryſta. a kdyz ge-
724 Evwangelia. [Kap. CLVI.] O polybeny Judaſsowu.1) (Efſtye Jeſus2) mlviefſe,3) przigide Judaff4) s zaſtupem rytyerzow [Mat. 26; Mat. 14; a s hlukem ſluh, wzem ot wladarzie a ot knyezat knyezíkych, i odyenym. Luk. 22; a byl gym dal znamenye, ze polybenym vkazze gym gezyíſe, a ony aby ho Jan 18.) wedly mudrzie neb ſmyſlnye. neb mnyefſe Judafí,4) by kuzedlnymy chytrofícziemy5) mohl ſye promyenyty a vgyty. A przigem polybenye 5 Jeſus,2) nazwa geho przietelem poſmyewatedlnye, aneb podle stawu drziew- nyeho. A kdyz wecze Jefus2) tyem, gefíto ho hledachu: Ja gſem, a ony otſtupichu zpiet zaſye a padechu. A potom giechu geho a ſwazachu geho. a Symon6) petr vtye vcho ſluze, gemuz gmye malchus. a Jefus2) geho vleczy a wecze petrowy: wpufft ſwoy mecz w noznycze; kazdy, ktoz mecz wezme, 10 mecziem ſeyde, toczyfi tyem, gefíto przied ragem fie wrty, aneb pro wzaty mecz ſeyde a zahyne. neberzie ten meczie; komuz bude dan ot [332a 2] boha, neb ot zakona, neb ot ſudcze. 1) Š. O Gidaffowu polibeni. 2) Š. Gezifs. 3) (!) Š. mluwieſſe. 4) Š. Gida ſs. 5) Š. chytroftmi. 6) Š. Slimon. [Kap. CLVII.] O vtyckany mladencze. [Žalm 32.) I przywedu nayprw Jezyfſe k Canaaffowy. Neb biefle teft Cay- phaſſow; neb ohyzdno by bylo, by byly dom Annaffow,1) gefíto byl na przied poſtaweny, mynuly. A mladenecz po nyem gdyeííe, obynut cziechlem po nabem tyele, neb ge nemyel gyneho rucha na ſobie. a opuftyw cziechel y vteczie ot nych. prawie nyekterzy, by to byl Jan, neb ge w tu dobu byl 5 mladenecz, wſſak Jeronym na to myeíto: naſyle czynyechu ty, gefíto dufſe me hledachu, prawy: zyde nafyle czynyechu, neb petrowy kdyz rziekachu: a ty gſy z nych, neb Jakubowy, kdyz gym2) trhachu, A on opuſtyw cziechel ot nych vteczie. wſſak fie wydy, ze ge to rziekl wiecze mnyenym nezly gyfíczienym. 10 1) Š. Annaniaffow. 2) Za tím sl. přetrž. rziekachu. [Kap. CLVIII.] O prwem zaprzieny petrowu. Ake Petr zdaleka po nyem gdyeſſe, aby wydyel konecz. a Jan byl znam byſkupowy, y vwede petra w dom. a kdyz ho vzrzie dyewka wratna, wecze: zda ty z ucziennykow tohoto czlowieka gfy? on wecze: [Mat. 26; neznam ya geho, anyz wiedye, czo ty dyefí! a nyekterzy chtiecz petra 5 Mar. 14; [332b 1] wymlvwity weczechu, ze ge dobrzie rziekl, ze geho nezna, gehoz Luk. 22; ſwrchowanye yzadny nezna any poznal, gedno otecz. a kdyz ge rziekl: Jan 18.1 0, o, czlowieczie, neyſem, rzka tak ſebe zaprziel, ale ne kryſta. a kdyz ge-
Strana 725
Evwangelia. 725 rziekl: czlowiecze, newiedye, czo dyeff, tu ge rziekl, ze newye gich faleff- nych rady a líty. ale blaznowa wiecz geft omlvwaty toho, gehoz Jefusl) 10 vwynnyl, a on take fam fie flzamy wynen vkazal. I ftafſe petr s fluhamy v ohnye. A byſkup otaza Jezyííe o geho vczieny. A kdyz wecze Jefus:1) zgiewnye ſem mlvwyl, otiez gich, gefítot fu mye flyffely. Tehdy geden ſluha ztah2) ruku ſwu y da polycziek3) Jezyffowy a rzka: tak-ly otpo- wiedaff byſkupowy? a Jefusl) wecze: mlvwyl4) ſem zle, wyday ſwiedecz- 15 ſtwie zlemu, pakly ſem mlvwyl dobrzie, procz mye tepeſſ? vkaza Jefus!) tomu, gefíto ho byl5) w liczie, ne ſkutkem, aby mu druhy dal, ale vmyſlem, ze geft hotow k utrpeny, bylo-ly by potrziebie. I poſla1) Annas ſwazana Jezyfe k Cayphaîfowi. 1) Š. Gezifs. 2) Š. ztahl. 3) za tím přetrž. byſkupow. 4) Š. mluwilli. 5) Š. byl bil. 6) Š. poſlal. O druhem a o trzietyem zaprzieny. [Kap. CLIX.) A Petr ſtaſſe v ohnye, ohrziewage ſie. I wecze mu druha dye- weczka: [332b 2] a tento take byl s Jezyfſem. I weczechu ty, kterzyz tu îtachu: wyeru, ty gſy z nych. Neb ſy galyle9, a rziecz twa zgiewnym tye czyny. Tehdy zaprzie petr í przifabu, a przied tyem zaprzienym byefíe 5 wyffel petr, a kokot byl zapiel. a iako po hodynye przietel malchow wecze, by geho wydyel w zahradve ſ nym. tehdy petr poczie ſie klety a przahage, ze ge neznal czlowieka toho, a kokot ynhed zazpiewa. A obratyw fie Jefus1) wzezrzie na petia. I rozpomanu ſie petr na flowo Jezyffowo, gefíto byl gemu rziekl. A wyffed wen zaplaka horzczie, vtiekage do rochle, gefito 10 nynye kokotowe pienye dyegy. podle toho rzadu Janowa wydy ſie pocziato troge zaprzienye petrowo, by fie poczialo w ſyeny Annaffowie2) a ſkonano w fieny Cayphe.3) Ale podle tiech, gefíto fye rezmyenyge4) o Annas,5) wyoy fie, ze wiſeczko zaprzienye ftalo ſye w ſyeny Cayphe.6) Auguftynus w knyhach o sgiednany evwangelyft7) prawy, ze ſie wiſe ſtalo w fyeny 15 Anne,2) A czo ge powiedieno potom po poſlany Jezyffe k Cayphaffowy, obnowugicz rzieczienye. Jeronym na matyegie a beda na lucam8) wydy fie, by chtiely, by petr w fieny Cayphe3) zapyeral Jezyfſe. [333a 11 1) Š. Gezifs. 2) Š. Annanyaffowie. 3) Š. Cayfaffowie. 4) Š.nezmieňuge. 5) Š. Annaſfowi. 6) Š. Cayphaſfowie. 7) Š. ewangelift. s) Š. Lukaſſe. O otſuzeny kryſta na ſmrt. [Kap. CLX.] A kdyz by zytra rano, ſebrachu ſye v Cayphaîſe knyezie a ſtarfiy lyd a myſtrzy a lyczomyernyczy. I hledachu wymyfflegicz falefíneho ſwiedeczîtwie proty Jezyfſy.1) *
Evwangelia. 725 rziekl: czlowiecze, newiedye, czo dyeff, tu ge rziekl, ze newye gich faleff- nych rady a líty. ale blaznowa wiecz geft omlvwaty toho, gehoz Jefusl) 10 vwynnyl, a on take fam fie flzamy wynen vkazal. I ftafſe petr s fluhamy v ohnye. A byſkup otaza Jezyííe o geho vczieny. A kdyz wecze Jefus:1) zgiewnye ſem mlvwyl, otiez gich, gefítot fu mye flyffely. Tehdy geden ſluha ztah2) ruku ſwu y da polycziek3) Jezyffowy a rzka: tak-ly otpo- wiedaff byſkupowy? a Jefusl) wecze: mlvwyl4) ſem zle, wyday ſwiedecz- 15 ſtwie zlemu, pakly ſem mlvwyl dobrzie, procz mye tepeſſ? vkaza Jefus!) tomu, gefíto ho byl5) w liczie, ne ſkutkem, aby mu druhy dal, ale vmyſlem, ze geft hotow k utrpeny, bylo-ly by potrziebie. I poſla1) Annas ſwazana Jezyfe k Cayphaîfowi. 1) Š. Gezifs. 2) Š. ztahl. 3) za tím přetrž. byſkupow. 4) Š. mluwilli. 5) Š. byl bil. 6) Š. poſlal. O druhem a o trzietyem zaprzieny. [Kap. CLIX.) A Petr ſtaſſe v ohnye, ohrziewage ſie. I wecze mu druha dye- weczka: [332b 2] a tento take byl s Jezyfſem. I weczechu ty, kterzyz tu îtachu: wyeru, ty gſy z nych. Neb ſy galyle9, a rziecz twa zgiewnym tye czyny. Tehdy zaprzie petr í przifabu, a przied tyem zaprzienym byefíe 5 wyffel petr, a kokot byl zapiel. a iako po hodynye przietel malchow wecze, by geho wydyel w zahradve ſ nym. tehdy petr poczie ſie klety a przahage, ze ge neznal czlowieka toho, a kokot ynhed zazpiewa. A obratyw fie Jefus1) wzezrzie na petia. I rozpomanu ſie petr na flowo Jezyffowo, gefíto byl gemu rziekl. A wyffed wen zaplaka horzczie, vtiekage do rochle, gefito 10 nynye kokotowe pienye dyegy. podle toho rzadu Janowa wydy ſie pocziato troge zaprzienye petrowo, by fie poczialo w ſyeny Annaffowie2) a ſkonano w fieny Cayphe.3) Ale podle tiech, gefíto fye rezmyenyge4) o Annas,5) wyoy fie, ze wiſeczko zaprzienye ftalo ſye w ſyeny Cayphe.6) Auguftynus w knyhach o sgiednany evwangelyft7) prawy, ze ſie wiſe ſtalo w fyeny 15 Anne,2) A czo ge powiedieno potom po poſlany Jezyffe k Cayphaffowy, obnowugicz rzieczienye. Jeronym na matyegie a beda na lucam8) wydy fie, by chtiely, by petr w fieny Cayphe3) zapyeral Jezyfſe. [333a 11 1) Š. Gezifs. 2) Š. Annanyaffowie. 3) Š. Cayfaffowie. 4) Š.nezmieňuge. 5) Š. Annaſfowi. 6) Š. Cayphaſfowie. 7) Š. ewangelift. s) Š. Lukaſſe. O otſuzeny kryſta na ſmrt. [Kap. CLX.] A kdyz by zytra rano, ſebrachu ſye v Cayphaîſe knyezie a ſtarfiy lyd a myſtrzy a lyczomyernyczy. I hledachu wymyfflegicz falefíneho ſwiedeczîtwie proty Jezyfſy.1) *
Strana 726
726 Evwangelia. I weczefſta dwa falefína ſwiedky: My gíme flyffely, ze ge rziekl: Mar. 14.] mohu chram zborzity bozy ten, gefîto ruku vczynyeny geſt, a po trziech 5 dnech gyny ruku neudielany opiet zaíye vdyelaty. A kdyz tomu ne- otpowiedie Jefus, wiftaw Cayphas3) wecze Jezyflowy: zaklynam tye bohem zywym, aby nam powiedyel, gſy-ly ty kriſtus, ſyn boha zyweho blaho- flaweneho. I wecze Jefus2): ty ty rziekl, toczyfí czafíto prorokugefí wy- prawuge, powyedie-ly4) wam, nebudete my wyerzity, [333a 2] potom wiecz 10 vzrzyte ſyna czlowieczieho ſiediecz na prawyczy n oczy bozie a przicha- ziegicz w oblacziech nebeſkich. A to o druhem geho przichodu rozumyety ſie moze, neb o przichodu geho na okríl ſwieta ikrzie kazatele oznamy fie. Tehdy knyezie knyezíke rozprafíty rucho no*) ſobie a rzka: vtrhat bohu. Obicziey zydowíky byl flyffiecz vtrhanye bohu rozprafîtyty rucho ſwe. 15 Czo ſie wam wydy? I weczechu: wynent geft smrty. [Mat. 26; [333a1]* To ſye dalo rano v welyky patek, neb toho dne boh czlowieka ſtworzil a toho dne take wykupyl. A yako trziety hodynu geſt czlowiek ftworzien, takez toho dne w tuz hodynu kriftus za czlowieka geft fuzen. A czlowiek w fſeſtu hodynu przieftupyl geft bozie przikazanye, takez w tuz hodynu 20 kriftus1) przibit geft za czlowieka k6) krzyzy. A yakoz w dewatu hodynu czlowiek z rage geft wywrzen, takez w tuz hodynu ſkrzie ſmrt kryftowu ray geft opiet czlowieku otewrzien. 1) Š. Geziffowi. 2) Š. Gezifs. 3) Š. Cayfafs. 4) Š. powiemli. 5) Š. na. °) sch. v Š. [Kap. CLXI.] O1) plwany na twarz kryftowu. 1333b2] [Mat. 27; Ehdy zplwachu na geho twarz; a to take bylo zwlafîtnye zydom, Mar. 15; plwaty na geho twarz, gehoz zamyetachu. A ſwazawíſe geho wedechu Luk. 23; ho na rathauz, I dachu ho poncyo pylatowy wladarzy, a ſamy newgidechu, Jan 18.J aby ſye nepoſſkwrnyly, wchaziegycz w dom pohaníky. 1) Š. Znamenay O. Kap. CLXII.I O obyelſeny Judassowu.1) Ehdy Judaff2) zelenym naweden da trzidcziety penyez knyezatom knyezíkym a rzka: Shrziefſyl ſem, zradyw krew ſprawedlywu. a ony IMat. 27.] weczechu: czo nam do toho? ty wyz! Jako by rziekl: ty ſy wiedyel, czo ſy czynyl, aneb: ty vzrzyfí, kdyz poczygefí. Snad fathanas,3) genz ge gyz4) wladl Judaffem,5) kdyz ge gyz vczynyl, czo ge chtiel, otítupyl8) ot nyeho, A proto mohl geft Judaff2) 1333b 1] zelety, czo geft byl vczynyl, aby z bolefty opiet w nyeho witupil fathanas,3) aby mu kazal, aby fie ſam obieſyl. Prawy Jeronym na zalm fto?) a oſmy, ze wyecz Judafi 2) rozhnyewal boha tyem, kdyz fie obyefyl, nezly tyem, gefíto geho geft 5
726 Evwangelia. I weczefſta dwa falefína ſwiedky: My gíme flyffely, ze ge rziekl: Mar. 14.] mohu chram zborzity bozy ten, gefîto ruku vczynyeny geſt, a po trziech 5 dnech gyny ruku neudielany opiet zaíye vdyelaty. A kdyz tomu ne- otpowiedie Jefus, wiftaw Cayphas3) wecze Jezyflowy: zaklynam tye bohem zywym, aby nam powiedyel, gſy-ly ty kriſtus, ſyn boha zyweho blaho- flaweneho. I wecze Jefus2): ty ty rziekl, toczyfí czafíto prorokugefí wy- prawuge, powyedie-ly4) wam, nebudete my wyerzity, [333a 2] potom wiecz 10 vzrzyte ſyna czlowieczieho ſiediecz na prawyczy n oczy bozie a przicha- ziegicz w oblacziech nebeſkich. A to o druhem geho przichodu rozumyety ſie moze, neb o przichodu geho na okríl ſwieta ikrzie kazatele oznamy fie. Tehdy knyezie knyezíke rozprafíty rucho no*) ſobie a rzka: vtrhat bohu. Obicziey zydowíky byl flyffiecz vtrhanye bohu rozprafîtyty rucho ſwe. 15 Czo ſie wam wydy? I weczechu: wynent geft smrty. [Mat. 26; [333a1]* To ſye dalo rano v welyky patek, neb toho dne boh czlowieka ſtworzil a toho dne take wykupyl. A yako trziety hodynu geſt czlowiek ftworzien, takez toho dne w tuz hodynu kriftus za czlowieka geft fuzen. A czlowiek w fſeſtu hodynu przieftupyl geft bozie przikazanye, takez w tuz hodynu 20 kriftus1) przibit geft za czlowieka k6) krzyzy. A yakoz w dewatu hodynu czlowiek z rage geft wywrzen, takez w tuz hodynu ſkrzie ſmrt kryftowu ray geft opiet czlowieku otewrzien. 1) Š. Geziffowi. 2) Š. Gezifs. 3) Š. Cayfafs. 4) Š. powiemli. 5) Š. na. °) sch. v Š. [Kap. CLXI.] O1) plwany na twarz kryftowu. 1333b2] [Mat. 27; Ehdy zplwachu na geho twarz; a to take bylo zwlafîtnye zydom, Mar. 15; plwaty na geho twarz, gehoz zamyetachu. A ſwazawíſe geho wedechu Luk. 23; ho na rathauz, I dachu ho poncyo pylatowy wladarzy, a ſamy newgidechu, Jan 18.J aby ſye nepoſſkwrnyly, wchaziegycz w dom pohaníky. 1) Š. Znamenay O. Kap. CLXII.I O obyelſeny Judassowu.1) Ehdy Judaff2) zelenym naweden da trzidcziety penyez knyezatom knyezíkym a rzka: Shrziefſyl ſem, zradyw krew ſprawedlywu. a ony IMat. 27.] weczechu: czo nam do toho? ty wyz! Jako by rziekl: ty ſy wiedyel, czo ſy czynyl, aneb: ty vzrzyfí, kdyz poczygefí. Snad fathanas,3) genz ge gyz4) wladl Judaffem,5) kdyz ge gyz vczynyl, czo ge chtiel, otítupyl8) ot nyeho, A proto mohl geft Judaff2) 1333b 1] zelety, czo geft byl vczynyl, aby z bolefty opiet w nyeho witupil fathanas,3) aby mu kazal, aby fie ſam obieſyl. Prawy Jeronym na zalm fto?) a oſmy, ze wyecz Judafi 2) rozhnyewal boha tyem, kdyz fie obyefyl, nezly tyem, gefíto geho geft 5
Strana 727
Evwangelia. 727 20 25 30 10 zradyl. I rozedrzie ſye na dwe, az ſye trziewa8) z nyeho wilychu, a na tom nyekterak vozteny glu víta, gymyz byl polybyl boha, aby ne víty, ale trziewamy?) wylyla ſye duſe geho, neb kdyz ſye prowaz roztrhl, tehdy padl A tak ſye rozedrziel. A toho-ly fie ge dne obiefyl, czyly potom, to z mrtwich geít mylno, wſfak nyekterzy dyegy, ze vílyffew gydafí, ze Jefus10) 15 wítal, gehoz fie nenadal, y obiefyl fye ; ale to nenye pozorno.* I weczechu knyezie, ze neſluffie tiech penyez wlozity w ſlup, neb geft mzda krewna bila, aneb odtud byly fu ty penyezy wziety. I ku- pychu za nye pole na pohrzieb putnykom. fyguli m oz byty wlaſtnye gmeno. I bylo pole to nazwano [333b 2] Acheldemach, toczyff pole krwy,11) neb fu byl12) mzda ſmrty. I dachu ge na vzitech13) mrtwich.** A tehdy naplnyeno geft proroczîtwie Jeremye,14) ge fíto dye: A wziechu trzidczety îtrziebrnych penyez knyezie neb prodawatele pole, toczifi kryſta, gehoz fu byly nagiely, toczyff mzdu kupyly fynowe Irahel,15) aneb ty, kterzyz ſu byly ot ſynow Ifrahel16) vrozeny. ale to ſie neczte w Jeremya,17) ale bezmal w zacharia 18) îmyfl geft tyz. A proto nyektere knyhy magy ſkrzie proroka, bez gmene18 ) wífelykého. Jeronym prawy v wietffiem breufarzy, ze ftare knyhy magy waſaph prorocze, ale to geft kazem pyfarzow, ze polozeno geft w Iſaya,19) neb fu newiedyely, kto geft aſaph. A proto porfirius nazywa matyege nedoſpielym, kdyz ge polozyl Ifayan 20) ale matyey geft nezmatl, ale piſarz. Takez w matiegy ſie dye, by byla pſana fſeſta hodyna, w nyez kriſtus goſt vmuczien a vkrzyzowan, ale pyſarzy nedoſpiely za epyſy, geſſto wzny ſſeſt, anyz ſlowo geſt, ale gedno znamenye czyfſla geſt, pfaly fu flowo gaman, gefíto znamenawa trzy, a proto ſnad n oze fie czyſty wyklad, gefíto geft w marku. Tent 1334a 1] ge marcus wlaftnye rziekl 35 ale pyfarz ge zruffyl, awifak ge prawie rziekl trziety, iakozto k tayney21) ſwatoîty pomyenyeny. neb I caffiodorus tak die, by pyfarzy bludyly w ma- tieyowy, geffto ſu pſaly Jeren fan 22) za zachariam.23) take na natyegie dye, by mu zyd vkazal knyhy Jeremye22) apokrifi, toczyfí tayne, mylne, nepotwrzene, w nychzto toto pſano nalezl by: w taynoftech Jeremie2) 40 to fie naleza, Jakzto apofítol pyſmo nyekterych pyfarzow nalezuge a wy- prawuge, iako ono: czo ge vcho neflyffelo,24) any oko wydalo, any w irdcze czlowieczie wſtupylo etc. neb ge toho w nyzadnych knyhach porzadnych 11 Kor. 2.) nenalezl, nezly w taynych Izaye.25) Auguftynus o sgednany evwangefyft 26) dye, ze geft gedyne w zacharia27) o trzidcziety Itrziebrnych, a w Jeremia28) 45 o kupeny pole, acz ne o tom poly. A takto die: to kapitolum ze dwu sczy- nyeno, aneb take, iakor prawy auguftyn, nyektere z oſoby ewangelyfty wzato ma byty, a nyektere z oſoby proroka. [Zach. 11] * Czte ſie w koftelnyem widopiſu o A1io29) tom kaczierzy, ze ſkrze Gloſa. víta trziewa30) wylyl, proto ze prawdu pyſma víty ſwymy byl pofíkwrnyl, 50 wifak wyetffy dyel trziew31) geho plutym byly dole zadkem geho wypluli. ** na to pole v cziefty, gefſto wede do effrata, a to geſt huora fyon,32) tu kdez Salomon33) geft mazan.
Evwangelia. 727 20 25 30 10 zradyl. I rozedrzie ſye na dwe, az ſye trziewa8) z nyeho wilychu, a na tom nyekterak vozteny glu víta, gymyz byl polybyl boha, aby ne víty, ale trziewamy?) wylyla ſye duſe geho, neb kdyz ſye prowaz roztrhl, tehdy padl A tak ſye rozedrziel. A toho-ly fie ge dne obiefyl, czyly potom, to z mrtwich geít mylno, wſfak nyekterzy dyegy, ze vílyffew gydafí, ze Jefus10) 15 wítal, gehoz fie nenadal, y obiefyl fye ; ale to nenye pozorno.* I weczechu knyezie, ze neſluffie tiech penyez wlozity w ſlup, neb geft mzda krewna bila, aneb odtud byly fu ty penyezy wziety. I ku- pychu za nye pole na pohrzieb putnykom. fyguli m oz byty wlaſtnye gmeno. I bylo pole to nazwano [333b 2] Acheldemach, toczyff pole krwy,11) neb fu byl12) mzda ſmrty. I dachu ge na vzitech13) mrtwich.** A tehdy naplnyeno geft proroczîtwie Jeremye,14) ge fíto dye: A wziechu trzidczety îtrziebrnych penyez knyezie neb prodawatele pole, toczifi kryſta, gehoz fu byly nagiely, toczyff mzdu kupyly fynowe Irahel,15) aneb ty, kterzyz ſu byly ot ſynow Ifrahel16) vrozeny. ale to ſie neczte w Jeremya,17) ale bezmal w zacharia 18) îmyfl geft tyz. A proto nyektere knyhy magy ſkrzie proroka, bez gmene18 ) wífelykého. Jeronym prawy v wietffiem breufarzy, ze ftare knyhy magy waſaph prorocze, ale to geft kazem pyfarzow, ze polozeno geft w Iſaya,19) neb fu newiedyely, kto geft aſaph. A proto porfirius nazywa matyege nedoſpielym, kdyz ge polozyl Ifayan 20) ale matyey geft nezmatl, ale piſarz. Takez w matiegy ſie dye, by byla pſana fſeſta hodyna, w nyez kriſtus goſt vmuczien a vkrzyzowan, ale pyſarzy nedoſpiely za epyſy, geſſto wzny ſſeſt, anyz ſlowo geſt, ale gedno znamenye czyfſla geſt, pfaly fu flowo gaman, gefíto znamenawa trzy, a proto ſnad n oze fie czyſty wyklad, gefíto geft w marku. Tent 1334a 1] ge marcus wlaftnye rziekl 35 ale pyfarz ge zruffyl, awifak ge prawie rziekl trziety, iakozto k tayney21) ſwatoîty pomyenyeny. neb I caffiodorus tak die, by pyfarzy bludyly w ma- tieyowy, geffto ſu pſaly Jeren fan 22) za zachariam.23) take na natyegie dye, by mu zyd vkazal knyhy Jeremye22) apokrifi, toczyfí tayne, mylne, nepotwrzene, w nychzto toto pſano nalezl by: w taynoftech Jeremie2) 40 to fie naleza, Jakzto apofítol pyſmo nyekterych pyfarzow nalezuge a wy- prawuge, iako ono: czo ge vcho neflyffelo,24) any oko wydalo, any w irdcze czlowieczie wſtupylo etc. neb ge toho w nyzadnych knyhach porzadnych 11 Kor. 2.) nenalezl, nezly w taynych Izaye.25) Auguftynus o sgednany evwangefyft 26) dye, ze geft gedyne w zacharia27) o trzidcziety Itrziebrnych, a w Jeremia28) 45 o kupeny pole, acz ne o tom poly. A takto die: to kapitolum ze dwu sczy- nyeno, aneb take, iakor prawy auguftyn, nyektere z oſoby ewangelyfty wzato ma byty, a nyektere z oſoby proroka. [Zach. 11] * Czte ſie w koftelnyem widopiſu o A1io29) tom kaczierzy, ze ſkrze Gloſa. víta trziewa30) wylyl, proto ze prawdu pyſma víty ſwymy byl pofíkwrnyl, 50 wifak wyetffy dyel trziew31) geho plutym byly dole zadkem geho wypluli. ** na to pole v cziefty, gefſto wede do effrata, a to geſt huora fyon,32) tu kdez Salomon33) geft mazan.
Strana 728
728 Evwangelia. 1) Š. Gidaffowu. 2) Š. Gidaſs. 3) Š. Sathanaſs. 2) Š. giz ge. 5) Š. Gidaſſem. 6) Š. odſtupiti. 7) Š. ſty. s) Š. ſtrzewa. 9) Š. ſtrzewami. 1°) Š. Gezifs. 11) Š. krwe. 12) Š. byli. 13) Š. vzitek. 14) Š. Jeremiaſſe. 15) Š. Izrahelfftij. 16) Š. Izralíkych (1). 17) Š. w Jeremiaſfi. 16) Š. Zachariafli. 18a) Š. gmena. 19) Š. Izayaſli. 20) Š. Izayaſſe. 21) Š. tayne. 22) Š. Jeremiaſſe. 23) Š. Zacharyaſſe. 24) Š. neſlyſfalo. 25) Š. yzayaſſe. 26) Š. ewangelift. 27) Š. w Zachariaffi. 2s) Š. w Jeremiaſfi. 29) Š. Arriowi. 30) Š. ſtrzewa. 31) Š. Itrzew. 32) na okr. 33) Š. Š. Sfalomun. [Kap. CLXIII.] O rzieczy pylatowie k zydom. [Mat. 22.] [Jan 18; A kdyz biefſe Jefusl) w rathauze, wygyde pylat k zydom, kteru Mat. 27; wynu a zalobu proty tomu czlowieku wedu. Nayprwee nan zalowachu Mar. 15; ze dweho, by branyl dany daty cziefarzy, [334a 2] a dye, by byl kriftus, Luk. 23.) kral zydowſky. A kdyz pylat gym wecze, aby geho wzely a podle zakona fweho gey fudyly, weczechu: nam neflufíie zahubity nykoheho,2) toczyfí a w tyto dny. aneb pro mocz przieneſenu k gynym to weczechu. A proto wſſed pylat w rathauz,3) prwu zalobu za nycz nemage, neb ſnad byl ſlyffal, ze Jefusl) byl rziekl: wratte cziefarzy, czo ge cziefarzowo! Ale o druhey*) wecze Jezyffowy: Ty gły kral zydowfky? Jefus1) otpowiedye: ot febe-ly to dyefí, czyly gyny gfu tobie o mnye powiedyely? toczyff tyem-ly glu mye wynnyly k tobie? Pylat wecze: a zdaly gſem ya zyd? iako by rziekl: Ja negſem zyd, a tudy ya ot ſebe toho nedyem, ale lyd twoy, od nychz fy fye narodyl, ty fu2a) my tye daly. Jefus1) wecze: kralowitwie me nenye tohoto fwieta. Pylat wecze: tehdy ty gly kral? Jefusl) wecze: ty dyefí, ze ſem kral.* A ya na to przyſſel ſem na ſwiet, abich dal ſwiedeczitwie 15 prawdye. Pylat wecze: czo geft prawda? A opiet wyffed wen pylat wecze zvdom: Ja yzadne wynny nenalezam na nyem. A ony zwolachu: zamu- tylt5) geft weffken lyd, poczien [334b 1] ot galylee az fem. 10 Gloſa. * Ty dyefí, toczyf czo tyezefí, wyeru rzieczy mozefí. Jako by rziek: promyen obicziey8) rzieczy, a czo dyefí tyeze, to rzczy dopuftitedlnye. 20 1) Š. Gezifs. 2) Š. nizadne°. 3) Š. Rathuz. 4) Š. druhe. 4a) Š. ti. 5) Š. za- mutil. 6) Š. obyczey. [:Kap. CLXIV.) [Luk. 23.] Geſſtol) ſie herodes poſmyewal kryſtowy. A kdyz vílyíe pylat, ze geft czlowiek galyleyſky, a herodes ty dny byl w gerufalemye, Chtye geho pylat pocztyty, I pofla2) mu Jezyfe, aby pan galyleyíky czlowieka galyleyíkeho aneb zproftyl, aneb potupyl. A proto ſmyrzy3) herodes s pylatem pro imrt galyleyſkich, iakoz íme po- wiedyely. I radowa fie herodes, neb mnoho czaffow zadal wydyety Jezyffe, 5 aby ot nyeho nyekake znamenye tazal. A knyezie vſtawnye zalowachu na. Jezyíle y przied herodem.4) A kdyz otaza Jezyfſe mnohich wieczy,
728 Evwangelia. 1) Š. Gidaffowu. 2) Š. Gidaſs. 3) Š. Sathanaſs. 2) Š. giz ge. 5) Š. Gidaſſem. 6) Š. odſtupiti. 7) Š. ſty. s) Š. ſtrzewa. 9) Š. ſtrzewami. 1°) Š. Gezifs. 11) Š. krwe. 12) Š. byli. 13) Š. vzitek. 14) Š. Jeremiaſſe. 15) Š. Izrahelfftij. 16) Š. Izralíkych (1). 17) Š. w Jeremiaſfi. 16) Š. Zachariafli. 18a) Š. gmena. 19) Š. Izayaſli. 20) Š. Izayaſſe. 21) Š. tayne. 22) Š. Jeremiaſſe. 23) Š. Zacharyaſſe. 24) Š. neſlyſfalo. 25) Š. yzayaſſe. 26) Š. ewangelift. 27) Š. w Zachariaffi. 2s) Š. w Jeremiaſfi. 29) Š. Arriowi. 30) Š. ſtrzewa. 31) Š. Itrzew. 32) na okr. 33) Š. Š. Sfalomun. [Kap. CLXIII.] O rzieczy pylatowie k zydom. [Mat. 22.] [Jan 18; A kdyz biefſe Jefusl) w rathauze, wygyde pylat k zydom, kteru Mat. 27; wynu a zalobu proty tomu czlowieku wedu. Nayprwee nan zalowachu Mar. 15; ze dweho, by branyl dany daty cziefarzy, [334a 2] a dye, by byl kriftus, Luk. 23.) kral zydowſky. A kdyz pylat gym wecze, aby geho wzely a podle zakona fweho gey fudyly, weczechu: nam neflufíie zahubity nykoheho,2) toczyfí a w tyto dny. aneb pro mocz przieneſenu k gynym to weczechu. A proto wſſed pylat w rathauz,3) prwu zalobu za nycz nemage, neb ſnad byl ſlyffal, ze Jefusl) byl rziekl: wratte cziefarzy, czo ge cziefarzowo! Ale o druhey*) wecze Jezyffowy: Ty gły kral zydowfky? Jefus1) otpowiedye: ot febe-ly to dyefí, czyly gyny gfu tobie o mnye powiedyely? toczyff tyem-ly glu mye wynnyly k tobie? Pylat wecze: a zdaly gſem ya zyd? iako by rziekl: Ja negſem zyd, a tudy ya ot ſebe toho nedyem, ale lyd twoy, od nychz fy fye narodyl, ty fu2a) my tye daly. Jefus1) wecze: kralowitwie me nenye tohoto fwieta. Pylat wecze: tehdy ty gly kral? Jefusl) wecze: ty dyefí, ze ſem kral.* A ya na to przyſſel ſem na ſwiet, abich dal ſwiedeczitwie 15 prawdye. Pylat wecze: czo geft prawda? A opiet wyffed wen pylat wecze zvdom: Ja yzadne wynny nenalezam na nyem. A ony zwolachu: zamu- tylt5) geft weffken lyd, poczien [334b 1] ot galylee az fem. 10 Gloſa. * Ty dyefí, toczyf czo tyezefí, wyeru rzieczy mozefí. Jako by rziek: promyen obicziey8) rzieczy, a czo dyefí tyeze, to rzczy dopuftitedlnye. 20 1) Š. Gezifs. 2) Š. nizadne°. 3) Š. Rathuz. 4) Š. druhe. 4a) Š. ti. 5) Š. za- mutil. 6) Š. obyczey. [:Kap. CLXIV.) [Luk. 23.] Geſſtol) ſie herodes poſmyewal kryſtowy. A kdyz vílyíe pylat, ze geft czlowiek galyleyſky, a herodes ty dny byl w gerufalemye, Chtye geho pylat pocztyty, I pofla2) mu Jezyfe, aby pan galyleyíky czlowieka galyleyíkeho aneb zproftyl, aneb potupyl. A proto ſmyrzy3) herodes s pylatem pro imrt galyleyſkich, iakoz íme po- wiedyely. I radowa fie herodes, neb mnoho czaffow zadal wydyety Jezyffe, 5 aby ot nyeho nyekake znamenye tazal. A knyezie vſtawnye zalowachu na. Jezyíle y przied herodem.4) A kdyz otaza Jezyfſe mnohich wieczy,
Strana 729
Evwangelia. 729 I newzie otpowiedy ot nyeho, I wzhrda gym a poſmyewa ſie gemu mnye, by byl blazen neb nedobreho ſmyſla. A znamenye poſmyewanye obleczie 10 ho w rucho biele a poíla ho pylatowy zafie. 1) Š. Tuto opiet znamenay gine Geſſto. 2) Š. poſlal. 3) Š. ſe ſmirzi. 4) Š. herodeſem. Tuto o druhem poſmyewany. Ehdy pylat wecze zydom, ze any on any herodes nenalezly na nyem yzadne wynny; a proto zbiczugy a fſwyham1) gey, a puſtym ho. A ibor weffken zwola: vkrzyzug gey! A kdyz pylat nepowolowaîſe, zalo- wachu nan zide trzietye rzkucz, ze fie geft vczynyl ſynem bozym. Tehdy pylat wiecze ſie zbaa,2) a wſſed k Jezyffowy wecze mu: odkud ſy ty? a Jefus3) gemu neotpowiedye [334b 2] y flowa. Pylat wecze: ne- mlywyfí ſe mnu? newiefí, ze mam mocz vkrzyzowaty tye neb puſtyty tye? Jefrs3) wecze: nemyel by nade mnu yzadne moczy, ale bozym po- gyczienym maff, ale ne ot cziefarzie, nez ot boha. A proto ze ſobie pylat 10 tefknyeffe bazny wyffye moczy, proto mu Jefus3) wecze, ze menye hrziefſy nezly zydee. A kdyz pylat hledafſe te czieíty, aby geho puítyl, a zyde opiet zwolachu:4) puftyfí-ly geho, tehdy neyly przietel cziefarzow, neb kazdy, kto ſie kralem czyny, ten cziefarzowy otpowieda. [Luk. 23; Jan 19.] [Kap. CLXVI.) IJan 19.] [Kap. CLXV.] 1) Š. zffwiham. 2) Š. zbaal. 3) Š. Gezifs. 4) Š. žalowachu a zwolachu. O1) ſudu pylatowie na kryſta. slyfſew to pylat y wywede Jezyfſe wen, y ſiede na ſudye iako w ffeftu hodynu na myeftye, gefíto flowe lithoftratus2) rzieczíky, a zy- dowíky Golgatha, to wzny: rozlyczne dlazenye. a biefſe v patek iako w iſeſtu hodynu. zyde s rzieky ſmyeſſeny czaſîto vzywachu flow rzieczſkich: Parafceue rzieczíky, przyprawenye weczierzie cziefky, tak rziekachu patku, neb ten den przyprawowachu3) potrziebu k ſobotye, iako y na puffty dwakrat wiecze ibierachu4) mannu. A proto mohla fie5) ffiefta hodyna pocziety, az do gegieho ſkonanye dokonaly ſv ſye ty wieczy, kterez fie cztu az do tmy, a ot ffeíte hodyny ſkonane vczynychu ſye tmy. marcus 10 dye trziety hodynu, chtye [335a 1] wiecz rozumyety hodynu, neb glu IMar. 15.] iazykamy muczily ho zyde. Aneb Jan nazwal hodynu fſeſtu przyprawenye ſmrty kryfta. Neb kdyz ſu ſudyly w noczy geho, ze ge wynen ſmrty, vſſly az do vkrzyzowanye trzy hodyny noczy a trzy hodyny dne. Mnym, ze proftrzied hodyn Jefus3) geft vkrzyzowan, A6) proto gednak onu, gednak 15 tuto poklady,7) neb y koſtel mezy trziety a ffeftu míſy ſluzy. A kdyz rano míſy ſluzie, magy naprzied zpiewaty tercíj.* 5
Evwangelia. 729 I newzie otpowiedy ot nyeho, I wzhrda gym a poſmyewa ſie gemu mnye, by byl blazen neb nedobreho ſmyſla. A znamenye poſmyewanye obleczie 10 ho w rucho biele a poíla ho pylatowy zafie. 1) Š. Tuto opiet znamenay gine Geſſto. 2) Š. poſlal. 3) Š. ſe ſmirzi. 4) Š. herodeſem. Tuto o druhem poſmyewany. Ehdy pylat wecze zydom, ze any on any herodes nenalezly na nyem yzadne wynny; a proto zbiczugy a fſwyham1) gey, a puſtym ho. A ibor weffken zwola: vkrzyzug gey! A kdyz pylat nepowolowaîſe, zalo- wachu nan zide trzietye rzkucz, ze fie geft vczynyl ſynem bozym. Tehdy pylat wiecze ſie zbaa,2) a wſſed k Jezyffowy wecze mu: odkud ſy ty? a Jefus3) gemu neotpowiedye [334b 2] y flowa. Pylat wecze: ne- mlywyfí ſe mnu? newiefí, ze mam mocz vkrzyzowaty tye neb puſtyty tye? Jefrs3) wecze: nemyel by nade mnu yzadne moczy, ale bozym po- gyczienym maff, ale ne ot cziefarzie, nez ot boha. A proto ze ſobie pylat 10 tefknyeffe bazny wyffye moczy, proto mu Jefus3) wecze, ze menye hrziefſy nezly zydee. A kdyz pylat hledafſe te czieíty, aby geho puítyl, a zyde opiet zwolachu:4) puftyfí-ly geho, tehdy neyly przietel cziefarzow, neb kazdy, kto ſie kralem czyny, ten cziefarzowy otpowieda. [Luk. 23; Jan 19.] [Kap. CLXVI.) IJan 19.] [Kap. CLXV.] 1) Š. zffwiham. 2) Š. zbaal. 3) Š. Gezifs. 4) Š. žalowachu a zwolachu. O1) ſudu pylatowie na kryſta. slyfſew to pylat y wywede Jezyfſe wen, y ſiede na ſudye iako w ffeftu hodynu na myeftye, gefíto flowe lithoftratus2) rzieczíky, a zy- dowíky Golgatha, to wzny: rozlyczne dlazenye. a biefſe v patek iako w iſeſtu hodynu. zyde s rzieky ſmyeſſeny czaſîto vzywachu flow rzieczſkich: Parafceue rzieczíky, przyprawenye weczierzie cziefky, tak rziekachu patku, neb ten den przyprawowachu3) potrziebu k ſobotye, iako y na puffty dwakrat wiecze ibierachu4) mannu. A proto mohla fie5) ffiefta hodyna pocziety, az do gegieho ſkonanye dokonaly ſv ſye ty wieczy, kterez fie cztu az do tmy, a ot ffeíte hodyny ſkonane vczynychu ſye tmy. marcus 10 dye trziety hodynu, chtye [335a 1] wiecz rozumyety hodynu, neb glu IMar. 15.] iazykamy muczily ho zyde. Aneb Jan nazwal hodynu fſeſtu przyprawenye ſmrty kryfta. Neb kdyz ſu ſudyly w noczy geho, ze ge wynen ſmrty, vſſly az do vkrzyzowanye trzy hodyny noczy a trzy hodyny dne. Mnym, ze proftrzied hodyn Jefus3) geft vkrzyzowan, A6) proto gednak onu, gednak 15 tuto poklady,7) neb y koſtel mezy trziety a ffeftu míſy ſluzy. A kdyz rano míſy ſluzie, magy naprzied zpiewaty tercíj.* 5
Strana 730
730 Evwangelia. A kdyz mnoho zalob wydachu na kryſta, a on k tomu nycz ne- otpowiedye. A przie f ten den welykonoczy obykl wladarz nowym obicziegem wypuftyty gym gednoho wieznye, kterehoz by profyly, na pamyet, ze toho dne wyfíly gſu z egypta z sſluzby pharaanowy, a egypíſty gfu ge take 20 przypudyly wygity, a gyne hubiechu iako kriſta [235a 2] a dwa lotry, na pamyet prworozenczow egypſkich; takez y geſſczie, iakoz prawie, zahubugy nyekoho w tolyk letech, ale toho newieme. a ze ſve to dalo patnafteho dne myefiecze, swiedomo geft, ze y tehdy byl geft patnaîty den. A kdyz gym da wolyty Jezyfſe newynneho anebo barrabam8) lotra, 25 I wolychu barrabam, barrabas wzny: ſyn otczow, a wzny: ſyn myſtrow. * a geſſto v poſtny den míſy prodlewagy az po ffeftey9) hodynye, Glofa. a v poſtye az po Nonye, mnym, ze to pro naſſe obzerzítwi 10) vczynyeno geft, nez pro taynu ſwatoft, aby nehledaly omlvwy k gedeny przied czafíem míſie vílyſſiecz. Neb ſnad ze netolyko vmuczienye, ſmrty, pohrziebu a wítu- 30 penye ſwatofty gfu we miſy na pamyet fmrty a witupenye ſwietye po fextye a na pamyet pohrziebu po nonye, a fnad na pamyet wzkrziefſenye ſluzie rano. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) za tím přetrž. cz. 3) Š. wyprawowachu. 4) Š zbierachu. 5) Š. fie mohla. °) Š. Glosa A. 7) Š. poklada. s) Š. Barrnabaſſe. 9) Š ſſeſte. 10) Š. obzerſtwie. [Kap. CLXVII.] Pylat iako nechty dal) kryſta zydom. Ehdy poíla ku pylatowy zena rzkucz: nebud tobie nycz a tomu2) ſprawedlywemu. nebt ſem mnoho trpiela wydyenym ſpiecz pro nyeho. [Mat. 27.J neb gyz bozym powolenym mohl dyabel poznaty taynu ſwatoſt krzyzzie, a proto vſylowafíe, aby kryfta nezahubyly. Snad ze fie gyz radowachu ſwiety v pekle, a tudy to znamenye wzal. Chtyel gyz dyabel, iako prawy 5 wyklad na ono flowo: nebud tobie nycz a tomu ſprawedlywemu, neb iakoz drziewe ſkrzie zenu wneſl ſmrti, takez nynye chtyeíſe zenu wy- proftyty kryfta z ruku zydowíku, aby ſkrze fmrt panftwie ſmrty neztratyl. k tomu nyekterzy dyegy, ze nyekterzy zyde chtyechu, aby kryftus trpyel, a nekterzy nechtyechu. A tak fathan byl w ſobye rozdyelen, a to ſe wydy 10 mylne a tayne, a ſlowe cztenye Nicodemowo, neb ſye tu prawy, ze [335b 1] menſſy dyably proty knyezety ſwemu ſwarziechu ſie, ze byl prziprawyl vmuczienye, a ſkrzie ſye to nadyegiechu, by peklo myelo byty poplenyeno.* vzrziew pylat, ze nemoz nycz proſpiety, ale ze wietffy hluk bywafſe, vmy ſwe rucze a rzka: newynen gſem ya krwy tohoto czlowieka newynneho 15 a ſprawedlyweho. wy wyzte. I weczechu wſſyczkny: krew geho bud na nas y na naíſe dyety, toczyfí pomíta krwy.3) Tehdy vbyczowaw Jezyíſe y da geho gym, aby ho vkrzyzowaly. Rzymene byly vſtawyly, aby ten kazdy, ktery by myel vkrzyzowan bity, aby toho nayprwe biczowaly,
730 Evwangelia. A kdyz mnoho zalob wydachu na kryſta, a on k tomu nycz ne- otpowiedye. A przie f ten den welykonoczy obykl wladarz nowym obicziegem wypuftyty gym gednoho wieznye, kterehoz by profyly, na pamyet, ze toho dne wyfíly gſu z egypta z sſluzby pharaanowy, a egypíſty gfu ge take 20 przypudyly wygity, a gyne hubiechu iako kriſta [235a 2] a dwa lotry, na pamyet prworozenczow egypſkich; takez y geſſczie, iakoz prawie, zahubugy nyekoho w tolyk letech, ale toho newieme. a ze ſve to dalo patnafteho dne myefiecze, swiedomo geft, ze y tehdy byl geft patnaîty den. A kdyz gym da wolyty Jezyfſe newynneho anebo barrabam8) lotra, 25 I wolychu barrabam, barrabas wzny: ſyn otczow, a wzny: ſyn myſtrow. * a geſſto v poſtny den míſy prodlewagy az po ffeftey9) hodynye, Glofa. a v poſtye az po Nonye, mnym, ze to pro naſſe obzerzítwi 10) vczynyeno geft, nez pro taynu ſwatoft, aby nehledaly omlvwy k gedeny przied czafíem míſie vílyſſiecz. Neb ſnad ze netolyko vmuczienye, ſmrty, pohrziebu a wítu- 30 penye ſwatofty gfu we miſy na pamyet fmrty a witupenye ſwietye po fextye a na pamyet pohrziebu po nonye, a fnad na pamyet wzkrziefſenye ſluzie rano. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) za tím přetrž. cz. 3) Š. wyprawowachu. 4) Š zbierachu. 5) Š. fie mohla. °) Š. Glosa A. 7) Š. poklada. s) Š. Barrnabaſſe. 9) Š ſſeſte. 10) Š. obzerſtwie. [Kap. CLXVII.] Pylat iako nechty dal) kryſta zydom. Ehdy poíla ku pylatowy zena rzkucz: nebud tobie nycz a tomu2) ſprawedlywemu. nebt ſem mnoho trpiela wydyenym ſpiecz pro nyeho. [Mat. 27.J neb gyz bozym powolenym mohl dyabel poznaty taynu ſwatoſt krzyzzie, a proto vſylowafíe, aby kryfta nezahubyly. Snad ze fie gyz radowachu ſwiety v pekle, a tudy to znamenye wzal. Chtyel gyz dyabel, iako prawy 5 wyklad na ono flowo: nebud tobie nycz a tomu ſprawedlywemu, neb iakoz drziewe ſkrzie zenu wneſl ſmrti, takez nynye chtyeíſe zenu wy- proftyty kryfta z ruku zydowíku, aby ſkrze fmrt panftwie ſmrty neztratyl. k tomu nyekterzy dyegy, ze nyekterzy zyde chtyechu, aby kryftus trpyel, a nekterzy nechtyechu. A tak fathan byl w ſobye rozdyelen, a to ſe wydy 10 mylne a tayne, a ſlowe cztenye Nicodemowo, neb ſye tu prawy, ze [335b 1] menſſy dyably proty knyezety ſwemu ſwarziechu ſie, ze byl prziprawyl vmuczienye, a ſkrzie ſye to nadyegiechu, by peklo myelo byty poplenyeno.* vzrziew pylat, ze nemoz nycz proſpiety, ale ze wietffy hluk bywafſe, vmy ſwe rucze a rzka: newynen gſem ya krwy tohoto czlowieka newynneho 15 a ſprawedlyweho. wy wyzte. I weczechu wſſyczkny: krew geho bud na nas y na naíſe dyety, toczyfí pomíta krwy.3) Tehdy vbyczowaw Jezyíſe y da geho gym, aby ho vkrzyzowaly. Rzymene byly vſtawyly, aby ten kazdy, ktery by myel vkrzyzowan bity, aby toho nayprwe biczowaly,
Strana 731
Evwangelia. 731 20 a neb fnad aby zyde byly ſyty biczowanym y nechali ſmrty kryſta. A gefítie ten ſlup, k nyemuz byl Jefus4) przywazan, znamenye krwy vkazuge. * w tiech dnech pocziatek a5) ſkonanye hodyn proto opuficzieme, neb nam geft otyato alpha & o, toczyfí pocziatek a ſkonanye, a dan ne- myloftywym. 1) (!) Š. nechtie dal. 2) Š. tomuto. 3) Š. krwe. 4) Š. Gezifs. 5) Š. o. Geſſto rytyerzy poſmyewaly ſie kryſtowi. [Kap. CLXVIII.) A Proto rytyerzy wladarzowy przigemſſe Jezyfſe, y ſwlecziechu IMat. 27; ho a oblecziechu geho w rucho czierwene1) ku podobenſtwy zlatohlawu, Jan 19.] gehozto kralowe pozywagy. A mohlo w tey2) fukny wnytrzs przifyto byty nyeczo zlatohlawa, iako w let [335b 2] nyey3) fukny bywa, neb y marcus prawy, by byl obleczien w zlatohlaw a myeíto koruny zpletechu IMar. 15.) korunu z trnye, y wſtawychu mu na hlawu. neb prawie, by ſnaznyegie znamenaly, a dyegy, by to trnye bylo zrale trîtye morzíke, gehoz oftroft geft tak twrda iako trn a tak prochazegiczy. A proto dye ſkladacz: a oftrym 10 koftnem trîtyenym probodena hlawa geho. I geſt podobne k wierzie, ze trnowe koruny wytahly z geho hlawy krew, a biczmy take z geho- chrzebtu4) wytazena geft geho krew, a take pot geho krwawy gyne ítrany tyela byl ſmoczyl, abichom rziekly, ze5) netolyko rucze a nohy a bok krwy głu zkropeny, ale wíſeczko rucho krwy bylo zkropeno, kdyz 15 kryftus wítupowal na nebe z bozra, to ge z ydvmea. A za ſceptrum daly gemu w ruku geho treft, y poſmyewaly ſye gemu yako tomu, gefſto chcze kralowaty a nemoze, a klekagicz na kolenach rziekachu: zdraw, kraly zydowſky! a acz IKap. CLXIX.) koly to czynyly ſu pobane, wſſak to zydowſkym kazanym a nauczienym IMat. 27;. 20 czynyly ſu. A proto v welyky patek, kdyz proſye za newierne zydy, Mar. 15; tehdy neklekagy. neb ſu ſnad zyde s rytverzy to czynyly. a plygicze na Jan 19.] geho twarz, trftynamy w hlawu [336a 11 geho tepiechu. A sſwlekſíe*) í nycho zlatohlaw, y opyet oblecziechu geho w geho rucho, I wedechu gey, aby ho vkrzyzowaly. I polozichu krzyz nan, aby gey ſam na fobye neíl. [1s. 63. 5 1) Š. czerwene. 2) Š. w te. 3) Š. letnie. 4) Š. chrzbetu. 5) Š. by. 6) Š. ſwlekife. Pamyet poſmyewanye. PRoty tyem trziem pofmyewanym my pofielame trzy modlytele przied wzdwyezenym krzyzze rzkucz: Ayos, toczyfí ſwaty etc. iako trzykrat cztyecze trzykrat poſmyewaneho pro ny, a dwiema yazykoma,
Evwangelia. 731 20 a neb fnad aby zyde byly ſyty biczowanym y nechali ſmrty kryſta. A gefítie ten ſlup, k nyemuz byl Jefus4) przywazan, znamenye krwy vkazuge. * w tiech dnech pocziatek a5) ſkonanye hodyn proto opuficzieme, neb nam geft otyato alpha & o, toczyfí pocziatek a ſkonanye, a dan ne- myloftywym. 1) (!) Š. nechtie dal. 2) Š. tomuto. 3) Š. krwe. 4) Š. Gezifs. 5) Š. o. Geſſto rytyerzy poſmyewaly ſie kryſtowi. [Kap. CLXVIII.) A Proto rytyerzy wladarzowy przigemſſe Jezyfſe, y ſwlecziechu IMat. 27; ho a oblecziechu geho w rucho czierwene1) ku podobenſtwy zlatohlawu, Jan 19.] gehozto kralowe pozywagy. A mohlo w tey2) fukny wnytrzs przifyto byty nyeczo zlatohlawa, iako w let [335b 2] nyey3) fukny bywa, neb y marcus prawy, by byl obleczien w zlatohlaw a myeíto koruny zpletechu IMar. 15.) korunu z trnye, y wſtawychu mu na hlawu. neb prawie, by ſnaznyegie znamenaly, a dyegy, by to trnye bylo zrale trîtye morzíke, gehoz oftroft geft tak twrda iako trn a tak prochazegiczy. A proto dye ſkladacz: a oftrym 10 koftnem trîtyenym probodena hlawa geho. I geſt podobne k wierzie, ze trnowe koruny wytahly z geho hlawy krew, a biczmy take z geho- chrzebtu4) wytazena geft geho krew, a take pot geho krwawy gyne ítrany tyela byl ſmoczyl, abichom rziekly, ze5) netolyko rucze a nohy a bok krwy głu zkropeny, ale wíſeczko rucho krwy bylo zkropeno, kdyz 15 kryftus wítupowal na nebe z bozra, to ge z ydvmea. A za ſceptrum daly gemu w ruku geho treft, y poſmyewaly ſye gemu yako tomu, gefſto chcze kralowaty a nemoze, a klekagicz na kolenach rziekachu: zdraw, kraly zydowſky! a acz IKap. CLXIX.) koly to czynyly ſu pobane, wſſak to zydowſkym kazanym a nauczienym IMat. 27;. 20 czynyly ſu. A proto v welyky patek, kdyz proſye za newierne zydy, Mar. 15; tehdy neklekagy. neb ſu ſnad zyde s rytverzy to czynyly. a plygicze na Jan 19.] geho twarz, trftynamy w hlawu [336a 11 geho tepiechu. A sſwlekſíe*) í nycho zlatohlaw, y opyet oblecziechu geho w geho rucho, I wedechu gey, aby ho vkrzyzowaly. I polozichu krzyz nan, aby gey ſam na fobye neíl. [1s. 63. 5 1) Š. czerwene. 2) Š. w te. 3) Š. letnie. 4) Š. chrzbetu. 5) Š. by. 6) Š. ſwlekife. Pamyet poſmyewanye. PRoty tyem trziem pofmyewanym my pofielame trzy modlytele przied wzdwyezenym krzyzze rzkucz: Ayos, toczyfí ſwaty etc. iako trzykrat cztyecze trzykrat poſmyewaneho pro ny, a dwiema yazykoma,
Strana 732
732 Evwangelia. rzieczíkym a latyníkym, neb trziety zydowíky gefîtye mlczy. A take proty trziem zalobam w ofobie kryftowie zpiewame: Popule meus, toczyfí 5 lyde moy etc. A tu take kryftus zdwyze zydom trzy dobroty, nayprwe wyfwobozenye z egypta, a krmenye mannu na pufty, a vwedenye w zemy naylepíly. Jako by rziekl kriftus: lyde moy, zalugefí na mye, bich branyl dany, a ty myel by wiecz dyekowaty, ze fem tye wyfwobodyl ot dany. a zalugefi na mye, ze ſem ſye nazwal kralem, a ty by myel wyecze dyeko- 1e waty, ze ſem tye kralowíky krmyl na puffty; a zalugefí na mye, ze ſem ſye rziekl ſynem bozy,1) a ty by myel radyegy proſyty mne, abich tie vwedl w zemy naylepíſy a2) wiecznu. Kap. CLXX.] A wyffedíe nalezu Symona3) cyrenea, otczie allexandry a ruffy [Mat. 27; a ta dwa byla fíta zgiew [336a 2] ny vcziennyczy Jezyfle. I przynutychu 15 Mar. 15./ ho, aby nefl krzyz po Jezyfſowy. 1) (!) Š. bozim. 2) Š. v. 3) Š. Slymona. O placzy zenſkem, lytugycz kryſta. Gloſa. A wyſſedíſe zeny po Jezyffowy, plakachu geho zaloftnye. A on gym wecze: nerodte na mye plakaty, ale na ſye a na ſwe fyny placzte. Jako by rziekl: Placzte pro naîtawagyczie zborzienye waſícho lydu. A1) to geft gedna wiecz, procz na bozie vmuczienye neſwietyme, any flawyme, neb on gym przikazal, aby plakaly.* A wediechu f nym dwa lotry, aby ge take i nym vkrzyzowaly. I przigydu2) na myeſto caluarie, gefſto zydowſky flowe golgatha. Jeronym: prawie zyde, by na tom myeſto beran byl obietowan myeſto Ifaaka. Cal- uaria wlafteníky flowe koft naha hlawy czlowieczie, neb tu ftynachu wynne, a mnoho tu hlaw czlowieczich roztruſenych leziefſe. Ambroz 10 w epyfítole k rzymanom [336b 1] dye, by tu byl adam pohrzieben, a ot geho hlawy flowe to myefto caluaria. a gemu geft rzieczieno ot apofítola: wſtan, genz ſpyfí, a powftan z mrtwich, a ofwiety tye kryftus. A o tom mnyeny dye Jeronym, ze to geft przieznywe wykladanye, a obmyekczyge2a) vſſy, awſſak nenye prawe. A proto tomu wierzyme, ze falefſnyczy fu to 15 wlozyly w ambrozowy knyhy, iako y mnoho gyneho.* A kdyz3) geho mucziechu, rziekafſe: Otczie, otpufít gym, nebot newiedie, czo czynye. Prawy beda, ze fu byl4) gedno trzy hrziebyky, gymyz gſu kryſta przykowaly. * A tu precefſy placzigiczich znamenawame, kdyz letanye czynyme 20 pro buduczie ſtraſty. A podle kriſtowa przikazanye placziem na ſye a na fyny naſſe. a krzyz kryftow ma polozen byty na oltarzy, aby i oltarzie noſytel krzyzo opiet na ſye wzal krzyz; neb i ramene kryſtowa Symon cyreneus ſnal krzyz kryſtow. ** wffa5) sye czte w Jofue, ze adam pohrzieben geft w ebronye. 25
732 Evwangelia. rzieczíkym a latyníkym, neb trziety zydowíky gefîtye mlczy. A take proty trziem zalobam w ofobie kryftowie zpiewame: Popule meus, toczyfí 5 lyde moy etc. A tu take kryftus zdwyze zydom trzy dobroty, nayprwe wyfwobozenye z egypta, a krmenye mannu na pufty, a vwedenye w zemy naylepíly. Jako by rziekl kriftus: lyde moy, zalugefí na mye, bich branyl dany, a ty myel by wiecz dyekowaty, ze fem tye wyfwobodyl ot dany. a zalugefi na mye, ze ſem ſye nazwal kralem, a ty by myel wyecze dyeko- 1e waty, ze ſem tye kralowíky krmyl na puffty; a zalugefí na mye, ze ſem ſye rziekl ſynem bozy,1) a ty by myel radyegy proſyty mne, abich tie vwedl w zemy naylepíſy a2) wiecznu. Kap. CLXX.] A wyffedíe nalezu Symona3) cyrenea, otczie allexandry a ruffy [Mat. 27; a ta dwa byla fíta zgiew [336a 2] ny vcziennyczy Jezyfle. I przynutychu 15 Mar. 15./ ho, aby nefl krzyz po Jezyfſowy. 1) (!) Š. bozim. 2) Š. v. 3) Š. Slymona. O placzy zenſkem, lytugycz kryſta. Gloſa. A wyſſedíſe zeny po Jezyffowy, plakachu geho zaloftnye. A on gym wecze: nerodte na mye plakaty, ale na ſye a na ſwe fyny placzte. Jako by rziekl: Placzte pro naîtawagyczie zborzienye waſícho lydu. A1) to geft gedna wiecz, procz na bozie vmuczienye neſwietyme, any flawyme, neb on gym przikazal, aby plakaly.* A wediechu f nym dwa lotry, aby ge take i nym vkrzyzowaly. I przigydu2) na myeſto caluarie, gefſto zydowſky flowe golgatha. Jeronym: prawie zyde, by na tom myeſto beran byl obietowan myeſto Ifaaka. Cal- uaria wlafteníky flowe koft naha hlawy czlowieczie, neb tu ftynachu wynne, a mnoho tu hlaw czlowieczich roztruſenych leziefſe. Ambroz 10 w epyfítole k rzymanom [336b 1] dye, by tu byl adam pohrzieben, a ot geho hlawy flowe to myefto caluaria. a gemu geft rzieczieno ot apofítola: wſtan, genz ſpyfí, a powftan z mrtwich, a ofwiety tye kryftus. A o tom mnyeny dye Jeronym, ze to geft przieznywe wykladanye, a obmyekczyge2a) vſſy, awſſak nenye prawe. A proto tomu wierzyme, ze falefſnyczy fu to 15 wlozyly w ambrozowy knyhy, iako y mnoho gyneho.* A kdyz3) geho mucziechu, rziekafſe: Otczie, otpufít gym, nebot newiedie, czo czynye. Prawy beda, ze fu byl4) gedno trzy hrziebyky, gymyz gſu kryſta przykowaly. * A tu precefſy placzigiczich znamenawame, kdyz letanye czynyme 20 pro buduczie ſtraſty. A podle kriſtowa przikazanye placziem na ſye a na fyny naſſe. a krzyz kryftow ma polozen byty na oltarzy, aby i oltarzie noſytel krzyzo opiet na ſye wzal krzyz; neb i ramene kryſtowa Symon cyreneus ſnal krzyz kryſtow. ** wffa5) sye czte w Jofue, ze adam pohrzieben geft w ebronye. 25
Strana 733
Evwangelia. 733 1) Š. Glofa A. 2) Š. przigdu. 2a) Š. obmiekczuge. 3) z nadeps. 4) Š. byli. ) Š. wſſak. O dyeleny ſuknye kryſtowy. [Kap. CLXXI.] Ehdy vczynychu z geho rucha trzy dyely kromye nefſyte, neb fu byly cztyrzy1) rytyerzowe, gefíto ſu ho muczyly. A byla fuknye gedna nefſyta, wazanym dyelem vczynyena, a proto nehly2) gie dyelyty, a ſwrchu tkana wſſudy, a myela w ſobie nyekake ſukno nad ramenamy proty ſobie 5 polozene iako rziemen kozychowy. y lofowaly ſu o ny, czie by byla. Niekterzy prawie, by wſſeczka ſuknye gehlu byla krumpowana, iako fietkamy nadwzwedena, giez fie nadyegy, by maria, matka bozie, ſwu ruku ſama gy vczynyla. O tey3) fukny 1336b 2] neſſytey4) prawie, by maria gy vczynyla dyetyety z mladoſty geho, a ta fuknye wzdy roftla 10 í nym, ale ſwiety otczowe prawye, by byla i nebe poſlana, proto ze ne- mohlv wiedyety, kterak ge vczvnyena nebo tkana. 1) Š. cztyrzie. 2) Š. nechtieli. 3) Š. O tec. 4) Š. neſlite. O1) pyſmu pylatowu nad krzyzem.2) [Kap. CLXXII.] Napfa3) pylat znamenye a wynu geho ſmrty: Jefus nazarenus, kral zydowíky; iako by rziekl: proto geft vmuczien, ze geft byl kral zy- dowíky. A to napſa3) zydowíky, rzieczíky a latynye, aby lyde rozlycznych iazykow, kteryz ſu ſye byly febraly k tomu hodu, mohly to czyíty a tomu 5 rozumyety. a byl-ly geft pocziatek pyfan4) trzmy iazyky, to nenye gyíto, nez tento konecz: kral zydowíky, takto geft píano zydowíky: malchos Judeorq, rzieczíky: bafileos exomoloyfon faleon, latynye: rex confitenciů. A krzyzáa) nemyegieſſe ſwrchu drziewa proty doleyffiemu konczy, gedno twarnoft, iako tuto thau T. Ale pylat podlozy hrzieby drzieweny,1b) toczyf 10 w fwrchny konecz wbode a díku nan4) prziby, a na tey diítye bylo pſano; y bylo znamenye krzyzze taketo �. A prawie, ze w boziem krzyzzy bylo cztwero drziewie. A ſnad w tolyko rodow rozlycznych drziewo zproſſczieno proty krzyzy, na nyemzto díka polozena, [337a 1] a geden pen, w nyemzto byl krzyz poſtawen, gefſto byl w ſkalu wkopan. neb bywa nalezeno drziewo 15 bozieho krzyzze palmy a cypreffa, olywy a cedra. I weczechu nyekterzy zyde pylatowy, aby promyenyl znamenye pyíma toho, a on nerody, ale wiecze toho potwrdy a rzka: Czo ſem pfal, to ſem nepromyeny- tedlnye5) píal.* A kterzyz tu chodyechu, ty ſye pofmyewachu gemu rzkucz: wach, 20 genz borzyfí chram etc. Takez y knyezie poſmyewachu ſye gemu8) rzkucz: gyne czynyl [337a 2] zdrawy, a ſam ſebe zdrawa nemoz vczynyty; iako by rziekly: gyzt ge ſwiedomo,ca) ze ne ot ſebe, ale w belzebub vzdrawowal
Evwangelia. 733 1) Š. Glofa A. 2) Š. przigdu. 2a) Š. obmiekczuge. 3) z nadeps. 4) Š. byli. ) Š. wſſak. O dyeleny ſuknye kryſtowy. [Kap. CLXXI.] Ehdy vczynychu z geho rucha trzy dyely kromye nefſyte, neb fu byly cztyrzy1) rytyerzowe, gefíto ſu ho muczyly. A byla fuknye gedna nefſyta, wazanym dyelem vczynyena, a proto nehly2) gie dyelyty, a ſwrchu tkana wſſudy, a myela w ſobie nyekake ſukno nad ramenamy proty ſobie 5 polozene iako rziemen kozychowy. y lofowaly ſu o ny, czie by byla. Niekterzy prawie, by wſſeczka ſuknye gehlu byla krumpowana, iako fietkamy nadwzwedena, giez fie nadyegy, by maria, matka bozie, ſwu ruku ſama gy vczynyla. O tey3) fukny 1336b 2] neſſytey4) prawie, by maria gy vczynyla dyetyety z mladoſty geho, a ta fuknye wzdy roftla 10 í nym, ale ſwiety otczowe prawye, by byla i nebe poſlana, proto ze ne- mohlv wiedyety, kterak ge vczvnyena nebo tkana. 1) Š. cztyrzie. 2) Š. nechtieli. 3) Š. O tec. 4) Š. neſlite. O1) pyſmu pylatowu nad krzyzem.2) [Kap. CLXXII.] Napfa3) pylat znamenye a wynu geho ſmrty: Jefus nazarenus, kral zydowíky; iako by rziekl: proto geft vmuczien, ze geft byl kral zy- dowíky. A to napſa3) zydowíky, rzieczíky a latynye, aby lyde rozlycznych iazykow, kteryz ſu ſye byly febraly k tomu hodu, mohly to czyíty a tomu 5 rozumyety. a byl-ly geft pocziatek pyfan4) trzmy iazyky, to nenye gyíto, nez tento konecz: kral zydowíky, takto geft píano zydowíky: malchos Judeorq, rzieczíky: bafileos exomoloyfon faleon, latynye: rex confitenciů. A krzyzáa) nemyegieſſe ſwrchu drziewa proty doleyffiemu konczy, gedno twarnoft, iako tuto thau T. Ale pylat podlozy hrzieby drzieweny,1b) toczyf 10 w fwrchny konecz wbode a díku nan4) prziby, a na tey diítye bylo pſano; y bylo znamenye krzyzze taketo �. A prawie, ze w boziem krzyzzy bylo cztwero drziewie. A ſnad w tolyko rodow rozlycznych drziewo zproſſczieno proty krzyzy, na nyemzto díka polozena, [337a 1] a geden pen, w nyemzto byl krzyz poſtawen, gefſto byl w ſkalu wkopan. neb bywa nalezeno drziewo 15 bozieho krzyzze palmy a cypreffa, olywy a cedra. I weczechu nyekterzy zyde pylatowy, aby promyenyl znamenye pyíma toho, a on nerody, ale wiecze toho potwrdy a rzka: Czo ſem pfal, to ſem nepromyeny- tedlnye5) píal.* A kterzyz tu chodyechu, ty ſye pofmyewachu gemu rzkucz: wach, 20 genz borzyfí chram etc. Takez y knyezie poſmyewachu ſye gemu8) rzkucz: gyne czynyl [337a 2] zdrawy, a ſam ſebe zdrawa nemoz vczynyty; iako by rziekly: gyzt ge ſwiedomo,ca) ze ne ot ſebe, ale w belzebub vzdrawowal
Strana 734
734 Evwangelia. neb by ſye ſam radyegy vzdrawyl nez gyne. Take dyaffowe czygycz, lydy; moczy") geho ze gfu zlamany,8) czynyechu, aby neſtupowal s krzyze; wſſak w tobia9) czte fie na wykuchany ryby, ze ſtal dyafí na ramenu krzyzze 25 a znamenal, zda by kryftus myel kteru pofíkwernu hrziecha. * Mnyenye10) geft, ze krzyz bozy myel patnaſte noh na wyfoft, a díkal1) nad krzyzzem puoldruhe nohy. a prawie, by trzy hrziebie12) byly w krzyzy. A na tom myeftye,13) geſîto kryſtus vkrzyzowan bil, bylo toto pſano rzieczíky: Otheos, to geft boh ; bafyleos yîmon, to geft 30 kral naſí; profeonas: przied swietem; grafſe: czynyl geft; sochias: zdrawie ; emoſotig w proftrzied, gis zemye. Toto take pſano rzieczíky geft tu, kdez byl krzyz potczien: Petra cio quam riftis vides bafis fundamentum toti tocius pyfteon fidei, coy huius coîmos mundy. Ta ympna krzyz wierny zcziaſtny ſlowe. Aneb take coſmos, to geſt ſkala, kteruz wydyfi zalozenye 35 wiery tohoto ſwieta. Gloſa. 1) Š. Tuto znamey O. 2) Š. (přid.) kteraky bieſſe napys. 3) Š. Napfal. 4) Š. pſaa. 4a) Š. když (!). 4b) Š. drzewiene. 4c) Š. nani. 5) Š. nepronitedlnie (1). 6) sch. v Š. 6a) Š. ſwiedome. 7) S. mocz. s) Š. zklamani. 3) Š. Tobiaſli. 10) Š. Glofa Mnienie. 11) Š. dezíka. 12) Š. hrzebiczy. 13) Š. mieſto (!). (Kap. CLXXII.] O1) zaſluzeny lotrow muczieny.2) [Luk. 23.] Ake z tu dwu lotru geden, gefíto wyſyeffe na lewey3) ftranye, poruhafſe ſye gemu, a druhy porokowaíſe z toho gemu a wecze: pomny na mye, pane bozie, kdyz przigdefi do kralowſtwie tweho. I vſlyfſe ot kryfta: wieru prawy tobie, dnes budefí ſe mnu w ragy, ne o zemſkem ragy rozumyey, z nyehozto wyhnan geft adam, any o andyelikem, neb 5 do toho przied kryftem yzadny newſtupyl, ale w4) otpoczynuty, gefíto ge byty s gezyffem. Aneb: dnes fe mnu budeff, to geft byty w ragy. Snad byla dufíe geho s duffy kryftowu w lonye abrabamowie, a í nym wyfíla, a ze tehdy nebieſſe profſel lotr5) nebe, take z mnohich myeft gynych pyíma [337b 1] bludyly gfu nyekterzy rzkucz, by byly mnoha myeíta blaho- 10 ſlawenych kromye nebe, ray adamow, a myeſta v powietrzy a na zemy, gefſto blahoſlaweny zywy budu, anyz wífak boha pozywaty budu, toczyf neuzrzie, nezly famy fwrchowanye s andyely pozywaty budu bozieho wydyenye. Proto take mnye rzieczieno: w domu otczie meho prziebytczi IJan 14.] gſu mnohe. 6) 15 1) Š. Tuto znamenay O. 2) Š. muczenych. 3) Š. lewe. 5) Š. wyt. 5) Š. zwlafſtni. *) Š. mnozij.
734 Evwangelia. neb by ſye ſam radyegy vzdrawyl nez gyne. Take dyaffowe czygycz, lydy; moczy") geho ze gfu zlamany,8) czynyechu, aby neſtupowal s krzyze; wſſak w tobia9) czte fie na wykuchany ryby, ze ſtal dyafí na ramenu krzyzze 25 a znamenal, zda by kryftus myel kteru pofíkwernu hrziecha. * Mnyenye10) geft, ze krzyz bozy myel patnaſte noh na wyfoft, a díkal1) nad krzyzzem puoldruhe nohy. a prawie, by trzy hrziebie12) byly w krzyzy. A na tom myeftye,13) geſîto kryſtus vkrzyzowan bil, bylo toto pſano rzieczíky: Otheos, to geft boh ; bafyleos yîmon, to geft 30 kral naſí; profeonas: przied swietem; grafſe: czynyl geft; sochias: zdrawie ; emoſotig w proftrzied, gis zemye. Toto take pſano rzieczíky geft tu, kdez byl krzyz potczien: Petra cio quam riftis vides bafis fundamentum toti tocius pyfteon fidei, coy huius coîmos mundy. Ta ympna krzyz wierny zcziaſtny ſlowe. Aneb take coſmos, to geſt ſkala, kteruz wydyfi zalozenye 35 wiery tohoto ſwieta. Gloſa. 1) Š. Tuto znamey O. 2) Š. (přid.) kteraky bieſſe napys. 3) Š. Napfal. 4) Š. pſaa. 4a) Š. když (!). 4b) Š. drzewiene. 4c) Š. nani. 5) Š. nepronitedlnie (1). 6) sch. v Š. 6a) Š. ſwiedome. 7) S. mocz. s) Š. zklamani. 3) Š. Tobiaſli. 10) Š. Glofa Mnienie. 11) Š. dezíka. 12) Š. hrzebiczy. 13) Š. mieſto (!). (Kap. CLXXII.] O1) zaſluzeny lotrow muczieny.2) [Luk. 23.] Ake z tu dwu lotru geden, gefíto wyſyeffe na lewey3) ftranye, poruhafſe ſye gemu, a druhy porokowaíſe z toho gemu a wecze: pomny na mye, pane bozie, kdyz przigdefi do kralowſtwie tweho. I vſlyfſe ot kryfta: wieru prawy tobie, dnes budefí ſe mnu w ragy, ne o zemſkem ragy rozumyey, z nyehozto wyhnan geft adam, any o andyelikem, neb 5 do toho przied kryftem yzadny newſtupyl, ale w4) otpoczynuty, gefíto ge byty s gezyffem. Aneb: dnes fe mnu budeff, to geft byty w ragy. Snad byla dufíe geho s duffy kryftowu w lonye abrabamowie, a í nym wyfíla, a ze tehdy nebieſſe profſel lotr5) nebe, take z mnohich myeft gynych pyíma [337b 1] bludyly gfu nyekterzy rzkucz, by byly mnoha myeíta blaho- 10 ſlawenych kromye nebe, ray adamow, a myeſta v powietrzy a na zemy, gefſto blahoſlaweny zywy budu, anyz wífak boha pozywaty budu, toczyf neuzrzie, nezly famy fwrchowanye s andyely pozywaty budu bozieho wydyenye. Proto take mnye rzieczieno: w domu otczie meho prziebytczi IJan 14.] gſu mnohe. 6) 15 1) Š. Tuto znamenay O. 2) Š. muczenych. 3) Š. lewe. 5) Š. wyt. 5) Š. zwlafſtni. *) Š. mnozij.
Strana 735
Evwangelia. 735 O poruczienſtwy matky bozie Janowi. [Kap. CLXXIV.] 5 STaííe podle krzyze matka Jezyffowa a maria Cleophe a maria magdalene1) a vcziedlnyk, gehoz mylowafſe Jezyff. Tehdy wecze Jezyfſ2) matczie ſwey3) o Janowy: zeno, ay, tot ſyn twoy! a Janowy wecze: ay,4) matka twa!* A od te hodyny wzie gy vcziennyk za ſwu, yako swu mage IJan 19.] matku, aneb iako w ſwu mocz, aneb w obecznoft ſwich wieczy. wſſak tomu wierzie, ze nemyel nycz wlaſtnyeho, ale kdyz geft byla blahoſlawena dyewiczie s a pofítoly, tento wzdy zwlafſczy5) peczy o ny myegiefſe. Tehdy vmrziel biefſe Joſeph, kdyz maria gyde w ſtrazy Janowu. * Proto zze Jan ſtal prz6) vkrzyzowany, toho dne czte ſye gebo 10 pafſye, gyz geft flozyl, Acz by koly myel i prawem byty poſledny, neb geft naypoſledy7) popfal. 1) Š. Magdalena. 2) Š. Gezifs wece. 3) Š. ſwe. 4) Š. ay tot. 5) Š. zwlaftni. *) Š. przi. 7 Š. napoſledy. O tmach w umuczieny.1) [337b 2] [Kap. CLXXV.) A Ot ffeíte hodyny vczynychu ſye tmy az do dewate hodyny po wiſey2) zemy, A nebyla geſt vgma ſluncze, iako gſu nyekterzy3) lhaly, [Mat. 27; neb geft myeſyecz bezmal byl z kragyny k ſlunczy. ale vgma ſluncze obykla Mar. 15: Luk. 24.] bywaty, gedno kdyz bywa ſnem4) ſluncze s myeſyeczem.* Czte fie, ze w Athenís w tu dobu iako ktwieſſe vczienye. A kdyz fie ptachu mudrczy, pro kteru wiecz głu tmy, anyz fie doptachu, I wecze dyonyfius, knyezze vcziennykow athenís,5) ze boh przyrozenye naſyle trpy. I vczynychu gemu oltarz a fwrchu napſachu: neznamemu bohu; o nyemz ſye w apofſtolſkich ſkutcziech czte. Wiſak Origenes prawy, ze ty [Skuth. 16.) 10 tmy byly gſu gedno nad wſſy zemy Judee ; neb by byly po wſſem ſwietu, w nye [338a 1] kterych wydopiſiech pohaníkich nalezeno by bylo pſano. A yako trzy dny byly tmy nad egypíkymy, a w zemy Jeffen, tu kdez byly zyde, bylo ſwietlo, takez nynye proty tomu na zydy byly fu tmy, a nad gynymy narody bylo ſwietlo. 5 * Za trzy hodyny traly5) glu tmy, A proto my ſlawyme trzy tmy a trzy dny ſmrty, iako trzy dny czynyme ſluzbu. neb anyz mnychowe gyny dewiet lekczy czynye, gedno za mrtwe. A tehdy take doftogenftwie temnofty fye znamenawa, gefſto fu w tiech dnech pocziely prziedchaziety den. zhafîenye ſwiecz znamenawa vtyekanye apofítolow ot kryfta, a take ze 20 znenahla bywa7) zahubenye prorokow ot zleho naroda, gefſto ſu to czynyly. A poſlednye fwiecze zhaffenye znamenawa fmrt gezukryfta. 1) Š. (přid.) Gezukryfta. 2) Š. wílie. 3) za tím přetrž. hl. 4) Š. fniem. 5) Š. Athenſkych. 6) Š. trwali. 7) vtyekanye — bywa sch. v Š. 15
Evwangelia. 735 O poruczienſtwy matky bozie Janowi. [Kap. CLXXIV.] 5 STaííe podle krzyze matka Jezyffowa a maria Cleophe a maria magdalene1) a vcziedlnyk, gehoz mylowafſe Jezyff. Tehdy wecze Jezyfſ2) matczie ſwey3) o Janowy: zeno, ay, tot ſyn twoy! a Janowy wecze: ay,4) matka twa!* A od te hodyny wzie gy vcziennyk za ſwu, yako swu mage IJan 19.] matku, aneb iako w ſwu mocz, aneb w obecznoft ſwich wieczy. wſſak tomu wierzie, ze nemyel nycz wlaſtnyeho, ale kdyz geft byla blahoſlawena dyewiczie s a pofítoly, tento wzdy zwlafſczy5) peczy o ny myegiefſe. Tehdy vmrziel biefſe Joſeph, kdyz maria gyde w ſtrazy Janowu. * Proto zze Jan ſtal prz6) vkrzyzowany, toho dne czte ſye gebo 10 pafſye, gyz geft flozyl, Acz by koly myel i prawem byty poſledny, neb geft naypoſledy7) popfal. 1) Š. Magdalena. 2) Š. Gezifs wece. 3) Š. ſwe. 4) Š. ay tot. 5) Š. zwlaftni. *) Š. przi. 7 Š. napoſledy. O tmach w umuczieny.1) [337b 2] [Kap. CLXXV.) A Ot ffeíte hodyny vczynychu ſye tmy az do dewate hodyny po wiſey2) zemy, A nebyla geſt vgma ſluncze, iako gſu nyekterzy3) lhaly, [Mat. 27; neb geft myeſyecz bezmal byl z kragyny k ſlunczy. ale vgma ſluncze obykla Mar. 15: Luk. 24.] bywaty, gedno kdyz bywa ſnem4) ſluncze s myeſyeczem.* Czte fie, ze w Athenís w tu dobu iako ktwieſſe vczienye. A kdyz fie ptachu mudrczy, pro kteru wiecz głu tmy, anyz fie doptachu, I wecze dyonyfius, knyezze vcziennykow athenís,5) ze boh przyrozenye naſyle trpy. I vczynychu gemu oltarz a fwrchu napſachu: neznamemu bohu; o nyemz ſye w apofſtolſkich ſkutcziech czte. Wiſak Origenes prawy, ze ty [Skuth. 16.) 10 tmy byly gſu gedno nad wſſy zemy Judee ; neb by byly po wſſem ſwietu, w nye [338a 1] kterych wydopiſiech pohaníkich nalezeno by bylo pſano. A yako trzy dny byly tmy nad egypíkymy, a w zemy Jeffen, tu kdez byly zyde, bylo ſwietlo, takez nynye proty tomu na zydy byly fu tmy, a nad gynymy narody bylo ſwietlo. 5 * Za trzy hodyny traly5) glu tmy, A proto my ſlawyme trzy tmy a trzy dny ſmrty, iako trzy dny czynyme ſluzbu. neb anyz mnychowe gyny dewiet lekczy czynye, gedno za mrtwe. A tehdy take doftogenftwie temnofty fye znamenawa, gefſto fu w tiech dnech pocziely prziedchaziety den. zhafîenye ſwiecz znamenawa vtyekanye apofítolow ot kryfta, a take ze 20 znenahla bywa7) zahubenye prorokow ot zleho naroda, gefſto ſu to czynyly. A poſlednye fwiecze zhaffenye znamenawa fmrt gezukryfta. 1) Š. (přid.) Gezukryfta. 2) Š. wílie. 3) za tím přetrž. hl. 4) Š. fniem. 5) Š. Athenſkych. 6) Š. trwali. 7) vtyekanye — bywa sch. v Š. 15
Strana 736
736 Evwangelia. [Kap. CLXXVI.] O krzyku a o wolany Jezylſe k otczy. A w dewatu hodynu zawola Jezyfí k otczy welykym hlafſem a rzka: [Mat. 27.) hely neb heloy, lamazabatany! gedno geft flowo hely a wzny: bozie moy, el geft gmye bozie, y moy. a to geft euwangelyfta wylozyl.* A tuto geft ſwiedomo, ze ten zalm, kteryz ſye tyemy ſlowy poczyna, o kryftowy geft pſan, ne yakoz nyekterzy mnyegy, z oſoby dawyda, aneb hefter, aneb 5 mardochea. I weczechu1) nyekterzy: helyam tento wola.2) a to fu byly rzymene, nerozumyegicz zydowíky. I wolafſe kriſtus, ze geho otecz geft opuftyl, ne by bozſtwie ot czlowieftwie3) fie otluczylo, ale ze tak od otczie byl poddan takemu hubenftwy, ze ſye 1338a 2] mu wydyefſe, by byl opufíczien od otczie, neb w tu dobu wydyefſe ſye, by geho vmuczieny bezmal bylo neuziteczne, a neb ze wíleho pokolenye newydyely, by byl kto wikupen, nezly gedyny lotr, gefíto w gezukryſta wierzyl. A proto Ils. 5.] fie dye w Ifaya:4) vczynyen sem iako ten, gefſto ſbiera strnyfftye we zny. [žalm 140.] A w zalmye: Sam ſem ya, az y mynu, kromye ſwate dyewicze, gyzto my wierzyme, ze ge ona wierzyla w tyech wieczech, a ona geft wzdy wynata.5) 15 10 * Neb w dewatu hodynu, kdyz vmrziel Jefus,6) Centurio by vczynyen prowolacz naffye wiery. A kdyz newierny otítupichu, tehdy mohl Joſeph a nycodem o pohrziebu zpofobity, a zeny take mohly blyzze przyſtupyty. A proto w dewatu hodynu ſbieramy ſye ne ke míſy, ale iako ku pohrziebu. 1) Š. wechu (!). 2) Š. Heliafſe wola tento. 3) Š. czlowieczenftwie. 4) Š. Izayaſli. 5) Š. wyniata. 5) Š. Gezifs. [Kap. CLXVII.] O ſmrty Jezukryſtowie. Otom wecze Jefus1): zyznyw gſem. I ſtafſe tu orudye oczta plno, a geden z rityerzow naplny hubu oczta, y polozy na treſt, podlozyw Hop ; IJan 19; a obnazyw to y da gemu pyty. Aneb nyekterzy prawiechu, ze kdyz vkrzy- Mat 27; zzowanemu dachu pity oczet s zluczy, spiefſe vmrziel. Proto prawiechu Mar. 15./rytyerzy, by oczet tu poftawily, aby ſpiefe toho prazdny byly, te strazie, 5 kdyz by brzo zemrziely ty, gefíto gfu ge krzyzowaly. Mohlo to byty, ze ty rytyerzy zle wyno byly s ſebu przynefly, aby pyly, a pak horkofty vczynylo fie iako oczet. A k znamenany toho wyna trpkofty gyny evwangelyfta dye wyno [338b 1] a gyny dye fmyeffene s zluczy. A kdyz okuſy Jefusl) oczta, wecze: Gyz geft dokonano, czoz koly myelo byty. drziew nezly 10 geft1) vmrziel, aneb zloft czlowieczieho zruffeny rziekl, by byla dokonana. Pak Jefus2) zawola welykym hlaſem rzka: Otczie, w ruczie twogy po- rucziegy duffy mu, a ſchylyw hlawu y puffty duſſy. 1) Š. ge. 2) Š. Gezils.
736 Evwangelia. [Kap. CLXXVI.] O krzyku a o wolany Jezylſe k otczy. A w dewatu hodynu zawola Jezyfí k otczy welykym hlafſem a rzka: [Mat. 27.) hely neb heloy, lamazabatany! gedno geft flowo hely a wzny: bozie moy, el geft gmye bozie, y moy. a to geft euwangelyfta wylozyl.* A tuto geft ſwiedomo, ze ten zalm, kteryz ſye tyemy ſlowy poczyna, o kryftowy geft pſan, ne yakoz nyekterzy mnyegy, z oſoby dawyda, aneb hefter, aneb 5 mardochea. I weczechu1) nyekterzy: helyam tento wola.2) a to fu byly rzymene, nerozumyegicz zydowíky. I wolafſe kriſtus, ze geho otecz geft opuftyl, ne by bozſtwie ot czlowieftwie3) fie otluczylo, ale ze tak od otczie byl poddan takemu hubenftwy, ze ſye 1338a 2] mu wydyefſe, by byl opufíczien od otczie, neb w tu dobu wydyefſe ſye, by geho vmuczieny bezmal bylo neuziteczne, a neb ze wíleho pokolenye newydyely, by byl kto wikupen, nezly gedyny lotr, gefíto w gezukryſta wierzyl. A proto Ils. 5.] fie dye w Ifaya:4) vczynyen sem iako ten, gefſto ſbiera strnyfftye we zny. [žalm 140.] A w zalmye: Sam ſem ya, az y mynu, kromye ſwate dyewicze, gyzto my wierzyme, ze ge ona wierzyla w tyech wieczech, a ona geft wzdy wynata.5) 15 10 * Neb w dewatu hodynu, kdyz vmrziel Jefus,6) Centurio by vczynyen prowolacz naffye wiery. A kdyz newierny otítupichu, tehdy mohl Joſeph a nycodem o pohrziebu zpofobity, a zeny take mohly blyzze przyſtupyty. A proto w dewatu hodynu ſbieramy ſye ne ke míſy, ale iako ku pohrziebu. 1) Š. wechu (!). 2) Š. Heliafſe wola tento. 3) Š. czlowieczenftwie. 4) Š. Izayaſli. 5) Š. wyniata. 5) Š. Gezifs. [Kap. CLXVII.] O ſmrty Jezukryſtowie. Otom wecze Jefus1): zyznyw gſem. I ſtafſe tu orudye oczta plno, a geden z rityerzow naplny hubu oczta, y polozy na treſt, podlozyw Hop ; IJan 19; a obnazyw to y da gemu pyty. Aneb nyekterzy prawiechu, ze kdyz vkrzy- Mat 27; zzowanemu dachu pity oczet s zluczy, spiefſe vmrziel. Proto prawiechu Mar. 15./rytyerzy, by oczet tu poftawily, aby ſpiefe toho prazdny byly, te strazie, 5 kdyz by brzo zemrziely ty, gefíto gfu ge krzyzowaly. Mohlo to byty, ze ty rytyerzy zle wyno byly s ſebu przynefly, aby pyly, a pak horkofty vczynylo fie iako oczet. A k znamenany toho wyna trpkofty gyny evwangelyfta dye wyno [338b 1] a gyny dye fmyeffene s zluczy. A kdyz okuſy Jefusl) oczta, wecze: Gyz geft dokonano, czoz koly myelo byty. drziew nezly 10 geft1) vmrziel, aneb zloft czlowieczieho zruffeny rziekl, by byla dokonana. Pak Jefus2) zawola welykym hlaſem rzka: Otczie, w ruczie twogy po- rucziegy duffy mu, a ſchylyw hlawu y puffty duſſy. 1) Š. ge. 2) Š. Gezils.
Strana 737
Evwangelia. 737 O dywiech przi ſmrty pana Jezukryſta. [Kap. CLXXVIII.] A ynhed opona chramu, gefíto byla przied oltarziem nayſwie- tyeyfſym, rozedrzie ſye ot wrchu az dolow. Remygius wecze: Opona, geffto flula wnye, ta sye rozedrziela, to geft gedno1) duchownye rozedrziene rzieczieno, aneb ſnad take opona, powiefſena przie dwerzmy chramowymy k zastrzieny dwerzom, iako prawy Jozefus, s wnytrzny oponu rozedrzie ſye. Neb we czteny nazareorum nad prahem chramu neſkonane welykofty czte ſye rozedrziena, A flyffely gfu hlaffy v powietrzy: podme od tyechto ftolycz. a zemye ſye trzafſla, a ſkaly ſye pukaly, a hrobowe gſu ſye otwieraly. a nyekterzy ſwiety z mrtwich ſu wîtaly, a przyfíly ſu do gerufalema a vka- 10 zaly ſu ſye mnohym. Snad fu ty byly, o nychzto ſye czte k zydom, ze fu welmy zadaly, by byly pohrziebeny w ſwatey2) zemy, aby wſtaly, kdyz kryîtus bude [338b 2] witawaty. A oftaly ſu kterzy z nych tak, a ſ bohem, kdyz wſtupowal, wſtupyly, toho newiemy.* A ze nyekterzy z nych opyet fu vmrziely, kdyz ſu ſwiedczyly, kdyz kryſtus z mrtwich wſtal, a wieme. ze tyela nyekterych gyfitye otpoczywagy w Gerufalemye. A ſwaty fikariot geft geden z nych, iakoz nyekterzy ſwiedczie.** vzrziew to Centurio a ty, gefíto ſu i nym byly, ítrzichucz Jezyfſe, bachu ſye welmy a rzkucz: wieru, totot geft byl syn bozy. 5 15 * Beda na matheum dye:3) wierzyty tomu geft, ze ty, kdyz kryftus 20 witupowal, take glu ſpolu s tyelem witupyly; ale to geft mnyenye. ** a ten ſwaty fſkarioth byl opatem. A kdyz geft vmrziel, tehdy mnozy mnyfíye geho zelegicz neutyeffytedlnye zemrziely fu, a gefíczie wiedie ſye ſpogeny. Ale ktereho fu zakona przied bozym przyftym byly, toho newiemy, a zda ſye, by to byl klam. 1) sch. v Š. 2) Š. ſwate. 3) Š. na Matuſſe pwi. O zlamany noh lotrow a o proklany boka kryſta.1) IKap. CLXXIX.) 5 PAk zyde, aby neoîtaly wyſyecz na krzyzy welykeho dne w ſobotu, profychu pylata, aby gym gich hnaty ztrofkotaly, a aby gye ſnyely, aby hod hroznofty muk nebyl pofíkwrnyen. A kdyz rytyerzy prwemu2) lotru IJan 19.) hnaty zlamachu, przigydu3) k Jezyffowy, a vzrziewîſe, an gyz vmrziel, ygedne kofty geho nezlomychu. Ale geden [339as1] z rytyerzow kopym bok geho prawy otewrzie, a ynhed wygyde krew a woda. A ten rytyerz byl geft longyn, iakoz prawie nyekterzy. A kdyz geho oczy bezmal biechu fye zamraczyle, a przyhodu dotczie ſye oczy ſwu, a ynhed ſwietle prohede.4) 1) Š. boku gezukryſta. 2) Š. prwniev. 3) Š. przigdu. 4) Š. prohlede. 47
Evwangelia. 737 O dywiech przi ſmrty pana Jezukryſta. [Kap. CLXXVIII.] A ynhed opona chramu, gefíto byla przied oltarziem nayſwie- tyeyfſym, rozedrzie ſye ot wrchu az dolow. Remygius wecze: Opona, geffto flula wnye, ta sye rozedrziela, to geft gedno1) duchownye rozedrziene rzieczieno, aneb ſnad take opona, powiefſena przie dwerzmy chramowymy k zastrzieny dwerzom, iako prawy Jozefus, s wnytrzny oponu rozedrzie ſye. Neb we czteny nazareorum nad prahem chramu neſkonane welykofty czte ſye rozedrziena, A flyffely gfu hlaffy v powietrzy: podme od tyechto ftolycz. a zemye ſye trzafſla, a ſkaly ſye pukaly, a hrobowe gſu ſye otwieraly. a nyekterzy ſwiety z mrtwich ſu wîtaly, a przyfíly ſu do gerufalema a vka- 10 zaly ſu ſye mnohym. Snad fu ty byly, o nychzto ſye czte k zydom, ze fu welmy zadaly, by byly pohrziebeny w ſwatey2) zemy, aby wſtaly, kdyz kryîtus bude [338b 2] witawaty. A oftaly ſu kterzy z nych tak, a ſ bohem, kdyz wſtupowal, wſtupyly, toho newiemy.* A ze nyekterzy z nych opyet fu vmrziely, kdyz ſu ſwiedczyly, kdyz kryſtus z mrtwich wſtal, a wieme. ze tyela nyekterych gyfitye otpoczywagy w Gerufalemye. A ſwaty fikariot geft geden z nych, iakoz nyekterzy ſwiedczie.** vzrziew to Centurio a ty, gefíto ſu i nym byly, ítrzichucz Jezyfſe, bachu ſye welmy a rzkucz: wieru, totot geft byl syn bozy. 5 15 * Beda na matheum dye:3) wierzyty tomu geft, ze ty, kdyz kryftus 20 witupowal, take glu ſpolu s tyelem witupyly; ale to geft mnyenye. ** a ten ſwaty fſkarioth byl opatem. A kdyz geft vmrziel, tehdy mnozy mnyfíye geho zelegicz neutyeffytedlnye zemrziely fu, a gefíczie wiedie ſye ſpogeny. Ale ktereho fu zakona przied bozym przyftym byly, toho newiemy, a zda ſye, by to byl klam. 1) sch. v Š. 2) Š. ſwate. 3) Š. na Matuſſe pwi. O zlamany noh lotrow a o proklany boka kryſta.1) IKap. CLXXIX.) 5 PAk zyde, aby neoîtaly wyſyecz na krzyzy welykeho dne w ſobotu, profychu pylata, aby gym gich hnaty ztrofkotaly, a aby gye ſnyely, aby hod hroznofty muk nebyl pofíkwrnyen. A kdyz rytyerzy prwemu2) lotru IJan 19.) hnaty zlamachu, przigydu3) k Jezyffowy, a vzrziewîſe, an gyz vmrziel, ygedne kofty geho nezlomychu. Ale geden [339as1] z rytyerzow kopym bok geho prawy otewrzie, a ynhed wygyde krew a woda. A ten rytyerz byl geft longyn, iakoz prawie nyekterzy. A kdyz geho oczy bezmal biechu fye zamraczyle, a przyhodu dotczie ſye oczy ſwu, a ynhed ſwietle prohede.4) 1) Š. boku gezukryſta. 2) Š. prwniev. 3) Š. przigdu. 4) Š. prohlede. 47
Strana 738
738 Evwangelia. [Kap. CLXXX.) O1) pohrziebu Jeſukryſtowu. [Žalm 111.] A Kdyz gyz weczier byefſe, przigyde Joſeph dworzienyn, toczyf z rzadu dworſkeho, ot Arymatya,3) to ge ramata, myeſto helkane, otczie Samuelowa, bohaty a ſprawedlywy, O nyemzto nyekterzy mnye, by bylo pſano w zalmye: Blahoſlaweny muz, genz nepowoluge ſkutkom a radaam, toczyfí gynych. I vproſy v pylata tyelo Jezyffowo, ale taynye. y przigide 5 [Mat. 27; í nym Nicodem, nefa myeffienynu myrry a aloes iako íto lyber, neb Mar. 15; y on bieffe vcziennyk Jezyffow. Ty maíty horzkofty fwu zahanyegy Luk. 23; czierwy ot tyel mrtwich. y wziefta tyelo Jezyffowo, a obynuwfle w platno Jan 19.] czyfte, gefíto byl kupyl Jozef, a obwazachu take platnem, gefíto byl Nicodem przyneſl. A biefſe nedaleko hrob nowy, wyſiekany w ſkale, 10 y polozichu geho w ten hrob. A proto ze w ſproftne platno bylo obynuto tyelo Jezyffowo, vſtanowy Syluefter papez, aby iwatoſt oltarzie gedno na platnye lnyenem byla ſwieczena. [339a 2] 1) Š. Tuto znamenay O. 2) Š. Arymati. [Kap. CLXXXI.] O Jakoſty1) hrobu Jezukryſta.2) hrobu boziem dye Beda na marcum,3) ze byl dom okruhly, z ſkaly wyſyekany, take wyfoky, ze gedwa czlowiek ztahna ruku mohl wyſofty dofahnuty, wchod mage ot wichodu flunczie. a biefle mu welyky kamen przilozen myefto dwerzy. a w ftranye polnoczney4) myeíto boziemu tyelu z te ſkaly vczynyeno geſt na del ſedmy noh, a cztyrzmy nohy v wyfi 5 gyne podlahy wynykagycz, iako by byl hrob polozeny nad podlahu, aneb w tey5) ſtyenye myeſteczko bylo vczynyeno, iako bywa we zdech domowich, aby tu nadobie kladly. Neb y beda prawy: to myeſto ne ſhory, ale ot boku polednyeho zgiewno geft, a tudy tyelo Jezyffowo gſu wnofly, a to ſye ſ drziewnym ſmyſlem ſgednawa, aby byl iako hrob na bok nachyleny, 10 mage na boku otewrzienye, ale ne ſhory. a barwa toho hrobu neb mye- ſteczka czrwena,6) i bielym ſmyeſſena. A maria magdalena a druha maria znamenafîta, kde bylo polozeno tyelo Jezyffowo, a wratywfſe ſye y na- dyelaffta maíty, dokudz gym ſluffelo dyelaty, neb ſu w ſobotu ſwietyly a otpoczwaly.7) 15 1) Š. welikoſti. 2) Š. Gezukryftowa. 3) Š. Marka. 4) Š. puolnoczne. 5) Š. w te. 5) Š. czerwena. 7) Š. otpocziwali. [Kap. CLXXXII.] O ſtraznych v hrobu ihu xpa. I339b 11. PAk druhy den, gefíto geft po patku, sgydechu ſie knyezie a lyczo- myernyczy ku pylatowy rzkucz: ten ludarz gefîtye zyw gła rziekl: Po
738 Evwangelia. [Kap. CLXXX.) O1) pohrziebu Jeſukryſtowu. [Žalm 111.] A Kdyz gyz weczier byefſe, przigyde Joſeph dworzienyn, toczyf z rzadu dworſkeho, ot Arymatya,3) to ge ramata, myeſto helkane, otczie Samuelowa, bohaty a ſprawedlywy, O nyemzto nyekterzy mnye, by bylo pſano w zalmye: Blahoſlaweny muz, genz nepowoluge ſkutkom a radaam, toczyfí gynych. I vproſy v pylata tyelo Jezyffowo, ale taynye. y przigide 5 [Mat. 27; í nym Nicodem, nefa myeffienynu myrry a aloes iako íto lyber, neb Mar. 15; y on bieffe vcziennyk Jezyffow. Ty maíty horzkofty fwu zahanyegy Luk. 23; czierwy ot tyel mrtwich. y wziefta tyelo Jezyffowo, a obynuwfle w platno Jan 19.] czyfte, gefíto byl kupyl Jozef, a obwazachu take platnem, gefíto byl Nicodem przyneſl. A biefſe nedaleko hrob nowy, wyſiekany w ſkale, 10 y polozichu geho w ten hrob. A proto ze w ſproftne platno bylo obynuto tyelo Jezyffowo, vſtanowy Syluefter papez, aby iwatoſt oltarzie gedno na platnye lnyenem byla ſwieczena. [339a 2] 1) Š. Tuto znamenay O. 2) Š. Arymati. [Kap. CLXXXI.] O Jakoſty1) hrobu Jezukryſta.2) hrobu boziem dye Beda na marcum,3) ze byl dom okruhly, z ſkaly wyſyekany, take wyfoky, ze gedwa czlowiek ztahna ruku mohl wyſofty dofahnuty, wchod mage ot wichodu flunczie. a biefle mu welyky kamen przilozen myefto dwerzy. a w ftranye polnoczney4) myeíto boziemu tyelu z te ſkaly vczynyeno geſt na del ſedmy noh, a cztyrzmy nohy v wyfi 5 gyne podlahy wynykagycz, iako by byl hrob polozeny nad podlahu, aneb w tey5) ſtyenye myeſteczko bylo vczynyeno, iako bywa we zdech domowich, aby tu nadobie kladly. Neb y beda prawy: to myeſto ne ſhory, ale ot boku polednyeho zgiewno geft, a tudy tyelo Jezyffowo gſu wnofly, a to ſye ſ drziewnym ſmyſlem ſgednawa, aby byl iako hrob na bok nachyleny, 10 mage na boku otewrzienye, ale ne ſhory. a barwa toho hrobu neb mye- ſteczka czrwena,6) i bielym ſmyeſſena. A maria magdalena a druha maria znamenafîta, kde bylo polozeno tyelo Jezyffowo, a wratywfſe ſye y na- dyelaffta maíty, dokudz gym ſluffelo dyelaty, neb ſu w ſobotu ſwietyly a otpoczwaly.7) 15 1) Š. welikoſti. 2) Š. Gezukryftowa. 3) Š. Marka. 4) Š. puolnoczne. 5) Š. w te. 5) Š. czerwena. 7) Š. otpocziwali. [Kap. CLXXXII.] O ſtraznych v hrobu ihu xpa. I339b 11. PAk druhy den, gefíto geft po patku, sgydechu ſie knyezie a lyczo- myernyczy ku pylatowy rzkucz: ten ludarz gefîtye zyw gła rziekl: Po
Strana 739
Evwangelia. 739 trziech dnech wítanu. proto przikaz hrobu ſtrzieczy, at by ho vcziennyczy geho neukradly, a potom by rziekly, ze ge wítal z mrtwich. A podle toho pyſma to ſye geft dalo w ſobotu. wiſak Remigio wiklada tuto parafceuen prziprawenye bozieho vmuczienye, a to ſye geſt poczialo ot prweho bdyenye noczy, iako ime ſwrchu rziekly. I czte ſye takto: druheho dne, gefíto ge po tey1) parafceuen, tocziff po pocziety toho prziprawenye, to geft ten patek, geffto geſt wznykl po geho pocziety. wydy ſye Remigio,2) ze toho 10 dne zyde polozyly fu ftrazy v hrobu a znamenaly kamen,3) a toho by w fobotu neuczynyly. A proto wecze pylat: mate ſtrazzy, gdete,4) ſtrziezte. a ony to vczynychu. 5 1) Š. te. 2) Š. Remigiowi. 3) Š. kamenem. 1) Š. gdiete. O zenſkem przichodu k hrobu. [Kap. CLXXXIII.] PAk v weczier w ſobotu, geſſto poczyna ſie ſwietyty w prwu ſobotu, gefíto geſſtye tma bieſſe, Przigyde maria magdalena a druha maria, Jakuba menífieho, a maria, falomce dczy, k hrobu i wonnymy maítmy, ge [339b 2]' Mat. 28; Mar 16; fíto fn byly nadyelaly.* Niekterzy mnye, by gedno dwie1) byle zenye przyfſle, neb ſwrchu geſt rzieczieno, ze gedno dwie znamenala ſta hrob, Luk. 24. Jan 20.) a wratywîfe ſye dyelaly maîty. A rzku, cziemu geít toto prziczynyeno. falomee, wyklad geft druhe marie tayny. proty tyem fluffve rziczy2) otpor obycziey koftelny, neb znamenawa trzy. Take lucas3) dye, kromye tyech marigy ze byla przi tom Johanna, gefíto ſie nadyegy, by byla zena chuze, 10 ftarofty herodis. wifak weczierem, geffto dye Auguftynus o fgednany evwangelyft, wſſyczku nocz znamenawa takto: v weczier w ſobotu, toczyfi w noczy ſoboty, ale ne w ten weczier, gefîto geft pocziatek noczy, ale kterazto nocz poczynala ſye ſwietyty w prwu ſobotu, toczyf kona ſye we dne prwe ſoboty, toczyfi w nediely. iako by rziekl: w noczy ſoboty 15 przyffly, awfſak ne w kazdu hodynu noczy, ale na vſwitye. 5 * Criſotom dye, ze matka ſynow zebedey ſlowe Salomee. 1) Š. gedwie. 2) Š. rzeczy. 3) Š. Lukaſs. O1) gynem rzadu dnow. [Kap. CLXXXIV.) W Tey2) noczy ſkonal ſie rzad dnow przyrozeny, gefito geft byl, aby den prziedffel nocz, a potom bywa promyena czaffu, iakoz vczynyl ftworzytel, aby nocz prziedefíla den. a ta nocz 1340a 1] byla obeczna y fobotye y nedyely. A tak przygymagycz dyel za czele, byl Jefus3) w ſrdczy 5 zemye trzy dny a trzy noczy, berucz poíledny czas welykeho patka4) wefíken den s geho noczy a czelu fobotu, a nocz nedyelny za nedyely. 47*
Evwangelia. 739 trziech dnech wítanu. proto przikaz hrobu ſtrzieczy, at by ho vcziennyczy geho neukradly, a potom by rziekly, ze ge wítal z mrtwich. A podle toho pyſma to ſye geft dalo w ſobotu. wiſak Remigio wiklada tuto parafceuen prziprawenye bozieho vmuczienye, a to ſye geſt poczialo ot prweho bdyenye noczy, iako ime ſwrchu rziekly. I czte ſye takto: druheho dne, gefíto ge po tey1) parafceuen, tocziff po pocziety toho prziprawenye, to geft ten patek, geffto geſt wznykl po geho pocziety. wydy ſye Remigio,2) ze toho 10 dne zyde polozyly fu ftrazy v hrobu a znamenaly kamen,3) a toho by w fobotu neuczynyly. A proto wecze pylat: mate ſtrazzy, gdete,4) ſtrziezte. a ony to vczynychu. 5 1) Š. te. 2) Š. Remigiowi. 3) Š. kamenem. 1) Š. gdiete. O zenſkem przichodu k hrobu. [Kap. CLXXXIII.] PAk v weczier w ſobotu, geſſto poczyna ſie ſwietyty w prwu ſobotu, gefíto geſſtye tma bieſſe, Przigyde maria magdalena a druha maria, Jakuba menífieho, a maria, falomce dczy, k hrobu i wonnymy maítmy, ge [339b 2]' Mat. 28; Mar 16; fíto fn byly nadyelaly.* Niekterzy mnye, by gedno dwie1) byle zenye przyfſle, neb ſwrchu geſt rzieczieno, ze gedno dwie znamenala ſta hrob, Luk. 24. Jan 20.) a wratywîfe ſye dyelaly maîty. A rzku, cziemu geít toto prziczynyeno. falomee, wyklad geft druhe marie tayny. proty tyem fluffve rziczy2) otpor obycziey koftelny, neb znamenawa trzy. Take lucas3) dye, kromye tyech marigy ze byla przi tom Johanna, gefíto ſie nadyegy, by byla zena chuze, 10 ftarofty herodis. wifak weczierem, geffto dye Auguftynus o fgednany evwangelyft, wſſyczku nocz znamenawa takto: v weczier w ſobotu, toczyfi w noczy ſoboty, ale ne w ten weczier, gefîto geft pocziatek noczy, ale kterazto nocz poczynala ſye ſwietyty w prwu ſobotu, toczyf kona ſye we dne prwe ſoboty, toczyfi w nediely. iako by rziekl: w noczy ſoboty 15 przyffly, awfſak ne w kazdu hodynu noczy, ale na vſwitye. 5 * Criſotom dye, ze matka ſynow zebedey ſlowe Salomee. 1) Š. gedwie. 2) Š. rzeczy. 3) Š. Lukaſs. O1) gynem rzadu dnow. [Kap. CLXXXIV.) W Tey2) noczy ſkonal ſie rzad dnow przyrozeny, gefito geft byl, aby den prziedffel nocz, a potom bywa promyena czaffu, iakoz vczynyl ftworzytel, aby nocz prziedefíla den. a ta nocz 1340a 1] byla obeczna y fobotye y nedyely. A tak przygymagycz dyel za czele, byl Jefus3) w ſrdczy 5 zemye trzy dny a trzy noczy, berucz poíledny czas welykeho patka4) wefíken den s geho noczy a czelu fobotu, a nocz nedyelny za nedyely. 47*
Strana 740
740 Evwangelia. wíſak auguftyn prawy, ze ſye ta promyena ítala v welyky patek tak, aby nocz cztwrtecznye byla take patecznye. A kdyz flunczie wznyklo, toczyſ kdyz nebe w kragych ot wzchodu ſluncze gyz ſie bieleſſe, weczechu k ſobie: a kto nam otwaly kamen ot dwerzy hrobu? a ohledíſe fie vzrziechu ot- 10 Mar. 16; waleny kamen, a andyela fiedyecz na nyem. neb gyz trziefenye zemye Mat. 28.) ſtalo ſye geſt, gefîto boh wſtawal, a z zawrzieneho hrobu byl wital Jefus.3) a gednomu mnychu ſwateho wawrzyncze przied zdy rzymſku leta ot bozieho wtyelowanye tyfycz a íto a gedenaſteho leta, gefíto ſye dywyl ſwemu paſíu, gymzto fie byl opafal, ze byl wrzzen nerozpaſan przieden, a ynhed vílyíe hlas v powyetrzy, an dye: tak mohl Jefus3) z hrobu za- wrzieneho wigyty. A potom andyel bozy byl otyal kamen, aby vkazal, ze geft gyz wſtal a wyſſel. A pro geho ftrach lekífe ſye strazny leziechu iako mrtwy. 1340a 2] 15. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) Š. tee. 3) Š. Geziſs. 4) Š. patka. [Kap. CLXXXV.] O domyſlech bozieho wzkrzieſſenye. hodynye wzkrziefſenye bywa tazanye, a o tom rozlycznye mlvwie myftrzy. Jeronym dwanafteho hadanye w fwich knyhach dye: w ſobotu v weczier prawy mathiey, a marcus: a welmy rano gedne ſoboty przigydu1) k hrobu, kdyz gyz fluncze bieíſe wyfílo. Toho tazanye geft dwoge wyprawenye: aneb2) neprzigymame tuto marka ſe wſfemy rziecz- íkymy knyhamy, bezmal te kapytoly na konczy negmagiczymy, Pakly íta oba prawdu rziekla; matyey, kdyz Jefus3) wítal, toczyfí v weczier ſobotny, a marcus, kdyz ho geſt wydyela maria magdalena, toczyfí rano. Ambroz na konczy wykladu dye na lucam,4) ze ne dne wecziera, toczyfí ne tehdy, kdyz ze dne weczier bywa, ale nocznyeho wecziera Jefus3) wítal. 10 A take rziecz rzieczſka za weczier ma pozdve. a tak kryſtus ne weczier- nyeho czaſfa5) dne, ale pozdye, toczyfi w hlubokey°) noczy wital geſt. a tak y zeny mohly ſu k hrobu prziſtupity, kdyz ſu ítrazny otpoczywaly. A knyezata knyezíka weczechu: neb by w noczy vcziennycy geho prziffly. aby tak wiedyel czyn zenſky, gedny wiedye, a gyny newyedye ; wiedye, kterzy ſu w noczy [340b 1] bdyely, newiedye, kterzy fu w noczy otefíly. Gedna maria magdalena podle Jana newye, druha maria magdalena podle matyegie wie, neb taz nayprwe wydyety a potom newydyety nemohla. a po tom poznay, by byla gyna. oney7) dopuítyl drziety nohy Jezyffowy, a teyto8) brany; ona zaſluzyla andyela wydyety, a tato, kdyz prwe 20 przyfíla, yzadneho newydyela; ona zwieftowala vcziennykom, ze kryftus wital, tato prawy, by byl wzat ; ona ſye radugie, a9) tato placzie; i onu ſye kryſtus potkal, a tato mrtweho hleda.* Auguítinus, iakoz ſme ſwrchu rziekly, prawy, by Jeſus3) na uſwitye wſtal, a tomu powoluge ono ſlowo, gefíto dye, by Jefus3) cztyrzidcziety hodyn byl mrtwym, a tolykez dny 25 5 15
740 Evwangelia. wíſak auguftyn prawy, ze ſye ta promyena ítala v welyky patek tak, aby nocz cztwrtecznye byla take patecznye. A kdyz flunczie wznyklo, toczyſ kdyz nebe w kragych ot wzchodu ſluncze gyz ſie bieleſſe, weczechu k ſobie: a kto nam otwaly kamen ot dwerzy hrobu? a ohledíſe fie vzrziechu ot- 10 Mar. 16; waleny kamen, a andyela fiedyecz na nyem. neb gyz trziefenye zemye Mat. 28.) ſtalo ſye geſt, gefîto boh wſtawal, a z zawrzieneho hrobu byl wital Jefus.3) a gednomu mnychu ſwateho wawrzyncze przied zdy rzymſku leta ot bozieho wtyelowanye tyfycz a íto a gedenaſteho leta, gefíto ſye dywyl ſwemu paſíu, gymzto fie byl opafal, ze byl wrzzen nerozpaſan przieden, a ynhed vílyíe hlas v powyetrzy, an dye: tak mohl Jefus3) z hrobu za- wrzieneho wigyty. A potom andyel bozy byl otyal kamen, aby vkazal, ze geft gyz wſtal a wyſſel. A pro geho ftrach lekífe ſye strazny leziechu iako mrtwy. 1340a 2] 15. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) Š. tee. 3) Š. Geziſs. 4) Š. patka. [Kap. CLXXXV.] O domyſlech bozieho wzkrzieſſenye. hodynye wzkrziefſenye bywa tazanye, a o tom rozlycznye mlvwie myftrzy. Jeronym dwanafteho hadanye w fwich knyhach dye: w ſobotu v weczier prawy mathiey, a marcus: a welmy rano gedne ſoboty przigydu1) k hrobu, kdyz gyz fluncze bieíſe wyfílo. Toho tazanye geft dwoge wyprawenye: aneb2) neprzigymame tuto marka ſe wſfemy rziecz- íkymy knyhamy, bezmal te kapytoly na konczy negmagiczymy, Pakly íta oba prawdu rziekla; matyey, kdyz Jefus3) wítal, toczyfí v weczier ſobotny, a marcus, kdyz ho geſt wydyela maria magdalena, toczyfí rano. Ambroz na konczy wykladu dye na lucam,4) ze ne dne wecziera, toczyfí ne tehdy, kdyz ze dne weczier bywa, ale nocznyeho wecziera Jefus3) wítal. 10 A take rziecz rzieczſka za weczier ma pozdve. a tak kryſtus ne weczier- nyeho czaſfa5) dne, ale pozdye, toczyfi w hlubokey°) noczy wital geſt. a tak y zeny mohly ſu k hrobu prziſtupity, kdyz ſu ítrazny otpoczywaly. A knyezata knyezíka weczechu: neb by w noczy vcziennycy geho prziffly. aby tak wiedyel czyn zenſky, gedny wiedye, a gyny newyedye ; wiedye, kterzy ſu w noczy [340b 1] bdyely, newiedye, kterzy fu w noczy otefíly. Gedna maria magdalena podle Jana newye, druha maria magdalena podle matyegie wie, neb taz nayprwe wydyety a potom newydyety nemohla. a po tom poznay, by byla gyna. oney7) dopuítyl drziety nohy Jezyffowy, a teyto8) brany; ona zaſluzyla andyela wydyety, a tato, kdyz prwe 20 przyfíla, yzadneho newydyela; ona zwieftowala vcziennykom, ze kryftus wital, tato prawy, by byl wzat ; ona ſye radugie, a9) tato placzie; i onu ſye kryſtus potkal, a tato mrtweho hleda.* Auguítinus, iakoz ſme ſwrchu rziekly, prawy, by Jeſus3) na uſwitye wſtal, a tomu powoluge ono ſlowo, gefíto dye, by Jefus3) cztyrzidcziety hodyn byl mrtwym, a tolykez dny 25 5 15
Strana 741
Evwangelia. 741 przied wſtupenym po bydleny w zemy; neb cztyrzy hodyny wecziernye patka a feft a trzydcziety dwu10) noczy a gednoho dne. A czierkew tomu powoluge, gefíto gytrznye chwaly pro bozie wzkrzieffenye ſlawy. a11) 1340b 2] a drziewe rzieczienemu ſmyſlu ambroz chyly ſye na toto, 30 ze fampfon12) na znamenye wzkrzieffenye kryſtowa o polnoczy wſtaw wyneſe brany z myefta.** A tak duíe kryftowa wratyla ſye z pekla, a nawraczena by tyelu netrpielywemu vczynyenemu. A vczynyena-ly geft duffe kryfftowa ne- trpelywa, kdyz ge z tyela wyſtupyla, czyly tehdy, kdyz geft nawraczena 35 tyelu, aby nebyla bez tyela oflawena, nepomnym, bich czetl. A bude-ly otazano o ſwatich, geſîto ge wywedl z pekla, kde ſu byly po wzkrziefſeny, boh wye, aneb, iakoz ſye dye o bohu, byly ſu w naydalſtich kragych morz- ſkich, toczyfí nad nayffyrffymy kragy ſwieta. [341a 1] * Obeczne mnyenye geft, ze geft gedyna byla magdalena, a moz 40 bity wyliczieno, gefíto dye Ambroz k druhey,13) toczyfí, ze taz fyel4) promyenyla. ** Znamenay15) w koftele ſedm hodyn przies den: nayprwe pryma zpiewa ſye, ze kryftus przied pylata byl weden. Trzietye neb tercia na pamyet potupenye, toczyff otfuzenye; Sfefta na vmuczienye, dewata na 45 pamyet fmrty, Meffpor16) na pohrzieb, Complet na ítrazz, Gytrznye ſe trzmy nocturny na pamyel7) trogieho poſmyewanye, a laudes na pamyet gynych ruhot a przikor. Snad ku prwemu ſmyſlu Jeronymowu to geft, ze apofítolowe popíaly fu, aby te noczy newpufítyely lydu do koftela az do hluboke noczy. 1) Š. przigdu. 2) Š. neb. 3) Š. Geziſs. 4) Š. Lukaſſe. 5) Š. czaſu. 6) Š. hlu- boke. 7) Š. one. s) Š. teto. 3) sch. v Š. 10) vymaz. dny. 11) v Š. jednou. 12) Š. Samfon. 13) Š. druhe. 14) Š. fie taž. 15) Gloſa Znamenay. 16) Š. Neffpor. 17) (!) Š. pamiet. O rozlycznoſty przilstye.1) Rozlycznoſty przichodu zen k hrobu, gefſto geft mezy evwan- gelyfty, A proto porphirius poſmyewage fye gym, a o vkazany, a o czyílu andyelow wyklad auguftynow na matyegie vplnye wyprawuge, a na tom rzieczieny dofty geft, neb defiet vkazany kryftowich po wzkrzieffeny evwangelyftach czte sye: Pyetkrat toho dne na wzkrziefſenye a potom pietkrat.* w apofftolu fye czte, ze geft wydyen Jakubowy a piety fet bratrzy ſpolu, ale any czaîfa,2) any myery wiprawuge. Niekterzy dyegy, Iz. Kor. 15.]. ze Jakub, kdyz Jefus3) vmiziel, ſlybyl, ze nechcze giefty, gelyz kryftus wſtane. A proto prawye, by toho dne, iakoz ge wítal, vkazal ſie gemu. 10 Take ſu nyekterzy prawyly, by Joſepha toho, gefíto kryſta pohrziebl, toho wecziera byly zyde w zalarz wſadyly, A Nicodem ſye byl vkryl, 5
Evwangelia. 741 przied wſtupenym po bydleny w zemy; neb cztyrzy hodyny wecziernye patka a feft a trzydcziety dwu10) noczy a gednoho dne. A czierkew tomu powoluge, gefíto gytrznye chwaly pro bozie wzkrzieffenye ſlawy. a11) 1340b 2] a drziewe rzieczienemu ſmyſlu ambroz chyly ſye na toto, 30 ze fampfon12) na znamenye wzkrzieffenye kryſtowa o polnoczy wſtaw wyneſe brany z myefta.** A tak duíe kryftowa wratyla ſye z pekla, a nawraczena by tyelu netrpielywemu vczynyenemu. A vczynyena-ly geft duffe kryfftowa ne- trpelywa, kdyz ge z tyela wyſtupyla, czyly tehdy, kdyz geft nawraczena 35 tyelu, aby nebyla bez tyela oflawena, nepomnym, bich czetl. A bude-ly otazano o ſwatich, geſîto ge wywedl z pekla, kde ſu byly po wzkrziefſeny, boh wye, aneb, iakoz ſye dye o bohu, byly ſu w naydalſtich kragych morz- ſkich, toczyfí nad nayffyrffymy kragy ſwieta. [341a 1] * Obeczne mnyenye geft, ze geft gedyna byla magdalena, a moz 40 bity wyliczieno, gefíto dye Ambroz k druhey,13) toczyfí, ze taz fyel4) promyenyla. ** Znamenay15) w koftele ſedm hodyn przies den: nayprwe pryma zpiewa ſye, ze kryftus przied pylata byl weden. Trzietye neb tercia na pamyet potupenye, toczyff otfuzenye; Sfefta na vmuczienye, dewata na 45 pamyet fmrty, Meffpor16) na pohrzieb, Complet na ítrazz, Gytrznye ſe trzmy nocturny na pamyel7) trogieho poſmyewanye, a laudes na pamyet gynych ruhot a przikor. Snad ku prwemu ſmyſlu Jeronymowu to geft, ze apofítolowe popíaly fu, aby te noczy newpufítyely lydu do koftela az do hluboke noczy. 1) Š. przigdu. 2) Š. neb. 3) Š. Geziſs. 4) Š. Lukaſſe. 5) Š. czaſu. 6) Š. hlu- boke. 7) Š. one. s) Š. teto. 3) sch. v Š. 10) vymaz. dny. 11) v Š. jednou. 12) Š. Samfon. 13) Š. druhe. 14) Š. fie taž. 15) Gloſa Znamenay. 16) Š. Neffpor. 17) (!) Š. pamiet. O rozlycznoſty przilstye.1) Rozlycznoſty przichodu zen k hrobu, gefſto geft mezy evwan- gelyfty, A proto porphirius poſmyewage fye gym, a o vkazany, a o czyílu andyelow wyklad auguftynow na matyegie vplnye wyprawuge, a na tom rzieczieny dofty geft, neb defiet vkazany kryftowich po wzkrzieffeny evwangelyftach czte sye: Pyetkrat toho dne na wzkrziefſenye a potom pietkrat.* w apofftolu fye czte, ze geft wydyen Jakubowy a piety fet bratrzy ſpolu, ale any czaîfa,2) any myery wiprawuge. Niekterzy dyegy, Iz. Kor. 15.]. ze Jakub, kdyz Jefus3) vmiziel, ſlybyl, ze nechcze giefty, gelyz kryftus wſtane. A proto prawye, by toho dne, iakoz ge wítal, vkazal ſie gemu. 10 Take ſu nyekterzy prawyly, by Joſepha toho, gefíto kryſta pohrziebl, toho wecziera byly zyde w zalarz wſadyly, A Nicodem ſye byl vkryl, 5
Strana 742
742 Evwangelia. a potom vczyny ſye geho vcziennykem. A proto przied gynymy vkaza ſye Jozephowy w zalarzy, aby geho vtyefſyl a wywedl. * A proto knyez na míſy pietkrat obraty ſye k lydu, a po trzietye taynye na znamenye vkazanye, gefíto vczynyl petrowy, neb o tom mlczy 15 cztenye, 18) w kteru hodynu to bylo toho dne. 1) Š. (dod.) žen. 3) Š. czaſu. 3) Š. Geziſs. 4) posl. e nadeps. [Kap. CLXXVI.] O mlvweny andyelſkem k zenam. [341a 2] [Luk. 24.] [Mar. 16.) Sta ſye, kdyz zeny na myſſly ſweyl) biechu ſye zzefíly tyem, czo byly wydyely, Ay, dwá muzie, toczyſſ andyely w tyelech czlowieczich, ftachu podle nych. A kdyz nachylychu ſwe twarzy k zemy, weczechu andyele2) k nym: Czo hledate zyweho ſ mrtwymy? toczyff w hrobye, gefíto geft myefto mrtwych? nenyet geho zde, wstal ge, iakot geft3) rziekl wam, 5 geffto gefſczie byl w galyley. Znamenay, ze ſwate zeny nepadly fu, ale nachylyly twarzye4) ſwe k zemy. A proto geft obycziey koftelny, aby take gich przikladem na pamyet bozieho wzkrzieffenye a w nadyegy naffie5) na wffaku nedyely a naywiecze ot welykonoczy6) az do letnycz neklekame modlecze ſye. A weczechu: gdete?) a powiezte vcziennykon 16 geho a petrowy, zet geft wital Jefus3) a prziedeydet was do galylee. a roz- pomanuwíſe ſye na flowa Jezyffowa otgydechu. [Kap. CLXXXVII.] O marvgy magdalenye. Byezze maria magdalena, y przigyde k petrowy a k Jakubowy IJan 20.) rzkucz: wzaly ſu my pana meho z hrobu, a newiedye,8) kde ſu geho polozyly To czynyefſe w ny mocz myloſty, neb to leknutye myſly czynylo,3) ze nenalezleho mnyela, by byl wzat. A proto ona dwa [341b 1] biezefíta k hrobu, a nenalezíſe tyela, kdyz wydyefſta ruchu hlawnu a proſtrzieradla 10) 5 w ſtranu polozene, vwierzichu, ze ge prawda, czo bieſſe zzena rziekla, I nawratychu ſve famy k ſobie, toczyfí k ſwey1l) hoſpodve. 1) Š. ſwe. 2) Š. angelee. 3) Š. iako ge. 4) Š. twarzi. 5) Š. nalſi. 6) Š. welike- noczy. 7) Š. gdiete. s) Š. newiem. 9) Š. czinili. 10) Š. proftrzieradlo. 11) Š. ſwe. [Kap. CLXXXVIII.] Geſſto ſie kryſtus vkazal mariel) magdalenye. Ale maria magdalena, geſito i nymy byla ſye wratyla, ofta1) v hrobu wnye placzycz. A kdyz w hrob whlede, vzrzie drziewnye andyelv w hrobie fyedyecz, podle myefteczka tyela; geden fiedyel v hlawy a druhy
742 Evwangelia. a potom vczyny ſye geho vcziennykem. A proto przied gynymy vkaza ſye Jozephowy w zalarzy, aby geho vtyefſyl a wywedl. * A proto knyez na míſy pietkrat obraty ſye k lydu, a po trzietye taynye na znamenye vkazanye, gefíto vczynyl petrowy, neb o tom mlczy 15 cztenye, 18) w kteru hodynu to bylo toho dne. 1) Š. (dod.) žen. 3) Š. czaſu. 3) Š. Geziſs. 4) posl. e nadeps. [Kap. CLXXVI.] O mlvweny andyelſkem k zenam. [341a 2] [Luk. 24.] [Mar. 16.) Sta ſye, kdyz zeny na myſſly ſweyl) biechu ſye zzefíly tyem, czo byly wydyely, Ay, dwá muzie, toczyſſ andyely w tyelech czlowieczich, ftachu podle nych. A kdyz nachylychu ſwe twarzy k zemy, weczechu andyele2) k nym: Czo hledate zyweho ſ mrtwymy? toczyff w hrobye, gefíto geft myefto mrtwych? nenyet geho zde, wstal ge, iakot geft3) rziekl wam, 5 geffto gefſczie byl w galyley. Znamenay, ze ſwate zeny nepadly fu, ale nachylyly twarzye4) ſwe k zemy. A proto geft obycziey koftelny, aby take gich przikladem na pamyet bozieho wzkrzieffenye a w nadyegy naffie5) na wffaku nedyely a naywiecze ot welykonoczy6) az do letnycz neklekame modlecze ſye. A weczechu: gdete?) a powiezte vcziennykon 16 geho a petrowy, zet geft wital Jefus3) a prziedeydet was do galylee. a roz- pomanuwíſe ſye na flowa Jezyffowa otgydechu. [Kap. CLXXXVII.] O marvgy magdalenye. Byezze maria magdalena, y przigyde k petrowy a k Jakubowy IJan 20.) rzkucz: wzaly ſu my pana meho z hrobu, a newiedye,8) kde ſu geho polozyly To czynyefſe w ny mocz myloſty, neb to leknutye myſly czynylo,3) ze nenalezleho mnyela, by byl wzat. A proto ona dwa [341b 1] biezefíta k hrobu, a nenalezíſe tyela, kdyz wydyefſta ruchu hlawnu a proſtrzieradla 10) 5 w ſtranu polozene, vwierzichu, ze ge prawda, czo bieſſe zzena rziekla, I nawratychu ſve famy k ſobie, toczyfí k ſwey1l) hoſpodve. 1) Š. ſwe. 2) Š. angelee. 3) Š. iako ge. 4) Š. twarzi. 5) Š. nalſi. 6) Š. welike- noczy. 7) Š. gdiete. s) Š. newiem. 9) Š. czinili. 10) Š. proftrzieradlo. 11) Š. ſwe. [Kap. CLXXXVIII.] Geſſto ſie kryſtus vkazal mariel) magdalenye. Ale maria magdalena, geſito i nymy byla ſye wratyla, ofta1) v hrobu wnye placzycz. A kdyz w hrob whlede, vzrzie drziewnye andyelv w hrobie fyedyecz, podle myefteczka tyela; geden fiedyel v hlawy a druhy
Strana 743
Evwangelia. 743 v noh. a ta gy weczefíta: zeno, czo placziefí? a ona wecze: neb ſu my 5 pana meho wziely, a newiedye,3) kde ſu geho polozyly. A obratywîſy ſye vzrzie Jezyffe ſtogiecz, ale newiedyela geft, by byl gezyfí. I wecze k ny Jefus:4) zeno, czo placziefí? koho hledafí? a ona mnyeczy zahradnyka wecze: pane, zdalyſ ty geho wzal, powiez my, kde ſy geho polozil, a yat geho wezmu. I wecze gy Jefus:4) maria! y pozna geho ynhed rzkuczy: 10 rabony! to geft: myſtrzie! A padíſy chtyefle fie dotknuty geho noh, iakoz byla obykla. I wecze gy Jefus:4) nerod ſye mne dotykaty, Nebt ſem gefítye newftupyl k otczy memu a k otczy wafſemu, bohu memu a k bohu waſſemu. to [341b 2] geft: blyzko geft, at by mye wydyely wſtupugicz. 1) Š. Marigi. 2) Š. oſtala. 3) Š. newiem. 4) Š. Gezifs. O lhany straznych v hrobu. [Kap. CLХXIX ) A kdyz ſie to dyegiefſe, ftrazny ſye wratichu, prawiecz knyezatom knvezíkym, czo fie ge dalo, tehdy ony penyezy hoynymy bichu zruffeny, I weczechu: kdyz ſme ſpaly, tehdy vcziennyczy tyelo gezyffowo nam vkradly. y ofta tol) flowo v zydow az do dneſſnyeho dne. 1) za tím sl. přetrž. ty. Geſſto ſye Jeſusl) vkazal zzenam na czieſtie. [Kap. CXC.] I przigyde maria magdalena gyz wierziecz, a nalezíſy gyne, gefíto ſu drziewe byly i ny, I gdiechu ſpolu vcziennykom, glucz gyz gyfty o wzkrzieffeny. I potka ge Jefusl) a rzka: Pozdraweny budte! a ony prziſtupywîſe drziechu nohy geho modlecze ſye. I wecze gym Jefusl): gdyete a powiezte mym bratrom, at gdu do galilee, tut mye vzrzie. To [Mat. 62.] wydyenye geho w galyley Jefusl) nad gyne pamatuge, neb wyerzyme, ze ſu w nyem wîſyczkny vcziennyczy byly, trefkczigiczich2) nyekterych twrdoft gich frdczie a ge pylnyegie vgyfſczuge. I gydechu zeny a zwie- ſtugicz wſſoczko gedenaſty placzyczym a tyem, geſſto ſu byly ſ nymy 10 I wydyeſſe ſye gym, by ta rziecz byla iako blaznowſtwie. Awſſak petr wſtaw y biezze k hrobu, iako lucas3) prawy. a tehdy za podobne ſie wydy, ze fie gemu kryftus 1342a 11 vkazal, acz fie y neczte we czteny. 5 1) Š. Geziſs. 2) Š. treſktagiczich. 3) Š. Lukaſs.
Evwangelia. 743 v noh. a ta gy weczefíta: zeno, czo placziefí? a ona wecze: neb ſu my 5 pana meho wziely, a newiedye,3) kde ſu geho polozyly. A obratywîſy ſye vzrzie Jezyffe ſtogiecz, ale newiedyela geft, by byl gezyfí. I wecze k ny Jefus:4) zeno, czo placziefí? koho hledafí? a ona mnyeczy zahradnyka wecze: pane, zdalyſ ty geho wzal, powiez my, kde ſy geho polozil, a yat geho wezmu. I wecze gy Jefus:4) maria! y pozna geho ynhed rzkuczy: 10 rabony! to geft: myſtrzie! A padíſy chtyefle fie dotknuty geho noh, iakoz byla obykla. I wecze gy Jefus:4) nerod ſye mne dotykaty, Nebt ſem gefítye newftupyl k otczy memu a k otczy wafſemu, bohu memu a k bohu waſſemu. to [341b 2] geft: blyzko geft, at by mye wydyely wſtupugicz. 1) Š. Marigi. 2) Š. oſtala. 3) Š. newiem. 4) Š. Gezifs. O lhany straznych v hrobu. [Kap. CLХXIX ) A kdyz ſie to dyegiefſe, ftrazny ſye wratichu, prawiecz knyezatom knvezíkym, czo fie ge dalo, tehdy ony penyezy hoynymy bichu zruffeny, I weczechu: kdyz ſme ſpaly, tehdy vcziennyczy tyelo gezyffowo nam vkradly. y ofta tol) flowo v zydow az do dneſſnyeho dne. 1) za tím sl. přetrž. ty. Geſſto ſye Jeſusl) vkazal zzenam na czieſtie. [Kap. CXC.] I przigyde maria magdalena gyz wierziecz, a nalezíſy gyne, gefíto ſu drziewe byly i ny, I gdiechu ſpolu vcziennykom, glucz gyz gyfty o wzkrzieffeny. I potka ge Jefusl) a rzka: Pozdraweny budte! a ony prziſtupywîſe drziechu nohy geho modlecze ſye. I wecze gym Jefusl): gdyete a powiezte mym bratrom, at gdu do galilee, tut mye vzrzie. To [Mat. 62.] wydyenye geho w galyley Jefusl) nad gyne pamatuge, neb wyerzyme, ze ſu w nyem wîſyczkny vcziennyczy byly, trefkczigiczich2) nyekterych twrdoft gich frdczie a ge pylnyegie vgyfſczuge. I gydechu zeny a zwie- ſtugicz wſſoczko gedenaſty placzyczym a tyem, geſſto ſu byly ſ nymy 10 I wydyeſſe ſye gym, by ta rziecz byla iako blaznowſtwie. Awſſak petr wſtaw y biezze k hrobu, iako lucas3) prawy. a tehdy za podobne ſie wydy, ze fie gemu kryftus 1342a 11 vkazal, acz fie y neczte we czteny. 5 1) Š. Geziſs. 2) Š. treſktagiczich. 3) Š. Lukaſs.
Strana 744
744 Evwangelia. [Kap. CXCI.] O1) dwu, geſſto Iila2) do Emaus. TOho dne wydyela ita geho dwa voziennyky, gducze do Emaus; z tu dwu gednomu rziekachu Cleophas, druhemu22) gmeno zamlcziano. /Luk. 24.) nadyegy fye, by byl lucas.3) ale ambroz na lucam4) dye, by flul amaon. 5 po poplenyeny Judee za marka aurelio oprawena geft emalis a rziecziena geft Nicopolis; to byeffe ot Jerufalema cztyrzidcziety rafftow, toczyf ſtawadl wzdaly. Prawie rzieczſcy pyfarzy, ze hercules obr gednyem dichanym ſto a pietmeziczietma krocziegy byezal y ftal, a ot toho ſtanye nazwal ſtawadlo, a tak oſm ſtawadl czynye gednu myly, a tak w ſûmye 10 ſpolkem cztyrzidcziety ſtawadl czynye ſedm tyſyczow krocziegy a deſet fet, to geft fedm myl a cztyrzy ftawadla, to geft trzy leuky a trzy dyely cztwrty. A gdyeffe Jefus5) i nymy, a gich oczy biechu drzany, tak ze geho poznaty nemozechu. a gynde fie czte, ze fie gym vkazal w gyney6) twarzy, y mohlo to byty, ze promyena tyela tehoz ſmrtedlneho nefmrtedlne nemohlo bity bez promyeny nyekake, pro nyezto zrak w nahle nemohl poznaty, Jako kdyz by kto nyekake wydyel dyetye a potom po maley?) chwyly wydyel by mladencze, nepoznal by ho ynhed. awíſak poznachu geho w lamany 1342a 2] chleba, y zmyffa3) ot nych.* A w tu hodynu gydu9) do Jerufalema, y nalezu gedenafte, any ſye febraly. A ty, gefíto 20 ſye byly i nymy1o) ſebraly rzkucz, ze wital Jeſus5) a vkazal ſye petrowy. A ona prawiefíta to, czo ſye na czieſtye dalo, a kterak ſu geho poznaly w lamany chlebu. 15 glo. * lamaffe11l) a podawaſſe gym. a proto gfu trzy dyely tyela bozieho na oltarzy: geden iako by byl kryſtow, a dwu podawagy, knyezy geden a druhy ſluzie, aneb ſchowagy nemocznemu. 1) Š. Tuto O. 2) Š. gſta iſla. 2a) Š. a druhev. 3) Š. Lukaſs. 4) Š. Lukaſſe. 5) Š. Gezifs. 6) Š. gine. 7) Š. male. 3) Š. chlebu y zmiza. 3) Š. gdu. 1°) Š. byli I nimi ſie. 11) Š. Gloſa lamaſle. [Kap. CXCII.] Gelſto ſie vkazal Jeſusl) apoſſtolom bez Thomy.2) Wfſak nyekterzy z nych tomu fu newierzyly, z nychzto byl geden [an 20; thomas.3) A kdyz ten wigyde, gefíczie mlvwiechu o tom, czo fu flyffely, Luk. 24.I a gyz bieffe weczer, a dwerzy*) biechu zawrzieny pro zydowſku bazen. I fta Jefus5) proftrzied nych a rzka: myr wam, ya ſem, nerodte fie baty.* A ony zamutywîſe ſye mnyechu, by ducha wydyely. neb geficzie ne- 5 wierziechu, by trziety den mohlo prawe tyelo witaty a ſkrzie 1342b 1] zawrziene dwerzie progyty.5) I wecze gym: wyzte me rucze y me nohy, makayte a wyzte, ze duch maſa a koſty nema, iakoz wydyte mye maka- gicze. I vkaza gym giezwy ruku y noh y boka. pro trogy wiecz zwlafſczie zachowal Jefusl) giezwy na ſwem tyele, acz koly nezrufílywem: pro po- 10
744 Evwangelia. [Kap. CXCI.] O1) dwu, geſſto Iila2) do Emaus. TOho dne wydyela ita geho dwa voziennyky, gducze do Emaus; z tu dwu gednomu rziekachu Cleophas, druhemu22) gmeno zamlcziano. /Luk. 24.) nadyegy fye, by byl lucas.3) ale ambroz na lucam4) dye, by flul amaon. 5 po poplenyeny Judee za marka aurelio oprawena geft emalis a rziecziena geft Nicopolis; to byeffe ot Jerufalema cztyrzidcziety rafftow, toczyf ſtawadl wzdaly. Prawie rzieczſcy pyfarzy, ze hercules obr gednyem dichanym ſto a pietmeziczietma krocziegy byezal y ftal, a ot toho ſtanye nazwal ſtawadlo, a tak oſm ſtawadl czynye gednu myly, a tak w ſûmye 10 ſpolkem cztyrzidcziety ſtawadl czynye ſedm tyſyczow krocziegy a deſet fet, to geft fedm myl a cztyrzy ftawadla, to geft trzy leuky a trzy dyely cztwrty. A gdyeffe Jefus5) i nymy, a gich oczy biechu drzany, tak ze geho poznaty nemozechu. a gynde fie czte, ze fie gym vkazal w gyney6) twarzy, y mohlo to byty, ze promyena tyela tehoz ſmrtedlneho nefmrtedlne nemohlo bity bez promyeny nyekake, pro nyezto zrak w nahle nemohl poznaty, Jako kdyz by kto nyekake wydyel dyetye a potom po maley?) chwyly wydyel by mladencze, nepoznal by ho ynhed. awíſak poznachu geho w lamany 1342a 2] chleba, y zmyffa3) ot nych.* A w tu hodynu gydu9) do Jerufalema, y nalezu gedenafte, any ſye febraly. A ty, gefíto 20 ſye byly i nymy1o) ſebraly rzkucz, ze wital Jeſus5) a vkazal ſye petrowy. A ona prawiefíta to, czo ſye na czieſtye dalo, a kterak ſu geho poznaly w lamany chlebu. 15 glo. * lamaffe11l) a podawaſſe gym. a proto gfu trzy dyely tyela bozieho na oltarzy: geden iako by byl kryſtow, a dwu podawagy, knyezy geden a druhy ſluzie, aneb ſchowagy nemocznemu. 1) Š. Tuto O. 2) Š. gſta iſla. 2a) Š. a druhev. 3) Š. Lukaſs. 4) Š. Lukaſſe. 5) Š. Gezifs. 6) Š. gine. 7) Š. male. 3) Š. chlebu y zmiza. 3) Š. gdu. 1°) Š. byli I nimi ſie. 11) Š. Gloſa lamaſle. [Kap. CXCII.] Gelſto ſie vkazal Jeſusl) apoſſtolom bez Thomy.2) Wfſak nyekterzy z nych tomu fu newierzyly, z nychzto byl geden [an 20; thomas.3) A kdyz ten wigyde, gefíczie mlvwiechu o tom, czo fu flyffely, Luk. 24.I a gyz bieffe weczer, a dwerzy*) biechu zawrzieny pro zydowſku bazen. I fta Jefus5) proftrzied nych a rzka: myr wam, ya ſem, nerodte fie baty.* A ony zamutywîſe ſye mnyechu, by ducha wydyely. neb geficzie ne- 5 wierziechu, by trziety den mohlo prawe tyelo witaty a ſkrzie 1342b 1] zawrziene dwerzie progyty.5) I wecze gym: wyzte me rucze y me nohy, makayte a wyzte, ze duch maſa a koſty nema, iakoz wydyte mye maka- gicze. I vkaza gym giezwy ruku y noh y boka. pro trogy wiecz zwlafſczie zachowal Jefusl) giezwy na ſwem tyele, acz koly nezrufílywem: pro po- 10
Strana 745
Evwangelia. 745 25 twrzenye wiery krziefíczianike, neb geft byl wſtal; a aby wzdy vkazowal bohu otczy, iaku ge ſmrt za ny trpiel, a to geft geden za ny obiecziey orudowanye, A take aby na ſudye wydyely newierny, w koho ſu klaly [zefs. 1.] a muczyly. I vkazze6) wíſemu tyelefenſtwy znamenye ſweho wytyezitwie. 15 Jako by rziekl: kdyz by rytyerz fylnye boyowal a mnohymy ranamy byl proklan, a lekarz by gemu rziekl: chczefí zdraw byty beze wíech fframow, czyly fframy beze wífie ohyzdnoſty? mnym, ze na znamenye ſwe chwaly chtiel by tak bity fframy,7) a pro prziklad, aby gynych poſſy- lowal k temuz. A znamenay, ze dwie wyeczy dywney8) podle czlowieczieho 20 rozumu a ſobie protywne vkal9) gym Jefus:1) tyelo ſwe nezrufflywe a ma- kagiczie. neb czo ſye nezruffyge,10) to ſye makaty nemozze, a czo mohu makaty, to ſye zruffyty mufſy. Prawy beda, ze tyelo Jefu bylo ohebne, ſwrchowane, duchowne 1342b 2] moczy a omakagiczie prawdu przyro- zenye, toczyfi vkazano geſt, ze geft makagiczie, aby prawdu maîfa vka- zalo. neb moze byty rzieczieno, ze tyelo Jeful1) geft wyera wydyczie, a ma- kagiczie gynych wieczy nerufſygiczich, ale ot ruſſygiczich12) nemoz wydyeno any makano bity, gedno dywnye. * A13) proto ten dyel bozieho tyela, gefſto w kalych vpufftyegy, to znamenawa bozie wzkrziefſenye. y dye knyez: myr bozy bud wzdy 30 mezy wamy. A to byſkup, kdyz nayprw obraty ſye k lydu na míſy, dye: myr wam! Pak czelowanye myru dluho potom vwedeno geſt pro tez. 1) Š. Gezifs. 2) Š. Thomaſſe. 3) Š. Thomaſs. 4) Š. dwerze. 5) Š. przigiti. *) Š. vkaza. 7) Š. s Iframy. 3) Š. diwne. 3) (!) Š. vkazal. 10) Š. nezruſfuge. 11) Š. Geziſſowo. 12) Š. ruſlugiczich. 13) Š. Glofa A. Tuto pogied ſ nymy Jeſusl) y da gym ducha ſwateho. [Kap. CXCIII.] A kdyz ony gefftye newyerziechu, Jefusl) wecze: mate-ly czo tuto pogiefty? I vkazachu mu dyel ryby pecziene a plaít medu. A to ma bity wyedyeno, ze krmye ot kryfta przyyate po wzkrziefeny tak ztraweny gfu, iako ta woda, gefíto w ohen puſſcziena bywa, ale przied ſmrty przy- yate ſſly ſu w pokrm. A gynak zemye zieznywa pozziera wodu, a gynak poprilek3) fluneczny. I wecze gym: tatot ſu flowa, geffto ſem wam mlvwyl, kdyz ſem byl i wamy, toczyf k wá podobny trpiety. A tehdy otewrzie gym ſmyll, aby pyímu rozumyely. I wecze gym: wy my ſwiedczy budete tohoto we wiſeczkny narody, pocznucz ot gerufalema.* 1343a 1] A proto zradowachu fie vcziennyczy, vzrziewíe gezu kryſta, toczyfí poznawífe. I wecze gym opyet: myr wam bud! neb kdyz byfkup, trziednyk kryftow, dye lydu: myr wam! rozumye ſye: bud! a te aby ſye vkazal trzidnykem kryftowym, dye: myr wam! kdyz ſye nayprwe obraty k lydu na míſy. neb geft to byl prwny hlas kryftow k ucziennykom po wzkrzie- 15 fieny. ale potom iako gyny knyez dye: boh í wamy! aby ſye vkazal 5 10
Evwangelia. 745 25 twrzenye wiery krziefíczianike, neb geft byl wſtal; a aby wzdy vkazowal bohu otczy, iaku ge ſmrt za ny trpiel, a to geft geden za ny obiecziey orudowanye, A take aby na ſudye wydyely newierny, w koho ſu klaly [zefs. 1.] a muczyly. I vkazze6) wíſemu tyelefenſtwy znamenye ſweho wytyezitwie. 15 Jako by rziekl: kdyz by rytyerz fylnye boyowal a mnohymy ranamy byl proklan, a lekarz by gemu rziekl: chczefí zdraw byty beze wíech fframow, czyly fframy beze wífie ohyzdnoſty? mnym, ze na znamenye ſwe chwaly chtiel by tak bity fframy,7) a pro prziklad, aby gynych poſſy- lowal k temuz. A znamenay, ze dwie wyeczy dywney8) podle czlowieczieho 20 rozumu a ſobie protywne vkal9) gym Jefus:1) tyelo ſwe nezrufflywe a ma- kagiczie. neb czo ſye nezruffyge,10) to ſye makaty nemozze, a czo mohu makaty, to ſye zruffyty mufſy. Prawy beda, ze tyelo Jefu bylo ohebne, ſwrchowane, duchowne 1342b 2] moczy a omakagiczie prawdu przyro- zenye, toczyfi vkazano geſt, ze geft makagiczie, aby prawdu maîfa vka- zalo. neb moze byty rzieczieno, ze tyelo Jeful1) geft wyera wydyczie, a ma- kagiczie gynych wieczy nerufſygiczich, ale ot ruſſygiczich12) nemoz wydyeno any makano bity, gedno dywnye. * A13) proto ten dyel bozieho tyela, gefſto w kalych vpufftyegy, to znamenawa bozie wzkrziefſenye. y dye knyez: myr bozy bud wzdy 30 mezy wamy. A to byſkup, kdyz nayprw obraty ſye k lydu na míſy, dye: myr wam! Pak czelowanye myru dluho potom vwedeno geſt pro tez. 1) Š. Gezifs. 2) Š. Thomaſſe. 3) Š. Thomaſs. 4) Š. dwerze. 5) Š. przigiti. *) Š. vkaza. 7) Š. s Iframy. 3) Š. diwne. 3) (!) Š. vkazal. 10) Š. nezruſfuge. 11) Š. Geziſſowo. 12) Š. ruſlugiczich. 13) Š. Glofa A. Tuto pogied ſ nymy Jeſusl) y da gym ducha ſwateho. [Kap. CXCIII.] A kdyz ony gefftye newyerziechu, Jefusl) wecze: mate-ly czo tuto pogiefty? I vkazachu mu dyel ryby pecziene a plaít medu. A to ma bity wyedyeno, ze krmye ot kryfta przyyate po wzkrziefeny tak ztraweny gfu, iako ta woda, gefíto w ohen puſſcziena bywa, ale przied ſmrty przy- yate ſſly ſu w pokrm. A gynak zemye zieznywa pozziera wodu, a gynak poprilek3) fluneczny. I wecze gym: tatot ſu flowa, geffto ſem wam mlvwyl, kdyz ſem byl i wamy, toczyf k wá podobny trpiety. A tehdy otewrzie gym ſmyll, aby pyímu rozumyely. I wecze gym: wy my ſwiedczy budete tohoto we wiſeczkny narody, pocznucz ot gerufalema.* 1343a 1] A proto zradowachu fie vcziennyczy, vzrziewíe gezu kryſta, toczyfí poznawífe. I wecze gym opyet: myr wam bud! neb kdyz byfkup, trziednyk kryftow, dye lydu: myr wam! rozumye ſye: bud! a te aby ſye vkazal trzidnykem kryftowym, dye: myr wam! kdyz ſye nayprwe obraty k lydu na míſy. neb geft to byl prwny hlas kryftow k ucziennykom po wzkrzie- 15 fieny. ale potom iako gyny knyez dye: boh í wamy! aby ſye vkazal 5 10
Strana 746
746 Evwangelia. iako geden z nas. A kdyz to wecze, y podmu a wecze: przygmete ducha ſwateho; kterymz odpufítyte hrziechy, budu gym odpuſíczieny, a kterymz zadrzite, budu gym zadrzzany. Tomu ſmyflu nyekterzy przidrziecze ſye rziekagy: nemoz yzadny rozwazaty any ſwazaty, gedno acz by myel ducha ſwateho, neb to geho moczy czyny, wfak znamenaty magy, ze 20 take przied wzkrziefſenym dal gym Jefus1) tuz mocz ſwazaty y rozwazaty, bez podutye, anyz ſie tu czte, by gym dal ducha ſwateho. A to dwe pro- rokowal moyfes3) tuto rzka: sſaly ſu ſtred ſkaly,4) toczyfí mocz ſwazanye a rozwazanye a dywow czynyenye ot kryfta newynnym hrziechem fmrtedlnym. A potom rziekl: a oley z krziemene przietwrdeho, toczyfí 25 [Deut. 3a.] tuz mocz i duchem ſwatym ot kryſta netrpiegyczieho [343a 2]. * A proto kdyz cztenye otecztu, obratyme k wychodu ſlunczie iako k gerufalemu, dyekugycz a rzkucze: Chwala tobie, hoſpodynel neb ottud przifſlo k nam cztenye, neb z ſyona wygde zakon, a ſlowo bozie przigde z gerufalema. 30 1) Š. Gezifs. 2) Š. paprílek. 3) Š. Moyziefs. 4) Š. s ſkaly. [Kap. CXCIV.] Tuto ſie vkazal Thomowy.1) [Jan 20.] A kdyz ot nych zmyfſe2) Jefus,3) wraty ſye thomas.4) I weczechu gyny apofítole k nyemu: wydyely ſme Jezyfſe. a on wecze: ya nechczy wierzyty, gedno acz bich wydyel giezwy ran a dotekl ſve gich. Pak po oſmy dnech, kdyz biechu vcziennyczy wnytrz w pokogy w5) zawrzienem, a thomas4) i nymy, Sta Jeſus3) proftrzied nych, ano dwerzy zawrzieny. 5 I wecze thomowy:6) wpuſt ſem prft twoy, a wyz me ruczie a bok moy, a nerod bity newierziczy, ale bud wierny. Thomas4) wecze: pan n oy a boh moy ty fy. I wecze Jefus :3) proto ze fy mye wydyel, thon o,7) wyerzy" ſy. blahoſlaweny gſu, kterzyz ſu newydyely, awſſak ſu wierzyly. Prawi- nyekterzy, by thoma4) wydyel, ale neſmyel ſye dotknuty, neb kryftus 10 rziekl: ze ſy mye wydyel. ale ze zrak za kazdy ſmyſl pokladagy, y n oz rzieczy: wydyel ſy, dotknul ſy ſye. Naywiecz proto, ze Jefus3) rziekl: wpuſt prit twoy fem a wyz to. A gyne mnohe czynyl Jefus3) ku potwrzeny naffye wyery, a toho mnohého necztu we czteny ſwateho Jana. 1) Š. Thomaſfowi. 2) Š. zmize. 3) Š. Geziſs. 4) Š. Thomaſs. 5) sch. v Š. 6) Š. Thomaſſowi. 7) Š. Thomaſſi. [Kap.CXCV.] Opiet ſie gym vkazal, kdyz lowiechu. POtom zgiewy fye gym Jefus1) v morzie tyberyadis. neb tu vczien- nyczy lowiechu ryby gedne noczy 1343b 1] a bieſſe gich ſedm, aby myely krmye. A kdyz nepolapichu, y ſtaſſe Jeſusl) na brzieze. A kdyz k seho
746 Evwangelia. iako geden z nas. A kdyz to wecze, y podmu a wecze: przygmete ducha ſwateho; kterymz odpufítyte hrziechy, budu gym odpuſíczieny, a kterymz zadrzite, budu gym zadrzzany. Tomu ſmyflu nyekterzy przidrziecze ſye rziekagy: nemoz yzadny rozwazaty any ſwazaty, gedno acz by myel ducha ſwateho, neb to geho moczy czyny, wfak znamenaty magy, ze 20 take przied wzkrziefſenym dal gym Jefus1) tuz mocz ſwazaty y rozwazaty, bez podutye, anyz ſie tu czte, by gym dal ducha ſwateho. A to dwe pro- rokowal moyfes3) tuto rzka: sſaly ſu ſtred ſkaly,4) toczyfí mocz ſwazanye a rozwazanye a dywow czynyenye ot kryfta newynnym hrziechem fmrtedlnym. A potom rziekl: a oley z krziemene przietwrdeho, toczyfí 25 [Deut. 3a.] tuz mocz i duchem ſwatym ot kryſta netrpiegyczieho [343a 2]. * A proto kdyz cztenye otecztu, obratyme k wychodu ſlunczie iako k gerufalemu, dyekugycz a rzkucze: Chwala tobie, hoſpodynel neb ottud przifſlo k nam cztenye, neb z ſyona wygde zakon, a ſlowo bozie przigde z gerufalema. 30 1) Š. Gezifs. 2) Š. paprílek. 3) Š. Moyziefs. 4) Š. s ſkaly. [Kap. CXCIV.] Tuto ſie vkazal Thomowy.1) [Jan 20.] A kdyz ot nych zmyfſe2) Jefus,3) wraty ſye thomas.4) I weczechu gyny apofítole k nyemu: wydyely ſme Jezyfſe. a on wecze: ya nechczy wierzyty, gedno acz bich wydyel giezwy ran a dotekl ſve gich. Pak po oſmy dnech, kdyz biechu vcziennyczy wnytrz w pokogy w5) zawrzienem, a thomas4) i nymy, Sta Jeſus3) proftrzied nych, ano dwerzy zawrzieny. 5 I wecze thomowy:6) wpuſt ſem prft twoy, a wyz me ruczie a bok moy, a nerod bity newierziczy, ale bud wierny. Thomas4) wecze: pan n oy a boh moy ty fy. I wecze Jefus :3) proto ze fy mye wydyel, thon o,7) wyerzy" ſy. blahoſlaweny gſu, kterzyz ſu newydyely, awſſak ſu wierzyly. Prawi- nyekterzy, by thoma4) wydyel, ale neſmyel ſye dotknuty, neb kryftus 10 rziekl: ze ſy mye wydyel. ale ze zrak za kazdy ſmyſl pokladagy, y n oz rzieczy: wydyel ſy, dotknul ſy ſye. Naywiecz proto, ze Jefus3) rziekl: wpuſt prit twoy fem a wyz to. A gyne mnohe czynyl Jefus3) ku potwrzeny naffye wyery, a toho mnohého necztu we czteny ſwateho Jana. 1) Š. Thomaſfowi. 2) Š. zmize. 3) Š. Geziſs. 4) Š. Thomaſs. 5) sch. v Š. 6) Š. Thomaſſowi. 7) Š. Thomaſſi. [Kap.CXCV.] Opiet ſie gym vkazal, kdyz lowiechu. POtom zgiewy fye gym Jefus1) v morzie tyberyadis. neb tu vczien- nyczy lowiechu ryby gedne noczy 1343b 1] a bieſſe gich ſedm, aby myely krmye. A kdyz nepolapichu, y ſtaſſe Jeſusl) na brzieze. A kdyz k seho
Strana 747
Evwangelia. 747 przikazany na prawycy lody vpuftychu2) ſyety, ynhed naplnychu ſye fyety ſto a padefaty a cztyrzmy welykich ryb. I wecze Jan: tot geft5) Jefus.1) Tehdy petr wpuſty ſye w morzie, a gyny na lody przipluchu k nyemu a nalezechu vhle rzerziewyte na brziehu a vhle na vhly, a podle toho chleb polozeny. A napekíſe fpolu ryb tyech, gefíto fu byly vlowyly, y giechu s Jezyfſem wieducz, ze on geft. a to bylo trzietyeho dne zgiewenye, ale IJan 23.) 10 po kolyko dnech ot oímeho dne po wzkrziefſeny, to nenye wylyczieno. Tehdy wecze Jefusl) petrowy: Symone Janow, mylugeff-ly mye wiecz tyechto? tazafſe Jefusl) a wieda, ale pomyeny, abichme y ſrdczem wierzily y vſty wyznawaly. I wecze petr: pane, take ty wiefí, ze tye mylugy. y nema bity tak dyeleno: take, pane ; by toczyff, ze wiecz myluge nez gyne, neb 15 toho newiedyeffe, a proto mlcziew toho, czo ge newiedyel, y rziekl to, czoz ge wiedyel. aneb takto: pane, mylugy tye, a take ty wyefí, ze tye mylugy. Wecze gemu Jefus:1) pas beranky me! Jako by rziekl: vkazanye ſkut [343b 2] ka potwrzenye geft mylowanye. A kdyz druhe otaza tehoz, a petr opyet wecze tez, opyet Jefus1) wecze: pas giebnatka me! a Po trzietye 20 otpowiedy wecze Jefus:1) pas owcze me! Jako by rziekl: pas vczye, pas praczuge, pas vmyeragie. A tehdy mu wecze Jeſus: kdys ſie ſtarafí, ztyehneff ruczie ſwogy, a gyny tye opaſſe a powede tye, kam ty nechczefſ; myenye, ze na krzyz bude zbyt, nechtye podle ſmyíla tyela. A przyczyny: naíleduy mye, toczyfí poydeíí po mnye taku fmrty.3) 5 1) Š. y sch.; Geziís. 2) za tím přetrž. lody. 3) za tím přetrž. Owſt. O wtypeny Jana Evwnti. [Kap.CXCVI.) Ehdy poczie Jefusl) otſtupaty, a petr poczie po nyem gyty mnye, by mu to Jefusl) przikazal; a Jan take po nyem gdyeſſe. a obratyw ſye petr vzrzie geho gducze, y wecze k Jezyfſowy: Pane, a tento czo? toczyfi IJan ar.] trpiety bude? neb kdyz byefle ſlyſſal, ze ma byty vkrzyzowan, chtyeſſe 5 take fmrt bratrowu zwiedyety. I wecze Jefusl): tak chczy ho nechaty,2) az ſye wraczy.3) A proto mnyechu vcziennyczy, by Jan nemyel vmrziety, donydz4) by kryftus neprzifel k fudu, ale nebyla5) to welyka wiecz daty mylemu nevmrziety, awfſak vmrziety a i kryſtem byty geſt lepe. A proto wecze Jeſus,1) ze v pokogy ſtaroſt ſkona. wſſak ſu nyekterzy rziekaly, by 10 gefſczie 1344a 1] zyw byl, neb kdyz ge wſa) hrob wykopany otſluzyw mſſy witupyl, ſwietloft welyka za nyekolyko hodyn ſye ſwietyla nad tyemy, gefíto ſu tu ſtaly, a padalys) fu ty, kterzyz ſu tu byly. A kdyz po ſwietloſty witawíle prziftupichu k hrobu, nalezechu hrob prazdny, wíſak zemye myekka na dnye?) hmyzafſe iako w ſtudnycziech piefiek8) obika wrziety, 15 a gefſczie nyekdy wydagy tez hmyzanye. Take ſye gynde czte, ze geft nalezen hrob pln9) manny. A proto mnozy mnyely fu, by on zyw byl pod zemy a dychanym ſwym czynyl to hmyzanye, a gyny mnye,10) by gyz [Filip. I.)
Evwangelia. 747 przikazany na prawycy lody vpuftychu2) ſyety, ynhed naplnychu ſye fyety ſto a padefaty a cztyrzmy welykich ryb. I wecze Jan: tot geft5) Jefus.1) Tehdy petr wpuſty ſye w morzie, a gyny na lody przipluchu k nyemu a nalezechu vhle rzerziewyte na brziehu a vhle na vhly, a podle toho chleb polozeny. A napekíſe fpolu ryb tyech, gefíto fu byly vlowyly, y giechu s Jezyfſem wieducz, ze on geft. a to bylo trzietyeho dne zgiewenye, ale IJan 23.) 10 po kolyko dnech ot oímeho dne po wzkrziefſeny, to nenye wylyczieno. Tehdy wecze Jefusl) petrowy: Symone Janow, mylugeff-ly mye wiecz tyechto? tazafſe Jefusl) a wieda, ale pomyeny, abichme y ſrdczem wierzily y vſty wyznawaly. I wecze petr: pane, take ty wiefí, ze tye mylugy. y nema bity tak dyeleno: take, pane ; by toczyff, ze wiecz myluge nez gyne, neb 15 toho newiedyeffe, a proto mlcziew toho, czo ge newiedyel, y rziekl to, czoz ge wiedyel. aneb takto: pane, mylugy tye, a take ty wyefí, ze tye mylugy. Wecze gemu Jefus:1) pas beranky me! Jako by rziekl: vkazanye ſkut [343b 2] ka potwrzenye geft mylowanye. A kdyz druhe otaza tehoz, a petr opyet wecze tez, opyet Jefus1) wecze: pas giebnatka me! a Po trzietye 20 otpowiedy wecze Jefus:1) pas owcze me! Jako by rziekl: pas vczye, pas praczuge, pas vmyeragie. A tehdy mu wecze Jeſus: kdys ſie ſtarafí, ztyehneff ruczie ſwogy, a gyny tye opaſſe a powede tye, kam ty nechczefſ; myenye, ze na krzyz bude zbyt, nechtye podle ſmyíla tyela. A przyczyny: naíleduy mye, toczyfí poydeíí po mnye taku fmrty.3) 5 1) Š. y sch.; Geziís. 2) za tím přetrž. lody. 3) za tím přetrž. Owſt. O wtypeny Jana Evwnti. [Kap.CXCVI.) Ehdy poczie Jefusl) otſtupaty, a petr poczie po nyem gyty mnye, by mu to Jefusl) przikazal; a Jan take po nyem gdyeſſe. a obratyw ſye petr vzrzie geho gducze, y wecze k Jezyfſowy: Pane, a tento czo? toczyfi IJan ar.] trpiety bude? neb kdyz byefle ſlyſſal, ze ma byty vkrzyzowan, chtyeſſe 5 take fmrt bratrowu zwiedyety. I wecze Jefusl): tak chczy ho nechaty,2) az ſye wraczy.3) A proto mnyechu vcziennyczy, by Jan nemyel vmrziety, donydz4) by kryftus neprzifel k fudu, ale nebyla5) to welyka wiecz daty mylemu nevmrziety, awfſak vmrziety a i kryſtem byty geſt lepe. A proto wecze Jeſus,1) ze v pokogy ſtaroſt ſkona. wſſak ſu nyekterzy rziekaly, by 10 gefſczie 1344a 1] zyw byl, neb kdyz ge wſa) hrob wykopany otſluzyw mſſy witupyl, ſwietloft welyka za nyekolyko hodyn ſye ſwietyla nad tyemy, gefíto ſu tu ſtaly, a padalys) fu ty, kterzyz ſu tu byly. A kdyz po ſwietloſty witawíle prziftupichu k hrobu, nalezechu hrob prazdny, wíſak zemye myekka na dnye?) hmyzafſe iako w ſtudnycziech piefiek8) obika wrziety, 15 a gefſczie nyekdy wydagy tez hmyzanye. Take ſye gynde czte, ze geft nalezen hrob pln9) manny. A proto mnozy mnyely fu, by on zyw byl pod zemy a dychanym ſwym czynyl to hmyzanye, a gyny mnye,10) by gyz [Filip. I.)
Strana 748
748 Evwangelia. byl do nebes przieneſen. O tom lepe geft myloftywie mylyty sye, nezly blaznywie konaty. 1) Š. Geziſs. 2) konec mezery v K. 3) K. Š. wratim. 4) K. dokowadz. 5) Š. nebylo. 5a) nadeps. 5) K. padli. 7) za tím přetrž. h. 5) Š. na dnie pieſek; K. piſek. *) K. plny. 10) K. mniegy. (Kap. CXCVII.] Geſſto ſie vkazal Jeſusl) w galiley. PAk gedenafte2) vcziennykow gydechu do galyley3) na horu tu, kdez gym4) byl przikazal Jefus.1) a wyducz geho5) pomodlychu ſye gemu, wíſak ſu ſye nyekterzy mylyly. I trefkta twrdoſt gich frdczy rzka: dana [Mat. 28; my geft wileczka mocz y na neby y na zemy, toczyfi: nynyet sye6) vkazuge Mar. 10./] ma mocz.7) aneb takto: byl ſem rziekl wam,8) na czieftu pohaníku ne- 5 chodte, ale zet fusa) mye zyde zawrhly, yakot ſu my daly mocz, abich was poſlal po wſſech zemyy pod nebem. A proto wecze: gdetes) a po wíſem ſwietu a kazte cztenye wífemu ftworzieny, [344a 2] toczyfí lydem, pro nyez ge10) ſtworzieno wſſelykake ſtworzienye. neb czlowiek ma vczaſtnoſt ſe wſſym ſtworzienym, a proto czlowiek flowe meníly ſwiet. A k tomu 10 wecze: vczte wiſechny11) narody lydyy a drzte to, czo ſem rziekl wam, a krzítyete gie we gmye otczie y fyna y ducha ſwateho. a na pocziatku waſſych ſkutkow tuz twarnoſt flow wam wydawame, toczyff, kdyz ſye modlyte, aby bylo dyelo ke czty trogyczy, to czoz poczyname, a aby nam trogycze przypomahala.12) Ale na krzítye fie rzieka potwrdnye takymto 15 ſmyflem: krzítym tye we gmye otczie y fyna y ducha ſwateho. ſwatoſt krzítu czynym, ale mocz podle trogycze geft. A kto wierzity13) a pokrzítyen bude, ſpaſen bude, a ktoz nebude wierzity, potupen14) bude. nedye: nebúde pokrzítyen neb beze krzítu czlowiek bude ſpafſen, kdyz ho wynme czas potrzieby, ale ne hrdanye zakona. A proto, gefíto geft rzieczieno: gedno 20 acz kto opyet ſye narody z wody a ducha ſwateho etc., tak ſye rozumye, kto15) by wzhrdal opiet bytylo) narozen.* Han 3./ Rzadu ſlow kryſtowich przidrzie ſie kaczierzy tohoto czaſſu rzkucz: nemagy krzityty gedno toho, ktoz wierzy, a proto neprzigymagy krzítu malich dyety, neb nerozumyegy czafſu, ktereho ge rzieczieno to. Nayprwe 25 ze kazachu ſtarym, a tehdy krzîtvechu ſtare, gychzto wiera ma wyznana byty na krzítu, Potom gich dyetky. proto pro ftare moze ſye rozumyety, ze geft bylo rzieczieno; a pakly za wíſechny, tehdy takto ſie wyklada: kto vwierzy a pokrziftyen bude, to geft vwierzie pokrzistyen bude, neb ktoz ma bity pokrzîtyen, ten neb ſam neb po gynem ma wierzity 16) A zna- 30 menay ge, kterzyz budu wierzity, totot bude gym: we gmye me dyaffy budu17) wymyetaty, iazyky nowymy budu mlywyty,18) hady budu braty etc. a to za czas rzieczieno geft, neb to bywafſe w tu dobu pro newierne, aby ſye obratyly. A proto ze nynye nebywa znamenye potrziebno, [344b 2]
748 Evwangelia. byl do nebes przieneſen. O tom lepe geft myloftywie mylyty sye, nezly blaznywie konaty. 1) Š. Geziſs. 2) konec mezery v K. 3) K. Š. wratim. 4) K. dokowadz. 5) Š. nebylo. 5a) nadeps. 5) K. padli. 7) za tím přetrž. h. 5) Š. na dnie pieſek; K. piſek. *) K. plny. 10) K. mniegy. (Kap. CXCVII.] Geſſto ſie vkazal Jeſusl) w galiley. PAk gedenafte2) vcziennykow gydechu do galyley3) na horu tu, kdez gym4) byl przikazal Jefus.1) a wyducz geho5) pomodlychu ſye gemu, wíſak ſu ſye nyekterzy mylyly. I trefkta twrdoſt gich frdczy rzka: dana [Mat. 28; my geft wileczka mocz y na neby y na zemy, toczyfi: nynyet sye6) vkazuge Mar. 10./] ma mocz.7) aneb takto: byl ſem rziekl wam,8) na czieftu pohaníku ne- 5 chodte, ale zet fusa) mye zyde zawrhly, yakot ſu my daly mocz, abich was poſlal po wſſech zemyy pod nebem. A proto wecze: gdetes) a po wíſem ſwietu a kazte cztenye wífemu ftworzieny, [344a 2] toczyfí lydem, pro nyez ge10) ſtworzieno wſſelykake ſtworzienye. neb czlowiek ma vczaſtnoſt ſe wſſym ſtworzienym, a proto czlowiek flowe meníly ſwiet. A k tomu 10 wecze: vczte wiſechny11) narody lydyy a drzte to, czo ſem rziekl wam, a krzítyete gie we gmye otczie y fyna y ducha ſwateho. a na pocziatku waſſych ſkutkow tuz twarnoſt flow wam wydawame, toczyff, kdyz ſye modlyte, aby bylo dyelo ke czty trogyczy, to czoz poczyname, a aby nam trogycze przypomahala.12) Ale na krzítye fie rzieka potwrdnye takymto 15 ſmyflem: krzítym tye we gmye otczie y fyna y ducha ſwateho. ſwatoſt krzítu czynym, ale mocz podle trogycze geft. A kto wierzity13) a pokrzítyen bude, ſpaſen bude, a ktoz nebude wierzity, potupen14) bude. nedye: nebúde pokrzítyen neb beze krzítu czlowiek bude ſpafſen, kdyz ho wynme czas potrzieby, ale ne hrdanye zakona. A proto, gefíto geft rzieczieno: gedno 20 acz kto opyet ſye narody z wody a ducha ſwateho etc., tak ſye rozumye, kto15) by wzhrdal opiet bytylo) narozen.* Han 3./ Rzadu ſlow kryſtowich przidrzie ſie kaczierzy tohoto czaſſu rzkucz: nemagy krzityty gedno toho, ktoz wierzy, a proto neprzigymagy krzítu malich dyety, neb nerozumyegy czafſu, ktereho ge rzieczieno to. Nayprwe 25 ze kazachu ſtarym, a tehdy krzîtvechu ſtare, gychzto wiera ma wyznana byty na krzítu, Potom gich dyetky. proto pro ftare moze ſye rozumyety, ze geft bylo rzieczieno; a pakly za wíſechny, tehdy takto ſie wyklada: kto vwierzy a pokrziftyen bude, to geft vwierzie pokrzistyen bude, neb ktoz ma bity pokrzîtyen, ten neb ſam neb po gynem ma wierzity 16) A zna- 30 menay ge, kterzyz budu wierzity, totot bude gym: we gmye me dyaffy budu17) wymyetaty, iazyky nowymy budu mlywyty,18) hady budu braty etc. a to za czas rzieczieno geft, neb to bywafſe w tu dobu pro newierne, aby ſye obratyly. A proto ze nynye nebywa znamenye potrziebno, [344b 2]
Strana 749
Evwangelia. 749 33 protoz y nebywagy, iako drziewe czaſto bywaſſe. Neb kdyz fadyfftie19) fadyme, dotud zalewame wodu, dokud ſye w zemy nerozmohu. * A20) rziekl gym take21) kryftus: czoz gíte vchem flyfely, to kazte Glofa. na ſtrziechach. A proto cztenye cztu zgiewnye iako wſſady a prziede wífemy, aby wíliczkny flyffely. A podle 1344b 1] nyekterych nayprwe 40 bywa znamenye krzyzze na knyhach, iako by rziekl: tot glu knyhy vkrzy- zowaneho. A potom czynye na cziele a na prſiech, iako na kazdem odrzwy. a gyny czynye znamenye na príiech, na vítech, na cziele; na prſiech, aby wierzil, na vſtech, aby ſye zpowiedal, na cziele, aby fye stydyel. 1) K. Š. Gezifs. 2) K. gedenalt. 3) K. Galilee. 4) sch. v K. 3) K. ho y. 5) K. gfe. 7) K. mocz ma. 3) K. wamrziekl. sa) nadeps. Š. zemich. 9) K. Š. gdiete; a sch. v Š. K. 10) K. geft. 11) Š. wífeczkny; K. wíeczky. 12) K. trogicze nam przipomohla. 13) K. vwierzi. 14) K. zatraczen. 15) K. ktož. 15a) K. by. 16) Rzadu — wierzity sch. v K. 17) K. budut diably. 18) K. budu mluwiti nowymi. 19) K. fad. 20) Š. Glofa A. 21) K. A opiet gim rzekl. 22) iako — na prſiech sch. v K. O1) wſtupeny boziem do nebes. [Kap. CXCVIII." En witupenye na nebe przigyde Jefus2) do Jerufalema k uczien- nykom ſwym2) a wecze: fiedte w myeftye, az budete odyeny moczy s hory. [Luk. 24.; A kdyz ſ nymy pogie — tuto ſye rozumye, ze byla mynula ſſeſta hodyna — Mar. 16.] I wywede wſſeczky vcziennyky, toczyff przikaza gym, aby wyffly wen 5 na huory olywety4) proty bethany. A zdwyh ruczie pozehna ge, a ony na to hlediechu, an ſye zdwyze na nebe, a oblak ſwietly pyeftowaſſe geho fluzbu andyelíku, a tak ſye neukaza. A kdyz byla) otyat ot gich oczy, wífak gefftye hledyechu w nebe. Proto dwa andyely ſtafíta przy nych w twar- noſty muzíkey5) a6) rzkucz: Muzie galyleyfíty, czo hledyte do nebe? iako 10 by 1ziekly: gdiete pricz a necziekayte Jezyfle, by7) nynye przyífel, ale na konczy czaffow takt przigde, iako gíte hos) wydyely gducz na nebe: oblaczy2) ho ponefu, kdyzt sítupy10) w powietrzie. A ony ſye wratychu do gerufalema, cziekagicz ſlybeneho ducha ſwateho. A ten wzemíſe ſwym czaffem, y gydechu kazat wſſady f11) bozy pomocy, a rzieczy potwrzugycz znamenym [345a 11 potomnym, kterez fu czynyly. Znamenay: przieneſen geft Enoch,113) pozdwyzen geft helyas 12) witupyl geft Jefus2) swu wlaftny moczy. 15 Shutk. 1.] 1) K. Tuto o. 2) K. Š. Gezifs. 3) sch. v K. 4) K. Š. ollwetſku. 4a) Š. byl, 5) Š. muzíke. 6) sch. v K. 7) K. byt. 3) K. geho. 9) K. a oblaczy. 10) K. kdyz wítupi. 11) K. z. 11a) Š. Enoch a. 12) K. Š. Heliaſs. Tutol) zatworzienye2) Evwangeliſt. v poſledny proceffy po Jezyfowy znamenawa koftel w nedyelne za dny, wychodyecz z koſtela a wraczugicz ſye zaſye do koſtela, iako z geru-
Evwangelia. 749 33 protoz y nebywagy, iako drziewe czaſto bywaſſe. Neb kdyz fadyfftie19) fadyme, dotud zalewame wodu, dokud ſye w zemy nerozmohu. * A20) rziekl gym take21) kryftus: czoz gíte vchem flyfely, to kazte Glofa. na ſtrziechach. A proto cztenye cztu zgiewnye iako wſſady a prziede wífemy, aby wíliczkny flyffely. A podle 1344b 1] nyekterych nayprwe 40 bywa znamenye krzyzze na knyhach, iako by rziekl: tot glu knyhy vkrzy- zowaneho. A potom czynye na cziele a na prſiech, iako na kazdem odrzwy. a gyny czynye znamenye na príiech, na vítech, na cziele; na prſiech, aby wierzil, na vſtech, aby ſye zpowiedal, na cziele, aby fye stydyel. 1) K. Š. Gezifs. 2) K. gedenalt. 3) K. Galilee. 4) sch. v K. 3) K. ho y. 5) K. gfe. 7) K. mocz ma. 3) K. wamrziekl. sa) nadeps. Š. zemich. 9) K. Š. gdiete; a sch. v Š. K. 10) K. geft. 11) Š. wífeczkny; K. wíeczky. 12) K. trogicze nam przipomohla. 13) K. vwierzi. 14) K. zatraczen. 15) K. ktož. 15a) K. by. 16) Rzadu — wierzity sch. v K. 17) K. budut diably. 18) K. budu mluwiti nowymi. 19) K. fad. 20) Š. Glofa A. 21) K. A opiet gim rzekl. 22) iako — na prſiech sch. v K. O1) wſtupeny boziem do nebes. [Kap. CXCVIII." En witupenye na nebe przigyde Jefus2) do Jerufalema k uczien- nykom ſwym2) a wecze: fiedte w myeftye, az budete odyeny moczy s hory. [Luk. 24.; A kdyz ſ nymy pogie — tuto ſye rozumye, ze byla mynula ſſeſta hodyna — Mar. 16.] I wywede wſſeczky vcziennyky, toczyff przikaza gym, aby wyffly wen 5 na huory olywety4) proty bethany. A zdwyh ruczie pozehna ge, a ony na to hlediechu, an ſye zdwyze na nebe, a oblak ſwietly pyeftowaſſe geho fluzbu andyelíku, a tak ſye neukaza. A kdyz byla) otyat ot gich oczy, wífak gefftye hledyechu w nebe. Proto dwa andyely ſtafíta przy nych w twar- noſty muzíkey5) a6) rzkucz: Muzie galyleyfíty, czo hledyte do nebe? iako 10 by 1ziekly: gdiete pricz a necziekayte Jezyfle, by7) nynye przyífel, ale na konczy czaffow takt przigde, iako gíte hos) wydyely gducz na nebe: oblaczy2) ho ponefu, kdyzt sítupy10) w powietrzie. A ony ſye wratychu do gerufalema, cziekagicz ſlybeneho ducha ſwateho. A ten wzemíſe ſwym czaffem, y gydechu kazat wſſady f11) bozy pomocy, a rzieczy potwrzugycz znamenym [345a 11 potomnym, kterez fu czynyly. Znamenay: przieneſen geft Enoch,113) pozdwyzen geft helyas 12) witupyl geft Jefus2) swu wlaftny moczy. 15 Shutk. 1.] 1) K. Tuto o. 2) K. Š. Gezifs. 3) sch. v K. 4) K. Š. ollwetſku. 4a) Š. byl, 5) Š. muzíke. 6) sch. v K. 7) K. byt. 3) K. geho. 9) K. a oblaczy. 10) K. kdyz wítupi. 11) K. z. 11a) Š. Enoch a. 12) K. Š. Heliaſs. Tutol) zatworzienye2) Evwangeliſt. v poſledny proceffy po Jezyfowy znamenawa koftel w nedyelne za dny, wychodyecz z koſtela a wraczugicz ſye zaſye do koſtela, iako z geru-
Strana 750
750 Evwangelia. ſalema wraczugycz ſie3) do geruſalema, a gducz po krzyzy, iako ony po vkrzyzowanem. a acz koly ony wratyly ſye bez gezyfſe, wíſak my ſye wraczugem i krzyzem, neb geft on rziekl: f wamy ſem az do ſkonanye 5 ſwieta. Znamenay, ze prwny koſtel ſlawieſſe nedyely iako nynye, a take cztwrtek na pamyet bozieho wſtupenye, a tehdy we cztwrtek bywaſſe proceffie, ale iakz fie rozmnozichu flawnofty ſwatych, tehdy otgiechu ſlawnoſt cztwrteczny, a preceffie4) przieneſena by k nedyely.4a) Skonany gſu knyhy ſwateho5) cztenye, toczy6) rzieczy a ſkutkow?) 10 bozich.8) 1) sch. v K. 2) K. O zawrzenie. 2) K. nedielni 3) K. ſie zaſie. 4) K. proceſſie 4a) K. přid. etc. 5) sch. v K. 5) Š. toczifs; K. totiz. 7) ta dvě sl. sch. v K. 3) K. bozi. Š. (dod.) kterez geſt czinil.
750 Evwangelia. ſalema wraczugycz ſie3) do geruſalema, a gducz po krzyzy, iako ony po vkrzyzowanem. a acz koly ony wratyly ſye bez gezyfſe, wíſak my ſye wraczugem i krzyzem, neb geft on rziekl: f wamy ſem az do ſkonanye 5 ſwieta. Znamenay, ze prwny koſtel ſlawieſſe nedyely iako nynye, a take cztwrtek na pamyet bozieho wſtupenye, a tehdy we cztwrtek bywaſſe proceffie, ale iakz fie rozmnozichu flawnofty ſwatych, tehdy otgiechu ſlawnoſt cztwrteczny, a preceffie4) przieneſena by k nedyely.4a) Skonany gſu knyhy ſwateho5) cztenye, toczy6) rzieczy a ſkutkow?) 10 bozich.8) 1) sch. v K. 2) K. O zawrzenie. 2) K. nedielni 3) K. ſie zaſie. 4) K. proceſſie 4a) K. přid. etc. 5) sch. v K. 5) Š. toczifs; K. totiz. 7) ta dvě sl. sch. v K. 3) K. bozi. Š. (dod.) kterez geſt czinil.
Strana 751
Actus. Tuto ſyel) poczynagy knyhy o ſkutcziech apoſſtolſkich. [Kap. I.] 5 10 15 LEta dewatenadftehola) cziefarzftwie2) Tybery, za pylata, ftarofty Judee, a wladarzie Syrie witello, vmrziel geft Jefus3) a wítal z mrtwich. a pra [345a 2] wdu ſweho wzkrziefſenye mnohym dolyczienym vkazal ſwym wlaftnym tyelem, vkazuge kromye przyrozenye tyela neſmrtedlneho, aby tak prawdu ſweho wzkrzie fſenye vkazal a potwrdyl, aby4) ot apofſtolow a5) ot gich potomnych wſyczku owfſem przy6) mylenye otluczyl. neb geít giedl a pyl i nymy, ano tyelo duchowne?) nepotrziebuge krmy ku pokrmu, a na wlaſtnyem fwe8) giezwy vkazal, ano ot przyrozenye tyela neſmrtedlneho wíſeczka mrzkoft fframow geft otchylena.9) kromye toho dolyczienye Lucas,10) pyſſe wydopis ſkutkow apoſîtolſkich, poklada gyne, gefíto geft bylo prawe dolyczienye praweho wzkrziefſenye, ze za cztyrzi- dcziety dny vkazowal ſye, zgiewnye mlvwie o kralowſtwy boziem. ale nema byty rozumyeno, by po ty cztyrzidcziety dny na wſſaky den vka- zowal ſye apofftolom, ale w tom czyffle dnow defyetkrat gym fyel1) vkazal, mlvwie12) o kralowitwi13) boziem, iakoz we czteny ſye14) naleza. neb ten den na wzkrzieffeny pietkrat ſye15) vkazal: Nayprwe marie16) magdalenye, druhe zenam, any gdu ot hrobu drziewíſe nohy a pomodlywîſe ſye gemu, trzietye petrowy, acz fie to y17) neczte zgiewnye we czteny, Cztwrte dwiema gducze do Emaus. Pate defiety apofítolom, kdyz tu [345b 1] nebyl thoma ;18) 20 Sfeíte po oímy dnech vkaza ſye gym, a tu byl thoma.18) Sedme vkaza ſye ſedmy vcziennykom, any lowie ryby v19) morzy tyberyadis, ofme na huorzie thabor, kdyz fie biechu febraly do galyley.20) a tak przied wſtu- penym ofmkrat. a ten den na witupenye dwakrat, gednu gedenafty21) apofftolom, any giedye w ſyeny. a wſſyczkny, tak apoſítolowe iako gyny 25 vcziennyczy, y zeny, bidlechu w gerufalemye w tey22) stranye, gefito flowe mello, to geft na huorzie syon, tu kdez dawyd byl fobie vdyelal fyen. a tu geft byla tak23) welyka ſyen podlazena, geffto w ny Jefus3) byl ſobie przikazal24) vczynyty welyku nocz giefty, a w tey25) fyeny w tu dobu bydlechu gedenaît apofítolow;26) ale gyny vcziennyczy a zeny bydlechu 30 okolo nych w rozlycznych hoſpodach.27) [Skutk. 1.] 1) K. ſie pak. 1a) za prvním te přetrž. ho. 2) K. tiefarzſtwie; Š. Czieſarze. 3) K. Š. geziſs. 4) K. aby to. 5) sch. v K. 6) K. przi owfſem. 7) K. duchownie. 3) K. ielu ſwe. 9) K. odyata. 10) KŠ. lukaſs. 11) K. ſe gim. 12) K. mluwie gim. 13) e na konci vymaz. 14) K. lie we czteni. 15) K. gfie. 16) K. Š. marigi. 17) sch. v K. 1s) KŠ.
Actus. Tuto ſyel) poczynagy knyhy o ſkutcziech apoſſtolſkich. [Kap. I.] 5 10 15 LEta dewatenadftehola) cziefarzftwie2) Tybery, za pylata, ftarofty Judee, a wladarzie Syrie witello, vmrziel geft Jefus3) a wítal z mrtwich. a pra [345a 2] wdu ſweho wzkrziefſenye mnohym dolyczienym vkazal ſwym wlaftnym tyelem, vkazuge kromye przyrozenye tyela neſmrtedlneho, aby tak prawdu ſweho wzkrzie fſenye vkazal a potwrdyl, aby4) ot apofſtolow a5) ot gich potomnych wſyczku owfſem przy6) mylenye otluczyl. neb geít giedl a pyl i nymy, ano tyelo duchowne?) nepotrziebuge krmy ku pokrmu, a na wlaſtnyem fwe8) giezwy vkazal, ano ot przyrozenye tyela neſmrtedlneho wíſeczka mrzkoft fframow geft otchylena.9) kromye toho dolyczienye Lucas,10) pyſſe wydopis ſkutkow apoſîtolſkich, poklada gyne, gefíto geft bylo prawe dolyczienye praweho wzkrziefſenye, ze za cztyrzi- dcziety dny vkazowal ſye, zgiewnye mlvwie o kralowſtwy boziem. ale nema byty rozumyeno, by po ty cztyrzidcziety dny na wſſaky den vka- zowal ſye apofftolom, ale w tom czyffle dnow defyetkrat gym fyel1) vkazal, mlvwie12) o kralowitwi13) boziem, iakoz we czteny ſye14) naleza. neb ten den na wzkrzieffeny pietkrat ſye15) vkazal: Nayprwe marie16) magdalenye, druhe zenam, any gdu ot hrobu drziewíſe nohy a pomodlywîſe ſye gemu, trzietye petrowy, acz fie to y17) neczte zgiewnye we czteny, Cztwrte dwiema gducze do Emaus. Pate defiety apofítolom, kdyz tu [345b 1] nebyl thoma ;18) 20 Sfeíte po oímy dnech vkaza ſye gym, a tu byl thoma.18) Sedme vkaza ſye ſedmy vcziennykom, any lowie ryby v19) morzy tyberyadis, ofme na huorzie thabor, kdyz fie biechu febraly do galyley.20) a tak przied wſtu- penym ofmkrat. a ten den na witupenye dwakrat, gednu gedenafty21) apofftolom, any giedye w ſyeny. a wſſyczkny, tak apoſítolowe iako gyny 25 vcziennyczy, y zeny, bidlechu w gerufalemye w tey22) stranye, gefito flowe mello, to geft na huorzie syon, tu kdez dawyd byl fobie vdyelal fyen. a tu geft byla tak23) welyka ſyen podlazena, geffto w ny Jefus3) byl ſobie przikazal24) vczynyty welyku nocz giefty, a w tey25) fyeny w tu dobu bydlechu gedenaît apofítolow;26) ale gyny vcziennyczy a zeny bydlechu 30 okolo nych w rozlycznych hoſpodach.27) [Skutk. 1.] 1) K. ſie pak. 1a) za prvním te přetrž. ho. 2) K. tiefarzſtwie; Š. Czieſarze. 3) K. Š. geziſs. 4) K. aby to. 5) sch. v K. 6) K. przi owfſem. 7) K. duchownie. 3) K. ielu ſwe. 9) K. odyata. 10) KŠ. lukaſs. 11) K. ſe gim. 12) K. mluwie gim. 13) e na konci vymaz. 14) K. lie we czteni. 15) K. gfie. 16) K. Š. marigi. 17) sch. v K. 1s) KŠ.
Strana 752
752 Actus. khomaſs. 19) K. w. 20) K. Galiloe. 21) K. gedenafte. 22) Š. te. 23) K. ta. 24) K. przi- Tazal ſobie; S. a. 25) Š. te. 26) K. apoſſtolow gedenaſt. ui sch. 27) K. hoſpodech. [Kap.II.] Ze apoſſtole gſu pokrziſtyeny. A kdyz giediechu1) gedenaîte gich, vkaza ſye gym Jefus,2) a trefkta gich newierzienye a twrdoft gich frdczy, I gie3) f nymy. a pogied i nymy przikaza gym, aby nechodyly ot gerufalema, ale aby cziekaly flybu otczowa, toczyfí gefíto on ſlybyl, neb od otczie ſkrze nyeho, a otczowu (Skutk. 1.) moczy aby byl naplnyen ílyb ten 1345b 2] rzka: Jan geft krzítyl wodu, ale wy budete pokrîtyeny duchem ſwatym ne po mnohich tiechto dnech. Jako by rziekl: duch ſwaty wſtupy na wy a was oczyſty a potwrdy. A o krzítu apofítolíkem mnozy fie myle, ale na to myeíto beda a Auguítyn rzku, ze ſu byly pokrzſtyeny. neb prawy beda, ze krzieft, gefíto geft bozy, geft w duchu ſwatem, nehledy k tomu czafu, gefíto apofítole a gyny wierny toho czaífa4) krzítyeny5) fu wodu na otpufftyenye hrziechow, myloft ducha ſwateho przyyata ot boha, nezly k tomu, gefíto boh poſlal gym ducha ſwateho, a tu fu plnyegie przigiely.6) a proto nebyly fu gefftye pokrzítyeny7) nerzku wodu, ale duchem ſwatym. I rozumyeme, ze fu byly pokrzítyeny krzítem Janowym, aneb podobnyegie8) kryftowym krzítem, neb podobnyegie8) geft bylo, ze fu ty pokrzítyeny, gefíto gyne krzítyechu. O tom auguftyn prawy: Pfano geft, kdyz ge8a) pokrzítien pawel ot ananya,9) ale nenye píano,10) kdy fu krzítyeny11) gyny apofítole. ale mame rozumyety, ze ſu pokrzítyeny pro onen fnud Jezyffow: Gedno acz kto opyet12) narozen bude z wody a ducha ſwateho, nemoz13) wgyty w kra- lowitwie bozie, tak fu nadhlas chtyely beda a Auguîtyn, ze fu 1346a 1] pokrzítyeny krzítem kryftowym, a o nyekterich ſye dofty wydy, by byly13a) pokrzítyeny Janowym krzítem, iako Ondrziey, philyp a petr. neb geft to ſwiedomo, ze ſu bily geho vcziennyczy. A to rziek14) przikaza gym, aby wyfíly z myeíta, a ynhed zmyíía15) s16) gich oczy. a to bylo dewate 25 vkazanye, a toto bude deſate. Uan 3.] 5 16 15 20 1) Š. gidechu. 2) K. Š. geziſs. 3) K. giedl. 4) K. Š. czaſu. 5) Š. pokrztieni. °) K. plniegi przigiali. 7) K. pokrzſtieni geſſtie. *) K. podobniegi. 8a) K. kdy; Š. geft. 9) K. Š. Ananyafſe. 10) K. popſano. 11) K. pokrzítieni. 12) K. znowu. 13) K. nemoze. 13a) Š. by (1) 14) Š. rzekl; K. rzka.15) K. Š. zmiza. 16) K. od. [Kap. III.] O nerozumnem otazany apofftolow ot1) kryſta. A ynhed po gedeny gedenafte2) apoftolow a gynych vcziennykow, a zeny ſpolu3) z myeſta wigydechu podle przikazanye Jezyffowa. I przigy- dechu na huoru olywetíku, a ynhed fie gym vkaza Jezyfí, a kterak gym przikazal, aby wyffly z myeſta bozieho a zmyffel4) ot gich oczy, a kterak
752 Actus. khomaſs. 19) K. w. 20) K. Galiloe. 21) K. gedenafte. 22) Š. te. 23) K. ta. 24) K. przi- Tazal ſobie; S. a. 25) Š. te. 26) K. apoſſtolow gedenaſt. ui sch. 27) K. hoſpodech. [Kap.II.] Ze apoſſtole gſu pokrziſtyeny. A kdyz giediechu1) gedenaîte gich, vkaza ſye gym Jefus,2) a trefkta gich newierzienye a twrdoft gich frdczy, I gie3) f nymy. a pogied i nymy przikaza gym, aby nechodyly ot gerufalema, ale aby cziekaly flybu otczowa, toczyfí gefíto on ſlybyl, neb od otczie ſkrze nyeho, a otczowu (Skutk. 1.) moczy aby byl naplnyen ílyb ten 1345b 2] rzka: Jan geft krzítyl wodu, ale wy budete pokrîtyeny duchem ſwatym ne po mnohich tiechto dnech. Jako by rziekl: duch ſwaty wſtupy na wy a was oczyſty a potwrdy. A o krzítu apofítolíkem mnozy fie myle, ale na to myeíto beda a Auguítyn rzku, ze ſu byly pokrzſtyeny. neb prawy beda, ze krzieft, gefíto geft bozy, geft w duchu ſwatem, nehledy k tomu czafu, gefíto apofítole a gyny wierny toho czaífa4) krzítyeny5) fu wodu na otpufftyenye hrziechow, myloft ducha ſwateho przyyata ot boha, nezly k tomu, gefíto boh poſlal gym ducha ſwateho, a tu fu plnyegie przigiely.6) a proto nebyly fu gefftye pokrzítyeny7) nerzku wodu, ale duchem ſwatym. I rozumyeme, ze fu byly pokrzítyeny krzítem Janowym, aneb podobnyegie8) kryftowym krzítem, neb podobnyegie8) geft bylo, ze fu ty pokrzítyeny, gefíto gyne krzítyechu. O tom auguftyn prawy: Pfano geft, kdyz ge8a) pokrzítien pawel ot ananya,9) ale nenye píano,10) kdy fu krzítyeny11) gyny apofítole. ale mame rozumyety, ze ſu pokrzítyeny pro onen fnud Jezyffow: Gedno acz kto opyet12) narozen bude z wody a ducha ſwateho, nemoz13) wgyty w kra- lowitwie bozie, tak fu nadhlas chtyely beda a Auguîtyn, ze fu 1346a 1] pokrzítyeny krzítem kryftowym, a o nyekterich ſye dofty wydy, by byly13a) pokrzítyeny Janowym krzítem, iako Ondrziey, philyp a petr. neb geft to ſwiedomo, ze ſu bily geho vcziennyczy. A to rziek14) przikaza gym, aby wyfíly z myeíta, a ynhed zmyíía15) s16) gich oczy. a to bylo dewate 25 vkazanye, a toto bude deſate. Uan 3.] 5 16 15 20 1) Š. gidechu. 2) K. Š. geziſs. 3) K. giedl. 4) K. Š. czaſu. 5) Š. pokrztieni. °) K. plniegi przigiali. 7) K. pokrzſtieni geſſtie. *) K. podobniegi. 8a) K. kdy; Š. geft. 9) K. Š. Ananyafſe. 10) K. popſano. 11) K. pokrzítieni. 12) K. znowu. 13) K. nemoze. 13a) Š. by (1) 14) Š. rzekl; K. rzka.15) K. Š. zmiza. 16) K. od. [Kap. III.] O nerozumnem otazany apofftolow ot1) kryſta. A ynhed po gedeny gedenafte2) apoftolow a gynych vcziennykow, a zeny ſpolu3) z myeſta wigydechu podle przikazanye Jezyffowa. I przigy- dechu na huoru olywetíku, a ynhed fie gym vkaza Jezyfí, a kterak gym przikazal, aby wyffly z myeſta bozieho a zmyffel4) ot gich oczy, a kterak
Strana 753
Actus. 753 10 15 20 25 5 wyffedífe5) z myeíta przyfíly na huory olywety,6) a tu ſye gym Jefus?) vkazal, w Iftorzy, toczyffs) wydopiſu o tom mlczy, neb geít kratky. Tehdy ty, gefíto ſu fve byly febraly, pocziechu gebo tazaty9) rzkucz: Pane, za tohoto ly10) czaíía11) nawratyff kralowstwie Hrahel?12) czaſíne iako13) Skutk. 1.) k nyekterym nedofíle a tyelefnye rozumnyn, ze ty wyducz14) czyzozemcze panugicz, a zyde gfucz pod wladarzem, hledachu nawraczenye kralowſtwie czafíneho Ifrahel,15) mnyecz, by gym16) Jefus?) nawratyl, iako dwa vczien- nyky rzkucz: my ſmy17) fie nadaly, by on myel wy [346a 2] kupity Ifrahel. ale gyny vmyeleyífy wyducz18) to nawraczenye nycz gynak gedno ko- necznye buduczie v czaffa19) ſudu hledachu o nawraczeny kralowstwie Hrahel20) duchownyeho, toczyfí o rozfſyrzieny koftela czierkwe ſwate. iako by rziekl: vczynyff-ly w tomto czafſu to, czo21) ſy ſlybyl koftelu? ale Jefus?) o tom nevgyſtyl22) gich. wifak z nyektereho w geho23) otpowiedy polozenem,24) by byly wiefſczy,25) mohly by rozumyety to nawraczenye mnohymy czaîmy prodlene. I wecze: nenye to waffe wiecz wiedyety czaffy aneb chwyle, kterez geft otecz polozyl w ſwey26) moczy, toczyf czyfflo czaſſow neb chwyl27) az do ſkonanye ſwieta; a to ge28) gedno otczy ſwiedomo, iako by rziekl: nefluffiet wam tazaty o tyech taynoſtech, anyz ſte hodny, byfſte wiedyely to. Ale o tom, czoz na wy ſluffie, budte pylny, neb wy zagyíte przigmete mocz ſwrchnye myſly ducha ſwateho, gehozto moczy poſyleny gſucz budete my ſwiedczy wzkrzieſſenye meho nayprwe 29) w gerufalemye, druhe w Judea, potom w Samaria,30) naypoſledy31) az do koncze zemye, iako by mlcziedlywie rziekl: przied onoho kralowſtwie nawraczenym netolyk Jerufalema, ale wíſeczkny32) krage Judee y33) fa- marie y take kragie ſwieta w okolku [346b 1] chwala cztenve prziebiehne. 1) sch. v K. 2) K. gedenaft. 3) K. ſpolu wſlichni. 1) K. Š. zmyzel. 5) K. prziffedíſe. s) K. oliwetſku. 7) K. Š. geziſs. 8) K. w hiftorzij totiz v. 9) K. toho tazali takto. 10) K. toholi. 11) K. Š. czaſu. 12) Š. Izrahelíke. 13) K. a kto k. 14) K. rozumim ze ty widifs. 15) Š. Izrahelíke°. 16) K. gezifs gim. 17) K. ſme. 18) K. wieducz. 19) K. w czaſu. 20) Š. Izrahelſke". 21) K. czoz. 22) K. nevgiſti. 23) K. z nie- ktere geho. 24) K. polozene; y na konci vyškrab. 25) K. wiefstſſy. 26) S. ſwe. 27) Š. chwile. 28) K. geft. 29) K. nayprw. 30) K. famarij. 31) Š. napoſledy. 32) K. wſſeczky. 33) K. a. O1) wſtupeny boziem do nebes.2) [Kap.IV.] NAyprwe kazaly cztenye w geruzalemye, ale pro vkamenowanye fícziepanowo a pro ſmrt Jakubowu, mecziem zabyteho, wyfíly gfu z geru- falema, kazicz w kragich Judee. a potom ſu fíly k Samaritanom, a odtud rozefíly ſye po wiſem ſwietu. A kdyz to wecze podle druheho evwan-[Skutk. 1.J gelyfty, zdwih rucze pozehna ge.3) a po tom pozehnany, a ony na to3a) [ Luk.241 wſſyczkny na to hledye, zdwyze ſye,1) a oblak geho przige ot gich oczy. Ale ze ge w gednom oblaku wſtupyl, wiſak ge nepotrziebowal oblaka 48
Actus. 753 10 15 20 25 5 wyffedífe5) z myeíta przyfíly na huory olywety,6) a tu ſye gym Jefus?) vkazal, w Iftorzy, toczyffs) wydopiſu o tom mlczy, neb geít kratky. Tehdy ty, gefíto ſu fve byly febraly, pocziechu gebo tazaty9) rzkucz: Pane, za tohoto ly10) czaíía11) nawratyff kralowstwie Hrahel?12) czaſíne iako13) Skutk. 1.) k nyekterym nedofíle a tyelefnye rozumnyn, ze ty wyducz14) czyzozemcze panugicz, a zyde gfucz pod wladarzem, hledachu nawraczenye kralowſtwie czafíneho Ifrahel,15) mnyecz, by gym16) Jefus?) nawratyl, iako dwa vczien- nyky rzkucz: my ſmy17) fie nadaly, by on myel wy [346a 2] kupity Ifrahel. ale gyny vmyeleyífy wyducz18) to nawraczenye nycz gynak gedno ko- necznye buduczie v czaffa19) ſudu hledachu o nawraczeny kralowstwie Hrahel20) duchownyeho, toczyfí o rozfſyrzieny koftela czierkwe ſwate. iako by rziekl: vczynyff-ly w tomto czafſu to, czo21) ſy ſlybyl koftelu? ale Jefus?) o tom nevgyſtyl22) gich. wifak z nyektereho w geho23) otpowiedy polozenem,24) by byly wiefſczy,25) mohly by rozumyety to nawraczenye mnohymy czaîmy prodlene. I wecze: nenye to waffe wiecz wiedyety czaffy aneb chwyle, kterez geft otecz polozyl w ſwey26) moczy, toczyf czyfflo czaſſow neb chwyl27) az do ſkonanye ſwieta; a to ge28) gedno otczy ſwiedomo, iako by rziekl: nefluffiet wam tazaty o tyech taynoſtech, anyz ſte hodny, byfſte wiedyely to. Ale o tom, czoz na wy ſluffie, budte pylny, neb wy zagyíte przigmete mocz ſwrchnye myſly ducha ſwateho, gehozto moczy poſyleny gſucz budete my ſwiedczy wzkrzieſſenye meho nayprwe 29) w gerufalemye, druhe w Judea, potom w Samaria,30) naypoſledy31) az do koncze zemye, iako by mlcziedlywie rziekl: przied onoho kralowſtwie nawraczenym netolyk Jerufalema, ale wíſeczkny32) krage Judee y33) fa- marie y take kragie ſwieta w okolku [346b 1] chwala cztenve prziebiehne. 1) sch. v K. 2) K. gedenaft. 3) K. ſpolu wſlichni. 1) K. Š. zmyzel. 5) K. prziffedíſe. s) K. oliwetſku. 7) K. Š. geziſs. 8) K. w hiftorzij totiz v. 9) K. toho tazali takto. 10) K. toholi. 11) K. Š. czaſu. 12) Š. Izrahelíke. 13) K. a kto k. 14) K. rozumim ze ty widifs. 15) Š. Izrahelíke°. 16) K. gezifs gim. 17) K. ſme. 18) K. wieducz. 19) K. w czaſu. 20) Š. Izrahelſke". 21) K. czoz. 22) K. nevgiſti. 23) K. z nie- ktere geho. 24) K. polozene; y na konci vyškrab. 25) K. wiefstſſy. 26) S. ſwe. 27) Š. chwile. 28) K. geft. 29) K. nayprw. 30) K. famarij. 31) Š. napoſledy. 32) K. wſſeczky. 33) K. a. O1) wſtupeny boziem do nebes.2) [Kap.IV.] NAyprwe kazaly cztenye w geruzalemye, ale pro vkamenowanye fícziepanowo a pro ſmrt Jakubowu, mecziem zabyteho, wyfíly gfu z geru- falema, kazicz w kragich Judee. a potom ſu fíly k Samaritanom, a odtud rozefíly ſye po wiſem ſwietu. A kdyz to wecze podle druheho evwan-[Skutk. 1.J gelyfty, zdwih rucze pozehna ge.3) a po tom pozehnany, a ony na to3a) [ Luk.241 wſſyczkny na to hledye, zdwyze ſye,1) a oblak geho przige ot gich oczy. Ale ze ge w gednom oblaku wſtupyl, wiſak ge nepotrziebowal oblaka 48
Strana 754
754 Actus. k ſluzbie wítupeny,5) ale aby ſkrzie to bylo vkazano, ze wíſeczko ſtwo- rzienye hotowo geft poſluzyty itworzitely ſwemu. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) K. boziem tuto. 3) K. gich. 3a) sch. v K 4) za tím přetrž. f. 5) K. k ſluzbie oblaka wſtupenie. (Kap. V.] O myeſtu wſtupenve na nebe. myeftu wstupenye prawy Suplicius, biſkup Jerufalemytaníky1) neb tu potom byl koftel vdyelan: myeíto to, na nyemzto ſu ítaly fíle- piegich2) kryftowich, kdyz ge wſtupowal, nykdy nemohly podlazity Podlahu, neb wzdy, kdyz pokladachu, tehdy mramorowe otſkakachu.3) take tlaczieneho prachu kryftowymy nohamy, to prawy, geſt vczienye4) neb wczyfſczienye5) flepiegye tak wydye, ze to geficzie podobenftwie ſtrziezzie, iako by tepruw [346b 2] wtyſkl filepiege. A kdyz Jefus6) by wzat ot gich oczy, wſſak gefſczie zdwihſſe ſwe twarzy hlediechu w nebe,7) awſfak myely by fie radyeyffes) wratyty do gerufalema; neb gym bylo rzieczieno: fiedte w myeftye, az budete obleczieny moczy ſ wyfoſty. ale aby tu dele neſtaly, I poſlana îta dwa andyely, aby ge nauczyly. A proto fie dye: kdyz hledyechu nan, an gde do nebe, ay, dwa muzie, toczyf Skutk. r.J andyely9) w twarnoſty muzíkey,10) ſtogiefſta podle nych w bielem ruſſe, I weczechu gym: [Luk. 28./ I0- 1) K. Jerofolimitanſky. 2) K. Iſlepiegi. 3) K. odſkakowachu. *) K. vczynieno: vczenie. 5) Š. wcifftienie; K. wtifftieni. 6) K. Š. gezifs. 7) K. k nebi. 3) K. ra- dieyſſi. 9) K. dwa andiely. 10) Š. muzſke. [Kap. VI.] Muzie1) galyleyfíczy, czo hledyte dywiecze fie w nebe, iako byfíte [Skutk. 1.] zapomanuly,2) coz mate czynyty? Ten Jefus,3) geffto geft ot was wzats do nebe, toczyfi w tey5) podítatye tyela, w nyzto geft wzat6) ot was do nebe, takezt przigde, iako?) íte geho wydyely8) gducze do nebe, toczyf takezt9) geho oblaczy ponefu, a10) w teyzll) podítatye vzrzite ho w po- wietrzy, ant przide ſudyt. Pro dwogy wiecz ta dwa andyely vkazala ſta ſye gym:12) Prwe, aby ſmutne pro nebytoft Jezyffowu vtyeffyly apofítoly a poſylyly, druhe, aby vkazaly, ze gie wiernye13)na nebe wſtupyl, /2.Král. 2; w kragynu andyelſku, ne iako helias,1) geffto geft15) wzat w ohnywem Skutk. 8.] wozu az do16) myefieczne kragyny, anyz gy ge17) przieftupyl, gedno ze geft wnefen do rage zemikeho, a ten geft tak welmy [347a 11 powyfsen, az ſye dotyka podmyefyeczneho kragie. Tehdy ſye wratychu do18) Jeru- falema z te huory olywetſke, tak rziecziene pro mnozítwie olywie. A ma w ſobie ſobotny czieftu, toczyfí za myly ot gerufalema, neb zydom 19) nefluffyelo20) z myeſta neb ze wſy tu, kdez fu byly w ſobotu, dale gyty nez21) za tyficz2la) krocziegy. Stare ſkladanye ma: ot hory trzy ſwietlofty; 10- 15
754 Actus. k ſluzbie wítupeny,5) ale aby ſkrzie to bylo vkazano, ze wíſeczko ſtwo- rzienye hotowo geft poſluzyty itworzitely ſwemu. 1) Š. Tuto znamenay O. 2) K. boziem tuto. 3) K. gich. 3a) sch. v K 4) za tím přetrž. f. 5) K. k ſluzbie oblaka wſtupenie. (Kap. V.] O myeſtu wſtupenve na nebe. myeftu wstupenye prawy Suplicius, biſkup Jerufalemytaníky1) neb tu potom byl koftel vdyelan: myeíto to, na nyemzto ſu ítaly fíle- piegich2) kryftowich, kdyz ge wſtupowal, nykdy nemohly podlazity Podlahu, neb wzdy, kdyz pokladachu, tehdy mramorowe otſkakachu.3) take tlaczieneho prachu kryftowymy nohamy, to prawy, geſt vczienye4) neb wczyfſczienye5) flepiegye tak wydye, ze to geficzie podobenftwie ſtrziezzie, iako by tepruw [346b 2] wtyſkl filepiege. A kdyz Jefus6) by wzat ot gich oczy, wſſak gefſczie zdwihſſe ſwe twarzy hlediechu w nebe,7) awſfak myely by fie radyeyffes) wratyty do gerufalema; neb gym bylo rzieczieno: fiedte w myeftye, az budete obleczieny moczy ſ wyfoſty. ale aby tu dele neſtaly, I poſlana îta dwa andyely, aby ge nauczyly. A proto fie dye: kdyz hledyechu nan, an gde do nebe, ay, dwa muzie, toczyf Skutk. r.J andyely9) w twarnoſty muzíkey,10) ſtogiefſta podle nych w bielem ruſſe, I weczechu gym: [Luk. 28./ I0- 1) K. Jerofolimitanſky. 2) K. Iſlepiegi. 3) K. odſkakowachu. *) K. vczynieno: vczenie. 5) Š. wcifftienie; K. wtifftieni. 6) K. Š. gezifs. 7) K. k nebi. 3) K. ra- dieyſſi. 9) K. dwa andiely. 10) Š. muzſke. [Kap. VI.] Muzie1) galyleyfíczy, czo hledyte dywiecze fie w nebe, iako byfíte [Skutk. 1.] zapomanuly,2) coz mate czynyty? Ten Jefus,3) geffto geft ot was wzats do nebe, toczyfi w tey5) podítatye tyela, w nyzto geft wzat6) ot was do nebe, takezt przigde, iako?) íte geho wydyely8) gducze do nebe, toczyf takezt9) geho oblaczy ponefu, a10) w teyzll) podítatye vzrzite ho w po- wietrzy, ant przide ſudyt. Pro dwogy wiecz ta dwa andyely vkazala ſta ſye gym:12) Prwe, aby ſmutne pro nebytoft Jezyffowu vtyeffyly apofítoly a poſylyly, druhe, aby vkazaly, ze gie wiernye13)na nebe wſtupyl, /2.Král. 2; w kragynu andyelſku, ne iako helias,1) geffto geft15) wzat w ohnywem Skutk. 8.] wozu az do16) myefieczne kragyny, anyz gy ge17) przieftupyl, gedno ze geft wnefen do rage zemikeho, a ten geft tak welmy [347a 11 powyfsen, az ſye dotyka podmyefyeczneho kragie. Tehdy ſye wratychu do18) Jeru- falema z te huory olywetſke, tak rziecziene pro mnozítwie olywie. A ma w ſobie ſobotny czieftu, toczyfí za myly ot gerufalema, neb zydom 19) nefluffyelo20) z myeſta neb ze wſy tu, kdez fu byly w ſobotu, dale gyty nez21) za tyficz2la) krocziegy. Stare ſkladanye ma: ot hory trzy ſwietlofty; 10- 15
Strana 755
Actus. 755 neb ge22) tak rziecziena huora22a) olywety, neb w noczy ofwieczowaffe ſye, ot zapalu22b) ohnyem chramowym, gefíto geft byl ohen wieczny na oltarzy, a rano w ſtranu flunczie wichodu nayprwe przygymaſſe poprſlky23) ſlu- 20 neczne, drziewe nezly24) myeſto oſwietyefſe. A take myegiefle hoynoft olywie 25) olegie, a to geft pokrm olegye. 1) v K. nápis: O vkazanie andielſkem. 2) K. byſte zapomenuli. 3) K. Š. Gezifs. *) K. wzat od was. 5) Š. w te. 6) K. wzal (!). 7) Š. yakoz. s) K. widieli ho. 9) K. takez. 10) sch. v Š. 11) Š. tez. 12) sch. v K. 13) K. prawie. 14) K. Š. Heliaſs. 15) sch v K. 16) K. od. 17) K. ge gi. 18) K. wifichni do. 19) za tím přetrž. zy. 20) K. ne- ſluſfalo. 21) K. gedno. 21a) na konci přetrž. i. 22) Š. geft. 22a) K. huory. 22b) K. zapadu. 23) Š. paprílky. 24) Š. nez. 25) naps. na okr. v K. sch. O nawraczeny apoſſtolſkemi) do Jeruſalema. [Kap. VII.] 10 15 A kdyz ſye wratychu do geruſalema, wſſyczkny2) ſpolu prowodychu apofîtoly do gich hoſpody, a potom kazdy wraty fie k ſwey3) wlaſty. Tu preceſſy4) apoſſtolſku a vcziennykow, gefſto ſu ſpolu wyffly5) z myeſta, a potom opiet wratyly ſye do myefta, czierkew znamenawa, na wífaku nedyely czynyecz precefſy.4) A6) iakoz?) ony wyffly gfu z myeíta a vkrzy- zowanecz przied nymy, tokez my z koſtela wygdem, krzyz przied ſebu nefucz. a acz fie geft i nymy newratyl vkrzyzowanecz, wſſak my ſye [347a 2]wraczugem no ſucz krzyz. neb acz fie gie8) newratyl f nymy tyeleſnu bitoîty, wiſak fie ge wratyl9) duchownye podle toho, iakoz dye: Ay, yat ſem i wamy az do ſkonany ſwieta. A na tom, ze wychazieme, krzyz bozy (Mat. 28.) naprzied nefucz, znamenawame, ze ony wyffly gſu, a vkrzyzowanecz przied nymy, a na tom ſye i krzyzem wraczugem, toczyfí i krzyzem nad koruhwy, a on ſie ſ nymy nawratyl duchowny bytoſty, znamenawame to, gefîto dye: ay, f wamy gſem az do ſkonanye ſwieta. A v prwnyem koftele to znamenawanye bywafſe wzdy we cztwrtek w koftele, neb w tu dobu bywaſe tak ſlawny iako prwny. Prwa proceſſie10) pro ſlawu wzkrzieſſenye, cztwrtecznye pro bozie wítupenye, ale proto ze gyz nadítupyly fu nan hody ſwatich mnohich. y bylo by tyezko tolyk hod ſwietyty. I vſtawychu, aby gedno w nedyely byla proceffie.11) 1) K. apofftolow. 2) K. wſfichni. 3) Š. ſwe. 4) K. proceſfij. 5) za tím přetrž. wy. 6) sch. v K. 7) K. yakoz o tom gt naprzied powiedieno; ostatek kap. sch. 3) Š. geft. 9) za tám přetrž. tyeleſnye. 10) Š. proceſli. Tutol) o zwoleny gyneho2) myeſto Judaſſe.3) [Kap. VIII.) Ehdy wgydechu apofîtole4) do syeny drziewnye, petr a Jan a Jakub a Ondrziey a gyny. Tuto5) fie6) rzad kratke rzieczy myeny, neb tam apoſſtole takto ſye potykagy, petr a Ondrziey, Jakub a Jan. ſnad gynde 48*
Actus. 755 neb ge22) tak rziecziena huora22a) olywety, neb w noczy ofwieczowaffe ſye, ot zapalu22b) ohnyem chramowym, gefíto geft byl ohen wieczny na oltarzy, a rano w ſtranu flunczie wichodu nayprwe przygymaſſe poprſlky23) ſlu- 20 neczne, drziewe nezly24) myeſto oſwietyefſe. A take myegiefle hoynoft olywie 25) olegie, a to geft pokrm olegye. 1) v K. nápis: O vkazanie andielſkem. 2) K. byſte zapomenuli. 3) K. Š. Gezifs. *) K. wzat od was. 5) Š. w te. 6) K. wzal (!). 7) Š. yakoz. s) K. widieli ho. 9) K. takez. 10) sch. v Š. 11) Š. tez. 12) sch. v K. 13) K. prawie. 14) K. Š. Heliaſs. 15) sch v K. 16) K. od. 17) K. ge gi. 18) K. wifichni do. 19) za tím přetrž. zy. 20) K. ne- ſluſfalo. 21) K. gedno. 21a) na konci přetrž. i. 22) Š. geft. 22a) K. huory. 22b) K. zapadu. 23) Š. paprílky. 24) Š. nez. 25) naps. na okr. v K. sch. O nawraczeny apoſſtolſkemi) do Jeruſalema. [Kap. VII.] 10 15 A kdyz ſye wratychu do geruſalema, wſſyczkny2) ſpolu prowodychu apofîtoly do gich hoſpody, a potom kazdy wraty fie k ſwey3) wlaſty. Tu preceſſy4) apoſſtolſku a vcziennykow, gefſto ſu ſpolu wyffly5) z myeſta, a potom opiet wratyly ſye do myefta, czierkew znamenawa, na wífaku nedyely czynyecz precefſy.4) A6) iakoz?) ony wyffly gfu z myeíta a vkrzy- zowanecz przied nymy, tokez my z koſtela wygdem, krzyz przied ſebu nefucz. a acz fie geft i nymy newratyl vkrzyzowanecz, wſſak my ſye [347a 2]wraczugem no ſucz krzyz. neb acz fie gie8) newratyl f nymy tyeleſnu bitoîty, wiſak fie ge wratyl9) duchownye podle toho, iakoz dye: Ay, yat ſem i wamy az do ſkonany ſwieta. A na tom, ze wychazieme, krzyz bozy (Mat. 28.) naprzied nefucz, znamenawame, ze ony wyffly gſu, a vkrzyzowanecz przied nymy, a na tom ſye i krzyzem wraczugem, toczyfí i krzyzem nad koruhwy, a on ſie ſ nymy nawratyl duchowny bytoſty, znamenawame to, gefîto dye: ay, f wamy gſem az do ſkonanye ſwieta. A v prwnyem koftele to znamenawanye bywafſe wzdy we cztwrtek w koftele, neb w tu dobu bywaſe tak ſlawny iako prwny. Prwa proceſſie10) pro ſlawu wzkrzieſſenye, cztwrtecznye pro bozie wítupenye, ale proto ze gyz nadítupyly fu nan hody ſwatich mnohich. y bylo by tyezko tolyk hod ſwietyty. I vſtawychu, aby gedno w nedyely byla proceffie.11) 1) K. apofftolow. 2) K. wſfichni. 3) Š. ſwe. 4) K. proceſfij. 5) za tím přetrž. wy. 6) sch. v K. 7) K. yakoz o tom gt naprzied powiedieno; ostatek kap. sch. 3) Š. geft. 9) za tám přetrž. tyeleſnye. 10) Š. proceſli. Tutol) o zwoleny gyneho2) myeſto Judaſſe.3) [Kap. VIII.) Ehdy wgydechu apofîtole4) do syeny drziewnye, petr a Jan a Jakub a Ondrziey a gyny. Tuto5) fie6) rzad kratke rzieczy myeny, neb tam apoſſtole takto ſye potykagy, petr a Ondrziey, Jakub a Jan. ſnad gynde 48*
Strana 756
756 Actus. tak ſie fpoyugy pro?) przywuznoſt8) tyela, [347b 1] ale tuto pro rownoſt tyela zaſluzenye. Neb lucas9) vrozumyel w duchu, ze fu rowny w zaſluzeny 5 petra a Jana, neb ſu ſnad nad gyne mylowaly, a proto przied gynymy k hrobu fu 10) biezely.11) I biechu wſſyczkny ſpolu tragycz12) na modlyt- bach13) s zenamy a s marigy, matku Jezyffowu. ta ge14) dyelena ot zen, neb moze wlaſtenſky bity rziecziena zena. wiſak na czas zena za pokolenye, ale ne pro15) zruffenye bywa polozena,16) iako tuto: czo mnye a tobie geft,17) zeno? a geho bratrzy, a172) to ſie ma rozumyety o onyech, gefíto przied vmuczienym rzieczieno: neb18) any bratrzie geho wierziechu wen, ale tehdy wierziechu gyz.19) Znamenay, gefîto ſye dye : tragycz20) na modlytbie. a nenye prziczynyeno w puoîtye, neb nyekterzy ot witupenye az do21) letnycz poſtiechu ſye, a gefítye dnefíny22) den mnozy poſtye ſye przi- kladem apofſtolſkym, Prawiecz, by apofftole w tu chwily ſye23) poſtyly. neb we czteny rzieczieno:21) Przigdu dnowe, w nychzto otvat bude zenych, [Mat.oI a tehdy ſye budu poſtyty. I mohlo to tak bity, ale tuto nenye to pſano. 1) sch. v K. 2) K. gineho apoſſtola. 3) K. gidaſſe. 4) K. apoſítole wgidechu. 5) Š. Tu. 6) za tím přetrž. ri. 7) sch. v Š. 8) Š. przibuznoſt. 9) Š. Lukaſs. 10) Š. ſu k hrobu. 11) Tuto — biezely sch. v K. 12) Š. trwagicz. 13) K. modlitbie. 14) K. a ta geſt. 15) K. po. 19) Š. polezena (!). 17) sch. v K. 17a) sch. v K. 18) K. geſt neb. 19) K. giz wierzichu. 25) K. trali; Š. trwagicz. 21) sch. v K. 22) K. po dneſſni. 23) K. ſie tu chwili. 24) K. rzeczeno gt. [Jan 2.] 10 15 [Kap. IX.I O1) kazany Petrowu.2) [Žalm 113.) WOnyech dnech, toczyff mezy wſtupenym a letnyczemy,3) wſtaw [347b 2] petr proftrzied bratrzy wecze: Swiedomo geft w teyto4) chwily, ze fie ftalo wolenye blahoſlaweneho matyegie, acz tuto nenye wypra- weno,5) ktereho dne, a to6) iako neſkonanye rzieczieno geft: w onyech dnech. A proto ze z polobenye py na przyval koftel zpoſobenye cztenye. Neb w ſkutcziech apofftolíkich vſtawnye nalezame: w onyech dnech, A proto kdyz bywagy czteny w koftele na wffaky den epyítoly,7) rziekagy naprzied: w onyech dnech. Ale ze 8) we czteny czaîto8) fie czte:9) w onon. 10) czaffu, proto, kdyz na wífaky den cztu w koftelech czaítky cztenye, na- przied rzku: w onon 11) czaffu. Muzie12) bratrzie, muffy13) bity naplnyeno to pyſmo, gofſto ge 14) powiedyel duch ſwaty ſkrzie vſta dawydowa o gydaſſo- wy, geſîto byl wodczie gich, kdyz ſu gymaly Jezyſſe, gefíto wedl zaſtup, kralowy ſluhy do zahrady, w nyezto ſye modlefſe Jefus.15) a gefíto po- lybenym dal znamenye zrazenye, a tak gym dal prowod, a ten byl k nam prziczten, toczyfí byl doſſel myeſta teto ſluzby apoſítolſke, neb iako 15 lofſem bozym zwolenym obdrzzal apofîtolftwie. A wybornye rzieczieno geſt: przyczten, neb czyfſlem, ale ne zaſluzenym mezy apofstoly byl geft prziczten; aneb hledy k tomu, gefſto ge ft 16) rziekl, ze ge byl wodcze gich, 1348a 1] gefſto fu lapyly neb17) gymaly18) Jeziſſe, y dofſel ge19) lofu 20) 5
756 Actus. tak ſie fpoyugy pro?) przywuznoſt8) tyela, [347b 1] ale tuto pro rownoſt tyela zaſluzenye. Neb lucas9) vrozumyel w duchu, ze fu rowny w zaſluzeny 5 petra a Jana, neb ſu ſnad nad gyne mylowaly, a proto przied gynymy k hrobu fu 10) biezely.11) I biechu wſſyczkny ſpolu tragycz12) na modlyt- bach13) s zenamy a s marigy, matku Jezyffowu. ta ge14) dyelena ot zen, neb moze wlaſtenſky bity rziecziena zena. wiſak na czas zena za pokolenye, ale ne pro15) zruffenye bywa polozena,16) iako tuto: czo mnye a tobie geft,17) zeno? a geho bratrzy, a172) to ſie ma rozumyety o onyech, gefíto przied vmuczienym rzieczieno: neb18) any bratrzie geho wierziechu wen, ale tehdy wierziechu gyz.19) Znamenay, gefîto ſye dye : tragycz20) na modlytbie. a nenye prziczynyeno w puoîtye, neb nyekterzy ot witupenye az do21) letnycz poſtiechu ſye, a gefítye dnefíny22) den mnozy poſtye ſye przi- kladem apofſtolſkym, Prawiecz, by apofftole w tu chwily ſye23) poſtyly. neb we czteny rzieczieno:21) Przigdu dnowe, w nychzto otvat bude zenych, [Mat.oI a tehdy ſye budu poſtyty. I mohlo to tak bity, ale tuto nenye to pſano. 1) sch. v K. 2) K. gineho apoſſtola. 3) K. gidaſſe. 4) K. apoſítole wgidechu. 5) Š. Tu. 6) za tím přetrž. ri. 7) sch. v Š. 8) Š. przibuznoſt. 9) Š. Lukaſs. 10) Š. ſu k hrobu. 11) Tuto — biezely sch. v K. 12) Š. trwagicz. 13) K. modlitbie. 14) K. a ta geſt. 15) K. po. 19) Š. polezena (!). 17) sch. v K. 17a) sch. v K. 18) K. geſt neb. 19) K. giz wierzichu. 25) K. trali; Š. trwagicz. 21) sch. v K. 22) K. po dneſſni. 23) K. ſie tu chwili. 24) K. rzeczeno gt. [Jan 2.] 10 15 [Kap. IX.I O1) kazany Petrowu.2) [Žalm 113.) WOnyech dnech, toczyff mezy wſtupenym a letnyczemy,3) wſtaw [347b 2] petr proftrzied bratrzy wecze: Swiedomo geft w teyto4) chwily, ze fie ftalo wolenye blahoſlaweneho matyegie, acz tuto nenye wypra- weno,5) ktereho dne, a to6) iako neſkonanye rzieczieno geft: w onyech dnech. A proto ze z polobenye py na przyval koftel zpoſobenye cztenye. Neb w ſkutcziech apofftolíkich vſtawnye nalezame: w onyech dnech, A proto kdyz bywagy czteny w koftele na wffaky den epyítoly,7) rziekagy naprzied: w onyech dnech. Ale ze 8) we czteny czaîto8) fie czte:9) w onon. 10) czaffu, proto, kdyz na wífaky den cztu w koftelech czaítky cztenye, na- przied rzku: w onon 11) czaffu. Muzie12) bratrzie, muffy13) bity naplnyeno to pyſmo, gofſto ge 14) powiedyel duch ſwaty ſkrzie vſta dawydowa o gydaſſo- wy, geſîto byl wodczie gich, kdyz ſu gymaly Jezyſſe, gefíto wedl zaſtup, kralowy ſluhy do zahrady, w nyezto ſye modlefſe Jefus.15) a gefíto po- lybenym dal znamenye zrazenye, a tak gym dal prowod, a ten byl k nam prziczten, toczyfí byl doſſel myeſta teto ſluzby apoſítolſke, neb iako 15 lofſem bozym zwolenym obdrzzal apofîtolftwie. A wybornye rzieczieno geſt: przyczten, neb czyfſlem, ale ne zaſluzenym mezy apofstoly byl geft prziczten; aneb hledy k tomu, gefſto ge ft 16) rziekl, ze ge byl wodcze gich, 1348a 1] gefſto fu lapyly neb17) gymaly18) Jeziſſe, y dofſel ge19) lofu 20) 5
Strana 757
Actus. 757 20 fluzby teto, toczyzz ze byl wodczy takym. A ten oſyedl pole ze mzdy zlofty a krzywoty; a to duchownye wikladagy, toczyf za wzatu mzdu zrazenye oſyedl peklo, gefíto ſlowe zemye vmyeragiczych, iako ray zywich flowe zemye. a gyny dyegy, by gydaff byl tam pohrzieben, ale to nenye pozorne, a proto rzieczieno geft: oſyedl, toczyfſ przyprawil2) ofyefty,22) neb z geho wlaftnye23) kupeno geft to pole, ale gyny glu tu oſvedly. a obieſyw ſye rozpukl ſye na poly, y wylychu fie wîſyeczky tiziewa24) geho. ale ne ſkrzie vſta geho, aby tak bylo2a) howieno vſtom geho, gymyzto25) byl polybyl ſpafytele, neb ge nemyel tak ſſerzednye poſſkwr- nyen bity, neb tak ſlawnych vít byl ſye dotekl kryftowich. y bilo geft 30 doſtoyno, aby ta trziewa,26) gefíto gſu zradu zamylyly,27) aby roztrhnucz fie wypadly, a hrdlo, gymzto hlas zrazenye byl wyffel, aby bylo prowazem ſuzeno, neb czafíto myeru muky wynefe myera wynyy. Proto srziezzij czlowieku hlawu s tyela, neb on srziezal ſobie28) hlawu myſly, toczvfſ29) rozumu. takez y gydafí obieſſen geſt w powietrzy, iako ze ma bity przito- 35 warzyffen moczy powietrney.30) neb geft bilo podobne, aby byl otluczien andyel [348a 2] ſke a lydſke kragyny, gefîto geft byl31) obogie rozhnyewal. a tak myera y myeſto muky ſgednawa ſye s wynu. I bylo to oznameno wſſemu lydu w gerufalemye, tak ze pole to kap.x.) by32) nazwano gich33) yazikem acheldemach, toczyff: tot geft pole krwy ; [Skutk. 1.] 40 a to ge gich rzieczienye. Prawie nyekterzy, by toto nebyly34) ſlowa petrowy,35) neb geft36) byl zyd a mlvwyl k zydom, Ale lucas,37) gefíto pfal rzieczíky, y wyrziekl tomu poly zydowſke gmye.38) gyny dyegy, by39) latyníky wykladacz to prziczynyl, ale lepe petrowo rzieczienye ſtogy, a ſgednawa ſie to, czo ge rziekl: I bylo to znamo vczynyeno wſſem 45 bydlytelom w gerufalemye, tak ze flowieffe 40) to pole acheldemach gich31) yazikem gerufalemſkym, neb kdyz petr byl galyleyſky, a tyz yazik geft yako gerufalemſky,41) wſſak biechu rozlyczny yazykowe. Neb petrowy weczechu: wyeru, ty gſy galyleyſky, neb tye rziecz twa znama czyny. [Mat. 26.) A proto rzieczieno geſt w zaltarzy: bud gich prziebitek puſt, a nebud, [žalm r08.) kto by w nyem bydlyl, a byſkupſtwie geho wezmy42) gyny. Neb ze du43) a z ſedmydczat44) wolen geft matyeyg, a na geho myeſto poftawen, neb geft muz ſwaty, a gydaſí zly a neprawy. A proto muſſy45) z tiechto muzow, [348b 1] geſſto ſu ſ namy po wíſe czaſſy ſebrany, w ny'zto wſſel y wyſſel mezy ny Jefus,46) pocziaw ot Janowu47) krzítu az do tohoto dne, gefíto ge48) wzat ot nas, ſwiedka geho wzkrzieffenye i namy myety gednoho z tiechto, iako by rziek:49) vmrziel gefft gydafi, a tak geft prorokowano, ze geho byſkupſtwie wezme gyny. a proto potrzieba50) geft, abichme po- ſtawyly myeſto nyeho gyneho, aby ten ſwiedczyl wzkrzieſſenye i namy geho, neb geft51) nam rzieczieno: budete my ſwiedczy wzkrziefſenye meho 60 w gerufalemye y we52) wify Judea y w famaria53) az do poílednye zemye. aneb ſwiedek nema bity gedno o tom,54) czoz wydy aneb55) ſlyfſy, to ma ſwiedczyty, ma byty zwolen56) z tiechto muzow, gefſto ot Janowa krzſtu, geffto57) poczial Jefus46) czynyty a vczyty, az do wſtupenye f namy fu58) 25 70 55
Actus. 757 20 fluzby teto, toczyzz ze byl wodczy takym. A ten oſyedl pole ze mzdy zlofty a krzywoty; a to duchownye wikladagy, toczyf za wzatu mzdu zrazenye oſyedl peklo, gefíto ſlowe zemye vmyeragiczych, iako ray zywich flowe zemye. a gyny dyegy, by gydaff byl tam pohrzieben, ale to nenye pozorne, a proto rzieczieno geft: oſyedl, toczyfſ przyprawil2) ofyefty,22) neb z geho wlaftnye23) kupeno geft to pole, ale gyny glu tu oſvedly. a obieſyw ſye rozpukl ſye na poly, y wylychu fie wîſyeczky tiziewa24) geho. ale ne ſkrzie vſta geho, aby tak bylo2a) howieno vſtom geho, gymyzto25) byl polybyl ſpafytele, neb ge nemyel tak ſſerzednye poſſkwr- nyen bity, neb tak ſlawnych vít byl ſye dotekl kryftowich. y bilo geft 30 doſtoyno, aby ta trziewa,26) gefíto gſu zradu zamylyly,27) aby roztrhnucz fie wypadly, a hrdlo, gymzto hlas zrazenye byl wyffel, aby bylo prowazem ſuzeno, neb czafíto myeru muky wynefe myera wynyy. Proto srziezzij czlowieku hlawu s tyela, neb on srziezal ſobie28) hlawu myſly, toczvfſ29) rozumu. takez y gydafí obieſſen geſt w powietrzy, iako ze ma bity przito- 35 warzyffen moczy powietrney.30) neb geft bilo podobne, aby byl otluczien andyel [348a 2] ſke a lydſke kragyny, gefîto geft byl31) obogie rozhnyewal. a tak myera y myeſto muky ſgednawa ſye s wynu. I bylo to oznameno wſſemu lydu w gerufalemye, tak ze pole to kap.x.) by32) nazwano gich33) yazikem acheldemach, toczyff: tot geft pole krwy ; [Skutk. 1.] 40 a to ge gich rzieczienye. Prawie nyekterzy, by toto nebyly34) ſlowa petrowy,35) neb geft36) byl zyd a mlvwyl k zydom, Ale lucas,37) gefíto pfal rzieczíky, y wyrziekl tomu poly zydowſke gmye.38) gyny dyegy, by39) latyníky wykladacz to prziczynyl, ale lepe petrowo rzieczienye ſtogy, a ſgednawa ſie to, czo ge rziekl: I bylo to znamo vczynyeno wſſem 45 bydlytelom w gerufalemye, tak ze flowieffe 40) to pole acheldemach gich31) yazikem gerufalemſkym, neb kdyz petr byl galyleyſky, a tyz yazik geft yako gerufalemſky,41) wſſak biechu rozlyczny yazykowe. Neb petrowy weczechu: wyeru, ty gſy galyleyſky, neb tye rziecz twa znama czyny. [Mat. 26.) A proto rzieczieno geſt w zaltarzy: bud gich prziebitek puſt, a nebud, [žalm r08.) kto by w nyem bydlyl, a byſkupſtwie geho wezmy42) gyny. Neb ze du43) a z ſedmydczat44) wolen geft matyeyg, a na geho myeſto poftawen, neb geft muz ſwaty, a gydaſí zly a neprawy. A proto muſſy45) z tiechto muzow, [348b 1] geſſto ſu ſ namy po wíſe czaſſy ſebrany, w ny'zto wſſel y wyſſel mezy ny Jefus,46) pocziaw ot Janowu47) krzítu az do tohoto dne, gefíto ge48) wzat ot nas, ſwiedka geho wzkrzieffenye i namy myety gednoho z tiechto, iako by rziek:49) vmrziel gefft gydafi, a tak geft prorokowano, ze geho byſkupſtwie wezme gyny. a proto potrzieba50) geft, abichme po- ſtawyly myeſto nyeho gyneho, aby ten ſwiedczyl wzkrzieſſenye i namy geho, neb geft51) nam rzieczieno: budete my ſwiedczy wzkrziefſenye meho 60 w gerufalemye y we52) wify Judea y w famaria53) az do poílednye zemye. aneb ſwiedek nema bity gedno o tom,54) czoz wydy aneb55) ſlyfſy, to ma ſwiedczyty, ma byty zwolen56) z tiechto muzow, gefſto ot Janowa krzſtu, geffto57) poczial Jefus46) czynyty a vczyty, az do wſtupenye f namy fu58) 25 70 55
Strana 758
758 Actus. a wydyely ſu dywy Jezyffowy, a vczienye geho fu59) ſlyfſely. Znamenay, ze ge60) rzieczieno z tiechto muzow, ale ne ze mdleyílieho pokolenye 65 a menye mudreho. I poſtawychu dwa iako gynych doſtonyeyſſie, Jozepha, gefſto flul barfabas, ten myel przigmie ſprawedlywy, a matyegye, toho chwaly zamlczyme, neb za chwalu doſty ma myety [348b 2] na tom, ze geft wolen apofîtolem. ale Jozefa chwale, aby nebyl wydyen, by iako‘1) nedoítoyny82) byl wydyen63) wzhrzieny.64) a to mame hole65) v wykladu, 70 ze ten Jozef, gefsto slowiefse barfabas, byl barnabas, geffto potom's pawlem wolen geft apofîtolem. ale tobo vmyenye nemamy66) fie drzzety, neb to bude ſwiedomo z potomnych ze to nenye ſwiedomo, neb ten Jozef byl bratr trzy apofftolow, ſynow alphey, anyz ge 67) byl apofîtolem. A modlecze fie weczechu: Ty, pane bozye, genz znafí frdcze lydíke,68) vkaz nam, ktereho wolyff69) z tuto dwu, gednoho wziety myefíto ſluzby teto a61) apo- ſſtolftwie, z nyehozto ge67) przieſtupyl gydafí, aby wſtupyl na geho myeſto. I dachu gym loffy, I pade los na matyegie, y by prziczten70) s gedenaſte apofítoly. a gyz nemame pozywaty71) loffow, yakoz72) prawy Jeronym, neb vſtaweny nemnohich neczyny73) vſtawenye mnohym gynym.74) wífak gefſczie duch ſwaty nebiefſe feſlan, anyz gefsczie owffem zakonne fygury biechu przieſtaly. a proto biechu gefſczie polozyly loſſy, iako w ſtarem (1. Král. 10; zakonye czafíto ſu loffy pokladaly. Neb Saul loffem geft zwolen,75) Jonatas 1. Faral. 241 a geho odyenecz loffy fu metaly, a dawyd lofy metal, [349a 1] kdyz biefſe cztrmeziczietma76) naywyfich knyezy zwolyl. wífak byl-ly by kto przy- 85 nuczen, aby pozywal loffow, nafleduy apofîtolow, prziedpuftye modlytbu k bohu. I ſta ſye zwolenye matyegie mezy bozym wſtupenym a letny- cziemy, ale ktereho dne, to nenve gyíto. [Skutk. 4.) 75 80 1) Š. Znamenay tuto O; K. O prwem. 2) K. ſwateho petra; v Š. přid. kterez czinil. 3) K. letniczemi a wſtupenim. 4) Š. teto. 5) K. wypraweneho. 6) K. tu. 7) K. czaſtku epiſtol y. 8) sch. v K. 9) K. czte ſe. 10) K. onem. 11) K. bywagi czteny w koftele czaſtku (!) cztenie rziekagi naprzed w onem. 12) K. y wecze petr Muzie. 13) K. mloy. 14) Š. geft. 15) K. Š. gezifs. 16) K. ge. 17) Š. nebo. 18) ta dvě sl. sch. v K. 19) Š. gt. 20) sch. v K. 21) K. przipraweno. 22) Š. ofeſti. 23) K. z toho zwlaſt- nieho gmienie. 24) K. wſſeczka ſtrziewa. 243) Š. byl. 25) K. gymiz ge. 26) K. Š- ſtrziewa. 27) K. zamyſlila. 28) K. ſobie frziezal. 29) za tím přetrž. mi. 30) Š. powie. trne. 31) sch. v K. 32) K. ze to bylo. 33) K. ginych (!). 34) K. to nebyla. 35) K. Š petrowa. 36) K. ge. 37) K. Š. luka ſs. 38) K. gmeno. 39) K. by to. 40) K. flulo. 41) K. Jerufalemſky yako galileyſky. 42) K. wezmu. 43) K. Š. dwu. 4) K. ſedmdefat; Š. ſedmdefati. 45) K. moſy. 46) K. Š. gezifs. 47) K. Janowa. 43) K. gt. 49) K. Š. rzekl. 5°) K. potrzebie. 51) K. geho s nami neb ge. 52) K. w; wſſy sch. 53) Š. Samarzij. 54) K. o tom gedno. 55) K. neb. 56) Š. zwolen byti. 57) K. yakz. 58) K. byli glu. 59) K. gfu geho. 60) K. geft. 61) sch. v K. 62) K. nedostogen. 63) K. aneb. 64) K. wzhrzin. 65) K tak. 66) K. mnienie nema. 67) K. geft. 63) K. lidſka. 69) K. zwolifs. 70) K. przeczten. 71) K. przigimati. 72) K. yako. 73) K. czynie. 7) K. ginym mnohym. 75) K. z wolen geſt. 76) Š. cztrmezcietma; K. cztyrzmetczitma.
758 Actus. a wydyely ſu dywy Jezyffowy, a vczienye geho fu59) ſlyfſely. Znamenay, ze ge60) rzieczieno z tiechto muzow, ale ne ze mdleyílieho pokolenye 65 a menye mudreho. I poſtawychu dwa iako gynych doſtonyeyſſie, Jozepha, gefſto flul barfabas, ten myel przigmie ſprawedlywy, a matyegye, toho chwaly zamlczyme, neb za chwalu doſty ma myety [348b 2] na tom, ze geft wolen apofîtolem. ale Jozefa chwale, aby nebyl wydyen, by iako‘1) nedoítoyny82) byl wydyen63) wzhrzieny.64) a to mame hole65) v wykladu, 70 ze ten Jozef, gefsto slowiefse barfabas, byl barnabas, geffto potom's pawlem wolen geft apofîtolem. ale tobo vmyenye nemamy66) fie drzzety, neb to bude ſwiedomo z potomnych ze to nenye ſwiedomo, neb ten Jozef byl bratr trzy apofftolow, ſynow alphey, anyz ge 67) byl apofîtolem. A modlecze fie weczechu: Ty, pane bozye, genz znafí frdcze lydíke,68) vkaz nam, ktereho wolyff69) z tuto dwu, gednoho wziety myefíto ſluzby teto a61) apo- ſſtolftwie, z nyehozto ge67) przieſtupyl gydafí, aby wſtupyl na geho myeſto. I dachu gym loffy, I pade los na matyegie, y by prziczten70) s gedenaſte apofítoly. a gyz nemame pozywaty71) loffow, yakoz72) prawy Jeronym, neb vſtaweny nemnohich neczyny73) vſtawenye mnohym gynym.74) wífak gefſczie duch ſwaty nebiefſe feſlan, anyz gefsczie owffem zakonne fygury biechu przieſtaly. a proto biechu gefſczie polozyly loſſy, iako w ſtarem (1. Král. 10; zakonye czafíto ſu loffy pokladaly. Neb Saul loffem geft zwolen,75) Jonatas 1. Faral. 241 a geho odyenecz loffy fu metaly, a dawyd lofy metal, [349a 1] kdyz biefſe cztrmeziczietma76) naywyfich knyezy zwolyl. wífak byl-ly by kto przy- 85 nuczen, aby pozywal loffow, nafleduy apofîtolow, prziedpuftye modlytbu k bohu. I ſta ſye zwolenye matyegie mezy bozym wſtupenym a letny- cziemy, ale ktereho dne, to nenve gyíto. [Skutk. 4.) 75 80 1) Š. Znamenay tuto O; K. O prwem. 2) K. ſwateho petra; v Š. přid. kterez czinil. 3) K. letniczemi a wſtupenim. 4) Š. teto. 5) K. wypraweneho. 6) K. tu. 7) K. czaſtku epiſtol y. 8) sch. v K. 9) K. czte ſe. 10) K. onem. 11) K. bywagi czteny w koftele czaſtku (!) cztenie rziekagi naprzed w onem. 12) K. y wecze petr Muzie. 13) K. mloy. 14) Š. geft. 15) K. Š. gezifs. 16) K. ge. 17) Š. nebo. 18) ta dvě sl. sch. v K. 19) Š. gt. 20) sch. v K. 21) K. przipraweno. 22) Š. ofeſti. 23) K. z toho zwlaſt- nieho gmienie. 24) K. wſſeczka ſtrziewa. 243) Š. byl. 25) K. gymiz ge. 26) K. Š- ſtrziewa. 27) K. zamyſlila. 28) K. ſobie frziezal. 29) za tím přetrž. mi. 30) Š. powie. trne. 31) sch. v K. 32) K. ze to bylo. 33) K. ginych (!). 34) K. to nebyla. 35) K. Š petrowa. 36) K. ge. 37) K. Š. luka ſs. 38) K. gmeno. 39) K. by to. 40) K. flulo. 41) K. Jerufalemſky yako galileyſky. 42) K. wezmu. 43) K. Š. dwu. 4) K. ſedmdefat; Š. ſedmdefati. 45) K. moſy. 46) K. Š. gezifs. 47) K. Janowa. 43) K. gt. 49) K. Š. rzekl. 5°) K. potrzebie. 51) K. geho s nami neb ge. 52) K. w; wſſy sch. 53) Š. Samarzij. 54) K. o tom gedno. 55) K. neb. 56) Š. zwolen byti. 57) K. yakz. 58) K. byli glu. 59) K. gfu geho. 60) K. geft. 61) sch. v K. 62) K. nedostogen. 63) K. aneb. 64) K. wzhrzin. 65) K tak. 66) K. mnienie nema. 67) K. geft. 63) K. lidſka. 69) K. zwolifs. 70) K. przeczten. 71) K. przigimati. 72) K. yako. 73) K. czynie. 7) K. ginym mnohym. 75) K. z wolen geſt. 76) Š. cztrmezcietma; K. cztyrzmetczitma.
Strana 759
Actus. 759 O ſeſlany ducha ſwateho. [Kap. XI.] 5 10 20 25 30 35 A kdyz ſye naplnychu letnycznye dny,1) biechu wíyczkny vczien- nyczy ſpolu w tom myeftye, w nyemzto ſye ſtalo wolenye matyeye. a wydy ISkutk. 2.] ſye, by bylo zle rzieczieno: kdyz biechu naplnyeny, ano to byl prwy z ſedmy dnow, gymyzto prodlewachu hod letnyczny. A byly fu trogie hodu, gefíto fu ſye hodowaly za fedm dny: welyka nocz, letnyczie a pofwieczenye. I wydy ſye, ze myel rzieczy: kdyz ſye pocznu dnowe letnyczny, neb pentaton to ge padefat, coftes defiet dny. neb letnycze, parafceue, ftenofeia, to gſu rzieczſka ſlowa, a magy ge zyde w ſwey1) rzieczy, mnoho te rzieczíke rzieczy, neb ſu czaſtym gymanym byly roztruffeny mezy rzieky, a tak fu obykly gich rzieczy.2) y geft taky ſmyíl: kdyz ſye naplnychu dnowe letnyczny, toczyff padefat dny, neb ge ten den byl padefaty ot welyky noczy,3) A kdyz ſye po 1349a 2] czynachu dnowe letnyczny toho hodu, gefíto ſedm dny ſlawie, biechu wiſyczkny4) vcziennyczy ſpolu w tey5) fyeny, w nyzto Jefus6) weczierzal.7) I vczyny ſye w nahle i nebe, toczyfí 15 z powietrzye zwuk, a trzieſk v powietrzy, iako przichozigicieho8) duchu a zwuku, aby bylo iako znamenye podobenſtwie, iako by rziekl: przyſſel duch ſwaty w podobenſtwy nahleho wietra, y bude iako wyrczenye 9) prawdy. neb ſ prawem duch ſwaty rzieczien geft nahly, iako weda ot myíly, iako otluczige10) ot zadoíty myfly11), aneb, iakoz prawy klarena- leníky: duch ſwaty ſprawedlywie flowe12) nahly, iako otgymage wieczne zatraczenye. a to, czo13) geft rzieczieno, moz bity przichyleno k zwuku y k duchu ſwatemu, iako ruha zydowíky, pneuma rzieczíky, ſpiritus latynye, duch cziefky rzieczien geft. I naplnyl ten zwuk, toczyfí duch ſwaty, wefſken dom, w nyemzto ſyediechu muzie y zeny. neb gym bylo rzieczieno: Syedte tu w myeftye, az budete naplnyeny moczy f 14) wyfofty. [Luk. 24.) I vkazachu ſye gym15) rozlyczny y16) rozdyeleny yaziczkowe17) iako ohen, toczyfł poprſlkowe18) ohnywy iako iazykowe, ſyedyecz wíſem na hlawach. a to podobenſtwie ftwo [349b 1] rzienye, w nyemzto duch ſwaty zrzie- tedlnye sítupyl,19) podobenftwie ohnye vkazal k uzitku apofítolom, toczyfí ku potwrzeny a k umyeny wyprawuge a20) ohen fſkerziepynu21 potwrzuge. Dan ge take duch ſwaty apofítolom przie 22) vmuczieny, kdyz23) byly poſlany, aby kazaly, a rzieczieno geft gym: vzdrawuyte nemoczne, dyafſy21) wymyetayte, mrtwe krziefſte. A po boziem wzkrzieffeny dan [Mar. 6.]) geft gym take k gynemu obycziegy, kdyz ge Jefus6) na nye podunul25) a rziekl gym26): wezmyete ducha ſwateho, kterymz odpuſtyte hrziechy, tyé budu odpufítyeny, a kterymz27) zadrzzite, budu28) zadrzzany. A tu, IJan 20.) kdez fnad dal klyczie petrowy, take dal gynym. I biechu naplnyeny [Mat. 16.) wíficzkny ducha ſwateho, a pocziechu mlvwyty rozlycznymy yazyky, iakoz gym duch ſwaty dawaffe mlvwity. neb on dyely kazdemu, iakoz29) chcze, a kdyz30) chcze, a iak mnoho chcze, a komuz chcze, wdechne. A proto geft,31) ze wifyczkny apofítole gednyem iazikem zydowſky mlvwiechu, 1r. Kor. 12.] tak ze gym wiſyczkny rozumyechu, aneb geft32) podobnyegie33) ku prawdye, 40
Actus. 759 O ſeſlany ducha ſwateho. [Kap. XI.] 5 10 20 25 30 35 A kdyz ſye naplnychu letnycznye dny,1) biechu wíyczkny vczien- nyczy ſpolu w tom myeftye, w nyemzto ſye ſtalo wolenye matyeye. a wydy ISkutk. 2.] ſye, by bylo zle rzieczieno: kdyz biechu naplnyeny, ano to byl prwy z ſedmy dnow, gymyzto prodlewachu hod letnyczny. A byly fu trogie hodu, gefíto fu ſye hodowaly za fedm dny: welyka nocz, letnyczie a pofwieczenye. I wydy ſye, ze myel rzieczy: kdyz ſye pocznu dnowe letnyczny, neb pentaton to ge padefat, coftes defiet dny. neb letnycze, parafceue, ftenofeia, to gſu rzieczſka ſlowa, a magy ge zyde w ſwey1) rzieczy, mnoho te rzieczíke rzieczy, neb ſu czaſtym gymanym byly roztruffeny mezy rzieky, a tak fu obykly gich rzieczy.2) y geft taky ſmyíl: kdyz ſye naplnychu dnowe letnyczny, toczyff padefat dny, neb ge ten den byl padefaty ot welyky noczy,3) A kdyz ſye po 1349a 2] czynachu dnowe letnyczny toho hodu, gefíto ſedm dny ſlawie, biechu wiſyczkny4) vcziennyczy ſpolu w tey5) fyeny, w nyzto Jefus6) weczierzal.7) I vczyny ſye w nahle i nebe, toczyfí 15 z powietrzye zwuk, a trzieſk v powietrzy, iako przichozigicieho8) duchu a zwuku, aby bylo iako znamenye podobenſtwie, iako by rziekl: przyſſel duch ſwaty w podobenſtwy nahleho wietra, y bude iako wyrczenye 9) prawdy. neb ſ prawem duch ſwaty rzieczien geft nahly, iako weda ot myíly, iako otluczige10) ot zadoíty myfly11), aneb, iakoz prawy klarena- leníky: duch ſwaty ſprawedlywie flowe12) nahly, iako otgymage wieczne zatraczenye. a to, czo13) geft rzieczieno, moz bity przichyleno k zwuku y k duchu ſwatemu, iako ruha zydowíky, pneuma rzieczíky, ſpiritus latynye, duch cziefky rzieczien geft. I naplnyl ten zwuk, toczyfí duch ſwaty, wefſken dom, w nyemzto ſyediechu muzie y zeny. neb gym bylo rzieczieno: Syedte tu w myeftye, az budete naplnyeny moczy f 14) wyfofty. [Luk. 24.) I vkazachu ſye gym15) rozlyczny y16) rozdyeleny yaziczkowe17) iako ohen, toczyfł poprſlkowe18) ohnywy iako iazykowe, ſyedyecz wíſem na hlawach. a to podobenſtwie ftwo [349b 1] rzienye, w nyemzto duch ſwaty zrzie- tedlnye sítupyl,19) podobenftwie ohnye vkazal k uzitku apofítolom, toczyfí ku potwrzeny a k umyeny wyprawuge a20) ohen fſkerziepynu21 potwrzuge. Dan ge take duch ſwaty apofítolom przie 22) vmuczieny, kdyz23) byly poſlany, aby kazaly, a rzieczieno geft gym: vzdrawuyte nemoczne, dyafſy21) wymyetayte, mrtwe krziefſte. A po boziem wzkrzieffeny dan [Mar. 6.]) geft gym take k gynemu obycziegy, kdyz ge Jefus6) na nye podunul25) a rziekl gym26): wezmyete ducha ſwateho, kterymz odpuſtyte hrziechy, tyé budu odpufítyeny, a kterymz27) zadrzzite, budu28) zadrzzany. A tu, IJan 20.) kdez fnad dal klyczie petrowy, take dal gynym. I biechu naplnyeny [Mat. 16.) wíficzkny ducha ſwateho, a pocziechu mlvwyty rozlycznymy yazyky, iakoz gym duch ſwaty dawaffe mlvwity. neb on dyely kazdemu, iakoz29) chcze, a kdyz30) chcze, a iak mnoho chcze, a komuz chcze, wdechne. A proto geft,31) ze wifyczkny apofítole gednyem iazikem zydowſky mlvwiechu, 1r. Kor. 12.] tak ze gym wiſyczkny rozumyechu, aneb geft32) podobnyegie33) ku prawdye, 40
Strana 760
760 Actus. [Moudr. 1.] wſfemy iazyky mlvwiechu, w nyezto byl wdechl duch ſwa [349b 2] ty znamoſt wíſech yazykow, Jakozto34) fie dye: duch bozy naplnyl okrílek 45 zemyy,35) a to, czo w ſobye wſſeczko gma36) vmyenye, genz gma igednanye ſe wîſym ſtworzienym, to geſt czlowiek, neb pro czlowieka vczynyeno geft wſſe ſtworzienye: vmyenye ma hlafſu, toczyff iazykow, iako by rziekl: duch bozy naplnyl okrilek zemye a dal vcziennykom vczienye37) iazykow. Aneb duch ſwaty, genz wſſeczky wieczy w ſobie drzzy a wladne gymy, 50 ma vmyenye hlafív, a duchowny rozum ſkrzie hlas znamenany38) dawa ſwym. 1) K. letniczni dnowe. 2) a wydy — rzieczy sch. v K. 3) K. wzkrzieſſenie. 4) K. wſlichni. 5) Š. w te. 6) K. Š. geziſs. 7) K I nymi weczerzial. 3) K. przichozu- giczieho; Š. przíchodicie°. 9) K. wyrzcene. 10) K. Š. odluczuge. 11) iako — myſly sch. v K. 12) K. rzeczen geft. 13) K. czoz. 14) K. z. 15) sch. v K. 16) sch. v K. 17) K. Š. yazykowe. 18) Š. paprílkowe. 19) K. ſtupil. 20) sch. v K. 21) K. ſkrzepinu. 22) K. Š. przed. 23) K. kdez gſu. 24) K. diably. 25) Š. podmul; K. podunul na nie. 26) sch. v K. 27) za tím sl. přetrž. d. 28) K. tiem bude zadrzeny. 29) K. yako. 30) K. kdy. 31) sch. v K. 32) K. geffto gt. 33) K. podobniegi; Š. ſwobodniegie. 34) K. yakoz. 35) K. zemie. 36) K. ma wſſeczko ma. 37) K. vmienie. 38) K. znamenanie; Š. zna- mennie. O dywu Jazykowem. 11) biechu w gerufalemye muzie zakonny, a w Judea bydlecz, a kromye tyech mnozy gyny, przyſſedíſe bezmal ze wíſech narodow, gefíto gſu pod nebem, neb mnohymy gynymy gymanymy rozpraffeny fu byly2) zyde, a zwlafíczie za antyocha epyfane, a to myeíto bylo vczynyeno tomu3) zwlafíczie nayblyzffye, a nynye k hodu byly ſie wſſyczkny4) ſebraly. A vſlyfſewſſe trzieſk, go fſto wznyel v powietrzy, y zbiezechu ſye wſſyczkny k ucziennykom, dywiecze ſie, neb kazdy ſwym yazikem ſlyſfiefſe ge mlvwiecze. a ſ prawem ſye dye: ſwym yazykem gednaky.5) [350a 1] Neb netolyko6) vmyegiechu yazyky, ale take rzieczy yazikow. A druzy ſye gym poſmyewachu rzkucz:Tyto gſu plny mitu, toczyfí nahle ſve opyly, to neb nahleyffye geft opytye mítem nezly wynem czyftym. 5 [Kap. XII.I 1) K. A. 2) sch. v K. 3) K. tomu vczynieno. 4) K. wſlichni. 5) K. gedno- staynym. 6) K. toliko. [Kap. XIII.] Geſſto Petr pyſmem prorokow prziemozel) lharzie. TEhdy wita petr s gedenaſty vkazuge, ze fu fie neopyly,2) ale ze ſu plny ducha ſwateho, a rzka: neyglu tyto opyly, wiſak geft trzietye [Skutk. 28.] hodyna dne, wiſak gefîtye nenye hodyna gedeny,3) anyz ſye4) laczny opygiegy. A proto ze vmyegieſſe zakon, mlvwieſſe tyem, geſito zakon
760 Actus. [Moudr. 1.] wſfemy iazyky mlvwiechu, w nyezto byl wdechl duch ſwa [349b 2] ty znamoſt wíſech yazykow, Jakozto34) fie dye: duch bozy naplnyl okrílek 45 zemyy,35) a to, czo w ſobye wſſeczko gma36) vmyenye, genz gma igednanye ſe wîſym ſtworzienym, to geſt czlowiek, neb pro czlowieka vczynyeno geft wſſe ſtworzienye: vmyenye ma hlafſu, toczyff iazykow, iako by rziekl: duch bozy naplnyl okrilek zemye a dal vcziennykom vczienye37) iazykow. Aneb duch ſwaty, genz wſſeczky wieczy w ſobie drzzy a wladne gymy, 50 ma vmyenye hlafív, a duchowny rozum ſkrzie hlas znamenany38) dawa ſwym. 1) K. letniczni dnowe. 2) a wydy — rzieczy sch. v K. 3) K. wzkrzieſſenie. 4) K. wſlichni. 5) Š. w te. 6) K. Š. geziſs. 7) K I nymi weczerzial. 3) K. przichozu- giczieho; Š. przíchodicie°. 9) K. wyrzcene. 10) K. Š. odluczuge. 11) iako — myſly sch. v K. 12) K. rzeczen geft. 13) K. czoz. 14) K. z. 15) sch. v K. 16) sch. v K. 17) K. Š. yazykowe. 18) Š. paprílkowe. 19) K. ſtupil. 20) sch. v K. 21) K. ſkrzepinu. 22) K. Š. przed. 23) K. kdez gſu. 24) K. diably. 25) Š. podmul; K. podunul na nie. 26) sch. v K. 27) za tím sl. přetrž. d. 28) K. tiem bude zadrzeny. 29) K. yako. 30) K. kdy. 31) sch. v K. 32) K. geffto gt. 33) K. podobniegi; Š. ſwobodniegie. 34) K. yakoz. 35) K. zemie. 36) K. ma wſſeczko ma. 37) K. vmienie. 38) K. znamenanie; Š. zna- mennie. O dywu Jazykowem. 11) biechu w gerufalemye muzie zakonny, a w Judea bydlecz, a kromye tyech mnozy gyny, przyſſedíſe bezmal ze wíſech narodow, gefíto gſu pod nebem, neb mnohymy gynymy gymanymy rozpraffeny fu byly2) zyde, a zwlafíczie za antyocha epyfane, a to myeíto bylo vczynyeno tomu3) zwlafíczie nayblyzffye, a nynye k hodu byly ſie wſſyczkny4) ſebraly. A vſlyfſewſſe trzieſk, go fſto wznyel v powietrzy, y zbiezechu ſye wſſyczkny k ucziennykom, dywiecze ſie, neb kazdy ſwym yazikem ſlyſfiefſe ge mlvwiecze. a ſ prawem ſye dye: ſwym yazykem gednaky.5) [350a 1] Neb netolyko6) vmyegiechu yazyky, ale take rzieczy yazikow. A druzy ſye gym poſmyewachu rzkucz:Tyto gſu plny mitu, toczyfí nahle ſve opyly, to neb nahleyffye geft opytye mítem nezly wynem czyftym. 5 [Kap. XII.I 1) K. A. 2) sch. v K. 3) K. tomu vczynieno. 4) K. wſlichni. 5) K. gedno- staynym. 6) K. toliko. [Kap. XIII.] Geſſto Petr pyſmem prorokow prziemozel) lharzie. TEhdy wita petr s gedenaſty vkazuge, ze fu fie neopyly,2) ale ze ſu plny ducha ſwateho, a rzka: neyglu tyto opyly, wiſak geft trzietye [Skutk. 28.] hodyna dne, wiſak gefîtye nenye hodyna gedeny,3) anyz ſye4) laczny opygiegy. A proto ze vmyegieſſe zakon, mlvwieſſe tyem, geſito zakon
Strana 761
Actus. 761 5 vmyegy. I vkaza, gefíto5) Johel prorokowa przifíczie6) ducha ſwateho, A k tomu przyczyny o ſudnem dny. neb Johel prorokowal znamenye dne ſudneho,7) nyektere gyz naplnyene, a nyektere magy byty geſſczie naplnyeny.3) A proto ſye dye: Bude v°) poſlednych dnech, prawy pan boh, wylem z duchu meho na wíſelykake tyelo, toczyfí na obe pokolenye, 10 ne na wſſelykakeho czlowieka, a budu prorokowaty ſynowe waſſy, iako a Gabus10) a Symon czrny,11) a dczery waſſe iako dczery philyppowy, a mlady wafſy wydyenye wydyety budu, iako pawel wtrzzen az12) do trzietyeho nebe, a ſtarzy wafſy fny fnyty,13) iako petr, o nyemzto ſye [350a 2] czte: Snyeffe14) mu sye, by wydyel wydyenye, toczyff fen. 1) K. przemohl. 2) K. nezpili. 3) K. yako by rzekl wſſak giedenie hodina geſſtie nenie. 4) K. gſe. 5) K. vkaze ze. 6) K. prorokowal prziſſti. 7) K. ſudneho dne. s) K. geſſtie magi naplnieny byti. 9) K. w. 1°) K. Agabus; Š. a Gabas. 11) Š. czerny. 12) sch. v K. 13) K. wyprawowati. 14) K. ſnilo. Skulk. 12.] O znameny sudneho dne. [Kap. XIV.) A Dam wam zazraky na neby wzhuoru, to ge gyz naplnyeno, Skulk. 2.) kdyz k znameny bozieho narozenye nowa hwiezda v powietrzy ſie vkazala. A druhe na bozie vmuczienye, kdyz ſye flunczie zatmyelo, a znamenye na zemy zafye, a to geít naplnyeno,1) kdyz kryftus dufſy2) wypuftyl,3) ze zemye ſie zatrzafîla, a ſkale ſye rozcziefſlo, a hroby ſye4) otwieraly. krwy,5) ran, tyela a potu, kdyz geho pot byl yako kropie krwawe, a to nad przy- rozenye bylo geft znamenye, a ohen ducha ſwateho w nahle przichaze- giczieho, a para dymu, toczyfí horkoft ſkruffenye ot ducha ſwateho 6) horlywoſty yako dym, gefîto z ohnye wychazie. ſlunczie obraty ſye we 10 tmy a myeſyecz w krew na bozie vmuczienye. A kdyz w tu dobu byl pln myefyecz, by ſye w tu dobu myeſyecz w krew obratyl, nem ohlo by? to lydem byty ſwiedomo, neb geft bylo8) pod zemy, a ot zraku lydem zemy otyato.9) a o tom obem geft ſwiedon o, ze to naplnyeno geſt, a to wíſeczko ma ſye ſtaty drziew, nez1o) przyde welyky den bozy, neb nocz 15 nepodítupy ſkutkem, neb [350b 1] w nyem wefſken ſwiet bude pokufſen, neb ſye bude ſluncze fedmkrat wiecze ſwietyty.11) 5 1) K. fie naplnilo. 2) K. duch neb duſſy. 3) K. wypuſti. 4) K. pukalo a hro- bowe gfe. 5) Š. krwe. 6) Š. ſwateho w nahle przichazegiczie°. 7) sch. v K. s) K. byl. 3) K. bylo odyato; a sch. 10) K. drziewe nezli. 11) K. bude ſwietiti. wyklad ſlow dawydowych o kryſtu. [Kap. XV.) MUzie yfrahelite, gymzto fu1) zwlaffczie mlywyly prorokowe, /Skutk. 2.) ílyfíte tato flowa, toczyfí rozumyeyte, ze fu gyz naplnyena, czozt2) ge
Actus. 761 5 vmyegy. I vkaza, gefíto5) Johel prorokowa przifíczie6) ducha ſwateho, A k tomu przyczyny o ſudnem dny. neb Johel prorokowal znamenye dne ſudneho,7) nyektere gyz naplnyene, a nyektere magy byty geſſczie naplnyeny.3) A proto ſye dye: Bude v°) poſlednych dnech, prawy pan boh, wylem z duchu meho na wíſelykake tyelo, toczyfí na obe pokolenye, 10 ne na wſſelykakeho czlowieka, a budu prorokowaty ſynowe waſſy, iako a Gabus10) a Symon czrny,11) a dczery waſſe iako dczery philyppowy, a mlady wafſy wydyenye wydyety budu, iako pawel wtrzzen az12) do trzietyeho nebe, a ſtarzy wafſy fny fnyty,13) iako petr, o nyemzto ſye [350a 2] czte: Snyeffe14) mu sye, by wydyel wydyenye, toczyff fen. 1) K. przemohl. 2) K. nezpili. 3) K. yako by rzekl wſſak giedenie hodina geſſtie nenie. 4) K. gſe. 5) K. vkaze ze. 6) K. prorokowal prziſſti. 7) K. ſudneho dne. s) K. geſſtie magi naplnieny byti. 9) K. w. 1°) K. Agabus; Š. a Gabas. 11) Š. czerny. 12) sch. v K. 13) K. wyprawowati. 14) K. ſnilo. Skulk. 12.] O znameny sudneho dne. [Kap. XIV.) A Dam wam zazraky na neby wzhuoru, to ge gyz naplnyeno, Skulk. 2.) kdyz k znameny bozieho narozenye nowa hwiezda v powietrzy ſie vkazala. A druhe na bozie vmuczienye, kdyz ſye flunczie zatmyelo, a znamenye na zemy zafye, a to geít naplnyeno,1) kdyz kryftus dufſy2) wypuftyl,3) ze zemye ſie zatrzafîla, a ſkale ſye rozcziefſlo, a hroby ſye4) otwieraly. krwy,5) ran, tyela a potu, kdyz geho pot byl yako kropie krwawe, a to nad przy- rozenye bylo geft znamenye, a ohen ducha ſwateho w nahle przichaze- giczieho, a para dymu, toczyfí horkoft ſkruffenye ot ducha ſwateho 6) horlywoſty yako dym, gefîto z ohnye wychazie. ſlunczie obraty ſye we 10 tmy a myeſyecz w krew na bozie vmuczienye. A kdyz w tu dobu byl pln myefyecz, by ſye w tu dobu myeſyecz w krew obratyl, nem ohlo by? to lydem byty ſwiedomo, neb geft bylo8) pod zemy, a ot zraku lydem zemy otyato.9) a o tom obem geft ſwiedon o, ze to naplnyeno geſt, a to wíſeczko ma ſye ſtaty drziew, nez1o) przyde welyky den bozy, neb nocz 15 nepodítupy ſkutkem, neb [350b 1] w nyem wefſken ſwiet bude pokufſen, neb ſye bude ſluncze fedmkrat wiecze ſwietyty.11) 5 1) K. fie naplnilo. 2) K. duch neb duſſy. 3) K. wypuſti. 4) K. pukalo a hro- bowe gfe. 5) Š. krwe. 6) Š. ſwateho w nahle przichazegiczie°. 7) sch. v K. s) K. byl. 3) K. bylo odyato; a sch. 10) K. drziewe nezli. 11) K. bude ſwietiti. wyklad ſlow dawydowych o kryſtu. [Kap. XV.) MUzie yfrahelite, gymzto fu1) zwlaffczie mlywyly prorokowe, /Skutk. 2.) ílyfíte tato flowa, toczyfí rozumyeyte, ze fu gyz naplnyena, czozt2) ge
Strana 762
762 Actus. [Žalm 18.) [Žalm 109.] 1. od. 2.] prorokowal Johel o duchu ſwatem feſlany, zet geft gyz feſlan ot nyeho duch ſwaty, gehoz íte wy zahubyly. A ten wyfoku radu otczowíkym zpoſobenym dal byl v waſſe ruczie, gehozto4) boh wzkrzieſſyl, prziemoh 5 a zborzyw bolefty pekelne. neb gehozto4) bolefty pekelnych muk neurazyly ſu, aneb ze ikrzie nyeho gyny ot muk pekelnych gſu wyprofíczieny, yakoz ſye dye rzieczíky: zruffyw ſkrzie nyeho boleſty ſmrty. a ze geft bohem wzkrzieffen, dolyczy toho prorokem dawydem,5) genz poklada mnoho werffow w zalmu. a6) k tomu dolyczieny doſty bude na onom7) famem, 10 gefíto dye: neopuftyfi duſſe me w pekle, anyz dafí ſwatemu ſwemu wy- dyety zruffenye. a to ſu flowa kryſtowa k otczy, iako by rziekl: otczie, nebudefí ty toho trpiety, by mu dufſy, gefíto do pekla sítupuge,8) dal tam zadrziety, any dafí [350b 2] tyelu memu ſhnyty aneb popelem bity. Potom vkazugie, ze9) nema bity rozumyeno, by to bylo o dawydowy10) rzieczieno,11) a treſkcze zydy, ze ſu zle wykladaly o dawydu, rzka: Muzie bratrzie, bud wam ſluffno horlywie o dawydowy prawity, ze geft vmrziel y pohrzieben v was, a tyelo geho zpopelelo geſt, a gefſtye popel geho v was geft.12) a proto swiedomo geft, ze on toho o sobie nerziekl geft: nedafí twemu ſwatemu wydyety zruffenye, ale prorokowal geft to o wzkrziefſeny 20 kryftowu, a ten nenye opufítien w pekle, anyz tyelo geho wydyelo zru- ſſenye, neb geho boh wzbudyl, a my ſme geho ſwiedczy, ze on ſiedy na prawyczy boha13) otczie, a14) poſlal na ny ducha ſwateho, a ten w nas czyny to, czoz wydyte. a ze geft powyfſen na prawyczy boha13) otcze,15) opyet toho potwrzuge flowem dawydowym Prorok, rzka: Rziekl pan 25 panu memu: ſyed na prawiczy mey16) etc. A to o dawydu any o gynem czlowieku nemoz bity rozumyeno. Zagyſte wiezte toho Jezyíle z naretha17) tak powyſſeneho, ze ge poſlal ducha ſwateho, geboz ſte wy vkrzyzowaly. [351a 11 15 1) sch. v Š. 2) Š. czoz; K. czot. 3) sch. v K. Š. 4) K. gehoz. 5) K. dawidem prorokem. *) K. ale. 7) K. onem. 3) K. ſtupuge. 9) K. ze to. 10) K. dawidu. 11) Š. židy. 12) K. geft v was. 13) sch. v K. 14) K. genz. 15) K. otczowie. 16) Š. we. 17) (!) K. Š. Nazaretha. [Kap. XVI.] O proroczſtwy Johele.1) [Skutk. 2./ TO vílyíewíſe2) szely ſye gym írdczem, a tak ſye naplny pro- roczîtwye Johele,3) neb po ohny ducha ſwateho wygyde dym ſkruffenye. I weczechu ku4) petrowy a k gynym apofítolom: Czo vczynyme, muzie bratrzie?5) Petr wecze: Czynte pokanye, a krzítiete ſye kazdy was 6) we ygmye boha Jezukryfta na otpufityenye hrziechow, a wezmete?) dar ducha ſwateho, a mlvwte rozlycznymy yazyky, yako y my. a to bylo znamenye ochotne w prnem koftele, toczyfí fnatku, neb bezmal wílyczkny wyſtupugycz z kupele mlvwiechu wîſemy yaziky. Znamenayte,8) czo 5
762 Actus. [Žalm 18.) [Žalm 109.] 1. od. 2.] prorokowal Johel o duchu ſwatem feſlany, zet geft gyz feſlan ot nyeho duch ſwaty, gehoz íte wy zahubyly. A ten wyfoku radu otczowíkym zpoſobenym dal byl v waſſe ruczie, gehozto4) boh wzkrzieſſyl, prziemoh 5 a zborzyw bolefty pekelne. neb gehozto4) bolefty pekelnych muk neurazyly ſu, aneb ze ikrzie nyeho gyny ot muk pekelnych gſu wyprofíczieny, yakoz ſye dye rzieczíky: zruffyw ſkrzie nyeho boleſty ſmrty. a ze geft bohem wzkrzieffen, dolyczy toho prorokem dawydem,5) genz poklada mnoho werffow w zalmu. a6) k tomu dolyczieny doſty bude na onom7) famem, 10 gefíto dye: neopuftyfi duſſe me w pekle, anyz dafí ſwatemu ſwemu wy- dyety zruffenye. a to ſu flowa kryſtowa k otczy, iako by rziekl: otczie, nebudefí ty toho trpiety, by mu dufſy, gefíto do pekla sítupuge,8) dal tam zadrziety, any dafí [350b 2] tyelu memu ſhnyty aneb popelem bity. Potom vkazugie, ze9) nema bity rozumyeno, by to bylo o dawydowy10) rzieczieno,11) a treſkcze zydy, ze ſu zle wykladaly o dawydu, rzka: Muzie bratrzie, bud wam ſluffno horlywie o dawydowy prawity, ze geft vmrziel y pohrzieben v was, a tyelo geho zpopelelo geſt, a gefſtye popel geho v was geft.12) a proto swiedomo geft, ze on toho o sobie nerziekl geft: nedafí twemu ſwatemu wydyety zruffenye, ale prorokowal geft to o wzkrziefſeny 20 kryftowu, a ten nenye opufítien w pekle, anyz tyelo geho wydyelo zru- ſſenye, neb geho boh wzbudyl, a my ſme geho ſwiedczy, ze on ſiedy na prawyczy boha13) otczie, a14) poſlal na ny ducha ſwateho, a ten w nas czyny to, czoz wydyte. a ze geft powyfſen na prawyczy boha13) otcze,15) opyet toho potwrzuge flowem dawydowym Prorok, rzka: Rziekl pan 25 panu memu: ſyed na prawiczy mey16) etc. A to o dawydu any o gynem czlowieku nemoz bity rozumyeno. Zagyſte wiezte toho Jezyíle z naretha17) tak powyſſeneho, ze ge poſlal ducha ſwateho, geboz ſte wy vkrzyzowaly. [351a 11 15 1) sch. v Š. 2) Š. czoz; K. czot. 3) sch. v K. Š. 4) K. gehoz. 5) K. dawidem prorokem. *) K. ale. 7) K. onem. 3) K. ſtupuge. 9) K. ze to. 10) K. dawidu. 11) Š. židy. 12) K. geft v was. 13) sch. v K. 14) K. genz. 15) K. otczowie. 16) Š. we. 17) (!) K. Š. Nazaretha. [Kap. XVI.] O proroczſtwy Johele.1) [Skutk. 2./ TO vílyíewíſe2) szely ſye gym írdczem, a tak ſye naplny pro- roczîtwye Johele,3) neb po ohny ducha ſwateho wygyde dym ſkruffenye. I weczechu ku4) petrowy a k gynym apofítolom: Czo vczynyme, muzie bratrzie?5) Petr wecze: Czynte pokanye, a krzítiete ſye kazdy was 6) we ygmye boha Jezukryfta na otpufityenye hrziechow, a wezmete?) dar ducha ſwateho, a mlvwte rozlycznymy yazyky, yako y my. a to bylo znamenye ochotne w prnem koftele, toczyfí fnatku, neb bezmal wílyczkny wyſtupugycz z kupele mlvwiechu wîſemy yaziky. Znamenayte,8) czo 5
Strana 763
Actus. 763 wecze ſwaty9) petr: pokrzíty ſye kazdy was we gmye pana boha1o) naſſeho Jezukryſta. ſpoſobenye bohem flowl1) danych, neb ſye tu wymlvwuge trogicze bozie v prwnyem koſtele. I vſtawichu apofſtole, pozywagicz toho rzadu flow: krzítym tye we ygmye Jezukryſta, aby tak rozſſyrzily gmeno gezukryſtowo. a gynymy flowamy12) mnohymy nutkaſſe ge petr. A kterzyz ſu geho rziecz13) przigiely, ty fie pokrzítyly, a by14) ſu przi- 15 lozeny15) k czyfflv wiernych. Ten den na letnycze duffy16) gednak trzy tyfycze obraty ſye, a trachu17) w uczieny apofítollkem a w obczowany 1351a 2] a w lamany chleba a tyela bozieho. neb w prnyem18) koftele czaíto gednoftaynye ſye ſbierachu19) tyelo bozie przigymat, aneb w obczy la- manye chleb wezdayffy, a ten wſſem na wſſaky den apofſtole lamachu, 20 neb nycz wlaſtnyeho nemyegiechu, ale y dwory popluzne20) prodawachu, a penyeze przied nohy apofítolom pokladachu. a tak apofítole na wíſaky den do chramu chodyechu na modlytby21) rano, a potom wratyecze ſye wíſem, iakoz bylo22) potrzieba,23) chleb rozdawachu. 10 1) K. Johelowu; Š. Johele proroka. 2) K. Š. vſlyfſewíſe. 3) K. proroka Johele. 4) K. k. 5) K. bratrzi. 6) KŠ. z was. 7) K. wezmiete. 8) K. Znamenay. 9) sch. v K. 10) sch. v K. 11) K. flow bohem. 12) K. flowy. 13) K. rzecz geho. 14) (!) K. Š. byli. 15) K. polozeny. 16) Š. byli; sch. v K. 17) Š. trwachu. 18) (!) K. Š. prwniem. 19) K. zbierachu. 20) K. popluzie. 21) K. modlitbu. 22) Š. byla. 23) K. potrzebie. O1) vzdraweny, gehoz dna lamala.2) [Kap. XVII.] A kdyz gednoho dne petr a Jan gdyefíta do chramu na modlytby3) w dewatu hodynu, bieffe4) geden chromy ot ſweho narozenye, ten flub w gloze, toczyfí v wykladu, dnu zlamany, v brany chramu, gefíto flowe ſpecioſa, toczyf ſlyczna, pro nyekake zwlafſczie43) okrafſlenye, gefto byl knyezy prziczynyl allexander Ircanus, a tudyez take polozyl herodes orla zlateho; a bieſſe brana ſyenye czyſtych muzow. Ten chromy a kleczawy chodyty nemoziefſe, nez5) geho wzdy w lozy k tey6) branye noſvechu,7 aby profyl almuzny od tyech, gefítos) do chramu chodyechu. I9) profiefſe petra a Jana, aby ot nych almuznu wzal. a byl obycziev [351b 1] zydowſky, trzy hodyny modlyti ſye we dne. A proto danyel po kralowu przikazany IDan. 6.) na kazdy den w tiech trziech hodynach modleſſe ſye, wſtupie k uoknu komorky ſwe. a ten obicziey potwrzien geft ot koftela, neb w ty trzy hodyny take modlymy ſye, w trziety, w ſſeſtu a w dewatu hodynu, neb w trziety hodynu Jefus10) byl byczowan, w ſſeftu wſtupyl na krzyz, 15 w dewatu puſftyl duffy.11) A hlediecz na kleczaweho petr a Jan, weczefta gemu: hled na ny! iako by rziekly: znamenay chudobu naſſy, nemawiet,12) czo bichme13) tobie daly. On hledieffe14) na nye, nadiegiefſe fie, by nyeczo ot nych wzal.15) I wecze mu petr16): wierz my, ſtrziebrat17) any18) zlata nemam, neb nebieſſe geho, czo chowaſſe na uzitek chudym, gefſto oſtawily 20 biechu19) a opuftyly dyedyczftwo ſwe, meczycz wíſeczko przied nohy 5 10
Actus. 763 wecze ſwaty9) petr: pokrzíty ſye kazdy was we gmye pana boha1o) naſſeho Jezukryſta. ſpoſobenye bohem flowl1) danych, neb ſye tu wymlvwuge trogicze bozie v prwnyem koſtele. I vſtawichu apofſtole, pozywagicz toho rzadu flow: krzítym tye we ygmye Jezukryſta, aby tak rozſſyrzily gmeno gezukryſtowo. a gynymy flowamy12) mnohymy nutkaſſe ge petr. A kterzyz ſu geho rziecz13) przigiely, ty fie pokrzítyly, a by14) ſu przi- 15 lozeny15) k czyfflv wiernych. Ten den na letnycze duffy16) gednak trzy tyfycze obraty ſye, a trachu17) w uczieny apofítollkem a w obczowany 1351a 2] a w lamany chleba a tyela bozieho. neb w prnyem18) koftele czaíto gednoftaynye ſye ſbierachu19) tyelo bozie przigymat, aneb w obczy la- manye chleb wezdayffy, a ten wſſem na wſſaky den apofſtole lamachu, 20 neb nycz wlaſtnyeho nemyegiechu, ale y dwory popluzne20) prodawachu, a penyeze przied nohy apofítolom pokladachu. a tak apofítole na wíſaky den do chramu chodyechu na modlytby21) rano, a potom wratyecze ſye wíſem, iakoz bylo22) potrzieba,23) chleb rozdawachu. 10 1) K. Johelowu; Š. Johele proroka. 2) K. Š. vſlyfſewíſe. 3) K. proroka Johele. 4) K. k. 5) K. bratrzi. 6) KŠ. z was. 7) K. wezmiete. 8) K. Znamenay. 9) sch. v K. 10) sch. v K. 11) K. flow bohem. 12) K. flowy. 13) K. rzecz geho. 14) (!) K. Š. byli. 15) K. polozeny. 16) Š. byli; sch. v K. 17) Š. trwachu. 18) (!) K. Š. prwniem. 19) K. zbierachu. 20) K. popluzie. 21) K. modlitbu. 22) Š. byla. 23) K. potrzebie. O1) vzdraweny, gehoz dna lamala.2) [Kap. XVII.] A kdyz gednoho dne petr a Jan gdyefíta do chramu na modlytby3) w dewatu hodynu, bieffe4) geden chromy ot ſweho narozenye, ten flub w gloze, toczyfí v wykladu, dnu zlamany, v brany chramu, gefíto flowe ſpecioſa, toczyf ſlyczna, pro nyekake zwlafſczie43) okrafſlenye, gefto byl knyezy prziczynyl allexander Ircanus, a tudyez take polozyl herodes orla zlateho; a bieſſe brana ſyenye czyſtych muzow. Ten chromy a kleczawy chodyty nemoziefſe, nez5) geho wzdy w lozy k tey6) branye noſvechu,7 aby profyl almuzny od tyech, gefítos) do chramu chodyechu. I9) profiefſe petra a Jana, aby ot nych almuznu wzal. a byl obycziev [351b 1] zydowſky, trzy hodyny modlyti ſye we dne. A proto danyel po kralowu przikazany IDan. 6.) na kazdy den w tiech trziech hodynach modleſſe ſye, wſtupie k uoknu komorky ſwe. a ten obicziey potwrzien geft ot koftela, neb w ty trzy hodyny take modlymy ſye, w trziety, w ſſeſtu a w dewatu hodynu, neb w trziety hodynu Jefus10) byl byczowan, w ſſeftu wſtupyl na krzyz, 15 w dewatu puſftyl duffy.11) A hlediecz na kleczaweho petr a Jan, weczefta gemu: hled na ny! iako by rziekly: znamenay chudobu naſſy, nemawiet,12) czo bichme13) tobie daly. On hledieffe14) na nye, nadiegiefſe fie, by nyeczo ot nych wzal.15) I wecze mu petr16): wierz my, ſtrziebrat17) any18) zlata nemam, neb nebieſſe geho, czo chowaſſe na uzitek chudym, gefſto oſtawily 20 biechu19) a opuftyly dyedyczftwo ſwe, meczycz wíſeczko przied nohy 5 10
Strana 764
764 Actus. apofítolom. A20) czoz mam, to21) tobie dam: We vgnye pana naſſeho gezukriſta nazarena22) wſtan a chod v myru. A lapyw gey23) za prawu ruku geho y zdwyze geho.24) a ynhed stwrdichu ſye vdy geho a paty, I ſta, a15) gyde ſ nymy do chramu, chodye a ſkaczie chwalv26) pana hoſpodyna.27) a to geft lucas28) prziczynyl, aby vkazal, ze fie29) [351b 2] naplnylo: ſka- 25 katy bude kleczawy iako gelen.30) I widiechu ho31) wſſyczkny lyde, ze chody chwale boha. y dywiechu ſie, a iako pomameny biechu, wieducz geho ot narozenye ſweho, ze byl belhawy, kterak mu ſye32) to przihodylo. A kdyz vzrziechu petra a Jana, biehachu k nyma az k wratczom, gefíto fluly wratzcie ffalomunowy, toczyfí na tey33) ſtranye, na nyezto ſtawaſſe ffalomon, kdyz fie modlefſe. A wyda petr lyd, gefíto tomu34) dywu dy- wiechu, y mlywy k nym. 30 1) Za tím přetrž. z. 2) K. lamaíſe. 3) K. modlitbu. 1) K. y bielſe. 4a) Š. zwlafínie. 5) K. ten 6) Š. tee. 7) Š. nefiechu. s) K. kterziz. 9) K. a. 10) Š. Jezifs. 11) a byl — duffy sch. v K. 12) K. Š. nemamet. 13) K. bychom. 14) K. a on hledie. 15) K. od nich wzal nietczo. 16) K. petr gemu. 17) K. Š. ftrziebra. 18) K. a. 19) K. biechu oſtawili. 20) K. a wecze. 21) K. tot. 22) K. nazaretíkeho. 23) K. ho. 24) K. gey. 25) K. y wſta a. 26) K. a chwale. 27) K. boha; Š. hodina (!). 28) K. Š. lukaſs. 29) K. ſie to. 30) Š. geden (!). 31) K. widichu; ho sch. 32) K. a kterak ſe mu. 33) Š. te. 34) K. ſic tomu. [Kap. XVIII./ zel) apojftole zadne chluby nehledagy.2) Mvzie Ifrahelfſty, czo ſie dywite, a czo na ny patrzite, iako bichom ZSkutk. 3.I ten nafſy moczy vczynyly dyw? Jako by cziekl: re nafſy moczy głme3) to vczynyly, ale boh abrahan ow, boh Ifaakow, boh Jakubow,1) boh5) otczow naſſich oſlawyl ſyna ſweho, gehoz ſte6) zradyly a zaprziely przied IMat. 27; pylatem ; a on byl prziſudyl, aby byl puſſczien, a wy ſte radyeyſſe barrabu?) Mar. 15; puſtyty zwolyly. a geho gmeno nazwane a wiera ta, gofíto gyn yel k nyemu, Luk. 25; dala gemu plne zdrawie, iakoz na to wſſyczkny patrzite. A tot wiedye, Jan 16.] ze ste to newieducz vczynyly, Jako y waíſe knyczata, ale ze tak bylo pro- rokowano ote wſſech prorokow, y muſſylo ſye to naplnyty.*) A proto profte a obratte ſye, a kdyz przigdu [352a 1] czaffowe obwlazenye ot bozieho oblicziegie, toczyff wtyelowanye,9) A to za wierne byl czas obwla- zeníe a wykupenye ſprawedlywych, aby waſſe hrziechy10) byly shlazeny neb w tu dobu vplnye ſhlazeny budu hrziech,11) kdyz n oczy wzkrziefſenye poſlednye ſmrt bude zruſſena. A kdyz geho poſlal, o nyemz my kazem, ieſukryſta, genz ma przigiety12) nebe, gefíto nynye ſiedy na prawyczy otczie az do czaffa13) wzkrziefſenye nas11) wíſech. A to ge mlywyl ot po- cziatka wſſech prorokow. neb tehdy za wierne wſſeczky wieczy ſye na- plnye o kryftowy,15) czo ſu prorokowe o nyem prorokowaly. a polozyl prziklad o tom, czo ſu prorokowaly o kryſtowy, a nayprwe proroczſtwie n oyzieſſowo. 3 jo 15 20
764 Actus. apofítolom. A20) czoz mam, to21) tobie dam: We vgnye pana naſſeho gezukriſta nazarena22) wſtan a chod v myru. A lapyw gey23) za prawu ruku geho y zdwyze geho.24) a ynhed stwrdichu ſye vdy geho a paty, I ſta, a15) gyde ſ nymy do chramu, chodye a ſkaczie chwalv26) pana hoſpodyna.27) a to geft lucas28) prziczynyl, aby vkazal, ze fie29) [351b 2] naplnylo: ſka- 25 katy bude kleczawy iako gelen.30) I widiechu ho31) wſſyczkny lyde, ze chody chwale boha. y dywiechu ſie, a iako pomameny biechu, wieducz geho ot narozenye ſweho, ze byl belhawy, kterak mu ſye32) to przihodylo. A kdyz vzrziechu petra a Jana, biehachu k nyma az k wratczom, gefíto fluly wratzcie ffalomunowy, toczyfí na tey33) ſtranye, na nyezto ſtawaſſe ffalomon, kdyz fie modlefſe. A wyda petr lyd, gefíto tomu34) dywu dy- wiechu, y mlywy k nym. 30 1) Za tím přetrž. z. 2) K. lamaíſe. 3) K. modlitbu. 1) K. y bielſe. 4a) Š. zwlafínie. 5) K. ten 6) Š. tee. 7) Š. nefiechu. s) K. kterziz. 9) K. a. 10) Š. Jezifs. 11) a byl — duffy sch. v K. 12) K. Š. nemamet. 13) K. bychom. 14) K. a on hledie. 15) K. od nich wzal nietczo. 16) K. petr gemu. 17) K. Š. ftrziebra. 18) K. a. 19) K. biechu oſtawili. 20) K. a wecze. 21) K. tot. 22) K. nazaretíkeho. 23) K. ho. 24) K. gey. 25) K. y wſta a. 26) K. a chwale. 27) K. boha; Š. hodina (!). 28) K. Š. lukaſs. 29) K. ſie to. 30) Š. geden (!). 31) K. widichu; ho sch. 32) K. a kterak ſe mu. 33) Š. te. 34) K. ſic tomu. [Kap. XVIII./ zel) apojftole zadne chluby nehledagy.2) Mvzie Ifrahelfſty, czo ſie dywite, a czo na ny patrzite, iako bichom ZSkutk. 3.I ten nafſy moczy vczynyly dyw? Jako by cziekl: re nafſy moczy głme3) to vczynyly, ale boh abrahan ow, boh Ifaakow, boh Jakubow,1) boh5) otczow naſſich oſlawyl ſyna ſweho, gehoz ſte6) zradyly a zaprziely przied IMat. 27; pylatem ; a on byl prziſudyl, aby byl puſſczien, a wy ſte radyeyſſe barrabu?) Mar. 15; puſtyty zwolyly. a geho gmeno nazwane a wiera ta, gofíto gyn yel k nyemu, Luk. 25; dala gemu plne zdrawie, iakoz na to wſſyczkny patrzite. A tot wiedye, Jan 16.] ze ste to newieducz vczynyly, Jako y waíſe knyczata, ale ze tak bylo pro- rokowano ote wſſech prorokow, y muſſylo ſye to naplnyty.*) A proto profte a obratte ſye, a kdyz przigdu [352a 1] czaffowe obwlazenye ot bozieho oblicziegie, toczyff wtyelowanye,9) A to za wierne byl czas obwla- zeníe a wykupenye ſprawedlywych, aby waſſe hrziechy10) byly shlazeny neb w tu dobu vplnye ſhlazeny budu hrziech,11) kdyz n oczy wzkrziefſenye poſlednye ſmrt bude zruſſena. A kdyz geho poſlal, o nyemz my kazem, ieſukryſta, genz ma przigiety12) nebe, gefíto nynye ſiedy na prawyczy otczie az do czaffa13) wzkrziefſenye nas11) wíſech. A to ge mlywyl ot po- cziatka wſſech prorokow. neb tehdy za wierne wſſeczky wieczy ſye na- plnye o kryftowy,15) czo ſu prorokowe o nyem prorokowaly. a polozyl prziklad o tom, czo ſu prorokowaly o kryſtowy, a nayprwe proroczſtwie n oyzieſſowo. 3 jo 15 20
Strana 765
Actus. 765 1) Š. Tuto znamenay ze. 2) K. nehledaly. 3) K. gſmy. 4) Š. Jakobuow. 5) K. a buoh. 6) K. ſte wy. 7) K. radieyſſi barrabaſſe. 8) K. moſilo to tak byti aby ſe to piſmo naplnilo. 3) K. wtielenie. 10) K. waſfi hrziechowe. 11) Š. hrziechy; K. hrzie- chowe. 12) K. przigiti s. 13) K. czaſu. 14) K. naſs. 15) K. kriſtu. O nenawyſty Saduceow proty apolſtolom. [Kap. XIX.] 5 A kdyz apofítole nlvwiechu k lydu, przigydu1) knyezie a my- ſtrowe2) chramu, y3) rozhnyewachu ſye wſſyczkny ſpolu, ze ony wele- biechu4) tohoho,5) gehozto6) fu ony zahubyly yako wynneho a ludarzie.7) A zwlaſſczie Saducey zelegycz, ze ony kazy wzkrziefſenye, a toho ony |Skutk. 4.] prziechu. Is) zgyn achu gie a wmetachu gie9) w zalarz, neb gyz biefſe weczier, y10) nen ozicchu gich fudyty, a n nozy, gefíto biechul1) flyffely gich rziecz, vwierzichu. a tyech bylo piet tyfycz, gefíto fu toho dne vwie- rzily a na wieru fie obratyly. a to ſie ſta toho dne na letnycze, [352a 2] a druheho dne take12) pyet tyſyczow. 1) K. przigidechu; Š. przigdu. 2) K. miftrzi. 3) K. a. 4) K. welebichu. 5) (!) K.Š. toho. 6) K. gehoz. 7) K. ſwodczy. s) K. a. 9) sch. v. K. 10) K. a. 11) K. byli. 12) sch. v K. O vſtaweny otpowicdy apofftolom.1) Kap. XX.) Ruhy den febrachu fye knyezzata knyezíka, toczyfí ty, gefíto Skuk. 4.1 ſu knyezetſtwie drziely2) mezy oztrmeziczietma3) knyezymy ſtarſſymy,4) geffto ge tu gmenem gmenowaty budem. Nayprwe Annas5) knyezie, ten byl nade wíſeczky, Cayphas a6) Allexander a Jan, ty po nyem byly gynych wyffy, A czoz koly bylo z knyezíkeho pokolenye a ſtarfſych a lyczomyer- nykow, wymyflytelow gich vczienye, a myſtrzy wykladaczy zakona? zydowíkého. A tiech rozdyelenye vítawnye8) mame we czteny. Ty po- ftawywfſe apofſtoly proftrzied ſboru9), tazachu gich rzkucz: w kterey1o) moczy, aneb w kterem gmenu11) vczynyly ſte to? tehdy petr, ducha ſwateho pln gfa, wecze. Nayprwe gich otazanye12) vkaza, ze ge blaznywe. a rzka: I zdaly wdaly13) w dobrem vczynku many byty ſuzeny a przied ſudczy tyezeny14) yako wynny? Jako by rziekl: blaznywie nas tyezzete, a proto bud wam wſſem znamo, ze we ygmye pana naſſeho geſukryſta, gehoz ſte wy vkrzyzowaly, tento zdraw przied wamy ſtogy, a gehoz boh wzkrzieſyl ge z mrtwich. A tot geft kamen vhelny, ot was dyelnykow zawrzeny, Mat. 21; [352b 1] toczyff ot was vkrzyzowany, a ten potom od otczie geft zbuzen, Mar. 12; a vczynyen ge15) na hlawu vhla, toczyfi vczynyen geft knyezetem dweho Luk. 20.) lydu, a ten lyd geft16) w nyem, yako w uhelnem kamenu gest ſpogien, a nenye zdrawie w zadnen 17) gynem, a nenye gyneho gmene1s) pod nebem 20 daneho lydem tyem, geffto y19) we ygmye kryfta20) magy byty ſpafeny 5 10 15
Actus. 765 1) Š. Tuto znamenay ze. 2) K. nehledaly. 3) K. gſmy. 4) Š. Jakobuow. 5) K. a buoh. 6) K. ſte wy. 7) K. radieyſſi barrabaſſe. 8) K. moſilo to tak byti aby ſe to piſmo naplnilo. 3) K. wtielenie. 10) K. waſfi hrziechowe. 11) Š. hrziechy; K. hrzie- chowe. 12) K. przigiti s. 13) K. czaſu. 14) K. naſs. 15) K. kriſtu. O nenawyſty Saduceow proty apolſtolom. [Kap. XIX.] 5 A kdyz apofítole nlvwiechu k lydu, przigydu1) knyezie a my- ſtrowe2) chramu, y3) rozhnyewachu ſye wſſyczkny ſpolu, ze ony wele- biechu4) tohoho,5) gehozto6) fu ony zahubyly yako wynneho a ludarzie.7) A zwlaſſczie Saducey zelegycz, ze ony kazy wzkrziefſenye, a toho ony |Skutk. 4.] prziechu. Is) zgyn achu gie a wmetachu gie9) w zalarz, neb gyz biefſe weczier, y10) nen ozicchu gich fudyty, a n nozy, gefíto biechul1) flyffely gich rziecz, vwierzichu. a tyech bylo piet tyfycz, gefíto fu toho dne vwie- rzily a na wieru fie obratyly. a to ſie ſta toho dne na letnycze, [352a 2] a druheho dne take12) pyet tyſyczow. 1) K. przigidechu; Š. przigdu. 2) K. miftrzi. 3) K. a. 4) K. welebichu. 5) (!) K.Š. toho. 6) K. gehoz. 7) K. ſwodczy. s) K. a. 9) sch. v. K. 10) K. a. 11) K. byli. 12) sch. v K. O vſtaweny otpowicdy apofftolom.1) Kap. XX.) Ruhy den febrachu fye knyezzata knyezíka, toczyfí ty, gefíto Skuk. 4.1 ſu knyezetſtwie drziely2) mezy oztrmeziczietma3) knyezymy ſtarſſymy,4) geffto ge tu gmenem gmenowaty budem. Nayprwe Annas5) knyezie, ten byl nade wíſeczky, Cayphas a6) Allexander a Jan, ty po nyem byly gynych wyffy, A czoz koly bylo z knyezíkeho pokolenye a ſtarfſych a lyczomyer- nykow, wymyflytelow gich vczienye, a myſtrzy wykladaczy zakona? zydowíkého. A tiech rozdyelenye vítawnye8) mame we czteny. Ty po- ftawywfſe apofſtoly proftrzied ſboru9), tazachu gich rzkucz: w kterey1o) moczy, aneb w kterem gmenu11) vczynyly ſte to? tehdy petr, ducha ſwateho pln gfa, wecze. Nayprwe gich otazanye12) vkaza, ze ge blaznywe. a rzka: I zdaly wdaly13) w dobrem vczynku many byty ſuzeny a przied ſudczy tyezeny14) yako wynny? Jako by rziekl: blaznywie nas tyezzete, a proto bud wam wſſem znamo, ze we ygmye pana naſſeho geſukryſta, gehoz ſte wy vkrzyzowaly, tento zdraw przied wamy ſtogy, a gehoz boh wzkrzieſyl ge z mrtwich. A tot geft kamen vhelny, ot was dyelnykow zawrzeny, Mat. 21; [352b 1] toczyff ot was vkrzyzowany, a ten potom od otczie geft zbuzen, Mar. 12; a vczynyen ge15) na hlawu vhla, toczyfi vczynyen geft knyezetem dweho Luk. 20.) lydu, a ten lyd geft16) w nyem, yako w uhelnem kamenu gest ſpogien, a nenye zdrawie w zadnen 17) gynem, a nenye gyneho gmene1s) pod nebem 20 daneho lydem tyem, geffto y19) we ygmye kryfta20) magy byty ſpafeny 5 10 15
Strana 766
766 Actus. [Žalm 1.] a vzdraweny. A wyducz petrowu a Janowu vſtawycznoſt, a znamenagicz, ze fu byly21) ony ſproftny a neuczieny, dywiechu ſye poznawíſe ge, ze fu bywaly s Jezyfſem, a ze ſu ge wydaly ſ nym. A proto ze ten czlowiek vzdraweny f nymy byl, nemoziechu proty tomu22) nycz rzieczy. I kazachu wen fboru23) wyftupyty, a mlvwichu24) famy ſpolu rzkucz: Czo tyemto 25 lydem vczynymy?25) gyzt ge ten dyw swiedom, geffto ſu vczynyly, toho nemozem zaprziety. Ale pohrozme, aby w tom gmenu vzadnemu czlo- wieku nemlvwily. A zawolawîſe gich zapowiediechu gym, aby owſſem nemlvwyly any vozyly we ygmye boha gezyffe. I wecze k nym petr a Jan: wy famy to ſudte, wyete-ly26) ſluffye27) boha poſluchaty, geſſto przi- 30 kazuge, czyly was, gefíto zabranygete.28) Jako by rziekly:29) bludyte, zabranyegicz30) [352b 2] toho, geſſto boh przikazal, a nemamy was flyfſety. aneb31) kdez wyſſy przikazuge, a nyzíſy zabranygie,32) nemagy nyzíſieho flyffety, neb33) nemozem, czos34) íme wydyely a flyffely, nemlvwity, tehdy ony pohrozichu gym a35) puítychu ge, anyz imyegiechu37) ruczie ſwogy polozity na nye38) pro lyd. A kdyz ge puſtychu, tehdy ſye wratichu k gynym apofftolom a vcziennykom do ſyon, a powiediechu gym, czo ſu knyezata knyezíka a ftarffy lydu byly gym rziekly, a czo fu29) gym otpowiedyely. A kdyz to vſlyſſechu, gednoſtaynye40) hlaſſy ſwe k bohu, rzkucz: hoſpodyne, genz gfy ftworzytel nebe y zemye41) y morzie y wſſech42) wieczy, kterez 40 w nych gſu, Ty take w duchu ſwatem ſkrzie vſta dawydowy,43) otczie naſſeho, ſluhy ſweho,433) rziekl ſy: Staly ſu kralowe zemfíczy, a knyezata ſebraly ſu ſie proty bohu a proty kryſtowy geho. neb ſu ſye ſebraly w tomto myeftye41) proty ſwatemu ſluzie twemu Jezukryſta,45) gehoz gfu poílaly, herodes a pylatus,46) í pohany a i kraly lydu Ifrahel czynyty, czo ruka 45. twa a rada twa vmyſlyla, aby bylo. A gyz, hoſpodyne, wzhrday gich hrozy, a day ſluham twym fſe47) wſſy ſmyeloſty mlvwity flowo twe. Zna- menay, ze toto wzdy48) rady zdwyhugy: [353a 1] Sebraly fye herodes a pylat czynyty to, czo ruka a rada bozye vmyflyla, aby bylo; ale to gedyne nadrzy dwu ſlowu, toczyff czynyty a byty, neb ony zagyſte ſebraly, aby plodyly krzywu omlvwu; ale boh vmyflyl, aby bylo to vmuczienye, neb onyech byl zly ſkutek, ale dobre a myloſtywe vmuczienye.49) I ſta ſye, kdyz ſye pomodlychu, hnu ſye to myeſto, w nyemzto ſyedyechu ſebrawíſe ſye, a opiet poſlan by50) duch ſwaty, y bichu51) wíyczkny naplnyeny ducha ſwateho, a mlvwiechu rozlycznymy yazyky ſlowo bozie ſ welyku ſmyeloſty. 55 35 20 1) K. apofftolow. 2) K. ſu drzely. 3) Š. cztrmezcietma; K. cztyrzmetczitam. 4) sch. v Š. 5) K. Annaſs. 6) sch. v K. 7) K. gích zakona. s) K. vſtawenie. 9) K. zboru. 10) Š. ktere; K. kteru. 11) K. gmienie (!). 12) za tím přetrž. otaz. 13) sch. v K.; Š. wzdaali. 14) K. tazani. 15) K. gt. 16) sch. v K. 17) K. we wſfem. 18) K. Š. gmena. 19) sch. v Š. 20) K. gezupkrifta. 21) sch. v K. 22) K. nym. 23) K. s zboru. 24) K. mluwiechu. 25) K. vczinyme. 26) K. Š. wiecze. 27) za tím přetrž. ze. 28) K. Š. zabraniugete. 29) K. rzekl. 30) K. Š. zabraniugicz. 31) K. neb. 32) KŠ. z braniuge. 33) Š. nebo. 34) K. Š. czo. 35) K. y. 37) K. ſmiegichu. 35) K. na nie wpuſtiti. 39) K. fusch. v. Š. 40) K. zdwizechu gednoftaynie. 41) K. ſtworzil nebe zemi. 42) K. wſfichny. 43) K. dawidowa. 43a) K. tweho. 41) K. w mieftie tomto. 45) K. Š.
766 Actus. [Žalm 1.] a vzdraweny. A wyducz petrowu a Janowu vſtawycznoſt, a znamenagicz, ze fu byly21) ony ſproftny a neuczieny, dywiechu ſye poznawíſe ge, ze fu bywaly s Jezyfſem, a ze ſu ge wydaly ſ nym. A proto ze ten czlowiek vzdraweny f nymy byl, nemoziechu proty tomu22) nycz rzieczy. I kazachu wen fboru23) wyftupyty, a mlvwichu24) famy ſpolu rzkucz: Czo tyemto 25 lydem vczynymy?25) gyzt ge ten dyw swiedom, geffto ſu vczynyly, toho nemozem zaprziety. Ale pohrozme, aby w tom gmenu vzadnemu czlo- wieku nemlvwily. A zawolawîſe gich zapowiediechu gym, aby owſſem nemlvwyly any vozyly we ygmye boha gezyffe. I wecze k nym petr a Jan: wy famy to ſudte, wyete-ly26) ſluffye27) boha poſluchaty, geſſto przi- 30 kazuge, czyly was, gefíto zabranygete.28) Jako by rziekly:29) bludyte, zabranyegicz30) [352b 2] toho, geſſto boh przikazal, a nemamy was flyfſety. aneb31) kdez wyſſy przikazuge, a nyzíſy zabranygie,32) nemagy nyzíſieho flyffety, neb33) nemozem, czos34) íme wydyely a flyffely, nemlvwity, tehdy ony pohrozichu gym a35) puítychu ge, anyz imyegiechu37) ruczie ſwogy polozity na nye38) pro lyd. A kdyz ge puſtychu, tehdy ſye wratichu k gynym apofftolom a vcziennykom do ſyon, a powiediechu gym, czo ſu knyezata knyezíka a ftarffy lydu byly gym rziekly, a czo fu29) gym otpowiedyely. A kdyz to vſlyſſechu, gednoſtaynye40) hlaſſy ſwe k bohu, rzkucz: hoſpodyne, genz gfy ftworzytel nebe y zemye41) y morzie y wſſech42) wieczy, kterez 40 w nych gſu, Ty take w duchu ſwatem ſkrzie vſta dawydowy,43) otczie naſſeho, ſluhy ſweho,433) rziekl ſy: Staly ſu kralowe zemfíczy, a knyezata ſebraly ſu ſie proty bohu a proty kryſtowy geho. neb ſu ſye ſebraly w tomto myeftye41) proty ſwatemu ſluzie twemu Jezukryſta,45) gehoz gfu poílaly, herodes a pylatus,46) í pohany a i kraly lydu Ifrahel czynyty, czo ruka 45. twa a rada twa vmyſlyla, aby bylo. A gyz, hoſpodyne, wzhrday gich hrozy, a day ſluham twym fſe47) wſſy ſmyeloſty mlvwity flowo twe. Zna- menay, ze toto wzdy48) rady zdwyhugy: [353a 1] Sebraly fye herodes a pylat czynyty to, czo ruka a rada bozye vmyflyla, aby bylo; ale to gedyne nadrzy dwu ſlowu, toczyff czynyty a byty, neb ony zagyſte ſebraly, aby plodyly krzywu omlvwu; ale boh vmyflyl, aby bylo to vmuczienye, neb onyech byl zly ſkutek, ale dobre a myloſtywe vmuczienye.49) I ſta ſye, kdyz ſye pomodlychu, hnu ſye to myeſto, w nyemzto ſyedyechu ſebrawíſe ſye, a opiet poſlan by50) duch ſwaty, y bichu51) wíyczkny naplnyeny ducha ſwateho, a mlvwiechu rozlycznymy yazyky ſlowo bozie ſ welyku ſmyeloſty. 55 35 20 1) K. apofftolow. 2) K. ſu drzely. 3) Š. cztrmezcietma; K. cztyrzmetczitam. 4) sch. v Š. 5) K. Annaſs. 6) sch. v K. 7) K. gích zakona. s) K. vſtawenie. 9) K. zboru. 10) Š. ktere; K. kteru. 11) K. gmienie (!). 12) za tím přetrž. otaz. 13) sch. v K.; Š. wzdaali. 14) K. tazani. 15) K. gt. 16) sch. v K. 17) K. we wſfem. 18) K. Š. gmena. 19) sch. v Š. 20) K. gezupkrifta. 21) sch. v K. 22) K. nym. 23) K. s zboru. 24) K. mluwiechu. 25) K. vczinyme. 26) K. Š. wiecze. 27) za tím přetrž. ze. 28) K. Š. zabraniugete. 29) K. rzekl. 30) K. Š. zabraniugicz. 31) K. neb. 32) KŠ. z braniuge. 33) Š. nebo. 34) K. Š. czo. 35) K. y. 37) K. ſmiegichu. 35) K. na nie wpuſtiti. 39) K. fusch. v. Š. 40) K. zdwizechu gednoftaynie. 41) K. ſtworzil nebe zemi. 42) K. wſfichny. 43) K. dawidowa. 43a) K. tweho. 41) K. w mieftie tomto. 45) K. Š.
Strana 767
Actus apoftolorum. 767 gezukriſtu. 46) Š. Pilat. 47) K. Š. ſe. 42) Š. wzdy toto. 49) Znamenay — vmuczienye sch. v K. 50) Š. by poſlan; K. ſeſlan by na nie. 15) K. Š. biechu. O myloſty a o laſſczie mezy apoſſtoly.1) [Kap. XXI.) A2) Mnozſtwym2) wierziczym bieſſe gedno ſrdcze a gedna duíſe. a yzadny z nych, kto ge czo myel, nerziekl, by czo geho bylo, ale wſſeczkno ISkutk. 4.) bylo gym obeczno, a myloſt welyka byla w nych we wſſech. anyz kto mezy nymy byl nedoftaczien.4) a kolykz kolywiek5) bylo gmyetelow6) dyedyn neb domow, ty wíle to prodawachu a penyeze przied nohy apofítolom kladyechu; a dyelechu mezy wíſechny,7) iako kazdemu bylo trzieba. Tehdy Joſeph, gefíto gmyel przigmye barnabas ot apofítolow, a to fie wyklada ſyn vtyefſenye, byl lewytes,8) rodem cyprius,9) kdyz gmye [353a 2] giefle pole, y proda gie a polozy penyeze przied nohy apefítolom. to wyz, neb kdyz geft rziekl lewites, aby nebyl wydyen, by nemyel wlaſt- nyeho gmena, neb lewyty nemyewachu dyedyn10) na zemy, y przyczy- nyeno geft: cyprius9) rodem, aby byl vkazan, ze fie geft narodyl w roz- trhany mezy apofítoly, a proto fluffieíe gemu wlaftnye fwell) gmyety. a mame fie przydrziety flowa bedy na to myeíto12) a drziety, ze ge to byl 15 towarzyff pawlow, ale ne ten, gefíto byl s matyegem poſtawen, kdyz los pade13) na matyegie. A to nyekterzy mnyegy, iako prawy beda neopatrziecz, by tento flul barnabas, toczyfí fyn vtyeffenye, a onen barnabas, toczyfí pokoyny flowe. A proto lucas4) wylozenye gmena vmyetedlnye prziczyny, aby tohoto15) wylozenye proty onomu wyprawyl. 3 1) K. apofftolow. 2) sch. v K. 3) K. Mnozſtwie. 4) Š. nedoſtateczen; K. ne- doſtateczny. 5) K. kolwiek. 6) Š. gmiegiteluow. 7) K. wíſeczkny: 8) za tím přetrž. ſi. 3) K. cyprus. 10) K. diediny. 11) K. gmeno. 12) K. gmie. 13) K. ſpade. 14) K. Š. Luka ſs. 15) Š. toho. O ſmrty Ananye a Safyre.1) [Kap. XXII.F Mvz geden, gmenem Ananyas,1a) ra s zayru, zenu fwu, chtyel byty/Skutk. 5.) w ſboru2) ſprawedlywich, aby myel potrziebu zywotu bez praczie, a tak s zyíkem3) chtyel ſobie dobity obroka. a kdyz myel wíleczky penyeze za prodanu4) dyedynu, polozy przied nohy apoítolom, nenaplnyw flybu, 1353b 1] przielítyl tyech dyedynnych penyez i wiedomym zeny ſwe, ze zachowa ſobie polowyczy, a polowiczy przied apofítoly5) polozy. A to ynhed wieda petr6) w duchu, wecze: Ananya, procz fathan7) pokufyl frdcze tweho, aby lhal duchu ſwatemu? Procz ſy ſchowal dyel penyez dyedynnych? nelhal ſy lydem, ale duchu ſwatemu, gefíto zna írdcze lydíka 10 a zatraczugie wîſeczky, kterzyz lez mlvwie. vílyffew tos) Ananyas,9) y pade a íkona.10) A proto znamenay, acz koly Jefusl1) we czteny rziekl: kto 5
Actus apoftolorum. 767 gezukriſtu. 46) Š. Pilat. 47) K. Š. ſe. 42) Š. wzdy toto. 49) Znamenay — vmuczienye sch. v K. 50) Š. by poſlan; K. ſeſlan by na nie. 15) K. Š. biechu. O myloſty a o laſſczie mezy apoſſtoly.1) [Kap. XXI.) A2) Mnozſtwym2) wierziczym bieſſe gedno ſrdcze a gedna duíſe. a yzadny z nych, kto ge czo myel, nerziekl, by czo geho bylo, ale wſſeczkno ISkutk. 4.) bylo gym obeczno, a myloſt welyka byla w nych we wſſech. anyz kto mezy nymy byl nedoftaczien.4) a kolykz kolywiek5) bylo gmyetelow6) dyedyn neb domow, ty wíle to prodawachu a penyeze przied nohy apofítolom kladyechu; a dyelechu mezy wíſechny,7) iako kazdemu bylo trzieba. Tehdy Joſeph, gefíto gmyel przigmye barnabas ot apofítolow, a to fie wyklada ſyn vtyefſenye, byl lewytes,8) rodem cyprius,9) kdyz gmye [353a 2] giefle pole, y proda gie a polozy penyeze przied nohy apefítolom. to wyz, neb kdyz geft rziekl lewites, aby nebyl wydyen, by nemyel wlaſt- nyeho gmena, neb lewyty nemyewachu dyedyn10) na zemy, y przyczy- nyeno geft: cyprius9) rodem, aby byl vkazan, ze fie geft narodyl w roz- trhany mezy apofítoly, a proto fluffieíe gemu wlaftnye fwell) gmyety. a mame fie przydrziety flowa bedy na to myeíto12) a drziety, ze ge to byl 15 towarzyff pawlow, ale ne ten, gefíto byl s matyegem poſtawen, kdyz los pade13) na matyegie. A to nyekterzy mnyegy, iako prawy beda neopatrziecz, by tento flul barnabas, toczyfí fyn vtyeffenye, a onen barnabas, toczyfí pokoyny flowe. A proto lucas4) wylozenye gmena vmyetedlnye prziczyny, aby tohoto15) wylozenye proty onomu wyprawyl. 3 1) K. apofftolow. 2) sch. v K. 3) K. Mnozſtwie. 4) Š. nedoſtateczen; K. ne- doſtateczny. 5) K. kolwiek. 6) Š. gmiegiteluow. 7) K. wíſeczkny: 8) za tím přetrž. ſi. 3) K. cyprus. 10) K. diediny. 11) K. gmeno. 12) K. gmie. 13) K. ſpade. 14) K. Š. Luka ſs. 15) Š. toho. O ſmrty Ananye a Safyre.1) [Kap. XXII.F Mvz geden, gmenem Ananyas,1a) ra s zayru, zenu fwu, chtyel byty/Skutk. 5.) w ſboru2) ſprawedlywich, aby myel potrziebu zywotu bez praczie, a tak s zyíkem3) chtyel ſobie dobity obroka. a kdyz myel wíleczky penyeze za prodanu4) dyedynu, polozy przied nohy apoítolom, nenaplnyw flybu, 1353b 1] przielítyl tyech dyedynnych penyez i wiedomym zeny ſwe, ze zachowa ſobie polowyczy, a polowiczy przied apofítoly5) polozy. A to ynhed wieda petr6) w duchu, wecze: Ananya, procz fathan7) pokufyl frdcze tweho, aby lhal duchu ſwatemu? Procz ſy ſchowal dyel penyez dyedynnych? nelhal ſy lydem, ale duchu ſwatemu, gefíto zna írdcze lydíka 10 a zatraczugie wîſeczky, kterzyz lez mlvwie. vílyffew tos) Ananyas,9) y pade a íkona.10) A proto znamenay, acz koly Jefusl1) we czteny rziekl: kto 5
Strana 768
768 Actus. [Levil. 10.) (Mat. 5.; tye vrazy12) w prawe liczie, poday13) mu druheho, wífak w prwnyem Luk. 6.) koítele, kdyz ge czynyl pon íty. neb kdyz nayprwe8) ohlaffugy prawa, tehdy pro potwrzenye prawa czynye v prwu tyezku pon ſtu, aby gie potwrdyly, aby twrdoſt prawa obla ſſeneho vkrutnoſt poníty pocziala.14) A proto na poczatku zakona ſtareho pro ibieranye15) trzieík w ſobotu vkamenowachu czlowieka. A na pocziatku knyezſtwie dwa ſyny aaronowy ohnyem gfu ztraweny Pro obietowanye czyzieho ohnye. Takez Ananyas, oklamaw nzdu pole prodaneho pade y vnrzie pro hrozu gynym, aby neczynyly tez, neb tak welyka16) nahla pon íta welyku ba [353b 2] zen 20 gynym czyny. I vczyny ſye welyka bazen mezy wîſen y, kterzyz to vílyffechu. A wítawíe mladenczy, y17 otnefu mrchu a pohrziebu. a fta ie to yako we trziech hodynach. a zena geho newveduczis) przigyde a wgyde, a petr gy wecze: powiez my, zeno, za tolyko19) ſte penyez20) pole prodaly? ona wecze: za tolyko. Petr gy wecze: y czo wam ſluffie po- 25 kuffiety ducha ſwateho? wydyff-ly nohy tyech, gefíto ſu pohrziebly muzie tweho? tut ftogye przied drzwien y,21) a taket22) tye poneſu, yako by kratczie rziekl: take23) vn rzieff. a ona ynhed pade przied geho nohy y vmrzie, neb geft byla ſwiedoma te líty. a wíſedíle n ladenczy naleznu gy mrtwu, y wynefu gy wen, a pohrziebu gy podle muzie gegieho; neb 30 geft byl21) obicziey zydowſky pohrzieſty25) zeny podle gich muzow, aby ſpogenye tyela fílo k ſpogeny prachu, A take proto, ze zena vczynyena (Gen. 2.) geft z kofty muzie. 15 1) K. zafiry zeny; Š. Záfyry ženy geho. 1a) sch. v K. 2) K. zboru. 3) K. z zizkem. 4) K. prodaynu (!). 5)K. nohy apofftolom. 6) Š. Petr wieda. 7) Š. ffathan. 3) sch. v K. 3) K. Ananya. 10) K. ſkona totiž vmrzie. 11) K. Š. Gezifs. 12) K. vderzi. 13) K. nafad. 14) K. poczila. 15) K. zbieranie. 16) sch. v K. 17) sch. v K. 18) K. newieduczi. 19) Š. koliko. 20) sch. v K. 21) K. Š. dwerzmi. 22) K. take. 23) sch. v K. 24) K. byl ge. 23) Š. pohrzebſti; K. pohrziebati. (Kap. XXIII.) O dywiech apolſtolſkich. [Skutk. 5.] ASkrzie ruczie apofítolíke ftawafſe ſye znamenye a zazrakow1) mnoho w oſadye,2) a biechu wſſyczkny3) ſpolu w fienczy Salomunowie. a yzadny4) newierny nefr yegieffe5) ſye k nym lítywie przywynuty, neb ſu byly vſtrafſeny [354a 1] przikladem Ananye. a prziſparzowaîſe6) ſye?) mnozîtwie wierzigyczich7a) v boh, a pokladachu na ulycze8) nemoczne na 5 lozich. neb kdyz9) petr przigdiefſe, tehdy ſtyen tyela geho kdez geft za- flonyl, tu ote wíech10) nemoczy vzdraweny bywachu; neb ge petr byl obdarzien dywy. A czte ſie, ze gell) wietfſye dywy czynyl nezly ſam Jezyfſ. 1) K. zazraku. 2) K. w lidu. 3) K. wíſichni. 4) K. zadny. 5) K. neſmiel. 6) K. prziſporzowaſſe. 7) K. Iie gim. 73) K. wierzicich. 3) K. na vliczech. 3) K. kdez. 10) K. wſſi. 11) K. ge Petr.
768 Actus. [Levil. 10.) (Mat. 5.; tye vrazy12) w prawe liczie, poday13) mu druheho, wífak w prwnyem Luk. 6.) koítele, kdyz ge czynyl pon íty. neb kdyz nayprwe8) ohlaffugy prawa, tehdy pro potwrzenye prawa czynye v prwu tyezku pon ſtu, aby gie potwrdyly, aby twrdoſt prawa obla ſſeneho vkrutnoſt poníty pocziala.14) A proto na poczatku zakona ſtareho pro ibieranye15) trzieík w ſobotu vkamenowachu czlowieka. A na pocziatku knyezſtwie dwa ſyny aaronowy ohnyem gfu ztraweny Pro obietowanye czyzieho ohnye. Takez Ananyas, oklamaw nzdu pole prodaneho pade y vnrzie pro hrozu gynym, aby neczynyly tez, neb tak welyka16) nahla pon íta welyku ba [353b 2] zen 20 gynym czyny. I vczyny ſye welyka bazen mezy wîſen y, kterzyz to vílyffechu. A wítawíe mladenczy, y17 otnefu mrchu a pohrziebu. a fta ie to yako we trziech hodynach. a zena geho newveduczis) przigyde a wgyde, a petr gy wecze: powiez my, zeno, za tolyko19) ſte penyez20) pole prodaly? ona wecze: za tolyko. Petr gy wecze: y czo wam ſluffie po- 25 kuffiety ducha ſwateho? wydyff-ly nohy tyech, gefíto ſu pohrziebly muzie tweho? tut ftogye przied drzwien y,21) a taket22) tye poneſu, yako by kratczie rziekl: take23) vn rzieff. a ona ynhed pade przied geho nohy y vmrzie, neb geft byla ſwiedoma te líty. a wíſedíle n ladenczy naleznu gy mrtwu, y wynefu gy wen, a pohrziebu gy podle muzie gegieho; neb 30 geft byl21) obicziey zydowſky pohrzieſty25) zeny podle gich muzow, aby ſpogenye tyela fílo k ſpogeny prachu, A take proto, ze zena vczynyena (Gen. 2.) geft z kofty muzie. 15 1) K. zafiry zeny; Š. Záfyry ženy geho. 1a) sch. v K. 2) K. zboru. 3) K. z zizkem. 4) K. prodaynu (!). 5)K. nohy apofftolom. 6) Š. Petr wieda. 7) Š. ffathan. 3) sch. v K. 3) K. Ananya. 10) K. ſkona totiž vmrzie. 11) K. Š. Gezifs. 12) K. vderzi. 13) K. nafad. 14) K. poczila. 15) K. zbieranie. 16) sch. v K. 17) sch. v K. 18) K. newieduczi. 19) Š. koliko. 20) sch. v K. 21) K. Š. dwerzmi. 22) K. take. 23) sch. v K. 24) K. byl ge. 23) Š. pohrzebſti; K. pohrziebati. (Kap. XXIII.) O dywiech apolſtolſkich. [Skutk. 5.] ASkrzie ruczie apofítolíke ftawafſe ſye znamenye a zazrakow1) mnoho w oſadye,2) a biechu wſſyczkny3) ſpolu w fienczy Salomunowie. a yzadny4) newierny nefr yegieffe5) ſye k nym lítywie przywynuty, neb ſu byly vſtrafſeny [354a 1] przikladem Ananye. a prziſparzowaîſe6) ſye?) mnozîtwie wierzigyczich7a) v boh, a pokladachu na ulycze8) nemoczne na 5 lozich. neb kdyz9) petr przigdiefſe, tehdy ſtyen tyela geho kdez geft za- flonyl, tu ote wíech10) nemoczy vzdraweny bywachu; neb ge petr byl obdarzien dywy. A czte ſie, ze gell) wietfſye dywy czynyl nezly ſam Jezyfſ. 1) K. zazraku. 2) K. w lidu. 3) K. wíſichni. 4) K. zadny. 5) K. neſmiel. 6) K. prziſporzowaſſe. 7) K. Iie gim. 73) K. wierzicich. 3) K. na vliczech. 3) K. kdez. 10) K. wſſi. 11) K. ge Petr.
Strana 769
Actus. 769 O1) gymany apoſſtolow. [Kap. XXIV.I PAk wſtaw knyezie knyezſke, a Saducey naplnyeny hnyewu zgymachu apofítoly a wſadychu ge w zalarz. znamenay, ze ſwrchu ſie [Skutk. 5.) dye knyezata n nozíky, a tuto ſye die knyezie gednaky, neb ſnad byl geden z nych2) vmrziel, Ananyas.3) Saducey flowu iako ot fadoch4) ſwe- deny, a to fie wyklada ſprawedlnoft, a odtud melchiſedech kral ſprawedl- nofty. neb Saducey prawiechu, by byly ſprawedlywy, a glucz neſpra- wedlywy. aneb5) faducey rzieczieny gfu ot fadoch knyezzete, gemuzto ffalomun wzal knyezzetftwie a dal Abyatar, neb chlubiechu,6) by byly z geho rodu. Ty powolowachu7) knyezatom knyezſkym na apofſtolſke 10 przieſtyhowanye, naywiecz proto, ze kazachu [354a 2] wzkrzieſſenye, a ony toho prziechu. 5 1) K. Tuto znamenay O. 2) K. z nich geden byl. 3) K. Annals. 4) K. od fadoch yako. 5) K. neb. 6) K. ſie chlubichu; Š. chlubiechu fie. 7) K. powolachu (1). O wyproſſczieny apoſſtolow.1) Ak andiel bozy w noczy otewrziew dwerzie zalarzie, y wywede ge a rzka: Gdiete a mlvwte w chramye wſſeczky2) flowa zywota tohoto3) ISkolk. 5.) krziefſcziáſkeho. A toho nebylo trzieba prziczynyty,4) neb ſlowutna byla wiera krziefſczianſka. Take mame5) rozumyety, by andyel otewrziel dwerzie zalarzie. ale ze rziekl: otewrziel, tak mame rozumyety, iako by bylo rzieczieno: tak ge wywedl, iako by byly dwerzie otewrzieny. neb tomu mame wierzity, iakoz prawie ſwiety, ze zawrzienymy dwerzmy wy- wedl ge z zalarzie. a tak fie ſtalo k gich potwrzeny a zydowſkemu po- hanyeny, aneb proto, ze thomas newierzyl, by kryftus sí tyelem a f koftmy 10 ſkrzie dwerzie zawrziene k apoſîtolom ſſel,6) a kdyz sie widie sam, ze geft wyweden z zalarzie ſkrzie dwerzie zawrziene, lepe tomu vwierzy. A zyde, gefíto rziekachu, by tyelo kryftowo7) zlodieyſky bylo z hrobu wzato, kterakz pak diegy, by apofítole byly zlodieyſky wywedeny z zalarzie8) zawrzieného? Pak apofítole podle przikazanie bozieho na uſwitye wgidechu 15 w chram [354b 1] a kazachu vcziecze lyd w nayſlawnyeyffyem myeftu, gefíto knyezie9) chodiechu. 5 [Kap. XXV.I 1) K. apofftolow andielem. 2) K. wſſeczka. 3) Š. tohoto; K. oſadie ziwota. 4) K. przicziny. 5) K. nemame. 6) K. wſſel. 7) K. geziefſowo. 8) K. zlodieyſky z zalarze byli wywedeni. 9) K. zide. Tomul) ſye zyde dywiechu. [KaF. XXVI.] A Prziffed knyezie knyezíke a ty, kterzyz i nym biechu, ſwolachu ſnyem,2) aby ſie rozmyſlyly, czo by ſobie i nymy vczynyly; neb ſu ge [Skutk. 5.) 49
Actus. 769 O1) gymany apoſſtolow. [Kap. XXIV.I PAk wſtaw knyezie knyezſke, a Saducey naplnyeny hnyewu zgymachu apofítoly a wſadychu ge w zalarz. znamenay, ze ſwrchu ſie [Skutk. 5.) dye knyezata n nozíky, a tuto ſye die knyezie gednaky, neb ſnad byl geden z nych2) vmrziel, Ananyas.3) Saducey flowu iako ot fadoch4) ſwe- deny, a to fie wyklada ſprawedlnoft, a odtud melchiſedech kral ſprawedl- nofty. neb Saducey prawiechu, by byly ſprawedlywy, a glucz neſpra- wedlywy. aneb5) faducey rzieczieny gfu ot fadoch knyezzete, gemuzto ffalomun wzal knyezzetftwie a dal Abyatar, neb chlubiechu,6) by byly z geho rodu. Ty powolowachu7) knyezatom knyezſkym na apofſtolſke 10 przieſtyhowanye, naywiecz proto, ze kazachu [354a 2] wzkrzieſſenye, a ony toho prziechu. 5 1) K. Tuto znamenay O. 2) K. z nich geden byl. 3) K. Annals. 4) K. od fadoch yako. 5) K. neb. 6) K. ſie chlubichu; Š. chlubiechu fie. 7) K. powolachu (1). O wyproſſczieny apoſſtolow.1) Ak andiel bozy w noczy otewrziew dwerzie zalarzie, y wywede ge a rzka: Gdiete a mlvwte w chramye wſſeczky2) flowa zywota tohoto3) ISkolk. 5.) krziefſcziáſkeho. A toho nebylo trzieba prziczynyty,4) neb ſlowutna byla wiera krziefſczianſka. Take mame5) rozumyety, by andyel otewrziel dwerzie zalarzie. ale ze rziekl: otewrziel, tak mame rozumyety, iako by bylo rzieczieno: tak ge wywedl, iako by byly dwerzie otewrzieny. neb tomu mame wierzity, iakoz prawie ſwiety, ze zawrzienymy dwerzmy wy- wedl ge z zalarzie. a tak fie ſtalo k gich potwrzeny a zydowſkemu po- hanyeny, aneb proto, ze thomas newierzyl, by kryftus sí tyelem a f koftmy 10 ſkrzie dwerzie zawrziene k apoſîtolom ſſel,6) a kdyz sie widie sam, ze geft wyweden z zalarzie ſkrzie dwerzie zawrziene, lepe tomu vwierzy. A zyde, gefíto rziekachu, by tyelo kryftowo7) zlodieyſky bylo z hrobu wzato, kterakz pak diegy, by apofítole byly zlodieyſky wywedeny z zalarzie8) zawrzieného? Pak apofítole podle przikazanie bozieho na uſwitye wgidechu 15 w chram [354b 1] a kazachu vcziecze lyd w nayſlawnyeyffyem myeftu, gefíto knyezie9) chodiechu. 5 [Kap. XXV.I 1) K. apofftolow andielem. 2) K. wſſeczka. 3) Š. tohoto; K. oſadie ziwota. 4) K. przicziny. 5) K. nemame. 6) K. wſſel. 7) K. geziefſowo. 8) K. zlodieyſky z zalarze byli wywedeni. 9) K. zide. Tomul) ſye zyde dywiechu. [KaF. XXVI.] A Prziffed knyezie knyezíke a ty, kterzyz i nym biechu, ſwolachu ſnyem,2) aby ſie rozmyſlyly, czo by ſobie i nymy vczynyly; neb ſu ge [Skutk. 5.) 49
Strana 770
770 Actus. [Kap. XXI II.] Skulh. 5.] proto w zalarz bily3) wſadyly, aby ge na ſud wedly. I poſlachu k zalarzy, aby ge wywedly a przywedly. a kdyz ſie wratichu ſluhy, powiediechu, iakoz ſu wydyely zalarz ſnaznye zawrzieny,4) a ſtrazie ſtogiecz v dwerzy: a otewrziewîfe zalarz nenalezechom5) yzadneho wnytr.6) A kdyz ty rzieczy vílyffechu myftrowe7) chramu a knyezata a mocznyeyffy a mudrzieyífy, wrtrachus) myflecz, kterak fie geft2) to stalo. I przigyde geden a rzka: muzie ty, geffto ge10) w zalarz wiadyly,11) tyt stogie w chramye a vozie lyd. tehdy gyde myftr chramu, toczyfí knyezie knyczíke, i panofſemy, y przywede ge bez naſyle, neſmyegie gym nafyle vczynyty pro lyd, geffto gym prziegiechu. I poſtawy ge w ſboru,12) I wecze gym knyezie knyezſke: Przikazugem wam byſkupowu moczy, abyfíte neuczyly w tom gmenu Jefus 13) A gyz ſte naplnyly Jerufalem [354b 2] waſícho vczienye. I zda chczete na nas zwoſty krew toho czlowicka, toczyff pomſtu te krwy?14) Jako by rziekly15): zda nas treſkczète iako wynne krwy16) newynne,17) kazycz geno newynnym, gehoz sme my potupyly? I weczechu wſſyczkny apofítole gednoftaynye, z horkofty a z hnyewu nechtiecz, by geden za wíleczky mlvwyl: muſſym(18) wiecz poſluchaty boha nezly lydy, neb boh naſych otczow a waſſych19) zbudyl Jezyſſe, gehoz ſte wy zahubyly, powyeſſywíſe 20 gey20) na drziewie, a powyſyl ho na ſwey21) prawyczy, a ny ſme22) ſwiedczy tiech rzieczy. A duch ſwaty, gehoz boh netolyko nam dal, ale wíſem, kterzyz ſu geho23) poſlufíny, a tyem ge ku pokany a k zeleny zbudyl. Jako by rziekly: y wam take da, chczete-ly poſluffny bity. To ſlyffiecz biechu roztrhany w ſſwich ſrdcziech.24) 10 15 25. 1) K. Tuto. 2) Š. fnim. 3) K. byli w zalarz. 4) K. zamczien. 5) Š. nena- lechom(!). 6) K Š.wnitrz. 7) K. ſliffiechu miftrzi. 3) K. Š. wrtkachu. 3) K. ge. 10) K. gſte ge. 11) K. wſadili byli. 12) K. zboru. 13) K. Š. geziſs. 14) K. krwie; Š. krwe. 15) ta tři sl. sch. v K. 16) Š. krwe. 17) sch. v K. 13) K. Moſyme. 19) ta dvě sl. sch v K. 20) sch. v K. 21) Š. ſwe; K. na prawiczy ſwcy. 22) K. ſmy. 23) K. ho. 24) K. w Ird- czich ſwych. [Kap. XXVIII.) O radyc Gamalvelowye.1) /Skuk. 5./] Ehdy witaw w sboru2) geden liczomyernyk, gmenem Gamaliel, myítr zakona, muz pocztywy, I przikaza wſſey3) oſadye, aby gie na malu chwyly otluczyly. Ten Gamaliel, iakoz prawy Clyment w gedney4) epy- fítole, byl vcziennyk apofítolíky iako nicodemus,5) [355a 1] a s radu apofítolíku bywaíſe mezy zydy, aby gich hnyew krotyl mezy nymy. 6 I mlvwyl geft Gamalyel w iboru2) takto: Muzie Ifrahelffty, znamenaite, czo mate vczynyty i tyemyto lydmy, yako by rziekl: nerodte brzo fudyty, ale pocziekayte, gefftly7) gich fkutek toczyfí ſkutek lydíky, tent fie fam ſborzy;8) pakly°) geſt ſkutek bozy, tehdyt ſtane, anyz moz byty ſborzien. 10) a to vkaza przikladem dwu, toczyfí theode a Jude galyley.11) Theodas in byl kuzedlnyk,12) iakoz prawy Jozefus, ze ſye czynyl prorokem; a podle 5
770 Actus. [Kap. XXI II.] Skulh. 5.] proto w zalarz bily3) wſadyly, aby ge na ſud wedly. I poſlachu k zalarzy, aby ge wywedly a przywedly. a kdyz ſie wratichu ſluhy, powiediechu, iakoz ſu wydyely zalarz ſnaznye zawrzieny,4) a ſtrazie ſtogiecz v dwerzy: a otewrziewîfe zalarz nenalezechom5) yzadneho wnytr.6) A kdyz ty rzieczy vílyffechu myftrowe7) chramu a knyezata a mocznyeyffy a mudrzieyífy, wrtrachus) myflecz, kterak fie geft2) to stalo. I przigyde geden a rzka: muzie ty, geffto ge10) w zalarz wiadyly,11) tyt stogie w chramye a vozie lyd. tehdy gyde myftr chramu, toczyfí knyezie knyczíke, i panofſemy, y przywede ge bez naſyle, neſmyegie gym nafyle vczynyty pro lyd, geffto gym prziegiechu. I poſtawy ge w ſboru,12) I wecze gym knyezie knyezſke: Przikazugem wam byſkupowu moczy, abyfíte neuczyly w tom gmenu Jefus 13) A gyz ſte naplnyly Jerufalem [354b 2] waſícho vczienye. I zda chczete na nas zwoſty krew toho czlowicka, toczyff pomſtu te krwy?14) Jako by rziekly15): zda nas treſkczète iako wynne krwy16) newynne,17) kazycz geno newynnym, gehoz sme my potupyly? I weczechu wſſyczkny apofítole gednoftaynye, z horkofty a z hnyewu nechtiecz, by geden za wíleczky mlvwyl: muſſym(18) wiecz poſluchaty boha nezly lydy, neb boh naſych otczow a waſſych19) zbudyl Jezyſſe, gehoz ſte wy zahubyly, powyeſſywíſe 20 gey20) na drziewie, a powyſyl ho na ſwey21) prawyczy, a ny ſme22) ſwiedczy tiech rzieczy. A duch ſwaty, gehoz boh netolyko nam dal, ale wíſem, kterzyz ſu geho23) poſlufíny, a tyem ge ku pokany a k zeleny zbudyl. Jako by rziekly: y wam take da, chczete-ly poſluffny bity. To ſlyffiecz biechu roztrhany w ſſwich ſrdcziech.24) 10 15 25. 1) K. Tuto. 2) Š. fnim. 3) K. byli w zalarz. 4) K. zamczien. 5) Š. nena- lechom(!). 6) K Š.wnitrz. 7) K. ſliffiechu miftrzi. 3) K. Š. wrtkachu. 3) K. ge. 10) K. gſte ge. 11) K. wſadili byli. 12) K. zboru. 13) K. Š. geziſs. 14) K. krwie; Š. krwe. 15) ta tři sl. sch. v K. 16) Š. krwe. 17) sch. v K. 13) K. Moſyme. 19) ta dvě sl. sch v K. 20) sch. v K. 21) Š. ſwe; K. na prawiczy ſwcy. 22) K. ſmy. 23) K. ho. 24) K. w Ird- czich ſwych. [Kap. XXVIII.) O radyc Gamalvelowye.1) /Skuk. 5./] Ehdy witaw w sboru2) geden liczomyernyk, gmenem Gamaliel, myítr zakona, muz pocztywy, I przikaza wſſey3) oſadye, aby gie na malu chwyly otluczyly. Ten Gamaliel, iakoz prawy Clyment w gedney4) epy- fítole, byl vcziennyk apofítolíky iako nicodemus,5) [355a 1] a s radu apofítolíku bywaíſe mezy zydy, aby gich hnyew krotyl mezy nymy. 6 I mlvwyl geft Gamalyel w iboru2) takto: Muzie Ifrahelffty, znamenaite, czo mate vczynyty i tyemyto lydmy, yako by rziekl: nerodte brzo fudyty, ale pocziekayte, gefftly7) gich fkutek toczyfí ſkutek lydíky, tent fie fam ſborzy;8) pakly°) geſt ſkutek bozy, tehdyt ſtane, anyz moz byty ſborzien. 10) a to vkaza przikladem dwu, toczyfí theode a Jude galyley.11) Theodas in byl kuzedlnyk,12) iakoz prawy Jozefus, ze ſye czynyl prorokem; a podle 5
Strana 771
Actus. 771 5 geho rady mnozy prodawîſe wſſeczko ſwe, a wynefſe z myeſta wſſeczken12s) ítatek ſwoy na brzieh Jordana przigydechu, a ílyby vczynyty, ze po trziech dnech Jordan fie rozdyely, a ze poydu13) fuchu nohu, Jako gfu fſly ſynowe Ifrahel.11) A kdyz cziekachu w tiech trziech dnech, Przigied 15) ſtaroſta wladarz ſyrye16) s mnozſtwym giezdczow, y zby gich mnoho, a hlawu toho theoda17) przyneſe do gerufalen a. 1) K. přid. k Itarſſim. 2) K. zboru. 3) Š. wíſie; K. wſſi. 4) K. gedne. 5) K. Nicodem. 6) K. proti apoſſtolom. 7) K. neb geſlti. 8) K. zborzi. 9) K. Paklit. 10) K. zborzien. 11) Š. galileyſke. 12) Š. vczedlnik (!). 12a) K. wefíken. 13) K. pugdu. 14) Š. Izrahelfftij. 15) K. przigiew. 16) Š. Syrſky. 17) K. geho theodora. O temz.1) [Kap. NXIX.] POtom biefſe Judas galyleus w tiech dnech przyznawanye, toczifí obeczneho popſanye, gefíto bil auguftus vczynyl, kdyzto kazdy platye (Skutk. 5.) vrok s hlawy ſwe przyznawafſe 2) fie, ze geft pod [355a 2] dan czie farzítwy3) rzymfkemu. Ten Judas galyleus byd geft rodem4) effeus.5) a Jakoz pyſſe Jozefus, radyefſe zydom, aby zaprziely dany rzymanom, a prawie, ze ony prwotyny a defatky platyechu, ze by nemyely lydem dany daty.5a) A tak6) welmy rozmnozy ſie geho vczienye, az bezmala welyky dyel lydu tazachu boha, myely-ly by dany czicfarzy7) platyty. A potom ten Judas fnyde, a ty wíſyczkny, kterzyz gemu biechu powolyly. A proto powolychu zyde radye Gamalielowie, a powolawfſe apofîtolow byczowachus) ge, a3) byczowawſſe puſtychu ge, zapowiedagicz gym pod hrozu ſmrty, aby wiecz nemlywyly we ygmye tohol1) Jezyffe. I gydechu12) apofítole radu- gycze13) fie ze iboru14) zydowſkeho, ze ſu nalezeny doſtoyny pro bozie gmeno Jezyfſe trpiety potupu. Ay wyzte, kterak15) welyke potwrzenye 15 bylo w nych wiery, ze any rzieczmy, any byczmy nemohly gym zabra- nyty,16) by o myloftywem17) Jezukryftu nemlywyly. 10 1) sch. nápis v K. 2) Š. prziznawíſe. 3) K. tiefarzſtwie. 4) sch. v K. 5) K. effreus. 54) K platiti. 6) K. take. 7) K. danie tiefarzi. 8) sch. v K. 9) sch. v K. 10) K. biczowawffe ge. 11) sch. v K. 12) K. gdiechu. 13) K. radiecze. 14) zde sch. v K.; zboru. 15) K. wiez yak. 16) K. zabraniti gim. 17) K. milem. O reptany mezy zydy.1) Pak w tiech dnech roftyeffe2) czyîlo krziefſczianow, gefíto gym Skuth. 6.) w tu dobu rziekachu vcziennycy. Sta fie reptanye mezy rzieky,3) toczyf [355b 1] toczyffa) przyfſlych pohanow, gefíto w myeftye bydlechu, y take5) zydow,6) gefíto fu ſye gynde7) w roztrufeny byly rodyly a mezy rzieky wzchowany; proty zydom ty reptachu,8) proto ze gych wdowamy hrdachu 49* [Kap. XXX.)
Actus. 771 5 geho rady mnozy prodawîſe wſſeczko ſwe, a wynefſe z myeſta wſſeczken12s) ítatek ſwoy na brzieh Jordana przigydechu, a ílyby vczynyty, ze po trziech dnech Jordan fie rozdyely, a ze poydu13) fuchu nohu, Jako gfu fſly ſynowe Ifrahel.11) A kdyz cziekachu w tiech trziech dnech, Przigied 15) ſtaroſta wladarz ſyrye16) s mnozſtwym giezdczow, y zby gich mnoho, a hlawu toho theoda17) przyneſe do gerufalen a. 1) K. přid. k Itarſſim. 2) K. zboru. 3) Š. wíſie; K. wſſi. 4) K. gedne. 5) K. Nicodem. 6) K. proti apoſſtolom. 7) K. neb geſlti. 8) K. zborzi. 9) K. Paklit. 10) K. zborzien. 11) Š. galileyſke. 12) Š. vczedlnik (!). 12a) K. wefíken. 13) K. pugdu. 14) Š. Izrahelfftij. 15) K. przigiew. 16) Š. Syrſky. 17) K. geho theodora. O temz.1) [Kap. NXIX.] POtom biefſe Judas galyleus w tiech dnech przyznawanye, toczifí obeczneho popſanye, gefíto bil auguftus vczynyl, kdyzto kazdy platye (Skutk. 5.) vrok s hlawy ſwe przyznawafſe 2) fie, ze geft pod [355a 2] dan czie farzítwy3) rzymfkemu. Ten Judas galyleus byd geft rodem4) effeus.5) a Jakoz pyſſe Jozefus, radyefſe zydom, aby zaprziely dany rzymanom, a prawie, ze ony prwotyny a defatky platyechu, ze by nemyely lydem dany daty.5a) A tak6) welmy rozmnozy ſie geho vczienye, az bezmala welyky dyel lydu tazachu boha, myely-ly by dany czicfarzy7) platyty. A potom ten Judas fnyde, a ty wíſyczkny, kterzyz gemu biechu powolyly. A proto powolychu zyde radye Gamalielowie, a powolawfſe apofîtolow byczowachus) ge, a3) byczowawſſe puſtychu ge, zapowiedagicz gym pod hrozu ſmrty, aby wiecz nemlywyly we ygmye tohol1) Jezyffe. I gydechu12) apofítole radu- gycze13) fie ze iboru14) zydowſkeho, ze ſu nalezeny doſtoyny pro bozie gmeno Jezyfſe trpiety potupu. Ay wyzte, kterak15) welyke potwrzenye 15 bylo w nych wiery, ze any rzieczmy, any byczmy nemohly gym zabra- nyty,16) by o myloftywem17) Jezukryftu nemlywyly. 10 1) sch. nápis v K. 2) Š. prziznawíſe. 3) K. tiefarzſtwie. 4) sch. v K. 5) K. effreus. 54) K platiti. 6) K. take. 7) K. danie tiefarzi. 8) sch. v K. 9) sch. v K. 10) K. biczowawffe ge. 11) sch. v K. 12) K. gdiechu. 13) K. radiecze. 14) zde sch. v K.; zboru. 15) K. wiez yak. 16) K. zabraniti gim. 17) K. milem. O reptany mezy zydy.1) Pak w tiech dnech roftyeffe2) czyîlo krziefſczianow, gefíto gym Skuth. 6.) w tu dobu rziekachu vcziennycy. Sta fie reptanye mezy rzieky,3) toczyf [355b 1] toczyffa) przyfſlych pohanow, gefíto w myeftye bydlechu, y take5) zydow,6) gefíto fu ſye gynde7) w roztrufeny byly rodyly a mezy rzieky wzchowany; proty zydom ty reptachu,8) proto ze gych wdowamy hrdachu 49* [Kap. XXX.)
Strana 772
772 Actus. w ſluzbye wezdayſſyey,9) neb wdowy zydowſke biechu doſpieleyfſye. A proto w ſluzbach wezdayſſich prziednaffiechu ge nad gyne. a to reptanye moze ſie rozumyety pro dwogy wiecz, neb10) proto, ze wdow rzieczſkich11) w ſluzbu wezdayîſy neprzypuſſczowachu, aneb ze w ſluzbie wezdayſſyey9) welmy ge obtyezowachu. fnad fu z nych czynyly popelky neb kucharzky marnu12) wieczy prziſluhowaty. Vzrziewîſe apofítole to reptanye, ze ge13) wznyklo pro ſluzbu wdowy, a tyech proto bieſſe potrziebie ſluzity, neb ony famy nemohly toho14) fnefty, aby wífem rozdawaly, Swolawífe mnozîtwie weczechu: nenye dobre, bichme opuftyly flowo bozie a k15) ftolom fluzyly. A proto znamenayte, bratrzy, z nas dobreho ſwiedomye ſedm 15 muzow, plnych ducha ſwateho a mudroſty, abichme ge poſtawyly nad tyem dyelem, aby ony fluzyly, a aby wladly nad tyemy, gefíto ſluzie, a my ſie modlytbam a kazany ſnaz [355b 2] nyegie prziczynyme. I lyby ſye ta rziecz wſſemu mnozſtwy, a zwolichu ſedm muzow, Sſcziepana a philyppa a Prochora 216) Nicanora, phylomena a parmena a17) myku- 20 laffe1s) anthiochena hoftye ; ten fam gedyny rzieczien by19) hoît iako czyzy. A ty poſtawichu przied apofítoly, iakoz fu ge zwolyly. a modlecze fie wſſychny20) apofſtole, wlozych21) na nye ruczie. 22) Myeſto tiech muzow2) w koftelech21) gfu alcyprziefty,35) proto vſtaweny, aby nefly brziemye potrzieb, aby byſkupowe tyem ſwobodnyegie26) n ohly ſie ſnazity k uczyeny lydu a modlytbam, ale byſkupowe naííeho czaſſa,27) ze gſu nalezly alcy- prziefty28) w tey29) ſluzbie przielyf neopatrny,30) opatrnu mudrofty fna- zuge fie tomu dyelu, toczyfí fluzbie. A proto fie czte, ze apofítole modlecze fye ruczie na nye kladly, a proto na ſwieczeny rziekagy modlytby. A take tuz moczij w nyekterich koſtelech kladu rucze na Jahany31) ſwietyecz ge. 30 a kterzyz na nye ruk32) nekladu, ty magy mocz byedy. a ze geft rzieczieno: modlecz fie kladly na nye ruczie, tomu mame rozumyety, ze ſie ge to ítalo Potom, neb fu ge potom ſwietyly k ſluzbie ſwatemu oltarzy33) a k boziemu tyelu a k23) krwy boziey.34) a tehdy na nye ruczie [356a 1] kladu.35) A protoz kdyz knyezy36) ſwietye, tehdy na nye ruczie kladu. A ſlowo bozie roftyefſe, 35 a czyfílo vcziennykow mnoziefe fie w gerufalemye, a take mnohy37) zaítup knvezy pofluffen bvefíc wiery.38) 10 25 1) K. mezi lidmi tuto ſe czte. 2) K. roftlo. 3) K. rzickow. 4) dvakrát. 3) K a. 6) K. zide. 7) sch. v K. *) ta dvě sl. sch. v K. 3) Š. wezdayffie; K. wezdayſfi. 10) sch. v K. 11) Š. Rzeczíky (!). 12) K. marnych. 13) K. geft. 14) K. toho nemohli. 15) sch. v K. 16) sch. v K. 17) sch. v K. 13) přetrž. a. 19) K. geft. 20) K. wificzkni. 21) K. polozichu. 22) K. rucze ſwe. 23) sch. v K. 24) K. koftele (přetrž.). 25) K. Anczyprzifiti; Š. Arciprziefſti. 26) K. ſwobodniegi. 27) K.Š. czaſu. 28) K. ancziprziſty. 29) Š. te. 30) K. neopatrne. 31) K. Š. yahny. 32) K. ruku. 32) ta dvě sl. sch. v K. 34) Š. bozie; v K. sch. 35) K. kladli. 36) K. Š. kniezie. 37) K. mnozi. 33) K. zaſtupowe poſluſſni blechu kniezi v wierzie.
772 Actus. w ſluzbye wezdayſſyey,9) neb wdowy zydowſke biechu doſpieleyfſye. A proto w ſluzbach wezdayſſich prziednaffiechu ge nad gyne. a to reptanye moze ſie rozumyety pro dwogy wiecz, neb10) proto, ze wdow rzieczſkich11) w ſluzbu wezdayîſy neprzypuſſczowachu, aneb ze w ſluzbie wezdayſſyey9) welmy ge obtyezowachu. fnad fu z nych czynyly popelky neb kucharzky marnu12) wieczy prziſluhowaty. Vzrziewîſe apofítole to reptanye, ze ge13) wznyklo pro ſluzbu wdowy, a tyech proto bieſſe potrziebie ſluzity, neb ony famy nemohly toho14) fnefty, aby wífem rozdawaly, Swolawífe mnozîtwie weczechu: nenye dobre, bichme opuftyly flowo bozie a k15) ftolom fluzyly. A proto znamenayte, bratrzy, z nas dobreho ſwiedomye ſedm 15 muzow, plnych ducha ſwateho a mudroſty, abichme ge poſtawyly nad tyem dyelem, aby ony fluzyly, a aby wladly nad tyemy, gefíto ſluzie, a my ſie modlytbam a kazany ſnaz [355b 2] nyegie prziczynyme. I lyby ſye ta rziecz wſſemu mnozſtwy, a zwolichu ſedm muzow, Sſcziepana a philyppa a Prochora 216) Nicanora, phylomena a parmena a17) myku- 20 laffe1s) anthiochena hoftye ; ten fam gedyny rzieczien by19) hoît iako czyzy. A ty poſtawichu przied apofítoly, iakoz fu ge zwolyly. a modlecze fie wſſychny20) apofſtole, wlozych21) na nye ruczie. 22) Myeſto tiech muzow2) w koftelech21) gfu alcyprziefty,35) proto vſtaweny, aby nefly brziemye potrzieb, aby byſkupowe tyem ſwobodnyegie26) n ohly ſie ſnazity k uczyeny lydu a modlytbam, ale byſkupowe naííeho czaſſa,27) ze gſu nalezly alcy- prziefty28) w tey29) ſluzbie przielyf neopatrny,30) opatrnu mudrofty fna- zuge fie tomu dyelu, toczyfí fluzbie. A proto fie czte, ze apofítole modlecze fye ruczie na nye kladly, a proto na ſwieczeny rziekagy modlytby. A take tuz moczij w nyekterich koſtelech kladu rucze na Jahany31) ſwietyecz ge. 30 a kterzyz na nye ruk32) nekladu, ty magy mocz byedy. a ze geft rzieczieno: modlecz fie kladly na nye ruczie, tomu mame rozumyety, ze ſie ge to ítalo Potom, neb fu ge potom ſwietyly k ſluzbie ſwatemu oltarzy33) a k boziemu tyelu a k23) krwy boziey.34) a tehdy na nye ruczie [356a 1] kladu.35) A protoz kdyz knyezy36) ſwietye, tehdy na nye ruczie kladu. A ſlowo bozie roftyefſe, 35 a czyfílo vcziennykow mnoziefe fie w gerufalemye, a take mnohy37) zaítup knvezy pofluffen bvefíc wiery.38) 10 25 1) K. mezi lidmi tuto ſe czte. 2) K. roftlo. 3) K. rzickow. 4) dvakrát. 3) K a. 6) K. zide. 7) sch. v K. *) ta dvě sl. sch. v K. 3) Š. wezdayffie; K. wezdayſfi. 10) sch. v K. 11) Š. Rzeczíky (!). 12) K. marnych. 13) K. geft. 14) K. toho nemohli. 15) sch. v K. 16) sch. v K. 17) sch. v K. 13) přetrž. a. 19) K. geft. 20) K. wificzkni. 21) K. polozichu. 22) K. rucze ſwe. 23) sch. v K. 24) K. koftele (přetrž.). 25) K. Anczyprzifiti; Š. Arciprziefſti. 26) K. ſwobodniegi. 27) K.Š. czaſu. 28) K. ancziprziſty. 29) Š. te. 30) K. neopatrne. 31) K. Š. yahny. 32) K. ruku. 32) ta dvě sl. sch. v K. 34) Š. bozie; v K. sch. 35) K. kladli. 36) K. Š. kniezie. 37) K. mnozi. 33) K. zaſtupowe poſluſſni blechu kniezi v wierzie.
Strana 773
Actus. 773 5 10 15 20 O kazany ſwateho Sſcziepana. A Sſciepan pln gía mylofty a1) ſyly, czynyeíe znamenye a zazraky w lydu welyke. I wítachu nyekterzy z zydowíkeho fboru,2) ty flowiechu lybertynor93) ot kragyny tak rzieczieny,4) toczyfí swobodny, neb ze fu Skutk. 6.) byly drziew ſluhy, potom ſu byly wyſwobozeny. A ty ſu ſie nayprwe protywyly wierzie krzieffczianſkey,5) a Cyrenenffczy ot myefta cyrene a allexanderffty,6) a ty, geffto ſv byly ot cylycia a Affya7) menffie. a8) ty kragyny gſu ſobie9) blyzke. Ty ſie hadachu ſſcziepanem,10) y nemoziechu odolaty mudroſty geho a duchu ſwatemu, genz mlvwiefſe w nyem. Tehdy przywedu dwa falefſna ſwiedky, abyfîta ſwiedczyla, by ſye on poruhalu bohu a moyziefſowy. I zbudychu wſſyczku12) oſadu a myſtry13) a ſtarffie, y przywedechu14) geho s febu w ſobor.15) y witafîta ta16) faleffna dwa ſwiedky rzkucz: Tento czlowiek neprzieftawa mlvwity proty ſwatemu myeftu a moyzieffowy. yako by rziekly: vtrhuget zakonu y18a) chramu, neb ſme geho fly [356a 2] fſely,17) ze ge1s) rziekl: Jefus19) z nazareta20) zborzy toto myeſto a promyeny zakon ten, geffto dal moyzieff. A wſſyczkny ty,12) kteryz nan tu w ſboru21) mlvwiechu,22) wydiechu geho twarz yako andyelſku. I weczie gemu knyezie knyezíke:22a) y geftly to tak, iakoz tyto prawie? Tehdy ſwaty [Skutk 7.] fícziepan poczie dluhu rziecz mlvwity, a proto ze geho treſktachu z po- ruhanye proty bohu a moyziefſowy, na23) pocziatku21) rzieczy poczie chwa- lyty boha a rzka: Muzye bratrzie! boh ten, genz geft mlywyl otczom a pro- rokom, ten geft boh25) welebnofty a chwaly, a ynhed wítupy na chwalu moyzieffowu, pocziaw ot naywyffieho, toczyff ot chwaly otczow, ot26) nychzto przyffel moyziefí, pocziew prawyty, kterak abraham wyffel z Caldey y przyííel do mezopotanye, a odtud do karram, a odtud do Judeam. I27) wecze takto: Kap. XXXI.] 25 O temz. Каp. XXXIII Mvzie, otczowe a bratrzie, ſlyfîte ſlowa tato: boh chwaly vkazal ſye otczy naffemu abrahamowy, kdyz geft byl w mezopotany, drziew nezly ge bydly2s) w Carram, a rzka gemu: wygdy z twe zemye a z tweho/Skulk. 7.] przywuzenſtwie. a trzietye fie prziczynyge23) w geneſy, toczyff: a z domu 16en. 12.) otczie tweho. I opufity ficziepan proto, [356b 1] ze mlvwieffe vmyelym. proto kratczie dotyka fie wydopyfu a prziegyde30) yako zname, a wydy ſye, by omlvwal knyhy geneſo, neb tu ſtogy, ze po ſmrty otczowie thare to geft rzieczieno abrahamowy, a to geft ſwiedomo, ze ge vmrziel w Carram, a mohlo mu byty rzieczieno y zde y tam31) a32) lecz w mezopotany, neb 10 w Carram, a neb y tuto22a) y tam, newiemy, kdy mu geſt rzieczieno: wygdy z twe zemye, a ſyn geho bydlyl i nym, a byl-ly ge gyz wyfſel z Caldee, zagyſte wſſak geſſczie drziefſe ſye tu nadyegy a zadoſty nawraczenye. y przikazano mu geft, aby wyffel myſly, neb ge gyz byl wyfſel tyelem. 5
Actus. 773 5 10 15 20 O kazany ſwateho Sſcziepana. A Sſciepan pln gía mylofty a1) ſyly, czynyeíe znamenye a zazraky w lydu welyke. I wítachu nyekterzy z zydowíkeho fboru,2) ty flowiechu lybertynor93) ot kragyny tak rzieczieny,4) toczyfí swobodny, neb ze fu Skutk. 6.) byly drziew ſluhy, potom ſu byly wyſwobozeny. A ty ſu ſie nayprwe protywyly wierzie krzieffczianſkey,5) a Cyrenenffczy ot myefta cyrene a allexanderffty,6) a ty, geffto ſv byly ot cylycia a Affya7) menffie. a8) ty kragyny gſu ſobie9) blyzke. Ty ſie hadachu ſſcziepanem,10) y nemoziechu odolaty mudroſty geho a duchu ſwatemu, genz mlvwiefſe w nyem. Tehdy przywedu dwa falefſna ſwiedky, abyfîta ſwiedczyla, by ſye on poruhalu bohu a moyziefſowy. I zbudychu wſſyczku12) oſadu a myſtry13) a ſtarffie, y przywedechu14) geho s febu w ſobor.15) y witafîta ta16) faleffna dwa ſwiedky rzkucz: Tento czlowiek neprzieftawa mlvwity proty ſwatemu myeftu a moyzieffowy. yako by rziekly: vtrhuget zakonu y18a) chramu, neb ſme geho fly [356a 2] fſely,17) ze ge1s) rziekl: Jefus19) z nazareta20) zborzy toto myeſto a promyeny zakon ten, geffto dal moyzieff. A wſſyczkny ty,12) kteryz nan tu w ſboru21) mlvwiechu,22) wydiechu geho twarz yako andyelſku. I weczie gemu knyezie knyezíke:22a) y geftly to tak, iakoz tyto prawie? Tehdy ſwaty [Skutk 7.] fícziepan poczie dluhu rziecz mlvwity, a proto ze geho treſktachu z po- ruhanye proty bohu a moyziefſowy, na23) pocziatku21) rzieczy poczie chwa- lyty boha a rzka: Muzye bratrzie! boh ten, genz geft mlywyl otczom a pro- rokom, ten geft boh25) welebnofty a chwaly, a ynhed wítupy na chwalu moyzieffowu, pocziaw ot naywyffieho, toczyff ot chwaly otczow, ot26) nychzto przyffel moyziefí, pocziew prawyty, kterak abraham wyffel z Caldey y przyííel do mezopotanye, a odtud do karram, a odtud do Judeam. I27) wecze takto: Kap. XXXI.] 25 O temz. Каp. XXXIII Mvzie, otczowe a bratrzie, ſlyfîte ſlowa tato: boh chwaly vkazal ſye otczy naffemu abrahamowy, kdyz geft byl w mezopotany, drziew nezly ge bydly2s) w Carram, a rzka gemu: wygdy z twe zemye a z tweho/Skulk. 7.] przywuzenſtwie. a trzietye fie prziczynyge23) w geneſy, toczyff: a z domu 16en. 12.) otczie tweho. I opufity ficziepan proto, [356b 1] ze mlvwieffe vmyelym. proto kratczie dotyka fie wydopyfu a prziegyde30) yako zname, a wydy ſye, by omlvwal knyhy geneſo, neb tu ſtogy, ze po ſmrty otczowie thare to geft rzieczieno abrahamowy, a to geft ſwiedomo, ze ge vmrziel w Carram, a mohlo mu byty rzieczieno y zde y tam31) a32) lecz w mezopotany, neb 10 w Carram, a neb y tuto22a) y tam, newiemy, kdy mu geſt rzieczieno: wygdy z twe zemye, a ſyn geho bydlyl i nym, a byl-ly ge gyz wyfſel z Caldee, zagyſte wſſak geſſczie drziefſe ſye tu nadyegy a zadoſty nawraczenye. y przikazano mu geft, aby wyffel myſly, neb ge gyz byl wyfſel tyelem. 5
Strana 774
774 Actus. I przygyde potom do Carram. A kdyz otecz geho vmrzie, prziewede geho boh do teto zemye, w nyzto32) wy nynye bydlyte. A proto ze fie dye zydowíky z vr Caldeyſkich, toczyfí z ohnye Caldeyíkeho, neb Caldey33) ohny ſye modlee a ſkrze ohen protrhugy dyety ſwe, iako my ſkrzie wodu krzítu. A prawie zyde, ze proto thare a geho ſynowe, kdyz ſu byly w Caldey a nechtiely fie ohny modlyty, y vwrhly ge34) Caldey w ohen, y by35) ſpalen aram, bratr abrahamow, a boh abrahama wyproſty. A proto mu boh 20 czaſſto rziekl: Ja ſem pan boh twoy, [356b 2] gefſto ſem tye wywedl (Gen. 15.] z ohnye Caldeyskeho. 15 1) K. a wiery a. 2) K. zboru. 3) K. fluli libertinowe. 4) K. rzeczency. 5) Š. krzeſtianſke. 6) K. Allexandrſſti. 7) K. Azia. s) sch. v K. 9) K. ſebe. 10) K. Š. s fftie- panom. 11) K. poruhal fie. 12) sch. v K. 13) K. a ftarffi a miſtrzi. 14) K. prziwedu. 15) K. zbor; Š. fbor. 16) K. powſftafſta dwa. 163) K. a. 17) K. ſliffeli geho. 13) K. geft. 19) K. Š. gezifs. 20) K. nazaretíky. 21) K. tu nan w zboru. 22) K. hledicchu. 22a) Š. židowíke. 23) K. protoz na. 24) K. pocziatka. 25) K. buoh pln. 26) K. Š. w. 27) odtud sch. v K. 28) K. Š. bydlil. 29) Š. przicziniuge. 30) Š. przigide. 31) Š. tam newiemy kdy mu geſt rzeczeno. 32) Š. w niezto. 32a) Š. tu. 33) Š. Caldeyfsty. 34) Š. ge w. 3b) Š. byl. [Kap. XXXIII.I O temz. kdyz byl wyſwobozen s ſwym otczem thare, a s Nachor bratrem, a s loth1) wnukem, a ſe wſſy czieledy, przigyde do Carram, A potom po fmrty otczowie tu ofta geho bratr Nachor, a on gyde do Judeam. wiſak (Skutk. 7.] mu tu boh neda dyedyny na krocziegy, toczyfí naymenílie cziaftky, a tu ge nyczymz newladl, nezly gieſkyny f polem, ale ne s dyedynnu wladl. gefíto byl kupyl v Effrona,2) fyna fear2a) etheo, ale ſlybyl mu boh a geho plemenu po geho ſmrty tu zemy k dyedynye daty, an gefftye nemyegiefse (Gen. 15.Jyzadneho ſyna, a wecze gemu: bude syemye twe putnykem, toczyff hoften w zemy czyziey3) cztyrzy fta a trzidcziety let, a na dyelu tohoto4) czaííu poddadye gye ſluzbie, a zle gymy wlaſty budu egypíſczy; neb ſu byly ſto a cztyrzy a cztyrzidczety let w ſluzbie pharaonowie, krale egypty.5 a ty pohany, geſſto gſu ony gym ſluzyly, ia budu ſudyty, prawy boh.6) a potom wygdu z egypta, a budu mnye ſluzyty w tomto myeſtye. Tyech cztyrzy ſta a trzidcziety let poczytaſſe rabanus ot toho dne, iako ſye ten ſlyb ſtal abrahamowy, az do wichozenye z egypta. a od [357a 1] toho 15 czaſſu ſlybenye abrahamowy az do wchodu Jakubowu do egypta víílo bylo dwie ſtye a cztyrzidcziety let, a ot wchodu az do wichozenye vſſlo tolykez let. tak rabanus dye, a ſ nym ſye pawel apofítol sgiednawa a rzka: [Gal.3.1a po cztyrziech ſtech a trzidcziety letech vſtawen byl zakon. 10 1) Š. s lotem s. 2) Š. Effrena. 2a) Š. feor. 3) Š. czyzie. 4) Š. toho. 5) Š. Egipſke°. 6) Š. pan buoh.
774 Actus. I przygyde potom do Carram. A kdyz otecz geho vmrzie, prziewede geho boh do teto zemye, w nyzto32) wy nynye bydlyte. A proto ze fie dye zydowíky z vr Caldeyſkich, toczyfí z ohnye Caldeyíkeho, neb Caldey33) ohny ſye modlee a ſkrze ohen protrhugy dyety ſwe, iako my ſkrzie wodu krzítu. A prawie zyde, ze proto thare a geho ſynowe, kdyz ſu byly w Caldey a nechtiely fie ohny modlyty, y vwrhly ge34) Caldey w ohen, y by35) ſpalen aram, bratr abrahamow, a boh abrahama wyproſty. A proto mu boh 20 czaſſto rziekl: Ja ſem pan boh twoy, [356b 2] gefſto ſem tye wywedl (Gen. 15.] z ohnye Caldeyskeho. 15 1) K. a wiery a. 2) K. zboru. 3) K. fluli libertinowe. 4) K. rzeczency. 5) Š. krzeſtianſke. 6) K. Allexandrſſti. 7) K. Azia. s) sch. v K. 9) K. ſebe. 10) K. Š. s fftie- panom. 11) K. poruhal fie. 12) sch. v K. 13) K. a ftarffi a miſtrzi. 14) K. prziwedu. 15) K. zbor; Š. fbor. 16) K. powſftafſta dwa. 163) K. a. 17) K. ſliffeli geho. 13) K. geft. 19) K. Š. gezifs. 20) K. nazaretíky. 21) K. tu nan w zboru. 22) K. hledicchu. 22a) Š. židowíke. 23) K. protoz na. 24) K. pocziatka. 25) K. buoh pln. 26) K. Š. w. 27) odtud sch. v K. 28) K. Š. bydlil. 29) Š. przicziniuge. 30) Š. przigide. 31) Š. tam newiemy kdy mu geſt rzeczeno. 32) Š. w niezto. 32a) Š. tu. 33) Š. Caldeyfsty. 34) Š. ge w. 3b) Š. byl. [Kap. XXXIII.I O temz. kdyz byl wyſwobozen s ſwym otczem thare, a s Nachor bratrem, a s loth1) wnukem, a ſe wſſy czieledy, przigyde do Carram, A potom po fmrty otczowie tu ofta geho bratr Nachor, a on gyde do Judeam. wiſak (Skutk. 7.] mu tu boh neda dyedyny na krocziegy, toczyfí naymenílie cziaftky, a tu ge nyczymz newladl, nezly gieſkyny f polem, ale ne s dyedynnu wladl. gefíto byl kupyl v Effrona,2) fyna fear2a) etheo, ale ſlybyl mu boh a geho plemenu po geho ſmrty tu zemy k dyedynye daty, an gefftye nemyegiefse (Gen. 15.Jyzadneho ſyna, a wecze gemu: bude syemye twe putnykem, toczyff hoften w zemy czyziey3) cztyrzy fta a trzidcziety let, a na dyelu tohoto4) czaííu poddadye gye ſluzbie, a zle gymy wlaſty budu egypíſczy; neb ſu byly ſto a cztyrzy a cztyrzidczety let w ſluzbie pharaonowie, krale egypty.5 a ty pohany, geſſto gſu ony gym ſluzyly, ia budu ſudyty, prawy boh.6) a potom wygdu z egypta, a budu mnye ſluzyty w tomto myeſtye. Tyech cztyrzy ſta a trzidcziety let poczytaſſe rabanus ot toho dne, iako ſye ten ſlyb ſtal abrahamowy, az do wichozenye z egypta. a od [357a 1] toho 15 czaſſu ſlybenye abrahamowy az do wchodu Jakubowu do egypta víílo bylo dwie ſtye a cztyrzidcziety let, a ot wchodu az do wichozenye vſſlo tolykez let. tak rabanus dye, a ſ nym ſye pawel apofítol sgiednawa a rzka: [Gal.3.1a po cztyrziech ſtech a trzidcziety letech vſtawen byl zakon. 10 1) Š. s lotem s. 2) Š. Effrena. 2a) Š. feor. 3) Š. czyzie. 4) Š. toho. 5) Š. Egipſke°. 6) Š. pan buoh.
Strana 775
Actus. 775 Tuto ſie nawraczugem k rzadu. [Kap. XXXVI.] 5 10 15 20 25 30 35 POtom ſie wraty ſwaty Sſcziepan k rzadu wydopyfu, neb nyetczo byl otſtupyl. I wecze: potom wigydu,1) a fluzity mu budu w tom myeftye. A kdyz ſie prziblyzy czas ſlybenye, wzroîte lyd a roznnozy ſie w egyptye, a witala) kral a gyny w egiptye, a ten newiedyel dobroty Jozefowy, a ten muczyl naſſe otczie. neb ſcziepan kratczie o tom wyprawuge rzka: Nay-[Skulk. 7.] prwe da boh abrahamowy pamyet obrziezowanye, y vrody Ifaak,2) v obrzieza gey oímy den. pak yfaak vrody Jakuba, a Jakub dwanaíte patryarch, a ty patriarchy nenawydyecz Jozeph3) prodachu geho do egypta kupczom, a ty kupczy przyneſly geho do egypta. I bieſſe boh s Jozefem, a wyprofty geho ze wſſech geho truchlofty, a da4) mu mudroft a myloft przied kralem egypta5) pharaonem, 1357a 2] y vczyny geho wladarziem nad egyptem y nade wſſym domem ſwym. Potom by6) hlad we wſſy zemy,7) a Jakub vſlyſſaw,8) ze geft obyle w egyptye, nayprwe poſla ſyny, Potom ſam s piety a ſedmdefaty pohlawy wgyde do egypta. ale knyhy zydowſke magy, ze gedno ſſeſt a ſſedefat pohlawy weſſlo ſ nym do egypta, a poczytagy-ly Jakuba a Jozeph ſe dwiema fynoma, tehdy ge gedno fedmdefat. a lucas4) przydal pyet, poczytage wnuky yozefowy, naſleduge popiſany10) ſedmdeſaty, neb geſt to bylo pozornyeyſſie, a by byl tyech nenaſledowal, ſnad by gemu menye wierzyly. I vmrziel geft Jakub w egyptye, a otczowe naſſy, dwanaſt patryarch, neſeny glu do fichen. a to o famem Jozefowy fie czte, neb ſynowe Ifrahell1) pro geho proſbu koſty geho z egypta wyneſly ſu, a take ſie czte, ze ſu prorokowaly o pohrziebeny w Sichem.12) a kdyz ten egipíky kral pbarao newyedyl dobroty Jozefowy, muczyl otczie waffe, kazaw hubity gich dyety pa- cholyky. A toho czaſſu przikazanye kraloweho narody fie [357b 1] moyziefí, y byl wdyeczien bohu. Ay, tut witupy ſwaty Sſcziepan ku pochwaleny moyzieffe, geffto byl obzalowan, by ſye poſmyewal moy- zieſſowy. A kdyz byl krmen trzy myeſiecze w domu otczie ſweho, I wy- wrzechu ho na potok. Pak wzie geho dczy faraonowa, geſſto byla przyſſla 1hrod. 2.) ku potoku, aby ſye omyla, y chowa geho za ſyna ſweho. y by nauczien we wſſy13) mudroſty zydowſkey a egypſkey,14) a biefſe n oczny w ſwich ſkutcziech, a w rzieczy proftrany a fylny. A kdyz mu bylo cztyrzydcziety let, nawfſcziewy ſwu bratrzy15) Ifrahel w zemy Jefſen, a tu zaby16) egyp- ſkeho, geſſto s zydem ſye ſwarzyl, nadyegie ſie, by bratrzie rozumyely tomu, yako on rozumyel w duchu, ze ſkrzie gého ruku pan boh ſyny yfraheli7) z ruku egypſkich chtyel wyſwobodyty. ale ony gſu nerozumyely. a kdyz druheho dne chtyeſſe ſmyrzity dwa zydy, geſſto ſie ſwarziefſta, pak ten zyd, gefíto druhemu bezprawye czynyeſíe, zahna geho a rzka: Y kto tye vítawyl ſudczem nad nas? y zda mye chczefí zahubyty, yakos wcziera zahubyl egypíkeho? vílyffew to y baſſe ſye moyziefí, a vítupy do zemye [357b 2] madyan, a tu z Sefory, dczery knyezzete madyaníkeho, vrody dwa fyny. A pak po cztyrzidczety letech vkaza mu ſye boh na 40
Actus. 775 Tuto ſie nawraczugem k rzadu. [Kap. XXXVI.] 5 10 15 20 25 30 35 POtom ſie wraty ſwaty Sſcziepan k rzadu wydopyfu, neb nyetczo byl otſtupyl. I wecze: potom wigydu,1) a fluzity mu budu w tom myeftye. A kdyz ſie prziblyzy czas ſlybenye, wzroîte lyd a roznnozy ſie w egyptye, a witala) kral a gyny w egiptye, a ten newiedyel dobroty Jozefowy, a ten muczyl naſſe otczie. neb ſcziepan kratczie o tom wyprawuge rzka: Nay-[Skulk. 7.] prwe da boh abrahamowy pamyet obrziezowanye, y vrody Ifaak,2) v obrzieza gey oímy den. pak yfaak vrody Jakuba, a Jakub dwanaíte patryarch, a ty patriarchy nenawydyecz Jozeph3) prodachu geho do egypta kupczom, a ty kupczy przyneſly geho do egypta. I bieſſe boh s Jozefem, a wyprofty geho ze wſſech geho truchlofty, a da4) mu mudroft a myloft przied kralem egypta5) pharaonem, 1357a 2] y vczyny geho wladarziem nad egyptem y nade wſſym domem ſwym. Potom by6) hlad we wſſy zemy,7) a Jakub vſlyſſaw,8) ze geft obyle w egyptye, nayprwe poſla ſyny, Potom ſam s piety a ſedmdefaty pohlawy wgyde do egypta. ale knyhy zydowſke magy, ze gedno ſſeſt a ſſedefat pohlawy weſſlo ſ nym do egypta, a poczytagy-ly Jakuba a Jozeph ſe dwiema fynoma, tehdy ge gedno fedmdefat. a lucas4) przydal pyet, poczytage wnuky yozefowy, naſleduge popiſany10) ſedmdeſaty, neb geſt to bylo pozornyeyſſie, a by byl tyech nenaſledowal, ſnad by gemu menye wierzyly. I vmrziel geft Jakub w egyptye, a otczowe naſſy, dwanaſt patryarch, neſeny glu do fichen. a to o famem Jozefowy fie czte, neb ſynowe Ifrahell1) pro geho proſbu koſty geho z egypta wyneſly ſu, a take ſie czte, ze ſu prorokowaly o pohrziebeny w Sichem.12) a kdyz ten egipíky kral pbarao newyedyl dobroty Jozefowy, muczyl otczie waffe, kazaw hubity gich dyety pa- cholyky. A toho czaſſu przikazanye kraloweho narody fie [357b 1] moyziefí, y byl wdyeczien bohu. Ay, tut witupy ſwaty Sſcziepan ku pochwaleny moyzieffe, geffto byl obzalowan, by ſye poſmyewal moy- zieſſowy. A kdyz byl krmen trzy myeſiecze w domu otczie ſweho, I wy- wrzechu ho na potok. Pak wzie geho dczy faraonowa, geſſto byla przyſſla 1hrod. 2.) ku potoku, aby ſye omyla, y chowa geho za ſyna ſweho. y by nauczien we wſſy13) mudroſty zydowſkey a egypſkey,14) a biefſe n oczny w ſwich ſkutcziech, a w rzieczy proftrany a fylny. A kdyz mu bylo cztyrzydcziety let, nawfſcziewy ſwu bratrzy15) Ifrahel w zemy Jefſen, a tu zaby16) egyp- ſkeho, geſſto s zydem ſye ſwarzyl, nadyegie ſie, by bratrzie rozumyely tomu, yako on rozumyel w duchu, ze ſkrzie gého ruku pan boh ſyny yfraheli7) z ruku egypſkich chtyel wyſwobodyty. ale ony gſu nerozumyely. a kdyz druheho dne chtyeſſe ſmyrzity dwa zydy, geſſto ſie ſwarziefſta, pak ten zyd, gefíto druhemu bezprawye czynyeſíe, zahna geho a rzka: Y kto tye vítawyl ſudczem nad nas? y zda mye chczefí zahubyty, yakos wcziera zahubyl egypíkeho? vílyffew to y baſſe ſye moyziefí, a vítupy do zemye [357b 2] madyan, a tu z Sefory, dczery knyezzete madyaníkeho, vrody dwa fyny. A pak po cztyrzidczety letech vkaza mu ſye boh na 40
Strana 776
776 Actus. JEzod. 3.] pufíty v hory Synay, kdyz hnafíe ítado do puſíczie, we krzy vílyíſe hlas bozy, an mu dye: ya gſem boh otczow twych! a moyziefí lek fie, y zatrzieſe ſie. y wecze mu boh: zzuy obuw s noh twich, nebo to myeíto, 45 na nyemzto ſtogyff, zemye geft ſwata; wydyelt ſem muky lydu meho, gefíto geft wegyptye, a flyffal1s) ſem gich kwielenye, y sftupyl ſem, abich ge wyproftyl. a gdy ſem, at tye poſly do egypta. Toho moyzieſſe, gehoz prziechu rzkucz: kto tye vítawyl knyezetem nad namy? poſla boh knye- zetem a wikupytelem gich z ſluzby gich egipſke s pon oczy andyela, 50 gefíto mu sie we krzy ohnywem vkazal. ten wywede ſyny Ifrahel,17) czynye znamenye a zazraky w zemy egyſkey19) a w morzy czrwenen 20) a na pufíczy cztyrzydczety let. Ten moyziefí rziekl fynom Ifrahel:17) Proroka wam zbudy pan boh z bratrzy nafſich, toho iako mne budete poſluchaty. Tot geft ten, geſſto ge byl w ſboru lydu yſrahel,21) a gefíto mlvwyl f nym 55. [358a 1] andyel na huorzie a f waſſymy otczy, a ten wzal ſlowa zywota, aby dal wam, a toho nechtiely poſluchaty otczowe waſſy, ale zahnaly ho, a otwratyly ſu ſie ſrdczemy do egipta rzkucz aaronowy: vczyn nam bohy,2) gefíto by fíly przied namy do egypta. I vczynychu tele zlate a obiety [Exod. 32.] gemu obietowachu.23) [Deut. 18.] нD 1) Š. wygdu. 1a) Š. wítal. 2) Š. Yzaaka. 3) Š. nenawidiechu Jozeffa. 4) Š. dal. 5) Š. Egipſkym. 6) Š. byl. 7) Š. w zemi we wſſie. 8) Š. vſlyffew. 3) Š. Lukafs. 10) Š. popſani. 11) Š. Izrahelffty. 12) Š. Sichen. 13) Š. wífie. 14) Š. židowſke a Egipſke. 15) Š. ſwe bratrzie. 16) Š. zabil. 17) Š. Izrahelíke. 18) Š. ílyffel. 19) Š. Egipſke 20) Š. czerwenem. 21) Š. Izrahelſke. 22) Š. bohu (!). 23) v K. jen: do Judeam a potom kterak ge byl vwedl do Egipta, Potom z egipta rozmnozeny lid wywedl przeſ puſſt mocznu ruku a prziwedl do mieſta ſwateho yakoz ge naprzed pſano to gim wíſe o Moyzieſſo wyprawi. [Kap.XXXVII. Potom Scziepan chwaly chram.1) [Žid. 8.) POtom, ze biechu rziekly, by on hyzdyl2) myeſto ſwate, y3) poczie chwalyty ftan fwiedeczîtwie, neb w nyem byla archa, toczyſi ſkrzynka ſwie deczîtwie, neb przied dwerzmy ftanowymy pod ftrziechamy4) fudiechu przie: Stan ſwiedeczftwie byl i wafſymy otczy na pufity, iako gym byl boh zpoſobyl k moyzieffowy5) mlvwie, aby gey vczynyly podle te6) twar- noſty, iakoz ſu wydyely na huorzie. a ten ſu myely otczowe waſſy az do dawyda. Pak za Salon una chrâ byl myeſto ſtanu. Pak poczie ge trefktaty, kdyz ſie oczyſty z wynny te,6) gefíto faleffny ſwiedkowe byly nan rziekly a rzka: twrdu hlawu a ne ſ obrziezowanymy vſſmy?) a ſrdczemy, wy wzdy duchu ſwatemu ſie protywyte,8) iako y otczowe waſſy. vſlyſſewſſe to na ſwich [358a 2] ſrdczech ſie pukachu a zuby nan ſkrzypiechu.9) 5 I0 1) Nápis v K. sch. 2) K. tupil. 3) sch. v K. 4) Š. Itrzehami (!). 5) Š. Moy- zieſſowie. 6) K. tey. 7) K. ſ neobrzezowanymi vſſima. 3) K. protiwite ſe. 3) K. ſſkrzipichu.
776 Actus. JEzod. 3.] pufíty v hory Synay, kdyz hnafíe ítado do puſíczie, we krzy vílyíſe hlas bozy, an mu dye: ya gſem boh otczow twych! a moyziefí lek fie, y zatrzieſe ſie. y wecze mu boh: zzuy obuw s noh twich, nebo to myeíto, 45 na nyemzto ſtogyff, zemye geft ſwata; wydyelt ſem muky lydu meho, gefíto geft wegyptye, a flyffal1s) ſem gich kwielenye, y sftupyl ſem, abich ge wyproftyl. a gdy ſem, at tye poſly do egypta. Toho moyzieſſe, gehoz prziechu rzkucz: kto tye vítawyl knyezetem nad namy? poſla boh knye- zetem a wikupytelem gich z ſluzby gich egipſke s pon oczy andyela, 50 gefíto mu sie we krzy ohnywem vkazal. ten wywede ſyny Ifrahel,17) czynye znamenye a zazraky w zemy egyſkey19) a w morzy czrwenen 20) a na pufíczy cztyrzydczety let. Ten moyziefí rziekl fynom Ifrahel:17) Proroka wam zbudy pan boh z bratrzy nafſich, toho iako mne budete poſluchaty. Tot geft ten, geſſto ge byl w ſboru lydu yſrahel,21) a gefíto mlvwyl f nym 55. [358a 1] andyel na huorzie a f waſſymy otczy, a ten wzal ſlowa zywota, aby dal wam, a toho nechtiely poſluchaty otczowe waſſy, ale zahnaly ho, a otwratyly ſu ſie ſrdczemy do egipta rzkucz aaronowy: vczyn nam bohy,2) gefíto by fíly przied namy do egypta. I vczynychu tele zlate a obiety [Exod. 32.] gemu obietowachu.23) [Deut. 18.] нD 1) Š. wygdu. 1a) Š. wítal. 2) Š. Yzaaka. 3) Š. nenawidiechu Jozeffa. 4) Š. dal. 5) Š. Egipſkym. 6) Š. byl. 7) Š. w zemi we wſſie. 8) Š. vſlyffew. 3) Š. Lukafs. 10) Š. popſani. 11) Š. Izrahelffty. 12) Š. Sichen. 13) Š. wífie. 14) Š. židowſke a Egipſke. 15) Š. ſwe bratrzie. 16) Š. zabil. 17) Š. Izrahelíke. 18) Š. ílyffel. 19) Š. Egipſke 20) Š. czerwenem. 21) Š. Izrahelſke. 22) Š. bohu (!). 23) v K. jen: do Judeam a potom kterak ge byl vwedl do Egipta, Potom z egipta rozmnozeny lid wywedl przeſ puſſt mocznu ruku a prziwedl do mieſta ſwateho yakoz ge naprzed pſano to gim wíſe o Moyzieſſo wyprawi. [Kap.XXXVII. Potom Scziepan chwaly chram.1) [Žid. 8.) POtom, ze biechu rziekly, by on hyzdyl2) myeſto ſwate, y3) poczie chwalyty ftan fwiedeczîtwie, neb w nyem byla archa, toczyſi ſkrzynka ſwie deczîtwie, neb przied dwerzmy ftanowymy pod ftrziechamy4) fudiechu przie: Stan ſwiedeczftwie byl i wafſymy otczy na pufity, iako gym byl boh zpoſobyl k moyzieffowy5) mlvwie, aby gey vczynyly podle te6) twar- noſty, iakoz ſu wydyely na huorzie. a ten ſu myely otczowe waſſy az do dawyda. Pak za Salon una chrâ byl myeſto ſtanu. Pak poczie ge trefktaty, kdyz ſie oczyſty z wynny te,6) gefíto faleffny ſwiedkowe byly nan rziekly a rzka: twrdu hlawu a ne ſ obrziezowanymy vſſmy?) a ſrdczemy, wy wzdy duchu ſwatemu ſie protywyte,8) iako y otczowe waſſy. vſlyſſewſſe to na ſwich [358a 2] ſrdczech ſie pukachu a zuby nan ſkrzypiechu.9) 5 I0 1) Nápis v K. sch. 2) K. tupil. 3) sch. v K. 4) Š. Itrzehami (!). 5) Š. Moy- zieſſowie. 6) K. tey. 7) K. ſ neobrzezowanymi vſſima. 3) K. protiwite ſe. 3) K. ſſkrzipichu.
Strana 777
Actus. 777 O vkamenowany Scziepana. [Kap. XXXVIII.) 20 25 35 kdyz bieſſe Sſcziepan pln myloſty a duchu ſwateho, wzezrziew na nebe vzrzie chwalu1) bozy, w czlowiecziey2) twarnoſty ſtogiecz na prawyczy moczy bozie na krzyzy, aby ſie nepomylyl, kdyz bude kame-[Skutk. 12.) nowan. a tyem, ze tak Jefus3) ſtogieſſe, vkazowaſſe, ze4) gemu geft hotow5) 5 pomoczy. neb ktoz boyugie neb pomaha, ten ftaty ma. I wecze: ay, wyzy nebe otewrzieno, a ſyna czlowieczieho ſtogiecz na prawiczy moczy boziey.6 Tehdy zawolawſſe7) hlaſem welykym8) zawrziechu vîſy ſwe, iako hroziecz?) fie flyffety vtrhanye. 19a) rzytychu fie gednoſtaynye na nyeho, a wy- wrhíſe geho z myeſta kamenowachu ho, na tom mnyccz, by podle zakona 10 prawie czynyly. neb poſmyewacz aneb10) vtrhacz podle zakona z ftanow wyweden bywaſſe.11) a tu ho vkamenowaſſe wefſken lyd. Pak ſwiedky dwa faleſſna ta nayprwe12) podle zakona myegiechu nan kamen vwrczy.13) neb w zakonye rzieczieno geſt: Prwa ruka ſwiedkow kamenowaſſe ho. y sílozichu [358b 1] s febe rucho, aby ſie nepoſkwrnyly dotczienym geho, 15 a polozychu podle mladencze, gefſto flowieffe14) Saulus, a ten potom nazwan by15) paulus. tomu, iakoz ſwiedczy beda, na tom boh myloſtywie vczynyl, ze gého ruka newynnu krwy nenye zkalena, gedno ze gym powolyl, chowage gym rucha, geffto geho kamenowaly. A proto byl by yako hodny ſmrty zahynul, by mu boh mylofty pokanye newdechl byl. I kamenowachu ſſcziepana, an wola a16) rzka: Pane Jezu kryſte, przigny duch moy; neb tak Jefus3) k otczy wecze: w twogy ruczie porucziegy17) duch moy. a poklek1s) na ſwa kolena zawola welykym hlaſſem a rzka: Pane [ Luk. 24.d bozie, nepoſtawuy gym toho za hrziech, nebt newiedye, czo czynye. neb mnozy zahubugicz ho mnyely gfu, by zakon naplnyly, Podle toho, yakoz Jefus3) byl rziekl: Przyfíla hodyna, aby kazdy, ktoz was zahuby, mnyel, by na tom poſluzyl bohu. A kdyz to wecze, ynhed vſnu w hoſpodynu. IJan 16.) I ita ſye welyke przieſtyhanye w krziefſczianech w Jerufalemye. Neb zabywíle ſwateho fícziepana, gednoho z knyezat koftelních,19) [358b 2]/ Skutk. s.) a to byl iako prwohonecz z ſedmy Jahanow,20) Pocziechu gyne tak tiezce 30 przieſtyhowaty,21) ze wſſyczkny vcziennyczy kromye apoſſtolow — neb ty iako paſtyrzy2) ſtada biechu nayvſtawycznyeyfſ 23) — rozbiezechu ſie po kragynach Judee a Samarie,21) vtiekagicz ot neprzatel podle toho, iakoz przykazal Jefus 25) rzka: budu-ly was w gednom myeſtie przieſtyhowaty,26) vteczte do gyneho.28a) I pohrziebechu27) ſwateho fſcziepana muzie baznywy, podle obicziegie ſnaznye chwalecz ho, a placz nad nym welyky vczynychu. Tehdy apofítole wyducz, ze magy potom ku pohanom gyty, zpoſobywîſe wierne, kterzyz myegiechu28) oftaty w Jerufalemye, ſwietychu Jakuba alphey byíkupem Jerufalemíkym, a wlozichu nan ruczie Petr, Jakub a Jan.29) a proto nykdy menye nezly ot trzy byſkupow byſkup ma byty 40 poſwieczen. 1) K. ſlawu. 2) K. a geziſſe w czlowieczi; S. czlowieczie. 3) K. Š. geziſs. 1) K. ſie. 5) K. hotow geſt. 6) K. bozi ſtogiecz; Š. bozie. 7) K. oni zwolachu. 8) K.
Actus. 777 O vkamenowany Scziepana. [Kap. XXXVIII.) 20 25 35 kdyz bieſſe Sſcziepan pln myloſty a duchu ſwateho, wzezrziew na nebe vzrzie chwalu1) bozy, w czlowiecziey2) twarnoſty ſtogiecz na prawyczy moczy bozie na krzyzy, aby ſie nepomylyl, kdyz bude kame-[Skutk. 12.) nowan. a tyem, ze tak Jefus3) ſtogieſſe, vkazowaſſe, ze4) gemu geft hotow5) 5 pomoczy. neb ktoz boyugie neb pomaha, ten ftaty ma. I wecze: ay, wyzy nebe otewrzieno, a ſyna czlowieczieho ſtogiecz na prawiczy moczy boziey.6 Tehdy zawolawſſe7) hlaſem welykym8) zawrziechu vîſy ſwe, iako hroziecz?) fie flyffety vtrhanye. 19a) rzytychu fie gednoſtaynye na nyeho, a wy- wrhíſe geho z myeſta kamenowachu ho, na tom mnyccz, by podle zakona 10 prawie czynyly. neb poſmyewacz aneb10) vtrhacz podle zakona z ftanow wyweden bywaſſe.11) a tu ho vkamenowaſſe wefſken lyd. Pak ſwiedky dwa faleſſna ta nayprwe12) podle zakona myegiechu nan kamen vwrczy.13) neb w zakonye rzieczieno geſt: Prwa ruka ſwiedkow kamenowaſſe ho. y sílozichu [358b 1] s febe rucho, aby ſie nepoſkwrnyly dotczienym geho, 15 a polozychu podle mladencze, gefſto flowieffe14) Saulus, a ten potom nazwan by15) paulus. tomu, iakoz ſwiedczy beda, na tom boh myloſtywie vczynyl, ze gého ruka newynnu krwy nenye zkalena, gedno ze gym powolyl, chowage gym rucha, geffto geho kamenowaly. A proto byl by yako hodny ſmrty zahynul, by mu boh mylofty pokanye newdechl byl. I kamenowachu ſſcziepana, an wola a16) rzka: Pane Jezu kryſte, przigny duch moy; neb tak Jefus3) k otczy wecze: w twogy ruczie porucziegy17) duch moy. a poklek1s) na ſwa kolena zawola welykym hlaſſem a rzka: Pane [ Luk. 24.d bozie, nepoſtawuy gym toho za hrziech, nebt newiedye, czo czynye. neb mnozy zahubugicz ho mnyely gfu, by zakon naplnyly, Podle toho, yakoz Jefus3) byl rziekl: Przyfíla hodyna, aby kazdy, ktoz was zahuby, mnyel, by na tom poſluzyl bohu. A kdyz to wecze, ynhed vſnu w hoſpodynu. IJan 16.) I ita ſye welyke przieſtyhanye w krziefſczianech w Jerufalemye. Neb zabywíle ſwateho fícziepana, gednoho z knyezat koftelních,19) [358b 2]/ Skutk. s.) a to byl iako prwohonecz z ſedmy Jahanow,20) Pocziechu gyne tak tiezce 30 przieſtyhowaty,21) ze wſſyczkny vcziennyczy kromye apoſſtolow — neb ty iako paſtyrzy2) ſtada biechu nayvſtawycznyeyfſ 23) — rozbiezechu ſie po kragynach Judee a Samarie,21) vtiekagicz ot neprzatel podle toho, iakoz przykazal Jefus 25) rzka: budu-ly was w gednom myeſtie przieſtyhowaty,26) vteczte do gyneho.28a) I pohrziebechu27) ſwateho fſcziepana muzie baznywy, podle obicziegie ſnaznye chwalecz ho, a placz nad nym welyky vczynychu. Tehdy apofítole wyducz, ze magy potom ku pohanom gyty, zpoſobywîſe wierne, kterzyz myegiechu28) oftaty w Jerufalemye, ſwietychu Jakuba alphey byíkupem Jerufalemíkym, a wlozichu nan ruczie Petr, Jakub a Jan.29) a proto nykdy menye nezly ot trzy byſkupow byſkup ma byty 40 poſwieczen. 1) K. ſlawu. 2) K. a geziſſe w czlowieczi; S. czlowieczie. 3) K. Š. geziſs. 1) K. ſie. 5) K. hotow geſt. 6) K. bozi ſtogiecz; Š. bozie. 7) K. oni zwolachu. 8) K.
Strana 778
778 Actus, welikym a. 9) K. zhrozugicz. 9a) K a. 10) Š. neb. 11) Š. bieffe. 12) Š. nayprw. 13) K. kamenem wrczy. 14) K. Ilul. 15) Š. byl nazwan. 16) sch. v K. 17) K. poruczim. 18) K. poklekl. 19) K. koftela. 20) K. Š. yahnow. 21) K. przedítihowati. 22) K. paſtirze. 23) Š. nayvítawicznieyfij. 24) Š. Samarzie. 25) K. přid. a. 26) K. přid. neb wen puditi. 28a) K. druheho. 27) K. pohrzebu. 28) K. magi. 29) K. a Jan a Jakub. (Kap. XXXIX.] O protywenſtwy Sſawlowie. SSawel plenyeſſe koſtel, toczyf krzieſſcziany, biehagie po domyech, wynymagie1) muzie yla) zeny, a mecze gymy2) w zalarz. ale wſſak yzadneho fam nezahubyl, neb boh ſtrziehl geho ruky,3) aby newynnu krwy nebyle zkalenye.4) A ty, gefíto fie biechu [359a 1] rozbiehly, chodyechu z myeíta do myeſta, ſlowo bozie kazycz; acz koly byly ſu rozpuzeny, wſſak ſu 5 byly vſtawny, kazicz ſlowo bozie. A philyp, Jahen druhy5) ot ficziepana, gyde do myefta Samarie, y kaza tu o kryſtu, a zaſtupowe ſpolecznye ſnaznye poſluchachu6) toho, czo7) gym philyp kazaſſe, wyducz dywy ty, kterez czynyefſe, neb mnohe zlym duchem oſyedle zproſſczowaſſe, a bel- hawe y chrome zprawowaffe.s) a biefſe tu Syn on cziarodycynyk, oblu- 10 zuge lydmy. toho wſlyczkny chwalechu, ot navmenſſicho az do nay- wietffieho,9) neb kuzedlnymy chytrofſcziemy10) mnoho czynyefſe, a proto prawiechu, by on byl welyka nocz bozie, mnyecz, by on byl prorok, aneb andyel, aneb syn bozy, neb gich myfl gyz byll1) prziewratyl chytrofíty kuzedlnu. A kdyz vwierzychu philypowu kazany12) o kralowſtwy boziem, we ygmye13) gezukryfta krzítiechu fie muzie y zeny. a Symon cziaro- dyeynyk czyny fie take wierzie14) a by15) pokrzîtyen. a wyda, ze phylyp czyny dywy take, iakichz on nen ohl16) czynyty, y mnyefſe, by on to nyekakym ſmyflem czynyl, a tak zanyſlem da ſye pokrztyty, aby ſkrzie to tyem17) ochotnyegi 18) fie ho19) [359a 2] przidrzzal, aby tudy20) nauczyl 20 fie21) geho vmyeny, aby mohl takez dywy czynyty. 1) K. wybiragie. 1) K a.2) K.ge.3) K. ruku. 4) K. zkalene. 5) K. druhy yahen. 6) K. poſluchachu Inaznie. 7) Š. czoz. 8) a belhawe — zprawowaſſe sch. v K. 9) K. od naywietíſieho az do naymenílieho. 10) K. chytrofticmi. 11) sch. v K. 12) K. philippowi kazanie. 13) K. gmie pana. 14) K. yakoby y on vwicrzil. 15) Š. byl. 16) K. nemoz. 17) sch. v K. 18) K. ochotniegi. 19) K. geho. 20) K. tady. 21) Š. fie nauczil. 15 Kap. XLI O proſbie Symona kuzedlnyka. Skutk. 8./ A kdyz vſlyffechu apofítole ty, kterzyzl) byechu w gerufalemye, ze Samaria przyyala ſlowo bozie, poſlachu k nym petra a Jana.2) a kdyz ta tam przigydefſta, profichu za nye, aby przigiely ducha ſwateho zrziete- dlnye, neb ſnad nebyly ſu toho geſſczie vczynyly, neb geſſczie w nyzad- neho z3) nych nebyl wſtupyl zrzietedlnye. ale ſwiedomo geft, ze nezrzie- 5
778 Actus, welikym a. 9) K. zhrozugicz. 9a) K a. 10) Š. neb. 11) Š. bieffe. 12) Š. nayprw. 13) K. kamenem wrczy. 14) K. Ilul. 15) Š. byl nazwan. 16) sch. v K. 17) K. poruczim. 18) K. poklekl. 19) K. koftela. 20) K. Š. yahnow. 21) K. przedítihowati. 22) K. paſtirze. 23) Š. nayvítawicznieyfij. 24) Š. Samarzie. 25) K. přid. a. 26) K. přid. neb wen puditi. 28a) K. druheho. 27) K. pohrzebu. 28) K. magi. 29) K. a Jan a Jakub. (Kap. XXXIX.] O protywenſtwy Sſawlowie. SSawel plenyeſſe koſtel, toczyf krzieſſcziany, biehagie po domyech, wynymagie1) muzie yla) zeny, a mecze gymy2) w zalarz. ale wſſak yzadneho fam nezahubyl, neb boh ſtrziehl geho ruky,3) aby newynnu krwy nebyle zkalenye.4) A ty, gefíto fie biechu [359a 1] rozbiehly, chodyechu z myeíta do myeſta, ſlowo bozie kazycz; acz koly byly ſu rozpuzeny, wſſak ſu 5 byly vſtawny, kazicz ſlowo bozie. A philyp, Jahen druhy5) ot ficziepana, gyde do myefta Samarie, y kaza tu o kryſtu, a zaſtupowe ſpolecznye ſnaznye poſluchachu6) toho, czo7) gym philyp kazaſſe, wyducz dywy ty, kterez czynyefſe, neb mnohe zlym duchem oſyedle zproſſczowaſſe, a bel- hawe y chrome zprawowaffe.s) a biefſe tu Syn on cziarodycynyk, oblu- 10 zuge lydmy. toho wſlyczkny chwalechu, ot navmenſſicho az do nay- wietffieho,9) neb kuzedlnymy chytrofſcziemy10) mnoho czynyefſe, a proto prawiechu, by on byl welyka nocz bozie, mnyecz, by on byl prorok, aneb andyel, aneb syn bozy, neb gich myfl gyz byll1) prziewratyl chytrofíty kuzedlnu. A kdyz vwierzychu philypowu kazany12) o kralowſtwy boziem, we ygmye13) gezukryfta krzítiechu fie muzie y zeny. a Symon cziaro- dyeynyk czyny fie take wierzie14) a by15) pokrzîtyen. a wyda, ze phylyp czyny dywy take, iakichz on nen ohl16) czynyty, y mnyefſe, by on to nyekakym ſmyflem czynyl, a tak zanyſlem da ſye pokrztyty, aby ſkrzie to tyem17) ochotnyegi 18) fie ho19) [359a 2] przidrzzal, aby tudy20) nauczyl 20 fie21) geho vmyeny, aby mohl takez dywy czynyty. 1) K. wybiragie. 1) K a.2) K.ge.3) K. ruku. 4) K. zkalene. 5) K. druhy yahen. 6) K. poſluchachu Inaznie. 7) Š. czoz. 8) a belhawe — zprawowaſſe sch. v K. 9) K. od naywietíſieho az do naymenílieho. 10) K. chytrofticmi. 11) sch. v K. 12) K. philippowi kazanie. 13) K. gmie pana. 14) K. yakoby y on vwicrzil. 15) Š. byl. 16) K. nemoz. 17) sch. v K. 18) K. ochotniegi. 19) K. geho. 20) K. tady. 21) Š. fie nauczil. 15 Kap. XLI O proſbie Symona kuzedlnyka. Skutk. 8./ A kdyz vſlyffechu apofítole ty, kterzyzl) byechu w gerufalemye, ze Samaria przyyala ſlowo bozie, poſlachu k nym petra a Jana.2) a kdyz ta tam przigydefſta, profichu za nye, aby przigiely ducha ſwateho zrziete- dlnye, neb ſnad nebyly ſu toho geſſczie vczynyly, neb geſſczie w nyzad- neho z3) nych nebyl wſtupyl zrzietedlnye. ale ſwiedomo geft, ze nezrzie- 5
Strana 779
Actus. 779 1 20 25 30 tedlnye byly ſu ducha ſwateho przigiely, kdyz ſu byly pokrzîtyeny we ygmye boha gezukryfta. I kladiechu4) na nye ruczie, a brachu ducha ſwateho, tak ze zrzietedlnym znamenym ſie vkazowafſe,5) kdyz wſſemy iazyky mlvwiechu. a ten philyp byl geft Jahen, ale nebyl apofſtol, neb 10 wkladanye ruku zachowawals) geft apofftolom. A proto y dnes famym byſkupom, gich wykarzom, zachowano7) geft; neb ty gyz rucze8) wzkla- dagy a czielo mazy na byrzmowany,9) neb tu bywa dan10) duch ſwaty na potwrzenye, neb ten11) phylyp, by byl apofítol, a12) kdyz by krzítyl, ynhed [359b 1] by na krzítyene13) ruczie kladl, a necziekal by k tomu gynych. a kdyz Symon vzrzie, ze ſkrzie ruczie11) wlozenye apofítolſku bywa duch ſwaty dan, mnye, by to bylo ot nych nyekakym domyflem, y nadal ſie, by to mohl ot nych15) penyezy wykupity. I poda gym penyez a rzka: dayte my tu mocz, na kohoz koly16) ruczie17) wlozym, aby ten wzal ducha ſwateho, chtye tu mocz na zyſk kupity. I wecze mu petr: Penyeze twe f tebu budte1s) na zatraczenye. To ſie moze takto dyelyty, aby to nebylo ku penyezom pomyenyeno: penyeze twe sſ tebu budte,19) weducz tye na zatraczenye; aneb: penyeze ſwe ſobie myey,20) a za nye wiecznu muku trp. neb ſwiety, kdyz fuud21) prokletye wydawagy,2a) ne- s zadoſty pon ſty, ale z moczy ſprawedlnoſty na ny wydawagy. a wecze 21b) nenye tobie dyela w tey22) rzieczy, aby pro twe ruky wlozenye duch ſwaty byl23) dan. neb twe frdcze nenye przied bohem. a czyn pokanye pro tu zloſt twu a pros boha, zdat by ſnad odpuſtyl ſobie.21) I wyedyefſe petr w duchu, ze on nebude czynyty pokanye, ale to ge geho vrzad byl, aby nutkal a radyl ku pokany. A fymon, wieda fie nedoſtoyna, by byl ot boha vílyffan, nerody proſyty, ale wecze [359b 2] apofítolom: Profte za mye, at nycz na mye neprzigde25) tyech wieczy, yakoz26) ſte rziekly. Pak Pètr a Jan wratyſſta ſie do geruſalema a mnohym myeſtom famari- tanſkym ſlowo bozie kazachu. 1) K. geſfto 2) K. Jana a petra. 3) K. w. 4) K. kladechu. 3) K. vkazo- wawſſe (!). 6) K. zachowal. 7) K. to zachowano. s) K. rucze giz. 9) K. krzizmo- wani. 10) K. dan bywa. 11) K. by ten. 12) sch. v K. 13) K. krzſtieni; Š. krzeftiany. 14) K. ruku. 15) K. by od nich mohl to. 16) sch. v Š. 17) K. ruku. 18) K. twogi budte i tebu. 13) K. budte ſ tebu. 20) přetrž. w. 21) K. gfu. 21a) K. wydawali. 21b) K. sch. 22) Š. w to. 23) K byl duch ſwaty. 21) K Š. tobic. 25) K. neprzigde na mie. 26) K vako. O kleſſczienczowy, gehoz philip pokrzſtyl. Kap. XLI.] PAk andyel bozy mlywy1) s phylypem a rzka: wítan a gdy proty poledny na czieftu, gefíto wede ot2) gerufalema do Gazam, toczyfí do affricam.1) iako by takto4) rziekl: Gdy na czieſtu, po nyzto ot gerufalema (Skutk. 8.) ſkrzie gazu gdu do Affryky. A wſtaw y gyde. I vzrzie muzie Eunucha, moczneho w domye Candacis kralowe, murzienyna, a ten wladl wsfemy poklady gegymy. neb geft bil obicziey tiech ewnuchow,5) toczyff kleſſczien-
Actus. 779 1 20 25 30 tedlnye byly ſu ducha ſwateho przigiely, kdyz ſu byly pokrzîtyeny we ygmye boha gezukryfta. I kladiechu4) na nye ruczie, a brachu ducha ſwateho, tak ze zrzietedlnym znamenym ſie vkazowafſe,5) kdyz wſſemy iazyky mlvwiechu. a ten philyp byl geft Jahen, ale nebyl apofſtol, neb 10 wkladanye ruku zachowawals) geft apofftolom. A proto y dnes famym byſkupom, gich wykarzom, zachowano7) geft; neb ty gyz rucze8) wzkla- dagy a czielo mazy na byrzmowany,9) neb tu bywa dan10) duch ſwaty na potwrzenye, neb ten11) phylyp, by byl apofítol, a12) kdyz by krzítyl, ynhed [359b 1] by na krzítyene13) ruczie kladl, a necziekal by k tomu gynych. a kdyz Symon vzrzie, ze ſkrzie ruczie11) wlozenye apofítolſku bywa duch ſwaty dan, mnye, by to bylo ot nych nyekakym domyflem, y nadal ſie, by to mohl ot nych15) penyezy wykupity. I poda gym penyez a rzka: dayte my tu mocz, na kohoz koly16) ruczie17) wlozym, aby ten wzal ducha ſwateho, chtye tu mocz na zyſk kupity. I wecze mu petr: Penyeze twe f tebu budte1s) na zatraczenye. To ſie moze takto dyelyty, aby to nebylo ku penyezom pomyenyeno: penyeze twe sſ tebu budte,19) weducz tye na zatraczenye; aneb: penyeze ſwe ſobie myey,20) a za nye wiecznu muku trp. neb ſwiety, kdyz fuud21) prokletye wydawagy,2a) ne- s zadoſty pon ſty, ale z moczy ſprawedlnoſty na ny wydawagy. a wecze 21b) nenye tobie dyela w tey22) rzieczy, aby pro twe ruky wlozenye duch ſwaty byl23) dan. neb twe frdcze nenye przied bohem. a czyn pokanye pro tu zloſt twu a pros boha, zdat by ſnad odpuſtyl ſobie.21) I wyedyefſe petr w duchu, ze on nebude czynyty pokanye, ale to ge geho vrzad byl, aby nutkal a radyl ku pokany. A fymon, wieda fie nedoſtoyna, by byl ot boha vílyffan, nerody proſyty, ale wecze [359b 2] apofítolom: Profte za mye, at nycz na mye neprzigde25) tyech wieczy, yakoz26) ſte rziekly. Pak Pètr a Jan wratyſſta ſie do geruſalema a mnohym myeſtom famari- tanſkym ſlowo bozie kazachu. 1) K. geſfto 2) K. Jana a petra. 3) K. w. 4) K. kladechu. 3) K. vkazo- wawſſe (!). 6) K. zachowal. 7) K. to zachowano. s) K. rucze giz. 9) K. krzizmo- wani. 10) K. dan bywa. 11) K. by ten. 12) sch. v K. 13) K. krzſtieni; Š. krzeftiany. 14) K. ruku. 15) K. by od nich mohl to. 16) sch. v Š. 17) K. ruku. 18) K. twogi budte i tebu. 13) K. budte ſ tebu. 20) přetrž. w. 21) K. gfu. 21a) K. wydawali. 21b) K. sch. 22) Š. w to. 23) K byl duch ſwaty. 21) K Š. tobic. 25) K. neprzigde na mie. 26) K vako. O kleſſczienczowy, gehoz philip pokrzſtyl. Kap. XLI.] PAk andyel bozy mlywy1) s phylypem a rzka: wítan a gdy proty poledny na czieftu, gefíto wede ot2) gerufalema do Gazam, toczyfí do affricam.1) iako by takto4) rziekl: Gdy na czieſtu, po nyzto ot gerufalema (Skutk. 8.) ſkrzie gazu gdu do Affryky. A wſtaw y gyde. I vzrzie muzie Eunucha, moczneho w domye Candacis kralowe, murzienyna, a ten wladl wsfemy poklady gegymy. neb geft bil obicziey tiech ewnuchow,5) toczyff kleſſczien-
Strana 780
780 Actus. (Is. 53.] czow, chowaty pokladow mocznych. Ten biefſe przifſel do gerufalema modlyt ſie. a yakoz ſye prawy w gyney6) hyſtorzy,7) ze po nyem byla poſlala mnoho darow k chramu do gerufalema ta kralowa Candacis murzienynka;a po tey8) wſſeczkny9) kralowny ſluly gſu Candaces 10) A kdyz ſye wraczowaſſe ten murzienyn, fiedye na wozie a czta yfayan 11) proroka, I wecze duch ſwaty phylypowy: Prziſtup a przywyn ſie k wozu! a przi- ſtupyw philip y vſlyfſe, an czte yſayam,11) I wecze: rozumyefí-ly, czo to12) cztefí? a12) on wecze: kterak [360a 1] mohu rozumyety, gedno acz by my kto vkazal? a12a) proſy philipa aby wſyedl k nyemu na woz. a to pyím o 15 bieffe,13) gefíto czietl, a to bozym zpoſobenym tak myelo byty cztieno:14) Jako owczie k zarziezany15) weden geſt, a yako giehnye przied ſtrzie- hacziem ſwym bez hlaſfu, tak ſwich vſt16) neotewrzie. I wecze Evnuch17) philypowy: Proffy1s) tebe, aby my19) powiedyel, o kterem to proroku dye, o ſobie-ly czyly o gynem? Otewrziew phylyp vſta ſwa wecze, 20) 20 a pocziew od toho pyſma, iakoz evnuchus21) tazal, zwieftowa gemu Jezyſſe. A kdyz po tey22) czieſtye giediechu, przigydu23) k gedney24) wodye, y wecze ten Evnuch:17) Ay, tot woda, kto my ſie zabrany krzityty? Philyp wecze wierzyff-ly ze wſſeho ſrdcze, tehdyt ſie fluffie krzítyty. a on wecze: wierzy,25) ze Jefus26) geft prawy27) ſyn bozy. A kdyz philyp pozna w duchu28) wieru 25 evnuchowu,29) wſſak chtyeſſe ot nyeho dobity zgiewneho przyznanye. nechtye ho brzo pokrzítyty, aby prziklad byl dan wſſem, kterzyz magy byty pokrzítieny, otazanye a odpowiedy przyznanye.30) Tehdy kaza wozu ſtaty, y situpyfíta31) oba s wozu, a32) pokrzîty philyp evnucha 17) A kdyz wyſtupy z wody, duch bozy vchwate33) phylypa, az ho34) wiecz 30 nevzrzie evnuch,35) Awffak giede [360a 2] po ſwey36) czieftye raduge ſye. a philyp by nalezen w azato,37) a chodye kazaſſe po wſſech myeſtech, az przigyde do cefaream.38) a czte fie, ze w tom myeftye myel dom, a goho fílepiegie39) az do dneſſnyeho dne ſye vkazugy, a pokogyk komorek40) cztyrz dczer dyewoynych prorocznycz.41) A tuto ſye pak nawraty wydopys k rzadu ſwemu,42) iakoz byl prawyl o Sfawlowy, ze geft plenyl koftely bozie. A to, czo geft43) bylo praweno o philippowy a o Evnuchowy,41 to geſt bylo yako napadem. 10 35 1) K. mluwil. 2) K. do (!). 3) Š. Affriky. 4) K. tomu takto rozumicy yakoly 5) K Š. Eunochow. 6) Š. gine. 7) K. w ginem wydopiſu. 8) Š. tce. 3) K. wſlechry. 10) K. Candaces yako rzimſlti tielarzowe ſluli Ceſares aniz ta kragira miela wladarze gedno od zen. 11) K. Š. Yayalle. 12) v K. sch. 123) K. y. 13) Š. K. bieíſe piſmo. 14) K. zpoſobeno czteno. 15) K. k ſmrti. 16) K. vít ſwych. 17) Š. Evnoch (obyč.). 18) K proſy; Š. Profim. 19) Š. mi to. 20) K. a wecze. 21) K. Eunuch; Š. Eunockus. 22) Š. tee. 23) K. Š. przigedu. 21) Š. gedne. 25) K. Š. wierzim. 26) K. Š. Gezifs. 27) sch. v K. 28) K. w duchu pozna. 23) K. Š. Evnochowu. 30) K. prziznanie A proto y dnes I niekakym prodlenicm tazanie ſlawi ſlawny krzeſt w ſobotu welikonoczni neb poczina ſie ptanie od ſtrziedopoſci od toho dne kdyz zpiewagi kdyz oſwieczen budu etc. 30) K. situpi. 32) K. y. 33) K. vchwati. 24) sch. v K. 35) K. Enuch. 36) Š. fwe. 37) K. azotu. 38) Š Cefaree. 36) K. Iſlepiege geho. 40) K. komurek. 41) Š. pro- rocznych. 42) K. k ſwemu rzadu. 43) K. ge; bylo sch. 44) K Š. Eunochowi.
780 Actus. (Is. 53.] czow, chowaty pokladow mocznych. Ten biefſe przifſel do gerufalema modlyt ſie. a yakoz ſye prawy w gyney6) hyſtorzy,7) ze po nyem byla poſlala mnoho darow k chramu do gerufalema ta kralowa Candacis murzienynka;a po tey8) wſſeczkny9) kralowny ſluly gſu Candaces 10) A kdyz ſye wraczowaſſe ten murzienyn, fiedye na wozie a czta yfayan 11) proroka, I wecze duch ſwaty phylypowy: Prziſtup a przywyn ſie k wozu! a przi- ſtupyw philip y vſlyfſe, an czte yſayam,11) I wecze: rozumyefí-ly, czo to12) cztefí? a12) on wecze: kterak [360a 1] mohu rozumyety, gedno acz by my kto vkazal? a12a) proſy philipa aby wſyedl k nyemu na woz. a to pyím o 15 bieffe,13) gefíto czietl, a to bozym zpoſobenym tak myelo byty cztieno:14) Jako owczie k zarziezany15) weden geſt, a yako giehnye przied ſtrzie- hacziem ſwym bez hlaſfu, tak ſwich vſt16) neotewrzie. I wecze Evnuch17) philypowy: Proffy1s) tebe, aby my19) powiedyel, o kterem to proroku dye, o ſobie-ly czyly o gynem? Otewrziew phylyp vſta ſwa wecze, 20) 20 a pocziew od toho pyſma, iakoz evnuchus21) tazal, zwieftowa gemu Jezyſſe. A kdyz po tey22) czieſtye giediechu, przigydu23) k gedney24) wodye, y wecze ten Evnuch:17) Ay, tot woda, kto my ſie zabrany krzityty? Philyp wecze wierzyff-ly ze wſſeho ſrdcze, tehdyt ſie fluffie krzítyty. a on wecze: wierzy,25) ze Jefus26) geft prawy27) ſyn bozy. A kdyz philyp pozna w duchu28) wieru 25 evnuchowu,29) wſſak chtyeſſe ot nyeho dobity zgiewneho przyznanye. nechtye ho brzo pokrzítyty, aby prziklad byl dan wſſem, kterzyz magy byty pokrzítieny, otazanye a odpowiedy przyznanye.30) Tehdy kaza wozu ſtaty, y situpyfíta31) oba s wozu, a32) pokrzîty philyp evnucha 17) A kdyz wyſtupy z wody, duch bozy vchwate33) phylypa, az ho34) wiecz 30 nevzrzie evnuch,35) Awffak giede [360a 2] po ſwey36) czieftye raduge ſye. a philyp by nalezen w azato,37) a chodye kazaſſe po wſſech myeſtech, az przigyde do cefaream.38) a czte fie, ze w tom myeftye myel dom, a goho fílepiegie39) az do dneſſnyeho dne ſye vkazugy, a pokogyk komorek40) cztyrz dczer dyewoynych prorocznycz.41) A tuto ſye pak nawraty wydopys k rzadu ſwemu,42) iakoz byl prawyl o Sfawlowy, ze geft plenyl koftely bozie. A to, czo geft43) bylo praweno o philippowy a o Evnuchowy,41 to geſt bylo yako napadem. 10 35 1) K. mluwil. 2) K. do (!). 3) Š. Affriky. 4) K. tomu takto rozumicy yakoly 5) K Š. Eunochow. 6) Š. gine. 7) K. w ginem wydopiſu. 8) Š. tce. 3) K. wſlechry. 10) K. Candaces yako rzimſlti tielarzowe ſluli Ceſares aniz ta kragira miela wladarze gedno od zen. 11) K. Š. Yayalle. 12) v K. sch. 123) K. y. 13) Š. K. bieíſe piſmo. 14) K. zpoſobeno czteno. 15) K. k ſmrti. 16) K. vít ſwych. 17) Š. Evnoch (obyč.). 18) K proſy; Š. Profim. 19) Š. mi to. 20) K. a wecze. 21) K. Eunuch; Š. Eunockus. 22) Š. tee. 23) K. Š. przigedu. 21) Š. gedne. 25) K. Š. wierzim. 26) K. Š. Gezifs. 27) sch. v K. 28) K. w duchu pozna. 23) K. Š. Evnochowu. 30) K. prziznanie A proto y dnes I niekakym prodlenicm tazanie ſlawi ſlawny krzeſt w ſobotu welikonoczni neb poczina ſie ptanie od ſtrziedopoſci od toho dne kdyz zpiewagi kdyz oſwieczen budu etc. 30) K. situpi. 32) K. y. 33) K. vchwati. 24) sch. v K. 35) K. Enuch. 36) Š. fwe. 37) K. azotu. 38) Š Cefaree. 36) K. Iſlepiege geho. 40) K. komurek. 41) Š. pro- rocznych. 42) K. k ſwemu rzadu. 43) K. ge; bylo sch. 44) K Š. Eunochowi.
Strana 781
Actus. 781 O obraczeny Sſawlowu.1) [Kap. XLII.] 10 15 20 25 A Sſawel geſſczie vſylowaſſe hrozamy a zbitym2) vcziennykow bozich. I przyftupy ke3) knyezzety knyezíkemu, a prchloft hnyewu k tomu /Skutk. 9.] ho zbudy, I poproſy ot nyeho lyftow ke wíſem zydowſkym zborom, 4) gefíto gfu byly w damafíku, aby geho moczy, kterez by kolywiek5) nalezl te cziefty, muzie aneb zeny, aby gie ſwiezie przywedl do gerufalema.") A kdyz gieda prziblyzy ſye k damafſku, w nahle obklyczy gey ſwietloſt nebeſka, az na zemy pade, a vſlyſſe blas, an mu dye: Sfawle, ffawle czo? my fie protywyfís) na mych vdech? A on wecze: y kto ſy ty, pane?9) boh-ly gſy, czyly10) andyel? 1360 b1] On wecze: Ja gfem Jefus nazarenus,11) gehoz ty przieftyhafí.12) nefnadnoy13) tobie proty meyl4) moczy proty- wity fie 15) a trzafa ſie a lekagie ſie wecze: Pane bozie, czo ze mne chczefi vczynyty? yako by rziekl: bozie, vkaz my woly ſwu, hotowt ſem poſlu- chaty tebe. boh mu16) wecze : witan a weygdy do myefta, a budet vkazano, czo muíyff17) vczynyty. A ty muzie, gefíto biechu i nym poſlany, ítachu lekíſe ſye, a ſlyſſiecze hlas ſſawlow, ale ne toho, geſſto ſ nym mlvwiefſe, a newyduczis) yzadneho, iakoz potom pawel prawy: ty, kterzyz ſe mnu biechu, ſwietlo wydyechu, ale hlaffa19) toho, geſíto ſe mnu mlvwyl, ne- lyffiechu. I wſta ot zemye, a otewrzienyma oczyma nycz newydyefſe, vczynyen by20) ſlep tyelem, gefſto byl ſlep myſly. a vgen ſſe gey za ruczie geho, wedechu ho yako ſlepeho az do damafſka. 21) y byl tu trzy dny,22 nycz22) newyda, any gieda, any pygie. A w tiech trziech dnech nadyegy fie ze fie ge22) nauczyl od ducha ſwateho wíſemu czteny a proto fie chluby w epyfftole ad galatas,23) ze ge nemyel czlowieka myſtra a21) rzka: any ſem to ot czlowieka wzal, any fie nauczyl,25) ale ſkrzie zgiewenye gezu- [Gal.1.) kryſta; neb [360 b 2] falefíny apofítole prawiechu, by fie byl nauczyl ot Ananya,26) ale ne ot ducha fwateho, a proto nazywachu27) ho apofítolem ananye.26) 1) K. ſfawlowu w pawla. 2) K. zbitie. 3) K. a prziſtupi k. 4) Š. kniezim- a zborom.5) K. koli. 6) K. do Jeruſalema prziwedl. 7) K. y czo. s) K. protiwiſs totiz czo lie protiwifs. 3) y — pane sch. v K. 10) K. czy. 11) K. Š. Geziſs nazare- tſky. 12) K. gemuz ty fie protiwifs. 13) Š. ge. 14) Š. mee. 15) K. fie tobie. 16) sch. v K. 17) K. moſyſs. 18) K. newieducz. 19) K. Š. hlaſu. 20) Š. byl. 21) K. damafſku. 22) sch. v K. 23) K. k Galatíkym; Š. k Gallatom. 24) sch. v K. 25) K. nauczil lie. 26) Š. Ananyaíſe. 27) K. nazwachu. K. (přid.): a netbay na to acz fie kdy bude czyſti geho obraczowanie prweho letha bozieho vmuczienie a niekdy druheho. O pokrzſtyeny Pawlowu. A biefſe w damaſku geden vcziennyk, toczyfí krzieſſczian, gmenem Ananyas.2) I wecze k nyemu boh v wydyeny myíly geho: Ananya!2) a on wecze: az,3) bozie, hotow ſem byty poſluffen4) tebe. boh mu wecze: wſtan a gdy do vlycze, gefíto flowe prawa, a hleday w domu Judee 5) [Kap. XLIII.] [Skutk. 9.]
Actus. 781 O obraczeny Sſawlowu.1) [Kap. XLII.] 10 15 20 25 A Sſawel geſſczie vſylowaſſe hrozamy a zbitym2) vcziennykow bozich. I przyftupy ke3) knyezzety knyezíkemu, a prchloft hnyewu k tomu /Skutk. 9.] ho zbudy, I poproſy ot nyeho lyftow ke wíſem zydowſkym zborom, 4) gefíto gfu byly w damafíku, aby geho moczy, kterez by kolywiek5) nalezl te cziefty, muzie aneb zeny, aby gie ſwiezie przywedl do gerufalema.") A kdyz gieda prziblyzy ſye k damafſku, w nahle obklyczy gey ſwietloſt nebeſka, az na zemy pade, a vſlyſſe blas, an mu dye: Sfawle, ffawle czo? my fie protywyfís) na mych vdech? A on wecze: y kto ſy ty, pane?9) boh-ly gſy, czyly10) andyel? 1360 b1] On wecze: Ja gfem Jefus nazarenus,11) gehoz ty przieftyhafí.12) nefnadnoy13) tobie proty meyl4) moczy proty- wity fie 15) a trzafa ſie a lekagie ſie wecze: Pane bozie, czo ze mne chczefi vczynyty? yako by rziekl: bozie, vkaz my woly ſwu, hotowt ſem poſlu- chaty tebe. boh mu16) wecze : witan a weygdy do myefta, a budet vkazano, czo muíyff17) vczynyty. A ty muzie, gefíto biechu i nym poſlany, ítachu lekíſe ſye, a ſlyſſiecze hlas ſſawlow, ale ne toho, geſſto ſ nym mlvwiefſe, a newyduczis) yzadneho, iakoz potom pawel prawy: ty, kterzyz ſe mnu biechu, ſwietlo wydyechu, ale hlaffa19) toho, geſíto ſe mnu mlvwyl, ne- lyffiechu. I wſta ot zemye, a otewrzienyma oczyma nycz newydyefſe, vczynyen by20) ſlep tyelem, gefſto byl ſlep myſly. a vgen ſſe gey za ruczie geho, wedechu ho yako ſlepeho az do damafſka. 21) y byl tu trzy dny,22 nycz22) newyda, any gieda, any pygie. A w tiech trziech dnech nadyegy fie ze fie ge22) nauczyl od ducha ſwateho wíſemu czteny a proto fie chluby w epyfftole ad galatas,23) ze ge nemyel czlowieka myſtra a21) rzka: any ſem to ot czlowieka wzal, any fie nauczyl,25) ale ſkrzie zgiewenye gezu- [Gal.1.) kryſta; neb [360 b 2] falefíny apofítole prawiechu, by fie byl nauczyl ot Ananya,26) ale ne ot ducha fwateho, a proto nazywachu27) ho apofítolem ananye.26) 1) K. ſfawlowu w pawla. 2) K. zbitie. 3) K. a prziſtupi k. 4) Š. kniezim- a zborom.5) K. koli. 6) K. do Jeruſalema prziwedl. 7) K. y czo. s) K. protiwiſs totiz czo lie protiwifs. 3) y — pane sch. v K. 10) K. czy. 11) K. Š. Geziſs nazare- tſky. 12) K. gemuz ty fie protiwifs. 13) Š. ge. 14) Š. mee. 15) K. fie tobie. 16) sch. v K. 17) K. moſyſs. 18) K. newieducz. 19) K. Š. hlaſu. 20) Š. byl. 21) K. damafſku. 22) sch. v K. 23) K. k Galatíkym; Š. k Gallatom. 24) sch. v K. 25) K. nauczil lie. 26) Š. Ananyaíſe. 27) K. nazwachu. K. (přid.): a netbay na to acz fie kdy bude czyſti geho obraczowanie prweho letha bozieho vmuczienie a niekdy druheho. O pokrzſtyeny Pawlowu. A biefſe w damaſku geden vcziennyk, toczyfí krzieſſczian, gmenem Ananyas.2) I wecze k nyemu boh v wydyeny myíly geho: Ananya!2) a on wecze: az,3) bozie, hotow ſem byty poſluffen4) tebe. boh mu wecze: wſtan a gdy do vlycze, gefíto flowe prawa, a hleday w domu Judee 5) [Kap. XLIII.] [Skutk. 9.]
Strana 782
782 Actus. K [Kap. XLIV.] I. Kor. 11.] ffawla, gmenem tarſenſkeho, nebt6) ſie7) modly. ſnad hoſpodarz toho domu8) 5 byl9) z pokolenye Juda, aby ſie nebal Ananyasl) gyty mezy zydy k ſſawlowy, gehoz ge znal przievkrutného protywnyka krziefſczianow. Proto wecze boh: ay, modlyt ſie! iako by rziekl: nemaſí ſie ho baty, neb ge10) vczynyen z ſſawla Pawel a z wlka giehnye a ya ſem take zgiewil mu twe prziſſczie, neb tye geft gyz wydyel w duchu, a ty gdefí k nyemu, ze11) nan ruku wkladaff, aby prozrziel. Tehdy ananyasl) weczie: bozie, flyffal ſem ot n nohich o tom myzy, kterak m noho zleho vczynyl ge twym ſwatym w gerufalen ye, a tent ma mocz12) ot knyezat knyczſkich, abyl3li zwazal wſſeczky, kterziz twe gnie naziwagi. wecze mu buoh: [256b 2] gdi, nebt gie ten giz ofudie zwolene, totiz fud wywoleny, wieczy truchlofti wy- woleny pokuffeny, aby noſyl me gmeno przed kniezaty a przed krali y fyny yſrahel, a ty geho pokrzîtifs, ale vcziti geho nebudeſs, a vkazi gemu, kterak mnoho n oſy trpieti pro me gmeno, aby ſkrze n nohe truch- lofti byl vgifîtien, ze geft fud zwolenie, a czo ge zleho vczynil ſwatym, aby trpiels ſwatyn i. y gide Ananyas, a wiſed do hoſpody pawlowy, a wgide 20 k nien u, a poloziw nan rucze wecze mu: Sawle bratrzie! buoh gezifs geſſto ſie vkazal tobie na czeſtie, kdyz to gſy ſem ſſel, poſlal mie k tobie aby prohledl y wnitrznymi y zewnitrznymi oczin a, aby byl naplnien ducha ſwateho, a ynhed mu ſpadechu yako lupiny ohniwe s geho oczy, y wze zrak, a wſtaw kaza ſie pokrzítiti. A kdyz pogiedl krn ie, tchdy by poſilen.14) y byl geſt s vczie dlníky niekoliko dni ſ tien i, geſſto biechu w da- mafſku, a ynhed wſtupiw w zidowſke zbory y kazaſſe, ze geziſs kriſtus zagiſte geſt ſyn bozi. y diwiechu ſie wſſiczkni, kterzi ho ſlifſiechu, a rzkucz: wſſak ge to ten,15) gefftow Jerufalen ie wyboyowafſe ty, kterzíz naziwachu to gn ie gezíſs, a nynie ge proto ſem przifſel, aby ge zwiezie wíſeczky prziwedl kniezatom kniezſkym. a ffawel wiecz rozmahaſſe, a hanieſſe zidy ty, kterziz biechu w damafſku, potwrzuge, ze geft kryftus. A kdyz ſe naplni n noho dni od krzîtionie pawlowa, vczynichu radu Skutk 9.) zide, aby ho zahubili. ale to ſie nebylo ſtalo a prwem geho przigieti do damaſíku, ale w druhem, ſnad kdyz byl do ſyria a do cilicie przigiel, a tu kaze mnoho gich obratil. a kdyz potom przigide do damafſku, tu po druhe wiecze zbudi zawift [257a 1] zidowíku, a tu vſtawichu radu, aby ho za- hubili. y oftrzezechu geho gich zalohu, neb we dne y w noczy bran mieftſkych ſtrzeziechu, aby ho lítiwie zabili, ne zide, ne zide,16) ale miefſtiane da- mafíku, a wladarz krale Arethe pohanow pro proſbu zidowíku, yakoz ſam pawel w Epifſtole Corintſkym prawi: wladarz lidu damafſka Arethe krale ſtrzezieſſe mieſta damafſku, aby mie yal. ale vcziedlniczi ge° puſtichu 10 ho w noczy w kofſy przef zed. A kdyz pawel wygide z ruku damaſtſkych, przigide do Jerufalema, chtie fie prziwinuti k apofítolom bozim, y bachu ſie geho wſſiczkni newierzicze, by on byl vcziedlnik. Tehdy barnabas cyprſky, lewites rodem, ten, iakozto drziewe powiedieno geſt, prodaw pole, y polozi penieze przed nohy apoſſtolom — ten vgem geho y wede 15 gey przed apofſtoly, y powiodie gim, kterak ge na dzeſtie widiel gezifſe 17, 9 15 25 30t i
782 Actus. K [Kap. XLIV.] I. Kor. 11.] ffawla, gmenem tarſenſkeho, nebt6) ſie7) modly. ſnad hoſpodarz toho domu8) 5 byl9) z pokolenye Juda, aby ſie nebal Ananyasl) gyty mezy zydy k ſſawlowy, gehoz ge znal przievkrutného protywnyka krziefſczianow. Proto wecze boh: ay, modlyt ſie! iako by rziekl: nemaſí ſie ho baty, neb ge10) vczynyen z ſſawla Pawel a z wlka giehnye a ya ſem take zgiewil mu twe prziſſczie, neb tye geft gyz wydyel w duchu, a ty gdefí k nyemu, ze11) nan ruku wkladaff, aby prozrziel. Tehdy ananyasl) weczie: bozie, flyffal ſem ot n nohich o tom myzy, kterak m noho zleho vczynyl ge twym ſwatym w gerufalen ye, a tent ma mocz12) ot knyezat knyczſkich, abyl3li zwazal wſſeczky, kterziz twe gnie naziwagi. wecze mu buoh: [256b 2] gdi, nebt gie ten giz ofudie zwolene, totiz fud wywoleny, wieczy truchlofti wy- woleny pokuffeny, aby noſyl me gmeno przed kniezaty a przed krali y fyny yſrahel, a ty geho pokrzîtifs, ale vcziti geho nebudeſs, a vkazi gemu, kterak mnoho n oſy trpieti pro me gmeno, aby ſkrze n nohe truch- lofti byl vgifîtien, ze geft fud zwolenie, a czo ge zleho vczynil ſwatym, aby trpiels ſwatyn i. y gide Ananyas, a wiſed do hoſpody pawlowy, a wgide 20 k nien u, a poloziw nan rucze wecze mu: Sawle bratrzie! buoh gezifs geſſto ſie vkazal tobie na czeſtie, kdyz to gſy ſem ſſel, poſlal mie k tobie aby prohledl y wnitrznymi y zewnitrznymi oczin a, aby byl naplnien ducha ſwateho, a ynhed mu ſpadechu yako lupiny ohniwe s geho oczy, y wze zrak, a wſtaw kaza ſie pokrzítiti. A kdyz pogiedl krn ie, tchdy by poſilen.14) y byl geſt s vczie dlníky niekoliko dni ſ tien i, geſſto biechu w da- mafſku, a ynhed wſtupiw w zidowſke zbory y kazaſſe, ze geziſs kriſtus zagiſte geſt ſyn bozi. y diwiechu ſie wſſiczkni, kterzi ho ſlifſiechu, a rzkucz: wſſak ge to ten,15) gefftow Jerufalen ie wyboyowafſe ty, kterzíz naziwachu to gn ie gezíſs, a nynie ge proto ſem przifſel, aby ge zwiezie wíſeczky prziwedl kniezatom kniezſkym. a ffawel wiecz rozmahaſſe, a hanieſſe zidy ty, kterziz biechu w damafſku, potwrzuge, ze geft kryftus. A kdyz ſe naplni n noho dni od krzîtionie pawlowa, vczynichu radu Skutk 9.) zide, aby ho zahubili. ale to ſie nebylo ſtalo a prwem geho przigieti do damaſíku, ale w druhem, ſnad kdyz byl do ſyria a do cilicie przigiel, a tu kaze mnoho gich obratil. a kdyz potom przigide do damafſku, tu po druhe wiecze zbudi zawift [257a 1] zidowíku, a tu vſtawichu radu, aby ho za- hubili. y oftrzezechu geho gich zalohu, neb we dne y w noczy bran mieftſkych ſtrzeziechu, aby ho lítiwie zabili, ne zide, ne zide,16) ale miefſtiane da- mafíku, a wladarz krale Arethe pohanow pro proſbu zidowíku, yakoz ſam pawel w Epifſtole Corintſkym prawi: wladarz lidu damafſka Arethe krale ſtrzezieſſe mieſta damafſku, aby mie yal. ale vcziedlniczi ge° puſtichu 10 ho w noczy w kofſy przef zed. A kdyz pawel wygide z ruku damaſtſkych, przigide do Jerufalema, chtie fie prziwinuti k apofítolom bozim, y bachu ſie geho wſſiczkni newierzicze, by on byl vcziedlnik. Tehdy barnabas cyprſky, lewites rodem, ten, iakozto drziewe powiedieno geſt, prodaw pole, y polozi penieze przed nohy apoſſtolom — ten vgem geho y wede 15 gey przed apofſtoly, y powiodie gim, kterak ge na dzeſtie widiel gezifſe 17, 9 15 25 30t i
Strana 783
Aplorum. 783 A ktere ge apoſítoly nalezl w Jerufalen ie, to fam wyprawuge w epiſítole K k Galatíkym a rzka: Petra a Jakuba, Jeruſalemſkeho biſkupa, y byl tu í nymi patnaſte dnow, yakoz on to vkazuge w epifîtole a rzka: potom 20 po trziech letech od meho obraczenie przigidech do Jerufalema, abych widiel petra, a byl ſem i nym patnaſte dni, a gineho yzadneho apofſtola newidiel gſem, gedno Jakuba, bratra geziffowa17) y byl tu s petrem a s Jakubem a ſ ginymi vczedlniky, kterziz gſu byli w Jeruſalemie, wy-[Gal. 1.) chazegie a wchazegie za patnaſte dnow. potom gide do krayow Syrie 25 a Cilicie, a tu mluwiefſe ſ pohany a hadaſſe ſe z rzeky a ſ zidy, gefíto mezi rzeky byli rozpuzeni. 1) Š. Ananyafs. 2) Š. Ananyaſli. 3) K. ay; bozie sch. v K. 4) K. poſluſſen byti. 5) K. Jude. 6) K. neb. 7) Š. miſe. s) za tím přetrž. do. 9) K. ſnad Judas bylo wlaſtni gmic hoſpodarzowo toho domu aneb ſnad byl. 10) K. geft. 11) K. a ze. 12) K. lifty. 13) konec rukop. C; v Š. m. aby červ. hic deficit. 14) za tím přetrž. wolen. 15) za tím přetrž. to. 16) naps. dvakrát. 17) za i vyškrab. c. O vzdrawenic Ence. [Kap. ALP.) Sta ſie, kdyz petr kazaſſe, biehaſſe ſem y tam, y przigide do liddam, y naleze tu czlowieka, gmenem Eneam, an lezi w poſteli od oſmi leth, ano ho dna lama. y y1) wecze mu 1257a 2] Petr: Enea, vzdraw tie buoh gezus kryftus, wſtan, a proſtrzi ſobie loze ſwe. a drziewe nemohl Skutk. 9.) i loze wítati. y wíta ynhed. a widiechu geho wíficzkni, gefíto bydlechu w lyddye a w faronye, y obratichu ſie k bohu. y bieſſe w Joppe gedna krzeſtianka, ta zidowíky ſlula Tabita, a rzeczíky dorcas, a latinie damula neb Caprea, a czeſky ſrnka. a ta bieſſe plna dobrych ſkutkow a almuzen, gefíto czyniefſe, a zwlafítie fſygicz rucho chudym mnohe pracze a vſile 10 nakladaſſe. y ſta ſie w tiech dnech, gefíto petr byl prziffel do liddam, ze roznemohíſy fie y vmrzie. A kdyz tielo gegie vmychu, polozichu gi w iwrchni ſieni, y bieſſe lydda to mieſto bliz od Joppen; tehdy vcziedlniczy ſliffewîſe, ze petr gie w liddye, poſlachu k nie dwa muze rzkucz: ne- leniuy ſe przigiti k nam, ale nepowiediechu mu, procz. a wſtaw petr, y przi- gide i nymi. a kdyz przigide, wedechu ho do ſwrchni fieni, tu kdez lezieſſe tielo Thabity. a ſtachu okolo nieho wſſiczkni chudi a wdowy, placzicze a vkazugicz gemu2) rucho, gefſto gim czynila dorcas, aby ſkutky miloſrdne, ze ge to czyníla, vkazali, aby tady petra k ílitowanie nawedli. Tehdy petr wyhna wíeczkny, ne tak yako by chtiel czo zleo vczyniti, gefíto by 20 chtiel przed nymi tagiti, yako ti, gefíto líti kuzlowu neb radu diablowu czo czynie, ale chtie miſtra ſweho geziffe3) naſledowati, genz chtie dczeru zidowſkeho kniezete wzkrzieſſiti, wſſechny z domu wyhna, kromie malo. neb gſu byli mnozi toho widienie diwu nedoſtoyni. A wyhnaw wſſeczkny wen, poklekl na kolenu, y pomodli ſie, a obratiw ſe k tielu wecze: Thabita, 25 wſtan! tehdy ona otewrzie oczi ſwe, a vzrzewſſy petra y ſiede. a podav. 5 15
Aplorum. 783 A ktere ge apoſítoly nalezl w Jerufalen ie, to fam wyprawuge w epiſítole K k Galatíkym a rzka: Petra a Jakuba, Jeruſalemſkeho biſkupa, y byl tu í nymi patnaſte dnow, yakoz on to vkazuge w epifîtole a rzka: potom 20 po trziech letech od meho obraczenie przigidech do Jerufalema, abych widiel petra, a byl ſem i nym patnaſte dni, a gineho yzadneho apofſtola newidiel gſem, gedno Jakuba, bratra geziffowa17) y byl tu s petrem a s Jakubem a ſ ginymi vczedlniky, kterziz gſu byli w Jeruſalemie, wy-[Gal. 1.) chazegie a wchazegie za patnaſte dnow. potom gide do krayow Syrie 25 a Cilicie, a tu mluwiefſe ſ pohany a hadaſſe ſe z rzeky a ſ zidy, gefíto mezi rzeky byli rozpuzeni. 1) Š. Ananyafs. 2) Š. Ananyaſli. 3) K. ay; bozie sch. v K. 4) K. poſluſſen byti. 5) K. Jude. 6) K. neb. 7) Š. miſe. s) za tím přetrž. do. 9) K. ſnad Judas bylo wlaſtni gmic hoſpodarzowo toho domu aneb ſnad byl. 10) K. geft. 11) K. a ze. 12) K. lifty. 13) konec rukop. C; v Š. m. aby červ. hic deficit. 14) za tím přetrž. wolen. 15) za tím přetrž. to. 16) naps. dvakrát. 17) za i vyškrab. c. O vzdrawenic Ence. [Kap. ALP.) Sta ſie, kdyz petr kazaſſe, biehaſſe ſem y tam, y przigide do liddam, y naleze tu czlowieka, gmenem Eneam, an lezi w poſteli od oſmi leth, ano ho dna lama. y y1) wecze mu 1257a 2] Petr: Enea, vzdraw tie buoh gezus kryftus, wſtan, a proſtrzi ſobie loze ſwe. a drziewe nemohl Skutk. 9.) i loze wítati. y wíta ynhed. a widiechu geho wíficzkni, gefíto bydlechu w lyddye a w faronye, y obratichu ſie k bohu. y bieſſe w Joppe gedna krzeſtianka, ta zidowíky ſlula Tabita, a rzeczíky dorcas, a latinie damula neb Caprea, a czeſky ſrnka. a ta bieſſe plna dobrych ſkutkow a almuzen, gefíto czyniefſe, a zwlafítie fſygicz rucho chudym mnohe pracze a vſile 10 nakladaſſe. y ſta ſie w tiech dnech, gefíto petr byl prziffel do liddam, ze roznemohíſy fie y vmrzie. A kdyz tielo gegie vmychu, polozichu gi w iwrchni ſieni, y bieſſe lydda to mieſto bliz od Joppen; tehdy vcziedlniczy ſliffewîſe, ze petr gie w liddye, poſlachu k nie dwa muze rzkucz: ne- leniuy ſe przigiti k nam, ale nepowiediechu mu, procz. a wſtaw petr, y przi- gide i nymi. a kdyz przigide, wedechu ho do ſwrchni fieni, tu kdez lezieſſe tielo Thabity. a ſtachu okolo nieho wſſiczkni chudi a wdowy, placzicze a vkazugicz gemu2) rucho, gefſto gim czynila dorcas, aby ſkutky miloſrdne, ze ge to czyníla, vkazali, aby tady petra k ílitowanie nawedli. Tehdy petr wyhna wíeczkny, ne tak yako by chtiel czo zleo vczyniti, gefíto by 20 chtiel przed nymi tagiti, yako ti, gefíto líti kuzlowu neb radu diablowu czo czynie, ale chtie miſtra ſweho geziffe3) naſledowati, genz chtie dczeru zidowſkeho kniezete wzkrzieſſiti, wſſechny z domu wyhna, kromie malo. neb gſu byli mnozi toho widienie diwu nedoſtoyni. A wyhnaw wſſeczkny wen, poklekl na kolenu, y pomodli ſie, a obratiw ſe k tielu wecze: Thabita, 25 wſtan! tehdy ona otewrzie oczi ſwe, a vzrzewſſy petra y ſiede. a podav. 5 15
Strana 784
784 Actus K gi ruky 1257b 1] y zdwize gi, a zawolaw tiech, gefîto byli wyfíli, y wrati gim ziwu. y ohlaſy ſie ten diw po wíſem mieſtu Joppen, a mnozi proto vwierzichu v buoh. a bydli tu petr mnoho dni w Joppen v Sſymona kozeluha. 1) dvakráte. 2) za tím přetrž. tielo. 3) za i vyškrab. c. [Kap. XLII.J O chwaleni Cornelowu. [Skutk. 10.) MUz geden bieffe w Cefarea, gmenem Cornelius, centurio, totiz hautman zaſtupu yſrahelſkeho, gefíto byl poſlan z rzima, neb rzin fíti tiefarzowe pofilachu ſwe rytierzſtwo po mieftech, aby twrzy ſtrziehli. a bieſſe yako zakonny, boha ſie1) bogie welmi, tak ſie bogie wzchodu zakona zakona,2) totiz miloſti. neb w rzadu wſtupenie darow ducha ſwateho wzchod 5 miloſti geſt nad wzchodem bazni, yakz mnoho ſe bogi boha pod wzchodem zakona, aby gmenem rozumiel ducha miloſti, y prawy, byl zakonny ſe wíſi ſwu czeledy, czyniecz almuzny mnohe oſadie, a nebyl przigemcze oſob. Ten, kdyz bieſſe yako w dewatu hodinu dne, widie zgewnie zgie weniem, ne ſkrze ſen, ani w otrapie, andiela bozieho, an gde k niemu a rzka gemu: Corneli! a on wzezrziew nan, a lek ſie geho wecze: kto gly ty, pane? andiel wecze: modlitby twe a almuzny twe wſtupili gfu na pamiet przed obliczey bozi. a poſſli muzie do Joppen, a zawolay Symona, gto flowe petr. tent geſt hoſpodu v Symona kozeluha, a toho dom geſt podle morzie cyrenſkeho v brziehu poſtaweny. tent tobie powie, czo maſs czyniti. Aynhed andiel zmyze. A kdyz odſtupi andiel od Cornelia, ynhed zawola ſwu dwu czeledinu a rytierze, gefſto ſie boha bal — ten geft nebyl czeledin, neb bieſſe ſwiedomo, ze czeled bieſſe zakonna a bohoboyna. A kdyz gim wy prawi wſſeczko, tehdy poſla ge do Joppen, yakoz andiel byl rozkazal. 10 15 1) za tím přetrž. boha. 2) dvakrát. [Kap. XLVII.] O widieni petrowu w Joppen. A kdy gednoho dne czeſtu vczynichu, 1257b 2] a prziblizichu (Skutk. 10./ ſie k Joppen tomu mieſtu, aneb ze gſu ſe giz vkazowali tak, ze by ge mohl widieti z domu Symonowa kozeluhowa, y wzgide petr na ſwrchni ſien ſwe hoſpody o ſſeſtey hodinie, aby ſie mohl taynie pomodliti a potom pogieſti, neb giz czas byl gedenie, a giz byl zlaczniel, a giz ſluhy obied 5 prziprawowachu, a on biefſe na modlitbach. tehdy petr bozim zpoſobeniem vpade w omyzdieni, tak ze nepoziwaîſe ſmyſla czlowieczieho. A w tom w omyzdieni vzrzie nebe otewrzieno, totiz powietrzi, a z powietrzie wy- chazieſſe yako platno welike, ano ge ſ nebe na zemi ſpuſtiuge na cztyrzech
784 Actus K gi ruky 1257b 1] y zdwize gi, a zawolaw tiech, gefîto byli wyfíli, y wrati gim ziwu. y ohlaſy ſie ten diw po wíſem mieſtu Joppen, a mnozi proto vwierzichu v buoh. a bydli tu petr mnoho dni w Joppen v Sſymona kozeluha. 1) dvakráte. 2) za tím přetrž. tielo. 3) za i vyškrab. c. [Kap. XLII.J O chwaleni Cornelowu. [Skutk. 10.) MUz geden bieffe w Cefarea, gmenem Cornelius, centurio, totiz hautman zaſtupu yſrahelſkeho, gefíto byl poſlan z rzima, neb rzin fíti tiefarzowe pofilachu ſwe rytierzſtwo po mieftech, aby twrzy ſtrziehli. a bieſſe yako zakonny, boha ſie1) bogie welmi, tak ſie bogie wzchodu zakona zakona,2) totiz miloſti. neb w rzadu wſtupenie darow ducha ſwateho wzchod 5 miloſti geſt nad wzchodem bazni, yakz mnoho ſe bogi boha pod wzchodem zakona, aby gmenem rozumiel ducha miloſti, y prawy, byl zakonny ſe wíſi ſwu czeledy, czyniecz almuzny mnohe oſadie, a nebyl przigemcze oſob. Ten, kdyz bieſſe yako w dewatu hodinu dne, widie zgewnie zgie weniem, ne ſkrze ſen, ani w otrapie, andiela bozieho, an gde k niemu a rzka gemu: Corneli! a on wzezrziew nan, a lek ſie geho wecze: kto gly ty, pane? andiel wecze: modlitby twe a almuzny twe wſtupili gfu na pamiet przed obliczey bozi. a poſſli muzie do Joppen, a zawolay Symona, gto flowe petr. tent geſt hoſpodu v Symona kozeluha, a toho dom geſt podle morzie cyrenſkeho v brziehu poſtaweny. tent tobie powie, czo maſs czyniti. Aynhed andiel zmyze. A kdyz odſtupi andiel od Cornelia, ynhed zawola ſwu dwu czeledinu a rytierze, gefſto ſie boha bal — ten geft nebyl czeledin, neb bieſſe ſwiedomo, ze czeled bieſſe zakonna a bohoboyna. A kdyz gim wy prawi wſſeczko, tehdy poſla ge do Joppen, yakoz andiel byl rozkazal. 10 15 1) za tím přetrž. boha. 2) dvakrát. [Kap. XLVII.] O widieni petrowu w Joppen. A kdy gednoho dne czeſtu vczynichu, 1257b 2] a prziblizichu (Skutk. 10./ ſie k Joppen tomu mieſtu, aneb ze gſu ſe giz vkazowali tak, ze by ge mohl widieti z domu Symonowa kozeluhowa, y wzgide petr na ſwrchni ſien ſwe hoſpody o ſſeſtey hodinie, aby ſie mohl taynie pomodliti a potom pogieſti, neb giz czas byl gedenie, a giz byl zlaczniel, a giz ſluhy obied 5 prziprawowachu, a on biefſe na modlitbach. tehdy petr bozim zpoſobeniem vpade w omyzdieni, tak ze nepoziwaîſe ſmyſla czlowieczieho. A w tom w omyzdieni vzrzie nebe otewrzieno, totiz powietrzi, a z powietrzie wy- chazieſſe yako platno welike, ano ge ſ nebe na zemi ſpuſtiuge na cztyrzech
Strana 785
Apoítoloiů. 785 10 prowazich ke cztyrzom rohom prziwazani. a na tom platnie wíſelikaka K zwierzata cztweronoha1) czypyragiczie zemi, y ptaky letagiczi nebeſke. A kdyz laczen biefſe, vſliſſe hlas, an mu die: wſtan, petrzie, big a gez! yako by mu rziekl w duchu: gdi ku pohanom a zbi w nich zlofti, a tak gie k koftelu prziwin, petr wecze: nebude toho, pane, neb gſem nikdy negiedl obecznebo a necziſte°. a to geft rzecz zidowíka, mienicz, by krmie ty byli necziſte, gefſto ge pohane obecznie gedie. A proto, kdyz ſie tak zhrozieſſe, ſta ſe k nie podruhe hlas rzka: to, czo ge buoh oſwietil, ty ne- rziekay, by bylo obeczne, a to ge ſwiedomo, ze gemu to duchownie rzeczeno ge o pohanech giz przed bohem oczyfítienych ſkrze wieru, o gichzto oczyfîtieni2) navczil petra hlas prwni, rzka gemu: zbig a giez. neb kdyz mu bylo vkazano czepyragiczie zemie, to geft ſwědomo, ze ge nebylo oczyfítieno bohem yzadnemu, ani zidu, ani pohanu k gedeni cziíto, a to ſe gemu ſtalo prwe, druhe v 1258a 1] trzetie, k zemi ſpuſitiene platno, a hlas geft trzikrat fliffan pro pochwalenie prawdy a3) toho widienie. Pak po trzetiem toho platna vkazanim4) by wzato platno na nebe. A kdyz w ſobie petr myſleſſe, czo to widieni mieni, Ay, ti trzi muze poſlani od Cornela ptachu ſie na dom ſſymona kozeluha, a ſtachu v dwerzi tiezicz, geft-li tu ffymon, rzeczeny petr, w tey hoſpodie. A kdyz petr o tom widienie myſlefſe, wecze mu duch ſwaty: ay, trzi muzie tebe hledagi! ale zamlcze, procz ho hledagi, a toho na nich potom wztaza. neb ku potwrzenie pokory duch proroczftwie niekdy fie dotkne myíli nietczo, a nietczo fie nedotkne. y wecze: wſtan a fieydi dolow, a gdy ſ nymi, nicz ſie nemyle, Nebt gſem ya ge poſlal. Sfed petr dolow y wecze gim: koho hledate, ay, yat gsem. ktera geft wiecz, procz ſte ſem przifíli? oni weczechu: Cornelius hautman, muz zakonny a bohoboyny, a ſwiedeczîtwie mage ode wíſe° lidu zidow- ſkeho, navozenie wze od ducha ſwateho, aby tie do ſweho domu prziwolal a ſliſſal ſlowo od tebe. y vwede ge w hoſpodu ſwu, y biechu ſ nym tu nocz, a na zaytrzie gide ſ nym a i niekterymi bratrzymi, geſſto ſ nym ſſli do Joppen, aby mu ſwiedczy byli. 15 20 25 30 35 1) za ro přetrž. hna. 2) za tím přetrž. p. 3) za tím přetrž. to geft. 4) za i vyškrab. e. O przichodu petrowu k Corneliowi. Kap XLVIII.] 5 A druhy den od wychozenie z Joppen wgide do Cefareaam. a Cor-1Skutk. 1o.) nelius czekafſe gich, ſwe przately ſwolaw, potrziebne przietele. potrzebni ſlowu, gefſto neopufftiegi czlowieka w nuzi. A kdyz petr wgide, y wygide Cornelius proti niemu a pade przed nohy geho, a poczti ho tielem, vkazuge nabozenſtwie ſwe myſli. a petr zdwize ho a rzka: wſtan, nebt gſem ya czlowiek, yako y ty. A kdyz tu mnozi biechu geho p zibuzni a przietele prziwolani, y mluwie gim petr a rzka: wy wiete, kterak [258a 2] ohawno 50
Apoítoloiů. 785 10 prowazich ke cztyrzom rohom prziwazani. a na tom platnie wíſelikaka K zwierzata cztweronoha1) czypyragiczie zemi, y ptaky letagiczi nebeſke. A kdyz laczen biefſe, vſliſſe hlas, an mu die: wſtan, petrzie, big a gez! yako by mu rziekl w duchu: gdi ku pohanom a zbi w nich zlofti, a tak gie k koftelu prziwin, petr wecze: nebude toho, pane, neb gſem nikdy negiedl obecznebo a necziſte°. a to geft rzecz zidowíka, mienicz, by krmie ty byli necziſte, gefſto ge pohane obecznie gedie. A proto, kdyz ſie tak zhrozieſſe, ſta ſe k nie podruhe hlas rzka: to, czo ge buoh oſwietil, ty ne- rziekay, by bylo obeczne, a to ge ſwiedomo, ze gemu to duchownie rzeczeno ge o pohanech giz przed bohem oczyfítienych ſkrze wieru, o gichzto oczyfîtieni2) navczil petra hlas prwni, rzka gemu: zbig a giez. neb kdyz mu bylo vkazano czepyragiczie zemie, to geft ſwědomo, ze ge nebylo oczyfítieno bohem yzadnemu, ani zidu, ani pohanu k gedeni cziíto, a to ſe gemu ſtalo prwe, druhe v 1258a 1] trzetie, k zemi ſpuſitiene platno, a hlas geft trzikrat fliffan pro pochwalenie prawdy a3) toho widienie. Pak po trzetiem toho platna vkazanim4) by wzato platno na nebe. A kdyz w ſobie petr myſleſſe, czo to widieni mieni, Ay, ti trzi muze poſlani od Cornela ptachu ſie na dom ſſymona kozeluha, a ſtachu v dwerzi tiezicz, geft-li tu ffymon, rzeczeny petr, w tey hoſpodie. A kdyz petr o tom widienie myſlefſe, wecze mu duch ſwaty: ay, trzi muzie tebe hledagi! ale zamlcze, procz ho hledagi, a toho na nich potom wztaza. neb ku potwrzenie pokory duch proroczftwie niekdy fie dotkne myíli nietczo, a nietczo fie nedotkne. y wecze: wſtan a fieydi dolow, a gdy ſ nymi, nicz ſie nemyle, Nebt gſem ya ge poſlal. Sfed petr dolow y wecze gim: koho hledate, ay, yat gsem. ktera geft wiecz, procz ſte ſem przifíli? oni weczechu: Cornelius hautman, muz zakonny a bohoboyny, a ſwiedeczîtwie mage ode wíſe° lidu zidow- ſkeho, navozenie wze od ducha ſwateho, aby tie do ſweho domu prziwolal a ſliſſal ſlowo od tebe. y vwede ge w hoſpodu ſwu, y biechu ſ nym tu nocz, a na zaytrzie gide ſ nym a i niekterymi bratrzymi, geſſto ſ nym ſſli do Joppen, aby mu ſwiedczy byli. 15 20 25 30 35 1) za ro přetrž. hna. 2) za tím přetrž. p. 3) za tím přetrž. to geft. 4) za i vyškrab. e. O przichodu petrowu k Corneliowi. Kap XLVIII.] 5 A druhy den od wychozenie z Joppen wgide do Cefareaam. a Cor-1Skutk. 1o.) nelius czekafſe gich, ſwe przately ſwolaw, potrziebne przietele. potrzebni ſlowu, gefſto neopufftiegi czlowieka w nuzi. A kdyz petr wgide, y wygide Cornelius proti niemu a pade przed nohy geho, a poczti ho tielem, vkazuge nabozenſtwie ſwe myſli. a petr zdwize ho a rzka: wſtan, nebt gſem ya czlowiek, yako y ty. A kdyz tu mnozi biechu geho p zibuzni a przietele prziwolani, y mluwie gim petr a rzka: wy wiete, kterak [258a 2] ohawno 50
Strana 786
786 Actus K geſt muzi zidowi prziſtupiti k czyzozemczy. ale buoh mi gt vkazal, ze yzadny czlowiek nenie necziſt, a proto bez omyla prziſſel ſem powolan. A proto was tiezi, pro kteru wiecz gíte mne powolali. Cornelius wecze: 10 od dneſſnieho dne cztwrty den ftal przede mnu muz w czifte ruſſe a rzka: Corneli, vſliſſana geft modlitba twa, almuzny twe wzaczny gſu bohu. a proto poſſli do Joppen a powolay ſſymona, przign im petra; a ynhed ſem poſlal k tobíe, a tys dobrzie vczynil, ze gſy prziſſel. a giz gſmy wſſichni przed tebu poſluchati tebe hotowi we wſſem, czoz ge kolwiek buoh tobie 15 przikazal. Tehdy teprow petr otewrziew vſta ſwa wecze: tepruow gſem v prawdie poznal, ze buoh nenie przigemcze oſob, aniz dieli mezi pohany a mezy zidy, ale we wſſem narodie, ktoz ſie boha bogie a prawdu czyni, ten mu geft wzaczen. wy wiete, ze Jan kazal gezieffe od nazaretha, a wiete take, ze ſe geſt ſtalo kazanie po wſſy zen i Judee. a pocziew ode krzítu 20 Janowa, yakoz geſt pokrzîtien geziſs, a potom, kterak ho pomazal buoh duchem ſwatym a moczy, ten ge nynie chodil dobrzie, a vzdrawi ge wſſeczkny, kterziz gſu byli diablem obtiezeni. a my gſme ſwiedczy toho wſſeho, czo geft czynil w kraginie zidowſkey, a ze geſt powieſſen na drzewie, a trzeti den wzkrzieſſil ho buoh, a toho gſmy me ſwiedczy, neb gſmy f nym 25 gedli a pili, kdyz ge wſtal z mrtwych, a kazal nam ſwiedczyti, ze goſt on od boha otcze vſtawen ſudcze ziwych y mrtwych. aniz my ſami ſwiedczy gîme geho, ale take wſſiczkni prorokowe gemu ſwiedeczftwie dawagi, ze wîſiczkni ſkrze ge° gmeno wezmu hrziechom odpuſîtienie ti, kterziz wen prawie wierzi. [258b 1] 30 [Kap. XLIN.J O krzítu Cornelowu I ge° czeledi. [Skulk. 11.] Agefftie petr mluwieſſe tu rzecz, a duch ſwaty w nahle sſtupi na wſſeczky, kterziz geho ſlow poſluchachu. nez nenie giſto, w ohniwych-li yaziczich, czyli w giney twarzi duch ſwaty na nie sſtupil. y diwiechu ſe ti zide, geſſto tu ſ petrem biechu, ze na pohany take n iloſt ducha ſwateho byla ſeſlana, neb ſliſſiechu ge mluwiecz rozlicznymi yaziky a chwalecze 5 boha. Tehdy petr wecze: y zda nam kto muoz wody braniti, aby nebyli pokrzſtieni ti, kterziz gſu ducha ſwateho przigieli, yako y my? a to geſt wiecze, nezli pokrzîſtienu byti. y kaza ge krzîtiti we gmie gezu kriſta, zan lcziew rzad ſlow bohem danych pro prodleni gmena gezukryfta. a w tom gmenu rozumie fie ten mazany kriftus y otcez, od niehozto geft mazan, 10 a duch ſwaty, gymz geft mazan. Tehdy proſiechu petra, aby oſtal ſ nymi za niekoliko dni. a w tiech dnech tepruow poziwal geft krmi pohanſkych, a proto byl ge potom treſktan, y bylo to wſſady ohlaſſeno a doneſeno az k bratrzi, geſſto byli gſu w Judea, ze pohane ſlowo bozie gſu przigieli. a to byl prwy chod apoſſtolſky ku pohanom, w niemzto Cornelius s ſwu 15 czeledi byl obraczen. /Skulk. 10.)
786 Actus K geſt muzi zidowi prziſtupiti k czyzozemczy. ale buoh mi gt vkazal, ze yzadny czlowiek nenie necziſt, a proto bez omyla prziſſel ſem powolan. A proto was tiezi, pro kteru wiecz gíte mne powolali. Cornelius wecze: 10 od dneſſnieho dne cztwrty den ftal przede mnu muz w czifte ruſſe a rzka: Corneli, vſliſſana geft modlitba twa, almuzny twe wzaczny gſu bohu. a proto poſſli do Joppen a powolay ſſymona, przign im petra; a ynhed ſem poſlal k tobíe, a tys dobrzie vczynil, ze gſy prziſſel. a giz gſmy wſſichni przed tebu poſluchati tebe hotowi we wſſem, czoz ge kolwiek buoh tobie 15 przikazal. Tehdy teprow petr otewrziew vſta ſwa wecze: tepruow gſem v prawdie poznal, ze buoh nenie przigemcze oſob, aniz dieli mezi pohany a mezy zidy, ale we wſſem narodie, ktoz ſie boha bogie a prawdu czyni, ten mu geft wzaczen. wy wiete, ze Jan kazal gezieffe od nazaretha, a wiete take, ze ſe geſt ſtalo kazanie po wſſy zen i Judee. a pocziew ode krzítu 20 Janowa, yakoz geſt pokrzîtien geziſs, a potom, kterak ho pomazal buoh duchem ſwatym a moczy, ten ge nynie chodil dobrzie, a vzdrawi ge wſſeczkny, kterziz gſu byli diablem obtiezeni. a my gſme ſwiedczy toho wſſeho, czo geft czynil w kraginie zidowſkey, a ze geſt powieſſen na drzewie, a trzeti den wzkrzieſſil ho buoh, a toho gſmy me ſwiedczy, neb gſmy f nym 25 gedli a pili, kdyz ge wſtal z mrtwych, a kazal nam ſwiedczyti, ze goſt on od boha otcze vſtawen ſudcze ziwych y mrtwych. aniz my ſami ſwiedczy gîme geho, ale take wſſiczkni prorokowe gemu ſwiedeczftwie dawagi, ze wîſiczkni ſkrze ge° gmeno wezmu hrziechom odpuſîtienie ti, kterziz wen prawie wierzi. [258b 1] 30 [Kap. XLIN.J O krzítu Cornelowu I ge° czeledi. [Skulk. 11.] Agefftie petr mluwieſſe tu rzecz, a duch ſwaty w nahle sſtupi na wſſeczky, kterziz geho ſlow poſluchachu. nez nenie giſto, w ohniwych-li yaziczich, czyli w giney twarzi duch ſwaty na nie sſtupil. y diwiechu ſe ti zide, geſſto tu ſ petrem biechu, ze na pohany take n iloſt ducha ſwateho byla ſeſlana, neb ſliſſiechu ge mluwiecz rozlicznymi yaziky a chwalecze 5 boha. Tehdy petr wecze: y zda nam kto muoz wody braniti, aby nebyli pokrzſtieni ti, kterziz gſu ducha ſwateho przigieli, yako y my? a to geſt wiecze, nezli pokrzîſtienu byti. y kaza ge krzîtiti we gmie gezu kriſta, zan lcziew rzad ſlow bohem danych pro prodleni gmena gezukryfta. a w tom gmenu rozumie fie ten mazany kriftus y otcez, od niehozto geft mazan, 10 a duch ſwaty, gymz geft mazan. Tehdy proſiechu petra, aby oſtal ſ nymi za niekoliko dni. a w tiech dnech tepruow poziwal geft krmi pohanſkych, a proto byl ge potom treſktan, y bylo to wſſady ohlaſſeno a doneſeno az k bratrzi, geſſto byli gſu w Judea, ze pohane ſlowo bozie gſu przigieli. a to byl prwy chod apoſſtolſky ku pohanom, w niemzto Cornelius s ſwu 15 czeledi byl obraczen. /Skulk. 10.)
Strana 787
Apoſtolorů. 787 Kterak geſt petr treſktan od ſwych wiernych. [Kap. L.] 5 10 A kdyz petr gide do Jerufalema, hadachu ſie i nym wierni z obracze- K nych zidow rzkucz: Procz gſy ſfel k lidem neobrzezowanym, a gedl gły f nymi? yako by rzekli: we dwem gſy proti zakonu vczynil, prwe ze gſy ISkutk. 11.] ffel k nym, druhe, zes gich krmie giedl. Tehdy petr wyprawi gim porzad widienie vkazane gemu, a ze ſe andiel vkazal Cornelowi, a neprzyczyni ani opuſti yzadneho ſlowa, czo ge bylo rzeczeno Corneliowi: poſíli a za- wolay fſyn ona, geffto flowe [258b 2] petr, ten bude tobie mluwiti ta flowa, gyn izto budeſs ſpaſen ty y wefſken dom twoy. a wecze, ze ynhed ſpade duch ſwaty na nie, yako na wy od pocziatka, y weczech: rozpomanul ſem ſie na ſlowo bozie, gefſto nam rziekl: Jan, geſſto krzîtil wodu, a wy budete krzítiti duchem ſwatym. A widucz, ze ſie ge to naplnilo na Cor-IIan 1.] neliowi a na geho czeledi, y víliffewíe mnohu petrowu wymluwu, y ne- miegiechu mu za zle a z toho diekowachu ſpaſiteli. A tak ſe naplni pro- roczîtwie Jobowo: od puolnoczy przigde poluden, a k bohu bazniwa IJob. 27.] 15 chwala, totiz za ſtudenoft newiernoſti. pohane gfu przirownani k ſtude- noſti, gefſto biechu we tn ie, totiz w ſlepotie, ti przigmu ſwietloft wiery, a za gich oſweczienie wzdawagi bazniwu chwalu, neb pro newtipene a nahle pohanow obraczenie wierni z Judea bogiecze fie boha chwalechu. Tuto ſie nawraczuge k wydopiſu, totiz k rzeczy drzewnie. [Kap. LI.] Ted fie nawraczuge wydopis k drzewniemu rzadu. neb to, czo ge vmiefil o philipowi, petro, Janowi a pawlowi, yako ge drziewe rzeczeno, tot geft yako napad, y prawi dale: A ti, kterziz gfu byli roztruſſeni od truchloſti,1) gefſto gſe byla pocziala od ſmrti Sftiepanowy, chodili gſu [Skutk. 11.] az do fenicem, kragie ſyrie zapadnieho, a do cypra, nemluwiecz yzadne flowa bozie°, gedno ſamym zidom, y biechu niekterzi ſ nymi z czipru a z czyrene, tu kdez biechu weffli do Anthiochie, mluwiecz rzekom a zwie- ſtugicz gezukriſta, a bieſſe mocz bozi ſnymi. a welike mnozſtwie wierziczich obrati fie k bohu. y bylo dano widieti koftelu, totiz fnatku, gefíto byl w Jeruſalen ie, o obra [259a 1] czenie anthiochſkych. chtiecze ſie vplnie vgiſtiti, poſlachu barnabu do Anthioche. A kdyz tam przigide a vzrzie miloſt bozi, y radowa ſie a pomluwi ſe wſſemi, aby w umyſle ſrdcze oſtali z bohem, neb bieſſe muz dobry, pln ducha ſwateho a wiery. neb nmienim znamenaw barnabas, ze nemoze ſneſti tak welike mnozſtwie vcziti, gide 15 do tharfum, aby hledal ſfawla. y naleze ho, y prziwede gey do Anthiochie, y biefíta tu do roka a vczifíta mnohe zaftupy. A tehdy tepruow na- fledowniczy krzeftianſke° zakona od kriſta hlawy nazwany biechu krze- ftiane, ti gefſto drziewe ſluli vcziedlniczy. A bylo vſtawenie pohanſke doſti podobne, y zdalo ſe pohanom za podobne a za ſluſſne na wieru obra- 20 czeniem nafledowniky krzeftianíke° zakona obecznym gmenem nazwanu 5 10 50*
Apoſtolorů. 787 Kterak geſt petr treſktan od ſwych wiernych. [Kap. L.] 5 10 A kdyz petr gide do Jerufalema, hadachu ſie i nym wierni z obracze- K nych zidow rzkucz: Procz gſy ſfel k lidem neobrzezowanym, a gedl gły f nymi? yako by rzekli: we dwem gſy proti zakonu vczynil, prwe ze gſy ISkutk. 11.] ffel k nym, druhe, zes gich krmie giedl. Tehdy petr wyprawi gim porzad widienie vkazane gemu, a ze ſe andiel vkazal Cornelowi, a neprzyczyni ani opuſti yzadneho ſlowa, czo ge bylo rzeczeno Corneliowi: poſíli a za- wolay fſyn ona, geffto flowe [258b 2] petr, ten bude tobie mluwiti ta flowa, gyn izto budeſs ſpaſen ty y wefſken dom twoy. a wecze, ze ynhed ſpade duch ſwaty na nie, yako na wy od pocziatka, y weczech: rozpomanul ſem ſie na ſlowo bozie, gefſto nam rziekl: Jan, geſſto krzîtil wodu, a wy budete krzítiti duchem ſwatym. A widucz, ze ſie ge to naplnilo na Cor-IIan 1.] neliowi a na geho czeledi, y víliffewíe mnohu petrowu wymluwu, y ne- miegiechu mu za zle a z toho diekowachu ſpaſiteli. A tak ſe naplni pro- roczîtwie Jobowo: od puolnoczy przigde poluden, a k bohu bazniwa IJob. 27.] 15 chwala, totiz za ſtudenoft newiernoſti. pohane gfu przirownani k ſtude- noſti, gefſto biechu we tn ie, totiz w ſlepotie, ti przigmu ſwietloft wiery, a za gich oſweczienie wzdawagi bazniwu chwalu, neb pro newtipene a nahle pohanow obraczenie wierni z Judea bogiecze fie boha chwalechu. Tuto ſie nawraczuge k wydopiſu, totiz k rzeczy drzewnie. [Kap. LI.] Ted fie nawraczuge wydopis k drzewniemu rzadu. neb to, czo ge vmiefil o philipowi, petro, Janowi a pawlowi, yako ge drziewe rzeczeno, tot geft yako napad, y prawi dale: A ti, kterziz gfu byli roztruſſeni od truchloſti,1) gefſto gſe byla pocziala od ſmrti Sftiepanowy, chodili gſu [Skutk. 11.] az do fenicem, kragie ſyrie zapadnieho, a do cypra, nemluwiecz yzadne flowa bozie°, gedno ſamym zidom, y biechu niekterzi ſ nymi z czipru a z czyrene, tu kdez biechu weffli do Anthiochie, mluwiecz rzekom a zwie- ſtugicz gezukriſta, a bieſſe mocz bozi ſnymi. a welike mnozſtwie wierziczich obrati fie k bohu. y bylo dano widieti koftelu, totiz fnatku, gefíto byl w Jeruſalen ie, o obra [259a 1] czenie anthiochſkych. chtiecze ſie vplnie vgiſtiti, poſlachu barnabu do Anthioche. A kdyz tam przigide a vzrzie miloſt bozi, y radowa ſie a pomluwi ſe wſſemi, aby w umyſle ſrdcze oſtali z bohem, neb bieſſe muz dobry, pln ducha ſwateho a wiery. neb nmienim znamenaw barnabas, ze nemoze ſneſti tak welike mnozſtwie vcziti, gide 15 do tharfum, aby hledal ſfawla. y naleze ho, y prziwede gey do Anthiochie, y biefíta tu do roka a vczifíta mnohe zaftupy. A tehdy tepruow na- fledowniczy krzeftianſke° zakona od kriſta hlawy nazwany biechu krze- ftiane, ti gefſto drziewe ſluli vcziedlniczy. A bylo vſtawenie pohanſke doſti podobne, y zdalo ſe pohanom za podobne a za ſluſſne na wieru obra- 20 czeniem nafledowniky krzeftianíke° zakona obecznym gmenem nazwanu 5 10 50*
Strana 788
788 Actus [Kap. III.] [Skutk 11.] K byti, aneb od gmena gich miſtra, yako od epicura epikury. A w tiech dnech przigidechu proroczy z Jerufalema do Anthiochie, a witaw geden z nich, gmenem Agabus, prorokowa ſkrze ducha ſwateho hlad buduczie po wſſech zem iech, a naywiecze w Judea. a ten ſe ſta za Claudia, cztwrteho leta Claudowa. tehdy vmyſlichu vcziedlniczy febranie, aby kazdy podle ſweho ſtatku dal nietczo, a aby poſlali chudym do Jerufalema. a oni prodawííe wíſe ſwe ſtatky, polozichu przed nohy apofítolom, aby gie ohradili proti hladu. a tehdy ſie ſta prwa dan na vzitek chudym. a to poſlachu po bar- nabie a po pawlowi apoſſtolu do Jeruſalema. 25 30 1) za ch přetrž. o. [Kap. LIII.] O zabilí Jakuba apoſſtola. Toho czaſu poſla herodes kral mocz ſwu, aby muczili niektere /Sknlk. 12.] z koftela. y zahubi Jakuba, bratra Janowa, meczem. Abychme rozumieli w ton to mieftie, ktery by to byl herodes, fluffi za chwili opuſtiti wydopis apo [259a 2] ſſtolſkych ſkutkow a popſati wydopis rzimſkych ſkutkow tiefarzie, zet ge nebyl ten herodes tetrarcha, geffto flul Antipas, ale Agrippa. neb ge onen nebyl kralem, gedno tetrarchu, a ten geft byl syn welikeho heroda, geſſto powolil pilatowi k ſmrti geziffowie1) a geſíto poſlal zafie geziffe1) ku pilatowi, oblek ho w biele rucho, a ten giz byl zaneſen na pufíti do wienny, a tu geft vmrziel. A ten, yakoz na pocziatku tohoto wydopiſa praweno gt, leta dewanadſteho tiefarzftwie Tyberij tiefarzie 10 byl wladarziem Judee za witella, ſtarofty fyrie, a byl obzalowan na mnohen przed Tyberyem; neb zide byli gſu nan zalowali z naſyle a zahubenie newinnych zidow, a take proto, ze penieze w flup chramny polozene na ſwe vzitky obraczowal a czynil ſobie gymi prowod wodny do ſweho domu.* a proto pro wſſe wyhnan byl na puſſt do ludguna, neb odtud byl rodem, 15. aby tu na vroku ſwemu lidu vmrziel. wiz, ze muſach byla ſſkrzinka, w niz gſu pokladali dary kralowe neb kniezeczy, a Corban to byla, gefíto kladly dary kniezíke k oprawenie ſtrzechy a chran u; a Gazophilacium, w nizto gſu kladli dary poczieftnych. 5. * znamenay, ze prelati magi byli obzalowani, kterziz z obecznych 20- chudych peniez czynie nevziteczne naklady, aneb zbyteczne ſobie dielo dieagi, yako pilatus. 2) za i vyškrab. e.
788 Actus [Kap. III.] [Skutk 11.] K byti, aneb od gmena gich miſtra, yako od epicura epikury. A w tiech dnech przigidechu proroczy z Jerufalema do Anthiochie, a witaw geden z nich, gmenem Agabus, prorokowa ſkrze ducha ſwateho hlad buduczie po wſſech zem iech, a naywiecze w Judea. a ten ſe ſta za Claudia, cztwrteho leta Claudowa. tehdy vmyſlichu vcziedlniczy febranie, aby kazdy podle ſweho ſtatku dal nietczo, a aby poſlali chudym do Jerufalema. a oni prodawííe wíſe ſwe ſtatky, polozichu przed nohy apofítolom, aby gie ohradili proti hladu. a tehdy ſie ſta prwa dan na vzitek chudym. a to poſlachu po bar- nabie a po pawlowi apoſſtolu do Jeruſalema. 25 30 1) za ch přetrž. o. [Kap. LIII.] O zabilí Jakuba apoſſtola. Toho czaſu poſla herodes kral mocz ſwu, aby muczili niektere /Sknlk. 12.] z koftela. y zahubi Jakuba, bratra Janowa, meczem. Abychme rozumieli w ton to mieftie, ktery by to byl herodes, fluffi za chwili opuſtiti wydopis apo [259a 2] ſſtolſkych ſkutkow a popſati wydopis rzimſkych ſkutkow tiefarzie, zet ge nebyl ten herodes tetrarcha, geffto flul Antipas, ale Agrippa. neb ge onen nebyl kralem, gedno tetrarchu, a ten geft byl syn welikeho heroda, geſſto powolil pilatowi k ſmrti geziffowie1) a geſíto poſlal zafie geziffe1) ku pilatowi, oblek ho w biele rucho, a ten giz byl zaneſen na pufíti do wienny, a tu geft vmrziel. A ten, yakoz na pocziatku tohoto wydopiſa praweno gt, leta dewanadſteho tiefarzftwie Tyberij tiefarzie 10 byl wladarziem Judee za witella, ſtarofty fyrie, a byl obzalowan na mnohen przed Tyberyem; neb zide byli gſu nan zalowali z naſyle a zahubenie newinnych zidow, a take proto, ze penieze w flup chramny polozene na ſwe vzitky obraczowal a czynil ſobie gymi prowod wodny do ſweho domu.* a proto pro wſſe wyhnan byl na puſſt do ludguna, neb odtud byl rodem, 15. aby tu na vroku ſwemu lidu vmrziel. wiz, ze muſach byla ſſkrzinka, w niz gſu pokladali dary kralowe neb kniezeczy, a Corban to byla, gefíto kladly dary kniezíke k oprawenie ſtrzechy a chran u; a Gazophilacium, w nizto gſu kladli dary poczieftnych. 5. * znamenay, ze prelati magi byli obzalowani, kterziz z obecznych 20- chudych peniez czynie nevziteczne naklady, aneb zbyteczne ſobie dielo dieagi, yako pilatus. 2) za i vyškrab. e.
Strana 789
Apoſtolorů. 789 Tuto po ſmrti Jakubowie Herodes chtieſje giti petra. [Kap. LXII.] A kdyz bliezl) biefſe hod welikonoczni, przigiede herodes do Jeru- K falema przed hodem welikonocznym ſwatym, aby fie ocziſtil, aby byl cziſt w hod ſwaty. a przed welikonocznymi dni zahubi Jakuba meczem, [Skulk. 12.] bratra Janowa; pak w ty dni hodni vzrziew, ze ſie libi [259b 1] zidom, vmyíli, aby popadl petra. O Jakubu prawi Clyment Allexandrſky, ze kdyz byl wſtrczen w zalarz, te noczy obrati zalarznika ſweho k wierzie, a ten na zaytrzie wyzna fie, ze geſt krzeftianem, a kdyz oba k mukam wedechu, wecze zalarzny Jakubowi: otcze, day ni odpufftienie! a on malo rozmyſliw ſie wecze: mir tobie! a polibi geho, y ſtiechu obiema hlawy. a giem petra y wſadi ho w zalarz, neb w ty dni welikonoczni neſluſſelo ygednoho zahubiti. a kromie ſtraznych zalarznych dal ho w ſtrazy cztyrzom tiem, geſſto miel pod ſebu cztyrzy rytierze, chtie po weliczenoczy wy- weſti ho lidu, aby ho zahubili, ale ne herodes, yako Jakuba. nèb ſe mu zdalo chlubniegie, kdyz by ho oni ſami zahubili, neb on byl kniezie 15 apoſítolow. 5 10 1) na konci přetrž. c. klerak geſt petr wyprofitien z zalurzie. [Kap. LXIII.] A kdyz ho na zaytrzie chtieſſe wyweſti herodes, te noczy petr ſpal mezy dwiema rytierzoma ſwazan, a dwa rytierze przy niem. a ta dwa rzetiezi, gefſto gíta w rzymie, A strazni leziecz przed dwerzmi ſtrzeziechu zalarzie. y vkaza mu ſie andiel bozi, oſwietiw wefſken zalarz, y ſta ſie diwnie, ze gedno fam petr widie ſwietloft. A vderziw ho po boku andiel zbudi petra a rzka: wſtan brzo! a ynhed ſpadechu ſ nieho rzetiezy ſ obu2) ruku. y wecze mu andiel: przepaſs ſie a w ſwe ſe nohawicze obuy. neb bieſſe s ſebe ſlozil pas pro teſknoſt zalarzie, aby fukni nohy zaſtrziel pro zimu noczni. a na tom dan geſt prziklad muzom ſwatym w teſknoſtech, 1o aby mohli obmiekczyti twrdoft zakona. neb czten y apofítoly y proroky, ze gſu twrdych paſow poziwali pro nuzeni tiela, a petr na chwili byl ſlozil pro teſknoſt zalarzie. y vezini petr podle przikazanie andieloa. [259b 2] opiet wecze andiel: ohrn okolo ſebe odiew ſwoy a pod po mnie. a on wyffed gdieſſe po niem, ale newiediefſe, by to prawda byla, czo ſe po andielu 15 diegieffe, y Iniefſe, by tak widienie widiel, by mu to tak bylo vkazano v3) myfílenie. A gducze minufíta prwni ſtraz, totiz ſtrazne zalarzne, aneb prweho ryti rze cztwernika ſ geho panofſen i, a potom druhu ſtraz, totiz druheho cztwrtníka s geho panoſſemi. y przigide k branie zielezney, gefſto byla przed ſieni zalarzney, a ta ſe gima otewrzie dobrowolnie. A wyſſedſſe minufſta gednu vliczi, a ynhed odſtupil od nieho, aby zwiediel, ze ge oprawdu wyweden z zalarzie, neb mnieſſe, by ſie mu to w myſſlenie 5 20
Apoſtolorů. 789 Tuto po ſmrti Jakubowie Herodes chtieſje giti petra. [Kap. LXII.] A kdyz bliezl) biefſe hod welikonoczni, przigiede herodes do Jeru- K falema przed hodem welikonocznym ſwatym, aby fie ocziſtil, aby byl cziſt w hod ſwaty. a przed welikonocznymi dni zahubi Jakuba meczem, [Skulk. 12.] bratra Janowa; pak w ty dni hodni vzrziew, ze ſie libi [259b 1] zidom, vmyíli, aby popadl petra. O Jakubu prawi Clyment Allexandrſky, ze kdyz byl wſtrczen w zalarz, te noczy obrati zalarznika ſweho k wierzie, a ten na zaytrzie wyzna fie, ze geſt krzeftianem, a kdyz oba k mukam wedechu, wecze zalarzny Jakubowi: otcze, day ni odpufftienie! a on malo rozmyſliw ſie wecze: mir tobie! a polibi geho, y ſtiechu obiema hlawy. a giem petra y wſadi ho w zalarz, neb w ty dni welikonoczni neſluſſelo ygednoho zahubiti. a kromie ſtraznych zalarznych dal ho w ſtrazy cztyrzom tiem, geſſto miel pod ſebu cztyrzy rytierze, chtie po weliczenoczy wy- weſti ho lidu, aby ho zahubili, ale ne herodes, yako Jakuba. nèb ſe mu zdalo chlubniegie, kdyz by ho oni ſami zahubili, neb on byl kniezie 15 apoſítolow. 5 10 1) na konci přetrž. c. klerak geſt petr wyprofitien z zalurzie. [Kap. LXIII.] A kdyz ho na zaytrzie chtieſſe wyweſti herodes, te noczy petr ſpal mezy dwiema rytierzoma ſwazan, a dwa rytierze przy niem. a ta dwa rzetiezi, gefſto gíta w rzymie, A strazni leziecz przed dwerzmi ſtrzeziechu zalarzie. y vkaza mu ſie andiel bozi, oſwietiw wefſken zalarz, y ſta ſie diwnie, ze gedno fam petr widie ſwietloft. A vderziw ho po boku andiel zbudi petra a rzka: wſtan brzo! a ynhed ſpadechu ſ nieho rzetiezy ſ obu2) ruku. y wecze mu andiel: przepaſs ſie a w ſwe ſe nohawicze obuy. neb bieſſe s ſebe ſlozil pas pro teſknoſt zalarzie, aby fukni nohy zaſtrziel pro zimu noczni. a na tom dan geſt prziklad muzom ſwatym w teſknoſtech, 1o aby mohli obmiekczyti twrdoft zakona. neb czten y apofítoly y proroky, ze gſu twrdych paſow poziwali pro nuzeni tiela, a petr na chwili byl ſlozil pro teſknoſt zalarzie. y vezini petr podle przikazanie andieloa. [259b 2] opiet wecze andiel: ohrn okolo ſebe odiew ſwoy a pod po mnie. a on wyffed gdieſſe po niem, ale newiediefſe, by to prawda byla, czo ſe po andielu 15 diegieffe, y Iniefſe, by tak widienie widiel, by mu to tak bylo vkazano v3) myfílenie. A gducze minufíta prwni ſtraz, totiz ſtrazne zalarzne, aneb prweho ryti rze cztwernika ſ geho panofſen i, a potom druhu ſtraz, totiz druheho cztwrtníka s geho panoſſemi. y przigide k branie zielezney, gefſto byla przed ſieni zalarzney, a ta ſe gima otewrzie dobrowolnie. A wyſſedſſe minufſta gednu vliczi, a ynhed odſtupil od nieho, aby zwiediel, ze ge oprawdu wyweden z zalarzie, neb mnieſſe, by ſie mu to w myſſlenie 5 20
Strana 790
790 Actus [Kap. LXIV.] [Skutk. 12./] K dalo. y nawrati ſie ſam k ſobie, totiz k ſweg myſli, neb geſt byl v welikem odywu, y wecze: Giz wizi zagiſte, ze poſlal buoh andiela ſweho, a wyproſtil mie z ruku heroda a ode wíſeho odiwneho cziekanie lidu zidowíkeho. A znamenaw, kde geft, y przigide k domu marie, matky Jana, gefíto 25 mu przigmim rziekachu Marcus, a gefíto mu potom przewzdiechu ewan- geliſta, tu kdez gſe gich bylo n noho ſebralo na modlitby, aby boha proſili za petra. A kdyz petr potlucze na dom, y wygide dieweczka, gmenem rode, aby widiela, kto tluczie. a kdyz vſliſſe petrowo gmeno, pro radoſt neotewrzie dwerzi, ale biezewfſy zaſie powiedie gim, ze petr ſtogi v dwerzi. 30 y weczechu k ni: czo fie zabywaſs? neb wiediechu, ze petr geft w zalarzi. a ona potwrzowaſſe toho, ze ge to tak. Pak gyni weczechu: andiel gt petrow. na to nieſto die Jeronym, ze tak welike doſtogenſtwie geft duſſiczek, ze kazda od narozenie ſwe° [260a 1] ma andiela ſobie daneho na ſtraz. a petr vſtawnie tlucziefſe. a kdyz otewrziechu, vzrzichu ho, 35 diwiechu ſie weln i. y pokynu na nie ruku, aby n lezeli a diw ſlifſeli a wi- dieli. y rozprawie gim, kterak ho buoh wywedl z zalarzie, a wecze: po- wiezte to Jakubowi a bratrzi geho, totiz Jakubo alphey, biſkupu Jeru- falen ſkemu. y wygide tey noczy do gineho mieſta pro bazen heroda a zidow. A na zaytrzie po wywedenie petrowu by weliky zamutek mezi ry- tierzi a ſtraznymi, czo ſe ge ſtalo o petrowi, ze zalarz byl zawrzien, a geho nenie. A kdyz ho herodes nenaleze,4) kazaw przed fie ſtraznym, poczie na niech ſnaznie ptati, wiedieli-li by, czo ſe o niem ftalo, aby ſie nad nymi por ſtil. Ale wſſak ſe ge nepon ſtil bozim zpoſobeniem, aby petrowo 45 zprofîtienie neſſkodilo yzadnen u. A zatiem herodes wygiew z Judea do Cefaream paleſtynie, prziblizuge ſe tyro a ſydony. A kdyz k nay- wietſſiemu fſtieſti przigide, ynhed przedwiedie ſwu imrt hanebnie vmrzie. 40 1) na okraji; 2) za tím přetr tranu. 3) za tím přetrž. wid. 4) ne na okr. [Kap. LXVI.I O nawraczeni wydopiſu k drzewni rzeczy. Tuto opiet nawraczuge fie wydopis k ſwemu rzadu, gefito byl Skutk. 11.] prawil, ze wierni ſebrawſſe dan mezy ſebu w Anthiochij poſlachu chudyn do Jerufalema po barnabie a po pawlowi. y prawi wydopis o wraczenic barnabowie a pawíowie z Jeruſalen a takto: A ſlowo bozie roſtieſſe a mno- zieſſe ſe. Pak barnabas a pawel wratifîta ſie z Jeruſalen a, wzen ſſe s ſebu 5 Jana, gefſto flul Marcus, po dokonaney ſluzbie, a biechu w koftele w tom, gtô byl w Anthiochij, kromie tiech, gtô gſu byli prziſîli z Jerufalema, prorokowe a vcziedlniczy, a mezy nyn i byl Symon, gofíto ſlul czrny, a lucyus cyreníky, a Manaen ten, gefíto f nym mlekem wzchowan, pro- roczy o bu 1260a 2] ducziem a vcziedlniczy o minutem. A kdyz panu 10 bohu ſluziechu a poſtichu ſie, wecze gim duch ſwaty: odluczte mi barnabu [Skutk. 12.]
790 Actus [Kap. LXIV.] [Skutk. 12./] K dalo. y nawrati ſie ſam k ſobie, totiz k ſweg myſli, neb geſt byl v welikem odywu, y wecze: Giz wizi zagiſte, ze poſlal buoh andiela ſweho, a wyproſtil mie z ruku heroda a ode wíſeho odiwneho cziekanie lidu zidowíkeho. A znamenaw, kde geft, y przigide k domu marie, matky Jana, gefíto 25 mu przigmim rziekachu Marcus, a gefíto mu potom przewzdiechu ewan- geliſta, tu kdez gſe gich bylo n noho ſebralo na modlitby, aby boha proſili za petra. A kdyz petr potlucze na dom, y wygide dieweczka, gmenem rode, aby widiela, kto tluczie. a kdyz vſliſſe petrowo gmeno, pro radoſt neotewrzie dwerzi, ale biezewfſy zaſie powiedie gim, ze petr ſtogi v dwerzi. 30 y weczechu k ni: czo fie zabywaſs? neb wiediechu, ze petr geft w zalarzi. a ona potwrzowaſſe toho, ze ge to tak. Pak gyni weczechu: andiel gt petrow. na to nieſto die Jeronym, ze tak welike doſtogenſtwie geft duſſiczek, ze kazda od narozenie ſwe° [260a 1] ma andiela ſobie daneho na ſtraz. a petr vſtawnie tlucziefſe. a kdyz otewrziechu, vzrzichu ho, 35 diwiechu ſie weln i. y pokynu na nie ruku, aby n lezeli a diw ſlifſeli a wi- dieli. y rozprawie gim, kterak ho buoh wywedl z zalarzie, a wecze: po- wiezte to Jakubowi a bratrzi geho, totiz Jakubo alphey, biſkupu Jeru- falen ſkemu. y wygide tey noczy do gineho mieſta pro bazen heroda a zidow. A na zaytrzie po wywedenie petrowu by weliky zamutek mezi ry- tierzi a ſtraznymi, czo ſe ge ſtalo o petrowi, ze zalarz byl zawrzien, a geho nenie. A kdyz ho herodes nenaleze,4) kazaw przed fie ſtraznym, poczie na niech ſnaznie ptati, wiedieli-li by, czo ſe o niem ftalo, aby ſie nad nymi por ſtil. Ale wſſak ſe ge nepon ſtil bozim zpoſobeniem, aby petrowo 45 zprofîtienie neſſkodilo yzadnen u. A zatiem herodes wygiew z Judea do Cefaream paleſtynie, prziblizuge ſe tyro a ſydony. A kdyz k nay- wietſſiemu fſtieſti przigide, ynhed przedwiedie ſwu imrt hanebnie vmrzie. 40 1) na okraji; 2) za tím přetr tranu. 3) za tím přetrž. wid. 4) ne na okr. [Kap. LXVI.I O nawraczeni wydopiſu k drzewni rzeczy. Tuto opiet nawraczuge fie wydopis k ſwemu rzadu, gefito byl Skutk. 11.] prawil, ze wierni ſebrawſſe dan mezy ſebu w Anthiochij poſlachu chudyn do Jerufalema po barnabie a po pawlowi. y prawi wydopis o wraczenic barnabowie a pawíowie z Jeruſalen a takto: A ſlowo bozie roſtieſſe a mno- zieſſe ſe. Pak barnabas a pawel wratifîta ſie z Jeruſalen a, wzen ſſe s ſebu 5 Jana, gefſto flul Marcus, po dokonaney ſluzbie, a biechu w koftele w tom, gtô byl w Anthiochij, kromie tiech, gtô gſu byli prziſîli z Jerufalema, prorokowe a vcziedlniczy, a mezy nyn i byl Symon, gofíto ſlul czrny, a lucyus cyreníky, a Manaen ten, gefíto f nym mlekem wzchowan, pro- roczy o bu 1260a 2] ducziem a vcziedlniczy o minutem. A kdyz panu 10 bohu ſluziechu a poſtichu ſie, wecze gim duch ſwaty: odluczte mi barnabu [Skutk. 12.]
Strana 791
Apoítolorů. 791 a pawla k dielu, k nien uz ſem ge przigial. A oni vſlifſewſſe radu ducha K ſwate°, poſlachu zaſie barnabu a pawla do Jeruſalena k petrowi a k Ja- kubowi a k Janowi, gefſto gſu tu byli. y radowachu ſie víliffewíſe przika- 15 zanie andielowo aneb ducha ſwateho, a pofticze ſie a modlecze ſie wlozichu na nie rucze, yako na ſwieczene kladu. a neczte ſe o ſwieczenie apofîtolow, aneb by boh na nie rucze kladl, wſſak o petro 'gifto geft, ze geft w Anthiochij míli ſluzil, a mohli gſu apoſítole na tom doſti n ieti, czo gim rziekl buoh: to czynte na mu pan iet. a acz ge tu nebyl barnabas a pawel, wſſak gſu potom zwoleni w apofítoly radu ducha ſwateho, fnad na tom gſu byli powyfſeni a obdarzeni, aniz geſt gína ſlawa ſwieczenie w nich czyniena. A n nozi w prwem ſnatku krzeſtianſtwie te ſlawy ſwieczenie kniezſtwie poziwali, a mnohy layczi bez yahenſtwie a gine° ſwieczenie byli gſu vcziedl- niczy kniezil) vczynieni. neb wlozicz na nie rucze y puſtili gie. A oni poſlani 25 od ducha ſwateho, a ten gie wedl czieftu, genz ge byl odluczil od ginych, y gidefîta do Seleucie, a odtud na lodech wezefíta fie do cypra. a kdyz przigideſſta do ſalan anij, tu kazaſſta ſlowo bozie w zidowſkych knihach pro poczeſtnoſt a twrdoſt gich. A n iegiechu s ſebu2) w ſluzbie Jana w ka- zanie, gefíto ſlul Markus. 20 1) za tím přetrž. k. 2) za tím přetrž. Ja. kterak pawel a barnabas obratila ſta Sergium. [Kap. LXVII.] 5 10 15 kdyz przigideſſta weſſken oſtrow cypry az do phaſum, nalezefíta gednoho muze, [260b 1] faleſſneho welikeho proroka zida, gemuz gmie bieffe Barzen. a ten biefſe s pawlem Sergiem, muzem ſprawedliwyn 1Skuik. 13.] a n udrym, a ten biefſe n uz welikeo doſtogenftwie, neb bieſſe druhy od Conſſela. ten Sergius, prziwolaw pawla a barnabu, zadaſſe ſliſſeti ſlowo bozie, ale Elymas czarodieynik gemu braniefſe. a pawel, gſa naplnien ſwateho ducha, wzezrziew nan wecze: o plny wſſie zlofti a wíſie líti, fynu diablow a neprzieteli wſſie ſprawedlnoſti, y neprzeſtaneſs podwraczowati prawych czeft bozich? Znan enay, tuto widie fie, by trzinaſteho leta od bozicho vmuczenie dopon ozechu pawlo na apofſtolftwie s barnabu, a tu doſſel toho gmena pawel, geffto drziew flul wzdy ffawel, a cztwrteho- nadíteho leta doffel n iſtrowſtwie pohanſkeho. tomu ſie doſti ſgiednawa wydopis koſtelni, tu goſſto ſe czte przikazanie apofítolom, aby po boziem vmuczenie za dwanaft leth kazali w Judea, a trzinaſteho leta pocziechu znenahla choditi ku pohanom, ale wſſak ne owſſem; ale potom owſſem wygidechu z Judea kraginy. y wecze mu pawel: ay, ruka bozie na tie, totiz pon ſta bozie vkazana bude nad tebu, neb budeſs ſlep ſwietlofti hlawy, yako gſy ſlep ſwietloſti myſli, newieda ſluneczne ſwietloſti tie- leſſnie za chwili, yako newieda ſluncze ſprawedlnoſti ſkrze wieru, a ynhed 20 pade nan mrakota a tma, yako ze ſlepy obraczowaſſe ſie hledage, zda
Apoítolorů. 791 a pawla k dielu, k nien uz ſem ge przigial. A oni vſlifſewſſe radu ducha K ſwate°, poſlachu zaſie barnabu a pawla do Jeruſalena k petrowi a k Ja- kubowi a k Janowi, gefſto gſu tu byli. y radowachu ſie víliffewíſe przika- 15 zanie andielowo aneb ducha ſwateho, a pofticze ſie a modlecze ſie wlozichu na nie rucze, yako na ſwieczene kladu. a neczte ſe o ſwieczenie apofîtolow, aneb by boh na nie rucze kladl, wſſak o petro 'gifto geft, ze geft w Anthiochij míli ſluzil, a mohli gſu apoſítole na tom doſti n ieti, czo gim rziekl buoh: to czynte na mu pan iet. a acz ge tu nebyl barnabas a pawel, wſſak gſu potom zwoleni w apofítoly radu ducha ſwateho, fnad na tom gſu byli powyfſeni a obdarzeni, aniz geſt gína ſlawa ſwieczenie w nich czyniena. A n nozi w prwem ſnatku krzeſtianſtwie te ſlawy ſwieczenie kniezſtwie poziwali, a mnohy layczi bez yahenſtwie a gine° ſwieczenie byli gſu vcziedl- niczy kniezil) vczynieni. neb wlozicz na nie rucze y puſtili gie. A oni poſlani 25 od ducha ſwateho, a ten gie wedl czieftu, genz ge byl odluczil od ginych, y gidefîta do Seleucie, a odtud na lodech wezefíta fie do cypra. a kdyz przigideſſta do ſalan anij, tu kazaſſta ſlowo bozie w zidowſkych knihach pro poczeſtnoſt a twrdoſt gich. A n iegiechu s ſebu2) w ſluzbie Jana w ka- zanie, gefíto ſlul Markus. 20 1) za tím přetrž. k. 2) za tím přetrž. Ja. kterak pawel a barnabas obratila ſta Sergium. [Kap. LXVII.] 5 10 15 kdyz przigideſſta weſſken oſtrow cypry az do phaſum, nalezefíta gednoho muze, [260b 1] faleſſneho welikeho proroka zida, gemuz gmie bieffe Barzen. a ten biefſe s pawlem Sergiem, muzem ſprawedliwyn 1Skuik. 13.] a n udrym, a ten biefſe n uz welikeo doſtogenftwie, neb bieſſe druhy od Conſſela. ten Sergius, prziwolaw pawla a barnabu, zadaſſe ſliſſeti ſlowo bozie, ale Elymas czarodieynik gemu braniefſe. a pawel, gſa naplnien ſwateho ducha, wzezrziew nan wecze: o plny wſſie zlofti a wíſie líti, fynu diablow a neprzieteli wſſie ſprawedlnoſti, y neprzeſtaneſs podwraczowati prawych czeft bozich? Znan enay, tuto widie fie, by trzinaſteho leta od bozicho vmuczenie dopon ozechu pawlo na apofſtolftwie s barnabu, a tu doſſel toho gmena pawel, geffto drziew flul wzdy ffawel, a cztwrteho- nadíteho leta doffel n iſtrowſtwie pohanſkeho. tomu ſie doſti ſgiednawa wydopis koſtelni, tu goſſto ſe czte przikazanie apofítolom, aby po boziem vmuczenie za dwanaft leth kazali w Judea, a trzinaſteho leta pocziechu znenahla choditi ku pohanom, ale wſſak ne owſſem; ale potom owſſem wygidechu z Judea kraginy. y wecze mu pawel: ay, ruka bozie na tie, totiz pon ſta bozie vkazana bude nad tebu, neb budeſs ſlep ſwietlofti hlawy, yako gſy ſlep ſwietloſti myſli, newieda ſluneczne ſwietloſti tie- leſſnie za chwili, yako newieda ſluncze ſprawedlnoſti ſkrze wieru, a ynhed 20 pade nan mrakota a tma, yako ze ſlepy obraczowaſſe ſie hledage, zda
Strana 792
792 Actus K by mu kto ruky podal, aby ho vedl. A ynhed ten proconful vzrziew diw vwierzi, diwie ſie boziemu vczenie. [Kap. LXVIII.) kterak Jan odſtupi od pawla a barnaby. [Skutk. 13./ A kdyz s ſaphu pawel a barnabas odpluchu, y przigidechu k mieſtu pamphile. tehdy Jan giede od nich po wodie, y wrati ſie do Jeruſalema, yakoz byl odtud ſ nymi wygiel. a ſnad byla 1260b 2] podobna przie, procz ge fſel od nich, a tot geft byla ſwada mezi pawlem a mezy barnabu, o tom bude praweno potom. Pak pawel a barnabas przigidechu do Anthiochie preſidie, to ſlowo preſidie geft przyczynieno pro rozeznanie druhe Anthiochie fyrie, gefîto my gi gefîtie gmenugem anthiochij, geſſto niekdy flula reblata. y wgidefſta w niekteru ſſkolu w ſobotu, y ſiedefſta, yako byfſta chtiela ſlifſeti zakon, ale ne kazati. ale po czteni zakona a prorokow weczechu gima kniezata ſſkoly zidowſke: Muzie bratrzie, powiezte nam, ktera 10 geſt rzecz waſſe° prawenie. [Kap. LXIX.) O kazanie pawlowu a barnabowu. [1. Král. 16. [Kap. LXXI. Skutk. 13.] Tehdy wſtaw pawel, pokynuw ruku, aby mlczieli, y poczie welike kazanie1) ſtrogiti, pocziew od naywyſſich a rzka: Muzie yſraheliſti, gefíto gſe boha bogiete z narodow, flifíte: buoh lidu yſrahel naſſe otcze zwolil a powyffil lidu, kdyz gſu bydleli w Egiptie, ſluziecz blatem a czihlami, a odtud ge wywedl mocznu ruku. a cztyrzidczeti leth trpiel gich mrawy na puſſti, a potom vwedl ge w ſlibenu zemi, a zahladiw ſedm narodow pohanſkych, geſſto bydleli w zemi Chanaan, a loſem gich gim zemi rozdieli po puol patu ſtu letech. y ma ſie rozumieti od narozenie yſaak, neb od geho narozenie az do wywedenie lidu z egipta bylo vſſlo cztyrzi ſta a piet let; potom na pufſti cztyrzidczeti let byli, a piet let byli w zeni Chanaan, a tehdy gim zemi rozdielichu. a tak od narozenie yſaac az do rozdielenie zemie vſſlo puol pata ſta let,2) tepruow dal buoh ſudczi ſwe° lidu. a od te doby byl lid bozi pod ſudczemi az do Samuele. a tehdy poprofichu, aby gim dal krale, [261a 11 y da gim Saula, ten kralowal cztyrziczet leth, poczitagicze Samuelowa leta, a tak magi kroniky zidowſke. a kdyz Saul 15 ſnide, zbudi gim dawida krale;a dawage gev buoh swiedeczftwie wecze: nalezl gſem muzie podle ſrdeze meho. A z geho ſemene zbudil buoh geziſſe,3) ſpaſitele yſrahel; a geho przichodu przedbyl Jan, y wecze: Muzie bratrzi, ſynowe Abrahamawa rodu, a kterzi mezi wami gſu z pohanow, geſſto gſie boha bogie, wam zwlafſtie flowo toho 20 ſpaſenie poſlano geſt. neb kterziz bydle w Jeruſalen ie, a kniezata Jeru- falemſka newiediechu toho geziffe,3) by on byl gezifs, a take newieducz hlaſow prorokowych, geſſto na wſſaku ſobotu cztu, prziſudiwíſe ho k ſmrti, 5 10 [Skutk. 13./
792 Actus K by mu kto ruky podal, aby ho vedl. A ynhed ten proconful vzrziew diw vwierzi, diwie ſie boziemu vczenie. [Kap. LXVIII.) kterak Jan odſtupi od pawla a barnaby. [Skutk. 13./ A kdyz s ſaphu pawel a barnabas odpluchu, y przigidechu k mieſtu pamphile. tehdy Jan giede od nich po wodie, y wrati ſie do Jeruſalema, yakoz byl odtud ſ nymi wygiel. a ſnad byla 1260b 2] podobna przie, procz ge fſel od nich, a tot geft byla ſwada mezi pawlem a mezy barnabu, o tom bude praweno potom. Pak pawel a barnabas przigidechu do Anthiochie preſidie, to ſlowo preſidie geft przyczynieno pro rozeznanie druhe Anthiochie fyrie, gefîto my gi gefîtie gmenugem anthiochij, geſſto niekdy flula reblata. y wgidefſta w niekteru ſſkolu w ſobotu, y ſiedefſta, yako byfſta chtiela ſlifſeti zakon, ale ne kazati. ale po czteni zakona a prorokow weczechu gima kniezata ſſkoly zidowſke: Muzie bratrzie, powiezte nam, ktera 10 geſt rzecz waſſe° prawenie. [Kap. LXIX.) O kazanie pawlowu a barnabowu. [1. Král. 16. [Kap. LXXI. Skutk. 13.] Tehdy wſtaw pawel, pokynuw ruku, aby mlczieli, y poczie welike kazanie1) ſtrogiti, pocziew od naywyſſich a rzka: Muzie yſraheliſti, gefíto gſe boha bogiete z narodow, flifíte: buoh lidu yſrahel naſſe otcze zwolil a powyffil lidu, kdyz gſu bydleli w Egiptie, ſluziecz blatem a czihlami, a odtud ge wywedl mocznu ruku. a cztyrzidczeti leth trpiel gich mrawy na puſſti, a potom vwedl ge w ſlibenu zemi, a zahladiw ſedm narodow pohanſkych, geſſto bydleli w zemi Chanaan, a loſem gich gim zemi rozdieli po puol patu ſtu letech. y ma ſie rozumieti od narozenie yſaak, neb od geho narozenie az do wywedenie lidu z egipta bylo vſſlo cztyrzi ſta a piet let; potom na pufſti cztyrzidczeti let byli, a piet let byli w zeni Chanaan, a tehdy gim zemi rozdielichu. a tak od narozenie yſaac az do rozdielenie zemie vſſlo puol pata ſta let,2) tepruow dal buoh ſudczi ſwe° lidu. a od te doby byl lid bozi pod ſudczemi az do Samuele. a tehdy poprofichu, aby gim dal krale, [261a 11 y da gim Saula, ten kralowal cztyrziczet leth, poczitagicze Samuelowa leta, a tak magi kroniky zidowſke. a kdyz Saul 15 ſnide, zbudi gim dawida krale;a dawage gev buoh swiedeczftwie wecze: nalezl gſem muzie podle ſrdeze meho. A z geho ſemene zbudil buoh geziſſe,3) ſpaſitele yſrahel; a geho przichodu przedbyl Jan, y wecze: Muzie bratrzi, ſynowe Abrahamawa rodu, a kterzi mezi wami gſu z pohanow, geſſto gſie boha bogie, wam zwlafſtie flowo toho 20 ſpaſenie poſlano geſt. neb kterziz bydle w Jeruſalen ie, a kniezata Jeru- falemſka newiediechu toho geziffe,3) by on byl gezifs, a take newieducz hlaſow prorokowych, geſſto na wſſaku ſobotu cztu, prziſudiwíſe ho k ſmrti, 5 10 [Skutk. 13./
Strana 793
Apoſtolorů. 793 30 35 40 45 y naplnichu ge, totiz hlaſy prorokowe. A pak buoh zbudil ho trzetie den K z mrtwych, a widien geft cztyrzidczeti dni od tiech, gefſto gſu i nym chodili z Galiley do Jeruſalema. ti az do dneſſnieho dne gſu ſwiedczy toho k lidu. a my to wam zwieſtugem, yakyz ſlib ſtal ſie otczom naſſim, ze giz buoh to naplnil ſynom waſſim, zkrzieffiw gezukriſta. Muzie bratrzie, znamo bud wam, neb ſkrze toho odpufſtienie hrziechow fie wam zwieftuge ode wſſech hrziechow, od nichzto w zakonie moyzieffowie nemohly oczy- fîtieni byti. ktoz w toho wierzi, ten bude ſprawedliwie oczyfftien. A proto wizte, abyfſte nebyli pohrdatelowe, aby neprziſſla na wy pomſta bozie, nebt on hrozy hrdatelom rzka: wizte, hrdatelowe, a diwte ſie, a rozpudte ſe, totiz widucz diwiti ſie budete a rozpuzeni budete; nebt dielo dielam IHab. 1.) v waſſich dnech, az nebudete wierziti dielu, geffto dielam a dielati budu v waffich dnech, totiz wtielenie. A kdyz ona wygideſſta, proſichu gich, aby gefſtie w druhu ſobotu (Kap. LXXI.] mluwili w zboru a w ſſkole. A kdyz 1261a 2] wygidefſta z ſſkoly, mnozi Skutk. 13.] zide a hoſte, neb z zidow rozpuzenych, geſſto ſe byli ſeſſli, naſledowachu pawla a barnabu. A potom druhe ſoboty bezmal wſſeczko ſe mieſto ſgide, aby ſliſſeli ſlowo bozie. vzrziewſſy to zide, naplnichu ſie hniewu a4) za- wiſti, y pocziechu ſie proti tomu, czoz pawel mluwil, poſaliewati, vtrhagicz prawdie. neb ruhagicz ſie, to geſt, goſſto z hniewu a z zawiſti proti prawdie mluwie. Tehdy pawel a barnabas, naplnieni n iloſti bozi, weczechu in ielie : wam ſme moſili nayprwe mluwiti ſlowo bozie podle ſlowa bozieho, gefſto gt rzekl: neygſem poſlan gedno k owczym, gefſto zahynuli z domu yfrahel- [Mat. 144d ſkeho. ale ze to zamietate, a czyniete ſe toho nedoſtoyni, ay, obratíme ſie ku pohanom. 25 1) za tím přetrž. K. 2) na konci přetrž. a. íta za let naznačeno přemístění. )za tím přetrž. zloſti. Gefſto pohane flowo bozi przigieli. [Nap. LXXII.] 10 Vſliſſewſſe pohane rzecz o ſwem ſpaſeni, zradowachu ſie a chwalichu pana boha. a mnozi vwierzichu z nich. zide hniewem a zawiſti roznitiwffy [Skutk. 13.) ſe zbuzowachu zeny zakonne a ſlowutnieyſfi z mieſta proti pawlowi a bar- nabowi, y wywrzechu ge z krayow ſwych. a ona wybiwſſe prach z noh ſwych, yakoz gim przikazal kriſtus na ſwiedeczîtwie, przigidefſta do Iconium, a wſfedſſe do mieſta y mluwifſta w zidowſkey w ſſkole w ſboru, y vwierzi welike mnozîtwie zidow a rzekow. a bydlifſta tu mnoho dnow, ISkutk. 19.) ſmíele kazicze, a pan buoh gich kazanie diwy potwrzowaſſe. awſſak mnozi z zidow, w newierze zaſtarali, zbudichu a zdrazdichu myſl pohanſku proti wierziczim, az ſie mieſto rozdieli, tak ze gedni przali zidom a druzi apo- fítolom, y zburzichu fie zide a pohane na apoſítoly, tak ze ge potupowachu a kamenugicz ge z mieſta wy [261b 1] hnachu. y wygidefſta do mieſt
Apoſtolorů. 793 30 35 40 45 y naplnichu ge, totiz hlaſy prorokowe. A pak buoh zbudil ho trzetie den K z mrtwych, a widien geft cztyrzidczeti dni od tiech, gefſto gſu i nym chodili z Galiley do Jeruſalema. ti az do dneſſnieho dne gſu ſwiedczy toho k lidu. a my to wam zwieſtugem, yakyz ſlib ſtal ſie otczom naſſim, ze giz buoh to naplnil ſynom waſſim, zkrzieffiw gezukriſta. Muzie bratrzie, znamo bud wam, neb ſkrze toho odpufſtienie hrziechow fie wam zwieftuge ode wſſech hrziechow, od nichzto w zakonie moyzieffowie nemohly oczy- fîtieni byti. ktoz w toho wierzi, ten bude ſprawedliwie oczyfftien. A proto wizte, abyfſte nebyli pohrdatelowe, aby neprziſſla na wy pomſta bozie, nebt on hrozy hrdatelom rzka: wizte, hrdatelowe, a diwte ſie, a rozpudte ſe, totiz widucz diwiti ſie budete a rozpuzeni budete; nebt dielo dielam IHab. 1.) v waſſich dnech, az nebudete wierziti dielu, geffto dielam a dielati budu v waffich dnech, totiz wtielenie. A kdyz ona wygideſſta, proſichu gich, aby gefſtie w druhu ſobotu (Kap. LXXI.] mluwili w zboru a w ſſkole. A kdyz 1261a 2] wygidefſta z ſſkoly, mnozi Skutk. 13.] zide a hoſte, neb z zidow rozpuzenych, geſſto ſe byli ſeſſli, naſledowachu pawla a barnabu. A potom druhe ſoboty bezmal wſſeczko ſe mieſto ſgide, aby ſliſſeli ſlowo bozie. vzrziewſſy to zide, naplnichu ſie hniewu a4) za- wiſti, y pocziechu ſie proti tomu, czoz pawel mluwil, poſaliewati, vtrhagicz prawdie. neb ruhagicz ſie, to geſt, goſſto z hniewu a z zawiſti proti prawdie mluwie. Tehdy pawel a barnabas, naplnieni n iloſti bozi, weczechu in ielie : wam ſme moſili nayprwe mluwiti ſlowo bozie podle ſlowa bozieho, gefſto gt rzekl: neygſem poſlan gedno k owczym, gefſto zahynuli z domu yfrahel- [Mat. 144d ſkeho. ale ze to zamietate, a czyniete ſe toho nedoſtoyni, ay, obratíme ſie ku pohanom. 25 1) za tím přetrž. K. 2) na konci přetrž. a. íta za let naznačeno přemístění. )za tím přetrž. zloſti. Gefſto pohane flowo bozi przigieli. [Nap. LXXII.] 10 Vſliſſewſſe pohane rzecz o ſwem ſpaſeni, zradowachu ſie a chwalichu pana boha. a mnozi vwierzichu z nich. zide hniewem a zawiſti roznitiwffy [Skutk. 13.) ſe zbuzowachu zeny zakonne a ſlowutnieyſfi z mieſta proti pawlowi a bar- nabowi, y wywrzechu ge z krayow ſwych. a ona wybiwſſe prach z noh ſwych, yakoz gim przikazal kriſtus na ſwiedeczîtwie, przigidefſta do Iconium, a wſfedſſe do mieſta y mluwifſta w zidowſkey w ſſkole w ſboru, y vwierzi welike mnozîtwie zidow a rzekow. a bydlifſta tu mnoho dnow, ISkutk. 19.) ſmíele kazicze, a pan buoh gich kazanie diwy potwrzowaſſe. awſſak mnozi z zidow, w newierze zaſtarali, zbudichu a zdrazdichu myſl pohanſku proti wierziczim, az ſie mieſto rozdieli, tak ze gedni przali zidom a druzi apo- fítolom, y zburzichu fie zide a pohane na apoſítoly, tak ze ge potupowachu a kamenugicz ge z mieſta wy [261b 1] hnachu. y wygidefſta do mieſt
Strana 794
794 Actus K likaonye, do lyftram a do derben, y byl geden muz nemoczny w lyſtrzie, a ten yakz gſe byl od ſwe matky narodil, tak na nohy nemohl ani ſtati, ani choditi, nez wzdy ſedieſſe. ten ſlifſe pawla, an mluwi, a pawel wzezrziew 15 nan a zwiediew ſkrze ducha ſwateho zgiewenie, ze ma wieru, aby zdraw byl, y wecze welikym hlaſem: we gmie pana naſſeho ihů kriſta witan, na ſwe nohy zprawen gſa. a on ynhed wſkoczy a chodi. A kdyz zbor lidi vzrzie, czo pawel vczynil, y mniechu, by pawel a barnaba byli bohowe, a ze gſu ſie vkazali w twarnoſti czlowieczi. y zdwizechu hlaſy ſwe rzkucz: bohowe vczyniwſſe ſe k lidem podobni y ſtupili k nam. y nazwachu barnabu Jowem, neb ſe gim widieſſe prwni, a pawla Mercurium, a ten wzdy podle nich mnienie chodiefſe po Jowem, a ten byl vmluwny a vczieny, a aby dawal lidem rzecz, mniechu. A kniez Jowifſow, gefîto byl v mieſtie, nechtie obietowati barnabowi yako Jowy, przines poklady k offierzie 25 a korunu k okraſſleni chramu podle obyczege pohanſkeho, aneb aby na gich hlawy wſtawili pro okraſſlenie, aneb pro niekaky zakon gir y nam ne- znamy. A kdyz uſliſſe pawel a barnabas, ze gim chtie bohowu czeſt vcyzniti, rozedrziechu na ſobie rucho ſwe, a to wzdy czyniechu zide, kdyz víliffechu vtrhanie bohu, y zabranichu gim, aby toho neczýnili, rzkucz. :o ze gſmy lide ſmrtedlny, a ze gſmy proto k wam prziſſli, abychme was odwedli od modl. A giedwa lid odwedu, aby gim neobictowali. 20 [Kap. LXXIII.! Czo gfta pawel a barnabas trpiela protiwnosti. A kdyz tu bydlefſta w liſtrzie a vcziefſta, przigidechu z Iconyo a z Anthiochie [261b 2] zide, y zbudichu zaftupy, ze ge kamenowachu, Skulk. 14.) a wywrzechu ge yako mrzku mrchu mniecz, by vmrzieli. O tom kameno- ƒ2. Kor. 1I.] wanie mluwie k Corynthom wecze: gednu gfe kamenowan. potom vcziedl- niczi ge° opuſtichu ho, a duch ſe k niemu nawrati, y wneſechu ho do mieſta bez wiedieni zidowſkeho, y poprawi ſie. a potom z barnabu gide do derben, y kaza tu, yako byl vczynil w liſtrzie. potom wratichu ſe po tiech mieítech. yakoz gſu po nich tam byli prziſſli, potwrzugicz bratrzi v wierzie a vſta- wugicz v welikych mieſtech kniezi biſkupy, neb toho czaſu tymz gmenem biſkupowe flowiechu kniezie. a proto vſtawowachu mieſto ſebe biſkupy, to neb biechu negiſti, wrati-li ſie k nym, czyli newrati. A kdyz ſie wraczu- gicz gidechu ſkrze liftru a yconyum, y przigidechu do Anthiochie prefidie. a proſſedſſe preſdiam przigidechu do pamphilij kraginy, w nizto geſt mieſto pergen tu take mluwiefſta ſlowo bozie, y gidechu pak do ytalie. a odtud plawiechu ſie opiet do Anthíochie, z niz gſu byli drziew wyfſli, 15 odluczeni duchem ſwatym, aby kazali ſwate cztenie lidu. 5
794 Actus K likaonye, do lyftram a do derben, y byl geden muz nemoczny w lyſtrzie, a ten yakz gſe byl od ſwe matky narodil, tak na nohy nemohl ani ſtati, ani choditi, nez wzdy ſedieſſe. ten ſlifſe pawla, an mluwi, a pawel wzezrziew 15 nan a zwiediew ſkrze ducha ſwateho zgiewenie, ze ma wieru, aby zdraw byl, y wecze welikym hlaſem: we gmie pana naſſeho ihů kriſta witan, na ſwe nohy zprawen gſa. a on ynhed wſkoczy a chodi. A kdyz zbor lidi vzrzie, czo pawel vczynil, y mniechu, by pawel a barnaba byli bohowe, a ze gſu ſie vkazali w twarnoſti czlowieczi. y zdwizechu hlaſy ſwe rzkucz: bohowe vczyniwſſe ſe k lidem podobni y ſtupili k nam. y nazwachu barnabu Jowem, neb ſe gim widieſſe prwni, a pawla Mercurium, a ten wzdy podle nich mnienie chodiefſe po Jowem, a ten byl vmluwny a vczieny, a aby dawal lidem rzecz, mniechu. A kniez Jowifſow, gefîto byl v mieſtie, nechtie obietowati barnabowi yako Jowy, przines poklady k offierzie 25 a korunu k okraſſleni chramu podle obyczege pohanſkeho, aneb aby na gich hlawy wſtawili pro okraſſlenie, aneb pro niekaky zakon gir y nam ne- znamy. A kdyz uſliſſe pawel a barnabas, ze gim chtie bohowu czeſt vcyzniti, rozedrziechu na ſobie rucho ſwe, a to wzdy czyniechu zide, kdyz víliffechu vtrhanie bohu, y zabranichu gim, aby toho neczýnili, rzkucz. :o ze gſmy lide ſmrtedlny, a ze gſmy proto k wam prziſſli, abychme was odwedli od modl. A giedwa lid odwedu, aby gim neobictowali. 20 [Kap. LXXIII.! Czo gfta pawel a barnabas trpiela protiwnosti. A kdyz tu bydlefſta w liſtrzie a vcziefſta, przigidechu z Iconyo a z Anthiochie [261b 2] zide, y zbudichu zaftupy, ze ge kamenowachu, Skulk. 14.) a wywrzechu ge yako mrzku mrchu mniecz, by vmrzieli. O tom kameno- ƒ2. Kor. 1I.] wanie mluwie k Corynthom wecze: gednu gfe kamenowan. potom vcziedl- niczi ge° opuſtichu ho, a duch ſe k niemu nawrati, y wneſechu ho do mieſta bez wiedieni zidowſkeho, y poprawi ſie. a potom z barnabu gide do derben, y kaza tu, yako byl vczynil w liſtrzie. potom wratichu ſe po tiech mieítech. yakoz gſu po nich tam byli prziſſli, potwrzugicz bratrzi v wierzie a vſta- wugicz v welikych mieſtech kniezi biſkupy, neb toho czaſu tymz gmenem biſkupowe flowiechu kniezie. a proto vſtawowachu mieſto ſebe biſkupy, to neb biechu negiſti, wrati-li ſie k nym, czyli newrati. A kdyz ſie wraczu- gicz gidechu ſkrze liftru a yconyum, y przigidechu do Anthiochie prefidie. a proſſedſſe preſdiam przigidechu do pamphilij kraginy, w nizto geſt mieſto pergen tu take mluwiefſta ſlowo bozie, y gidechu pak do ytalie. a odtud plawiechu ſie opiet do Anthíochie, z niz gſu byli drziew wyfſli, 15 odluczeni duchem ſwatym, aby kazali ſwate cztenie lidu. 5
Strana 795
Apoſtolorů. 795 O doliczenie hadanie a obrzegowanie. [Kap. LXXIV.) 5 10 20 35 A kdyz przigidechu do Anthiochie a febrachu wierne Anthiochſke/Shulk. 14.) a zgewiechu gim, kterak mnoho vczynil pan buoh mezy pohany ſkrze K nie, y biefſta tu drahny czas s vcziedlniky. A kdyz tu chwili prziebiechu, y wygidechu niekterzi krzeſtiane, awſſak obyczey zidowſky w ſobie magicz, a byli gſu z vmyſla liczomiernykow. y ſta ſe nemala ſwada mezy nymi a pawlem a barnabafſem, neb kazaffta wieru, by zakona nebylo dofti k ſpaſeni. a [262a 1] tomu mnozi gim powolichu, ſtare° obyczege nawykli. y vſtawichu ſobie, aby ten ſwar byl rozdielen, aby fíli do Jerufalema k wietffim apofítolom, totiz k petrowi a k Jakubu, biſkupu Jerufalem- ſkemu. y gide pawel s barnabu, wzemſſe s ſebu Tyta, yakoz on prawi w epifſtole k Galathom, A ti take, geſſto proti n' m byli, z kaczierzitwie Gal. 5.] liczomiernikow na wieru obraczeni. A kdyz przigidechu do Jerufalema a biechu przed apofítoly petrem a Jakubem ftarffymi, wſtachu proti pawlowi a barnabowi rzkucz: mofſy wierni obrzezowani byti a drzeti 15 zakon moyzieſſow. A ſliffewiſe obu ſtranu vmyſl, ſebrachu ſie apofftole a ſtarſſy, aby ſie o tom hadali, a po welikem hadanie a tazani mezi apofítoly a ftarffymil) wſtaw petr rozumnie vkaza, ze nema obtiezenie wiernym byti vlozeno, neb on z bozi radu krzîtil Cornelia a pohanom kazal ſlowo bozie, a buoh kazanie gich potwrdil, oczyfîtiuge gich wieru frdcze, a drziew nezli byli pokrzîîtieni, zrzietedlnie poſla na nie ducha ſwateho, ani gim przikaza, by ftary zakon drzely. a proto procz gſe pokuffiete, abyfíte obticzili gich hlawy vcziedlnikow, gefſto gime ani my, ani otczowe nafſy neſti mohli? A ynhed pawel a barnaba poczieſta prawiti, kterak mnoho diwow a zazrakow czynil pan buoh mezy pohany ſkrze nagi. a mlczieſſe 25 wſſeczko mnozſtwie poſluchagicz gich. A kdyz ſie vtiffi, tehdy Jakub przidrze ſie ſlowa petrowa wecze,|Kap. LXXV.) zet ge Symon prawil, yakozto pan buoh prwe nawfftiewil pohany, wolagie gie k wierzie, prziwodie ſwiedoczſtwie prorokow moczy biſkupowu pro-/Skutk. 15.] powiedie, a wyneſe koneczny fud a rzka: proto ya fudim, aby neczynili 30 tiem nepokogie, kterziz gſe z pohan na wieru 1262a 2] obratie k bohu, a radimt, abychom gim poſlali lift, aby ſie wzdrzeli od modl a od ſmilftwie a od zadufſneho a krwe. neb modlotſtwo naywiecze mezy pohany yako ktwieſſe, a fmilſtwo yako czo przirozene, a nemniechu, by ktera wina byla mezi pohany. a proto zwlafîtie apofítole vmyſlili toho zabraniti mezi pohany. byli gfu take hotowi ku proliti krwe, take gfu byli obykli piti krew, obietowanu bohom, a proto zwlafîtie zabraniowachu gim, aby ani prolewali ani pili krwe. a procz gſu gim zapowiedieli zwierz zaduſſenu, to nenie giſto neb znamo, y lybi ſie ta rada Jakubowa apoſſtolom a ftarſfim, a obeczným powoleniem zwolichu muzow niekoliko, po nichzto by poſlali 40 lift s pawlem a s barnabu, Judam a Syliam, y poſlachu prwe pozdrawenic taketo:
Apoſtolorů. 795 O doliczenie hadanie a obrzegowanie. [Kap. LXXIV.) 5 10 20 35 A kdyz przigidechu do Anthiochie a febrachu wierne Anthiochſke/Shulk. 14.) a zgewiechu gim, kterak mnoho vczynil pan buoh mezy pohany ſkrze K nie, y biefſta tu drahny czas s vcziedlniky. A kdyz tu chwili prziebiechu, y wygidechu niekterzi krzeſtiane, awſſak obyczey zidowſky w ſobie magicz, a byli gſu z vmyſla liczomiernykow. y ſta ſe nemala ſwada mezy nymi a pawlem a barnabafſem, neb kazaffta wieru, by zakona nebylo dofti k ſpaſeni. a [262a 1] tomu mnozi gim powolichu, ſtare° obyczege nawykli. y vſtawichu ſobie, aby ten ſwar byl rozdielen, aby fíli do Jerufalema k wietffim apofítolom, totiz k petrowi a k Jakubu, biſkupu Jerufalem- ſkemu. y gide pawel s barnabu, wzemſſe s ſebu Tyta, yakoz on prawi w epifſtole k Galathom, A ti take, geſſto proti n' m byli, z kaczierzitwie Gal. 5.] liczomiernikow na wieru obraczeni. A kdyz przigidechu do Jerufalema a biechu przed apofítoly petrem a Jakubem ftarffymi, wſtachu proti pawlowi a barnabowi rzkucz: mofſy wierni obrzezowani byti a drzeti 15 zakon moyzieſſow. A ſliffewiſe obu ſtranu vmyſl, ſebrachu ſie apofftole a ſtarſſy, aby ſie o tom hadali, a po welikem hadanie a tazani mezi apofítoly a ftarffymil) wſtaw petr rozumnie vkaza, ze nema obtiezenie wiernym byti vlozeno, neb on z bozi radu krzîtil Cornelia a pohanom kazal ſlowo bozie, a buoh kazanie gich potwrdil, oczyfîtiuge gich wieru frdcze, a drziew nezli byli pokrzîîtieni, zrzietedlnie poſla na nie ducha ſwateho, ani gim przikaza, by ftary zakon drzely. a proto procz gſe pokuffiete, abyfíte obticzili gich hlawy vcziedlnikow, gefſto gime ani my, ani otczowe nafſy neſti mohli? A ynhed pawel a barnaba poczieſta prawiti, kterak mnoho diwow a zazrakow czynil pan buoh mezy pohany ſkrze nagi. a mlczieſſe 25 wſſeczko mnozſtwie poſluchagicz gich. A kdyz ſie vtiffi, tehdy Jakub przidrze ſie ſlowa petrowa wecze,|Kap. LXXV.) zet ge Symon prawil, yakozto pan buoh prwe nawfftiewil pohany, wolagie gie k wierzie, prziwodie ſwiedoczſtwie prorokow moczy biſkupowu pro-/Skutk. 15.] powiedie, a wyneſe koneczny fud a rzka: proto ya fudim, aby neczynili 30 tiem nepokogie, kterziz gſe z pohan na wieru 1262a 2] obratie k bohu, a radimt, abychom gim poſlali lift, aby ſie wzdrzeli od modl a od ſmilftwie a od zadufſneho a krwe. neb modlotſtwo naywiecze mezy pohany yako ktwieſſe, a fmilſtwo yako czo przirozene, a nemniechu, by ktera wina byla mezi pohany. a proto zwlafîtie apofítole vmyſlili toho zabraniti mezi pohany. byli gfu take hotowi ku proliti krwe, take gfu byli obykli piti krew, obietowanu bohom, a proto zwlafîtie zabraniowachu gim, aby ani prolewali ani pili krwe. a procz gſu gim zapowiedieli zwierz zaduſſenu, to nenie giſto neb znamo, y lybi ſie ta rada Jakubowa apoſſtolom a ftarſfim, a obeczným powoleniem zwolichu muzow niekoliko, po nichzto by poſlali 40 lift s pawlem a s barnabu, Judam a Syliam, y poſlachu prwe pozdrawenic taketo:
Strana 796
796 Actus [Kap. LXXVI.] Apoſîtolowe a ſtarſſi bratrzi tiem, gtô gſu w Anthiochii a fyrie (Skutk. 15.) a Cylicie bratrzi z pohan, pozdrawenie. A ynhed potom: fliffano ge, ze K niekterzi prziſſedîſe z Judea zamutili was, wywraczugicz duſſe waîſe, chtiecz na hlawy waſſe obtiezenie zakona wzloziti. A proto obecznym 45 przikazaniem vmyſlili gſme zwoliti muze a poſlati k wam s naymileyſſymi prawymi muzmi naſſymi, pawlem a s barnabu. a widielo ſe geſt duchu ſwatemu y nam, nicz wicz wam obtiezenie vloziti, nezli abyfſte ſe od modl wſſiczkni obietowanie a od krwe a od zaduſſneho a od ſmilſtwie zdrzely. A kdyz ſie od toho wzdrziete, dobrzie zywi budete, a buoh bude 10 f wami. 1) za tím přetrž. wſſaw. (Kap. LXXVII.] kterak vtieſſeni pohane obraczenie k wierzie. [Skutk. 15.] (Goll 2i/ (Kap. LXXVIII Proto pawel a barnaba gidechu do Anthiochie, a ona dwa f nymi poſlana. A kdyz [262b 1] tam przigidechu, ſebrawſſe mnozſte dachu gim liſt. a vſliſſewſſe vtieſſenie a obtiezenie zakona, ze nemagi geho przigiti, radowachu ſie bratrzi z pohan. Pak Judas a Syla, ze gſta byla z prorokow, totiz mudra, vtiefſyſta ge, a v wierzie gich welmi potwrdifſta. A tohoto 5 nemame minuti, ze o drzewniem chodu ſwem do Jerufalema, aby ſwar drzewni byl vpokogen, piſſe pawel k Galathom takto: potom po cztrnaſti letech od meho obraczenie gidech s barnabu do Jerufalema, przigemíſe k ſobie Tyta, a pomluwich ſ nymi ſlowo bozie to, czoz pohanom kazi. z tiech let cziſla zbierame, ze toho leta, kdyz pawel ſſel do Jerufalema, 10 czrtnaſteho leta ſweho obraczenie, petr tehdy gide do Rzima, a toho leta ſedie na ſtoliczi biſkupowey, a na tey ſediel piet metczitma let. pak cztrnaſte a pietmetczítma to czynie bez gednoho cztyrzidczeti let, a tak pietmet- czitme° leta od ſwateho petra na ſtoliczi rzimſku wſazenie, poſlednieho leta Nerowa trpiela ſta petr a pawel. A tak od obraczenie pawlowa bez 15 gednoho cztyrzidczateho leta odtud ſie ſhleda, ze pawel byl na wieru obraczen toho leta, yakoz geziſs trpiel geſt. Pakli ſie kdy czte, by ſie pawel na wieru obratil druhe" leta od bozieho vmuczenie, tomu ſie ma rozumieti, ze wznikleho leta druheho od bozieho vmuczenie, ale ne toho leta oboynieho, yakozto ginde dokonano geſt. A proto cztrnaſteho leta 20 od bozieho vmuczenie, to geſt cztwrteho leta Claudij, ſſel petr do Rzima a ſediel na ſtoliczi biſkupowey cztrnaſte let za Claudia, a ten kralowal cztrnaſte let, a Nero po niem take cztrnaſte let. a moz byti otazano, ktereho czaſu petr ſediel na ſtoliczi Anthiochie? a tu gt fediel ſedm let na biſkupowe ſto [262b 2]liczy, a tak tiech ſedm 25 let od oniech cztrnaſti mame rozumieti, gefíto gſu víſli od bozeho vmu- czenie az do toho czafu, gefîto byl na ftoliczi rzimſke° biſkupſtwie wſazen. a po ſedmi letech, geſſto ſediel na ſtoliczi Anthiochie, z bozi radu gide I
796 Actus [Kap. LXXVI.] Apoſîtolowe a ſtarſſi bratrzi tiem, gtô gſu w Anthiochii a fyrie (Skutk. 15.) a Cylicie bratrzi z pohan, pozdrawenie. A ynhed potom: fliffano ge, ze K niekterzi prziſſedîſe z Judea zamutili was, wywraczugicz duſſe waîſe, chtiecz na hlawy waſſe obtiezenie zakona wzloziti. A proto obecznym 45 przikazaniem vmyſlili gſme zwoliti muze a poſlati k wam s naymileyſſymi prawymi muzmi naſſymi, pawlem a s barnabu. a widielo ſe geſt duchu ſwatemu y nam, nicz wicz wam obtiezenie vloziti, nezli abyfſte ſe od modl wſſiczkni obietowanie a od krwe a od zaduſſneho a od ſmilſtwie zdrzely. A kdyz ſie od toho wzdrziete, dobrzie zywi budete, a buoh bude 10 f wami. 1) za tím přetrž. wſſaw. (Kap. LXXVII.] kterak vtieſſeni pohane obraczenie k wierzie. [Skutk. 15.] (Goll 2i/ (Kap. LXXVIII Proto pawel a barnaba gidechu do Anthiochie, a ona dwa f nymi poſlana. A kdyz [262b 1] tam przigidechu, ſebrawſſe mnozſte dachu gim liſt. a vſliſſewſſe vtieſſenie a obtiezenie zakona, ze nemagi geho przigiti, radowachu ſie bratrzi z pohan. Pak Judas a Syla, ze gſta byla z prorokow, totiz mudra, vtiefſyſta ge, a v wierzie gich welmi potwrdifſta. A tohoto 5 nemame minuti, ze o drzewniem chodu ſwem do Jerufalema, aby ſwar drzewni byl vpokogen, piſſe pawel k Galathom takto: potom po cztrnaſti letech od meho obraczenie gidech s barnabu do Jerufalema, przigemíſe k ſobie Tyta, a pomluwich ſ nymi ſlowo bozie to, czoz pohanom kazi. z tiech let cziſla zbierame, ze toho leta, kdyz pawel ſſel do Jerufalema, 10 czrtnaſteho leta ſweho obraczenie, petr tehdy gide do Rzima, a toho leta ſedie na ſtoliczi biſkupowey, a na tey ſediel piet metczitma let. pak cztrnaſte a pietmetczítma to czynie bez gednoho cztyrzidczeti let, a tak pietmet- czitme° leta od ſwateho petra na ſtoliczi rzimſku wſazenie, poſlednieho leta Nerowa trpiela ſta petr a pawel. A tak od obraczenie pawlowa bez 15 gednoho cztyrzidczateho leta odtud ſie ſhleda, ze pawel byl na wieru obraczen toho leta, yakoz geziſs trpiel geſt. Pakli ſie kdy czte, by ſie pawel na wieru obratil druhe" leta od bozieho vmuczenie, tomu ſie ma rozumieti, ze wznikleho leta druheho od bozieho vmuczenie, ale ne toho leta oboynieho, yakozto ginde dokonano geſt. A proto cztrnaſteho leta 20 od bozieho vmuczenie, to geſt cztwrteho leta Claudij, ſſel petr do Rzima a ſediel na ſtoliczi biſkupowey cztrnaſte let za Claudia, a ten kralowal cztrnaſte let, a Nero po niem take cztrnaſte let. a moz byti otazano, ktereho czaſu petr ſediel na ſtoliczi Anthiochie? a tu gt fediel ſedm let na biſkupowe ſto [262b 2]liczy, a tak tiech ſedm 25 let od oniech cztrnaſti mame rozumieti, gefíto gſu víſli od bozeho vmu- czenie az do toho czafu, gefîto byl na ftoliczi rzimſke° biſkupſtwie wſazen. a po ſedmi letech, geſſto ſediel na ſtoliczi Anthiochie, z bozi radu gide I
Strana 797
Apoftolorů. 797 30 z Jerufalema do rzima, a tak gda ſkrze Anthiochij, aby potwrdil ſobie K poddane v wierzie. A yakoz magi w kronikach pſano, vſtawi mieſto ſebe Ignacium Enochium neb Enoch na ftoliczi anthioſkey. a na tie chodbie ſkrze Anthiochy trefkta geho pawel, ze geft giedl f niekterymi bratry z Judea bogie fie, by gich nezamutil, rozeznawage krmie, a tudy pohany a narody na obyczey zidowſky wedieſſe. proto pawel wecze: kdyz bieſſe 35 prziffla hlawa do Anthiochie, w geho twarzi gemu ſem ſe protiwil. 1) za z vyškrab. y. O ſwaru mezi pawlem a barnabu. [Kap. LXXIX.) TOho leta, yakoz petr z anthiochie gide do rzima, a pawla a bar- nabu oftawi w Anthiochij, A bieffe geden wladarz w Judea, ten nafilym chtie ſobie mocz vgiti, aby mohl biſkupa naywyflieho czyniti a promieniti podle ſwe wole, a tak aby mohl w gednom rocze gednoho neb dwa nay- wyffi biſkupy vſtawiti. a widucz zide, ze tomu nemohu odolati, profiechu ho, aby fie gim przal1) s rzimſkym tiefarzem poraditi, totiz s Claudyem. aby geho moczy tu mocz obdrzal, aneb od toho puſtil; y powoli gim toho, A kdyz po ſlachu poſly do rzima, y bieſſe tu Agrippa, gehozto otecz vmierage poruczil Claudiowi, a Claudus geho ſlibi poſlati do Judeam yako pana, 10 tak pro vkrutnoſt zidowſku, yako pro mladoſt wieku geho. A vſlifſew, ze o geho lidu mluwie, y orudowa za níe a obdrze gim. y odepſa [263a 11 Claudius wladarzowi, aby toho tak ſtati nechal a puſtil od toho. A take píal zidom, aby z toho diekowali Agrippowi, neb to obdrzeli ſkrze geho prozbu. A zide geho profichu, aby gim poílal Agrippa, a aby ho vczynil kralem a panem, ale on to gefſtie prodli. a potom, kdyz ſe mu zdalo za podobne, tehdy ho poſla do Judeam, awffak mu nenawrati wîſy zemie otczowy, a on byl wſſeczko kralowſtwie diedowo obdrzal vplnie, nez da gemu galatidem, kraginu za Jordanem dwu pokolenie a puol pokolenie, a da gemu mocz, aby mohl vczýniti naywyfſie° biſkupa w Jeruſalemie podle ſwe wole, a toho byl odpowiediel wladarzowi. Tot geft byl ten Agrippa, w gehozto kralowftwie wierni w Judea byli gſe zbiehli, kdyz giz naſtawaſſe zborzenie Jerufalema, andielſkym napomenutim, yakozto geſt v wykladech pſano na Matuſſe. Ale nynie prawme o pawlowi a o bar- nabowi, neb ta geſîtie bydleſſta w Anthiochij, kazicz flowo bozie, a Judas 25 take byl odífel, gedno Syla byl tu oítal i nyma. A po niekoliko dnech/Sbuh 15.17 widielo ſe gima za podobne, aby ſie wratili do mieſt, w nichzto gſu kazali ſlowo bozie, aby bratrzi nawſtiewili, a aby gich pot wrdili v wierzie. y chtiefſe barnabas, aby miel s ſebu Jana, geffto flul Marcus. ale pawel nechtiel rzka, ze ho nema przigiti, neb kdyz byl na pocziatku zboru poſtawen, 30 tehdy gt przieliſs mdle ſtal. y ſta ſie ſwada mezi nyma, tak ze ſie rozno rozgideſſta. tuto wymluwagi ſwieti tyto, ze ſta ſe nerozeſſla w hniewie 5 15 20
Apoftolorů. 797 30 z Jerufalema do rzima, a tak gda ſkrze Anthiochij, aby potwrdil ſobie K poddane v wierzie. A yakoz magi w kronikach pſano, vſtawi mieſto ſebe Ignacium Enochium neb Enoch na ftoliczi anthioſkey. a na tie chodbie ſkrze Anthiochy trefkta geho pawel, ze geft giedl f niekterymi bratry z Judea bogie fie, by gich nezamutil, rozeznawage krmie, a tudy pohany a narody na obyczey zidowſky wedieſſe. proto pawel wecze: kdyz bieſſe 35 prziffla hlawa do Anthiochie, w geho twarzi gemu ſem ſe protiwil. 1) za z vyškrab. y. O ſwaru mezi pawlem a barnabu. [Kap. LXXIX.) TOho leta, yakoz petr z anthiochie gide do rzima, a pawla a bar- nabu oftawi w Anthiochij, A bieffe geden wladarz w Judea, ten nafilym chtie ſobie mocz vgiti, aby mohl biſkupa naywyflieho czyniti a promieniti podle ſwe wole, a tak aby mohl w gednom rocze gednoho neb dwa nay- wyffi biſkupy vſtawiti. a widucz zide, ze tomu nemohu odolati, profiechu ho, aby fie gim przal1) s rzimſkym tiefarzem poraditi, totiz s Claudyem. aby geho moczy tu mocz obdrzal, aneb od toho puſtil; y powoli gim toho, A kdyz po ſlachu poſly do rzima, y bieſſe tu Agrippa, gehozto otecz vmierage poruczil Claudiowi, a Claudus geho ſlibi poſlati do Judeam yako pana, 10 tak pro vkrutnoſt zidowſku, yako pro mladoſt wieku geho. A vſlifſew, ze o geho lidu mluwie, y orudowa za níe a obdrze gim. y odepſa [263a 11 Claudius wladarzowi, aby toho tak ſtati nechal a puſtil od toho. A take píal zidom, aby z toho diekowali Agrippowi, neb to obdrzeli ſkrze geho prozbu. A zide geho profichu, aby gim poílal Agrippa, a aby ho vczynil kralem a panem, ale on to gefſtie prodli. a potom, kdyz ſe mu zdalo za podobne, tehdy ho poſla do Judeam, awffak mu nenawrati wîſy zemie otczowy, a on byl wſſeczko kralowſtwie diedowo obdrzal vplnie, nez da gemu galatidem, kraginu za Jordanem dwu pokolenie a puol pokolenie, a da gemu mocz, aby mohl vczýniti naywyfſie° biſkupa w Jeruſalemie podle ſwe wole, a toho byl odpowiediel wladarzowi. Tot geft byl ten Agrippa, w gehozto kralowftwie wierni w Judea byli gſe zbiehli, kdyz giz naſtawaſſe zborzenie Jerufalema, andielſkym napomenutim, yakozto geſt v wykladech pſano na Matuſſe. Ale nynie prawme o pawlowi a o bar- nabowi, neb ta geſîtie bydleſſta w Anthiochij, kazicz flowo bozie, a Judas 25 take byl odífel, gedno Syla byl tu oítal i nyma. A po niekoliko dnech/Sbuh 15.17 widielo ſe gima za podobne, aby ſie wratili do mieſt, w nichzto gſu kazali ſlowo bozie, aby bratrzi nawſtiewili, a aby gich pot wrdili v wierzie. y chtiefſe barnabas, aby miel s ſebu Jana, geffto flul Marcus. ale pawel nechtiel rzka, ze ho nema przigiti, neb kdyz byl na pocziatku zboru poſtawen, 30 tehdy gt przieliſs mdle ſtal. y ſta ſie ſwada mezi nyma, tak ze ſie rozno rozgideſſta. tuto wymluwagi ſwieti tyto, ze ſta ſe nerozeſſla w hniewie 5 15 20
Strana 798
798 Actus. /Skulř 16.) ani w nenawiſti, ale duchem zbuzena, abyfſta ſe rozeyducz ſlowo bozie kazala w mnohych mieſtech, a mnoho k ziſku nawedli. Pak barnabas pogem Marka, y pluli do Cypra. [263a 2] a proto ze ho nechtie po ſobie oftawiti, znamenagi, ze geho byl przibuzny; neb Le czte, ze gîta byla 35 ſeîtrzienczy. a pawel pogiem s ſebu Sylam, y gide, gemuz buoh byl kazal oſtati ſ nym, aby mu prziſluhowal. y chodiefſta po Syrij a po Cilicij a potom przigidefîta do derben a do liftram, a tu biefſe geden krzeftian, gmenem Thimoteus, fyn zeny zidowky, vrozeny od pohana otcze, tomu dawachu dobre ſwiedeczftwie zakona wíficzkni wierni ti, kterziz biechu w lyſtrzie. 40 toho pawel vczyni biſkupem gich, ale obrzieza ho, aby tudy odyal po- hanienie zidowſke, aby ſie neſtydieli, ze magi biſkupa neobrzezowaneho, acz koli po prawdie cztenie ſtareho zakona vſtawenie nebylo potrzebi, awffak znenahla, ale w nenahle mielo to zidom odvato byti, a yako ſe czti matka miela byti pohrzebena. potom pawel wede s febu Thimotea, 45 a chodiecz po mieſtech kazachu, aby drzeli vſtawenie apoſſtolſke a ftarſſich, gefíto gfu byli w Jerufalemie, a koftelee fie potwrzowachu a rozmno- zowachu. [Kap. LANN.I Tuto zapowiedieno apolſtolom, aby nechodili, kam chtie. Shutk. 16.J A chodiecz po frigiam a galatie kraginach, y chtiefſta giti do Aſye menffie, y zabrani gima duch ſwaty ; neb wiediefſe frdeze lidſke, neb w tu dobu byli by newierzili. a proto nechtiel duch ſwaty ſwateho pſom dati, a take aby nemiloftiwi wzhrdaniem kazanie tiem tieze byli potupeni. a take chtiel ty kraginy ginym apofítolom zachowati, neb philip a Jan kazala fſta w menſſy Azij, a lukaſs w bithanij, a tam gim take nedal git duch ſwaty, a tak pro dwogi wiecz zabrani gim tam giti w ty kraginy prwe, aby ſwate° pſom [263b 1] nedali, a ze gſu byli duchem ſwatym ſpo- ſobeni ginym apoſſtolom, Azya menſſy Janowi a Bythynya lukaflowi [Rap. LXXNI.] Skutk. 16./ O widienie, geſſto ſie vkazalo petrowi. A kdyz pawel przigide s ſwymi thowarziſſi Myſſyam, przigidechu do troadem, y vkaza ſie pawlowi widienie w noczy: vkaza ſie mu muz macedo, totiz andiel toho lidu pohanſke", podobny muzi Macedo y rzeczi y twarnoſti zwlaſti, ſtogie a proſy ho a rzka: przigda do Macedonye pomoz nam. A pro to flowo widil) fie, ze gt byl czlowiek, ale nebyl andiel. neb andiele nezadagi pomoczy. ale tuto ſe die: andiel, wzem na ſebe oſobu maczedonſku. A yakz w nahle widienie to gſem widiel, ynhed ſem czefty hledal giſt gſa, ze mi buoh kazal ſlowo bozi kazati gim, a tak nas pan buoh powolal. A plowucze od Troady, prawym biehem przigidechom do Samo- tratvam, a druheho dne do Neapolim, a odtud do philippis, a to prwe 10 5
798 Actus. /Skulř 16.) ani w nenawiſti, ale duchem zbuzena, abyfſta ſe rozeyducz ſlowo bozie kazala w mnohych mieſtech, a mnoho k ziſku nawedli. Pak barnabas pogem Marka, y pluli do Cypra. [263a 2] a proto ze ho nechtie po ſobie oftawiti, znamenagi, ze geho byl przibuzny; neb Le czte, ze gîta byla 35 ſeîtrzienczy. a pawel pogiem s ſebu Sylam, y gide, gemuz buoh byl kazal oſtati ſ nym, aby mu prziſluhowal. y chodiefſta po Syrij a po Cilicij a potom przigidefîta do derben a do liftram, a tu biefſe geden krzeftian, gmenem Thimoteus, fyn zeny zidowky, vrozeny od pohana otcze, tomu dawachu dobre ſwiedeczftwie zakona wíficzkni wierni ti, kterziz biechu w lyſtrzie. 40 toho pawel vczyni biſkupem gich, ale obrzieza ho, aby tudy odyal po- hanienie zidowſke, aby ſie neſtydieli, ze magi biſkupa neobrzezowaneho, acz koli po prawdie cztenie ſtareho zakona vſtawenie nebylo potrzebi, awffak znenahla, ale w nenahle mielo to zidom odvato byti, a yako ſe czti matka miela byti pohrzebena. potom pawel wede s febu Thimotea, 45 a chodiecz po mieſtech kazachu, aby drzeli vſtawenie apoſſtolſke a ftarſſich, gefíto gfu byli w Jerufalemie, a koftelee fie potwrzowachu a rozmno- zowachu. [Kap. LANN.I Tuto zapowiedieno apolſtolom, aby nechodili, kam chtie. Shutk. 16.J A chodiecz po frigiam a galatie kraginach, y chtiefſta giti do Aſye menffie, y zabrani gima duch ſwaty ; neb wiediefſe frdeze lidſke, neb w tu dobu byli by newierzili. a proto nechtiel duch ſwaty ſwateho pſom dati, a take aby nemiloftiwi wzhrdaniem kazanie tiem tieze byli potupeni. a take chtiel ty kraginy ginym apofítolom zachowati, neb philip a Jan kazala fſta w menſſy Azij, a lukaſs w bithanij, a tam gim take nedal git duch ſwaty, a tak pro dwogi wiecz zabrani gim tam giti w ty kraginy prwe, aby ſwate° pſom [263b 1] nedali, a ze gſu byli duchem ſwatym ſpo- ſobeni ginym apoſſtolom, Azya menſſy Janowi a Bythynya lukaflowi [Rap. LXXNI.] Skutk. 16./ O widienie, geſſto ſie vkazalo petrowi. A kdyz pawel przigide s ſwymi thowarziſſi Myſſyam, przigidechu do troadem, y vkaza ſie pawlowi widienie w noczy: vkaza ſie mu muz macedo, totiz andiel toho lidu pohanſke", podobny muzi Macedo y rzeczi y twarnoſti zwlaſti, ſtogie a proſy ho a rzka: przigda do Macedonye pomoz nam. A pro to flowo widil) fie, ze gt byl czlowiek, ale nebyl andiel. neb andiele nezadagi pomoczy. ale tuto ſe die: andiel, wzem na ſebe oſobu maczedonſku. A yakz w nahle widienie to gſem widiel, ynhed ſem czefty hledal giſt gſa, ze mi buoh kazal ſlowo bozi kazati gim, a tak nas pan buoh powolal. A plowucze od Troady, prawym biehem przigidechom do Samo- tratvam, a druheho dne do Neapolim, a odtud do philippis, a to prwe 10 5
Strana 799
Apoſtolorů. 799 mieîto Macedonie, gducz od morzie, a ſlowiefſe Colonya, proto ze w niem K byl hlad a nedoítatek lydi tu rodilych, a gefíto ſe pak czyzymi lidmi naplni, a proto ſlowe Colonya, yako pro nowe bydlitele aneb oracze. y byli imy tu niekoliko dni, a w ſobotu wygidechom z brany bliz od potoka, kde by bylo mieſto hodne ku pomodlenie. a ſediecz mluwiechu k zenam, gefſto gſe tu byli ſefſli. a gducz 2) IKap.LXXXII.) zena, gmenem lydya, purpuraria, totiz zlatohlawna mieſta tyatyrenorum, (Skuk. 16.) fliffiecze nas mluwiecze, ta kdyz by pokrzſtiena a gegi weſſken dom, proſy nas rzkucz: fudite-li mic za wiernu, podte do meho domu a oſtante ſe mnu. y wgidechom przinuczeni. neb gefſtie zhroziechu fie wchazeti w domy 2o pohanſke, aby ſie chowali hanbe zidowſke. 15 1) na konci sl. vyšhrab č. 2) za g vyškrab. c. O zlem duchu z dieweczky wypuzenem. [263b 2]. [iIP. LNNXIII./ A kdyz wygidechom od modlitby, potka nas gedna dieweczka, magicz w ſobic zleho ducha, totiz kuzedlnicze yako ona, geſſto proſbu Skuk. 16.] Saulowu wywola z pekla duſfi Samuelowu. a ta miſtrowſtwie kuzlowanie wymyſli phityo od appolonya, a od toho gmena phito ſlowe phitoniſa kuzedlnicze. a ta take, kteraz ma w ſobie zleho ducha, ſlowe phitonyſa. A z te dieweczky zly duch czaſto prorokowaſſe, a pro to prorokowanie welike a mnohe dary braſſe. Ta dieweczka, chodiecz po pawlowi a po geho thowarziſſich, wolaſſe a rzkucz: Tito lide gſu wyſokeho boha fluhy, tit nam zwieftugi czeſtu ſpaſeni. a to wzdy wolaſſe mnohe dni, fnad ſkrze dobre przirozenic, a neb ſnad duch ſwaty przinutil zleho ducha, aby mluwil prawdu. Pak obratiw ſie pawel, kdyz ona wolaſſe po niem, y wecze zlemu duchu: przikazugit tobie we gmie pana naſſeho gezukriſta, wygdi z nie. a ynhed w tu hodinu wygide, neb nebylo doſtoyno, aby flowa ſwateho cztenie z nic zly duch lharz z nie zwieftowal. A vzrzewfſy to pani gegi, 15 wieducz, ze by proto weliky nepokoy wzely, y lapichu Sylam a pawla, y wedechu ge na rynk k kniezatom a k miſtrom, vkazugicze ge gim a rzkucze: Tito mutie naſſe mieſto, a gſu zide, a kazi yakys nowy zakon, gefſto nam ho neſluſſie przigiti, neb gime rzimene, neb giz bylo rzimanom vſtaweno, aby yzadny buoh nowy nebyl cztien, gedno1) az by ho potwrdili rzimfſti Conſſele. y zbiezechu ſe wſſiczkni z oſady y miſtrowe, A roztrhſſe gim gich ſuknic kazachu2) ge metlami biti a biczowati a w zalarz wſaditi, przikazugicz ſtraznemu, aby gich ſnaznie hledal a ſtrziehl. A on 1264a 1] podle gich przikazanie wſtrczy ge w naynizſfi3) zalarz, a nohy gich kladu drzewienu welmi ſuzi. 10 20 1) za tím přetrž acz. 2) za tím přetrž. gim. 3) na konci vyškrab. e.
Apoſtolorů. 799 mieîto Macedonie, gducz od morzie, a ſlowiefſe Colonya, proto ze w niem K byl hlad a nedoítatek lydi tu rodilych, a gefíto ſe pak czyzymi lidmi naplni, a proto ſlowe Colonya, yako pro nowe bydlitele aneb oracze. y byli imy tu niekoliko dni, a w ſobotu wygidechom z brany bliz od potoka, kde by bylo mieſto hodne ku pomodlenie. a ſediecz mluwiechu k zenam, gefſto gſe tu byli ſefſli. a gducz 2) IKap.LXXXII.) zena, gmenem lydya, purpuraria, totiz zlatohlawna mieſta tyatyrenorum, (Skuk. 16.) fliffiecze nas mluwiecze, ta kdyz by pokrzſtiena a gegi weſſken dom, proſy nas rzkucz: fudite-li mic za wiernu, podte do meho domu a oſtante ſe mnu. y wgidechom przinuczeni. neb gefſtie zhroziechu fie wchazeti w domy 2o pohanſke, aby ſie chowali hanbe zidowſke. 15 1) na konci sl. vyšhrab č. 2) za g vyškrab. c. O zlem duchu z dieweczky wypuzenem. [263b 2]. [iIP. LNNXIII./ A kdyz wygidechom od modlitby, potka nas gedna dieweczka, magicz w ſobic zleho ducha, totiz kuzedlnicze yako ona, geſſto proſbu Skuk. 16.] Saulowu wywola z pekla duſfi Samuelowu. a ta miſtrowſtwie kuzlowanie wymyſli phityo od appolonya, a od toho gmena phito ſlowe phitoniſa kuzedlnicze. a ta take, kteraz ma w ſobie zleho ducha, ſlowe phitonyſa. A z te dieweczky zly duch czaſto prorokowaſſe, a pro to prorokowanie welike a mnohe dary braſſe. Ta dieweczka, chodiecz po pawlowi a po geho thowarziſſich, wolaſſe a rzkucz: Tito lide gſu wyſokeho boha fluhy, tit nam zwieftugi czeſtu ſpaſeni. a to wzdy wolaſſe mnohe dni, fnad ſkrze dobre przirozenic, a neb ſnad duch ſwaty przinutil zleho ducha, aby mluwil prawdu. Pak obratiw ſie pawel, kdyz ona wolaſſe po niem, y wecze zlemu duchu: przikazugit tobie we gmie pana naſſeho gezukriſta, wygdi z nie. a ynhed w tu hodinu wygide, neb nebylo doſtoyno, aby flowa ſwateho cztenie z nic zly duch lharz z nie zwieftowal. A vzrzewfſy to pani gegi, 15 wieducz, ze by proto weliky nepokoy wzely, y lapichu Sylam a pawla, y wedechu ge na rynk k kniezatom a k miſtrom, vkazugicze ge gim a rzkucze: Tito mutie naſſe mieſto, a gſu zide, a kazi yakys nowy zakon, gefſto nam ho neſluſſie przigiti, neb gime rzimene, neb giz bylo rzimanom vſtaweno, aby yzadny buoh nowy nebyl cztien, gedno1) az by ho potwrdili rzimfſti Conſſele. y zbiezechu ſe wſſiczkni z oſady y miſtrowe, A roztrhſſe gim gich ſuknic kazachu2) ge metlami biti a biczowati a w zalarz wſaditi, przikazugicz ſtraznemu, aby gich ſnaznie hledal a ſtrziehl. A on 1264a 1] podle gich przikazanie wſtrczy ge w naynizſfi3) zalarz, a nohy gich kladu drzewienu welmi ſuzi. 10 20 1) za tím přetrž acz. 2) za tím přetrž. gim. 3) na konci vyškrab. e.
Strana 800
800 Actus [Kap. LXXXIV.I O hnutie zalarzie. PAk o puol noczy pawel a Sylas zpiewachu chwalu bohu a chwalichu /Skutk. 16.] pana boha. A kdyz ſe tak o puol noczy bohu modlefſta, ynhed w nahle zemie fie trzefyfſe, tak ze wefſken krunfefft a zaklad zalarzie fie hnu a dwerzie ſie otewrziechu zalarzie, a wſſechny okowy y klada wíſech wiezniow ſie zruffichu a otewrziechu, netoliko Sylowi a pawlowi, ale take wſſech ginych wiezniow. A proczytiw ſtrazny zalarzie, a vzrzew dwerzie otewrzene, wyniem mecz chtiefſe ſe zabiti mnie, by wſficzkni z zalarzie vtekli. A kdyz pawel bieſſe proftrzied zalarzie temneho, vzrziew to w duchu zawola rzka: neczyn ſobie nicz zleho, nebot gſmy zde wſſiczkni, gichzto ſtřezeſs. neb pawel to wiedieſſe, ze ſe proto chtieſſe zahubiti, ze mniefſe, by wſſiczkni vſſli z zalarzie. A vprofiw ſwietlo v ſluh zalarznych, y wgide fam tam zalarzny, a trzaſa ſie pro trzeſenie zemie, a take proto, ze chtie, ſe zabiti. y pade przed nohy pawlowi a ſylowi. A wywed ge z zalarze wecze: Pani, czo mi kazete vczyniti, abych byl ſpaſen? Ona weczefſta: wierz w pana boha gezukriſta, a budeſs ſpaſen ty a dom ſwoy wefſken, y mlu- wichu mu ſlowo bozie a tiem wſſem, gefíto byli w geho domu. a pogem ge vmy gich nohy a pokrzîti ſie, a vwede gel) w ſwoy dom a prziprawi gim ſtuol, a weſeli ſe ſe wſſim domem ſwym, a vwierze w buoh. [Skutk. 16. la 15 K 1) na konci přetrž. y. Kap. LXXXV.] kterak gſu wypuſſtieni z zalarzie. [Skutk. 17.] A kdyz by den, poſlachu pani poíly k ſtrazne zalarzie rzkucz: wypuſt ge yako lydi wzhrzene. y welechu ge puſtiti, aby ginych wiecz nevwierzilo, neb gim ten diw byl ohlaſſen. y powiedie [264a 2] tu rzecz ſtrazny pawlowi: poſlalit gſu pani, abyſte byli pufſtieni. a proto gdiete v pokogi. pawel wecze: wſadili gſu nas w zalarz, biczowawíſe ny, ne- winne rzimany, tiefarzi hlawnym vrokem prziznane a rzimíku ſwobodu obdarzene, a giz ny taynie wymitagi. nema tak byti, ale at oni ſem przigdu, a nas ſami wywrhu odſud,* A kdyz to panom powiediechu, y bachu fie vſlifſewſſe, ze gſu rzimene. a prziſſedſſe y wywedu ge a proſichu gich, aby wyſſli z mieſta. A ona wyſſedſſe chodiechu do lidyam, a vzrzewíſe bratrzi vtieſnechu ge. A odtud gducze przigidefíta do theffaloniky, a tu byla ſſkola zidowſka. pak pawel, yakoz byl obykl wchazeti w gich ſſkoly, po trzi ſoboty wyprawuge gim piſmo a kaza, ze kriſtus vkrzizowa- ny wſtal z mrtwych. y vwierzichu niekterzi z nich a prziwinuchu ſie k pawlowi a k ſylowi, a zen nemalo, a czyzich pohanow welike mnozt ſwie. A zide zawidiecz,1) przigemíſe k ſobie zle niektere z obcze, y zbudichu mieíto proti nym. 5 10 15
800 Actus [Kap. LXXXIV.I O hnutie zalarzie. PAk o puol noczy pawel a Sylas zpiewachu chwalu bohu a chwalichu /Skutk. 16.] pana boha. A kdyz ſe tak o puol noczy bohu modlefſta, ynhed w nahle zemie fie trzefyfſe, tak ze wefſken krunfefft a zaklad zalarzie fie hnu a dwerzie ſie otewrziechu zalarzie, a wſſechny okowy y klada wíſech wiezniow ſie zruffichu a otewrziechu, netoliko Sylowi a pawlowi, ale take wſſech ginych wiezniow. A proczytiw ſtrazny zalarzie, a vzrzew dwerzie otewrzene, wyniem mecz chtiefſe ſe zabiti mnie, by wſficzkni z zalarzie vtekli. A kdyz pawel bieſſe proftrzied zalarzie temneho, vzrziew to w duchu zawola rzka: neczyn ſobie nicz zleho, nebot gſmy zde wſſiczkni, gichzto ſtřezeſs. neb pawel to wiedieſſe, ze ſe proto chtieſſe zahubiti, ze mniefſe, by wſſiczkni vſſli z zalarzie. A vprofiw ſwietlo v ſluh zalarznych, y wgide fam tam zalarzny, a trzaſa ſie pro trzeſenie zemie, a take proto, ze chtie, ſe zabiti. y pade przed nohy pawlowi a ſylowi. A wywed ge z zalarze wecze: Pani, czo mi kazete vczyniti, abych byl ſpaſen? Ona weczefſta: wierz w pana boha gezukriſta, a budeſs ſpaſen ty a dom ſwoy wefſken, y mlu- wichu mu ſlowo bozie a tiem wſſem, gefíto byli w geho domu. a pogem ge vmy gich nohy a pokrzîti ſie, a vwede gel) w ſwoy dom a prziprawi gim ſtuol, a weſeli ſe ſe wſſim domem ſwym, a vwierze w buoh. [Skutk. 16. la 15 K 1) na konci přetrž. y. Kap. LXXXV.] kterak gſu wypuſſtieni z zalarzie. [Skutk. 17.] A kdyz by den, poſlachu pani poíly k ſtrazne zalarzie rzkucz: wypuſt ge yako lydi wzhrzene. y welechu ge puſtiti, aby ginych wiecz nevwierzilo, neb gim ten diw byl ohlaſſen. y powiedie [264a 2] tu rzecz ſtrazny pawlowi: poſlalit gſu pani, abyſte byli pufſtieni. a proto gdiete v pokogi. pawel wecze: wſadili gſu nas w zalarz, biczowawíſe ny, ne- winne rzimany, tiefarzi hlawnym vrokem prziznane a rzimíku ſwobodu obdarzene, a giz ny taynie wymitagi. nema tak byti, ale at oni ſem przigdu, a nas ſami wywrhu odſud,* A kdyz to panom powiediechu, y bachu fie vſlifſewſſe, ze gſu rzimene. a prziſſedſſe y wywedu ge a proſichu gich, aby wyſſli z mieſta. A ona wyſſedſſe chodiechu do lidyam, a vzrzewíſe bratrzi vtieſnechu ge. A odtud gducze przigidefíta do theffaloniky, a tu byla ſſkola zidowſka. pak pawel, yakoz byl obykl wchazeti w gich ſſkoly, po trzi ſoboty wyprawuge gim piſmo a kaza, ze kriſtus vkrzizowa- ny wſtal z mrtwych. y vwierzichu niekterzi z nich a prziwinuchu ſie k pawlowi a k ſylowi, a zen nemalo, a czyzich pohanow welike mnozt ſwie. A zide zawidiecz,1) przigemíſe k ſobie zle niektere z obcze, y zbudichu mieíto proti nym. 5 10 15
Strana 801
Aploru. 801 25 3 45 * neb yakoz gſu nas zgiewnie biczowali a ſem wſadili, take aby K nas odfud zgewnic wywedli. a prziſſedíſe k domu Jaſowu, v niehoz gſu hoſpodu byli ſu, tu gich Kap.LXXXVI. hledachu, aby ge wywedli k lidu. a kdyz gich nenalezechu, mniecz, by ISkutk. 17.] ge Jaſon ſkryl, y trkolichu Jaſona a niektere bratry k kniezatom mieftſkym rzkucz: tot gſu ti, geſſto mieſto zbuzugi, geſíto ge Jaſon przyial; a oni przigemſſe ge czynili proti vſtaweni tiefarzowu rzkucz, by mieli gineho krale nezli tiefarze; y zbudichu kniezata proti nym. a oni wzemſſe od- czynienie od Jaſona a ginych, puſtichu ge prycz tak, yakoz gſu byl zgewnie na nie [264b 1] rucze ſwe wzpuſtili, takez ge zgewnie wyſtrczili Snad Jaſon a gyni bratrzi zaprzeli gſu, by ge byli k ſobie przigieli, a kdyz gſu tak rzekli, tiem gſu odczynili. pak w noczy puſtichu pawla 30 a fylam do Beroeam, y wgidechu tu w fſkolu a kazafſta tu, a mnozi Be- roenfſti vwierzichu, a cztnych zen nemalo. A uſliſſewſſe zide, kterziz biechu w Teſfalonicze, ze pawel kaze ſlowo ſKap. bozie w Beroetye, przigidechu tam a zbudichu mnozíwie, a ynhed pawla LXXXVII.) bratrzi puſtili az k morzi, neb mu naywiecze zawidiechu zide proto, ze/Skuſk. 17.] gt byl wodcze ſlowa bozicho. ale Sylas a Thymoteus tu oftafſta, a ti, geſſto prowedili pawla, dowedechu ho az do Athenas. a vzrzew pawel, ano mieſto modlam poddane, brzo poſla zaſie k Tymoteowi a k ſylam, aby prziſli k niemu, y przigidefſta, y hadachu ſie ſ pawlem Epikury, a ti prawiechu, by naywiet ſſie fîtieſti bylo w famey rozkoffi tiela, a Stoyczy, ti prawiechu, 40 ze w ſamey cztnoîti myſli. a mezi ſebu rozliczne ſmyſlecz, a proti pawlowie rzeczi gednu myſli powolawachu rzkucz: Czo chcze ten rofiwacz ſlow a rzeczi? zagiſte byl ge rofewacz ſlow bozich a znecz dobrych mrawow, z te žni czekage plodneho vzitka. A gyni rziekachu: nam ſe widi, ze on geft nowych diablow zwieftownik. a gemffe ge y wedechu ge do aryopaga, to geft do vlicze Martis te bohynie neb te modly. neb Athenynffti wiſelike vlicze gmenowachu po ſwych bezich, totiz modlach, gymzto ſe modlechu; yako tu vliczi, w niz bieſſe Mars modla. y biefſe tu vlicze nayſlechtileyffi Ariopagus, neb ge tu byl dwor miſternych a fíkoly ſwobodneho vmienie. A kdyz pawel biefſe przed mylomudrczy, weczechu mu: nowoty ſKap. 50 niekake wnaffiefs w2) naſſe [264b 2] víſy. mozem-ly wiedieti, ktere ge to XXXVIII.) nowe vmienic neb vczenie? yako by rzekli: mozefſ-li to rozumem doweſti,(Skuh. 17.) czo prawiſs? Tehdy pawel, ſtogie proftrzied te vlicze, wecze: Muzie Athenyenfîti, wizi owſſem, ze gſte zleho vmyſla. chodie widiel gſom waſſe modly, a mezy nymi nalezl gſem oltarz, a nad nim3) ge pſano: neznamemu 55 bohu, neb: we gmie neznameho boha. yako by bylo rzeczeno: Tento oltarz poſwieczen gt bohu neznamemu. neb na wíſech oltarziech ſwrchu znamenie kladachu vkazugicz, komu geft poſwieczen. y wecze pael: toho boha neznamene° ya wam zwieftugi, gemuz ſte tento oltarz poſwietili. Tot geft ten buoh, gefîto tento swiet vczynil a to wife, czo ge w niem, w niemzto 6o gime zywi a hybamy gſe a gsme. A kterak geft ten oltarz poſwieczen 20 51
Aploru. 801 25 3 45 * neb yakoz gſu nas zgiewnie biczowali a ſem wſadili, take aby K nas odfud zgewnic wywedli. a prziſſedíſe k domu Jaſowu, v niehoz gſu hoſpodu byli ſu, tu gich Kap.LXXXVI. hledachu, aby ge wywedli k lidu. a kdyz gich nenalezechu, mniecz, by ISkutk. 17.] ge Jaſon ſkryl, y trkolichu Jaſona a niektere bratry k kniezatom mieftſkym rzkucz: tot gſu ti, geſſto mieſto zbuzugi, geſíto ge Jaſon przyial; a oni przigemſſe ge czynili proti vſtaweni tiefarzowu rzkucz, by mieli gineho krale nezli tiefarze; y zbudichu kniezata proti nym. a oni wzemſſe od- czynienie od Jaſona a ginych, puſtichu ge prycz tak, yakoz gſu byl zgewnie na nie [264b 1] rucze ſwe wzpuſtili, takez ge zgewnie wyſtrczili Snad Jaſon a gyni bratrzi zaprzeli gſu, by ge byli k ſobie przigieli, a kdyz gſu tak rzekli, tiem gſu odczynili. pak w noczy puſtichu pawla 30 a fylam do Beroeam, y wgidechu tu w fſkolu a kazafſta tu, a mnozi Be- roenfſti vwierzichu, a cztnych zen nemalo. A uſliſſewſſe zide, kterziz biechu w Teſfalonicze, ze pawel kaze ſlowo ſKap. bozie w Beroetye, przigidechu tam a zbudichu mnozíwie, a ynhed pawla LXXXVII.) bratrzi puſtili az k morzi, neb mu naywiecze zawidiechu zide proto, ze/Skuſk. 17.] gt byl wodcze ſlowa bozicho. ale Sylas a Thymoteus tu oftafſta, a ti, geſſto prowedili pawla, dowedechu ho az do Athenas. a vzrzew pawel, ano mieſto modlam poddane, brzo poſla zaſie k Tymoteowi a k ſylam, aby prziſli k niemu, y przigidefſta, y hadachu ſie ſ pawlem Epikury, a ti prawiechu, by naywiet ſſie fîtieſti bylo w famey rozkoffi tiela, a Stoyczy, ti prawiechu, 40 ze w ſamey cztnoîti myſli. a mezi ſebu rozliczne ſmyſlecz, a proti pawlowie rzeczi gednu myſli powolawachu rzkucz: Czo chcze ten rofiwacz ſlow a rzeczi? zagiſte byl ge rofewacz ſlow bozich a znecz dobrych mrawow, z te žni czekage plodneho vzitka. A gyni rziekachu: nam ſe widi, ze on geft nowych diablow zwieftownik. a gemffe ge y wedechu ge do aryopaga, to geft do vlicze Martis te bohynie neb te modly. neb Athenynffti wiſelike vlicze gmenowachu po ſwych bezich, totiz modlach, gymzto ſe modlechu; yako tu vliczi, w niz bieſſe Mars modla. y biefſe tu vlicze nayſlechtileyffi Ariopagus, neb ge tu byl dwor miſternych a fíkoly ſwobodneho vmienie. A kdyz pawel biefſe przed mylomudrczy, weczechu mu: nowoty ſKap. 50 niekake wnaffiefs w2) naſſe [264b 2] víſy. mozem-ly wiedieti, ktere ge to XXXVIII.) nowe vmienic neb vczenie? yako by rzekli: mozefſ-li to rozumem doweſti,(Skuh. 17.) czo prawiſs? Tehdy pawel, ſtogie proftrzied te vlicze, wecze: Muzie Athenyenfîti, wizi owſſem, ze gſte zleho vmyſla. chodie widiel gſom waſſe modly, a mezy nymi nalezl gſem oltarz, a nad nim3) ge pſano: neznamemu 55 bohu, neb: we gmie neznameho boha. yako by bylo rzeczeno: Tento oltarz poſwieczen gt bohu neznamemu. neb na wíſech oltarziech ſwrchu znamenie kladachu vkazugicz, komu geft poſwieczen. y wecze pael: toho boha neznamene° ya wam zwieftugi, gemuz ſte tento oltarz poſwietili. Tot geft ten buoh, gefîto tento swiet vczynil a to wife, czo ge w niem, w niemzto 6o gime zywi a hybamy gſe a gsme. A kterak geft ten oltarz poſwieczen 20 51
Strana 802
802 Actus K tomu bohu neznamemu, wydopis ſkutkow apofítolſkych newyprawuge a proto wý to mate powiedieti. Neb dne bozie° vmuczenie, widucz mylomudrczy, gefíto gfu byli [Kap. LXXNIX. w Athenis, tmy vczyniene nade wſfy zemi, nemohli naleznuti w prziroze- nych wieczech, procz gſu ty tmy vczynieny. A pak gfu na to nawedeni, 65 ze gſu rzekli, ze buoh naſyle trpieſſe. y weczechu Athenynfſti: poſtawmy oltarz tomu neznamemu bohu. A kdyz chtiechu gemu obietowati ſpal- obieti, tehdy weczechu mylomudrczy: zbozie naſſe° nepotrzebugie, nezli klekanie czynte gemu przed geho oltarzem a budete geho proſiti; nebt nehleda obieti hrziechow, nezli nabozenſtwie myſli. Toho boha neznameho 70 zwieftowaffe gim pawel prawie, ze ge vmrziel a wîtal a wſtupil na nebe, a na konczy ſwieta4) ſuditi bude. A kdyz5) kazaſſe wz [265a 1] krzieſſenie mrtwych, poſmiwachu ſe gemu. a niekterzi ani przigimachu ani hrdachu rzkucz: vílifſyme tie o tom opiet. y wygide pawel z proſtrzed gich, a niekterzi przidrzechu ſe geho a vwierzichu. A mezy tiemi byl dyonyfius aryopagita z te vlicze, toho potom pawel vczyni biſkupem korynt ſkym; geho obra- czenie opuftil wydopis, ale my chczê naplniti. Ten dyonifius byl miftr w ariopagu, a acz koli na kazanie pawlowie ſnadnie vwierzil, wſſak teprow po dluhem hadani6) prziznal ſie, ze wierzi. A tak po dluhem hadani, 6) kdyz ſie gefſtie hadaſſe s pawlem, ſnad gdiefſe ſlepy po czeſtie przed nymi. y wecze dyonifius pawlowi: kdyz dieſs tomuto ſlepemu: prozrzi we gmie boha tweho, a on prozrzi, tehdy ya ynhed vwierzím. ale nevziway ſlow kuzedlnych, neb ſnad znaſs ſlowa, gefíto tu mocz magi. dyonifius wecze: ya tobie napiffi rzad flow, a tiem rzadem flow die ff gemu : we gmie gezukriſta, vrozeneho z diewicze, vkrzizowaneho, mrtweho, genz 85 wítal z mrtwych a wſtupil na nebe, prozrzi. ale aby wefſken wtip minul a domnienie, y przikaza pawel dyonifyowi, aby on ta ſlowa ſam rzekl. a tak tiem rzadem flow wecze dyonyfius flepemu, aby prozrziel, a on ynhed prozrzie a widie. a dyonifius przizna ſe, ze wierzi. A kdyz pawel kazafſe w Athenys, a mnoho gich vwierzi, gide do Corynta, y naleze tu 90 gednoho zida, gmenem aquillam, ſ geho zenu pryſtillu, o nichz gſe pawel czaîto zmieniuge, kdyz geho przately nebo ſwe pozdrawuge, ta nedawno biefíta z ytalie przifíla. wíſeczky zidy przikazaniem Claudya tiefarzie z geho kralowſtwie biechu wyhnani pro toto, ze geho zenu agrippinu pro prziliffne ochoten 1265a 2] ſtwie, gefíto miela ſ nymi, na ſwe obyczege 95 byli gi wzwedli, ze giz zidowſky bydlefſe, y miegieſſe pawel hoſpodu v aquilli a priítylli, proto ze tez rzemeílo dielachu, yako y on byl obykl dielati, wlaftnim2) dielem ruku fwu dobywage ſobie, rzemeſlem ftano- wiftným, neb czyniechu ftany neb budy platniene, a ty gfu byli lidem welmi potrzebne na zemi bydlegiczim pro welike wedro a pro pocziefſie;100 y byli gfu prowazniczy. A kdyz przigidechu Thymoteus a ſylas z mace- donye, kdez ge byl oftawil, pawel kazaſſe ſnaznie ſlowo bozie, a oni ge pomahachu. a zide tupiechu a hyzdiechu gich kazanie. A on podle bozieho przikazanie wybi prach z noh ſwych na ſwiedeczſtwie gim, a rzka: czyſt [Skutk. 17.] [Kap. N. (Skutk. 18.) 75 80
802 Actus K tomu bohu neznamemu, wydopis ſkutkow apofítolſkych newyprawuge a proto wý to mate powiedieti. Neb dne bozie° vmuczenie, widucz mylomudrczy, gefíto gfu byli [Kap. LXXNIX. w Athenis, tmy vczyniene nade wſfy zemi, nemohli naleznuti w prziroze- nych wieczech, procz gſu ty tmy vczynieny. A pak gfu na to nawedeni, 65 ze gſu rzekli, ze buoh naſyle trpieſſe. y weczechu Athenynfſti: poſtawmy oltarz tomu neznamemu bohu. A kdyz chtiechu gemu obietowati ſpal- obieti, tehdy weczechu mylomudrczy: zbozie naſſe° nepotrzebugie, nezli klekanie czynte gemu przed geho oltarzem a budete geho proſiti; nebt nehleda obieti hrziechow, nezli nabozenſtwie myſli. Toho boha neznameho 70 zwieftowaffe gim pawel prawie, ze ge vmrziel a wîtal a wſtupil na nebe, a na konczy ſwieta4) ſuditi bude. A kdyz5) kazaſſe wz [265a 1] krzieſſenie mrtwych, poſmiwachu ſe gemu. a niekterzi ani przigimachu ani hrdachu rzkucz: vílifſyme tie o tom opiet. y wygide pawel z proſtrzed gich, a niekterzi przidrzechu ſe geho a vwierzichu. A mezy tiemi byl dyonyfius aryopagita z te vlicze, toho potom pawel vczyni biſkupem korynt ſkym; geho obra- czenie opuftil wydopis, ale my chczê naplniti. Ten dyonifius byl miftr w ariopagu, a acz koli na kazanie pawlowie ſnadnie vwierzil, wſſak teprow po dluhem hadani6) prziznal ſie, ze wierzi. A tak po dluhem hadani, 6) kdyz ſie gefſtie hadaſſe s pawlem, ſnad gdiefſe ſlepy po czeſtie przed nymi. y wecze dyonifius pawlowi: kdyz dieſs tomuto ſlepemu: prozrzi we gmie boha tweho, a on prozrzi, tehdy ya ynhed vwierzím. ale nevziway ſlow kuzedlnych, neb ſnad znaſs ſlowa, gefíto tu mocz magi. dyonifius wecze: ya tobie napiffi rzad flow, a tiem rzadem flow die ff gemu : we gmie gezukriſta, vrozeneho z diewicze, vkrzizowaneho, mrtweho, genz 85 wítal z mrtwych a wſtupil na nebe, prozrzi. ale aby wefſken wtip minul a domnienie, y przikaza pawel dyonifyowi, aby on ta ſlowa ſam rzekl. a tak tiem rzadem flow wecze dyonyfius flepemu, aby prozrziel, a on ynhed prozrzie a widie. a dyonifius przizna ſe, ze wierzi. A kdyz pawel kazafſe w Athenys, a mnoho gich vwierzi, gide do Corynta, y naleze tu 90 gednoho zida, gmenem aquillam, ſ geho zenu pryſtillu, o nichz gſe pawel czaîto zmieniuge, kdyz geho przately nebo ſwe pozdrawuge, ta nedawno biefíta z ytalie przifíla. wíſeczky zidy przikazaniem Claudya tiefarzie z geho kralowſtwie biechu wyhnani pro toto, ze geho zenu agrippinu pro prziliffne ochoten 1265a 2] ſtwie, gefíto miela ſ nymi, na ſwe obyczege 95 byli gi wzwedli, ze giz zidowſky bydlefſe, y miegieſſe pawel hoſpodu v aquilli a priítylli, proto ze tez rzemeílo dielachu, yako y on byl obykl dielati, wlaftnim2) dielem ruku fwu dobywage ſobie, rzemeſlem ftano- wiftným, neb czyniechu ftany neb budy platniene, a ty gfu byli lidem welmi potrzebne na zemi bydlegiczim pro welike wedro a pro pocziefſie;100 y byli gfu prowazniczy. A kdyz przigidechu Thymoteus a ſylas z mace- donye, kdez ge byl oftawil, pawel kazaſſe ſnaznie ſlowo bozie, a oni ge pomahachu. a zide tupiechu a hyzdiechu gich kazanie. A on podle bozieho przikazanie wybi prach z noh ſwych na ſwiedeczſtwie gim, a rzka: czyſt [Skutk. 17.] [Kap. N. (Skutk. 18.) 75 80
Strana 803
Aplorů. 803 105ſem ya od krwe wafſy. neb tak mnoho, yakoz na mnie bylo, chtiel ſem K was od waffy zloſti odchyliti. ale ze gíte twrdi, ted ya gdu ku pohanom. A gda odtud y gide do domu gednoho pohana, gmenem Tyta, a ge° dom byl prziwinut k fikole zidowíke. Aniz rozumiey o tom Tytowi, k niemuz pawel lifty byl pfal, neb ge ten byl vcziedlnik geho, a gehozto byl vczynil Hocyreneníkym a creteníkym biſkupem, y obrati fie Criſpus, kniezie zi- dowſke, ſe wſſim domem ſwym, ten, o niemz pawel pieſſe k Corynthom rzka: diekugi bohu memu, ze gſem z was yzadneho nekrzítil, gedine kriſpa [1. Ko. 1.] a Gaya. Pak mnozi Coryntfîti, vſliffewfſe ge° obraczenie, y vwierzichu a pokrzſtichu ſie. y vkaza ſe pan buoh v widieni w noczy pawlowi a rzka: 115nerod ſe bati, ale mluw a nemlcz, nebt ya gſem ſ tebu, a yzadnyt neprzilozi ruky ſwe, aby tobie vſſkodil. y byl tu czely rok a ſſeſt mieſiczow. 1) za wi vyškrab. c. 2) za tím přetrž. If. 3) za i vyškrab. e. 4) na okr. 5) za tím přetrž. wzkrzieffiefſe. 6) na konci vyškrab. e. 7) přetrž. g. Ze zide zbudichu Galiona pti pawlowi. [265b 11 [Kap. VCI.) I wſtachu zide gedno ſtaynie proti pawlowi, y trpoczichu ho przed Galiona, wladarzie Achazie kraginy, w nizto byl Coryntus, y zalowachu nan, by proti zakonu kazal. y wecze gim Galio: byſte na tohoto czlowieka (Skutk. 18.) zalowali pro kteru zlo ſt zgiewnu, to bych ya ſudil; ale ze ge hadanie a ſwar w zakonie mezy wami, nechczy ſuditi. a vzrzewîſe pohane, ze wladarz nedrzi ſtrany zidowíke, tu przed nym lapichu Softena, kniezie fíkoly zidowſke, y tepiechu ge, a wladarz nicz netbaſſe. A pawel, kdyz gefitie mnoho dni biefſe fie wzdrzal bydle w theutris, a to geft brzeh Corynta, geſſto na lodie ſ nieho wſiedagi, a chtie pluti do ſyriam, y oftrzize ſobie to wlaſy, geſſto ge byl wychowal, neb geft byl nazareus ſlibem. neb nazarey z ſlibu za chwili wlaſow chowagi a neſtrzihu, a naplniecz ſlib toho czaſu pak ſe holechu, a w ohen obieti wlaſy metachu. y prziplul pawel do fyriam, weda s ſebu aquillam a priſtylli. a kdyz [Kap. NCII.] przigidechu do Ephefum, wſſed do ſíkoly y hadaſſe ſe s zidy. y proſichu [Skutk. 18.y ho, aby ſ nymi gefitie pobyl. an nepowoli, ale pozehnaw bratry y gide prycz z Ephefu, oftawiw tu aquillu a priſtylu, a on chodie po Galiley a po fryſi potwrzuge bratrzi. A kdyz aquilla a pryftilla biefîta w Ephezy, przigide do Epheſy geden zid, gmenem apollo, Allexandersky rodem, muz rzeczny y mluwny, w piſmiel) doſpiely. a ten byl pokrzfſt ien krzitem Janowym, a giz wierziefſe w kriſta, ze geft mefſyas w zakonie ſlibeny, A vprziemo ſmyſleſſe 02) otczy a o ſynu, a nicz gefîtie neſlyffiefſe o duchu ſwatem. A kdyz ho vzrzie aquilla a pryftilla, an ſnaznie kaze, przigiechu ho k ſobie a ſnaznie mu wylozichu gednoho boha; a pokrzíti 1265b 2] chu krzítem kriſtowym, to ſe neczte. A kdyz aquilla a priſtilla chtiefîta ſe 25 wrat it i do Coryntha a gyni wierni, geſſto byli w Epheſy, pſaly wiernym, 51* 15 20
Aplorů. 803 105ſem ya od krwe wafſy. neb tak mnoho, yakoz na mnie bylo, chtiel ſem K was od waffy zloſti odchyliti. ale ze gíte twrdi, ted ya gdu ku pohanom. A gda odtud y gide do domu gednoho pohana, gmenem Tyta, a ge° dom byl prziwinut k fikole zidowíke. Aniz rozumiey o tom Tytowi, k niemuz pawel lifty byl pfal, neb ge ten byl vcziedlnik geho, a gehozto byl vczynil Hocyreneníkym a creteníkym biſkupem, y obrati fie Criſpus, kniezie zi- dowſke, ſe wſſim domem ſwym, ten, o niemz pawel pieſſe k Corynthom rzka: diekugi bohu memu, ze gſem z was yzadneho nekrzítil, gedine kriſpa [1. Ko. 1.] a Gaya. Pak mnozi Coryntfîti, vſliffewfſe ge° obraczenie, y vwierzichu a pokrzſtichu ſie. y vkaza ſe pan buoh v widieni w noczy pawlowi a rzka: 115nerod ſe bati, ale mluw a nemlcz, nebt ya gſem ſ tebu, a yzadnyt neprzilozi ruky ſwe, aby tobie vſſkodil. y byl tu czely rok a ſſeſt mieſiczow. 1) za wi vyškrab. c. 2) za tím přetrž. If. 3) za i vyškrab. e. 4) na okr. 5) za tím přetrž. wzkrzieffiefſe. 6) na konci vyškrab. e. 7) přetrž. g. Ze zide zbudichu Galiona pti pawlowi. [265b 11 [Kap. VCI.) I wſtachu zide gedno ſtaynie proti pawlowi, y trpoczichu ho przed Galiona, wladarzie Achazie kraginy, w nizto byl Coryntus, y zalowachu nan, by proti zakonu kazal. y wecze gim Galio: byſte na tohoto czlowieka (Skutk. 18.) zalowali pro kteru zlo ſt zgiewnu, to bych ya ſudil; ale ze ge hadanie a ſwar w zakonie mezy wami, nechczy ſuditi. a vzrzewîſe pohane, ze wladarz nedrzi ſtrany zidowíke, tu przed nym lapichu Softena, kniezie fíkoly zidowſke, y tepiechu ge, a wladarz nicz netbaſſe. A pawel, kdyz gefitie mnoho dni biefſe fie wzdrzal bydle w theutris, a to geft brzeh Corynta, geſſto na lodie ſ nieho wſiedagi, a chtie pluti do ſyriam, y oftrzize ſobie to wlaſy, geſſto ge byl wychowal, neb geft byl nazareus ſlibem. neb nazarey z ſlibu za chwili wlaſow chowagi a neſtrzihu, a naplniecz ſlib toho czaſu pak ſe holechu, a w ohen obieti wlaſy metachu. y prziplul pawel do fyriam, weda s ſebu aquillam a priſtylli. a kdyz [Kap. NCII.] przigidechu do Ephefum, wſſed do ſíkoly y hadaſſe ſe s zidy. y proſichu [Skutk. 18.y ho, aby ſ nymi gefitie pobyl. an nepowoli, ale pozehnaw bratry y gide prycz z Ephefu, oftawiw tu aquillu a priſtylu, a on chodie po Galiley a po fryſi potwrzuge bratrzi. A kdyz aquilla a pryftilla biefîta w Ephezy, przigide do Epheſy geden zid, gmenem apollo, Allexandersky rodem, muz rzeczny y mluwny, w piſmiel) doſpiely. a ten byl pokrzfſt ien krzitem Janowym, a giz wierziefſe w kriſta, ze geft mefſyas w zakonie ſlibeny, A vprziemo ſmyſleſſe 02) otczy a o ſynu, a nicz gefîtie neſlyffiefſe o duchu ſwatem. A kdyz ho vzrzie aquilla a pryftilla, an ſnaznie kaze, przigiechu ho k ſobie a ſnaznie mu wylozichu gednoho boha; a pokrzíti 1265b 2] chu krzítem kriſtowym, to ſe neczte. A kdyz aquilla a priſtilla chtiefîta ſe 25 wrat it i do Coryntha a gyni wierni, geſſto byli w Epheſy, pſaly wiernym, 51* 15 20
Strana 804
804 Apoſtolorů K geſſto byli w Corynthie, aby gey przigieli a nezhrozili ſie ho yako zida. A kdyz przigide do Corintha, mnoho prawi tiem bratrzi3) Coryntſkym, neb welmi ſnaznie zidy przemahaſſe. a proto mnozi bratrzi byli gſu potwrzeni. 1400a 1] 1) za i vyškrab. e. 2) nadeps. 3) r na okr. [Kep. XCHI.] O tiech, gefſto gſu pokrztieni krztem kryſtowym.1) /Skutk. 19.] ta ſie, kdyz Appollo bieſſe w Coryntie, a Pawel przeſſed2) ſwrchnic Š kraginy przigide do Effefu,3) y naleze tu4) niektere vczedlniky ot Jana pokrztienee a v wierze gefftie nepotwrzenee; neb po krztu nebyla na nie ruka wložena. Y otaza gich: wzali-li ſte ducha ſwate° wierziecz, toczifs ruky wlozenie, gijzto fie dawa duch ſwaty, oni wečechu: a my ſme ne- ſlyſſeli o duchu ſwatem nikdy ſe zmieniugicz. Pawel wece: nenie dofti wam na krztu Janowu. a ynhed pokrzti ge5) we gmie pana Gezukryſta. a kdyz wlozi na nie ruče po krztu, tehdy wzechu ducha ſwate°, Y mlu- wichu rozlicznymi yazyky. a niekterzi z nich prorokowachu buduczie wieczy, a biofſe wiſech gedenaſt neb dwanaſt.6) Y kaza tu Pawel fmiele za tizi mioſi če, hadage ſe a radie") o neboſkem kralowſtwij; a gefſto mu duch ſwaty drziewe zabranils) kazati w menffij Afij, nynie tyz9) duch ſwaty kaza mu kazati w Effeſy. A ſkrze to ſwiedomo geſt, Ze przediwni ſu ſudowe bozij. A kdyż kazaſſe w Effeſy, 10) niekterzij zuffa 1400a 2] lij a w newierze potwrzenij1) tupiechu ge° vczenie przed wſſim mnozſtwim. a on otftupiw ot nich y otluczi fie s ſwymi vczedlniky, hadage ſe w ſboru12) gednoho vkrutneho, toczifs fflechticze, a neb geſt bylo wlaſtnic gmeno 13) toho, v niehoz byl nayal ten duom, w niemzto vcziefſe ſwe vczedlniky iako ten, gefíto wladne fíkolu. a to czinil po dwie letie, w tu dwu letu pfal lift prwy k Coryntom, a czinieſſe buoh welike a mnohe diwy11) ſkrze nieho,15) tak že nedužiwij vzdraweni bywachu, když koli ruchu ge° hlawnu, a neb czoz koli gineo, iako plaſît iek neb16) kaplerz na nic kladiechu, 17) iako ſemicinctoria, to geft, geſſto otpolu gim1s) zaſtrze, aneb geſíto gim hlawu19) przikrywa pro pot vtieranie. 1 1) K. krzſtem kryſtowym gſu pokrzſſtieri. 2) K. prziſſod. 3) K. Effeſa 4) sch. v K. 3) sch. v K. 6) K. wſſech dwie ftie. 7) K. kaze. 3) K. drziewe ducl ſwaty branil mu. 9) K. tyz nynie. 10) A ſkrze — Effoſy sch. v K. 11) K. potupen a potwrzeni. 12) K. zboru. 13) K. gmie. 14) K. moczy. 15) K geho rucze. 16) K aneb. 17) K. kladiechu wſſiczkni vzdraweni bywachu. 18) sch. v K. 19) K. hlawu gim IKeP NCII.J O moczy gmena Gezukryſta.1) Skutk. 19.] WIducz niekterzi zaklinaczi, ze k zawolanij gmena Geziſſe2) wy- puzuge dyaſa,3) y vmyſlichu tehoz rzadu vžiwati k wymietani dyafuow4)
804 Apoſtolorů K geſſto byli w Corynthie, aby gey przigieli a nezhrozili ſie ho yako zida. A kdyz przigide do Corintha, mnoho prawi tiem bratrzi3) Coryntſkym, neb welmi ſnaznie zidy przemahaſſe. a proto mnozi bratrzi byli gſu potwrzeni. 1400a 1] 1) za i vyškrab. e. 2) nadeps. 3) r na okr. [Kep. XCHI.] O tiech, gefſto gſu pokrztieni krztem kryſtowym.1) /Skutk. 19.] ta ſie, kdyz Appollo bieſſe w Coryntie, a Pawel przeſſed2) ſwrchnic Š kraginy przigide do Effefu,3) y naleze tu4) niektere vczedlniky ot Jana pokrztienee a v wierze gefftie nepotwrzenee; neb po krztu nebyla na nie ruka wložena. Y otaza gich: wzali-li ſte ducha ſwate° wierziecz, toczifs ruky wlozenie, gijzto fie dawa duch ſwaty, oni wečechu: a my ſme ne- ſlyſſeli o duchu ſwatem nikdy ſe zmieniugicz. Pawel wece: nenie dofti wam na krztu Janowu. a ynhed pokrzti ge5) we gmie pana Gezukryſta. a kdyz wlozi na nie ruče po krztu, tehdy wzechu ducha ſwate°, Y mlu- wichu rozlicznymi yazyky. a niekterzi z nich prorokowachu buduczie wieczy, a biofſe wiſech gedenaſt neb dwanaſt.6) Y kaza tu Pawel fmiele za tizi mioſi če, hadage ſe a radie") o neboſkem kralowſtwij; a gefſto mu duch ſwaty drziewe zabranils) kazati w menffij Afij, nynie tyz9) duch ſwaty kaza mu kazati w Effeſy. A ſkrze to ſwiedomo geſt, Ze przediwni ſu ſudowe bozij. A kdyż kazaſſe w Effeſy, 10) niekterzij zuffa 1400a 2] lij a w newierze potwrzenij1) tupiechu ge° vczenie przed wſſim mnozſtwim. a on otftupiw ot nich y otluczi fie s ſwymi vczedlniky, hadage ſe w ſboru12) gednoho vkrutneho, toczifs fflechticze, a neb geſt bylo wlaſtnic gmeno 13) toho, v niehoz byl nayal ten duom, w niemzto vcziefſe ſwe vczedlniky iako ten, gefíto wladne fíkolu. a to czinil po dwie letie, w tu dwu letu pfal lift prwy k Coryntom, a czinieſſe buoh welike a mnohe diwy11) ſkrze nieho,15) tak že nedužiwij vzdraweni bywachu, když koli ruchu ge° hlawnu, a neb czoz koli gineo, iako plaſît iek neb16) kaplerz na nic kladiechu, 17) iako ſemicinctoria, to geft, geſſto otpolu gim1s) zaſtrze, aneb geſíto gim hlawu19) przikrywa pro pot vtieranie. 1 1) K. krzſtem kryſtowym gſu pokrzſſtieri. 2) K. prziſſod. 3) K. Effeſa 4) sch. v K. 3) sch. v K. 6) K. wſſech dwie ftie. 7) K. kaze. 3) K. drziewe ducl ſwaty branil mu. 9) K. tyz nynie. 10) A ſkrze — Effoſy sch. v K. 11) K. potupen a potwrzeni. 12) K. zboru. 13) K. gmie. 14) K. moczy. 15) K geho rucze. 16) K aneb. 17) K. kladiechu wſſiczkni vzdraweni bywachu. 18) sch. v K. 19) K. hlawu gim IKeP NCII.J O moczy gmena Gezukryſta.1) Skutk. 19.] WIducz niekterzi zaklinaczi, ze k zawolanij gmena Geziſſe2) wy- puzuge dyaſa,3) y vmyſlichu tehoz rzadu vžiwati k wymietani dyafuow4)
Strana 805
Actus. 805 15 tymiz ſlowy; neb aczkoli ſkrze zaklinanie Sſalomunowo dyaſy3) ſu wy- S mietali, ale wſſak s weliku praczij, a k tomu przicziniecz niekake bylee a kamenie drahe, 1400b 1] Jakoz prawi Jozefus. A proto, aby tiem ſnaze wypuzowali dyaſy 3) zaklinachu ge takto: Zaklinam was tiem Geziſſem, gehozto Pawel.5) a tak wychaziechu dyafowe6) z tiech, w nichzto biechu. A miegiefſe Focera neb Scene, knicze kniezſke,7) ſedm ſynuow, ti naywiecz zaklinachu tak dyaſy.3) A kdyz gednoho dne8) zaklinachu dyafa,9) aby wyſtupil z10) toho tiela, w niemzto geft byl, Y wece gim ten dyas11) : Gezifſe znam a Pawla znam y was, chlapy, yaczi gîte. a ffynuw12) ſe na nie y zbige13) ge welmi. Y ohlaſy ſe to po wſſie kraginie, y by bazen na wiſe zaklinacze a14) na kuzedlniky, ze neſmiechu15) wiecz dyafuow16) tak zaklinati.17) Y ſebrachu ſe wſſiczkni kuzedlniczy, genzto tiem miſtrowſtwim kuzedlnym dyafom18) przikazowachu, Y ſpalichu knihy19) ſwe před nohami Pawlowymi. Potom Pawel vmyſli giti do Geruzalema, a odtud do Rzima. y poſlal20) naprzed Thimothea a Araffta21) do Macedonie aby prziprawili febranie peniez, gefíto miel nefti do Geruzalema k uzitku chudým.22) a on oîta za chwili w menſſie Afij. 1) K. gezukriſtowa. 2) K. geziſſowa pawel. 3) K. diably. 4) K. diablow. 5) K. pawel kaze. 6) K. diablowe; násl. dvě sl. sch. v K. 7) K. zidowíke. 3) K. dne tak. *) K. diabla. 10) K. diabel z. 11) K. diabel. 12) K. funuw. 13) K. bil; y sch. 14) K. y. 15) K. neſmiegiechu. 16) sch. v K. 17) K. zaklinati diablow. 18) K. diablom. 19) K. wſſeczkny knihy. 20) K. poſla. 21) K. Erafſta. 22) K. chudym geſſtogſu tam O zamutku, gelſto vczinil I 400b 2] Demetrius Krzeſtianom. [Kap. XCV./ 10 15 Y ſta ſic w tom czaſu weliky zamutek w Effefo. Demetrius1) / skutk. 19.) lattnik, gefſto dielafſe obrazy ſtrziebrnee Dyanie tee bohyni,2) ſwola wſſeczkny3) Rzemeſlniky toho diela, Y weče gim takto: Wiete-li, ze nam z tohoto2a) Rzemeſla weliky zyſk4) przichazie? a Pawel kaze, ze neygſu bohowe rukama dielanij; a proto, wzmoz-li*) ſie ge° vczenie, tehdy my wiecz zyſku nebudem mieti, a take chram welikee Dyany za nicz neſtane, a gegie welebnoft bude zborzena, gijzto wefſken ſwiet cztij. A ynhed hniewu naplnieni zkrziczechu6) gednu myſlij, biehagicz po Mieftie: welika Dyana Effezíkych!7) A polapiwíſe Gaya a Aryftarcha, Pawlowy towa- rzifſe,8) wlecziechu ge na to mieeſto, gofſto nad zlymi poprawa bywa, lidu na odiw. A kdyz to Pawel vſlyſſe, chtieſſe tam giti na ten odiw, neboge ſebe na ſmrt dati. Y rozradichu mu niekterziij przietelee ge" 9) pro ſbor10) lidu. A kdyz hluk przeſta, ſwola Pawel vczedlniky a pomluwi ſ nimi a požadaw gim zdrawie gide do Macedonie, a odtud gide do Athenas. A když tu [401a 1] byl trzi miefieče, polozichu mu ſtraž,11) ze miegieſſo pluti do Syryam, a s ſebu neſieſſe penieze, a to oni dobrze wiediechu. A niekterzij z ge° towarziffuow gidechu prawu čeſtu y prziegidu12) nas Prawij Lukaſs, y wzdrziechu nas w Troade, okolkem prziffedíſe. a my [Skutk. 20.J
Actus. 805 15 tymiz ſlowy; neb aczkoli ſkrze zaklinanie Sſalomunowo dyaſy3) ſu wy- S mietali, ale wſſak s weliku praczij, a k tomu przicziniecz niekake bylee a kamenie drahe, 1400b 1] Jakoz prawi Jozefus. A proto, aby tiem ſnaze wypuzowali dyaſy 3) zaklinachu ge takto: Zaklinam was tiem Geziſſem, gehozto Pawel.5) a tak wychaziechu dyafowe6) z tiech, w nichzto biechu. A miegiefſe Focera neb Scene, knicze kniezſke,7) ſedm ſynuow, ti naywiecz zaklinachu tak dyaſy.3) A kdyz gednoho dne8) zaklinachu dyafa,9) aby wyſtupil z10) toho tiela, w niemzto geft byl, Y wece gim ten dyas11) : Gezifſe znam a Pawla znam y was, chlapy, yaczi gîte. a ffynuw12) ſe na nie y zbige13) ge welmi. Y ohlaſy ſe to po wſſie kraginie, y by bazen na wiſe zaklinacze a14) na kuzedlniky, ze neſmiechu15) wiecz dyafuow16) tak zaklinati.17) Y ſebrachu ſe wſſiczkni kuzedlniczy, genzto tiem miſtrowſtwim kuzedlnym dyafom18) przikazowachu, Y ſpalichu knihy19) ſwe před nohami Pawlowymi. Potom Pawel vmyſli giti do Geruzalema, a odtud do Rzima. y poſlal20) naprzed Thimothea a Araffta21) do Macedonie aby prziprawili febranie peniez, gefíto miel nefti do Geruzalema k uzitku chudým.22) a on oîta za chwili w menſſie Afij. 1) K. gezukriſtowa. 2) K. geziſſowa pawel. 3) K. diably. 4) K. diablow. 5) K. pawel kaze. 6) K. diablowe; násl. dvě sl. sch. v K. 7) K. zidowíke. 3) K. dne tak. *) K. diabla. 10) K. diabel z. 11) K. diabel. 12) K. funuw. 13) K. bil; y sch. 14) K. y. 15) K. neſmiegiechu. 16) sch. v K. 17) K. zaklinati diablow. 18) K. diablom. 19) K. wſſeczkny knihy. 20) K. poſla. 21) K. Erafſta. 22) K. chudym geſſtogſu tam O zamutku, gelſto vczinil I 400b 2] Demetrius Krzeſtianom. [Kap. XCV./ 10 15 Y ſta ſic w tom czaſu weliky zamutek w Effefo. Demetrius1) / skutk. 19.) lattnik, gefſto dielafſe obrazy ſtrziebrnee Dyanie tee bohyni,2) ſwola wſſeczkny3) Rzemeſlniky toho diela, Y weče gim takto: Wiete-li, ze nam z tohoto2a) Rzemeſla weliky zyſk4) przichazie? a Pawel kaze, ze neygſu bohowe rukama dielanij; a proto, wzmoz-li*) ſie ge° vczenie, tehdy my wiecz zyſku nebudem mieti, a take chram welikee Dyany za nicz neſtane, a gegie welebnoft bude zborzena, gijzto wefſken ſwiet cztij. A ynhed hniewu naplnieni zkrziczechu6) gednu myſlij, biehagicz po Mieftie: welika Dyana Effezíkych!7) A polapiwíſe Gaya a Aryftarcha, Pawlowy towa- rzifſe,8) wlecziechu ge na to mieeſto, gofſto nad zlymi poprawa bywa, lidu na odiw. A kdyz to Pawel vſlyſſe, chtieſſe tam giti na ten odiw, neboge ſebe na ſmrt dati. Y rozradichu mu niekterziij przietelee ge" 9) pro ſbor10) lidu. A kdyz hluk przeſta, ſwola Pawel vczedlniky a pomluwi ſ nimi a požadaw gim zdrawie gide do Macedonie, a odtud gide do Athenas. A když tu [401a 1] byl trzi miefieče, polozichu mu ſtraž,11) ze miegieſſo pluti do Syryam, a s ſebu neſieſſe penieze, a to oni dobrze wiediechu. A niekterzij z ge° towarziffuow gidechu prawu čeſtu y prziegidu12) nas Prawij Lukaſs, y wzdrziechu nas w Troade, okolkem prziffedíſe. a my [Skutk. 20.J
Strana 806
806 Actus. Kap. XCVI.] /Skutk. 10.] IMat. 9.] [Kap. XCVII.] Skutk. 21.] Š gíme pak pluli po dnech welikonocznich ot Philippis, genz geft prwnie Miefto ot 13) Macedonie, a w pieti dnech przipluli ſme do Troady, a tu ſme przebyli ſedm dnow. a pak gedne ſoboty, když ſme 14) tu byli za hodinu oſtali, tu ſe ſ nimi Pawel hadal, a na zaytrzie cht ie przed ſe git i, tu prodli rzeczij az do puolnoczy, a bieſſe mnoho lampad w ſieni, kde ſme ſe byli ſebrali. A když ſedieſſe geden mladenecz na oknie, a ſpanie geho obtiezi, 25 y vpade zaſe z trzet ieho ponebie, y zdwizechu ho s zemie a neſechu ge° mrtweho przed Pawla;1) a flowiefſe Enticus. y zpoleze na niem Pawel, a prziwinuw ho k ſobie wece: nemutte ſe, nebt2) ge° dufſe gefîtie w niem geft. a to weče proto, aby ot nich otyal zutfanie. Takehoz ſlowa poziwal Gezifs rzka: dieweczka ge nevmrzela, ale ſpij. Y byl zbuzen mladenecz, 1401a 2] y okufy krmie, y byl3) poſylen. Prawij lukafs: A my wyfedíle4) pluli ſme do Maſon,5) a tu abychme Pawla czekali, neb tak byl zpoſobil zatiem, aby y po zemi ſſel. A kdyz ſe k nam wrati, tu pak6) i nim przi- gidechom do Myleta. Neb byl vmyílil Pawel na čeſtie pluti do Etfefa bez pomeſſkanie. neb poſpiechaſſe, by to mohlo byti, aby na letnicze 35 byl w Geruzalemie. awífako) neplul, ale poflal7) do Effefu8) a powola wietíſich koſtela, tocziz ſboru.") a ti, gefíto byli zawolani, prz gidechu k niemu do Myleta, Y mluwi ſ nimi a rzka: Wiezte, zet mie duch ſwaty wede na to, abych ſſel do Geruzalema, a newiem,10) czo mi ſe przibodij tam, aczkoli duch ſwaty po ginych mi prawij, ze me truchloſti y okowyl1) tam bydlee. neb duch ſwaty byl zgewil o niem ginym, ale gemu nicz. Y wece: nicz ſe toho wîſe° nelekam, ani czinim žiwot 12) moy czaſny dražífij nezli mie, toczifs nezli13) duffi mu, a když bych gedno mohl dokonati moy bieh a mu ſluzbu, geſſto ſem gil3) przigial ot pana14) Gezukryfta, a ohlaſyti a ofwiedcziti15) cztenie miloîti bozie. a gizt wiem, ze me16) twarzi [401b 1] wieće nevzrzite. A po dluhe17) rzeczi poklekl1s) na zemi ſe wſſemi ginymi, y pomodli ſie. a przilehffe19) k hrdlu a k ffigi Pawlowu,20) placzicze libachu ho, welmi ge° zelegicz, Proto že byl rzekl: wiecz21) me twarzi nevzrzite. y prowodichu ho az k lodij. A ottrhſſe ſe ot nich przegdu22) mnoho Mieft a kragin. A1) kdyz przipluchom2) do Ceſaream, wgidechom3) w duom ffilippow Jahnow. a4) ten miel cztyrzi dcery diewoyne,5) prorocznicze, ty proro- kowachu Pawlowi, czo mu ſe ma przihoditi w Geruzalemie. A kdyz tu bydlechom niekoliko dnij,6) przigide geden prorok z Judea, gmenem Agabus. a kdyz k nam przigide, wze? prowazek Pawlow, y ſwaza mu ww ruce y nohy8) a rzka: tot prawij duch ſwaty: toho muze, czy toto pro- wazek, tak ſwiezi zidee w Getuzalemie, a dadie ge° w ruče pohanom. to my vſlyfſewſſe y ti, gefíto tu biechu w mieftie,9) Proſychom geo, aby ne- chodil do Geruzalema. a on wece: y czo placzete a mee frdce mutite? nebt ya netoliko ſwazan, ale take y vmrzieti w Geruzale hotow ſem pro gmeno co pana 1401b 2] meho Gezukryfta.10) A kdyz mu rozraditi nemoziechu, wečechom: bud wuole bozie! Potom prziprawiwîfe ſe4) gidechom do 30 40 45 20
806 Actus. Kap. XCVI.] /Skutk. 10.] IMat. 9.] [Kap. XCVII.] Skutk. 21.] Š gíme pak pluli po dnech welikonocznich ot Philippis, genz geft prwnie Miefto ot 13) Macedonie, a w pieti dnech przipluli ſme do Troady, a tu ſme przebyli ſedm dnow. a pak gedne ſoboty, když ſme 14) tu byli za hodinu oſtali, tu ſe ſ nimi Pawel hadal, a na zaytrzie cht ie przed ſe git i, tu prodli rzeczij az do puolnoczy, a bieſſe mnoho lampad w ſieni, kde ſme ſe byli ſebrali. A když ſedieſſe geden mladenecz na oknie, a ſpanie geho obtiezi, 25 y vpade zaſe z trzet ieho ponebie, y zdwizechu ho s zemie a neſechu ge° mrtweho przed Pawla;1) a flowiefſe Enticus. y zpoleze na niem Pawel, a prziwinuw ho k ſobie wece: nemutte ſe, nebt2) ge° dufſe gefîtie w niem geft. a to weče proto, aby ot nich otyal zutfanie. Takehoz ſlowa poziwal Gezifs rzka: dieweczka ge nevmrzela, ale ſpij. Y byl zbuzen mladenecz, 1401a 2] y okufy krmie, y byl3) poſylen. Prawij lukafs: A my wyfedíle4) pluli ſme do Maſon,5) a tu abychme Pawla czekali, neb tak byl zpoſobil zatiem, aby y po zemi ſſel. A kdyz ſe k nam wrati, tu pak6) i nim przi- gidechom do Myleta. Neb byl vmyílil Pawel na čeſtie pluti do Etfefa bez pomeſſkanie. neb poſpiechaſſe, by to mohlo byti, aby na letnicze 35 byl w Geruzalemie. awífako) neplul, ale poflal7) do Effefu8) a powola wietíſich koſtela, tocziz ſboru.") a ti, gefíto byli zawolani, prz gidechu k niemu do Myleta, Y mluwi ſ nimi a rzka: Wiezte, zet mie duch ſwaty wede na to, abych ſſel do Geruzalema, a newiem,10) czo mi ſe przibodij tam, aczkoli duch ſwaty po ginych mi prawij, ze me truchloſti y okowyl1) tam bydlee. neb duch ſwaty byl zgewil o niem ginym, ale gemu nicz. Y wece: nicz ſe toho wîſe° nelekam, ani czinim žiwot 12) moy czaſny dražífij nezli mie, toczifs nezli13) duffi mu, a když bych gedno mohl dokonati moy bieh a mu ſluzbu, geſſto ſem gil3) przigial ot pana14) Gezukryfta, a ohlaſyti a ofwiedcziti15) cztenie miloîti bozie. a gizt wiem, ze me16) twarzi [401b 1] wieće nevzrzite. A po dluhe17) rzeczi poklekl1s) na zemi ſe wſſemi ginymi, y pomodli ſie. a przilehffe19) k hrdlu a k ffigi Pawlowu,20) placzicze libachu ho, welmi ge° zelegicz, Proto že byl rzekl: wiecz21) me twarzi nevzrzite. y prowodichu ho az k lodij. A ottrhſſe ſe ot nich przegdu22) mnoho Mieft a kragin. A1) kdyz przipluchom2) do Ceſaream, wgidechom3) w duom ffilippow Jahnow. a4) ten miel cztyrzi dcery diewoyne,5) prorocznicze, ty proro- kowachu Pawlowi, czo mu ſe ma przihoditi w Geruzalemie. A kdyz tu bydlechom niekoliko dnij,6) przigide geden prorok z Judea, gmenem Agabus. a kdyz k nam przigide, wze? prowazek Pawlow, y ſwaza mu ww ruce y nohy8) a rzka: tot prawij duch ſwaty: toho muze, czy toto pro- wazek, tak ſwiezi zidee w Getuzalemie, a dadie ge° w ruče pohanom. to my vſlyfſewſſe y ti, gefíto tu biechu w mieftie,9) Proſychom geo, aby ne- chodil do Geruzalema. a on wece: y czo placzete a mee frdce mutite? nebt ya netoliko ſwazan, ale take y vmrzieti w Geruzale hotow ſem pro gmeno co pana 1401b 2] meho Gezukryfta.10) A kdyz mu rozraditi nemoziechu, wečechom: bud wuole bozie! Potom prziprawiwîfe ſe4) gidechom do 30 40 45 20
Strana 807
Actus. 807 Geruzalema, a mnozy vczedlniczy, gefîto ſu byli i nami w Cefarea, a przi- Š wedíſe Jaſona, naíſe° hoſpodarze. A kdyz przigidechme do Geruzalema, 65 radil1) nas bratrzie przigechu, a druhe° dne gide f namil2a) Pawel k Jaku- bowi, geffto byl w Geruzalemie, o niemzto die Beda na to mieeſto, ze ge wladl koftelem trzidceti let w Geruzalemie az do ſedmeho leta Norowa. tomu, iakoz prawij Jozefus, hlawa rozwraczena drzewem wlnotepczowým, až mu mozk z hlawy wyplul.13) 1) K. neb demetrius. 2) K. dyane te bohynie. 3) K. wíleczky. 3a) K. z toho. 4) K. vzitek. 5) K. rozmnozili. 6) K. zkrziczichu wſſiczkni. 7) K. Epheſyorum. *) K. thowaryfſe. 9) K. przatele geho niekterzi. 10) K. zbor. 11) K. zide ſtraz. 12) K. przedgidechu. 13) sch. v K. 14) K. gſmy. 1) K. ho przed pawla mrtweho. 2) K. neb. 3) K. by. 4) K. wſiedſſe. 5) K. Azon. 6) sch. v K. 6a) K. a z mileta do Ephefu awffaw (1). 7) K. poſla. 3) K. Epheſa. *) K. zboru. 10) K. newiedie. 11) K. yako wy(!). 12) K. duſí mu itotiz ziwot. 13) sch. v K. 14) K. pana meho. 15) za tím přetrž. mil. 16) K. a giz wiedie ze wiecz mie. 17) K. dluhey. 18) K. poklek. 19) K. modli ſie a przipadííc. 20) K. pawlowie. 21) K. giz wiez. 22) K. przegedechu. 1) K. y przigiedechom do Tyrum tu ſme byli ſedm dni a nalezíſe tu niektere vcziedlniky ſwe ſkrze ducha proroczſkeho, tu gim pawel powiediel czo ſie mu ma przihoditi w Jerufalemic, y radiechu mu oni aby tam nechodil. potom gidechom a oni wſſiczkni s zenami y s dietmi prowodichu nas wen z mieſta a po- zehnawſſe gich wſedechom na lodi a oni ſie wratichu k ſwym a my przipluchom do ptolomaidy a pozdrawiwfſe bratrzi oftachom v nich geden den. a druheho dne. 2) K. przigidechom. 3) K. y wgidechme. 4) sch. v K. 5) K. panny. 6) K. dnow. 7) K. ten wzem. s) K. nohy a rucze; a sch. 9) K. w mieſtie biechu. 10) K. kriſta mileho. 11) 11) K. a mnozi vcziedlniczy gefſto gſu byli I nami radil 12) K. ſwymi, 13) K. (přid.) Beda die, by byl ſ chramu ſtrczen, a ginde ſe czte, by byl vkamenowan ; a mohlo to byti, ze kdyz byl ſtrczen s chramu, tehdy geho vkamenowachu yako mrzku mrchu. A kdyz die Beda, by Jakub vmrzel ſedmeho leta nerowa, to ſwie- domogt, ze to nenie pozorno, geſſto sie ozte w epiſftole Climentowie, geſſto podle piſma w tey Epifftole die, by wzal przikazanie od petra, po niemzto ynhed byl papezem, aby po geho ſmrti ynhed poſlal liſty Jakuboi biſkupu, aby byl od nieho nauczen, ale kdyz Jakub biſkup vmrzel leta ſedmeho nerowa, a petr byl ziw az do cztrnaſti let, tehdy ſwiedomo, ze to nicz nenie. O trzechl) Synodiech neb2) Sníatziech Apofſtolſkych tuto.3) [Kap. XCVIII.) 5 A kdyz Pawel przigide4) k Jakubowi, tehdy ſe ſebrachu ſtarffij 5) a kdyz gich pozdrawi, tehdy gim pocze prawiti, kteree a kterak mnoho6) czinil pan buoh mezy pohany ſkrze gich ſlu:bu.7) A kdyz to oni vílyfſechu, tehdy welmi bohas) pochwalichu. Y wečechu Pawlowi: widiſs, bratrze, kolik9) tificzow geft mezy zidy, gefſto gſu vwierzili. wſſak gefîtie10) wſſiczkni nafledugi 1402a 1] zakon, chtiecz ſpolu prziyatu wieru zakonny obyczey drzeti, a ſlyfſeli ſu o tobie, že ty kazeſs zahlazenie zakona, a, proto gſy gím w nenawiſti iako zruſlitel zakona Moyziefſowa. a proto ſebralo ſe mnozftwie židuow, ze fu flyfſeli, by tyl1) przifſel. Proto12) radime tobie, [Skulk. 21.?
Actus. 807 Geruzalema, a mnozy vczedlniczy, gefîto ſu byli i nami w Cefarea, a przi- Š wedíſe Jaſona, naíſe° hoſpodarze. A kdyz przigidechme do Geruzalema, 65 radil1) nas bratrzie przigechu, a druhe° dne gide f namil2a) Pawel k Jaku- bowi, geffto byl w Geruzalemie, o niemzto die Beda na to mieeſto, ze ge wladl koftelem trzidceti let w Geruzalemie az do ſedmeho leta Norowa. tomu, iakoz prawij Jozefus, hlawa rozwraczena drzewem wlnotepczowým, až mu mozk z hlawy wyplul.13) 1) K. neb demetrius. 2) K. dyane te bohynie. 3) K. wíleczky. 3a) K. z toho. 4) K. vzitek. 5) K. rozmnozili. 6) K. zkrziczichu wſſiczkni. 7) K. Epheſyorum. *) K. thowaryfſe. 9) K. przatele geho niekterzi. 10) K. zbor. 11) K. zide ſtraz. 12) K. przedgidechu. 13) sch. v K. 14) K. gſmy. 1) K. ho przed pawla mrtweho. 2) K. neb. 3) K. by. 4) K. wſiedſſe. 5) K. Azon. 6) sch. v K. 6a) K. a z mileta do Ephefu awffaw (1). 7) K. poſla. 3) K. Epheſa. *) K. zboru. 10) K. newiedie. 11) K. yako wy(!). 12) K. duſí mu itotiz ziwot. 13) sch. v K. 14) K. pana meho. 15) za tím přetrž. mil. 16) K. a giz wiedie ze wiecz mie. 17) K. dluhey. 18) K. poklek. 19) K. modli ſie a przipadííc. 20) K. pawlowie. 21) K. giz wiez. 22) K. przegedechu. 1) K. y przigiedechom do Tyrum tu ſme byli ſedm dni a nalezíſe tu niektere vcziedlniky ſwe ſkrze ducha proroczſkeho, tu gim pawel powiediel czo ſie mu ma przihoditi w Jerufalemic, y radiechu mu oni aby tam nechodil. potom gidechom a oni wſſiczkni s zenami y s dietmi prowodichu nas wen z mieſta a po- zehnawſſe gich wſedechom na lodi a oni ſie wratichu k ſwym a my przipluchom do ptolomaidy a pozdrawiwfſe bratrzi oftachom v nich geden den. a druheho dne. 2) K. przigidechom. 3) K. y wgidechme. 4) sch. v K. 5) K. panny. 6) K. dnow. 7) K. ten wzem. s) K. nohy a rucze; a sch. 9) K. w mieſtie biechu. 10) K. kriſta mileho. 11) 11) K. a mnozi vcziedlniczy gefſto gſu byli I nami radil 12) K. ſwymi, 13) K. (přid.) Beda die, by byl ſ chramu ſtrczen, a ginde ſe czte, by byl vkamenowan ; a mohlo to byti, ze kdyz byl ſtrczen s chramu, tehdy geho vkamenowachu yako mrzku mrchu. A kdyz die Beda, by Jakub vmrzel ſedmeho leta nerowa, to ſwie- domogt, ze to nenie pozorno, geſſto sie ozte w epiſftole Climentowie, geſſto podle piſma w tey Epifftole die, by wzal przikazanie od petra, po niemzto ynhed byl papezem, aby po geho ſmrti ynhed poſlal liſty Jakuboi biſkupu, aby byl od nieho nauczen, ale kdyz Jakub biſkup vmrzel leta ſedmeho nerowa, a petr byl ziw az do cztrnaſti let, tehdy ſwiedomo, ze to nicz nenie. O trzechl) Synodiech neb2) Sníatziech Apofſtolſkych tuto.3) [Kap. XCVIII.) 5 A kdyz Pawel przigide4) k Jakubowi, tehdy ſe ſebrachu ſtarffij 5) a kdyz gich pozdrawi, tehdy gim pocze prawiti, kteree a kterak mnoho6) czinil pan buoh mezy pohany ſkrze gich ſlu:bu.7) A kdyz to oni vílyfſechu, tehdy welmi bohas) pochwalichu. Y wečechu Pawlowi: widiſs, bratrze, kolik9) tificzow geft mezy zidy, gefſto gſu vwierzili. wſſak gefîtie10) wſſiczkni nafledugi 1402a 1] zakon, chtiecz ſpolu prziyatu wieru zakonny obyczey drzeti, a ſlyfſeli ſu o tobie, že ty kazeſs zahlazenie zakona, a, proto gſy gím w nenawiſti iako zruſlitel zakona Moyziefſowa. a proto ſebralo ſe mnozftwie židuow, ze fu flyfſeli, by tyl1) przifſel. Proto12) radime tobie, [Skulk. 21.?
Strana 808
808 Actus. Š by ſie oſwietil podle zakona ſe cztyrzmi, geſito magi ſlibenu žadoſt nad 10 febu, aby tak bylo widieno litiwe13) minienie, geſſto na ty11) wzeſîlo. Y vſta- wichu s ge° powolenim, aby židom15) na wieru obraczený nebylo zabranieno zachowanie16) obyczege zakonneho, ale tak, aby ſobie17) w tom nepokladali nadiege. Y rozdieli cztyrzi Sniemy flawenie w prwniem koftele w Geru- zalemie ſwieczene: Prwym1s) Sniem,19) geffto Matiege zwolili20) mieefto 15 Judaſſe,20) druhy Sniem19) o zwolenij ſedmi Jahnow, trzeti Sniem o zakon- nych wiecech, gefíto byli vſtaweny20) na wieru obraczenym z pohan, aby obtrezenie zakonneho na nie nepokladali Tehdy, když Petr a Pawel a Bar- nabas chtiechu giti z Anthiochie do Geruzalema, a cztwrty Sniem, o niemž ſe tuto prawij, w niemzto bylo vſtaweno, aby nebranili židom 1402a 2] 20 na wieru obraczenym drzeti ſie23) zakona Moyzieffowa, ale tak, aby ſobie w niem nadiege nepokladali. 1) K. cztyrzech. 2) K. totiz. 3) sch. v K. 4) K. wgide. 5) K. ſtaríſi ſebrachu. 6) K. mnohe wieczy. 7) K. ſluzbu geho. s) K. pana boha. 3) K. bratrzi koliko. 10) K. geſfto. 11) K. ze gſy. 12) K. protoz, 13) K. lftiwie. 14 K. tie. 15) K. żidow (!). 16) K. chowanie. 17) K. w ſobie. 18) K. prwní. 19) K. ſnem. 20) K. wolili. 21) K. gidaſſe. 22) K. bylo vſtaweno. 23) ta dvě sl. sch. v K. [Kap. XCIX.) Tuto pak1) O ſwazanij Pawlowu ot wladarze.2) Pak druhe° dne ocziſti ſie Pawel ſe cztyrzmi muzi, y gide3) i nimi do chramu, a obietowachu4) ſwu obiet i nimi. A kdyz ſie dokona ſedm dnij, zidee, genzto5) biechu przifíli z Afij, przeſtihugicz*) Pawla, kdyz ho w chramie vzrzechu, a Trofirum a Effefeum,7) an f nim chodij8) po Mieftie, Y mniechu, by ho Pawel do chramu byl wedl,9) czlowieka pohana. Y zbu- dichu wefſken lid proti Pawlowi a vwržechu nan ſwe ruče rzkucz: muzie Izrahelfſtij, pomozte, nebt ge toto czlowiek, gefíto proti bohu10) a zakonu y proti tomu11) mieſtu kaže po wſſech zemiech, a nad to y pohany wodili2) w chram a poſſkwrnil mieeſto ſwatee. Y zbud: ſie wſſeczkno13) Mieîto, v ſtala14) ruoznicze w lidu. a lapiwffe15) Pawla, wytrżechu ho z chramu 10 a zawrzechu dwerze, aby neutekl zaſe do chramu, y chtiechu geho za- hubiti, y powiediechu Tribunowi, tocziſs wladarzi16) zaſtupa, Claudio17) lifie, [402b 1] geffto byl poflan od Felicie18) wladarze, A ten febraw Rytierze a hluk panoſſij, y potka19) ge. a oni vzrzewíſe ge, y przeſtachu Pawla biti. a ten wladarz gem20) Pawla, kaza ge° ſwazati dwiema Rzetiezoma, 15 az by zwiediel, kteru mu wînu dawagi. A kdyz nemoze ſlyfſeti pro hluk, kaza ho weſti na wiezi kralowu. a kdyż przigide ke wzchodu,21) y neſechu Pawla mnozîtwie Rytierzow pro daw lidſky, a22) gdieſſe po niem wefſken lid krzicze:23) wezmi ho na ſmrt! A kdyz prziwedu Pawla na hrad, tehdy24) weče Tribunowi: otpuſtifſ-li mi nieczo promluwiti k tobie? Tribun wece: 20 vmiefſ-li Rzeczſky yazyk? on wecze: vmiem. Y mluwi ſ nim Tribun vazykem Rzeczſkym,25) aby zidee nerozumieli: Y26) zdali gfy ty27) ten [Skulk. 21./
808 Actus. Š by ſie oſwietil podle zakona ſe cztyrzmi, geſito magi ſlibenu žadoſt nad 10 febu, aby tak bylo widieno litiwe13) minienie, geſſto na ty11) wzeſîlo. Y vſta- wichu s ge° powolenim, aby židom15) na wieru obraczený nebylo zabranieno zachowanie16) obyczege zakonneho, ale tak, aby ſobie17) w tom nepokladali nadiege. Y rozdieli cztyrzi Sniemy flawenie w prwniem koftele w Geru- zalemie ſwieczene: Prwym1s) Sniem,19) geffto Matiege zwolili20) mieefto 15 Judaſſe,20) druhy Sniem19) o zwolenij ſedmi Jahnow, trzeti Sniem o zakon- nych wiecech, gefíto byli vſtaweny20) na wieru obraczenym z pohan, aby obtrezenie zakonneho na nie nepokladali Tehdy, když Petr a Pawel a Bar- nabas chtiechu giti z Anthiochie do Geruzalema, a cztwrty Sniem, o niemž ſe tuto prawij, w niemzto bylo vſtaweno, aby nebranili židom 1402a 2] 20 na wieru obraczenym drzeti ſie23) zakona Moyzieffowa, ale tak, aby ſobie w niem nadiege nepokladali. 1) K. cztyrzech. 2) K. totiz. 3) sch. v K. 4) K. wgide. 5) K. ſtaríſi ſebrachu. 6) K. mnohe wieczy. 7) K. ſluzbu geho. s) K. pana boha. 3) K. bratrzi koliko. 10) K. geſfto. 11) K. ze gſy. 12) K. protoz, 13) K. lftiwie. 14 K. tie. 15) K. żidow (!). 16) K. chowanie. 17) K. w ſobie. 18) K. prwní. 19) K. ſnem. 20) K. wolili. 21) K. gidaſſe. 22) K. bylo vſtaweno. 23) ta dvě sl. sch. v K. [Kap. XCIX.) Tuto pak1) O ſwazanij Pawlowu ot wladarze.2) Pak druhe° dne ocziſti ſie Pawel ſe cztyrzmi muzi, y gide3) i nimi do chramu, a obietowachu4) ſwu obiet i nimi. A kdyz ſie dokona ſedm dnij, zidee, genzto5) biechu przifíli z Afij, przeſtihugicz*) Pawla, kdyz ho w chramie vzrzechu, a Trofirum a Effefeum,7) an f nim chodij8) po Mieftie, Y mniechu, by ho Pawel do chramu byl wedl,9) czlowieka pohana. Y zbu- dichu wefſken lid proti Pawlowi a vwržechu nan ſwe ruče rzkucz: muzie Izrahelfſtij, pomozte, nebt ge toto czlowiek, gefíto proti bohu10) a zakonu y proti tomu11) mieſtu kaže po wſſech zemiech, a nad to y pohany wodili2) w chram a poſſkwrnil mieeſto ſwatee. Y zbud: ſie wſſeczkno13) Mieîto, v ſtala14) ruoznicze w lidu. a lapiwffe15) Pawla, wytrżechu ho z chramu 10 a zawrzechu dwerze, aby neutekl zaſe do chramu, y chtiechu geho za- hubiti, y powiediechu Tribunowi, tocziſs wladarzi16) zaſtupa, Claudio17) lifie, [402b 1] geffto byl poflan od Felicie18) wladarze, A ten febraw Rytierze a hluk panoſſij, y potka19) ge. a oni vzrzewíſe ge, y przeſtachu Pawla biti. a ten wladarz gem20) Pawla, kaza ge° ſwazati dwiema Rzetiezoma, 15 az by zwiediel, kteru mu wînu dawagi. A kdyz nemoze ſlyfſeti pro hluk, kaza ho weſti na wiezi kralowu. a kdyż przigide ke wzchodu,21) y neſechu Pawla mnozîtwie Rytierzow pro daw lidſky, a22) gdieſſe po niem wefſken lid krzicze:23) wezmi ho na ſmrt! A kdyz prziwedu Pawla na hrad, tehdy24) weče Tribunowi: otpuſtifſ-li mi nieczo promluwiti k tobie? Tribun wece: 20 vmiefſ-li Rzeczſky yazyk? on wecze: vmiem. Y mluwi ſ nim Tribun vazykem Rzeczſkym,25) aby zidee nerozumieli: Y26) zdali gfy ty27) ten [Skulk. 21./
Strana 809
Actus. 809 3n 41 55 60 Egipíky, gefſto przed tiemito dni zbudil hluk byl,28) a otſud byl29) wy- Š wedl s ſebu na pufſt cztyrzi tiſycze mużuow30) odienych? a ten Egipſky chytroftij kuzedlnu dobyll) ſobie gmene proroka, (kap. c.) a ſebraw cztyrzi tiſycze mużow2). prowede ge ſkrze pufît az k huorze oliwetſke,3) chtie ſe wrazyti4) w mieſto5) Geruzalem, aby ge ofadil a yal. Y potka6) ffelix wladarz s mnohymi rytierzi odienymi, y pro 1402b 2] pudi he, ze7) s malem vgide, a gine wſſeczky zbil.s) Pawel wece wladarzowi: va gſem zid, a nogſem Egipſky, a gſem z Starfo,9) Mieſta Cilicie znameo Miefftienin, aniz ge wychowan w Tarſo, nez10) w miefteczkach, przilezitych tomu Micítu Tarfo. y neprawi, by byl Miefftionin, nez11) z ohrady Mieſta, tu kdež ge krmen byl. Potom bude wiecz wyliczeno, procz fe1) Pawel nazwal Miefstieninem IKap. 61.) 35 Rzimſkym, neb otecz geho ſwu fnaznu ſluzbu byl ſobie dobyl miloſti v2) Rzimíkych Panow, a byl ot nich obdarzen Rzimſku ſwobodu, aby on y ge° dicti3) pomienienij byli Miefftienee Rzimfſtij.4) a ta5) prawem diediczſkym miegieſſe Pawel towarziſtwo s Rzimſkym Mieſtem.6) Y wece Pawel: proſym7) tebe, otpuſt mi mluwiti k8) lidu židowſkemu. a kdyz mu przepuſti mluwiti,9) to vſlyffewíſe vczinichu tiem wietſſie mlczenie. Y wece: muzie10) bratrzie! Ya czlowiek zid rodem z Starfie,11) w Mieftic(Skutk. 21.) Cilicie krmen, w tomto mieftie podle noh Gamalielowych12) a ot nieho nauczen, a byl ſem milownik a naſledowni13) zakona, iako y wy, a prze- ſtihowal ſem krzeftiany.14) a toho mi [403a 1] geft ſwiedek knieže kniezſke,15) 4 ot niehoz fem wzal lifty, chtie giti do Damafſku, zda bych tu nalezl ktere krzeſtiany, abych16) ge ſwieze prziwedl do Geruzalema. Pak potom prawil,17 kterak ge° Geziſs porazyl geſt 18) ſlepotu na ceſtie, a kterak ſie geſt obratil a pokrztil ot Ananyafíe,19) a kterak po mnohem obchozenij Damafíka 20) wrati ſe do Geruzalema,21) a kterak mu ſe v widienij zgewowal kryftus, 30 a kterak pohany na wieru obraczowal, a kterak mu prorokowano toto gegie go°, iakoz ge o tom o wſſem praweno.22) A kdyz1) ge° ſlowa ſlyſſiechu zidee mlcziecz, vſlyſſewſſe, ze poſlan ſKap. CII.] ku pohanom, gednoſtaynie zakrziczechu wſficzkni, meczicz rucho s ſebe, Skutk. 22.] a prach meczycz v powietrzij pro welikoſt ſmutka, iako hniewem pra- wiecze a rzkucz tomu Tribunowi: shlad s zemie toho czlowieka, Neniet duoftogen, by geo flyffal. Y kaza2) Tribun weſti ho na hrad, na wiezi na tu, gefíto flula Antonia Agrippina,3) a aby ho biczowali a muczili tak, aby ge° nezahubili, a muk ge° aby ſe naſytili. A kdyz ho biechu ſwazali rze [403a 2] menem, Wece Pawel Centuriowi, an tu ftogij: fluffie4) wam biczowati czlowieka Rzimſke° nepotupene° a w nizadne5) wînie rzadem fudowym neprzemožene°? Y6) vîlyffew to Centurio, prziſtupi?) k Tribunowi a rzka:8) y czo vcziniſs?9) tento czlowiek geft Miefftien10) Rzimſky. y przi- ſtupi Tribun k pawlowi a otaza ge°, geft-li Rzimenin? a on ſe ſezna. Y wece Tribun kul1) pawlowi: Ya ſem za welike penicze to 12) Mieſto kupil. Pawel 65 wece: ya sem se w niem rod'l neb. otecz ge°, iakoz geft powiedieno, drziewe nezli ho vrodil, dobyl ſobie miloſti Rzimſkych panow,13) ze geft byl Rzim- Shulh. 21.] 25
Actus. 809 3n 41 55 60 Egipíky, gefſto przed tiemito dni zbudil hluk byl,28) a otſud byl29) wy- Š wedl s ſebu na pufſt cztyrzi tiſycze mużuow30) odienych? a ten Egipſky chytroftij kuzedlnu dobyll) ſobie gmene proroka, (kap. c.) a ſebraw cztyrzi tiſycze mużow2). prowede ge ſkrze pufît az k huorze oliwetſke,3) chtie ſe wrazyti4) w mieſto5) Geruzalem, aby ge ofadil a yal. Y potka6) ffelix wladarz s mnohymi rytierzi odienymi, y pro 1402b 2] pudi he, ze7) s malem vgide, a gine wſſeczky zbil.s) Pawel wece wladarzowi: va gſem zid, a nogſem Egipſky, a gſem z Starfo,9) Mieſta Cilicie znameo Miefftienin, aniz ge wychowan w Tarſo, nez10) w miefteczkach, przilezitych tomu Micítu Tarfo. y neprawi, by byl Miefftionin, nez11) z ohrady Mieſta, tu kdež ge krmen byl. Potom bude wiecz wyliczeno, procz fe1) Pawel nazwal Miefstieninem IKap. 61.) 35 Rzimſkym, neb otecz geho ſwu fnaznu ſluzbu byl ſobie dobyl miloſti v2) Rzimíkych Panow, a byl ot nich obdarzen Rzimſku ſwobodu, aby on y ge° dicti3) pomienienij byli Miefftienee Rzimfſtij.4) a ta5) prawem diediczſkym miegieſſe Pawel towarziſtwo s Rzimſkym Mieſtem.6) Y wece Pawel: proſym7) tebe, otpuſt mi mluwiti k8) lidu židowſkemu. a kdyz mu przepuſti mluwiti,9) to vſlyffewíſe vczinichu tiem wietſſie mlczenie. Y wece: muzie10) bratrzie! Ya czlowiek zid rodem z Starfie,11) w Mieftic(Skutk. 21.) Cilicie krmen, w tomto mieftie podle noh Gamalielowych12) a ot nieho nauczen, a byl ſem milownik a naſledowni13) zakona, iako y wy, a prze- ſtihowal ſem krzeftiany.14) a toho mi [403a 1] geft ſwiedek knieže kniezſke,15) 4 ot niehoz fem wzal lifty, chtie giti do Damafſku, zda bych tu nalezl ktere krzeſtiany, abych16) ge ſwieze prziwedl do Geruzalema. Pak potom prawil,17 kterak ge° Geziſs porazyl geſt 18) ſlepotu na ceſtie, a kterak ſie geſt obratil a pokrztil ot Ananyafíe,19) a kterak po mnohem obchozenij Damafíka 20) wrati ſe do Geruzalema,21) a kterak mu ſe v widienij zgewowal kryftus, 30 a kterak pohany na wieru obraczowal, a kterak mu prorokowano toto gegie go°, iakoz ge o tom o wſſem praweno.22) A kdyz1) ge° ſlowa ſlyſſiechu zidee mlcziecz, vſlyſſewſſe, ze poſlan ſKap. CII.] ku pohanom, gednoſtaynie zakrziczechu wſficzkni, meczicz rucho s ſebe, Skutk. 22.] a prach meczycz v powietrzij pro welikoſt ſmutka, iako hniewem pra- wiecze a rzkucz tomu Tribunowi: shlad s zemie toho czlowieka, Neniet duoftogen, by geo flyffal. Y kaza2) Tribun weſti ho na hrad, na wiezi na tu, gefíto flula Antonia Agrippina,3) a aby ho biczowali a muczili tak, aby ge° nezahubili, a muk ge° aby ſe naſytili. A kdyz ho biechu ſwazali rze [403a 2] menem, Wece Pawel Centuriowi, an tu ftogij: fluffie4) wam biczowati czlowieka Rzimſke° nepotupene° a w nizadne5) wînie rzadem fudowym neprzemožene°? Y6) vîlyffew to Centurio, prziſtupi?) k Tribunowi a rzka:8) y czo vcziniſs?9) tento czlowiek geft Miefftien10) Rzimſky. y przi- ſtupi Tribun k pawlowi a otaza ge°, geft-li Rzimenin? a on ſe ſezna. Y wece Tribun kul1) pawlowi: Ya ſem za welike penicze to 12) Mieſto kupil. Pawel 65 wece: ya sem se w niem rod'l neb. otecz ge°, iakoz geft powiedieno, drziewe nezli ho vrodil, dobyl ſobie miloſti Rzimſkych panow,13) ze geft byl Rzim- Shulh. 21.] 25
Strana 810
810 Actus. Š ſkym Miefftieninem y s diediczmi14) ſwymi. A ynhed otgidechu ot nie ti, kterziz ſu mieli ge° 15) mucziti, neb fe Tribun baal,16) ze ge Miefftienin Rzimíky.17) 1) ta dvě sl. sch. v K. 2) K. (přid.) Trybuna. 3) K. wygide. 4) K. obietowa. 5) K. geſſto. 6) K. z Azie przedſtihugicz. 7) K. epheſium. 8) K. I nym an chodie. 3) K. vwedl. 10) K. lidu y. 11) K. tomuto. 12) K. vwedl. 13) K. wſſeczko. 14) K. ſta fie. 15) K. polapiwſſe. 16) K. wladarzowi. 17) K. Claudyowa. 15) K. od felixa. 19) K. potkachu. 20) K. yaw. 21) K. (přid.) ſnad ke wzchodu chramu aneb domu. 22) sch. v K. 23) K. krziczicze. 24) K. tehda. 25) K. rzeczíkym yazikem. 26) sch. v K. 27) sch. v K. 28) K. byl zbudil hluk. 29) sch. v K. 30) K. muzow na puſſt. 1) K. doby. 2) K. trzidczeti tilicz; muzow sch. 3) K. oliwetlkey. 4) a tím přetrž. mie. 5) K. w miefto w. 6) K. potka ho. 7) K. az. 8) K. wſſeczkny zbi. *) K Tharſu. 10) K. Tharfuale. 11) K. ale. 1) K. gſe. 2) sch. v K. *) K. dieti geho. 4) K. rzimíſti mieſſtiane 5) K. tak 9) K. thowaryftwo rzimſke° mieſta. 7) K. profſi. 8) sch. v K. 9) K. zidowſky mluwit k1du 10) K. Muzowe. 11) K. ya gfem czlowiek zid vrozeny w Tharſy. 12) K. Ga- malienowych. 13) (!) K. nailedownik. 11) K. a protiwil ſem ſe krzeſtianom 15) K zidowſke. 16) K. ab ych. 17) K. prawil geft. 15) K. ho porazil geziſs. 19) K. Anarya 20) K. odchozenie damaſſku. 21) K. Jeruſalema. A kdyz ſe modleſſe w chramie. a by yako w otrapie, y widie a ſliſſe kriſta, an mu wecze: poſpieſs rucze a wygdi z Jeruſalemie. nebt neprzigmu ſwiedeczſtwie twcho o mnic. a on odpowiedic: pane geziffi, anit wiedie, neb gſem ya protiwil sie naſledownikom gmera krzeſtianſkeho a byl gſem tu, gefſto Stiepana kamenowali, yakoby rzickl: magit na tom doſti przikladu meho obraczenie, y wecze mu buoh: gdi neb tie poſíli daleko ku pohanom yakoby rzekl: ani proto budu tobie zide wierziti, a proto ya tic poſíli ku pohanom. a tak ty myſli yako mieſtem daleko gſy od zidow. 22) A kterak — praweno sch. v K 1) K. kdyz dotud. 2) K. kaza ho. 3) K. a agrippina. 4) K. Sluſfieli. 5) K nizadney. 6) sch. v K. 7) K. prziſtupiw. 3) a sch. v K.; wecze. 9) K. czinifs. 10) K. miefftieniu. 11) K. k. 12) K. toto. 13) K. rzimſke y obdarowan byl od nich. 14) K I dietmi. 15) K. geho mieli. 16) K. bal vſliſſew. 17) K. geſt rzimſkym mieſſticninem [Kep. CIII.] O1) rozdwogenij mezy židem2) a Pawlem. POtom druhy den Tribun, chtie prawie zwiedieti winu Pawlowu, (Skulk. 2a.] procz ſu nan horliwi, rozwaza ho a kaza ſe kniezij3) ſebrati, aby byl ſniem. y wywede Pawla a poſtawi ho mezy 1403b 1] kniczimi.4) Y mluwi Pawel (Skulk. 23.) wíſe ſboru5) a rzka: Muzie bratrzie! ya ſem s6) dobrym rozmyſlem a s7) ſwiedomim przebywal s6) bohem az do dnefſnieho dne mezy wami. A ynhed knieze kniezíke Ananyas przikaza tiem, gefíto tu ftachu, aby ho bili w uſta geho, iako by fie neftydliwie chbil.8) k tomu woče Pawel:" porazy y tie buoh, ſtieno pobielena! iako by rzekl: bude tie buoh ſuditi liczomiernicze! neb když fedifs10) na ſtoliczy Moyziefowiell) a mníe. by ty ſudíl podle zakona, a ty ſudiſs proti zakonu. Neb kdyz mniſs, bych ya byl poſmiewacz bozij, y neſudiſs mne rzadem zakona; neb geſt przika- zano,12) aby poſmiewacze a13) vtrhacze wywedli z ſtanuow,14) a wyweducz aby ge° weſſken lid kamenowal. Aneb ſnad15) prorokowal o zahlazenij 10
810 Actus. Š ſkym Miefftieninem y s diediczmi14) ſwymi. A ynhed otgidechu ot nie ti, kterziz ſu mieli ge° 15) mucziti, neb fe Tribun baal,16) ze ge Miefftienin Rzimíky.17) 1) ta dvě sl. sch. v K. 2) K. (přid.) Trybuna. 3) K. wygide. 4) K. obietowa. 5) K. geſſto. 6) K. z Azie przedſtihugicz. 7) K. epheſium. 8) K. I nym an chodie. 3) K. vwedl. 10) K. lidu y. 11) K. tomuto. 12) K. vwedl. 13) K. wſſeczko. 14) K. ſta fie. 15) K. polapiwſſe. 16) K. wladarzowi. 17) K. Claudyowa. 15) K. od felixa. 19) K. potkachu. 20) K. yaw. 21) K. (přid.) ſnad ke wzchodu chramu aneb domu. 22) sch. v K. 23) K. krziczicze. 24) K. tehda. 25) K. rzeczíkym yazikem. 26) sch. v K. 27) sch. v K. 28) K. byl zbudil hluk. 29) sch. v K. 30) K. muzow na puſſt. 1) K. doby. 2) K. trzidczeti tilicz; muzow sch. 3) K. oliwetlkey. 4) a tím přetrž. mie. 5) K. w miefto w. 6) K. potka ho. 7) K. az. 8) K. wſſeczkny zbi. *) K Tharſu. 10) K. Tharfuale. 11) K. ale. 1) K. gſe. 2) sch. v K. *) K. dieti geho. 4) K. rzimíſti mieſſtiane 5) K. tak 9) K. thowaryftwo rzimſke° mieſta. 7) K. profſi. 8) sch. v K. 9) K. zidowſky mluwit k1du 10) K. Muzowe. 11) K. ya gfem czlowiek zid vrozeny w Tharſy. 12) K. Ga- malienowych. 13) (!) K. nailedownik. 11) K. a protiwil ſem ſe krzeſtianom 15) K zidowſke. 16) K. ab ych. 17) K. prawil geft. 15) K. ho porazil geziſs. 19) K. Anarya 20) K. odchozenie damaſſku. 21) K. Jeruſalema. A kdyz ſe modleſſe w chramie. a by yako w otrapie, y widie a ſliſſe kriſta, an mu wecze: poſpieſs rucze a wygdi z Jeruſalemie. nebt neprzigmu ſwiedeczſtwie twcho o mnic. a on odpowiedic: pane geziffi, anit wiedie, neb gſem ya protiwil sie naſledownikom gmera krzeſtianſkeho a byl gſem tu, gefſto Stiepana kamenowali, yakoby rzickl: magit na tom doſti przikladu meho obraczenie, y wecze mu buoh: gdi neb tie poſíli daleko ku pohanom yakoby rzekl: ani proto budu tobie zide wierziti, a proto ya tic poſíli ku pohanom. a tak ty myſli yako mieſtem daleko gſy od zidow. 22) A kterak — praweno sch. v K 1) K. kdyz dotud. 2) K. kaza ho. 3) K. a agrippina. 4) K. Sluſfieli. 5) K nizadney. 6) sch. v K. 7) K. prziſtupiw. 3) a sch. v K.; wecze. 9) K. czinifs. 10) K. miefftieniu. 11) K. k. 12) K. toto. 13) K. rzimſke y obdarowan byl od nich. 14) K I dietmi. 15) K. geho mieli. 16) K. bal vſliſſew. 17) K. geſt rzimſkym mieſſticninem [Kep. CIII.] O1) rozdwogenij mezy židem2) a Pawlem. POtom druhy den Tribun, chtie prawie zwiedieti winu Pawlowu, (Skulk. 2a.] procz ſu nan horliwi, rozwaza ho a kaza ſe kniezij3) ſebrati, aby byl ſniem. y wywede Pawla a poſtawi ho mezy 1403b 1] kniczimi.4) Y mluwi Pawel (Skulk. 23.) wíſe ſboru5) a rzka: Muzie bratrzie! ya ſem s6) dobrym rozmyſlem a s7) ſwiedomim przebywal s6) bohem az do dnefſnieho dne mezy wami. A ynhed knieze kniezíke Ananyas przikaza tiem, gefíto tu ftachu, aby ho bili w uſta geho, iako by fie neftydliwie chbil.8) k tomu woče Pawel:" porazy y tie buoh, ſtieno pobielena! iako by rzekl: bude tie buoh ſuditi liczomiernicze! neb když fedifs10) na ſtoliczy Moyziefowiell) a mníe. by ty ſudíl podle zakona, a ty ſudiſs proti zakonu. Neb kdyz mniſs, bych ya byl poſmiewacz bozij, y neſudiſs mne rzadem zakona; neb geſt przika- zano,12) aby poſmiewacze a13) vtrhacze wywedli z ſtanuow,14) a wyweducz aby ge° weſſken lid kamenowal. Aneb ſnad15) prorokowal o zahlazenij 10
Strana 811
Actus. 811 25 zidowſkych kniezij a7) rzka: porazyti17) tie buoh, ſtieno pobiena,18) iako š 15 by rzekl: buoh19) zruſfi tie y twe kniezſtwie židowíke. Tehdy ti, geſſto tu ſtachu, wečechu: naywietffie° knieze haniefs? tehdy Pawel wece: ne- wiediel ſem, bratrze,20) ani ſem znal, by bylo knieze kniezſke. Zagiſte bych byl21) to wiediel, byl bych winen. [403b 2] Neb geft pfano: Kniezete lidu twe° nepohaniefs, ani poklneſs.22) Tehdy Pawel boge ſe nahloſti ži- Exod. 22.) 20 dowſke, y wymyſli, aby fie23) zmienil o roznieczenij proti nim.24) A kdyz tu biechu liczomie niczy a Saducey, przede wſſemi wyzna ſe, ze geſt z za- kona liczomiernikow, aby tudy prziwinul k ſobie gich myſl,25) a aby gich Fil.3.) dobrotu wyſſel z ruku ginych. A když Pawel pogide, ſta ſe ſwada welika mezy Saducey a mezy liczomiecniky,26) Tehdy wſtaw geden liczomiernik, y boyowafſe za Pawla proti Kap. CIV.) Saduceyfky,1) a rzka s2) druhymi: nicz gíme zle° nenalezli na tomto czlo- wieku, y3) czo mluwil-li ge,4) duch a neb andiel mluwil z nieho. a to we- [Skulk. 23.) čechu proti Saduceyíkym, neb ti prawiechu, by nebyl duch, ani andiel, ani duſſe. A když ſe vczini5) tak weliky ſwar, boge ſe Tribun, aby Pawla 30 neroztrhali Saducey, chtiecz ho ſpolu vchwatnuti, kaza rytierzom tam giti, aby ho z nich wytrhli a wedli ge° na hrad; a tak ſe ſta. A potom tee noczy vkaza mu ſe andiel a6) rzka: Bud vſtawiczen; neb iako o mnie ſy?) w geruzalemie mluwil a ſwiedczil, takez muſyfs8) o mnie w [404a 1] Rzimie mluwiti a ſwiedcziti. 1) K. Tuto o. 2) K. zidy. 3) K. kniezim. 4) K. nymi. 5) K. zgewnie w ſniemu. 6) K. z. 7) sch. v K. s) K. chlubil. 9) K. pawel wecze. 10) K. ſedeſs. 11) K. liczo- miernicze moyzieffowie. 12) K. plano. 13) K. a ruhaczie a. 14) ta dvě sl. sch. v K. 15) K. vkamenowal. 16) K. Inad pawel. 17) (!) K. porazi. 18) (!) K. pobielena. 19) K. neb. 20) K. bratrzi. 21) K. byl bych; to sch. 22) K. poklneſs, aneb yako duchownic wecze, by newiediel totiz kniezſtwie zidowſke giz zawrzeno geſt. a acz koli toho neznal prawie kniezete kniczſke°, wſſak wecze pokuſſege a vczie gine, aby ſie ſkrowniegi mieli k ſwym prelatom. 23) sch. v K. 24) K. mezy nymi. 25) K. gich myſl k ſobie. 26) poslední tři sl. sch. v K. 1) Tehdy — Saduceyſkym sch. v K. 2) K. z. 3) K. A acz. 4) li sch. v K. geft. 5) K. fta. 6) sch. v K. 7) K. ſy o mnie. s) K. moſyſs. O ſprziſczeni proti Pawlowi na ſmrt.1) [Kap. CV.] kdyz byl2) den, ſebrachu ſe niekterzij kniezie zidowiſtij, a ti3) biechu podali na ſe zlorzeczenſtwie,4) aby negedli ani pili, az by prwe Skuth. 23.) Pawla zabili. a bylo gich wiecz5) nez ctyrzidčeti mužow, genzto6) tu przi- ſahu byli ſie ſprziehli.") Y prziſtupichu kniezeti kniezíkemu a k ftarffim rzkucz: ſlibenim gîme ſlibili, ze nechczem niczehuoz okuſyti, geliz prwe Pawla zabieme. A proto profyme,8) poradte Tribunowi, at ge° gefitie wywede mezy ny, iako byfîte nietčo giſtieyſſieho na niem chtieli zwiedieti; a my budem hottowi a zabieme9) gey. A ſnad to flyffal wnuk Pawlow, ſyn geho ſeſtry, y gide na hrad, to10) powiedie Pawlowi. a Pawel prziwolaw
Actus. 811 25 zidowſkych kniezij a7) rzka: porazyti17) tie buoh, ſtieno pobiena,18) iako š 15 by rzekl: buoh19) zruſfi tie y twe kniezſtwie židowíke. Tehdy ti, geſſto tu ſtachu, wečechu: naywietffie° knieze haniefs? tehdy Pawel wece: ne- wiediel ſem, bratrze,20) ani ſem znal, by bylo knieze kniezſke. Zagiſte bych byl21) to wiediel, byl bych winen. [403b 2] Neb geft pfano: Kniezete lidu twe° nepohaniefs, ani poklneſs.22) Tehdy Pawel boge ſe nahloſti ži- Exod. 22.) 20 dowſke, y wymyſli, aby fie23) zmienil o roznieczenij proti nim.24) A kdyz tu biechu liczomie niczy a Saducey, przede wſſemi wyzna ſe, ze geſt z za- kona liczomiernikow, aby tudy prziwinul k ſobie gich myſl,25) a aby gich Fil.3.) dobrotu wyſſel z ruku ginych. A když Pawel pogide, ſta ſe ſwada welika mezy Saducey a mezy liczomiecniky,26) Tehdy wſtaw geden liczomiernik, y boyowafſe za Pawla proti Kap. CIV.) Saduceyfky,1) a rzka s2) druhymi: nicz gíme zle° nenalezli na tomto czlo- wieku, y3) czo mluwil-li ge,4) duch a neb andiel mluwil z nieho. a to we- [Skulk. 23.) čechu proti Saduceyíkym, neb ti prawiechu, by nebyl duch, ani andiel, ani duſſe. A když ſe vczini5) tak weliky ſwar, boge ſe Tribun, aby Pawla 30 neroztrhali Saducey, chtiecz ho ſpolu vchwatnuti, kaza rytierzom tam giti, aby ho z nich wytrhli a wedli ge° na hrad; a tak ſe ſta. A potom tee noczy vkaza mu ſe andiel a6) rzka: Bud vſtawiczen; neb iako o mnie ſy?) w geruzalemie mluwil a ſwiedczil, takez muſyfs8) o mnie w [404a 1] Rzimie mluwiti a ſwiedcziti. 1) K. Tuto o. 2) K. zidy. 3) K. kniezim. 4) K. nymi. 5) K. zgewnie w ſniemu. 6) K. z. 7) sch. v K. s) K. chlubil. 9) K. pawel wecze. 10) K. ſedeſs. 11) K. liczo- miernicze moyzieffowie. 12) K. plano. 13) K. a ruhaczie a. 14) ta dvě sl. sch. v K. 15) K. vkamenowal. 16) K. Inad pawel. 17) (!) K. porazi. 18) (!) K. pobielena. 19) K. neb. 20) K. bratrzi. 21) K. byl bych; to sch. 22) K. poklneſs, aneb yako duchownic wecze, by newiediel totiz kniezſtwie zidowſke giz zawrzeno geſt. a acz koli toho neznal prawie kniezete kniczſke°, wſſak wecze pokuſſege a vczie gine, aby ſie ſkrowniegi mieli k ſwym prelatom. 23) sch. v K. 24) K. mezy nymi. 25) K. gich myſl k ſobie. 26) poslední tři sl. sch. v K. 1) Tehdy — Saduceyſkym sch. v K. 2) K. z. 3) K. A acz. 4) li sch. v K. geft. 5) K. fta. 6) sch. v K. 7) K. ſy o mnie. s) K. moſyſs. O ſprziſczeni proti Pawlowi na ſmrt.1) [Kap. CV.] kdyz byl2) den, ſebrachu ſe niekterzij kniezie zidowiſtij, a ti3) biechu podali na ſe zlorzeczenſtwie,4) aby negedli ani pili, az by prwe Skuth. 23.) Pawla zabili. a bylo gich wiecz5) nez ctyrzidčeti mužow, genzto6) tu przi- ſahu byli ſie ſprziehli.") Y prziſtupichu kniezeti kniezíkemu a k ftarffim rzkucz: ſlibenim gîme ſlibili, ze nechczem niczehuoz okuſyti, geliz prwe Pawla zabieme. A proto profyme,8) poradte Tribunowi, at ge° gefitie wywede mezy ny, iako byfîte nietčo giſtieyſſieho na niem chtieli zwiedieti; a my budem hottowi a zabieme9) gey. A ſnad to flyffal wnuk Pawlow, ſyn geho ſeſtry, y gide na hrad, to10) powiedie Pawlowi. a Pawel prziwolaw
Strana 812
812 Actus. (Kap. (VI.) [Skutk. 2/./ [Kap. CVII.] [Skutk. 24.) (Kap. CFIII.) Š gednoho z Centuriow y wece: mladenče tohoto prziwed k Tribunowi, nebt 10 mu11) nieczo powiedieti. A kdyż mladenecz przigide k Tribunowi, y po- wiedie mu líti a ſtraž židowíku proti Pawlowi. Y przikaza Tribun tomu mladenczy, aby toho nikomemu neprawil. a prziwolaw dwa Centuriony wece gima: prziprawte dwie [404a 2] ſtie rytierzow, aby fili do Cefareâ piefſky, a gezdczuow ſedmdeſat, aby pieſſky neſſli, a kopinnikuow dwie 15 ftie ot trzetie hodiny noczy 12) a prziprawte defatero dobytka13) Pawlowy a ge° towarziffuow 14) a prowodte ge° zdrawa k wladarzowi ffelicij.15) a napfal16) lift 17) k wladarzi takto: Claudius lifias naylepſſie" wla- (Shulk. 23.I darzi18) Felici pozdrawenie! a potom wyprawi w liſtu przi žaloby, geſſto wedli na Pawla żalugicz. A kdyz przigdu19) poſlowe do Cefaream s Pawlem, a dachu lift wladarzi a Pawla przed nim poſtawichu, A on przeczet lift pozna, ze geft z Cilicie, Y wece wladarz: vſlyffim tie, kdyż żalobniczy twogi przigdu. Y kaza geho ſtrzieczy w Rathauze, to geſt w radnem domu Herodefowu. Pak po pieti dnech giede20) knieze kniczſke Ananyas s ſtarfſimi a s gedniem rzecznikem, gmenem Tritullio,21) aby za nie mluwil. Y mluwi 25 Tritullius22) przed Felicem a mnohymi wînami žalowa na Pawla. Potom ſ powolenim wladarzowym odpowiedie Pawel, ze ge nicz ſmrti duo ſtoyneho ſe nedopuſtil, a že gemu zidee 1404b 1] neprzegi pro prawdu, tocziſs že gim kazal wzkrziefſenie mrtwych. a vſlyffew wladarz, ze ge ſwar gich23) zakona, y netba na to Felix a rzka: vſlyſſim was, kdyz Trybun wladarz24) przigede. a przikaza, aby Pawel byl w ſwobodne25) ſtrazi, aby mohl ſwo- bodnie wychazeti26) a tulati ſe, a z ſwych aby mu prziſluhowal, ktoz koli27) chcze. A po niekoliko dnech przigide Felix s28) ſwu ženu Drufillu, Y zawola Pawla. a ta Drufilla byla zidowka welmi kraſna, giezto niekdy byl pozadal kral Lartus neb lafytus Amafowſkych.29) Ta Drufilla, ze ge byla zidowka, y ſlyfſal 1) rada Pawla mluwiecz o wierze, gefſto geft w Geruzalemie o kryſtu. A když ſe Pawel hadaſſe o ſprawedlnoſti, o cziſtotie la) a o fudnem dni, zatrzieſe2) fie wladarz Felix3) flyfſe, že ma ſuzen byti w ſudny den.4) Y wece: gdi, kdyz czas bude, vílyffim tie. A to proto weče, ze fie nadiegiefſe,5) by nietčo ot nieho 40 wzal. neb mnieſſe,6) by Pawel miel penieze, a proto czaſto prziwolage ho mluwiefſe ſ nim. A kdyz fie dwie letie dokonafſta, Feftus [404b 2] witupi na7) mieefto Felixowo, poſlany od Nerona,8) geffto ynhed byl po Claudiowi. A tuto mame9) rozumieti dwie letie ot žalowanie10) Felixa, gefíto byli žideel1) nan žalowali. Neb wzniczijl) ſwar mezy pohany a mezy zidy w Cefarea a mieſt ſke2) czti bieſſe.3) Neb židee przednafſiechu ſe pohanom. Neb Herodes Afíka- lonyta, gefîto byl prziyal obrzezowanie, ten byl to Mieſto vſtawil a nazwal ge4) Cefaream ke czti Cziefarzowie.5) A pohance przednaſſiechu ſic židom rzkucz, že6) prwe vſtawenie toho Mieſta ſtalo ſe geſt ot pohanow, Neb 50 drziewe nezli Herodes ge oprawil, bylo geſt7) rzeczeno Pirgo ftrakonis. A felix nayprwe nakladal židom dotud, dokud8) newidie gich miefſczow, a potom nakladal pohanom tak welmi, ze da rytierzom pohaníkym ot- 20 30 35 45
812 Actus. (Kap. (VI.) [Skutk. 2/./ [Kap. CVII.] [Skutk. 24.) (Kap. CFIII.) Š gednoho z Centuriow y wece: mladenče tohoto prziwed k Tribunowi, nebt 10 mu11) nieczo powiedieti. A kdyż mladenecz przigide k Tribunowi, y po- wiedie mu líti a ſtraž židowíku proti Pawlowi. Y przikaza Tribun tomu mladenczy, aby toho nikomemu neprawil. a prziwolaw dwa Centuriony wece gima: prziprawte dwie [404a 2] ſtie rytierzow, aby fili do Cefareâ piefſky, a gezdczuow ſedmdeſat, aby pieſſky neſſli, a kopinnikuow dwie 15 ftie ot trzetie hodiny noczy 12) a prziprawte defatero dobytka13) Pawlowy a ge° towarziffuow 14) a prowodte ge° zdrawa k wladarzowi ffelicij.15) a napfal16) lift 17) k wladarzi takto: Claudius lifias naylepſſie" wla- (Shulk. 23.I darzi18) Felici pozdrawenie! a potom wyprawi w liſtu przi žaloby, geſſto wedli na Pawla żalugicz. A kdyz przigdu19) poſlowe do Cefaream s Pawlem, a dachu lift wladarzi a Pawla przed nim poſtawichu, A on przeczet lift pozna, ze geft z Cilicie, Y wece wladarz: vſlyffim tie, kdyż żalobniczy twogi przigdu. Y kaza geho ſtrzieczy w Rathauze, to geſt w radnem domu Herodefowu. Pak po pieti dnech giede20) knieze kniczſke Ananyas s ſtarfſimi a s gedniem rzecznikem, gmenem Tritullio,21) aby za nie mluwil. Y mluwi 25 Tritullius22) przed Felicem a mnohymi wînami žalowa na Pawla. Potom ſ powolenim wladarzowym odpowiedie Pawel, ze ge nicz ſmrti duo ſtoyneho ſe nedopuſtil, a že gemu zidee 1404b 1] neprzegi pro prawdu, tocziſs že gim kazal wzkrziefſenie mrtwych. a vſlyffew wladarz, ze ge ſwar gich23) zakona, y netba na to Felix a rzka: vſlyſſim was, kdyz Trybun wladarz24) przigede. a przikaza, aby Pawel byl w ſwobodne25) ſtrazi, aby mohl ſwo- bodnie wychazeti26) a tulati ſe, a z ſwych aby mu prziſluhowal, ktoz koli27) chcze. A po niekoliko dnech przigide Felix s28) ſwu ženu Drufillu, Y zawola Pawla. a ta Drufilla byla zidowka welmi kraſna, giezto niekdy byl pozadal kral Lartus neb lafytus Amafowſkych.29) Ta Drufilla, ze ge byla zidowka, y ſlyfſal 1) rada Pawla mluwiecz o wierze, gefſto geft w Geruzalemie o kryſtu. A když ſe Pawel hadaſſe o ſprawedlnoſti, o cziſtotie la) a o fudnem dni, zatrzieſe2) fie wladarz Felix3) flyfſe, že ma ſuzen byti w ſudny den.4) Y wece: gdi, kdyz czas bude, vílyffim tie. A to proto weče, ze fie nadiegiefſe,5) by nietčo ot nieho 40 wzal. neb mnieſſe,6) by Pawel miel penieze, a proto czaſto prziwolage ho mluwiefſe ſ nim. A kdyz fie dwie letie dokonafſta, Feftus [404b 2] witupi na7) mieefto Felixowo, poſlany od Nerona,8) geffto ynhed byl po Claudiowi. A tuto mame9) rozumieti dwie letie ot žalowanie10) Felixa, gefíto byli žideel1) nan žalowali. Neb wzniczijl) ſwar mezy pohany a mezy zidy w Cefarea a mieſt ſke2) czti bieſſe.3) Neb židee przednafſiechu ſe pohanom. Neb Herodes Afíka- lonyta, gefîto byl prziyal obrzezowanie, ten byl to Mieſto vſtawil a nazwal ge4) Cefaream ke czti Cziefarzowie.5) A pohance przednaſſiechu ſic židom rzkucz, že6) prwe vſtawenie toho Mieſta ſtalo ſe geſt ot pohanow, Neb 50 drziewe nezli Herodes ge oprawil, bylo geſt7) rzeczeno Pirgo ftrakonis. A felix nayprwe nakladal židom dotud, dokud8) newidie gich miefſczow, a potom nakladal pohanom tak welmi, ze da rytierzom pohaníkym ot- 20 30 35 45
Strana 813
Actus. 813 c0 65 70 0 85 90 pufftienie, aby chodili do domuow pohanſkych9) a brali ſobie gich ſbozie. Š Proto zidee žalowachu nan Nerowi, a we dwu letu ot 10) žalowanie by sic zen s11) wladarzftwie, a Feftus na geho mieefto byli2) wiazen. A chtie na konczy ſwe° wladanie13) [405a 1] ſlibiti fie židom, y oſtawi Pawla wiezniem. A kdyz Feſtus przigi de do krage, trzeti den giede z Cefarea do Geruzalema (Skutk. 24.) Y proſichu ho kniezata kniezſka a prwnij z ziduow, aby kazal prziweſtiSkuk. 25.) Pawla do Geruzalema, y czinichu mu na ceſtie zalohy, aby ho zabili. Y weče gim Feftus: ſkuorot przigedu14) k wam do Cefaream a waſſi žalobu, ſpolu kdyz tam51) przigedete, chczy ſlyfſeti. y byll) malo dnij w Geruzalemie, a giede do Cefaream a8) fiede na ſKap. CIX.) fudie. Y byll) wywoden Pawel mezy nie, Y2) žalowachu mnoho nan ti, (Skutk. 25.) gefíto biechu z Geruzalema, ale nemcziechu toho doweſti, czo nan žalo- wachu ; Neb Paweltomu23) wffemu rozum ie otpowiedaſſe. Pak Feftus, cht ie libiti ſe3) židom, wece Pawlowi: chčeff-li giti do Geruzalema, abych tie1) tam o to fudil? Pawel weče: v Cziefarzow. 5) fudu ſtogim, a tu nam byti ſuzen. a bieſſe tu a) ſtoliče w Cefarca, podle niez Pawel ſtafſe, gefíto byl vczinil Herodes Cziefarzowi, aby na nie ſudil, kdyz by do Cefaream przigel, a neb miceſto ſebe ktereo ſud e7 poſlal. Y wymluwaſſe [405a 2] Pawels) a rzka: židom ſem neſſkodil, iakoz wieſs. a8a) vczinil-li ſem czo- hodne" ſmrti, chczy vmrzieti. Pakli ſem nicz nevczinil, yžadny neſmie mne gim dat i, neb ſie k Cziefarzi9) otwolawam. Tehdy Feſtus ſie poradiw10) 75 woće: k Cziefarzisl1) ſe otwolal, k Cziefarzill) poydeſs. Akdyż niekoliko dnow minulo,1) przigiede kral Agrippa do Cefaream2) (Kap. Cx.) s ſwu ženu Beroniku.3) Y gide kral Agrippa przed Feſta, aby zalowal na židy, neb geft byl nechuten na židy.4) Neb když byl wzal mocz ot Czie- farze5) Rzimfl °, aby mohl woliti a cziniti naywyflieho6) knieže w Geru- zalemie, a czinil gim kniežio,7 gefſto nebyli Aaronyty, a by8) ſobie vczinil okno w ſwo9) fieni wyſoke,10) że tudy mohl widieti to wſſe, czoz koliwiek11) fie daalo w chramie obietij, a zidee nemohucz toho trpieti, y vczinichu zed wyffij, nezli12) to okno; A proto zwlafftie byl przigel13) Agrippa, aby proſyl Fefta, aby tu zed kazal zborziti.14) Al) když tu przebyl2) niekoliko dnij, poradi ſie ſ nim, czo by vczinil ſKap. CXI.) o Pawlowi, a powiedie mu żalobu židowſku proti Pawlowi. Agrippa weče: chczi wi [405b 1] dieti Pawla. Pak druhy den przigide Agrippa a beronyka (Skulk. 25.) s welikym zaſtupem, s weliku prziprawu, y3) s žadoſtij, aby Pawla widiel.1) a kdyz wgide w fien fufedowy5) s Tribuny a s przibuznymi z6) Mieſta, Y kaza Feſtus prziweſti Pawla. Y wece Feſtus: krali Agrippa y wy wſſiczkni, gefíto tuto stogite, ohledayte czlowieka tohoto, zet wîſeczko mnozſtwie ziduow mne proſyli prawiecz, by byl hoden ſmrti, a ya ſem nenalezl na niem nicz?) hodne" ſmrti. A kdyz fie8) otwolal k Cziefarzi,9) y vmyſlil ſem ge° do Rzima poſlati. ale widi1o) mi ſie za nepodobne poſlati wieznie a winy ge° newzkazati. A proto radim ſie ſ tebu, krali Agrippa, nebt 11) nemam nicz giſte°, czo bych pſal o niem. Agrippa wece:12) odpufîtienot goſt, promluw za ſe. Tehdy Pawel ztahl13) ruku ſwu podle obyczege iako 55 3
Actus. 813 c0 65 70 0 85 90 pufftienie, aby chodili do domuow pohanſkych9) a brali ſobie gich ſbozie. Š Proto zidee žalowachu nan Nerowi, a we dwu letu ot 10) žalowanie by sic zen s11) wladarzftwie, a Feftus na geho mieefto byli2) wiazen. A chtie na konczy ſwe° wladanie13) [405a 1] ſlibiti fie židom, y oſtawi Pawla wiezniem. A kdyz Feſtus przigi de do krage, trzeti den giede z Cefarea do Geruzalema (Skutk. 24.) Y proſichu ho kniezata kniezſka a prwnij z ziduow, aby kazal prziweſtiSkuk. 25.) Pawla do Geruzalema, y czinichu mu na ceſtie zalohy, aby ho zabili. Y weče gim Feftus: ſkuorot przigedu14) k wam do Cefaream a waſſi žalobu, ſpolu kdyz tam51) przigedete, chczy ſlyfſeti. y byll) malo dnij w Geruzalemie, a giede do Cefaream a8) fiede na ſKap. CIX.) fudie. Y byll) wywoden Pawel mezy nie, Y2) žalowachu mnoho nan ti, (Skutk. 25.) gefíto biechu z Geruzalema, ale nemcziechu toho doweſti, czo nan žalo- wachu ; Neb Paweltomu23) wffemu rozum ie otpowiedaſſe. Pak Feftus, cht ie libiti ſe3) židom, wece Pawlowi: chčeff-li giti do Geruzalema, abych tie1) tam o to fudil? Pawel weče: v Cziefarzow. 5) fudu ſtogim, a tu nam byti ſuzen. a bieſſe tu a) ſtoliče w Cefarca, podle niez Pawel ſtafſe, gefíto byl vczinil Herodes Cziefarzowi, aby na nie ſudil, kdyz by do Cefaream przigel, a neb miceſto ſebe ktereo ſud e7 poſlal. Y wymluwaſſe [405a 2] Pawels) a rzka: židom ſem neſſkodil, iakoz wieſs. a8a) vczinil-li ſem czo- hodne" ſmrti, chczy vmrzieti. Pakli ſem nicz nevczinil, yžadny neſmie mne gim dat i, neb ſie k Cziefarzi9) otwolawam. Tehdy Feſtus ſie poradiw10) 75 woće: k Cziefarzisl1) ſe otwolal, k Cziefarzill) poydeſs. Akdyż niekoliko dnow minulo,1) przigiede kral Agrippa do Cefaream2) (Kap. Cx.) s ſwu ženu Beroniku.3) Y gide kral Agrippa przed Feſta, aby zalowal na židy, neb geft byl nechuten na židy.4) Neb když byl wzal mocz ot Czie- farze5) Rzimfl °, aby mohl woliti a cziniti naywyflieho6) knieže w Geru- zalemie, a czinil gim kniežio,7 gefſto nebyli Aaronyty, a by8) ſobie vczinil okno w ſwo9) fieni wyſoke,10) że tudy mohl widieti to wſſe, czoz koliwiek11) fie daalo w chramie obietij, a zidee nemohucz toho trpieti, y vczinichu zed wyffij, nezli12) to okno; A proto zwlafftie byl przigel13) Agrippa, aby proſyl Fefta, aby tu zed kazal zborziti.14) Al) když tu przebyl2) niekoliko dnij, poradi ſie ſ nim, czo by vczinil ſKap. CXI.) o Pawlowi, a powiedie mu żalobu židowſku proti Pawlowi. Agrippa weče: chczi wi [405b 1] dieti Pawla. Pak druhy den przigide Agrippa a beronyka (Skulk. 25.) s welikym zaſtupem, s weliku prziprawu, y3) s žadoſtij, aby Pawla widiel.1) a kdyz wgide w fien fufedowy5) s Tribuny a s przibuznymi z6) Mieſta, Y kaza Feſtus prziweſti Pawla. Y wece Feſtus: krali Agrippa y wy wſſiczkni, gefíto tuto stogite, ohledayte czlowieka tohoto, zet wîſeczko mnozſtwie ziduow mne proſyli prawiecz, by byl hoden ſmrti, a ya ſem nenalezl na niem nicz?) hodne" ſmrti. A kdyz fie8) otwolal k Cziefarzi,9) y vmyſlil ſem ge° do Rzima poſlati. ale widi1o) mi ſie za nepodobne poſlati wieznie a winy ge° newzkazati. A proto radim ſie ſ tebu, krali Agrippa, nebt 11) nemam nicz giſte°, czo bych pſal o niem. Agrippa wece:12) odpufîtienot goſt, promluw za ſe. Tehdy Pawel ztahl13) ruku ſwu podle obyczege iako 55 3
Strana 814
814 Actus. [Kap. CXII.] /Skuh. 27.] Š ti, geffto14) chtie, aby lidee pomlczelil a5) vmlkli. Y pocze mluwiti to, czo mu zidee dawagi winny:10) Krali Agrippa, giz mnim, bych byl blaho- ſlaweny, kdyz ſmiem mluwiti przed tebu, neb ſem do ſpiely w prawie10o a w zakonie moyzieffowie, a wiez17) 1405b 2] obyczey židowſky. a protot proſym,18) aby mie dobrotiwie przeſlyſſel.19) Y wyprawi bieh obraczenie ſwe°. a20) z tohot mi winu dawagi zidee.21) a po dluhe22) rzeczi Pawlowie Feftus welikym hlaſem wece: blaznifs, Pawle! welike vmienie piſma vczi- nilo tie blaznem. Pawel wece : fflechetny ffefte, neblaznimt, ale mluwimt 25) 105 rzecz prawdy ſtrziezwu a nemnim, by tu czo bylo tayneho, ani24) ſie toho czo daalo w kutie. Agrippa, wierzifſ-li prorokom? widim,25) że wierziſs. Agrippa weče: malo mi poradiſs, zet budu krzeftianem. Pawel wece: žadam toho na bohu26) netoliko tie fame°, ale take wſſeczkny gine, gefíto dnes ſlyſſie a žadagi byti taczij, yakyz ſem ya, kromie meho wiezenie; o nebt nechczy, byfte byli27) wiezni. A kdyz otſtupiffta, pomluwifſta ſpolu, wecefſtal): nicz hodneho (Skutk. 26.) ſmrti ani wiezenie tento czlowiek geſt vczinil. Y wece Agrippa ffeftowi: mohl-a) by byl pufft ien byt i tento czlowiek, by fie byl neotwolal k Cziefarzi.2) Y prziſudi, aby byl poſlan Pawel3) k Cziefarzi2) pro [406a 1] to, ze ſie ger15 otwolal. Y byl4) dan Pawel Julio, Centuriowi rytierzſke° woyſka, gefſto byli poſlani ot Czieſarze.5) Y poſlachu poſly ſpolu do Rzima zidee proti Agrippie, na niehoz zalob mnoho miegiechu, neb iakoz ſme ſwrchu pra- wili, že byl vczinil Izmahele naywyflieho kníeze, a ten nebyl z pokolenie Aaronowa,6) genž gfu mieli z toho pokolenie knieze podſtupovati. 1) K. pawlowichtiecz ho zahubiti. 2) K. by. 3) K. niekterzi zide a to. 4) K zlorzeczenie. 5) K. wiecze. 6) K. genz. 7) K. ſprzyfiehli. 3) sch. v K. 9) K. zabigme 10) K. a to. 11) K. mu ma. 12) K. na nocz. 13) K. howad. 14) K. thowarziffom. 15) K wladarzi felixowi. 16) K. napſa. 17) K. lift Tribun. 18) K. naylepffi wladarz. 13) K przigidechu. 20) K. gide. 21) K. Terculio. 22) K. Terculius. 23) K. z gich. 24) K. iyflas 25) K. ſwobodney. 26) K. przichazeti a wychazeti y wchazeti. 27) K. kolwick. 23) sch v K. 29) K. Amaforum. A kdyz gi chtiel pogieti tehdy ona nechtie rzkucz: nechczy nikoli neobrzezaneho pogiti, a on potom obrzeza ſie y pogie gi. A kdyz wladarz Judec Claudius poſla Felixa, y mluwi gi po zidech, aby ho poyala, y by na to nawedena przikladem ſwe przitelkynie beroniky. neb ta opuſtiwſſe ſweho muzie y wda ſie za bohatieyſſieho agrippa, ſyna krale heroda, agrippa geſſto miel zenu- za Jordanem, a tak opuſtiwſſy prwnieho muzie larta, krale amaſorſke°, pogie neb wda ſie za felixa. 1) K. fliffela. 1a) K a o 2) K. zatrzafie. 3) K. felix wladarz. 4) ta tři sl. sch. v K. 5) K. nadal. 6) K. mniegiefſe. 7) K. na. s) K. Nera. 9) K. mamy. 10) sch. v K. 11) K. zide byli. 1) K. wznicze. 2) K. o mieſtſkey. 3) sch. v K. 4) sch. v K. 5) K. tiefarzowie. 6) sch. v K. 7) K. ge. 3) K. dokudz. 9) K. zidowíkych. 10) nadeps. 11) K. z. 12) K. mieftic by. 13) K. wladarzftwie. 14) K. pogedu. 15) sch. v K. 1) K. by. 2) K. a. 28) sch. v K. 3) K. fic ſlibiti. 4) K. tie ya. 5) K. tiefarzowa. 6) K. tiefarzowi. 7) K. ſudczy. 8) K. ſe Pawel. 83) K. y. 3) K. Tiefarzi. 10) K. poradiw ſie. 11) K. k tieſarzi gſy. 1) K. minu. 2) ta dvě sl. sch. v K. 3) K. beroniku. Jozephus prawi: nemame rozumieti, by beronika byla geho zena, nez yako geho zena, neb mu geſt byla 120
814 Actus. [Kap. CXII.] /Skuh. 27.] Š ti, geffto14) chtie, aby lidee pomlczelil a5) vmlkli. Y pocze mluwiti to, czo mu zidee dawagi winny:10) Krali Agrippa, giz mnim, bych byl blaho- ſlaweny, kdyz ſmiem mluwiti przed tebu, neb ſem do ſpiely w prawie10o a w zakonie moyzieffowie, a wiez17) 1405b 2] obyczey židowſky. a protot proſym,18) aby mie dobrotiwie przeſlyſſel.19) Y wyprawi bieh obraczenie ſwe°. a20) z tohot mi winu dawagi zidee.21) a po dluhe22) rzeczi Pawlowie Feftus welikym hlaſem wece: blaznifs, Pawle! welike vmienie piſma vczi- nilo tie blaznem. Pawel wece : fflechetny ffefte, neblaznimt, ale mluwimt 25) 105 rzecz prawdy ſtrziezwu a nemnim, by tu czo bylo tayneho, ani24) ſie toho czo daalo w kutie. Agrippa, wierzifſ-li prorokom? widim,25) że wierziſs. Agrippa weče: malo mi poradiſs, zet budu krzeftianem. Pawel wece: žadam toho na bohu26) netoliko tie fame°, ale take wſſeczkny gine, gefíto dnes ſlyſſie a žadagi byti taczij, yakyz ſem ya, kromie meho wiezenie; o nebt nechczy, byfte byli27) wiezni. A kdyz otſtupiffta, pomluwifſta ſpolu, wecefſtal): nicz hodneho (Skutk. 26.) ſmrti ani wiezenie tento czlowiek geſt vczinil. Y wece Agrippa ffeftowi: mohl-a) by byl pufft ien byt i tento czlowiek, by fie byl neotwolal k Cziefarzi.2) Y prziſudi, aby byl poſlan Pawel3) k Cziefarzi2) pro [406a 1] to, ze ſie ger15 otwolal. Y byl4) dan Pawel Julio, Centuriowi rytierzſke° woyſka, gefſto byli poſlani ot Czieſarze.5) Y poſlachu poſly ſpolu do Rzima zidee proti Agrippie, na niehoz zalob mnoho miegiechu, neb iakoz ſme ſwrchu pra- wili, že byl vczinil Izmahele naywyflieho kníeze, a ten nebyl z pokolenie Aaronowa,6) genž gfu mieli z toho pokolenie knieze podſtupovati. 1) K. pawlowichtiecz ho zahubiti. 2) K. by. 3) K. niekterzi zide a to. 4) K zlorzeczenie. 5) K. wiecze. 6) K. genz. 7) K. ſprzyfiehli. 3) sch. v K. 9) K. zabigme 10) K. a to. 11) K. mu ma. 12) K. na nocz. 13) K. howad. 14) K. thowarziffom. 15) K wladarzi felixowi. 16) K. napſa. 17) K. lift Tribun. 18) K. naylepffi wladarz. 13) K przigidechu. 20) K. gide. 21) K. Terculio. 22) K. Terculius. 23) K. z gich. 24) K. iyflas 25) K. ſwobodney. 26) K. przichazeti a wychazeti y wchazeti. 27) K. kolwick. 23) sch v K. 29) K. Amaforum. A kdyz gi chtiel pogieti tehdy ona nechtie rzkucz: nechczy nikoli neobrzezaneho pogiti, a on potom obrzeza ſie y pogie gi. A kdyz wladarz Judec Claudius poſla Felixa, y mluwi gi po zidech, aby ho poyala, y by na to nawedena przikladem ſwe przitelkynie beroniky. neb ta opuſtiwſſe ſweho muzie y wda ſie za bohatieyſſieho agrippa, ſyna krale heroda, agrippa geſſto miel zenu- za Jordanem, a tak opuſtiwſſy prwnieho muzie larta, krale amaſorſke°, pogie neb wda ſie za felixa. 1) K. fliffela. 1a) K a o 2) K. zatrzafie. 3) K. felix wladarz. 4) ta tři sl. sch. v K. 5) K. nadal. 6) K. mniegiefſe. 7) K. na. s) K. Nera. 9) K. mamy. 10) sch. v K. 11) K. zide byli. 1) K. wznicze. 2) K. o mieſtſkey. 3) sch. v K. 4) sch. v K. 5) K. tiefarzowie. 6) sch. v K. 7) K. ge. 3) K. dokudz. 9) K. zidowíkych. 10) nadeps. 11) K. z. 12) K. mieftic by. 13) K. wladarzftwie. 14) K. pogedu. 15) sch. v K. 1) K. by. 2) K. a. 28) sch. v K. 3) K. fic ſlibiti. 4) K. tie ya. 5) K. tiefarzowa. 6) K. tiefarzowi. 7) K. ſudczy. 8) K. ſe Pawel. 83) K. y. 3) K. Tiefarzi. 10) K. poradiw ſie. 11) K. k tieſarzi gſy. 1) K. minu. 2) ta dvě sl. sch. v K. 3) K. beroniku. Jozephus prawi: nemame rozumieti, by beronika byla geho zena, nez yako geho zena, neb mu geſt byla 120
Strana 815
Actus. 815 ſeſtra przibuzna podle rzeczi zidowſke, a welmi gi milowaſſe, a prawiechu, by S f nie bywal w ſkutku. 4) K. k zidom. 5) K. tiefarzie. 6) K. naywietſſieho. 7) K. kniezi. 3) a byl. 9) K. ſwey. 10) K. wyfoko. 11) K. kolwiek. 12) K. nez. 13) K. prz- giel byl. 14) K. zborziti. wſſak te przigiezdy agrippowy neprawi wydopis ſkutkow nez Jozephus naplniuge rzka: kdyz przigiede agrippa, tehdy by pocztiwi przyiat od festa. 1) sch. v K. 2) K. przeby f nym. 3) K. a brdoſti y. 4) K. widieli. 5) K. ſu- fiedowu. 6) sch. v K. 7) K. nicz na niem. s) K. ſe ge. 9) K. tieſarzi. 10) K. zda. 11) K. radim nebt. 12) K. vecze pawlowi. 13) K. ztah. 14) přetrž. za tím sl. lidee. 1) K. mlcziely. 16) K. winy dawagi. 17) K. wiecz. 18) K. profſy. 19) K. vſlyffal. 2*) sch. v K. 21) K. zide winu dawagi. 22) K. dluhey. 23) K. mluwiemt. 24) K. aniz. 2 K. wiedie. 26) K. v boha. 27) K. byli wy. 1) K. a weczeſta. 13) K. mohli. 2) K. tiefarzi. 3) K. pawel poſlan. 4) K. by. *) K. tieſarze. 6) K aaronowa a o tom ge naprzed wíſe powiedieno; ost. sch. O burzi, geſſto Pawel prokowal. [K p. CXIV.] 10 20 25 PAk byll) Pawel dan Juliowi Centuriowi, iakoz ge powiedieno.[Skutk 27.] Y da pan buoh miloſt Pawlowi v nieho, že ge° miloſt iwie v ſebe drzieſſe, Ze nebranieſſe Pawlowym przatelom po mieſtech, kudyz gſu geli, prziſlu- howati.2) Y prawij Lukaſs o te3) čeſtie: Y wſiedechom na lodij do Ro- mentini,4) tu poczechom pluti podle Mieft Afie. a5) niekterzi chtie, aby bylo rzeczeno lodie Aromatina, iako Aromatina toczifs do Rzima gducz, ale lepe,6) ze fe die Arumet ina ot gmena miefta.7) a mezy tiem przigidechom do Liftram, tu miel Pawel mnoho przatel, gefíto mu prziſluhowachu. Y naleze tu Centurio lodij Allexandríku,8) ana chcze 1406a 2] plut i do Ytalie, y przewede nas do nie z tee lodie, gefîto gîme drziew9) na nie pluli. a bylli1o) bychme mnoho dnij pluli znenahla, že nam wietr brani giti neb pluti, pak przipluchom k Retie,11) a odtud ledwa12) przipluchom k tomu Mieftu, gefíto ſlowe dobry brzeh, a tu ſme13) byli mnoho czaſu,133) neſmiegicz wſiefti na morze, neb nebylo bezpeczno pluti,14) proto že byl puoft minul 15 a hlad weliky na lodech. A proto prziwozniczy marynarzi gſu mdleyſſij. a nebo poſtu ſedme° mieſieče muož ſe rozumieti, gefſto gt mezy dnem ſmilowanie a mezy dne poſwieczenie, tocziſs mezy defieti dny zarzige a patnaſti. A tu giſtij, ze nenie bezpeczno po morzi pluti, neb ge giz byl ſedmy miefiecz, a ten geft w podzymie podle židuow. Neb ti dubna prw- nieho nazywagi a poczitagi; neb w15) zymie nenie bezpeczno po morzi pla- wati16) fie. A kdyz bylo žel Centuriowi 7) a ginym, ze nemohli pluti, Y tieffieíſe ge Pawel a rzka: muzie, widimt ſnad znamenie burze, aneb w duchu18) proroczíkem, ze s weliku fíkodu netoliko obtiezenie [406b 1] lodie, ale take nafſich žiwotow mozete pluti. A Centurio wiecz wierzieffe miítru lodíe nezli panu lodie, ani Pawlowi.19) Neb ten brzeh, v niehoz fu ftali, nebyl dobry,20) by tu w21) zymie ſtali. A proto wſliczkni radiechu, aby odtud pluli, by mohli kterak k ginemu brzehu przigiti, gefíto by byl podobniegi k bydlenij. A proto radie Pawlowie, a poluden wiegieffe
Actus. 815 ſeſtra przibuzna podle rzeczi zidowſke, a welmi gi milowaſſe, a prawiechu, by S f nie bywal w ſkutku. 4) K. k zidom. 5) K. tiefarzie. 6) K. naywietſſieho. 7) K. kniezi. 3) a byl. 9) K. ſwey. 10) K. wyfoko. 11) K. kolwiek. 12) K. nez. 13) K. prz- giel byl. 14) K. zborziti. wſſak te przigiezdy agrippowy neprawi wydopis ſkutkow nez Jozephus naplniuge rzka: kdyz przigiede agrippa, tehdy by pocztiwi przyiat od festa. 1) sch. v K. 2) K. przeby f nym. 3) K. a brdoſti y. 4) K. widieli. 5) K. ſu- fiedowu. 6) sch. v K. 7) K. nicz na niem. s) K. ſe ge. 9) K. tieſarzi. 10) K. zda. 11) K. radim nebt. 12) K. vecze pawlowi. 13) K. ztah. 14) přetrž. za tím sl. lidee. 1) K. mlcziely. 16) K. winy dawagi. 17) K. wiecz. 18) K. profſy. 19) K. vſlyffal. 2*) sch. v K. 21) K. zide winu dawagi. 22) K. dluhey. 23) K. mluwiemt. 24) K. aniz. 2 K. wiedie. 26) K. v boha. 27) K. byli wy. 1) K. a weczeſta. 13) K. mohli. 2) K. tiefarzi. 3) K. pawel poſlan. 4) K. by. *) K. tieſarze. 6) K aaronowa a o tom ge naprzed wíſe powiedieno; ost. sch. O burzi, geſſto Pawel prokowal. [K p. CXIV.] 10 20 25 PAk byll) Pawel dan Juliowi Centuriowi, iakoz ge powiedieno.[Skutk 27.] Y da pan buoh miloſt Pawlowi v nieho, že ge° miloſt iwie v ſebe drzieſſe, Ze nebranieſſe Pawlowym przatelom po mieſtech, kudyz gſu geli, prziſlu- howati.2) Y prawij Lukaſs o te3) čeſtie: Y wſiedechom na lodij do Ro- mentini,4) tu poczechom pluti podle Mieft Afie. a5) niekterzi chtie, aby bylo rzeczeno lodie Aromatina, iako Aromatina toczifs do Rzima gducz, ale lepe,6) ze fe die Arumet ina ot gmena miefta.7) a mezy tiem przigidechom do Liftram, tu miel Pawel mnoho przatel, gefíto mu prziſluhowachu. Y naleze tu Centurio lodij Allexandríku,8) ana chcze 1406a 2] plut i do Ytalie, y przewede nas do nie z tee lodie, gefîto gîme drziew9) na nie pluli. a bylli1o) bychme mnoho dnij pluli znenahla, že nam wietr brani giti neb pluti, pak przipluchom k Retie,11) a odtud ledwa12) przipluchom k tomu Mieftu, gefíto ſlowe dobry brzeh, a tu ſme13) byli mnoho czaſu,133) neſmiegicz wſiefti na morze, neb nebylo bezpeczno pluti,14) proto že byl puoft minul 15 a hlad weliky na lodech. A proto prziwozniczy marynarzi gſu mdleyſſij. a nebo poſtu ſedme° mieſieče muož ſe rozumieti, gefſto gt mezy dnem ſmilowanie a mezy dne poſwieczenie, tocziſs mezy defieti dny zarzige a patnaſti. A tu giſtij, ze nenie bezpeczno po morzi pluti, neb ge giz byl ſedmy miefiecz, a ten geft w podzymie podle židuow. Neb ti dubna prw- nieho nazywagi a poczitagi; neb w15) zymie nenie bezpeczno po morzi pla- wati16) fie. A kdyz bylo žel Centuriowi 7) a ginym, ze nemohli pluti, Y tieffieíſe ge Pawel a rzka: muzie, widimt ſnad znamenie burze, aneb w duchu18) proroczíkem, ze s weliku fíkodu netoliko obtiezenie [406b 1] lodie, ale take nafſich žiwotow mozete pluti. A Centurio wiecz wierzieffe miítru lodíe nezli panu lodie, ani Pawlowi.19) Neb ten brzeh, v niehoz fu ftali, nebyl dobry,20) by tu w21) zymie ſtali. A proto wſliczkni radiechu, aby odtud pluli, by mohli kterak k ginemu brzehu przigiti, gefíto by byl podobniegi k bydlenij. A proto radie Pawlowie, a poluden wiegieffe
Strana 816
816 Actus. š k brzehu vmyfílenemu, a27) poſpiechagicz puſtichu ſe na morze. a kdyz biechu nietczo otpluli, zdwih ſe wietr troge23) zwuczny, razy21) ſie na lodij, ten wietr flowe trofonitus,25) iako wiege neb nadyma morze a czinij, ze ſie dme morze, neb triphos wyklada fie nadymanie. A kdyz ten wietr vge lodij, a že nemoziechu odolati wietru, opuſtiwſſe weſla w negiſtotu plowucz przipluchom do gednoho oſtrowa, gofſto ſlowe Canda, tu gedwa obdrzechom malu lodiczku z lodie welike, na morze puſtiwſſe na pomocz 35. lodij, neb nahloíty wln bezmal nebyla odyata.26) A kdyz tak welika burze ſem y tam gimi27) metaſſe welmi, druhy den poczechu metati nadobie 1406b 2] z lodie. 30 1) K. by. 2) K. poſluhowati. 3) K. tey. 4) K. na lodic do rometyny. 5) K. Tuto. 6) K. lepe ge. 7) K. mieſta neb adrumetys geît miſto africe potom poczita lukas mieſta, po nichzto gſu ſſli, a tiech nenie trzioba poczitati, godro kdez ſe ge czo dalo, tiech nemame minuti. s) K. Allexanderſku. 9) K. drzowe. 10) K byli. 11) (!) K. Cretie. 12) K. gedwa. 13) K. gſmy. 13a) K czafow. 14) K. bezpeczne plutic. 15) sch. v K. 16) K. plawiti. 17) K. Centuriowi zel. 18) K. duch. 19) K. pawlowi, a to przipudi Centuriona, ze wiecz a radicgi powoli miſtru lodie nezli pawlowi. 20) sch. v K 21) sch. v K. 22) sch. v K. 23) K. psáno pův. dwoge; dwo přetrž., tro nadeps. 24) K wrazi. 25) K. tryphonytus. 26) K. neby odyata. Scapha ſlowe mala lodiczka, anob czlun. z gednoho drzewa wydlabana a ſurowou kozi oblcczena; te poziwagi plawczy k ohle- danie a wyſtrziehanie, a proto ſlowe od ſſkaphon, a to fie wyklada zrozadlo, a ty czlunky w lodech chowagi, ze kdyz burzie naſtawa, tehdy gi na morzie wylozi aby ſ nieho pomohli lodi za ſtrzie a na wſtawanie burze yako odiena bude lodie 27) K. gymi ſem y tam. [Кор. CА I Gefſto1) ge Pawel w ſtraſtech poſvlowal. A kdyż ani ſlunče2) ani hwiezd w noczy newidiechu, wíſeczka Skuh s nadiege zdrawie byla gim gi3) otyata pro tu burzi. A kdyz ſie toho dne poſtichu9) dobrowolnie, aby ta burze minula a przeſtala, neb ſnad po- trzebny byl puoſt, že nemiegiechu pokrmu, ze biechu giz wîſeczko w morze vmetali, Tehdy ftoge Pawel proftrzed nich wece: dobra by byla5) radda kdybyfíte mi powolili, a zgiſkati“) toto bezprawie a tuto ſſkodu tohoto? metanie. Wifakt nynie radim y razy wam, budte dobrec myfli a budte giſti, nebt yzadny nezahyne z nas, ani ſſkody trpieti bude, gedno lodie. nebt ge prziſtupila ke mnie pana boha8) meho rzecz teto noczy rzkucz: neboy ſe, Pawle, muſyfs przed Cziefarzem9) ftati, a dalt ge tobie buoh ty wſſeczky, gefſto ſ tebu plowu, tocziſs pro twe zaſluzenie ge zachowal, aby vzadny z nich nezahynul. A proto budte dobree myſli, nebt ya wierzim bohu me", ze tak bude, iakoz mi geft rzeczeno, a muſyme10) do gednoho [407a 1] oftrowa przipluti. A proto o tom powiediel gim prawdu, aby widucz, ze to naplnieno geſt, tiem giſtiegie vffali a wierzili, ze budu zdrawi. A kdyz cztrnaîte° dne nocz pizigide, pak o puolnoczy prziewozniczy mniechu, by ſie gim niekaka kragina vkazala.11) y ſpuſtichua) wahu olo-
816 Actus. š k brzehu vmyfílenemu, a27) poſpiechagicz puſtichu ſe na morze. a kdyz biechu nietczo otpluli, zdwih ſe wietr troge23) zwuczny, razy21) ſie na lodij, ten wietr flowe trofonitus,25) iako wiege neb nadyma morze a czinij, ze ſie dme morze, neb triphos wyklada fie nadymanie. A kdyz ten wietr vge lodij, a že nemoziechu odolati wietru, opuſtiwſſe weſla w negiſtotu plowucz przipluchom do gednoho oſtrowa, gofſto ſlowe Canda, tu gedwa obdrzechom malu lodiczku z lodie welike, na morze puſtiwſſe na pomocz 35. lodij, neb nahloíty wln bezmal nebyla odyata.26) A kdyz tak welika burze ſem y tam gimi27) metaſſe welmi, druhy den poczechu metati nadobie 1406b 2] z lodie. 30 1) K. by. 2) K. poſluhowati. 3) K. tey. 4) K. na lodic do rometyny. 5) K. Tuto. 6) K. lepe ge. 7) K. mieſta neb adrumetys geît miſto africe potom poczita lukas mieſta, po nichzto gſu ſſli, a tiech nenie trzioba poczitati, godro kdez ſe ge czo dalo, tiech nemame minuti. s) K. Allexanderſku. 9) K. drzowe. 10) K byli. 11) (!) K. Cretie. 12) K. gedwa. 13) K. gſmy. 13a) K czafow. 14) K. bezpeczne plutic. 15) sch. v K. 16) K. plawiti. 17) K. Centuriowi zel. 18) K. duch. 19) K. pawlowi, a to przipudi Centuriona, ze wiecz a radicgi powoli miſtru lodie nezli pawlowi. 20) sch. v K 21) sch. v K. 22) sch. v K. 23) K. psáno pův. dwoge; dwo přetrž., tro nadeps. 24) K wrazi. 25) K. tryphonytus. 26) K. neby odyata. Scapha ſlowe mala lodiczka, anob czlun. z gednoho drzewa wydlabana a ſurowou kozi oblcczena; te poziwagi plawczy k ohle- danie a wyſtrziehanie, a proto ſlowe od ſſkaphon, a to fie wyklada zrozadlo, a ty czlunky w lodech chowagi, ze kdyz burzie naſtawa, tehdy gi na morzie wylozi aby ſ nieho pomohli lodi za ſtrzie a na wſtawanie burze yako odiena bude lodie 27) K. gymi ſem y tam. [Кор. CА I Gefſto1) ge Pawel w ſtraſtech poſvlowal. A kdyż ani ſlunče2) ani hwiezd w noczy newidiechu, wíſeczka Skuh s nadiege zdrawie byla gim gi3) otyata pro tu burzi. A kdyz ſie toho dne poſtichu9) dobrowolnie, aby ta burze minula a przeſtala, neb ſnad po- trzebny byl puoſt, že nemiegiechu pokrmu, ze biechu giz wîſeczko w morze vmetali, Tehdy ftoge Pawel proftrzed nich wece: dobra by byla5) radda kdybyfíte mi powolili, a zgiſkati“) toto bezprawie a tuto ſſkodu tohoto? metanie. Wifakt nynie radim y razy wam, budte dobrec myfli a budte giſti, nebt yzadny nezahyne z nas, ani ſſkody trpieti bude, gedno lodie. nebt ge prziſtupila ke mnie pana boha8) meho rzecz teto noczy rzkucz: neboy ſe, Pawle, muſyfs przed Cziefarzem9) ftati, a dalt ge tobie buoh ty wſſeczky, gefſto ſ tebu plowu, tocziſs pro twe zaſluzenie ge zachowal, aby vzadny z nich nezahynul. A proto budte dobree myſli, nebt ya wierzim bohu me", ze tak bude, iakoz mi geft rzeczeno, a muſyme10) do gednoho [407a 1] oftrowa przipluti. A proto o tom powiediel gim prawdu, aby widucz, ze to naplnieno geſt, tiem giſtiegie vffali a wierzili, ze budu zdrawi. A kdyz cztrnaîte° dne nocz pizigide, pak o puolnoczy prziewozniczy mniechu, by ſie gim niekaka kragina vkazala.11) y ſpuſtichua) wahu olo-
Strana 817
Actus. 817 wienu, gijzto hlubokoſt morze poznawagi, Y nalezechu dwadčeti kroczegi, ś 20 a malo odtud hnuwffe fie, naleznu patnaſt kroczogij; a bogieće ſie, by12) nevpadli w uoftra13) mieeſta, puſtichu kotwy cztyrzi z14) lodie a žadachu, by byl den15) ſkuoro. 1) K. Tuto pak geſſto. 2) K. ſluncze we dne. 3) K. giz. 4) K. poſtichu ſnad. 5) K. byla by. 6) K. ziſkali. 7) K. toto. 3) sch. v K. 3) K. moſyſs przed tieſarzem. 10) K moſyme. 11) K. okazala. 112) K. puſtichu. 12) K. aby. 13) K. oſtra. 14) K. ſ. 15) K. den byl. O vſtawnoſti Pawlowie.1) [Kap. CXVI.) A kdyz chtiechu prziewozniczy vteczy, nechagicz lodie2) na morzi, Poznaw to Pawel w duchu y wece Centuriowi a ge° rytierzom: Neoftanu-lit [Skutk. 27.] w lodij tito lidee,3) nebudete moczy žiwi byti. a ynhed ryt ierzi otrzezachu prowazky ot czlunka, a on y otplu4) po morzi, a kdyz ſie vkaza a oſwieti,b) 5 Proſy Pawel wſſech, aby prziyali krmi, aby6) pogedli, aby byli ſylnieyffij a aby mohli praczy ſneſti; a weče: dnes geſt cztrnafty den, iakoz czakate?) iaſnoſti powietrzie, a tak gſte laczni nicz neprzigimagicz. Snad toho dne [407a 2] byli ſu nicz negedli, aneb wieče dnij byli ſu negedli. Y wece: po- fylniete ſebe a przigmiete krmie, nebt y wlaſek waffie b) hlawy nezahyne. 10 a rzekls) to y wzie chleb przede wſſemi, a dickuge panu bohu ſwemu,3) podle obyczege ſweho10) pocze gieſti. a gini take vſtawizonieyſlij przi gechull) pokrm. A biefſe lidij w lody dwie stie a fseft a sodmdefat. Tehdy poſylniwſſe ſie krmij, oblehczowachu lodij, ſypicz pſſeniczy ſKap.CXVII.] v morze.1) A když by den, newidiechu2) zemie, ale dno niekake zname- [Skutk. 27.] nachu, a že ma brzeh. Y myſlechu, by mohli lidi tam vweſti. A kdyz kotwy zdwizechu, poruczowachu ſie morzi a praczy plawenie, a zpod- wyhſſe3) platno, takoz4) ge wietr wedieffe, plawicchu fic k brzehu. Archemo ſlowe male platno neb opona, prziprawena ne pro rychloſt lodie, ale pro- zprawenie. A kdyz vpadechu w gedno mieeſto miekke, y wzwedu na to 20 lodij, pak5) ynhed przedek lodie ſta a nemoze ſie wiccz hnuti, a zadni konecz lodie prafîtieſſe a lamaſſe ſie, neb wlny morzſke weliku nahloſtij ffimiecz6) obraziechu fie o zadnij konecz [407b 11 te lodie. I radiechu fie rytierzowe, aby wſſeczkny? wicznie zbili, aby plawagice neutekli. ale Centurio, chtie Pawla zachowati, y neda toho vcziniti a prze- [Kap.CXVIII.) puſti, ktoz koliwiek a iakz koliwies) by mohl z morze wygiti, aby wyfſel. [Shutk. 27.] Pak podle toho, iakoz byl Pawel powiediel, ze wſſiczkni wygidechu z morze na geden oftrow, gefſto flowe miletene. A kdyz wygdu,12) tu pak pohanee, gefíto na tom oftrowie bydlechu, ſluzbu ochotnu gim ſnaznie3) vkazachu, a vczinichu gim ohen a ohrzechu ge. A kdyz Pawel zbierafſe rewie obrze- 30 zowane, aby ſobie ohen vczinil,4) a kdyz ſebra na hromadku,5) gefftierka ISkutk. 28.] ſkrywſſi ſe w tom rewi, y przipie ſie k ruce pawlowie. A kdyż vzrzechu 15 25 52
Actus. 817 wienu, gijzto hlubokoſt morze poznawagi, Y nalezechu dwadčeti kroczegi, ś 20 a malo odtud hnuwffe fie, naleznu patnaſt kroczogij; a bogieće ſie, by12) nevpadli w uoftra13) mieeſta, puſtichu kotwy cztyrzi z14) lodie a žadachu, by byl den15) ſkuoro. 1) K. Tuto pak geſſto. 2) K. ſluncze we dne. 3) K. giz. 4) K. poſtichu ſnad. 5) K. byla by. 6) K. ziſkali. 7) K. toto. 3) sch. v K. 3) K. moſyſs przed tieſarzem. 10) K moſyme. 11) K. okazala. 112) K. puſtichu. 12) K. aby. 13) K. oſtra. 14) K. ſ. 15) K. den byl. O vſtawnoſti Pawlowie.1) [Kap. CXVI.) A kdyz chtiechu prziewozniczy vteczy, nechagicz lodie2) na morzi, Poznaw to Pawel w duchu y wece Centuriowi a ge° rytierzom: Neoftanu-lit [Skutk. 27.] w lodij tito lidee,3) nebudete moczy žiwi byti. a ynhed ryt ierzi otrzezachu prowazky ot czlunka, a on y otplu4) po morzi, a kdyz ſie vkaza a oſwieti,b) 5 Proſy Pawel wſſech, aby prziyali krmi, aby6) pogedli, aby byli ſylnieyffij a aby mohli praczy ſneſti; a weče: dnes geſt cztrnafty den, iakoz czakate?) iaſnoſti powietrzie, a tak gſte laczni nicz neprzigimagicz. Snad toho dne [407a 2] byli ſu nicz negedli, aneb wieče dnij byli ſu negedli. Y wece: po- fylniete ſebe a przigmiete krmie, nebt y wlaſek waffie b) hlawy nezahyne. 10 a rzekls) to y wzie chleb przede wſſemi, a dickuge panu bohu ſwemu,3) podle obyczege ſweho10) pocze gieſti. a gini take vſtawizonieyſlij przi gechull) pokrm. A biefſe lidij w lody dwie stie a fseft a sodmdefat. Tehdy poſylniwſſe ſie krmij, oblehczowachu lodij, ſypicz pſſeniczy ſKap.CXVII.] v morze.1) A když by den, newidiechu2) zemie, ale dno niekake zname- [Skutk. 27.] nachu, a že ma brzeh. Y myſlechu, by mohli lidi tam vweſti. A kdyz kotwy zdwizechu, poruczowachu ſie morzi a praczy plawenie, a zpod- wyhſſe3) platno, takoz4) ge wietr wedieffe, plawicchu fic k brzehu. Archemo ſlowe male platno neb opona, prziprawena ne pro rychloſt lodie, ale pro- zprawenie. A kdyz vpadechu w gedno mieeſto miekke, y wzwedu na to 20 lodij, pak5) ynhed przedek lodie ſta a nemoze ſie wiccz hnuti, a zadni konecz lodie prafîtieſſe a lamaſſe ſie, neb wlny morzſke weliku nahloſtij ffimiecz6) obraziechu fie o zadnij konecz [407b 11 te lodie. I radiechu fie rytierzowe, aby wſſeczkny? wicznie zbili, aby plawagice neutekli. ale Centurio, chtie Pawla zachowati, y neda toho vcziniti a prze- [Kap.CXVIII.) puſti, ktoz koliwiek a iakz koliwies) by mohl z morze wygiti, aby wyfſel. [Shutk. 27.] Pak podle toho, iakoz byl Pawel powiediel, ze wſſiczkni wygidechu z morze na geden oftrow, gefſto flowe miletene. A kdyz wygdu,12) tu pak pohanee, gefíto na tom oftrowie bydlechu, ſluzbu ochotnu gim ſnaznie3) vkazachu, a vczinichu gim ohen a ohrzechu ge. A kdyz Pawel zbierafſe rewie obrze- 30 zowane, aby ſobie ohen vczinil,4) a kdyz ſebra na hromadku,5) gefftierka ISkutk. 28.] ſkrywſſi ſe w tom rewi, y przipie ſie k ruce pawlowie. A kdyż vzrzechu 15 25 52
Strana 818
8 18 Actus. Š to pohanee, ana gefſtierka wiſij v ge° ruky, Y mluwichu mezy ſebu rzkucz: Zagiſtee tento czlowiek geſt wrazedlnik, a wſſak wyfſel geft5) z potopy, ale giz pomíta bozie neda mu dele7) žiwu byti. Y wyrazis) Pawel gefftierku do ohnie a nicz zle° proto netrpie. a oni rziekachu hlediecz, ſkuoro-li mu 35 ruka bude9) otiekati. neb wzdy otok [407b 2] rad po gedu bywa. A kdyz dluho czekachu a yzadne10) wady ani vraza na ruce neznamenachu11) obratiwîſe ſwell) twarzi k ſobie, y wečechu mezy ebu: wiernie czlowiek tento buoh geft. Y przihodi ſie, Ze otecz Publij, kniezel) toho oftrowa, zymniczy 40 (Skutk. 28 j a nemocz czerwenu1a) trpieſſe. A kdyz Pawel k niemu przigide a ruku ſwu nan poloziw pomodli fie, a ynhed byl2) vzdrawen. A když ſie to ſta, tehdy ynhed wîſiczkni nemocznij, kterziz tu biechu3) w tom oftrowie, prziſtupowachu k nie', a wſficzkni zdrawi bywachu. Pak po trzech mie- fycziech nalezechu lodij z allexandryny, a ta byla przes zymu w oîtrowie 45 miletenie,4) a tee5) lodij bylo gmies) hrad znamenity neb fílechetny, a tomu oftrowu teež. neb že gefftie w niem biefſe widieti znamenie niekterych hraduow, gefſto tu byli dawno" vdielani, neb k tee8) lodij praw iako hraduow9) znamenie na platnie10) bylo wytkano. A kdyz wſiedechu na lody, mnohymi cztiemi gich pocztichu, a polozichu gim potrzebu do lodie. 50 A kdyz przipluchu do Syrecuſam, tu oſtachu trzi dni, a odtud przigi [408a 1] dechu do Regum,11) a odtud po gednom dnu,12) ze gim waal poluden, przipluchu do Puteolofis,13) a to geft gmeno oftrowa, a tu nalezechu bratrzi, a ti gich profichu, aby i nimi tu11) oſtali ſedm dnij. A kdyz víly- ſſechu bratrzie gich, geſſto biechu w Rzimie, ze magi przigiti, Y wygdu 15) 55 proti nim az do trhu Apij, tocziſs ot Apio Claudio Cziefarze16) na morzíkem brzeze vítawenem. A prziſtawíle tu w noczy, nalezechu tu potrzebu pitie a gedenie, neb tu17) byli poſtaweny trzi krczmy, tocziſs trzi domy na brzehu morzſkem, a w tiech wyſtawowachu krmie prodayne. [Kар. СXIX.) 1) K. přid. tieíle ge. 2) K. vtecze nechagicz lodi. 3) K. muzie. 4) K. odplul; y sch. 5) K. ſe den oſwieti. 6) K. a. 7) K. czekate. 74) K. aneb ſnad. 7b) K. z waffie. 8) K. rziek. 9) sch. v K. 10) K. ſweho a kdyz vlomi tehdy. 11) K. vſta wiczniey przigmu. 1) K. nápis: O Itraſti morzíke. 2) K. newiedi chu. 3) K. zpozdwihſſe. 4) K. tak yakoz. 5) K. a pak. 6) K. ſſumiecz. 7) K. wſſechny. 1) K. kolwiek a yakz kolwiek. 2) K. wygidechu. 3) K. ſnaznie gim. 4) K. vdielal. 5) K. hromadu. 6) K. geſt wyſſel. 7) K. del. s) K. wrazi. 9) K. bude ruka. 10) K. yzadney. 11) K. naznamenachu rucze, 12) K. ſe. 1) K. kniezete. 1a) K. czrwenu. 2) K. polozi pomodliw ſie y by hned. 3) K. gfu byli. 4) K. myletynie. 5) K. tey. 6) K. gmeno. 7) K. dawno byli. 6) K. k tey. 9) K. hradowe. 10) K. na oponie neb na platnie. 11) K. przigiedu do regium. 12) K. dni. 13) K. puteloys. 14) K. tu f nymi. 15) K. wygidechu. 16) K. tiefarzie. 17) K. gſu tu.
8 18 Actus. Š to pohanee, ana gefſtierka wiſij v ge° ruky, Y mluwichu mezy ſebu rzkucz: Zagiſtee tento czlowiek geſt wrazedlnik, a wſſak wyfſel geft5) z potopy, ale giz pomíta bozie neda mu dele7) žiwu byti. Y wyrazis) Pawel gefftierku do ohnie a nicz zle° proto netrpie. a oni rziekachu hlediecz, ſkuoro-li mu 35 ruka bude9) otiekati. neb wzdy otok [407b 2] rad po gedu bywa. A kdyz dluho czekachu a yzadne10) wady ani vraza na ruce neznamenachu11) obratiwîſe ſwell) twarzi k ſobie, y wečechu mezy ebu: wiernie czlowiek tento buoh geft. Y przihodi ſie, Ze otecz Publij, kniezel) toho oftrowa, zymniczy 40 (Skutk. 28 j a nemocz czerwenu1a) trpieſſe. A kdyz Pawel k niemu przigide a ruku ſwu nan poloziw pomodli fie, a ynhed byl2) vzdrawen. A když ſie to ſta, tehdy ynhed wîſiczkni nemocznij, kterziz tu biechu3) w tom oftrowie, prziſtupowachu k nie', a wſficzkni zdrawi bywachu. Pak po trzech mie- fycziech nalezechu lodij z allexandryny, a ta byla przes zymu w oîtrowie 45 miletenie,4) a tee5) lodij bylo gmies) hrad znamenity neb fílechetny, a tomu oftrowu teež. neb že gefftie w niem biefſe widieti znamenie niekterych hraduow, gefſto tu byli dawno" vdielani, neb k tee8) lodij praw iako hraduow9) znamenie na platnie10) bylo wytkano. A kdyz wſiedechu na lody, mnohymi cztiemi gich pocztichu, a polozichu gim potrzebu do lodie. 50 A kdyz przipluchu do Syrecuſam, tu oſtachu trzi dni, a odtud przigi [408a 1] dechu do Regum,11) a odtud po gednom dnu,12) ze gim waal poluden, przipluchu do Puteolofis,13) a to geft gmeno oftrowa, a tu nalezechu bratrzi, a ti gich profichu, aby i nimi tu11) oſtali ſedm dnij. A kdyz víly- ſſechu bratrzie gich, geſſto biechu w Rzimie, ze magi przigiti, Y wygdu 15) 55 proti nim az do trhu Apij, tocziſs ot Apio Claudio Cziefarze16) na morzíkem brzeze vítawenem. A prziſtawíle tu w noczy, nalezechu tu potrzebu pitie a gedenie, neb tu17) byli poſtaweny trzi krczmy, tocziſs trzi domy na brzehu morzſkem, a w tiech wyſtawowachu krmie prodayne. [Kар. СXIX.) 1) K. přid. tieíle ge. 2) K. vtecze nechagicz lodi. 3) K. muzie. 4) K. odplul; y sch. 5) K. ſe den oſwieti. 6) K. a. 7) K. czekate. 74) K. aneb ſnad. 7b) K. z waffie. 8) K. rziek. 9) sch. v K. 10) K. ſweho a kdyz vlomi tehdy. 11) K. vſta wiczniey przigmu. 1) K. nápis: O Itraſti morzíke. 2) K. newiedi chu. 3) K. zpozdwihſſe. 4) K. tak yakoz. 5) K. a pak. 6) K. ſſumiecz. 7) K. wſſechny. 1) K. kolwiek a yakz kolwiek. 2) K. wygidechu. 3) K. ſnaznie gim. 4) K. vdielal. 5) K. hromadu. 6) K. geſt wyſſel. 7) K. del. s) K. wrazi. 9) K. bude ruka. 10) K. yzadney. 11) K. naznamenachu rucze, 12) K. ſe. 1) K. kniezete. 1a) K. czrwenu. 2) K. polozi pomodliw ſie y by hned. 3) K. gfu byli. 4) K. myletynie. 5) K. tey. 6) K. gmeno. 7) K. dawno byli. 6) K. k tey. 9) K. hradowe. 10) K. na oponie neb na platnie. 11) K. przigiedu do regium. 12) K. dni. 13) K. puteloys. 14) K. tu f nymi. 15) K. wygidechu. 16) K. tiefarzie. 17) K. gſu tu.
Strana 819
Actus. 819 Gelſto ge mile przigechu Rzimjjtij Bratrzie k ſobie.1) [Kap. CXX.] A kdyz vzrze Pawel, ano k niemu bratrzie gdu, podiekowa bohu (Skutk. 28.] a wze ſmieloſt, že ſie menie baſſe. A drziewe nezli Pawel do Rzima byl2) Š prziſſel, giz w Rzimie byli gſu krzeſtianee. A od tohoto3) mieefta ſwiedomo geft, Ze Petr a Pawel nekazali gfu nayprwe Rzimanom, iako by rzekl, zdali by kdy bylo czteno, o nauczenij [408a 2] wiery4) mame rozumieti, ne o prwniem nauczenij. A když do Rzima przigidechu, Nero nebiefſe gefftie potwrzen w kralowftwij, aniz ſie byla rozmohla geho zloft.5) a vſlyſſaw ſwar o zakonu krzeſtianſkem a židowíkem,6) y pohrda. a7) prze- puſtichu Pawlowi ſwobodnie choditi po mieſtu s gedniem rytierzem, geſſto 10 ho ftrzichl; neb ſie geſt baal, by ſnad židee,s) geſſto ho9) nenawidieli w Judea, poſlali liſty k zidom tiem, gefſto byli10) w Rzimie, by11) ho litiwie nezabili.12) A proto po trzetiem ſwola prwnie židy. a kdyz przigdu,13) ſwolaw prwnie zidy weće gim: bratrzie, yat ſem neprziffel, abych14) na ſwuoy lid žalowal, ale przipuzen ſem, abych fie otwolal k Cziefarzi,15) neb ſem 15 neprawie zrazen ot židuow, a dan fem w ruce Rzimanom. Protot chczy, abyfîte wiedieli, bratrzie, neniet yzadna wina fmrti mee,16) gedine zet kazi wzkrziefſenie mrtwych, tehdy oni wečechu: 17) ani gſme my18) przigeli liftow kterych o tobie z Judea, ani ktery bratr przifſed k nam19) mluwil nam o tobie czo zle°, ale chczemt o [408b 1] tobie19) od tebe fly 20 ſſeti, czo ty ſmyſlyſso zakonu krzeſtianſkem, gehoz ſie20) przidrziſs; a ſly- fſeli ſme, ze mu ſe wſſady protiwie. A pak w urczeny den przigdu21) k nie- mu mnozij do hoſpody ge°, a on gim wyklada ſſe zakon a proroky, a kazaſſe o Geziffi22) ot gitra az do weczera. a niekterzi wierziechu tomu, czoz on prawiefſe, a druzij newierziechu. A kdyz oteygdu23) nepowolugicz, pocze 25 ge Pawel21) treſktati takto: duch25) ſwaty mluwil o was po Yzayaffowi26) a rzka: Gdi k tomuto27) lidu a rzczy gim: vchem flyffite,28) a nebudete rozumieti, a widucz vzrzite, a neprzigmete. Neb geft roztucznielo a roz- paſlo ſie ſrdce lidu toho, a vſſima gſu tiezče ſlyſſeli a oczi ſwe zaklonili, aby ſnad newidieli oczima a vſſima neſlyſſeli, aby ſie neobratili; a byl29) 30 bych ge vzdrawil, Neb giz do30) pohan poſlano geſt to ſpaſenie bozie, a oni radi31) vſlyſſie. [Is 6. Mat. 13.] 5 1) ta dvě sl. sch. v K. 2) K. byl do Rzima. 3) K. toho. 4) K. wierzie. 5) K. zloſt geho, a uſlyffew 6) K. zidowſkym. 7) K. gymi y. s) K. zide ſnad. 9) K. gſu ho. 10) K gfu. 11) K. aby. 12) K. zahubili. 13) K. przigidechu; násl. 3 sl. sch. v K. 14) K. aby. 15) K. tiefarzi. 16) K. mey. 17) K. weczechu k nycmu 18) K. ſmy me. 19) ta dvě sl. sch. v K. 20) K. gfe. 21) K. przigidechu. 22) K. geziffowi. 23) K. od gidechu.24) sch. v K. 25) K. dobrzie duch. 26) K. ſkrz yzayaſſe. 27) K. k tomu.28) K. víliſlite. 29) sch. v K. 30) K. od. 31) sch. v K. 52*
Actus. 819 Gelſto ge mile przigechu Rzimjjtij Bratrzie k ſobie.1) [Kap. CXX.] A kdyz vzrze Pawel, ano k niemu bratrzie gdu, podiekowa bohu (Skutk. 28.] a wze ſmieloſt, že ſie menie baſſe. A drziewe nezli Pawel do Rzima byl2) Š prziſſel, giz w Rzimie byli gſu krzeſtianee. A od tohoto3) mieefta ſwiedomo geft, Ze Petr a Pawel nekazali gfu nayprwe Rzimanom, iako by rzekl, zdali by kdy bylo czteno, o nauczenij [408a 2] wiery4) mame rozumieti, ne o prwniem nauczenij. A když do Rzima przigidechu, Nero nebiefſe gefftie potwrzen w kralowftwij, aniz ſie byla rozmohla geho zloft.5) a vſlyſſaw ſwar o zakonu krzeſtianſkem a židowíkem,6) y pohrda. a7) prze- puſtichu Pawlowi ſwobodnie choditi po mieſtu s gedniem rytierzem, geſſto 10 ho ftrzichl; neb ſie geſt baal, by ſnad židee,s) geſſto ho9) nenawidieli w Judea, poſlali liſty k zidom tiem, gefſto byli10) w Rzimie, by11) ho litiwie nezabili.12) A proto po trzetiem ſwola prwnie židy. a kdyz przigdu,13) ſwolaw prwnie zidy weće gim: bratrzie, yat ſem neprziffel, abych14) na ſwuoy lid žalowal, ale przipuzen ſem, abych fie otwolal k Cziefarzi,15) neb ſem 15 neprawie zrazen ot židuow, a dan fem w ruce Rzimanom. Protot chczy, abyfîte wiedieli, bratrzie, neniet yzadna wina fmrti mee,16) gedine zet kazi wzkrziefſenie mrtwych, tehdy oni wečechu: 17) ani gſme my18) przigeli liftow kterych o tobie z Judea, ani ktery bratr przifſed k nam19) mluwil nam o tobie czo zle°, ale chczemt o [408b 1] tobie19) od tebe fly 20 ſſeti, czo ty ſmyſlyſso zakonu krzeſtianſkem, gehoz ſie20) przidrziſs; a ſly- fſeli ſme, ze mu ſe wſſady protiwie. A pak w urczeny den przigdu21) k nie- mu mnozij do hoſpody ge°, a on gim wyklada ſſe zakon a proroky, a kazaſſe o Geziffi22) ot gitra az do weczera. a niekterzi wierziechu tomu, czoz on prawiefſe, a druzij newierziechu. A kdyz oteygdu23) nepowolugicz, pocze 25 ge Pawel21) treſktati takto: duch25) ſwaty mluwil o was po Yzayaffowi26) a rzka: Gdi k tomuto27) lidu a rzczy gim: vchem flyffite,28) a nebudete rozumieti, a widucz vzrzite, a neprzigmete. Neb geft roztucznielo a roz- paſlo ſie ſrdce lidu toho, a vſſima gſu tiezče ſlyſſeli a oczi ſwe zaklonili, aby ſnad newidieli oczima a vſſima neſlyſſeli, aby ſie neobratili; a byl29) 30 bych ge vzdrawil, Neb giz do30) pohan poſlano geſt to ſpaſenie bozie, a oni radi31) vſlyſſie. [Is 6. Mat. 13.] 5 1) ta dvě sl. sch. v K. 2) K. byl do Rzima. 3) K. toho. 4) K. wierzie. 5) K. zloſt geho, a uſlyffew 6) K. zidowſkym. 7) K. gymi y. s) K. zide ſnad. 9) K. gſu ho. 10) K gfu. 11) K. aby. 12) K. zahubili. 13) K. przigidechu; násl. 3 sl. sch. v K. 14) K. aby. 15) K. tiefarzi. 16) K. mey. 17) K. weczechu k nycmu 18) K. ſmy me. 19) ta dvě sl. sch. v K. 20) K. gfe. 21) K. przigidechu. 22) K. geziffowi. 23) K. od gidechu.24) sch. v K. 25) K. dobrzie duch. 26) K. ſkrz yzayaſſe. 27) K. k tomu.28) K. víliſlite. 29) sch. v K. 30) K. od. 31) sch. v K. 52*
Strana 820
820 Actus. [Kap. CXXI.J Ktereho ge czaſu ſwobodnie Paweli) kazal ſlowo bozie, to znamenay.2) š [Kap. CXXII.] Ortal3) Pawel plnec dwie let ie w hoſpodie, goffto byl nayal, w ſwo- (Skutk. 28.) bodne4) ſtrazi, a przimafſe5) wſſeczky, 1408b 2] kterziz kolis) k niemu wefíli, a kaze wzdy o kralowîtwij boziem, a vcze tomu,7) czoz geſt o panu Gezukryſtowi, ſe wſfij ſmieloſtij, beze wſſie obrany. A tak ze drziew,8) nezli Pawel do Rzima byl prziſſel, giz Ne109) krale wal dwie letie, a prziſſed 5 do Rzima Pawel10) byl dwie plnee11) letie w ſwobodn 12) ftrazi, a potom za deſet let v wietfsiem ſwobodenſtwij. Neb Nero gefitie nebiefíe po- twrzen w kralowſtwij. Y byl mu dal dobrowolne ſwobodenftwie a ot- pufîtienie, aby chodil y obchazel na zapad flunče po kraginach, y kazal podle ſwe wuole bez zabrany.13) A pak cztrnaſte° leta Cziefarzîtwie1) Nerowa, kdyz ſie ge° zloft bieſſe rozmohla, a giz bieſſe na zidy ſwu myſl vprzel, Y wſadi w Rzimie Pawla w zalarz, a tu byl mnohe Nerowy2) czeledi na wieru obratil3) a dobyl4) ſobie przieznie5) ochotnoſti v Seneky, Miftra Nerowa. A toho cztrnaſteho leta poſlednie° Cziefarzîtwie1) Nerowa Petr a Pawel vmuczeni biefſta 15 korunowana.6) A proto ſwiedomo geſt, Ze ti bludie, gefſto prawie, by nebyla gednoho dne oba zabita, gedno acz by rozumiel toho dne, kdyz [409a 1] by ſie rok dokonal. a to nemož byti proto, neb geſt ſwiedomo, Ze?) toho leta cztrnaſte° gednoho dne oba giita ſpolu zahubena.8) 1) K ſwaty pawel. 2) ta dvě sl. sch. v K. 3) K. Ofta ſwaty. 4) K. ſwobodney. 5) (!) K. przigimaſſe. 6) sch. v K. 7) K. o tom czo. 3) K. drziewe. 9) K. Nero byl. 10) K. pawel do rzima. 11) K. plne dwie. 12) K. ſwobodney. 13) K. beze wíſi obrany. 1) K. tief rzftwie. 2) K. z Nerowy. 3) K. obratil ra krzeſtianíku wieru. 4) K. doby. 5) K. przizniwe. 6) K. vmuczeniem biefí a vkorunowana. 7) sch. v K. s) K. zabita. 10 [Kaj . CXXII.] Tutol) o miceſtu, kde gita zahubena Petr a Pawel Apolſtoly. O mieeſtu widij ſie, by menie ſmyſleli niekterzij, geſíto mnie, by w temz mieeſtie byla zahubena, ze ſie czte: Slawna kniczata zemie, kterak ſu ſie za ſwoho ziwota milowali, takez y na ſmrti nerozdielili2) ſta ſie3) ani rozluczila. Awſſak ſie wicće widij, Ze Pawel iako Miefîtienin pocztiwieyffij ſmrtij zahuben, neb4) geft meczem ftiata ge° hlawa5) w tom 5 mieeftie, goffto ſlowe cathabimbi ,6) toczifs v hrobuow, neb mezy hroby na zapad ſlunce. Ale Petr geft vkrzizowan w uliczy, gefito flowe wacitanus, przed mi ſtem tu, kdez kadi dielagi. A tak Pawel pocztiwieyffij ſmrtij vmizel geſt, neb meczem ſtinali a zahubowali vrozenicyſſie a w mieeſtie pocztiwieyffiem, w Cathacun bach.7) O tom take mluwij Ambroz rzkas): 10 Blahoſlaweny Petr a Pawel wynikagicz, tocziſs powyſſena gſta nade wſſeczky9) apofſtoly, a nie [409a 2] kaku zwlafîtnij10) miloſtij przewyfſugi. Awfſak mezy nima ktery by miel przedlozen druhemu byti,11) to nenie
820 Actus. [Kap. CXXI.J Ktereho ge czaſu ſwobodnie Paweli) kazal ſlowo bozie, to znamenay.2) š [Kap. CXXII.] Ortal3) Pawel plnec dwie let ie w hoſpodie, goffto byl nayal, w ſwo- (Skutk. 28.) bodne4) ſtrazi, a przimafſe5) wſſeczky, 1408b 2] kterziz kolis) k niemu wefíli, a kaze wzdy o kralowîtwij boziem, a vcze tomu,7) czoz geſt o panu Gezukryſtowi, ſe wſfij ſmieloſtij, beze wſſie obrany. A tak ze drziew,8) nezli Pawel do Rzima byl prziſſel, giz Ne109) krale wal dwie letie, a prziſſed 5 do Rzima Pawel10) byl dwie plnee11) letie w ſwobodn 12) ftrazi, a potom za deſet let v wietfsiem ſwobodenſtwij. Neb Nero gefitie nebiefíe po- twrzen w kralowſtwij. Y byl mu dal dobrowolne ſwobodenftwie a ot- pufîtienie, aby chodil y obchazel na zapad flunče po kraginach, y kazal podle ſwe wuole bez zabrany.13) A pak cztrnaſte° leta Cziefarzîtwie1) Nerowa, kdyz ſie ge° zloft bieſſe rozmohla, a giz bieſſe na zidy ſwu myſl vprzel, Y wſadi w Rzimie Pawla w zalarz, a tu byl mnohe Nerowy2) czeledi na wieru obratil3) a dobyl4) ſobie przieznie5) ochotnoſti v Seneky, Miftra Nerowa. A toho cztrnaſteho leta poſlednie° Cziefarzîtwie1) Nerowa Petr a Pawel vmuczeni biefſta 15 korunowana.6) A proto ſwiedomo geſt, Ze ti bludie, gefſto prawie, by nebyla gednoho dne oba zabita, gedno acz by rozumiel toho dne, kdyz [409a 1] by ſie rok dokonal. a to nemož byti proto, neb geſt ſwiedomo, Ze?) toho leta cztrnaſte° gednoho dne oba giita ſpolu zahubena.8) 1) K ſwaty pawel. 2) ta dvě sl. sch. v K. 3) K. Ofta ſwaty. 4) K. ſwobodney. 5) (!) K. przigimaſſe. 6) sch. v K. 7) K. o tom czo. 3) K. drziewe. 9) K. Nero byl. 10) K. pawel do rzima. 11) K. plne dwie. 12) K. ſwobodney. 13) K. beze wíſi obrany. 1) K. tief rzftwie. 2) K. z Nerowy. 3) K. obratil ra krzeſtianíku wieru. 4) K. doby. 5) K. przizniwe. 6) K. vmuczeniem biefí a vkorunowana. 7) sch. v K. s) K. zabita. 10 [Kaj . CXXII.] Tutol) o miceſtu, kde gita zahubena Petr a Pawel Apolſtoly. O mieeſtu widij ſie, by menie ſmyſleli niekterzij, geſíto mnie, by w temz mieeſtie byla zahubena, ze ſie czte: Slawna kniczata zemie, kterak ſu ſie za ſwoho ziwota milowali, takez y na ſmrti nerozdielili2) ſta ſie3) ani rozluczila. Awſſak ſie wicće widij, Ze Pawel iako Miefîtienin pocztiwieyffij ſmrtij zahuben, neb4) geft meczem ftiata ge° hlawa5) w tom 5 mieeftie, goffto ſlowe cathabimbi ,6) toczifs v hrobuow, neb mezy hroby na zapad ſlunce. Ale Petr geft vkrzizowan w uliczy, gefito flowe wacitanus, przed mi ſtem tu, kdez kadi dielagi. A tak Pawel pocztiwieyffij ſmrtij vmizel geſt, neb meczem ſtinali a zahubowali vrozenicyſſie a w mieeſtie pocztiwieyffiem, w Cathacun bach.7) O tom take mluwij Ambroz rzkas): 10 Blahoſlaweny Petr a Pawel wynikagicz, tocziſs powyſſena gſta nade wſſeczky9) apofſtoly, a nie [409a 2] kaku zwlafîtnij10) miloſtij przewyfſugi. Awfſak mezy nima ktery by miel przedlozen druhemu byti,11) to nenie
Strana 821
Actus. 821 giſto. Y mnim, že gſta oba rowna zaſluzenim, neb gſta rowna vtrpenim. Š 15 A take rownij wieru nabozenitwim ſpolu gſta žiwot wedla, a ſpolu ge widime, že gfta prziſſla k chwale ſweho vmuczenie. neb nemnime, by ſie to bez niektere' znamenie ſtalo, že godnoho dne w gednom mieeſt ie pod gednië prot iwnikom trpicla ſta, abyffta godnoho dne ku pa 12) Gezu- kryſtowi ſpolu przifíla w gednom mieſtie, aby druhemu Rzima nevbylo 20 pod gedniem vkrutnikem, aby rowna vkrutnoſt ſnuzyla.13) A proto den za zaſluzenie, a mieſto za chwalu, a vkrutnoſt za cztnoít a za14) prawdu prziſuzena geſt. Y trpiela ſta w Mieſtie Rzimſkem, geſito geſt obdrzalo kniezftwie15) a hlawu wíſech naroduow, Aby tu, kdezi5a) gt byla hlawa pychy a zleho zakona, aby tu odpocziwala hlawa wſſie ſwatoſti; A tu, 25 kdez bydlee16) kniezata pohaníka, aby tu kniezata krzeſtianſkeho ſboru17) vmrucze 1409b 1] otpocziwali a przebywali 18) Obdarzenim toho, genz geſt blaho ſlaweny na wicky neſkonane 19) Amen.20) Budiz miloftiwy buoh pochwalen, Ze gfu ty knichy ſkonany. Amen. Skonany gſu Knihy Miſtra Petra Manducatora tak Rzeczeneho, genż 30 ſlowu Scolaſtyca Hyſtorya, Leta od Bozicho Narozenie Tiſyczieho Cztyrzſtze° Oſmdeſate° Prwníco, Ten Pondiclij po Swatem Pawlu na wieru obraczenie. 1) sch. v K. 2) K. nerozdielila. 3) K. ſtie. 4) sch. v K. b) ta tři sl. sch. v K. 6) K. Cathakanbio. 7) K. Cathakunbis. s) K. a rzka. 3) K. wſſechny. 10) K. zwlaſti. 11) K. byti druhemu. 12) K. panu bohu. 13) K. ge svzila. 14) sch. v K. 15) K. knie- zetftwie. 16) 15) K zde. K. bydlela. 17) K. zboru. 13) K. przebywali a odpocziwali. 19) K. ſkonanie. 20) za tim v K. jen: Bud bohu otczy chwala, od wiecznoſti ktera ſie dala, Tez ſynu milemu y duchu vtieſliteli ſwatemu. Gizt kniham konecz wzkladam a za praczi odplaty zadam. 2
Actus. 821 giſto. Y mnim, že gſta oba rowna zaſluzenim, neb gſta rowna vtrpenim. Š 15 A take rownij wieru nabozenitwim ſpolu gſta žiwot wedla, a ſpolu ge widime, že gfta prziſſla k chwale ſweho vmuczenie. neb nemnime, by ſie to bez niektere' znamenie ſtalo, že godnoho dne w gednom mieeſt ie pod gednië prot iwnikom trpicla ſta, abyffta godnoho dne ku pa 12) Gezu- kryſtowi ſpolu przifíla w gednom mieſtie, aby druhemu Rzima nevbylo 20 pod gedniem vkrutnikem, aby rowna vkrutnoſt ſnuzyla.13) A proto den za zaſluzenie, a mieſto za chwalu, a vkrutnoſt za cztnoít a za14) prawdu prziſuzena geſt. Y trpiela ſta w Mieſtie Rzimſkem, geſito geſt obdrzalo kniezftwie15) a hlawu wíſech naroduow, Aby tu, kdezi5a) gt byla hlawa pychy a zleho zakona, aby tu odpocziwala hlawa wſſie ſwatoſti; A tu, 25 kdez bydlee16) kniezata pohaníka, aby tu kniezata krzeſtianſkeho ſboru17) vmrucze 1409b 1] otpocziwali a przebywali 18) Obdarzenim toho, genz geſt blaho ſlaweny na wicky neſkonane 19) Amen.20) Budiz miloftiwy buoh pochwalen, Ze gfu ty knichy ſkonany. Amen. Skonany gſu Knihy Miſtra Petra Manducatora tak Rzeczeneho, genż 30 ſlowu Scolaſtyca Hyſtorya, Leta od Bozicho Narozenie Tiſyczieho Cztyrzſtze° Oſmdeſate° Prwníco, Ten Pondiclij po Swatem Pawlu na wieru obraczenie. 1) sch. v K. 2) K. nerozdielila. 3) K. ſtie. 4) sch. v K. b) ta tři sl. sch. v K. 6) K. Cathakanbio. 7) K. Cathakunbis. s) K. a rzka. 3) K. wſſechny. 10) K. zwlaſti. 11) K. byti druhemu. 12) K. panu bohu. 13) K. ge svzila. 14) sch. v K. 15) K. knie- zetftwie. 16) 15) K zde. K. bydlela. 17) K. zboru. 13) K. przebywali a odpocziwali. 19) K. ſkonanie. 20) za tim v K. jen: Bud bohu otczy chwala, od wiecznoſti ktera ſie dala, Tez ſynu milemu y duchu vtieſliteli ſwatemu. Gizt kniham konecz wzkladam a za praczi odplaty zadam. 2
- I: Array
- V: Array
- 1: Array